Gregory of Nyssa GNO 1 [PDF]

Zitiervorschau

GREGORII NYSSENI OPERA

CONTRA EUNOMIUM LIBRI ITERA TIS CURIS

AUXILIO ALIORUM VIRORUM DOCTORUM EDENDA CURAνιτ

WERNERUSJAEGER VOLUMEN

LEIDEN Ε.

J.

BRILL 1960

WERNERUSJAEGER PARS PRIOR

Ι

CONTRA EUNOMIUM LIBROS CONTINENS

EDIDIT

LIBER

ι ΕΤ ΙΙ

(VULGO

Ι ΕΤ ΧΙΙΒ)

ι-π

LEIDEN Ε.

J.

BRILL 1960

PRAEFATIO AD GREGORII NYSSENI EDITIONEM UNIVERSAM

Copyright Ι960 by Ε. ]. Brill, Leiden, Netherlands. ΑΙΙ rights reserved. Νο part ΟΙ this book may be reproduced ΟΥ translated in any lorm, by print, photoprint, microlilm ΟΥ any other means without written permission jrom the publisher

PRINTED

ΙΝ ΤΗΕ

NETHERLANDS

Dum primum et secundum volumen editionis Gregorii Nysseni iterum ίn lucem emitto, postquam alia nova volumina ea antecesserunt, f{eri νίχ potest, quin totius editionis consilium et historiam ίn memoriam revocem, quamquam iam antea voluminis tertii partem primam praefatus lectores de hac re breviter admonui, cum post longum temporis intervallum exacto bello totius mundi altero opus ίn termissum rursus suscepi. Ante hos quinquaginta annos (1908) U dalricus de Wilamowitz-Moel~endorff sexagenarius stipe ab amicis et fautoribus ίn eius honorem conlecta ita uti constituit, ut ad studia graeca promovenda et imprimis ad colendos campos adhuc iniuria neglectos eam adhiberet. qua autem de causa litteris graecis Christianis labentis antiquitatis quarti maxime saeculi curam impendere animum induxerit, ex ipsa cognoscere licet introductione, quam Ρήmae editioni meae praemittere voluit. hanc enim ίn calce huius praefationis rursus imprimendam curavi, cum documento sit quo summus ille vir animo fuerit et quid de studiis futuri philologorum saeculi sub vitae finem speraverit. nam etsi ipsi, ut confitetur, alia studia magis curae fuerant, tamen quaηtum tribuerit ille litteris imperatoriae aetatis et sacris et profanis, ipso Gregorii Nysseni edendi coηsilio et conatu satis illustratur. ad hanc operam me, qui tum Platoni et Aristoteli et phίlosophiae graecae deditus eram, ideo incitavit, quod me a prima iuventute studium litterarum Christiaηarum cum litteris aηtiquis mea spoηte coniun-

ΥΙ

PRAEFATIO AD EDITIONEM UNIVERSAM

xisse sciebat, ita ut ad hunc novum laborem suscipiendum imprimis essem propensus. at tamen ilΙο tempore, ut eram adulescentulus tenerae aetatis, totum Gregorium edere nec volebam nec poteram. immo e Gregorii libris selegi opus longe amplissimum, volumina contra Ευηο­ mium conscripta, quibus confectis cetera aliis edίtοήbus relinquerem. unum habebam tunc socium operis mei, Georgium Pasquali Romanum, postea Universitatis F]orentinae professorem illustrissimum, qui epistulas Nysseni edidit anno 1925. mea librorum contra Ευηο­ mium editio secundo decennio huius saeculi exacto lucem vidit et prodiit quidem duobus voluminibus apud Weidmannos Berolini anno 1921. praefationem meam illius editionis cum introductione Wilamowitzii coniunctam ίη fine huius praefationis invenies, unde cognosces Wi1amowitzium eo tempore iam opibus exhaustis de consilio suo desperavisse et, ut ipse dicit, labore νίχ incepto destitisse. at ego operis ingentis studio semel exarso miram et tenacem propositi spem continuandae editionis incohavi, quae res vitae meae cursum postea omnino mutavit. hoc propositum quomodo peragi posset, tum plane ignorabam nec quot et quanta obstacula ίη itinere meo mihi superanda forent} re vera prospicere poteram. nec deerant omina sinistra, nam postquam monachi ordinis S. Mauri turbis revolutionis q.d. Francogallicae impediti sunt, quominus post Basilium et Chrysostomum Nyssenum nostrum cderent, iam bis viri docti frustra editionis completae initium fecerant, Forbesius vir Scotus et Oehlerus professor Halensis, sed neuter plus υηο volumine perficere potuit. et quamquam libros dogmaticos minores post Eunomianos absque ulla dilatione adgressus sum, quos secundo loco ederem, mox omni spe amissa eos discipulo meo Frederico Mueller, iam professori Marburgensi, edendos committere coactus sum, cum ίη publica Germaniae

PRAEFATIO AD EDITIONEM UNIVERSAM

νπ

calamitate anno 1936 patriam et cathedram meam ίη Universitate Berolinensi reliqui, ut ίη Americam emigrarem. Sed haec ipsa fata sicut illa, quae Platoni audit θεΙ~ τόΧΎ) , Gregorii editionem vindicarunt. nam cum post i:riennium benignissimi hospitii ίη Universitate Chicaginiensi ad Universitatem Harvardianam anno 1939 vocatus essem, amplissima magni operis resumendi mihi oblata est copia et summa eius academiae munificentia munitus novum denique consi1ium omnium Gregorii operum edendorum ίηίί. ac grato animo confiteor sine eius auxilio me ne ίη America quidem temporibus incertis iterare cursus relictos potuisse. sed Harvardianis opibus instructo per duo decennia materiam ingentem libris Gregorii edendis parare et socios mei laboris integros adquirere mihi licuit. ian1 vero opera tot virorum doctorum consociata eo progressi sumus, ut fructus eius colligere possimus. prodierunt anno 1952 opera ascetica (νοΙ νιιι Ι), anno 1957 opera dogmatica minora a Frederico Mueller curata (νοΙ 111 Ι). anno 1959 Pasqualii editio epistularum Gregorii ίη editionem nostram recepta iterumque impressa est (νοΙ νιιι 2) et haec duo volumina contra Eunomium iterum ίη lucem eduntur (νοΙ 1-11). eodem hoc anno magnus Gregorii liber mysticus Ιη Canticum canticorum ab Hermanno Langerbeck, professore Francofurtensi, emissus est (νοΙ νΙ). idem discipulos suos optime instructos ad homilias recensendas advocavit, quae si υηο volumine includi possunt, νοΙ ΙΧ prodibunt. praeterea Hilda Polacl{, mulier doctissima, volumen 111 2 paene ad finem perduxit, quo praeter minora quaedam opera oratio catechetica et dialogus de anima et resurrectione continebuntur. aliud quoque volumen (νοΙ ν) libros Ιη Psalmorum inscriptionem et Ιη Ecclesiasten continens a Paulo Alexandro t professore ίη

νπι

PRAEFATIO AD EDITIONEM UNIVERSAM

PRAEFATIO AD EDITIONEM UNIVERSAM

Universitate Michiganensi, et R.P. 1acobo McDonough, S.J., iarn absoluturn et ad typothetarn rnissurn est. finita est Vitae Moysis recensio a R.P. Musurillo, S.J. facta, quacurn sirnul apparebunt libri De beatitιidinibus et De oratione dorninica a 10anne F. Callahan, professore Washingtoniensi, recensiti (νοΙ νπ). restat νοΙ 1V, quod praeclara opera De opificio horninis et Αρο­ logiarn ίη Hexaerneron ab Herrnanno Langerbeck et Hadwiga Hoerner edita cornplectetur. volurnen ultirnurn indices copiosissirnos continebit. nec tarnen priusquarn hanc rnetarn exoptatarn cursu contigerinlus, satis nos sudavisse et alsisse dicere possurnus, quarnquarn iarn dirnidiurn saeculi ίη hoc labore nobis consurnpturn est. 'furn autern iure statuet, quicurnque illurn diern vidtbit, tantae rnolis fuisse ηοη urnbrarn, sed ipsurn Gregoriurn Nyssenurn ab ίnfeήs ίη lucern evocare. sed fortasse etiarn nunc, curn ad initia respicientes debitas Wilarnowitzio sponsori gratias agirnus, qui anirnurn nostrurn tanto onere irnposito ad terrarn firrnarn adligavit, hoc dicere licet, de ipso Gregorio virurn exirniurn ηοη recte iudicasse, curn ίη praefatiuncula huic nostrae subiuncta eius integritatern quidern atque rnores laudaret, sed rnentis praestantiarn atque indolern paulo condescendentius tangeret. at certe erunt qui profundius rnentern surnrni theologi penetraturi sint, qui suarn anirnarn ecclesiae orientali et occidenta1i inflavit, qui ornni linguae traditionis spiritua1is et rnysticae suam formarn indelebilern impressit, qui ηοη solum nostri saeculi sensoriurn et criteria longe transcendit ingenii νί speculativa et ardore cordis, sed etiarn surnrnos ecclesiae doctores suae aetatis, Basiliurn fratrern et Gregoriurn Ν azianzenurn, eodern nornine superat. sed ad eius magnitudinern historicarn, ut nunc d.icunt,

ΙΧ

recte aestirnandarn et cognoscendarn longa erit via, cuius haec quae editio princeps vocari potest prirna statio esto. 1η

Universitate Harvardiana

Cantabήgίae Massachusetten~ium

aestate anni MCMLIX

Gregorii Nysseni Opera, Ι

WERNERUS

JAEGER

WILAMOWITZII PRAEFATIO

UDALRICI DE WILAMOWITZ-MOELLENDORFF PRAEFATIO AD PRIMAM EDITIONEM Ante hos duodecim annos stipe per orbem terrarum a graecae Musae cultoribus collecta largae opes, quibus ad promovenda studia graeca uterer, sexagenario mihi donatae sunt. manebit splendidum hoc testimonium animi paene fraterni, quo tunc viri bonis litteris studentes coniuncti erant. mihi autem, qui hoc animo et fui semper et ero, publice nunc ηοη solum gratiae agendae sunt donatoribus, sed etiam rationes reddendae, profitendumque, pecunia collecta quid effectum sit. Curam omnis rei agendae rogatu meo suscepit Eduardus Ν orden, collega amicissimus, quem spero aerumnae subinde taedio plenae ηοη paenitere, qua exanclata ηοη meam tantum meritus est gratiam. meum autem erat, quid faciendum esset praescribere, nequ,e diu haesitabam. abstinendum enim esse duxi omnibus quae mihi ipsi maxime cordi essent, prospiciendum potius studiis quae iniuria adhuc neglecta iacerent, viam muniendam esse ηονί saeculi philologorum laboribus. quos ita incitare utinam nobis contingat. quippe persuasum habeo imprimis digna esse inquisitione vere historica ea tempora, quibus ecclesia Christiana veterem Graecorum religionem atque philosophiam eo vicit, quod multa earundem ίn doctrinam et vitam suam recipiebat, extirpandos esse terminos, quibus sacra et profana philologia, ecclesiae et imperii historia ηοη sine gravissimo veritatis detrimento djstinentur. quod ut perficiatur ante omnia edenda sunt ecclesiae

ΧΙ

scripta. atque latina quidem edere dudum coepit Academia Vindobonensis, graeca Berolinensis, sed antiquissima tantum. atqui post victoriam demum summi extiterunt ecclesiae et doctores et oratores, neque admirabilem ίη hiscollocatam operam perfecerunt fratres ~aurini. Gregorium Nazianzenunl, mihi imprimis carum, ab Academia Cracoviensi editum iri spero; nec alienus eram ab hoc consilio capiendo. itaque Nyssenum selegi Gregorium, hominem nec mentis acumine nec civitatis aut ecclesiae regendae scientia praecellentem, sed probum, sincerum, amabilem, propterque has virtutes ηοη mihi tantum fratre magno Basilio magis acceptum. Huius igitur Gregorii cum editio hoc nomine digna omnino deesset, incipiendum erat ita, ut libri manu scripti per omnes bibliothecas investigarentur et examinarentur, deinde cognitu dignissimorum aut conlationes aut imagines lucis ope exceptae fierent. qua ίη opera etiam Ba~ilio cura haud exigua admota est. quaecumque ita congesta sunt, Academiae Berolinensi tradita publico usui praesto sunt. nam pecunia nobis tradita ηοη plura permittit edere quam hos ίη Eunomium libros et (quamquam ne hoc quidem plane certum est) epistulas. quid quod vel de his desperandum fuisset, nisi aliunde comparata essent subsidia, de quibus editor Wernerus J aeger suo loco verba faciet. Poteram multa addere, veniam petere, quia opere vixdum coepto desisto, laudare eos qui olim labores nostros adiuverunt, litterarum qui fuit statum cum eo qui nunc est comparare. verum dedecet ίη publico plorare. nec despero. divinus est veri cognoscendi cupido. quo qui inflammati sunt communionem horum sacrorum fideliumque ecclesiam aliquando restituent. Dabam

22 ΧΙΙ 1920

PRAEFATIO EDITORIS AD PRIMAM EDITIONEM

PRAEFATIO ,EDITORIS AD PRIMAM EDITIONEM U dalricus de Wilamowitz-Moellendorff cum anno MCMXI ad Gregorii contra Eunomium dogmatis Ariani perfectorem libros recensendos me advocaret, quamvis tironem iuventa viridem tamen ηοπ improvidum, quanti laboris quamque ingrati aleam subiturus essem, ad hoc disciplinae experimentum me permovit praeceptor. iam pridem litteris Christianis studueram, adliciebat etiam philosophiae graecae interpretem angusta inter Platonicae Christianaeque religionis confessores vicissitudo spesque excitandi campos a nullo cultore adhuc tactos, nec ηοη consilium ίηίί scripta Eunomii haeretici olim flammis publicis tradita ex conservatis adversariorum libris, quantum id fieri posset, recuperandi. cuius laboris per decennium vitae indefessi nunc primitias offero volumen primum operum Gregorii Ν ysseni, alterum prolegomenis instructum intra anni spatium, si fata dabunt, sequetur. Omnibus viris doctis, qui opera aut consilio me adiuverunt, debitas agere gratias differo ίη eum locum, ubi religiosius, quid cuique debeam, discribere potero. ίη­ numera iam ante bellum obstacula exsuperanda erant, ut q uam firmissima et copiosissima recensionis praesidia vel ex longinquis terris pararentur. taceo hoc loco de expeditionibus iteratis ίη Graeciae angulos reconditos et ίη Orientem factis, sumptuosis sane nec semel adversis, de peregrinationibus ίη Italia aliisque terris per annos continuatis. belli rabies omne cum exteris gentibus et sociis commercium devoravit, ίη quo totius operjs ratio posita

,Ι

erat, ac ne prompta quidem typis tradere ob caritatem vitae ίη dies crescentem permisit. ipsa spes bello sedato condicionem minus iniquam nanciscendi frustra fuit, neque ullum fructum ex tantis laboribus cepissemus - nam, opibus paene exhaustis quae supererant ηοη iam sufficiebant ad prima volumina imprimenda - nisi externum auxilium. apparuisset. duobus donatoribus merito gratias sinceras ago, ministerio artis, scientiae et instructionis publicae Beroliriensi, quod meam editionem impendio publico adiuvit, et consistorio Universitatis litterarum Kiliensis, quod ex stipe Haeneliana largiores opes meum ίη usum summa munificentia contulit, sine quibus hic liber nescio an etiam nunc absconditus iaceret. Sed hoc volumen emittere ηοη possum, priusquam viro summo, qui praefatione sua id insignitum esse voluit, qui opum suarum fundamentum substruxit consilioque suo me fulsit, qui infinitum plagulas corrigendi laborem mecum communicavit, ex animo gratias agam. verbis autem gratiam persolvere ei ηοη possis, cui ηοπ tantum bona externa, verum partem tui ηοη minimam debeas. quodsi de huius editionis misera fortuna Wilamowitzius ίη praefatione conqueritur, hoc spero eum ηοπ recte auguratum esse. nam quamquam ίη hac brevitate humanae aetatis ηοη omnis esse possum ίη hoc uno opere, Gregorii Ν ysseni tamen editionem principemcriticam, iam a compluribus temptatam, a nemine absolutam ad faustum finem perducere, si modo socii ηοη deerunt, ego numquam desistam. Dabam Kiliae 24

Ι1 \Ι

ι

\

;1

ii

ΧΙΙΙ

ΧΙΙ 1920

W.J.

PRAEFATIO AD EDITIONEM ALTERAM

χν

Ρήmae editionis meae ηοη multis locis mutavi. a textu

PRAEFATIO AD EDITIONEM ALTERAM LIBRORUM CONTRA EUNOMIUM Cum consilium omnium operum Gregorii edendorum Americam profectus renovarem, id mihi a principio constabat duo volumina iam ante a me edita, libros contra Eunomium dico, fundamentum huius editionis fore. nec nihil ίη hac re promovenda mihi profuerunt, quae priore opere absoluto didici. sed nova quaedam volumina prius emittere malebam, quam ad parandam alteram recensionem veterum meorum laborum accingerer. quod quoniam iam mihi obtigit, ecce nunc duo illa priora volumina correctiora prodeunt, ne inter Gregorii libros diutius id opus desideretur, quo eius auctoritas inter theologos maxime nititur. primo volumine ut antea librum contra primam Eunomii orationem complexus sum addito libro contra Eunomii secundam orationem, qui illum olim secutus est, sed ίη omnibus editionibus impressis gravi errore liber ΧΙΙΙ vel XIIbis appellatur. hunc errorem ίη prolegomenis ad totum opus contra Eunomium, quae volumini secundo praefixa sunt, ex ipsis libris manu scriptis explicavi, quorum magna ίη hac re est confusio. addidi tamen testimoniis auctorum ίη hac altera recensione eos locos, quibus Facundus Hermianensis, qui scripsit Iustiniani imperatoris aetate, Gregorii contra Eunomium libros adiectis citat librorum numeris, qui cum Iustiniani ipsius citatione ίη Confessione rectae fidei et cum citationibus ίη Actis Conciliorum veterum contra auctoritatem codicum mss. Byzantinorum consentiunt et priscum ordinem ίη nostra editione restitutum confirmant. ipsum textum ίη

Migneanae editionis innumeris locis differt, ubi vel veram lectionem restitui vel lacunas explevi, quarum longissima undecim paginas amplectitur. Tabe1:!ae lucis ope confectae codicis Athoi Vatopedi (C), qui nr. 118 vocabatur, at nunc est nr. 129, quondam partim ίη itinere a C. ] antschio, photographo Lipsiensi, perditae partim tempestate pessumdatae erant, cum primam editionem' praeparabam. has collationis lacunas ίη apparatu cήtίcο olim a me notatas iam explevi novis tabel1is cura Ioannis Politis, professoris Thessalonicensis, meum ίη usum subministratis, cui etiam hoc loco gratias ago pro officio reddito. lacunas codicis Vaticani graeci 1907 (S) ηοη solum ut ίη prima editione notavi, sed ex eius apographo fidelissimo, codice Musei Britannici Burneiano 52 (D), talibus locis lectiones Vaticani perditas studui recuperare. sed etiam praeter lacunas lectiones utriusque codicis D et S, qui difficillimus lectu est (cf. prolegomena νοΙ 11), diligenter inter se comparavi. cum autem oculorum acies ad accuratiorem talis libri investigationem iam ηοη mihi satis idonea videretur, Hadwiga Hoerner, quae Cantabrigiae per annum laborum meorum socia fuit, qua est assiduitate et acumine critico, meo rogatu codicem iterum contulit. ceteros quoque libros iterum examinavi, qua ίη opera Virginia Woods Cal1ahan, iam professor ίη Universitate Howard, quae vitam Sanctae Macrinae paucis ante annis edidit, benignissime ut solet me adiuvit. Η. Hoerner etiam plagulas indefessa industήa mecum perlegit et correxit, cui pro labore paene infinito maximam debeo gratiam. W.]. Scήρsί ίη Universitate Harvardiana, Cantabrigiae Massachusettensium aestate anni MCMLIX

ι

\'

r,

CONSPECTUS SIGLORUM

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

V codex Vaticanus graecus 447 membranaceus saec.

α,'. ΠρooΙμ~oν ()τ~ οό συμφέρε~ τοός μ~ κα,τα,3εχομένους τ~ν ώφέλε~α,ν εόεργετειν πεφίiσθα.~.

ΧΙΙ

L codex Laurentianus Mediceus plut. ΥΙ 17 membranaceus saec. ΧΙ vel Χ exeuntis Α

codex Ambrosianus C 215 exeuntis '

Β

codex Lesbicus Mytilenensis monasterii S. Joannis 6 membranaceus saec. ΧΙΙ

ίηί.

chartaceus saec.

ΧΙΙ

C codex Athous monasterii Vatopedi n. 129 (olim 118) membranaceus saec. ΧΙ vel ΧΙΙ ineuntis Τ

codex Vaticanus graecus 424 membranaceus saec. ΧΙΙΙ

S codex Vaticanus graecus 1907 chartaceus saec. ΧΙΙΙ vel potius ΧΙΙ Μ

codex Marcianus graecus LXIX (501) chartaceus saec. ΧΙΙ - ΧΙΙΙ

v textus vulgatus editionis Parisinae anno 1638 ab Aegidio Morello emissae, quo utitur Migne ίη Patrologiae graecae tom. XLV pag. 248 sq.

β'. 'Όη

3~κα,Ιως

προς

τ~ν

&ν'tΙΡΡ'YJσ~ν

~λθoμεν

του

&3ελφου κα,Τ'Υ)γΟΡ'YJθέντος όπερα,λγ~σα,ντες. 5

γΌ 'Ότ~ οό3εν μέγα, κα,τα τ~ν του λ6γου 3όνα,μ~ν έν~-

36ντες Τct> β~βλΙιμ του ΕόνομΙου εΙκ6τως κα,τεθα,ρ~σα,μεν τ~ς &ντφρ~σεως.

3'0

'Όη πολλ1j μα,τα,~6τ'YJΤ~ κα,L περ~ττολογΙCf έν τct> Ι3Ι~

λ6γ~ έχρ~σα,τo ό Εόν6μως, μ~ πάνυ σπου3άζων πεΡL τα 10 κα,Ιρια,.

ε'. 'Ότι οό κα.λως

έΠΟΙ'YJσεν Eόστάθ~oν τον 'Αρμένιον

κα,L Bα,σΙλε~oν τον Γα,λάτην τοός έπισκ6πους έν τοις Ι3Ιοις κ(ι)μφ3~σα,ς λ6γo~ς.

ςΌ Μν~μ'YJ

του

προστάτου

τ~ς

&σεβεΙα,ς

ΆετΙου

κα,L

is α,ότου ΕόνομΙου, 3~' όλΙγων κα,L τα yfv'YJ κα,L τα έΠΙΤ'Υ)3εό­ μα,τα, των &ν3ρων περ~έχoυσα,. ζ'.' 'Όη α,ότος όφ' έα,υτου έλέγχετα,ι ό Eύν6μ~oς &κα,τ­

'YJγ6Ρ'YJτος τ~ν &πολογΙα,ν ΠΟΙ'YJσάμενος.

'YJ'.

'Όη

α,Ι λoι30ΡΙα,~,

α,Ις

κα,τα

Bα,σ~λεΙoυ

έχρ~σα,τo,

LBT Argumentum Iibri primi ab ipso auctore profectum est, cetera a Byzantino Iibrario adiecta sunt perverso quo tum ferebantur librorum ordine notabi1ia (cf Proleg νοΙ Π). argumenta libri Ι om ν, exciderunt ίη AS, de codice C mihi ηοη satis constat. ι πρooΙμ~oν] litteras ΠΡΟΟψ om ίη Iacuna L 4 κα;Τ"t)γορ"t)θέντος LB: κα;Κ"t)γορ"t)θέντος Τν 6 κα;τεθα;ρσ~σα;μεν LB: κα;τεθα;ρρ~σα;μεν Τ v 6-7 της &ντφρ~σεως LB: τ~ν &VTLPP"t)cr~v Τ v 8 έν 'r μαλλον ~. έκεΙνι,> πρέπουσιχt έκ των πριχγμ&των ~ε(­

εΙσ(ν, &ς ~πεσθιxι. οοτος λέγεΙ. τη του πατρος XΙXL του υιου

κνυνΤΙΧL.

oόσ(~.

t'Y)'. ''Οη οό κιχτιΧ λόγον πoι.ε~ εΙς πλΎjθoς οόσι.ων το 8όγμoc ~Lιχμερ(ζωv, oό~εμ(ιx~ ~Π9~εLξLνΙτου τιχυτιχ ο{)τως gxeLV

θ'. ''ΟΤL έγκΙΧλων ΒιχσLλεΙι,> το μ~ ΠΡOστΎjνΙXL του λό­

γου έν τι'i> ΚΙXφι'i> των αγώνων .oό~ε ΙΧότος έΠL~εΙκνυΤΙΧL αλ-

5 λόΤΡLος &ν του έγκλ~μιxτoς.

1.'.

5 πιχρεχόμενος.

ι.θ'. "σ~L άπλΎjν λέγων τ~ν θε(ιχν οόσ(ιχν μέΧΡLς όνόμιχτος

''Οη π&ντιχ δσιχ &νόμιχσεν ιχότον ύβΡLσηκιΧ Ρ~μιxτα.

απ' ιχότων των πριχγμ&των Ψευ~Ύj ~LελέγχεΤΙΧL.

LΙX'. ''ΟΤL ψυχρως έχρ~σιxτo

συγχωρε~ τ~ν άπλότ'Υ)ΤΙΧ.

κ'. "στ ι. κιχκως πoι.ε~ τΎjς του

τι'i>. κιχτιΧ το ιlθλoν σοφΙ­

σμιχη, ~L' 00 κιχτιχσκευ&ζεL πιχρ' ~μων όμoλoγε~σθιxI. το κε-

10 κρΙσθΙΧL ιχότον XΙXL μ~ ακαΤ'Υ)γόΡ'Υ)τον τ~ν απολογΙιχν ΠΟL~­

Lβ'.

κιχ'. "στι. χιχλεπωτέριχ τΎjς 'Ioυ~ΙXί:κΎjς πλ&ν'Υ)ς ~ τούτων "ση

μ&Τ'Υ)ν έπονεL~ΙζεL τ~ν ~εLλ(ιχν τι'i> τοσΙΧύτην

βλιχσφ'Υ)μΙιχ.

κβ'. "ση οό χρ~ το με~ζoν XΙXL το gλιχττον έΠL τΎjς θεΙιχι; οόσ(ιχς ~ογμιχτ(ζεLν' έν Φ XΙXL gκθεσι.ς τεχνι.κ~ των έκκλ'Υ)σι.ιχ-

~ε(ξΙXνη.

LY'. Mν~μ'Y) των ~OγμΙXηκως ιχυτι,> εΙΡ'Υ)μένων XΙXL κιχτιΧ ~LΙΧΙρεσLν προς τιΧ εΙΡ'Υ)μένιχ μ&χ'Υ). L~'.

''Οτι.

8όγμιχτος,

κιχκως

έπο ('Υ)σε

μν'Υ)μονεύων

του

15 σΤLκων ~oγμ&των. κγ'. "ση οόκ αμ&ρτυρός έσην ~ τΎjς π(στεως ~ι.~ιxσκιxλΙιx τιx~ς γριχφLκιχ~ς μιχρτυρ(ιχι.ς ~σφιxλι.σμέν'Y).

σωΤ'Υ)ρΙου

κ~'. "ση μιxτιxι.oλoγε~ μεγέθ'Υ) XΙXL ~ι.ιxφoριXς gργων κιχΙ

μ~ πιχτέριχ XΙXL υΙον XΙXL &γι.ον πνευμιχ κιχθως

ένεργει.ων έν τo~ς ~όγμιxσι. τΎjς εόσεβεΙιχς τεχνολογων.

πιxριx~έ~oτιxι. όνομ&ζων, αλλιΧ XΙXL &λλοι.ς όνόμιχσι. χρ'Υ)σ&μενος 20

20 κιχτιΧ το r~ι.ov βούλ'Υ)μιχ.

ι.ε'. ''Οη κιχκως έΠΟΙ'Υ)σε μόν'Υ)ν τ~ν του πιχτρος οόσΙιχν κυρι.ωΤ&Τ'Υ)ν ειπων XΙXL ανωτ&τω, κιχτιχσκευ&ζων κιχτιΧ το σι.ωι

πωμενον

, ,

ουσι.ιχν

,"

ιχκυρον

τε

\'

";"

-

ει.νιχι.

t.... υι.ου

του

\ κιχ ι.

~,

του

πνευμιχτος

, Τ'Υ)ν

του

τΎjς

ύπoτιxγΎjς

σ'Υ)μιχι.νομένου,

κιχθ'

λέγεΙ. ύποτετ&χθΙΧL τη του πιχτρος XΙXL του υιου oόσ(~ τ~ν

του πνεύμιχτος φύσι.ν· έν Φ κιχτεσκευ&σθ'Υ) δτι. συντ&σσεται. ,

το

-

πνευμιχ

Lζ'.

LB Τ cσdd

ιχγι.ον

Έξέτιχσι.ς ι Τι

rec

\,

'ιΙ

το

add L: (σαι Τι)

ΠΙΧΤΡL

των

σm ΒΤ

6

κιχ ι.

(-

υ ι.ι,>

ένεργει.ων

v

έκεΙνιr

πάντα 8σα

L:

,

,

ουχ

(

,

υποτιχσσεΤΙΧL.

τ(νες

LBT ν:

κιχτιΧ

τ~ν

έκεΙνου

8σα πάντα ΒΤ

v

φύσι.ν

Oehler ex 7 δtελέΥ­

L: έλέγχεταt ΒΤ v ι σ ιΧπολογΙαν L: δμολΟΥΙαν ΒΤ v cf ι ι 18 13 βασtλέας L: βασtλέα ΒΤ v έπάρχους L 15 καΙ ante κατιΧ σαι L 19 καΙ σαι L 23 &κυρόν τε ΒΤ &κυρόν τt add τε L: ιΧκύρως τε v 28 το πνευμα το &γtον σαι L πατρΙ κ. υΙίϊ>: τη του πατρος κ. του υΙου ούσΙ(f L (quae ex 26 irrepsere ut vid) χεταt

κε'. "ση ό πρεσβύτερον κιχτ& ΤΙ. ~ι.ιχσΤ'Υ)μΙΧΤLΚΟv νό'Υ)μιχ

του υιου τον πιχτέριχ κιxτιxσκευ&ζωνανιxγκιxσθ~σετιxι. μ'Y)~ε τον πιχτέριχ &νιχρχον λέγει.ν.

κς'. "ση οόχ άρμόσει. XΙXL τη κτ(σει. το τοι.ουτον θεώ­ Ρ'Υ)μιχ 8 έΠL του υιου XΙXL του πιχτρος έξ'Υ)τ&σθ'Υ), δπερ έκεΤνΟL

κιχι. κιχτω.

ι.ς'. ΈξέτιχσLς

8

ύπ&ρξεως

10 ύποστ&σεως.

αν~ρεΙιxν έΠL των αγώνων προς βιχσLλέιχς τε XΙXL ύπ&ρχους

15

μονογενους

έvέργεL&ν ηνιχ προεπι.νοων απεργΙXσηκ~ν τΎjς του Χριστου

crΙXcreΙXL.

25

5

CAPITULATIO

CONTRA EUNOMIUM

25 βL&ζοντιχι., αλλιΧ χρ~ τον μεν υΙον cΧί:~(ως συν τι'i> ΠΙΧΤΡL ~

θ εωρει.σ

θ

ιχι.,

\

Τ'Υ)ν

~\

οε

,

κησLν

"

ιχπο

ηνος

(,

ωρι.σμενου

,

την αρχ~ν έσχ'Υ)κένιχι. όμoλoγε~ν.

κζ'. "σΤL μ&Τ'Υ)ν ύπέλΙΧβε τιΧς ιχότιΧς ένεργε(ιχς τιΧ ιχότιΧ ~ργιx πoι.ε~ν XΙXL τ~ν πιxριxλλιxγ~ν των gργων ΠΙΧΡ'Υ)λλιχγμένιχι; 30 τιΧς ένεργε(ιχς έν8ε(κνυσθΙΧL.

LBT 8 κ' σαι Τ ΙΙ κα': Κ' et 13 κβ': κα' sed 16 ΚΥ' habet Τ (sic σαι κβ') 13 κβ' σαι Β , hinc 16 κβ' habet Β et deinceps sic σmnia quae sequuntur numerat το ante ~λαττoν σαι L 23 άρμόζεt Β

supplevi

25 ιΧ'ι8Ιως L: ΙδΙως ΒΤ v

26 χρόνου

V

6

,

CONTRA EUNOMIUM ΚΊj'. "Oτ~

μάΤΊjν

ύπέλαβεν

άπαράβατον

εLρμον

έν

τη

των φύσεων συμφωνΙ~ 8ύνασθα~ συστ~να~.

CAPITULATIO

7

μα'. 'Ότ~ το έπακολουθοαν ou ταυτ6ν έστLν έκεΙν

Φ

έΠ'ηκoλoύθε~. μβ'.

κθ'. 'Ότ~ μάΤΊjν Φ~θΊj τ~ν έν τα~ς ένεργεΙα~ς άμφ~βoλΙαν

ΙEρμΊjνε(α τ~ς τοα

άγενν~τoυ

σΊjμασ(ας καL τοα

άΊ:8Ιου θεωρΙα.

8~αλύεLν έκ των οuσLων, καL το ~μπαλLν. 5

λ'. 'ΌτL ου8εις ~στL λ6γος θεΊ:κος ό τcΧ ΤΟLαuτα ζΊjτε~ν

κελεύων' έν Φ κατεσκευάσθΊj και το μάταLον τ~ς έν τούΤΟLς

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΛΟΓΟΥ

φ,λοσοφ(ας.

λα'. 'ΌΤL Lκαν~ έστLν εΙς γνωσLν τ~ς κατcΧ τ~ν ουσεαν ταυτ6ΤΊjΤOς ~ 8LcΧ τ~ς προνοΙας καταν6ΊjσLς. 10

λβ'. 'Ότ~ ά8Lαν6Ίjτος ~ άπ6φασLς τοα εΙπ6ντος άκολου-

θε~ν τον τρ6πον τ~ς γενν~σεως τ τρ6π τ~ς όμΟL6ΤΊjτος.

λγ'. "Oτ~ μάΤΊjν άπεφ~νατo τη φυσLκη τοα γεννωντος 'ξΙ

α

~~

~

~,

οLαοεLκνυσ

θ

\

(XL

~

τον

ΤΊjς

,

γεννΊjσεως

,

τροπον.

λ8'. Mν~μΊj των έΠL 8Lαβολη τοα όμοουσΙου παρ' αότοα 15 ΡΊjθέντων και προς τcΧ εΙΡΊjμένα μάχΊj.

λε'.

Kατασκευ~ τοα προς τον

μανLχαΊ:σμον ρέπεLν το

86γμα των' ΑνομοΙων.

λς'. Mν~μΊj

πάλLν

τοα

έκκλΊjσLασΤLΚΟU

86γματος

έν

λζ'. ΣυνΊjγOρΙα των παρcΧ τοα μακαρεου Bασ~λεεoυ ΡΊj' θ εντων

\

Ι παρα τουτου

~\ ~ β λλ' οε oLα α ομενων,

'7 εν οι.ς

φΊjσLν

ι Ι , ο Ίjμε-

τερος τ~ν πατρος ΠΡΟσΊ)γορΙαν και τ~ν τοα άγενν~τoυ 8ύνασθαL τ~ν αότ~ν σΊjμαΙνεLν 8LάνΟLαν. λΊj'. MάΧΊj προς τούς 25 σμούς

λθ ' .

σοφLσματώ8ε~ς

αότοα

8L' έΠLχεφΊjμάτων πλε~6νων. 'Α

'

ΠΟΚΡLσtς

\

προς

\"επ~φερoμενoν

το

παρ

"

συλλογt-

,

~, αυτου ερω-

ΤΊjμα,ει ό (1ν γεννιΧταt.

μ'.

'Ότ~

,.

ψυχρως

συστ~ναt

έαυτ

έπεχεΙΡΊjσεν,

ΙΟ

~

Ι

οευτερος

λ'

ογος

\, σαρκωσLν

~

ΤΊjν

θ

του

,

~

εου

λογου

και τ~ν 80θε~σαν παρcΧ τοα κυρΙου τo~ς μαθΊjτα~ς πΙστLν έκ\

~~,

\

"

Ι

\

Ι

\

"

ο~οασκεL, καΙ. τους ταυΤΊjν ανατρεποντας αφετLΚOυς κα~ ετερα

πρoσεπ~νo~σαντας δν6ματα έκ τοα πατρος τοα 8tαβ6λου 10 ε!ναt λέγεΙ..

β'. Είτα τ~ν τοα

άΊ:8Ιου πατρος καL ULOU καL

άγΙου

πνεύματος 8LcΧ πλε~6νων έpμΊjνεΙαν 8Lέξε~σtν. γ

,.

"Ε

πε~τα

\

ΤΊjν

,

~,

του

ακατονομαστου

~

ΤΊjς

Ι,

αγLας

,~

τρ~αooς

, ι ..... , "'λλ " ονοματος καL\ ,Τ'Yjν των προσωπων προς α Ίjλα σχεσLν ετl.

15 τε το τ~ς ουσΙας Γ1γνωστον και τ~ν προς ~μιΧς αότοα συγ'β

κατα

παρα8ρομη· 20

α

ασ~ν

\

καL

\

ΤΊjν

,~

εκ

ΤΊjς

παρ

θ"

ενου

γεννΊjσLν

\

κα~

\

Τ'Yjν

~

οευ-

τέρα,ν αύτου πα,ρουσ(α,ν κα-Ι τ~ν έκ νεκρων ιχνς ταυτα περΙ του μονογενους τον Eύν6μ~oν εΙΡΎJ­ κένα~ a,.ελέγξας τρεπτον αύτον καΙ κηστον βουλ6μενον aεΙ:ξα~ 15 άποaείκν1)σ~ν. γ'.

...

ΕΙτα

\

\ ..του ..

τον

πεp~

'λ'

πρωτοτοκου

\ του... αποστο , 'λ' παρα ου τετραΚLς μνΎJμoνευ θ'εν τα

ογον

'λ

πα ~ν

θ'. 'Έπε~τα

'a "ε'ξ -

θ αuμασLως

ι καΙ post ς' add ΒΤ v ligaturam VOCiS καΙ esse arbitrati την suppl Wilamowitz 2. πλεΙστας θεου collocat L 3 &πωλεΙας LT ν: &πώλε~αν Β (cf Joh 17, 12) 5 a~ερμ"l)νεόσας ΒΤ ν: έρμ"l)νεόσας L το γενν"l)τον ΒΤ ν: τον γ. L 6 τον ante λόγον οω L 8 ούτος L: οω ΒΤν 13 γ"l)Ιν"l)ς correxi: γ-ης LBT v 14 &κτ~­ στον L 17 παρα L ν: περΙ ΒΤ 19 μετα τουτο correxi: μ~τα

LBT

του

supplevi

20 &νόν"l)τον prιus 23 κατα ΚΙρκ"l)ν

v

ούσίαν

τε

καΙ

γέννΎJσ~ν

a~ασαφ~σας

τ~ν

άποκαλεί.

20

L'. ΕΙτα τα περΙ τ~ς του μονογενους γενν~σεως παρα του μεγάλου Bασ~λείoυ PΎJθέντα ώς παρα Εύνομίου κακώς 8~αβλ'Yjθέντιχ σοφώς 8~ελέγξας τον λ6γον πλΎJΡOί.

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΟΥ ΠΕΜΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

αΌ ΙΟ 8ε πέμπτος λ6γος τα παρα τ~ς του άποστ6λου 25 Πέτρου φων~ς PΎJθέντα έπαγγέλλετιχι εΙπείν, άνιχβάλλεται. Ί

το &παθες πάλ~ν collocat L 22 τον ante πατέρα οω v

καΙ πολλας παραλλαγας καΙ

του ΕύνομΙου κενολογίαν καΙ φλυαρίαν κροτάλ έο~κέναL

ζ6μενον τί{> όρθί{> συνΎJγOΡOυντα aeLXYUcr~ a6γμαη, ΚUΡLωτάΤ'Yjν

LBT v

Φ

ρακτ~ρα a~ιχσαφών.

(

ως

ε'. ΠάλLν τε τον Eύν6μ~oν δπο τ~ς άλ1)θείας άναγκα-

L postea ν erasum

έν

15 άρμονίας ixa~acfcrxe~, τ~ν τε μoρφ~ν καΙ σφραγι:aα κιχΙ χα­

μανaραγ6ροu aLέξε~σ~ φάρμακον.

τοότων

ΕΙθ' ο{)τως τ~ν του πατρος καΙ υιου ούσίαν άπαρ­

άλλιχκτον aeLXYUcr~y'

eLcrL\!. a'. Μετα τουτο πάλ~ν το άπαθες τ~ς του κυρίου γεν\ \ ... Ε'υνoμ~oυ , αYOΎJΤOν " (\ θ "'. 20 ν~σεως κα!. το του ως ΤΎJν γεννΎJ er.crIXV , \ ... (... , , " , 'λ a\ε ούσLαν ΤΎJν του ULOU προσΎJγΟΡLαν εχε~ν ε!.ποντος, πα "ν ' \ \ ... (... \ \ , 'ν έπ~λα θ ομενου καΙ. ΤΎJν του ULOU προς τον πατερα σχεσL , ''1' \ \ \ \ Κ' \ \ ως 2>r.αβcXλλων, 2>εΙκνυσr.ν, άλλα

ΡΊjσι.ν το 'Εγω θεος πρωτος παγκάλως 2>r.Ύjρμ~νευσεν. β'. Είτα τ~ν Πέτρου 2>r.έξει.σι. ΡΊjσι.ν ()τι. Κύρι.ον xott

τον μoνoγενΊj του θεου υΙον σάρκα άνθρωπεΙαν έν2>υσάμενον

Χρι.στΟν ό

,

' θ εος

"

"

"

(,

,~

"

(~

,

αύΤΎjν ΡΎjσι.ν επoι.Ύjσατo, τας τε

μένως έξέθετο. γ

,.

\

Π' ρος

δις

,

''r''

καΙ μεσΙΤΎjν θεου καΙ άνθρd>πων γενόμενον, παθΎjΤOν σαρκΙ,

αυτον επoι.Ύjσεν- εν φ καΙ. ΤΎjν παρα Ε'υνο-

5 μΙου άντι.ρΡΎjσl.ν, Ύjν κατα του αγι.ου

"

απανΤΎjσι.ς

λ

Β

λ'

~,

άπαθ~ τη θεόΤΎjΤι., πr.στωσcXμενος τον Εύνόμr.ον συΚOφάνΤΎjν

,

5 άπέ2>εr.ξεν.

ασι. ει.ου οι.α ΤΎjν ΤΟI.-

~,

(

"'β

β'. Είτα πάλι.ν της του Πέτρου μέμνΎjται. φωνης της

οι.οορι.ας καΙ. υ ρει.ς υφεr.-

θ αυμασΤΎj'

τι.ς

ΈΠOΙΎjσε, καΙ της έκ της προς ΙΕβραΙους ~ φΎjσl.ν άπό­

\

καΙ.'Ι:' ~ενΎj

στολον καΙ άρχι.ερέα τον Ί ΎjσOυν παρα θεου γεγενησθαr.,

καΙ.

~ _άπό2>ει.ξι.ς τΊjς του σταυρωθέντος 2>υνάμεως, καΙ ()τι. τΊjς άνι

...,

,~~

\

ΛJ

Ικανως τε ύπερ των παρα ΕύνομΙου έπαχθέντων αύτίj) έγ-

,

10 θρωπΙνΎjς φυσεως, ου ΤΎjς του μονογενους παρα του πατρος , \ ,...... ......, \

10 κλΎjμάτων άΠOλOγΎjσάμενOς αύτον τον Εύνόμr.ον συν'Υ)γορουντα

~ 5ψωσι.ς γεγονε, καΙ. ερμΎjνει.α του σταυρι.κου σΧΎjμαΤOς καΙ.

τo~ς του μεγάλου άπο2>ε(κνυσ~ασr.λεΙου λόγοr.ς καΙ κύρι.ον

τΊjς του Χρι.στου ΠΡOσΎjγOρΙας καΙ τιΧ έκ τ~ς άνακραθεΙσΎjς

τον μoνoγεν~ υΙον σάρκα έν2>υσάμενον γεγονέναι. λέγοντα.

(

~ αν 'θ' θεόΤΎjΤOς τφ ρωπι.νφ χαρι.σ θ"εντα αγα θ' α.

2> , .

,ι

\J

13

CAPITULATIO

CONTRA EUNOMIUM

12

15

Ε';'Ι.τα ΤΎjν 'Ε"υνομι.ου

, (ως

"θ ρωπον αν

το

προς

τον

ΦΙλr.ππον

Ρ'Υ)θεν

παρα

τοί)

κυρΙου ιο έωρακως έμέ, τον έν τ~ άλλοι.ωθέντι. σd>ματι. 6ντα,

&νθρωπον κεκενωσθαι. τον μέγαν ΒασΙλει.ον λέγοντα, Ψευ2>~

15 έώρακε τον πατέρα, θαυμασΙως 2>r.έξεr.σr.ν· έν φ καΙ το κατα

,\

~

~,

, "

λ'

άπο2>εΙκνυσι., καΙ. την του μονογενους κενωσι.ν επl. ανακ Ύjσει.

του πεπονθότος άνθρd>που γεγονέναι. άποφαΙνει.. ε'. Μετα τουτο ού 2>ύο Χρι.στοUς ού2>ε 2>ύο κυρΙους,

' καΙ., ενα " κυρι.ον , ,~, ", ι θ' αποοει.κνυσι., καΙ. οτι. Ύj ει.α Χ ρι.στον φύσι.ς τη άνθρωπΙνη μι.χθε~σα ά~γχύτoυς έκατέρας φύσεως ~, \ ~" .ι. " τας L2>r.όΤΎjτας οr.εΤΎjΡΎjσε, καΙ. or.ot ΤΎjν συμφυι,αν κοι.νας καΙ. τας ένεργεΙας κατονο μάζεσθαι. [ε'ίΡΎjκεJ, του τε θεΙου εΙς , καΙ." τα πα'θ Ύj το\)~ οου ~ 'λ ου ανα 'λ αμ β' έαυτον ανοντος καΙ.\ το υ άλλ' ~να

20

γ'. 'Έπεr.τα

'

εl.ς

συκοφαντι.αν,

~

το φι.λάνθρωπον πάθος του κυρΙου καΙ το του πατρος άπα­ θες 2>'Υ)μι.ουργι.κόν τε καΙ ΠΡOνOΎjτι.κOν καΙ τ~ν των άνθρώ­ πων συμφυtαν καΙ εLς τα έξ ι1ν συνετέθ'Υ)σαν άνcXλυσr.ν παγ­

;;~

~

~

κάλως 2>r.ελ~λυθεν.

20

' θ ' , ,ι, ~ , ει.ας φυσεως εr.ς εαυΤΎjν ΤΎjς αν, θ εr.σΎjς, ' ~ \ πο λλ~ , 'Ι:'θ ετο. αναπoι.Ύj or.ot ων πανσοφως ε~ε

~,

θ

θρωπΙνΎjς

Είτα πcXλr.ν τ~ν παρα του Πέτρου ρησr.ν άναλαβων

λων συλλογl.σμων ταύΤ'Υ)ν πανσόφως 2>ι.ασαφ~σας έν ταύτη τον Εύνόμι.ον τ~ όρθίj) συν'Υ)γορουντα 2>εΙκνυσι. 2>όγματι.· έν

άνθρωπΙνου τη 2>εσποτι.κη τι.μη συν2>οξαζομένου καΙ τη 2>υ25 νάμει. ΤΎjς ανακρα εr.σΎjς

2>'.

()τι. Κύρι.ον καΙ Χρr.στΟν ό θεος αύτον έΠΟΙ'Υ)σε, καΙ 2>ι.α πολ­

οίς τά τε θε~α καΙ άνθρd>πι.να όνόματα 2>ι.α τ~ν των φύσεων 25 άνάκρασι.ν έκατέρqι φύσεΙ. έφαρμόσας τον λόγον πλΎjΡO~.

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΟΥ ΕΒΔΟΜΟΥ ΛΟΓΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΟΥ ΕΚΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

α'. Οότος 2>ε ό ζ' λόγος τ~ν κύρr.ος λέξι.ν ούκ ούσΙας

α'. ΚαΙ ό ~κτoς 2>ε λόγος ού ψι.λΟν &νθρωπον τον έπΙ

6νομα κατα τ~ν ΕύνομΙου ~κθεσι.ν, άλλ' άξΙας ~κ τε των

, θ' ι " μεγαν σωτ'Y)ΡΙqι των αν ρωπων ε'λθ'οντα, ως ο(Ε"υνομι.ος τον LB Τ 3 του ante Πέτρου add L 5 -6 3~α. ταύτην την ρΎjσ~ν L ι ι 5Ψωσ~ς couexi: 5πoΨ~ς libri v 6-7 ύφε~μένως LB: ύφε~μένας Τ v 15 λέγοντος L 17 γεγoνένα~ &πoφα(νε~ ΒΤ ν: &πέ3ε~ξεν L 22 stP1)xe del Wilamowitz κατoνoμάζεσθα~ pendet a 26 έξέθετο 23 καΙ post έαυτον om L.

προς Κορι.νθΙους 2>ι.αφόρων ΡΎjτων καΙ των προς ΙΕβραΙους 30

τΊjς τε του κυρΙου φωνης άπο2>εΙκνυσι., πολλά τε περΙ πνεύLBT 4 π~στωσάμενoς LB: π~στωσάμενoν Τ ν 16 το του L: το om ΒΤ ν ι 8 εΙς Τ v : om LB συνετέθ1)σαν L: 3~ετέθ1)σαν ΒΤ v 2 ι αύτον ΒΤ: αύτος ν, αύτον ante ό θεος colloca t L 27 οδτος 3ε ό ζ' LBT: καΙ ό ζ' 3ε ν κυρΙου ν

\ /

V

14

δτε ούκ ~ν· πάνυ θαυμαστως άνατρέπει καΙ ού πρόσφατον

ματος x~t κυρΙου θαυμαστως φιλoσoφ~σας τον Εύνόμιον άπο

'ι: , .. ~, τον Ι ~I" ~ , α'λλ' ε~ αιοιου υιον οντα οεικνυσιν ~κ τε του τc}) Μωϋσεί:

των ΙοΙων έλέγχει ΡΎ)μάτων. τοίς όρθοίς συνΎ)γορουντα καΙ

ε.1 ρ 'Υ1Κ' 'Ι εναι

μ~ βουλόμενον ~όγμασι καt τοίς ι~Ιoις βαλλόμενον βέλεσιν.

β' .

ΕΎ ιτα

λ' εγει

'Yj

,'~ οη

Ι προσφυ'Yjς

~ των

5 πράγματα σχέσις άμετάθετός έστιν,

Ι, προς τα

"

ονοματων

εΙθ' ο{)τως τον περΙ

γεννΎ)του καt άγενν~τoυ λόγον ώς κάλλιστα ~ιέξεισι. γ, .

~

Μ ε θ' Ι:

α των λεξει3Ιων ρuθμί}> 3ΙιΧκuμβιΧλtζων τον

17

~" \ ΤΟΙιΧUΤιΧ γιΧΡ εστι μετιΧ , \ προοψιοις ιχuτοu τερεησμιΧΤιΧ, τιχ ' ρuμμενιΧ σωΤιΧοειιΧ, ιΧ μοι. οοκει.

λ' ογον.

,~,

ι ~

θ

,Ι

~

\ ΤιΧ\ ,εν \ ιχκωο-η τιχuτιχ κιχι ΠιΧΡιΧτε-

πο βλ

λλ~ ων

.,

ετερων

,~

~,

ΤιΧΧιΧ

κιχι

~

,

~\,

μ-ηοε

-ηρεμιΧΙιΡ

~

1:

oι.ε~-

ιένιΧΙ τί}> σχ~μιΧΤι., &λλ' ύποκροτων τί}> π03Ι ΚιΧΙ έπιψοφων 15 τοίς 3ιΧκτόλοις λιγuρως &μιΧ προς τον ρuθμον έπι.φθέγγεσθιΧΙ κιχι\

λ'

εγειν

το\

κιχι\

"'\ μ-ηοεν

" ετι

~ Ι οε-ησει.ν

έτέρων μ~τε πόνων 3εuτέρων.

18 20

,

Έ'

ν

τοuτοις τοινuν

\

κιχι

,

~

Ι μ-ητε

\

τοις τοιουτοις το

,

, λογων

πλεον

,

εχειν

ιΧύτον σuγχωρ~σιΧς ΚιΧΙ ΚιΧτα έξουσίιΧν έμφορείσθιΧΙ τ~ς νίκ-ης ~

\

\

'" \

~

(

\

t

ΠιΧσιΧν τ-ην περι ΤιΧυτιΧ σπουο-ην εκων υπερ

β

,

t ,

-ησομιΧΙ ως μονοις

τοίς προς φιλοημίιΧν όρωσι προσ~κουcfιΧν, εt γέ τινιΧ φέρει φιλοτιμίιΧν δλως τοίς τοιοότοις των λόγων έν3ΙιΧθρόπτεσθιΧΙ. έπεΙ ΚιΧΙ ό γν~σιoς ύΠΎ)ρέτ-ης τοϊ) λόγου ΒιΧσΙλειος μόνη τη &λ-ηθείίf κοσμοόμενος ιΧύτός τε ΤιΧίς ΤΟΙιΧόΤιΧις ποικιλίιΧι.ς

6 illustrium orationis comptae et ornatae exemplorum imitationem intellege 12-13 μετα. πεπλασμέν"l)ς ύποκρΙσεως sotadei versus recitabantur cf Aristid c ΧΙΙΙ (ρ 21, 23 Jahn) 15-16 ~in:ilia Asianae ί. e. numerosae dictionis iurgia contra Epicurum laclt Theo progymn ΙΙ 10 tom Ι Ρ 169 Walz cf Usener, Epicurea Ρ 135 fragm 105 VLBCTS ι κακώς ante εΙρ"l)μένων add VLS: οαι BCT v 7 εΙς το13το VLS ν: εΙς τοσο13τον BCT 9 όμΟLΟ­ 6 άνεξευρεΤν ΒΤ καταλ~κτων BCTS ν: όμΟLολ~ΚΊ'ων VL 13 σωτά8εLα S ν: σωτά8Lα VLBCT 15 προς om ΒΤ 16 post το interpungunt TS 8ε~σεLν BCTS ν: 8ε~σ"l) V 8ε~σεL L 19 έμφορε'i:σθαL της νΙκ"l)ς: ~χεLν έμφορε'i:σθαL νLκ"l)ς V 21 προς ante φLλοτφΙαν om V 23 ΒασΙλεLος VLBCTS: Πα13λος v Gregorii Ν ysseni Opera,

Ι

3

28

CONTRA EUNOMIUM

\ ιχΙσχρονΙΡετο κιχτιχσχΎ)μιχη'ζ ειν τον

LIB. Ι (LIB. Ι MIGNE)

t \ \ ογον κιx~\ Ύ)μιχς προς ΤΎ)ν

λ'

άλ~θε~ιxν μόνΎ)ν άφορίΧν &ξεπιχιaεuσε, κιχλως κιχΙ προσΎ)κόντως

19 τουτο νομοθετων. \ του- νο'θ ου εΙς ΤΎ)ν

τΙ γα:ρ χρ~ τ~ν κoμμωτ~κ~ν περ~εργΙιxν

άνητεταγμένων .καθά:πτεται λέγων ~ μ μ ο ν ό ν τ ~ κ α Ι

256 Μ. έκνιπτον

γα:ρ &πεστ~ν ~ άλ~θε~ιx, χρ~σLμOν '~σως aLιX τ~ς των ΡΎ)μά:­

ψ

,

"

~\

θ

\

\,

\

&πά:γουσαν, λέγων ούτωσΙ τη άρμονΙαν έκεΙνΎ)ν" καΙ των

μένων 10 ~ν

τo~ιxύτιxις του λογου κομ ειιx~ς' οτιχν οε κιχ ιχριχ κιx~ ιxμ~γΎ)ς

20

ae: ~aΎ) τ~ς &ξετά:σεως &πτεσθιχι των εΙΡΎ)15 μένων άμΎ)χιχνείνμοι aOXc;) κΙΧθά:περ έν νΎ)νεμΙq. τ~ς γεωργός, Μέλλων

,

,

\

~,

\

\

~"

,

~

θ

άχuρωaές &σην,

..,

,

~

ιu,

,

,

"

"

\

~\

\"

πονον καΙ ouae: συμβαίνον κρΙνω τ ζ'ομενον

~ Ε" του υνομιου

5 κα.ινόΤ"/jτος κα.Ι το φορηκον &μα. κα.Ι περΙα.υτον των οtκεΙων ο

έσΤ"/jσα.ν,

24-30

,

""

εμ β ρα.ουνω

~" τοις α.νον"/jτοις

'θ'

κα. α.περ

τοσ ι"" ο οια.

βορβόροο ηνος 8ιελα.υνων τον Ιππον κα.Ι τΎjς έκεϊ:θεν &.Ύj8Ια.ς 25 κα.τα.πιμπλάμενος, οδτω κ&.γω 8ια. τΎjς μν~μ"/jς των γεγρα.μ-

, '" 1:' 'λ' " ι , μενων oιε~α.γων τον ογον κα.τα.μολονω το σογγρα.μμα., πρε-

πειν ~γοUμα.ι πάντα. τον τοιοuτον σορφετόν, δπως rlv ~ 8u-

9 de Montio Gallo Domitiano cf § 47 VLBCTS 4 τΊjς πoλλΊjς όμLλΙα;ς BCTS ν: των πολλων όμLλΙα;ς V τΊjς πολλων όμLλΙα;ς L 8 κα;Ι ante τΙνα; om v 18 κρα;τωντα;L BCTS ν: κρα;τουντα;L VL 19 α;ότων scripsi: α;ύτων 21 μετα;σκευ&ζεταL VLS: πα;Ρα;σκευ&ζετα;L BCT v 22 πλεΤον L ω cou, πλεΙων BCTS 23 κα;Ι ante κα;θ&π~p add v ό: οΙ V sed erasum 25 κα;τα;ΠLμλ&­ με\ιος BC (om μ prιus) TS v (cf Plut Brut XLνπ init) : άνα;ΠLμπλ&­ μενος VL (sed cf 26 κα;τα;μολύνω) verba inde ab ο{)τω usque ad 26 σύγγραμμα; om V

32

CONTRA EUNOMIUM

LIB. Ι (LIB. Ι MIGNE)

30-34

33

να,τόν, ύΨΎJλ~ κα,Ι τα,χεΊ. τ~ &λμα,ΤL του λόγου 8Lα,Π1J8~σα,ς

&ΧΡLωντα, κα,Ι

(Ικα,νον γcΧρ κέρ80ς ~ τα,χε'Lα, των ά.ΎJ8ων ά.να,χώΡΎJσLς) προς

r1λλΎJν ΤΟLα,ύΤΎJν βωμολοχΙαν. καθιΧπερ ιtν ταϊ.'ς ~ξω

το πέρα,ς της ίστορΙα,ς ιtΠLσπεuσα,L τον λόγον, ώς &ν μ~ κα,Ι

πομπα'Lς 8LαβέβλΎJταΙ ης ώς

τ~ ιtμ~ βLβλΙιr τcΧ της ΠLκρΙα,ς α,ύτων ιtνστιΧζΟLΤΟ Ρ~μα,τα,.

προσωπεΙου κωμιΧζων,

31 μόνη γcΧρ πρεπέτω τη ΕύνομΙου φωνη τcΧ ΤΟLα,υτα, λέγεLν περΙ Ιερέων θεου,

80 ρυ φ ό Ρ ους λ α, θ ε 'L ν ο ύ κ 8σα,

r1λλα,

ύπα,σΠLστcΧς

κα,Ι

ρα,β80ύχους

κα,τcΧ πολLας

Ιερέων

τον ούκ

κα,Ι

ξύνεταL, 8η σπoυ8~ν πολλούς

γριΧφων.

15 των

παν

ά.ντΙ

6νεL80ς κα,τ' α,ύτων συμΠλιΧσσων καΙ συνηθεΙς ιtν τα'Lς λοι80ρΙα,Lς

ΤΎJν,

τcΧ

καΙ

φ α, Lοτ Ρ Ι β ω ν ιχ

r1μLΚΤα"

&YLOV

καΙ

έξιΧγLστον,

τ Lν α,

ύπο

στ Ρ α,τ Lώ­

νΎJστεΙα,ς

τε

16 Gregorius Atticos oratores imitatur cf Demosth de cor 50 qui de Aeschine dicit ωστcερ έωλοκρασΙαν 'ηνά μου τ~ς τcoνΊJρΙας τ~ς έαυτου καΙ των ά8~ΚΊJμάτων κατασκε8άσας (cf Harpocr s ν έωλο­ κρασΙα), locus ea aetate decantatus cf Luc Nigr 3, accuratius Symp 3, Plut conv νπ sap 2 ίίn 18 φα~oτρΙβων] errant editores qui Gregorium proverbio nescio quo φακον κότcτε~ν uti censent. φα~oτρΙβωνας intellege clericos, qui accepta a philosophis graecis τρ~βών~α ίn satira totiens elusa induerant cf schol ad Greg Naz Ρ G tom 36 Ρ 906 Diels Doxographi graeci Ρ 254-255

VLBCTS

8~ατcΊJ8Ίjσα~ Τν sententiam trans 4 ένστάζo~τo ρ~ματα BCT: ένστΙζo~τo μόρ~α VS έστΙζo~τo ρ~ματα L 5 τα ante τo~αυτα om VLS v 13 έτcεμβαΙνε~ correxi collato Eur Ηίρροl 668 Μ.: ύτcεμβαΙνε~ ΒΤ v ύτcoμένε~ VL έτcψένε~ S 14 κακ~γoρoν VL ν: κατ~γoρoν BCTS 16 αύτων correxi: αύτοΤς LBCTS v έαυτοΤς V ι 8~ατcΊJ8~σας ι 8~ατcΊJ8~σας usque ad

VLBCS:

4 ρ~ματα produxi

BCS (cf infra Ρ 49, 25): κατασκευάζε~ VLT v 18 φα~oτρΙβωνά τ~να στρατ~ώΤΊJν BCTS: φα~οτρΙβωνC άτ~να στρ. L

κατασκε8άζε~

eraso spiritu super ά, φακoτρ~βων &.τ~να στρατ~ώΤΊJ\ι V φακοτρΙβωνα στρατ~ώΤΊJν v 19 καΙ alt om v τε VLS: om BCT 8ε v

ιtκεϊν ο L μ ~

ώς &ν μ~ των

r1θλων κα,Ι τcΧ 8υσβιΧστα,κτα, πιΧθΎJ κα,Ι ~ γενναΙα,

κα,Ι τcΧ ~ργα της ΠOνΎJρΙας σLγ~σα,ς ΨLλ~ν {)βρεων,

φΎJσΙν,

συν8LαστρέφεσθαL. κα,Ι

260 Μ. ά.γα,να,κτων ιtκε'Lνα γριΧφεL' κα,Ι ~ πoλλ~ βα,ρύΤΎJς

ι..ιονευθεϊ.'σLν ό συγγρα,φεύς καΙ τ~ν κακ~γoρoν α,ύτο'Lς έπα,φτων

ά.πιΧτη τούτων

πολλοΙ βλιΧΠΤΟLντο τη πoνΎJΡ~ συνoυσΙ~, καΙ ύπερ τούτων

ά.ορΙστου προσώπου, ο{)τω κα,τ' εύθε'Lα,ν έπεμβα,ΙνεL το'Lς μνΎJ­

έωλοκρασΙα,ν

τη

εΤτα όμολογεΊ. ιtφ' οΙς παρο­

έπο LO υντο,

του τότε κρα,τουντος ΦρυγΙα,ν α,ύτοϊς ιtν8L'α,ΙΤΎJμα"

ά.φορμα,Ι κα,τα,φορας το'Lς μεφα,ΚΙΟLς προβιΧλλοντα,L κα,τιχ ΤLνος

γλωσσα,ν

ύπερβολ~νά.ναL8εΙα,ς r1νευ

ο{)τως ού8ενΙ παραπετιΧσμαη τ~ν

10 κατ' έξουσΙα,ν έν8Lα,τρΙβεLν, ά.λλcΧ γενέσθα,L κα,τα: το πρόσταγμα,

γυμνα,σΙα,ν της κα,τcΧ τ~ν γλωσσα,ν κα,Ι τον νουν έτοψότητος

α,ύτων κατα,σκε8ιΧζεL τ~ν

κα,Ι πoλλ~ν

8LcΧ τουτο χα,λεπαΙνεL, ιtπΙ τ~ μ~ ~cxaLV οΙς ιtβoύλoντo τόΠΟLς

32 &ισπερ γcΧρ έν τοϊ.'ς πα,L8ευΤΎJΡΙΟLς των ~ξωθεν λόγων είς

15 LΎJaL

8L'

φονωντα"

5 ΠLκρΙαν έαυτου συσΚLιΧσας γυμνη καΙ ά.ΠΎJρυθΡLασμένη φωνη

κ Ρ υ π τ ό μ ε ν ο ν, κα,t α,ίσχύνετα,L

ΠLκρΙας

33 τcΧ έκ της ιχμιΧξΎJς προφέρεL'

8 Lερ ευν ω μέν ους,

κα,τα,πλ ~ σσοντα,ς, ιt Π LΤ Ρ έ π ο ν τ α, ς

.1

ύπο

34

11

ι ι

!

·ι ι

πα,θΎJμιΧτων της

ΠιΧνυ γε.

ύπoμoν~,

ιtνεγκoύσΎJς

το

i

~~

j

ι

α,ύτούς

ού γcΧρ 6νεL80ς ~ν τ παραγαι , ~,,' , Ι ''''' ( "" 264 Μ . γονη εκ του μΎj οντος αΠOφΎjναμενoς. επε~OΎj τo~νυν oLCl 47 των τo~oότων λόγων τιΧς φ~λoκαΙνoυς των ταυτα νοσοόντων

άκοιΧς έγαργάλ~ζε, γ~νώσκεL τ~ν κενοφωνΙαν ταόΤΎjν καΙ ό

5 Βλέμμυς ΘεόφLλος, Φ συνΎjθέΙας ηνος περΙ τον Γάλλον ΠΡOϋπαΡΧOόσΎjς καΙ ό 'Αέηος εΙς τιχ βασΙλεLα ~L' αυτου "" παρεουετο.

~ του

"" ",Ι οε πεΡL τον υπαρχον

" XClL

Δ ομεηανον

'AετΙ~ κατ' έξουσΙαν προκεΙμενον.

49

ΕυνόμLον τουτον, 8ς του κατιΧ φόσLν έαυτου πατρός, βελ-

μεν καταμαθων καΙ νενομLσμένΎjν τ~ν του βΙου ~Lαγωγ~ν,

'

48 είναL ΚΡLθεΙς.

