Gregory of Nyssa GNO 7/1 [PDF]

Zitiervorschau

GREGORII NYSSENI OPERA

GREGORII NYSSENI DE νΙΤΑ MOYSIS

AUXILIO ALIORUM VIRORUM DOCTORUM EDENDA CURAVERUNT

EDIDIT

WERNERUS JAEGER

t

HERBERTUS MUSURILLO

HERMANNUS LANGERBECK VOLUMEN

νπ,

PARS

Ι

LEIDEN

LEIDEN Ε.

J.

BRILL

1964

Ε.

J.

BRILL

1964

PRAEFATIO Aggredienti mihi editionem Gregorii Ν ysseni De vita plerumque facilius est redditum opus, primum ob manuscriptorum collationes et studia a Wernero J aeger discupulisque eius perfEcta, dein quia editio αιί­ nor a Iohanne Danielou (Sources chretiennes ι bis) anno 1955 Lutetiae Parisiorum ίη lucem translata est; liber tamen a Georgio Η. Forbes ίη oppido Burntisland e typographeo Pitsligo impressus medio ίη opere post secundum fasciculum infeliciter abruptus est. Operis De vita Μoysis codices ίη dua$ fere classes dividi posse videntur: quarum antiquior traditionem praebet cum minus contanrinatam tum puriorem, ex altera et recentiore textus vulgatus derivatur. cuius corruptelae tamen νίχ omnes sunt recentes; aliquot enim iam inveniuntur ίη fragmento papyraceo Berolinensi, de quo αιοχ pauca dicere praestat. Μ oysis

Copyright Ι964 by Ε. J. ΒΥίΙΙ, Leiden, Ν etherlαnds. ΑΙΙ rights reserved. Ν ο pαrt of this book mαy be reproduced ΟΥ trαns­ lαted in αny form, by print, photoprint, microfilm ΟΥ αnyother meαns without written permission from the publisher.

Pap

PRINTED

ΙΝ ΤΗΕ

NETHERLANDS

ι.

PAPYRUS BEROLINENSIS

Iam vero papyrus Berolinensis 5863 quae οιiαι ίη Museis regiis conservabatur primo opera Η. Landwehri lucem vidit, Philologus 44 (1885), 1-21. eiusdem tamen fragmenti editio accuratior et aucta frustis etiamnunc haud bene locatis viris eruditissimis Carolo Schmidt ac Gulielmo Schubart debetur (Altchristliche Texte = Berliner Klassikertexte Heft νί, Berolini 1910, 38-54): papyrus altero dimidio saeculi post Christum natum septinri scripta exhibet collectionem excerptorum ad vitam asceticam pertinentium. pius excerptor ίη nonnulis locis lemmata necnon suas proprias introduxit periphrases,

.1

νι

PRAEFATIO

aliquas tame:ri conserva'\(it lectiones peiores, quae cum codicibus KOS et Η artius cohaerere probantur. ex. gr.: 52.16 αtμαΤΟΠΟL~σαL AS: αίμα ΠΟL~σαL ΚΟΗ ν Pap; 52.17 post ίSaωΡ add τ~ς άpετ~ς Α: om KOSH ν Pap; 62.14 ύπεΡειaοντας Α: ύπεΡειaουσαν KOSH ν Pap, et alia. atvero aliquoties papyrus sola ut videtur lectiones primigenias conservat, ut 35.22 άφορωντας Pap (quod ίη άφορωντες correxi), videmus versio Georgii Trapezuntii (sciΙ ex felici divinatione), alibi autem servat papyrus dubiaslectiones ίη nullo alio teste inventas, ut 69.21 ss. τ ~ ιοει.ν

θ' αμνον

"7 αφ ου

ταότ-ην πoι~σασθαι και τ~ς μετιΧ των πολλων συνaιαγωγ~ς

καθάπερ έν aρ6σcμ τη φλογι συναναθαλλ6ντων, εΙπείν ταυτα

π6ρρω

, (, ,(, ,ι Δ β' ',ψ τα ρ-ηματα προς εαυτον οτι ια ας ο ομαι το

γεν6μενος laιάσαr. τ~ μετιΧ ταυ τα βιCΜ, κ-ηaεόσας

15 τινι των άλλοφόλων ά.νaρι aιοραηκ~ του βελτΙονος και κρΙνειν

"με, ' γα οραμα

15 του't'ο.

εΙπ6ντα ae: μ-ηκέτι μ6νοις τοίς οφθαλμοίς το θαυμα

~θ-η τε και βΙον άνθρώπων έπεσκεμμένCΜ, δς aιιΧ μια.ς πράξεως,

του

λέγω a~ τ~ς κατιΧ των ποιμένων δρμ~ς, ένr.aων του νέου τ~ν

και τ~ν άκo~ν ταίς άκτίσι του φέγγους έναυγασθ~ναι .

φωτος aέξασθαι άλλ' δ πάντων έστι παραaοξ6τατον το

άρετ~ν, (5πως οό προς οΙκείον βλέπων κέρaος του aικαΙου ύπερ­

προς γιΧρ άμφοτέρας τιΧς αΙσθ~σεις ~ του φωτος μερισθείσα

εμάΧ"t)σεν, άλλ' αότο το aΙκαιον τΙμιον τη laιq. φόσει κρΙνων τ~ν

χάρις, τιΧς μεν 6ψεις ταίς των άκτΙνων μαρμαρυγαίς περι"t)ό-

20 άaικΙαν των ποιμένων έκ6λασε των εΙς έκείνον πεπλ"t)μμελ"t)ι cf Act Αρ 7, 20 sqq; Philo De vita Moysis Ι, 21 2 cf Philo De vita Moysis Ι, 32 6-9 Εχ 2, ΙΙ-13 14 sqq Εχ 2, 15; cf Philo De vita Moysis Ι, 47 sqq .16 sqq Εχ 2, 16 sqq; Philo De vita Moysis Ι, 59

20 γαζε, τ~ν

ae: άκo~ν τοίς άΚ"t)ράτοις. a6γμασιν έφωταγώγει.

κωλόει γουν ~ του φωτος έκεΙνου φων~ πρoσβ~ναι τ~ 6ρει τον Μωϋσέα τοίς νεκροίς ύποa~μασι

βεβαρ"t)μένον

ά.λλ'

έκλόσαντα των ποaων το ύπ6a-ημα, ο{)τω τ~ς γ~ς ψαόειν έκεΙν-ης (5σ-η τ~ θεΙCΜ φωτι κατελάμπετο.

BKAOSH

8 sqq

(sed corr

BKAOSH ι 8ς post ού8έν add ΚΟ 2 πλούτου om Η 3 συνo~­ κΙζε~ τε BKOSH: συνκoμΙζε~ τε Λ συνo~κΙζετα~ v αύτ ae: καΙ ΤLνος αΠΟΡΡ"t)τοτέρας μυ~σεως δ Mωϋσ~ς

έπ~pε προς οόρανον τας χείρας δ Mωϋσ~ς, έπερρώννυτο κατα

καθ"t)γεLΤΟ αότ~ς τ~ς θεΙας auνά.μεως aια των δπερ λόγον

των έχθρων το δπ~κooν' εΙ ae: καθ~κεν, ένεaιaοu xoιt δ στρατος

θαυμά.των τόν τε λαον πά.ντα xoιt αότον τον καθ"t)γεμόνα

10

sqq

Εχ 17, 8-16

KAOSH 1 το ~σoν έχούσΊ)ς ante τ~ς coll S 2 εύρΙσκετο KOS ν 5 8Lε8εΙκνυτο Λ: έ8εΙκνυτο KOSH ν ΟΤL: 'rL Λ (sed suprascr δ Λ2) 6 πεΡLσσεύματος ΚΟ 7 τουτο γαρ: τουτο (νίΧ τούτφ) το ίη ras scr Λ post τη iterum τη Λ2 7-8 &8Lάφορον Λ (sed corr Λ2) 8 ~μεLνεν A2S ν ~μΊ)νεν Λ 9 ad έωλότερον ίη margine ut glossam χθεσLνόν Ο χθεσLνον &ΧΡΊ)στον μάταLον habet ίn margine Κ ΙΙ κατ' αυτων: κατιΧ των Η 13 ΚLνΊ)θέντων S 14 άλλα Λ &ΡLστΙ8Ί)ν Λ (cou Λ2) &ΡLστεΤν 8Ί)ν Ο ίn margine glossam κατ' έΠLλογήν Κ 16 καφον Λ (sed corr Λ2) τρόπον: τόπον Η 16-18 του γαρ . . . δ Mωϋσ~ς hom gratia om Λ 19 σΚΟΠLας γεωλόφου ΚΟΗ ν προς: έπΙ S 20 των: ΤLνων Η τότε: οτε ίn praevia continuatione ν 21 έν: έπΙ Η ν γενομένΟLς S 22 προς: εΕς S

μuσταγωγούσ"t)ς.

~ ae: μυσταγωγΙα τουτον έπετελεLΤΟ τον

21 sqq de Moyse mysteriorum sacerdote cf Philo De vita Moysis Π, 71 sqq

KAOSH 1 συνLέντες ΚΟ 3 τας χ. του Μωϋσέως Η ν ρεL80ν: έπήρεL80ν Κ ~ om ΚΟΗ αυτον έν: αυτων Λ

5

4 ύπή(corr Λ2)

S 7 κατιΧ κράτος ~τταταL Η ν 12 μετάστασLν • ο{)τως ν 13 &φθονΙα ς,:, ευΠΟfΙα~ ν ., μεν om ΚΟΗ ~τερoν: ~ΤΟLμον ν om S 13-14 αερος τον &ρτον υοντος (om ~τερoν αυτοΤς) S 14 8ε om ΚΟΗ τ~ς πέτρας το ποτον ΚΟΗ ν 15 8' αο ΚΟΗ ν: 8ε S τε Λ {)παLθρον Λ ν: {)περθεν KOSH 16 γενέσθαL Η ν 17 τ.ην νύκτα ΚΟ 21 αυτοΤς post ΤLνος add Λ ν τούΤΟLς add Η 22 αυτ~ς: αυτοΤς Η 23 αυτον τον τον ditt causa Ο 24 έΠLτελεΤτο Ο έΠLτελεΤ Κ έΠLτελεΤταL Η ν αυτου: αυτφ

!l ν

20

DE

νΙΤΑ

LIBER

MOYSIS

21

Ι

έκτος είναΙ. πάντων, ~σα περΙ τε σωμα καΙ Ψυχ~ν κα.θοραται.

οίον ~κπλ"l)ξι.ν τη ψυχη ~ι.oc των όφθαλμων έμπoι.~σαι. &λλOC καΙ ~ι.OC τ~ς &κo~ς εtσεχε~το τOC φοβερά, φων~ς &νωθεν

καΙ

καταπλ"l)κτι.κως έΠι.Ρρ"l)γνυμέν"l)ς έφ' &πα.ν το ύποκεΙμενον'

τρόπον'·

προεΙρ"l)το τί{>

λαί{> των τε &λλων μολυσμάτων

πεΡι.Ρραντηρ(οι.ς· τι.σΙν

&φαγνΙσασθαι.,

καΙ

αυτου ~ε

~ς χαλεπ~ μεν xιxt .~ πρώτ"l) πpoσβoλ~ καΙ &κοη πάση

του γάμου έν Ρ'YJτί{> τι.νι. ~μεpων &ρι.θμί{> καθαρευσαι., ώς 5 πάσ"l)ς έμπαθους τε καΙ σωματι.κ~ς

~ι.αθέσεως έκπλυθέντα

καθαρον πάθους πpoσβ~ναι. τί{> gΡει. μυ'YJθ"l)σόμενον

5 ~υσάντ"l)τος ~ν, έν όμοι.ώματι. τ~ς των &λλων σαλπΙγγων

Ύ]χ~ς γtνομέν"l), παρι.ουσα ~ε τί{> βαpε~ καΙ καταπλ'tjκτι.κί{> τ~ς φων~ς &παν το τοι.ου1.0ν ύπό~ει.γμα, φοβερωτέρα ~ε προ'ιουσα έγΙνετο, &εΙ ~ι.OC προσθ~κ"l)ς τον ~χoν αυτ~ς έπι.τεΙ­ νουσα. ~ ~ε φων~ α1JΤ"l) ~ναpθpoς ~ν eeLqc ~υνάμει. ~Ιχα

(Σι.νOC

~ε ~ν του gΡους τo~νoμα), δ μόνοι.ς &νειθ"l) τοίς λογι.κοίς εtς

έπΙβασι.ν

καΙ

τοίς

παντος

&φαγνι.σθείσι.

μι.άσματος.

φυλακ~ ~ε πασα ~ν καΙ προμ-ήθει.α του μ"l)~εν των &λόγων 10 έπι.βατευσαι. του gΡους'

et

~έ που καΙ γένοι.το, καταλευσθ~ναι.

παρOC του λαου παν ~τι.πεp

rJ.v

10 των προφ"l)τι.κων όργάνων του &έρος ~ι.αpθpoυντoς τον λόγον.

~ν ~ε ό λόγος ουκ etx~ ~ι.αpθpoύμενoς &λλ' ένομοθέτει. θεία ~ι.ατάγματα. καΙ ~ μεν φων~ προ;;ουσα ~ι.' έπι.~όσεως

~ν τ~ς &λόγου φύσεως κατOC

το gΡος φαι.νόμενον.

"1:

Είτα το έναέρι.ον φως έκ καθαρας αtθρΙας ζόφ~ κατεμε­ λαΙνετο

ώς άόρατον γενέσθαΙ. το gΡος έν κύκλ~ τί{> γνόφ~

15 ~ι.ει.λ"l)μμένον, πυρ τε έκ του γνόφου ~ι.αφαι.νόμενoν φοβερOCν

"I)υ~ετo

\

καΙ.

ι

,

υπεΡ'YJχει.

Ι

'YιJ

\

εαυΤ'YJν

'λ 1: \ σα πι.γ~ τας

φωνOCς &εΙ ταίς έφεξ~ς ύπερβάλλουσα.

Ι

προλαβουσας

\

,

,

Ό ~\ λ \ ,ι " -r ,\ " " θ ε αος απας "Ι)ττων "Ι)ν ωστε ανεχεσ αι. το φαι.νομενον

15

'YJ

\"

~

\

\

\

\ ,

Ι

έποΙει. τοίς όρωσι. τ~ν gψι.ν, πανταχόθεν τ~ν πεpι.oχ~ν του

τε

gΡους έπι.βοσκόμενον

προσάγεταΙ. τί{> Μωϋσεί ~ι.' έκεΙνου μεσι.τευθ~ναι. τον λόγον

ώς xιxt καπνί{> ~ι.OC τ~ς του πυρος

πεpι.~poμ~ς &παν το φαι.νόμενον ύποτύφεσθαι..

~γείτo ~ε

του λαου ό Mωϋσ~ς προς τ~ν &νo~oν oυ~ε αυτος θαρρων 20 το\ ορωμενον Ι , 'λλ \ \ \ Ψ Ul'YJV υπο Ι \ ~, \ α α κατεπτ"l)χως ΤΊjν οεους καΙ.

\

το σωμα τί{> φόβ~ κpα~αι.νόμενoς, ώς μ'YJ~ε προς τους ΊσpαΊj­ λΙτας το πάθος τ~ς Ψυχ~ς

έπι.κρύπτεσθαι.

όμολογείν τε

προς αυτους το καταπεπλ~χθαι. τοίς φαι.νομένοι.ς καΙ μ~ άτρεμείν τί{> σώματΙ.. ~ν γOCρ ου το φαι.νόμενον τοι.ουτο μόνον

KAOSH

2 τε: το v 3 περφαντηΡΙΟLς Ο (sed corr Α2) 6 καθαρόν τε Η 6-7 ΣLνα. ... τοί5νομα om Η quod ut glossam sum suspicatus 7 το τοϋ 6ρους 6νομα Α άνειθη: άνέθΎj Α νενομοθέτητο S post άνειθη add κατα. τον καφον έκεΤνον Α v 8 post καΙ add τούτων τοΤς ιXv8pιXcrL μόνΟLς καΙ τούτων πάλLν Α v ΙΙ &ν 'i)v: &ν η S 'i)v (om &ν) Α 13 έκ om ΚΟ 14 άοράτου ante corr Κ 15 τε: 8ε κο 17 πεΡLβοσκόμενον S ύποβοσκ6μενον C 18 ύπο8ρομ-ης v πα.ν Η ad ύποτύφεσθαL ίn margine glossam ύποκαΙεσθαL ΚΟ 19 δ Μωσ-ης τοϋ λαοϋ Α οί5τε Α θαρσων KAOSH 20 κατεΠΤΎjκως v 21 συγκρα8αLν6μενος v ut glossam ad κρα8αLν6μενος ίn margine σεLόμενος 80νούμενος Κ et σLώμενος 8ωνούμενος praebet Ο 23 καταπεπλ-ηχθαL: κατεΠΤΎjχέναL S 24 έν post άτρεμεΤν add SH v φαLνόμενον ου v TOLOiJTOV ΑΗ v μόνον TOLOiJTOV Α

ι e'lpΎjTClL ΚΟ

άφανΙσασθαL Α

καΙ.

ακουομενον.

01.0 καΙ. xoι.v'yJ

παρα

παντων

α'r,τ"l)σι.ς

ώς ουκ &πι.στ~σoντoς του λαου θείον είναΙ. παράγγελμα, παν ~τι.πεp rJ.v η παρ' έκεΙνου κατOC τ~ν &νωθεν ~ι.~ασκαλΙαν 317 Μ. παραγγελλόμενον. πάλι.ν οον προς τ~ν ύπώρει.αν πάντων κατα~pαμόντων μόνος ύπελεΙφθ'YJ ό Mωϋσ~ς, το έναντΙον ~ ~πεp εtκος ~ν έφ' έαυτου ~εΙξας. των γOCρ &λλων ιΧπάντων έν τη κοι.νωνΙqc των μετεχόντων μαλλον θαρρούντων τOC φοβερOC οΌτος μονωθεtς των συμπαρεστώτων θαρραλεώτερος ~ν, ώς ΙΙ

sqq de Moyse legislatore, Philo De vita Moysis Π, 51-53

KAOSH 2 καΙ om Η v εΙσεχεΤτο AS: εΙςηχεΤτο Η v έν ~ς 'ήχεΤτο ΚΟ 5 8υσάνΤΎjτoς: 8υσέντευκτος v δμΟLώμαΤL Α: δμΟL6ΤΎjΤL KOSH v &.λλων om SH v 6 γενOμένΎj Η v βαρεΤ: φοβερ v Top Q Vat 2090 7 &.παν το Α: &.παν ύπερβαΙνουσα ΚΟ &.παν SH v 8 έγένετο ΚΟ έγΙγνετο v post άεΙ add προς το καταπλΎjΚΤLκώτερον v αυτ-ης: αυτοΤς ΚΑ 20S 8-9 έΠLτεΙνουσα Α ν: έπαύξουσα KOSH 12 τα. θεΤα v 8Lατάγματα: 8L8άγματα v 15 άνέχεσθαΙ τε Η 15-16 των φαLνομένων τε καΙ άκουομένων S 17 λόγον: νόμον v 18 άΠLστ'ήσαντος ante corr Ο 19 8περ S 21 κατα8ραμούντων v 22 εΙκος: έκεΤνος v 23 συμμετεχόντων Α v συμμετασχόντων C 24 συμπαρεστώτων SH: συμπαρόντων ΚΑΟ συνεστώτων v θαρσαλεώτερος KAOS

22

DE

νΙΤΑ

LIBER

MOYSIS

έκ τούτου 8~λoν γενέσθα~ μ~ t8~ov αότου πάθος τον φόβον

opθ~ματα γεν~κoίς καΙ l8~άζουσ~ νόμo~ς τ~ν 8~8ασκαλ(αν πo~­

εIνα~, Φ κατ' άρχας συνεσχέθ'Υ), άλλα 8~α τους κατεΠΤ'Υ)χότας

ούμενος.

γεν~κoς μεν γαρ πάσ1jς ά8~κ(ας άναφετ~κoς νόμος

κατα συμπάθε~αν ταυτα παθείν.

έστΙ το

8είν άγαΠ'Y)τ~κως προς τον δμόφυλον lixe~v,

'Eπε~8~ τοΙνυν ο!όν τ~νoς &χθους τ~ς 8ε~λΙας του λαου 5 γυμνωθεΙς έφ' έαυτου ~ν, τότε καΙ αότου κατατoλμ~ του

10

23

Ι

' κυρω θ εντος

,

παντως

"

κατα

,

ακο'λ ου θ ον

το

"ψ ετα~ ε

5 κακον μ'Υ)8ένα κατα του πέλας έpγάζεσθα~.

,

οό

~, μ'Υ)οεν

το

έν 8ε τοίς καθ'

γνόφου καΙ έντος των άοράτων γ(νετα~ μ'Υ)κέη τοίς δpωσ~

~καστoν ~ τε περΙ τqυς γεγενν'Υ)κότας τ~μ~ 8~'Y)γόpευτα~ καΙ δ

φα~νόμενoς.

κατάλογος των άΠ'Υ)γορευμένων πλ'Υ)μμελ'Υ)μάτων ~p(θμ'Y)τα~.

προς γαρ το &8υτον τ~ς θε.(ας μυσταγωγ(ας

παρα8υεΙς έκεί ΤCl) άοράτcr συν~ν μ~ δp~μενoς, 8~8άσκων,

τoύτo~ς8ετoίςνόμo~ςoΙoνεΙ προκαθαρθεΙς τ~ν 8~άνo~αν έπΙ τ~ν

?Iμα~, 8~' ι1ν έπο Ι'Υ) σεν, ~τ~ 8εί τον μέλλοντα συνείνα~ ΤCl)

τελε~oτέpαν μυσταγωγΙαν παpά.γετα~ σΚ'Y)ν~ς αότcr ηνος άθρόως

eeCl) έξελθείν παν το φα~νόμενoν καΙ έπΙ το άόρατόν τε καΙ

10 έκ θε(ας 8υνάμεως πpo8ε~χθε(σ'Y)ς.

~ 8ε σΚ'Y)ν~ ναος ~ν

6ρους

έν 8υσερμ'Υ)νεύτcr τ~νΙ ΠO~κ~λ(ίf το κάλλος liχων' πpoπύλα~α

κopυφ~ν, άνατε(ναντα έκεί π~στεύε~ν εIνα~ το θείον έφ' ι1ν

καΙ στυλo~ καΙ παραπετάσματα, τράπεζα καΙ λύχνo~ καΙ

άκατάλ'Υ)πτον τ~ν έαυτου

8~άνo~αν,

ο!ον

έπ(

ηνα

οόκ έφ~κνείτα~ ~ κατανό'Y)σ~ς. γενόμενος 8ε έν έκε(νcr 8έχετα~

θυμ~ατ~p~oν, θυσ~αστ~p~όν τε καΙ Ιλαστ~p~oν καΙ το liντος

θεία προστάγματα. ταυ τα 8ε ~ν άpετ~ς 8~8ασκαλ(α, ~ς το

των ά.γΙων &8υτόν τε καΙ ά.νεπΙβατον.

