159 82 55MB
Latin Pages 646 Year 1883
MEDIAE ET INFIM^E
TOMUS III.
LATINITATIS
SIGLM BENEDICTINOBUM '
Praeponitur vocabulis de novo additis. Praeponitur explicationibus quibus aut apertius Cangii sententia explanatur, aut emendaturj>pinio[ ] Iricluduntur quae in ipsum textum Cangii inserta sunt. SIGLJE EDITIONIS DIDOTIAN-SI :
* [*] ** [**]
Additamenta CABPENTERII separatim posita. Additamenta CAEPENTERII Cangiano textui inserta. Voces novae quse in hac editione accesserunt. Additamenta Editoris suis locis inserta. lis quae sunt Adelungii subjectum ADEL. SIGL^E NOSTR^E EDITIONIS :
jfc Additamenta Editoris suis locis inserta. lis quae sunt Diefenbachi subjectum DIEF.
GLOSSARIUM AUCTUM
A M O N A C H I S O R D I N I S S. B E N E D I C T I CUM SUPPLEMENTIS INTEGRIS
ADELUNGII, ALIORUM, SUISQUE DIGESSIT
G. A. L. H E N S C H E L SEQUUNTUR
GLOSSARIUM GALLICUM, TABULA, INDICES AUCTORUM ET RERUM, DISSERTATIONES EDITIO NOVA aucta pluribus verUs aliorum scriptorum A
Leopold. FAVRE Membre de k Soci&6 de 1'Histoire de France et correspondant de la Soci^t^ des Antiquaires de France.
TOMUS TERTIUS
NIORT L. F A V R E ,
IMPRIMEUR-fiDITEUR 1884
TOUS DROITS R6SERV6S
217217
GLOSSARIUM AD SCRIPTORES
MEDIAE ET HVFIJ/LE LATMTATIS
D
DAB
DAG
D. LITERA numeralis quae 500.denotat. Unde versus:
pareo, Adsideo. Eariores sunt alias commutationes apud Latinos. ^ D. inversum sic a. pro Depositus legitur apud Mabillonium in Supplem. Diplomaticse pag. 113. ubi refert hanc inscriptionem in Romano ccemeterio ante quatuor annos, dum scribebat, repertam. ANIME INNOCENTI GAUDENTIAE QUE VIXIT AN. v. M. vii. D. xxi. IN PAGE MERCURIUS PATER FILIAE a vi. ID.
ann. 1372. ex Tabul ejusdem monast. : Attendens prseposituram meam de Anthogniaco esse ac fuisse de mensa seu sella mea, eamque Dabilem ad firmam majorem vel minorem, secundum temporum varietatem, non tantum religiosis, sed etiam secularibus personis, etc. s|c DABIN. [Oraculum. DIEF.] T DAGA. Vide Dagger. * DACERIA, JSdes, in quibus dacise seu tributa et vectigalia pro mercibus et mercium transvectione inferuntur, idem quod Doana. Stat. Genuens. lib. 4. cap. 16. pag. 121: A quibus Duganis seu Daceriis portare debeant fidem authenticam de rebus exonerates, cum declaratione cui spectent. Vide Data 1. ^ DACHBRAND. Leges et Consuet. Furnenses in Archive S. Audomari: Dominus Comes retinet sibi ad justificandum per curiam suam... combustionem de die factam, id est, Dachbrand. BelgiS Dach, Dies, et Brandt, Gombustio. Vide Daghbrant. DACIA, DAGIO, DACITUM. Vide Data. DAGRA. vel DACRUM, consistit ex 10. coriis; decem vero Dacra, vel Dacrse, conficiunt unum lastum coriorum. Ita Dacrum chirothecarum consistit ex 10. paribus chirothecarum : Dacrum vero ferrorum equorum, ex 20. ferris. Hsec Fleta lib. 2. cap. 12. § 3. Statuta Gildse
Littera D. velut A quingentos significabit.
Seu, ut legit Ugutio: Alpha D. compar duo sic tria nomina prodat. al, portal.
Eidem literae si recta linea superaddatur, quingenta millia signiflcat. D. In superscriptione cantilensef ut deprimatur, demonstrat. Notkerus Balbulus Opuscule, Quid singulse literse in superscriptione significent cantilense. Vide A. 1 D. nonnunquam pro B. scriptum.Sic a Graeco Ac? factum est Latinum Bis, et a yoce Duellum vocem Bellum ortam arbitrantur. Mutatur in T. non semel, ut Set pro Sed, aut vicissim, quod Arragonensibus praesertim familiare est, ut Dada et Data. D. etiam non raro transit in Z. ut Zabulus pro Diabolus apud Oyprianum, Zarrhytus pro Diarrhytus in Itinerario Antonini. Apud veteres proclivis est in nominibus propriis mutatio litteras D in Th, maxime apud Germanos, et littere G in D, ut observat Mabill. num.5. Prsefat. ia'part. 2. saec. 4. SS. Benedict, pag. xi. In compositis mutatur in N. P. et S. ut Annitor, Appareo, Assideo, pro Adnitor, AdIll
NOVEMBRIS, URSO ET POLEMIC COSS.
Quales litterse inversce nonnumquam in Romanis inscriptionibus occurrunt ut apud Fabrettum pag. 566. Inscript. cap. VIII.
DA, pro De, praepositione, occurrit non semel in Ohartis Longobardicis in Bullario Casinensi torn. 2. pag. 14. 54. 67. Gtc
1. % DABER. [Tensor, rasor. DIEF.] 2. 4^ DABER. [Gemma in medio oraculi et interp. loque-la, ns, ira, adulatio. T)TT^P 1 ^ DABILIS, pro Dandus, in Concilio Pisano apud Acherium Spicil. torn. 6. pag. 271: Nunquid non sunt Dabiles alias vise rationabiles pro habendo unionem Ecclesise sanctse ? * Charta Richardi abb. S. Germ. Prat.
D.EM Berwicensis cap. 43 : In dimidio quart erio pellium, et dimidio Dacrae coriorum, et duobus petris lanas. Teloneum urbis S. Audomari, in Tabular. S. Bertini: De Dacra pellium hurorum 2. den de Dacra de pellibus salsis, etc. JQha.rtularium SS. Trinit. Cadom. fol? 47, .verso : Joduinus pro una virga ~s.~vi.°d£n. et ferramenta IV. carruchis... el nman'dare penturas hostiarum, et gtiq, *et Tiaspas, et unam Dacram de ferri^,} % ° ** DAGORA. Chart. 'Margar. Comit. Flandr. ann. 1252,' ap°.c Lappenb. Init. Hanseat. Feeder. &EEg.56 : Dacora cutium unum denariunt'/^^uicquid est plus vel minus Dacorajififselibet cutis debet obolum. ** DigoRA,°BECARA. Alia Chart, ejusd. ann. 1262?,ib. pag. 81: De Dicora coriorum 2«denl°de dimidia 1. den. sed si minus £t^quam dimidia Decara, etc. $ J&0't>ertinere videtur vox Dagone ex LfJ^emiss. ann. 1373. in Reg. 105. Char, Joph. "reg. ch. 184: Guillaume Chaudes°fl$eboursier.... esloit alez guerre environ tyeux cens pesant de Dagones de pore pour wiettre en euvre. * DACRYANDS, Epithetunr est, quod idem sonat atque Lacrymans, flens, a Gr. Saxp^w, lacrymor, fleo; non vero nomen proprium, ut quidam putafunt; sic Ludov. Blesius scriptor asceticus Dacryanus appellatur. Consule Cave Script. Eccles. saec. 8. pag. 424. edit. Genev. ann. 1705. * DACTILICI, Haeretici, de quibus Florus in Opusc. adv. Amalar. apud Marten, torn. 9. Ampl. Collect, col. 648: Oro, quid commeruerunt Euchitas, Grseco vocabulo ab orando nuncupati ? quid Dactilici a digito?.... Bono, est oratio, et tamen primi ob nimium orationis excessum repulsi: bonum est et silentium, sed ob nimiam silendi superstitionem , ita ut digitum labiis opponerent, secundi abjecti sunt. 1 DACUSATA, Ornata. Papias, a Dacusa civitate de qua idem Scriptor, in Bituric. MS. habet Hornata. [«* Vide Decussare.] 1 DADA, pro Data ssepius apud Arragonenses. DADEA. Charta ann. 1220. apud Georgium Pilonum in Hist. Bellunensi pag. 110. v°: Et juraverunt sequi Potestatem vel Consules secundum quod alii cives civitatis Tarvisii facient: et quod facient colt am, (collectam) milites, et Dadeam, quandocunque facient, et eodem modo. [Est pro Datea, quod idem est ac Dacia, Tributum, pensitatio. Vide Data.] * Charta ann. 1190. apud Murator. torn. 4. Antiq. Ital.-med. aevi col. 191: Quod spiritualis persona episcopi, et spirituales personae canonicorum Cenetensium non teneantur'facere aliquam collectam, seu Da'deam, seu et expeditionem vel publicum communi Tarvisii. DAOSISA. Indiculus superstitionum et paganiarum, ex Concilio Liptinensi ann. 743 : De sacrilegio ad sepulcra mortuorum. De sacrilegio super defunctos, id est, Dadsisas. Quo vocabulo, ni fallor, intelliguntur dapes, seu convivia quse fiebant super sepulcris mortuorum. Vide Convivium. [** Naenias interpretatur Grimmius Mythol. Germ. pag. 628.] DADUS. Vide Decius. DAE, Strise. Ita Papias MS. Editus vero, Dahae, Scotise. An pro De& ? [** Papias in cod. 7609: Dahe, soctie gni. Glossar. in Cod. reg. 7644: Dahe, Scithie gens" DA !ON, D^IMONIUM, quid apud Grsecos significant, non disquiro : id cons-
tat apud Christianos, hac voce semper intellectos spiritus immundos et malignos, hominumque inimicos, vexatores et seductores, et quicquid occursaculorum et terriculamentorum, sive noctu, sive interdiu, nobis adversatur, obsistit, et perturbationi est. In qua significatione accipitur ab Apuleio lib. de Virtutibus herbarum cap. 10. ubi de Artemisia: Fugat et Dssmonia in domo posita, etc. Et cap. 19. § 6 : Si infans contristatus fuerit, herba aristolochia suffumigabis infantem, hilarem facit et convalescit infans, fugato Dsemonio. p* Conf. Aat(ji.ovtapla in Glossar. med. Grsec.l * Hinc nostri Demonie vocabant quidquid alicui adversum est. Le Roman de Robert le Diable MS.:
in Lege Longob. lib. 1. tit. 19. | 15. lib. 2. tit. 1. | 3. [**Rothar. 328. 180.] Aaiixovapioc, apud Nicetam in Isaacio Angelo : C O ^tov Scdfxova d ^votxov TOV Sta6oXov e^wv, apud Chrysostom. KaTexitisvos.uub 8ai(ji.ovoc, apud Strabon. Aat(Apvoqp6py]To; 6 Sair (xoviioSr)?, apud Epiphanium, etc. D^EMONIACI dicti prasterea Epileptici. Gariopontus lib. 1. cap. 6: Epilepsiss genera, duo sunt, unum est, in quo subito cadunt nescientes, et contractionem manuum pedumque patiuntur, et cervicis tremorem. Aliud, in quo spumant et stertunt, nee contrahuntur membra, cum ceciderint quos vulgus Dasmomacos didt. Et cap. 7. de iisdem Epilepticis: Qui cum tremore totius corporis tenentur, a Daemonibus teneri dicuntur. [™ Vide Forcellinum.] Or oyez moult grant Demonie D^EMONIAGI ADVEXATICII, apud AmuQue li senescaus respondra lonem Lugd. in Epist. ad Theodboldum. De chou quo il le semondra. i. a dsemone vexati: qui ^ly-a^o^vQi. Neque aliter accipi videtur dicuntur, Areptitii qui malo spiritu agjiDAEMON MERIDIANUS, apud Gregorium tantur, vexantur, Tribulantes, in EpisTuron. lib. 4. de Miracul. S. Martini tola Nicetii Episc. Trevirensis ad Chlocap. 36: Cum de cultura rediret, subito doswindan. Qui Dsemonio infestantur, inter manus delapsa comilantium terras in Concil. Arausicano I. cap. 14. et Arecorruit, ligataque lingua, nullum verbum latensi II. cap. 39; Concilium Ancyraex ore potens proferre, obmutuit. Interea nun\ cap. 16: Tou? aXoyevKTa^svov? xat accedentibus accolis, ac dicentibus earn Xeupou; o'vTac, VITOI XsirptiffavTa?, TOUTOU'I; Meridiani -Daemonis incursum pati, liga- TtpoffE-ra^ev •/) ayta aiivoSo; el? TOU? ^ec[i.aSomina herbarum, atque incantationum U.EVOUC s^E(r9at. Ubi Isidorus Mercator : verba proferebant, etc. Mox addit, adhi- Placuit inter eos orare qui tempestate b'ito oleo de sepulcro S. Martini, ser- jactantur, qui a nobis Energumeni apmo'ne reddito, nequitiss dolo perempto, pellantur. Quo loco Cellotius lib. 6. Hieconvaluisse. Vita S. Rusticulse Abbatissse rarch. cap. 19. § 1. Xs^a^o^vou? censet Arelat. cap. 27: Una de Sororibus, cum esse poenitentes, qui extra Ecclesiam graviter ab infestatione Meridiani Dszmo- stabant pluvise et hiemi obnoxii, in quos nis nimiam fatigationem sustineret, et tempestates et aeris injuriae omnes decorpore tremebunda nullatenus se engere pluunt. Cujusmodierant ot wpoirxXacovTE?, posset, etc, Miracula S. Jovini Abb. : qui £|w 1%TC^XYJCTOO euxTYjptou stabant, Erant duo pueri in via publica circa cum axpo&VTEc et {iiromirTOVTE? EvSott TYJ; meridiem foris stantes, qui valido impulsi •jruXYic, Iv TW vapOyjxi consisterent, ut est turbine graviter infirmati, quasi insanire apud Gregorium Thaumaturgum Can 11., c&perunt, et parentum suorum neminem \ D^EMONIATUS, Eadem notione. Mirarecognoscere valuerunt,... qui meritis SS. cula B. Simonis Erem. April, torn. 2. Martini atque Jovini a Dasmonio Meri- pag. 826: Erat a dsemone vexata, et diano sunt liberati. Ex praedictis eruit opera faciebat, ut faciunt Daemoniatae. yir apprime doctus Joan. Mabillonius, ®NostrisDemoniacle, Insanus, demens.. incursum dsemonii meridiani, esse subi- Lit. remiss, ann. 1384. in Reg. 125. Char- , tam quamdam et apertam morbi violenti toph. reg. ch. 120 : Pierre Nagot a este le incursionem, qua quis sensuum men- plus du temps, et par especial en temps tisve facultate privatur, sic dictum, d'este, fol et Demoniacle, et s'est plusieurs quod a daemone imprimi crederetur, foys voulu noyer:... et pour cause de ses turn quod summo die proveniret. Pro folies.... il fu prins... et porte en une quovis diaboli impulsu ac suasu videtur abbaye nommee S. Sever,... en laquelle sumere Gregorius in Vita S. Basilii Ju- abbaye Von maine les Demoniacles. nioris num. 15: XXeua^pvos uub TOO •* D^MONIALITAS, Deablerie, in GlosllaTca-utoVToe auiroy (i.e(7Y)[i.6ptvoO 6at(j.ovo?. sar. Gal. Lat. ex Cod. reg. 7684Pachymereslib.il. cap. 8. de quodam | DJEMONICOLA, Cultor dsemonum. agyrta. qui desperatione adactus, laqueo D&monicola civitas, apud S. Augustinum se suspenderat: Ka\ (i.8 DENUDATIO, Priyatio. Brachylog. B. Petri, non esses Deobligatus, quia redlib 4. tit. 8. | 6: Non liceat prsesidi ante ditio voti est de jure divino. Denticium. * DEOCCUPARE, Rem occupatam di* DENTER, f. pro Linter. Glossar. Lat. clericum punire, quam a proprio episcopo Gall, ex Cod. reg. 7692: Denter, petite clericatus honore fuerit denudatus ; quod mittere. Lit. Caroli IV. imper. ann. si episcopus viderit acta sibi non juste 1355. torn. 2. Hist. Trevir. Joan. Nic. ab nef ague. ] DENTERSIS, Epistola Johanni Pres- constitisse, liceat ei differre gradus Denu- Hontheim pag. 196. col. 2 : Barnabas restituit et Deoccupavit Seralium Mantuabytero seu Regi Aoissinqrum perperam dationem sub leqitima cautela, etc. « DENUMERA'MENTUM, ut supra De- num, quod Rosengarte dicitur. adscripta in MS. Corbeiensi: Singulis DEODA, id est divina. Papias. annis visitamus corpus S. Danielis Pro- nombramentum, Professio feudalis, qua DEODANDA, appellantur bruta omnia phetx in Babilone deserta, et omnes ar- scilicet quis feudalium praediorum cum mati suntprope (propter) Tiros et serpen- suis limitibus ac terminis, atque adeo et inanimata, quorum impetu vita hqminis tollitur: verbi gratia equus calcijuribus ac oneribus descriptionem dotes qui vocantur Denterses. | DENTEX , Instrumentum anni 1350. apud de [* Gall, de dessous, vox Latinis non destrousses et excluses (rectius infra : ex- Lauriere torn. 2. Ordinat. pag. 479 : Quod ignota.] Passio SS. Perpetuae et Felici- cluses et Destournees) dedans le pre d'i- dicti Consules possint cognoscere de bantatis : Desub ipsa scala. Pactus Legis ceulx Crosmanas, pour oster I'eaue de nis sive Detis, si debeantur, aut committantur per aliquas personas, antequam Salicae tit. 9. § 2: Desub tecto. Lex Lon- leur pre. gob. lib. 2. tit. 41. | 2. [*> Liutpr. 26. 1 DESULTOR, ijeylirnios, [Ae-caga-tY)?. G1OSS. fiat executio pro Detis. [* Legendum De(4, 8.)] Desub quo, etc. § 12. Desub uno, etc. Lat. Gr. Sangerman. Sed haac ad medi83 cis pro Detis. Vide supra Dechi.] S. Gregpr. M. Jib. 8. Epist. 20 : Desub Grascitatis Glossarium potius quam ad T DETAILLDM, a Gallico Detail, Emtio decessoribus ejus. Desub isto coelo, in mediae Latinitatis ; vocem enim Desul- vel yenditio quae fit particulatim. SenConcilio Duziac. I. part. 1. cap. 6. et tor usurpavit Livius eodem intellectu, tentia pro foragio c»ntra Burgenses apud Hincmarum Rem. in Quatertio- scil. pro eo qui ex uno in alium equum Compendiensesin Tabulariq S.Cornelii: nib. Desub gamba, apud Vegetiura lib. transilit : quern etiam apcpiTnrov Graeci Religiosos jus habere percipiendi... de 3. Art. veterin. cap. 22. Occurrit in Re- dixere. qualibet pecia vihi magna et parva... ad * DESULTRIX VIRTUS, Instabilis et Detaillum seu brocam venditi duo sextagula S. Bened. cap. 58. apud Agrimensores, et alios. parum firma, apud Tertull. adv. Valen- ria vini... et pari modo de qualibet pecia DESUBITARE, vox formata ex Desubil'd, tin, lib. extremo. vendita in grosso unum sextarium vini. quae occurrit apud Diomedem lib. 1. ^ 1. DESUPER ESSE, Superesse, supe- Vide Rroca. Art. Grammat. Donatum, et alios pro rabundare. Habetur in Statutis Hum1 DETALH, Eadem notione. ConsueDe repente. Jul. Firmicus lib. 3. cap. 4 : berti Belli-joci, apud Acherium t. 9. tud. Brageriaci art. 74 : Item permissum Nihilominus etiam si artes fuerit largi- Spicil. p. 185. non est in villa Brageriaci et in barris tus, easdem crebra eversione Desubitat. * 2. DESUPER ESSE, Supereminere. ejusdem vendere pannos, neque sal a Leges Alvredi Regis West-Sax, cap. 26: Charta Reginald! comit. Bolon. ann. Detalh. Si cants hominem Desubitet, aut mordent 1208. in Chartul. Campan. fol. 195. r° : T DETALLIUM, occurrit supra in Betacilus, in prima cupa reddantur 6. sol. Si autetn ipsi duo (arbitri) non potuerint vragium. , etc. Sax. Edit.cap. 23. habet. gif b u n d concordare, dominus rex Francise. erit * Gall. Detail. Arest. parlam. Paris, man t o s l i t e . Id est, si canis hominem Desuper, et quod inde nobis dederit, ra- ann. 1372. torn. 5. Ordinat. reg. Franc, momorderit. At in Bromptoni Editione tum habebimus et inconcussum. A son pag. 499 : Boulengarii panem confieientes et versione, canis duplici modo homi- dessuSf Loco et tempore opportuno, in et vendentes ad Detaillium in villa nosnem lacessit, primp Desubitans, secundo Lit. remiss, ann. 1380. ex Reg. 117. tra Paris, etc. Unde Detaillier, qui singumordens tacitus. Hie vero Desubitare, est, Chartoph. reg. ch. 83 : Icellui Michelet latim vendit, in Lit. .ejusd. ann. ibid, cum canis latratu continue hominem dist de mauvais et felon courage que se il pag. 577. art. 5 : Aucun marchant regralaeessit, adeo ut nesciat, quo se vertat, trouvoit ledit Raudet a son Dessus, il le tier ou Detaillier, etc. Detailleur, ut vulgo demumque mprsibus lacerat. Manet tueroit. Vide supra in Desubter. effertur, infra drt. 9. Hinc etiam DetailDESUPERIUS, Inferius, Dessous. Gre- lerie dicitur vectigal, quod ex mercibus etiamnum vocis notio apud nostrates Picardos, quiFaire Soubiter, et Desoubi- gor. Turon. lib. 6. Hist. : In Gallicia ea ratione venditis percipitur, in Charter quelqu'un, usurpant, cum eum con- quoque novss res actse sunt, quss Desupe- tul. Latiniac. fol. 246. v°: La Detaillerie tinuis et repetitis contumeliis ad iram rius memorabuntur. Alias inferius. et le tonlieu des chausses, xiiij. livres. et furorem adigunt. Vide Subitare. DESURSUM, Ex alto, D'en haut. Pseudoj DETALLUM, in Statutis Massil. lib. [* De improvise occupare, Gall. Sur- Ovidius lib. 3. de Vetula : 3. cap. 13. | 1 : .ZVisi forsan eosdem canaprendre.] bacios venderet ad mtnutum vel Detallum. ... Sed liber spiritus ipsum * DESUBTER, DESUBTUS, ut supra DeEvolet ad Dominum, qui Desursum dedit ilium. 1 DETECTUS agitur modo, id est, prosub. Glossar. Gall. Lat. ex Cod. reg. batio fit tironum. Gl. Isid. Lege Delectus 7684 : Desubter., desubtus, de Dessoubz. DESUSCEPTUM, Cautio de suscepta agitur modo ; Probari enim veteribus Ten-ear. S. Maurit. in Foresio ann. pecunia, seu scriptum, quo accipiens proprie dicebantur tirones, qui in di1472: In et super quadam sua camera, rem debitam a se susceptam sibique a lectu legebantur milites. Vide Graevium. quam tenet in turri rotunda viridarii debitore traditam fatetur, quodque pe« 1. DETEGERE, Contegere, operire, Desubtus cameram Claudii de Chengiaco. nes dantem remanet pro securitate soUnde Mettre a son dessous, pro Aliquem lutionis. 'A7r6S£t|tc TWV xpe&v, Desuscepta, Gall. Couvrir. Joan, de Cardalhacoserm. in festo S. Nic. : Habent equi camizias opprimere, in Lit. remiss, ann. 1374. ex veteri Interpret! Novellas 72. 'AitoSe^n; Reg. 105. Chartoph. reg. ch. 470 : Les- aTro^TTTtx^, Scholiastae Harmenopuli lib. et coperturas scutorum incisionumque curiositate depictas : pauperes vix habent quelz eussent icellui Guillaume par telle 2. tit. 2. | 7. et JC. Graecis. Vox autem maniere accueilli et mis a son Dessous, formata a susceptonbus tributorum, de petascola, cum quibus sua Detegant pudique pour avoir secours ne sot trouver au- quibus est titulus 72. in Cod. lib'. 10. qui bunda. * 2. DETEGERE, Decernere, declarare. tre remede que de crier. A son dessoubz, ejusmodi Desuscepta seu apochas tradecum quis alteri prsevalet, in aliis Lit. bant tributaries pro fide susceptionis Charta Injoranni abb. Resbac. ann. ann. 1460. ex Reg. 189. ch. 485 : Icellui tributi ac vectigalis. Gregorius M. lib. 1318. in Reg. 58. Chartoph. reg. fol. 61. Pierrequin dist... que s'il pouvoit trouver 2. Ind. 11. Epist. 49 : Res autem qnse. v° : Verum quia dictus Johannes Brieren ou rencontrer ledit Colin a son Dessoubz, apud eum inventss sunt, in cimeliarchio per bigamiam vel alias in pristinam poqu 'il le rueroit jus -et affoleroit. Dessouz, Ecclesiss tuss servare omnibus modis stu- test recidere servitutem,... in illo eventu, Pars corporis inferior, tergum. Lit. re- debis ; de quibus etiam secundum rerum ubi recideret in pristinam servitutem per miss, ann. 1380. in Reg. 118. ch. 68 : inventarum paginam Desusceptum te fa- bigamiam vel alias, manumittimus et liIcellui Pierre lors non estant en bonne cere volumus, et in scrinium Ecclesiss fuse berum esse ab omni jugo et onere servitudisposition de raison... monstra audit transmitter•&. Sed et Clericis ejus, si ta- tis ex nunc Detegimus. Rochet son Dessouz tout nu, en lui disant men illic aliqui prsesentes sint, a pari j DETEMPERATUS, Qui amplius non que autrement ne seroit paiez. aliud facere Desusceptum te convenit, in est consueta temperie. Acta SS. Junii DESVENIRE, [Decedere, mori. Testa- quo tua fraternitas fateatur, qui Desus- torn. 5. pag. 496. de BB. Salome et Jumentum Ranimiri Regis Aragoniae aerae ceptum de eisdem rebus in scrinio nostro dith : Delicatissimi dudum corporis ejus Rymerum torn. 9. pag. 393. col. 1. Vide Disturbium. * Destorbier et empechement, in Lit. ann. 1359. torn. 3. Ordinat. reg. Franc. ig. 357. et alibi passim. Destorber et estourber, pro Detourner, empecher, troubler. Avertere, impedire, interturbare. Joinvil. in S. Ludov. edit. reg. pag. 62 : II li avoient Destourbe sa chace, et leur fist les testes coper. Et pag. 133 : Pour son doumage Destourber, etc. Le Eoman du Rou, ibid, in Glossar. :
S
DET serenissima complexione Detemperata, lepra respergitur.
articulo mox laudato, apud Thomam Madox Formul. Anglic, pag. 131. Ryme1 DETENTACIO, Tentacle, moiitio, rum torn. 4. pag. 468. col. 1. [** Vide vexatio. Gall. Entreprise. Litterse anni Haltaus. Glossar. German, col. 1841. voce 1268. torn. 2. Rer. Mogunt. pag. 480: Ce- Verderbung.] terum ne injuriosa et tarn enormis De| DETERIORATUM MOLENDINUM, tentacio prasdicti Reynoldi apud heredes Litteris Hugonis Abb. torn. 1. Collect. ejusdem, ipsis Decano et Capitulo in suis Ampliss. col. 1096. nemoribus, occasionem in posterum sus* 1. DETERMINARE, pro Disterminare, citet quasstionibus, volumus, ut contra distinguere. Comoedia sine nomine act. ipsos, si post monitionem tuam legitimam 2. sc. 5. ex Cod. reg. 8163 : Sindonico de vexacione qualibet Capituli non desis- vacat (Hermonides) operi, mira prastextunt, severitatem sententiarum, quas in tam gemmis auroque Determinat arte. praedictum Reynoldum tulimus, districtius * 2. DETERMINARE, Aliquem in album exequaris. doctorum vel magistrorum, qui studio* DETENTATIO, Addictio, traditio, rum terminus est, referre, adscribere ; Gall. Delivrance. Libert, civit. Caturc. qui recipiendi ritus una cum tliesi tune ann. 1344. in Reg. 68. Chartoph. reg. disputanda Determinatio appellatur, et ch. 312 : Item illi, qui res emunt ad in- Determinator, qui receptioni prsesidebat quantum vel subbastationem,... tenebun- et qui recipiebatur. Stat. colleg. Navar. tur incontinenti solvere quod promittunt, ann. 1315. in Lib. rub. Cam. Comput. antequam Detentationem habeant de re Paris, fol. 517. r°. Nullus habitum defeempta. rat, nisi tabaldum seu houssiam longam f DETENTARE, Detinere, reservare. de bruneta antequam Determinaverit, et Bartholomseus de Tolomseis in Vita B. illi qui Determinaverint, capam habeant Luchesii, April, torn. 3. pag. 604 : Pra- de perso. Stat. universit. Tolos. ann. ter hortolitium seu agellum prsedictum, 1366. ex Cod. reg. 4222. fol. 84. v»: Dequod ad subvtntionem pauperum magis terminationes vero magistroruni "fiant de quam ad sui sustentationem Detentabat, mane, et tune vacet tola facultas theolonihil aliud possidere cupiebat in terra. gise. Quibus resumptis et Determinationi1 OETENTATOR, eitiSeSeryiiivoc, OVOJAOKT- bus omnes theologi, tarn bacallarii quam 8st?, Siaxdhroxoe. Lexicon Martinii. Gloss. studentes, debeant interesse. Qusestiones Lat. Gr. Sangerman. : Detentator, Pos- vero et argumenta ad invicem magistri sessor, Retentator, SKXXOCTOXOS. Possessores Determinantes communicent, ut eas dixeet Detentatores, apud Rymerum torn. 1. rint et in forma. Stat. S. Flori Mss. fol. 48. v° : Decimus nonus (casus) est contra pag. 876. col. 1. 1 1. DETENTIO, Hospitalitas, ut conji- facientes commentum, scripturas seu licio, quam quis benigne ab alio excipitur bellos ex certa scientia et deliberate Deet detinetur. Passim occurrit in Necro- terminantes in scolis seu prssdicantes logiis MSS. Corbeiensibus et aliis socie- contra ea, qu& in constitutions continentatum instruments, in quibus promit- tur prxdicta. Stat. colleg. mag. Gervasii tunt sibi invicem Anniversarium, socie- cap. 10. ex Cod. reg. 4354. A. fol. 28. v»: tatewi precum, Detentionemf et sustenta- Volo quod artistae pro Determinationibus tionem ei qui ex Monasterio aliquando eorum, vel licentiis, vel principiis addufuerit non suo vitio egressus vel ejectus. cant ad domum turbam sociorum, etc. * 2. DETENTIO, Possessio, occupatio, Stat. universit. Andegav. ann. 1410. Gall. Petention. Stat. crimin. Saonae cap. torn. 9. Ordinat. reg. Franc, pag. 500. 43. pag. 99 : Et insuper illam personam, art. 15 : Quod rector tenebitur a majori quss dictam possessionem acceperit, con- parte nacionum incongregationegenerali demnare debeat in decimam partem vali- et in collegia Determinationem prasdictam menti rerum acceptarum ;... nisi esset semper concludere. Vita S. Yvon. torn. 4. persona ad quam successio defuncti spec- Mail pag. 586. col. 1 : Unde factum est, tet, vel nisi esset nurus vel uxor defuncti, ut in artium liberalium eruditione super aut pater uxoris aut nurus, qui remane- rnultos cosstaneos spatio breviore proficeret in Detentione pro juribus suis. Vide ret, et tandem in iisdem ex discipulo et Detentator. auditore magister et Determinator fieret. | DETERESCERE, Fieri deterius. Elec-Determiner, pro Terminare, vulgo Tertio S. Maioli in Abbatem Gluniac. Spi- miner, ftnir, in Lit. remiss, ann. 1414. ex cil. Acher. torn. 6. pag. 419 : Ego Hay- Reg. 168. Cbartoph. reg. ch. 20 : Desmardus, estate defatigatus, offlciis quoque queles navreures icellui Jehan Determina corporis imminutus S. Petri Clumac. assez tost apres vie par mart. Cosnobii Abba indignus... Clericum fraT DETERMINATOR, Lector academicus, trem ac filium Monachis Maiolum eligi- in Onomastico ad calcem tomi 4. SS. mus et Abbatem esse decernimus, ne m- Maii. Vide Determinare 2. solentia nostrse inftrmitatis Ordo DeteresDETESSERARE, Tesseris, seu ludo cat. Vide Deteriorare. amittere pecuniam, in Speculo Saxonico 1 DETERIARE, pro Deteriorare. Si pras- lib. 2. art. 60. et 72. dicta moneta Deteriaretur pondere sive T DETESTABILITAS FAGINORIS, Quod cursu, in Charta Massil. ann. 1229. iv. in facinore detestandum est et abomiIdus Jan. nandum, apud Rymerum torn. 2. % DETERI./E. [Porcae, id est macilentse. pag. 324. Festus. 1 DETESTAMENTUM. Vide DecostamenDETERIORARE, Deteriorem facere, tum. [Practicis nostrisDeteriorer.] S. Ambrqs. DETESTARE, pro Testari. Testamensuper Levit. ad Simplician. : Facile tum Riculfl Episc. Helen, ann. 915 : De corrumpitur et Deterioratur. Utuntur his itaque rebus et de aliis per testamenGregorius M. lib. 4. Epist. Lex 2. C. de tum, quod Detestatum habeo, dono prsePeric. et com. rei vendit. (4, 48.) Caesar. fatss Ecclesiae, etc. [Testam. Guillelmi Heisterb. lib. 4. cap. 59. [Henricus Co- Vicecomitis Agathensis, inter Anecd. mes Trecensis, apud Marten, torn. 1. Marten, torn. 1. col. 179: Hie est brevis Ampliss. Collect, col. 873. Consuetudi- testamenti quern Detestavi vel ordinavi.] * DETESTATIO, Testatio, declaratio. nes Brageriaci art. 67.] etc. 1 DETERIORATE, Gall. Deterioration, Stat. ann. 1476. inter Probat. torn. 3. Rei deductio in statum deteriorem. Oc- Hist. Nem. pag. 332. col. 2 : Et ad Decurrit in Consuetudinibus Brageriaci testationem criminis seu dampni sic infe-
DET rendi, credatur unicuique dicta animalia, sic dampnum inferentia, reperienti, cum unico teste. * DETHRONARE, De throno seu dignitate depellere, Gall. Detroner. Bonincpnt. in Hist. Sicul. ad ann. 1135. apud Lamium pag. 136 : Innoeentius postquam in Gallias adpulit, Claromonte synodum habuit, in qua Petrus Antipapa Dethronatus est. Vide Dethronizare. 1 DETHRONIZARE, De dignitate seu throno dejicere. Vita S. Maioli Abb. Cluniac. Maji torn. 7. pag. 689 : Perfunctus non longi tribunatus offtcio, preesto Dethronizatus assistit. « 1. DETINERE, Sarta tectatueri, Gall. Entretenir. Charta Gerardi praepos. S. Pet. Insul. ann. 1190. ex Chartul. sign. Decanus ch. 20 : Tectum et yitreas templi meum est Detinere, canonicorum est de novo reparare. 0 2. DETINERE, Tractare, Gall. Trailer, Epist. Soldani ad Pisan. apud Lam. inter notas ad Hist. Sicul. Bonincont. pag. 213 : Et ut sitis Detenti secundum quod scriptum est in cartulis vestris, quas a nobis habetis, ut per hoc provide sitis Detenti,... et ita semper eritis Detenti quantum vos eritis in amicitia nostri regni. * DETIRPARE, Exstirpare, Gall. Abolir. Stat. sabater. Carcass, ann. 1402. torn. 8. Ordinat. reg. Franc, pag. 558 : Ut legalitas in eodem ministerto in dicto burgo observetur et fraus Detirpetur ac in futurum evitetur. etc. 1 DETITULARE, Titulum delere. Vide in Titulare. | DETIUM. Vide Decium. DETIUS. Vide Decius. 1 DETORNARE, Tornare, Plinio. Vide alia notione in Torna. * DETORSDS, (Detortus. Cato apud Priscian. 9. p. 871. Putsch. Marrucini vocantur. de Marso Detorsum nomen.] T DEtORTDM, Transversum. Consuetud. Lemqvic. art. 72: Jlle qui faciet fieri parietem ilium, faciet fieri communiter in terra vicini et sua, et poni faciet tanturn Detorti in pariete ex una parte, quantum ex altera. Gallica versio fiabet, Autant de travers. * DETOURNARE, A recta via deflectere, Gall. Detourner. Arest. ann. 1846. 28. Mart, in vol. 3. arestor. parlam. Paris.: Cum scabini et habitantes banni archiepiscopi Rhemensis dicerent... se esse in possessions... veniendi, transeundi... ante portam de Vedula, necnon sedendi, requiescendi, Detournandi seu deviandi... super quadam tabula, sede seu stallo stante Rhemis, etc. Mesgetter nostri dixerunt, pro Detourner, a via declinare. Lit. remiss, ann. 1382. in Reg. 121. Chartoph. reg. ch. 20 : Comme I'exposant eust joue de son arbalestre, et parceque elle ne tint pas bien serre, ou que sa vire ne tenoit pas bien en coche, ou se Mesgetta pour le grand vent qu'il faisoit, etc. 1. DETRAGTARE, Equis in diversum actis reum discerpere : Tirer a quatre chevaux. Fleta lib. 1. cap. 37. § 2: Apostates, sacrilegi, et hujusmodi, Detractari debent et comburi. | 4. Si inde convincantur, Detractentur et suspendantur. 1 2. DETRACTARE, Vox Italica, nostris Detracter, Medire, Famae detrahere. Legitur in Actis S. Franciscae Rom. n. 70. torn. 2. Mart. pag. 167. * Alias Destraire et Detraire, Ital. Detrarre. Chron. S. Dion. lib. 1. cap. 12: II commencierent a Detraire ali et a ses fais, qui estoient digne de loenge. Lit. remiss, ann. 1395. in Reg. 147. Chartoph. reg. ch. 289 : Icellui barbier avoit Destrait el deshonore lui, sa femme et ses enfans.
DEV Paroles detrahens, quae famae detrahunt, 3. Ordinat. reg. Franc, pag. 680. art. 3 : retum Antiq. Navarrae pag. 300. Hist. in aliis Lit. ann. 1370. ex Reg. 102. eh. Se plus en prennent ou De'trtent les mar- Cortusiorum lib. 1. apud Murator. torn. 49: Pour aucunes paroles vituperables et chans ou les voituriers a delivrer lesdites 12. col. 795: Ipsi autem sentientes sagitDetrahens a I'onneur dudit Andrieu, etc. lettres tous coux, fres et interets, qui par tas, et jam vulnerati cadebant, et sic lan* 3. DETRACTARE SE dicuntur, qui ju- leur Detriement seroient faiz, etc. Vide ceas suas Devalare relaxabant. Vet. Rituale Ambian. art. de sepulturis ad anris exceptionibus renuntiant. Charta Tricare. DETRIMENTABILIS, B*a6ep6?, in Gloss. tiphonam Ease requies mea habet: Corann. 1336. inter Probat. domus de Chapus sit Devalatum in suo sepulcro. Vocis ban. pag. 67: Siiper prsemissis dicti ho- Gr. Lat. DETRIMENTARI, Detrimentum pati, in etymon Vallis. mines se Detractant omni exceptioni doli | DEVALLIS, Prona vallis, in Glossario Constit. Justin. Imp. de Adscriptit. et wali, fori et omni actioni... renuntianColonis : Et ex hoc Detrimental fundos Barthii ex Gauterio de Bellis Antioch. tes, etc. eo DEVANTAGIUM, i. e. Vurteil, in vet. If. DETRAGTATUS, male tractatus, hanc et eorum functiones recedentibus agricoGlossar. Lat. Germ, apud Haltaus. col. notionem praebet Festus vocabulo De- lis, etc. f DETRIMONIA, DETRIMONIUM, Detri- 1995. tractare, Italis, maltrattato, malconcio, DEVARICARE , Pfovehere , dissimilem Gall. En tres mauvais etat. Stat. Bonon. mentum. Charta Frederici II. Imper. ann. 1250-67. torn. II. pag. 421 : Statui- inter Probat. Histor. Tolos. pag. xxxm: reddere. Papias. * DEVASTARE, Suppeditare, Gall. Fourmus quod picture omnes Detraitate (lege Hujus Preecepti auctoritas nullam patiadetractate), que facte sunt et fuerunt in tur Detrimoniam. Mabill. in Annal. Be- nir. Comput. ann. 1380. inter Probat. palatio comunis, etc. [FR.] ned. torn. 3. pag. 693, col. 1. legit Detri- torn. 3. Hist. Nem. pag. 26. col. 2 : Solvi Poncio Jordani pro media libra candelamonium. | 1. DETRACTUS, Excoriatus, Cui vivo * DETRITARE , Triturare, molere. rum, quas Devastavit de mane, quando capitis cutis abstracta est. Gasp. Barthii Gloss, ex Gauterio de Bellis Antioche- Charta ann. 1379. ex Cam. Comput. domini associaverunt dominum cardinaAquens.: Ibi tenentur facere Detritari eo- lem d Amies in suo recessu. nis. * DEVASTATOR, Concilium Pistis, « 2. DETRACTUS, Subsidium ultimum rum blada, cum habet ventum. Bursum : quod reipublicae datur a migrante ex Et homines ipsi possunt facere Detritari ann. 861. cap. 4. sub fine. Ecclesise inimicus et regni Dei Devastator, (p. 22. A.) sua blada ubi volunt. bonis quae secum aufert. Passim in Sta1 DEUBLIA, DUBLIA, Prsestatio oblia* DETRITIO, Detrimentum. Ohron. tut. German. Vide Mittermaier. PrinDitm. episc. Mersburg. torn. 10. Collect. rum seu tenuissimorum panum certis cip. Jur. German. | 111. 1 DETRADERE, pro Tradere. Conven- Histor. Franc, pag. 124: Aviculis insi- temporibus Dominis a subditis facienda, tus Melodunensis ann. 1548. apud Balu- diando sine Detritions frequentare occul- saepe in aliquantum pecuniae commutata, Gall. Droit d'oublie. Chartul. Priozium Miscell. torn. 7. pag. 114: Causa tiuspotuit. DETRIUMPHARE, 'ExOptajj-geuetv, in Gl. ratus S. Petri de Domina f. 60. v°. : eadem est et auctoritas Detradendarum Massus de Malbure xni. lib. de porco, devolutionum, cognitio guoque possesso- Gr. Lat. «• DETROUSSARE, a Gallico Detrousser, Deublius (Deublias ut infra) vi. denar. rum Sacerdotiorum. DETRAGIGO. Gloss. Arabico-Lat.: De- Spoliare. Lit. remiss, ann. 1353. in vol. et v. spallas et xi. denarios. Massus tertragigo, detraho. An detransigo? [Amal- 4. arestor. parlam. Paris.: Detroussaye- tiarius xi. lib. de porco, n. sol. de mulrant ac etiam abstulerant malam unius tone... et ix. denarios inter omnes spallas thea habet, Detrago.] * DETRAHINARE, DETRAINARE, Tra- dictorum commissariorum. Distroussave- et sex denarios Dubliis. Massus meitaehere, Ital. Trainare, Gall. Trainer. runt, ex iisdem Lit. in Leg. 82. Chartoph. rius VIII. lib. de porco et vi. den. Deublias et iv. spallas et xn. den. et n. sol. Chron. Estense ad ann. 1288. apud Mu- reg. ch. 113. DETRULLARE, Diffundere, de trulla de multone. Melius legeretur de obliis rator. torn. 15. Script. Ital. col. 340 : Marchio fecit eum Detrainari per totam seu vase effundere. Apitius lib. 4. de Re vel de oubliis seu de ubliis, propositione civitatem Ferrarise sine axsidibus ad caw- culin. cap. 2 : Ubi coctum fuerit, levabis ab ipsa voce separata. Vide Oblia post dam quatuor asellorum usque ad furcas, cum jure suo, et in patella alterius De- Oblata. | DEVECIUM, f. pro Deverium, ut infra. et ibi fuit suspensus. Et col. 365 : Fecerunt trullare convenit cum piperis granis inInstrum. Archivi Magni Prioratus S. Detrahinari per totam civitatem Ferrarise, Johannis Tolos.: Recognovit se habuisse DETUDES, [Detunsos, deminutos. et ibisuspendi ad furcas tanquam proditores. Etiam Detrahinari fecerunt usque Festus, scil.ab oosoleto tudo pro tundo.l vendas et laudiam et alia Devecia usque j|c DETULARE. [Declarescere. DIEF.J in hue. dictum locum Maynardinum. Vide Trai1 DETULENTES, pro Deferentes, in An1 DEVECTIO, Vectura, Gall. Voiture, nare. Transport. Devectio et revectio frumenti DETRANS, pro Trans, apud Innocent, nal. Bened. torn. 4. pag. 112. T DETUMULATIO, Exhumatio. Rober- sive farine, in Charta Adelberti Archiep. de Oasis literarum. *DETREMENTUM, [Damnuni, jactura, tus Mon. in Vita S. Forannani, torn. 3. Moguntini ann. 1135. Rerum Mogunt. April, pag. 811 : Ut autem ejus corporis torn. 2. pag. 583. diminutio. DIEP.] I DEVENSDRA. Vide in Defensa 3. DETRICALE, zona pendens incrinibus Detumulatio sacra seorsum in Iseva Mot DEVENIRE, Gall. Devenir, Evadere, trieatis, et dicitur a de, quod est dear- nasterii fuit facta, etc. sum, et trica, quod est coma, quia penDETUNIGARE, Palam facere, detegere, fieri. Regestum Campaniae f. 54. apud det deorsum in trica. Ita Interpres Jo- quasi tunica ablata nuditatem osten- D. Brussel deFeudorum usu torn, l.pag. dere. Matth. "Westmon. ann. 1240 : Et 124 : Gibuinus Devenit homo ligius Dotniannis de Garlandia in Synonymis : sic suas proprias proditiones manifests n& Comitissss. Chartular. S. Crucis KemEt Detricale, annillas, adde monile. toti mundo Detunicaverunt. Idem ann. perleg. : Sasculo abrenuntians et MonaDETRICARE, [Morari, remorari.j Vide 1249.Depalliare, eadem notione usurpat: chus S. Crucis Deveniens. Habetur iteNulla yoluerunt ratione latronum ccetus rum apud Rymerum torn. 1. pag. 245. Tricare. * DETRICATIO, Mora, dilatio. Acta S. Depalliare. col. 1. et pag. 159. col. 1. [» Vide MuNicolai ex Cod. S. Germ. Prat. : BenediDETURBARE. Vide Disturbare. rat. Antiq. Ital. torn. 2. col. 1179. B.] * Charta ann. 1258. inter Probat. torn. * DEVACUARE. Glossar. Lat. Gall. ann. cat eum Altissimus, qui sine Detricatione hac scripserit in melius. Nisi sit pro De- 1348. ex Cod. reg. 4120: Devacuatrides, 3. Hist. Occit. col. 537 : Nescivit quid Detractio vel Detractatip. Et quidem a La- Gallice Revanderes, a verbo Devacuo. venit dictus Alanus filius. etc. Phrasis tino Detrectare, Detrier, pro vulgari Re- Aliud ann. 1352. ex eod. Cod.: Devacuare, Gallica : II ne scut ce qu'eioit devenu, id fuser, dixerunt nostri. Annal. regni S. Desvoindier, inde Devacuatrix. est, quid illi factum est. 1 DEVENSDM, Idem quod Defensum, * DEVADIARE, Rem oppigneratam reLudov. edit. reg. pag. 193 : Etfist (I'Emde quo supra in Defensa 3. Charta Barpereur Frederic) par la force de ses bail- dimere. Vide infra in Vadio. lis,... que oil qui avoient fait hommage a * DEVALIDATIO, Decessio, imminutio, rali de Baucio pro Monasterio S. Ppntii I'eglise de Roume, des possessions que il Gall. Dechet. Comput. Ms. fabr. S. Petri ann. 1263 : Confirmamus vobis donationes tenoient de I'eglise, qu'il li Detrierent et Insul. ann. 1499: Item pro Devalidatione ... juris bosquerandi seu etiam lignerandi li firent houmage. Ut ut est Detrianche, quorumdam flprenorum, ante festum na- per totam terram nostrum ad opus sedifipro Mora, dilatio, et Detrier, pro Morari. tivitatis Domini receptorum, aurifabro ciorum vestrorum et domorum et etiam impedire, differre, legitur in Charta traditorum per manus Remondi Potier cremandi... exceptis tamen Devensis et culturis nostris et hominum nostrorum. ann. 1424. torn. 2. Hist. Leod. pag. 447 : clientis ecclesise, viij. lib. xvij. sol. Que en che n'y act nulle Detrianche ne | DEVALLARE, DEVALARE, Gall. Deva-Occurrit rursus in Chartulario Aptensi excusanche. Et s'il advanoit que aucuns ler, Descendere, demittere. Vita SS. Voti et in Statutis Massil. lib. 5. cap. 19. | 5. de cheaux qui vinent par devant lesdits et Felicis, Maii torn. 7. pag. 64 : Dedit et 20. esquevins fussent De'trieis ou prolongies, eis unam speluncam quas est sub Orolis * DEVENTITARE, Eadem notione. Lauoultre le terme contenut en la modification facie... et inde Devallat contra ilia serra des domus Auriae Januens. apud Muradelle novelle lay, etc. Stat. ann. 1355. torn. de Trasillos. Eadem occurrunt apud Mo- tor. torn. 21. Script. Ital. col. 1180: Pisa-
88
DEV
DEV
num nomen, quod multos per annos an- gisili torn. 1. pag. 1048 : Feodavi... unam tea cunctis nationibus valde formidolo- pechiam terras longam triginta sex pedisum erat, in ultimum aliarum vilipen- bus et latam per Deversum vicum, etc. dium civitatum Deventitavit. \ DEVES, ut mox Devesia. Vide locum | DEVENTUS, Eventus. Casus, Gall.in Paxeria post Paxera. Evenement; idem Adyentus, Gall. ArDEVESIA, [DEVESUM, DEVESIUM, etc. rivee. Charta Alexandri Abbatis Median! Locus defensus, ut supra Defensa 3. Doann. 1263. in Historia ejus Monasterii natio ann. 1138. apud Baluzium torn. 2. pag. 330 : Conraldus ipsam curiam a Hist. Arvern. pag. 489 : Campos de Eccunctis incursionibus et Deventibus... de- clesia et Devesa, etc. Habebunt in eodem fendere tenetur. Oratio Ferdinand! mansu jus pascendi, exceptis Devesis et Vacecapitis Regis Castellse Legati ad junqueria, in Fragmentis MSS. StephaLudovicum Ducem Andegav. ann. 1378. notii torn. 8. pag. 243. Charta Curiae Collect. Ampliss. torn. 1. col. 1504. E : Arelat. ann. 1225. e MS. D. Brunei fol. Juxta Vianam, quam tuncobsessam, nunc 84. v°. : Qui... cognoscere debent, quid vero in Devenlu nostro, duris et angustis patuum, quid consorcium vel Devesum, tenebat obsidionibus coartatam. quid privatum, quid publicum, quid ad * DEVENUSTARE, Vituperare, defor- communes usus in Cravi pascuis pertinent. mitatem alicui exprobrare. Dialog, cre- Littera? Johannis Franc. Reg. ann. 1351. atur. Dial. 63 : Tune ficedula, id est pa- apud D. de Lauriere torn. 2. Ordinat. pafigo, ad earn (avem, scilicet corvum) pag. 479: Forestas, Devesias, seu nemora accedens plurimum vituperabat, nee in dictse universitatis deffendat et custodiat. pace ipsam dimittebat... Ficedula reversa Inventar. Piquet num. 18. cap. 41. de cepit verba contumeliosa reciprocare eum- Vouta fol. 31. v°. ex Archive Principis que, ut prius, Devenustare. De quo corvus de Rohan : Item plus quoddam Devesium indignatus cupiens se vindicare,ficedulam nemus et pratum. Capitul. General. S. totam decalvavit. Victoris Massil. ann. 1288 : Statuimus T DEVERLE, Subductiones, declinatio- quod neque Priores, neque Monachi hanes, effugia, apud Marten, in Onomas- beant vel teneant canes venaticos vel aves, cujuscumque prsetextu, nisi illi solum tico ad ralcem torn! 5. Anecdotorum. 1. DEVERIUM, Debitum, pensitatio. qui in suis Prioratibus habent certas gaGall. Devoir. Vitalis Episcopus Oscensis: rennas et Devesios ; et tune non per se, Item percipit Ricus homo Deveria, hoc est, sed per homines lay cos faciant venari gaqusedam personalia tributa, ut est panis rennas vel supradictos Devesios.^Instrum. et pullus, etc. Joannes XXII. torn. 3. anni 1032. ex Archivo ejusd. S. Victoris : Epist. 1559 : Molendinum etiam de Jusseo, Dono ad Monachps Devesum in aqua, qui et cirmanagia, quss prsefati Vicecomes vocatur Welna.] Charta ann. 1304 : Et (Beneharnensis) et ejus uxor habebant in quod gentes D. Regis non audeant immitlocis de... et qussdam Deveria in locis eis- tere bestiaria sua ad pascendum ultra dem, etc. Infra : Nee non qusedam Casa- dictos limites in Devesias hactenus conli&, terras, census, 4t Deverise. [Confir- suetas usque terram Savartesii. Vide matio compositionis cum habitantibus. Devezium. castri de Leucata ann. 1813. ex Bibl. * Devese, eodem v intellect!!, in Lit. Colbert. Regest. 56: Pro ipsis bonis in remiss, ann. 1480. ex Reg. 207. Chartalliis et quistis communibus dicti castri toph. reg. ch. 367 : Ouquel villaige de et aliis Deveriis, etc. Occurrit apud Baluz. Dustrac (en Auvergne) o ung terrouer Hist. Arvern. torn. 2. pag. 160. 314. 362. appelle la astede Custrac et autresDeveMartenium torn. 1. Anecd. col. 159. torn. ses oupasturaiges,... lesquelz... sontordon-, net... a faire paistre et herbager les beufs 4. col. 800. 1009. etc. Vide Deberium.] * 2. DEVERIUM, Debitum a vassallo arans dudit villaige. Devois, in Recognit. servitium, clientelaris professio. Inven- burg! S. Andeoli. tar. Chart, reg. ann. 1482. fol. 116 : Quod =|c DEVESPERE. [Hora vesperarum. quidem homagium non debet durare nisi T^TT^P 1 quousque prsefati filii majores essent, et * DJSVESTIMENTUM, Messis,, fructuum erga prasfatum Dominum regem sua De- vel segetum collectio, Gall. Depouille. veria fecissent. De anno 1230. Ibid. fol. Charta ann. 1377. in Reg. 3. Armor, ge119 : Faciendo tamen homagia aliaque ner. part. 2. pag. xxj : Habito.... devesDeveria consequential, et debita. timento partis dictse terrse, nonobstante * 3. DEVERIUM, Officium.munus, nos- quod nobilis R. de Albergia ut bajulus tris etiam Devoir. Arest. ann. 1402. 10. dicti prioratus, ut asserit, dictum DevestiDec. in vol. 9. arestor. parlam. Paris.: mentum habuerit, etc. Magister Henricus de suo Deverio fadendo 1 DEVESTIRE SE, Rei alicujus domisummatus et requisitus, non curaverat. nium abdicare, Practicis nostris, se DeDEVERSUM[f.Inversum, Gall. Devers.j vestir. Litterae Guillelmi de Dampetra Monasticum Angl. torn. 1. pag. 850: De- ad Blancham Comitissam Campaniae, bet... avirunatum unum, 8. pedibus Ion- Collect. Ampliss. torn. 1. col. 1140. E : gum, introrsus de Deverso lanceando Ego reddo et concedo carissimse Dominse propellere. et matri mese Vicecomitatum Trecensem, 1 DEVERSUS, Gallica praepositio, De- et eamdem de eo investio et me Devestio vers, Versus. Testament. Jacob! Regis pro denariis, quos eidem assignaveram et Aragoniae, apud Acherium Spicil. torn. debebam singulis annis. Occurrit alibi 9. pag. 198 : Et ipsa sedendo sedilia De- non semel. versus qua partem dicti sigilli in orbitate 1 DEVESUM. Vide Devesia. ejusdem. Bartholom. Scriba lib. 6. An- ' ft DEVETARE, Vetare, prohibere. Barnal. Genuens. ad ann. 1234 : Dedit vexil- thii Gloss, ex Hist. Palaest.: Cumque lum militum quatuor compagniarum vidisset Rex Csesarese contubernium FranDeversus civitatem viro nobili Petro corum tarn prope civitatem hospitatum, Vento. doluit animo et jussit illis Devetari mer1 PER DEVERSUS, PER DEVERSUM, catum, nisi discederent a civitate. Usus Eadem notione, Gall. Par Devers. estc Quintilianus, ut quidam volunt. Nostris Deveer, eodem sensu. GlosCharta S. Ludovici Reg. Franc. Ampliss. Collect, torn. 1. col. 1266. E : Bos- sar. Gall. Lat. ex Cod. reg. 7684 : Deveer, cus autem qui est ultra prsedictam aquam cohibere. Deveement, cohibitio. Aliud per Deversus Ebroicen, nobis remanet et Provinc. Lat. ex Cod. 7657: Devedar, hseredibus nostris. Chartular. S. Vandre- Prov. inhibare, vetare. Bestiar. Ms. : 1
DEVETATUS, Interdictus, vetatus, prohibitus. Vetus Charta apud Catellum in Comitibus Tolos. lib. 1. cap. 16 :.... Et hoc edictum transgressus, sit maledictus et Devetatus a Divino officio. *DEVETATOR, f. ab Italico Disverre, Evellere, qui arbores evellit. Stat. ant. Florent. lib. 2. cap. 77. ex Cod. reg. 4621: Contra omnes incendiariosf depopulatores, devastatores, et Devetatores, indsores, omnes et singuli... teneantur elevare rumorem, sonare campanas, persequi et capere. * DEVETIA. Charta ann. 1332. ex Reg. sign. Leopardus Cam. Comput aquens.: Item capita cum suis Develiis omnium piscium regalium, qui in mare Thotoni per quoscumque capiuntur. An partes piscium anteriores, vulgo de devant, veiuti capiti appendices, intelligendae ? DEVETUM, Interdictum, prohibitio, ex Gallico Veer, vetare, Deveer, devetare, seu potius exactio sub praetextu prqhibitionis. Charta Conrad! Imp. pro Pisanis Tyrum incolentibus ann. 1147: Et ut de nulla re fiat eis Devetum, nee ab eis occasione alicujus Deveti aliquid possit extorqueri. Infra: Et ut nihil nomine superscriptarum rerum et concessionum aliqua occasione ab eis possit exigi, vel machinari per Devetum, vel aliqua arte vel ingenio, unde jus eorum Isedatur. Pactum inter Michaelem Palseologum Imp. CP. et Januenses ann. 1261: Item promisit et convenit, quod non faciet de c&tero communi Januse Devetum aliquod in toto dicto Imperio... de aliquibus mercalionibus, victualibus, atque grano ; sed ipsis mercationes, victualia, el granum.... sine aliquo impedimenta dacitse, commer cii, sive exactionis, etc. Gallica versio habet Deve. Occurrit prseterea in Conventionib. inter Ludovic. II. Regem Siciliae et Arelatenses ann. 1381. art. 22. [et in aliis ann. 1385. e MS. D. Brunet fol. 7. Capitula de Offlcialibus Arelat. n. 3. ejusd. MS. fol. 95: Non faciant aliquod interdictum sive Devetum de blado vel de sale.} DEVEZ, ut mox Devezium. {Vox usque hodie usitata in comitatu Fuxiensi.Char tular. Aureliense: Ego Fulcherius de Meiras et Bernardus donamus S. Johanni de Aurel.... dimidietatem del Devez, qui est apud aquam Sparsam.l Cbarta ann. 1245. ab Salvagnio Boissio allata pag. 823 : Quod possent uti et frui perpetuis temporibus pascuis... planis, et montanis et nemoribus, excepto nostro Devez. DEVEZIUM, DEVESIUS, Idem quod Defensum, de qua voce supra, quasi Devetum. Charta Simonis Comitis Monti sfortis ann. 1211. in Regesto Carcassonensi pro urbe Pezenacensi: Furnum, homines, et femfaas, et prsedia urbana et suburbana... et insulas, et nemora, et venationes, et Devezia, et 4. taschas terrarum, et pascua, et paludes. Alia Raimundi Comitis Tolosani ann. 1236. in Regesto Tolosano pag. 51: Et barras, et alberetas, et ramerios, et Devesios, et adempriva, etc. [Vide Devesium.] * Devet nostris eadem notione. Vita J. C. Ms.: Che fu li arbres voirement Que Dame Dieus parama tant, Qu'i! mist Adam en son Devet, Que il n'eust del fruit goustet.
Charta ann. 1343. ex Chartul. S. Vincent. Laudun.: Maintenions estre en saisine de faire les vees et les Desvees par noire justice. Quo loco Desvee videtur interdicti absolutio.
DEV * DEVIALITAS, Defectio a fide vel virtute. Bareleta in serm. de paucitate salvandorum: Quia paud sunt salvati.... probatur quintupliciter ; 1". ratione infidelitatis, 2°. ratione malignitatis, 3°. ratione Devialitatis. 1 DEVIAMENTUM, Error. Acta S. Franciscae Eom. Martii torn. 2. pag. 123. *: Si aliquod advenit Deviamentum, subito illud removet. DEVIARE, Exorbitare, extra viam ire, Joan. d,e Janua: Desveer, nostris. Occurcurrit in Cod. Th. non semel, et in Visione S. Baronti num. 16. [apud Bern. de Breydenbach Itiner. Hierosol. pag. 244. Obertum Cancellarium lib. 2. Annal. Genuens. Ludewig. torn. 5. pag. 463. Macrobium, Symmachum, etc.] Hinc Dever, dicitur pro Delirare, qui a recto mentis et judicii tramite abscedit. Le Roman de Garin MS. : Au Roy Charboucle est venn la novele, Con il enlend qu'a poi il ne Desve.