σuναLτΙων του

&.ξLος

'"

'λΎjσLας Ι εκκ

Ι μετατε θ εντος,

ΓεωργΙου ~ε του TαρβασθΎjνΙΤOυ τον έκεΙνου λαον ~~ασπων15 τος, πάλ~ν 'Aλεξαν~ρευς ό 'Αέηος, oυ~ενoς e:λαττον e:χων .~

ι

Ι

των υποτρεφομενων

XClL,

,

~ Κ

παρασLτοuντων τ~

",Ι

'''''

"" oLCl

οε

(

XClL,

πεν~αν

Ι μUΡLων

Ι γεμουσαν

Ι πονων'

πόνον περΙ το βραχυ Y~~LOV e:χων, ~La ~ε του χεψωνος

10

"'"

,Ι

οτε

\,

των

πεΡL

rv

ΤΎjν

Ι

γΎjν

καματων

";"

CloELClV,

,

"/~

ει.χε

την

τα

πρωτα σΤΟLχεια καΙ τιΧς συλλαβιΧς τοις παL~ΙΟLς ύποχα-

έπΙ τοόΤΟLς του μεγάλου 'ΑθανασΙου βασL-

Ι ~ 'Αλεr."ανορεων 1: '" Ι οuναστεL~ ΤΎjς

~ λ~κη

&.γους

""

μοχ θ Ύjραν

γεωργος γά.ρ ης ~ν έΠLκεκuφως τί{) άρότρ~ καΙ πολυν

ΚΟLνωνοΙ του μLάσματος συμμετειχον, ώς εΙκός, τ~ς έκεΙνου μετιΧ των

ου τοΙνυν λανθάνεL ταυτα τον yv~crLOV αυτου ζΎjλωτ~ν

5 τΙστου τιχ &.λλα πλ~ν γενέσθαL ΤΟLοότοu πατέρα, ευγνώμονα

των &.γους ΤΎjνLκαυτα ΤOλμΎjθένΤOς τί{) Γάλλ~, πάντες οΙ

παθειν η κακον

39

8Lαστροφη κατεLλΎjμμένον του ~όγματoς, καΙ εf5ρεμα ε!ναL τ

ΜΙ ον-

10 καταστρoφ~ς' άλλ' οδτος έκ~όνεL ·τ~ν τψωρΙαν, oυ~ε του

46-51

LIB. Ι (LIB. Ι MIGNE)

'Ι

Ι

ρασσων

,Ι

ευμΎjχανως

"" oLCl

~

των

μLσ

θ

'(

Ι

ωματων

εκε~νων

,

τα

,

προς

50 τον βΙον έπεσLτΙζετο' ταυτα τοΙνυν περΙ τον έαυτου πατέρα

βλέπων έρρωσθαL φρά.~ας τί{) τε άρότρ~ καΙ τη σμtνόη

15 καΙ πασL τοις πατρ~κoις έργαλεΙΟLς, ώς &ν μ~ καΙ αυτος

αππαοοκη' ουοε

προσταλαLπωΡΟΙΎj τοις όμoΙo~ς των πόνων, πρωτον μεν τ~ς

γιΧρ τ~ς κολακεΙας άμελετ~τως είχεν, ώς τον ΓεώργLον (~ν

Π POUVLXOU Ι

γιΧρ ~~ Χαναναιος κάκεινος καΙ ~La τουτο προς τον όμoγεν~

Ι

Ι

σοφLας

γLνεταL

θ

Ι

μα ΎjΤΎjς,

XClL ,

Ι

γραφεLν

,ι

εLς

ταχος

έκμελετ~σας συν~ν τιχ πρωτα των έκ του γένους οίμαΙ ηνL,

καΙ όμόφυλον έΠLΤΎj~εΙως είχε) XClLpELV τε τoότ~, πάλαL τη

μLσθον τ~ς έν τι.ΙΧλυμιχΙνοντιχι,

59

ι

Ι

V

,

(θ

υπερ

Ι

ΎJσoμιxι.

Ι

τεως

""

σε

~

("',

νυν

ο

,

σΙΙΧ

ΤΟ

'λ

ιχ Ύ)

θ

κέΧΡΎJΤιxι τη άλ'YjθεΙCf σκoπ~σωμεν·

'

ευει.ν

, ΤΎJν

Ι Ι"" "" μιχ θ οντιχς τεκμΎJΡι.ιμ τουτιμ κιχ ι. προς ΤΙΧ σογ-

"θ ει.ιχν ΙXλΎJ Ι

μιχτιχ ΧΡΎJσΙXσ

περΙ

θ

ιχι..

(ο'

γαρ

Ι

πι.στος,

,

ι,

φΎJ σι.ν

εν

'λ

ε

Ι

ιχχι.στιμ

,

κιχι.

,

εν

μέλλων γαρ τ~ν

(Υ περ τ~ς

Π ολλα κιχΙ ?>υσβάστιχκτιχ πάθΎJ πιχρα των κιχτιχ­ κρι.νάντων ιχύτου γεγεν~σθιxι. κιχτητι.άσιχτο· κιχΙ τιχυτιχ 1J.ξεστLV έξ ιχύτων των πιχρ' ιχύτου γεγριχμμένων μιxθε~ν. πως οΟν

ι γενέσθα~: γLνεσθα~.L 3 μ1j8ε alt scripsi: μ~τε libri v L omisit σε ut vid ίn fine versus verba disiungens ΙΙ μν1jμονεύεσθα~ VS 12-13 έν τω κακω προς το μεΤζον VS 14 οΙκονομΙα V 15 ένέντες VLBCT ν: ένθέντες S παραφoριiν ν: παραφθoριiν LBCT 8~αφθoριiν VS 16 του ante Μγματος om v λόγον post 17 καφον traiecit V 19 σκoπ~σoμεν C ού8ε VS: ού8εν LBCT v 21 την ante άλ~θε~αν om Β v καΙ ante προς add VLS: om BCT v 22-23 verba a καΙ έν πoλλι'j) usque ad 23 έλαχΙστCj) om V 10 έπενό1j

θ

""

,Ι

ειπερ

,\

επι.

~

τιχι.ς

,Ι

ιχι.τι.ιχις

,

,

ιxπoλελoγΎJΤΙXι.;

,

εΙ.

(

"'"

"

,',

'λ ιχστιχι· εΙ.' 'σε ' ' 'πεπον ' θ" " πεπ εν ιχπερ εΙΡΎJκε,

'" λ' " ιχποσΎJ ονοτι μΎJ πάσΎJς γαρ άπολογΙιχς οδτός έστι.ν ό σκοπός, το μ~ έασιχι πιxριxκρoυσθ~νιxι ?>ια συκοφιχντΙιχς

63 λoγΎJσάμενoς πέπονθε.

τοος κυρΙους τ~ς Ψ~φoυ· ει μ~ &ριχ τουτο λέγειν έπι.χει.ρ~., , , , λ' "~, , σει, OτL ΤΎJν μεν ιχπο ογιιχν επι ΤΎJς κρισεως προεβιχλετο, προσιχγιχγέσθΙΧι ?>ε τούς ?>Lκάζειν λιχχόντιχς ού ?>υνΎJθεΙς των 5

VLBCTS

,

μεν γαρ έχρ~σιxτo προς ά.πoφυγ~ν των έγκλΎJμάτων τη ά.πο-

25

Gregorius ut plerique auctores nomen eius consulto tacet cf Val Max νιιι 14 ext 5 22 Luc 16, 10

~

20 λ oYLCf, Ι Ψ ευσΎJς ΎJ τριχγιμσιΙΧ πιχντως εκεινΎJ κιχι. μιxΤΎJν συμ-

άπολογΙιχς

10

'

"Ι,

μένων γεν~σεσθιxι..

~

πολλφ πι.στός έστ~, κιχΙ ό έν έλιχχΙστιμ &?>ι.κος κιχΙ έν πολλij)

60 &?>ι.κός έστι..

Ιλ

,

(Ιθ

ογου κιχι. επι.γριxφΎJν κιχι. υπο εσι.ν, ΤΎJν ιχι.ΤLιχν λεγει ΤΎJς

τιχυτιχ πεπον εν,

ού?>ε γαρ ~σως ά.πΟ

1J.xe,I.

,

, \

8ός έστι.ν έν τούτοι.ς, πρό?>ΎJλoν έξ ιχύτων οΤμιχι. των ειρ/)­

μι.σείσθΙΧι πιχρα των άπΙστων έν προοι.μΙοι.ς ιχΙτι.ιχσάμενος otCf 20 κιχι.ρου κιχΙ ?>ια των 1J.ξω του ?>όγμιχτος λόγων δπως

,

,

, θ εισιχν ~ Ι, ' θ' ., "'" το Ψ ευεπενεχ κρι.σιν ΙΧπο λ oγΎJσιxσ ιχι. φΎJσι.ν. οσον σε

'Αλλα τον μεν περΙ του ?>όγμιχτος λόγον εις τον ~?>ι.oν κιχι.ρον

,

τ~ς άπολογΙιχς πρεπoύσΎJς, ει ?>έ ΤLς έφ' έιχυτου κιχτ' έξου­ σΙιχν γεγράφοι, &λλο τL κιχΙ ούκ ά.πολογΙιχν εΤνιχι το συγγριχ­ φόμενον, το μεν μ~ ?>είν έπΙ προλΙΧβούση ΚΙΧΤΎJγορΙCf τ~ν 10 ά.πολογΙιχν ποι.είσθιχι. ?>ι.α το πεΡLφιχνες τ~ς ά.τοπΙιχς ούκ ά.ντι.­ λέγεΙ., ώς ?>ε κιxΤΎJγoΡΎJθεΙς έπΙ τo~ς μεγΙστοις προς τ~ν

62

15 ο!όν τι. πυρ τ~ν· του ?>όγμιχτος ένέντες πιχριχφοράν.

Ι

ογι.ιχν συγγριχφει.ν, ΤΎJν XΙXLVΎJV κιχι. πιχριχ ογον τιxυΤΎJν Ι

μεν γαρ ~ν τφ λόγιμ ΆπολογΙιχ το 6νομιχ· λΙΧβομένου ?>ε του ~ι.?>ιxσκάλoυ ~μων, ώς μόνοις τo~ς κιχτηγορουμένοι.ς

5

57 γάρ τι. των ?>ΎJμoσΙων πιχρ' ιxύτo~ς λιxμπρόΤΎJτL πάση κιχΙ πο­

του τεΤOλμΎJΚOΤOς συμμνΎJμOνευεσ ιχι.. ΤOι.ΙXυΤΎJ κιχι. τουτοι.ς

Ι

43

τoιιxύΤΎJς πιχριχ?>οξολογΙιχς ούχ έτέρωθεν άλλ' έκ του άντει61 πόντος ΙΧύτφ προς τον πρότερον γεγεν~σθιxι. λόγον. έκεΙνιμ

των έπΙ τo~ς μεγΙσΤΟLς γνωΡLσθέντων ?>LΙΧσΎjμότερον, ύπερ-

58

λ

~ λ

56-63

Bas c Eun Ι Ρ

501

Β sq

VLBCTS 3 τo~αύτης LBCTS: τοσαύΤ1jς V v 5 λαβομένου VLS: λαβόμενος BCT v 7 έφ' : άφ' Β 8 γεγρά.φo~ BCTS ν: έγεγριiφε~ V γεγριiφε~ L α.λλά 't't vel α.λλο τ~ VLCS ν: άλλ' ()τ~ ΒΤ 9 το μεν: τι'j) μεν v ΙΙ τοΤς ante μεγιστo~ς om v 15-16 των ante κατακρ~νιiντων om L κατακρ~νά.ντων αότου LBCT ν: κρ~νιiντων αότον VS 18 άπολελόγ1jΤΟ v 21 μη post 81jλονότ~ om BCT 2 1-22 άπολογ1jσόμενος Β 22 οοτος γαρ πιiσ1jς άπολογΙας V 25 πρoεβιiλλετo Τ 26 πρoσιiγεσθcι~ VL Gregorii

Ν ysseni

Opera,

Ι

4

CONTRA

44

66

&νΤL~Lκούντων ~λα.ττώθ'Y). &λλ' oό~ε εΙπεν έπΙ τ~ς κρ(σεως ΤΟLουτον oό~εν oό~' έμέλλ'Υ) σε.

63-69

LIB. Ι (LIB. Ι MIGNE)

ΕΙΤΝΟΜιυΜ

&νΤLκα.θΙστα.τα.ι.

&λλ'

έκείνο χα.ρΙεν,

45

l)η xαoL προς α.ότ~ν

πως γάρ; 8ς γε όμολογεί:

&τονεί τ~ν σuν1jγΟΡΙα.ν του Ψεύ~oυς. πως γαρ ό α.ότΟς κα.Ι

~LcX του συγγράμμα.τός που τοίς έχθροίς τε κα.Ι πολεμΙΟLς ~L­

~Lκα.Ιως προς τ~ν έπενεχθείσα.ν κρΙσLν &πολελόγ1jΤα.r. xαoL

κα.στα.ίς ΧΡ~σα.σθα.L μ~ έθελ~σα.ι· ~μείς γάρ, φ'Υ)σΙν, 5 σLωπωντες

xαoL

έάλωμεν,

πον'Υ)ρων

εΙς

64 εΙσφΡ'Υ)σάντων.

όμολογουμεν,

τ~ν

των

8ΤL

φρονΙμως πάλLν ~ια το έν έχθροίς εΙνα.ι. τ~ν κρΙσLν &πεσιώ-

κα.κούργων

5 Π1jσ~; κα.Ιτοι. xαoL ~ι' α.ότου του λόγου, Φ τ~ν 'Απολο­

~Lκα.ζόντων

γ Ι α. ν έπέγρα.Ψε, φα.νερως ~εΙκνuτα.L· το μ1j~α.μως σuστ~να.L

χώρα.ν

67 α.ότ ~Lκα.στ~ρr.ον.

gνθα. xαoL σφό~pα. σφα.~άζων, ~ς οΙμα.ι,

xαoL τ λογr.σμ προς έτέΡΟLς &ν, έμπλα.κέντα. τ λόγ~ τον

οό γαρ προς ~Lκα.στας ~ΡLσμένοuς το

ΠΡοο(μLον του λόγου προτεΙνετα.L, &λλα πρός τινα.ς &ορι-

269 Μ. σολοικισμον εόπα.ρύφως οό κα.τενό'Υ)σε, πάνυ σοβα.ρως τη λέξεL

στους

,

α.ν

θ

/

ρωπους,

Ι

τους

τε

\

\

\,

κα.τα.. τον

κα.φον

~

εκεr.νον

,/

οντα.ς

10 των ε Ι σ φ Ρ'Υ) σ ά ν τ ω ν ύπα.ΤΤLκΙσα.ς· ~ς ~ χρ~σLς &λλ'Υ) μεν

10 καΙ τούς ίSστερoν γεν1)σομένους' έφ' οίς εγωγε κιχ! αύτος

ot τοίς του

σuντ(θεμα.L μεγάλ1jς α.ότ ~είν τ~ς &πολογΙα.ς, οό κα.τα τ~ν

πα.ρα τοίς κα.τωΡθωκόσL τον λόγον, ~ν tσα.σr.ν

ρ~τopoς λόγοις κα.θoμιλ~σα.ντες, &λλ'Υ) ~ε πα.ρα τ νέ~ &ττι­

νυν συγγρα.φείσα.ν έτέρα.ς πάλιν &πολογ(α.ς εΙς σuν1jγΟΡΙα.ν

ΚLστη ένομΙσθ1j.

προσ~εομέν1jν, .άλλά ηνος γεννLκ~ς τε κα.Ι gμφΡονος πείσα.ι.

&λλ'

oό~εν τουτο προς τον σκοπον τον'

τούς άκούοντα.ς ~uνα.μέν1jς, 8η μ~ έν τοίς έα.υτου λογLσμοίς

~μέτεpoν.

65

Μικρον

~ε

8τι.

μ~

~LcX

τουτο

λ1jθεν

προελθων xαoL τουτο ΠΡοστ(θ1jσr.ψ

τοίς

κα.Τ'Υ)γόρως

&να.ιρείν

α.ύτΟν

λΙα.ν

&ν

~Lκα.στα.ίς

οtετα.L

τ~ν

&κέρα.ιος.

εΙ

γαρ

15 ~ν δτε τα.υτα. συνέγρα.φεν, δς ~Lκα.σΤ~ΡLOν έα.uτ συνεκρότει.

έΧΡ'Υ)σάμ1jν,

των μ~τε πα.ρόντων, τάχα. ~ε μ1j~ε γεν1jθέντων άνθρώπων,

&πολογΙα.ν,

λέ­

xαoL τοίς οόκ οδσιν άπελογείτο κα.ι πα.PΎJτείτo τούς μ~ γεγο­

πότε οΌν ό ~ΡLμύς

xαoL έΠL τΙνων &πολελόγ1jτα.L ό τούς μεν ~ικα.στας· ~ια τ~ν 20

,/

θ

εχ ρα.ν

πα.ρα.γρα.

ψ/

α.μενος,

\

πα.ρα.

~\

σε

\

Τ1jν

/

ΚΡLσLν,

(

ως

,\

νότα.ς μ ~πω

τ

πλ ~ θε r.

το

τη

πλεΙονL

Ψευ~oς,

~ ια.κρ Ι νε ιν μοΙΡCf

το

τ~ ς

άλ'Υ) θε Ια.ς

κρείττον συνά-

68 πτοντα.ς. πρέπει. γαρ ~ντως προς τούς ΤΟLούτοuς ~Lκα.στας \ " , ,. ." , " , ,

α.υτος

~Lα.βεβα.r.ουτα.L, σLγ~σα.ς; όρατε τον σφo~poν τ~ς &λ-ηθεΙα.ς

τους

ετι.

εν

ΤΎJ

ι........

οσφUL

των

πα.τερων

οντα.ς

τφ

ΤΟLα.UΤ'Υ)ν

&γωνιστ~ν, ~ς ~ι' όλΙγου μετα.βα.λλόμενος α.ότομολεί προς το

άπολογΙα.ν προτεΙνεσθα.L κα.Ι ο'ίεσθα.ι. ~Ικα.ια. λέγεLν, δη τα.ίς

Ψευ~oς xαoL τ Ρ~μα.τι. ημων τ~ν &λ~θεLα.ν έΠL των gΡγων

πάντων ~όξα.ις μόνος άντιβα.Ινειν gγνωκε κα1 των κατα πασαν

τ~ν ΟLκοuμέν1jν το ~νoμα του Χριστου ~oξαζόντων άξLοπιστο-

9 cf Harpocrat

Ρ

67,6 (Bekker) Demosth 20,53

25 τέραν ο'ίεται τ~ν πεπλαν1jμέν1jν έαυτου τ~ς Ψυχ~ς φα.ντασΙαν.

69

VLBCTS ι 'ήλocττώθΎ) BCTS ν: 1ιττ~θΎ) VL (sed θΎ) om L) oύaε VLCTS : oύaεν Β ούκ v 2 ούa' BCT ν: οί5τε VLS έμέλΎ)σε VLCS ος γε om VL 3 που Wilamowitz: το που VL το BCTS v var lect (cf 49, 4 al) 6-7 χώρocν εΙσφΡΎ)σάντων L (ras ante φ) BCTv: εΙσφΡΎ)σάντων χώρocν VS' 7 σφocaάζων CT V:. σπουaάζων VLS θocυμάζων Β 9 σoλo~κ~σμoν: συλλoγ~σμoν V ού πocρύφως L 10 εΙσφΟΡΎ)σάντων L 10-ΙΙ &λλΎ) μεν πocρα BCTS ν: άλλα μεν π. L άλλα πocρα μεν V 12 τίJ) νέιμ: των ~ω V 16 a~κocστocΤς ΚOCΤΎ)γ6po~ς VS 18 ocύτον BCS έ:ocυτον Τ ν: ocύτον VL 19 έπΙ τΙνων: περΙ τΙνων Τ inter ό et τούς rasura duarum litterarum L 20 πocρα VBTS: περΙ LC v 21 βεβoc~ουτoc~ VS 22 μετocβocλ6μενος v

Γραφέτω,εΙ ~oκεί, καΙ τ~ς ~ευτέpας άπολογΙας άπολο-

γΙαν &λλ1jΨ ~ γαρ νυν οό ~Lόρθωσις των ~μαPΤ'Y)μένων,

18 Eun apo12 VLBCTS 2 ψευaος BCT

21 cf Hebr 7,

!Ο

ante συνΎ)γΟΡΙocν om v του ψεύaους VLS ν: το 3 έπενεχθεΤσocν BCTS: ύπενεχθεΤσocν VL v 10 γενΎ)σομένους VLS ν: γενομένους BCT 13 γενν~κΎjς L: γεν~κΎjς ceteri v 14 verba μη έν usque ad 15 οτε τocυτoc om v 16 μΎ)aε correxi: μ-ήτε libri v γεννΎ)θέντων TS 18 μ~πω: μη v 21 ~τ~ om V 24-25 άξ~οπρεπεστέρocν Β

Ι

την

CONTRA EUNOMIUM \

κιχτιχσκευΎ)

~1.

o~

-λλ

μα

ον

""

των

εγκ

λ'

Ύ)ματων

LIB. Ι (LIB. Ι MIGNE)

"

(

εση.

τ~ς

\

γαρ

,

οτaεν ()η πα σα νόμψος άπολογ(α προς τ~ν του έπενεχθέντος

ηνος έτέρου πλΎ)μμελ~ματoς αΙτ(αν ~χων ~ άρνείται καθόλου 5 τ~ν πραξιν ~ εΙς ~τεpoν μετατιθΎ)σι του κακου τ~ν αΙτ(αν

1)~, ει

~\

~I

Ι

μΎ)οεν ουναιτο τουτων,

, \

,

""

θ'

επενεχ εντων

τ~ς άπολογ(ας του πλΎ)μμελ~ματoς.

72

5 λογ(αν.

"

\

,

(:

ουτε ΤΎ)ν εις

Ι

ετερους

το προτεθεν έπανέλθωμεν, ()τι τοίς La(οις άλ(σκεται φανερως

,/

,

μετα-

' ι ι ευγνωμοσυνΎ)ν κατεπαγγε'λλ εται, α'λλ" αυτο\ το\ καΤΎ)γορουμενον

~γκλΎ)μα aLιX φιλοπονωτέρας κατασκευΎjς Ισχυροποιείται.

\

\

,

μεν γαρ προφερομενον, κα

,\

εστι

θ

"ουκ "αοριστον

γραφΎ),

\

,\

'!', ως αυτος ουτος φΎ)σιν,

''''

\

"

'β

ασε

,/

αυΤ4> ΤΎ)ν αιτιαν επαγουσα,

αότο προ φέρουσα τ~ς άσεβε(ας το ετaος'

~

,

το

ae: άπολογ(α το

15 aε'i:ν άσεβείν κατα~κευά.ζει, οόκ άναφουσα τ~ν αΙτ(αν, άλλα:

70 βεβαιουσα το ~γκλΎ)μα.

άa~λων μεν γαρ ()ντων των τ~ς

'/λ Ύ)

όπερ &ν έγκαλείται, ~ μαλλον έφέλκεται καθ' έαυτου τ~ν

71

"

,

......

Ι

~στατιxι; εγω μεν τουτο φΎ)μι.

f/'"

,

\

"

2

1) ~

'"

(,

θ'

,\,

(~

\

ex rhetorum scholis sumpta

VLBCTS 5 τ~ν ante α.ΙτΙocν add VLS sscr Τ 7 ae: post έντocυθoc om v 8 άπενεχθέντων V οί)τε τ~ν BCTS ν: ούaε τ~ν VL 9 τ~ν ante προς add VLCS: om ΒΤ v 10 κocτεπocγγέλετocι V 12 ocύτος om BCTS V 13-15 verba άλλ' usque ad ocΙτΙocν om V 17 το ante κocτocτολμαν om BCTS v 19 όρθου λόγου libri: θεολόγου v της ante aιaocσκocλΙocς iterat L 25 κocτ~γoρo~ sed κocτ ίn rasura Τ 26 πως om BCTS( ?) κocθυφ~σoυσιν libri: κocθυβρΙ­ σουσιν v ~ τινα Τ

4>

\

τον

''!'λ tJ ον

\

κατα

\

ΤΎ)ν

/ ,εκκρουει, ι

παροιμιαν

'/λλ α

4>

Ψ

/

~ ευοει

έπιγραφ~ς του λόγου, τη κρ(σει τ~ν άνά.γΚ1Jν τ~ς άπολο­

γ(ας προστιθ1Jσιν· ()ταν έλέγΧ1Jται μ1Jaεν έπΙ των aικαζ6ντων

" ,~ \. ( \ , ξ '" \ ~ 'ζ 20 ειπων, αρνειται ΤΎ)ν κρ~σιν και απα ιοι τους οικα οντας.

74 όρατε τον σφοaρον τουτον πρόμαχον τ~ς άλ1Jθε(ας, ώς έρρωμένως προς το ψευaος άνηκαθ(σταται.

,\

\

πως οι καΤΎ)γοροι κα υφΎ)σουσιν Ύ) ηνα οι οικασται

a ι α γ Ύj ς κ α Ι

άγ6μενος προς ~λ(oυ τε φλογμον καΙ

καΙ προς έαυτον έναντ(ως ~χων; ()ταν έγκαλΎjται περΙ τΎjς

ων

λόγον του συγγραφέως ~ άκροαταΙ των άπολογΎ)θέντων ~ ειπατω

\

και

πως αν ης μαλλον έξελεγχθε(1J καΙ προς τ~ν άλ~θειαν

ωστε ειπερ εισι κατα τον

25 κατ~γoρoι των κατα τ~ς εόσεβε(ας αότι'f) τολμΎ)θέντων, αότος

λ' εγει

15 ητ~σθα( φ1Jσι το των έχθρων aικαστ~ριον.καΙ σιγων άλωναι.

τΎjς του όρθου λόγου aιaασκαλ(ας ένυπαρχούσΎ)ς ό τα έναντ(α

των άκουόντων όργ~ν καΙ πικρότερος έαυτου κατ~γoρoς

'θ κεκΡ ισ αι

73 τουτο το ψευaος έπανορθούμενος. πά.ντων γαρ αότι'f} συν­ επισταμένων ()η οόaεμ(αν ~ΡΡΎ)ξεν έν aικασΤ1JΡ(4) φων~ν, παρ-

πά.σαις ae: των εόσεβούντων ψυχαίς παγ(ας

, 20 τοίς κοινη παρα πά.ντων έγνωσμένοις βοων &.ρα άπολογείται

Ψ "'~ ευοος'

κόνιν κακoπαθ~σαι' εΤτα πά.λιν περιστέλλων το ΨευaQς

εόσεβε(ας aογμά.των ~ττoν '~σως ~ν έπικ(νaυνον το κατατολμαν τ~ς καιν6ΤΎ)τος'

\

το

π α Ρ α ν ό μ ω ν έ π ι τ υ Χ ε 'i: ν a ι κ α σ. τ ω ν καΙ 10 θαλά.σσΎ)ς

ειας

'λλ' α

,

(~ ο ουσχεραινων

ουτως

στασιν 01)τε καταφεύγει προς ~λεoν 01)τε τ~ν προς το μέλλον

272 Μ .

οόaε γαρ περΙ του πως έχρΎjν άπoλoγ~σασθαι

πρόκειται νυν έξετά.ζειν, άλλ' εΙ άπολελόγΎ)ται ()λως. προς ae:

ένταυθα ae: 01)τε αρνΎ)σιν ό

"

εχει

'Αλλα ταυτα μεν οόκ ο raιx πως παρενέπεσεν έκ τ~ς

άκολουθ(ας του λόγου τι'f} μ~ καλως πpo~χθαι τ~ν άπο-

συγγνωμΎ)ν και ε εον αΙΤΎ)σει

παρα των κυρ(ων τ~ς Ψ~φoυ. λογος των

"

'/λ

47

περΙ αότου τ~ν Ψ~φoν έξο(σουσι, προκατασκευαζομένου aLιX

ουκ

έγκλ~ματoς άνα(ρεσιν βλέπει; οίον ό κλoπ~ς ~ φόνου ~

69-74

\

πον1Jρον

\

και

'θ

xιxxo1J

1J

\

και

Ψ

Ι

εΤτα τοιουτος

ευσΤ1Jν

\ ,

τον

μεγαν

Βασ(λειον όνομά.ζειν τoλμ~, καΙ ~η προς τούτοις θ Ρ α σ ύ ν, 25

άμαθΎj, παρέγγραπτον, των θε(ων άμύ1Jτον, προσ­

τ(θ1J σι ae: τι'f) καταλ6γ4> τ~ς λοιaορ(ας καΙ παραπλ1J­ ξ (α ν καΙ μ α ν Ι α ν καΙ μυρ(α τοιαυτα σπορά.a1Jν παντΙ κατα7 το'1:ς taΙΟLς άλΙσκετα.ι om V κα.τέλLπον V 12-13 κα.Ι ante προς τ~ν add V 13 κα.τεπεΙγω V 14-15 τ~ς των όμοΙων ά.νΤL8όσεως VLS: τ~ς om BCT sed add postea ΒΙ! των όμοΙων ά.νηΜσεων V 16 α.ύτομάτως om BCTS 17 yevtcreaL V 20 τ~ν ante γλωσσα.ν om ΒΤ 27 ~Χ'ί'J V: ~lOL 19 πλεΤον V LBCTS v

.~

·r· ;; · -

54

CONTRA EUNOMIUM

μαλλον ~ εΙς όργ~ν ~λθoι' ο{)τως άν3ραπ03ώ~'Yj καΙ χαρΙτων

τ~ς του βλασφ'Yjμείν έμπεφΙας. τΙ γαρ ~εί κάμνειν όνοματο­

&μοφα και άπο τ~ς τρι630υ τα σκώμματα, γρα6ς τινος 3ια-

ποιουντα τας ()βρεις, έξον τοίς ΡΎjθείσιν αύτοίς έπι τον υβρΙ­

.280 Μ. σαντα χρ~σασθαι; πάντα γαρ έν τ καΙ περιφανεί τ παρα. των οί)τως

114 αγωνοθετοόντων έξαφεθ~ναι τ~ν Κόζικον. καΙ δτι ταυτα 5 \ \ (θ~ ~I '(~ (Ι ~I κατα 'r'YjV P'Yj εισαν οιανοιαν παρ 'Yjμων ωμολογ'Yjται, οει-

οδν ό τους σοφιστα.ς 3ιελέγχων ποιεί; ευθυς έπιφόεται τν τ~ς 3ει,λΙιχς

120 το πά.θος 3r.ΙΧcr1jμαΙνετιχι,.

ά.λλ' εΙ καΙ μ'Υ)3εν ~τερoν κιχτε­

ψευσμένος ~λέγχετo, Ικιχνον &ν ~ν τουτο μ6νον αότου 3ιε­

3υσμενες των κυρΙων τ~ς Ψ~φoυ σι,ωπη 3έχεται, τ~ν έπα­

λέγξαι. τον τρ6πον. άγωνιστ~ν έν

φωνη του

XΙXL

ά.σφαλως

βλέμμα

χθείσαν αuτi{) ημωρΙαν, έν έχθροίς 3Lαθέσθαι, τοος άγωνας οόκ άνασχ6μενος, τΙ έαυτον φενακΙζει, XΙXL τη

τε

π6νων

πάντα τα τοι,ιχυτα κιχτ' αότου 3Lεξέρχετιχι"

του προέχει,ν αότον έν ά.σεβεΙ/f παρ' ~μων μαρτυρΙα; εΙ

288 Μ. τεταγμένων κρατ~σας ο{)τως έ3έξατο τ~ν έΠL ΚυζΙκ({} ΤLμ~ν,

ο!ς

τραχuτέρους

των

τΙς γαρ οόκ οΙ3ε τον μέγαν έκεϊνον

-ri{) XrlLpi{) τ~ς του βασLλέως Οόάλεντος κιχτα έκκλ1jσιων του XUpLou φr.λονεr.κΙιχς δπως δπερανέσΤΎ) τη

15 άθλου εΙς μαρτυρΙαν του άπoλελoγ~σθαι, συγκέΧΡ1jταL μ~

15 μεγαλοφu't/f τ~ς γνώμ1jς του τοσοότοu των πραγμάτων 6γκοu

συνι,εLς ό θαυμάσLος του άθλου τ~ν ~μφασLν, δτι, καθάπερ

κιχΙ των φοβοόντων δψ1jλ6τερος ~ν, πάcr1jς τ~ς έΠLμ1jχιχν1j-

η γέρας XΙXL ά.ρι,στείον αuτi{) τ~ς κατα τ~ν άσέβεLαν δπερ-

121 θε(σ1jς αuτi{) καταπλ~ξεως δπεραρθεΙς τi{) φρον~μιχτr.; τες

118 oχ~ς ,,~ ΚόζLκος προεπ6θ1j". άλλ' έπεL3~ προς το 3οκουν 3έχεται, το &θλον XΙXL ώς 3ωρεαν έΠLνΙκtoν, 3εξάσθω XrlL 20 το συν1jμμένον -ri{) λ6γ({} , δη έν άσεβεΙ/f το· πλέον 3LιX τ~ς νΙΚ1jς ~σχεν.

έπει,3~ γαρ τοίς ~μετέΡΟLς καθ' ~μων

LcrxU-

ρΙζετιχι" ~ άμφοτέΡΟLς ~ οuθετέΡΟLς κεχρ~σθαι. 3Ικιχι,ος.

119

ΆΛλ' έν μεν τοϊς ~μετέΡΟLς τοι,ουτος' έν 3ε τοϊς λοι.-

των κατα τ~ν έφιχν ά.νθρώπων, τες των κατα τα τελεuτιχϊιχ

τ~ς καθ' ~μα.ς ΟLκουμέν1jς οΙκοόντων τ~ν δπερ τ~ς ά.λ1j20 θεΙας ιχότου μ&Χ1jν προς τούς κρατουντας ~γν61jσε; τΙς οό

122 κιχτεπλ&γΎ) προς τον ά.ντΙπαλον ά.ΠL3ών; οό3ε γαρ των έπι.­ τυχ6ντων εΙς ~ν οό3ε έν σοφισμαΤΙΟLς ΚLβ3~λοις τ~ν του νικαν έκέΚΤ1jΤΟ 3όνιχμr.ν,

~ΤΤ1jθ~νιχr.

17 Basilium citat (cf c Eun Ι Ρ 505 Β) qui ipse Demosth cor 296 imitatur, locum sane celeberrimum ίn rhetorum scholis ut probant Αnοn de sublim ΧΧΧΙΙ 2 (ρ 56,6 VahIen) et ΡΙίn ep ΙΧ 26,8 qui de hac sententia dicit "ίΙΙa notissima"

VLBCTS ι έκ: 8LιX VS 2 τ()ϊ:ς post κ&ν VLBS: ΤLς CT ν 4 κα.Ι om LBCT 5-6 πα.ρέχεταL τ~ν μαρτυρΙαν BCT μ~ LBCT ν: om VS ρrιθ~ση pr L εL post θ corr L2 7 παρέχεLν Β 8 μεν om V 9 έ8έξατο inter ε et 8 ras V 13 έχθροϊ:ς sed χθροϊ:ς ίn rasura V 15 ά:πολελογΎjσθαL Ύj corr ex Ι L2 16 συνεΙς ν 17 αύτ om Β τ~ν ante ά:σέβεLαν om ν 18 πρoεπ6θrι BCT ν (de praemio ίn convivio impiorum accepto cogitandum est): πρoεπε86θrι VLS σ post προ add L2 -86- deI νοΙ S 19 καΙ post άθλον om VLS 22 ού8ετέΡΟLς BCT ν 8ΙκαLος VL : 8ΙκαLον ceteri

άζ~μr.ον,

06

άλλα

κιχΙ το δπερέχεr.ν ά30ξον κιχι το

πασαν

μεν δφ'

έιχuτον ε!χεν

25 εuθ1jvοuμέV1jV τ6τε τ~ν CΡωμιχ(ων άρχ~ν' κιχΙ τη τοσΙΧότη

13 sq cf quae Greg or ίn fratr Bas narrat

VLBCTS ρους ν

Ρ

G 46

Ρ

796 C sq et

Ρ

804

Α

ante 8εLλ6ν add V 3 τραχυτέρους libri: παχυτέ­ κα.τ' αύτου S: καθ' α.ύτου VLBCT ν 8LεξέρχrιταL Τ

2 ού

4

5 καΙ ante ΟLκΙσκον ~ν om S ν αύτω

addunt ν 7 πτ6rισLν: ποΙrισLν V Ι ι &ν ante S ΙΙ -12 8LελέγξεταL V 13 έν τ: αύτ ν 14 φLλονεLκΙας: φLλονεLκουνΤα. V 16 τΎjς post πcΧσrις om VS 18 κατα ante τα om BCT ν 21 ού γαρ BCTS ν 24-25 ε!χεν εύθrινoυμένrιν ε!χεν V 25 εύθrινoυμένrιν: εύθυνoμένrιν BCT ν medium rarum, sed cf εύθενεϊ:σθαL Demosth 19,231 quem videtur imitari Gregorius ubi eadem Iectionis discrepantia est τΏ ante τοσα.ότη om ν

CONTRA EUNOMIUM

LIB. Ι (LIB. Ι MIGNE) Ι22-Ι28

βασ~λεΙ~ κομων προεΙλ'fjΠΤΟ τη κατα του aόγματος ~μων

καταλ~πείν ~ σοφΙα κελεόε~' Έγκωμ~αζέτω σε γάρ, φ'fjσΙν, δ πέλας XCXL μ~ τα σα χεΙλ'fj. ()περ δ

a~αβολη, ΕύaοξΙου του Γερμαν~κεΙας a~' &πάΤ'fjς αύτον προς έαυτον μεταστ~σαντoς'

πάντας ae: τοuς έν τέλε~ xcxt τοuς

περt αύτον θεραπευτας xcxt τοuς έπt των πραγμάτων παρα-

5 aυναστεόοντας συναγων~στας εΙχε της ιaΙας δρμΎjς, τοuς

τα πάντα

περ~ε­

σκεμμένος μ~ συνε~aως το πλείστον τ~ς συγγραφ~ς έν ταίς πεΡL έαυτου μεγαλ'fjγορΙα~ς ~σχόλ'fjσε.

126

Πάντα τοΙνυν έγω τα τo~αυτα παραaραμων τα τ~ς aε~-

μεν έκουσΙως a~α τ~ν δμοι.οτροπΙαν τΎjς γνώμ'fjζ πρoσκεκλ~­

λΙας τοο a~aασκάλου ~μων ~ργα μετα &κρ~βεΙας έκθ~σoμα~.

κότας, τοuς ae: πολλοuς τ μονογενεΊ: κατα. τον αύτον λόγον

ά.ξιώματι τ~ς φύσεως ύΠOβέβΎJκεν εLς ~ευτέραν τάξιν ά.πο­

υποτασσέτω, επε~~η πολλαχοα προτάξασα τοα κυρΙου το

πεμπόμενος, ά.λλα. προς το βOύλΎJμα των εξαριθμούντων την

6νομα ~ θεΙα γραφη εν ~ευτέρoις τοα επι πάντων θεοα την

των σΎJμαινOμένων ~ια. τοα ά.ριθμοα πραγμάτων ά.κολουθΙαν

μν~μΎJν πεπoΙΎJται. 'Εγω καΙ δ πατ~ρ, φ-ησΙν δ κύριος, το

ποιούμενος.

Πααλος καΙ Σιλουανος και Τιμόθεος,

τριων

199 καθ' έαυτον προτάσσων. καΙ Ή χάρις τοα κυρΙου ~μων 312 Μ. 'IΎJσoα Χριστοα καΙ ~ ά.γάΠΎJ τοα θεοα, καΙ μυρΙα τοιαατα

20 προσώπων εντααθα μνΎJμoνευθέντων κατα. το τοα μνΎJμoνεύ­

τοΊ:ς φιλοπόνως ά.ναζΎJτoασι τα.ς εκ των γραφων μαρτυρΙας

μετα. τον Πααλον &λλο η καΙ ούχι &νθρωπον δ ά.ριθμΟς

σαντος βούλ-ημα,

Ckpcl.

τον Σιλουανον εν ~ευτέpoις ταχθέντα

Διαιρέσεις ~ε

203 ενε~εΙξατo; ~ καΙ δ Τιμόθεος εν τρΙτοις ταχθεΙς εLς έτε­

χαρισμάτων εΙσΙ, το ~ε αύτο πνεαμα, καΙ ~ιαιρέσεις ~ιακO-

ρόΤΊJτά τινα φύσεως εκ τΎ)ς ά.κολουθΙας τοα μνΎJμo.,ιεύσαντoς

πάρεσην ά.ναλέξασθαι,

οΙον κά.κεϊνό εση'

25 ν~ων εΙσιν, δ ~ε αύτος κύp~oς, καΙ ~ιαιρέσεις ενεργΎJμάτων

εLσΙν, δ ~ε αύτος θεός. &στε κατα. τον λόγον τοατον ύποΙ4 Matth 28, Cor Ι2, 4

Ι9

Ι9

Joh

ΙΟ,3 0

20-2Ι ΙΙ

Cor

Ι3, Ι3

23 Ι

VLBCTS ι &ντ~στρατoυσα v 2 β~α~?τέρας ΒΤ (C legi ηοη potest): βεβα~oτέρας VLS v 4 τουτον V 6 λέγo~ VL: λέγε~ BCTS v το πνευμα ίη fine pag om L ώς το L Ιο φ~σεL correxi (cf 5 έκφεύξετα~): φησΙ libri v Ι3 λέγε~ν: λέγε~ L Ι4 -ijv .η correxi: -ην L.η VBCT v (sed ν erasum VC) om S του om V ι6 τον μονογενεϊ: L τω effecit L2 22 φ~λoπόνo~ς v τας ante έκ Om:V μαρτυρΙας om V 23 έκεϊ:νο BCTS v 25 κύρ~oς26 αότος om L

Ι9

cf

Ι

Thess

VLBCTS 4 μάτων

ι, ι

&κολουθΙας: &λ'Υ)θεΙας V

5

&ποθεϊ:ταL

V

7-9

&ξ~ω­

- τάξεως om L a primo &κολουθΙαν (6) ad a1terum (9)

aberrans; tum va 7 των (om &ξ~ωμα) καΙ φύσεων- 9 &κ. δρΙζετα~ post 9 &κ. δρΙζετα~ perverse inculcavit. postea L2 .ην γαρ pro τ~ν et ταύτη ν pro falso των (7) corr ιο τα ante τo~αυτα om S ΙΙ έπΙ: ύπο V ΙΙ -Ι2 των &ρ~θμων V Ι3 μένη VL Ι4-Ι5 γνωστ~κoν V ι6-η ύποπεμπόμενος V ι8 μα~νoμένων (cf ad 7-9) L ση praeposuit L2 8~α L2 e coniectura: om libri v 2Ι βούλ'Υ)μα : βλέμμα V ίίρα το v 22 οόκ ανθρωπον VS 23 καΙ post fι om BCTS v 24 μνημονεύοντος v

86

CONTRA EUNOMIUM

ο()τως ύπενo~θΎ); ούκ ~ση ταυτα. ~καστoς

και\

προ\

~'θ

~

του αρι μου

LIB. Ι (LIB. Ι MIGNE) 203-209

C1νθρωπος γαρ τούτων

και\

~ 1:,\ μετα\ τουτο' ο• οε

ογος

επει~~ μι~ φωνη τους τρείς κατα ταύτον ~ν ά~ύνατoν εν'

~ε(ξασ θ αι,

μεμνΎ)ται

,

'ξ

\

,

Ι:'

μεν

.,

oL1)ΡΎ)μενως

\

\

εκαστου xoι'toι ΤΎ)ν

\"

~\

~

\

~

~

το μέρος τ~ς έξετάσεως ~λθωμεν, έαν δ λόγος έπιζΎ)τη,

λ'

\

,

5 άρέσασαν τα ιν, συναπτει οε ταονοματα οια των οια μεσου

συν~έσμων, ώς &ν οΤμαι τ~ν των τριων προς το ~ν σύμ-

204 πνοιαν ~ια τ~ς των όνομάτων συναφεΙας εν~εΙξΎ)ται.

πάλιν πpoθ~σoμεν.

207

ταίς

\

~

\

,. ,

\.

\

~,

~

'(

~

,~

\

\

10 αύτου του κυριου πατρι και υιιtι ΤΎ)ς oικε~ας αυτιtι και κατα

" αποσχοινισας "~. ινγ φύσιν τά ξ εως και\ συναφειας εν τοις υποτετ""

,

~ άνΤL του

.,

,

,

\

~

• ,

τ~ς ύπoταγ~ς εκκαλύψας το σΎ)μαινόμενον.

205

ΕΤτά των

313 Μ. ταύταις

'~\. τουτων ε ο

~ νους

20 εσΤL μεν ού λΙαν εύσύνοπτος, πολλ γνόφιtι τ~ς άσα-

φεΙας

,

κεκαλυμμενος,

206 τοιουτός εσην-

(~",

ως

ο

ένεργεΙας

αν

ης

ούσιων

,Ι

εικασας

(

ι

υπονΟΎ)σειε,

όνομάζει τας

, , ονοματα τ ων

-

τελεσθέντων ~ργων π Ρ ο σ φ u ω ς συγκατεσκευάσθαι το ίς ~ρ­

γοις

φΎ)σΙν.

άλλα τ~ν μεν πεΡL τα όνόματα κακουργΙαν

\ \ \ , \", , ~~Ύ) τε κατα το ουνατον ε Ύ)τασαμεν, και οταν εις εκεινο ~

27-28

supra §

VLBCTS ταύτον L2

'ξ

Ν

156-160

ι ύπενο-ήθΎ)ν VL sed ν eras (L2?) 5 a~ιX alt om V 6 περΙ το ~ν VL

3

καταύτον L κατOC 10 αύτ om V 23 αύτω L αύτων L2 25 χαρΙζωνταL VL το καΙ L τci> effecit L2 27 μαλ­ λόν τε καΙ 'ijττον: τε om CS μαλλον καΙ το 'ijττον V

και

έννοείν'

~,

ένεν6ει' τ~ν οόσΙαν, αυτο bπ;ρ:έ-;;'~iν-&γ~θε~~Κ~~~~--~ο?Γγ1νΌμf\ί~ν~'Iξ~ &;~~~~~~~ς~- ουκ &ν το~μείζονκαr τό-"~Λαττoν

25 τ~ λoγ~ χαρ~ενη ωνται, φανερον εσται τ~ και μικρον επι-

, σΤ'Υ)σαντι.

το,

"λ'

235 ΤOLουτον ()ν. εΙ 8ε άλ'Υ)θωςάπλΎ)ν._ XOCL

μεγέθει ποσ6Τ'Υ)τος

ματι το άπλΎ)ν είναι τ~ν ύπερκεψέν'Υ)ν οόσΙαν ο'ίεσθαι, κ&ν

,

,

μενον,

κεχωρισμέν'Υ)ν πως &ν ης πολυει8Ύ) xoct σόνθετον ύπολάβοι; 232 6η 8ε οό συμβαΙνει 'r(J) παρ' αότων καταό'Κευαζoμέν~ 86γ­ ~

( β ο λ''Υ)ν υπερ

θ'

,,(υπο β ε β 'Υ)κεναι , ~ πλεονα'ζ ειν 'Υ) κατασκευα'ζ"" ει' και ουτω τον Τ'Υ)ς

~,

οιανοιαν

τ~ν γαρ &ει8Ύ) τε XOCL &σχ'Υ)μάτιστον

Π'Υ)λικ6Τ'Υ)τ6ς τε πάσ'Υ)ς xoct τΎ)ς έν

ουνα-

' 1:"ανομοιων κατασκευα, ζ ων το'θ ειον, ~ ( α"λλ ο μεν ' ως θ ετον ε~ ~ \ ( , " ~"λ \ , τι νοειν εΙναι το υποκεψενον, ετερον οε πα ιν το μετεχο-

,

υπεραφουσαν

ΚΤ'Υ)νωοεις και ταπεινους Τ'Υ)ν

,

και

"

ά πλ Ύ) ν ε ί ν α ι

μΙαν

φ'Υ)σL

κα

εΠΙΚΤ'Υ)τον

xoct πάντ'Υ)

~ ι

και

σοφΙαν ~ 8όναμιν ~ κατ' &λλο τι των άγαθων ~χει Φ μ~

λεγομένοις έπάγ'Υ)ται. xoct ταυτα μεν εΙς τοσουτον.

231

, γαρ

επεισαγει

TLC~ 321 Μ. γραων δθλος έστtν Oό8;μΙα~ "ισχ~ν ~χων προς το 8είξαι ~ι' dΓj-a'7j'c-" ~ 1LTC:\, 10 ~ως &ν κατ' έξουσΙαν &\Ι.~!t68εικτος φέρ'Υ)ται, το λεγ6μενον

φωνων

, ασυν , ι θ ετον

τινα

τοότοις έπινοεί XOCL 8ια τοότου τ~ν τΎ)ς Π'Υ)λικ6Τ'Υ)τος ~ννoιαν

έ8ι8άχθ'Υ) παρα των συνετως &κροωμένων 6η πας λ6γος,

έαυτου το ζ'Υ)τοόμενον,

~

αμερ'Υ)

πoιoτ~των ηνων έμπτό>σεις πεΡL το ύποκεΙμενον

,

ταχα

230 οό8έπω xoct νυν' εΙς &κου6ντων cI:ιτα λαλ~σας. ~ γαρ &ν

των θεΙων

'λλ"

α

, , ΠΟΙΟΤ'Υ)των και

, "λ' ~, 'θ ο ι', Τ'Υ)νπαρα το π εον χαι""λ το ε αττον σιαφορα.ν καταμα 233 άνάγκ'Υ) γαρ πασα τον παρ'Υ)λλάχθαι ταυτα 8ιοριζ6μενον

είναι 8ιαφοραν πιστεόειν, των 8ε έναντΙων έν αόταίς ταις

ως

,~

εννΟ'Υ)σαι,

'ιl '/: ' ουκ εστι μι~ιν ηνα

' ("εννοια, πως ~ " ης και'κατα " τινα λ'ογον μιν καταλαμ β ανει 'Υ) αν

5 οόσΙαις τ~ν παραλλαγ~ν xoct τ~ν &νομοι6τητα τιθεμένων, μενον

\

~

συνσρομ'Υ)ν

έν -rPLcrt προσό>ΠOLς καΙ ύποστάσεσι μ'Υ)8εμΙαν τ~ν κατα το

95

229-236

LIB. Ι (LIB. Ι MIGNE)

'ι

VLBCTS 2 άσυνθετον: άσυστατον Β 3 κά.τά. 'rLva Τ 4 παρα: περΙ L2BT πλε'f:ον VCS 7 ~ΤΟL: εtτε L2 έν om V 8 aLιX. τουτο S 9 Τι: εtτε L2 13 ~xeL L ~XOL L2 έν post ιtxeL add VL 14 καθο itσΤL v immo intellege κατα τουτο 8 αύτό έσΤL ΤΟLουτο V 15 τε om ΒΤ 19 γΙνεταL V 20 ~ν ΤΟLουτον VL 21 ένενόεL BCT ν: ένόεL S έννοε'f:ν VL έννοεϊ: L2 23 καΙ post γαρ postea add L itμπροσθεν: πρόσθεν V

96

CONTRA

LIB. Ι (LIB. Ι MIGNE)

ΕΌΝΟΜΙΌΜ

τον

&πεφον ae: &πεΙρου πλέον

δρον.

ματος

&στε εΙ ιΧ π λ Ίj ν όμoλoγε~ την όπερκεψένΎjν οόσΙαν 5 xαoL\ΟLκεLως " "EXELV αυΤΎjν , \ προς \ εαυΤΎjν, (, ~ συνΤL θ'εσ θ ω τη κατα

\ απ ( λ ουν ~

το

324

Μ

.

xαoL\

σΤΎjσL

του

\"

,

xαoL απεφον

, 1:' ~ αΠΟι..,ενΟL

κωνωνL~

\ τας

"

EL

συναΠΤOμενΎjν.

" ουσLας

~\

ae:

ae:

ΠάλLν

τον ΡΎjθέντα παρ' αότου λόγον καθεξΊjς

λάβωμεν. ε Ιλ Lκ Ρ Lν ω ς, 15 ' -" πανΤΎj μLας OυσΎjς

φΎjσΙν, xαoL

ιaΙαν &ξΙαν. τΙ βούλεταL το ,

EL

\

\'

μεν

γαρ

εν

,

ΚΟLνΟΤΎjτL

ιΧ πλ Ίjς τΊj ς ο ό σ Ι ας , " νOOυμενΎjς κατα

,

τε

ΤΎjς

ΤΎjν

θ

αι..,Lας

~

εωρει

\ τας

" ουσιας,

,

,

ουκ

,

'βλ

απο

ΎjΤOν

ι

ΠOΙOυσΎjς

\,

το

ματαιον

\

,

xαoL

περφρεον

239 του λόγου. νυν ae: οό μέΧΡL τΊjς των ΡΎjμάτων αόΤ πατρΙ ΠLστευθεΙ"Ι), ά.λλιΧ ης κατα: τον τ~ς αΙρέ­

aυνατον ά.κτΙστου προς &κηστον aLαφορα:ν έννο~σαL, &ΚΤLστον

σεως

ae το πνευμα το &γLον, καθως έν τοίς προλαβουσLν ά.πο-

πιΧντων θεον τ~ς του υιου κα~ του άγΙου πνεύματος aόξ"l)ς

έΠLνο"l)θεΙ"Ι)

aLιΧνΟLα γυμνουσιΧ

ποτε τον

έπ~

20 ούaεν ~τερoν ~ παντος ά.γαθου κα~ θεΙου πριΧγματός τε κα~

20 aέaεLκταL λόγOLς.

380

λόγον

Τούτων οδν 01Jτως gχεLν ύπεLλ"l)μμένων παρα: πασL τοίς

νo~ματoς κατα: τον τ~ς αΙρέσεως λόγον ό θεος κεχωΡL-

καταaεχομένΟLς τον ιaLωΤLσμον του άπλουστέρου κ"l)ρύγματος,

372 Μ. σμένος έΠLaεLχθ~σεταL. εΙ ae ά.εt gνaοξος ό πατ~ρ ό ύπιΧρ385 χων προ των αΙώνων, aόξα ae του πατρος ό προαLώνLος υΙός, όμοΙως ae καt του· υιου aόξα το του Χρtστου πνευμα

τΙνα καφον gχεL τ~ν του υιου προς τον πατέρα συνιΧφεLαν atα: τ~ς κτΙσεως ά.ναλύεLν πεφασθαL, ώς έπιΧναγκες ε!ναΙ 25 η

καt ταύτη

συνα"taLον ~

καt τον

υΙον

μεταγενέστερον

25 το

ά.εt συνθεωρούμενον τ4'> υΙ4'> καt τ4'> πατρΙ, πόθεν ό

381 ο'ίεσθαL; οί)τε γα:ρ ~ γένν"l)σLς του μονογενους έντος των

σοφος οδτος καt έκ ποΙας παLaεύσεως το π Ρ ε σ β ύ τ ε Ρ ο ν

αΙώνων οί)τε ~ κτΙσLς προ των αΙώνων, &στε ούaενt τρόπιΡ

έν τοίς ά.χρόνΟLς καt το ΤLμLώτερον έν τοίς κατα: τ~ν

προσ~κεL τ~ν ά.aLιΧστατον φύσLν καταμερΙζεσθαt, καt μεταξύ·

φύσLν ημΙΟLς ά.ποφαΙνεταL, συγΚΡLηκως ύπεΡΤLθεtς του έτέρου

τ~ς πιΧντων ΠΟL"Ι)ηκ~ς αΙτΙας aLαστ"l)μαηκ~ν ηνα παρενεΙρεLν

το ~τερoν καt atα: τ~ς του ένος πρoΤLμ~σεως το έφεξ~ς

Ι4

Joh

Ι,9

VLACTS Ι usque ad 7

Ι9-2Ο

cf supra § 278 sq

έστΙ ν 3 ύποτ~θε'i:σα. ν 6 verba ab έξ α.ότου SE: συνεπ~νοε'i:τα.~ om Τ ΙΙ ποτε (om τον) Τ SLxιx. του πνεύμα.τος τον μονογενη VL Ι5 ά:πoτέμνετα.~ libri ν, correxi 2Ι οΟν om V ν 22 ύποSεχομένο~ς CT 25 τα.ύΤΊ)ν S

ΙΙ

Hebr

ΙΙ,3

Ι5

Gen

Ι,Ι

Matth 24,35

VLACTS Ι μ-η: μεν CT 5 μεγάλΊ)ν αΙτΙαν κα!. aύναμιν τη των ά.ποτελεσμάτων ένθεωρείσθαι βραχύ15 ΤΊ)η; ά.λλ' ώς οδν οό aυναμένου το τέλειον έν πα.σι τί{) έξ

αότου συνυποστΊ)σαι; κα!. πως αόΤc'ϊ> συμμαρτυρεί το ά. ν ώ­ τατ6ν τε κα!. κυριώτατον, εΊπε Ρ έλάττονα τΊ)ς

j

20 πάντως ~ τψ~ κα!. ~ a6ξα του

381 Μ. κατασμικρύνΊ)ται.

ά.π6aειξιν ~_,'t'oG

προτεθέντος

&πλούστατε;

ζΊ)τούμεν6ν έσην, θρωπος ~χει, φύσιν έστΙν'

εΊ

ά.λλ'

ά.λλ'

ηνα

οό

κΙνΊ)σιν

αότο το

δ πολλου

τουτο,

aέω

φαΙΊ)

κα!.

~να μ~

μαθείν

aLcX. το δπερέχον ημωμένου

ποΙα οδν εόπρεπ~ς αlτΙα

φΊ)σΙν.

οlκεΙως

τ ά ξ ι ς ένθεωρε ίται ; ά.λλ'

π6θεν

~χoυσιν

οδν

~

ταίς

&λλοθεν,

συμφυ~ς

εl

VLACTS

~τερoς

γα.ρ

ένεργεΙαις τα.ς

του

οόσΙας

ά.νέμου

ό

λ6γος

κα!.

&λλα

πως οδν ΟΟτος

aεΙκνυσι κα!. τον του

εΙναι

παρΙσΤΊ)σιν;

μ~

423

αότοίς

'ίσως το δ φειμένον τΊ)ς οόσΙας

κά.κείνο

aL'

VLACTS

ά.λλ' έγω κα!. αότου τούτου aέομαι τ~ν αlτΙαν

ι 'r σoφc'ϊ> τούτ({) λ6γ({) , lSη ταίς ένεργεΙαις τα.ς οόσΙας γνωρΙζομεν, ένέργεια ae: του 421 αν ' θ ρωπου ι (, Ι "λ ~ , Ι ,Ι Ί) οικια και το π or.ov. εκ τουτων αρα κατα10

προεπινοείται ταυτα περ!. θεου γινώσκειν; ώς έν τη βρα­

419

ae: οόχ ό αότος

εl

τΊ)ς τε οόσΙας κα!. τΊ)ς ένεργεΙας ό λ6γος, ά.λλα. aιάφορον έφ'

ά.ποτελέσματα, πως ΟΟτος το του θελ~ματoς ~ργoν συ μ5

149

aL' ~ν ό υΙος κατα. τ~ν οόσΙαν ~λάττωται, τΊ)ς

μαθείν,

ae: τc'ϊ> λ6γlJ! κατασκευάζεται το ~ργoν εΙναι του πατρος τον υΙ6ν, ~ργoν ae: πάλιν του υιου το πνευμα, πάντα ae: τα. ~ργα προαφέσεως, οό φύσεως τον πατέρα ενωσεως, έν παντι.

416-423

f

\

σκoπ~σωμεν, καταλαμβάνεσθαι

τΙ

λέγει

τ~ν

~ργoν οόσΙαν

του του

ι 8~' ~ς VL 2 verba ab έν τοΤς usque ad ΙΧύτοΤς 3 ούκ ΙΧύτος libri ν, conexi 9 πιχρΙΧλιχμβά.νε~ Τ 10 πλοΙου ίη ras corr ex πλοότου V ΙΙ έτεκτ~νιχντo S λόγω τούτω V 14 πλιχτυόνυχον V πλιχτυώνυχιχ S 15-16 των ζ'Υ)τουμένων VL 16 εΙ-κΙν'Y)σ~ν: ούχ (sic Ι )ε~ ηνιχ κτ:ησ~ν ~ κΙν'Y)σ~ν V et ίη marg σ'1)μεΙωσιχ~ 21 verba τον λόγον usque ad 23 του ζ'Υ)τουμένου om L 23 τα post τιχυτιχ add S om ceteri ν 25 γ~νoμένων S πιχρα του (Sντος om Τ 27 κάκεΤνιχ S το addidi

om VL

1

00

·1·

v

15° ένεργ~σιΧντoς;

~θ'Y) λέγo~.

τη

1

CONTRA EUNOMIUM τον

υΙον

έργιΧσιΧμένη

μεν ο ς έκεΙν'Υ)ν

λέξε~

c1

άλλ' οότος,

ε~περ

τα

συν­

ένεργεΙCf

μόν'Υ)ν,

το

ae

εργεΙιΧLς, &ς

ΠιΧΡιΧμετρού­ ζ'Υ)τούμενον

"

ΚΙΧΤΙΧ 'εΌ

5 ~ττoν έν άa~λcμ μένε~, ε~περ ~ ένέργε~ιΧ των ΠιΧρεπομένων

5 σάμενος

ΤLς εΙνιΧL τn πρώτη ούσΙCf xιxt ΠιΧρα σου μεμιΧρτύρ'Υ)ΤιΧL. ΚιΧθως

συ

λέγεLς,

xιxt

aεΙκνυΤιΧL

,

προσεχες

Ι

τωιΧυΤ'Υ)ν

,Ι

ενεργε~ιΧν

ούκ ~χων

,Ι

XΙXL τουτου ΠιΧΡιΧστ'Υ)-

aL' έκεΙν'Υ)ς τ~ν του πνεύμιΧτος φύσLν άνιΧλογΙσιΧσθιΧL. τοΙνυν 'aεϊ:ξόν η ούσLωaες ~ργoν του πνεύμιΧτος, a~' 00

427 ~

424 ιΧ{)Τ'Υ) γαρ τί{) ~ργCΜ τί{) πιχρ' ιΧύτ~ς άποτελεσθένΤL συμ­ ΠιΧρεκτεΙνεΤιΧL,

εΙ γαρ ΤιΧϊ:ς έν­

συ φής, ιχι oύσΙιΧ~ ΚιΧΤιΧλιΧμβάνονΤιΧL, άΚιΧτάλ'Υ)­

πτον εΙνιΧL τ~ν του πνεύμιΧτος φύσtν δμoλoγ~σε~ς,

ούaεν

151

423-429

ΤΟLούτου τ~ς ΤΡΙΤ'Υ)ς ούσΙιΧς θεωρουμένου.

σοφώΤιΧτε, ΚιΧτα τον σον λόγον

ιΧύτον

aε~κνύε~

πάντως,

LIB. Ι (LIB. Ι MIGNE)

ΚιΧτεtλ'Υ)φένιΧL φης τ~ν ούσΙιΧν του πνεύμιΧτος, ~ 5λος ύμϊ:ν

aLιX του

δ Ιστος τ~ς άράχν'Υ)ς τη έΠιΧψn του λόγου περφρυ~σεΤιΧL.

άποτελέσμιΧτος, ού ae ιΧύτ~ ΚιΧτα τ~ν φύσLν ~ ένέργεLιΧ ~ης

εΙ γαρ έκ τ~ς προσεχους ένεργεΙιΧς ~

ούσΙιΧ γνωρΙζεΤιΧL

το τρύΠιΧνον έξεφγάσιΧΤΟ, άλλ' 5σον σύμμετρον ~ν προς τ~ν

ae ούσtώa'Υ)ς του πνεύ­ μιΧτος ούaεμΙιΧ, ΚιΧθάπερ του ΠιΧτρος μεν τον υΙόν, του ae ... ULOU το\ πνευμιΧ φιΧτε, ιΧνεΠLγνωστος ΠιΧντως 'Υ) του πνευ-

του σκεύους άπεργιΧσΙιΧν, τοσουτον ~ τέχν'Υ) aLιX του χεφουρ­

μιΧτος φύσLς xιxt άΚιΧτάλΎjπτoς aLιX τούτων συνωμολόγ'Υ)ΤιΧL,

10 έστΙν, άλλα ποσον ιΧύτ~ς μόνον ένθεωρε'i:ΤιΧL τί{) ~ργCΜ'

10 ΚιΧτα τον ύμέτερον λόγον, ένέργεLιΧ

&ς γαρ ού πασιΧ ~ του ΧιΧλκεύοντος aύνιΧμLς συγκ~ν'Y)θείσιΧ

γουντος

έν~ργ'Y)σε,

πολλα ΚιΧΙ ΠιΧντοaιΧπα ΚιΧτεργάσιΧσθιΧL

15 aυνιΧτως ~χoυσιΧ, ο{)τω το μέτρον τ~ς ένεργεΙιΧς έν έιΧυτί{)

425 aεΙκνυσtν δ πιχρ' έκεΙν'Υ)ς γενόμενος. το ae ζΎjτoύμενoν ούχt το ποσόν έση τ~ς ένεργεΙιΧς, άλλ' ιΧύτ~ του ένεργ~σιΧντoς

384 Μ. ~ ούσΙιΧ.

f:

ΚιΧτα τον ιΧύτον ae λόγον xιxt εΙ atιX του πνεύ­

ΛΙ

Ι

,Ι

'~ΛI'

μΎjaεμLας ιΧύτ~ν ένεργεΙιΧς τ~ς ΚιΧθ'

428

'"

ι ΠιΧΡιΧΟ'Υ) λ ουσ'Υ)ς.

'' εt' ' ' οε

~ τουτο

ύπόσΤιΧσLν νοουμέν'Υ)ς

'" Ι ΟLιΧπεφευγε

, Τ'Υ)ν

'λ'Υ) Ψ Lν, ΚιΧΤιΧ

πως aLιX του μ~ ΚιΧτεtλ'Υ)μμένου ~ ύπερκεtμέν'Υ) ούσΙιΧ κιχτιχλιΧμβάνεΤιΧL;

εΙ γαρ

άγνοεϊ:ΤιΧL του

υιου το ~ργoν,

5περ

έστΙν, &ς cpιxcrt, το πνευμιΧ, ούa' ().ν έκεϊ:νος έΠLγνωσθεΙ'Υ)

μιΧτος (5περ ~ργoν όνομάζεL τ~ς τί{) υΙί{) ΠιΧρεπομέν'Υ)ς έν-

πάντως, τη άa'Υ)λΙCf του τεκμ'Υ)ΡLουντος συσΚLιΧζόμενος' ΚιΧΙ

20 εργεΙιΧς) ΚιΧτεtλ'Υ)φένιΧL λέγοt του μονογενους τ~ν φύσtν, ού­

20 εΙ του μονογενους ~ ούσΙιΧ τί{) τρόπcμ τoύτcμ aLιΧλιΧνθάνεL,

aεμΙιΧν σύσΤιΧσLν δ λόγος ~χεL, πάλLν xιxt ένΤιΧυθιΧ τ~ς έν­

πως aLιX τ~ς λιΧνθιΧνούσ'Υ)ς ~ άνωτάτω

εργεΙιΧς μεν τί{) άποτελέσμιΧη συμΠιΧρεκτεtνομέν'Υ)ς, τ~ν ae

φιΧνερωθ~σεΤιΧL, τ~ς του πνεύμιΧτος άa'Υ)λΙιΧς ΚιΧτα άνάλυσLν

φύσLν έιΧυτ~ς τε xιxt του ένεργουντος aLιX του ΚιΧτεργιΧσθέντος

a~ιX του υιου προς τον ΠιΧτέριΧ aLιΧaοθεΙσ'Υ)ς; &ς έκ τούτων

σιΧφως άποaεΙ~~υσθιΧL xιxt aLιX τ~ς των έχθρων μιΧρτυΡΙιΧς

ού aεtκνυούσ'Υ)ς.