15 κεφάλα~oν C λ'ψ υπο 'Υ) ε~ς

&ρα

έστΙν

εόσέβε~α

'

πεp~'~θ Τ'Υ)ς ε~ας

καΙ

Ι φυσεως

το

τας

" εχε~ν,

C ως

πρεπούσας c, υπεpκε~τα~

15 κάλλος καΙ τ~ν 8~άθεσ~ν,

ι1ν ά.πάντων το 8ε

ώς &ν μ~τε 8~αφύγo~ τ~ν μν~μ'Y)ν

καΙ τοίς κάτω παpα8ε~χθε('Y) το θαυμα, οό γραψη παpα8oυνα~

παντος γνωp~στ~κoυ νo~ματός τε- καΙ ύπο8ε(γματος οό8ενΙ

Ψ~λη συμβουλεύεται άλλα μιμ~σασθαι 8ια τ~ς ύλ~κ~ς κατα­

των γ~νωσκoμένων δμo~oυμέν'Y). καΙ κελεύετα~ προς μ'Υ)8εν

σκευ~ς τ~ν &υλον έκε(ν'Υ)ν 8'Y)μ~oυpγ(αν τας φανερωτέρας τε καΙ

των καταλαμβανομένων έν ταίς περΙ το θείον ύπoλ~Ψεσ~ 20 βλέπε~ν μ'Υ)8έ ην~ των έκ καταλ~Ψεως γ~νωσκoμένων δμo~oυν

τ~ν του παντος ύπερκεψέν'Υ)ν φύσ~ν άλλα το εI\lα~ π~στεύoντα,

το ο!ον ~ δσον ~ δθεν ~ δπως έστΙν

άζ~τητoν έαν ώς

λαμπροτέρας 6λας των κατα τ~ν γ~ν εύp~σκoμένων παρα20 λαβόντα.

'Εν ο!ς πλεΙων μεν δ χρυσος έν κύκλφ πεp~κεχυμένoς

τοίς στύλo~ς, συμπαpελ~φθ'Y) 8ε μετα του χρυσου καΙ &ργυρος, τας κορυφας καΙ τας βάσεις των στύλων 3~' έαυτου καλλωπ(­

άνέφ~κτoν.

Πpoστ(θ'Y)σ~ 8ε δ λόγος καΙ δσα του ~θoυς έστΙ κατ-

ζων ώς &ν, οΙμαι, τcr 8~αλλάσσoν'n τ~ς χρόας έκατέρωθεν το 25 χρυσΙον ένθεωρούμενον πλέον έκλάμπo~.

Ι3

sqq de Moyse philosopho, Philo De vita Moysis

Π,

65-6

KAOSH ι το post γενέσθOCL add Η v 2 συνεσχέθη: συνεΙχετο Λ την προς post 8LιX add Λ v 3 κocτα ante συμπάθεLocν om Λ v 5 έocυτον ΚΟ 7 &8υτον: &ρρητον v μυστocγωγΙocς: νομοθεσΙocς ΚΟ 7-8 προς ... δρώμενος per hom ut vid om Μοη 538 sed ίη uncis retinet v 8 πocρoc8ύς Λ 9 συνLένOCL Λ Ιο xoct pr om Λ I2cΧνocτεΙνoντoc ΗΖ sed νίΧ S θε'i:oc v Ι5 ~ εόσέβεLOC v

τε

om

γαρ Λ ΚΟ

εφ'ων Λ: εν Φ KOSH v Ι4 τα Ι7 γνωΡLσΤLκου: γνωσττκου SH v

ι8 δμΟLώμΟ Η κoc/. κελεύεΤOCL KSH: κελεύεΤOCL κoc/. κελεύεL Ο κελεύεL γαρ V Ι9 προσκocτocλocμβocνομένων το θεLον: του θεου ΚΟ et (του sscr) Η Θεου v 20 κocτoc-

ΚΟ

λ~Ψεων Λ

όμΟLουν γLνωσκομένων Λ

2Ι ΠLστεύοντocς

SH v

7 sqq cf Philo De vita Moysis

Π,

liση 8ε δπου καΙ

74 sqq

KAOSH ι τε ante xoct add Λ 2 γενLκως ut vid S (et Ζ) v xoct ante πάσης add Λ 3 τφ 8e'i:v S το δμόφυλον SH 4 ~πε­ ΤOCL V 5 το'i:ς: τφ ΚΟ 9 τελεLώτερocν v hic ut lemma περt τ-ης σκην-ης Ο et ίη margine Κ ηνος om KOSH ι ι εφ' 8ν ante προπύλOCLOC add ΚΟ Ι2 MXVOL: λυχνΙoc Λ v Ι3 θυσLocστ~pLOV ... [λocσΤ~ΡLον hom gratia om Η το ante Itντος om ΚΟΗ Ι4 ων Λ ν: 8ν ΚΟ -ην Som Η 8ε: τε Λ V Ι5 8Locφυγη Η ι8 φocνοτέρocς Λ ι8-Ι9 λocμπροτέρocς τε xoct φocνωτέρocς v 2Ι ο!ς: oc!ς Η πλεΙω Η -ην post μεν add Λ v 22 δ &ργυρος AS V 24 χροΙocς Η 25 εκθεωρούμενον v xoct ante 8που coll ΚΟ

" \\ 11 \\

f\

!

Ί

,-' \

:'

DE

LIBER

MOYSIS

νΙΤΑ

τ~ς τέχν-ης τ~ν γλυφ~ν έντεμούσ-ης άλλα, τα όνόματα των

~ του χαλκου δλ-η χp~σLμoς ένομΙσθ-η, κεφιxλ~ γLνομέν-η καΙ

παΤΡLαρχων ~ξ καθ' έκάτερον τo~ς λ(θοις έγκεχαραγμένα

βάσLς τo~ς &pγυpo~ς των ΚLόνων. καταπετάσματα ae καΙ παρα­

κόσμος έγΙνετο'

πετάσματα καΙ δ του ναου περΙβολος καΙ δ των στύλων

320 Μ. πεΡLτεLνόμενος 6ροφος καταλλ~λως πάντα aLcX τ~ς δφαντικ~ς 5 έΠLστ~μ-ης έκ τ~ς προσφόρου ~καστoν δλ-ης έπετελε~τo. τo~ς

10

το

πυραυγες

του

κοκκοβαφους

έpυθ~ματoς,

τό

5 έναλλαξ κατά τινα

μάτων προς τ~ν του κατασκευάσματος /J)pιxv εuθετα ~ν.

τιι> υποκειμενιι> λ αμΠΟL ' ~

να τoσoότ~ των 10

εΙς ειaωλολατρεLαν άφYjνιάσας. τη προς

&ν

τ~ς

aυνάμεως ~ν, ~ ae: 15λ'Υ) aLa τ~ς Μωϋσέως έξ'Y)σκ~θ'Y) χεφός.

θε'ίσαι' άλλ' έ:ργον θεου έπΙσ'Υ)ς έκάτερα ~ν, ~ τε 15λ'Υ) καΙ τα

" \,. εκωλυσε 'rYjV χαριν ο

ώς

ύπόσχοιεν

ΠΡοσεaΡεL~ τας πλάΚOGς κομΙζεται, δ>ν ~ γpαφ~ μεν έκ θεΙας

~

ae: ~ν τα χαράγματα. άλλ' \, ~ \ θ' πριν επισΤYjναι τον νομο εΤ'Υ)ν

έκόμιζεν

τό τε εΊaωλον έξαφανΙσας, 015τω πάλιν τεσσαράκοντα ~μεpων

'iJcroιv ουοεμιας αν ρωπιν'Υ)ς ενεργειας εις το γενεσ αι προσοε'Υ)-

10 έπΙ ταότη χαράγματα' νόμος

θεόθεν

aιατων Λευ'~των καθαρΙσας το &γος καΙ τι'!) laL~ θυμίί> 5 τίί>

τας Ιερας πλάκας aLa χεφός, α! θε'ίον ε()ρεμα καΙ aωΡον

-

&ς

άξΙαν τ~ν ημωρΙαν

θεοσaότου χάριτος &μoφ~σαντες .. είτα τι'!) έμφυλι~ αΙματι

'

παρα θ 'Υ)σομενος

νομους

συντρΙβει τας πλάκας

πλ'Y)μμελ~ματoς

27

Ι

αια,

\ ,εντος \

,

τα

παντα,

θ

,

'

υμιαΤYjρια,

"

παραπετασματα, κατασκεπασματα, το

των άaότων έντος Ιλαστ~pιoν, τον τ~ς ΙερωσόνYjς κόσμον, 20

"

•

,~,

,

\

\

θ'

,

το μυρον, τας οιαφορους ιερουργιας, τα κα αρσια, τα χαριστYj-

ρια, τα των κακων άποτρόπαια, τα έν το'ίς πλ'Υ)μμελ'Υ)θε'i:σιν

•ιλεωΤYjρια, ,

,

\

\

'"

~,

~

~

'ι:

παντα κατα τον οεοντα τροπον εν αυτοις oιατα~ας,

, , ,\ εκιν'Υ)σεν επι

, εΠΙΤYjοειοις

~,

τοις

~

κα

θ'

( εαυτου ~

\ τον

φ

θ

' ονον,

\

το

συγγενες τη φόσει των άνθρώπων άρρώσΤYjμα, ώς καΙ τον 25 'Ααρων

άaελφ~ν

τα'ίς

τιμα'ίς

αότου

τ~ς

Μαριαμ

Ιερωσόν'Υ)ς ημώμενον

ζYjλοτυΠL~

ηνΙ

καΙ

τ~ν

γυναικωaεστέΡ~

26 sqq Num Ι2, ι sqq

KAOSH 2 ά.ξΙαν τ~ν τ. SH ν: τ~ν τ. ά.ξΙαν Λ τψωρΙαν ά.ξΙαν (om τ~ν) ΚΟ 3 θεοσ86του ΛΟ: θεο86του KHS θεο86χου v 6 τότε ... έξαφανΙσας om KOSH έν post πάλ~ν add v 7 προσε8ρΙq; ΚΟΗ

8

έξ~σκ'Y)ΤO

S

9

τφ

om

Η

ιι

τ-ης τροφ-ης

v

Ι4 τ~ν τε ΚΟ Ι4 θεόθεν post αυτφ coll KAOS v Ι5 πάντα τα Η Ι7 τα θυμ~ατ~ρ~α Ο v θυμ~ατ~ρ~oν coni Dani610u ι7-ι8 θυσ~αστ~ρ~α θυμ~ατ~ρ~α coll S ι8 θυσ~αστ~ρ~oν v κατασκε,πάσματα Λ: om KOSH v 20 μύρον: μυστ~ρ~oν S 20-2Ι χρ~στ~ρ~α S 2Ι πλ'Y)μμελ~μασ~ν S 22 έν om ΚΟ 23 έπΙ: έν v τον φθόνον καθ' έαυτοϋ KOSH v 26 ΜαρΙαν Η

Gregorii Nysseni Opera,

νπ, ι

4

28

LIBER

DE VITA MOYSIS

προς τ~ν

γενομέν-ην

αότcj)

θεόθεν

τιμ~ν

ύπoκ~ν-ηθε~σαν,

29

Ι

λαος 8~' oργ~ς επo~ε~τo τον Μωϋσέα.

δ 8ε θεος τους &πελ­

φθέγξασθαΙ τ~ το~οuτον, εφ' Φ παρεκιν~θ-η το θε~oν ε~ς τ~ν

πΙσαντας τ~ν θεΙαν συμμαχΙαν το μ~ ~8ε~ν τ~ν εΠ'Υ)γγελμέν-ην

-rou πλ-ημμελ~ματoς κόλασ~ν. ~νθα 8~ καΙ πλέον τ~ θαυμ&ζε~ν &ξ~oν τ~ς &νεξ~κακιας τον Μωϋσέα, oτ~ -rou θεοu τ~ν &λογον , ~ , λ 'ζ' , , \ Ι 5 β ασκαν~αν του γυνα~oυ κο α οντος ~σχυρoτεραν τ-ην φυσ~ν

αότo~ς χώραν κατα8~Y..&ζε~. προϊόντων 8ε 8~cΧ τ~ς ερ~μoυ π&λ~ν αότo~ς επ~λεΙπoντoς -rou {)8ατος καΙ ~ μν~μ-η τ~ς

τ~ς oργ~ς πo~-ησ&μενoς τον θεον ύπερ τ~ς &8ελφ~ς Ιλεώσατο.

-rou θεοu συνεπέλε~Ψεν. οό γcΧρ -rcj) προλαβόνη περΙ τ~ν πέτραν θαύματ~ το μ-η8ε vuv αότo~ς εν8ε~σα~ τ~ν

-rou 8ε πλ~θoυς π&λ~ν ε~ς &ταξΙαν προτραπέντος (~γε~τo 8ε

χρε~αν

5 8υν&μεως

,

"

επ~στευσαν,

'λλ'" α αποσταντες

,

~ των

χρ-ηστοτερων

τ~ς πλ-ημμελεΙας ~ των κατcΧ γαστέρα ~80νων αμετρΙα, οίς

ελπΙ8ων κατ' αότοu -rou θεοu καΙ -rou Μωϋσέως τα~ς λo~80ρΙα~ς

οόκ ~ρκε~ το ζ~ν ύγ~ε~νως τε καΙ &λύπως εκ τ~ς &νωθεν

εχώρουν, ώς καΙ τον Μωϋσέα 8όξα~ τη &π~στΙq. -rou λαοu

10 επφρεούσ-ης τρoφ~ς, αλλ' ~ των σαρκων επ~θυμΙα καΙ δ τ~ς

10 συνoκλ&σα~, πλ~ν π&λ~ν αότo~ς θαυματoπo~~σα~ τ~ν &κρότομον

κρεωβορΙας

,

~

αυτo~ς

,

αγα

πόθος θ ~

ων

προημοτέραν

\

τ-ην

,

'Α'

παρ

επoΙε~

, \

~γυπηo~ς

αε~

των ~

σου

παρόντων

eLrl') ) , ο(

λ'

\

μεν

324 Μ. κο~νοuταL -rcj) θεcj) περΙ -rou κατασκ~Ψαντoς εν αότo~ς π&θους, δ 8ε παL8εύεL το μ~ 8ε~ν ο{)τως ~χε~ν 8~cΧ -rou 80UVrlL τυχε~ν 15 (;}ν εφΙεντο, ορνέων 'rL πλ~θoς, πρόσγεLον πo~oυμένων τ~ν πτ~σ~ν, εφ~εΙς -rcj) στρατοπέ8ιμ α~φν-η80ν καΙ κατ' &γέλας

εκεΙν-ην πέτραν ε~ς ύ8&των φύσ~ν μεταβαλόντα.

ώς 8ε π&λ~ν

αότo~ς ~ &ν8ραπο8ώ8-ης των ε8ω8Ιμων ~80ν~ τ~ν επ~θυμΙαν τ~ς γαστριμαργΙας επ~γεφε (καΙτo~ των προς τ~ν ζω~ν

,

,

,~\

αναγκα~ων

ουσενος

15 ωνεφοπο ' 'λ) ουν,

(

,

υστερoυμενo~

( ,ατακτουντες ~

o~

πα~8αγωγοuντα~ τα~ς μ&σηξ~ν,

\

τον

Α'

~,

των

ι

~γυπηoν

νεων

,

κορον

~,

σφoσρoτερα~ς

6φεων αότo~ς κατcΧ τ~ν

εφΙπτασθαL, εφ' (;}ν ~ εόκολΙα τ~ς &γρας ε~ς κόρον τ~ν των

παρεμβoλ~ν θανατ-ηφόρον ~oν εμβαλλόντων 8~cΧ -rou 8~γματoς.

κρεων επr.θυμΙαν πρo~γαγεν. ~ 8ε &μετρΙα τ~ς βρώσεως

επαλλ~λoυ 8ε γενομέν-ης εκ των θ-ηρΙων τ~ς πτώσεως θεΙq.

αθρόως αότo~ς τcΧς των σωμ&των κρ&σεLς ε~ς φθΟΡΟΠΟLους 20 χυμους μετεσκεύασε καΙ ~ πλ-ησμoν~ αότo~ς ε~ς νόσον καΙ

συμβουλη παρορμ-ηθεΙς δ νομοθέτης χαλκον εν δμo~ώματ~ 20 6φεως χέας,

ύπερφαΙνεσθα~ -rou στρατοπέ80υ παντος επι καΙ ο{)τως ~στ-ησεν εν -rcj) λαcj) τ~ν εκ

θ&νατον ~λ-ηξεν, (;}ν το ύπό8εLγμα αότo~ς τε εκεΙνΟLς καΙ τo~ς

ηνος {)ψους εποΙ-ησε.

προς εκεΙνους δρωσLν Ικανον εΙς σωφροσύν-ην εγένετο.

των θ-ηρΙων βλαβ~ν καΙ τ~ς φθορας &π~λλαξεν.

ΕΤτα

κατ&σΚΟΠΟL

παρ'

αότοu

πέμπονταL

τ~ς

χώρας

εκεΙν-ης, ~ κατcΧ θεΙαν αότοις επαγγελΙαν εν ελπΙσLν ~ν τ~ς 25 o~κ~σεως.

τούτων 8ε μ~ π&ντων τ&λ-ηθ~ καταγγεLλ&ντων,

\

'λλ' Ψ ευσ-η ~~ τε α ηνων τα

α

23 sqq Num 13,

KAOSH 3

7 8

ι

XrlL\

\

,

θ ρωπα μ-ηνυσαντων, πα 'λ

L') ο(

sqq 6

ΤL οm Η

&ταξΙαν: &80ξΙαν ΚΟ τ-ης γαστρος Η

σκυ

9

ante εποΙεL coll ΚΟ

δ Μωϋσ-ης

ante

ΠΟLΎ)σάμενος

προτραπέντος ΚΟ: τραπέντος

'ήρκε'i:το Λ

ΙΙ κρεοβορΙας ΚΟ

add

Η

ASH v

ΙΙ-12 αύτο'i:ς

KOSH v 8LOC του: 8LOC το Η 15 'ήφΙετο ΚΟ 'ήφΙεντο Η προσγεΙων Λ ΠΟLούμενος ut vid Λ (corr Λ2) 16 εφεΙς Η v αΙφνΎ)80ν Λ: νεφΎ)80ν KOSH v 17 των οm v 21 ~λΎ)ξεν: ~μLξεν Η 22· tκανον: κανων Η εLς: προς v εγΙγνετο Η 14 ~χεLν οm OS

23

πέπονταL Ο

26

12 αύτο'i:ς &γαθων οm Η

τε οm

v

τOC

post καΙ add

&εΙ οm

Η

προς

τ~ν

4 sqq Num

δ γcΧρ

ε~κόνα -rou 6φεως τ~ν εν -rcj) χαλκcj) βλέπων 20, Ι

sqq; cf

Εχ

17, 6

16 sqq Num 21, 9

KAOSH ι εΠΟL~σατο S 2 το: του Η Τ S 3 χώραν αύτοΤς Η κατα8LκάζεLν Λ (corr Λ2) 4 αύτο'i:ς: αύτούς ΚΟ εΠLλLπόντος S v 5 του θεου 8υνάμεως v συνεπέλLπεν Η 6 περΙ: παρOC v την pr οm ΚΟ ΤLνoc post πέτραν add ΚΟ 8 κατOC του θεου Η αύτου οm Η τα'i:ς λΟL80ρΙαLς οm ΚΟ 10 &κρότομον: &τομον Η&πότομον Vat 444 ΙΙ μεταβάλλοντα Λ (corr Λ2) Η πάλLν: πάντων Η 13 επεγεΙρεL Η εκΙνΎ)σεν C καΙ ΤΟL KOS καΙ Η v προς την ζωην οm KOS forte recte 13-14 καΙΤΟL ... ού8ενΟς οm Λ 15 ot &τακτουντες: κατOC τούς &τακτουντας Η v 17 εμ­ βαλόντων ΚΟ 18 γLνομένΎ)ς v 19 ut lemma hic ώς ΊSψωσεν Μωϋσ-ης τον χαλκουν οφLν Ο ίn margine autem Κ 21 εκ: &πο S 22 βλαβην: φθορOCν KOSH v καΙ ... &π~λλαξεν οm KOSH v αύτον post φθορας addi voluit Danielou

DE

LIBER

MOYSIS

νΙΤΑ

ού3εν έ:3ε30ΙκεL τοα ()ντως ()φεως το 3~γμα έξ ά:νΤLπαθεΙας

"

,

ΤLνος

αΠΟΡΡΎ)του

~ ΤΎ)ς

"ψ εως ο

""LOV

τον

'

325 Μ. πως το αδον xιxt πεΡLεξεσμένον xιxt &ΡΡLζον ά:θρόως πιανθεν το των έΡΡLζωμένων έν~ργΎ)σεν ά:ντt γ~ς xιxt φλΟLΟU xιxt ~κμά30ς

αμ βλ υνουσΎ)ς.

καΙ ρΙζΎ)ς καΙ χρόνου τ~ς θεΙας3υνάμεως γενομένΎ)ς τί{) ξόλιρ.

ΠάλLν αύτί{) περt· τ~ς ~γεμoνΙας έπαναστάσεως έκ τοα έαυτοος

έπΙ τοόΤΟLς 3L' ά:λλοφόλων έθνων τον στρατον &γων, ά:πώμοτον

μεταστ~σαι βLαζομένων, ό μ~ν ΙκέΤΎ)ς τοα θεοα ύπερ των

5 ΠΟLείται ταίς ά:ροόραLς αύτων xιxt τοίς ά:μπελωσL τί{) λαί{)

λαοα γεγενΎ)μένΎ)ς καΙ ηνων τ~ν 5

Ι

ΙερωσόνΎ)ν ε~ς

έξαμαρτανόντων έγΙνετο, το 3ε 3LXΙXLOV τ~ς τοα θεοα κρΙσεως

σuγχωρΎjσαL

τ~ς τοα Μωϋσέως προς το όμόφυλον συμπαθεΙας ~σxυρότερoν

ό30ν μ~τε ε~ς 3εξιαν μ~τε ε~ς ά:ΡLστεραν ά:ποκλΙναντα.

~ν.

3ε πολεμΙων ού3ε έπΙ τοότοις εΙΡΎ)νευόντων μάχη καταγωνLσά­

χάσμαΤL

γαρ ~ γ~ 3Lασχοuσα

θεΙιρ

θελ~μαΤL πάλLν

3Ιο30ν

άλλα

φuλάξαL

τ~ν

βασLλLκ~ν των

μενος το ά:λλόφυλον έγκρατ~ς γΙνεται τ~ς παρό30υ.

προς έαυτ~ν σuμπΙπτεL ~ν30ν ύπολαβοασα παγγεν~ πάντας 10 τοος τη ά:ρχη τοα Μωϋσέως έαυτοος ά:ντεπάραντας. οΙ 3ε

τ~ν

10

Εϊτά ης Βαλακ μεΙζονος ~θνoυς τ~ν ~γεμoνΙαν ~xων

καταφλεχθέν­

(Μα3ιανίται 3ε τί{) ~eveL το ()νομα) προς το πάθος των προ­

3LακοσΙοuς τε xιxt πεντ~κoντα τί{) καθ' έαυτοος

εαλωκότων καταπλαγεtς xιxt δσον ού3έπω τα Ίσα παρα των

πάθεL σωφρονΙζοuσL το όμόφυλον. ώς 3' ().ν μaλλον πεLσθείεν

'ΙσραΎ)λLτων πεΙσεσθαL πρoσ30κ~σας, έπάγεται προς συμμα­

περt τες

τ~ν περt

ΙερωσόνΎ)ν

λυσσ~σαντες

πuρt

οΙ &νθρωποι θεόθεν παραγΙνεσθαL τ~ς ΙερωσόνΎ)ς τ~ν χάριν 15 τοίς ά:ξιουμένως, ράβ30υς 3~ έξ έκάσΤΎ)ς φυλ~ς παρα των

χΙαν δπλων μεν καΙ σωμάτων βο~θεLαν ού3εμΙαν, περΙεργον 15 3ε μαγγανεΙαν 3LιX ηνος

Βαλαάμ,

8ς περΙ ταατα

3εLνος

έξεχόντων κομΙζεταL, γράμμασLν ~3ΙΟLς έκάσΤΎ)ν κατασΎ)μΎ)να­

έθρυλλείτο eIVΙXL καΙ παρα των κεΧΡΎ)μένων αύτί{) ~χεLν

μένου τοα 3ε3ωκότος, έν α!ς ~ν xιxt ~ 'Ααρων τοα Ιερέως.

