Tiểu luận Đạo đức và trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp trong kinh doanh [PDF]

Zitiervorschau

ĐẠI HỌC UEH TRƯỜNG KINH DOANH KHOA QUẢN TRỊ -----🙡🙡🕮🙣🙣-----

TIỂU LUẬN MÔN HỌC: QUẢN TRỊ HỌC ĐỀ TÀI: ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI CỦA CÁC DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM Nhóm 7 Họ và tên: 1. Trần Đắc Hoàng - 31201022242 2. Hồ Ngọc Thảo Uyên - 31201022615 3. Trương Đăng Hải - 31201023217 4. Nguyễn Thế Hưng - 31201022291 5. Phạm Tiến Dũng – 31201022121 6. Phan Thị Thảo Nhi- 31211023505 7. Nguyễn Trọng Hải - 31211024686

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 8-2022

MỤC LỤC I. CƠ SỞ LÝ LUẬN.................................................................................................1 1. Khái niệm............................................................................................................... 1 1.1. Khái niệm đạo đức...........................................................................................1 1.2. Các quan điểm về đạo đức...............................................................................1 2. Đạo đức nơi làm việc:.........................................................................................1 2.1 Những tình huống nan giải về đạo đức:...........................................................2 2.2 Các nhân tố ảnh hưởng tới tính đạo đức trong việc ra quyết định:..................2 2.3 Các hành vi hợp lý hóa những sai trái về đạo đức:..........................................3 3. Các giải pháp nhằm duy trì tiêu chuẩn đạo đức cao............................................3 4. Trách nhiệm xã hội:...............................................................................................4 4.1 Khái niệm:........................................................................................................4 4.2 Đánh giá kết quả trách nhiệm xã hội:..............................................................4 II. KHẢO SÁT ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI CỦA CÁC DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM................................................................5 1. TẬP ĐOÀN ĐIỆN LỰC VIỆT NAM.................................................................5 2. TẬP ĐOÀN FPT.................................................................................................7 3. CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN HÒA PHÁT.............................................14 III. GIẢI PHÁP ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI......18 1. Giải pháp về đạo đức kinh doanh......................................................................18 2. Giải pháp về trách nhiệm xã hội........................................................................19 3. Đánh giá chung về tình hình thực hiện đạo đức và trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp khảo sát. Đề ra một số giải pháp cho từng doanh nghiệp...................21

I.

CƠ SỞ LÝ LUẬN

1. Khái niệm 1.1. Khái niệm đạo đức -

-

-

-

-

Đạo đức là một từ Hán Việt được dùng để chỉ một thành tố trong tính cách và giá trị của một con người. Đạo là đường, đức là tính tốt hoặc những công trạng tạo nên Theo nghĩa đạo đức cá nhân: Đạo đức là thể hiện nét đẹp trong phong cách sống của một người hiểu biết và rèn luyện ý chí theo các bậc tiền nhân về quy tắc ứng xử, các đường lối tư duy thanh tao tốt đẹp Trên phạm vi cộng đồng: Đạo đức trong một cộng đồng thể hiện qua những quy tắc ứng xử phù hợp với đạo lý xưa nay và phong tục của địa phương cộng đồng đó. Tạo thành nét đẹp truyền thống văn hóa Khái niệm hiện nay: Đạo đức là những quy tắc, những chuẩn mực nhằm xác định các tiêu chuẩn tốt xấu, đúng sai qua đó để định hướng hành vi ứng xử của con người Trong thực tế xã hội Đạo đức thường bao hàm 2 nhân tố cấu thành: Pháp luật và các giá trị cốt lõi của cá nhân (Các tiêu chí cá nhân)

1.2. Các quan điểm về đạo đức -

-

-

+ + + + -

Quan điểm vị kỷ: Quan điểm này cho rằng hành vi đúng đắn hay có thể chấp nhận được là hành vi có thể hỗ trợ để mang lại lợi ích tối đa và lâu dài cho một cá nhân Quan điểm vị lợi: Quan điểm này cho rằng hành vi có đạo đức là những hành vi có thể mang lại những điều tốt đẹp cho bộ phận có số đông lớn nhất Quan điểm quyền đạo đức: Quan điểm này cho rằng hành vi đạo đức là hành vi biết tôn trọng và bảo vệ quyền con người như: quyền riêng tư, quyền được đối xử công bằng, tự do ngôn luận, tự do thỏa thuận, tự do tư tưởng, … Quan điểm công bằng: Quan điểm này cho rằng các quyết định đạo đức phải dựa trên nền tảng của những chuẩn mực về sự hợp lí, trung thực và không thiên vị Công bằng trong thủ tục Công bằng trong phân phối Công bằng trong đền bù Công bằng trong tương tác (quan hệ) Quan điểm thực dụng: Do vấn đề đạo đức thường không rõ ràng nó lệ thuộc vào từng quan điểm do vậy quan điểm này cho rằng một quyết định được coi là 1

có đạo đức khi nó được xem là có thể chấp nhận được của cộng đồng nghề nghiệp 2. Đạo đức nơi làm việc: 2.1 Những tình huống nan giải về đạo đức: -

Sự phân biệt Quấy rối tình dục Xung đột lợi ích An toàn sản phẩm Sử dụng nguồn lực của tổ chức vào việc riêng

2.2 Các nhân tố ảnh hưởng tới tính đạo đức trong việc ra quyết định: - Các nhân tố cá nhân + Các đặc trưng và giá trị cá nhân thể hiện thông qua tính liêm khiết, công bằng, trung thực, tự trọng. Những đặc trưng và giá trị này tạo nên nền tảng khuôn khổ đạo đức khi đề ra quyết định + Gia đình + Tôn giáo + Các nhu cầu của cá nhân - Sự phát triển đạo đức của cá nhân: + Theo Lawrence Kohlberg sự hình thành phát triển quy tắc đạo đức cá nhân có ba cấp độ: Cấp độ 1 Cấp độ 2 Tiền quy ước Quy ước Hành vi định tâm cá Hành vi định tâm xã hội nhân