426

xιxt κυρ Lωτάτ'Υ)

aεaόσθω ΤιΧϊ:ς έν-

429 το άΚιΧ~(fλ~;:;oν εΙνιΧL πάντ'Υ) του ΠιΧτρος τ~ν ούσΙιΧν. πόθεν

εργεΙιΧtς τας ούσΙιΧς γLνώσκεσθιΧt. ούκουν ~ πρώτ'Υ) ούσΙιΧ

οόν δ όξυaερκ~ς οότος δ τα άνύπιΧΡΚΤιΧ βλέπων τ~ν των

aLιX του έξ ιΧύτ~ς ~ργoυ γνωρΙζεΤιΧL xιxt τ~ν aευτέΡιΧν &σιΧύτως

άφιΧνων τε xιxt άΚιΧΤιΧλ~πτων φύσLν aL' άλλ~λων ιΧύτός τε

'ΊνιΧ ae xιxt τουτο

συγχωρ~σωμεν,

το ~ργoν το πιχρ' ιΧύτ~ς γενόμενον aεΙκνυσt. τοΙνυν εΙπέ,

c1

τ~ν ΤΡΙΤ'Υ)ν

σοφώΤιΧτε, τΙ το aεtκνύον έστΙ, μ'Υ)aενος ~ργoυ

S 3-4 περψετρούμενος v 7 των ... άποτελεσθέντων V 9 ού 8ε scripsi: ού8ε (άλλ' ούκ vitat propter sequens άλλα) τ~ν orn Τ φύσLν orn L 10 πόσον VLAS το supplevi cf 17 ΙΙ έν orn Τ 17 το ποσόν VL: πόσον ACTS ποσον v 18 εΙ 8ια: ~ 8tcX VL 19 οπερ orn Α V 21 δ λόΥος σύστα.σtν V 22 8ε orn L 23 τε τ:ης L 25 τουτο: του L 8t8όσθω Τ 28 ΥLνόμενον ACTS v

VLACTS ι 6 τtς orn CT

τον υυ)ν: τ~ν ούσΙα.ν

βλέπεL xιxt ~μϊ:ν έγκελεύεΤιΧL, έκ των ~ργων τας ούσΙιΧς xιxt έξ έκεΙνων τα ~ργιΧ λέγων ΚιΧΤιΧλιΧμβάνεσθιΧL;

VLACTS ι ΤΡΙΤ1jς: θεΙα.ς CT 2 ώς: κα.θως VL 3 δμολΟΥ~σεLς φύσLν V φύσLν άνα.λΟΥLσα.σθα.L L (cf ad v 5) 5 έκεΙνου VL άνα.λογLσα.σθα.t φύσLν V 6 ~ρyoν ούσLω8ες VL 7 ύμ'Lν: ~μ'Lν ΑΤ 10 ~μέτερoν v . ΙΙ -12 υΙοί) 8ε CT v 12 κα.Ι post πάντως add V 15 8Lα.πέφευγε τοUτο V πέφευΥε CT 16 8tcX orn Α v 18 φ1jσL S (cf 7 et 12) 20 εΙ: ~ L 8Lα.λα.νθάνοt Α 23 8tcX orn V 25 πάνΤ1j orn V

v

152 430

τοιοατον άποφιΧ(νετιΧΙ ~όγμιΧ, t3ε~ξάτω πως τ~ ν ά μ φ ~ σ β~­

Ent ΤιΧίς ενεργε(ιΧις ψησ~ν άμφιβολ(ιΧν t3ΙιΧλύειν εκ των

C1v

ης ιΧότον εκ των μιΧΤιΧ(ων ύπoλ~Ψεων επι

τους άνθρωπ(νους λογισμους μεΤιΧγάγοι; τaς Ent ΤιΧίς εν5 εργε(ιΧις άμφιβολ(ιΧς o'~ετιΧΙ t3uνιΧτον εΙνιΧΙ t3ιa τ~ς ΚιΧΤιΧλ~­

435

λ'Υ)ΠΤΟ

\, β λλ' " το ιΧμφι ιχ ομενον εις

,

πισην

" ,\, ιΧγει; ει μεν γιΧΡ

'"

,

"t::' εργε~ιΧς ε~εΤιΧσ~ς,

Ι" ως ιΧν

~" o~ιχ

ΤιΧυΤ'Υ)ς

' "

προς

την

συνεσιν

\

'Υ)ι

20

'

ΤιΧυΤ'Υ)ς

,

ιΧποτε

λ

, , 'εργου

θ εσ εντος

~ θ φιΧνερουσ ιχι

'Υ , το ~ 'Υ)τουμενον

λέγε~' πάλιν t3E: τ~ς τοα μονογενοας οόσ(ιΧς ζ'Υ)τουμέν'Υ)ς ~τις

, ι (\ " ,Ι " ,.." Ι , ι εστιν, ον ειτε ενεργεΙιΧν ειτε η Τ'Υ)ς ενεργε~ιΧς ιΧποτελεσμα.

λέγε~ (κέxρ'Y)ΤιΧ~ yap έΚιΧτέρcr των λόγων), εκ τ~ς τοα πε­ ΠO~'Y)κότoς φ'Υ)σιν οόσ(ιΧς ε.ί5κολον εlνιΧ~ t3~ιΧλύειν τ~ν περι

()λος δ κόσμος. "

ι

'Υ)

κιχ~

θ εου ~

,

,

ουΡιΧνος

ζ'Υ)τε(σθω ~ε ΚιΧθ' υπόθεσιν

,,'

oυσ~ιΧ,

"~

εστω

ουΡιΧνος

\

,Ι

φιΧνεν

\,

Ι

εΚιΧστcr

περ~

....,

θ

τη

'

εωΡ~ λόγ4> συναγωνΙζεταL' λέγω ae άπο των πασL γνωρΙμων τα: ύπο25 aεΙγματα.

ό τοα πυρος το

φως τεθεαμένος καΙ τ~ς θερ­

μανΤLκ~ς αότοα aυνάμεως εΙς πείραν ελθών, εΙ &λλ4> ΤΟL-

VLACTS ι ιχυΤΟLς: ιχυτης Τ ν post ιχυΤΟLς lacunam statui, ipsa sententia ita suppleri potest 8LελέγχεσθΙΧL λόγον. de initio sequentis sententiae nihil certi explorari potest nisi noνum exordium ibi factum esse a noνa Eunomii citatione, e qua Ρ 156, 5sq nonnulla verba iterantur, quae nondum allata fuerant: maior igitur lacuna est. cap 29 incipit Ρ 148, 26 at cap 32 Ρ 156, 4 ordiri constat. ίη lacuna igitur periit totum cap 30 (cf Ρ 6) et magna pars capitis 31 4 ιΧποσΧΟLνΙζουσL VL ex coniectura, ut hiatum explerent 5 γένεσLς VLAS ν 6 του: "ίι του S έλεγχέ­ θω Α ν

φθέντος. καΙ γα:ρ δπως &ν gXrJ προς &λλ'Υ)λα τα: εΠLφαLνό­ μενα έκάσΤ4> γνωρΙσματα, οί}τως εξ άνάγκ~ς καΙ τα: ύπο-

444 κεΙμενα ~ξεL.

καΙ εΙ μεν εναντΙως gχεL τα: γνωρΙσματα,

εναντΙα χρ~ πάντως λογΙζεσθαL καΙ τα: aLιX: τοότων a~λοό15 μενα,

&σπερ

εΙ ae ταίίτα

aL'

ώσαότως,

ouae εκείνα έτέρως.

καΙ

αΙνΙγματος τ~ς των aένaρων φόσεως τους καρ­

πους ό κόΡLος εΙναΙ φ'Υ)σL τα: σ~μεία, ώς οόκ επαλλασσο­

μένων παρα: φόσLν των ΤΟLοότων, ouae τοίς κακοίς των άγαθων ouae το gμπαλLν τοίς καλοίς των εναντΙων εφαρ20 μοζόντων (εκ γα:ρ των καρπων, φ~σΙ, τα:

atvapa γνωρΙζεταL),

οί}τω καΙ τοα καρποα τ~ς προνοΙας οuaεμΙαν gχοντος aLa, , \ \, , ι

φοραν,

μLαν

xaL

~

ορωμεν

,Ι

τ~ν

τους

καρπους

τουτους

εκ-

βλαστ~σασαν φόσLν, κ&ν εκ aLαφόρων ό καρπος των atv-

445 aρων προβάλλ'Υ)ταL. 25 γνωρΙμων ι

ι

ωσαυτως

οόκοαν aLιX: των τη ~μετέρ~ καταλ~ΨεL

(γνώΡLμος ae ~μίν εσΤL τ~ς προνοΙας ό λόγος

,\

,

εΠL

πατρος

τε

Ι ~ xaL\ ULOU

θ

ι

εωρουμενος

)'

,

αναμφL-

20 Matth 7, 16

VLACTS ι ΤΟLΙΧύτη θερμότηΤL S 2 ιΧπιχχθήσεΤΙΧL libri ν, correxi cf 156, 6 (4 ένιχγ. cf 153, 16) 3 8LιX της ιχΙσθήσεως om Α ν 4 ένιχγομένης V 5 ένεργήσεLε: ένιχργη εΙεν V ένιχργης elvιxL L 6 ίη τον ιχυτον suspicio movetur correctionis dogmaticae, sed tamen nihil mutandum esse videtur 7 κΙΧθορωμεν libri ν, correxi 8 φθιχσάντων CT 9 έτερογενους: έτέρου γένους VL 10 τε οω ν ΙΙ xιxt γαρ om VL 12 γνωρΙσμΙΧΤL L sed ιχ sscr man ead 16 &σπερ om ν 17 ε!νιχΙ φησLν ό κύΡLος Τ 19 κιχλΟLς: ΚΙΧΚΟLς L 21 xιxt om VLS μη8εμΙιχν S Gregorii

Ν ysseni

Opera

Ι

ΣΙ

CONTRA EUNOMIUM

LIB. Ι (LIB. Ι MIGNE)

&π6φασις πάντα &λλ~λoις δμοια κατασκευάζουσα ~~α το

τοα μονογενοας προς τον πατέρα, ~~α της ταυτ6Τ'Ί)τος των

της γενν~σεως δμοιον, &νθρωπον κύνα κάμ'Ί)λον μαν έλέ­ φαντα πάp~αλιν καΙ τα &λλα πάντα, δσα κατα τον δμοιον

&ΠOστΊjνα~

389 Μ. ~pγων, τρ6πον,

μεν

&ναχθΊjνα~ ~~α

το

~ε

λέγε~

των

έπΙ

τον

&κολουθείν,

της

της

φ'Ί)σΙ,

τc7>

5 τα παΡαπλYJσ(ως τ~κτ6μενα, &λλ' ~καστoν έκεΙνCΜ μ6νCΜ, παρ'

γενν~σεως

οδ τ~ν γένεσιν ~χει; &λλ' εΙ τοατο λέγειν έβούλετο, τc7>

της

τΙκτοντι δμοιον ~~ει το τικτ6μενον &πoφ~νασθαι, ουχι τ Ρ 6-

γεν-

&

450 ΠCΜ

της &νάγΚ'Ί)ς των &πo~εΙξεων' ώς β~αΙως ~μίΧς ~ πεp~oυσΙα 10

της έν τc7> λέγ;~~-- τέχ~~ς- καταναγκάζε~ νo~ς συντ(θεσθα~.

447 γενν~σεως τον

&κ ο λ ο υ θ ε ί ν τρ6πον

λέγε~

τΊjς

τ c7>

τοίς

δμo~6Τ'Ί)τoς.

δ

τ Ρ 6π ο ς

τ Ίj ς

&λλ'

8

μεν

,

,

Ι

εις τουναντιον

,

'"

αυτCΜ

"

πεpιτpαπε~'Ί)

ι

το κατασκευασμα.

,\

ει

γαρ

δσον το

τc7> γεννωντι το τικτόμενον δμοιον ~λεγε, φpoα~α πάντα καΙ &νυπόστατα τα φΙλοπόνως αυτc7> συντεθέντα περΙ της &νο­

μένων ζφων πάντων ~ των πλεΙστων δ αυτ6ς έση της γεν­

γ ε ν ν ~ σ ε ως

τρόπον.

ουκουν ocv

15 τρ6πος της δμοι6ΤYJτος. έπε~~~ τοΙνυν των ~ια σαρκος τ~κτo­

τ Ίj ς

δμοιόΤ'Ί)τος

10 τc7> γεννωντι το γεννώμενον, τοατο ου ~έχετα~, ώς &ν μ~

τη ς

γνωρ~σθη τρ6πος γενν~σεως, συναπε~εΙχθ'Ί) τoύτCΜ καΙ δ

ν~σεως τρ6πος, &κ ο λ ο υ θ ε ί ~ε κατ' αυτοός

γενν~σεως

εΙκός έση καΙ έν τη φύσει θεωpε~ται, το δμοιογενες e!vαoL

εΙΡ'Ί)μέ­

τ ρ 6 πcμ

τεχνικον κα1 περιεσκεμμένον τ~ς &ποφάσεως.

~ ουκ &λλ~λoις φ'Ί)σΙν δμοια

προνοΙας

ν~σεως τρ6πCΜ τον τρ6πον της δμo~6Τ'Ί)τoς.

'"\

449 τρ6πον τΙκτεσθαι πέφυκεν.

'Αλλ' lvαo μ~ τοατο νΟ'Ί)θη, ώς έξ &νάγΚ'Ί)ς τ~νoς β~α-

5 σθεΙς

"

Ι57

, ,.,' ι ., , , βολος γ~νετα~ κα~ 'Ί) κατα Τ'Ί)ν φυσ~ν oμo~oΤ'Ί)ς κα~ κo~νων~α

καρπων της προνοΙας γνωp~ζoμέν'Ί).

446

445-452

μοιόΤ'Ί)τος των ουσιων &ΠYJλέγχετο.

,.,

451

ΝυνΙ

~ε

όΤ'Ί)τος

τpόπCΜ

~πεσθαι.

γενν~σεως τοατο

~ε

τρόπον

τοίς

φ'Ί)σΙν

&κριβως

δμοι-

έπισταμέ­

τ c7> τ Ρ 6 π CΜ

νοις έξετάζειν έννοΙας λόγων &~ιανόYJτον παντελως πως ουχ

δ μ Ο ι 6 Τ'Ί) τ ο ς, πάντα

εύpεθ~σεται; τΙ γαρ ~εί νοησαι γενν~σεως τρόπον &κού­

τα κατα τον αυτον τρ6πον ηκτ6μενα δμοΙως ~ξε~ πάντως 20 προς τα δμοΙως γεννώμενα. [τα γαρ τc7> αυτc7> δμοια καΙ

448 &λλ~λoις έστΙν δμοια.] εΙ οον δ της γενν~σεως τρ6πος, καθώς φ'Ί)σιν δ της αtρέσεως λ6γος, έαυτc7> το τικτ6μενον

σαντα, πάνυ των &πόρων έστΙ το σχημα τοα &ποτΙκτοντος 20 ζφου λέγει ~ τ~ν

,

χρονον

,"

'Ί)

το

δpμ~ν

~

~'λλ'ψ οια συ 'Ί) εως

τ~ν

~ιάθεσ~ν

~ θ α~ τε λ ε~oυσ

~

τόπον

~

\"εμ β ρυον; 'Ί)"

το

αυτων των γενν'Ί)ηκων μέμν'Ί)ται τόπων; ~ ταατα μεν ουχι

δμοιοί, οδτος ~ε κατ' oυ~εν έν ταίς ποικΙλαις των ζφων

~τεpoν ~ε των κατα τ~ν γένν'Ί)σιν θεωρουμένων λέγε~; καΙ

~ιαφopαίς &λλo~oαται, &λλ' δ αυτος έπΙ των πλεΙστων έστΙν,

452 πως &ν μάθοιμεν το λεγόμενον; το γαρ &κυρον καΙ &σ~-

25 εύρεθ~σεται ~ καθ6λου καΙ ~Ιχα ηνος ~ιoρ~σμoα γενομέν'Ί)

25 μαντον τΊjς τοα

τ Ρ ό π ο υ λέξεως έπ~~ιστάζε~ν ~μίΧς τοίς

σYJμαινομένοις παρασκευάζει, έπΙσYJς πάντων ταίς υπονοΙαις

VLACTS Ι55, 25 et

om S 6 ~pγων: λόγων VL fortasse ex Ρ Ι55, 6, Ι59, Ι2 repetitum άνα~εLχθηναL V 6-7 τον της γεννήσεως τρόπον: haec verba Eunomii iam ίη lacuna initio § 439 exstitisse ibiqup intercidisse indicio sunt verba ibi sequentia (ρ Ι54, 5 μ'Yj~εν πολυπραγμονεΙσθω -ή γένν'YjσLς) 7 τρόπον: λόγον V Ι3-Ι4 &ν γνωΡLσθΊj correxi: &ν γνωΡLσθεΙ'Yj VLAC (άν γνωΡ')S ν άναγνωΡLσθεΙ'Yj Τ Ι4 της ante γεννήσεως add V τουτο L Ι9 verba όμοΙως usque ad 20 προς τα om V πOCντως om Τ 20 γεννώμεθα S verba inde a τα γαρ τcj> usque ad 2 ι έστΙν 8μΟLα. om Α ν, scholium delevi 2Ι έστΙν ante 8μΟLα om CT 25 εύρεθήσεταL καΙ -ή κ. S καΙ om CT ι τ~ν

υποπιπτόντων καΙ κατ'

rcrov έκάστου το &συνάΡΤYJτον προς

το προκεΙμενον έχόντων. ώσαύτως ~ε καΙ δ φ'Ί)σιν δμοιό-

VLACTS 4 indicavi 9

ψήσεL S 5 έκε'Lνο μόνον S 6 interrogationem καΙ ante εικός add VL καΙ om S θεωρε'LσθαL S όμΟLογεννες V όμογενες CT ΙΙ εΙς om ν Ι2 λέγεταL V συν'ηθέντα VL Ι5 ψ'YjσΙν τρόπον V Ι7 λόγον VLCS ν λόγωL Α άνό'Yjτον L πως ούχ S: πως om VLACT πως ούχ om Α ν ι8 τΙ 8e'L γαρ V ι8-Ι9 άκούσαντες ν 20 ζφου om Α ν 23 ~έ ΤL των L 24 μOCθωμεν ν 25 ύμας S 27-28 έχόντων προς το προκεΙμενον Τ

1 ,\!

CONTRA EUNOMIUM

453 θεΙας γνωρΙμων άποσκοποσντες.

aLcX τ~ς crUV1j-

γεννώμενον

392 Μ. έστ~ a~αστολ~, το τελε~ωθεν ζι'J}oν έν τη a~απλάσε~ των σπλάγχνων έπΙ το ~ξω προάγουσα, το ae: γεννώμενον r1vθρωπός έστ~ν ~ ~ππoς ~ βοσς ~ δ η &ν τύχη a~cX γενν~-

454 σεως ύφ~στάμενoν. 10 τ~κτoμένoυ

πως τοΙνυν δ

τρόπος

~πετα~

τ~ς δμο~όΤ1jτος τοσ

τι'J}

ν ~ σ ε ω ς, εΙπάτω αύτος οδτος ~ μα~ευτ~κ~ν έπα~aεύθ1j τέχν1jν.

τρόπιμ

ε'~ ης ύπ'

τ~ς

γεν­

αύτοσ

τ~ν

r1λλο γάρ τ~ δ τόκος καΙ

το έκ τοσ τόκου r1λλο καΙ a~άφορος έφ' έκατέρου δ λόγος. 'Ότ~

μεν

οδν

έπΙ των a~cX σαρκος ηκτομένων

ψεuaός

15 έστ~ το λεγόμενον, ούaεΙς &ν άντεΙπo~ των νοσν έχόντων.

455 εΙ ae το πo~ε~ν καΙ το κατασκευάζε~ν ν~σεως

όνoμάζε~,

γ~νoμένoυ

νομα; C 9 γενηθΎjνα;~ Τ sscr νν ην~ om V 10 τόπω Τ 13 ύφεστως VS (-ως) 15 του om VL 18 ήμΤν S 19 ήμετέρo~ς VS 20 ήμων VLCT ν έμψηφΙζουσα; S 21 βα;ρβάρου V 23 ~τερoν: ήμέτερον S των κα:τιΧ: το κα:τιΧ VL 8Ιλημμα: ν 26 γενέσε~ S τη γεννήσε~ om V 27 γεγενΎjσθα;~ VLAS ν cf 169,19 27-28 &γέννητον om V

22 Gen 2, 7 cf Ι Cor 15, 47-49

VLACTS ι έα;υτου: α;ύτου V γενόμενος VL 5 τοΙχους: κυκλους V (cf 6 κυκλιμ) 10 80γμάτων: 8~8α;γμάτων VL ΙΙ &στε V 12 verba 8έξα;σθα;~ usque ad 13 πΙστεως om L 17 ύπονοήση V ύπoνoήσε~ L 17-18 συμφέρεσθα;~ V 19 έα;υτω pr VL 21 του ante συν8υα:σμου add V 22 χου VL: χρ~στoυ ACT ν χοος S δ μεν id est Abel, δ 8ε autem Adam (cf Ρ 170,5) qui χοΊ:κος apud Philonem et Paulum appellatur 24-25 &ντεπα;ρ­ εξά.γεσθΙΧL L 25 verba ο{)τε ό &ν usque ad γεννίXσθιx~ om ACT ν

170

-

CONTRA λ'

του

ογου,

••

-

ως ειχυτου

LIB. Ι (LIB. Ι MIGNE)

ΕυΝΌΜιυΜ

,

πιχτεριχ

, .ειχυτου-

'λ

κιx~

πιχ

.,

~ν

υ~oν

,

496-503

171

έν6τητος έπΙ πιχτρος XΙXL υιου σrιμιx~ν6μενoν πλ~ν κιχτα τ~ν

ιχμ-

φοτέρους νoμΙζεσθιx~' &νθρωπος γαρ XΙXL οδτος κ&κείνος,

λ'ογος της ~"" - ουο ~ι 'θ'" oυσ~ιxς επ~ των κo~νoς' νητος εκιχ-

οόσΙιχν ιxότ~ν' τα γαρ λo~πα των &γΙΧθων, 8σιχ έπ~θεωρεϊτιxι

κιx~

τη φύσε~, κοι.να πρoκείσθιx~ πασ~ν εΙπών ης κιχΙ το!:ς a~ιX

τερος, λoγ~κoς όμοΙως, νου XΙXL έπ~στ~μης aεκηκος ώσιχύ-

κτΙσεως γεγενημένo~ς οόχ άμιxρτ~σετιx~. οίον ΟΙκτΙρμων κιχΙ

, ο•

497 τως. εΙ οδν ό τ~ς &νθρωπ6τητος λ6γος έΠL του ' Αaαμ

4:05 Μ. έλε~μων ό κύρ~oς, πιχριΧ του πρoφ~τoυ λέγετιx~. ζεσθιx~'

τ~ς ύπάρξεως τη φύσε~ τ~ν πιxριxλλιxγ~ν έμπo~oύντων, &λλ'

ΓΙνεσθε γαρ

οΙκτΙρμονες κιχΙ Mιxκάρι.o~

OL

έλε~­

ikp' οδν, ε~ τ~ς a~ιX πρoσoχ~ς κιχΙ

μονες κιχΙ 8σιχ τo~ιxυτιx.

ώσΙΧύτως ~χε~ν τη κo~νη των νηφ6ντων συγκιxτιxθέσε~ a~ω10 μoλ6γητιx~ XΙXL οόaεις &ντεΙπo~ τούτcr μ~

τιχυτιχ βού-

501 λετιx~ πάλ~ν ό κύρ~oς XΙXL ~μας γΙνεσθιχ( τε κιχΙ όνομά­

κΙΧΙ του "Αβελ τιί> πιχρηλλιχγμένcr τ~ς γενν~σεως οόχ ύπιxλλάσσετιx~, οόaεμΙιχν οί5τε τ~ς τάξεως οί5τε του τρ6που

έπ~μελεΙιxς τιί> θεΙcr βoυλ~μιxτ~ έ~υτoν όμοι.ώσιχς &γΙΧθος ~

σφ6aριχ του

10 οΙκτΙρμων κιχΙ έλε~μων έγένετο ~ πραος κιχΙ τιxπε~νoς τη

έλλεβ6ρου aε6μενος, τΙς ~ &νάγκ'Υ) κιχτα τ~ς θεΙιχς φύσεως

xιxpaL~, κιχθως μεμιxρτύΡ'Y)ντιx~ πολλοΙ των άγΙων έν το!:ς

το πιχράλογον τουτο τ~ς έννοΙιχς κιxτιxσκευάζεσθιx~ ;

πρoτερ~μιxσ~ τoύτo~ς γεν6μενo~, πιχρα τουτο ~ν εισ~ προς τον

498

Πιχτέριχ ~ι

κιχΙ

~.

υΙον ,

πιχρα ,.

,

τ~ς

&λ'Υ)θεΙιχς ~

&κούσιχντες

ι

,~

~,

θεον ~ a~ιX ηνος τούτων προς ιχότον συνιχπτ6μενοι.; οόκ

έν

θ

~στ~ τιχυτιχ.

ουο τοι.ς υπoκε~μενo~ς την ενοτητιχ τηζ-φυσεως εo~oιxχ ημεν,

το γαρ μ~ έν πασ~ τιχότον ~ν είνιχι. προς τον

502 τη φύσε~ a~'Υ)λλιχγμένον οό aύνιχτιχ~.

15 ύπ6 τε των όνομάτων φυσ~κως [a~ιXJ της προς &λλ'Υ)λΙΧ σχέ­

a~ιX τουτο &νθρωπος

σεως σημιx~νoμέν'Y)ς κιχΙ ύπ' ιxότ~ς πάλ~ν τ~ς του κυρΙου

προς &νθρωπον ~ν γΙνετιx~, 8τιχν a~ιX προιχφέσεως, κιχθως

499 φων~ς. ό γαρ ειπων Έγω XΙXL ό πιxτ~ρ ~ν έσμεν, τΙ &λλο

είπεν ό κύρ~oς, τελε~ωθωσ~ν εΙς το ~ν, τ~ς φυσ~κ~ς συνιχ­

~ τ6 τε μ~ &νιχρχον έιχυτου a~ιX τ~ς του πιχτρος όμολογΙιχς

φεΙιχς τ~ν κιχτα προιχΙρεσι.ν έν6τητιχ προσλΙΧβούσης.

πιxρΙστησ~ν XΙXL το κo~νoν σημιxΙνε~ τ~ς φύσεως a~ιX τ~ς

πιχτηρ

20 προς τον πιχτέριχ έν6τητος; ώς &ν,

,

oίμιx~, a~ιX των εΙρ'Υ)­

,..,.,'

κιx~

ο

υ~oς

εν

ε~σ~,

~

της

"ι

κιχτιχ

Τ'Υ)ν

φυσ~ν

κιχΙ ό

"

κιx~

την

εΙ aE: τιί>

20 πρoιxΙρεσ~ν κo~νωνΙιxς εΙς το ~ν συνaριχμούσ'Υ)ς.

μένων τ~ς έφ' έκάτεριχ των ΙΧΙρέσεων πιxριxτρoπ~ς ό τ~ς

θελ~μιxτ~ μ6νcr συν'Υ)ρμοσμένος κιχτα τ~ν φύσ~ν a~ήρ'Υ)ΤΟ,

πΙστεως κιxθιxρεύo~ λ6γος,

πως

,Ι

εχοντος

,Ι

ε~ς

συγχυσ~ν

"

ιxγε~ν

μ~τε ,.....

την

του

των

c

ΣΙΧβελλΙου ,

υποστιχσεων

,~

,

25 νιχντος έν τιί> εΙπείν Έγω XΙXL ό πιxτ~ρ, μ~τε του ΆρεΙου

,

ξ'

~

ι

''/'

,ι

~"

ενον της φυσεως κιxτιxσκευιx~ε~ν ~σχυoντoς, της ιχμφοτε-

ρων έν6τητος οό πρoσ~εμέν'Y)ς τ~ν κιχτα φύσ~ν a~ιχΙρεσ~ν.

500 οόaεν γαρ &λλο τΙ έστ~ν έν τιί> λ6γcr τούτcr το a~ιX τ~ς 17 ]oh 10. 30

VLACTS 2 κάκεΤνο Α v 3 κo~νως V 7 του om V τρόπω VL 8 τ~ν ante πcφΙΧλλιχγ~ν om VL 10 &ν supplevi 13 άκούον­ τες Τ 15 ~~α seclusi cf 18 et 19 18-19 όμολογΙιχς πιχρΙσΤ1)σ~ν του πιχτρος V 19 σ1)μιxΙνε~ om C v 21 έκιxτέρ~ C v 22 κΙΧθιχρεύη S v 24-25 ~~ιxκρΙνιxντoς τος ίη rasura V 26 της άμφοτέρων ένόΤ1)τος om Α v 28 το ante ~~α om VL

ι

-,

ι

εμιxρτυρε~

ειχυτcr

την

,\

προς

τον

Ι

πιχτεριχ

ι,

ενοτητιχ,

_

τcr

κυρι.ωτάτcr a~εσχι.σμένος;

~o~oτητιx,

φιχνερως του μονογενους έιχυτον &πο του πιχτρος a~ΙXXPLτο

,. ."

χώριχν \

503

'Ακούσιχντες τοΙνυν 8η Έγω κιχΙ ό πιxτ~ρ ~ν έσμεν, τ6

25 τε έξ ιχΙτΙου τον κύρ~oν κιχΙ το κιχτα τ~ν φύσ~ν &πιχράλ­

λιχκτον του υιου κιχΙ του πιχτρος έκ τ~ς φων~ς έπιχ~aεύ­

θΎ)μεν,

ούκ εΙς

4 Ps 102. 8 10,30.

μι~ν ύπόστιχσLV τ~ν περΙ ocύτων eVVOLOCV

7 Luc 6. 36 et Matth 5. 7

17 ]oh 17. 23

24 ]oh

VLACTS

ι ab ένόΤ1)τος aberravit ad 170,27 ένόΤ1)τος et verba ού προσLεμέν1)ς usque ad ι ένόΤ1)τος iteravit V sed expunxit et ίη margine notavit 2 άγΙΧθων: πιχθων CT 6 ε~ς ante ~μocς addidit V γΙνεσθιx~: εΤνιx~ VL τε post γΙνεσθΙΧL om v 9 τω θεΙω βoυλ~μιxτ~ ACTS ν: η L τ~ν~ V cet om 10 rι έλε~μων CTS 14 τιχυτιχ om Α v τον: το S 18 ένόΤ1)ΤΙΧ om Τ ι 9 της τε κιχτα VL 25 κιχτα φύσLν L 26 έπ. έκ τ. φωνΊjς AC v

Gregorii Nysseni Opera

Ι

12

172

CONTRA EUNOMIUM

LIB. Ι (LIB. Ι MIGNB)

\

συναλεΙφοντες, &.λλ& φυλ&σσοντες μεν 8ιηΡ1jμέν1jν τ~ν των

'r:στ-ησL το

όποστ&σεων ι8ιόΤ1jτα, ου συν8LαLρoυντες 8ε τo~ς προσώποις

&'1 μ~ 8ύο έτερoγεν~ πράγματα έν τ~ τ~ς &.ρχ~ς λόγcr όπολαμβ&νο!.το xOtL 8ι& τούτου π&ρ504 080'1 λ&βΟL των ΜανLχαΙων το 8όγμα. το γ&ρ κηστον xexL το &ΚΤLστον έκ 3Lαμέτρου προς &λλ1jλα τ~ν κατ& το σ1jμαLνόμενον έναντ(ωσLν gxeL. ει οόν τ& 3ύο τα~ς &.ρχαίς τ~ν τ~ς ουσΙας ένόΤ1jτα, ώς

ταχθε(1j,

κατ& το

λελ1jθος ~μ~ν

δ

έκκλ1jσ(αν του θεου εΙσφθαρ~σεταL.

μανLχα'~σμoς

~',

σογμα,

\

θ

κα ως

(, ~

(λ'

ο

503-511 1:

ογος υπεσει~ε,

~ -rcr

173 Ν

~

κτιστcr κα!.

τ~ &.κτ(στcr 3ι.ηρ1jμένας.

508

'Αλλα

ταυτα

μεν

rσως

βεβLασμέν1jν

~χoντα τ~ν

xOtL

&.τόπου κατασκευ~ν οΙ πολλΟL αΙη&σονται.

του

ου3ε γεγρ&-

5 φθαι. το παράπαν μετ& των λωπων &.ξLώσουσι.ν. gστω ταυτα'

ου3ε ~με~ς &.ντι.λέγομεν.

31.&

&.λλ&

εις τ~ν

ου3ε

γ&ρ

κατ'

οΙκεΙαν

δρμ~ν,

τους &.ντι.μαχομένους εις τ~ν ΤΟLαύτ-φ πεΡLεργ(αν

έκβαλε~ν τον λόγον έκ τ~ς &.κολουθΙας προ~χθ1jμεν. εΙ 8ε

λέγω 3ε ταυτα ζ~λcr

ου χρ~ ταυ τα λέγεLν, πολυ πρό~ερoν σLωπiΧσθαL πρoσ~κει.

xcxt

10 των έναντΙων τον λόγον τον τ~ς ΤΟLαύΤYJς &.νΤLρρ~σεως τ&ς

προ&γεσθαι, δτι 3υνατου δντος του κηστου κατ& το ~σoν

τοίς πονYJροίς &.ντιλέγοντα, μ~ τ~ν όπόθεσι.ν έξελόντα τ~ς

505 των έναντ(ων πεΡLεργότερον κατεξετ&ζων τον λόγον. ου3εLς

-rcr ~

&'1 rσως &'ντε(ΠΟL μ~ έγγυς του εικότος τ~ν θεωρΙαν

,Ι

ακηστcr

,

Ι

/

ανησΤΎ)σεται

πως

\

το

c:

,~,

ετερογενες

τη

φυσει

-

-rcr

xOtL ~ως &'1 μ1jθετέρcr

μ~ ώσαύτως κατ& τ~ν ουσΙαν gχοντι.,

15 αυτων έπιλΙπη ~ 3ύναμLς, εις &.σύμφωνόν ηνα στ&σιν προς

&.φορμ&ς παρεχόμενον.

509 &.νΤLρρ~σεως.

οικε(αν δμολογείν τη φύσεΙ.

xOtL ει &.νομοΙως xexL τ& θελ~ματα.

αΙρεσι.ν,

506 είναΙ.

xOtL

xOtL

15

&'1

συμβουλεύσαLμι. τo~ς ο{)τω

\

μΥ)

λ'

'θ ι ~" εκ υμως των ΟLκεLων

ιαν

YJ

Ι ~ υπερμαχειν

Ι λ ιΨ υπο εων,

XOtL 7 αις

~3Y) προεLλYJμμένΟL τυγχ&νουσL, μYJ3ε πανταχόθεν &.ναζYJτε~ν,

τ~ν προ­

δπως

gXOι.ev κατ& τ~ν φύσι.ν, &.νόμοι.α

&'1

το πλέον gxoLeν των &.νΤLτεταγμένων,

&.λλ'

ώς

όπερ' Ψυχ~ς δντος του 3ρόμου, μόνcr τ~ συμφέρονΤL πε(θεσθαι

τ~ς 3ε 8υν&μεως έφ' έκατέρων

20 Ικανως έχούσ1jς, ουθέτερον &.τoν~σει. προς τ~ν έκπλ~ρωσιν

πλ~ν ~3έως

3ιακει.μένΟLς μLκρόν τι. τ~ς φι.λονεLκ(ας gξω γενέσθαΙ.

&λλ1jλα τ& 3ύο 3Lενεχθ~σεται.· πiΧσα γ&ρ &.ν&γΚΎ) κατ&λ­ λ1jλον ε!να!.

ου γ&ρ gσΤLν έτέρως έΠLσχε~ν τον

καΙ τη &.λ1jθε(~ 3L3όναι τ& νLΚYJΤ~ΡLα. 20 νεικείν

τις

&.ποστ&ς

αυτον

έφ'

εΙ το(νυν του φLλο-

έαυτου

3ιασκοποίτο

τον

του Ι3Ιου θελ~ματoς' xcxt εΙ τοσουτον έκ&τερον 3ύναιτο,

λόγον,ου χαλεπως εόρ~σει τ~ν έμφαι.νομένYJν &'τοπΙαν τίj}

δσον

3όγματι.

xOtL βούλεταΙ., εΙς &.μφ~ρι.στoν έκατέροι.ς ~ &.ρχ~ κατα­

στ~σεται, τ~ &.νεν3εεί τ~ς 3υν&μεως εΙς το &.ντΙπαλον ΠΡΟ'r:-

507 ουσα.

xOtL

ο{)τω το των Μανι.χαΙων 3όγμα παρει.σ3ύσεται,

25 3ύο ηνων έναντ(ων &.λλ~λoις έν τ~ λόγcr τ~ς &.ρχ~ς &.νη­

xOtL τ~ς πρoαLρέσεως xexL γΙνεται. αυτo~ς ~

φανέντων, τ~ 3ιαλλ&σσοντι τ~ς φύσεως προς το &.ντι.κεΙμενον 3ι.ατμ1jθέντων.

408 Μ. τ~ς έλαττώσεως κατασκευ~. των &.ρχ~.

Μανιχα'r:κων

30γμ&των

το γ&ρ τ~ς ουσΙας &.σύμφωνον εΙς 3ύο &.ρχ&ς περι.-

VLACTS 4 τουτο VL v 7 έν addidi 10 '"Ι. ου 8όγμα;τος ante τον λόγον add V 13 του &κτΙστου VL πως: &ς V 13-14 το μΎj L 14 κατα τΎjν οόσΙα;ν om ACTS v 15 έπ~λεΙπη V 16-17 κα;τιΧλλ'l)λων L sscr ο 18 κα;Ι: καν V εt om VL 21 εt: εΙς VL 8όνα;τα;~ Τ 22 κα;Ι om C εtς έκιΧτερον &μφoτέρo~ς ~ &ρχΎι V 24 πα;ρε~σ8όετα;~ VCT 25-26 &να;φα;νέντων couexi: &ντ~φα;νέντων libri 27 προς τον VL

510

ΙΥποθώμεθα γ&ρ

συγχωρε~σθαι. κατ&

όπεναντ(ων τ~ν &.yeνν1jcr(cxv ουσ(αν είναΙ. 25 αύτως τ~ν γένν1jσιν εις ουσΙαν

τον

xOtL

λόγον

των

π&λι.ν

ώσ-

&.ναλαμβ&νεσθαι.

ουκουν

ε~ τις &.κριβως τη 3ι.ανoΙ~ των λεγομένων &.κoλoυθ~σεLε, το

31.& τ~ς δ30υ ταύΤYJς &.ναπλασθ~­ σεται., ε'Ιπερ κακου προς &.γαθΟν xOtL φωτος προς σκότος \, ..... , \ \, ..... , καΙ. παντων των τοι.ουτων κατα το εναντι.ον ΤYJς φυσεως 'rYJ'! 511 &.ντtθεσιν 30γματΙζει.ν τo~ς ΜανLχαΙοις 30κεΙ xcxt l)ΤL Mcxvι.xOt'CxO'! αυτo~ς 3όγμα

Ι

Ι

VLACTS ι ύπέ8ε~ξε: ύπέγραψε Τ 3 καΙ post Ίσως inserit V 5 μετα om S του λo~πoυ S 6 οΜεν ~μεΤς L &ντLλέγωμεν L ο sscr 8 έκκα;λεΤν V ΙΙ-Ι2 τον ante τοΤς om V 15 εόθύμως VL οΙκεΙων: t8Ιων L ι 8 πειΘεσθα;~ correxi: τιΘεσθαι. 19 τα om v του om v 20 8~α;σκoπoΤ τον V v τοΤς 30 τοΤς Mα;ν~χα;Ιo~ς: τοΤς ένα;ντΙo~ς S

CONTRA EUNOMIUM

Ι74

τocυτoc

ά.ληθη

λέγω,

ΡCf8Ιως

ρCfθόμως

πocρoc8ρocμόντoc

ψώμεθoc.

έκάστφ

των

τον

οΙμocr.

LIB. Ι (LIB. Ι MIGNE ) 5ΙΙ-5Ι7

συνθ~σεσθocι

λόγον.

ούτω σΙ

8ε

τον

μ~

8ιocσκε­

514

των.

ού γαρ τοϊς ocύτοϊς το ξόλον κocΙ το ζον ΧOCΡOCΚΤΎ)­

ρΙζετocr., ού8ε έν τοϊς ζΦοις έπr.κοινωνεΊ: τα του ά.νθρώπου γνωριστικα σΎ)μεϊoc προς τ~ν &.λογον φόσιν, ού8' ocό πάλιν

XOCL τον θάνocτον, ά.λλ' έπΙ

10 τα ocύτα 8εΙκνυσι τ~ν τε ζω~ν

πάντων άπocξocπλως, κocθως εtΡΎ)ΤOCΙ, &.μικτός τΙς έστr. κocΙ

ι θ ρωπου

\

.\

\ κocι \

γocρ ocν τον

, OC, Ψ υχου

\, κocr. ου

λ'θ"

ι ου

''ι'

ετερoc

,

""

ι

\ τoc

ι

'\ ocυτoc

ocυτον ocποοοr.Ύ)ς εκocτερου

\ τι , εσην ,

το

ι

ζ

,

ορι ομενος

20 γνωρΙζεσθOCL τον ά.γέννΎ)τον

),

ά.λλ' &σπερ ά.ν-

το ά.γέννΎ)τον ά.ντιθέσεως καΙ τα γνωριστικα σΎ)μεΙ:oc της

γεννΎ)της ούσΙocς ύπενocντΙως ~χειν· τοϊς έπιθεώρουμένοις τη , , , '\" \ εγοιεν, ουκεη το\ ετε( 515 ocγεννΎ)τφ φυσει. εΙ. γocρ τoc ocυτoc λΙ

,ι

ι

OC"λλ οr.ς

'

~τερoc χ~ πάντως ε!νocι.

516

ΤΙνoc

οόν

~στι

τocυτoc;

ού8ένoc

8σιος ά.όρocτός τε

κocΙ

ά.θάνocτος,

τε κocΙ

τροπης

,Ι

εχοντων

τα γνωρΙσμocτoc οtεσθocr., 8σoc

ει μεν οόν τα ocύτα κocΙ

\ το, (υποκεr.μενον , '" "~ ''''' ~ βλ οr.ocφορocν εννοουσιν. εΙ. οε τοι.ς oc, , , \, σφΎ)μοις επιμενοιεν ογotς κocι το πocρ'Yj ocγμενον ΤΎ)ς φυσεως

περr.

,

φocινομενον,

λλ

ι

~

ι

!!.

,\

οη,

~,

κocτoc ΤΎ)ν

των

ι

"θ

ονομocτων

ocντι

εσιν

\

~

κocι ΤΎ)ς

20 φόσεως των ύπο των όνομάτων σ'Yjμocινομένων ύπενocντΙως

,

,(

\

'

θ

έχειν προς εocυΤΎ)ν νομισ εισ'Yjς,

' θ εωρουμενoc

Ιέ'" εκocτ ροις προς το

" ocvocyx'Yj

,

ενocντιον

,\,

~

πocσoc κocr. τoc επι-

'"

οιενεχ θ~ Ύ)νocι,

"

ωστε

των έπΙ του πocτρος λεγομένων τα ά.νηκεΙμενoc Τ μονογενεϊ έφocρμ6ζεσθocι,

θεόΤ'Yjτος άγιocσμου ά.γocθόΤΎ)τος ά.φθocρσΙocς

, '" , 25 oc'ΙΟΙΟΤΎ)τος κoc~\,Ι εΙ. η

oc"λλ ο

' τον

"Ι επι. πocντων

""

θ' εον

~ οΙOC των

εύσεβων ~μϊν νΟ'Yjμάτων πocρΙσΤΎ)σιν' &στε πάντoc τα ά.πεμ-

,

φocινοντoc

τΙ γαρ 8εΙ: τοϊς όμολογου-

,

κocι

Ι,

εκocστφ

~

των

,

προς

ά.ντι8ιocστελλ6μενoc της γενν'YjτΎjς

517 VLACTS 4-5 ύπερκεψένων pr ut vid V οίη rasura 4 ιa~άζων L 6 καΙ omATv 8 ένomACTSν ΙΙ τΙςοmVS 12 ούa' lvVL 13 ύποθεωρουμένων sed ύπο ίη έπ~ corr L 16 γένησ~ν V ocyoucr~v CS 18 έκ. άποaΟL't)ς Α ν 18-19 ~μΨυχ6ν τε καΙ ocψυχον ]jbri ν, correxi 20 τον: το V του θεου (sine του L) post άγέννητον addunt VL 21 τον: το V θεωρήσομεν V 24 τΙνα: τΙ CT 25 8η χρηστος om V 26 φθοραςaε V 27 aυνατος om CT 28 τo~ς om ν

{

ζοr.εν, εί5κολον συνι8εϊν πάντως το έκ της ά.κολουθΙocς ά.νoc-

κocΙ ά.λλοιώσεως ά.νεπΙ8εκτος, 8υνocτος σοφος εύεργέΤΎ)ς κό­ ρr.ος κρr.τ~ς πάντoc τα τοr.ocυτoc.

(

ετερo~ως

έν τη 8ιocφoρ~ του γεννΎ)του κocΙ του ά.γενν~τoυ κocτocσκευά­

οΙμocι των Χριστιocνων φθoρiΧς

\

γocρ

λ Ι

άγΙocς γρocφης πεΡL ocύτου μεμocθ~κocμεν. 25 ά.γνοεϊν 8η ά.γocθΟς 8η ΧΡΎ)στος 8τι &γr.ος 8Ικocιός τε κocΙ

XOCL

8Ύ)λoc8~ σ'YjμεΙοr.ς ΧOCΡOCΚΤΎ)ρΙζετocι.

ν~τoυ θεου 8σoc εύσεβως λέγειν τε κocΙ νοεϊν πocρα της

513

~

των

Τ μονογενεΊ: προσμocρτυρουσιν, ού8εμΙocν, κocθως εtρ'YjΤOCΙ,

μεν

409 Μ. τον γεννΎ)τόν. ούκουν θεωρ~σωμεν τα ι8ιάζοντoc του ά.γεν­

,

συσΤΎ)σετocι.

8ε ώσocότως κocτα τον λόγον της ούσΙocς ~χει, τοϊς ocύτοϊς

\

σΎ)μεΙοις 8ώσουσιν, έτέροις 8ε

'

'θ

, (ου, γν~ρισμocτoc

πocντως

,Ι

ροϊον της των ύποκειμένων φόσεως 8ια της τocύτόΤΎ)τος των 10 επι. εωρουμενων

λ' 'ψ' ογον εμ υχου τε κoc~

ουτω

~ τocυτoc

πiΧσoc συνθέσθocι τoυςτ~ν ά.γεννΎ)σΙocν κocΙ τ~ν γέννΎ)σιν ού-

έπr.θεωρουμένων γνωρΙσμocσι 8ιά τr.νος κοινωνΙocς συγχεομένΎ).

γέννΎ)σιν ώσocότως εις ούσΙocν ά.νάγουσr.ν.

εΙ.

5 σΙocν ε!νocι. όριζομένους κocτα λόγον της του γεννΎ)του προς

ά.κοr.νώνΎ)τος ~ των ύποκειμένων 8ιάκρισις, ού8εν τοϊς των

512 κocτα τοΙνυν τ~ν ά.κολουθΙocν τocόΤΎ)ν έξετocσθ~τω των ύπε15 νocντΙων ό λόγος. τ~ν ά.γεννΎ)σΙocν ούσΙocν φocσL XOCL τ~ν

, ,ουν .

λΙ ογον;

Τ μ~ γεννΎ)θηνocι ύπενocντΙως ~χει κocτα τ~ν ~ννoιocν, ά.νάγΚΎ)

έπιθεωρεϊτocι γνωρΙσμocτoc, 8ι' i1v το ι8ιάζον της ύποκεr.φoρiΧς έξετάζοις τον λόγον εtτε κocΙ έΠL των &.λλων άπάν­

'.ι. πocρocτεινειν τον

έν τη ά.γενν~τφ φόσεr. κocτocλocμβάνομεν, το 8ε γεννΎ)θηνocι

ύποκεψένων προσφυη ηνoc πάντως

5 μένΎ)ς έπιγr.νώσκετocι φόσεως, εtτε έΠL της των ζΦων 8ιoc­

ι '''' 'β μενοr.ςενοιocτρr. οντoc

Ι75

Σocφ'YjνεΙocς

8ε

χάριν

.Ι.

ΤΟ

~

κρει.ττον

(λ

ι

υπει 'Yjμμενω"

t8r.oc νομΙζειν ούσΙocς eIvocr..

προσ8ιocτριπτέον

~μϊν

έση

τφ

30 τ6πφ. &σπερ Τ θερμ κocΙ Τ ψυχρ ένocντΙοις οόσι κocτα

VLACTS

ι παρεκτεΙνε~ν V 7 τo~ς om L ύποθεωρουμέJΟLζ V 17 τοϋ ante άγεννή-.ου om CTS 18 άναφαL"ό­ μενον: φαLν6μενον V 22 καΙ post &στε add Τ 26 'ήμ~ν V Α ν: 'ήμων LCS om Τ τιΧ post πάντα om L 28 aLocστελλόμεvα S

13 οον: γουν VL

29

'ήμΤν

om

ν

30

καΙ τω ψυχρω καΙ τω θερμώ

V

176

CONTRA EUNOMIUM

LIB. Ι (LIB. Ι MIGNE)

τ~ν φύσΙον (όποκεΙσθω ae τι'f) λ6γcr πυρ τε καΙ κρύσταλλος, ,

(,

.....

εκεινο

εκατερον

-ι\

ον

fl

οπερ

,

ουκ

,Ι

εση

\

το

ιΙ

ετερον

)

,

και

\

τα

τουτο εΙς έτέραν άρχ~ν

'~I

αρι

έκατέρcr τούτων έΠΙοφαιν6μενα παΡΎJλλαγμένως ~χει πάντως 5

~\

\

πυρος

'

)

θ ερμOΤΎJς,

C

ΎJ

fl

ουτως

"

ειπερ

'"

κατα

ΤΎJν

μασΙον έναντΙωσιν έπΙ του άγενν~τoυ καΙ γεννΎJΤOυ καΙ ~ Β.α

,

απο

λ ογουι

κακων aΎJμιουργον τον θεον οrεσθαι μ~τε &λλο τι &.ναρχον

521 παρα τον θεον φαντασθ~ναι. ,

""

,

"'1\"

περΙ 6Jv πολύς ό λ6γος καΙ .....

\

'r

.....,

ου

τΙων

μένων έμν~σθΎJμεν, δτι. έκε'i:νος μεν άφιστOCν ιρετο ae'i:v άπο

όμοΙας

άλλ~λαIoς

ι 1: πυρι"ψ ΤΎJν υ~ιν

," ουτε

εν

είναι,

ώς

'λλ κρυστα

ούκ

cr

ένaέχεται

'θ αι γενεσ

'

ΤΎJν

ουτε

έν

15 &στε εΙ έν έκεΙνcr το άγαθ6ν,

άγαθι'f) άντικεΙμενον.

έν τούτcr νοε'i:σθαι το τι'f)

καΙ οδτως ~μ'i:ν ar.ιX των σοφων τού­

των aογμαηστων πάλιν

ό

MάνΎJς άναβιώσεται,

τ~ν τ~ς

του

παροντος

αν

εr.ΎJ

καφου.

καΙ.

ου

ι

χαριν

των

εφΎJ-

ae κά­

10 του θεου των δλων τ~ν τ~ς κακΙας άρχ~ν, οοτοι

ι πυρωσιν.

άγενν~τoυ το 'ίaιον άπο του κατα το γεννΎJτoν ιaιάζοντος'

κεΙνων χαλεπωτέραν κατασκευάζουσι τ~ν ~κτoπoν ταύΤΎJν

i

Ι•

~,.;'J, ~.

\'1

522 κατα του υιου βλασφΎJμΙαν. των μεν γαρ κακων τ~ν φύσιν παραπλΎJσΙως έκεΙνοις aLιX τ~ς κατα τ~ν oύσΙανέναντι6ΤΎJτoς '\.'

''ι'

ooγματι~oυσιν

[ θεί;> σ"fjμrtLνεσθrtι. συντ~θέμενoς, μ~

του τεθέντος άνιχΙρεσι.ν ένaεtκνυτrtt· ο!ον

σωμrt μ~ π&.θος μ~ χρωμrt μ~τo έξ rtLτΙrtς ~χει.ν το εΤνrtt,

5εΙ. '

~ ,Ι τrtυτrt ουτως

,Ι exeL"

('λ υπε

rt β εν,

''''

l ,ι ουοεμ~rtν εσχεν

,\ rt"

'" , ουνrtμιν

646

'tcr

'Ν

-

\

\

,

"ι

μονογενει. προς τον πrtτερrt το ομοιον.

'Αλλ' ~νrt μ~ τουτο γέν"fjτrtι., π&.ντων των περΙ τον θεον

10 όνομ&.των, των ένaεtκτικων λέγω τ~ς ύπερκεtμέν"fjς

μεως, ΠΡοτ(θ"fjσι. το τ~ς άγενν-ησ(rtς 8νομrt

XrtL

auv&.-

άπ&'θεtrt Κα.Ι δσα.. του τοtοότου ε'~aους έστΙ, πο~rt τοότων το προεπι.νοεΤσθrt~ των &λλων ~χει; δσrt τ~ν άνrtΙρεσ~ν του τε­

θέντος ~ 8σα. τ~ν θέσι.ν του ύποκει.μένου πα.ρΙσΤ"fjσι.ν; έγω 649 μεν τουτό φ-ημ~. πρότερον γαρ νoε~τα.ι ~ πα.ιaευσι.ς xrtL ~ 10 όpγ~ κα.Ι το π&.θος, κα.Ι τότε ~ των νο-ηθέντων άνα.ΙΡεσtς.

ο{)τω

τουτο πε­

ποΙ-ητrtι. τ~ς κrtτα του aόγμrtτος ~μων κrtΤrtaΡομ~ς όρμ"fj­ τ~pιoν, τ~ν του γενν"fjτου προς το άγένν"fjτον κrtτα τ~ν προ­

xrtL atcX τοότων τ~ν έτερόΤ"fjτrt των ούσι.ων τί;>

xrtL

xrtL

~ γένν"fjσι.ς

~ άγενν"fjσΙα.. κα.Ι μ"fjaεΙς a~cX τ~ς

έθελοθΡ"fjσκεtα.ς aι.rtβα.λλέτω τον λόγον ώς προτι.θέντrt τον

650 uto" του γενν~σα.ντoς.

φοραν ένrtνΤLωσιν έπΙ τα πρόσωπrt μετrtφέρων, ο!ς έφ~ρμοσΤrtΙ 15 τα όνόμrtτrt·

ΠΟLον τ~ν

atcX των όμοΙων oίμα.~ χρ~να.ι. πα.ρα.στ~σα.ι τον λόγον) xrtL άπα.ι.aευσLα. όργ~ xrtL άοργ"fjσΙrt πάθος xrtt

lνεκεν

δσrt περΙ' τον των 8λων θεον θεωρε~τrtΙ, συγχωρουντων xrtL Ν'

xrtL

(σα.φ-ηνεΙα.ς γαρ

5 πα.ιaευσtς

ό τ~ς άνομοtόΤ"fjτος λόγος rtύτων, έν τo~ς λo~πo~ς πασιν, των ενrtντ~ων

2Ι3

πrtτρος

xrtL

ού γαρ τον

uto" προτετ&.χθα.ι του

προεπtνοε~σθrtt κα.τα.σκευάζομεν, εΙ περΙ τ~ς

15 του γενν-ητοα κα.Ι άγενν~τoυ σ"fjμα.σΙα.ς atrtλα.μβάνεt ό λόγος.

πrtΡ"fjλλrtγμένcr των όνομ&.των σοφΙζετrtι., ούκ έπειa~ γεγέν­

ούκουν ~ μεν γένν"fjσΙς τινος πρ&.γμα.τος ~ νο~μrtτος θέσιν

ν"fjτrtι γενν"fjτόν, ούa' 8τι. μ~ γενν"fjθεLς ~στιν άγένν"fjτον λέ­

άΠOσ"fjμα.Ινει.,

γεσθrtι συντιθέμενος, άλλα τον μεν έκ τ~ς πrtτρΙ το τη τάξει aεότερον έν τo~ς όνό­

γ&.ρ τtς rtύτας έφ' έrtυτων κrtτrtμ&'θοt των όνομ&.των τας

μα.σι.ν έφrtρμόζε~ν β~άζoντα.ι.,

έμφ&.σει.ς, ύφελων τί;> λόγcr τα πρόσωπrt έφ' ων τετ&.χθrtt

νό"fjμα.

80κε~ τα όνόμrtτrt, εύp~σει το μ&'τrttον τ~ς aι.rtνο(rtς των

ούσΙα.ς,

648 πrtρ' rtύτου λεγομένων.

μ~ γαρ 8τι ΠΡοεπι.νοε~τrtt του υΕου

25 ό πrtτ~ρ κrtτα τον άλ"fjθ~ λόγον τ~ς πΙστεως,

atcX τουτο

452 Μ. xrtL τ~ν των όνομάτων τάξι.ν άξtοότω τις τΏ των ύποκει­

aeLXTLXO" xrtL xrtL προς τούς

xrtL

οΊοντα.ι τό τινος άφrtι.ρετικΟν

περιλ-ηπτικον

είνα.t τ~ς του

8ντος

έλέγχοντα.ς τ~ν σα.θΡόΤ"fjΤα. των λό­

γων άγrtνα.κτουσt κα.Ι πα.poξόνoντα.~;

652

'IaoIJ

γιΧρ

πως

μν1Jσtκα.κε~ τί;> το

άσθενες τ~ς κα.κουργΙα.ς φωράσα.ντι,

σrtθρον

α.ύτοα

xrtL

ώς άμόνετα.ι rtύτον

at' ων aόνα.τα.~· xrtL σφόaρα. γε

έτέρου τί;> λόγcr τ~ς έπινοΙrtς προτέτrtκτrtt (το 8νομrt πάλιν

aυνάμεως.

VLACTS 2 έκcχσ1'oυ S: έκcχσ1'ων VLACT v 3 προ σον πcχθoς, sed exp πcχθoς V 3 -4 μ-η σωμιχ om S 7 1'ων om S ι ι ΠΡΟ1'ιθ'YjσL: προστεθ'YjσL VL Ι5 1'ού1'ων: πcχν1'ων L ι8 verba άγενV'Yjσ(ιχς τον 8ε έκ 1'ης supplevi Ι9 λέγων correxi: λέγεLV . 20 σοφΙιχς ιχό1'ον V rι.ό1'ων Τ 2Ι όψ' έrι.υ1'ων V 23 εόρ~σεL 1'0 μιX1'rι.ΙOν in rasura L 26 κιχι om CT 27 κrι.Ι 1'η 1'cχξεL V 28 ιχό1'a: 1'rι.υ1'ιx ACT v 29 ΠΡOσTέ1'ιxκ1'rι.~ V

VLACTS ι 1'0 post πpαγμrι. om VL 2 πo~oν alt: ΠOΙrι.ν V 3 θέν1'ος V 5 όργ-η κrι.Ι άοργ'YjσΙrι. om ACTS v 6 1'ου om ντ 1'ού1'ων: 1'0\)1'0 VL 7 έΠLπροvοεΤσθrι.L L ΙΟ iι add Α ν: om VLCTS Ι2 βrι.λλέ1'ω VL Ι4 κrι.τrι.σκεuιΧζοtεν L κrι.τrι.σκευcχζεL V εΙ om VL Ι5 κrι.Ι άγενν~τoυ om CT Ι7 τεχθέν1'ος L Ι7-ι8 κrι.θως εΤπον post Ι7 ciγενν'YjσΙrι. coll S 20-2Ι έν τo~ς όνόμrι.σtv om CT 22 8ντος: όνόμrι.τoς AS ν 25 πως AS 1' το ιΧγένν'Υ)τον, το ~ε ά.γένν'Yjτον οόσΙιχ έστι, ~όo ΤLνων πά:ντως οόσLων ~VVOLΙXV έν τΙΧότ4'> κιχτιχσκευ&.ζει. ό λόγος'

ώς eIVΙXL μεν τον θεον κιχτα τιχότον ΙΧότ θει'f> το ά.γένν'Υ) τ ο ν . έκ του λόγου τοότου των gξωθέν τι. Τ

~ά:σΚ(lλος ~μων, δτι. το έπόμενον των ~ξωθεν έΠLθεωρου­ 25 του eIVΙXL κιχθο ~στι. τ~ν σ'YjμιχσΙιχν ένaεΙκνυΤΙΧL.

Ι

τι/ν ocνομΟLΟΤ'YjΤOC των ocορocτων εΠLγLνωσκεLν. 'Υ)μει.ς οε μ νον

tσως ουκ r1λογος τ~ς oργ~ς ~ (lΙΤΙOC, ά.λλα aLΚ(lΙως ό λογο-

15 ποι.εϊν τοϊς ά.κεριχι.οτέροι.ς το βλά:σΨ'Υ)μον τη ΠLθιχνότ'Υ)τι. των

r1νθρωΠΟL

μεν γαρ ύπά:ρχει. κocΙ τα ά.θέocτιχ. βλέπεLν κocΙ των μ'Υ)aενΙ

τες

654 γρ&.ψος Π(lρώξυνΤ(lι.. τΙ γαρ (lυτον ~aeL λυπειν έξελέγχοντιχ

εΙ

έν κρυπτ

ένι τ~ν

ούσΙαν τοσ

θεοσ

περιγρ&:φοιεν,

μόνCΜ

-rcj>

&ν&:ρχCΜ νοοόμενος, το

677 κατ' ούσΙαν μ~ κεΚΤΎJμένoς. εΙ τ~ς ούσΙας λόγον

aL'

ae: &τελεόΤΎJΤOν εν έαυτcj> ae: &μφότερα συνθέντες τον

ό λόγος 5τι

επι των όποaειγμ&:των ~στιν ιaείν. έσΤΥ)κεν' 25

-rcj> πυρι το {)aωρ &νθ­

ούκοσν και αΙ &ναφεηκαι τοότων aυν&:μεις &λ-

λ~λαις ενανηώσονται.

όγρόΤΥ)ς, &ναφετικ~

εΙ γιΧρ σβεσηκ~ τοσ πυρός εσην ~

ae: τοσ {)aατός εστιν ~ ξΎJρότY)ς, τ~ν

τοσ {)aατος προς το πσρ εναντΙωσιν και αΙ &ντικεΙμεναι

έκατέρων συναπαρτΙσουσι, π&:λιν σκο­

τοότοις ΠOιόΤΎJτες και εφ' έαυτων aιεσώσαντο, ώς εναντΙως

-rcj> λόγcμ' εόρε-

681 ~χειν όμολογεισθαι -rcj> ξΎJΡcj> τ~ν όγρόΤΎJτα. ο{)τως οδν καΙ

π~σωμεν τ~ν συναναaεικνυμένΎJν &τοπΙαν

30 θ~σεται γιΧρ αύτοις ούκέη προς τον μoνoγεν~ μόνον, &λλιΧ

V 3 8ε om VL 8 γΙνεσθα:~ post add V γΙνετα:~ L (quod ex 7 irrepsit et falso ίη ίηίίη correxit V) 9 τα addidi ιο ~στα:~ V Ι2 τουτο L την ούσΙα:ν του θεου ντ Ι7 προφέρων L προσφέρων V 2Ι του οω V 23 της addidi τ~ς εκ του V εκ om CTS 26 α:ύτφ VL 28 συνα:πα:ρτ1)σoυσ~ Τ corr V 30 προς τον: το προς V τον προς L VLACTS

ae:

καθΙσταται, ταστα καΙ προς Γ1λλΎJλα το εναντΙον ~χει, ώς

~μιτελ~ς

25 αύτοις και ~μΙτoμoς ό τ~ς ούσΙας λόγος άναφαν~σεται, εν

&λΎJθ~ς

π&:ντα, 5σα τοις εναντΙως ~χoυσι κατιΧ τ~ν φόσιν &ντι­

τ~ς &ρχ~ς και εκ τ~ς τοσ τέλους &λλοτριώσεως, εΙ μεν εν

at&:VOLfX και εφ' έαυ­

τιχ γιΧρ τοις &νηκεψένοις εναντΙα καΙ

30 τ~ς

&ρχ~ς

και τοσ

τέλους

όπεναντΙως

aιακεψένων J

τιχ

2 προσνέμοντες

προσ80κώμενον

VLACTS ι ~xε~ν V ιο μέτρον: μετα L Ι2 οπερ ά.ντΙκε~τα:~ - ι 3 ά.τελεύΤ'ητον οω Τ ι 5 τε om Α CT v post ά.τελεύΤ'ητον coll S ι8 επ~κεψέν'η V ι8-Ι9 έα:υτοί:ς Τ 2Ι -22 ά.ντ~κα:θΙστα:σθα:~ VL 23 τφ: το L 25 εΙ γαρ: εΙ μεν γαρ V ~ 8ε S 26 του ϋ8α:τος: τούτων V 29 post oi5v ίη marg add 30 '1.ijc; ά.ρx~ς S, om κα:Ι 30 των ante όπενα:ντΙως add L

222

CONTRA EUNOMIUM

LIB. Ι (LIB. Ι MIGNE) 681-688

ά.ντικε(μενα τούτοις όνόματα καΙ ά.λλ~λoις μά.χεται κατa ι,,

Τ'Υ/ν

εννοιαν,

Ι,,

το

αναρχον

λ'

Ι

εγω

κα"

Ι

το

,

λ

ι

ατε εΟΤ'Υ/τον.

(Ι

φέροντες καταθ~σooσιν,

,

ι

(θ'

Ι

~

Ι

ι

'λ

ι

ι

,

ι

10 τον Ρ'Υ/ εν τα τροπον, τη κατα το τε ος προς Τ'Υ/ν αΡΧ'Υ/ν

έναντιώσει τcr ά.τελεuτ~τcr καΙ ά.νά.ρχcr κατ' οόσ(αν 3ιασχι­ ζομέν'Υ/ν.

(

Ι

(

σίας ά.νώτερον, ~ν 6νομα γνωριστικον τ~ς Ι3Ιας ~xoντα; φύ-

8

3~ καΙ oτcr

μονογενεϊ κεχά.ρισται, 3ια το πά.ντα 6σα ~xει δ πατ~ρ και

684 τοϊ) οΙοϊ) ε!ναι.

τ~ς 3ε ά.·~3"όΤ'Y/τoς ctooτou, οόχΙ τ~ς οόσΙας

έν3εικτικας ε!ναι τας φωνας ταύτας δμολογεϊ τ~ς εόσεβε(ας

25 Phil 2, Σ3

VLACTS (-oυσ~ν L2)

26 Joh Σ6, Σ5

μάχετα~ ex corr L 5 προσμιχρτυρ~σωσLV VL το ε!να~ τ~ θε~ V 6 περ~γράφεσθα~ τ~ ά.νάρχφ V αύτώ S 8 καθ~σoυσ~ν V ι ι κατ' ούσΙαν ά.νάρχφ V Σ9 θεον οαι CT 24 γνωστ~κoν v post γνωρ~στtκoν verba a 22-23 αφραστον usque ad 24 ά.νώτ-ερον iterat V 25 π~ν: παντοι; ρήus L -τος exp 28 &ν8ε~κτ~κώι; V Σ

λ

"

ΣΙ

'Ψ

καΙ

των

εόλαβεστέρων

έπ"στας

,

~,

γαρ

θ' σονενεχ 'Υ/σετα". , , '

κατασκεοασομεν,

,

Ι,

οΟΟ

απεμφαινοντων

Ι γαρ

.1 "Ij

οπερ

"

αγενν'Υ/τον

,Ι

ατοπον,

-ι\'

'Υ/

'-"

~

οοοε το

εν~

1 κα~

.,.

ε~ναι \

1

(

Ι

οογματων,

ι τον ,....,

,.,.~

αι.οιον

αuτcr

et

γαρ oτcr ά.νά.ΡΧcr καΙ ά.τελεuτ~τcr ~ ά.-,;3"όΤ"ljς γνωρίζεται, ά.νά.γκ"lj

πασα

~

ά.σεβεϊν

μ~

δμολογοuντας τοϊ)

οΙοϊ)

το

&t3ιον, ~ προς τ~ν τ~ς &γενν'Υ/σ(ας ύπόλ"ljψιν έν ταϊς περΙ 'τοϊ)

μονογενοuς ύπονο(αις έκφέρεσθα".

et

τΙ οδν ~μείς;

20 μέν τινα xpoν"κ~ν ~μφασ"ν ύπερετωει τ~ς τοϊ) μονογενοuς

ύποστά.σεως δ τον πατέρα τοϊ) οΙοϊ) μόνcr oτcr τ~ς αtτΙας

u

25 σεως, το μόνον αότον ύπερ παν ε!ναι 6νομα'

u

Ι σ"ljμαινοντος.

686 σoγxωp~σoμεν, 6περ Ί3ιον των βλασφ"ljμούντων έστΙν.

λΙΨ εως (Ψ 'Υ/ λ οτερον μενοντα, Ι " αφρα'

στόν τε καΙ ά.νεκφών'Υ/τον καΙ πά.σ"ljς τ~ς 3La λόγων σ"ljμα;­

έρεϊ τις

απροσκοπως.