ΤLνα προς τας τοιαότας σπου3ας 3όναμιν έΠLστεόετο.

ταότας 3ε προσθεtς τί{) ναί{) 3ια τοότων φανεροί τί{) λαί{)

τέχνΎ) μεν ~ν ~ Oίωνιστικ~, 3αιμόνων 3έ ΤLνων συνεργΙ~

τ~ν περt τ~ς ΙερωσόνΎ)ς τοα θεοα Ψ~φoν.

μόνΎ) γαρ έκ

20 πασων ~ τοα 'Ααρων ράβ30ς έβλάσΤΎ)σε xιxt τον έκ τοσ

ξU'λ ου

' (καρυον '

καρπον

έτελεΙωσεν. 19

sqq Num

KAOSH

~,";' Ύ)ν

οε

(

ο

, ) ε~εφυσε '1:"

καρπος

τε

,

XΙXL

8 3~ μέγιστον xιxt τοίς ά:πΙστοις ~30ξε θααμα, 17, 8

ι του 6ντως 6φεως: του ά:λΎ)θΙνου θΎ)ρΙου Η του 6ντως

6φεως του ά:λΎ)θΙνου v 3 lemma hic ώς κατεπόθΊjσαν εις ''At80U έπαναστάντες κατα τΎjς ΙερωσύνΊjς Ο et ίn margine Κ 4 γεγενΊjμένΊjς: γενOμένΊjς V τ~ν ex cou (ex εις?) Δ'}. 5 μεταστΎjσαt om KOS όπερ: περt v 6 άμαρτανόντων S 7 συμπαθεΙας προς το δμόφυλον ΚΟ 8 8tασχουσα: 8tασχεθεΤσα S 9 παγγενΎj: παγγενεΤς S παγγενεΙ v 10 του: τα Δ et ίn κατα corr Δ'}. ζώντες οΙ

έαυτοδς

om KOS v

ά:ντάραντας

KOS

S

ΙΙ-12 καταφλεχθέντες

12 κατ' αότοδς AS 13 8' &ν: &ν 8ε Δ 15 τοΤς om ΚΟ 8~ om Η v lemma ώς έβλάσΤΊjσεν ~ ράβ80ς 'Ααρών Ο et idem ίn margine Κ 16 Ι8Ιου v έκάσΤΊjν: έκάστου KOS v 17 post 8ε8ωκότος add το 6νομα ΚΟ αΤς: οΤς KOS . .:ην om S ~ SH ν: om ΚΛΟ 18 προθεΙς ΚΟ 19 τΎjς om Η 22 8~: 8ε ΚΟ

ΔΗ: καταφλεγόντες ΚΟ καταφλεγέντες

V

χαλεπος

~ν

έπάγων

τοίς

20 3υνάμει τα ά:ν~κεστα.

ά:νθρώποις

περιεργoτέρ~

Φ τινΙ

8ς τοίς ά:πάγουσιν αύτον επι τον

βασιλέα τοα ~θνoυς έπόμενος, τη φωνη τ~ς ()νου το μ~ 6-7 Num 20, 17 10 5 sqq; cf Apoc 2, 14

sqq Num 22, 2 sqq 15 sqq Num 22, 18 sqq cf Philo De vita Moysis Ι, 282

KAOSH 1 αδον ASH: λεΤον ΚΟ &φλοtον v (quod corr Δ2)ν &ρtστον Η το:

&ρρtζον: &ρtζον 3 χρόνου: κλώνων v χρόνου καΙ ρΙζΊjς Η γtνομένΊjς Η 4 έθνών: έχθρών C post έθνών add κωλυόντων τον πάρο80ν ΚΟ ά:γαγων C &γων τον στρατον S 5 το Τς ά:μπελώσt KAOS: ταΤς ά:μπελώσt Η ταΤς ά:μπέλοtς v μ~ post λαφ add ΚΟ 7 8εξtαν ... ά:ρtστεραν ΚΔΟΗ: 8εξtα ... ά:ρtστερα A2S v 8-9 καταγωνtσά­ μενος ΚΔ 20S ν: καταγωνtσαμένων Δ καταΠOνΊjσάμενOς Η 9 το ά:λλόφυλον KAOS: τον ά:ντΙπαλον Η v ut lemma τα κατα τον Βαλαάμ Ο ίn margine autem Κ ΙΙ τoΊSνoμα v ΙΙ-12 προεαλωκότων Η: έαλωκότων KAOS προολωλότων v 12-13 τα ~σα πεΙσεσθαt Δ 15 8έ τtνα ΔΗ περΙ om Η v 16 έθρυλεΤτο KOS έποtεΤτο Η v 17 Φ: ώς Δ 18 ~ om KOSH τtνων: τtνt Η συνεργΙ~ K2AOSH: -εΙ~ Κ v 19 χαλεπώς AS .:ην έπάγων: έπΎjγε S 19-20 8υνάμεt τtνΙ Η 20 έπt: προς AS ΚΟΔ

ΙJΗ)jιvΗΗ'S ~7~

τα

v

St.IVIINARY LIBRARY

ςrΔRςnΔΙ ~

~nΔn

32

DE

ΥΙΤΑ

LIBER

MOYSIS

αtσ~ον αuτcμ τ~ν δaον εϊναι a~aάσκετα~.

προσώποu χάρ~ν άπ~μβλuνεν. άλλ' ~ν άει ώσαότως gχων

εϊτα aLά ηνος

και κατα ταύτα έν τίί> άτρέπτcμ τ~ς φόσεως a~ασώσας το έν

έμφανεΙας το πρακτέον μαθ~ν άσθενεστέραν ε6ρε τ~ν κακο­ πo~oν μαγγανεΙαν του

βλάβ'Υ)ν τ~να τοίς παρα του

σuμμαχοuμένο~ς προστρΙψασθαι.

άντι

έφθέγξατο

φωνάς

γενόμενος

τίί> καλίί> &.μετάπτωτον.

θεου

ae: τ~ς των aαψόνων

5 ένεργεΙας έκ θεΙας έΠLπνοΙας· gνθοuς

τo~αότας

5

οuναμεως

" εν

αLσ

θ'

'YIσε~

, γενομενος,

10 ύποφ'Υ)τεόεL τίί> θεΙcμ θελ~ματ~.

", \ χαφε~ν εασας Τ'Υ)ν

βΙον,

ώς &ν

τ~ς γένΟLΤΟ ~μίν έκ των προεφ'Υ)μένων προς τον κατ' άρετ~ν

, μανΤ~Κ'Yjν

έπι τοότοις το μεν gθνος των

eL καΙ πως ~ ύπόθεσΙς έστ~ν έν οΙ.; τον λόγον άναγκαΙως έπλάτuνε. καφος a' &ν εΊ'Υ) προς τον προκεΙμενον ~μίν του λόγοu σκοπον έφαρμόσα~ τον μν'Υ)μονεuθέντα

i1v γοφ έκωλόθ'Yj

προς το κακον ένεργ~σα~ 'tη τέΧν"fJ, aLιX τοότων τ~ς θεΙας ~,

ταυτα μεν 8σα έκ τ~ς προχεΙροu

του άνaρος ΙστορΙας έμάθομεν, έν έπ~aρομη σo~ a~'Υ)γ'Υ)σάμεθα,

ώς προφ'Υ)τεΙαν &ντ~κρuς εϊνα~ των εLς

δστερον προς το κρείττον έκβ'Υ)σομένων. a~'

33

Ι

βΙον σuνε~σφορά.

άναλάβωμεν ΎοΙνuν τ~ν άρχ~ν του περι

10 αύτου a~'Υ)γ~ματος.

άλλοφόλων έκτρΙβεταL έπ~κρατεστέροu του λαου κατα τον

πόλεμον γεγόνοτος, άκολασΙας

τους

έν

πάθε~

άτ~μΙίf

~ΤΤ'Y)θέντoς ae: μετα ταυ τα τίί> τ~ς

έν

ταίς

αLχμαλώΤΟLς,

σuμπλακέντας

μ~~

8τε

πλ'Υ)γη

του

Φι.νεες

aLελάσαντος

15 άνάπαuλαν gσχε του θεου ~ κατα των λελuσσ'Υ)κότων προς "θ' τας α εσμοuς ι ο

νομο θ' εΤ'Υ)ς

'1; ", " οργ'Υ) τοτε

μL~ε~ς

"

XΙXL

πορρω θ εν

"

ανα β' ας εΠL η

,ι Τ'Υ)ν χωραν

,Ι ορος

uιψ 'Υ) λ'ον

κατασκε ψ' αμενος,

ι, 'Υ)

aLιX τ~ς θεΙας έπαγγελΙας τ~ς προς τους πατέρας γεγεν'Υ)μέν'Υ)ς

τίί> Ίσρα~λ παρεσκεόαστο, μεθΙσταταL του άνθρωπΙνοu βιοu 20 ούaεν έν τη γη σ'Υ)μείον ούaε μν'Υ)μόσuνον τ~ς έαuτου μετα­

στάσεως έν τάφΟLς ύπoλε~πόμενoς.

06 τίί> κάλλεL χρόνος ούκ έλuμ~νατο ο\)τε των οφθαλμων τ~ν λαμΠ'Υ)aόνα ~μαόρωσεν ο\)τε τ~ν άπολάμποuσαν του

9 Num 24, 2 sqq Ι3 sqq Num 25, 7-8 ι6 sqq Deut 34, ι sqq 22-23 cf Simonides frag 4, 5 (Bergk; 26, 5 Page)

KAOSH ι αύτς &ληθως Η v 2 ~ ante της add KAOS v γνωσΙς έσΤLν KAOS v γLνόμενος Η v 3 νυνΙ: νυν KOS v πOCς om Η 'κα.τ': μετ' Λ έα.υτΟν: α.ύτΟν Λ 6-7 κα.Ι . . . &ληθLνον Η: το φως το &ληθLνον KAOS v 8 &ρκέσα.L: &ρκέσΟL Λ &ρκε1:ν Η 9 πOCν ante το add Η v 10 ut lemma περΙ της &λλΟLωθεΙσης του Μωϋσέως 8εξLocς κα.Ι της εΙς οφLν μετα.βληθεΙσης

quod praebet ίη margine Κ οον ΚΟ: om ASH v 13 Φ μΟL Λ2 ν: 8 μΟL ASH έμοΙ ΚΟ της om ΛΗ v 14 πα.ρα8ηλουσθα.L του κυρΙου v 15 τε του: έτέρου Η 16 έμε S 17 &νάγοντα Λ: tXγοντα. KOSH v ταυτά έσΤL S 19 αν μεν Λ βα.κτηρΙα.ς Ο

sed

της ante μεν έν ΚΟ om AS

suprascr et alt

της

expunxit

19-20 &ναλλΟLώτου AS

Λ2

έν τι'j} Η ν:

20 τη: το Η

Ι 42

DE

ΥΙΤΑ

LIBER

MOYSIS

ΙXότ~ς ΚιΧΙ ΚιΧτιΧ φόσ~ν έπιxν~λθε χάριν. κιχΙ Ό μoνoγεν~ς

tuv

θεος ό

έν τo~ς κ6λπo~ς του πιχτρ6ς, οδτ6ς έστ~ν ~ 8εξ~ιΧ

του ύψΙστου. 'λλ

ΎJ

5

ι θ

o~ω ΎJ'

8τε 8ε ~μ~ν έκ των κ6λπων έφάν'Yj, κιχθ' ~μας

' ,~, επε~ οε

, ΤιΧς

Ι

Ι

'θ

ι

'Ιξ

ι

ΎJμετεpιxς ιχσ ενε~ιΧς εκμιΧ ιχς πιxλ~ν

έπιxν~γιΧγε τ~ν έν ~μ~ν γενOμένΎJν χε~pιΧ κιχι ΚιΧθ' ~μας χpωσθε~σιΧν έπΙ τον 'ι8~oν κ6λπον (κ6λπος 8ε τ~ς 8εξ~ας ό

ζωoγoνoυμέ~oυς 8~ιΧφιΧγε~ν τε ΚιΧΙ 8ιΧΠιΧν~σιΧ~' οδ γενομένου ' 'β , ~, Ι,/ πιχΙλ ~ν ε~ς ΤΎJν ιΧΚΤΎJΡ~ιΧν με θ ~στιΧΤΙX~, o~ i)ς σωφρoν~~oντιΧ~ Ι

ot άμιχρτάνοντες, άνιxπιxόoντιΧ~ 8ε ot τ~ν άνωφερ~ ΚιΧΙ

μεν

8υσ π 6ρευτον τ~ς άρετ~ς πορεΙιχν άνόοντες 8~α των άγΙΧθων 5 έλπΙ8ων τη βιΧΚΤΎJΡΙ~ τ~ς πΙστεως έπερε~86μενo~' 'Έστ~ γαρ l"\.

ι

'/

ι

Ι

ι

Ι

π~στ~ς t:;'/\π~~ομενων υπoσΤιΧσ~ς.

Ι,

ι

ι

ο τo~νυν εν περ~νo~~ τουτων

Ι) , τοτε ι '" ~ ι 'Ιθ' ι ΠιΧΤΎJΡ ου το ιχπιχ θ'ες ΤΎJς φυσεως ε~ς πιχ ος ΎJλλO~ωσεν,

γεν6μενος θεος αντ~κρυς γΙνετιΧ~, των άνθεσΤΎJκ6των μεν τη

'λλ" ι ιχ ιΧ το τρεπτον

ιχ ΎJ

ι

κo~νων~ιxς

"Ιθ

ε~ς

""

τε κιx~"θ' εμπιΧ ες

ιχπιχ ε~ιΧν

~ o~ιx ΤΎJς

,

"ι προς το ιχτρεπτον

ι

Ι

μετεστo~χε~ωσεν.

ΎJ

~,

οε

ι

,

ε~ς

Oφ~ν

10 μεΤιΧβoλ~ τ~ς βιΧκτηΡΙιΧς μ~ ΤιΧριχσσέτω τοος φ~λoχρΙστoυς

ώς

άπεμφιxΙνoντ~

ζΦφ

προσιΧρμοζ6ντων

~μων

τον

του

μυσΤΎJΡΙOυ λ6γον. ΙXόΤ~ γαρ ~ άλ~θε~ιx 8~α τ~ς του εόιχγγελΙου φων~ς οό ΠιΧΡιΧ~τε~τιx~ τ~ν ΤOLιΧόΤ'Yjν εΙκ6νιχ 8~'

c1v φΎJσ~ν~'

'Ώσπερ γαρ Mωϋσ~ς δψωσε τον ~φ~ν έν τη έρ~μφ, οδτως 15 ύΨωθ~νιΧ~ 8ε~ τον

utov του άνθρώπου' ΚιΧΙ σιΧφ~ςό λ6γος.

εΙ γαρ ό τ~ς άμιΧΡΤΙιΧς πιxτ~p ~φ~ς ώνOμάσθΎJ ύπο τ~ς άγΙιχς γΡιΧφ~ς, κιχι το έκ τοα ~φεως γεννΎJθεν πάντως ~φ~ς έστΙν.

οόκουν άκολοόθως ~ άμιΧΡΤΙιΧ του γεγεννΎJκ6τoς ιΧότ~ν έστ~ συνώνυμος. άλλα μ~ν 8~' ~μας άμιΧΡΤΙιΧν γενέσθιΧ~ τον κόp~oν 20

43

ΙΙ

ι, λ' ο ιχποστο ~κoς

'" Ι O~ιΧμιxpτυpετιΧ~

~μων φόσ~ν περ~βιxλλ6μενoν. ι'/

"ι

πρoσιxρμo~ε~ το .ιx~ν~γμιx.

λ

Ι

ογος

,

τον

,Ι , ΤΎJν ΙXμιΧPΤΎJΤ~ΚΎJν

-riJ) κυρΙφ

ΚιΧτα λ6γον αριΧ

",ι

Ι

Ι

Ι

Ι

""

ι

ε~ γιΧΡ oφ~ς ΎJ ιxμιxρτ~ιx, ο οε κυρ~oς

άμιχρτΙιΧ έγένετο, φιΧνερον cι.ν ε'ιΎJ πασ~ το 8~α τ~ς άκολουθΙιΧς άνιΧφιΧ~ν6μενoν'

ό

γαρ

άμιχρτΙιχ

γεν6μενος

~φ~ς

έγένετο,

25 δς οό8εν αλλο ~ άμιχρτΙιχ έστΙν' άλλα 8~' ~μας γΙνετιx~ ~φ~ς,

έφ'

Φτε τοος ΑΙγυπτΙους ~φε~ς τοος ΠιΧρα των γo~των

1-2 Joh ι, 18 (cf Num 21,9)

2-3 Ps 76, ΙΙ 10 Εχ 7, 10 14-15 Joh 3,14 16 Gen 3,1 sqq 18-19 ΙΙ Cor 5,21

KAOSH 2 το'i:ς Η: om KAOS v οοτός: 8ς S 4 3ε om S 6 κόλπος: Κόλπo~ς Η 8 τε om ΚΟ 9 eΙς: ώς Η 10 ταρασσέσθω v 12 του εύαγγελΙου: έύαγγηλ~κ-ης v 15 3ε'!: καΙ Λ 16 άγΙας: θεΙας v 19 μ-ην: τ-ην Λ quod ίη το corr Λ2 άμαρτΙαν 3~' ~μιΧς v γενέσθα~: γεγεν-ησθα~ ΚΟ 21-22 προσαρμόζετα~ τ κυρΙφ Η 22 ό ~φ~ς KAOS μεν post ~φ~ς add Η v ~ om S 23 φα\lερον ... έγένετο ut vid per hom om v 3~α: έκ Η 25 8ς ... rJ.λλο: 8σον 3ε μιΧλλον Η 26 έφότε Η έφ' Φ ut vid S

'λ

θ

''''''

ι

Ιλ ι ~

ε~~, προς οε ΤΎJν υ

Ι

,

"ι

ι

ωOΎJ τιχυΤ'Yjν κιχ~ ιχνυποστιχτον ΙΧΠΙΧΤ'Yjν

έΠΤΟ'Yjμένων, οΙς το άκoασιΧ~ του .~ντoς (hς τ~ των μιΧτιχΙων 10 κιxτιxπεφρ6νΎJΤιΧ~. φΎJσι γαρ ΦιΧριχώ· ΤΙς έστ~ν οδ εΙσιxκoόσoμιx~

τ~ς φων~ς ιΧότου; οόκ οΙ8ιΧ τον κόρ~oν.

μ6νον 8ε νoμΙζετιΧ~

τΙμ~oν 8σον ύλω8ες κιχΙ σάρκ~νoν των περΙ τας άλογωτέριχς

,

ιΧ~σ

θ"

~ του

ΎJσε~ς

ι

ιχνιχστρεφομενων.

" φωτος

λ' Ψ εκ ιΧμ εως

" "

ε~ τo~νυν

~ θ ι ουνιΧμω ε~ΎJ,

15 τε κιχι έξουσΙιχν κιχτιΧ των

~

επ~ τοσουτον

, κιχ~

~,~

o~ιΧ ΤΎJς

Ι τoσιxυΤΎJν

άντ~τεΤιΧγμένων

λάβΟL,

,ι ~σχυν

τ6τε

κΙΧθάπερ τις άθλΎJτ~ς tκιχνως έν πιx~80τρΙβoυ τ~ν άθλΎJτ~κ~ν άν8ρεΙιχν

έκμελετ~σιxς

θιχρρων

~8ΎJ

κιχι

πεπo~θως

Ίτω

προς τον άγωνιΧ των έχθρων 8~α χεφος τ~ν βιΧΚΤΎJρΙιxν ~χων έκεΙνΎJν, τουτέστι τον λ6γον

τ~ς πίστεως Φ μέλλε~ τοος

20 ΑΙγυπτΙους ~φε~ς ΚΙXΤιΧγωνΙζεσθιΧ~.

άκoλoυθ~σε~

8'

ιΧuτiJ)

~ έξ άλλοφόλων όμ6ζυγος' ~στ~ γάρ τ~ κιχι 't~ς ~ξω πιx~8εόσεως

προς συζυγΙιχν ~μων εΙς τεκνοπο~·tιΧν άρετ~ς οόκ άπ6βλΎJτoν.

337 Μ. ΚιΧΙ γαρ ~ ~θ~κ~ τε ΚιΧΙ φυσ~κ~ φ~λoσoφΙιΧ γένo~τo αν ποτε ~ τφ

Ι Ψ λ' υ ΎJ οτερφ

25 ζω~ς,

βι ~φ

Ι'/' συ~υγoς

cf

"λ' κιx~ φ~ ΎJ κιχ~

,~ κo~νωνoς ΤΎJς

μ6νον εΙ τα έκ ΤιΧόΤΎJς κυ~μιΧΤΙX μΎJ8εν έπάγo~τo

του άλλοφόλου μ~άσμιxτoς. ι

τε

Εχ

7, 12

5-6 Heb

τοότου γαρ μ~ περ~τμΎJθέντoς

ΙΙ, ι

ΙΟ-ΙΙ Εχ

5, 2

KAOSH ι έν3απαν-ησα~ v έκ3απαν-ησα~ Η 4 &νύοντες ut vid Η: &ν~έντες ΚΟ Ιόντες AS &ν~όντες v 7 γ~νόμενoς S 9 το: του ΛΗ &ς: ({}σπερ V 10 ό Φαραώ Η v ι ι μόνος Η νoμΙζετα~: όνoμάζετα~ Λ 14 &ναλάμψεως S 15 λάβη KA2 0S v 16 Ικανώς Λ sed Ο super ώ scr Λ2 πα~30τp~βη S 17 θαρσών codd ~τω om Η v 8τφ Λ (sed corr Λ2) 18 &πo3ύετα~ post έχθρών

add Η v 20 ut lemma περΙ τ-ης συζύγου Μωϋσέως Ο at ίη margine Κ αύτ: οδτω ΚΟ 22 τεκνογονΙαν KSH 23 γαρ om KOS ~ om ΛΗ 3' &ν KOS 24 του ύψηλοτέρου βΙου S συζυγ-ης ΚΟ 26 τούτου: του Λ quod ίη τ corr Λ2 περ~τμηθέντ~ Λ2 Gregorii Nysseni Opera,

νπ, ι

5

DE

44 καΙ

, πεΡLαφεθεντος,

άφαφεθΊ)ναL,

MOYSIS

ΥΙΤΑ

" ωστε

LIBER

- ,εΠL βλ α β'ες παν

, θ αρτ ον XIΧL" ακα

δ σuναντων &γγελος τον περΙ του θανάτοu \ι

~

('β

θ"

C

~

,

φ6βον επάγεL, ον LλεοuταL Ύj σuμ Lος, Ύj κα αρον αποοεLκνuοuσα

το έαu-τΊ)ς ~γγoνoν τη πεΡLαφέσεL του r.~Lώματος εφ' Φ γνω5 ρΙζεταL το άλλ6φuλον. οΙμαL ~ε τφ μεμUΎjμένφ τΊ)ς ισΤΟΡLκΊ)ς

ύφΎjγ~σεως πp6~ΎjλOν eIVIΧL ~LιX των εr.ΡΎjμένων τ~ν άκολοuθΙαν τΊ)ς

κατ

ειρμφ

"

,

αρεΤ1jν

των

C

,

~

,

εΠLοοσεως,

LσΤΟΡLκων

ι,

Ύjν

- ,

~,

C

uποοεLκνuσLν

,

,

αLνLγματων

ακο

ou

λ'θ

ως

λ ' τω~ ογος ι . , επομενος.