Alio loco :, Hernaud 1'entend, le sans cuide Desver. Rursum: Desve£ part, loiaument vos defi.
Desverie, Insania, apud Hugonem Plagonem in Versione MS. Guill. Tyrii lib. 17. Idem Poeta: Ses boms estoit, ce fu grant Desverie.
[* Ita et Derver atque Desvoier. Chron. S. Dion. lib. 3. cap. 10: Estoient il si effrene et si Derve, que il en navrerent maint jusques a I'efucition du sane. Consil. Petri de Font. cap. 32. art. 20: S'il fust ne forsenes ne Derves, li testamens ne fust nus. Vita J. 0. Ms : Sus est saillis comme Derves, Poor UB petit n'est foursenes.
Miracula B. M. V. Mss. lib. 1: Puis encai en frenesie, Une Dervee maladie.
Ibidem : Theophylus li Desvoies, Li durfeus, li fannoies, etc.
Li Lusidaires: Eles furent mult effirees, Et couroient comme Dervees.
Dierve, in Poem. Rob. Diaboli MS.: Par les maistres rues de Rome S'en court a loy de Dierv£ home.
Marvoie, eodem sensu^ in Vit. Patrum Mss.: Si s'eu torne com Marvoies, A une vile est avoies.
Deverlee, insania in Glossar. Lat. Gall, ann. 1352. ex Cod. reg. 4120: Amentia, Deverlee.] Hinc vox vulgaris, Endesver. DEVII ERRORES, fide devii, in Cod. Th. Est etiam Devier, De vita decedere, migrare. Devier sans issue, apud Littletonem sect. 4. est mori absque liberis. Guillelmus Guiart de Ludovico VIII. Rege Franciae : Du Roy que mort mordant tria. Quant a Monpancier Devia, etc.
[Le Roman de S. Leocade MS. ubi de Clothario Monasterii S. Medardi Suess. fundatore: Nostre moslier edifia Sor seint Maart quant Devia.]
DEVIARE, A via sua aliquem per vim III
DEV
89
abducere. Charta Pontii Archiepise. , Effeminatus. Hugo FalArelatensis ann. 1000. torn. 5. Spicilegii candus in Hist. Sicula, apud MuratoAcheriani pag. 429: Si quis per viam, rium torn. 7. col. 307: Nee enim Regem aut extra viam aliquam injuriam fecerit, sanum habuisse consilium... qui viros et in veniendo aut in revertendo aut ali- contemtibiles, imo Deviratos homines ad quid eis tulerit, aut eos Deviaverit, sit regimen regni putaverit posse sufficere. maledictus et excommunicatus, etc. DEVIRGINARE, Atanapeeveieiv, Devirgi* Inquisit. ann. 1268. ex schedis Pr. nator, StaTcap6eveuT^i;. Glossar. Lat. MS. de Mazaugues: Pascebat et custodiebat Regium : Corrumpit, Devirginavit. Ita per totam vallem,... et non invenit un- etiam Glossae Isidori. Ugutio : Deflorare, quatn aliquem qui eum Deviaret. florem auferre. Virgo Devirginatur, deT DEVIATIO, Disciplines solutio, remis- floratur, flos virginitatis aufertur. Gloss. sio, Gall. Relachement. Bernteriii Chro- Lat. Greec. : Divirginat, 8cauapeeve\5ec. nic9n Marienrod. apud Leibnitium Gloss. Grasc. Lat. : At£96ap{A£vy], DevirgiScript. Brunsvic. torn. 2. pag. 434 : Pri- nata. Gloss. Isonis Magistri : Virginal, mus videlicet status regularis observatio- locus, in quo Devirginantur virgines. nis ab initio domus in Isenhagen et adeptio- Glossee Biblicse MS : Tries: dicuntur imnis hujus Monasterii per annos LXX. sub pedimenta pedum, quibus virginum pedes septem Abbatibus... Secundus status est ligabantur. ne Devirginarentur in via. Deviationis etiam per annos LXX. sub Dudo lib. 1. de Act. Norm.: Omnis puellarum sexus ab ipsis Devirginatur. Liber decem octo, Abbatibus. romissionis Maleflcii cap. 28. inter IDEVIATUS, Devius, errans, dissolutus, tatuta Veneta: Si quis virgmem aliquam Mulieres dissolutas et Deviatas a via puritatis et honestatis, in Vita B. Coletse per vim Devirginaverit, etc. Utuntur vetus interpres Juvenal. Stat. 9. v. 71. cap. 1. num. 10. * Desvoye, in Lit. ann. 1370. torn. 5. Paulus JC. leg. fin. D. Offlc. Praesid. Ordinal, reg. Franc, pag. 377. art. 18: Petronius Arbiter, Hieron. de Monogam. Tenir en prison Desvoye, qui ne soit sur Epist. 25. Caesarius lib. 2. cap. 25. etc. Vide rue publique et commune. Devoyer vero, Catellum in Comitib. Tolosari. pag. 218. pro vulgari se rejouir, quasi animum a Seram virginitatis aperire, et corrumtristitia avocare. Lit. remiss, ann. 1448. pere, in Constit. Sicul. lib. 1. tit. 21. 1 DEVISA. Vide Divisa. in Reg. 176. Chartoph. reg. ch. 591: Le suppliant et plusieurs autres seans sur t DEVISAMENTUM, Inscriptio, symbodes marriens ou gros bois,... pour De- lum, Gall. Devise. Vide locum in Cplera. 0 voyer et esbatre ensemble. Nostris Devise, Gentilitia insignia, * DEVIATORIUM, Iter devium. Gall. vulgo Armes. Froissart. vol. 4. cap. 114: Chemin detourne. Stat. Aveniori. ann. Et leurs gens vestus chascun de sa livree 1243. cap. 80. ex Cod. reg. 4659: Nee en Devise. Alanus Chartier in Poem. La etiam extra civitatem habeat vel facial Dame sans mercy : aliquis fimoratium in ambarratiis, liciis, Le noir portoit, et sans Devise. valiatiSf in viis publicis vel Deviatoriis viarum publicarum. Vide pissert. 1. Cangii ad Hist. S. Lu| DEVIBLfi, Vigilise; vulgo-palex mu-dov. et infra Divisa 7. lieris. Gloss. Isid. Lege et vide Decubise. | DEVISIA, ut Devesia, in Litteris Jo*DEVIGILARE, Evigilare, Ital. Disve- han. Franc. Regis ann. 1350. apud de gliare. Gloss. Provinc. Lat. ex Cod. reg. Lauriere torn. 2. Ordinat. pag. 479: 7657: Desvelhar, Prov. Devigilare1 evi- Quod dicti Consules possunt et valeant gilare. metas seu bolas plantare in Devisiis et ** DEVIGINARE, pro Devirginare, Sil- terris dictae Universitatis. vestrem regionem proscindere/in arvo1 DEVITOR, pro Debitor, in Charta rum formam redigere. Chart, antiq. ap. anni 873. apud Mabill. Diplom, pag. S. Rosa de Viterbo Elucid. torn. 1. pag. 543. Instrum. torn. 1. novae Hist. Occi374 : Frater meus, qui in ilia habitat, de tan. col. 124 : Quod eis debebat velDevitor plantatura, quam ibi plantaverit, de terra est homo. etiamt quam Deviginaverit, quantum par11. DEVITUM, pro Debitum, in eadem tern redat ipsis canonicis. Charta. * DEVIGLA. Stat. Montis-reg. pag. 313: 12. DEVITUM, ut Divisa, TestamenItem pro qualibet dozena Deviglarum, tum. Vide locum in Parsiare. solvat denarios tres. | DEVIUM, Species vestis clericalis. 1 DEVILLARE, Discedere de villa, ire, Statuta Ecclesiee Tutelensis ann. 1328. proflcisci: Licentiaque ab ipso Domino inter Anecdota Marteniana torn. 4. col. Cancellario petita et optenta, die illo De- 798 : Monemus omnes et singulos Rectores, villavit versus civitatem Londoniee, apud Presbyteros et alias Beneflciatos nostras dioecesiSi maxime Religiosos, ne de cetera Rymerum torn. 9. pag. 386. col. 1. #DEVINTUS,iEventus, casus, ab Ita- deferant redundellos, nisi Devium longum lico Devenire, accidere, evenire. Stat. in modum habitus. Genuens. lib. 4. cap. 56. pag. 113. v°: Si 1 DE ULTRA, Ultra, apud Bartholovero socius, qui vadit laboratum, sine masum lib. 6. Annal. Genuens. ann. 1225. 1 DEUM, pro Eum, pluries ab antiquis socii voluntate pecuniam societatis vel accommendationis portaverit in Devin- scriptum observat probatque Baluzius in Notis ad libros Capitularium torn. tum, laudet magistratus. * DEVIOLARE, Rescindere, irritum fa- 2. col. 1244. « DEUNCULUS, diminut. a Deus, ficti cere, violare. Charta ann. 1127. in Chartul. Mont. S. Mart. part. 6. fol. 98. v»: numinis simulacrum. Acta S. Susan, torn.2. Aug.pag.632.col.l: Macedonius... Sigilli nostri impressione sanccire dignum duximus, et Deviolare (Concessiq- cospit coarctare earn ad sacrificium, defenem) praesumentes anathemati perhenni- rens Deunculum aureum Jovis, et mensam tripodam. ter obliqavimus. Vide mox Devocare 2. | DEVIOLARE PUELLAM, Violare, stu- * DEVOATIO, Clientelaris professionis prare, in Capitulis additis ad Legem negatio. Vide supra in Advocare 4. 11. DEVOCARE. Papias editus: Devoco, Alaman. | 42. DEVIRARE. Alanus de Insulis in accuso. MS. Bitur.: Devoco, accuso, desuper voco, dedico. Perperam, ni fallor, in Planctu naturae contra Sodomitas : Glossis Isid.: Devoto, accuso. Cum Venus in Venerem pugnans illos facit illas, « 2. DEVOCARE IN IRBITUM, Irritum Cumque sui magica Devirat arte viros. 12
E
DEV
D1V
4. DEVOTARE, Incantamentis ac maleflciis irretire. Apuleius de Virtut. herbar. cap. 7 : Si quis Devotatus difixusque fuerit in suis nuptiis, etc. Et cap. 84. § 5: Si quis malevolus Devotaverit hominem. 15. DEVOTARE, Fraudare votum, illud non reddere. Vita S. Trudperti, April, torn. 3. pag. 437 : Promissi transgressor effectus protinus experitur, quanti sit Sanctos Devotare periculi ? 1 5. DEVOTARE, Papiae, Per furorem maledicere, exprobrare. Hoc intellectu Apuleius Met. 9: Cuncta cosli numina dejerando mere devotasti. Vita S. Wolfangi Episc. inter Acta SS. Bened. saec. 5. pag. 828 : Devotando suppliciter suis maledictum oculis ingessit. Max hujusmodi maledictione finita, etc. f DEVOTATIO, Imprecatio. Tortarius in Miraculis S. Benedicti cap. 7: Quade Irisula Devotee quae virginitatis amorem causa dolens ilia, assiduas in ipsum DeParcaque anus coluit. ^ votationes aggerebat. 0 Vide Mart. Bracarensem in Collect. Collect. Mss. a D. Floro Lugdun. ex Canon, cap. 80. 31. Zonaram et Balsa- schedis D. Le Beuf : Dictum domini monem ad can. 19. Concilii Nicaei, et Flori : Anathema est maledictio, Devotaad can. 16. Concilii Calchedon. Gregor. tio Hincvulgo ductum est ut Devotatio Turon. de Vitis Patrum cap. 6. etc. dicatur; nam devotare se quemquam supra Deodicata. nemo fere dicit, nisi maledicens. * DEVOTAMENTE, vox Hispanica, Pie, 1 DEVOTARIA, Devota, religiosa, pia. devote. Hist, desponsat. Fnd. III. im- Chronic. Wormat. apud Ludewig. torn. per. cum Eleon. Lusit. ann. 1451. torn. 2. Reliq. MSS. pag. 136 : Tertia Priorissa 1. Probat. Hist, geneal. domus reg. Por- Corona cosli fuit soror Margaretha, matugal, pag. 615: Quse (imperatrlx) cum gna Devotaria. cseferis personis Devotamente confesnio1. DEVOTIO, Tributum, vel tributi illanem fecit. tio, vel devotio, quae debetur in colla1 DEVOTAMENTUM, Anathema, exse- tione tributorum : usurpatur non semel cratio. Tertull. adv. Gnosticos cap. 2: in Cod. Th. leg. 20. 22. 29. 82. 34. 35. de Ut Devotamenta fierent universa ejus. Annona, (11,1.) leg. 7. de Divers, rescr. 1. DEVOTARE, Idem valet ac Devovere, (4, 2.) [Vide Devotum.] in Vita S. Othonis lib. 4. cap. 9. [et lib. * 2. DEVOTIO, Debiti agnitio et pro2. Mirac. S. Angilberti Abb. inter Acta fessio, in leg. ult. Cod. de Duobus reis SS. Bened. ssec. 4. part. 1. pag. 141.] stipul. et promitt. (8, 39.) Vide infra Gloss. Lat. Graec. : Devoto, IxStSwfxi. Indevotio. Gloss. Gr. Lat.: 'A^oatw, scelero, devoveo, 1 DEVOTIONALIA, Devotionis seu pieDevoto. Minutius Felix: Asinos cum Iside tatis exercitia. Acta SS. April, torn. 2. religiose Devolatis. i. Vot$ asinis perinde pag. 279. de S. Lidwina: Prasfatus Peac Isidi redditis.-[Cicero ipse Paradox. trus... frequentabat Ecclesiam ceterisque 1. 3: Quas vis patrem Decium, quae filium suis Devotionalibus, prout ppierat, inDevotavit, atque immisit in armatas hos- tendebat. tium copias?] Aldhelm. de Laude Virg. DEVOTIONES, a^offKAdstc, sux«'» e«w5at, ubi de Balaam: in Glossis Lat. Graec. [Devotionibus,' hoc Vocibus humanis sontem testatur asella, est, operibus piis, insistere, in Vita veGarrula quae pridem bombos a fauce rudebat, ner. Turketuli Aob. inter Acta SS. BeDevotalurus populum cum pergere vates nedict, saec. 5. pag. 504. Mox infra Vellet, et insontem verborum sternere telis. flcium. Devotio, pro Pietate sumitur, ut vox DEVOLUTORIUM. Ugutio : Girgillum, Id est, cum Propheta vellet suadere po- nostra Devotion.} mstrumentum ferreum, quod a nomine ulo, ut asinae vota sua exsolveret. * Barel. serm. in feria4. hebd. 1. Quadicitur Devolutorium, quia vertendo in * Quae de Balaam notat Cangius, male drag.: Ego dico quolidie talem Devotiogirum 7. fila involvuntur. Filum enitn a ab ipso intellecta scribit Baile torn. 1. nem, tria Pater ad Trinitatem, septem colo ducitur in fusum, a fuso in alabrum, Resp. ad Quaest. Provinc. pag. 498. non Ave Maria ad reverentiam de septem vel transductorium, a girgillo in glomi- injuria sane : neque enim Balaam po- gaudiis. Devotion, eodem sensu, in Lit. cellum, a glomicello in pannum, a panno pulo suadere voluit ut asinae vota sua remiss, ann. 1389. ex Reg. 138. Charin telam. Gallis un Devidoir. exsolveret: sed illi insidebat cum ad toph. reg.: Le jour de la feste N. D. en * Glossar. Lat. Gall, ex Cod. reg. 7692 : Israelitas incantamentis ac male"flciis mi-aoust Symon Giraust et Perrin CouDevolutorium, Devetluere. Aliud Gall. irretiendos deducebatur; unde idem est lommier allerent en pelerinage a N. D. Lat. ex Cod. reg. 7684: Devolutorium, i. Devotare apud Aldelm. atque Devotare de Vregny avec Guillaume de la forest... girgillus, Desvoutouere a fil. Infra i Devi- 4. Incantamentis irretire.] Vide Mira- Leur devotion faite Us vinrent en une cula S. Eutropii Episc. Santon. n. 26. et taverne audit Vregny. douere. * DEVORANCIA. [Cista de qua Cadit quae observat Olaus Borrichius lib. de DEVOTISSIMUS, Ka6wc7ttoTaTo;, Titulus frumentum in mola, super molarem in Variis linguae Latinae aetatibus. honorarius coneessus Domesticis et Pro2. DEVOTARE. DEVOTO, in Gloss. Isid. tectoribus, in leg. 6. 8. 9. Cod. Th. de molendino. DIEP.] DEVOTE, Feminae et virgines, quas est accuso. S. Hieronym. Ep. 10 : Con- Domest. et Protector. (6, 24.) leg. un. de Upd? mxp6£vou? vocat Sozomenus lib. 6. surgent proceres, et adversus epistolam Prsepos. labor. (6, 25.) item Agentibus in cap. 19.TOzpOevou;IxxXiocriatmxdi;, lib. 8. meam turba Patricia Devotabit, me ma- rebus. Collatio Carthagin. anno 411 : cap. 24. quae castitatem voverunt : quss gnum, me seductorem clamitans. [Vide Astantibus yiris Devotissimis Protectoribus Domesticis: adstantibus etiam viris se Deo voverunt, ut est in Concilio Va- Devocare.] 3. DEVOTARE, Cum sacramentq spon- Devotissimis Agentibus in rebus, etc. lentino sub Damaso cap. 2. cujus titulus sic concipitur : Devota, si se marita- dere, affirmare. Acta SS. Valeriani et [s» Vide Glossar. med. Graecit. yoce Kaverit, etc. Deo devotee, in Epist. 2. Siricii Tiburtii n. 14: Tune Maximus Devotabat 0wo-[w(Alvoi;, col. 540. et Marin. in Pap. PP. adversus Jovinianum. Virgines con- se, dicens, Fulmineis ignibus consumar, si, Diplom. num. 75. not. 6. Devotio, Titusecratse, seu in proposito, sub devotions etc. Charta Alamann. Goldasti 85 : Op- lus honoris magistratibus superioribus viventes, in Concilio Aurelian. III. cap. timates ejusdem Concilii apprehensis spa- concessus, in Coll. Leg. Mos. tit. 15. 16. Devotarum more indulge,, in Concilio tis suis Devotaverunt se heec ita dffirma- cap. 3. § 8. et Theodos. Cod. lib. 7. tit. Barcinon. ann. 599. cap. 4. S. Ambrosius turos coram, Regibus et Principibus usque 20. const. 1. et tit. 22. const. 2.] ^ DEVOTIZARE, Vota et orationes ad in Tract, ad Virginem devotam : Ipsius ad sanguinis effusionem.
facere. Charta ann. 1190. in Chartul .Mont. 5. Mart. part. 7. fol. 118. r. col. 2: Excommunicati. sunt qui renuntiationem istam et legati recognitionem deinceps voluerint Devocare in irritum. Vide supra Deviolare. *DEVOCATDS. Stat. Prsemonst. Mss. dist. 3. cap. 1 : Si lector menses Devocatus benedictionem neglexerit, etc. Fortassis pro Denotatus. * DEVODUM. [Ut DEVOTUM. « Tabula I. Devodi. (Thesaur. eccles. Clarom. mus. arch. dep. pag. 39. an. 980.) »] 0 DEVOLATORES, Ambrones, in vet. Glossar. ex Cod. reg. 7641. Pro Devoratores. Vide Ambro. $ DEVOLATORIUM, Deveour. in Glossar. Lat. Gall, ex Cod. reg. 7693. DEVOLVERE, Manifestare, propalare, revolvere. Gloss. Arabico-Lat. : Depalo, Devolve, manifesto. Infra : Devolvof depalo. Galli Desveloper dicunt. 1 DEVOLUTIO, Gall. Devolution, Jus devolutum. Locum habet in quibusdam provinciis Bataviae praesertim et Belgii, competitque liberis primi matrimonii, adeo ut superstes sive maritus sive uxor omnia utriusque cqnjugis bona immo^ bilia iisprimi matrimonii liberis servare teneatur, mobilibus duntaxat bonis ad alterius cqnjugii liberos pertinentibus. Stokmanni Tractatus de nac re consulendus. Charta Wenceslai Ducis Silesiae pro Rege Bohemias ann. 1343. apud Ludewig. torn. 5. Reliq. MSS. pag. 540 : Et possessiones nostras universaset singulas, quas pro nunc et ex successione seu DSvotutione possidebimus. Li bell us Forensis ann. 1478. apud eumdem Ludewig. torn. 6. pag. 76 : Ease omnia uxori mess plies praedictse Ducissas Devolutionis jure attinebant. [** Utroque loco Devolutio Successionem communem signiflcat, quo sensu Devolvere de haereditate saepe usurpatum et apud Romanos JC. et mediis temporibus, e. g. in chartis ann. 1276. 1278. et 1298. ap. Guden. Cod. Diplom. torn. 2. pag. 963. 968. et 977. De Devolutionis Jure vide Mittermaier. Princip. Jur. German. § 436. 438. not. 8.J Devolutio autem, in rebus benefieiariis dicitur Collatio beneflcii a Superiore praesertimque a summo Pontifice, cui jus devolutum est conferendi caducum bene-
(Dei) te devovisti esse sponsam, Devota Deo diceris, quid tibi cum hominibus ssecularibus, aut quern tractatum habes cum illis ? Infra : Devovisti animam tuam ad destruenda omnia, quss sunt hujus sseculi. Devota Deo puella, apud Papianum lib. Responsor. tit. 10. Concil. Toletan. I. can. 16. et Capitul. Caroli M. lib. 7. cap. 215 [** 294.]: Devotam peccantem non recipiendam in Ecclesia, nisi peccare desierit. Infra: Quee autem maritum acceperit, non admittatur ad pcenitentiam, nisi adhucvivente maritoipsa caste vivere caeperit, aut postquam ipse decesserit. Ausonius, in Parental. Carm. 6: ^Emilia virgo Devota. Ibidem : Crevit Devotee virginitatis amor. In Cataphronia :
P
DEC!
DEX
DEX
Deuin et Sanctos facere. Johan. Longi- bus radetur, sint ligni de favo Deuze, vel nistimum, sed Dextimum semper adstare nus in Vita S. Stanislai Episc. Mail ut habetur in MS. de favo vel Deuse, debere. f DEXTRA, Genus mensurae. Vide torn. 2. pag. 265 : Orta siquidem imma- hoe est, de Ilice, Gall, d'yeuse, quare nissima tempestate, omnes mortis peri- melius scriberetur d'Euse vel d'Euze. 1 1. DEXTRA, Brachialia. Vide Dexculis involvuntur ; et quia mare furens T DEUTERARIUS, Secundarius, a Grssco indevotum Deyotizare compellit, hujus Sey-repo?, Secundus. Habetur in Vita S. trale. 2. DEXTRA, Foedera, pacta conventa, hi, hujus istif illius ,illi, Sanctorum suf- Stephani Sabaitas, Julii torn. 3. pag. 574. ^ DEUTERESIS, Greece Ssuirlpwaric, Leges quae complicatis invicem dextris sanfragia altisonis vocibus implorabant. | DEVOTUM, Votum, oblatio facta Ic-secundarise seu traditiones hqminum. ciebantur. [* Glossar. Gall. Lat. ex clesise. Privjlegium Ferdinand! Gonza- Legitur apud Guibertum in Epistola de Cod. reg. 7684 : Dextra, Treve, seurte.] lez Principis Gastellae pro Monasterio veritate corporis Donainici cap. 4. Vide Lactantius de Mortibus Persecutor, n. S. jEmiliani ann. 934 : Atque Devotionem AeuTepwToci in Glossario mediae Graecit. 36 : In ipso freto fcedus fit, ac Dextrae cocensus venerandae Basilicse B. Jacobi Deuteresis in Glossario Schilteri Teu- pulantur. Hesychius : As^tai;, cruv6rjxaretendud'cMini.r_vostre fou de non partir: mais bien celle de retourner en la forme traiclee; et s'il I'eussiez ainsi fait, n'eussiez failly a vos enfans ny a I'acquit de vostre honneur: et a ce que que pour defendre vostredit honneur, lequel en ce cas seroit trop charge contre verite, vous avez bien voulu envoyer vostre cartel, par lequel dictes que encoires que tout homme garde ne puisse avoir obligation de foy, et que cela vous fust excuse assez suffisante, ce nonobstant veuillant satisfaire a ung chascun et a vostredit honneur, lequel dictes vouloir garder et que garderez, si Dieu plaist, jusques a la mart, me faictes entendre que si vous ay voulu ou veulx charger, non pas de vostre foy et delivrance seullement, mais que vous ayez fait chose que ung gentilhomme aymant son honneur ne doive faire, dictes que j'ay manly par la gorge et que austant de fois que le diray que manliray, estant delibere de defendre vostre honneur jusques au dernier bout de vostre vie ;je vous respondz que ensuivant la forme traictee, vostre excuse d'avoir este garde, ne pent avoir lieu, et puisque tant peu extimez vostre honneur, ne m'est merveille que niez estre oblige d'accomplir vostre promesse; vos parolles n,e souffisent pour satisfaire a vostredit honneur; car j'ai dit et dirai sans mentir que vous avez fait laschement et meschamment de non avoir qarde la foy et promesse que j'ai de vous, selon ledit traicte de Madril, et en ce disant je ne vous charge des chases secretes ou non possibles de prouver, puisqu'il en appart par escriptures signees de vostre main, desquelles ne vous povez excuser ni les nier ; et si vous voulez affermer le contraire, puis seullement en ce cas je vous tiens habillite pour combatre, je vous diz que pour le bien de Chrestiente et eviter effusion de sang et mettre par ce fin a ceste guerre, et pour defendre ma juste querelle, je maintiendrai ce que dit est de ma personne a la vostre estre veritable, et ne veulx user envers vous de tels motz que vous faictes, veu que vos euvres mesrn.es sont celles. sans ce que je, ne autre le die, qui vous desmantent, et aussi que chascun peut user de tels propos plus seheurement de loing que de prez ; a ce que dictes que puis contre verite vous ai voulu charger, doresnavant ne vous escripre aucune chose, mais que je vous assure le camp, et vous me pourterez les armes; il vous fault avoir patience que Von die ce que vous faictes et que je vous escripve ceste response, par laquelle je vous dis que je accepte de vous livrer le camp, et suis contant pour ma part le vous asseuIII
113
DIF
DIF
rer par tous les moyens raisonnables que sur ce seront advisez; et a cest effect et pour plus prompt expedient, je vous nomme desmaintenant le lieu dudit combat sur la riviere qui passe entre Fontarabie et Andaya, en tel endroit et de la maniere que de commung consentement sera advise plus seheur et plus convenable; et me semble que par raison ne le povez aucunement refuser, ne dire de non estre bien asseure, puisque y fustes delivre en recevant vos enfans pour hostaiges et moyennant vostre foy paravant baillee pour vostre retour, comme dit est, et veu aussi que sur la mesme riviere fiastes vostre personne et celles de vos enfans, ppuvez bien fier la vostre seulle, puisque je y mettrai la mienne, et que nonobstant la situation dudit lieu, se trouvera ban moyen qu'il n'y aura avanlaige plus a I'ung que a I'aiitre ; et a I'effect que dessus et pour appoincter sur Selection des armes, que je pretends me appartenir et non avous,et afin qu'il n'y ait longueur ne dilation en la conclusion, pourrons envoyer sur ledit lieu gentilshommes de chascun cousle avec souffisant pouvoir d'aviser et conclure tant de la seheurte esgale dudit camp, que de Velection desdites armes, jour dudit combat et du surplus touchant a ce cas. Et si deans quarente jours apres la presentation de ceste, ne me respondez et ne me advisez de vostre intention sur ce, I'on pourra bien veoir que le delay du combat sera vostre, que vous sera impute et adjoinct ai'ec la faulte de non avoir accompli ce que promistes a Madril; et quant a ce que protestez que si aprez vostre declaration en aultres lieux je diz ou escriptz parolles qui soient contre vostre honneur, que la honte ou delay du combat en sera mienne, veu que venant audit combat est la fin de toutes escriptures, vostredite protestation est chose bien excusee, car ce n'est a vous me garder que ne die verite, encoires qui vous griefve, et aussi je suis bien seheur que pour raison ne puis recepvoir honte du delay du combat, puisque tout le monde peut congnoistre I'affection qve j'ai d'en veoir I'effect. Donne a Monson en mon royaulme d'Arragon le xxiiije. jour dudit mois de Jung Van mil cinq cens vingt-huit. Formam aliam diffidationis, baud omnino obviam, observe in Poemate vernaculo, cui titulus Le Roman de Garin :
qui contra ageret, pro proditore habebatur. Turpinus in Carolo M. cap. 17: Talis erat inter eos instilutio. quod.... si aliquis treugam datum ante Diffidentiam frangeret, statim interficeretur. Auctor Hist. Hierospl. ann. 1177. de Friderico 1. qui Saladinum diffldaverat: Et quia Imperialis majestas neminem citra defectionem impetit, sea hostibus suis bella semper indicit, destinatus ab Imperatore ad Saladinum nuntius, ut vel Christianorum universitati, quam Isesit, satisfac.iat in plenum, vel diffiduciatus se prasparet ad bellutn. Martinus IV. PP. lib. 2. Epist. Cur. 45. apud Raynald. ann. 1283. n. 21: Nulla Diffidatione prsemissa (quod multorum judicio proditoris notam non effugit) hostiliter impetendo. Chronicon Australe ann. 1278: Austriam ingreditur,.... quamvis (quod dictu nefas est) nunquam litteras DiffidentisR Regi Romanorum prsemisisset. Willelrn. Malmesb. loco citato : Iniquum id visum multis, quia suspicione nulla rancoris ab eis ante festum abscesserat, nee modo more majorum amicitiam suam eis interdixerat, quod diffidiare dicunt. Apud Mich, del Molino in Repertorio : Diffidamento non prsscedente legitimp et fprali, regularite? nullus potest in Aragonia alium damnifi\ care, capere, aut occidere, vel castrum ejus per vim et forciam occupare: alias incurrit poenam traditionis. Willharduinus n. 112 : Et bien vos mandent il, que il ne feroient ne vos, ne altrui mal, tant que il ne aussent Deffie, que il ne firent onques trahison, ne en lor terre n'est-il mie acostume, que il le facent. Froissart2. vol. cap. 134: Car si guerre il lui vouloit faire, il est bien si noble et avise, qu'il I'eust fait avant Deffier. Constitutio Friderici II. Francoford. ann. 1234. apud Albericum : Item statuimus, ut nullus in persona, vel in rebus alicui damnum inferat, nisi prius eum, cui damnum inferre voluerit, ad minus trium dierum et noctium spatio Diffidaverit, et tune uterque pacem ab altero per prsedictum terminum habebit, alioquin per sententiam proscribatur. Idem prsescribitur Constitutione Friderici I. ann. 1187. apud Conradum Uspergensem. Alia vero Garoli IV. Inip. apud Le void urn Nortowium in Chronico Marcano ann. 1356. cayetur etiam, ne Diffidationes fiant in locis, ubi ii, quibus bellum indicitur, domicilia non obtinent. aut ea continenter non habitant. Froissart. 1. vol. cap. 35. auctor est, imperante Ludovico Bavaro, hanc Friderici invectam perinde legem de diffidationibus : Et fut la endroit renouvelle un jugement el statut et afferme, qui avoit ente fait a la Cour de I'Empereur le temps passe, qui estoit tel, que qui vouloit autrui grever, ou porter domage, il le devoit Deffier suffisament, trois jours devant son fait; et qui autrement le faisoit, il devoit estre rattaint de mauvais et vilain fait. Vide Raim. Montanerium cap. 216. Observantise Regni Aragon. lib. 6. de Privileg. Militum § 22 : Juxta cartam pads, nullus sine Diffidamento alteri dare debet damnum ; attamen nee villanus Infantionem , nee e contra tenentur se Diffidare, si alter alterius interfecerit consanguineum , quia, dictus forus habet eum pro Difftdato, dum tamen manifestum homicidium existat ; alias si esset dubium. esset ibi necessaria Diffidatio, et si alius jus offerreti reciperetur ejusfirma, et esset pendente hoc dubio assecurandus, juxta Regni usum. Si tamen sine diffidamento in dictis casibus Infantio villanum, vel e contra interfecerit, non punietur pazna capitali, si possit
Dist a Girbert, Mult me tenez por vil, II prit deux pens del peligon hermin, Envers Girbert les rua et jali, Puis li a dit, Girbert je vos Deffi.
Occurrit non semel eadem diffldationis species in eodem Poemate. Prae cseteris vero formam diffidamenti ita descripsit Jacobus L Rex Aragon. in Foris Oscse ann. 1247. fol. 26: Nullus miles, sive Infantio. prassumat aliquem capere aut mactare, aut castrum alicujus per vim capere, aut per furtum, nisi prius ipsum Diffidaverit coram tribus Militibus, qui non sint vassalli alicujus eorum, qui se Diffidaverint,cum induciis decem dierum: et forma ista apud Burgenses et omnes alias firmiterobservetur, ut quisque eorum super probatione Diffidamenti cum tribus sibi consimilibus se Diffidet. Quicunque vero super prsemissis non servaverit formam istam Diffidamenti, sit traditor manifestus: nisi forte super rixa aliqua, repentino casu contingeret homicidium perpetrari, aut super aliquo pignore aut assultu. Adde lib. 6. Observantiarum fori Aragon. lib. 6. tit. de forma diffidamenti. Nefas autem existimabant, hostem impetere, nulla Diffidationepr&via.;
15
114
DIP
dictum homicidiwn probari. Infantiones autem inter se semper tenentur se Difftdare, nisi pro morte patris vel exhseredatione, secundum usum. * Certe eo die, quo literas diffidationis Significabantur, hosti damnum inferre prohibitum erat. Lit. remiss, ann. 1369. in Reg. 100. Chartoph. Reg. ch. 287 : Aucunes personnes leur dirent qu'il ne povoient par la coustume du pais deffier^ et porter dommage tout en un jour. ICLERICOS DiFFiDARivetat Concilium Terraconense anni 1329. num. 60. superior!? alterius Concilii ann. 1323. celebrati Constitutionem hac de re confirmando : Quoniam in secundo Concilia Tarraconse vm. Cal. Feb. ann. MCCCXXIII. prssdecessorum nostrorum, qui condemnaverint Diffidari Prselatos, et personas Ecclesiasticas, vestigiis inhssrentes. sacro approbante Concilia, statuimus, ut si guis deinceps cujuscumque status vel condilionis existens diffidaverit aut provocaverit publice vel occulte Archiepiscopum , aut Episcopum, vel eorum Officiates, vel Prselatum, aut Religiosum, vel alium Clericum beneficiatum in sacris ordinibus conslitutum... ipso facto sententiam excommunicationis incurrat. Hanc constitutionem ut eluderent potentes quidam laici.. Ecclesiasticorum Dona, niillo prsevio diffidamento, invadebant : quam calliditatem anathemate feriit Concilium IV. Terraconense baud diu post celebratum. Hujus constitutionem si vis, consule inter Anecdota Marteniana torn. 4. col 319. DIFFIDIABE, Eadem notione. Willelmus Malmesbur. lib. 2. Hist. Novelise : Nee modo more majorum amicitiam suam interdixerat, quod diffidiare dicunt.JEgidius Parisiensis MS. lib. 3. Karolini:
DBF
DIFFIDUCIA. Epistola Livonis Regis Armeniae in Gestis Innpcentii III. PP. pag. 127: Sine Diffiducia facta contra nos denies acuerunt, etc. Plura de diffidationibus vide apud eumdem Molinum loco cit. * DIFFIDARE AD Os, Aliquem coram ad certamen evocare, Gall. Deffier en face. Lit. remiss, ann. 1356. in Reg. 85. Chartoph. reg. ch. 188: Cum Droco dictus de Fieffes miles Petrum de Bays ad ejus os Diffidasset, etc. Vide in hac voce. * 2. DIFFIDARE, Declarare aliquem a fide, quam debebat, defecisse. Sent, contra Florent. ann. 1313. apud Lam. in Delic. erudit. inter not. ad Hist. Sicul. Bonincont. part. 3. pag. 222 : Tanquam rebelles et proditores imperil et Isesas majestatis crimine reos de toto Romano imperio exbannimus et Diffidamus. Unde Difftdamentum, Ipsa declaratio, ibid, pag. 224 : Ab hujusmodi tamen sententiis, condemnationibus, Diffidamentis et bannimentis, etc. [** Formula vulgaris in Constitutionibus Imperatorum, e. g. Frider. II. ann. 1220. art. 5. ap. Pertz. Leg. torn. 2. pag. 244. ann. 1232. ibid, pag. 488. lin. 2. ann. 1312. pag. 536. lin. 11. Diffidatio, ann. 1313. ibid. pag. 548. lin. 49.] * DIFFIDATIO, Damnum quodvis. Charta Engelb. episc. Leod. ann. 1361. inter Instr. torn. 5. Gall. Christ, col. 392: Capitulum singularesque canonici ecclesix S. Petri mantis Odilia&, nostrse dicecesis, auditui nostro reserarunt, quod dicta eorum ecclesia in loco deserto.... situata, ac illius canonici... per malignorum prsedonum sive raptorum.... incursus,... deprsedationes, nocturnos egressus, rapinas, Diffidationes et invasiones corporum et bonorum, etc. Deffiaille, eadem, ut videtur, notione, in Lit. remiss, ann. Diffidiare Ducem, Martemque edicit habendum. 1376. in Reg. 108. Chartoph. reg. ch. 306: 1 DISFIDIARE. Annales veteres Muti- Feust bonnes paix et accort traittiez entre nensium ad ann. 1298. apud Murator. nous et Eddowart d'Angleterre, et que torn. 11. col. 74: Eo tempore Marchio ledit Jehan apres les Deffiailles et enneEstensis misit dominum Ludovicum de mistie, qui depuis ont este meue et contiPetrezanis equitem et armigerum probum nuees, etc. Alia notione, vide in Di//iad Disfidandum Commune Bononise, et dare, nempe pro Ad pugnam provocamisit guanlum battalise. tione, quo signiflcatu Deffiaiell et DefDIFFIDENTIA, Gall. Deffiance, [ vel fiance a nostris usurpantur. Lit. remiss, Defi, Provocatio.] apud Baldric. Noviom. ann. 1397. in Reg. 152. ch. 268: Apres lib. 8. cap. 74. Gaufr. Malaterram lib. 8. lesdittes Deffiailles,... le suppliant feust cap. 31. Mgid. de Roya ann. 1296. [in ale en la compaignie d'iceulx Triquebuef, et comme leur ami et complice en icellui Actis SS. Junii torn. 4. pag. 602.] etc. 1 DIFFIDAKTIA, apud Caffarum in An- cas se feust arme, etc. Charta Joan. reg. ann. 1361. ex Memor. D. Cam. Comput. nal. Genuens. ad annum 1162. | DIFFIDATIO, Eodem significatu, inParis, fol. 29. v°: Nous avons entendu Charta translationis EcclesiaeCollegiatae que aucuns nobles et autres de nostre Ruremundum e Monte S. Od-iliae, in royaume disent estre privilegies ou accousActis SS. Maii torn. 2. pag. 317. in Con- tumes de user de Deffiances et de guerres cil. Hisp. torn. 3. pag. 528. apud Mura- les uns contre les autres. tor. torn. 12. col. 489. * DIFFIDATOR, Qui ad certamen evoee DIFFITARE, in Confoeder. civitat. cat. Cone. Terracon. ann. 1282. apud imper. ann. 1285. in Guden. Syllog. Marten, torn. 7. Ampl. Collect, col. 279: Decernimus excommunicationis sententiee pag. 480. 1 DIFFITATIO, in Charta ann. 1361. e subjacere, et per ipsum dicecesanum aut Regesto 90. Chartophylacii Regii Ch. rectorem loci illius, ubi ipse Difftdator fuerit, excommunicatus, ab omnibus evi608. ** DEFIDARE, in Constitut. Henric. tetur. 1 1. DIFFIDATUS, Desperatus, exspes Imper. ann. 1230. art. 9. Pertz. Leg. vol. vitse, cui nulla superest vivendi fides. 2. pag. 267. f DEFFIAMENTUM, apud Rymerum Perusinus in Vita B.Columbae Reatinas, torn. 5. Maii pag. 397 *: Infirmitate gravi torn. 6. pag. 218. DIFFIDUCIARE, ut Diffidare. Ivo Car- laborans.... Diffidatus est. Acta B. Thonot. Epist. 22: Me Diffiduciastis, et bona massi Camald. n. 15. Martii torn. 2. pag. Episcopalis domus diripienda adversariis 590 : A quinque medicis fuerat de salute nostris exposuistis. Utuntur Matthaeus Diffidatus. Vide alia notione in DiffiParis, Conradus Uspergensis anno 1177. dare. * 2. DIFFIDATUS, Rixarum amans, [Arturus Dux Britannise in Homagio ad Philippum Regem Franc, ann. 1202. qui alterius querelam pretio ductus apud D. Brussel de Feudorum usu torn. suscipit. nostris alias Deffieur. Steph. 1. pag. 328.] Gualterus in Vita S. Caroli de Infestura MS. ubi de Innoc. VIII : Missum fuit proclama per urbem,... quod Comit. Flandr. n. 54. etc.
DIP omnes malefactores, homicidae et Diffidati pro quibuscumque criminibus reverterentur ad urbem, et ila factum fuit copia dictorum Diffidatorum et facinorosorum pariter per urbem ambulanlium armatorum. Charta ann. 1424. torn. 2. Hist. Leod. pag. 445 : Gens qui porsiwent de jour en jour les tavernes, joweurs de fauz deis, mancheurs, Deffieurs, harballeurs de gens pour argent ou altrement, etc. Deffae vero, Infldelis, a fide Christiana alienus, in Poem, de I'Ordene de Chevalere: Puis a demande le conduit Parrai la terre Deflate, Salehadins li a juree.
Infra appellatur Paiennie. 1 DIFFIDENTIA, DIFFIDUCIARE, etc. Vide Diffidare. •»! DIFFIDIUM, a Gallico Deffi, Scheda provocatoria. Stat. pro universit. Aurel. ex Cod. reg. 4223. A. fol. 67. v: Sun* nonnulli... qui alias studentes diffidant, bellum sibi, ac si essent principes, barones vel milites, indicendo, vel per alium seu alias Diffidium sibi mittunt. Vide supra in Diffidare. DIFFIGURARE, Figuram auferre, delere, deformare, Gallis, Deflgurer quelqu'un. Lex Longob. lib. 1. tit. 25. | 41. [**Roth. 846.]: Si quis caballum alienurn apprehenderit, ipsumque Diffiguraverit aut circinaverit, etc. * Eadem notione nostri dixerunt Deffacer, et Deffacier, Vultum alicui lacerare, vulgo Devisager. Lit. remiss, ann. 1463. in Reg. 199. Chartoph. reg. ch. 168 i' Le suppliant donna ung coup a icelle femme environ la teste laquelle lui vint courir au visaige lui cuidant Deffa* cer. Ali39 ann. 1450. in Reg. 184. ch. 122: Icellui Robinet... frappa a revers de son espee Pierre Roussel et lui fendit le visage entre le nez et la bouche, tellement qu'il en est a jamais comme tout DeffaciS. * DIFFIGUUM, Difflcultas, f. pro Diffugium, effugium, Gall. Subterfuge. Tes'tarn. Aymari comit. Valent. ann. 1277.' ex Cod. reg. 6008. fol. 9. r°: Et si per eum... possessum aliquid seu saisitum in prsejudicium partis alterius vel utriusque, etiam illud sine dilatione et Diffiguo res* tituatur et emendetur. « DIFFINIMENTUM, Cessio, quae fit per compositionem. Charta ann. 1103. inter Probat. torn. 2. Hist. Occit. Cot. 361: H&c est Carta de diffinimento et guirpimento, quod Raymundus Guillelmi episcopus Nemausensis et frater ejus Bernardus Guillelmi fecerunt domino suo, scilicet Guillelmo Montispessulani. Vide Finis 1. * DIFFINIO, [Definio. Concil. Rotomag. ann. 1063 : Fides vestra, quam.. communi assensu... Diffinistis. p. 49, B.J DIFFINIRE, [Dimittere, quasi per compositionem.| Vide Finis 2. * DIFFINITAS, ut Diffinimentum. Charta Paldulfl princ. Capuae ann. 1024. torn. 1. Hist. Cassin. pag. 38. col. 2: Per legalem Diffinitatem hoc concessimus. * DIFFINITIVUS, pro Definitive. Charta Caroli IV. imper. ann. 1356. ex schedis Pr. de Mazaugues : Et si per Diffinitivam sententiam... apparuerit de~ claratum et sententiatum fuerit. 1 DIFFINITOR, in Bullario Carmel. pag. 460. col. 1. Idem qui supra Definitor. 1 DIFFINITORIATUS, Officium Definitoris. in eo Bullar. ibid. DIFFIRMARE, Recludere, aperire, Gall. Defermer. Miracula S. Aigulfi cap. 6
DIP
DIF
DIF
115
ArmariumDiffirmavit, ettres dalicescum verunt prasdicta mssuagia cum perti- lere pour la terre defendre encontre luif patenis inde rapiens, refirmato armario, nenciis sitis esse jus ipsius Johannis. et pour son fiee lui Deforciere. Britannis etc. Vide Firmare, Gall. Fermer. Vide Kennetti Glossarium ad calcem Armoricis, difforch, idem valet quod Abscedo, discedo : Desforchidigaez, Sepa* Lit. remiss, ann. 1388. in Keg. 132. Antiquit. Ambrosden.] * Nostris Defforcer, eodem signiflcatu. ratio, divorcium. [Chartularium S. VanChartoph. reg. ch. 172: Comme I'exposant meu de convoitise par jeunesce et temp- Lit. remiss, ann. 1479. in Reg. 206. Char- dreg, torn. 1. pag. 1166. in Instrumento tation de Vennemi eust Defferme I'uis toph. reg. ch. 350 : Le suppliant volt anni 1302 : Lesdis Religieux disoent que prendre ses tarelles et eschielle, icellui a tort leur Defforchoient lesdis Chevalier d'une chambre. Jaquet... les lui Defforca et contretint. et Escuier la presentation a icelle Eglise, 1 DIFFITATIO. Vide in Difftdare. DlFFORCiARE RECTUM, Rsctitudines, et en eussent lesdis Religieux pris brief T DIFFITESCERE. Vide Diffalescere. * DIFFLATIO, Inflatio, tumor, Gall. Judicia, in Legibus Alfredi et Godwin! vers eux.] t DIFFORMATIO, Disciplinae monasEnflure. Lit. remiss, ann. 1330. in Reg. cap. 4. Edwardi Confessor, cap. 3. et 66. Chartoph. reg. ch. 1114: Phisici et Henrici I. cap. 22. 33. 57. 59. 61. 66. ticae solutio, remissio, Gall. Relachement. Epitaphium Guillelmi a Mansurgici praedicti non invenerunt... dicti 74. 83. 87. Deforcer Justice, in Legibus corporis aliquam membri sen ossium, aut Normannicis Willelmi Nothi cap. 45. drescheidt Stabulensis et Prumiensis cranei sive testi, vel miringarum, sive dicitur is, qui contra rectum agit, vel Abbatis, apud Marten. Itiner. 2. pag. dominus feudi, qui jus et rectum, seu 152 : Inter ceteras prseclare a se. dum in telas cerebri Difflalionem. * DIFFLATUS. Praecept. Carol! IV. im- justitiam facere renuit, quando ab eo vivis ageret, res gestas, in primis memoper. inter Probat. torn. 2. Annal. Prae- petitur. Turn vero vassallus ad supe- ratu dignse sunt, quod Difformationem monst. col. 132 : Item Oosteappel supra riorem dqminum potest provocare. quds Monasteria invaserat, purgavit. * Nostris Difformer, pro Deftgurer, rendunas Difflatas viginti quinque centenas Matth. Paris ann. 1164 : Si quisquam de atque quadraginta septem metatas. An Proceribus regni Difforciaverit Archie- dre Difforme, Deformare. Lit. remiss, piscopo vel Archidiacono de se suisque ann. 1402. in Reg. 157. Chartoph. reg. vento expositas ? Vide Deflare. * DIFFLORARE, Devirginare, flore vel justitiam exhibere, dominus Rex debet eos ch. 86 : Lequel Jehan Bourgeois estoit de honore spoliare. Charta ann. 1384. inter justitiare: et si forte aliquis Difforciaret tres-mauvaise et dampnable vie, comme et publiqueProbat. torn. 4. Hist. Nem. pag. 67. col. D. Regi reclitudinem suam, etc. Vide De- allant par les tavernes ment se Difformant, comme aler tout nu 2: Virgines et alias mulieres maritatas fectus justitix. en chemise et sans chapperon, et puis | DEFORGIARE SERVITIUM, Illud dein dicto loco de Ledenone Difflorando. negare. Liber niger Scaccarii pag. 51 : prendre vielles armeures, comme vielles Vide Deflorare 1. 1 DIFFLUXIM, Diffluendo. Miracula S. Comes Glaucestre in G-loucestre debet ser- cotes de fer et de vielles cappelines qu'il Gengulphi, torn. 2. Maii pag. 655: Cos- vitium duorum militum, quod fecit usque mettoit sur sa teste, et faisoit porter sur pit enim salutaris ilia potio igneum in ad extremum exercitum Wallise, sed lui vielles savates. vielles ferrailles, vielles me furorem debellando... extra medullas postea Deforciavit. Infra ter occurrit peaux pourries et puans, en disant que c'estoit le tresor Millegroux, et de fait et ossa Diffluxim propellers. Difforciare eodem intellectu. DIFFODERE, Effodere, Gallis, Defpuir. DEFORGIARE DOTEM MULIERIS, Dene- alloit par ladite ville de Tours pare des Joan, de Janua, est diversis modis fo- gare, auferre. Matth. Paris ann. 1236: choses dessus dites, en criant veez cy Mildere. Leges Ethelredi Regis Angl. cap. Quicumque Deforciaverit eis dotem suam legroux. 10 : Siquis fur em innoxiare velit.... adeat de tenementis, de quibus viri earum obieDIFFORTUNIDM, Infortunium, Adtriplex ordalium. Si mundus sit in orda- runt saisili,... et ipsi de injusto Defor- versa fortuna, in Vita Balduini Lutlio, Diffodiat cognatum suum, si vero sit ciamento convicti fuerint, etc. Anno 1244: zemburg. Archiep: Trevir. lib. 1. n. 6. immundus jaceat ipse fur ubi jacebat, et Super portions, quss eum contingit de [Utijtur etiarh Dionysius Cartusianus.] alius reddat. Saxonicum habet n i m e hazreditate,... quamprsedictus David De* Deffortune etiam nostris, eadem acu p p , id est, tollit, cognatum nempe tforciat ipsi Drifftno. Regiam Majest. lib. ceptione. Lit. remiss, ann. 1410. in Reg. furti accusatum et suspectum, occisum *2. cap. 16. | 54 : Si vero haeres dotem165. Chartoph. reg. ch. 138 : Combien scilicet et sepultum, uti censet Somne- suam Deforciat mulieri, etc. Vide lib. 2. que le suppliant ait fait ledit coup contre rus. [** Concil. Wanetung. 19.] cap. 63. § 10. Leges Burgor. Scotic. cap. sa voulente et par grant Deffortune, etc. * DIFFRAMITTERE, Possessione exuere, * DIFFOLRARE, Vestem pellitio, quo 135. Statuta Willelmi Regis Scotiae cap. quasi extra mittere. Charta ann. 1227. ornatur, spoliare. Comput. ann. 1402. 4. Bractonum lib. 4. tract. 2. cap. 1. | 2. inter Probat. torn. 3. Hist. Nem. pag. 8. Fletam lib. 5. cap. 11. torn. 2. Monas- apud Murator. torn. 4. Antiq. Ital. med. aevi col. 440 : Item quod omnes inframis169. col. 1: Pro altero mantsllo panni de tic! Angl. pag. 231. etc. ,livido, folrato pellibus variis, qui fuit . PLAGITUM MULIERIS DISFORCIAT.E, in siones et tenutse datse per dominos UgoliDiffolratus, et pannus venditus pretio Regesto Parlam. sub ann. 1258. fol. 12. num et Thomasium de Corrigia, potesxlv. sol. Vide Fodratura. DEFORCIATORES MULIERUM, in Le- tates FerrarisB et Ravennse, de novo datse. DIFFORGIARE, [DEFORCIARE,] Per vim gibus Malcolmi III. Regis Scotiae cap. occasions averts et prasdss,... Difframitet contra jusauferre, detinere. Tabular. 11. et in Regiam Majest. lib. 4. cap. 25. tantur, reddantur et restituantur omniFiscanense f. 57: Et partem nemoris de DEFORGIAMENTUM, in Statutis Wil- bus, sine aliqua qusestione. Brunmesburi, quantum idem Johannes lelmi Regis Scotiae cap. 4. et in Regiam * DIFFUGIA, Judiciorum anfractus, Deforciabat prssdictss Ecclesiae. [Index Majest. lib. 1. cap. 6. § 1. cap. 9. § 1. tricae, nostris Chicanes, alias Diffuges. MS. beneflciorum Eccl. et Dioac. ConsDEFORCIATIO, in Legib. Burgorum Charta ann. 1150. ex Tabul. Montismatant, f. 41: Rector alterius portionis dicti Scoticor. cap. 135. 11. [Litterae Hugonis jor. : Tandem vero cum jam illius perloci, quam sibi Difforciavit Rex, asserens de Plessetis Militis apud Kennetum An- plexis Diffugiis ejusque verbositate et jus prassentandi ad ipsam portionem sibi tiquit. Ambrosden. pag. 293. ad annum sinuosa volubilitate curia esset fatigala. debere pertinere. Chartular. SS. Trinit. 1279: Justitiarius, Vicecomes, vel Balhvus Lit. ann. 1372. 5. Ordinat. reg. Franc, Cadomensis f. 45. verso : Ista villa habe- nos et h&redes et assignatos nostros dis- pag. 721: Quant I'on les veult contrainbat undredum, sed in tempore verrss tringere possint per bona nostra mobilia dre ou executer d'aucune chose, appellent Difforciatum fuit. Scacarium S. Michae- et immobilia, et hominum nostrorum et es assises du bailli de Vermendois,... lis apud Falesiam ann. 1211. apud D. Difforciationem (i.e. ablata bona) tenere, querans Diffuges et dillacions irraisonBrussel de Feudorum usu torn. 2. pag. quousque dicto Johanni et hxredibus sive nables pour fouir a justice. Vide Dif840. col. 1 : Guillelmus de Sagi petit sai- suis assignatis plenarie fuerit satis- fugium. f DIFFUGIUM. Asylum, refugium, Barsinam cujusdam decimss... quam Hugo ei factum.] Deforciat. Chrpnicon Trivetti ad ann. | DISFORGIATIO, in Legibus Normann.thius in Glossario, ex Robert! Monachi Hist. Palaest.: Tanta quippe erat Turco1297. in Litteris Johannis Reg. Scotiae apud Ludewig. Reliq. MSS. torn. 7. rum instantia, et unus ita impellebat ad Edwardum Angi. Regem: Terram pag. aS6. Scolise, quas est de feodo suo, contra eum « FIFFORCIUM, Occupatio contra rec- alium, quod nusquam erat cuiquam pro muniendo... et Defortiandum eum de tum, injusta detentio. Judicium ann. ullo commodo Diffugium. Libentius infeodo suo. Rymer. torn. 2. pag. 719. ha- 1290. in Reg. 69. Chartoph. reg. ch. 132: terpretarer EfFugium, Fugae locus, Gall. renunciavit prss- Moien d'echapper. Pro Prastextu, Gall. bet : Ad feodum suum Deforciandum ; et Ricardus attornatus ibid. eaed. litterae Gallicae : Por son fie li sentationi, quam dictus Miles fecerat in Pretexte, accipitur apud Rymerum torn. Deforcer. Madox Formul. Anglic, pag. patronatu prsedicto, et Difforcium emen- 3. pag. 373. col. 1 : Prssdictis causis et 228 : Haec est finalis concordia facta... in- davit, quod dictus Miles fecerat in eodem. aliis multis Diffugiis pro parts dictorum ter Johannem Doughty de Coventre que- Vide Difforciare rectum. Bernardi et Audss, sicut intellsximus, surentem, et Rogerum de Penne et EdiDEFORCER , apud Littletonem sect. 3r Us allegatis. Diffugium notum est tham uxorem ejus Deforciantes de tribus 614. Charta Joan. Regis Angl. apud Henacito vocabulum, sed notione paulo mesuagiis cum pertinenciis in Conven- rlcum Knyghtonem : Et la terre de diversa usurpatum, scilicet pro Fuga tr&..< Prxdicti Rogerus et Editha recogno- Scoce, laquelle est de son fee,... est habe- dispersa, Gallice Fuite ca et la. Turba-
¥
116
DIG
DIG
vere consilium, inquit Hist, lib,. 1. cap. de Suariis (14, 4.) Utitur etiam Macro39. proximorum Diffugia. In posnarum bius lib. 1. Saturn, in Praefat. [Digestio seternarum Diffugio laborare, in Vita S. pro expositione per ordinem, clara et Senorinse, April, torn. 3. pag. 75. hoc est, distincta sumitur in Epistola Sergii II. Laborare timore supplicii aeterni, ad Papse ann. 844. apud Miraeum torn. 1. illud vitandum et effugiendum. pag. 647. col. 2. qua notione vulgo acDIFFUNCTIO. DIFFUNCTUS. Leges Hen- cipitur verbum Digerere, non tamen riei I. Regis Angliae cap. 70. § 16: Mu- Digestio.'] lieres, quse fornicantur, et parlus suos f DIGESTIM ALIQUID SGRIBERE, hoc extinguuntf et eas, quse. secum agunt, ut est, ordinate apud Prudent. Peristeph. utero conceptum excutiant, antequam lib. 2. Diffunclio (MSS. Diffuncon) usque ad exiDIGESTUM. Ita yocant JC. Pandectatum vitse removetur ab Ecclesia, nunc rum librum. Ugutio : Digestum, quidam clementius, Diffunctus decem annis posni- liber legalis sic dictus propter leg alia teat. Quse mendo non carent. [** Wil- prxcepta, id est, excellenter Digesta: kins.: antiqua Diffinitio... nunc clemen- unde Digestalis, qui pertinet ad digesta. tius diffinitur.] Digestum est qualecumque scriptum. DIFFUTARE, Disputare, in Gloss. MS. Tertullianus lib. 4. adversus Marcionem, Lucas Digestum, illius Eyangelium Regio Cod. 1013. vocat. Eidem lib. de Anima Digerere. est 1 DIFORMARE. Vide Deplasmare. 1 DIFOSOT, Species corvatse vel pensi- conscribere. Glossae veteres : Digestis, tationis. Tabularium Rothonense: Hae- Conscriptis.Digesla, Descripta. In litteras Ihoiam femina vendit Conwoioni aliquas Digerere, apudTrebellium in Claudio. Ita terras in luh, in alode, dicpmbito, sine re- Digerere, pro Exprimere, in Cod. Th. demtione unquam, dicofrit, Difosot, di-. leg. 2. de Senator. (6, 2.) leg. 4. de Conwoharch et sine ulla re. Vide Dicofrit. lat. transl. (11, 23.) et alibi. Cujacius ad | DIFRAX, At7ip6c7WTO?. Gloss. Lat. Gr.tit. de Excusat. : Digesta dicimus, quas Sangerm. MSS. Janus in Supplemento ceconomiam, illam habent, et intelligimus Antiquarii explicat Biceps. Eustathio Digesta, suisque titulis apte distincta, Stupoffwrcoi (rayoi, idem, sunt, quod a.\t.yl- sicut Digesta, responsa Modestini. Glossse jwxMoi, quorum pars interior similis est Nomicse MSS.: Aiyefnrwv, 8caTuitw[i.aTwv. exteriori, Gall, a deux envers, a deux [Supp. Antiq. : Digestum, ScaXoyo?, Disfaces. A facie, Difax melius quam Di- putatio.] frax legeretur. Vide Bifax. DIGETISTA, Eidem Ugutioni, Qui docet 1 DIGA. Vide Dagger. digesta, vel docetur. Maistre de Digeste, * DIGAMMOS, dicitur de litera v. cum in veteri Gloss. Lat. Gall. Gualterus idem sonat atque Digamma, in novo Mapezius, qui floruit sub Henrico II. Tract, diplom. torn. 3. pag. 186. Angl. Rege, de Extremo judicii die : * DIGAMUS. Secundss uxoris vir, in Cogitate divites, qui vel quales estis. Glossario Sangerman. MS. num. 501. Quid in hoc judicio facere potestis. Tune non erit aliquis locus hie Digetistis. Vide Bigami. Idem erit Deus hie judex, auctor, testis, 11. DIGENUS, VToDecanus, Gall. Doyen-. Judicabit judiees judex generalis. Decanus autem claustrensisf et Digenus forensis cum Camerario, in Consuetud. * DIGHA, Pugio, sica, Gall. Dague. Monasterii S. Pauli Romae apud Mar- Stat. capit. S. Petri Insul. ex Reg. H. ten, de antiqua Ecclesiae Disciplina ejusd. eccl. fol. 340 : Quia nos decanus et pag. 348. capitulum ecclesiss Insulensis, nonnullos «* 2. DIGENUS, Duplicis generis. Ruod- npbis subditos, contra honestatem ecclelieb. fr. 13. vers 16 : siastici status, cum cultellis oblongis et Dighis quotidie incedere praesumant Rubeta fundiola, truta Digena, rufa vel alba. Mandamus ne amodo quicumque prsssuDIGER. Lex Salica tit. 61: Ut pro me- mant deferre sub vestibus aut alias culdietate quantum de compositions Diger tellos oblongos, Dighas sive quaecumque est, aut quantum Lex judicat, illi tres alia arma. Vide supra Dagha. solvant. Codex Regius, uti monet BiDIGITABULUM. Gloss. Lat. Gr. Digitale gnonius, pro Diger est, habet dederit, et Digitabulum, 8avcTuXv)9pa, id est, digiforte, inquit, pro dedisset. Sed videtur torum invQlucrum. Joan, de Janua: legendum Digens est, pro indigens: agi- Dtgitabulum, instrumentum, in quo digitur enim eo capite de homicida, qui non tus intromittitur, quod et Digilale dicitur. habet, unde totam legem implere valeat: ApudVarron. lib. 1. deRe rust. cap. 55. quod enim ei deest de mulcta aut com- Digitale occurrit, ubi Scaliger ex MSS. positione, a parentibus persolvitur. Digitabulum reponendum scribit. Gloss. S5S" Diger vel Deger vox Germanica Lat. Gall. Digitabulum, Deel a mettre apud Saxones restat, pro Sufficienter, ou day pour queudre. Occitanis Didal. quantum satis est, usitata. Locutio itaDIGITALE, Theca, in modum digiti que ilia : Quantum pro compositione De- confecta. Gloss. Gr. Lat.: AowuuXYJOpa, ger est idem significat ac Quantum pro Digitale. Acta Inventionis S. Stephani compositione sufflciens est. Ita censet Episcopi Calatini, in Sanctuario CaEccardus, apud quern yidere potes va- puano, ubi de articulo digiti manus berias hujus vocis in diversis MSS. lec- nedictse, qui in Ecclesia Calatina assertiones. Vox Diger rursus occurrit in vabatur: Custodiebatur autem in sacrario loco non minus intricate, apud Mabill. sub Digitali argenteo modulo. Vide Digide Re Diplom. lib. 6. Charta xi. in Pla- tabulum. cito videlicet Theoderici Regis ann. 680. * Doittier, in Lit. remiss, ann. 1454. ex ubi sic legere est: De anno triginta et Reg. 184. Chartoph. reg. ch. 476 : Le uno semper tenuissint et possedissint, suppliant print furtivement aucuns nee eis Diger numquam fuisset, nee alius annaux ou verges d'argent, estans en exinde non redibirit, nisi edoneo sacra- ung Doittier. mento. An hie conveniat Eccardi inter« D I G I T A L I S , Anulus. Ruodlieb. pretatio videat lector oculatus. fragm. 8. vers. 67: * DIGERERE, [Explicare, ordinare, Ludendo proprium cito perdebat Digitalcm, evacuare. DIEF.] Quern trahil a digito, jaciebat eique rotando. DIGERIES, Digestio, evacuatio, Joanni Adde vers. 63. et fragm. 3. vers. 382. de Janua. Glossae Manuscripts: Dige1 DIGITAMENTUM. Papias: Digitaries, Siatafo. Occurrit in leg. 4. Cod. Th.