λ' ογος

Ο

των τον θεον 6περ έστΙν ύποτωεται, οί5τε όνόματι οί5τε 3ια3ονά.μενον, οό μόνον ά.νθΡωπίν"ljς, ά.λλa καΙ ά.γγελικ~ς καΙ

Ίσως

~,

θ ει.ν

~ γαρ ιΧπλόΤ"ljς των τ~ς ά.λ"ljθε(ας 30γμά.­

πασ"ljς οπερκοσμιοο κατα 'Υ/

λ' ασι ειαν Ι"

τον περΙ τοϊ) μονογενοuς λόγον 3ια των εΙΡ"ljμένων παρελ-

πoλoει3~ καΙ ποικΙλον, ά.λλa καΙ έξ έναντίων σογκεΙμενον

Ι

' Αλλ'

οιον

20 νo~ματι οί5τε τινΙ &λλη καταλ"ljπτικη έπ"νoί~ περιλ"ljφθ~ναι

β

Ι

.,.

10 τοϊς περΙ τοϊ) ά.'L3(οu ~μϊν έξ'Υ/τασμένο"ς, 6τι χαλεπό ν έστι

t\

ά.ποφαίνεσθαι.

Ι

μακαριόΤ"ljτα τ~ς ζω~ς έν3εικνύμενος.

685

μένος.

έκκλ"ljσ(~ θεοu, &στε τον ιΧπλοuν καΙ ά.σύνθετον μ~ μόνον

'~I αοτοο Τ'Υ/ν

( ( ,

3La μεν τοu' ε!ναr. το μ~ έξ αΙτίας τινος ύπoστ~ναι σ"ljμα(­

καΙ ο{)τως εύρ(σκεται αότων δ θεος ποικίλον τι

'Αλλ' οί5τε ~στ"ν οί5τε μ~ γέν"ljται 3όγμα τοιοuτον έν

(

λ'

νων, 3La 3ε τοϊ) έφεξ~ς τ~ν &παοστόν τε καΙ ά.τελεύΤ'Υ/τον

xp~μα καΙ σύνθετον, έξ ά.ντικειμένων τινων σuγκεκροτ"lj­

683

,

Ι

5 γαρ, φ'Y/σ~ν, ο αοτος ε", και τα ετ"lj σοο οοκ εκ ει οοσι,

οό3εν

έ:τερον ~ έξ έναντ(ων αότ·ην σογκεϊσθαι ά.ποφανοUνται κατa

Ι θ σΤ'Υ/σεσ αι

π έ ρας

682 προς 3ε το ά.τελεύΤ'Υ/τον οόκέτι έκτε(νοντες' εΙ 3ε ά.μφότερα εΙς τον τ~ς οόσ(ας λόγον

Ι

καΙ αΙτ(αν έν3εικνομένοο, τοϊ) 3ε ά.τελεoτ~τoo το εΙς μ"lj3εν

/

μόνcr τcr ά.νά.ΡΧcr περιγρά.φεσθαι λέγοντες αότοϊ) τ~ν οόσ(αν,

Ι

τοϊ) μεν &γενν~τoo το μ"lj3εμ(αν αότοϊ) ύπερκεϊσθαι ά.px~ν

ε"

έν

'έ

ο λογος, Τ"ljν τε αγ νν"ljτονφ"ljμι και Τ'Υ/ν ατε εUΤ"ljτον, ως

,

461 Μ. το(νον το έ:τερον τούτων μόνον τ~ς οόσ(ας έν3εικτικον ε!ναι ( 'ζ ονται ('λ ι ι ,Ι,επανα λΙΨ ) 'ξ ορι πα ιν γαρ τον αοτον 'Υ/ ομαι λ ογον, ε 5 ~μισε(ας πpoσμαpτop~σooσιν ο{)τω τcr θεcr το ε!ναι,

Ι

223

λόγφ προθεωρων, εtκότως &ν δ τ~ς ά.·~3ιόΤ'Y/τoς ~μϊν περΙ

687

...

(~I

'~Ι

Ι

τοο οιοο λογος εκινοονεοετο.

~I

Ι

Ι

Ι,,

θ

νονι. οε το ποτε μ'Υ/ εσεσ α"

έπΙ τ~ς προαιωνίοο φύσεως Ίσως καΙ δμοίως έπί τε τ~ς 25 τοϊ) πατρος ζω~ς καΙ τ~ς τοϊ) μονογενοuς [ά.λλa καΙ τ~ς τοϊ)

688 464 Μ .

( t αγ~oo

/ πνεοματος

,,/

Ι

\

J οο'

(λ / ομο ογιας Ι

Ι

~, οεχετα" . Ι

χρονος οοκ εστι, κα" το ποτε σuνανηΡ"ljται.

... .,. oτcr εινα.ι

β'

(t\...

Ι...

,

"

εν θ α ~I

\ γαρ

,\

,

ει οε αει εν ι"

καταλαμ ανεται ο οιος τη περ" τοο πατρος εννoι~

του utou το είναL πεΡLορΙζεταt, &λλα καL' προ των αΙώνων καL μετα τοότους το &πεφον αότου τΎjς ζωΎjς 15 άπανταχόθεν έκκέχυταt, κυρΙως τη του &'~aΙΟυ πρoσΎ)γoρ(~ κατονομά.ζεταL·

8η

ae

πά.λtν υtος καL &ν καL λεγόμενος

συνΎ)μμένως τ~ν του πατρος ~ννΟLαν έαυτίj) συνθεωρείσθαL aιaωσt, το &γενν~τως είναL aοκείν

ata

τοότου έκπέφευγεν,

&εL συνων τίj) &εL ()νη πατρ(, καθως είπε καL ~ θεόπνευστος 20 έκεΙνΎ) του ataασκά.λου ~μων φων~, 8ΤL γεννΎ)τως τη &γεν-

691 νΎ)σΙ~ του πατρος συναπτόμενος. δ ae αότος ~μίν καL πεΡL του άγΙου πνεόματος λόγος, έν μόνη τη τά.ξεL τ~ν aLαφοραν ~χων. ώς γαρ συνά.πτεταL τίj) παΤΡL δ υtος καL το έξ αότου είναL ~χων ουχ ύστερΙζεL κατα τ~ν {)παρξLν ι ο{)τω πά.λLν 25 καL του μονογενους ~χεταL το πνευμα το &γLον ι έΠLνοΙ~ μόνη ι

&στε του λόγου τΎjς

3 τ~ν &συμφώνως ~χειν.

5 πά.ντως &taLος.

νΎ)τον

ιxt

ae χρονLκαL παρατά.σεLς έΠL τΎjς

ώς γαρ έκ φωτος φως καL ζω~ έκ ζωΎjς καL έξ &γαθου

689

690

225

Hebr 7,3

VLACTS ι το (Χ't8Lον: το &νιχρχον ν sed ίη ras 4 τοϊ) ante ΤΟLούτου add V 5 πά.ντως ίη marg add Τ 9 8ΤL το add al manus iam evanescens L ι ι &.πεπέμψ add man al -ιχτο man prim L verba 9 έκ του-ιο μονογενους ίη lacuna om L ΙΙ post ού8εΙς verba 9 έΠLστ~τω-μιχχόμενος iterat V ού8ε ~πεστΙ ΤLς φόβος V ού8εΙς έσ'Η φ. LCT verba ab alt ΚΙΧΙ-Ι2 ΚΙΧι om ίη lac Ll, suppl man al 12 ούκ om CT sscr ΟΙ 12-13 οη μεν γOCρ ού 8Lιχσ1.~μιχ ante ΤL suppl man alt ίη lac L 13 ε!νΙΧL πεΡLορΙζεΤΙΧL suppl man alt L 14 κιχι μετOC τούτους suppl m alt L ζω-ης suppl m alt L 16 πά.λLνος V κιχΙ ante &ν om ACTS v 17 συν't)μμένος L ι 8 τω L 8LOC: έκ V

VLACTS 1-2 πνεύμιχτος: πιχτρος V coniectura falsa 3 ζω­ -ης χώριχν et 4 τ-ης ιχΙτ(ιχς et τ~ν &γ. 'tpL ... et 5 ... ώνως ~χεLν suppl ίη lac m alt L 4-5 προς ιxύτ~ν VL 5 post ~χεLν explicit hic liber ίη VLCTS η πρέπεL ~ 86ξιχ add v η πρέπεL ~ 86ξιχ νυν κιχΙ εΙς τούς ιχιωνα:ς των ιχΙώνων &.μ~ν add Α τέλος του κιχτOC εύνομΙου πρώτου λόγου

V

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΠ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE) πoλεμι.κ~ς εόστροφΙας,

1-6

227

φ συμπλακεις κατιΧ τ~ν μάΧ1jV &κέ­

φαλος γΙνεταL, προς τοόναντΙον αότ συναποβάλλειν

( ως

'λΙ

τον

ογον'

\ γαρ

, ουκ

,ι

~

εση

(-

ι

o'Y)μιoυργΎJμα

'Υ)

του

o'Y)μ~oυρ-

τ~ς γαρ αγεννΎJσΙας, καθως οότοΙ φασι.ν, οό

5 το &νευ αtτΙας εΙναι 8~ασΎJμα~νoόσ'Y)ςι αλλα τ~ν φόσ~ν έν-

8ε~κνυμέν"ιJς, περιτραπ~σεται πάντως αότοίς προς τοόναντΙον το σόφισμα καΙ εόρεθ~σεται 8ιαφευγον του 8όγματος αότων έπΙ του θεου το αγένν'Υ)τον.

συντομΙας 8ε χάρ~ν καΙ σαφ'Υ)νεΙας πάλ~ν τον αότον έπανα-

p~ματoς ~ όνόματος το μ~ γενν'Y)~~να~ τον πατέρα παρι.-

(λ~

~"

απ 'Υ) κα~ ασυν \

~

\

o~α

15

~

μιας φων~ς τ~ν τo~αόΤΎJν ~μφασ~ν Ι8~αζόντως έπ' αότου

37 παρεχoμένΎJς.

γου οόσΙα, οί)τως οό8ε αγενν'Υ)σΙα ~ του αγενν~τoυ οόσΙα. 10 λ~Ψoμα~ λόγον' et μ~ 8ια το γεγενν~σθα~,

34

237

0ΎJμ~oυργ~αν

~

ΤΎJν

(,

ι

32-40

LIB. 11 (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

θ

'\

ΤΎJν

\

'J'

αλλα 8ια το

,ι

λι

ετος oυσ~α ο παΤΎJΡ ει.να~ αγενν'Υ)τος Ι

αυΤΎJν

(

,ι

,Ι,

ταυΤ'Υ)ν

αι.τιαν

Ι

αγενν'Υ)τος

\

καΙ.

(

ο

εγεται,

(\

υι.ος

,

ονομα-

σθ~σεται' οόσΙα γαρ καΙ οδτός έση μoνoε~8~ς καΙ ασόνθ

' οε '" \

ετος.

ε~

(λ

Κ'Υ)ς

ομο

\

(Ι

τον

~ \,

,

υιον,

ι

επε~oΎJ

oγΎJσoμεν,

oΎJ

ον

ι θ

εγεννΎJ

"'~λ"

οτι.

\ κα~

θ ε~α

~

ι

των

'λ

κε~μενων

ακο

\ ,ε ξ αναγ, ι

γεννΎJτoν Ι

πατερα,

~\

,

,

επε~OΊ)

ουκ

et 8ε τουτο ~ τε αλ~-

έγενν~θΎJ, προσερουμεν αγέννΎJΤOν.

,( καΙ. ΎJ

'Υ),

\ τον

θΙ

ου

'ζ

~α

καταναγκα

Ι

εΙ.,

προ-

8'Υ)λον 5η οόχΙ οόσΙας έστΙ το αγέννΎJΤOν ονομα, αλλα 8~α­

φορας ηνος νΟ'Υ)μάτων σΎ)μαντ~κoν τ~ς το γεννΎJθεν του μ~ Είτα \

το

,

καΙ

τουτο

Ι

,ι

αγενν'Υ)τον

τo~ς

Ι

ονομα

φασ~

είρ'Υ)μένοις \ ,

ΤΎJν

Ι

ουσιαν

&νευ αΙτΙας τ~ν όπόστασ~ν ~χε~ν, ';"

,ι

,

,

Ι

προσεξετάσωμεν. Ι

σΎJμαινειν

\

και

\

μΊ)

εΙ \

το

ΠΟΙΙΙ> όνόματ~ το &νευ

αι.τιας ει.ναι τον πατερα συσΤΎJσoυσι.,

...."

ι"

ΤΊ)ς αγενν'Υ)σιας ε~ς ΤΎJν

36 τ~ς οόσΙας ~ν8ειξιν παρ' αότων απoτεταγμένΎJς; εί γαρ μ~ τ~ν 8ιασταλτι.κ~ν των όποστάσεων 8ιαφοραν 8~α τ~ς του αγενν~τoυ φων~ς 8~8ασκόμεθα, αλλ' αότ1jς τ~ς φόσεως έν~

\

'J'

\

\

Ι

(λ

oεΙΚΤΙΚΎJν ει.ναι. ΤΎJν φωνΎJν ταυΤΎJν υπο 'Υ)

ψΙ

θ

~

ομε α οΙον

, απορ-

ρέουσάν πως του όποκειμένου πράγματος καΙ 8ια τ~ς των ΙΙ-12

Eun apol cp 8

MCTS 3

(ρ

844

Β

sq)

om v 6 κάκεΙνω "'C'οϋτον Μ 7 8Υ)μωύργημα.: 8ημLουργΙα. ci Diekamp qui comparat ι et235, 24 ~ om V 10 γεγενησθα.L Τ μη γεγεννησθα.L S 12 τα.ύτ'Ι)V om TS v XOCL ο υΙος άγέννητος S v 12-13 νομLσθ~σετα.L S V 14 et 15 έπεΙ S V 17 κεLμένων: "'C'εθέντων S V 27 της om V 28 "'C'ην φωνην om S V 29 πως: πάντως Τ ύπερκεtμένOυ V της

έτέρου

10 στωντος, του 8ε αγενν~τoυ κατα τ~ν σοφΙαν αότων &λλο τι

καΙ οόχΙ το μ~ γεγενν~σθαι 8ιερμ'Υ)νεόοντος, ο'ίχεται καΙ συνερρό'Υ) προς τον Σαβέλλων αότo~ς κατoλισθ~σας ό λόγος.

38 ανάγκ'Υ) γαρ πα σα 8ια τ~ς ακολουθΙας ταόΤΎJς τον αότον εΙναι. νομΙζεσθαι. Τc1) utc1) τον πατέρα, τ1jς κατα το γενν'Υ)τον 15 καΙ αγένν'Υ)τον 8ιαφορας έκ του 86γματος αότων έκκλα­

πεΙσΎJς, &στε 8υοίν θάτερον ~ αναθ~σoνται τ~ν περΙ του όνόματος 8όξαν ώς 8ιαφοραν τ~ς έκατέρου t8ιόΤΎJτος καΙ ,\

ουχι.

Ι

φυσιν

Ι

σ'Υ)μαινοντος,

"'\

'Υ)

,

παραμενοντες

""

τοι.ς

ι

εγνωσμενοις

περΙ ταόΤΎJς τ~ς φων1jς ΣαβελλΙιι> συνθ~σoνται' οό γαρ ~σην 20 5πως ~ των όποστάσεων 8ιαφορα το ασόγχυτον ~ξει, μ~ Τc1)

20 γενν'Υ)θέντος 8~αστελλoόσΎJς.

35

μ'Υ)8ενος γαρ

39 γεννΎJΤc1) 8ιαστελλομέν'Υ) προς το αγέννΎJτoν.

&στε εΙ μεν

8ιαφοραν σΎJμαΙνει το ονομα, ~ οόσΙα ~σται 8ια τ~ς πρoσΎJ-

924 Μ. γορΙας ταόΤΎJς ασ~μαντoς' &λλος γαρ τ~ς 8~αφoρας καΙ ~τερoς τ~ς οόσΙας ό λόγος' εΙ 8ε προς τ~ν φόσιν τ~ν σΎJ25 μασΙαν τ~ς φων1jς καθέλκουσιν, εΙς τ~ν των ΥΙοπατόρων

λεγομένων απάΤΎJν ακολοόθως όπoσυρ~σoνται, τ~ς κατα τας

40 όποστάσεις τρανώσεως όφαι.ρεθεΙσΎJς του λόγου.

εΙ 8ε λέ­

γουσι κωλόειν μ'Υ)8εν καΙ τ~ν προς το γεννΎJτoν αντι8ιαστoλ~1\

έκ τ~ς αγεννΎJσΙας σΎJμαΙνεσθαι καΙ αότ~ν παρισταν τ~ν 30 οόσΙαν, 8ιαστειλάτωσαν ~μΊ:ν τας προσφυείς του όνόματος

σΎJμασΙας,

ώς 8όνασθαι.

κυρΙως άρμόζειν προς

έκατέραν

5 cf Eun apol -1 c MCTS 7 έκ addidi cf 15 ΙΙ 27 "'C'ρα.νώσεως ύφα.φεθεΙσ'Υ)ζ MCT:

γεγενησθα.L Τ 22 ~om "'C'ρα.ν6Τ'Υ)ΤΟζ ύποσυρεΙσηζ SCv

LIB. 11 (LIB. ΥΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

41 ~LlΧσχLσθεϊσlΧν του ά.γενν~τoυ τ~ν ~ννOLlΧν.

γομένων ουχ δμου τίj) λεχθ~νlΧL κlχι ~LlΧλύεΤIΧL;

yap τ~ς

~ μεν

~

του

,

.υLος .," '" ΚIΧL"ου

"γεγενν1jΤIΧL

ο

5 μεν ' " ' ' ' 'οε ' γενν1jτον 'λ'εγεσ θ ΙΧL ΚIΧΤIΧ' ΤLνlΧ ρ1jμά.• lχγενν1jτον τον

των πlΧρωνυμΙlΧν κlχΙ ~μεΊ:ς συνηθέμεθlΧ· ~ ~ε τ~ς ουσΙlχς

{

'"

,

""

,

μεν τa ~La της φων~ς πρoφερόμενlΧ, ά.λλ' δμου τε πρoεν~-

5 νεΚΤIΧL ~La του φθόγγου δ λόγος κlχι το p1jeev ουκ ~στι.. 45 πά.λLν yap, προς τον ά.έρlΧ του τ~ς φων~ς πνεύμlΧτoς ά.νlΧ­ χεθέντος, oυ~εν 'ίχνος των εΙΡΎ)μένων ένετυπώθ1j τίj) τόπcp,

~ N~' ~ ι ει.~Lς εκ ΠO~lΧς ΟLlχνΟLlχς οLIΧ του προσΡ1jμlχτος τουτου σlχφ1j-

42

έν φ γέγονε τ~ς φων~ς ~ ά.νά.χυσLς· &στε εΙ τούτcp τον

νι.σθ~σεΤIΧL, εΙπεΊ:ν ουκ &ν ~ΧOLεν.

, .ο

'Αλλ ΙΧ,~ τουτο

•

'θ εο λ'ογος ΚIΧLνος

σLωΠ1jσlχς

" .lΧπ λ ους, ~

{" ων . ο

ΟΤL

λέγεΤIΧL,

~La

φ1jσ~ν,

τουτο

ά.γενν1jσLIχ

"

θ' εος

έστΙν

lχγεννΎ)τος

δ

θεός.

τΙ

ΚΟLνον δ τ~ς ά.πλόΤ1jτος ~χεL λόγος προς τ~ν του ά.γενν~τoυ

'" ,

.

οLlχνΟLlχν,

"

ΚΙΧL

γlΧρ

,.ο

"

ΚΙΧL

μονογεν1jς

15 άπλους είνlΧL ουκ ά.μφLβά.λλεΤIΧL. ,

,

ι

Κ ΙΧ Ι. ΙΧ σ υ ν

,

θ

..,

ε τ ο ς. λ

ι,

κιχι.

Ι,

γενν1jτος

""

,

"ζ

,

,

'( κlχτlχ τ~νlΧ

πά.ντlΧ λόγον όνομά.ζων έπΙνΟLlχν, μ1j~εμLας ύποστά.σεως έν

46 oυ~ενι λόγcp μετa τ~ν προφορaν ~Llχμενούσ1jς.

κlχι πlΧγΙlΧν μετa το πρoενεχθ~νlΧL ~εΊ:ξIΧL ~υν~σεΤIΧL, τ~ς 15 προενεχθεΙσ1jς ~La του φθόγγου ρ~σεως έκ του στόμlΧτoς

έν τίj) ά.έρι. μ~ συμμενούσ1jς. κlχι ο{)τω ~' αν ΤLς μά.θΟL το

,

Ι

,

των εΙΡ1jμένων

όμως ου ~La

,~ , ου τουτο

του lχγενν1jτου

,

εσΤL.

,

ΠΡOκεLΤIΧL

" ' "

γlΧρ

, .1j ουσLIΧ " σ1jμlΧσLlΧν

lχποοεLΧ

θ~ Ύ)νIΧL

'ζ

γνωΡL εΤIΧL.

νΟ1jμά.των τ~ν ~La των γρlΧμμά.των σ1jμεLωσLν ~έξεΤIΧL, το ~ε

47 ~ξεστι. yap παν, 8ηπερ &ν έπΙ νουν ~λθη, κ&ν ύφεστ~κη κιχτa τ~ν σύνεσLν κ&ν ώς έτέρως ~χη, κιχτ' έξουσΙlχν έν­ IΧΠOθέσθIΧι. τίj) Ύρά.μμIΧΤL, τlΧυΤOν ~ε εΙς φlΧνέρωσLν ~LlΧνOιlΧς

yap έκ τ~ς φων~ς τlΧύΤΎ)ς δ τ~ς των Ι~Lωμά.των ~LlΧφOρας 25 είνlΧL τ~ν ~ν~εLξι.ν ~Κ ηνος των σ1jμlΧLνομένων ~La τ~ς ιχυτ-ης 44 τlΧύΤΎ)ς προσΎ)γορΙlχς. ~εϊν

, ,

κιχτ'

lχγεννΎ)τον.

VIΧLς,

φΎ)σΙ,

έΠLφΎ)μΙζεσθlΧL

" " γlΧρ .ουτω

τlχ

συV~LlχλύεσθlΧL

τίj)

,

λελεγμενlΧ

πέφυκε.

θε χρεωστου­

τούς άνo~τoυς των άκροατων παρακρουονται.

κατασυρηναι τ~ν των άκου6ντων ~ιάνoιαν, 'rc{> άκροατη το

57 πέρας της καταστροψης καταλεΙπουσιν.

εΙπ6ντες γα.ρ μ~

μέν'Υ)ν άπονέμειν ΤLμ~ν συγκατεσκευάσθ'Υ).

60

''Ι να τοΙνυν ένεργος αυτοϊ:ς ~ κατα. του σωτηρος έΠL-

15 εΤναι ταυτον κατα. τ~ν ουσ(αν τον μονογενη θεον 'rc{> άλ'Υ)θtνc{>

15 χεΙΡ'Υ)σις

πατρΙ καΙ τουτο σοψtσΤLκως συμπεράναντες ~LιX. της του

μέθo~oν.

γέν'Υ)Τ γα.ρ

,Ι

ουτε

~.

Τ'Υ)ς

Ι

γνωσεως

25 δπερέκεινα

των

(.....,

'Υ)μων

.....,

τοσουτον

γLνωσκομένων

ι

εκτεινομεν'Υ)ς,

ψθάνειν,

o~τε

e"

ως

εLς

της

τα

των

λ6γων δΠ'Υ)ρεσΙας τοσαυΤ'Υ)ν ~υναμιν έν ~μϊ:ν κεκλ'Υ)ρωμέν'Υ)ς, ~ς Ικαν~ν είναΙ. το νΟ"!Jθεν έξαγγεϊ:λαL, εtπερ τ!. καΙ 5λως

•

υ Ψ 'Υ) λ' ον

τε

,

καΙ.

θ ει.ον ~

"

εΠL

~ νουν

"λθ ε

ot,

'λ· πα "ν 01.

'1 ' σΟψΟL ουτοι

μ"!J~ε

πoλλ~ν άβελτερΙαν καΙ της λογικης έΠLστ~μ'Υ)ς άπεφΙαν

30 &λλο τι. των περΙ αυτου θεοπρεπως λεγομένων έν άλ'Y)θεΙ~

30 των πολλων καταψ'Υ)ψLζ6μενοt αυτοΙ τε εΙ~έναι ~LαβεβαLουνταL

πεισθηναι.

MCTS

ι 8εΤν

10 περ~νoΙα;~ς

CT S ν:

μ~

άλ'Υ)θως

θεον

supplevi cf

MCT

20 ΠΟLεΤ: πονεΤ κα;τα;μ~χθεν

om Μ

είναι.

MCT

Ρ 240, 15 άλΎ)θεΤ v

έπακολουθεϊ: το

9

4 έπεΙ S v ο()τω S v 16 σοφLσηκως MS ν: φυσLκως

nescjo unde Oeh1er

κα;τεφγάσα;ντο Μ πρεπω, περΙ α;ύτοσ S v

22 πρα;γμα;τευομένου

τφ: ΤΟ

C

21 -22 έγκα;τα;μ~χθεν om Τ 28 τούτφ

29 τω μΎ)8ε CT

30 θεο-

ταυτα καΙ οίς CL.V έθέλωσL ~uvoιcreIΧL τ~ν περΙ τουτων έμ-

MCTS 2 πάντως 8ε Oτ~ CT v ΙΙ ΤΟ: τφ S v 13

5 αύτω S 7 τιΧ om v 9 άλΎ)θεύεL συγκα;'t'εσκεύασταL v 14 ένεργ~ς v 15 εδροντο v 21-22 πάντων των άνθρώπων v 25 ύπερέκεLνα MC: ύπερεπέκε~να TS V 27 καΙ ante ολως om S V 31 ταστα;: ταύΤΎ)ν ν

244

CONTRA EUNOMIUM

62 ποιΊjσαL· γνωσLν.

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

&ν ο!ς φ"l)σLν'

καΙ aLιX τοuτο λέγοuσL μ"l)aεν ~τερoν ε!ναt

5

,

κυρ Lωτατ"l)ν

\"

xaL

ανωτατω

&ν αύτ ώς ~τερoν, , εΤς γαρ καΙ μ6νος άγένν"l)-

ώς &κ τοότου κατασκευάζεσθαι, εΙ ~ άγενν"l)σΙα το ΚUΡLώ­

66 τος, αύτο &ν ε~"I) ούσΙα άγένν"l)τος. σuνLaων τοΙνυν δ

τατον τ~ς ούσΙας &στΙ καΙ τα λΟLπα των θεοπρεπων όνο­

aLaάσκαΛος ~μων τ~ν

μάτων ταότη σuν~ρτ"l)ταL, ~ θε6τ"l)ς, ~ άφθαρσια, ~ auva-

παρακρουσθείσι ζ"l)μΙαν, ~η αύτ~ς &ση τ~ς εΙς τον XUpLOV

μLς καΙ τα &λλα πάντα, εΙ οδν ταuτα καΙ τα ΤOLαuτα ~

δμολογΙας παράβασtς ~ περΙ τοι) μ~ εΙναL αύτον άλ"l)θως

άγενν"l)σΙα

63 &κείνα ~σταL.

ώς γαρ το λογικον καΙ το γελασΤLκον καΙ

&γγLνομέν"l)ν τοίς

10 καταστρέφεL το

a6γμα, aLιX τοuτο το μεν ώς μέρος μ~

&πιλέγεσθαL τ θε τ~ν άγενν"l)σΙαν ούκ άνηλέγεL, ιΧπλοuν τε

μ~ &σην &νθρωπος, ούaε &ν τοίς ιaLώμασL πάντως ~σταL

καΙ &ποσον καΙ άμέγεθες και άσόνθετον καΙ αύτος συνομολο­

τ~ς φόσεως,

γων εΙναL το θείον, το ae: κατ' &πΙνΟLαν μ~ aείν &π' αύτοι)

ο{)τως ε~περ

άγενν"l)σΙα

&στΙν ~

άλ"l)θLν~

θε6τ"l)ς, Φ το μέτρCΜ τ~ς έλπί80ς των ΧΡLσΤ~ιΧνων

20 λ6γων XιXL των έν τη κτΙσε~ θιΧυμιίτων ΤιΧίς ΨυΧιΧϊς έλλιίμ­

20 άφωρΙσθ'Υ)σιΧν' O~CΜ χιίσμιΧΤ~ προς τ~ν σΦζουσιΧν πΙστ~ν 8Le-

πουσιΧν

βλέποντες οΙ ον άκτίνιί ηνιΧ XιXL θερμ6τ'Υ)ΤιΧ τ~ς

~λ~ιΧκ~ς άπορρέουσιΧν φόσεως OUlL θιΧυμιίζoυσ~ τ~ν χιίρ~ν

85 ΆβΡιΧαμ άΠCΜκΙσθ'Y)σιΧν.

25 τ~ς

γ~σμων, εΊ~περ o'ΙoντιΧ~' 8~ιΧσχ6ντoς 8ε του λ6γου ΚιΧΙ 8~ιΧπτό­

τ~ς

ξιΧντος τ~ν των σoφ~σμιίτων πλoκ~ν εύρΙσκετιΧ~ τοίς νουν

βρεφ~κως τοϊς άμ'Y)χιίνo~ς έμμιΧΤιΧ~ιίζoντες οΙ6ν ην~ ΠιΧλιίμη

ι

Hebr

6 Ps 39,5

Π,3

MCTS 3

Υι

ante

15 έν8υσάμενα Τ &π;:ρ

17 Matth

π,

κάτω οω v αισθ~σεων 20 έν τη κτΙσε~ οω S V

16

S v

5

μόνος Τ

26 εrπερ correxi:

έκείνος,

εΙ

8εϊ

ΚιΧτιΧ

τ~ν

του

τον νουν τ~ς ΙσΤΟΡΙιΧς ΚιΧΤιΧνο~σιΧL, μενοόσ'Υ)ς 8'Y)λιΧ8~ ΚιΧΙ

το χωΡ'Υ)τον τη ψυχη ΤιΧίς των σoφ~σμιίτων λιΧβιΧίς του

30 ΠιΧ~8~κη τ~ν άπe:ρ~ν6'Υ)τον του θεου φόσ~ν ΤιΧϊς όλΙγιΧ~ς συλ-

βλιΧσφ'Υ)μΙιΧς

άποστ6λου μεγιΧλοφυ'ειΧν άλλιίζιΧντιΧ τ~ν φων~ν άλλ'Υ)γΟΡLκως

25 άνιΧφους περ~8ριίσσoντιΧ~ XιXL ΚΡιΧτείν oΊoντιΧ~ 8~α των συλλο­

ο{)τω μ~κρoπρεπως τε XιXL

έιΧυτοίς τ~ς

τεLχΙσθ'Υ)σιΧν' 8σον των κ6λπων του ΠιΧτρος τ~ς πΙστεως

XιXL πρoσκυνoυσ~ τον 8~α τοότων νοοόμενον, άλλ' ύπερβιίντες

82 ~χoυσ~ το άπε~λ'Y)μμένoν ου8έν.

σπου8η τον λιίκκον

Ιστoρ~κ~ς άλ'Υ)θεΙιΧς, έξ~λθε 8LιX θεΙου προστιίγμιΧτος Ι8Ιας γ~ς ΚιΧΙ τ~ς

άν8ρΙ πρoφ~τη 86

προς

ΚιΧθ'

θεου

έιΧυτον

ΚιΧΤιΧν6'Υ)σιν

συγγενεΙιΧς

έπεLγομένcμ

~ξ080ν

πρέ-

πουσιΧν.

ou γιίρ

8

20-21 8ιετειχΙσθΊ)σαν] cf Philo de migr Abraham: 22 Rom 4, π sq

Ι

μo~ 80κεί ΤΟΠLΚ~ ης μετιίσΤιΧσLς των

Tim 1,7

§ 158

MCTS 3 ά.νθρωπ~κcJ> S εΙ8ότες om Μ sed cf

V

Ι

6 έαυτούς: αύτούς V 9 μ~τε post Tim 1,7 16 περιττη καΙ om S v

19 έλπΙ80ς: μερΙ80ς Τ 21 τ~ς πΙστεως οω Τ τ~ς πΙστεως του πατρος S V 28 ης τoπ~κη μετάστασ~ς S τoπ~κη μετανά­ στασ~ι;

V

Gregorii Nysseni Opera

Ι

17

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

86-92

253

νOΎJτως εδρισκομένων πρoξeνε~ν τ~ν κατάλΎJψιν. άλλ' ο τοί) λ6γου τον κέν­

εΙναL λέγων ου8έν, άλλ' l)μΟLον τcT> μ"t)8έν, το καθ' όπερβoλ~ν ~ β ,~ , "Ι ' " , , ' ραχυ τη προς το ανυπαρκτον σuγΚΡLσεL oLασ'Y)μα~νων.

15 ρ"t)μάτων καΙ συναρμ6ζοντα, οό το γλΙσχρον καΙ μεφαΚLω8ες

uποστασLς

μου ωσεL

πασαν

125

πολλcT> τcT> ()πνιr τον

μακρον τοuτον 6νεφον έαuτC;> σuμπλάσαL, ζ"t)τοuντα φLλο­

'Αλλ'"ομως νουσL

κατα,

~

Τ'Υ)ς

" απο

ου εν επωΠLον σου,

( 'ι ωρμ"t)μενΟL φυσεως

ι ΤΟLαuτης

" αφραστου

~,

ουναμεως

τα"'"" LoLΙX

ι πλατυ-

, στοματα

τρωνα, ουκ άταλαLπώρως 8Lακολλωντα τ~ν συμβoλ~ν των τ~ς φι.λοτψΙας εΙς &μι.λλαν άν8ρΙ προς άλ~θει.αν βλέποντΙ.

,

καΙ.

τοσοuτον άπόβλ"t)τον, l)σον άθλ"t)τη ΤLνι. των καρτεΡLκων καΙ

προσ"t)γορΙCf μL~ τ~ν άόΡLστον φuσLν πεΡLμετροuσL τcT> όν6μαΤL τ~ς άγενν"t)σΙας τ~ν ουσΙαν τοί) θεοί) πεΡLσφΙγγοντες, 20 Ινα τ~ν κατα τοί) μονογενοuς έαμτοί:ς βλασφ'Υ)μΙαν 8LιX του­ των δ80ΠΟL~σωσL. τοί) 8ε μεγάλου ΒασLλεΙοu 8Lορθωσαμένοu

129 έξώρων το 8ι.α πεΡLεργΙας κoμμωηκ~ς γuναLκΙζεσθαL, άλλά μΟL 80κεί: τον σκοπον τοί) παντος έγχεφ~ματoς 81.' όλ(γων

" ,(, , , ~, , ~!:' Τ'Υ)ν "t)πατ"t)μεν'Υ)ν uπονΟLαν XΙXL ηνα περ~ των ονοματων ΟLε~-

25

ελθ6ντος ώς ουκ έκ φυσεως 6ντων, άλλα κατ' έπΙνOLαν έΠLκεψένων τοί:ς πράγμασL, τοσοuτον άπέχουσL τοί) άναλuσαL ' , ., κα θ απερ ' 'ι: ~ ηνL προσκατεχονταL , προς Τ'Υ)ν α'λ 'Υ)' θ εLαν, ΟΤL L~ιr τοί:ς &παξ παρ' αυτων εΙρ"t)μένΟLς καΙ ου μεθΙενταL τοί)

, σοφLσματος

,~" κατ εΠLνΟLαν " λ'εγεσ θ ΙXL το' " " α ουοε αγενν'Υ)τον, αλλ

126 τ~ς φυσεως εΙναL παρασταηκον 8LορΙζονταL. το μεν οΟν· πάντα 8LεξLέναL τον λ6γον καΙ τ~ν λ"t)ρώ8"t) κα~ μακραν ΙΙ

Ps 38,6

MCT

21

cf supra §

ΙΙ

25-26 cf Eur Cycl

ν

432

1 των ante πά.ντων add ν post θελ~μιχτt desidero ιχύτου ΙΧύτ-ης Μ ν sed ίn έιχυτ-ης corr Μ ead man 4 αν add ν 5 χωp~­ σε~ε Μ ν: χωp~σε~ CT χωρ~σε~ε propter clausulam valet 12 ημων: των βροτων ν oύθένε~ιχν: άσθένε~ιχν Τ ν 14 λέγων ε!νόG~ Μ 16 άλλ' om ν 2

20 έΠL8ραμ6ντα τας μακρας πεΡL680uς χαΙρεLν έασαL.

130

ouxouv εΊρ"t)ταL παρ' ~μων (οΙκεLοuμαL γαρ τοί) 8L8ιxσκάλου τον λ6γον) 8η τ~ς θεΙας φυσεως άμυ8ραν μεν καΙ βραχυτάΤ'Υ)ν ~χoμεν 8LιX των λογLσμων τ~ν άντ(λ"t)ψLν, άπο­ χρωσαν 8' l)μως τη βραχόΤ'Υ)η τ~ς 8υνάμεως ~μων 8LιX

25 των

131

όνομάτων

~ γνωσLν

των

, ζ' ερανL ομε θ α.

περΙ

αυτ~ν

' " , ,οε' τουτων

λεγομένων ευσεβως τ~ν φαμεν

μονοεL8~ πάντων εΙναL τ~ν σ'Υ)μασΙαν,

~'" των ονοματων

ου

άλλα τα μεν των

προσ6ντων τcT> θεcT>, τα 8ε των άποπεφυκότων ~χεL τ~ν "

εμφασLν,

T~' or.ov oLXΙXLOV

'"

.,

αυτον καΙ. αφ

θ

αρτον

λ' ~, εγομεν, τιr μεν

4 velut Isocrates ΡanegΥήcum composuisse dicitur. eodem modo Eunomium increpat lib Ι § 6 unde hic locus sumptus est 21 του 8~8ιχσκιΧλoυ τον λόγον] cf Basilii contra Eunomium Ι 10

MCT 4

libri

om MCT 5 προσε8ρεύσιχντιχ correxi: προε8ρεύσιχντιχ est assiduitas) 12 άλλιχχόθ~ ν 17 Μ: κριχτερων Τ κcφτερων C ν 17-18 τε κιχΙ έξώρων ν

κιχΙ

ν (προσε8ρε(ιχ

κιχρτεp~κων

25 εύσεβως λεγομένων ν

~ικ(Δcrτό προσε ~ ναι ~ικαιoσύνΊJν, τc'{> ~ε αcρθάρτcr τό μ ~ πρoσε~ναι φθοριΧν έν~εικνύμενoι. ~ξεστι ~ε πάλιν xoιt δπαλ­ λάξαντα τιΧς σΊJμασ(ας κατιΧ τό ~μπαλιν προσφuως έφαρ­ μόσαι τc'{> eec'{> τιΧ ονόματα, &στε τc'{> μεν απεμφα(νοντι τό 132 οίκεΤον, τc'{> ~ε προσόντι τό αλλότριον παραστησαι. τη γιΧρ

~ικαιoσύνη της α~ικ(ας έναντιοuμένΊJς, τη ~ε φθoρ~ της α'Ι~ιόΤΊJτoς αντικειμένΊJς, ~uνατόν εστι χρ~σασθαι προσφόρως

136 σθηναι καΙ τc'{> ετέρcr τό ~τερoν. ~ξεστι γιΧρ άντΙ του αρχ~ν αότόν μ~ ~χειν είπεΤν τό αρχ~ν αότόν του παντός ε!ναι όρ(σασθαι, καΙ αντΙ τούτοu πάλιν το μόνον αότόν αγενν~­ τως δμολογείν δφεστάναι' &στε τιΧ μεν ρ~ματα ~oκεϊν 5 τη του σχ~ματoς εξαλλαγη ~ιαφόρως ~χειν πρός &λλΊJλα, τόν ~ε νουν τοϊς λεγομένοις ~να καΙ τόν αότόν ~ιαμένειν. \ \ '" ζ' ,~ \ θ eou~ λ'ογοις εστιν ,\, ΤΟ γαρ σποuοα ομενον εν τοις περι OUXL\ ι

επt του θεου τo~ς εναντ(οις, xoιt μ~ ~ιαμαρτεΤν του πρoσ~­

ο{)τω καΙ τιΧ λοιπιΧ των ονομάτων τη πoι~ φαμέν,

οίον τό

137

~ύναται γιΧρ

15 ~καστoν αότων &λλως xoιt &λλως μεταλΊJCΡθεν xoιt τό προσόν

τε

\,

και

Ι

εναρμονιον

,

1'1

επινOΊJσαι,

άλλ' εόσεβη ~ιάνoιαν εξεuρεϊν ~ι' ~ς τό πρέπον τη δπoλ~Ψει

αγαθόν xoιt αθάνατον καΙ

πάντα τιΧ κατιΧ τόν 8μοιον εΚCΡερόμενα τύπον.

"Ι

εuκροτον

1Ο τη περΙ θεου φuλαχθ~σεται.

μεταλ~Ψει της σΊJμασ(ας πρός έκατέραν τ~ν ~μφασιν επι­ ΤΊJ~εΙως ~χειν

, , εuφωνιαν

ι

ΡΊJματων

κο ντο ς εν τc'{> είπεΤν αε( τε αότόν είναι xoιt &~ικoν μ~ είναι, 10 8περ 'ίσον εστt τc'{> λέγειν ~Ικαιόν τε είναι καΙ φθοριΧν μ~

133 πρoσ~έχεσθαι.

131-138

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

15

'Eπε~~~ το(νuν εόσεβές εστι λογΙζεσθαι τόν του παντός αrτιον αότον αίτ(αν δπερκειμένΊJν μ~ ~χειν, ταύΤΊJς ~μϊν εΡΊJρεισμένως της ~ιανoΙας μενoύσΊJς τΙς ~τι περΙ τιΧ ρ~ματα τοίς νουν ~xoucrLV καταλείπεται μάΧΊJ, πάcrΊjς φωνης, καθ' ~ν τό τοιουτον εξαγγέλλεται νόΊJμα, το αότό παριστώσΊJς; '"

ι

,\

,), -r λ' και αιτιον τοu παντος ειναι εγοις

καL τό μ~ προσόν επt της θείας εν~ε(ξασθαι φύσεως, &στε

εί.τε γαρ

του σχ~ματoς των ονομάτων uπαλλασσομένοu τ~ν εόσεβη

ε'Ιτε &ναρχον αότον ονομάζοις εΊτε αγενν~τως εΙναι εΊτε εξ

134 περt τό δποκείμενον ~ιάνoιαν μένειν ακ(νΊJτoν.

,~,

ταότόν γάρ

OΙLOΙOU

αΡΧΊJν

αuτον

,

ι

uφεσταναι

,Ι

ειτε

r-.J

....

τοu

\

"'ξ

,),

παντος

αιτιον

ειτε

ε

'''' \

οuοενος

εστιν ανεπ(~εκτόν τε πoνΊJρ(ας τόν θεόν είπεΤν καΙ αγαθόν

αίτίοu μόνον, πάντα τιΧ τοιαυτα ίσοστάσιά πως αλλ~λoις

20 ονομάσαι, καΙ αθάνατον δμολογησαι καΙ αεΙ ζωντα είπεϊν'

20 εστι κατα ΤΊJν οuναμιν των σΊJμαινOμενων και ομοτιμως εχει

oό~εμ(αν γιΧρ εν τούτοις κατιΧ τό σΊJμαινόμενOν ~ιαφoριΧν

τιΧ ρ~ματα, καΙ μάταιος ό ζuγομαχων περΙ τόν τoιόν~ε της φωνης ~χoν, ώς οόχΙ τη ~ιανοίCf, ταίς ~ε σuλλαβα'i:ς καΙ 138 τοϊς φθόγγοις εγκειμένΊJς της εόσεβείας. ταύΤΊJς τοίνuν

εννοουμεν, αλλ' ~ν ~ι' έκατέρων των λόγων απoσΊJμα(νoμεν,

135 κ&ν τό μεν θέσιν τό ~ε ανα(ρεσΙν τινος ~χειν ~oκη. ώσ956 Μ. αύτως καΙ πάντων αρ-χ~ν λέγοντες τόν θεόν xoιt πάλιν &ν25 αρχον ονομάζοντες oό~εν' κατιΧ τιΧς εννο(ας μαχόμεθα, καθ'

έκάτερον

των

λεγομένων

παντός αποφα(νοντες'

αΡΧΊJγόν

καΙ

α'ίτιον

_

,ι

τό προσόν παρεστ~σαμεν, ~uνατου ~ντoς καθως ε'ίΡΊJται ~ιιΧ

MCT 5 πα.ρα.στ~σα.σθα.L ν 6 ένα.νηουμένΊ)ς Μ: άνηνοουμένΊ)ς CT ν 10 λέγεLV post ε:!vα.L collocat ν 28 μ~ om ν 29 μ~ ante προ σον add ν

(

J

oLLoeLV '"'

ι

'\.'

'V

ι!

'θ Λ.Ι

οτι το

Ι,

ειον,

\'

ιl

~\

"

οπως αν κατα ΤΊJν ,

\

Ι

, CPUcrLV

"

30

),

εχη,

'λΙΨ

ανεπαCΡOν τε εστι και ακατανoΊJΤOν και πασΊJς αντι ΊJ

παντός αΡΧΊJγέΤΊJν, τc'{>μεν τό μ~ προσόν, τc'{> ~εuτέρcr ~ε

τέως ονόματι ~ιά τινος μετασΧΊJματισμOυ τό προσόν γνωρι-

\

~νεστι τους μ~ κεκαλuμμένοuς τc'{> αΙρετικc'{> προκαλύμματι σαφως

&στε κ&ν &ναρχον εrπωμεν κ&ν του

τΙον τιΧζ των OνOμcίτων έμφιχσεtζ XOCL τc'{> νυν ιΧπεμφOCLνΟVΤL

Ι

,..,

της εννοίας παριΧ του ~ι~ασκάλοu ~ΙΊJρθρωμένΊJς, ~ι' 1ι ς 25

ε!ναι του

30 της των σΊJμαινOμένων δπαλλαγης μεταλλάξαι πρός τό εναν­

"~,

,\

εως

της εκ των λογισμων δψΊJλότεΡOν, ~ ~ε ανθρωπ(νΊJ ~ιάνoια πολuπραγμονουσα καΙ ~ιερεuνωμένΊJ ~ι' c1v &ν ~ ~uνατόν ~ ,Ι \ θ ι ~, λ \ ' λογισμων επορεγεται και ιγγανει ΤΊJς απροσπε αστοu και δψΊJλης φύσεως,

06τε τοσουτον οξuωπουσα ώς εναργως

MCT 6 έν τοΤς λεγομέVΟLς ν

ι ι εση om ν 12 μ~ itxtLv 13 τ:ης 8Lα.vοΙα.ς έΡΊ)ρεLσμέVΊ)ς ν om μενοόσΊ)ς 15 έξα.γγέλλετα.L το ΤΟLΟυΤΟν νόΊ)μα. Μ 25 itvε:26 τ"ην om CT 27 εσΤL om ν

ύπερκεψένΊ)ν ν 14 ύπολεΙπετα.L ν ση: itσΤL ν

266

CONTRA EUNOMIUM

ι~ε~ν το άόρατον ο(jτε καθcΧπαξ άπεσχοινισμένΊ) τ~ς προσ­

τ~ν άφαΙρεσLν τοα μ~ προσόντος, ού τ~ν θέσLν τοα δντος

εγγΙσεως

έν~εΙκνυται, το &κακον καΙ &λυπον καΙ άπόνΎjρoν καΙ &τcΧ­

139 εΙκασΙαν.

~ς

μΊ)~εμΙαν

άλλα το

~όνασθαι τοα

ζΊ)τουμένου λαβε~ν

μέν η τοα ζΊ)τουμένου ~ια τ~ς των

λογισμων έπαφ~ς έστoχcΧσατo, το ~ε αύτ τ μ~ ~όνασθαι 5 καη~εtν τρόπον ηνακα τενόΊ)σεν, οίόν ηνα γνωσιν έναργ~

140 το ύπερ πασαν γνωσιν το ζΊ)τοόμενον είναι ΠOLΊ)σαμένΊ). τcΧ τε γαρ άπεμφαΙνοντα περΙ τ~ν θεΙαν φόσιν ένόΎjσε καΙ 8σα

ραχον καΙ &όργΎjτoν

143 καΙ 8σα ΤOLαατα. 5 οίον

&Uπνον &νοσον

λέγεται

μεν

&παθες &νεπΙλΎjπτoν

γαρ

&λΎjθως ταατα

και

κατcΧλoγός τΙς έση καΙ άπαριΘμΎjσLς των προς το

xe'i:pov νοουμένων, &ν το θεtον κεχώρισται, ou μ~ν η περΙ οό λέγεταL ~Lα των όνoμcΧτων δ λόγος παρΙσΤΎjσLν.

τΙ μεν

πρέπει περΙ αύτ~ν uπονοεtν ούκ ~γνόΎjσεν, ού μ~ν αύτ~ν

γαρ ούκ ~ση, ~L' &ν ~κoόσαμεν έ~L~cΧχθΎjμεν, τΙ~έ έστtν,

έκεΙνΎjν ~τις έστΙ περΙ ~ν ταατα λογΙζεται κατι~εtν ~~υ-

144 ~ των εΙρΎjμένωνoύκ ένε~εΙξατo· ~όναμLς. &σπερ γαρ ε(

10 ν~θΎj,

άλλ' έκ τ~ς των προσόντων τε καΙ μ~ προσόντων

γνώσεως

εί~εν,

δ

μόνον

όφθ~ναι

~υνατόν

έσην,

8τι το

957 Μ. παντος μεν κακοα πόρρωθεν ι~ρυμένoν, έν παντΙ ~ε νοοό­ μενον άγαθ πcΧντως τι τοιοατόν έσην οίον λόγ~ τε &ρ-

141 ΡΎjτoν είναι καΙ λογLσμοtς άνεπΙβατον. 15 μεν τας

10 ΤLς περΙ τ~ς τοα άνθρώπου φόσεως εΙπεtν τι θέλων το μ~τε "ψ υχον

,

λ' εγων

α

,

μΎjτε

'

'θ Ύjτoν

ΙXVΙXLO'

μΊ)τε

\, μΎjτε

ΠΤΎjνoν

,

τετρα-

πουν μ~τ' ~νυ~ρoν το μεν δν ούκ ένε~εΙξατo, το ~ε μ~ δν ~, οLεσαφΎjσε,

\"

XΙXL

ουτε

Ψ'~ ευσεται

~ ταυτα

\

πεΡL

~'θ ι του· αν ρωπου

ο{)τω τοΙνυν πcΧσας

~r.εξLων ο{)τε σαφως το ύποκεΙμενον ~εΙκνυσLν, κατα τον αύτον

άπρεπε~ς έννοΙας έν τη περΙ τ~ς θεΙας φόσεως

15 λόγον πολλων ΤΟLοότων περΙ τ~ν θεΙαν φόσιν λεγομένων,έν

~ε

οίς χρ~τoν θεον uπονοε'i:ν είναι μανθcΧνOμεν, αύτo~ε δ τι.

8σον ε{)φΎjμόν τε καΙ θεοπρεπες voetv περΙ αύτ~ν συμβου­

ποτε εση κατ' ούσΙαν ~Lα των εΙΡΎjμένων ού ~L~ασκόμεθα..

uπολ~ΨεL τοα

~L~ασκcΧλου ~μων

άπoκαθ~ραντoς,

παν

λεόσαντος καΙ ~L~cΧξαντος, ~ς ο(jτε η των φθαρτων ο{)τε

φεόγοντες ~ε παντΙ τρόπ~ των &τόπων 'rLvt νOΎjμcΧτων έν

των ~ια γενέσεως εΙς το eiVΙXL παΡΎjγμένων το πρωτον α(ηόν

τα'i:ς περΙ θεοα ~όξαLς συνενεχθ~ναι πολλα'i:ς καΙ ΠΟLκΙλαις

20 έσην, άλλα πcΧσΎjς τoιαόΤΎjς υπονοΙας ~ξω νοεtται, έκ ~ε

τ~ς άρν~σεως των μ~ προσόντων καΙ έκ τ~ς δμολογΙας

20 έπωνυμΙαLς έπ' αύτοα κεχρ~μεθα, .κατα τ~ν των έΠLνοιων

145 ~Lα.φοραν τας προσΊ)γορΙας

O'φo~ρoς

κατα

τ~ς

άλΎjθεΙας

25 τ~ς

ά γ ε ν ν Ύj σ Ι α ς

λέγω

φων~ν,

πρό~Ί)λoν

τ

έμφανως

~SLXVIJVΙXL

τοα

φόσεως

παντΙ

γε

μετρΙως

έπεσκεμμέν~

τας των όνoμcΧτων χρ~σεις, 8η ~ άφθαρσΙα καΙ ~ άγεν­

νΎjσΙα ~Lα τοα άφαφεηκοα μορΙου το μΎj~εν τοότων πρόσ30 e'i:VΙXL

τ

θε,

πολλοtςόνόμα.σL, έκcΧστoυ κατα ~Lαφόρους έΠLβολας Ι~ιcΧ25 ζOυσcΧν ηνα περΙ αύτοα τ~ν ~VVOLΙXV ΠΟLουμένου, το θε'i:ον

προσαγορεόομεν, έκ τ~ς πολυεL~οuς καΙ πoικΙλΎjς κατ' αύτοα

θεοα τ~ν ούσΙαν. ΚαΙτοι

θεΙας

γαρ~ν

κατ' αύτοα τοα ύΠOΚ~Lμένoυ προσφυως τεταγμένον, ~Lα τοατο

δ

τ~ς

έπεL~~

μcΧχεταL

εΙρΎjμένΟLς

πεΡLλΊ)πηκον

έξεόρΎjται

oύ~εν

τo~ς

δνομα

άρμόζοντες.

των εύσεβως περΙ αύτοα νοουμένων 8ΤL ~στι καταλαμβcΧνεταL,

άγωνLστ~ς καΙ βοόλεταL τον ΤΟLόν~ε τοα ρ~ματoς ~χoν, τ~ν

142

138-146

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

μ~τε φθοραν

μ~τε γένεσιν,

άποσΎjμαΙνεL,

έπεΙ καΙ &λλα πολλα των όνOμcΧτων δμοφώνως λεγόμενα. Ματ 4 ιχύτο ν 5 8L~8eLV ν 8 ~γνόΎ)σεν: ένόΎ)σεν ν 13 λόγ~εί

νo~α ~φo~oς εύρεηκ~ των αγνοουμένων, ~~CΧ των προσεχων

τ~ς έπ~νoΙας το 6νομα.

έπΙ­

τε καΙ ακολοόθων τη πρώτη περΙ το σπoυ~αζόμενoν νo~σε~

νo~αν λεγομένων φ-ησι τcΧ μεν κατcΧ τ~ν πρoφoρcΧν

το έφεξ~ς έξευρΙσκουσα. νo~σαντες γάρ τ~ περι τοα ζ-ητου'­

των

γcΧρ

ο()τω

κατ

Ισχυρότερον; &ρ' οό ~~' έπ~νoΙας έφευρέθΊ) ταατα πάντα τη

μένου τη &.ρχη τοα λΊ)φθέντος ·~~CΧ των έφευρ~σκoμένων νΟΊ)-

~χε~ν μόν-ην τ~ν ()παρξ~ν ώς τcΧ μ'Y)~εν σ'Υ)μαΙνοντα, 25 τ cΧ ~ ε κ α τ'

l~ Ιαν

~ ~ ά ν ο ~ α ν' κ α Ι τ ο ό τ ω ν τ cΧ μ ε ν κ α τ cΧ

25 μάτων

αί5ξ-ησ~ν ώς έπΙ των κoλoσσ~αΙων, τcΧ ~ε κατcΧ μεΙω­

σ~ν ώς έπΙ των πυγμαΙων, τcΧ ~ε κατcΧ πρόσθεσ~ν

ι ά.πεκρΙνετο v 2 ΠO~'1)τ1ιν τον θεον CT 7 τουτο ν 10 εΤνoc~ έν8ε~κηκoν Μ 13 ά.γένν'1)τος V 14 ζ'1)τοόμενον 8 8εΙξε~ν V post ζ'1)τοόμενον distinxi 16 ή των έΠ'1)γγελμένων ά.πό8ε~ξ~ς ν 19 λεπτουργΙoc ΜΤ λεπουργΙoc C: τεχνουργΙoc ν

εΙς το

πέρας

των

ΚαΙ τΙ μo~ τcΧ μεΙζω καΙ ύψΊ)λότερα των τ~ς έπ~νoΙας ~ξεστ~ γcΧρ τίj}

μ~

φ~λo­

νεΙκως ~χoντι προς τ~ν &.λ~θε~αν κατ~aείν 8τ~ καΙ τcΧ &λλα 30

πάντα, 8σα β~ωφελ~ τε καΙ χρ~σ~μα τη ζωη των &.νθρώ­ πων δ χρόνος έφεαρεν, οόχ έτέρως &.λλcΧ a~cΧ τ~ς έπ~νoΙας έξ'Y)όΡΊ)τα~.

~ν Μ ν: 8ν CT &ν supplevi 24 μόνον ~χε~ ν 26-27 τα 8επυγμocΙων νι σnι MCT 27 πρόθεσ~ν Τ 29 δρος έπ~\loΙocς ίn

MCT

~T

σαι ν

.

&.κόλουθον

κατορθωμάτων απαρ~θμείσθα~;

δρ~ς εΙς τΙ τ~ν έπΙνοιαν ~μίν δ σοφος

MCT

το

σπoυ~αζoμένων τ~ν έγχεΙΡΊ)σ~ν &γομεν.

183

ώς έπι των πολυκεφ&λων ~ κατcΧ σόνθεσ~ν ώς έπι

180 των μ~ξoθ~ρων.

συναρμόζοντες

καΙ μo~ ~oκεί πάντων των κατcΧ τ~ν ζω~ν 8-9 ή ante ά.ΡLθμ'1)Τ~Κ1ι σαι Μ Ι28ε σαι ν 16 8ε80όλευΤOCL ν 19 πά.ντoc τocυτoc C 20 γε 28 ά.ρ~θμεΤσθα.~ V

ι πocρελθεΤν Μ

13 πάσoc τε ή

V

ή σω ν

LIB. 11 (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

τα.ότην ενεργουμένων εν ~μ~ν άγα.θων των τα.~ς ψυχα.Τς ~μων πα.ρα τ~ς θεΙα.ς προμΊ)θεΙα.ς ένυπα.ρχόντων τ~ν έπΙ­ νo~ιχν ης προημοτέρα.ν κρΙνων μ~ &ν τ~ς πρεποόσΊ)ς κρΙ184 σεως ~Lα.Ψευσθ~να.L. λέγω ~ε τα.υτα. πα.ρα του 'Ιωβ ~L5 ~α.χθεΙς έν οΙς δ θεος τι'J} λόγφ πεΠΟΙΊ)τα.L ~LιX λα.Ιλα.πος κα.Ι νεφων τι'J} θεριχπονη ΧΡΊ)μα.τΙζων, τιχ τε rJ.λλα. λέγων δσα. θει'J} πρέπον ~ν λέγεLν κα.Ι δη α.ότΟς ε~Ί) δ τα.ϊς τέχνα.Lς 972 Μ' Ι Ι ,ι θ Ι Ι . εΠLσΤΊ)σα.ς τον α.ν ρωπον XΙXLΙ YUVΙXL ξΙL χα.ΡLσOS1'.ενος υφα.νηκ~ν 10

Ι

τε

λ

XΙXL

Ι

τα.ς

ι,

ΠΟLΚL 'rLXΊIV ι

Ι

εΠLσΤΊ)μΊ)ν.

Ι

ΤΟLα.υτα.ς

ι

τεχνα.ς

~

Ί)μα.ς

,Ι

οη

Ι

γα.ρ

,~~ Ιξ

,

eoLoιx α.το

Ι

Ί

eIVΙXL των ένα.ντΙων τ~ν έΠLστ~μΊ)ν των τε έπωφελων κα.Ι των

ώς έτέρως έχόντων οίον τ~ν Ια.ΤΡLκ~ν κα.Ι τ~ν κυβερνΊ)ΤLκ~ν κα.Ι ε~

5

'rL

rJ.λλο ΤΟLουτόν έσην- δ γαρ ει~ως βΟΊ)θ~σα.L τοϊς

άρρωστουσL ~LιX φα.ρμιχκου έΠLγνΟΙΊ)

rJ.v,

ε'ΙπερέπΙ κα.κι'J}

χρι'J}τo τη τέχνη, κα.Ι τo~ς UγLα.ΙνουσLν έντρ'i:ψα.L το ~Ί)λΊ)Τ~-

188 pLOV' κα.Ι δ προς τον λLμένα. ~Lευθόνων τι'J} ΠΊ)~α.λΙφ το σκιχφος

εόθόνειεν

&ν

κα.Ι

έπΙ χoφιχ~α.ς ~

σκοπέλους,

εΙ

τουτο γένΟLΤΟ φΙλον α.ότι'J} το ~L' ~ΠLβουλ~ς ~Lιxcpee~PΙXL τοuς

προκα. Ί)μενος

1Ο πλέοντα.ς· κα.Ι δ ζφγριχφος τη α.ότη τέχνη τ~ν τε κα.λλΙσΤΊ)ν

evepyeL~ θ Ι

τ~ς έργα.σΙα.ς, κα.θιχπερ έν τo~ς σωμα.ηκως ~L~α.σκομένΟLς

μoρφ~ν έπΙ του πΙνα.κος 1!.~εLξε κα.Ι τ~ν α.ΙσχΙσΤΊ)ν πιχλιν έν­

l!. ι:;στ~ν

α.ργως έμιμ~σα.τo· ο()τως δ πα.L~οτρΙβΊ)ς το έξΊ)ρθρωμένον

LoeLV, ,~

~

'~I

ουοεLς

,Ι

α.ν

,Ι

α.ντεLΠΟL

Ι

πα.ντως

Ι

μΊ)

Ι

σα.ΡΚLνος

Ι

XΙXL

185 ΚΤΊ)νώ~Ί)ς ης &ν. άλλα μ~ν ε~ΡΊ)τα.L πα.ρ' α.ότου γεγεν~­ σθ.ιΧL ~μ~ν των ΤΟLοότων τεχνων ~ κα.θ~γΊ)σLς. οόκουν δ 15

φα.μεν γαρ κα.Ι ~με~ς τ~να.ότ~ν

'rLVLΙ

Ι

"

ουκ

α.υτος

1

έκεΙνων λόγος συμφέρετα.L.

183-190

\

~

οους

~

τη

Ι

Ι

φυσεL

~I

μενων ουνα.μLν

Ι,

ΤΊ)ν

Ι

εΠLνΟΊ)ηΚΊ)ν

"Ι

Ι

XΙXL

,

~

Ι

Ι

Ι

ευρεηΚΊ)ν

~

των

Ι

ζ

Ι

Ί)του-

α.υτος Ί)μα.ς προς τα.ς τεχνα.ς ΠΡΟΊ)γα.γε,

Ι

XΙXL

τι'J} τ~ς α.ΙτΙα.ς λόγφ παν το εUΡLσκόμενόν τε κα.Ι κα.τορθοό­ μενον εΙς τον άΡΧΊ)γον τ~ς ~υνιχμεως τα.όΤΊ)ς έπα.να.φέρετα.L· " ουτω

XΙXL' " ΤΊ)ν

,Ιο Lα.ΤΡLΚΊ)ν

β'Lος

,Ι ευρα.το,

",' α.λλ ομως

186 ~ωρoν τ~ν ΙOGΤΡLκ~ν εΙπών ης οόχ άμα.ρτ~σετα.L. " Ι,εση ΟΤLπερ

'

κα.Ι παν

ζ' , ωΊ)ν ε'ξ ευΡΊ)μενον κα.τ,

α.ν θ ρωΠLνΊ)ν

'" κα.τα. ΤΊ)ν

θεου

εΙρ~νΊ)ν κα.Ι πόλεμον πρός 'rL των ΧΡΊ)σΙμων έΠLΤΊ)~εΙως 1!.χον, oό~α.μόθεν ~μ~ν 1!.σχε τ~ν πιχρo~oν, άλλα του νου τα κα. θ

.

'

,Ι

ι

~

λλ Ι λ

~

"Ι

μέλος ~LιX τ~ς άλειπηκ~ς έμπεφΙα.ς έν~ρμoσε κα.Ι το ύγι­ α.~νoν, εΙ βοόλΟLΤΟ, ~ια τ~ς α.ότ~ς τέχνΊ)ς έξ~ρμoσε.

189

Κα.Ι

τΙ

χρ~

τα

κα.θ'

~κα.στoν

λέγοντα.

πολuν

6χλον

έπεισιχγειν τι'J} λόγφ; ώς τοΙνυν έπΙ των εΙΡΊ)μένωνοόκ

rJ.v

τις άντεΙποι τον προς το κρε~ττoν ένεργεϊν μεμα.θΊ)κότα.

τέχνΊ)ν τινα ~όνα.σθα.ι &ν τη α.ότη κα.Ι προς τα μ~ ~έoντα. χρ~σα.σθα.ι, ο()τως φα.μεν κα.Ι τ~ς έΠLνοΙα.ς τ~ν ~όνα.μLνέπ' 20 άγα.θι'J}

φόσεL,

μεν

έντεθε~σθα.L

πα.ρα

του

θεου

τη

άνθρωπΙνη

κα.τα.κεΧΡΊ)μένων ~έ ηνων τη έφευρεΤLκη

~υνιχμεL

~LιXXOVGV πολλιχΚLς κα.Ι συνεργον γΙνεσθα.L των άνωφελων

190 εύρΊ)μιχτων.

οόκουν

οόκ

έπεL~~

~όνα.τα.L

τα

Ψευ~~

κα.Ι

Ί) ως νοουντος XΙXL εφευΡLσκοντος'

άνόπα.ρκτα. ΠLθα.νως ~ έπΙνΟLα. ~Lα.πλιχσσεLν, ~LιX τουτο τα

οόκουν έκ θεου πιχντα. δσα. ~LιX του

25 6ντως 6ντα. κα.Ι άλΊ)θως ύφεστωτα. ~Lερευνασθα.L οό ~όνα.τα.ι,

187 νου ~μ~ν πεπόΡLστα.L. το ~ε λέγεσθα.L πα.ρα των ύπενα.ν­ τΙων τα μυθώ~Ί) πλιχσμα.τα. κα.Ι τα Ψευ~~ τερα.τεόμα.τα.

άλλ' ~ προς το τοιουτον έΠLΤΊ)~εLόΤΊ)ς μα.ρτυρΙα. τo~ς εόγνώ­

εκα.στον Ί)μLν κα.τα.

25 νους ~ε 1!.ργον θεου·

ΠιΧρα τ~ς έΠLνοΙα.ς λογΟΠΟLε~σθα.L κα.Ι πλιχσσεσθα.L,

μοσL τ~ς προς έκε~νo ~υνιχμεως γΙνετα.L.

το γαρ προθέ­

oό~ε

μενον κα.τιχπλΊ)ξLν τo~ς δρωσLν ~ θυμΊ)~Ια.ν 'rLVιX μΊ)χα.ν~­

α.ότΟς άνΤLλέγω' προς γαρ τον ~μέτερoν σκοπον κα.Ι δ

σα.σθα.L τ~ς προς το σπoυ~α.ζόμενoν έΠLνοΙα.ς μ~ άπορ~σα.L, 30 άλλ' ~ πολόχεφιχς ηνα.ς ~ πολυκεφιχλους ~ πυρ πνέοντα.ς

5 Job 38,36

~ ~ρα.κόντων δλκo~ς συνεσπεφα.μένους εt~ΟΠΟL~σα.L .~ προς

Ματ 4 8~ocΨευσθ1jνocι κρΙσεως Μ λέγω 8η ν 5 τον'λόγον Τ 9 τινΙ om Μ 12 &ν om ν 13 ης om Μ 16 ~γocγε ν 17 το έξ έπινοΙocς εύρισκ6μενον ν

om CT 20 ης ε[πων Μ fortasse recte

Ι9 άλλ' 8μως-20 ιΧμocρτ~σετocι 24 έπινοουντος ν

21 δτιπερ: δπερ ν

973 Μ. το μεϊζον έξαρα.L τ~ν συμμετρΙα.ν ~ ~Lα.κολοβωσα.L προς το Ματ 3 κocΙ την om ν 8 εύθuνοιeν Τ 20 ένηθ1jσθocι Τ 230ύκουν ούκCv: oΊSκoυν (om ούκ) Τ oΊSκoυν ούκ Μ 32 το ante μεΤζον

omM

280

CONTRA EUNOMIUM

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE) αύτομάτως γεν6μενον.