C

ο

'Έσ'n γάρ OΤL τΊ)ς φLλοσ6φοu γονΊ)ς εν μαθ~μασL σαρκω~ές 10 τε καΙ άκρ6βuστον,

οδ πεΡLαφεθέντος τΊ)ς 'ΙσραΎjλLΤLκΊ)ς

εύγενεΙας εστΙ το λεLπ6μενον' οΤον άθάνατον εΙναL τ~ν Ψuχ~ν καΙ ~ ~ξωθεν φLλοσοφΙα φ1jσΙν'

οδτος δ εύσεβ~ς εσΤL τ6κος.

" , " σωματα XIΧL"λάλλα μεταβαΙνεLναπο σωματων εLς εκ ογLΚΎjς

, αλογον " , , μεταφuεσ , θ IΧL, oτouoτo C σΙΛιvρκω' ο·ι "''Υ\ς φύσεως εLς IΧUOΤ1jV Ύj

" εσΤLν ακρο , β' 15 τε καΙ άλλ6φuλος uσηα.

"λλ α OΤOLIΧUOΤΙX _ .πο λλ α. ' XIΧL, α

θεον εΙναΙ φΎjσLν, άλλα καΙ ύλLκον αύτον οrεταL'

~ΎjμLοuργον

αύτον δμολογεί, άλλα 15λΎjς προς τ~ν ~ΎjμLοuργΙαν ~ε6μενoν. άγαθ6ν

, ειναL ~'''' .α'λλ'α παραχωρειν ~ , τε καΙ ~uνατον οωωσLν, εν

" ~., πολλοίς τη αναγκη ΤΎjς εψαρμεν1jς.

" ης τα'θ' XIΧL" η αν κα

20 ~καστoν ~LΎjγοίτο, δπως τα καλα των ~oγμάτων παρα τη

~ξω φLλοσοφΙ~ ταίς άτ6ΠΟLς προσθ~καLς καταμολύνεταL, c1v

πεΡLαφεθέντων . ~λεως ~μίν δ του θεου &γγελος γΙνεταL ώς γνΎjσΙφ τ6κφ των ΤOLούτων ~oγμάτων επαγαλλ6μενος.

KAOSH ι περιαψηθέντι Λ2 2 δ: Φ Κ του om KOSH v 2 ut lemma hic περΙ του άπαντ~σαντoς άγγέλου καΙ κωλύοντος τω Μωϋσεϊ: Ο et ίn margine Κ 2-3 τον ... Ιλεουται om Η 4 '~γγoνoν v et Λ (quod ίn έκγ- corr Λ2) : έκγ- KOSH Ι8ιώματος:

Ι8Ιου σώματος Η έφ' Φ: άφ' 00 Λ Φ Η . 5 μεμνημένφ ΚΟΗ et ut vid S Ιστοριακης Ο et Κ (sed α suprascr manu forte alt) 6 άφηγ~σεως KOS 7 :κατ': προς ΚΟ δπ08εΙκνυσιν: έπι8εΙκνυσι Η 8 αΙνιγμάτων:. 8ιηγημάτων S ΙΙ εύγενεΙας: συγγενεΙας Λ Ι2 έστι om Η Ι3 έκ: άπο Η Ι5·έστιν om Η Ι7 τ~ν om v ·18 8Ι8ωσιν: λέγουσιν S Ι9 το'i:ς πολλο'i:ς v 20-2Ι της φιλοσοφΙας της ~ξω S • 22 _Ιλεω ς ~μ'i:ν .ante γΙνεται transp Λ ώς ASH ν: τiJ) :Κ;Ο ως τφ scr. I?anlelou 23 ~μ'i:ν post 80γμάτων add Λ έπαγαλλομενος KOS Υ. επαγγελ­ λόμενος Λ έπαγγόμενος Η

(

ΙΙ

45

, Αλλ' επανLτέον προς τ~ν άκολοuθΙαν του λ6γοu ώς &ν καΙ ~μ'i:ν άπαντ~σεLέ ποτε πλΎjσΙOν γενομένΟLς των Αr.γuπτΙων ~ ά~ελφLΚ~ σuμμαχΙα. μεμν~μεθα γαρ δΤL κατ' αρχας μεν. του κατ' αρετ~ν βιοu σuντuχΙα γΙνεταL τφ Μωϋσεί 5 πολεμLΚ~ τε καΙ στασLώ~Ύjς, λα4> φων~ς τον μ~ 3~α τ~ς τo~αόΤ'Y)ς άγωγ~ς προς τ~ν των πολλων όμ~λεαν

μέντo~

καλως ~χε~ν εΙς έκεενου τόπον τον 'Ααρων νοείν τον τ~ς εΙ3ωλολατρεεας

τοίς

Ίσρα'Y)λετα~ς

καθ'Υ)γ'Υ)σάμενον.

5 8ν έροσμεν τον είρμον όπερβάντες ταστα-

&.

τον λόγον παρασκευάσανΤα.

προς

εΙp~καμεν,

δτ~

το ~ξω τοσ σκοποσ μ~ άνατρεπέτω τ~ν έν τοίς λo~πoίς

5 ούκ άξ~όπtστος ένομΙσθ'Υ) σόμβουλος εΙp~ν'Y)ς γενέσθα~ τοίς

στασ~άζόυσ~ ;

κατα

ταύτον

άλλα γενομένων των ΧΡ'Υ)στοτέρων λόγων

τ~ν έπ~θυμΙαν ταόηJν έπφρωσθέντων, παpoξόνετα~ ό πoλέμ~oς κα-Ι έπ~τεΙνε~ τ~ν άλγ'Υ)3όνα.

ά3ελφος πτέρνη πτεpν~εί. ταστα- 3ε τη άκολουθΙ/f παραθέντες

(ο τοΙνυν έαυτόν τε τ4> έπ~φανέντ~ φωτΙ 3υναμώσας XOCL

μυp~άσ~

καΙ τ~ς έλευθερΙας ύπo3ε~χθεΙσ'Y)ς καΙ των άκουόντων προς

φ'Y)σ~ν ~ γρα-φ~ έπΙ μεν των ΧΡ'Υ)στοτέρων' 'Α3ελφοΙ έν

t3~ov ύπεpθέμενo~ τόπον, νσν των πpoκε~μένων έξώμεθα.

τoσαότα~ς

3~α τo~αόΤ'Y)ς καΙ τοσαύΤ'Υ)ς έπψελεΙας ~ περΙ τούτου κατορθω10 θεΙ'Υ) σo~ 3όναμ~ς.

άνάγκα~ς χp~σ~μo~ ~στωσαν, έπΙ 3ε των έναντΙων δη πας 15 τοσ λόγου καΙ τ~ν άκρ~βεστέpαν όπερ αύτων θεωρΙαν εΙς τον

3ε

έπ~τoλμαν έν 3~3ασκαλΙ/f τη συμβουλη των άκουόντων, εΙ μ~

σ'Y)μασΙα~ς έφαρμοζόμενον. ού γαρ 3~ τοσ θεοσ μόνον άλλα 01)τω γάρ

νυνΙ

3~αλέγετα-~, μονονουχΙ βOώcrΊJς σo~ τοστο τ~ς ιστορΙας μ~

άγγέλου έστΙν, tσως έφ' έκατέpcμ των άντικεψένων ταίς

μόνον άλλα καΙ τον πον'Υ)ρον ά3ελφον καλοσμεν.

όp~ς γαρ &ς νέος (1ν ~τ~ πρΙν

εΙς τοσοστον αύξ'Y)θ~να~ τη άρετη έπΙ 3όο τ~νων άνθρώπων

341 Μ. άρμονΙαν καΙ δη. όμώνυμόν τ~ χp~μα καΙ τοσ ά3ελφοσ καΙ τοσ

10 κα-Ι τοσ Σατανα t1γγελος oνoμάζετα~' καΙ ού τον ΧΡ'Υ)στον

49

ΙΙ

ού3ε τοστο ~ξω των νσν

γι.νομένων έστΙ 15

ΠολλοΙ γαρ των παρα3εξαμένων τον έλευθερωτ~ν τ~ς τυραννΙ30ς λόγον καΙ πpoστ~θεμένων τ4> Κ'Υ)ρόγμαη μέχp~ τοσ νσν ταίς των πεφασμων προσβολαίς ύπο τοσ άντι.κε~μένoυ έΠ'Υ)ρεά­

τον τo~oστoν ά3ελφον σόμμαχόν τε καΙ παραστάΤ'Υ)ν ΚΤ'Υ)σά­

ζoντα~. έξ

μεvoς, θαρρων τ4> λα4> τους ύπερ τ~ς έλευθερΙας προσάγει

τ~ν πΙστLν καθΙσταντα~ τη προσβολη των λυποόντων στομοό-

c1v πολλοΙ μεν 30κψώτεροΙ τε καΙ βεβα~ότεpo~ περΙ

20 λόγους καΙ τ~ς πατp~κ~ς ε.ύγενεΙας ύπoμ~μν~σκε~ καΙ δπως

20 μενo~, των 3ε άσθενεστέρων τ~νες καΙ έπoκλάζoυσ~ τοίς τo~oό­

&ν ~ξω γένo~ντo τ~ς περΙ τον Π'Υ)λον καΙ τ~ν πλ~νθεΙαν ταλα~πω­

τo~ς συμπτώμασ~ν t1ντ~κρυς έκείνα φθεγγόμενo~ το λυσ~τελείν

ρΙας 3Ι3ωσ~ γνώμ'Υ)ν.

αύτοίς μαλλον άν'Y)κόo~ς μείνα~ τοσ τ~ς έλευθερΙας Κ'Υ)ρόγ­

τΙ οόν ~μας 3~α τοότων πα~3εόε~ ~

10 ΙΙ Cor 12,7 12-13 Prov 17, 17 13-14 Ierem 9,3 5, 6 sqq; cf Philo De vita Moysis Ι, 34 sqq

Εχ

20 sqq

KAOSH ι εΤνα~ ΛΗ ν: om KOS sed post κατασκευΊjς coll Η v A2S ν: τούς ΚΛΟ 1-2 καΙ το συνΙστασθα~ ... άντ~πάλoυς om Η quorum vice verba καΙ το ΠΡΟΥενέστερον τΊjς 'ήμετέρας iterum scripsit 2 συμλεκομένους Λ (at corr Λ2) 5 φ"l)σ~ν post 8ν add Η τον εtρμον όπερβάντες om KOS τε post ταυτα add v & om Λ 6 λ6yo~ς post μ-η add v άνατρεπτέον C 6-7 τας ... άρμονΙας Vat 444 7 το ante του ά8ελφου add Λ2Η v καΙ ante του άΥΥέλου om Λ το ante του άΥΥέλου add v 8 έκατέρου ΚΟ έκατέρων S 10 Σαταν Η χρ~στoν Λ at corr Λ2 12 των om Η 13 ~στωσαν χρ'ήσ~μo~ Λ 15 όπερ: περΙ v 16 τρόπον Η έξώμεθα: -όμεθα ΚΟ άψώμεθα Η v 17 φωτΙ τ ρ~μαη καΙ ' t'c{> νO~ματt τ~ν 15 συγγένεtαν ~χεt.

13-14 Matth 8, 12 et alibi; cf

Εχ

10, 21

KAOSH ι &ποσκευocζοντος ν 1-2 ό των ΑΙγυπτΙων ... &ΚΤLσLν per hom om ν 2 ταLς &ΚΤLσLν καταφωτΙζοντος SH ταLς &κτ'i:σLν om ΚΟ 4 οί)τως KOSH φωτεLνου: φωΤLζομένου S 7-8 supra ελλαμπρΌνονταL scripsit σκέπονταL Κ λαμπρΌνονταL Η 10-14 post ~ρμ~μενo,ς ,loco ~ρoς ... ::κότο ς se~uitur προς την &πο κακΙ~ς προς

αρετην 8L εΠLγνωσεως του σταυρωθεντος καΙ μετανοΙας μεταστασLν των πρtν κατα τον βΙον ΑΙγυΠΤLαζόντων &YOCYOL το νόημα. το γαρ ψηλαφητον εκεLνο σκότος, καθώς φησLν ~ ΙστορΙα, προς το τ-ης &γνοΙας καt άμαρτΙας σκότος iam sic doctrinam de apocatastasi evitans scr Q, quem secuti sunt codices qui de Q pendent et ν,

primigenium vero textum iam inter eos numerari videtur, quos suspicatus est saec νπι Germanus Constantinopolitanus laudatus apud Photium, Bibl PG 103.II05 ΑΕ: ίη margine vero tantum ορα hic notat Λ manu recentiori, at demum ίη margine iuxta textum authenticum de apocatastasi scribit ού του άγΙου τουτό εσΤLν &λλα νόθον καt ΚLβ8ηλόν, 8LO ού 8εκτέον Vat 444 ΙΙ τη εν τη βασLλεΙq. Λ: τη βασLλεΙq. OSH 12-14 καθως ... τφ ρ~μαΤL KAOS: το γαρ ψηλαφητον εκε'i:νο σκότος, καθώς φησLν ~ ΙστορΙα,

προς

το εξώτερον σκότος πολλην εν έκocστφ ρ~μαΤL Η

quoad lectionem purgatam Q codd et ν videsis supra (ad 12) 13 προς γαρ Λ: γαρ hic om KOS το γαρ Ψηλαφητον KAOS sed γαρ expunxit Λ manu prima ac recte siquidem hocce γαρ alteri verborum ordini potius correspondet 14 ~ν τε τφ ρ~μαΤL KAOS ν: εν έκάστφ ρ~μαΤL Η νο~μαΤL: όνόμαΤL ΚΟΗ

58

DE

ΥΙΤΑ

LIBER

MOYSIS

59

ΙΙ

Λύετιχι ~ε τούτων έκάτερον τοα Μωσσέως, κlΧθως κlΧί έν

M~ γαρ ~~ τοατο τη πρoχειρcμ λέξει τΥίς ~σΤOριlΧς έΠIΧΚOλOυ­

τCi> προ τούτου νενόΎ)ΤIΧΙ, όπερ των έν τCi> σκότcμ τας χεϊρlΧς

θέντες νo~σωμεν ()τι πlΧρα θεοα γινετlΧι τα λυΠΎ)ρα τοϊς των

,ι

εκτεινlΧνΤOς.

,

(Ι

(

ωσlΧυτως ΚlΧι Ύ)

Ι

Ι

κlΧμινιlΧιlΧ κονις

,Ι

εκεινΎ),

(

,

τοιούτων

Ύ) τlΧς

ό~υνΎ)pας CΡλυκτι~lΧς τοϊς ΑLγυΠΤLΟLς έπάγOυσlΧ κlΧτα λόγον &ν

5 νΟΎ)θεΙΎ) ~ια τοα κlΧτα το l)νομά τοα τΥίς κlΧμινOυ IΧLνΙγμlχτος, ~ ~ια τοα πυρος κlΧτα τ~ν γέεννlΧν άπειλΎ)θεϊσlΧ κόλlΧσις, .~ μόνων &πτετlΧι των ΑLγυΠΤLlΧζόντων κlΧτα τον βΙον. EL ~έ

άξΙοις,

άλλ)

()ΤΙ

~κlΧσΤOς

έlχυτCi>

των

πλΎ)γων

352 Μ. γινετlΧι ~Ύ)μιoυργoς ~ια τΥίς ΟLκεLlχς ΠΡOlΧφέσεως τ~ν των 5 άλγεινων πlΧρlΧσκευ~ν έτοιμάζων, ΚlΧθώς CΡΎ)σιν ό άπόστολος προς τον τοιοατον λέγων ()Τι Κιχτα τ~ν σκλΎ)ρόΤΎ)τά σου κlΧί

άμετlΧν6Ύ)τoν κlΧρ~ιlΧν θΎ)σlΧυριζεις σεlχυτCi> όργ~ν έν ~μέρ~

ης άλΎ)θως 'IσΡIΧΎjλΙΤΎ)ς έστί κlΧί τοα 'AβρlΧαμ υΙος κlΧί προς

όργΥίς κlΧί άΠOκlΧλύψεως κlΧί ~ΙΚIΧΙOκρισΙlΧς τοα θεοα, 8ς

έκεϊνον τCi> βιcμ βλέπει ώς ~εϊξlΧι τη ΠΡOlΧφέσει τ~ν προς τούς

άπo~ώσει έκάστ κlΧτα τα ~ργlΧ ~ύτoα. iι)σπερ γαρ έκ τΥίς

10 έκλεκτούς άγχιστεΙlχν τοα γένους, οδτος άπlΧθ~ς cρυλάσσετlΧι

10 άΤIΧΚΤOτέρlΧς ~ΙIΧΙΤΎ)ς CΡθoρoπω6ς τις χυμος κlΧί χoλώ~Ύ)ς έν

τΥίς κlΧμινιlΧιlΧς έκεΙνΎ)ς ό~ύνΎ)ς. γένωτo~' &ν κάκεΙνοις ποτε ~

τοϊς σπλάγχνοις συνιστlΧτlΧι, 8ν ό Lιχτρος εLς ~μετoν ~ια τΥίς

άΠO~OθεϊσlΧ τΥίς έκτάσεως των Μωσσέως χεφων έρμΎ)νεΙIΧ,

τέχνΎ)ς έCΡελκυσάμενoς ούκ &ν έν ΙΧLΤL~ γένοιτο τοα ιχύτον

τούς ~ε

έμπωYίσlΧι τοϊς σώμlΧσι τον νoσώ~Ύ) χυμ6ν, άλλ' έΠΟΙΎ)σε μεν

λεπτούς σκνϊπlΧς έκεΙνους,,, ot τοϊς άCΡlΧνέσι ~~γμlΧσι τούς

~ τΥίς τρoCΡYίς άΤlΧξιlΧ, εLς ~ε το έμCΡlΧνες ~γlΧγεν ~ ίlΧτρικ~

θερlΧπειlΧ τΥίς ό~ύνΎ)ς κlΧί άπlΧλλlΧγ~ των κολάσεων:

15

20

ΑLγυΠΤLους άλγύνουσι, τ~ν τε κυνόμυιιχν ό~υνΎ)ρως ~ια τοα

15

έπιστ~μΎ), ο{)τως κ&ν πlΧρα τοα θεοα γινεσθlΧΙ λέγωτο το'i:ς

~~γμIΧΤOς έμCΡυOμένΎ)ν τοϊς σώμlΧσι, τ~ν τε όπο των άκρι~ων

μοχθΎ)ροϊς τ~ν ΠΡOlΧιρεσιν ~ άλγειν~ άντlΧπ6~oσις, ε{)λογον &ν

ΚIΧΤIΧCΡθεφOμένΎ)ν γεωπονΙlχν κlΧί τούς όίνωθεν ΠΡΎ)στYίρlΧς τούς

εrΎ) νοεϊν έξ ~μων ιχύτων τας άρχας κlΧί τας lΧίτΙlχς τα ΤOιlΧατlΧ

τοϊς τΥίς ΧlΧλάζΎ)ς λ(θοις συγΚIΧΤIΧΠΙΠΤOντlΧς, ούκ όίν ης τCi>

λα.μβάνειν πάθΎ).

εΙρμCi> των ΠΡOεξΎ)τlΧσμένων έπόμενος κάμνοι τα κlΧθ' ~κlΧσΤOν

έστΙν, ού σκώλΎjξ, ού γέεννlΧ, ού παρ, ούκ όίλλο η των cρoβερων

πρqσιχρμόζων τοϊς κlΧτlΧλλ~λOις νO~μlΧσιν, &περ πάντlΧ ποιεϊ

μεν κlΧτα το ΠΡΟΎ)γούμενον ~ ΑLγυΠΤLIΧ ΠΡOlΧιρεσις, έπάγει

20 όνομάτων τε κlΧί πρlΧγμάτων, ώς ~~ ΚlΧί ~ ~στOΡΙIΧ CΡΎ)σί το'i:ς (EβΡIΧΙOις μ~ ε!νlΧι τας ΑίγυπτΙlχς πλΎ)γάς. EL οδν έν τCi> lΧύτCi>

~ε ~ ά~έκlΧσΤOς τοα θεοα ~ΙΚΎ) έΠIΧΚOλOυθOασlΧ κlΧτ' άξΙlχν

τόπcμ τCi> μεν ~στι κlΧκ6ν, τCi> ~ε ούκ ~ση, τΥίς κlΧτα ΠΡOlΧιρεσιν

τlΧ'i:ς

~ΙIΧCΡOρiΧς έν το'i:ς κlΧτlΧλλ~λOις ~εικνυOύcrΎJς έκάτερον, ~Yίλoν

3

Εχ

ΠΡOlΧφέσεσι.