Cấp độ 3 Hậu quy ước Hành vi định nguyên tắc

Tuân thủ các quy định để tránh bị trừng phạt. Sự tuân thủ quy chế và hành động chủ yếu dựa trên lợi ích của cá nhân mình

Sống theo kỳ vọng của người khác, hoàn thành các nghĩa vụ của tổ chức và xã hội, tuân thủ luật pháp

Sống và hành động theo những nguyên tắc về công bằng và những điều tốt đẹp mà bản thân cá nhân đã lựa chọn ( thậm chí không chấp hành những quy định vi phạm những nguyên tắc này)

Lợi ích bản thân

Kỳ vọng xã hội

Các giá trị bên trong

Lãnh đạo quyền lực/ áp Lãnh

đạo 2

hướng Lãnh

đạo

tâm

chuyển

đặt

dẫn/khuyến khích theo hóa/lãnh đạo phục vụ nhóm

Hoàn thành công việc

Hợp tác làm việc nhóm

Trao quyền cho nhân viên và khuyến khích tham gia

- Bối cảnh tình huống và cường độ đạo đức + Việc ra quyết định đạo đức thường bị ảnh hưởng rất lớn bởi các tình huống như: Tính bất ngờ, các điều kiện nhận dạng đạo đức không rõ ràng, tính cấp bách của tình huống và mức độ cảm nhận mức độ các vấn đề về đạo đức trong các tình huống + Các điều kiện làm tăng cường độ đạo đức của một tình huống bao gồm: độ lớn, xác suất và tính cấp bách của mối nguy hại tiềm năng, sự gần gũi, tính tập trung của các tác động và sự đồng thuận xã hội - Văn hóa tổ chức: + Các giá trị cốt lõi, những quy tắc ứng xử, các chuẩn mực trong văn hóa tổ chức luôn ảnh hưởng đến những hành vi đạo đức nơi làm việc của nhân viên - Môi trường bên ngoài và quy định của chính phủ: + Tất cả các doanh nghiệp dù kinh doanh trong nước hay ngoài nước đều bị chi phối bởi luật pháp và các quy định của chính phủ cũng như chuẩn mực và kỳ vọng của xã hội 2.3 Các hành vi hợp lý hóa những sai trái về đạo đức: -

Khi có những hành vi phi đạo đức nhiều người thường tìm cách biện minh qua bốn cách như sau:

3. -

Tự thuyết phục bản thân hành vi thực sự không phi đạo đức Tự thuyết phục bản thân hành vi đó mang lại lợi ích lớn cho mọi người Tự thuyết phục bản thân hành vi đó không ai phát hiện Tự thuyết phục bản thân hành vi đó sẽ được tổ chức bảo vệ Các giải pháp nhằm duy trì tiêu chuẩn đạo đức cao Đào tạo đạo đức Xây dựng bộ quy tắc ứng xử đạo đức:

Ví dụ: nhà máy toàn cầu của GAP.Inc thực hiện bộ tiêu chuẩn đạo đức Vendor. Bộ quy tắc này nhân mạnh các khía cạnh: + Không phân biệt đối xử + Không cưỡng bức lao động + Điều kiện làm việc phải an toàn và lành mạnh 3

+ Được tự do liên kết đúng pháp luật - Nâng cao tính đạo đức của nhà quản trị và nhân viên - Phải bảo vệ người “ thổi còi”: Đây là những người dám chỉ ra những hành vi xấu của người khác trong tổ chức nhằm gìn giữ các tiêu chuẩn đạo đức - Xây dựng cấu trúc đạo đức 4. Trách nhiệm xã hội: 4.1 Khái niệm: -

Trách nhiệm xã hội là phạm trù liên quan đến nghĩa vụ của một tổ chức trong việc tìm cách đạt được nhiều nhất những tác động tích cực và hạn chế đến mức thấp nhất những tác động tiêu cực đến các đối tượng hữu quan

-

Theo nhóm phát triển kinh tế tư nhân của ngân hàng thế giới thì trách nhiệm xã hội là sự cam kết của doanh nghiệp đóng góp cho sự phát kinh tế bền vững thông qua những việc làm nâng cao chất lượng đời sống của người lao động và các thành viên trong gia đình họ cho cộng đồng, cho toàn xã hội với cách có lợi cho cả doanh nghiệp và cả sự phát triển chung của xã hội - Dù hiểu theo khái niệm nào thì khi nói đến trách nhiệm xã hội đều có điểm chung: + Bên cạnh những lợi ích phát triển riêng từng doanh nghiệp phù hợp với luật pháp hiện hành thì đều phải gắn với lợi ích phát triển chung của cộng đồng và xã hội 4.2 Đánh giá kết quả trách nhiệm xã hội: -

Để đánh giá kết quả trách nhiệm xã hội cần dựa vào những tiêu chí sau:

+ Trách nhiệm kinh tế: Liên quan đến cách thức phân bổ nguồn lực để làm ra sản phẩm nhằm phục vụ cho người tiêu dùng, trả thù lao cho người lao động và tạo ra lợi nhuận cho doanh nghiệp. Cụ thể: + Đối với người tiêu dùng và người lao động: trách nhiệm kinh tế là cung cấp hàng hóa dịch vụ cho xã hội, tạo công ăn việc làm với thù lao tương xứng, mang lại lợi ích tối đa và công bằng cho xã hội + Đối với chủ tài sản: TNKT là bảo tồn phát triển vốn và tài sản được ủy thác + Đối với xã hội: TNKT được thể hiện gián tiếp thông qua cạnh tranh để tạo ra những sản phẩm tốt cho xã hội - Trách nhiệm pháp lý: Yêu cầu các doanh nghiệp phải tuân thủ các quy định luật pháp như một yêu cầu tối thiểu trong hành vi xã hội: NVPL bao gồm các vấn đề sau: + Điều tiết cạnh tranh: Cạnh tranh phải đúng luật pháp 4

+ Bảo vệ người tiêu dùng: Cung cấp thông tin chính xác về sản phẩm, tuân thủ các quy định về an toàn sản phẩm + Bảo vệ môi trường + Bảo đảm an toàn và bình đẳng cho người lao động … - Trách nhiệm đạo đức: liên quan đến những hành vi hay hành động được các thành viên trong tổ chức mong đợi hoặc không mong đợi nhưng chưa được quy chế hóa thành luật pháp ( các quan điểm đúng sai, tốt xấu) - Trách nhiệm chủ động ( nhân văn): Liên quan đến những đóng góp cho cộng đồng và cho xã hội như: + Nâng cao chất lượng cuộc sống: an toàn thực phẩm chống ô nhiễm… + Nâng cao năng lực lãnh đạo cho nhân viên + San sẻ bớt gánh nặng cho chính phủ + Phát triển nhân cách đạo đức cho người lao động

II. KHẢO SÁT ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI CỦA CÁC DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM 1. TẬP ĐOÀN ĐIỆN LỰC VIỆT NAM

Lịch sử phát triển - Tổng công ty điện lực Việt Nam được thành lập từ năm 1994 trên cơ sở hợp nhất các đơn vị sản xuất của ngành điện. Đó cũng là năm kết thúc 2 năm ròng rã và vất vả xây dựng, đưa vào vận hành đường dây 500KV do cố Thủ Tướng Võ Văn Kiện chỉ đạo, qua đó thống nhất các hệ thống điện toàn nước thành hệ thống điện Việt Nam thống nhất. - Với vai trò là trụ cột an ninh năng lượng quốc gia, Tập đoàn điện lực Việt Nam được Nhà nước và nhân dân tin tưởng giao đầu tư, quản lý và vận hành các dự án điện lớn trên cả nước với mục tiêu phục vụ phát triển kinh tế xã hội của Đất nước. Để xứng đáng với vị thế là trụ cột quốc gia, Tập đoàn đã có riêng cho mình một bản sắc văn hóa “Bản sắc văn hóa EVN”. Sứ mệnh của tập đoàn là cung cấp điện với chất lượng và dịch vụ ngày một tốt hơn, đảm bảo hơn đối với trách nhiệm môi trường và cộng đồng. Đặt khách ahngf là trung tâm của sự tồn tại và phát triển, con người là tài sản quý giá nhất, niềm tin được thắp sáng bằng các giá trị tạo dựng và chia sẻ đi đôi với khẩu hiệu “EVN thắp sáng niềm

5

-

-

-

tin”, Tập đoàn phần đấu là tập đoàn hàng đầu trong lĩnh vực năng lượng tại Việt Nam và khu vực. Bí quyết cốt lõi làm nên thành công của Tập đoàn là tinh thần cống hiến, tận tâm với Đất nước, tận tụy với Nhân dân. + EVN thắp sáng niềm tin bằng trách nhiệm, sự tận tâm, tinh thần tiên phong và sáng tạo để nâng cao chất lượng đời sống của xã hội. + EVN cam kết cung cấp sản phẩm và dịch vụ có chất lượng tốt nhất cho khách hàng và xã hội. + Với EVN, sáng tạo là đòn bẩy cho sự phát triển, cần xây dựng văn hóa cởi mở, sẵn sàng đón nhận những điều mới và khác biệt, không ngừng thách thức hiện tại để đổi mới và phát triển nhằm đưa EVN lên vị trí dẫn đầu lĩnh vực năng lượng trong nước và khu vực. + EVN luôn có quan điểm nhất quán là trách nhiệm là một phần không thể thiếu. Thực hiện những điều đã nói và chịu trách nhiệm những việc đã làm. Đối với những doanh nghiệp dẫn đầu và trụ cột quan trọng của nền kinh tế Đất nước, EVN tin rằng các thành quả lớn nhất của Tập đoàn đạt được luôn dựa trên nền tảng các tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp. Các giá trị ấy bao gồm: “An toàn - Nhân văn - Đoàn kết - Trung thực - Minh bạch”. Ngoài việc tập trung vào các hoạt động kinh doanh sản xuất, EVN luôn chú trọng vào đời sống vật chất, an sinh xã hội của Đất nước. Ở những nơi địa đầu đất nước, khu vực vùng sâu, vùng xa, việc phát triển điện lưới hết sức vất vả bởi địa hình hiểm trở, cơ sở vật chất nghèo nàn và lạc hậu. Nhưng với sự nỗ lực của toàn ngành, đặc biệt là những cán bộ, công nhân viên Tổng công ty Điện lực Việt Nam (EVN), điện lưới quốc gia đã và đang có mặt ở những bản làng heo hút nhất, với ước mong cải thiện đời sống kinh tế của người dân, tạo động lực cho phát triển kinh tế. Cùng với đó, EVN luôn hết mình trong công tác thiện nguyện khi luôn sẵn sàng quyên góp vào các quỹ thiện nguyện và giúp đỡ các trường hợp có hoàn cảnh sống khó khăn. Đặc biệt là các chương trình hỗ trợ cho người dân gặp khó khăn trong tình hình dịch bệnh Covid-19

6

-

7

2. TẬP ĐOÀN FPT

FPT- Là công ty tiên phong chuyển đổi số và dẫn đầu về tư vấn, cung cấp, triển khai các dịch vụ, giải pháp công nghệ- viễn thông . FPT sở hữu hạ tầng viễn thông phủ khắp 56/23 tỉnh thành tại Việt Nam và đang không ngừng mở rộng hoạt động trên thị trường toàn cầu. Với hơn 30 năm hoạt động và phát triển, công ty đã đạt được không ít những thành tựu nổi bật. Với vị thế là một tập đoàn công nghệ hàng đầu Việt Nam, FPT luôn tiên phong trong xu hướng công nghệ mới và ngày một khẳng định vị thế Việt Nam trên toàn cầu. Về giá trị cốt lõi “Tôn, Đổi, Đồng-Chí, Gương, Sáng” được xem là một phần không thể thiếu tạo nên bộ GEN của FPT, là Tinh thần FPT, là sức mạnh thúc đẩy lãnh đạo, cán bộ nhân viên của tập đoàn không ngừng nỗ lực, sáng tạo vì lợi ích chung của cộng đồng, khách hàng, cổ đông và các bên liên quan khác. 1. TÔN TRỌNG - Không phân biệt vị trí cao thấp, quan hệ thân sơ. - Chấp nhận mọi người như họ vốn có - Tạo điều kiện tối đa để các thành viên được là chính mình. 2. ĐỔI MỚI - Không ngừng học hỏi - Nỗ lực dẫn đầu công nghệ mới, sản phẩm mới. - Tiếp thu các phương thức quản trị, kinh doanh mới. 3. ĐỒNG ĐỘI - Đồng tâm, Tập thể và Chân tình - Chung một mục tiêu chung “vì sự thành công của khách hàng và sự phát triển trường tồn của công ty”. 4. CHÍ CÔNG - Nền tảng quan trọng nhất để lãnh đạo xây dựng niềm tin trong nhân viên 5. GƯƠNG MẪU - Lãnh đạo phải là người thể hiện rõ nét nhất về Tinh thần FPT 6. SÁNG SUỐT - Tầm nhìn xa và tính quyết đoán Về tầm nhìn chiến lược

8

Trong giai đoạn 2021-2023, FPT tiếp tục theo đuổi mục tiêu lớn dài hạn là trở thành doanh nghiệp số và đứng trong Top 50 công ty hàng đầu thế giới về cung cấp dịch vụ, giải pháp chuyển đổi số toàn diện. FPT mong muốn trở thành một đồng minh đáng tin cậy của các doanh nghiệp, tổ chức đem lại những trải nghiệm số xuất sắc. Thông điệp FPT đưa ra từ đầu năm 2022 là “Quyết chiến”: Quyết chiến cho các giá trị cơ bản vì mỗi con người, vì mỗi gia đình; đạt vị trí số 1 trong các dự án trọng điểm ở trong nước; tạo bứt phá quyết liệt trên toàn cầu; quyết tâm nâng tầm đẳng cấp chuyển đổi số. Về đạo đức kinh doanh Tập đoàn FPT luôn cam kết 1. Với khách hàng - Cung cấp dịch vụ, giải pháp công nghệ tổng thể và toàn diện từ khâu tư vấn cho đến triển khai, vận hành, bảo trì. - Mang lại những giá trị cao nhất cho khách hàng thông qua các sản phẩm dịch vụ giải pháp được phát triển dựa trên các xu hướng công nghệ mới - Không ngừng nâng cao uy tín thương hiệu FPT - Xây dựng đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp, có kinh nghiệm và năng lực chuyên môn cao. 2. Cổ đông, nhà đầu tư - Đảm bảo lợi ích an toàn và bền vững cho cổ đông, nhà đầu tư. - Cung cấp, cập nhật thông tin hai chiều đầy đủ, kịp thời và minh bạch với cổ đông. 3. Cán bộ nhân viên - Được tạo điều kiện và cơ hội phát huy năng lực cao nhất, nuôi dưỡng đam mê để thành công cùng tập đoàn. - Được đảm bảo các quyền lợi chính đáng cả về vật chất lẫn tinh thần - Môi trường làm việc thân thiện, sáng tạo 4. Cộng đồng - Điểm tựa tin cậy cho sự phát triển của cộng đồng - Mang lại những giá trị tốt đẹp hơn cho cuộc sống, tạo nên những giá trị bền vững thúc đẩy sự phát triển của xã hội, quốc gia 5. Chính phủ, Bộ, Ban, Ngành - Cam kết đồng hành với các chương trình, đề án lớn của Chương trình chuyển đổi số Quốc gia góp phần thúc đầy phát triển kinh tế số, xã hội số, quốc gia số. - Tuân thủ đầy đủ các quy định của ngành nói riêng và luật pháp nói chung. - Hoàn thành tốt nhất nghĩa vụ với Nhà nước 6. Đối tác, nhà cung cấp - Xây dựng mối quan hệ liên minh, cùng có lợi, đem lại thành công cho cả hai bên. - Cùng mở rộng lĩnh vực kinh doanh, phát triển sản phẩm dịch vụ mới. 9

Về trách nhiệm xã hội Bên cạnh việc đảm bảo sự phát triển vững chắc về kinh tế, Tập đoàn FPT cũng chú trọng đến các hoạt động hỗ trợ cộng đồng dựa trên chính thế mạnh về công nghệ của mình và đảm bảo mang đến những lợi ích tốt nhất cho các bên liên quan. Một số chương trình trọng yếu Chung tay cùng cộng đồng phòng chống Covid-19

Trong cuộc chiến chống dịch Covid-19 đầy cam go, FPT đã chung sức cùng quốc gia, thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp góp phần đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia an toàn nhất. FPT đã dùng các nghiên cứu AI đã hỗ trợ đắc lực trong việc truy vết, sàng lọc các FO trên toàn quốc, góp phần phát hiện hàng nghìn trường hợp nhiễm bệnh. Bên cạnh đó, Tập đoàn FPT còn đóng góp 20 tỷ đồng để tặng các trang thiết bị y tế thiết tế cùng gần 600 gói chăm sóc sức khỏe đến các y bác sĩ tuyến đầu chống dịch.

10

Đầu tư cho giáo dục và thế hệ trẻ

-

-

Với mong muốn tạo điều kiện cho các sinh viên trẻ tài năng có điều kiện phát triển một cách toàn diện, mỗi năm Trung tâm bồi dưỡng tài năng trẻ FPT (FYT) sẽ dành một khoản học bổng cho những sinh viên có thành tích học tập cao, đạt những giải thưởng quốc gia, quốc tế. Chưa dừng lại ở đó, FPT còn tổ chức các cuộc thi lập trình thu hút hàng nghìn học sinh, sinh viên tham gia trên khắp cả nước cũng như thế giới. Đây không chỉ là sân chơi bổ ích cho các bạn học sinh, sinh viên mà còn là cơ hội rèn luyện, trau dồi kiến thức và phát triển bản thân ngay khi các bạn còn đang ngồi trên ghế nhà trường. Một số cuộc thi được FPT tổ chức có thể kể đến như: Cuộc thi lập trình “Xe tự hành” cho sinh viên, cuộc thi lập trình trên nền tảng CodeLearn, Violympic- sân chơi giải Toán qua mạng đầu tiên tại Việt Nam nhằm lan tỏa tình yêu toán học và đam mê công nghệ.

11

Ngày FPT Vì Cộng đồng (13/3)

FPT là doanh nghiệp tư nhân đầu tiên ở Việt Nam dành riêng một ngày để toàn thể cán bộ nhân viên dành thời gian suy nghĩ hoặc đóng góp một hành động thiết thực cho cộng đồng. Đây được xem là một nét văn hóa đầy tính nhân văn của FPT. Nhằm lan tỏa tinh thần nhân ái với tôn chỉ mỗi nhân viên FPT đều tham gia vào các hoạt động thiện nguyện vì cộng đồng, san sẻ với các hoàn cảnh khó khăn trong xã hội, FPT khuyến khích mỗi nhân viên đóng góp tối thiểu một ngày lương vào Quỹ Người FPT vì cộng đồng. Trong năm 2021, FPT đã hỗ trợ 183,6 tỷ đồng cho hơn 100 sự kiện, hoạt động trách nhiệm xã hội, mang lại giá trị không chỉ về mặt vật chất và cả về mặt tinh thần cho những người khó khăn trên phạm vi toàn quốc.

12

Bảo vệ môi trường

Bảo vệ môi trường được Tập đoàn FPT rất chú trọng, vì FPT hiểu rằng bảo vệ môi trường là một trong những biện pháp cần thiết để góp phần đảm bảo cho sự phát triển bền vững cho công ty nói riêng và toàn xã hội nói chung. FPT đã triển khai nhiều biện pháp để bảo vệ môi trường có thể kể đến như là: - Giải pháp tiết kiệm năng lượng tại Trường Đại học FPT giúp giảm được 341.200kWh trị giá 500 triệu đồng và cắt giảm 19,2 tấn CO2 hàng năm - Dự án Green IT giảm phát khí thải nhà kính và cắt giảm 255.000kWh điện năng trị giá 300 triệu đồng hằng năm cho Data Center. - FPT là doanh nghiệp Việt Nam đầu tiên kết hợp cùng hội Bảo tàng động vật hoang dã, chương trình tại Việt Nam (WCS) ký cam kết thực hiện Chương trình “Nói không với tiêu thụ động vật hoang dã.” - Tham gia chương trình “Nói không với sừng tê giác” do Quỹ Quốc tế bảo vệ thiên nhiên tại Việt Nam (WWF) triển khai.

13

Các giải thưởng trách nhiệm xã hội 1. Giải Ba cuộc thi Trách nhiệm xã hội doanh nghiệp 2012 do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam phối hợp với các bộ ngành tổ chức 2. Doanh nghiệp Việt Nam duy nhất nhận bằng khen giải thưởng Global CSR Award 2010 3. Bằng khen Doanh nghiệp có thành tích xuất sắc trong công tác chăm sóc và bảo vệ trẻ em năm 2014 cho FPT do Bộ Lao động Thương binh và Xã hội trao tặng 4. Giải Bạc ở hạng mục Doanh nghiệp ứng phó Covid-19 hiệu quả nhất (2020 Covid-19 Response Categories) do Stevie Awards- Giải thưởng duy nhất về đổi mới trong kinh doanh trên toàn bộ khu vực châu Á - Thái Bình Dương vinh danh. 5. Giải Vàng ở hạng mục Ứng phó với Covid-19 - Đóng góp giá trị nhất của doanh nghiệp cho cộng đồng do Stevie Awards- Giải thưởng duy nhất về đổi mới trong kinh doanh trên toàn bộ khu vực châu Á - Thái Bình Dương vinh danh.

14

3. CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN HÒA PHÁT

Về triết lí kinh doanh của Tập đoàn Hòa Phát Hòa cùng sự phát triển của xã hội, sản phẩm luôn hướng tới lợi ích khách hàng. Hợp tác bền vững, đối tác tin cậy, mang lại giá trị lâu dài cho các cổ đông. Phát huy tài năng, trí tuệ và đem đến cuộc sống tốt đẹp cho các thành viên công ty. Triển vọng mở rộng đầu tư để góp phần to lớn vào sự hưng thịnh của Việt Nam. Về đạo đức kinh doanh Không sản xuất và bán sản phẩm kém chất lượng. Kiểm soát hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ… Không ngừng học hỏi và nỗ lực tư vấn khách hàng một cách tốt nhất. Luôn cung cấp thông tin cho các khách hàng những sản phẩm tốt với giá cả cạnh tranh đi kèm với những chế độ dịch vụ hoàn hảo. Luôn đặt chữ tín lên hàng đầu, không vì lợi nhuận mà gian dối, lừa bịp khách hàng… Luôn đặt mình vào địa vị của khách hàng để có những quyết định hợp lý nhất. Các đóng góp cho đất nước Trong 6 tháng đầu năm 2021, Tập đoàn Hòa Phát nộp ngân sách nhà nước trên 5200 tỷ đồng, tăng 88% so với cùng kì 2020. Những tỉnh, thành phố được Hòa Phát đóng góp nhiều nhất gồm có: Quảng Ngãi, Quảng Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Hải Phòng bao gồm cả thuế hải quan và thuế nội địa các loại.

15

Các hoạt động xã hội Bên cạnh hoạt động sản xuất kinh doanh, Hòa Phát luôn có công tác an sinh xã hội và hàng loạt các chương trình từ thiện, chung tay vì cộng đồng. Những chương trình nhân đạo của tập đoàn hướng tới nhân dân, đặc biệt những người có hoàn cảnh khó khăn như: “Nhịp đập yêu thương” được Tập đoàn Hòa Phát triển khai từ cuối năm 2015, nhằm tài trợ chi phí phẫu thuật tim cho các bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2020, “Nhịp đập yêu thương” đã hỗ trợ thành công cho 34 bệnh nhi với tổng kinh phí xấp xỉ 1,6 tỷ đồng "Xuân yêu thương" là hoạt động thường niên được Tập đoàn Hòa Phát thực hiện trước thềm Tết nguyên đán, nhằm mang lại một cái tết ấm áp, đủ đầy hơn cho các gia đình có hoàn cảnh khó khăn, chính sách tại các địa phương có đặt nhà máy, trại chăn nuôi của Hòa Phát trên toàn quốc.

16

Cơm từ thiện - Tấm lòng thơm thảo: Chương trình còn được biết đến với cái tên “Bữa cơm viện K” do các bệnh nhân điều trị tại bệnh viện Ung bướu Trung ương (Viện K), cơ sở II Tam Hiệp ưu ái dành tặng cho hoạt động ý nghĩa mà Hòa Phát đã thực hiện từ năm 2010 và sẽ tiếp tục duy trì trong tương lai.

Xây cầu: Bắt đầu được triển khai từ năm 2019, hoạt động này nhằm hỗ trợ các địa phương các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long xây dựng cầu giao thông qua kênh rạch,

17

góp phần nâng cao chất lượng đời sống nhân dân và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương. Mặc dù gặp nhiều khó khăn từ đầu năm 2020 đến nay do đại dịch Covid-19 diễn ra phức tạp nhưng tập đoàn Hòa Phát vẫn có nhiều gói hỗ trợ nhằm chung tay với cả nước đẩy lùi đại dịch. Theo thống kê trong nửa đầu năm 2021, Tập đoàn đã ủng hộ các Bộ, ngành địa phương trên 100 tỷ đồng trong việc phòng chống dịch Covid-19.

18

III.

GIẢI PHÁP ĐẠO ĐỨC KINH DOANH VÀ TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI

1. Giải pháp về đạo đức kinh doanh Qua những số liệu thu thập được về trạng đạo đức kinh doanh ở các doanh nghiệp Việt Nam, chúng ta có thể thấy mặc dù có một số tín hiệu khả quan, nhưng hiểu biết về đạo đức kinh doanh của cả giới trí thức và giới doanh nghiệp ở Việt Nam đều có những thiếu sót nghiêm trọng. Những thiếu sót này không những đã gây tác hại cho người tiêu dùng, cho các nhà kinh doanh, cho xã hội mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh của doanh nghiệp, làm doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ và lâu dài sẽ ảnh hưởng đến hình ảnh quốc gia trên thị trường quốc tế. Để giải quyết vấn đề này, chúng em xin mạnh dạn đưa ra một số đề xuất sau: Trước hết, cần nghiên cứu để bổ sung, hoàn thiện khung luật pháp Việt nam nhằm tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho đạo đức kinh doanh Đây là biện pháp tiên quyết, vì luật pháp chính là khung dễ thấy nhất cho đạo đức kinh doanh. Cần hoàn thiện các Bộ Luật có liên quan như Luật Đầu tư, Luật Lao động, Luật Doanh nghiệp, Luật Bảo vệ Người tiêu dùng, Luật Môi trường… Một nguyên nhân quan trọng cho tình trạng yếu kém của đạo đức kinh doanh ở Việt Nam hiện nay xuất phát từ sự thiếu hoàn thiện trong pháp luật Việt Nam, từ đó tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam dễ dàng lách luật. Nếu luật pháp quy định chặt chẽ và hợp lý hơn sẽ tránh được tình trạng doanh nghiệp dựa vào sự sơ hở của luật pháp mà trốn tránh nghĩa vụ đạo đức của mình. Xây dựng quy tắc đạo đức Quy tắc đạo đức là một hình thức tự điều chỉnh và nó thể hiện cam kết của một doanh nghiệp đối với các bên liên quan, đặc biệt là khách hàng. Mối quan tâm về đạo đức phải đi kèm với hoạt động kinh doanh hàng ngày, làm cho đạo đức trở thành bình thường và một phần thường xuyên của hoạt động kinh doanh. Các doanh nghiệp Việt Nam cần xem xét đưa đạo đức vào việc hoạch định chính sách ở tất cả các cấp của tổ chức, ra quyết định và thực hành công việc của tất cả nhân viên. Đồng thời, trong bất kỳ tình huống nào, những người đứng đầu đều phải tham gia ở mức độ cao nhất chứ không chỉ giao trách nhiệm cho cán bộ cấp dưới. Việc tham gia thể hiện trong các chương trình, kế hoạch, thuyết phục nhân viên đồng lòng tham gia, trực tiếp quản lý kết quả thực hiện, đảm bảo mọi cá nhân, bao gồm chính lãnh đạo, có trách nhiệm giải trình. Cần nâng cao nhận thức về đạo đức kinh doanh ở Việt Nam 19

Cần lưu ý là không chỉ các nhà kinh doanh, các nhà nghiên cứu mới cần nắm được kiến thức về đạo đức kinh doanh mà cả xã hội cần ý thức điều này. Vì vậy, trước hết các phương tiện thông tin đại chúng nên tiến hành phổ cập các kiến thức về đạo đức kinh doanh nhằm định hướng hành vi của người dân, để người dân có thể nắm được nhằm tự bảo vệ quyền lợi cho mình và giám sát hoạt động của doanh nghiệp. Tiếp theo, các cơ quan Nhà nước chịu trách nhiệm quản lý, hướng dẫn doanh nghiệp như Bộ Công thương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt nam, Sở Kế hoạch - Đầu tư ở các tỉnh, Thành phố cần quan tâm phổ biến những kiến thức chung nhất về đạo đức kinh doanh. Việc này có thể tiến hành bằng nhiều cách như tổ chức các lớp học cho doanh nghiệp về đạo đức kinh doanh, chọn lựa dịch và xuất bản một số sách có uy tín của nước ngoài về đề tài này… Cần có những biện pháp khuyến khích doanh nghiệp nâng cao đạo đức kinh doanh của mình Chúng ta cần hiểu rằng, không có một ranh giới nào cho đạo đức, mà đạo đức chính là một phạm trù mà con người cần vươn lên để đạt được nó. Để kiểm soát được đạo đức là rất khó vì nó vượt xa việc tuân thủ pháp luật. Đối với đạo đức kinh doanh, vấn đề này còn phức tạp hơn nhiều vì việc tuân thủ đạo đức trong ngắn hạn thường không đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp, trong khi lợi nhuận mới là mục đích chính của doanh nghiệp. Vì vậy, các cơ quan hữu quan cần có những biện pháp để khuyến khích doanh nghiệp có thành tích trong đạo đức kinh doanh như trong các giải Sao Vàng Đất Việt, Bông Hồng Vàng… có thể đưa việc có thành tích trong đạo đức kinh doanh là một tiêu chuẩn để xét. Các cơ quan thông tin đại chúng có thể đăng bài tôn vinh những doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn này… Có các hình phạt nghiêm khắc với các doanh nghiệp vi phạm đạo đức kinh doanh Các cơ quan quản lý cũng cần có biện pháp phạt những doanh nghiệp vi phạm đạo đức kinh doanh với mức phạt tương xứng. Không thể tiếp tục tình trạng doanh nghiệp buộc người lao động làm thêm giờ 16 - 20h/ngày hàng tuần liền đến mức lao động ngất xỉu mà chỉ bị phạt vài triệu VND; Các doanh nghiệp vi phạm quy định bảo vệ môi trường như xả hóa chất ra song làm cá chết hàng loạt, người dân không có nước sinh hoạt, etc. mà lại được cho phép tiếp tục hoạt động trong khi tìm biện pháp xử lý…. 2. Giải pháp về trách nhiệm xã hội Về phía doanh nghiệp 20

Những nhà lãnh đạo của doanh nghiệp cần nhận thức rõ trách nhiệm của doanh nghiệp không chỉ dừng lại ở việc tạo ra lợi nhuận, mà còn là trách nhiệm với các đối tượng liên quan khác và phải hiện thực nó bằng những việc làm cụ thể. -

Đối với người lao động: Công ty cần có chế độ lương bổng, phúc lợi thỏa đáng, đáp ứng nhu cầu của cuộc sống và tạo động lực để người lao động hứng thú với công việc. Xây dựng môi trường làm việc an toàn, vệ sinh; Giờ làm việc và nghỉ ngơi đảm bảo đúng quy định; Đóng bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế đầy đủ. Khi người lao động được đáp ứng về lương bổng, môi trường làm việc thì họ sẽ cống hiến hết mình cho doanh nghiệp.

-

Đối với cổ đông: Tất cả các hoạt động của doanh nghiệp cần phải được triển khai một cách minh bạch và công khai, với sự cung cấp thông tin tương xứng cho cổ đông và các bên liên quan. Ngoài ra, công ty cần tạo cơ hội cho cổ đông có quyền như nhau trong việc giám sát hoạt động công ty, đưa ra các đề xuất cũng như góp ý để công ty ngày càng hoàn thiện. Đối với người tiêu dùng: Người tiêu dùng hiện nay đang bị nhiều doanh nghiệp xâm hại các quyền lợi tuy nhiên họ khá dễ tính và thường chấp nhận sự thiệt thòi về mình, chưa lên tiếng để chống lại doanh nghiệp. Những doanh nghiệp nào dành cho người tiêu dùng sự quan tâm, chăm sóc chu đáo bên cạnh những sản phẩm đầu ra có chất lượng cao thì sẽ có được sự ủng hộ và ưa chuộng từ những đối tượng quan trọng này. Đối với môi trường: Doanh nghiệp cần đẩy mạnh việc tiết kiệm nguồn nhiên liệu, nguyên liệu và hạn chế phát sinh chất thải, giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Ứng dụng các giải pháp kỹ thuật nhằm xây dựng các mô hình thân thiện môi trường trong phát triển kinh doanh.

-

-

Về phía nhà nước -

Nhà nước cần ban hành các các cơ chế, chính sách hỗ trợ để các doanh nghiệp có thể thực hiện được trách nhiệm xã hội của mình. Trong quá trình thực hiện trách nhiệm xã hội và các bộ Quy tắc ứng xử, các doanh nghiệp cần phải có chi phí, thậm chí chi phí đầu tư khá lớn, ví dụ đầu tư để cải thiện các điều kiện vệ sinh và môi trường lao động. Những khoản chi phí này, nhiều khi doanh nghiệp không chịu nổi, vì thế với một chính sách ưu tiên, ưu đãi, Nhà nước có thể cho vay từ quỹ hỗ trợ phát triển, quỹ xúc tiến thương mại,…

-

Đẩy mạnh vai trò của các hiệp hội nghề như Hội Công thương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, các Bộ, ngành trong việc hình thành các kênh thông tin về trách nhiệm xã hội cho các doanh nghiệp, nhất là cung cấp các thông tin cập nhật về các Bộ quy tắc ứng xử; tư vấn cho các doanh nghiệp trong quá trình thực hiện trách nhiệm xã hội và các Bộ Quy tắc ứng xử,… Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) được thể hiện rõ nét qua việc bảo vệ môi trường. 21

-

Có chính sách khuyến khích, hỗ trợ thực thi CSR trong các doanh nghiệp. Mục tiêu của các doanh nghiệp trong quá trình sản xuất, kinh doanh là tối đa hoá doanh thu, lợi nhuận, trong khi đó, việc tuân thủ đạo đức kinh doanh nói chung và CSR nói riêng cần có thời gian dài mới có thể phát huy đem lại lợi ích cho doanh nghiệp.

3. Đánh giá chung về tình hình thực hiện đạo đức và trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp khảo sát. Đề ra một số giải pháp cho từng doanh nghiệp TẬP ĐOÀN ĐIỆN LỰC VIỆT NAM ● Những kết quả đạt được: - EVN đã thực hiện tốt trách nhiệm với doanh nghiệp (sản xuất kinh doanh có lãi), thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với Nhà nước. Chất lượng dịch vụ không ngừng được cải thiện, độ tin cậy cung cấp điện tăng, tần suất mất điện giảm, mức độ hài lòng của khách hàng ngày càng tăng. - EVN thực hiện nghiêm túc những quy định pháp luật về chính sách lương, thưởng, chính sách bảo hiểm cho người lao động. Vấn đề an toàn và bảo hộ lao động cũng được thực hiện tốt. Đồng thời, luôn đảm bảo môi trường làm việc cũng như chế độ tốt nhất cho người lao động. - EVN đã quan tâm thực hiện trách nhiệm với cộng đồng và trách nhiệm môi trường: Tham gia đóng góp ủng hộ đồng bào bị lũ lụt, hỗ trợ người nghèo, gia đình chính sách, xây trường học và chủ động thực hiện các quy định về môi trường... ● Một số tồn tại: - EVN mới chủ yếu quan tâm thực hiện trách nhiệm về kinh tế và trách nhiệm về pháp lý, còn trách nhiệm đạo đức và trách nhiệm nhân văn, từ thiện kết quả thực hiện chưa tương xứng với vai trò và năng lực của EVN. Đây cũng là hai khía cạnh mà cộng đồng quan tâm, do vậy, EVN cần cố gắng thực hiện đạo đức cũng như trách nhiệm xã hội tốt hơn nữa trong thời gian tới. - Một bộ phận lao động vẫn phải làm thêm giờ, ảnh hưởng tới sức khỏe, tâm sinh lý của người lao động làm ảnh hưởng đến năng suất lao động. ● Đề xuất một số giải pháp: - Nâng cao nhận thức về đạo đức và trách nhiệm xã hội trong Tập đoàn, mà trước hết phải bắt đầu từ người đứng đầu, bởi tầm nhìn và quyết định của họ có ảnh hưởng rất lớn, thậm chí tuyệt đối tới chiến lược sản xuất kinh doanh của EVN. - EVN cần vạch ra từng bước thực hiện những nội dung trách nhiệm xã hội không chỉ phù hợp với các tiêu chí: Kinh tế, pháp luật, đạo đức, nhân văn mà còn hài hòa với lợi ích của các chủ thể có liên quan, góp phần vào sự phát triển của nền kinh tế và quá trình hội nhập trong giai đoạn hiện nay của nước ta… 22

TẬP ĐOÀN FPT Đánh giá về văn hóa doanh nghiệp của FPT: có thể nói về cơ bản, FPT theo đuổi mô hình văn hóa sáng tạo. Ở đó các thành viên FPT được trao cơ hội để thúc đẩy sự nỗ lực, tính sáng tạo và cơ hội phát triển nghề nghiệp. Trong một môi trường làm việc năng động, chuyên nghiệp, con người FPT được tạo cảm hứng trong công việc và cho ra đời những ý tưởng sáng tạo. Văn hóa doanh nghiệp chính là sức mạnh vô hình đưa thành viên FPT hiểu nhau hơn, gắn kết lại với nhau hơn qua đó đóng góp vào sự phát triển bền vững của Tập đoàn. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm nổi trội kể trên, văn hóa FPT cũng tồn tại một số nhược điểm. Chúng ta đều biết rằng trong một tổ chức mà ở đó con người được thỏa sức sáng tạo thì việc kiểm soát hành vi của các thành viên lại là một điều tương đối khó khăn. Chúng ta đều biết đến Sự kiện Arena” diễn ra trong Lễ hội ngày 13/9/2008 của FPT để kỷ niệm 20 năm ngày thành lập Công ty. Đây là một minh chứng hết sức rõ ràng cho sự tự do, sáng tạo quá trớn vượt qua khỏi các chuẩn mực đạo đức, trái với thuần phong mỹ tục của người Việt Nam mà các thành viên của FPT đã thực hiện. Một vấn đề nữa mà văn hóa FPT gặp phải đó là “sự dân chủ quá trớn” trong FPT đôi khi bị đi quá giới hạn. Điều thể hiện trong sự thiếu tôn trọng giữa cấp dưới với cấp trên, sự thiếu tôn trọng của nhân viên FPT với khách hàng. Đề xuất một số giải pháp: - Xây dựng văn hóa doanh nghiệp phải gắn với nền văn hóa truyền thống của dân tộc tránh đi ngược với xu hướng chung của xã hội - Học hỏi có chọn lọc những giá trị văn hóa tốt đẹp từ các tổ chức khác. - Tăng cường tính kỷ luật kỷ cương trong tổ chức việc. - Xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp theo hướng tăng cường khả năng thích ứng. - Chia sẻ rộng rãi với các thành viên về tầm nhìn triết lý kinh doanh các giá trị cốt lõi của tổ chức nhằm xây dựng nâng cao nhận thức của họ. CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN HÒA PHÁT Đề xuất một số giải pháp: -

Duy trì phát huy và đầu tư công nghệ hiện đại, xử lý chất thải tốt để hạn chế tối đa ô nhiễm môi trường.

-

Duy trì và phát huy những đạo đức kinh doanh mà Hòa Phát đã nêu ra:chất lượng sản phẩm tốt, tư vấn khách hàng tận tâm, đặt chữ tín lên hàng đầu… để Hòa Phát ngày một phát triển và vươn tầm xa hơn.

23

-

Với sức cầu nhân lực lớn Hòa Phát cần đảm bảo đầy đủ nguồn nhân lực, tránh trường hợp thiếu hụt buộc nhân viên phải tăng ca hoặc làm quá thời gian quy định

24