και 8έν8ρα και 6ρνεα γενέσθαι 8ια μεταβoλ~ς 8ΙΎ)γ~σασθαι,

πάντως προσερουμεν το 8έν8ρον, εΙ 8ε αύτομάτως, &.φότεuτον.

~''r''

το 8~ τοιουτον 6νομα και τ~ς &.λΎ)θε~ας ού 8ιασφάλλεται'

ων

εση

Ψ

,

υχαγωγιαν

,\

ηνα

τους

~,~

ωα

των

,

c~

ΤΟLOυτων

Ύ)ΟΟ-

μένους εδρε~ν, έναργεστάΤΎ)ν &.π68ειξιν είνα~ φΎ)μι του και 5 τα κρε~ττω των μαθΎ)μάτων 8όνασθαι &ν 8ια τ~ς εδρεηκ~ς

191 8υνάμεως κατανo~σαι.

ού γαρ προς μεν τ~ν των &.νυπάρ­

κτων 8ιάπλασιν έντελ~ς ~μ~ν όνους παρα του 8ε8ωκ6τος .

έμπέφυκε, προς 8ε τ~ν των ψυχωφελων ε5ρεσιν oύ8εμ~αν 8όναμιν πoρισηκ~ν των λυσιτελοόντων κεκλ~ρωται' &'λλα

καθάπερ ~ όρμΎ)ΤΙΚ~ και πρoαφετικ~ τ~ς Ψυχ~ς ~μων 8όναμις κατα μεν το ΠΡΟΎ)γοόμενον προς τ~ν των καλων

Tn

τε και &.γαθων ~φεσιν έγκατεσκευάσθΎ)

φόσει, χρ~σαιτo

8' &ν ης και προς τα μ~ 8έοντα τη τοιαότη κιν~σει, και "! αν

ουκ

ης

"

ειπOL

...

του

\

προς

~\,

μΎ)οεν

αγα

θ"

ον

,

ΤΎ)ν

προαφεσιν

15 ρέπειν τεκμ~ριoν είναι το προς τα φαυλά ποτε τ~ν ρoπ~ν

εΙ μεν οδν έκ φυτεΙας ε'~Ύ), φυτευτον

πάντως γαρ ~ Ό5τως ~ έτέρως ~σται το 8έν8ρον, καΙ του 5 φυτου τ~ν Ι8ιάζουσαν ούκ έν8ε~κνυται φόσιν.

το μεν γαρ

αύτοφυωζ είναι 8ια του &.φυτεότου έμάθομεν, εΙ 8ε πλάτανος

~ &μπελος ~ &λλο η των ΤOLοότων φυτων έση το 8Ύ)λοόμενον,

194 8ια τ~ς τοιαόΤΎ)ς όνoμασ~ας ούκ έ8ι8άχθΎ)μεν. εΙ 8~ νεν6ΎjταL το δπ68ειγμα, καψος &ν ε'~Ύ) μεταβιβάσαι τον λ6γον έπι το

00 το δπ68ειγμα.

10 πραγμα

το πρωτον αtτιον έξ ού8εμιας

δπερκειμένΎ)ς αΙτΙας ~χειν το είναι κατελαβ6μεθα.

τον οδν

&.γενν~τως 6ντα θεον εΙς όν6ματος τόπον τ~ν ~ννoιαν ταότην παράγοντες &.γέννΎ)τον ~νoμάσαμεν.

6η μεν οδν ού 8ια

γενέσεώς έσην, έκ τ~ς του όν6ματος έμφάσεως έ8Ύ)λώσαμεν ι 15 αύτ~

8ε ~ oύσ~α ~ &.γενν~τως οδσα τ~ς κατα τ~ν Ι8Ιαν

~χειν, 05τως και ~ περι τα μάταιά τε και &.ν6νΎ)τα τ~ς

φόσιν έστ~νι ού8εν έκ τ~ς έπωνυμΙας ταόΤΎ)ς προς το κατι-

έπινo~ας κΙνΎ)σις ού καΤΎ)γoρ~α τ~ς προς το χρ~σιμoν &.8υνα-

1 95 8ε~ν ώ8Ύ)γ~θΎ)μεν. ού8ε γαρ ~ν εΙκος μέχρΙ. τοσοότου τ~ν 976 Μ. των λογισμων έπ~νoιαν Ισχόειν, &στε δπεραΙρειν ~μας των

,

μιας

,

,

εστιν,

'λλ'" ~ 1 :γινεται ' α απooει~ις

~'" του και προς

το προς ~80ν~ν ~ κατάπλΎ)ξιν,

τα

Ψ υχω-

ώς γαρ έξευρεν

μέτρων τ~ς φόσεως και τo~ς &.λ~πτoις έπιβιβάζει.ν κα~, &ν

05τω και ένταυθα

20 ούκ ~στιν ~φ080ς εΙς καταν6Ύ)σLν, ταυτα τη ~μετέρ~ γνώσεΙ.

φελ~ τε και &.ναγκα~α μ~ &πρακτος είναι. 20 έκε~

των προς τ~ν &.λ~θειαν έφ68ων ούχ άμαρτ~σεται.

192

281

γελo~oν τα μέτρα τ~ς φόσεως ~ ΠΎ)γας τοuς &.νθρώπους οι

10

190-196

Ι'Εν 8ε των ζΎ)τουμένων ~ν,

πεΡLλαμβάνεLν.

εΙ το πρωτον αtηον,

6

'Αλλα 8ι.ασαλεόεL τον

8ι8άσκαλον ~μων και πεΡLσόρει.

έσην ό θε6ς, &.νάρχως ~στιν ~ ηνος &.ρχ~ς έξΎ)μμένον ~χει

τον λ6γον, δν περι τ~ς έΠLνοΙας έκε~ν6ς φΎ)σL και κατoρχε~ται.

το είναι.

των εΙΡΎ) μένων, πάλLν συν~θως Τ κρ6τCΜ των λεξει.8~ων έν-

καταλαβ6ντες 8ε τη 8ιανo~~ μ~ 8όνασθαι πρωτον

25 είναι το έξ έτέρου νοοόμενον έπενo~σαμεν 6νομα τ~ς τοιαό, 'c λ'ψ l ,,'" c ΤΎ)ς εμφαντικον υπο Ύ) εως κα~ φαμεν τον ανευ αιτιας υπερ-

κειμένΎ)ς 6ντα &.νάρχως εtτουν &.γενν~τως είναι.

05τως 6ντα &.γέννΎ)τον καΙ &ναρχον

τον 8ε

~νoμάσαμεν,

25 σατυρΙζων τo~ς ρ~μασL,

τ~ν

έρμΎ)νε~αν,

κα~

τοότων

196 τ υ Ρ ~ α ν . &.παγγεΙλας γάρ

φΎ)σLν'

&ν

σφετερ~ζεταL

έπαLσχόνεταL

τι.

μέρος

των

τ~ν

κατ'

μαρ-

έπ~νOLαν

ού τ~

θεωΡΎ)θέντων Τ 8L8ασκάλCΜ, έν οΙς έκε~νoς ού μ6νον έπΙ

έστιν, &'λλα τ~ ούκ ~στι 8ια του όν6ματος έν8εικνό"μενοι.

των ματα~ων ένεργον ~φασκε τ~ς έΠLνo~ας είναΙ. τ~ν χρ~σLν,

193 ώς 8' &ν μάλιστα καταφανες το ν6Ύ)μα γένοιτο, 8ι' δπο8ε~γματoς έναργεστέρου παραστ~σαι πεφάσομαι.

8ε86σθω

περι 8έν8ρου τινος είναι τ~ν ζ~ΤΎ)σιν εtτε φυτευτ6ν έσην ~

MCT 3 ~ση ΨυχαγωγΙαν CT ν: εύΨυχαγωγΙαν Μ προς om MCT 26 έμφατ~κΎjς ύπολ-ήΨεως ν 30 νόΊ)μα: Ι>νομα ν 32 φυτόν CT

18 τον

ante om CT

καΙ

28 confer

MCT 2 om CT

Basίlii

contra Eunomium lib

Ι

7

3 Ι>νομα: νόΊ)μα Μ 7 φυτων post τo~oότων ού 8~cΧ γενέσεώς έσην CT: ού γενέσεώς έστ~ν Μ 8~cΧ γενέσεως ούκ ~στ~ν ν 16 έπωνυμΙας: έπ~νoΙας Μ 23 έρουμεν Μ

κατορχεϊ: ν ~ννo~αν Μ

13-14

27 έπαγγεΙλας ν

29 εΤνα~ τ~ν χρΎjσ~ν CT ν: τ~ν

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE) 196-202

CONTRAEUNOMIUM

&.λλ'~χε~ν ηνα. και προς τα. μεΙζω 8ύναμ~ν,

8~α.

του

κατα. τον σLτον καΙ το σπέρμα και τ~ν τρoφ~ν θεωρ~ματoς έπαγε~ τα. εΙρ'Υ)μένα, τη ~ξωθεν .αύτΟν φ ~λo σο φ Ι~ κατακολοuθεLν αΙτ~ώ μενος, 5 καΙ περ~κόπτε~ν τ~ν του θεου ΚΎ)8εμονΙαν φΎ)σΙ, μ~ όμολογουντα παρ' έκεΙνου τα.ς όνο­ μα'σΙας τεθεLσθα~ τοίς πραγμασ~, καισυμμα­ xeLV αύτον τοίς &.θέo~ς και κατα. τ~ς προνοΙας όπλΙζεσθα~, και τ~ν έκεΙνων γνώμΎ)ν προ των 10 ν'ό:μων θαυμαζε~ν κ&.κεΙνo~ς πλεLον εΙς σοφΙαν νέ'με~ν,

ούκ

":Ι Ι

,Ι

έπεσκεμμένον Ι

τούς θ Ι

πρώτους ~,

των θ

Ι

κατωνόμασε προ τ~ς του &.νθρώπου κατασκευ~ς ό θεος έν τι}) παραγειν εΙς κτΙσιν τα. γεγονότα 8~α. προσταγματος.

199 ούκουν εΙ ψιλι}) παραμένει τι}) γραμματ~ και κατα. τουτο το μέρος Lοu8α'tζει τη γνώμΊJ και οί5πω πεπαΙ8ευται δτι ούχΙ 5 γραμματός (

έσην

ό Xρ~σηανOς

Ι

"

Ι,

μαθ'Y)τ~ς &'λλα. πνεύματος

Ι

,~,

~

το γαρ γραμμα, φΎ)σ~ν, απoκτεννε~, το οε πνευμα

ζ

~)

ωoπo~ει,

προφέρει 8ε Ψ~λ~ν έπι ρ~ματoς ~μίν τ~ν των γεγραμμένων &.ναγνωσ~ν ώς θεου ταυτα 8ιεξελθόντος, καΙ εΙ τουτο πεπΙ-

977 Μ. στευκεν, ού8εν ~τερoν ~ καθ' όμωό:t'Ύ)τα των &.νθρώπων καΙ 10 τον

θεον

8ιεξ08~κiJ'>

κεχρ~σθαι λόγφ

κατασκευασει

200 φωνη και φθόγγφ 8~ατυπoυν τα. νo~ματα.

καΙ

εΙ τοΙνυν τουτο

ρω-

νοεί, παντως δη και τα. τούτοις &.κόλουθα ούκ &.ρν~σεται·

σπέρ­

ό γα.ρ παρ' ~μων λόγος 8~α. των φωνΎ)ηκων έκφωνεLται

ματoς έπωνυμΙα παρα. τ~ς Ύραφ~ς ώνομασθ'Υ). 197 τ~υτα καθ' ~μων παρ' αύτου τα. έΎκλ~ματα, ούχ οδτως

15 προς τ~ν έκφώνΎ)σ~ν και τ~ς του &'έρος δλκ~ς και του ~ν-

γεγραμμένα τοίς έκεΙνου Ρ~μα.σ~ τα. νo~ματα, &'λλα. τοσου­

80θεν πνεύματος. ύΠΎ)χεί μεν γα.ρ ~μίν ~ &.ΡΤ'Υ)ρΙα κατωθεν

τον ύπ~λλακτα~ παρ' ~μων ~ φρασ~ς, δσον το τραχύ τε και 8ύσ'Υ)χον τ~ς συνταξεως των εLΡΎ)μένων έπανoρθώσασθα~. τΙ οδν ~μείς, τΙ προς τον ΚΎ)8εμόνα τ~ςθεΙας προνοΙας

8ια. τοϊ) ύπερκεψένου κενώματος τοϊ) κατα. τούς μυκτ~ριxς

Λογων,

πων

oτ~

εLς

μΎ)πω

γένεσ~ν

παραχ

~

του

εντων

καρπου

των

και

του

αν

20 ,&.πoκρ~νόμεθα; &.8~xeLv ~μας λέγε~ δτ~ το μεν λογικον γε­

γεν~σθαι παρα. του θεου τον όίνθρωπον ούκ &.ρνούμεθα, ,

~,

~

~

Ι

~

Ι

"λ

'~I

,

8~~κoντoς καθαπερ ης μιχγα.ς όίνωθεν έπ~πλατύνει τiJ'> ~χφ

201 τον φθόγγον.

&'λλα. κιχι ιx~ πιxρε~αι

συνεργoυσ~ τiJ'> λόγφ,

κατα. τα.ς ποια.ς των όίρθρων τυπώσεις κo~λιxινόμεναΙ τε κιχ( πλιxτυνόμενα~ κιχι 8ιαστενοϊ) παλ~ν τον φθόγγον πρoαγoυσα~

έντεθεLσαν παρα. του θεου τη φύσε~ των &.νθρώπων &.να­

κατα. τα.ς πολυστρόφους τ~ς γλώσσΎ)ς &.νιχστροφας, &ς πqι­

γομεν. 25 8~'

ε~ς ΤΎ)ν

oγ~ΚΎ)ν

και τουτό έση το χαλεπώτατον των έγκλ'Υ)ματων,

00 προς τ~ν των &.θέων γνώμ'Υ)ν αύτομολείν ό 8~8α­

σκαλος τ~ς εύσεβεΙας καΤΎ)γoρείτα~ και συν'Υ)θεΙας έκ­

θέσμου

30

αύλοϊ) τ~νoς 8ΙΚΎ)ν ένΎ)ρμοσμένΎ) τη φαρυγγι' ~ 8ε ύπερφιχ

oυναμ~ν ΤΎ)ν

ταςοε των Ρ'Υ)ματων ευρεσε~ς

198

μορΙων, &.ΡΤ'Υ)ρΙας γλώσσΎ)ς ό8όντων στόματος, συνεργούσ-ης

κλ'Υ)ρονόμος

όνoμιXζετα~ τα.8ε~νότατα. Ε' Ι L7Uατω

Ι τo~νυν

~ ο

και

'

συν~γoρoς

~ θ ~ ~ Ι o~oρ ωΤΎ)ς των Ύ)μετερων

και

παντα

εLτα~ όίλλοτε κατ' όίλλο μέρος έαυτ~ς, ~ τοίς ό80υσιν ~ 25 τη ύπερφ~ το 8~'

ιxύτ~ς παρ~oν πνεuμα πιχρατραχύνουσα

202 πως ~ παραθλΙβουσιχ.

σuντελεL 8έ η και ~ των χε~λων

ύπουργΙα έν 8~αφόρφ τiJ'> τ~ς κ~ν~σεως τρόπφ πo~κΙλως συνεφαπτομένΎ) του φθόγγου κιχι τον των Ρ'Υ)ματων τύπον

Ι πτα~σ:ματων,

ό θεος ~θετo τα.ς προσΎ)γορΙας τοίς oδσ~ν; τουτο γαρ φΎ)σ~ν

ό νέος έξΎ)γ'Y)τ~ς των μυσηκων 80γματων, δτ~ βλασΤΎ)ν και βοταν'Υ)ν και χόρτον καΙ σπέρμα και ξύλον και τα. τo~αυτα

MCT 2 τον σΤ1.0ν καΙ om Μ 7 τεθijσθαL Τ 15 ούχ οδτως-ι6 τa νο-ήματα om Μ 2σ ιΧΠΟΚΡLν6>μεθα Μ 27 καΙ συν-ήγορος ν, σω MCT 31 8L8αγμocτων ν 32 καΙ σπέρμα om Μ

6 ΙΙ Cor 3,6 hom σρίί cap

13 quae sequuntur magna ex parte ex Greg de 149 sq Migne desumpta sunt

ΙΧ Ρ

MCT 6 ιΧποκτέννεL CT ιΧποκτένεL Μ: ιΧποκτεLνεL ν 7 γραμμOCτων ν 8 εΙ om CT ν 1σ λ6γ~ om ν ΙΙ 8Lατυπουντα τa νο-ήμ. ν 16 ύΠ1jχε'LταL Τ ~ ante ιXPT1jPLIΧ om ν 17 Tij) φocρυγγL Τ 23 πολυτρόπους .ν 24 ante έαυτης rasura circiter sex litterarum Τ Gregorii Nysseni Opera

Ι

19

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE) 202-209

CONTRA EUNOMIUM

285

εΙ τοΙνυν δ θεος τα όνόματα το'!:ς πρά.γ­

'καΙ Συναχθ~τω τα {)aατα καΙ Όφθ~τω ~ ξ7Jρα κιχΙ

μασ~ τιeετα~, καθως δ νέος τ~ς θεΙας ΙστορΙας εξ'Y)γ'Y)τ~ς

980 Μ. ΒλασΤ'Υ)σά.τω ~ γ~ καΙ Έξαγαγέτω τα {)aατα xιxt

συναπαρτΙζουσα.

πά.ντα 8σα καθεξ~ς άναγέγραπταL. ουκουν εξετά.σωμεν

~~εσά.φ'Y)σε, βλά.σΤ'Υ)ν καΙ βοτά.ν'Υ)ν καΙ ξόλον καΙ καρπον όνο­ μά.ζων,

άνά.γκ'Υ) πασα

μ~

&λλως τοότων ~καστoν εΙπε'!:ν

5 αυτον ~ ώς λέγετα~, κατα τιΧς των συλλαβων φ'Y)μ~ συμ­

i1v

πλοκά.ς,

203 ~ε

~~'

αΙ

μεν

έκατέρων

εκφων'Υ)θεΙ'Υ)

το

χε~λων

αΙ

~ε

άπoτυπoυντα~.

~~α

εΙ

οδν

6νομα,

μ~

των

~~α

φων'Y)τ~κων

&ν

αΙ

λόγος, κ'αΙ ώς ουκ ~σην άκo~ν ενεργ~σαL μ'Υ)aενος φθεγγομέ­ νου, ο{)τως' ouae: λόγον ενεργον EIVΙXL μ~ προς άκo~ν ευθυνό­

μορΙων

10 λόγον, πά.ντως 8η καΙ ταυτα πρoστιe'Y)σ~ τ θε xιxt ~~α

πo~α των τ~ν

χρεΙαν φων~ν

~~ασΧ'Y)ματΙσε~ εκτελοόντων

το

μορΙων

θε'!:ον.

~

~~ά.πλασ~ς

15 ρε'!:τα~ σόνθεσ~ς,

,

~ ~'!: 'θ" XΙXL" ης τουτο οε~εταL, κα θ~ 'Υ)σ θ α~ τον εον τοπρακτεον

μενος.

έαυτ a~ατά.ττοντα καΙ έαυτ aLακόνcμ των προσταγμά.των

εν

207

8που ~ε θεω-

εκε'!: καταλαμβά.νεταL πά.ντως καΙ ~ του

εΙ οδν λέγεL το εΙΡ'Y)κένα~ τον θεόν, υποaεLξά.τω

~μ'!:ν καΙ τ~ν άκo~ν προς ~ν ε~Ρ'Y)κεν. ~ προς έαυτον ταυτιχ 10 λέγεLν φ~σεL; ουκουν έαυτ προστά.σσεL ταυτ~ εγκελευό-

γαρ

σχ~μαη πά.ντως εστΙ' σχ~μα ~ε σώματος πέρας' παν ~ε

204 σωμα το σόνθετον εIνα~ ου ~~απέφευγεν.

μενον.

~~α

τ~ς πo~ας ΚLν~σεως άπογεννώντων τας συλλαβας καΙ τον

τ~ν του λόγου

Ι"EXEL προς "'λλ ' " 5 ν'Υ)ΠLων οη φuσLΚ'Υ)ν α 'Υ) λ α σχεσLν ακο'Υ) τε κα~, ,,'

έτέρως

γλώσσ'Υ)ς

ουκ

τΙς ουκ oIaE καΙ των κομLaη

206 τ~ν -rων εΙΡ'Υ)μένων aLάoVOLΙXV.

, υΠΎJρετη (,

,

κα~

';'

ELVΙX~

χρωμενον;

"

EYELV,

λ'

ΤLς

εφ

EL

'~I'

οε

XΙXL

~

τουτο

, (εαυτου~ ΡΎJματων (,

,~

OOL'Y) ~,

'θ

εoεΎJ 'Υ)

,Ι

ης

ευαγες

'λ'

XΙXL

ογων,

15 κ&ν &νθρωπος ~; άρκε'!: γαρ έκά.στcμ τ~ς aLανοΙας ~ κΙν'Υ)σLς

συνθέτου ~~ά.λυσ~ς· ~ ~ε ~~ά.λυσ~ς ταυ τον κατα τ~ν ~ννo~ά.ν

τ~ν . τ~ς προαφέσεως δρμ~ν εμπo~~σα~.

εστ~ τη φθoρ~.

aLαλέγεσθαL πά.ντως έρεί.

ουκουν τουτο τ~ς καθ' ~μων νΙΚ'Υ)ς τ

άλλα

τ

υΙ

καΙ τΙς ~ν χρεΙα προς τουτο

λoγoγρά.φcμ το πέρας, το ~ε'!:ξα~ τον ~~~oν έαυτου θεόν, δν

φων~ς; raLOV γαρ .τ~ς ενσωμά.του φόσεως το a~ιX Ρ'Υ)μά.των

a~ιX του

'!: 'λ ε~αγγε λεLν

όνόματος τ~ς

άγενν'Υ)σΙας

άνέπλασε,

φθεγγό-

20 μενον μεν ~να μ~ άμoφ~ση τ~ς των όνομά.των ευρέσεως,

,~ τα ΤΎJς

, νΟ'Υ)ματα'

~, καΡΟLας

20 μουσα τη χρ~σεL τ~ς φων~ς ~

"θ ο εν

XΙXL"~ Lσοοuνα-

aL' έΠLνοΙας των γραμμά.των

σΧ'Y)ματ~ζόμενoν ~ε τοίς φων'Υ)ηκοίς μέλεσ~ν ~να τα όνόματα

208 εξεόρ'Υ)ταL a~λωσLς' επΙσ'Υ)ς γαρ φθεγγόμενοΙ τε καΙ γρά.φοντες

φθέγξ'Y)τα~, τ~ς ~ε του σώματος φόσεως ~~α τ~ν των σχ'Υ)­

ι νOΎJ θ"εν ε~αγγε !: 'λλ ομεν, α'λλ' εΠLι μεν ι των ~ 'λ"LΙXV αφεστ'Υ)ΚΟτο μΎJ

μά.των άνά.γΚ'Υ)ν ουκ &μοφον

των φωνη τ~ς άκo~ς καθLκνοόμεθα, προς ae: τους πόρρωθεν

θ εωρ'Υ) θ EL''Y) 25 όλΙγον

~ σΧ'Υ)μα,

'"εν

μ'Υ)

(ου γαρ &ν εφ'

,

,

έαυτου τ~

,

γρά.μμασL a'Υ)λουμεν τ~ν γνώμΎJν,. καΙ επι των παρόντων

Ι)' σωματ~ παντως τυπουμενον κατ

~ε προϊόντα προς τα συμφυ~ του σώματος πά.θ'Υ)

,

25

'λ'

προς

~

ογον .1

C"oJ' , ΤΎJς αποστασεως

(,

"

"\" ΎJ

Ι

εΠLτεLνομεν

~I"

\ ,

τον

'~I

τονον ,

,..,

Τ'Υ)ς ,

~~α μεν του συνθέτου προς τ~ν ~~ά.λuσLν, ~LιX ~ε ταόΤ'Υ)ς

φων'Υ)ς

εΙς φθοραν καταλ~γoντα.

πρακτέον το'!:ς πέλας aLεσαφ~σαμεν καΙ τ~ν εν τη Ψυχη

ΎJ

uφLεμεν,

εσην

οε

οτε

XΙXL

οLανεuοντες

μονον

το

To~αότ'Y) του προσφά.του θεου ~ φόσLς ~LιX τ~ς άκολουθΙας

προαΙρεσLν καΙ όφθαλμος ΤΟLωσ~ε a~ατεθεΙς ενεaεΙξατο καΙ

των εΙΡ'Υ)μένων υπο του νέου θεΟΠΟLου άναπέφ'Υ)νεν. άλλα άνΤL-

χεφος ΠΟLα ΚLνΎJσLς ΎJ απεLπε ΤL των γ~νoμενων ΎJ κατεoε~ατo.

30 λαμβά.νετα~ των γεγραμμένων καΙ φ'Υ)σL τ α υ τ α τ ο ν Μ ω ϋ σ έ α

209 εΙ τοΙνυν οΙ σώμαΤL πεΡLεLλΎJμμένΟL τα κρυπτα τ~ς ~LανοΙας

~LΙXPP~~'Y)V βοαν 8ΤL εΙπεν δ θεός, καΙ προστΙθ'Υ)σL τα

κ~ν~ματα καΙ ~Ιχα φων~ς ~ ρ~ματoς ~ τ~ς εν γρά.μμιχσLν

205

,

,Ι

.,'

~,~

Ι.,

~I!:

ρ~ματα, το Γεν'Y)θ~τω φως καΙ Γεν'Y)θ~τω στερέωμα

MCT ι ξ'1)ρά ίη rasura Τ 10 λέγεt C φ'1)σΙν ν 20 8t' έπtνοΙας των γραμμάτων: 8tιX των γραμμάτων ν

32 Gen 113 sq

MCT 7 UΠΟΤlJπουνταt CT Τ2 μορΙων om CT

32 bis γενν'1)θ-ήτω C

om MCT 30 σώμασt C

26 8tανεύοντες: 8tιX νεύσεως ν

ν

31

έν τo~ς γράμμασtν

CT

15 fι: ε~'1) Μ

22 μεν ν: 28-29 καΙ χεφος 8ε Τ

286

CONTRA EUNOMIUM

δμLλΙας

ΠOλλcΧΚLς

το!:ς

πέλας

LIB. 11 (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE) 209-214

γνωρΙζουσL

xoιt

ούaεμΙαν

Ckp'

~νεγκε τ ΜωUσε'i: και τί;> ΔαβL~ δ

έπει~~, καθώς φ1)σιν δ ά.π6στολο.ς, ~ ά.·t~Lος αότοα ~όναμις

~ι~άσκαλoς, το πνεαμα λέγω το &YLOV, δ το πρόσταγμα

καL θεLόΤ1)ς ά.πο τ~ς τοα κόσμο.υ κτ(σεως νοουμέν1) καθο­

καθ1)γ~σασθαι τ~ς κτΙσεως λέγων οό Ρ1)μάτων ~μϊν ~1)­

ραταL, ~ια τοατο. πα σα ~ κτΙσις και πρό γε πάντων, καθώς 20 φ1)σLν δ λόγος, ~ έν το'ϊς ο.όρανο'ϊς ~ιακόσμ1)σις ~ια τ~ς ,

ι

εμφαινο.μεν1)ς

-

το.ι.ς

σοφΙαν έν~εΙκνυται.

,Ι

γεγονοσι

τεχν1)ς

\

Τ1)ν

ΛJ

του

Ι

πεΠΟΙ1)κοτος

μιουργον τον θεον ύπο.τιθεται, ά.λλα πραγμάτων των ~ια 20 τ~ς των Ρ1)μάτων

σ1)μασΙας γνωριζο.μένων.

Ινα γαρ μ~

ά.~έσπo.τόν τινα και αότo.φυ~ τ~ν κτΙσιν είναι νo~σωμεν, και

και τοατό μο.ι ~oκε'ϊ παραστ~σαι θέλων

γεγεν~σθαι ταότην παρα τ~ς θεΙας φόσεως λέγεL και τάξει

τ~ν έκ των φαLνομένων μαρτυρΙαν τοα σοφως και έντέχνως

226 τινι και ά.κολουθΙCf συστ~ναΙ φ1)σι. και μακρον &ν ε'~1) περι

τα 6ντα κατεσκευάσθαι και είσαει ~ιαμένειν έν τη ~υνάμεL

224 το.α το παν ο.ίακΙζοντος.

αότο.ός φ1)σι τούς οόρανο.ός, ~L'

i1v τ~ν σο.φΙαν τοα πεΠΟΙ1)κότος ~εικνόoυσιν, φων~ν ά.φιέντας

βοαν και

τ~ν σοφΙαν ~Ιχα φων~ς.

~LαΚ1)ρόσσεLν τοα

μονονουχι

~1)μιoυργo.α

~ξεστι γαρ οίονει λόγcμ ταατα

~L~ασκόντων ά.κο.όειν 8η προς ~μίiς δρωντες, (;) &νθρωποι, 8 cf § 219 cf testim ad

10-ΙΙ τυχocΙocς Ρ 346, ι sqq

άντεμπλοκας] Epicurum 16 sq Rom ι, 20

...

respicit

6 των νΟ"1)θέντων Μ 10 ~χε~ν C ν 13-14 συστcΧσεως τε κocΙ 8~0~κήσεως ν: τε om MCT κocΙ 8~0~κ1ισεως οω Τ 14 ~ των νΟ"1)των έξ-ηπτoc~ φύσ~ς MCT: των νΟ"1)των om et ~ collocat post έξ-ηπτoc~ ν Ι5 έκεΤνον ν 28 λόγων Μ MCT 4 τα πocρα ν

τ~ς τάξεως φLλο.σοφε'i:ν των κατα τ~ν κο.σμο.ΠΟL'tαν ύπο τοα 25 Μωuσέως έν ιστορΙας χαρα.κτ~ρι ~o.γματικως είρ1)μένων. ~

γαρ &ν μαλλο.ν ~ι' έκάστου των γεγραμμένων το πεπλαν1)­

μένο.ν τε καL μάταιο.ν τ~ς των έναντΙων ύπo.λ~Ψεως φανερως

~L1)λέγχθ1).

~ξεση ~ε τί;> βoυλo.μένcμ το.ις είς τ~ν Γένεσιν

12 8~"1)γεΤτoc~] cf § 219 28 cf Gregorii Apologiam meron et De opificio hominis de ordine creationis

ίn

Hexae-

2 καΙ ante τ~ν om Μ 3 τα ante αότα οω Τ νοήσατε CT ν 12 φέγγετα~ Μ 13 πρoσ8έχετα~ Τ 14 ρ-ημα οό προ CT ν 15 8~α­ σφcΧλλεσθα~ ν 19 των om ν 20 τ-ης οω Τ 21 ά8έσποτόν τ~νoc CT ά8έσποτόν η" Μ: ά8έσπoτcΧ τ~νoc ν 22 verba inde a θεΙας φύσεως usque ad 24 τ-ης οω ν 24 φtλοσοφη V 24-25 ύπο του μωυσέως om CT 26-27 πεπλασμένον Μ

MCT

292

πεπον'Υ)μένοις ~μίν έντυχόντι 80κιμάσιχι των τε ~μετέρων κιχι των δπενιχντΙων τον &:κολουθότερον λόγον.

227

'Αλλ'

LIB. 11 (LIB. ΧlΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE) 226-233

CONTRA EUNOMIUM

έπΙ τ~ν προκεψέν'Υ)ν ~μίν

230

8ρομον &:ποφιχΙνων τ~ν 8ύνιχμιν ιχΙσθ'Υ)τικώτερον ~μίν τ~ν

"λλ

\

7

\

~ ,

,

ων, οις τtς ΠΡΙΧΚΤΙΚΎ) ουνιχμις εκ

~,

θ

\ το

~

~\

\ κιχτα

οε ,\ , ιχει μεν

\

Τ'Υ)ν -r εινιχι

5 τέχνΎ) ν , ένεΡΥείν 8ε τότε, ()τιχν έπΙ των ~ργων 8εΙξη τ~ν

,

,

,

J!

επισΤΎ)μ'Υ)ν,

, ,ουτως '

\ επ!. ,\

ουχ

"

~

και.

'"

Τ'Υ)ς

'ζ

μακαριας ,

Ι

,

~

'λλ'

ω'Υ)ς.

α

\

~ξ{

όλον υτιπερ εστtν εν εκεινη νοουμενον ενεΡΥεια κιχ!. πρα ~ς

συνέστ'Υ) τα πάντιχ, σύν'Υ)θες 8ε τοίς &:νθρώποις λόγ4> πρωτον 10 φωνουν τc'!) βoυλ~μιxτt, ~ 8ε γριxφ~ της κοσμογενεΙιχς εΙσ­

~

\

ναυΠ'Υ)Υόν φαμεν τη 8υνάμει. τον τ~ν νιxυΠΎ)yικ~ν ~χoντα

228 νO'Y)τ~ν δπ08εΙκνυσι θεωρΙιχν. έπει8~ γαρ θελ~μΙXτt του θεου 988 Μ. 8ιιχσ'Υ)μιχΙνειν το βούλ'Υ)μιχ κιχΙ ο{)τως έπάγειν το ~ργoν συμ-

,\

,

φυσεως ένεστt, το μεν ουναμει εωρειτιχι ...." ι ,Ι ι" ~ Τ'Υ)ς ενεΡΥειας εκπλΎ)ρωσιν, ως φερε ειπειν

σπoυ8~ν έπιχνιχκτέον

1'c'!) βoυλ~μιxτι του θεου σύν-

\,

ι

τον λόγον, ΟΤΙ ού πάντως έπΙ θεου φων~ν καΙ ρ.ημα: ή του 5 ΕΙπείν λέξις έν8εΙκνυτιχι, &:λλα

,

ου γιχρ ώσπερ επ!. των α

293

έστιν, &:μέσως του βoυλ~ματoς προς το κατα πρόθεσιν τέλος

231 μεθισταμένου. ώς τοΙνυν μαρτυρεί τc'!) 8'Υ)μιουργc'!) τ~ν 8όξαν 10 ~ έν τc'!) οόρανc'!) 8ιακόσμ'Υ)σις κιχΙ δμολΟΥεί τον πεΠΟΙ'Υ)κότιχ

ιxγωγ~ πως εΙς θεογνωσΙιχν τοίς &:ρχομένοις έστΙ, 8ια των

καΙ φων~ς οό προσ8έεται, ο{)τω μοι το ~μπαλιν έκ τ~ς του

έτοιμοτέρων εΙς κατιχνό'Υ)σιν τ~ν Ισχόν τ~ς θεΙιχς πιχριστωσιχ

Μωϋσέως yραφ~ς μεταλαβων &ν τις λΟΥΙσαιτο, ()τι καΙ

(

φύσεως, προχεφότερον 8ε εΙς γνωσιν των νοουμένων ~ 8ια

,

~

(

ειχυτου κτtσμα ο

θ

\

εος

λ'

\,

(~

εΥει. τον κοσμον

'μ

ο Τ4> προσταΥ

ατ

L

τ~ς ιxΙσθ~σεως κιχτάλ'Υ)ψις γΙνετιχι, τούτου χάριν δ Mωϋσ~ς

το παν οόσιώσας καΙ ΡΎ)μάτων προς 8~λωσιν τ~ς έννο(ιχς

15 8ια μεν του ΕΙπείν τον θεον τό8ε γενέσθΙΧι προτάξΙΧ!. τ~ν

232 ταύΤ'Υ)ς οόκ έπι8έετιχι. ώς οδν δ &:κούσας οόρανου 8ΙΎ)Υου­

δρμ'Y)τικ~ν του θελ~μιxτoς έξουσΙιχν πιχρΙσΤ'Υ)σι, 8ια 8ε του

μένου 8ιεξ08ικον οόκ έζ~Τ'Y)σε λόΥον (λΙΧλεί γαρ τc'!) νουν

προσθείνιχ!. το ΚιχΙ έγένετο ο{)τως, το μ'Υ)8εμΙιχν εΙνιχ!. 8LΙX­

~ΧOντt 8ια των Υινομένων δ κόσμος τ~ν 8ια των ΡΎ)μάτων

'!;!ο' " , )" -\ ~ Μ ωι..ισεως η' λ' , ΟΎ)λωσιν χαφειν εασιχς , ουτω καν του εΥοντος

φοραν βoυλ~σεως κιχΙ ένεργεΙιχς έπΙ τ~ς θεΙιχς έν8εΙκνυτιχ!. φύσεως' &:λλα 8ι8άσκει. κΙΧθ'Υ)γείσθΙΧ!. μεν έπΙ θεου τ~ς έν20 εργεΙιχς τ~ν νόΎ)σιν,

οόκ έφυστερΙζειν 8ε μετα το νΟ'Υ)θεν

το ένεΡΥούμενον, &:λλ' &μιχ τα 8ύο κιχΙ κιχτα τιχότον θεω­

τις &:κούση, ώς του θεου όνομιχστΙ περΙ των καθ' ~κιxστoν 20 του κόσμου μερων 8ιατάττοντός τε κιχΙ κελεόοντος, μ~τε

Ψ ευοεσ

ι ~

ρείσθΙΧι, τ~ν τε του νου κΙν'Υ)σιν κιχΙ τ~ν &:ΠOτελεστtκ~ν του

229 πράΥμιχτος 8ύνιχμιν.

λόγος τ~ς προιχφέσεως κιχΙ τ~ς πράξεως, &:λλ' &σπερ τη

οδσιχ κιχΙ μετ' ιxότ~ς συνεκλάμπουσιχ, κιχτα τον ιχότον τρόπον

οίον

"

\

~

ε'ξ αν θ ρωπι'ζ ων

~ \ ~ , οια των τοιουτων το\

μΗ.

IΛ~-

ειον κιχι\ κιχτα\

θ ~

' , \ το\ μεν \προσταγμιχ ' '!;!ο λ ι \ 25 δΠoτt θ εμενος, αλλα 0'Υ) ουτω Τ'Υ)ν

\ τα

λ'Υ)σιν,

~\

~

θ'

οε των κτtσ εντων , (

~

, , ονομιχτα

,

"

,\ αυΤ'Υ)ν \

'!;!οΙ

β

ι ου-

, οιιχσ'Υ)μιχινετω ~

~

\

~

,

τ~ν των γεγονοτων υποστιχσιν' ωστε τα ουο οια των εφ'Υ)-

\, , μένων μιχ θ ειν, κιχι υτt ου 'Υ) εις ο εος τα παντιχ κιχτεφ\"" \ , ό \ θ ειον ~ βού γασται. ΚΙΧΙ oτt ιχπραΥμονως τε κιχ!. ακ πως το

δπόστιχσις, οό μ~ν 8ευτερεόει. τη τάξει. μετα το βοόλ'Υ)μιχ.

ά.ποφαΙνουσα ν 10-ΙΙ εΙσαγωγ~ Μ: εΙσαγωγ~κ~ CT ν 12 παΡLστωσα: παρΙσΤΊjσL ν 15 μεν post 8Ldc om ν τοϋ et προτ&ξαL correxit Hoerner : τοϋ ... προστ&ξαL libri ν τό8ε: τα π&ντα Μ 18 βoυλ~ματός τε καΙ έν. CT ν έv8εΙκvυσθαL Τ 19 έπΙ τοϋ θεοϋ ν 21 το ένεργούμενον: την έvέργεLαv CT ν 22 τ~ν τε προαφεΤLκηv τοϋ νου ν 22-23 την ά.ποτελεσηκην τοϋ πράγμα­ τος: την εΙς το e!VΙXL του πράγματος Μ 23 -24 ό λόγος om Μ

,(

τ~ν ~μετέραν συν~θειιxν φωνη τα προστάΥματιχ 8ιεξ08εόειν

~ρyoν μεν του θεΙου θελ~μιxτoς ~ των ΥεΥονότων έστΙν

MCT 6

\

αι τον προφΎ)Τ'Υ)ν υπονοειτω μ'Υ)τε μικροις και ΧΙΧ

ζ~λOLς νo~μιxσι κιχτασμικρυνέτω τ~ν των δψΎ)λων θεωρΙιχν,

οό8εν γαρ ~8ωκεν έννo~σιx!. μέσον δ

~ \ κιχ!.\ 'Υ)( ιχυΥΎ) , \ συνεκφιχινετιχ!. , ( 25 ε'ξ ιχ'ψ ει. ΤΎ)ς φ λ ΟΥος κΙΧ!.\ ε'ξ'εκε~ν'Y)ς

θ

~

\J!

βλθ\

(θ\

30 λ'f)μιχ φύσις έγένετο.

233

ΕΙ 8έ τις το ΕΙπεν δ θεος σιχρκικώτερον έρμ'Υ)νεόοι, ώς 31 Gen 1,3

MCT 2 ~νεστ~: έστ~ ν

7 έvέργεLα: ένεργες ν

ι ι τοϋ post τ-ης om Τ 30 έγΙνετο ν

21 μLΚΡΟLς: νεκροΤς Τ 24 προστ&γματα: πρ&γματα Μ 31 έΡμΎjvvεύΟL: έvvο~σεL Μ

294

CONTRA EUNOMIUM

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

989 Μ. 8LιX τουτο τον ~νoφθρoν λόγον παρ' αότου γεγεν~σθαι. κατα­

295

αύτου, καθως ~ προφ'Υ)τεΙα φ'Υ)σΙν, σδτως xαot δ ~μέτερoς

,

σκευcΧζεLν, δ αότος οΌτος xαot το ΕΙ8εν δ θεος κατιΧ τ~ν

άνΤLλ'Υ)ΠΤLκ~ν ~μων α~σθ'Υ)σLν 8LιX τ~ς των όφθαλμων ένερ­

233-238

λογος

\

\ "οντως

'"

"λ'

προς τον

οντα

ογον

ΚΡLνομενος

εσΤLν

,~,

ουοεν.

236 οδτος μεν γιΧρ έν άρχο?) ούκ ~ν, άλλιΧ τη ~μετέρCf συγκατε-

'

'θ

γεΙας πcΧντως ύπoνo~σει. xαot το 'Ήκουσε κύΡLος xαot ~λέ'Y)σέ

σκευασ 'Υ)

" ou't"e

φυσεt,

κατ

,

,~,

θ

LοLαν

(,

~

'λλ'

εωρει.ται. υποστασLν, α

5 με xαot ΏσφρcΧνθ'Y) όσμ~ν εόω8Ιάς xαot 5σα περt κεφαλ~ς θεΙας

5 &ς φ'Υ)σΙ που δ 8L8cΧσκαλος τCϊ> ψόφ4> τ~ς γλώσσ'Υ)ς συνα­

~ π080ς ~ χεφος ~ ΡLνος ~ βλεφcΧρων ~ 8ακτύλων ~ ύπο-

φανΙζεταL; οί)τε τL ~ργoν εστ!. τούτου νo~σαι. του λόγου, άλλ'

8~ματoς ~ γραφ~ σωμαΤLκώτερον 8LεξέρχεταL, πcΧντα κατιΧ

έν μόνη φωνη καΙ γρcΧμματ!. τ~ν uπόστασLν ~xeL' δ 8ε έκ

το

του θεου λόγος θεός έστL, λόγος έν άρχη &ν xαot εΙσαεΙ

προχεΙρως

σ'YjμαLνόμενον

έκλαβων

άνθρωποεL8ες

~μΤν

~,

8LαγρcΧψεL το θεΤον καθ' δμΟLόΤ'Υ)τα των έν ~μίν φαLνομένων.

234 εΙ 8ε 8ακτύλων ΤLς ~ργα τους οόρανους άκούων καΙ χεΤρα καΙ πό8α xαot ύπ08~ματα θεοπρεπείς έννοΙας

ο!.

ου

\

τα

,

"

παντα

\ ,

εστL

χαι.

\-

συνεσΤ'Υ)κε,

και.

του

. έΠLστατεί xαot πα σαν ~χει. τ~ν έξουσΙαν των έν

10 παντος

oύρανCϊ> xαot των έπΙ γ-ης, ζω~ xαot άλ~θεLα xαot 8LκαLοσύν'Υ) xαot φως xαot παν άγαθον &ν καΙ πcΧντα τιΧ έν τCϊ> εΤναι.

κραταLιΧν xαot βραχΙονα υΨ'Υ)λον καΙ όφθαλμον xαot βλέφαρα

8L' έκcΧστoυ

των εΙΡ'Υ)μένων άναλογΙζεται. καΙ οό 8LαμολύνεL τον περt τ~ς

~'7

οLαμενων,

237 8Lακρατων.

\

~

καθαρας φύσεως λόγον ταίς σωματLκαίς uπολ~Ψεσt καταρ-

ΤΟLούτου τοΙνυν l)ντος xαot τοσούτου του λόγου

\

του περι. τον

θ

\

,

εον νοουμενου

7

\'),

ουτος τον

εν

\

(Ι

ονομασι. και. Ρ'Υ)-

15 ρυπαΙνων, άκόλουθον &ν ε~'Y) xαot τιΧς των Ρ'Y)μcΧτων έκφω­

15 μασι. καΙ συν8έσμΟLς συναπαΡτLζόμενOν λόγον &ς τ!. μέγα

ν~σεLς έν8εLΚτLκιΧς μεν ~γείσθαι. του θεΙου βoυλ~ματoς, μ~ ζεσθαt, 5ΤL δ τ~ς λογLκ-ης φύσεως 8'Υ)μtουργος άναλογουντα

χαρΙζεται. τCϊ> θεCϊ>, άγνοων 5τL &σπερ δ τ~ν πραΚτLκ~ν τη φύσει. ~μων χαΡLσcΧμενος 8ύναμLν ού τιΧ καθ' ~καστoν ~μων ~ργα 8'Υ)μLουργεΤν λέγεταL, άλλ' δ μεν ~8ωκε τη φύσει. τ~ν

τ4> μέΤΡ4> τ~ς φύσεως τον λόγον ~μίν 8ε8ώρ'Υ)ταL, ώς &ν

ουναμLν,

μέντο!. φωνιΧς ένcΧρθΡOυς uπολαμβcΧνεLν, άλλ' έκείνο λογΙ­

235 ~ΧΟLμεν έξαγγέλλεLν 8L' αότου τ-ης ψυχ-ης τιΧ ΚLν~ματα. 5σον

~,

,

~

ενεργει.ται.

~\

οε

παρ

,(

~

'Υ)μων

,Ι

OLXLαo

\

και.

\

β 'θ

α ρον

και.

20 ρομφαΙα xαot &ροτρον xαot 5τουπερ &ν ό βΙος τύχη 8εόμενος,

8ε άπέχει. ~ φύσLς τ-ης φύσεως, ~ θεΙα λέγω τ~ς ~μετέρας,

ι1ν τιΧ καθ' ~καστόν έστL μεν ~ργα ~μέτερα, εΙς 8ε τον

κατιΧ το ~σoν μέτρον τ-ης άπoστcΧσεως πcΧντα τιΧ περt αύτ~ν

'Υ)μων

(.....

' t v ,αι.τLOν '

αυτων

\ ,αναφοραν , , εχει. '

Τ'Υ)ν

,~

τον

,

ι

oεΚτLΚ'Y)ν πασ'Υ)ς

l)ντα των έν ~μίν θεωρουμένων προς το μεγαλεLότερόν τε

έΠLστ~μ'Υ)ς τ~ν φύσLν ~μων 8'Υ)μLουργ~σαντα, οδτως καΙ ~

καΙ θεοπρεπέστερον τ~ν παραλλαγ~ν ~xeL' xαot ώς ~ 8ύ-

του λόγου 8ύναμLς ~ργoν μέν έστ!. του ΤΟLαύΤ'Υ)ν ~μων πε-

25 ναμLς ~ καθ' ~μας προς τ~ν του θεου ΚΡLνομέν'Υ) το μ'Υ)8έν

έστ!. καΙ ~ ζω~ προς τ~ν ζω~ν καΙ τιΧ &λλα πcΧντα τιΧ ~μέτερα προς τιΧ έν έκεΙν4> ΚΡLνόμενα ώς ού8εν ένώΠLον 2 Gen 1,4 centies

4

Ps

29,ΙΙ

5 Gen

8,21

1σ

Ps 8,3

11

ses-

MCT 1 8LOι τούτου v τον om Τ 3 όφθocλμων: ocΙσθΊ)ΤΊ)ρΙων Μ 6 ~ πο80ς ~ χεφος CTv: ~ ΡLνος Μ ίn ιitraque codicum familia aliquid homoeoteleuto excidisse videtur 7 ~ γρocφη σωμOCΤLκώτε­ ρον 8LεξέρχεΤOCL ίn lac om Μ 8 &νθρωποεL8ες ~μΤν ίn lac om Μ 9-1σ φOCLνομένων. εΙ 8ε ίn lac om Μ 1σ xoct χεΤρoc-ιι βρocχΙονoc ίn lac om Μ 12 θεοπρεπεΤς ίn lac om Μ 22 ίιποστ&σεως v 24 θεοπρεπέστερον: μεγαλοπρεπέστερον Τ

992 Μ .

ι

ΠOL'Υ)κοτος

\ Τ'Υ)ν

, φυσLν,

(~\

'Υ)

οε

~

των

κα

θ'!!.

ι:;καστον

(,

Ρ'Υ)ματων

εδρεσLς προς τ~ν χρεΙαν τ~ς των uποκεLμένων σ'Υ)μασΙας

238 παρ' ~μων αύτων έπενo~θ'Y).

τεκμ~ΡLον 8ε 5τL πολλιΧ των λεγομένων αΙσχρcΧ τε καΙ άπρεπ~ παντcΧπασLν εΤναι. νενό5 φΊ)σΙ που ό 8L8&σκocλος] cf Basilii contra Eunomium

1 Ps 38,6 lib Ι 6

MCT 6

9 κocΙ post τα π&ντoc add v εσΤL: εσΤΊ) Μ xoct ante 8LΚOCLοσύνΊ) om Τ 12 πocντoc τα: τα πocντoc v 14 όν6μOCΤL Μ 16 Τ 8όνοιμLν 80ύς δ θεος ούκέΤL 8Ί)μLουργε'i: κοιΙ τα

~ τoι~oιμενoς

κοιθ'

,

'

'θ οιι. γLνεσ

τε

\

XOΙL λ' εγεσ θ οιι.,

"

ωστε

\

το

\

~ ΤOLουτον

μεν

σπέρμοι σίτον ε Ιπείν , το ότου 8ε τ~ν έντεριώνΊ)ν όνομάσοιι. ,~

σεμLΟΟΙ

λ

r.v, XOΙL\

\, 'λ τοι εΠLΠΟ οιιοι

\ κοιι.

,~ υμενωο"f) ~

\ κοιι.

, ΟΙΊ)πλωμενοι ~

20 των πεμμάτων λάγοινοι προσεLπε'i:ν κοιΙ το ΤΟLόν8ε σκευος, έν

,. φ

\ το

\ υγρον ~

~

του

, φυροιμοιτος

,~~

\,~

'ζ

ε~oπτoιτoιι. κοιι. ε~Lκμοι εΤΟΙL,

, ΤΊ)-

γοινον όνoμoισθΊjνoιι προστάξοιι. του τε όγρου τ~ν τοσ~νaε ποσόΤΊ)ΤΟΙ τ του tv ~ τ του νέβελ όνόμοιη 8ι.οιγορεόειν κοιΙ τούς ξΊ)ροτέρους

κοιρπούς 8Lοιμετρε'i:σθΟΙL τ γόμορ;

241 φλυοιρΙοι τοιυτοι κοιΙ μΟΙΤΟΙLόΤΊ)ς 'Ioυ8oι~κ~ πάμπολυ τΊjς των ΧΡLσΤLοινων μεγοιλοφυtοις έκπεπτωκυίοι, το οrεσθΟΙL τον μέγοιν

\

\

\

\,

~κoιστoν 8Lοιβ~μοιτοι

(&ποιξ γαρ τ~ν άρχ~ν λοιβουσοι

ποιρα του πεΠΟL"f)κότος ~ φόσLς έoιυτ~ν

XLve'i: τε κοιΙ 8LεξάγεL

993 Μ. προς το έκάστοτε 8οκουν ένεργουσοι τ~ν κΙνΊ)σr.ν, πλ~ν ποιρα 20 κυρ Ιου

λέγετοιι τ

άν8ρ Ι τα 8Lοιβ~ μοιτοι κοιτευθόνεσθα-ι) ,

οi5τως κοιΙ το aόνοισθΟΙL λοιλείν τε κοιΙ φθέγγεσθοιι κοιΙ το 8LιX φωνΊjς έξοιγγέλλεLν το βοόλΊ)μοι ποιρα του θεου λοιβουσοι

b8 πορεόεΤΟΙL 8LιX των προιγμάτων ~ φόσLς, σΊ)μεϊά τινοι τοίς οοσL 8LιX τΊjς ποιας των φθόγγων 8Lοιφορας έΠLβάλλουσοι.

244 κοιΙ τοιυτά έση τα ποιρ' ~μων λεγόμενοι ρ~μoιτά τε κοιΙ όνόμοιτοι, οΙς τ~ν 8όνοιμLν των προιγμάτων 8LοισΊ)μοιΙνομεν.

\ τον

κ&ν λέγ"f)ΤΟΙL ποιρα του Μωϋσέως προ τ-ης των κοιρπων γε­

μόνη τη του βoυλ~μoιτoς 8υνάμεL το παν 8ι.οικροιτουντοι κοιΙ

νέσεως δ κοιρπος κοιΙ προ τΊjς των σπερμάτων τα σπέρμοιτοι,

XOΙL

"ψ

υ

Lστον

κοιι.

~

υπερ

~,"

ποιν

ονομοι

τε

XOΙL

νΟ"f)μοι

θ'

εον,

εΙς γένεσLν &γοντοι κοιΙ έν τ είνοιι 8ι.ΟΙΤΊ)ρουντοι, τουτον &ς

5 Act 2,6

10-ΙΙ

Lev

2,5 ΙΙ

Reg

6,19

al

MCT 1 των νουν έχ , . ίη lac om Μ 3 θεΙocς om MC 6 έγενν~θ'1) MC έγεν~θ'1) et sscr ν Τ: έγεν~θ'1) v 11 των ΤΟLOύτων v 16 όνομά.σocς: όνομocσΙocς v οί5τω om Μ ι 7 τε om v 20 τo~oυτoν σκευος Μ 23 τc'!} του ante νέβελ om v 28 του ante βoυλ~μo(1;oς sscr Μ 8~ocκρocτoυντoc: κρocτουντoc Μ

8 cf Hebr

1,1

20

Ps 36,23

MC Τ 4

ocύτοΙ Ι8Ιocν Μ οτocν: 8τ~ Μ 7 ού8ενος: ού8εν v 9 λοι.λουσocν έν τοΤς πρoφ~τoι.~ς Μ κocτιΧ το -ήμΤν ίη lac om Μ 12 ού ίη lac om Μ 13 &ν om Τ ,Ι? τc'!} ζ~φ Cv: ~oυ ζ~oυ Μ των ζ~ων Τ τc'!} άν8ρΙ Υ σ'1)μεΤά. τε

CT

80υς: ένθεΙς Τ 19 εκocστφ τε V 20 τoc 8~ocβ'1)μocτoι. om Μ 22 του om Μ 23 σ'1)μεΤά. ηνoc Μ ν:

21 τε

28

τ~ς

om v

298

CONTRA EUNOMIUM

LIB. 11 (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

οόκ έλέγχε~ τον ~μέτερoν λ6γον, οό3ε μιχχετcx~ τοις πεΡL

245 τ~ς έπ~νοΙcxς εΙΡΎ)μένo~ς ~ του νομόθέτου 3~ιXvo~cx.

του

xcxp-

θέλοντος σωθ-ηνcxι

πον λέγοντες, ά.ρχ~ν 3ε τ~ς μελλοόσ1jς σπέρμcx προσcxγορεό5 οντες, τουτο το πραγμcx το τόις όν6μcxσ~ν δποκεΙμενον, ε~τε

3ιετυπώθ1j

κcxτιΧ

τ~ν

έπικρcxτουσcxν

τ6τε

299 των

φθεγγομένων συν~θειcxν γενομέν1j, 0δτω του θεου του πιχντcxς

δ γιΧρ

~μεις πέρcxς όνομιχζομεν τ~ς πcxρελθοόσ1jς γεωργΙcxς

θεου

244-252

XCXL εΙς έπΙγνωσιν ά.λ1jθεLcxς έλθειν προς

τον σκοπον τ-ης σωΤ1jρΙcxς των ά.κου6ντων έν τ προσάπτει φωνάς, τη έιχυτου γλώσση κιχθ' ~ν πεπιχ(­ aεuτ6 τε XΙXL συνεωιστο τiΧυτιx aιεξLων XΙXL οόκ έξΙΧλλάσσων

997

Μ. τας του θεου φωνας &λλoιoτρ6πιr τινL XΙXL ξενΙζονη φων~ς χιxpιxκτ~pι, &στε

aLcX

του ξένου τ~ς συνΎjθεΙΙXς XΙXL ΠΙXpΎjλ-

5 λιχγμένου των όνομάτων ιχότου του θεου είνιχι τας φωνας ''Ι' κιxτιxσκευ,ιx~ειν,

'λλ' ιχ ιχ

~ τη

'θ ει συνΎj

'

χρωμενος

256 τά τε έιχυτου XΙXL τα του θεου aιεξέΡχετιχι.

γ λ' ωσση

(,

ομοιως

φιχσL aέ ηνες

των έπψελέστερον τΙΧ'ϊς θεΙιχις γριχφΙΧ'ϊς έΠΎjΚOλoυθΎjκ6των μΎjaε &ρχΙΧ'έζειν την ΙΕβριχΙων φωνην κιχθ' όμoι6ΤΎjΤΙX των

10 λοιπων, &λλα μετα των &.λλων θά.υμάτων XΙXL τουτο το'ϊς 'IσΡΙXΎjλΙΤΙXις θιxυμΙXΤOΠOΙΎjθ~νΙXΙ,

το την γλωσσιχν ΤΙXόΤΎjν

&θρ6ως μετα την A~γυπτoν ένσχεaιιχσθ~νιχι τit'> ~θνει.

κιχΙ

τις έσΤL του πpoφ~τoυ λ6γος το τοιουτον πιστοόμενος' έν γαρ τit'> έξελθε'ϊν ΙΧότ6ν, φΎjσΙν, έξ ΑΙγόπτου τ6τε γλωσσιχν

257 ~ν οόκ ~γνω ~κoυσεν. λευτιχΙιχ

ae:

εΙ οδν ΙΕβρΙΧίος μεν Mωϋσ~ς, τε­

των &.λλων ~ των (ΕβριχΙων φων~, ό μετα την

του κ6σμου σόστιχσιν τοσιχότιχις έτων χιλιάσιν 6στερον γε­

οί)τε

γονως XΙXL τη κιχθ' έιχυτον φωνη τας του θεου aΙΎjγοόμενος

γαρ έξ &ρχ~ς, ~ως όμ6φωνον &πιχν ~ν έιχuτit'> το &νθρώ-

ρ~σεις &ρ' οόΧL σιχφως aLaάocrxeL το μη ΤOΙΙXόΤΎjν φωνην την

20 πινον, θεου ΡΎjμάτων ηνα aLaιχσκιχλΙιχν γεγεν~σθιxι το'ϊς &ν­

20 κιχτα &.νθρωπον σΧΎjμΙXηζoμένΎJν &νιχγράφειν έΠL του θεου,

τ~ς ~μετέpιxς aLιχνοΙιχς εδp~μιxτιx είνιχι aΙΟΡιζ6μενος.

&λλα τιχυτιχ μεν λέγειν

γλωσσων aLιχφΟΡας aLιχτμΎjθέντων δπως &ν ~κιxστoς φθέγγοιτο

έτέρως εΙπείν ~ &νθρωπΙνιχις φωνΙΧ'ϊς, crΎjμιxΙνειν

θε'ϊος έπεστάΤΎjσε ν6μος' &λλα θελ~σιxς ό θεος τοδς &ν­ θρώπους έν &'λλιχις γενέσθΙΧι γλώσσιχις &φ~κεν 25 ' , θ '" , ~ θ ~ φυσιν πορευεσ ιχι κιχτιχ το ιχρεσκον oLΙXP ρουσιχν

bait'> την πιχρ

, εκιχ( ,

στοις τον ~χoν προς την των όνομάτων σιxφ~νειιxν.

255

aLcX

θρώποις πιχρα τ~ς γpιxφ~ς μεμιxθ~κιxμεν οί)τε εΙς ποικΙλιχς

Ό το(νυν Mωϋ~ς πολλΙΧ'ϊς 6στερον γενεΙΧ'ϊς τ~ς πυργο­

το μΎjaε auνιχτον είνιχι το νOΎjθεν

ae: aLcX

των

λεγομένων θεoπρεπ~ ηνιχ XΙXL μεγΙΧλοφυεστέριχν aιάνοιιχν;

258 το γαρ o~εσθιxι τη (Εβριχ'taι γλώσση τον θεον κεχρ~σθιxι 25 μΎjaενος

6ντος του ΤOΙΙXόΤΎjς φων~ς έπιχ'tοντος οόκ oraιx

πως ό λελογισμένος συνθ~σετιxι. έν τΙΧίς Πράξεσι μεμιxθ~­ κιχμεν

aLcX

τουτο την θεΙιχν aόνιχμιν εΙς πολλας aιεσχΙσθΙΧΙ

ποιtιχς γεν6μενος μιCf των μετα τιχυτιχ κέΧPΎjΤΙXΙ γλώσση

φωνάς, ώς &ν μΎjaεLς των έτερογλωσσων &ποστεροίτο τ~ς

Ιστορικως την κοσμογένειιχν ~μ'ϊν aΙΎjγοόμενος κιχΙ ηνιχς τit'>

&φελεΙιχς'

Ι-2

Gen

ΙΙ,4

Ι4

sq

Ματ 5 κιχτ' α.ύτΟν v 8-9 κα.τοtΚ'ηθηνιχt CT v 9 τ~ν addidi Ι2 συν8ετtκ-ήν C ν: συν8εκτtκ~ν Τ κιχΙ συν8εκτtκ~ν Μ Ι3 λιχχόν­ τες: f!χοντες Μ ι6 8tάφοΡΙΧ: 8tιχφΟΡα CT Ι9 όμόφωνον &πιχν .ην om ίη lac Μ &πα.ν άνθρώποtς om C 22 τμrιθέντων CT

Ι7 πιχγΙως: πάγtος v 20-2Ι ΤΟLς

om CT

Ps

80,6

ό

ae:

θεος προ τ~ς κτΙσεως &νθρωπικως

26

Act

2,6

om CT ε'CθLστο Μ άλλάσσων v 8 θεLιχtς om v ν: τc'j) Μ Ι2 Αtγυπτον: ΑΙγύΠΤLον Oehler qui nihil adσχε8tα.σθηνιχt v Ι2-Ι3 κιχΙ τΙς εσΤL v Ι4 εκ γης ΑΙγύτότε om CT Ι5 μεν om v Ι7 τοσιχύτιχtς ετών ΧLλtάσtν

ΜΟΤ 2 τε

ΙΙ το

notat πτου

om

CT

v

V

aLe-

20 του

om CT

V

3°2

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

259 λέγετο· τΙνιχ &>·φελεΙν μέλλων έκ τ~ς τοιΙΧόΤ'Υ)ς φων~ς; το μεν γαρ σuν~ιιχτιθεσθιχι τη των άκοuόντων ~uνάμεL τον λόγον

προς τον τ~ς &>φελεΙιχς σκοπόν, oύ~εν Γ1ν τις άνάξιον τ~ς θεΙιχς εΙνιχι φιλιχνθρωπΙιχς uποτuπ~σειεν, έπεΙ κιχΙ πιχυλος 5

ό μιμ'Y)τ~ς του κuρΙοu προς τaς των άκοuόντων ~ξεις oI~εν &ρμo~Ιως τον λόγον μετιχχεφΙζεσθΙΧι,

γάλΙΧ

γινόμενος κιχΙ στερεα τοις τελεΙοις τρoφ~'

τοις

ν'Υ)πΙοις

το ~ε μ'Y)~ενoς

κιχτορθοuμένοu σκοπου ~ια τ~ς τοιΙΧόΤΎ)ς του λόγοu χρ~σεως ~πειτιx κιχτιχσκεuάζειν

τoιά~ε ηνα ρ~μιxτιx τον

θεον

έφ'

10 έιχuτοu ριχΨcr~ειν, ούκ l)ντος του ~εομένοu τ~ς ~ια των τοιοό­ των φωνων σ'Υ)μιχσΙιχς, ούκ oI~ιx πως έση μ~ κιχτιχγέλιχστον

260 &μιχ κιχΙ βλάσφ'Υ)μον το τοιουτον οrεσθΙΧL. ο\Jτε οδν ΈβριχΙιχ του θεου ~ φων~ ο\Jτε κιχθ' ~τερόν ηνιχ τόπον των έν τοις

~θνεσι νενομισμένων

προφερομέν'Υ)'

άλλ'

8σοι του· θεου

15 λόγοι πιχρα του Μωϋσέως ~ των προφ'Υ)των έγράφ'Υ)σιχν,έν­

~εΙξεις εΙσΙ του θεΙοu θελ~μιxτoς Γ1λλως κιχΙ Γ1λλως κιχτα

τ~ν άξΙιχν των μετεχόντων τ~ς χάριτος τc'f} XΙXeΙXPc'f} τε κιχΙ

261 ~γεμονικc'f} των &γΙων έλλάμποuσΙΧL. ούκουν έφθέγγετο μεν ό Mωϋσ~ς ~ς έπεφόκει τε κιχΙ πεπιχΙ~εuτο, προσετιθει ~ε 20 τc'f}

eEc'f}

τας φωνας τιχότιχς κιχθως εrρ'Υ)ΤΙΧΙ πολλάκις ~ια

το ν'Y)πιω~ες των Γ1ρη τη θεoγνωσΙ~ προσιχγομένων προς ένιxργ~ τε πιχράστιχσιν του

ΘεΙοu

θελ~μιxτoς

κιχΙ

~ς (λν

εύπειθεστέροuς άπεργάσιχιτο τους άκοόοντιχς τη άξιoπιστΙ~ του εΙρ'Υ)κότος ~uσωποuμένοuς.

262

'Αλλ'

1000 Μ. λoι~oρΙιxς

0\J

φ'Υ)σιν ό Εύνόμιος ό τοιΙΧότιχς κιχθ' ~μων τας προφέρων,

κ ~ 'Υ) ρ ο ν ό μ ο ς

τε

κιχ t

ό

τ~ς

ένθέσμοu

σ uν ~ γ ο Ρ ο ς

-

σuν'Υ)θεΙιχς

υπιχλλάξιχς γαρ

τ~ν δβριν εΙς εύφ'Υ)μΙιχν τοις Ι~Ιoις ιχύτον ~εξιώσoμιxι.

άλλ'

6-7 Hebr 5,12 26-27 ironice Eunomii de Basilio ver:ba ad ipsum refert cf § 197 finem

MCT 3

ού8εν: ού8ε ν 7 γενόμενος Τ 8ε om'-y 8 τ-ου λόγου τ-οtocuτης ν 13 έκάτ-ερον ν 15 τ-ου ante ΜωΟσέως Qm Τ ά.νεγράφησocν ν 22 θελ'ήμocτ-ος: βουλ'ήμocτος ν 26 έκθέσμου v 27 ύπocλλάξoct Τ 28 εύφημΙocν: ά.τ-tμΙocν ν e coniectura oannis a

S. Francisco

J

ιχύτον

ιχ ύτc'f}

πιχρα

του

ρ~σθιxι

μιχρτu Ρ ειν

Μ ω ϋσέιχ ~ι'~σχuρΙζετιχΙ

~'Υ)μιοuργ~σιχντος

τοις

κιχΙ των

τον

άνθρώποις

259-265

των

τ~ν τε

όνομάτων τ~ν χρ~σιν,

φόσιν

~ε~ω­

όνομιχζομένων

κιχΙ τ~ν γε των

5 ~ε~oμένων κλ~σιν άνωτέριχν εΙνιχι τ~ς των χρω, " • \ πιχντιχ , \ λ'ξ " μενων γενεσεως, οuτωσι κιχτιχ ε ιν ειπων.