9, 8; cf Matth

Ι3,

&ν ε'ίΎ) το μΎj~εν των κlΧκων ~ιχlΧ τΥίς ~μετέρlΧς ΠΡOlΧφέσεως

42

KAOSH

ι τούτων: τούς Η

του ΚΟ

Τθ'fJ Λ 14 κα.~ ... τo~α.υτα. Λ: πOCvτα. τOC τo~α.υτα. KOSH

κα.~ τOC τo~α.υτα.

v

έπε~8~ πως: έπε~8~περ ίη

την όργ~ν om S τα.υτα. πOCvτα.

ras

(-πως

ut vid)

S έπε~8~περ Ζ 15 νεκρOC πo~ε!ν: νεκρoπo~ε!ν Η 15-17 α.ύτOC ... &ποτελέσμα.τα. om Pap et Iat forte recte α.ύτOC ... κ~ν~μα.τα. om Η 17 ante κα.θOCπερ add κα.~ KAOSH 18 ΙερΙφ ΚΟ2 του eras ante θα.vOCτου add Κ χρ~σα.μένφ AS: χρ'fJσα.μέvφ ΚΟΗ v

19 aIt τον post αρτον add Κ αζυμα. transp Η et Pap (ut vid) forte recte έσθΙε~ν

S

Η

κελεύε~

post πOCσχα. v Pap:

έπεσθΙε~ν ΚΛΟΗ

Sωρεα.ς παρα: τον βΙον τoλμ~σας οrεται τη άπολαόσει των κακως αύτ προσγενομένων καΙ μετα: το λουτρ ον παραμένων

~λευθερωσθαι της των &μαΡΤΊjμάτων SουλεΙας, &σπερ S~ ούχ όρων έαυτον τοίς ΠOνΊjΡOίς ύποκεκυφότα Sεσπ6ταις. 25 Sεσπ6ΤΊjς γάρ τΙς έστιν &γριος και λυσσώSΊjς το άκ6λαστον ι

sqq cf

ι

Cor 5, 7-8

9-13

Εχ

14, 27-30

KAOSH Pap (ιι [8~α.κρΙν]εσθα.~ - 12 ζωογονο[υμέ]νου et posteriore loco ι αζυμον - 4 αρξα.σθα.~ τ[ο]) ι τφ πOCσχα. Λ Pap et Iat ut vid: το πOCσχα. KOSH v 2 8ε: τε Η v 3 έξΎjς KAOS Pap: έφεξΎjς Η v 4 τον (cum 8~α.κόΨα.ντα.) post αρξα.σθα.~ add Η v 5 κα.-

7 εΤ80ς 12 φ~λΙoυ 8σo~ Λ (sed cοπ Λ2) 15 κα.τα.μ~γνύoντες S 18 8~' τ~να. χώρον: τ~ χωρΙον Η 19 συνo~κ~σα.ς: 2090 Mess 50 20 8~oc om Η v 22 προγενοπα.ρα.μένων ΚΛΟ et (ut vid) S: -μένον Η πα.ρα.μεΙέλευθερώσθα.~ ΚΟ 8η om v 25 τΙς om ΚΟ

κών: κα.φών v άμα.ρτΙα.ς ΚΟ

κ6 &ς o~: om KOSH v συζ~σα.ς Vat

μένων S να.ς v

23

8~α.κόΨα.ντ~ Λ

8 &να.8υνα.~ ΚΟ v

6 πα.ν: πOCvτα. ΚΟ ΙΙ φΙλ~oν ΚΟ

74

DE

ΥΙΤΑ

LIBER

MOYSIS

-ri;) γΙΙρ καταλελοιπότι τΙΙς A~γυπτΙας ~aονΙΙς, α!ς έaούλεuε

πάθος τi;) άνaραποaώaει λογισμi;) ο Ιόν ΤLσι μάστιξι ταίς

πρΙν aιαβ~ναι τ~ν θάλασσαν, aύσλ'Yjπτος καΙ ά'Yja~ς ό βΙος

~aοναίς αtκιζόμενος. &λλος τοιουτος aεσπόΤ'Yjς ~ πλεονεξΙα μ'YjaεμΙαν

&νεσιν

-ri;) aοuλεύοντι παρεχόμενος, άλλΙΙ κ&ν

των ~aονων κεχωρισμένος παρΙΙ τ~ν πρώτην aοκεί.

άει. συνελαύνεται.

5

ι

~

λαμπρί}> γνόφcr τοuτcr γενόμενος, δη Θεον

εIνα~ τη πρώτη θεοφανεΙq. το νυν Ιστοροσμενον' τότε γα.ρ έν 15 εΙρμου

\

λ'Υ)ΨΙq. πανταχόθεν a~ε~λ'Υ)μμένον..

έναντΙον μεν γα.ρ aοκεί πως

φωτΙ, νυν ae έν γνόφcr το θείον όpiΧτα~.

,

τα~ πάσ'Υ)ς εla~σεως το ζ'Υ)τοσμενον οΙόν ην~ γνόφcr τη &κατα­

\

o~ ηνες ατεχνως ε~σ~ν αυτον τον

xαot ο{)τως έν αότί}> τον θεον laείν;

έν τοuτcr γα.ρ ~ &λ'Y)θ~ς έσην εra'Υ)σ~ς του \"

~'Y)τoυμενoυ κα~ εν τοuτcr το ~σειν εν τcr μ'Υ) ~σειν, oτ~ υπερκε~-

αΙ

10 εύpετ~ν των πον'Υ)ρων aογμάτων καταφονεόοντες.

,

,....

&νό~oυ κατατoλμωσ~ν,

''Οτε οδν μεΙζων έγένετο κατα. τ~ν γνωσ~ν ό Mωσσ~ς, τότε 15 όμολογεί έν γνόφcr τον θεον laείν, τουτέση τότε γνωναι δτ~

τ~ς

8 πάσ'Υ)ς γνώσεώς τε xαot

έκείνό έστ~ ,,:η φσσει το θείον,

εόσεβεΙας ~ γνωσ~ς φως γΙνετα~ παρα. τ~ν πρώΤ'Υ)ν οΙς rλν

καταλ~Ψεώς έστιν &νώτερον.

εΙσ~λθε γάρ, φ'Υ)σΙ, Mωσσ~ς

έγγέν'Y)τα~.

εΙς τον γνόφον

τις θεός;

a~ότ~ το έξ έναντΙου τη εUσεβεΙq. νοοσμενον

σκότος έστΙν' ~ ~ε &πoστpoφ~ του σκότους τη μετοuσΙq. του 20 φωτος γΙνετα~.

προΊ:ων

ae όνους xαot a~a, μεΙζονος &et xαot

06

~ν ό θεός.

8ς 'Έθετο σκότος

&πoκpυφ~ν αότου, καθώς ψησι Δαβta ό έν τί}> αότί}> &auτcr 20

\ , ,

(

~\,

,,\

~

~'θ

'" \

~

μυ'Υ) θ ε~ς αΠΟΡΡ'Υ)τα. ο σε εκει γεγονως, α πρoεπα~σευ 'Υ) σ~α του

τελε~oτέpας πpoσoχ~ς έν περ~νοΙq. γ~νόμενoς τ~ς των ()ντων

γνόφου πάλιν

κατανo~σεως, δσον πpoσεγγΙζε~ μiΧλλoν τη θεωρLq. τοσουτον

παγιώτερον ~μίν το πεΡL τοότου γέν'Y)τα~ aόγμα τη eiLq.

Cor 12, 29 12 sqq cf Philo De poster Cain 13-16; eandem doctrinam Gregorii Ιη Cant Cant orat 3, 76, 18 sqq (νοl νι Jaeger)

φωνη

KAOSH 3 v om S

KAOSH ι πλέον KOSH v &θεώρ'1)τον: &πόρρ'1)τον C 4 8υη Λ (sed 8~α superscr Λ2) καΙ om KOSH v 5 &θέατόν: &θεώρ'1)τον Λ 6 εί8η Ο έστ~ν ~ &λ'1)θης Κ 7 καΙ: το v -rc'J): το Ο sed corr 02 μη om Κ et (μ~ scr) Ο μ ίη ras forte ex ν S t~ε'i:ν: νοε'i:ν ΚΟ 9 καΙ om Λ 10 τούτφ γνόφφ S 12 τη om KSH v φύσε~: κτΙσε~ C 13 8~oρ~σάμενoς S 15 τον θεον έν γνόφω ΚΟΗ v τoυτέστ~ om KOSH τότε: καΙ Ο γνωνα~: εγνω S ,Ι 8τ~: 8τε Λ sed corr Λ2 16 τε om ΚΟ 18 τΙς om ΚΟΗ δ θεός (alt) v om ΚΟ το σκότος v 19 δ ΔαβΙ8 Η ό om Η αύτc'J) om KOSH &8ύτφ om v 20 τα &πόρρ'1)τα Ηv γεγονονώς per dittog Λ 21 λόγου: γνόφου v 8~8άσκε~ Κ 22 παγ~ώτερoν: τ~μ~ώτερoν ΚΟ γένo~τo ΚΟ τη om ΚΟ 24 δ om Η

2-3 Ι

ού8ε: ού Η 5 καθαρσΙων ... καΙ om S 7 αύτων ΟΗ πρoβαλόμενo~ v περ~βαλλ6μενo~ S 8 αύτων ΚΟΗ v καταλεύoντα~ AS(qui vestigia erasa λ? praebet ante λ) et Η: καταλύoντα~ ΚΟ κατασαλεύoντα~ v at recte quidem καταλεύον­

τα~ ('Iapidantur') ιit inspici possit ex membro sequenti

9 αύτον:

αύτοΙ Vat 2090 10 έφευρετην S καταφονεύοντες Λ: καταχώννυντες KOSH v ιι8ε:,8αΙΚΟ 8ηΡοst8εadd (KO)SHv του γνόφου γενέσθα~ v 12 μεν om KOSH v πως 80κεΊ: ΚΟ 13 μεν post τότε add KOSH v 14 δρατα~ om v 16 νομΙζομεν Η γαρ: 8ε ΚΟΗ v 16-17 ~ γνωσ~ς τΊjς εύσεβεΙας v 17 οΤς: 8σo~ς ΚΟ 18 έγγΙν'1)τα~ v έναντΙας Η v 20 νους: λόγος ΚΟ 21 γενόμενος ΚΟΗ τΊjς των 6ντων: τΊjς 6ντως v 22 8σον: 8σφ KOSH v τοσούτφ KOS v

ΙΟ-ΙΙ

όια. του λόγου

,

μαρτυρουμενον.

Joh

ι, 18

,

ό~aάσκεται,

,

\,

ώς &ν,

,

oIμα~,

(

απαγoρευε~ γαρ εν πpω70~ς ο

18-19

Ps

θ

~

ει.ος

17, 12

Ιr 88

DE

νΙΤΑ

LIBER

MOYSIS

89

ΙΙ

λ6γος προς μΊ)aεν των γ~νωσκoμένων όμo~oυσθα~ παρα των

θαυμά:των a~ασκευ~ τ~ν έμφα~νoμένΊ)ν τοις oόσ~ σοφΙαν

&νθρώπων το θείον, ώς πocντος νo~μcιτoς του κcx.τιΧ. TLVcx.

a~αβοωσα καL τ~ν μεγά:λΎjν τοα θεοα a6ξαν a~ιX των φα~νoμένων

περ~λΊ)ΠτLκ~ν φαντασΙαν έν περ~νoΙ~ τ~νL καL στοχασμ

a~Ί)γουμένΊ) κατα το εrΡΊ)μένbν δτ~ ΟΙ ούρανΟL a~Ί)γουνται

τ~ς θεΙας φύσεως γ~νoμένoυ ε'ίaωλον θεοα πλά:σσοντος καL

380 Μ. a6ξαν θεοα, αίSτη τ {)Ψε~

cXv6aou συνεπαφ6μενος.

20 τ~ς

έΠL τουΤOLς εrς το ά6ρατον

τ~ς θεωγνωσΙας αaυτον παραaύετα~, καL ούaε έν ΤOύτCΜ

μένε~ άλλ' έΠL τ~ν άχεφΟΠΟΙΊ)τον μεταβαΙνε~ σΚΊ)ν~ν'

τ Μωϋσεί κατα το 6ρος, προς ~ν κελεύετα~ βλέπων ώσανεt

άρχέτυπον

a~ιX

τ~ς

άχεφΟΠΟΙΊ)τον θααμα;

χεφoκμ~τoυ 'Όρα γά:ρ,

κατασκευ~ς

κατα τον τύπον τον aε~χθέντα σo~ έν τ χρυσΙφ S τ4> χρυσ4> ΚΟΗ v χρυσLου: χρυσου ΚΟ τόλους Η κόκλους v

7

3

πεΡLβολ~ν: δπερβoλ~ν ΚΟ 6 λόχνους: χρυσ~ ΚΟ -ή post ~ν add Λ S: ~χoν ΚΛ2 10 πάντιχ τιχυτιχ ΚΟΗ v

v et forte 13-14 δLιχφόρων ... &λλήλΟLς ~χων ΛΟΗ

έπιχνθεΙσΊ)ς in -θΙσεLς corr Λ2): δLιχφόρων &νθων έπιχνθήσεων Η δLιχφόρων &νθων έΠΙΧλλήλΟLς v δLιχφόρους ~χoντιx έπιχνθήσεLς S 14 δφάσμιχτος: φιχντάσμιχτος ΚΟ συμπλεκομένιχς S 15 το ante τ:ιjς σΚΊ)ν:ιjς add S βιχσLκόν Λ 16 ~ν οm Η &δυτ6ν: &Μνιχτον Ο Λ

(at

δLιχφ6ρων &νθων έπιχνθήσεLς ΚΟ

~7-18 το μεν προτετιχγμένον ... το δε &ποκεκρυμμένον tιν ex το (Κ) cou Κ2 18 &γLον άγΙων KOSH v 19 πρoβoλ~ S κιχΙ ante δέρρεLς οm ΚΟΗ έκ οm S σκευάζεL:

δLιχσκεπάζεL Η

91

LIBER 11

MOYSIS

v

τ4> post λoυτ~ρ Η 20-21 δLΙΧ-

τοίς όρωσ~ κέρaος των εκεί όφθέντων δπο τοu Μωϋσέως ~ a~ιX τ~ς ίSλΎ)ς μ(μΎ)σ~ς; αλλ' εμοt aοκεί καλως ~χε~ν τον μεν

ακρ~β~

περt

τούτων

λ6γον

καταλLπείν

εκε(νo~ς

οΙ

Δ~α

381 Μ. τοu πν~ύματoς τα βάθΎ) τοu θεοu έρευναν aύναμ~ν ~χoυσ~ν, 5 εΙ a~ τ~ς τωοuτ6ς εστ~ν,
μεν πρoϋπάρχε~ν &.κηστον, τί}> ae: κατα τ~ν υλ~κ~ν ταύτην 20 σύστασ~ν κτ~στ~ν γενομένΎ)ν.

"

ΤΙ αχα

,

ουκ

-

'λ ι το εγομενον

ασαφες

~ ζ , παραoε~αμενo~ς

ΤΟLς

e:v γάρ έσΤLν

ακρ~βως το τΎjς πΙστεως ~μων μυστ~ρ~oν. ,

,

εκ

παντων,

t\

ο

()

εγένετο,

\

,

κα~ προ

τοu

';'

,Ι

α~ωνων Ύ)ν

μεν

γενέσθα~

\""

κα~

επ

εσχατων

χρoν~κως

ουκ

,ι

α~ωνων

έaέετο'

25 πως γαρ ~ν το προ χρ6νων xιxt αΙώνων aεΎ)θεΙΎ) χρoν~κ~ς

3-5 Ι Cor 2, 10

KAOSH

5 Ι Cor 14, 2

2 δLιΧ: έπΙ

22-24 Col ι, 17

15 Ι Cor Ι, 24

SH v

&λλά μΟL

v

5 δή: οm S δ'ε~ Ο sed ε~ in ras scr videtur 02

7

το ότου

ω

scr

post

Λ2)

περΙ

add

Ο

ΙΙ του οm

δΊ)λώσιχντος ΚΟ

4

δLερευνocν ΚΟ πνεόμιχτος S Λ (sed ο super

8 ΠΟLήσωμεν SH et KOSH 12 πιχριχγυμνώσιχντος:

13 λΙΧβόντος Η

το: του Ο οm Η

14

πιχριχ-

τ:ιjς

post

σΚΊ)ν:ιjς οm S 15 του θεου (pr) KOSH v -ή του θεου (alt) v 18 κιχτιχσκευιχσμένΊ)ν ΛΟ 19 το μεν ... το δε SH κιχτιΧ τ~ν

v 20 δέξιχσθΙΧL ante σόστιχσLν add v post τοϊ:ς add KOS ΠΙΧΡΙΧδοξιχμένΟLς v ante ιx~ώνων alt add v 25 αν οm Η v οm

μ~

Gregorii Nysseni Opera,

νπ, ι

21 οόκ οm KOS 22 -ήμϊ:ν S 23 των

το: τ4> Η

8

92

DE

ΥΙΤΑ

MOYSIS

LIBER

γενέσεως; ~ι' ήμας ~ε τους έξ άβουλΙας τοΙ> είναι παραφθαρέν­ τας άνε~έξατo το καθ' ήμας γενέσθαι, ~να το ~ξω τοΙ> 6ντος 'λ'

\"'1\

,

ι

γενόμενον εις το ον πα ιν επαναγαγη.

,

μOνOγενΎjς

.,.

θ'

,

~,

,~

εος, ο εν εαυτ~ μεν περιεχων το παν, ΠΎj

5 ~ε και έν ήμίν τ~ν ι~Ιαν σΚΎjν~ν.

(

,..,~"

τουτο οε εστιν ο ξ'

αμενος

ει ~ε σΚ'ην~ το τοσοuτον

"",.ο φιλ'οχριστος, μΎ)οεν

, ονομα "ζ εται, ταρασσεσ , θω άγιΧθον

• ως

κατασμικρυνούσΎ)ς το μεγαλείον τ~ς φύσεως τοΙ> θεοΙ> τ~ς έγκειμένΎ)ς τη λέξει έμφάσεως. ονομάτων

Γ1ξιον

της

oύ~ε γαρ Γ1λλο τι των

φύσεως

τοΙ>

σΎ)μαινομένου

έστΙν,

93

ΙΙ

384 Μ. ταύΤΎ)ς γενόμενος έν τοίς ύπερουρανΙοις ά~ύτoις, φ ~ια τοΙ> πνεύματος άπεκαλύφθΎ) τα τοΙ> παρα~εΙσoυ μυστ~ρια, καλως &ν ~lOL ιτη μεΡLκηπροσέχοντας έρμΎ)νεΙ~ πασαν τ~ν τ~ς σΚΎ)ν~ς θεωρΙαν συναρμόζεLν τί}> μέΡεL. γένΟLΤΟ~' &ν 5 ήμίν ~L' αύτων τοΙ> άποστόλου των λόγων ή των τ~ς σΚΎ)ν~ς αινLγμάτων σαφ~νεια. φΎ)σ~ γάρ που περι τοΙ> μονογενοuς, 8ν άντι τ~ς σΚΎ)ν~ς νενo~καμεν, δη 'Εν αύτί}> ~ΚΤLσταL τα πάντα, τα όρατα και τα άόρατα, εrτε θρόνΟL εrτε έξουσΙαL εrτε άρχαι ε'ίτε κυΡLόΤΎ)τες εrτε. ~υνάμεLς.

ούκοuν στuλΟL

10 άλλα ~άντα όμοΙως άποπέπτωκε τ~ς άκριβοuς σΎ)μασΙας,

10 άργυρολαμπεις και χρυσ~λαΤΟL και άναφορείς και ~ακτύλιo!.

τά τε μικρα νομιζόμενα και οΙς τι μέγεθος νΟΎ)μάτων έξ

και τα χερουβιμ έκείνα, τα ταίς πτέρυξι τ~ν ΚLβωτον έΠLκρύπτοντα, και τα άλλα πάντα δσα ή της σΚΎ)νΟΠΎ)γΙας ύπoγραφ~ περιέχει, ει μέν ης προς τα Γ1νω βλέΠΟL, ιxt ύπερκόσμΙΟL ~υνάμεLς εισΙν, ιxt έν τη σΚΎ)νη θεωρούμεναL, ιxt 15 κατα θεΙαν βούλΎ)σLν το παν ύπερεΙ~ουσαL. έκεί ot άλΎ)θLνοι

,

,~ ύπολΎ) Ψ εως ενοραται.

σΎ)μαινόμενον

., α'λλ' ωσπερ τα"'λλ' α α παντα κατα, η

~καστoν

εύσεβως

προς

τ~ν

~ν~ειξιν

τ~ς

θεΙας ~υνάμεως λέγεται, οΙ ον ό ιατρός, ό πoψ~ν, ό ύπερασπι-

" .,' ".,~ 15 στ~ς, ο• αρτος, Ύ) αμπελ""'" ος, Ύ) οοος, Ύ)• θ'υρα, Ύ)• μονΎ), το υοωρ, Ύ)• πέτρα,

• Ύ)

"λλ ~ λ' ΠΎ)γΎ), , και,., οσα α α περι" αυτου εγεται,

., ουτω

κατά τινα θεoπρεπ~ σΎ)μασΙαν και τί}> τ~ς σΚΎ)ν~ς ονομάζεταL Ρ~ματι.

ή γαρ περιεκηκ~ των 6ντων ~ύναμις έν ~ Κατοικεί

παν το πλ~ρωμα τ~ς θεόΤΎ)τος, ή κoιν~ τοΙ> παντος σκέΠΎ) , 20 ό έν έαυτί}> το παν περιέχων, σΚΎ)ν~ κυρΙως κατονομάζεται.

ΆνάγΚΎ) ~ε πρόσφορον είναι τί}> ονόμαη τ~ν οπτασΙαν, έκάστου

, θ'εν των οφ

των

, ΤLνα προς

θεωρΙαν χεφαγωγοUντος.

έπει

θ εοπρεπους ~. υπο λ'ψ Ύ) εως

οόν ό

μέγας

άπόστολος

το καταπέτασμα τ~ς κάτω σΚΎ)ν~ς τ~ν σάρκα φΎ)σιν είναι, 25 ~ια το έκ ΠΟLκΙλων, οίμαι, των τεσσάρων στοιχεΙων ~χειν τ~ν

σύστασιν,

τ~ς

σΚΎ)ν~ς

4-5 J oh ι, Ι4 ι8- Ι 9 Col 2, 9 24-25 Hebr ιο, 20 Philo De vita Moysis Π, 88; Quaest Εχ Π, 85

25 cf

KAOSH

τάχα

και

αύτος

έν

oπτασΙ~

ι

ι γενν~σεως S το εΤναL KOSH v Ι-2 παραφθεΙραντας Η v 2 το ante καθ' om S 3 γενώμενον Λ (sed ο ex ω corr Λ2) 4 έαυτ: αύτ KOSH v μεν om Η 5 έν om Λ σκηνη: έκεLνη Η το om Η v 8 τη λέξεL om KOS Ι3 την om ΚΟΗ v Ι5 ό &.γγελος post &.ρτος add v μoν~:

νoμ~ Λ Ι7 κατονομάζεταL v 20 αύτ KOSH v :χων KOSH 22 έκάστου: έκάστφ S θεοπρεπους: θεοφLλους S 24 το omH v κάτω om KOS 25 των om S 26 ό post αύτος add Κ

άναφορείς ήμων, ot Εις ~LακονΙαν άποστελλόμενΟL ~ια τους μέλλοντας κλΎ)ρονομείν σωΤΎ)ρΙαν, ot καθάπερ ~ακτυλΙΟLς ησι ταίς ψυχαίς ήμων ένεφόμενοι των σ~ζoμένων, ~L' έαυτων προς το δψος τ~ς άρετης τους κεLμένους έπι γ~ς άναφέροντες. 20 χερουβιμ ~ε, ειπων ό λόγος κατακαλύπτοντα ταίς πτέρυξι.