DIG mentis,idest, Libris pontificalibus.Melms Indigitamentis; Indigitamenta quippe sunt Libri Pontiflcum, in quibus indigitabantur nomina indigetum seu falsorum Deorum. Servius in 1. Geprg.: Nomina Numinum in Indigitamentis inveniuntur, id eat, in libris pontificalibus, qui et nomina Deorum et rationem ipsorum nominum continent. Omissione secundi in perperam factum est Digitamentis. 1 DIGITARE, ut Indigitare. Gloss. Lat. Gr. Sangerman.: Digitare, AaxTuXoSstxTEIV, Digito monstrare. * DIGITARIUM, ut Digitabulum, Gall. De, alias Deaul et Del. Mirac. S. Hyacinthi torn. 3. Aug. pag. 370. col. 2 : Puer quatuor annorum... casu Digitarium, alias naperstek, deglutivit. Glossar. Lat. Gall. ann. 1348. ex Cod. reg. 4120: Theca, Gallice Deis et Deaul, id quod mulier habet in digito. Lit. remiss, ann. 1389. in Reg. 138. Chartoph. reg.: II prit sa sainture et sa tasse, en laquelle avoit un Del a queuldre. Doictee vero quantum digitis capi potest, inChartul. Latiniac. fol. 241. v°: Quiconques vent seel audit Laigny a destail, il doibt par chacune sepmaine de Van au jour de Vendredy deux Doictees de seel. DIGITELLUS, qui et Auricularis, Ugutioni. DIGITI&, Bulengero, Virgulas aureae vel argenteae, digitis similes. Anastasius in Valentino II. PP. pag. 163: Murenam, in quo pendent hyacinthinae 13. Digitias aureas novem pendent in filo aureo. DIGITUS, Papias et Agrimensoribus, Minima pars agrestium mensurarum, habet ordei 4. grana. * Eadem notione accipi videtur, Doyst in Stat. Confrat. S. Pauli Paris, ann. 1332. ex Reg. 66. Chartoph. reg. ch. 1123: Item audit siege a quinze poures souffisamment pelez, qui sont les premiers assis et servis, a, un Doys des plus riches hommes. DIGITUS AQTLS;, est sexta-decima pars pedis. Ita Frontinus lib. de Aquaeductib.: Aquarum moduli aut ad Digitorum, aut ad unciarum mensuram institutl sunt.... Est autem Dig it us, ut convenit, sexta decima pars pedis. Vide leg. 3. D. de Servit. rust. (8, 3.)
DIGITUS IMPUDICUS, in Legib. Angliorum et Werinorum tit. 5. § 8. Verpus Catullus : Ostendis Digitum, sed impudicum.
[* Glossar. Proyinc. Lat. ex Cod reg. 7657: Det, Provinc. Digitus salutaris, a salutando ; impudicus, tercius ; anularis qui et medicinalis.] [ DOMINICARIA, Dona ecclesiis legata ultima voluntate. Vide S. Eosa de Viterbo Elucidarii torn. 1. pag. 333. voce Doens. Charta ann. 1194. ibid. : Dominicaria clericorum et militum, sicut in ipsa compositione fuerunt sortita. 1 DOMINICATIO, DOMINIGARE, DOMINIGATUS, etc. Vide post Dominicum 3. 1 DOMINICELLUS, Idem qui supra Domicellus. Johan. Longinus in Actis S.
DOM Stanislai Episc. Cracov. Maii torn. 2. pag. 245 : Rinardus de Cyzyschanowicz Dominicellus et Armiger Cracoviensis Dioecesis, morem nonnullorum militarium Poloniae celebritates dierum sanctorum modica lance appendentium, secutus, etc. ** DOMINICI NUMMI memorantur in chart, vendit. ann. 539. ap. Marin. in Pap. Diplom. num. 114. lin. 36. et facili emendatione num. 118. lin. 15 : Nummo usuali Dominico uno ; quae ex veteri mancipationis ritu tabellio sine sensu retinuit. Dominicum nummum vocatum putat Marinius, quia a principe conflatus erat, Savinius in Hist. Jur. Eom. torn. 2. cap. 12. | 66. not. e. quia secundum ritum mancipationis ad tradendum Dominium quiritarium adhibebatur. 1. DOMINICUM, Ecclesia, ^Edes sacra Domino, seu Deo. Glossae veteres : Dominicum, Kuptaxov. S. Cyprianus de Opera et Eleemos. : In Dominicum sine sacrificio venis ? Idem Epist. 33. de Leetore : Dominico legit, id est, in templo, alii de die Dominico interpretantur. S. Hierpnymus in Chronico : In Antiochia Dominicum, quod vocatur Aureum, aedificarl coeptum. Et mox : Antiochiae Dominicum Aureum dedicatur. Eufflnus lib. 1. Hist. Eccles. : Tune senior : Si haec, inquit, ita esse credis, surge et sequere me ad Dominicum. Et lib. 9. cap. 9 : Orationum domos, id est, Dominica sua. Idatius in Fastis : His Coss. dedicatum est Constantinopoli Dominicum die 15. Kal. Mart. Itinerar. Hierosolymit. : Ibidem modo jussu Constantini Imperatoris Basilica facta est ; id est, Dominicum mirae pulcritudinis. Marcellini et Faustini libellus precum ad Imperatores ag. 63 : Post illos eorum caedes, qua* in ominico factae sunt, etc. Pag. 64 : Ad cumulum perpetrati sacrilegii, ipsum altare Dei de Dominico sublatum in templo sub pedibus Idoli posuerunt. [Passio S. Philippi Episc. Adrianop. apud Mabill, torn. 4. Analect. pag. 186 : Dominici foribus innixus a sede sibi credita non patiebatur abscedere. Ibid. pag. 138 : Ipsum etiam Dominici tectum devoluto omni tegularum fraudabatur omatu.] Domus Dominica, apud Salvianum lib. 6. de Gubernat. Dei : Ad domos statim Dominicas currimus, corpora humi prosternimus, mistis cum fletu gaudiis supplicamus. Basilica Dominica in Actis SS. Saturnini et Sociorum num. 2. Kuptaxb; olxog, in Vita S. Nili Junioris pag. 164. xupsax&v in Concilia Ancyrano can. 14. Neocaesar. can. 5.13. Laodiceno can. 28. etc. Adde Itinerarium S. Willibaldi n. 16. Pachomium in Eegula cap. 54. Martyrolog. Eom. 25. Decemb. Isidorum, Amalarium lib. de Eeb. Eccles. Honorium Augustodun. lib. 1. cap. 127. Eusebium in Orat. de Laudibus Constantini, quo loco, auctor est eumdem Augustum curasse aedes sacras et templa uni omnium Deo, atque universarum rerum Domino dicanda consecrandaque. Hinc etiam Germani, et Belgae Kirche, et Kerke, et Angli Church, aedem sacram appellant, voce a xuptaxbv deducta, ut quidam exstimant: unde urbs Dunkerke in Flandria, sic appellata, quod primitus fuerit Ecclesia in Dunis aediflcata. [Hanc sententiam multis conflrmat Eccardus in Notis ad Legem Eipuarior. pag. 214. et 215.] At Lipsius in Epistola ad Belgas Cent. 3. Epist. 44. Kirke Germanicum a Circo deducit, quod veterum, inquit, templa instarcirci rotunda fuerint. Sed haec oculis et testibus indigent. Ita et Gretserus, in Muricibus Christianis pag. 158.
g
DOM 2. DOMINICUM, Sacriflcium mysticum, Missa. Dominicum convivium, S. Augustino in Brevi Collat. contra Donatist. xupiaxbv Setrcvov. Cyprianus lib. de Opere et Eleemos. : Locuples et dives es, et Dominicum celebrare te credis, qux Corbonam omnino non respicis ? Et Epist. 63. ad Caecilium : Nunquid ergo Dominicum post ccenam celebrare debemus ? Quibus verbis intelligit ipsum divinum Missae sacriticium. Veterem ejusmodi loquendi morem decent Acta proconsularia SS. Martyrum Saturnini et soc. ubi sancti Martyres j udicio postulati, quod sacram Synaxin contra Imperatoris praecepta egissent, sic Proconsuli responderunt : Dominicum cum fratribus celebravi. Et iterum Sine Dominico esse non possumus. Et inferius, ex verbis Proconsulis sic interrogantis : Si in Collecta fuisti ? Eespondit : Quasi Christianus sine Dominico esse possit, aut Dominicum sine Christianis celebrari. An nescis, Sat ana, in Domimco Christianum, in Christiana Dominicum constitutum f Et post alia : Ego devota mente celebravi Dominicum, Collectam cum fratribus fed, quia Christianus sum. Haec ibi Felix Martyr. Saturninus autem cum rogaretur ab eodem Proconsule Anulino his verbis : Tu Saturnine interfuisti ? Eespondit Saturninus : Christianus sum. Ait ille : Non a te quse.ro hoc ; sed utrum egeris Dominicum ? Oui respondit Saturninus : Egi Dominicum, qui Salvator est Christus. Haec Baronius, qui putat, eo referri debere hanc verbi notationem, quae habetur in Martyr. Eorn. 25. Decemb. : Nicomedias Passio multorum millium Martyrum, qui cum in Christi Natali ad Dominicum convenissent, Diocletianus Imperator januas Ecclesias claudi jussit, etc. Vide eadein Acta apud Bolland. 11. Febr. n. 8. 6. 9. 11.12.17.19. et eumdem Baron, ann. 303. num. 84. 3. DOMINICUM, Proprietas, Domanium, quod ad Dominum spectat, quo Dominus ad propriam alendam familiam fruitur. Unde JO. Anglis Dominicum definitur, quod quis habet ad mensam, sicut sunt praedia, quae Bordlandes iidem vocant. Ita Bract, lib. 4. tract. 3. cap. 9. § 5. cui concinit Fletalib. 5. cap. 5. § 18. et seq. Est, inquit, Dominicum proprie terra ad mensam assignata. [Tabular. Veteris villas : Ego Guigo de Chobar dedi Abbatiss Veteris villas Dominicum meum de Plaisicio. Post longum vero tempus accepi Crucem ab Abbate, etc.] Res Dominica, Dominicas possessiones, id est Principis, in leg. 8. Cod. Theod. de Lustrah aur. (13, 1.) leg. 2. de His, qui condit. (12; 19.) leg. ult. de Jure flsci. (10, 1.) Dominicum, Cowello, esttota ilia terra intra manerium, quod dominus feudi, aut in manibus suis retinet, aut saltern ad annos, aut voluntatem suam juxta consuetudinem manerii aliis locat. Pactum inter Ludov. Franc, et Henricum Angl. Eeges apud Eogerum Hoved. pag. 571: ferram illius... et homines sicut sua propria et Dominica fideliter custodiet. Eegiam Majestatem lib. 2. cap. 74. § 1: Dicitur purprasstura, quando aliquid super Dominum Regem injuste occupatur, ut in Dominicis Regis, in viis publicis astopatis, etc. Vide lib. 2. cap. 69. § 3. Charta Willelmi Eotomag. Arcniep. apud Ead. de Diceto: Maximum partem Dominici nostri occupans. Matthaeus Westmonast. ann. 1154: Revocavit in jus proprium Dominica sua, quas pater suus illi dederat. Vide Sugerium de Admin, sua cap. 10. Beslium in Comitib. Pictav. pag.
DOM 425. 491. Monast. Angl. torn. 1. pag. 148. torn. 2. pag. 25. etc. * Nostris Demoigne et Demoyne. Charta ann. 1255. ex Chartul. Gampan. fol. 208. COl. 1: Ne porront retenir... nos homes, ne les homes de nos fies, qui tiennent de nos en Demoigne. Ne nos, ne nostre home, qui tiennent ausinc de nos an Demoigne ne porront ausiques retenir les lor homes. Alia ann. 1256. ibid. fol. 465: Vinz livrees de terre que ii(Thibaut comte de Champagne) tient en som Demoyne et ransoures et as apartenances. DOMINICUM PBOPRIUM, in Capitulis Caroli M. lib. 4. cap. 34. Ehabanus ad Otgarium : Proprietas Dominicalis, quas Domino Imperatori ex paterna successione hsereditario jure pervenit. DOMINIGUM dicitur etiam respectu servorum, quod scilicet ad Dominum eorum spectat, ut in Lege Alemann. tit. 22. in Lege Bajwar. tit. 1. cap. 14. § 6. et in Lege Longob. lib. 2. tit. 51. § 15. [** Lothar. 1. cap. 52. e Capitul. Ludov. Pii ann. 829: De liberis hominibus, qui proprium non habent, sed in terra Dominica resident.] Bracton. loco citato : Dominicum dicitur ad differentiam quod tenetur in servitio. DOMINIGUM ANTIQUUM, apud Anglos, continet omnes illas terras, quae ad Eegem spectabant tempqre Edwardi Confessoris, aut Willelmi Nothi, seu quae tenebantur a Maneriis, descriptis in libro, quern Domesday appellant; ejusmodi enim teriementa Antiquum Dominicum dicuntur, et eorum possessores seu .tenentes extra maneria, a quibus dependent, implacitari possunt, ebque nomine ab omni teloneo liberi et immunes sunt. Antiqua vero dominia, quae in Manu Eegis sunt, Franca feuda sunt, et secundum communem Legem implacitantur. Rastallus, et Cowellus lib. 2. Instit. Jur. Angl. tit. 3. § 25. DOMINIGUM, Fiscus dominicus. Capitul. 3. ann. 813. cap. 2 i Qui hominem francum occiderit, solidos 600. componat ad opus Dominicum. Et cap. 3 : Qui hominem ingenuum occiderit, solidos 200. componat, et exinde in Dominico tertiam partem componat, id est, fisco inferat. Ita ibi non semel. ** DONIGUM pro Dominicum, in chart, ann. 791. ap. Neugart. Cod. Alem. num. 113. torn. 1. pag. 101: In Donico arare. DOMINIGALE, Idem quod Dominicum, Dominium, proprium, proprietas, Gall. Seigneurie, domaine, propriete. Will. Tyrius lib. 12. cap. 7: De propriis Dominicalibus certa eis pro victu et amictu beneficia... contulerunt. Lib. 19. cap. 11: Res ad Dominicalia Principis pertinentes. Traditiones Fuldenses lib. 1. [ex Instr. ann. 867.]: Trado unam capturam, quas contigua est cella ilia, quas vocatur... cum Dominicali, aliisque sedificiis, areis, campis, etc. Adelbertus Eydenhemensis pag. 353: Quidam Walterus Dominicale, quod in Titinheim situm est, in recompensationem accepit. Chronicon Trudonense lib. 3. extremo: Inter quae constat, eum tarn gravi damno Ecclesiee nostrse dedisse, quidquid nunc de Remhrode videntur extra Dominicalia nostra esse. Dominicalia Apostolici, seu Papae, apud Eadevicum lib. 2. cap. 29. Occurrit praeterea apud Leonem Ostiensem lib. 1. Chron. Cassin. cap. 16. 51. Petrum Diac. lib. 4. cap. 18. etc. DONNEGA.LE, pro Dominicale. Tabul. Casaur. ann. 1060 : Et ipsa mea Donnecalia et feora de terris et vineis, et meos debitales de Cantalupo. * DOMINICALIS TERRA, Quae ad Domi-
DOM
171
nicum seu domanium pertinet. Charta ann. 1124. inter Instr. torn. 5. Gall. Christ, col. 445: ffee autem sunt beneficia et prasdia ad praedictam ecclesiam pertinentia: decima ejusdem villas cum familia et Dominicali terra, in agns, vineis, etc. [** Jura abb. Metloc. sec. XII. in Diario rei Diplom. torn. 2. pag. 119 : De Dominicali terra habemus 4. carruales, 2. arantur ex nostro aratro et alia 2. cum familia. Vide Haltaus. Glossar. German, col. 1582.] | DOMINICALES PASTURvE, apud ThO-
mam Madox Formul. Anglic, pag. 148. INDOMINICALES PORGI^ in Chronico Besuensi pag. 700. DOMINICARE, Possidere proprietario jure. Charta Caroli M. in Chron. Laurishamensi ann. 776 : Tarn quod videtur possidere vel Dominicare, quam quod adhuc ex munere Regum vel Reginarum, seu quod pro collata populi, vel de comparato, vel de quolibet adtractu augmentare... potuerint. Alia notione vide suo loco. DOMINICATUM, Idem quod Dominicum. Charta Ludovici II. Imp. pro Ecclesia Volaterrana : Ita de rebus seu familiis Episcopi ipsius tanquam Dominicatis nostris per idoneos et credentes homines inquisitionem fieri jubemus. Burchardus Wormaciensis Ep. in Lege Familiae, cap. 14 : Et si quis nupserit ex Dominicato Episcopi, sin autem ex beneficio in Dominicatum Episcopi nup~ serit, rebus suis respondent domino beneficii. Vide Donicatus. DOMINICATIO, Dominium, possessio. Tabularium Ecclesiae Viennensis ann. 877. fol. 58: Ut quidquid ex prasdictis rebus collectum fuerit, in eorum jure et Dominicatione pervenire debeat. Vetus Charta apud Perardum in Burgundicis pag. 37 : Quas quidem in prasfata villa... conquassivi de meo jure, in jus et Dominicationem servorum Dei ad jam dicto cosnobio transfero in futurum possidenda. [Privilegium Caroli Simplicis pro Monasterio Elnonensi ann. 906. ex Chartulario Monasterii S. Amandi: In perpetuum firmum esse volumus, ut jam dicta villa Diptiacus, quam eis ad prassens concedimus, cum omnibus ad earn pertinentibus illorum Dominicationi in asvum subdatur.] Adde Chron. Besuense pag. 616. INDOMINICATIO, Eadem notione. Gesta Abbatum Lobiensium pag. 601: Vendidit et Indnminicationes Ecclesias, etc. DOMINICATURA, Dominium, proprium, proprietas: Praedium dominicum, Domenjadura, in Foris Beneharn. rubr. de Captions, art. 10. ubi interdum sumitur haec vox vernacula pro aede, in qua in praediis suis inhabitant viri nobiles, ut auctor est Marca lib. 6. Hist. Bench, cap. 24. n. 10. ut Domaine in Consuetudine Aurelianensi cap. 1. art. 84. 97. Tabular. Burguliense cap. 97 : Medietatem de Curti Carlona, quantum in Dominicaturam tenere videbar. Idea autem dico de dominio, quia sunt in curti casamenta, quae mihi retinui, sicuti cujusdam Militis, qui tantundem in omnibus, quantum ego in curti ipsa de me tenebat. Concilium Helenense ann. 1065 : Nullus violenter infringat Dominicaturas Canonicorum, vel Monasteriorum, neque aliquid rapiat inde. [Charta anni 1086. ex Tabulario S. Florentii : Quidquid de Dominicatura patris sui in Ecclesia ilia reclamabant concesseram, et quidquid de casamento suo erat. Charta Eoberti Hierosolymitani Comitis Flandriae ann. 1105. apud Miraeum torn. 1. pag. 273. col. 1 : Et ex Dominicatura mea duas
DOM
DOM
DOM
paries decimarum eidem Ecclesias... tradidi. Charta anni 1144. ex parvo Chartulario S. Victoris Massil. fol. 149 : Monachi habeant totutn decimum suarum Dpminicoturarum.] Sugerius de Administrat. sua cap. 4: Hoc insequenti incremento Dominicaturam, Deo auxiliante, augmentari elaboravimus. Adde cap. 15. 23. Monachus Vallis Sarnaii in Hist. Albig. cap. 43: Volebat quod omnes Dominicaturas et proprietates suas haberet integras et inlaesas. Charta Robert! Claromont. Episcop. ann. 1208. apud Justellum : Acquiretis Castrum Mauduni, et pertinentia feodi, vel Dominicaturam. Adde Vitam B. Oldegarii Episc. Barcinonensis n. 19. 27. Concil. Audomarense ann. 1099. cap. 2. Prqbationes Hist. Due. Burgund. Duchesnii pag. 23. 24. Bibl. Cluniac. pag. 1455. Marcam in Hist. Beneharn. lib. 4. cap. 10. n. 3. Catellum in Hist. Tolos. pag. 279. [Marcam Hispan. col. 884. et 974. 1558. D. Brussel de Feudorum usu torn. 2. pag. 38. Gall..Christ, torn. 4. Intrum. col. 138. Histor. Mediani Monast. pag. 269.] etc. DOMINICATUS, Eadem notione. Senator lib. 3. Var. 25: Siliquatici titulum, quern fide Dominicatus jure dederamus. Gapitula Caroli C. tit. 32. cap. 5 : Ipsi alodes in nostrum Dominicatum recipiantur. Hincmar. Opusc. 60: Tenuit Domnus Rex Carolus Remense Episcopium in suo Dominicatu. Charta anni 1158. apud Gallandium: De terris, quas ad ipsius Dominicatum pertinerent. Alia ann. 1088. ex Tabulario S. Cypriani Pictay.: Concesserunt pariter omnes Ecclesias, quas ex fepdo ipsorum erant... ut non alibi) nisi Ecclesias S. Romani darentur, et quicquid ex casamentis eorum, excepto Dominicatu acquirers potuissent. Charta ZuenteboLdi Regis apud Chappeayillum: l,argimur Ecclesias... villam nostri Dominicatus, sitam in pagp. Leuga, etc. Alia Caroli Crassi Imp. apud eumdem : Mancipia... de quocunque nostro fisco sint, aut ex Dominicato, out ex beneficiato... adjicimus. Acta Episcop. Rotomagensium pag. 438: Todiniacum, qui in Dominicatu Archiepiscopi erat cum omnibus appendiciis suis fratri suo... dedit, etc. Adde Hemereum in Aug. Viromand. pag. 100.156. Beslium in Comit. Pictav. pag.. 269. etc. INDOMINICATUS, Eadem notione, in Capitul. Caroli Calvi tit. 32. § 3. [« ap. Tusiac. an. 865.] in Charta ejusdem Caroli, apudBuzelinum pag. 341. in Gestis Abbatum Lobiens. pag. 634. etc. DOMINIGATUS, adject, de eo, quod est in Dominico. Charta Caroli 0. ann. 845. apud Beslium in Episc. Pict.: In villa Bediasiaco Casam Dominicatam. Agri Dpminicati, in Capit. Caroli M. lib. 5. cap. 147. [** 278.] In Capitulari Wormatiensi ann. 829. cap. 10. etc. [Dominicatus mansus, in Praecepto Ludoyici Imp. ann. 836. apud Marten. Ampliss. Collect, torn. 1. col. 96. Dominicatum beneficium, in Actis SS. April, torn. 3. pag. 821.] Dominican terras, et Dominicatus, in iisd. Capitul. Caroli M. cap. 150. [** 301.] dicuntur. [*° Guerardo Dominicatus est Ad dominum pertinens ipsique proflciens, non colonis vel aliis quibuslibet subjectis jure beneficii, ususfructus, locationisve concessus. Vide Indicem Generalem Polypt. Irminon. vocibus Dominicata Cultura, Terra, Vinea, Casa et Dominicatus Mansus et eumdem virum doctissimum in Prolegom. Chartul. S. Petri Carnot. § 22. Confer supra Absus.]
DONNIGATUS, et DOMNICATUS, Eadem notione, in Chartis Italicis apud Ughellum torn. 1. pag. a39. 340. 341. parte 2. pag. 336. torn. 3. pag. 47. 290. 291. Hieron. Rubeum in Hist. Ravennat. pag. 308. etc. [*° Vide Muratpr. Antiq. Ital. torn. 2. col. 46. et 47.] [Vinea Dominicata Regist in Chr. Farfensi apud Murat. torn. 2. part. 2. col. 604.] DOMINICARIUS, Idem quod Dominicus. Tabularium Abbatiae Bellilocensis in Lempvicib. chart. 25: Cum casa mea Dominicaria, ubi ego ipse visus sum manere. Occurrit in eodem tabulario non semel. [Placitum anni 878. inter Instrum. novae Hist. Occitanae torn. 1. col. 135: Aliam medietatem similiter Fulcrada obtineat, et illas duas Ecclesias Dominicarias.j INDOMINICATUS, adjective, Dominicus. Villas Indominicatas, in Edicto Pistensi cap. 5. 8. Mansus Indominicatus, apud Hincmarum Laudun. torn. 2. Operum Hincm. Rem. pag. 611. et Hemereum in Regesto pag. 33. 36. [Charta Ludovici II. ann. 876. inter Instrum. torn. 4. Gall. Christ, col. 271: De terra Indominicata modiatas guinquaginta, habet ibi de terra apsa modiatas sexaginta. Ubi quia Indominicata terra opponitur absas, hoc est, incultae, statim eadem esse videtur quae culta ; non quod is sit nativus hujusce vocis sensus, sed quia terra quae ad Dominum pertinet cultior atque feracipr esse debeat.J Alodus Indominicatust in veteri Notitia, apud Beslium in Episcopis Pictav. pag. 45. Terra, curtis Indominicata,m Charta Chrodegangi Episc. Metensis apud Meurissium pag. 167. in Chronico Normanniae ann. 1141. et in Chron. Laurisham. pag. 68. Charta Caroli Calvi pro Mqnasterio £>. German! Parisiens.: Sive sint Indominicati, sive sint in beneficium quibuslibet dati: ubi Indominicata opponuntur beneficiis. Ita Chartae variae apud Sajulianum in Matiscone pag. 237. 242. Beslium in Comitib. Pictav. pag. 202. 231. 267. et alios, INDOMINIGATE POSSIDERE, quod dicimus en propre et en Domaine, in Charta Stephani Episcopi Metensis apud Meurissium pag. 416. DOMINICUS, adject. Proprius. Capitul. ann. 829. et Additio 5. Capitul. cap. 301. De liberis hominibus, qui proprium non habent, sed in terra Dominica resident, etc. Charta Richardi Regis Angl. apud Hovedenum pag. 662 : De terris suis, quas haberet in Anglia, seu Dominicis, seu feodis, etc. Charta Edw. III. Regis. Angl. torn. 2. Monast. Angl. pag. 258: Et quod idem Abbas et Canonici haberent porcos suos proprios, sive Dominicos, ternpore pannagii liberos et quietos. [Omnes Dominicas res monachorum Becci ad victum vel vestitum pertinentes, in Tabulario Beccensi.] In jure Dominica, in Charta Ottonis Comitis Viromandensis apud Hemereum ann. 1025. Domus Dominica, Gall. Maison Seigneuriale, apud Sugerium de Administr. sua cap. 10.16. Possessiones Dominicas, propriae, apud S. Anselmum lib. 4. Epist. 75. Vide Radulfum de Diceto in Abbrev. Hist. ann. 912. et Beslium in Comitib. Pictav. pag. 210. 496. Hanc loquendi formulam expresserunt Franci nostri per vocem adjectivam Demaine, quam a Dominicus efflctam cpnstat. Robertus Bourron in Hist. Merlini MS.: II feront aiaitier leur enfant d'une autre femme, et chelui nourriront come leur fil Demaine. Historia Abbatum Brekenotensium in Anglia: Si prist le Roy Jean les terres et les chataux le avant dit Willaume de Breuse
par sa volente Demaine. Histor. Prioratus Wigmorensis in Agro Herefordensi: A force li convint en refut demorer en ses Chatels Demeine pour doute de ly. Ibidem : Les lettres par sa autorite Demeine furent ensellees. Alio loco : Et donk returna-il a sa terre Demeine. Occurrit ibi pluries ; praeterea in Stabilim. S. Ludov. lib. 2. cap. 29. apud Littleton, sect. 56. 88. 123. 172. 212. 268. 334. 360. 381. 383. 667. et apud Villharduinum n. 119. Adde, quae adnotamus ad eumdem Villhard. sed et Demanios, hac notione habet Bulla Innocentii III. PP. apud Ughellum torn. 1. Ital. Sacr. pag. 784 : A Demaniis vero hominibus ipsius Episcopi a nobis non tenentibus, istud tamen habebimus, etc. Occurrit ibi semel ac iterum, et torn. 9. pag. 45. 99. * DOMINIGADURA, Praedium dominicum; vel ^Edes dominica, ut supra Domengadura. Charta ann. 1034. inter Probat. torn. 2. Hist. Occit. col. 189: Et ad ipsum qui habuerit Carcassona per ista dlvisione, habeat ipsum alodem de Prarlas et de Canurcas, et ad ipsum alodem de Viveris, et ipsa Dominigadura, quas Petrus episcopus habet in Dunes. Vide Dominicatura in Dominicum 3.' ^c [«Ipsam partem que Rodgarius ibi abet et ipsa yicarias et ipso comitivo et ipsas Dominigaduras comitales que Petrus episcopus et Rodgarius abent de Pimaurent et de Martinala. (Conventio inter episcopum Gerundensem et comitem Fuxanum, XI. saec., mus. arch, dep. p. 50).»] f DOMINIO, Idem ac Dominium, apud Rymer. torn. 15. pag. 718 : Infra regnum nostrum Anqlias vel Dominiones nostras. DOMINIOSUS, Imperiosus dominus, et homo, qui habet ardua prascipere, homo magnas autoritatis. Joan, de Janua. [Vide Dominosus.'] DOMINISSIMUS, pro Dominus, in aliquot Chartis Hispanicis. Charta Ordonii Regis aerae 992. apud Anton, de Yepez in Hist. Ordin. S. Benedict! torn. 1. pag. 24. Appendicis : Genitor noster divas memoriae Dominissimus Ranimirus Princeps. In alia apud eumdem torn. 4. pag. 158 : Subsequente Dominissimo Principe, etc. Et in alia torn. 5. pag. 437: De regno avii sui Dominissimi Ordinii Regis, etc. 1. DOMINION, alias Domanium et Dominicum, Gall. Domaine. Gloss. Lat. Gr.: Dominium, Kupia. Jus, tutela, potest as, Joanni de Janua. Sacrum Dominium, in leg. 15. Cod. Th. de Jure flsci (io, 1.) Ricardus Hagulstad. lib. 2. de Episc. Hagulstad. cap. 5: Sicut ipse earn in suo Dominio haouerat, Ecclesiam tradidit. Radulfus de Diceto: Sibi quidem videbatur incongruum, quod Cadurcum redderet, et tptum Comitatum, et alia multa de Dominio suo. Vide Demanium [et Domanium.] * Charta Ludov. comit. Bles. ann. 1197 : Omnes de Dominio meo et de elemosinis meis Castriduni manentes, qui de mea servili conditions erant,... ab omni jugo servitutis meas penitus quitto et absolvo. 1 DOMINIUM B ANNALE. Vide Banwardum post Bannum Leugas. * DOMINIUM PATBONALE, Idem quod Jus patronatus, in Consuet. Norman, cap. 31. ex Cod. reg. 4651. Vide Patronus 2. 2. DOMINIUM, JO. Anglis dicitur principale manerium, quod Dominus et antecessores semper possederunt, cum omnibus appenditiis. Ita Rastallus. [Gallis nostris, Chef lieu du fief, qua notione in Charta ann. 1201. Matthaei de
DOM Hamo ex Chartul. Abbatiae S. Nicolai J de Arida-Gamantia Dioec. Atrebatens.: Pratribus Ecclesise S. Nicolai de AridaGamantia in eleemosynam sub perpetuo censu tenendum dedit pro x. modiis frumenti et v. modiis avenas apud Peronam, sive Dominium, secundum mensuram Peronensem ita tamen quod Matthaeus ante festivitatem S. Remigiiubi et cui sit tradendum ad Dominium fratribus nunciabit. Dominium majus, in Hist. Delphin. torn. 2. pag. 14. col. 1.1 T 3. DOMINIUM, Nomen honoris Reipuhlicae Principibus attributum. Exstant apud Rymerum torn. 14. pag. 199. Litter* Henrici VIII. Angl. Regis inscriptae Ulustrissimo Dominio Venetorum, et quibusvis aliis Principibus Christianis, Dominiis, Civitatibus et Communitatibus, etc. Angelus Pechinolius in Epistola ad Innocentium VIII. Papam ann. 1489. apud Illust. Fontaninum ad calcem Antiq. Hort33 pag. 480 : Ad quse dominus Orator Venetorum respondit: Ego habeo in mandatis ab Ulustrissimo Dominio meo, etc. Ibid. pag. 485: Nee valeo Majestati suadere, quod non solius Dominii Venetorum exquirendum sit consilium, sed Majestatis suss prxcipue, ac ceterorum Christiani nominis Potentatuum habenda sunt vota. 1 DOMINO, Sacerdotale capitis et humerorum per hyemem tegumentum. Synodalis Constit. Ludoyici de Carnossa Episc. Bajocencis: Quotidieque caputium seu Domino panni nigri deferant. Et pileo atque corneta praecipue in ecclesia officiando depositis, utantur a cetera caputio, vulgariter ung Domino. DOMINOSUS. Imperiosus homo, scilicet magrise auctoritatis, Ugut. Vide Dominiosus. DOMINULUS, in leg. 41. | 4. testamento D. de Legat. 3. (32.) 1. DOMINUS, pro Deus, Kyoto?, occurrit passim in libris sacris. Unde forte Itali Domenedio, Galli nostri Damedieu dixerunt, id est, Dominus Deus. Vide Philonem de Nominum mutat. pag. 7. 1. Edit. Sulpitius Severus lib. 1.Hist: Mundus a Domino constitutes est, etc. Rufflnus in Symbolo de Christo : Et dicuntur alii Domini, concessa tamen non ingenita potestaie dicuntur. Hie vero solus est unicus filius, et solus unicus Dominus, sicui et Apostolus ait: Et unus Dominus Jesus Christus, per quern omnia. Isidorus lib. 2. Different. : Inter Deum et Dominum ita quidam diffinierunt, ut in Dei appellatione Patrem, in Domini Filium intelligant. Sacra Scriptura utrumque et Deum et Dominum affirmat: tamen hssc vocabula invicem discernuntur. Primum enim nomen natures est, pertinens ad amorem : Secundum potestatis, congruens ad timorem. Denique ex Dei vocabulo edisce, quid diligas ; ex Domini appellatione cognosce, quid metuas f Vide in hanc Sententiam S. Fulgentium lib. 10. contra Fabianum Fragm. 10. apud Chiffletium, [** et Marium Mercatorem pag. 68. edit. Baluz.] DOMINUS VOBISGUM, verba, quibus Sacerdos in sacris Liturgiis populum salutat, sumpta ex libro Ruth. 2. sic enim legitur Booz salutasse messores suos. Quibus verbis respondet populus, et cum splritu tuo. Vide Gapitul. Garoli M. lib. 5. cap. 93. [** 159.J Addit. 2. cap. 7. [«* 9.] Durandum lib. 4. cap. 14. Binium ad Concilium Braccarense II. ann. 563. cap. 3. et Card. Bona lib. 2. Rerum Liturgic. cap. 5. 2. DOMINUS. DOMINI et DOMNI, Sancti vulgo appellati, Dominus Johannes, apud
DOM
173
Cyprianum in Vita S. Caesarii Arelat. Matth. cap. 26: Specialem tamen populi Dominus Dionysius, in Placitis aliquot Principibus, id est, Episcopis... sollicituClodovei III. apud Mabillonium torn. 4. dinem mandat. Vide in Episcopus et inSS. Ord. Bened. pag. 617. 618. Dominus fra in Princeps. * DOMINUS AC MAGISTEK CHRISTIANIGermanus, ibid. pag. 620. Charta Caroli M. pro Ecclesia Parisiensi in M. Pasto- TATIS nuncupatur Patriarcha Jerosolyrali lib. 19. Ch. 56 : S. Germani et sancti mitanus, in Charta Aimer, comit. AscaMarcelli..... vel cssterorum Dominorum, lon. ann. 1157. torn. 3. Cod. Ital. diquorum pignora in ipsa plebe, vel ipsa plom. col. 1473 : Concede eisdem (Pisanis) Ecclesia Parisiaca, adunata requtescunt. locum unum ad fabricandum sibi in eo Hincj^ Martinus, Domnus Martinus ecclesiam, si tamen Dominus et magister appeflatur in praefatione Concilii I. Tu- Christianitatis patriarcha hoc ipsis conron. et can. 13. in Concilio Turon. IV. cesserit. 1 4. DOMINUS, nude dictus Abbas, in can. 18. Autissiod. can. 5. apud Odqnem Gluniac. lib. de Translat. Corporis S. Consuet. Fontanel. pag. 94: Et hoc faMartini, Fortunatum in Praefat. lib. 3. cientes secundum Dominum et secundum Gregor. Turon. lib. 5. Hist. cap. 14. lib. nos omnes. Et in Galileo Reliquiarum 10. cap. 30. in Gestis Consul urn Andeg. Indice: Tel croix est au logis de Moncap. 10. n. 3. etc. Dominus Vincentius, sieur. ^ 5. DOMINUS. Domini interdum dicti iii Concilio Cabilon. 1. Dominus Petrus Apostolus, in Synodo Rom. sub Symma- Canonici addito nomine Ecclesiae, cujus sunt Canonici. Testament. Guillelmi cno, et in Concilio Turon. II. can. 23. Dominus Gregorius M. in Concilio Sues- Montispessulani ann. 1211. torn. 9. Spision. Dominus Paulus, apud Gregorium cil. Acher. pag. 156: Monasterio GrandisTuron. lib. 9. Histor. Franc, cap. 41. SylvsR dimitto c. lib. inter opus et mensam Domini Apostoli, apud Ennodium lib. 9. Dominorum EcclesisR Magalonte dimitto Epist. 26. Domina Opportuna, apud Adhe- MM. sol. in honore emendo, de cujus fruclelmum Episc. Sagiensem in ejus Mira- tibus fiat annuatim anniversarium in culis cap. 2. Domini Sancti, in Charta festo S. Michaelis pro anima mea et paCaroli M. torn. 2. Analector. Mabillonii rentum meorum. [** Ubi virgula distinpag. 401. observat Josephus Scaliger in guendum post Dominorum ; ita etiam Notis ad Fragmenta veterum Scripto- in ecclesiarum German, tabulariis Carum post libros de Emendat. tenap. pag. nonici baud raro nude Domini dicuntur. 36. Chaldaeos Christianos praecipuorum Chart. Ottonis Episc. Mindens. ann. Sanctorum, ut Aposto^rum, nominibus, 1270. ap. Wiirdtwein. Subsid. Diplom. vocem Mar, quae Dominum sonat, prae- torn. 10. pag. 32 : Dabunt 15. solidos Doponere, ut Mar Marcos, Mar Phetros, minis et vicarUs, qui divinis interfuerint. Dominus Marcus, Dominus Petrus. Vide Chart. Conradi Decani ann. 1382. ibid, Dominasdius. pag. 35: 12. solidi dabuntur pro consola3. DOMINUS. DOMINI, saepe appellati tions Dominis nostris et vicariis, qui preEpiscopi, etiam non adjecta dignitatis sentes fuerint.] nomenclatura,'sed ipsius Episcopatus, 6. DOMINUS, in Legibus et Statutis ut apud GregQrium M. lib. 2. Indict. 10. Principum, nullo adjecto vocabulo, Epist. 38. lib. 4. Epist. 17. Domino Mize- Dominus feudi intelligitur ratione vasndtis Ecclesias, apud eumdem lib. 4. salli. Epist. 27. Haymo Homil. Domin. 16. DOMINUS" QAPITALIS, vulgo Chef Seipost, trinitatem ex S. Augustino: Nisi gneur, et in Assisiis Hieros. cap. 136. forte hoc evenerit, sicui S. Augustinus 137. in Consuetud. Normann. art. 126. dicit, ut ille, qui filius est, per misericor- 130,166. Pontivensi art. 110. Andegav. diam Dei sublimetur ad Episcopalem art. 201. et seq. Cenoman. art. 216. Tadignitatem, et efficiatur Episcopus, et bularium Vindocin. Thuanum Ch. 40 : tune potent essePatri et filius et Dominus Archembaldus dudum de terra memorata prppter honorem dignitatis. Vide [Li- Capitalis Dominus auctoramentum suum Drum nigrum Scaccarii pag. 115.] Wil- super S. Martina donavit. Tabularium lelmiim Neubrig. lib. 5. cap. 20. Epist. Majoris Monasterii Ch. 175: Auctoriza* 72. et 104. ex Sugerianis Stephan. Tor- verunt etiam hoc in Capitulo Capitales nac. Epist. 236. 237. etq. Domini ejusdem terras, scilicet Fulco * Dominus Senonensis Michael archie- Comes Vindocinensis, etc. Tabularium piscopus, in Ch. ann. 1198. ex Chartul. Vindocinense ch. 345 : Annuit donum Campan. Cod. reg. 5993. A. fol. 181. r°. Gauterius Granarius, de cujus erat fisco, Dominus Noviomensis, in Ch. ann. 1221. et dimissa calumnia ante Hamelium Monex Chartul. Barbell. tis aurei Dominum, qui Caput erat fisci SSIT tit Domini, sic et aliquando Prin- maximum. [Chartularium S. Vandregecipes appellati sunt per jocum, inquit sili torn. 1. pag. 5 : Salvo jure et redditu Valesius in Notitia Gall. pag. 613. col. omnium Capitalium Dominorum.] Orde1. quod potentia et auctoritate sua male ricus Vital, lib. 6. pag. 491: Hoc Raduluterentur more Principum saecularium. fus, qui Capitalis Dominus erat, gratanHac notione Adrevaldus in Vita Aigulfl ter annuit. Vide pag. 491. 496. 576. 594. Abbatis Lirinensis scribit, Arcadium 601. 604. 625. 770. Regiam Majest. lib. 1. monachum Lirinens. ad Mummolum se cap. 25.11. 2. cap. 27. § 3. lib. 2. cap. 44. contiilisse Vicetias (Valesius emendat 66. lib. 4. cap. 5. 7. Statuta Roberti I. Vintiae) civitalis Principem, suasisseque Scotiae Regis cap. 6. 12. etc. In Consueei, ut ad Monasterium iret, quasi multas tud. Normanniae art. 166 : S'appelle le pecunias ibi reperturus. Vita S. Leode- Chef Seigneur celui seulement, qui posgarii cap. 8: Erant in hoc mendacium sede par foy et par hommage, et qui a primi et quasi Reclores palatii, Desidera- cause dudit fief tombe en garde. [** De tus cog nomine Dido, qui quondam Cabil- sensu quern in Gallicis consuetudinibus loni habuit Principatum, necnon et ejus obtinet vox Chefseigneur videndus Laucollega Bobo (Mabillon. Albo,) qui urbem riere ad Raguellum torn. 1. pag. 237. Valentiam habuerat in dominium. Nee Anglis Capitalis Dominus erat, Cui quis, enim digni sunt ut urbium nominentur plures habens dominos ligeanciam feceEpiscopi, qui magis terrenis desideriis rat, ut est in Regiam Majest. lib. 2. cap. inhiabant, et ccelestia non curabant. 44. Glanvilla lib. 9. cap. 1: Potest autem * Saepius etiam serio principes appel- quis plura homagia diversis dominis falati sunt episcopi, ut a S. Hilario in cere de feodis diversorum dominorum;
174
DOM
sed unurn eorum oportet esse precipuum el cum ligeancia factum, illi scilicet domino faciendum, e quo tenet suum capitale tenementum is, qui homagium facere debet Si quis ergo plura homagia pro diversis feodis suis fecerit diversis dominis, qui se invicem infestent, si Capitalis Dominus ejus ei prseceperit, quod secum in propria persona eat contra alium dominum suum, oportet eum ejus prsscepto in hoc obtemperare, etc.] 1 DOMINUS INTERMEDIUS, Qui minore domino feudali superior est et inferior alio majore, Gall. Entremoiens. Edictum Philippi III. Franc. Eegis ann. 1275. apud de Lauriere torn. 1. Ordinal. Reg. pag. 305: Quod si persone innobiles acquisierint in feodis vel in retrofeodis nostris extra terras predictorum Baronum nostrorum, et ita sit quod inter nos et personam que alienavit res ipsas, non sint tres vel plures Intermedii Domini, precipimus quod si teneant ad servitium minus cornpet ens, vel aliter appareat feodi facta deterior conditio, cogantur tales possessores rem feodalem ponere extra manum, nisi maluerint prestare nobis estimationem fructuum duorum annorum rerum taliter acquisitarum. Philippus VI. decernit estimationem fructuum trium annorum, in suis Litteris aiini 1328. apud eumdem de Lauriere torn.2. pag. 14. imo quatuor annorumin suo Edicto ejusdem anni Gallice exarato, ibid.pag.24 : Item. Et pour les chases et possessions, que personnes non nobles ont acquises depuis trante ans en ca, et en nos fiezet arrierefiez sans assentement de nous ou de nos devanciers ; et ainsint soit que entre nous et la personne qui aliene icelles chases, saint trois Seigneurs Entremoiens ou plus, Us payeront pour finance V'estimation de quatre ans. DOMINUS PRINCIPALS, in Oonstit. Friderici II. Imper in Quinta Oompilat. Decret. de Haeretic. et in Tabulario Vindocin. Thuano ch. 121. Seigneur paramont, Anglis JO. Dominus Domini vassalli inferioris. Dessus Seigneur, Avant Seigneur, apud Bellqmanerium cap. 62. Seigneur par dessus, in Statutis S. Ludovici contra Blasphem. Seigneur Suzerain, in Consuet. Andeg. art. 204. * DOMINUS CENSUS, Idem qui feodalis, cui census debetur, Gall. Seigneur feodal. Libert. Viennae ann. 1361. torn. 7. Ordinat. reg. Franc, pag. 430. art. 5: Quod quicunque emerit alienam rem immobilem, solvat, facta investitura, trezenum tantum domino tenente (f. tenenti vel tenures ;) et Dominus census revenditam (f. rem venditam;) retinere possit pro epdem precio ad opus sui, sea non alter ius. * DOMINUS CORPORALIS, Superior et capitalis dominus. Charta praepositi S. Gauger. Camerac. ex Tabul. ejusd. eccl.: Ut autem presbyter sui beneficii tranquillitate perenni gaudeat, prasdictus miles ad suam donationem roborandam sui Domini corporalis E. et parium suorum et A. uxoris suse assensum adhibuit. * DOMINUS DIRECTARIUS, Legitimus, Gall. Droiturier Seigneur. Lit. Caroli V. ann. 1372. torn. 5. Ordinat. reg. Franc, pag. 472: Nous considerans que nostre ame et feal Girart de Ventadour... en nous recongnoissant son souverain et Droiturier Seigneur, etc. DOMINUS MAJOR, Domini capitalis Dominus, idem qui Principalis. Eegiam Majestatem lib. 2. cap. 74. 111. Skenseus ad cap. 69. ejusdem libri : Mei Domini Capitalis Dominus, dicitur Major Dominus : idem etiam appellatur
DOM
DOM
RETRODOMINUS. Charta ana. 1225. in de placito ilia respondet... nunquid potest Monmorenciaca pag. 401: Et quia prse- Dominus suus eum pro beneplacito inde dictus Guillelmus de fratre mee Matthsso removere, ita quod alium faciat procuraprssdicta tenebat in feudum, et frater torem.... Obtinet autem, quod Dominus meus Matthseus de me : Ego tanquam talem procuratorem possit a qualibet Retrodominus omnia ista laudavi. Tabu- parte litis amoyere, etc. Subditos SUOS lar. Maurigniacense ch. 39: Huic dona- feodales domini vulgo procuratoresconstioni praebuit assensum Guillelmus de tituebant. Vaucelais ejusdem feodi Retrodominus. 1 DOMINUS CULTELLORUM, Princepsr 7. DOMINUS, Maritus : ita uxores con- Assasinorum : de quibus supra. Jacobus juges suos compellabant, Monseigneur. de Vitriaco Hist. Orient. 1. 3. Marten, [Vetus Inscriptio Romae apud Sponium torn. 3. Anecd. col. 281: Omnes alii PrinMiscell. Antiq. pag. 12: Suetrius Hermes cipes eorum, alii subdili sunt et obediuni: hie situs est, cui tertia conjunx aram hunc Sarraceni appellant Dominum Cui' constituit digno meritove manto, cum quo tellorum. * DOMINI EGGLESIJE, Praecipui post concordiam tarn multosque per annos vixit et tenere casu sbta (subtracta) ma- abbatem superiores in monasteriis, Gall. rito est, de cujus fama multi cum laude Seigneurs de Veglise. Charta ann. 1420. locuntur, quod fuerit cultor Domini rerum in Chartul. sign. Ezechiel Corb. fol. 88. et amator.} [•** Traditio San-Gallens. r°: Et sera tenu ledit fournier de delivrer ann. 903. ap. Neugart. Cod. Alem. torn. pain pour les Seigneurs de I'eglise est 1. pag. 530. num. 643: Ego Amala cum assavoir le grand prieur, I'official, I'enmanu Domni mei Winihardi pro remedio fermier, le prevost de I'eglise, le pourveur prioris mei senioris Linkonis et pro nos~ et le cellerier de le cuisine, toutefoys qu'il trarum remedio animarum.... ea ratione leurplaira a en mander en leur chambre. ut has res, quas dum adhuc prsefatus Vide infra Domini Ordinis. meus Dominus Linko viveret, cum mea * DOMINUS FESTI , Ita nuncupatur hereditate concambiavi.... Signum ipsius Abbas vel Episcopus stultorum, in Stat. Amatse et advocati et Domini sui Wini- Odon. episc. Paris, ann. 1198. contra harti, qui hanc donationem patraverunt.] festum ratuorum, ex Chartul. ejusd, Comitissa Nivernensis in Epist. ad Su- episc. fol. 49. v : Statuimus etiam ne gerium 18: Dominus enim meus in ser- Dominus festi cum processione vel cantu vitio Dei et Regis est. Mox virum suum ad ecclesiam adducatur, vel ad domum suam ab ecclesia reducatur. vocat. Vide Baro, Senior et Domina 4. 8. DOMINUS. Domini, Prsecipui e no1 DOMINI GENERALES, Procurator et bilitate. Annales Colmar. part. 1. ann. Advocati generales in Senatu Parisiensi, 1284: Eodem die Curiam habuit Rex vulgo Les Gens du Roy. Compendium Rudolfus in Basilea cum gloria Domino- jurium Universitatis Paris, fol. 15. v». rum. Idem Chron. part. 2. ann. 1277 : Edit. 1517: Laudabilis est etiam consuelicentiandos omnes in qualibet Post h&c Rex Bohemorurn congregavit tudo occulle decem millia Dominorum, volens facultate superiori pridie Signetorum ad occulte Regem comprehendere Romano- supremam Parlamenti curiam omnesque Senatorum cameras accedere... deinde ad rum. curias Dominorum Generalium, Reques| 9. DOMINUS. Mabill. de Liturg. Gall, Cameras compotorum, etc. pag. 466. e Ceremoniali MS. Sangerman. tarum, 9 Eo nomine indigitantur Praefecti de Dominica Palmarum: Quando erimus circa finem Tractus, sacrista pulsabit aerario, vulgo les Generaux des finances, unam parvam campanam pro congre- Vide Generales 2. gando Dominos ad audiendum Passio^ DOMINUS GENERALIS CIVITATIS, nem, quia ipsa non debet legi nisi in Idem qui Capitaneus, Praefectus civitamagna Missa. An Baillivius ceterique tis. Regimina Paduae ad ann. 1329: Injustitiae Officiales hujus Abbatiae, qui travit dominus Canis cum tota sua Barostatis diebus offleio divino solent inte- nia et honore magno in dicta civitate, et resse ; an praecipui guidam Monachi, ut dismontavit in Episcopatu, et electus fuit per Magnates et populares civitatis Trainfra Domini Ordinis ? ' * 10. DOMINUS, nude, Caneellarius, ut vixii Dominus Generalis. DOMINUS LEGUM, non yero Magister, observat D. Secousse ad Lit. ann. 1372. torn. 5. Ordinat. reg. Franc, pag. 581: appellatus Azo JC. ut est in Chron. MS. Per regem, ad relationem Domini. Ubi Alberici. Glossae Lat. Graec.: Juris Docsupra legitur : Referente nobis dilecto ac tores, auQevTod TWV v6ttwv. [°* Vide Savin. Hist. Jur. Roman, med. temp. part. 2. fideli Cancellario nostro. * 11, DOMINUS, Quas honoriflca appel- § 64. et 77.] * Charta Caroli regent, ann. 1359. ex latio ita Militibus competebat, ut a patribus etiam flliis suis tribueretur : Memor. D. Cam. Comput. Paris, fol. 19. neque enim alia mihi suppetit ratio, cur v°: Messire Jehan Taupin Seigneur en Castellanus Vitriacensis filios suos Do- loix, clerc et conseiller de la chambre des minos compellat in Charta ann. 1228. ex Enquestes, etc. Alia ann. 1324. in Reg. Chartul. Campan. fol. 328. r°: Hssc omnia 62. Chartoph. reg. ch. 294 : Jehan Brodrt superius scripta laudaverunt Aalaidis Sires de Loys, clerc et conseiller du ray uxor mea et Dominus Robertus filius meus, nostre sire, etc. Le Roman (I'Alexandre Dominus Henricus filius meus, Guillel- MS. part. 1: mus, Ansericus et Johannes clerici filii Et fieri Salhadin qui fu Sires des lois mei. Nisi fortassis ut seculares a clericis Arcevesque de Gadres. distinguat; quo sensu vox Dominus an alicubi occurrat, non memini. Vide Vide Miles Literatus. T DOMINI DENocTE.Prsefectivigilum. Siriaticus. «* 12. DOMINUS. Peculiaris appellatio Andreas Dandulus in Chron. MS : Pro Franciae regum, quam ab imperatoribus purgandis maleficiis statutum est, ut duo romanis mutuaverant. Vide in Domnus. sint equi, noctis tempore urbem custodiant et malefactores capiant: unus vero de Glossar. med. Grgecit. in AsffiroTr,?. ** 13. DOMINUS, Is cujus negotium citra canale, et alter de ultra canals gerit procurator et cujus nomine defen- constituatur, qui Domini de nocte appelsor exstitit, apud JC.Romanos. Ita etiam lati sunt. apud Anglos ; Glanvilla lib. xi. cap. 3 : * DOMINI OPERIS, Gallice Maitres de Cum quis ita loco alterius positus in curia I'oeuvre, Dignitas in collegiis canonico-
DOM
DOM
DOM
rum et monasteriis, cui operibus publi- y£vou; SsercroTai, in libellis Photii, Bas- causa solatii existeret, etc. Charta pro cis vacare incumbit. Reg. capituli Car- siani et Eunomii ad Valentinianum et abbat. S. Anton, prope Paris, ann. 1374. not: Ordinavit capitulum quod Domini Marcian. in eodem Concilio Calchedon. in Reg. 106. ch. 28: Quinquaginta quinordinis per industriores pictores, quos Act. 5. 11. 13. et in Epist. Varadati que libratas... supra quamdam domum reperire poterunt, faciant, etc. Vide Monachi ad Leonem Imp. parte 3. ejus- sitam in Domipolis Parisius ante fontam Opera rius. dem Concilii. FTJC xa\ OaXaatTYK SeaitoTYic facienlem cugnum vici Johannis dicti ] DOMINI ORDINIS vel in ordine, Prae- uti Antoninus Severus Caracalla appel- Begue. f DOMISEDA, Quae solitudinem amat cipui post Abbatem Superiores in Monas- latur in Thiatyrensi inscriptione apud teriis Cluniac. ut Subprior, Decanus. Thorn. Smith in Notitia 7. Eccles. Asiae et domi sedet. Inscriptio apud Fabretag. 130. et Sponium torn. 3. Itiner. pag. tum pag. 252: Hie sita est Amymone Bulla Nicolai IV. PP. in Constitut. Clu16. Terras marisque Dominus, in Epistol. pulcherrima lanifica pia pudica frugi niac. MSS : Nee aliquis diffinita sen acta per Diffinitores Capituli generalis possit Africanorum Episcop. ad Constantem cast a Domiseda. 1 DOMISELLUS, pro Domicellus, in Litvel audeat immutare, nisi in casu magnee Imp. in Concilio Lateran. sub Martino necessitatis et evidentis utilitatis, in quo I. PP. Act. 2. S. Hieronym. Ep. 9: Con- teris Officialis Lemovicensis pro Monaspotestas Abbati intelligitur relinquenda: tubernalis et Condiscipulus Augustorum, terio Solemniacensi ann. 1261. et 1270. de consilio et assensu peritorum et dis- quorum mensse ministrat orbis, terrse ac DOMISTADIUM, Teutonice Huystede, cretorum duorutn et illis qui Domini maria serviunt, etc. 'O rrjc oXYic [isTa @ebv quasi domus locus; huys enim est DoOrdinis appellantur. Actum capitularem olxou[Aevr)c Seff^oTY)?, in Concilio CP. sub mus, stede, locus, static: ut hoffstede pro conjunctione Prioratus de Bischiis Menna Act. 5. Dominum totius orbis sese Villa, quasi hobas statio. Chronicon ann. 1329. in Archive B. Mariae de Cha- appellitasse Constantium, auctor est Montis S. Agnetis pag. 149: Totam ritate, subscribunt Gerardus Subprior, Ammianus lib. 15. init. Imperatores et curiam suam cum Domistadio pauperculis Guillelmus secundus, Ludovicus tertius, Reges Dominos, unice vocitatos cuivis delegavit. [Charta anni 1269. apud MiTheobaldus quartus, Domini in ordine. notum. [** jEnas Sylvius de ortu et raeum torn. 1. pag. 773. col. 1 : Partem Vide Domni Ordinis. auctoritate imper. Roman, ap. Schard. terras nostras allodialis, prout sita est et * Vel astate aut prqfessione antiquio- pag. 393: Etenim quis non videt et adjacet Domistadiis eorum, juxta castrum res. Vide infra Magister Ordinis. Con- populos et principes omnes ab imperatore nostrum apud Frigidum-montem a fine suet. S. Germ. Prat, inter Probat. Hist, qui Mundi Dominus est, recipere tempo- Domistadii... usque ad murum. Charta ejusd. pag. 146: Domini ordinis ibunt ralia ?] anni 1485. ibid. pag. 786. col. 2 : Donaad consilium capituli, et dum erunt in * DOMINUS STATIONIS iis, qui acta mus et conferimus pro Conventu in eo consilio capituli, subcamerarius apporta- publica conficiebant, Tabellioni scilicet fundando castrum sive Domistadium in bit sotulares suos supra duo tripedia in et Tabulario, accensetur in Nov. 44. ad villa nostra de Wateringe cum omnibus capitulo. Quando Domini ordinis volue- quam Glossae : Tabellio erat minor, Ta- pertinentiis et asdificiis infra fossatum rint, pulsabunt capitulum, et nos venie- bularius major, et Magister stationis extremum clausum. Opus rarum Leodiensium apud Marten, torn. 4 Ampliss. mus. Infra, Domini nude appellantur major utroque. Vide ibi Gotnofred. non serael. Comput. pitentiar. ejusd. * DOMINUS TENENS vel Tenures. Vide Collect, col. 1373 : Conclusum fuit quod... de quolibet Domistadio solveretur unus monast. ann. 1374 : Au terme S. supra Dominus Census. Remy pour I'anniversaire maistre Jehan | DOMINI TITULARES. Gall. Seigneursscuferus.] Dye, baillie aux Seigneurs de I'ordre Titres, Viri nobiliores. Regula Toribii 1 DOMUSTADIUM. in Constitutione Luxxxij. solz. Vide supra Domini Ecclesias. Archiep. Limae inter Concil. Hisp. torn. dovici Borbonii Episc. Leod. ann. 1466. * DOMINUS PARLAMENTI, Supremae 4. pag. 665. col. 1: Dum celebratur Offi- in Bullario Carmel. pag. 282. curias senator, vulgo Conseiller, alias cium in choro, nemo sascularium illuc DOMISTATIO, in Charta Henrici I. Maitre. Necrolog. priorat. Nostrae Do- intromittatur praster Proregem, Guberna- Brabant. Ducis, in Cod. Donat. Piar. torem, vel Auditores regios... Dominos Miraei pag. 321. 322: Concedo prasfatis minae de insula Trecens. ex Cod. reg. 9612. T : Anniversarium nobilis ac dis- Titulares aut horum filios, Prsstorem or- Regularibus Domistationes cum curtibus earum, quas concluduntur inter plat earn, creti viri dpm. Joannis de Domo-Comitis dinarium hujus urbis. militis utriusque militias, quondam bail1 DOMINUS VINI, Cui vini cura incum- etc. Occurrit ibi pluries. DOMITEXTILE. Testamentum S. Remilivi Trecensis, postmodum Domini pella- bit in Monasterio B. Mariae de Charitate, menti (leg. parlamenti.) Gall. Cavier, Vinier. Constitutiones D. gii apud Flodoardum : Dono ei DomitexValentini Prioris ejusdem Monasterii tilis casulam subtilem, et aliam plenioDOMINI RERUM crebro Imperatores et Reges vocitantur a mediae aetatis Scrip- ann. 1416: Dominus vini stet et sedeat rem. Forte Auritextilis. [** German. toribus. Symmachus lib. 10. Epist. 36: hora prandii juxta fenestram per quam Hausgemachte Leinwand, Domi textus. ADEL. Forte 'Legendum Dono eidem i Scivi meliorem essejudicum causam, quae ministratur vinum in refectorio. rerum Dominis reservatur. Cassianus de | DOMINI URBIS. Gall. Les Messieurs(unam) textilis casulam, etc.] Mortificat. in fin.: Ipsi quoque rerum de Ville, Urbis Praepositus et Scabini DOMITIALIS, Domesticus. Herkemperprassentium Domini. Cyprianus in Vita seu Consules. Compendium jurium uni- tus in Hist. Longobard. pag. 75 : Domi5. Csesarii Arelat.: Gives aliquot alloqui- versitatis Paris, fol. 15. v°: Laudabilis tialis res ablata est reddita. 1 DOMITUR, pro Domitor. Praeceptum tur, ipsosque rerum Dominos per inter- est etiam consuetudo... licentiandos omnuntios appellat. Desiderius Episcop. nes... accedere... ad Dominos urbis. Theodorici Regis Gothorum ann. 508. * DOMINUS UTILIS, Praedii possessor, inter Anecd. Marten, torn. 1. col. 1: Cadurcensis in Epist. ad Chlodulfum : Ipsi Domini rerum, quibus vice nostri Practicis nostris, Seigneur utile et pro- Domituri orbis, prassoli et reparatori Redemptoris servire videmur. Aimoinus fitable. Charta ann. 1336. in Chartul. libertatis Senatui urbis Romas Flavius de Vita S. Abbon. Floriac. cap. 8: Ad eccl. Lingon. ex Cod. reg. 5188. fol. 102. Theodoricus Rex. Sic col. 20. Cultur pro Dominos rerum inclitos scilicet Franciae v°. : Dominus utilis dictas villas (de Mar- Cultor, et alibi non semel. Reges, Hugonem ac ejus fllium Rober- ti 1 leio) consuevit percipere.... quemdam * DOMITDS, in Leg. Sal. tit. 3. cap. 5 : tum... apologeticum scripsit. Idem lib. 3. redditum , qui wlgaliter appellatur les Si quis vaccarn Domitam, etc. Ubi Codex Hist. Franc, cap. 71: Nempe pro simili- Tierces. Et fol. 103. r°.: Debet major Estensis habet, Domesticam, teste Mubus ousts, a Dominis rerum, Regibus sci- pr&dictss villas Domino utili dictas villas rator. torn. 2. Antiq. Ital. med. aevi col. licet Francorum, saspe attonsus. Vide imperpetuum omni anno in crastino festi 287. Dote, eodem sensu, in Lit. remiss, ann. 1416. ex Reg. 169. Chartoph. reg. lib. 2. cap. 17. Privilegium Corbeiense Nativitatis Domini unum porcum. * DOMINUM FAGERE , Aliquem pro ch. 312: Simon Milet estoit sur une ann. 846. editum a Sirmondo, etc. Sic passim Sidon. in Paneg. Majoriani, Domino habere, clientelam alicui profi- jument poulaine, dont il ne se povoit desSenator lib. 1. Epist. 4. lib. 12. Epist. teri. Charta ann. 1231. inter Instr. torn. cendre, pour ce qu'elle n'estoit pas encores 6. 7.11. et 13. Greg. M. PP. lib. 1. Epist. 6. Gall. Christ, col. 446 : Prascipimus uni- Dotee. Leg. forte Domtee. * DOMMENARIUS, Dominii seu praedii 6. 16. lib. 2. Ind. 11. Epist. 6. lib. 7. versis et singulis firmiter observari, quod Epist. 130. Witikindus lib. 1. et. 2. Vide non faciant aliqvem Dominum per homa- possessor , Gall. Seigneur domanier. Juretum ad Symmach. lib. 1. Epist. 8. gium corporis et servitutis, quamdiu in Arest. ann. 1364.15. Jim. in vol. 5. Arestor, parlam. Paris.: Dicto milite in conImperatores rerum atque Principes, apud dicta villa voluerint commorari. * DOMIPOLA, Idem quod Hala 1. Aula trariumproponente, quod ipse et Alyenor Petrum Diacon. lib. 4. Chron. Casin. cap. 111. Domini terrarum, apud Aly- major et publica, ubi mercatores merces de Poissiaco ejus uxor, sunt veri Domini pium Antiochen. in Descnpt. orbis suas venum exponunt; vox hibrida, a proprietarii et Dommenarii, terras de Boucap. 17. | 6. Domini terrarum apud Ar- Lat. Domus, et Gr. irwXa vendo. Lit; leria. Vide supra Dominicum 3. nulph. Lexov. pag. 32. AEUTCOTOCI TTK olxou- remiss, ann. 1358. in Reg. 86. Chartoph. 1 DOMNA. Vide Domnus. (j.evYjc,passim in Actis Concilii Calche- reg. ch. 544: Cum magnus Johannes, i DOMN^DIUS. Vide Dominssdius. don. et Concilii Ephesini II. O? y^? xa\ quadam Die in Domipola villas de Alneto, t DOMNARE, Latinis et Italis Domare, xat Ttavrwv av6pci?rwv £0vou; xat cum quibusdam amicis seu sociis suis Gall. Dompter vel Donter. Jacobus de
J
176
DOM
DOM
Voragine in Chronico Januensi apud Actum anno 1148. incarnat Domin. Murator. torn. 9. col. 51 : Ab illo tempore Domno Eugeniopontifi.ee summo concilium citra Januenses Pisanos sic terruerunt et universale Remis celebrante, Domno HenDomnaverunt, quod usque nunc galeas rico Leodiensium et Domno Nicolao Casuper portum eorum tenent, quss ligna meracensium prsssulibus, Conrado imperatore et Ludovico Francorum rege de aliqua illuc intrare prohibent. DOMNEARE , Italis Donneare , quasi paganis triumphantibus. Verius dixisset Doneggiare, Cortegiar e servir donne: a paganis profligatis et expulsis, ut Cum Domnis, seu Domicellis versari. norunt omnes historise horum tempoGrammatica Provincialis : Doneiare, rum studiosi. Ubi notandum prasterea cum dominabus loqui de amore. Conci- concilium Remense appellari universale, lium Albiense torn. 2. Spicilegii Ache- tametsi pro cecumenico nusquam habiriani can. 15. de Clerico : Nee pro Dom- tum fuerit, quod huic 1100. praslati ex neando cum eis (avibus venatoriis) fre- Gallia, Hispania et Anglia interfuerunt, quentet hospitia mulierum. Concilium praesidente Eugenic III. Papa. Sunt qui putant, atque in iis Belethus Monspeliense ann. 1214. cap. 2. apud Gariellum : Nee frequentet curias, nee de divinis offlc. cap. 25. et Molanus lib. hospitia, vel colloquia mulierum, quod 3. de Canonicis cap. 15. Monachos et Domeiare vulgariter appellatur. Ubi Do- Abbates abnuisse nomen Domini, quod muciare perperam praefert ultima Con- soli Deo competit: Domni vero baud recusasse, quod subordinationem quamciliorum editio. * Domneiare habet Codex MS. inter dam respectu superioris Domini denotaret. Auctor Grsecismi: schedas Mabill. 1 DOMNICATUS. Vide post Dominicum Caelestem Dominum, terrestrem dicilo Domnum. 3. sub flnem. 1 DOMNICELLUS. Vide Domicellus. Gloss. Lat. Gallic. Dominus, Sires. Dom' DOMNIDIUS. Vide Dominssdius. nus, Siret, id est, Domicellus, seu minor j4 DOMNIO. [DOMNIONO.] Vide Dunjo. Dominus. Observat praeterea Baronius DOMNULA. Vide post Domnus. ann. 416. n. 23. Evodium in libro de j DOMNULUS, Principis vel Domini Mirac. S. Stephani clarissimis viris et films. Vide Heriles. feminis Domni et Domnss nomen Dare; DOMNUS. Apud Scriptores sevi medii cum vero de Deo loquitur, non Domnum, venerationem praecipuam habere appel- sed Dominum appellare, ut, inquitj aplationem Domni, apice uno ex Domini pareat usu loquendi, vocem Dominum vpce rejecto, observarunt pridem viri tribui solitam Deo tantum, Domnum vero docti, et tribui vulgo Ecclesiastica communem sanctis, vel clarissimis viris dignitate fungentibus ac vitas Sanctitate ac mulieribus. Lactant. lib. 4. Divin. insignibus. Ita passim Episcopis hanc Instit. cap. 3. 4: Solus Dominus nuncutribuunt Gregorius Mag. Paulinus, pandus, qui regit, qui habet vitas ac necis Evodius, Fortunatus, Nicetius Trevir. veram et perpetuam potestatem. Certe id Avitus Viennensis, Gregor. Turon. En- videntur observasse Franci noatri, qui nodius, Ivo Carnot. et alii. [** Vide discrimen posuere inter Dame, et Dan, Murator. Antiq. Ital. torn. 2. col. 346. et Dans, et Dant: nam Dame vocabulum, Forcellinum vpce Dominus in fine.] quo Dominum denotabant, soli Deo, Summis primum Pontiflcibus peculia- quern Dame Dieu, seu Dominum Deum rem fuisse appellationem contendit indigitabant: Dan vero appellabant Onuphrius. Constantinus Pogonatus quosvis aliqua dignitate insignes. Le Roman de Garin : Imp. f in VI. Synodo : Saxpa 86[j.vw Grandes miracles fit Dames Dex par lui* pae PcS(*Yj;. Ful'cO lib. 1. GeSGuill. Guiart: tor. vi33 Hierosolymitanse : Prospiceret Domnus sapienti pectore Papa Quid facto sit opus ?