263 Et μεν οδν 'L~LOV κέκτ'Υ)ΤΙΧΙ ηνιχ ΜωϋσέΙΧ, πιχρ' 00 τα σοφα τιχυτιχ ~ι~άσκετιxι, κάκειθεν όρμώμενος τοις τοιοότοις έπι­ θιχρσει 10 οδτός

των

λόγων,

φ'Υ)σι,

των

8τι

θεος

άνθρώπων

~·ιιxθεσμoθετει:, τας

ρ~σεις,

κιχθως

ούτωσΙ τε

κελεόων κιχΙ έτέρως άπιχγορεόων τας έπΙ των πριχγμάτων κεισθιχι

φωνάς,

κεχρ~σθω

προς το

~oκoυν τοις λ~ρoις,

σόμμιχχον ~χων τον κρuπτον Μωϋσέιχ.

Et

~ε μόνος έστΙ

Mωϋσ~ς οδ ~ γριxφ~ κοινον μάθ'Υ)μιχ τοις τον θειον λόγον 15 πεπιχι~εuμένοις έστΙ, ~εξόμεθιx τ~ν κιχτάγνωσιν,

Et

ύπο των

264 του Μωϋσέως έλεγχόμεθιχ λόγων. που τοΙνuν τον περΙ Ρ'Υ)­ μάτων τε κιχΙ όνομάτων εδριχτο νόμον, έπ' ιχύτων έκθέσθω

των γεγριχμμένων.

κοσμογένειιχ κιχΙ των κιxθεξ~ς άνθρώ­

πων γενεΙΧλογΙιχ κιχΙ πριχγμάτων τινων tστορΙιχ κιχΙ ~ ποικΙλ'Υ) 20 νομοθεσΙιχ περΙ τε των κιχτα τ~ν λιχτρεΙιχν κιχΙ των κιχτα

τον βΙον ΠΙΧΡΙΧΤ'Υ)Ρ'Υ)μάτων, τιχυτιχ τ~ς Μωϋσέως γριxφ~ς τα κεφάλΙΧΙΙΧ.

Et

~έ φ'Υ)σιν οοτος εΙνιχΙ τινιχ Ρ'Υ)μάτων νομο­

θεσΙιχν, ~ειξάτω τον νόμον, κάγω σιωπ~σoμιxι' άλλ' ούκ (λν

265 εΙπειν ~χoι.

ού γαρ ~ν των ένιχργεστέρων άφέμενος άπο-

25 ~εΙξεων έκεινιχ

~ιεξή~ι

~ι'

&ν

πιθιχνος ~.~. τοις άκοόοuσι.

κιχτιχγέλιχστος

μαλλον

~

το γαρ οrεσθιχι τουτο εΙνιχι

τ~ς εύσεβεΙιχς κεφάλιχιον, το Ρ'Υ)μάτων εδρεσιν προσ­ μιχρτuρειν τc'f)

eEc'f},

Φ μικρος εtς εύφ'Υ)μΙιχν 8λος ό κόσμος

MCT 6 γε\έσεως: γνώσεως Μ CT 10 ocύτ-ός post οδτος add

πάντoc om CT κocτ-α. τ-~ν λέζtν ι ι κελεύων ε ίn ras Μ έπΙ: έξΎjς Μ 12 λ'ήροtς: λόγοtς Μ 13 συμμocχον: σύμμ ... Μ cet ίn lac om τ-ου λόγου post ~χων inseruit ν, om MCT μ6νον ν 14 xotvov om ίn lac Μ 15 πoct8ευομένοtς ν litteras γνωσtν ίn κocτ-άγνωσtν ίn lac om Μ 16 λόγων: νόμων ν τ-ον περΙ ίn lac om Μ 17 έκθέσθoct ν 20 τ-~ν ante λocτ-ρεΙocν om Μ 26 έΜκεt ν τ-οΤς ά.κοUουσt: τ-οΤς γε νουν ~χουσt ν 27 τ-ο addidi ν

z6S-27I

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM κcxΙ τα έν αύτ~ θocόμocτlX, πως ου της έσχιχΤ1)ζ εόΎJθεΙαζ

αότ πα~aL θέσθα~ το 6νομα, φ

, 'r'Y,jV(εpμ'Y)νε~αν

'Άλλα

άλ'Υ)θεΙας έλ~P'Y)σεν, ώς ούaεμΙαν gχοντας κατα των aογμά-

~θ' ~θ' ο(θ'" εος εΠL του εραποντος κεΧΡ'Υ)σ α~ ου παρη-

ι ~ 'Ι 'β φεpε~ν του ακω

πολλάΚLς XΙXL έκ προσώπου

μαρτυρΙαν ~χε~.

289

20 έγένετο, ώς έξ {)aατος αύτη του παLaος ΚΤ'Yjθέντος μν'Υ)μ6-

συν ον τ~ς συντυχΙας λέγεταL

ae

gση μαθείν ώς ο()τε ύπερ τ~ν άνθρωπΙν'Υ)ν

σ1jμεΙωσLς ο()τε ~ τ~ς θεΙας φόσεως aόναμLς a~ιX τοότων τ~ν

o~'Y)-

γ~σαντo), ~ ae κατα θείον βοόλ'Υ)μα ύπο τ~ς aΙν'Υ)ς των ύaάτων έκκυμανθείσα προσ'Υ)νέχθ'Υ) τη 6χθη XΙXL ε{)Ρ'Υ)μα τ~ς βασ~λιaος κατ' έκείνο -rcj> λουτρcj> το σωμα φα~aΡυνομέν'Υ)ς

aL' i1v

θεου,

ae

τ~ν

όλ Lγω Ρ (αν

ν ο Lα ν;

λέγοντας

δΤL

' "αποφαLνομεν κυΡLωτεραν

XΙXL

φΡοντιaα τοίς

εΙς τ~ν

τούς

τ~ς

του

άμελεστέpo~ς

έκε Ι ν ου

θεου

Κ'Υ)­

ένοχλου­

μεταφέρομεν

πρ 6-

φων~.

έγω

gxeL ae tcrov ~γουμαL περ( τε τα τo~αυτα σπου-

Μ. aάζεLν

XΙXL

γΡCfa(ων

10

ταυτα έΠL λέξεως ~ του aLαβάλλοντος ~μiΧς

sq Num

20,13

τοπ. π.?

27,8

MCT 4καΙοmv προσώπου του θεου

όνε(ΡΟLς

v

άποσχολάζεLν.

Jos

5,3

Num

το

13,24

γαρ

έν

Matth

9 τΙ 8' &ν τ~ς τoc CTv: τΙ 8'1)λ ... Μ 13-14 21 &φρoντtς: &φρων, τΙς v 30 γρα'ε8ων v

312

CONTRA EUNOMIUM

LIB. 11 (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

290-297

τόπ~ φθ6γγωντLνων otecreιx~ τη θεΙ~ φόσε~ το τ~ς ά.ρχ~ς

σθιx~ των θεΙων ~μας λογΙων φ'YjσΙ, xιxt κιχτα πασιχν

xιxt κυρ~6Τ'Yjτος ά.ξΙωμιχ a~ιχφολάσσε~ν xιxt τ~ν μεγάλ'Yjν τ ο υ

&aε~ιχν συκοφιχντεΊ:ν τά τε &λλΙΧ πάντιχ xιxt ιχύτον

θ ε ο υ ΚΎ) a ε μ ο ν Ι ιχ νέν τoότ~ aε~κνόε~ν ά.μελεΊ:ν τε πάλ~ν τον θεον xιxt όλ~γωρεΊ:ν τ~ς προσ'Yjκοόσ'Yjς ιxύτ~ προνοΙιχς

5 ~μας τε a~ιχβάλλε~ν,

δτL τ~ν· λoγ~κ~ν

aόνιχμ~ν πιχρα του

θεου λΙΧβ6ντες οΙ &νθρωπo~ gπε~τιχ κιχτ' έξουσΙιχν τοΊ:ς λ6-

τον θε6ν.

294

μετέλθωμεν

ae: τ~ λ6γ~ προς τα λε~π6μενιx.

Προτίθ'Yjσ~ πάλ~ν του a~aιχσκάλου ρησ~ν gχουσιχν 015τως.

5 "πιχριχπλ'YjσΙως

ae: xιxt ούaεν ά.λλo~6τερoν τ~ν τ~ς έπ~νoΙιxς

χρησ~ν παρα του θεΙου aεa~acί.γμεθιχ λ6γου. δ κόρ~oς ~μων

γo~ς προς τ~ν τc";)ν πριχγμάτων a~λωσ~ν κέΧΡ'Yjντιχ~, τΙ &λλο

'Ι'Yjσους Xρ~στoς τ~ν φόσ~ν τ~ς θε6Τ'Yjτος τοΊ:ς ά.νθρώπo~ς

~ ούχt γριχώa'Yjς μυθος ~ κριx~πιxλώντων 6νεφος το τοιουτ6ν

πιχριχa'Yjλων

291 έστLν; ~ γαρ ά.λ'Yjθ~ς του θεου aόνιχμΙς τε

xιxt

ιa~ώμιχσΙ

τ~σ~ τοΊ:ς

θεωρoυμένo~ς

περt

ιχύτον

έξουσΙιχ

ά.ΠOσ'Y)μιxΙνε~ τιχόΤ'Yjν, θόριχν έιχυτον λέγων xιxt &ρτον XΙXL

λ6γον ούκ

έν συλλΙΧβΙΧΊ:ς το ε!νιx~ gxe~, ~ 015τως &ν εΙς δμ6τLμOν gλθο~

295 δaον xιxt &μπελον xιxt πo~μένιx xιxt φως." τα μεν οδν έφ' 15βρε~ Ρ'Yjθέντιχ κιχθ' ~μων πιχρ' ιχύτου έπt τοότόις (ο15τω

τ~ θε~ πας δστ~σoυν ευρετ~ς Ρ'Yjμάτων γεν6μενος, ά.λλ'

γαρ ιχύτον ~ a~ΙΧλεκτικ~ μάχεσθιx~ τοΊ:ς ά.ντ~λέγoυσ~ν έa~­

ιχιωνες &πεφo~ xιxt κ6σμου κάλλΎ) xιxt φωστ~ρων ΙΧύγιχt

aάξιχτο), πιχρ~aεΊ:ν oIμιx~ πρέπε~ν xιxt μ'Yjaεν προς τας μεφιχ­

10 κιχΙ ά.ρχ~ xιxt κυρ~6Τ'Yjς κιχτά γε τον ~μέτερoν

xιxt τα έπt γ~ς xιxt θΙΧλάΤΤ'Yjς θΙΧόμιχτιχ ά.γγέλων τε στριχ-

et τL &λλο κιχτα τ~ν

15 τLΙXt xιxt δπερκ6σμ~0~ aυνάμε~ς xιxt

&νω λ~ξ~ν πιχρα τ~ς γριxφ~ς εIνιx~ a~' ιxΙν~γμάτων ά.κοόομεν,

eeCj)

τιχυτά έστL τα μιχρτυρουντιχ τ~

δπερ πάντιχ aόνιχμ~ν.

292 φων~ς ae: ~χoν τοΊ:ς πεφυκ6σ~ φθέγγεσθιx~ μιχρτυρων τLς ούaεν εΙς τον aεaωκ6τιχ τ~ν φων~ν ά.σεβ~σε~. 20 . μέγιχ

τL

τουτο

οΙ6μεθΙΧ το

έξευρΙσκε~ν φωνάς.

σ'YjμιχντLκας των

ούaε γαρ πριχγμάτων

κ~ώaε~ς ά.νοΙιχς δπoτιxράσσεσθιx~.

ά.λλα το aριμu τουτο xιxt

15 &φυκτον ρημιχ κιχτεξετάσωμεν, δπερ εΙς ά.νιxτρoπ~ν του κιχθ'

~μας πρoτεΙνετιx~ λ6γου.

τΙς,

φ'Yjσι, των άγΙων έστtν

1012 Μ. δς κιχτ έπΙνo~ιxν λέγεσθιx~ τ~ κυρΙ~ τιχυτιχ 296 μ ιχ Ρ τ υ Ρ ε Ί: τ α ό ν 6 μ ιχ τ ιχ; τΙς ae: ά.πιxγoρεόε~, προς ιχύτον εtποιμ~ &ν, βλάσφ'Yjμον εIνιx~ κρΙνων το έν έπ~νoΙ~ θεωρεΊ:ν 20 των

όνομάτων τ~ν χρ~σ~ν; εΙ γαρ το μ~ εΙρ~σθιx~ του

Φ γαρ ~ γριxφ~ κιχτα τ~ν Ιστoρ~κ~ν

κεκωλυσθιx~ λέγε~ τεκμ~ρ~oν εIνιx~, xιxt το μ~ κεκωλυσθιx~

κoσμoγένε~ιxν ά.νθρώπου 6νομιχ τ~ κιχθ' ~μας gθετο πλάσ­

του συγκεχωρ~σθιx~ σ'YjμεΊ:ον εΙνιχι πάντως συνθ~σετιx~. όνο­

μιxτ~, τουτον δ 'Ιωβ βροτον όνoμάζε~ κιχΙ τLνες των gξωθεν

μάζετιx~ τοΊ:ς όν6μιxσ~ τoότo~ς δ κόρ~oς, ~ xιxt περt τοότων

φωτιχ xιxt μέροπιχ ~τερo~,

~νιx έάσω τας κιχτα gθνος του

gξιχρνος δ Eύν6μ~oς γΙνετιx~; ά.λλ' εΙ μεν ά.ρνεΊ:τιx~ το λέ-

293 όν6μιχτος το ότου a~ιχφοράς. ikp' οδν εΙς tσον &γομεν τ~

25 γεσθιx~ τΙΧότιχς έπt Xρ~στoυ τας φωνάς, ά.μΙΧΧ'YjτL κεκριxτ~-

θε~ xιxt τας έκεΙνων τLμάς, δτL Ισοaυνιχμοόσιχς τη του ά.ν­

297 κιχμεν.

τΙς γαρ &ν περ~φιxνεστέριx γένωτο νΙΚΎ) του aεΊ:ξιχ~

θρώπου προσ'YjγορΙ~ κά.κεΊ:νοΙ τLνΙXς έξευρον φωνάς, a~' i1ν

φιχνερως θεομιχχουντιχ τον ά.ντLκεΙμενoν a~ιX του τας θεΙιχς

δμοΙως a'Yjλουτιχ~ το

του εύιχγγελΙου φωνας πιxριxγράφεσθιx~; εΙ

δποκεΙμενον;

ά.λλα τιχόΤ'Yjν

μεν τ~ν

ae: ά.λ'Yjθως δμο-

μιxτιx~oλoγΙιxν έιχτέον ~μΊ:ν, κιχθως προεΊ:πον, xιxt τας έφεξ~ς ~, 30 λ o~ooρ~ιxς

,

εν

22 Gen 1,26

MCT 3

,

~,

ουοενος

23

,

μερε~

Job 14,1

θ

ι

ετεον,

'7 εν ιx~ς

κ ιχ τ ιχ

Ψ

Ι ~

ε υ ο ε-

24 Homerus scilicet

v 5-6 λαβ6ντες οΙ ανθρωπo~ παρα CT 12 ότ~σoυν Μ γ~ν6με.νoς v 22 &νθρώπου ν: ανθρωπον MtT 23 Ίωβ ν: Ιακωβ MCT 24-25 του όν6ματος οω v 25 εΙς οω CT 26 Τσον 8υναμούσας v

του θεου

Κ'Υ)8εμονΙαν: Mναμ~ν

5-6 Bas c Eun Ι Ρ 524 C-D (cap 7 init) verba Basilii a Gregorio ex Eunomio citari videntur, ποπ ex suis libris manuscriptis, cum a codicibus Basilii admodum recedant. sic etiam Basilius ipse Eunomium citare solet

MCT 4 προτιe'1Jσ~ Cv: προστιe'1Jσ~ spatio litterae σ 19 ε~πo~ α.ν Τ &ρνεΤσθα~

CT το ου μη ειρησθαL v

Τ προ .. τιe'1Jσ~ 8ε Μ

relicto

20 το μη εΙρΊjσθα~ Μ: το μη

26 γένo~τo: γέν'1Jτα~ v

CONTRA EUNOMIUM

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

λογε!: τα.υτα τον Xρ~στoν όνoμάζεσθα.~, λεγέτω τον τρόπον

κα.θ'

8ν

εόσεβως

έφα.ρμόζετα.~

τφ

μονογενεί

τα

όνό­

τφ θεφ συγχωρ~σε~εν, οό κα.θα.ρεύσε~ τ~ς ασεβεστέρα.ς ύπο-

301 νοΙα.ς ~ λέξ~ς.

μα.τα.. μ~ τ~ς φύσεως α.ότου τον λ(θον ένaε~κτ~κον a~ορι­ τ~ς θύρα.ς ~ τ~ς θεότ'ήτος του

σ1jμα.Ινετα.~ ~ a~' έκάστου των Γlλλων, ~να. μ~ πολον έπά­

298 οό φύσ~ς του μονογενους ~κα.στoν τούτων των όνομάτων έστΙν, οό θεόΤ1jς, οόκ οόσΙα.ς ιaΙωμα., αλλα μ~ν όνoμάζετα.~ 10 τα.υτα. xαoL ~ κλ~σ~ς το κύρ~oν ~χε~.

οόaεν γαρ αργον xαoL

ασ~μα.ντoν έν τα.ίς θεΙα.~ς φωνα.ίς εόα.γές έστ~ν οtεσθα.~.

οόκουν εΙπάτω τον λόγον, εΙ αθετεί το κα.τ' έπΙνo~α.ν λέ­ γεσθα.~,

κo~ν~ν uπόλ1jΨ~ν έκ τ~ς προχεΙρου έμφάσεως XΙXL δ τ~ς έπ~-

μονογενους ιa~όΤ1jς

γωμεν ;)χλον τφ λόγφ πάντα. κα.τα.λέγοντες τα όνόμα.τα.;

πόθεν έφα.ρμόζετα.~ τα.υτα. τφ θεφ τα όνόμα.τα..

κα.Ι μα.κρΟν αν e'l1j πεΡL πάντων πα.ρ~στ~ν

τε κιχΙ αποaε~κνύε~ν πως τα.υτιχ κα.Ι a~α.βέβλ1jΤα.~ κιχτα τ~ν

ζετα.~; μ~ τ~ν οόσΙα.ν α.ότου a~d; τ~ς αξΙνοl)ς ένό1jσεν; μ~ 5 a~d;

297-305

5 νοΙα.ς λόγος oΙκε~oί τη εόσεβεΙ~ του θεου τα όνόμιχτα..

302

'Αλλα 'προς

το

συνεχες

τ~ς

πάλ~ν έπιχνα.λΙΧβόντες τον λόγον.

ακολουθΙα.ς

προέλθωμεν

λέγετα.~ τα τo~α.υτα. των

όνομάτων έΠL του κυρΙου, xαoL οόκ Γlν ης αντεΙπo~ των

κα.θωμ~λ1jκότων τα.ϊς θεoπνεύστo~ς .γρα.φιχϊς τα.υτα. μ~ λέγε10 σθιx~.

τΙ οόν; ιkρ'

α.ότ~ς

τ~ς

φύσεως

σ1jμιχνηκας

τας

1015 Μ. φωνας a~ορΙζετα.~; οόκουν πολυε~a~ τ~νά φ1jσ~ τ~ν θεΙιχν φύσ~ν xαoL πολυσύνθετον, κα.τα τας a~α.φορας των έν τοϊς

303 όνόμα.σ~ σ'Y)μα.~νoμένων το πo~κΙλoν ένaε~κνυμέν1jν. οό γαρ ~

~μεϊς μεν γαρ τουτό φα.μεν, gτ~ πολυε~aως του κυρΙου τ~ς

ιxότ~ του Γlρτoυ κα.Ι του λέοντος ~ σ1jμιχσΙα. ούaε θύριχς τε

15 ανθρωπΙν1jς προνοουντος ζω~ς ~κα.στoν εόεργεσΙα.ς ειaος a~'

15 κιχΙ aα.μάλεως οόaε αξΙν1jς xαoL {)aα.τος, αλλ' έκάστου των

έκάστου των τo~oύτων όνομάτων κα.τα.λλ~λως γνωρΙζετα.~, τ~ς ένθεωρουμέν1jς α.ότφ προνοΙα.ς τε xαoL ένεργεΙα.ς εΙς 299 ονομα.τος ' , / β / ''''' ~,/ , τυπον μετα. α.~νουσ1jς. το οε τo~oυτoν ονομα. πα.ρ

όνομάτων ta~ov ~σην δρ~σμoν rX1tOaouvαo~ κιχτ' οόaεν έπ~κo~­ νωνουντιχ τοίς Γlλλo~ς.

οόκουν φύσ~ν μεν οό σ1jμα.Ινουσ~ν,

Γlκυρoν aέ ης κα.Ι ασ~μιxντoν εΙπείν τ~ν κλ~σ~ν των όνο-

λέγετα.~ όνoμάζεσθα.~. εΙ ae μ~ τουτο gπως Γlν τφ aοκη έχέτω. αλλ'

304 μάτων οόκ αν τoλμ~σε~εν. εΙ τοΙνυν λέγετα.~ μέν, οό κιχτα 20 φύσ~ν aέ, π~ν ae το πα.ρα τ~ς γριxφ~ς λεγόμενον κύρ~oν

ανηλέγε~ τοϊς λεγoμένo~ς δ των γρα.φ~κων α.Ιν~γμάτων αν~-

πάντως έσΤL κα.Ι προσφυως έπ~λέγετα.~, τΙς ~τερoς υπολεΙ­

~μων

"έπ~νoΙ~"

20 φΙλον τοϊς ανηλέγoυσ~ν,

300 κοος.

εΙ γαρ πεπα.ιaευτο τας θεΙα.ς φωνάς, ~γνω πάντως

πετα.~ λόγος του άρμοζόντως τφ μονογενεί θεφ τας τo~α.ύτα.ς

αν gτ~ xαoL κα.τάρα. xαoL άμα.ρτΙα. xαoL πα.ρo~στρωσα. aάμα.λ~ς

τετάχθα.~ φωνας πλ~ν του κα.τ' έπΙνo~α.ν τρόπου; a~λον γαρ

xαoL σκύμνος λέοντος xαoL Γlρκτoς απορουμέν1j κα.Ι πάρaα.λ~ς

gτ~ προς το πo~κΙλoν τωνένεργε~ων κιχτα a~α.φόρους σ1jμα.σΙα.ς

25 xαoL τα τo~α.υτα. κα.τα a~α.φόρους έπ~νoΙα.ς πα.ρα τ~ς γρα.φ~ς

25 όνoμιxτoπo~εϊτιx~ το θεϊον, gπως αν νo~σωμεν, ο{)τως όνο­

δ κύρ~oς λέγετα.~, των άγΙων τε xαoL θεοφόρων ανaρων τον

μιχζόμενον.

σκοπον του νo~μα.τoς προς 8ν αφεώρων εόθυβόλως τοϊς

~ του νου ~μων προς τ~ν κα.τιχνό1jσ~ν των γ~νoμένων συν­

όνόμα.σ~ τoύτo~ς a~α.τρα.νούντων, εΙ xαoL a~α.βεβλ~σθα.~ τα.υτα.

εργΙιχ, ~ν ~μεϊς μεν έπΙνo~ιxν λέγομεν, ε~ aέ ης ~τερόν τ~

aoxe'i: πως κα.τα τ~ν πρόχεφον ~νaε~ξ~ν τα όνόμα.τα.· &περ

305 κΙΧλεϊν έθέλo~, οό a~ο~σόμεθα.; αλλ' οό μεθΙ1jσ~ κα.θάπερ

30 ~κιxστoν εΙ μ~ κιχτά τ~νά ης έπΙνOLιχν εόιχγως έπ~λέγεσθα.~

30 οΙ ae~vo! των αγων~στων τ~ν Γlφυκτoν τιχύΤ1jν κιχθ' ~μων

23 sq Gal 3,13 Hos 4,16 Gen 49,9 Hos 13,7-8 MCT 2 θεφ post μονογενεϊ: add ν: 5 του μονογενους: ιχότου Τ 6-7 έπιχγάγωμεν Μ 13 θεφ: χρ~στφ v 17 θεωροuμέν'l)ς v τε σαι v 21 ιχtν~γμάτων: όνομάτων V 24 λέοντων Μ v 26 8Lιχφόρων V 28 εΙ 8ε Τ εΙ 8ε κιχΙ V

τΙ οόν λυμιxΙνετα.~ τοϊς εόσεβεστέρo~ς νo~μιxσ~ν

λα.β~ν κιχΙ φ1jσr.ν ο.ύτωσΙ κιχτα λέξ~ν gη τα.υτιχ a~' έΠL-

MCT 3 άπo8ε~κνύε~ν: άπογυμνουν την 8~άνo~ιxν v 14 Ύj σαι V 2σ φύσεως Μ' 25 όIoμιxτoπo~εϊ:σθιx~ Μ σαι V 27-28 συνεργΙιχ: ένέργε~ιx V 31 ούτως V

v 26 νo~μιxσ~ν

1σ τας σαι

κιχτα την

λέξ~ν Μ

Gregorii

Ν ysseni

Opera

Ι

21

316

CONTRA EUNOMIUM

νοΙιχς

ιΧνθρωπΙν'Υ}ς

έπΙνOLιχν

έστι

τα:

όνόμιχτιχ

ΚΙΧL

κιχτ'

τ~νων, & οόaεLς ιΧποστόλων 'a" λ ~ '""t"" ζ ου ε ευιχγγε ~στων εo~oιx~ε. κιx~, μετιχ" Τ'Υ}ν &μιχχον τιχύΤ'Υ}ν έπ~χεΙΡ'Y}σ~ν έπ~φέρε~ τ~ν Ιερα:ν έκεΙν'Υ}ν φων~ν, τη

5

λέγετιχΙ

πεπιχ~aευμένη τα: τo~ιxυτιx γλώσση τ~ν aυσώa'Υ} πάλ~ν κιχθ'

a'

306 'Υ}μων Ι ~ λ 'ι o~ oρ~ιxν εκπτυων.

,

λ'

Ι

ιχνιχ oγ~ιxς

"

το

,

γιχρ

ΤOL,

,

oμωνυμ~ιxν

πρoφερε~ν

φ'Υ}σΙ,

τ~ν

έξ

εΙς

ιΧνθρω-

πΙν'Υ}ν έπΙνo~ιxν, ψυχ-ης ~ργoν τΟν μεν έρρωμένον νουν κιχτα: aΙΚ'Υ}ν πιχρηΡ'Υ}μέν'Υ}ς, ιXρρώστ~ ae ~~ιx10 " "θ ' νo~~ ΚΙΧι πεφωΡ'Υ}μενη τ~ν~ συν'Υ} ε~~ τοuς του , κυρ~oυ

, Ι επ~σκoπoυσ'Y}ς.

λ'ογους

β ιχ β' ιx~

~ Τ'Υ}ς

a~ιχλε-

~ κιχτ επ~νo~ιxν λ'oγ~ ιχυτος " a_ '~ιx 310 χρώμενος; πολεμει.Η οε τ~ ~, 'λ' " "" ~ , '" 1016 Μ. των Τ'Υ}ς επ~νo~ιxς ογων το μ'Υ} οει.ν κιχτ επ~νo~ιxν τι λ'εγε ~ν ""

κιχτιχσκευάζων.

έΟΙΟα.ξεν.

Ι

"

,

,

ως ιχν μ'Υ} κιx~ κιχ

θ'

Ι

~

,

ι

20

,

ι

θ

,~

ουκουν

έξουσΙιχς

λ'Υ}πτεον '

"" τον , οε

" λ'ογον, εκε~νoυ

έπιχνιχ-

Ι"ιχν κιχκει. '~θ εν γένo~τo ως

25

ρ~μιxτιx; ~κoυσεν, οόaεμ~ιΧς ";"

'tv

o:r,

,-

't!

ουν ιxυτ~ το ουτως ε~πει.ν; ιχρ ,

"

ι

~

νοιιχς ευΡ'Υ}μιχ ο τo~oυτoς 30

λ'

"rv

,. "

312

23 έκ τocόΤ"t)ς: έκε'i:θεν

C

\',..,

~I

οε ΤL προς

Τ'Υ}ν

Τ'Υ}ς

μεγιχ'λ"" 'Υ}ς τιχν ει.'Υ}ς ~,

'1:'

τυριxνν~ooς '"" ι

, γε~ν τοuς ά.λλους.

"" , προσταγμιχτος , ~ o~ΙX ιχ'θ ετει.ς το, κιχτ'"επ~-

VOLΙXV έπ~λέγεσθιxι τιχυτιχ τι'!) ΧΡLστι'!) τα: όνόμιχτιχ, ()τι μ'Υ}aεLς του

aeiv οδτω λέγεσθΙΧι. aLετάξΙΧΤΟ. πως οδν τη

&.γενν~τoυ

ΡΙΧΚΤ'Υ}ΡΙ'ζ εσ θ ιx~,

φωνη νομοθετεϊς τ~ν θεΙιχν οόσΙιχν χιχ-

ν ΚΙΧL πιχρα: τΙνος τα: Μωϋσ-ης οόκ είπε, προφ'Υ}των ΚΙΧL ιΧποστόλων οόκ εόιχγγελ~σΤΙΧL τα:ς τo~ιxύτιxς φωνα:ς σεσ~γ~κιxσ~ν' ~στ~ γριχφ-ης τιχυτιχ a~aιχσκούσ'Υ}ς μΙΧθεϊν. πόθεν

τον ,

συμμιχχΙιχ προς τ~ν ιXλ~θε~ιxν.

309

"

Ι

αρεσκουσιχς

έπε~λ'Y}μμενoς, ε~ τιχυΤ'Υ}ν σειxυτ~ Τ'Υ}ν ε~oυσ~ιxν κριχτυνεLιχς,

συγχωΡ'Υ}τέον τι'!)

ύβρ~στη κεχρ-ησθΙX~ προς το aοκουν τι'!) τρόπ~.

τουτο των ά.γΙων

10 &.σεβεΙιχς κΙΧθιχΙρεσιν πιχρ' έτέρου λέγοιτο, πιχριχφεϊσθΙΧL τ-ης

'Υ}μων Τ'Υ}ν ιχμιχριχν τιχυΤ'Υ}ν τ-ης λOLaορΙιχς

ιχνητριχχυνεσ ιx~;

\,

ι

308 ύπoκ~ν~σε~εν; ~ μ~κρoΨύχων έσΤL το προς τα:ς ν'Υ}π~ώaε~ς πιχριχφροσυνιχς

φ'Υ}σΙ,

μέλλη η των &.σεβων συμπεριχΙνεσθΙΧι κιχινοτομεϊν τε κιχι πιxρευρ~σκειν τιχς

ι

"

οόaεΙς,

σύ 3ε είς τίνα. των άρχα.ίων &ναφέρειν εχεtζ

&. γ ε ν ν 'Υ} σ Ι ιχ ς φων~ν ΚΙΧL ()η ιxότ~ς ΚΙΧΤ'Υ}γο Ρ εϊτιχι το 6νομα του θεου τ-ης οόσ(ιχς, μιΧλλον ae ιχότό έσΤL 311 το &.γένν'Υ}τον ~ οόσΙιχ; ~ aOL μεν ~ξεσην έν οΙς ?ι..ν

νοιιχν λόγ~, τοσΙΧύΤ'Υ}ς όσμ-ης έκ του στόμιχτος ιχότου τοϊς

έπ~χεφoυσΙ η λέγε~ν προχεομέν'Υ}ς; &ρ' οδν ιΧφεκτέον ΚΙΧL ~μϊν a~a τουτο τ-ης προς ιχότον του λόγου συνεξετάσεως,

&.λλ'

' "

5 τ~ν τ-ης

κηκ-ης ιΧποaεΙξεως, ~ς τεχν~κως ό λόγος ΙΧότι'!) προς τον 307 σκο π ον συμπεριx~νετιx~. ' "' ,~, , ης ιχν"ετ~ συστιx~'Y} τ~ ΚΙΧτ επΙ15

305-313

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

τέρων 30

, νLΚ1jσομεν.

&. γ ε ν ν 1j σ Ι ιχ ς,

πιΧσιχ

' σ~ωπ'Y} θ εισ1jς

, μεν

συγκιχτεσβέσθ'Υ}

, γιχρ

των

κιχ θ ο'λ ου ένιχντΙων

εΙ κ",,Ν

Ύiς 1'.1

κιχτα:

τ~ς &.λ1jθεΙιχς φων~ ΚΙΧL πρέπουσιχ τι'!) μονογενεϊ ee'i>

MCT ι τω οαι v r3 των άγΙων τουτο Μ 7 το οαι v 16 έπt­ λέγεσθoct: λέγεσθoct v 18 verba a τ~ν θεΙocν usque ad 20 8ροι;

τ:ιjς om v 21 λόγος om Τ 23 8νομoc post cΧγένv"t)τον add v 29 νtκ~σομεν: νo~σoμεν Τ 30 -ή ante κocτα add v ante 31 πρέπουσoc debebat ubi supplevi

3ι8

CONTRA EUNOMIUM

~'ξ α, 00

LIB. 11 (:ίΙΒ. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE) 3Ι3-32Ι

, λ'α,μ Ψ ε~, μ'Υ)οενος Il\'"οντος ονομα,τος " ~ ε'ξ πα,ρα," πα,ντων εκ τοu

&:ντ~8~α,φέσεως το μεγα,λείον του κuρΙοu κα,τα,σμ~κρύνoντoς. 314 EL 8ε μένo~ &:μφότερα" κα,ι οl5τως έπ~κρα,τ~σε~ μεθ' ~μων "Τ'Υ)ν "επ~νo~α,ν εκ ,~, , 'Υ)~ α,'λ''Υ) θ ε~α" ε~ς Τ'Υ)ς οuσ~α,ς μετα,τε θ'εντος του τ~ς &:γενν'Υ)σΙα,ς όνόμα,τος. &:λλ' ~ως οΟκ έξα,φεϊ ~ 'Il\' , τοu~"α,γενν'Υ)ΤΟU φων'Υ)ν, , ' των ~o~ων λ'ογων τφ vou θ εΤ'Υ)σα,τω

5

έα,uτον δ κα,θ' ~μίΧς Φα,ρ~σα,ϊoς μ~ πρότερον προς το ~μέτερoν ~ βλ'επε~ν καρφος, , "Τ'Υ)ν "εγκε~μεν'Y)ν α,uτιμ ,~~" o~α, πρ~ν οοκον α,πο-

βα,λείν των όμμάτων.

315

'Αλλ' δ θεός, φ'Υ)σΙ, κα,L τοίς &:σθενεστάτo~ς των περι γ~ν των τ~μ~ωτάτων μετα,8έ8ωκεν

όνομάτων, των 15

μ~

σuμμετα,80uς τ~ς των

lσομο~ρΙα,ς,

κα,ι

τοίς

&:ξ~ωμά­

κuρ~ωτάτο~ς

των

εΟτελεστάτων, μ~ σuμμετα,φερομέν'Υ)ς ύπο των όνομάτων τ~ς φuσ~κ~ς εΟτελεΙα,ς. τα,υτα, κα,τ'

"" 'λ'ξ" ~ α,UΤ'Υ)ν ειρ'Y)Τα,~ Τ'Υ)ν ε ~ν' οuτω πα,ρ ,,~ α,uτων ως πα,ρ , 'Υ)μων

" α,να,γεγρα,πτα,~.

"

~,

, ηνα, κα,τα, το'β α'θ' , ε~, μεν ος εγκεκρuμμεν'Υ)ν

,~

~

~,

,~

εχει o~ανo~α,ν Τ'Υ)ν 'Υ)μα,ς ο~α,φεuγοuσα,ν, λεγοντων o~ κα,τει-

316

λ'Υ)φότες τα: πόρρω τ~ς ~μετέρα,ς έπόψεως, οΕ μεμU'Υ)μένο~ πα,ρ

8'ε

, , , ,

,

,

α,uτοu Τ'Υ)ν εσωτεΡ~Κ'Y)ν τε κα~ αΠΟΡΡ'Υ)τον μU'Υ)σ~ν' ει

λ'

π εον

, VEuoucr~v,

25

,

"~" ,~,

~,

~

,~

oUOEV των εκ τοu προχεφοu νοοuμενων oιερμΊJ''''~ , " ης ε'λ εε~νοτεροuς ' ~ ετε~, OUX o~oα, ποτεροuς α,ν των

ρων λoγΙσα,~τo, τοδς τα: τo~α,υτα, λέγοντα,ς ~ τοδς τα:ς &:κοα:ς τοίς τo~oύτo~ς ύπέχοντα,ς. το ίς &:σθενεστάτο ~ς, φ'Υ)σΙ, των περι γ~ν των τ~μ~ωτάτων μετα,8έ8ωκεν

όνομάτων, μ~ σuμμετα,80uς τ~ς των &:ξ~ωμάτων

1017 Μ. Lσομο~ρΙα,ς. οοκουν σκoπ~σωμεν τ~ν των εlρ'Υ)μένων 8~ά317 νo~α,ν. τα: &:σθενέστα,τα" φ'Υ)σΙ, Ψ~λ~ς &:ξ~oυτα,~ τ~ς των , " ' " Ι"απερ κα,τονομα,'ζ ετα,Ι;, ημ~ων πρoσ'Y)γoρ~α,ς, oux οντα, Τ'Υ)ν φuσ~ν 30 κα,Ι τουτο gpyov είνα,~ λέγει θεου, το 8~α,Ψεύ8εσθα,~ τη η8 Matth 7,3-5 MCT 2 σμ~κρύνoντoς Τ 5 ούκ om CT 7 δ om v 8 πρΙν: προς v 9 όνομάτων Τ 11 των ante τψ~ωτάτων om v 14 συμ­ φερομέV"t)ς V 18 λεΥέτωσαν V 25 μετέ~ωκεν Μ 26 συμμετα~oός Τ (cf 12) : συμμετα~~~oός Μ μετα~oός C V 28 ά.ξ~oσντα~ V

,

,

,

,

μιωτερq; κλ'Y)σε~ Τ'Υ)ν

&:τιμοτ έ ρα,ς

Ι

χεφονα,

φωνα,ς τοις ,~

~,,'

φuσ~ν.

κα,τα,

κα,~

το

λ

φuσ~ν

'ς

εμπα, ~ν τα,

,

προεχοuσι τον

,Ι

'θ

εο

'ν

έφα,pμόζε~ν λέγε~, μ~ σuμμετα,ηθεμέν'Υ)ς τη κλ~σε~ τ~ς φύ-

318 σεως.

ώς 8'

" 5 γένοιτο, επ , εΙ

, 'Υ)μιν ~ ~ μάλ~στα, κα,τα,φα,νες το'λ' εγομενον

&ν

,~ ~ θ' ~ ,~" α,uτων oε~x 'Y)σετα,~ των πρα,γματων 'Υ) ατoπ~α,.

,~"

,

,~,~,

'λ

ης τον o~α πα,σ'Υ)ς αρεΤ'Υ)ς εuοοκ~μον α,κο αστον

, &:να,στρεΨα,ς

, , 'ιση τον

,~ κα,κ~q; o~α, β ε βλ' 'Υ)μενον

λ'

~

εγO~'I

'θ'" α,γα, ον ειπo~

κα,Ι

κόσμ~oν, ιlρα, σωφρονείν δ τo~oυτoς ~ ηνα τ~ς &:λ'Υ)θεΙα,ς

~xειν φροντΙ8α πα,ρα: τοίς νουν ~xoucr~ νoμ~σθ~σετα~, έΠ'Υ)λ,

,

"

,

,

10 λα,γμένας προς τοuναντ~ον τα,ς πpoσ'Y)γop~ας ποιοuμενος, μ'Υ) Ι

σuμμα,ρτuρούσ'Υ)ς τη σ'Υ)μα,σΙq; των όνομάτων τ~ς φύσεως;

319 έγω μεν οΟκ oίμα~. τα,υτα, τοΙνuν πα,ριΧ του θεου γΙνεσθαΙ φ'Y)σ~ν οότος,

&.

Οt)τε ταίς κοινα,ίς των έννοιων οt)τε τα,ίς

γραφ~κα,ίς μα,ρτuρΙα,ις σuμβαΙνε~. 15 βΙον ~μων

έν μεν γιΧρ τη κα,τιΧ τον

σuν'Υ)θεΙq; μόνων των έκ

, '" πα,ρα,πα,~oντων εστ~

το

~ λ α,νασ ~ θ α,~ οια,π

μέθ'Υ)ς ~

' προς

φpενΙτ~80ς

' "ονομα,τα, τα,

κ α,Ι

μ~ κα,τα: το σ'Υ)μαινόμενον τα,ίς έΠL των πρα,γμάτων κεχρ~σ

θ α~

~ φωναις,

'λλ'α, α

ι κuνα,

, ' ,οuτω '

'λ'εγε~ν, μεν

αν

τ u'χη ι'

τον

&νθρωπον, xuVL 8ε πάλιν έφα,ρμόζειν &:νθρώποu προσ'Υ)γορΙα,ν.

320 ~ 8ε θεΙα γpα,φ~ τοσουτον &:πέχει του τη cruyxocrEL τα,ύτη

-

~,' σuντιΘεσθα,ι, &στε κα,ι\ φα,νερως εστι Τ'Υ)ς

τούτοις σχετλ~α,ζoύσ'Y)ς &:κούειν.

" επι\ προφ'Υ)τεια,ς

Ό λέγων, φ'Υ)σΙ, το φως

, ~ 'λ σκότος και" το σκοτος φως, ο~ η θ" ε~ς το πικρον γ uxu\

' o~ μuσταγωγ'Υ) θ εντες παρ "~, α,uτοu τα

' "ατoπ~α,ν Τ'Υ)ν l8tcr θείj);. εlπάτωσα,ν , , α,ΠΟΡΡ'Υ)τα" η'~ρι των πε

γ~ν

δ

το

γλuκu

, πικρον.

'" προς η

και

το~νuν

βλ'επων

25 τα,ύΤ'Υ)ν προσμαρτuρείν οrετα,ι 8είν τίj)

&:σθενέστα,τον

xptvoucr~v,

ταίς

τ~μιωτάτα,ις

321 των έπωνuμιων παριΧ του θεου σεμνύνετα~. ~ ~ των 6ντων τιΧ το~α,uτα, των

"

,ι

&:σθενέστα,τα,

" 7 " ιμων εστιν o~ς 'Υ)~, γενεσ~ς απο

ζ'

,

~,~,'

30 σ~Ψεως ύγρων Τ'Υ)ν σuστα,σιν εχει, ημιωτα,τον οε των οντ

ων

22 Jes 5,20

MCT 6 18 26

λέyε~ Τ 9-10 έV"t)λλαΥμέvας V ο()τω τύχη: ο()τως ~χη V 22 ούαΙ

παρ' αύτφ V

27

φ

C

30

ante

ΤψLώτατα V

12

παρ&.: ό λέΥων

περΙ v

add

V

320

CONTRA EUNOMIUM

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE) 321-328

άρετ~ τε ΚιΧΙάγιόΤΊ)ς κιχΙ E'l τι φ(λον τί}> θεί}>.

(ιρ' οόν

μυ'i:ιΧL ΚιΧΙ σκν'i:πες κιχΙ βάτριΧΧΟΙ κιχΙ οΙς έκ κόπρου ~ γέ­ νεσις, ΤιΧυτιΧ τη του άγ(ου κιχΙ τη της άρετης έπωνυμ(q;

τετ(μΊ)ΤιΧΙ, &στε σεμνύνεσθιΧΙ μεν το'i:ς τιμ(οις των όνομάτων, 5 μ~ συμμετέχει ae: της τωνάξιωμάτων ΙσομΟΙΡΙιΧς, 322 κιχ θ' , ως φΊ)σιν ο( Ε'υνομιος; ιχ'λλ'" ουπω το, τοιουτον ~κoύ-

,

'"

,"

"~

,

,

~

επωνυμΙιΧς εσχεν, Ί) κιχι επι των προς το χειρον μιΧΡ-

τυρουμένων οΙον Ν άβιΧλ ό KιΧρμ~λιoς κιχΙ ΦιΧΡιΧω ό Al, , 'Αβ ψε'λ εχ ο( "ιΧλλοφυλος κιχι, πάντες οΙ έπΙ γυπτιος κιχι

xιxx(q; μνΊ)μονευόμενω, El ΤιΧίς aεξιωτέΡιΧις των έπωνυμLων

1020 Μ. ΠιΧρa της θε(ιΧς φωνης έτιμ~θΊ)σιΧν. ώς " ' εχει , φυσεως τε κιχι, ιχ'λ Ί) θ εΙιΧς,

ούκ ~στι ΤιΧυτιΧ, άλλ' " ουτω τιχ", οντιΧ ΠιΧρa του

θεου κρΙνετιΧΙ τε κιχΙ λέγετιΧΙ, ούκ ένιΧντΙως το'i:ς οόσιν όνο' ( ιΧν "'λ ~ γενοιτο , μιΧ ζ ομενιΧ, ιχ'λλ' ως μιΧ ιστιΧ ΚιΧΤιΧφιΧνΊ) τa σΊ)μιΧινόμενιΧ ΤιΧ'i:ς οΙκε(ιΧις προσΊ)γΟΡΙιΧLς έξιΧγγελλόμενιΧ.

Τ ιΧυτιΧ ό εύσθεν~ς τ~ν aιάνο ΙιΧν, ό τ η ς π ε φ ω Ρ Ί) , ( τους \ , με' ν'Υ\'Ι ς συ νΊ) θ' εΙιΧς ΚιΧΤΊ)γορος, ο ΠιΧρηΡΊ)μεν ους εν ' ' ' σικη ', 'λ ογLσμον ''' '' τον σΙιΧσυρων, ΤιΧυτιΧ γLνώσκεLν περι,~ ' , ΤΊ)ς θ' εLιΧς υποτι'θ εΤιΧL φυσεως, ΤιΧυΤιΧς περΙ θεου , a'ξ "θ ,~ ΤιΧς ο ιΧς εκτι εΤιΧL ως ΚιΧτεφωνευομενου των ΠΡιΧγμάτων C

C

ΤιΧίς

ψευaωνύμΟLς

ΤιΧς

Τ Ι. μ ι. ωτιΧΤιΧ ς

,

30

άκουσΙως πολλάΚLς ποφενεχθεΙς ύπ'

ΚιΧΤιΧούετιΧΙ, θεί}> 5 aLιΧψευaόμενον

ιΧlaους

ae: πρέπουσιΧν ~γείΤιΧL ΤLμ~ν το φιΧνηνιΧΙ

ΤιΧίς έπωνυμΙιΧις τa πράγμιΧΤιΧ;

μιΧρτυροασLν ιΧΙ πρ ο φΊ) τείιΧ ι.

τη

θεΙq; φύσεΙ..

ού ΤιΧυτιΧ

ΜιΧκρόθυμος

'λΊ) θ Lνος ο των ΠΡιΧγματων ΚιΧτιχ Ψ ευσομενος κιχι υπιΧλλ' ιχ ιΧσσων

'ς

25

άλΊ)θεΙιΧς ΚιΧΙ

κιχΙ πολυέλεος

τιχ

324

ΚιΧΙ

&νθρωπος μέν τις των προς άρετ~ν βλεπόντων ~ξω τι. της

σιΧμεν, ()τι τa άσθενη ΤιΧυτιΧ ΤιΧ'i:ς μεγιΧλοφυεστέΡιΧις των

τ(μιον τη ένος τούτων ΚιΧθυβρΙσθΊ) προσΊ)γορΙq;. aΙΚιΧιος ~ν ό Ν ωε, φΊ)σΙν ~ γΡιΧφ~, πιστος 'ΑβΡιΧaμ κιχΙ ΠΡιΧός Μωϋσης κιχΙ σοφος ΔιΧνι~λ ΚιΧΙ σώφρων ό '1ωσ~φ κιχΙ " ιΧμεμπτος ο( 'Ι' ω β' κιχι μιΧΚΡΟ θ' υμΙιΧν ΚιΧτωρθωκως ό ΔιΧβιa. 323 ε~π' ω ' , , 'εΚιΧστος εκ ,~" " ιχτ σιΧν τωνυν, ει" ΠΊ) τουτων των ενιΧντιων

20

325 βρ(ζοντος τη προς τa φιΧυλιΧ των l)ντων όμωνυμΙq;.

προσΊ)γοριων ΚιΧτωνόμιΧστιΧΙ ~ ()τl. το μέγιΧ τη φύσει κιχΙ 10

15

321

,

φωνιΧίς ζ

,

κιχΙ

τοίς

άσθενεστάΤΟLς

"

χιχρι ομενου ΠΡ0crΊjγOΡΙιΧς, ιΧντιφθεγγο-

μένΊ)ς ΤιΧίς προσΊ)γΟΡΙιΧLς της φύσεως, κιχΙ τa τ(μLιΧ ΚιΧθυMCT ι άρετη κα~ άΥαθόΤ't)ς CT

τφ om Μ 2 σκνΙπες C τούτων om Μ καθυβρΙσθα~ v Ι ι καΙ ante σώφρων om Τ ό ante Ίωσηφ om Μ 12 ό ante 'ιωβ om ~ v 19 φύσ~ς τε καΙ άλ~θε~α v 23 εύσθενης: εύσεβης Τ alt ο om C 23-24 πεφΟΡ't)μέv't)ς MCT 26 περ~ του θεου Μ 29 verba άvηφθεΥΥομέV't)ς-30 φύσεως om v κνΙπες v

9 τη του ένος Μ

'

ΚιΧΙ

(-

άλΊ)θινός,

,

φΊ)σΙν

""

ό

ΔιΧβιa.

πως

'c

οόν

έν ΤιΧίς των όνομάτων έμφάσεσL τ~ν άλ~θειαν; Eύθ~ς κύριος

326 ό θε6ς, ΠιΧρa του ιΧύτου πάλLν προσαγορεύεΤιΧL. (ιρ' οόν εύθύΤΊ)τ6ς έστι το σεμνύνεLν έν το'i:ς ΤψLωτάΤΟLς των όνο-

,

ματων

, "

τα

ιΧτψιχ

'"

και

ΤΊ)ν

'''' ""

επωνυμιαν

σLoοντιΧ

Ψ Ιλ'Ί)ν

- ,εμ-

ΤΊ)ς

φαLνομένΊ)ς άξΙιΧς τί)> ρ~μιΧΤΙ βιΧσΚιΧΙνειν τί}> μετειλΊ)φ6ΤL της κλ~σεως; ιχ\)τΊ) των θεολ6γων τούτων ~ περΙ του νέου θεου 15 μιΧρτυρΙιΧ'

τουτο της πoλυθρυλ~τoυ aLιΧλεκτικης άγΧLνΟΙιΧς

το πέΡιΧς, το aε'i:ξιΧL τον θεον ιΧύτον κιχι ΤιΧίς άπάΤιΧις έΠL­

τερπόμενον κιχΙ του

327 ρεύοντιΧ.

ΚιΧτa τον

φθόνον πάθους

ού ΚιΧθιΧ-

άπάΤΊ)ς μεν γάρ έστι το μ~ ώς ~xει φύσεώς τε

ΚιΧΙ άξΙιΧς τa άσθενη των ΠΡιΧγμάτων ΚιΧτονομάζειν, άλλ' 20 έκ των ύπερεχ6ντων τaς έπωνυμ(ιΧς ιΧύτοίς μάΤΊ)ν ΧιΧρΙζεσθιΧL,

μ~ συμμεΤιΧτιθέντιΧ τη κλ~σεL των ΚιΧτονομιΧζομένων τ~ν

ae: το aυνάμενον τ~ν τψιωτέΡιΧν ληξιν το'i:ς

aύνιΧμLV' φθ6νου

προς το κρε'i:ττον όνομιΧσθε'i:σι ΧιΧρΙζεσθαL όκνείν τ~ν χάΡLν, οΙονεΙ ·ζΊ)μΙιΧν laΙα.ν κρΙνοντιΧ την των άσθενων εύΠΡιΧγΙιΧν.

328 άλλ' έγω συμβουλεύσιΧLμ' &ν τοίς γε νουν ~xoυσL, κ&ν ό των Γνωστικων τούτων θεος τοιουτος εΙνιΧL ύπο της των

συλλογLσμων βΙιΧς ΚιΧΤιΧνιΧγκάζΊ)ΤιΧL, μ~ ο\)τω καΙ τον άλΊ)­

θινον

θε6ν,

τον

μονογενη

θεον

οΊεσθιΧΙ,

άλλa προς τ~ν

άλ~θεLα.ν των ύποκεψένων όραν κιχι το κιχτ' άξΙιΧν έκάστιι:>

6 Ps

85,Ι5

9 Ps

9Ι,

16

MCT 2 τ~ om v 5 ψευ06μενον Μ 7 post άλΊ)θ~νoς add θεος v (om Ps 85,15) 8 καΙ: ό Μ έπαλλάσσων v 9 εύθύς v ΙΙ έν om v 16 αύτων CT v 16-17 πεp~τερπ6μενoν v 22 λέξ~ν Μ

v

27

λoy~σμων

v

322

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE) 328-334

CONTRA EUNOMIUM

γενοuς θεοϊ) κατασκευάζε~ν ~~α των ~oγμάτων φ~λoνε~κεϊ:,

προσμαρτυρείν καΙ έκ των πραγμάτων κατoνoμάζε~ν. Δεuτε;

, , ουτε '

τοuτο βοων ~LιX πάσΎ)ς της πρoκε~μένΎ)ς αυτφ ρ~σεως ι5τι

τον κατάρας &ξ~oν τφ της ευλογΙας τtμ~σας όν6ματ~ οί5τε

μ~ προς τα όν6ματα τοϊ) κυρΙου βλέπετε ~ν μετεΙλΎ)φεν,

,

ψY)σ~ν,

'

o~('λ ευ oγΎ)μενo~,

,,' λ το εμπα ~ν

5

329

' τον

, ΤΎ)ν

,

(

323

κα~'Π' ορευεσ θ ε o~ καΤΎ)ραμενo~,

'λ' ευ oγ~αν

( ~ εαυτCι>

θ' Ύ)σαυρ~σαντα

, μετα

(,

ως

εκ

(

' Αλλα τΙ βoόλετα~ τφ λoγoγράφCι> τα είρΎ)μένα καΙ ης ύπονοεΙτω ι5τ~ ~~' απορΙαν ΡΎ)μάτων, ώς (λν μάλ~στα

αλλ' ~χε~ τ~ καΙ το

αφραστον

XClL u(ψ Ύ) λ'ον

,~,

αυτου

~

ΤΎ)ς

"

οuσLας

,

,

επωνυμ~α~ς

Ι

~

(

τεΤLμΎ)τα~, ων

λ~

,

Ύ)

μεν

κ Ύ)σLς

,

το

ύψΎ)λον ~χεL, ~ ~ε φόσ~ς προς το μεγαλείον της προσΎ)γορΙας

332

~6ξε~εν είς πλάτος έκτεΙνε~ν τον λ6γον, α~~ανo~τo~ς ησΙν 10 έμβατταρΙζων τ~ν φλυαρΙαν έξέτε~νεν.

το

πολλα γαρ καΙ &λλα των ασθενεστάτων ταίς

ι'

uπερεχοuσαLς

προς τΙνα βλέπει. σκοπον ό λ6γος αύτφ; μ~ γαρ ~~ τοuτ6

,,'

Ι

τουτων

5 λογΙζεσθαL'

~ των ε'ξ' αγ~στων αποπεμ ψ' αμενος.

,

'ξ λλ' ουκ ε α ασσετα~.

,

,

,

~,~ λ' Ψ λ~ σ~α τουτο εγεL μεχρ~ς ονοματων ~ ων

γΙνεσθαL παρα τοϊ) θεοϊ) τοίς ύπoβεβΎ)κ6σ~ τ~ν της ΤLμης 10 μετουσΙαν,

μ~ συνακολουθοόσΎ)ς τη κλ~σεL της κατα τ~ν

330 αν6Ύ)τον των είρΎ)μένων ώς προς τ~ν α~ρεσ~ν {)ποπτον. το 1021 Μ. γαρ είπείν τα τ~μ~ώτατα των όνομάτων καΙ τοίς

της ύψΎ)λης έσΤL σΎ)μασΙας, μέΧΡLς όν6ματος ο'ιεσθαL τ~ν έν

ασθενεστάτο ~ς έπ~λέγεσθα~, κ(λν μ~ ισομοφοuντα τόχη

ταί:ς φωναί:ς τtμ~ν προσμαρτuρείσθαL αύτφ, της ~ε κατα

αξΙαν Ισ6ΤΎ)τος, &στε πάντα περΙ τοϊ) υΙοϊ) μαθ6ντας, ()σα

τ~ν αξΙαν lσομΟLρΙας αμέτοχον είναL κατα τ~ν έν τοί:ς

κατα τ~ν φόσ~ν τοϊ) αξ~ώματoς, κατασκευ~ τίς έσην αυτφ 15 κατα το λελΎ)θος τη βλασφΎ)μΙq. τ~ν ακολουθίαν ύπευτρε­

πΙζουσα' ώς (λν τοuτο παρ' αύτοϊ) μάθo~εν ot τα έκείνου

μανθάνοντες,

15 είΡΎ)μένo~ς τεχνολογΙαν.

333

Άλλα γαρ ένσχολάζων τοίς ανΟ~ΤΟLς ~ΟLκά η κατα

ι5η κ&ν θεος ό μoνoγεν~ς όνoμάζΎ)τα~ καΙ

το λελΎ)θος τοίς έναντΙo~ς χαρΙζεσθα~. προς γαρ τα μάταLα

σοφΙα καΙ ~όναμ~ς καΙ φως καΙ αλ~θε~α καΙ κρ~τ~ς καΙ βασ~λεός καΙ έπΙ πάντων θεος καΙ μέγας θεος καΙ &ρχων

τοός καθομLλοuντας τφ λ6γCι> προ της των καφLω-

20 εΙρ~νΎ)ς καΙ

πατ~ρ τοϊ) μέλλοντος αιωνος καΙ πάντα τα

331 το~αuτα, μέχρ~ς όν6ματος μ6νον έστΙν ~ τtμ~. συμμετέχε~ καΙ ~ ~όναμ~ς.

της

καΙ

ι5περ

αξίας

~ν

έμφαΙνε~

των

των εΙΡΎ)μένων ανητ~θεΙς τ~ν αλ~θεLαν αποκναΙεLν μΟL ~oκω 20 τέρων μάΧΎ)ς.

όνομάτων

έπoΙε~ τοίς BαβυλωνΙo~ς

334 κεΙμενα μετενεκτέον τον λ6γον.

σ~γάσθω ~ε καΙ το προσ­

εχως τοίς έξΎ)τασμένΟLς προσκεΙμενον ι5η' ταuτα μέντο L

ό σοφος

τοuτον

Δαν~~λ ~~oρθoόμενoς αυτων τ~ν περΙ τα εΊ~ωλα πλάνΎ)ν, 25 ώς (λν μ~ τον χαλκον ~ τον ~ράκoντα σέβo~εν, το 6νομα

OUXOUv ταuτα μέν, ι5πως (λν ~χη, τοίς έπ~­

σταηκωτέΡΟLς των ακροατων έατέον, ~μίν ~ε προς τα προ­

ου γαρ

25 νο Ιας

~Lατέτακτα~

των

τον

ανθρ ώπων

-

της

των

ί~Ιαν ύπ6στασLν θεωροόμενον έν έξοuσΙq. πράγματος είναΙ

u

'(ψ

Ύ)

λ'

ον

~

ΤΎ)ς

θ'

εΟΤΎ)τος

"

ονομα

,

προς

τε

, (ερπετον ,

1-2

Matth

έναντΙον καΙ ό έχθρος τοϊ) θεοϊ) έπΙ 25,34

et

κ?tν σοφΙα Τ

21 μέχp~ ν

μ~

κατ'

το κατ' έξουσΙαν τ~ πράττε~ν έστΙν, ~ ~ε έπΙνo~α της ~με30

τέρας ~~ανoΙας έστΙν ένέργε~α καΙ της των φθεγγομένων ~ρτηταL προαφέσεως, ου καθ' έαυτ~ν ύφεστωσα, αλλ' έν τη

41

MCT 4 τ~ τ~ν εόλογΙαν έαυτ~ θΊ)σαυρΙσανη Μ 8 ΡΊ)μάτων couuptum, νΟΊ)μάτων correxerim τετόπωτο Μ

τοϊ) μονο-

το

ηνος; μ6νων γαρ των οΙκεΙq. ηνΙ πρoαφέσε~ ~Lο~κοuμένων

το

θΎ)ρΙον καΙ προς το σχημα Φ ό χαλκος έτετόπωτο, ταuτα 30 προς το

φΎ)σ~,

έπ~-

έξουσΙαν

αι~oόμενo~, καΙ σαφως ~~' ~ν έΠΟΙΎ)σεν ~~ε~ξεν ()τ~ ου συμτο

τΙς γαρ τοuτ6

ου

τ~ν

τοϊ) θεοϊ) το παρα των ματαΙων αυτοίς έπ~πεφΎ)μ~σμένoν

, β α~νε~

όνομάτων

τρ6πον,

λαχ οόσΎ) ς

7 αότ~: αότοϋ ν 17-18 καΙ σοφΙα: όνόματος αότ~ μόνον ν 29 δ om Τ ν

MCT

2 πάσΊ)ς: ταύΤΊ)ς Μ ν ποπ

sequuntur δη om C 19 όπερ addidi 19-20 20 μέν om ν

sunt re vera verba Eunomii quae om ν 16 ένασχολάζων Τ

14 ε!να~

των καφ~ωτάτων Τ των καρτερωτέρων ν

324

CONTRA EUNOMIUM

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE) 335-34Ι

335 των 8tαλεγομέvων όρμη τ~ν ύπόστασr.ν ~χoυσα αύτου,

1024 Μ. θεου

φ'Υ)σL,

σχέσεως

του

τα

τε

κα~

πάντα

ταυτα

τας

a'Υ)μr.ουργ~σαντος

ένεργεLας

μέτροr.ς κα~ νόμοtς προσφυως 5 μαζομένων

προσ'Υ)γΟΡLας

&λλ'

καΙ

&ναλογLας

{)λ'Υ)ν εΙς έργασΙοιν εύρΙσκοντα.

ώς γάρ τtς καπνος ~ ομΙχλ"lj

βοιθύνεt μεν κα~ &νοιθολο!: τον &έρα, έν Φπερ &ον τ~ν σύ­

έκάστcr των ονο-

στασι.ν λάβη, κα~ προς τ~ν κατα φύσtν ένέργεr.αν κωλύεt

συναρμόζοντος.

5 την opocσ~ν, ού μ~ν ούτω κocτocπuκνΟUΤOCL προς έocυτ~ν ώς

aE ~ καθόλου νουν ούκ ~xet ~ ύπενανΤLως τo~ς προ­

εκτεθε'i:σr.ν ~xet.

το'1:ς εΙρ'Υ)μένοr.ς ένοιποληξοιr., μ'Υ)aεμΙοιν έκ των γεγροιμμένων

εΙ γαρ προσφυως άρμόζεtν το'i:ς ύποκεr.­

μένοtς μαρτυρεΙ: νυν τίJ) θείJ) τα ονόμοιτοι, πως

καΙ aράξασθαr. τον βουλόμενον κοιΙ περtσχε'i:ν ταΊς ποιλάμαr.ς κα~ &ντr.τυπησοιt τίJ) πλ~ττοντt, τοtουτόν τι. κα~ περ~ της

έν το'i:ς

σεμνης ταύΤ"ljς λογογραφΙοις εΙπών ης ούκ &ον της &λ"ljθους

" ''Ι' \ θ ~" (ψ λ' ανωτεροtς κοιτασκευοιl.,εt τον εον το tς οιημotς τοι υ 'Υ) οτερα

339 εΙκοισΙοις άμάρτοr.. πολδς ό {)θλος έν Ογκώaεr. κoι~ φλεγμαΙ-

\

\

10 των ονομάτων χοιρΙζεσθοιt, μ~ συμμεταataόντοι της έμφοιt­

10 νοντι. λόγcr

πεπον'Υ)μένος κoι~ τίJ) μ~ λΙοιν atορατtκίJ) τ~ν

,

'" υΧ'Υ)ν ωσπερ οιχ λ'υς

~ -rcr

,

πορρω θ εν

βλ'εποντι. συστοισtν ι

" exetv

νομέν'Υ)ς τη σ'Y)μoισΙ~ των ονομάτων &ξΙοις, κα~ πάλtν τα

Ψ

μεγάλα κατα τ~ν φύσtν κοιθυβρΙζεtν τοι'i:ς &τΙμοr.ς φωνα'i:ς,

-rr.vιX κoι~ φαντασΙοιν aοκε'i:' εΙ aέ ης κατ' αύτον γένοr.το καΙ

τη ταπεr.νότητt των Ρ'Υ)μάτων ού συμμετοιτtθεμέν'Υ)ς της φύ-

τη έξεταστr.κη atoιVOL~ των εΙΡ"ljμένων έφάπτοtτο, καπνου

336 σεως; &λλ' &atκουμεν τάχα τ~ν &atοινό'Υ)τον αύτου ταύΤ'Υ)ν

aΙΚ"ljν atoιppe'i: της λοιβης τα νo~μoιτoι κα~ εΙς το μ~

15 των Ρ'Υ)μάτων συνθ~Κ'Y)ν τοι'i:ς τοtαύταtς ΚΟΙΤ'Υ)γορΙοιις ύπά­

15 δν atοισκιaνοιταr. κα~ ού aέχεταt atιX ηνος στερρόΤ"ljτος κα~

γοντες. τοιυτα γαρ κοιθόλου πάσ'Υ)ς έστ~ atοινοΙας &λλότρr.α,

ού μόνον της ορθης λέγω της εΙς εύσέβεr.οιν,

&λλ'

ούa'

όπωσουν μετέχοντά τtνος λογtσμου το'i:ς έξετάζει.ν &κρι.βως

337 έπι.στοιμένοι.ς εύρΙσκεται.. έπε~ οδν καθ' όμοι.όΤ'Υ)τα των θα20 λασσΙων πνευμόνων ~γκoν μέν

80κε'i:, ό

aE

λυκτότερον

-rtVrl

το φοιr.νόμενον ~xer.v

~γκoς φλέγμα έστ~ βaελυκτον μεν

aE

προς τα μάταr.α τ~ν εΙΡ'Υ)μένα σr.γη.

tae'i:v,

βaε­

εΙς χε'i:ρας λαβe'i:v, atιX τουτο πρεπωaεστάΤ'Υ)ν

σtωπ~ν κρΙνων ποιροιaραμουμαr. τα

340 &ντr.τυπΙας τον πλ~ττoντoι λόγον.

τΙ οδν χρ~ πράττεr.ν,

&πορον' εύσυκοφάνΤ"ljτος γαρ προς έκάτερον παρα το'1:ς φtλ­ αr.τΙοr.ς

~

οι~ρεσtς,

ε'Cτε κοιθάπερ ηνα φάροιγγα atαΠ'Υ)a~­

σαντες τ~ν κενοφωνΙαν έπ~ τα πρανη κoι~ έπιaρομα τον 20 λόγον εύθύνωμεν,

Ισχδν ~xer.v

τοϊ:ς

aοκουσΙ ηνα κατιΧ της &λ"ljθεLας

συστοιθέντες atιX της &ντφρ~σεως,

ε'Cτε καΙ

πάση συμποιροιτεΙνωμεν τη φλυoιρΙ~ τ~ν προς τα μάτοιι.α

1025 Μ. μάχ"ljν' ο{)τω μεν γαρ έπαχθ~ς ~στοιt τοίς &φtλοπόνοtς ~

τΙνι. γαρ aι.οr.κε'i:τοιr. νόμcr ένέργει.ά τε καΙ

σπουa~ καΙ &νόν"ljτος έν πολλοιίς έπων χtλtάσtν έπ' ούaενΙ

25 &ναλογΙα κα~ σχέσr.ς κα~ τΙς ό νομοθετων τίJ) θείJ) τοδς

341 ΧΡ"ljσΙμcr μ"ljκυνομέν'Υ). εΙ ae: των aοκούντων ~xetv ηνα κοιτα

της &νοιλογΙας κα~ σχέσεως νόμους κα~ τρόπους, κρε'i:ττον

της &λ"ljθεΙοις Ισχδν μόνων &νηλοιβοΙμεθοι, ΚΟΙΤ'Υ)γορΙας &φορ­

et'Y) μένεr.ν &νεξέταστον ~ atιX της περ~ ταυ τα σπουaης

μ~ν το'i:ς ύπενανΤLοtς παρέξομεν ώς ποιρεtκότες -rtvιX των

&ον

338

ναυτΙαν τε ποr.ε'i:ν το'i:ς &κούουσι. κoι~ &πάγεr.ν των σπουaαt­

ού aεχομένων &νΤΙΡΡ"ljσr.ν. έπεta~ τοΙνυν aύο

οτέρων τον λόγον.