τα έγκεΙμενα τη ΚLβωτί}> τ~ς ~Lαθ~ΚΎ)ς μυσΤ~ΡLα βεβαιοί τ~ν άπo~oθείσαν ήμίν περι τ~ς σΚΎ)ν~ς θεωρΙαν. το γαρ 6νομα τοuτο τωνπερι τ~ν θεΙαν φύσLν θεωρουμένων ~υνάμεων

2-3 cf Π Cor 25, ι8 sqq

Ι2,

4

7-9 Col

ι, ι6

ι6- ι 7

Hebr

ι, Ι4

20

Εχ

KAOSH Pap (frag. 5 vix legitur ι6-Ι7: aLCXX[Ov]L[cxv] - [μέλλοντα] ς

κλη[ρονομε'!:ν .... ]) ι ταότης om KOSH v 3 προσέχοντες ΚΟ προσχόντος Η 4 συναρμόζεLν: προσαρμόζεLν Λ Vat 2090 Mess 50

forte recte,

συναρμόσαL C

5 aLα των του &ποστόλου λόγων S

aL' αύτον του &ποστόλου τον λόγον Η aL' αύτων των του &ποστόλου λόγων v 6 α~νLγμάτων: όνομάτων ΚΟ 7 της om Η νενo~-

καμεν Λ ν: παρεLλ~φαμεν KOSH έκτΙσθη ΚΟΗ v τα ante πάντα om S 8 τε ante xcxt add Η v 8-9 &ρχα1. ... έξουσΙαL S Ι2 Χ&.λλα Η v Τι om Η σκηνοπηγΙας: σκηνης Τι Η Ι3 γραφη ΚΟ τα &.νω: το &.νω KOS τον νουν Η σκοπων post βλέΠΟL add v Ι4 αΕ om Λ 15 έκε'!: οΕ: έκε'!:νΟL v ι6 &ναστελλόμενΟL v 18 των σφζομένων Τιμων ένεφόμενΟL S Ι9 της γης v 22 περt: παρα v om ΚΟ 23 των: το Η

92

DE

ΥΙΤΑ

LIBER

MOYSIS

γενέσεως; 8~' ~μας 8ε τους &ξ άβουλΙας του εΤνα~ παραφθαρέν­ τας άνε8έξατο το καθ' ~μας γενέσθα~, Ινα το Ε:ξω του i5ντος , \ ., 'λ' ι ~ ~/' ( γενόμενον ε~ς το ον πα ~ν επαναγαγη. τουτο· οε εστLν ο μoνoγεν~ς θεός, ό &ν έαυτ~ μεν περ~έχων το παν, Π'Υ)ξάμενος εΙ 8ε σΚ'Y)ν~ το τοσουτον ' "ζ ετα~, ταρασσεσ , θ ω μ'Υ)οεν ~'(ο φ~ λ'oχρ~στoς, ως ( άγα θ ον ονομα

5 8ε καΙ &ν ~μίν τ~ν Ι8Ιαν σΚ'Y)ν~ν.

10

93

ΙΙ

384 Μ. ταύΤ'Υ)ς γενόμε"ος &ν τοίς δπερουρανΙοις ά8ύτοις, φ 8ιιΧ τοσ πνεύματος άπεκαλύφθΊ) τιΧ του παρα8εΙσου μυστ~ρια, καλως

&ν

Ε:χο!.

ιrη μερικηπροσέχοντας έρμ'YjνεΙ~ πασαν

γένοιτο 8' &ν 8L' αότων του άποστόλου των λόγων ~ των της σΚΎjν~ς

τ~ν της σΚΎjνης θεωρΙαν συναρμόζειν τ~ μέρει. 5 ~μίν

αΙνιγμά-των σαφ~νεια.

φΎjσΙ γάρ που περΙ του μονογενους,

κατασμ~κρυνoύσ'Y)ς το μεγαλείον της φύσεως του· θεου της

()ν άντΙ της σΚΎjνης νενo~καμεν, 5τL Έν αόΤ~ ~ΚτLσται τιΧ

&γκειμέν'Υ)ς τη λέξε~ &μφάσεως. οό8ε γιΧρ &λλο τL των όνομάτων &ξ~oν της φύσεως του σ'Y)μα~νoμένoυ &στΙν,

πάντα, τιΧ όρατιΧ καΙ τιΧ άόρατα, εΊτε θρόνο!. ε'Ιτε &ξουσΙαι

άλλιΧ ~άντα όμοΙως άποπέπτωκε της άκρ~βoυς σ'Υ)μασΙας, τά τε μ~κριΧ νoμ~ζόμενα καΙ οίς τ~ μέγεθος νΟ'Yjμάτων &ξ ,~ " "'λλ' δΠOλΎj, Ψ εως ενoρατα~. α'λλ' ωσπερ τα α α παντα κατα, τ~

10 άργυρολαμπεις καΙ χρυσ~λατo!. καΙ άναφορείς καΙ 8ακτύλιοΙ.

σ'YjμαLνόμενον ~καστoν εόσεβως προς τ~ν ~ν8ειξιν της θεΙας 8υνάμεως λέγεται, οίον ό Ιατρός, ό ΠOιμ~ν, ό δπερασπι((~I (θ' ( Ι, ι'~ ( 15 στ~ς, ο άρτος, 'Yj αμπελος, Ύj οοος, 'Yj υρα, 'Yj μον'Yj, το υοωρ, 'Υ) , και,,'οσα α"λλ α περ!."~ " πέτρα, 'Y(j Π'Yjγ'Yj, αυτου λ'εγετα~, ουτω (

,

(

"

κατά τινα θεοπρεπη σ'YjμασΙαν καΙ τ~ της σΚ'Yjνης όνομάζεται Ρ~ματι. ~ γιΧρ περιεκτικ~ των i5ντων 8ύναμ~ς &ν ~ Κατοικεί παν το πλ~ρωμα της θεόΤ'Yjτος, ~ κoιν~ του παντος σκέπ'Yj, 20 ό &ν έαυτ~ το πα.ν περ~έχων, σΚ'Yjν~ κυρΙως κατονομάζεται. 'ΑνάγΚΊ) 8ε πρόσφορον εΤναι τ~ όνόματ!. τ~ν όπτασΙαν, έκάστου των όφθέντων πρός τινα θεοπρεπους δπoλ~Ψεως θεωρΙαν χεφαγωγουντος. &πεΙ οδν ό μέγας άπόστολος το καταπέτασμα της κάτω σΚ'Υ)νης τ~ν σάρκα φ'YjσΙν εΤναι, 25 8ιιΧ το &κ ποικίλων, οΤμαι, των τεσσάρων στοιχείων ~χε~ν τ~ν σύστασιν, τάχα καΙ αότος &ν όπτασΙ~ της σΚ'Yjνης 4-5 ]oh ι, 14 18-19 Col 2, 9 24-25 Hebr 10, 20 Philo De vita Moysis Π, 88; Quaest Εχ Π, 85

25 cf

KAOSH ι γενJήσεως S το εΤναL KOSH v 1-2 παραφθεΙραντας Η v 2 το ante καθ' om S 3 γενώμενον Λ (sed ο ex ω corr Λ2) 4 έαυτ' ~ '" οι τινοι κοσμον οΙΟΙ των κοιτ οιρεΤ"ljν

Ύ ά.κινθ6ς έστιν ~ τοu πo~~ρoυς βoιφ~.

φοισι ~έ τινες των

προ ~μων τεθεωρ"ljκ6των τον λ6γον τον άέροι σ"ljμοιίνεσθοιι

EL

Ι:>

ι

Ot

~ οδν λοιμΠ"lj~ων

χρυσοί κώ~ωνές εΙσι τοίς ρο'tσκοις

1:>1"

~',

Ι:>

~ ( ciJV"lj

1:>'

ι

ουο γοιρ εστι τοιυτοι εΠΙΤ"ljοευμοιτοι, οι

άρετ~ συνοιγείρετοιι' ~ τε πεΡL το θείον πίστις XOΙL ~ περι. τον βίον συνεί~"ιjσις. τούτους προστ(θ"ljσι τίf) έν~ύμoιτι τοu

έΠΙΤ"lj~ευμά.των έξυφοιιν6μενον. 15

ως

389 Μ. περιεθ~κoιτo έκ κεφoιλ~ς εΙς' &κρους π6~oις ~ι~κoντoι. ού γαρ

λ6γLον ~ άλ~θεLΟΙ; ~ ~"ιjλον6τι ~είκνυτoιι ~ια τούτων το μ~ τ~ν

οι

15 Τιμοθέου τοος ρο'tσκους τε XOΙL τοος κώ~ωνoις

ό

μέγοις

Ποιuλος, ειπων οιύτον ~χειν ~είν πίστr.ν κοιι. άγoιθ~ν συνεΙ~"ιjσιν.

μέν τι το ΤΟLοuτον τοu χρώμοιτος &νθος

Ούκοuν ~ μεν πίστις κοιθοιρον ~χεΙτω κοιι. μεγοιλ6φωνον

προς το ένοιέρr.ον χρωμοι συγγενως ~χει, άκριβως ούκ ~χω

έν τίf) τ~ς άγΙοις τριά.~oς Κ"ljρύγμοιτι ι ό ~ε βίος μιμείσθω τοu κοιρποu τ~ς poιiΧς τ~ν φύσιν. έκείν"ljς τε γαρ &βρωτ6ς

τη βοιφη.

έγω ~ε

~ι'Cσχυρίζεσθοιι.

τον μέντοι λ6γον ούκ άποβά.λλω. συντείνει

20 γαρ προς τ~ν κοιτ' άρετ~ν θεωρίοιν το ν6"1jμοι, ()τι βούλετοιι

τον μέλλοντοι θείf) ΙερiΧσθoιι XOΙL το έοιυτοu προσά.γειν σωμοι τη

20 έστιν

~

έπιφά.νεια.

στερρίf)

τε

κοιι.

κoιτεστυμμένCΜ

τίf)

έλυτρίf) ~ιειλ"ljμμέν"lj, το ~ε έγκείμενον ~~o μεν oφθ~νoιι τίf)

Ιερoυργί~ XOΙL σφά.γιον γίνεσθοιι μ~ νεκρούμενον, έν τη ζώση

πoικίλCΜ

θυσί~ XOΙL λογικη λoιτρεί~, μ~ πoιχεί~ ηνL κοιι. ΠOλυσά.ρκCΜ

~~ιoν ~ε τη γεύσει γίνετα.ι, κοιτοιγλυκοιίνον τ~ν οι'~σθ"ljσιν.

τη τοu βίου περιβολη κοιτοιβλά.πτειν τ~ν Ψυχ~ν, άλλ' άπολε25 πτύνειν, οΙ6ν τι άρά.χνιον ν~μoι, 23

Rom

12, ι;

τη κοιθοιρ6τ"ljΤΙ τ~ς ζω~ς

cf Philo De vita Moysis

Π, ΙΙ7

sqq, Quaest

τε

κοιι

εύκ6σμCΜ

τ~ς

Π, ΙΙ7

KAOSH 2 δ (ante επεν8ότης) om Η προσστήθLον Λ 3 αύγα'i:ς: αrγλαLς SH v 5 το ύπεράνω ΚΟ λογε'i:6ν Η 8 &ν om Λ 10 ποΙων: πο'i:ον SH v σωμαΤLκων εσθημάτων Λ (at έσθη- ex 1itt oblitt corr Λ2) ν: αΙσθητων ΚΟΗ αΙσθητον S ΙΙ λογε'i:ον Η 81jλον 8ΤL KOS το om KOSH 13 &πογΡάφεσθαL Λ κ6σμον ψυχ1jς v 17 το ΤΟLουτον του Λ ν: ΤΟLουτον (-το S) το του KO(S)H 18 έναέΡLον: &έΡLον KOSH v 19 συντεΙνη Η 20 το om v 21 τιϊ> θεφ Η v 22 μ~ om SH 24 τη om KOSH v καταβλάπτεLν: καταβάπτεLν ΚΟ

κοιρποu

~ιoιθέσεως,

~ τε φιλ6σοφος XOΙL κοιτεστυμμέν'Υ) ~ιoιγωγ~ ~ύσλ"ljπτ6ς τις 25 οδσοι κοιι ά"lj~~ς τη oιΙσθ~σει πλ~Ρ"ljς άγοιθων έλπί~ων έστι.

κοιτα τον '~~ιoν κοιφον πεποινθείσοι. Εχ

τοu

4 sqq cf

Ι

Thess 4,

16

sqq

7-8

Ps

έπει~αν γαρ ό γεωργος 38, 12

16 Ι

Tim

ι, 19

KAOSH

ι τα om Ο xttt post etVttL add Λ 3 μετακλώσαντα S μετακλάσαL v φύσLν post ταύτην coll v 8τε Λ 6 φερ6μεθα Ο 7 δ γάρ ΚΛΟΗ: 8ς S ούκουν δ v ψαλμφ80υ: Ψαλμου Λ 9 πεΡLεθήκατο: πεΡLεβάλετο v 10 κολοβουσθαL τ~ν &pετ~ν ΚΟΗ v ΙΙ ΧΡυσ&'i:: χρύσεΟL scripsit Danielou 13 τε om v περt: εΙς v το ee'i:ov: τον θεον v καΙ ~ περt: ~ τε παρα v 16 1txeLV 8e'i:v αύτον S 17 μεν om Λ 19 ρ6ας S τε del Danielou

21 έλυτρώ8εL εΙλημμένη Ο 24 κατεστυμμένη : κατεσκλημμένη καρπον v

C

23 ~8LOV '" αrσθησLν om Η κατεσκληκυ'i:α v 26 καφον:

100

DE

ΥΙΤΑ

LIBER

MOYSIS

101

ΙΙ

~μων ά.ναπτόξη τοu βεου τ~ν ροια.ν τ'i> Ι~εcμ κ.χφ'i> καΙ ά.πο­

~όo π6ρπαις καθ'

~εεξη των ά.ποθέτων το κάλλος, τ6τε γλυκε'i:α γενεται το'i:ς

~ε π6ρπαι λεθοι εΙσι τα των πατριαρχων όν6ματα ~ξ καθ'

ά.πολαόουσιν

~

μετουσεα των

Ι~εων

καρπων.

φ'Yjσt γάρ

που καΙ ό θε'i:ος ά.π6στολος δη πασα παι~εεα προς μεν το 5 παρον οό ~oκεϊ: χαρας ε!ναι ά.λλα. λόΠ'Yjς, τουτέστι τ~ς ροιας

το

προεντόγχανον

EtP'YjVLXOV

τοϊ:ς

ά.πo~ε~ωσι .

άπτομένοις, τοuτο

~

των

ί5στερον

~ε

~ν~oθεν

καρπον

έ~ω~(μων

γλυκόΤ'Yjς. τον ~ε χιτωνα τοuτον και κοσυμβωτον ό ν6μος ε!ναι ~ιακελεόεται.

κ6συμβοι ~έ εΙσιν αότ'i> τα ~ξω τ~ς χρε(ας

10 κ6σμου χάριν ά.Π'YjΡΤ'Yjμένα σφαφoει~~ ά.παρτ~ματα.

μαν­

~τερoν

τ~ς

τη

βόσσcμ

αΙ~οuς

έρυ-

~ε

χρυσος

πατριάρχαι

τοϊ:ς τ'i>

~ε

&νθεσι

τoιoότcμ ταϊ:ς

τοότοις β(cμ

έπωμεσιν

συμπαραλάμπων

θ'Yjσαυρον

έγγεγραμμένοι

οό

προς τον τοιοuτον ~μϊ:ν καλλωπισμον συνεισφέρουσι' 20 γαρ

τον

ύπαιν(σσεται. μικρα το'i:ς

προλαβοuσι των ά.γαθων ύπo~εεγμασι κατακοσμε'i:ται

μαλλον ~ των ά.νθρώπων ζω~.

σμοUντες.

Ε!τα ~όo πέπλοι &νωθεν έπιβάλλονται τ'i> πo~~ρει έκ των ιj)μων μέχρι τοu στ~θoυς καΙ των μεταφρένων καθ~κoντες,

4-5 Hebr 12, ΙΙ 18-19 Ι Cor 4, ΙΙ

16-17 Ι Cor 9, 13-14

KAOSH 1-2 του ... 8εΙξη om Ο ρόαν S KOSH v 3 Τι ... καρπων om ΚΟ τη

18 cf

ΙΙ

Cor

ΙΙ,

7

2 άπο8εΙξη Λ: 8εΙξη

μετουσΙq: Η 5 τουτό έσΤL v 8 τουτον: αύτου τον ΚΟ νόμος: λόγος Η v εΤναL post κοσυμβωτον coll KOSH v 9 αύτι'!) om KOSH v 10 άπηρΤLσμένα ΚΟ άπηρτΙσματα ΚΟ 11 έν post μ-η add Κ μόνη AS: μόνον ΚΟΗ v 13 του κόσμου SH v γένηταL ΚΟ 14 αύτου ΚΟ 15 συμπλέκεL Η 16 παρα8ρεύοντας Ο: προσε8ρεύοντας v 17 post συμμερΙζεσθαL add και' μ-η κωλύοντος ά8ελφ-ην γυνα'tκα πεΡLάγεLν quod forsan ad subintroductas seu agapetas referri

possit Mess 50 Q v δ Παυλος Η

συγκε-

15 θ~μαη το λαμπρ6ν τε καΙ καθαρον τοu β(ου συμφόεσθαι.

τος τοος τ'i> θυσιασΤ'YjΡLcμ παρε~ρεόoντας τ'i> θυσιαστ'Yjρ(cμ τοος

τινα

392 Μ. κραμμέν'Yjν &ραν έκ τοu ύφάσματος ά.παυγάζεσθαι.

πολλων καΙ ~ιαφ6ρων ά.ρετων κατακερναται.

καΙ

πασι

συγκατασπεερεται,

θάνομεν ~ε ~ια τοότων το ~εϊ:ν μ~ τη έντολη μ6νη τ~ν ά.ρετ~ν

15 κοσόμβους ταϊ:ς έντολα'i:ς συμπλέκων. τοu γαρ ν6μου κελεόον­

αΙ

18

19 γυμνLτεύων Λ 20 παρ'

της των έντολων άρετης ΚΟ

post εύαγγέλLον add καλοι. ante κόσυμβΟL add v om KOSH 23 8L~κοντες Η

οδτος: ο{)τως Η

Πάλιν ~ε τ'i> κ6σμcμ των πέπλων ~τεpoς &νωθεν έπιβάλλεται κ6σμος.

ά.σπε~ες έκ

xpucrou καθ' έκάτερον των έπωμ(~ων

καθειμέναι καΙ ~ι' έαυτων ά.νέχουσα( τι χρυσ6τευκτον έν

25 τετραγώνcμ τ'i> σχ~μαη ~υoκα(~εκα λεθοις καταλαμπ6μενον

KAOSH

ι

{tτερον:

έκάτερον

SH v

3

8-η:

8ε

KOSH v

συμπλέκεταL SH v 5 8ε om Η του: της KOSH v 6 του έκ χρυσΙου v 7 &στε . . . ταύτης Λ: ώς έκ της π. ταύτης ΚΗ ώς έκ π. ταύτης της Ο ώς π. της ΤΟLαύτης S ώς έκ της π. ταύτης της v 10 ~8Lος Η

4· πορφύρφ v

13 δ κόκκος Η πως τι'!): ώς Λ quod 17 όποκεΙμενον S 20 άγαθων: άγΙων S

v et ut vid

καθψέναL ΚΟ

Λ2

(ubi

14 συμπλέκεταL v

in

τι'!)

corr

Λ2

συναναμΙγνυταL ΚΟ συμπεΡLλάμπων v

16

18 μLκρον S 19 καλλωΠLσμον Τιμ'tν v 23 έκατέρων v 24 καθεLμέναL SH θεL

vel

αύτων ΚΟ

θL

corr ex litt oblitt man alt): ΤL: τ-ην Η 25 τι'!) om Η

102

DE

νΙΤΑ

LIBER

MOYSIS

ΙΙ

σΤΟ~ΧΎjaον 8~ακε~μένo~ς, τέτταρες ae: οί στoίχo~ τρ~oc3α λιθων

ύψΎjλOν βΙον παρέχεσθα~ του 3είν συνOCπτει.ν τ~ν πραΚτLκ~ν

~καστoς περ~έχoντες, εν αίς ούκ ~ν εύρείν τLνα όμoε~3~ προς

φι.λοσοφΙαν τη κατα θεωρΙαν ενεργουμένη, ώς τ~ν καρ3Ιαν

τ~ν έτέραν, άλλ' ί3~ιΧζoύσα~ς αύγαίς έκOCστη εκαλλωπΙζετο.

μεν τ~ς θεωρΙας, τοuς 3ε βραχΙονας των ~ργων σύμβολα"

το μεν 3~ σχ~μα του κ6σμου τo~oυτo.

~ 3ε 3~ocνo~α, ~ μεν

γΙνεσθα!.. κεφαλ~ 3ε κoσμOυμένΎj τc{> 3ι.α3~ματ~ τον άποκεΙ-

5 των άσπΙ3ων των καθε~μένωνάπo των &μων, το περ~3έξ~oν

5 μενον τοίς εδ βεβι.ωκ6σι. στέφανον ύπocrΎjμαΙνεται., δν κοσμεί ό

της κατα του άντLκε~μένOυ όπλΙσεως ύπα~νΙσσετα!., &στε 3ι.χη,

ενεσφραγι.σμένος τc{> χρυσc{> πετocλcμ τοίς άρρ~τo~ς χαρOCγμα­

καθως πρ6σθεν εtΡΎjτα~, τ~ς άρετ~ς κατoρθOυμένΎjς, 3~oc τε

σ~ν.

πΙστεως και τ~ς κατα τον βΙον τουτον άγαθ~ς συνε~3~σεως,

εν3ε3υκ6τ~, ώς &ν μ~ βαροίτο προς τον 3ρ6μον και 3υσκΙνΎjΤOς

προς άμφ6τερα καΤΎjσφαλ(σθα~ ταίς των άσπΙ3ων προβολαίς

ε'ίΎj τη των νεκρων 3ερμOCτων πεp'~βoλη κατα τ~ν γενOμένΎjν

10 CΊτρωΤOν των τo~oύτων βελων 3~αμένoντα, Δ~α των δπλων τ~ς

3~κα~OσύνΎjς των 3εξ~ων και άρ!.στερων.

το 3ε τετρOCγωνον

εκείνο κ6σμ~oν, το των &σπΙ3ων έκατέρωθεν εξΎjΡΤΎjμένOν,

10 επι της του i5ρους θεωρΙας 3~ιΧνoιαν.

τουτο

της

καρ3Ιας

προκOCλυμμα

γΙνετα~,

15 παι.3εύοντος ~μας του λ6γου 3~α του σχ~ματoς, δτL ό ταις

πως οδν ~μελλεν &ντι

κ6σμου τc{> π03ι το ύπ63Ύjμα γΙνεσθαι. το κατα τ~ν πρώτην μυσταγωγΙαν

εν Φ είσ!.ν οΙ επώνυμo~ των φυλων πατρ~ocρχα~ τοίς λιθO~ς κατocγραπτo~,

ύπ63Ύjμα 3ε ού περ~τιθΎjσι. τc{> τον τοι.ουτον κ6σμον

ώς

εμπ63ι.ον

της

άν630υ

άποβαλλ6μενον;

Ό 3ε τοσουτον 3ι.αβας aι.α των καθεξ~ς θεωΡΎjθε~σων ~μίν άναβOCσεων τας θεοτεύκτους πλOCκας 3~α χεφος φέρε~,

393 Μ. ιxt θείον ν6μον εν έαυταίς περι.έχουσι.ν. 7

'"

,

"'....,

άλλα συντρΙβoντα~ ,

3ύο ταύτα~ς άσπΙσι. τον ΠOνΎjΡOν άποκρουσOCμενος ΤOξ6ΤΎjν,

αυτα~

πocσα~ς ταίς των πατρ~αχων άρεταίς κατακoσμ~σε~ τ~ν ί3Ιαν

περ~τρι.βείσα~.

Ψυχ~ν, CΊλλOυ CΊλλως εν τc{> πέπλcμ τ~ς άρετ~ς 3ι.αλOCμποντος.

~ν εν όμoι.ώματ~ μ6σχου 3ι.αγλυφέντος τοίς εΙ3ωλoλocτρα~ς

το 3ε τετρOCγωνον σχ~μα ~ν3ε~ξΙς σo~ ~στω της εν τc{> καλc{>

του

20 παγι.6ΤΎjτoς.

3υσμετιΧθετον γαρ το το!.ουτον σχ~μα 3ι.' tσου

ταίς γωνΙα~ς επι τ~ς εύθεΙας των πλευρων ερε~36μενoν.