Postea Abbatibus etiam et Claustralibus attributa Domni appellatio. Joan, de Janua : Domnus et Domna, per syncopen, proprie conyenit Claustralibus; sed Dominus Domina, mundanis. Eegula sancti Benedicti cap. 63: Abbas autem qui vices Christi creditur agere Domnus et Abbas voceiur. Odilo in Vita S. Maioli : Et ab omnibus Domnus et Abba honoratur. At ex Casinensibus Constitutionibus ad hoc caput, aliis quoque Monachis communis erat : Ex nostra consuetudine ad differentiam mendicantium Monachos nostros appellamus Domnos, sed affectu fratres. Juniores seniores suos Patres vocant, Abbas vero Juxta Regulam Domnus et Abbas, non Dominus appellatur. Et certe constat, Benedictinis, Cartusiensibus, et Cisterciensibus Monachis hanc vulgo etiamnum tribui appellationem : tametsi quod ad Cartusienses spectat, id in Statutis antiq. part. 2. cap. 32. g 25. potissimum caveatur, ut nulli prselati aut subditi Domini appellentur. Et alibi : ut moniales (ejusdem ordinis) non vocent se Dominas. sed sorores. * Hanc appellationem summis pontiflcibus promiscue et episcopis in eodem instrumento tributam fuisse observare est in Charta Lamb. Abbat. Laub. ex Chartul. Clarifont. ch. 9:
Se Dame Dieu n'eust A Richartroue*son corage.
Cbronicon Bertrandi Guesclini MS. Et jura Dame Dieu, qui maintte firmament. De usu vocis Dan, sic Le Roman de Garin : En fuerre est alez Dans Auberis.
Alibi: Et maintefois Dant Girard desconfit.
^ Pro hodierna Monachi appellatione Gallica Dom, legimus Damp in Instrumento anni 1408. ex Chartulario S. Vandregesili torn. 2. pag. 1742: Damp Beram de I'Epinette Segretain (Sacristain) Damp Jehan du vol Gamier Religieux dudit lieu. Vide Dompnus suo loco. DOMNOS etiam peculiar! appellatione donari solitos olim Franciss Reges, auctor est Landulfus Sagax : Genti Francorum moris est Domnum, id est Regem, secundum genus principari. Rabanus Maurus ad Othgarium: Reges nostri propter excellentiam commune nomen Domini, sive Domni effecerunt suum. DOMNA, Eadem ratione pro Domina. Commodian. Instr. 59: Matronas vis esse, Christiana, ut saeculi Domnas Auro te circundas, aut serica veste, pudica.
Gregorius M. lib. 6. Epist. 27: Gloriosis-
simas autem filias meas Domnam Dormnicam, et Domnam Eudpchium vice mea salutato. Fortunatus lib. 6. Poem, de Brunechilde Regina: Quis crederet autem Hispanam tibimet Domnam Germania nasci.
Bondovinia lib. 2. de Vita S. Radegundis Reginsa cap. 5: Intrat in Monasterium in Oratorio Domnas Maries. Apud Gregor. Turon. lib. 9. cap. 20: Domna Brunechildis. In nummis Julise Severi uxoris, Julia Domna Aug. louXfa Aojxvfit 2eg. et Aojiva Se6. Ayyo^ffTa, apud Adolph. Occon. A6[i.va dixit etiam Oppianus lib. 1. Cynegetic. Dominas appeflatas Magnatum uxores testatur Salvianus lib. 7. de Gubern. Dei : Cogitat forte aliquis, non ita ad plenum esse ut loquor, habuisse enim illic matres familias jus suum, et Dominarum honorem potestatemque tenuisse. S. Fulgentius Epist. 2: Qu& cum sit avis abayisque nata Consulibus, et deliciis regalibus enutrita, tanta illi est humilitas dono gratiae caslestis infusa, ut amore subjectionis et usu serviendi> Dominam se aliquando fuisse jam nesciatf cum omnes Dominos habere delectatidne sanctas servitutis affectat. Vide S. Hieronymum Epist. 23. cap. 2. et Epist. 99. DOMN^; dictae etiam Sanctimonialesj Ugutio : A Dominus vel Domina, hie Domnus et hssc Domna per syncopen, et proprie convenit Claustralibus, sicut Dominus vel Domina mundanis. Vide Domina. DOMNULA, diminutivum a Domna. Salvianus in Epistola ad Hypatium : Ilia ergo vestra Palladia, vestra Gracula, vestra Domnula: cum qua his tot vocabulis quondam indulgentissima pietate lusistis, quss vobis per varianomina nunc fuit mater, nunc avicula, nunc domina: cum esset scilicet unum vocabulum generis, aliud infantiss, tertium dignitatis. 1 DOMNI ORDINIS, Tenentes et regentes Conventum, uti habetur in Constitutione Domni Valentini Prioris B. Marias de Charitate ann. 1416. Non semel me-; morantur ibi Domni Ordinis, vel Domini de quibus jam supra. 1 DOMO-COLTILIS. Vide in Domus 2. t DOMO-GULTILIS, Eadem notione. Vide locum in Tectora. ] DOMPJONUS. Vide Dunjo. 1 DOMPNUS, pro Domnus. Neerologium MS. S. Martians Lemovic. v.: Id. Aug. obiit Dompnus Albertus Abbas. Vide Formulare Anglic. Thomae Madox p. 11. * Nude, apud Militares religiosos, idem atque Commendator ; quae nomenclatura etiamnum perseverat in hospitali, vulgariter dicto Domerie d'Aubrac, cujus praspositus Domnus nuncupatur. Charta ann. 1326. in Reg. 64. Chartoph. reg. ch. 479: Religiosus et venerabilis vir frater Bernardus de Senareto Dompnus Alti Brad... Nobilis et religiosus vir dominus Bernardus Chati, miles Ordinis Beatss Marias de Alto Braco Ruthenensis diocesis, ut procurator, yconomus sive syndicus dictss domus de Alto Braco, domini Dompni et conventus ejusdem... Religiosus vir frater Johannes Caslaris, ut syndicus hospitalis de Alto Braco Ordinis S. Augustini Ruthenensis diocesis pro dicto hospitali ac domino Duranto permissione divina Dompno dicti hospitalis. Quoad discrimen vero inter voces Domini et Domni, consule Sirmond. ad Godefred. Vindocin. abb. Vide Dominus 4. * DOMPTOR, Domitor, defensor, Ital. Domatore, Hisp. Domador. Sent. P. archiep. Narbon. ann. 1179. inter Probat. torn. 3. Hist. Occit. col. 148: Quicunque
DOM praedictis malefactoribus, seu conductoribus, vel Domptoribus, vel fautoribus aliquopacto tenentur adneoci, etc. DOMUCIARE. Vide Domneare. * DOMUICOLTILIS. Vide Domus 2. * DOMUNCULA PORTATILIS, Tabernaculum, tentorium, Gall. Tente, in Instr. ann. 1453. apud Matth. de Couciaco in Hist. Carol! VII. pag. 662 : Acta fuerunt haec in campis, in exercitu dicti illustrissimi principis, prope castrum de Gaure, in Domuncula portatili ipsius domini Ducts (Burgundiae). «* DOMUNCULARIS. Vide Census Domuncularis. 1 1. DOMUS, Equus, dictus, quod sit color ejus de asino, id est, cireneus, et sunt agrestis generis. Papias in MS. Eccl. Bitur. Cireneus est pro Cinereus et Domus pro Dosius. Vide Dosinus. 2. DOMUS. Domus culta, Praedium domo ad commanendum colonis apta instructum : nos Ferme, vocamus. Anastasius in Zacharia PP: Hie Domum cultam Lauretum noviter ordinavit, adjiciens et massam Fontelanam. Ibidem : Hie massas, quas vocantur Antons et Fprmias suo studio jure B. Petri acquisivit, quas et Domos cultas statuit. Stephanus PP. in Epist. ad Pipinum : Omnes Domos cultas B. Petri igni combusserunt. DOMOGULTA unica voce. Vita Ludovici Pii Imper. ann. 815 : Prsedia omnia, qu& illi Domocultas appellant, et noviter ab eodem Apostolico instituta erant, ... diripere conati sunt. DOMUS CULTILIS, Charta Ludovici Imper. Lotharii F. ann. 14. in Tabular. Casauriensi: Id est, curtem unam, Domum cultilem juris nostri, quam habere vel possidere visi sumus. Occurrit in alia Henrici I. Imp. apud Baronium ann. 1014. n. 9. et apud Ughellum torn. 3. pag. 32. 416. torn. 4. pag. 625. T DOMOCOLTILIS, Leges Ludovici II. Imper. [** Additam. 2. cap. 9.] apud Muratonum to. 1. part. 2. pag. 160. col. 2 : Statuimus de decimis... si est in sua proprietate, habeat, sicut in Capitulare constitutum est, ipsam decimam de suo Domo-coltile rebus in eadem Ecclesia concedimus. * DOMUICOLTTLIS. Charta ann. 1033. apud Murator. torn. 1. Antiq. Ital. med. sevi col. 15: Una cum rebus, Domuicoltile, sive casts massariciis ;... vel per ceteris locis, ubicumgue esse videntur ad ipsis cartes et castrts, seu capellis et casis massariciis et rebus, Domuicoltiles pertinentibus in integrum, etc. 0 3. DOMUS. Bona, facultates. Charta ann. 1160. apud Murator. in Antiq. Estens. pag. 297: Welfo Dei gratia dux Spoleti, marchio Tusciss, princeps Sardinia, dominus Domus comitissss Matildis, etc. Alia ann. 1166. ibid. pag. 299: Ego Welfo... totius substantial comitissas Matildis dominus, etc. Vide Substantia 5. * 4. DOMUS, Curia suprema, parlamentum. Joan, de Cardalhaco Orat. in exequiis Clem. VI. PP. et exaltat. Innoc. VI. ejusd. success.: Ipse (Innocentius) est dominus magnas experiential in temporalibus et ecclesiasticis, quia fuit in Domo Francias bene per quindecim annos. Curia Francias nuncupatur in Ch. ann. 1307. Chron. Joan. Whethamst. pag. 324: Cujus tractatus in temporibus inferant quamplures billas suas in Domum inferiorem inter Communes. Et pag. 325: Ut procuraret primo provisionem congruam btllse diclse infra Domum illam consui, delude ipsam apportari ad Domum superiorem, ut ibidem tarn per doIII
DOM
DOM
177
minum regem, qnam eciam per singulos intitulato die xrv. Martii MCGGGXXV, quod certificatur per tabellam suprasdominos alias approbari. * 5. DOMUS, Ipsius vasa et utensilia. criptam, repertam in fundo cassae, in qua Charta ann. 1187. in Chartul. S. Joan. corpus reconditum erat, in prsesentia ve~ Laudun. ch. 95 : Quod si ipse aut aliquis nerabilis viri A rchipresbyteri, et Sacristas successorum ejus alibi ad habitandum Domus, et D. Abbatis et omnium Monavoluerint transmigrare, Domos suas lice- chorum, etc. Italis, Domo, ut et Germabit eis ausportare. nis, Dom, Ecclesia principalis appella* 6. DOMUS, Tumulus honorarius, tur. Domus S. Petri, Ecclesia Cathedralis pegma funebre, vulgo Catafalque. Tes- Trevirensis sub nomine S. Petri consetam. Alis de Britan. ann. 1369 : Ne viel crata apud Evervinum in Vita B. Sypas que entour man corps I'en face Me- meonis Monachi; simili modo Domus S, son, ne carrie, ne roubans, ne cointize Petri, pro Cathedrali Coloniensi, apud Conradum Mon. in Vita B. Wolphelmi quelle que soit. ** 7. DOMUS, Idem quod Curtis, Prse- Abb. cap. 15. 1 DOMUS S. BENEDICT^ Ecclesia sub dium. Vide Mosser. Hist. Osnabr. sect. nomine S. Benedict! Deo consecrata, in 4. | 7. not. d. et supra Domus 2. ** DOMUS ANIMAEUM, Nosodochium, vetusto Ordine Offlcii divini ante Pashospitale egenorum. Vide Haltausii cha, quern exhibet Mabillonius Analect. Gloss. Germ, voce Seel-hauss, col. 1669. torn. 4. pag. 454. | DOMUS ALTARIS, f. Ciborium, seu| DOMUS DEI, Gall. Hotel-Dieu, NosoUmbraculum excelsum et concamera- dochium vel Nosocomium, ubi recipiuntum, et praealtis quatuor columnis suf- tur et aluntur pauperes aegroti. Index fultum, quo totum altare tegebatur. MS. Beneficiorum Eccl. et Diosc. ConsFulcuinus de Gestis Abbatum Lobien- tant, fol. 6: Domus Dei Constantiensis sium, Spicil. Acher. torn. 6. pag. 579: percipit duas partes garbarum. Litterae Cujus altaris tabulam, quia nulla erat, Caroli VI. Franc. Regis ann. 1385. adv. fecit argenteam, Domum ipsam altaris et Oardinales, qui fere omnia regni obtilag near ipsius optime pinxit. nebant beneflcia in Anecdotis Marte* DOMUS AD BALMA, Ecclesia, quae nianis torn. 1. col. 1615 : Volumus vulgo nuncupatur La Ste. Baume. Charta quod statim atque aliquem Episcopum ann. circ. 1050. ex Tabul. S. Viet. Mas- regni nostri, vel Abbatem seu Priorem, sil.: Vinea ista habet ab occidente Do- aut Orphanotrophum, seu Domus Dei vel hospitalis administrator em... ab hac luce mum, quas dicitur ad Balma. * DOMUS BASSA, Humilis, vel Cohors, migrare continget, dictus Praspositus PaGall. Bassecour. Charta ann. 1358. inter ristensis, aut Senescallus, vel Ballivuii Probat. domus de Gondi pag. 157 : Item seu ejus Locumtenens, in cujus Praspounum palatium magnum cum columbari situra, Senescallia, aut Baillivia bona ex et cello, et curia et una Domo bassa, et decessu talis decedentis relicta reperta fuerint, ilia realiter et de facto ad macasolare. * DOMUS BOVERIA, Praedium rusti- num nostrum apponat, si per Executores cum. Charta ann. 1388. in Reg. 135. aut hasredes ipsius Episcopi mortui, aut Chartoph. reg. ch. 88: Unam Domum per Religiosos Conventuum Monasterioboveriam seu grangiam, sitam in parro- rum, aut Fratres hospitalium vel Domochia de Vessieres, cum uno furno, uno rum Dei, requisites fuerit, aut si, etc. Si hospitale, sive Domus Dei, apud Rymemolendino, etc. DOMUS CAPITANEA. Vide Caputmansi. rum torn. 10. pag. 111. col. 1. Charta ** DOMUS CART ARUM, Archivum. Gesta Johannis Domini de Doyaco pro MoniaAbbat. Fontanell. ap. Pertz. vol. Script. libus infirmariis B. M. de Fontanis ann. 2. pag. 296 : In media autem porticus. 1249. ex Archivo ejus Ecclesiae: Juxta quas ante dormitorium sita videtur Do- nemus Domus Dei de Rameia, quod olim bonas memoriae Dominus Matthaeus de mum Cartarum constituit. DOMUS DEI, Templum, Ecclesia. Op- Doyaco Miles avunculus meus religiosis tatus lib. 3 : Quando nee sepultura tn Monialibus Infirmariis Ecclesias B. M. de Domo Dei exhiben concessa est. Zeno Fontanis... in puram dedit eleemosinam. Veron. Serm. de Psalm. 126: Conventus DOMUS DlRUTA VEL CONDEMNATA. Ecclesiarum, sive templi, quos ad secre- Vide Condemnare. tam Sacrdmentorum Religionem asdiftT DOMUS DOMESTICA, Propria, tit. 37. ciorum septa concludunt, consuetudo Capital. Caroli Calvi cap. 12. nostra vel Domum Dei solita est nuncuf DOMUS DOMINICA. Vide Domus Spipare, vel Templum. Otxoc TOU OeoO, in ritualis. DOMUS EPISCOPI. Vide Episcopium. Concilio Laodiceno can. 6. 28. et in DOMUS ECCLESLE. [* Gregor. Turon. Concilio Gangr. can. 5. Adde Carthaginense IV. can. 91. 92. Forojul. can. 1. Hist. lib. 2. cap. 23 : Praeparato epulo, jussit (presbyter) cunctos cives in Domo Meldense ann. 845. can. 35. etc. DOMUS DEI, ipsa Ecclesia et religio ecclesise invitari.] Vide Episcopium. Christiana. Lucifer Calaritanus lib. 1. DOMUS FIDEI, ipsa Eeclesia et religio pro S. Athanasio pag. 22 : Maxentius, Christiana. S. August. Epist. 75: QuoNero, et cuncti illi persecutores Domus niam ipse in Domo Fidei justius flagiDei, etc. Infra pag. 67 : Noli, Constanti, tabat fidem debere servari, ne ibi francum Arianis pugnare contra Domum Dei. geretur, ubi docetur. Hinc Domestici Rursum : Domus etenim Dei est Ecclesia, fidei, qui ex Ecclesia et in Ecclesia sunt, in qua est inhabitans Dominus. Fideles. Vide in hac voce. 1 DOMUS nude etiam aliquando dicta T DOMUS FORTIS, id est, Munita. Ocest Ecclesia. Jacobus Cardinal, in Vita currit pluries in Regesto 87. Chartophy5. Petri Caelestini: lacii Begii. Vide Fortis Domus. * DOMUS iNjEDiFFiCATA, Locus domui Deducunt, quoad alta Domus plateasqne subintrant. Ast sacer interna praeslolans parte thealri, aediflcandae aptus. Stat. Montispessul. Hinc coetus processil iter, longamque per aulam ann. 1204 : Item ponitur quod si emitur Egreditur, qua parte Domus fastigia parvum Domus insedifficata, datur quinta pars Extendunt scalae spatium, quod sedibus instat. pretii domino pro consilio Quicumque Transiatio S. Floriani Martyris, Maii comparat Domum vel solum forte inaediftorn. 7. pag. 575. col. 2 : Istud est corpus ficatum in Montipessulano, etc. qloriosissimi Martyris S. Floriani, quod * DOMUS JUSTITLE, Ubi jus dicitur. tnventum fw,t in altari sub suo nomine Pactum inter JRoger. episc. et cives
23
178
BOM
DOM
Camerac. ann. 1185. ex Tabul.Camerac.: villas possint construere... in dicta villa... Ceterum si memorati stalli vel bigae suo duas Domos pietatis,... in quibus paupro forefacto capiantur, ad Domum jus- peres Christi recipiantur. tifies deferentur ; sed nisi per praspositos * DOMUS QUADRATA, Ex quadratis non reddentur. saxis constructa. Charta ann. 1230. in c DOMUS KARITATIS, vulgo Maison de Chartul. eccl. Lingon. ex Cod. reg. charite, In qua erga pauperes charitatis 5188. fol. 198. v°: Ego Girardus de Monquod cum Officia exercentur. Libert, castri de Cut- tigneio miles notum facio, siaco ann. 1333. in Reg. 69. Chartoph. venerabilis pater et dominus episcopus reg. ch. 54: Berfiardus Giraudi, Algue- Lingonensis haberet medietatem per omrius Salas, etc. electi per sindicos uni- nia in situ Domus mese petrinse et quaversitatis hominum castri de Cutsiaco, drates, etc. Vide Quadratarii. congregati in Domo karitatis communis DOMUS REGIS, Curia. Leges Henr. I. universitatis praedictas, ubi moris est Regis Angliae cap. 80: Domum Regis infra castrum congregari. dicimus, ubicunque in regione sua sit, 1 DOMUS LIBRATIONIS Avenione, Do- cujuscumque feudum, vel mansio sit. Lumus in qua pauperibus quotidie distri- dpvicus VII. RexFrancor. apud Thwrocbuebatur panis, ob cujus panis figuram zium, dicebat, Domum Regis esse quasi praedicta domus Pignota etiam dicta Ecclesiam. Vide Notas nostras ad Cinest. Memoratur in Instrumento anni namum pag. 450. [et torn. 2. Capitul. 1335. ex Histor. Delphinali quam con- Baluzii col. 1150.] sule torn. 2. pag. 294. T DOMUS RELIGIOSA, Monasterium, | DOMUS NECESSARIA, Latrina, seu Gall. Maison Religieuse. Oecurrit apud ' Locus ad necessariam ventris exoneratio- Rymer. torn. 10. pag. 803. et alibi. nem accommodatus. Antiques Consue1 DOMUM REVOCARE, in Vocabulario tud. Canonicor. Regular, inter Anecd. Juris utriusque est Dicere te non debere Marten, torn. 4. col. 1224: Intrantes vero litem pati eo loco quo conveneris ; sed ibi Domum necessariam, quantum possunt ubi Domum habes. Unde Legatus qui abscondant vultus suos in capitiis suis. mittitur Romam, vel vocatur a Principe Domus necessaria in longum septem (ha- pro necessitate vel utilitate Reipublicas bebat tesias) in latum sex, in Charta non tenetur tune ibi respondere, sed Iterii Domini de Tociaco pro Monaster. habet jus revocandi Domum. de Rupibus ann. 1211. 1 DOMUS SPIRITUALIS. Regula S. PaT DOMUS PATRUA, f. Principalis, inde chomii inter Aeta SS. Maii torn. 3. pag. sic dicta quod sit quasi Parens inferio- 346: Nemo in Domo spiritual! comedat, rum: Galli dicimus Chef d'Ordre, ubi sed potius in dominica vel in Monasterio de prima Monachorum domo agitur. ejusdem fidei. Postremum hoc addi viTestam. Jacob! Arrag. Regis ann. 1272. detur, inquit Editor, propter Monasin Anecd. Marten, torn. 1. col. 1143: teria Arianorum vel Origemstarum, quaa Item (legamus) operi Fratrum Posni- non potuerunt iis temporibus defuisse, tentias Jesu Christi Domus patruss du- maxime si Monasterium intelligas in centos Morabatinos. Vereor ne sit nomen prima ac propria signiflcatione, in quo proprium. unus aliquis solitarius degit; vel duo * Passim oecurrit in Chartis xvj. saec. tantum simul: quae autem Spiritualis, pro Domo paterna, apud Provinciates, quae Dominica Domus, dicatur, non faquihus vernacule dicitur Oustau peirou- cile est divinatu. Fortassis Dominica lau, Catalanis Ostal peiroal. dicitur hospitium seu diversorium puDOMUS PENSILIS. Eucherius Lugdu- blicum, ad Domini, puta Caesaris, jus nensis in Epistola ad Phylonem Pres- pertinens; Spiritualis autem locus alibyterum : Hoc tamen peto ab ipso fratre quis deliciosus, liberum aerem undique nostro, ut Domum pensilem, quam jus- admittens, nee satis clausus honestati. simus fieri, nobis praepararet, et mem- Haec vir doctissimus. Mallem Dominicas branas. Cqlumella lib. 12. Pensile hor- nomine Catholicam Ecclesiam seu Relireum dixit, repositorium sublime et gionem intelligere, ut Domus Dei paulo editum. Cameram pendent em, Sidonius superius explicata est; Spiritualis vero lib. 2. Epist. 2. Kpe|iapa avw Iv TW liuaxo•jteitp Ixoivcovqffav (AST' aXXvi^wv. Sed et Graecis Stopa interdum dicuntur sacri panes, oblati ad divinum Sacrificium, ex quibus patticula desumitur ad Corpus Domini conficiendum. Vide Cabasilam cap. 2. 8. 10. infra in Munus [*» et Glossar. med. Graecit. voce Acopov.] 2. DONUM, Praestatio quaevis, tribut u m , quod sub donationis ultroneae titulo Domino praestatur. Salvian. lib. 8. extreme de Gubernat. Dei: Insuper etiam ridiculos ipsi nos facimus, aurum, quod pendimus, munera vocamus. Dicimus Donum esse, quod pretium est, et quidem pretium conditionis durissimas ac miserrimas. Capit. ann. 807. cap. 3 : Omnes itaque fideles nostri Capitanei cum eorum hominibus et carra sive Dona, quantum tnelius praeparare potuerint, ad condictum placitum veniant. Charta ^Ethelbaldi Reg. Merciorum ann. 749. apud Ingulph. et Will. Malmesb.: Concedo, ut omnia Monasteria et Ecclesias regni mei a publicis vectigalibus, operibus, et oneribus absolvantur nee Munuscula pr&beant Regi vel Principibus, nisi voluntaria. Matth. Paris ann. 1251: Nee jam civiles habebantur hi, qui Regi et Reg allbus hospitia cum procurationibus splendidis exhibuissent, nisi Muneribus nobilibus et magnis Reg em ipsum, Reginam, et Edwardum, et aulicos sigillatim respectos honorarent: imo nee erubuit ipsa non tanquam gratuita, sed quasi debita postulare. Charta Will. Nothi Eegis Angl. torn. 1. Monastic! Anglic, pag. 352 : Ut libera sit ab omni consuetudine.... et omni geldo, et scoto, et auxilio, et Dono, et Danegeldo, etc. Adde pag. 192. torn. 2. pag. 827. Tabular. Ecclesiae Arabian.: In omni territorio Communi Nigellse habent Canonici tres partes terragii et medietatem Doni, et in terra vavassorum medietatem terragii, et medietatem Doni. Alibi : De Canonicis vero tenet Majoratum prasdictae villas .. ad Majoratum vero ejus nihil pertinet, nisi Donum praedictas villas et 6. denarii in emendalionibus hominum. Rursum in eod. Codice : Sed et terras eorum debent et terragium, et Donum, et Decimam. Ibid.: In Dono villas de unoquoque equo solvuntur duss garbas. [Et alio in loco ubi de juribus ejusd. Eccles. in villa de Camons: Donum etiam totius villas pertinet ad partem Canonicorum, et est tale : De unoquoque equo quern habet homo in vinctura persolvit xn. garbas et dimidiam; ille vero qui equum non habuerit x. Quarta etiam pars Doni erit de frumento, quanta de siligine, quarta de hordeo, et quarta de avena, si tot species annonas habuerit; st autem unam tantum speciem, sive duas, sive tres, de tali annona quam habebit secundum justam considerationem Doni, ut cum integritate persolvat. Charta ann. 1267. ex Tabul. S. Eicharii : Salva in omnibus prasdictis Abbati et Conventui dominiis fundi . . . . omnimoda justitia ; itemque Dono el decima, quas prout antea percipere consueverunt, percipient.] Charta Eoberti Comitis Lauretelli ann. 1115. in Chron. Beneventano S. Sophias : Ita ut nullum herbaticum vel Donum, ullamque solutionem exinde postulent, vel exiganl. Charta ann. 1307. apud Thomasserium in Consuetud. Bituric. pag. 436 : Et ottroions, que nous, nos hairs,
Interea veniens in sacra veste Sacerdos, Altaris dextram Dona daturus adit.
Infra : Hinc est quod post haec offert sacranda Minister Dona, dehinc populus quod sibi lege licet.
Ibidem : . . . . Post haec Dona sacranda sacrat.
Eursum : In quo jam mortis, mitisque piusque recordans, Appellat triplici nomine munus idem. Dona vocat primum, quoniam Deus has dat ut hide Sustentaretur lege modoque caro. Hunera sunt, quoniam Deus his donatur, et inde Munerat auctprem, cui dedit auctor eas. Nam quod Sacrificii censentur nomine, monstrat Qua ratione prius munera dicat eas.
Vita Metrica MS. S. Mauri Abbatis : Sumptus vivificis sacro libamine Donis.
In Liturgia S. Chrysostomi Sacerdos ait : 'A££co(jov irpoaeveyO^vat aoi wit' I[i.o0 TOU afAapTtoXoO xa"t avai;tov SouXou croO -ra Swpa -caOra. Id est: Da, ut a me peccatore et indigno servo tuo haec Dona tibi offerantur. Et mox, satis innuit quid muneris et 8c5pov vocabulo intelligatur: 2u yap eT 6 rcpoaipipwv xai 6
nos successeurs, ne autres, ne fera, imposera ausdits hommes failles, ne venoage, ne aussi doresnavant pour lever, exiger Don, venoage, exaction, ne autre chouse quelconque, etc. Ubi fateor, vim vocis venoage me non percipere, nisi ventage scriptum fuerit. Vide Venda, ["et Guidagium, Portorium ; id enim forte significat Venoage, ut ex locis ibi laudatis licet conjectare.] Adde Foros Morlanenses art. 37. Libertates Villar. de Luriaco et de Moneto, et alias in Biturigibus apud Thomasserium lib. 1. cap. 56. 65. 68. etc. * 3. DONUM, Collatio beneficii ecclesiastici. Charta Matth. episc. Tall, in Chartul. eccl. S. Genguln : Presbyteri qui in prssdictis ecclesiis ordinandi fuerint, de manu decani S. Gengulft Donum vicariarum in capitulo recipiant, curam tantum animarum a dicto capitulo prassentati de manu episcopi recipiant. Vide supra Donatio ecclesias. DONA. ANNUA, ANNUALIA, Quae quotannis Eegibus nostris a subditis offerebantur in Campo Martio, aut in Conventu generali, causa suse defensionis ac rei publicas, inquit Hincmarus in Quaternione pag. 405. 406. apud Cellotium : a quibus ne quidem Monasteria eximebantur, ut est in Synodo Vernensi ann. 755. et torn. 2. Hist. Franc, pag. 323. Vide eumdem Hincmarum de Ordine Palatii n. 22. Opusc. 14. torn. 2. Spicilegii Acheriani pag. 582. et Dissertationem 14. ad Joinvillam. [*° Anonym. Vita Lud. Pii cap. 43.] Ita etiam appellatae quaevis praestationes annuae. Privilegium Aldrici Archiepiscopi Senonensis pro Cella S. Remigii in Suburbio ejusdem urbis : Episcopus quoque exigendis muneribus Abbatem ejusdem loci non gravet, sed sufficiat ei ad annua Dona equus unus, et scutum, cum lancea, etc. DONA EEGIA., Eadem, quae dona annua. Capitula ad Legem Salicam cap. 19 : Et hoc nobis prascipiendum est, ut quicunque in Dono Regio coballos detulerint, in unumquemque suum nomen habeant scriptum. Adde Capitul. 5. ann. 803. cap. 20. Frotharius Epist. 21 : Nam ad horum itinerum incommoda, quas vel nunc egimus, vel acturi sumus, seu ad Dona regid, quas ad Palatium dirigimus, pene quidquid exoptimis equis habuimus, distribuere compulsi sumus. Vide Annales Fr. Metenses ann. 753. 758. Munera regia, seu quae Eegi deferuntur, apud Ordericum Vitalem lib. 4. pag. 523. Ethelbaldus Rex Angl. apud Willelm. Malmesb. lib. 1. de Gestis Angl. pag. 29: Nee Munuscula prssbeant, vel Regi vel Principibus, nisi voluntaria, sed liberi Deo serviant. DONA praeterea appellabantur munera, quibus sese invicem prosequebantur Principes, aut cum legatos mitterent, aut cum sese inviserent; quod jam olim obtinuisse, idque etiamnum obtinere apud Turcicos Sultanos innuimus in Notis ad Alexiadena pag. 286. Charta Divisionis Imperii Ludov. Pii inter filios, edita a viro doctiss. Steph. Baluzio, cap. 4 : Item volumus, ut semel in anno .... mutuo fraterno amore tractandi gratia ad seniorem fratrem cum Donis suis veniant, etc. Et cap. 5 : Volumus atque monemus, ut senior frater, quando ad eum, aut unus, aut ambo fratres sui cum Donis, sicut prasdictum est, venerint, ita et ipse illos fraternoque amore largiori Dono remuneret. Adde cap. 12. | DONUM DE AVERE et Donum de ingeniatores, in Conventu Episcoporum
182
DOP
DOR
apud Gaesaraugustam arm. 1058. inter cereus, Gall. Torche. Testam. Joan. Concil. Hisp. torn. 3. pag. 220. col. 2. Franc, de Gonzaga march. Mantuae ubi De avere, idem est ac De rebus pos- ann. 1444. torn. 3. Cod. Ital. diplom. sessis, De ingeniatores vero idem, si col. 1789 : Item volo et jubeo quod, ubibene conjecto, quod de rebus ingenio et cumque moriar, corpus meum sepeliatur de node, cum societate non ultra viginti industria comparatis. ^ DONUM GRATJOSUM, Idem quod personarum, computatis personis eccleGratuitum, Gall. Don gratuit. Hujusce- siasticis et illis, quss portabunt corpus, et modi donum ab Eqiiitibus Melitensibus quae portabunt Dopc.nos, qui non excedant contra Sedis apostolicae privilegia exi- numerum sex Doperiorum. Vide mox gebant nonnulli Superiores Ecclesias- Doplerius. f DOPLERIUM, Fax, sic dicta a fune tici : quod reprobat Sixtus IV. Papa Bulla anni 1470. relata inter Privilegia duplicate, Ital. Doppiere, Gall. Flambeau, Torche. Acta SS. Junii torn. 1. pag. equestris ejusd. Ord. pag. 136. DONUM MATUTINALE, [Dos a marito 791. de B.Bertrando: Et posuit ad partem superiorem capsas unum Doplerium, et profecta.] Vide Morganegiba. * DONUM COMMUNE, Dicitur quaedam aliud ad partem inferiorem. Et torn. 2. praestatio agraria, in Lib. nigr. 1°. S. pag. 377. in Miraculis B. Henrici Baucen.: Vulfran. Abbavill. fol. 46. v°. : In campo Et hodie venit cum Doplerio et magna au Faiel habet novem jornalia, quas de- devotione ad visit andum cor pus sanctissimi bent decimam, terragium et Donum com- Henrici. mune de duodecim garbis. Idem forte est * DOPLERIUS, Eadem notione. Chron. Gerbe de Doy, in Oh. ann. 1521. ex Char- Estense ad ann. 1388. apud Murator. tul. Latiniac. fol. 254 : Et s'il y a masure torn. 15. Script. Ital. col. 517 : Sexcenti mouvant de ladite eglise, et n'en eust que prseterea Doplerii, ponderis librarum trois ou quatre piez, il ne dolbt point de quatuor singulis, nobilissimum corpus cirgerbe de Doy, mais il doibt deux gerbe de cumquaque illustrabant. moisson prinzes en sa granche... Et si est • * DOPPLERIUM , Eodem signiflcatu. en son election de payer lequel qui veult, Stat. ant. Florent. lib. 3. cap. 191. ex ou Doy ou moisson. Don legitur ibid. fol. Cod. reg. 4621: Qui de nocte per civitatem Florentias ire volunt.... sufftciat 128. v». * DONUM SANUM , Simplex, absque habere Dopplerium accensum ponderis conditione qualibet, Oharta ann. 1312. saltim unius libras cum quatuor astis.... in Beg. 49. Chartoph. reg. ch. 28 : Pro- si in quolibet dictorum casuum ipsorum misit Gasto comes Fuxi solvere dictas do- Dopplerium habuerit lucignivolos sive minasmatri suss quolibet anno.... sexcen- papiros accensos, etc. Vide Doplerium. * DOPLONES, Ital. Doppioni, Gall. tas libras Turonensium parvorum de redditibus et exitibus castri et affarii de Sono Cocons, Genus bombycum deteriorum. Stat. Bonpn. ann. 1250-67. torn. II. pag. in Dono sano, sine diminutione dotis. * DONUM FACERB PEB CULTELLUM. 191 : Et hiis quibus conceditur hie reddiVide in Investitura. tus licet habere et recipere iij bononinos ab emptore et totidem a venditore pro | BONUS, pro Domnus, Dominus, in Pactu legis Salicae tit. 25. ex MS. quern qualibet libra folixellorum siccorum, et ij bononinos inter emptorem et venditorem laudat Eccardus pag. 125. * DONZELLA, Piscis species. Tract. pro qualibet libra folixellorum viridium ; MS. de Pise. cap. 78. ex Cod. reg. 6838. et de qualibet libra faloplarum et DoploC. : Julia digiti magnitudinem vix supe- num unum denarium inter emptorem et rat, a Liguribus girella et a nonnullis venditorem. [FR.l Donzella vocatur. Sunt qui jurellam, alii * DOPPIDIANUM, Sacculus, crumena, julam nuncupant. Antipoh et Lerinse et ut videtur. Acta MSS. notarii Senens. in toto Ligustico sinu frequentissimus pis- ad ann. 1285. ex Cod. reg. 4725. fol. 40. cis est. Donzelle vero vocant Matisconen- r°. : Cum domibus et quinque vegetibus, ses Instrumentum ferreum suspenden- et uno botlicello, et una arciscranna, et dis ad ignem vasibus aptum. Lit. re- uno Doppidiano, quas res fuerunt olim miss, ann. 1445. in Reg. 176. Chartoph. domini Buonsignonis. Vide Duplarium 2. reg. ch. 448 : Une ance de fer a soutenir * DORARIUS , Bracteator, inaurator, les pots sur le feu, appelle au pays (Mas- Ital. Doratore, Gall. Doreur, cujus ars connois) Donzelle. Doraria nuncupatur. Stat. Montis-reg. | DONZELLUS , ut supra Domicellus,pag. 270 : Item statutum est quod nullus Ital. Donzello. Bartholomaeus Scriba lib. Dorarius,velexercens artem Dorariasundi6. Annal. Genuens. ad ann. 1225 : In ipso cunque sit, vendat seu vendi faciat, etc. vero exercitu fuerunt nobiles Lotheringus Vide Dorerius. de Martinengo civis Brixiensis cum Mili11. DORCA, Caprea. Glossar. San-Gertibus quinquaginta: quorum quisque erat man, n. 501. Est pro Dorcas, Caprea silcum duobus equis : et cum tribus Scutife- vestris, Dama, Gallis, Daim. Vide Cams ris et Donzellis bene armatis. Rursus oc- petrunculus, et Dorx. currit ibidem, et in Memorial! Potesta* 2. DORCA. [Gall. Cruche : « Dorcas in tum Regiensium ad annum 1270. quibus fit nectar seu pimentum. (Cart. TDONZENANS. Heraclius Christanel- Magalon. ap.Rev.soc. sav.1873. p. 416). »J lus de B. Ursulina, April, torn. 1. pag. 1DORCHA, Mensurae genus apud Ani725 : Unam autem ex virginibus ad sa- cienses. Chartular. Camalariensis Mocrum habitum admitti postulantibus nasterii Dioec. Anic. : Ademarus Archa(vulgo Donzenantes dicunturj peste con- tius donavit terram de Laspoleiras cujus tactam, etc. Ital. Dozzenante, Qui yel exitus est una Dorcha de peia. quae apud alium convivit. Gall. Pensio* DORCIUM, Pulcra visu, in Glossar. naire. vet. ex Cod. reg. 7613. Cath.: Dorcium, * DOORIUM, ut Doarium 1. quomodo mulier dicta causa adulationis, quasi etiam forte legendum est, Donatio prop- pulchra visu. ter nuptias. Charta ann. 1257. in magno 1 DORCO, Avidus, vorator. Gloss. SanPastor. Paris, fol. 308 : Orta inter eos German, n. 501. Papias: Dorcones, Avidi, materia quasstionis supra hssreditate dicti voratores. Stephani, videlicet supra Doorio dictse * DORDOREL, DORDORIZ , Monetas Maries sibi assignando, et quinto assi- aureae genus. Lit. remiss, ann. 1442. in gnando liberis dicti Thomas, etc. Reg. 176. Chartoph. reg. ch. 102 : Le * DOPERIUS, Ital. Doppiere, Funale, suppliant rongnapareillement six Dordo-
DOR relzd'or, ou autres pieces d'or. Aliae ann. 1463. in Reg. 199. ch. 203: Ung florin d'or, ou deux demis Dordoriz pour la valeur d'icellui. Vide infra Dourdere. * DOREA , DOREATA , Piscis marini genus, Aurata, Gall. Dorade. Chartul. Font. Ebrald. ex Cod. reg. 9612. U. : Petrus ..... dedit Deo et sanctimonialibus costumam piscium, scilicet Dorealarum et mullorum. Vide supra Citula. * DOREIUM, Tributi species. Lit. Innoc. PP. IV. ad Senescal. Bellicad.ann. 1360 : Hortamur.... quatenus prasdictos equites et pedites, cum per partes tuas senescallias transitum fecerint, benigne.... recipiens et pertractans,... libere et expedite absque aliquibus Doreiis, gabellis et exactionibus quibuscumque.... transire permittas. An vero inde Doraige, qui ej usmodi tributum exigit, in Lit. remiss, ann. 1406. ex Reg. 160. Chartoph. reg. ch. 400 : Guillaume le Barbier, Doraige de la paroisse de Verneuil, etc. DORELLA. [Chamaelinum, Camelina. • DORELOTERIA, a veteri Gallico Doreloterie, Ars vittas et taenias texendi, quarum artifex Dorelotier et Doreloteur nuncupabatur, a voce Dorelot, ornatus futilis nimiumque exquisitus. Lit. remiss, ann. 1369. in. Reg. 100. Chartoph. reg. ch. 363 : Lors estant audit jeu Lyenardin Hamon, gui avoit appendu aus boutons ou fermillere de son jupon, ou autre garnement, une-boursete a sonnetes d'argent, ledit Pignie par maniere desbatement et de jeu.... lui eust dit : Guides tu est re miex ame des dames pour telz Doreloz, ou paroles en substance. Arest. parlam. ann. 1421. in Lib. 1. Statut. super artif. Paris, ex Cam. Comput. fol. 89. r°. : Nichilominus dicta &lipidis.... de alio ministerio, scilicet Doreloterias se intromittebat, rubanos, scuisoria et soutellas ligneas faciebat, etc. Stat. ann. 1403. ibid. fol. 132. r°. : Quiconques vouldra doresenavant tenir en la ville de Paris le mestier de franges et rubans, tant de soie commede fil, et des appurtenances anciennement appelle le mestier de Doreloterie, faire le pourra. Infra : Dorelotiers. Stat. civit. Tornac. ann. 1333. in. Reg. 66. ch. 1288 : Item les eschevins mettront les gardes sur I'euvre des rubans de fil et sur I'euvre des Doreloteurs. 1 DORERIUS, Inaurator, Gallice Doreur. Extractum computi anni 1328. sub Guigone Dalphin. : Item solvit et tradidit Peroneto Dorerio pro una marcha argenti ad faciendum litteras ad opus malecotae Domini... iv. lib. in. sol. Rursus occurrit in Instrumento ann. 1327. Hist. Dalph. torn. 2. pag. 214. col. 1. DORETUS, Mensura annonaria. Charta Alienorae Gomitissae S. Quintini ann. 1193. in M. Pastoral! Eccl. Paris, lib. 13. ch. 1 : Unusquisque hospes B. M. Viriaci debet mihi singulis annis in festo S. Remigii Duos Doretos avenas, et unum panem, et unum pullum, etc. Infra : Isti quatuor liberi sunt a tallia, et a Doretis avenas et pullo, etc. * Vulgo Doreus. Charta ann. 1162. in Lib. eaten. S. Petri Insul. for. 112. v°. : Geraldus abbas de Casa Dei... scribi fecimus, quod Engelarius de Wambrechies terram, quam de ecclesia B. Petri de Insula hasreditario jure tenebat, in manus Disderii ejusdem ecclesias prasposili, prassente Eustasio decano universoque capitulo , reddidit.... Sciendum est quod singulis annis in festivitate B. Remigii xxiij. mensuras avenas , quas Doreus appellant, et quartam partem unius, proprio sumptu apud Insulam conductas, pro
DOR
DOR
dicta terra eis persolvet. Ibid. fol. 219 : veteri Gallico Dormie , ut legitur in Sub censu xxiij, mensuraruma venae, quas Glossar. Gall. Lat. ex Cod. reg. 7684 : vulgp Doreus appellant. Idem quod infra Dormitio, Dormie, dormicion. Hie itaque Dosinus 2. Vide in hac voce. Dormiam intellige Cadaver, corpus exaT DORGHINGHA, DORGHINGA. Belgica nime.] Testamentum Audae de Lasserano vox ducta a Doorgaen, Penetrare, pun- Dominas de Bonluco ann. 1351 : Donavit gendo sauciare. Consuetudines Fur- eadem Domina testatrix Dormiam suam nenses ex Archivo Capituli S. Audomari: et corpus Domino nostro J. Ch. et B. M. Pro vulnere penetrativo, id est, Dor- Virgini ac omnibus SS. Domini, et elegit ghingha in capite vel corpora dimidia sepulturam. Quamyis autographum ipsona debetur leso et de residua erit in sum clare et distincte praeferat Dorgratia Comitis. Infra: Tresveritates gene- miam, vix credo aliud non esse legenrales, id est, Dorghinga debent in quolibet dum. 1. DORMIRE, Coire. In Concilio Veranno fieri de omnibus forefactis trium librarum. Charta vernacule scripta Co- meriensi anno 752. cap. 10. 11. 12. etc. mitis Flandriae ann. 1274. ex eod.Archi- Wormatiensi ann. 868. cap. 63. in Gestis vio: Quiconques faiche et aultrui tre- Regum Francorum cap. 31. etc. passim passant que on dit Dorghinghe wond ou in veteri Testamento. 2. DORMIRE, Mortem obire, fato fungi, afoluere d'oel ou de membre qui soit ad ire paye envers le Maieres et envers nous Scriptoribus Ecclesiasticis, Joan. 11. 1. en merchi de tout son avoir. [** Dicitur ad. Corinth. 11. et2. ad Thess. 4. Eucheetiam Vulnus penetratum. Vide Warn- rius Episc. Lugdun. : Dormire, transire, koenig. Hist. Jur. Flandr. torn. 3. pag. et apud Christum requiescere, ut in PS. 234. In Consuetud. villas Piet ann. 1265. Nunquid qui dormit non adjicietutresurap. eumdem torn. 2. part. 2. pag. 22. dici- gat? Oratio super diptycha, in Sacramentario Gregorii M. : Memento etiam, tur Dorgaende wonde.] * DORICUS, Mus, in Gloss, ad Doctri- Domine, famulorum famularumque tuarum ill. qui nos prascesserunt cum signo nale Alex, de Villa-Dei. * DORIGNUM, Quod alii cacabumdicunt, fidei, et Dormiunt in somno pads. Theohabet folia in colore similia olivse, sed philus Patr. Alexandrin. in Commonipaulo longiora et aspera, florem album. torio : Post baptismum in Clerum Glossar. MS. medic. Simon. Januens. ex promotus, in Clero maneat, si ilia (uxor) Dormierit, et post baptismum cum ea rem Cod. reg. 6959. DORINA , Teloneum S. Bertini, in non habuerit. Vetus Epitaphium Pisae in Tabular. ejusdem Monasterii: De Dorina Italia apud Laur. Schraderum : Bene de Cordewan, 1. den.. 4. dorinsstripodum merenti in pace Sylvanss, quae hie Dormit, 2. den... de dorina patinarum simul vixit annos 21. menses 3. horas 4. scruemptarum, etc. [* Pro Dosina. Vide pulos 6. deposita nono Kalendas Julias. Aliud Romas in Ara Cseli : Respectus, qui Dozina.l ] DORIX. Vide Dosis. vixit ann. 2. et menses 8. Dormit in pace | DORLE. Informationes civitatis Mas-delicium. Neque Christian! tantum, sed sil. pro passagio transmarino ex MS. et Pagani veteres hac usi loquendi forSan-German.: Hee suntmensurasnavium mula. Moschus in Epitaphio Bionis v. de tribus copertis.... Item media coperta 104: de tabula in tabulam octo palmos altituaotpol xa\ dinis; item Dorle quatuor palmos et d. cum dimidio. Sed puto legendum Orlevel ^ 'Omtfas Tipto-ra Oavojie;, avaxooi ev de Orle, ut ibidem proxime: Item ape[xolXa riet de Orle in Orle xxxviii. palmos. Est EvJ8o[i.e? ey (JiaXa iwtxpbv, aTep^ova, vwpsTov autem Orle, ut mihi videtur, Margo, [Cnvov. Ital. Orlo, Gallis, Orle vel Ourlet: quod . 173 : N^ypede pannis linteisve fere dictum alibi, hie Moschopolus Heps transfertur ad navis tabulatum. \^Alti- TOC ^TCVOS, '6v eypYiY apud pff tudinis in Orlo palmorum quinque, in nempe ppponitur Litt. comm. Januas apud Jal. Antiq. Theocritum in Herculisco v. 7. Maxp6v Ouvov alii vocant, ut Orpheus hymno el; Naval, torn. 2. pag. 388. Gall. Rebord, Oava-rov, et vetus EpigrammaapudLaert. pavesade.] 1 DORLUM, Vox f. ejusdem originis, in Biante. Silius Italicus lib. 5. : cujus superior, nisi mavis a Saxonico , . . . Et longo componit lumina Somno. Dael, Pars, portio, arcessere, quod ultimum videtur probabilius. Charta xn. Ita longam Noctem, mortem appellat lib. circiter saeculi ex Archivo B. M. de Bono- 8. Isp6v viuvov, Callimachus Epigr. 15. nuntio Rotpmag.: Donavi Ecclesias S. dum ait, viros praeclaros non mortem Marias Becci foreriam quinque Dorlorum obire, sed sacrum somnum dormire, prati. Alia anni 1283. ex epdem Archivo: quod de viris sanctitate aliqua illustriCharta Roberti de Aubervilla, de foraria ous dicebant Christiani : quinque Dorlorum prati, etc. Vide Doles. TrjSe Sawv 6 Ativuaos 'AxavOto; Up6v * DORMENTARIUS, Qui dormitorium t, Oviqffxeiv JAY) Xlye a6avaTOu?. curabat, cujus officium Dormentaria appellabatur. Exstat etiamnumineccle- Quomodo etiam Sibyllina oracula lib. 1. sia Remensi offlcium la Dormenterie pag. 164 : dictum, cui et Dormitorii atque dor.......... ou yap aviate mientes excitandi cura erat commissa, Tetp6jtevoi Ov^axov, &XX' w? 8s8(XYi fi.lv ot cujus possessor iisdem, quibus antiqui capellani, privilegiis gaudet. Stat. capit. S. Thorn. Argentin. fol. 40 :Est statutum Theocritus in Dioscuris v. 203. 6apuv super officio Dormentariae, etc. Et fol. 42 : UTCVOV : idem Callimachus Epigr. 22. TOV Quia Dormentarius quilibet pro tempore TCSai Oitvov o9EtX6(jievov, vocant. existens, est generahs servitor etpedellus DOBMITIO, Obitus, mors, S. Cypriano ac nuncius capituli, etc. Hujus praeterea Epist. 66. S. Hieronymo Epist. 29. 79. 89. officium erat annotare absentee et sero S. Hilario in Psalm. 126. et aliis passim. venientes, ex iisd. stat. fol. 43. VideDor- Chron. Centul. Hariulfi lib. 4. cap. 12 : mitorarius, Dortelarius et Dortorarius. Quod superfuit totius vitas in sancto ibi1 DORMIA, Anima. [° Nequaquam; dem explevit servitio, qui etiam vin. Kal. idem atque Dormitio, obitus, mors, a Maii Dormitionem accepit. Joan. Mona-
DOR chus lib. 1. Vitas S. Odonis : Factum est non multo post, ut ipsa Dormitionem acciperet in Domino. Vita S. Pharonis cap. 103 : Post Dormitionem Watberti Episcopi. Vita Ludovici Pii ann. 816y Inter hsec D. Leonis Romani Antistitis Dormitio nuntiatur Imperatori. Acta Murensis Monasterii pag. 55: Ut dies Dormitionis suas cum eo celebraretur n. Kal. Martii. Vita S. Anstrudis Abbatissas Laudunensiscap. 11: Defectus corporum, non mors, sed Dormitio et Somnus in Scripturis sanctis appellantur: quia substantia humanes corporalitatis non tollitur, sed per gloriam resurrectionis in perpetuas asternitates reformabitur ab illo, qui mortem sua morte dissipavit. DORMITIO S.MARi^,Deipar33Assumptio.quas Pausatio dicitur in yetustissimo Kalendario. Eckeardus Junior de Casib. S. Galli cap 11: Jusso etiam Kebone in loco ipso usque ad Dormitionem Marise hospitari. Domnizojlib. 2. deVitaMathildis cap. 14: Sanctae Dormitio Virginis atque In medio mense, qui sextus noscitur esse Tune celebrabatur.
[** Vulgo 15. August. Vide Haltaus. ad hunc diem.] Adde SynodumMoguntinam anno 1071. Anastasium in Sergio PP. pag. 62. etc. Grascis Assumptio B. Marias Koitw)pou[xevoi;,
xa\ 8ta TWV 6Xxwv piiri£6|Aeva 6av T&JV sar. Lat. Ital. MS. DRUSTJS, Patiens aut rigidus, aut conligit. Sententiam confirmat suam idem Xeyofiivwv xojxrJTtov, ffuyxst'jxevov rcXrjOoc. Cotumax, Glossar. Arabico-Lat. et Isid. Crescimbenus auctoritate veteris Poetae dinus de Offlc. cap. 5. | 95 : ApoOyya, vocem Druderia usurpantis notione iroffoT/]; TOffouTwv TIV&V ipu.Y]ve^£Tai. Leo in [Vide Graevium.] religiosa; hie enim de B. Virgine Maria Tactic, cap. 3. § 3 : Korea Spouyyou?, xa\ eDRUTHE. Vide Druchte. xa-ra -ro\5p(j.as. DRDDLIA, Munusculum, quod ab scribit : Sed alius est SpoOyyo? apud Epiphaingredientibus offlcium aliquod, in proLa balia tu n'hai avuta nium, seu potius SpoOyo;. Nam Galata- fessionem clienteles offertur. Bulla Lungp tempo Thai tenuta rum voce {u>xT?ipa vel po56ova designat. Adriani IV. PP. ann. 1157. torn. 3. Cod. Per pieta, Madre or ra'aiuta Unde haeretici quidam dicti TaoxoSpoO- Ital. diplom. col. 925 : Tantam denique Che'l ci presti in Druderia. yoi, oTiep ip|J.YiV£\5£i:ai TraaffaXopuyx^ai, ut familiaritatem ex dilectione in domo episHis addit inter cetera Crescimbenus est apud Timotheum raps TWV upoffepxo- copali habere debet (comes Gebennensis) Glossarium vetus Provinciate, ubi Druz alvwv tYj &y' y 1 n . Quidam diaphoniam dissonabant, Ductus [et Dugaria 1.] A dulcissimo discrepantes, etc. | DUGALIUM, pro Doarium, ut videtur, JDULCACIDUS, o^yXuxu?. Gloss. Lat. Gallice Douaire. Chronic. Casaur. apud Gr. San-German. Acriter dulcis. Utitur * Vel potius Instrument! musici Acherium Spicil. torn. 5. pag. 395: De Q. Seren. de Medic, cap. 12et32. nostris alias Doucaine vel Dou\ DULGAGIUM, yXuxOutxpovj Dulceama- genus, rebus et possessionibus Ainardi viri sui ceine et Doulcemer. Vetus Poeta MS. ex rum. Supplementum Antiquarii. anterioris in Dugalium acceptis. Cod. reg. 7612. pag. 55 : * Adde ex Castigat. in. utrumque *DUGANA, Ital. Dogana, Telonium, Cornemuses, flajols et chevretes, mensa vectigalium. Stat. Genuens. lib. Glossar. Cod. reg. Dulcarium; alii legunt Douceines, simbales, clocettes. 4. cap. 16. pag. 121: Portatis mercibus et Dulcacidum, o£'.yXuxtf. ^ DULGAMEN, Dulcedo. Dudo de Duci- Comput. ann. 1451. torn. 2. Prqbat. Hist. aliis exoneratis in Duganam seu loca publica deputata secundum qualitates bus Normann. apud Chesnium pag. 57. Brit. col. 1606 : Henri Guiot joueur de rerum, a quibus Duganis seu daceriis Histor. Normann.: Doulcemer, etc. Matth. de Couciaco in portare debeantftdem authenticam.OccuTTemate pertenui quoniam digestus haberis, Hist. Caroli VII. ad ann. 1454. pag. 670 : rit rursum cap. 14. pag. 118. VideDoana. Rhetorica ralione carens Dulcarainis omni, II futjoue au paste d'un luth, d'un Dou|1. DUGARIA, Fossa vel canalis, ut Liber, interno cum te perscrutor ocello. caine avec un autre instrument concorconjecto, a Doga, Fossa, Gall. Douve. 1 DULGARE, Dulcemreddere, mitigare. dant. Chronicon. Parmense ad annum 1291. 1 DULCIARIUM, DULCIARIUS. Vide apud Murator. torn. 9. col. 822: Dugaria Sidonius lib. 5. Epist. 4: Ut contracts^ quas vaditex transversoglareaeCommunis, apud vos offenses amaritudinem solitis Dulcia. facia fuit occasione navilii Communis. Et affatibus Dulcare non desinat. Similia j DULCICANUS, Dulce canens. Dudo ad ann. 1308. col. 870 : Dominus Saxolus leguntur in Actis SS. Junii torn. 2. pag. de Ducibus Norman, apud Chesnium 167. ubi de S. Vincentio Aginnensi. de Saxolo Capitaneus generalis soldatoHist. Normann. pag. 68: * Glossar. Gall. Lat. ex Cod. reg. 7684 : rum captus fuit, in capite pontis in quaDulcicano sonitu quivisses inter olores Dulcare, adoucier, Mirac. B. M. V.MSS. darn Dugaria in vicinia S. Caedliae, in Psallare praecipue cantibus Armoricis. lib. 1 : quam effugerat. Vide Dugalia. * DULCICELLUS, Dulciculus. Acta S. * Idem quod supra Dugale. Stat. PalaBien doit ses nons cuer Adouchier, Bouche enmieler, langue suchier. Huberti torn. 7. Maii pag. 277. col 2: vic. lib. 2. cap. 69. pag. 127 : Ordinatum
r
214
DUL
DUM
DUN
Mox inde cum in stratu suo recubans, DDLGERE, DULGTUM FACEBE, Dese- cum Duvet expressit: quomodo ejusveluti soporem Dulcicellum carperet, etc. rere, gurpire. Veteres Annal. Fr. ann. modi plumas molliores dicimus. DULCICIUM, Genus panis melle cons- 756. cap. 16 : Cupiebat supradictis HaisSSP" Licet ex Duma nostrum Duvet tolfus nefandcts Rex mentiri, quse antea derivetur, non continuo sequitur esse persum. GL. MS. ** DULCICORUS, ut Dulcicanus. Ordi- pollicitus fuerat, obsides Dulgere, sacra- scribendum Duva; Galli namque veteres, natio processionis ab obviendum D. menta irrumpere. Ubi [** ap. Canisium atque etiam Britones hodierni saepe sua Imperatori ann. 1473. in Guden. Cod. obsides denegare.] in MS. in Glossa in- pronuntiatione mutant m in v consoDipl. torn. 4. pag. 411: Quando D. Impe- terlineari, est relinquere. Monachus num. Andegavenses, Pictavenses et rator ecclesiam B. V. accesserit ex tuncD. Egolismensis in Vita Caroli M. cap. 4 : Normanni etiamnum dicunt Dumet pro Joh. Tozeler in organis Dulcicora musice, Saxones iterum rebellaverunt ruptis sa- Duvet : quod tamen plerique non a quse bene novit, carmina propinabit. cramentis, et obsidibus Dulgtis, mentitis, Duma, sed a Tufetum vocabulo censent » DULCIFICARE, Lenire, mitigare. et Eresburgum castrum... capientes, esse deducendum. * Adde ex D. Falconet : Menagius Disciplina Clerical, cap. 1. sect. 3 :Duri- Francos expulsrunt. Annales Fr. ann. tise cordis ejus recordatus, ut facilius 776 : Tune nuncius veniens, dixit Saxones male a Tufeto. Antiquissima vox est retineat, quodammodo necessario mol- rebellatos, et omnes hospites suos Qulgtos, Dum, Celtica forsan, Anglis Down, quam et sacramenta rupta, et Heresburgum pronuntiationem retinuerunt provincialienda et Dulcificanda est. T DULCIFLUDS, Dulce fluens. Dulciflui captum. [** al. Dultos.] Annales Franc. rum habitatores, nobis solis pure loquenfontes, apud Dracontium Hexaem. v. 49. Bertiniani habent hoc loco Tultos. lidem tibus Duvet. Oison duvete, apud RabelaiDulciflue, in veteri Oratione ante Psalte- Annales ann. 777 : Ibique multitude Sa- sium lib. 1. Vide Grig. Dalph. a Dumerii reeitationem facienda, apud Marte- xonum Baptizati sunt, et secundum mo- tis et Bullet in Diction. Celtico[** Germ. rem illorum, omnem ingenuitatem et Dunen,Daunen, Plumae molliores. ADEL. nium Itiner. torn. 2. pag. 138. TDULCILOQUUS, fj-eXiXoyo?. Vet. Ona- alodum manibus Dulgtum fecerunt, si Danis antiquis Dun, Pluma mollissima, mast, et apud Apuleium Apol. pag. 129. amplius mutassent. Alias, [** Dulgium,] unde Dunalogn, Adeo mollis aer ut molSidonium lib. 8. Epist. 11. etc. Dultum. Monachus Egolism. manibus lissima pluma nullam sentiat auram. | DULCIMODUS, apud Prudent. Psy-gurpierunt. [** Ap. Pertz. vol. Script. 2. Apud Graffium in Thes. Ling. Franc. pag. 140.154.158.] [Charta Harwichi viri torn. 5. col. 148 : Colnduni, plumactum. chom. 667. « DULCIMONIUM, Dulcedo, suavitas. Illustris ann. 804. apud Martenium torn. Vide Ihrii Glossar. Suio-Goth. torn. 1. Acta S. Gauger. torn. 2. Aug. pag. 677. 1. Ampliss. Collect, col. 57: Quantum in col. 367. voce Dun.] col. 2 : Cujus yitse,et doctrines Dulcimonio ipsa donatione conlinet, et ad die prae1 DUMARE DUMEBE. Laurent, in quandoque filii Israel dirigendi, etc. sente trado, Dulgo, atque transcribo.] Amalthea ex Catholico Johannis de JaT DULIA, Graecis 8ouXs(a, Servitus, nua : Dumeo, Fio spinosus: Dumo, as, T DULGINERVIS ABCUS, apud Martian. Capellam lib. 9. pag. 30. Theologis Cultus qui Sanctis exhibetur. Facio spinosum. Non dicam a Dumus, DULCINIST^ , Haerecti Valdensium Papias: Dulia et Duleusis, Servitus est Spina, haec flcta verba derivari. sectarii, sic dicti a Dulcino Novariensi qusR et Deo, quantum oportet, et hominiDUMEX , Sella Equorum, in Glossis haeresiarcha, de quo S. Antoninus part. bus reddenda est. Joannes de Janua: 3. tit. 21. cap. 1. | 2. et Blondus Dec. 2.Dulia, Servitus quse exhibenda est homini, MSS. J DDMGIO, Vide Dunjo. sicut latria est servitus quss debetur Deo. lib. 9. sub. ann. 1307. t DUMIGOLA, Habitans inter dumos. 1DULCISONUS, apud Sidonium Carm. Gerhohus de gloria Filii Hominis cap. Anienus Perieg. v. 895: Dumicolas Arie6. Apuleium Asclep. pag. 407. Martian. 18. apud Bernard. Pez torn. 1. Anecd. nos. Capellam lib. 9. Dulcisone, in Additione part. 2. col. 253: Concederunt vero. illi \ DUMJONUS. Vide Dunjo. S. Isidori ad Librum S. Hieronymi de adorationem, quse Greece Dulia dicitur. t DUMTAXAT, Videlicet, scilicet. LuViris illustr. Gaufridus Abbas in epistola ad Albinum pus Abb. Ferrariensis Epist. 5. ad Egin1 DULCIUM, uXoexovs, Placenta, in Sup-, Cardinalem, inter opera S. Bernard! hardum : Prseterea scrip tor reqius Bertplemento Antiquarii. Vide Dulcia. torn. 2. col. 1322. edit 1690: Non ilia caudus dicitur htterarum, DULGO, Vinum dulce, in Glossis MSS. dico adorations quse Latria est, quse soli Dumtaxat earum,antiquarum quse maxime sunt, et Creatori debetur, sed ilia quss in Dulia unciales a quibusdam ad Alexandrum latrosophistam. Vide did existimantur, -« DULGOR, Dulcedo, apud Tertullia- dignior est. Dulia enim adoratio est, quse mensuram descriptam. Inter Acta num. Vide Forcellinum- Reinard. Vulp. etiam creaturss exhibetur, quse duas spe- habere saec. 4. part. 2. pag. 121. lib. 3. vers. 456: cies habet,unam quse hominibus indiffe- SS. Benedict, Epistola S. Anscharii Episc. renter, dlteram quse soli humanitati exstat Pocula Dulcorem.non babitura timens. Hammaburg. inscripta omnibus Sanetse Christi exhibetur. Histor. Episc. Autiss. Ecclesise Preesulibus in regno DumDULGORARE, Dulcem reddere. Papias: apud Labbeum torn. 1. Bibl, in Ayme- Dei taxat Lud, Reg. commanentibus. Vide Dulcoratum, dulcedine repletum. Ugutio: riCo: Nobilium Dulias atque statum Duntaxat. Condire, saporare, Dulcorare. [S. Ambro- multum habens gratum, etc. Sic leg. cum DUN A, Mons, collis apud vett. Gallos. sius de Institut. Virginum : Fans Mara MS. Editum haoet Dulcas. Dunum. per lignum Dulcoratus.] Auxilius de | DULIANI, Graec. AouXtayot, HaereticiVide OPUS, seu Dunelmi urcausa Formosi: UndeAntiquatum odium ex Arianis, qui Verbum divinum, non bisDUNELMEN8E Episcopalis Angliae. Visitatio Thefelle amaritudinis parvo stillicidio ver- Filium ap.terni Patris consubstantialem, saurariae sedis S. London, ann. borum Dulcorari non potest. Alvarus in sed servum esse asserebant. Hofmannus 1295: Item scriniumPauli de opeve Dunelmensi Vita S. Eulogii Presb. Mart. n. 11 : ex Hierolexico Macri. ^ DTJLICE. TServiliter Plaut. Mil. 2. continens reliquias sigillatas. Ccenobia... percurrens,multorum patrum j DUNGA, Monetae Moscovitae species. est amicitiaDulcoratus. Alanus de Insulis 2. 58. Astitit Dulice, et comoedice. Alii Thuanus lib. 21. Hist. pag. 636 : Ita delein Planctu naturae: Meaque ora pudicis minus recte leg. dulce.'] osculis Dulcorando, mellifluo sermonis *- DULO. Charta ann. 1178. apud Mu- ctus fiunt. Conscripti milites coram Prinmedicamine a stuporis morbo curavit rator. in Antiq. Estens. pag. 348: Et cipe singuli comparent, et nummum infirmum. [ChartaEygiliAbb. Flaviniac. volo ut nullus marchionum faciat in cas- unum, quern patrio nomine Dungam vaann. 864. inter Instrum. torn. 4. novae tris suis turrem, vel Dulonem, vel beti- cant, unius grossi Polonici sestimatione, Gall. Chr. col. 59: Si quis vero infidelis fredum novum, absque voluntate omnium, ei dant, quem reversi ex bello repetunt. T DUNGEO, DONGIO. Vide Dunjo. aliter felle amaritudinis Dulcoratus (i. e. etc. Ita quoque editum torn. 1. Cod. t DUNICUM, a^pi? TOG, Donee. Suppl. infectus) atque zelo cruenti livoris infla- Ital. diplom. col. 1546. Sed legendum Antiquarii. [* Vide supra Donicum 1.] utrobique, Dunjonem. Vide Dunjo. tus, etc.] 1 DULCORARIUS, Assentator, adulator. DUNJO , Castellulum, minus propuDUMA, Fridericus II. Imp. lib. 1. de Dulcorarii rnendaces, apud Joan. Saris- Arte venandi cap. 45: Innascitur vero gnaculum, in dunp seu colle aediflcatum: bur. Polycratici lib. 8. cap. 13. Pro eo avibus plumagium multiplex; pullis unde nomen Donjon, in Consuetud. Burqui saccharo vel melle condit, acci- namque noviter genitis primo innascun- bonensi art. 286. [Alii aliunde ducunt piendus videtur supra in voce Barbator. tur illss, quse nee sunt ut pili, neque ut etymon, ut videre potes apud Menagium 1 DULCORATIO, Dulcedo. Virtutes B. lanulae, sed habent naturam inter utrum- et in Dictionario universal! Trivoltiano.] Ambrosii Senens. inter Acta SS. Martii que, quse cooperiunt, et a frigore quoquo- Lambertus Ardensis pag. 148 : Ardensem torn. 3. pag. 213: Tanta verborum ejus modo defendunt. Secundo innascuntur Dunjonem pontibus, portis, et necessariis Dulcoratione allecti. alias, quse dicuntur Lanulss, a quibusdam communivit sedificiis. Homagia Nobilium DULCOROSUS, Gallis Doucereux. Alva- Dumse. Hse sunt exiles et molles, densiores Bressensium ann. 1272. apud Guichenorus in Vita S. Eulogii Presb. num. 11: et longiores primis: hse plus cooperiunt num : Confitetur tenere ab eodem DonjoUndique fulgidus rediens, limpidus, Dul- et plus defendunt, illiset his natis, cadunt nem et fortalitiam de Curto fonte. corosus, nectareus... emicabat omnibus. illss. Ita cap. 48. etalii haecvoxscribitur: [** Vide Murator. Antiq. Ital. torn. 2. . DULEUSIS. Vide Dulia. sed puto legendum Duvse: nam Galli- col. 500.] Le Roman de Jordain MS. :
DUN
DUN
gal. Lugdunum desideratum montem interpretantur. Ita in Britannia, quae eadem cum Gallis usa est lingua, uti testatur Cambdenus, complura obserDUNGEO. Eadmerus lib. de S..Anselmi vare est oppida, in dunum terminantia, similitudinibus cap. 76: In villa vero quod ad montes vel in montibus conRex habet Castellum quoddam, supra dita fuerint. Florentius Wigorniensis pag. 618: In monte, qui Assandurn, id Castellum autem unum Dungeonem, etc. DONGIO, in Charta Willelmi Episcopi est, mons Asini nominatur. Beda lib. 3. Nivern. ann. 1157. apud Sammarthanos. Histor. Eccl. cap. 4 : A loco qui vocatur DANGIO, Eadem notione Ordericus Wilfares Dun, id est, Mons Wilfari. Vitalis lib. 11. pag. 834 : Prasdictus Comes Asserus in Aelfredo : In loco, qui et Helvisa Comitissa Dangionem Regis dicitur ^Escedun, quod Latine Mons apud Ebroas funditus dejecerunt. Lib. Fraxini interpretatur. Josselinus in Vita 12. pag. 878: Robertus de Candos munio S. Patricii cap. 1: Est autem locus celeregii Danjonis. Pag. 851 : Aliaque castra fcn's,... lingua gentis illius Dunbreatan, ei concessit, praetor Dangiones, quos pro- 1. Mons Britonum nuncupates. [** Sigepriis excubitoribus assignavit. Adde lib. berti Vita Deoderici I. Episc. Mettens. ap. Pertz. torn. Script. 4. pag. 477: Nee 8. pag. 664. Le Roman de Rou MS.: sine quodam praesagio tibi (MediomatriEt li Dus fist son gonfanon corum civitati) accidisse credas. quod Porter et lever el Danjon. praster haze usitata vocabula te DividuDOMGIO, in Chrpnico Andegav. ann. num tradit vocitatam antiquitas. Gallica 1025: Turrem mirss altitudinis super enim lingua montem vocari Dunum stuDomgionem ipsius castri erexit. diosis non est incognitum. Quidam de 1 DOMPJONUS. Instrum. anni 1338. neutericis interpretatus cur Hedua urbs Hist. Dalphin. torn. 2. pag. 422. col. 1: vocetur Augustidunum inter csstera sic In Dompjonis tamen ipsius Domini Cla- ait : rimontis, quae non tenentur a Domino Celtica Roma dehinc voluit cepitque vocari, Dalphino, non te.neatur receptare ipsum Augustidunum demum concepla vocari, Dom. Dalphinum nee gentes suas. August! montem quod transfer! celtica lingua. t DONJO. Johan. Iperii Chronicon S. Bertini, inter Anecd. Marten, torn. 3. col. Sicut ergo Augusttdunum Augusti mons, 564: Dictum est supra, quomodo Sifridus sicut Viridunum virorum dunum nuncuDacus nobis Ghisnas abstulit, ibiDonjonem patum est, ita Dividunum, quasi divorum instituit, et se Ghisnarum Dominum no- dunum vocabulum aucupata est.] Comminavit. plura alia oppidprum tarn in Galliis J DONJONNUS JUILIACI, apud D. Brus- quam in Britannia, Germania, Hispa- , sel de Feudorum usu torn. 2. pag. 923. nia, et Illyrico in Dunum desinentia ex Regesto Campaniae ann. 1256. nomina recenset prsster Buchananum T DONJONUS, in Historia Dalphin. pag. Cluverius lib. 1. German, antiq. cap. 7. 86. Edit. Paris, et apud Salvaingum de unde conjicit, iis populis eandem fuisse Feudorum usu pag. 16. et 45. originem. Mausacus vero vocem Dunum DOMNIO, in Chronico Mosomensi pag. a Graeco POUVOC, Collis, deducit, [Minim 635: Milites ocius conscenso Domnione, videtur, quod Dun nusquam appareat domo scilicet principali et defe.isiva, etc. in Britannico idiomate pro Colie seu DOMNIONO, apud Beslium pag. 304. [et monte positum; sed tantum Doun vel in Instrum. torn. 2. novae Gall. Chr. Dwfn, Profundus. Caeterum dubia non col. 172.] est vocis Dunum signiflcatio.] Pontanus *DUNSCHLAG. Charta Ernesti duels arcessit a GIVES, Arenarum cumuli. Vide Brunsvic. ann. 1335. apud Ludewig. Menagii Amoenitates juris cap. 3. Edit. torn. 10. Reliq. MSS. pag. 27 : Quicunque 2. Goropium Bekan. lib. 1. Gallicor. pag. autem infert alicui lesionem vel ictum, 15. etc. qui vocatur Dunschlag, sine effusione * Leviora sunt, quae prolata hactenus sanguinis, incurret paenam quatuor soli- fuere contra Gallicam vocis originem, dorum et duorum denariorum. Yide Dont- quam argumentis iterum probarunt staslaga et Dunsclaghen. biliveruntque auctoritatibus DD. Le DUNSCLAGHEN. Consuetudines Arka- Beuf, et Bullet, in Diction. Celt. v. Dun, rum in Morinis ann. 1231. in Tabulario ut earn repudiemus vel corrigamus. S. Bertini : Pugna, quae dicitur Dunscla- Neque enim Teutonicam vel Germanighen, 10. sol. Domino, et totidem lasso, si cam vocem esse verisimile est, cum plede hoc super eum clamaverit,... emendabit. raque locorum nomina, quae in Dunum Germanis et Fland. Slaghen est percu- terminantur, ita fuerint appellata, longe tere, Slack, ictus, verberatio. [Vide ante quam a Teutonibus vel Germanis Dursdach.] hanc potuerint habere denominatio| DUNTAXAT, Scilicet. Barthius in nem; aliunde ergo repetenda videtur. Glossario ex Baldrici Hist. Palasst. Vide Unde vero, nisi a vetere lingua ibidem Dumtaxat. usitata ? Sed, si eorumdem locorum poDUNUM, DUNUS, DUNA, vetere Gallo- sitio voci Dun, quatenus profundum rum lingua montem vel collem signifi- sonat, nusquam adaptari possit, quod cat. Unde factum, ut omnium pene op- p'robat Vir eruditus in Mercur. Franc, pidorum, quae collibus aut montibus mens. April, ann. 1736. pag. 629. et seq. maedificata sunt, nomina in Dunum ter- receptae hactenus ejusdem vocis notioni minentur. Verbi gratia Lugdunum, a applicanda est. Minus etiam attente Lugus, quod Oeltis Corvum, et Dunum, additum est supra, hanc vocem pro colle quod montem sonat, dictum author est nusquam apparere in Britannico idioex Clitophonte Plutarchus lib. de Flu- mate : non semel quippe ea acceptione min.: AoGyov yap ty ayiav SiaXlxTw TOV occurrit in Diction. Gall. Celt. R. P. xopaxa xa)>oC Vide JO.] * Charta Ludov. comit. Clarimont. ex Terrear. ejusd. comitat. ann. 1197 : Se aucune chose ara deffailli dechelle chence a rendre en ychelli jour de S. Remi, elle sera rendue a moi communement lendemain au Double des bourgeois. Manumis. homin. de Boussac ann. 1427. in Reg. 179. Chartoph. reg. ch. 42 : Nous avons affranchi et voulons doresenavant a perpetuel estre francs de devoir de faille et de Double,. . . . et ne soient tenuz d'en paier a nous, ne es nostres devoir de taille, ne Double quelconque, reserve" a nous.... que le simple de la taille. Ubi exactionis species est, quas praestationis, quam talliam vocabant, certis in occasionibus dupla erat. ™ DUPLUM, Pretium duplum, quod apud Romanes in tabulis venditionum pro evictione stipulari solitura. Vide Savin. Histor. Jur. Rom. med. temp, torn. 2. cap. 12. | 66. not. h. cap. 14. not. c. et Grlossar. med. Graecit. in AoOirXa. Inde Duplaria lex et Duplaria nude, in chart, vendit. ann. 539. apud
DUP Marin. num. 114. et in alia ann. 772. in Murator. Antiq. Ital. torn. 1. col. 151. 3. DUPLA, Monetae species. Rodericus Sanctius part. 4. cap. 17 : Sidi dilectum Almoxarifium ad Thesaurarium gladio feriri jussit, a quo sexcenta millia Duplarum auri extorsit. [Rursus memorantur Duplas auri, in Litteris Jacobi II. Majoricae datis Idibus Septembris ann. 1302. laudatis torn. 5. SS. Junii pag. 656. ubi doctissimus Solerius ait, non incongrue monetam istam auream potuisse appellari Florenum, cujus turn magnus usus fuit Majoricae.] * Nummus aureus, Hispan. Dobla. Lit. remiss, ann. 1453. in Reg. 182. Chartoph. reg. ch. 145 : Cum hoc quod quilibet ipsorum.... debebat solvere,.. . quatuor Duplas valentes tres solidos, quatuor denarios Turonenses. Charta ann. 1483. in Cod. reg. 4223. fol. 128. v°: Voluerunt quod presbyter celebrans ipsam missam habeat tres Duplas, diaconus unam et subdiaconus aliam Duplam. Comput. ann. 1489. inter Probat. torn. 4. Hist. Nem. pag. 49. col. 2 : Item pro duodecim quintalibus feni, ad quatuor Duplas pro quintali, duas libras, xj. lib. Turon. Vide supra Dobla 2. T 4. DUPLA, Vox passim usurpata in Epitome Constitutionum Ecclesias Valentinae, Concilior. Hisp. torn. 4. semperque conjuncta cum voce Anniversarium, quod est Dies annuus, quo pro defuncto Missa celebratur, vel offlcium defunctorum peragitur, ipso die obitus recurrente : quocirca suspicor Duplam vel nihil aliud esse, quam Anniversarium ipsum, vel Missam et offlcium quoddam in ea Ecclesia peractum, atque ideo Dupla dictum quod fuerit Missae et Officio diei superaddendum, hincque factum esse, ut peculiares assignentur mercedes Clericis, qui Duplis interfuerint sicut et Anniversariis, Administratoresque Duplarum et Annlversariorum ibidem saepissime memorentur. 1. DUPLARE, pro Duplicare : nostris, Doubler, Italis Dobblare, Duplum facere, Joanni de Janua. Gloss. Lat. Gr.: Duplavit, eSiuXoxisv : StitXwc, Biplex, Duplex, Duplus. [Vett. Formulae Andegav. art. 1. de Cessione: Et si fuerit, qui contra hanc cessione ista venire voluerit ante lite ingressus Duplet tibi tantum, et alio tantum, quantum cessio ista contenet. Dupla posna digni sunt, qui Duplant scelera sua, lib. 5. Capitul. cap. 322.] Vide Sidon. lib. 8. Ep. 17. et ibi Savaronem. * 2. DUPLARE, Inducere, illinire, Gall. Enduire. Consil. ann. 1328. ex Tabul. Massil.: Item portale domini Massiliensis episcopi Dupletur calce et arena. » DUPLARIS. Joan. Vignol. Inscript. vett. pag. 293 : D. M. VALERIUS NAT. ALEXANDRIN. EX VELAR. DUPLICAR. MIL. etc. Ubi Editor : Ex velanis duplicariis vel duplariis. Ita enim vocabantur, qui duplex ob merita stipendium diurnum accipiebant: qui vero unum, simplares. Veget. lib. 3. cap. 7 : Armatures Duplares, quas binas consequuntur annonas: simplares, quas singulas. 1. DUPLARIUM, Mensura liquidorum. Tabularium Fossatense : Dicta Abbatia percipit in vindemiis annuatim in vinea de Barbello 1. Duplarium vini de mera gutta. Occurrunt eadem verba alibi semel ac iterum. [Computus anni 1202. §82. apud D. Brussel torn. 2. de Feudorum usu ad calcem pag. GXLII : Pro vino Fontis-Bleaudi ducendo ad portum Samesii, et pro tribus ferratis, et uno Du-
DUP plario, LXXIIII. sol. Ibid. pag. CXLVII. col. 2 : Pro duobus Duplariis vini vi. I. Renaudus Gamerarius pro tribus Duplariis vini ix. I. Tabular. Portus-Regii in Charta ann. 1238 : Duos Duplarios vini annuatim percipiendos.] * Seu Dolii species, idem quod supra Doublerium 2. Munit. Peronae in Reg. 34. bis Chartoph. reg. part. 1. fol. 97. v° : Quatuor targtss, duo lemoisselli fill, tres Dupplarii vini, etc. Oharta Phil. Aug. ann. 1215. ibid. part. 2. fol. 125. v°. col. 1 : Concessimus monachis Loci restaurati .... mille circulos de coldre et de charme ad Duplarios, . . . . et 700. circulos de bool ad magma dolia. Vide infra Dupplerium. DOBLA , Eadem notione , in Charta Isembardi Praeceptoris domus Hospitalis Hieros. ann. 1222. ex Tabulario Fossatensi fol. 26 : Decimas cum fructibus medii temporis, quos ssstimabant 15. Doblarum vini. 2. DUPLARIUM, Sacculus, crumena, Gallis olim Doublier. Hubertus Sibuntinus, apud Vincentium Belvacensem lib. 26. cap. 37 : Tres Milites dicecesis Lugdunensis ad S. Jacobum pergebant, quos inveniens qusedam muliercula, rogavit, ut sui miserti Duplarium suum amore S. Jacobi deportarent, etc. Infra Sacculum vocat. Le Roman d'Aubery MS. : Le Chapel prent, 1'escharpe et le Doublier , Et le bordon qui ne volt pas laissier.
Alibi Doublier idem est quod Mappa, sic inquit, Nicottus, dicta, quod mensae superposita duplicaretur ; interdum tamen non majorem mappam significat, sed mappulam, Gall. Serviette. Le Roman de Partonopex MS. : Et tables raises et Doubliers, Couleaux, saillieres et cuilliers, Coupes, henas et escuelles D'or et d'argent bonnes et beles.
Alibi : Beax feus, beax cierges alumez, Beax Doubliers sor beax dois dores.
Vide Doblerius, Dibler [* et Doublerium.] T 3. DUPLARIUM, Exemplar. Gall. Copie, Practicis nostris Double, ab Aremorico Doubl Exemplum ex alio descriptum, Doubler, Describere. Charta ann. 1278. pro Capitulo Aquensi ex Schedis Prsesidis de Mazaugues : Procurator Capituli.... petiit.... per ipsum Dominum Judicem dari in mandatis mihi Notario... ut Duplarium cujusdam litteras sacra? regies Majestatis in pitolicam formam redigerem. Vide Duplicata. T 4. DUPLARIUM, Festum duplex, Gall. Fete double. Chron. Comodoliac. inter Fragm. Histor. Stephanotii torn. 2 : Constituitque certum redditum pro Duplario ibidem ad honorem S. Georgii annis singulis celebrando. Inferius : Baylius tamen de prasdictis acquisitis assignare queat ad opus Ecclesiss, quoad anniversarium ibidem faciendum, processiones, Duplarium festum, et ad opus Matutinarum et aliarum Horarum. Vide Duplices. 1 DUPLARIUS. Vide Duplarium 1. DUPLERIUS, Funale, Italis Doppiere, [Gall. Flambeau, Torche.] Historia Cortusiorum lib. 7. cap. 10 : Exequies fuerunt solenniter ordinatas, ibi erant omnes Clerici cum singulis Dupleriis incedentes. Bulla Gregorii XI. PP. ann. 1372. pro Collegio Gregoriano Bononiensi apud Ghirardaccum lib. 25. Hist. Bonpn. pag. 328 : Emantur quatuor Duplerii de sera
m
DUP
DUP
217
plar, nostris vulgo Duplicata, copie. Invent. Chart. Reg. ann. 1482. fol. 118 : Rotulus in pergameno continens informationem et Duplicata plurium litterarum exequutarum, super facto et gardia ecclesiarum Britanias anno 1312. Rursum fol. 121 : Quorum articulorum copia vel Duplicata fuit data dicto duci Britannise, id suo requirente consilto. Vide Duplarium 3. 2. DUPLICATA, Idem quod Duploma, de qua voce mox. Raimundus de Capua in Vita S. Agnetis de Montepolitiano n. 48 : Sicut publics? etiam Duplicatse, quas ego pluries vidi usque hodie -manifest ant. 1 DUPLICATOR, Qui duplicat. Sidonius lib. a. Epist. 13 : Sinistrarum opinionum Duplicatores. Vide Diplomatarius. 1 DUPLICE, Duplex, vel Duplum, Gall. Et je le vons dirai, sans point de 1'arrester, Le double. Permutatio anni *926. apud Ce que je yous donray, sans point de 1'arrester, Marten, torn. 1. Ampliss. Collect, col. Soixante mille Doubles d'or fin a brief parler. 281 : Quod sibi concambiare suas e contra Duplice dando obnixe flagitabant, etc. Infra : t DUPLICES, Festa Duplicia vel Officia Et leur a dit en haut, Me scait-il bien gaber, Ecclesiae solemniora. Gesta Guidonis Qui soixante mil Doubles florins ne veut donner. Episcopi Cenom. apud Mabill. Analect. Historia expugnatas Minoricse apud torn. 3. pag. 339 : Concessitque idem Mich. Carbonellum in Chron. Hisp. fol, Pontifex de censu proprio unde Duplices 86 : Pagant empero cascun de aquells al fieri, et thus valeat prssparari in eadem Senyor Rex set Dobles e mitge, etc. Vide Assumptione ad Nocturnos. Vide DuplaMarco, Moneta. rium 4. 1 DUPLIGES DELPHINALES. Ordinatio T DUPLICITAS, Dubietas, ambiguitas, Humbert! II. super facto monetarum Lactantio de Opif. Dei cap. 8. et Nicoann. 1340. Histor. Delphin. torn. 2. pag. lao de Jamsilla de Gestis Friderici II. 416 : Item faciant monetam nigram Imper. apud Murator. torn. 8. col. 514. curribilem pro duobus denariis, quse ap- Fraudulentia, Gall. Duplicite, Urbano II. pelletur Duplices Delphinales, qui Dupli- ut ex ejus Vita patet, inter Opera posces sint et esse debeant de liga quatuor thuma Mabillonii et Ruinartii torn. 3. denariorum, etc. Hujusce niinutioris pag. 214. et in Testamento anni 1280. monetse formam sic describit altera apud Baluzium torn. 2. Hist. Geneal. ejusd. Humbert! Ordinatio ejusd. anni Arvern. pag. 506. ibid. pag. 420. col. 1 : Duplex niger Dal* Hinc Duppe, ea qua nunc adhibetur phinalis habeat ab una parte in media notione in politiori sermone, vocem flcunum magnum piscem Dalphinum, cir- titiam et a plebeiis Rotomagensibus cumcirca prsemissa cruce litteras conti- adinventam discimus ex Lit. remiss, nenles hsec verba, Humbertus Dalphinus ann. 1426. in Reg. 173. Chartoph. reg. Viennensis, ab alia vero parte sit qussdam ch. 456 : Lequel Nobis dist au suppliant crux magna, quae vadat a qualibet parte qu'il alast avecques lui en I'ostel, ou pend usque ad summitatem circuli, et unus I'enseigne despetits sollers, pres-de I'ostel piscis Dalphinus, in uno quarteronum archiepiscopal de Rouen; et que il avoit dictse crucis, et litterse drcumcirca pras- trouve son homme ou la Duppe, qui est missa cruce continentes haec verba, Duplex leur maniere de parler et que ilz nomment jargon, quant ilz trouvent aucun Dalphinalis. | DUPLICA, Gallis Practicis Duplique,fol ou innocent qu'ilz veullent decevoir Iterata resppnsio in litigiis. Occurrit in parjeu oujeux, et avoir son argent. 1 DUPLICULARIUS. Vide in Duplarius. Charta anni 1489. apud Baluzium torn. * 1. DUPLO, Idem, ni fallor, quod 2. Hist. Arvern. pag. 237. Diplois, Laena duplicata. Stat. ann. 1342. ^ 1. DUPLIGARE, Facere Duplicam, Iterate respondere. Procuratio ann. 1482. inter Monum. eccl. Aquileg. cap. 90. ex Archivo B. M. de Bono Nuntio Roto- col. 903 : Nullus homo, militibus dunta* mag. : Contraque producta et exhibita ex xat exceptis, audeat portare vel ferre adverso dicendum, excipiendum, Dupli- aurum, vel argentum, perlas, Duplones candum, triplicandum, et si necesse fue- aureos vel argenteos.... Item quod pannos rit, quadruplicandum, testes publicari earum (mulierum) non possint aliter fripetendum, etc. sare vel ornare, nisi cum Duplonis au* 2. DUPLICARE, TBIPLIGARE PLANE- reis vel argenteis, seu seta. Nisi ornaTAM, Illam bis terve in se replicare, mentum sit, quod innuere videtur ultiapud Honor. Augustod. : Errabundus mus locus. limbus (planetBs) utrimque in brachia * 2. DUPLO, Candelse species, forte sublevatur : in pectore et inter humeros quod bilychnis sic dicta. Testam. GailDuplicatur, in utroque brachio Triplica- lardae de S. Petro ann. 1393. in Reg. tur. Ubi Complicare legitur in Caerem. 160. Chartoph. reg. ch. 66 : Ipsa testaRom. apud Mabill. torn. 2. Mus. Ital. trix ordinavit quod die sepulturae suas pag. 294. quinque torches, quaslibet duarum libra1. pUPLICARIUS. Joan, de Janua : rum et medial ceras, et de luminaria Duplicarius, qui duabus partibus favet, ceras in Duplonibus. Vide supra Doblos. fraudulentus. Eadem habet Vetus Glos1 DUPLO TpRMENTUM, Bellicum torsarium Lat. Gall. : Frauduleux, qui fait ment urn majus. Acta SS. Junii torn. 5. faveur a deux parties. pag. 575. de S. Donate Martyre : Quibus DUPLIGULARIUS, 8i(XOtp:TY]i;, in GlOSS. circumquaque e turribus et ex arce edito Lat. Vide Hesychium. in loco sita, Duplonibus tormentis, boatu * 2. DUPLICARIUS. Vide supra Du- mag no. interstrepente campanarum sono, plaris. cives respondebant. * 1. DUPLICATA, DUPLIGATUM, ExemDUPLODES, ex Grseco 8mX6vSe?, Gam28 pretii 4. librarum, etc. [Pro de &ra lege de cera. Acta SS. April, torn. 2. pag. 954 : Obtulit unum Duplerium cerae novum. Chrqn. Parmense ad. ann. 1287 : Cum Dupleriis et candelis accensis.] 1. DUPLEX, Versipellis, esprit double, qui alia loquitur quam quae in mente habet. Utitur Gregorius M. lib. 8. Epist. 16. 52. 2. DUPLEX AUREUS, Double d'or, Nummus aureus Francicus. Vetus Regestum 20. April. 1340. Fiebant Duplices auri de 23. Karaz ponderis 36. Diarium Compoti Thesauri 1. Jan. ann. 1292 : Pro negotiis secretis suis 865. Floren. Aur. de Florentia, et 140. Regales aureos grosses, et 180. Duplices auri, tres grossos Augustarios auri. Chron. MS. Bertrandi du Guesclin :
218
DUP
besones, ni fallor. Liber Anglicus inscriptus Justice of peace, pag. 69 : Vi et armis} videlicet baculis, gladiis, arcubus, sagittis, loricis, Duplodibus defens. palectis, lanceis, securibus guerrinis, gonnis, balestris, etc. Vide Gambeso. [Le Roman d'Athis MS. : Ung Doublet ot chascun vestu D'un vert samit pourpoint menu.]
[* Vide supra Duplo l.j DUPLOMA et DIPLOMA. Gloss. Graec. Lat.: AmXovv, Duplum: 8iiiXw{i.a, Diploma. Caper de verbis dubiis : Dipluma, non Duploma, aut Duplomum. Sunt autem Duplomata, apud JO. Codicilli qui dantur cursu publico utentibus, qui et tractatoriss, combines, et evectiones. Joannes Sarisberiensis in Euthetico in Polycraticon: Accelera gressus, tanlo Duplomate pergens Ad mare, quo morum litlora nostra petunt.
[** Pro tanto alias cauto, et pro morum Morini.] Adde eumdem Epist. 285. Petrus Blesensis Epist. 52 : Dominus Rex in Gasconiam tendat, ego autem Duplomate utens eum sequor. Idem Ep. 59 : Ad vos in eadem tempestatis insania Duplomate utens remeayit. Ita omnes MSS. non Diplomate, uti editiones praeferunt. Utitur etiam hac voce Radulphus de Diceto ann. 1172.1179.1184. Vide leg. 137. D. de verb, signif. * DUPLUM, Pulsatio omnium campanarum campanilis, idem quod Classicum. Bulla Innoc. VI. PP. ann. 1359. ex Cod. reg. 4223. fol. 26. r>: Ordinamus quod... una capella... cum campanili.... duabusque campanis, quse. per modum classici sive Dupli pulsari debeant, sub vocabulo sancti Martialis construatur. Vide D'upla 1. 1 DUPONDIARIUS DOMINUS, Petronio, Dominus est unius Dupondii, id est, vilioris pretii. Vide locum in Betalis. Dipondiarius vel Dupondiarius, Bilibris, Phnio et Columellae. * DUPONDII, a pondere Dupondii, quasi duarum assium vel drachmarum, seu vilissimi pretii, appellabantur primo anno, qui juri studebant, vetere tarn frivolo quam ridiculo nomine, inquit Justin, in praefat. Digest. Vide Gothofr. in notis ad hunc locum et Calvin. Lex jurid. * DUPPLA, Nummus aureus, idem quod supra Dupla 3. Charta ann. 1327. in Reg. 66. Chartoph. reg. eh. 715: De dicto regno (Franciae) extrahere et apud Ferrariensem civitatetn portare fecit.... cccxv. et mediam Dupplas auri. ' « DUPPLARIUS. Vide supra Duplarium 1. \ DUPPLATUS, Duplicatus, Gall. Double. Charta Aldefonsi Regis Toletani Sro Monasterio Casae Dei, sera 1216 : nsuper regiss parti M. aureos et vocis vel vocem vestram pulsanti dampnum quod intulerit Dupplatum in cauto persolvat. * DUPPLERIUM, Dolii species, idem quod supra Duplarium 1. Census eccl. Reatin. MSS : Sanctus Johannes evangelista vj. spattdas et xij. tortulos, episcopo Dupplerium et speram olei. * DUPPLERIUS, Funale, cereus, Ital. Doppiere. Stat. Crimin. Cumanae cap. 204. ex Cod. reg. 4622. fol. 110. r°: Nemini spiziario seu apotecario.... liceat facere,... vel vendere... aliquos Dupplerios.... cum mixtione larexinse, pex& seu raxse. Vide Duplerius. ® DUPPLIGUS, Duplus, Gall. Double. Reg. feudor. Aquit. ex Cam. Comput.
DUR Paris, sign. JJ. rub. fol. 16. v° : Geraldus abbas Silvse majoris... debet providere eidem domino, dum erit apud Silvam majorem, et dare sibi Dupplicam prsebendam de bonis, guae ipse abbas habebit. 1 DUPPEOYTUM, Pallium, idem quod supra Diploys. Computum anni 1333. Hist. Dalphin. torn. 2. pag. 274: Pro cannis tribus et palmis quinque de panno ad rationem de tareno uno et granis quinque per cannam pro faciendo Dupployto pro Domino, taren. iv. gran. xi. Et pag. 275 : Pro fractura sex pariorum camisiarum de panno lini pro Domino et uno Dupployto faciendo, taren. xn. In MS. D. Lancelot legitur Diploytum. ] DURA. Privilegium Balduini Regis Jerusalem ann. 1130. apud Murator. torn. 12. col. 275: Quod si apud Aeon furnum, molendinum, aut balneum, stater as, sive modios, et Duram, ad vinum, oleum, vel mel mensurandum in vico suo facere voluerint, libere liceat, quicunque voluerint in omnibus inibi haoitantibus absque omni contradictione precio suo coquere, molere, balneari, mensurare. Videtur esse species mensurse. An non legi posset Duma ? Vide in hac voce. * Eamdem Chartam rursum edidit idem Murator. torn. 2. Antiq. Ital. med. aevi col. 919. Sed utrobique legendum Duzam ex Will. Tyrio lib. 12. cap. 25. et ex Charta ann. 1123. torn. 4. Cod. Ital. diplom. col. 1540. Vide in Butta 3. s DURABILITAS, Diuturnitas, Gall. Duree. B. de Amoribus in Speculo sacerdot. MS. cap. 28. de Modo vincendi t^ntationes: Si bene praevideas poense Durabilitatem.
T DURANA ANTIQUA. Vide Scriptura. DURANDAL. Vide Durissimus. * DURANTINGI, DUBANTINI, Monetae Clarimontensis species. Chartul. Celsinian. ch. 901: Dedit ei pro ea (medietate feodi) sexaginta solidos denariorum Clarismontensis (sic) monetse, eorum videlicet qui Durantini vocabantur Laudavit et concessit Deo et sancto Petro Hugo Balbus pro quinque solidis Claromontensis (sic) monetse, qui tune Durantingi vocabantur. Vide in Moneta Baronum. jl. DURARE, Extendi. Chartular. .S. Vandregisili torn. 1. pag. 47 : Terra nostraDurat a publica via usque ad forestam Domini Regis. Et torn. 2. pag. 1324: Terra Durat a vico de Werauvast usque ad vicum de FauveriL Occurrit rursus apud Lobinellum torn. 2. Hist. Britan. col. 389. > * 2. DURARE, Stare, manere. Comoedia sine nomine act. 4. sc. 10. ex Cod. reg. 8163 : Festinus eo, Durate hie comites. 1DURARIA. Vide Durus. t DURASCERE, pro Durare, ut videtur Sollerio. Miracula B. Bernhardi Episcopi, Julii torn. 5. pag. Ill: Quo (morbo) mirandum in modum Durascente, Physicos consulere decrevit. Propter adjuncta mirandum in modum verba, potius crediderim Durascere poni pro Duriorem evadere seu Ingravescere, quam pro nudo Durare. * DURASCURJE, DUBASCUTLE, DUBASTUU^;, DUBATUU^:. Vide supra Dauretwe. DURASUNA, Firma pax ; vox formata ex Sona, quae Danis pacem et pactum sonat. Diploma Reinoldi Archiep. Col. ann. 1166. apud Bolland. 6. Febr.: Et ut reconciliatio heec permaneret indissolubilis et diffinitissima, qu& vulgo'dicitur Dura suna, etc. Vide Suna. [** et Haltaus. Glossar. Germ, voce'Durchsune col. 246.] 1 DURATIO, Durities, contumacia Du-
rans et perseverans, Gall. Oviniatrete. Oflensionum C9ndonatio rebellibus Garcassonae incolis a Karolo Franc. Rege indulta ann. 1383. inter Anecd. Marten, torn. 1. col. 1593 : Attento tempore pertinacitatis et Durationis ipsorum, etc. 1 DURATIONARE. Vide Derationare. * DURBILUM, DUEBIUM. Vide Durpilum. 5. DURBUCGUS. Vide Duribuccius. DURGONES, Navigia fluviatilia. Abbo lib. 1. de Obsid. Paris, vers. 123: Antequam Durcones multi repetunt merientes, Quam lapides jaciant.
Pag. 502. ad marginem habetur Ducones, ubi in textu naves. * Glossar. Provinc. Lat. ex Cod. reg. 7657: Nau, Prov. navis,... Durco. Gloss. MSS.Sangerm.: Ducornem(l. Durconem) Grseci vacant, quse alio nomine trieris appellatur, de qua in Isaia: Non transibit per earn triaris magna. * DURDERE, DUBDBET, Monetae aurese species. Vide supra Dourdere. * DURDO, Piscis genus. Vide supra Coracinus. * DURGA, pro Duma, vel certe eadem notione. Amphora, vasis species. Charta ann. 1360. ex Tabul. Massif.: Senescallus dixit se pridem impignorasse penes syndicos civitatis Massiliss unum bassinum de argento.... Item Durgam unam de argent o. * DURGINGA. Charta Phil, comit. Fland. pro Libert. Franci Burg, ex Cam. Comput. Insul.: Finita omni equitations sua, comes habere poterit veritatem suamf quae dicitur Durginga, et hoc semel in anno. | DURIBILIOR, Durabilior , Diutius durans. Expositio divinorum Officiorum ad calcem Johannis Abrincensis de Offlc. Eccl. pag. 385. edit. 1679 : Signorum usus a veteri Testamento est sumptus ; habebant enim filii Israel tubas argenteas, quibus convocabant populum. Nos habemus signa eerea sononora et Duribiliora, significantia ora Prsedicatorum. 1 DURIBDCCIUS, DUBIBUCCUS, Qui nunquam vult aperire os. Amalthea ex Catholico Joannis de Janua, ubi tamen lego Durbuccus. Isidore in Glossis Duribuccii iidem sunt qui Barbasterili, steriles barba, quia cutem buccae eorum non potest barba perrumpere. DURIGA, Castra, stationes navium, in Isid. Gloss. [Lego, Graevio monente, Dorica castra, ex Virgilii 6. JSn. vers. 88: Non Simois tibi nee Xanthus, nee Dorica castra Defuerint.]
TDURICORDIA, Durities cordis. Tertull. adv. Marcionem lib. 5. cap. 4: Circumcidetis Duricordiam vestram. Martinius legit Duricordium, ex eodem Tertulliano. * DURlCORDIUS, Qui duri cordis est, ut Duricors. Vet. Interpres. Origen. Comment, in Matth. tract. 30 : Teneri et non Duricordii rami progrediuntur in folia sestate instantefet manifestos fructus ostendunt. Sed legendum forte est, Duricorii, a Gr. .Y)p68ep{Jiot. DURIGORS, Duri cordis, immitis, saevus. Utuntur Gerardus Episcopus Cameracensis in Epist. ad Archidiaconos Leodienses, [Johan. Sarisb. Epist. 182. Johan. Belhoiste Carthusiensis, Ampliss. Collect, torn. 1. pag. 1558. Acta S. Nicephori torn. 2. SS. Febr. pag. 894. et Regula Magistri cap. 50. ubi Duricordes dicuntur Fratres, qui litteras discere nolunt, et non possunt. Galjice dicere-
DUR mus, Qui ont la tete dure, et ne peuvent rien apprendre.] 1DURICULA, Latrina. Forte legendum Cuniculum, inquit Cangius noster in Fossa cseca : ubi locum vide. DURIDO> Durities. Charta Lusitanica aerae 904. in Hist. Episcop. Psrtensium 1. part. cap. 12. de Reliquiis SS.: Haee omnia quoque dignissime manent tumulata in ligneis tabulis imputribilibus quadris, cera marmori mixta saxea implet foramina, parva Duridine coacta signant sigilla divisa, etc. DURILOQUIUM, Verbum asperum. Hincmarus in Epistola ad Oarolum Calvum Imper.: Missorum tuorum DuriloDURINARE. Octavianus Horatianus lib. 4. Rerum Medicar. pag. 106: Nisi ex cibo et potu incitatus fuerit calor, qui in yuperioribus locis est conslitutus, id est in cerebro, qui Durinando omnem corporis regionem calefacit, atque solvit. Legendum videtur Diurinando, i. poros expurgando, ex Graec. Stoupeiv unde Sioupvyrtxa 9«p(j.axa, de quibus consulendus Gorreus in Definition, medicis. DURIO , Qui dura est et perfricta fronte, impudens. Marius Mercator in lib. Subnotat. cap. 4. § 3. pag. 10: Quis scenicus turpio, quis Durio, vel sannio professas licentia turpitudinis publice ista proferret ? * Durfeus, eodem sensu, ni fallor, in Mirac. B. M. V. MSS. lib. 1: Theophylus 11 desvoids, Li Durfeus, li fannoies.
Vide supra Dodus. 1 DURIPOS, SxXYjpinoy?. Gloss. Lat. Graec. Sangerman. Qui durum habet pedem. DURISSIMUS. Ita appellabatur spatha, vel ensis Willelmi Sectoris ferri Comitis Inculismensis, apud Ademarum in Chronico : Cum Rege eorum Stormi singulari conflictu deluctans, ense curto, nomine Durissimo, quern Walander Faber cuderat, etc. Auctor Histories Episcoppr. et Comitum Engolism. cap. 19. ait, Guillelmum Comitem Sectorem ferri, hoc nomen sortitum, quia cum Normannis confligens, venire solito conflictu deluctans, ense corto, vel scorto Durissimo, quern Walandus faber condiderat per •medium corpus loricatum secavit una percussione. Quo quidemDtwissimi vocaoulo allusit, ni fallor, ad ejusmodi spathas, quas Durandals, vel Durandarts, nostri vocant.et Garolo M.vulgo tribuunt fabulosi Scriptores. Le Roman de Garin MS.: II ferrai tant de Durandart m'espee. Alibi: Ains i ferrai de Durandart asses.