~μ'i:ν, του τε 8r.ιX πάντων τον λόγον έλθείν κoι~ του τοίς

'Αλλα aέaοι.κα μ~ πάντα ~μ'i:ν έπΙσ'Υ)ς τα έκ της λογογραφΙοις του ΕύνομΙου προκεΙμενα φλέγματά

-rtVrl

~ καΙ

30 &ναγκοιtοτέροtς

&κούουσt, το

μόνοtς

έπt8ροιμε'i:ν,

το

μεν

προκεtμένων έποιχθες τοίς

aE τοίς 8tοιβάλλουσr.ν {)ποπτον, καλως ~xetv

θαλάσσr.οr. πνεύμονες' &στε κατ' &νάγΚ'Υ)ν ~μ'i:ν τον λόγον

φ"ljμΙ μέσ"ljν ηνα τραπόμενον έκφυγείν έκοιτέρωθεν ώς οΙόν τε

MCT ι λεγομένων Μ v 2 του τά MCT: τocυτoc v verbis ab &λλ" incipientibus continuantur verba Eunomii Ρ 323,23-26 allata 4 μέτροtς om v έκάστοtζ MC ΙΟ-ΙΙ φoctνομέν1Jζ Τ

MCT

ocύτου

ι ~γγεγρocμμένων C 4 ~νέργεtocν: ~ργocσΙocν CT κωλύη C Ι4 ύπο addidi 19 ~πΙ8ρομoc: εύθύ8ρομoc Μ 30 το μεν γάρ Μ 3Ι 8tocβάλλουσtν: βάλλουσtν v 32 ώς οΤόν τε ΜΤ: ώς οtονΤOCt v

CONTRA EUNOMIUM

342 το ύπ~Ιτιoν.

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

τΙς οον ~ μέθo~oς; πάντων των κ~τα το

&ν ώς ~ι~μoφτων τ'Yjς άλ'Υ)θεΙocς ~ιελεγχθεΙ'Y) Ι~Ιως τογ &ν­

μάτ~ιoν πεπον'Υ)μένων ~ότί{> συντεμόντες ώς οΙόν τε τον

θρωπον εΙς ύπογρocφ~ν άγocγων Oό~' &ν τLς ocuτον ώς άπο­

πολυν συρφετον ~ι' όλΙγων έπι~ρ~μoύμεθ~ κεφ~λ~ιω~ως τα

σφocλέντoc τοϊ) 6ντος εόθύνοιεν, εΙ μ~ κocτα ΠΤ'Υ)νοϊ) τε κocΙ

νo~μ~τ~, ώς μ~τε τοίς άνo~τoις έμβ~θύνειν εΙκ'Yj μ~τε τL

τετράπo~oς κocΙ ένύ~ρoυ τον ocuτον άπο~r.~οΙ'Υ) λόγον, 8ν έπΙ 5 τοϊ) κocτα τον &νθρωπον άπεφ~νocτο, ο()τω πoλυσχι~ως ΚOCL

5 των εΙΡ'Υ)μένων περιΊ:~είν άνεξέτ~στoν.

343

342-349

.,Aπ~ς τοΙνυν δ λόγος ocuτί{> προς τocύΤ'Υ)ν &σχολός έσΤL

ποικΙλως' τοϊ) κocτ'

λεγόμενον κocΙ τας σ'Υ)μocντικας των πρocγμάτων φωνας ocuτον

τοίς οοσι τον των πρocγμάτων ~'Y)μιoυργoν έφocρμόζοντoc. κocΙ

e!VOCL

347 Ρ'Υ)θη, το προocπο~οθεν οόχ ~μάΡΤ"fJΤOCL. 10 φ'Υ)σΙ ι

των

άποστόλων

φύσεως, ~ν θεόθεν εΙλ~φocμεν, τα τοιocuτoc των όνομάτων,

χρ'Υ)σάμενος

κocΙ τ'Yjς άλ'Υ)θεΙocς ~ιocμocρτάνειν φ'Υ)σΙ κocΙ τ'Yjς Ι~Ιocς ocuτον

άπε~εΙκνυτo,

\

μ'Υ)

~

κρocτει.ν

(θ'

υπΌ

εσεως

\

κocι

Ι

,

τocυΤ'Υ)ν

\

επocγocγων

'Ψ

\

ΤΎ)ν

μεμ

344 ocuτί{> τοιούτοις κέχρ'Υ)ΤOCΙ λογισμοίς προς άπό~ειξιν. 15 φ'Υ)σΙν, δ

~μίν

ΒocσΙλειος

περΙ

τέρocν

κocΙ

τοϊ)

μετ α το

πράγμocτος

~ιελέγχει τον λόγον, 20 πρ ωτον

κocΙ

~τερoν

έτέρου

κocΙ

345 φ'Υ)σΙ, Χ ώ Ρ ocv το κocτ

τ~ν

λεπτο­

25 δρισμον

εΙχεν

&ν

εΙ

μεν οδν

προφ'Υ)των

Χριστοϊ)

1028 Μ. γρocφocίς τοϊ) θεοϊ) φιλοπονΙocν.

τοίς

πocρocμυθΙocν

τ"ς,

τούτοις όνόμocσr.ν

το

ΨεU~ος.

Oό~εΙς εΙπε των προφ'Υ)των

15 ~ των άποστόλων &ρτον ~ λωον ~ Π'Y)γ~ν ~ άξΙν'Υ)ν ~ φως

348 ~ ποψένoc τον κύριον; τΙ οδν δ ΔocβΙ~; περΙ τΙνος φ'Υ)σΙν 5τι Κύριος ποψocΙνει με, κocΙ Ό ποψocΙνων τον Ίσρoc~λ πρόσ­ σχες; &ρά τι ~LocφέρεL ποψένoc εΙπείν ~ ποψocΙνοντoc κocΙ

νΟ'Υ)θέντος

5τL έ ν

ν ό'Υ) μoc

ο ί ς ·0 u κ

o~τε

llocpιX σοΙ ΠΊ)γ~ ζω'Yjς; &ρoc ~έχεΤOCL το ΠΊ)γ~ν εΙρ'Yjσθocι τον OL οΙκο~ομοuντες; δ ~ε

20 κύριον κocΙ Λωον 8ν άπε~οκΙμocσocν

~xor.,

Ίωάνν'Υ)ς τ~ν άνocφεΤLκ~ν τ'Yjς κocκΙocς ~ύνocμLν τοϊ) κυρΙου

τέως μεν οον κocΙ

τί{> τ'Yjς άξΙν'Υ)ς ~LOCσ'Υ)μocΙνων όνόμOCΤL έν οίς φ'Υ)σιν 'Ή~'Y) ~

άκριβέστερον,

έπΙν ο LOCV.

~ στ L

λεπτότερ ον

οόκ

&ν

τοuτο ~oλερως ύφocρπάσocς πocρα των έχόντων άκo~ν φωρoc­

ou γοφ πάσ'Υ)ς έπινοΙocς τοuτον πεποΙ'Υ)ΤOCΙ τον

θ~σετocr..

τοϊ)

των

έξέ­

τοϊ)

ώς ο tεΤOCL,

~εύτε Ρ ον

νό'Υ)μoc

έπΙ

~

κocΙ τη το "ocύτη κocτocσκευη

άκριβεστέρocν

τ oc σ ι ν έ π Ι ν ο ι oc ν λ έ γ ε σ θ oc L.

ε! πε,

οόκ &ν

5σ'Υ)ν μocρτυρεί τί{> λογογράφ6t τα εΙΡ'Υ)μένoc τ~ν έν τocίς

ιν

πρωτον έγγενόμενον

θεωρουμένου λόγου

~λεγχoς et'Y) το μ~ eIVOCL κυρΙως έκεΙν'Υ)ν έπΙνοιocν τί{> ΚOCL ~τερoν eIvocr. εΙπείν, (,jaτoe κ&ν &λλο τL έΠLνοΙocς εΙ~oς θεω-

τ~ν σπoυ~~ν, ~είξOCL φιλονεικων άνθρωπικως το θείον ~LOC­

10 ~ια τοuτο μocχόμενος προς τον εΙπόντoc τ'Yjς λΟγικ'Yjς

έπΙνΟLocν

δ ~ι~άσκocλος ~μων, άλλ'

οίον Ι~ικ~ν τr.νoc των

349

άξΙν'Υ) προς τ~ν ρΙζocν των ~έν~ρων κεΙτocι ι οόκ άξιόπιστος

τούΤ6t μάρτυς των εΙΡ'Υ)μένων ~oκεί; δ ~ε Μωuσ'Yjς έν φωτΙ

25 τον θεον βλέπων κocΙ δ Ίωάνν'Υ)ς φως άλ'Υ)θr.νΟν όνομάζων,

ποr.'Υ)σάμενος, ώς

το ~ε ocuτο τοuτο κocΙ Πocuλος έν τη πρώτη θεοφocνεΙ~ περι­

&ν μ~ πολυν 6χλον έπεισocγάγοr. τί{> λόγ6t, το μέρος τοuτο

λocμφθεΙς τί{> φωτΙ κocΙ μετα τocuτoc τας πocρα τοϊ) φωτος

VOUv ~χοντocς έκ τοϊ) μέρους το

άκούων φωνας 5τι 'Εγω '!'Υ)σοuς 8ν συ ~ιώκεις, οόχ Lκocνος

κocΙ (,jσπερ κocτα πλειόνων κocΙ ~LOC':"

&ρoc προς μocρτυρΙocν έστΙ; περΙ ~ε τοϊ) &ρτου άνocγνώτω το

κocτ' έπΙνοr.ocν θεωρουμένων ύπο~ιocΙρεσ"ν ~ιocσocφ~σocς άφ'Yjκε τους

346 8λον έπιλογΙζεσθocι.

30 φερόντων τί{> et~er. ΚOCΤ'Υ)γορείσθocΙ τr.ς το ζί{>ον ειπων οόκ

15 Basilii c Eun Ι Ρ 524 Β quamvis ηοη accurate cita~ Eunomius

MCT 6-7

Υ.σχολός έση προς τα-ύτην τ. σπ. ν ΙΙ εlλ~φα-μεν: έλ&:βομεν ν 15 μετα: κα-τα Τ 19 ώς οrετα-~ Eόνόμ~oς v 22 οον om v 27 έπε~σ&:γo~ CT ν 29 &σπερ: ώς ν

17 Ps 22,1 Ps 79,2 Matth 3,10 Luc 3,9

19 Ps 35,10 20 Matth 21,42 24 Exod 3,2 25 Joh 1,9

22 re vera 28 Act 9,5

MCT 3 post εόθύνo~εν iterat &.ν ν 4 &πο80Ιη Μ 7 έκεΙνην ante μ~ collocat ν 16 Δα-β1.8 κα-Ι. περ!. Μ ν 25 δ om ν 26 τφ 8ε α-ότφ τούτφ ν 27 πα-ρ α om ν post πα-ρα του lacuna circiter duodecim litt Τ

CONTRA EUNOMIUM

350

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

εuα,γγέλιον, δτι ~ πα,ρα του Μωϋσέως τρoφ~ ~ οuρα,ν6θεν

τερος

τφ Ίσρα,~λ ΧΟΡ'Υ)γουμέν'Υ) εtς τόν του κυρΙου τόπον ύπ'

νουν aLα,σα,φ~σα,ς οί)τως προσβLβάζει το!ς &νω τ~ν θεω­

Ou

α,uτου του κυρΙου μετεΙλ'Υ)ΠΤα,ι.

ρΙα,ν

γαρ Μωϋσης aέaωκεν

OUprxVOG

5

κα,τα,βάντα, κα,L

το!ς

κα,τωτέροις

εΙπεν γαρ

των

ύποaειγμάτων

δΤL κα,θ'

έα,υτόν

ό

τόν

σ~τoς

',t , , '''''' τL κα,τα, Τ'Υ)ν υποστα,σιν φα,Lνετα,L, προς σε τα,ς 'θ ' , ~ 'λ '''' , ' / : ' , εΠL εωρουμενα,ς α,υτφ ΠΟLΚΙ α,ς LσΙΟΤ'Υ)τα,ς ε~α,λλα,σσεL τα,ς ~ πρα,γμα,

άλλ' ό γν~σLος άκρoα,τ~ς του

κλ~σεις καL σπ6ρος γLν6μενος κα,L κα,ρπός κα,L τρoφ~ κα,L

ν6μου μ'Υ)aένα, φ'Υ)σL των προφ'Υ)των ~ των άποστ6λων τα,υτα,

353 δσα, γΙνετα,L, τοσα,στα, όνομα,ζ6μενος. πα,ρα,πλ'Υ)σΙως at, φ'Υ)σΙ, ' " μεν κα, θ' εα,υτον t , . ,ο τι ποτε' κα,τα, " Τ'Υ)ν 1029 Μ . κα,ι' t ο , κυΡLος εστL

ζω~ν aιa6ντα, τφ κ6σμφ.

έΠLτεθεικένα,ι τφ Χριστφ τα όν6μα,τα,.

τΙ οδν τό έφεξης,

φόσιν έσΤL, τα,!ς aε των ένεργειων aια,φΟΡα,'Lς συνονομα,ζ6μενος

εΙ α,uτός έα,υτόν τοότοις ών6μα,σεν ό κόριος; έπεLa~ γε των 10 του σωτηρος όνομάτων οuκ ~στι τό μεν πρωτον τό aε aεό­

10

' μια,ν , " ' "ισχει προσ'Υ)γορια,ν, "λλ' t , ου επι πα,ντων α α κα θ' εκασΤ'Υ)ν

οuaε τοότων οuaενL aυνα,τόν συνα,ρμ6σα,L τόν πεΡL της έΠL-

~ννOLα,ν τ~ν έξ ένεργεΙας έγγινομέν'Υ)ν ~μϊν μεταλαμβάνεL τό 6νομα,. τΙ οδν ό λ6γος ~μων aLιX των εΙΡ'Υ)μένων έλέγχετα,ι ό ειπων aυνα,τόν εΙνα,L πολλας έφα,ρμ6ζεσθα,L προσ'Υ)γορΙα,ς

νοΙα,ς α,uτφ Ρ'Υ)θέντα, λ6γον.

κα,τα τας των ενεργειων σLα,φορας κα,L Τ'Υ)ν προς τα ενεργου-

τερον

οuaε

λεπτ6τερον

~τερoν

έτέρου

κα,L

άκριβέστερον,

όμοσ τα πάντα, κα,L μετα της '~σ'Y)ς άκριβεΙα,ς γινώσκοντος,

351

έν

τοσ λ6γου.

., εν

ύμ~ν τόν &ρτον, άλλ' ό πα,τ~ρ μου aιaωσι τόν &ρτον τόν

5 άλ'Υ)θιν6ν, έα,υτόν λέγων τόν έκ του

κα,L

349-355

Πολδν έπ~ντλ'Y)σα, τφ λ6γφ τόν

έκε~θεν ληρον'

άλλα

,

OUl

έμφα,ιaρυν6μενοι τη άσχ'Υ)μοσόνη του λογογράφου

(τΙ γαρ

ώς

~,

'"

~

,

,

"

,

"

15 μενα σχέσιν ένL κα,τα τό ύποκεΙμενον 6ντι τω υiω τοσ θεοσ

ώς καL ό σϊτος εΙς (1ν έκ των ΠΟLκΙλων περt rxu~ou νO'Y)μά~

πα,ρα,Lτοuμα,ι τοδς έντυγχάνοντα,ς συγγνώμ'Υ)ν ~χειν, εΙ μ'Υ)aε τα πρ6a'Υ)λα, των μα,τα,Ιων περιορωμεν άκα,τα,ν6'Υ)Τα"

,

354 των aLα,φ6Ροις έπωνυμΙα,ις έπιμερΙζεται; πως οδν άνα,τρέπει , , , • λ'εγων περι,tεα,υτου~ ταυ~ τα τον 'Χ ' , τα εφ'Υ)μενα ο ριστον τα

φέρεL κέρaος ~μ~ν' έλεγχομέν'Υ) των ένα,ντΙων ~ &νοια,;) άλλ'

, , λ'εγειν,.ου " "οστις οt κα,τονομασα,ς "ζ' ονοματα γαρ το 'Υ)τουμενον

20 ώς rλν όaφ προ'tΟL συνLστωσα, aLιX πάντων έα,υτ~ν ~ άλ~­

20 ~ν, άλλα πεΡL της των όνομάτωνέννοΙας ~ θεωρΙα, προ-

θεια,.

έπεLa~,

προσ1)ΥΟΡ((Χζ ο\)τε

ό

aεότερον

,

στερον,

352

φ'Υ)σΙν,

εtπε~ν

ουκ

τα

έα,υτφ

κόΡLος ο\)τε

~σΤLν

όν6μα,τα,.

τα,ότα,ς

οί)τε

oτt

πρώτον

λεπτ6τερ6ν

τι

έξ

έΠLνοΙα,ς

πως

μέμν'Υ)τα,L

ποσ; πως οιaε τοδς λ6γους κα,θ'

i1v

έπέθ'Υ)κε ~

είνα,ι

,

,

,

~\

"',,...,,

εργειων όνομάζετα,ι.

νοων

άλλ' ό aΡιμuς οΌτος κα,L άμφιλα,φ~ς

, otOCVOLrxv "" , , Τ'Υ)ν ανατρεπων

" αΠΟσο ' " θ'εν τα

τον

περι,~" Τ'Υ)ς επινοιας

λ6γον τόν εtπ6ντα, aυνατόν εΙναι ένΙ τφ ύποκειμένφ πολλας

τα,στα,

σκο­

25 έξευρΙσκειν προσ'Υ)γορΙας κατα των ένεργεLων τας σ'Υ)μα,σΙα,ς

τόν π6λεμον

ένε­

Ισχυρως κέΧΡ'Υ)ταL καθ' ~μων τη μάχη λέγων μ~ παρ' έτέρου ΤLνός τεθε'Lσθα,L τφ κυρΙφ τας τοια,ότα,ς φωνάς. τΙ οδν ταστα πρός τ~ν νσν προκειμέν'Υ)ν

πρός τ~ν

έρμ'Υ)νεΙα,ν της

κα,θ'Y)γ'Y)τ~ς

συν'Y)θεΙ~ ό ~μέ-

355

"". " " "

σπουσ'Υ)ν,

6 Rom 2,13

~

laLou

του

έμν~σθ'Y) ΤLνός των ύποτρεχ6ντων τη

3 Joh 6,32

ι,

εκειτο ποτερον φυσιν ενσεικνυτα,L 'Υ) εΠLνΟ'Υ)τLκως εκ των εν-

άΚΡLβέ-

στ~σα,τo;

έΠLνοΙα,ς ό

,

τας

28 sq Bas c Eun Ι Ρ 524 B-C

MCT 4 ~μϊ:ν Τ v verba ά.λλ'-τΟν &ρτον om Τ 9 &νόμασε: κύΡLος v rr οΜε scήρsί: οί5τε: ~τερoν του έτέρου v 12 τa ante πάντα om Μ γLνώσκοντος videlicet του σωτηρος (ν 10) 16 post μη8ε rasura duarum litterarum Τ 20 8L' ιΧπάντων v 21 προσέθηκε v 22 έννοων v 23 ΤL post λεπτότερον om v 27 ύποτρεχόντων Μ: έντρεχόντων CT v

30

μ'Υ) επεισ'Υ)

,

'"

,

,~ πα,ρα, του κυριου τα ονομα,τα λεγετα,L,

οuaε όν6ματα aώσει ταστα, εΙναι οuaε προσ'Υ)γορΙα,ς οuaε 13 πολλaς προσηγορΙας] cf Bas c Eun Ι Ρ 524 Β

MCT 2 προσβLβάζεL correxi: προβLβάζεL MCT v 9 όνομαζόμενος Μ 10 οΜεμΙαν Μ ΙΙ χαταλαμβάνεL Μ 25 έξευρΙσκεLν MC: έξευρεϊ:ν Τ v 28 vuv om v 30 οί5τε πρoσηγoρΙ~ v

330

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

φωνιΚς· νο"l)μάτων σ"l)μανηκάc;;

El μεν γιΚρ οό ~έχεται. το

πόλεμον σuμμαχΙαr.ς· χρώμενος,

εΙ ~ε οόκ άντr.λέγεr. το τιΚς φωνιΚς

ταύτας όνόματα είναΙ., τΙ βλάπτεΙ. τον κατ' έπLνοr.αν λόγον

5 ~r.ιX του ~εί:ξαr. μ~ παρ'

έτέροu τr.νός, άλλιΚ παρ'

αότου

ών

331

lσχυρότερον άπο­

φαΙνει. τον πολεμούμενον;

είναΙ. ταυτα όνόματα, τη των προσ"l)γορr.ων άναtρέσεr. καΙ ~ έπLνοr.α σuνανήρ"l)ταr.·

~r.'

355-361

359

Είτα προί:ων ώς ~~ κατιΚ σκοπον αυΤ κυρΙιμ πιχρα του κυρΙου ΤL , " t ' "" t , λέΥεσθΙΧL, Διχβt~ δ λεγων εστ~ν ο μΎJ uυνιχμενος ετερως

391 έπt γαρ της &όλου xιxt νoερiΧς φύσεως ~ κιχτα τον νουν συγχρώμενος.

~\

ιχν

μονεύεΤΙΧL πιχρα της νoερiΧς φύσεως λόΥος ΤLς έν ί.ερΙΧίς . βιβλοtς &νάγριχπτος, ~μων ~νεκεν των &κουόντων το ΤΟLουτον , , "λ ιμ τροπιμ ' 1044 Μ. λέγετιx~ των ιx~υνιxτoυντων αλ μιχθ~ ε!.ν το'3λ' ΎJ ου, , t ' '1: λλ' " οt 394 μενον, μ~ ~~ιx φωνων κιχ!. Ρ1jματων ε~ιxyγε ομενον. καν

μένου yνωσ~ν ένάγεΤΙΧL, οί)τε ~ &σώμιχτος των όπερκοσμΙων

20 ένέργεLΙΧ λ6γος έστtν oυ~εν τη όλ~κη των όργάνων όΠ'Y)ρεσΙ~

c:

ως

393 του νου κΙν1jσtς έν ~μr:ν μένo~. ~ ~ε όπερκόσμ~oς έκεΙνΎJ

εΤνιx~

βΙΧθεΙιχς μεστον ώς &γνοε'!:ν δτ~ ό μoνoγεν~ς υί.Ος δ έν τcϊ'>

Ν

φωνιx~ς,

εΙ

λέγεσθιx~. τΙ μεν γαρ οδτος νοων ~~ιxσύρε~ν o'ίετιx~ ~ε'!:ν την έπΙνοtιχν, έκ των έκεΙνου πάρεστ~ λ6γων τους βουλομένους ~~~άσκεσθιx~' & 3ε ~με'!:ς όπολιχμβάνομεν περt της των όνο­

~έ πως .ην &πογυμνουν έτέρως τα της ~~ιxνoΙιxς κtν~μιχτιχ,

μάτων χρ~σεως, έν το'!:ς κιxτόπ~ν εΙρ~κιxμεν, δτ~ των πριχγ-

ρωθηνιx~ μ~ ~υνιxμένων, &νΙΧΥκιχΙως κΙΧθάπερ σ'ημε!:ιχ τοϊς πράγμιxσ~ τας πo~ας των όνομάτων θέσε~ς έπ~βάλλoντες ~L'

392 έκεΙνων τας του νου ΚLν~σε~ς &λλ~λo~ς ~ΎJμoσ~εύoμεν.

Ι2

J oh

Ι4,20

et

ι6,ι5

Ι5 Ι

Cor

2,ΙΟ

Ι7

MCT 2 πέση Τ 3 τε: ae: ν 9 ab ούκ όνομα:ζόμενος novam sententiam incipere Eunomii verba continentem πονί capitis initio significavi ιο γ~νoμένων CT Ι2 μον. θεος ν 't(j) om ν Ι3 α:ύτ(j) ν ι6 όνομα:ηκης Μ ι8 γλώσση Μ 2Ι χρώμενος CT 22 ρημOCτων τε καΙ ν

24 έγγLνομένων ν

27 έΠLβαλόντες ν

Ps

Ι09,Ι

MCT ι ρημOCτων: όνομάτων ν

2 συνεγεν6μ~θα: ν 3 τ.ην των πρα:γμάτων φύσ~ν ν ΙΙ οϋτε έφ' έα:υτης om ν Ι5 post &auvaτούντων add τούτων ν Ι7 λέγε~ ν 20 έγγ~νομέν"tJν Μ 24 έπ~καλη η ex SL corr vid ίη rasura Τ 25 φύσεως: auνάμεως ν 28 &: οΤα ν

342

CONTRA EUNOMIUM

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

"""'ων ε'χ' Ι" Ι ,Ι , μ"". οντων ως eXEL ψυσεως τιχς ερμ"l)νευηκιχς των

l)vτων ψωνας ~ τεθε'i:σιχ πιχρα του θεου τη ψύσεL ~μων 396 λογLΚ~ aύνιχμLς εδριχτο. &ν εΙ μέν 'rLt; τ~ν ιχΙτΙιχν εΙς τον

aεaωκ6τιχ τ~ν aύνιχμLν cXVΙXcptPOL, οόaε ~με'i:ς άνηλέγομεν, \, ~ θ \, Ι

5 .,

343

έντεθε'i:σαν τη ψύσει. παρα του θεου aύναμι.ν προς πιΧσαν

μέθοaον λoγι.κ~ς ένεργεΙας, άλλ' εΙ μ~ τα καθ'

~καστoν

μάθοι.εν, καθάπερ οΙ τ~ν ΙΕβραΙων ~ τ~ν ΙΡωμαΙων ψων~ν aι.ιX λέξεων aι.aασκ6μενοι.,

cXyvoe'i:v

τα πράγματα

()

η έστΙ,

aι.ιX

5 μ~ το πυρ, μ~ το δaωΡ, μ~ τον άέρα, μ~ τα λοι.πα των

των ιx~σθ~σεων ένεργε'i:ν πιχρ' έκεΙνου λέγομεν γΙνεσθΙΧι., , ,\ Ι " ~ι πιχρ ου 'r"l)V τοι.ιχυτην εσχ"l)κιχμεν ουνιχμι.ν. οδτως οδν κιχt του όνομάζει.ν τον θεον τον ()ντιχ κιχτα τ~ν ψύσι.ν ()περ έστtν ~ μεν ιχΙτΙιχ κιχτα τον κοι.νΟν λ6γον εΙς ιχύτον έκε'i:νον τ~ν kvΙV((}OP)..V " Ι~' 'ξ , ~, θ' , "" ""τ \Λ eXEL, -η οε ε oυσ~ιx του τιχ νο-η εντιχ πιχντιχ τοι.-

()ντων έmγι.νώσκοντας, εΙ μ~ aι.ιX των έπι.κει.μένων αύτο'i:ς

ωσπερ

10

395-402

a .,

~

ΚΙΧL το

Ι

ΚLνε~σ ιχl. κιχ ι. το

Ι,

οριΧν

κιχt τα λοι.πα

"

ωσ ε -η ως ετερως κιχτονομιχζει.ν εν τη ψύσει. κε'i:τιχι.' ~ν

εtτε τι.ς έπΙνοι.ιχν εtτε αλλο η βούλοι.το λέγει.ν, ού aι.οι.σ6μεθΙΧ.

400 όνομάτων τ~ν περt τούτων γνωσι.ν έκτ~σαντo.

\

θ ~

'ζ

θ

at

1045 Μ. τοστο πλάσμα ζcrοπλαστ~σας μ6ν.cr τφ έψε'i:ναι. τη ψύσει. 401 τον λ6γον πα σαν τ~ν aύναμι.ν τ~ν λoγι.κ~ν έναπέθετο. καt &σπερ τ~ν έν 'ro'i:t; αΙσθ"l)τ"l)ρΙοι.ς aύναμι.ν παρα του πλά­ σαντος τον όψθαλμον καΙ ψυτεύσαντος τ~ν άκo~ν έν τη

397 τεκμ~ρι.oν ae του λ6γου τουτο ποι.ούμεθΙΧ, το μ~ πιχρα πιΧσι.ν Ι,

~με'i:ς

ψαμεν ()τι. ό τα πάντα έν σoψΙιf πoι.~σας καΙ το λογι.κΟν

ψύσει. ~χoντες άψ' έαυτων προς δ πέψυκε των αΙσθ-ηΤ"l)ΡLων

aοκουν

~ν ~καστoν, προς τουτο κεχp~μεθα καΙ ού aε6μεθα οί)τε του

έκάστοι.ς το νο-ηθεν έρμ"l)νεύε~θιχι.. ούκουν πιΧσιχν τ~ν συρ((}ετώa'ΥΙ περt ~, , '~λ' , τ 'Ι 'r"l)t; επι.νοι.ιχς ιχυτου Ψ υιχρι.ιχν σι.γ"l)σιχντες των aογμάτων έξ6μsθoc, τοσουτον μ6νον πιχριχσ"l)μ-ηνάμενοι. ~κ

15 τα χρώματα κατονομάσαντος, &ν ~ ()ρασι.ς τ~ν άντΙλ-ηψι.ν ~χει.

'τι.νων των κιχτα το μέσον ΙΧύτφ τ~ς κενοψωνΙιχς πιχρεντε-

άψΊjς αΙσθαν6μεθα άλλοτρΙων προς τ~ν γνωσι.ν aι.aασκάλων

τι.να πιχι.aιχγωγΟν ~ γριxμμιxτι.στ~ν πoφιxκιxθ~μενoν ρ"l)μάτων 398 τε κιχt όνομάτων ucp"l)ye'i:creιxι. aι.aιχσκιχλLιχν' έν οΙς cp"l)crι.v

20 μένων ~μ'i:ν το κpι.τ~pι.oν' ο{)τω ψαμεν και τ~ν- aι.ανο"l)τι.κ~ν

ομοι.ως

15

το

ει.ον

κιχτονομιχ εσ ιχι.,

άλλα

κιχτα

το

(άρκε'!: γαρ ό όψθαλμος έαυτφ γενέσθαΙ. των τοι.ούτων aι.aάo­ σκαλος) οί)τε &ν aι.ιX τΊjς άκoΊjς ~ aι.ιX τΊjς γεύσεως ~ aι.ιX τΊjς

' f/ ,ι 'θ \ ~ θ εντων, οπου οι.ετιχι. τον εον τo~ς πρωτοπλάστοι.ς κΙΧθάπερ

20

'\ ιχυτους

τ ιχ ς 25

, πρωτους

ι,

πλιχσθέν-

έαυτΊjς το λοι.πΟν κι.νε'i:σθαι. καΙ προς τα πράγματα βλέπει.ν,

καΙ ώς rλν μ-ηaεμLαν σύγχυσι.ν ~ γνωσι.ς πάθοι., καθάπερ

\

~

υπο 'ξ'

του

,

θεου

γετ~ι τε κιχt όνομάζετιχι., άλOγιιf κιχt άψωνιιf συζ-ην, κιχt οόaεν αν, ψ-ησΙν, των βι.ωψελων κιχτε­ πράξιχντο, άa~λου τ~ς έκάσΤQυ aι.ιχνοLιχς δπιχρι

χουσ"l)ς

a"ι.

, ιχπορι.ιχν

των

σ-ημΙΧLν6ντων,

ρ-ημά-

399 των 30

τΊjς ψυχΊjς aύναμι.ν τοι.αύτ"l)ν παρα του θεου γενομέν-ην άψ'

το υς πΡ ο σεΧω ς ε ε κ ε ι. ν ω ν Ψ ύ ν τ ιχ ς, ε Ι μ ~ ι"εκιχστιχ των πριχγμάτων λέιχχ θ -ησιχν. ως

.,

-η

'a ι. a'

ε

\ τους

aε6μεθα, οtκοθεν ~χoντες έκάστου των κατ' cxtcre"l)crι.v έγγι.νο-

a-ηλιχa~ κιχt όνομάτων. τοσΙΧύτ-η πιχριχψροσύν"l) του λογογράψου, ώς μ~ έξιχρκε'i:ν ~ye'i:creΙXι. τ~ν

MCT 2 τεθετσlΧ libri νι couexi cf 343, ι et ιο 4 άνlχφέρεt ν οΜε:,οί5τε ν 6 γΙνεσθlΧt ν, οm MCT 8 τον ante θεον οm Μ ν ιο πlΧντlΧ οm Μ ΙΙ 1): ~ν C ~χεt post G>ς έτέρως iterat Μ Ι7 μ~νoν: -ήμΤν ν 20 ΠΡOκlΧθ-ήμενOν CT ν 25 άφ. κ. άλoγΙqι; ν 27 της οω ν 29 Υι addidi

σ~μαντρά ηνα τας aι.ιX των ψωνων έπι.σ"f)μει.ώσει.ς έκάστcr

402

των πραγμάτων έπι.βάλλει.ν. πι.στουται. ~ε το τοι.ουτον a6γμα καΙ ό μέγας MωϋσΊjς εΙπ6>ν παρα του 'A~αμ έπι.τεθε'i:σθαι. ~

τοι.ς

"

,

'λ' ~ ζ' ογοι.ς των crων τας επωνυμι.ας,

α

Ι

\

ουτωσι.

ρ~μαη' Και ~πλασεν ό θεος ~τι. έκ τ~ς

'ψ ας

γρα

~ 'rcr

γΊjς πάντα τα

θ-ηρΙα του άγρου καΙ πάντα τα πετει.να του ούρανου καt 30 ~γαγεν αύτα προς τον 'A~αμ t~e'i:v τΙ καλέσεΙ. αύτά' καt 28

Gen

MCT

2,Ι9-20

2 τα οm Μ 3 μάθοtεν correxi: μάθοt libri ν την των ΈβρlΧΙων ν την post η CT: των Μ ν 7 τούτων: τούτου ν 8 ό οω Τ Ι3 πlΧρ' ιχυτων ν Ι9 IΧΙσθησόμεθlΧ ν 26 εΤπον Μ

344 πα.ν

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM ur,

"λ εσεν εκα

\

\

' \

'Α'" σαμ

αυτο

Ψ υχην

ζ'" ωσα.ν,

α.υτcμ· καL έκάλεσεν Άaαμ όν6ματα. πασι. τo~ς κτ~νεσι. καL

403

' Αλλ'

gοtκε

κα.θάπερ

ης

γλοtώ~'Υ)ς

Π'Υ)λος

κα.L

407 ποίον οδν, εί.πέ, τοότων το προσφυές έσην (5νομα, Φ ~

έχέ-

5 κολλος δ κατα τ~ς έπtνοΙας α.ύτίJ) συντεθεLς λ~ρoς παρα.­

5

κα.τέχεtν ~μας κα.L μ~ έαν των ΧΡ'Y)σtμωτέρων προσάψασθα.t. πως γαρ &.ν τtς παρα~ράμoι. τ~ν σπουaαΙαν έκεΙν'Υ)ν κα.L

,

πεφροντtσμεν'Υ)ν

ποt~μα.σtν

φt

λ

προσφυως

εν

οtς

έμφαΙνεσθα.t

10 μεγα.λοπρέπε tιxv,

~εΙκνυσθα.ι.

'7

ι

οσοφtα.ν,

τ~ν

άλλα του

έκάστ

τ~ν κα.Ι

μ'Υ)

του

μον ον

'"

το ι.ς

~'Υ)μtουργου όν 6 μα.σt

το ϊς

θεου

των

\ ,

φ'Υ)σt

σοφΙα.ν

~tιx­

οί.κεΙως

γενομένων

τας

ΚιΧΙ

10

μεγαλoπρεπ~ς σοφΙα του θεου ar.αaεΙκνυταr.; &ν το Έλλ·lJνtκον των λοtπων προτtμ~σΊJς, άντr.στ~σεταΙ σοΙ. τυχον ό Αί.γόπτr.ος' το έαυτου προβαλλ6μενος' κ&ν τίJ) ΙΕβραLΚ~ τα πρωτεία. νεΙμΊJς, &νηπαρεξάγεr. ό Σόρος τ~ν taLΙXV φων~ν' ούaε δ ΙΡωμαίος τοότοr.ς των πρωτεΙων ύφ~σεταr. καL δ ΜΊjaος ού aέξεταt μ~ τα έαυτου προτερεόεr.ν καL έκ των λοr.πων έθνων ~καστoς τα έαυτου προ των &.λλων άξr.ώσεt

408 πρωτεόεr.ν. τΙ οδν ού πεΙσεταr. το a6γμα προς τοσαότας φωνων

ar.αφορας ύπο των &μφr.σβ'Υ)τοόντων atασχr.ζ6μενον; &λλ' έκ , 'θ ι , , ... , φ'Υ)σt, κα απερ νομων εμφανως κεr.με-

προσ'Υ)-

τουτων,

404 γορΙας ά:ρμ6σα.ντος; ταυτιΧ KρατόλCΜ τάχα τίJ) ΠλιΧτω-

... otιx '" λ'oγCΜ

νtκcμ

-ι\

'Υ)

,\,

α.υτος

\"

εντυχων

ν ων

ι

""

'Υ)

τtνος των εντετυΧ'Υ)κοτων

15 &κοόσας ~tcX τ~ν πoλλ~ν, ο!μιΧt, πτωχεΙαν των νΟ'Υ)μάτων

έρράπτεt τοίς ιaΙοtς λ~ροtς τας έκεί φλυαρΙας, δμοt6ν τt ποtων

,/ oucrtv, ουτω καΙ.\ οΙ του ... " ,ι θ tvOU αρτου πενtαν τας ζ

...

,

...

ι

ονοματων τcμ

'''''

totCΜ

, υνομtου

Ε'

'θ

πανταχο 'ζ

cruvepιxvt

et

λ'

εν

ογος Ψ'

'" \ otιx

tχας

Ι

Ι

...,

Τ'Υ)ν του αλ'Υ)-

Ι,

Ρ'Υ)ματων

Ι,

,

τε

ς:.'

...,

λ'

/

θεον

ταίς

φό σε,σr.

'" θ αι. ποr.ει.σ

\ τας

πρ εκ λ' 'YJ-

συγχωρουμεν όνομα.τοποr.είν τας ένεργεΙας πεΡL &ς πονουντες

, ,,"" σεμνυνεν, οτε ποσανtπτρα

ι

καΙ.\

"" απετr.μαtς

tcrO θ'εοr.ς καt\

/ Τ ρα χεr.ρoμα.κ

Ψ tλ'θ ε εr.ρα

καL τοr.αυτα πολλα τοίς γr.νομένοr.ς παρ' αύτων όν6ματα τLθενταt, π ρ ο σ φυ ω ς a'Υ)λουντα τη έμφάσεt των Ρ'Υ)μάτων

πoνcμ ΚιΧt τουτου xιxptv περr.-

Ι,

τον

ι 'ς:. Ι ,\ "" 20 τυγχανουσr., κα.t\ ουσεtς α.υτους ταtς

κτυΠ'Υ)θεLς τη καλλtφωνΙCf τ~ς Πλατωνtκ~ς λέξεως πρέπεr.ν "

το

καταλ λ 'Y'λ J ους

& τΊjς μεγαλοφυ'έας του a6γματος. o~ας ύπολ~Ψεr.ς ΤιΧίς θεΙαr.ς ~taασκαλΙαr.ς ό θεολόγος χαρΙζεταr., 6Jv ούaε τοίς βαλανευσr. φθονουσtν οΙ &.νθρωποr., καL γαρ έκεΙνοr.ς

ΚιΧt

το ύποκεΙμενον.

,

οr.εταt σογμα Τ'Υ)ς εκκ 'Υ)σtας Τ'Υ)ν εκεtνου φtλοσοφtιΧν ποt-

καΙ.ι

409 σεr.ς.

γαρ έκεϊνοt βραχό η παρ' έκάστου των όρεγ6ντων aεχ6μενοr. έκ ποtκΙλων τε καL πολυεtaων τ~ν τρoφ~ν έαυτo~ς έρανΙ-

a'Υ)λο υτα ι.

15 ποόσιΧς

405 τo~ς τ~ν τρoφ~ν έκ προσαtτ~σεως έαυτοϊς cruvιxyeLpoucrr.v. ώς

20

345

τας των όνομάτων ~tαφοράς, δσαr. κατα ~θνoς περΙ τε του ούρανου καL των λοr.πων πραγμάτων οδσαr. τυγχάνουσr.ν.

- "ονομα

τουτο

πασι. τοϊ:ς θ'Υ)ρΙοtς του &γρου.

402-410

έθνων atαφορας ~ του στερεώμιΧτος κατονομάζεταt κτΙσtς;

'Αλλα παραaραμουμαr. καL ταυτα. καL τ~ν Έπtκοόρεr.ον αύτων φυσr.ολογΙαν έφεξΊjς κεr.μέν'Υ)ν, ~ν ί.σοaυναμείv

~μείς ούΡιΧνον τουτο λέγομεν, σαμαεLμ δ Έβραίος, δ ΙΡω_

ΤΊJ επr.νοtCf φ'Υ)σεr. ο το κενον καΙ. ατομον κα!. τας τ

406 ~σασθαr.,

π6σαtς γάρ,

εί.πέ

μοt,

φωναίς κατα τας των

410

...,

13 de loco Cratyli Platonici Gregorius cogitare videtur velut Crat 390 D-E Ματ 2 θηρΙοtς της γης κocΙ post τοΊς add v 9 θεου v 10 κά.ν Μ v 16 -rt om CT v 23 πρέπον v 27 σocμocεΙμ CT: μocμocεΙμ Μ σocμocΙμ scripsi: κέλουμ vel κελοόμ libri v

4 γελοtώ8ης C 22 νοημά.των v v 28 κocΙλουμ

,

Ι

Ι

\

Ι

,/

\

\

υχα' ιΧς

ι.

των (5ντων γενέσεr.ς συγγενως ~xer.v λέγων προς το ar.cX τ~ς

μαίος καΙλουμ ΚιΧL &.λλως δ Σόρος ό Μ~aος ό Καππαa6Κ'Υ)ς

1048 Μ. δ Μαυροόσtος δ Θρ~ξ ό ΑΙγόπηος, ούaε &ρtθμ~σιΧt p4atov

,

,

,

""

επtνοtας Ο'Υ)λουμενον.

30

01""

,

\

ω πως ενΟ'Υ)σε τον

'Ε

/

πtκουρον.

ε

ί.

τας σ'Υ)μαντtκας των πραγμάτων φωνας τη λογtκη aυνάμεt Ματ ι του om C v 3 εΙπέ μοt v το ante προσφυές om v 10 ~κocστoς ΜΤ: ~κocστoν C v προ των &.λλων ΜΤ: om C v 15 κocΙ om v 19 τιΧς om v 20 τocΤς om v 21 ρόμocκτρoc Μ 22 όν6μocτoc om v 26 τ~ν addidi 27 φησΙν v 29-30 εΙ τιΧς σημocντ~κας-346, 3 'ΕπΙκουρον οω v 30 πρocγμά.των: ον των Μ

CONTRA EUNOMIUM

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

τ~ς φύσεως ~μων άνατιθεμεν, 8~α τοuτο τα άμερ~ σώματα καΙ τας των άτόμων άντεμπλοκας καΙ συγκρoύσε~ς καΙ άπoπάλσε~ς καΙ τα ΤQ~αUτα κατ' ΈπΙκουρον λέγοντες έλεγχό-

411

μεθα.

σ~γάσθω καΙ ό προστάΤ'Υ)ς αυτοu καΙ σύμμαχος των

5 80γμάτων 'Aρ~στoτέλ'Y)ς,

τo~ς

τ~ς

έπ~νoΙας

eIVCXL

φ'Y)σ~ν 6ντων

λόγo~ς

8όγμα

8~~κε~ν

περ~γεΙων

τ~ν

τo~ς

είνα~

συμφέρεσθα~.

το

μ~

κατα

8~ί:σχυρΙζετα~.

τ~ν

άκριβεΙας τα 8όγματα.

συγχωρειν άλόγων,

~

καθως

γένεσ~ν

~όντας

όνομάτων

πάντων

των

μ'Υ)8ε

μέχρι 8περ

έπΙνo~αν

μ'Υ)8ε

412 τ~ν των

γάρ

των 06τος

έξ'Υ)τασμέ­

οστως έστΙ κρΙνε~ν έπεσκεμ­

φ'Y)σ~ν

τ~ν

έκεΙνου

πραγμάτων,

μένος ~~'

~

8~α

πρόνo~αν

8~αβαΙνε~ν

10 σύμφωνον

νοις

το

06 τ~ν 8όξαν έν τo~ς έφεξ~ς φ'Y)σ~

άλλα ΠΡΟ'cων

των

ταύΤ'Υ)ν

θέσ~ν.

6ντων μ~

καΙ

μ~ν

φθάσαντες εΙρ~καμεν,

χ ρ ~ ν αΙ

-rc7>

eec7>

παρα~ρε~σθαL καΙ

περΙ

των

το έναντΙον παρα

τ~ς γραφ~ς ~~~ασκόμεθα, 8η οciτε έΠΟΙ'Υ)σεν ό 'A~αμ τα ζc7>α o~τε ώνόμασεν ό θεός, άλλα παρα -rou

eeou μεν ~

γένεσ~ς, παρα ~ε -rou άνθρώπου των γεγονότων ~ κλ~σ~ς,

413 ώς ύπο -rou Μωϋσέως Ιστόρ'Υ)ταL. είτα λόγων ~μιν έγκώ­ μ~oν -rc7> Ι~Ι~ ~~έξε~σ~ λόγ~, &σπερ άημάζοντός ηνος -rou λόγου τ~ν ~ύνιχμ~ν, καΙ φ'Y)σ~ μετιΧ τ~ν άσύφ'Υ)λον έκεΙν'Υ)ν καΙ στoμφώ~'Y) των Ρ'Υ)μάτων συνθ~Κ'Y)ν π Ρ ο ν ο Ι α ς ν ό μ ~

\ μετρ~ ,

κα~

25 χρ~σε~

των

τε

λ

'

ε~~

'ψ

σ:υνα

α~

άναγκαΙων τ~ν

~,

τη

\

347

xcxt πολλα το~αuτα έν βαθεί 'r'Y)λOν6τL προς τ~ν ~μετέραν ?>~?>ασκαλΙαν κατα

το ~μιν χωΡ'Υ)τον τοα λ6γου προς σαφ~νε~αν κατL6ντoς το άκριβως εΙ?>ένα~ τα ~μιν &γνωστα ?>ια τ~ς τοα άρ~θμoα

432 σ'Υ)μασΙας ό ΔαβΙ?> ένε?>εΙξατο. &σπερ οον άρ~θμειν λέγετα~ 25 οό?>εν τ~ς άρ~θμ'Y)τ~κ~ς περ~6?>oυ προς τ~ν των ~ντων γνωσ~ν

Ι ως

-

του

ο{)τως ~

ο{)τως

ό

ε'~περ

έκ- θεοα πιστευθεΙ'Υ)

τοατο

κατα τον 'ΩρΙωνα καΙ ΣκορπΙον

τε κατα τον

Στέφανον τ~ς 'Aρ~ά.?>ν'Y)ς μυθοποr.tα, καΙ τοα ζιμοφ6ρου κύ­ κλου των κατά. τLνα σΧ'Υ)ματισμον έπινΟ'Υ)θέντων τοίς φαινο15 μένοις όνομά.των θεον εύρετ~ν ύπoνoεϊσθα~ κατασκευά.σει,

" ~ Ι ,ι 'Δ α β'Ιο '" λεγε~ν Ι Ι ~ ειπερ κα λ ως ο(Ε'υνoμ~oς oιετα~ τον oτ~ ταυτα

περ~ε~λ'Y)μμένoν τη περ~εΚτLκη των δλων ?>υνά.με~. τΙ ?>~πoτε

οον άρ~θμει δπερ έπΙστατα~; των γαρ άγνοούντων έστΙ το

ίστορΙας

Ι νoμ~σαι,

μαθος εΙς πΙστ~ν &γεται καΙ τα περΙ τ~ς 'Αργοας ?>Ι'Y)γ~ματα

?>~α τουτ6 φ'Y)σ~ν Ό άρ~θμων πλ~θ'Y)

πως γαρ εΙκος αότον άγνοειν δ έποΙ'Υ)-

μυθ~κ~ς

'λ θ~ α 'Υ) 'Υ)

καΙ ό Κύκνος καΙ. ό 'Αετος καΙ ό Κύων ~

οόκ άγνοων ?>'Y)λα?>~ πρΙν έξαρ~θμ~σα~ τ~ν των

&στρων ποσ6Τ'Υ)τα.

~'Ι' , τοις αστριμοις ονομασιν

κοίς εΙ?>ώλo~ς έπιμερισθείσα ~ξω μέμψεως τοος προς ταατα

μ'Υ)?>εν των ~μιν άγνώστων έκφεύγε~ν του θεου τ~ν

γνωσιν ?>~αμαρτύρετα~.

καΙ

έβ?>ομας των έμπεριεχομένων τ παντΙ π6λιμ τοίς ΙΕλλ'Υ)νι­

&στρων ?>~α το πλ~θoς έκφευγ6ντων τον άρ~θμoν ώς προς 10 λ6γος έκ του ταυτα καΤ'Y)ρ~θμ~σθα~ παρα του θεου λέγε~ν

πα σα

θεοα τας' τo~αύτας αότοϊς έπικυροαντος φωνά.ς.

ι παντα

1056 Μ. άνθρωπΙν'Υ)ν έπΙνo~αν, άπο μέρους το παν έκ?>~?>ά.σκων ό

άνά.γκ'Υ)

των Έλλ'Υ)νικων εΙ?>ώλων έκείθεν οΊεσθαι. τ~ν κλ~σ~ν έπι­

του χά.ρ~ν άρ~θμειν τα &στρα τον θεον ?>~ωρΙσατo, τουτο

?>~' (;}ν λέγε~ νοειν συμβουλεύων, μ~ κατα το μέτρον τ~ς

έπικεκλ~σθαι,

αότοίς τα όν6ματα ό θεος έπιτιθ'Υ)σι.

435

ΈπεΙ Ι , ευρεΤ'Υ)ν

οον

&τοπον

"θ οιεσ αι,

20 έκεϊθεν τ~ν

,

Ι ανε ξ εταστως

των

( "αν

ως

,

μ'Υ)

τo~oύτων

,

κα~

,

τα

όνομά.των

~ των

''''

τον

Ιλ ε~oω ων

θεον

'6 ματα

ον

άρχ~ν έσχ'Υ)κέναι ?>ΟΚΟΙ'Υ), καλως &ν ~χo~ μ~ 1 ΤΟ

( θ'εν Ρ'Υ)

'"

Ι ξ ασ θ α~, παραοε

'

'λλ α α

κα θ'

(

ι oμo~oΤ'Y)τα

των κατα τον άρ~θμoν ~μιν νενΟ'Υ)μένων καΙ τον έν τούτιμ

νοαν κατανo~σα~. έπε~?>~ γαρ έν ~μϊν μαρτύριον τ~ς άκρ~βoας έστL γνώσεως το έξ όν6ματος παρ' ~μων προσκαλεϊσθαι. τον 25 γνώρψον, ?>~?>ά.σκει. ?>~α τούτων ~μας δτ~ των ~μϊν άλ~πτων

ο{)τως καΙ πασ~ν αότοίς όν6ματα καλειν ~

οό μ6νον το πλ~ρωμα τ~ς έν κεφαλαΙιμ άθροιζομέν'Υ)ς πο-

προφ'Υ)τεΙα λέγε~, οό ταύΤ'Υ)ν oIμα~ τ~ν ?>~α τ~ς φων~ς κλ~­

7 stellarum errantium nomina dicit 10 ΏρΙω'JΙΧ] cf Mythographi graeci ΠΙ ι Ps-Eratosthenes Catasterismi ed Α. Olivieri Ρ 37 ΣκορπΙον] ibid Ρ 9 ΙΙ 'Αργους] ibid Ρ 41 12 Κύκνος] ibid 30 Άετος] ibid 36 Κύων]ίbίd 39 13 Στέφ. τ.' Αριά8ν1)ς] ibid 5

έπι?>ε6μενος,

σ~ν ύποσ'Υ)μαΙνουσα. ~ γαρ &ν εΙς &τοπ6ν τL καΙ άνά.ξ~oν ~ ~ Ι Τ'Υ)ς περι.'θ εου υπο λΙψ 'Υ) εως οΙ

30 ταατα

λ

, Ι ογος προ'r:ων καταλ'Y)γo~, ε~περ Ι

λέγOL τα όν6ματα παρα τοα θεοα τεθεϊσθα~ τοϊς

5 των ()ντων έφάπτεσθΙΧι] cf Plato Resp 484 supra § 429

MCT 4

Β

το μέτρον το της ν 6 τε om ν πάντιχ om Τ 10 κιχτιχριθμεΤσθΙΧι ν cf ad 351, 23-24 19 προ: πρΙν Μ 30 λέγει ut vid Τ ν

MCT 3-4

έπιφ1)μΙζεσθΙΧι Μ 6 έπικυρουντας Μ 7 περιεχομένων 13 ζφ1)φόρου ν 15 παριχσκευάσει libri ν, correxi 16 κιχλως ν, om MCT 23 ~ν -ημΤν CT 23-24 έση της άκριβους γν6>σεως Μ 25 8ι8άσκει 8ε 8ιιΧ CT iidem post 354, 2 έπΙστιχτιχι sententiam usque ad 7 γνωριζόμενον continuant ν

354

CONTRA EUNOMIUM

LIB. ΙΙ (LIB. ΧIl Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

σόΤΊ)τος ~~αλαμβάνε~ τη γνώσε~ δ το παν περ~έχων, άλλιΚ τιΚ καθ' ~καστoν ~~' άκρ~βεΙας έπΙστατα~. τοότου χάρ~ν ού μόνον έξΊ)ρ~θμΊ)κένα~ τιΚ πλ~θΊ) των ~στρων αύτον "λλ\ '1: ονοματος ' , " ο• λ'ογος φΊ)σ~ν, α α κα~\ ε~ εκαστον πρoσκαλε~σθα~, 1057 Μ . l5περ σ.Ύιμ' \ μεχρ~ , ~ λ' , ~ , , \ , α~νε~ το των επτοτερων O~Ί)κε~ν αυτου ΤΊ)ν ,ακρ~'β ε~αν κα~\" 'β ~, , \ θ" ουτως ακρ~ ως επ~γ~νωσκε~ν τα κα έκαστον, • ο' "αν θ ρωπος τον \ o~ ~'"ονοματος αυτιμ , ~ γνωρ~ ζ'ομενον. εΙ ως 436 καΙ

,

,

Ι

ι\

φωνας,

ας

fV" oι.ετα~

,

αγνοει.ν

.,

'ζ ων, α'λλ" Ο ονομα

'Αρκτουρον.

437 τ~ς άλΊ)θεΙας δ τo~oυτoς άπoπλανατα~. ,\

επ~

~,'

των

αστρων

,

Ι

ονοματα,

'f)\

ουκ

αν

εΙ γιΚρ ~ν ~τερα

(θ'

Ί)

\

ε~α γραφΊ)

Ι

' θ ρωπων

\

και.

ούκουν Ικιχνως ο!μαι. ~ι.ιΚ των εΙΡΊ)μένων καΙ

'θ ει.αν συνΊ)

~"εκει.νους των

'λ ι.στα μα

~" οι.

ακρι. β' ει.ας

έπι.σταμένων, οδς και όνομαστι πpoσκαλε~σθαι. ~ι.ιΚ πoλλ~ν 10 συν~θει.αν ~όνανται..

440

ΕΙ ~ε χρ~ και τ~ν. παρα των πολλων έπι τo~ς PΊ)τo~ς τοότοι.ς τ~ς

τουτων

,Ο

ού γιΚρ

"Ε σπερον

ού το καΤονομάζει.ν τον θεον τα ~στρα ~ι.α τ~ς προφΊ)τεΙας

,

έπo~ε~τo μν~μΊ)ν των όνομάτων, & έν τη καταχρ~σε~ τ~ς ΙΕλλΊ)ν~ΚΊ)ς ~ συνΊ) θ'" \, ε~ας εστ~ν, 'Η σα't ου μεν λεγοντος

\

'Πλ ε~αoα και. φΊ)σι.,

~ι.~άσκoντα, άλλα το άκρι.βως γι.νώσκει.ν κατα τ~ν των άν-

αν ρωπ~νΊ)ν

10 ΧΡΊ)σ~ν, ~ ~ • λ αμ β' \ Δ α β\~" , περ~\ ων υπο ανε~ τον ~o εφΊ)κενα~, πορρω

''''

~ ο πo~ων,

5 τον Δαβι~ τ~ς ~μετέρας δπoλ~Ψεως σόμμαχον άπo~ε~ε~χθαι.,

"θ'

ΤΊ)ν

355

πραγμα το δπωσουν παριΚ τo~ς άνθρώπo~ς όνομαζόμενον έκ

439 θεου τ~ν ()παρξ~ν ~χε~, το πραγμα, ούχΙ το (5νομα.

~έ τις λέγo~ ~λλας ε!να~ τιΚς παριΚ του θεου τo~ς ~στρo~ς επ~κεLμενας

435-442

Ψαλμιμ~Ιας

\,

έκθέσθα~

~~άνo~αν,

πολυ

\

μαλλον

~ Ε" Ι " απελεγχ θ' Ί)σετα~ το ματα~oν Τ'Υ)ς' υνομωυ περι τουτων O~'Y)-

σεως.

πo~ων

λέγoυσ~ γιΚρ οΙ έΠLμελέστερoν έξΊ)τακότες τον νουν

15 Πλει.ά~α καΙ 'Έσπερον καΙ 'Αρκτουρον καΙ ταμε~α Ν ότου,

15 τ~ς θεοπνεόστου γραφ~ς l5τι ού πάντα τα (5ντα τ~ς θεΙας

ώς έκ τοότου ~~λoν ε!να~, l5τ~ τo~ς έν 'r κotτot

, β' επ~ ολ'Yjν

" " xot~\ evvo~otV, επε~τot

πotρot,

a~ot-'

Ι u τ~νoς τo~oυτo

gη τιχς έπ~θεωροuμένotς τη

φορον

όνομάτων

κotτotχλεuάζο~το a~εξ~όντος τιχ gμο~ot, gτ~ εΙ aεκηκος νου , c" θ λ \ \ ~ 7 , xotL\ ,επ~σΤ'Yjμ'Yjς ο otv ρωπος, oγ~κoς κotτot τουτο eLVot~ ου

τ~νων

φotνεριχς

20 περ~γράφεσθot~ τέλε~ μ'Yjaε εΙς φθοριχν a~otλόεσθotl., τουτο ~

xott &τελευτ~τoυ a~otσ'YjμotΙνε~ λέξ~ς' xott

τοότιμ a~ορΙζετot~ το aείν έπt τΎjς θεΙotς ζωΎjς το μεν τ~ν

τε

aόνotτot~, &λλιχ καθ' δ aεκηκός εσην έπ~στ~μ'Yjς, τουτο μόνον

xotL &γενν~τoυ φωνΎjς έξotγγέλλομεν, xotL το μ'Yjaενt

του &φθάρτου τε

ι

Τ~

xot~

508 κotτotστΎjσot~. τό τε γιχρ μ~ εξ otΙτΙotς eIvotL τ~νoς a~ιX τΎjς του &νάρχου τε

375

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE) 5 06 -5 ΙΙ

CONTRA EUNOMIUM

,

\

20 έ:στot~, το

~\

οε

"

ετερον

,

,

'" oυκετ~

511

νου

C

λ

"

xotL\

Ι

C

ου χωΡ'Yjσε~ ΎJ

\"otv θ ρωπον, , θ' ,\ \ σuγχωΡ'Yjσει. xot ο yotp

λογικον oρ~'ζ οι τον \

φυσ~ς,

'λ

πot ~ν

ε

Ι

~ το\ οεκτικον ~ \ τουotuτιμ ,Ι

~

ογικος εστ~ν, otμετοχος o~ot-

6ντος &κοόσotντες τ~ν του συνεστωτος φθοριχν ένο~σotμεν. τον

, ~ θ' ,~\, ~ λ ' ι ,\ νοΙotς otvotoetx 'Yjσετot~. ει οε ΠΡΟΟΊ) ον εν τoυτo~ς εση \ \ Ν' \ , , ,~\ , '" , πotνΤL το γελοιον τε xott otνΟ'Yjτον, ουοε επ εκεινου πotντως &μφΙβολον. &νotγνους γιχρ του aιaotσκάλοu τ~ν ρΎjσιν σκ~ιχν ε{ψ~σε~ς τ~ν πot~aιιχν του σοφLσμotτος. οt)τε γιχρ εν τι}> κotτιχ

οον μ'Yjaέποτε του e!vot~ πotuόμενον &λλότρ~όν τε τΎjς κotτιχ

τον &ν ρωπον uποοε~γμotτt το οεκτικον Τ'Yjς επισΤ'Yjμ'Yjς υπο

&ρχ~ν μ~ ~χε~ν &γενν~τως eIvot~ λέγε~ν, το ae &τελευτ~τως eIvot~

&φθotρτον

κotτονομάζε~ν,

έπε~a~

παν

το

του

25 πotuσάμενον εν &φotν~σμc}> γΙνετot~ πάντως, &φotν~σμον

φθοριχν a~otλόσεως

6ντot &φθotρτον

elvot~

ae του

όνομάζεσθot~ λέγε~.

25

θ

C

~,

\

~

Ν'

\

έπΙ λέξεως]

MCT

ι τοΤς

ante

(cf Ρ 380,2) 4 12 θεωρούντων ν

3-13

3 τα ΕόνομΙου ρήματα CT ν 11 καΙ om Τ 17 έπ~νoΙας CT 18 τ XOCeΙXPEUer.v 5λ'Υ)ς &ϋλος δμου κιχι οργΙλος άνocaε~χθ~σετocr.,

ae: τΙ;>

εν

τ~ν opγ~ν μ~ προσΙεσθΙΧr. άόργ'Υ)τός τε κιχι ύλr.κΟς κocτιΧ 25 τιχύτΟνεύρεθ~σετιχr..

οδτως κιχΙ επι των

&λλων ποr.~σεr.

518 πά.ντων. κιχΙ εΙ aoxei, προθωμεν έτέριχν συζυγΙocν Ονομά.των το r.ιχuΤ'Υ)ν , το &τρεπτον λέγω κιχΙ το άσώμιχτον.

auo

των γιΧρ

τοότων ονομάτων έκιχτέρου κιχτιΧ τ~ν Lar.ά.ζουσιχν ~μφιχσr.ν

επι τ~ς θεΙιχς λεγομένων ζω~ς, δμοΙως κocΙ επ' ocύτων ~ 30 του ΕύνομΙου σοφΙιχ κιxτιxσκευά.σε~ τ~ν άτοπΙocν.

MCT 3

πρoσ8έχεσθα~: πρoσΙεσθα~

om 15 την om Μ

&όργΎjΤOν

Μ

14

του

om v

v

9

λέγω

om

ν

φωνΊjς: έννοΙας ν

EL

γιΧρ το

ante om Μ

ΙΙ το ~

έπ~σΎjμαΙνετα~ Τ 20 a~cX το: τ Τ v 23 όργΙλος: 24-25 κατα ταυτον v (cf Ρ 378,25): κατ' αυτον (scilicet Eunomium) MCT 25 πo~ήσε~: εύρήσε~ς v 27-28 των γαρ Μο ν: των Μο γαρ Μ Μο γαρ (om των) CT

&όργΎjΤOς C

378

CONTRA EUNOMIUM

LIB. 11 (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

518-526

379

άεL ώσlΧύτως εχον τη φωνη το\) άτρέπτου σ1)μtΔνετα;L κα;Ι

άοράτ συμπλέξεΙ. το σχημα;, όρα;τον ~ε ~Lα της άνα;στρο-

το νοερον της ούσΙα;ς ή το\) άσωμάτου προσ1)γορΙα; πα;ρΙ­

φ1)ς

σΤ1)σLν, έρε~ πάντως τα α;ύτα κα;Ι έπΙ τούτων ό Εύνόμι.ος,

εΙπών,

()ΤL άσύμβα;τά έσΤL κα;Ι άλλόΤΡLα; κα;Ι άΚOLνων~τως εχεΙ. προς

()ΤL ()τα;ν το άσόνθετον της θεΙα;ς ζωης λογLζώμεθα;, άσχ-η-

" το " κα;τα;σκευα;σεL α;σΧ1)μα;ΤLστον,

& περΙ

" τα;

, α;υτα;

" επι.

Ι τουτων

το\) άφθάρτου τε κα;Ι άνάρχου έτεχνολόγ1)σεν ι

5 &λλ1)λα; τα τo~ς όνόμα;σLν ένθεωρούμενα; τούΤΟLς νo~μα;τα;.

5 μάΤLστον μεν α;ύτ~ν όμολογο\)μεν, ού μ~ν XIΧL άόρα;τον, ΚIΧΙ

519 έν μεν γαρ τ~ πάντοτε ώσα;ύτως εχεLν το θε~oν μόνον

()τα;ν το μ~ ~ύνα;σθα;L σωμα;ΤLκo~ς όφθα;λμo~ς τον θεον Ι~ε~ν

&τρεπτον εστα;L κα;Ι ούκ άσώμα;τον, έν ~ε τ~ νoερ~ τε κα;Ι

έννo~σωμεν, το άόΡIΧΤOν αύτ~ συγχωρ~σαντες το εξω σχ~-

άεL~ε~ της ούσΙα;ς το μεν άσώμα;τον εχεΙ., το\) ~ε άτρέπτου κεχώΡLστα;L' &στε συμβα;ΙνεLν ()τα;ν μεν το άνα;λλοΙωτον έπΙ 1 Ο της θεΙα;ς θεωρητα;L ζωης,

μετ α το\) άτρέπτου κα;Ι σωμα;

α;ύτ~ν ε!να;L κα;τα;σκευάζεσθα;L, ()τα;ν ~ε το νοερον έξετάζ1)τα;L, όμο\) τε άσώμα;τον α;ύτ~ν είνα;L XIΧL τρεπτ~ν ~LoρΙζεσθα;L.

520 τα;\)τα; το\) ΕύνομΙου τα σοφα κα;τα της άλ1)θεΙα;ς ευρ~μα;τα;. τΙ γαρ ~ε~ πασLν έπεξLόντα; πα;ρα;τεΙνεLν έν ά~oλεσχΙ~ τον 15 λόγον; εσΤL γαρ όμοΙως έΠL πάντων τ~ν άλογΙα;ν τα;ύΤ1)ν

κα;τα;σκευα;ζομέν1)ν κα;Ι το

~Ικα;Loν

θεάσα;σθα;L.

XIΧL γαρ XIΧL το

, l • νουν - "εχων κα;τα Ψ' Jl.θ· 10 ατoπ~αν ο 1)φLσεταL, u εν ορμ-η θ" εLς ο λ' ογος

έπΙ τα\)τα ~L' άκολούθου τ~ν άτοπΙαν πρo~γαγεν.

, Αλλ'

έΠLλα;μβάνεταL

της

το\)

~Laασκάλου

φωνης,

ώς

ού ~εόντως έν τ~ άτελευτ~τcμ θεωρούσ1)ς το &φθα;ρτον

XCXL

έν τ~ άφθάρτ νοούσ1)ς το άτελεύΤ1)τον.

ούκο\)ν τι. πα;ρα-

15 πλ~σLoν τη άγΧLνoΙ~ το\) ΕύνομΙου καΙ ήμε~ς γελΟLάσωμεν.

