Gregory of Nyssa GNO 2 [PDF]

Zitiervorschau

G REGORII NYSSENI OPERA

CONTRA EUNOMIUM LIBRI ITERATIS CURIS

AUXILIO ALIORUM VIRORUM DOCTORUM EDENDA CURAνιτ

EDIDIT

WERNERUSJAEGER

WERNERUS JAEGER VOLUMENII ΕΤ

PARSALTERA

CONTRA EUNOMIUM LIBRUM ΠΙ REFUTATIONEM CONFESSIONIS EUNOMII CONTINENS

LIBER ΠΙ (VULGO ΠΙ-ΧΠ) REFUTATIO CONFESSIONIS ΕυΝΟΜΠ (VULGO LIB.II)

~}'J.Glb~ .

1

ιΧ

,-ό

~.

((·fJf,·~

LEIDEN J. BRILL

LEIDEN J. BRILL

Ε.

Ε.

1960

1960 .

t

j

! 1 t

•

PROLEGOMENA

Copyright Ι960 by Ε. J. Brill, Leiden, Νetherlands.

ΑΙΙ rights reserved. Νο ραΥΙ of this book may be reprodtlced ΟΥ translated in any form, by print, photoprint, microfilm ΟΥ any other means without

written permission from the publisher.

PRINTED

ΙΝ ΤΗΕ

NETHERLANDS

Gregorii Nysseni edendi id mihi fuit consilium, ut et verba auctoris quam integerrima recuperarem, quae a quarto saeculo usque ad hunc diem gravi fortuna ορ­ pressa iacent, et commodum legentibus circumspectum aperirem, quid libris manu scriptis traditum esset, ut ipsi si vellent iudicare possent. itaque in varietate lectionis adnotanda operam dedi, ut codicum mutua ratio et auctoritas, quantum id fieri posset, ex ipsa mantissa critica perspiceretur. neque tamen hac praevia disceptatione carere potui, nam ea est librorum contra Eunomium condicio, quae ex solis codicibus neque plane emendari neque intellegi possit. quin etiam exemplo esse potest, quantum a vero aberrent, qui in auctoribus antiquis edendis omnes codices in classes certas distribuere student, quibus cognitis more mathematico veras lectiones a falsis dinoscere liceat. nam quamvis ultima ratio muneris recensendi in strenuo mentis acumine et in severa artis grammaticae norma posita sit, tamen quid singulis testibus credendum sit nemo recte iudicabit, quin unde venerint, quibus e fontibus hausti, quantum temporibus et fatis immutati sint penitus intellexerit. hanc metam certe ηοη attinget, qui ηοη ultra antiquissimorum codicum terminos progrediatur. codices nostri fere undecimum vel decimum saeculum ηοη excedunt, longorum saeculorum igitur inter eos et auctoris ipsius exemplar hiat intervallum, quod ad textum stabiliendum multo maioris momenti fuisse quam recentiora medii aevi tempora papyri proximis decenniis repertae nos edocuerunt. sed iam tacent Ρήοra illa saecula, ut plerumque ex hac artis regula fructum capere ηοη possimus. velut

νι

PROLEGOMENA

PROLEGOMENA

poetis tragicis et comicis ve1 ίη P1atone Aristote1e Demosthene multis quidem vestigiis suspicamur longam editionum seriem ab A1exandrinis usque ad antiquissimos codices, qui adhuc servantur, sed tamen ob memoriae penuriam de iis nihi1 certi assequimur. ίη christianis scriptoribus res aliter comparata est, quippe quorum iam uberior fluat memoria. ab his proficiscendum est, si quis obscuriorem illorum auctorum condicionem patefacere vult. nam varios memoriae tradendae casus ίη christianis libris p1eniore 1uce videmus, quos ίη P1atone vel Demosthene vetustas ve1avit. itaque nobis ίη Gregorii libris manu scriptis acquiescere ηοη licet, sed codicum nostrorum statum cognitis perturbationibus, quae eum saeculis ιν -ΙΧ antecesserunt, illustrare necesse est. ac primum de antiquioribus deinceps recensionibus agam, quibus1ibri contra Eunomium traditi sunt, et ostendam, quo modo codices servati ex iis fluxerint, tum de excerptis nonnulla addam, deinde de editionibus impressis, denique de huius editionis ratione et consilio verba faciam.

Basilii 'Ανατρεπηκ6ν Eunomius per comp1ures olympiadas (Greg. c. Eun.lib. Ι § 13 ρ. 26, 6 et lib. 11 § 127 ρ. 263, 4) alteram Apo10giam composuit. prior Apologia servatur etiam nunc p1urimis codicibus, quam postea, cum Ευnοτηίί fragmenta retractabo, editurus sum - nam editiones quae adhuc exstant sinceram recensionem librorum mss. ηοη praebent, cum ex υηο alterove codice promptae sint - altera ad priorem defendendam scripta interiit et ex Gregorii Άντιρρ'ήηκ λόγου μα inserere, ut fieri oportebat; initio totius seriei ea posuit, ita ut primum κεφάλαιαιibr. ΙΙ-ΧΙΙ, tum Eunomii expositionem fidei, deinde κεφάλαιαιibr. Ι collocaret. sed ηοη solum perverso ordine manum editoris Byzantini deprehendimus, verum etiam dic~:ndi ge~e~e summaria recentiora lib. ΙΙ-ΧΙΙ a summarllS genulnls libri Ι Ionge distant. praeterea Gregorius ίη summariis Iib. Ι ipse Ioquitur, ίn argumentis ceterorum librorum alius de eo verba facit, qui prudentiam auctoris verbose praedicat. argumenta librorum ΙΙ-ΧΙΙ ab hac recensione (Φ) profecta esse, quam ίη codicibus VL habemus, vel. eo apparet, quod argumenta libri Xllb vel ΧΙΙΙ omnlno nulla exstant. is enim liber ίn his codicibus ηοη servatus est. sed quid indiciis evincere studeo, quod librarius ipse codicis Laurentiani diserte affirmat? nam initio folii ι ante κεφάλαια librorum ΙΙ-ΧΙΙ scribit: χρ~ γινώσκειν ()τι του κατ' ΕόνομΙου πρώτου λόγου του έν ά.γΙοις πατρος ~μων ΓΡΎjγOΡΙOυ έπισκόπου Ν όσΎjς ~ ύπόθεσις ~τoι τoc μα κεφάλαια

PROLEGOMENA

ΧΥΙΙ

προεγράΨYJσαν πρότερον παρOC των ταυτα έκθεμένων, και έτέ­ θΎjσαν μετOC τ~ν ΕόνομΙου ~κθεσιν. των

ae: λοιπων ια λόγων ~

ύπόθεσις νυν παρ' ~μων έκτεθείσα έγράφΎj ένταυθα. ι OL ταυτα

έκθέμενοι' Gregorius ipse fuit (cf. νοΙ Ι ρ. 4, 9; 6, 2122), faIlitur ergo redactor, quod etiam primi libri argumentunι a librariis adiectum esse suspicatur. ceterum se ordinem suum (ι) ~κθεσις (2) κεφάλαια του α' λόγου (3) libri Ι-ΧΙΙ iam ίη suo exempIari invenisse ipse testatur. haec igitur recensio, quae reliquos contra Eunomium ιi­ bros a Gregorio scriptos vulgari ordine continebat, sed librum XIIb (ΧΙΙ!) omittebat, iam ίn πιο vetustissimo codice tradita fuerat, ηοη a Byzantino demum editore orta est. Franciscus Diekamp [Byzantin. Zeitschr. tom. 18 (1909) ρ. 12 annot. 3J ostendit iam apud EuIogium AIexandrinum circa annum 600 ρ. Chr. n. verba έν aeuτέρcr κατ' ΕόνομΙου λόγcr (Migne 86, 2, 2948 D) ηοη significare librum XIIb (ΧΙΙ!), qui vere est secundus, sed librum 11, qui vulgo sic dicitur ίη editionibus et librjs manu scriptis (= lib. 11429 Α Migne); eundem librum a Maximo Confessore (Migne 91, 161 Β) tamquam secundum citari (= lib. 11 548 C) neque aliter eum ίn actis concilii Lateranensis (Mansi Χ 1080 Β = lib. 11 564 C; Χ 1089 Α = lib. 11 548 C) numerari. apparet ergo iam ante annum 600 librum XIlb seorsim traditum esse et eum ordinem librorum, quem servaverat antiquum exempIar codicis Laurentiani, iam tum exstitisse. tenemus editionem aIiquanto post Gregorii aeta tem (saec. V vel VI) cura tam, neque dubium est, quin ab ea 1iber 11 (XlIb) pIane omissus sit. Photius hunc librum propter acumen conclusionum et philosophicam disserendi rationem collaudat, et re vera Gregorius pauIo strictiore argumentandi genere ίη eo utitur. sed ea virtus monachisne Iectoribus saecuIorum ν-νι pIerumque indoctis aeque pIacuerit, dubito. quare hic liber perpaucis codicibus ad Gregorii

Ν ysseni

Opera

ΙΙ

2

ΧΙΧ

PROLEGOMENA

PROLEGOMENA

Byzantinos pervenit, qui omnes ad unum eundemqut fontem redeunt. saeculis VI-X νίχ lectus est, et postquam litteris sub Photii aetatem renascentibus denuo ίη lucem prodiit, rectum librorum ordinem iam nemo restituere potuit. ubi recensio Φ orta sit, nescimus, hoc tamen videmus, ίη ea regione librum secundum (XIIb) ηοη iam exstitisse, tertium librum more antiquissimo ίη decem tomos divisum fuisse. ριο libro 11 amisso refutatio, quam contra Eunomii expositionem fidei Gregorius seorsitn ediderat, ab editore Φ inc111cata est, ut detrimentum sarciretur. decem tomos libri tertii (cf. ρ. χ) tamquam libros plenos numeravit (= lib. ΙΙΙ-ΧΙΙ). argumenta librorum ΙΙ-ΧΙΙ, quae post codicem illum antiquissimum repertum is, qui eum descripsit, suo Marte supplevit, ex hoc apographo etiam ίn codices a1terius classis postea pervenerunt. hoc eo apparet, quod antiquissima exemplaria alterius classis genuina κεφάλlΧLIΧ μlΧ libri Ι exhibent, additicia autem argumenta omittunt. ceterum quod L se ipsum κεφά.λlΧLIΧ librorum ΙΙ-ΧΙΙ addidisse dicit, hanc notam una cum argumentis ex antiquiore exemplari descripsit. nam argumenta ίη omnibus libris mann scriptis eodem modointerpolata legimus: is qui primus argumenta exposuit, sermone satis castigato et puro ρτο suo tempore usus est, deinde interpolator stupidissimus supervenit graecae linguae paene nescius, qui orationem mu1tis locis turbavit molestisque additamentis auxit. fieri autem ηυΙΙο modo potuit, ut idem, qui argumenta addidit, ea tam foede turbaret. ηοη ipse igitur librarius Laurentiani ea addidit, sed inter auctorem argumentorum et librarium Laurentiani intercedit interpolator. tum ex exemplari iam interpolationibus contaminato V et L descripti sunt. ead.em forma argumenta ad alterius classis codices pervenerunt, id quod ίη Τ et Β cognoscere licet. Codices V et L ex eadem recensione provenisse νί-

tiorum, quae iis communia sunt, ingenti numero comprobatur. his locis lacunas habent: νοΙ Ι ρ. 44, 2 8ς γε om. VL 48, Ι9 verba κlχΙ εΙς ούaεν usque ad 48, 20 άνΤLστ~σεL om.VL 72, 3 verba μετ' έκεΙν"φ ae: πάντων usque ad πρωτεuούσΎ)ς om. VL 96, Ι5 κιχτα τ~ν ιaΙlχν άξΙlχν om. VL ΙΙ5, ι των om. VL ΙΙ7, 8 XIΧL om. VL Ι2Ι, ι6 XIΧL τL­ μLώτερlχ om. VI.J Ι26, 2 των om. VL Ι28, 5 το om. VL Ι34, Ι2 τ~ν om. VL Ι38, 2Ι οον om. VL Ι40, Ι4 verba ~ σιχλιχμά.νaριχ ζιrογονείΤIΧL om. VL Ι44, 26 λέγη om. VL Ι49,2 verba έν τοίς tσΟLς XIΧL τοίς lΧύτοίς om. VL Ι52, Ι4 γαρ om. VL ι60, ι6 τα om. VL ι62, 2 τ~ν aLlχφοραν έΠLστά.μενΟL om. VL ι62, 29 ~ om. VL ι64, 4 ούσΙlχν om. VL Ι7Ι, 9 verba τi{> θεΙιr βοuλ~μlΧΤL om. VL, τL L τLνL V (ex coniectura), νοΙ 11 ρ. 7, Ι7 verba XIΧL usque ad ι8 έΠL om. VL ιοο, 22 verba ab εΙ γαρ usque ad σuνlχρμόζς,ΤIΧL om. VL. permu1tis locis exemplar, unde V et L deducti sunt, compendia ηοη recte intellexit vel scriptionem continuam ηοη recte discripsit velut νοΙ Ι 29, 9 έννόμιr aLXTJ] έν νόμιr aΙΚΎ)ς VL 30, 5 πεΡLlχuτον] πεΡL ιχύτον VL 3Ι, 4 τ~ς πoλλ~ς δμLλLlχς] των πολλων

ΧΥΙΙΙ

δμLλLlχς

V τ~ς

πολλων δμLλΙlχς

L

ιοι, Ι4 τ~ν ... άνά.γΚΎ)ν

τ~ν ... βLlΧζομένΎ)ν XIΧL ••• aLlχκλΎ)ρουσlχν] τ~ς ••• άνά.γΚΎ)ς

τ~ς . . . βLlΧζομένΎ)ς xIΧL ..• aLlχκλ'ηρούσης

VL

βάσεως] άνΤLβά.σεως

Ι28,

ούaεν] ούa'

ΤΟLουτος] το οδτος

5

τLμιων] τLμων

ΙΙ5, ι6 άντΙ

VL Ι74, Ι2 VL 22Ι, 2Ι-22 άνΤLκlχθΙσΤIΧΤIΧL] άνΤLκlχθΙστlχσθlΧL VL 11 9, 3 ΚΟLνοποLΊjσlΧL] ΚΟLνον ΠΟL~σIΧL VL ΙΙΙ, 27 έΠL λέξεως] έΠLae:ξΙως VL. Eandem corruptelam singularum litterarum praebent his locis: νοΙ Ι 24, 2Ι έφεώρlΧ] έφώρlΧ VL 25, 24 προ­ ά.γομIΧL]προσά.γομIΧL VL 25, 25 έκχωρουμεν] έγχωρουμεν VL 27, 9 δμΟLοκlχτlΧλ~κτων] δμΟLολ~κτων VL 27, ι6 aε~σεLν] aε~σΎ) V aε~σεL L 3Ι, ι8 κρlχτωνΤIΧL] κρlχτουνΤIΧL VL 44, ιο &λλη] άλλα VL 5Ι, ι έπενεχθείσlΧν] έξενεχθεΊ:­ σlΧν VL 94, 25 ΧIΧΡLενΤLζωνΤIΧL] χlχρΙζωνΤIΧL VL ΙΙ3, ιι aόλον] λόγον VL ΙΙ4, ι8 πlΧρlΧβOλYί] πρoβoλ~ VL Ι27, Ι9 VL έν VL 205, Ι3

ΧΧ

PROLEGOMENA

-20 τ6 πλεονάζον] τΙ πλεον&.ζον VL Ι27, 24 έξισαζόμενον] VL Ι27, ΙΙ ~είν] ~εί VL Ι32, 26 φαΙνΎJται] φαΙνεται VL Ι37, 1:ι τ] το VL Ι39, 5 ι1ι] ι1ν VI. Ι4 0 , Ι3 άναλΙσκεται] άλΙσκεται VL, Ι40, Ι4 γένοιτο] γένοιντο VL Ι40, 27 οίκονομουμένου] oίκo~oμoυμένoυ VL Ι42, ι8 όμοΙως] l5μοιος VL Ι49, Ι5-ι6 το ζΎJτoύμενoν] των ζΎJτoυ­ μένων VL ι65, Ι2 ~μας] ~ μιας VL ι69, Ιο ~oγμ&.των] ~ι~αγμ&.των VL Ι73, Ι5 έκθύμως] ευθύμως VL ι8ι, ι8 ~ιαλεχθωμεν] ~ιελεγχθωμεν VL ~ιελέγχωμεν correxi 20Ι, Ι2 παρ&.νοιαν] παροινΙαν VL 202, 7 πρωτον] προ των VL 204, 9 πoλυθρύλΎJτoς] πολύθρυλος VL 2ι6, 2 έφΙστασθαι] έπΙστασθαι VL νοΙ τι 8, ΙΙ έναριθμιον] έναριθμων VL 9, ι8 έλλ&.μψεως] έκλ&.μψεως VL Ι2, 20 αυγ~ν] αυτ~ν VL Ι3, 20 ΡΎJμ&.των] ΡΎJτων VL Ι4, 4 λελογισμένος] λογισμος VL. saepe orthographica menda contra omnes reliquos codices communia habent, cognationem etiam ii loci convincunt, ubi exemplar eorum ex coniectura verbum addidit ut Ι 25, 26 εί vario loco add. VL 36, Ι2 , \ ] σοφισματων , .ως (ως • om. L) οια ~, ι σοφισματων τους τουτων τοος VL 79, 5 γαρ post παντος add. VL Ι47, Ι4-Ι5 συμ­ φυους ante τ&.ξεως add. VL Ι54, 4 άποσχοινΙζουσι add. VL, ex coniectura scilicet, ίn lacuna quam recte cognoverat Φ, ipsa coniectura falsa est Ι56, 6 ~ργων] λόγων VL νοΙ ΙΙ ~ ' ' τε περι" το θ ειον 22,25-2 6 ΤΎJν και" ΤΎJν περι' " το αν θ ρωπινον ύπόλΎJψιν VL de coniectura, τη ... καΙ τη ... ύπoλ~Ψει cet. exemplar codicum VL verbum το πρόσφορον falso referebat ad τ ~όγματι συμμαρτ. et sententiae membra ηοη recte dividebat quare corrigere dativum cogebatur. Varianι lectionem his locis eandem praebent: Τ 44, ι ~λαττώθΎJ] ~ττ~θΎJ VL 67, 23 ευκλΎJρΙας] άλΎJθεΙας VL έξισαζόμενος

Ι34, ΙΙ-Ι2 ~ια τ~ς των κτισθέντων άκολουθΙας ~ια των συν­

εστώτων VL (verba ~ια των συνεστώτων om. cet.), ubi variae lectiones ίη unum confunduntur. mechanica corruptela complurium verborum 11 2Ι, Ι2-Ι3 invenitur, ubi των καθ' ~μέραν παραφυλακτέον VL praebent, των

PROLEGOMENA παραφυλακτέων

ΧΧΙ

ex ι6 τα καθ' huc detrusa sunt. talibus mendis V et L ad unum et certum codicem revocandos esseaperte ostenditur. Εχ ν descriptus est O(ttobonianus) n. 24Ι, ex codicibus Joannis Angeli, ducis ab Altaemps, chartaceus saeculi χνι. constat ex 32Ι foliis (23 χ 29 cm), inter folium Ι5Ι et Ι52 quattuor folia vacua interposita sunt (I5IB_I5Id), catalogus 324 folia numerat (Feron. Battaglini ρ. Ι37). codex continet inde a folio 2 usque ad I5Iv cet.

verba

καθ' ~μέραν

~μέραν έπΙ σωΤΎJΡΙCf γινόμενα

των έκ~oθέντων παρα ΕυνομΙου ~ύo λόγων μετα τ~ν κoΙμΎJσιν

του άγΙου ΒασιλεΙου άντφΡΎJτικoς είς πρωτον. του άγΙου ΓΡΎJ­ γορΙου έπισκόπου NύσΎJς. folium ι eandem primi libri ίη­ scriptionem exhibet. a folio Ι52 usque ad 32Γ legitur Πρόκλου ~ια~όχoυ είς τον Πλ&.τωνος πρωτον 'AλκιβΙ&.~ΎJν ~

(') SlC. variae lectiones passim margini appositae sunt. inest liber primus contra Eunomium. tituli forma satis perversa nusquam reperitur nisi ίη ν, quocum Ottobonianus vitia pleraque communicat. multis locis cum VL conspirat, sed etiam ea vitia ίη Ο reperimus, quae codici V propria sunt, velut Τ ρ. 22, Ιο ου γαρ ante φέρει add. V (Ο) cum sententiae structuram secus intellexerit. 22, Ι4 ευκόλως] ~υσκόλως V (Ο) 23, 2 μαργαριτων] μαργ&.ρων pessumdedit ν (Ο) 23, 8 τε] om. ν (Ο) 23, 26 παραπλΎJγεΙς] παραπλαγεΙς V (Ο) 24, 24 φθέγξασθαι] είπείν V (Ο) 26, Ι τριβ~ν] ~ιατριβ~ν V (Ο) 28, Ι ~ετo κατασΧΎJματΙ­ ζειν] κατασχματΙζειν φετο ν (Ο) 32, ι8 φαιοτρΙβων&. τινα Ι " περι'~'θ' του αν ρωπου φυσεως ΎJ περι,ι φυσεως

'θ' αν ρωπου

στρατιώΤΎJν] φακοτριβων &τινα στρ. ν φαιοτριβων &τινα στρ. Ο (φαιοτριβων ρτο φακοτριβων κωμ&.ζων] κομ&.ζων

ex var. lect. corr.) 33, 4

V (Ο). nolo plura addere. examinaνί

Romae vere Ι9Ι2. codicem neglegere licet, cum ne variae quidem lectiones margini adscriptae a vulgato textu recedant.

ΧΧΙΙ

PROLEGOMENA

PROLEGOMENA

DE TETRABIBLO

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ Σ

(SAEC.

Χ)

Temporibus Photii, cum post longos somnos saeculorum νll et νlll viri litteris graecis et patrum ecclesiasticorum scriptis eruditi monasteria et bibliothecas perscrutarentur et novum sciendi et excellendi studium animos ad antiquitatem investigandam incitaret, ηοη solum antiquissimum illud exemplar inventum est, ex quo codicem L transscriptum esse ostendi, sed etiam liber vere secundus (προς τον Ευνομίου 8εύτερον λόγον), qui tam diu ίn latebris absconditus fuerat, ab inferis resurrexit. dixi supra (ρ. χνιη iam Photium hunc librum notum habuisse et imprimis laudavisse propter mentis acumen aliasque virtutes philosopho dignas, quas ίη eo mirabatur. eodem fere momento ίη compluribus codicibus Asiae et Graeciae septentrionalis liber II apparet. unde venerit, nescimus. hoc tantum videmus, uno exem plari omnem huius libri memoriam niti. certe μονοβιβλίου forma a Byzantinis e tenebris protractus est. hoc eo concludo, quod nemo tum perspexit, quo loco ceteris libris iam antea notis inserendus esset. immo vero nova graviorque librorum perturbatio oritur, simulac liber novus inventus est, quam omnes codices et editiones usque ad hunc diem perpessi sunt. hoc certe ηοη accidisset, si liber II una cum ceteris libris servatus fuisset. porro ab uno exemplari pendere omnem libri II memoriam inde intellegimus, quod paucissimis libris manu scriptis traditur, qui notas marginales nonnul1as satis futiles miro consensu exhibent. velut ad lib. 11 § 86 νοΙ Ι ρ. 252, 2-3 τοu ταπεινοU λέγω και γYj'tνου φρoν~ματoς] ίn mg. ο{)τω νοεΊ; και Φίλων vel ο{)τω και Φίλων νοεΙ § 93 νοΙ Ι ρ. 254, 11 μOCταιος οδν ό 8ια γνώσεως τ~ς μOCΤ'Υ)ν φυσιούσ'Υ)ς κτλ] ίη mg. 6ρα πώς νοεΊ; το ~ γνώσις φυσιοi. § 616 νοΙ Ι ρ. 406, 13 ο{)τως ύμiν και τας θείας έρμ'Υ)νεύει φωνOCς] ίη mg. ώς ~oικεν ~τL ~ζ'Y) ό άσεβ~ς (vel 8υσσεβ~ς) Ευνόμιος. praeterea varia

ΧΧΙΙΙ

lectio ίη hoc libro admodum exigua est. et cum reliqui libri manus correctorum et coniecturas perpessi sint, ab hoc omnino abstinuerunt. Libro ηονο reperto nimirum nova editione opus erat, ut ceteris libris insereretur et genuinus ordo restitueretur. hunc νίτ doctus quidam Byzantinus nescio quomodo sibi restituisse visus est, cum librum primum praemitteret, tum libros 11, 111 et Xllb (vulgo) adderet. libros lν -ΧΙ Ι omnino omisit. hunc ordinem certe perversum ηοη antiquitus provenisse testes sunt conciliorum acta. neque enim usquam invenitur ante aetatem Photianam, quo illum librum denuo repertum esse ostendi. mox percrebrescit; nam miram codicum copiam inde a Χ saeculo tenemus, qui eo ordine utuntur. quam editor Byzantinus rationem librorum Ι, 11, 111, XIlb, quos coniunxit, animo finxerit, ex codice Patmensi et gemello eius Vaticano 1773 discimus. titulos enim singulorum librorum sic tradiderunt: κατα τοu 8υσσεβοuς ΕυνομΙου ητοι βιβλίον α'. , \, \ 'λ' ~'''' θ' \ Ε'υνομιου , ανΤΙΡΡ'Υ)τικος εις τον α ογον των εκοο εντων παρα 8ύο λόγων μετ α τ~ν κοΙμ'Υ)σιν τοu άγίου Βασιλείου (= lib. Ι) - κατα Ευνομίου λόγος β' (= lib. II vulgo) - ~κθεσις ΕυνομΙου - κατα Ευνομίου λόγος γ' (= lib. III vulgo) προς τον Ευνομίου 8εύτερον λόγον ~τoι βιβλΙον 8εύτερον \, ~ < l το\ μετα\ Τ'Υ)ν κοιμ'Υ)σιν του OΙYLOU

Β

'''' θ'εν. ασι λ' ειου εκοο

apparet editorem Byzantinum, cuius hic rationem quasi έπ' αυτο­ φώρφ deprehendimus, βιβλία et λόγους distinguere. Eunomium duos λόγους edidisse arbitrabatur, contra utrumque Gregorium 6λον βιβλίον scripsisse, quorum prius ίη tres λόγους subdivisum esse. quae ratio quamvis sit perversa, ostendit tamen ordinem ίη libris scriptis obvium consulto institutum esse et a recensione post librum Xllb repertum facta originem ducere. cuius recensionis (Σ) hos testes habemus. Codex Athous (C) monasterii Vatopedi olim η. 118, nunc η. 129, saeculo ΧΙ vel ineunte ΧΙΙ exaratus manu

PROLEGOMENA

PROLEGOMENA

aequabili et eleganti ίη nostram venit notitiam tabellis a Carolo Jantsch Lipsiensi lucis ope ίη usum meum confectis anno 1911 et 1912. casn adverso evenit, ut aut codicem nimis securus ηοη totum ille depingeret aut pars tabellarum ηοη exigua ίη itinere periret. quo factum est, ut neque κεφάλα~α photographice depicta habeam neque folia prima, quae exordium libri primi contra Eunomium continent, omnia mihi praesto sint. inde a folio 74v usque ad 7Ψ deficit pagina recta uniuscuiusque ίοlίί, a folio 77v demum imagines integrae exstant. quod ίη apparatu critico diligenter adnotavi. [sed cf. nnnc νοΙ 12 ρ. XV.] codex scriptus est a librario, cuius si ηοη nomen, at certe domicilium definire poterit, si quis Traubii ingenio praeditus codices ex oriente advectos examinaverit. tantum ρτο certo exploravi, Athoum scriptum esse ab eadem manu, quae codice:m Bessarionis Cryptensem exaravit et ipsum ex Anatolia oriundum. Athoum et Cryptensem eadem mira librorum divisione uti mox ostendam. cognoscimus igitur complura exemplaria ab eiusdem librarii sede emissa esse. insunt ίη codice Athoo libri contra Eunomiu:m primus, secundus et tertius vulgati ordinis, tum liber XIIb .1ib. 111 explicit ίη folio 184 adverso, ίη eodem folio incipit liber ΧΙΙ\ qui usque ad folium 250 pertinet. apparet igitur libros ιν -ΧΙΙ ηοη casu intercidisse, sed ίη hoc codice omnino ηοη exstitisse. Athoo maxime cognatus est codex Va tican us graecus η. 424, quem siglo Τ signavi, membranaceus (20 χ 32 cm) saeculi ΧΙΙΙ, ut videtur, ίη foliis 347 scriptus. ηοη comprehendit hoc numero 5 folia praevia et duo folia chartacea, quae postea praeposita sunt, denique folium vacuum ίη fine codicis adiectum. duo folia chartacea continent fragmentum vitae S. Demetrii a manu recentiore scriptum. quae restant 347 folia a compluribus manibus binis columnis picta sunt. initia librorum Basilii et Gre-

gorii contra Eunomium rubris ornamentis decorata, tituli rubro scripti sunt. folia ι, 2 et 347 plane fuscata codicem diu solibus expositum iacuisse ostendunt. quaterniones usque ad f. 32gv, ubi numerus μα exstat, leguntur. unum igitur folium superabundat. hoc eo factum videtur, quod qu'aternio 37" septem folia, quaternio 8" decem occupat. agglutinantur his 41 quaternionibus pernumeratis tres quaterniones pleni et duo folia singula (346-347). insunt haec scripta: post vita:m -S. Demetrii (ί. ι) τοΙ; έν

χχιν

χχν

άγΙo~ς πατρος ~μων Bασ~λεΙoυ άρχ~επ~σκ6πoυ Kα~σαρεΙας ΚαππαaοκΙας Bασ~λε:Ιoυ τοΙ; aυσσεβοuς ΕύνομΙου

μεγάλου άντφΡ'Υ)τικος κατα

expl. 54v (ί. 55)

τοΙ; έν

άγΙo~ς πατρος ~μων ΓΡ'Υ)γορΙου έπ~σκ6πoυ Νόσσ'Υ)ς έπ~στoλ~ προς

τον

άaελφον

αύτοΙ;

Πέτρον

έπΙσκοπον

ΣεβαστεΙας

(ί.

55) τοΙ; έν άγΙo~ς πατρος ~μων Πέτρου έπ~σκ6πoυ , , λ"'Υ) ε~ς προς ' (SlC ') τον ' "αγ~oν Γ Ρ'Y)γoρ~oν ' Σ ε β αστε~ας επ~στo Ν όσσΊjς ΤΟν αύτοΙ; άaελφ6ν (ί. 56) . praecedit κεφαλαΙω­ σ~ς totius operis praeter libru:m XIIb, tum relicto spatio (ί. 61) τοΙ; έν άγΙo~ς πρς ~μων ΓΡΊjγOΡΙOυ έπ~σκ6πoυ Νόσσ'Υ)ς λ6γος άνΤΙΡ'Υ)τικος κατα τοΙ; aυσsβοuς ΕύνομΙου είς τους

έκaοθέντας παρ' αύτοΙ; β λ6γους μετα τ~ν κoΙμ'Y)σ~ν τοΙ; άγΙου Bασ~λεΙoυ,

sequuntur reliqui libri duodecim hoc ordine: 123) lib. 11 (ί. 151v) lib. 111 (ί. 165v) lib. XIIb hac ίη­ scriptione τοΙ; άγΙου ΓΡ'Υ)γορΙου έπ~σκ6πoυ Ν όσΊjς προς τΟν ΕύνομΙου τοΙ; άσεβοuς aεότερον λ6γον qui expl. f. 226 v , lib. IV-XII expl. 295 έστιν άνεπ~τήaε~ον. τοΙ; Νόσ'Υ)ς ,των κατα ΕύνομΙου τέλος. (ί. 295 v) sine titulo η εύλαβεστάτη (ί.

και a~απαντος κεκοσμ'Υ)μένη άaελφ6ΤΊjΤΙ τη κατα Σαβαaωνα~μ τοΙ; τρ~σμακαρΙoυ ΛευκαaΙου συνοaιqι έν μoνάζoυσ~ και παρ­

θένo~ς ~γ~ασμένo~ς έν χω ~υ

(ί.

295 v)

άγΙου

δμο

ΓΡ'Υ)γ6ρως

έν χω χαΙρε~ν.

έπ~στoλ~ τοΙ; μεγάλου 'ΑθανασΙου (ί.

ΓΡ'Υ)γορΙου τοΙ;

quarta>

Ν όσσΊjς προς Eύσέβ~oν

296) τοΙ; . Patmensi Ρ simillimus est codex Va tican us graec. n. Ι773 (Ζ) chartaceus quamvis aetate diversus, nam saeculo χνι ηοη est superior. fuit pontificis maximi Urbani νιιι vetus numerus 62. scriptus est a duabus mani-

bus ίη foliis 374 (20 χ 30 cm), singulae paginae 25 lineas capiunt. prima manus scripsit duas epistulas Gregorii et Petri, libros contra Eunomium et σuναγωγ~ν ά,ΠΟΡLων και έΠLλύσεων έκλεγε'i:σαν eqs. tum secunda manus a folio 279 usque ad finem codicis primam suscipit. haec insunt : ' λ\ Γ ι, , Ν ι \ \ (ί . ι) εΠLστο Ύj pΎjYOpLOU εΠLσκοποu < uσσΎjς> προς τον ά,~ελφoν Πέτρον Ιί. 2) epistula Petri ad Gregorium fratrem

c c. u ~~ u~~,; 'υΗ Η tH\ j

LI D Ι\Ι'\Α Ι

575 SCARSDALE ROAD ·~RESTWOOD, ΤUCΚAHOE, Ν. PROLEGOMENA

ΧΧΧΙΙ

.3 (ί)

PROLEGOMENA

,\ \ Ε'uνομLΟU , (') oyou εLς τον κατα SlC ,

~, κεφα'λ αLα τοu πρωτοu λ'

sunt autem

μα' (ί.

4)

τοu άγΙοu καΙ ()ντως σοφοu ΓΡΊ)γορΙοu

έΠLσκόποu Ν ύσσΊ)ς κατιΧ τοu Suσσεβοuς ΕύνομΙοu ~ΤΟL βLβλΙον α,τον.

α.ντφΡΊ)τLκOς εΙς τον α,τον λόγον των έκSοθέντων παριΧ

' , oUO ~, Ε uνομLΟU

(ί. (ί.

\

\ ' ,

(,

λ' ~ Β λ' ογων μετα ΤΊ)ν ΚΟLμΊ)σLν τοu αγLΟU ασL

eLOU

102) liber 11 (ί. 149) ~κθεσLς ΕύνομΙοu (ί. 152) liber 111 174) τοu άγΙοu καΙ ()ντως σοφοu ΓΡΊ)γορΙοu έΠLσκόποu

Ν ύσσΊ)ς προς ΕύνομΙοu Sεύτερον λόγον ~ΤΟL βLβλΙον Sεύτερον

το μετιΧ τ~ν κοΙμΊ)σLν τοu άγΙοu ΒασLλεΙοu έκSοθέν (ί.

258) sequuntur quaestiones et responsiones per capita ex σuμ­ φωνΙα Hesychii presbyteri Hierosolymitani excerpta; tum Isaac Sebastocrator de decem dubiis circa poenitentiam et quaestiones (eiusdem?) de malo. manus prior fuit, ut suspicatus est G. Pasqualius, fortasse Darmarii, quod tamen diiudicare ηοη ausim. omnino eadem est forma tituli quae ίη codice Patmensi, etiam delectus et ordo librorum contra Eunomium, qui insunt, idem est. eodem modo ~κθεσLς ΕύνομΙοu inter libros 11 et 111 interponitur, κεφcXλαLα μα' (ίη Ρ μβ') libri Ι ίη utroque codice ante librum Ι et post epistulam Petri collocantur, cetera argumenta ίn utroque desunt. ίη utroque post titulum libri Ι haec verba leguntur: προοΙμLον, 8ΤL ού σuμφέρεL τοuς μ~ καταSεχομένοuς τ~ν ~φέλεLαν εύεργετείν πεφiiσθαL,

tum deinceps κεφcXλαLα suo loco textui interponuntur et numeri eorum ίη margine notantur. DE TETRABIBLI FONTIBUS

Codices BCTRPZ, qui eodem delectu et ordine librorum insignes sunt, quamquam ex eadem librariorum ,officina provenerunt, tamen lectionibus multum differunt neque eandem textus formam tradunt. nimirum, qui illi officinae praeerat, complures libros manu scriptos antiquitus nactus erat, qui diversas textus recensiones iam labentis antiquitatis temporibus ortas sequebantur. jmprimis enim animo tenendum est lectionis discrepan-

V. 10707 ΧΧΧΙΙΙ

tiam ηοη medio aevo,sed mu1tis saeculis antea ortam esse. vir Byzantinus ille, qui tetrabiblon condidit, ηοη more nostri saeculi certo recensendi canone nixus textum uniformem stabilivit, sed satis habuit ex suis codicibus librorum delectum congerere, quo ίη negotio omni genere memoriae promiscue usus est. ut exemplo utar, Athous C et Vaticano-Cryptensis R ab eadem manu scripti, eodem librorum ordine et delectu notabi1es, ηοη tamen ex eodem fonte hausti sunt. R ad vulgarem textum prope accedit, sed permu1tis locis cum VL facit, ut eum ex recensione Φ fluxisse pateat. at C cum ΒΤ cognatus a Φ quam longissime discedit. Byzantinus igitur eclogam suam e duabus recensionibus antiquis sumpsit. alteram Φ iam supra descripsi, cui codices RPZ maxime affines videntur. sed cum huius recensionis pleniora habeamus exempla V et L, quae eadem et mu1to integriora sunt, ίη libros 1-111 recensendis eos abicio, neque plus eis tribuo ίη libro XIIb, quem ad unum librum manu scriptum redire supra dixi (ρ. ΧΧΙΙ). a1tera recensio servata est libris BCT, de quibus iam videndum erit. BCT has quidem lacunas communicant: νοΙ Ι ρ. 49, 23 έκεί om. BCT 52, ι ΒiΧσΙλεLον om BCT (quod ίη apparatu excidit) 53, 14 τ~ς om. BCT 57, 20 καΙ ante Καπ­ παSόΚΊ)ν om. BCT 58, 4 ΨεύσΤΊ)ς καt om. BCT 61, 16 τούτοu om. BCT 63, 18 κατιΧ ante τιΧ om. BCT 66, ι τοu κακοu om. BCT 68, 4 έξαΙφνΊ)ς om. BCT 74, 10 α.μφοτέ­ ραLς Se ύποτεταγμένΊ)ν om. BCT 75, 8 α.λΊ)θLνοU om. BCT 90, 11 γιΧρ om. BCT 104, 15 Τcf> πατρΙ om. BCT 112, 16 ~σταL om. BCT 115,8 τοuτον om. BCT. ίη iis partibus, ubi Β ηοη exstat: 188, 12 verba καt τούτφ usque ad σuναρπcX­ ζων om. CT 200, 3 ποσcXΚLς έπανέλαβε om. CT. ex vitiis, quae codicibus BCT communia sunt, haec notare satis habeo: νοΙ Ι ρ. 38, 18 κα.κείνος] έκείνος BCT 43, 5 λαβο­ μένοu] λαβόμενος BCT 45, 2 τοu ψεύSοuς] το ψεuSος BCT 45, 10 γενΊ)σομένοuς] γενομένοuς BCT 48, 19 ΚΟLναίς] κεναίς Gregorii

ΝΥsseώ

Opera

ΙΙ

3

PROLEGOMENA

PROLEGOMENA

BCT 49,9 τόπον] τρόπον BCT postea τόπον corr. Β 52, 20 τοσοατον] τοσούτων BCT 54, 5 8ιερρoιΨΦ8Ίjσε] έρροι­ ψώ8Ίjσε BCT 56, 6 τοα βΙου σπoυ8~ν] σπoυ8~ν τοα βΙου BCT 57, 10 οό8ε] οό BCT 58, 3 δμως] δλως BCT 59, 6 το ante πρότερον add. BCT 60, 3 εΙπεν] ε~ πως BCT 60, 19 ύπερβεβλΊjκένΟΙL] ύπερβεβΊjκένOΙΙ BCT 63, 25 εόθΊJνoυμένΊJν] εόθυνoμένΊJν BCT 86, 20 άσοιφεΙοις] άσεβεΙοις BCT 107, 3 ύπερέχοντι] ύπάρχονη BCT corr. postea C 105, 27 oιΙσθΊJηκ~ς] oιΙσθΊJτ~ς BCT 113, 24 θεωρούμενον] χεφοιγωγοομενον BCT. Maxime distinguuntur codices BCT magno hiatu νοl. Ι ρ. 40, 4-8, ubi haec verba omittunt: άφ' οδ γαρ μετ­

praebet (cf. ρ. XXVII), quod cum recensione Φ magis conspirat. hac tabuIa inspecta intelleges codices VL et Τ per libros ιν -ΧΙΙ saepe ad eundem fontem redire. Vol. 11 61, 8 γεγενν~σθoιι] γεγεν~σθoιι VLT 64, 5 έφοιρμόσουσι] έφοιρμόσωσι VLT 66, 7 μ~ η] μ~τε VLT 66,9 ποιρεχομένων] ποιροι8εχομένων VLT 71, 23 άποιρνου­ μένους] οόχ άρνουμένους VLT 73, 19 εΙ] η VLT 87, 18 εύρΙσΚΊJΤoιι] εύρΙσκετοιι VLT 112, 21 οό8ε] οό8εν VLT 112, 21 8ιάνοιοι τ~ν] 8. η τ~ν VLT 138, 5 βλέποι] βλέπει VLT 148, 13 ύμας] ~μας LT 156, 26 μετoιτιθείσΊJς] μετοιτεθεΙς VL Τ 180, 7 πιστεύΊJΤoιι] πιστεύετοιι VLΤ ((λν om.) 183,4 προχείρου] προτέρου VLT 185,18 το] τCj) VLT 187, 8 80ξάση] 80ξάσει VLT 190, 12 κοιΙ ό] κ(λν VLT 191, 20 έκβάλλειν] έκβoιλε~ν VLT 193, 23 μετα] κοιτα VLT 194, 2 τοα ante έν οιότη add. VLT 203, 1 8ιoισΊJμ oιΙν η] 8ιoισΊjμoιΙνει VLΤ 203, 21 υίος] κύριος VLΤ eqs. SinguIa verba Τ cum VL onIittit his locis: νοl. 11 61, 11 verba οό usque ad 12 τελειωθε~σoιν om. VLT 65, 21 8ε om. VLT 65,25 το alt. om. VLT 69, 17 γΙνετοιι πρωτος om. VLT 70, 4 φΊJσΙ om. VLT 138,23 Ι8Ιου om. VLT 180, 6 (λν om. VLT 183, 17 άπ080θεtς om. VLT 191, 26 το ante βούλεσθοιι om. VLT 193, 7 τε om. VLT 195, 25 ποιντt 8~λόν έση xoιt om. VLΤ eqs. Illud exempIar, un.de Τ vel potius (Υ) libros ιν -ΧΙ Ι repetivit, codici V similior erat quam Laurentiano, quod his Iocis intellegitur. V et Τ inde a Iibro ιν haec vitia soli exhibent: νοΙ 11 ρ. 53, 16 άνεΙ8εον] ά'Ι8ιον ντ 53, 18 ~ν] ~ ντ 53, 21 πρoκε~σθoιι] πρoσκε~σθoιι VL 54, 7 8ιεξ Ι η] 8ιεξ~ει ντ 57, 11 ύπoλισθ~σoιντoι] ύπoλισθ~­ σοιντοις ντ 57, 15 μοιθων ΚΊJρυσσόμενoν] ΚΊJρυσσόμενoν μοιθων ντ 79, 2 λΙχνοι] λύχνοι ντ 107, 1 τ~ς πέτρου] τ~ς τοα πέτρου ντ 140, 1 συμμετελθoύσΊJς] μετελθoύσΊJς ντ 153, 19 ύμας] ~μας ντ 181, 1 πάντως συνυποικούετοιι] συν­ υποικοueτοιι πάντως ντ 181, 7 τον λόγον] τCj) λόγ το\ πα'θ ος cum co. d Μ onac. ) 6 ο, 3 εκτος ,\ , ~, "λ' στροφΊ)ς τον σκοπον εκκα uπτοντας.

έν

"

~'" ,, (, o~α τοuτοu νΟΊ)σωσι. παρα β ο λ"Ί)ν καΙ. σκοτεινον λογον, ΡΊ)σεΙζ

παροι.-

φρoν~σεως γιΧρ ε!να~ λ6γοuς, φΊ)σΙ,

~σωθεν,

' αμποuσα κoσμCι>

ΤOόΤCι> τCj) β~βλΙCι> τ~ν του λ6γοu στρoφ~ν ύποτωεται, tvζX

,

εκ προπαωεuσεως γενέ-

'Υθ'" ει οuτως

έπεL οον οό8εν τCj) πρoχεΙρCι> τ~ς λέξεως ~πεστι

κάλλος (ΠiΧσα γάρ, φΊ)σΙν, ~ 8όξα της θuγατρος του βασ~-

, επι " των ~ "λλ ων μα θ' ' t: τ~ς κοινΊ)ν α Ί)ματων σUνΊ), θ ε~αν προτα ~xct> των συλλαβων Ίoυ~α'~κως πρoσκαθ~μενoς;

Cfp'

τως εΙς τ~ν ατελεόΤ1)τον προϊόντας αρχ~ν, τούς πτωχούς

ου ~oκεί ξεν~σμoν έμπo~είν τη ακοη των έπ~στατ~κωτέρων

τcj> πνεόμαη, δ>ν κτ~μα ~ των ουρανων εση βασ~λεία, καθ­

~ σόνταξις' Έαν ά.ναγγείλω δμίν τα καθ' ~μέραν γινόμενα,

ό κόρ~oς, ()ς εσην ~ σοφία, ~~α του ευαγγελΙου κατ­

κόρ~oς ~κησέ με; ~ς έαν μ~ ά.ναγγεΙλη τα καθ' ~μέραν

επαγγέλλεται' τo~oότoυς καΙ τούς ~υνάστας επ~γ~νώσκoμεν

ως

15 τους κατα των παθων ~υναστεόOντας, τούς μ~ ~oυλoυμένoυς

577 Μ. γ~νόμενα, κατα το ακόλουθον καΙ το έκτίσθα~ πάντως αρ34 ν~σετα~. ό γαρ ειπων ()τ~ έαν αναγγεΙλω, έκτΙσθ1)ν, ~έ~ωκε

τη ~υναστεΙζf τ~ς ιΧμαρτΙας, ot καθάπερ ~έλτct> ηνι τcj>

νοείν κατα το σιωπώμενον ()η ουκ έκτΙσθ1)ν, έαν μ~ αναγ­

31 t~Lct> βίct> τ~ν ~~κα~oσόν1)ν εγγράφoυσ~ν.

06τως καΙ ~ επαι­

γείλω.

ΚόΡLOς ~κησέ με, φ1)σίν, ά.ρχ~ν ό~ων αυτου εις

νετ~ τυραννΙς τη συμμαΧΙζf της σοφΙας τ~ν των παθων

~ργα αυτου, προ του αιωνος έθεμελΙωσέ με έν αρχη, προ

~1)μoκρατΙαν εΙς τ~ν του νου

μετασκευάσασα

του τ~ν γ~ν πoι~σαι, προ του τας αβόσσους πo~~σα~, προ

20 ~Oυλαγωγεί τα κακως εΙς έλευθερΙαν αφ1)ν~άζOντα, πάντα τα

20 του προελθείν τας Π1Jγας των δ~άτων, προ του ~Ρ1) έ~ρα­

μοναρχΙαν

σωμαηκά τε καΙ γ~'~να λέγω φΡOν~ματα.

CH

γαρ σαρξ επ~θυ­

μεί κατα του πνεόματος, καΙ τη αρχη τ~ς Ψυχ~ς έπανΙστατα~. ,

ταυΤ1) ς

';'

ουν

Ν

κρατει

'"

1'1) ς

Ν

γ1)ς

(.

ο

Ν

τo~oυτoς

,

τυραννος,

&ρχων έτάχθ1) κατα τ~ν πρώΤ1)ν κτίσ~ν δπο του

.";"

Ύ)ς

λόγου.

ΙΙ

sqq Matth 5, 3 16-17 Rom6. 6 18-19cfPlotinEnnIV 4. 17 talia 21 Gal 5. 17 24 πρώτην κτΙσLν i.e. spiritualem qualem Philo et Platonici docuerunt

VLACTS Ι 8LΚIΧLώμlχτος: 8LκιχΙων ιχύτος L έιχuτης: lΧύτης VLS 2 κlχΙ om S 3 -4 δΤL γαρ: δL .. ιχρ L 4 λελογLσμένος: λογLσμος VL &νεξετάστως: &νεξ ... ως cet om L 5 προσ8έχεΤIΧL: προσ8εL ... cet οιη L 6 έκεΙνης om ίn lac L την om V 7 πlΧρ' lΧύτης om ίn lac L &νάγκη πασlΧ: &νσάσlΧ L (sic) 8 &φlχνηνlΧL L &νlΧ ίn margine adscriptum &ποφηνlΧL V πονηρών V 9 έν βlχσLλεΙιt: έν βlΧ ... IΧL L cet om 8uνιχστεuσάντων VCS ΙΙ ΠΡΟL6ντιχς sscr ο L 13 8Lck om ACS v 14 κlΧτεπlΧγγελ (sic) post 8uνάστιχς iterat L 15 80υλουμένους ο ίn fine eras V 19 μετlΧσκευάζlΧσlΧ L σ ut vid super ζ sscr 23 γης: ψuχης V 24 έτάθη L post ΚΤLσLν ίn fine lineae δ add L

σθ~να~, προ ~ε πάντων βουνων γεννq. με.

τΙς

~ καιν~

τ~ς κατασκευ~ς του κτίσματος το ότου τάξις; πρωτον κτί­ ζετα~,

καΙ

μετα

τουτο

θεμελ~oυται,

καΙ

τότε

γεννα.ται.

Kύρ~oς επο(1)σε, φΎ)σί, χώρας καΙ αo~κ~τoυς καΙ &κρα οΙκοό-

35 μενα τ~ς δπ' ουρανόν.

ποίον κόριον λέγε~ ΠO~Ύ)την χώριχι;

7 Ρτον 8, 21 a 10 ΙΙ Cor 3, 6 17-21~Prov 8,22-25

24 Prov 8,26

μετα ΤΟLlΧύτης: με ... lΧύτης cet om L 3 έΠLφIΧLνο­ μένης: έπεL ... νης cet om L 4 εΙκ6ς om ίn lac L 8 έξ IχΙώνος: έξ &ρχης V 10 Lοu8ΙΧLκών σuλλιχβών προσκ. VL (σuλλιχβών om sed

VLACTS 2

ίn marg add L) ~ΚΤLσέ με usque 17 φησΙν om Α

ΠΡOκlΧθ~μενOς Α 12 ~μLν V 13 verba κύΡLος ad 14 γLν6μενιχ homoeoteleuto exciderunt ίn L 19 verba προ του τας &βύσσοuς ΠΟLησlΧL om V 21 π~ντω~ν βo~νών: πάν-:ων β . ; . ,ών cet om ~ 21 -22 ΚIΧLνη ,ΚIΧΤIΧ­ σκεuη του ΚΤLσμlχτος τουτου XIΧL τlχξLς VL (XIΧL om L) 24 XIΧL ante &ΟLκ~τους om AS v (cf autem Ρτον 8, 26) 25 ΚΙΧ/. post χώρlΧς add Α

16

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. Ι (LIB. ΠΙ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

αο ικ~τoυ

xιxL· ο[κουμέν'Υ)ς;

πάντως

δτι

τον

καL

τ~ν

35-40

17

θερμότητι ~ τφ καθ' ύπεpβoλ~ν αφεστάναι aLa τ~ν καθ'

σοφ(ocν ΠΟL~σαντC(· έκ Ύιχρ του cχ.ύΤOϊ) προσώπου κέ ο

κα θ' ως

,

έπιθυμίαις αύτοu' Έν8ύσασθε τον καιν ον &νθρωπον τον κατιΧ

~ α~ρεσις βούλεται, 8ιιΧ το προκατεσκευιΧσθαι τ~ς λoιπ~ς

θεον κτισθέντα, και Ε'ί τις έν Χριστι{), φΎjσί, καιν~ κτίσις,

κτίσεως πρωτ6τοκος λέγεται, ού συμφωνεί τo~ς πα.ρ' ιΧύτων

5 τιΧ

&ρχα~α παρ~λθεν,

ί8ου γέγονε τιΧ πιΧντα καινιΧ'

εΙς·

5 περι τοϊ) μονογενοuς θεοϊ) κατα.σκευαζομένοις το ~νoμα.

54 κατ' &ρχιΧς καΙ το μετιΧ ταUτα.

τ6τε λαβων

xouv &πο

τ~ς γ~ς τον &νθρωπον ~πλασε, πιΧλιν λαβων τον έκ τ~ς παρθενίας

xouv

ούχ ιΧπλως τον &νθρωπον ~πλασεν,

57

θ" I~" "λλ' εον λεγουσιν, τουτου οε τα. α α. παντα..

'" μOνOγενΎj

ω",

τοίνυν λ6γιμ κτισθ~ναι τον υΙον 80γματίζοντες πατέρα. τοϊ)

&λλ'

10 έαυτι{) περιέπλασε' τ6τε ~κτισε, μετιΧ ταuτα έκτίσθΎj' τ6τε

ού

γαρ τοuτ6 φα.σιν, 8τι πα.ριΧ τοϊ) πατρος δμοίως 8 τε υΙος , παντα , " 'λλ'α πο ιLΎj μα μεν ' 'του ' ' πατρος " τον και, τα εγενετο, α

γιΧρ καΙ δ αύτος τ~ς &νθρωπινΎjς φύσεως ΠOΙΎjτ~ς καΙ το

10

ι ΚΤLσμα.τος

~ τον

θ' εον

""

"ζ ουσι, ονομα

'"

τιμ

λ'ογιμ

αυτιμ

, παντως

δ λ6γος σιΧρκα έπο ΙΎj σε, μετιΧ ταuτα δ λ6γος σιΧρξ έγένετο,

πα.ρα τοϊ) μονογενοuς θεοϊ) τα πιΧντα κατεσκευιΧσθαι λέ-

~να μετασκευιΧση προς πνεuμα τ~ν ~μετέραν σιΧρκα 8ιιΧ τοϊ)

γοντες

συμμετασχε~ν ~μ~ν σαρκ6ς τε και α~ματoς. τ~ς

καιν~ς

έν Χριστι{)

κτίσεως,

~ς αύτος

ταύΤΎjς τοίνυν 15

δ γιΧρ &λΎjθως μoνoγεν~ς &8ελφους ούκ ~χει.

640 Μ .

λέγεται θεος και &νθρωπος, υΙος θεοϊ) και υΙος &νθρώπου,

μoρφ~ [γιΧρ] θεοϊ) καΙ μoρφ~ 80ύλου, τιΧ μεν κατιΧ τ~ν ύπερέ-

tJv,

,

,

'"

έ

αυτου

,

'λλ'

γεγενΎjμ νων, ...."