Le Roman de Roncevaux MS.: Tint Durandars, dont li brans fu lettre's.
p Gesta Caroli M. lib. 5. cap. 2. ubi de Rolando : Si tenoit encores Durendal I'espee, si vaut autant d dire comme, donne grant cop, ou fier durement Sarrazins.] Gesta Philippi III. Regis Franc, ann. 1271. ubi de Coronatione ejusdem Regis : Et quoniam a tempore Caroli Magni Regis Francias et Imperatoris-Romanorum, consueverunt Reges Francias Jocosam spatham prasdicti Caroli Regis et Imperatoris, in die coronationis suse, dum celebratur prasdictas coronationis officium, in memoriam tarn victoriosissimi Principis a quodam de Nobilioribus ante se facere teneri et deferri : illam Roberto
DUS
219
Comiti Atrebatensi consanguineo suo Mi- nempe ingrediendo et egrediendo calcaliti probissimo tradidit ilia die deferen- mus. [Prior pars Dur multum etiam dam. Mox addit spatham illam servari accedit ad Britannicum Dor, Janua, poscum caeteris regalibus ornamentis in terior vero est Saxon. Pal, German. Pfal, Ecclesia B. Dionysii in Francia. Haec Palus.] Kilianus : Deurpel, limen, hypospatha invincibilis Caroli dicitur apud thyrum, lapis liminaris, q. d, deur-pael, Turpinum cap. 18. Vide [** Sebastianum i. ostii limes. [** Chart, incert. ann. : Ciampi in sua Turpini editione pag. Tradidit et veslivit et per Durpileam et 147.] Ludovicum Moscardum lib. 4. Hist. festucam sibi foras exitum, alienum et Veronensis pag. 77. et supra in verbo spoliatum in omnibus dixit et omnia wer. Curtana. pivit, etc. Vide Grimm. Antiq. Jur. * DURITER. Vita S. Petri Ravennat. Germ. pag. 174. sqq. et Graff. Thes.Lingtorn. 7. Jul. pag. 183. col. 2: Vidimus Franc, torn. 5. col. 446.] sepulcrum ex lapide proconiso pretioso, et 1 DURSCLACH, in Lege Prison. Idem elevavimus Dunter atque modice cooper- quod mox Durslegi, Verbera sine vulculum. Ubi legendum videtur Dulciter, nere, seu Ictus sine sanguine, a Germ. id est, lente. Nostris vero Durement, va- Dur vel Durr, ut scribitur apud Schiltelide, vehementer sonat, vulgo Forte- rum, Aridus, siccus, et Belgico Slach, ment, extremement. Aimer Dieu Dure- Ictus. 1 DONTSLACH, Eadem notione. Conment, apud Belloman. MS. cap. 1. Contin. Guill. Tyrii apud Marten, torn. 5. suetudines Furnenses MSS. ex Archive Ampl. Collect, col. 588 : Quant il ot trives Audomarensi: Convictus ex Dontslach et entre les Sarrazins et les Chrestiens, It harop emendabit Comiti tres libras, et ei Sarrazins amenerent tant de viandes as qui maletractatus est, xxx. sol. [** Haec Chrestiens, que ban tans orent Durement. vox et sequens pertinent ad Dontslaga, Vitae SS. MSS. ex Cod. 28. S. Viet. Pa- Dunschlag, etc. vide ibi.] | DOUSLAGH, in iisdem Consuetudiniris, fol. 365. r°. col. 1 : Tantost commenca d toner et d effoudrer si Durement, que bus : Quicumque pugnaverit in vierscara, toute la terre en crolloit. Mirac. MSS. B. vel haroep, vel Douslach emendabit Comiti xxx. libras. Haud scio an hie inM. V. lib. 1 : telligendus sit locus, ubi hujuscemodi delicta judicabantur ; yerum timeo ne utrobique legendum sit Durslach pro Le Roman de Robert le Diable MS. : Dontslach et Douslach. Facile potuit erEt sistost comme parler 1'oirent, rare librarius in exscribendis vocibus Moult Durement s'en esjoirent. obscuris. | DURNA, Tolosanis Dourn, Amphora, DURSLEGI, Verbera sine vulnere, a lagena, a Latino Urna, Gall. Urne, ut Germ. Duerre, siccus et siege, plaga, vervidetur, derivata. Vet. Ceremoniale MS. bera, quasi sicca verbera. Ictus orbos B. M. Deauratae Tolos. : Mater coquine vocarunt nostri. Lex Prison, tit. 22. de tenetur isto die portare in reffectorio dolg. § 3 : Si quis alium ita percusserit, duas Dumas plenas aquse specialis, vide- quod Durslegi vacant, dimid. sol. compolicet de aliquo fonte, ad finem quod aqua nat. Ubi Sicama legit Duustffecke. sit placens et utilis ad potandum. [«« Vide Grimm. Antiq. Juris pag. 630.] DURSUS. Piscis species, [f. eadem quae * Acta MSS. Inquisit. Carcass, ann. 1308. fol. 63. v°: Dixit nobis idem Petrus Latino-barbaris Sicca, Gall. Seche, a Auterii, si volebamus potar&t quia ibi erat Teutpnico, Dur Siccus, aridus.] Smaragvinum in quadam Duma. Vide supra dus in Grammatica MS.: Piscis species Dornus. sunt has, esox, Dursus, alausa, tructa, 11. DURNUS,Mensura brevis, qua ute- lampreda et reliqua. [** Germ. Dorsch. bftntur Tolosani ad notandam Mate- ADEL.] DURDS, DUEARIA. Glossar. MS. Reriel densitatem. Vide locum in voce Amplum. gium Cod. 1197 : Durus, servus. Duraria, * 2. DURNUS, Arboris species. Charta Ancilla. Forte Dulus et Dularia scribenann. 1377. in Reg. 112. Chartoph. reg. dum fuit, ex Graec. SoOXo?. ch. 212 : Item circa triginta minetas DUSII. Isidorus in Gloss. : Dusius, Daeterras et plus, in quibus sunt brossise, mon. Idem lib. 8. Orig. cap. ult.: Pilosi, Durni, verni etplures alii arbores in ruina qui Grasce Panitas, Latine incubi appellantur, sive Inivi, ab ineundo passim cum 1 DUROPELLUM. Vide Durpilum. animalibus: unde et Incubi dicuntur ab DURPILUM, Vestibulum, limen. Lex incumbendo, hoc est , stuprando. Saspe Salica tit. 61.: Postea intrare debet in etiam improbi existunt mulieribus, et c-acasam suam, ... et stare in Durpilo, hoc rum peragunt concubitum, quos dasmones est, in liminari. Ubi editio Heroldi Du- Galli Dusios nuncupant, quia assidue ropellum prasfert, [Durbium, unus Codex hanc peragunt immunditiam. Hausit a MS. Guelferb. Durbilum alter apud Ec- S. Augustino lib. 15, de Civitate Dei cardum.J Formula Lindenbrogiana 155 : cap. 23. cujus haec sunt : Quosdam dseA die prassente ad integrum concessit et mones, quos Dusios Galli nuncupant, confirmavit . . .per portas et per ostia. hanc assidue immunditiam et tentare et Et mox: Tradidit et vestivit, et per Dur- efftcere plures talesque asseverant. Hincpilum et festucam sibi foras exitum alie- marum de Divortio Lotharii pag. 654 : num vel spoliatum in omnibus esse dixit, Qussdam etiam faeminas a Dusis in specie et omnia werpivit. [Ad quam formulam virorum. quorum amore ardebant, concuEccardus observat hie non posse Limen bitum pertulisse inventas sunt. Papias : intelligi, quia illud non adeo facile re- Dusios nominant quos romani Faunas moveri potest ; sed potius Columnulam ficarios vacant. Hi sunt, inquit Thomas intelligendam esse in januas medio erec- Cantipratensis lib. 2. cap. 57. n. 17 : Quitam, ad quam postes vel valyae conclu- bus Prussias gentiles silvas asstimant conduntur, quasque adeo principaliter ja- secratas, et eas incidere non audentes, nu33 firmandae et occludendse inservit.] nunquam ingrediuntur easdem, nisi cum A voce Germ. Thur, fores, deducit Lin- diis suis voluerint immolare, etc. [Armodenbrogius: unde Thurschwell, limen, ricanis Britonibus Tens est Daemon, Pfeyler, columna: Spelmannus, a d u r a Gall, dictus, Lutin, Lat. Lemures, vel Saxonico. Wendelinus denique a Dur- quodcumque spectrum seu phantasma pel, quod limen inferius sonat, quod subito apparens et evanescens : et cum
220
DUX
articulo, An-deus, Gall, le Lutin. Hoc Marculfum lib. 1. Form. 8. ut et apud 1. pag. 1 : Statutum est quod potestas' nomen proprie significat Eyanescere, Senatorem lib. 7. Ep. 4. ubi quale eorum teneatur circas civitatis Mutinse cavari. perire. Ita Ludovicus le Pelletier in suo fuerit munus indicatur. Vide praeterea facere et aptari, et clavigas et Duxilia Dictionario Etymol. Britan. nondum Petrum Pithoeum lib. 1. Advers. cap. 8. canalium super circas transeuntium de edito.] [K EDIS,_[Aula. DiEF.l jjc EDISSERATOR, [Qui edisserit, et explanat. Auson. Sept. Sap. prol.61. sed si memoria Rebus vetustis eludit, veniet ludius Edisserator harum, quas teneo minus. Al. leg. Edissertator.] * EDISSERTIO, [Edissertatio, dissertatio. Hieronym. in Matth. 21. Vestis Apostolica vel doctrina virtutum, vel Edissertio Scripturarum intelligi potest.] 1 1. EDITIO, Spectaculum. Idatius in Fastis Consul. : Valentiniano m. et Eutropio Consulibus quinquennalia Arcadius Aug. propria cum Theodosio Aug. patre suo Editionibus ludisque celebravit. * Acta SS. Abdon et Sennen torn. 7. Jul. pag. 138. col. 1 : Alia die venerunt et nuntiaverunt Decio, quia ursi et leones in caveis mortui fuissent ; Deoius autem iratus jussit sibi Editionem in amphithea tro parari. 1 2. EDITIO, Declaratio est, qua actor de sumptibus et litis expensis solvendis sese obligat, et qua etiam accusator se simili poenae subjicit in causa criminali, cum inscriptionem fecit : quod etiam eveniebat in causa civili. Sic incertus Auctor in notis ad veteres formulas secundum Legem Romanam. [** Bignon. ad Formul. 29.] Consule Pitiscum in Lexico, et vide Sirmondi Formulam 29. [** Marin. ad Pap. Dipl. num. 79. pag. 265. ubi editio narrationum videtur octio edita.~\ * 3. EDITIO, Diploma, instrumentum, charta. Dipl. Ludov. VI. pro monast. Tiron. ann. 1121. in Append, torn. 6. Annal. Bened. pag. 636. col. 1 : Has autem nostrarum perennitatum et regiarum largitionum Editiones nemo infringere quomodolibet audeat in futurum. [** Pro Edictiones.] * EDITITIUS, Judex, quern una pars elegit. Glossar. vet. ex Cod. regio 7613. * EDITOR, Lo hostiario, in Glossar. Lat. Ital. MS. Vide Mdilis. * EDITUERE, Edicto promulgare, edicere, nostris alias Editer, eadem acceptione. Charta ann. 1224. inter Ordinat. reg. Franc, torn. 4. pag. 375. art. 3 : Et septem dies de banno vini, quod debemus accipere, et Editui jubere in vigilia Assumptionis Beatss Marias : et si differremus accipere, illud non possemus anno illo recipere. Quae rursum leguntur ibid, pag. 378. Stat. ann. 1399, torn. 8. earumd. Ordinat. pag. 338. art. 18 : Que il soit Edite et public que aucun marchans, etc. Lit. ann. 1400. ibid. pag. 397 : Certaines ordonnances aient este et soient pieca faictes et Edites par nozpredecesseurs et nous, etc. Vide supra Edictum 3. * EDITUM, pro Edictum, Constitutio, praeceptio. Lit. ann. 1350. torn. 4. Ordinat. reg. Franc, pag. 62: Volentes et per nostrum Editum auctoritate nostra regia decernentes, quod, etc. EDITUS. Praeceptum Dagoberti Regis de Episcopal! dignitate Cadurcae urbis conlata Desiderio Thesaurario : Ut dum satis nobis est in Palatio nostro necessarius, ipsi nobis quodammodo violentiam
EDU inferamus, et eum ab Editibus propriis profectui publico procuremus. Sed dum nobis, sicut diximus, eum ab Editibus nostris auferamus, etc. Ubi Editibus, idem valet ac JEdibus, nisi ita legendum sit. EDLINGUS, Nobilis. Vide Adalingus. sjc EDO, [Edax, manduco. Varr. apud Non. 1. 237. Edones Romam, ut turba incendat annonam.] f EDOCATRIX, pro Educatrix : qua voce usus est Columella. Gloss. Sangerman. : Altrices, nutrices vel Edocatrices. * EDOCENTER, [Docendi more, ad docendum utiliter. Gell. 16. 8. In eo nihil Edocenter, neque ad" instituendum explanate scriptum est.] ** EDOCTE, Adverb, ap. Virgil. Grammat, pag. 73. * EDOGMADA, EDOGMATA, pro Hebdomada, in Constit. canon. Reatin. ann. 1250. apud 01. V. Garam. in Ind. ad Hist. B. Chiarae pag. 543. col. 2. Vide mox Edomata. «EDOMADA, similiterpro Hebdomada, in Lit. ann. 1355. torn. 4. Ordinat. reg. Franc, pag. 164. * EDOMATA, pro Hebdomada. Eadem notiqne. Charta ann. 1221. torn. 1. Hist. Cassin. monast. pag. 317. col. 1 : In lempore rnessis et binemise, unum diem de persona per unamguamquam Edomatam. 1 EDOMENORIUM, f. pro Domanium. Charta ann. 1362. ex Archivis Trevoltii: Juxta Edomenorium, seu terras de Chardenort. j EDONEUS, pro Idoneus, in Formulis Andegav. art. 49. et apud Mabill. Diplomat, pag. 470. EDOPORIUM, Victus vel cibus, in Gloss. MSS. * EDOR quondam appellatum ab edendo ; quia eo primo usi sunt homines ; sive quia in sacrificio ipsius generis panis ad aras offerebatur : unde et adorea, sacrificia. Gloss. MSS. Sangerm. EDORSARE, in veteri Gloss. Lat. Gall. Dorser, rompre le dos, ou couper. Joan, de Janua : Edorsare, dorsum scindere, pr&cipue ab anteriori parte ; unde Edorsatus dicitur equus ab anteriori parte per dorsum scissus. Exdorsuare piscem dixit Plautus in Aulular. Vide Redorsare. 1 EDOTARE, Exornare. Acta SS. April, torn. 2. pag. 10 : Erexit capellam S. Domnii et compulcherrime pavimentis Edotavit. * EDUCARE, Eligere, proferre, liberare, in Gloss. MS. Sangerm. if. EDUCATUS, [Ab educo, educato, allevato, nutritus, institutus. Cic. Brut. 58. Filios Corneliae apparet non tarn in gremio Educates, quam in sermone matris. Id. 1. Orat. 31. Homo ingenuus et liberaliser Educatus. Id. 7. Verr. 19. Homo in fecialium manibus Educatus. et5. Verr. 24. In dedecore natus, ad turpitudinem Educatus. Hirt. B. Alex. 78. Disciplinis regiis Educatus.} 1. EDUGERE, pro Educare, dixit Sidonius post Plautum, et aliquot yeteres, quos laudat Savaro ad lib. 3. Epist. 3. EDUGEEE SE per seneum, aut per compositionem, in Lege Salica tit. 59. est purgare se per aquae ferventis judicium, etc. Vide Ducere. * 2. EDUGERE, Eligere, aut proferre, liberare, instruere, emovere, excludere, expellere, evellere, eximere, ejicere, extrahere, subvertere, eruere, loco pellere. Educit, tempus protrahit, prolatat, ternpus ampliat, procrastinat, differt, moratur, tergiversatur. Educit tempus, moras
EFF nectit, trahit. Eaedem Glossae. MS. San- I germ. EDUCILLARE, [Vinum particulatim vendere.l Vide Ducillus. jfc EDU LCD, [Dulce facio, indulco, obdulco, Cn. Mattius apud Gell. 15. 25. et Non. 2. 295. Quapropter Edulcare convenit vitain, Curasque acerbas sensibus gubernare.] ^ EDULI, Voratores, degulantes. Gloss. Isid. * EDULIO, Lo manzatore, e cibo. Glossar. Lat. Ital. MS. EDULITAS, Fames ex annonae caritate. Petrus Blesensis Epist. 141 : Desssvit morbus pestilens, et Edulitas invalescit. Utitur et Epist. 91. Hac notione videtur usurpasse Papinianus in leg. 17. de Compens. (16, 2.) : Idea condemnatus, quod arctiorem annonam Edulitatis tempore prxbuit, etc. ubi quidam legunt sedilitatis. [Lampridius in Alexandro Severo : Cum Edulitatem P. R. ab eo peteret, interrogavit per curionem, quam speciem caram putarent. Vide Edilitas.] 1 EDULUM ab edendo dictum, quasi praegustativa comestio. Papias. Edulium aliis idem est quod obsonium, seu quidquid ad manducandum apponitur prseter panem. * EDULUS, pro Haedulus, in Invent, ann. 1476. ex Tabular. Flamar. EDUNIARE, [Crimen a se amoliri per sacramentum.J Vide Idoneus [et Edoneare.] * EESTER, [Picus. DIEF.] EFA. Vide Euva. * EFEBIAM, indeclinabile, Bordel. Glossar. Lat. Gall, ex Cod, reg. 7692. Vide infra Effeminatorium. [**.et Ephebia.] 3|e EFFABILIS, [Qui dici potest. Apul. Apolog. Paucis cogitabilis, nemini Effabilis. Not. Tir. p. 136. Affabilis, Effabilis, ineffabilis.l * EFFAGERE, Facere. Acta SS. Anath. et Audac. torn. 2. Jul. pag. 679. col. 2 : Anatholia respondit : Effac quod vis ; quoniam ego numquam asemoniis immolabo. * EFFAGIATUS, a Gallico Efface, Deletus, obliteratus. Comput. ann. 1402. inter Probat. torn. 3. Hist. Nem. pag. 170. col. 2 : A domino Hugone Yverni, pro lectura, vocata la Margarita, desisa et Effaciata, ij. solid, vj. denar. Turon. j|c EFF^CATUS, [Faecibus purgatus. Apul. 2. Dogm. Plat. Purgata etEff&cata animi voluptas.l j(c EFFAFILATUM, [Exsertum, quod scilicet omnes exserto brachio sint exfllati, id est extra vestimentum fllo contextum. Haec Festus : ubi alii rectius legunt expapillatum, quam vocem vide suo loco.] 1 EFFAMEN, Effatum, sententia. Occurrit apud Martianum Capellam et in Concilio Tolet. XVI. 1 EFFANDAMENTUM, ut opinor, a Gallico Fente, Fissura. Charta Petri de Roteys Vicarii Tolos. ad Bajulos ann. 1272 : Et quod omnes prsedicti fustes et trabes et perticse sint sine omni Effandamento. * EFFASILATUS, Exerto humero, hoc est, extra filium (1. sinum) manum proferens. Gloss. Mss. Sangerm. [** E Placido. Effafilatus in cod. reg. 7644. et apud Maium torn. 3. pag. 460. et torn. 5. pag. 660. Exscripsit Placidus Festum in Effafilatum, apud quern Exaffilato vel expapillato ex PI auto restituendum esse monuerunt viri docti.] * EFFATE, Sine effectu. Infra : Effecte, sine effectu, in iisdem Glossis.
EFF
23!
* EFFATICUM. Vide infra Exaticum. % EFFATIO, [Actus effandi. Aflertur a Servio ad 3. ^En. 463. tanquam vox usitata in loquendo.] T EFFATUARE, Fatuum reddere. Dudo de Ducibus Norman, apud Chesnium : Quorum consilium Effatuans, etc. EFFATUI, Vaniloqui, sine effectu, in Glossis Isidori. * EFFERRUARE, [Expurgare. DIEF.] * EFFEBUS, EFFEBIOLUS, Clarus, lucidus, Prov. Clar. Glossar. Provinc. Lat. ex Cod. reg. 7657. %. EFFECTE, [Perfecte. Ammian. 16. 5. Cum hsec Effecte pleneque colligeret. Apul. Florid, n. 16. extr. Sed de hoc turn ego perfectius, cum vos Effectius, h. e. cum vos rem magis ad effectum perducetis.] ^c EFFECTITO, [Frequentat. ab effecto. Not. Tir. p. 36. Effectitat.] * EFFEGTIVUS, Efflciens. Vita S. Walth. torn. 1. Aug. pag. 255. col. 1 : Cum infra secreta Canonis Hostiam elevans, deprompsisset verba sacramenti Effectiva, quando panis in Corpus, et vinum in Sanguinem Domini transubstantiantur, etc. 1 EFFEGTUALITER, Reipsa, Gall. En effet, in Hist. Dalphin. torn. 2. pag. 194. col. 2. apud Rymerum torn. 3. pag. 318. col. 2. et alibi. 1 EFFECTUARE. Vide Effestucare. * EFFEGTUM. DE EFFECTO, Gall. En effet, Reapse. Charta ann. 1337. in Reg. 71. Cfiartoph. reg. ch. 43: Quse, de Effecto possidet seu possedit in dicto loco de Castronovo. 1 EFFEGTUOSE, pro Kffectuose. Effectuose supplicantes, apud Rymerum torn. 1. pag. 308. col. 2. f EFFECTUS, Lassatus, fatigatus, Ianguidus, fractus, sine effectu. Papias MS. [** Vide Forcellinum in Effetus. Scribitur etiam Effostus. Reinard. Vulp. lib. 4. vers. Ill : Sex ovibus quondam sumtis illectus ad esum, Et plus dimidio ventris inanis eras, Vix libata tibi hie una est, Efl'oelns abisli, etc.]
* Glossar. Lat. Gall, ex Cod. reg. 7692 : Effectus, sans fruit. Effectus, fructus. in Gloss. Mss. Sangerm. * EFFECUNDO, IFecundo, fecundum reddo. Vospic. Prob. 21. Cum Sirmium venisset, ac solum patrium Effecundari cuperet, et dilatari.] * EFFEMES, La causa da ogni di. Glossar. Lat. Ital. Ms. EFFEMINARE, Castrare, in Glossis Isonis ad Prudentii Peristeph. Hym. 14. v.190. EFFEMINATI, Masculi, qui virilia patiuntur, molles, seu qui in semetipsis feminas profitentur, inquit Salvianus. Alcuinus de Off. divinis: Sunt Effeminati, qui vel barbas non habent, sive qui alterius fornicationem sustinent. Utitur etiam Gregorius Mag. lib. 4. Ep. 14. Effeminati in viros pudoris contaminatione fcedari dicitur Roma in Collat. Legis Mos. tit. 5. Apud Esaiam cap. 3 : Et Effeminati dominabuntur t eis. Ubi Aquila, auctore Hieronymo, IvaXXcxxtas vertit, qui se mutent, et turpitudinis exerceant vices. Vide eumdem in cap. 4. Oseae. Puerilia stupra, apud Ammianum lib. 23. Bacchus 6Y)Xu8pcou TiatSb? TtatSaywyoc, dicitur Theodoreto de Graec. &ff6(*t SGrm 7. EFFEMINATORIUM, Domus meretricum, Lupanar, in Gloss. Isid. * Glossar. Provinc. Lat. ex Cod. reg. 7657 : Effeminatorium, Bordel, Prov. quasi effeminat et evertit.
232
EFF
EFF
EFF
T EFFEXEGESIS, Explanatio superioris quasi Efficiutn , mutata prima littera * EFFERATUM, a Gallico Effroy, Terror. Lit. remiss, ann. 1355. in Reg. 84. sermonis, Exageratio, ut serpens resmor- propter decorem sermonis. EFFIDATUS, Papiae Prssterritus. In Chartoph. reg. ch. 448 : Dictum Guillel- tifera. Papias. Effexegesis pro Exegesis mum ob hoc per capucium ceperat, prop- a Graeco l^^^ credo perperam irrep- edito [et in MS. Bituric.] habetur Perterritus. ter quod, ac etiam propter Efferatum, sissG * EFFIGIA, [Idem ac effigies. Plaut. j EFFIALTES, pro Ephialtes, Incubus, Gallice Effroy, equi dicti Arnaldi, dictus Rud. 2. 4. 7. Veneris effigia haec quidem Guillelmus ad terram cecidit. Sed et apud Papiam. EFFICABILIS, In omnibus expeditus. est. Habet etiam Afran. apud Non. 8. vox Gallica Effroy, pro Tumultuoso 77. et Effigiaz in plur. Lucret. 4. 46. 83. motu et seditione, occurrit in aliis Lit. Gloss. Isid. EFFICACIA, Efficiendi vis, Gallis Effi- et 103. ann. 1358. ex Reg. 86. ch. 222 : Comme EFFIGIARE , Effingere , depingere. Guillaume Lanyeux demourant d Dueilg, co.ce. Utuntur Ulpianus in leg. 33. de ait este comme capitaine avec plusieurs Usuris, (22.1.) et in leg. 9. Cod. Th. de Octavius Felix: In lapides Effigiatos 00 autres du plat pays d'environ, aus Ef- Executor. (8, 8.) f Adde lib. 1. tit. 15. unctos et coronatos. Sidonius lib. 6. Epist. froiz qui derreinement et n'agaires ont const. 6. de offic. Vicar.] [Plinius lib. 11. 12: Sacravit templis, formavit statuis, este faiz par lesdites genz contre les no- cap. 5. de apibus. Vetus Inscriptio apud Effigiavit imaginibus. Solinus in Praefat. bles dudit royaumer a abatre en plusieurs Grut. pag. 465. n. 5 : Promoto xviro stli- Polyhist.: Ante omnia Effigiant modum lieux forteressesf et dissiper leurs biens et tibus judicandis oratori maxima. Decu- capilis. Paulinus lib. 3. de Vita S. Maraucuns mettre a mart, etc. Effrae vero riones et plebs Colonies Asculanorum tini: pro Ira commotus, apud Joinvil. in S. propter humanitatem, abstinentiam,EffiEfOgians clypeo insanam cristisque Minervam. Ludov. edit. reg. pag. 107 : Le Roy fu caciam, etc. Hoc est, Virtutem strenui forment Effrae, et li dit :que moult estoit atque efficacis viri. Sed quia, inquit Idem. lib. 4: hardi quant il avoit tenu nulles conve- Faber in Thesauro, Efftcacia a calore .... quae munere Ghristi Effigians illam quam Christo judice sumpsit. nances ne paroles au Soudanc, sanz par- naturaque ignea est, et itaque facile ler a li. Occurrit rursum ibid. pag. 118. abripi et transilire limites potest, et in- Prudentius in Psychomach.: *EFFERENTER, Magno cum apparatu. justitiae fieri affinis, cum aliquid magis ... Nam viscera limo Ohartul. x. saec. ex Cod. reg. 2777. fol. urget, quam par est, et sequi patitur 19. laudatum torn. 3. novi Tract, diplom. ratio, idcirco miratur Ambrosius, in ag. 140 : Similiter exemplar imperia- fratre suo Satyro Efftcaciam simul et Ordericus Vitalis lib. 4: Scriptisque lauum litterarum, quss Nicess misses sunt Innocentiam fuisse, Oratione ejus fune- dabilia virtutum suarum monimenta sancto Concilia dum aduc piissimus im- bri. Sane et apud Graecos Setv6c, et stre- Effigiarunt. Hanc vocem reponunt viri perator in Tracia resideret, ut deberet nuum seu efficacem et iniquum atque docti in leg. ult. Cod. Theod. de Excus. inde Efferenter in Calchedona migrare. atrocem, siye amarum et asperum no- artif. (13, 4.) Ad Effigiandossacros vultus, tat, ut Servius auctor est. Vide Acer in cum in edit, legatur Efficiendos. Utitur Vide Ejferentia. Efficaciter etiam idem Prudent, in Cathemer. Hym. | EFFERENTIA, Elatio. Mundane ela-eodem Fabri Thesauro.] tionis Efferentia, in Vita S. Apollinaris dixit Seneca lib. de Brevitate vitae cap. 10. Peristeph. Hym. 4. etc. [Pro imitari Episc. Valentiae ad Rhodanum, apud 6. [Plinius lib. 28. cap. 11 : Efficacius vero, seu repraesentare sumitur in ProMarten, torn. 6. Ampliss. Collect, col.780. rogare. Plin. Jun. lib. 6. Epist. 6: Effica- logo Vitae S. Dympnae Mart. Maii torn. * EFFERVESCERE, Metaphorice, Cum cissime coercere, rursus Plin. Major, cap. 3. pag. 479 : Assimilatus simiss, quss forabundantia et copia erumpere. Chron. laudato, Efficacissime sanari, lib. 26. tuitu gestus humanos Effigiare videtur.] Pet. Azar. ad ann. 1331. apud Murator. cap. 12. Efficaciter irruere, id est, cum Effigia, Effigies, dixit Plautus. 1 EFFIGIATIO, Figmentum, in Actis torn. 16. Script. Ital. col. 233 : Inter haec impetu strenue, fortiter, in Breviario SS. April, torn. 3. pag. 99. rumores multi in Bononia Efferbuerunt, Histor. Pisanae ad ann. 1264.] T EFFIGIATOB, Qui effingit sive sculEFFIGALE, Efficax. Chronic. Windein quibus plurimi Bononienses per stipendiaries in ipsa civitate fuerunt inter- semense lib. 2. cap. 18 : Fuit eorum fir- pendo sive pingendo. Legenda de SS, Martyribus in Hamburg et in Ebbekesmum Efficaleque prsssidium. fecti. Vide Ebullire. | EFFESTUCARE, Per Festucam cedere, T EFFIGATIO, Effectus ; executio, Gall. torp reconditis, apud Leibnitium torn. abdicare, Gall. Deguerpir, Leodiensib. Effet, Accomplissement. Litterae Robert! 1. Scriptor. Brunsvic. pag. 184 : Horum Effestuer. Charta anni 1250. apud Mi- Trecensis Episc. ann. 1232. inter Anecd. etiam memoriam celeberrimam Ubris raeum torn. 2. pag. 1233. col. 1 : Nos Marten, torn. 1. col. 969 : Nee faciet quo- extendere, decorum est scriptoribus, honesambo dictas justitias terrarum Episcopi... minus dicta donatio Efficationem et ple- turn cselatoribus, ingeniosum Effigiatoribus et pulchrum pictoribus. Hie reportavimus libere et absolute werpivi- nissimam habeat firmitatem. 1 EFFIGATIVE. Reipsa, Gall. En effet, Effigiator idem videtur qui Sculptor, mus et Effestucavimus in manus illustris Dominas M. Flandriss et Hannonias Comi- Acta S. Ansueri Mart. Julii torn. 4. pag. isque solus. * EFFIGIATUS, [Ab effigio, effigiato. tissse. Occurrit in Histor. Lossensi part. 105 : Quo mpreretur Efficative vitam conApul. Apolog. Imagines variis artibus 2. pag. 18. inter Instrum. torn. 3. Gall. sequi sempiternam. * EFFICATUS, Effectus, exsecutio. Lit. Effigiatas. Ammian. 26. 7. Aurei nummi Christ, col. 46. ex quibus locis aliisque similibus emendandam puto Chartam remiss, ann. 1378. inter Probat. torn. 3. Effigiati in vultum novi principis.] " EFFIGIES, Species. Siculus Flaccus de anni 1228. apud Miraeum torn. 2. pag. Hist. Nem. pag. 17. col. 2: Dictam nos851. col. 2. ubi sic habetur : In eleemosy- trum ordinationem cassando, revocando et Condit. agror.: Congeries lapidum in nam perpetuam reportando Effectuavit, annullando, et nullus Efficatus feu effi- Effigie maceriarum. Supra: In Specie pro quo, ni fallor, legendum Effestuca- cacies esse decernendo, etc. Vide Efficatio. maceriarum congerunt lapides. Scriptores vit. Vide Festuca. EFFIGAX MAGISTERIA. Vide Magister alii Gromatici: Termini cursorii in Effigiem tubuli. T EFFESTUCATIO, Abdicatio. Charta officiorum. j|c EFFIGIO, [Ad effigiem formo. Sidon. Henrici Leodiensis Episc. ann. 1154. in « EFFICIALITER , Efflcaciter , Gall. Tabulario S. Nicasii Rem. : In eodem ca- Avec force. Cone. Regiense ann. 1285. 6. ep. 12. Quern Graecia Effigiavit imagipitulo guirpitionem et Effestucationem apud Marten, torn. 4. Anecd. col. 197 : nibus. Prudent. 10. Cathemer. 4. Deus, fecerunt. Rursum legitur apud Ltidewig. Presbyter! parrochialesparrochianos suos.. qui hominem Effigiasti.] EFFIGIUM, 'ATCOTOttwua , Effigies, in Reliq. MSS. torn. 2. pag. 257. et apud moneant frequentius Efficialiter, et induMarten, torn.5. Ampliss. Collect, col. 436. cant ad decimas hujusmodi fideliterprses~ Gloss. Gr. Lat. * Hinc nostris Efficher, pro Imaginer, * Effestukement, in Charta ann. 1287. tandas. ex Chartul. Namurc. in Cam. Comput. 1 EFFIGIATUS, f. pro Officiatus, Gall. Animo fingere. Poem. reg. Navar. Cantil. Insul. fol. 7. r° : Cest werp, raport et Of fide. Charta Henrici VIII. Regis Angl. 16. torn. 2. pag. 37 : Beau dpuz amis bien me puis Efficher Effestukement, si comme deseure dit est, ann. 1516. apud Rymer. torn. 13. pag. 542. Que j'aing dou mont toute la mieuz vaillant, col. 1: Contra Theolonarios, Custumarios, bien et souffissaument fais. La plus cortoise et la mieux avenant. * EFFETA per duo ff scribendum, in Stapularios, Efficiatos, Mercatores, etc. | EFFICIENTLY, Sententia facta seu 1 EFFILIGARE. Filices exstirpare ut Gloss. Mss. Sangerm. Vide Epheta. * EFFETUS, Lassus, defatigatus, in iisd. lata. Bartholomaeus Episc. Laudun. in terra arabilis fiat, Gall. Essarter, DefriGloss, pro Effectus. Vide supra in hac quodam Judicio apud Acherium Spicil. cher. Litterse Galonis Copellae ann. 1229: torn. 8. pag. 174: Hanc itaque Efficien- Ego tradidi Ecclesiss Strum, xxvi. menvoce. j EFFEVUS LIBELLUS, Diploma Ponti- tiam prsesenti scripto firmari prsecepimus, suras Ternienses jacentes in sartis ad in perpetuam souturam flcium, Mabillonio. Fridegodus in Vita quod testium subscriptione et sigilli nostrt Effilicandum libere et pacificepossidendas, itascil.quod impressione roborari curavimus. S. Wilfridi Episcopi cap. 47 : * EFFIGIUM, pro Officium, Liturgia Ecclesia jam dicta totam terram arabit et Ut jubar introiit, jubaris ceu nectar opimi sacra. Quaest. Magist. Odon. de Missa seminabit. Protulit Effevum liquido flavore libellum ^ EFFIRMO, [Confirmo,firmum reddo. ex Cod. Ms. Caroliloci: Officium dicitur Hisce characteribus, etc.
S
EFF
EFF
Accius apud Non. 4. 64. Tu te ipse EFFORCIALITER, Cum copiis militaribus, cum efforcio: Avec forces. Mathaeus Effinna, etcomjpara.] I EFFLAGRATIO, Altum et luculentum Paris ann. 1213: Tu ita Efforcialiter incendium. Barthius in Glossario ex Gui- venias cum equis et armis. Idem in Vitis berti Histor. Palaest. Cicero dixit ea Abbatum S. Albini: Promiserunt, quod Efforcialiter vobis subvenirent de pecunia notione Deflagratio. * EFFLICTO, [idem quod afflicto , sua. Vide Efforcium. EFFORCIARE, Distringere, Mulctare, affligere. Plant. Stick. 4. 2. 26. Non tu sciSji quam Efflictentur homines noctu hie cogere, P.*>giam Majpqt.flt.q™ lib. 1. cap. 7. § 16 : Si ipse tenens ad primum diem in via.] * EFFLOREO, rValde floreo. Tertull. non venerit, ejus plegii in misericordia seu Cyprian. Judic. Domin. 209. Talia Do. Regis erunt, et super placito capitali florigeris nunquam nascuntur in hortis ipsi plegii Efforciabuntur, Ubi Skenaeus, Lilia, nee nostris Efflorent talia campis. distringentur, Sal be poinded et distren—2. Translate. Cic. 2. Orat. 78. extr. Appa- ziet. Aresta ann. 1259. 1. Reg. Parlam. rebit, res eas non modo non esse commu- fol. 15: Conquerebantur homines deBalanes, sed penitus ex ea causa, quae turn gniaco, quod Petrus de Balagniaco armiagatur, Effloruisse, h. e. emanasse, eger- ger Efforciabat eos, et plura damna eis inferebat propter garennam suam, etc. minasse, ut flores ex plantis.] * EFFLUCTIO, Effluentia,eluvies,diflu- Charta Adami Episcopi Meldensis ann. vium. Charta ann. 1330. in Reg. 66. 1289. in Tabulario ejusdem Ecclesise fol. Chartoph. Reg. ch. 425 : Ut cloacae pur- 83: Et si nobis Episcopo de dictis mobiligentur et Effluctiones illarum. bus in villis Decani etCapituliEfforcietur, | EFFLUERE, A virtute deflectere, Viamnos Decanus el Capitulum dictam fortiam virtutis deserere. Arnulphus Sagiens. tenebimur amovere, etc. [Charta ComiArchidiac. contra Girardum Engolism. tissaB Augi, apud Marten, torn. 1. Episcop. apud Acher. Spicil. torn. 2. Ampliss. Collect, col. 1142: Dominus rex pag. 362 : Illis enim quorum eatenus me non Effortiabit de me maritando, nee ardentes monasticus ordo frasnebat affec- heredes mei firmabimus, nee infortiabitus, traditss dispensations occasio licen- mus fortericias aliquas a puncto in quo tiam comparat Effluendi; nihilque ad sunt modo.] periculum religionis efficacius est, quam * Nostris Efforcier, pro Effringere, irrehgiosum sustinere pastorem. vulgo Forcer. Charta ann. 1406. ex Bibl. * EFFLTJUS, [Qui effluit. Amen. Pro- reg.: Et vist que la serreure de ladite gnost. Arat. 1717. siflammis emicet ignis chappelle avoit este Efforciee a Dagues. Effluus. Id. Perieg. 1162. In pontum Efforcer, pro Ingravescere, apud Villecadit Effluus amnis.] hard. paragr. 19: So maladie (de ThiT EFFOAGIUM, Lignatio, tantum ligni baut) crut et Efforca tant, que il fist sa in silva sumendum, quantum ad focum devise et son lait, et departi son avoir. est necessarium, Gall.Chauffage. Charta EFFOEGIAMENTUM , seu AFFORGIA.Roberti Episcop. Lingon. ann. 1235. inter MEKTUM , Districtio vel inquisitio. Instrum. torn. 4. Gall. Christ, col. 207 : Monasticum Anglic, torn. 1. pag. 280 : Cum Abbas et Conventus S. Benigni Et idem Abbas veniet peraliquem liberum Divion. dicerent se habere usuagium in hominem attornatum suum, qualem prsenemoribus de Villa-Comitis... ad omnia sentare voluerit ad Efforciamentum Curise quae. vellent facere ad opus domus de tantum. Charta Edw. III. torn. 2. pag. Chasne, videlicet ad Effoagium ejusdem 832: De tribus virgatis terras... quietis domus et ad opus furni. de... sectis curies, et adventibus, et Affor* Gallico Effoaige, vel Effouage. Tes- ciamentis. 1 EFFORCIARI, Niti, conari, Gallis tam. Hugon. V. ducis Burg. ann. 1314. inter Probat. torn. 2. Hist. Burg. pag. S'efforcer. Charta ann. 1323. ex Tabulario 152. col. 2 : Donons... I'usaigeen nos boys Argentoliensi : Nisi sunt seu Effordati de Voisins au chapelain, qui desservira facere explecta justitiss. en ladite chapele, par son Effoaige. Libert, 1 EFFORGIATA FEMINA, Cui vis illata villae de Perrices ann. 1347. torn. 7. Ordi- est, a Gallico Forcer. Archivum Abbatise nat. reg. Franc, pag. 82. art. 8 : Lesdiz Buzeii: Ego Eugo Dominus de Ponte... homme et femmes auront leur usage en concessi duabus Ulis Abbatiis totum mertous les bois nombannez (non bannez) catum meum de Ponte cum omni justitia pour marrenage, Effouage et closure de et districto, prasterquam de femina Efforciata et latrone suspendendo. terres qaaignables. Vide Foagium 2. *EFFOARE, Calefacere, Call. Chauffer. * EFFORCIATE, Cum multis copiis Charta ann. 1255. in Chartul. Buxer. militaribus, Gall. En forces, alias Efforpart. 13. ch. 4 : Dedimus monachis Buxe- ciement. Charta Margar. comit. Fland. riss... furnum nostrum de Saveranges,... ann. 1256. ex Chartul. sign. Decanus S. et usuagium plenum et liberum adEffoan- Pet. Insul. fol. 178. r° : Cum nos viros dum ipsum furnum in omnibus les venerabiles decanum et capitulum Insules rogavimus, ut hospites suos nobis accommoBatheyt de Saveranges. «EFFOGARE, Fauces elidere, veteri darent, et eos apud Enghien mitterent Interpret! Juvenalis Sat. 15. v. 222 : honorifice et Efforciate cum armis, pro Qu& in somnis Effocabitur propter corpore nostro custodiendo et honorenostro dotem. salvando. Lit. Ludov. X. ann. 1315. in EFFOLARE , [Leviter lajdere , Gall. Reg. A. Cam. Comput. Paris, fol. 70. r°: Enjoignez de par nous estroitement que Affoler.] Vide Affolare. T EFFONDATUS, Effusus in epulas et tretuit selonc I'estat de chascun ... menluxum. Nicolaus de Hanqueville, Ord. FF. gnent appareilliez si souffisamment et si Min. circa ann. 1300 in Sermone S. Lau- Efforciement en armes et en chevaus, etc. rentii: Sobrius potus est sanitas animas Vide Efforcialiter. et corporis ; ergo superfluitas est destructio EFFORCIATUS, Spissus : Gallis, Renutriusque. Certe multi Christiani sunt force. Testamentum Willelmi, cogn. Effondati et nimis fentati quasi equi, et Longa spada , Comitis Sarisberiensis ita pejores sunt equis. Pro fentati puto torn. 2. Monastic! Angl. pag. 931: Unam legendum fosdati. Dalmaticamde croceo cendallobeneEffor* EFFONDRARE. Vide infra Effrondare. ciato. * EFFONTIRE, [Venenose loqui. EFFOEGIATI NUMMI, [dicti sunt quoDIEF.] rum materia purior erat minusque Ill
EFF
233
adulterata.] Charta Bernardi Episc. Santonensis ann. 1151. apud Sammarthanos: Dedit 10. libras Efforciatorum nummorum. Alia ann. 1330. apud eosdem in Episc. Tolonensib.: Octo libras Reforciatas habet. Tabular. S. Mariae Santon. ann. 1168: DecemsolidiEnfortatorum. Vide Moneta fortis. Tabular. S. Dionysii Novigenti, ex Charta Roberti de Mauritania : Dedit 5. solidos Dunensium Exforciatos. EFFORCIUM, Exercitus , copiae militares : Gallis Forces, vel Effort. Actalnnocentii III. PP. pag. 13 : Familiares Regis ad summumPontificemclamare cceperunt, ut eis cum Efforcio mitteret protector em. [Vide Exforcium.'} * EFFORESTARE, Terras de forestae jure demere, et in pascua autculturam redigere, idem quod Deaforestare. Vide in Foresta. Chartul. S. Austreg. Bitur. fol. 59. v° : Si nemus venumdetur vel Efforestetur, totum erit capituli. a EFFORIS, Foris. Glossar. Provinc. Lat. ex Cod. reg. 7657: Deffora, Prov. foris, Efforis. %. EFFORMARE, effingere, exprimere, Vos. de vit. 708. * EFFORMIS, et Eformis, [ex forma, vel seeundum formam factus. Not. Tir. p. 110. Forma, formula, formosus, informis, eformis, deformis.J EFFOROS. Synodicon Raphaelis Archiep. Nicosiensis pro Gra3c;s sub ann. 1252. editum cum Constitutionib. Nicqsiensib. post cap. 32. in Praefat.: Scribentesaliqua breviter circa haec, et ea tam G-rsscis EpiscOpis, quam Efforos, et aliis regni prasdicti Grascis Clericis, etc. Cap. 7: Quam Constitutionem tam ab Episcopis, quam a Presbyteris, Efforos, Magistris, Capellanis,... prascipimusinviolabiliter observari. Cap. 24: Prssdicta omnia per Episcopos volumus in suis locis... exponi... Hoc idem prascipimus Efforos in suis locis , item Magistris , Capellanis G-rascis, qui sunt in civitatibus, vel alibi constituti. Ubi Effori videntur esse Plebani, Curiones, ex Gr. £(c EFFOSSIO. [Gall, exhumation. Vide cymiterium. \ EFFRACTARIUS, ut mox Effractor. Willelmus Monachus sancti Dionysii in Epistola anni circiter 1155. inter Anecd. Marten, torn. I. col. 443 : Habet prasterea vallis nostra ex rupibus excisas specus, in quibus incolae se suaque mediis nivibus tuentur a frigore, ssslivis mensibus a calore. In his nee vinum corrumpitur, nee granum infatuatur, non putrescitfructus, nee timetur Effractarius. EFFRAGTORES, Qui januaseffringunt, eedes per vim ingrediuntur, effractis januis. Gloss. Lat. Gr.: Effractores , 0up£7tavo(xTai. Effractarius, ©upsitavot'x•urii;. Effracturas latronum, apud Paulum lib. 5. Responsor. Effractor et fur, de daemone, in Passione S. Afrae apud Velserum. Pseudo-Marcellus de Conflictu S. Petri et Simonis Magi: Ego enim cum ejus essemdiscipulus,malignum, etinfanticidam, et maleficum ilium, et Effractorem cognoscerem, deserui eum, etc. Lex Burgund. tit. 29 § 3 : Effractores omnes, qui aut domos aut scrinia expoliant. Tit. 89 : Effractores domuum. Occurrit apud 30
EFF
EFI
JC. Vetus Consuet. Turon. tit. ult. : Crocheteurs, aussi larrons, qui ont fait bris, doivent estre pendus et estranglez. EXFKAGTOB, Eadem notione, Acta S. Quirini Mart. n. 9 : Horum autem (qui in carcere detinebantur) quidam Exfractores sunt, alii adulteri et male/lei, ac diversorum criminum rel. EFFRACTUS, Fractus animo, pavidus, Gal. Effraye. Gesta Philippi III. Regis Franc, pag. 534 : Ulteriuspertransirenon audentes, Effracti et vacui, ad ilium, qui eos miserat, redierunt. * Effree, eodem sensu, in Mirac. B. M. V. Mss. lib. 1:
et Conventui et successoribus suis, in prsedicto manerio nostro... distringere et districciones ibidem ad tune inventas capere, abducere, et Effugare, et penes se retinere, quousque dictus annualis redditus viginti solidorum seu aliqua parcella ejusdem... sint persoluta. Apud S.Augustinum Serm. 1. Feria. 2. Pentecostes, Effugari est in fugam ejici, ut et apud S. P. Chrysologum Serm. 12. extr. EFFUGUS, Fugitivus, vel extra fugiens, qui scilicet continueet ssepe fugit. Joan, de Janua. * EFFDLCIRE, [Plene fulgere. DIEF.] j|e EFFUMIGATUS, [particip. ab. inusit. effumigo, fumo expulsus. Tertull. ad Martyr. 1. Tanquam coluber excantatus, aut Effumigatus. jjc EFFUMO , [fumum emitto. Sever. Mtn. 497. Effumat moles.] 0 EFFUNDAMENTUM, Fundus, ager. Charta ann. 952. apud Murator. torn. 2. Antiq. Ital. med seyi col. 133: Scola Sacerdotum de ecclesia beatss Dei genitricis Virginia Marias , quam nos ipsis jugalibiis in nostro proprio Effundamentum edificavimus, quas nos libere et possidere visi sumus in loco et fundo, quas vocalur flumen Vedre, etc. Vide Fundamentum 1. EFFUNDARE. Papise MS. Radicitus eruere, quasi e fundo: perperam edit. Effuncare, licet ita etiam alius MS. praeferat. [Bituricensis habet Effungare.] * EFFURENCIA, [Effectus. DIEF-! * EFFUSIONES, Loci, in quibus sal ex caldariis in patellas effunditur. Bulla Innoc.III. PP. pro monast. de Tart ann. 1200. inter Probat. torn. 1. Hist. Burg, pag. 91. col. 1 : Et quindecim Effusiones salis, et sex solidos, et tres denarios, quos habet ex dono Stephani quondam Metensis episcopi. Vide Sedes salinarids in Sedes 4. j|c EFFUSOR, [Qui effundit. Augustin. Serm. 27. de divers, in fin. Redemptor tuus, Effusor pretii, etc.] 1 EFFUSORIUM. ixxutrip'ov. Gloss. Lat. Graec. San-German. Janus in Supplemento Antiquarii legit: Effusorium , ^xYUfft?, Ejfusio. Vide Fusorium. ® EFFUSUS, Effusio, effluvium. S. Viet. Rotomag. episc. lib. de Laude SS. apud D. Le Beuf torn. 2. Collect, var. Script, pag. 14: Nullus Effusus sanguinis ad prsesens , nee persecutor insequitur, et replemur gaudio triumphorum. A Latino Effuse, nostri Effondement dixerunt, pro Abondamment. Hist. Caroli VI. pag. 105: Us le remercierenthumblement,enbaisant la terre et en pleurant Effondement. |EFFUTARE,6|xoXoYsiv, Confiteri. Gloss. Lat. Gr. Sangerman. 1 EFICARE, Judicium ann. 862. inter Instrum. torn. 1. novae Hist. Occitanse col. 116 : Tune decrevimus judicium per Gothorum leg em, et ordinavitnus Randrico misso nostro, ut super ipsas res venire faciat, et de furtibus Petrone Eficat, et partibus Richimiro mandatario Richimiro Abbate jure revestire faciat. Suspicor legendum Efforciat; eadem enim videtur notio. Hie agitur de Petrone, qui rem Abbatis Richimiri prqpriam vendiderat. Juxta Legem Wisigothorumin praedictp Judicio laudatam lib. 5. tit. 4. § 8 : Qui alienam rem vendere vel donare prassumpsit, Duplam se domino cogatur exsolvere. Ad hanc legem, ut puto, referuntur base verba : De furtibus Petrone Eficat, hoc est, si recte interpreter, efforciat, sen mulctet Petrone, quod rem suam vendere prassumpserit. Furtibus pro furtis hie esse existimo. Vide Efforciare et Furtus. [* potius Eficere; f. pro Efflcere : adeo
234
Theophylus est en angoine Et Effrees trop durement.
* EFFRJENIS, Effraenatus. Willel. Malmesbur. torn. 10. Collect. Histpr. Franc, pag. 243: Ubi considerari potuit ingenita et Effraenis viri barbaries, etc. EFFRETARE, Fretum, seu amnem pertransire. Baldricus lib. 1. Chron. Camerac. cap. 97 : Quia iste fluvius, si quando imbres incumbant, in tantum excrescere solet , ut absque navigio Effretari non possit, etc. • * EFFRONDARE, pro Effondare, Demergere, a vet. Gall. Effonder et Effondrer, eadem acceptione. Charta Phil. VI. reg. Franc, ann. 1337. ex Bibl. reg. col. 15 : Et ipsam barchamin mari Effrondaverant. Joinvil. in S. Ludov. edit. reg. pag. 130: II avoit bien huit cens personnes en la nef qui touz feussent sailli es galies pour leur cars garantir, etainsileseussent Effondees. Le Roman de Garin ibib. in Glossar.: La barge Effondrent, etc.
* Sed non uno significatu Effondrer nostris usitatum. Pro Effbdere, in Ch. ann. 1321. exChartul. 23. Corb. -.Lesquelx mares porront et poent lesdits religieux tourber et Effondrer toutesfois que il leur plaira. Scalpello incidere, ut sanies effundatur, sonat. in Lit. remiss, ann. 1368. ex Reg. 99. Chartoph. reg. ch. 519 : Plures moletaSf quas dicebatipsumequum habere in tibiis,flebotomavit, GalliceEffondrit. Pro Exenterare, vulgo Eventrer, in aliis Lit. ann. 1470. ex Reg. 195. ch.478: Ne tirez pas ribaudailles; car se vous tirez,je vous Effondrerai. * EFFRONS, Impudens. Glossar. Lat. Gall, ex Cod. reg, 7692: Effrons, sans honte, vel effronte. B. de Amor, in Spec, sacerd. Ms. cap. 44. de Verecundia: Nunquam sis Effrons; nam virtntam pudor est fons : Effrons sive biffrons non est a sordibus insons.
Vide Effronter. EFFRONTER, Impudenter, apud GaifferiumMonachum in Vita S. Lucii PP. n. 6. Vopiscus in Numeriano : Consilii semper alti, nonnunquam Effrontis, sed prudentis. 1 EFFRUTICARE, Pullulare, germinare instar fructicis, apud Tertullianum lib. 1. ad Nationes cap. 5. et lib. de Anima cap. 27. * EFFDCTIO, 9^yapw. Glossar. Lat. Gr. ubi cod. San-germ. Effulio. * EFFUCTURUS , Obventurus. Charta ann. 1138. inter Probat. torn. 2. Hist. Occit. col. 483 : Quidquid eliam mihi vel meis successorio jure, sive alio modo Effucturum est, hoc totum plenarie tibi cedo, ut dominus sis, etc. 1 EFFUGACIO, aw>9uy»i, Effugium. Suppl. Antiq. 1 EFFUGARE. Abire vel abducere quasi fugiendo, apudThomam MacteeFormul. Anglic, pag. 108 : Licebit prasfatis Abbati
EGA ut sensus sit, de furtis Petrone inquirat vel efficiat, etc.] [** f. de foribus Petrone ejiciat.] EFORA. Orig. Murensis Monasterii pag. 10 : Librum Regum cum Job et Thooia.et Judith, et Hester, et Machabssorum, et Paralipomenon, et Efora. Pag. 30. Duo libri Machabasorum, et Paralipomenon, et Eforas. [Mendum est pro Esdras.] [a* An Judicum ?] 1 EFRANGERE, Effringere. Testam. anni 690. apud Felibianum Histor. SanDionys. pag. xi: Ut nullus cum ilia persona, quas voluntatem nostrum aut deliberationem Efrangere voluerit, communecare non praesumat. * Hinc nostris Effresler, eodem significatu. Mirac. Mss. B. M. V. lib. 1 : La grans cloche de no clochier, Qui ne se degne raie lochier, Se n'est pour fu ou pour meslee, Brisie fu et Effreslee.
* Efracer, pro Dilacerare, vulgo Dechirer, in Lit. remiss, ann. 1382. in Reg. 120. Chartoph. reg. ch. 275 : Icellui Biset procedant de pix en pix le prit et ahert par tele maniere, qu'il lui Efraca mantel, chaperon et aumusse, *EFRICUM, Idem quod Italis Ripa, quibus, ex Acad. Cruscanis, e ogni tagliamento di terreno, Incisio agri, fosses species, qua agri separantur, et distinguntur. Consuet. Neapoiit. Mss. : Si. duorum terras sunt confines^ quarum una est eminentiori loco, alia inferiori, sive in loco depresso,... nisi ostendatur sive distinguatur una terra ab alia per terminos finales, vel per instrumenta publica, per quos dicatur et declaratur esse ejus, qui inferiorem terram, sive terram, quas est in loco depresso, habet, ut quod servatur in ripa, idem in eo, quod secundum vulgarem usum loquendi Neapolis Efricum dicitur, haberis (f. habebit), terram inferiorem, sive in loco depresso, potest prope ripam sive Efricum cum bobus junctis arare terram suam, et in tantum, quantum potest, cum ipsis bobus junctis arando terram suam, _poterit appropinquare ad ripam et Efricum. * EGALARE, EGALLARE, JSquare, census et servitia inter vassallos cohssredes 33qua portione partiri. Terrear. Bellijoc. ann. 1529. fol. 96. v° : Debere confitetur unum denarium Viennensem monetas prasdictss de annuo servitio, Egalato cum dicto Michon. Infra : Egallato. Hinc * EGALLATIO, Partitio, divisio, in eodem Terrear. fol. 8. r°: Item novem denarios Viennenses, Egallatione facta inter dictos confitentes, Bonitum et Johannem Crozier. Glossar. Provinc. Lat. ex Cod. reg. 7657: Egalesa, Prov. aequalitas, parilitas. Egaument, asqualiter, in Charta ann. 1391. ex Reg. 140. Chartoph. reg. ch. 93 : Vint livres de rente annuelle et perpetuelle, a distribuer Egaument a ceulx, qui seront au long desdites messes. Ingaument, eodem intellectu, in Chron. S. Dion. torn. 3. Collect. Histor. Franc, pag. 287. et Oelment, in Charta Joan, comit. Catalaun. ann. 1232. ex Reg. Comitat. Clarimont. : Les amendes seront Oelment communes de moy et dou prieur de Bragny. Onniement, eadem notione, apud Bellom. Ms. cap. 14. Vide infra Equantia. | EGALATIO, Exaequatio. V. Exgalatio. t EGALDIUM, Idem quod infra Esgardium, Judicium, sententia. Consuetud. Lemovic. art. 41 : Satisfacto de meliorationibuSf si quas fecerit acquisitor, ad Egaldium Consulatus. * 1. EGALISARE, Ex aequo partiri. Pac-
E6E
EGO
turn inter Ludov. dom. de Oastro-novo - T EGESTAS, Infirmitas. Albin. Alcuin. et homines ejusd. loci ann. 1461: Ex Flaccus in Miraculis S. Richarii April, dictis habitatoribus eligentur quatuor torn. 3. pag. 455 : In gravissimam incidit probi viri, qui dictam talliam Egalisa- Egestatem, ita ut nee se valuisset in aliud bunt, tarn super se, quam super alios vertere latus. EGESTUOSUS, Egenus, egens : Mendihabitatores. Vide Per&quatores. * 2. EGALISARE PONDUS, Illud ad cus, Isidoro in Gloss. Miseriis oppressus, exemplar expendere. Stat. Avenion. lib. Papiae. Gloss. Gr. Lat. : 'EvSeyjc, Eges1. ruur. 24. pag. 96 : Habeat curia penes tuosus, indigens, indiga. Salvianus lib. se simile pondus Parisiense ley ale, et 2. de Gubern. Dei: In comparatione dualia pondera leg alia ad ponderandum dum sui Egestuosus, in comparatione sui scuta, testones et alias monetas, cum solus. Idem lib. 4 : Obsecrans, ne homini quibus pondera legitimentur seu Egali- misero et Egestuoso rem ac substantiam suam tolleret. Utitur et lib. 5. et 7. et ad sentur. 1 EGALITAS, ^Equitas. Oharta Petri de Eccles. Cathol. lib. 3. et 4. ut et Victor Briand Abb. S. Joannis Angeriac. ann. in Epit. in Cocceio Nerva. *EGESTUS, Exundatio, Gall. Decharge. 1595. e Chartulario ejus Monasterii pag. 557 : Nos de vita, moribus, probitate, Charta ann. 1322: Dicto Bernardo Petrus Egalitate, experientia et industria fra- la Veruha dedit aquagium et Egestum tris Johannis Pasquier.... debite certio- sive meatum per terras et-prata ejusdem rati, etc. domicelli ad aquandum. * EGALLARE, EGALLATIO. Vide supra 5 EGETOR. Vide Egeator. Egalare. * EGGHEWAPENE, vox Germanica. ] EGALUM. De egalo, id est, Mq\ie, Charta Ernesti ducis Brunsvic. ann. pariter, Gall. Egalement. Formula exor- 1335. apud Ludewig torn. 10. Reliq. MS. cismorum apud Baluz. torn. 2. Capitu- pag. 27 : Item si aliquis incusatur de hularium col. 664 : Ut vos non offendat jusmodi Isesionibus, nemo potest vel debet Dominus de radio solis, sicut vos offendit proscribi, morte accepta, nisi Isesio flat de Egalo flos in nomine sanctss Trinitatis. cum armis, quse vocantur Egghewapene. Amen. Vide Wapeldrinc. [** Sunt Arma acuta. * EGAUNNUM, pro Engannum, Fraus, Vide Haltaus. Glossar. Germ. col. 254. dolus. Ghartul. de Domina in Delphin. voce Ecke-waffen.] ch. 11: Si quid juris in supradicto honore * EGIDIARE, pro dEgidiare, cum ^Egide habebant, totum ftdeliter et sine Egaunno pugnare, certare. Glossar. Lat. Gall, ad prsedictum monasterium de Domina ex Cod. reg. 7692 : Egidiare, Escremir. donaverunt. Vide Ingenium 1. Hinc Ege- Vulgatius, Escrimer. Vide infra Ensiner et Esgener, pro Fraudare, nocere, ludium. ut videtur, in Lit. ann. 1375. torn. 6. EGIDIENSES DENARII, Qui cudebantur Ordinat. reg. pag. 148 : En quoy le com- in civitate S. Egidii, yel nummi Comimun de ladicte ville et du pais d'environ, tum Tolosae, qui Comites S. Egidii vulgo qui achate sel en ladicte ville, a este et appellabantur. Solidi Egidiensium denaest moult fraude et Egene par lesdiz ven* rwrum, in Charta Gibelini Archiep. deurs. Lit. remiss, ann. 1394. in Reg. Arelatensis ann. 1106. [° Vide in Moneta 146. Chartoph. reg. ch. 215 : Plusieurs Baronum.] gens apportoient du sel en petiz vaisselez EGILDE. Leges Henrici I. Regis Angl. et le mussoient pour nous Esgener et tolir cap. 88 : Si quis alium fugiens, ut ira denostre droit. Pro Imminuere, privare, certantium vel causa persequentium ssevulgo Appauvrir, diminuer, in aliis Lit. pius impetravit, praecipitio vel aliquo ann. 1407. torn. 9. earumd. Ordinat. pag. moriatur, reddat eum, qui injuste perfu312 : Sans grever partie ou Egener son giebat, nee sibi mortem intulisse, nee droit. Charta ann. 1322. ex Tabul. S. Egilde meruisse videatur. Vide Gildum. Pet. Oarnot. : Et nous requardens en [**A1. egilde jacuisseJ] 0 pitie et meus de bone volente, ne voulens EGILOPA, EGILOPIUM. Vide supra JEgilopa. pas que I'eglise fut Esgenee des dons que Von leur avoit fais, etc. f EGISO. Glossarium Segueriano Co| EGEATOR, Hortator navis, a martdici praemissum : Orrescens, dispiciens, Egeo. Gloss. Isid. ad quas recte Grae- seu in rustico proverbio, Egiso. 1 EGITURA, Egestas, Tertulliano adv. vius; De mari Mgeo nugae. Lege ex Papia : Egetor, 7\yf^wp Graece, Hortator ; Marc. lib. 4. cap. 24. EGLECOPALA, Genus Cretae seu margae nimirum xsteuerori?' * Rectius in Glossar. Provinc. Lat. ex columbinae Gallis, ut auctor est Plinius Cod. reg. 7657 : Egeator, locator navis, lib. 17. cap. 8. 1 EGLISIA, pro Eccl&sia, Hisp. Iglesia, Nauchier, Prov. f EGENTIA. Charta Henrici Regis Gall. Eglise, in Instrumentis ann. 821. Angl. in Hist. Harcur. torn. 3. pag. 151: et 873. torn. 1. novae Hist. Occitanae col. Sciant me reddidisse et praesenti carta 56. et 125. confirmasse Baldino filio Gisleberti Ser* Bis legitur in Lit. ann. 1411. torn. 9. vienti meo totas Egentias suas et minis- Ordinat. reg. Franc, pag. 617. et 618. teria sua. Legendum Sergentias, Gall. Eglegie, apud Petr. de Font, in Consil. Sergenterie. Officium Servientis, seu cap. 21. art. 52. Apparitoris, Gall. Sergent. Vide SerEGLITR^, [EGLIDROE, f. Aqualis, Galviens. lis Aiguiere, ab Hydria, Vas liquidorum] * EGER. [Tristis ; inflrmus. DiEPj Apud Tyronem in Notis, eo Capite, ubi EGERARE, apud Papiam MS. est Sper- vasa plura recensentur pag. 164. lego, nere, detestari, execrare. Amma, Ammula, Catacussis, Eglitrse, 1 EGERIA, Noxia. Gloss. Isid. Optime Pelvis. Pag. seq. Candelabrum, CicenReinesius in Variis lib. 1. cap. 8. cor- dilse, Eglidrise, Stuppa, Bitumen. rexit Nixia; quod Egeria sit nympha, 1. EGO, nis, et Egona, se, sseculum, quse praesit puerperiis. Sunt verba Papiae. Egones penultima producta, sunt Grsevii. Sacerdotesrustici. Joan, de Janua. [Gloss. * EGEROSUS. [Medicus. DIEF.] Isid. Egones, Sacerdotes rusticorum. Sujjc EGERSIMON. [Ab £ye!pw, Excito, ex- pra : Econes, Sacerdotes rustici. Papias pergefacio, usurpatur a Capell. 9. p. 308. habet, ^Egones. Cqnsule Graevium in de carmine suavi, excitandis animis, Notis ad Glossas Isidori.] oblectandisque idoneo.] ** 2. EGO. Virgil. Grammat. pag. 13 :
EGR
235
Ego autem diphtongo careat, et sic declinetur: Ego, Egis, et prasterito tempore egi breviatum, etc. * EGOCEROS. [Caprinus. DIEF.] \ EGOMENUS, pro Hegumenus, Abbas. Elias Episc. Jerosol. in Epistola pro Malaceno Episcopo, apud Mabill. torn. 3. Analect. pag. 434 : Si et per totum estis imitatores Christi, Episcopi, Presbyteri, Diaconi, Egomeni, Reges, Comites, etc. EGONICUS, Formula veteris Formatae apud Baluzium torn. 2. Capitul. pag. 84 : Scientia quidem non extollitur a nobis, quia nee potest Homerica, sed, ut ita dicamus, ut in pluribus non civilibus, sed exterioribus vulgo Egonica. EGONIUM. Vetus interpres Moschionis, apud Josephum Scaligerum Epist. 327. pymx;, Egonium. An Egovium ? nos enim Egout dicimus sordium eluviem, cloacam. EGRADATIM, pro Gradatim. Gauterius Cancellar. de bellis Antioch. pag. 454 : De gestis prius edisseram, ut Egradatim enarrando partem malorum, etc. EGRAGINARE. Fragmentum Petronii : Itaque per scutum, per ocream Egraginavi, quemadmodum ad illam pervenirem. *EGRANIUM, Vectigalis species, an pro lignis quadratis f inter Redit. praeposit. Corbol. ex Reg. 34. bis Chartoph. reg. part. 2. fol. 108. r°. col. 1 : Teloneum merrenii, iij. lib. Egranium, viij. lib. consuetudo carpentariorum, Ix. sol. f EGRAPSI, pro Subscripsi, Grsecissans dixit Christianus Autissiod. Episc. apud Mabill. de Re Diplom. lib. 6. Tabella 57. [%. Verbum semi-graecum, semi - latinum , gypa^a , subscripsi : « Christianus, Autisiodorensis episcopus, egrapsi. » (Pistis, ann. 864, mus. arch. dep. p. 20.)] * EGREDARIUM, Graduum series, Gall. Escalier. Testam. Burgond. de Podio Luper. ann. 1350. ex Tabul. S. Viet. Massil. : Actum infra cameram pensenham, quse subtus magnum Egredarium, quo ascenditur supra magnam aulam. Charta ann. 1369. ex Tabul. Montismaj : Asportaverat duas parvas campanas de cloquerio majori et unam aliam parvam prope Egredarium dicti monasterii. Form. MSS. ex Cod. reg. 7657. fol. 32. v°. : Talem sic percussum, vulneratum et maletractatum per eos de dicto campanali ipsius ecclesise per Egredarium temere proiecerunt. Comput. ann. 1400. inter Probat. torn. 3. Hist. Nem. pag. 150. col. 1 : Pro clavellis.... emptis per Stephanum Coli fusterium, qui aptavit I'avant-piech Egredarii domus consulatus de novo. *EGREDATUM, Eadem notione. Charta ann. 1328. ex Tabular. Massil. : Item compleatur Egredatum fustse portalis Guillelmi de Massilia. | EGREDI, Educere. Translatio S. Angeli Carm. Maii torn. 2. pag. 60 : Antiquiores cives assueverunt illam (arcam) Egredi a cancellis et clausuris. EGREGIATUS, seu Egregii titulus honorarius, concessus ut plurimum iis, qui in Palatio militaverant, aut quibus provinciae commissae fuerant, Primipilaribus post emeritam militiam, et Caesarianis, ut est in Cod. Th. leg. 1. de Honorar. codicill. (6, 22.) leg. 3. de Cohortal. (8, 4.) leg. 1. de Caesarian. (10, 7.) leg. 5. de Decurion. (12, 1.) ex quibus colligitur, Egregiatum dignitate Perfectissimatu inferiorem fuisse. Ad hos titulos hqnorarios respexit Lactantius lib. 5. Divin. instit. cap. 13 : Nemo denique
236
E6R
EHE
grtn, c'est assavoir d'aulx au d'ongnons, natur, ibidem habere volumus. [** Vide d'eschaillongnes et de toute maniere de Echtedinght.] tel Esgrin, s'il n'achette le mestier du 1 EHUSSOEG. Consuetud. Furnenses ex roy. Esgrun in Lit. ann. 1409. torn. 9. Archivio S. Audomari: Qui ad domum Ordinal, reg. Franc, pag. 486. Vide alicujus cum armis venerit contra EhusAcrumen. soec, de quo tueatur, non forefacit, nisi * EGTHWART, ECHTWART. Vide Eg- cum armis ipsis aliter forefecerit. Belgis Kus-soet est Osculum dulce : quare suswort. *EGUA, pro Equa, jumentum, Gall. picor Ehussoet hie esse Osculum pacis, Cavale. Vide infra Equalia. Testam. quod judicum auctoritate sibi invicem Berengar. Bern. ann. 1061. ex Bibl. reg. dabant dissidentes in signum reconcicol. 17: De meo quidem mobile laxo ad liationis, contra quam agere nefas erat. filium meum Bernardum Eguas quatuor. Vide Consuetud. Antverp. tit. de pace, pag. 33. edit. Colon. 1660. [*» Lege HusHinc * EGUESINUM ANIMAL, Eodem signi- soec, Irruptio violenta in aedes ulterius. flcatu, in Charta ann. 1379. ex schedis Vide Warnkcenig. Histor. Juris Flandr. Pr. de Mazaugues: Animalia vero Egue- torn. 3. pag. 243. et Haltaus. Glossar. sina brava consueverunt dare pro banno, Germ. voc. Haussuchung et Heimsupro quolibet animali de die, denarios chung, col. 851. et 869.] quatuor, et de nocte denarios octo coroEIA, Insula, a Saxonico E a g e . In natorum Animalia vero equina et libro Ramesiensi sect. 2. Rameseia, exmulatina, etc. Vide infra Eyguesinum ponitur Insula arietum: apud Huntindonensem, Herteia, insula cervi: apud Avere. 1 EGUESERIUS, Equorum custos. Or- Matthaeum Westmonasteriensem ann. dinatio Curise Caroli Comitis Provinciae 838. Seiapeia, ovium insula. Interdum ann. 1274. e MS. D. Brunet fol. 69. v». : aquam sonat: unde nomina locorum, Et vacheriis singulis decem bestias bovi- qui aquis sunt vicini, aut paludibus, nas, et singulis Equeseriis quinque bes- pleraque in eia saepe desinunt apud tias cavalinas (donent.) Ab Equiso qui Anglos. Hinc nostri eaue, vel eau, pro curatequos factus est Egueserius ; quo- aqua acceperunt. Vide Lexicon Runicum Olai Wormii in Ei, [et Glossarium circa f. melius legeretur Equiserius. EGUETI, Dos, vox Cambrica, in Legi- Teuton. Schilteri in Ach.] EJEGTA, Repudiata. Canones Apostobus Hoe'li Boni Regis Walliae cap. 12. [Davies in suo Diction. Cambro-Britan. lorum cap. 18. ex versione Dionysii Exigui: Si quis viduam et Ejectam accehabet, Egweldi, Dos.] | EGUEYRIA, Aqualis, Gallis Aiguiere.perit, aut meretricem, aut ancillam, etc. Inventarium vassellee ann. 1347. in Hist. Graeca habent lx6e6XYju.lvy]v. * EJEGTINUM, Quidquid ad litus maDalph. torn. 2. pag. 555. col. 2: Item, duas Egueyrias clausas argenteas deau- ris ejicitur. Charta ann. 1319. inter ratas, signatas eodem signo, cum piche- Instr. torn. 11. Gall. Christ, col. 273 : totius Ejectini, quod in illis riis supradictis. Rursus occurrit pag. Decima flnibus dicitur veresc. Vide Ejectus 2. seq. col. 2. * EGUEZERIUS, EIGUESERITJS, Equa^ EJEGTAMENTDM, EJEGTIVUM, Idem Egregius coenat, meliusque miserrimus horum.] rum custos vel dominus. Inquisit. ann. quod mox Ejectus, seu Merces quae post 1 EGRIMONIUM, app&xm'a, Morbus, in- 1268. ex schedis Pr. de Mazaugues: Dixit naufragium ad littus ejiciuntur. Vide Varechum. ftrmitas. Supplement. Antiquarii. Vide quia ipse stabat pro Eguezerio. Transact, EJEGTIO, Verbum forense, alias Disann. 1501. ex iisd. sched.: Nee debeant jEgrimonium. *EGRIPUS,f. Pomarium, Gall. Verger. solvere... pro jure calcaturarum... Eigue- saisina in rebus immobilibus, ut tene^ Pactum inter episc. Neapolit. et abbat. seriisf seu illo vel illis quibus tales equse, mentis et terris, cui ppponitur Spolium, monast. SS. Serg. et Bac. apud Mura- seu tale abere rossatinum erit,nisi vicesi- sive Spoliatio, quae dicitur de rebus mobilibus, ut catallis, bobus, ovibus, pecu> tor. torn. 5. Antiq. Ital. med. sevi col. mam saumatam. Vide infra Equarius. EGUMENUS, [Abbas.] Vide Hegumenus. nia. Ita Skenseus. Charta Austindi Bur455 : Et a parte meridiei est Egripus, qui * EGUMINUS, Lo picolo signore, in degal. Archiepiseopi apud Marcam in est in terre et campu, qui vocatur Catitianum...... Primo termine marmoreum, Glossar. Lat. Ital. MS. Vide Egomenus. Hist. Beneharn. lib. 4. cap. 7. n. 5: quod est Silici, qui est fictus in scriptum * EGURGITO, [Evomo, effundo.- Plaut. Terram a me emptam Ejicio, etc. OrdeEgripum a parte meridiei, etc. Pluries Epid. 4. 2. 12. Egurgitare domo argen- ricus Vitalis lib. 5. pag. 569. 570 : H&re ditariojure possideo Normanniam, ipsam~ tum. — 2. Legitur et exgurgito. ibi. Vide dSgripomium. EGWORT. Hermannus de Lerbecke in que de manu mea, dum advixero, non 1EGROISIATURA, Cutis unguibus perstricta, Gall. Egratignure. Privilegium Chron. Comitum Schawenburgens. pag. Ejiciam. 1. EJECTUS. Monasticum Angl. torn. Thossiaci in Dumbis ann. 1310. art. 24 : 32: Jus silvse, quod Theutonice Egwort De verberatura cum sanguine, si clamor dicitur. Jus commune secandi ligna in 2. pag. 388 : Rex fundavit dictum hospifactus sit, Dominus debet habere vr. silva, quod dicitur Achtwort, in Charta tale super decem Leprosis... et dicuntt sol... . nisi sit sanguis narium vel Egroi- ann. 1319. laudata a Meibqmio. In alia quod dicti Leprosi erunt de Ejectibus ann. 1224 : Dedit ipsis licentiam et com- civitatis Lincolniss ex donations D. Regis siatura. 1 EGROTATITIUS, Qui frequenter aegro- munitatem silvse, quas dicitur Achtwort. Angliss. 2. EJECTUS, EJEGTUM, JACTURA, quod tat. Gloss. [* Jus silvse seu ligna ceedendi in silvis. * EGROTICIUS, affOsvetptoe, in Glass. Charta Godefr. comit. Arnsberg. ann. vulgo Jet nostris dicitur: cum scilicet Lat. Gr. MSS. ex Castigat. ad utrumque 1368. inter Probat. torn. 2. Annal. Prae- ingruente tempestate merces e navi in monst. col. 277: In jiiribus, vulgariter mare projiciuntur, navis ipsius et vecGlossar. * EGRUNUM, Gall. Egrun. Nomen ge- Echthwart dictis, inter nemora et sylvas, torum servandorum causa, ut est apud nericum omnium olerum acrium.- Corn- quss markae vocantur,... nunquam ali- Nilum lib. 2. Epist. 246. Liber Rameput, praeposit. Paris, ann. 1321. in Reg. quid juris habuimus... Dictis juribus siensis Ch. 95 : Reginsted cum libertate sign. Noster Cam. Comput. fol. 246. v°. : Eg thwart in ipsis sylvis et markiis, tan- adjacente, et omni maris Ejectu, quod De fructibus, Egrunis et quinqueria pro quam bonis Deo et sibi appropriatis,.... Wrec dicitur, Ecclesiss Ramesiensi larI. lib. xij. sol. per annum. Consuet. Au- quiete potiantur.] [--^Vide Haltaus. Glos- gitus est. [Hoc est, cum omnibus merrelian. apud Thaumass. ad calcem Assis. sar. German, col. 251. sqq. voce Echt- cibus in littus ejectis post naufragium.] Jerosol. pag. 472 : Le Egrun qui croit wort, et Grimm. Antiq. Jur. Germ. pag. Edw. Confessor, et ioidem in Charta dedans la banlieue, ne doit point de cous- 494.] Willelmi 1: Confirmo atque concedo Retume, se la charge ne vaut quatre deniers t E G Y P T I A N I. Errones, ut supra ginstedas cum omnibus ad se pertinentibus, et cum omni maris Ejectu, quod obol. Engrun, in charta ann. 1342. ex ^Egyptiaci. * EHEDING. Charta Herman, march. Wrec appellamus. Jactura maris, dicitur Reg. 103. Chartoph. reg. ch. 316 : Des fruiz, des aux, des oignons et autres En- Brandenb. ann. 1303. apud Ludewig. in alia Charta ejusdem Willelmi in Ch. gruns. Stat. ann. 1412. in Lib. 1. statut. torn. 12. Reliq. MSS. pag. 378 : Expedire 176 : Sciatis me concessisse Tol et artif. Paris, fol. 38. r°. : Nulz ne peut tamen quendam judiciarium vel judicii Theam, et latrocinium, et Jacturam maestre regratiers a Paris de fruit ou d'Es- casum, qui wigtding vel Eheding nomi- ris apud Ringstede et Brancaslre. Gharta
Egregius, nisi qui bonus: nemo Clarissimus, nisi qui opera misericordias largiter fecerit: aut Perfectissimus, nisi qui omnes gradus virtutis impleverit. Vide eumdem lib. de Mortibus Persecutor, n. 21. * EGREGI.S5, Extantise, in Glossar. vet. ex Cod. reg. 7641. Rursum infra: Extantise, Egregiss vel essentise. » EGREGIE, Dure, acriter. Inquisit. ann. 1268. ex schedis Pr. de Mazaugues : Ccepit eum, et Egregie fecit eum verberari. * EGREGISSIMUS, EGREGIOSISSIMUS , ro Egregiissimus, maxime egregius. harta ann. 1448. ex schedis Mabill. vol. 7. fol. 211. r° : Cum Egregissimo et potentissimo principe et metuendissimo domino D. Francisco duce de Britannia. Alia Caroli VII. reg. Franc, ann. 1426. ex Reg. Cam. Coraput. Paris, ab ann. 1421. ad 1436. fol. 99. v°.: Attendentes Egregiosissima, maxima, arduissima et memorandissima, quae prudentissime nobis impendit obsequia,... Gilbertus Motern, nunc dominus dicti loci de Fayeta marescallus Francias, etc. 1 EGRESSORIUM NO.E, Locus ubi Nog egressus est ex area. Beros. lib. 3. •° EGRESSUS, Fructus seu proventus prsedii. Chron. S. Benig. Divion. apud Acher. torn. 1. Spicil. pag. 370: Cum mancipiis plurimis,.... exiis et Egressis, omnibus rebus exquisitis et inquirendis. Vide Exius. EGREX, Eximius, eminens. Gloss. Isid. [Ab Egrex, quae eadem vox est atque Egregius, quasi selectus e grege, fit Egregior apud Lucretium lib. 4 : Nam nihil Egregius, quam res discern ere. Et Juvenalem Sat. 11:
S
UJU eis minagium Rochas... et unum Eiraudum, apud Pereyum juxta Ecclesiam S. Michaelis, liberum et immunem ab omnibus costumis et rebus aliis. * Vel potius Ager, qui nee colitur nee aratur, idem quod Area 1. Vide in hac voce. Neque aliud sonat Gallicum Eyral, in Lit. remiss, ann. 1455. ex Reg. 189. Chartoph. reg. ch. 55 : Se meut debat et question acause de certains Eyraulx assis entre le villaige d& la Bastide et le villaige de Veyrieres ..... Advint que certains pruniers estant dedens lesdiz Eyraulx, etc. 1 EISI A M E N T U M , EISSANCIA, Jus utendi in alieno praedio rebus non suis, Gall. Aisance. Donatio anni 1155. apud Marten. Collect. Ampliss.tom.l. col. 833 : Omnibus animalibus eorum in toto territorio de Amblevi, quod est juris mei,pascuorum beneflcia et omnes Eissancias concessi. Vide Aisantia. 1 EISSADONUS, Parvus ligo, Massiliensibus Aissadon. Statuta Massil. lib. 5. cap. 52: De omnibus infra scriptis (Fabri) possint accipere, sicut inferius continetur, et non aliter, videlicet de causando quendam Eyssadonum (Eissadonum in MS.) sicut convenerint. * Inquisit. ann. 1268. ex schedis Pr. de Mazaugues : Pignoravit quemdam ..... de tribus Eissadonis. * EISSALET, ESSALET, Nomen venti apud Massilienses, idem, ut videtur, qui Italis Siroco, nostris Sud-est. Charta ann. 1291. ex Tabul. Massil.: Item dom. Stephanus de Sancto Paulo patronus alterius galese consuluit, quod non est ad preesens tempus ad navigandum cum dictis galeis in Cataloniam, cum sit Essalet et sit ventus contrarius. Dominus Jacobus Masselesius patronus alterius goleas consuluit, quod cum tempus sit a I'Eissalet, et plus foras, et sit ventus, quo non est tempus navigandi in hoc praesenli viogio Catalonias, etiam quanta durabit hie ventus ..... Item Bartliolomssus de Ibelna naucherius dixit, quod ventus est ad Eissalet, et non est tempus navigandi in hoc paregio. * EISSARIATA, EYSSARIATA, EXARIATA, Collis inculta et lacunosa, a vulgari Provinciali Eyssariade, sulcus ab eluvie formatus. Charta ann. 1460. ex Tabul. S. Viet. Massil. : Versus solis occasum, usque certos limites plantatos inter duas Eyssariatas de la Chauma 1 ElNECIA, ElKESGIA, ElNEGIUS, Ea- vinateria, tendendo usque ad rial Cabodem notione. Vide Ainescia et infra rel, et a dicto riali ascendendo per EissaEsnetise Jus. riatam, quae. protendit ad vallem de ec EINUNGA, Pacta conventa unani- Cores ..... Usque ad iter de Oriolo descenmi consensu condita, a Germ. Einung. dendo ad Exariatam versus orientem, Chart. Joh. de Weinheim ann. 1268. in usque ad vallatum, etcGuden. Syllog. pag. 256 : Non licebit eisf EISSEGUUM, f. Latrinse, cloaca, Galdem villanis deinceps ligna crescentia in lis Egout, ab Exguttum a Gutta, inquit terra dictae curies resecare sine fratrum Menagius in Etymol. [° Nequaquam ; licentia speciali; nee aliquam Einungam est enim Eisseguum a vulgari Provinfacient, nisi de fratrum consilio et as- ciali Eisseguo vel Huisseguo, semita, via sensu. Constitut. Rudolphi Imper. ann. strictior, Gall. Sentier.] Gall. Statuta 1277. in Alsat. Diplom. num. 698: Quando Massil. lib. 1. cap. 134. § 2 : Rector tefacta fuerit cum consilio, quod dicitur neatur eligi facere... tres probos viros... Eynunge vulgariter, ordinatio super sil- qui teneantur terminare et sopire... qusesvas, transgressor ipsius abbati tenebitur tiones omnes... de carreriis, et finibus, et ad emendam. Inde etiam Emendss ipsse de Eisseguis dandis extra civitatem, etc. sic dicuntur in chart, ann. 1517. ibid, * EISSUC. Vide infra Exsuchium. num. 1450. Vide Haltaus. Glossar. col. * BITA. Inscript. vet. apud Bertolum 307. in Antiq. Aquilej. pag. 198 : JULIE GAUEIPERICDS, Asturco, pullus equitii DENTI.E, FILI^B DULCISSIM^I, QU.E ..... generosi, in Decretis S. Ladislai Regis LOGO PEREGRENO ElTA DECESSIT. Ubi Hungariae lib. 3. cap. 28. suspicantur nonnulli pro Vita scriptum 1 EIRAUDUS, Area, seu locus, ubi fru- esse. mentum teritur, quibusdam in provinEJUGARUM, Genus vasis, eiSo; ciis Eiral. Charta fundationis B. M. de Gl. Lat. Gr. [** Eluacrum labrum, ap. Fontanellis inter Instrumenta tomi.2. Caton. de R. R. cap. 10. et 11.] Gall. Christ, col. 420 : Prasterea dedimus *EJUDICO,[7udicio. Borrich. cogit.275.
Henrici Regis Angl. ann. 1226: Et si de navi taliter periclitata aliquis hpmovivus evaserit, et ad terrain venerit, omnia bona et catalla in navi ista contenta remaneant, et sint eorum, quorum prius fuerant, et eis non depereant nomine Ejecti. Mox : Si vero infra prasdictum terminum nullus venerit ad exigenda catalla sua, tune nostra sint et hxredum nostrorum nomine Ejecti, vel alterius, ui libertatem habet Ejectum habendi. ta exarata habetur haec vox in hac Charta, descripta apud Cleyracum de Consuet. maris pag. 102. At in Regesto Burdegalensis Constabularies Cameras Comput. Paris, fol. 195.pro Ejecto, Wreccum scribitur. Vide Leges maris Oleronenses art. 8. Oontractus Marit. art. 23. 32. 33. praeterea Legem Rhod. de Jactu, [et infra Varechum.] « 3. EJECTUS, Exceptus. Charta ann. 1178. in Chartul. Clarifont. ch. 48 : Sine omni decima et terragio, Ejecto jure messorum. * EIGUESERIUS. Vide supra Eguezerius. * 1. EJIGERE, exonerare, Gall. Decharger. Chartul. Compend. fol. 69. r°. col. 1: Dolium vini si Ejectum fuerit ab aqua, obolum debet et denarium de witragio. * 2. EJICERE, Lanceam, telum in aliquem conjicere, contorquere. Charta ann. 1096. torn. 1. Probat. Hist, geneal. domus reg. Portugal, pag. 2: Qui Ejexerit lancea aut alia arma per ira, fora de sua casa, sessaginta solidos pro feritum, etc. ** 3. EJICERE DESUPER SE GRIMEN, se urgare, in Leg. Longob. Rothar. cap. . Vide Haltaus. Glossar. German, voce Sich Entschutten, col. 343. * EJICIUM, Rei possesses dimissio, qua quis ab ilia ejicitur. Charta ann. 1061. apud Marcam lib. 4. cap. 7. Hist. Beam.: Satisfeci ergo sibi principi..... tali pacto, ut per seipsum manu ac voce auctor fieret, terrain a me emptam Ejicio et Guillelmi, filio Guillelmi qui pater existens suprascriptam terram mihi vendiderat. * EIKARISTIALE, Sacra pyxis, in qua asservatur Eucharistia, ex vet. Pontif. XH. saec. torn. 3. novi Tract, diplom. pag. 139. Vide infra Eucharistiale. 1EILNECIA, Major aetas, Gall. Ainesse. Vide locum in Messuagium capitals. * Vel Jus primogeniti, Eneeische, apud Belloman. MS. cap. 13.
?
?
ELA
237
j»e EJULARE. [Plorare. DIEF.] jjc EJDLITO, [Frequent, ab e^ulo. Lucil. apud Non. 1. 78. Hie rudet e rostris, atque Ejulitabit. Al. aliter leg.] EJUNCIDUS, IxXeuTwOetc Tenuis factus. Gloss. Lat. Graec. Sangerman. Vide Lexicon Martinii. T EJUS, pro Suus, contra Grammaticae leges vel usum frequenter ad Nominativum verbi refertur apud Gregorium Turon. et alios : quod monere visum est, ne quis erret ex ambigua loquendi ratione. ELABORARE, [Acquirere,] ELABORATUS, [Acquisitus.] Vide Labor. * ELABORATUS, Qui labori vacare prae infirmitate vel aetate non potest. Fundat. hospit. Cusani ann. 1458. torn. 2. Hist. Trevir. Joan. Nic. ab Hontheim pag. 436. col. 1 : Ordinamus ut in dicto hospitali... teneantur... Elaborati senes, quinquagenarii et ultra. j ELACRIS, pro Alacris. Acta S. Cassiani apud 111. Fontainum ad calcem Antiq. Hortae pag. 345 : Unde Elacres una dicebant voce sonora, Est Cassianus nobis adeo recolendus, Nobililate nitet, etc.
| ELAPTUARIUM, Idem quod infra Electuarium, Sorbitionis species. [** Papias Elactuarium.] Computum ann. 1333. in Hist. Dalphin. torn. 2. pag. 279 : Pro claridine et Elaptuario, tar en. 1. Infra pag. 280 : Pro Elaptuario facto pro Domina in Marsilia de consilio medici Domini, taren. xvi. Rursum pag. 284: Item in munitione facta apud Lugdunum per fratrem Simonem, de speciebus, cera, Elaptuariis et pannis lineis, xxxill. flor. ob. gros. In MS. D. Lancelot habetur Elapsuarium. 1 ELAQUEARE, Eripere e laqueis, Liberare. Cqncil. Tolet. XV : Cupiens periclitationis hujus Elaqueari periculo, fiducia ilia qua vobis vicinum esse Deum non ambigo, vestris ha&c pertractanda sensibus vestrisque judiciis dirimenda committo. * ELARGAMENTUM, Dimissio, eductio, a Gall. Elargissement. Lit. remiss, ann. 1352. in Reg. 81. Chartoph. reg. ch. 320 : Hujusmodi processu pendente, Elargamentum dicto prisonario...faciat. Memor. 0. Cam. Comput. Paris, fol. 148. r° : Die iiij. Aug. 1354. Elargamentum prisionis Philippi Andreas, capti pro xjm. den. auri ad scutum et aliis summis pecunisz ; elargatus per dominos consilii. Arest. parlam. Paris, ann. 1394. in Hist. Lugdun. pag. 77. col. 1: Etpostea de persona ejus informatus, quia repererat ipsum non bene sensatum, et miseram esse personam, fuerat elargatus ; pendente vero tempore Elargamenti, etc. Vide mox j 1. ELARGARE, Gall. Elargir, Libertate dpnare, educere e custodia. Elargare sive laxare a prisona, apud Rymer. torn. 10. pag. 778. col. 2. ubi pluries repetitur verbum Elargare. * Memor. D. Cam. Comput. Paris, fol. 16. r° : Die vij. Martii 1360. Guillelmus Poivre prisionarius ..... fuit Elargatus per villam Paris, usque ad crastinum Ascensionis proximum, datis plegiis Jacobo de Marna, etc. Lit. Caroli VI. reg. Francl ann. 1392. in Hist. Lugdun. pag. 123. col. 2 : Dictus prisionarius tibi reddi debet carceribusque nostris Lugdunensibus mancipari, ac ibidem remanere pendente processu,... vel per te, si casus exigat, Elargari. * 2. ELARGARE, Differre, procrastinare. Judic. ann. 1345. 23. Febr. in vol. 2. arestor. parlam. Paris. : Cum Baillivus dictas partes ut prisonnarias arrestasset,
238
ELE
ELC
ELE
non potero... alibi jam dictis Canonicis sive Abbatiali habitu, non tamen possunt Elcambiare tenemur. Fortassis melius uti paramentis et mitris sine speciali inlegeretur Escambiare. Vide Cambiare. dulto Pontificis, etc. Vide Willelmum ELE£, Elementa literae Alphabeticse. Neubrigensem lib. 2. cap. 22. [** ArchieVita S. Samsonis Episcopi Dolensis lib. lecti dicuntur Archiepiscopi electi. Vide 1. cap. 10. in Actis SS. Ord. S. Bene- in hac voce.] dict! : Eodemque die vicenas Eleas, tesse"° Sive papali sive episcopal! dignitate rasque agnovit totas. donandi. Bulla plumbea imaginibus SS. * ELEBORIUM, Scandula, tegula tabu- Petri et Pauli insignita Electos in Rolaris, Gall. Esseau. Glossar. Lat. Gall, manos Pontifices et necdum consecrates, literas suas obsignasse jam observatuni ex Cod. reg. 7692 : Eleborium, Essole. T 1. ELECTA, Moneta minutior in usu est supra in voce Bulla. Dipl. Clement. ann. 1233. Chartarium Abbatiae de Bur- VII. ann. 1378. Clemens Electus episcoamedip: JEgidius Abbas Burgi-medii pusf servus servorum Dei.... Datum Funlesensis attendens utilitati sues Ecclesias dis sub bulla capitibus apostolorum Petri concessit pignore Richerio Mauboiner per et Pauli consignata, qua utuntur ad G. libras et xx. libras Turon. sex modios apostolatus apicem assumpti ante sui corofrumenti valentes duos denarios minus nationem, viij. Kal. Oct. assumptions Electa, et sex modios avenss valentes nostrss anno 1. Electis in episcopos jus unum denarium minus Electa. ecclesiarum suarum bona administrandi 1 2. ELEGTA, Vidua. Sanctorum Mone- competebat, ut discimus ex Charta gundis Electee et Priscss virginis, in Actis Gaufr. Meld, episc. ann. 1209. in CharSS. Julii torn. 1. pag. 313. tul. Barbell, pag. 880: Noveritis quod * 3. ELEGTA, Instr. apud Murator. dum potestatem Electi haberemus ante torn. 2. Antiq. Ital. med. aevi col. 13: consecrationem nostram, decimas novaMpnetam et Electam, id est bannum ; me- Hum totius parrochise de Nigella... Stedietas redituum de placitis, etc. Vide phano clerico de Praeriis, quamdiu ipse Electi 2. vixerit, salvo jure cujuscumque ecclesiss,... ** ELEGTA JUSTITIA. Vide in Justitia. concessimus possidendas. 5. ELECTI, Qui ad baptismum sunt *ELEGTARE,Ructare. Glossar. vet. ex ELARGIRE, ut supra Elargare 1. Cod. reg. 7613 : Electat, ructat. Vide electi, baptizandi, in lib. 1. Sacrament. Arest. parlam. Paris, ann. 1385. ex Cod. Electrat. Eccl. Rom. cap. 26. 33. et in Missali vet. pag. 449. reg. 9822. 2. fol. 152. v° : Curia parla11. ELEGTI, Beati, qui jam ccslo po- Gallicano 0 6. ELECTI, lidem interdum qui Jumenti, domino Philiberto tenente sedem, tiuntur, Gall. Elus, in Statutis MonasElargivit certos prisidnnanos laicos de terii S. Claudii pag. 99. et alibi; Apos- rati vel Scabini appellantur ; iis nomiBarro super Albam. toli vero Petrus 1. Epist. 1. 1. Paulus nibus promiseue designantur in Libert, | ELASSEFIERI, Lassitudine deflcere,Rom. 8. 33. Coloss. 3. 12. 2. Tim. 2. 10. castri S. Joan. ann. 1227. torn. 4. OrdiTit. 1. 1. Electos vocant Christianos nat. reg. Franc, pag. 386 : In primis, ut in Lexico Philosoph. Goclenii. T ELATA PALM^E, Ejus tenellum ger- adhuc viatores. Vocati, Electi, et fideles. eligant quatuor homines, qui..... talent habeant potestatem, qualem habent men in altum sese extollens. Cant. Cant. Apocal. 17. 14.' * Martyrol. MS. S. Joan. Laudun. 81. apud Diyionem major (et) jurati commu5. 11 : Comas ejus sicut Elatae palmarum, nigrse quasi corvus. Hunc locum com- ssec. exaratum ad 1. Maii: In monte nise Divionensis :... et illi quatuor jurati mentans Hamelinus de Verulamio in Lauduno Eustasii Elecli. Calendar. MS. possint mutari per singulos annos.... Et suo libro de Monachatu apud Marten. abbat. Bennac. ord. Praemonst. 14. aut illi duodecim denarii erunt quatuor scaAnecd. torn. 5. col. 2. ait : Comae Eccle- 15. saec. ad 3. Jun : Chrotildis Electee. Es- binorum... Si quis autem exterior de masix sunt fideles, qui Deo adhserent, et lis. eodem sensu quo Lat. Electus, in nentibus in castro conquestibus (conquestus) fuerit, jus recipiat etfaciat in castro bene agenda quasi in capite pendentes Vita J. 0. MS.: coram quatuor Electis. Infra semel et honorem conferunt : bene Elatis palmaLors vint riostre sire en iin mont, iterum legitur. Avec lui trois de ses amis rum comparantur, quse valde in altum Des plus letres, des plus Eslis, * 7. ELECTI etiam vocabantur olim, crescunt, et inferius graciles ac in sumSains Jehans, Jakes et Perron. mis grossiores fiunt. qui a tribus regni ordinibus selecti, | 2. ELECTI, qui et Sacramentales auxilia seu tributa in publicis comitiis ELATERARE, Ad latus ponere, Mettre a coste. Vita SS. Severini et Victorini : dicti, Testes ei, qui jurabat, adjuncti: regi concessa, ex aequo inter cives parPaululum se ex aggere Elaterat pavens. de quibus plura in Juramentum. Leges tiebantur. Lit. ann. 1369. torn. 5. Ordi* ELATIO. ELATIONES DIGEBE, Elate, Caroli M. apud Murator. torn. 1. part. nat. reg. Franc, pag. 422 : Quibuscumque superbe et arroganter loqui. Epistola 2. part. 99. col. 1 : Et quss in Ecclesiis commissariis et Ellectis ad indicendum, civium Biterrensium ann. 1212. in Reg. juranda sunt, vel cum vn. Electis aut levandum et exhigendum dictas imposi30. Chartoph. reg. ch.57: Tantam rixam xii. esse debeant, quales potuerint legibus ciones in diocesi Carcassonss destinatis, fecit sive mesleiam in civitate Biterris, inveniri. Non semel memorantur Electi etc. Ab ejusmodiKecfis originem habent dicendo Elationes et arrogantias, atque apud Thomasserium in Bituric.pag.123. judices inferiores,quos Elus etiam nunc etiam convicia, etc. 3. ELECTI, sic nuncupati quidam hae- appellamus, qui de iis, quse ad vectiga^ | ELATIVUS. Gloss. Lat. Gr. : Elativa,retici ex secta Manichaeorum, qui nee lia pertinent, judicant. Ne in singulis carnibus vescebantur, nee uxores duce- proferendis nimius videar, consule ELATORIE, [Per amplificationem, bant : "ExXexToi xa\ SxXexTai, in Anathe- accuratissimos indices ad Ordinat. reg. vel per hyperbolen. Ascon. in Divin. matismo haeres. Manichseor. apud Cote- Franc. Verr. 1.1 lerium in Notis ad Recognit. Clement. * 8. ELEGTI DIPLOMATARII. Vide supra f ELAVEIDIUM. Vide Eslaveidium. ag. 373. de his S. Augustinus Epist. Diplomatarius. a|c ELAVO, [Elavi, elautum et elotum, * ELECTIO, Constitutio, Charta com1. et lib. 2. de Morib. Manichaeor. cap. a. 1. lavando aufero, probe lavo. Elavisse 13. 16. 18. 19. Possidius in Vita ejusdem munisR sic appellari videtur, quod faculbonis dicitur qui bona amisit : sump- S. Augustini cap. 15. 16. Leo I. PP. tas offlciales communiss eligendi per turn a naufragis. Plaut. Asin. 1. 2. 9. In Serm. 5. de Jejunio, Prosper Manichseus earn penes cives remaneat. f4™- Quia cimari reperi, hie elavi bonis. Id. Rud. 5. in Anathematismo Manichaeor. cap. 3. ves earn talem elegerant. Vide Chora.] 2. 20. Hac proxima nocte in mari elavi : apud Sirmond. torn. 1. Concil. Gall. S. Charta Henr. ducis Brabant, pro comnam confracta navis est : perdidi quid- Hieronymus in Epist. ad Ctesiphontem munia Bruxel. ann. 1229. ex Cod. reg. quid erat, miser ibi omne.J adversus Pelagium cap. 2. Auctor Prae- 10197. 2. 2. fol. 24. r°: Quilibet burgensis * ELBID£, Uvae. dicts& a colors inter destinati lib. 1. haeresi 46. Archelaus et filii burgensium, qui habent quindecim nigrum et album. Glossar. vet. ex Cod. Mesopotamia? Episcop. in disput. adver- annos vel amplius, jurabunt pacem et hanc Electionem observare... Si quis hanc reg. 7613. [» vide Isidor. Orig. lib. 19. sus Manichaeum, etc. Vide Auditores. 4. ELECTI, ut est in Ceremoniali Ro- Eleetionem infregerit. etc. cap. 28. sect. 7. et lib. 17. cap. 6. sect. 26. Germanis dici Elbischer Wein auctor mano lib. 1. sect. 10. appellantur Pro* ELECTIONARIUS, Elector, ad eligenmoti ad Ecclesias, sive Monasteria ante dum deputatus. Stat. ant. Florent. lib. est Adelungius.l 1 ELCAMBIARE, Permutare, Gallice suam consecrationem, sive benedictionem, 1. cap. 1. ex Cod. reg. 4621. fol. 12. r°: Echanger. Charta ann 1208. inter Pro- quam infra tres menses sumere debent. Quod camerarii et casserius cameras dicti bat. Hist. Comitatus Ebroic. pag. 10 : Neque enim appellantur Episcopi sive communis possint, teneantur et debeant Si forte decem acras boschi garantizare Abbates, et quamvis utantur Episcopali solvere incontinenti dictis Electionariis et
et usque ad cerfym diem eorum prisionem Elargasset, etc?- Vide infra Eslargamentum. «3. ELARGARE, Ampliflcare, augere. Chron. Joan. Whethamst. edit. Hearn. pag. 371 : Ad declarandum et ostendendum eidem (vestrae excellentiae) ac eciam ad Elargandum fidem nostrum et ligianciam ergametuendissimampersonam vestram. Eslasement, Ampliatio, in Charta ann. 1243. ex Reg. 3. feud, episc. Met. fol. 187. v°. in Bibl.'reg.: Nous avons fait paix dou bestenz, qui estoit entre nous de I'Eslasement des fossez dou chastel de Conflans. Vide Elargatio 2. 1 1. ELARGATIO, ibidem, Emissio e custodia, Gall. Elargissement. V ELABGIMENTUM , Eadem notione, apud eumdem Rymerum non semel torn. 8. pag. 275. col. 1. et pag. 306. col. 2. f ELARGITUS, Emissus e custodia, Gall. Elargi, semel et iterum in iis ipsis locis proxime laudatis. 2. ELARGATIO, Ampliatio. Chronologia Augustiniana Cantuariensis: Charta de Elargatione Curise. [Madox Formal. Angl. pag. 165: In Elargacionem cimeterii, mansi et clausi preedictorum. Hac etiam notione sumitur Gallicum Elar-
f
?
ELE
ELE eorum notario solarium, ad rationem pro quolibet eorum, .... Zi&ras sexaginta, .... et in unum mensem.... debeant dicti Electionarii elegisse rectorem ilium, ad CM/US electionem faciendum electi fuerint. Stat. Ord. S. Joan. Hieros. aim. 1584. torn. 2. Cod. Ital. diplom. col. 1842: Elections peracta, Electionarii a conclavi discedunt, comparentque coram prseceptore electionis ac universo fratrum coetu. ] ELECTORES, Collegium Novemviratus potentissim* in Imperio dignitatis; unde in Bulla Aurea lllustres Imperil Principes, ejusdemque decus, columnse, latera, propinquiora membra, etc. vocitantur. Inter praecipuas Electorum praerogativas primum locum obtinet jus Imperatorem virtute Regni et Principatuum suorum eligendi, eumdemque, si necessitas et utilitas publica postulet, ab Imperio removendi; non tamen ut scribunt quidam, sine reliquorum Principum consensu. Vide Electorum Sententiam exauctorationis Winceslai Romanorum Regis, apud Goldastum torn. 1. pag. 139. Majores sunt Imperil Officiates, Imperatoris Consiliarii.citra quorum eonsensum in multis, quse ad Irnperii administrationem spectant, nihil rite aut valide peragi potest. Qui de eorum nece factionem inierit, vel factionis sacramentum dederit Majestatis reus declaratur. Jus habent cudendi monetam. In solemni Imperial! Curia omnes cujuslibet dignitatis praecedunt. Privilegio gaudent de non appellando, quod per Recessum Imperil ann. 1654. renovatum ipsisque denuo est conflrmatum. Hactenus Bulla Aurea. Vide praeterea Limnasum lib. 1. Jur. publ. Imp. cap. 20. et lib. 2. cap. 1. ubi Electorum jura et praerogativae fusius recensentur. Ab anno 1647. vel 1654. Fratres salutantur a Rege Francoru m. * Eliseurs de 1'Empire, in Hist. Caroli VI. reg. Franc, ad ann. 1400. pag. 144. Elegantissimus quoque Electoralis ornatus et vestitus: Electorum Ecclesiasticorum, toga est ex panno coccineo rubro, pellibus ex albo et nigro variegatis, quas hermelinas vacant, suffulta et prsetexta: pileus quoque ex ejusdem coloris panno, pellibusque variegatis prsetextus ; Seculartum, est paludamentum holosericum rubrum, pellibus hermelinis suffultum et prxtextum, pileusque ejusdem materias, colons ac prsstexturse. Limnaeus ibid. lib. 2. cap. 1. n. 13. Septem ab initio instituti, baud dubie quia totidem Imperil Officiates, Septemviri sunt appellati; tres Ecclesiastici, Laici quatuor. Unde versus pingui crassaque Minerva olim decantati: Maguntinensis, Trevirensls, Coloniensis, Qui libel Imperil fit Cancellarius horum, Et Palatinus Dapifer, Dux Portitor ensis, Marchio Praepositus Gamer a?, Pincerna Boemus ; Hi statuunt Dominum cunctis per saecula suranram.
Qui Septemviralis Senatus in Novemviratum exinde provectus est; de duobus recentioribus suo ordine dicemus. Non eadem vero omnium Electorum jura eaedemque praerogativae. Ecclesiastic! electione et suffragio hanc obtinent dignitatem ; Seculares, si Regem Bohemum excipias, succeduut et jure hasreditario Electoratum possident. Hi jure utriusque suffragii , sui nimirum et alieni in electione gaudent ; illi sui tantum. Ecclesiastic! non nisi expleto trigesimo suae aetatis anno in Archiepispiscopos atque adeo in Electores cooptari possunt ; Laicis sufficit decimus octavus annus completus ut suo fungantur officio. Bulla Aurea cap. 7. num.
2. Ut autem quid ad unumquemque eorum pertineat, quodve jus sit proprium et singulare penitius cognoscatur, de singulis seorsim paucis est agendum. Archiepiscopus Moguntinus Collegii Electoralis Decanus, Principes Coelectores monere tenetur de obitu Imperatoris, et futuram electionem Litteris patentibus significare. Harum litterarum formulam, si videre libeat, reperire est in Bulla Aurea cap. 18. in electione Imperatoris Coelectorum suffragia colligit, quibus suum addit calculum. B. A. cap. 4. num. 2. 3. Imperatorem electum proclamat. Decreta fmperialia solus subsignat, quia Arehicancellarius Germaniae. Vide Archicancellanus. Archiepiscopus Trevirensis, secundus Elector et Arehicancellarius per Galliam universam, seu potius earn Galliae partern, quae Regni Arelatensis nomine censebatur, primus suum fert suffragium. B. A. cap. 4. num. 3. Archiepiscopus Coloniensis, tertius Elector et Arehicancellarius per Italiam, secundus eligit. B. A. ibid. Rex Bohemias, ratione Regiae dignitatis inter Seculares primus Elector et Imperil Archipincerna, tertius eligit. B. A. cap. 4. num. 1. et 3. Albertus Stadensis Abbas in Chron. ad ann. 1240. et incertus Auctor in Chron. Sclavicis ad annum 1245. scribunt Regem Bohemias non eligere, quia non est Teutonicus. Quod intelligere licet ex Chron. EngeIhusii et Andreae Presbyteri Ratisbonensis, ubi de Ottone III. et ex Dubravio, qui in Hist. Boiemica lib. 6. narrat: Additus tamen sex illis Principibus posthac Rex Boiemus fuit, Elector septimus ad tollendam discordiam quse inter pares numero, pari suffragio concurrente, nonnunquam intercedebat. Quod ita indubitatum nonnullis visum est, ut a Rudolpho Imperatore id factum esse scribat Cromerus lib. 3. de Rebus Polonorum ; imo Instrumentum Rudolphi ann. 1299. refert Windekius in Comment, de Elector, orig. cap. 1. Horum tamen omnium sententiam scite refellit Limnaeus lib. 2. Jur. publ. Imp. cap. 7. num. 1. Vide Archipincerna. Dux Bavariae, hodie Imperil Archidapifer. quartus eligit. Electoral! dignitate primus potitus est Maximilianus, qua ann: 1623. a Ferdinando II. in Diaeta Collegiali donatus, cum Palatinus Rheni, perduellionis titulo, ea exauctoratus ruisset. Quod ann. 1648. art. 4. Pacis Westphalicae, Bavariae Duci conflrmatum fuit, ita tamen ut linea Wilhelmina exstincta, familiae Palatinas restitueretur Electoratus. Vide Struvium Syntag. Hist. Germ. Dissert. 35. | 20. Post obitum Ferdinand! III. ann. 1657. Vicariatus Imperii officio, loco Palatini Electoris, functu.8 est Dux Bavariae : litem intendit Palatinus,sedadhuc sub judice lis est. Dux Saxoniae, Imperii Archimarescallus et ejusdena Vicarius, vacante Imperio, in locis ubi Saxonica jura servantur: quintus eligit. B. A. cap. 4. n. 3. et cap. 5. n. 2. Marchio Brandeburgicus, Imperii Archicamerarius, sextus eligit. B. A. cap. 4. n. 3. Palatinus Comes, olim inter Sculares secundus Elector et Imperii Archidapifer, nunc Archithesaurarius, septimus eligit: quod definitum est art. 4. Pacis Westphalicae ann. 1648. cum Carol us Ludovicus in Palatinatum inferiorem estrestitutus, atque octavus Electoratus
239
ipsius causa institutus est. yacante Imperio ejusdem est Vicarius in partibus Rheni et Sueviae. Coram eo Imperator conveniri potest. B. A. cap. 5. n. 1. et 3. Dux Hannoverensis, Viennae 12. Martii ann. 1692. norms Elector creatus et Imperii Archivexillifer, octavus eligit: de quo Schramb in Chr. Mellicensi part. 10. n. 42. pag. 920. haec habet: Novemviratus ab Augustissimo Leopoldo est constitutus, creante Ernestum Augustum Principem Hannoveranum in Electorem nonum, et Collegii Electoralis Signiferum... Hac nova dignitate Electorali, qua acatholicus Palatinatus Princeps insigniebatur, cum nuper calculus Protestantium Electorum, (ex eo quod Dux Neoburgicus catholicus Palatinatus Electoratu fuerit condecoratus) esset tninutus, resarciebatur. Ad Electorum vero offlcia in Imperatoris coronatione quod spectat eorumque in sessionibus ordinem et alia jura, vide Limnseum lib. 2. cit. cap. 1. Quae hactenus dicta sunt de dignitate, praerogativis, juribus et officiis Electorum a nemine, quod sciam, in dubium revocantur, ut pote quas ex Bulla Aurea, quae ceu fundamentum Collegii Electoralis haberi debet, eruta sint et descripta. At vero longe aliter res se habet cum de eorumdem institutione et oriine agitur. Tot fere sententiae, quot hac e re Scriptores, nullum quippe exstat mqnumentum, ut ipsis visum est, unde quicquam certi expiscari liceat. Utrinque Vii-i doctissimi pro diversis sibique invicem oppositis opinipnibus stant decertantque, inter quos litem dirimere non sine temerario ausu forte qui vis tentabit. Praecipuas ex iis prius hie exponere libet, quam id quod nobis probabilius visum fuerit aperiamus. Qui caeteras nosse voluerit adeat Thulemarium qui eas omnes congessit cap. 7. dissert. 12. Syntag. Jur. publ. et Jo.Guillelmum Janum in judiciis Eruditorum de orig. Electorum. Prima est eorum qui Collegii Septemviratus institutionem Gregorio V. et Ottoni III. acceptam referunt. Earn sic proponit nihil haesitans Windekius in Comment, de orig. Elect, cap. 1: Ergo, inquit, Electores cum consensu Ottonis TIL ann. 997. sanctione a Gregorio V. lata, sed a Sylvestro II. ann. 1000. promulgata, constitulos compertum habeo, turn ex pluribus MSS. turn ex cusis Historicis. Fucum facit Windekius ; quae enim prqfert argumenta aut ad rem non pertinent, aut levioris sunt momenti, quam ut rem tantam definire valeant: et id sensit ipse Windekius, cum adductis argumentis quse ipsi gravissima videbantur, subinde fatetur caeteros Principes in electione Imperatoris adfuisse, non quidem ut eligerent, sed ut quern vellent eligendum Septemviris proponerent.Haec enim fateri causa cadere est. Windekio hac in re consentit Gewoldus lib. de S. R. I. Septemvir. quos refutat Limnaeus lib. 2. saepius cit. cap.1. Huic opinion! prseivere sine cfnbio antiqui Chronicorum Scriptores qui omnes fere ubi de Ottone III. mentionem fecerunt, eodem tenore Electorum institutionem referunt. Ita Martinus Polonus. Andreas Presbyter Ratisbonensis, Engelhusius, Nauclerus vol. 2. Chronogr. gener. 34. et alii. Supposititiam vero Gregorii V. de electionibus Imperatorum sanctionem, quam melius forte non verius, inter Constitutiones Ottonis IV. recenset Goldastus torn. 3.
f
240
ELE
ELE
ELE
Quibus vero argumentis et probationi- lendus vetus Auctor de Beneficiis a Constitut. Imper. his verbis refert Limnaeus lib. 2. cit. cap. 1. n. 1: Imperato- bus haec sententia, jam tot Eruditorum Struvio citatus Syntag. Hist. Germ, rum nullus hsereditariam dignitatem vin- Virorum calculis approbata, fulta sit et dissert. 22. § 15. ubi legere est: Rex dicato. Prineipes sex, sacri Ordinis tres, munita paucis repraesentabo. Et quidem quern eligunt Teutonics, cum Romam profani totidem, eum deligunto. Hi dis- repudiata semel Gregorii V. Constitu- vadit ordinari, secum ibunt de jure sex cordes si fuerint, Bohemias Regem coop- tione, de qua nullus Scriptor ab Ottonis Prineipes qui primi sunt in ejus electione. tanto. Immerenti Baronio injuriam fece- aetate ad Fridericum usque II. meminit, Idem docet Speculum Saxonicum lib. 3. runt qui eruditissimum virum hujus ne ipse quidem Gratianus qui circa ann. art. 57: In Principis electione primus sententiae patronum arbitrati sunt. 1151. Decreta, Oonstitutiones et Statuta erit Episcopus Moguntinensis, secundus Seribit quidem ille sub ann. 996. torn. Pontiflcum collegit; rem demonstrare Treverensis, etc. secundum hoc omnes 10. Annal. pag. 913. potestatem eligendi videtur silentium omnium Historicorum Illustres Imperil tarn Seculares quam Germanise Begem, in Imperatorem pos- qui de rebus Germanicis diligentius Spirituales eligunt. tea adsumendum, Principibus Germa- scripserunt; nemo quippe eorum, neque Ut ut sit de eorum in electione Impenise a Gregorio V. factam ; sed diserte Hermannus, neque Romerius, verba sunt ratoris praeeminentia, Collegii Septemnegat ex eo tempore ad septem tantum Aventini lib. cit. neque Sigibertus, neque viralis institutionem ad Caroli IV. temElectores id spectasse ; quod probat ex Otto nosier, Guntherusve poeta, et cssteri pora, ad annum scilicet 1356. quo Bulla Epist. ad Innpcentium III. PP. de elec- quique proximi horum temporum gravis- Aurea, praevia deliberatione Imperii Oftione Ottonis IV. Baronio praeiverat simi diligentissimique Scriptores, ullam flcialium, reliquorumque ejusdem ProBellarminus lib. 3. de Translat. Im- Electorum mentionem faciunt: profecto cerum et Ordinum consensu, promulgata non omissuri tantam rem, si uti nostro est, referendam arbitramur; vel ut peril. Bectius ergo utrumque Cardinalem sseculo sunt, ilia tempestate Prineipes mentem nostram apertius explicemus, accensebis inter defensores sententiae, illi, constituendi Csssaris legem et prsero- existimamus nullo, quod indubitatum quae ab Innocentio IV. in Concilio Lug- gativam accepissent. Quod quidem argu- sit, monumento probari posse ante Buidunensi ann. 1245. celebrate, id factum mentum, quamquam gravissimum sit, lam Auream septem Electores pleno esse defendit. Nee sua huic opinion! potest tamen et alio roborari, quo res sibique proprio jure, quo scilicet ab deest probabilitas : praeter quam enim pressius urgeatur. Constat testimonio electione alii Prineipes excluderentur, quod circa hgec tempora in electione Historicorum omnes Ottonis III. in Im- Imperatorem elegisse. Nee enim inficias Imperatorum praevalere ccepit Electo- perio Successores usque ad Fridericum imus prius exstitisse Prineipes, qui rum auctoritas, certum est ap Innocen- II. vel jure haereditario, vel omnium Electores appellarentur, quique in elitio IV. Fridericum II. Imperial! digni- Principum sufifragiis Imperium obti- gendo Imperatore potiores partes agetate in hac Synodo privatum fuisse, nuisse. De Henrico II. et Gonrado ejus rent. Haec aperte significare videtur praeceptumque a Bom. Pontifice Eccle- successore, id testatur Otto Frinsingens. successiva Imperatorum series, qui, ad siasticis Electoribus, ut Henricum Thu- Chron. lib. 7. cap. 7. et 8. De Henricis Bullae Aureae promulgationem, suffraringiae in ejus locum sufficerent. Tho- IV. et V. Abbas Urspergens. in Chron. giis aliorum Principum, praeter septem mas Wikes torn. 2. Hist. Anglic. Scripto- ad ann. 1053. et 1106. De Lothario Con- Electores in hac Constitutione designarum pag. 45. in Ghron. ad ann. 1245. tinuator Sigeberti in Chron. ad ann. tes, Imperium adept! sunt. Unus in scribit : Innocentius Papa, convocatis 1126. De Conrado III. laudatus Otto lib. exemplum sufficiat Carolus IV. hujusce universis Ecclesias Prselatis, celebravit 7. cap. 22. De Friderico I. idem Otto Legis celeberrimae parens, quern ad generate Concilium apud Lugdunum, in lib. 2. de Beb. gest. Frider. cap. 1. Gun- regium culmen electum refert Albertus quo sententialiter degradavit Imperato- therus, et Chron. S. Ulrici ad ann. 1152. Argentin. in Chronico ad ann. 1348. rem Fridericum, decernens ipsum finaliter De Ottone IV. et Friderico II. citatus partim a Principibus electoral! postea amovendum ab Imperio prsecepitque Urspergens. ad ann. 1220. lis addi pos- privilegio donatis, partim ab aliis quos Coloniensi, Treverensi, Moguntinensi Ar- sunt Ditmarus lib. 5. pag. 52. Wippo de inter Electores non recenset Bulla AuchiepiscopiSfUt Henricum dictum Langra- Vita Conradi Salici ann. 1024. Ordericus rea. Nee minoris est momenti quod in vium Uthuringum eligerent in Regem Vitalisann. 1124. pag. 882. Badevieus Bulla Aurea nullius Edicti, Legisve, aut Teutonicorum, quod et factum est. Vide lib. 3. cap. 16. Fridericus I. in Epist. Constitutionis, quae Electorum jura etiam Chron. Alberti Stadensis ad ann. apud Baronium ann. 1156. Matth. Paris numerumque prius assignaverit, oc1240. Engelhusii torn. 2. Collect. Leibni- ann. 1245.1257.pag. 456. 633. Boger. Ho- currat mentio: neque enim id tacendum tii pag. 1117. et Walter. Hemingford. ad vedenus pag. 776. Willel. Brito lib. 4. erat in Constitutione quae solo noyitatis ann. 1250. titulo poterat repudiari a Principibus Philipp. pag. 141: Tertia de Electorum origine nobis quos constant! assertoque sibi hactenus Est etenim talis dynastia Theutonicorum, super est exponenda sententia, quam jure spoliabat. lis addi potest Epistola Ut nullus regnet super illos, ni prius ilium doctissimi quique Germanici Scriptores Benedicto PP. XII. scripta ann. 1338. Eligat unanimis Cleri Procerumque voluntas. amplexati sunt. Haec autem statuit id ab omnibus Electoribus, Bege Bohemias accidisse prsecipue sub Friderico II. Ex quibus ominibus manifestum est excepto, quae legitur apud Goldastum (verba exscribo Myleri) absque ulla in- Electores non prius, cseteris Principibus torn. 1. Constitut. Imper. pag. 100. Hanc terveniente singulari Constitutione, qua- exclusis, Imperatorem elegisse, quam scio suspectae fldei viris quibusdam lem nullus scriptor veridicus allegare aut mortem obiisset Fridericus II. eruditis videri: ex ea nihilominus, cum producers potest, sed modo latenti, et in'His prsemissis quae nostrae sententiae spuriam nemo, quod sciam, certo probasensibiliter quasi, cum tacito Ordinum illustrandae necessaria duximus, jam verit, quaedam ohservabo, atque impriImperil consensu. His apprime consonat quod probabilius nobis visum est, ea mis hanc epistolam, quae Bullam AuLimnaeus lib. 3. Jur. publ. Imp. cap. 1. qua nos decet verecundia, praesertim in ream decem et octo annis tantum praeStatuo, inquit, Collegium hoc Elector ale, rebus obscuris, proponendum. Nee longe cessit, sex Electorum nomina praeferre; non tarn speciali et expressa alicujus profecto ab ea, quam modo exposuimus, in ea tamen aliorum Coelectqrum exConstitutions, quam consuetudine sensim sententia aberrabimus. Itaque, ut rem pressam repetitamque ab iis Principibus Ordinum consensu approbata, introduc- ab initio repetamus, certum videtur fieri mentionem. 2°. Illos diserte profitum, postque aliquot mutationes interve- post Ottonem III. rationem succedendi teri earn, quam in eligendo Imperatore nientes, tandem a Carolo IV. et reliquis in Imperio innoyatatam fuisse, suffra- habent potestatem sibi ex consuetudine Imperil Proceribus aurea Bulla firmatum giisque, habita interdum natalium ra- vel de jure competere. Quid hoc dubium? fuisse. Vide Nicolaum Mylerum Archo- tione, electos deinceps Imperatores, qui rogo; itane scripsissent Electores eodem logia Ordinum Imper. cap. 9. n. 4. Con- prius solo jure hsereditario nataliumque jure, quo per Bullam Auream, iisdemringium de Bepubl. Imper. Germ. Exer- privilegio sceptro potiebantur. Haec que privilegiis jam decorati ? Num Coecit. 5. thes. 23. et seq. Crusium lib. 5. aperte significant omnia Historiae Ger- lectores, promulgata semel Bulla Aurea, Annal. Suevicorum part. 2. cap 7. Onu- manicss, quse supersunt, monumenta. usquam agnoverunt ? Hinc igitur recte phrium Panvin. de Comitiis Imper. cap. Nee alia fuit, ut opinor, errandi occa- Septemviratus Collegii originem insti6. Michael. Schiffererum de Orig. Elec- sio Scriptoribus,qui Electorum originem tutionemque repetimus. Notandum 3°. tor, thes. 16. apud Arum. vol. 1. 6689!- ad haeo^tempora retulerunt. Cum autem Electores minime persuasos fuisse jus dum de election, et succes. lib. 2. Dis- in eligendo Imperatore potiorem partem suum electorale Bomanis Pontificibus sert. 3. n. 4. et seq. Aventinum lib. 5. haberent septem Imperil Officiates, acceptum referri debere. Sed praestat Annal. Boiorum, Goldast. in Constit. iique potentiores essent Germanise Prin- locum exhibere, ut quisquis prudens Imp. torn. 1. Struvium Syntag. Hist. eipes, sensim pedentimque ad hanc de- aequusque rerum estimator judicet: venere auctoritatem, ut sibi potestatem, Gravamur non modice, et turbamur ex Germ, dissert. 22. | 15. Natal. Alexandrum part. 2. saec. ix. et x. Heissium in caeteris Principibus exclusis, eligendi intimis, cum reverendam sacrosanctam Hist. Imp. lib. 5. n. 1. Hoffmann, in Imperatorem tribuere tentarent. Ne Romanam Ecclesiam, matrem nostram, gratis vero id dixisse videamur, consu- et ipsius Summos Pontifices,.... ac sacroLexico ad vocem Electores, et alios.
ELE
ELE
241
sanctum Imperium, et Imperatores seu citrina magna, ex quibus optima confi- cap. 12 : Creons que bien et Aumosne se, Reges ipsius, quorum defensie ad nos ac ciunt Electuaria. [Statuta Ecclesiae Ca- rott de^contrester tiex testamens. Libell. omnes olios Coelectores prsB cseteris mundi durc. ann. 1289. inter Anecdot. Marten, suppl. ad Phil. VI. ann. 1336. in Reg. B. Principibus specialiter pertinere dinos- torn. 4. col. 699: Parasti species vel Cam. Comput. Paris, fol. 82. r°.: Primodtur, sicut temporibus prsesentibus vide- Electuaria. non causa medicines, sed ut dit le signiflant que oncques si grant Aumus, ad invicem discordare. Infra : Cum vinum tibi melius saperet, et ad biben- mosne ne fu faite, comme ce que vous aliis omnibus Principibus Electoribus dum le fortius incitaret. Statuta Arelat. avez commencie de faire sus vos officiers, Imperil in unum fuimus congregati,... et MSS. art. 137 : Non vendant Electuarium de faire enquerre sus euls. Lit. remiss, firmavimus jurejurando per Sacramenta corruptum.] Vide Constitut. Siculas lib. ann. 1393. in Reg. 145. Chartoph. reg. corporaliter a nobis et omnibus Coelecto- 3. tit. 34. | 4. Durandum lib. 6. Ration,ch. 513 : Que c'estoit greigneur Aumosne • ribus nostris praestita ; quod jura, honores, cap. 7. num. 20. etc. Utuntur passim que d'aller a S. Jacques. Aumogne vero, bona , libertates et consuetudines dicti Medici. Guiotus Pruvinensis in Biblia pro Aumone, eleemosyna, in Ch. ann. 1245. ex Chartul. S. Apri Tull. ut et AuImperil, et nostra, nobis in electione Im- MS. de Medicis: morne, in Invent, ann. 1306. torn. 1. perii competentia et consuetudine vel de S'ils reviennent de Monpellier, Probat. Hist. Brit. col. 1202. et 1208. jure, manuteneamus, defendamus et illiLor Lectuaire sont moult cber; Amoigne, in Ch. ann. 1262. inter ProLos, dient-ils, ce m'est avis, bata conservemus,... et quod hoc non obQu'ils ont gigimbrat et pliris, etc. mittamus propter aliqua pericula rerum bat, torn. 2. Hist. Burg. pag. 28. col. 1. et personarum, aut prascepta... contra ELEEMOSYNA REGUM, in Capitul. 6. * Laituaire, in Vita S. Ludov. edit, Imperium et nos vel Coelectores nostros; reg. pag. 350 : Disoit souvent li benoiez ann. 819. cap. 7 : De viduis et orfanis et per quae dicto Imperio ac nobis et Coelec- rois nostre Laituaire tel, ou, noz choses pauperibus vel omnibus impotentibus, ut toribus nostris.... posset prsejudicium teles fussent bonnes a cest malade. Occur- in Eleemosyna Dominorum nostrorum generari. Ibid. : In praedicto Parlamento rit etiam in Mirac. Mss. B. M. V. lib. 3: Regum eorum justitiam plenius accipiant. per nos et alias Coelectores nostros... senELEEMOSYNA CARUCARUM : pro aratris. L'ame toute s'esburuche tentialiter diffinitum : quod vacante RoLambardo : Arationis Eleemosyna; sulQuant ele sent tel Laituaire. mano Imperio is, qui eligitur concorditer, aelmesse, in Canonibus Saxon. Edgari vel a majore parte Principum Electorum, * Opiate Leiture, in Lit. remiss, ann. cap. 54. i. aratri vel arationis eleemopro Rege Romanorum ab omnibus est 1467. ex Reg. 200. Chartoph. reg. ch. 64 : syna, a s u l h , aratrum, et aelmesse, nabendus : ef quod nee nominatione, ap- Lequel medecin ordonna en la boutique eleemosyna. Concilium JSnhamense probatione, confirmatione, consensu, vel d'un apoticaire d'icellui lieu de Pezenas ann. 1009. cap. 10 : Jura Deo debita unusauctoritate Sedis Apostolicas, super am- plusieurs beuvraiges... et opiatas Leitures quisque annuatim recte pendito, aratri ministratione bonorum et Jurium Imperii en diverses /biz. scilicet Eleemosynam decima quinta nocte indigetf sive titulo Regio assumendo: ELECTAEIUM habet perpetuo Oaelius a Paschate. Aratrales Eleemosynse, in quodque jura et bona Imperii amminis- Aurelianus Siccensis lib. 1. de Tardis Decretis Synodalibus ejusdem Concilii trare et gubernare poterit, et de jure et passion, cap. 4. lib. 2. cap. 7. 13. lib. 3. cap. 10. Denarius in singulas carucas consuetudine, nulla Sedis Apostolicse super cap. 1. etc. AotTOuapiov et Aatouaptv pro impositus, pauperibus in eleemosynam hoc licentia habita vel obtenta. Haec cla- eXexTouapiov habet Myrepsus sect. 1. cap. erogandus, ab Elhelredo Rege, ut quiriora sunt quam ut fusiori expositions 74. 498. dam ferunt, impositus. Leges ejusdem 2 ELECTUARIUM et florem bellatorum Regis cap. 1: ut detur de omni caruca indigeant; caetera itaque Lectoris judidixit Lambertus Ardensis pag. 84. [Pro denarius, vel denarium valens. Eleemocio permittimus, quae otiose fortassis annotaremus. quo nos diceremus I'Elite et la fleur des syna carucarum, in Legibus Canuti ReELEGTRAT, Ructat. Papias. [Bituric. troupes^] gis cap. 11. Saxon. 7. Ejusdem Canuti ELECTUBILIA. Vita S. Desiderii Epis- Epistola ad Ethelnotum Metropolitanum MS. habet Electat, forte pro Ejectat.] Vide Electare. copi Cadurcensis cap. 18: De praesidio Britanniae apud Ingulfum, Matthaeum 1 ELECTRUM, Mixtura qusedam seris meo vestimenta, scamnalia, mensalia, et Westmonast. Florent. Wigorn. et Rad. et stanni, no men sumens cum electro a Electubilia, aurum, vel argentum, etc. de Diceto ann. 1031: Antequam ego in coloris similitudine. Nicol. Bertrandus Sed legendum, ut praefert Codex MS. Angliam veniam, omnia debita, quse Deo in Vita B. Guillelmi Eremitse Augustin.: Lectuaria: nam editiones binae hujus secundum legem antiquam debemus, sint Disciplinabat enim se catenis tribus Elec- Vitae ex mendoso apographo prodierunt. persoluta, scilicet Eleemosynse pro aratri vel de latone, Rocho le Baillifin. Dic- Utramque cum ipso archetype contulit tris, et decimas animalium ipsius anni procreatorum, et denarii, quos Romss ad tion Spagyr.: Electrum, est septem me- Stephanus Baluzius. j ELECTUS. Vide Electi. tallorum in unum conjunctio. S. Petrum debemus. i. ELEEMOSTNA , Misericordia, seu ® S. Flori Mss. fol. 58. y°. : InterdiciELEEMOSYNA REGIS. Leges Edwardi mus ne quisquam cum calice ligneo, vel Merces. Concilium Francoford. ann. 794. Confessoris cap. 10. de Denario S. Petri: vitreo, vel stagneo,... vel de Electro infra cap. 3 : Idcirco domnus noster misericor- Quoniam denarius hie Regis Eleemosyna fines diocesis nostras ulterius celebrare dia motus, pr&fato Tassiloni.... culpas est. Simeon DunelmensisdeGestis Angl. prsssumat. Comput. MS. fabr. S. Pet. perpetratas indulsit, et gratiam suam ann. 887: Ethelelm Comes WintonienInsul. ann. 1495: Item Johanni Malden- pleniter concessit, et in sua Eleemosyna sium Eleemosynam Regis Elfredi detulit ner liquefactori Tornacensi, pro omnibus eum in amore dilectionis visus est susce- Romam. Eleemosyna S. Petri dicitur in columnis et arquetis de Electro, servienti- pisse. Charta Ludovici Pii ex Tabulario Epistola Paschalis PP. apud Eadmerum bus ad cldusuram capellss B. M. de Tril- Fossatensi f. 8 : Cujus petitioni in Elee- lib. 5. Novor. pag. 113.1. edit. Vide Delia, ponderan. insimul ij. mil. ix. c. iiij**. mosyna nostra libenter aurem accommo- narius S. Petri. xij. lib. pretio v. sol. pro qualibet libra. dare placuit. [Lupus Ferrar. Epist. 45. * ELEEMOSYNA REGIS. Inter privilegia Idem est, ni fallor, quod Eleutre appel- ad Carol urn Calvum : Tangat itaque vos regis Francorum, quae enumerantur in latur in Chron. S. Dion. torn. 7. Collect. affectus eorum, per quos esse cospistis. Reg. sign. Pater. Cam. Comput. Paris, Histor. Franc, pag. 151: Ovec ce dona Instaurate eorum Eleemosynam ingenti fol. 195. v°. illud notandum recensetur : un autre grant vaissel d'Eleutre, si est periculo intermissam. Ne obliviscamini Item quod Elemosynse, quas dominus rex aornez ou milieu et tout entor de grant vestri; etenim vos jam Eleemosyna indi- faciet, cedant loco restitutionis. getis.] Codex Epistqlarum S. Bonifacii ELEEMOSYNA PASGHALIS, quse etiamplente de sardenes et de granez. I. ELECTUARIUM. Isidorus lib. 4. cap. Archiepisc. Moguntini Epist. 115 : Nobis num obtinet in Episcoporum .Palatiis. 9 : Electuarium, vocatum eo, quod molle quoquepaterna hsereditate spoliatis pro Anastasius in Hadriano PP. pag. 112 : sorbeatur. Matth. Silvaticus : Electua- vestra Eleemosyna auxiliari... utcumque Ubi Fratres nostri Christi pauperes, qui rium, id est, mollis sorbitio. Ex Graeco faciatis. Adde Epist. 117. Concilium Ver- ad accipiendam Eleemosynam in PaschaexXsiyfjiaTaptov ab exXefyetv, delingendo nense ann. 755. cap. 6. 23. Remense II. lem solemnitatem annue occurrere et evacuare. Alii ab electis speciebus dictum cap. 42. Formulas vett. Bignonii cap. lavari solebant. Vide Gaufredum Vosienvolunt. Joann. de Janua: Electuarium 31. Capitulare Pipini Regis Italiae cap. sem 1. part. cap. 30. Probat. Hist. Mondicitur ab electione rerum, e quibus confi- 6. Capitulare I. ann. 802. cap. 29. Episto- morenciacae pag. 410. et Henric. Valecitur. Electuariorum alia sunt dulcia, lam Carol! Magni ad Onam regem, sium ad Euseb. de Vita Constant, lib. 4. qusedam amara, quaedam acria, de qui- Capitulare 6. ann. 809. cap. 7. Chartam cap; 22. etc. bus Champerius. Octavius Horatianus Ludovici Pii apud Mabillonium torn. 5. ELEEMOSYNA RATIONABILIS, quae ex lib. 4. Rer. medicar. : Ad Tussim, Elec- Vitar. SS. Ord. S. Bened. pag. 68. etc. bonis intestatorum sequestrabantur ad tuarium, etc. Caesarius lib. 7. cap. 48: Vide Merces. Eadem nqtione pias causas, de quibus pluribus agimus De pyxride, quam in manu portabat, * Nonnunquam nostris Aumosne, idem in yoce Intestatus. Charta Libertatum Electuarium per cochlear hauriens, sin- sonat quod recte factum, pium opus, oppidi des Ais in Biturig. ann. 1301: Si gulis in os miltebat. Brocardus in Des- vulgo Une action louable, une bonne veroaliquemmoricontigeritpropinquorum cript. Terrse Sanctae: Habent poma ceuvre. Bellom. Ms. in Consuet. Bellovac. generis sui , qui meus sit vel femina, III 31
242
ELE
ELE
meam habere eschetam ad solulionem Eleemosynam Regum Franciae, quas est praedictas censae, et nisi aliquis hasres pras- apud Calceium.... qutetam et liberam insens fuerit, sex electi omnes res suas ser- quietat et aufert. Monastic. Anglic, torn. vabunt per annum et diem : et si infra 2. pag. 827 : Prohibemiis etiam, quod nulannum et diem hasres venerit, omnia sua lus Vicecomes vel Minister, seu alia perhabebit, salva tamen Eleemosyna ratio- sona magna vel parva, infra Eleemosynabili. Infra : Vel sine hasrede mori con- nas suas hotninem capere , verberare , tigerit, respectu sex electorum habebit ligare audeat. Charta ann. 1190. apud Radulfum de Diceto : Nulla fiet recogniEleemosyna rationabilis. * JAGERE IN ELEMOSINA dicitur, cum tio, si Charta, vel olio modo Eleemosynaquis gratuito sepelitur. Cbartul. priorat. tam esse possessionem probare poterit ; de Guilcio fol. 15. r°. : Miles quidam, sed ad Ecclesiasticos judices remittentur. nomine Godefridus,... disponente Deo, [Charta ann. 1220. ex Archive Abb. Beldevenit ad mortem. Cujus obitum filii li-loci: Dedit etiam Juhellus de Meduana parentesque plangentes monachos , qui omnem talliam, et meditalliam quampertune temporis Guilcio morabantur, sup- cipiebat in terra Canonicorum Belli-loci, pliciter petierunt ut corpus sepulturas tra- cum omni jure et dominio, quod habebat derent: quod monachi secundum posse in omnibus terris et feodis Eleemosynatis suum honorifice fecerunt. Post tumulatio- et omnibus hominibus suis in Elemosyna nem ve.ro, ne pater eorum in Elemosina dictorum Canonicorum commanentibus. jacere videretur, filii ejus Walicherius Charta ann. 1261. ex Tabul. Abb. S. Sulatque Johannes donaverunt Deo et S. Al- pitii : Berlranus de S. Egidio Miles, Dobino ejusque monachis sex denarios de minus de Monstabeton, de consensu Tilocensu, quos illi monachi reddebant. nis filii sui concessit Conventui S. Sulpitii afc [« Elemosine pauperum verecun- quod homines Monialium habeant usum dorum (Lugduni) xx sqlidos fortium » in in saltibus Elemosynatis eisdem monialitestamento presbyter! Tymotei, apud bus a Domino Comite Britannise.] Adde Mus. Arch. Dep. p, 142, an. 1245.] Statuta Alexandri III. Regis Scotise cap. 2. ELEEMOSYNA, nude dicuntur Eccle- 20. Statuta 2. Robert! I. Regis Scot. cap. siarum possessiones : Tenementa quas 1. | 7. Monast. Anglic, torn. 2. pag. conceduntur per donationem Ecclesiis Ca- 827. etc. thedralibus, Conventualibus, Parochiali1 ELEEMOSYNATA.Eadem notione. Prsebus, viris religiosis, ut pro donatoris et ceptumScacarii PaschseapudCadomum suorum tam vivorum quam mortuorum ann. 1222. torn. 3. Hist. Harcur. pag. 52: animabus apud Deum orationibus et divi- Praeceptum est quod Abbas de Barberio nis officiis intercedant. Ita Bracton. Pas- per carlas Comitis de Meullentet Henrici' chasius Eatpertus in Vita Walae Abb. Regis habeat unamEleemosynatam a RoCorbeiensis lib. 2. cap. 2. ubi Wala ad berto Manuion, quia cartae confirmant doLudovicum Pium : Quid est quod das, nationes et eleemosynas, quas Monachi quando honores Ecclesiarum, immo, ut illi poterunt acquirere. sentio, onera quae largiris ? quod si res 1 ELEEMOSYNA, Praedia vel etiam peDomino jure Eleemosynarum legitime con- cunia quae mercedis loco dabantur pro secrates sunt, Ecclesiarum ejus sunt ;quia celebranda Missa. Concil. Hispal. ann. suis paupenbus, et specialiter sibi servien- 1512. torn. 4. Cone. Hispan. pag. 11. tibus legaliter datas sunt. [Charta Zuente-, col. i: Mandamus et ordinamus, ut baldi Regis Lotharing. ann. 896. apud cum aliquis Sacerdos receperit EleemosyDoubletum pag. 809 : Et nullus unquam nam seu portionem pro celebranda Missa dominator adveniat qui hoc infringereau- seu Missis, teneatur illas celebrare eadeat; quod si ahquis proterviter hanc Elee- demmet die vel tempore commendato. In mosynam infringere incipiat, pruntius in Cone. Tolet. prqvinc. ann. 1582. ibid, iram Dei... incurrat.] Gonsuetudo Nor- pag. 209: Graviori doloris sensu est a Pamanniae art. 103.quatuor species tenurae tribus auditum, magnum Missarum nuomitti statuit, per homagium, per divisionem, merum in quibusdam Ecclesiis per eleemosynam, et pervadium : et art. vel differri, propter veteris Eleemosynas 139. ait, possessionem per eleemosynam tenuitatem. Et in Synodo dioscesana Vaesse quidquid Ecclesiis aut yiris religio- lentina ann. 1584. ibid. pag. 287 : Accisis confertur. In Regiam Majestatem lib. piat autem Cleruspro singulis hujusmodi 2. cap. 23. 12. et apud Glanvillam lib. 7. Missis solidorum decem Eleemosynam, cap. 1. Episcoporum et Abbatum Baronies non eo plus. dicuntur esse de Eleemosyna Domini ELEEMOSYNA LIBEBA, seu Libera EleeRegis et antecessorum ejus. DecretaRegni mosyna. Bracton. lib. 4. tract. 5. cap. 2. Anglican! apud Clarendum ann. 1164 : n. 24. et lib. 5. cap. 9 : Et quamvis hujusSi calumnia emerserit inter Clericum et modi terras dentur in Liberam EleemosyLaicum, vel e converso de ullo tenemento, nam, non solum dantur Ecclesiis, sed et quod Clericus velit ad Eleemosynam at- personis tenendas in Baronia. Charta Phitrahere, Laicus vero ad Laicum feudum, lippi August! ann. 1219. in ejus Regesto etc. [Index MS. Beneflciorum Eccl. et Herouvalliano fol. 163 : Domum Dei de Dioac. Constantiens. fol. 22. verso : Et Gonessia... ab omni sasculari potentate et totum manerium supra et infra dictas dominio tanquam Eleemosynam in perdomus est in Eleemosyna: alia est in petuum Liberam esse concedimus. Alia feodo laicali. Et fol. 59 : Eleemosyna ann. 1227. ex Tabul. S. ArnulflCrispiac.: Presbyteratus continet dimidiam acram Recognovit, se contulis$e in perpetuam et terre, et est manerium Presbyteratus situm Liberam Eleemosynam Capellam B. Main eadem Eleemosyna.] Leges Simonis rise, de Louvery, etc. Comitis Montisfortis : Cuilibet militi sive Libera autem Eleemosyna dicitur, quod rustico licitum erit legare in Eleemosyna null! servitio vel redhibitioni autcensui de hasreditate propria usque ad quintam obnoxia sit. Charta Gaufredi Comitis partem ad consuetudinem et usum Fran- Mauritaniae in Bibl. Cluniacensi pag. das circa Parisius, salvis tamen Baroniis, 543 : Et omnia, quse, data sunt vel danda et forciis, etc. Chronicon Mauriniacense ab aliis in futuro, ita Libera esse volo, ut lib. 2 : Apud Longum Pontem, quod re- neque ego, neque succedentes mei, neque gulare Ccenobium antecessorum Milonis per bannum, neque per teloneum, neque Eleemosyna erat. Epistola 104. ex Suge- per vicariam, neque per collationem nosrianis, de quadam decima: Conquerimur trorum Militumf neque per aliam quamsuper Hugonem Brostin, qui antiquam vis modicam consuetudinem Monachos de
ELE servitio Dei disturbent, neque suis hominibus inferant inquietudinem. Ista omnia dona Libera ita esse volo, etc. Vide Cowellum lib. 2.1nstit. tit. 3. §24. [« Glanvillam lib. 9. cap. 2. et mox Eleemosyna pura. Placit. Cantebr. 10. t. 2. ann. 9. Job. in Abbrev. Placit. pag. 56 : Utrum terra dePappeworth, quam Elena de Pappeworth tenuit, quam D. Rex dedit Roberto Rusell sit de Libera Eleemosyna D. Regis et si illam de jure dare possit, dicitur quod tola terra est libera Eleemosyna D. Regis et quod ipse de jure illam dare potest cuivoluerit. Ubi est terra abomni feudalitatis nexu libera, quamvis non ad ecclesiam pertineat.] ELEEMOSYNA ECGLESIASTTCA. Monasticum Anglic, torn. 3. pag. 46 : Hanc itaque Ecclesiam et omnia ad illam pertinentia concessi et dedi Athelwado Clerico, filio Erlavi Sacerdotis, libere et quiete tenere, sicut decet Ecclesiasticam Eleemosynam. Vide Jus Ecclesiasticum. 1 ELEEMOSYNA , Forte praedia seu feuda, quae Advocatis Ecclesiarum mercedis loco ex possessionibus ecclesiasticis tribuebantur. Charta ann. 1205. torn. 3. Hist. Harcur. pag. 102 : Item diximus per sacramentum nostrum, quod si Clericus teneat aliquid de quo Laicus conqueratur, et Laicus dicat se tenere illud nomine Eleemosynas. Chartul. S. Vandreg. torn. 1. Instr. ann. 1267 : Juravit insuper dictus Rogerus tactis Sacrosanctis Evangeliis spontanea voluntate coram nobis, quod in dictis masura, asdificio, gardino et dimidia acra terras ratione hasreditatisf petitionis, successionis, conquestus, dominii, Eleemosynas, seu quacumque alia ratione sibi competenti nihil de caetero reclamabit. ELEEMOSYNA PUBA, id est, in qua Princeps nihil terrenes retinet sibijurisdictionis, seu dignitatis : et hujus Eleemosynas totalis jurisdictio ad Ecclesiasticam pertinet dignitatem. Nullus autem in Normannia potest de feodo suo Laicali Puram facere Eleemotynam, sine concessions et assensuPrincipisprincipalistetc. Ita Jura et Consuetudines Normanniae cap. 117. [°° Apud Anglos etiam Liberas Eleemosynas jurisdictio ad curiamChristianitatis spectabat, ut est in Rot. ann. 8. Job. Oxon.15. in Abbrev. Placit. pag.54. Plura apud Altaserram de Jurisdictione Eccles. lib. 6. cap. 12.] [Lindanus Hist. Teneremund. lib. 2. cap. 2. pag. 111. edit, ann. 1612 : Philippus Bonus concessit olimin puram Eleemosynam cudere nummos asreos pretii quatuor obolorum Flandricorum quas mitlas vacant.] Vetus Charta Gallica apud Seldenum de Titulis honorariis 2. parte cap. 5. | 24 : II ne tient rien en chief du Roy, ne per Baronnie, mais en pure et perpetuelle Almoi" gne. Vide Littletonem, et Chartam ann. 1205. post Ordericum Vitalem pag. 1060. 1 ELEEMOSYNA LAUDABILIS. Epitome Constitut. Eccl. Valent. torn. 4. Collect. Cone. Hisp. pag. 186. col. 2: Ordinarunt quod signa Laudabilis Eleemosynas de costero dum pro tempore vacobunt, dentur per vota Canonicorum. Ibid. pag. 167. col. 1 : Ordinarunt quod si quis habens signum Laudabilis Eleemosynas Denconesa illud alicui resignare voluerit, ejus non possit admitti resignatio, etc. | ELEMOSINAS CONFLABE, hocest,Colligere.To. 2. Hist. Britan. apud Lobinellum col. 1609 : Multorum relatione perce pimus quod nonnulli abusores sive truffatores absque sedis Apostolicas et nostris litteris conflant Elemosynas. Eadem notione in Concil. Tarracon. provinc. ann. 1591. torn. 4. Collect. Cone. Hisp. pag.
ELE
ELE
557. legitur : Eleemosyna questuata, Id est, emendicata. CHABTA ELEEMOSYNABIA, qua quis aliquid Ecclesiae confert. Tabularium Ecclesiae Gratianopolitanae: Signum Dragoni, qui Cartam Eleemosynariam istam scribere et firmare rogavit manu ejus firma. Occurrit pluries in eodem TabuJario. Vetus Charta sub Roberto Rege, ex Tabul. S. Ambrosii Bituric. : Hanc igitur Eleemosynariam Chartam, et decretum noatras voluntatis volumus esse firmum et inconvulsum, etc. Tabul. S. Eparchii Inculism. fol. 49: Si quis homo aut ullus de parentibus meis istam Cartam Eleemosynariam infrangere aut inquietare prassumpserit, etc. Adde fol. 118. Vide Rufflnum in Comitib. Provinciae pag. 58. 1. ELEMOSYNABIA, nude, in Charta Amblardi Episcopi, regnante Radulpho Rege, in Tabulario Ecclesiae Cadurcensis : Qui Eleemosynariam istam ullo modo inquietare voluerit, apponat quod sua lex jubet, et petitio sua nullum obtineat effectum ; sed hasc Eleemosynaria firma et stabilis permaneat. [Oharta Amblardi Archiep. Lugdun. ann. 978. regnante Lothario in Francia inter Instrum. torn. 4. Gall. Christ, col. 5 : Itaque jurejurando prascepi vadiatoribus meis... ut chartam meae Elemosynariae integram et expressam facerent supradictis Monachis. Ibid. col. 6. indiscrimination habetur Elemosynaria vel Elemosyna.] Tabularium Abbatise Conchensis in Ruthenis Ch. 339 : Si advenerit ullus homo, aut ullus de parentibus meis, qui contra donatione vel Eleemosynaria ista ire, aut agere, tentare vel inrumpere voluerit, etc. Charta Eleemosynaria, in Ch. 408. 3. ELEEMOSYNA, Domus Monasterio vel Ecclesiis .adjuncta, in qua eleemosynse pauperibus erogabantur ab Eleemosynario ; proprie Hospitale pauperum. Aumosne, in Charta Gallica ann. 1274. in Prob. Hist. Castilion. pag. 63. Tabularium Eleemosynae S. Pauli Viennensis : Eleemosyna pauperum, quss Greece dicitur Synodochium. Concilium Islebohense apud Ordericum lib. 5 : Si erraticum habere, (pecus) quod vulgo dicitur Weredif, in Curiam Sacerdotis vel Clerici, qui in atrio manent, venerit, vel in Eleemosynam ejusdem Ecclesise, vel in atrium, Episcopi erit. Hugo Flaviniacensis pag. 169 : Ilium, qui contra justitiam tumidus superbiebat, captum, in Eleemosyna S. Vedasti sedere, et de Eleemosyna vivere instituit. Vita Godefridi Gomitis Campebergensis cap. 2 : Cascus quidam in illius degebat Eleemosyna, etc. [Bulla Alexandri III. PP. ann. 1173. apud Menesterium in Probat. Hist. Lugdun. pag. 37. col. 2 : Terras planas poterit acquirere Ecclesia pro Canonia vel pro Eleemosina, ita quod fiat sine interventu pecunise, et in obedientiis suis decimas, gardas, vicarias et omnia alia ad obedientiam pertinentia. Similia repetuntur pag. 38. col.l. Miracula S. Gibriani torn. 7. Maii. pag. 622 : Paralysi percussus est, et in Eleemosynam S. Remigii delatus. Charta ann. 1275. ex Tabular. S. Vandreg. torn. 1. pag. 820 : Vendidi viris Religiosis Abbati et Conventui S. Vandregesilli quamdam masuram terras cum asdificiis supra positis, quamhabebamindictaparochia... sitam intra keminum Domini Regis ex una parte et campum dictum Aoyn ex altera, et adboutata dicto campo Aoyn usque ad domos Elemosinas diclorum Religiosorum. Occurrit alibi non semel.] 2. ELEEMOSYNABIA, Eadem notione :
Aumonerie, in Consuetudine Turonensi art. 59. 295. et Juliodunensi cap. 5. art. 1. ubi, inter jura quae ad Barones spectant, recensetur. Domus Eleemosynaria, apud Marbodum in Vita S. Roberti Abbatis Cas33 Dei num. 4. in Miraculis S. Eutropii Episc. Santon. n. 28. apud Cencium Camerarium in libro Censuum Ecclesiae Romanae, Guigonem in Statutis Ord. Cartusiensis cap. 79. Udalricum lib. 3. Consuetud. Cluniacensium cap. 24. et Christianum in Vita S. Geraldi Abbatis Grandis Silvae n. 30. Tabular. Dalonensis Monaster. fol. 49 : Factum est hoc ante Domum Eleemosynariam d'Autafort an. Dom. Incarn. 1182. Laurentius Leodiensis in Episcopis Virdunensib. : Eleemosynariamque novam integraliter cum Capella construxit. Herimannus de Restaurat. S. Martini Tornacensis cap. 109: Qui fidelis procurator Eleemosynaries S. Marias extiterat. [Ordinarium Canonicorum Regul. S. Laudi Rotomag. : Pauperes ducanlur ad Eleemosynariam, ubi data unicuique prssbenda, in eorum arbitrio relinquitur vel ibi comedere vel secum departure.] Occurrit prseterea apud Guillelmum in Chronico Andrensi ann. 1161. in Vitis Abbaturn S. Albani pag. 24. in Statutis Synodalib. Guillelmi Majoris Episcopi Andegayensis ann. 1314. cap. 13. in Concilio Andegavensi ann. 1365. cap. 21. in Historia Sabaudica Guichenonis pag. 43. in Historia Segobiensi Colmenaresii cap. 15. 112. •«- Quo significatu Aumonie et Aumosne nostri usurparunt. Testam. Mariae De Craon ann. 1317. inter Probat. Hist. Sabol. pag. 379 : Nous donnons et lessons toutes nos robes... pour fere chasubles et paremens de yglises de I'Aumonnie de Chasteaugonlier, de I'Aumonnie de Segre, etc. Lit. admort. ann. 1481. in Reg. 209. Chartoph. reg. ch. 55 : Nicolas Rougeville a de nouvel fait ediffier ung hostel-Dieu ou Aumosne pour recueillir, loger et heberger les poures malades, pelerins, passans et indigens. 3. ELEEMOSYNABIA, Offlcium et munus Eleemosynarii. Willelm. Thorn, ann. 1128 : Decima prssdicti molendini Eleemosynaries S. Augustini solvatur. Nam unicuique Offlciorum Mpnasticorum assignati erant certi reditus, quibus eorum necessitatibus subveniretur. [Bulla Pauli PP. de saecularizatione Monasterii Insulae Barbaras torn. 1. pag. 261. Maceriarum ejusd. loci ann. 1549 : Ac Eleemosynariam in unum et unam Eleemosynarii, et Cantoriam in unum et unam Cantoris.] 14. ELEEMOSYNABIA, Stipendiaria seu ilia cui eleemosyna datur. Miracula S. Udalrici Episcopi August, inter Acta SS. Benedict, saec. 5. pag. 468 : Eleemosynaria quasdam Abrahami, Frisingensis Episcopi civitatis de villa quas dicitur Camera, etc. Vide Eleemosynarii 2. et Eleemosynaria 7. | 5. ELEEMOSYNABIA, Loculi seu tius arcula, ubi reponuntur eleemosynae, nostris Tronc. Synodus Valentina ann. 1584. torn. 4. Concil. Hisp. pag. 290. col. 1 : ImpenssR (pro cereis in altari accendendis)sMmew ENESIS. Vide JEnesis. ENETA. [Avis aquatica, Gall. Anete.\ Vide Aneta. ENEYA, [Haereditaria pars primogeniti, Gall. Droit d'ainesse.] Vide Ainescia. 0 ENFIOTHECARIUS, ENFITEOGHARius, Ad Emphyteosim pertinens. Charta ann. 1033. apud Murator. torn. 1. Antiq. Ital. med. sevi col. 15 : Precaria atque
riano torn. 8. pag. 223. Enginer, apud Thomasserium in Bituric. pag. 102. ENGANNUM. [Fraus, dolus , Hisp, Enganno. Charta ann. 1028. pro Ecclesia Ruthenensi , inter Instrum. torn. 1. Gall. Chr. pag. 49 : Erimus adjutorio D. Deo et S. Petro sine Enganno. Juramentum Canonicorum Anicii, inter Instrum. torn. 2. Gall. Chr. col. 356 : Ethasc omnia... fideliter et sine Enganno attendam. Rursum habetur in Vita B. Ildegarii Episc. Barcin. Martii torn. 1. pag. 482. et 491. in Charta Rogerii Comitis Carcasson. ann. 1136. inter Anecd. Martem. torn. 1. col. 386. etc. Engan, Marcae Hisp. col. 1096. 1111. 1112. 1157.] Vide Ingenium 1. ENGARIA, [Praestatio jumentorum vel plaustrorum per viam rectam.] Vide Angaria. ENGASTER. Vide Hogaster, Porcellus. 1 ENGENIATOR, Machinator et inventor bellicorum tormentorum operumque, Gall. Ingenieur. Computus ann. 1336. Hist. Dalph. torn. 2. pag. 280 : Johanni Engeniatori... ftor. xx. Idem appellatur Magister ingeniorum in Compute ann. 1334. Vide Ingenium 2. 0 Alias Engigneur. Froissart. 1. vol. cap. 60 : II y avoit en Mortaigne un Engigneur tres-bon maistre... si leva auchastel un engin. * ENGINGATUS, Contextus, ut videtur ; si tamen asserta est lectio. Arest. parlam. Paris, ann. 1321. 9. Maii in Reg. Olim: Item unum scutum elevatum acri formas de armis Burgundies Engingatum de serico. Galli diceremus, travaille en soie. JENGLARATUS, Glareastratus. Annal. Mutin. apud Murator. torn 11., col. 66 : De anno 1262. Evacuata fuit civitas Mutinss de omni letamine, et contratas fuerunt Englaratas, et multi porticus salegati. * ENGLATA, pro Oglata. Vide in hac voce. Charta ann. 9. Roberti reg. ex Tabul. Gellon.: Placuit animo Raimundi...ut Gerardo abbati S. Salvatoris Gellonensis... mansum unum cum apendaria dominica in comitatu Lutevense... in casts, casaliciis, curtis,Englatis,ortis... commutaret. * ENGLERIUS, vel ENGLESIUS, Anglicanus, ab Angl. English. Hist, belli Forojul. apud Murator. torn. 3. Antiq. Ital. med. aevi col. 1206 : Cum pluribus balistreriis et arceriis Engleniis venerunt currentes usque ab bivium olim Antonii a porta. Engleriis editum ex eadem Hist, in Append, ad monum. eccl. Aquilej. pag. 51. col. 2: Lames Englesches de Saint Saan, in Ch. ann. 1310. ex Lib. rub. Cam. Comput. Paris, fol. 325. v°. col. 2. Vide Englescheria. ENGLESCHERIA, vox formata ex Saxonico Englisc, Anglicus, quasi, nativitas Anglica. Est autem forma juris, qua quis Anglus origine ac nativitate esse probatur. Cujus vocis origo inde nata, quod, ut ait Bracton. lib. 3. tract, de Corona cap. 15. § 3 : In diebus Canuti Regis Danorum. qui post Angliam acquisitam et paciftcatam, rogatu Raronum Anglorum, remisit ad Daciam exercitum suum, et ipsi Rarones Anglise erga ipsum Regem Canutum fidejussores extiterunt, quotquot Rex in Anglia secum retineret, firmam pacem per omnia haberent. Ita Quant virent qu'il les guerpi , quod si quis Anglorum aliquem homiChil remeisent grain et irie, num, quos Rex secum adduxit, interfiQue si estoient Engigni^. ceret, si super hoc defendere non posset | ENGANNARE, Hisp. Engannar, Deci-judicio Dei, scilicet aqua vel ferro, fieret pere. Occurrit in Charta Petri Regis de eo justitia : si autem aufugeret et capi Aragon. ann. 1205. ex Spicilegio Ache- 1 non posset, solverentur pro eo 66. marcae,
268
EN6"
ENI
et colligebantur in villa, ubi quis esset mento mansi et borderise, qusestum fabainterfectus, et ideo quia interfectorem non rum, quas vulgo dicitur Engrunatges, habuerunt: et si in tali villa pro pauper- faciebat. * ENGUAYNARE, Inducere. Comput. fate colligi non possent, colligerentur in hundredo, in thesauro Regis deponendae. ann. 1363. inter Probat. torn. 2. Hist. Hac autem via suorura securitati consu- Nem. pag. 261. col. 2: Solvit magistro lendum existimarat Canutus, quod baud Stephana Vesiani pro duobus magnis ita pridem ^EthelredusRexsubpraetextu lapidibus necessariis in quibus debent inspiciendorumarmorumuniuscuj usque Enguaynari las paransbadas pontis dorpatriae, uno eodemque die Danos omnes men S. Anthonii. Enhacher, non dissiper regnum universum Angliae occi- mili notione, dicitur de agris, quorum disset, ut est in Legibus Edwardi Con- partes extremae inter se implicantur, in Chartul. Latiniac. fol. 259. v°.: Quatre fess, cap. 35. Post hsec igitur si quis per 'murtrum arpens et demy qui se Enhachent par le caesus esset, Anglorum intererat probare bout... Item cinq arpens trois quartiers de eum qui occisus erat, Anglum esse, non terre en une piece Enhachee aux deux vero Danum, ut a praestatione et solu- bouz. tione 66. marcarum eximerentur :idque * Aliud vero sonat Engaignier, Irritare probabant per Englescheriam, seu En- nimirum, in Lit. remiss, ann. 1366. ex lescherise praesentatione, coram Gorona- Reg. 97. Chartoph. reg. ch. 220 : Icellui f oribus, per duos masculos ex parte Jehan venoit pour Engaignier ledit Robin, patris, et per duas faeminas ex parte auquel il avoit fait paravant signifier une matris de propinquioribus parentibus sauvegarde... Lequel Robin Engaignie et interfecti, utijpluribus ibidem Bracton. esmeu de ce, etc. exsequitur | 7. Quse quidem lex a Danis® ENGUENALHA , Lues , contagio ad Normannos transiit; nam postquam Mirac. MSS. Urbani V. PP.: Passusfuit Normanni Angliam occuparunt sub longo tempore unam Enguenalham in Guillelmo Notho, SU83 securitati modo coxia. Glossar. Provinc. Lat. ex Cod. simili cautum esse voluere, ut si Fran- reg. 7657: Engue, Prov. Inguen. Vide cigena/id est Normannus, occideretur, Inquinaria. illius qui casdem perpetrarat justitia ENGUERA. Foci Osciae 1247. f. 9:Debet fieret, hoc est, vel plecteretur, vel j udi- dare 60. sol. pignorator pro calonia, et cio Dei se defendere ille teneretur; de- pignus reddere, et Engueras tales quales nique si aufugeret, et capi non posset, judicat forus. etc. villa aut Hundredus pro ejusmodi homi* ENGUERNARE, f. pro Engrennare, cidio aut murdro 66. marcas exsolveret Moletrinae infundere. Gall. Engrener. vel certe 46. ut est in Lgibus Willelmi Libert. Pontis-Urson. torn. 4. Ordinat. Nothi cap. 53. Porro, ut est apud eum- reg. Franc, pag. 640. art. 32: Famulus dem Bractonum 12. et in Fleta lib. 1. qui servit et Enguernat, per annonam cap. 30.11. et 2 : Interfectus pro Fran- precium suum recipit quantum pugno cigena reputabatur, nisi Englescheria suspenso levaverit. Vide Ingranare. rite coram justitiaris praesentaretur. * ENGUISSE, vox vetus Gallica, qua Abrogata est tandem lex ista Statute Tributum, vectigal, collatio signiflcatur. ann. 14. Edwardi III. ann. 1340. ut Charta Humb. Basil, episc. ann. 1404. Stanfordius refert lib. 1. cap. 10. inter Probat. torn. 1. Annal. Praemonst. Anglescheria scribitur in Fleta. [**>*• An- col. 229: Abomni steurarum et petitiogleceria, in Abbr. Placit. Rich. I. pag. num,in Gallico dictorum Enguisses , . .. 18. col. 2. Vide Ibid. Rich. I. pag. 13. et actionibus quibuscumque exempti sint. col. 2. pag. 17. col. 1. 2. pag. 19. col. 2. et Vide Quassia. Philipps. Histor. Jur. Angl. tern. 1. not. JENIBRA, Ivavda, Contraria. Gloss. 315* torn. 2. pag. 328. et infra Franci- Lat. Gr. MSS. Sangerman. dicuntur de genae.\ avibus contraria seu adversa minan1 ENGLUMEN, Incus. Gall. Endume, tibus in auguriis. Vide Inhibrae. ENICA. Gloss. Eccles. Paris. MS. et in inventario munitionum castri Sommeriae ann. 1260. Gloss. Regium Cod. 1013. Enica, Adul* A vet. Gallico Englume. Lit. remiss, tera. [Eadem habet Papias. Glossaelsid. ann. 1404. in Reg. 159. Chartoph. reg. addunt Maecha: Quid tamen et unde sit ch.213: Un martel et une Englume a Enica, haud facile divinatu.] [** Vox batre faulx a faueher. Une Englume ou hebraica, uti et sequens.] ENICI, Idolortum cultores, in Gloss. MS. Euglumel, i. ob. in Pedag. Peron. ann. 1295. ex Chartul. 21. Corb. fol. 355. Vide Eccl. Paris, sed legendum Ethnici. supra Enclugia. ^c ENICTARE, [Pernoetare, pernoctem ENGORGARE, ex Ingurgitare, [Gallice vigilare. DIEF.] 1 ENIGMANEUM, Genus masculinum. Engorger , Obducere , impedire.] Fori Aragon. lib. 3. tit. de Rivis : De duobus Papias. [®* e Placido.] molindinis quorum unum super aliud sit ENIM, non semel redundanter usurpat constructum, si illud quod est inferius Lucifer Calaritanus, nulla necessitate Engorgat quod est superius, etc. vel notione, quemadmodum Graeci 8e. 1 ENGORGATA PISCARIA. Sententia Cur me incusas quod Enim sim. Interarbitralis ann. 1292. inter Abbbatem et dum pro autem usurpatur. Regula Gonsules de Gimonte: Et ad bordas Magistri cap. 82 : Hoc enim ne sit in similiter faciendas et super Engorgat is aliquo, frequenter omnes scrutentur a piscariis et piscationibus, etc. Praepositis. Anastasius Bibl. in Nicolao | ENGRIPHIUS, Azymeus, id est, subci-I. pag. 209: Fecit Enim in confessione nericius panis. Glossar. Sangerman. n. ipsius sacratissimas Basilicas jugulum de 501. Melius legeretur Encryphius, a auro, etc. Eckeardus de Casibus S. Galli Grseco lyxpuutstv, intus abscondere, unde cap. 3: Scio, inquit ille, et optime scio, nam Enim semper facit, quod semper Ivxpuipia? apTo;, Luciano. etc. ENGRDNAGIUM. Tabular. S. Eparchii fecit, 8 ENIMENTUM', Praadium rusticum, Inculism. fol. 77: Requirebat 1. arietem 1. carucam ad sata sua ferenda, 1. galli- maxime si, ut puto, legendum est Teninam, Engrunagium fabarum, et in man- mentum. Vide in Tenere 1. Pactum inter sipnario, qui terram illam colebat exple- Henr. IV. reg. et Pisan. ann. 1081. apud gium suum. Et fol. 130 : Bernardus Murator. torn. 4. Antiq. Ital. med. aevi siquidem Duzac in unoquoque maisna- col. 19: Firmiter statuimus quemquam
hominum, nisi communi consensu eorum? nee rasas apprehendere, nee dissipare, nee sigillare infra civitatem Pisas, neque in burgis, si foras civitatis ipsi habuerint Enimenta. 1 ENJOALARE, Tradere ornatus gemmeos aureosve, quos Galli dicimus Joyaux. Gharta Johan. Boherii ann. 1409. apud Baluz. torn. 2. Hist. Arvern. pag. 413 : Item dictus dominus Delphinus debet et promisit Enjoalare dictam Johannam, et eammunire dejocalibus capitis et aliis decentibus secundum statum partium prsedictarum. Vide Jocalia. * Nostris etiam Enjoeler. Contr. matrim, inter dom. Bonnam et Amed. Sabaud. ann. 1372. in Reg. Joan, ducis Bitur. ex Gam. Comput. Paris, fol. 19. v°. : Item est accorde entre lesdites parties que ledit mons. le due garnira ladite madame Bonne, et ledit mons. le conte la Enjoielera selon son estat. Enjoiller, in altero ann. 1406. torn. 2. Probat. Hist. Brit. col. 772. Vide infra Injoquare. j ENISACRUM, epufftTrcXac, Erysipelas, sacer ignis. Supplem. Antiquarii. 1 ENITIA PARS, Quas pertinet ad primpgenitunv Gall. Droit d'Ainesse. Vide Ainesda. 1 ENITITUM, pro Enixum. Guibert. lib. 1. de Vita sua cap. 3 : Diutinis cruciatibus, agitata, et hora propinquante tortionibus augmentatis, cum in partum naturaliter putaretur Enititum, etc. t ENIXISSIMA, a: Dictus Guillermus (tradidit) praeposituram sive sergentiam perpetuam de dicto Montigneio, de Villa-nova et de Champis... cum omnibus juribus et pertinentiis ejusdem praeposituras, videlicet laudibus venditionum,... percipiendo uno Escheni in medietate des Escheniz villarum prasdictarum in festo beati Remigii in capite Octobris. Ubi forte legendum Escheviz, ut et supra Eschevum. Vide infra Escheuta. ESCHEPPA, ESKEPPA, Mensurae frumentariaa apud Anglos species. Monasticum Anglic, torn. 1. pag. 823: Richardus de Revesbia recepit unam bovetam in Sticcefordia per idem servitium per annum, excepto quod Escheppa bracii quam debet dare, erit de avena. Charta Henrici III. Begis Angl. ibidem pag. 488: Ex dono Roberti filii Gilberti dimidiam Eskeppam frumenti. Vide Sceppa. [** Scapha, Scapilus, et confer Bosworthi Glossar. Anglosaxon. voce See p.] ESGEPTA, torn. 2. pag. 96 : Et 30. Esceptas vivas annonee de molendino de Hungflet. ESKIPPA. Vide in Mina. ESCHETA. Vide Escaeta. * ESCHEUDUS, Canalis ad educendas aquas superfluas. Terrear. Bellijoc. ann. 1529. fol. 181. r° : Cum jure... construendi becia, Escheudos, terrellos et exclusas necessariasad dictum sarritorium construendum. Escheue, pro alveo molendini, in Lit. remiss, ann. 1410. ex Beg. 165. Chartoph. reg. ch. 360 : Icellui Jehan cuidant aler frapper sur la roe du moulin,... chut en I'Escheue, par ou coule I'eaue de la riviere dudit moulin. Hinc Escauvaus, Canalis, per quern aqua effluit, in Lib. rub. fol. parvo domus publ. Abbavil. fol. 35. r°: Li Escauvaus, qui est deseur le pont Setine, ne puet estre estoupes fors de wason et de ramille. Vide Echudium, Eschua et supra Esbaia. ® ESCHEVELLAGIUM, idem forte quod Chevagium, Capitis census, nostris Chevage. Becognit. feud. dom. de Veteriponte ann. 1366 : Item vint soulx de cens ou environ et de Eschevellages. Vide in Capitale 5. * ESGHEVINAGIUM, Locus ubi Eschevini seu judices urbani congregantur et causas civiles dijudicant, domus publica, vulgo H6tel-de-ville, alias Eschevinage. Charta commun. Botomag. ann. 1204. torn. 5. Ordinat. reg. Franc, pag. 672. art. 5 : Si major et eschevini sederint in Eschevinagio, et loquente majore aliquis verba ejus interruperit, etc. Art. 7: Si major et Eschevini sedent in Eschevinagio, et tune aliquis contrarietur alii in audientia, erit in misericordia majoris et eschevinorum. Eschevinatus, pro Offlcio eschevini, ibid. pag. 673. art. 12. Libert. Angeriac. ibid. pag. 679. art. 3: Le sain sonnant, tous les eschevins, conseilliers et pairs s'en vont audit Eschevinage. Adde pag. 682. art. 7. Vide infra in Scabim. 1 ESCHEVINATUS, EscHiviNATUS, Gall. Echevinage, Officium Eschevini. Legitur in Charta Communiae Botomag. apud de Lauriere torn. 1. Ordinat. pag. 308. et apud Chesnium Histor. Norman, pag. 1067 1ESCHEVINUS, ESCHIVINUS, Consul, Magistratus, Gall. Echevin. Memorantur passim. Vide Consultores et Scabini. * ESCHEURS vel ESHEURS, Vox vulgaris, quae inclamari solebat in rixis publicis. Vide infra Haro. Lit. remiss, ann. 1344. in Beg. 106. Chartoph. reg.
2
ESC ch. 326: Jehan Daoust frappa ledit Bernes d'un halot ou bras et le fist sainnier,et commenca lors li Escheurs, auquel survint ledit Henry Jorron. Aliae ann. 1363. in Reg. 101. ch. 59: Asses tost apres fu upper fit que ledit Enguerran estoit navre et que il se mouroit; aont lors fu crie Esheurs, auquel cry s'enfuirent lesdis Ferron et Regnaut. Hue spectare videtur Escheus, forte pro Rixator, vulgo Querelleur, ex Bestiar. Ms.:
ESC
conferme, ratiffie et aggree cestdit abonnement, cestdit affranchissement et cestdit Eschief. Eschets, eadem notione, in Glossar. Jur. Gall, si tamen legendum non est Eschies. Vide supra Eschenum et infra Eschivire et Eschivium. T ESCHEUTA, ESCHEYTA. Vide in Escaeta. T ESCHIES. Vide Echudium. 1 ESCHIFFA, Architectis nostris, Eschiffre, Murus scalarum basis, quo tota illaTum moles sustinetur. Computum Chi mondes esl si desloiaus,... Castellani de Turre ann. 1324 : Pro una Si Escbeus et si guerroiant, etc. Eschiffa et uno furno factis in mag no * ESCHEUTA, Reditus species, alius ab castro 60. sol. 4. den. Computum Vienn. Escaeta, fortassis Praestatio, quae ex in Delphinatu ann. 1318: Item pro Escondicto a vassalfis domino pensitaba- chiffis factis LV. sol. Vide Eschisa. tur, Eschie et Eschief vulgo dicta, a verbo * Vox baud bene intellecta ; idem Eschever et Eschiever, Pacisci, conye- quippe quod Schiffa et supra Chiffa, Munire ; unde Eschie'vement, Conventio, nimenti genus, specula, Gall. Guerite, pactum. Charta Ren. de Choiseul milit. alias Eschiffe, Eschiffle et Eschiphe. Lit. dom. de Bourbonne et de Vereeourt ann. remiss, ann. 1360. in Reg. 89. Chartoph. 1316. in Reg. 59. Chartoph. reg. ch. 423: reg. ch. 463: Comme Guillaume BeauvalJe ai Eschevei et aboonei apperpetuite let et Odet Chopillet fussent ordenes a pour touzjours... tous mes hommes et fa- faire I'arriereguet en aucunes parties de mes de ladite ville de Vereeourt. Libert. la ville d'Aucerre, et une nuit entre les de Perusses ann. 1347. torn. 7. Ordinat. autres eulz feissent leurdit arriereguet et reg. Franc, pag. 32. art. 1: Mes diz hom- feussent venuz a une des Eschiphes d'icelle mes et femmes de Perrices, avec toute leur ville, et a icelle eussent uche et dit, qui posterite pour may, pour mes hoirs... est la;... celui qui devoit faire le guet en Eschieve et debonne perpetuelment aux icelle Eschiphe leur respondi moult rudedebites et redevances et services qui s'en- ment, qu'en avez-vous a faire vous ? Rursuient. Art. 2: H payera a may ou a mes sum occurrunt eaedem Lit. Reg. 90. ch. hoirs par chascun an cinq soulz Tournois 502. ubi bis legitur Eschifftes. Charta de rente ou Eschief. El pag. 34 : Lequel Guill. episc. Lingon. ann. 1363. in Reg. affranchissement, Eschie'vement et debon- 105. ch. 83 : Comme de nouvel en la fortenement... je promest... .bien et loyaument resse de la ville de Montsanion soient tenir et garder. Charta Henr. Dalph. cheuz et ruinez deux pans des murs, enepisc. Metens. regent. Dalph. ann. 1323: sambles les Eschiffres qui sus estoient. Tertiam partem judicaturorum, compo- Eschif, in Comput. ann. 1374. torn. 2. sitionutn et Escheutarum quarumcumque Hist. Autiss. pag. 262. Pro domuncula ad nosin locis praedictis... spectantium,... legitur in Lit. remiss, ann. 1474. ex Reg. venditionibus, judicaturis, compositioni- 195. ch. 1086: Lesquelz linceulx le supbus et Escheutis. Alia ann. 1405. apud pliant lya par les deux cornetz, et les Spon. torn. 2. Hist. Geneven. pag. 115 : attacha a une Eschiffle ou petite maisonProut in diversis inde confectis literis nette. Vide infra Eschopa. dictarum donationis, concessionis, et con1ESCHILLA, Campanula, Italis Squilla, firmationis sententias definitives, Escheutas Gall. Cloche. Instrum. Ecclesiae Brivat. et commissionis, etc. Charta Milon. de ann. 1365: Porta claudetur usque ad hoMarchais ann. 1210. in Reg. 66. ch. 122 : ram de Eschilla. Vide Skella. Garbagium nostrum, et vicecomitatum * Nostris alias Eschelle et Eschielle. nostrum, et omnes Eschies, sicut erant in Lit. remiss, ann. 1410. in Reg. 165. Charblado et denariis... quittum clamavimus. toph. reg. ch. 126 : Jehan Dagaut print Reg. Cam. Comput. Paris, sign. Bel fol. la corde de la cloche ou Eschelle establie 119. v°: Touz emolumens appartenans a sur icelle tour pour resveiller le guet, et ladite ville (d'Agenville) tant en homma- icelle cloche ou Eschielle eust sonne si ges, feus, eorvees, gelines, courratages, et fort, etc. Vitas SS. Mss. ex Cod. 28. S. une rente appellee Eschiez. Ibid. fol. 128. Viet. Paris, fol. 406. r°. col. 1 : Li abbes r°: En laditte bailie (de Chaumont) a les mena en refroitour, ou li premiers 54. fuis, qui peuent valoir pour redevance signes de I'Eschielle fu sonez. Vide supra de Eschie par an au jour de la feste S. Chillas. Remy environ 52. s. Tour. Charta Phil. * ESCHINARE, a Gallico Echigner vel V. ann. 1316. in Reg. 53. Chartoph. reg. jEc^mer^Multare, egregie verberare. Lit. Ch. 20: Item quosdam alias redditus dictas remiss, ann. 1364. in Reg. 98. Chartoph. villas (d'Aubepierre) vocatos Eschiez. Item reg. ch. 9 : Dictus Johannes dicit quod quamdam aliam redibentiam, vocatam taedebat eum quod ipsi Philippo non freEschiez, debitam in quolibet festo S. Re- gerat renes, et Eschinaverat, et morti tramigii, in alia ejusd. reg. ann. 1318. ex aiderat eundem. Unde Eskene, Dimissus, Reg. 56. ch. 510. Toutes les rentes, les Es- fractus, in Mirac. Mss. B. M. V. lib. 1: chies de bles, in Charta ann. 1339. ex Aval la vile vit un homme... Chartul. eccl. Lingon. fol. 281. r°. Alia Maigre, remis et Eskene. ann. 1354. in Reg. 84. ch. 21: Paieront ESCHIPARE, Gall. Esquipper, Inslesdiz hommes de Reecourt et leurs hoirs pour cause de leur Eschie a tousjours truere. Vox a re nautica desumpta: nachascun an seze livres de Tournois. Pri- ves enim bene adornatae dicuntur, quae vil. villse de Chaseaux ann. 1312. in Reg. suis Scaphis instructae sunt. Scaphas 60. ch. 220 : Chascuns qui ara autres porro yernacule Esquifs appellamus. bestes a charrue, porra mettre ses che- [«=5 s c i p, Navis, Anglosaxonibus, etc.] vaus a la charrue,... se mestier li est, Matth. Paris : Naves bene Eschipatas sans payer Eschief, et se il li mettent plus bonis et probis marinellis. Charta Phid'un tor, il en deroit I'Eschiefentier... Se lippi Aug. ann. 1207. in Normannicis aucuns de laditte ville deffaut de paier Andr. Duchesuii : Nulla navis de tota Eschief, ou censive, ou redevance, etc. Normannia prasterquam de Rothomago Charta ann. 1321. in Reg. 61. ch. 123 : poterit Eskippare ad Hyberniam. Vide Guyot sires de Clermont... a loue, otroie, Henr. de Knyghton pag. 2718. Ab hac
ESC
301
porro voce Esquifs, derivata alia Esquiver, vitare, sese subducere ; quod qui in majoribus nayigiis tempestate actis et agitatis de vita periclitantur, in scaphas ut plurimum sese demittant, atque ita imminentis mortis periculum vitent. Vide Eskippare et Esquibare. * ESCHIRAPA, Vasis genus. Arest. ann. 1380.16. Jun. in vol. 7. arestor. parlam. Paris. : Duos pit alphas, unam Eschirapam stagnif unam pairolatn, etc. | ESCHISA, f. pro Eschifa. Computum ann. 1324. Histor. Dalphin. torn. 1. pag. 132. col. 1 : Pro merlando vinteno burgi dictas villas, pro faciendis tribus Eschisis, pro emparando et coperiendo magnum chafallum villas in summa L. lib. ill. s. in. d. Vide Eschiffa. [* Idem quod mihi Eschiffa.] ESCHIVIRE, ESGHIVABE, [Sibi vindicare, addicere, assumere, Gall. S'approprier.] Regestum feodorum Campaniae fol. 73: Ipsi autem Praepositi non poterunt Eschivire forisfoctum, quod non erit plus quam 20. solid, nisi per Dominam Comitissam, nisi de homine errante: si tamen forisfactum illud non fuerit de furto vel raptu vel de multro. Forisfactum quod non montabit plusquam 20. sol. Eschivabit Praspositus et Scribanus, et duo probi homines villas, quos Domino, Comitissa ad hoc faciendum apponet, etc. [Nostris Esquiver, Fugere, est, Vitare vel eludere. Fortassis inde fieri potuit Eschivare, Rem quasi furtim auferre, sibique asserere. Vide versionem Gallicam D. Brussel torn. 1. de feudorum usu pag. 435. Litterae ann. 1455. D. Secousse torn. 3. Ordinat. Reg. pag. 35 : Avons ordene et ordenons que pour Eschiver les fausses pastes et le peril qui enpeut avenir, etc. Aliae ann. 1356. pag. 130: Item pour Eschever et relever les subgez du royaume des grans mises et depens. Pour Eschever le peril de feu, ibid. pag. 371. * Eschivire forisfactum, idem mihi yidetur quod Abonare mulctam ex forisfacto debitam, id est earn moderari atque de ea convenire; quo sensu Eschever a nostris usurpatum monuimus supra in Escheuta. Hinc * ESCHIVIUM, Praestatio quae ex condicto a vassallis domino pensitatur, idem quod supra Escheuta. Charta ann. 1270. in Chartul. eccl. Lingon. ex Cod. reg. 5188. fol. 172. v»: Erardus de Ortis domicellus... recognovit se... imperpetuum coneessisse Guidoni episcopo Lingonensi... xartam partem omnium Eschiviorum de rtist partem suam curvatarum carrucarum servitiorum nativitatis Domini, censuum pratorum, etc. 1ESCHOCHARE LINUM, Eum terere, seu ejus corticem eximere, Gall. Broyer. Polyptych. Fiscam. ann. 1235: Et debet fena facere, coadunare et adducere, et debet tundere et Eschochare sexaginta cheria Mni. Vide Exchuchare. 1ESCHOETA, ESCHOITA, etc. Vide Escaeta. * ESCHOPA, ESGHOPIA, ESSOPIA, a Gallico Eschope, [** Germ. Schoppen. ADEL.] Officina, domuncula, tugurium. Liber nig. S. Vulfr. Abbavil. fol. 39. v°: Domus Petri Lothoringi et Eschopae subtus domum dicti Petri, cum alia Eschopa versus pontem, debent ecclesias de annuo censu xiiij. lib. Paris. Charta ann. 1291. in Lib. albo domus publ. ejusd. urbis fol. 76. v°: Septem libras Paris, super tribus domibus seu, Eschopiis contiguis sitis in cellaria Abbatis villas,... et octo libras Paris, quas Jacobus Lormerius debet... ratione duarum Essopiarum seu
S
302
ESC
ESC
ESC
mansionum contiguarum, quse sita sunt dicimus. Inquisit. ann. 1210. inter Pro- sicut boni homines pretiaverunl. Vide in dicta cellaria. Hinc bat, torn. 1. Hist. Nem. pag. 49. col. 2: JExclusa. * ESCHOPARIUS, Qui Eschopam tenet, Ipse cum decem vel cum viginti armatis * Alias Esclause et Esclousure. Lit. Eschopier, in yet. Consuet. municip. Am- venirent ad domum B. de Geolon, et remiss, ann. 1461. in Reg. 192. CharEscla- toph. reg. ch. 25: Guillaume Largier vint bian. et Essopier, in Lit. ann. 1403. torn. quemcumque prius inveniret, 8. Ordinat. reg. Franc, pag. 599. art. 3. faret ei talem ictum, quod non oporteret a ladite Esclousure (infra Esclause) ei ei alium dare. [** Vide Eclaffa.] Esclaf- s'efforca I'ouvrir oultre le gre et volente Lit. remiss, ann. 1354. in Reg. 83. Chartop h. reg. ch. 6: Pro aliquibus casibus. fer de rire, pro Cachinnum tollere, yulgo du suppliant, lequel deboutant icellui de quibus dictus Petrus ergo, Johannem Eclater de rire, apud Rabelais, lib. 1. Largier le fist tumber dans le besal ou rase dudit molin. dictum Courtois Eschoparium negotiari cap. 11. et 20. 1. ESCLAVUS, [Gaptivus, Gallice Eshabebat, etc. Vide in Schoppa. * ESCLATIDOR, Canalis ad educendas aquas superfluas, seu alveus molendini, clave.~\ Vide Sclavus. ESCHOT, [Contributio.] Vide Scot. * 2. ESCLAVUS. Vide supra Esclava. idem quod supra Escheudus. Charta | ESGHUA, pro Esclusa, Locus ubi * ESGLICHIUM, Asser, palus, tigillum concluduntur aquae, Gall. Ecluse, vel ann. 1237. inter Probat. torn. 1. Hist. idem quod Eschies aut Eschudium, Ca- Nem. pag. 73. col. 2 : Ita etiam quod sectile, nostris Eclisse, a verbo Esclicher, nalis ad derivandas aquas supersta- juxta praedicta staria tenebit dictus Pe- Dividere, separare. Charta ann. 1337. in gnantes. Gomputus anni 1202. apud D. trus de Fans locum mundum curatum in Reg. 70. Chartoph. reg. ch. 257: ConceBrussel de Feudorum usu torn. 2. ad profundo de iiij. palmis, et in latitudine dimus ut ipse- (Johanes) in dicto flumine calcem pag. cxcvi : Pro pallicio de Es- per unam cannam et duos palmos, quod (Rhodani) infra terminos villas de Grichuis fossatorum faciendo, et pro minutis libere possit ibi currere aqua de sobrevers, gneu sites juxta dictum flumen, unum vel expensis et nunciis, xix. I. et v. s. Andeg. seu Esclatidor molendini canonici. Vide plura molendina habere et tenere possit et valeat super navigiis, cum Esclichiis Vide Echudium, Escheudus et Exclusa. Echudium et infra Sclaffitorium. T ESCHUDIUM. Vide Echudium. * ESCLAVA, ESCLA.VUS, Calceus ligna- fir mis, tamen non in alveo dicti flumini* ESCHUMELLUS. [* Modus agri, vel rius, quod Escl'avorum seu servorum cal- infixa, etc. Charta ann. 1363. in Reg. 95. forte idem quod Cheminellus supra, se- ceamentum esset, vel quod confectus ex ch. 141: Ladite tour et manoir doivent mita ex utraque parte vineis consita.] Esclichio seu ligno sectili sic dictus, estre separes, Escliches et departiz desdiz Tabular. Fossatense ann. 1282. fol. 144: Gallice Sabot, alias Esclop. Leudae Nem. hommaige et pairie. Alia ann. 1371. ex Possidebant ex eorum hasreditate duo ar- circa flnem 15. ssec. inter Probat. torn. Chartul. 21. Corb. fol. 206. v»: Requerant penta et dimidium terras arabilis, et duos 4. Hist, ejusd. urbis pag. 77. col. 2: Item en grant instance queledite venteje come Eschumellos treilleiss viness, etc. pro quolibet Esclavo aut Esclava, duo de- sires voulsisse greer, consentir et accorder, 11. ESCHUTA, Quod obyenit alicui vel narii Turonenses. Charta ann. 1341. in et les onze muys de grain dessusdits Eshereditario jure vel dominico. Vide Es- Reg. 72. Chartoph. reg. ch. 368 : Item clichier, outer et separer de sondit fief caeta. fustes, trabes, cabirones, latas et alia qu'il tient de my. Le residu des terres | 2. ESCHUTA, ESCOUTA, Hisp. Escunecessaria ad aedificandum domos et ostees et Esclichees de la maison et cense cha, Espia, Gallis Espion, quibus etiam cabanas, vasa vinaria, arquas, Esclops, de Guisy,in. Reg. 13. sign. Habacuc ejusd. Ecoute est Locus observando quid aga- et aliorum quorumque fustarum suple- monast. ad ann. 1511. fol. 85. Esclisierr tur aut dicatur aptus ; hinc illud Gal- talia necessaria de dictis nemoribus et eadem acceptiqne, in Ch. ann.. 1459. ex licum Etre aux Ecoutes, Aucupium forestis acceperant. Lit. remiss, ann. Chartul. 23. ibid. Hinc Esclissement d& auribus facere ; hinc etiam apud Sanc- 1457. in Reg. 187. ch. 291: Giraut Ger- fief, in Comput. MS. baillivi Insul. ann, timoniales la Soeur aux Ecoutes dicitur mer se party du village de Fagiole et s'en 1410. Vide infra Feudum minuare. * Aliud vero sonat Esclissier, Traha ilia qiise Sororis alterius cum extraneo tira avec ses Esclops ou solliers de bois sermonem habentis dicta obseryat et chausses. A.lis& ann. 1466. in.Reg. 201. ch. scilicet, quae ex asseribus compingitur, facta. Computa Dalphin. tit. Graisivod. 110 : Jehan Chavet laissa... ses Esclos vehere, in Stat. scabin. Macer. ad Moanni 1334. fol. 42: Pro diversis espiis seu qu'il avoit en ses piez, tons piez nuz...s'en sam MSS : Se aucuns marchans . . . vouloienl faire roullier leursvins, qui seroient Eschutis missis per eum diversis tempo- courut. ribus in Sabaudiam ad sciendum statum *' Eselas Servus, captivus, si tamen pres du rivage, sans porter, Esclissier ou Sabaudiensium, etc. xiv. lib. Ibid. fol. legendum non est Esclos, apud Marten, charrier. Us doivent pour chacune queue, 238 : Pro diversis consultationibus spiis et torn. 5. Ampl. Collect, col. 646 : H voi- de vin vij. den. comme s'ils estoient EsEscoutis et aliis imminentibus vn. lib. x. dierent le chastel de fames et d'en fans et clissiez, etc. Unde Esclaidage dicitur Tris. Vide Collocare sub flnem. de fiebles gens, et de tous les Eselas qui butum, quod pro ejusmodi vehiculo exi