οι 3ε τελαμωνες, 3~' l)v τα πρoκoσμ~ματα ταυ τα συν3ε­ σμείται. προς τοuς βραχΙονας, 36γμα μo~ 30κουσι. προς τον ΙΟ-Π ΙΙ

τη

τραχυΤΎjτL

το

άφι.3ρύματος,

ΤΎjς

των

Ι

Ι

ΎjμαΡΤΎjΚOτων

ι

αντ!.τυπ~ας

3ε της άμαρτΙας εΙ30ς εί3ωλολατρεΙα δ

παρα του Μωϋσέως εκλεανθεν δλον

20 συνανελύθΎj τc{> ί53ατL XΙXL ποτον τοίς εξΎjμαΡΤΎjκ6σ~ν εγένετο,

&στε πOCντη εΙς &φαν~σμoν μεταχωρ~σα~ τ~ν ί5λΎjν, τ~ν τη άσεβεΙ~ των άνθρώπων ύΠΎjρετ~σασαν.

ταυτα μOCλι.στα περι

των νυν εν τc{> καθ' ~μας χρ6νcμ γεγενΎjμένων τ6τε ~ ΙστορΙα

ΠΡOφΎjτι.κως άνεφώνΎjσε' πασα γαρ ~ περι τα ε'ί3ωλα πλOCνΎj

Cor 6, 7

ι σΤΟLΧΊ)80V ΚΛΗ: σΤΟLΧΊ)8ωv Ο σΤLΧ1)80V S v 8LακεLμέvαLς ΚΟΗ: 8LακεLμέvαL Λ 8LακεψέVΟLς Λ v 8LακεΚΡLμέVΟLς S τέσσαρες Λ σΤΙΧΟL ΚΟ8Η λιθΟL V 2 όμοφυεL8Ίj Κ 4 ΤΟLουτο: τουτο ΚΛΟΗ v ή μεν: ήμ'Lv S 5 καθψένων itacismi gratia ΚΟ 6 &στε 8LxΊj Λ ('duobus scilicet rationibus'): ώς 8LxΊj ΚΟ ώς 8e'L 8LxΊj Η 8 8Lε8εΙχθ1) S

25 τέλεον εξΎjφανΙσθΎj του βΙου καταποθείσα ύπο των εύσεβων

βολα'Lς ΚΛΟ v ΙΟ-Π 8LιX ... 13 το'Lς: τα'Lς ΚΟ 15 8LιX του σχήματος om v ό om Ο et S (sed add 82 manu rec) lemma περ1. τετραγώνου ίσογώνου τετραπλεύρου Ο et ίn margine Κ 16 τοξόΤ1)ν άποκρουσάμενος ΚΟ8Η v 18 πέπλφ: λόγφ 8 19 τετράγωνον σχΊjμα Λ: τετράγωνον ΚΟ8Η σχΊjμα του τετραγώνου v ~στω: ~σΤL Λ

14 ήμ'Lv om Η 15 αύτα'Lς ΚΟΗ 17 εί8ωλολατρεΙα: εί8ωλοΠΟL"tα v 18 γλυφέντος Η V 20 συνελύθ1) V συνενεβλ~θ1) S των εξ1)μαΡΤ1)κ6των SH V 21 παντη Λ: παντ1. τρ6πφ ΚΟ8Η V χωρΊjσαL Η V την post δλΊ)ν om v εν ante τη add Λ 22 γαρ post ταυτα add Λ και' post μάλLστα add V 25 του βΙου om v ύπο: παρα SH V 26 των om Η καλΊjς: άγαθΊjς v

KAOSH

ώς ε8εΙχθ1) V 7 μLΚΡcϊ> post καθως add οΟν ante προς άμφότερα add S et lat

v

~μπpoσθεν Λ 9 χρ-η 'ήσφάλLσθαL v προσάΡLστερωv om KOS forte recte

στομOCτων, των 3~α της καλης όμολογΙας τον άφανι.σμΟν της

5-6

Εχ

28, 36

ώς: &στε v 5 ύποσ1)μαΙvεL Λ άποσ1)μαΙvεL v 8ν: οΤον ΚΟ κοσμΙφ Ο κ6σμφ Κ ό om ΚΟ 6 εσφραγLσμέvος Sv χρυσcϊ> om 8 χρυσέφ coni Danielou 8 εαν Η βαρο'Lτο: βαρύVΟLΤΟ Κ βαρύν1)ΤΟ itacismi gratia Ο 9 γLvομέV1)V Η

KAOSH 2

DE

104

,

ασε

β

, (εαuτοις ~ u'ΙλΎjς εν

~

οuς

LIBER

MOYSIS ,

ι

ΠOΙΎjσαμενων.

,ι ~

και

uοωρ

σuμφuέντος

πιχριχ τοίς ειaωλολάτριχ~ς μuστ~ρ~α, (}aωρ ύπ' αυτων των

το παν έσωφρ6ν~σεν.

~

,~

ποτε

"fa

γαρ ι.

~

ε~oω

λ

ι

"Ι

ι

ομανοuντων

\

ι

,Ι

ι

~

ι

ι

στοματων

οτιχν

( ,

.Ι

ης τοuς προτερον τη το~ιχuτη uποκuπτοντας μΙXτα~OΤΎjΤ~

κακΙας άπoστρoφ~ν σωφρoν~ζoμένων.

κατιxπoθ~σεταΙ ποτε παν ε'~aωλον τοίς στ6μιxσ~ των προς

'ΑλλιΧ τοστο μεν ~τ~ των καθ' ίστορΙιχν γεγριχμμένων το

τ~ν ευσέβε~ιxν άπο τΎjς άπάΤΎjς μετατεθέντων; 10

ΌπλΙζε~ ae: τούς Λεu'tτας ό MωϋσΎjς κατιΧ των όμοφύλων. ,~

,

ι

β

ο

, , cxxpou

λ'

,ι

Ί)ν απ

,

ι

,

εΊ T~ς προς κύριον, Ίτω πρ6ς με, ()περ έστιν ~ τοσ ν6μοu

φων~ πασ~ν έγκελεuομένΊ) το ε'~ τις βoύλετιx~ τοσ θεοσ

φ6νον, τη άκμη τοσ ξΙφοuς τ~ν κατιΧ των άναLpοuμένων έπιτρε

αντες

ψ~

Ί)φον.

, επ~σΊ)ς οε κατα πιχντος -rou προστuγχανον,Ι

~,

,~

φΙλος είναι, έμΟL 'rCJ) ν6μeι:> φΙλος γ~νέσθω'

ι

το~ούτοu ΚΎjρύγματoς άθρoισθείσ~ν έγκελεύετιx~ χρ~σασθιx~

τον φ6νον ουκ ~ν τον ~χθρoν ~ τον φΙλον, τον ξένον ~ τον o~κει.oν,

χεφος

το

~ν

,.\, σuγγενες Ύj το

" (

'λλ Ι

α

oτρ~oν.

αλλΙΧ

μ~α

'rCJ) ξΙφε~ κατιΧ τοσ άaελφοu και τοσ φΙλοu κιχι τοσ πλΎjσΙoν. 396 Μ. νοοσμεν ae: προς το άκ6λοuθον βλέποντες τΎjς θεωρΙας ()τι πας ό προς τον θεον και τον ν6μον βλέπων 'rCJ) φ6νeι:> των

τις

όρμ~ κιχτιχ παντος τοσ προσπΙπτοντος έπΙ~ς

ένεργοuμένΊ). ό ae: περι τούτοu λ6γος τιχύΤΊ)ν ~μίν πιχρέσχε 20 ΤΊ)ν ' ωφε 'Ιλ ,~\ ~ ,Ι ,\, ειαν. επεLoΊ) ΠΙXνoΎjμε~ παντες προς το κακον crUVE-

20 κακως ~κε~ωμένων αυτCJ) κιxθιxρΙζετα~.

ι

(Ι

~

,ι

~"

,~

. , '

ι

αo~ακριτoς Ύj κιχτ ι

~

ι

ι

όνoμάζετιx~,

1:

ιχuτων γ~νετιxι μαστι~.

ι

(

ου γιΧρ πας άaελφος

ouae: φΙλος ouae: πλΎjσΙOν έΠL το κρείττον παριΧ τΎjς γραφΎjς

φρ6νΊ)σαν κιχι &σπερ εrς έγένετο 'rCJ) λ6γeι:> τΎjς κακΙιχς το στρατοπεοον απιχν,

ό γιΧρ τοσ ν6μοu

15 φΙλος XΙXL θεοσ φΙλος έστι πάντως' κιχι τοίς προς αυτον a~ιX

15 τος ένεργοuμένοu τοσ φ6νοu, ό a~ιχκρΙνων έν τοίς άνΙΧLpοuμένOLς ,~,

ν6Ύjμα, ~ ae: άναγωγ~ τοστον &ν ~μας τον τρ6πον 6>φελ~σε~εν' έπε~a~ φΎjσ~ν έν xo~vcJ) ΚΎjρύγματι προς πάντιχς ό νομοθέτης,

,

περιχτος επι το

~τερoν &κρον, άνεξέτιχστον πo~oσντα~ των έντuγχιχν6ντων τον ιψ

μάστιξ

τuπτομένων, πάντων ae: ταίς μερι.κιχίς πλΎjγΙXίς προς τ~ν τΎjς

πεΠOωΎjσ~ς, &ρ' ουχι βοαν σo~ aoXE'!; φανερως ~ ίστορΙιχ ()τ~

κιx~ o~απερασιxντες ΤΊ)ν πιχρεμ

μέροuς ένεργοuμένΎj

ουκοσν ε'~ ποτε τΎjς Ί~ς κακΙιχς έν

5 ένεργ~σε~εν ~ τοσ θεοσ άγανάκτησ~ς, νοείν πρoσ~κε~ τ~ν ~'λθ ι, '~Ιθ ,ι , o~ιx φ~ αν ρωπ~ιxς ενεργοuμενΎjν o~oρ ωσ~ν, ou παντων μεν

ι

νσν άνιχφοσντιχς έκείνα XCXL άφανΙζοντας, έν οrς ιχυτων ~ν ~

10

σώματος ~. έπι

πολλοίς θεωροuμένΎjς μ~ κατιΧ πάντων άλλιΧ κιχτά τινων

,ι

καταπ~νoμενoν.

105

ΙΙ

ο(}τως ώς πιχντος όμοΙως κολΙΧζομένοu τοσ εις τ~ν κιχκΙιχν

ι

γεγονεν

ατεχνως παρoo~κoν τε κα~ ανuποστατον τα παλα~ πεΠΎjγOΤΙX

,

5

ΥΙΤΑ

άλλ' ~στι τις και άaελφος κιχι άλλ6τρ~oς, και

φΙλος και έχθρος, και πλΎjσΙOν xexL έξ έναντΙας ίστάμενος.

~'ζΙ

ως γαρ τινα των επ~ XΙXX~Cf πεφωραμενων ο πλΎjγιxι.ς ΙX~Κι 0!l ι .,' ~ ι 1:' ~,~ ι μενος, u τ~ περ αν τuχη -rou σωματος, κατα~α~νε~ o~αΤΊ)ς μαστ~-

ΙΙ-12 Εχ 32, 26

25 γος ειaως ()τι ~ έΠL μέροuς όaύνΎj προς το παν a~εξέρχεταL, 10-ΙΙ Εχ 32, 27

20

sqq

Εχ 32, 27;

cf

Phi10

De ebriet

66-70

KAOSH 1 πάντως Η δμοΙως post κολαζομένου coll Η 2 σώμα­ τος om S 3 &σωφρόνησεν (= -Lσεν) S &σωφρόν~ζεν ν 4 κατα pr. om Λ πάντων: παντος Η ΤLνος Η 5 &νεργήσεL ΚΟ ν 6 &νερ­ γουμέν'1ν: των &νεργουμένων Η ν 9 ~ΤL: &πΙ KOS 10 τον τρόπον ~μα.ς KOS 12 δΤL ante εΊ add ν τον κύΡLον ν νόμου: νομοθέτου ΚΟΗ 14 γενέσθω KOSH ν lemma ώς 8Ύjλoν δΤL καΙ 8LcX τΎjς παραβάσεως του νόμου τον θεον οΙ παραβαΙνοντες άΤLμάζουσLν Ο quod idem in margine Κ τφ νόμφ ΚΟΗ ν 15 θεφ ΚΟΗ τφ θεφ ν πάντως ante φΙλος coll S του post 8LcX add Λ 17 του ante φΙλου om Η 18 8ε om S 8η ΚΟΗ το om Λ 20 ΟLκεLωμένων ΚΟΗ ν et Λ (at corr Λ2) 21 παρα τΎjς γραφΎjς post πλήσLον coll Λ 22 όνομ&ζεταL: νοεLταL SH v

KAOSH

1 αόΤΟLς ΚΟ ν αόΤΟLς SH 3 ώς ίJ8ωρ Mess 50 et lat 4 στομάτων om S ΠLνόμενον ΚΟ 5 εL8Ύjς forte itacismo Ο όποκύπτοντας: όποπΙπτονταςv 6 ~ν αότων Λ 7 &ρα AS φανερως om KOSH δΤL om ν 9 την om OSH ν μεταθέντων Η 10 8ε om ΚΟ άλλο φύλων Λ 14-15 προτυχόντος ν 15 δ: οό ν 16 τον φόνον: των άνθρώπων Η ν om ΚΟ οόκ ~ν: οόκ ~ S οό συνLεLς ν 17 ΤLς: τΎjς KSH 18 δμοΙως ante &πΙσ'1ς add ν 19 αν ante ~μLν add ν παράσΧΟLΤΟ ν 21 &σπερ in ras scr Λ &γένοντο Λ 22 κατ' αότων: προς αότον Λ 24 τΙ om Λ μέλος post σώματος add S atque ita vertit lat 25 ~: τη ΚΟ 8LέρχεταL KOSH ν

c

106

DE

νΙΤΑ

LIBER 11

MOYSIS ~λλ Mα ον

τούτους νοοαμεν τοός συμφυομένους ~μ~ν λoγ~σμoύς, (;)ν

\ και.

~,,\

αν Ύ)μr..ν ~,

~ ζω~ μεν ~μέτερoν θάνατον, ό ~ε θάνατος αύτων ~μετέραν

τ~να

ζω~ν κατεργάζετα~.

συμπαραλάβοψεν.

Συμφωνε~ ~ε το τo~oατo νόΎ)μα τo~ς ~~Ύ) πεΡL τοα 'Ααρων 5 έξετασθε~σ~ν, 6τε ~~α τ~ς συντυχΙας αύτοα τον σύμμαχόν τε

α

α

\

(~

σ

"λλ

σ~α

το ~

'c"ης

107

\ Ι θ / ~ / " περι. τουτου κρατυν εr..Ύ) σογμα, ει. (~στoρ~ας , \ \ θ / Ι προς την εωρ~αν ταυτην

εtΡΎ)τα~ γαρ 6τ~ προστάγματι. γΙνετα~

τοα 'Ααρων έκεΙνου το ~ε~ν αυτοός περ~ελέσθα~ &φ' έαυτων τα

5 '

/

\

/

(Ι

'/λ

~

,~/

'/

ενωτ~α. κα~ Ύ) τουτων πεp~αφεσ~ς υ Ύ) τ~ ε~σωλ~εγενετo.

XOΙL παραστάΤΎ)ν &γγελον ένo~σαμεν τον, τα σΎ)με~α κατα

τΙ οδν φαμεν; 6τ~ Mωϋσ~ς μεν έν τc'{) ένωτΙ~ κόσμ~, 6ς έστr..ν ό

των

νόμος, τ~ν των ΊσΡαΎ)λr..των &κo~ν κατεκόσμΎ)σεν,

ΑΙγυπτΙων

συνεργαζόμενον,

προγενέστερον

εΙκότως

Ψευ~ώνυμoς

νοούμενον ~~α το πρoκατεσκευάσθα~ τ~ς φύσεως ~μων τ~ν &γγελ~κ~ν XOΙL &σώματον φύσ~ν, &~ελφoν ~ε ~~λoν ~~α τ~ν 10 συγγένε~αν τοα νΟΎ)τοα έκεΙνου προς το νΟΎ)τον το ~μέτερoν.

10

&~ελφoς

~r..ιx

τ~ς

παρακo~ς

ό ~ε

περr..αιΡε~

τον

έντεθέντα τη &κοη κόσμον XOΙL ποr..ε~ ~r..' αύτοα εt~ωλον.

XOΙL

παρα τ~ν πρώτην της άμαρτΙας εtσο~ον ένωτΙου τr..νΟς

τ~ς οδν &ντ~θέσεως οί5σΎ)ς (6τ~ πως ~στ~ προς το κρειττον

υφαΙρεσr..ς ~ν ~ τοα παρακοασαι. τ~ς έντoλ~ς συμβoυλ~.

λαβε~ν τ~ν τοα 'Ααρων συντυχΙαν, 8ς υΠΎ)ρέΤΎ)ς τοις ΊσραΎ)λΙ­

πως ένομΙσθΎ) φΙλος XOΙL πλΎ)σΙον τo~ς πρωτοπλάστοr..ς ό 6φr..ς,

τα~ς τ~ς εί~ωλοπο~·tας έγένετο;) κ&κε~ μετρΙως παpε~~λoυ

&ς τι. χρ~σr..μον XOΙL &γαθον το &πoστηνα~ τοα θεΙου προστάγ­

τ~ν τ~ς &~ελφόΤΎ)τoς όμωνυμΙαν ό λόγος, ώς OUlL πάντοτε 15 τοα αύτοα σΎ)μα~νoμένoυ &πο τ~ς αύτ~ς φων~ς 6ταν έΠL των

έναντΙων

νΟΎ)μάτων

το

αύτο

λαμβάνΎ)τα~

6νομα.

&λλ'

ματος συμβουλεύων; τοατο το πεp~ελέσθα~ της &κo~ς το 15 τ~ς έντoλ~ς ένώτ~oν.

ούκοαν ό των τo~oύτων &~ελφων τε XOΙL

φΙλων XOΙL πλΎ)σΙων φονεός &κoύσετα~ παρα τοα νόμου της

~τεpoς μεν &~ελφoς ό καθαφων τον AΙγύπτ~oν τύραννον,

φων~ς έκεενΎ)ς ~ν φΎ)σ~ν ~ ΙστορΙα παρα τοα Μωϋσέως

&λλος ~ε πάλ~ν ό &ποτυπων τo~ς ΊσpαΎ)λΙτα~ς το εt~ωλον,

γεγεν~σθα~ τo~ς τοός τo~oύτoυς φονοκτον~σασr..ν· έπλΎ)ρώσατε

κ&ν ~ν ~ έπ' &μφοτέρων το 6νομα.

κατα των τo~oύτων οδν

20 &~ελφων &πoγυμνo~ Μωϋσης το ξΙφος.

πεΡL ι1ν γαρ &λλo~ς

~~ακελεύετα~ XOΙL έαυτc'{) ~Ύ)λα~~ νoμoθετε~ το 'ίσον. &ναΙpεσ~ς

τας χε~pας υμων σ~μεpoν τc'{) κυpΙ~ ~καστoς έν τc'{) &~ελφc'{) καΙ 20 τc'{)

utc'{) ~oθηνα~ έφ' υμας ευλογΙαν.

Δoκε~ ~ε κατα καφον XOΙL ~ μν~μΎ) των την άμαρτΙαν

~έ έστ~ τοα τo~oύτoυ &~ελφoα ό τ~ς άμαρτΙας &φαν~σμός.

397 Μ. παpα~εξαμένων έπε~σελΎ)λυθένα~ τc'{) λόγ~ &στε μαθε~ν πως

πας γαρ ό το ~~α της συμβoυλ~ς τοα &ντ~κεψένoυ έν~~pυνθέν

τας θεοτεύκτους πλάκας, αίς ό θε~oς νόμος ένεκεχάρακτο,

τLν~ κακον &φανΙσας, έκε~νoν &πέκτε~νεν έν έαυτc'{) τόν ποτε

εΙς τ~ν γ~ν έκ των χεφων τοα Μωϋσέως πεσούσας XOΙL τη

25 ~~α τ~ς άμαρτΙας ζωντα.

KAOSH

ι έμφυομένους Λ 2 -ήμέτερον θάνocτον AS 3 ά:περγάζε­ '"OCL ΚΟ 4 συμφωνεΤν ΚΟ ΤΟLουτοv ΚΛΗ τον ' Αocρων v 5 συμ­ μocχουντά τε S 7 έργocζόμενον v 8 προκocτocσκεόocσθOCL Λ 9 8-ηλον: 8~ ΚΟ οω SH v ι ι ε::σΤL ΛΗ ν: Μνocτον ΚΟ 8εΤ S 12 ε::σΤL post λocβεΤν col1 Η v 8ς: ώς Η 12-13 το Τς ΊσρocηλΙΤOCLς ante έγένετο col1 ΚΟ 13 εΙ8ωλολocτρεΙocς ΚΟ μετρΙως Λ ν: 8~πoυ S μέVΤΟL ΚΟΗ 15 σημOCLvομέvου: 8ηλουμένου Λ 16 ένocντΙων: ocύτων Η 17 ά:8ελφος οω KOSH ad κocθocφων ίn marg habet κocτocβάλλων Κ 19 ~ν οω Η ()νομoc: νόημoc Λ

δ Μωϋσ-ης S v ά:VΤLκ(εψέvου) ίn

20

(sed

ocύτ

ίn -υνθεν

KOS

23 το: τότε Λ οω Η (συμ)βουλ-ης ... του ras scr Λ2 συμβουλΙocς ΚΟΗ έVL8Ρωθέv Λ ut vid corr Λ 2) 24 ,"LVL: ,"L coni Danielou (ά:)πέκτεLvεv έν ίn ras scr Λ2

KAOSH Pap (4 ['Αocρ]ων -7 κocτεκόσμη[σεν]) ι 8'αν:8έν -ήμΤν το oblitt vid casu ίn Λ et lacunam reliquit Λ2 2 8LιX οω v 3 συμπocρocλάβωμεν ΚΟ πρόστocγμoc KOSH 4 ocύτούς: ocύτον του Η 5 έvώΤLOC: έvάVΤLOC Η 6 έν οω Λ 8ς: 8 SH 7 κocτεκόσμησεν KAOSH Pap: έκόσμησεν v 8 ά:κο-ης S πεΡLερεΤ Ο 9 ocύτου SH ν: ~ocυτoυ ΚΟ το ότου Mess 50 Vat 2090 10 ΤLvος: ΤLς v 11 ά:φocΙρεσLς Η 12 πως: 8L' 1jς S 13 &ς ,"L: &στε Λ 14 τουτο το ΚΟ: τουτο AS (ante corr) ε::σΤL τουτο το post corr S τουτό έσΤL το Η v post συμβουλεόων absque puncto inteuogationis sententiam continuat Danielou 15 τε οω Λ 16 φΙλων κocΙ οω πλησΙον Η v 17 φησLV: ε::φησεν Η v 19 κocΙ: ~ KOSH v 19-20 υΙ ... ά:8έλφφ KOSH v 20 Ι8Ιφ ante υΙΦ add Η v 23 έν ante oc!ς add Η v έγκεχάρocκτο S 24 των του Μ. ΚΟ

χεφων Η

Gregorii

v

ΝΥsseώ

Opera,

νπ, ι

9

DE

ι08

ΥΙΤΑ

LIBER

MOYSIS

άν'nτυ(t'ί~ του. δποκεψένου συνΤΡLβείσας, πάλLν ό Mωϋσ~ς άνακομΙζεταL οόκέΤL aL6λου τιΧς αότιΧς, άλλιΧ μ6νον το έπ'

αότων γράμμα.

έκ ΎιΧρ της κάτω 5λΎjς λαβων τιΧς πλάκας,

109

ΙΙ

αυτιμ τ~ν eeoa6xov έaΎjμι.ούργΎjσε σάρκα, άλλ' αότος τΎ)ς

taίας σαρκος γίνεταΙ. λατ6μος τ~ς ΤCl) θείιμ aακτόλιμ γραφεΙcrΎjς •

Π νευμα γιΧρ &YLOV ~λθεν έΠL τ~ν παρθένον καL ~ του δψίστου

δΠOτωΎjσL τη aυνάμέL του τον ν6μον αόταίς έγχαράσσοντος.

έπεσκίασε aύναμLς. έπεL ae: τουτο έγένετο, πάλLν το άσύνΤΡLΠ-

5 και 05τως άνακαλε'i:ταL τ~ν xιXPLV φέρων έν ταίς άλ1jθLναίς

5 τον ~σχεν ~ φύσLς, άθάνατος γενOμένΎj το'i:ς του aακτόλου

aέλΤΟLς τον ν6μον αότου του έντυπώσαντος.

θεου ΤCl) λωιμ τιΧς φωνιΧς

τάχα γιΧρ ~σΤL aLιX τούτων όa1jγΎjθέντας τ~ς

χαράγμασL. aάκτυλος ae: πολλαχΤι παριΧ τ~ς γραφ~ς ονομάζε­

&YLOV.

ταΙ. το πνευμα το

καL 05τω γίνεταΙ. του Μωϋσέως

εΙ γιΧρ

~ έΠL το ένaοξ6τερον μεταποίΎjσLς ΤΟLαύΤΎj τε καL τοσαύτη,

άλ1jθεύεL ό θείος άπ6στολος καρaΙας ονομάζων τιΧς πλάκας, ' ,( ,~ ψ ~ ('λ θ ι ' θε τόπιμ πέτρα καL το έν ταότη χώρ'Υ) μα,

ΙΙ

ΙΙ3

τρέφει τ~ν 3όνα;μιν, οόκ έν3ι30uσα; 3ια το;:; ~pγoυ τον τόνον &λλ' έπα;όξουσα;.

δπερ όπ~ όνoμάζετα;~, κα;L ~ έκεί το;:; Μωϋσέως εΊσο30ς κα;L

Δια τοuτό φα;μεν κα;L τον μέγα;ν Μωϋσέα; &EL μεΙζω γινό­

~ της θεΙα;ς χεφος έπιβoλ~ το;:; στομΙου κα;L ~ πάρο30ς κα;Ι

μενον μΊj3α;μo;:; Ιστα;σθ α; ι τ~ς &νό30υ μΊj3έ τινα; δρον έα;υτ σχ~μα;τι το τη φoρ~ δποκεΙμενον,

μΊj3ενoς

εδρισκομένου

το;:;

έξ

&ντιβάσεως

,

~

τιμ

10 τ~ν

"ψ

υ

ει

β

α;

θ

I~

μιοος

< Ι υπερκεr.μενον.

\

το

,~\

α;ρνει.τα;ι

~ΡΊjμoν

3ια;γωγ~ν,

Έβρα;Ιου.

~ν

ό

μετα;νΙστα;τα;ι προς τ~ν

&νθρώπινος

οόκ

έτάρα;ξε

ποιμα;Ινει έν έα;υτ γεωργεί

έα;υτ~ς γΙνετα;ι τη των οόρα;νΙων έπιθυμΙ~ συνεπεκτεινoμένΊj

τον &ρτον.

,

\

20 τοίς ~μπρoσθεν, κα;θώς φΊjσιν ό &πόστολος, κα;L πάντοτε

προς το δψΊjλότερoν τ~ν πτ~σιν πoι~σετα;ι.

\

~ οια;

~ των

"~ ΊjOΊj

δπερκεΙμενον,

κα;τει

λ Ι 'Υ)μμενων

\

μΊj

κα;τα;

λ

ποθοuσα; γαρ

~ ιπει.ν

\

το

"ψ υ ος

\

το

&πα;υστον ποιείτα;ι τ~ν έΠL το &νω φοραν

&εΙ ~LOC των προηνυσμένων τον προς τ~ν πτ~σLν τόνον 25 &να;νεάζουσα;.

μόνΊj γαρ ~ κα;τ' &pετ~ν ένέργεια; κα;μάτιμ

19-20 Phil 3, 13; de ascensu animae cf Plat Phaedr 246b KAOSH 3-4 post ε~σo80ς hom causa καΙ -η ... πάρο80ς om KOS 5 μετ α ταύΤΎjν: μετ' αύτην S μετα ταυτα v 6 τ~ om KOSH v έν ante τίf) add S 8 εΊ τ~να: έ:στ~ν & ΚΟ την δρμην Κ λάβo~:

λάβωσ~ Λ κα.ν: καt Κ 9 δ έπωθων Κ μετα: κατα KOSH τύxo~: τύχη ΚΟ v 10 έν om KOSH σφο8ΡοτέΡq; v ΙΙ ύπο­ κλ~νες Λ et Mess 50 forsan recte ύποκάτω S το: τίf) Η om Λ

(sed

το

superscr Λ2)

12 ύποκεψένφ

Η

13

06τω

v

post

06τως add πάλ~ν S -η post ψυχη add Κ 14 συμπαθεΙας ΚΟ όξυπετης: όξεΤα ΚΛΟΗ v 16 άν~πταμένΎjν Η 17 έλκυτ~κη S γαρ om Λ (sed superscr Λ2) 19 έαυτης om Η 21 πo~εΤτα~ Η

22 25

το: του Λ καμάτων Η

23

το &.νω: τα &.νω ΚΟΗ

24

πpo8~Ύjνυσμένων

C

εΙτα; τη έκτάσει των χεφων κα;τα;γωνΙζετα;ι

20 το &λλόφυλον. &κοόει της σάλπιγγος. τον γνόφον δπέρχετα;ι.

έΠL τα &3υτα; της &χεφoπoι~τoυ σΚΊjν~ς πα;ρα;3όετα;ι. μα;νθάνει της θε(α;ς ίερωσόνΊjς τα &πόΡΡΊjτα;.

έξα;φα;νΙζει. το εΊ3ωλον,

ίλεοuτα;ι το θείον, &να;κα;λείτα;ι τον έν τη κα;κΙ~ των 'Ιου3α;Ιων

συντριβέντα; νόμον, λάμπει τη 3όξη" κα;L 3ια τοσοότων 25 έπα;ρθεΙς δψωμάτων ~η σφριγ~ τη έπιθυμΙ~ κα;L &κορέστως

5-6 Gen 28, 12

KAOSH

ι των τόνων ut vid S 3 μέγαν om ίη textu sed superscr μέγα Κ μεΙζω om v 5 τα &.νω ΚΟ 6 καθώς: καθό Η δ 'Ιακώβ ΚΟ lemma άpιeμΎjσ~ς των του Μωϋσέως (Μωσέως Κ) όπτασ~ων praebent ΚΟ ίη margine hic άνακεφαλαΙωσ~ς S ΙΙ εLς την post μετανΙστατα~ add ΚΟ 12 βΙος ante ούκ coll Λ έξετάραξε ΚΟ 13 πoψαΙνε~ν Η έν αύτη ΚΟ -ημέρων: -ημετέρων Λ του om Η 17 των: τον Η την νεφέλΎjν SH v 18 τίf) oύpανίf): τον oύpάν~oν ΚΟ 6ε~ τον 015ρανον S γεωργεΤ: ΧΟΡ'Υ)γε'!.' ΚΟ 19 τον om ΚΟ 20 τον άλλ6φυλον KOSH v ύπέpχετα~: ύπε~σέpχετα~ ΚΟ 21 &.8υτα: 68ατα Η 25 έ:τ~ σφp~γ~: έπ~­ σφΡLγ~ Η

Υ114

DE

~χει του' πλεΙονος, καΙ

015 ~ια παντος κατ'

νΙΤΑ

Ι

MOYSIS

LIBER

μου καΙ ζ~σεται.

έξουσΙαν ένεφορείτο,

115

ΙΙ

τουτο ~ε ούχ ώς α~τιoν του θανάτου τοις

όρωσι γιν6μενον ό λ6γος έν~εΙκνυται (πως γαρ CΛν το τ~ς

~τL ~ιψ~_ καΙ ώς μ~πω μετεσΧΊ)κως τυχείν ~έεται, έμφαν~ναι αύτc}> τον θεον Ικετεόων, ούχ ώς μετέχειν ~όναται άλλ' ώς

ζωΎjς πρ6σωπον α~τLOν θανάτου τοίς έμπελάσασι γένοιτ' Γ1ν

έκείν6ς έστι.

ποτε;), άλλ' έπει~~περ ζωοποιον μεν τη φύσει το θείον, ~~ιoν

5

Δοκεί ~έ μοι το τοιουτο παθείν έρωτLκη τLνι ~ιαθέσει

5

Ι

~

θ

ι

Ι

\

Ι,

\

(

~

'."

οΙ6μενος, ώς παρατραπεΙς άπο του (5ντως (5ντος προς το τη

σατο ~ια του πάντοτε καταλαμβανομένου προς το κεκρυμμένον

καταλΊ)πτικη φαντασΙCf νομισθεν εΙναι, ζω~ν ούκ ~χει.

άεΙ τ~ν -έπιθυμΙαν έκκαΙουσα.

γαρ (5ντως ()ν ~ άλΊ)θ~ς έστι ζω~.

10 κάλλους,

το

άεΙ

φαιν6μενον

5θεν ό σφo~ρoς έραστ~ς του ώς

εΙκ6να του

ποθουμένου

θ

ειας φυσεως εστι το π~ντoς υπερκεισ αι

γνωρ(σρ'ατος, ό τοΙνυν των γινωσκομένων τL τον θεον εΙναι

προς το τη φόσει καλον τ~ς Ψυχ~ς ~ιατεθεΙσΊ)ς, ~ν ~~ ~ έλπΙς άπο του σφθέντος καλου προς ΤΟ' ύπερκεΙμενον έπεσπά­

~\

οε γνωρισμα της

10 άνέφικτον.

το

τουτο ~ε εΙς έπΙγνωσιν

εΙ οδν υπερβαΙνει τ~ν γνωσιν ~ ζωοποιος φύσις,

~εχ6μενoς, αύτου του άρχετόπου χαρακτ~ρoς έμφOPΊ)θ~ναι

το καταλαμβαν6μενον πά.ντως ζω~ ούκ ~στιν.

δ ~ε μ~ έστL

έπιποθεί.

ζω~

~χει.

καΙ τουτο βοόλεται ~ τολμΊ)ρά τε καΙ παριουσα τους

5ρους τ~ς έπιθυμΙας α~ΤΊ)σις το μ~ ~ια κατ6πτρων τινων

404 Μ. καΙ έμφάσεων άλλα κατα πρ6σωπον άπολαυσαι του κάλλους, 15 ~ ~ε θεΙα φων~ ~Ι~ωσι το αΙΤΊ)θεν, ~ι' i1ν άπαναΙνεται, έν

σλΙγοις

τοίς

ρ~μασιν

παρα~εικνόoυσα.

άμέΤΡΊ)τ6ν

τινα

βυθον

νΟΊ)μάτων

το μεν γαρ πλΊ)ρωσαι τ~ν έπιθυμΙαν αύτc}>

~ του θεου μεγαλo~ωρεα κατένευσε, στάσιν ~έ τLνα του

παρεΚτLΚOν

γενέσθαι

ζω~ς

φόσιν

ούκ

ο{)τως

οδν πλΊ)ρουται τc}> Μωϋσεί το ποθοόμενον, ~ι' i1ν άπλ~ρωτoς ~ έπιθυμΙα μένει.

παι~εόεται γαρ ~ια των εΙΡΊ)μένων 5τι το

15 θείον κατα τ~ν έαυτου φόσιν ά6ριστον, oύ~ενΙ περιεφγ6μενον

πέρατι.

εΙ γαρ ~ν τινι πέρατι νΟΊ)θεΙΊ) το θείον, άνάγΚΊ) πασα

καΙ το μετ' έκείνο συνθεωΡΊ)θ~ναι τc}> πέρατι.

πάντως γαρ

ε~ς τL καταλ~γει το περατοόμενον, &σπερ χερσαΙων πέρας

ού γαρ CΛν έαυτον

&κρον έστΙ καΙ ένό~ρων το {)~ωρ. ώς οδν πασι τοίς μορ(οις

20 ~~ειξε τc}> θεράποντι, ε~περ τοιουτον ~ν το όρώμενον, &στε

20 αύτου ό μεν Ιχθυς έμπεριέχεται τc}> {)~ατι το ~ε ΠΤΊ)νον τc}>

στ~σαι τ~ν έπιθυμΙαν του βλέποντος, ώς έν τοότιμ (5ντος

άέρι καΙ μέσον του {)~ατoς προς το νΊ)κτον ~ προς το ΠΤΊ)νον

του άλΊ)θως Ι~είν τον θεον έν τc}> μ~ λ~ξαΙ ποτε τ~ς έπιθυμΙας

του

τον προς αύτον άποβλέποντα.

ποθουμένου καΙ κ6ρον ούκ έπαγγέλλεται.

rv

,Ι

(."

rv

Ι

Ι,

,

Ι

(.,

'"'ι\

αερος Ί) ακρα του περατος εστιν επιφανεια, Ί) το ΠΤΊ)νον Ί)

φΊ)σΙ γάρ' Ού ~υν~ση το

τον Ιχθυν περιέχουσα, ~ν το {)~ωρ ~ ό ά~ρ ~ια~έχεται,

πρ6σωπ6ν μου Ι~είν' ού γαρ μ~ ~~η &νθρωπος το πρ6σωπ6ν

ο{)τως άνάγΚΊ) ε'~περ έν πέρατι νοοϊτο το θείον τc}> έτερογενεί

13 cf Ι Cor 13, 12 23-24 Εχ 33, 20; de exegesi totius pericopes cf Phi10n De poster Cain 168-9

KAOSH ι οόχ om Η οό8α:μως post α:~ΤLΟV add Η του om S 2 γLιΧvόμεvοv Λ v α.ν Λ: hic om KOSH v 3 έμπελά:σα:σL super litteras obscuras corr Λ2 4 έπεL8~περ: έπεL8-η SH v μεν om Η 6 τοΙνυν om SH v ΤL των γLvωσκομέvωv ΚΟ εΤvα:L om S 7 &πο: πα:ριΧ Λ (sed &πο supra lineam scr Λ2) (Svτως om v 8 κα:t ante ζω-ην add v 9 έπΙγvωσLV ΚΟ 11 ζω-η: ζω-ην Η οόκ ltσΤLV: οόκ ltχεL SH 12 των ante ζωης add Λ sed del Λ2 οδτως: ο{)τε v 17 συvθεωρε~τα:L ΚΟ 18 κα:τα;λ~γεL: κα:τα:λεLφθεΙΊ) Λ χερσα:Ιων: ΠΤΊ)νων ΚΟ 19 &.κρον Λ: ό &~ρ ΚΟ v &~ρ SH των ένύ8ρων Η v ώς: &σπερ v μΟΡLΟLς: όΡΙΟLς v 20 α:ότου: έα:υτου SH V 21 το ante ΠΤΊ)νον om Κ 22 Ίj: Ύ) Λ 23 Ύ): Ίj v .ην: Ύ) ΚΟ ό (ante &-ηρ) om S et Κ (ante corr)

KAOSH 2 8LΨη 5 80κε~: 80κω Λ &εΙ KOSH v

ΚΟΗ v μ~πω om S έμφα:VLσθηvα:L ΚΟ ΤΟLουτοv Λ ΤLVL om Η 6 τη om v 8-η: 7 ύποκεΙμενον Η 9 &εt: κα:t OSH om Κ 11 χα:ρα:κτηρος του &ρχετύπου v 12 πoθε~ ΚΟΗ v 12-13 τη τoλμΊ)Ρ~ ... α:tτ~σεL 13 έΠLθυμΙα:ς ASH ν: φύσεως Κ πΙστεώς

ambae ut vid ex theologica correctione 14 α:~ΤΊ)σLς: Τι α:tτ~σεL ex α:Ιτ~σα:ς ut vid (Λ) corr Λ2 16 νΟΊ)μά:των 18 Ίj om Λ 18-19 του ποθουμένου ΛΗ: του πόθου v om KOS 19 έΠΊ)γγεΙλα:το SH v 21 της έΠLθυμΙα:ς Λ 23 &να:βλέποντα: SH v Ο

α:~ΤΊ)σLς v βυθον ΚΟ

DE

ιι6

ΥΙΤΑ

LIBER

MOYSIS

ΙΙ7

ΙΙ

κατα τ~ν φύσ~ν έμπερ~έχεσθα~, τό ae έμπερ~έχoν του έναπε~λ'Yjμ­

'Αλλα τ(ς δ τόπος έκε~νoς δ ποφα τct> θεct> νοούμενος; τ(ς

μένου πoλλαπλάσ~oν εIνα~ ~ άκολουθ(α του λόγου μαρτύρετα~.

afXt ~ πέτρα; καt τ( πάλ~ν έν τη πέτρCf τό χώΡ'Yjμα; τ(ς afXt XEtp του θεου ~ τό στόμ~oν τ~ς πέτρας a~αλαμβάνοuσα; ~ ae του θεου πάροaος τ(ς; τ( ae αύτου τό όπ(σθ~oν, δπερ

Άλλα μ~ν καλόνεIνα~ τό θε~oν δμoλoγείτα~ τη φύσε~, τό ae πρός τό καλόν έτερoφυω~ ~χoν &.λλο τ~ παρα τό καλόν

ae έ:ξω του καλου έν τη του κακου φύσει. καταλαμβάνετα~. έaε(χθ'Yj ae πoλλαπλάσ~oν εΙναι. του

5 πάντως έστ(, τό

περ~εχoμένoυ τό περι.έχον.

5

10 τ~ς του περι.έχοντος φύσεως, άκόλουθον (λν ε'Ι'Yj τ~ν έπι.κράτ'Yj­

σι.ν του πλεονάζοντος γίνεσθαι..

,

θ ει.ον. ~

τ~ς

'λλ" ~ α μ'Yjν τουτο

α

άορ(στου

φύσεως

,/

νoμ~σθ~σεται.·

15 καταλ'Yjφθ~να~ φύσ~ν ούκ έ:χε~.

έπ~θυμΙα, ~ πρός τ~ν

"Ι 'λ αρα περ~

ουκ

τό

'Yj ΨΙ~ς

10

Τ'Yjν

,/

κατα προσωπον

'/Ψ

ο

~

/

~ν. oωσε~ν

(

ο

γενομέν'Yjς ~a'Yj

τct>

μεγάλcr

θεράποντι.

/ u 'Yj λ οτεραν

,( Ψ και.

Ι θ α.~. π~στευεσ

~,' πως αν

';'

ουν

τ~ς

u

"/Ψ' το ος εκ

δ τε Mωϋσ~ς άναβ~να~ πoθε~ καt δ τo~ς άγαπωσ~ τόν θεόν πάντα συνεργων εΕς τό άγαθόν έξευμαρ(ζει. a~α τ~ς δa'Yjγ(ας

ae άπερ(λ'Yjπτον

&'VOaOV έκε(ν'Yjν έφελκομέν'Yj, άεt τφ

~,

των εtΡ'Yjμένων κατανo~σε~εν, έφ' 8 μετα τοσαύτας άναβάσε~ς

τι.ς

άλλα πα σα πρός τό καλόν ~

..

ωυσει.

θεοφανεΙας τ~ν έπαγγελΙαν ταύΤ'Yjν μεγαλοπρεπεστέραν τε

ούκουν auναστεύεσθαι. τό

ατοπον.

Μ

&στε πά~ς τ~ς

καλόν υπό του έναντ(ου κατασκευάζει. δ πέρατ( τι.νι. περιε(ργων το

~

τcr

~καστoν εIνα~ καt τ~ς του ar.aόντος μεγαλοaωρεας έπά.ξ~oν,

ae πάντως του περι.εχομένου

έλαττουμένου

/

θεός έπ~γγε(λατo; χρ~ γαρ 'πάντως μέγα τ~ τούτων πάντων

άνάγκ'Yj πα σα τους έν πέρατι.

τό θείον οΕομένους εΙναι. καt έμπερι.ε~λ~φθα~ τουτο τη κακ(Cf συντιθεσθαι..

'

α~Τ'Yjσανη

τ~ν

&.voaov,

'IaoIJ τόπος, φ'Yjσ(, παρ' έμο(;

Συμβα(νε~ τάχα τo~ς προτεθεωρ'Yjμένοις τό νό'Yjμα.

15 ,

γαρ

'"

ε~πων

/ ~ ~,~ Ι ου περ~εφγε~ τcr ποσcr το oε~κνυμενoν

τόπον

('"

επι. γαρ

aρόμcr του πρός τό καλόν Ιεμένου συνεπεκτε(νετιχι.. καt τουτό

του άπόσου μέτρον ούκ έ:σην) , άλλα τη παραλ~Ψε~ τ~ς

έστιν l)ντως τό laείν τόν θεόν, τό μ'Yjaέποτε τ~ς έπ~θυμ(ας

κατα τό μέτρον περ~γραφ~ς έπt τό &.πεφόν τε καt άόρ~στoν

κόρον ευρείν.

άλλα χρ~ πάντοτε βλέποντα, aι.'

ν S -ηπιΧτητο Η 21 μεν om v 22 κcιt ante ~ add ΚΟ ~: δ ex corr ut vid Λ 23 πλησLιΧζοντος ΚΟ πλησLιΧσοντος Λ 24 ούκ έΠLκρύπτεΤCΙL S 24-25 κcιt ... ά.λήθεLcιν om Η

16-18 Tit 2, 8

25-26 Plat

KAOSH ι ~μcιρτημένΟLς Λ 7 το ante κcιτιΧ add v 8 βεβουλη­ μένον v προ'tεσθCΙL v προέσθCΙL ίη ras (ut forte ex προσΙεσθCΙL) Κ 10 το 3ε νοούμενον Η v hic lemma πως ά.ριΧσομCΙL δν μ-η ά.ραΤCΙL κύΡLος Ο et idem ίη margine habet Κ ΤΟLουτ6ν: τουτ6 KOSH v 12 έΠLθρυλήσεL KOS 15 τοΤς om Λ (sed ίη margine suppl Λ2) δ om KOSH v 16 &μεμπτον: &ληπτον S v 20 τον μ-η 3ε3ωκ6τcι Η v τφ μ-η 3ε30Lκ6ΤL ΚΟ τον om ΚΟ 2,2 3Lήμcφτον Λ (sed corr Λ2) 25 γιΧρ om v 26 ~ post ~30ν-η add Λ

DE

νΙΤΑ

LIBER

MOYSIS

ται., ού8εμΙαν καθ' ~μων Ισχυν ~τερoν πάθος ~χει. τοσαύτην,

μάλι.στα 8έ πως 8La τ~ς ά.κολάστου ~80ν~ς ά.φυλάκτως ~ φύσLς \

\

\

,

προς το κακον παρασυρεταL.