Ι

tv

,

"

,

,

α

α

,

αμφο-

"" '" 'ι:>' του ιοιου

,Ι'" ΠΡOσΎjγOριαν ΠOΙOυσΎjς. ει γαρ

θ

λου ον

,

( '" "ζ "" αυτιμ'" ονομα εται, τιμ

,

κυριως

,

, cο

των παΤΎjΡ

'λλ' α α. παΤΎjΡ

λ'ογιμ παντως , ' ' 'Ι:>' , και' 'των ιοιων κτισμα-

,

μOνOγενΎjς

,

θ"

εος,

ι'

ου πρωτοτοκος κυΡLως ονο-

' c "ακυρον κα.τα. " παντα και"λ ,. μασ θ Ύjσεται, ως παρε κουσαν eLVIΧL

20

πως

&ν τις ε'ίΎj μoνoγεν~ς έν &8ελφοίς &ριθμούμενος; &λλ' ώς

~

οι

κτισματος ο επι παντων θ" εος ου πρωτοτοκος,

ού κατιΧ τ~ν προαιώνιον {)παρξιν έφαρμ6ζεται τι{) υΙι{) το 20 πρωτ6τοκον, ~ τοϊ) μονογενοuς ΠΡOσΎjγoρια 8ιαμαρτύρεται.

'"

των

'"

'"

έ

ποιουμένων, ~να καΙ νεκρων καΙ ζώντων κυριεύση και 8λον

8τι γιΧρ

,

τ ρων προς τα κτισματα σχεσεως ΤΎjν αυΤΎjν κατα το ακο-

εΙς ζω~ν γεννωμένων και των 8ι' &ναστιΧσεως νεκρων ζωο­

55 8ιιΧ τ~ς έν έαυτι{) &παρχ~ς συναγιιΧση το φύραμα.

,

πρωτοτοκον

πατερα κυριωτερον αυτον ονομασουσι, ΤΎjς αυΤΎjς επ

καθΎjγ~σατO,

15 πρωτ6τοκος &νOμιΧσθΎj, πιΧντων &παρχ~ γεν6μενος καΙ των

,

ου

,

Ν

Ι,

"

\

Ν

Ν'

(

ι

του πρωτοτοκου ΤΎjν ΠΡOσΎjγOρια.ν, επι ΤΎjς αφεΤΙΚΎjς εννοια.ς

χώρα.ν ούκ ~χoυσα.ν.

'Αλλ' έπανιτέον προς τους τη θείCf γενν~σει το πιΧθος

58

συνιΧπτοντας και 8ια τοuτο &παρνουμένους το &λΎjθως γεν-

,

'" ι "ινα μΎj "θ' νΎj Ύjναι τον κυριον, πα ος νOΎjσωσι.

θ

"

το γαρ

λ'εγειν,

γεν6μενος, ο{)τω καΙ μoνoγεν~ς θεος &ν πρωτ6τοκος πιΧσΎjς

συνέζευκται πιΧντως τη γενν~σει το πιΧθος, και 8ια τοuτο χρ~ναι τ~ς κατα τ~ν γέννΎjσιν ύπoλ~Ψεως

κτίσεως γίνεται, μoνoγεν~ς μεν δ &ν έν τι{) πατρcrιμ κ6λπιμ,

αλλΟΤΡLως

25 χουσαν φύσιν

ι

Co13. 9

14

τιΧ 8ε κατιΧ τ~ν φιλιΧνθρωπον οίκονομίαν

3 Eph 4,24 15 Ι Cor 15. 20

VLATS 3

4 ΙΙ Cor 5.17 7 Gen 2. 7 ΙΙ J oh ι. 18 Rom ιι. 16 17 Rom 14. 9

&νθρωπον καΙ ν 4 φΊ)σΙ om VLT 5 τOC πάντα om v 9 παρθενΙας: παρθένου νΑ 8 πάλLν - 10 περιέπλασε om Α 12 μ~ μετασκευάσΊ) sed postea με erasum ν 13 σαρκός τε: σαρκόΤΊ)τος V 14 δ ante αότος add V 19 τοα υιοα ν 21 γOCρ addidi ουν add S e coniectura cf 24 μoρφ~ γOCρ θεοα VLAT V γOCρ om S huc ex v 21 clelapsll111 videtur 24-25 ύπάρχουσαν v 27 δ om S v

25 8τι

,

θ ους

ι

11 exeLV

~, οιαμενοι

,c,

"θ

τον υιον οιεσ αι.,

'θ'" το ειον,

Ν' τοις μεν

'"

c,' θ "1: ' ως αν κα αρως ε~ω πα'1: ' "ισως ευε~απα.ΤΎjΤOις

" αν

τινα λ6γον ~χειν 8oκoίΎj, τo~ς 8ε πεπα.ι8ευμένοις τα θεία 25 cf Ρ 52, 15

VLA TS

2 και ante γενόμενος om L 6 φΊ)σιν v 7 και τOC: κατOC νΑ sed και τOC corr Α ead man 9 τοΙνυν : τινι Α 12 γενομένων ν 13 όνομάσουσι Harder: όνομάζουσι cf 18-19 το'!:ς αότο'!:ς Α 19 καΙ om L 23 άπαρνουμένους: οόκ άρνουμένους VLT άρνου-

μένους Α

25 πάντων v

C

72

59 μυστ~ρια πρ6χειρος εκ των δμολογουμένων δ gλεγχος. τΙς γαρ ούκ olaev, δτι ~ γέννΎ)σις ~μας εις τ~ν άλΎ)­ θιν~ν τε και μακαρΙαν άνάγει ζω~ν, ούχ ~ αύτ~

οδσα

σαν.

ρόσις

και

μεταβoλ~

και

~

κατ'

όλΙγον

πρός

τε­

63 ούθέτερον εν ήμίν άπαθως ενεργείται.

~ οδν άμφ6τερα

τ~ς θεΙας φόσεως χωριζέτωσαν, τ~ν κτΙσιν τε και τ~ν 5 γέννΎ)σιν,

~να aι' έκατέρων τί}> θεί}> τ~ν άπάθειαν φυλά"θ'λ ' εις " τον μονογενΎ)~" ~ και κα ο ου ΤΎ)ν πιστιν εκ του

λεΙωσιν αί5ξΎ)σις καΙ δσα &.λλα περΙ ταόΤΎ)ν θεωρείται τ~ν γέννΎ)σιν' ~ ae έτέρα εκ του θεου καΙ ούράνιος καΙ, καθώς

a6γματος αύτων εκβαλλέτωσαν, ώς &ν gξω πάθους δ πατ~ρ

φΎ)σΙ που τό εύαγγέλιον, &.νωθεν είναι πεπιστευμένΎ), ~τις

φυλάσσοιτο, μ~τε κάμνων εν τί}> κτΙζειν μ~τε εν τί}> γενναν

τα σαρκός καΙ τα α~μαΤOς ού παραaέχεται πάθΎ); ~ τολ-

μολυν6μενος·

auO τό ~τερoν άπoφ~νασθαι, ~

60 μ~ είναι τ~ν &.νωθεν γέννΎ)σιν ~ aια πάθους είναι. μ~ν καΙ είναι συντLθενται και τό πάθος επ' εδρΙσκουσιν.

άλλα

αύτ~ς ούχ

10 ρουσι

15 &.ϋλος.

ούκουν ού πα σα γέννΎ)σις τί}> πάθει συμπέ­

τΙς οδν ή άνάγΚΎ) τα τ~ς σαρκός ~aLΙX τη άΚΎ)ράτcr

παρα τ~ς

15 aια

βραχέων

κάτω γέννΎ)σιν τη άσχ~μoνι φυσιολογLCf τ~ς πατρικ~ς οικει6-

άλλα

61 ΤΎ)τος τόν υίόν άποκλεΙειν; ει γαρ και εφ' ήμων γένν'ησις 20 εμπαθως, ή

ή

μεν aια σαρκός

aυνάμεως,

μΎ)aε περι του

&.λλου

μαι

τόν

Εύν6μιον.

λέξω ae συντεμων εν όλΙγcr τ~ν φλυοφΙαν αύτου, πασαν θρωποι

άλλ'

θεΙας

πρός τουτον τόν λ6γον συνΎ)γορουντά

του υίου γενν~σει προστρΙβεσθαι καΙ aLcX του κωμcraείν τ~ν

μεν έκατέρας καθΎ)γείται ζω~ς,

~ ει τό ~τερoν άπαθως ενεργείσθαι συγχω-

641 Μ. ζυγομαχεΙτωσαν' ει γαρ κτίζει aLXΙX π6νου καΙ {)λΎ)ς, καΙ 64 yevvFf πάντως aLXΙX π6νου καΙ Ρόσεως. gχω ae πάλιν και

φυκεν, άλλ' εμπαθ~ς μεν ή δλ!.κ~, καθαρα ae πάθους ή

25

ει γαρ πρός τα ήμέτερα τό θείον κρΙνουσιν, οί5τε

1: ~ωσι,

10 μΎ)σάτωσαν οί εναντΙο!. των

62

73

γενναν τόν θεόν οί5τε κτίζειν δμoλoγ~σoυσι' τοότων γαρ

τη έξ αίμάτων και θελ~ματoς σαρκός συνισταμένYJ, εν ~ 5 και

59-66

IJIB. ΠΙ ΤΟΜ. Π (LIB. ιν MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

ού

τό

επι.aραμων τας

είaος

{)λας

μ6νον

τ~ν

aιάνοιαν

ήμίν

δτι

οί

&. ν­

κατασκευάζουσι.ν,

επιτεχνωνται

τη

()λYJ'

α{)ΤΎ) των παρ' αύτου ΡΎ)θέντων aια πoλλ~ς φλυαρΙας εστΙν

"" , 65 Ύ)( σιανοια.

, .ουν " ,εν

ει

~,

ΤYJ

κατω

,

γεννΎ)σει

'λλ

συ

Ύ)

Ψ

ιν

,

και

ae πνευματικ~ καθαρως, και ούκ &.ν τις άντ­

20 aιάπλασιν εννοων άπαγορεόει aια τουτο τ~ν καθαραν 'τ~ς

εΙποι τί}> λ6γcr των καΙ δπωσουν εν Χριστι.ανοίς άριθμου­

γενν~σεως gvvoLΙXV, άκολοόθως κατα τόν αδτου λ6γον τ~ς

μένων, πως ~σΤLν έπΙ τ~ς &ΚΎ)ρ&του φόσεως γέννΎ)σLν έννo~­

ε'ίaει μ~ aυναμένΎ)ς, άπαγορευέτω aLcX τουτο καΙ aΎ)­

. 'Έτι ae και τουτο τοίς εΙρΎ)μένοις προσεξετάσωμεν.

ει

aLcX τό περι τ~ν σάρκα πάθος άπιστουσι τη άπαθεΙCf τ~ς θεΙας γενν~σεως,

εκ

των

αύτων

δποaει γμάτων,

των

μιουργόν είναι τόν

ι, Ι3

8

Joh 3,

3 et 3, 7

2 ~ ante γ~ννησις add Α ΘΧ corr ut vid,orn VLTS v 3 μακαρΙαν: θεΙαν Τ 5 ~ ante μεταβολη add VLT 5-6 προς τελεΙωσιν αί5ξησις: προστελεΙωσις (orn cet) v 8 που orn v 9 και τα α~ματoς: και orn Τ τα orn v Ι2 έπ' orn V Ι5 τ~ς orn v 18 εΙ γαρ Α: εΙ ~ε S v εΊ γε VLT Ι9 έτ~ρας V 20 έμπαθους v καθαρας v 2 Ι και sscr Α orn v όποσουν V 26 θεΙας orn ντ 27 μη~ε scripsi: μήτε libri v ~ημLOυργεϊν: ~ημιoυργoν v άπαθ~ v τον θεον post ~'ημιoυργεϊν collocat Α

VLATS

ο'ίεσθαι.

ει

ae μ~ βοόλεται

25 κατα τό άνθρώπινον τ~ς aυνάμεως μέτρον επι του θεου

εν

τ~ν κτΙσιν νοείν, μΎ)aε τ~ν θεΙαν γέννΎ)σιν εκ των άνθρωπΙνων

ήμίν λέγω, μΎ)aε a'ημιουργείν άπαθως τόν θεόν πιστευέτω-

4 Joh

πατέρα

aιαβαλλέτω.

66

Ώς

a' &ν μαλλον αύτου τό άκριβές τε καΙ περιεσκεμμένον

VLA TS 3 άπαθως ένεργεΤΤαL: ένεργεϊται ~Ιχα πόνου και {)λης v cf Par ubi ίn rnarg adicitnr 'ornissurn erat ίn gIaeco: sine labore et rnateria' (cf ιι) 7 έκβαλλ~τωσαν correxi: έκβαλ~τωσαν libri v cf 4 et ι ι 8 verba μήτε κάμνων έν ΤCJ) κτΙζειν O1n S v 9 εΙ: εΙς v ΙΟ περΙ τ~ς θ. ~. V μήτε VAS Ι2 ρεύσεως S cf 72, 5 Ι4 λ~γω S ι8 παρ' αότων v Ι9 η οδν VLT γεννήσει καΙ συλλήψειν 2Ι αύτου (αuτουs): αυτονΑ 23 καΙ ante ~ια add V 24 είναι post οΊεσθαι collocat S 27 ~ιαβαλέτω V v 28 έπεσ­ κεμμ~νoν V

74 έν

τοίς

ποιρ

)

λεγομενοις

Ν Τ'Υ)ς

,

Ψ

κοιτοιστοιΙ'Υ),

μικρ6ν

,

κοιΙ

πάσχοντοι

κοιι"

ι φυσεως,

,

οισ

θ

'Ι

( υ

κοινωνείν , σωμοιτων

.εκ

λ ων Ν

' τοις

~ μ ιου ργ "ιοις Ο'Υ)

εκτι'θ ετοιι.

ο

Ν ,''-'Ι

Ν

LOLOQ

σκοπου, ΤΟLς οιει. κοιτοι το "'"

, ) λ' ρισκομενοις επιπ οινωμενος.

των

συμ

"

γενν'Υ)κ6τοι το κοι.νΟν τ~ς ούσΙοις,

τ~ν

κτΙσι.ν τ πεποι.'Υ)κ6τι ποι.εϊ:ν όμοοόσιον, ε'~περ το ποι.ουν κοιΙ

70 ζετοιι.

ούκουν

gXSLV &λλ~λoις κοιτα. τ~ν φόσι.ν όρΙ31.' &ν κοιτοισκευάζει. δ βοόλετοιι, 3ια. τοότων

άνοιτρέπεΎ. το σπου3οιζ6μενον, ίσχυροτέροιν τη ποιρ' έοιυτου

Ν

μάχη ποιων τ~ν του "όμοουσΙου

β' οιν ποιρευ-

'"

Η

36ξοιν.

εί γα.ρ ~ μεν

gx ηνος γένν'Υ)σις τ~ν του γεγενν'Υ)κ6τος ούσΙοιν έν τ γεν­

'Ν'" το ποιουν κοιι ποισχον εν τοι.ς

ν'Y)θέντ~ 3εΙκνυσιν, ~ 3ε τεχνι.κ~ .κoιτoισκευ~ 3ι' ένεργεΙοις 10 τε κοιΙ πάθους άποτελουμέν'Υ) κοιτα. τον τοότου λ6γον είς

ο!3ε 3ι' &κριβεΙοις έν τη των ~ντων φόσει όριΧν τ~ν &λ~­

κοινωνΙοιν ούσΙοις &γει το ποιουν τε κοιΙ το γιν6μενον, γε­

"-' "-" μετοιοιοοντος

, ουσιοις,

Ν'

Τ'Υ)ς

N~"

του οε μετεχοντος.

γενν~σθoιι τον κόρι.ον πολλαχη των ί3Ιων συγγροιμμάτων ό

θειοιν, &στε χωρΙζειν τ~ς ούσΙοις τον μετοι3ι36ντοι κοιΙ τον

, μετεχοντοι

, (εοιυτου....~, εφ οιχοι

"'λλ'

κοιι

οι

ον

ι

,

~,,'

Ν

Τ'Υ)ς

ουσιοις

"

" , μετεχομενον

οους ετερος ποιντως εστι ποιροι το

μεν ον,

ώς 3είν πρ6τερον

( 6

έφ'

(,

,~,

~

εΙνοιι

"

(, λ β' \ "-' ο γοιρ μετοι οιμ οινων ΎJ μετοιοι-

(, λ εγειν τουτων εκοιτερον. ,

, 01.00~ "-"

τε

κοιι

71

"

ουτω

λ'

15 τ~ν συνάφειοιν.

,

λ'

,ι

'λ'

επιγε οιστως εκπτυσοις τον

, σοφος

, ουκ

ογον

Ν' 1:'" -r τεχνΙτου πpώΤΎJν

,

γενεσ

θ

,ι,

αι

και

ουτω

'" ,

οια

Ι

"'λλ

ταυΤΎJς

τα

α

α,

~

ταυτα

,

,

και

'

γραφον

, '" ,

,

ενοεικνυται.

,

και ου

,

μονος

,ι

λ'

εν τουτιμ πεπ αν"t)ται

κατα την άτοπΙαν τοϊ> ~6γματoς δ Eύν6μ~oς, άλλ' ~στι καΙ 10 εν τo~ς Θεογνώστιμ πεπον"t)μένοις το 'ίσον εύpε~ν, 8ς φ"t)σι

τον θεον βουλ6μενον τ6~ε το παν κατασκευ!ι.σαι πρωτον τον

υΙον οί6ν τινα καν6να τ~ς ~"t)μ~ουργΙας πpoϋπoστ~σασθαι, oύ~ε εκε~νoς συν~~ων εν τφ λ6γιμ το Γ1τοπον, 8τ~ το μη έαυτοϊ> χ!ι.ρ~ν, άλλα ~~' Γ1λλο τ~ γ~ν6μενoν άημ6τερ6ν εστ~ 15 π!ι.ντως τοϊ> ~L'

γΙνεταL, ώς το γεωργικον εργαλεϊον τ~ς

8

ζω~ς χ!ι.ριν εΠLΤΎJ~εόOμεν, ού μην επΙσΎJς τιματαL τη ζωη

122

καΙ το Γ1ροτρον.

ο{)τω τοΙνυν καΙ εΙ ~Lα τον κ6σμον

κόΡLος, καΙ ούχΙ ~L' εκεϊνον τα π!ι.ντιχ, προτιμ6τερα

δ

&'1 ε~Ί)

τοϊ> κυρΙου τα π!ι.ντα ων χ!ι.ριν εκεϊνον γενέσθα~ λέγoυσ~. 20 τοuτο καΙ

VUv

~~α τοϊ> λ6γου κιχτασκευ!ι.ζουσL, ~ι' ων άμεσΙ-

664 Μ. τευτον ~χεLν τον υΙον την προς τον κτΙσαντα καΙ πεπoLΎJκ6τα σχέσLν ~LϊσχυρΙζoνταL. 'Αλλα

123

φLλανθρωπεόεταL

oύ~ενΙ των

~L'

25 συγκρΙνεσθαL.

εχθροΙ τφ

ύπολΟΙΠΟLς

αύτ~ς καΙ μετ' ΤΟLαuτα

κυρΙιμ,

κατασκευ!ι.ζεταL.

τοϊς

~L'

ων

καΙ

φ"t)σLν

αύτ~ν γενομένων

~ωροφοροuσLν

οΙ

περιφανέστερον

τ~ς

~

, τα''''' ~ ~ 5 προς οενορα τοις

άλΎJθεΙας

βλασφ"t)μΙα

τΙ γ!ι.ρ, εΙπέ μοι, των ύπολοΙπων, 8σα

'" ,~ ου προς τα πτ"t)να τοις

ζ' ιμοις,

χερ-

σαΙΟLς, οό προς τα νΎJκτα τοίς τετρ!ι.ποσLν, ού προς τα

περι

τοϊ> μονογενοuς νoε~ν ~ τοϊ> άμεσιτεότου λέξις τον λογο-

12 1

93

124

λογLκα τοϊς άλ6γΟLς.

καΙ τΙ Γ1ν ΤLς περΙ των καθ' ~καστoν

, ~ 'β 01., οεLκνυς '" \"ΟΤL ταυτον " "εσην εφ "ι, ~ λεγων ΟLαΤΡL εκαστου των εν τη κτΙσεL θεωρουμένων εΙπεϊν,· 8περ ώς εξαΙρετον τφ 10 μονογενεϊ ΠΡOσερρΙφΎJ, το προς μΎJ~εν των μετ' αύτον καΙ

~L' αύτοϊ> γεγενΎJμένων την σόγΚΡLσLν ~χεLν; φανερον γ!ι.ρ

εσΤLν 8τι. παν, 8περ &ν εφ' έαυτοϊ> νo~σης, άσόγΚΡLτ6ν εστι. τφ παντΙ τε καΙ τοϊς καθ' ~καστoν' καΙ 8περ επι τοϊ> τυ­ χ6ντος

κτΙσματος

άλΎJθως

~σην

είπείν

ώς

Ικαν6ν

εσΤL,

15 τοuτο κιχΙ α~ταρκες εΙς τιμην καΙ ~6ξαν τφ μονογενεϊ θεφ

125 παρα των εχθρων τ~ς άλ"t)θεΙας άπ?κλΎJροUταL.

καΙ τοι-

ιχuτα κατασκευ!ι.σας π!ι.λLν εν τοίς ύπολοΙποις ταίς ~ια­ κένοις

αύτον

,

άποσεμνόνει

'λλ' α

προσεLπων'

," αν

ι ως

ημαϊς,

μΎJ

κόριον

'β' ευσε ΎJς

ης

καΙ

μoνoγεν~

""

1:" οLα

οLανΟLα

~ των

20 όνομ!ι.των τοότων τοϊς άΚΎJΚ06σLν εγγένΟLΤΟ, εύθύς κατα-

,

,

~,

μLγνυσL τοις

λέξις.

&τε

σΙας

έτέριμ

πoόσΎJς'

126 σιχντος Ι'β υ ρεως'

,

ευσΎJμOτεΡOΙς τα

~~,

φ"t)σΙ,

ΤLνΙ

ι, ως εν

ασφΎJμα.

μ~τε

χώραν

μoνoγεν~ς ενεργεΙας

βλ'

γ!ι.ρ'

ΚOLν~ς

τ~ς

εΙς

ΎJ

ι!

γεννΎJθεΙσΎJς

μ~τε

τ~ς

c

οε ουτως ΎJ

ΚΟLνωνΙιχ.ν

Ι:' ~ oΎJμΎJγopων,

ού­

καταλι­

τοϊ>

θεωpoυμένΎJς.

,'"ανoΎJτoις

'λ' α ογοι.ς

"Ι:"

εχεΙ.

πoι.~-

& τ~ς ~ οις

, ουκ

~σΤL σόνεσις, κιχτ' εξουσΙαν ~ια των εναντΙων περι!ι.γεL τον

κατα την κτΙσr.ν εστΙ, την προς έκ!ι.τερον σόγΚΡLσ~ν ~χεL,

λ6γον,

cf Harnack, Texte u. Unters 24, 3, 80 sqq VLA TS ι βλέΠΟL Α -ήλΙου L 2 μεσLτευων V 2-3 ταυτ'ης 8ε αύτης την Α, om εΤναL 5 ού supplevi, post σφυραν et οργάνου distinxi 8 μόνον Α 10 θεογνώστως Α πεΠΟLΊ)μένΟLς Α 13 έκεϊνος S: έκε'ϊνο cett v 14 8L' C1λλο 'rL: 8Lά 'rL VLA γLνόμενον correxi: γενόμενον VLA, om TS v 16 έπεΤΊ)8ευσαμεν VL 18-19 προτψότερα - πάντα om L 19 τα OHl V v 20 8L' ων: 8L' 00 V

6ψεων, επεΙ κάκε~νoι πολλ!ι.ΚLς εν όφθαλμo~ς των βλεπ6ν-

10

24 μετ' αύτην κα!. 8L' αύτης V 25 80ρυφορουσLν v 26 πεΡLφανεστέραΑ 28 ~τερoν v cf 24 των 8L' αύτης καΙ. μετ' αύτην γεν.

μαλλον ~ε ταύτον π!ι.σχει τοϊς εστεΡΎJμένoις των

ι προtεμένΊ)ς VL των: του Α 8 λέγων: λόγων ι Ι 8L' om L 12 ΙΙΤLπερ S

VLA TS

τούς om Α 7 άλόγΟLς: άγγέλΟLς S έφ' έκάστω Α 10 προσερρΙφεL TS έαυτι'J} v νO~σας VL 14 άλΊ)θως Τ έσΤL om Α 23-24 καταλεL-

3 V

usque ad 15 τψην καΙ. om πουσΊ)ς S v 24-25 ΠΟL~σαντος: ΠΟL~ματος V 26 ώς om VL ex haplographia ortum 28 8ε om et έσΤLν post ταύτόν add V 29 πολλάΚLζ κάκε'ϊνΟL Α

LIB. ΙΙΙ ΤΟΜ. ΙΙ (LIB. ιν MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

94

των ασΧΎJμOνOυσ~, 3~α το μ~ βλέπε~ν αύτοι το μΎJ3ε όρασθα~

127 ύπoτιθέμενo~.

τΙνος γαρ ούκ ~στ~ν σuν~3είν τ~ν εν τοίς

των

β6θρων

επ~καλύπτoντεςι

ώς

&ν

126-133

95

ίσόπε30ν

φαΙνΟLΤΟ

τ~ ΠcΧρocκεLμέν~ το β&ρocθρον, τοιουτόν τι μΎ)χα,ναΤίlΙ ΚC(ΤcΧ

εΙΡΎJμένo~ς εναντ~6ΤΎJτά; 3~α το γεννΎJθΎjνα~, φΎJσΙν, ή ούσΙα

των ανθρώπων ή

χώραν εις κωνωνίαν έτέρo~ς ού καταλείπε~' μoνoγεν~ς γ&ρ.

των εύφ~μων τούτων και εύσεβων όνομ&των οίον 3~& ΤLνος

5 και τουτο ειπών, ώς κατα αλ~θε~αν ~ μ~ βλέπω ν αύτος

5 επ~πολαΙοu στέγΎJς επ~καλύπτοuσα,

παΡΎ) λλ" αγμενα

τα

, πατρος

~

-rou ,

πατρι.

..,

ων

ou

,,( ~ και εν εαuτq>

~ \ οεικνuς

,'C N!l και εν εαuτq> ~χων

, τον

'Ν

εκεινον

ι (, t ~" " 'λ' τοuτων Ύ) ατoπ~α των εναντ~ων κατα κρατος ε εγχετα~.

5 Phi12, 6 7 Hebr ι, 3 ι8 ΙΙ Cor 4, 4 al Hebr

ι,

9 Phi12, 7 ι6 Joh 6,27 3 24 J oh 14, 10

VLA TS ι 8ιαλυόμενος L 2 γλυφ-ης: γραφ-ης VL 6 παρα: περt ν 9 &σπερ γαρ VL ιο έμορφώθη VL

το'ϊς addidi 12 σημαΙνε~

ούτΙ

31.'

αύτων

σΎ)μαινόμενα σuν3ιαχωΡΙσας τιr ~ν 6νομα

3έχεται, φΎ)σΙν,

&λλο τι οόσα 3Ύ)λονότι παρα τ~ν

!,

ωστε

'~I

τας

ουο

"~

προσΎ)γοριας

~

ισοοuναμεr.ν

ούκ &ν εί πεν 8τι

'λλ'

α

Ύ)-

3έ Χ ε τ α ι ~

ούκουν &λλο μέν τι

ού γαρ &ν ~ν ταύτον τιr δπ03εχομένq> το λαμβα­

νόμενον.

τουτο μεν οόν ~ σoφ~ του λογογρOCφου τεχνο-

κρινε~ν

εΙ 3έ τις ~γκε~ται νους τo~ς εΙpΎ)μένo~ς, ό

"Ψ' επεσκεμμενος επ~σκε ασ θ ω

, Ο ύ 3εν

'λ'ογον. τον

'λ~" πα ~ν οε το

C θ'εν ανα λ'ψ ΡΎ) Ύ) ομαι.

153

~τε Ρ ον

5 Prov 8,5

εδ Ρ Ισκε ιν

9-10 cf Eun ap Bas lib

λέγει ΙΙ Ρ

παΡα

584

Α

et 588

τ~ν Β

VLA Τ (S) 2 hinc scissus est cod 5 (fol 26I v ) 3 τ~ν ante 4 φύσιν coll ν om L 5 νοήσατε post 6 πανουργΙαν collocat ν 6 τ-ης πανουργΙας L &ς φησιν 1ι παροψΙα ν ι ι παραλλήλων Α

ται ν συνσημαΙνεται L 17 δρα..: έώρακε TS 22 verba ab εΙ γαρ usque ad συναρμόζεται om VL 24 έαυτφ: αύτφ Α qGύτο L

12

έκεΙνου

ταύτη

L

τ~ν

γέννΎ)σ~ν.

3έχετα~.

"

(

Ι7 Joh Ι4, 9

παρα

τ~ν

~ ούσΙα ~ 8τι τ~ν γέννΎ)σιν ~ γέννΎ)σις 3έχεται,

673 Μ. λογΙα φΎ)σΙν.

ως

γαρ έ3εΙχθΎ) το παΡΎ)λλαγμένον άνάρμοστον, οδτω το ~μ, , C λ ~ " , "λ παλ~ν ανανΤΙΡΡΎ)τως ομο ογεr.ται το εuαρμοστον απαρα -

άτοπΙαν

νoε~ τ~ν γέννΎ)σιν, &λλο 3έ τι τ~ν ούσΙαν, ~ τ~ν γέννΎ)σ~ν

ο

25 3ια πOCντων 3eLxvucrι το σuμφuες καΙ εύOCρμοστον, &ρα 3~α

εδρΙσκεσθαι 3εχόμενον

ε'ίπερ ταύτον ~ν τη ούσLCf ~ γέννΎ)σις.

(

σuναρμο'ζ εται,

τ~ν

ούσΙα τ~ν γέννΎ)σιν' 'ίσον γαρ &ν ~ν τιr εΙπε~ν 8τι τ~ν 20 ούσΙαν

σφΎ)μΙας των άντικειμένων άσύστατον 3ια των είρΎ)μένων

, , 149 ελεγχεται.

το

λαις κατα τ~ν ~μφασι ν,

8σα τοι.αυτα το μ~ άναρμόστως ~χειν του utoG τ~ν ούσΙαν , πατερα

~χoντα

εί γαρ ~ γέννΎ)σις ούσΙα ~ν, 8περ 3~ σuνεχως

, .,

αποφαινεται,

""

τον

πρό3Ύ)λον

~ γέννΎ)σις καΙ ~τερoν 6νομα ~ ούσΙα.

'θ'ΟΤΎ)τος εικων και το ΤΎ)ς ~ ~'ζ ,Ι αγα OO~Ύ)ς απαuγασμα και" παντα

" προς

~τε.ρoν

utoG

15 ~ ούσΙα τ~ν γέννΎ)σιν,

θεός, 31.0 καΙ δ έωρακως τον utov bpFf τον πατέρα, ~ τ~ς

20

ώς

λόγq>, έφ' έαuτου έκάτερον ί3ιαζόντως έκτιθεται.

εΙ οόν έν τη μορφη του θεου έστι, καΙ έν τιr

'λ'ιou eUIΧyye

φΎ)σιν του

ματα καΙ τα

οuτως παντως και ο ειπων

15 πατρΙ &ν έσφρOCγισται τη πατρφCf 3όξη, καθώς φΎ)σ~ν ~ του

μεν

νοων ταυτα λέγει; 3ύο γαρ άπ' άλλ~λων 3~ακρΙνας όνό­

αύτον έν μορφη θεου είναι τ~ν ούσΙαν 3ια τ~ς μopφ~ς

148 ένε3εΙξατο.

ταυτα

παρα3ραμoυμα~ τιr λόγq> , το 3ε προ αύτων έξετOCσωμεν.

έαuτου τ~ν μopφ~ν ού3ε τ~ς ούσΙας 3ιεζεuγμένΎ)ν, άλλ' ~ oucrιIΧ τη

Άλλα

151

συν8ιαχωρήσας ν 13 έφ' αύτου I7~I8 &λλήλων v Ι9 τΟ εΙπε'ϊν VL v

v

μέν τι: μέντοι Α

23

(sic) v

15

201ι ούσΙα

~ν: ~ νΑ Ί)

L

τ~ν γέννησιν om L om Α 21 ταύτον:

28

λέγει

om

Α

102

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. Π (LIB. ιν MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

ούσίιΧν

του

υιου

το

~εχ6μενoν

τ~ν

μLκρ6τιΧΤιΧ τΎjς κτίσεως μ6ΡLιΧ ΚΟLνΟΠΟLεϊΤιΧL ΠιΧρ' ιΧύτων του

γέννΎjσLν.

μονογενους ~ ούσΙιΧ ΚιΧΙ παν έΠLχείρΎjμιΧ, ~L' ου ΚιΧΤιΧσκευ­

~~λ6ν έσΤL τ υίοϊ> ae aLoc το καταaεες xoιt παΡΊ)λλαγμένον 15 προς τ~ν των παθΊ)μάτων ΚΟLνωνΙαν συγκαΤL6ντος, ταuτα

\

\

Ψ

\

ΤΊ)ν

"

\

υΧΊ)ν

\

αισ θ Ί)σι.ν καΙ.

ae τοΟς τ~ πάθεΙ. προσπταίοντας xoιt aLoc τοότου 30

κατασκευάζοντας τ~ν των ουσιων έτερ6ΤΊ)τα, ώς τοϊ> πα­

724

Μ

ει" μΊ)

\ . ΤΊ)ν

\,

~

'θ~'

'"

ΤΊ)ς

C , αμαρτι.ας

''''

(ψ

"ξ ορε εως

~

\

Ν

υΧΊ)

φυσLκως

~ Ι οιατεLνουσΊ)ς,

συνaιαΙ λυΠΊ) ς

\

και

θ ανατον ' " Ν καΙ.\ οσα τοι.αυτα, πλΊ)ν

~ λ'ι.αν προς \ οεL

\ ΤΙ. προς

\

'λ ου θ'ι.αν ακο

,

,

"

φερει.,

,

ωσπερ

~Ι

τοι.νυν

Ν

οι.α παντων αυτου ΟΙΊ)κουσαν ουναμι.ν κατανοουντες έν

'Ν

Oυρανcι> τε

15 ' ρανLον

, " καΙ. αερι.

,...... καΙ. γη

\ καΙ.

θ'

\"

θ

α ασση Ν

και ει τι. καταχ ονι.ον,

\" καΙ. εΙ

λ'

πανταχου

μεν \

τι ~

επου-

και οια παν\

\

,

πρoσθε~ναι βοόλομαι τo~ς εΙΡΊ)μένοις, δΤL ουaεν κατOC αλ~­

των αυτον είναι πιστεόομεν, ουaεν ae τοότων των έν οΙς

θεLαν πάθος έστίν, δ μ~ εΙς άμαρτίαν φέρει,

κυρίως

έστιν έκείνον είναί φαμεν (ου γOCρ ουραν6ς έστιν ό aιειλΊ)­

&ν τις τον αναγκα~oν τ~ς φυσεως είρμον πάθος λέγοι, βλέ­

φως αυτον τη περικραΤΊ)τικη τοϊ> παντος σπιθαμη Ouae γ~ ό κατέχων τον γuρον τ~ς γ~ς Ouae {)aωρ πάλιν ό τ~ν ύγρOCν περιέχων φυσιν), ο{)τως Ouae aιιX των λεγομένων τ~ς

Ouae

πων ba~ προ'ίοuσαν έν τάξεΙ. τινt xoιt ακoλoυθί~ τ~ν συν20 θετον φόσιν,

~ γOCρ των έτεροφυων σΤΟLχείων προς &λλΊ)λα

συνaρομ~ κατOC τ~ν τοϊ> σώματος ~μων κατασκευ~ν σόν-

28

C,

αμαρτιας,

aεξLocν τοϊ> ύψΙστου κατ6ψεταL, &κτιστον ακτίστου, αγαθοϊ>

' θ εLαν βλ εποντα

27

χωΡLς

γαρ,

,

φόσεως λέγεLν ΕυνομΙου μ6νου xoιt των τOC δμΟLα ΤOότcι> 5 φρονοόντων έστίν,

\

Ι

145

ι\ προαι,ρεσεως '" , " , πα'θ ους, ο εστΙ. νοσος, ουκ εκοινωνΊ)σεν, 'Αμαρ_

26 τοϊ> γOCρ ΚΤLστοϊ> προς το κτιστον ~ ΚΟLνωνία ουaεμία aεξLCΧς έσΤLν αλλοίωσLς,

c

ομΟLΟΤΊ)τα

26-30

θεσίς τίς έσΤL

θείσΊ)ς

aLoc πλεL6νων ανομοίων άρμοζομένΊ), έκλυ­ ae τ~ καθ~κoντι καLρ~ τ~ς συνaεοόσΊ)ς τ~ν των

στοι.χεΙων συνaρομ~ν άρμονίας πάλιν το σόνθετον εΙς τα 25 έξ &ν συνέσΤΊ)κεν αναλόεταL,

~ργoν οόν έστι τοuτο μiΧλλoν

20

\

πα θ' Ί)ματων

σαρκος 'λλ'

α


aυνάμει τ~ς ιaίας μεγαλει6ΤΊ)τος πCΧν τ6 τε

ι

κινουμενον

"ζ

οιακι οντα

\

και

\

το

C

\,

εστως

εν

,

παγι~

συνΤΊj-

25 ροuντα τη βάσει, καt έν ~μίν γεγεν~σθαί φαμεν έπt θερα-

μ6νον γOCρ το έξ έναντΙου

'Ν \ ΤΊ)ν \ αμαρτιαν < " 'Ν πει~ ΤΊ)ς κατα νοσου, καταλλΊ)λως τcι> πα'θ ει

τη κατα τ~ν αρετ~ν απαθεί~ νοοόμενον κυρίως προσαγο­

Τ'~ν ένέργειαν τ~ς ίατρικ~ς άρμοσάμενον, ώς 1Jaeι συμφέρειν

ρεόομεν πάθος, ου xoιt έν τη ΚOLνωνί~ τ~ς ~μετέρας φό­

2-3

xoιt

ouxt πάθος τ~ς φόσεως,

σεως αμέτοχον aLαμε~ναL τον τ~ν σωΤΊ)ρίαν ~μιν χαΡLζ630 μενον πεΠLστεόκαμεν, τον Πεπει,ραμένον κατα πάντα καθ'

30 Hebr 4, Ι5

VLA TS 2 προς τον κηστον v 3 έσην om Τ την addidi 7 άκτΙστου &κτ~στoν V Α Ι3 πcφα8εχομένης S Ι4 8~α: κατα L ά8εες L 25-26 καΙ μOCλλον καΙ V 27 άπαθεΙ~: άθεΙα L 30 πεπει- ρασμένον v

Ι

Petr 2, 22

~7

sq Jes 40,

Ι2

VLA TS 2-3 άμαρτίας a1t man sscr Α 5 verba a καΙ usque ad 6 πάθη posi; τον κόρων iteravit, sed exp V 9 ~φεσ~ν: ~μφασ~ν V Ι2 άμαρτΙαν L Ι4 καΙ γη iterat L om Α Ι4-Ι5 καΙ ε~ τ~ έπουράνων om V ι6 αότον εΤνα~ om Τ οό8εν: οόΒε V έν οΤς Α: έν Φ VLTS v Ι7 δ om v ι8 περ~κρατηκη L περ~­ κρατ~κη Α Ι9 πάλ~ν om L 20 οον post ο{)τως add S 23-24 πOCν τό Τε ν: ,:ά~τoτε VLATS sed το add AS 24 παγία Α: παγΙφ cett v femlnlnum ap Greg saepius 27 ~8ε~: ~8η Α Gregorii Nysseni Opera,

Π

ΙΟ

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. ιν (LIB. νι MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

τ~ άρρωστουντι μ~ρει τ~ς κτΙσεως, ο{)τως έπαγαγόντα Τ'~ν

31 "ιασιν.

, σuνεφερε

",

και

'i:" οε

Jou' "

ιασαμενον

'ιασασ , θ αι'

Ν'επαφη Ν' 'θ ος τη το πα

μΎjν

'i:'"

επεΙOΎj

,

"

ιατρεuει

ΤΎjν

,

τουτο καΙ αότος έμπαθης γεγεν~σθαι νομΙζεται· οό8ε γΙΙρ

οόκουν

ot 8ιΙΙ του utoG σωθέντες τη 8uνάμει του πατρος έσώθΎjσαν, καΙ ot παρΙΙ τουτοu κρινόμενοι τη 8ικαιοσυνη του θεου την

'i:' ,

οια

5 έπΙ των άνθρώπων το τοιουτον λέγειν ~ aUv~eeLIX 8U~ωσι.

147

ταστα ποιείν' 8υναμις 8ε τοσ πατρός έστιν ό utός.

[οuτω "

αρρωστιαν,

30-36

34 κρΙσιν Uπέχοuσιν. 5 ~

τον γΙΙρ θεραπεuτικως ιΧπτόμενον του νενOσΎjκόΤOς οόκ αότον

8ιΙΙ του

Χριστος -γάρ έστιν ~ τοσ θεοσ 8ικαιoσυνΎj

εuαγγελΙοu άποκαλuπτο μένΎj , καθώς

φΎjσιν

ό

άπόστολος, κ&ν εΙς τον κόσμον 'ι8ης 5λον κ&ν είς τΙΙ μέpΎj

μετέχειν τ~ς άρρωστΙας φαμέν, άλλΙΙ καΙ τ~ νοσουντι χα­

του κόσμοu τΙΙ σuμπλΎjρουντα το 5λον, πάντα ταυτα τοσ

ρΙζεσθαι την είς δγΙειαν έπάν080ν καΙ μη μετέχειν τ~ς άρ­

πατρός έστιν ~ργα, τ~ς 8uνάμεως αότου ~ργα γενόμενα, καΙ

ρωστΙας φαμέν'

οό8ε γΙΙρ έκεΙνοu το πάθος, άλλΙΙ το ~μ-

32 παλιν έκείνος του άρρωστ~ματoς &πτεται.

εί οδν ό 8ιΙΙ

τ~ς τέχνΎjς άγαθόν τι τοίς σώμασιν ένεργων οόχΙ νωθρός

725 Μ. ο{)τως άλΎjθευει 8ι' άμφοτέρων δ λόγος καΙ πάντα τον 10 πατέρα έργάζεσθαι λέγων καΙ χωρΙς του utoG γΙνεσθαι των 6ντων Oόaέν' ~ γΙΙρ τ~ς 8uνάμεως ένέργεια είς τον 00

τε καΙ &ρρωστος, άλλΙΙ φιλάνθρωπός τε καΙ εόεργέΤΎjς καΙ

έστιν ~ 8υναμις την άναφορΙΙν ~χει.

5σα τοιαυτα κατονομάζεται, τΙ ώς ταπεινόν τε καΙ &80ζον

πατρος ό utός, πάντα τΙΙ ~ργα τοσ utou τοσ πατρός έστιν

την περΙ ~μας οίκονομΙαν 8ιαβάλλοντες 8ιΙΙ ταυΤΎjς προς το 15 χείρον παρΎjλλάχθαι του

utoG την οόσΙαν κατασκεuάζοuσιν,

35 ~ΡΎα.

έπεΙ οδν 8υναμις του

5τι γΙΙρ οόχΙ φυσεως άσθενεLq. προς την τοσ πά-

15 θοuς οΙκονομΙαν,' άλλ' έζοuσΙq. θελ~ματoς ~ρχεται,

μuρΙας

ώς τ~ς του πατρος μεν φυσεως άνωτέρας των παθΎjμάτων

~στιν έκ του εuαγγελΙοu παραθέσθαι φωνάς, &ς παρ~σω

oί)σΎjς, τ~ς 8ε του μονογενους οό καθαρεuουσΎjς του πά­

8ιΙΙ το πρ68Ύjλoν, ώς &ν μη τοϊς όμολογοuμένοις έν8ιατρΙβων

θοuς; εί γΙΙρ ό σκοπος τ~ς 8ιΙΙ σαρκος οίκονομΙας οό το

ό λόγος μΎjκυνoιτo.

έμπαθ~ γενέσθαι τον κυριον, άλλΙΙ το φιλάνθρωπον έπι-

πατέρα μόνον, άλλα καΙ τον utov του κακου χωριστέο\)' εΙ

20 8ειχθ~ναι,

φιλάνθρωπος 8ε καΙ ό πατηρ εΤναι οόκ άμφι­

20 8ε

βάλλεται, έν τοίς αότοίς έστιν &ρα τ~ ULcΜ ο πατ~ρ, εί

33 προς τον σκοπόν τις έθeλοι βλέπειν. έν~ΡΎΎjσε την του

θαuμάσης

μΎj8έν.

οό τ~ μη 8υνασθαι ~ σωσαι τον άπολόμενον ~

καΙ

οό πάθος,

νάτοu έλεuθερΙαν τοίς άνθρώποις κατεργασάμενον; Γάλλ' 25 έπανιτέον πάλιν έπΙ τον σφ08ρον λογογράφον καΙ την συν­

τονον έκεΙνΎjν καθ' ~μων pΎjΤOρεΙαν άναλΎjπτέOν ~μίν.

36

Αιτιαται το μη, λέγειν πεπoι~σθαι τοσ utoG την οόσΙαν ~μας ώς έναντιοuμένοuς τη φωνη Πέτροu' κυριον αότον

24 J011 5, 22

καΙ Χριστον έΠOΙΎjσε, τουτον τον Ί ΎjσOυν 8ν δμείς έσταu-

ι έπάγοντα. AS 2 -3 ο{}τω κlχΙ Lιχσάμενον: varia 1ectio έπlΧγlΧγόντlΧ την 'r:α.σ~ν, de1evi 7 ~φlΧμεν VL 8 ύγεΙlχν ν ύγΙlχν L Ι2 κlχΙ ante ευεργέΤΊjς om Τ Ι3 τlΧπε~νήν LAS

VLA TS ad ο{}τως

ι Ι

Cor

Ι,

24

4 Rom ι, Ι7

20

VLA TS 3 την om VL LA ν: γ~νόμενlΧ VTS

VL

πlΧρήσω: σιωπήσω 2Ι έστΙ om ν 22 add ν

Ι4 ~~lΧβάλλOντlΧ ν Ι4-Ι5 προς το χε~ρoν Α: το πρόχειρον VLTS ν κlχΙ om νΑ alt man sscr Α 23 θlΧυμάσΊjς (θlΧυμάσε~ς L) μΊj~έν: μη θlΧυμάσΊjς ν 24 κlχΙ post γαρ om ν ~~ωκε ν 25 &πολόμενον S ν: &πολλόμενον (sic) Α &πολλύμενον Τ &πoλ~μενoν

25-26

άπολωλότων

τ~ς ί8Ιας 8uνάμεως, ~τις έστΙν ό Χριστός, την έκ του θα­

κρίναι τον ιΧμαρτ~σαντα 8ιΙΙ του utoG ταστα ποιων, άλλΙΙ τ~ 8ιΙΙ τ~ς Ι8Ιας 8uνάμεως, 8ι' ~ς τΙΙ πάντα έργάζεται, καΙ

σωΤΎjρΙα των

πατέρα τ~ς έπΙ τη σωΤΎjΡΙq. ~μων εόχαριστΙας, τον 8ιΙΙ

καΙ γΙΙρ καΙ την κρΙσιν πασαν 8έ8ωκε τ~ ut~ αότος κρΙνων 25 οό8ένα,

~

άλλΙΙ φιλανθρωπΙα το γεγενΎjμένOν έστΙ, τΙ άλλοτριοίς τον

εί 8ε οόχ ό πατηρ

θα,νάτοu κατάλuσιν,

άγαθον

εΙ μεν οδν κακον το γενόμενον, οό τον

η τΙ κρΙνε~ν νΑ

27

το ~~α τ~ς

VL

5

~ ~~α τ~ς εόlΧγγελ~κ~ς ν

8

γενόμενlΧ

γ~νόμενlΧ ~ργα. Τ Ι3 έστιν om Α ι6 ν Ι7 ~~lΧτρΙβων Α ι8 γ~νόμενoν ν τη om Τ 28 ώς om Α του ante πέτρου

CONTRA EUNOMIUM

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. ιν (LIB. νι MIGNE) 36-4Ι

ρώσατε, καΙ πολύς εστιν άγανακτων επι τούτοις καΙ λοι30-

,

\

'ζ

~,'t"

ρουμενος και κατασκευα ει γε οι

t,

λ'

Ύ)μετερον

3ύναμιν.

r..οωμεν

μoρφ~ν

των

,

επιχεψηματων

,

Τ'Υ)ν

& πάντων δμείς ρCfθυμό-

~χων

.

π ρο Ύ) λ ον γαρ ' παντ~\ το , λ' !. ' οουλον ~ ~ ~ φύσεΙ.. εγομενον, ! υΤι" το τη

τοίς l3r..ώμασr.. τ~ς 30υλεΙας χαραΚΤ'Υ)ρΙζεται' 'ί3r..ον γαρ 30υ­

30ύλου

μoρφ~ν

άναλαμ-

\, \

β ανει οου ου, ουοεις των νουν εχοντων, προς αυτον ερουμεν ~μείς, το τοιουτον &ν ε'ίποι, πλ~ν εL μή τινες ~

ι λ

,~,

~

'3

,

ων οr..εται οιελεγχειν τον ~'

τοινυν

καΙ τΙς, φ'Υ)σΙν,

5 τατοι,

,

,

,'~

ογον.

~,

~"

λεΙας ~ κτΙσr..ς.

5 30υλεΙας ,εlς 30υλεΙαν τον μoνoγεν~ μετοr..κΙζων.

39

εL γαρ μ~ ψεύ-

~,

θ'

ι

~

υμας

Ι

ο

t ,

υιος,

t,

~

ομοοου

λ"

ος

εστι

,

Ν

παντως

\ οου ~ λ ' και..\ Τ'Υ)ν ΙΚ'Υ)ν

~ ~ ου"~\ γαρ ΟΎ) οουλον

τΙς οδν,

& 3ρψύτατε ΡΎ)τόρων, ό εκ τ~ς

30υλικ~ς μoρφ~ς τον υΙον εΙς &λλΎ)ν 30ύλου μεταβιβάζων 20 μορφήν, ό το &κτιστον αύτ κοινωνεϊν τ~ς κτίσεως εLς το κοινωνειν καΙ τ~ς 30υ15 λεΙας συγκαθελκόμενος.

, , γαρ εν

10 νοτάτους τε προσαγορεύσας ταυτα προστιθ'Υ)σr..ν' εl γαρ

Ι

τοr..ς

επαγων~Ιζ εται..

(' τα

β'

εlς το λέγεr..ν καΙ φρονειν άμήχανα 3ιαβάλλων ελεεr..-

σύμπαντα 30υλα σά, καΙ πασα ~ κτΙσις 30υλεύει, κτιστος οε κα

' Αλλ"

t

,

3εται 3ια του προφήτου λέγον το πνευμα το &γιον δτι τα

ό οδν 30υλον αύτον ~ντα τ~ν ~μετέραν

728 Μ. λέγων δπελΎ)λυθέναι μορφήν, εκεινός εση πάντως ό εκ

37 καθόλου τ~ς ελπΙ30ς των Χριστιανων ~λλoτρΙωνται. οότοι ~" Ι Ν ι, λ ~ ι θ ' Ι Ν" οε εστε υμεr..ς οι.. εγκα ουντες pCf υμιαν 'Υ)μr..ν, οτι μ'Υ) κτι10 στον λέγειν τον κτΙσΤ'Υ)ν κατα3εχόμεθα.

Ι49

,

τετραπται,

'λλ'

α

t

οΙ

ως αν

\

μΎ)

~

Ι

OOΚO~Ύ)μεν

,

Ι

εν ΠΡOσΧ'Y)ματL του

25 καταφρονείν της εύτελεΙας του λόγου περιοραν το προτεθεν

41

1:' α'ν ε~εταστoν. ΤΙ' r..ς εστLν

t \ Ι , , , ψ' ουτωσι.. τοr..νυν τον λογον επr..σκε ωμεθα.

Ύ)ι

,..., 'Γ νωστον ~στω, φ'Υ)του αποστο'λ ου φωνΎ);

27 Act 2, 36 (cf Ρ 152, 15)

VLATS

2

o~κ~~ων VL

της aουλεΙας: τοϋ aούλου τ 2-3 γαρ aούλου Α 5 κατ­ 7-8 πρoάγoυσ~ν: πράγμασ~ν ν 10 προσαγορεύων Α

ΙΙ οντος ante λόγου om Τ 13-15 verba a καθώς φΊ)σιν usque ad ae: κενώσας έαυτον om ν 14 έαυτον etiam post έκένωσεν add v 17-18 verba ab δ βλεπόμενος usque ad έαυτον om νΑ Ι? πε~όραται ν πεφώρατα~ LAS 20 άνόνΊ)τον L 21 εΙΡΊ)­ μενων ιη ras man alt Α 23-24 άνατρέπεται Α 26 τοΙνυν om ν

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. ιν (LIB. νι MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

σΙν, ()τι κυριον α.ύτΟν κα.ι Χριστον εποίΎ)σεν ό θε6ς.

είτα.

ώς άν πuθομένοu τι.ν6ς, περι τίνα. γέγονεν ~ τοια.υΤΎ) χάρις,

σuνΤLθεις ούτωσι κcι.τα τ~ν λέξιν το σ6φισμα.: ε Ι ό β λ ε-

729

Μ. π6μενος,

οίονει ?3α.κτυλCΜ το ύποκεΙμενον ?3εικνυει τοατον, εΙπών, τον

?30υλοu

ΊΎ)σοαν δν ύμείς εστα.uρώσα.τε.

λοu

τΙ περι τουτοu φΎ)σιν ό

5 έα.uτ6ν"

σθα.ι Χριστον λέγει κα.ι κυριον τον πα.ρ' α.ύτων των ακΟU-

γενεσιν

"';'

ύμείς γαρ εστα.uρώσα.τε, φΎ)σί' κα.ι

\ ,

εικος Ύ)ν τοuς

,

Ι

),,..,.,

α.ΙΤΎ)σα.μενοuς τον κα.τ

είνα.ι τοα λ6γοu'

α.uτοu

τα.ατα. προφέρει ό Εύν6μιος; ε λ6γοu

λέγετα.ι

κα.ι

κα.ι

έα.uτΟν

θεοα

Πέτρος,

κενώσα.ντος

15 λειος,

έα.uτ6ν, ?3ε

?30υλοu

t

ό

τΙ οόν προς

u εν

αρ χη

μα.κάριος

?3ια.­

μ~ περ Ι το

()ντος

αλλα

εκένωσεν εΙς

,

ού?3ε γαρ πολος ~ν ό απο τοα στα.uροU

42 προς τ~ν ?3Ύ)μΎ)γορία.ν τοα Πέτροu χρ6νος. ()ντος

,

φονον α.κροα.τα.ς

ό

περι

κα.θώς

τοα

βλεπομένοu

φΎ)σιν

βλεπ6μενος

μoρφ~ν

-

επίσχες,

ό

Βα.σί-

&νθρωπος τΙς

τοατ6

φΎ)σιν, ()τι πάλιν έα.uτΟν εκένωσεν ό βλεπ6μενος &νθρωπος

εΙς ?30υλοu μoρφ~ν; ~ τίς κα.τα.σκεuάζει ()τι προ τ~ς ?3ια σα.ρκΟς επιφα.νεία.ς το κα.τα τον

στα.uρΟν γέγονε πάθος;

20 Qt)τε γαρ ό στocυρος προ του σώμocτος οt)τε το σώμα: προ

43 τ~ς τοα ?30υλοu μoρφ~ς.

αλλ' ό μεν θεος εν σα.ρκΙ φα.νε­

φΎ)σίν,

&νθρωπος

μoρφ~ν,

μoρφ~ν

5 Βα.σΙλειος; ()τι ~ ?3εικτικ~ τοα λ6γοu φων~ τοατον πεπoι~­

6ντων εστα.uρωμένον.

ό

ι

,

κα.ι

θ ~ εLον,

~" οι

,

α.να.κρα.σεως

25 Χριστος γενομένΎ) κα.Ι κυριος, εΙς εκείνο μετα.τεθείσα. κα.Ι

αλλα.γείσα.,

ρώσα.ς.

()περ ~ν ό εν εκείνη τη σα.ρκΙ έα.uτΟν φα.νε­

αλλ' εΙ τα.ατα. λέγοιμεν, πάλιν ~μiΧς τον επι τοα

στα.uροU ?3εLχθέντα. εΙς &λλοu ανθρώποu γένεσLν κεκενωσθα.L

λέγειν ό πρoα.γωνιστ~ς οδτος τ~ς αλΎ)θεία.ς κα.τα.σκεuάζει,

VLATS ι κύρ~oν om ν v ΙΙ φέρε~ νΑ 14

α.υτΟν

post χρ~στoν coll ν 3 τον om έα.υτΟν S, om VLAT v 18-19 8~α τ~ς προ τ~ς σα.ρκΟς ν 22 ή anteτον om Α α.ύτη Α α.υτη LS 23 α.υτ~ς ν 25 εΙς om TS μετα.τ~θε'i:σα. Α 27 λέγομεν -ήμας AS om VL ήμε'i:ς Τ v qui post ήμε'i:ς distinguunt του om Α 29 8 λέγε~ν ήμας ό προ v κα.τα.σκευάζε~ post Ρ 151, 1 λέξιν coll ν

έα.uτΟν

γένεσιν

&νθρωπος

εΙς

εΙς

?30υ­

εκένωσεν

εΙς

ανθρώποu

( ,

εα.uτον.

σκοπον σuμπερα.Ινει τον λ6γον; Χριστον πεπoι~σθα.ι κα.Ι κυριον τον βλεπ6μενον &νθρωπ6ν' φΎ)σιν εΙΡΎ)κένα.ι τον απ610 στολον ό Βα.σίλεLος· ό ~ε ~εινoς οδτος κα.Ι αγχίνοuς των ,

Ι,

εΙΡΎ)μενων

αρχη

()ντος

νωσεν

εΙς

έα.υτ6ν,

εκένωσεν σοφία.ς,

u" σ ι α. ν, ό

''''

φΎ)σι,

το

Πέτρος,

βλεπ6μενος

κενώσα.ς

ανθρώποu

βλεπ6μενος

τα.υΤΎ) ς

ο

λέγει

?3ε

6

εΙς

\

ΤΎ) ν

ό

μoρφ~ν,

γένεσιν

αμάχοu

μ Ύ)

έα.uτΟν

μopφ~ν

ομοιωσιν

, ενωσιν. "

τε κιχι

φ'Υ)σιν,

τοuτο τοΙνυν σΎjμIΧινειν κιχΙ τον μέγιχν πεπιστεόκιχμεν Πέτρον

25 ούκέτ' &σφΙΧλες ~μίν κιχτ' εξουσΙιχν cx.ύτc{} 3ι36νιχι πιχρέρμ'Υ)-

25 εν Τc{} λέγειν κόριον τον επι τοΙ) σταυροΙ) γεγεν~σθαι, 3ια

νΙγμιχτιχ'

επεΙ

3ε

νεόει.ν τα Ρ~μIΧΤIΧ.

τας

θεΙιχς

φωνας

εξ'Υ)γείσθιχΙ

τΙ φΎjσιν ~ γPIΧφ~; ()τι

Κόριον κιχΙ

733 Μ. Χριστον εΠOΙΎjσεν δ θεος τοuτον τον 'I'Y)crouv δν δμείς 54 έσταυρώσατε. ούκουν πάντων κcxτα. ταύΤΟΥ συν3ρocμ6ντων, 7 Baruch 3, 38

12

Joh

ι, ι

Ι

Tim 3, 16

13

Phi1

2,

6

ι κτ~στφ: χρ~στφ ν 4 του tcrou τ~ν ν 5-6 πλΊ)­ ρουντα: παΡΊ)γορουντα ν 9 π6ρρω om L 10-ΙΙ oΙκεΙωτα~ VL 13 του om Α 15 συναπoβάλλε~ν ν συμπαραβάλλε~ν Α 21 ύπο­ κρΙνετα~ LTS V 22 έΠΊ)γγέλετο νΑ έπαγγέλλετα~ S 23 πcφάγε~ν Α 27 ύμεΤς υ ex Ί) corr Α 28 κατα ταύτον νΑ: κατ' αύταν TS V κα.τα α.ύταν L

VLATS

τ~ς κατα πάντα προς το θείον ένώσεως εκείνο γεν6μενον

δ το θεί6ν εστιν.

εί 3έ τις κιχΙ συγχωp~σειεν αύτc{} παρεξ­

'Υ)γείσθαι τ~ν θεΙαν φων~ν, ού3ε ο{)τως προς τον σκοπον

17 Phi1

2,

9

VLATS 5 τ~τθαΤς VL 7 τα 80κουντα TS V 9 γραώ8ε~ς VLTS Facundus: γεώ8ε~ς Α ΙΙ-12 ύπα του ον6ματος] nomine ipso Facundus 14 &μφ~βάλω ν 16 γαρ ATS Facundus ν: Oln VL 21 ύπερυψoυσθα~: ύψoυσθα~ V

(sic) L

22 &ναληφθέντος: &λΊ)θ~νoυ τος

23 φόσεως: ταπε~νώσεως ν

πεπ~στεόκαμεν Α

24 τον om

25 κόρων ταν: ταν κόρ~oν V

V

του

πέτρον

om Τ

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. ιν (LIB. νι MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

56-61

157

57 τΎjς α.tρέσεως ό λόγος συμπερα.νθ~σετα.~. SεSόσθω γιΧρ 'TCept του εν &ρΧ'Ω (5ντος λέγε~ν τον Πέτρον δη Kύρ~oν

τούτων το πεπo~Ύjσθα.ι του υίου τ~ν ούσία.ν κα.τα.σκευ&ζετlΧι,

α.ύτΟν XIΧt Xρ~στoν εποίΎ)σε, τουτον τον 'Ιησουν 8ν δμε'ϊς

(5ντα. κα.Ι κύριον ΚIΧΙ Χριστον ό θεος εποίΎ)σεν; ~ γαρ κυ­

εΙ, κα.θώς φΎ)σ~ν ό Εύνόμιος, εν &ρχη α.ύτΟν (5ντα. κα.Ι θεον ριόΤΎ)ς ούχt ούσία.ς (5νομα., &λλ' εξουσΙα.ς εστΙ, κα.Ι ~ του

εστα.υρώσα.τε· εδρίσκομεν γιΧρ ούsε ~~ΙΧ τούτου τ~ν βλα.σ ατόπου τ~ν ανιΧστρoφ~ν έν

iΧρ' οδν έτέρων ~η προς από~εLξι'ΙΙ τ~ς έΚ1.όπου ΤιΧυΤ1)ς

25 τί!> λέγεLν μ~τε των γενν1)των λέγεσθιΧΙ τ~ αγένν1)τον μ~τε

25 βλιΧσφ't)μΙιΧς των έλέγχων ~ε6μεθιΧ ΚιΧΙ ούκ αρκεί τοuτο

~μετέρων έπ~~έετιΧΙ λόγων προς gλεγχον'

τον έπΙ πάντων θεον υΙον ~ γεννΎjΤOν όνoμάζεσθιΧ~, oύ~εν

μόνον αντΙ στ~λ1)ς γενέσθιΧΙ τί!> χριστομάΧ τί!> ΚιΧΤιΧ­

753 Μ. ΚιΧτα το t~~άζον τη μονογενεί τοϊ> υΙοϊ> θεότηΤL ΠιΧρα τα

σκευάζονη ~LιX των εΙΡΎjμένων μ~ είνιΧΙ θεον τον έν αρχη

λοιπα των γεννΎjτων αποκρΙνιΧς, αλλ' όμοτΙμως πo~εϊτιΧ~ τ~ν

38 ()'ΙΙΤιΧ λόγον θεόν; τΙ οδν gη χρ~ προς τους τοιουτους

προς θεον ~LιΧστολ~ν πάντων των γεγονότων, ούκ έξελων

συμπλέκεσθιΧΙ; oύ~ε γαρ τοίς περΙ τα ι::ί~ωλιΧ ΚιΧΙ τον 80'εΠL β ωμιον ι λυι θ ρον ιΧσχο ' λ ουμενοις ι ~ λ εκομε ι θ ιΧ, oυχ~ " "τιμ " oLιΧΠ

30 τον υΙον των πάντων' ΚιΧΙ ~!α τ~ς των ατόπων ~~θεν ανιΧι έπε~σάτω L 5 του πατρος καL του ULOG V 14 των τοσούτων θεΙων V 18 π~στεύσας L S om cett V 20 όνoμάζε~ν οΜεν V 21 11 om VL γαρ VLTS 22 8έετα~ Α έπ~ sscr 26 11 om V οΜε VL 27 ULOU: θεου TS

13 έπ':

VLATS ύπ'

S

v

της

8ε Α ν: ου8εν:

VLA TS ι &φΙσΤ'1)σ~ της θεΙας φ. V 6 το ante &γένν'1)τον sed ν sscr Α 9 post το ras unius litt V γενν'1)τον LTS v του ε!να~ om TS 10 γενν'1)τος: γενν'1)τως Α ΙΙ αγνo~α S κατα λόγον Τ ι 6 ης VL v 18 γενν'1)τον om V 20 το προθεLνα~ Α 25 καL om, sed sscr Α 29-30 το έΠLβώμ~ον v

Ι74

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. Υ (LIB. ΥΠ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

συντ(θεσθιΧΙ τη &πωλεLCf των εl8ωλομιΧνοόντων, άλλα τιj)

ό άπόστολος

βιΧρυτέΡιΧν είνιΧΙ τ~ν νόσον ιΧύτων τ~ς ΠιΧρ' ~μων θεΡιΧπεΙιΧς.

ΠιΧΡιΧλλιΧγ~ν

ένέφΎ)νε

&σπερ τοΙνυν τ~ν εl8ωλολιΧτρεΙιΧν ιΧύτο ΚιΧΤιΧμηνόει το

κιχτιχπλ ιΧγε~Ύ)

\

t

gpyov

,

5 ΠιΧΡΡΎ)σΙCf τολμώμενον, oίSτω XΙXL ένΤιΧυθιΧ σιγαν ο!μιΧΙ 8είν

τον τ~ς εύσεβείιΧς συν~γoρoν προς τον βοωντιΧ ΚιΧθ' έιΧυτου

39

t

Ι

υΠf.ρισχυειν

Πλ~ν

ΤΎ)ς τεχνΎ)ς ΤΎ)ν νοσον.

έπει8~

η

μετα

τα

εlρΎ)μέvιΧ

XΙXL

lσχυρότερον

τον

εΙ 8ε

g8et,

Ισχυρότερον

φΎ)σΙ, πιχντων αφέμενον

χωρ~σOCL

λόγον,

προβλΎ)θέντων

όνομιχτων

ΠιΧΡιΧ8εχθέντων

15

oίSτως

gxov

είSρoι τις

λέγω 8ε ούσιων

ένερ­

γειων χρωμ&των σΧ'Υ)μ&των των &λλων πoιoτ~"\;ων.

40 πυρ τε γαρ XClL ίS8ωρ, 8ιαφόρους ούσΙιΧς, ΠιΧΡΎ)λ­ λιΧγ μένιΧ ις

σ'Υ) μιΧΙνο μεν

πρ οσΎ)γο Ρ Ιαις,

&έρ ιΧ

τε

ουτος

,'~

εσην;

οη

ΤΎ)ς

~"

\

,~

των

ιοιω-

,

οΙιΧ των ονομιΧτων γινωσκομενΎ)ς των ~_

τΙνες οδν ΙXL των ούσιων προσ-

,

(

~

~

t

(,

νενΙΚΎ)κε τοις υπooε~γμιΧσιν, υπερεσχε ΚιΧτα

λ'

\

,~\

,\,

,

\

~

\

ογιμ' ουοε γιΧΡ ιΧυτος ιΧνηλεγω τιχ οΙιΧ πιχντων ~"

8ΙΟΡιΧτικος \

( Ο

20

(\ υιος

Ν

\

Ι

~

αλλα τουΤL μόνον ούκ εί8εν

\ ΤΎ)ν

~,

οΙιΧνΟΙιΧν,

\ ~t' εος O~ΚιΧιoς τε θ εο λ' " \ ογΙιΧς ονομιΧΤιΧ κιχτιχ Ν

του

\

θ

Ν

t

υιου

λ'

fl

εγετιΧΙ,

ωστε

, ' , Νθ" οτι ενΤιΧυ ιΧ ο , κιχι

" θ ιΧφ ιΧρτος

ό όξος XΙXL

\ ΠιΧΤΎ)Ρ

τε

θ

~,

κιχ~

ΠιΧντιΧ

\

εος XΙXL τα

τ~ς

" τε Ν το\"ισον επι ΠιΧτρος XΙXL \

"

,

ει το

ΠιΧΡΎ)λλιΧγμενον

των

προσ-

Ύ)γοριων τ~ν 8ΙιΧφοραν σΎ)μιΧΙνει των φόσεων, ~ κοινόΤΎ)ς

κocι, τουτο έπΙ πάντων

&ν,

~

42 εν8εΙκνυσθιΧΙ.

των τας ούσΙας σΎ)μαινόντων συνεμφιΧΙνεσθιΧΙ τ~ν πα;ρocλλ(tΎ~ν των οUσLων.

~

έπι-

φοβε-

ιΧκοινωνΎ)ΤιΧ των ονομιΧτων ΤΎ)ν των φυσεων ΟΙιΧφΟΡιΧν συν-

των όνομιχτων τ~ν παραλλαγ~ν έμφαΙνει των ΠΡιΧγ-

XClL τη ΠιΧΡ ιΧλλιΧγη

'

ΚΡιΧτος τιμ "

756 Μ. εΊπε ρ ~ ΠιΧΡιΧλλιΧγ~ των τας l8ιόΤΎ)ΤιΧς σΎ)μιΧινόν­ 20 μιχτων, ανιχγκ Ύ) 8~πoυ συγχ ω Ρ είν

,

κιχι περιφερες.

ού8εν

~ττoν &λΎ)θ~ς ό ΠιΧρ' ~μων φιΧνερωθ~σετιΧΙ λόγος.

τις

του

,

έΠL τον lσχυρότερον, ψ~σΙν,

,~"

ογων.

\

Ε:κεϊν λ6γCι>

του ψεόSοuς

όπλίζεσθα,ιι τοίς

Se

νεκροίς κα,~

25 οSωS6σι των νΟΎ)μάτων μ~ εμμολόνειν τον λ6γον.

ο'Ιεσθα,ι

πάντα,

8σα,

τί}>

τ~ς

ούσΙα,ς

~νωτα,ι

το γιΚρ λ6γCι>

26-ρ. r83, ι id est omne quod sit όμοοοσων secundunl orthodoxorum dicendi usum, quem nisi ίn rebus particularibus et caducis ποπ valere Eunomius docuerat VLA TS 2 άκατον6μαστον: άκαταyών~στoν L μωUσs'L VL παρα~Ι~ωσLν v του om L ()ντως L 3 ~~εξ~έτω ΥΤ v 5 δ &ν εtΠ'ης Α εtπο~ς Τ 6 C1φθαρτος om v έκ&στου S 8 καθο έ:ση scripsi: καθ6 έση VLAT καθώς έση S v 15-16 παραλλαΥ'{j: παραλoyΙ~ v 17 άνεκφών'ητον το ζ 'ητοομενον AS v 18 τεχνολΟΥε'Lτα~ Α τεχνoλ6Y'ητα~ (sic) S όνομ&των: νΟ'ημ&των Α 19 οΟν om Α των Εύνομίου: τε του εύν. Α τοu εύν. L των του εύν. S 20 το om v

765 Μ. πα,ρΙστα,σθα,ι.

&ρχα,ι γάρ, φΎ)σΙ, κα,ι θρ6νοι κα,ι εξοuσία,ι κα,ι

Suνάμεις κα,ι κuρι6ΤΎ)τες.

τα,υτα,

Se τιΚ ον6μα,τα, τοια,υτά

εστιν ώς α,ύτ6θεν πα,ντι πρ6SΎ)λον είνα,ι το κα,τ' ενεργεία,ς 20

cf supra §

VLA TS

ι

σωματ~κ'{j

v

40

25 Col

ι,

16

xcxt post π&ντως add v έν σώμασ~ν etVCXL καΙ: έν 2 δ ante έν τφ μέρε~ add et parenthesin usque ad 3 ύπερβ~σoμα~ extendit Migne 3 έκων: νεκρων Α Υε om v 4 προχείρου: προτέρου VLT 7 όμoooσ~oν O1n S v 8 ~Lαφορας VLTS 10 ~~α τουτο om Τ v ~LαφθεΙρετα~ v 12 ~ε om Τ v XOLVOU: ύποκεψένου v 13 τα μεν V 14 et η: παν το v 15 τοότω V C1φθαρτ6ν S 17 περι της των L ά.π080θεΙς om VLT ι 8 της π&σΊ)ς V

CONTRA EUNOMIUM

64 'ηνος τετάχθαι τα σΎjμαιν6μενα.

το γαρ &ρχειν και το

έξουσιάζειν και το κυριεόειν και το θρ6νον είναΙ ηνος,

ταuτα πάντα ούκ &νδ λελογισμένος εις ούσιων 8ιαφορας rι.παγάγoι, πρo8~λως τ~ς ένεργεΙας ύφ' έκάστου των όνο5

,

,.,

ματων σΎjμαινομεν"l)ς.

(λ'

ωστε ο

ι

εγων φυσεων

~ \, οιαφορας εν

ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΝΥΣΣΗΣ

τοίς κατειλεγμένοις όν6μασι παρα τοu Παύλου σ"l)μαΙνεσθαι

(

~

φρεναπατCf

μ~τε

,

εαυτον,

& λέγει

κα

θ'

ως

φ"l)σιν

(

ο

"λ

αποστο

ος,

\,~

μ"l)

μ~τε περι τΙνων 8ιαβεβαιοuται, σαφως έν8ει­

κνυμέν"l)ς τ~ς των όνομάτων σ"l)μασΙας ()τι rι.ξιωμάτων ηνων 10 aιαφορας δ rι.π6στoλoς έν ταίς νο"l)ταίς

ούκ

ούσιων

7 Gal 6, 3

VLATS 4 verba a μη

έτερ6τ"l)τας

8

Ι

Tim

ι,

8ια

των

v

έν8εΙκνυται.

768 Μ.

τα μεν οΟν ισχυρα των ΕύνομΙου τοιαUτα.

έγω 8ε

των έν έπαγγελLCf aυνάμεως ο\)τω σαθρων τε και rι.νυπoστά-

5 των έπι8ειχθέντων τq'> λ6γφ, σιωπαν οϊμαι 8είν έπι των ύπολοΙπων, τοίς κατα των ισχυρων έλέγχοις και των &λλων τη 8υνάμει συναπελεγχθέντων'

7

έπα:γάγo~ S έπα:γάγη v εΙ8ως usque ad ιο 8~α:φopας

ι ι έτεpόΤΊjτα:ς: Ι8~όΤΊjτα:ς

8υνάμεσιν οί8εν,

όνομάτων

ΚΑΤΑ ΕΥΝΟΜΙΟΥ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΤΟΜΟΣ'

\

ειοως

καθάπερ έπι των πολέμων

συμβαΙνει, τοu 8υνατωτέρου των &λλων καταπεσ6ντος μ"l)­

5 ό om L om V

7 κα:θά Τ ιο 8~α:φopαν Α

κέτι το λειπ6μενον τ~ς στpατLας έν λ6γφ τινι τοίς κεκρα10 τηκ6σι τοu ισχόοντος γΙνεσθιΧΙ.

rι.λλ' ούκ έ~ σιωπαν το

κεφάλαιον τ~ς βλασφ"l)μΙας έν τοίς έφεξ~ς τοu λ6γου προ­

κεΙμενον' τ~ν γαρ έκ μ~ 6ντων εις το εϊναι τοu

μονο­

γενοuς πάρο80ν, τοuτο 8~ το φρικτ6ν τε και &θεον πάσης rι.σεβεΙας φευκτ6τερον 86γμα τοu ΕύνομΙου,

2 rι.κολουθΙCf τοu λ6γου κατασκευάζει.

και

vuv τη

και έπει8~ πασι τοίς

8La τ~ς rι.πάτ"l)ς ταότ"l)ς γεγο"l)τευμένοις ~τoLμoν έπι γλώσσΎjς ,

"

εστιν

εις

'''''','

κατασκευ"l)ν

του

εκ

μ"l)

οντος

"r

~ "ι)μας

,(

ειναι τον

,

και

πασαν τ~ν κτΙσιν έξ ούκ 6ντων πoι~σαντα το λέγειν εί ~ν,

ού γεγένν"l)ταL, και ει γεγένν"l)ται, ούκ ~ν, και πoλλ~ν ~XSL

VLA TS του α:υτου κα:τα εύνομίου λόγος Ίj VLT του α:ύτου λόγος ()γ800ς AS de vero numero huius libri a me supra restituto cf Prolegg 3 οδν om v των του Εύν. v 4 8υνάμεων L v ιο έ~ σ~ωπαν: έωσ~ παν Τ ι 3 post πάρο80ν add κα;τα:σκευάζε~ ντ scil varia lectio ad Ι5 κα:τα:σκευάζετα:~ falso loco ίη textum intrusa, omnem orationem a Ι2 την γαρ usque ad Ι5 ίη unum contraxi et Ι5 κα:τα;σκευάζε~ pro κα:τα:σκευάζετα:~ restitui 8η: 8ε ντ om Α ex coniectura ut vid Ι4 φp~κτότεpoν κα:L φευκτότερον ντ scilicet varia lectio conglutinatur (cf ad Ι3) έν ante τη α.κ. add VLTS v om Α ι 5 κα:τα:σκευάζε~ correxi: κα:τα:σκευάζετα;~ libri v (cf ad ι 3) ι 6 8~ ι α.πάΤΊjς V γεγOΊjτευμένΊjς Α ι 7 του έκ μη ()ντος SA (sed ()ντων Α): έκ του μη ()ντος εΙς το ντ έκ του μη ()ντος L v τον 'ήμας: τον μoνoγεν~ v ι8 τφ λέγε~ν VLT

186

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. νι (LIB. νιπ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

2-6

οιόι τοότων ~ άπάΤΎ) την συμμιΧχίιΧν, των μικροψυχοτέρων

t)pyocvov του έν ιΧότφ φθεγγομένου γεν6μενος έκ προσώπου

έν τη έπιπολιΧLcr ΤιΧότη πιθιΧν6ΤΎ)ΤΙ στενοχωρουμένων κιχι

λέγει του ()ντος ~τι 'Εγω πρωτος κιχι έγω μετόι ΤιΧυτιΧ, ώς

προς συγΚιΧτάθεσιν τ~ς βλιΧσφΎ)μίιΧς δΠιΧγομένων, &νάγΚΎ)

3ια τοότου νοείσθιΧΙ ΚιΧθ'

έΚιΧτέΡιΧν ~ννOΙιΧν έπι θεου το

tvoc

cΧ't3ιoν, δμοΙως 3ε κιχι ~ προς τον ΜιΧνωε γενομένΎ) φωνη

5 μ~, ΚιΧθώς φΎ)σιν δ &πόστολος, Γ1νω φόουσιΧ 3ιοχλη. πρω­

5 το &περΙλΎ)πτον εΙνιΧΙ 3ια τ~ς του ον6μιΧτος σΎ)μιΧσΙιΧς το

τον 3έ φΎ)μι 3είν ιΧότον έφ' έιΧυτου τον λόγον ΚιΧΤιΧνo~σιΧΙ

θείον ένSείκνuτιΧΙ, ~τε μιΧθείν &ξιουντος του ΜιΧνωε το ()νομιΧ ι

3ίχιΧ τ~ς προς τοος ένιΧντίους μάχΎ)ς, εϊθ' οδτως έπι την

ώς προελθοοσΎ)ς εις ~pγoν τ~ς έΠιΧγγελίιΧς έπ'

έξέΤιΧσίν τε κιχι τον ~λεγχoν των έκτεθέντων έλθείν.

30ξάση τον εόεργέΤΎ)ν, λέγει προς ιΧότον Τί τουτο έpωτ~ς;

μη ΠιΧρελθείν την ρΙζιΧν τ~ς ΠΙΚΡΙιΧς του 36γμιΧτος,

ον6μιΧτος

&γΙιΧς

κιχι ιΧότ6 έστιν θιΧυμιΧστ6ν, ώς 3ια τοότου μιΧθείν ~τι ~ν

10 γPιΧφ~ς δπ03είκνυσι λόγος, δ 3ιόι τ~ς Γ1νωθεν φων~ς έ3ι-

10 έση σΎ)μιΧντικον τ~ς θεΙιΧς φυσεως ()νομιΧ, το &pp~τως περΙ

't)μιοuργε~

προς

ε ί το ί νuνπαν

χρείας

't)

(~" ο οε

217

μένου των 6ντων, ε~καιpόν εστιν εΙπε~ν το χρονικον τουτο

εμπο?>ιζούσ't)ς

μ~τε

ύπεpoχ~ν

?>ύναμιν

βούλ't)σιν,

καλόν,

μ~τε

γενν(j.

~χων

επανα

λΙΨ

πoι~σας.

φ't)σ~ γtφ δτ~ το εξοχώτατον άγα­

άναγκαζούσ't)ς

Ι κτισαντος.

2-9

8

νυν είς άπό?>ειζιν τ~ς άγχινοίας του λογο­

γράφοu επαναλαβων άναγνώσομαι. Ό

8

λων,

γαρ

εξοχώτατος

φ't)σίν,

ν ά μ ε ω ς.

αύτου

δσα γενν't)τά,

ό μεν λόγος επ'

θεος

προ

των

&λ­

τ~ς αύτου ΚΡιΧτε~ ?>uαύτ~ς τ~ς λέξεως άπο του

άλλα

20 Φίλωνος του Έβραίοu μετεν~νεκται παρα του λογογράφοu

5 καΙ δτε γενέσθαι καλόν. ό?>ε πάντα ποιων ό μονο­ γεν~ς έστι θεός, καθως x't)pucrcreL το εύαγγέλιον. οΌτος

έπι τον 'ί?>ιον λόγον, και δτφ φίλον, εξ αύτων των πεπον't)­

μένων τ ούρανίφ σώματι ?>ια τ~ς κuκλοφοροuμέν't)ς ούσίας πάντα

ού τοσουτον τ~ν πτωχεΙαν των ί?>ίων λόγων τε και vO't)-

25 τον έντος του σχ~μαΤOς άπεΙλ't)μμένον κόσμον· δτε καλως

25 μάτων τατα τo~ς κοίλοις έγκατέκλεισε χώροις' τότε

βλα­

στ~ματα, τότε καρποί, τότε ζφων γένεσις, τότε άνθρώποu

έγω?>ε τουτο παρεσ't)μ't)νάμ't)ν επ~ του παρόντος

χάνοuσι θέλων τ~ν οΙκειότ't)τα προς τους 'Ιοu?>αLων λόγοuς

9 των ΕύνομLΟU ?>ογμάτων.

ού γαρ αν επ' αύτ~ς τ~ς λέξεως

τo~ς τούτοu νo~μασιν ότου ΦΙλωνος εν't)ρμόσθ't) λόγος, εί

πλάσις, δτε τούτων ~καστoν ε~καιpoν έ?>όκει τη σoφί~ του 20

έcωτου Α 5 μ~τε αΙτΙας άναγκαζουσης om Τ 6 γεννq, τε: γεννατα~ VLT 8 γενομένων VLT v (cf ad 18) 9 καλόν απαν Τ 10 τό om v 13 παραλε~πτέως L 14 παρακεκομμένων: πάντως κεκομμένων v 15 8ιαπεπορπημένος corruptUlll: 8ιαπεπονημένος correxerim δ Α: εΙ cett v 18 γενομένων V 20 άλλα: άλλ' 8 ντ 21 τα ante πάντα add Α postea eras 27-28 τότε καΙ βλαστ~ματα v

sim Philo leg alleg

ΠΙ

IJ5, verba ipsa

ηοη

inveni

VLATS 3

του γαρ του v 4 είSκαφόν: ου καφον S ου καφός v 12 φυσLν: φησίν V παραστάσεL Τ 13 νέαν 17 αυτου: αυ""ός v 18 γενητα S αύτου Α: α.υτου VLT αυτ~ς S v (cf Ρ 218,5 et 7) 20 μετ~νεκταL Τ 21 8τφ φίλων L verba ab έξ nsque ad 22 φΙλωνL om L 22 κατάφορος ντ 28 δ οω VLT

VLA TS 3 5 ήβoυλ~θ'lJ οηι V

S

218

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. νπ (LIB. ΙΧ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

μ~ τις ~ν και τ~ς a~ανοίας τουτου προς τ~ν εκείνου συγγέ­ νεια. ο{)τω γαρ ~στιν εύρείν κείμενον παρα -r

\

\ το

( ο

\ . π Ρ ο\

α

ων

,Ι

κρατεί τοΙνυν ό θεος

12 &λλο τι παρα τοατο; όρμώσ'tjς προς ενέργειαν η άτρεμου-

των

,Ι λλ

έξ άνιΧγκ'tjς έστι το κρατουμενον.

το ae: εφεξ~ς εκ τ~ς νέας Ίουaα'~κ~ς προσερρίφΎ) το τ~ ς 5 ta ίας κατακ Ρ ατεί auν ιΧ με ω ς. τοατο ae: δσ'tjν τ~ν

εος

Ν

ζ6ντως θεωρουμέν'tjν. &λλο γιΧρ τι το κρατοαν και ~τερoν τ~ς aυνιΧμεως τΙ ο{)σ'tjς, αύτοπροαιρέτού τLνoς φυσεως η

ογον

θ

219

'tj τ αΙ ,

τον

λι

9-14

οσα

γενν

5 σ'tjς;

άτοπίαν ~χει, aείξει σαφως ό λ6γος εξεταζ6μενος. ό θ ε 6 ς , φ'tjσί, κρατεί τ~ς ιaίας aυνιΧμεως.

τΙ

&'.1, εΙπέ μοι,

τίνος κρατεί; &λλο τι παρα τ~ν auνaIλtν &'.1 αύτος &λλο τL ο{)σ'tjς κατακρατεί τ~ς aυνιΧμεως; ούκοαν ~τταται τ~ς cXau-

10 ναμίας ~ aυναμις.

το γαρ &λλο τι παρα τ~ν auνaIλLν aν

aυναμις πιΧντως ούκ ~στιν' και ο{)τως εύρίσκεται καθο auναμις ούκ ~στιν, κατ' εκείνο κρατων τ~ς aυνιΧμεως.

άλλα

aυναμις &ν ό θεος πιΧλιν &λλ'tjν εν έαυΤ (

\

άλλ6τριον; η ~ξιν τLνα κατα το άνυπ6στατον εν τη θεΙ~

13 φυσει θεωρουμέν'tjν; άλλ' ούκ &'.1 εΊποι τοατο. ύφεστως ούκ ~στL, το

τΙς

το γαρ μη

ae μ~ ()ν ο{)τε κρατειται ο{)τε άφΙεται.

00'.1 ~ κρατουμένΎ) aυναμις εκεΙνΎ) και κωλυομένΎ) προς

15 τ~ν Ι3Ιαν ένέργειαν, ~ως ~μελλεν ό καιρος τ~ς τοα υιοα

γενν~σεως επιστας άκώλυτον άφιένα.ι την 3υναμιν προς την

~τερoν; ού γαρ &'.1 κρατ~σειε τ~ς aυνιΧμεως έαυτοα, μ~

κατα φυσιν ενέργειαν φέρεσθαι; τΙς 3ε ~ εν

συμμαχουσ'tjς αύΤυναμιν τότε ποιουσΙ τι των

,

κατα

,

γνωμΎ)ν,

"

οτα.ν

'Ν αυτοι.ς

"',

ι

Ι

Ν

"

Ύ)

,

τε προαφεσις "~

θ

19 ρέΨη κα.ι. μΎ)οεν κωλυη των ε~ω εν.

'1

προς

τυ

"

εργον

' "', , , ( , το οε αει ωσαυτως

~χoν, Φ εΠΙΚΤΎ)τον των &γαθων εστιν ου2>έν, εν Φ πασα

φαντασΙα; που αΙ 8~λ~μματOΙ προτάσεις; που αΙ βια~O~ κα.-

τέχνΎ)ς ο'ιχεται τα φοβερά τε καΙ &φυκτα των συλλoγ~σμων

(

"'!l.c;τερον

,

"'1\.,.

τ~ς ενεργεΙα.ς πεΠΟΙΎ)ται τ~ν πρoαίpεσ~ν,

κατα Ύ)ΠΤΙΚ'Ι

25 τα.σκευαΙ; πως σοι φρου8α καΙ &νυπόστατα 8~αppυέντα τ~ς

(

λ'

'"

,

15 ενέργειαν

ζ'

Ύ)σ ενΎ)σεν

,

προτερον

,"

κουν 2>~α τ~ς μ~μΎ)τ~κ~ς ενεργουντος τέχνΎ)ς ~ εν γραφαLς " " ,( , ,"~ ( , , ~ εν πλασμασ~ν, οταν μΎ) υπoχειρ~oς ων E~oucrL'f τ~ν~ προς

προσάγεις τ~ν ακo~ν του επ~ζΎ)τoυντoς τ~ν αίτΙαν κα.θ' ~ν ι προς

"

, ε'β' "'", εΠΟΙΎ)σεν οτε ουλετο, καιΙ μΎ)οεμια εστω περι"ζ' τουτου Ύ)-

ουτω

20 αναβάλλεται τοιουτου γενέσθαι πα.τ~p δ πατ~p; &ρκείν ο'ιει

"""

,

, , καΙ., πεp~'λ' '~ζ' 18 ΤΎ)σ~ς; αλλα π αστου τ~νoς'I ωγραφου το'8 0-

"

λ'

το ~αυτα

\,

,

10 ~σχες; Ίι ουκ αυτ'l) προχειρος αν Ύ)ν Ύ) απoκρ~σις oτ~ τοτε

πασιν &8υνα.τον Ν

τα

ασθένεια.ν

,

(

μελ~ττα Ίι ΤΎ)ν κα ιαν Ύ) τρυγων, ~,

ευ-

καιΙ'λ πα ιν

"

, , '

(L

Ύ)

,

λ'

πνευμα.τικων

έτέρωθι το Ίσον προφέρων δτι ,

Β

,

,(

το 80κουν κατειργασατο Ύ) ο αραχνΎ)ς τα νΎ)ματα 'ι) το ΚΎ)ρ~oν

Ι

χε~α.ς επ~χειρoυσι τιμ γραφειν εΠOνειo~σας, ο προς

" " "μΎ) , Ύ)ΤΎ)σις εστω, οι.α 'τι

ζ'

'λ' περι.'Ν των α ογων τινος Ύ) σκε'Ψ ~ς πρoεκε~τo

Ν

νομιε; κα.~ συ πε ευεις κα.τα τους ιοιωτας Ύ)μας κα.ι κα.τα.-

καΙ αυτος καταφευγε~ς δ πολλα τοίς &νευ λoγικ~ς εντρε-

"" εΙ., οε

, (

. . υ-

ι ι ι ,~, ι 10 λιπων τας τεχνικας περιοοους επιΙ ΤΎ)ν α"λ ογον συγκα.τα'θ εσιν

~, , "" λο σια. τι μΎ) αει το κα. ν

Ν' των κατα τ~να. φυσΙΚΎ)ν ορμΎ)ν ενεργουντων, oLα τ~ μΎ)

Ε'

ταυτα,

ι1 (, ειμ τοιουτον εχειν υιον,

μετ' αυτου είναι πιστευεται; τΙς ~ &πόκρισις ~ν εξ α.υτων

ΤΟLς

Ν

τι

..

θ....

17 Ύ)μι.ν των &2>υτων τ~ς φιλοσοφΙα.ς πεΠΟΙΎ)ται, ταίς &λυτo~ς , , ~ , ~ 'λ' " { , ( , δ τε αναγκα~ς o~α.σφι.γ~ας τον ογον; τοτε εΠΟΙΎ)σε τον υ~oν

μΎ)οε-

εγγινομένΎ)ς

Ι,

τι

( οι

ι

τε

τότε γάρ, φΎ)σΙ, καλον κα.Ι

Ι

γεννΎ)σαι

ΙΙ

ογον

,

και πρεπον

μέτρα καΙ &νθpωπ~κως ~μίν ώς εΙς ~μων καΙ αυτος 8~α­

22Ι

2>ιαφορα,

25

β

, ( κατα, τ~να πλ'ανΎ)ν ουλευματων Ύ)( κατα' " το εναντιον

, , , και ιΧγνo~αν εγγινομ

έ

'

",

ι\

,~,

,

νΎ) χωραν ουκ εχει, ο ουοεν εκ μετα-

βoλ~ς γΙνεται θ μ~ πρότερον ~ν, μΎ)2>ε αΙρείταΙ τι μετα Ν 'θ' , ταυτα οι\ μΎ)"~, ε~ αΡΧΎ)ς ως αγα ον κατενΟΎ)σε (

του

, λεγε~ν

"αε~ " μΎ)

-

περι" του-

" ι, το καλ'ον εχειν, α'λλ' υστερον ε(λ'εσ θ α~ τ ι

VLA TS ι άεΙ το οαι et ίn marg add Τ 2 ΠLστεύηταL VL 3 των οαι V ά8ύτων υ ίn rasura L 5 μη8εμΙα 8ε LA!S: καΙ μη8εμΙα V v 6 verba ab εΙ 8ε πεΡL usque ad 7 πρότερον lterat V 8 ~ άράχνη v 10 ε!χες v ~ ante ούκ οαι v ι ι μη8εμΙιχ S ν: μη8ει.ς VLAT 16 έλθ6ντος Α μ~: ού v 16-17 ένεργον: ~ργoν V 19 ταυτα AS: ταυτα VLT v 22 κωλύεL L 25 έγγLνομένην L sed exp ν 8 VLA: φ S v ~ Τ 26 verba ab 8 μ~ πρότερον usque ad 26-27 μετα τlΧστα οαι S v

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. νπ (LIB. ΙΧ MIGNE) Ι9-25

222

1J.xe~v δ μ~ πρότερον ε'Ιλετο, τlΧυτlΧ τ~ς υπερβαλλουσΎ)ς 20 ~μας σοφίας έστίν. ~με~ς γαρ έμάθομεν 8τι το θε~oν αεΙ παντος αγαθου πλ~ρές έστ~ν, μαλλον 3ε αύτο των αγαθων έστ~ το πλ~ρωμα εΙ καΙ oυ3εμ~ας πρoσθ~Κ'Y)ς εΙς τε-

λείωσ~ν 3έεται, άλλ' αύτο τη έαυτου φυσε~ ~ του άγαθου τελει.όΤ'Υ)ς έστί· το 3ε τέλει.ον έπίσ'Υ)ς αυξ~σεώς τε καΙ με~ώσεως ~λλoτρίωτα~' καΙ 3~α τουτο τ~ν έπ~θεωρoυμένΎ)ν τη θεί~. φυσει. των άγαθων τελε~όΤΎ)τα πάντοτέ φαμεν τ~ν αύτ~ν ειναι, καθ' 8περ &ν τ~ν 3~άνo~αν έαυτων έπεκτεΙ21 νωμεν, έκε~ ΤO~ιΧυΤ'Y)ν ΚιΧΤlΧλαμβάνoντες. ούκουν ου3έποτε κενον άγαθου το θε~oν. αλλα μ~ν άγαθου παντος πλ~­ ρωμα ό υΙός' πάντοτε &ρα έν τ~ πατρΙ θεωρε~τα~, Φ φυσLς 809 Μ. ~ έν παντΙ άγαθ~ τελεLόΤ'Υ)ς. αλλά, φ'Υ)σί, μΎ)3εμΙα 1J.στω 5

15

ζ~ΤΎ)σLς, 3Lα τί μ~ πρότερον. προς δν έρουμεν ~με~ς 8τι &λλο έστίν, ι1 σοφώτατε, νoμoθετε~ν τι των κατα γνώμΎ)ν έξ έΠLτάγματος καΙ ~τεpoν το λόγ

παύσασθα~.

π6σα~

καΙ

λογογρ&φcr παρειθΊjσαν

"τ6τε(( καΙ ,,~τε(( κυρΙως καΙ προσφυως επι την χρoν~κ~ν

20 ού3εν τ~ς εΙΡΊjμένΊjς προς σύστασ~ν του ζΊjΤOυμένOυ λε~π6-

20 3είξ~ν την σΎ)μασΙαν φέρε~ κατά τε τ~ν κo~ν~ν των υγ~ως

μενα~; ~ κατα τ~ν όγ36Ίjν περ~τoμ~, ~ των άζύμων έβ­

φθεγγομένων συν~θε~αν καΙ κατα τ~ν εν τη γραφη σΎ)­

aομ&ς,

το

μαρτυρΙα~

εν τεσσαρεσκα~aεκ&τη του

σελΊjναΙOυ

aρ6μου

μυστ~ρ~oν, αί του καθαρ~σμoυ θυσΙα~, ~ περΙ των λεπρων παραΤ~ΡΊjσ~ς, ό κρ~6ς, ό μ6σχος, ~ a&μαλ~ς, ό άποπομπαίος

38

ι

'' _ ε~' ' 'οε

~

Ι

'"

Ι,

ι

μασΙά.ν.

Τότε ερoυσ~ν εν τοίς ~θνεσ~, καΙ ''Οτε &πέστειλα

υμiΧς, καΙ Τ6τε όμo~ωθ~σετα~ ~ βασιλεΙα, καΙ μυρΙα τοι­ αυτα 3~α π&σΎ)ς ~στ~ τ~ς γραφ~ς εΙς άπ6aε~ξr.ν του προ-

εσην,

25 κειμένου λαβείν, ~τι τοίς τοιούτοις του λ6γου μoρΙo~ς τον

πως εντος εκείνο του ζΊjΤOυμένoυ, λεγέτωσαν οί ζΎ)λωταΙ

41 χρ6νον επισΎ)μειουται τ~ς γραφ~ς ~ συν~θεια. εΙ οδν 817 Μ. χρ6νος ούκ ~ν, καθως ό άνηλέγων συντιθεται, συνανhΡΊjτα~

χ~μαρoς.

ταυτα

πορρω

των 'Ιοuaα'Lκων μυσΤΎ)ρΙων.

των

πρoκε~μενων

~μείς γαρ μ~κρoπρεπές τε καΙ

22

VLA TS ι propositum est Ευnοωίο, ut dato fine etiam initium fuisse cuiusvis rei ostendat 4 τ·ην ύπ6μν'Υ)cην ~8ωκε VLT lacunam statui 5 ταυτα sscr Α 6 ύμων Τ επ~βoλη Α 10 καθιΧ Τ ΙΙ γεγενησθα~ VLA v της γενν~σεως V ληξα~ λ~ξεως των έβραΙων ντ σελΊ)νεΙου S v 26 εκείνου L

correxi:

libri v (cf

16-17) 20 την σόστασ~ν

25 ό

ante

χΙμαρρος

12 εν οω v 14 τον V 22 σελ'~ν~αΙoυ VLT add LAS v χΙμαρος TS

Ps

125, 2

Luc

22, 35

23

Matth

25, ι

VLA TS ι πρoκεψένo~ς LAS v επεμβα(νε~ V εμπαψβαίνε~ν L ι -2 άναζΊ)τ~σωμεν LA 4 μ-η 8εΊ:ν: μΊ)8εν v του post xιxt οω L v 6 παρελεόσομεν v 8 το ante ύπαίτων οω VLT Ιoυ8αΙo~ς νΑ 9 άκολουθεΊ: (οω ούκ) ντ ούκ άκολουθων v 10-ΙΙ το μεν εΤνα~ Τ 12 6ντος VLT γεyενησθα~ VLA v

(cf Ρ 228, ΙΙ) γενησθα~ VLA

13 οόν

addidi

20 τε Olη,

v

16 ~ση ταυ τον 24 της οω

LA v

S

18 γε27 καθιΧ Τ

CONTRA

230

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. νπ (LIB. ΙΧ MIGNE)

ΕΌΝΟΜΙΌΜ

41-48

231

πάντως καΙ ~ χρoν~κ~ σΎjμασ(α' ταυτrις 8ε μ~ o{)σΎjς το

μrι 8ενo ς φει8όμενος 8~' i1v αν ~ 8υνατον χαλεπώτερον έκ­

cX:t8Lov τ~ς έννο(ας κατα. πασαν ανάγκrιν αντεισελευσεται.

τραχυνειν καθ' ~μων τοuς ακουοντας.

τη γα.ρ του μ~ είναι φωνη καΙ το ποτε πάντως συνυπα­

τουτων 8ια. το περιφανες τ~ς συκοφαντΙας ουκ αίηαται,

κουεται.

εί γα.ρ χωρΙς του ποτε το μ~ είναι λέγοι, ου8ε

αφιέτω καΙ το λειπόμενονο 'ίσον γα.ρ είς ασέβειαν, καθως

5 νυν είναι 8ώσει' εί 8ε το νυν 8ι80uς προς το α't8ιον μά­

5 εrρrιται, καΙ τον υίον αγέννrιΤOν λέγειν καΙ γεννrιΤOν τον 46 πατέρα. '. εί μεν οόν ευρΙσκεταΙ ης έν τo~ς παρ' ~μων γε­

χεται, πάντως ου το καθόλου μ~ είναι, αλλα. το ποτε μ~

42 εΙναι 8ιανενόrιται.

8ε το ~τερoν

γραμμένO~ς φων~ ΤOLαυτrι, 8ι' ~ς αγέννrιΤOς ό υίος ονομά-

τ~ς 8ε φων~ς ταυτrις ανυποστάτου παν­

ζεται,

τάπασιν o{)σrις, εί μ~ προς τ~ν του χρόνου σrιμασ(αν έρεΙ-

\:" οε

80ΙΤΟ, ανόrιτoν &ν ε'ίrι καΙ μάταιον το μ~τε η προ του 10 υίου είνα~ λέγειν μ~τε πάντοτε τον υΙον είναι κατασκευάζειν.

εί

Ψ

κα θ

'

\:' ευοεις ~

('"

''''

,

,

Ι

rιμων αυτων τrιν εσχατrιν ,Ι

αιτιας

τε

, και

ψ'"

'ξ Ι

rιφOν ε OLσομεν'

"'1:" συΚOφαΨC'ιας κατ ει.;,ουσιαν

,

ει

συμ-

10 πλάσσει, το 80κουν έπΙ 8ιαβολη των καθ' ~μας 80γμάτων

εί γα.ρ μ~τε τόπος μ~τε χρόνος μ~τε ης έτέρα κτΙσις έστΙν

λογοποιων, γένοιτ' αν ~σως τo~ς γε νουν ~χoυσι καΙ α.5τrι

έν

τ~ς έν ~μίν ευσεβεΙας από8ειξις, 8τι τ~ς αλrιθεΙας ~μων υπερμαΧOυσrις το ψευ80ς είς κατrιγOρ(αν του 8όγματος ~μων

~

ουκ

~σην

ό

έν

αρΧ'n

&ν

λόγος,

πανταχόθεν του

8όγματος τ~ς ευσεβεΙας έξ ήρrιται το ποτε μ~ είναι τον κυριον.

ΠΡOεστ~σατO, αλλοτρίαν του ~μετέpoυ λόγου κατασκευάζων

ουκουν ουχ ~μ~ν, αλλ' έαυτφ 8ιαμάχεται δ καΙ

15 είνα~ καΙ μ~ είναι τον μoνoγεν~ 80γματΙζων.

έν γα.ρ τφ

όμoλoγε~ν μrι8ενι τ~ν του υιου προς τον πατέρα 8ιαLρε~σθαι

15 τ~ν τ~ς

ασεβεΙας γpαφ~ν. αλλ'

~σην έν συντόμcμ προς

47 τα.ς αίτΙας ταυτας απoλoγ~σασθαι.

ώς γα.ρ ~μείς τον αγεν­

εΙ

ν~τως είναι λέγοντα. τΟν μoνoγεν~ θεον έπάρατον κρΙνομεν,

8ε έν τφ πατρΙ λέγοι μ~ είναι τον υΙόν, τφ ΤΟLουτcμ λόγcμ

05τω κακε~νoς έπαράσθω τον μ~ είναί ποτε τον έν αρχη

43 συνάφειαν το α't8~ον αυτφ πάντως πρoσμεμαρτυρrικεν. ουκ αντερουμεν αυτοι,

20 φrισιν έν τφ πατρΙ τε είνα~ τον υΙον καΙ έν τφ

ut ΥΤ γαρ post τοωύτου col1 ΥΤ 22 υίον τη φωνη AS ν 27 ποτε O1n Α "(ουτο Α ν πα;ρα;~εξώμεOχ L 28 αμe;σον Α

232

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. νπ (LIB. ΙΧ lVlIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

233

εσην εν

ον6μαη

&ναΙρεσ~ν το;) έναντΙου γίνεσθα~ πάντως, και δτ~ καθάπερ

και φως και &λ~θε~αν καt πaν

το εΙναι κατα πάντα χρ6νον ταότ6ν έσην, έν φπερ

και νo~μαη τίμων, &τοπον και ?>υσσεβες ειναί φαμεν Τ~­ ποτε χρ6νιμ ?>~' &νυπαρξίας περ~κ6πτε~ν το θείον.

"

γαρ

εσην

,

'θ" ~ 'θ f νΎjΤΎjν ε~πε~ν ΤΎjν α ανατον

κα~

ταότον 'Ψ ευσΎj ~N

,...,

\.:.ωΎjν και

10 τ·ην &λ~θε!,αν και σκοτεινον το φως και μ~ εινα~ το

()ν.

52 δ τοίνυν το μ~ ~σεσθαί ποτε μ~ ?>~?>oυς οό?>ε το μ~ ειναί ποτε συνθ~σετα~ κατα τον ~μέτεpoν λ6γον, τ~ν αότ~ν &το­

νέσθα~ πάρο?>ον έσχΎjκ6τoς oν6μασ~ μεν ?>~αφ6ρoις τ~ν &νυπ­

πίαν φεύγων καθ' έκάτερον μέρος' ώς γαρ το &τελεύΤΎjΤOν

αρξίαν σΎjμαΙνOμεν,

τ~ς ζω~ς το;) μονογενοuς οόκ επικ6πτε~ θάνατος, οί5τως

15 θνάναι

το

~

γεν6μενον

μ~ γεγεν~σθα~ τ~ν &ρχ~ν ~ λέγοντες,

έπίσΎjς

?>ε

50 φων~ς το &νύπαρκτον παρ~στωμεν Τε οόχ ώσαύτως τα περ~έχoντα, άλλα το μεν μετα τ~ν έσπέραν, το ?>ε προ το;) ()ρθρου, νυξ ?>ε το ?>Ύjλoύμεν6ν έση 20 κατ'

&μφ6τερα, τον αότον τρ6πον εΙ έκ το;) παραλλ~λoυ

15 οό?>ε κατα το

&νω ~ &νυπαρξία στ~σε~ προς το

αότο;) τ~ν ζω~ν - προϊοuσαν, ώς

&'έ?>ιον

&',1 πανταχ6θεν καθαρεύοι

το ()ντως ~ν τ~ς προς το μ~ ~ν

κοινωνίας.

?>"α

τοuτο

π6ρρω γίνεσθα~ τ~ς ΤO~αύΤΎjς πλάνΎjς τους μαθΎjτας θέλων δ κύριος, ώς &ν μ~ ποτε και αότοι το πρεσβύτερον τ~ς

821 Μ. το;) μονογενοuς ύποστάσεως &ναζΎjτοuντες προς το &νύπ­

προς το ~ν &ντ~θεωΡOίΎj τ~ς το μ~ ()ν, κατονομάσει μεν

αρκτον τοίς λογισμοίς &πενεχθείεν. Έγώ,

a~αφ6ρως τ6 τε προ τ~ς συστάσεως και το μετα τ~ν το;)

πατρι και δ πατ~ρ εν εμοί, ώς Οt)τε το;) μ~ ()ντος εν Τιάλυσιν, ~ν ?>ε νo~σει ?>ι' &μφοτέρων το σΎjμαι-

()ντι νοουμένου Οt)τε το;) ()ντος εν Τ~ γαρ οόκ έκ το;) υΙο;) δ πατ~p, &λλ' εκ το;) πατρος

θέντος και το;) τεθνΎjκ6ΤOς πλ~ν τ~ς ?>~αφορaς των ονο­

δ υΙ6ς, ?>ια τοuτο πρωτ6ν φΎjσιν Έγω εν Τεικνυς

μάτων 'ίσον εστιν ύπεξηρΎjμένOυ το;) κατα τ~ν ελπί?>α τ~ς

το

μΎj

21

Joh

25 συστάντος ?>~άλυσινJ.

51 &ναστάσεως λ6γου.

15

J oh

om Α

ι γενέσθαL ύποθΊj't-αL

14, 6

saep

LAS v 2 κατα παντος χρόνου v 3 η VL 5 έν om V v 12 την του μΊ)8έπου ντ (μΊ)8έπω) et L? 14 γε:γεννΊjσθαL 'fS 15 γεννώμενον VLTSv 16 yOιpomA 24-25 verbaa καΙ τοusquead8LάλυσLν Olη VLT a τό τε del Hal'del" cf 22 28 &ρχ'l)γον: &ρχην Α

VLATS

"f

αλλως

'!:'εκεινου f

'λλ'

α

ε~ τοίνυν &ΡΧΎjγOν ζω~ς και αότο­

ζω~ν τον μoνoγεν~ θεον παρα τ~ς γραφ~ς μεμαθ~καμεν 28 Act 3,

,

14, 10

26

sed cf J ob

10,

38 et Ι7,

21

ubi a patl'e incipit

ι σΤLπέρ έσην scripsi cum ν: σπέρ έσην sSCl' ΤL Α ση πάρεσ­ ην cett cf Ρ 265,26 1-2 έν ονόμασL ΤLμLον καΙ νο'ήμασLν ατοπον ντ 3 καΙ om Α v 5 verba προς το έφεξΊjς καΙ Olη S v 6 αότων V 9 ψευ80ς Α 10 το ante φως ίn marg' add L 12 συνθήσετα.L: παυθήσετα.L L καΙ. τ"ην αότ·ην ντ 13 &τελέστατον S v 16 προ·,ουσα. VLTS 17 μη 6ντως δν LS v 23 νοουμένου

VLA TS

0111

v

ουτε: ε'ίτε

v

27

αλλως: έξ αλλου

v

234

LIB. ΠΙ ΊΌΜ. νπ (L!B. ΙΧ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

λόγον ()η Και δ πατηρ έν εμοΙ, σΊjμαΙνων ()τ~ ό δπερβας

uΙός.

τον utov τη πολuπραγμοσύνη xoιt την περι 'tou πατρος ~ν­

κεΙμενον είναι.

νo~αν σuμπαρέρχεται.·

ouSev ε~κη των παρα 'tou SΊjμιοuργοu γεγονότων έστΙν, άλλα

'tou έν Φ εστ~ν εδρεθ~ναι ου Sύναται' &στε μάτα~oς ό εν τφ UtCJ) 5 μεν είναι τον πατέρα μη άντιλέγων, ~ξω Se 'tou UtOU κατει54 λΊjφέναι τι 'tou πατρος φανταζόμενος, και μάΤΊjν Sιαπλανα­

55

ό γαρ ~ν ην~ &ν ~ξω

φωτος

Se μ~πω ~ντoς ουκ ένSέχεται μη το άντι­ και γαρ

SLιX

των &λλων έμάθομεν

το λε'i:πον επεισάγεται .τοίς οΟσι S~ιx τ~ς κτΙσεως.

()τι

S~λον

5 οi5ν εστ~ πάντως ()η ε'~περ έΠOΙΊjσε τΟν utov ό θεός, SLιX το

57 λεΙπειν τη φύσει των ~ντων εΠOΙΊjσεν.

&σπερ οi5ν 'tou

ται των πολεμούντων ~μίν ~ περι το ρ~μα τ~ς άγεννΊj­

α~σθΊjΤΟU φωτος λεΙποντος σκότος ~ν καΙ, ε~ μη έγεγόνει

σΙας σκιαμαχΙα SLιX των άνuπάρκτων κενεμβατουσα.

το

,

Μαλλον

Se ε~ χρη πασαν ε~ς το εμφανες άγαγείν 'tOU λόγοu, μικρον ~η σuγχωΡΊjθ~τω προσ­ SιατρΙΨαι τφ θεωρ~ματι. 'toU γαρ μονογενοuς eEOU {)στε­

10 την άτοπΙαν

ρον

μετ α

ι

μενοu,

(

τον ι

πατέρα

εuρισκεται

κατ

,

γεγενν~σθαι

,

Ι

αναγΚΊjν

παρ'

"

αυτων

Ι

το

αγεννΊjΤOν

λεΎΟ-

,~./

αuτων,

ο

η ποτε και είναι φαντάζονται, των κακων την ~ννωαν cruv15 εμφαίνον.

τΙς γαρ οΟκ

~,

φως,

Ι

επεκρατει

Ι

παντως

"

το

σκοτος,

\,...,

ιl

οuτως

και

(t'o.I

'tou ULou

μ~πω ~ντoς αυτό 'ι:ε το άλΊjθινOν φως και πάντα ()σα έστιν 10 ό ULος οt)πω ~ν.

μαρτuρΙαν

ΤΟ γαρ ()ν και κατα την τ~ς αΙρέσεως

'tou γενέσθαι ου Sέεται.

μη ()ν πάντως εΠOίΊjσε.

ouxouv ε~ εΠΟΙΊ)σε, το

πριν οi5ν γενέσθα~ κατ' αυτούς τον

824 Μ. utov ouSe ~ άλ~θε~α SΊjλονόη εγεγόνει οt)τε το νOΊjΤOν φως οt)τε ~ πηγη τ~ς ζω~ς οt)τε τινος καθόλοu καλοu τε και

OISEV ()η &σπερ τφ ~νη το μη ()ν

58 άγαθοu φύσις. άλλα μην τούτων έκάστοu τη δπεξαιρέσει το

άντιSιαφε'i:ται, ο{)τω και παντι άγαθφ πράγματΙ τε και

εξ έναντΙοu νοούμενον παρuφίσταται, και φωτος μη ~ντoς ουκ

όνόμαη το έξ εναντΙοu νοούμενον, οΙον τφ καλφ το κακον

,

και

~ τη

/

'λ θ α Ίj ε~ τοότων

άπειλ'Υ)μμένοις; έκειθεν ΙΧότός τε δ κόριος ΚΙΧL δ λΙΧλουντιχ

~χων έν έιxυτ~ τον Χριστον το μ~ χp~νιxι aουλον ιχότον

7 Ι Cor

9

ι, 20

Ι

Cor 8,6

Ι9

Joh

Ι3, Ι3

22 Matth 23,

8-ιο

VLA TS 2 κα,Ι ante τούτου om Α 6 χρ~στ~α,νων Α ρα,νθεΤσα,ν Τ 3ε om L ΙΙ 30υλεΙα,ς: 30ύλου Α το

VLTS ν έστΙν om ντ φωνάς LS ν

7 μα,Ι2 του Α:

Ι3 δ 30υλος

23 έστ~ν om AS 25 τΙ τοΙνυν ντ

om LS ν, verba ab δ 30υλος usque ad Ι5-ι6 την τ. κ. κυρ~ότ'Y)Τα, εΙς τας τ. πα,ύλου ι6 του om ντ 2Ι πα,ρ' α,ύτων: Πρα. α.ύτων Α 'ήμων

V

23-24 Xρ~στός-όμων om VAS

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. νπι (LIB. Χ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

έννoε~ν έγκελεύετα~, &.λλ' οϋτω τLμαν αύτον καθ~ς τLματα~

ό πατ~ρ'

έντευθεν Eύνόμ~oς

aουλεΙας έπάγε~ -rcr

κυρΙ~

γραφ~ν, κυρ~εύεσθα~ λέγων τον του παντος έξημμένον το

46 κράτος.

Cfp' &.μφΙβολος ~μ~ν. του πρακτέου ~ α~ρεσ~ς ~

5 παρ' όλΙγον έστΙν ~ του λυσ~τελεστέρoυ a~άκρ~σ~ς; &.τψάσω

Παύλου τ~ν συμβoυλ~ν,

V ~χε~ έαu't' v 13 &λλιΧ φως L 14 κα.Ι post ζω.!fjς οαι L v 17 τα

VLA TS 9

πάντα add VLAT 20 ~γεσθα.~ Α 23 seclusi 26 τα πάντα. τιΧ Α 27-28 κα.Ι μ~ V 28 έν alt οαι L

ε!ναL Τ το ε!να.L φ!να.L Τ

post

δ οδν

μ~

~λλoτρΙωται πάντως του είναι.

cf

2Ι

πα.ρα οαι

ΙΙ έτLθετo ντ λούθοΙ)

VLTS

οΙκειοόμενος

τό είναΙ.

δ SE: του είναΙ. άλλότρl.ος

άλλα τ~ν άνάγΚYjν τ~ς άτοπΙας

VLT 10 τ prim οαιΑ &ξΙα.ι;; v &ξLον Α 15 λέγετα.~ S 16 τ~ν addidi 17-18 &κο19 τρoφ~ν φυσώ3rι ντ 24 λέγrις τ τω (ras post το) V το οαι v 25 τ τεσσαρακoστιj> τετά.ρτφ Ψαλμιj> post 6 λόγφ coll ντ 8 καΙ om V ΑΤ 9 σεβοεΙμ V ΣαβιχεΙμ v 8LΙΧβο'ήσονταL Τ 1Ο &κολουθ'ήσωσL V 12 ό ante θεός om Α 13 θεος &',1 V 15 του μονογενους έρμ'1)νεΙαν L την ante του ΘωμOC om Α 24 έαυτου: αύτου S γρά.φεL v

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. ΙΧ (LIB. ΧΙ MIGNE) Ι7-2Ι

CONTRA EUNOMIUM

27°

17 κα~ώθ"l) έν πνεόματι.

των

πανταχόθεν τo~νυν ά.ποaε~χθέντος του

θεόν είνα~ τόν μονογενΎ) υΙόν πως δ θει}) πρoσ~κε~ν τ~ν aε(κνυσ~ του υιου τ~ν θεότ"l)τα,_ καΙ ταυτα αύτου του κυρ(ου

συν ω

la(αov

των

τελευταΙων

,

τ~ν

τ"l)ν

φ"l)σΙ πρός τινα των χαλεπαι-νόντων δ a(κα~ος

10 κρ~τ~ς 8τ~ 'Εταίρε, ούκ ά.a~κω σε' ούχΙ a"l)vαop(ou συνεφώ­

10

έν τοίς έμοίς ποιείν δ θέλω; ~ δ όφθαλμός σου πον"l)ρός,

ά.λλ'

&λλ~ τ~ν κρ(σtv πιχσαν

ούκ ά.φ~στανται των γεγραμμένων.

20 του ένός προσθ~κ"l)ν κυρΙως εlς τόν 19 ούaεΙς γάρ, cp"l)crLV, ά.γαθός El μ~ εΙς

'

φ"l)σουσt

καθυπονοείσθαt

,

'Ψ ευοος ~~,εκφερομεν"l)ν, ε~ς

(

ο

i

τ~ν

πάντα τα

\,

\,

λ

\,

~

'θ' αγα οτ"l)τα

' Αλλ' \

"

( υι.ος. (,

,~, θ' ουκουν αγα ος

εχεΙ..

,~,

"θ'

ουοεtς, φ"l)σtν,

αγα ος,

,

~"

παρα των ενανΤtων προφερεταt.

Et,

ο

, μ"l)

'r

ει.ς

,~\,

(θ'

ο

~

εος'

τουτο

\

ουοε αυτος ά.ποβάλλω τόν

15

a~α\ των ~

((\',

θ'

τε εντων ο υιος αναπεφ"l)νεν.

'"

~

αλλα, φ"l)σ~, του ένός

8έοωκε τι}) υΙ~.

~ λέξις ά.ποκρ(νει τόν υΙόν τΎ)ς του ά.γαθου κοινων(ας. , λλ ' (, ~ ~ ~ξ " , ~ \ 'ι\ ~ α α pCfotOV οε!, αt οτι ουοε το εν τουτο 8ιαχωρΙζει του 21 υ~oυ~ \ Ι , \ \ \ ~ "λλ (, , .. τον πατερα. επι μεν γαρ των α ων απαντων το ~ν

φασΙ γαρ την

ασυν υαστον εχει ΤΎjν σ"l)μασLαν, εΠL οε του πατρός τε καΙ

μαθ"l)ταΙ του εύαγγελΙου συντLθενται. 'Ο γαρ πατ~ρ, φησΙ, κρ(vεL ού8ένoc,

α'θ'εμLτον

λόγον, ού μ~ν ά.ρνουμαt 8tα τουτο του υιου τ~ν θεότ"l)τα. δ ae δμολογων θεόν είνα~ τόν κόριον καΙ τό ά.γαθόν αύτι}) πάντως 8ια τΎ)ς δμολογΙας ταότ"l)ς συνεμαρτόρ"l)σεν. El γαρ "a θ ~ ( , θ' θ \ ~\ (, , Ι. ιον εου"l) αγα OΤΎjς, εος οε Ο κυριος, αγαθός &ρα

ν"l)σά σo~ τ~ν ~μέραν; lao,) ~χε~ς τό σόν' θέλω ae καΙ τι}) 18 έσχάτιμ χαρ(σασθα~ &σπερ καΙ σοΙ μ~ ούκ ~χω έξουσ(αν 8τι έγω ά.γαθός εlμι; πάντως ae ούaεΙς περΙ το ότου φιλο15 νεικ~σε~, 8η ~ του κατ' ά.ξ(αν aιανομ~ 'Ι:8ιον του κριτου ~ργoν έστΙ' κριτ~ν ae τόν μονογενΎ) θεόν είναι πάντες ot

~ ει.περ

-η~, παντα

Ψ ευοεσ '~θ α~

κα~\

του πατρος εμπεριεt "ι)φως παντα, μετα παντων ο"l)λονότι. καΙ

20

εύπραγΙαν,

' "εχει, ουκ

(\' ( ~, έ" \ \ ο γαρ εν εαυτιμ τον πατ ρα εχων κα~ τα

λ1 μο ογ"l)σεν.

~

προκεκμ"l)κότων aυσανασχετοόντων τη των μ~σθωμάτων lσο­ κρινόντων

. ., τουτο

5 του πατρός έαυτου λέγων ούaε τΎ)ς ά.γαθότ"l)τος έκτός εΤναt

μ~σθωμένων εlς τόν ά.μπελωνα παραβολη; έκεί γοφ των μοφ(Cf καΙ ζ"l)-μ(αν

θ εωρουμενων"l) ' Ι, αγα θ' οτ"l)ς,

παΤΡL\

" ει.περ

\ • τ"l)ν α'λ'θ "Ι) ε~αν, "Ι) "οντως α'λ'"Ι) θ εtαν ως ι

864 Μ.ά.γαθότ"l)τα λέγων τΎ)ς έπωνυμ~ας ταότ"l)ς ά.λλοτρ(αν ά.πο­ 5τό ά.γαθόν έαυτι}) προσμαρτυρουντος έν τη περΙ των με­

ε'ν" τιμ

ούκ"εχει,

27 Ι

πατέρα

βλέπειν.

δ θεός.

&ρ'

οδν

,

a'

"

\

{'

~~,

~

20 του υιου τό ~ν ούκ έν μOνόΤΎjτt καθοριΧται. 'ΥΙ' \ ( \ 1l , , ~ l' φ .,σι,

καΙ.

ο παΤΎ)Ρ

ι:;ν εσμεν.

εΙ. ούν εLς

'Εγω γάρ, \

(

μεν

,

ο αγαθός,

πολλα­

έν6ΤΎ)ς aέ τις έν τι}) υΙι}) καΙ τι}) πατρΙ θεωρείταΙ., &ρα δ

χόθεν ~στιν έν εύκολΙCf πολλη καΙ τουτον έξελέγξαι τόν

Κ ριος τιμ εν ι. μαρτυΡΎ)σας ΤΎ)ν αγα ΟΤΎ)τα και εαυτι}) 8ια

παραλογισμόν τΎ)ς ά.πάΤ'ης; δ γαρ ταυτα περΙ του πατρός

του ένός τ~ν έπωνυμΙαν ταόΤΎ)ν προσεμαρτόρ"l)σε τι}) ~ν 6ντι. 25 πρός τόν πατέρα καΙ ούκ ά.ΠΟΡΡΎ)γνυμένιμ τΎ)ς κατα φόσιν 865 Μ . εΙνο'τ'ΥΙ.,τος. α'λλ'"οπως αν .\ οια ~" παντων εκο"l)λον " ~ , γενo~τo του

ά.τoν~σει πρός συν"l)γορ(αν

έαυτΎ)ς ~ ά.λ~θεια;

~

25 εlπων κά.κείνα πρός τόν πατέρα φ"l)σΙν 8η Πάντα τα έμα σά έση καΙ τα σα έμα καΙ aεaόξασμα~ έν αύτοίς.

El 8ε πάντα τα του πατρός του υιου φ"l)σLν είναι, ~ν ae

ό

~

t

\

, .

σεμνου λογογράφου τό

\

'θ'

φιλομαθες καΙ

\

t

εύπαιaευτον,

καΙ

αύτ~ν κατανo~σωμεν έπΙ λέξεως των γεγραμμένων τ~ν σόν5 sqq Matth 20, 13-15

17 ]oh 5, 22

25 ]oh 17, 10

VLA TS 1 -2 του θεον: το θεον L του θεου v 2 υΙον conexi: θεον libri v cf Ρ 268, 29; 261, 1 sqq; supra 4 sq ό τι'J} θει'J} v 4 του υιου om V 5 περΙ om v 7 μ~σθωμάτων: μ~σθωσαμένων S 10 δτ~ om V 12 μη libri: μόνον v 13 ~: εΙ LA 18 κp~νε~ Α (om 17 ψ1)σΙ) 19 ούκ ά.φΙσταντα~: ού καθΙσταντα~ v 20 πpόσθεσ~ν v 21 φΎJσΙν om VLT 23 εύκoλΙ~: εύσχoλΙ~ v 8~ελέγξα~ VL Τ 26 καΙ τα σα έμα om AS v

9 Matth 19, 17 -

20 ]oh 10, 30

VLA TS 7 πεp~ε~λΎJφως L 10 ά.ποβάλλων VLT ΙΙ 8~α τουτο om ντ 12 το om v 14 του ante θεου add ντ 15 δ υΙος: θεος έναπέφΎJνεν V 22 τω πατρΙ κ. τω υιω νΑΤ 23 τί!> omv 24τί!>:τοL 27 φ~λαμαθες καΙ ά.παΙ8ευτον Τ v καΙ post εύπα(8ευτον om v

272

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. ΙΧ (LIB. ΧΙ MIGNE) 22-27

CONTRA EUNOMIUM

22 ΤΙΧξLν. ουκ ο'LκεLουΤΙΧL, φ'Yjσt, τ~ν του 6ντος

,

• Ο

Ι πριχγμιχσLν 5

'"

'Ι 'ξΙ Ιζ 'r ~ ULος, ιχ LΙXV ονομιχ ων ιχυτο το εLνΙΧL. πως

•

'Ιζ' εφιχρμο εLν τιχ

OLoE; ';''''

άξ(ιχν

λόγcμ πoλλ~ν ιxυτίj) μιχρτυρεί: τ~ς cXντωνuμLκ~ς τεχνολογΙιχς

'rOLt;

την έΠLστ~μ'Yjν, ~ν κιχΙ τιΧ ΠΙΧL~ιχΡLΙΧ πιχριΧ τοϊς γριχμμΙΧΤLσΤΙΧ'i:ς

l

ΚUΡLως

" επεLο'Yj " " oLΙX ""

Ι Ρ'Yjμιχτιχ.

~

1 τον

άμογ'Υ)ΤΙ '~LεξέρχεΤΙΧL, κιχΙ το πιχρενεχθ~νΙΧL του προκεψένου

πιχτέριχ έστΙν, cXλλΟΤΡLουσθΙΧL ιχυτον έα;υτου λέγεL, ώς κιχΙ

γελοΙως ιχυτον προς τιΧμ'Yj~εν έΠLΚΟLνωνουντιχ τίj) λόγCΜ κιχΙ

~

ι

Τ'Yjς

ι,

τουτου

ΚUΡLεuοuσ'Yjς

XΙXL

, . ,

Ι

οuσLιχς

προς

εΙΧUΤ'Yjν

''''l • Ι LOLΙXV uποστιχσLν

"

"

t

5 ΤΟ

σχ~μΙΧΤL συμπεpιΧσηκίj) το μ~ κοι.νωνεϊν τον υΙον

τ~ς έπωνυμΙιχς του 6ντος τιχϊς cXλλοκόΤΟLς

έλΚQόσ'Yjς τ~ν του 6ντος ~VVOLΙXV' τουτο ~ε 'rOLουτόν έσΤLν, ώς &ν εt ΤLς λέγΟL 8η δ cXργuρών'Yjτος, κιχθ' 8

κιχτιχσκευιχϊς,

t

έφιχρμοζόμενον

κιχΙ πιχντιχ τιΧ τοι.ιχυτιχ κιχθιχπερ έξεΠLΤ'Yj~ες

c ο

έπΙ γέλωτι. σόγκεLΤΙΧι., &στε 'rL κιχΙ πιχθεϊν τυχον τους άμε-

του

~

25 λεστέρους κιχΙ έΠLγελιχσιχι. τίj) cXσuνocρτ~τCΜ των λόγων. άλλα

τιχυτιχ τιΧ ύψ'YjλιΧ του

10 το μ~ είνΙΧL τον θεον λόγον ~ άγΙΧθον πιχντως μ~ είνιχι

θεολόγου νo~μιxτιx, ~ ~ε των προεφ'Yjμένων cXπό~εLξLς otιx; ιχυτου, φ'YjσΙ, του μονογενους cXΠΟ~L~όντος τίj)

(τιχυτιχ γιΧρ κιχτιχσκευιχζει ~L' (;)ν τ~ν τε του 6ντος έπω­

,Ι

,~

εση,

κιχτιχ τ,ιν

, εων'Yjμ

έ

~

νος, Τ'Yjς κιχτ

"Ι

,

,Ι 'r'YjV μoνcμ

ΠΙΧΤΡL

, νuμLιχν.

\

τον

,

,

,

Ι,

εσΤLν, "

Ι

OUcrLΙXV ιχυτου υποστιχσεως εLς

κιχτ

,

'ξΙ

ιχ

XΙXL,~'" τιχυτιχ εLπων

πιχτεριχ.

~

ουκ εκεr.νος

,~c

10 κυ~ιεόσιxντoς φόσLν cXνΙΧλ'YjφθεΙσ'Yjς.

23

273

LΙXV

Ι επιχγεL

,

οφεL

ΙΧλλ

'r'Yjv

ομεν'Yjν

'ό το μ νον

ε 'rLVΙXL

~

• ο

\ γιχρ

\ 'r'YjV

- ,ιχγιχ θ ου του

ιxυτίj) , τιχυτιχ ~ιxκpόων &ξι.ιχ κιχΙ θΡ'Yjν'YjΤLκ~ς συνιχυλΙιχς.

'θ'ον ιχγιχ

"'rOLVUV " "εν ΤΟUΤΟLς ιχρνεr.ΤΙΧL 'fV «: C\ \ ο ULος 'r'YjV , ' ! ! . Ιζ C Ε' , οντος; οπερ κιχτιχσκευιχ εL ο uνομLος, τιχυτιχ

\ εΠL , \ λέξ εως' προσΤL θ εLς

κιχτιχσκευιχζει.ν τ~ν των γLνομένων έξουσΙιχν μ~ πpoσ~κει.ν

επώ-

που

επωνuμLιχν του

νυμΙιχν κιχΙ τ~ν του άγΙΧθου μ~ οLκει.ουσθΙΧL λέγεL) κιχΙ το

,

λ'

πρ ό σ-

26

Oυ~ε γιΧρ κιχτιχ ηνιχ πpoπετ~ κιχΙ άνεπΙσκεπτον δpμ~ν &πιχξ που το ΤΟLΟυΤΟν πιχριχφθεγξιχμενος είτιχ έπιχνορθουτιχι.

τοϊς έφεξ~ς το πλ'Yjμμέλ'Yjμιχ, άλλ' έμφι.λοχωρεΊ: τη XΙXxLq.,

κιχΙ

27 τοϊς ~ευτέpoι.ς φι.λονεLκων ύπερβΙΧλέσθΙΧι. τιΧ φθιχσιχντιχ. λέγει.

τ~ς σφετέριχς κιχΙ πιχσ'Yjς cXγΙΧθόΤ'Yjτος ιxιτ(CΜ 20 κ ιχ Ι π α. ν τ ό τ ε () ν κ ιχ Ι τ ο γ Lν ό μ ε ν ο ν cx γ ιχ θ ο ν έ π'

20 8σον άπ' έκεΙνου προς το τιχπεLνότερον ~ των άγγέλων ύπο­

p'YjcrLV

μόνCΜ

έκεϊνον

προσ~κεLν

φέρων

σχολη

~L~ιχξιχς

γ'

&ν

έκεινCΜ

των

ποτ ε

τίj)

γενομέ­

νων οtκεLώσΙΧLΤΟ τ~ν έξουσΙιχν κιχΙ τ~ν του 6ν­

τος έπωνυμ(ιχν. τΙ ΚΟLνωνε'i: τοϊς εLΡ'YjμένΟLς ~ έξουσΙιχ; πως ~ε μετιΧ ΤΙΧόΤ'Yjς κιχΙ τ~ς του 6ντος έπωνυμΙιχς δ υΙος 25 'ήλλοτριωΤΙΧL; άλλ' ουκ oI~ιx τί χp~ πλέον έν τοόΤΟLς ποr.ε'i:ν,

24 γελα.ν τ~ν άμΙΧθΙιχν ~ έλεεϊν τ~ν άπώλειιχν.

σφετέριχς

~ τε γιΧρ τ~ ς λέξι.ς ουχ ο{)τως έκλ'Yjφθε'i:σιχ ώς πέφυκέ τε

γιΧρ πρo~ων τοσουτον ιχυτον εϊνιχι. κιχτω τ~ς θεΙιχς φόσεως, βέβ'Yjκε φόσι.ς, ου τοόΤΟLς γριχφων τοϊς ρ~μιχσLν, άλλιΧ κιχτιχ­ σκευιχζων ~ι.' (;)ν λέγει. τ~ν τοι.ιχόΤ'Yjν ~LιXVOtΙXV. κρϊνιχι. τον λόγον τοϊς έντuγχιχνοuσLν.

868 Μ. γεγριχμμένιχ' 25 φως

κιχΙ τ~ν

8ς

έ~ι~ιxξε τΙς

δ

ι~ιιxν

τ ίj) ~L'

(J)v,

μεν 8του

τίj)

~~ει.ξε

~ε κιχτιΧ

~ξεσΤL ~ε

~XEL γιΧρ ο{)τω τα:

& γ γ ε λ ο ς ώ ν ο μ ιχ σ θ ιχ ι. σ ιχ ~L~γγει.λε

τους

κιχΙ

προσεLΡ~σθιχι.

θεος

πιχντων

λόγους

ύπεpoχ~ν.

δ

κιχΙ ε'~ωθεν έν χp~σει γLνεσθΙΧL πιχριΧ τοϊς εt~όσL κεχp~σθιxι

VLA TS ι τοϋ ΙSνΤOς &ξtον (τ~ν om) L 2 ό ul6ς, ά.ξΙOGν VAS, om cett v cf Ρ 261, 6 4-5 ΚOGΙ 8tιX τΊjς V 5 έOGυτόν Α 7 λέγ~ Α 9 αύτοσ Α: έOGυτοσ VLTS v 15 τον om v ά.ρνεΤ't'OGt έν 't'ού't'οtς ντ ά.ρνεΤ't'OGt ό ulος έν 't'ού't'οtς S 16 δ ante Εύν6μtος om VLT v ι 7 λέξεων Α 2σ παν τό τε 8ν LS sed eras 't't post 8ν: πOCντοτε ΙSv't't Α v ΙSνη πOCντοτε ντ 21 σχoλ~ γαρ L 21-22 γtνομένων VLAS v (cf ad Ρ 264, 1σ) 22 Φκε ι.ώσOGΤΟ AS v ο[κεtωσOG't'ο L

VLA TS ι ά.ντoνoμOGσηκΊjς τεχνολογΙOGς v 5 ΚOGΙ 't' σχημOG't't IJS v aut ante 5 σχημOG't't infinitivus excidit verbis 3 ΚOGΙ το πα.ρενεχθΊjνOGt coordinatus, ad quem referendum est 6 έφOGρμο­ ζ6μενον, aut έφOGρμ6ζεtν cum Wilamowitzio corrigendum est 7 τα om VLT ι ο μ ~ a1t sscr VI! Ι Ι 't'OGU't'OG: 't'ou't'o ντ 12 τ~ν add VI! 15 ά.περΙσκεπτον V 18 όπερβOGλλέσθOGt ντ (sic) τον φθOCσOGντOG Τ 19 ΚOGτα V 20-21 όπoβέβ~κε ΑΤ et ex όπερ corr VI!: ά.πoβέβλ~κε L ά.πoβέβ~κε S v 24 ος το μεν νΑΤ 25 8t6't't Α 26 προεφΊjσθα.t VLAT Gregorii Nysseni Opera,

Π

18

274

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. ΙΧ (LIB. ΧΙ MIGNE) 28-3Ι

CONTRA EUNOMIUM

γαρ

των

-

'"

του

επι

~~'

~ότoυ

γενομένων

"

θ εου. ~

π~ντων

εγκοπτει

θεος

&γγελος

μετ~ ξΙ" υ τον

λογον

θυμος έμπεσων τη Κ~Ρ~Ι~ κ~ι συγκέχυτ~ι προς το πάθος

• ο

" 'οργ-ην , . υπο ,

,

λ ογισμος εις

~ λ' των εγομενων π~ρ~κινoυμενoς.

28 κ~ι τάχ~ μοι το τοιουτον πάθος τ~ς Ψυχ~ς οόκ &σόγγνω­ στον.

10

&λλ' οδτος εLς &γγέλου

τάξιν κ~τάγει τον των &γγέλων κόριον, &σπερ οόκ &ΚΎ)­

κοως

OL αγγελοι λειτουΡΎΙΚιΧ πνεύμocτιΧ καΙ πυρος

οΤΙ

30 φλόγες ELcrL. 5 κ~ι

~ιΙΙ τοότων

γΙΙρ

ό

&πόστολος

σ~φ~ πoιε~τ~ι τ~ν των ύποκεψένων

&σόγχυτον

~ιάκρισιν,

τ~ν

τΙνι γΙΙρ οόκ (λν έκ τοότων ό θυμος έπιζέσειε, του

μεν ύποχεΙριον φόσιν πνευμά η εIν~ι κ~Ι πυρ όριζόμενος,

μεν &ποστόλου πασ~ν &γγελικ~ν φόσ~ν ύποχεΙριον ε!ν~ι του

τ~ν ~ε κυριεόoυσ~ν ~όν~μιν τ τ~ς θεόΤΎ)τος ~ι~σ-ημ~Ι­

κυρΙου βοωντος, συμπ~ρ~λ~μβάνoντoς ~ε εLς μ~ρτυρΙ~ν του

νων όνόμ~η.

~όγμ~τoς κ~ι τ~ν πρoφ-ηηκ~ν μεγ~λoφωνΙ~ν; "Oτ~ν γάρ,

μονογενους

t

,

"

,

" , '

,

φ-ησ~ν, εισ~γ~γη τον πρωτοτοκον εις τ-ην οικουμεν-ην, λεγει

K~ι πρoσκυν-ησάτωσ~ν ~ότ πάντες &γγελοι ~ότoυ, κ~ι το 10 θρόνος σου ό θεος εLς τον ~Lων~ του ~Lωνος, κ~ι το Σ υι

,

~,. " ";' , ,,' " λ 'Ψ οε ο ~υτoς ει κ~ι τ~ ετ-η σου ουκ εκ ει ουσιν'

π~ντ~

προς ~ν~ειξιν του μονογενους θεου τ~υτ~ του &ποστόλου 15

σάρκ~, ό &ν έπΙ πάντων θεός.

275

~ ξ' ~ "λ ων κυριον ,,' ";' οιε ιοντος, τι"θ' π~ ω τον των ~γγε ~γγελoν ειν~ι

"~κoυων, "ου" κ~τ~

,~ π~ρ~ του

χριστoμ~χoυ

το

"

συμβ~ν

τον

τοιουτον &πoρρΙΨ~ντoς λόγον, &λλ' έν~γωνιζoμένoυ τη &τoπΙ~,

•

~,

λ'

'Ι'

,

Μ

.. ,

,

,

,

10 βo~

ό

λέγων

κα.ι τοσοότων 6ντων των τ~ν ~όξ~ν του

θεου

~ι~γγελλόντων

Εόνόμιος θεου,

&γγελον

μόνος

~ότoν

τo~ς

του

πασLν

έπι

&ντι-

πάντων

τη μεν προς τον έπι πάντων &νη~ι~στoλη

~ν~ των πάντων ε!ν~ι ~ιoριζόμενoς, τη ~ε προς τούς &γγέ­ λους του όνόμ~τoς κoινωνΙ~ το μ-η~εν έκεΙνων π~ρ-ηλλάχθ~ι

31 τη φόσει κ~'t~σχευάζων. 15 τo~ς κ~τόπιν φ-ησΙν,

πολλάκις γΙΙρ το τοιουτον έν

()Τι ()σ~ τ~ς α.ότ~ς κoινωνε~ προσ-η­

γoρΙ~ς, oό~' (λν κ~τΙΙ τ~ν φόσιν έτέρως ~χoι.

&ρ' οόν ~ΤΙ

των εόθυνόντων ό λόγος πρoσ~έετ~ι περι του ~ι~ρρ~~-ην

έχειν

βοωντος τον &γγελον μ~ τον Ί~ιoν, &λλΙΙ τον του 6ντος

29 κ~τ~σκευάζεσθ~ι; λέγει γΙΙρ περι έκεΙνου ό λόγος Οδτός 20 εστι ' ' 'I~ , " " άγγελον , περι' 7 ου γεγρ~πτ~ι' OCJuΙ εγω ~πoστε'λ λω τον

&π~γγέλλειν λόγον; ~ιΙΙ γΙΙρ τοότου ~εΙκνυτ~ι ()η ό έν &ρχη

ως

μ-ηοεν

π εον

ω~ννoυ

μου προ προσώπου σου. ο,

κ~ν

θ'

εον

λoγε~ν

,

'ζ

oνoμ~ η

~ότoν

,

τον

,

κ~ι

ωυσεως

τον

κυριον

&γγελος οόν ό 'Ιωάνν-ης.

κυριον

. ,εχ θ ρος '

ο

κ~τ~σκευάζει τη

~

του

Μωϋσέως

,

,

~ν~-

θεότ-ητι,

έπει

κ&κε~νoς του μεν έπι πάντων θεου θεράπων, των ~ε 25 γυπτΙων έτάχθ-η θεός.

&λλΙΙ

κυριου,

AL-

κ~Ιτoι κ~ι ΤΟ έπι πάντων, κ~θως

J' ουκ

ο, λ ογος ' [θ' ' 20 ων εος λ ογος

κ&κε~νo ~ε τΙς &γνoε~ των πάντων ()η τ 6νη

στεΙλ~ς τ 6ντι σ~φως Lου~~·tζεL, τ~ν του μονογενους ύπό25 στ~σιν ύπεκκλέπτων του ~όγμ~τoς.

7-9 Hebr ι, 6 (Ps 96,7) Ι2 Hebr ι, 8 (Ps 44, 7) Ι3 Hebr ι, Ι2 (PS ιοι, 28) Ι9 Matth ΙΙ,ΙΟ (Ma13, ι) 28 Rom 9,5

3 Hebr

μάζων Α

25

κιχθα. Τ

ετέ ρου

το μ~ ()ν &νΤL~r.~φε~Τ~L μόνον; &στε ό τον ULOV &ντι.~ι~­

κ~τ~σκευάζει.

8 συμπεΡLλιχμβάνοντος L 8ε om VLA ΙΙ ιχύτ συνέμπορος γΙνεταL καΙ καθΎjγεμων

"

ΕόνόμLος όνομάσας τον κόρtον oό~εν αότcf> πλέον παρα τ~ν άγγελLκ~ν ~Ι~ωσL φόσLν.

\""

ευΡΎjκας γαρ

oό~ε γαρ ό Mωϋσ~ς άκοόσας

θεος είναΙ. τοα Φαραω έξέβΎj τ~ν άνθρωπόΤΎjτα, άλλ' έν

τ~ς στραηcxς, φανερως άπo~εΙκνυταL ~LfJ. τοότων, ()ΤL ό τη

15 τη φόσε!. το όμόΤLμOν ~χων τη τ~ς έξουσΙας ύπεροχη των

15 του (Sντος έπωνυμΙ~ έαυτον γνωρΙσας ό μoνoγεν~ς έσΤL θεός.

όμογενων ύπερ~ρθΎj καL oό~εν έκώλυσεν αότον προς το

36 εΙ ~ε προς τουτό ΤLς ιχνηλέγΟL, τ~ς 'Ioυ~α'~κ~ς ύπoλ~Ψεως ' , \ C\ \ λ β , ,\ ~ 872 Μ . έστα~ συνΎjγOΡOς, τον ULOV μΎj συμπαρα αμ ανων εLς ΤΎjν του λαου σωΤΎjρΙαν. εΙ γαρ &γγελος μεν τo~ς 'ΙσραΎjλΙταLς οό συναπέρχεταL, ό ~ε ~LfJ. τ~ς του (Sντος έπωνυμΙας ~ΎjλOό-

34 μ~ eIVClt &νθρωπον το κλΎjθ~ναL θεόν.

ο{)τω καt ένταυθα

~να των άγγέλων ό Εόνόμtος αότον e!VClt κατασκευάσας θεραπεόεL το ΤΟLουτο πλΎjμμέλΎjμα τη τ~ς θεόΤΎjτoς κλ~σεL 20 κατα τον άπo~oθέντα λόγον, όμωνυμΙ~ 'nvL προς αότον τ~ν

τοα θεοα ΠΡΟσ'Υ)γορΙαν ΚΟLνΟΠΟL~σας. αότα τα ρ~ματα τ~ς

βλασφΎjμΙας

στέλλων,

Μωϋσέα αότος ~ν

00

~ε

φΎjσι,

τον

άπέστεtλεν,

ό

25 ο{)τως όνομάζων τον κόΡLον.

τοα

έκθέμενοt.

6ντος

ό

ό

&ν,

&γγελος

v

5

29 Exod 32, 34

Mωσ~ν V 8ε,: καΙ v

5 -6

~πέστε~λε V Α

ι ι κατανο"t)σωμεν: καταρασωμεν

\

~

μOνOγενΎj

\

κα θ ως

οC

Ε"υνομLος

β ου'λ ετα",

θ'

"1\

εον Ύj

,\

,

αυτον τον

C\";"

utOV eLVClL

,,'

τον

οντα,

παρ

,

00 ό λόγος προς τον θεράποντα γΙνεταL. 37 'Αλλ- άνΤLλέγεL τo~ς εΙρΎjμένΟLς αότ~ν τ~ν γραφ~ν , λ'εγουσαν αγγε "λ ου προτεταχ ' θ αL φωπροτεtνομενος 25

~χε!.

8 -9 δ έ:λεγχοι:; v των VLAS : τον v om Τ Ι2 όνομάσας τ. κύp~oν δ εύν6μtοι:; ΥΤ sed ίη ras V Ι3 δ om V Ι7 μ~ ante κλ"t)θ~να~ add Α 18 δ om ΥΤ 19 τη om v 24 ιΧπέστελλεν S cf 5-6 29 λέξ~ς post θεου tr ~.ecit ΥΤ ε~8ενα~

~ ι:;σΤL,

τον

~ε ο{)τως ~ λέξtς έκ προσώπου του θεοα, Βά~tζε, κατά-

':'~A TS

\ ουκ ' μOνOγενΎjς

~L'

ΙκετεόεL τον κόρtον μ~ &γγελον τη ~γεμoνΙ~ τοα λαοα έΠL­

ι

οc

~ν,

οόκοαν ύπ' αότ~ς έλέγχεταL

στ~σαL, άλλ' αότον τ~ς πορεΙας αότων άφΎjγ~σασθαL.

μενος

oό~εν &λλο ~ τα έκ τ~ς συναγωγ~ς ~όγματα προς τ~ν έκ­ κλΎjσΙαν του θεου μεταφέρεταΙ.. οόκοαν των ~όo το ~τερoν έξ άνάγΚΎjς όμολογ~σουσLν, ~ μη~αμoα παρε~ναL 'rcf> Μωϋση

ά π 0-

τ~ς γραφ~ς ~ άτοπΙα τοα λογογράφου, έν ο!ς ό Mωϋ~ς

13 Exod 7,

20

έξετάσωμεν πάλtν

3 Exod 33,2 33, Ι7

6 Exod 34, 9

8 Exod 33, 15

10 Exod

VLA TS 2 δ om v προπορεύεταt LA v sed σ supra εύ scr L et ut videtur postea add Α 3 ~μέpαν L μετ' όλ(γα πάλ~ν v όλ(γον Α 3-4 συνocποστελλω VL συνocποστέλλω Α 5 κocτά correxi: μετcX Hbri v cf 287, ιι; 332, 14 7 μου om V 8 αύτοι:; om Α συμπορεύσ"t) S μ~τε L 9 ~νταυθα v 19 συμπαρέρχεταt Τ 20 δ ante Eύν6μ~oς om LAS v 21 τ~ς om V 23 μ"t)8ocμου: μ~ Τ 26 Ttt; post cXντtλέγεt add Τ

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. ΙΧ (LIB. ΧΙ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM ν~ν,

κιχΙ

λογον.

ο{)τως τουτο

έπΎjχθΙΧL

~μετέρων έστΙν.

τον

του

6ντος

5 τοίς άνθρώΠΟLς βοuλ6μενον &γγελον τον 6ντιχ προσιχγορευσΙΧL,

&ν

μ~

μ6ν"!Jς

τ-ης

του

6ντος

έπωνuμΙιχς

κιχτα

τον

aLάλογον εύρισκομέν"!Jς προς τον πιχτέριχ δ νους των λε-

, , , γομενων επιχνιχφεΡΟLΤΟ.

r' ωσπερ

'λλ'

ιχ

ι

ο

,

ι

~μίν κιχΙ utος έa6θ"!J ~μίν,

00 ~

βλέποντιχ τ~ν τ-ης

προς

8

κιχΙ τον ΔΙΧβιa ο!μιχι

βιχσιλεΙιχς κιχτάστιχσιν

aΙ"!JyetcreΙXL,

οόχ

5 ώς οόκ 6ντος βιχσιλέως, άλλ' ώς τ-ης aοuλLκΎjς τιχπειν6Τ"!Jτος,

~ν ύπΎjλθε κιχτ' οικονομΙιχν δ κόΡLος, εις τ~ν τ-ης βιχσιλεΙιχς

40 άξΙιχν άνΙΧλ"!JφθεΙσ"!Jς.

Κιχτεστάθ"!Jν γάρ, φ"!JσΙ, βιχσιλευς ύπ'

ΙΧότου, έπΙ Σιων 6ρος το &γιον ΙΧότου, '8ιιχγγέλλων το πρ6σ­

λογος

τιχγμιχ κuρΙοu.

των του νου ΚLν"!Jμάτων μΎ)νuτ~ς τε κιχΙ &γγελος γΙνεΤΙΧL,

οόκουν &γγελ6ς τε κιχΙ λ6γος σφριχγΙς τε

οντιχ

10 κιχΙ είκων κιχΙ πάντιχ τα τοιιχυτιχ κιχτα τ~ν ιxότ~ν ~ννoιιxν

aLιχγγέλλοντιχ του ιaιοu πιχτρος τ~ν βοuλ~ν τη ένεργεΙ~ τ-ης

λέγεΤΙΧL δ τ~ν ΠΙΧΤΡLκ~ν άγιχθ6Τ"!JΤΙΧ aι' έιχuτου γνωρΙζων.

10 οuτω ΙΙ

\ ,

φιχμεν

38'ιχγγελ"Lιχς ιψ.

u "!J

λ'

'Ι

ος

\

XΙXL

τον

επονομιχ

'λ

ΙΧ"!)

ζ ομενον ι

ι

θ

\ LVOV

,ι

λ'

ογον

\ "εν τον

λ ον λ εγεσ ι θ ΙXL.

ιχγγε

,

ι

\

ωιχνν"!Jς προτερον ιχuτον

λ

Ι

,\

~

ι

ιχρχη

\

XΙXL Κrtθ~κοντr. τόπcμ' τέως 8ε μrtθειν &.ξLον πrtριΧ των προφερόντων ~μιν τιΧς τοιrtuτrtς φωνιΧς 8 τι. το ocνrtβrtινον xrtL το όρώμενον xrtL το 8LιX τ~ς &φ~ς γνωρr.ζόμενον xrtL 20 gτr. προς ΤΟUΤΟLς το τοις ocνθρώΠΟLς 8LιX τ~ς oc8ελφόΤYjτος

οΙκεLοuμενον,

.,. 3 er.vrtr.

'ζ

νομr.

c'fprt

τ~ς θεLrtς ~ τ~ς ocνθρωπΙνYjς φοσεως

ουσιν.

, μεν \ yrtp \

εΙ.

\

το

Ψ

r8LOV \ xrtr.\ ορrtτον ( \ xrtr., Yj λ rtφYjτον

βρώσει xrtL πόσεL 8LΟLκοuμενον xrtL τοις ocνθρώΠΟLς όμογενες xrtL OC8ελφον xrtL 8crrt περΙ τ~ν σωμrtηκ~ν κrtθορίiτrtL φUσr.ν,

9 Joh 20, 17 VLA TS του αύτου κατα εύνομΙου λόγος Ζβ VLT του αύτού λόγος δω8έκατος S titulus deest ίη Α 3 εr8ωμεν v 4 προκεΙμενον v μονογενους: ΧΡLστου S 7 ταπεLνους LT v 6 OL: οΤον VLT 10 πορεύου ντ 11 δΤL om ντ 19 8L' άφΊjς ντ 22 το Α, om VLTS v Gregorii Nysseni Opera,

ΙΙ

19

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. Χ (LIB. ΧΠ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

29°

πάντιΧ ΤιΧατιΧ ΚιΧΙ εν θεόΤ'Υ)η βλέπoυσ~, λεγέτωσιΧν περΙ τοα

3-8

29 Ι

6 ΡΙιΧς ΚιΧΙ πΙστεως; ~ πάλLν δ βεβρωκως εν όφθιΧλμοϊς των

μονογενοας θεοα ΚιΧΙ ΤιΧατιΧ ΚιΧΙ 8σιΧ βoυλoντιΧ~ μιΧρτυρεΙ­

μιΧθ'Υ)των ΚιΧΙ δ εΠιΧγγεLλάμενος εν τη ΓιΧλιλιΧΙ~ πρoάζε~ν

τωσιΧν ιΧυτcr, ΚιΧΙ τ~ν πoρευηκ~ν ενέργε~ιΧν ΚιΧΙ τ~ν ΤΟΠLκ~ν

τε ΚιΧΙ όφθ~σεσθιΧ~, τΙνιΧ τον όφθ'Υ)σόμενον ιΧυτοϊς μ'Υ)νυεL;

περr.γεγΡιΧμμ νων

ίiριΧ τον θεόν, 8ν οί)τε έώριΧΚ~ ης οί)τε laείν aυνιΧΤιΧ~, ~

εl aε δ μεν a~ιX τ~ς ΜιΧΡΙιΧς άaελφοiς a~ιΧλέγεΤιΧL,

5 τον σωμιΧτικον XιΧΡιΧΚΤ~ΡιΧ τουτέση τ~ν τοα aουλου μoρφ~ν,

-

εν ~ ~ν δ θεός; εl τοΙνυν φιΧνερως aLιX των εlρ'Υ)μένων 888 Μ. προς το βλεπόμενον ΚιΧΙ άνητυποαν ΚιΧΙ ΚLνουμενον ΚιΧΙ

ι

μεΤιΧσΤιΧσLν,

4 εστΙν. • ο

' 8έ φΎJμι 8είν τοίς ά.πλούστερον 8εχομένοις το

\

λ

~

C

γαρ

Ι

ε αν ~

κατα

38 ~χει.

10

ει

θ

ΤΎJν

καΙ μοι 80κε!: κατ' ά.νάγΚΎJν το τοιουτον

,\

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. Χ (LIB. ΧΠ MIGNE)

Ι

\

~

,

904 Μ. 8ε των Ιερογλυφικων αΙνιγμάτων ό λόγος αύτοίς τ~ν Ισχδν 30 ~χει , παντως Ι "Ι ~ λ Ι \ ~ ουκ αOΎJ ον τιΙ πpoσΎJκει. τους εΙ) φρονουντας VL Α Τ S

ι το ένιχντΙον

L

6

μετιχρ ρέπουσιχν

L sed cf Ar eth Νic ΙΧ

9 τα των ιχΙγ. Α om μυθολογΙα.ς 12 άνθρωπεΙοtς ΤL~ων: ΤLνας VLT 13 ~ν: κιχΙ Τ 14 χΙΧλεπωτεριχν ιη λεπτοτεριχν corr Τ2 15 πολλη V 22 άΜτων: ύaάτων V ~9 ιχΙνLγμάτων: γριχμμάτων ντ ιχύτo~ς om V 30 τΙ: 6, 1167 b 7

!

δη ντ

Gregorii Nysseni Opera,

ΙΙ

20

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. Χ (LIB. ΧΠ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

περΙ τούτων λογΙσασθαι.

42-47

8η3' ούκ έΠΎ)ρεασηκως ταύΤΎ)ν τ~ν 3ιαβoλ~ν έπιφέρομεν, αύτος &ν γένοιτο ~μίν μcΧpτυς

&ν ~ τΎjς φύσεως ~μων συμφορά, ούκ gντος του 3ιιΧ τΎjς

~

καΙ οί5τω λανθcΧνει των σοφιστων ~ 3εινόΤΎ)ς, 3ι' (;)ν καθ­

\

~

,

,~,

σια των Ισιων λογων·

Ε"

Ι

\

"

οΙκεΙας πεΙρας εΙς άφθαρσΙαν έξαφουμένου τον &νθρωπον,

\"

υνομιος, ο τον αγεννΎ)τον μεν απροσ-

ιτον φως λέγων καΙ εΙς πείραν παθΎ)μcΧτων

έλθείν μ~

5 3υνcΧμενOν, έπΙ 3ε του γεννΎ)του κατcΧλλΎ)λόν τε καΙ συγγενΎj

αφε~ν 5

έπιχεφεί του

τ~ν τοιαύΤΎ)ν 3ιcΧθεσιν είναι 3ιοριζόμενος' ώς μΎ)3ε χcΧpιν

έπεΙπερ' ό

τί;> μονογενεί θεί;> τον &νθρωπον (;)ν ~νεκεν gπαθεν gχειν,

άγαθον προτιμότερος.

,

εΙπερ

,Ι

αυτοματως

,\

κατα

τον

λ'

,

,~

ογον

αυτων

\

προς

ΤΎ)ν

...

των

μονογενους

\

θεου το

'ζ' ,ι λ'ψ μει ονας τε και προημοτερας υπο Ύ) εις

45

' Αλλ'

3υνcΧμενoς

αΙσθcΧνoμαι

3ρίΧσαι του

μεγαλείον,

,\

εΙς

,

αυτον περιαγουσα,

ά3υνατουντος προς το

ύπατακτουντος

του

λόγου'

ού

γιΧρ

παθΎ)μcΧτων πείραν κατώλισθεν, τΎjς έμπαθους ούσΙας φυ­

έπιμένει τί;> καθ~κoνη 3pόμιr, κατιΧ τους θερμούς τε καΙ

10 σικως προς τουτο κατασυρεΙσΎ)ς, ()περ ού3εμιίΧς &ξιον εύχα-

10 θυμώ3εις των πώλων ταίς των άνταγωνιστων βλασφΎ)μΙαις

43

"

l

pιστ~ας εστι.

{

\

,\"

~'!:'

'

\

τ~ς γαρ αν εν χαριτος σε~αιτo μερει το κατ

,

άνcΧγΚΎ)ν συμβαίνον, κ&ν έπικερ3ες καΙ 6>φέλιμον ~; οt)τε γιΧρ τί;> πυρΙ τΎjς θερμόΤΎ)τος οt)τε τί;> ί53ατι τΎjς ρoΎjς

,

,

χαριν γινωσκομεν,

,\, ,

~,

εις ΤΎ)ν αναγΚΎ)ν ΤΎ)ς

φυσεως

, ,

αναγοντες

15 το γινόμενον, 3ιιΧ το μ~ 3ύνασθαι το πυρ τΎjς θεpμανηκΎjς

ένεργεΙας άπoλειφθΎjναr. ~ στcΧσιμoν έπΙ πρανους μείναι το {)3ωρ, αύΤOμcΧτως τΎjς τoπικΎjς έπικλΙσεως έφελκομένΎ)ς έπΙ 1

τσ

20

,

προσω

\,

ΤΎ)ν

,';'

κινΎ)σιν.

εΙ.

ουν

ι

φυσεως

,

,

αναγκη

\

ΤΎ)ν

~

\

σια

σοφκος εύεργεσΙαν παριΧ του υιου γεγενΎjσθαr. τοίς άνθρώ, '~ι' , , ,"

ποις λεγουσιν, oυσεμ~αν παντως χαριν γινωσκουσιν, οη ουκ ,~ι εις συναμιν

'!:' "λλ' ε~oυσιασΤΙΚΎ)ν, α

\ αναφερουσιν. " 44 γεγονος

,~\

ει

~

σε ΤΎ)ς

, . φυσΙΚΎ)ν \ "αναγΚΎ)ν

εις ~

~

σωρεας

'θ'

αισ ανομενοι

1

τσ

\ ΤΎ)ν

\ \ , , ευεpγεσ~αν αημα ουσι, σεσοικα μΎ) προς τουναντιον περι~ 'λ '~Ι' 'β \ , , τραπη πα "ν αυτοις Ύ) ασε εια και προημοτεραν ΠΟΙΎ)σωνται ,

l

"ζ

~,~

συνεκφερόμενος προς τιΧ τΎjς ύποθέσεως &τοπα.

ούκοuν

καθεκτέον αύτον πέρα του μέτρου προς κατασκευ~ν των άτόπων άφΎ)νιcΧζoντα. ,

'"

οικροαΤΎ)ς

επι

'"

τοις

συγγνώσεται 3ε πcΧντως ό εύγνώμων

,Ι

εφΎ)μενοις,

,Ι

ουχ

Ν

\

Ύ)μιν

ΤΎ)ν

Ι

,

οινακυπτουσαν

15 έκ τΎjς έξετcΧσεως άτοπΙαν, άλλιΧ τοίς τιΧς πονΎ)ριΧς ύπο­

τιθεμένοις άρχιΧς λογιζόμενος.

~μίν 3ε προς ~τεpόν η των

46 εΙΡΎ)μένων μετακτέον τ~ν θεωρΙαν. σύνθετον μεν

~μίν τον

ύποθέσθαι

20 π ο ι κ Ι λ α ι. ς

ρον.

905 Μ. μι~

το

θεον φως,

3 ι α φ ο Ρ ιχ ί ς

σύνθετον

γιΧρ

συνενΎ)νεγμένον,

συν 3 Ρ ο μαί ς

ψησΙ γιΧρ

()τι

άπεpγcΧζεται τί;> Ι3ιόΤΎ)σι

θ ιχ τ έ Ρ ο υ ού3εν

3έ

τισι

Χω Ρ Ιζε ιν

~ττoν

3ιιχφορΙΧίς

κιχΙ

κωνον κιχΙ

θ cχ τ ε -

το

κοινόΤΎ)ΤΙ

3έ

τισι

Ι3ιω μcΧτων Χ ω Ρ ιζ ό μενον.

~ε βραχυς ~μίν ό λόγος καΙ εύιxπcΧλλακτoς.

κιχι

προς τιχυτα

8

γιΧρ τοίς

25 τ~ν έμπαθΎj του υιου 3ιcΧθεσιν τΎjς πατpικΎjς άπαθεΙας, έν

25 ~μετέpoις έπεγκΙΧλεί 3όγμασιν, εΙ μ~ 3ιιΧ των Ι3Ιων κατιχ­

τί;> καθ' έαυτους άγαθί;> τ~ν του καλόυ κρΙσιν ποιούμενοι.

σκευcΧζει λόγων, κιχθ' ~μων αύτων όμολογουμεν το ~γκλΎ)μιx.

,\ ει γαρ

\ \ και τον

Ι,

υιον, κα

θ

\ ως

\ περι

~

του

\ πατρος

"~ ~ ~ ποι'θ ους, οιπαροισεκτον ειναι συν ε'β Ύ) του

,

~

'ζ

σογματι ουσιν,

"

,~ θ ωτος εμεινεν ασιορ

σκεψώμεθιχ γιΧρ τιΧ πιχρ'

ιχύτο;) γεγριχμμένιχ.

φως άλΎ)­

θινον όνoμcΧζει τον κύριον, άπρόσιτον 3ε φως τον πιχτέριχ. ούκουν τ~ν κιχτιΧ το φως κοινωνΙιχν κιχΙ αύτος ώμολόγΎ)σεν,

VLATS 1 8' S νι om VLT δη γαρ Α 4 μocθημάτων V 5 του γεννητου correxi: το γεννητον LAS ν τι'J} γεννητι'J} ντ ocσυγγεν-η VLT 6 εΤνOCL AS νι om VLT όΡLζ6μενος Α 7 ~νεκεν om VLT 9 μocθημιΧτων V κocτωλΙσθη πεΤρocν ν 10 κocτocσυρ'ήσεLς L 10-ΙΙ εύΧOCΡLσΤLocς αξων ντ 12 συμβocΙνεLν ν 13 τι'J} ante {)8OCΤL om VL 17 έΠLκλ'ήσεως L 24 ή ocσέβεLOC ocύτοΤς V εύσέβεLOC S ΠΟL'ήσονΤOCL VL 26 xoce' ocύτούς ντ 27 xoct περΙ Τ πocτρος: πνεύμocτος L 28 ocπρόσ8εκτον Α

47 οί5τως όνoμcΧσιxς έκcΧτεpoν.

των 3ε προσΎ)γοριων προσφυως

VLATS 3 των om ν 6 έΠL8ρασOCL VS 10 θυμώ8εLς των om V 12 μετρΙου AS ν 13 8ε om Τ 14 ocνocκύπτουσocν om ντ 15 έκ: έπι. Α 16 έ:τερόν S ν: έκάτερόν VLAT 18 ocπεργάζεΤOCL scil Basilius 21 τι'J} ΚΟLνότηΤL Τ 25 έΠLκocλεΤ AS ν Ι8Ιων: οΙκεΙων L v 29 ΚΟLνωνLocν: ΟLκονομΙocν V

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. Χ (LIB. ΧΠ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

τοις πρ&.γμιχσLν έψηρμοσμένων, κιχθως πολλιχχη 8ιωρΙσιχτο,

οόκουν φιχνερως έκ τοότων δμολογεΙΤΙΧL ()η &λλος δ τ~ς

οό ΨLλ~ν νοουμεν του φωτος τ~ν φων~ν 8Ιχιχ τι.νΟς 8LΙXVOLΙXC;

ΚΟLνόΤΎjτος κΙΧι &λλος δ τ~ς οόσΙιχς έστΙ λόγος, κιχΙ οό8εν

έπΙ

τ~ς

,

θεΙιχς

.

,

θ

(

'λλ'

,

μίΧλλον 8ια. τουτο σόνθεσΙς τις κιχΙ πολυμέρειιχ περΙ τ~ν

φυσεως λεγεσ ΙXL, ιχ ιχ τινος υποκεψενου , ~ ~ \ \ " , Κ \ ΚΙXΤΎjγOρεΙσθΙXι.. ουκουν τη κιχτιχ το ονομιχ ΚΟΙ ιωνι.qι ΙΧL

,

(λ

"

~

"

'r

5 τ~ν των σΎjμΙΧLνομενων ομο ογουσL ΤΙXυΤOΤΎjΤΙX, επει.περ ων

"

\

,

"

~\

,

\

ιΧπλ~ν τε κιχΙ &ποσον κιχτιχσκευά,ζετιχι. φόσιν, 5

έτέρως ~χειν.

ένος τοΙνυν ()ντος του κιχτα. το φως σΎjμΙΧL,

. νομένου

ι

\

~

'λ

\

~

θ

~

\

θ ι

~ του ιχπροσLτου ΚΙΧL του ιχ Ύj ινου προσ ΎjΚΎj κιχτιχ (

Ι

,

\

'ζ

'8 t LΙX'ζ ουσιν,

~

τον τ~ς ιχψεσεως λογον το κοι.νον οιορ" εΙ. τοι.ς

10 ώς &λλο μεν το του πιχτρος φως, &τερον 8ε το του υιου 'JOΎje~VΙXL,

,

τοις

,~

ι

,

LοtωμιχσLν

ιχπ

\

τοΙνυν ιχνιχτρε Ψ' ιχτω τιχ '/~ ι.οιιχ,

,

'λλ ι λ

ιχ

~

Ύj ων

Ι

,\

8'''' t ων

,~,

β'

λ'

λεπεL

ογΟLς.

,

Ι,

\

,~\

\

Ι

λ'

ουοεν γιχρ ΤΎjν ιχπ OΤΎjΤ

\

\

~

ιχ

\

,

ι

t8LόΤΎjς οόσΙιχ ουκ &;στιν, ωστε ΤΎjν συνoρoμΎjν τουτων συν~ ι \ Ι ι θετον OCποοει.κνυεLν το υπoκε~μενoν. έιxυτ~ν

,

8

\

τι.

οόσιχ ()περ έστΙ· 20

\

ποτε

\

ΚΙΧΤΙΧ

ΤΎjν

,

\ " ιχ'λλ' ΎjΙ μεν ουσιιχ κιχ θ'

,\

φυσι.ν

~

εστι.

έ

ΟLιχμ νει,

,~

εκει.νο

τιχυτιχ 8ε των περΙ ιxότ~ν νοουμένων τε

,

l'

,\

~

,ι

~

Ι

'χων

κιχΙ θεωρουμενων ε~νΙXL πιχς τι.ς ιχν ειποι οιιχνο ιχς μετε έπεΙ

\

κιχι.

\

προς

(~

ΎjμΙXς

,

τους

'θ'

ιχν ρωπους

,/

εστι

τΙ.

\

κοινον

,

Υ.,ς

τ. ,

θεΙιχς φόσεως κιxτιxνo~σιxι., OCλλ' οό 8ι.α. τουτο OCνθρωπόΤΎjς 49

το

θείον

Yj\

θ εOΤΎjς ' , \ το\ ιχν 'θ' . εστι. ρωπι.νον.

\

'θ\ον γιχρ τ ο ν ιχγιχ

θεον είνΙΧL ΠLστεόοντες οt8ιχμεν κιχΙ έπ' OCνθρώπου τουτο το 25 ()νομιχ πιχρα. τ~ς γριxφ~ς τετιχγμένον. OCλλα. 8LΙXιpeL τ~ν έκ

,

\

'~'ζ

,,Ι

τ~ς δμωνυμΙιχς ΚOι.νOΤΎjΤΙX το "οι.ιχ ον εφ

,

~

εκιχτερου ΤΎjς σΎj-

μιχσΙιχς. δ μεν γα.ρ ΠΎjγ~ τ~ς OCγΙXθόΤΎjΤOς &ν OCπ' ιxότ~ς όνομά,ζεΤΙΧL, δ 8ε μετέχων τ~ς ocγιxθόΤΎjτoς συμμετέχεΙ. κιχΙ

"

του ονομιχτος'

30

τι. των

et

\

~

εΠΟLΤΟ Ύj κιχτιχ κοι.νου ηνος

50

'Αλλ' έφ' ~τερoν, εΙ 80κει, των εΙΡΎjμένων μετέλθωμεν

τον 8ι.α. μέσου λ~ρoν χιχΙρειν

έά,σιχντες, Φ φιλοπόνως τ~ν

'ΑΡLστοτελι.κ~ν των ()ντων 8ι.ιχΙρεσι.ν έπι.θρυλων τ ~μετέρ~ 10 λόγ~ έξεΙργιχστιχι. γένΎj κιχΙ et8Ύj κιχΙ 8ιιχφορα.ς κιχΙ &τομιχ

κιχΙ πίΧσιχν τ~ν έν τιχις ΚΙXΤΎjγoρΙιxις τεχνολογΙιχν έπΙ 8tιx-

,~\,

"

,\

βλ'

908 Μ. βολη των ~μετέρων 80γμά,των προεχεψΙσιχτο. τιχυτιχ τοΙνυν

15 8LιX. τοότων ο λογος λυμιχινετιχι., επεΙOΎj κoι.νOΤΎjς τε ΚΙΧL '!l

,

λ'γ ε ει

κιχτιχσκευά,ση το θείον, ~ μΎj8ε ~μων τιχυτιχ ΚΙXΤΎjγOρεΙτω, &περ έν τοίς ιοι.οις

,~"~

Ύj

ο "ιχκρι.νομενιχ.

,ιινιχ μΎj\συν ' θ ετον

'θ

επι. εωρουμενων 'j εν LΟLΟΤΎjΤι.

τ~ν σΎjμιxσΙιxν ~χoι..

τα. όνόμιχτιχ τιχ ιχυτιχ, τουτων ιxπεφΎjνιxντo μΎjoε τιχς φυσει.ς

48

47-51

\

,~\ ~ 'θ ετος οΙθ'" κιχι. ου otΙX τουτο συν εος, οτι κι. 0-

νωνει προς τον &νθρωπον τ~ς του OCγΙΧθου ΠΡOσΎjγOΡΙΙXς. VLA TS 6 μΊ)8ε: μΊ)8εν Α 7 έτέριχς ν 8 του ante ά.λΊ)θLνου om LAS ν 10 το alt om ντ ΙΙ νοε~σθΙΧL Α 12 ά.νιχστρεψocτω V λέγΊ) V λέγων L 13 κιχτιχσκευocσεL V 14 0ύ8ε γαρ S ν 15 τε om Τ 17 &πο8εLκνύεL LS 20 εΊΠΊ) V 21 τ-ης om VLT 22 κιχτιχνο-ησΙΧL φύσεως V 8LιX τούτων VLT ~ ante &νθρωπόΤΊ)ς add S ν 23 θεLόΤΊ)ς VLTS

έά,σιχντες έπΙ το βιχρο κιχΙ 8υσιχντιχγώνι.στον ιχότου τ λόγ~

μετέλθωμεν.

ΔΎjμOσθενικ γα.ρ θυμ τον

έιχυτου

λόγον

15 τονώσιχς &λλος τις ~μίν έξ Όλτι.σ~ρι.80ς Πιχιιχνιεος OCνιχ-

πέφΎjνε, το 8ΡLμο του p~τoρoς έν τ κιχθ' ~μων OCγωνι. μιμοόμενος.

έκθ~σoμιxι. 8ε κιχτα. λέξLν ιχότα. του λογο-

51 γρά,φου τα. Ρ~μιxτιx. του 20 Ί σ ο ν

προς

το

νιχΙ,

φΎjσΙν,

OCγέννΎjΤOν

OCλλ'

ένιχντΙως

ύ π ο β ιχ Ι ν ο ι. τ ο γ ε ν ν Ύj τ ο ν

εΙ του γεννΎj~χoντoς

φως πρΟς το

κιχτ'

oc γ έ ν -

νΎjΤOν φως, το μεν γεν~σετιxι. φως, το 8ε σκότος. το μεν οόν όξο κιχΙ εiJστοχον τ~ς προς τ~ν ocντιθεσι.ν OCπιχν­ τ~σεως, ()τ~ σχoλ~, 8ια. των έκεΙνου μΙΧθέτω λόγων.

έγω

8ε τον των ~μετέρων ύπoκρι.τ~ν &'ξιώσιχιμ' ?λν ~ τα. ~μέτεριx 25 λέγει.ν (~ ώς έγγυτά,τω προσά,γεLν του λόγου τ~ν μΙμΎjσιν), ~

κιχθως πεπιχΙ8ευΤΙΧL κιχΙ 8όνΙΧΤΙΧL κεΧΡΎjμένOν τ λόγ~ έκ

του Ι8Ιου προσώπου κιχΙ μ~ έξ ~μων 8LΙΧλέγεσθΙΧι..

μ~πoτε

γα.ρ ο{)τω πιxΡΙXχθεΙΎj των ~μετέρων μΎj8εΙς, &στε του γεν­ νΎjΤOυ προς το OCγέννΎjΤOν ένιχντΙως κιχτα. το σΎjμΙXινόμενoν

VLA TS 2 mowitz: ό

κυΡLόΤΊ)τος ντ

3

ΤLς: τε ντ

9 ()ντων: όνομocτων Τ

8 10

ώ corr

Wila-

έξεφγocσθΙΧL Α

rr τεχνολογΙιχtς ΚΙΧΤΊ)γορΙιχν S '13 των λόγων L 15 έξ όλΤΊ)σΙΡL80ς Τ έξ όλΤLσΙΡL80ς Α έξολ ΤLς ~ρt80ς L ΈξολΤLσ"ήΡL80ς ν 17 κιχτocλεξLν L 20-21 προς το &γέννΊ)τον φως om Α 21 γεν­ ν"ήσεΤΙΧL VL (alt ν exp) ν 24 ~ om ν 25 προocγεLν AS ν 28 πιχρ-ηχ-ηθεΙΊ) VLT

52

LIB. ΠΙ ΤΟΜ. Χ (LIB. ΧΠ MIGNE)

CONTRA EUNOMIUM

3 ΙΟ

(

~

~χoντoς ,

'β

γοιρ το

( ,

~

υπο οισLν

του

1"

ετερου

'!l.

το

οινΤf.κεf.μενον

ουκ εν

"θ

ι=;τερον

οl.εσ OΙL.

,~

,,(,

υφεσεf. την

ΟLοιφοροιν,

οι

πνέοντοις λόγους κoιτα.τ~ν ΔΎjμοσθενLκ~ν εύτονΙοιν κοιθ'

εν

(~ Ύjμων

~ τη ~ κοιτοι " το σΎjμΟΙf.νομενον , 'λλ' " οιντf.ποιντελεl. οι ΟΤΡf.ωσεf. ΤΎjν

3Lοιστολ~ν ~χεf., οΙον κοιθεύ3εf.ν· ηνα. λέγομεν ~ μ~ κοιθεύ5 3εf.ν, κoιθ~σθOΙL ~ μ~ κοιθ~σθοιf., γεγενν~σθOΙL ~ μ~ γεγεν­ ν~σθΟΙL, τ&.λλοι πά.ντοι κοιτα. τον οιύτον τύπον' 6Jv ~ τοσ ένος &.ρσLς θέσLς του άνηκεLμένου γΙνεΤΟΙL. &σπερ οδν το ζ~ν ούχt {)φεσΙς έσΤL του μ~ ζ~ν, άλλα. πoιντελ~ς ένοιν­ τΙωσLς, ο{)τω το γεγενν~σθOΙL ούχ {)φεσLν του μ~ γεννΎj10

' " 'λλ' οινΤL , 'θ εσLν ' ηνοι ΚΟΙI., ενOΎjσOΙμεν, οι θ εντος " (, ,(, , οιμεσLτευτον, ως το εν εκoιτερcμ σΎjμΟΙLνομενον

,~ λ'Ύjν οινηοf.οιστο ~"

μΎjoενL τρoπcμ

ΚΟLνωνειν προς το ~τερoν μ~τε έν όλιγcμ μ~τε έν πλεLονL. ό τοΙνυν το έξ ένοιντΙου νοούμενον ύποβοιΙνεLν προς το άντf.,

,

~

,

κεLμενον λεγων εκ του

,~, 1.0LOU

,

'1

προοιγετω προσωπου τον

λ'

ογον.

53 ό γα.ρ ~μέτερoς t3f.ωησμΟς τα. τοις άνΤf.κεLμένΟf.ς άνοιλο,.., γουντοι

,\ κοιτοι το

,ι

Ι.σον

,.., τοl.ς

, πρωτοτυΠΟf.ς

\' ΚΟΙf. προς

( , εοιυτοι

~ε θ " "~ ,.,}", λ 01.' στοισ OΙf.. ωστε εΙ. ΚΟΙL τcμ φωη τ ,/ν OΙυΤΎjν ποιροι λoιγ~ν ~ν 'rCJ) γεννΎjΤCJ) προς το άγέννΎjΤOν ένoρ~ ό ΕύνόμLος, . Ύjμ (έ ' λ'ψ ( εκεl. , ~ το, ι=;τερον !! τον τερον εποινοι Ύj ομΟΙL λ'ογον, () τΙ. ως

λέγεΙ.

20

..."

ΤΎjς

Ι

οινΤLφοισεως

Ι"

μερος

ΟΙΚΟLνωνΎjτον

\

προς

\'

το

,

οινΤLκεLμενον

μένεΙ., ο{)τως ε~περ 'rCJ) ένt μέρεΙ. των άνΤLθέτων το φως

θ '

'λ' το εLπομενον

συνοιρμοσ εLΎj,

συ ζ' υγες

~ τcμ

,

σκOΤcμ

,

ποιν-

τως άνοι3εLχθ~σεΤΟΙL, τ~ς άνηθεηκ~ς άνά.γΚΎjς άνοιλόγως Ν ΤΟLς

, προοιγουσf.

ΚΟΙL"~, τον του φωτος

54 κεΙμενον 3LοιστελλούσΎjς.

λ'ογον

'" το

προς

οινΤL-

τοιυτοι ~ μεις οΙ 3 Ι Χ οι λ ο γ ι. κ ~ ς

έντρ εχε Ιοις έΠL χε Lp ουντες 'rCJ) γρά.φεL ν, κοιθώς φΎjσLν ό 3f.οιβά.λλων ~μας, προς τον νέον ΠΟΙf.οινLέοι 3LιX. τ~ς ,

l

,

(

'ζ

εΠLχωρ~ου γλωΤΤΎjς υποιγΡΟLΚL ομεν.

~~""

l

πως οε προς ΤΎjν oιντ~-

θεσf.ν ΤOΙύΤΎjν 3LΎjγωνΙσοιτο τούς θερμούς έκεΙνους xoιt πυρ VLA TS 1-2 πάντoc γαρ των &ντtκεψένων Α 4 λέγεtν V 5-6 γεγενησθoct Ύ) μη γεγενησθoct Α 8 πocντελως v 9 το:

του Τ γεγενησθα.t alt ν sscr Α 1σ ένo~σocμεν: έννo~σoμεν ΥΤ έννo~σωμεν L ι ι ώς &ν το V ι 4 προσώπου προocγέτω ΥΤ 17 λέγεtν V 18 ~ν σω VLT 19 το σω v 21 μένοt V 22 το σκότος VLT 23 &νάγΚΊ)ς σω V 27 οΙ 8tα.βάλλοντες V 28 πως

ex προς corr L

3 ΙΙ

~

ποιν

"λλ"

52-54

προ β (Χλλ' ομενος,

"

οσΟLς

κοι θ'

C ~ " ΎjOOνΎjν

εστΙ.

, το

~ γελοιν,

οιύτοις έπερχέσθωσοιν τοις γεγροιμμένΟLς τφ Ρ~ΤΟΡL. το γα.ρ ~μέτερoν προς μεν ~λεγχoν των τ~ς άσεβεΙοις 30γμά.των ού 5 λΙοιν 3υqΚLνΎjτον, προς 3ε το κωμcμ3ειν τ~ν άμοιθΙοιν των

ιΧΠΟΙL3εύτων ποιντελως έσΤLν άνεΠLτ~3εf.ον. VLATS 3 ύπερεχέσθωσocν V ύπερχέσθωσocν LT

6 &νεπtτ~8ευτον Α τοϋ νύσΊ)ς των κocτα ~ύνoμΙoυ τέλος ντ (sed σω των Τ) του άγΙου γΡΊ)γορΙου έπtσκόπου νύσΊ)ς κocτα εύνομΙου τέλος L

(LIB. ΙΙ MIGNE) Ι-4 τε

κιχΙ

προφ1)τεΙιχς

κιχΙ

τ~ς

πιχροιμιώ30υς

σοφ(ιχς

γε­

νομέν1)ν περΙ τ~ς ύπερκειμέν1)ς φύσεως 3ι3ιχσκΙΧλΙιχν 3ι' έσόπτρου τινος κιχΙ ΙΧLνΙγμιχτος ώς μιχρτυρΙιχν τ~ς άπο­ κΙΧλυφθεΙσ1)ς ~μ~ν άλ1)θεΙιχς 3εχόμεθΙΧ, εόσεβως τ~ν 3ι~5 νοιιχν των (1)των έκλιxμβ~νoντες,

"ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΝΥΣΣΗΣ

του 3εσ~ότoυ των lJλων έκτεθεΙση πΙστει, ~ν έπt λέξεως

1

«Η

-

των

Χ

-, «, πισης 1) εις

ριστιιχνων

,

\

παντα

\

"θ ε ν1)

τα

κιχτα

το πρόσταγμιχ του κυρΙου πιχριΧ των μαθ1)των Κ1)pυχθε~σα "- έ~~'θ' '\" ~" αν θ' ~, αυτου , 5 ουτε αν ρωπων εστιν ουτε οΙ ρωπων, α'λλ ιχ\ οι

κιχΙ τ~ν έν OλΙγcμ πιxριxτρoπ~ν των πιχρΙΧ30θέντων (1)μ~των 3 έσΧ~Τ1)ν κρΙνοντες βλιχσφ1)μΙιχν τε 'κιχΙ άσέβειιχν. πιστεύομεν 10 οδν

\

~

φως \

\

και

Ι

'λ'θ

α

'(

1)

ειιχ

~

\

\

κιχι -

θ

\

εος 'λ

κατΙΧ φυσιν εστ~, οΙΙΧ τουτο μα

\

και

(

σoφ~ιx

,«,

,

ιστα εν ομοιωματι αν

θ

10 καθ'

δμοιόΤ1)τα χωρΙς ά.μιχρτΙας, καθ'

δ κύριος

του ά.γΙου πνεύμιχτος' οότός έστιν δ λόγος του μυσΤ1)ρΙου,

'

ρωπου

468 Μ. γενόμενος καΙ μετιχσχων τ~ς φύσεως ~μων ΚατιΧ πάντιχ

μιxθ1)τιx~ς τ~ν πΙστιν

ζοντες ΙΧότούς εLς το l)νομιχ του πιχτρος κιχΙ του υιου κιχΙ

\παντιχ, , ., οσα

και

κιχθως έξέθετο τo~ς

δ εLπων δη Πορευθέντες μΙΧθ1)τεύσιχτε π~ντιx τα ~θν1), βιχπτΙ­

του κυρΙου ~μων Ί1)σου Χριστου, 8ς λόγος &ν καΙ ζω~ ΚΙΧΙ

ώς συμφωνε~ν τη πιχρα

έν Φ 3ια τ~ς &νωθεν γE'νν~σεως μετιχσκευάζετιχι ~μων ~ 15 φύσις άπο του φθιχρτου προς το &φθιχρτον, έκ του πΙΧλιχιου

δμοιόΤ1)ΤΙΧ 3ε τ~

άνθρώπου άνιχκιχινιζομέν1) κατ'

μετιΧ Ψυχ~ς καΙ σώματος άναλιxβε~ν lJλον τον &νθρωπον,

άρχη το θεοει3ες όμοΙωμιχ.

2 &στε 3ι' άμφοτέρων ~μ~ν γενέσθαι τ~ν σωΤ1)ρΙαν. οοτος ΈπΙ τ~ς γ~ς &φθ1) κιχΙ τo~ς άνθρώποις συνανεστp~φ1), Ινιχ

εLκόνιχ του κτΙσιχντος έν

τΙΧύΤ1)ς οδν

πιχρα το\) θεου

τo~ς άποστόλοις πιχρΙΧ30θεΙσ1)ς τ~ς πίστεως Οt)τε ύφιχΙρεσιν

Οt)τε πιxριxλλιxγ~ν Οt)τε πρoσθ~Κ1)ν ποιούμεθΙΧ, σιχφως εL3ότες

μ1)κέη οΙ &νθρωποι κιχτιΧ τιΧς έιχυτων γνώμας περΙ του

20 lJη δ τολμων τ~ν θεΙιχν φων~ν 3ια κιχκουργΙιχς σoφιστικ~ς

15 l)ντος 30ξάζωσι, τιΧς γινομένιχς αότo~ς άπο στοχασμων ηνων

πιχριχτρέπειν οοτος έκ του πιχτρος του 3ιΙΧβόλου έστΙν, 8ς

ύπονοΙας 3όγμα ποιούμενοι, άλλιΧ πεισθέντες δη άλ1)θως

άφεΙς τ~ς άλ1)θεΙιχς τιΧ p~μιxτιx έκ των Ι3Ιων λιxλε~, πιxτ~p

Θεος έφιχνερώθ1) έν σιχρκΙ, έκε~νo μόνον άλ1)θινον τ~ς εόσε,

βειας

,~

Ι

"~"

μυσΤ1)ριον ειναι πιστευσωμεν, ο οΙ

-

«~

λόγου κιχΙ θεου παρε3όθ1) του 3ι' έαυτου τo~ς άποστόλοις 20 λιxλ~σαντoς.

I~ Ψ ευοους

-

ιχυτου 1)μιν του

γ

ό μενον

9 Hebr 4, 15

VLACTS τοϋ ocύτοϋ κocτα εύνομΙου λόγος β VCTS (8εότερος) γΡΊJγoρΙoυ έΠLσκόπου νόσΊJς κocτ' εύνομΙου λόγος β L γΡΊJγoρΙoυ έΠLσκόπου νόσσΊJς προς εύνόμLον &ντφΡΊJΤLκος λόγος 8εότερος Α

hic liber cum ceteris ηοη cohaeret, titulus verus ίη libris mss ηοη traditur, cf Prolegg 3 ΧΡLσΤLocνων πΙσΤLς man rec ίη lac suppl L 3 -4 litt κocτα το πρόσταγ m rec ίη lac suppl L 4 τοϋ οαι V litt των μocθ. ΚΊJρυχ m rec ίη lac suppl L 5 τε 8L' &νθρώπων m rec ίη lac L 10 oτij): το S 12 ο{)τως VL 14 ocύτων V 15 80ξάζουσLν sscr ω L

Ψ

~~" ευοος

εστι

πιχν

,

\ γιχρ

πιχντως

\ το

\ πιχριχ

\,

κιχι

ουκ

\ Τ1)ν

'λ'θ ειιχν

ιχ

1)

ΙΙ

Matth 28, 19

16 Col 3, 10

λ ε-

'λ'θ ειιχ. ιχ

1)

ΈπεΙ οδν το 3όγμιχ τουτο πιχρ' ιxότ~ς έκτtθετιxι

4

τ~ν 3ε έκ τ~ς άρχαιοτέριχς γpιxφ~ς έκ νόμου

3 Matth 28, 19 Luc 24, 27 8 Phil 2, 7 17 Ι Tim 3, 16 13 Bar 3, 38

, γινομενος.

21-22

J oh

τ~ς

8, 44

VLACTS ι σοφΙocς correxi: 8L8ocσκocλΙocς libri v cf 2 1-2 YLVOμένΊJν ACTS v ... νOμένΊJν περΙ suppl m rec L .. όσεως 8L8ocσ suppl m rec L 3 κocΙ ocΙνΙγμocτος ίη lac m rec suppl L ΚOC!. 8L' oclνιγμocτoς Α 3 -4 ... κocλυφθεΙσΊJς item L 4 8εχώμεθoc ACTS v εύσεβως τ~ν et 5 ... μβάνοντες m rec suppl L 6 8εσ­ πότου των 8λων m rec L 6-7 λέξεως κocθocραν et 7 ... λάσσομεν m rec suppl L 8 όλtγ μΎ)3εν περΙ τΎjς ούσΙας ,(

,Ι

~

,Ι

ι\

~,

δη πά.ντα τα έν τη κτΙσε~ ~ντα 3~α τΎjς των Ονομά.των

ε~πε~ν

σΎ)μασΙας περ~λαμβά.νετα~.

χωρουμεν μαθόντες ού3εν του άχωρ~τoυ 3εόμεθα, ά.ρκουσαν

3Ύ)λουμενον

ύπο του

δ τε γαρ ούρανον ειπων έπΙ το

ονόματος κτΙσμα τ~ν

μνΎ)σθεΙς έπ' ονόματος εύθυς το εΤ30ς του ζC;>ου των

15 τ Ι

,~,/

σογμα.τος α.υτων

κα.ι,ι μονον

κυρΙου ()ντα.

,ι α.υτον

&Ί:8Ιως

~ του

Ι::> Ι::> λΙ σLσα.σκα. ια.ν

τε

π Lθ' εον

, γα.ρ

xαoL

8όξη

&τελευτ~τως

μόνον.

/ ,

ΠLστευεLν

επα.γγεL

έα.υτι';)

τοΙνυν του λόγου τ~ς πΙστεως περιέχοντος το ()νομα. του

πα.τρΟς xαoL του

utoiJ xαoL του άγΙου πνεύμα.τος, τΙνα. συμ­

φωνΙα.ν ~χει τOC νυν έκτεθεψένα. προς τOCς του 8εσπότου Ι

φωνα.ς,

,Ι

'"

{

ωστε εις ΤΎJν εκε~νoυ

Ι::> Ι::>

σΙσα.σκα.

λΙ

,

~

ια.ν το τοιουτον

,

α.να.-

21 φέρει.ν 8όγμα.; που τοΙνυν είπε 8ε!:ν ΠLστεύειν εΙς τον ~να. xαoL μόνον &λΎJθινoν θεον έν το!:ς εύα.γγελι.κο!:ς λόγοι.ς 1-2

Act

17, 31

2

Joh 5,

2 άκούσαντες μΊJδέ τ~ν~ ν μ~ τ~ν~ L

V

μέΧΡL

κα.ι\

"Ι τον ενα.

\ α.'λ ΎJ θ ινον

Ι μονον

θ

Ι εον,

ώς 8ε ~με!:ς ποφOC τ~ς

Ι

Ι

Ι

μονον,

,\

'λλ\

α.

(\ ULOV

α. κα.ι τον

,

~

τ\

ομοιως

σε

\

\

κα.ι

θ

το

\

,

,Ι

εος

ονομα.

Ι

επισΎJς

έπικέκλΎJΤα.ι τη τε &ρχη έν ~ ό λόγος xαoL τι';) έν τη &ρχη ()ντι λόγ υΙ πατρΙ λεΙ­

\ τους

~

27

323

έπιμένειν,

",'

εΙ.

'

γαρ

μαρτυρουντα

,,'

ουτω

λ εγομενον του ~

φρονοι.-η,

τη

οη

,

άλ-ηθει~ ~,

παν

Ψ ευοους ~, κεχωρισται.,

το

δη

έστtν

,~

παρα

'

του

πει.σ θ -ησεται

xιxt δτι Ού3εtς οί3ε τον υLον ει μ~ δ πατ~ρ, xιxt δτι Kιxt 5 τον πατέρα ού3εtς έπιγινώσκει ει μ~ δ υLρς' 3ι' (f)ν άπάν­

των o~τε 36ξ-ης o~τε ούσ(ας o~τε r1λλου ηνος παραλλαγ~ ι

Λt

, \

υπονοει.ται

άλ-ηθινας

επι.

,

, (

πατρος

καΙ.

3εξαμένοις.

()ντως

29 κ α t 36 ξ η θ ε ο ν ~ ν α. 10 το μ~ 6ντως ()ν.

Λt

'"

υι.ου

τοι.ς

,

,

\

ταυτας τας

()ντα,

φ-ησ(,

(

φωνας

ως

φύσει

τε

το ()ντως ~ν άνη3ιαφείται προς

gστι 3ε ()ντως ~ν ~καστoν των ()ντων

καθο gστιν' το 3ε μέχρΙ. φαντασ(ας τι.νΟς xιxt ύπονοΙας 30κουν μεν είνα.ι. μ~ ~ν 3έ, τουτο ούκ ()ντως gσην, ώς το ένύπνι.ον φάσμα ~ δ έπt τ~ς εικ6νος r1νθρωπος' , \ \ ..., Ι Ι," "

γαρ

καΙ.

τα

15 ούκ gxeι..

τοι.αυτα

μεχρι

φαντασι.ας

οντα

το

οντως

ταυτα Ύ

ει.ναι.

ει μεν οδν κατα τ~ν Ίoυ3α'Cκ~ν ύπ6λ-ηψιν κατα­

σκευάζουσι. καθ6λου μ~ είναι τον μoνoγεν~ θε6ν, καλως

τ Μωϋσεί φανέντα.

30 εΙτα. φύσεΙ. τε xιxt 36ξη θε6ν φ-ησι.ν ~να.

ει μεν οδν

κυ-

έστι.ν δ θεος χωρtς του είναι φύσεΙ. θε6ς, αύτος &ν εί3εΙ-η

παν-

25 δ ταυτα λέγων- εί 3ε ούκ gση θεος δ μ~ φύσεΙ. θεος (f)ν,

,

τως άλ-ηθεύειν τον ειπ6ντα δη 'Eγ~ έν τ ού 30υλεύουσι.ν, ~μείς 3ε

15 Ι Cor 1,24

30υλεύομεν θε , καθως δ άπ6στολος

26 J oh 14, ΙΙ et 10, 38

VLACTS 1-2 ά.νΤLaLαφε'i: τον μόνον v ά.νηaLαφε'i:ταL μόνον V verba και' αλλως-3 θεον var lect ad Ρ 321, 23-26 esse intellexit Harder. ante και' αλλως et post και' α. lacuna extat ίn V 2 τον ά.λΎ)θLνΟν v 4 θεον om V 7 verba a και' ιtν τφ πατρl. usque ad 8 οντος om v 8 aLασταηκαl. L 12 βλέΠΎ) VL 16 σοφία θεου v 17 post Ί'ι της ά.λΎ)θεΙας add Ί'ι της σοφΙας v 19 και' ante θέσLς add TS v 21 φωνη, φΎ)σl. VTS v 22 τη ante φωνη om Τ 23 της ά.λΎ)θεΙας S δ ιtσΤLν Τ post δ ras

2 Joh 5,23 3 Joh 14, 9 4-5 Matth ΙΙ, 27 14 26 Gal 4, 8 27-28 Ι Thess ι, 9

VLACTS 4 E!aE V v CT 12 aoxouv μεν:

7 νοε'i:ταL 13 φά.ντασμα Α 15-16 κατασκευά.σουσL S 19 6ντως ante ον τα om v 22 τουτο VLCT 24 εtaοίΎ) Τ 27 μη φύσεL οΟσL correxi: μη φύσεL VLCTS v φύσεL μη οΟσL Α φύσεL οΟσL Gal 4, 8 cf Ρ 324, 4 28 τε

om VACT

4-5 καΙ. ante τον πατέρα aοκουμεν L &στε το C

om Τ

21 Exod 3,

(LIB. ΙΙ MIGNE) 30-34

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMII λέγεL, Φ ~ε ~oυλεύoμεν, 'lησους έσην ό ΧΡLστός.

άμφLβιΧλλομεν, έν Φ τον πατέρα elV~L παρ' αύτ~ς τ~ς ά:λΎj-

ΤOύτCΜ

θείας έμιΧθομεν.

γα.ρ X~L ό ά:πόστολος Παυλος ~ουλεύεLν καυχαταL λέγων' Παυλος, ~oυλoς 'lησου ΧΡLστοU.

ι)ντα θεόν, Φ παν γόνυ κιΧμπτεL έπουραν(ων XIΧL έΠLγε(ων

XIΧL καταχθον(ων. σα μεν ()η

Φ ούκ &ν έ~Oυλεύσαμεν, εΙ μ~ έΠLστεύ­

οδτός έσΤLν

\

όζων τε XIΧL ά:λΎjθLνος θεός,

τως μόνον.

33

~να

τ-ην

λοτε

ά:νιΧρχως

ά:'ί~(ως

ά:τελευτ~-

εLτε

\

πεΡL

~

~

του

μονογενους

θ

εο-

φθαρτόν τε XIΧL πρόσκαφον elVIΧL

ούσ(αν,

~

φ'Yjσ(,

t

oύ~ε

ΤΡLσσ~ν

κ~θιΧπαξ Ι

ωσαυτως

έστιν

,\

φθορας ά:νεπ(~εκτoν, ώσ~ύτως ~ε και ιX·t~LOV το μ~ πρόσ-

\ τα

\ χωρr.ς

μLας.

εΙς,

~,

έσΤLν

\ ,ακροαΤ'Yjν \ ~

τcμ

τε

~\

~

οε

~

ύπό­

γα.ρ

αύτιΧ Ι

τουτων

συνετον

, , , οLανοr.ας ενρr.φεντα ~

&λ­

εΙς

πιΧντη τα.

,

εκ

χω-

~

() έσΤL μεθ­

ούσΙας

κατα. Ι

μονος.

ε!ς,

πλε (ους,

~ του elV~L

έκ

οLαμενων

'

\ μεν

~ν

εΙ ς

σΧLζόμενον'

τε θ εντων προσ'YjκεL τον

ά:τελεύΤ'Yjτόν έσΤL το θανιΧτου XIΧL

καθ'

μερ Lζό μενον

&λλον γLνόμενον,

10 στασLν

πιΧλLν No~σατε &XIΧXOL πανουργ(αν, φΎjσΙν ό

ά:παΤ'Yjθέντες έκπέσ'Yjτε.

των ~

καΙ καΙ παρα~

OLIΧXpr.vιxr. πρωτον

λ'

oγcμ

, t' oLIΧxevot Ρ'Yjματα ~

το (νυν μ~τε ά:·t~Lόν έσΤL μ~τε ά:τελεύ­

15 ά:πο των ~oκoύντων νουν ~xeLV, μετα. ταυτα ~ε τ~ν εύρr.σκο­

Τ'Yjτον, τουτο πιΧντως έν τη φθαρτη τε και έΠLΚ~Ρcμ θεω­

μέν'Yjν έν τοις ύπολΟLΠΟLς ~LιXVOLIΧV των εLΡ'Yjμένων έΠLσκο-

15 καφον λέγεταL. ρειταL φύσεL.

8

ούκουν ό το ά:τελεύΤ'Yjτον ΤΙΡ ένι και μόνCΜ

προσμαρτυρων θειρ, μ~ συμπεΡLλαμβιΧνων ~ε τον

uiov τη

του ά:τελευτ~τoυ και ά:Ί:~(oυ σ'Yjμασ(Cf, φθαρτον αύτον elVIΧL και πρόσκαφον ~LιX του ΤΟLούτου λόγου κατασκευιΧζεL τον

32 τιρ ά:Ί:~(CΜ και ά:τελευτ~τCΜ ά:νη~Lαστελλόμενον.

~μεις ~ε

κ&ν ά:κούσωμεν ()ΤL μόνος ό θεος ~xeL τ~ν ά:θανασ(αν, τον Ι\

ULOV

~

\

oLα

~

Τ'Yjς

'θ

α

,.,'Yjης εσΤLν , \

ζ ω'Yj,

25

Ού

Ρ Lζό μενον

Φ

Σολομών, μ~ ποτε εΙς &PVΎjcrLV τ~ς του μονογενους θεόΤ'Yjτος

20

εστερον,

LστιΧμενον,

φΎjσ(ν,

έκ τούτων ~ε ό ά:κρoατ~ς έΠLλεξιΧσθω

' , .ουτω , Xp'Y\j

β'

5 λέγεLν, ώς ύφΎjγειταL ~ α~ρεσLς.

θεου πατρός. Θεόν,

ευσε

πρεπως ~οξιΧζεLν ι:'Lτε

πασα γλωσσα έξομολογειταL, ()ΤL κύΡLOς 'IΎjσoυς εΙς ~όξ~ν

31

,

το

~μεις το (νυν οΙ μΎjκέΤL

~oυλεύoντες τοις μ~ φύσεL οδqL θεοις έπέγνωμεν τον φύσεL

5

325

ι

ανασLας t

ο

Ι

κυΡLος

~

νοουμεν t,

ο

\

εLπων

('θ

α

J!

ι

otvotcrLIΧ

vΤL

'Ε

ι

γω

Ι,

γαρ

,

εLμL

εσην

'Yt j

ζ

t

'Yj Ι)

ω'Yj'

κ&ν λέγ'YjταL φως οΙκειν ά:πρόσLτον, πιΧλLν το ά:λ'YjθLνον φως,

()περ έστι τιρ Ψεύ~εL ά:πρόσLτον, τον μoνoγεν~ VOeLcreIΧL ούκ

3 Rom 1, 1 5 Phil 2, 10 8 Phil 2, ΙΙ ΙΙ Prov 8, 5 22 Ι Tim 6, 16 24 Joh ΙΙ, 25; 14, 6 25 Ι Tim 6, 16 VLACTS 4 φύσεL μη LAS ν έπέγνωσεν L 5 πcΧν: πάντα CT 6 φ ούκ &ν VL: ούκ &ν CT ούκ &ν 8ε AS ν έ80υλεύσαμεν: έΠLστεύσαμεν: CT 8 έξομολογήσεταL VLA 13 του ante θανάτου add S 14 8ε om CT 16 έΠLκήρ super "1) ras Τ 17 ό το: δη VL 19 e!VIΧL αύτον Α 21 άτελευτήτως (om καΙ) CT 22-23 8Lα. τον υΙον τ. άθαν. V 24 verba ab ~ΤLς

έστΙν usque ad ζωή om ν ~ ~ (ex ~ης ortum) έστΙν ό κύΡLος ό ειπων δη έγι~ εΙμL ~ ζωη ~ΤLς έστΙν φως oΙκε~ν άπρόσLτον λέγ"1)ταL om) ό alt om V 26 έστΙ: έπΙ Τ

L

(κ&ν

34 πειν, εΙ συμβα(νει. τη περι τον ΧΡLστον εύσεβεΙCf. τα. μεν 481 Μ. οδν πρωτα των παρατεθέντων καθόλου πιΧG'Yjς κ~ι καλ~ς XIΧL κακ~ς ~Lανο(ας κεχώΡLσταL.

20

'

Ου

εΙς

τ

'Y\j ν

,ι α ν,

ου σ

L

πλε(ους,

elVIΧL

()

έσΤL

~

κα

θ"" ν

'Yj

&λλοτε

τΙνα γα.ρ ~LιXVOLIΧV ~χει. το

εστ

Lν

&λλον

μεθLστιΧμενον,

Τ

ε !. ς,

Χω Ρ

Lζ ΟΙ μ ε ν ο ν

γLνόμενον, o~τ'

&ν

~

αύτος

του ε~ΠΟL

o~τε ηνα. των συμμαχούντων αύτΙΡ νομΙζω ~ύνασθαL &ν έξευρειν σΚLιΧν ηνα ~Lανο(ας έν τοις εΙρΎjμένΟLς.

25 ούσ(αν, καθ' ~ν έσΤLν εΙς, χωΡLζόμενον.

ού τ~ν αύτον

λέγει. τ~ς ούσΙας έαυτου μ~ χωρΙζεσθαL, ~ τ~ν ούσΙαν λέγει. έπ' αύτου μ~ μερΙζεσθαr.; ψόφος τΙς έστι. και ~χoς μιΧταLος

εικη συγκε(μενος ό ά:σ~μαντoς οδτος λόγος.

και τΙ χρ~

VLACTS 1 -2 άλ"1)θεΙας: θεΙασας (sic) L 4 αύτον an.te e!VIΧL add V 7 Ί'j μεΡLζόμενον om ACTS ν 8 &λλο Α 10 σΧLζόμενον Α: σΧ"1)μαΤLζόμενον cett ν ΙΙ τα. om Τ 14 έΡΡLφέντα S ένΡLφθέντα C έΚΡLφέντα V ν 23 νομΙζων Τ 24-25 verba ab ού την ούσΙαν usque ad 27 μερΙζεσθαL om V 26 αύτου Τ ν 27 άπ' αύτου libri ν, sed μερΙζεσθαL sic ηοη coniungitur (cf etiam Ρ 326, 3) quare έπ' αύτου correxi άλλα. ante ψόφος add V lσταL VL

(LIB. ΙΙ MIGNE)

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMII

σθΙΧL ~ έιχυτου

35 πως γάρ ΤLς τ~ς έιχυτου ουσΙιχς χωΡLσθεΙς έν τφ είνΙΧL

&.λλον

γενέσθΙΧL

μLας,

ψfJσΙν,

~ξω

έιχυτου

ουσΙιχς

γενόμενον;

εΙς

γαρ

άλλ'

δποστάσεLς

τρείς

σΧL­

έφεξ~ς λόγους

κΙΧθάπιχξ

c

Ι

έστΙν

κιχτα

,

~,

μό­

τουτιι> XΙXL 'Υ)μεLς συνΤL εμε ΙΧ'

κΙΧθάπΙΧξ

νος.

το μεν οόν ά8Lιχνό'Υ)τον έν το ίς εΙρ'Υ) μένΟLς

πιχνΤL

10 8~λoν ο!μΙΧL κιχΙ προ των ~μετέρων ε!νΙΧL λόγων' τούΤΟLς 8ε

ΟLιχμενων

\

ι

~

C

θ'

τα

πάντη

ιχυτά

γαρ

τε

κιχΙ

\ ,

,~~

μονος ..

εΙς,

ιχυτά

σκεψώμεθιχ·

εΙς,

έστΙν

τα

ώσΙΧύτως

'Αλλα τους κιχΙ

8Lιχμένων

πάντη

κιχτα

κιχΙ

έκ

8Lιχπλιχσσόμενον.

38

ωσιχυτως

ζόμενον'

τε

κιχΙ

ο υ8ε

έξΙστιχσθΙΧL ~ εΙς δποστάσεLς τρείς σχΙ­

ζεσθαL, &σπερ ΤLνα Π'Υ)λον ~ Κ'Υ)ρον έν μορφιχίς 8LαφόΡΟLς

μένεL; ~ πως ~ ουσΙιχ "nνος μεΡLσθείσιχ έφ' έιxυτ~ς 8εΙ­

5

327

το ο'ίεσθΙΧL τον πιχτέριχ, κιχθο ~σΤL, χωρΙζεσθΙΧL ~ τέμνε­

ποφιχμένεLν τη 'έξετάσεL των ά8Lιχνο~των τούτων Ρ'Υ)μάτων;

κνυΤΙΧL; ~ πως έσΤL 8υνιχτον άπο του έν Φ έσΤLν έκβάντιχ

34-39

eL περt του πα-τρος λεγεL, ., " c , θ~ εtς γιχρ εσην ως ιχλ'Υ) ως

θ

δ πιxτ~ρ μόνος κιχΙ πάντη κιxθάΠςJ;ξ κιχτα τα ιχυτά τε κιχΙ 10

ι

\ , ~,

Ι"

ι/

ωσιχυτως εχων, XΙXL ουοεποτε,

\

,ι

"1\

ουτε μ'Υ)

"

ων ουτε

8LάνΟLιχν'

κιχθ'

ζόμενον ~

του

~ν

εΙς πλεΙους,

εΙνΙΧL

ουσΙιχς

έσΤLν

()

εΙς

έσΤL

εΙς, ~

χωΡLζόμενον

~

μεΡL­

&.λλοτε &.λλον γLνόμενον,

μεθLστάμενον,

δποστάσεLς

τρείς

ου8ε έκ

μLας

σΧLζόμενον,

20 έκ του άκολούθου

8La

των πιχρ' ~μίν δμολογουμένων νοείΤΙΧL;

8ΤL δ πιxτ~ρ τ~ν ουσΙιχν ~ χωρΙζεΤΙΧL ~

μερΙζεΤΙΧL ~ &.λλοτε &.λλος γΙνεΤΙΧL ~ξω έιχυτου γLνόμενος ~

37 εΙς δποστάσεLς τρείς σχΙζεΤΙΧL; 25 ΕυνόμLος,

έιχυτφ

ου προς ~μας μιχχόμενος,

τιχυτιχ

άλλ'

λΙΧλεί

τφ πατρΙ τον υΙόν, οό χωρΙς πιxτ~ρ οί)τε ~σην οί)τε λέγεΤΙΧL. 8ΙΧΙΟLς 8LΙΧλεγέσθω ~ τοίς λεγομένΟLς Ύ Ψ LσηΙΧνΟίς, (;)ν ιx{)ΤΎj ,

\

C

λ

C

ομο

ογειν

, πιχτερα

39

& 8ε

ον

'ζ

ονομιχ

,\ ';' ιχυτον εLνΙΧL

ουσLν

\ μ'Υ)

ι/ψ

υ

θ'

εον

Lστον

~'θ

πιχριχοεχεσ

ου

σύγκλ'Υ)ρον

τ~ς δ

φ'Υ)σΙ, τ~ς θεόΤ'Υ)τος,

βιχσLλε(ιχς'

\

,

,

μεν ιχυτους

,Ι

Ύj

ΙXL'

,

παντοκριχ~\

C

ο

οε

Χ

PL-

\

1'~

OtoΙX

30

~

Τ'Υ)ς

έξουσ(ιχς, γάρ

προς

ΤLνιχ

εOΤΎjΤOς

VLACTS cett

κύΡLος

'βλ'

θ'

ζεσθαt

τ~ς

1 καΙ V

C

επων

\ τον

ο

, υνομLος

Ε'

πιχτεριχ

οιεσθαt

τουτο

\ το

V

ν

μόνος

βιχσLλευς

\ μ'Υ)

ι

add

σύνθρο­

κιχΙ

κυΡLευόντων.

ο LΙΧμΙΧρτυρεΤΙΧL.

VLCT

ου

έσΤL

θεων,

των

,~

post 8

θεος

ο υ κ ο L-

ου μεΡΙΤ'Υ)ν τ~ς

εΙς

πιχντοκράτωρ,

βιχσLλευόντων,

Ι'ομεν κιχΙ το ΚΤLστον λέγεLν τον 8εσπόΤ'Υ)ν τ~ς κτΙσεως κιχΙ

24 σχΙζεταt Α: σΧΊjματΙζεταt cett v 25 27 &νοtαν: 8t&νοtαν (sic) VL &θεον καΙ άσεβες ν

ι\'

τούΤΟLς έφεξ~ς προστιθ'Υ)σL, τιχυτά έσΤLν.

25 8όξ'Υ)ς,

~μείς γαρ έπΙσ'Υ)ς άσεβές τε κιχΙ &.θεον λέ­

om CT

οε

νωνον ~χων,

τ~ν &.νΟLιχν.

μερΙζεταt Ι8Ιας V

τLνΙX,

~\

,\

,~

ΡLστLιχνους ο LΙΧφΟΡΙΧ, το

στLΙXνός, εΙ μ~ τφ πιχτρΙ ΠLστεύΟL, ΧΡLσΤLιχνος ουκ ~στLν.

θεος

άνεξετάσε~ ν 6-7 σχtζόμενον Α σχΊjζόμενOν L: σΧΊjματtζόμενον cett v 7 παντΙ v καΙ om Τ 10 8ηλον εΤναt κ. προ τ. ~μ. οΤμαt v ΙΙ άντtλέγω L 12 έσκεμμένος ν 15-16 μερtζόμενον om S (cf 325,7) 17 ουτε νΑ 18 σχtζόμενον Α: σχΊjματtζόμενον cett v 20 8tιX om ν 22-23 ~

';', εινιχι

~

ΤΟΡΙΧ,

φους εΊρων, πoλλ~ν κιχτιχμΙξιχς τη άσεβεΙ~ των λεγομένων

1

'Χ

\

εστLν 'Υ) προς τους

20

νον

VLACTS

δ γαρ δμολογων τον

484 Μ. εΙ 8ε &.λλον ηνα παρα τον πιχτέριχ θεον άνιχπλάσσεL, Ίου-

δ

Ι8Ιους φλ'Υ)νά­

λεπεL 'Υ) ΤΟLαυΤΎj

15 καΙ μόνον 6ντιχ, τον τ~ς ευσεβε(ιχς κριχτύνεL λόγον, βλέπων έν

τΙς γαρ είπε τουτό ποτε ~ λέγοντος ~κoυσεν έν τη του

θεου έκκλ'Y)σΙ~,

πιχτερα

Ι

C

πιχτέριχ πάντοτε κιχΙ ώσαύτως ~χεLν ~νιx

&

μ~τε λέγεΤΙΧL πιχρα των ΧΡLσΤLιχνων μ~τε ΠLστεύεΤΙΧL μ~τε

'β'

τη έκκλ'Y)σΙ~ κιχτα τουτο το μέρος.

τΙνιχ γαρ Ισχυν

~xeL κιχτα του ~μετέρoυ 8όγμιχτος το λέγεLν ου τ~ν ου15 σΙιχν,

\ τον

'!

φων~, μ~ μαχέσθω τφ 8όγμΙΧΤL τ~ς ευσεβεΙιχς, συμφωνων

δ γαρ κρΙνεLν έπεσκεμμένος λόγου 8ύνιχμLν άπιχ-

\ προς

εσΤtν,

άνηλεγέτω δ νομΙζων είνιχΙ ηνιχ έν τοίς λεγομένΟLς νουν ~

36 ξLώσεL τοίς άνυποστάΤΟLς συμπλέκεσθΙΧL.

eL" ΤΟLνυν

οπερ

\ , , μ'Υ) εσομενος.

των

ουκ ~,

ΚΟLνωνεLν

,\

eL

μεν

\

γαρ

~

ιχυτιι>

\

προς

2-3 σχΙζεσθα~ Α: σΧΊjμα.τΙ11 μ~

ante

έσόμενος

om ν

14 κατα τα αύτά τε supplevi cf 6 et 9 19 το: τον VL ν postea eras V 21 ό 8ε: εΙ 8ε L 24 μερtστ~ν VL 24-25 της ante 86ξΊjς om CT 28 καΙ ante κύρtος add ν 29 αύτφ

correxi:

έαυτφ lίbri

v

~

(LIB. ΙΙ MIGNE)

J

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMII

;

τιΧ ε~aωλιχ τιΧ μ&τlΧ~1Χ XIΧL τ~ν πεπλlΧν'Y)μέν'Y)ν των εLaωλο­

~χει. του ΠIΧΤΡOς τ~ν aόξιχν, ώς XIΧL ό πlΧτ~p πασlΧν ~χει

λlΧΤΡOύντων ύπόλ'Y)Ψ~ν τιΧ ΤO~lΧυτlΧ λέγεL, κιχθως XIΧL ό πlΧυ­

του υιου τ~ν 8όξlΧν.

, κο~νωνLIΧ

,~\

ουσε

5 θέμεθlΧ'

.. νlΧ~

θ....

\ ( XIΧL 'Υ)μεις

\,~,

εου

Ν

μετlΧ εLσωλων,

συντι-

5 του πlΧτρός, δτε IχΜ,ου.

ΠIΧΤΡLκΊ)ς &φορίζει θεόΤ'Υ)τος, μlΧθέτω δΤL aLλ~μμlχτον τΊ)ς Ι, ,«:εlΧυΤOυ """ κlχτlχσκεulχ~εL. ιΥ "" \ , ΚIΧΤ'Υ)γΟΡLlχν εφ 'Υ) γlΧρ ιχρ-

40 ιχσε ' β' εLlχς

,

\

\

..

..

'λ'εγχεΤIΧL, τον θ εον των Χ Ρ Lσηιχνων πlΧρlΧ β' IΧΤ'Υ)ς ε

10 oLIΧ '" \τουτου ,

,

,\, "" SL OOL'Y)

\

\

\

,

aLO XIΧL έν τ4)

κlχφ4) τ1'jς κρίσεως έπιφlΧν~σεσθlΧι έιχυτόν φ'Υ)σιν έν τη 8όξη

SL ae: τον μονογενΊ) θεον aLιX των λεγομένων τΊ)ς

νεϊΤIΧL κιχθόλου θεον eLVIΧL τον μονογενΊ) θεόν, ~νlΧ φυλ&ξη \ \, - θ εΟΤ'Υ)η ' "ι\', \ τ~ ΠΙΧΤΡL το εν τη προς τον ULOV IΧΚΟLνων'Υ)τον, ΚlΧι

οδτως γιΧρ εΙπε προς τον πlΧτέρlΧ ()ΤΙ.

42 Π&ντlΧ τιΧ έμιΧ σά. έσην XIΧL τιΧ σιΧ έμά..

λος βo~ δη ούκ ~σΤL σuμφών'Υ)σLς ΧΡLστ4) προς ΒελΙlΧρ

τ1'jς

485

μέλλεL &π08L8όνlχι έκά.στ~ κlχτιΧ τιΧ ~ργlΧ

,8εΙκνuσL 8ε 8LιX τ1'jς φων1'jς τlΧύΤ'Y)ς το ~νωμένoν

φύσεως'

ώς γιΧρ

&λλΎ)

8όξIΧ ~λΙoυ XIΧL

&λλYj

aόξιχ

σελ~νΎ)ς aLιX το μ~ συμβlΧίνειν προς &λλ'Y)λlΧ των στοιχεΙων Μ

.

\

ΤΎjν

,

φυσιν

10 &ν τις

(ως (

~ 'ξ

>! γε Ύ) (lχυτ'Υ) , \

εΙ.

aιlχφοριΧ τ1'jς

σο

φύσεως

Γ!-

'"

επ

,

χ

ιχμφοτερων"ν,

ιχύτων ένομΙσθ'Υ)),

'

ουκ

οδτως

ό

φυσιν

έιχυτον έν τη του ΠIΧΤPOς aόξη φlΧν~σεσθlΧι προειπων ~8ειξε

τ4) &λ'Υ)θLν4) θε4) μ~ συμβlΧΙνoντlΧ, &ν&γκ'Υ) πασlΧ θεους ιχύτον

aLιX τΊ)ς κlχτιΧ τ~ν aόξιχν ΤlΧύτόΤΎ)ΤOς τ~ν κοινωνΙlχν τ1'jς

IΧpν'Y)σlΧμενOς,

'Υ)

'Ν

κιχκεινον

l' e~VIΧL

θ

εον ΚlΧτlΧ Τ'Υ)ν

πρεσβεύεLν όμολογεϊν τη aLlχφορ~ των φύσεων &π' &λλ~λων aLεσΧLσμένοuς. 15

39-43

....

του

\ γlΧρ

(....

ULOU

\

Τ'Υ)ν

έλέσθω τούτων

θ'

εOΤ'Y)ΤIΧ

'

,\ 'Υ)

'\!!.λ lΧν ι.::; Ύ)ΤΙΧΙ τουτων,

θ

" εους

8

βούλεΤIΧL, ~ &ρνεϊσθlΧL

, επεισlχγεLν

"ισον εσΤLν ,\

, εLς

.. τ~

8ε

μ~

σύνθρονον

τΊ)ς

βlΧσιλεΙlΧς

εΙνlΧι

λέ-

., οπερ

15 γειν τ4) ΠΙΧΤΡL τον υΙον πoλλ~ν μlΧρτυρεϊ τ4) EύνoμΙ~ τ~ν

'έβ lΧσ εLlχν.

(Ν \ 'Υ)μεις γlΧp

των θεΙων λογΙων μελέΤYjν, 8ς έκ τΊ)ς &γlΧν προσοχ1'jς των

σογμlΧΤL'

οδ ό ΧΡ1.στός έστιν, έν 8εξι~ του ΠIΧΤΡOς κlΧθ~μενOς, XIΧL

ένόΤΎ)ΤIΧ, τουτο του aεσπότοu aLιX των LaΙων λόγων aLa&-

δτι Έν 8εξι~ του θρόνου του θεου κεκά.θικεν, XIΧL &λλlΧ

ΚΟLνωνLlχν

, ΠΙΧΤΡL

θεοπνεύστων γρlΧφων ο{)πω ~κoυσεν δτι Τ ιΧ &νω φρονεϊτε,

\ (.... , , ΚlΧι UL~, ιχλλ

'θ

' (.... , εΟΤΎ)τος ορωμεν εν

το

~,

πlΧριΧ των θεοπνεύστων τ1'jς γρlχφ1'jς λόγων μuστlχγωγούμενΟL

, \ OUlL

φύσεως.

43

τε

20 ξlΧνΤOς έν οίς φησιν Έγω XIΧL ό πlΧτ~ρ ~ν έσμεν, XIΧL δΤL Ό

41 έωρlΧκως έμε έώρlΧκε τον πlΧτέρlΧ.

SL γιΧρ μ~ τ1'jς lΧύτ1'jς

~ν φύσεως, πως &ν ~ ~σχεν έν έlχυτ4)

το &λλόΤΡLον, ~

20 ΤOιlΧυτlΧ πολλά., ~ν ούκ &ν ΡCf8Ιως τις το πλ1'jθος έξιχρrθ­

μ~σειενo &περ μ~πω μlΧθων ό Εύνόμιος ιΧπlΧγOρεύει σύν­ θρονον

εΙνlΧι τ4) ΠΙΧΤΡL τον υΙόν.

πως &ν ~aει.ξεν έφ' έιχυτου το &νόμοι.ον, μ~ aεχομέν'Υ)ς τ1'jς

τ1'jς έξOυσίlΧς

ξέν'Υ)ς τε XIΧL &λλοτρΙlχς φύσεως τον του έτερογενους ΧlΧplΧ-

ώς άσεβες aιελέγξlΧι.

25 κτ1'jρlχ; λέγεL ae δτι. ούaε μεΡΙΤΎ)ν

~XSL

τουτο ae ώς ~XSL λέγει, SL XIΧL μ~ oIasv

8

τ1'jς

aόξΎ)ς.

λέγεL' ού γιΧρ

μερΙζεΤIΧL ό υΙος προς τον πlΧτέρlΧ τ~ν aόξιχν, &λλ' δλΎ)ν 2

sqq

ΙΙ

Cor

6, 14

20

Joh

10, 30

21

Joh

14, 9

VLACTS 3 Bελ~αρ v 6 8~λ~μocτoν VL 8ΙλΎ)μμoc τ~ν v 7 ocύτου post &σεβεΙocς add v έφ' έocυτιϊ> S v (έφ' om S) 8 θεόν alt om V θεου v 9 τιϊ> ίη ras Τ 10 8~α τουτο V ΙΙ φύσιν om L 12 συμβocΙ"ουσocν L ocύτο" θεούς AS v 15 τ~ν om v ι 6 γαρ pr om V ~σoν: οσον Α 17 τΊjς γρocφΊjς λόγων: γρocφών V 18 τε om ACTS v 22 ~ν τιϊ> πocτρΙ φύσεως VLA τιϊ> πocτρΙ στ~ν VL

glossema est

πώς γαρ &ν

VL

ocύτώ

V

25 μερ~­

25 κλ~ρoυ

λέξις,

το 8ε

σύγκλYjρον

μαλλον ώς &νόYjτον ΠIΧΡlχaρlχμεϊν

χρ~

.η

τΙνlΧ γιΧρ 8ιά.νoιlΧν ~χει ~ του συγ-

έκ τ1'jς κοινΊ)ς του λόγου κlΧτlΧχρ~σεως

ούκ ~στιν εύρεϊν.

έΠL τον ιμlΧτισμOν του κυρΙου βά.λλουσι

κλ1'jρον, κιχθως ~ γρlΧφ~ λέγει, OL μ~ βουλόμενοι aιlχσχΙσlΧL 3 Joh η, 10 15, 41 17 21, 19

Col

4 Matth 25, 31 5 Rom 2, 6 7 Ι Cor 3, ι 19 Hebr 12, 2 26 Joh 19, 24 Ps

VLACTS ι ό om Τ

2 οδτω Α

4 ocύτον L

ΙΙ έocυτών

sed sscr ο L πρoσε~πων Α 14 8ε om v 14-15 λιtγε~ν εΤνoc~ LCT v 16 λόγων V 18 έν τΊj 8εξ~α. V 19 έν om CT του θεου om V κεκά.θΎ)κε L 20 πολλα τo~ocυτoc Τ τ~ς om LACS 24 ώς om S &πελιtγξoc~ CT 26 κυρΙου: χρ~στoυ (compendio scr) Τ 27 8~ocσχΙσoc~ ante Ρ 330, ι χ~τώνoc coll V

330

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMII

τον 3εσποτικον χιτωνα, άλλ' ένος αύτων πoιΎjσαι κτΎjμα, Φ

44 ~ν δ κλΎjρoς χαρΙσ1jται. τοϊ)

χιτωνος

λέγεσθαι'

οΙ τοΙνυν προς άλλ~λoυς όπερ

3ιακλ1jρούμενοι

3ύνανται

Ίσως

σύγκλ 1j Ρ ο ι

ένταuθα 3ε έπΙ τοϊ) πατρος καΙ τοϊ) υΙοϊ) καΙ

5 τοϊ) άγΙου πνεύματος έν τη φύσει οί)σ1jς τΎjς έξουσΙας (τό

τε ydιp πνεuμα το &.γιον δπου θέλει πνεί καΙ πά.ντα

έν

πασιν ένεργεί καθως βούλεται, καΙ δ υΙος 3ι' οδ τα. πά.ντα

έγένετο, δρατά. τε καΙ άόρατα, έν τοίς ούρανοίς καΙ έπΙ τΎjς

γΎjς, πά.ντα δσα ~θέλ1jσεν έΠΟΙ1jσεν καΙ οδς θέλει ζωοποιεί, 10 καΙ δ πατ~ρ έν τη Ι3Ι~ έξoυσΙ~ τους χρόνους ~θετo, άπο

των χρόνων 3ε καΙ πά.ντα τα. έν τίJ) χρόνιμ γεγεν1jμένα ~

νοουμεν

ποιείν

~

';'

ει.ναι

τιμ

\

πατρι.

1:'

C

υπε~Oυσια

)

,

.

εΙ.

';"

,

ουν

εν

'

'Ι:

~

ε~oυσι.~

του

& βούλεταΙ. δ πατ~ρ καΙ δ υΙος καΙ το πνεuμα το

&.γι.ον, ώς ε'Ιπομεν, άπ03έ3ει.κται, τΙνα vouv ~ τοϊ) συγ­ 45 κλ ~ Ρ ο υ τΎjς έξουσΙας λέξι.ς ~χει, καη3είν ούκ ~στι.ν. δ

μ~

έξουσΙας,

"

θ

~χει.ν

ε'Ιποι.εν

C

ο

γαρ

λεγόμενα

δμολογεί

~ l::xeι.

ΤΎjν

, καΙ.\πασ1jς

C!:

,

υποστασι.ν,

~ ΤΎjς

(

Ι

παντα

ε'ξ oυσ~ας

ιl

'" κυρι.ος

εχεΙ.

,......

,

'"

μενουσ1jς καΙ.

εν

Ι

εκει.νιμ

"

\

παΤΎjΡ

άλλα. καΙ παρ' \',...,

ιΙ

ο

"

αυτος

'

εστι.ν,

ουσ'Yjς.

ο

ου'θ με ι.σταμεν'Yjς

20 άπο τοϊ) πατρος εΙς τον υΙον τΎjς άξΙας, αυτιμ

C

,ι

οσα

τε γαρ

εν τιμ

\

πατρι.

&ν μετα. πά.σ1jς 31Jλα3~ τΎjς έαυτοϊ) 3υνά.μεώς έστι.ν έν τίJ}

\

πατρι.

\ ( '4:

καΙ.

\

ο

\

εν

......,

εαυτιμ

τον

, 1:'

\

Ι"

πατερα

εχων

~,

ΤΎjν πατρι.Κ1jν ε~Oυσι.αν καΙ. ουναμι.ν.

\

,

\,

\,

25 τον πατερα καΙ. ουχι.

μερος

"λ

ο

αυτου'

\"

,

ι

εμπερι.εχει.

,c

~

ον γαρ εχεΙ. εν εαυτιμ

,~c

τ~ν έξουσΙαν αύτοϊ) πά.ντως~χει..

......

πασαν

ο

~\

οε

"λ"

ο ον

εχων

\ καΙ.

τΙ οδν νοων Εύνόμι.ος

6] oh 3, 8 6-7 confundit Ι Cor 12, 11 cum 12, 6 , 3 et Col ι, 16 9 ]oh 5, 21 16-17 Hebr ι, 2-3 16, 15 19 Matth 28, 18

7-8 ]oh lι 18 ]oh

τΎj ς

μαται.όΤ'Yjτος

αύτοϊ)

λ'

επαι.ει.ν

συνείναι.

\~,

ογων

μ~

τα

3ύνασθαι..

,~

~

,

~

οι.χα

οι.ανοι.ας

ούκ

~χει.,

τΙς γά.ρ

'ξ'

\ ..οι.ς

έστι.ν ο λεγων εκ oι.ακλΎjρωσεως υπερ ΤΎjς ε ουσι.ας προς C

",

,/

/

αλλ'Yjλους

τον

,

C

, \

τε

πατερα

καΙ.

\

\

~

C\

'τον

υι.ον

,

οι.αμαχεσ

θ

' αι.,

μεσι.τεύων δ Ιερος Εύνόμι.ος 3ι.α. φιλι.κΎjς συμβά.σεως &νευ

κλ~ρoυ

47 σΙας.

νέμει.

τίJ}

πατρΙ

μόνιμ

τα.

πρεσβεία τΎjς

έξου-

δρατε το καταγέλαστον Κ~ι παι.3αρι.ω3ες τΎjς χαμαι.­

ζ~λoυ ταύΤ'Yjς των 30γμά.των έκθέσεως.

&ρα δ τα. σύμ­

&

παντα φέρων τίJ} Ρ~ματι. τΎjς 3υνά.μεως αύτοu, λέγων

γενέσθαΙ. θέλεΙ. καΙ ποι.ων έν τη τοϊ) προστά.γματος 3υνά. με ι.

& βούλεταΙ., , 15 μετρον

~

οδ σύν3ρομός έση τη βoυλ~σει. ~ 3ύναμι.ς καΙ

/

~

,~\

ΤΎjς ουναμεως αυτου το

';" ει.πε

,

σΤΎjσας,

τίJ}

\ ,εγενΎj καΙ.

'θ

\

~

ου

είναΙ.

χωρι.ς

31.'

Ύjσιχ.ν,'

/

θ/λ

'λ

\

(Α'

ε Ύjμα γι.νεται.

, \ ,ενετει. αυτος

/

υτος γαρ,

\ εκη, , καΙ.

ατο

έαυτου πoι.~σας καΙ έν έαυτίJ} συ-

......,'

των

οντων

μένεΙ., οδτος

,~\,"

ουοεν

άναμένει.

έκ

,"

Ι

ουτε

εγενετο

ουτε

3ι.ακλ'Yjρώσεώς

εν

ηνος

~ \ ε'ξ' , ~ 48 σχει.ν ΤΎjν ουσι.αν; κρι.νατε 01.c "ακουοντες, εΙ.' cο ταυτα

λέ

-

γων έν τίJ} καθεσΤ'Yjκότι. τ~ν 3ι.ά.νοι.αν ~χει.. ΕΙς

γά.ρ

έστι.,

φΎjσΙ,

καΙ

μόνος

θεος

παντο­

κ Ρ ά. τ ω ρ. ει μεν οδν τον πατέρα 3ι.α. τΎjς τοϊ) παντοκρά.τορος

/

,~/

πρoσrιγoρι.ας

ενοει.κνυταr.,

C,

\

λ/

ΎjμετεΡOν

εγει. τον

\'

λ/

ογον καΙ. ουκ

25 άλλότρι.ον· εΙ 3ε &λλον τι.να. παρα. τον πατέρα νοεί παντο,

κρατορα,

\

\

καΙ.

ΤΎjν

/ ,

περι.ΤOμΎjν,

εΙ.

~

~

οοκει.,

/

Κ'Yjρυσσετω

C

ο

~

των

30γμά.των των 'Ιου3α'cκων προστά.Τ'Yjς. των γα.ρ Χρι.στι.ανων

1jC

( \ \ 'βλ' π~στι.ς προς τον πατερα επει.,

ΙΙ-12

VLACTS ι αύτων Α ν: α.ύτΟν cett 6 &γ~oν πνευμα V έν ex έκ corr V 8 τά τε δρατα καΙ τα &6ρατα Α 12 γαρ post εΤναι add L 13 καΙ post υΙος om L 13-14 το &.γ~oν πνευμα ACT ν 14 6>ς ε'iπομεν om VL νουν: ο;)ν VL 16 δ ante των om VL 18 ~χε~ om ν 19 τ~ς οιη ν 23 περιέχε~ ACTS ν 25 ολων pr L sscr ο 26 δ ante Εύνόμως add S εύνόμιοι; νοων V

σύγκλ'Yj Ρ ον

οΙ τΎjς

.~

,

331

488 Μ. γενναν,

μερΙζων.

τ~ν

ψησΙ,

337

86γ­

τον 6ντIΧ έν τοΤς κόλΠΟL~ του ΠIΧΤΡOς ού 8έχεΤΙΧL 6 Εόνό­

Ι8Ιιχν οόσΙlχν

μLος άλΎJθως έκ του πlΧτρOς είVIΧL, 8ε80Lκως μ~ άκρωΤΎJ­ ΡLάση τ~ν ά:Κ~ΡIΧΤOν του πlΧτρOς φόσLV 8LιX τ~ς του μονο-

άλογΙlχν τ~ν

58-63

του

τΙνος γαρ έν τΙ;> γενναν ~ Ι8Ιιχ ούσΙIχ μερΙ-

~ γενους

59 ζεΤIΧL; ούσΙIχ γαρ έΠL μεν των άνθρώπων ~ άνθρωπΙνΎJ

,

~

,

'λλ"'"

υΠOστlΧσεως,

ΙΧ

εLπωv

ΟΤL

,

ου

,

τ ΎJ ν

ο υ σ Ι ΙΧ ν

έν

5 τφ

8ε έΠL των βοων ΚΙΧL έΠL των προβάτων ΚΙΧL έπΙ πάντων των

γενναν μερΙζων, πρoσέθΎJκεν ~ ιχύτος γεν­ ν ω ν κ IΧ'L γ ε ν ν ώ μ ε ν ο ς ~ < ό > ΙΧ ύ τ ο ς Π ΙΧ Τ ~ Ρ γ Lν ό -

άλόγων κlΧτα τας των t8Lωμάτων 8Lιχφορας θεωΡOυμένΎJ.

μ εν ος

τΙ τοΙνυν έκ τοότων μερΙζεL τ~ν Ι8Ιιχν οόσΙlχν 8LιX του τόκου;

των ΡΎJμάτων σlχθΡΟΠΟLε~ν τΟν άλΎJθ~ τ~ς εύσεβεΙlχς λόγον ," , 'ζ ~'β , ΎJ Laxuv τLνlΧ ΠΟΡL εLν τη lΧσε εL~, ούκ εΙ8ως 8ΤL" 8L' (;)ν

5 φόσLς, έπt 8ε των άλόγων γενLκως μεν ~ Γ1λογος, Ι8Lκως

οόκ άεL μένεL 8LιX τ~ς 8L1χ80χ~ς των έΠLγLνομένων έφ' έκά-

60 στου των ζΦων άκερlΧΙIΧ ~ φόσLς; είτlΧ Γ1νθρωπος μεν έξ έιχυτου τΙκτων Γ1νθρωπον ού μερΙζεL τ~ν φόσLν, άλλα ΚΙΧL

,~

ΚΙΧL

τοότου προς έκε~νoν άποσΧLζομένΎJ κlχι μεθLστlχμένΎJ ού8ε

πlΧτ~";"

έν τοότιΡ κoλoβoυμένΎJ, 8τIΧν έν έκεΙνιΡ τελεΙIχ γένΎJΤIΧL, άλλα

εν εlΧυτιp

oLIΧ των

lΧσυνlΧΡΤΎJτων τοό-

φlΧμεν γαρ κιχt ~μεΤς, 8ΤL 6 πάντlΧ

,,' ΠIΧΤΡOς εχων

Ι8Ι ου

"λλ ος

(

~

~,

,~"

ΙΧ

,~,

εκει.νος

,~~

./ρ ει.νIΧL, ΚΙΧL ο πlΧντlΧ τlΧ του

,

λ'

~

(,

ULOIJ

,

εσΤL

, ,

~

πλΎJν

του

εχων ολον τον

utov

"

~

"

θ

οεLκνυσι. π ΎJν του υLος γενεσ IΧL'

&στε ~ του

15 h ' , ι, 'ζ ~ (Ε" Ιλτοπου κlΧτlΧσκευΎJ, ΎJν ΚlΧτlΧσκευlΧ ει. νυν ο υνομLος, συμ-

, ΤΎJς ~ μlΧΧLIΧ

ΚΙΧL γαρ ΚΙΧL ΠΡLν γεννΎjσlΧL τον έξ ιχύτου ό Γ1νθρωπος ζc;>ον

"

'"

α'λΎJ θ εLlχς γLνεΤIΧL,

προς το

σlΧφεστερoν

8Llχστlχ-

λέντος πlΧρ' ~μων του νO~μIΧΤOς κlΧτα τ~ν του εόlχγγελLκου (, ,,( ( , , (

~ν λογLκον θνΎJΤOν νου ΚΙΧL έπιστ~μΎJς 8εΚτLκόν, ΚΙΧL 8τε

λ'

ογου UcpΎJYΎJaLV.

&στε έν έκεΙνιΡ 8εLχθΎjνΙΧL

πάντlΧ τα Ι8Lώμιχτιχ τ~ς φόσεως, ώς ούκ άπώλεσε το είνlΧL

,

~,~,

ο LεΤIΧL

10 ε'Π'νoε~ " ~" τουτων συνΎJγoρoς , ~ " ι. κlΧτlΧσκευlΧ'ζ' εLν το ιχτοπον, oLIΧ ΤΎJς

έν τΙ;> γενν~σlΧντL ΚlΧι έν τΙ;> γεννΎJθένΤL 8λΎJ έστΙν, ούκ έκ

έγέννΎJσε τον ΤΟLουτον Γ1νθρωπον'

'"

ΚΙΧL

62 άλΎJθεΙlΧς εύρΙσκεΤIΧL. τα του ~

15 ΚΙΧL πασlΧ έν τοότιΡ OδσlΧ κιχt πασlΧ έν έκεΙνιΡ εύΡLσκομένΎJ'

,

υLος,

πlχ

ι

"λλ

τερlΧ,

ΙΧ

ον

εL γlΧρ

(

,

"

εlΧυΤOν

ο εωρlΧκως τον ULOv

εγεννΎJσεν

(

Ι

ο

ΠIΧΤΎJΡ,

όρ~

"

ουτε

(

τον ~

εlΧυΤOυ

~ν

20 ε~Lστlχμενος 'ι:' ""λ ' (~" ΚΙΧL" εν εκεLνιΡ ο ος φlΧLvομενος, ως oLIΧ τουτων

προ τοότου, ΚΙΧL μετα τουτο 8LέμεLνεν, οό8εν 8LιX του γενέ­

το 80κουν κlΧτα τ~ς εύσεβεΙlχς εtρ~σθlΧL συμμlΧχΙlΧν άπο-

493 Μ. Γ1νθρωπος έξ έιχυτου γενν~σlΧς τον ανθρωπον, άλλ' σθlΧL τον

8

έξ ιχύτου Γ1νθρωπον τ~ς έιχυτου φόσεως έλlΧτ-

61 τώσlΧς' ΚΙΧL Γ1νθρωπος μεν έξ άνθρώπου γενναΤIΧL ΚΙΧL ~ του γεννωντος ού μερΙζεΤIΧL φόσLς, τον 8ε μoνoγεν~ θεον

VLCTS ι σuνLέναL Τ 5 γεννLκως V 6 έπΙ των προβάτων κ. των βοων S (om επι alt) 7 ~ supplevi 3Lαφορας των l3Lωμάτων VLT θεωρουμεν VLT 8 τΙ: ε'C ΤL VL 9 30χης V επι των γLνομένων Τ 10 particulae μεν aJ.tera ηοη respondet, immo auctor vagatur describendo, q uomodo hominis natura ίη subole procreanda incolumis conservetur. interrogatio rhetorica quam incipit 10 εΙτα, rursus suscipitur a 23 καΙ ανθρωπος μεν sqq, ubi recte ad unigenitum haec comparatio refertur. qui a 23 καΙ ανθρωπος novum capitulum incipiunt, orationem pessumdant ΙΙ έαuτου του L 12 καΙ εν τ γεννΎJθένΤL om Τ 15 καΙ primum om VL 16 εξ έαuτου VL καΙ ante ζ[,)ον add V 17 καΙ ()ταν v 19 ώς om ΥΤ (quia a 17 καΙ δτε novam sententiam incipiunt) 21 του ante 3LιX του add L 22 έαuτου correxi: εξαuτου libri v

63 25

8εLχθ~νlΧL του ύγLIχΙνοντος 8όγμlΧτoς. ' Αλλ'" " ~, " ουτε ΤΎjν LOLIΧV OUaLIΧV

γενναν μερΙζων κlχι ι

,'~,

νωμενος ,ι

εσΤL

Ύj

\"

γlΧρ

σμlΧτ ος. 'ζ

,

Joh

ιχφ

θ

τω

,

,

ιχρτος.

')\......,

ω

ΤΎJς

ι

ανlΧγΚΎjς

του

συμπερά-

";" σoφωτlΧτε; Ι ~, "θ ιχρτος ' εσΤLν, , τL' λ' εγεLς, ω οLΟΤL ιχφ οό

"

"~,

ι,

έν

< ο> ιχυτος ΠIΧΤΎjΡ γLνομενος ΚΙΧL υtός'"

~,(,

μεΡL εL ΤΎjν LoLIΧV OuaLIΧV γεννων τον

ι

φΎJσΙν

ιχύτος ;εννων 'κlΧt γεν~

18

ULOV

,~,

(

,

ουοε εlΧυΤOν γεννq.

18 Joh 14, 9

~CT~ ~-4 μονογενους: πατρος S 4-5 εν τ γεννάν: γενν{;)ν V 5 ο addldl cf 334, 9; 335, 3-4 αύτον v 6 δ addidi 7 η υΙος V 7-8 τούτων om v 8 εύσεβεΙας: άλΎJθεΙας V 10 σuν'ήγορος: σuνετ~ς v ιιτα ante πάντα add VL 12 δλος (ex αλλος corr) εκεΤνος S ολον εκεΤνο v 12-13 του πατρος L 17 όνόματος VL 24 et 25 δ addidi 27 ώ om VL Gregorii Nysseni Opera

ΙΙ

22

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMII κα1 πιχρ'

(LIB. Il MIGNE)

63-67

339

έιχυτου γενναΤΙΧL o~τε πιxτ~ρ &μιχ γLνεΤΙΧL έιχυτου

των έΠLγLνομένων, &νιχγκιχΙως του εύΡLσκομένου πιχρ' έκάστιμ

κιχΙ υΙός, έπεL3~ έσΤLν &φθιχρτος; ουκουν εΊ τΙς έση φθιxρτ~ς

τ~ς ουσΙιχς τμ~μιxτoς κιχτα τον &ΡLθμον των ηκτομένων

,

1

,.,

,

,f:'

rv

ειχυτου

.....,

3Lιχφουμένου, προ3ιχπιχναΤΙΧL τ~ς του Άβριχαμ ύποστάσεως

κιχΙ πιxτ~ρ κιχΙ υΙος ιχυτος έιχυτου

~ του 'Α3αμ ουσΙΙΧ, τΙΧίς &πεLΡΟLς των έξ ιχυτου γεγονότων

64 γLνεΤΙΧL, 3Lόη &φθιχρτος ουκ ~σην; εΙ 3ε τιχυτιχ ο{)τως ~xeL,

5 μυΡLάσL 3LιX των λεπτων τε κιχΙ &τόμων έκεΙνων μορΙων

φυσεως,

τεμνεL

ΤΎ)ν

γενναΤΙΧL κιχΙ έιχυτον

ι

OucrLΙXV

yevvq.

ro.ι

εν

τιμ

γεννιχν

ΚΙΧL

υφ

f:

\ '" , ουκεΤL ενe:υΡLσκεΤΙΧL

"

~ θ'eLcrΙX, ~ σκεοιχσ

τε κιχΙ Ίσιχάκ, &λλ' έιχυτον ~LιX τε τ~ς ΠΙΧL3LσΚΎ)ς κιχΙ τ~ς

έκ του' Α3αμ εΙς τον 'Αβριχαμ κιχΙ τους έξ ιχυτου μερι.ζό­

νομΙμου γιxμετ~ς έτεκνώσιχτο ~, κιχτα τ~ν έτέριχν τεριχτεΙιχν

μεν ον , προιχνΙΧλωθεΙσΎ)ς έν τΙΧίς &πεΙΡΟLς των προ ιχυτου

μιχτιχ 3LιχφεθεΙς έν τν xιxt

8tcX 8ε του πρωτοτόκο\) τΎjς κτΙσεως τ~ν 8tcX σα.ρκΟς του προα.tων(ο\) φα.νέρωσtν.

87

Πά.λtν

8ε του

λά.βωμεν. 5 τον

ΕύνομΙο\) τον λόγον

κτΙσεως,

\)Ιον

θεόν,

τον

άλ'Υ)θtνόν,

θως γενν'Υ)θέντα. προ Τ'Υ)ν

Τ'Υ)ς

,

άνα.-

το

Ι

γενν'Υ)σεως

πρωτότοκον ούκ

"

εμφα.σtν

εtς

άλ'Υ)­

90

δη μεν οδν μετά.γει

, \

rv

το

Τ'Υ)ς

Ι

κησεως

,

γενόμενον

α.ύτΟν εlπων

σ'Υ)μα.tνο-

~μείς 8έ, ώς rλν μά.λtστα. το άνεπΙσκεπτον α.ύτου

xoct

,.

xoct' " το

εσην

ιχπ

"Ι

t

εκεtνο\)

Ι

ρεον

τε XΙXL τωΥ μύρων κα.Ι τΎjς έκείθεν έκ8t80μέν'Υ)ς ποtόΤ'Υ)τος. rv τα.υτιχ

\" γιχρ εφ

( '" ειχ\)των

" ιχμεtωτιχ

, μενοντιχ

'θ'\)ς ε\)

ι εχεt

σ\)μ-

l8tότ'Υ)ΤΙΧ, οίον δ μεν ~λtος τ~ν άκτίνιχ, ~ 8ε λιχμπας τ~ν 10

ούκ &κτtστον.

xoct

.. ι

o~oν

πιχρομιχρτουσιχν ~κιχστoν τ~ν άπ' ιχύτων έκ8t80μέν'Υ)ν φ\)σtκ~ν

μενον, 8Ύjλόν έστtν έξ δ>ν 8tα.ρρ~8'Υ)ν κηστον α.ύτΟν προσ10 'Υ)γόρε\)σε,

Ι

μενεt

5 ~ έΠL τΎjς λιχμπά.80ς XΙXL τΎjς ΙΧύγΎjς ~ έΠL των άρω μά.των

πά.σ'Υ) ς

άγένν'Υ)τον,

α.lώνων.

ι

ΠΡΟ'Υ)γο\)μενον

έφ' έιχ\)του κΙΧθορατιχt, ώς έπt του ~λ(o\) XΙXL τΎjς άκτίνος

πtστεύομεν κα.tεlς τον του θεου \)Ιόν,

μoνoγενΎj

,~

έπt λέξεως

349

86-92

,ι

,~

άπα.(-

,~"

,ιχ\)γ'Υ)ν, ιχ\)των

τιχ

οε

'~I

ε\)ωοtιχν.

Ι

,~, Ι,

ιχρωμιχτα. '1

εση

Τ'Υ)ν ,

xcxt

,Ι

ocept

τcv

ετερον

";'~

εtοος

ι

'ι:

εντtκτομεν'Υ)ν

ε~

,~

Ι

πιχριχ τιχ\)τιχ γενν'Υ)-

8ε\)τον έν τοίς 8όγμα.σtν φα.νερωθε('Υ), άφέντες το σχετλtά.­

σεως, 00 ~ μεν ιχlτ(α. &Uλός έση κιχΙ άσώμιχτος, ~ 8ε γέν­

ζεtν έπt τ~ πρ08~λcv τΎjς βλα.σφ'Υ)μΙα.ς τεχνtκη τtνt 8tα.φέσεt

ν'Υ)σtς ιχlσθ'Υ)Τ~, τε κιχΙ 8tcX σώμα.τος, λέγω 8ε τον έκ του

88 τον περt τούτο\) λόγον 8tα.λ'Υ)ψόμεθα.. έξετά.σεως 8tα.σκοπΎjσα.t τ~ λόγcv.

νου γεννώμενον λόγον'

80κεί γά.ρ μοt κα.λως

15 ~χεtν α.ύτΟ το τΎjς γενν~σεως σ'Υ)μα.tνόμενον

8t'

15 νους

έπtμελεστέρα.ς

γενν~σεων 8tαφορας οίον έν γενtκη ηνt θεωρ(~ κιxτενo~­

δτt μεν οδν το έξ α.lτ(α.ς

εΤνα( τtνος το ν καθ'Υ)γείτιχ( τtς τέχν'Υ) προς τον t8tον

25 ού σ\)μπιχριχ8εχομέν'Υ) τας σωμιχτtκας των όνομά.των έμφά.-

των λοtπων ~ργων κατασκε\)αL

σκοπον το προτεθεν σ\)μπεριχ(νο\)σιχ, τα 8ε. έξ ΊSλ'Y)ς

xoct

φύσεως' τας γαρ έξ &λλ~λων γενέσεtς των ζΦων ~ φύσtς

92 σεtς.

δτα.ν μεν γαρ περΙ τΎjς κιxτα.σκε\)ιxσηκΎjς λέγη 8\)νά.-

Ι "'ζ' Ι ,Ι ~" το μεως, γεννΎ)σLν μεν ονομιχ ΤΎ)ν τοtα.\)ΤΎ)ν ενεργεtιχν oLΙX

eL

8είν προς το τιχπεtνον τΎjς ~μετέριxς 8\)νά.μεως κα.ΤΙΧβΎjνΙΧL 14 νerba a 80κεΊ: γάρ usque ad Ρ 352, 17 εύσεβως μεταλ"1)φθΊjνα~ ad νerbum fere ex lib πι tom νι § 27-41 desumpta sunt paucis sententiis omissis

VLACTS 4 οm Α

του

ante

coll ν 24 αΙ addidi cett ν cf 196, 7 post

θεου οm ν

ΙΙ ά.νεπΙσκοπον

τουτου

20 αΙρέσεως 26 προστεθεν

10 ειπων αύτον ν ν 14 8~αλ"1)Ψώμεθα ν

CT V

L εύρέσεως V

καΙ

18 χpΊjνα~ 22 γOCρ

om Α

27 γενέσε~ς νΑ: γενν~σε~ς

VLACTS 5 η alt οm ν 8 έκάστψ V ν ά.π' αύτου Τ έπ' αύτων V οm L qui habet τ~ν έ ... ras quinque litt 10 έν τ. ά.. τ~κτoμέν"1)ν ν έν τφ ά.. ένηκτομέν"1)ν LS 13 8~oc σώματος: ά.σώματος L 8~oc σωμάτων νΑ ν 14 γεν6μενον L νerba ab ά.σώματος

usque ad 15 τον λόγον οm CT et Α ex corr: γενν~Κ1) ν γενν"1)Τ1)

γεν~κΊj LCTS 21 πo~εΊ: ν

22 τ~ν ύπερ ν ν

prius L sed eras ν alt γένεσ~ν Α

26 λέγε~

16 γενν~σεως Τ

ν

19 εϊ"1): -ην V

L ν

28 ύμετέρας ν

27 γένν"1)σ~ν

350

(LIB. ΙΙ MIGNE)

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMII

τον λόγον, ού· μ~ν συνενSεLκνυτα~ τα ()σα παρ' ~μ~ν τη

92-96

351

ούχ 5λΎ)ς παρασκευ~ν, ούκ όργ&νων συνεργΙαν, ού τον έπΙ

τρος άναSε(ξεως έπΙ τοϊ> μονογενοuς έρμΎ)νεόετιΧ~. ΚιΧΙ έπε~S~ ούχ Ικανον ~ν το το~οuτον τ~ς γενν~σεως εrSος άρκοuσαν ~μ~ν έμ,:o~ησα~ τ~ς άρρ~τoυ τοϊ> μονογενοuς

τo~ς γι.νoμένo~ς κόπον, άλλα τα.Uτα ~μ~ν καταλ~ποuσα μεγα-

υπαρ~εωςΤΎ)ν φαντασ~αν, συμπαραλαμβανε~ και το ~τερoν

κατασκευασηκη γενέσε~ συνθεωρε~τα.~, ού τόπον, ού χρόνον,

5 λοφυως τε καΙ ύψΎ)λως

'rC;>

θεC;> πρoσμαρτυρε~ των ~ντων

τ~ν γένεσ~ν έν οίς φΎ)σ~ν 8τ~ Αύτος εΙπε καΙ έγεν~θΎ)σαν, αύτος ένετεΙλατο καΙ έκτΙσθΎ)σαν.

π&λ~ν 8ταν τ~ν άπόρ­

ΡΎ)τόν τε καΙ ύπερ λόγον τοϊ> μονογενοuς έκ τοϊ> πατρος 5παρξ~ν έρμΎ)νεόη, S~ΙX το άχώρΎ)τον εlνα~ τ~ν άνθρωπΙνΎ)ν 10 πτωχεΙαν των ύπερ λόγον τε καΙ ~ννOLαν S~Sαγμ&των κάκε'!:

τo~ς ~μετέρo~ς συγκέΧΡΎ)ται. καL υΙον όνoμ&ζε~, ()περ ~ παρ'

5

ά.λλ' &σπερ τ~ν [S~ιXJ τ~ς κτΙσεως γένεσ~ν

εtπων ό λόγος έΠL θεοϊ> το S~& ηνος 5λΎ)ς γενέσθαι. αύτ~ν 15 ού

προσέθΎ)κεν,

ούσΙιΧν

5λΎ)ς καL τόπον

καL

χρόνον καΙ

άποφΎ)ν&μενος, 05τως καL ένταuθα υΙον εtπων άφ~κε πάντα ()σα περΙ τ~ν κάτω γέννΎ)σ~ν ~

καL προ π&ν­

\

~

τον

θ

\

~

νοει.σ α~

~

σι.α ΤΎ)ς

\

\

'Ι:

κατα ΤΎ)ν

λε~ιν

Ι

ταυΤΎ)ν

,

εμφ&σεως .

. 50,9 Μ. οί5τε γαρ ~ άτμις τ~ν ε~ς άέρα S~&xucr~v έκ τ~ς ύποκει.-

'

"'λ

\

,'~,

\

,

μενΎ)ς υ Ύ)ς παρ~σΤΎ)σ~ν ουτε Ύ) οσμΎ) ΤΎ)ν εκ τ~ς πo~όΤΎ)τoς ~ ι , \ \" , του μυρου γ~νoμενΎ)ν προς τον αεριΧ μεταστασ~ν οί5τε το

20'

Ι

απαυγασμα

~

\

ΤΎ)ν

~λ

του

~

Ύ) ~ακoυ

ι

σωματος

~ \

σ~α των

,

ακτΙνων

Υ~νομέν1jν άπόρρo~αν, άλλα τοuτο μόνον έκ πάντων, ΚιΧθως

των τ~ν 5λΎ)ν, δ>ν Γ1νευ πάντων ~ κάτω γέννΎ)σ~ς έκ τ~ς

94 φόσεως ού συνΙστατα~.

τ~ς γενν~σεως εΙSος προς σΎ)μασΙιΧν τ~ς τοϊ> υΙοϊ> θεολογΙας

τ~ς ύλ~κ~ς έννοΙας τ~ν τοϊ> άπαυγ&σματος ΚιΧΙ

άνθρωπΙνΎ)

φόσ~ς όρ~, π&θΎ) τε λέγω καL S~αθέσε~ς καL τ~ν έκ τοϊ> 20 χρόνου συνεργΙαν καL τ~ν τοϊ> τόπου χρεΙαν

,

των λo~πων των μνΎ)μονευθέντων σΎ)μασΙαν, μόνον το θεο­ πρεπες τοϊ> το!.οότου τ~ς γενν~σεως εtSους ό λόγος παΡιΧλαβων 15 ' ~ ( \ ~ ~ 'ξ ,~ \ " ενσεLκνυται το σειν ε αυτου τε και μετ αυτοϊ> κατα ταύ-

πάντα τα το~αuτα τ~ν τοϊ> θεΙου θελ~ματoς εlνα~ Sόναμ~ν τ& τε Γ1λλα,

\ ,

το έκ τ~ς ύλικ~ς άπορροΙας, καΙ φΎ)σ~ν άπαόγασμα SόξΎ)ς καL όσμ~ν μόρου XClL άτμΙSα θεοu, &περ έν τη έκτεθεΙσrι παρ' ~μων τεχνoλoγΙ~ ~ καθ' ~μας συν~θε!α ύλ~κ~ν άπόρ95 ΡΟ'"αν ο'ν ομα'ζε~. α'λλ'" ,~ '" . ωσπερ εν τοις- πρoεφΎ)μενo~ς ουτε ~ τ~ς 10 κτΙσεως γένεσ~ς οί5τε ~ τοϊ> υΙοϊ> σΎ)μασΙα ~ χρόνον ~ 5λΎ)ν ~ , ,\ 'θ ~'!:',' \ , τοπον Ύ) πα ος συμπαρεσε~ατo, ουτως και ενταuθιΧ π&σΎ)ς

~μ~ν συν~θε~α τo~ς ά.πο 5λΎ)ς και φόσεως άπoηκτoμένo~ς

93 ~νoμα τιθετα~.

'!:'

~

,Ι

π&σΎ)ς sε τ~ς τo~αόΤΎ)ς

ει.ρΎ)τα~, \

'Ι:'

S\

~

Ι

~

Ι

ι

ι.α του τo~oυτoυ ΤΎ)ς γεννΎ)σεως τροπου SΎ)λοuτα~,

(

"Ι

ύλ~κ~ς τε καΙ S~ασΤΎ)ματ~κ~ς μ~ συμπαραλΎ)φθεΙσΎ)ς ·έν τη

το ε~ εκεLνου τε ει.να~ και. μετ

τοϊ>

StιΧστ~μιΧτος μεΤιΧξύ τοϊ> ΠιΧτρος ΚιΧΙ τοϊ> έξ ιΧύτοϊ> μεσtτεό-

ULOU

σΎ)μασΙ~, μόνΎ) ύπελεΙφθΎ) ~ φόσ~ς, και S~ιx τοuτο

25 τη τοϊ> υΙοϊ> φωνη το οtκε~ον καΙ γν~σι.oν τ~ς έκ τοϊ> πα-

96

οντος.

,~\

'r

~\

~

\

\

λ ι

εκει.νου νoε~σθιΧ~, μΎ)Sενος θ

ι

~

επε~σΎ) σε σι.α Π ει.ονιΧ φιλιΧν ρωΠ~ιΧν Ύ) τοϊ> ιΧγ(ου

πνεόμιΧτος χ&ρ~ς πολλιΧχόθεν ~μ~ν έγγενέσθιΧι. τας θε(ιΧζ 6 Ps 32, 9 et 148, 5 6 Hebr ι, 3 Joh 12, 3 Sap 7, 25

VLACTS 2 γνι(}σεL Α

συγγένεLαν V 6 γένν'Υ)σLν L

γενέσεL correxi cf Ρ .συνθεωρε'LσθαL VL

v

198, 10: γενν-ήσεL VLCTS v 3 συνεργΙαν: συνεργούντων L

κ6πον: σκοπον V v έγενν-ήθ'Υ)σα.ν ντ 9 έρμ'Υ)νεύεL

4

άΠΟΤLκτομέν'Υ)ς V 13 delevi V v 14 έπΙ του θεου Α om Α θεΙου om V AS

κατα.λεΙπουσα. V ΙΙ ~ om v

ACT 12

cf Ρ 351, 9-10; 198.22 γένν'Υ)σLν τι'j) 8LrX v α.ύτΟν CT 16 τ~ν 20 συνέργεLαν V v 22 έννοΙας ex Ρ 199, 4 addidi 23 συμπα.ραλ'Υ)φθεΙσ'Υ)ς LS et ex corr ΑΤ ead man: συμπαραλεLφθεΙσ'Υ)ς VC v 24 ούσΙας post σ'Υ)μα.σΙq; add ACTS v ex coniectura cf ad 22, om VL ύπελ-ήφθ'Υ) L

VLACTS 4 συμπεΡLλα.μβάνεL V v 6 άπορΙα.ς V φ'Υ)σLν: φύσεως V 7 θεου Α man alt sscr κάπνου quae locum ad Act 2 19 rettulit 8-9 άπορΙαν V 10 γένν'Υ)σLς V v ΙΙ τ6πον v; κ6.πον (~ί Ρ Ι?9, 17) πα.ρε8έξα.το Α 8Ιχα. ante πάσ'Υ)ς add Α ex conl, 12 εκκα.θα.ρα.ς supplevi cfp 199,18 13 μ6ν'Υ)ν ACT v προς post μ6ν'Υ)ν add Α 16 ταύΤ'Υ)ς VL ι 7 ~ om Τ ι8 ~ om Τ 21 γενομέν'Υ)ν VL v 24 του έξ α.ύτου: του υ~oυ S 25 8ε om VL v γαρ Α 26 post έγγενέσθα.L verba τας ΤΟLα.ύτα.ς περΙ του μονογενους ύπολ-ήψεtς add V var lect

352

(LIB. ΙΙ MIGNE) 96-ιοο

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMII

5

~., ειπει.ν οτι

ι" "υιον

, ου

λ θ ι (Χ Ύ) ινον,

έ ιt π(χτ Ρ(Χ

,

ς:.' ο

.,

ουτω

"v oc.

κ(ΧΙ τό λειπόμενον των εν γενν~σει θεωρουμένων εΤ30ς, τό

συν3ιεσώοθΎ) τη ακολουθΙqc. του λόγου Κ(ΧΙ ~ εύσέβει(Χ, τη

εκ του νου κ(ΧΙ του λόγου.

3ι(ΧκρΙσει των προσώπων μ~ συν3ι(ΧσχισθεΙσΎ)ς τ~ς φόσεως.

~ τη

προμΎ)

τε

κ(Χι

θ

ι eLqc.

~ ο

'1 ω(ΧννΎ)ς, ι

~ Ψ λ' U Ύ) ος

ι μικρο Ψ υχι(Χς

'

αλλ' εν τοότ

~εσπότη πά.σ'Υ)ς της

ό γOCρ Ίσμιx~λ, φέρε εΙπεϊν, οόκ ~ν προ της εlς

15 το ε!νιχι γενν~σεως, ~ν ~έ προ της γενν~σεως ιχuτοu πά.ντως, το χρονικον λέγω ~~ά.σΤ'Yjμιχ.

έΠL ~ε

-rou

της ~όξ'Yjς

513 Μ. άπιχυγά.σμιχτος το προ XΙXL το μετOC τοuτο χώριχν ούκ ~χε~' προ γOCρ τοu άπιχυγά.σμιχτος πά.ντως oυ~ε ~ ~όξιx ~ν' όμοu γOCρ ΤCf> ε!νιx~ τ~ν ~όξιxν συνεκλά.μπε~ πά.ντως ΚΙΧL το άπιχύ20 γιχσμιχ,

ΚΙΧL το ~~ιxζευχθηνιxι το ~τεpoν τοu έτέρου φύσ~ν

οόκ ~χε~ oυ~ε ~υνιxτόν έση προ τοu άπιχυγά.σμιχτος έφ' έιχυτης

τ~ν ~όξιxν Ι~εϊν.

άλιχμπη γOCρ XΙXL τυφλ~ν έφ' έιχυτης ε!νιx~

τοϊς ~ε πιxχυ~έpμo~ς τε XΙXL ά~~ιxpθpώτo~ς άpχ~ της άπο

κιxτιxσκευά.σε~ τ~ν ~όξιxν ό τοuτο λέγων, μ~ συνεκλά.μποντος

'rOU ύγ~ιxΙνoντoς λόγου πιχριχτροπης τοuτο το ~νoμιx γΙνετιx~ μ~ συνέντες γOCρ τ~ν άλ'Yjθη -rOU όνόμιχτος ~μφιxσ~ν, ()τ~ μόνον το μ~ γεγεννησθιx~ σ'YjμιχΙνε~ ~ 'rOU άγενν~τoυ φων~ κιχι

25 σεως κιχκουργΙιχ, ~νιx ~ιoc των πεΡL τον &νθρωπον νοουμένων

" το\ μ'Yj\ γενεσ 'θ ' "εση επ~\ πιχντος \ του~ υπεpκε~μένoυ t oτ~ αι κo~νoν 9 Ps

32,

6

VLACTS 1 y~νέσθoc~ (sic) Τ 4-5 φύσεως λέyετoc~ ACTS 5' C1κτ~στον V ν ό ante υΙος om V ν 6 το πocνάy~oν Α ~ ante κτΙσ~ς add VL ν 15 μεμερ~σμένων VL ν πo~oυν τε: 7tο~ουντoc prius ut vid L sed τoc eras το ante y~ν6μενoν om

A~~S

ι

20

π~στεύσocσ~ V ν

23

τε om V ν

24

του λόΥου

του υy~oc~νoντoς Α 25 συν~έντες ν 26 yεyενησθoc~ ρτ Α alt ν sscr: yεyενησθoc~ cett ν 27 ύποκεψένου ν

man

αύτη τοu έξ ιχυτης άπιχυγά.σμιχτος.

10-ΙΙ Ι

Tim

1,

7

17 Hebr

1,

ΙΧ{)Τ'Yj έσΤLν ~ της ιχΙρέ-

3

VLACTS 1 κτΙσεως: φύσεως ACS 3 συνεκφoc~νoμέν'Y)ς ν 5 verba a λέΥοντες δπερ usque ad 6 του εIνoc~ om L 6 verba της προ του evanuerunt ίη Α 8 κεν~ VL ν tπΙστocσoc~ Τ 10 οΙ8εν 1): οΤ8ε τΙ S 11 οΜεν ν περΙ ηνος V ν 14 κτΙσεως correxi cf Ρ 357,9 al: φύσεως libri ν ούκ Α ν, om VLCTS 15 η addidi ocύτων VL ν 17 ά.πocύΥocσμoc V προ LACS ν: πocτρος ντ ex compendio ortum 18 οΜεν ν 19 το εIνoc~ Α 20 το ante 8~ocζευχθηνoc~ om ν 21 ού8ε correxi: ο{)τε libri ν 8υνocτ6ς VL 23 κocτocσκευάζε~ TS ν 24 tστ1.ν: 8ε CT ν 25 τον C1νθρωπον: ocύτον Α του ά.νθρώπου ν

356

(LIB. 11 MIGNE) Ι04-Ι09

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMI1

357

τε XΙXL λεγομένων &πoστ~σωσ~ τον μoνoγεν~ θεον τ~ς προς

δη Πάντιχ ~ι' αύτου έγένετο.

τον πιχτέριχ ένόΤ1jτος.

τον του ΕύνομΙου λόγον έγένετο, π L 7-8 τον ante έχθρον om VLCT 12 προα.νΊ)γόρευσε V 14 ου δε correxi: ο{)τε libri ν 15 ου γOCρ ν 16 μη ante έπ~γνόντες (έπ~γνώντες L) add VL 17-18 φΊ)σLν ό πρoφ~ΤΊ)ς V 19 φθεγγόμενον Α 20 δ~ώΚΤΊ)ς: δωηκ τΙς VL (sic) 21 τΙς τουτο om VL ώς: οη V Α om L 23 νerba ab ουκ usque ad θεός om V

13 Joh 5.44

21

Matth 7.8

22

Hebr 1.3

ι ούτος αυτος ν oτ~ αυτός έστ~ν CT 3 πλεΙω τούτων V πεΡL τούτων πλεΙω ν 3-4 τΊjς γOCρ αυτΊjς V 4liχοντα~ Α τOC τούτων προεφΊ)μένα V 6 ΜξΊ)ς μεταλαβόντα S 8 του ante Μωϋσέως add V 9 ουχ ο()τως VL ~νεγκα om Τ 10 lacuna. fort εΙ και' καλώς lixe~ λέγε~ν ΟΤL Μξαν: έξουσΙαν V 12 ~ ante Μξα add V 16 του μόνου: μ.όνου του AS ν νerba a μη ζΊ)τουντας usque ad 17 θεου Μξαν om L 17 έκελεύσατο V 18 εΤνα~ om VL 24 έσΤLν om ν 25 τΊjς Α:

VLACTS

V

τ~ς

"

15 Gal 4. 8

φθεγξάμενοι;: λαλ~σαι;

3ιεξ~ένα~;

μονο-. αυτος

δ μoνoγεν~ς έστ~ν δ τ~υτ~ έν Τ πρoφ~τη φθεγξ&.μενος,

28

περt τούτων

περΙ Μωϋσέως δ λόγος ~ν του 30ξασθέντος έν τη 3~~­

θρώπo~ς 3~α των εt3ώλων μορφούμενον, οίκτον λ~βων τ~ς χρόνo~ς {)στερον γεν't)σομέν't)ν π~ρ' ~ύτoυ φ~λ~νθρωπΙ~ν έν

φ't)σΙν,

(~'!:'"

έχθρον του θεου σεβ~ζόμενo~ τον πoλυε~3ως έν τοις ά.ν­ 10 ά.νθρωπΙν't)ς ά.πωλεΙ~ς δ τοός κ~κως ~χoντ~ς ε~τρεύων τ~ν

πλεΙω

521 Μ. γαρ ~χετα~ βλασφ't)μΙας xιxt τα προ τούτων elp't) μένα.

ηνΟζ

cett

ν

(LIB. ΙΙ MIGNE) 121-125

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMII

που το (νυν θ~σόμεν τιΧς τ~ς &λ't)θε(ιχς φωνάς, τ~ν τε λέ­ γουσιχν οφθ~σεσθΙΧL ιχότον έν τη 36ξη το;) πιχτρος xιxt πάλLν !! uΤL

""

Π'

,

~.

, "

,

ιχντιχ, οσιχ εχεL ο πιχτ't)Ρ, εμιχ εσΤLν; ΤLνL

XP't)\

,

προσεχεLν

τον &κοόοντιχ, τφ λέγονΤL gΤL &μέτοχ6ς έσΤL τ~ς τΟ;) πιχ5 τρος 36ξ't)ς δ πάντων των έν τίί> πιχτρt κλ't)Ρον6μος, κΙΧθώς

φ't)σLν δ &π6στολος, ~ τφ δμολογοuνη gη πάντιχ, gσιχ gχεL δ πιxτ~p, xιxt ΙΧότος gχεL; έν 3ε τοις π~σL xιxt ~ 36ξιχ πάντως έστΙν.

122

'Αλλ'

&μετά80τον

10 πιχντοκράτορος. τρος

,

μιχρτυρεΤΙΧL

τη προς τους

~

ο

ε ίνιχΙ

τοuτο

\

τον

φ't)σL

86ξιχν

το;)

οί)τε Ίω~λ οί)τε δ μέγιχς Πέ-

\

προφ't)ηκον

Ίου3ιχ(ους

τ~ν

λ'

ογον

οLκεLωσάμενος.

,

'"

εν τη

,

~

ο't)μ't)γΟΡL~

φ't)σt γιΧρ

έκ

προσώπου το;) θεο;) g τε προφ~τ't)ς xιxt δ &π6στολος gΤL

15

Έκχεω &πο το;) πνεόμιχτ6ς μου έπt π~σιxν σάρκιχ.

'" ,~, του LoLOU

, πνευμιχτος

'" τ't)ς

" ΚΟLνωνLιχς

πιχση

\ σΙΧΡΚL

δ τοΙνυν

\ μΎ)

φ

θ

0-

ν~σιxς πως τφ μονογενει υtφ τφ ονη έν τοις κ6λΠΟLς το;) πιχτρ6ς, τφ πάντιχ gχονΤL gσιχ δ πιxτ~p gχεL, τ~ς ΟLκεΙιχς

86ξΎ)ς οό μεΤΙΧ3(8ωσLν; ~ τάχιχ ε'~ΠΟL ης &ν &λΎ)θεόεLν τον

123 Εόν6μLον έν τoότcμ xιxt μ~ βουλ6μενον.

έπt μεν γιΧρ τΟ;)

20 μ~ gχοντος o~κoθεν τ~ν 86ξιχν κυρ(ως ~ μετά30σLς λέγεΤΙΧL,

το;)

πιχντοκράτορος

&ξ(ιχ, ~ς

&μέτοχον

δ Εόν6μLος

124 τον \ ULOV ( \ 'ιχποφΙΧLνεΤΙΧL; , λ' \ ούν '" OL( σοφΟL\ πιχρ' εγετωσιχν μεν 524 Μ • ειχυΤΟLς ( '" XΙXL\"ενωΠLον ειχυτων ( "'."εΠLσΤΎ)μονες τιχ\γΎ)'ίνιχ , '" , οογμιχτιχ, ot κΙΧθώς φΎ)σLν δ ΠPoφ~ΤΎ)ς έκ γ~ς φωνοUντες.

gσΟL 3ε

5 προσκυνοuμεν τον λ6γον xιxt τ~ς &λΎ)θε(ιχς έσμεν μιχθΎ)ΤΙΧ(, "'λλ

';'

~\

μιχ

ον

\ ΤΎ)ν

οε

\ φωνΎ)ν

81.' (f)v

μάτων,

"θ

ει.νΙΧL

~\

ευχομε ΙΧ,

'θ' ιχ εωΡ't)τον.

μ't)οε

Ι

ΤΙXυΤΎjν

~

,

πιχριχοριχμωμεν

\", γιχρ ΟΤL πιχντων

,'~ οι.οιχμεν

"" των

ονο-

το θειον 3LΙΧσΎjμιχ(νεΤΙΧL, ΤLνιΧ μεν έν3εLΚΤLΚιΧ

τ~ς θε(ιχς μεγΙΧλωσόνΎ)ς έστ(ν, ιχότιΧ έφ' έιχυτων λεγ6μενά 10 τε xιxt νοοόμενιχ, ΤLνιΧ 3ε τιχ'Lς ύπερ ~μ~ς τε xιxt π~σιxν

\

,

,

"

'ζ

ΤΎ)ν .κησLν ενεργεLΙΧLς επονομιχ εΤΙΧL.

"

\

\

,

~

οτιχν μεν γιχρ λεγη ο

θε'Lος &π6στολος 'Aφθάpτcμ, &opάτcμ, μ6νcμ σοφφ θεφ xιxt \

τιχ

'"

\

\

το LΙΧυτΙΧ,

τιχ

πιχριχστιχηκιχ

'"

ΤΎ)ς

' ' 'ουνιχμεως ''

~ υπερκεLμεν't)ς

νo~μιxτιx 3LιX των ονομάτων τοότων έν3ε(κνυΤΙΧL'

gτιχν 8ε

15 λέγ't)ΤΙΧL πιχριΧ των γριχφων ΟLκτΙρμων xιxt έλε~μων πολυ-

\ ΧΡ't)στος \" ε'λ εος ιχ'λ't) θ Lνος ΚUΡLος

\ ΠΟLμΎ)ν \ οοος ~"'\ , LΙΧΤΡΟς ά.ρτος

π't)γ~ βιχσι.λευς κτ(σΤ't)ς 3Ύ)μLΟUΡγος ύπεριχσΠLστ~ς, δ έπt πάντων xιxt 3LιX πάντων, δ έν π~σL τιΧ πάντιχ, τιχuτιχ xιxt

τιΧ ΤΟLΙΧUΤΙΧ των έν τη κτ(σεL πιχριΧ τ~ς θε(ιχς φLλιχνθρω-

125 πΙιχς ένεργουμένων πεΡLέχεL τ~ν gμφιχσLν.

το το (νυν το;)

Φ το gχεLν έτέρωθεν ΠΡοσγ(νεΤΙΧL, οόκ έκ φόσεως' gπου 8ε

πιχντοκράτορος

μ(ιχ xιxt ~ ιxότ~ ΚΙΧΤΙΧλιχμβάνεΤΙΧL

σκεΤΙΧL μ~ ΓΧλλο ΤL σ't)μιχινον έπt τ~ς θεΙιχς 3υνάμεως-~

φόσLς,

οό ΧΡήζεL το;)

κιχθ' ~κιxστoν μετιχ3L86ντος δ έκε'Lνο κιχτιΧ τ~ν φόσLν &ν, gπεΡ δ πιxτ~p εLνΙΧL πεπ(στευΤΙΧL.

μ~λλoν 3ε τριχν6τερ6ν τε

25 xιxt φιχνερώτερον εLπε'Lν gχεL κιχλως. \ '" , ι: ~ "λ" ,( '" πιχτρος .οοl.;.'t)ς ο ο ον εχων εν εΙXυτcμ

τ( ΧΡήζεL τ~ς το;)

\ τον

έ

πιχτ ΡΙΧ,

'~ 1 ουοενος

των έν τφ πιχτρt θεωρουμένων ύφηΡ't)μένου; τΙς 8ε xιxt ~ 1-2 Matth 16, 27 Marc 8, 38 Luc 9, 26 5 Hebr ι, 2 13 Joel 3, ι Act 2, Ι7

3 Joh 16, 15

8σα: & CS v 5 παΤΡL ίn marg add V 6-7 δμολο­ γoυντ~ πcΧντα (πα,ν V) ~χε~ν 8σα δ πατ~ρ ~χε~ VL (οαι XΙXL αύτος) 10 τουτο σαι VL δ ante Ίω~λ add v 12 τ-ης προς L 13 δ ante ιiπ6στoλoς οαι L 15 τ~ν κo~νωνΙαν VL 16 τον μονογεν-η υΙον 't'ov ()ντα V 17 τον πcΧντα ~χoντα V 17-18 ού μεταaιaωσ~ τ-ης οΙκ. a. V 19 μεν οαι VL 21 φ: ώς VL 23 ~καστα V 24 τρανώτερόν V v

VLACTS 3

ονομιχ το'Lς &ΚΡLβως έξετάζουσLν εύρΙ­

το πρ6ς τΙ πως gχεLν τ~ν κριχτ't)ηκ~ν των έν τη κτ(σεL θεωρουμένων ένέργεLιχν, ~ν ~ το;) πιχντοκράτορος gμφιχσLς

25 ύπ03ε(κνυσLν. ' ν οσουντων

&σπερ γιΧρ οόκ &ν Lιχτρος ~ν, εL μ~ των

,

lΙXpLV,

''''' ιχν ,\

ουο

\ "

\

\

'λ' ε εΎ)μων τε XΙXL οι.κτφμων XΙXL τιχ

τοι.ιχUτιχ κιχτωνομάζετο, εL μ~ 8LιX τον οΙκτφμο;) τε xιxt

4 Jes 8, 19

12

Ι Τίαι ι,

17

VLACTS 2 μεν οΟν οαι V 3 έαυτων ex αύτων effecit Α αύτων VS 4 verba a καθώς usque ad προφ'ήτης οαι V sed κατα τον προφ'ήτην post φωνουντες add V τ-ης ante γ-ης add Α 7 πcχντων: πcΧντα -VLA 10 ~μων VL ΙΟ-ΙΙ πcΧσης τ-ης κτΙσεως VL ΙΙ λέγε~ ut vid S v 12 XΙXL ante ιΧoρcΧτω add L 13 παρα-

στ~κα V

15 λέγετα~ v

πα,σ~ οαι V Αι οαι VLCTS v

post

16 χρηστος: χρ~στoς ντ v

18 τα

ταυτα οαι V 22 σημα~ν6μενoν V 24 ~ν 25 ούκ ~ν Ιατρος (οαι &ον) VL 27 οtκτου VL

(LIB. ΙΙ MIGNE) 125-130

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMII

έλέου 8ε6μενον, ο{)τως ού8ε παντοκράτωρ, εΙ μ~ πα σα ~

α~ρει. έκ τ~ς χειρος ιiύτoυ του κρατουντος τη χε ι.ρ Ι των

κτΙσtς του περtκρατουντος αύτ~ν και έν τί{) e!vαot συνΤ1)-

πάντων;

ρουντος έ8έετο.

ούκουν &σπερ Ιατρος τί{) 8εομένιι> τ~ς

, ~ 'ζ ~ ,,' (, ι xpetαov εχουσtν Ot tσχυοντες

&λλο και ούχι παντοκράτωρ πάντως έστιν ό κρατών των

θεραπεtας γtνεταt, ουτω xαot παντοκρατωρ τιι> χρη oντt του

128 πάντων; εΙ 8ε λέγοι. ~ αΙρεσι.ς, δτt και του υίου και του

Ιατρου, άλλ' οΙ κακώς ~χoντες, ο{)τως έκ του άκολοόθου

τρεπτ~ς 'έστt φόσεως ό υΙος και το πνευμα το &γι.ον, και

καλώς ~στtν εΙπε~ν μ1)κέτt του κρατουντος χρήζεtν έκε~νoν,

τ6τε τον κρατουντα τί{) τρεπομένιι> έπtσΤ1)σάτωσαν, Ινα τη

"

5

~

θ

κρατει.σ αot·

.,

\

\., ωσπερ

Ο'

xαot

υ

126 έν Φ το άπλανές τε και άμετάπτωτον ~ φόσtς ~XEt.

\,

\

θ

μεν, το παντα τον

ούκ­

\

,

';'

~

,.,

\

εον εν τιι> ειναι συνεχεtν, οσα τε νΟ1)τα

και δσα τ~ς ύλικΎjς έστι. κτΙσεως.

~

των

"

\ ,επι.\παντων ,

εΙΡ1)μενων τον 'ζ'

\

Ι

θ"

εον

τον

(~'1

ο{)τως ονομα ομενον, τον κυρι.ον 1)μων

,

\

,~

\

\"

~

(,

υπο ~

\

1)σουν τον θ

\

~

του Χ

"

Π

'λ

αυ ου 'ι\

ρι.στον,ος

παντα εν τη χειρι τα του πατρος εχων, κα ως αυτος φ1)σι.,

25

περι.8έ8ρακται πάντως 8ι.ιΧ τ~ς πολυχώρου αύτου παλάμ1)ς τών

,

παντων

\

καΙ.

~

κρατει.

~

των

~

~

,

περι.οεοραγμενων

\,~

καΙ.

,

ουοει.ς

5 Matth 9, 12 Marc 2, 17 12-14 Jes 40, 12 et 40, 22 17 Ι Cor 12,6 18 Joh ι, 3 18-19 Col ι, 16-17 20 Act 17, 28 Joh 16, 15 22 Rom 9, 5 24 Joh 16, 15

VLACTS 2 του om CT 9 8ταν: 8τε VL παντοκράτωρος V παντοκράτορος Α άκουσομεν V ι Ι κτΙσεως: φυσεως ν 12 ~χεL post χεφl. coll VL post γΎjς coll S 13 τουτω L λαμβάνεL VL 17 τΙς ό τα πάντα VL 18 έν om Α 19 και' om V 23 ο{)τως (6ντως V) ώνομασμένον VL τον ante ΧΡLστόν οω TS 25 αύτΎjς Τ 26 νerba a καΙ. ούaεl.ς usque ad Ρ 367, 2 πάντα ~χεL om V

ό πατ~ρ,

κακον άμετάπτωτον.

και

κρατε~

(;}ν

~χει.,

πρώτον άπο8ει.ξάτωσαν,

τΙ

δτt

εΙ 8ε άνε·πΙ8εκτος κακΙας ~ θεΙα

εΙς τΙ του κρατουντος έπt8ε~σεταt ~

8t' έαυτΎjς πασαν

έπtκρατουσα τ~ν κτΙσtν, αύτ~ 8ε του κρατουντος μ~ 8εο­ μέν1) 8ta το &τρεπτον; 8ta τουτο έν τ όν6ματt του Xpt-

θαμη, 8ι.ιΧ τουτο περι.μετρε~ τη χε ι.ρ ι το {)8ωρ, 8ι.ιΧ τουτο

'ζ~ \ Ι θ \" ,( \ , 127 έν τι.νι. ωμεν καΙ. κινουμε α xαot εσμεν; τι.ς ο τα παντα 525 Μ. ~χων έν έαυτ δσα ό πατ~ρ ~χει.; ιΙρα ά.γνοουμεν ~τt 8ι.ιΧ

~χει.

10 φόσι.ς &τρεπτ6ς τε και άναλλοΙωτος και άει ώσαύτως ~χει.,

8ι.ιΧ τουτο γιΧρ κατέχεΙ.

τ είναΙ. μένη, τη περtεκτι.κη 8υνάμει περι.κρατοόμενα. τΙς οδν ό πάντα έν πασι.ν ένεργών, έξετάσωμεν. τΙς ό πάντα πoι.~σας, οδ χωρις τών 8ντων ~στι.ν ού8έν; τΙς έστι.ν έν Φ τιχ πάντα έκτΙσθ1) και έν Φ τιχ 8ντα τ~ν 8ι.αμoν~ν ~χει.;

πάντα

&νωθεν έγγtνομένη β01)θεΙ~ μεΙνη το κρατοόμενον προς το

τον γυρον τ~ς γΎjς, 8ιιΧ τουτο ~χει. έν τη χειρι τ~ς γ~ς τιχ πέρατα, 8ιιΧ τουτο περι.λαμβάνει. τον ούρανον τη σπι.­ 15 τ~ν ν01)τ~ν πασαν κτΙσι.ν έν έαυτ περtέχει., Ινα πάντα έν

οδν

15 πνεόματος κρατε~

ουν δταν τ~ς παντοκράτωρ φωνΎjς άκοόσωμεν, τουτο νοου10

εΙ

στου παν γ6νυ κάμπτεt, έπουρανΙων και έπtγεΙων και κατα-

129

,\"" ψ ου γαρ αν εκαμ εν,

l Χ θ ονLων.

κρατουντα πάντως έγΙνωσκε.

et"

μΎj

, ,\

τον

επt

l σωΤ1)ΡL~

το 8ε λέγεtν τη άγαθ6Τ1)τt

του πατρΟζ τον υίον γεγεννΎjσθαι. ού8εν &λλο έστΙν ~ εΙς το

όμ6τtμoν αύτον καταστΎjσαt τo~ς έσχάτοtς τ~ς κτΙσεως.

τΙ

γιΧρ ούχι τη άγαθ6Τ1)τt του πεποt1)κ6τος ~λθεν εΙς ykveatv; 20 τΙνt λογΙζεταt ~ τΎjς άνθρωπΙν1)ς φύσεως κατασκευ~, πο­

ν1)ΡΙ~ ~ άγαθ6Τ1)τt του ποt~σαντος; τΙνt 8ε ~ των ζΦων γένεσtς, ~ των φυτων τε και βλασΤ1)μάτων φόσtς; ού8εν ~στtν 8 μ~ τη άγαθ6Τ1)τt του πεποt1)κ6τος ~σχε τ~ν γένεσtν.

δπερ οδν έπι πάντων ό λ6γος όρ~, τουτο ό Εύν6-

130 μtος τ υΙί{) ύπο φtλανθρωπΙας μερΙσασθαt

προς τον

χαρΙζεταt.

πατέρα τ~ν

το 8ε

ούσΙαν

~

μ~

τ~ν

άξ Ιαν ~ δσα τοι.αυτα φλυαρων 8tεξέρχεταt, ~81) έν τo~ς περι του πατρος λ6γοtς προεξελ~λεγκταL, ώς μάΤ1)ν αύτου

366, 26-1

J oh

VLACTS 4

13 Phil 2, 10

10, 28

ιΧπάντων

VL

τα

ante

του υιου

add

Τ

8

μένη ν

κακΙας post 10 φυσLς coll V 12 κτΙσLν ίn ras Τ α{)ΤΎ) VL 17 γεγενΎjσθαL CS (sscr alt ν) 18 τΎjς om Τ 20 την et κατασκευην VL 21 -22 την et γένεσLν VL 22 ~ των φυτων τε και' βλασΤYjμάτων την φυσLν VL 24-25 καΙ. ante ό ΕύνόμLος add Τ 25 ύπο: άπο V ν 28 περl. om Α

9 κακον ίn ras Τ

προεξελ~λεκταL Τ ν

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMII

Τ(lUΤ(l Κ(lL

(LIB. ΙΙ MIGNE)

aLl(l aΙ(lνΟL(lς προσρΙΨιχντος. ούaε γαρ ~μΤν τοΤι;

πνεύμιχτι τ~ άγι~ πρόςπαν το γLνόμενον, ε'Ιπερ οί}τω ao-

ι Ι, ι ~ l ι !lλ ' ε'ξ' (lλλYjλων τικτομενοις ουσιιχς οιιχφεσις γινετιχι' u οι; γιχρ ,

εν

(

,

-

Ι

εκιxστ~

μενει

"

ΤYjς

ουσιιχς

,,... τ~

λ'

C

ο

ογος

εν

ξά.ζει τον κύριον το πνευμιχ το &γιον ώς Κ(lL τα &λλΙΧ πά.ντιχ

,

γεγεννYjμεν~

πεΡL (;}ν δ προφ~ΤYjς 8ιέξεισιν, οΙ &γγελοι

Κ(lL τ~ γενν~σιxνη, oΊSτε έν τ~, γεννωντι μεΙωσιν οί}τε έν τ~ 5 γεγεννYjμέν~ (lίSξYjσιν του λόγου τ~ς ούσΙιχς λιχμβά.νοντος.

δ

ae τ~ς &.ξΙιχς ~ τ~ς β(lσLλεL(lς μερισμος έΠL του πά.ντιχ 1i.χοντος τα του πιχτρος ούaεμΙ(lν 8ιά.νοιιχν 1i.XEL πλ~ν του 1i.λεγχον εΙνιχι τ~ς &.σεβεΙιχς. ούκουν περιττον &ν e'LYj τοΤς

131

Δε80ζιχσμένον,

(l Lών ων.

φYjσL,

πιχρα

του

πιχτρος

&.π08έ8εΙΚΤ(lL τ~ς &.λYjθεΙ(lς δ λόγος, τη

τυΡί~ των έχθρων κριχτυνόμενος.

προ μιχρ­

τουτο γαρ τ~ς ~μετέριxι;

5 τα έκ τ~ς γ~ς πά.ντιχ, 8ρά.κοντες &βυσσΟL πυρ χά.λιχζιχ χιων

κρύσΤΙΧλλο ς πνευμιχ κιχτιχιγΙ80ς τα 6pYj X(lL πά.ντες οΙ βουνοΙ ξύλιχ κιχρποφόριχ ,

ΚΤYjνYj

15 aοζά.ζεΤ(lL δ υΙός.

το γαρ προ του ιχιωνος τιχύτόν έστι τ~

~μιν του θεου το

&."t8Lov έν οΙι; φYjσιν Ό ύπά.ρχων προ των , / ,, ,, , , ..... ιχιωνων. ει οόν το υΠ(lρχεLν προ των ιχιωνων Π(lσYjς (lPXYjt; 'ι: ι c, Ι ~ ~, θ' ~'ξ έστιν ε~ωτερoν, ο ΤYjν προιχιωνιον τ~ υι~ ιχνιχη εις 00 ιχν πολυ πρότερον ιxύτ~ς τ~ν έξ &."C8LOU προσεμ(lρτύΡYjσεν ί}πιχρξιν. , 'λ' ~ ι ~ Ι: 'ζ ού γιχρ το, μYj"Ι ον, ΙΧλ (l Το1 ον πιχντως OO~ΙX ετιχι. μετιχ, \

(

\

-

C

20

Τ(lUΤ(l 8ε της κιχτα του άγΙου πνεύμιχτος βλ(lσφYjμL(lς έιxυτ~ ι "Ι , c, ~ ξ ιχση, ι τα σπερμιχτιχ κιχτιχ β (lΙλλEL, ουχ ι.νιχ τον υιον 00 (l'λλ'

132

~

ι

~

c

Ι,

Ι

~νιx τ~ πνευμ(lΤL τ~ ιxγι~ εμΠ(lΡΟLνYjση.

25 μέρος

,

λΙ

ου ομενος γιχρ

τ~ς &.γγελικ~ς aυνά.μεως &.π08εΙξιχι το πνευμιχ το

"

~ ι Ψ &γιον τουτο προσερρι εν ειπων

του

β

πνεύμιχτος

aL'

(lLωνος

,ι οτι

~ ξ 00 (l ζΙομενον

Κ(lL

Κ(lL γεννYjτ~ς ούσΙιχς' ώς μYj8εμL(lν

πά.σYjΙ;

C Ο υπ

λογLΚ~Ι;

eIV(lL 8ιιχφοραν τ~

c

\

ερπετιχ

X(lL πασιχι κέ8ροι τα eYjPL(l Κ(lL πά.ντιχ τα \

κιχι

\

πετεινιχ

λέγεL 80ζά.ζειν τον κύριον 10 των εΤνιχ!..

πά.ντως

ι,

πτερωτιχ.

ει

';'

ουν

\

μετιχ

,

τουτων

X(lL το ·πνευμιχ το &γιον, ~ν τού-

Κ(lL

ιχύτο

~

θεομά.χος

&'ποφ(lLνεΤ(lL

γλωσσιχ.

133

τα 8ε έφεξ~ς τούτοις &.συνιxρτ~τως προσκεΙμενιχ ,jπερβ~νιxΙ φYjμι 8ειν κιχλως

πΙστεώς έση το κεφά.λιχιον, δτι πιχρα του πιχτροι; έξ &.~8Ιoυ

528 Μ. &.~8Ι~ κιχτα τ~ν 1i.vv ο ιιχν , οί}τω τ~ς προφYjτεΙ(lς έρμYjνευούσYjΙ;

X(lL ΙΧΙ 8υνά.μεις X(lL

Κ(lL των ούριχνων οΙ ούΡ(lνΟL Κ(lL το ύπερκόσμιον ί}8ωρ

ι " ' " 'λΙογον, τοιούτοις συμπλεκομενον εις ιχμετριιχν (lποτεινεLν τον

10 προς 8ε τα έφεξ~ς τούτοις μετέλθωμεν.

130-134

1i.xeLV, ούχ ώς &.λ~πτως 1i.χονΤ(l, X(lL πιχρα των εύσεβούντων λέγεσθΙΧι, εΊπερ 8Ι(lζευχθεLYj τ~ς κιχκοτρόπου έμφά.σεως. EL γά.ρ ΤL &.λλ' ώς 8υνά.μενιχ

15

Κ(lL πρόσκειτιχι πιχρ' ιχύτου των εις εύσέβειιχν συντεινόντων,

&.ντL 8ελεά.σμα.τος το τοιουτον τοις ά:κεριχιοτέροις προτεΙνετιχι, tV(l

συγκιχτιχποθη τούτοις Κ(lL το τ~ς &.σεβεΙιχς &γκιστρον.

ειπων γά.ρ ηνιχ &περ &ν 20 τLθYjσLν

γΙιχν

ύπ~κooς

X(lL

X(lL δ έκκλYjσΙ(lσηκος εΊποι, προσ-

προς

γένεσιν,

τ~ν

των

ύπ~κooς

6ντων

προς

aYjμLουρ­

πασιχν

8ιοί­

XYjcrLV, ούκ έκ τ~ς ύπιxκo~ς προσλιχβων το ε!νιx~ υΙος ~ θεός, &.λλ' έκ του υΙος εΙνιχι X(lL γενν-η­ θ~νιxι

134 λόγοις, των τιχις

μoνoγεν~ς

θεος

ύπ~κooς

eeL(lLt;

έν

γενόμενος

1i.ργοις.

ύπ~κooς

έν

Κ(lLΤΟL τΙς ούκ οΤ8εν

κΙΧθωμιλ-ηκότων φωνιχις, πότε εΊρ-ητιχι πιχρα

του μεγά.λου Πιχύλου

X(lL τουτΌ έφ' &πιχζ πεΡL ΙΧύτου, δτι

ύπ~κooς έγένετο; δτε γαρ έΠL τ~ πλ-ηρωσιχι το 8ια του

17 Ps 54, 20

3 Ps 148, 2 sqq

VLACTS 3 γεγεν'Υ)μένφ VL 5 γεννωμένφ V γεννομένω L της ούσΙας om Τ 8~αλαμβάνoντoς VL 7 ~χε~ om v 10 τού-

16 των ante 17 8ελεάματος V Α 18 συγκαταποθη: συγκατασπασθη L κατασπασθη V της &σεβεΙας το &γκ~στρoν L &γκ~στρoν sed ~στρoν eras V 23 ~ ante θεός om v 26 φωναΤς: γραφαΤς VL εrΡ'Υ)τα~ bis scήbίt Τ 26-27 πεΡL του V 28 γOCρ om C tΠL το CT

των Τ 20 αύτiJ)

S

ΙΙ φ'Υ)σL γOCρ 8ε80ξασμένον V 25 inter της et &γγελ~κης ras

14

έσΤL πΙστεως V 268ε80-

unius litt V

ξασμένον L 27 καΙ όπο πάσ'Υ)ς Α 28 γεν'Υ)της LACS v 28-ρ 369, 1 scholium ίη marg Τ δρα τον εύνόμ~oν καL τ~ν λαΤΜ­ κ~ν ένταυθα 8όξαν

VLACTS 5 παρOC coll L

5 sq Ps 148, 7 sqq

της ante γης om Τν 9 καΙ αύτου: τούτου V τούτων L

έπΙ γOCρ το πλ'Y)ρωσα~

Gregorii Nysseni Opera

VL ΙΙ

του

27 Phil 2, 7

omL

om VCTS

(LIB. ΙΙ MIGNE) Ι34-Ι38

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMII

37° στιχυρου

μυστ~ρ~oν ~λθεν

ό κενώσιχς

έιχυτον

8ι8άσΚΙΧλον έιχυτου xιiL κΙΧθΎ)γεμόνιχ βλέπων τΙΧίς ύπoθ~κιx~ς έκεΙνου το έν τοίς λόγo~ς τε: ΚΙΧL έν τοίς ~ργo~ς &κρ~βες , ~ , \ ~\ \ ,., , 'ζ ,

έν τη του

80υλου μορφη XΙXL τιxπε~νώσιxς έιχυτον Τ του &νθρώπου όμo~ώμιxτΙ τε XΙXL σχ~μιxη, εύρεθεLς ώς &νθρωπος έν τη

ε:κπιx~oευετα.~.

το οε ΤΎ)ν σoφ~ιxν επ~στιxτoυ χρη ε~ν oΙεσθιx~

\ .8~ 8ιχσκιχ'λ ου

τιxπε~νη των &νθρώπων φυσε~,· τότε ύπ~κooς γΙνετιx~ ό τας

5 &σθενεΙιχς ~μων &νΙΧλιχβων XΙXL τας νόσους βιχστάσιχς, τ~ν

37 Ι

~ ΤΎ)ν \ του

κιx~

5

8'εον

\ το

,\

α'λ' Ύ) θ ε:~αν

\

,

~ o~κα~oσυνΎ)ν προς

Ύ) ΤΎ)ν

,~ κιχτευ θ' '~E" ιχυτη υνοντος μονΎ)ς ΤΎ)ς υνoμ~oυ φιχντιχσΙας

πιxριxκo~ν των &νθρώπων 8~α τΎjς Ι8Ιιχς ύπιxκoΎjς έξ~ώμενoς,

έστΙν. 'κα.L πεΡL μεν του πατρός φΎ)σ~ν δη π~στoς

~νιx Τ μώλωπ~ ιχύτου το ~μέτερoν ΙάσΎ)ΤΙX~ τριχυμιχ XΙXL 8~ιX

λ' γ

Ο

\

o~ς

\ ,εν, 'εργo~ς,

κιx~

π~στoς

~

~\

τφ

οε

\

~ ~

υ~φ

~ν

\

το

π~στoν

του Ι8Ιου θιχνάτου τον κo~νoν θάνιχτον των &νθρώπων έξιχ­

έν τοίς γ~νoμένo~ς τε ΚΙΧL λεγoμένo~ς οόκ έμαρτυΡΎ)σεν, &λλ'

φιχνΙση, τότε 8~' ~μας ύπ~κooς γΙνετιx~, ώς XΙXL άμιχρτΙιχ

υΠΎ)κοον

10 XΙXL κιχτάριχ 8~α τ~ν ύπερ ~μων οΙκονομΙιχν έγένετο, ού φυσεL

135 τουτο (J}ν, &λλα κιχτα φιλιχνθρωπΙιχν γενόμενος.

τον 8ε

137 το rσον ~χε:~ν. υ

oγo~ς

\,

~

ε~να~ κα~ ου π~στoν &πεφ~-

'

~,

πιχρε:ντε ε~σΎ)ς ΡΎ)σεως

,

,

πρεπε~ ταχιχ

~

σιωπη

παρελ-

15 γελαν έΠL τη μωΡLqc των λόγων.

φΎ)σL γαρ ό σοφος οοτος ΚΙΧL περ~εσκεμμένoς 80γματ~στ~ς οόκ έκ τΎjς ύπιxκoΎjς ιχύτον προσλαβείν το είνιx~ υΙόν. & τΎjς &γχ~νoΙιxς, ώς

έκτΙσθΎ)σιχν' 8Ύjλoν γαρ δη τιχυτά φΎ)σ~ν ό πρoφ~Τ'l)ς πεΡL του

00

,

,

\, ~ ~ ~ 'ζ j( , περ~ τουτων Ύ)μ~ν o~oρ~ ε:τιx~, υη ου "εγενετο κιx~\τοτε , υ~oς, ~, ,~\ β' ουοε πρεσ υτεριχν

~ έξουσΙιχ πασιχν οόσΙιχν ΚΙΧL φυσ~ν XΙXL πάντιχ τα έν τη

α.νιxγκιx~ως

κτΙσει. νοουμε:νά τε XΙXL όρώμε:νιχ έν μόνη τη του θελ~-

~,

πόθεν τοΙνυν κινουμενος ό Εύνό­

λ'

θε:ίν, μ~ τις των &πε:ρ~σκέπτων έπιγελάση τη ματα~όΤΎ)Τ~, 8ακρυε:~ν 8έον έΠL τη των ψυχων ιχότων &πωλε:Ιqc ~

κ~ν ΙΧύτ XΙXL ιxύτoκριxτoρικ~ν προσμιχρτυρεί έξουσΙιχν λέ-

20 μιχτος όρμη συνε:στ~σιxτo.

εν

το 8ε μωρόν τε: XΙXL &8~ανόΎ)τoν τΎjς μετιχξυ θ

το των

529 Μ. τοόνιχντΙον μεν οδν πασιχ θεόπνευστος γριxφ~ τ~ν ιχύθενη­

τα συμπιχντιχ φέροντος Τ p~μιxτ~ τΎjς 8υνάμεως ιχότου,

ιχυτον

10 νατο, ώς 8~α πάντων &ν λέγε~ τ~ν κατ' ιχύτου βλιχσφημΙιχν

τοσουτων ύπιχκοων κιχτάλογον πιχρα ποΙιχς έ8~8άχθΎ) φωνΎjς;

15 γουσιχ Λότος είπε XΙXL έγεν~θΎ)σιxν, ΙΧότος ένετεΙλΙΧτο XΙXL

,\,

~,

υΠΎ)κοος

20

,

προτερον

\ ΧΡΎ)

νοείν

τ~ν ύπακo~ν ιχότου τΎjς γενν~σεως. εΙ 8ε μ~ προσ8LωρΙσιχτο

μr.ος μυρ~oτρόπως έπ~φΎ)μ(ζ~~ Τ βιxσ~λεί τΎjς κτΙσεως το

τιχυτιχ, τΙς ο\)τω μωρος ΚΙΧL ~λιe~oς ~ν, ώς μ~σθoν ύπιxκoΎjς

ύπ~κooν,

OΙΎ)θΎjνιx~ πιχρα του πιχτρος αότ 8ε:8όσθα~ τ~ν γέννΎ)σ~ν 'rCf)

γΙιχν

ΚΙΧL

ύπ~κooς

λέγων

ύπ~κooς

136 κοος έν ~ργoις,

έν

προς

προς

πασιχν

λόγo~ς;

πασιχν

8Ύ)μιουρ­

8ΙOΙΚΎ)σ~ν,

\

,

~

\,

'~ξ'

\

θ\

κιxΙτo~ πιχνΤL 8Ύjλoν το

138 &λλ' rνα. μ~ προχεΙρως ης έκ τΎjς &νοΙιχς των λεγομένων 25 κιχΤ ιχ συρη ~

\

\

προς

τον

" 'oτ~ "εχε~

γε'λ ωτα,

νΟΎ)σιχτω

ύπ~κooς γΙνετιχ!. ό μ~πω τ~ν ~ξιν του ποιε:ίν &ΚΡLβως ~

μωρΙιχ των λεγομένων έν έιχυτη 8ιχκρυων &ξ~oν.

λέγε:ιν

β ου'λ ετιx~

έν

έιχυτ

κιχτορθώσιχς,

&λλα

προς τον

,

~,

ιχυτφ

5 sqq Jes 43, 4-5

15 Ps 148, 5

ξας

,~\,

~

" ,

κιx~~

τ~

.,

« Ύ)

8 γOCρ ,

κιxτιxσκευιxσα~ o~ιx τουτων, ΤΟLουτον εστ~ν, ΟΤL φυσ~ς

εσΤLν

~

Ύ)

~

,~

υΠΙΧΚΟΎ),

ως

~\

μΎ)οε:

β

ουλομενφ

~

\

ουνιχτον

γε-

18 Hebr 1, 3

1 -ηλθεν om VL 2 αύτον V 5 λαβων Τ βαστ&.L 9 ώς: 8ς S ΙΙ τον: των Α 12 των ante τοσούτων add V φων"ijς Α: γραφ"ijς cett ν 13 τούναντΙον S: το έναντιόν cett ν 14 ούσΙαν L 14-15 λέγουσα om VL 17 αύτου om V 19 νοούμενα: φα~νόμενα Τ 23 verba ύπ'ήκοος προς πα.σαν 8~o(K't)crtv om L καΙ προς π. 8tOLK't)crtv ύπ'ήκοος col1 ν 24 έν λ. έν ~ργ. Α έν λ. καΙ ~ργ. ν λόγφ post παντΙ add VL 25 ~ργοtζ καΙ λόγΟΙζ Α 26 έ:ξtν: έξουσΙαν V ν

VLACTS

,

προ ΤΎ)ς γεννΎ)σε:ως επωε:~ ιχμενφ το ευπε~ ες κιx~ υΠΎ)κοον;

25 τo~oυτόν έστ~ν, δτ~ μόνος έν λόγοις τε ΚΙΧL ~ργoις έτέρφ τ~ς

&λ~πτως

Ι

ύπ~-

VLACTS 1 Κ"t)8εμόνα L ίn marg καθ"t)γεμόνα 2 τοΤς alt om V ά.κρtβως VL 3 την 8ε σοφΙαν VL 4 του om VL ά.λ'ήθεtαν S: ά.κολουθΙαν VLACT ν του ante προς add VL 6 μεν om S 8 γενομένοtς ACTS ν ΙΙ ~xet VL 12 πρέπεt: προτρέπει VL 17 τον ante υΙόν add V 18 πρότερος VL 20 προ8tώρtστο V προσ8tώρtστο L 21 -ην: Ινα L om V 24 έννοΙας Τ 26 έν έαυτη om CTS ν 27 τοtουτοv ex τουτοcοrr Α 28 ώι;; 8ε μη Α

372

(LIB. ΙΙ MIGNE)

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMII

νέσθαι. το μ~ ύπ~κooν είναΙ..

τοι.ουτον γιΧρ αύτον κατε­

141

138-142

373

ΆλλιΧ τΙ χρ~ τη μαται.6τ'Yjτι. των λεγομένων έν8ι.ατρΙ-

σκευάσθαι. λέγεΙ., ώς προς ύπακo~ν μόνφ τ~ν φύσι.ν αύτοϊ)

βει.ν; παντΙ γ&.ρ 8~λόν έστι.ν, οτι. καΙ οτε 6 Παυλος ε!πεν

έπι.τη8εΙως ~χει.ν.

αυτον

, \ yeyeV'Yja ~ θ c, αι. υΠ'Yjκοον

καθάπερ των όργάνων το πρός τι.να

σκευη έναπέθετο, Φ ούκ ~στι. 8ύναμι.ς ~ εύθδ πoι.~σαι.

~\"

5

, \ yeyeV'Yja ~ θ αι. καΙ άμαρτΙαν 81.'

ει.πε οε ουτως αυτον

ύπ~κooν, σάρκα καΙ 80υλον καΙ κατάραν

τύπον έσχηματι.σμένον έκε~νo το. εΤ80ς έντυπo~ κατ' ιXvιXYK'Yj))

532 Μ. τιϊ> ύποκει.μένιρ, οπερ 6 χαλκεύων τη του όργάνου κατα­

(Τ

~μίΧς γεν6μενον), ού8ε τότε 6 κύρι.ος τ~ς 8όξ'Yjς 6

τ~ς

αΙσχύν'Yjζ καταφρoν~σας καΙ τη σαρκΙ το πάθος άνα8εξά­

τιϊ> ύπο8εχομένιρ το ~χνoς, εΙ περι.φερ~ς e~'Yj ~ έργασΙα, ~

μενος τ~ς αύθεντι.κ~ς έξουσΙας έαυτον ~λλoτρΙωσε λέγων

κύκλον

Αυσατε:

8είξαι.

8ι.ιΧ του τύπου,

139 τι.σμένον τύχοι. το Οργανον.

εΙ κατ'

εύθε:;~αν έσΧ'Yjμα-

οσον 8ε τ~ς τοι.αύτ'Yj~ 8ι.ανοΙας

ι

\

\ \ ~ \ , \ C, , ~ , , τον ναον τουτον, καΙ. εν τρι.σι.ν 'Yjμεραι.ς εγερω αυτον,

\

,/

\

'λ ι.ν Ο' ~ ψ' υοει.ς αι.ρει. Τ'Yjν Ul'Yj'J

καΙ. πα

μου

, "

απ

~

εμου,

{

'ξ

ε ουσι.αν

10 έστΙ το βλάσφ'Yjμον, τΙ χρ~ 8ι.ιΧ των ~μετέρων έκκαλύπτεσθαι.

10 ~χω θε~ναι. αύτ~ν, καΙ έξουσΙαν ~χω πάλι.ν λαβε~ν αύτ~νo

λόγων, αύτ~ς τ~ς αΙρετι.κ~ς φων~ς τ~ν άτοπΙαν βοώσ'Yjς; εΙ γιΧρ 8ι.ιΧ τουτο ύπ~κooς, 8ι.ότι. τοι.ουτος έγένετο, οό8ε

καΙ οτε πρoσ~γγι.σαν αύτιϊ> κατ&. τ~ν προ του πάθους νύκτα οΙ τιϊ> σι.8~ριρ καΙ τo~ς ξύλοι.ς καθωπλι.σμένοι., πάντα ς αύ-

προς τ~ν άνθρωπΙν'Yjν φύσι.ν πάντως το 'ίσον ~χει., εΊπερ ~μϊν

τους ει.ς το κατοπι.ν ανετρε

\

Ul'Yj\

\

,

\ '\

,

"

ψ

~,

~,

~

,/

ε οι.α του ει.πει.ν οτι.

'Ε

'

,

γω ει.μι.·

αυτοκρατορι.-

καΙ πάλι.ν του ληστου Ικετεύσαντος έν μν~μη παρ' αύτου

15 κως αΙρουμέν'Yj κατ' έξουσΙαν το καταθύμι.ον, 6 8ε άνιiγκη

15 γενέσθαι., ~8ει.ξε τ~ν έπΙ πάντων έξουσΙαν έν ο!ς φ'Yjσι. Σ~-

'ξ

μεν αυτε

Ι

"

ουσι.ος εστι.ν

'Ycj

Ψ

,~,

καΙ. αοεσποτος,

φύσεως ύπεζευγμέvος ένεργε~ 8ι.ιΧ παντός, μίΧλλον 8ε πιiσχει.

τ~ν ύπακo~ν, ού8ε εΙ μ~ βούλοι.το τουτο πoι.ε~ν συγχωρoύσ'Yjς τ~ς φύσεως' έκ γιΧρ του υΙος είναΙ. καΙ γεγενν~σθαι. οδτος

ύπ~κοο ς

γέγονεν

έν

λ ό γ ο ι. ς

καΙ

ύπ~κο ος

140 γοι.ς. & τ~ς άναι.σθ'YjσΙας του 8όγματος.

έν

~Ρ-

λόγοι.ς ύπ~κooν

τον λόγον πoι.ε~ς καΙ προεπι.νοείς του οντως λόγου λόγους

έτέρους καΙ μεσι.τεύει. του έν τη άρχη οντος λόγου ~τερoς λόγος τ~ς άρχ~ς προς αύτον 8ι.απορθμεύων το βούλ'Yjμα. καΙ ούχ ε!ς οοτος, άλλιΧ καΙ πλεΙονές εΙσΙ τι.νες λόγοΙ. οΙ 25 8ι.&. μέσου τ~ς άρχ~ς καΙ του λόγου παρ&. του ΕύνομΙου

142 μερον μετ' έμου ~ση έν τιϊ> παρα8εΙσιρ.

εΙ τοΙνυν ού8ε έν

τιϊ> και.ριϊ> του πάθους τ~ς έξουσΙας χωρΙζεται.,, που ποτε

βλέπεΙ. ~ α~ρεσι.ς του βασι.λέως τ~ς 8όξ'Yjς το ύπεξούσι.ον; τΙς 8ε καΙ ~ πολύτροπος α{)τ'Yj μεσι.τεΙα, ~ν έπι.θρυλε~ τιϊ> 20 θε, μεσΙΤ'Yjν λέγων έν 86γμασι., μεσΙΤ'Yjν έν

ν ό μ ιρ; ού ταυτα παρ&. τ~ς ύψ'Yjλ~ς φων~ς του άποστόλου έπαι.8εύθ'Yjμεν, ος φ'Yjσι.ν οτι. τον νόμον των έντολων καταργ~σας τo~ς έαυτου 8όγμασι.ν, οδτός έστι.ν 6 μεσΙΤ'Yjς θεου καΙ άνθρώπων, ειπων ο{)τω τιϊ> p~ματι. οτι. Ε!ς θεος

καταχρωμενοι.

2 Phil2, 8 3-4 Rom 8, 3 Phil2, 7 Ga13, 13 13 Joh 18,5 15-16 Luc 23,43 9 Joh 10, 18 15 24 Ι Tim 2, 5

VLACTS 1 -2 κατασκευά.σθα~ L 2 καΙ post ώς add L αύτου om V 4 έκτυπο'!: Τ 5 T ύποκεψένφ Α ν: των ύποκεψένων VLCTS 6 εύθύς V έμΠΟLΎjσαL correxi: ΠΟLΎjσα~ libri v 7 πεp~φεpες V 13 τ~ν om CS v 15 αtρουμένΎJ: όρωμένΎJ V δ 8ε: ού8ε VL 18 γεγεννΎjσθαL LCTS secundum ν sscr Α: γεννΎJθΎjναL V γεγενΎjσθα~ V ουτος correxi: ο{)τως libri v 19 καΙ om CT post alt ύπ~κooς add γέΥονεν Α 21 πo~ε'!:σθα~ sed expunxit θα~ L ~ντως Α: ντος VLCTS v 22 τη om S 22-23 λόγος ~τερoς V 25 του ante ΕύνομΙου om VL

VLACTS 1 τΙ om L 2 γαρ om Τ 3 verba ab εΤπε usque ad 4 ύπ~κooν om VAC postea sscr Α 4 ύπ~κooν ante σά.ρκα om v κα! ante κατά.ραν om V 4-5 verba 8L' ήμας γενόμενον om VL quorum loco εΤπε καΙ ο{)τως αύτον γεγενΎjσθαL ύπ~κooν, quae supra (cf 5 ού8ε: ουτε VL 11 προ 3) omisit, hic perverse inculcavit V om CT 12-13 καθωπλLσμένΟL, πά.λLν αύτούς πά.ντας V 13 άνατρέ­ ψας VL 14 παρ' έαυτοϋ VL 15 ~8εLξε: 8εΙξας VL φΎJσΙν ΟΤL VL 19 καΙ ante ή om L 20 8όγμαη S 21 του άποστόλου φωνΎjς v 22 ό addidi 23 κατ~ργΎJσας V 24 ο{)τω correxi (cf Ι 101, 12; ΙΙ 394, 13): τούτφ LACTS τουτο το ρΎjμα V v ex coniectura

παρενει.ρόμενοι. καΙ προς το 80κουν αύτo~ς τη ύπακοη αύτου

,

8 Joh, 2, 19 22 Eph 2,

κιχΙ εΙς

μεσΙΤ1jς θεου κιχΙ άνθρώπων,

Χριστός.

&νθρωπος 'Ι1jσους

δλον ~μίν έντιχυθιχ τον σκοπον του μυσΤ1jΡLου

143 8ιιΧ τ~ς του μεσΙτου λέξεως 8r.ΙΧλιχβων άπεκάλυψεν. σκοπος οΌτός έστr.ν.

ό 8ε

άπέσΤ1j 8r.ιΧ τ~ς του άντr.κεr.μένoυ κιχ-

5 κΙιχς ποτε το άνθρώπr.νον, κιχΙ τη ά.μιxρτΙ~ 80υλωθεν κιχΙ

533 Μ. τ~ς ι)ντως ~λλοτρr.ώθ1j ζω~ς.

142-148

(LIB. 11 MIGNE)

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOM1I

374

άνΙΧΚΙΧλείτιχr. μετιΧ τιχυτιχ το

έιχυτου πλάσμιχ ότου πλάσμιχτος κύρr.ος κιχΙ γΙνετιχr. &νθρω­

ε!πε

τίf)

' μονον

γενν~σαντι

κατ'

375

έξαΙρετον

όμοιότ'ηΤΙΧ

"

"'~ 'ζ" ΚΙΧΤΙΧ Τ'ην ωιιχ ουσαν εννοr.ιχν.

ΧΡ'η

τοr.νυν

8ιαστιxλ~νιxι πρωτον του όμοΙου το σ'ημιχινόμενον, ποσιχ­

χως . έν τη κιxτιxχρ~σει. τ~ς συν'ηθεΙιχς λέγετιχι, είθ' ο{)τως

146 έπΙ τ~ν έξέτιχσιν των προκεr.μένων έλθείν.

"

οσα

πιχι»ιχ

Ψ

"

,~

ευοετιχι.

τιχς

ιχr.σ

θ'

'ησεr.ς

(~

'ημων,

πρωτον μεν γιΧρ

,

ου

,

"

τιχ

,

ιχυτιχ

μεν

άλλ~λOLς δντα κιχτιχ τ~ν φύσr.ν, 8r.ιX 8έ τr.νoς των πιχρεπο­

πος μετιΧ του εΙνιχr. θεός, κάκείνο δλον &ν κιχΙ τουτο δλον

μένων τοίς ύποκεψένοr.ς, σχ~μιxτoς λέγω κιχΙ χρώμιχτος

γενόμενος, κιχΙ ο{)τω συνιχνεκράθ1j θε~ το άνθρώπr.νον, του

κιχι. 'ηχου, κιχ!. των οσιχ οr.ιχ γευσε~ς τε κιχι. οσφΡ'ησεως καΙ

10 κιχτιΧ Χρr.στον άνθρώπου τ~ν μεσr.τεΙιχν έργιχσιχμένου, Φ 8r.ιΧ

10 ά.φ~ς τον παραλογr.σμον έμποr.εί, &λλα μεν ()ντα κατιΧ τ~ν

τ~ς άνΙΧλ1jφθεΙσ1jς ~μων άπιxρχ~ς δλον τη 8υνάμεr. συνιχνε-

144 κράθ1j το φύριχμιχ.

15

έπεΙ οον ό μεσΙΤ1jς ένος ούκ ~στr.ν, ό

"

,~,'

,

"

~,

φυσι.ν, ετερα οε πιχρ

"

~,

,ι,,

ιχ πεφυκεν

",

...

ειναr.

,

Ι

υποκρr.νομενα,

~

ταυτα

όμοΙως ~χεr.ν ~ συν~θεr.α λέγεΙ.' οίον δταν ~ &ψυχος {)λ'η

8ε θεος εΙς έστr.ν, ού8' έν τοίς προσώποις τοίς έν τη πΙστεr.

μορφωθη 8r.ιΧ τ~ς τέχν'ης πρός τr.να ζΦου μΙμ'ησr.ν

πιχρΙΧ8ε80μένοr.ς έμμερr.ζόμενος (μΙιχ γιΧρ ~ θεόΤ1jς έν πιχτρΙ

γλυφ~ς ~ ζιμγραφΙας ~ πλάσματος, δμοr.ον λέγεταΙ. τ~ άρ-

τε

κιχ

Ι

ι ~ υr.ιμ

κιχ

Ι

"ξΙ' απιχ ο κυρr.ος

πον

8L'

'

πνευμιχτr.

Ι , ) ιχγr.ιμ

,

~, οr.ιχ

θ~ εου κιχ "θ' ι. αν ρωπων,

έιχυτου τη θεόΤ1jΤL.

~, τουτο γr.νετιχr.

,

,

μεσLΤ1jς

"'θ τον ιχν ρω-

συνιχπτων

άλλιΧ κιχΙ 8r.ιΧ του κιχτιχ τον

μεσΙΤ1jν νo~μιxτoς το εύσεβες τ~ς πΙστεως έ8r.8άχθ1jμεν.

ό

γιΧρ μεσΙΤ'ης θεου κιχΙ άνθρώπων &σπερ τ~ς άνθρωπΙν'ης

20 φύσεως

τ~ν

κοr.νωνΙιχν

έ8έξιχτο,

ού

νομr.σθεΙς

&νθρωπος,

άλλιΧ γεγονως κιχτιχ άλ~θεr.ιχν, ο{)τω κιχΙ άλΎjθr.νOς θεος &ν

'"

ουκ

επωνυμr.~

"

τεΤΨ'ημενος

,

εστr.ν

Ψ ι λ~ ~ η Τ'ης

θ' εΟΤ1jτος,

Ι ως

Ι ο

Εύνόμr.ος βούλετιχι.

145

,

''Οσιχ 8ε τοίς ε~Ρ'ημένoις προστιθ'ησr., τ~ς ιxύτ~ς άνοΙιχς

25 ~χετιxι, μίΧλλον 8ε κιχκονοΙιχς.

υ Ιον γιΧρ ιχύτον εLπών, 8ν

έν τοίς μr.κρ~

πρόσθεν

εLρ'ημένοr.ς

κτr.στOν

είνιχr.

8r.ωρΙσιχτο, κιχΙ

μoνoγεν~ θεον όνομάσιχς, 8ν

μετιΧ των

λοιπων των 8r.ιΧ τ~ς κτΙσεως γεγονότων ~ριθμ'ησεν, ΙΙ-12

Rom

VLACTS 5 καΙ post

ΙΙ,

16

σιχφως

l5 μο r.ον

14 Matth 28, 19

Ι -2 χp~στoς ΙΎjσOυς

LS

V

2 γαρ

147 χετύπιμ το μΙμ'ημιχ.

ένταυθα γα.ρ &λλ'η μεν του ζΦου ~

φύσr.ς, έτέρα 3ε τ~ς {)λ'ης τ~ς παραΨευ30μέν1jς τ~ν 6ψr.ν ~

"

οr.α

,

,

χρωματος

\

εστι.

-

ι

Τ'ης

ι τυπου

"

μονου

κιχι

ομοr.ΟΤ1jτος

σΧ'ηματος.

e,

,

Ι

καΙ.

'η

~,...." μορφ'ης, εναργεις

20''''''

\"

";'

εκεινο κατα Τ'ην

,

φυσr.ν ουσιχ,

" ",' Τ'ην αΚΟ'ην εση

ιχυτως

8λον

add VL 8λων puncto

80υλωθεν σαι CTS 8 8λων L ω ίη sscr insignitum ΙΙ rιμων S: rιμ~ν ceteri v ά.παρχ-ης Α (cf Rom ΙΙ, 16): ά.ρχ-ης VLCT v σαρκος S 13 068' έν: 068εν ACT v 13-14 παpα8ε80μένo~ς έν πιστε~ (01n τη) V 22 έστΙν σαι VL Ψ~λη correxi: Ψ~λ-ης libri v δ σαι S 23 βουλεύιται V

εν

κιχr.

~~,

του

,

ιl

,

~

α1.,)του

εr.κων

Τ1jς

' "εμφιχσεr.ς,

τιχς

'"ισον

πα

,'~

ειοους αρχε-

"

ου

Ι

" \ ,

οπερ εστι το το

οε

,,_,

κατοπτριμ

φερουσιχ

αρχετυπον.

θ ~,' ειν,

οταν

ης

μ'ην C

ωσ-

, .

Τ'ην

φων~ν τ~ς ά'η8όνος τι'f} ΟLκεΙιμ φθόγγιμ μr.μούμενος όρνέου

148 30κείν έπακροίΧσθΙΧι. τ~ν άκo~ν άνιχπεΙση.

πάσχεΙ. 3ε τον

τοr.ουτον παραλογr.σμον καΙ ~ γευσις, δτιχν ότου κιχρπου 25 των σύκων χυμος τ~ν του

"

,

,

μέλr.τος ~30ν~ν ύποκρΙν'ηταr.'

,

,

,

ο{)τω

81.'

όμοr.ότ fjτος ~στι.ν παριxλoγισθ~ναΙ

λ'

~,

Ι

,

εχεΙ. γαρ τι. εοr.κος προς Τ'ην γ υκυΤ'ητα του μελr.τος ο χυμος

τ~ς όπώριχς.

ποτε κocΙ τ~ν 6σφΡ'ησr.ν, δταν ό άτμος τ~ς χαμαψ~λoυ βο-

VLACTS 6 πεp~Ψεύ8ετα~ V

post

~r.ιχ

7 8~α: παρα v 7-8 παρεπο9 ώσφρήσεως L 1σ έμL ΙΙ παραπέφυκεν V ΙΙ -12 verba ταυτα usque ad λέγε~ σαι V 12 δμοΙως: έμοΙ ώς L ~χε~ L rι ante &ψυχος σαι V Α 14 γλυφ~κ-ης V 15 -16 rι ante φύσ~ς σαι V 16 έτέρα: &λλΎj V τ-ης ϋλΎjς σαι V 17 μ6νον AS ν 23 ά.ναπεΙσε~ V πάσχΎj L 25 συκων L 27 8~': 8~ L δμo~6ΤΎjτά S 28 χαμα~ζήλoυ Τ μένων πo~ε~ν

post

ύπoκε~μένo~ς coll S 6ντα κατα σαι C v

(LIB. ΙΙ MIGNE)

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMII

563 Μ. τιχν1jς αότο το εύω~ες μ~λoν τη εύπνo(~ μιμούμενος ιΧπα­ τ~ση τ~ν αΊσθ1jσιv. 'λ ποικι ως

5

τον αύτον ~ε τρ6πον και έν τη &φη

, 1j( (ομΟΙΟΤ1jς

~ Ψ I~ οια ευοεται

,~\ 1) επειοαν ιΧργυρουν ~ χιχλκεον ν6μισμα Ισομέγεθες -rc'J} χρυσc'J} και κατιΧ τον σταθμον όμοΙως gxov ιΧντι του χρυσου νομισθη, \

Τ1)ν

'λ'θ α ειαν,

149 μ~ έπικρινoύσrις τ~ς πιμ τον μoνoγεν~ θεον ιΧπoφ~νασθαι.

'rc'J)

8

το'ίς ~ιoρισμo'ίς έπι~εΙκνυται. υΙον γιΧρ

ώς πατέρα παΤΡL τον υί.Ον έοικέναι νοε'ίν.

ιΧνθρd>ποις &ν61jτος,

&στε υί.Ον ()μοιον

τΙς ~ε ο{)τως έν

'rc'J) πατρΙ μαθων

οt~αμεν XΙXL

20 εΤναι ε~ς τ~ν πατρος προς τον πατέρα όμοι6Τ1jτα το'ίς λο-

~τερoν όμοι6Τ1)τος εϊSος, ()περ έν τη κoσμoγoνΙ~ φ1jσL πεΡL

153 γισμο'ίς έναχθ~ναι; oύ~ε ώς ULc'J}, φ1jσΙν, υί.6ν· πιχλιν το

του Σ~θ ό λ6γος, gτι έγένν1)σε τον Σ~θ ό 'A~ιΧμ κατιΧ το

Ίσον έν

εϊ~oς αύτου XΙXL κατιΧ τ~ν όμοι6Τ1jτα'

είναι εLπων το μ~ ~είν ώς προς υί.Ον &λλον όμοΙως

gπερ

eL λέγοι ό Εύ­

ν6μιος, ούκ ιΧπ6βλ1jτον τον λ6γον ποιούμεθα. ένταυθα γιΧρ 25 015τε ~ φύσις των ιΧλλ~λoις όμοιουμένων 8ιιχφορος, XΙXL ό

χαρακτ~ρ XΙXL το εϊ~oς τ~ν κοινωνΙαν

gxeL. ταυτα xιxr τιΧ

τοιαυτιχ έστιν, ()σα πεΡL τ~ς του όμοΙου ~ιαφoρας ~με'ίς

151 ένo~σαμεν.

Ί8ωμεν τοΙνυν προς τΙ βλέπων ό Εύν6μιος τ~ν

-rc'J}

~ιορισμc'J} ~ ~ριμύΤ1jς

gxet.

πατρΙ υΙον gμοιον

gxeLV

537 Μ. πpoσ~ιopΙζεται. ταυτα των σεμνων του ΕύνομΙου ~oγμιχτων 25 έστΙ τιΧ μυστ~pια, ~ι'

l'>v σοφd>τεροι των &λλων οί. μαθ1)ταΙ αύ­ utc'J) gOLxev'

του γίνονται μαθ6ντες, ()τι πατρΙ υί.Ος έοικως ούχ

ού γιχρ έστιν υΙος πατ~ρ' oύ~ε ώς ιΧγενν~τιμ &γένν1jτος'

ού γιΧρ &γένν1)τ6ς έστιν ό υΙ6ς.

το ~ε καθ' ~μας μυστ~­

ριον gταν πατέρα ε'~πη, υί.ου πατέρα πιχντως ~ιακελεύεται, 16

Gen

1. 26

22

Gen 5. 3

VLACTS 1 καΙ ante αύτο add V μLμούμενον AC 1 -2 &:πατήσεL V sed ex &:ποπατήσεL corr vid 3 έπεL8η v 4 χαλκουν V 5 έ:χων v 6-7 8L' όλΙγων γενLκως εrΡΎ)ταL ταυ τα V 8-9 νομLζ6μενον V 12 ΤL om VL 14 έ:λθΎ) VL 21 κoσμoγενεΙ~ VS v 23 κατα. post καΙ om V λέγεL S 25 ώμΟLουμένων (sic) L 27 του om S 28 προς τΙνιχ L

VLACTS 1 έκεΙνΎ)ν όμΟL6ΤΎ)τα om VL 1 -2 μαρτυρεΤ post υΙ πατέρα XΙXL τύραννον, άκόλουθον ~ν πεΡL

πατρος ~ προς τον υΙον σχέσLς νoε~ται. μόν'η, oύ~εν

Moνoγεν~ς

~χων

ύποτετάχθαι. πάντως; εΙ μεν οδν άπo~έ~ει.κτo ταύτον ε!ναι.

15 το πνευμα τί{> κατα τ~ν έξουσΙαν προέχονΤL.

θ εοπρεπ'η ~" ~ νΟ'ηματα τε κα~ ονοματα

~ι.αμετρε~ δ Εύνόμι.ος; 205

απο-

έκ ποΙας γαρ το

, ,

'[τα']

~ Ψ 'η λ' α και.

5 ~λάττωταL, [έν] τΙνL το &νLσον του υΙου καΙ του πνεύματος

,

ύποτεταγμένον τίJ) παΤΡL το πνευμα, ~ι.ότι. ούκ

\

προσμαρτυρουσα τίJ) πνεύματι.

μ~ είναι.

560 Μ. των άπο~εLκνύεLν οΙόμενος το elνOCL ύποτεταγμένον XOCL ύπο­ ~,

,

&νευ ά~ελφων αύτον νo~ση,

άλλ'

~να ~ι.α τούτου κατα-

25 σκευάση περΙ του πνεύματος το κατα τ~ν ούσΙαν άλλό-

206

ΤΡLον.

" " μεν γαρ

το

μ'η

λ' εγει.ν

'~λ φον ,ιι, Ηαοε το

-

πνευμα

το

&YLOIJ παρα τ~ς γραφ~ς μεμαθ~καμεν . το ~ε μ~ ~ε~ν sed α sscr L 6 ύπo8ε~κνύε~νL 9 τcϊ>eχcοnίecturaVν, om LACTS 9-10 verbaa 8~ότL usque ad το πνε{Sμα om L 10 alt το om L 10-II άνά.γΚ"1)ς το ΤΟLOυτον Τ ν ι ι καταναγκά.ζεταΙ V ante καΙ lac ut vid Α 12 πά.ντων L 15 έξουσΙαν: 8υναστεΙαν VL ι 7 καΙ: Ίι LACS ταύΤ"1)ς: αότ~ς VL 18 πως μη V το μη ε!να~ TS 19 το ύπoτετά.χθα~ om LACTS post πνευμα add το ύποτεταγμένον ε!να~ τcϊ> πατρΙ το πνευμα Α estne var lect ad το ύπoτετά.χθα~? 20 ~ν τε: ο{Sτε ν, immo c ιχποοεLκνυΤΙΧL κιχ ι. πνευμιχτι. ιxyr.cr κιχτιχ Τ1jν , , ""'θ' ευιχγγελr.ου φων1jν, εΙ. το ιχφ ιχρτον τε κιχ "'ρπον ι. ιχτ ε τ , ιχνεΠLοεκτον, "~ 'θ'ον κιχ " το κιχκου πιχντος εΙ." το ιχγιχ ι. το C

,

,

,

....

εόθeς κιχΙ το 1jγεμονLκον κιχ ι. το πιχντιχ εν πιχσr.ν ενεργουν ~

\

έπΙ πιχτρος τε ΚΙΧL

(~

ur.ou

\

,~

Ι

.....,'

ι

peLV τίϊ> ά.σεβουντr. εΙς τον προκεΙμενον λόγον . έκείνο 8Ε: 209 πpoσθ~σω τη έξετάσεL~

~

λΟLκr.σμένη τΙΧύτη κιχΙ ά.νo~τιμ φωνη, μαλλον 8Ε: προς το

\

σιχφέστερον 8LιX τΎjς έμιχυτου λέξεως πιxριxστ~σω το νό1jμιχ),

207 της έν τούΤΟLς ΤΙΧότόΤ1jτος το έτερογενeς έννοΎjσΙΧL; οόκουν το μ~ 8είν ά.8ελφότητά ΤLνιχ περΙ τον μoνoγενΎj θεωρείν ό

10

της εόσεβεΙιχς συντtθετιxr. λόγος, το 8Ε: μ~ ε!νιχι. τίϊ> υΙίϊ>

εΙ πάντων προ έ χεΙ. των πιχριχ του ~

~, ' φ1jσLν οC πλεονεκτε'!: οε, κιχ θ ως

15

(JiSv

8r.ιX τούτων κολοβουτιχr. ~ μεγΙΧλεLόΤ1jς του

,~, " εστr. το'λ ,,\1j υφεσr.ν " , πνεύμιχτος; ουοεν γιχρ π εονιχσμον εμποr.-

,

,

....,

-

όμολογείν

~"

,

\

,

,

οόσΙιχς τ~ν άλογον.

Οί)τε

μ~ν

ιΧ:πάντων

γαρ

νομένων 258όξη

τr.στον

άλλιμ,

φ1jσt,

ά.νΙΧβέβ"1)κε

ΠΟL"1)μάτων

κιχΙ

του

γνώσεΙ.,

ώς

μονογενους

ΤLνL των

γενέσεΙ. πρωτον

του

κιχΙ ~ργoν

μέγr.στόν

τε

υιου

φύσεΙ. κιχΙ

κιχΙ

γε­ κιχΙ κρά­

τΎjς

c, " ~ , μένων ιχπιχντων ελιχττων κιχr., κιχτιχοεεστεριχ

τοϊ)

ά.νθρώπου

οόκουν κιχτιχ­

1jt

~ l! ων των υ.στρ

τα μeν γαρ τη τρΙτη των ~μερων

έκ της γΎjς έξιχνέτεLλεν,

OL

8Ε: μεγάλοΙ. φωστΎjρες κιχΙ τα

&στριχ πάντιχ κιχτα τ~ν τετάΡΤ1jν γεγενΎjσθΙXL πιχρα του

211 Μωϋσέως Lστόρ"1)νΤΙΧL.

25

των οόριχνΙων

,

,

,

"

c

ΙΧλλΙΧ μ1jν ουοεLς ουτως ιχνΟ1jτος, ως ,~,,'

' , θ ιχυμιχτων Τ1jν Y1j'r:V1jV ποιχν πρoτr.μoτεριxν Ι,

,

or.ιx τιχ

,~,

τοϊ) χρόνου πρεσβείιχ λογΙσιχσθΙΧL ~ τίϊ> ΚάΊ:ν 80UVΙXL κιχτα του

Κ:άλλr.-

1) TS: ~~ VLAC v ζωoπo~εΤ L 2 κα;Ι post &πo~εΙκνυτα;~ om L έν ante πνεύμα;η add L v 3 α.τρεπτ6ν τε κα;Ι α.φθα;ρτον V 4 κα;κου: κα;λου L &γα;θ6ν τε κα;Ι V το ante 5 εύθες om v 5 έν πασ~ πά.ντα; L 9 περΙ του μονογενους S ιο τcί> ~ε μ~ LA Ι2 του ζω~πo~oυ τ. ζ. ~ τουτο post Ι3 κα;κουργΙα;ς add VL Ι3 έκ: ~~α; V του λόγου post &κολουθΙα;ς coll L Ι3-Ι4 έπ~~έ~ε~κτα;~ VL ι6 έκτος των θεοπρεπων VL Ι7 έπ~λεγoμένων: έπα;γγελομένων V Ι9 &κα;τα;σκεύα;στον V οΜε μ~ας VL 20-2Ι πρoσφέρε~ V 22 φ"t)σΙ γαρ ο{)τε μ~ν V 25 Μξη: ~υνά.με~ L γνώσε~, ώς: γνώσεως VL VLACTS

μ~ν

ο{)τω κιχΙ ό KιX'cv τοϊ) 'Άβελ κρεΙττων

φύσr.ς ά.νιχ8εLχθ~σεΤΙΧL·

συντιχσσόμενον'

8r.ιX

ά.λλα

χρόνιμ κιχτα τ~ν γένεσLν, ο{)τω κιχΙ των έκ τΎjς γΎjς φυο-

20

φέρεΙ. ά.σέβεLιχν.

208

ΠΡΟΤLμότεριχ.

κιχτα τον τοϊ) ΕόνομΙου λόγον 8εLχθ~σετιχt, προτερεύων τίϊ>

βλ'

C

, . .προ . , των ~ l!λ υνομLος, τιμ α. -

σκευάσεΙ. πάντως 8LιX τούτων ΠΡΟΤLμοτέριχν εΙνιχr. τΎjς λογLκΎjς

κιχ ι. τιμ πνευμιχτι.

(....,

ur.cr

, , ιχν ' πιχρα τΎjς ιχγr.ιχς γριχφ1jς εν τr.νr. επεr. το" , ιχνr.σον ουκ ~, " , κιχ'ι. "ιχκιχτιχσκευον κιχr., μ'Υ1.,οε ~ μ'εLπεr.ν eXOL. ιχΜιχ γυμν1jν .ιχς , , θ' \ ,~ υ' μιv"'oς π ο 20 ~ρτημεν1jν ιχκολου "ιχς Τ1jν κιχτιχ του ιxyr.ou πνε "". ρC

"

Ε'

210 κιxτιxσκευΎjς ~ των ά.λόγων προϋπέστη φύσLς.

Ύjσιxr. 8υνάμενον έκ των θεοπρεπων νΟ"1)μάτων, δJν πάντων κιχτα το Ίσον επr.λεγομενων τιμ τε

,

γεγονοτων, ιχσυν-

, , ~'ξ~' τιχ, τη γενεσεL κιχτιχ' " Τ1jν τιχ ξ "ν ΠΡΟ1jκοντιχ των εφε 1jς ιχυτ ον

κιxκoυρ~ιιxς' έκ τΎjς ~oυ λόγου ά.κολουθΙιχς σιχφως ά.πο8έτΙ

~

ur.ou

λων γενέσθΙΧL, cXvιXYX1j πασιχ κιχΙ έπΙ τΎjς άλλ"1)ς κτΙσεως

τω ζωοποr.ω το ζωοποr.όν, τουτο τΎjς ΙXΙρετr.κΎjς

8εr.κτιχr..

,~c

1-0 τιχκτόν έστr. τη λΟLπη κτΙσεL το -πνεuμιχ το &YLOV' κιχΙ ε!

όμογενeς το πνευμιχ, τίϊ> εόθε'!: το εόθές, τίϊ> ά.γΙΧθίϊ> το ά.γΙΧθόν

εΙ πάντων ά.νΙΧβέβ1jκε των του υιου

"ΠΟL"1)μάτων" το πνευμιχ (χρ~σoμΙXL γαρ ιχότου τη σεσο­

~

κιχr. πνευμιχτος ιxyr.ou, πως εσΤL oLΙX C

κρΙνων

πρεσβυτr.κη πολr.~ τ~ν έν τοiς ρ~μιχσLν ά.ΠΙΧL8ευσtιχν προφέ­

c, " 561 Μ. κιχθως β ούλεΤΙΧL , εΙ." πιχντιχ τιχ, τοr.ιχυτιχ ωσιχυτως εστr.ν r.oer.v /

έγω . 8Ε: το μeν ά.πιχ(8ευτον κιχΙ συρφετω8ες τΎjς λέ­

ξεως άλλοr.ς κωμιμ8ε~νκιxτιxλεΙΨω, ά.πρεπeς εΙνΙΧL

"

n.#

401

'Άβελ τα νLΚ"1)Τ~ΡLΙΧ ~ ύποζεuξΙΧL τοίς ά.λόγΟLς τον &νθρωπον ,

τον μετ' έκεiνιχ γενομενον.

ι

",

-

\,

,

ουκ ιχριχ νουν εχεΙ. ΤLνιχ το πιχριχ ιl

1! ~" το προ , των ~ 'θ' 564 Μ. τούτου λεγόμενον, υΤr. oLΙX ιχ"λλ ων γενεσ ιχ!. το

30

πνεuμιχ πρoτr.μoτέριxν ~χεL των έφεξΎjς γεγονότων τ~ν φύσr.ν.

VLACTS 3 -4 πρoσφέρε~ν V

4 προκεΙμενον: προσκυνούμενον

VL V ΙΙ ~έ om V τω: το VL Ι7 πα;ρα (π. των V) ante του "Αβελ add VL ι ι8 ~ε~χθ~σετα;~: κρ~θ~σ'ετα;~ Τ Ι9 τ~ν eras Α γέν"t)σ~ν (sic) V έκ om Τ 2Ι τρΙτη: τ ... η cet om L 25 π6α;ν: ποΙα;ν v τα: τ~ς L 26 προτιμοτέρα; (sic) ante λoγΙσα;σθα;~ add Τ Gregorίi

Nysseni Opera

ΙΙ

26

402

212

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMII

''Ιaωμe:v

κιχΙ Ο!ΙΧ χιχρΙζετιχι. τη

ae:

(LIB. ΙΙ MIGNE) 212-217

aόξη του πνεύμιχτος

ό τ~ς προςτον υΙον κοι.νωνΙιχς άπομερΙσιχς. ψησΙν,

κιχ!

οοτος

&ν

Κιχ!

πρωτος

ε!ς

Κιχ!

ένέργει.ιχν

γιΧρ,

μόνος

κιχτα το

κιχΙ

οόσΙιχν

έργει.ιχν

κουν

κιχΙ

τίf)

ιχότου

κιχΙ

υΙίf),

1 τυ

Ν

c

ο

τ~ς

\

ιχγι.ον. ~

XΙXL

C

ο

(\

υι.ος

κιχτα

ιχότου

κιχΙ \

\

Ν

κιχτιχ τον του

έν­

το

κιχΙ

aOπιχρ'

τo~ς

πιχι.­

~γoύμενoς.

πιχ-

aι.aιχσκιχλΙιχv

l' ι ΠΟLΙΧV ενεργει.ιχν;

\.Ι

ΠΙXΤΎjΡ

ύπ'

πΙΧσιχν

άνιχγγέλλων

άλ'ηθεΙιχς

ένέργει.ιχν

πνευμιχ το ~

XΙXL

κιχΙ

άξ Ιιχν,

έξιχνύων

πεμπόμενος

κιχΙ

φ'η σ ι.ν

φυ σι.κ ~ν

aι.aιχσκιχλΙιχv

λιχμβιΧνων

ae:υομέvοι.ς 10 σιΧν

τ~ν

ι

ποτερον

l XUPLOQ

λό

έξιχνύει.ν 'l e:κe:LV'ηV γον

'

~

'/V ..

ενεργει.

ό ~ως &ρτι. έργΙΧζόμενος τ~ν άνθρωπΙν'ην σωΤΎjρΙιxν ~ &λλΎjν

213 τι.να πιχρα τιχύΤ'ην; et μεν γαρ έκε~νιx έργιΧζετιχι., τ~ν ιxότ~ν 15 έκεΙνφ πιΧντως aύvιχμΙv τε κιχΙ φύσι.ν ~χει., κιχ! το του θεου c

\,

~

Ν

Ι

'!!

Ι

ετερογενες e:ΠL του τοι.ουτου χωριχν ουκ ΕχεΙ..

C

\

ως γιχρ

Ι}

et

ΤΙ. τα του πυρος ένεργοΙ'η λιΧμπον τε: κιχΙ θερμιx~νoν ώσΙΧύτως, πυρ έση πιΧντως, 015τως

et

τα του πιχτρος ~ργιx το πνευμιχ

πoι.ε~, τ~ς ιxότ~ς ιxότίf) πιΧντως φύσεως ε!νιχι. δμoλoγε~τιxι.. 20 εΙ

ae: &λλο ΤΙ. πιχρα τ~ν σωΤΎjΡΙΙXν ~μων ένεργε~ κιχΙ etc;

't'L

των ένιχντΙων έπι.aεtκvυτιχι. τ~ν ένέργει.ιχν, &λλΎjς φύσεώς τε

κιχΙ οόσΙιχς aι.ιX τούτων έπι.aει.χθ~σετιχι..

άλλα μ~ν ζωoπoι.ε~ν

δμοΙως πιχτρΙ τε κιχΙ υΙίf) το πνευμιχ ΙΧότος δ λόγος aι.ιx-

214 μιχρτύρετιχι..

ούκουν το μ~ άπ~ξενωσθιxι. πιΧντως τ~ς τε

25 τοι} πιχτρος κιχΙ τ~ς τοι} υΙοι} φύσεως το πvεuμιχ aι.ιX τ~ς

ΤΙXύτόΤΎjΤOς των ένεργΎjμιXτων πιχρΙστιχτιχι..

κιχ! προς

20 κιχΙ

Ε'

,\

ι

υνομι.ος.

\

~\

Ι

ι

ει.πων οε προ τουτων ότι

έστι. κιχΙ πρωτος κιχΙ μόνος κιχΙ 'ΠιΧντων

etc;

ι , ., Ι \ προυχων, ει. εως τουτου τον

λ'

,ι

Ι

~

ογον εστησεν, συνΎjγOΡOς α,ν

217 των τ~ς άλ'ηθεΙιχς έφιΧν'η aογμιΧτωv.

εΤς γΙΙρ ώς ά.λΎjθως

έστι.ν δ ά.χωρίστως έν τίf) ένΙ θεωρούμενος κιχΙ πρωτος δ ,

.....

ι

"

ι,

....,

εν τφ πρωτφ κιχι. μονος ο εν τφ

μονφ.

.:

\

\

'"

ως γιχρ το πνευμιχ

565 M~ του ά.νθρώπου το έν ιxύτίf) κιχΙ ΙΧύτος δ &νθρωπος e:tc; έστι.ν &νθρωπος, 015τως κιχΙ το πνευμιχ του θεου το έν ιxύτίf) κιχΙ

12 Joh 5, 17

22 Joh 6, 63

ΙΙ

Cor 3, 6

VLACTS 2-3 ψ1)σΙ γαρ εΤς V 3 κα:t ante ούτος οω Α 8 κσιΙ ante άνσιγγέλλων οω v 8-9 πεπσιLaευμένΟLς AS, schol marg adscr Τ δρσι έντσιυθσι τα λσιηνLΚOC 10 έξσινύων Α 12 του οω CT 16 χώρσιν: φύσLν Τ 17 το του πυρος L θερμσιΤνον: φσιLaρύνον Τ 18 του οω VATS 19 ΠΟLΟ(1j Τ 2σ -ήμων: Τ'~ν -ήμετέρσιν Τ ίη marg γρocφετσιL σρ't -ήμων 20-21 εΙς τ~ν των L 23 τε σω ACTS v 25 τ~ς ante του υιου οω ντ 26 κσιΙ προς το correxi: κσιΙ πσιτρος ACTS v άλλα πσιτρός τε (verba, Ρ 403, ι ένέργεLσιv usque ad το πνευμσι οω) VL cf supra 5-6

ΙΧότος ό θεος εΤς ιΧν κυρίως όνομιχσθεί-η θεος κιχΙ πρώτος

VLACTS ouat τουτο ύπ' Τ τ~ς

1 κσιΙ ante το πνευμσι add Α aεχόμεθσι VL ex coniectura 8 post λσιμβOCνων add φ'r)σΙ Τ

9

πεπσιLaευμένΟLς Α

verba γρocφετσιL άλλ' έκ τ~ς usque ad 14 add Τ ίn textu habet άλλ' έκ τ~ς του άποστέλλοντος ΧOCΡLτος Τ sscr λσιμβocνεLν 14 λσιμβocνω~ L 19 τούτου Τ 20 έσΤL om V μόνος κσιΙ πρωτος V 21 ~ως 1'ού1'ων Τ 23 έσην post 22 γαρ col1 Τ ό post άχωρΙσ1'ως add Τ 26 1'0 Εν: 1'OU Εν L 27 ό σιύτος Α ώvομcX.σθ'r) VL om

Α 12 τφ: το VL 13 άποστέλλοντος ίn marg

2 06 μσιχόμεθσι ACTS ν: 7 φ1jσ(ν om Τ πσιρ' :

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMII ~

ό

1 απο

θ~'

~,

(LIB. ΙΙ MIGNE)· 217-222

,,' ou' , " οuναμενος. νυν 8ε προσθεΙς το πά.ντων προόχων των του ULOG

κα~

μ νος,

χωρ~σ Ύ)να~

πο ~Ύ) μά.των

τοΙ.)

εν

'r' φ εστ~ν

άνατρoπ~ν θολεραν τον βλά.σφΎ)μον

έαuτου

λόγον άπέ8ε~ξε, τίf) δποΙ.) θέλε~ πνέoντ~ καΙ πά.ντα έν πασ~ν 5 ένεργoυντ~ τη προς τα λo~π& των

ΠO~Ύ)μά.των

σuγκρΙσεL

παρέχων τα πρoτ~μότερα.

218

'"" ,",,"" " Ι οωμεν οε xaL οσα

φΎ)σΙν, τους άγΙοuς.

ι τοuτο~ς

.,,... αγ~α~ων,

προσε'θ Ύ)κεν.

τουτο καΙ έπΙ του πατρός τε καΙ

του ULOG τις λέγων άλΎ)θως έρεί' έν ο!ς γαρ &ν γένΎ)ταL

.,

• ,

~.,

• ,

,

θ'

θ

\,

,

10 ο ιΧγ~oς, αγ~οuς πo~ει, ως κα~ ο αγα ος αγα οuς απεργα-

, ,",,' ζετα~' ιΧγ~oς οε

, κα~'..1 xaL"θ'. αγα ος ο παΤΎ)Ρ ο u~ος

πνευμα το &γ~oν, καθως άπ08έ8ε~κτα~.

κα~,Ι το

μυσταγωγων,

φΎ)σΙ, τους πρoσ~όντας τίf) μuσΤΎ)ΡΙlj).

τουτο καλως

~χε~ λέγε~ν περΙ 'Απολλω του τ~ν φυτεΙαν Παόλου ποτΙ15 ζοντος.

φυτεόε~ μεν γαρ 8~α τ~ς καΤΎ)χ~σεως δ άπόστολος,

πoτΙζε~ 8ε βαπτΙζων δ 'Απολλως 8~α τ~ς μυστικ~ς άναγεν,

νΎ)σεως

,

προσαγων

219 μuσΤΎ)ΡΙlj).

Ι

τους

,

παρα

Π

'λ

αΙ.)

ου

,~

καΤΎ)χουμενους

'Tlj)

οόκουν εΙς το δμότψον rlye~ τίf) 'Aπoλλίf) το 8~α του βαπτΙσματος τελε~oυν τους άνθρώπους. 20 8~ανέμων,

φΎ)σΙ,

συντιθέμεθα.

πασαν

8ωρεά.ν.

παν γά.ρ, δτ~πέρ έστιν άγαθόν, των του άγΙου

πνεόματος 8ωρεων μερΙς έστ~.

πιστοίς

τοόΤlj) καΙ ~μείς

εΙς

τεταγμένων.

κατανόΎ)σιν

σ u ν ε Ρ γ ω ν,

καΙ

θεωρΙαν

φΎ)σΙ,

τ ο 'i: ς

τω'J

8~α­

των παρα τΙνος 8ιατεταγμένων μ~ προσθεΙς

ά.μφΙβολον τον λόγον έπο ΙΎ) σεν , εtτε όρθως εtτε καΙ ώς έτέ­

ρως

~χει. άλλ' ~μείς τη εόσεβεΙζf το εΙΡΎ)μένον προσά.ξωμεν

220 8~' όλΙγΎ)ς πρoσθ~ΚΎ)ς.έπε~8~ γαρ εtτε λόγος σοφΙας ε'ιτε , ," ," " κυ β'ερνΎ)σ~ς λόγος γνωσεως ειτε π~στ~ς ειτε αντι.'λΎ) Ψ ις ειτε δ ε~τε τ!. ~τερoν έν τοίς σΦζoυσ~ν ~μας άναγέγραπται, ταυτα

πά.ντα 'ένεργεϊ .το ~ν καΙ το αότο πνευμα, 8ιαφουν Ι8Ιζf ι, Ι., "β 'λλ έκά.σΤlj) κα θ ως βoυλετα~, τοuτοu ενεκεν ουκ απο α ομεν

του ΕόνομΙου τον λόγον, εΙπόντος συνεργεϊν το πνευμα τοίς

,

π~στoϊς ~ 10 αότου

Ν Ύ)μιν •

Χ ων, νοιαν

,

προς

'"" , οιατεταγμενων

τα "

αγα θ' α ,

φΎ)σLν, , μωρον

'"" ,",,' o~oαγματα "

2,

15

4 Joh 3, 8

Ι

Cor 12, 6 et

ΙΙ

14 Ι Cor 3, 6

VLACTS ι ού: μη VS 2 προσθεΙς θεΙ eras L 6 παρέχων τα. ex παρέχοντα corr S παρέχον τα. προτψ6τερα L παρέχοντα προτψ6τερον v 8 καΙ primum om sed sscr S 9 του ante υιου om V 10 καΙ ante δ άγαθος om CT ΙΙ άγαθος 8. κ. &γως V 14 του ante Άπολλω add L 15 καΤΊJχ~σεως correxi: καθΊJγ~σεως libri v cf 17 16 'Απολλως: άπ6στολος corr postea ίη άπολλως man alt V 18 άπολλc'l) V2: άπoστ6λ~ cett V 19 'rc'l) et τελεLουνΤL VL, immo το πνευμα sUppleVl 20 φ1)σΙ post 8ωρεάν coll V τουτο S 22 φΊJσΙ om V 23-24 verba a των usque ad alt 8Lατεταγμένων om VL 24 8ε post των add v

~ του

Ι πνευματος

παρ ,

ευχ ο μεν ο ις. ",ι , αν εΙΎ) κατα

, Ν αυτου Ι

~

των

,",,'" o~α το

Ν

,

παντα

•

'θ α~. οιατεταχ

υπ 'fI 01-

'""

~.

παρ

8'

τουτου του ΡΎ)του ΤΎ)ν ~α'"" Ι 'λέ γχε~ν, αυ ' τ ο. ' θεν σπουΟΎ)ν απε ,

πασιν έπΙσΎ)ς του γελοΙου τε καΙ άνo~τoυ τ~ς λέξεως ταό15 ΤΎ)ς προφαινομένου.

τΙς. γαρ οί5τω παρά.φορος καΙ τ~ς 8~α­

νοΙας έξεσΤΎ)κώς, ώς άναμεί:να~ παρ' ~μων μαθεϊν, 8τι οόκ

~στι κώ8ων ~ π(θος 8~ά.κενoς το πνευμα το· &γ~oν, ο!όν

'TLVL πλ'Yjγη τη φωνη του εόχομένου ύΠΎ)χων καΙ 80νοόμενος; 221 δ8Ύ)γων, φΎ)σΙ, προς το συμφέρον. 20 καΙ δ υΙος δμοΙως πo~εϊ.

τουτο καΙ δ πατ~p

δ8Ύ)γεϊ γαρ ώσεΙ πρόβατον τον

• ,",,' • προιβ ατα τον 'λ" Ν κα~ το Ίωσ~φ, κα.ι, ωΟΎ)γΎ)σεν ως αον αυτου, "

πνευμα το άγαθον δ8Ύ)γεϊ ~μας έν γη εόθεΙζf. νων, φΎ)σΙ, προς εόσέβειαν.

κρατό­

θεου ~ργoν δ ΔαβΙ8 ε!να~

λέγε~ το έν εόσεβεΙζf κρατόνε~ν τον rlνθρωπον' KραταΙωσ~ς ,

3 Hab

xaL'θ' εωρ~αν

κατανΟΎ)σιν

ι

Ύ

,.

Ι

,.

,

25 γά.ρ μοΙ.) και. καταφυγΎ) μου ει συ, φΎ)σ~ν ο προφΎ)ΤΎ)ς, και

Kόρ~oς κραταΙωμα του λαου αότου, καΙ Αότος 8ώσε~ 8όναμ~ν

222 καΙ κραταΙωσ~ν τω λαω αότου. ι

ι

20 Ps 79, 2 21 Ps 76, 21 26 Ps 27, 8 et 67, 36

οόκουν ταυτα εΙ κατα τον 22 Ps 142, 10

24 Ps 30,4

. ς L intercidit una littera 2 προσέξομεν v 7 άποβάλλομαL VL 17 κα8ων L post ιXYLOV add δ8ΊJγεΤ ~μιΧς V quae verba falso ex 22 huc detrusa sunt 18 80νούμενος: 8Lανοούμενος V 20 verba ab δ8ΊJγεΤ

VLACTS

ι ώς: ο

5-6 πάντα ταυτα Α

'Iωσ~φ, καΙ άγαθον: &YLOV VL

usque ad om AS

om V

τον

ante

23-24 λέγεL ε!ναL v

'Ιωσηφ

om L

~2

25 μου post γαρ

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMII

(LIB. 11 MIGNE) 222-227

568 Μ. προφ'Υ)'ηκον ε~Ρ'Y)ται. νουν, τ~ς θεόΤ'Υ)τος του πνεύματος μαρ­ τυρΙα έστΙν'

πρoφ~Τ'Y)ς ζ'Υ)τεί τ~ν

τούτου καΤ'Υ)γορε'1:ΤάΙ. ~ βλασφ'Υ) μΙα, (Sτr. το'1:ς άγΙοr.ς πρoφ~­

225 τ~ θε~ λέγεΙ. ό Ήσα"έας δτr. Ή ~ρόσoς ~ παρα σου ~αμα

τας

αύτο'1:ς έστr.ν, καΙ τ~ν των πλανωμένων έπι.στρoφ~ν θεου

Τ'Υ)ν

5 ~ργoν ε!ναL ~ προφ'Υ)τεΙα μα.ρτύρεται.· 'Eπλαν~θ'Y)σαν γά.ρ,

xάoPLV πατρΙ τε καΙ υΙ~ καΙ πνεύματΙ. άγΙφ ό τ~ς εύσεβεΙας

φ'Υ)σΙν, 'έν τη έρ~μφ έν &.νύ~ρφι κocΙ έπ~γαγεν (Sτr. ΚαΙ

5ψ

,

~

υχας

τφ

ε!τά. φ'Υ)σr.

,~,

φωτι.

Τ'Υ)ς

&.νατιθ'Υ)σr. λόγος.

γνωσεως.

φωτΙζων

,~"

ταυΤ'Υ)ν

ωσαυτως

έκε'1:νος γαρ φωτr.σμΟς παρα του ΔαβΙ~

ώ~~γ'Y)σεν

όνομά.ζεταL καΙ έκε'1:θεν το φως τ~ς γνώσεως το'1:ς φωτr.ζο-

223 μένοr.ς έγγΙνεταL. 10 σμων ~~LOV, &ς

'λ πο

ώσαύτως ~ε καΙ ~ κά.θαρσr.ς των λογL-

cp'Y)crr.v ό λόγος, τ~ς του κυρΙου ~υνά.μεως·

~~r.όν

&.πεΙργεLν

τοός

~αΙμoνας,

8 του πνεύματος

~υνά.μεr. του πνεύματος λέγων

El

εLς

ό~oν

εύθε'1:αν,

του

πoρευθ~ναι.

...,επr.στρε'Ψ αr.

τφ

,

κυρι.ον

έLς

,

Τ'Υ)ν

ώσαότως 8ε καΙ ~ των θλι.βομένων

παρά.κλ'Υ)σr.ς είς θεον &.ναφέρεται., ο{)τως εLπόντος"του Παύ­ Χρr.στου, ό παρακαλων ~μας έπΙ πά.ση τη θλΙΨει. ~μων.

226 καΙ ό πρoφ~Τ'Y)ς έκ προσώπου του θεου φ'Υ)σι.ν 'Εν θλίΨεΙ.

cp'Y)crr.v ό ΕύνόμLος,' τουτο καΙ ό μoνoγεν~ς θεος ό

15 λέγων τ~ ~αΙμoνr. (SΤL 'Εγω έΠLτά.σσω σοι., προσμαρτυρε'1: τη

αύτοός

"'Ε καΤΟLΚ'Υ)Τ'Υ)Ρr.οu· καΙ. ν

λου Εύλογ'Υ)τος ό θεος καΙ πατ~ρ του κυρΙου ~μων Ί 'Υ)σου

στά.σεως τον καθαρr.σμΟν των άμαΡΤLων ~μων έΠΟL~σατο το ~ε

r.v

αlχμαλωσΙα;ν Σι.ών. 10

το γαρ &.παύγασμα τ~ς ~όξ'Y)ς καΙ ό χαρακτ~ρ τ~ς ύπο­

25

g't'L

&.σθεν~ς εlμL, ~ασαΙ με, κύρr.ε, (Sτι. έταρά.χθ'Υ) τα όστOC μου;

ταr.ς &.ντr.~oξά.ζει. τ~ λόγφ.,

224

toccrr.v λέγων Έλέ'Υ)σόν με, κύρr.ε,

el ~ε έναντr.ουταr. τη πρoφ'Y)τεΙ~, ~r.' αύτου

έπεκαλέσω με καΙ έρρυσά.μ'Υ)ν σε.

~ ~ε των όκλαζόντων

15 &.νόρθωσι.ς μυρι.οτρόπως ύπο τ~ς γραφ~ς εLς τ~ν του θεου

~ε έγω έν πνεύματΙ. θεου

~ύναμι.ν &.ναφέρεταr.· ΏσθεΙς &.νετρά.Π'Υ)ν του πεσείν, καΙ ό

έκβά.λλω τα ~αLμόνr.α· &στε ούκ ~στr. καθαΙρεσLς τ~ς ~όξ'Y)ς

κύρr.ος &.ντελά.βετό μου, καΙ 'Όταν πέση, oύκαταρ'ραχθ~σεται.,

του πνεύματος ~ των ~αLμόνων &.ναΙρεσLς, &'λλα σύστασr.ς

(Sτι. κύρr.ος &.ντr.σΤ'Υ)ρΙζει. χε'1:ρα αύτου, καΙ Κύρι.ος &.νορθο'1:

τ~ς θεΙας αύτου καΙ ύπερεχούσ'Υ)ς ~υνά.μεως.

κατερραγμένους.

Ν οσουντας,

φ'Υ)σΙ,

θεραπεύων,

lώ μεν ος,

θλ "β ο μένους

&.νορθων,

πονουντας

&.ρρωστουντας

παρ ακαλων, &.νακτώμενος.

όκλά.ζ οντας ταυτα

των

φ'Υ)σΙν δτr. 'Έθου θλΙΨεr.ς έπΙ των νώτων ~μων, &.νθρώπους

γαρ &ν &λλφ τr.ς &.ναθεί'Υ) τούτων έκά.στου τ~ν ένέργεr.αν

καΙ.

el τοΙνυν &περ oύ~ενός έσΤL ποr.ε'1:ν ~ θεου

8

παρα τ~ς

προφ'Υ)τεΙας έμά.θομεν καΙ οΌτος ένό'Υ) σε, καθως ό λόγος

εύσεβούντων περΙ του άγΙου πνεύματός έστr. τα ρ~ματα' ού

πλ~ν τ~ θε~.

~ ~ε των πονούντων &.νά.ΚΤ'Υ)σι.ς τ~ς του

20 θεου φr.λανθρωπΙας τ~ν όμολογΙαν ~χει., ε~περ

,

227

,'~

έπεβΙβασας

έπΙ τας κεφαλας ~μων, ~r.~λθομεν ~ι.α πυρος

υοατος,

,

καΙ.

'Ι:'

ε~'Y)γαγες

~..."

'Υ)μας

εr.ς

ανα

Ψ

,

υΧ'Υ)ν.

ΜέχρΙ. μεν οδν τούτου ~r.ιx τ~ς των έχθρων μίΧρτυρΙας

μόνου, ταυτα τη ~υνά.μεr. του πνεύματος ένεργε'1:σθαr. ~r.oc­ βεβαr.ουταr. ~ αtρεσr.ς,

~χoμεν ύπερ ών σπoυ~ά.ζoμεν καΙ

τ~ν παρα των έχθρων μαρτυρΙαν.

7 Ps 26,1

ΙΙ

Hebr 1,3'

πως παρα του θεου ό

15 Marc9, 25

16 Matth 12, 28

VLACTS 2 εΙ 8ε καΙ Τ 8~' αύτοu: 8~ιΧ (om αύτοu) VL 5 ώσαύτως VL, om ACTS v την om v 7 άνατιθεται Τ 8 το Τς om V 9 8ε καΙ: 80κεΤ V 10 &ς om L 14 έσην ante l8~όν add V 16 8υνάμε~ -rou et 17 8α~μόν~α ίn una rasura scripsit V 18 καθαΙρεσ~ς Τ 25-26 μόνου eeou Τ

Ι Ps 6, 3 ΙΙ ΙΙ Cor ι,

36, 24

3 Jes 26, 19 4 sqq Ps 106,4 et 7 3 13 Ps 80, 8 16 Ps ΙΙ7, 13 18 Ps 145, 8 22 Ps 65, ΙΙ-Ι2

8 Ps 52, 7 17 sqq Ps

VLACTS ι ζΊ)τεΤ: α.ΙτεΤ L 6-7 κα.Ι ante ώ8~γ'Yjσεν om VLA add postea LII 7 . ώ8~γ'Yjσεν ό θεος την α.Ιχμα.λωσΙα.ν Ια.κωβ εΙς δ80ν et sqq V nescio unde inculcavit 10 προς V 14 έπεκα.λέσω με (post με litt eras L): έπ~κα.λέσoμα.~ v έρρυσάμΊ)ν TS έρυσάμΊ)ν VLAC: εύΡ'Yjσάμ'Yjν v 15 θεοu: κυρΙου S v 1 7 κα.τα.ρα.χθ~σετα.~ Α 18 κα.Ι ()τt V α.ύτω S κα.Ι δ κύριος, V 19 κα.Τ'Yjρρα.γμένους V 21 οδτως V 22 τον νωτον S 24 εΙς om Α 25 οον om Α τούτου μεν 00\1 VL

(LIB. ΙΙ MIGNE) 227-232

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMII

569 Μ. άπ03εΙκνυτα~τo μεγαλείον του πνεύματος' έν 3ε τοίς έφε­

τα:ζ

έξουσΙΟΙζ

καΙ

προς

τούς

κοσμοκράτορας

του

σκότους καΙ προς τα: πνευμοιτικα: τΎjς πον-ηρΙας έν 'rOLt;;

καταμoλύνετα~.

έπoυρoινΙo~ς' το 3ε πνευμοι τΎjς 3υνάμεως οόκ ένι.σχύει. τούς

φΎJσΙ γα:ρ περΙ του πνεύματος δη τ ο ϊ: ς

άγων~ζoμένo~ς

ύποφωνεί,

τουτο

3ε

5 άνοΙας τε καΙ άσεβεΙας τ~ν κατ-ηγορΙαν ~χε~. ~,

σταo~o~ς

έσχάτ-ης

άθλ-ητα:ς οό3ε 3~oινέμε~ τοις άθλ-ηΤΟΙLζ τα: χοιρΙσμοιτοι, 3ι.αι.-

έν γα:ρ τοίς

5 ρουν Ι3Ιζf έκάστCΜ καθως βούλετοιι., άλλα: μέχρι του ύπο­

τΎjς

c μεν \, θ ~ ~ 'λλ ~ 'θλ \ αγωνο ετουσι τοι.ς με ουσι τ ,ιν α -ηηκ-ην

φωνειν ΤΟLς συμπλεκομένως τ~ν 3ύναμ~ν ~χει..

o~

ίσχύν έπι3εΙκνυσθαι, οΙ 3ε τη 3υνάμε~ καΙ τη τέχνη των r1λλων προέχοντες ύπερ τΎjς νΙκ-ης άθλoυσ~, προς τούς κατ'

άλλ~λων άγωνας άπ03υόμενοι, οΙ 3ε λοιποΙ ταίς εόνοΙαις 10 προς τούς άγωνιστα:ς μεριζόμενοι, δπως &ν ~χωσιν ~καστoς

230

Πάλ~ν φ-ησΙ 3ε~λαν3ρoυντας μεν

άκολουθε'!:

κοιτα:

τον

θρασύνων.

έοιυτου

λόγον

άλλ' οότος τη

προλα­

βούση κοιτα: του πνεύματος βλoισφ-ημΙζf, φοινερο'!: 3ε κοιΙ 3~α: 10 του

έχθρου στόμοιτος έαυτ~ν ~

άλ~θε~oι.

οό3ενος

γάρ

περΙ ηνα των άθλ-ητων σπoυ3Ύjς τε καΙ 3ιαθέσεως, έν τ

έσην έτέρου θάρσος έμπωειν τοις 3ε~λoι~νoμένoι.ς ~ θεου

καφ~ τΎjς συμπλoκΎjς ύποφωνουσιν ~ το προ'c3είντ~ν λα­

μόνου, λέγοντος -rc'i'> 3ει.λι.ωντ~ M~ φοβου, μετα: σου γάρ είμL,

β~ν ~ το μν-ησθΎjναι παλαΙσματος ~ το φυλάξα~ 3ια: τΎjς

μ-η3εν εόλοιβου, &ς φ-ησι.ν ό πρoφ~τ-ης' 'Εα:ν γα:ρ πορευθω

τέχν-ης έαυτον άκατάπτωτον.

έν μέσCΜ σκι.~ς θανάτου,

εΙς τΙνα τοΙνυν τάξιν το

15 πνευμα το &γιον καθΙστ-ησιν δ Εόνόμιος, έκ των εΙρ-ημένων

228 κατανo~σατε.

15 μετ' έμου εΙ

οό φoβ-ηθ~σoμoιι. κακά,

δτι. σύ

άλλα: κοιΙ αότος δ 3εσπότ-ης προς τούς 8ε~­

έν γα:ρ τοίς στα3Ιοις των μεν άγωνοθετούν­

λLωντάς φ-ησι. M~ τοιρασσέσθω ~ κοιρ3Ιοι ύμων μ-η3ε 3ει.­

των, των 3ε κρινόντων τ~ν νόμιμον r1θλ-ησιν, των 3ε άγω­

λ~άτω, καΙ ΤΙ 3ε~λoΙ έστε, όλ~γόπ~στo~; καΙ ΘοιρσεLτε, έγώ

νιζομένων, των 3ε τοις άγωνι.ζομένοις ύποφωνούντων, οrτι.νες

ε~μ~,

όμολογουνται. πολύ των άθλούνΤ βoρβόρCΜ το καθοφον τΎjς εόσεβεΙας

\

προς

\, νι.κ-ην

τ-ην

,\

οιυτο

~

τουτο

,~,

ουοεν ~ Ι

oυναμ~ν

,

~)

εμπo~ει.,

β'λ

ου

ετoι~

~\,

οε

μονον

\

μ-η

3εύτερον 3ει.χθΎjναι. των άντ~πάλων τον παρ' οιότου σπου-

229 3οιζόμενον.

κοιΙ παυλος μεν άγωνΙζετοιι. προς τα:ς άρχάς,

27 Eph 6, 12

VLACTS 1-2 έξΎjς V 2 πOCλιν om V 3 verba a περΙ usque ad 8τι om V 4 8ε om V 5 τε om V την κα.ΤΊjγOρΙα.ν ~χει: κα.Ι κα.ΤΊjγOρΙα.ς έστΙν V 7 Ισχύν: δ80ν V 7-8 των α.λλων om V 10 &γωνLστας: &γωνα.ς CT μεΡLζομένΊ)ς V σχωσLν CTS v 12 κα.Ι post ~ add v 12-13 λα.βην: βλOCβΊjν LCTS v 16 ένo~σα.τε V νo~σα.τε L 17 κρ ίη ΚΡLνόντων ίη lac οω L 18 ΤΟLς omL &γωνLζομένΟ1Jζ L 19 δμολογουσLν L 20 ΤΟLς om Α 22 8: κα.Ι L 23 verba ab άλλα usque ad 24 συνα.γωνΙζετα.ι om Α (ίη marg ίηί suppl) 24 την alt om CT

,

~

μ,ι

φο

β

~

θ

ε~σ ε,

\

καΙ.

Θ

~

Η οιρσει.τε

'λ

ποι

~ν,

, \νεν~κ-ηκα ,

εγω

\

τον

κόσμον. οόκουν καΙ r1κοντος του ΕόνομΙου 31.' αότΎjς τΎjι; 231 πολεμΙας φων-ης 3εΙκνυσ~ν έoιυτ~ν ~ άλ~θε~α. συμφωνεί 3ε καΙ ό έφεξΎjς τ~ προάγονη λόγος. &πάντων, φ-ησΙ, κ~3όμενος

καΙ

εΙσφερόμενος.

π~σoιν

φροντΙ3α

καΙ

πρόνοι.αν

μόνου γάρ έσην &ς άλ-ηθως του θεου

572 Μ. το κ~3εσθαι. καΙ φρoντ(ζε~ν &πάντων, ο{Jτως είπόντος του 25 μεγάλου

ΔοιβΙ3 'Εγω 3ε πτωχός είμL καΙ πέν-ης,· κύρι.οι;

232 φρονηει μου.

εΙ 3ε το λε~πόμενoν r1veu 8~ανo(oις έν ψόφCΜ

8~ακένων ρ-ημάτων 8~oικεκρότ-ηταL, μ-η3εΙς αΙηάσθω, όρων Ι2 Jer 26. 28 13 Ps 22.4 Matth 14. 27 Marc 6. 50

16 Joh 14, ι 18 Joh 16, 33

17 Matth 8. 26 25 Ps 39. 18

VLACTS 5 Ι8Ι~ sscr Τ 7 πOCλιν φΊjσΙ om V θα.ρσύνΊjν L 8 κα.τα om C 9 κα.Ι om L έμπα.ντΙ L ΙΙ - Ι 2 μόνου θεου Α 16 ύμων 17 κα.Ι ante θα.ρσεLτε om CT 18 φoβΎjσθε V πOCλιν θα.ρσεΙτε v 20 &λ~θεLα.: εύσέβεια. VLS v θεου om ACTS 25 8ε om S v 26 ανευ ευ 27 8Lα.κένων AS: Βια κενων CT ν Βια.κένφ VL

θα.ρσύνων Α ι Ι έμΠΟLεLν: ή κα.ρ8Ια. AS πOCλιν om V 23 του ante ίη lac om L

410

REFUTATIO CONFESSIONIS EUNOMII

αυτόν· έν τοLς· πλεΙοσι. πά.CΠjς ~μφρoνoς 8ι.ανοΙας rJ..τον6ν τε

και cX.παΙ8εuτον- τΙ γαρ νοων φΎ)σιν των εύνοuστέρων και "

οuτ

)~,

αν

",'

αuτος

ει.ΠΟL

"

οuτε

ε Lς

πΡ ο σαγ ωγ~ ν

φuλακ~ν των πιστοτέρων, (\,

01..

τα

Ι

εκεινοu

"

ανΟΎ)τως

θ

ι

α.uμα-

5 ζοντες.

VLACTS ι έμφρ6νως S 4 post θαυμ&ζοντες add τέλος τοσ β λ6γου V έν xptcrTίJ) Ι"Ι)σοσ Φ 'ή 86ξα καΙ το κρ&τος εΙς τούς αιωνας των αΙώνων, &μ~ν

add LCTS v (των αΙώνων om CT) cum liber peroratione egeat, ίη fine rllutilum existimo

lNDEX NOMINUM (praeter nomina geographica et biblica) Aetius ab Eunomio celebratur Ι 30, 19 Eunomii praeceptor Ι 34, 20; 40, 3 vita et mores Ι 35, 4 sq. eruditio 137, 20; 41, 4 theologiam ca,pessit Ι 37, 12 sq. Arium impietate superat Ι 37, 22 Theophi1i et Galli amicus Ι 38, 5 ίη aulam introducitur Ι 38, 6 coniurationis particeps 138, 7 Georgii episcopi Alexandriae familiaris Ι 38, 15 ex religione lucrum capit Ι 40, 3 41,4 exemplum haeretici erroris ΙΙ 285, ι Ampelis Aetii domina Ι 35, i i Anomoei Ι 37, Ι7; 90, 21 Aristoteles Ι 37,20; 41,4; 346,5; 407,25· ΙΙ 162, 11; 220,4; 309, 9 Arius Ι 37, 15; 21; 170,25. ΙΙ 285, ι Athanasius (6 μέγας) Ι 38, 12 Athanasius episcopus Ancyrae Ι 35, 4 Bardesanes ΙΙ 266, 20 Basilius Ancyranus Ι 30, 14; 41, 8 sq. Basilius Caesareensis, GregΟΓίί frater, passim. Anatrepticun1 contra Eunomium scripsit Ι 23, ΙΙ sq. (cf 23,23) ίη synodo Constantinopolitana ab Eunomio impugnatus tacet et fugit Ι 49, 13 sq. (cf 50, 19) ab Eunomio calumniis vexatus 132, 18; 47,23 sq.; 54, 6; 57, 14 latet ίη agro Cappadoce Ι 63,2 sq. resistit Modesto et Valenti Ι 63, 13 sq.; 70, 10 Caesar Augustus Ι 152, 25 Chaldaei Ι 252, 25 Coluthus ΙΙ 284, 30 Demosthenes orator 11 309, 14; 311, Ι (cf 310, 27) Demosthenes (6 έπΙ των 6ψων τεταγμένος) Ι 69, 3 Domitianus Ι 31, 10; 38, 7 Epicurus et Epicurei 1345, 25; 345, 29; 346, 3·11 106, 3; 204. 23 Eudoxius episcopus Germaniceae Ι 64, 2 Eunomius passim, prima Apologia Ι 43, 5; 45, 5 contra Basilii Anatrepticum alteram scriρtioneln praeparat Ι 24, 5

412

INDEX NOMINUM

artis rhetoricae peritus Ι 25, 23 sq. titulus novae scriptionis Ι 29,26; 42, 24 Oltiseris eius patria 133, ΙΙ7. ΙΙ 309, 15 ίiι Cappadocia, ηοη ίη Galatia sita (apud Corniaspam) Ι 57, 21 sq. maiores eius et origo Ι 33, 21; 39, 4 artem tachygraphicam profitetur Ι 37, ι victus eius Constantinopoli Ι 39, 23 Aetii discipulus Ι 40, 3 mores et doctrina moralis 140, 8 ab Ancyrano Basilio et Eustathio Sebasteno impugnatus Ι 41, 8 novae scriptionis ratio et occasio Ι 43, 2 sq. ab accusatoribus absens condemnatus 144, 3 sq. exulatur Ι 33, ΙΙ sq.; 47, 9 sq. ίη synodo Constantinopolitana Basilium vincit 149, 13 sq (cf 50, 13 et 21) aliquanto post condemnationem Apologiam primam scripsit Ι 5 ι, 9 Cyzicum dioecesim nanciscitur Ι 60, 5 sq. quasi victoriae praemium se id cepisse dicit Ι 60, Ι2 sq. Eustathius episcopus Sebastes Ι 30, 16; 41, 9 sq. Gallus Ι 31, 10; 38, 5; 8 Georgius Laodicenus Ι 35, 7 Georgius Tarbasthenites episcopus Alexandriae Gnostici Ι 321, 26 Herostratus ΗοmeΓUS ΙΙ

Ι

38, 14; 17

Ι

41, 24 sq. 77, 25 sq.

Hyiopatores Ι Ηypsistiani ΙΙ

237, 25 327, 18

Manes (sive Manichaeus) et ManichaeiI 172,5; 24; 172, 28; 173, 20; 173,30; 176, 17; 22-23; 178, 2. ΙΙ 265,21; 266, 20; 284, 30 Marcion ΙΙ 267, 14 Modestus praefectus Ι 65, 17 sq. 66, 19; 68, 5; 69, 9 Montanus ΙΙ 246, 28 Montius Ι 31, 9; 38, 7 Nicolaus

ΙΙ

284, 30

Philo Judaeus ΙΙ 217, 20; 22; 28 Pllysiologi Ι 115, 14 Plato Ι 344,13; 344, 23· 11 227,3-4; 7; 332,6; 9 Priscus Eunomii avus Ι 33, 21 Prunicus tachygraphus Ι 39, 17; 383, 8. ΙΙ 223, 28 Sabellius Ι 93, Ι; 170, 22; 237, 12; 19. ΙΙ 246,27; 247, 8; Stoici ΙΙ 106, 3 Theognostus ΙΙ 92, 10 Theophilus Blemmys, Galli et Aetii familiaris, Valens imperator Ι 63, 13; 65, 14; 68, 7; 27 Valentinus Ι 356, 21; 362, 9

Ι

Ι ι;

38, 5

262, 28

'Ι