έξετάσωμεν γαρ τ~ν ΤΟLαόΤ1)ν αύτο\) γνώμ1)ν περΙ των όνο-

όμοΙως άλλ~λOLς κα;τα τ~ν προλα;βο\)σα;ν

524 μάτων τοότων, ~ΤLς έστΙν. &λλο τι. φ~σεL τ~ σ1)μαLνομέν το

20 λούθου XIΧL περΙ τοότων ΕύνόμLον τ~ μεν ~Lκα;Ιcμ το άλ1)θες

μ~ πα;ρε~να;L, τη ~ε άλ1)θεΙ~ λεΙπεLν το ~Ικα;Loν, κα;Ι συμ­ βα;ΙνεLν ()τα;ν το της ά~LκΙα;ς άλλόΤΡLον έπΙ θεο\) ης λογΙ~" σLκα;Lον

εΙ ~ε τα;\)τα καταγέλαστα

πασLν όμοΙως ~oκε~ καΙ άνό-ητα, πολυ μiΧλλoν έκεΙνων τ~ν

άλ1)θLνον

1085 Μ. πλoκ~ν μα;χεσθ~σετα;L' &λλο γαρ της άλ1)θεΙα;ς XIΧL ~τερoν 521 το\) ~Lκα;Ιoυ το σ1)μα;Lνόμενον. &στε είπε~ν &ν έκ το\) άκο-

ζ 1)τα;L,

523 ματος ε!να;L ού συνθ1)σόμεθα.

τε

,

κα;L

, 'θ α;L, εα;ν ' , σε "'" α;ποφα;Lνεσ

ψ~'''' ευσες εLνα;L

, προς

'θ εLον Ν το

" κα;τα;

, ταυτον

άτελεύΤ1)τον είναΙ. παρα το &φθα;ρτον ~ ~ν τα ~όo συνθ~σετα;L.

άλλ' εΙ μεν ~ν άμφότερα λέγΟL, τ~ ήμετέρ συναγορεόσεL 20 λόγcμ' εΙ ~ε &λλο φ~σεL το\) άφθάρτου είναΙ.

XCXL

~τερoν το\)

άτελευτ~τoυ το σ1)μα;Lνόμενον, άνάγΚ1) πασα; έΠL των άλλοτρΙως έχόντων προς &λλ1)λα μ~ το α;ύτο είνα;L κατιΧ τ~ν ~ύναμLν

525 τ~ έτέρcμ το ~τερoν.

ούκο\)ν εΙ &λλ1) το\) άφθάρτου ή εν­

'~'λλ α;υτου α; 0-

νΟLα καΙτο\) άτελευτ~τoυ πάλLν έτέρα, καΙ έσΤL τούτων

25 τρΙωσLν λογLζώμεθα;, άλ1)θες &μα; κα;Ι &~Lκoν κα;τα;σκευάζειν

25 έκάτερον ()περ ούκ εσΤL το ~τερoν, o~τε το &φθαρτον άτε­

522 το θε~oν.

ο{)τως

το

έξέστα;L γιΧρ ~Lα των

Τ1)ν

άόρα;τον,

* κα;τα

'ψ ευσος ~'" το

ο{)τως

το

άσχ1)μάΤLστον.

τ~ν όμΟLότροπον τo~ς προ­

εκτεθε~σL σοφΙα;ν μ~τε έν τ~ άσχ1)μα;τΙστcμ το άόρα;τον ε!να;ι.

λέγεLν μ~τε έν τ~ άoράτcμ το άσχ1)μάηστον, άλλα τ~ μεν

8

άε~8ε~]

MCT 3

cf Plato Phaed 79

Β,

80 D al

τα αύτα: τα τo~αυτα Μ 10 θεωρ-ηταL MC: θεωρε~ταL Τ v 10-ΙΙ καΙ σωμα αύτην εΤναL καΙ τρεπτην 8LορΙζεσθαL, 8ταν Τ 13 εύρέματα ΜΤ 22 του ante θεου add v 23 τε om V 278Lα των MCT: 8~α τούτων V aliquid excidit, nisi delendum 8. τ. τo~ς om V 29 λέγε~ν post Τcf} άοράτιν iterat v

λεύΤ1)τον είναΙ. ~ώσεL o~τε το άτελεύΤ1)τον &φθαρτον,

φθαρτον &φθαρτον.

μεν

εσταL

το

άτελεόΤ1)τον,

τελευΤ1)τον

άλλα

~ε

το

άλλα παραLτο\)μαL τους έντυγχάνονταζ μ~ καθ'

526 ήμων τρέψαL τ~ν έΠL τ~ γελοΙ κατάγνωσLν.

τα\)τα γαρ

30 ήμε~ς προς τον γελOLαστ~ν υπ' άνάγΚ1)ς έπαΙξαμεν, Ινα ~ια

της όμοΙας παL~ιας τ~ν μεφαΚLώ~1) το\) σοφΙσμα;τος αύτο\)

πλoκ~ν ~ιαλύσωμεν.

MCT

2 τα αύτα

άλλ' εΙ μ~βαρό τε

correxi:

8ύνασθαL v 7 τω &ξω Μ ante &τελεύτ~τoν om v

Gregorii Nysseni Opera

Ι

ταυτα

14

καΙ έπΙ

τ~: το

v

XCXL όχλ1)ρον τo~ς

C v 17

6 φ~σΙ

περΙ του μη

v

26 το

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

έντυγχάνoυσ~ φαΙνo~τo, οόκ &καφον αν ε~1) πάλ~ν έπΙ λέξεως

εl

έκθέσθα~ του ΕόνομΙου τα p~ματα. λεόΤ1)τον,

φ1)σΙ, τ~ς ζω~ς

Κ α!.

το

5 μ~ "

μ1)

Κατα

&ν α Ρ Χ ο ν

έστ~ν

&φθαρτος,

εστ~ν

αγενν1)τος,

μόνον

φθαρτος

"

κατα το

άτε­

μόνον έστ!.ν &φθαρτος ά γ έ ν ν 1) τ ο ς, ~στα~,

καΙ

\'1

γενν1)τος

εστα~.

8 8

Καθ' καθ' \

,

κα~

επανα-

1088 Μ. λαβων το αότο πάλ~ν φ1)σΙν ~στα~ &ρα κατα μεν το &ναρχον

ae

το

527 ν1)τό ς.

άγένν1)τος άτελεόΤ1)τον τας

γαρ

δμου

κα!.

φθαρτός,

&φθαρτος

άκαΙρους

έν

τ

έ π'

θείί>

μ~τε τ~ν φων~ν ταόΤΎJν μ~τε τ~ν ~VVOtιxv ε~πo566 μεν. 3εtξά.τω τον προστά.Τ'Yjν του λόγου ε~ τι.ς των άφ' 00 γεγόνασtν &νθρωπο!. μέχρ!. του νυν ε~τε παριΧ βαρβάΡΟLς ε~τε παρ' 'ΈλλΎJσι. το τοtουτον παραφθεγξά.μενος 3εΙκνυταt, 30 καΙ

~μεις σtωπ~σομεν.

άλλ'

ουκ &ν έλεγχθεΙΎ) των

παντΙ χρόνcμ γεγεν'Yjμένων άνθρώπων ειπων πλ~ν ε~ ης μαΙνοιτο.

MCT 6 ά.τόπo~ς v ΙΙ μεν om V 13 έ~Ι κεφαλ~Ιων V ματων τουτων V

τΙς γιΧρ

9 μά:τα~oν τφ τ~ν v ά.ναaεaεγμένων

om

V

έν

ου3εΙς το τοtουτον ο{)τως

έκ

μέθ'Yjς

10-1 1 κατανo~σανη

14

16 ά.νόν~τoν ν; ά.ν6Ύ)τον MCT 26-27 εLπωμεν V

v

a~a συντομΙαν V

22-23 έγκλΎ)-

392

CONTRA EUNOMIUM

1101 Μ. παράφορος, τΙς οί5τως ύπο μανΙας ~ φρενLΤLaος έξεσΤ'Υ)κως τ~ν aLιXVOLΙXV, ώς τουτον είπε~ν τον λόΥον, δη τ~ αyενν~τeι> θε~ κατα φuσLν μεν έστΙν ~ Υένν'Υ)σLς, στεΡ'Υ)θεΙς ae του κατα φuσLν έκ yεννΊJτoυ του πρόσθεν ΥέΥονε μετα ταυτα 567 αyέννΊJτoς; αλλ α ταυτα τ~ς ρΎjΤΟΡLκΎjς τα τεχνάσματα, το έν οΙς έλέΥχονταL προσώπων ηνων ύπoβoλα~ς τ~ν έκ των έλέΥχων αίσχυνΊJν aLιxaLapιXaxeLV. οί5τω καΙ περΙ τ~ς απο­ λΟΥΙας έκεΙνΊJς απολελόΥ'Υ)ταL, aLκαστα~ς καΙ καΤΊJΥόΡΟLς αναηθεΙς τ~ς έΠLΥραφ~ς τ~ν αίτΙαν, ού καΤ'Υ)Υόρους, ού 10 XPLcrLV, ού aLκασΤ~ΡLον έΠLaε~ξαL auνάμενος. καΙ νυν ώς αλλοτρΙαν μωρΙαν έπανορθουμενος ε ί ς α ν ά ΥΚ ΊJ ν φ'Υ)σΙ 568.του

οί5τως

είπε~ν

έλ'Υ)λuθέναL.

οδτος

ό

πολλάΚLς έαυτους έφαντάσθ'Υ)σαν, τ~ς ~παΤ'Y)μένΊJς των ένυ-

,

,

\

571 αυτον, ε~περ ης δλως έστΙ κατ

aL'

αύτου λΟLaορΙα καΙ τα &μουσα σκώμματα 5

αλλα

(;)ν κατα-

, ~ ( , " , 'β'" λ ' των 'Υ)μετερων ΟLεταL, παντα παΡ'Υ)σω, σε υκτον τε \ , " ' \ ' , λ' \ ( , XΙXL αΊJσες ΠΟLοuμενος τοσΟUΤΟLς μο uσμασL τον 'Υ)μετερον , ι θ ΙXL εμφορυνεσ

(τα \ οχ , θ'ωσΊJ '"

"

λ'ΟΥον,

ωσπερ

o~

\ Οσωσοτα '''' ""

τε

XΙXL

των έλκων μuσαττ6μενΟL καΙ auσανασχετουντες τ~ν θέαν των απο πλ'Υ)θωΡLκ~ς ηνος βαρυχυμ(ας αλλΟLωθέντων τ~ν έΠLφάνεLαν.

aL' ακροχορa6νων καΙ ~λων .ae νουν αύτου aL' όλΙΥων

τον

10 έκθέμενος τ~ν πoλλ~ν των εΙΡΊJμένων παραaραμουμαL auσω­

a(ιxv.

~σταL aέ μΟL τέως κατ' έλευθερ(αν ό λόΥος aLεξα­

Υ6μεν,ος, ούaεν προς το έΠΊJρεασΤLκως σπαράσσεLν η των λεΥομένων έΠLστρεφ6μενος.

572

πας λ6Υος

15 των κατ'

δ

Υε αλ'Υ)θως

λ6Υος

~VVOLΙXV ΚLνΊJμάτων φων~.

σΊJμανηκ~

τΙς

έση

ae τ~ς ύΥLους

πασα

aLανο(ας ένέΡΥεLά τε καΙ κ(ν'Υ)σLς προς τ~ν των ()ντων ΥνωσΙν

τε καΙ θεωρ(αν, ώς &ν οΤόν τε ~, βλέπεL. ~,'

ΡLσταL των

"

(Ι

οντων ΊJ

'" , σLαφοuμενΊJ'

'λλ\ α α

\

\

aLxΎj

ae μεμέ-

\ ΙXLcr ΊJτoν ' ' ' ' \ φαLνομενων oLΙX \

\

'θ

φuσLς εLς τε το νΟ'Υ)τον XΙXL το

~ των

\ μεν

' θ 'Y)crLV κατ, , ΙXLcr

20 το πρ6χεφον τ~ς κατανo~σεως XOLV~ πρ6κεLταL πασLν ~

'''''

,\ (

,

~ 'β λ" ι ΥνωσLς, οuσεμLαν πεΡL το υποκεψενον αμφL ο LΙXV εμΠΟLοuσ'Υ)ς

573 τ~ς αΙσθΊJηκ~ς έΠLκρ(σεως. καΙ των

\

8 cf lib Ι § 65 sq et Basilius c Eunom lib Ι 2. sub calce paginae codices scholium add: καθά. φof)crL xat (ό μέγας) ΒασΙλεως

αύτον ~ έΥένετο.

τρεχεLν

'θ' Ι εΠL uμLας ΤΊJν πεΡL τουτου

570 aόΚ'Υ)σLν ένηθεΙσΊJς. ούκ ~χoντά φΊJσLν ΒασΙλεLον, δ ΤL τo~ς είΡΊJμένΟLς χρ~σεταL, aLαβάλλεLν αύτον έπΙ τη του κ6σμου σοφΙq;. πολλου μένΤΟL τ~ν ΤΟLαUΤ'Υ)ν &ν aLαβολ~ν έτψ~σατo, το φοβερος νομLσθ~ναL τη πεΡLοuσΙq; των λόΥων καΙ των έΠLτuχόντων ΤLνΙ, μ~ τΙ Υε ΒασLλεΙeι> καΙ ΤLνL των κατ'

393

τον μεν aLa μέσου λ6Υον, ε~περ λ6Υος έστΙν ~ ανaραποaώa'Υ)ς

~λεy-

χος τ~ς ανΊJκέσΤOυ ~μων ατοπΙας καΙ τ~ς προσ­ ΠOL~τoυ καΙ έΠLλ~πτοu εύλαβεΙας. αλλ' απο15 ρουντας ~μας φ'Υ)σLν ούκ ~xeLV δ ΤL ΧΡΊJσόμεθα τo~ς παρουσL καΙ τ~ν απορΙαν έΠLκρuπτομένοuς έκε~νoν μεν έκ των Ρ'Υ)μάτων είς τ~ν του κόσμου aLαβάλλεLν σοφΙαν, αύτους ae τ~ν του άΥΙου 569 πνευματος OixeLOiJcreΙXL aLaασκαλΙαν. &λλος ()veL20 ρος οδτος, τοσουτον έαυτ~ προσε~ναL τ~ς ~ξω σοφΙας O~ecreΙXL, ώς φοβερον ΒασLλεΙeι> aLa τουτο aOxe~v. οί5τω ην ες \ β ιxcrL λeUcrLV ~ ('θ \ ~ (ψ λ' '1:' '!' XΙXL ομο POVOL XΙXL ΤΊJς U 'Υ) οτερας α~Lας eLVΙXL "ψ εως εκ ΤΊJς ~ πνLων ο κα θ'"υπαρ

566-574

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

λΟLπων ΠΟLοτ~των

τάς τε Υαρ των χρωμάτων aLαφοράς,

δσα

aL'

ακo~ς ~

όσφρ~σεώς ~ τ~ς κατα τ~ν άφ~ν ~ τ~ν yeucrLV αίσθ~σεως 25 έΠLκρ(νομεν, όμοφώνως πάντες οΙ τ~ς αύτ~ς ΚΟLνωνουντες

1104 Μ. φυσεως ΥLνώσκομέν τε καΙ όνομάζομεν, καΙ δσα των λΟLπων τ~ν κατάλΊJψLν έΠLπολαLοτέραν ~xeLV aoxe~ των κατα τον

β "LOV

,

αναστρεφομενων

'ι\' πραΥματων, α προς

τε

\

τον

574 καΙ τον ~eLXOV του βΙου σκοπον καταΥ(νεταL.

30

θεωρΙq; τΎjς νοερας φυσεως

aLa

πο

έν

λ

\

LΤLκον

ae

τη

το ύπερκε~σθαL αύτ~ν τΎjς

αίσθ'Y)ηκΎjς καταλ~Ψεως στοχασΤLκως τΎjς aLανο(ας έπορε-

(έν τη?) άρχη των κατα ΕύνομΙου

MCT 8 ad άπολe:λόγΊ)ταL schol marg adscriptum καθά. φΊ)σL καΙ βασΙλe:Lος (ό μέγας βασΙλe:Lος C) άρχΊ) των κατ' εύνομΙου CT

νου

v

21 φοβερος

C

17 έκεΙ-

MCT 4

6 έμφορύνe:σθαL: έμφύρe:σθα.L Τ άχθώ8Ί) C 12 προς ΤΟ ν: προς τούς MCT 19 8LaLρούμενος C sed expunxit ος 23 οσας V ante 8L' άκοΊ)ς verba 8LIi τΊ)ς ψεως xat add v 27 των ante κατα om v πά.ντως Τ

10 παρα8ραμοϋμεν V

394

CONTRA EUNOMIUM

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

γομέν'Υ)ς των έκφευγόντων τ~ν αtσθ'Υ)σ~ν α.λλo~ &.λλως κ~νoό," με θ α' τε περ~"ζ' το Ύ)τουμενον κα~,κατα Τ'Υ)ν εγγ~νOμέν'Y)ν C , ',c, '" , ., εκαστιμ περ~ το υπoκε~μενoν o~ανo~αν, οπως &'.1 ο!όν τε η, τονΟ'Υ)θεν έξαγγέλλομεν, έγγΙζοντες ώς ~ν~ μ&.λ~στα τΏ 5 ~υν&.με~ των νΟ'Υ)θέντων ~~ΙΧ τ~ς των Ρ'Υ)μ&.των έμφ&.σεως. 575'εν οε "" τoυτo~ς , " , πο λλ'ακ~ς κα~, o~ "'" αμφοτερων , εστ~ μεν κατορ-

καL άμφοτέρων ~ του έτέρου γε τοότων άποτυχεϊν, ~ τ~ς

()πως

15

20

8'

,

ιv,

Ι

,Ι

ε το τα~ς επ~τυχoυσα~ς επ~τρεπε~ν

" εr.τε

"λλ"

α

ως εχει.,

,t \ τας Ρ'Y)ματLκας

Ι

ύγ~ως

λ' κ 'Υ)σεως,

c,

' ) oLα ""

' "αγνοουμενον σ'Y)με~ωσα~τo; τ~ς το

''''

'" ον

κατα λ') 'Y)γε~

, 'Υ)'"

"

,ι το παντων

εσχατον

νομεν "το φαtνόμενον, .~ φθοριΧ καΙ π&.θος καΙ τρoπ~ κιχι ~ι.ιΧ τουτο ώς &'.1

579 άλλoΙωσ~ς καΙ τιΧ τo~αυτα συνέζευκτα~.

15 μ'Y)~εμ(αν οΙκει.όΤ'Υ)τα προς τιΧ κ&.τω πρ&.γματα ~ ύπερκε~­

μέν'Υ) φόσι.ς ~χει.ν ~oκoΙ'Y), τοϊς άπoχωρ~στι.κoϊς των τοι.οότων

νo~μασΙ τε καL Ρ~μιxσι.ν έΠL τ~ς θεΙας κεχρ~μεθα φόσεως, το ύπερ&.νω των αΙώνων προαι.ώνι.ον λέγοντες και το ύπερ ιχρχ~ν α.ναρχον καΙ το μ~ τελε~oόμενoν ιχτελεόΤ'Υ)τον άσώ20 ματόν τε το

μ~

χωρΙς σώματος τ~ν ύπόστασι.ν ~χoν καΙ το

φθει.ρόμενον

&.φθαρτον

καΙ

το

τρoπ~ς

~

π&.θους

~

ιχλλοι.ώσεως άνεπΙ~εκτoν άπαθες καΙ α.τρεπτον και άναλ-

580 λοΙωτον. τιΧ ~ε τοι.αυτα των όνομ&.των τεχνολογοόντων μεν ώς

&'.1

~ 25 τοι.ς

ό

'

η' φΙλον αότοϊς οΙ

βουλόμενοι. καΙ ονόματα α.λλα

"ζ' νομασι. τουτοι.ς εφαρμο οντων,

ρετι.κιΧ ~

, ~'Ι αφαι., στεΡΎ)τι.κα

() τι. φΙλον αότοίς όνομ&.ζοντες, ~μεϊς ~ε του

~ι.~&.σκε~ν ~ μανθ&.νει.ν τιΧ τοι.αυτα τοίς φι.λοτΙμοι.ς παραχω­ ρ~σαντες μόνον τον νουν έξετ&.σωμε:ν, εΙ τ~ς εόσεβους τε

..

~ τουτο oυoεμ~ας έπ'

έπΙσΎ) ζ

~ι.ιΧ τ~ς σωματtκ~ς των πoι.oτ~των συνθ~Κ'Y)ς καταλαμβ&.­

, "" ~,' τα οε υπερ Τ'Υ)ν γνωσ~ν οντα σ'Y)με~ωτ~και.ς (πως γιΧρ α.ν

έντος γ(νετα~ τ~ς ~μετέρας έπόψεως,

κ " ocρχεταt κα~ ε~ς" το μ'Υ)

ταυτας 'Υ) oνoματ~κιΧς άκρ~-

30 τLσ~ ΠΡOσ'Y)γOρ(α~ς ~~αλαμβ&.νε~ν οόχ ο!όν τε

" εν ,

'Υ)

10 το άρχ~ν τε καL τελευτ~ν ~χoν του εIνα~ έκ του μ~ l)ντος

"1\,

,

,

παντως

καθ' έκ&.τερον πέρας τίJ) μ~ l)ντt π~ρ~γραφόμενα (παν γιΧρ

577 βολογ(ας γραμματLστων τέχνα~ς παραχωρ~σαντες. έπε~~~ τοΙνυν μόνα τιΧ γ~νωσκόμενα ~~ΙΧ τ~ς oνoματ~κ~ς σ'Y)με~oόμ εθα

άλλιΧ μ~ν τιΧ ύπο κατ&.-

.. , εστιν, , ., ωστε

τo~αυτα

εIνα~ καταλαμβ&.νετα~ι ~ τη κατιΧ τ~ν άρχ~ν καΙ το τέλος περ~γραφΏ

ναμ~ν των φθεγγομένων έξαγγελλόμενον, μόν'Υ)ν έξετ&.ζομεν εtτε

"

ερχομενα

~oυ χωρ~ματoς παρ~χεϊ.ντην ~ννo~αν, έν Φ τιΧ καθ' ~καστoν

Ν

25 Τ'Υ)ν ' ~' " , ~ (, ι.ανo~αν Τ'Υ)ν εμφα~νOμεν'Y)ν τοι.ς Ρ'Y)μασ~ν,

έ

Ύ)μετ ραν

5 ~~ασΤ'Y)~ατLκη τ~~~" παρατ&.σει. θεωρεϊσθα~ τιΧ l)ντα ~ ~

φωναι.ς τ~ν τ~ς έγγt-

νομέν'Υ)ς ~μϊν ύπoλ~Ψεως έρμ'Υ)νε(αν) τότε χαΙρε~ν έ&.σαντες τον έν τοϊς ρ~μασ~ν ~χoν, οί)τως ~ έτέρως κατιΧ τ~ν ~ό­

C

λΎ) Ψ ~ν

ν,o~α τ~ν σπoυ~~ν ~χη, (;}ν οόκ έφ~κνεϊτα~ ~ αtσθ'Υ)σ~ς (λέγω

~ε περι τ~ς θεΙας και ά.φρ&.στου' φόσεως, έν ο!ς τολμΎ)ρον μεν και το προχεΙρως τL τΏ ~~ανo(~ λαβεϊν, τολμ'Υ)ρότερον

&'.1 Τι ~υνατόνι &νακαλόΨα~ βιαζόμεθα τ~ν έγγενομέν'Υ)ν

578 ~μϊν περι του θεΙου ύπόνo~αν.

καταλ'Y)ΠτLκ~ς ~~ανoΙας ~ τ~ς έρμ'Y)νευηκ~ς ~υν&.μεως του 576 πρoσ~κoντoς παρενεχθεΙσ'Υ)ς.· ~όo τοΙνυν l)ντων ~~' (;}ν α.πας

εόθόνετα~ λόγος, τ~ς τε κατιΧ τον νουν άσφαλε(ας καL τ~ς έν ρ~μασ~ προφορας, κρεϊττον μεν &'.1 et'Y) το ~~' άμφοτέρων εό~όκ~μoν, οόχ ~ττoν ~ε άγαθον τ~ς προσ'Υ)κοόσ'Υ)ς μ~ ~~αμαρτεϊν ύπoλ~Ψεως, κ&ν ό λόγος έλ&.ττων τ~ς ~~ανoΙας τόχη· {)ταν τοΙνυν περι των ύψ'Υ)λων καL άθε&.των ~ ~~&.~

395

μεν ον Ικανως παραστ~σει, πολλοίς και ~~αφόρoι.ς ονόμιχσι,ν,

. θωθ~να~ το σπoυ~αζόμενoν, τ~ς τε ~~ανoΙας οόχ άμαρτοόσΎ)ς του ζ'Υ)τουμένου και τ~ς φων~ς εόθυβόλως το νΟ'Υ)θεν ~~ΙΧ τΎ\ς ~ ( , , "" τυχον 'Ι προσφυΟΌς ερμ'Y)νε~ας ε'ξ αγγε λλ' ουσ'Υ)ς' έστ~ οε 10

574-581

~ κα~

581

θ εοπρεπους Ν

Ε ι. '

.1.

l' ουν

μf:ν

ποτέ, οόκ

C λ'ψ υπο Ύ) εως

" 'Υ)

,1'.1

',3:. ουκ

'"

εντος πρ

ό

εστι.ν

τερον

( ο

"

'Υ)

θ

ι κεχωρ~στα~.

\ Ύ)" εος

,

ουκ

"

εσται.

&'.1 κυρΙως οϋτε ιχτελεόΤ'Υ)τος οϋτε &.ναρχος λέ­

αότων προσφυους εύρισκομέν'Υ)ς προσ'Υ)γορ(ας, ~ το ύποκε(-

γo~τo' ώσαότως ~ε οϋτε ιχναλλοΙωτος οϋτε άσώματος οϋτε

MCT ι &.λλος &.λλως Τ

MCT 5-6

20 μεν: ~ν σΤLκιΧς ν

ν

3 &ν om ν Ι7 τuγχocνη ν 2Ι το om ν 26 etTe καΙ &.λλως ν

ι8 ~xeL ν όνομα-

~ ΤΟΠLΚΟU: ~ ΤΟΠLκου Μ 6 πα:ρέχεL MC α:ότων ν 25 στερ-ηΤLΚιΧ

24 ό>ς &ν η: δπως &ν η ν

Eunomium respicit

Gregorii Nysseni 9pera

28 τε om Μ

Ι

Ι3 φθορ& Τ

cf Ρ 39 Ι ,ΙΟ

CONTRA EUNOMIUM

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

&φθαρτος, εΊπερ ύ:πονοοίτο περΙ αυτον ~ σωμα ~ φθοριΧ ~ &λλοΙωσLς ~ τL ΤΟLοUτον.

et ae

τοότων ευαγές έστLν

Ouaev

περΙ αυτον έννοείν, ευσεβες &ν e'Loη πcΧντως τοίς χωΡLστLκο'i:ς 5

1108 Μ. ά.κολοόθως

τον

ταότ-ης

καθ-ηγ-ησcΧμενoν

58r-587 τη

τοσ

397 ά.γαθοσ

προσ-ηγΟΡΙtf κατoνoμcΧζoμεν, τ~ς τε μελλοόσ-ης κρΙσεως το ά.aέκαστον

παριΧ

τ~ς

θεΙας

παLaεuθέντες

γραφ~ς

ΚΡLτ~ν

των ά.πεμφαLνόντων ρ~μασLν έπ' αυτοσ κεχρ~σθαL καΙ λέ-

αυτον καΙ aΙκαLOν aLιX τοότων προσαγορεόομεν' καΙ πcΧντιx

yeLV ταστα & ~aoη πολλcΧΚLςεtρ~καμεν, &φθαρτόν τε καΙ

5 συνελόντL φcΧναL, τιΧ περΙ τ~ς θεΙας φόσεως έγγLνόμενιχ ~μίν

ά.τελεότ-ητον καΙ ά.γένν-ητον καΙ gσα τοσ ΤΟLοότοu ε'Caοuς

νo~ματα 'εtς oνoμcΧτων τόπον μεταλαμβcΧνoμεν, ώς μ-ηaεμΙιχν

έστΙ, τ~ς έγκεψέν-ης έκcΧστ~ τοότων των OνOμcΧτων έμφcΧ­ σεως μόνον τον χωΡLσμον των ~μίν προχεΙρων εΙς κατα­ νό-ησLν aLaασκοόσ-ης, ουκ αυτ~ν τ~ν φόσLν τ~ν των ά.πεμφαL-

582 νόντων κεχωΡLσμέν-ην έρμ-ηνευοόσ-ης.

τΙ γιΧρ ουκ έ!στL το

κλ~σLν aΙχα τLνOς taLαζοόσ-ης έννοΙας έπΙ τ~ς θεΙας λέγεσθαL

585 φόσεως.

ά.λλιΧ καΙ τ~ν θεος φων~ν έκ τ~ς έΠΟΠΤLκ~ς έν­

εργεΙας κεκρατ-ηκέναL κατελαβόμ~θα.

πocσL γιΧρ πιχρε'i:ναL

10 το θείον καΙ πcΧντα θεocσθαL καΙ aLιX πcΧντων ~xeLV πεΠL­

θείον τ~ς των oνoμcΧτων τοότων σ-ημασΙας προaεLκνuοόσ-ης,

στευκότες τ~ν

τΙ έστLν έκείνο κατιΧ τ~ν φόσLν

ουκ ~στLν έν ά.a~λ~

σ-η μα,Ινο μεν, προς τοστο παριΧ τ~ς άγΙας δa-ηγ-ηθέντες φων~ς.

ά.λλιΧ καΙ τιΧ λΟLΠιΧ των oνoμcΧτων,(;}ν ~ σ-ημασΙα

δ γιΧρ εtπων gΤL ι Ο θεός μου πρόσσχες μΟL καΙ 'Ίaε δ θεός

μένεL.

8 ταστα

ΤΟLαότ-ην aLcΧνΟLαν τ άφθάρτ~ μ1j~ε άπόσΤC'lσιν

σ1jμC'lΙνειν

άφC'lφετικ~ν

χεΙρονος τ~ν

σ1jμC'lσΙC'lν,

594 c'lUΤΟ το εΤνC'lΙ ~ιόι του δποκεψένου σ1jμC'lΙνεσθC'lΙ. 5 οόκ

άφC'lφετικ~

φθορας ~ του

άφθάρτου

εΙ τοΙνυν

χωρΙσθC'lL του πλουτε'ϊν έν το'ϊς άρΙσΤΟLς άπό~ειξις γΙνεΤC'lL. άλλ' ό μενδβΡLστ~ς κεχp~σθω τη φύσει' ~μεϊς ~ε μLκρόν τι ΠC'lΡC'lb'1jμ1jνάμενΟL των έν -rC;> μέρει τoότ~ Ρ1jθέντων προς

τως ΚC'lτόι πασC'lν άνάγΚ1jν ό τοιουτος έν~εΙξετC'lΙ του όνό­

598 τόι προκεΙμενC'l τον λόγον μετάξομεν. όμοΙως φ1jσtν C'luτον

εΙ γόιρ

οόκ

~ση

φθορας

άλλοτρΙωσις

~

άφθC'lρσΙC'l, σuγΚC'lτάθεσΙς έστι πάντως του άπεμφC'lΙνοντος'

1112 Μ. C'lI5Τ1j γόιρ των άντιθέτων ~ φόσις, ώς τη του ένος άφC'lΙ-

595 ρέσει τ~ν του άνηκειμένου θέσιν άντε~σιένC'lΙ. άλλόι XC'lt τ~ν ~ριμε'ϊC'lν έκεΙν1jν ΚC'lΤC'lσκεu~ν του φόσει τον θεον άν­ επΙ~εκτoν εΤνC'lΙ θC'lνάτοu,

&σπερ

6ντος του τ~ν ένC'lνΤΙC'lν

περΙ τοότων ~χoντoς ~όξC'lν, ΧC'lΙρειν έάσωμεν- ~με'ϊς γόιρ έν 15 το'ϊς άνηθέτοις Oό~εν ~ΙC'lφέρειν ~γοόμεθC'l ~ τό~ε λέγειν η

ε!νC'lΙ ~ το ένC'lντΙον μ~ εΤνC'lΙ' οίον ~~

Xc'lt έπΙ του ΠC'lρόντος

δπερέχειν των μεν θν1jτων ώς άθάνC'lτον, των ~ε φθC'lρτων

ώς

&φθC'lρτον,

των

~ε

γενν1jτων

ώς

&Pc'l πασΙν έση πρό~1jλος ~ τοσ θεομάχου ~ , β' , ,ι λ'oγ~ προσ1jκεL ,~ 'ψ Τ1jς C'lcre εLC'lς ΚC'lΤC'lσκεU1j, 1j ΟLC'lνC'lΚC'lλu C'lL τ~ν πον1jΡΙC'lν; τΙς οόκ oΤ~εν ()η τόι -rC;> c'lUΤC;> μέτρφ δπερ­ εχόμενC'l tcrC'l πάντως· άλλ~λoις έστΙν; εΙ ουν όμοΙως δπερέχεΤC'lL ΠC'lρόι του θεου το φθC'lρτον XC'lt γενν1jτόν,

10 άγένν1jτον.

15 γενν1jτος ~ε Κc'lΙ ό κόριος, ΕόνόμLος σuμπεΡC'lνιΧτω το έκ

599 των τεθέντων άνC'lκόπτον άσέβ1jμC'l.

~~λoν γόιρ ()ΤΙ. ΤC'luτον

λόγου ζω~ν εΙπόντες τον θεον εΤνC'lΙ άΠC'lγορεόομεν τη ~υ­

~γε'i:ΤC'lL τη φθop~ XC'lt -rC;> θC'lνάτφ τ~ν γένν1jσLν, ώς ΤC'luτον

νάμει ~ιόι τ~ς όμολογΙC'lς ΤC'lόΤ1jς το θάνC'lτον περΙ C'luτον

εν

έννοε'ϊν, κ&ν μ~ ~ιόι τ~ς φων~ς έξC'lγγέλλωμεν- Xc'lt ()ΤC'lν 20 άνεπΙ~εκτoν C'luτον θC'lνάτοu όμoλoγ~σωμεν,

-rC;> c'lUΤC;> λόγ~

'Αλλ' όντων

οόχ όρω, δπερέχοι

φ1jσΙ, πως &ν έκ των μ~ προστων

C'lδτου

ΠΟL1jμάτων

ό

θεός.

XC'lt έπt. -rC;> σοφC;> τoύτ~ έΠLχεφ~μC'lΤL μετόι άσεβεΙC'lς ~ λ Ι θ LΟ ν όνομάζει τον μέγC'lν ΒC'lσΙλεLον τον το'ϊς τοιοό­ τοις έΠLτολμ~σC'lντC'l λόγοις' προς 8ν ε~πoιμι &ν μ~ λΙC'lν

άφει~ως ΚC'lτόι των ΤC'lυτC'l λεγόντων xexp~creC'lL ΤC'l'ϊς l5βρεσι, μ~ πη

Xc'lt έC'luτον λάθη το'ϊς C'luτο'ϊς ΚC'lθuβρΙζων. τάχC'l γόιρ

Oό~' &ν C'luτος άντεΙποι έν τoότ~ το μεγC'lλε'ϊον τ~ς θεΙC'lς 30 γνωρΙζεσθC'lΙ

φόσεως,

έν

-rC;> μ1j~εμΙC'lν ~χειν προς ΤC'lυτC'l

597 ΚΟLνωνΙC'lν, &ν ~ κάτω φόσις μετέχοuσC'l ~εΙκνUΤC'lL.

,

~ τοις

,

προ

άπεφ~νC'lΤΟ. 20 γένν1jσLν

Ι τουτου

['εν]

λ' ογΟLζ

rcrc:>

εΙ ουν έν

~ τφ

,

ιχφ

"

θ' c'lΡΤ~

το

,

C'lγενν1jτον

βλέπεΙ. τ~ν φθορόιν

ΚC'lt τ~ν

XC'lL όμοΙως λέγεΙ. τον θεον άφεστάνC'lL των ~όo,

γενν1jτος ~ε ό κόριος, μ1j~εΙς Πc'lΡ' ~μων άΠC'lLτεΙτω προσ­

το ζω~ν C'luτον εΤνC'lΙ ΚC'lτεσκεuάσC'lμεν.

25

5

του κενως ΤC'lυτC'l τεχνολογουντος νομΙζετC'lΙ, τοuνC'lντΙον πάν­

μC'lτος τόπος.

596

των δπεΡC'lνέσΤ1jκε, ΚC'lθάπερ φC'lμεν κρεΙττονC'l των έν άμC'lΡ­

ΤΙC'lLς 6ντων εΤνC'lΙ τον άνC'lμάΡΤ1jτον' το γόιρ του XC'lXOG κε­

άλλ'

σ1jμC'lσΙC'l ΠC'lρόι

401

~ε δπερ Τζlυτά έση, τC;>μ~ ~χειν ~1jλC'l~~ ΤC'lυτC'l των έχόν­

τ~ν μεμιγμέν1jν μετόι τ~ς άνΟΙC'lς άσέβεΙC'lν- 8ς άξιο'ϊ μ~ του

503-600

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

εΙ γόιρ

~ν ηνι τοότων e~1j, Oό~' &ν το πλέον ~χoι, άλλόι ΤC'luτον &ν

-ree~VC'lL το

έκ του

λόγου

άκόλουθον,

άλλ'

άφ'

έC'luτου

συλλογLσάσθω το πέΡC'lς, ε'~πεp έπΙσ1jς Xc'lt ΚC'lτόι τον C'luτον

λόγον του γενν1jτου Xc'lt του φθC'lρτου ~ του θεου φύσLς 25 άφέσΤ1jκεν.

του

άλλ'

Xc'lt

οόκ

φθορας

600 άθάνC'lτον.

~στι,

λέγεLν

πεLθέσθωσC'lν

φ'YjσΙν,

άποuσΙCf

&φθC'lρτον

το'ϊς

είΡ1jμένοις

θC'lνά­

C'luτον οΙ των

XC'lL ρινων

έλκόμενοι ΚC'lL προς το ~oκoυν εΚC'lστφ πεΡLC'lγόμενΟL Xc'lt

λεγέτωσC'lν ΠC'lρε'i:νC'lLΤC;> eec;> τ~ν φθοραν XC'lt τον θάνC'lτον, 1113 Μ. ~Vc'l άθάνιχτός τε ΚC'lL &φθC'lρτος λέγ1jΤC'lL. εΙ γόιρ οόχΙ τ~ν άποuσΙC'lν

του

θιχνάτου

e(1j πάντως έκάστ~ των έΠLΚΟLνωνούντων του Ι~LώμC'lτος. εΙ

MCT 1 το μ~ ~xeLV CT μεν CT 8 -9 των 86:

MCT 9 ~σταL ν (cf Ρ 389,4)· 10 α\5ΤΎ) μεν γαρ ν 15 το 86: ν 18 το θάνατον: τον θάνατον ν 23 υπερέχη ν αύτων ν 28 μ~ πη: μ~ που Τ 32 ~ν ην~: ~ν η ν

390,2 sq)

άσεβεΙας

om Τ 25

ΚC'lL

τ~ς

3 e!VctL om Μ

φθορας,

τον: το Μ

φθαρτων ώς &φθαρτον καΙ το γεννΎ)τον malim

14 om

άλλ'

Μ

ΚC'lθώς

φ1jσLν

7 μετάξω-

om Τ ι ι τ-ης 18 έν deleνi (cf

402

CONTRA EUNOMIUM

ό ΕόνόμLος,

~Ι άφ~φεΤLΚ~Ι τοότων προσ't)γΟΡΙ~L σ't)μ~Ι­

συμποσΙων

VOUcrL, πά.ντως το π~ρε~ν~I. ~ότι'f} τα έν~ντΙ~ τε κ~ι άλ601 λόΤΡL~ 8LιX τ~ς τεχνoλoγΙ~ς τ~ότ't)ς κ~τ~σκευά.ζετoη.

J!.

ς,χoντ~'

~κ~­

έφ'

i1v εΙ το ~τερόν ΤLς των νοουμένων

6ντ~, \

Κ~L

άλλα τον

'l!λλ τ~ (1, ~

μ1)8εμΙ~ν εν έ~υτι'f}

ι πα.ντ~

t Ι ωσ~υτως

j.'

'1

εκ

~ του

π~ρωσLν π~ρ

ό

νΤΟζ

~ εκ του μ~ πα.ρόντος κιχτονομά.ζομεν άν8ρε'!:ον &νιχν8ρον,

στον γcΧρ των νοουμένων ~ &πεση πά.ντως ηνος ~ οόκ 5 &πεσΤLν, οΙον φως σκότος ζω~ θά.ν~τoς ύγε(~ νόσος κ~ι

gcr~ ΤΟL~υτ~·

600-607

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧIΙΙ MIGNE)

ύπνώ8"1) &ϋπνον κα.Ι 8σα. τ~ς συν1)θεΙιχς ~χετιχL τιχόΤ1)ζ.

605

' Αλλ'

οόκ

0!8α.

τΙ

φέρεΙ.

τα.ότιχς 'άξLοuν έξετά.σεως.

κέρ80ς

το

τας

φλυ~ρΙιχζ

άν8ρΙ γαρ εν πολL~ ζωνη κιχΙ

άπε~ν~L λέγΟL, τ~ν του έτέρου πά.ντως π~ρoυσΙ~ν κ~τ~­

προς άλ~θεLιχν βλέπονη οό μLκρα προς κιχτά.κρr.σLν ιχετιιχ

σκεuά.σεL.

το τα γελο'!:ά. τε κιχΙ &σπoυ8~ τ~ς του άνηπά.λου φLλονεLκΙ~ς

εΙ

οον

φ't)σL

μ~

του

τον θεον άθά.ν~τoν λέγεσθ~L, 10 σΙ~ν

~ότι'f}

θ~νά.τoυ

θ~νά.τoυ

άποuσΙCf

et't) π~ρoυ-

8~λoς &ν

κ~τ~σκευά.ζων

κ~Ι

8LcΧ τοότου

602 άθ~ν~σΙ~ν έπΙ του θεου των gλων άρνοόμενος.

την

πως γαρ

et't) κ~Ι &φθοφτος, 00 μ~ άπε~ν~I. λέγεΙ. τ~ν φθoρcΧν Κ~ι τον .θά.ν~τoν; άλλ' lσως έρε~ ΤLς &ν ~ΤL άθά.ν~τoς άλ't)θως

~μας έπ't)ρε~σΤLκώτερον τι'f} λόγCΜ προσφόεσθ~L' μ~ γcΧρ &ν 15 ο{)τω μ~ν~ν~Ι ΤLν~ ώς κ~τ~σκευά.σ~I. τον θεον μ~ ε!ν~I.

άθά.ν~τoν.

άλλα των μεν έν τι'f} κρυπτι'f} ΤLσL νοουμένων

οό8εΙς άνθρώπων τ~ν γνωσLν ~xeL, 8LcΧ 8ε των λεγομένων

603 ό στoχ~σμoς ~μ~ν των κεκρυμμένων έγγΙνεΤ~L.

{J't)eev άν~λά.βωμεν.

πά.λLν το

οόκ

οόκουν

άποuσΙCf θ~νά.τoυι

81.0 πιχρ~σω κάκείνιχ κιχΙ τα εφεξ~ς

8tιX στόμ~τoς φέρεLν. 10

ExeLVOr.t; τ~ ς

προσκεΙμενιχ' Ε:ση 8ε τιχυτιχ'

άλ 1) θε Ιιχς

μ~τε

τι'f}

θει'f}

μ"l)8εμΙιχν,

συ μφυ'έ~ν

φ"l)σt,

πρ οσμιχρ-

606 τ u Ρ ο ό σ 't) ς' εΙ γαρ μ~ εtρ"l)το τουτο, τΙς ~ν ό 8r.φuα τον θεον elVΙXL· λέγων πλ~~ σου του πασιχν όνόμ~τoς ~VVOLΙXV τη του πιχτρος oόσΙ~ συμφόοντος κιχΙ μ1)8εν ~ξωθεν προσ15 ε~νιχι.

λέγοντος,

άλλ'

~κ~στoν

των

περΙ

το

θε'!:ον

όνο­

μά.των τη οόσΙCf του θεου έγκεντρΙζοντος; εΤτά. φ'fjσt μ ~ τ ε

μ~ν

~ξωθεν

ιχόΤ1)ν

κ~ι

~vvotιxv

πιχρ'

~μων

εόσεβεΙιχς

πλ~ττομέν"l)ν

νόμΟLς

τοι­

έγγρ~φοόσ"l)ς.

άλλα πιχριχLτ~σομιχL πά.λLν περΙ των εΙρ"l) μένων,

ώς οόχι

πως 8εξόμεθ~ το

1116 Μ. γελωΤΟΠΟLων τo~ς έντυγχά.νουσι. τας εΠLγελά.στοuς τιχότιχς

λεγόμενον, δΤL οόκ &πεση του θεου ό θά.ν~τoς, κ&ν άθά.­

έξεθέμ'fjν φωνά.ς, άλλ' ώς &ν πεΙσιχLμL τον άκρoιχτ~ν, άφ'

20 φ't)σΙν,

ό

θεος άθά.ν~τoς λέγεΤ~L.

ν~τoς λέγ't)Τ~L; οόκουν εΙ τουτο κελεόει. νoε~ν, θν't)τος ~στ~I.

otιxt; οοτος π~ριχσκευ~ς των λόγων .όρμώμενος ό τον ~μέ­

πά.ντως ότου ΕόνομΙου θεος κ~ι φθoρ~ ύποκεΙμενος.

τερον L8Lωησμον 8ιιχπλόνων Ε:πεLΤιχ τ~ς άλ1)θεΙα.ς κιχτιχθριχ-

οδ

γcΧρ οόκ &πεση θά.ν~τoς, άθά.ν~τoς είν~L φόσLν οόκ ~xeL. 25 άλλα μ~ν

el μ~τε θ~νά.τoυ μ~τε φθορας άπoυσΙ~ν ~Ι προσ­

"I)γOΡΙ~I. σ"l)μ~ΙνοuσLν, ~ μά.Τ1)ν έΠLλέγονΤ~L τι'f} επι πά.ντων

604 θει'f} ~ ~τερόν ΤLν~ νουν εν ~ύτ~~ς πεΡLέχοuσL. οοτος, έρμ1)νευσά.τω ό τεχνολόγος. φ"l)σιν

ό

Εόνόμιος,

30 π Ρ ~ γ μ ά. τ ω ν

χρ~σεωζ,

&νοσον

λέγειν

κ~Ι

οον

άλλ' ~με~ς οΙ, κ~θώζ

άνεπιστ~μoνες

κΡ Ι σε ω ς

τΙς

τ~ ς

κ~Ι των

εμά.θομεν οόχ

τ~ς

των

ό ν ο μ ά. τ ω ν

00 το κρά.τος,

άλλ' 00 ~ νόσος κεχώρισΤ~L, κ~Ι &Π1)ρον οό τον ~ξω των ΜΟΤ Ι2 post άλ"fJθως iterat &ν CT 17 8tcX 8ε: &λλως 8ε Μ 19 άνΙΧλ&.βομεν CT 23 του om CT ν 27 οιύΤΙΧ'Lζ Μ: οιύτοι'Lζ CT ν 29 δ οω CT 3 ι χρ~σεως: κρΙσεως Τ μεμιxθ~κιxμεν ν

607 σόνετα.t.

τΙς ~ν κιχτα τον λόγον κιχΙ οΤιχ φθεγγόμενος ό

25 τo~ς πιχχu8έρμοtς των άκροιχτων εντρυφων τε κιχΙ έμπομ­

πεόων,

ot

τας στομφώ8εις ιχότον τιχότιχς ξηροστομΙιχς κα.κο­

συνθέτω ς 8Lιχπερ~Ινοντιχ ώς κεκριχΤ1)κότιχ των πά.ντων τη

8υνά.μει. των λόγων tXVΙXX1)pucraoucrtv; ά.λλ' ιχότ~ν είνιχΙ φ1)σι.

τ~ν οόσΙιχν ά.θιχνιχσΙιχν. 30 φής,

τ~ν 8ε του μονογενους οόσΙιχν τΙ

προς ιχότον εtΠΟLμι

&ν,

άθιχνιχσΙιχν ~

οόχΙ;

έπεL8~

κιχΙ επι τιχόΤ't)ς ~ άπλόΤ't)ζ ο ό 8 ε μ Ι ιχ ν, κιχθως φής, σ υ μ ΜΟΤ 8 τε σαι Τ 9 έξ-ηι; ν 10 οό8εμΙα.ν Μ cf Ρ 31 γαρ collocat Τ etp"fJTo ν: ~Ρ"fJΤΟ MCT 14 !!ξω ν βε:Ια.ς ν: άσεβεΙα.ς MCT 26 οιύτον correxi: οιύτου libri v περαΙνοντες ν 28 ιXVΙXX"fJpuT'iou- σιν Μ

12 μ-η

18 εόσε:27 8LΙX-

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

608 φ u t OC ν

π Ρ ο σ Ι ε τ OC L.

εΙ

μεν

οον

&ρνε'i:ΤOCL το

~μocσΙ~ aLιX των κocθ' έocuτον λόγων ό aLaάσκocλος ~μων

&θocνocσΙocν

εΙνOCL τοα υιοα τ~ν οόσΙocν,a~λον εΙς δ τι βλέπει.

ΤΟLocύΤ'Υ)ν ~μΤν ~φοaον προς τ~ν τοα ζ'Υ)τουμένου γνωσιν ύπέ­

το γαρ

θετο, aεLκνυς πόρρω τ~ς κocτα τ~ν ούσ(ocν έννοΙocς δν τοα ι \ , ~'λ Υ\σΙ τΎiς &γεννΎ)του το σ'Υ)μocινομενον. του EuocYYE ιστου, φ·ι , 'ι

&νΤLaLocστελλόμενον τιτ> &θocνάτcr ού. λΙocν έστt λεπτ~ς κocτoc­ νο~σOCL φρενός. 5 λοuθΙoc

τ~ς

ώς γαρ το μ~ &φθocρτον φθocρτον ~ &ΚΟ-

&νΤLaLoctρέσεως

&τρεπτον, ο{)τω

aε(κνuσL

xoct τρεπτον το μ~

xoct θν'Υ)τον πάντως το μ~ &θάνocτον.

τ(

οον ό των ΚOCLνων abγμάτων έξ'Y)γ'Y)τ~ς, τΙ περΙ τ~ς τοα

609 μονογενοας ~μ'i:ν ούσ(ocς ΚUΡLολογ~σεL; πάλιν γαρ τ~ν ocvτ~ν .προσο(σω τιτ> λογογράφcr έρώΤ'Υ)σιν. aώσεL

xoct τocύΤ'Υ)ν &θoc-

10 νocσ(ocν εΙνΙΧΙ ~ ού σuνθ~σετocι; εΙ μεν οδν μ~ aέΧΟLΤΟ τοα

utou τ~ν ούσ(ocν &θocνocσΙocν εΤνOCL, &νocγκocΙως τιτ> ένocντ(cr σuνθ~σεΤOCL,

aLατ~ς τοα κρε(ττονος &φoctρέσεως θάνocτον

610 ocύτ~ν ε!νOCL κocτocσκεuάζων.

xoct

νocσ(ocν

ae: φεύγων το &τοπον &θocOVaE-

εΙ

του μονογενοας τ~ν ούσ(ocν κocτονομάζΟL,

15 μ(ocν έξ &νάγΚ'Υ)ςaLα τοατο κocτα τ~ν ούσ(ocν aLocφοραν εΤνOCL

σuνθ~σεΤOCL. φύσις

εΙ γαρ έπΙ~ς ~ τε τοα πocτρος xoct του utou

&θocνocσΙoc

έστtν,

ae: προς έocuτ~ν ούaενt &pOC xoct πocρ' ocvτων των έχ­

&θocνocσLOC

λόγιv aLocφορ~ς aLocσχΙζεΤOCL,

θρων όμολογε'i:ΤOCL το μ'Υ)aένoc aLocφορ~ς λόγονέπt τοα πocτρος

xoct τοα utou κocτα τ~ν ούσΙocν εύρΙσκεσθOCL. 611 'Αλλα κoctρος rλν Er'Y) τ~ν χocλεπ~ν ocύτοu κocθ' ~μων 20

προθε'i:νOCL ΚOCΤ'Υ)γορΙocν, ~ν

'rOCL,

λέγων

ι πocτερoc

25

KOCL\

L 'Y\)V

Ψ λ

~μ~ς

λ ι εγειν.

,\

OCUΤΎ)ν

έκ

έπt τοα

λΙψ κ ε ocς

τέλει

\

ΤLνoc

τοα

πάντ'Υ) λ'l: ε~Lν

KOCL.\"ocσuντocκτον

λόγου πεποΙ'Υ)­

μ~

δντοςτον

,~ εκ Τ'Υ)ς

ι σuμφρocσεως

'~λ·~'

εκ

του

οιπου

σωμocτος

&φελκύσocς κνΙζειν έπιχεtρεϊ το'i:ς &πλ~κτoις όaοuσL κocτoc­ σπocράσσων, μ~λλoν

ae: κocτocσtελΙζων τον λόγον.

λέξω

ae:

608-615

,ι 1·1

,

λ

,

ι

~

Ί

5 κocτα \ Ι ,. \ ." ,\ a\ Ν crOC νιΤ> λάβωμεν, ΤΎ)ν πocντων OCΡΧΎ)ν ενΟΎ)σocμεν. OCΡΧΎ) ε πoc ( Ι \'ξ Ι , '\'!l U' κουΝν 15 εΊπερ ετερου τινος ε 'Υ)μμεν'Υ) τυχοι, OCΡΧΎ) ουκ c;στtν. Ο

θ'

νεocλογ'Υ) εντων

εΙ &ρχ~ τοα πocντος ό θεός, ούa' ότιουν ~στoct τ~ς

,

\

\

\ ,

(

,\

τοα θεου, έντocυθoc τΎ)ς &νocβάσεως gλ Ύ)ξεν. έκε'i:νος

έπt λύμη τ~ς &λ'Υ)θεΙocς τocϊς των

612 εΙσφθεtρόμενoς.

προσάγων

γαρ

εύσεβούντων

~μ~ς τη

τοα

σποuaocϊς

&γενν~τoυ

13 εlνα~ om CT 19 το om CT 25 &σύν­ 26 έπ~χεtρεΤν Τ &πλ~κτo~ς Μ et cod Ambros: &8~κτοtς CT έκπλ~κτοtς ν 28-29 περΙ τούτου om Τ 32 γοφ om CT Ματ 8 ούσΙας ~μΤν ν τακτον: &σύνθετον Μ

των

πάντων &ρχ~ς ύπερκε(μενον. OC{)ΤΎ) τοα ataocσκάλοu περt τΎ)ς του &γενν~τoυ σ'Υ)μocσLocς ~ ~κθεσις. xoct ()Τι ούaεν ~ξω τ~ς &λ'Υ)θεΙocς ocύτct> πocρ' ~μων μεμocρτύΡ'Υ)ΤOCL, ocύτ~ν (Ι ~ 'θ ' OCt 20 επι Ρ'Υ)μocτων ΤΎ)ν περι τουτου ΡΎ)σιν εκ Ύ)σομ . , 'Λ \ ' γε ,:0 εύocγγελtσΤΎ)ς, φΎ)σι, . οuκocς ΤΎ)ν κocτoc\crOCpKOC 614 νεocλογLocν τοα θεοα xoct σωτ~poς ~μων ΊΎ)σου Χριστοα έκι \ ,\ Ν λ ι ,\ \ Ι υς &νoc τιθεμενος KOCL ocπο των τε εUΤOCLων επι τους πρωτο ποaΙζων ~ρξocτο μεν &πο τοα Ίωσ~φ, ειπων ae τουτον του ~\ του - Μ ocττoc\ θ KOCL\" , 'β ocσLν προς \ 25 ΉλεΙ, τον οε ουτω κocτoc\ ocνoc , ,';' 'λθ \ ,\ \ τον' Αaαμ τ~ν έξ~γΎ)σιν επocνocγocγων, ει.τoc ε ων επΙ. τους ,Ι (Σ \ θ' Ν 'A~' (~\ 'A~ \ μ 'κ &νω xoct ει.πων οτι ο 'Υ) εκ του οocμ, ο οε oOC ε

τούτου aLεUΚΡLν'Υ)θέντων ~μ'i:ν, ε!θ' ο{)τω τον λόγον ocύτον ώς rλν π~σι γένοιτο φocνερος ό

\

&ρχ~ν ΠΟL'Υ)σocμένοu, εΙτoc προϊόντος έπΙ τον &Et χρόνcr πρε, 'A~ \ 1 ι ~ λ' (Ι σβύτερον KOCt εν τιτ> οocμ ΤΟ περocς ΤΎ)ς γενεoc ογιocς ορι1117 Μ. σocντος xoct aLιX το μ~ δπερκείσθOCL του πρωτοπλάστου σω­ μOCΤLκον πocτέρoc τοα θεοα φ~σocντος, πρόχεtρoν εΤνocΙ φ'Υ)σι.

πρωτον μεν τ~ν aLάνΟLocν των πocρα τοα ataocσκάλοu περt 30 έπt λέξεως πocρocθ~σομOCL,

\

ωσΎ)φ ΤΎ)ν

615

';'

ει.πεν

έρωτ~σωμεν

,

( ο

ότι ~\

οε

('A~

ο θ

\

οocμ

\ , εος εκ

,

εκ

.του~

,. τtνoς;

Ζ'

IλΡ

θ

~

(

&σπερ οδν Ν

υ

εου, Ύ)μει.ς εocuτο ς ,\ , "t ουχι. πρoχεtρOν εστ (

4 sq -.ι 21 sq ex Basilio c Eun Ι Ρ 545 Β-54 8 Α (cf Luc 3,23)

Ματ 7 έν om CT

11 δ ante 'Α8ά.μ om ν 16 εΙ om CT 26 έπαγαγων ν 29-30

ού8' δηουν scήρsί: 06θ' δτtουν MCT ν ~ύτoν έρωτ~σoμεν v

]

CONTRA EUNOMIUM

τη έκά.στου 8Lcx.VOL

SE:

πά.ντ'η

μ~

Lσ08uνcx.μοόν-

λ'εγων

'ξ'~' ε ουοενος

μ~ 6ντος

eIvcx.L

λέ-

τΙς ~Sωκε τιj> τ~ν Άρι,στoτελι,κ~ν ~μ'i:ν

προς τον σκοπον έcx.υτου συνεπέρcx.νε, 8ι.cx.pp~8"1)v γρά.ψω κcx.τ'

ιxΙχμ~ν έπι.σεΙοντι., Οτι. το λέγει.ν ηνα πcx.τέρcx. μ~ gxeι.v τcx.U­

cx.uτα τα Ρ~μcx.τcx..

τόν έστι. τιj>

''Ι να.

'

γιχρ,

"

φ-ησι.,

μ"l)

κω λ υ θ'" η

, τον

(, υι.ον

, εκ

μετ-

oualcx.t;;

30

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

είπε'!:ν του 6ντος, λέλ-ηθεν έcx.υτΟν τον έπΙ πά.ντων θεον έκ του πά.νΤΎj μ~ 6ντος εΙπών.

εΙ γαρ το "μΎj8έν"

τιj> πά.νΤΎj

μ~

6ντι.

τcx.UτΟν

ΜΟΤ 3'ούκ ~ν οω v 6 προς ante δμας delendunl vid 1i τω Τ ν: το MC 13 ~μΤν ν 14 ad προ·tσΤOGτα~ scholion margi~ale MCT ώ~ ~o~κεν ~τι ~ζ1) δ ά.σεβης (8υσσεβης CT) εύνόμ~oς 16 πOGΡ' ('ι(.ΙΙτών ν

λέγει.ν;

ό

έκ του πάνΤΎJ

γαρ

τοός

μ~

6ντος cx.UτΟν yeyev~aecx.L

γενεcx.λογοuμένοuς

κιxθεξ~ς άρι.θμ~σcx.ς ά.εΙ του

πcx.ρα

του

λόγου

μνΎJμOνευθένΤOς ύπερκεΙμενον

621 πcx.τέρα SΎJλονόη voe'i:. τΙ γαρ ~ν δ ΉλεΙ του 'Iω~φ; τΙ

SE:

δ Μcx.τταθ

του

ΜΟΤ 4 πρός τι v a~εξετάσομεν ΜΤ V

γαρ ν γενν1jσθOGL

18 CT

ΉλεΙ;

7-8

τΙ

SE:

δ 'Αsαμ του Σ~θ;

c1p'

a~εξετάσωμε\l C sed sscr ο ead man: ante δπωσοϋν οω Τ ν ι ι ΚOGΙ οδτω

10 ΚOGι

πρoσθεΤνOG~ V 28 λέγε~ν οω V

25-26 OGΙχμη" ~μΤν Τ 29 δποκεΙμενον Τ 3 ι

27 γε~ μOG~θα Τ

LIB. ΙΙ (LIB. ΧΙΙ Β VEL ΧΙΙΙ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM oυχ~ πρ631)λον ΚιΧΙ τo~ς Ciyιxv ν1)πΙo~ς δτι ΠιΧτέρων έστΙν

, σοψον

το ~ υ

, πρ ο

ε "Ι'~ ν ιΧ ι

621-627

' ( " τετ ~ μ1) κενα ι μικρον γιΧΡ "ι.σως

&ρ' εύρ~σεις τινα λ6γον τ~ν

το τοιοατον' εΙς 3υστυχΙαν), άλλα το έαυτον άγνοε'!:ν καΙ μ~ γινώσκε~ν, δσον έστΙ το 3~άφoρoν τοα ύψι.πετοας ΒασιλεΙου 626 καιτοα χερσαΙου θ1)ρΙου. εΙ γαρ έφεώρα τον βίον ~μων 5 το όξο καΙ θε'!:ον 6μμα έκε~νo, εΙ πεp~επ6λει. τ~ν ά.νθρω­ πΙν1)ν ζω~ν Τ τΊ)ς σοφΙιΧς πτερ , ~3ε~ξεν &ν καταπτας έπΙ σε Τ ροΙζcr των λ6γων, O~cr Τ όστράκcr τΊ)ς ά.νοΙας συμ-

622 τοα σοφΙσμιΧτ6ς σου λιΧβ~ν 3ΙιΧφεόγοντιΧ; τΙς δ τοα άγεν­

"~'" "β ρεσι πεφυκως προς τ~να οΙ αΠιΧΤ1)ς σεαυτον αντεΠ1)γεφας, υ

άΠιΧριθμ1)σις δ των μν1)μονευθέντων τοότων όνομάτων ΚιΧτά­

λογος;

εΙ γοφ

δ

Σ~θ

τοα

'Α3αμ

υΙ6ς,

ΠιΧτ~ρ

τοα

έξ

ιΧότοα γεγενν1)μένου πάντως 'Α3άμ. ο{)τως εΙπέ μo~ ΚιΧΙ τοα 5

έπΙ πάντων θεοα ΠιΧτ~ρ τΙς; ειπε Τ έρωτωντι, ρΊ)ξον φω­ ν~ν, άπ6κρινιΧΙ, πασιΧν τ~ν λoγικ~ν σου τέχν1)ν προς τ~ν πεασιν ΤιΧόΤ1)ν ν~τoυ

συγκΙν1)σον'

ΠιΧτήρ;

10 ν 1) τ ο ς,

;

εΙπείν

~χεις

άλλα

έστιν

εΙπε~ν

δστις;

συνθλ~β6μενoς

έπάνιΧγκες

οόκοαν

έρε~ς

δτι

οόκ

πάντως,

"οό3εΙς".

τΙ

άγέν-

δ

3~

ΚιΧΙ

(;) φΙλ­

οόν,

ΤιΧτε, '&ρά σο ~ οί5πω λέλυτιΧΙ ~ μιΧλθιΧΚ~ τοα σοφΙσμιΧτος ιχ{)τ1)

3ΙιΧπλοκή;

&ριΧ

συνΊ)ΚιΧς

τοίς

Ι3Ιοις

κ6λποις

ένσι­

ελΙσιΧς; τΙ φ1)σιν δ μέγιΧς ΒιΧσΙλειος; δτι δ άγένν1)τος έξ 15 οό3εν6ς

έστι

ΠιΧτρ6ς.

~

άκολουθΙιΧ

ΠιΧτέρων

έκ

γαρ

ΚιΧτα

των

το

προγενειΧλογ1)θέντων

σιωπώμενον

623 ye~creIΧt 3Ι3ωσι τοα ΠιΧτρος τ~ν πρoσθ~Κ1)ν. οό3ενος ΠιΧτρος το 3εν

εΙς

20 έκε'!:νον

το

μ1)3εν

πά νΤ1)

μ~

συλλογισμον

συνομολο-

σο

το

έΠΟ(1)σιΧς, ΚιΧΙ πάλιν το ~ν

μεΤιΧλιΧβων

συνεπέΡιΧνιΧς.

τον

έξ μ1)-

λελυμένον

οόκοαν τα

σοφά

σοι)

ΤιΧυτιΧ τΊ)ς τεχνι.κΊ)ς άγχι.νΟΙιΧς προς σε μεΤιΧχθ~σετιΧι.. του ....

ΠιΧσιΧν

624 ~χει..

ά.γενν~τoυ

ΠιΧτ~p,

'1

έρωτω;

,

ι,"

ιΧνιΧγΚ1)ν.

ο

γιΧΡ

οό3εΙς, Ι

ιΧγενν1)τος

ΠιΧτεριΧ

έpε~ς

τΙς ΚιΧτa ,

Ι

ΠιΧντως

ουκ

εΙ τοΙνυν οό3εΙς τοα άγενν~τoυ ΠιΧΤ~P, το 3ε

ou-

1121 Μ. 3εΙς ποφα σοα προς το μ1)3εν μετελ~φθ1), το 3ε μ1)3εν σον λ6γον τ π ά ν τ 1)

κατα τον

κατα τ~ν ~ννoιαν, των,

κα

' θ ως

άκώλυτος

,t 1)

φης,

'λ

μετα

έση τοα άγεννήτου πατ~p

1) Ψ ι.ς,

έκ

6ν τ ι

μ~

ταότ6ν

έστ!.

3ε των Ίσ03υνιΧμοόντοα

("

ο

ε~πων

πάνΤ1)

!!.

,~

υΤΙ

μ~

,

oυoε~ς

6ντος

30 είνα~ λέγε~τoν έπΙ πάντων θε6ν.

625

τοιοατον,

ώς

~oικεν)

έστΙν,

(τo~ς σo~ς γαρ χρ~σoμαι λ6γοις)

MCT λαβων

2 τούτων οω

CT:

CT

14

ό

ante

30

Eόν6μ~ε,

ε!ναL οω Μ V

κακ6ν

3οκε'!:ν

άγέννrιτoς οω Μ 20 σου οω V

μεταβαλων Μ καταλαβων V

είπων: καΙ είπων V

(;)

οό το

19

eLVΙXL μετα­ 28 δ

,

'"

τα~ς κατ' ιΧότοϊ) καΙ λοι30ρΙαις .τΟ 3oκε~ν ης είναι ΠιΧρα 627 τo~ς γpα'~3Ιoις καΙ τo~ς έκτομΙαις θ1)ρώμενος. πλ~ν άλλ' οόκ άπελπιστέον σοι καΙ τωνόνόχων έκεΙνου. το γαρ ~μέτερoν ώς μεν προς έκε'!:νον 6νυχος μο'!:ρα κριν6μενον ""

πολλου

:\

αν

'"

ε ι.1)

,

\

προς

~\,

οε

σε

~"

τοσουτον

εστι.ν,

r/

οσον

t

\

~κανoν

είναΙ σo~ περφρΊ)ξαι. τΊ)ς άπάΤ1)ς το ~λυτρoν καΙ 3ε'!:ξα~ 15 τ~ν έγκεκρυμμέν1)ν Τ όστράκcr άσΧ1)μοσόν1)ν.

MCT πολύ

v

ι γαρ οω V

10 τοΤς

ante έκτομΙαLς οω Μ

13

πολλοϋ: