GLOSSARIUM mediae et infimae Latinitatis. LMN [vol 5] [PDF]

Zitiervorschau

GLOSSARIUM

TOMUS V.

SIGL.E BENEDICTINORUM :

Praeponitur vocabulis de novo additis. Praeponitur explicationibus quibus aut apertius Cangii sententia explanatur, aut emendatur opinio. [ ] Includuntur quae in ipsum textum Cangii inserta sunt. SIGLM EDITIONIS DIDOTIAN^E :

* [*] *® psj

Additamenta CAEPENTERII separatim posita. Additamenta OAEPENTERII Cangiano textui inserta. Voces novae quse in hac editione accesserunt. Additamenta Editoris suis locis inserta. lis quae sunt Adelungii subjectum ADEL. NOSTR^I EDITIONIS :

Additamenta Editoris suis locis inserta. lis quae sunt DIEFENBAGHI subjectum DIEF. lis quss sunt ALVISII FRATI, Eq. Biblioth. municip. Bonon. Praef., subjectum FR.

GLOSSARIU MEDIAE ET I N F I M ^ E L A T I N I T A T I S CONDITUM A CAROLO DU FRESNE

DOMINO DU CANGE AUCTUM

A M O N A C H I S O R D I N I S S. CUM SUPPLEMENTIS

BENEDICTI

INTEGRIS

D. P. C A R P E N T E R I I ADELUNGII, ALIORUM, SUISQUE DIGESSIT

G. A. L. H E N S C H E L SEQUUNTUR

GLOSSARIUM GALLKUM, TABULA, INDICES AUCTORUM ET RERUM, DISSERTATIONS EDITIO NOVA aucta pluribus verbis aliorum scriptorum A

Leopold FAVRE Membre de la Soci&6 de 1'Histoire de France et correspondant de la Soci£t£ des Antiquaires de France.

TOMUS QUINTUS

NIORT L. F A V R E ,

IMPRIMEUR-fiDITEUR 1885

TOUS DROITS

AD SCRIPTORES

LAA

LAB

LAB

L. LITTERA numeralis, quse 50. denotat, unde versus :

* LAASUM dicitur Parisiis locus, ubi constructa ecclesia parocbialis S. Andrese, in Charta ann. 1228. ex Chartul. AD. S. Germ. Prat. : Sanctus Andreas in Laaso. Alia ann. 1250. ibid, habet, in arcubus. Denique in alia ann. 1254. ibidem legitur : Parochia S. Andreas in assiciis. 3f. LABA. [Labina. DIEF.] * LABAGENSIS, Moneta Carinthiae. Comput. decimse collectae ann. 1278. pro subsidio T. S. ex Cod. reg. 5376. fol. 228. v° : Marchas xliij. et denarios xxxix. ad computum in Vrisacensibus, Lahacensibus et aliis diversis monetis Carinthias. jje LABACIDM, TIUM. [Lapathum. DIEF.] :;;: LABAMNI, mine Libies, quondam putei vocabantur. Grlossar. vetus ex Cod. reg. 7613. LABANDAGQ. Lucifer Calaritanus lib. Mpriendum esse pro Dei Filio pag. 337: Nihil refert... an securi caput auferas, an ad palum me, an ad crucem alliges, igne torreas, an vivum humo condas, saxo prsecipites, an in maria mergas, Labandagine magnis viribus conatus uno vastlssimo ictu longe a me meum caput excutias, etc. Ubi Tillius Meldensis Episcopus : Dictio barbara, pro forma quadarn instrumenti, quod vi ducebatur : unde eliam apud nos illud, quo balistae tendunlur, vocatur Bendaqe. Sed vocis GaUicse istius alia est originatio, de qua

in Binda. Quid si legas, an a pendigine, i. e. a reliquo corpore : est enim pendigo idem quod 7r^y[ia, compago, ita ut bifariam hie sumi possit id vocabuli, vel pro machina lignea, seu tabulate, quod Tt9iy[xa etiam Graeci vocant, a quo caput longius excutiatur : vel pro ipsa reliqui corporis compactione, a qua caput evellatur: (quemadmodum catapulta tortilibus nervis, ut est apud Ammianum lib. 15.) qua postrema notiqne Pendiginem interpretatur Salmasius apud Arnobium lib. 6: 0 utinam liceret in simulacri alicujus medias introire Pendigines : immo utinam liceret Olympiacos illos et Capitolinos Joves deducere... in membra solutos, omnesque illas partes, quibus summa concluditur corporum, discretas ad singulas contueri. Garioppntus lib. 5. Passionarii cap. 23. Pendiginem strictius interpretatur, ubi de apostemate : Si vero non dissolutum et solutum videris apostema factum, id est, quod non facile possit adhserere, fit enim per nimiam suppurationem, quando cutis ipsi ut pannus conlritus nimium succunt vivacem emiltit, et dicitur colpus, id est, quasi sinus quidam pendens intus, non in suo tempore sectus... tune debemus mulsa lavare aquata, ut Pendiginem vel colpurn ipsum purges, etc. Infra : Ideoque utilissima sunt talia ad paracolesin, vel

Quinquies L. denos nuraero designat habendos.

Eidem literae si recta linea superaddatur, 50. millia significat. L. in superscriptione cantilenas, levare Isetatur. Ita Notkerus Balbulus Opusc. Quid singulse literss significent in superscript. cantilenas. Vide A. c L. littera inter•dum pro D. ponitur, ut Latum pro Datum, Calamitas pro Cadamitas. Pro N. vetustissimi Grsecorum scribebant ; unde signum Quinquaginta, quod illi per N. nos per L. scribimus : Limphapro Nimpha. Glossar. Vetus ex Cod. reg. 7613. * L. pro R. ssepius occurrit; Blanda, Blando, pro Branda, Brando, etc. A. Graecum pro L. occurrit in aliquot vett. Inscript. 98. 2. 793. 5. 741. 9. :! " LAANCCHIL, perperam pro Launechild, Reciprocum donum, seu pretium quodammodo rei donatse. Vide Launechilde. Charta ann. 1095. torn. 1. Cod. Ital. diplom. col. 1534 : Et ad hanc confirmandam promissionis cartulam accepi ego, gui supra Fulco, exinde Laancchil a te jam dicto Ugo crosinam unam, ut hsec mea promissio in te, cui supra Ugo tuisque heredibus, per omnibus temporibus firma permaneat. V

2

LAB

LAB

Pendiginum, vel aliorum vulnerum. Qua primis Augusti, Neronis, Claudii Drusi, notione vocem usurpasse videtur Vegf- Domitiani, Nervae, Trajani, Antonini, tius lib. 2. Artis veterin. cap. 44 : Quod Veri, etc. Apud Jacobum Biaeum post si jumenlo scapulas fuerint dissolutes, di- Augustini Dial. pag. 10. 17. 24. 31. 84. ligenter inspicias, ne quas inter nervos 40. 46. 50. adeo ut ab iis gentibus illud et commissures Pendigines faciaf. Ad mutuatos Romanes prorsus existimanpriorem signiflcationem referri potest dum sit. Certe Labarum Danorurn vexillocus iste ex Paulo Warnefndo Jib. 5. lum appellatum fuisse, videtur innuere de Gest. Longobardor. cap. 8 : Jussu auctor miraculorum S. Bertini lib. 2. Imperatorum caput ejus abscinsum est, cap. 11: Pagani in antefaii collis cacuatque in belli machina, quam Petrariam mine principale vexillum, quod Labarum vacant, in urbem projeclum est. Matth. vocari fertur, alto stipiti pro terrore infiSilvatic. : Pendigo, id eat colopus vulne- xerunt. Subdam prseterea queedam de ris. Vide A pondice cedri. Labaro ab aliis omissa : ac primum ex | LABANDRIA, Ad lavandum data, inAlthelmo de Laude Virgin, cap. 10 : Vocabulario S'rssanna3i e t i n Amalthea. Cuspide vexilli scrobem sulcare memento, Melius Lmandria. Vide Lavanderius. Labara sic equitans per ten-am tendito dextra. * LABANUM. [Labarum. DIEF.] '•• LAEAADI. Liber cens. eccl. Rom. : Cap.4 : Quidir.1 milites, qui dicuntur Labardi, Denique cum voti remeasset compos ad urbem, Crossetanensis diocesis, tenenlur solvere Compta triumphorum sortitus Labbara princeps, ttiinuatim xx. solidos Pissanorum, pro Inclita Romariis revehcns ex hoste trophaea. Suriano et quibusdam aliis castris. LABARUM, Signurn mili-tare Romano- Et cap.44 : rum, pensile, ex panno aut serico conAttamon ad cceli scandunt spiracula sedes, fectum, fimbriis ac aliis ornamentis insAbsque chao densis gestantia Lahbara turniis. tructum, et transversario antennae specie ligno affixum a suprema conti parte Addo etiam Labari Roman! flguram pendens. Glossae MSS. : Labarus, lata servatam postmodum in vexillis nostris lancea vel vexillum. Glossae Isonis : La- Ecclesiasticis , quibus perinde Labari barum, vexillum vel frenum. Id vero non nomen tribuit Eckeardus Junior de Canuperum, et Constantini dumtaxat eevo sibus S. Galli cap. 8 : Sonatur conlinuo cognitum, quo appellationem ejusmodi ad concursum et laudes Csesaris abiluri : vexilli turn primum apud Scriptores arripit ille infelix futurus Labarum eo constat reperiri, sed et Republica stante die ordinis sui dominum antecedendi, et sub Imperatoribus Romanis, ut in etc. Sed et Labarum pro hasta usurpavij, nummis Consul um et Imperatorum Anselmus in Actis S. Guigneri et sociopassim videre est : quod quidem velum, rum n. 4. siparum vexillorum vocat Tertullianus 5S3" Scrieckius in Originum Indice 2. in Apologetico. Ita porro appellatur Miscello Labarum deducit a Lab-hair pressertim sub Constantino vexillum, vel Hair-lab : quod luce clarius, inquit, in quo Christianus factus, Christi mo- Celtis est Panniculus exercitus. nogramma describi curavit : quod quiLABARUS, mascul. gen. dixit S. Fuldem TWV aXXwv Tijjuakspov, cseteris pretio- gentius Homil. 60. de S. Laurentio : Susius ac sanclius haberi, Imperatorem per Labaros terrant Regis triumsemper praecedere, et a militibus ado- phus Martyrisfidget non enim rari, et in preeliis a fortioribus exercitus in triumpho ejusConfessoris; fulgent et militibus ambiri et stipari prsecepit, ut gemmee, sed corruscant csscimargaritse videntes, et babent auctor Vitse Constantini lib. 2. satiati panibus indigentes. 0 Labarum cap. 8. et Sozomenus lib. 1. cap. 4. quos dominicse Crucis, quern partabat cerviciquidem milites eos esse plerique autusuis, et imponebat oculis clausis, pormant, quos Prsepositos Laborum vocat bus tas aperiens csecilalis. Labarum. enim non Codex Tbeodosianus. Nam quod Laba- gemmis infixis pannum habebat purpurum Ambrosius lib. 6. Epist. 29. Pru- reum, sed cum vulneribus Salvatoris in dentius lib. 1. contra Symmachum, et sanguine uvse pallium purpuratum. alii, Laborum vocant Sozomenus loco 1 LABARUM, nude pro Cruce sive Crucitato, veteres Glossse apud Turneburn lib. 15. cap. 16. Acta secundse Synodi cis signo saepius usurpant Scriptores Nicense, Althelmus de Laud, virginit. inferioris seyi; atque bine est quod sinum Crucis in literis sive diplomatietc. us hac estate apponi solitum Labari Sed unde utraque haac nomenclatura ortum habeat, multa multi hariolati nomine donabant. Vita S. Cassiani mesunt, nee quicquam certi aut sani tra- tro descripta apud 111. Fontaninum de didere. Hos consule, si Jubet, et quod Antiq. Hortae pag. 360. de Labaro scribi potest, in iis inspice, Felix coelitibus postquam fuerat comitatus, ne aliorum dicta hie congeram, TurneSaxo candenti mandalis artubus ejus, bum loco laudato, Fuller'um lib. 2. MisInsculpsit Labarum roseo fulgore decussura. Res hie arcana prubalur : cell. sacror. cap. 1. lib. 4. cap. 12. SteCandor enim lapidis splundorem corporis albi wechium ad Vegetium lib. 3. cap. 17. Praeclue sterna Crucis roseo fulgore rubentis. d'Orleans ad 1. Anna). Taciti, Baronium ann. 312. n. 23. et seq. Gretzerum lib. 1. Vita S. Romani Archiep. Rotom. itidem de Sancta Cruce cap. 4. Tristanum torn. metrice scripta, apud Marten, torn. 3. 3. Commentar. pag. 484. denique Jaco- Anecd. col. 1656 : bum Gothofredum ad tit. Cod. Th. de Tcrrilus exanguis vis illico perdidit anguis Prsepositis laborum. (6, 25.) Ad Christ! Labarum quo deposuit dominatum. Verum si cum aliis licet conjecture indulgere, ut Labarum veterum GermaT LABARUM IMPERIALS, in Epitome norum, Dacorum, Pannonum et Arme- Chron. Casinens. auctore Anastasio Biniorum fuisse vexillum prorsus exis- Blioth. apud Murator. torn: 2. pag. 365 : timo, ita et vocabulum. Ut sic putem, Dans ei potestatem bibendi in auro, et faciunt Imperatorum numismata, in leclum ipsius unius coloris operire purquibus ferme semper inter earumdem pur a; et in processioni bus ante se ferre gentium spolia effingitur, cum eo cly- hastam puram deargenteam, et Labarum peorum genere, quod iis proprium fuisse Imperiale, id est, Crucem auream cum' satis iidem nummi declarant : atque in gemmis et unionibus.

f

LAB * LABATORIUM. Vide infra Lavatorium I. 1 LABCEAP. Vide Landceap. I LABDACISMUS est, si pro uno L duo pronuntienlur, ut Afri faciunl, sicut Colloquium pro Conloquium; vel quoties unum L exilius, duo largius proferimus, quod contra est; nam unum largius, duo exilius proferre debemus. Isid. lib. 1. cap. 31. Adde Martianum Capellam lib. 5. et Papiam. 1 LABDAREUS, seu LAMDAREUS, Species macliinae bellicae ad instar Labdse seu Lambdas Graecorum ex ligno construct* et ad sustinendam saxorum atque missilium vim accomodae. Hero lib. 1. de Machinis bellicis cap. 1: Adversus ha&c autem repugnantes murices ligneos conslruere oportet quinque cubitorum , Labdareos a quibusdam vocalos : quorum unumquodcjue crus gyrum quasi duorum pedum liabeat, ne franganlur vel disrumpantur; sed resistant ponderibuv, quse deorsum feruntur. Hujuscemodi machinas ad resistendum delineavit Franciscus Barocius ad h u n c Heronis locum. *. LABDARIUS. [Qui labdacismo utitur. DJEP.] * LABEA, Tegulse ligneee species. Stat. Montis-reg. pag. 271 : Item statutum est, quod dom. vicarius teneatur facere, quod omnes fnrni seu sedi/icia in quibus sunt, debeant cooperiri per illos fornarios qui eos tenent, de copis, teguliv, vel scandalis vel Labels, etc. * LABEFICERE. [Labefactare. DIEF.] 1 LABELINTUS, Ital. et Hisp. Laberinto, Joanni de Janua, Laberintus, Labyrinthus. Litterse ann. 1345. torn. 2. Hist. Dalpbin. pag. 513: Ne forsan dispersus populus, Sestitulus pastore, in scandalosum caderet Labelintum, etc. >|c LABESCERE, [Labe maculare.DiEF.J num, quod vim habeat solvendorum la3Jc LABETEN, [Timon d'un char. DIEF.] borum. Exstat in Cod. Theod, lib. 6. jjc LABI, [Csespitare. DIEF.] titulus (25.) de Prsspositis Laborum, ubi 1 LABIALIS POSSESSIO, Ore tantum sic : Prsepositi Laborum nostro judicio et firmata, nonscripto. Compendiosabene- stipendiorum sudoribus promoventur. Atflciorum expositio fol.57 : Labialem,non que ita legi in omnibus Cpdd. MSS. realem, nee corporalern possessionem tra- observant viri docW, licet quidam repodere debent. nant labarorum, eoque versus hosce Ter* LABIFACERE, [Labefacere. DIEF.] tulliani, Carmine de Jona referendos LABILICIDIUM, Gallice corba, vel trici- p u t a n t : dium. Ita Glossas MSS. ad Disticha MaPalpitat antenna stridens, Labor horret ab allo, gistri Cornuti. Ipsa etiam infringi dubitans infleclitur arbor. * LABILIS PORT A, Cataracta, vulgo Vide Laburum. Herse. Vide infra in Porto, 6. * LABILITAS, Levitas, inconstantia, 2. LABOR, Quod quis labore suo ac ininstabilitas. Joan, de Cardalh. serm. in dustria qugesivit, qusesitum, acquisitum, Nativ. Dom. : Secundo attende homo ad Aquest. Lex. Longobard. lib. 2. tit. 23. vitss instabilitatem et Labilitatem, cum di- [«* Liutpr. 133. (6, 80.)] : Nam si de illo cit : Brevi vivens tempore. Andr. Bilii Labore comparaverit, quod postea laborahist, apud Murator. torn. 19. Script. Ital. vit aul fecit, postquam in ipsa causa ad col. 37 : Incertumfacitquid in his probem censurn reddendum introierit, in ipso ipsa fortunes varietas, turn nostras spei cespite dimittat, ubi laboravit. TraditioLabilitas. Labilitas memorise, in Stat. nes Fuldenses lib. 2. trad. 15 : Trado ad crimin. Saonse cap. 31. pag. 62. B. de Monasterium S. Bonifacii.... pecuniam Amoribus in Spectilo sacerdot. MS. meam, quicquid fuerit in domibus, sedificap. 28 : ciis , el omnem Laborem meum, tolutn et integriim, et unum puerum nomine Si bene concernas mundanam Labilitatem. Otger cum omni Labore suo. Tradit. 35 : * LABILLUS, [Lapillus. DIEF.] Cum mobilibus et immobilibus, cum omni c LABINA, [ Idem quod Pasturagium, adjacenlia eorum, et cum Monasterio suPascuum, pratum. Lit. remiss.' ann. perposilo, quas ego ipsa proprio Labore 1352. in Reg. 81. Chartoph. reg.'ch. 274 : construxi et asdificavi, etc. Quod verp hie Cum in Labina seu pasturagio ac com- Labor, Tradit. 119. Acquisitio dicitur : muni dictss villas spaciamentum causa Trado ancillam ad S. Bonifacium... cum spaliandi ivissent, etc.] Vide Lavina. omni Acquisitione sua, etc. LABIO, Tabernarius, vel Lecator, apud LABORARE, Acquirere, labore suo ac Ugutionem. [Vide Labeo.] industria acquisitionem facere. Formu* LABITA, [Imber. DIEF.] \3d vett. : Et quidquid pariter in conju* LABITINA, [Libitina. DIEF.] gium positi Laboravimus. Alia : Et quid•"• 1. LABIUM, perperam pro Labrum, quid Laborare potuerint, cessum habeant.

LAB Alibi: Peculiare quod habet, aut inantea, Laborare potuerit, cessum in perpetuum habeat. Vide Gregor. Turon. de Gloria Confess, cap. 82. Gesta Regum Francqr. cap. 13. Formulam 7. ex Baluzianis, etc. ELABORARE, Eadem notione. Lex Salica tit. 47. | 2 : Et si ibi aliquid Elaboravit, quia legem noluit audire, amittat. Vita S. Desiderii Episc. Cadurc. cap. 18: Aurum et argentum, quod ex successions parentum habeo, vel quod in Regis aula, et in principum Elaboravi. ELABORATUS, Idem quod Labor: quod quis sua industria acquisivit, comparavit. Tradit. Fuld. lib. 1. trad. 15 : Quicquid mihi pater metis et mater mea et fratres hasreditaverunt, et proprio Elaboratu acquisivi. Occurrit ibi pluries trad. 59. 68. 93. 109. 128. lib. 2. trad. 26. 40. 42. 68. 120. 175. 235. et in Fragm. Capit. editis a Baluzio cap. 9. ELA.BORATUM, in iisdem Traditionibus lib. 1. trad. 23. Charta Adalasiae Comitissse ann. 1075 : Dum et offero a prsesenti die... medietatem de manso uno cum omnibus rebus ac medietatem ipso manso perlinentam, jacel in vico Pinoralio, vel in ejus territorio, prope Ecclesiam sancli Martini, et est rectum Elaboratum. LABORATUS, in Capitulari Carpli M. ann. 807. cap. 7. in Capitulari Pipini Regis Italise cap. 4. in Chartis Alarnannicis Goldasti cap. 74. in Lege Longob. lib. 3. tit. 4. | 5. [** Pippin. 16.] LABORARIUM, Qusesitum. Charta Adalbert! Episcopi Pergamensis : Sive sint de meispropriis domicultibusprsesentibus, sive colendis futuris, sive de meis successoribus, Coepiscopis, vel et de meis, seu et omnium ipsorum successorum meorum Laborariis. T LAVORATIO, Acquisitum. Charta xi. saec. ex Archive S. Victoris Massil. Armar. Forojul. n. 10 : Omne decimum suae Lavorationis amplo animo tribuit S. Victori Goirandus de Gonfanono. Vide Laboratio in Labor 3. CONLABORATIO, Acquisitio, quse n't a conjugibus stante matrimonio ; Gallis Conquest. Lex Ripuariprum tit. 37 : Tertiam partem de omni re, quam simul Conlaboraverint, sibi studeat evendicare. Capit. Caroli M. lib. 4. cap. 9 : Volumus, ut uxores defunctorum post obitum maritorum tertiam partem Conlaborationis, quam simul in beneficio Conlaboraverunt, accipiant. Tradit. Fuld. lib. 2. cap. 11 : Quantum nobis genitores nostri dimiserant, et nos ipsi Conlaborati habemus, donamus atque transcribirnus, et post nostrum amborum discessum, quantum Conlaboravimus, etc. Tertiam porro conlaborationis partem uxoribus cessisse testantur praeterea Appendix Gregor. Turon. cap. 85. Aimoinus lib. 4. cap. 36. Marculfus, Gesta Dagob. cap. 47. Can. 5. Synodi Meldensis, etc. CONLABORATIO. Decimas conlaborationum, in Capitul. Caroli C. tit. 41. cap. 11. Vide Conlaboralio seu ordine. COLLABORATES, COLLABORATUM, Eadem notione. Polyptychus S. Remigii Remensis : Donant araticum de omni Conlaboratu. Hincmarus Laudun. ad Remensem : Obsecrantes et contestantes nihilominus, ut nihil de suo Collaborate perciperet. Capitulare de Villis cap. 6 : Volumus, ut judices nostri decimam ex omni Conlaboratu pleniter donent ad Ecclesias. Adde cap. 30. Vita S. AVinoci Abb. cap. 11. Adeo erat devotus, ut impensas magna ex parts ex Collaboratu pro-

LAB prio pro restaurando sancti viri administraret Oratorio. Vide in Labor 3. 3. LABOR, Agri cultura, Gall. Labour. Virgilius : Sternit agros, sternit sata laeta, boumque Labores.

Pactus Legis Salicse tit. 10. | 6: Si cujus pecora de damno, cum alias Labores vastantur, aut inclaudantur, aut in domum minantur.§8.Siquis... in quemlibet Laborem pecora immiserit, ille cujus est Labor, testibus eum convincat, etc. Capitulare de Villis cap. 5 : Quando judices nostri Labores nostros facere debent, seminare, aut arare, messes colligere,etc. Laboremsuum facere, in Lege Longob. lib. 1. tit. 17. |4.[» Liutpr. 134. (6, 81.)] Faire son Labeur, Agrum suum colere. Hist. Wambae Regis : Collecta dein manu, cives depopulantur, Labores exhauriunt, omnisque provincia Gallias deprssdatur. [S. Sturmii Consuetud. Fuld. : Secunda feria eunt cum cruce et patrocinio et aqua sancta per singulos Labores.] Cultura Laboris, apud Gregor. M. lib. 7. Ind. 2. Epist. 66. Vide Leg. Bajwar. tit. 16. cap. l.| 2. Legem Longob. lib. 1. tit. 15. § 3. tit. 16. 17. [*> Roth. 29. Liutpr. 146. (6, 93.)] Leges Luitprandi Regis tit. 65.115. [» 89. (6, 86.)] Gregor. Turon. lib. 7. cap. 22. etc. Hinc vulgaris formula in Bullis PP. pro Monasteriis : Sane Laborum vestrorum, quos propriis manibus,-aut sumtibus colitis... nullus decimas a vobis exigere prsesumat. Vide Chron. Reichersp. pag. 172. TERRA. LABORIS, Campania felix, in Italia ita nuncupata, quod agriculturae, seu labori peridonea sit. Appellationem istam baud adeo recentem arguit S. Martinus PP. in Epistola de exilio suo : Et pervenimus Kl. Junii Messanam, in qua erat navis id est, career ; non autem Messanss tantum, sed in Terra Laboris ; et non tantum in Terra Laboris, quse subdita est magnse urbi Romanorum, sed et in plurimis insularum, in quibus ne nos transissemus, peccata impedierunt, nullam compassionem adeptus sum. 1 LABORABILES TERR.E, Arabiles, culturae idoneae, Gall. Terres labourables. Index MS. beneflciorum Eccl. Constant, fol. 3 : Cum 36. virgatis terras, vel eo circa Laborabiles. Charta ann. 1482. ex Archive B. M. de Bono-Nuntio Rotomagens. : Quod si omnes terras Laborabiles ejusdem parochise sine cultura manerent, etc. 1 LABORANTICT^E TERR.E, Eodem significatu, in Chartario Ecclesiae Auxitanae cap. 136. T LABORATICIA TERRA, in Chronico Farfensi apud Murator. torn. 2. part. 2. col. 591. LABORATORIES TERR.E, apud Petrum de Vineis lib. 5. Epist. 65. [in Addit. ad Chronicon Casaur. apud Murator. torn. 2. part. 2. col. 940. Adde Tabul. S. Cyrici Nivern. n. 7. Nicol. de Jamsilla, apud eumd. Murator. torn. 8. col. 558. etc.] LABORIOSJE , in veteri Charta apud Sammarthanps in Abbatibus S. Trinitatis Exaquensis : Silvam de Catis, et terram Laboriosam et inlaboriosam, molendinum, etc. } LABORAGIUM, Terras cultae. Charta ann. 1455. ex Archive S. Victoria Massil. : Prior deportabit decimas Laboragii et pastorgagii. Vide vocem suo loco. f LABORANTIA, Eadem notione. Consuet. Auscicorum ann. 1301. MSS. art. 54 : Item est consuetudo ibidem, quod homines de Auscio habeant usum et expletam... depascendi cum animalibus suis... per omnes pertinentias et Laborantias

LAB is.Rursum occurrit art.85. pCharta ann. 1177. in Chartul. Cluniac. : Item partem suatn de tasquis et decimis, quse sunt in terminio de Caunis,. . . excepta Laborantia sua (concedit). Vide -supra Laboragium 1.] 1 LABORANTIA, f. Agrarium , campipars, terragium, Gall. Champart, terrage. Litterae Officialis Valbrensis ann. 1342 : Item dixit prsefatus nomine quo supra quintumet Laborantiam campi mansi S. Johannis de Balmis cum omnimoda jurisdictione ad dictum prioratum de Roserio pertinere. 1 LABORANZA, Ager cultus, apud Moretum Antiq. Navarrse pag. 413 : Offero Deo et S. Juliano de Labasal monasterio ego Tpta Regina matre de Rege Garsea Sancionis, ilia decima et primitia de tola ilia Laboranza, quse labor ant homines de Ardenes. Testam. Ranimiri Regis Aragon. sera 1099. in Hist. Pinnatensi lib. 2. cap. 38 : Similiter de pane et vino de meas Laboranzas, et radizes et totos meos peculiares, etc. LABOR ARE, Agrum colere, Labourer. Laborare terram, in Lege Longob. lib. 1. tit. 9. § 22. [«Liutpr. 91. (6,38.)] Capitul. Caroli C. tit. 23. cap. 14 : Laborent et excolant terras et vineas in tempore cum debita sollicitudine : salvent et dispensent Laborata cum fideli discretione, facient nutrimenta congrua et necessaria. PraBceptum Caroli M. proHispanis ann. 812: Dicunt etiam, quod aliquas villas, quas ipsi Laboraverunt, Laboratas illis eis abstractas habeatis. Locus Laboratus, in Constit. Sicul. lib. 3. tit. 38. § 4. Odoarius Episcopus Lucensis, de Restauratione ejusdem urbis a se facta : Fecimus de nostra familia possessores per undique partes, et dedimus illis boves ad Laborandum. Infra : Exivimus per terras civitatis ad inquirendum , ut Laborassent illas. Charta ann. 1038. ex Archive S. Victoris Massil. : Dono foris istatermina de terra erma, quantum homines supradicte Ecclesie potuerint Laborare. Alia ann. 1455. exeodem Archive : Laborando et cultivando terram hermam.] Petrus de Vineis lib. 5. Epist. 85 : Certas possessiones ipsorum secure et quiete Laborandi, et ex us fructus et redditus percipiendi, etc. Vide Franciscum Mariam in Mathildi lib. 3. pag. 117.Probat. Histor. Sabaud. pag. 15. LABORIGARE, pro Laborare, in laudato Prsecepto Garoli M. pro Hispanis. 1 LABORATIO, Aratio, Gall. Labourage. Poterunt... facere eorum culturas et Laborationes, in Litteris ann. 1413. apud Rymer. torn. 8. pag. 772. ^ LABORATIO, Ager cultus. Charta Bettonis Episcopi Lingon. ann. 794. inter Instrum. torn. 4. Gall. Christ, col. 128 : Et de villis unde nonx et decimas domui homines reddere debent... per legem et consuetudinem de ipsis rebus, sicuti eocactum fuit, id est, omnes Laborationes, vinum, annonas, etc. Rolandinus de factis in marchia Tarvisina lib. 5. cap. 10. apud Murator. torn. 8. col. 240 : Devastates sunt arbores et vineas et Laborationes cunctss. Decimse Laborationum, apud Moretum Antiq. Navarrae pag. 657. [» Fruges agri culti. Adalh. Stat. S. Petri Corb. lib. 2. cap. 9 : Quidquid in diversis Laborationibus quolibet modo acquiritur . . . similiter fenum vel quse in arboribus gratis nascuntur, etc. Infra: Si omnis ilia Laboratio quas per manipulos decimari potest, etc.] LABORATORES, Agricblee, colon!. [Gall. Laboureurs. Saisimentum Comitatus Tolosani ann. 1271. apud la Faille in Pro-

LAB bat. Annal. Tolos. pag. 19 : De quolibet Laboratore habente aratrum bourn, unam eminam frumenti. Occurrit in Chronico Farfensi apud Murator. torn. 2. part. 2. col. 491. in Histpr. Dalphin. torn. 1. pag. 64. Laboralor vinearum, in Charta ann. 1351. ex Regesto 80. Chartophylacii Regii.] Vide Medium plantum, in Complantum. 1 LABORTOSUS, Eadem notione. Miracula S. Stanislai Episc. torn. 2. Maii pag. 278 : Valentini Golay Laboriosi in Pislravin Sebastianus filius animam agens, etc. ] LABORIOSI BESTIR, Quse deputantur agriculturae. Ordinatio Curiae Caroli Regis Siciliae ann. 1278. ex MS. D. Brunet fol. 68. v° : Ille extraneus possit in tenemento Arelatis tenere bestias Laboriosas necessarias agriculturss. * 1. LABORAGIUM, Ager cultus, seu agri fructus. Charta Guill. archiep. Senon. pro libert. villae S. Julian, ann. 1259. in Reg. 30. Chartoph. reg. ch. 561 : Nullus de burgensibus. . . solvet tonleium vel coustumam de nutritura sua, nee minagium de suo Laboragio. Vide in Labor 3. * 2. LABORAGIUM, Labor, opus quodvis, Gall. Ouvrage, travail, alias Labourage. Lit. remiss, ann. 1357 in Reg. 89. Chartoph. reg. ch. 65 : Qui serviens, dum esset certa die in dicta villa, non invenit ibidem nisi dumtaxatmulieres,quiaearum viriiverant ad eorum Laboragia facienda. Aliae ann. 1391. in Reg. 141. ch. 171 \Drievet Potee poure jeune homme vivant du mestier et Labourage de mer, etc. Stat. ann. 1382. torn. 7. Ordinat. reg. Franc, pag. 744. art. 10 : Les gardes le pourront et son Labourage aussi bien visiter comme ailleurs. Viia J. C. MS. : En sa cambre avoit une ymage, Quant aloit a son Labourage Cascun matin, si 1'aouroit.

Labour, eodem sensu, ibid. : Jouste la mer de Galilee Trouva trois freres pescheours, Illuec faisoient lor Labours.

* Labourage praaterea appellatur Tributum, quod pro doliis vinariis e nave in terram adductis episcopo Noviomensi pensitabatur. Charta Caroli VI. reg. Franc, ann. 1408. : Tantost que les vins amenez par ladite riviere et arrivez audit port (du Pont 1'eveque) sont tirez et mis hors des nefs ou des bateaulx, et assis a terre sur ledit port, nostre dit conseiller doit avoir et a accoustume recevoir, pour chacune piece de vin, trois poiteviaes de Labourage. * LABORAMEN. [Labor. DIEF.] 1 LABORANTES, Vespillones. Vetus Interpres Epistolee S. Ignatii ad Antiqchenos : Saluto hypodiaconos, lectores, janitores, Labor antes, exorcistas, confessores. 1 1. LABORARE, Acquirere. Vide in Labor 2. 12. LABORARE, Agrum colere. Vide Labor 3. 3. LABORARE, Negotium alicui facessere : Galli dicunt, Travailler qu'elqu'un. Anonymus Barencis in Chron. ann. 1012 : Mesardoniti Laboravit castello Domnico. An. 1034 : Bisantius Archiepiscopus dirupavit Episcopum Barinum, et ccepit Laborare. Vide Miracula S. Ludgeri Episc. Mimigard. n. 57. * Sic nostri Labourer dixerunt. Lit. remiss, ann. 1380. in Reg. 118. Chartoph. reg. ch. 1: Pour la presumption et renommee, qui contre lui Labouroient estre coulpable et participant de la perpetration

LAB

LAB

dudit fait, Atraveiller, eodem "sensu, in ) construclio fiat et fieri debeat expensis communibus dictorum communium FtoConsolat. Boetii MS. lib. 1: rentini et S. Miniatis. Et quod habentes Encor ne te dois merveiller, seu habituri terrena seu sedificia, quse Se mauvais te portent envie, prsedicto Laboratorio occuparentur, etc. Et s'il te font Atraveiller. Vide Laborerium 1. 4. LABORARE, Fatigari, Travailler. In3. LABORATORIUM. [Ergastulum. nocentius III. PP. in Gestis ejusdem T LABORATUM, Acquisitum. Vide in pag. 110: Cum difficile sit tuse jurisdictioni subjeclis pro singulis qusesliombus Labor 2. ad sedem Apostolicam Laborare super * LABORATURA. [Ut Laborerium : appellationibus, etc. Eadem Gesta pag. « Velio memorato pro hujusmodi (ensis) 129 : Laborans ultra misi ad utramque Laboratura. (Mandat. earner. Apostol. partem viros venerabiles, etc. id est, cum arch, vatic. 1417-21. f. 30.) »] T LABORATUS, Labor humilis, servilis multp labore ac cura. Infra : Laboravimus interim adinvenire viam pads, etc. opera. Miracula S. Zitae torn. 3. Aprilis pag. 525: Qaia debebat... trebbiare mi5. LABORARE, Periclitari, in periculo esse, in 1. 2. D. ad Leg. Bhod. (14, 2.) et lium et alias eorum Laboratux facere. 1 LABORERIA, Officina, Gallic. Manuin 1. 4. Cod. Th. de Operib. publ. (15, 1.) Siculus Flaccus de Condit. agror.: De facture. Mantissa adjecta ad Ghron. superioribus vicinisque agris defluentes Mon. Patavini, apud Murator. torn. 8. aquas excipiunt, ne inferiores terrse La- col. 739 : Quo anno facli fuerunt fulli omnium Sanctorum et Laborerine pannoborent. rum lanse. et papyri chartarum. 6. LABORARE, Operari, fabricare, conI LABORERIUM, Italis Lavoriero, Opus ficere, Travailler. Constitut. Siculse lib. agriculturse, quodvis aliud. Statuta 3. tit. 36. | 1 : Nullus in Regno nostro Venetor. ann.vel lib. 2. cap. 5 : Si opus Laboret aurum, quod per libram de puro vel Laborerium 1242. factum fuerit supra posauro minus ha/beat, quam octo uncias, etc. sessione, etc. Adde lib. 3. cap. 57. lib. 6. * Hinc Pain bien laboure, in Stat. 13. Vitam B. Justinse de Aretio ann. 1372. torn. 5. Ordinat. reg. Franc, cap. 8. Vitam B. ^gidii Minoritse pag. 554. art. 1. Vide supra Laboragium 2. num. num. 5. et Rollandinum in Summa NoLABORARE ALIQUEM, Operi faciendo tarise cap. 8. Sumitur prseterea pro quodestinare, vel ad laborem mittere, En- vis opere,, ut in Hist. Cortusiorum lib. voyer au travail, ut vulgo dicimus. Sta- 8. cap. 2. 5. Sanutus 1. 1. part. 1. cap. 3 : tuta Corbeiensia lib. 2 : Ut Fratres, qui Laboratur Laborerium solius serici: eos Laborare debent, sine molestia, vel et quamvisetiam sericum cum nullis partibus aliqua incommoditate inhonesta possint non nascalur, tamen ipsum linum, et Lain eis of/icium sibi commission ad com- boreria ac mercimonia supradicta ad munem explere utilitatem : constituimus, partes Tramontanes... deportantur. [Reetc. gimina Paduse apud Murator. torn. 8. LABORARIUM, Locus laborantium. Ugu- col. 385: Completum fuit Laborerium tioni: operatorium, officina, IpyaaT^ptov. castri Baldi. Adde Memoriale Pptesta[Vide alia notione supra in Labor 2.} tum Regiens. ad ann. 1233. ibid. col. LABORARIUS , pperarius, Anglis, a 1108. Chronicon Estense apud eumdem Labourer. Amalarius lib. 3. de Eccl. Of- Murator. torn. 15. col. 404. etc. Bestiafic. cap. 5 : Operarii Labor ami Christi. mina a Laborerio, Aratorii Boves vel Knyghton. ann. 1340 : Exceptis mendicis, equi, in Chronico Bergom. torn. 6. col. et Laboranis ad prsedictam quintamdeci- 979. Gall. Betes de Labour.] Vide Hist. mam non taxatis. Alibi : Rex fecit atta- Eccles. Placent. lib. 15. pag. 77. chiare Laborarios quamplures, et misit * 2. LABORERIUM, Opiflcium, artificis eos in career em. opera. Charta -ann. 1351. in Reg. N. 1 LABORATIO. Vide in Labor 3. Chartoph. reg. ch. 26 : Item unum nap* LABORATIVUS , Arabilis, culture seu ciphum a tribus pedibus cum idoneus. Charta ann. 1358. apud Corbi- pum nel. inter Probat. Hist, domus de Gondi tribus servientibus, et unam cuppinam de pag. 156 : Item plures petias terrarum argento ejusdem facturss et Laborerii, etc. o;, in Gloss. Graec. Lat. T 1. LABRUM, Isidore lib. 20. cap. 6. •vocalum, eo quod in eo lavationem soliturn, est fieri infantum, cujus diminutivum Labellum. Idem et Alveum, quod in ablutionem fieri solitum sit. Vox Latinis non ignota, et ab Anastasio in S. Silvestro PP. usurpata ad indicandam fontis baptismalis concham, in qua continebatur aqua ad baptismum necessaria ; ab Ambrosio autem ad significandum vas sepulcrale aptum condendo cadaveri. Sic S. Doctor Epist. 34: Est hie porphyreticum Labrum pulcherrimum et in usus hujusmodi aptissimum ; nam et Maximianus Diocletiani socius ita humatus est. Ead. notione Leo Ostiensis lib. 2. Chrqn. Casin. cap. 9 : Otho II. Romam rediens eodem tempore defunctus est, atque in Labro porphyretico sepultus in atrio Ecclesise B. Petri Apostoli. Vide Lavellum. Pro fossa Labrum dixit Ausonius : Moeniaque in -valli forraam circundata Labro.

^ 2. LABRUM. [Labarum. DIEF.] * LABRUSGETUM, Locus ubi multa labrusca, apud Laur. m Amalth. ex Catholico, ubi scribitur Labrustetum, Labrustosum. Hinc Labruscus, pro Stolidus, a^rrestis 1 LABRUSGUS, Stolidus, agrestis. Epistola ann. 1466. in Actis SS. Maii torn. 2. pag. 273 : Sane ruditati mese. hunc per te de Vita B. P. nostri Stanislai editum

LAG

LAG

diserlissime libellum dignatus es dedicare, meque Labruscum, nedum lectorem, magis rigidum per omnia delegisti censor em. * LABRUTUS. [Ut LABORUSCUS. DIEF.] 1 LABS, Olla senea. Papias MS. Bituric. *. LABULA. [Ut LABRILLA. DIEF.] LABULUM. Vita S. Hermelandi Abbat. num. 25 : Instigatus facinore cupiditatis quidam rusticus Labulum de sella viri Dei prsecidens, in sinum abdidit. Ubi viri docti ad marg. an Lapillum ? Forte pro Labellum, i. vasculum, vel potius pro Labelluni, i. laciuia. Vide Labellus. * LABUNCULA. [Laguncula. DIEF.] T LABURA, Cultura. Terra ad laburam, Gall. Terre en Labour, Arvum, ager cultus , in Tabulario S. Petri de CellaFroini Engolism. Vide Labor S. * LABURNA. [Ut LABERNA. DlEF.] LABIJS, pro Labor. Columella in Horto:

fodiunt, interprotatur in 1. 1. Cod. de Excusat. artific. lib. 10. (66.) * LACGIA, Piscis genus. Vide supra Alosa. *. LAGCINIA. [Lacinia. DIEF.] * LAGGINIUM. [Lacticinium. DIEF.] * LAGCIUOLUS, Laqueus, pedicaj, tendicula, Ital. Lacciuolo, Gall. Lacet. Stat. ant. Florent. lib. 3. cap. 177. ex God. reg. 4621 : Nullux capiat cum rete, vel Lacciuolo, vel aliquo alia arti/icio aliquos columbos, vel starnas, etc. * LACCIZZA, Piscis genus. Vide infra Pastinaca. LACEATUS. Vide Laqueatus. 1. LACEBRA, pro Illecebra. Althelmus de Virgin. :

6

Qui mode dirumpunt connubia nexa thororum, Et dernunt proprias devota mente Lacebras.

Vosius latebras legendum putat. * 2. LACEBRA. [Latebra. DIEF.] * LAGENA. [Brochet. DIEF.] Ne Labus hausturis tendentibus ilia vellat. ^ LAGENARE. [Lacerare. DIEF.] * LAGERA. [Ut LACENA. DIEF.] Utitur et Vegetius lib. 3. de Re veterin. 1 LAGERABILIS, Qui lacerari facile cap. 23. * LABUSTRA. [Ut LABRUSCA. DIEF.] potest, apud A.usonium Idill. 15. 17. LAB7RINTHUS, u n a ex notis apponi 1 LACERAMEN, Laceratio. Gloss. Lat. solitis marginibus librorum, de quibus Gall. Sangerman. : Laceramen, DecopeIsidqrus, qua locum difficilem esse os- menx, Deisicemens. 1 LACEUOSITAS, Eadem notione, Job., tendit. Marius Mercator. pag. 164. Edit. Baluzianse : Ad cujus loca peroidenda, de Janua. quse. hie exponere curavimus, signa Labyt LACERATOR, Qui lacerat, S. Augustino de mor. Eccl. Cath. cap. 1. Lacerarintfiorwn apposita Lector inveniet. LAG AUFERRE per veneflcium, lactife- trix, Macro 1. 2. cap. 6. ,-)c LACERATURA. [Dechirure. DIEF.] ris scilicet animalibns in Addit 2. Lud. T LACERDUS, Clades imaginaria. PaImp. cap. 18. [!;":: Vide Grimm. Mythol. pias. [* Rectius, Clades inguinaria, in Germ. pag. 605.] 1 LAGA, LA.CCA, Gall. Lacque, Ital. vett. Glossar. ex Codd. reg. 7613. et 7641.] * LACEREUS. [Lacer. DIEF.] Lacca, Hisp. Lacra, Species resinse, de * LACERNA.[1. Laterna. —y. Latrina. qua Sahnasius ad Solinum, Martinius in Lexico, et Dictionarium Universale DIEF.] ^c LACERNIA. [Lacrima. DIEF.] in voce Lacque. Epistola Bajuli Regis 1 LACEROLUS. Ignota vox, in TorsatoMajpricae acl Massilienses ann. 1827: Facit caricari... tria pondera de mostayla, torium. * LACEROSUS. [Lacertosus. DiEF.] et duas sarrias de orchica, et L. duodenas LACERTI, Vires, Copiae militares. Iside Laca, et duas botas de aleofol. dorus Pacensis Episcopus in Chron. 5^c LACAIUS. [Pedissequus, Laquais. sera 754: Hujus tempore Alaor per HisDIEF.] paniam Lacertos judicum mittit, atque Jf. LACANAR. [Lacunar. DIEF.] * LACANVANDA, Vox lectu difficilis et, debellan-do et paciftcando psene per 3. anut opinqr, corrupta, cuj us sensum, q uan- nos Gallium Narbonensem petit, etc. Utiquam nihil melius mihi praesto sit, haud tur prseterea semel. LACERTINA Avis. Andreas aulse Regise Intellexisse videtur D. Secousse, cum d_e pi-sestatione, quae domino feudi exsolvi- Capellanus in Amatoriis : Licet falco a Lacertina quandoque ave fugetur, ninilotur pro facultate alienandi fundum, explicat. Libert. Salvet. ann. 1869. torn. 5. minus tamen falco inter falcones, et LaOrdinat. reg. Franc, pag. 694. art. 2 : certina avis inter Lacertinas computabiConcedimus quod ipsi consules et univer- tur, etc. Infra : Inter Larcentinas (sic) sitas dicti loci possint et valeaut sedifficare fertur aves nasci quasdam, quanquam quandam ecclesiam in dido loco, et clo- quse sua ferocilate capiunt perdices, etc. querium, in quo sint campanss, Lacan} LACERTIOR, Latior. Lit. Phil. Pule, vanda ecclesiae preediclse reddantur ex ann. 1289. inter Consuet. Genovef. MSS. fol. 35. v°.: Omnia alia ingenia piscatointegro dictse ecclesise libere. Rursum esedem Literae occurrunt in Reg. 163. ria, qui de /ilo sunt, volumus quod flant Chartoph. reg. ch. 228. ubi voci Lacan- ad modulum nostrum, videlicet ad amplivanda pra3ponitur particula et; sed dis- tudinem unius Turonis grossi qusslibet medella ; poterunt tamen fieri Lacertiora tinctius non scribitur. propter grossos pisces capiendos. * LACATA. [Locata. DIEF.] * LAGERTUOSUS. [Lacertosus. DIEF.] 1 LAGATISMUS. Vide Laquetismus. * LACERUS, Laceratus, discerptus. LAGGA. Auctqr Mamotrecti ad 15. Judic. Sura, est tibia sive Lacca. Vox Ita- Hymn, de S. Potito torn. 1. Jan. pag. lica. [Vegetio Lacca in gambis, nodus 765. col. 1: est in cruribus : h u n c vide lib. 1. cap. Carcerum vinclis puer arctus, uncis 27. lib. 3. cap. 19. Vide Laca.] [«« Conf. Pectinum clavis Lacerus, lebetem Murator. Antiq. Ital. torn. 2. col. 1236. et Intrat ignitum. infra L'agi.] LACCARIUS, qui Laccam conficit, in 1 LAGESSITIO, Actus lacessendi, apud GlOSS. vet. Xaxxapso?, alias Xaxxato;. De Ammianum lib. 19. et 25. edit. Valesii. j LAGHA, ut Laca. Charta pro Comlacca, fuse Salmasius ad Solinum. Adde munia Balneoli ex Schedis D. Lancelot : Meursium in Aaxxa. Vel LAGGA.RIUS idem est ac Xoootironoi;, La- De quintali Lachss iv. denar. ] LAGHALIS AVERA., Animal ex quo cunarius. Est enim in iisdem Glossis, et apud Graecos, Xaxxo?, lacuna, fossa. Sic lac exprimitur. Charta ann. 1830. ex Cujacius Laccarios, qui fossas vel puteos Archive S. Victor. Massil. armar. Aq. n.

LAG 87: Primitias dentur de caseis et de toto lacte unius guirse integrse totius averse Lachalis. ** LACHANA, Olera, e Gr. Actyava, apud Liutpr. Antapod. lib. 5. cap. 23 : Dulces adsunt fabss, Lachana porrique recentes, ubi Glossa i. e. herbse. 1 LAGHINONES. Vide Lacinones. o LACHRIMABILITER, Lachrymas fundendo. Gloss, super tres lib. SHiom. in Bibl. Heilsbr. pag. 62. Flens Lachrimabiliter, Cum gemitu clamare. Vide Lacrymabililer. LAGHUS, [Teuton. Lachen, ut est apud Schilterum, in Lachbuche, Incisip arborum, divisio, scil. agrorum, qui hisce incisionibus terminantur. Donatio Cancronis Oomitis Rhenensis ann. 770. apud Tolnerum Hist. Palatinoa pag. 4. Probat et] Chron. Laurishamense pag. 57 : Sicut ipsa incisio arborum in ipsa die facta fuit, quse vulgo Lachus appellatur, sive divisio. Mox : Et inde per ipsam incisionem arborum sive Lachum. Rursum : Quidquid infra illam divisionem arborum, sen Lachum, sive divisionem. [Diploma Conradi II. Imp. apud Eccardum Hist, geneal. Landgraviorum Turing, col. 314 : Omnia qusscumque his Lachis et let-minis circumdata sunt cum villulis infra positis, etc. Prseceptum Henrici IV. Imper. ann. 1108. in Vindemiis Litter, pag. 109 : Prsedium unum concedenles... quod his Lachis concluditur, etc. Aliud ejusd. Imp. Prseceptum ann. 1111. ibid. pag. 112 : Quod (prsedium) suprascriptis Lachis circumseptum videtur.] Spelmannus ejusdem originis censet, cujus Laha, de qua voce infra. Vide Arbor finalis. [** Grimm. Antiq. Jur. Germ. pag. 544. et Graff. Thesaur. Ling, Franc, torn. 2. col. 100. voce Lath.] * LAGIMARE, [Lacunare. DIEP.] LACINA VIA. Titulus 84. Pacti Legis Salicse, est de Via Lacina, ubi editio Pithoei habet de Vise Lacina, ut et tituIus82. Legis Ripuarise apud Herqlduni, quo loco Editio Lindenbrogii tit. 80. habet de Via Lacinia. In hisce Legibus Via Lacina, aut Lacinia, aut Vise Lacina, obsiaculum vis?., seu itineris esse dicitur. In Lege Salica d. tit. : Si quis Baroni viam suam obstaverit, aut impinxerit, etc. Lex Ripuaria : Si quis ingenuus ingenuum Ripnarium de via obstaverit, etc. Ita viam Lacinam facere, est impedire viam , et eunti moram facere, quod Grseca interpretatio vetus Legis Longobardicse, ait Salmasius, oSotr-raTouv vertit. Hinc Lacinosa vestis, oSoaTaroOa-a, eidem. Pactus Legis Salicse tit. 16. | 4. Restare facere, sistere habet: ubi Editio Pithoei, Viam Lacinam facere. Eadem Editio tit. 15. | 4 : Si quis hominem prseceptum Regis habentem contra ordinationem Regis adsalire, vel vise Lacinam ei facere prsesumpserit, etc. Editio vero Heroldi : Si quis hominem, qui alicubi migrare disponit, et dirigere habet prseceptum Regis, et si aliunde ierit in mallum publicum, et aliquis extra ordinationem Regis restare eum facit, aut adsalire prsesumpserit, etc. [Lacina vel Lachina, idem est Eccardp ac Laging vel Legung, Positiq, impedimentum, a Legen, Ponere, impedire.] Wendelinus purum putum esse Theutonismum, ait, weghe laghen, \. vise obstaculum, quod fit per latrones aut improbos homines insidiantes: unde weghe laeghen dicuntur insidiee yiarum. Utcunque sit de Wendelini conjectura, vix crediderim ad lacinias Agrimensorum pertinere, licet id rentur viri magni : in laciniis enim assignari agri dicuntur apud auctorem de Coloniis,

LAG

LAG

LAG

qui non per universitatem, sed viritim et per portiunculas assignantur.: Gloss. Lat. Gr. : Lacinia, an60uao-(Aa. [°":t Vide Grimm. Antiq. Jur. Germ. pag. 632.] ° Aperto sensu Codex Estens. Leg. Sal. tit. 15. cap. 4. apud Murator. torn. 2. Antiq. Ital. med. sevi col. 287. pro Si quis hominem, etc. adsallire vel vise, Laciniam ei facere prsesumserit ; habet : AdsalieriF vel violentiam ei facere prsesumpserit. LACINA, Eadem, ut videtur, notione, in Lege Ripuar. tit. 71 : JDe quacunque causa fistuca intercesserit, Lacina interdicalur se cum sacramentoidoneare. Edit. Heroldi tit. 73: De quacumque causa fistuca interfecerit, Lacina interdicalur ; sed cum sacramento se idoneare. Perperam : Legis enim sensus est, ut si de quacumque re traditio intervenerit, omnis via intercludatur ei, qui ut suam repetit, per sacramentumid afn'rmandi. Lacinam Suavorum ant Sueonum querndam Regem habent Annales nostri torn. 3. Hist. Francor. pag. 345. LACINONES, LAGHINONES. Concilium Tolosanum ann. 1228. cap. 36. Edit. Acherianae : Nullus eliam latrones, ruptarios, vel Lachinon&s recipiat, sed ab omnibus abjiciantur. Nupera ex MSS. Editio habet Lacinones ; [Stephanotius in Fragmentis MSS. torn. 10. pag. 54. Lathiniones.] Vide an hoc Joco Lacinones sint latrones, qui in viis publicis transeuntibus insidias tendunt ac struunt. [Id asserit Eccardus ad Pactum Legis Salicee pag. 40. Vide Lacina.] * Balistariorum seu sagittariorurn genus ; iidem qui Alacays, Alagues, Halagues, Lacays et Laquaiz appellabantur. Lit. remiss, ann. 1470. in Reg. 196. Chartoph. reg. ch. 222: En I'annee dernierement passee, ou derrenier voiage de I'armee de Calheloigne, le suppliant eut charge de par son cappitaine de rnener et conduire certain nombre de gens arbalestiers, appellez Laquaiz, audit voiage. Alise ann. 1477. ex Reg. 201. ch. 56: Deux hommes de guerre qui selon I'usage du temps present en fait deguerre, on nomme Halagues. Infra : Alagues, Alacays et Lacays. Unde a voce Gallica Alecret, lorica, thorax, vel a Laches, eadem acceptione, quod laminis ferreis, Laisches dictis, contexta esset lorica, sic n u n c u pati videntur. Chron. Caroli VIEL ad 1515. fol. 120. v°: Plusieurs Alecrets et utencilles pour le fait de la guerre. Lit. ann. 1459. ex Reg. 189. ch. 369: Les supplians ficherent leurs espieux en la poitrine d'icellui le Vaque, sachans q-ue en sadite poitrine Us ne le pouoient gueres blecer, pour ce qu'ilz savoient bien qu'il avoit lousjours vestu ung Laches ou armures. An quis Lacinones mallet accersere a Gallico Lancegaye, quse spiculi seu jaculi species erat, qua ii fortean in praelio potissimum utebantur ? Vide infra Lancea. * Alquant vero militem vel famulum sonat, in Fragm. traduct. Passion. D. N. J. C. torn. 17. Comment. Acad. Inscript. pag. 725: Dons encommencerent li Alquant scupir en lui. Ubi S. Marcus cap. 14. v. 65 : Et cosperunt quidam conspuere eum. * LAGISCA. [Phoque. DIEF.] * LACISCERE. [Lacessere. DIEF.] * LACISSCA. [Gaine de couteau. DIEF.] * LACOCULA. [ Gibus ; laidhver ex Zeuss, in gram. celt. DIEF.] * LAGONE. [Lacuna. DIEF.] LACOPUM. Leges Ethelredi Regis apud Wanetyngum editae § 3 : Et Landcopum, et domini donum, quod per rec-

tum habeat dari,et Lacopum, et Wilword, Gewitnessa, hoc ila permaneat, ut nullus evertat. Ubi Spmnerus Lacopum vocem formatam existimat ex Saxon, l a g , Lex, et c e a p e , emptio. Ita Lacopum erit redemptio Legis, seu purgatipnis : nisi (subdit ille) sit pactip de litibus redimendis vel cpmponendis inita. Vide Layam emere. [** Thorpio ad hunc locum Lahcop est Redemptio privilegiorum,quae per utlagationem fuerint amissa. Schmidius vertit Inlagatio.] LACORA. Vide Lacus. * LACOSTRATOR. [Carreleur. DIEF.] * LACRIMA. Charta ann. 1320. in Reg. 59. Ghartppb. r.eg. ch. 376 : Super duobus molendinis, sitis et positis supra pontem Xantonensem, ante Lacrimas dicli pontis, etc. Vox architectonica, Supercilium, nostris Larme vel Larmier. * LAGRIMABILITER, Deploranda ratione. Chron. W. Godelli torn. 10: Collect. Histor. Franc, pag. 260 : Johannes vero XVI. papa Romanus post decem menses Lacrimabiliter satis vitam finivit. * LAGRIMALE, Glandula oculi, per quam expriinuntur lacryma?, ut notant docti Editores ad Mirac. S. Fiacrii torn. 6. Aug. pag. 616. col. 2: In parochia S. Michaelis de Divione Isabellis neptis Haymonini de Mootani aurifabri habebat fistulam in Lacrimali. * LACRIMENA. [Reglisse. DIEF.] 1 LAGRYMABILITER, Lacrymas effundendo, apud S. Hieronymum lib. 2. adv. R u f i n u m cap. 7. et, Epist. 139. in Cantatorio MS. Monasterii S. Huberti fol. 17. etc. I'LACRYMATOR, Qui lacrymatur, S. Augustino. 1. LACRYMATORIUM, Locus lacrymarum, Johan. de Janua ; Ploreux, in Gloss. Lat. Gall. Sangerm. * 2. LACRYMATORIUM, Linteum, quo oculi absterguntur. Stat. MSS. eccl. S. Petri Insul. ann. 1388. ex Tabul. ejusd.: Nullus eliam existens in sacris prxsumat ...manus tergere ad manutergia altarium aut ad Lacrymatoria sacerdotum, sub pcena privationis chori. 1 LACRYMATORIUS, Quasi tristis, lacrymas commovens, eidem de Janua ; Pleurables, tristes,in iisdem Glossis Lat. Gall. Sangerman. 1. LAGTA, Defectus ponderis in moneta, ut Lactare, deficere in pondere. Assisa ann. 6. Joannis Regis Angl. de moneta : Assisum est de moneta, quod velus moneta currat, unde qusellbet libra sit Lacla 2. sol. 6. den. ad plus: et ilia libra, quse plus Lactavit, et denarii, qui plus Lactaverint, perforentur et reddantur, sicul alias provisum est. LA.CTUM, Eadem notione. Leges Ethelredi Regis editae apud Wanetyngum | 28 : Et diximus de mercatoribus, qui falsum et Lactum afferunt ad Portum,... vel eadem lada se innoxient, quam prssdiximus, quod in ipsa pecunia nil immundum sciebant, unde suam negotiationem exercuerunt. Ex his emendandus locus in Fleta lib. 1. cap. 22. § 6 : Sunt monetarii Regis, qui ultra assisam licitam argento Lacum imponunt, quidam aulem debitum pondus librse non apponunt. Legendum enim Lactum, Anglis Lacke, est defectus : to Lack, deficere, unde forte vocis origo. >K 2. LAGTA. [Lacerta. DIEF.] T LACT£!, Asserculi. Vide Lattae. .jjf LACTAGO. [Herba, germanis Zungenblat. DIEF.J % LACTAMA. [Lacuna. DIEF.] LAGTAMIA. Charta ann. 1246. in Tabulario Comitatus Tolosae Camerge Corn-

put. Paris, fol. 114 : Leudis, pedagiis, bannis, laudimiis, et terrenis serviliis, censibus, dominiis seu dominationibus, vel dominicaturis, et feudis, et feudatiis, /irmanciis, justitiis sanguinis, et commissionibus... et Lactamiis, adulliis, (f. adulteriis) et in omnibus ad me vel ad dictam senioriam pertinentibus, etc. * LACTANDA, ARIA. [Lathyris. DIEF.] * LAGTANEUS, Nutritores Lactanei, Qui infantes lactant vel n u t r i u n t , in vet. Inscript. apud Murator. torn. 3. Inscript. pag. 1477. 2. LACTANS, Papiae, quse lac prsebet: Lactens, cui prsebetur. Lex Alem. tit. 72. g 2: Alia autern jumenta de grege, quse Lactanlia sunt, etc. Gloss. Gr. Lat.: TaXaOr)v6i;, Lactantia,Lactans. Inaliis Glossis rap\ xpE&v : Caro porcina, xoipstov. Lactanlia. ya),a9y]v6v. Ubi Laclans est tener pprculus, quomodo a Lampridio et S. Hieronymo usurpatam hanc vocem docuitSalmasius ad eumdem Lampridinm pag. 203. [eadem notione usurpatur in Libertatibus Habitantium villae de Villereys ann. 1253. apud Acherium torn. 9. Spicil. pag. 193.] * Nostris Laictiere, eodem intellectu. Lit. Remiss, a n n . 1480. in Reg. 208. Chartoph. Reg. ch. 118 : Deux beufs, trois vaclies, ... une desdittes vaches qui estoit Laictiere, etc. Boeuf arable ny vache Laictiere, apud Math, de Couciaco in Carolo VII. pag. 610. Leciere vero, quae lac sugit, in Lit. Phil, ducis Aurel. ann. 1361. ex Reg. 124. ch. 357 : Iceulx habitans . . . peuent mettre et avoir des la fesle S. Michier jusques au jour de Noel, une truye et sa signance d'une Leciere, nee depuis le Noel precedens ou deux pourceaulx tant seulement. LAGTANTIA, ita Lactaria et Lacticinia, seu cibos ex lacte confectos vpcant Celsus lib. 2. cap. 7. et Apicius lib. 7. cap. 10. Eadem notione LACTATUM, Joanni de Janua, Cibus, qui fit ex Lacte amygdalorum. [Gloss. Lat. Gall. Sangerman. : Lactatum, Viande faicte de laid comme d'amendres ou d'autres.} Papias : Lactentia, quasi succo lacteo plena. At Isidore lib. 20. cap. 3. Lactatum, est Potio e lacte. [Hinc emendandus Papias ; apud quern perperam : Laptaturn, Potio e lacte.] ;;:: Glossar. Provinc. Lat. ex Cod. reg. 7657 : Laclatum, quod ex lacte fiat amicdalarum, et omnis cibus sic factus potest sic did, Anenat, Prov. LACTARII, Qui Lactaria, de quibus Cornelius Celsus, seu opus pistorium, vel cibos ex lacte conficiunt. Lampridius in Heliogabalo : Dulciarios et Lactarios tales habuit, lit qusecumque coqui de diversis edulibus exhibuissent, vel structores, vel pomarii, illi modo de dulciis, modo de Lactariis exhiberent. LAGTAEIUS, Ya^axT07ic6XYjK 2. LACTENA. [Lacticinium. DIEF.] * LAGTENDERIUM, Jus tendendi laqueos animalium capiendorum causa. Charta Mariee reg. Sicil. ann. 1399. ex Reg. Cam. Comput. Proy. sign. Lividi fol. 52: Cum dicli castri (de Turretis) fortalicio, hominibus, vassallis... silvis, nemoribus, arbuxtis, micelletis, (f. nucelletis)... piscationibus, venationibus, Lactenderiis, etc. * LACTENUS , Lacteus, in Regula S. Csesarii torn. 1. Jan. pag. 734. col. 1. et

8

LAG

LAG

LAG

12. LACUNA, LAGUENA, Lagena, vas * LACTIPHAGUS. [Qui lacte vescitur. 2. ubi Laciinus legit Cangius. Vide in vinarium. Chronicon Farfense apud hac voce et Laius. Hinc Laitisse, Pellitii DIEF.] Murator. torn. 2. part.2. col. 545 : Hordei * LACTIRIA. [Lathyris. DIEF.] genus, a colore lacteno sic dictum, in * LACTIS, Laitanse de poisson. Glossar. et spellse medium 1. musti Lacunas xx. Lit. remiss, ann. 1370. ex Eeg. 100. Chartoph. reg. ch. 915: Un timbre de vairs, Gall. Lat. ex .Cod. reg. 7684. Leste de Et col. 564 : Ad pensionem in menses quatre Laitisses et deux bourses. Costumse harenc, in altero Lat. Gall, ex Cod. 7692. septem Lacunas LX. musti mundi... de vindemia musti mundi Laguenas ~&.justas Paris, ex Reg. sign. Noster Cam. Corn* LACTISCERE. [Lacessere. DIEF.] put, fol. 35. v° : Pelelerie... Le cent de LACTORONES. Ruffinus in Vitis Pa- et operas tres. Vide Lagena. Lelices et ermines, iiij. den. Lettice et trum lib. 3. n. 200 : Unus quidem defere3. LACUNA, Festo, Aquas collectio. Will. Lettiche, in Pedag. Peron. ann. 1295. ex bat nuc.es, alius Lactorones. Ubi forte Brito in Vocabul. MS : Lacuna, quse alio Chaitul.21. Corb. foJ. 855. v°. Lesliche, leg. Lacioriones, ut fuerint fructus ar- nomine dicilur Lacus, est receptaculum in Lit. remiss, ann. 1454. ex Reg. 184. boris, quam Lactorim vocat Plinius 1. aquarum. Ugutio et Jo. de Janua : Lach. 476. 24. cap. 18 : JEquz nota Lactoris vulgo est, cuna, quse alio nomine dicitur Lacus, et * LACTERIDIA, DOS. [Lathyris. DIEF.] plena lactis, quod degustatum vomitatio- est fossa, ubi remanent aquae post effu* LACTERO. [Endive. DIEF.] nes concitat. sionem imbrium, vel ad quern confluunt * LACTIARIDA. [Lathyris. DIEF.] T LACTOSUS, yaXaxTeoSvi?. Gr. Lat. Gr. immunditiae: Et est proprie intra fores, * LAGTIBUSIA. [Vulgo fleur de beurre. Lacteus. sicut forica extra. Gloss. Grsec. Lat. : DIEF.] « LACTRUM, Vasis genus. Charta Aaxxo; Lacuna, lacus, cisterna. Alibi : * LACTIC APED M, IUM, UM. [Vas lac- Eduardi reg. Angl. pro castro Bellini, in Tapooraa-tov, stagnum, Lacuna. S. Autis. DIEF.] agro Petragor. in Reg. 198. Chartoph. gustin. I. 3. contra Crescon. cap. 48: * LACTICELLA. [Endive. DIEF.] reg. ch. 266 : De onere vierrorum (f. vi- Fustibus cassus, in Lacuna lutulenta volu* 1. LACTICINA CARO, Junior, tene- trorum) videlicet de onere hominis, unum tatus. Charta Caroli C. ann. 23. Ind. 10. rior, Gall. Viande de La.it. Stat. Cadubr. denarium, ant unum Lactrum valens in Tabulario S. Dionysii n. 31: Videlicet cap. 4. pag. 54 : Quod aliquis terrigena unum denarium. ad pisces comparandos, vel in piscatoriis non possit nee debeat vendere nee alio | LACTUCATUS, Crispatus ad instar seu Lacunis congruentiingenio acquirenmodo dare alicui forensi carries Lactici- lactucae capitatse. Synodus Limensis dos. Charta Philippi Comitis Flandrennas, videlicet agnos, ssdos, vitulos, etc. ann. 1582 : Nee (Clerici) manicas thoracis sis pro Coanobio Marcianensi apud BuLaictanz, nude, appellantur in Libert. gerant oculis expositas aut Lactucatas zelinum pag. 351: Excepto eo, quod ibi villae de Tannay ann. 1352. torn. 6. Or- seu crispas. Alia Terracon. ann. 1591 : habet Aquicintensis Ecclesia a rascia Podinat. reg. Franc, pag. 63. Vide Lac- Nullits Clericus subuculam collari et ma- merii, usque ad rasciam Rullagii, et quod tans. domino Warlemii in angulo suo licet hanicis rugatis seu Lactucatis deferat. * 2. LACTICINA. [Lacticinium. DIEF.] * 1. LACTUCELLA, Lactuca tenerior. bere tres tantummodo Lacunas, talis (f. * LACTICINATOR , TRIX. [Qui , quse Alex. latrosoph. MS. lib. 1. Passion, palis) et viminibus compositas ; sed nulcap. 32: Succos ptysanae dabis et vitella lam ex jure licet ei exercere piscationem mulget. DIEF.] et malvas juscellatas et Lactucel- per decurrentes aquas. [In atiqua spiri| LACTICINIA, Lactaria, Gall. Laitage,ovorum tuali Lacuna procul a tempestatibus conin Laudibus Papise apud Murator. torn. las. quiescere, in Epistola Gozechini Scho* 2. LACTUCELLA. [Endive. DIEF.] 11. col. 37. in Epistola Sixti IV. PP. ann. LACTUM. Vide Lacta. lastici sub ann. 1060. apud Mabillon. 1475. apud Marten, torn. 2. Ampliss. 1 LACTURCIA, Dea lactescentium fru- torn. 4. Analect. pag. 372. Lacuna venCollect, col. 1480. in Consilio Hisp. ann. mentorum, apud S. Augustinum de Citris, in Charta Roberti Fr. Regis apud 1512. in Charta ann. 1550. apud Rymer, Dei 1. 4. cap. 8. Vide Lacturnus. Doubletum Histor. San-Dionys. pag. torn. 15. pag. 207. Adde pag. 210. et 211. vit. ILACTURIUS, Porcellus nondum ablac- 825. Ingluvies et Lacuna avaritise, apud Vide Lactantia. [« Gloss. Philox : Latiapud Lindenbrogium in Glossis Rolandinum Patav. de factis in Marcina, woyoda. Acad. Matrit : Lacticinio, tatus, Codic. Leg. antiquarum. chia Taryisina lib. 11. cap. 17. torn. 8. cibus ex lade. Vox ssepe occurrit in dis- adLACTURIUS. Vide Lectarium. Muratorii col. 340. ubi 01. Editor annopensationi bus quoad cibos per quadra| LACTURNUM Pagani aiunt, dum mestat Latrocinium haberi in uno Codice gesimam.] sis adhuc lactescens est. Gloss. SangerAmbrosiano.] * LACTICINIUS. [Petit lait. DIEF.] man. n. 501. Interdum Lacuna est aqua viva, non 1 LACTICOLOR , in Excerptis vett. j LACTURNUS, Deus qui prseest segeti vero restagnans. Incertus Agrimensor : Auctorum apud Leibnitium torn. 2. lactanti. Johannes de Janua. Vide Lac- Stagnum finale aliquoties direximus, et Scriptor. Brunsvic. pag. 59 : turcia. Lacunam, quse interpretabitur aqua viva, T LACUALIS, Qui habitat in lacubus. unde ipsiim stagnum exiet. Flammivolum vinccns rutilans in curribus aurum Strato solo recubat, Laclicolor Amati. Aves Lacuales et morinse, in Opuscule LACUNAEIUS, Qui lacunas expurgat. Gualvanei Flammei apud Murator. torn. Julius Firmicus lib. 8. Math. cap. 21: Id est, Amethysti. Vide Lactinus. 12. : col. 1011. Operarios faciet, Lacunarios, et perpetuo * LACTICOPIUM. [Vas lactis. DIEF.] •~ Lacualis et infernalis eques, in Vita infelicitatis onere gravatos. Lib. 4. cap. LACTICULARIUS, Gloss. Gr. Lat : Aewcd- S. Walth. torn. 1. Aug. pag. 264. col. 2. 6 : Aut jubebuntur assidue Lacunas cloa>fc LACULA. [Laculata vestis. DIEF.] y XaxTo;, Laticularius, Laticulosus. Sic in casque purgare. In Gloss. Graec. Lat. : S. Sed legend u m Lacticulanus et LacLACULATA VESTIS, Isidore lib. 19. cap. Lacunarius, exponitur Xaxxouoto;, [Qui ticulosus. In Gloss. Lat. Gall. Gr. Lac- 22. et Papise, Quse lacus quadratos quos- lacunas effodit.1 tigulosus perperam scribitur, [Pro AECTCO- dam cum pictura habet intextos,... aut ^ LACUNARIUM, 6po9wa-n; Laquear, in yaXaxToe Martinius legit ocuoyaXaxTO? : additos acu. Sunt autem Lacus, Colu- Supplemento Antiquarii. In aliis Glosquod eodem redit quoad significatio- mellaB lib. 1. .cap. 6. spatia qusedam sis : Lacunarium, XijAvrj, (Lacus) opocpwari?. nem; utraque enim Graeca vox eum in- quadrada, quibus distinguuntur gra- Genitivo plurali Lacunariorum, usus est dicat vel qui caret lacte, vel qui parum naria, ubi separatim reponuntur quseque Vitruvius lib. 4. cap. 3. legumiria. Vide Salmasium ad Vopislactis habet.] ®® LACUNULA, Parva lacuna. Versus cum pag. 513. * LACTICUS. [Lectica. DIEF.] de Excid. Aquileise apud Endlich. Ca* LACULUS. [Loculus. DIEF.] 3i< LACTIDAVIS. [Latum atrium. DIEF.] tal. Bibl. Vindob. torn. 1. pag. 301 : j LACUM. Vide Lactum in voce Lacta. * LACTIDES. [Endive. DIEF.] Semper ibi colubres et rana> degent in Lacunulis. ^ LACUMAR. [Lacunar. DIEF.] 1 1. LACTINA. Vide Lactena. * LACUMARE- [Lacunare. DIEF.] LACUS, Piscina. Glossse Isidori : Ter* 2. LACTINA. [Latrina. DIEF.] * LACUMIA. [Baculum. DiEF.J ripiscinas, (ita Papias MS. pro terrigi* LACTINIA. [Lacuna. DIEF.] j 1. LACUNA, pro Lacunar, ut videtur. ponse) quse terra capiunt, id est, piscinae, . LACTINUS COLOB, in Regula S. Caesarii cap. 12. et aliorum, qui Lactineus di- Litteraa Regis Anglise ad Innocentium quas et Lacus rustici vacant. Sulpitius citur in Vita S. Fulgentii Episc. Rusp. V. PP. apud Rymer. torn. 2. pag. 63 : Severus lib. 1. Hist, de Josepho : Sed cap. 18 : Casulam pretiosam... ut ipse ha- Rex Regum... personam vestram, tam- obsistente Ruben, cui a tanto facinore buit, nee Monachos suos habere permisit. quam lampadem oleo sacree doctrines re- abhorrebat animus, in Locum demissus, Subtus casulam nigallo vel Lactineo pallia fertam, in ejus (Ecelesise.) Lacuna subli- etc. ubi Gen. 37. habet in Cisternam. miori constituit, ut igne divinse charitatis Sanctus Hieronymus in cap. 6. Ezechiel: circumdatus incessit. Ausonius : accensa, non diutius lucerna ipsius clarita Hoc autem Latinus lector intelligat, ut Aut cunclis pariler versibus oblinas tis sub minoris status modio celaretur ab- semel dixisse sufficiat, Lacum, non staFulvam Lacticolor spongia sa;piam. dita, sedut luceat, etc. Lampades Eccle- gnum, sonare juxta Grsecos, sed cisterVide Laius et Pseudolactinus. siarum e lacunari vulgo dependentes nam. Grac. Xaxxo; est fovea, fossa, * LACTIOPIUM. [Vas lactis. DIEF.] attendit. Glossar. Graec. Lat: 'Opocpyj, -raippoc. Vide Lacta [et Laisseria.] * LACTIPA. [Laitier. DIEF.] Lacunar, laquearium, fastigium, culmen. LACOKA, pro Lacus, enuntiatione

LAD

LAD

Longobardica. Charta Aistulfl Reg. cap. 65. triplex accusatio appellatur, in Longobard. ann. 753. apud Ughell. torn. qua nulla fit mentio ferri candentis : 2. pag. 106 : Et omnes Lacoras usque ad Sacerdos, qui regularem vitam ducit, in grumam sen silvam, etc. Vide Bullarium simplici accusatione solus, in triplici cum Casinense torn. 2. pag. 17. Vett. Glossae duobus ordinis sui juret, etc. Ubi simplex editse ab. H. Stephano pag. 327. [et accusatio est, quod mox simplex Lada Janus Laurenberg. in Supplements An- dicitur, quse judicatur simplici perjuramento, seu praejuramento. Eodem cap. tiquarii,] Lsecorus, Xt(xvYj, leg. Lacorus. 1. LADA, Purgatio, qua quis per legem 65. simplex et triplex ordalium appellase purgat ab illato crinrine. Est enim tur : Si quis adeo sit incredibilis hundredo, Lada, idem quod lex ; quse vox posterior et a tribus tune incusetur, tune nihil pro ipsa purgatione canonica et vulgari aliud interveniat, quin ad triplex ordacrebro usurpatur, ut in voce Lex doce- lium eat, et eligat accusatus alterutrum mus. Capitula Ethelredi Regis | 1 : Etquod velit sive simplex ordalium, sive si domino ejus accusetur, quod consilium jurisjurandum unius liberi in tribus ejus fregerit. et antea malum fecerit, as- hundredis super triginta denarios: et si sumat secum 5. Thainos, et idem sit sex- jurare prseaudeant cum eo, eat ad triplex tus, et laidat se : et si Lada procedat, sit ordalium, et inducatur (f. judicatur) werse suss dignus : si non procedat, habeat triplex ordalium hoc modo : sumat quinRex weram, et sit ipse fur utlagatus que, et ipse sit sextus, si dominus comapud populum. Mox : Si Laga frangat ei, pelletur, quod suorum aliquis prselatorum etc. Idem Ethelredus in Legibus apud consilio suo fugerit, et antea malum feceWanetyngum editis § 17 : Et ubi Thay- rit, et assumat secum-quinque credibiles nus habet duas optiones amicitiss vel Thaynos, et idem sit sextus, et inde se Lagse, et amicitiam elegerit, stet hoc ita purget. Si quis amicis destitutus, vel firmum sicut et ipsum judicium. [** Vide alienigena ad tantum laborem veniat, ut Phillips. Hist. Jur. Anglici torn. 2. pag. amicum non habeat, in prima accusa264. sqq. Grimm. Antiq. Jur. Germ, tione ponatwin Hengen, etibi sustineat, pag. 856. et 908.J donee ad Dei judicium vadat. Et cap. Lada autem seu purgatio, alia sim- 66: Si quis a Vicecomite, vel Justitia plex, alia triplex. Simplicem vocabant, Regis legitime implacitetur de furto, de quse adhibebatur in levioribus crimini- incendio, de robaria, vel similibus, ad bus, vel quse exigebatur a viris nullq triplicem Ladam jure sit applicandus, antea crimine infamatis: ita ut qui tune oportet ut die congruo 30. Consacrasacrament! seu juramenti judicium mentales habeat, quorum nullus in alisubibat, siquidem vir erat famae inte- quo reculpandus sit, et cum quindecim grioris, aut de leviori accusaretur cri- ex eis, quos Justitia elegerit, sextus decimine, solusjuraret: si vero antea fuisset mus juret, sicut earn dictabit. Ubi obserde aliquo crimine incusatus, aut si vandum, triplicem Ladam subiisse graaccusaretur de graviori delicto, tune viorum criminum reos. Neque aliter cum certo consacramentalium definite simplex et triplex ordalium intelligunt numero jurabat. Hsec distinctio utrius- Leges Saxonicse, a Lambardo editse, in que ladse diserte habetur in Legibus quibus simplex ordalium occurrit in Henrici I. cap. 64 : Sacerdos qui regula- Legibus ^Ethelstani §. 7. Ethelredi §. 1. rem vitam ducat, in simplici accusatione et Canuti cap. de Jurib. politicis f. 20. solus, in triplici cum duobus sui ordinis 27. triplex vero in Legibus ejusdem juret ...el sit homo credibilis, qui non Ethelredi |. 1. in Legibus Canuti eod. fuit accusationibus infamatus, et neutrum cap. |. 27. 54. quod triplex accusatio ejus fregerit, vel juramentum, vel orda- dicitur in Legibus Edmundi. Frustra lium in hundredo simplici Lada dignus. autem his locis Lambardus et SpelmanIn credibili, eligatur simplex Lada in nus simplex ordalium, ferrum unius tribus hundredis, et triplex Lada tantum librse, triplex, ferrum trium librarum late sicut ad ipsam Curiam obedietur, vel interpretantur. Nam triplex ordalium, eat ad ordalium, et judicatur simplex vel triplex Lada, spectavit quasvis purLada simplici prsejuramento, triplex gationes, ac purgationem quidem per Lada perjuratione, et nullum unquam juramentum, ut ex locis laudatis satis antejuramentum condonetur. [** Legen- constat, quae quidem perjuratio dicitur dum Incredibili eligatur, etc. Vide Phi- dicto capite 64. extremo Legum Henrici lips, de Jur. Anglos, not. 515.] Quae I. ubi deflnitur judicari simplicem Laquidem obscuriora sic interpreter, La- dam Prsejuramento, triplicem Ladam dam simplicem in credibili et non infa- perjuratione. Perperam enim perjuramato, seu, qui nee in juramento, nee mento editum, quod mox antejuramenin purgatione vulgari reus inventus est, tum vocatur, id est, sacramentuma solo requiri: id est, ut in tribus hundredis, reo factum, cum perjuratio appelletur sive locis juridicis Sacramento edito sacramentum, quod reus cum Consasolus a se crimen diluat: quod repeti- cramentalibus peragit. tur cap. 67: Sit omnis homo qui non Atque ut in purgatione per juramenfuerit accusationibus infamatus, simplici tum in triplici lada vel ordalio augebaLada dignus, sicut prsediximus, in credi- tur Consacramentalium numerus, pro bili eligatur simplex Lada in tribus hun- gravitate criminis, vel infamatione perdredis. Mox hsec de triplici lada inge- son83, ita in purgatione per ferrum runtur, ex quibus percipi fortean pote- candens augebatur ferri igniti pondus. runt, quae habentur dicto cap. 64: Leges Henrici cap. 67. laudato : Et de Triplex Lada tarn late sicut ad ipsam omnibus unde accusatus juraret se sexto, Curiam obeditur, et de omnibus unde sit judicium 20. solid, in triplici vero accusatus juraret se sexto, sit judicium Lada, ferrum judiciale triplex sit, i. 60. 20. solidorum. In triplici Lada ferrum solid. Quorum quidem verborum eum judiciale triplex sit, i. 60. solid, quam esse sensum arbitror, ut simplex lada triplicem Ladam intelligit Spelmannus adhibeaturin criminibus, quee eluuntur de triplici ordalio, scilicet de ferro ca- compositiorte simplici, quse fuit 20. lido pensante 60. solid, id est, 3. libras. solidorum; triplex vero in majoribus Verum triplex Lada non solum examen delictis pro quibus mulcta triplex, 60. ferri candentis spectavit; sed et quam- scilicet solidorum, irrogari solet a vis piirgationem, atque adeo etiam judice, quam triplam compositionem appurgationem per juramentum, quod pellatam alibi ostendimus.

LAD

9

Jam vero ferri pondus auctum in triplici lada docet prseterea Formula adjurationis ferri candentis apud Lindenbrogium et alios : Incipit adjuratio ferri vel aquas ferventis, in simplo unum pondus, in triplo tria ferrum sequiparet pondera, etc. Quod \eropondus hoc loco, pensa appellatur in Decretis S. Ladislai Regis Hungar. lib. 1. cap. 28. Sed et in judicio aquae ferventis lapis fune suspensus in cacabum et aquam ferventem altius immittebatur, si triplex lada esset, quern reus extraheret. Eadem formula : In aqua fervente accipiat homo lapidem, qui per funem suspendatur in simpla probatione per mensuram palmse,, in tnpla autem unius ulnss; manus vero sigilletur, et aperiatur, ut supra diximus in consecratione ferri. LA.DA PLENA. , Eadem, quse triplex. Leges Henrici I. Regis Angl. cap. 11: Qui ordinatum occiderit, et malignaverit, emendet ei sicut rectum sit, . . . vel plena Lada neget. Cap. 65: Si quis furem gratis dimittat, emendat secundum weram ipsius furis, aut plena Lada perneget, quod cum eo falsum nescivit. Et cap. 18: Francigena compellatus, juret se sexto: Anglicus liber triplici Lada , plane, (f. plana) vel simplici exigenti, vel judicio neget. Ubi quod plena Lada dicitur, plener lei, appellatur in Legibus Willelmi Nothi vernnculis cap. 48. Vide easdem Leges Henrici cap. 64. 66 et 70. LAD ARE, LAID ARE , LADTARE , Purgare, a Saxon, l a d i a n , Purgare, per translationem Excusare, crimen eluere. Capitula Ethelredi Regis Anglise cap. 1 : Et si domino ejus accusetur, quod consilium ejus fregerit, et antea malum fecerit, assumat secum quinque Thaynos, et idem sit sextus, el Laidat se: et si Lada procedat, sit werse. SUM dignus, etc. Infra : Et si dominus accusetur, quod consilio suo fugerit, Laidietse cum quinque Thaynis, et ipse sit sextus. Leges Henrici 1. cap. 65: Si quis audito clamore, non exierit, reddat owersenesse Regis, aut plane se Ladiet. A Lada, et Ladare, vel Laidare, deductse voces nostris olim familiares, Laid, et Lait, Laidir, et Laidange. Laid enim et Lait, turpitudinem seu potius injuriam notat; sic faire lait a quelqu'un, est injuriam alicui inferre. Injuriam enim infert, qui alium accusat, et ad Ladam, id est, ad purgationem adigit. Usatici MSS. urbis Ambianensis : Quiconques che soit a qui on fache Lait, et chil a qui on fait le Lait, se deffent encontre chelui qui li fait le Lait, il ne doit point d'amende portant qu'il li ait fait le Lait, ne fourfait, ne cose qui monte a plus haute amende, n'a plus haut furfait, que chil li avoit anchois fait, etc. Alibi: Cil amendera pour tous les Laids, et pour tous les fourfais, pour la cuellee qui ara este faite, etc. Charta ann. 1247. in Tabular. Campanise ex Bibl. Regia fol. 343 : S'aucuns dit Lait a I'autre dans la ville . . . il paiera pour I'amende, etc. [Le Roman d'Athis MS.: Et je ainsi le vous ottroy, Dites sans mesparler de moy, Ne lenroye pas a raison Dire moy Lait en ma maison.]

Assisise Hierosol. MSS. cap. 88: Mettre sus moult de Lait et de vilainie. Cap. 209 : Ou consent ou seufre que il fu ferus, ou Laidis, et le peut defendre. Le Voyage d'outremer du Comte de Ponthieu MS.: Petit dernora apres ke li Soudans ot afaire, car un Soudans, qui a lui marcisoit, si li feist sa terre Laide, et il pour 2

LAD

LJES

vengier manda gent, etc. Ita etiam Laidir, pro aliquem maledictis incessere usurpat le Roman de Garin :

T LADIILA, Species vasis. Job. Longinus in Vita B. Kingse torn. 5. Julii pag. 706: Indicibili lacrymarum perfundebatur imbre, ut Ladulam non mediocrem, quss imaginem passionis Christi sustinebat, fletibus lacrymarum inundaret et rigaret ... vas illud trina voce fletuum, etc. Vide ibi Sollerium. [** Chart, ann. 1360. in Guden. cod. diplom. torn. 8. pag. 448: Anliquissimam Ladulam repertam in quadam cista sive archa . . . eandem Ladulam aperiens, thesaurum subscriptum cum, sufficients litterarum testimonio invenit. Germ. Lade est Area, capsa.] * LADUM. [Couperet. DIEF.] 11. LADUS, Eadem, ut videtur, notione qua Ladula. Guibertus de Laude B. M. cap. 10: Qui ocius sumto Lado cellarium reserat, sed priusquam in vas vina deponebat, etc. * 2. LADUS, adject, f. pro Latus. Invent, honor. Joan, de Madalhano ann. 1450 : Item plus xij. scudellas Ladas stangni ponderis xv. librarum. * LfluAMEN, Fimus, idem quod Lsetamen. Vide in hac voce. Stat. Taurin. ann. 1360. cap. 94. ex Cod.-reg. 4622. A : Item quod nulla persona ponat Leamen, paleam,... vel aliquid aliud sordium projiciat in mercatum vel in vias publicas solatas. Vide infra Litamus. L.ECASIN. Fragmentum Petrpnii: Sed cum mulsi pultarium obduxi, frigori Lsscasim dico. Ex Gr. Xaixa^stv, fellare, apud Martialem. Vide Lecator. 1 LffiCORUS. Vide Lacora in Lacus. LffiDAMEN, in Statutis Mediolanensibus 2. part. cap. 258. Vide Lsstamen. } L&DARE, pro Ladare: de quo in Lada I. Diploma Rodulphi Rom. Regis apud Ludewig. torn. 2. pag. 240 : Qui alium vulneraverit, non Lssdabitur. 1 L51DIA. Vide in Leudes. L.SIDORIUM, ex Gr. TO XotSopov, vel loiSopt'a, convicium, Brocard. Silvester Giraldus in Descript. Cambriaa cap. 14 : Facetiam in sermone plurimam observant, dum vel sales, vel Lssdoria, nunc levi lingua, nunc mordaci, sub sequivocationis vel arnphiboliss nebula... emittunt. L^INA. Strabo lib. 4. densa Gallorum saga Xatvoc? vocari scribit: nempe Lsena idem quod x\atva Grsecis. Charta securitatis plenariaa sub Justiniano scripta, apud Bnsson. lib. 6. Formul.: Mappa valente asprionis siliqua una, Lena vetere una, etc. Gregorius M. lib. 12. Epist. 16 : Minimus Lfenas 15. rachanas 30. lectos 15. Ennodius lib. 9. Ep. 17 : Lsenam et racanas, cum volueritis, coloris rubei aut fusci mihi cum celeritate mittite. Vide Linna. * L^ERNUM, Simulacrum, aya^jxa. Reg. Larvum, statuta Dei. Castigationes in utrumque Glossar. Vide infra Lernum. T L^ISCIA, Tegumenta corporis omnia, quss manu sustineantur. Vocabul. Sussannaei. T L.ESIVERPUM, L^SOVERPIRE. Vide in Laisus. 1 L51SOR, Qui Issdit seu infert damnum. Statuta Eccles. Nannet. apud Marten, torn. 4. Anecd. col. 747: Vero domino facienda est restitutio... et Lsssor possit solvere. Bis recurrit col. seq. LffiSURA. Conradus II. Rex Sicilise, in Charta ann. 1326. in Metropoli Salisburgensi torn. 2. pag. 162: Declaramus, quod Lsssurse nomine non Isstalis, contineri volumus quamcunque offensam, verbis, jurgiis, blasphemiis, colaphis, alapis, et qualitercunque illatam dicto et facto, ex qua mors non fuerit subsecuta. [Vetus Inscriptio apud Gruterum 567. 8: Quss

10

Sire, dist ele, con po^s le sofrir, Que li veez vos Chevalier Ledir.

Hinc Laidange, injuria , convicium. [Ordinatio Galterii Domini Commerciaci ann. 1263. ex MS. ejusd. urbis fol. 90 : Item la femme qui dira Laidange a I'aultre . . . payera v. sols a nous, iv. sols au Maire. Chartularium Calense pag. 32 : De legiere bateure sans sane, de Ledenges, comme de vilaines paroles dire . . . de la Lesdengeure I'Abesse connoitra en sa court.] Guill. Guiart ann. 1298 : Vers Ypre cheminent grant erre, Pour faire au Corate Gui Laidanges.

Le Miroir : Soufri moul de Laidanges et de reproches vilaines. Adde veterem Consuetud. Normannise cap. 86. Monstrelletum 1. vol. cap. 40. et Consuetud. Normannise cap. 51. 53. 86. et Pictavens. art. 17. Laidanger, in Chronico Flandrise cap. 60. Le Roman de Garin : Sire, fit ele, dant Bernard de Nessil M'a Lesdangiee devant le Roy Pepin.

* Annal. regni S. Ludqv. edit. reg. pag. 216 : Si lor firent et dirent moult de Laidure et de blasphemes. Vituperes et Laidures, in Vita ejusd. reg. ibid. pag. 305. Laidoier, apud Petr. de Font. cap. 11. art. 2. pag. 88 : Et ne quit pas aucuns amparliers ke s'onneurs soit amenuisiee, s'il est Laidoies pour soustenir loiaument le droiture de se partie. Ledangier, in Lit. remiss, ann. 1409. ex Reg. 163. Cbartoph. reg. ch. 483: Lesquelx compaignons se prindrent a de fouler, vituperer et Ledangier de paroles le suppliant. Deslengier, eodem sensu, in Lit. remiss, ann. 152. ch. 290 : Laquelle Jehanne eust Deslengies lesdittes trois jeunes filles, pour ce qu'elles mengeoient du fruit de laditte Jehanne. 2. LADA, pro Via. Vide Leda 3. jl. LAD ARE, L ADI ARE. Vide in Lada 1. -= 2. LADARE, perperam pro Lodare, quod Italis Laudare, probare sonat, in Decreto ann. 1191. inter Stat. Saonas pag. 98 : Lectis etiam dictis litteris, quibus Ladat proclama in senlentiam dictse formulae fieri et publican, etc. f. mendum est pro Laudat. 1 LADMEN, LADMONES, f. Corvata, seu opera, quam dominis suis debent mulieres servae, a Saxon. Lade, Onus et M e n n e n , Verna, ancilla. [«* Guerardo in Glossar. Irminon. Ladmo est Pensum textile, mulieribus lidis vel obnoxiis impositum, velut confectio camsilium etsarcilium. Conf. Lidimonium in Litus.\ Breviarium yillarum ex MS. Folquini compilatum in Archive S. Audomari: Faciunt in hebdomada 3. dies, et ancillse sex Ladm. 6. alias ingenues faciunt unaqussque Ladm. 1/2. Infra: Ancillss 12. faciunt Ladm. 12. Infra : Ancillss 9. faciunt Ladm. 9. ... et de ingenuis feminis 10. veniunt Ladm. 5. Rursus : Ancillse 7. faciunt Ladm. 7. ... ingenues feminse, unaqussque facit Ladm. 1/2. Iterum: Ancillss 2. faciunt Ladm. 2. ... et de ingenuisfeminis veniunt Ladmen. 5. Rursum : Ancillss quss faciunt Ladm. 2. et alias ingenuss feminse, unaqussque facit Ladmen. 1/2. Denique : Ancillss 3. faciunt Ladmones 3. ... alise ingenuss faciunt unaqussque Ladmones 1/2. [** Vide post Irmin. pag. 292. sqq.] LADRIDUS, Cucumer amarus, in Gl. Arabico-Lat.

LET vixit mecum annis xvil. m. II. d. ill. sine ulla animi Lsssura. Lsssura divitiarum, Detrimentum, apud Tertull. lib. de Patientia cap. 7.1 LJETAMEN. Isidorus lib. 17. cap. 1 : Et dictus fimus, quod fiat imus, quod vulgo Lsstamen vocatur, eo quod suo nutrimento Iseta faciat germina, reddatque pinguia arva et foscunda. Papias ex eod. Isidoro : Stercorare, est Letamine aspergere. Stercus dictum, quod sternitur in agris ; Idem est et fimus, quod vulgo Letamen dicitur. Ugutio : Fimus, stercus, quod per agros jacitur, quod vulgo Letamen vocatur. Utuntur Plinius lib. 18. cap. 16. Palladius lib. 9. cap. 5. etc. Vide Chron. S. Sophise Benevent. pag. 606. L^ETARE ARBORES, apud eumdem Palladinum lib. 1. cap. 6. w L^TAMEN, L^TITIES, Laetitia. Virgil. Grammat. pag. 9 : Qum dicimus Isetitiam, jucunditatem animi significamus stabilem et quodammodo perennem, at Lastitiem si dicamus subitam esse intelligimus ; et Lsstamen, gratiam cujusdam additss gratulationis judicamus. 1 L^TANIA. Vide Litaniss. ] LffiTASTER, Qui laetum se ostendit, apud Festum in Obstrudant : ubi Scaliger consulendus. ' L.ETI, L^TICUS. Vide in Leti. L^TIFER, Afferens lastitiam, in Actis SS. Junii torn. 5. pag. 280. de SS. Arialdo et Herlembaldo : Vox Lsstifera, id est, Isstitise plena, loco nostro insonuit. * L^TIFICE, Lsete. Liemenl, apud Joinvil. edit. reg. pag. 81. Lit. remiss, ann. 1355. in Reg. 84. Chartoph. reg. ch. 509 : Cum dictus exponens die festi assumptionis B. Maries Virginis... aliquos ex amicis suis in domo sua, ob dicti festi reverentiam, invitasset, et eisdem de fronts et epulis suis dare gloriose et Lsstifice prssposuisset, etc. Nostris Leesce, a Lastitia. Le Roman de Robert le Diable MS. : De grant pitie et de Leesce, Cascuns a Dieu les mains en dregce, etc.

Leesche, in Chron. S. Dion. torn. 3. Collect. Histor. Franc, pag. 167. Unde se Leesser, pro se rejouir, Gaudere, laetari, in Chron. Bert. Guescl. MS. : Quant la dame Toy foment s'en Leesse.

Resleeschier, Lsetificare, laate excipere, in iisd. Chron. ibid. pag. 167. et 225. Esleechier, eodem sensu, apud Guignevil. in Peregr. hum. gen. MS. : Et de quanques sans vous fait ai, Vous deuschies plus Esleechier, Che me samble, que courouchier... Esleechies vous ou courouchies, Se voles, etc.

* Ejusdem originis videtur vox Gallica Lesse, pro Air, chanson, Cantilena, apud Joinvil. edit. reg. pag. 140 : II attendoit d oir ses graces tant que le menestrier eust fait sa Lesse. 1 LSTIFICUS, Lsetus. Ut sicut nos alternorum osculorum impensione Lsstificos effecit, in Concilio Tolet. XVI. inter Hispan, torn. 2. pag. 735. LSJTITIUS, Adjectivum, ex voce Isstitia formatum, Plenus Isetitia. Commodianus Instruct. 26 : Sed vita privati juvenes senescere forte, Lxtitias dies, perfruique ipsi parabant.

^ LjETRUM, aptK LAGANA, [Lagena. DIEF.] * LAGAPIS, [Gemma. DIEF.] %. LAGARIUS, [« Sanguinis racani sive Lagarii quae est lacerta magna. (B. N. ms. lat. 10272, p. 215).»] » LAGDAGE, Ejusdem notionis et originis atque Lagedayum, Dies legis, dies juridicus. Leg. Danicae apud Ludewig. torn. 12. Reliq. MSS. pag. 185 : Teneatur advocatus, sub pcena trium marcarum, assumptis secum quatuor fide dignis, ad domicilium convicti accedere et bondoni justitiam facere et recji ; ita tamen quod 'prius servaverint ibi tria Lagdage. jJeLAGDONUM, [Ladanum. DIEF.] LAGEDAYUM, Dies Legis, dies juridicus, ex Saxon. Lag, Lex, et Day, dies : Anglis, Lawday. Charta Almerici de Lucy, apud W. Thorn, ann. 1280. | 12 : Una cum omnibus sectis Lagedayorum, quae Prior de Ledes, et omnes alii eorum tenentes debuerunt ad Laghedaya mea de Newenton per tenementa, quae de ipsis tenent in hundredis prsediclis. Monasticum Anglic, torn. 1. pag. 279: Sunt quieti de secta illius hundredi,.... excepto, quod villani sui ter in anno venient arflalaghday ad prsesentandum Placita Corona? nine occasione. 1 LAGEMANNUS. Vide Lagamannus. LAGENA, Mensurae species apud Anglos, quae sic describitur in Assfsa Davidis Regis Scotiae de Ponderibus et mensuris | 8 : Lagena debet continere 12. libras aquse, videlicet 4. libras de aqua marina, et 4. libras de lacu vel stagno, et 4. libras de aqua currente et clara. Lagena debet esse in profunditate 6. pollices cum dimidio pollicis. In latitudine inferiore debet esse 8. pollicum, cum dimidio pollicis, et cum spissitudine ligni utriusque partis : et in rotunditate partis superioris debet esse 27. pollicum : et in rotunditate inferiore debet esse 23. pollicum. Statuta Hospitalis S. Juliani, in Additam. ad Matth. Paris, pag. 163 : Habeant .... qualibet septimana 14. Lagenas cervisise. Vide Iter Camerarii Scotici cap. 10. | 8. [::";: Lagena arvinae, in chart. Belg. ann. 1315. apudLappenb. Orig. Hans, in indice.] Fuit etiam Lagena non liquidorum dumtaxat, sed et aridorum mensura. Fleta lib. 2. cap. 12. 11 : Sciat, quantum bladum teneat Lagena, et quantum busSi fist de son tresor Lagan. sellos. Lagena butiri, lib. 2. cap. 76. | 12. cap. 87. §1. [** De quolibet tonello seu LaEt in Philippo Augusto : gena varii operis, in chart. Belg. ann. Li Rois vot traire par Lagan, 1357. apud Lappenb. Orig. Hans. pag. Vers la Rocielle au Roi Jean. 440. Una Lagena (al. tunna) cum opere, Inter bona Ecclesiae Trajectensis apud in chart. Novogorod. ann. 1298. ibid, W. Hedam pag. 246. 1. Edit, recensetur pag. 159.] decima navium, quae illuc procellarum LA.GUNA, pro Lagena. Vetus Inscripimpetu feruntur, ac inventionis. Vide Ja- tio 578. 1: A potione, item a Laguna, etc. cpbum Godofredum in Tract, de Impe- Alia ibid.: A veste, item a Laguna.[Ghrorio, deque Jure naufragii colligendi, et nicon Farfense apud Murator. torn. 2. Thesim in Academia Cantabrigiensi agi- part. 2. col. 482 : Ad pensionem musti Latatam hoctit.editam Londini ann. 1657: gunas II. et grant rnodia II.] Naufragiapublicanorum esse, nee jus, nee J LAGUENJE de musto, ibidem col. 570. rationem permittere. [** 6. Laguenas de oleo, in Ratpert. Gas. * Nostris Lagan praeterea, idem quod 5. Galli apud Pertz. Script, torn. 2. pag. Abundantia, copia, inultitudo. Chron. 73. J Franc, ad ann. 1287. apud D. Le Beuf LAGUENNA. Charta Rogerii Regis Sitorn. 1. Dissert, pag. clij : ciliae ann. 1137. apud Ughellum torn. 7. pag. 564 : Plateaticum quoque piscium, Cele annee furent vin bon, quos Salernitani capiunt, eis iterum diEl ble si fu a grant Lagan, Pour quatre sols avoit 1'ere tel mittimtts, et prsecipimus, ut pro mensura Qui fist bon pain en grant ostel. Laguennae nihil persolvant. Alia ann. 1207. ibid. pag._ 594 : Debent dare omni Phil. Mouskes : anno tempore vindemiarum 8. laurnas de I ot ocis a grant Lagan, musto mundo, quorum quseque habeat 8. Dont la terre fu pis en 1'an. Lang uenas juste cartatorias, etc. LAGENA. Chronicon Montis Sereni Hinc Faire Lagan ex eodem Philippo

14

LAG

LAH

LAI

ann. 1196 : Cum red-ire disponeret, Impe- gio stater due. 33. bol. 40. (Libri censua- liberalis Lahslit vacant decem dimidise marcse, hoc est, quinque marcse. Hominis ratoriis insidiis adeo arctatus est, ut pu- les S. Petri Romse, an. 1484).»] blice navem ingredi npn auderet ; sed a ^ LAGIUS [Legitur in mandatis ca- alodium (Bocland) habentis 6. dimidiae fidelibus suis Lagena inclusus, el navigio mere apostolice, apud Archivium Vati- marcse. Villani Lahslit, quern Angli vaHiatus, sicque, donee in alturn navis pro- canum, an. 1417-21, f. 156 : « Propter re- cant Ceorlman 12. orae. Foedus Edwardi cederet, occultatus est. tentiones factas sibi in solutionibus et Guthurni Regum cap. 3 : Si Presbyter LAGENARES vel ORCULABES TERMINI, dicti laborerii quse secundum pacta ad rectum terminum sacrum Chrisma nan In quibus sunt lagenae vel orculse, apud fieri non debebant et propter Lagium perquirat, vel Baptismum neget ei, cui Vitalem et Arcadium Agrimensores florenorum sibi datorum, in totum qua- necesse sit, reddat witam cum Anglis, et pag. 258. Oaius et Theodosius pag. 260 : tuor florenos auri de camera. »] cum Danis Lahslit, hoc est, 12. oras. Adde !! Lagenas et orculas in finibus posuimus, - LAGOLETTA, Leg. distinctis vocibus I 6. et 9. Leges Henrici I. Regis Angl. etc. La Goletta, Arcis nomen, vulgo La Gou- cap. 11 : Si quis Dei rectitudines per vim LAGUNCULA, Idem quod Lagena. Syn- lette. Pactum inter reg. Tunetan. et Pi- teneat, solvat Lashlite cum Danis, plenum odus Sodorensis in Mannia : Si vir vel san. ann. 1398. torn. 1. Cod. Ital. diplom. weram cum Anglis, aut neget cum 12. mulier cervisiam vendendam pandoxave- col. 1121 : Item si accident, quod curia Infra : Qui ordinis infracturam faciet, rint,.... Lagunculam decimalem Ecclesise regise majestatis concederet alicui Chris- emendet hoc secundum ordinis dignitapersolvant. Gobelinus Persona in Cos- tiana aliquo modo, quod barcss vel ligna tem, wera, wita, et Lashlita, et omni miraodromio astate 6. cap. 80 : Laguncula, ejus venirent ad Lagolettam Tunisii, seu sericordia. Adde cap. 24. 66. et Leges quss vulgo barile dicitur, pro granis 5. usque ad dohanam, teneatur ipsa regia ejusdem Canuti § 35. Perperam vero Laxvsenivit.' [** Isai. cap. 5. vers. 10. Vul- majestas similiter concedere ipsis Pisanis. lite scribitur in Legibus vernaculis gat. : Decem enim jug era vinearum fa- Vide Colax. Willelmi Nothi cap. 41. quod dispunxicient Lagunculam unam. Hebr. m.] LAGONA. Fridegodus de Vila S. Wil- mus, et sumus interpretati in nupera LAGENA. Charta Friderici II. Imp. fridi cap. 43: Editione Operum S. Anselmi Cantuar. ann. 1211. pro Ecclesia Panormitana Archiepisc. quam viro eruditissimo GaTandem vafrinos blandis suggestibus aslus apud Rqcchum Pirrum torn. 1. pag. 144 : Increpitans, Italas suadebat credere chartas. brieli Gerberono debemus. [** Vide Bthnica sed nullis molliri corda Lagonis Et de vineis musti nupli puri Lagenas Thorp. Glossar. in hac voce.] Caedebant, virusque tegunt sub mente nocivum. magnas 200. et de pede Lagenas centum. LAHSUS, Piscis species. Liber donajje LAGENULA, [Gall. Mesure de liquiLAGUENNA , LAGUNCULA. Vide La- tionum Ecclesias Ratisponensis in Medes : « Solvi pro una lagena unius quar- gena. tropoli Salisburgensi torn. 1. pag. 246 : | LAGUNA, ut supra Lacuna, Lacus,Qui interrogatus... respondit, quod de Jutonis, et dimidii quartonis, i. lagena ill. fulhetarum, in.Lagenularumet imor palus, Ital. et Hisp. Laguna. Charta Ed- vanensi Sede per totius anni circulum in salmeriorum...(Comptes de I'ArchevSchS wardi I. Regis Angl. apud Rymer. torn. ipso supra nominato lacu, una navis fieri de Bordeaux du XIIIe et du XIV" siecle. 2. pag. 19 : Prout semita transit per me- deberet ad piscationem, alia de Castello — Arch, histor. de la Gironde, T. 22. p. dium loci ejusdem, et versus Lagunam sursum, tertia de Maninseo, excepto aucurvam... et ex hinc versus, elc. Vide alia tumnali tempore, quando patuli pisces, 441).»] *. LAGEPUS, [Lagopus. DIEF.] notione in Lagena. quos vulgo Lahsos vacant, coire debent, etc. * LAGERUS, [Vestis quoddam genus : * LAGUS. Comput. ann. 1399. inter [«* Esox, salmo, Germ, olim Lahs, hodie « Forma hqminis erecti suas manus su- Probat. torn. 3. Hist. Nem. pag. 155. col. Lachs. Vide Graff. Thesaur. Ling. Franc, pra caput ipsius erigentis et in eis pis- 1: Pro quatuor intorticMs.... ponderis xvj. torn. 2. col. 163.] cem tenentiset infra ejus pedes similem librarum cerse, dando pro libra viij. albos, * LAHUTDM, Naviculae species, vulgo unius Lageri, 1. racam habentis. (B. N. assendunl ij. francos, x. grosses, x. dena- Lahut. Form. MSS. ex Cod. reg. 7657. ms. lat. 10272, p. 8).»] rios Turon. de quibus deducantur pro viij. fol. 36. r°.: Dictus delatus.... quamdam T LAGETA GALLINARUM, nempe cen- libris cerse. Lagse de intorticiis habitis die muUerem accepit,... et contra voluntatem Eucharistiss Domini. sualium, in Tabulario Solemniacensi. ipsius ascendere fecit quamdam barcham LAGUZADERA, vox Occitanica. Charta sive Lautum (sic), cum quo Lahuto ipsam * LAC-FESTE-MEN, Consacramentalis homo, [** Homo Legalis, bonus, integer. ann. 1231. in Regesto Tolosano Cameras portavit ad locum de Casico. Lit. remiss, Conf. Rosenving. Histor. Jur. Dan. | 75.]Comput. Paris, fol. 24 : Concessit eidem ann. 1461. in Reg. 198. Chartoph. reg.ch. Vide in Juramentum. Leges Danic. apud Abbati medietatem eorum, quse percipit 78 : Cum quadam navicula sive barcha, Ludew. torn. 12. Rel. MSS. pag. 187 : idem Comes in dictis villis occasione de vulgariter nuncupata Lahut,... piscando Item quicumque cognatos non habet infra Laguzaderas. Verumtamen si dominus venerunt. Vide Laudus 1. LAIA. [« Chartul. S. Joan. Angeriac. regnum, juret sohis per Sanctos, quod co- Comes dimittat vel derelinquat Laguzagnatos non habet infra regnum, et postea deras, quod facere potent, si voluerit, fol. 63. r°. : Addita magna parte ipsius defendat se manu duodena hominum, qui habebit medietatem illius servitii quod sylvse, secundum quod percalcatio facta facient detenlores earum hac de causa do- est et Laia facta sunt in arboribus. Ex dicuntur Lag-feste-men. Vide Lada 1. mino Comiti. Vide Agusadura. quibus colligitur Laia proprie appellari LAGHA. Vide Laga. LAHA, Signum, positiq, positura, ex arborum incisiones, quibus agrorum ter1 LAGHDAY. Vide Lagedayum. LAGHSLIT. Leges Presbyterum Nort- Germanico Laeghe. Traditiones Fulden- mini vel silvse portio csedenda designahumbrensmm cap. 20 : Si quis apud Ec- ses lib. 2. cap. 47 : Exinde in album fon- bantur. Vide Lachus. Hinc Laier un bois clesiam mercaturam exerceat, Lagslit, id tem, et sic per nostra signa, (id est Laha) est silyam vel illius partes ejusmodi est, Legis violatse poena eslo. Ex Saxon, in Windimonseo. [Apud Aremoricos terminis deflnire, in Charta ann. 1307. l a g h , Lex, et slite, scissura. [Videiaft- Lech, Lack et Liah lapides aliquot sunt ex Chartul. Pontiniac. pag. 172: Les juxta vias in desertis locis tribus aliis trois parz(dudit bois)gui demeurent ausi slita.] LAGI. Leges Rotharis Regis Longob. lapidibus nullo modo elaboratis impo- comme elles sont arpentees, guiees, departit. 121. § 7. [«* 387.J : Si coxam ruperit siti, qui aperto latere uno utcumque ties et Laiees, etc. Reg. 13. Corb. sign. super genuculum, hoc est, Lagi, componat speciem referunt altaris aut cellulse. Habacuc ad ann. 1510. fol. 36 : En prendant sur les marchans, quant on Layera solidos 20. Vide Largica. [«* Conf. Graff. L** Vide Lachus.] 5 LAHMAN. Vide Lagamannus. lesdiz bos, de chacun quartier xij. den. Thesaur. Ling. Franc, torn. 2. col. 222. iiAHSLITA, LAGSLIT, etc. vox Saxo- Alayer, eodem intellectu^ in Chartul. voce Lancha. Angli hodie Leg. Vide nica, Ruptio Legis, transgressio Legis, S. Joan. Laudun. : Chacun an, au temps Lacca.] poena violataa Legis: L a h enimet l a g h , que ly bois s'Alayront, ly dits abbe et LAGIA. Charta ann. 857. apud Ughel- est Lex, slit, Ruptio, viqlatio. Sed prse- couvent penront une woitie a leur chois, lum torn. 1. Ital. sacr. pag. 815 : Et per sertim Anglos-Danos ejusmodi poena et I'aulre moitie desdits taillis a nous jam dictum collem descendit in fossatum, spectavit, seu potius vox ipsa, ex eorum appartiendra. Vide infra Laya 1. et] in .... deindepergit in Lagia, et per decur- fortean Legibus desumpta, ut wera, et Leda 3. susjam dictasLagiss descendit in furcam, wita Anglos. In Gloss. Saxonico post ® LAIGALITER, LAIGATUS. Tide infra quse vocalur, etc. Ubi Lagia videtur esse Lambardum edito, Lah slite, exponi- in Laicus. semita, quam Lee dicimus. Vide Lada. tur, duodecim orse : sunt autem orse. seu 5)e LAICARI. [Laicum fieri. DIEF.] oi.LAGINA, Cadus, dolium. Tract. MS. ore, Anglo-Saxonibus uncise, quarum 12. * LAICIVA, Lixivia, Gall. Lessive. de Re milit. et mach. bellic. cap. 101 : libram faciunt sterlingorum. Ita Lahs- Charta ann. 1334. ex Tabul. D. Venciae : Mitlantur in caratellis sive Laginis, alias lite mulcta fuit unius librae monetarise : Item quod nulla persona faciat Laidbarilibus, etc. Vide Lagena. varia ac diversa tamen fuit mulcta ista vam aliquam in fonte dicti castri. Vide * 2. LAGINA, [Lagena. DIEF.] pro personarum discrimine, ut discere Lexiva. LAIGUS. Eucherius : Laicus, Popularis. %. LAGINUM, [Laganum. DIEF.] est ex textu Roffensi, laudato a Somnero: >|c LAGIUM, [« Ad rationem 5 quatre- In Lege Danorum erit reus forisfacturae, [Addit Joh. de Janua : Et dicitur a Laos, norum pro qualibet libra, diffalcato La- quam Dani vacant Lahslit. In Lege eorum (Xa6?) Populus; vel potius a Laos (>.5?f

LAI Lapis. Inde Laicus i. Lapideus; quia durus et extraneus a scientia literarum. Charta anil. 1084. in Chronico Andrensi torn. 9. Spicil. Acher. pag. 350 : Hoc autem totum factum est in generalibus placitis apud Gesnes prsssentibus Militibus et Laicis regionis Gisnesnis. Albertinus Mussatus de Gestis Henrici Imp. apud Murator. lorn. 10. col. 412 : Ex civitatum ceterarum legatis aderant et Paduani quatuor, Rolandus de Plaziola, Jacobus de Alvarotis, Johannes Henricus deCapite vaccse, Judices, et Albertinus Mussatus Laicus. Recte pignorius : Laicus hie opponitur Judicibus et Jurisconsultis, quod videlicet non esset adeptus gradum, ut vacant, doctoratus: quo sensu apud Joan. Villanum legitur lib. 9. cap. 135. de Dante Aligerio : Quest! fu grande letterato, quasi in ogni scienza, tutte fosse Laico. Mirum enim admodum ease videbatur, tot litteras callere, et doctrinis fere omnibus imbutus esse, neque tamen ad magisterii apicem pervenisse; alwqui Laicus alibi distinguitur a Clerico.] Salvianus lib. 1. de Gubernat. Dei: Ut omnes Laid intelligerent quantum iram Dei timere deberent, cum a praesenti posna filios Sacerdotis, nee meritum pafentis eriperet, etc. Idem lib. 5 : Atque hoc videlicet Laid tantummodo, non quidam etiam Clericorum sseculares, non multi etiam religiosi, etc. * Oharta ann. 944. apud Ughel. torn. 1. Ital. sacr. edit. ann. 1717. col. 551 : Ego Eudo episcopus cum voluntate et consensu de sacerdotes noslros, cardinales, presbyteros seu venerabiles Laicos, etc. * LAICUS, Illiteratus, indoctus. Guillel. Neubrig. lib. 4. rer. Anglic, cap. 3 : Laid estis, si perdpere non potuistis vim verbi. Goffrid. Vindocin. lib. 3. epist. 8 : Ad cujus objecta monachus, quia Laicus est, non Latina, quam non didicit, lingua, sed materna respondet. [** Vide Haltaus.- Glossar. German, col. 1209. voce Lay.] T LAICA COMMUNIO. Vide Communio 4. 1" LAIGA LINGUA, Vulgaris, vernacula. Fundatio Tolosani Collegii Cisterciensis ann. 1286. inter Anecd. Marten, torn. 1. col. 1213 : Clero et populo Latinis verbis et Laica verba (sic)vel lingua verbum Dei proponere valeant et etiam prssdicare. Inquesta ann. 1440. ex Archive Abbatiae Cassanise in Bressia : Articuli lingua Laica et intelligibili voce expositi. Sententia arbitralis inter Dominos et Communitatem Calliani ann. 1497 : Prsesentaverunt quandam Cedulam in lingua Laica descriptam. [_* Doctrin. Alex, de Villa Dei qui vivebat ann. 1240 : Atque legens pueris Layca lingua reserabit. Ubi Gjossa : id est, Vulgari. Vide infra in Lingua.] LAICI, dicti in Monasteries, qui vulgo Conversi, Oblati, Donati. Vide Haeftenum lib. 3. Disquisit. Monast. tract. 1. disq. 8. et Menardum ad Concordiam Regular, pag. 1028. 1 LAICALIS, ut Laicus, pertinens ad laicum. Laicalis habitus,, in Capitul. Caroli C. tit. 1. Regalis et Laicalis potestas, apud Gerohum de corrupto Ecclesiae statu ad Eugenium III. PP. torn, 5. Miscell. Baluz. pag. 180. Laicalia imperia, in Charta ann. 863. apud D. Calmetum Hist. Lotharingiae torn. 1. col. 307. Laicalis persona, in Chron. Andrensi torn. 9. Spicil. Acher. pag. 386. Laicalis patronus, in Litteris ann. 1410. apud Rymer. torn. 8. pag. 633. Laicalia offida, in Bulla Pauli III. PP. ann. 1549.

LAI torn. 1. Maceriarum Insulae Barbaras pag. 255. LAIGALITAS, Proprietas, qua quis dicitur laicus, vel laicorum congregatio. Jo. de Janua. ILAICALITER, Johanni de Janua, More laicali; Layement, in Glossis Lat. Gall. Sangerman. [* Gharta Guill. episc. Paris, ann. 1245. in Chartul. S. Dion. pag. 492. col. 1 : Girardus presbyter de Sereniifi recognovit cor am nobis se tenere Laicaliter tantum, quod est dicere, sicut laicus et ad usus et consuetudines, quibus laid tenent, etc. Stat. synod, eccl. Corisopit. MSS. : Prohibemus omnibus et singulis viris ecclesiastids nostrarum dvitatis et diocesis, ne se Laicaliter ingerant in vestibus aut capillis, gestu vel sermone.] T LAICATUS, Laicalis conditio, distincta a clericali. Consuetud. Tolos. MSS. fol. 36 : Si non in possessione clericatus sit, penes Episcopum erit, donee qusestio Laycatus fuerit terminata. ^ Charta vet. apud Murator. torn. 5. Antiq. Ital. med. sevi col. 455 : Terra vestra scripli sancti vestri monasterii, qui fuit quondam Timothei monachi vestri, qui in Laicatum Taurus vocabatur, etc.} s ;s -" LAICABE, Clericatus ordinem abjicere. Chart, ann. 1218. apud Guden.Cod. Dipl. torn. 2. pag. 35 : Si filius fratris mei, quod absit, Laicaverit. Alia ann. 1292. ibid. pag. 271 : Si canting at Reinhardurn viam ingredi carni, universes, vel monachari vel Laicari, etc. LAIDARE, LAREIDIA. Vide in Lada 1. * LAIGNERIUM, LAYGNERIUM, Vecuura lignaria, cui obnoxii erant tenentes seu mansionarii, quam interdum pecunia redimebant, nostris Laignier et Loingnier, a vocabulo Laigne et Loingne, quo lignum quodvis ad comburendum signiflcatur. Charta ann. 1318. in Reg. 56. Chartoph. reg. ch. 533 : In capponibus et redditibus caponum, censibus pecuniariis quibuscumque, Laignerio, vinagiis, corveis, etc. Alia ann. 1319. in Reg. 59. ch. 56 : Item (concedimus) Laygnerium extimatum sex solidos Parisienses valere per annum in villis de Bosco et de Parigniaco;... et in summa omnium prsedictorum, tarn in pecunia quam Laygnerio, corveis, caponibus, etc. Charta Odon. ducis Burg. ann. 1325. in Reg. 93. ch. 43 : Item les bois de Tremblay,... ouquel bois le chastellain de Brandon veut faire un Loignier pour soy chauffer chascun an. Infra : Laignier. Libert, villas de Borbon. ann. 1204. in Reg. 61. ch. 306 : Ma courvee dou bruil,... et mon Leignier chascun an a feste Touzsainz. Charta ann. 1321. ibid. ch. 123 : Li habitans de ladite ville doient a leurdit seigneur le charroi de leurzdiz chivaus par chascun an deus jours, pour son Leingnier charier. Loignier, in alia ann. 1312. ex Reg. 60. ch. 220. Lengnier, in Stat. Joan. dom. de Comercy ann. 1386. Libert. Joinvil. ann. 1354. torn. 4. Ordinat. reg. Franc, pag. 297. art. 23 : Chascuns hernoiz de chevaux nous devrait amener une chartee de Loignes une foiz en Van, prise en nos bois de Jonville, pour faire nostre Loingnier a Nouel. Loingner, in Lit. ann. 1357. torn. 6. earumd. Ordinat. pag. 631. art. 4. Charta ann. 1339. in Chartul. eccl. Lingon. ex Cod. reg. 5188. fol. 281. r°.: La faille acoustumee a paier en argent chascun an de mes hommes,... et le charoy dou Laignier du Noel. Charta vernacula Joan, comit. Pontiv. ann. 1177. in Lib. albo domus publ. Abbavil. fol. 167. v°. : Le quesne et ossi hestre et toutes les

LAI

15

autres Laignes, etc. Lit. remiss, ann. 1361. in Reg. 84. Chartoph. reg. ch. 266 : En laquelle maison je ay mis ma Laigne et fagos,.... licet dictus exponens aliqua ligna vel fagotos in eadem domo non haberet. Stat. pro bono publ. ex Lib. rub. fol. magn. Abbavil. art. 16 : Que toute le Laigne, le merieng et le carbon qui vient par karette en le ville,.... et que le Laigne qui vient en navel, etc. Une busche, que I'en nomme communement a Abbeville une Laigne, in Lit. remiss, ann. 1451. ex Reg. 184. ch. 184. Fabul. torn. 1. pag. 17 : Li vilains a demande Laingne.

* Hinc Laigner et Laignier, pro Bucher, Cella lignaria. Lit. remiss, ann. 1391. in Reg. 142. ch. 97: En entrant en icelle taverne I'exposant chey a un genoul en Laigner d'icelle. Alias ann. 1431. in Reg. 175. ch. 108: Le suppliant print ou Laignier de I'hostel une busche ou baston, etc. Vide Lignarium 1. et 2. * Aliud vero sonat verbum Laigner, Obmurmurare scilicet vel increpare, in Lit. remiss, ann. 1366. ex Reg. 97. Chartoph. reg. ch. 525 : Apres plusieurs paroles, sa femme il fery, et non contempt de ce, vint a Ysabeau sa chamberriere, laquelle Laignoit ou reapondoit despiteusement. | LAINARIUS, LAINERIUS. Accipitris genus, vulgo Lanier, Vide Falco 1. et Lanarii 2. 1 LAIRISCUM. Vide in Larricium, LAIRWITA, LEYRWITA, LEGERWITA, etc. Stupri, seu concubitus illegitimi mulcta. Vide Spelmannum. LEJERWITE. Leges Henrici I. Reg. Angl. cap. 81: Quidam villani et qui sunt ejusmodi Lejerwitam et blodwitam, et hujus minora f'orisfacta emerunt a dominis suis, etc. LERWJTE, in Charta ejusd. Henrici I. Reg. Angl. pro Monasterio S. Catharinae Rotomag. in Regesto Norman, sign. P. in Camero Coinput. Paris.: Quietas, liberas et solutas, de shiris, et de hundredis, et pladtis, et querellis et de mudris, et de warpenl, et scutagio, et gildis, et danegildis, et assisiis, et hidagiis, et de operationibus pontium et castellorum, et de Lerwite, et de hegelwite, et de fleantineswite, etc. LEJEWITE, in Charta Regis Henrici II. torn. 2. Monast. Angl. pag. 283. LEGERWITA, Eadem notione. Bromptonus : Legerwite, (perperam Edit. Letherwithe) est emenda pro corruptione nativaB. Ex Saxon, laegar, Concubitor, et wite, Mulcta. Leges Henrici I. Reg. Angl. cap. 23. de Forestis : Si quis blodwitam, fintwitam, Legerwitam, et hujusmodi forisfaciat, et inde veniat sine dividiatione vel calumnia, pladtum domini sui est. LAISGUM. Lex Longob. lib. 1. tit. 19. § 8. [** Rothar. 305.]: Si quis roborem, aut quercum, seu cerrum, quod est modo Laiscum.... indderit. Edit. Heroldi tit. 101. | 62. Seu quercum, quod est medula Ischal, etc. [Muratorii, Quod est modula Iscol. Cod. Mutin. Quod est Modolaisclo ; Estens. Quod est modulo, Hisclo.] * Leson, nostris, haud scio unde, Scamni genus. Lit. remiss, ann. 1385. in Reg. 128. Chartoph. reg. ch. 228 : L'exposant qui se apoioit a un bane, appelle Leson,:; qui estoit emmi la maison, etc. •• LAISSA,Donatio, legatum, Gall. Legs, alias Lais. Vide in Divisa 1. Les, apud Bellom. Ms. cap. 12. pag. 30. Glossar. Provinc. Lat. ex Cod. reg. 7657 : Layssas, Prov. Leguatum, quod in testamento di-

16

LAL

LAM

LAM

mittitur. Charta Matth. episc. Tree. ann. cillima fuit, atque inter primas reponenda; tis SS. Julii torn. 3. pag. 453 : Jussit insuper, ut suis sumptibus tola crux argen~, 1174. in Chartul. Arremar.: Ecclesia S. lactentis enim xtatis est. Johannis habebit... medietatem omnium 1 LALLUS, Nutricum cantiunculse la, tea tela, quam Lamam vulgo appellant, oblationum, tain in omnibus Laissis mor- la, ut somnus pueris inducatur. Auson. convestiretur. Papias: Lamse, fractuf& tuorum, guam in omnibus oblationibus Epist. 16: cujuslibet metalli in latitudinem ductsevivorum. Vide in Laxare 2. [* Lit. remiss, ann. 1354. in Reg. 82. Nutricis inter lemmata Chartoph. reg. ch. 351 : Ipsum ensem |e LAMBADA. [Murasna. DIEF.] nere intus et extra,.... quilibet in perpe- balbis, quas nutrices pueris occinunt; ^ LAMBARE, pro Lumbare. Crucifixum tuum et sine excusatione parlis, sive di- secus vero Scaliger et alii. argenteum aureum habentem Lambare minutione seu Laissamento causes. pretiosis lapidibus intextum, in Diariis * LALLATOR. [Qui lallat. DIEP.] ILAISSERIA, Lacus, piscina. Charta 1. LAMA. Festus : Lama, Lacuna. Trevoltianis ann. 1714. pag. 1327. Curiae Suession. ann. 1240: Recognove- Gloss. Lat. Grsec. Lama?, TtrjXtoSeie TO^ 1. LAMBELLUS, Transversa in capite runt etiam quod in lacu vel Laisseria dic- TOK. Ugutio et Joan, de Janua: Lama, scuti gentilitii tsenia, vulgo Lambel. torum Jacobi et Eremburgis, quod conti- mse, est locus vorayinosus, vel lapis in via Conventiones Ludovici Regis Siciliaa guum est dicto vivario S. Medardi piscari abruptus. Lama, i. frustum auri, vel ar- cum Arelatensibus ann. 1386. ex MS. D. non polerunt. genti, vel alterius metalli. Papiae, Lamse Brunei fol. 1. v°. : Arma dicti D. Regis LAISTIS, Sinus. Pactus Legis Salicse sunt confractiones viarum, quse. fieri so- florum lilii cum tribus Lambellis desuper. tit. 49 : Et sic festucam in Laisum jactet. lent pluvia interveniente. Vita S. Mauri Vide Labellus. * 2. LAMBELLUS, Ornamenti genus, Forma traditionis, et transferendi domi- Episc. Csesenatis n. 5 : Locus scilicet nee nii. De yocis prigine vide conjecturam prssruptis cacuminibus sublimius ad alta diminut. fortassis a Limbus. Chrpn. Wendelini, [** Grimm. Antiq. Jur. Ger- porrectus, nee omnino depressus in ima, Guill. Bardini inter Probat. torn. 4. Hist. man, pag. 122. et Eichhorn. Histor. Jur. ad arvalis Lames videbatur planitiem Occit. col. 13 : In qua (tabula) erant cosequatus. [Ennius : Silvarum saltus, la- descripta eorum nomina, qui in parlaGerman. | 59.] L^ESIVEEPUM, Cessio, gurpitiq : Lseso- tebras Lamasque lutosas.] Paulus War- menlo Tolosano sedere debebant, quorum verpire, Cedere, transferre, quasi in Las- nefridus lib. 1. de Gest. Longobardor. prseconisatione facta,... acceperunt a fsesum, id est, sinum alicujus werpire, fes- cap. 15. Piscinam Longobar. lingua La- cialibus regis vestimenta solemnia, pallia tuca, quse est signum traditionis, in mam appellari auctor est. [Papias : coccinea herminacea, Lambellos, (alias Laisum seu sinum jacta, secundum Le- Lama, Piscina dicitur a quibusdam Bar- Cambellos) pileos ex denso panno serico gem Salicam tit. 48. Habetur apud Mar- baris.\ Charta Alfonsi VII. Regis Hisp. cum circulo aureo. Vide infra Lambus. *. LAMBETA. [Piscis: « Perca lucioculfum lib. 1. for. 13 : Prseceplum de Lse- 33r33 1182. apud Yepez torn. 7 : Et exinde siverpo, [Baluz. Lsssiuverpo, melius Lsesi- per earn Lamam degenerari-Lama^anii perca. » DIEP.] werpo] per manum Regis, ubi/ vocis Lse- in Infer, cant. 20. usurpatur pro valle. 1 LAMBITIO, Actus lambentis. Vita S. soverpire notio indicatur : Quod ipsas Inde Lamina, parva Lama. Vide Ughel- Richardi Episc. Cicest. torn. 1. April, villas in suprascriptis locis nobis volun- lum torn. 6. pag. 845. torn. 7. pag. 1273. pag. 286 : Et sicut ex fluida materia ignis to.no ordine visus est Lsssoverpisse, vel torn. 9. pag. 206. Chronic. S. Bartholo- beneficio sal in solidam petrae materiam, condonasse. [Eccardus in suis ad Pac- msei de Carpineco lib. 2. pag. 1242. etc. animalium infirmorum Lambitioni profutum Legis Salicse notis pag. 92. legit [*•* Vide Forcellin.] turum vertitur, sic, etc. Leuseverpisse, obseryatque veteres etiam * Stat. Mutin. rubr. 212. pag. 39. v»: LAMBITTA. Chronicon Trudonense scripsisse Lesoverpire, et Leisoverpire Fossata, quss vadunt et sunt juxta stra- lib. pag. 350 : Item clavicellam ex pro Laisoverpire. Baluzius habet Leuseu- tam Ganaceti, serrentur et serrata tenean- auro 1. duas argento textas , verpire.] tur, ita quod aqua discurrat in Lamam. vexilla, Lambittas quatuor, etc. [Legendum CambutLAITIHUNT. Vide in Canis. Italis, Lama est planicies, campus. Idem tas probabiliter conjectat Mabillonius LAIUS. S. Oaesarius in Regula ad Mo- quod Torrens monte prsecipiti devolunachos cap. 26 : Vestimenta alio colors tus, in Vita B. Cicchi torn. 1. Aug. pag. torn. 3. Annal. Benedict, pag. 163.] * LAMBOYA, Fluvius, qui in Venenam non induatis, nisi Laia, lactina et nigra 661. col. 1 : Diabolus serpens ejus felicinativa. Idem in Regula ad Virg. cap. 40: bus actibus invidens, aquarum violentia labitur. Charta Henr. comit. Tree. ann. Omnia vero indumenta simplici tantum et pestilentise inauditse ita fortiter Lamam 1172. in Chartul. Pontiniac. ch. 72 : Conet honesto colore habeant, nunquam ni- cimse superioris induxit et irruit in eccle- cessi quod infra fines illos, quos claudit gra, non lucida, sed tantum Laia, vel siam prselibatam, etc. Haud scio quid Lamboya fluvius, sicut in Vennam flulactina. Cap. seq.: Tinctura in Monaste- Lame signiflcet, nisi sit mendum pro vium defluit et Venna versus Senonis rio nulla alia fiat, nisi, ut supra dictum Sanclse, vel Lunse, in Charta ann. 1309. currit,... nee ego nee alius... villam amodo est, Laia et lactina. Idem repetit Csesa- ex Reg. 13. Chartoph. reg. ch. 164: Pro constituemus. rius in Recapitul. cap. 7. ut et S. Aure- facienda quadam elemosina annis singu* LAMBRECLA, f. Imbrex, stillicidium, lianus in Reg. ad Virg. cap. 22. et S. Do- lis in prima die Lame Quadragesimse Gall. Goutiere. Charta ann. 1293. apud natus in Reg. cap. 63. pauperibus ad ecclesiam seu villam de Murator. torn. 4. Antiq. Ital. med. sevi * LAIXA, ut supra Laissa. Charta ann. Chanzeyo dicta die anno undecimque col. 669 : Edificium cujusdam domus lon1202. inter Instr. torn. 6. Gall. Christ, confluentibus. gitudinis viginti septem pedum et largicol. 50: Quicunque homo vel femina ali2. LAMA, Daemonum species. Apud tudinis decem pedum et dimidii, scilicet quam Laixam vel donum de honore, vel Gervasium Tilleberiensem MS. lib. 3. de cupos, Lambreclas, columpnas, spondas, auro, vel rebus suis pro amore Dei et sa- Otiis Imperial, cap. 87. Lamse dicuntur mureas, positas in ea. Vide infra Lambrus. lute animss suse ibi fecerit, illam Laixam esse mulieres, quse noctu domos momen1 LAMBRIGARE, Lacunare, Gallice vel donum, quodcunque sit, dono et con- taneo discursu penetrant, dolia * relent Lambrisser, Lambrices, Lacunar. Gall. firmo ego per me et meos omni tempore [f. deplent,] cofinos, catinos, et ollas per- Lambris. Vide Jambricare. valituram et firmam. scruiantur, et infantes ex cunis extrahunt, LAMBROFICAEE. Tabular. Fossatense: | LALANGULA, Crustula. Laurent, in luminaria accendunt, et nonnumquam Apud Euriacum fecit Abbas appentitia, dormientes affiigunt. Quo loco Lamas quss sunt juxta portam domus super viAmalthea. | LALLARE, Lac trahere, apud Papiam.alias videntur a Lamiis, de quibus ita neas, fecit Lambroficari, et caminum in Fusius Joh. de Janua : Lallare, Dormire cap. seq. : Lamias, quas vulgo mascas eadem, et in altero soho fieri caminum vel lac sugere, lactere, et est verbum fic- vacant,... dicuntur autem Lamiss... vel ad opus suum et sociorum suorum, etc. titium, i. de sono tractum. Cum enim nu- potius lanise a laniando quia laniant in- Forte idem quod apud nos Lambrisser, trices pueris plorantibus prsscipiunt dor- fantes. Eucherius Lugdunensis : Lama, in lacunar camerare. mire vel lactere, dicunt la la la la, i. in Esaia, genus monstri, ut quidam affirT LA.MBRUCATUS, Laqueatus, Gall. dormi vel lade: et est tractum a sono qui mant. Vide Nilum Mqn. lib. 2. Epist. Lambrisse, Fundatio Monast. Coalestinofit in ore pueri lactantis, sell, la la la : 205. et infra in voce Striga, et Ughellum rum Suession. apud Marten, torn. 6. et inde tractum est Lallare, i. lactere. torn. 8. pag. 712. [* Glossar. Lat. Gall, Ampliss. Collect, col. 608: Claustrum ex Cod. reg. 4120: Lamia, genus mon- cum pilaribus duri lapidis pulcre compoPersius : stri, Gall. Mare, vel animal.] [** Vide situm, et mire desuper HgnoLambrucatum. Jratus mammae, Lallare recusas. Grimm. Mythol. German, pag. 597.] 1 LAMBRUGHIUM, Lacunar, Gall. LamGloss. Lat. Grsec. : Lallare , pa6a£etv, | 3. LAMA, Lamina, Gall. Lame, Ital. bris. Computus ann. 1202. apud D. BrusInarticulatam vocem edere. Scaliger de Lama. Translatio Cruciflxi qui S. Jo- sel de Feudorum usu ad calcem torn. 2. causis Ling. Lat. cap. 38: L quoque fa- hanni Gualberto caput inclinavit, in Ac- pag. CXLII. col. 2 : Pro palicio reficiendo

LAM x. sol. pro Lambruchio domus Fratris Garini xil. Solid. T LAMBRTJSCARE , Lacunare. Vetus Gharta apud Lobinell. torn. 2. Histor. Britan. col. 550 : Postquam fuit Dux Britanmse fecit eamdem Ecclesiam Lambruscari. * LAMBROISSARE , Lacunare, Gall. Lambrisser, alias Lambroissier et Lembroissier. Reg. A. 2. Cam. Comput. Paris, ad ann. 1321. fol. 50. r°: Rex mandavil... viridario forestse de Brotona, quod ipse deliberaret fratribus Pr&dicatorum Rothomagensium dimidium arpentumbosci... pro Lambroissando eorum dormitorio et pro ardere. Lit. remiss, ann. 1412. in Reg. 166. Chartoph. reg. ch. 296: Un chariot convert afiertre et Lembroissie de boys. Mirac Mss. B. M. V. lib. 1:

LAM

Offanus autem (Offse filius, qui et Offa II. dicitur) oculos patris sui pie claudens, Lamentationes Mensurnas cum magnis ejulatibus, lacrymis, et specialibus planetibus, prout moris tune erat Principibus magnificis, lugubriter pro tanto favore continuavit, obsequiisque magnifice tarn in Ecclesia quam in locis forinsecis completis, apparatu regio et celeberrimo in eminentiori Ecclesia penes Gloverniam urbem egregiam eidem exhiberi jubet sepulturam. Ex Spelmanno in Monthday. Vide Mensurnum. LAMENTATRICES. Vide Cantatrices. * LAMENTELA, Querela. Gall. Plainte. Lit. Joan, march. Montisfer. ann. 1355. ex Bibl. S. Germ. Prat. : Dicebatis quod de nobis habebatis causam et veram materiam Lamentelse. : tamen istud seu causam quare, dicere seu exprimere nolebatis. Lors moustiers tiennent ors et sales, * LAMENTUM, Acta S. Sebaldi torn. 3. Et lor cambres et lor grans sales Aug. pag. 772. col. 2: Quod cernens deFont Lambroissier, paindre et pourtraire. vota mulier, quse poanitentium jam vitam A voce Lambrois, Lacunar, tabulatum, agebat, quia circulum ferreum in Lamenvulgo Lambris, plancher. Lit. remiss, tum gestabat ad brachium. Id est, ut adann. 1389. in Reg. 135. ch. 220 : Jehan de dunt docti Edi tores, in signum poeniVendosme chevalier, nostre chambellan et tentia? vel dolpris de suis peccatis. Vide seigneur de Feuillet, desirant de tout son Circuli ferret in Circulus. cceur savoir la verite du cas, fist mettre * LAMERA, Lamina, Ital. Lamiera. et tapir secretement sur le Lambroiz de Hist, belli Forojul. apud Murator. torn. so, chambre un de ses varies. Cost. Paris, 3. Antiq. Ital. med. a?vi col. 1204: Et in Reg. sign. Noster Cam. Comput. fol. unus venit ad portam cum una hasta, 37. v°: Le millier de Lambrois, ij. den. super quam erat una Lamera ferrea cum Reg. sign. Pater ejusd. Cam. fol. 249. sagitlis accensis, putans ignem in porla v°: Item pour le millier de Lambruiz de infigere. de ij. pies, et de ij. pies et demi I'un * LAMERE. [Lambere. DIEF.] parmi Vautre, iiij. den. Lambru, eadem * LAMERIA, Thorax, Ital. Lamiera. notione, unde Lambrucher, Contabulare, Stat. datiar. Riper, cap. 12. fol. 4. v° : in Lit. remiss, ann. 1379. ex Reg. 115. De qualibet soma calybis, ferri soldi, Lach. 162 : Le suppliant se tint dessus la meriarum et pectoralium , de pensibus chambre, oil gisoit son pere, qui est Lam- duodecim, pro introitu soldi sex. bruchee;... une des fois qu'il estoit sur * LAMETATOR. [Lamentator. DIEF.] laditte chambre, il vit par un pertuis, qui * LAMIA. Vide supra, Lama 2. estoit ou Lambru d'icelle, etc. Pedag. LAMIARI , Fascinari , [Leonardo] in prior. S. Gondulfi ann. 1314: Le millier Additionibus ad Vitam S. Antonini. de Lambrus, iiij. den. Vide Lambricare. 1 LAMIARIA, Fascinatrix. Vide Fac* LAMBRICUS. [Lumbricus. DiEF.J * LAMBRUC. Vox contracta et forte *. LAMIGO. [Lama. DIEF.] mendosa, cujus tamen sensus satis est >ie LAMILA. [Lamia. DIEF.] 1. LAMINA, utpicc tseda, inter pao-avouc, apertus, in Libert. Brianc. ann. 1343. torn. 7. Ordinal, reg. Franc, pag. 726. in sanctorum Martyrum Actis recenseart. 11 : Considerans... quod in recogni- tur passim. [** Lamina ferrea aut aerea cione per ipsas universitates vel singula- candens corpori admovebatur. Vide res personas dictss bailliviss Brianczonesii, Forcellinum.j de juribus dalphinalibus facienda T LAMINABES NUMMI, Qui constant multi possent incidere in Lambruc, ex ex tenuissimis laminis, de quibus conignorancia, simplicitate, vel rufticitate, sulendus Joh.Christoph.Olearii Isagoge etc. Id est, in errorem, quapropter mule- ad Numophylacium Bracteatorum, etc. tarn falsae declarationis incurrerunt. Jense 1694. ] LAMINATUS, Laminis tectus,ornatus, * LAMBRUS, Tegulse species, imbrex. Stat. Vercel. lib. 4. pag. 82. v°: Item Ital. Laminato. Testam. Gregorii XI. PP. quod fornasarius faciat sen fieri faciat Apud Acher. torn. 6. Spicil. pag. 681 : lapides, cupos, Lambros et cugnolios, cu- Item legamus dicto monasterio Casse-Dei juscumque modi sint, bene coctos. unum valde pretiosum jocale de~ auro et * LAMBUS, Ornament! genus, idem de argento et lapidibus pretiosis Laminavidetur quod Diadema. Elog. Ludov. Pii turn et elaboratum, in quo est reconditum torn. 6. Collect. Histor. Franc, pag. 266: brachium S. Andreas Aposioli. •"- 2. LAMINA, Locus, ut videtur, ubi Non temet, mi Rex, Lambus non aureus inflat; arundines seu cannae crescunt; Lame Non diadenia micans mentis in arce sedel. quippe cannarn dixerunt nostri, teste Vide supra Lambellus 2. Cotgravio. Charta ann. 1258. in Chartul. 1 LAMDAREUS. Vide supra Labdareus. eccl. Lingon. ex Cod. reg. 5188. fol. 234. * LAMEA. [ Lamia. DIEF.] v° : Robelinus (debet) vj. denarios de La* LAMEN. [Lamina. DIEF.] mina Boisserise.,. Simon li tannieres iij. LAMENTATIO, Querela, actio,- calum- den. de Lamina et iij. den. et obol. de nia. Charta Hugonis Archiepiscopi Ge- boisseria. Laurentius Coque iij. den. de nuensis ann. 1184. apud Ughellum : Si eadem Lamina. Hinc forte vero ante alium judicem Lamentatio trac* LAMINA OANDEL^E , quod instar tabitur, donationis a nobis factse testimo- cannaa sit candela. Inquisit. forestae de nium perhibebimus. Occurrit prseterea Lyons in Reg. 34. bis Chartoph. reg. in Charta ann. 1161. apud P. Mariam part. 2. fol. 118. r°. col. 1 : Abbas S. AuCampum in Hist. Ecc. Placent. in Reg. doeni... quitus de pasnagio propriorum 2. part. Charta 17. porcorum per unum sextarium avenae, ..... LAMENTATIO MENSUBNA. Histor. Off* et quinquaginta Laminas candelss de diRegis Merciorum, ex MS. S. Albani: midio pedis longas. Nisi Candelarum v

LAM fascicules intelligas, quomodo Lame de gerbes, spicarum manipulus appellatur, in Lit. remiss, ann. 1371. ex Reg. 100. ch. 885 : Lesquelx supplians ont pris un parcel, une brebis,... certaine Lame de gerbes, etc. * 3. LAMINA, Locus subterraneus, quod in longum, instar lamina}, protendatur sic dictus. Consuet. Neapolit. Mss : In domo conducta non licet conductori tenere vel habere paleam vel fenum,... nisi locus conductus sit cripta vel Lamina. » 4. LAMINA, Segmen Gall. Lambeau. Alex latrosoph. MS. lib. 2. Passion, cap. 73 : Deinde si incancrierint ulcera, deponunt stercora varia et nigra, cum aliquibus Laminis putridarum carnium. * LAMINARIUS. [Lamineur. DIEF.] * LAMINULA. [Lamella. DIEF.] ] LAMIRO, Blandus, in Glossis Isid. f. a Gr83co Xa[u>p6?, Disertus, facetus, scurrilis. j LAMISIO. Papias : Lama, Piscina dicitur a quibusdam Barbaris ; inde Lamisio proprium. Sic multa sunt occulta. LAMISSIO. Chron. Mss. S. Viet. Paris, ex Bibl. reg. fol. 10. r° : Lamissio dictus est, eo quod a lama, id est voragine fuit extractus. Vide Lama 1. [** Lamisio secundus rex Langobardorum, apud Pertz. Scriptor. torn. 3. pag. 217. lin. 42. ex vet. Catal. regum in cod. legum Langobard. Vatican.] 1 LAMITABILIS, Lamentabilis. Eventus dolorosus et Lamitabilis, apud Ryrner. torn. 2. pag. 1075. LAMNA, pro Lamina. Vett. Glossss : Larnna, Xem?. Gloss. Gr. Lat. : "EX«^i;, Fullo, qui Hugonem Jorda Locum-tenentem super lavat lanas, ; in Gloss. Lat. Graec. in aliis quandam Lansam quam amiserant li Dcinde vires acres ducens ad bella ducentos, Graec. Lat. ipionlvt^c, Lanitor. Espanhol in platea de la Feneria. Et quadringentis dans emolimenta Lanistis, 1 LANIO, ut Lanius, in Concilio HisAssiduis armis Agarenos concutit, urbes | LANSAGIUM, Leodiensibus Lansage, pal. ann. 1512. et apud Marten, torn. 2. Obruit, et villas Oararaa populatur et arva. Alienatio ; Lansager, Alienare ; LansaAmpliss. Collect, col. 1400. !: " Vide Salmas. ad Florum pag. 88. et gers, Qui ex alienatione domini jus haLANIOLA, in Glossis Isonis Magistri, locus, nbi Medici faciunt medicinas, et ad Hist. Aug. pag. 328. et Coteler. ad bent dominii vel hypothec®. Consuetudo Leod. cap. 6. art. 4 : Toutefois les Constit. Apostol. pag. 319. laniant carries infirmorum. Laniena. ens peuvent departir leurs heritages * LANION, US. [Lanio. DIEF.] 1 LANISTERIUM, Laniflcium. Agnellus par leurs enfans en Lansage a I'un plus * LANIOSUS. [Laniger. DIEF.] in Vita S. Severi Pontif. apud Murator. dqu'a I'autre, sans aller a la justice. Ibid, * LANIPEDIUM. [Lineum calceamen- torn. 2. pag. 44. col. 2 : Quadam die La- art. 28 : Feumain ne pent Lansager heritum. DIEF.] nisterii opere praegravatus cum esset ipse tages d'enfans, il est feumain. Cap. LANIPENDIUM, Locus in Sanctimo- cum conjuge sua, lanificium, ut dixi, 15. art. 17: Tonsdont treff'onciers et Lansagers nialium Monasteriis, ubi reponuntur nearent officium, ait ad conjugem, etc. lanse ad Monacharum laniflcia, vel etiam 1 LANISTERUM, Lanicium, ut con- peuvent deminer pour faute de relief. * LANSARE, Jacere, jaculari, Hisp. ad vestes laneas. Regula S. Csesarii ad jectq. Gregor. Mon. in Ghronico FarVirgines cap. 28: Ad cellarium, et ad fensi apud eumdem Murator. torn. 2. Lanzar, Gall. Lancer. Lit. remiss, ann. posticium, vel Lanipendium tales a se- part. 2. col. 545 : Concessit in villa S. 1362. in Reg. 93. Chartoph. reg. eh. 168: niore eUgantur, etc. Adde cap. 30. et Viti de casale dominici ad quartam om- Cum quadam funda contra dictum Bernium frugum. excepto paniclo et semun- trandum duos lapides Lansavit. Form. Regulam S. Donati cap. 62. LANIPENDIA, Quas lanipendii curam clo, et musti mundi tertiam, et olivarum Mss. ex Cod. reg. 7657. fol. 35. v°: Unum gerit, apud eumdem Cassarium cap. 25: medietatem, et quintam de Lanislero, et magnum cutellum evaginavit repente et... ictus quamplures contra eum Lansando... Omnis lanificii cura, unde vestimenta operas. sanclis Sororibus ministrentur, ad solli%. LANISTRUM. [Salle d'armes. DIEF.] percussit. Vide supra Lancare et Lancitudinem Praepositse, vel Lanipendias LANITOR^ IptouXutrK, in Gloss. Gr. Lat. ceare 3. | LANSGEA, pro Lancea. Item vim. capertinebit. [Habetur supra Lanilutor.] 1 LANIUS, pro Laneus. Pannum La- drelli. Item ccc. Lanscee, in InformaLANIPENDIUS, in Gloss. Lat. Gr. exponitur oraOjjioOxo; IpiSt'wv, Qui lanam pen- nium viridis colons, in Mandate Ricardi tionibus Civitatis Massil. pro passagio dit ac distribuit. Gloss. Gr. Lat.: Sta6- II. Regis Angl. ann. 1282. apud Rymer. transmarine ex MS. Sangerman. * LANSEYA. Vide supra Lanceya. (j-oOyoi;, yuvY) TJ TOV Gra6[ibv Tiape^o-jtra tal; torn. 7. pag. 356. col. 1. * LANSISSA, Tabulatum superius. ^f. LANMA, perperam pro Lamna, per aXXais, Lanipendia. Vox occurrit apud Paul, in leg. 31. D. de Donat. vir. et Syncopen a Lamina. Stat. Bonon. ann. Form. Mss. ex Cod. reg. 7657. fol. 42. ux. (24, 1.) Vetus interpres Juvenalis ad 1250-67. torn. III. pag. 608 : Arma vero r°: Per cujus (domus) Lansissam, seu defensibilia intelligimus esse panceriam, supernum solarium, idem talis dictas tali illud Sat. 6. sive coritum, cum manicis, vel sine ma- scienter dedit viaticum et accessum. periit libraria, ponunt LANSITICUS. Obseryantiaa Regni Aranias, gamberias, maleatam, cerveleriam, Cosmetae tunicas, etc. sive bacillitum, bracarolam, sive rotel- gon. lib. 8. de Homicidio | 14 : Si quis Librariam, Lanipendiam interpretatur. lam, sive tavolatium, collarium et guantos se occiderit, vel suspenderit, et fuerit de ferro et lantnas sive plattas ferreas. Lansiticus, vel insensatus, vel dasmoniaEt infra, ad illud : cus, vel consimilis, etc. An Lunaticus 9 [FR.] Est in concilio materna, admotaque lanis 1 LANSKENETUS, Pedes, Gall. Pieton, 1. LANNA. Vita S. Gilda? : Quse insula Emerita qute cessat acu. usque in hodiernum diem Lanna Hilduti fantassin, Germ. Landsknecht. [* Miles Lanipendia matris, facta ornatrix, quasi vocitatur; [hoc est, terra, ditio, ager. lanceatus. Vide Lancea et Landridder.] magistra. Vide Cujacium lib. 9. Obser- Lanna enim Armoricis, qui d post n Duo millia peditum Lanskenetorum, in vat. cap. 30. mutare solent in alterum n, idem est Conventionibus ann. 1543. apud Rymer. * LANIPESTE. [Placentum. DIEF.] quod populis Septentrionalibus Landa, torn. 14. pag. 779. [*® Vide Eichhorn. T LANISCA, LANISCUS, Papias in MS. duplicis notionis vox, quaa et terram Histor. Jur. German. 1437.] Hinc apud Bituric.: Fasces erant Laniscse, id est, incultam signiflcat, et territorium, re- npstrates Lansquenet, Ludus quidam Fasciolss, etc. Editus habet Lanistae, per- gionem, dominium. Hinc emendanda pictorum foliorum a Germanis Lanskeperperam. Jo. de Janua: Laniscus, sequentis vocis exppsitio ; Lanna quippe netis advectus in Galliam. Fasciola ex lana facta. Latinis Lemnis- nusquam Monasterium signiflcavit apud * LANSOLATA, LANSSOLATA, Matta, cus est Vitta, taenia, pro quo nostri Armoricos, sed Leandi, a Lean, Mona- storea, quia solo sternitur, sic dicta, Glossatores dixisse videntur Lanisca et chus vel coelebs eiti, Domus. Vide Land Gall. Natte. Comput. ann. 1372. inter Laniscus. Vide Lamniscae. Probat. torn. 2. Hist. Nem. pag. 319. et Leanes.] \_LANISTA, LANISTRA. Isid. lib. 10. LANNA, Monasterium, veteribus Ar- col. 1 : Item solvi pro viij. Lanssolatis Orig.: Lanista, Gladiator, id est, carnifex moricis. Occurrit in Vita S. Pauli Episc. palearum positarum in solo hospicii comuTusca lingua appellatus, a laniando sci- Leonensis n. 28. nis propter frigus, de qualibet Lansolata licet corpora. Lanista Latinis non est ^ 2. LANNA. [1° Angulus auris; 2° ij. albos. * LANTANA. [Viburnum. DIEF.] gladiator nude, sed proprie gladiato- Lamia. DIEF.] rum magister, qui casteris praeerat, et | LANN.ffi. Xogot, Lobi, faseoli, in Sup- 1 LANTEGRAVISSA, Uxor Landgravii, tirones erudiebat in arte gladiatoria. plemento Antiquarii, pro Lamnse au- in Litteris ann. 1382. apud Rymer. torn. Gloss. Lat. Gr.: Lanista, XouSoirpotpoc, rium, seu ima auricula, inquit Valesius 7. pag. 343. * LANTERNA, LANTERNERIUS. Vide uovojjiaxoTpocpoc, £7uaTaTY]jc Occurrunt etiam in eisdem Statutis vocabula LAPIS FAgARius, eodem significatu usurpata ; in quibus locis nesciq an discrimen vocis Facarius referri debeat scripturse mendo, vel potiusquod lapides conjungerentur inter se per eorurn facies (vernacule faca), ut hie praescribitur, torn.II. pag. 624 : Statuimus et ordinamus quod quilibet homo habens caput et terrenum ad dictarn foxiam debeat tantum selegare suis propriis expensis de Lapidibus facariis in cultellum, quantum tenet suum terrenum super foxiam dictam. [FR.] * LAPIS JUDAICDS. [« Est lapis sicut nux parva ad longitudinem paucam declinans, proximus figure amigdalea aut datili... (B. N. ras. lat. 16186, f. 67 .) »] \ LAPISCIDA, pro Lapicida, in Notis obituum et fundalionum ad marginem Martyrologii MS. S. SalvatorisAquensis. [* Vide supra Lapicida.] s|e LAPISDIGINIA. [« Lapisdicinia. ma~ chon. (Lex. Lat. Gal. Bibl. Ebroic. n. 23. XIII. s.)»] LAPISTA, Genus vasis lapidei et aquarii, dicti a Lapis. Jo. de Jan. et Glossse MSS. 1 1. LAPISTRUS, LAPATIUM, Oleris species, de qua Isid. lib. 17. cap. 10. scribit: Hxc in cibo sumpta stomachum confortat, venerem reprimit. Vide Lapatica. * 2. LAPISTRUS. [Gramen. DIEF.] \ LAPITIDIS. Supplicatio (an. 1328.) facia domino Vicario Massil. per Guil. Codoliti magistrum Lapiditem deputatum ad curam barqueliorum, in SchediS D. le Fournier. Videtur legendum Lapicidam. j LAPOSUS, Plenus lapis (lappis,) Johanni de Janua; Plein de gletons, in Gloss. Lat. Gall. Sangerm. 8 1. LAPPA, Gloutonnier vel rosel staterse. Glossar. Lat. Gall, ex Cod. reg. 7692. Aliud Gall. Lat. ex Cod. 7684 : Gleteron ou gloton, Lapa. * 2. LAPPA, Cardui species. Vide supra in Lapa 2. ^ LAPPACIA. [Est herba quae stomachum confortat. DIEF.] * LAPPACIUM, pro Lapathum, ut post Echardum monent docti Editores ad Acta S. Domin. torn. 1. Aug. pag. 619. col. 2. : Ms viride, pylatrum, Lappacium, et succum porri. Ital. Lapazio. Vide Lapistrus. * LAPPOSUS. [Pilosus. DIEF.] * LAPPUS. [Oiseau de mer. DIBF.] T LAPSABUNDUS, Ruinosus, caducus. S. Apri Antiquum monasterium vetustate Lapsabundum, in Notitia ann. circiter 1031. inter Probat. Hist. Tull. pag. LXX. et Hist. Lotharing. torn. 1. col. 407. LAPSANIUM, Herba sale condita, qua ^Egyptii Monachi yescebantur, ut auctor est Cassianus lib. 4. de Monach. cap. 11. et 22. vox forte a Lapsana deducta, quae Plinio lib. 20. cap. 9. olus silvestre fuisse dicitur. * LAPSATIO. [Lapsus. DIEF.]

LAQ * LAPSATOR. [Qui frequenter labitur. DIEF.] LAPSI, Qui a Fide discedentes Paganismum aut haeresim amplectebantur, et postea per poenitentiam redibant ad Ecclesiam. Concil. Agathense can. 60. et Epaonense can. 29 : Lapis, id est, qui in Catholica Fide baptizati sunt, si prsevaricatione damnabili post in hseresim transierint, grandem redeundi difficultatem sanxit antiquitas. Adde Aurelian. IV. can. 8. Valentin, can. 3. Sententias Cone. Tolet. XVII. can. 13. Baron, ann. 253. n. 103. et Jacobum Gothofred. ad 1. 5. Cod. Th. de Apostatis. (16, 7.) Negatores etiam dicebantur, quod Christum negassent, ut colligitur ex S. Paciano Barcinonensi Ep. 3. LAPSI praeterea dicuntur, qui aliquod delictum commisere, ex quo posnitentiae publicaa subjacere debeant. Gregorius M. 1. 1. Ep. 42 : Et in iisdem Monasteriis ad poenitentiam eosdem Lapsos trade. * LAPSIDIUM. [Est illud quod cadit de metallo quum acuitur. DIEF.J ^{LAPSILE, yXta^pov, Lubricum, lentum, apud Janum in Supplemento Antiquarii. * LAPSINA, Lapsus, in vet. Glossar. ex Cod. reg. 7641. Sed forte legendura Lapsiva. dicitur in Lapsivosus. * LAPSINOSUS, in Gloss. Lat. Gr. ex Cod. S. Germ. Prat, ubi aliae habent Lapsivosus. Vide in hac voce. 1 LAPSITUDO, Lapsus, defectio. Epistola Conradi Imp. apud Marten, torn. 2. Ampliss. Collect, col. 1211: Hortamur attente, quatenus non expectans, ut solaminis remedia tibi Lapsitudo mosroris indulgeat. LAPSIVOSUS. Gloss. Graec. Lat. : 'OXtffOriposj.Lapsivosus, lubricus. Apud Papiam Lapsina, est Lapsus, ubi forte legendum Lapsiva. LAPSUS, Aquae divortium, quo se pisces recipiunt: Chute d'eau. Gregorius Turon. de Vitis Patr. cap. 17 : Abierunt ad Lapsum , et aspicientes invenerunt eum ita refertum piscibus, ut decem viri quse repererant, vix exhibere potuissent. Infra : Lapsus noster. in quern, pisces decidere soliti sunt, prorsus desertus habetur. Idem lib. de Gloria Confessor, cap. 5 : Surrexitque e lectulo, invenitque immanem esocem in Lapsum suum, quern ubi jussus fuit, exhibuit. [* Vide supra Capsum 2.] * LAPTICIA. [Vehicyli genus. DIEF.] LAPUS. Vide Cams. | LAQUATUS. Statutum Guidonis Episc. Traject. ann. 1310. Bataviae sacrae pag. 174 : Item prohibemus, ne Sacerdotes vel Clerici calceos vel sotulares portent Laquatos. Lege Laqueatos et vide Laqueatse vestes et Calceus Laqueatus. « LAQUEARE, Laqueis seu lorulis astringere, Hisp. Lacear, Gall. Lacer ; Laqueus seu cingulum ad astringendas vestes, et Lasseure, Vestis pars, ubi laquei alligantur. Lit. remiss, ann. 1395. in Reg. 148. Chartoph. reg. eh. 284 : Et lors ycelui exposant... d'une paire de cousteaux a trenchier pain qu'il avoit pendus aux Lassieres de sa cote, etc. Alias ann. 1475. in Reg. 195. eh. 1566 : Le suppliant cousturier dist qu'il lui failloit des crochets et des portes pour mettre a la Lasseure des robes d'icelle fille. Lit. remiss, ann. 1374. in Reg. 105. eh. 601 : Guilebertus de Boura de cubili surgens, tunicam seu superpunctum suum Laqueando et nodando, nudus capite et pedibus perrexit cum dicto domino de Morebeque locuturus. Stat. Henr. abb. Cluniac. ann. 1308. apud Menag. in Diction, etymol. v. Lacer: Inhibemus ne fratres

LAQ

29

portent vestes Laqueatas seu boutonatas. Vide Laqueatas vestes. LAQUEARII, Tectorum lignarii, in Glossis MSS. apud Salmasium. [Architecti, Laquearii, etc. in leg. 2. Cod. Theodosiani de excusat. Artif. (13, 4.)] * Nqstris Lasceure, vulgatius Lassiere, Intertignium , manipulorum locus in horreo. Lit. remiss, ann. 1409. in Reg. 164. Chartoph. reg. ch. 134: Le suppliant monta en une Lasceure ou travee de granche pour descendre du feurre. LAQUEAT^E VESTES, Laqueis, seu lorulis, exornatae, vel astrictse : nostri ejusmodi laqueolos, Las et Lassets, vocant : perperam enim Lacets quidam scribunt. Regula Templariorum cap. 29 : De rostris et Laqueis, manifestum est esse gentile : et cum abominabile hoc agnoscatur, prohibemus... ut aliquis ea non habeat. Bromptonus ann. 1188 : Ibi statulum fuit in Anglorum gente, ne quis escarleto, sabelino, vario, vel griseo, aut vestimentis Laqueatis... uteretur. Gervasius Dorobern. eodem anno : Et quod nullus habeat pannos decisos et Laceatos. Male laceratos habet Neubrigensis Picardi lib. 3. cap. 23. extremo. Regula Fratrum HospitalisS. Julianiin Anglia : Habeant tunicam et supertunicam de russeto, cum capucio de eadetn secta : ita quod manubria tunicas sint clausa usque ad manum, non nodulis vel filo ad modum secularium Laqueata. Liber Niger Capituli Parisiensis : Statutum fuit in Capitulo generali ann. 1325. in crastino festi Nat. S. Joan. B. quod aliquis de Ecclesia Paris, non deferret sotulares consutitios, seu ad Laqueos, aut caligas alterius colons quam nigri. [Le Roman d'Athis MS. : Ou tel semblant, promesse ou don, Ou manche, ou las, ou confanon.]

Vide Laquatus. | LAQUEATORES, Retiarii, Laceurs, in Glossis Lat. Gall. Sangerman. Isid. lib. 18. cap. 56. de Laqueatoribus: Laqueatorum pugna erat fugientes in ludo homines injecto laqueo impeditos consecutosque prosirare, amictos umbone pelliceo. Utitur Vegetius lib. 3. cap. 22. Non in lUidis solum, sed et in quibusvis certaminibus laqueis usos fuisse plerosque populos docent passim Scdptores, Pausanias de Sarmatis lib. 1. Hegesippus de Alanis lib. 5. cap. 1. Valerius Flaccus lib. 6. de Anchatibus, Herodotus de Persis lib. 7. quorum omnium verba refert Carolus de Aquino in Lexico Militari v. Laqueus. T LAQUEATURA, Fascis, manipulus. Charta ann. 1253: Omnia qu& pertinent ad grangiam... excussores ligare tenebuntur, de quibus Religiosi habebunt unam Laqueaturam. LAQUETISMUS , Tendicula, quasi laqueus tensus. Jo. de Janua. Gloss. Isid.: Lacalismus, laqueus, decipula. [Gloss. Lat. Gall. Sangerman.: Laquetismus, Tendue de Las.] 1 1. LAQUEUS, f. Corona collaris, Gall. Collier. Testament. Yzeu Dominse d'Anio ann. 1293. apud Baluz. lorn. 2. Hist. Arvern. pag. 704 : Item sepulturam meam eligo in cimiterio Fratrum Minorum Viennse; quibus Fratribus jocalia mea, videlicet Laqueos et garlandas do et lego, ut exinde perpetuo ibidem faciant anniversarium meum annuatim. Vide Laqueatas vestes. LAQUEOS FERIS PR^TENDERE, in Lege Wisigoth. lib. 8. tit. 4. § 23. in Lege Saxon, tit. 12. | 3. tit. 13. | 2. et 1. 29. D. ad Leg. Aquil. (9, 2.) et 1. 55. de Acq. rer. dom. (41, 1.)

30

LAR

LAR

LAR

Ja nel besasse pour 1'Archiere, * 2. LAQUEUS, Zpna, cingulum. InvenNe pour 1'Arc, ne pour le brandon. tar. mqnast. Cassin. ann. 1497. torn. 2. Hist, ejusd. pag. 599. col. 2: Camisi un* LARGUS, Falsidico. Glossar. Lat. decim cum stalls et manipulis, Laqueis et Ital. Ms. ammictis, etc. T LARDALIS PORCUS, Pinguis, opimus, J LAQUIRIUM. Vide in Loquericium. in Chr. Farfensi apud Murator. torn. 2. | 1. LAR, Princeps, Hetruscis, ut docet Scaliger ad Prqpertium. Lar, Lartis, part. 2. col. 402. Dux vel Rex, ut interpretatur Turnebus 11. LARDARE, Lardo sufflgere, Gall. lib. 17. cap. 1. ubi narrat Viridomarum Larder. Joh. de Janua : Lardare, Lardo Gallorum Ducem, quern interfecit Mar- impmguare, vel guttatim^ lardo assare, cellus, cuique opima spolia detraxit, vel lardatum facere. Pulli assati et LarAremoricum Lartem, id est, Gallicum dati, in PanchartatitulorumS. Stephani Ducem appellari ab Ausonio : de Vallibus prope Xantones Ch. 66. Metaphorice Menotus Sermon, fol. 8 : NunTertia opima dedit spoliatus Aremoricus Lar. quid hodie Cardinalatus et ArchiepiscoHinc, nisi me fallo, Johannes de Janua : patus sunt, Lardati de Episcopatibus, et Lar fuit quidatn Rex; sed tune facit ge- Episcopatus pluribus Abbatiis et Prioranitivum Lartis, interposita t, causa diffe- tlbus ? Ad omnes diabolos talis modus farentiae. Sussannaeus in Vocabulario: ciendi. Larthes, Summus regum. * 2. LARDARE, metaphorice, quomodo *2. LAR. Vita S. Schetzel. torn. 2. vulgari locutione Larder dicimus, pro Aug. pag. 178. col. 2 : Diversorium tamen Cqnfigere, Gall. Plquer, percer. Lit. reipsius ingredi recusabat: reclinato capite miss, ann. 1361. in Reg. 91. Chartoph. quiescebat in Laribus domatis, vel potius reg. ch. 128 : Qui pasticerius... responin media curtis. Id est, Lateribus, ut disse dlcitur, quod ipse pro dicta prssponotant docti Editores. At minus bene, sito suo non promitteret quin Lardaret ni fallor : pars enim domus seu locus, dictum Gilotum. Vide supra Interlarubi ignis accenditur, videtur esse, ut dare. colligitur ex Lit. remiss, ann. 1853. in 1 LARDARIOLUS, Vox incertse notioReg. 82. Chartoph. reg. ch. 83 : Item ipsa nis. Vide in Sigitula. existens nuper in domo sui hospitis prge1 LARDARIUM, etc. Vide mox in Lardicti, invenit in Lare tres grossos Turo- dum. nenses argenti, de lege et tempore beatl . * Nostris Lardier et Lardage. Charta Ludovici. ann. 1313. in Reg. 49. Chartoph. reg. ch. ** LAR, ut Focus, Domus. Chart. Lo- 74 : Item apud Viriacum in Viromandia, thar. III. Imperat. ann. 1134. apud rations quorumdam reddituum, qui vulErath. Cod. Quedling. num. 3. pag. 80 : gariter dicuntur le Lardier, centum soliVillico de unoquoque Lare obolum red- dos Paris, annul redditus. Charta Ludov. dant. Vide Forcellinum. comit. Fland. ann. 1331. ex Chartul. 2. LAREM FOVERE dicuntur, qui in ali- Fland. ch. 573. in Cam. Comput. Insul.: quo loco domicilium habent. Charta De nos briefs dou Lardier de Bruges,... Philippi Reg. Franc, ann. 1310. pro li- trois livres et trois solz. Alia ejusd. ann. bertatibus Bastidse in Petragoricis, ex in Reg. 66. ch. 518. pro Lauduno : Le 47. Regesto Tabul. Reg. n. 38 : Si vero droit que il (1'eveque) demandoit et se contigerit ipsos nobiles fovere vel nan fo- disoit avoir par point de chartre... ou vere Larem vel domicilium in ipsa bas- Lardage ou fu le berfroy. tida, tenebuntur duntaxat pro rebus quas * LARDARIUS PORGUS. Vide mox in acquisierint in pertinentiis et honore dic- Lardum 2. tse bastidse ad contribuendum, ut c&teri, * LARDATORIUM, Veruculum lardaprout tenebantur illi a quibus dictas res rium, Gall. Lardoire. Glossar. Lat. Gall, vel possesslones acquisiverint. [Edictum ex Cod. reg. 7692 : Lardatorium, LarPhilippi IV. Franc. Regis ann. 1302. ex douere. Lardouer, pro Locus, ubi larChartulario S. Vandregisili torn. 2. pag. dum servatur, in Lit. remiss, ann. 1416. 1851 : Inhibentes insuper ne morentur ex Reg. 169. Chartoph. reg. ch. 324 : Le seu Larem foveant in prsedictis terris. suppliant... prinst en la cuisine un jamEadem habentur in edicto Philippi VI. bon de pore, qui estoit pendu ou LarFranc. Regis ann. 1344. torn. 2. Ordinat. douer. Vide Lardarium in Lardum. * LARDELLUS, Animalis genus, ab Reg. pag. 199. Occurrit. alibi non semel.] Vide Focus, Ignis. Italico Leardo, albus. Stat. datiar. Ri* LAREM TENERE, Domicilium ha- per, fol. 4. r° : De qualibet fodra seu bere. Libert, civit. Ruthen. ann. 1371. mantello Lardellorum, zibellinorum, foitorn. 5. Ordinat. reg. Franc, pag. 411. norum el aliarum sufultrarum, etc. Vide art. 3 : Quod nullus serviens regius pos- Lareones. * LARDERIA, Funis species. Comput. sit nee debeat moram continuum facere, nee tenere domicilium, hospicium vel La- ann. 1363. inter Probat. torn. 2. Hist. rem in dictis civitate et burgo Ruthense. Nem. pag. 259. col. 2 : Solvit... dicto Phl[» vide Haltaus. Glossar. German, liberto Girl pro una Larderla necessarla ad timpanum signi excubise nocturnss, voce Rauch, col. 1507.] * 3. LAR, Alia notione, in Consuet. etc. Infra : Solvit, dicto mandate, PhiliPerpin. Mss. cap. 37 : Item possunt (ho- berto Girl campderio, pro duabus Lardemines Perpiniani) habere duas foguace- riis necessariis pontibus Prsedicatorum et rias de lena et duas de Lari ad venden- S. Anthonll, pro stangandls de nocte dos panes cum voluerint. Vide supra Fo- pontibus, cum levati sunt, ne per aliquos a parte possit tirari, etc. guaceria et, infra Lena 4. * LARDERIUM, Locus ubi lardum et * LARANTOLA, Piscis genus. Vide inalise carnes servantur, Gall. Gardemenfra Lichuda. | LARCERIUM, Pharetra, Gall. Car-ger. Charta Henr. Hosati inter Probat. quois, quasi Arcerium, adjuncto L, vice torn. 1. Annal. Praemonstr. col. 535 : articuli. Computus ann. 1336. Hist. Prseterea dedi eisdem in dotem prssdictse Dalph. torn. 2. pag. 306: Item pro MGCCG. ecclesise... decimam de carnibus Larderil carellis quos dicti balistarii portaverunt mei. Vide Lardarium in Lardum. apud Avinionem cum cordis, flethonibus * LARDIPOLUS. [Vermiculus lardi. et Larcerio, in quo fuerunt ligati... LIV. DIEF.] sol. vi. den. Le Roman de la Rose : * LARDIVUS, perperam pro Lardinus,

ut emendat Cangius in v. Oleum. Vide ibi. 1. LARDUM, Laridum. S. Augustinus lib. 2. de Moribus Manichseor. cap. 13 : Ut huic cxnanti oluscula cum exiguo Lardo apponantur, eodem Lardo uncta atque condita, etc. Zacharias PP. Epist. 13. ad Bonifac. Moguntinum : Post quantum temporis Lardum debet comedi. Ita etiam usi Ovidius, et aliquot alii e Latinis. Observat Casaubonus ad Wulcatium veteres Lardum scribere, non Laridum. XapStov, dixit Nicetas Chron. in Alexio lib. 2. n. 5. Vide Gabrielem Humelbergium ad Apicium lib. 7. cap. 9. J LARDUS. S. Willhelmi Constitut. Hirsaug. lib. 1. cap. 97 : Accipiunt Lardum, qui cum aliquando coctus fuerit cum oleribus, exprimunt inde sagimen fabis superfundendum. Vide Oleum Lardinum. Menoti Sermones fol. 77 : De Carne fit bonus Lardus. [** Vide Glossar. med. Graec. in AapSoc, col. 790.] i;;: 2. LARDUM, et nostris Lart, Porcus saginatus, ustulatus et salitus. Lit. remiss, ann. 1352. in Reg. 81. Chartoph. reg. ch. 275 : Hostium cujusdam domus fregit et ibidem medietatem unlus Lardi seu baconis sub valore xx. solidorum Paris, cepit. Alias ann. 1357. in Reg. 85. ch. 187 : Ipse supplicans, qui tune, considerata caristia bladorum, non habebat de quo possit sibl et uxorl suse de vlctualibus providere, fuit consors et particeps, una cum allis duobuspauperibus hominibus,... de furando unum porcum salsatum sive Lardum in domo prioris de Calceya. Alias ann. 1398. in Reg. 153. ch. 294 : Lesquelz prizdrent cinq boisseaux ou entour et la moitle d'un bacon ou Lart. L'exposant leur promlst donner une queue de vin et un Lart pour batre ledit Perrot, in aliis Lit.! ann. 1402. ex Reg. 157. ch. 69. -* LARDARIUS POROUS, Eadem acceptione. Tradit. 101. Ebersperg. apud Oefelium torn. 2. Script, rer. Boicar. pag. 29 : Mansum... dedit... ob Id, ut Ipse annuatim pro eo... acciplat Lardarium poreum, cerevisiam plenam, qulnque modios sigalis et unum modlum tritici. LARDARIUM, Ugutioni et Joanni de Janua, Locus ubi lardum servatur et retinetur : atque adeo carnes caeterae. [Lardier, in Glossis Lat. Gall. Sangerman.] Chronicon S. Trudonis lib. 10. pag. 465 : Quod si in Lardario Abbatis aut in curti Invenlrentur, (carnes) aut in curti inde acclperet, quod ipsis infirmls convenire vlderetur. Fleta lib. 2. cap. 72. | 8 : Debet (Senescallus) a prasposito de Lardario... per talliam recipere unumquodque genus carnium et piscium, et quod in sua prsesentia fercula scindi faclat. Monasticum Angl. torn. 2. pag. 935 : Concedlmus... 20. porcos ad swnptus communes domus, pro eorum Lardario faciendo. Adde pag. 114. [In veteri Charta apud Jilgid. Gelenium in Colonia pag. 169. male scribitur Cardarium pro Lardarium, vel Carnarium.] Le Roman du Renard : Trois bacons avoit en un mont Chez un preud'home en un Lardier.

Est etiam

LARDARIUM, Certum vectigal quod pro lardo quod venum exponitur exsolvitur. Charta Ludovici VII. Reg. Franc, ann. 1177. pro Communia Laudunensi : Rotagii, tolonei, cambii, Lardarli, jalagil. Alia S. Ludovici ann. 1241. pro Lauduno : Justltia de teloneo, rotaglo, jalagio, Lardario, cambio, et loco in quo fuit Berfredus in faro Laudunensi. Charta Rogeri Comitis Herefordiae torn.

LAR

LAR

LAR

31

1. Monast. Angl. pag. 321 : Et decimam Dionysii in Francia ann. 1170. ex ejus- se'nt meut... sur la Leesse et la justice don Lardarii de Haga. Adde torn. 2. dem Monasterii Chartulario : Mathseus chemin,... sommes venut a acort... C'est de Rellomonte Comes, etc. Injustas etiam assavoir que li chemin... demourra dopag. 262. LARDARIUM prseterea appellabant et pessimas consuetudines quas in villa resenavant a tousjours de telle Leesse, diem Martis Carnisprivii. Gaufredus Morenciaco habebat omnino Ecclesiss J3. comme il est ore tous esbondes. Vosiensis 2. part. cap. 12 : Die Martis Dionysii dimisit, videlicet talliam, moltuLARGITIONES, Thesaurus publicus, (quern) Lardarium, eo quod carnes plu- nagium, Largagium, herbagium, messio- flscus.^SchoHastes Basilic, lib. 7.^tit. 1 : rimae a quibusdam devorantur, vulgus nem Prsepositi sui de JBellomonte, et TpsT? sTaav TO TtaXat'ov at TOU pacrtXlw? TCOquasdam alias perniciosas exactiones, ptoudiat, Xapycrtwve?, uptga-ra, xa\ 7tarpt(Ji.oappellat. | LARDERUM, Cadus salsamentarius.nullam omnino consueludinem in prae- viaXtat. Lactantius de Mortibus PerseGall. Saloir. Chartularium S. Cornell! dicta villa retinens, prsster viaturam, et cut, n. 7 : Idem insatiabili avaritia theCompendiensis : Hsec sunt nomina uten- tensamentum et molturam hominum sauros nunquam minus volebat, sed insusilia de Ruminiaco... unum tapetum, tria ejusdem villas justam et rationabilem. per extraordinarias opes ac Largitiones scrinia ferrata, unum bufetum et unum Nisi Lardagium legendum sit, a lardo congerebat, ut ea quas recondebat integra seu larido. Vide Lardarium in Lardum. atque inviolata servaret. Vide Comes Larderum. | LARDATIO, Actio lardifigendi.Lar- * LARGATUM, Eadem notione, vel Te- Largitionum et Glossar. med. Grsec. datio hominis cum lardo et cera, inter rebinthina resina. Correct, stat. Cadubr. VOCe AapyiTt'wvei;, COl. 790. j LARGITIONALIS^ Largitionum minisatrocia cujusdam Archiepiscopi facinora cap. 36 : Non sit licitum alicui forensi recensetur in Epistola Innocentii III. colligere Largalum seu terbentinam in ter, Prsefectus aBrarii privati, apud Vonemoribus Cadubrii, sine licentia consilii piscum in Carino cap. 20. Largitionales PP. torn. 3. Concil. Hispan. pag. 415. ] LARDOSUS, Plenus lardo, Johanni de generalis Cadubrii ; et qui contra fecerit, tituli, leg. 12. Cod. Theod. de Vectigal. Janua ; Lardeux, habundant en lard, in cadat de libris xxv. et perdat Largaium. (4, 12.) Largilionale aurum, leg. 13. Cod. Stat. Riper, cap. 12. fol. 5 : De quolibet de Suscept. (11,17.) Gloss. Lat. Gall. Sangermanensibus. j|c LARGITRAMUS. [Vermis lignorum. LARDARIUS, in Legibus Malcolmi II. pense Largati, pro introitu denarii sex. Regis Scotise cap. 6. | 9. [et Lardarius | LARGEARE, vel LARGEARI, pro Lar-DIEF.] dispensator, in Libro nigro Scaccarii giri, in Actis Henrici VIII. Angl. Regis *1. LARGITUDO, ut Largitio. Lit. Caann. 1515. apud Rymer. torn. 13. pag. rol! VI. ann. 1384. in Reg. 125. Charpag. 46.] idem qui 519 : Concedendi el Largeandi, quemadtoph. reg. ch. 106 : Jussit fieri per magiLARDERARIUS, aliis, Praefectus lardario. Eadmerus lib. 3. Hist. Novor. modum prius Cancellarius Parisiensis stros praediclos lapicidas duos murtos sive aleyas Largitudinis sive spissitudinis pag. 66 : Rogerium Larderarium suum concedebat et largiebatur. 1 LARCENS^ Domesticus. Gloss. Isid. trium palmorum. Pontificatu Herefordensi... inveslivit. Ea2. LARGITUDO, LARGITAS, Sa^Aeta, in dem habent Wigorniensis, Hovedenus, Emenda post Gra3vium : Lar, Genius doet Simeon Dunelmensis ann. 1102. Fleta mesticus. Glossar. Grsec. Lat. oa^tXlairopoc. Largi8 lib. 2. cap. 14. | 3 : Item duos Magistros LARGIAMENTDM, Id quo domus la- tor, in eisdem. Sa^iXsyoaat, Largo, inCoquorum, Larderarium, Poletarium, xior et amplior est. Charta ann. 1352. dulgeo. Sa^tX-^c, Largus, Largitor. a^stS/j? Scutellarium, etc. Et § 4 : Marescalli au- in Reg. 81. Chartoph. reg. ch. 829 : AftXeiao Largus. Largitates Princitem de Servientibus debent inferiori Ma- fectans aisiamenta seu Largiamenta et is, largitas principalis, in Cod. Th. rescallo testimonium perhibere : Hostia- spaciamenta sui ospitii,... augmentare. ide Nonium. LARGICA. Lex Longob. lib. 1. tit. 6. rius Miles, Hostiariis aliis de numero * LARGITUS, Largitio, munus, doferculorum : Larderarius coquo, Camera- § 6 : Si vero coxam ruperit super genucu- num. Epist. Joan. PP. VIII. torn. 9. rius Hostiario Cameras Regis, etc. Lardi- lum, hoc est, Largicam, componat sol. 6. Collect. Histor. Franc, pag. 170 : Divino rarius Regis, torn. 1. Monast. Angl. si autem subtus genuculum, quod est ti- quia Romanum pontificium Largitu enibia, componat sol. 6. Ubi Edictum Ro- tet universis, illud luce clarius constat pag. 75. T LARDENARIUS, pro Larderarius, in tharis Reg. tit. 121. § 7. [*» 387.] hoc est, largita defendere cunctis. Vide Largimentum. Librp nigro Scaccarii pag. 346 : Larde- Lagi. V. in hac voce. narii, qui per vicem serviunt, consuetu1 LARGIFLUUS, Largus, Johanni de * LARGIUM, Idem quod Largitio. Charta Eustach. dom. de Conflans ann. dinarium cibum et homini suo in. ob. in Janua. Juvencus in caput 1. Lucse : 1242. in Chartul. Campan. ex Cam. die. Largifluis humiles opibus ditavit egenles. Comput. Paris, fol. 380. v°. col. 2 : Ipse LAREONES, dicuntur esse animalia latentia sub lapidibus interpret! Joan- Rolandinus Patav. de factis in Marchia (Theobaldus) mihi concessit quod ego Tarvisina lib. 6. cap. 6. apud Murator. passim ipsam (domum) perfirmare de nis de Gallandia in Synonymis : torn. 8. col. 263 : Juvenem quidem affabi- plenis muris sine turribus et de fossatis Dant pelles pallis, Morder, Bever, Cyrogrillus, lem et decorum, Militem Largifluum et habentibus spatium viginti quinque peId quoque cuniculus, cisimus dant et Lareones. benignum, multa strenuitate prudentem, dum in Largio. [* Vide supra Lardellus.] etc. Largiftuus imber, apud Ciceronem ex * LARGOR, Eadem notione. Contract, navig. inter, reg. Franc, et Venet. ann. T LARERIUS. LAYRERIUS SALIS, Idem veteri Poeta. T LARGIMENTUM, Munus, donum. 1268. in Reg. sign. Noster Cam. Comput. quod Saumata salis, Tantum salis, quantum ferre solet jumentum. Inqui- Fulgent!us lib. 2. Mythol. : Non hominis, Paris, fol. 284. r°. : Navis, quse vocatur Sancta Maria, est longa pedibus cviij. sitio ann. 1330. torn. 2. Hist. Dalphin. sed divinum est Largimentum. * LARGIRE, Ampliorem facere, Gall. quae longitudo est de pedibus Ixx. in copag. 230. col. 2 : Item levavit idem Johannes Raymundi... pro qualibet navi- Elargir. Comput. ann. 1244 : Pro peli- lumba, et in Largore prorss et puppis est giata salis... continente infra 50. sauma- cone suo Largiendo et pro suo gardecorsio de pedibus xxxviij. * LARGUS, Amplus, diffusus. Hist, intas salis unum Larerium ipsius, seu sau- similiter Largiendo xx. sol. 1 LARGITAS. Vide mox Largitudo. vent. S. Baudel. inter Probat. torn. 1. matam unam... et pro qualibet navigiata * LARGITIO, Latitude, Gall. Largeur, Hist. Nem. pag. 4. col. 1 : Quod sepulsalis supra 50. saumatas... duos Larerios seu saumatas salis prasdicti. Et col. alias Largesse et Layeur. Charta ann. chrum gloriosum, etiam a Gregorio Tuseq. : Ad quas (sex libras) communi exti- 1207. ex Chartul. S. Joan, in Valle : Do- ronensi episcopo, miraculorum scriptore matione reducti fuerunt Layrerii seu mum... ssdificabunt in platea, quam libe- egregio, inter Largissima scripta celebraram et quietam ab omni consuetudine tum. Confirm, privil. episc. Mimat. ann. saumatse salis. * LARESUS, Arboris species, larix, domui sedificandee assignabo, cum compe- 1372. torn. 5. Qrdinat. reg. Franc, pag. Ital. Larice. Stat. datiar. Riper, cap. 12. tenti Largitione et spatio. Lit. remiss, 604 : Quod ratione libertatum antiquafol. 5. v° : De quolibet vase doarum La- ann. 1373. in Reg. 105. Chartoph. reg. rum dictss ecclesiss bullseque aureas et paresi, castaneas, ruperis albarse, et cujusli- ch. 15 : Icelui Arondiaux sacha son cou- riagii, de quibus supra fit mentio, dicta bet alterius lignaminis de septem quartis, tel... sans ferir ledit Malprive, ne aussi declaratio fieri non potuit ; quin ymo ferir ne le peust, obslant la petitesse Au- Largior erat et magis ampla, quam. espro introitu denarii octo. dit coutel et Largesse de la table d'en- sent dicta pariagium et bulla super qui* LARETICA. [Gratia. DIEF.] ije LARETICE. [« Gratiative. » DIEF.] tr'eux. Larguesche des voies et chemins, bus fundabatur. [** Syllaba Larga, in * LAREXINA, Gummi ex larice. Stat. apud Bellom. Ms. cap. 25. Reg. 13. Corb. Donat. provinc. pag. 171. et alibi.] A crimin. Cumanae cap. 204. ex Cod. reg. sign. Habacuc ad ann. 1512. fol. 132 : Lat. Largus, genuino sensu,nostr!Larjfe, 4622. fol. 110. r° : Nemini spiziario seu Laquelle voyerie se comporte et estend pro Liberal, dixerunt. Hinc Henricus apotecario... liceat facere... vel vendere... en la Layeur, qui est presentement entre comes Campanise le Large cognominaaliquos dupplerios,... cum mixtion. La- les anchiens solins desdites masures et les tus est ; cujus appellationis rationem rexinst. etc. murs de ladite forteresse. Leesse, eodem ita subdit Joinvilla in Hist. S. Ludov. LARGAGIUM, Tributi species, cujus sensu^ in Charta ann. 1290. ex Chartul. edit. reg. pag. 20 : Ce Henri desus dit mentio in Charta Ivonis Abbatis S. S. Vine. Laudun. : Comme descort fus- fust conte de Champaingne et de Brie, et

$

32

LAR

LAR

LAS

* LARVALIS, elSioXoavY)?, in Castigat' tuum censum super Larricum Wiardi Mignot situm apud Mincyacum super ad utrumque Glossarium. Axonam. Et infra: Ita quod tenentes % LARVATUS. [Vulgo Masque: « Rmus Larricum supradictum pro quo debetur D. Cardinalis de Columna Larvatus Se vous estes cortois, et Larges et me"tans. dictus census. Larritium, in altera Charta equo cum tribus aliis cardinalibus * AD LARGUM VADERE, Hue et illuc ejnsdem Curise ann. 1262. In quodam etiam Larvatis per plateam discurrens. libere vagari, Gall. Aller fa et Id. Cbarta Lairisco sito desuper Monasterium de (Diar. Burchardi, an. 1487. p. 240.) »] j LARUNDA, Quidam Lamiam dicunt. ann. 1330. in Reg. 66. Chartoph. reg. ch. Mincy, in alia ann. 1230. Larriscum, in 426 : Cum sit res mali exempli, quod homo Charta ann. 1212. torn. 2. Hist. Eccl. Papias: Larunda sive Lara Dea Pagaaccusatus de morte duorum hominum, ita Meld. pag. 303. norum fuit, ex qua a Mercuric comvadat ad Largum, etc. « LARRICIUS, Pari intellects Charta pressa geniti sunt fratres gemini, a ma1 AD LARGUM MODUM FACERE miseri- ann. 1218. ex Chartul. B. M. de Josa- tris nomine Lares appellati. Ausonius cordiam, id est, Largiter, large, beni- phat: Hernaudus de Bosco miles Guarino inldylliis: gne, in Chron. Danduli, apud Murator. fratri suo et hssredibus suis vendidit... Nee genius domuum Larunda progenitus Lar. valles et omnes Larricios ex utraque torn. 12. col. 489. j LARUS, Animal tarn in terra quam LARICINIUM, Latrqcinium, ex Gallico parte. | LARSUS, xaporcoc, Venustus, glaucus,in aqua, volat enim et natat; (noe et vole, Larrecin. Cowellus lib. 4. Instit. tit. 3. | 2 : Felonia qux jure communi talis dici- in Supplemento Antiquarii. Martinio in Glossis Lat. Gall. Sangerm.) parva tur, et bona tantum special, Latrocinium legendum videtur Laetificus, Laetitiam avis, ut fertur, nigra et pinguis, semper appellatur, vel potius Laricinium, quod vultu afferens, quod hsec vis sit vocis habitans juxta aquas : nee potest longe est fraudulenta bonorum mobilium vel Grange. Quid si legeretur Larvus, ut ex volare; unde et agiles homines frequenter personalium, absente et invito domino, Gloss, idem Martinius habet infra xaP°" earn capiunt. Joh. de Janua. inter aves Tea?, Cs&sius, Larvus. A Larva, Persona, prohibitas memoratur Larus Levit. 11. subductio. ficta facies, Larvus dictus, quasi Larva- 16. et Deuter. 14. 15. Fulicam interpre| LARICIUM. Vide mox Larricium. LARICULA, Mamotrectus ad 7. Pro- tus, Larvaornatus, sicquejocosam vultu tatur Sussannseus in Vocabulario, non verb : Cancellus aliquando dicitur Lari- prodens Isetitiam, vel earn afferens ocu- ita male, Xapo? enim Fulicam vel Gacula sive appodiatio.Legendum Loricula. lis aliorum : quod significat vox Grseca viam reddunt. Quod hasc avis sit voraVLARIDUS, |r]p6?, Aridus. Supplement. xapoTto?, vel xapw'l'- [* Adde ex Castigat. cior dictum proverbium, Larus hians, in utrumque Glossar. in aliis Gloss. pro homine avido et rapace. Vide GesAntiq. | LARISSA. Bernardus Thesaurarius Csesius, Larvus; ubi vir doctus Ravus neri Historiam avium et Lexicon Martinii. de Acquisitione T. S. cap. 192. apud Mu- emendat.] >|e LARTAGO. [Crinis in membris pudiLARWA, Doctor ; ex Saxonico Laratpr. torn. 7. col. 828 : Et sic resumptis r e o v , Doctor, magister , dogmatistes. viribus cum defensoribus turris, gladiis, bundis. DIEF.] T LARTHES. Vide in Lar. Lare, vel Isere, Dogma. Anonymus de Larissis, clavis et aliis instruments viriLARVAE, Daemones aerii,JE'spri(s follets. Miraculis S. Wilfridi Eboracensis cap. liter pugnaverunt. An Lancets 9 [Apuleius de Deo Socratis : Qui vero ob 15 : Vocabatur Alvredus... quern etiam | LARNA, Rasorium. Gl. Isid. Grsevius suspicatur legendum esse : Larva, Dse- adversa vitas merita, nullis bonis sedibus ob doctrinse. et sapienlise gratiam Alvred incerta vagatione ceu quodam exilio, pu- Larwa, id est, doctorem, nominabant. monium. Vide Larvas. * LARNATIUM. [CTmJiuaZi. (Gloss. Lat. nitur, inane terriculamentum hominibus » LASASSUS. Chart. Adolf. Roman, bonis, ceterum noxium malis, id genus reg. ann. 1292. apud Guden. Cod. Dipl. Gal. Bibl. Insul. E. 36. XV. s.)] plerique Larvas putabant. Isid. lib. 8. torn. 1. pag. 861 : Castrum Sunnenberg | LARNAX, Gr. ),avTa,uXP°y'ou voce indigitant Scriptores Grseci, et labentibus potissimum SEBCUlis, in ipsis Ecclesiis inter Sacrae Liturgise solennia acclamabant, Psaltis seu Cantoribus, interdum Canonarcha incipientibus, utest apud Codinum de Offlc. cap. 6. et alibi non semel. Anselmus Episcop. Havelbergensis lib. 3. Dialog, cap. 12: Eodem tempore Joannes Episcopus Portuensis Dominicorum die octavo, Paschse in Ecclesia sanctss Sophise publicas Missas coram Principe et Patriarchis Latine celebravit, et unanimiter in Laudes et victorias piissimorum Imperatorum Latinis vocibus omnes acclamaverunt. [** Vide Glossar. med. Graecit. in E'jqjyj[Aetv, col. 450.] A Graecis ad Latinos idem mos postmqdum derivatus, ut in ipsis Litaniis PrincipiJbus Laudes dicerentur, et iis acclamaretur, quod etiamnum in DalmaticisEcclesiisobtinere observat Joannes Lucius lib.2.de Regno Dalmat. cap. 6. Charta Petri Ziani Ducis Venetiar. ann. 1211. de Venetis Cretensibus, apud Georgium PilonuminHistor.Bellunensi pag. 109 : Laudes nobis et successoribus nostris in Archiepiscopatu et Episcopatibus decantare facietis quater in anno, in Nativitate Domini, in Pascha Resurrectionis, in festo S. Marci, et in festo majoris Ecclesise Cretensis. Andr. Dandulus in Chron. MSS. ann. 998 : Insuper Episcopi eisdem sacris confirmaverunt, quod feriatis diebus, quibus Laudis pompam in Ecclesia depromere solebant, islius principisnomen post Imperatorem Laudis preeconiis gloriftcarent. Litaniarum cum acclamationibus, seu potius faustis adprecationibus, formulae exstant aliquot, praasertim apud Canisium torn. 5. Antiq. lect. pag. 735. 736. et Goldastum torn. 2. Rerum Aleman. pag. 175. et Baluzium lib. 2. Miscellan. pag. 143. ex quo cpncini solitas colligimus ad sacree Missaa Liturgiam, post hymnum Angelicum, quo finito, Sacer-

LAU dos ter dicebat, [ut etiamnum fit in Ecclesia Remensi, majoribus festiyitatibus, Archiepiscopo sacra faciente,] Christus vincit, ut et Clerus; Turn pro summo Pontifice Nicolao, Ludovico Rege, Hemma Regina, prole regia, judicibus, id est, Comitibus, et exercitu Francorum et Alemannorum, etc. Sancti ac Sanctsa invocantur, ut ab eorum precibus adjuventur. Antiquissimam aliam hie describemus ex Codice MS. Ecclesi83 Arelatensis, argenteis et eburneis laminis tecto : CHRISTUS vincit, CHRISTUS regnat, CHRISTUS imperat. Exaudi CHRISTE. Summo Pontifici et universali Papae vita. SALVATOR mundi, Tu ilium adjuva. Sancte Petre, Tu ilium adjuva. Sancte Paule, Tu ilium adjuva. Sancte Andrea, Tu ilium adjuva. Exaudi CHRISTE. N. Pontifici, Clero, et populo sibi commisso salus et gloria. REDEMPTOR mundi, Tu ilium adjuva. Sancte Ferreole, Tu ilium adjuva. Sancte Antidi, Tu ilium adjuva. Sancte Desiderate, Tu ilium adjuva. Exaudi CHRISTE. N. Regi Excellentissimo, Magno, et Pacifico, a Deo coronato, vita et victoria. PROTECTOR mundi, Tu ilium adjuva. Sancte Maurici, Tu ilium adjuva. Sancte Sigismunde, Tu ilium adjuva. Sancte Victor, Tu ilium adjuva. Exaudi CHRISTE. N.InclytaeReginae lux et gratia. Lux mundi, Tu illam adjuva. Sancta Perpetua, Tu illam adjuva. Sancta Lucia, Tu illam adjuva. Sancta Walburgis, Tu illam adjuva. Exaudi CHRISTE. Omnibus Judicibus,.cuncto exercitui Christianorum, vita et victoria. SALVATIO nostra, Tu illos adjuva. Sancte Georgi, Tu illos adjuva. Sancte Theodore, Tu illos adjuva. Sancte Mercuri, Tu illos adjuva. CHRISTUS vincit, CHRISTUS regnat, CHRISTUS imperat. Rex noster : Christus vincit. ia nostra : Christus vincit. Auxilium nostrum : Christus vincit. Liberatio et redemptio nostra: Christus vincit. Victoria nostra : Christus vincit. Arma nostra invictissima : Christus vincit. Murus noster inexpugnabilis : Christus vincit. Defensiq et exaltatio nostra : Christus vincit. Lux, via et vita nostra : Christus vincit. Ipsi soli imperium, gloria et potestas per immortalia saecula saeculorum, Amen. Ipsi soli honor et jubilatio per infinita saecula saeculorum, Amen. Ipsi soli virtus, fortitudo, et victoria per omnia saecula saeculorum, Amen. CHRISTE audi nos, CHRISTE audi nos, CHRISTE audi nos. Kyrie eleison, Christe eleison, Kyrie eleison. Te Pastorem Dominus elegit. In Ista Sede Dominus conservet. Annos vitse Dominus multiplicet. Feliciter, Feliciter, Feliciter. Tempora bona habeas, Tempora bona habeas, Tempora bona habeas. Multos annos, Multos annos, Multos annos. Similes habentur Litaniae in MS.

LAU S. Martialis Lemovic. canendae diebus Paschatis et Pentecostes. Prior invocatio pro Ecclesia his verbis exprimitur : Exaudi Christe, Ecclesiss sanctse Dei salus et defensio perpetua. Christe Redemptor mundi, tu illam adjuva. S. Maria, tu illam adjuva. S. Michael, tu illam adjuva. S. Petre, tu illam adjuva. Cetera fere ut in Litaniis hie exhibitis, excepto Christe audi nos, quod omnino praetermittitur usque ad finem. * Inter Kyrie et Gloria decantatas docet Pontiflcale MS. ecclesiae Elnensis: Laudes sive rogationes sequentes dicuntur in prsecipuis sollempnitatibus, videlicet in diebus sollempnibus, vel in quibus ponlifex sedet post altare ; quod fit hoc modo. Praecentor cum qualuor bonis cantoribus et cum totidem pueris bene cantantibus, immediate post Kyrie eleyson, incipit post allare, Christus vincit, Christus regnat, Christus imperat. Et chorus respondet idem in eodem tono. Et cantores, Gloria nostra. Chorus, Christus vincit. Cantores, Hunc diem. Chorus, Laeti ducamus. Cantores, Summo pontiflci N. integritatem fldei. Chorus, Deus conservet. Cantores, Istam sedem. Chorus, Deus conservet. Cantores, Populum Christianum. Chorus, Feliciter, felici•ter, feliciter. Cantores, Tempera bona habeant, ter. Chorus simpliciter respondet, Feliciter, etc. ut supra. Cantores, Multos annos. Chorus, Christus in eis regnet. Cantores, In Christp semper vivant. Chorus, Amen. Et immediate pontifex incipit, Gloria in excelsis Deo. * LAUDES REGIME, Eodem sensu, memorantur in vetust. Cerem. MS. eccl. Car not: Missa, Puer natus est, cum tropis. Kyrie eleison quem volueris et Laudem similiter. Dicantur regies Laudes. * In episcoporum quoque inaugurationibus seu inthronizatiqnibus faustas acclamationes, quae Laudis nomine significantur, adhibitas fuisse testatur Charta Frider. II. imper. ann. 1211. apud Cencium inter Gens. eccl. Rom.: Antequam assensus regius requiratur, non intronizetur electus, nee decantetur Laudis sollempnitas, quae intronizationi videtur annexa. * Laudes seu acclamationes Romse fieri solitas exhibet Codex MS. ecclesiae Cameracensis sseculo xm. ineunte scriptus, quas ob styli barbariem hie referre supersedeo. Harum specimen videsis supra in Cornomannia. * 1. LAUSA, pro Alausa vel Alosa, piscis, Gall. Alose. Charta ann. 1310. in Reg. 70. Chartoph. reg. ch. 212 : In usu et possessione... venandi,... et piscandi Lausas. *2. LAUSA, LAUZA, Lapidis species, qua domibus cooperiendis et sternendis solariis utuntur, Gall. Dalle. Charta ann. 1356. inter Probat. torn. 2. Hist. Nem. pag. 185. col. 1: Lapides pro provisione dictse reparacionis, et etiam Lausas vos aut duo vestrum capiatis seu capi faciatis. Comput. ann. 1363. ibid. pag. 259. col. 1 : Et portandis quibusdam Lausis necessariis ad complendum I'aleya dicti portalis. Libert. Petras assisiae ann. 1341. in Reg. 74. Chartoph. reg. ch. 647: Item quod habitatores dictse. bastitse possint et sit eis licitum capere Lauzam, arenam et petram de dicto loco... ad aedificandum et construendum in dicta bastida ; dum tamen satisfiat domino possessionis, de qua dicti lapides, Lauzss et arena percipientur. Reparat. factae in senescal. Carcass, ann. 1435: Pro quatuor sarcinatis de Lauza, etc. Hinc

LAU * LAUSA, pro Lapicidina, unde Lausas eruuntur, in Charta ann. 1261. ex Reg. S. Ludov. Chartoph. reg. fol. 55. v°: De dicta meta usque ad ulmatellos et usque ad Lausam de Dompnova. Vide supra Lavia. •f LAUSANTES, Lavantes. Papias editus et MS. Forte legendum Laudantes. Vide mox Lausare. LAUSARE, Laudare, Joanni de Janua : [qui addit, Lausans, Laudans. Vide Lausantes.] * Glossar. Provinc. Lat. ex Cod. reg. 7657: Lausar, Prov. laudare, Lausare frequentativum, canere , commendare. Lausor, Prov. Lausor, oris, laus. « LAUSATUM , Sqlarium lausis stratum. Actum Massilias anno Domini 1346. die 8. Januarii... in Lausato domus eleemosinae S. Victoris, in Chartul. ejusd. abbat. ubi pluries occurrit. LAUSE, Occitanis Lauze, Census, laudimium, laus, uti supra in voce Laudare 5. monuimus. Charta lldefonsi Comitis Tolosani ann. 1144. pro Montalbanensibus, apud Catellum in Hist. Occitanica pag. 324: Carbonellus faber habeat de laboratoribus suis suum censum, qui vulgo vocatur Lause, etc. Vide Laudare 4. LAUSERA. Versus Eucberiae, lib. 4. Epigr. vet. pag. 188: Nectareum vitiet nunc Lausera terra rosaturn, Mellaque cum fellis sint modo mixta mails.

Ubi legendum videtur, vitient nunc Lasera. * LAUSIACTJS. Historia Lausiaca a Palladio sic inscripta ab illius nomine, cui nuncupatur. [** Vide Glossar. med. Grsecit. voce Aauo-aixov, col. 794.] T LAUSISSA. Regestum Guillel. Ferandi Notarii Massil.: Actumin quadam Lausissa palatii Regis Barchinonise. Vide Lobia. [* Leg. Laudissa. Vide supra in hac voce.] * LAUSOR. Vide supra in Lausare. * LAUSSET. Vide supra Laucet. LAUSUS, Idem quod Laus, Consilium. Tabular. Fossatense fol. 138: Ad Lawsum duorum hominum. Vide Laudare 2. * LAUTIA, LAUTITIA, Delicatives viandes. Lautiositas, delicativete. Glossar. Gall. Lat. ex Cod. reg. 7684. 1 LAUTITAS, iroXuTeXeia, in Gloss. Gr33C. Lat. 1 LAUTITIA, Aqua farina conspersa. Gloss. Isidor. Festus habet: I^autitia, Farina appellatur ex tritico aqua consperso. Suetonio Lautitia dicitur elegantia, mundicies in cibo et vestitu. Lautitius cibus, delicatior, cupedise, in Vita B. Helense Utin. torn. 3. April, pag. 257. LAUTOMIA, [Species navis.] Fridegodus in Vita S. Wilfridi cap. 46: Carpebanl placida libratis xquora yelis, Figitur et notis vehemens Lautomia arenis.

-LADTOR, Lavator. Carm. Adalber. torn. 10. Collect. Histor. Franc, pag. 69 : Non sunt Lautores, contemnunt fervere vestes.

* 1. LAUTUM. Vide supra Lahutum. 4c 2. LAUTUM. A voceGermanica Laute, Musicum instrumentum, ut cithara, in cqrdibus habens harmoniam, Italis, Liuto, Gallis, Luth. Stat. Bonon. ann. 1250-67. torn. III. pag. 558: Item statuit dominus Potestas, quod nemo de civitate bon. vel districtu, vel aliqua alia persona ire debeat per civilatem bon. vel burgos de nocte ante campanam, vel post cum Lauto (Liuto '65), violo, seu aliquo alio instrumento.... et qui contrafecerit solvat ille qui portaverit Lautum (Liutum '65),

LAW

47

seu aliquod aliud instrumentum c. sol. bon. pro qualibet vice. [FR.] 1 LAUTUMI^, ut libri melioris notse prapferunt, quasi XaoTO[xtat, vel, ut in aliis habetur, Latomise, Latumiae, Latumnee, etc. Lapicidince generatim, speciatim vero Career Syracusanus, quem descripsit Tullius Orat. 5. in Verrem cap. 27. ubi ait: Quse sunt hse custodise ?... Lautumias Syracusanas omnes audistis; plerique nostis. Opus est ingens, magnificum Regum ac tyrannorum: Totutn est ex saxo in mirandam altitudinem depresso, et multorum operis penitus exciso. Nil tarn clausum ad exitus, nihil tam septum undique> nihil tam tutum ad custodias nee fieri, nee cogitari potest. Varro lib. 4. de Lingua Lat.: Quod Syracusis, ubi simili de caussa custodiuntur, vocantur Latomise et de Latonia translatum : ubi Turnebus lib. 2. cap. 17. recte corrigit, exinde Lautumia translatum. Gloss, vet. apud eumd. Turnebum lib. 28. cap. 6 : Lautumise, Carceres apud Siracusas. Hinc Lautumiee ad quosvis carceres translatae. Ulpianus leg. 1. § ult. de Aleatoribus (11, 5.): In Lautumias vel vincula publica ducatur. Gloss. Sangerman. MS. n. 501 : Lautomia, custodia carceris. Papias Lautumia, Career. Isid. lib. 5. cap. ult.: Lautumna, Supplicii genus ad verberandum aptum, inventum a Tarquinio Superbo ad pcenas sceleratorum. Iste enim prior Lautumnas, tormenta, fustes, metalla atque exilia adinvenit, et ipse prior ex Regibus exilium meruit. Lautumnas seu Lautumise hie sunt Lapicidinae, ad quas mittebantur scelerati, ut olim ad fodinas metallorum. Illas autem Isidorus definit Supplicii genus ad verberandum aptum, quod in eis desidiosi verberibus adigerentur ad laborem. De hujuscempdi Lautumiis seu lapicidinis Plautum intelligq cum ait: Vel in Lautumiis vel in pistrino mavelim setatem agere. « LAUTUS, Cithara, testudo, Ital. Liuto, Gall. Luth. Stat. erimin. Cuman. cap. 83. ex Cod. reg.,4622. fol. 84. v°: Nulla persona audeat ire per civitatem Cumanam... post tertiumsonum campanae usque ad diem, cum viola nee Lauto, nee aliquo instrumento sonandi. Lou, eodem sensu, in Lit. remiss, ann. 1448. ex Reg. 176. Chartoph. reg. ch. 613 : Auquelesbatement icellui de Beaumont avoit joue de I'instrument du Lou, duquel il se scet aucunement entremettre. Luz, in aliis ann. 1413. ex Reg. 167. ch. 156 : Le varlet d'icelui aveugle, qui en sa main portoit un instrument, nomme Luz, etc. Vide Laudis 2. LAWEDAY, quasi Dies legis, ex Angl. Laiv, lex, et Day, dies : alias dicitur de visu franci plegii, vulgo leta: alias de Curia Comilatus, juxta Stat. ann. 1. Edw. IV. cap. 2. Ita Spelmannus. Charta Henrici I. Regis Angl. in Monastico Anglic, torn. 1. pag. 502 : Quietas sint de sectis Comitatuum et Hundredorum nostrorum, de visu franci plegii, et Lawedaiorum, de turno etauxilio Vicecomitum, etc. Ibidem pag. 977: Habeant letas suas et Lawdayes cum omnibus ad letas et Lawdayes spectantibus de omnibus hominibus et tenentibus suis. 1 LAWEHUNDREDUM, LAUHUNDREDUM, Lex Centenss seu partis comitatus vel regionis, ab Anglico Law, Lex, et Hundred, Centum ; unde Hundredus, Centena, de quibus supra. Charta ann. 1258. apud Madox Formal. Anglic, pag. 161 : Dictus vero Ricardus et hseredes sui.... warantizabunt dictis Abbati et Conventui (de Brueria)... ab omnimodis

48

LAX

LAX

sectis Curiarum, Hundredorum et Lau- bordariam meam quam senior tneus Berhundredorum, et ab omni servicio, con- nardus Laxavit S. Petro. Chronicon suetudine et demanda sseculari. Alia in- Ademari Caban.: Vurpivit Vanascum certi anni ibid. pag. 162. pro eodem boscum, et Laxavit duo candelabra argenMonasterio : Ego Joannes Tylli... et hs&- tea, etc. Tabular. Caturcense : Ego Geredes mei... warantizabimus... prsedictis raldus de Castro Gordonis Miles volens Abbati et Conventui prsediclas tres ire ad S. Sepulcrum... Laxo totam terram dimidias acras... de omnibus sectis Cu- meam Aimerico filio meo, etc. Adde Cariarum, Hundredorum, Lawehundredo- tellam in Hist. Tolosana pag. 189. et in rum, Syrorum, et ab omnibus serviciis, Histor. Occitan. pag. 787. Beslium pag. consnetiidinibus et demandis. 424. etc. * LAUZA. Vide supra Lausa 2. Item pro Relinquere, dimittere, Las* LAUZENGA, Adulatio seu falsa laus, cher. Idem Gregorius lib. 4. cap. 16 : Ital. Lusinga. Hisp. Lisonja. Oharta Omne quod circuivi, Laxare non potero, ann. 1197. inter Probat. torn. 3. Hist. sed sub meahoc poteslale... cupio retinere. Occit. col. 182 : Raymundus per Dei gra- Lib. 6. cap. 8 : Et cur hodie induratus tiam dux Narbonss, comes Tolosse,... pro- hominem, pro cujus vita rogaveram, non misit omnibus hominibus Moyssiaci, Laxasti"? Cap. 11 : Et graviter injuriatus, quod eos non capiat,... nee malam con- tandem Laxatus est. Commodianus Inssuetudinem eis miltat. nee mitti faciat, truct. 85: nee aliquam Lauzengam de eis credat, Si quidam doctores, dum expectant munera vestra, usque dum ille qui Lauzengam dixerit, in Aut timent personas, Laxant singula vobis. prsesentia sua et hominum Moyssiacensium illam praesentialiter tenuerit et Testamentum S. Fulcranni Episc. Ludixerit. Eadem rursum leguntur ibid, tevensis sub finem : Vineas quas Aldegerius el Focedisclus, Laxaverunt mihi, col. 271. Vide Losinga. * LAUZENGUEIARE. [Gall, bldmer, dono Gontardo. etc. Baldricus Noviom. critiquer: « Dixit quod cum W. B. vel lib. 1. cap. 17: Ut militias cingulo posthaDonatus dicerent in parlamento publico bito, Laxatoque conjugio, monastico haquod quidam Lauzengueiabant eos et bitu sumptOf sub sanctss conversations castrum. » (A. N. J. 820, n° 74, an. 1251, regula se constringeret. Sic enim restituendum puto, pro Laxoque. Najaci ap. Ruthen.)] * Hinc Faire lasche, Remissius agere, LAXA, Lorum, haoena. Laxa leporariorum, Gallis, une Laisse de Levriers, indulgentius habere, in Gest. Ludov. in Charta Walteri de Gant Coraitis, Pii cap. 17. torn. 6. Collect. Histor. apud Edw. Bisseum in Notis ad Upto- Franc, pag. 155 : Quant il (Pepin) fu Id num pag. 86. [Vide alio significatu in menez (a Treves en prison) cil qui garder le devoient, le firent si grant Lasche, ou Laxare 2.] * Hinc Eslaissier, Lprum seu copulam apenseement ou par negligence, que il s'en eschapapar nuit. Ubi Vita ejusd. rumpere, in Lit. remiss, ann. 1429. ex Reg. 174. Chartoph. reg. ch. 293: Les- Ludov. ibid. pag. 112 : Quo cum ducerequelz deux mastins se Eslaissierent et tur, et indulgentius haberetur, a suis cuscoururent. a iceulx moutons. todies noctu subducitur. LAXAMENTUM PRETII, nostris, Rabais, 1 LAXARE Votum. Le Roman de Vacce in leg. 2. Cod. Th. Tributa in ipsis spe- MS.: ciebus, etc. (11, 2.) A 1'Apostole ont envoye, LAXAMINA, Habenss, in Glossis Isidori Cil a du vou le Roiz Laschie. et Pithoeanis : vox videtur ejusdem LAXA, Donatio, legatum. Charta Raynotionis quse Lessia, funiculus. Vide Lexa. mundi Comitis S. ^gidii, apud Catel55W Graevius suspicatur scripturam lum [et inter Instrument, torn. 2. Gall. hanc esse mendosam ex eo Papise loco : Christ, col. 230.]: Qui impugnare prssLaxamentum, spatium, requies, intermis- sumpserint donationes et Laxas quas illi sio. Sed si mendo caret, inquit, Laxa- faciunt, qui ad dominici Sepulcri liberamina dictse sunt habenae, quia possunt tionem vadunt. Alia Fulconis Comitis laxari. Recte ; sic enim ^aXivo? Grseci a Andegav. apud Sammarthanos torn. 4. Gall. Christ, pag. 822: Concessit etiam xaXav, Laxare deduxerunt. | 'l. LAXARE, nude pro Laxare ven-omnes Laxas quse Monachis S. Sergii fient trem, Alvum ducere, purgare. Chroni- absque toto fevo Militum suorum. [Alia con Anonymi Salern. apud Murator. ann. circiter 924. apud Baluz. Hist. Tutorn. 2. part. 2. col. 212 : Et ego denique tel. col. 323. inscribitur : Laxa Immonis eras ad Laxandum potionem potabo. et Itiburgis quam fecerunt S. Martina.] * Lesser de I'eaue, pro Lacker de I'eau, LEXIA, Vox ejusdem notionis et oripisser, Urinam facere, in Lit. remiss, ginis, nisi a Lez, vel Leg's, Legatum, ann. 1412. ex Reg. 166. Chartoph. reg. etymon ducatur. Charta Jacobi Regis ch. 312 : A un arrest que fist icellui Do- Aragon. ann. 1272. qua Jacobo filio remyne pour Lesser de I'eaue, etc. gnu m Majoricanum concedit: Volumus 2. LAXARE, Dimittere, sinere, Gall. etiam quod donationes et Lexiss quas Laisser. Gesta Purgationis Felicis : Dico fecimus de Castris et aliis rebus, habeant illi ego: Molestus es mihi, tu homo immis- plenariam firmitatem. Libertates consus es: Laxa hinc te a me, id est, recede. cessse Barcinonensibus a Petro Rege Galli dicerent: Laissez moi la. Gregorius Arag. ann. 1283 : Concedimus quod VicaTur. lib. 2. Hist. cap. 41 : Quod mina- rii el Bajuli possint facere compositiones, rentur sibi cassariem ad crescendum gratias, et Lexias de juribus Curiarum, Laxare. Adde lib. 7. cap. 32. Acta Mar- sicut antiquitus fieri consuetum est. tyrii S. Vassii Mart. n. 1: Cmpitque vir LESSA, Eodem perinde significatu, in bealissimus om nia sua pauperibus erogare, Monast. Angl. torn. 1. pag. 562 : Eleemoet omnem suam familiam liberam Laxare, synas quas mei homines facient de suis etc. Tabularium Abbat. S. Amantii In- dectmis, atque Lessas de suis substantiis, culism.: Pelrus Robertus de Ambairiaco Deo et S. Nicolao concedo. Charta ann. in vitse suss fine fuit Monachus S. Aman- 1164. ex Tabulario S. Germani Pratentii, et Laxavit S. Amantio totum quod sis: Ea conditions, tamen interposita, habebat in terra, etc. aliam ve.ro partem quod beneficia parrochianorum in infirjam dudum Laxaverat. Tabul. Abbat. mitale facta, et Ecclesiae S. Georgii colBelliloci in Lemovicib. num. 87 : Dono lata, ubicunque sepulti fuerint, beneficia,

LAY inquam, quse vulgari nomine Lessa nuncupantur, Monachis S. Germani et Ecclesise S. Joannis ex s&quo dividentur. Determinatum quoque est, quod Lessa servorum S. Germani de Patrimonio facta nunquam nisi assensu Monachorum a Canonicis recipiantur, etc. Charta alia ibidem : De dimissis, id est Lessis, habebunt monachi medietatem unam, etc. LESSUM, item, in Charta Manassis Episcopi Aurelianensis, ann. 1142 : Et duaz partes omnium Lessorum mobilium rerum. LESSA, Cowello et Anglis JC. significat locatipnem terrarum vel tenementorum alicui factam. Vox, ni fallor, ejusdem originis. | 1. LAXATIO, Emissio e custodia, Gallis Elargissement. Chartular. Turenae ann. 1334. apud Baluz. torn. 2. Hist. Arvern. pag. 189 : Ipsum Johannem (furti accusatum) licentiavimus justitia mediante... post suam Laxationem, etc. LAXATIO RETIUM. Vide Tragal. * 2. LAXATIO, Gessio, rei possessse dimissio. Charta ann. 1063. ex Tabul. Gel Ion.: Facta est haze guirpitio vel Laxatio, etc. Vide Laxare 2. * 3. LAXATIO CARNIS, Tempus, quo carnium esus laxatur seu iis vescendis finem imponunt fideles, Carniprivium. Charta Vital, ducis Venet. ann. 1094. torn. 4. Cod. Ital. diplom. col. 1536: Dare nobis... debeatis pullos tres et denarios tres per annum, unum scilicet ad Nativitatem Dominicam cum denario suo, alterum ad carnis Laxationem cum denario suo, tertium vero in Pascha cum denario suo. Vide supra Carnem Laxare. s;;; LAXATIVA, nude, Medicina, purgatio. Glossar. Provinc. Lat. ex Cod. reg. 7657 : Laxativa, medecina, Prov. JLAXATIVUS, Vox medica, Gall. Laxatif. Qui movet alvum. Usi sunt Gael. Aurel. lib. 2. Tard. cap. 3. et Apul. de Herbis cap. 60. ^ LAXIATUS, Dimissus, interruptus. Gesta Manfredi et Conradi Regum apud Murator. torn. 8. col. 607: Jam jam omnino volens irruere denuo... Laxialum frernebat et anxiebatur aggredi bellum. Vide Laxare 2. ^ LAXIVIRE. [Lascivire : « Et quorum Laxivientium mulierum similis est intuitus, luxuriosi denotantur et invidi. » (B. N. ms. lat. 16089, fol. 104°.)] * 1. LAYA, Silvae pprtio caedenda, signatis arboribus designata. Charta Ingerrani dom. de Marign. pro fundat. eccl. colleg. Escoiar. ann. 1310: Insuper do prxdictis canonicis videlicet cuilibet xij. quadrigatas bosci percipiendum anno quolibet in foresta de Basquevilla juxla boscum arduum (leg. cseduum) sive Layam. Ubi versio Gallica habet, Dans la forest de Basqueville au bois de coupe ou ventes. Charta Phil. V. ann. 1320. in Reg. 59. Chartoph. reg. ch. 473: Pro hujusmodi capiendo usagio ad ssdificandum et ardere certa et sufficiens assignabitur Laya, ... extra quam Layam nichil omnino pro sedificando vel ardere reclamare poterunt. Vide Laia et in Leda 3. '••- 2. LAYA, Lamina, Gall. Lame. Stat. Avellae ann. 1496. cap. 124. ex Cod. reg. 4624 : Nulla persona... portare audeat... aliquem cultellum... seu aliquem gladium... majorem et longiorem uno pede et dimidio, ... lam in manubrio quam in ferro seu Laya, ac inter manubrium et Layam. } LAYCATUS. Vide Laicatus in Laicus. * LAYDA, Quaevis prsestatio, vel quodvis tributum, maxime quod pro mercibus penditur. Charta ann. 1318. inter

LAZ

LAZ

Instr. torn. 12. Gall. Christ, col. 405 : Percipiant dimidiam partem omnium obventionum communiter, quss prsstextu Laydss dicti fori el nundinarum evenient, vel evenire possent in futurum. Vide in Leudis. 1 LAYETA , Capsa, Capsula, Gall. Layette. Inventarium Ecclesiae Npviom. ann. 1419 : Una parva Layetta, in qua sunt plures pecise argentese omnes vel deauratss. Potissimum dicitur de capsulis archivorum, in quibus per ordinem distribuuntur et asservantur instrumenta MSS. bacque notione passim occurrit in Catalogis MSS. chartarum S. Bertini. Vox ducta a Lagena, si credimus Borello, si Menagio a Capsula. * LAYGNERIUM. Vide supra Laignerium. * LAYNAGIUM, Jus ligna exscindendi in nemoribus ad usum suum, pro quo certa praestatio domino exsolvebatur. Charta admort. Caroli V. ann. 1375. in Reg. 108. Chartoph. reg. ch. 274: Laynagium, vulgariter le Laynage, de Waubento, valoris centum solidorum rendualium quolibet anno ; quod quidem nemus ac Laynagium a nobis.... tenentur, dare et assignare proponit. Vide Lignagium. * LAYRANH, Gerta quantitas, sic dicta a vase hujus nominis, in quo res ipsa conLinetur: nisi vecturae nomen sit. Martyrol. eccl. SS. Steph. et Sebast. Narbon. : Remigia,... quss dimisit ecclesigs S. Stephani j. Layranh vindemise pro suo anniversario de mallolo de asperis Narb. de quo pater ejus dimisit eidem ecclesias unarn saumatam et mater sua j. Layranh. 1 LAYRERIUS. Vide Larrerius. * LAYRONERIA, Spelunca latronum, Gall. Repaire des voleurs. Lit. remiss, ann. 1379. in Eeg. 117. Chartoph. reg. ch. 37: Ad caput castri Clarismontis accesserunt clamando et vociferando, apperiatis, apperiatis januas castri, ut possimus intrare, et tradatis nobis proditores infra Layroneriam reclusos. Larronnaille vero pro vili multitudine, in Lit. remiss, ann. 1373. ex Reg. 105. ch. 120. Lairrenaille, eodem intellectu, in aliis ann. 1384. ex Reg. 125. Ch. 46 : Icellui Thomas dist plusieurs grans injures et vilenies, en les appellant Lairrenaille, etc. * LAYSANjE, Immunditias, Gall. Ordures. Ordinal, ann. 1352. inter Probat. torn. 2. Hist. Nem/pag. 150. col. 2 : Item quod nulla persona sit ausa aliquas Laysanas jacere seu projicere juxta portalia. * LAYSSA, Lorum, habena, Gatt.Lesse. Charta ann. 1361. in Reg. 103. Chartoph. reg. ch. 78 : Petrus Gosini de Caramanno... tenetur facere quoque anno pro amparantia unum morulum parvum cum sonnulin argenteis et Layssis de cirico pro quibusdam bonis sitis prope villam Montis-Galhardi, sine aliqua alia servitute. Vide Laxa. Alia notione occurrit supra in voce Laissa. ] LAZANA NEMORIS, Portio silvae longior, quam latior. Codex censualis MS. Humberti de Villaribus Domini Castellarii in pago Dumbensi ann. 1391 : Johannes Champagnon fuconerius et burgensis Castellarii tenet unam Lazanam nemoris sitam juxta nemus Petri de Montferrandi domicelli. [* Vide an non idem Sit quod supra Laia 1.] LAZARI, Leprosi, Gallis Ladres: sic dicti, quod eorum domus seu Ecclesia extra muros Hierosolymitanse civitatis sita, sancto Lazaro dicata esset. De hac mentio fit in Monastico Anglic, torn. 2. pag. 397. et 399. Charta Ludov. Regis, ex Tabul. S. Cornelii Compendiensis : v

De infirmis qui et leprosi, vulgo autem Lazarii nominantur. Charta ann. 1146. in Miscellan. Labbei torn. 2. pag. 610: Concedo Lazaris de Belloloco decimam molendini, etc. Statuta Hospitalis S. Juliani in Anglia : Lazaros congregavit, ad eorumque sustentationem, etc. Laurentius Leodiensis in Episcopis Virdunensibus : Ut enim laceam quantos Lazaros cxleris abhorrendos cum sua conjuge, officio Deo vere offtcioso, dorni abluerit, cooperuerit, et foverit, etc. Adde idem Monasticum Anglican, pag. 376. et Thwroczium in Hist. Hungar. pag. 33. [** Vide Murator. Antiq. Ital. med. aevi torn. 1. col. 907.] Leprosorum vero olim magnam habuisse curam Episcopos arguunt Concilia Aurel. V. cap. 21. et Lugdun. III. cap. 6. Exstat S. Ildefonsi Toletani Carmen in Xenodochium a parentibus suis conditum : Livua cum Stephano gcnelrix : sed avunculus ilium Compulit Engenius Praesul ad hospitium. Lazarus hoc mendicus habet sub moenibus urbis, Qua via Complutum cursibus apta patent.

1 LAZARRAZINA, Annulus forte sic dictus a lapide Lazurio sive caeruleo. Testam. Olivarii de Pennart Aqu. Archiep. ann. 1481. inter Instrum. torn. 1. Gall. Chr. pag. 70: Baga auri nominata Lazarrazina sistente in area mea. 1 LAZIA, f. Idem quod Leda 3. Via lata. Memoriale PotestatumRegiens. ad ann. 1218. apud Murat. torn. 8. col. 1102 : Christiani... ordinaverunt qualiter polerat capi civitas (Damiata) et diviserunt totam gentem, et prssceperunt custodire Lazias et carbonaria. * LAZOLUS, Laqueus, pedica, tendicula, Ital. Laccio et Lacciolo. Stat. Mantuaa lib. 1. cap. 115. ex Cod. reg. 4620: Nullus de civitate Mantuse et districtu capiat leporem vel lepores ad Lazolos vel ad taiolas. 4: LAZULI. [« Formam pueri parvi ensem elevantis facies in hora veneris in lapide Lazuli. » (B. N. MS. Lat. 10272. p. 92.)] LAZUR, LAZUBIUS, LAZULUM, vulgo Azur : Constantino Africano lib. de Gradibus, et Arabibus Lapis Lazuli. Matth. Silvaticus : Lapis Lazuli Latinis. Arabibus, Hager Alzenar sive Alzanar. Ubi Eager lapidem sonat. Alibi: Lauzud, Arab. Azurinum, lapis Lazuli. Mox : Lazud, i. lapis Lazuri. Alii aiunt zul Arabibus casruleum sonare. Palladius de Architectura : Colorum... medii, rubeus, viridis , croceus , purpureus, prasinus, Lazur, indicus. Frotharius Episcop. Tull. Epist. 20 : Peto ut nobis mittas ad decorandos parietes colores diversos,.... videlicet auri pigmentum, folium Indicum, minium, Lazur atque prasinum. Chronicon Constantiense: Venetiarum namque Episcopus modium plenum Graici colons, qui Lazurius dicitur, etc. Sericum Lazunum, apud Krantzium in Metrop. cap. 8. [Joh. Iperius in Chronico S. Bertini apud Marten, torn. 3. Anecd. col. 497: Hie arma detulit auri et Lazuri distincta pyraminibus in umbonis... scuto aureo junctis. Agitur de Liederico egregio Milite initio regni Caroli Mag. unde quae hie dicuntur de insignibus ejus gentilitiis pr33 nimia antiquitate merito sunt suspecta; hujuscemodi enim yirorum nobilium et familiarum insignia ante annum 1000. non agnoscunt doctiores critici.] LAZULUM. Paulus Venetus lib. 1. cap. 34 : Suppeditat quoque mons alius in hac provincia Lazulum, de quo fit azurum optimum. Adde cap. 64. Annonymus de

LEA

49

locis Hieros. cap. 14: Ka\ 6 vab? '^vai y.1 TpouXXriv '^vat, xa\ ^wypa^ta-jAevri \J.zio Xa^ouprj. Lazulum Acconense non semel commendat Octavianus de S. Gelais in Viridario honoris: D'azur d'acre grand bardes azurees. Alibi: Chevaulx hpussez de veloux de drap d'or, Bardez d'acier d'azur d'acre et pointure.

De Lazulo consule quae habent Leonardus Fuchsius lib. 1. Paradoxor. medicin. cap. 12. Philander ad Vitruvium lib. 7. cap. 11. et Salmasius ad Solinum pag. 1153. Vide prseterea Meursium in Aa?oypiov, [et Glossar. med. Graecit. in eadem voce.] * LAZURIUM. [Incaustum. DIEF.] LAZZI. Nithardus lib. 4. de Saxonibus : Quse gens omnis in tribus ordinibus divisa consistit. Sunt enim inter illos qui Edhilingi, sunt qui Frilingi, sunt qui Lazzi illorum lingua dicuntur. Latina vero lingua hoc sunt, nobiles, ingenuiles, atque serviles. [Supra habetur Lassi. Eosdem esse quos alii, sublato medio sibilo, Lsstos, Lelos, Lidos vel Litos appellant, baud male adnotat Eccardus ad Pactum legis Salicae tit. 11. §4. Vide Litus.] :;:= LEA, a Gallico Laie, Aper femina. Lit. Alfonsi comit. Pictav. ann. 1269. in Reg. 11. Chartoph. reg. fol. 40. r°. : Venari facial et apros et Leas capi in majori quantitate quam poierit, usque ad ducentos vel circa, et eos bene facial salsari ad defferendum ultra mare. Charta ann. 1317. in Reg. 54. fol. 41. v°.: Concessum est domino Johanni Saladin Dangleure, quod ipse in foresta de Otha singulis annis sex apros et octo Leas seu sues venari cum canibus... valeat. LEAFGABULUM, [f. Reliquus census, Saxon. L a f , L a f e , Reliquum et g a f e l , Census, tributum, reditus.] Vetus Charta apud Somnerum in Tractatu de Gavelkynd pag. 27 : Et de 12 lib. 4. den. ob. de annuo redditu assis. Cum Leafgabulo ad terminum S. Martini, etc. Vide Lyef-yeld. ;;:= LEAGIUM, Jus signandi arbores caedendas, vel quas pro terrninis notantur. Charta Rqtroci Catalaun. episc. ann. 1196. ex Bibl. reg. : Albricus filius Roberti mihtis de Belesma... dedit ecclesias B. Marias de Cheminon... quicquid habebat in foresta de Luirz, tarn in nemore quam in piano, et in Leagio sive in alia jure. ;;s Aliud vero est jus quod Leage dicitur et explicatur in Recognit. feud, dona, de Veteri-ponte pro castell. de Buri ann. 1366 : Item le Leage en la ripviere de la Cisse;... lequel Leage est tel, que chascun molin nouvellement fait ou rediffie, jasoit ce que icellui molin autresfoiz ait este; cil ou ceux qui faire ou rediffier le font, ne doivent et ne peuent mettre le fust granier esdiz molins, ne en aucun, sans appeller noz gens et officiers. 1 LEALDADIS, Fidelitas, Hispan. Lealtad, Gall. Loyaute. Vide locum in Filiare, * LEALIS, Qui domino feudali fidelitatis sacramento adstrictus est, idem qui Ligius. Libert, loci de Stagello ann. 1331. in Reg. 69. Chartoph. reg. ch. 174 : Bernardus et uxor ejus et infantes eorum et omnis posteritas ipsorum sint Leales et firmigarantes ad S. Mariam Crassam, et ad ejus monachos omni tempore sine engan. LEALS, Mensurae liquidorum species, apud Arvernos. Tabularium Brivatense ann. 1274: Qui solvebat tibi occasions

LEG . ejusdem viness tres Leals vini annuatim. Occurrit ibi non semel. " LEAMEN. Vide supra Lseamen, LEANES , in vetustissimo Glossario Britannis dictas Moniales et Sanctimoniales auctor est Camdenus in Britan. [Vide Land et Lanna.] 1 LEAR, f. Vervex vel aries, Gall. Belier. Codex MS. Irminonis Abb. Sangerman. fol. 41. v°. col. 1 : Solvit porcum 1. crassum, Learem 1. denar. xn. postas III. ova LX. Et fol. 108. v°. col. 2 : Iterum ad in. annum non solvit ovtculam, sed solvi Learem 1. de denar. mi. et solvit omni anno de vino mod. 11. * Hinc Leasse, Pellis arietina vel vervecina, in Lit. remiss, ann. 1380. ex Reg. 118. Chartoph. reg. ch. 233: Ysabeau de Dampnemarie.... et Guillaume Huet... furent serviteurs en I'ostel de Pierre de Neelle escuier, et Id.... prindrent... un seurcot de mabre fourre de gros ver a manches fourrees de Leasses. 1 LEARIUS. Leonis films, apud Papiam. ® LEATORIUM, Locus lege defensus et prohibitus ; nisi forte legendum sit, ut paulo ante Latranum, in Charta Hug. comit. Emporit. ann. 1079. in Append, ad Marcam Hisp. col. 1170 : Iterum dono Domino Deo et prsedicto ccenobio et habitatoribus loci illius in ipsa nostra defensa, quB& dicunt in Latrono, in ipsa mare omni tempore, ut Caynovo dominicus et alii homines in eodetn Leatorio piscari sibi faciant piscationem. * LEAUDA, Idem quod Leuda, Tributum, quod pro mercibus penditur. Libert. S. Rom. de Tarno ann. 1822. torn. 8. Ordinal, reg. Franc, pag. 477: Emolumentum Leaudarum et aliorum jurium occurrencium per gentes regias levandum et exigendum, etc. Vide in Leudis. T LEBANTARE, ab Hispanico Levantar, apud venatores Excire, excitare feras, Gall. Faire lever le gibier. J. Moretus Antiq. Nayarrse pag. 324. ex Tabulario Pinnatensi : Exivit una die cum suos varones et Lebantaverunt unum aper, et sequentes ilium venerunt, etc. 1 LEBEDIUM, vel Scapha, Vaisseau a vomir. Sussanseus. Vas ad vomitum. Est Xeglxiov Graecorum, Parvus lebes. \ LEBES, f. Cacumen, apex, Gall. La pointe. Guill. Armoricus de Gestis Philippi Aug. apud Duchesnium torn. 5. pag. 92: Frequenterque ienuit in illis diebus, adeo ut in crastino Nativitatis B. Marise fulmen desursum veniens in campanariam turrim B. Dionysii, quse mirse erat allitudinis, gallum auratum cum Lebete deaurato prostraverit de turris summitate in terram. [* Mallem de globulo, vulgp Pomme, intelligere; ad lebetem quippe seu ollam proprius accedit.l 1 1. LEBETA, Olla, fern. gen. Lebetmse, Popinse. Papias MS. Editus habet Lebetinae; Glqssar. Sangerman. MS. num. 501. : Lebitinse. 2. LEBETA, LEBETES. Vide Levitonarium. *LEBETARIUS. [Lebetum fabricator. DIEP.] ^ LEBETI^E, Lecania, scaphse, pelves, apud Laurentium in Amalthea. 1 LEBETIN^, LEBITIN.E. VideLefcefal. 1 LEBITO, etc. Vide Levitonarium. 11. LECA. Praeceptum Ludovici Transmarini ann. 938. Marcee Hispan. col. 850: Qui pergit per ipso riulo usque in rivolo, qui descendit de ipsas Lecas et injungit in torrentes. Forte nomen proprium. p Glossar. Pro vine. Lat. ex Cod. reg. 7657 : Leca, Prov. muscipula, decipula.]

LEG * 2. LECA, LEGAGITAS, La giotonia, e lecardia, in Glossar. Lat. Ital. Ms. Vide Lecator. jjc 3. LECA. [« Et in tres mansos Miraponchi Paillarenco Lecam cedo ad sanctam Fidem. » (Cartular. Conchar. Ruthen. p. 305. an. 948.)] LECATOR, LECCATOR, Catillo, scurra, Gallis [olim] Lichard, Belgice een lecker oft lekspet. Gloss. Isidori: Leccator, gulosus. [Alibi, Lena, Lecator, mediator.] Ugutio : Scurra, Lecator, vaniloquus. Brito in Synon. : Bst epulo, scurra, Leccator vel parasitus.

Idem in Vocabulario : Ganeus dicitur Leccator. Ganea , Leccatrix, meretrix. Alibi: Monile ornamentum est pectoris, a munio dictum, quasi munile, quod munit pectus mulieris, ne Leccatores possint immittere manum in pectus ejus. Breviloq. : Ambrones, dicuntur homines devor»ntes et Leccatores. Ugutio: Ardelio, qui ardens est in Leccacitate, Ganeo qui moratur in tabernis, ubi fit Leccacitas. Item ganea, Leccacitas. Idem Ugutio et Jo. de Janua : Lecca est propnetas lingendi: inde Leccacitas et Leccator et Leccatrix : nam taliurn est lingers. [Gloss. Lat. Gall. Sangerm.: Lecca, Leccacitas, Lecherie; Leccator, Lecheur ; Leccatrix, Lecherresse. Alibi ut et aliud] Gloss. Lat. Gall.: Ambro, nis, Lescheur. Vocis origo Graaca. Lexic?. Gr. M^S. Reg. Cod. 2062 : Aouxa£w, TO aTtaTw, auaT^Ttxa\ ya(J al Xouxacrrptou TI uopvat. Chron. Medardi Suession. ann. 1225: Quidam rusticus Lecator... finxit se esse Comitem Flandrise Balduinum. Charta Philippi Aug. Regis Fr. ann. 1209. pro Communia Ambianensi: Qui pugno aut palma aliquem de Communia prseterquam consuetudinarium, vel perturbatorem, vel Lecatorem percusserit, etc. Eadem Gallicis verbis concepta in Homagio Episcopi Amb. pro Regalib. ann. 1302. in Camera Cornput. Paris.: Qui fieri de puing ou de paume aucun qui est de commune, se n'est glouton ou Lecheeur, etc. Csesarius Heisterbac. lib. 4. cap. 6: Quidam Monachus, ante conversionem Leccator opere, vino et tesseris deditus. Adde Ordericum Vital. 1. 12. pag. 865. Rigordum in Philipp. Aug. ann. 1185. Guibertum lib. 3. de Vita sua cap. 5. 15. Albertum Stadensem pag. 184. Concil. Herbipolense ann. 1287. cap. 34. Vitam S. Willelmi Abbat. Roschild. n. 24. etc.] Si aliquis Licator vel meretrix, in Libertatibus Moirenci ann. 1164. torn. 1. Hist. Dalphin. pag. 16.] Phil. Mouskes MS. de Poetis Provincialibus verba faciens : Quar quant li buens Rois Karlemaigne Ot toute inise a son demaine Provence, qtri mult ierl plentive De vins, de bois, d'aigue, de rive, As Leceours, as menestreus, Qui sunt auques luxurieus, Le donna toute et depart!.

Le Caton en Roman MS. : N'ailles pas 6 Lecheours, Mais toujours avoec les meillours.

Le Roman de Garin MS.: Par Lecheor est pruedome engignies, Et riches Princes trais par losengier.

[Anonymus e Bibliotheca Coisliniana : En son lit mist le Lecheor, Puis ovri 1'uis a son seignor.]

Hinc Leccacitas, pro scurrilitas apud Balbum in Catholico. Ugutio : Lecacitas vel Leccitudo, officium lenonis. [Gloss. Isid.: Lenocinium, Lecacitas.] Ordericus Vitalis 1. 9. pag. 752: Incontinentes de

LEG Lecacitate sua redarguebantur. [Chron. S. Trudonis torn. 7. Spicil. Acher. : Lethargicumque cerebrum ejus fostido adulationis suse oleo impinguantes interius Leccatrise suse sic cum eo satisfaciebant.] Lescherie, apud Willelm. Guiart in sancto Ludovico: Gil sains Rois se relargissoit A autres gieus que Lescherie.

[Le Roman de la Rose MS.: A regarder lores me pris Les cors, les fagons, et Leschieres, Les semblances et les manieres Des gens qu'ilec karoloierit.]

[** Ubi legendum les chieres.] * Et nostris Lecherie, pro Boufonnerie. Vita S. Ludpv. edit. reg. pag. 370 : Onques en sa vie ne li oy dire parole de Lecherie, ni oiseuse. Sed et pro Voluptas, luxuria, interdum usurpatur. Lib. de Just, et Plac. ibid, in Glossar. : Oil fet pechie de char, qui tient franche fame par cause de Lecherie, et ne mie de mariage. « LECCANTER, More leccatorum, scurriliter. Chart, ann. 1371. in Guden. Cod. Diplom. torn. 3. pag. 503: Turpiter et Leccanter vivendo , nee studio vacare velint. :;:s LECCADA, Certum onus vel pondus, idem quod Lasta 2. Vide in hac voce. Charta ann. 1226. inter Probat. torn. 3. Hist. Occit. col. 204 : Ego Bermundus dominus Ucetise et Armasanicarum dono duas Leccadas de anguillis in aquis de Iscla. Vide mox Leclia. *{ LECEBRA, Illecebra, a Lacere, quod usurparunt quidam- inter antiquos. Gloss. MS. Sangerman. n. 501: Lecebra, Seductio vel occulta blandicio. LECH. Foedus Edwardi et Guthurni Regum, apud Spelmannum : Habeant se omnes in Flokesmoth, et in Shiremoth, et in Hundred, et in Wapenlac, et in Trething, et in Lech, secundum consuetudinem patriarum et provinciarum. Ubi Lech, idem quod Lath, quod vide in Lastum et Leda 3. * LECHAN, Piscis species. Tract. Ms. de Pise. cap. 104. ex Cod. reg. 6838. C: Lyra, a nostris grouau vel grougnant, quod grunniat more suis, a Liguribus organo, ob sonum quern edit, a Gallis rouget, a Germanis inferioribus Lechan, quasi gallus marinus. * LECHITUS, pro Lecythus. Glossse ad Doct. Alex, de Villa-Dei: Lechitus, vas olei ad luminanda. | LECHUGUILLA, Hisp. Parva lactuca ; unde pro quodam ornatu vestis parvse lactucse formam utcumque referente usurpatur in Concilio Limse ann. 1582 : Removeantur vero a clericali usu nova qusedam inventa indumentorum, aut ornatus, quse milites, non Clericos decent; qualia sunt quse patrio more vocare solent Lechuguillas, polaynas, punctas, etc. [* Academ. Hispan. in Diction. : Collare plicatum in lactucx formam.] ^ LEGITUS. [Lecythus : « Lecitus, uns vaissidus. »(Lex. lat. Gal.Bibl. Ebroic. n. 23, xin. 5.)] * LECIVA. [Lessive. DIEF.] * LECLIA, f. Pondus vel mensura, idem quod Lasta 2. quomodo etiam forte legendum est. Vide in hac yoce. Charta ann. 1172. ex Chartul. archiep. Bituric. fol. 119. v° : Sciant omnes quod cum controversia esset inter nos et Rabellum militem, scilicet de justitia omnium hominum, de furno, de Lecliis panis, vini et carnium et vivorum animalium, etc. Vide supra Leccada. 1 LECNA, Planta palustris, Gall. Ne-

LEG nuphar. Charta ann. 1436. apud Ludewig. torn. 4. pag. 307 : Dinastse de Auguzdez, qui originem suam ex Kaunicziis traxere, quique in suis innigniis duas nymphseas albas, vulgo Lecnas, e radiciibus prodeuntes gerunt. LECTARIUM, Apparatus et instrumentum Jecti. [** Guerardo in Glossar. Irminon. id quod Lectisternium, scilicet Instragulum, thorale, Gall. Courtepointe.] Formula Andegav. 1. : Cido tibi bracile valente solidus tantus, tonencas lantas, Lectario ad lecto vestito valento solidus tantus, etc. Regula S. Fructuosi cap. 4 : Quicquid in vestimentis, calceamentis, vel Lectariis Monachorum vetustum fuerit,... pauperibus erogetur. Cap. 10. de Hospitibus : Lectaria f Lucerna, et stramina mollia exhibenda. [Testamentum Erraentrudis apud Mabill. de Liturg. Gall. pag. 463 : Lectaria ad lecto uno qui melior fuerit.] Adalardus in Statutisantiq. Corbeiensib. lib. 1. cap. 3 : Cotlum aut Lectarium, sive sagum in tertioanno accipiant. Gapitulare de Villis cap. 4 : Ut unaqussque villa intra cameram Lectaria, culcitas, plumatia*,... habeat. Vita S. Benedict! Anian. Abb. cap. 3 : Ut impigrum depellerent frigus, Lectariis utebantur. Vita S. Paterni Episc. Abrincens. cap. 9 : Lectulum nunquam habens, Lectaria nesciens. Tradit. Fuldens. lib. 2. cap. 38 : Omnia vero alia quse remaneant, ita dividentur, ut prseaixi, id est, Lectaria, sive villosi, sivemanutergia, sive canifelli, sive cujuscumque sint vestimenta, linea vel lanea. LECTARIA, feminine genere. Formulae veteres Bignonii cap. 37 : Tantas Lectarias condignas ad lectos. Perperam lectarios apud Lindenbrog. form. 77. pro leetarios; Lectarios condignos ac lectos tantos. p Charta fundat. abbat. Aquilar. ann. 832. inter Probat. torn. 1. Annal. Praemonst. col. 104 -.Duodecim lectos cum sua Lectaria, etc. Vide Lectarium.] LETEIRA. Testam. Sancii I. Reg. Portug. torn. 4. Monarch. Lusit. pag. 260 : Ut post mortem meam habeat totam meam Leteiram et meas annulos et sortilias, etc. [** Meum Lectum cum tota sua Literia, in Testam. Urraccse Fernandez ann. 1254. apud S. Rosa de Viterbo Elucidarii torn. 2. pag. 91. in hac voce.] T LECTARIOLA, diminut. Vita S. Walarici torn. 1. April, pag. 22 : Cujus lectus ex virgis contextus vili satis Lectariola tegebatur. LECTARIUS, Lectorum artifex, confector, xXivouoio?, in Gloss. Grsec. Lat. Vide Lectarium. % LECTEGA. [Lecti stragulum. DIEP.] * LECTER. [Loriot, avis. DIEF.] 1 1. LEGTERIA, f. Lectica, species vehiculi, Gall. Litiere. Gomputus ann. 1333 : Item pro una Lecteria facta pro domina Dalphina, taren. xvm. 2. LEGTERIA, Stramentum pecuarium ex foeno et paleis, quod vice lecti est, unde vox Litiere nostris, Littiera Italis. Charta fundationis Monasterii Orbisterii ann. 1007. [Apud Stephanot. torn. 4. Antiq. Pictav. MSS. pag. 632.] ; Propria, animalia,... et Lecterias ad opus eorundem animalium per totam forestam meam. LITERA, Eadem notione. Monasticum Anglican, torn. 2. pag. 32 : Pro Us dicti Canonici reddunt per annum... duo corrodia duorum Canontcorum et 5000. turbarum ad comburendum, ef tres carretatas Literse. Fleta lib. 2. cap. 20 : Clerici Marescalcise est emere foenum, avenam, Literam, et ferramenta, etc. .Adde cap. 14. | 4. cap. 74i § 3.

LEG

LEG

LITERTA. Charta fundat. Prioratus Montis-Guidonis a Juhello D. Meduanse ann. 1098 : Eorumdem hominum animalia quocunque nomine censeantur, exceptis capris, possunt nutriri et pasci in eadem foresta, et (habebunt) Literiam quse dictis hominibus necessaria fuerit. [* Lecteriam legit Menagius Provincialibus Lichiero, eadem acceptione.] * 3. LECTERIA, Lecll fulcrum, fuleimen turn, Ital. Lettiera. Stat. Astfe collat. 17. cap. 83. pag. 62. v8. : Item providerunt quod potestas civitatis Astensis, ejus judices et milites non debeat fieri facere... in domo habitationis ipsius potestatis nee Lecterias, nee banchas, nee aliquid aliud opus lignaminis, expensis communis Astenais. Vide mox Lectica 3. * LEGTERITUM. Vide infra Lectritum. * LECTHUGHIUM (?) [Lectulus : « Pro uno Lecthuchio de reposo pro persona prefati SS. D. N. pape et pro portitura dictarum rerum usque palatium.»(Mandam. Cam. apost. f. 36, an. 1460-62.)] T 1. LEGTICA, Lectus. Guidonis Disciplina Farfensis cap. 22 : Mox ut sonuerit custos Ecclesi'B signum, surgant omnes e Lecticis, et provideant indigeriis suis, et conveniant. 2. LEGTICA, Feretrum, quo defuncti cadaver effertur : in lecticis enim ac lecticulis elata honestiorum cadavera pluribus docuit Jo. Kirchmannus lib. 2. de Funerib. Roman, cap. 9. S. Hilarius Areiat. in Vita S. Honorati pag. 32. 1. Edit. : Pro magno munere habitum est, Lecticse manum admovisse. Fortunatus in Vita S. Medardi cap. 17 : DeindePontificum primi nobiliumque secundi... beati funeris Lecticam per gaudia mixta pudori sustiderunt. Hariulfus lib. 4. Chronici Centulensis cap. 32 : In eodem quo pausaverat sarcofago invenit Lecticam ligneam coriatam domini Nithardi filii ejus, Abbatis et Comitis corpus continentem sale perfusum. Maxime vero ita appellabant Sanctorum feretra quse in Ecclesiis colenda exponebantur. Helgaudus in Roberto Rege Franc. : Lecticam ipsius S. Aniani a fronte auro bono et optima, et lapidibus pretiosis... prseoccupavit. Hariulfus lib. 3. cap. 24 : Fecerat Arnulfus Comes beatissimis Confessoribus Lecticas argenteas, ubi cum honore corpora eorum sancta condiderat. Sugerius in Ludovico VI. pag. 313 : Sacras" enim venerabiles sacratissimorum corporum Lecticas argenteas, quse altari principali superpositas, etc. Adde eumdem de Cpnsecratiqne Ecclesia3 S. Dionysii, Librum Miracul. S. Mauri Abb. cap. 19. etc. * 3. LECTICA, ut supra Lecteria 3. Stat. colleg. Fuxens. Tolos. ann. 1457. ex Cod. reg. 4223. fol. 210. v°: Cum cameras ipsius collegii rotis, Lecticis et scamnis studentibus necessariis fulciri fecerimus, volumus ut lectum condecentem et garnitum sibi quisque porlet. Vide infra Letica. Potesttamen et Pulpitum intelligi, atque tune leg. Lecticum. * 4. LECTICA, Lecon, in Glossar. Lat. Gall, ex Cod. reg. 7692. * LECTICALIA, Lecti apparatus. Stat. S. Viet. Paris. Mss. cap. 5. part. 1 : Vestimenta ejus (abbatis) calceamenta et Lecticalia nee colors, nee pretio, nee forma ab habitu cseterorum differre debent. Vide Lectisternium. LECTICALIS, qui lectulos facit, in Gloss. Isid. [et in Glossario Sangerman. MS. num. 501.1 LEGTICARIA, PraBdium, ad quod lectica pervenitur. Anastasius Bibl. in S. Had. pag. Ill : Monasterium B. Lauren-

tii... simulque et Lecticariam quse vocatur Asprula. LEGTICARII, Qui mortuos in lecticis efferebant, de quibus Novella Justiniani 43. Vide Vitam S. Alexandri Acoemeti Abb. cap. 6. n. 41. * LECTICARIUS, Lectorum opifex. Glossar. Gall. Lat. ex Cod. reg. 7684 : Lecticarius, faiseur de liz. Vide Lecti calis. 1 LECTICIUS PORGUS, Lactens, Gall. Cochon de lait, in Chartular. S. Vincentii Cenoman. fol. 46. Legendum Lacticius. LECTICOGESSIUM, in Nptis Tyronis pag. 158. ubi forte leg. Lecticotectum, xaTacrTeyov ^opsiov, quod tectam nude dici quidam volunt in Glossis Isidori : Basterna, tecta manualis : vel certe Lecticapsum, est enim, capsus, vel capsum eidem Isidoro lib. 20. carruca undique contecta, ita ut Lecticocapsum medium tenuerit inter lecticam et capsurn. LECTIGUL^ inquit Durandus lib. 5. Ration, cap. 2. n. 50. a quibusdam dictae diurna? lectiones in ofh'ciis Ecclesiasticis quod breves sint, a pluribus vero Capitula, eo quod ut plurimurn de Capitibus Epistolarum illorum dierurn, quibus dicuntur, sumuntur. Haec siquidem post psalmos et antiphonas in singulis Horis dicuntur, prout statutum est in Concil. Agathensi. * LECTIDICLADUM. [Latum

51

atrium.

DfRF.]

^ LECTIFLORUM, Collectio flora m seu rerum prascipuarum et selectarum. Chronica, quae. dicitur Lectiflorum, quam composuit Gaschapinus Cremonensis, in Opusculo Guavalnei Flammei apud Murator. torn. 12. col. 1008. LEGTILE, Junceum', in Glossis Lat. MSS. Reg. jjc LEGTIMINGA. [Herba, corona monachi. DIEF.] 1 1. LECTIO. Charta Henrici Regis Angl. torn. 4. Hist. Harcur. pag. 1411 : Sicut teneo cum murdro et morte hominis, et plaga nichaim, et sanguine et duello et Lections et aqua et rapo, et cum omnibus aliis regiis libertatibus. Habetur Lacone torn. 3. pag. 183. sed utrobique legendum Latrone. Vide Lectiones. * 2. LECTIO, pro Scriptura Sacra. Vita metr. S. Germ. Autiss. torn. 7. Jul. pag. 238. col. 2 : Mixtaque apostolicis vernacula verba loquelis, Concilia sermonem testatur Lectio castum.

« 3. LECTIO, Scriptum quodvis. Audachri constit. in Append, ad torn. 3. Annal. Bened. pag. 675. col. 1 : Placuit nobis et dignum duxirnus inserere Lectioni qualiter, etc. Vide infra Lectum. 1. LECTIONARIUS, LECTIONARIUM, Liber continens lectiones Ecclesiasticas, quem a S. Hieronymo compositum scribunt Honorius August. 1. 1. Gemmse anim.33 cap. 88. et Berno Augiensis 1. de Missa cap. 1. [S. Bonifacius Mogunt. Ep. 85. ad Egbertum Eboracensem. : Flagitamus, ut... destinare curetis, id est de tractalibus quos spiritalis Presbyter et investigator sanctarum Scripturarum Beda reserando composuit : maxime... super Lectionarium anniversarium et Proverbia Salomonis.] Maxime vero ita appellatur liber continens lectiones ex Epist. S. Pauli, quse ad missam leguntur. Anastasius in Benedicto- III. PP : Textum scilicet voluminis, in quo constant veras prsedicationis, Pauli videlicet Apostoli, et aliorum Apostolorum Epistolss, atque Prophetarum ordinabiliter constitutes Lectiones, quse a Subdiaconi-

LEG &us leguntur per cunctas Ecdesiarum stationes, more solito, sursum in ambone, etc. Flodoard. 1. 3. Hist. Rem. cap. 5: Lib-rum quoque Sacramentorum, sect et Leclionarium quos scribere fecit, ebore aryentoque decoravit. Et cap. 9 : Sed et Lectionarium ad Missas librum pari decore venustatum ibidem contulit. Rathbertus de Casib. S. Galli cap. 9 : Lectionarium ad Basilicam sine Evangelio. Cap. 10 : Lectionarium elephanto et auro paratum. Adde Gapit. Carol! M. 1. 1. c. 109. [» 103.] [Acta Murensis Monast. apud Eccardum in Orig. HabsburgoAustriac. p. 207. Baluzium in Notis ad Capital, torn. 2. col. 1155. et 1156.] Vide Comes 1. Exstat Constitutio Caroli M. de Emendatione librorum et officiorum Ecclesiasticorum, qua Lectionarium de novo conficiendi Paulo Diacono Aquileiensi curam se demandasse scribit, quia ad nocturnale officium compilatas quorumdam casso labore, licet recto intuitu, minus tamen idoneo, reperisset lectiones, quas et sine auctorum suorum vocabulis essent positse, et infinitis vitiorum anfractibus scaterent, etc. [** Vide Glossar. med. Graecit. voce 'Avayvwdst?, col. 66.] 2. LECTIONARIDS, qui crebro legit. Alexander latrospphista MS. lib. 1. Passionum : Ego quidem vidi quendam Lectionarium incurrisse hanc passionem, scil. epilepsise. 1. LECTIONES, Excerpta ex SS. Patribus, quae in singulis horis tarn nocturnis, quam diurnis dicuntur : ita vero appellantur, quia non cantantur, ut Psalmus vel Hymnus, sed leguntur tantum : illic enim modulatio, hie sola pronuntiatio quaeritur. Ita Durandus lib.5. Ration, cap. 2. n. 43. Harum usus in Ecclesia antiquissimus, in officio praesertim nocturno, ut liquet ex Cassiano lib. 2. de Coenob. Instit. cap. 6. et aliis quos laudat Gazeus ad hunc Scriptorem. Sigebertus ann. 807 : Carolus Imperator per manum Pauli Diaconi sui decerpens optima quseque de scriptis Catholicorum Patrum, Lectiones unicuique festivitati convenientes, per circulum anni in Ecclesia legendos compilari fecit. Agobardus de Correctione Antiphonarii cap. 29 : Habet et (Ecclesia) librum Lectionum ex divinis libris congrua ratione collectum. Vide Lectionarius. 2. LECTIONES, Auctpritates, allegationes, testimonia Jurisconsultorum legum quae adducuntur ad conflrmandam aliquam sententiam. Vide Jacob. Gothofredum ad leg. 9. Cod. Th. de Infirm, his quae sub tyr. ^ LECTIS, Filia fratris, apud Papiam, pro Neptis. Vide Leptis. * LEGTISTERIUM, Perperam pro Lectisternium, in Glossar. Lat. Gall, ex Cod. reg. 7692 : Lectisterium, drap en lit. LECTISTERNIUM, Lecti apparatus et Instrumentum, vel lectus ipse. Gloss. ^Elfrici : Lectisternium, b e d - r e a f , i. vestis Lecti. Papias : Pulvinus, privati hominis cervical : pulvinar vero principum: vel Lectisternium, quod sternebatur in templis. Jo. de Janua : Lectisternium, lectus stratus et praeparatus, vel locus in quo lectuli sternuntur, i. pr¶ntur, vel locus in quo homines seders vel jacere consueverunt. Vita S. Geremari Abbat. cap. 4 : Consilium inter KB acceperunt, ut cultellum sub Lectisternio ponerent. Vita S. Winwaloei Abbat. n. 15 : Pro laneo aut lineo indumenta, caprinis usus est pellibus : pro plumis, aut Lectisterniis, arboreis utebantur corticibus. Vita S. Gilbert! de Sempringham

LEG pag. 682 : Lectisternio laneo mediante sic super stramenta residebat. [Charta Odonis Abb. San-Dionys. ann. 1231. e MS. B. Marias de Argentolio : Prior... fratribus suis in vestibus laneis et lineis, capuciis, botis, pelliciis et in Lectisterniis regulariter provideat] Lectisternia caprina, in Ep. 9. S. Bonifacii Arch. Moguntini, Lectisternia et acu tapetia confacta, in Miscella ann^ 17. Heraclii, ubi Theophanes vaxxorau-ota xod TaTCrjirca. Sed legendum vooc-coTamiTa, ex coactilibus confecta lectisternia. Ita usurpant S. Benedictus in Regula cap. 29. Gregorius M. lib. 6. Epist. 23. lib. 11. Ep. 20. lib. 12. Ep. 16. Beda in Vita S. Cuthberti n. 57. Florentius Wigorn. pag. 631. Vita S. Findani Confess, cap. 4. apud Goldastum, Eckeardus jun. de Casib. S. Galli cap. 5. [Guido in Disciplina Farfens! cap. 45. AlbertinusMussatus, apud Murator. torn. 10. col. 649.] etc. Adde Probat. Hist. Luxemburg. Duchesnii pag. 35. De yeterum lectisterniis agunt Savaro ad Sidon. lib. 4. Ep. 15. Menard. ad Concord, regul. D'Orleans, ad 15. Annal. Taciti, et alii. Vide Lectarium. * LECTISTERTICIUM, Stramentum pecuarium ex fenp et paleis, Gall. Litiere. Hug. Metelli canon, epist. 8. torn. 2. Monum. sacr. antiq. pag. 339 : Moleste itaque fert prsesepium unulse, perdidisse solatium ; abundat siquidem pabulo plurimoque Lectisterticio. Vide Lecteria 2. LEGTISTITIUM, Statio lecti, in Gloss. Isid. [Graevius emendat : Lectisternium, Stralio lecti.] 1 LECTITARE TEKRAM, Terram pro lecto habere, humi jacere. Matt. Massius in Vita S. Gerii. torn. 6. Maii pag. 160 : Gerius nimia oppressus et gravatus inftrmitate... terram Lectitavit, a qua surgere non potens, etc. « LECTIVAGIUM, Lactis venditio, ut videtur. Charta ann. 1346. ex Cod. reg. 8387. 4. fol. 27. r° : Impositiones aliquas in dicta villa (Liburnise) super certis causis (major et jurati) imposuerunt, videlicet super venditione vinorum, salis, rumagio, Lectivagio, mensuris btadii, etc. ] LECTIUM, Analogium super quo legitur, in Amalthea. Lege et vide Lectrum. 1. LECTOR, Secundus gradus Ordinis Ecclesiastic!. Marcellinus Comes de Joanne Chrysostomo: Joannes Antiochise, natus, ibique a Meletio ejusdem civitatis Episcopo, eodemque Confessore, Lector Ecclesi& ordinatus, per singulos offtcii Gradus ascendit. Lectorum munus erat Lectiones pronuntiare, et ea quae Prophetse vaticinarunt, populis prazdicare, ut est apud Isidorum juniorem in Epist. ad Luitfredum : praeterea Lectiones desumplas ex Evangeliis et Epistolis S. Pauli, ut colligitur ex S. Cypriano Ep. 33. et 34. et Concilio Tpletano I. can. 2. et 4. Gregor. Turon. lib. 2. de Mirac. cap. 16. de Miracul. S. Martini cap. 49. etc. Acta Passionis SS. Martyrum Cibalitanorum n. 2 : Presses dixit : Quod officium geris ? Pullio respondit : Primicerius Lectorum. Probus Presses dixit: Quorum Lectorum ? Pullio respondit : Qui eloquentiam divinam populis legere consueverunt. [** 'Apxtavayvc5aTY)i;, in Concil. Antioch. et Calched. act. 14. Vide Glossar. med. Graecit. col. 66.] Non tamen Evangelium et Epistolam in ipsa sacrae Missae Liturgia legebant, quod velle videntur viri docti. Similia porro de Lectorum offlcio produnt S. Eulogius in documento Martyrii, Isidorus lib. 2. de Eccl. offlc. cap. 11. lib. 7. Orig. cap. 12. Alcuinus lib. de Offle. divin.

LEG cap. de Eccles. ord. et cap. de Tonsura Cleric. Amalarius lib. 2. de Eccl. offlc. cap. 8. Rabanus lib. 2. de Instit. Cleric, cap. 11. Ivo Carnot. Serm. 2. de Excellent, sacror. ord. Honorius Augustod. lib. 1. cap. 176. Steph. Eduensis Episc. lib. de Sacram. cap. 2. Baron, ann. 253. n. 93. Menardus ad lib. Sacram. etc. lis etiam incumbebat sacrorum Codicum servandorum cura, ut indicant Acta Purgationis Caeciliani et Felicis apud S. Augustinum. Olim et Cyprian! aevo, ut habetur in citatis illius Epistolis, et nonnullis aliis, splis provectae aetatis hominibus, meritis et doctrina insignibus Lectoris munus demandabatur. At postnaodum, cum e primis is esset Ordinis Ecclesiastic! gradibus, ad illud admissi impuberes, et infantuli, ut colligitur ex iis quae habentur in Concilio Carthag. III. can. 4. Valensi II. can. 1. Wormaciensi ann. 868. can. 68. ex Ferrando Diac. cap. 129. Victore Uticensi lib. 4. Histor. Vandal. Paulino lib. 4. de Vita S. Felicis, Sidonio lib. 4. Ep. 25. Ennodio in Vita S. Epiphariii Episc. Ticin. [Siricio PP. Epist. ad Himerium cap. 9. Zosimo Epist. ad Hesychium cap. 3. S. Augustino Epist. 209. ad Caelestinum PP. n. 3. Hibe'rn. Canon, lib. 1. cap. 9. torn. 9. Spicil. Acher. ac pro Oriente ex Cyrillo in Vita Euthymii torn. 1. Analect. Grsec. etc. At suo tempore vetuit Justinianus Novella 123. ne Lectores ante annum duodevigesimum ordinarentur.j Ordinantur autem Lectores ab Episcopo per traditionem sacri Codicis, ut est in Ordine Romano, et in libro Sacramentor. Gregorii: quae quidem ceremoniae in ejusmodi ordinationibus , quas etiamnum servantur, desumptse sunt e Concilio Carthag. IV. can. 8. Preces alias in Lectoris ordinatione olim recitari solitas habet D. Clemens lib. 8. Constit. cap. 28. Lectorum seu 'Avayvworwv mentio fit in Canonibus Apostolpr. can. 43. in Epist. S. Ignatii ad Antioch. in Ep. Cornelii PP. apud Euseb. lib. 6. Hist. Eccl. cap. 35. An vero ii diversi fuerint a Psalmistis seu Cantoribus, vide Menardum ad librum Sacrament, pag. 62. 63. In septima Synodo data facultas Abbatibus Lectores faciendi in proprio Monasterio. Vide Doubletum pag. 569. Alia de Lectoribus suggerunt Concilia Calchedon. can. 14. Braccarense I. can. 11. Hipponense cap. 2. Vasense I. cap. 1. Nicenum II. cap. 14. etc. | 2. LECTOR, Cancellarius, Scriba, Notarius. Charta 69. apud Goldastum : Ruodo laicus Lector scripsi. Clericus et Lector, in Charta 77. Gharta Theodetrudis S33C. vii. apud Doubletum pag. 659 : Ego Recomarus Lector rogante et praesente supradicta Theodetrude hanc donationem scripsi. Sic saec. viu. Sicbrannus Lector et Dodo Lector, in Monasterio S. Benigni Divion. apud Perardum in Burgund. pag. 10. j 3. LECTOR, Praeceptor, in Monasteriis. Ethelwolfus de Abbatibus Lindisfarnensibus saec. 4. Benedict, part. 2. pag. 320 : Sederat in scamno Doctor Lectorque beatus Higlac, indutus nimium qui vestibus albis, etc.

Eadem notione in Epistola Alcuini inter Hibernicas 18. Colcu Lector appellatur, et Presbyter et Lector a Symeone Dunelm. de Gestis Reg. Angl. ad ann. 794. Hodieque apud Monachos plerosque viget Lectoris nomen ad Professo-

LEG rem Philosophise ac Theologies significandum. Vide Lectura et Legere. 4. LECTOR in Ecclesiis Cathedralibus, cujus dignitas Lectoria nuncupatur in Historia Episcoporum Autisiodor. cap. 59 : In majori, scilicet Cathedrali, Ecclesia, prseter alia quse ibi provide fecit, vel liberaliter contulit, Lectoriam et Succentoriam, per quas totum in legendo, cantandove servitium dispensatur,... reditibus ampliavit. Charta anni 1213. in Tabul. Episc. Autiss. : Hugo Altissiodorensis Archidiaconus omnibus P. L. 1. Sal. Noverint universi, etc. Quod cum ad offtcium dignitatis Archidiaconalis spectaret Ecclesise nostrse providere Lectorem, qui totum legendi offtcium ordinaret, nee inveniretur propter reddituum paucitatem, qui onus vellet subire Lectoris quoniam laborem stipendia non sequebantur condigna ; unde Ecclesise servitium non modicum turbabatur, etc. 3S^* Lector laudatis in Ipcis, saltern in priori, dici videtur is, qui legenda in choro disponebat; at secus aliis in Cathedralibus ; Lector enim dicebatur Theologus Professor, quern vulgo Theologal appellamus: id patet ex Balla Innocentii PP. ann. 1353. torn. 2. Hist. Eccl. Meld. pag. 229. ubi Lectoris officia sicdescribnntur: Qui Lector ipsius Ecclesise nuncupatur, in dicta Ecclesia personaliter resident, et sermones, ut moris est, facere, et tribus diebus, videlicet secunda et quarta et sexto, feriis in ebdomada sacram legere Scripturam, nisi ex alia rationabili causa fuerit impeditus; quo casu lectiones omissas propter impedimentum ejusmodi supplere et reddere in aliis feriis sequentibus, prout decenter et commode poterit, teneatur, studii Parisiensis circa hoc se consuetudini conformando. Vide Lectoria. ] LECTOR ETHIGORUM. Eob. Goulet in Compendio jurium et consuetud. Universitatis Paris fol. 8. verso : De abrogatione publici Ethicorum Lectoris. Fuit retroactis temporibus generalis et publicus Ethicorum Lector super examinandos in utroque examine licentiandos, etc. LECTOR MENS.E, Qui in Refectorip legit. Liber Ordinis S. Victoris Parisiensis MS. cap. 48 : Mensse Lector apte et distincte, et tractim legat, et dum legit, aurem accommpdet Priori, ut si quando emendavent, intelligere possit, etc. Vadianus lib. 1. de Colleg. Germ, ait, in Monasteriis Lectorem appellatum, qui fratribus, vel discumbentibus quiddam ex sacris praelegebat: praeterea exstitisse Ecclesiasticos Lector-es, qui officio suo nonnisi in sacris peragendis, veteri more, fungebantur. De offlcio Lectoris ad mensain, vide [Regulam S. Benedict! cap. 38. de hebdomadario Lectore,} Consuetudines Gluniacens. Uldarici Jib. 2. cap. 34. Adde prseterea quae congessit Nicol. Serrarius ad Vitam S. Romarici cap. 4. de hoc religioso more legendi ad mensam. SCHOLJS LECTORUM. Ledradus Archiepiscopus Lugdunensis in Epist. ad Oarolum M : Habep Scholas Cantorum, ex quibus plerique ita sunt eruditi, ut alias etiam erudire possint. Prseter hsec vero habep Scholas Lectorum, non solum qui officiorum Lectionibus exercentur, sed etiam in divinorum librorum meditatione spiritalis intelligentise fructus consequantur: ex quibus nonnulli de libra Evangeliorum sensum spiritalem jam ex parte adipisci possunt. Plerique vero librum Prophetarum secundum spiritalem intelligentiam adepti sunt : similiter libros Salomonis, vel libros Psalmorum, atque

LEG

LEG

53

etiam Job. [_** Vide Monach. Sangall. de cum Felibiano in Hist. Sandion. pag. vita Carol. M. lib. 1. cap. 7. Einhard. 11. intelligerem de feretro S. Dionysii. Vide Lectica 2. et Lectus 1.] Acta Concicap. 26.] PRIMICERIUS SCHOL^E CLA.RISSIM^E lii Pontigonensis ann. 876 : Lectorio suMILITI^EQUE LECTORUM, in Epistola S. perpositis sacrosanctis Evangeliis. HaRemigii Remensis ad Falconem Episc. riulfus Jib. 2. cap. 10: Lectoria auro, Tungrensem : qui scilicet Lectorum argento, et marmoribus parata duo. Lib. Scholae praeerat. Vide Codinum, lib. de 3. cap. 3 : In eisdem Ecclesiis sunt LectoOfflc. cap. 1. ria tria ex marmore, argento et auro faPRIMIGERIUS LECTORUM, in Actis bricata. Anastasius in Vitis PP. pag. Passionis SS. Martyrum Cibalitanorum 134 : Fecit lucernas fusiles duas,... et hoc n. 1. qui apud Petrum de Natalibus constituit, ut dominicorum dies, vel in Prior Lectorum. In Cone. Calchedo- sanctis solemnitatibus, hinc inde juxta nensi Act. 14. apxnxvaYvc6 2. LEGATOR. Meichelb. Hist. Frialii legumina, alii, ut Gallicani quidam, sing. torn. 2. part. 1. pag. 13. in.tradit. Legaria appellant. ann. 1234: Per manum Legatoris qui LEGATARI^E CHARTS, quibus res ac vulgo dicitur Salman. Vide Salamannus. praedia monasteriis et aliis legantur, ac LEGATORIUM, Ugutio : Pulpitum, anadonantur. Fulcuinus de Gestis Abbatum logium, legium, lectrum, Legalorium, in Lobiensium cap. 4: Multa Ecclesiss nos- quo publice legitur. trse prsedia collata sunt, quse describeren11. LEGATO'RJUS, Missus. Vide Legatur, si non in promptu essent donationes, tarius 1. et Charts Legatarise. 1 2. LEGATORIUS, Legatarius, cui all] LEGATARI^C EDITIONES, Testamento quid testamento legatur et donatur, mandates, apud Tertullianum de Spec- Gall. Legataire. Testamentum ann. 1317. taculis cap. 6. . torn. 2. Hist. Dalphin. pag. 154: Ad re1. LEGATARIUS, Legatus, missus, Tipe- quisitionem dictorum Legatoriorum JocecSsyTvi?; ita Legatarium reddit apud randi et Beatrisitse prsedictas clausulas Theophanem auctor Miscellae. Lex Ri- institulionis et legatorum, prout in prsepuarior. tit. 65. | 3: Si quis Legatarium dicto testamento jacent, in hanc formam Regis, vel ad Regem, seu in utilitatem publicam redegi.

Ludewig. torn. 7. pag. 177: Ligantiam autem sive Legalitatem de omnibus hominibus tocius provincie debet habere; id est, ftdelitatem ei debent omnes. Vide Fidelitas. 1 3. LEGALITAS, Gradus bonitasque monetae. Charta Galteri Archiep. Senon. ann. 1231 : Comes in civitate Autissiodorensi non poterat facers cudi monetam nisi ad pondus et Legalitatem xvi. solidorum et vill. denariorum. Vide Lega 2. 1 1. LEGALITER, Legitime, juxta leges, regulariter. Legaliter provocare, Senatori lib. 4. Epist. 37. Nunquam stat Legaliter sine appare, in Chronico Farfensi, apud Murator. torn. 2. part. 2. col. 552. 12. LEGALITER, Fideliter, Gall. Loialement. Legaliter et fideliter, in Charta ann. 1311. apud Murator. torn. 10. col. 370. Legaliter custodire, in Charta ann. 1355. apud Ludewig. torn. 5. pag. 453. Vide Legalitas 2. * Leaument, in Charta Guil. de Veteriponte ann. 1289. ex Chartul. S. Joan, in Valle. 1 LEGALIUS. Placitum ann. 862. inter Instrum. novae Hist. Occit. torn. 1. col. 114: Ego exinde scripturam emptionis habeo, exactorem nomine Petrone, qui ipsas res in Legalios autorisare debet. Id est juxta leges, utex similibus loquendi formulis coniecto. « LEGAMEN, Legati mandatum vel negotium. Ruodl. fragm. 2. vers. 22:

LEG

LEG

| LEGATRIX, Precatrix, quse pro alioris: Notum sit tibi, quia terribile impeintercedit. Vita S. Agnetis de Monte- rium ad nos pervenit Domini Imperatoris, Politiano, torn. 2. Aprilis pag. 803 : Sed ut omnibus notum faceremus, qui in noscum ilia oraret et eamdem visionem Do- tra legatione manere videntur, quatenus minus vice quadam replicaret, nee dicta universi se prseparent, etc. Vide Adonem in Ohron. ann. 796. 815. Ratpertum de Legatrix hoc intelligeret, etc, ] 1. LEGATUM. Edictum Philippi Aug. Oasib. S. Galli cap. 5. etCapitul. 3. ann. Fr. Regis ann. 1219. torn. 1. Ordinat. 812. cap. 8. LEGATUS, pro nuntio privati alicujus Reg. pag. 38 : Si mulier sine herede decessent, parentes ipsius mulieris non par- hominis. Occurrit inlib.Rames. sect. 265. ticipabunt cum marito suo, ex hiis quse LEGATI a LATERE, seu Apostolici, a ipsa et maritus suus simul acquiesierunt, Romano Pontifice in provincias cum dum ipsa viveret, in mobilibus, nee in amplissima auctoritate delegati, quse tenementis, ymo quiets remanebunt ma- ejusmodi est, ut toto legationis ternrito ipsius mulieris, salvis rationabilibus pore non secus ac Pontifex ipse, hono-. Legatis ipsius mulieris. Parentibus vero rentur, et suprema in rebus Ecclesiastimulieris accedet id quod ipsa secum at- cis potestate gaudeant, et ad Apostolitulit in matrimonium, salvo Legato suo, cam sedem factas appellationes ipsi quod ipsa potuit facere per jus. 01. Edi- judicent, ut est in cap. 1. extr. de offlcio tor, de Lauriere Legatum hie interpre- Legati. Gregorius VII. PP. in Epist. tatur Res in usus pios testamento reli- qua Legati munus Amato Episcopo Oloctas, observatque id qlim usu receptum ronensi impertit: Romano, Ecclesia hanc fuisse, ut nemo, nisi prius expetito consuetudinem habuit ab ipsis suse funhseredum consensu, de rebus suis dispo- dationis primordiis, ut ad omnes partes neret, quod et de bonis acquisitis intel- quse. Christianse religionis titulo prsenoligendum non raro volebant hseredes. tantur, suos Legatos mitteret, quatenus Ubi vero invaluit consuetude, ut sacro- ea quss gubernator et rector ejusdem Rosancto Viatico, delictorum absolutione mans Ecclesise per suam prsesentiam exatque ecclesiastica sepultura privaren- pedire non prsevalet, vice sua Legatis tur ii, qui nullam bonorura suorum concessa, monita salutis, ac morum honespartem in Ecclesiarum pauperumve fa- tatem per eos cunctis per orbem terrarum vorem distribuerent, usus etiam obti- constitutis Ecclesiis nuntiaret, easque nuit, ut de bonis pro ratione faculta- Apostolica doctrina in omnibus quss sacrss tum suarum disponere cuique liberum Religioni conveniunt, diligenter instrueesset, quod deinceps ad quintam usque ret. Vide Ep. 1. et 26. Joannis VIII. PP. partem rerum propriarum licitum fuit. ex iis quas Sirmondus edidit, prseterea Vide Intestatio et Mortuarium. Petrum Morinum lib. 1. Exercitat. cap. * Hinc nostris Legat et Legater, a 20. et Andream Saussaium in Libello verbo legare. Lit. remiss, ann. 1450. in apologetico cap. 2. [Baluzium in AddiReg. 184. Chartoph. reg. ch. 78 : Lequel tionibus ad librum 5. Marcse de Confief avoit este laissie au suppliant a cordia Sacerdotii et Imperii,] et supra charge de paier ung Legal de cent livres Lateralis. et autres sommes laissiees ou Legatees a Generating porro a latere mitti ac depluseurs. Charta ann. 1470. ex Ghartul. legari quivis Legati dicuntur, qui ex 21. Oorb. fol. 125. v°: Laquelle terre icel- familia mittentis sunt. Possidius in lui Caradot et dame Marie de Quinquem- Vita S. Augustini cap. 13 : Propter quod pois qui fu sa femme donnerent, Lega- perficiendum etiam a suo Latere... ad terent environ a soixante ans a laditte Africam judicern miserat. Concilium eglise et monastere de Corbie,... soubs au- Sardic. can. 5 : El... omb TOO \8iov TtXsupoO cunes conditions et charges opposees audit TrpsffSuTlpou? aTToercsiXot. Gregorius M. lib. 12: A quo cum veneritis, quern a Latere Legal, au moyen duquel Legal, etc. * 2. LEGATtJM, Pars decimse, ut vide- noslro transmiserimus eas possit accipere. tur, quatn percipiebat is, qui ligandis Monachus Sangall. lib. 2. cap. 9 : Tune manipulis vincula ministrabat. Charta ex Latere Csssaris directi sunt, qui eos hoann. 1263. in Ghartul. eccl. Lingon. ex norifipe introducerent. Epistola BonifaOod. reg. 5188. fol. 146. v°: Recognove- cii PP. I. in Synodo Rom. sub Bonifacio runt se quittasse penitus... Guidoni epis- II. edita ab Holstenio : Quas (litteras) a copo Lingonensi et ejus successoribus epis- nobis per Severum Apostolicse Sedis Nocopis Ling one nsibus tractutn et Legatum, tarium... e nostro Latere destinatum visive aliud jus quod dicebant se habere in deatis esse directas. Concilium Carthag. tertia parte decimse de Champigneyo. VI. cap. 13: Deprecatione sua moverit Episcopum Romanum, ut e Latere suo Vide Tractus 3 * LEGATURUS, Italis Legatura, Liga- Presbyterurn mittat. [Episcopi Africani mentum, zona, cingulum. Acta Mss. in Epistola ad Cselestinum PP. n. 4 : notar. Senens. ad ann. 1284. ex Cod. reg. Nam ut aliqui tanquam a tugs Sanctitatis 4725. fol. 27. y°: Si dicta uxor mea vellet Latere mittantur, in nulla invenimus ad matrimonium devenire, habeat supra Patrum synodo constitutum. Ignorabant dotes suas et antifatium, lectum suum canonem 5. Sardicensem, quem Romani fornitum sicul erit, et omnia paramenta Pontifices Synodo Nicense, ubi frustra ad sui dorsus et Legaturos. quserebatur ab Afris, falso tribuebant.] LEGATUS, Missus, seu qui in proyin- Concilium Duciacense I. part. 5 : Vel si cias a Principe ad exercenda judicia decreveritis mittere a Latere vestro hamittebatur. Annales Franc. Tilianiann. bentes auctoritatem vestram, qui cum 799 : Legalos regios, qui tune ad justitias Episcopis judicent, etc. Victor III. PP. faciendas apud eos commorabantur, com- lib. 1. Dial. : Optimos ex Latere suo viros prehendunt. Annales alii Francor.: Sa- Capuam mittere placuit Pandulpho Prinxones occasione nacta, Legatos Regis qui cipi. Silvester Girald. in Praefat. ad Toad eos ob justitias faciendas missi erant pogr. Hibernise ad Regem Anglise : Placomprehensoa interficiunt. Eginhardus cuit Excellentise veslrse... me cum dilecto ann. 814: Ad justitias faciendas, et op- filio vestro Joanne in Hiberniam a Latere pressiones popularium relevandas, Lega- vestro transmittere. Vide Juretum ad tos in omnes regni sui fines misit, Fro- Epistolam Ivonis 36. tharius Tullensis Epist. 25. nomine Legati Apostolici a Latere munus ReHetti Archiepiscopi Trevirensis, necnon gibus etiam indultum a summis Pontiet Legati Ludovici serenissimi Imperato- flcibus legimus. Scribit enim Hovede-

LEG

59

nusann. 1164. Henrico II. Regi summum Pontiflcem concessisse ; ut Legatus esset totius Anglise : quod ille munus certis de causis abnuit. LEGATI NATI, Archiepiscopi vel Episcopi, qui jure Legatorum Apostolicse Sedis in suis dioecesibus ac provinciis gaudent. Bulla Urbani PP. ann. 1378. de Cantuariensi Archiepiscppo : In suis civitate et dioecesi acprovincia Cantuarise, in quibus Apostolicse Sedis Legatus Natus existit, etc. Eoque jure a potestate et ditione Legatorum ab Apostolica Sede in Angliam delegatorum immunes erant, ut est apud Gervasium Dorobernensem in Actis Pontiflcum Cantuar. in Willelmo pag. 1663. LEGATUS IMPERII, Qui alias Vicarius. Exstat Ottonis Imp. Diploma ann. 1209. apud Corium in Histpr. Mediol. part. 2. quo Wolphgero Patriarchaa Aquileiensi legationem totius Italiae committit, ubi haec habentur: Volentes quod ipse vice et loco nostro et Imperii Legati, et quidquid ipse ibi de honore nostro et Imperii tractaverit, nos per omnia sumus hab'uuri. LEGATIA, Districtus Legati, intra quem jurisdictionem suam exerceret, apud Matth. Paris ann. 1217. et Bromptonum ann. 1214. LEGATIO, Munus et offlcium Legati. Chronicon Reichersperg. ann. 936 : Agapitus PP. dedit Pallium et Legationem cum priyilegio Gerahardo Episcopo Lauriacensi. Ann. 971: Hie Renedictus PP. Pilgrimo Lauriacensi Archiepiscopi Pallium, et commisit Legalionem cum privilegio. Alexander PP. successor Evaristi, ad Episcopos : Si quis autem Legationem vestram impedit, non unius, sed multorum profectum avertit. [Suppositia est hsec Alexandri Epistola.] Vide Capital. 5. ann. 819. cap. 1. Concilium Triburiense ann. 895. cap. 9. etc. | LEGATIO LIBERA, Cum Legatus omnimoda auctoritate ejus a quo mittitur, gaudet, in Cod. African, cap. 93. 94. [«' vide Forcellinum.] LEGATIO, Prpvincia ubi Missi dominici legatio obitur, quae et Missaticum dicitur in Capitul. 3. ann. 812. cap. 7. Capit. ann. 828. cap. 3. 4. etc. Charta Will. Sicilian Reg. ann. 1156. apud Baron. : In Apulia et Cabria, et partibus illis quse Apuliae sunt afftnes, Romana Ecclesia libere Legationes habebit. Illi tamen qui ad hoc a Romana Ecclesia fuerint delegati possessiones Ecclesise non devastent. [** Legatio apud Widuk. lib. 2. cap. 9. et Thietm. lib. 2. cap. 1. videtur esse Munus et offlcium missi i. e. comitis limitum, quem legatum dicit idem Widuk. lib. 1. cap. 36.] LEGATIO, Epistola formata. Concilium Rotomagense ann. 1050. cap. 9: Ut Episcopus alterius dicecesis Clericum, nisi sub Legatione, aut probabilibus signis ordinare prsesumat. * LEGAULUS, Logatto, in Glossar. Lat. Ital. Ms. --LEGDUS, pro Lsedus, Gall, le Loir. Vita S. Arnulphi torn. 6. Sept. pag. 97. col. 2 : Sub nomine sanctse et individuse Trinitatis per Legdum fluvium Vindocini monasterium est construclum. * LEGEANCEA, Sacramentum fldelitatis, quod domino suo vassallus praestat, idem quod Ligantia. Vide in Ligius. Chron. Angi. Th. Otterbourne edit. Hearn. pag. 240: Qui sub conjuratione eorum prgstendentes se non proposuisse aliquid agere contra Legeanceam suam, vel fidelitatem regi prsestitam, etc. Vide infra Legia 3. 1. LEGEND A, LEGEND ARIUS, Liber

60

LEG

LEG

acta Sanctorum per anni totius circu- tio sexta de illo Legere, quod ita incipit : lum digesta continens, sic dictus, quia Post, etc. Ibidem : Legitur abreviatum certis diebus legenda in Ecclesia et in Legere, etc. Rursum infra : Festum trium sacris synaxibus designabantur a mo- leclionum de proprio Legere. deratore Chori: unde a Grsecis o-uvalap'.a LEGERGILDUM, Mulcta irrogata ei appellantur. Beletus cap. 60. et ex eo qui fugitivum servum excipit, et cubile, Durandus lib. 6. Rat. c. 1. n. 29: Legen- quod Saxones L e g e r - b e d d vocant, darius vocatur liber ille, ubi agitur de praebet. Leges Henrici I. cap. 11 : Si vita fit sbitu Confessorum, qui legitur in quis Dei fugitivum habeat injuste, redeorum festis, Martyrum autem in Passio- dat ei ad rectum, et persolvat ei cujus nariis. Leggenda, Joanni Villaneo lib. erit, et Regi emendet secundum Leger4. cap. 16. Braulio Caesaraugustanus gildum. Somnerus perperam scriptum in Vita S. jEmiliani in Epistola ad Fro- putat, pro Weregildum. [#* Ita habet minianum : Libellum de ejus Sancti vita Thorpius.l conscripsi, ut possit in Missse ejus celeLEGERWITA. Vide Lairwita. . britate quantocius Legi. Joannes NeapoLEGESPEND, apud Manwodum et litans Ecclesise Cimeliarcha in prsefat. Cowellum, pro Lespegend. Vide in hac ad Vitam S. Joannis Episcopi Neapoli- voce. tan! : Et cum vita ejus, et qualiter fuerit 1 LEGEUS, pro Lights, de quo infra, ad Episcopum assumptus et in eo lauda- apud Rymerum torn. 8. pag. 236. biliter conversatus, in Chronica haberetur ^LEGI HOMINES, pro Legis homines, antiqua: nee tamen Legenda, quse ad hoc est, Legis Judaicae sectatores, perhonorem ejus in festivitate sua legeretur, peram legitur, torn. 4. Anecd. Marten, scripta aliquatenus appareret, etc. Utun- col. 1142. ut satis patet ex dictis in voce tur Philippus Eystetensis in Vita S. Cagoti. Wilibaldi cap. 20. 28. Rainerus contra 1. LEGIA, Parva navia, Joan, de Janua, Waldenses cap. 5. et alii. nostris Alege. In Gl. Lat. Gall. : Legia, * Nostris Legendier. Lit. remiss, ann. Nef, ou le gras de I'oreille. At posterior 1449. in Reg. 179. Chartoph. reg. ch. 304 : signiflcatio yoci Legula, convenit. EbrarIcellui Balins disoit publiquement.... qu'il dus in Graecismo cap. 10 : avoit oste ung calice d'argent de I'eglise Ossis cartilage, sed Legia dicitur auris ; deDonfront,...et siosteroit le Legendier,... Cartilago tamen arnborum dicitur esse. afin que le cure ne chantast plus, ne deist ses heures. Aurium Legulas dixit vetus Scriptor. * 2. LEGENDA, Alia notione, quse ex- [Adde Sidonium lib. 1. Epist. 2.] plicatur in Testam. Audoyni card. Os* Glossar. Lat. Ital. Ms. Legia, la nave tiens. ann. 1363. ex Cod. Reg. 4223. fol. de passare. Altera notione, in Glossar. 138. v°: Item lego conventui monialium Prov. Lat. ex Cod. reg. 7657 : Legia, te5. Laurentii infra civitatem Avenionen- neritas aurium. sem turrim et cavam meas quas fed aedi2. LEGIA, apud Gosselinum in Vita ficari,... sub ilia conditione,... ut dictss S. Wereburgae n. 12. idem est quod moniales... faciant unum anniversarium Leuca. pro me et anima mea, cum Legenda sen * 3. LEGIA, Sacramentum fldelitatis, matutinis mortuorum in vigilia diei obi- quo vassallus domino suo obnoxius est, tus mei solemniter. idem quod supra Legeancea.Charta ann. * LEGERARE, f. pro Legatare, Legatum 1226. in Chartul. eccl. Lingon. ex Cod. mittere. Glossar. Lat. Gall, ex Cod. reg. reg. 5188. fol. 221. r° : Regnierus miles... 7692: Legerare, envoier. recognovit se accepisse a domino Hugone T 1. LEGERE, Docere, profiteri, Gall. Lingonensi episcopo in feodum et casaEnseigner, Professer. Beda in Epistola mentum ligium quicquid habet in villa ad Egbertum : Memini me hesterno di- Choigne,... salva Legia domini S. Clarixisse anno, ctim tecum aliquot diebus Le- montis et dom. R. Nogenti et dom. S. Casgendi gratia in monasteriotuo demorarer, trivillani. Vide in Ligius. etc. Bulla Gregorii X. PP. ann. 1272. pro *. 4. LEGIA. [Lembas. DIEF.] Cisterciensibus Collegii S. Bernardi j|c 5. LEGIA. [« Legia, tendre cuir d'oapud Lobinell. torn. 3. Histor. Paris, reille, dur et mol. » e (Gloss. Lat. Gal. pag. 161: In prsedicando publice, si fue- Bibl. Insul. E. 36, xv s.)] ritis requisiti, et Legendo ordinarie in 1 LEGIAMENTUM, LEGIATIO. Vide LiTheologia... omnimoda utamini libertate. gius. ] LEGIBILE, suavayvwarov, in Glossis Litterae Humberti II. Dalphin. ann. 1345. torn. 2. Hist. Dalphin. pag. 520. Lat. Graecis. col. 2 : Item, in Consilio nostro Gratiano1 LEGIBILIS DIES, Quo habentur schopoli residente ease vplumus Consiliarios Ise. Rob. Goulet in Compendio jurium et infra scriptos, videlicet D. Guillelmum consuetud. Universitatis Paris, fol. 4. de Manso Legum Doctor em Cancellarium v°. : Electio autem Rectoris fit quater in dicti Consilii, Legentemque in studio, etc. anno in dicta Ecclesia S. Juliani, scilicet Jacobus Gelu Archiep. Turon. in Vita ultima die Legibili ante festum Nativitasua, torn. 8. Anecd. Marten, col. 1947 : tis Domini. Alia electio fit ultima die LeMartii 29. ann. Dom. 1402. inccepi Legere gibili. etc. Pluries occurrit ibi, ut et apud ordinarium Parisiis in facultate Decreto- Lobinellum torn. 3. Hist. Paris, in Glosrum. Vide supra Lector 3. [** Consul. sario. Vide Legere. T LEGIBILITER, Ita ut legi possit. Savin. Histor. Jur. Roman, med. temp, Legibiliter descripta, in Actis SS. torn. 3. cap. 23. §198. et cap. 25. | Scheda 221. Junii torn. 1. pag. 266. not. e.l 1LEGICREPA, Rabula, qui crepat leges. * 2. LEGERE, pro Colligere, sacco condere, in Comput. ann. 1488. inter Pro- Varro Atacimus apud Fulgentium : bat, torn. 4. Hist. Nem. pag. 47. col. 1: Legicrepae tradunt, latrant fora, classica turbant. Item pariter solverunt Johanni du Vray, seu Jacobo Sobeyrani pro viginti quatuor Supplem. Antiquarii: Legiscrepa, vojjioStsacis, emtis pro Legendo bladum dictse 9a;, Legisperitus. Hinc emendandus Pacaritalis et apportando ad molendinum pias editus, qui legit Legiorecar, Legispro molendo. consultor; et MS. ubi, Legiprecar. * 3. LEGERE, idem quod supra LeLEGIDES. Pactum MS. inter Clericos genda 1. Cerem. vet. Ms. eccl. Carnot. : Ecclesia? Lugdunensis, et Guigonem Sexto Calendas Martii ad matutinas lec- Comitem Forensem ann. 1167 : Legides

LEG fori et feriarum communes, et clamores atque banni communes, exceptis Clericis et familiis eorum domesticia. Forte pro Leidse, seu praestationes. Vide in Leudis. * LEGIETAS, ut Legia 3. Charta Rener. dom. Nogenti ann. 1206. ex Bibl. reg. : Accepi de episcopo Lingonensi in feodo et in casamento in perpetuum quicquid habeo vel habere polero... Super hoc fed Legietatem episcopo Lingonensi, salva tamen Legietate dominas comitissse Campaniae. Vide in Ligius. LEGIFERI PROVINCIARUM, apud Suecos, non semel occurrunt in Erici Upsalensis Historia Suecor. lib. 3. pag. 57. 74. 79. 80. 96. 99. 111. 119. Horum districtus LEGIFERA.TUS dicitur lib. 2. pag. 44. ibid. : Non advertit patriae consuetudinem, et privilegia regionis, quibus cavetur ne Rex sine comitiva antiquitus designata, Legiferatum aliquem Regni intrare prsesumeret. Sic enim laudabilis Regni decernit antiquitas, ut unusquisque Regni districtus Regem per suos limites propriis viris et armis salvum perducat, et juxta positis deducendum assignet. LEGILE, Analqgium. Vide Ceremoniale Episcop. lib. 1. cap. 11. ubi instar Legilis esse dicitur Presbyter qui Episcopo sacra facienti de libro ministrat. 1 LEGILOQUUS LIBER appellantur Capitularia in versibus Ansegisi collectioni praescriptis in antiquis Codicibus : Legiloquum quisquis librum recitaveris istum Principibus nostris, die, Miserere Deus.

1LEGIMEN, Electio. Vita S. Materniani, torn. 3. Aprilis pag. 759: Cceperunt pro digni Pastoris Legimine diutinam studiosissimamque vigiliis et obsecrationibus habere cancertationem. -LEGIMUS, Hac una voce Chartis suis subscribere consuevisse Ravennates archiepiscopos, atque hujus consuetudinis exempla non pauca in Archivo Estensi se vidisse testatur Muratorius torn. 5. Antiq. Ital. med. aevi col. 176. * LEGIO, Sacramentum, quo aliquod dictum seu promissum, quasi legione, flrmatur et munitur. Charta ann. 1239. ex Chartul. AD. S. Germ. Prat. fol. 104. r°. col. 2 : Quicquid in eisdem habeat vel habere poterat ratione dotalitii, vel alio modo, sub ejusdem fidei Legione quittavit penitus et expresse. 1 LEGIOREGAR, LEGIPREOAR. Vide Legicrepa. 1 LEGIRUPA, Qui legem rupit, Martinio : recte. Carmen de Laudibus Berengarii Aug. apud Muratorium torn. 2. pag. 399. col. 1 : Vix proprios tetigit fines Rex ijle verendus, Legirupis en Wido tubis rediviva resumit.

1 LEGIRUPIO, Eadem notione, irapavotxoc, apud laudatum Martinium in Lexico. 1 LEGISCREPA. Vide Legicrepa. * LEGISDOCTUS, Disciplina Christiana eruditus. Charta ann. 1125. ex Tabul. prior. S. Mart, de Camarc. : Helvisa Legisdocta dedit Deo et beato Martina ecclesiam B. Johannis de Camarcio, quas dicitur de Albania, cum omni decima ad earn pertinente, et tres arpennos terrse. in cimiterio ejusdem ecclesias ; quod concessit Robertus Legisdoctus filius ejus. LEGISFALGK. Throwczius 1. part. Chr. Hungar. cap. 5 : Ibidem in mon-

LEG

LEG

LEG

tibus hujus deserti yriphones nidificare, et aves Legisfalck, quse vulgo Kerechet vocantur, pullos generare posuerunt. Forte intelligit earn falconum, seu accipitrum speciem, quam cercerellas nostri vocant.. LEGISTA, Qui docet leges, vel qui vacat legibus, Ugutioni [et Johanni de Janua ; Legistres, in Glossis Sangerman.J Anonymi liber Revelationum cap. 21 : Iste autem suo tempore inter eos, quos Legistas et Decretistas vocant, peritissimus habebatur. Tidericus Langenius in Saxonia :

niae Rex in Concilio Turiasonensi ann. 1229 : Si Legitimatione indigere aliquatenus videatur (Alfonsus ex matrimonio dubio prognatus,) nos auctoritate et potestate regia Legitimamus ad omnia, ad quse Legitimari potest auctoritate regia, et hseredem et successorem regni nostri constituimus et declaramus. Rursum occurrit in Charta ann. 1416. apud Baluz. torn. 2. Hist. Arvern. pag. 359. et alibi. 1 LEGITIMARE PONDERA ET MENSURAS, Ea cum aliis authenticis collata comprobare et legitima declarare. Statuta Arelat. MSS. art. 74 : Commune habeat ponder a, qus& erunt in Arelate, et a, libra inferius, cum quibus Legitimentur omnia pondera. Et art. 99 : Commune habeat mensuram cupream, qua Legitimentur barralia. « LEGITIMARE DOTE EGGLESIAM, apud Gerhard, in vita S. Oudalrici cap. 20. Vid. Deer. pars. 3. de Consecr. dist. 1. cap. 9. LEGITIMATIO per subsequens matrimonium inducta primitus fuit ex lege a Constantino M.lata, quam restituit Zeno leg. Divi (5.) Cod. de Natur. lib. (5, 27.) ac deinde Justinianus Nov. 12. 84. 117. etc. receptaque in jure Pontiflcio, ex rescripto Alexandra III. PP. in Append, ad Concilium Lateran. ann. 1181. part. 33. cap. 1. et cap. 6. extr. Qui filii sint legitimi. Ab Anglis tamen non admissa, nisi quantum ad gradus Ecclesiasticos: quoad verq successipnem in bona paterna, omnino repudiata, Statuto preesertim Mertonensi ann. 1235. cap. 9. 20. quod etiam observatum a Bractono lib. 2. cap. 29. § 4. Fortescuto de Laudibus Legum Angliae cap. 39. auctore Fletae lib. 1. cap. 15. | 3. et lib. 6. cap. 39. et Seldeno in Disertat. ad Fletam cap. 9. Vide Pallium. [---Vide Haltaus. Glossar. German, voce Rucli-kinder. Grimm. Antiq. German, pag. 463.] * Singulares prorsus, ut pote ab usu et consuetudine alienas et legibus repugnantes, sed ad Glossarii institutum aptissimas, hie perscribendas censui Literas legitimationis ex Reg. 82. Chartoph. reg. ch. 40 : Johannes Dei gratia Francorum rex. Ad perpetuam rei memoriam. Et si princeps xternus in generationibus hominum culpam nascentibus non opponat, sed potius frequenter gratiam infundat; eodem exemplo terrenus princeps vestigia superni principis insequendo, suam gratiam subditis ilia egentibus consuevit infundere quantum potest, ne minister dicatur esse tenax, ubi dominus noscituresse largus. Sane ad nostrum nuper devenit auditum, quod ex dilecto et fideli thesaurario nostro Ingeranno de Parvo-celario, qui diu et fideliter prsedecessoribus nostris regibus et nobis multa et dioersa servicia utilia ac sibi meritoria impendit et adhuc impendere non desistit, et ex Margareta dicta de Pommolain domicella, fuit quidatn filius procreatus, qui Rernardus vulgariter et communiter nominatur, dicto Ingeranno pro tune et nunc existente conjugato, ac dicta Margareta pro tune existente moniali professa. a qua professione, sicut accepimus, per Sedem Apostolicam extitit postmodum absolula, quodque idem filius, quern prssdicti pro eorum communi ftlio cognoverunt et cognoscunt, et qui adhuc in infantia nunc existit, non solum pro moderno tempore posset carere naturalibus alimentis ; verum etiam pro futuro victualibus opportunis, licet genitorum ipsius possent cum Dei gratia suppetere facultates, si non deficerent voluntates, et non insultarent ad

contraria proles vel successores utriusque, sicut solet facere mos humanus. Quare nos dictorum Ingeranni et Margaretse facultatibus et voluntatibus prseattentis, considerantes etiam ipsorum, prsecipue in aliis, multiplicem honestatem, et quod dicto Ingeranno non est multa liberorum copia linese masculines, ac volentes eidem infanti de beniyno Misericordiss et pietatis intuitu subvenire, prsemissorum nobis veritate relata, nostro mero et proprio motu, non habentes respectum ad preces vel supplicationem alicujus, sed solum ejusdem infanti (sic) compacientes deffectui ac ejus necessitatibus prsesentibus et futuris, ut cum ad setatem pervenerit suaque discretio viderit temporalis gralise munere se prseventum, ad meliores actus amplioris gratix se festinet, prsefatum Bernardum ab ipsis conjugato et professa moniali taliter ex prohibita copula generatum ad omnes honores, gradus, officia et actus legitimos et civiles, potentates et digaitates, tarn in minoribus el mediocribus, quam majoribus, seculares et temporales, ad quos et ad quas potest accedere et ascendere filius legitimus ac de legitimo matrimonio procreatus, tenore prassentium de plenitudine et auctoritate regies potestatis ac etiam absoluta specialique gratia et ex certa scientia Legitimamus et habilitamus ac etiam Legitimationis et habilitationis titulo, gratia et nomine decoramus, et illo Legitimationis nomine ipsum uti et gaudere volumus, quo filius legitimus ex carne dicti Ingeranni in uxorem suam propriam procreatus uteretur, ac ab eodem quacumque procedente linea possent uti, ita quod ipsius Ingeranni patris cognomen perferat, ac si idem Rernardus certus, legitimus filius ejus esset, ipsum Bernardum plenarie §restituentes 34. ad natalia legitima ac ipsum habilem et legitimum facientes et reddentes ad omnia et singula, ad quas filius legitimus et legitime natus habilis reputatur, delentes et abolentes totaliter omnem geniturse et illegitimitatis ac inhabilitatis maculam atque nomen, ita quod de sua nativitate vel illegitimatione, in quocumque actu vel contractu gratise vel justitiie, officii vel dignitatis assecutione aut aliter, non teneatur quomodolibet facere mentionem ; concedentes eidem ac cum eo dispensantes de regia auctoritate et absoluta potestate, speciali gratia et scientia prxlibatis sibi et suis successoribus vel hseredibus, quos eidem ex nunc decernimus posse et debere succedere, tarn in recta linea quam collateraliter, ac si in omnibus ab initio originis legitimus extitisset, ut in hasreditatibus et bonis quibuscumque paternis et maternis, nee non paterni et materni generis, tarn mobilibus quam immobilibus, in quibus non esset jus alii acquisitum, et in quibus de jure vel consuetudine sive usu succederet aut posset succedere vel deberet in recta vel collaterali linea, si de legitimo fuisset matrimonio procreatus, succedat, et ea, tanquam legitimus hseres vel successor, possit et debeat vendicare, adipisci et retinere ac pacifice possidere sine impedimenta quocumque, et de ipsis disponere tanquam successor legitimus in eisdem. Concedimus insuper quod sua proles de legitimo procreata matrimonio et procreanda in universis bonis suis mobilibus et immobilibus, acquisitis vel acquirendis ac obveniendis quoquo modo succedat, dum lamen aliud quam deffectus prsediclus natalium non repugnet, hujusmodi natalium deffectu non obstante. Decernimus quia omnia supra et infra scripta valere et tenere constitutions, ordinatione, statuto vel lege editis,

Illic doclores Decretorum meliores, Sunt ibi Legistae mul'.i, pariterque Sophista;.

Jo. Fortescutus de Legibus Angl. cap. 8 : Denommari Legista mereberis, si legum principia et causas usque ad elementa, discipuli more,indagaveris.[Lambertus Prior S. Vedasti Atrebat. de Divinis Offlciis : Allegat Legista potens sermone potent!, Postulat Orator, ulpote Sermo Dei.

Occurrit passim. Advocatus Legista, in Constitutionibus ann. 1251. in Appendice Marcse Hispan. col. 1439.] Martialis Parisiensis in Arestis amoris : Apres y avoit les Deesses, En moult grand triomphe et honneur, Toutes Legistes et Clergesses, Qui scavoient le Decret par cceur.

* Nostris etiam Legistre. Le Roman de Robert le Diable MS. : Des grans plaintes de ce mal homrae Vinrent a 1'Apostole de Romme, Qui moult en fu dolans et tristres. Par le conseil de ses Legistres, Mist en escumeniement Le due et tout son tenement.

LEGISTERIUM, Jus, Juris et Legum scientia. Ericus Uspalensis lib. 6. Hist. Suecicae : Habebat autem Rex Carolus Prsefectos nequissimos... qui sub specie juslitise conservandse, et injustitise puniendse, erant in Legisterio doctissimi. In, tantum autem Legisterium pertractabant, ut vix inveniretur in Regno unus rusticus, qui non esset a prsefecto suo in pecunia et rebus aliis talliatus. Supra eod. lib. pag. 195 : Consedentibus igitur cunctis, qui vocem in electione Regis habere putabantur, non tantum secundum formam Legisterii, datis scrutator ibus, duobus scilicet Episcopis, et duobus Militibus, tres electi fuerunt. T LEGITIMA, nude, Pars hsereditatis Legibus constituta, Gall. La legitime. Charta ann. 1273. torn. 1. Hist. Dalphin. pag. 198 : Ita quod (Anna filia Dalphini Guigonis) non possit aliquid plus in prsedictis bonis et hsereditate et terra dicti Domini, rations frareschise vel Legitimse, vel supplementi Legitimse. Alium locum vide in Advenimentum. [** Legitima Portio. Vide JO. Legitima nude pro Uxore legitima, passim occurrit, ut apud Schann. Hist. Wormat. torn. 1. pag. 172. Chart, ann. 1325. apud Guden. Cod. Diplotn. t. 3. p. 240 : Cum- Elizabeth nunc Legitima mea secundaria, i. e. quam secundis nuptiis duxerat.] 1 LEGITIMA, f. Appendices, Gall. Dependances. Traditio Liodrici de Mekerias pro monasterio Sithiensi : Dono igitur, donatumque in perpetuum esse volo legaliter per festucam et andelaginem, rem proprietatis mese nuncupante Mekerias.... una cum ipsorum locorum perviis, Legitimis et wadriscapis. V LEGITIMARE, Legitimo connubio prognati jus spurio tribuere, Gall. Legitimer, Hisp. Legitimar. Jacobus Arago-

61

LEG et consuetudine vel usu generali vel locali regm nostri ad hoc contrariis vel in contrarium facientibus non obstantibus quibuscumque, quarurn vim et potestatem et auctoritatem, quathenus conlentis prsesentibus litteris omnibus et singulis repugnarent, viribus omnino vacuamus, et non obstante eliam quod dictus Bernardus non ex simplici fornicatione, sed ex spurioso, incestuoso et dampnato cohitu genitus sit et natus, et quod nati ex talibus nefariis amplexibus, de jure, consuetudine vel aliter inhabiles sint et reputentur ac censeantur indigni ad suscipiendum titulumt nomen et dignitatem legitimationis cujuscumque per principem, vel aliam legitimationem qualemcumque seu prsssentem gratiam duximus faciendum, non vocatis dictis parentibus seu aliis, quos tangere potest et polerit in futurum; quse omnia et alia qualiac.umque quss nostrie prsesenti gratiss, quam vim sanctionis et decreti habere volumus et jubemus, possent quomodolibet nunc vel in futurum obici vel opponi et ipsius e/fectum gratias. impedire vel differre, volumus omnino non obstare el reici, perinde ac si expresse et sigillatim essent specificata pr&sentibus et expressa. Volumus eliam quod prxdictss confessiones seu recognitiones dictorum Ingeranni et Margaretss genitorum, per . quas dictum Bernardum carnali copula ex se generasse et suscepisse cognoscunt. de quibus quidem recognitionibus nobis constat, vim, auctoritatem et effectum plense probalionis, filiationis pro prsesenti!} gratise concessioni (sic) et exhibitions obtineant, et pro omni probatione sufficiant, absque eo quod idem Bernardus, seu posteritas sua vel causam ab eo in futurum habituri, onere alterius probationis quomodolibet adstringantur. Volumus etiam et ex uberiori gratia concedimus quod idem Bernardus sit capax omnium donationum et gratiarum, quas sibi fient vel jam factss sunt inter vivos, vel causa mortis, sive titulo legatorum, vel fideicommissorum ex testamento vel codicillo, aut aliter ultima voluntate, sive fiant a patre vel a malre, vel a quibuscumque personis, proximis vel extraneis, ipsumque capacem et habilem^ ad adipiscendum et acquirendum omnia donata et legata, mobilia vel immobilia sibi facta et facienda a quibusvis personis, facimus, ordinamus, constituimus et decernimus per prsesentes de plenitudine regise potestatis, nonobslantibus lege vel statuto, consuetudine locali vel generali, super quibus, quantum ad hoc, de speciali gracia dispensamus, firmiter inhibentes universis et singulis justiliariis nostris et successorum nostrorum ac quibuscumque deputatis et deputandis a nobis vel successoribus nostris, ne quis eundem Bernardum vel prolem suam, vel successores aut posteros, vel causam seu titulum ab eis habituros, in bonis quibuslibet ejusdem acquisitisvel acquirendis, seu undecumque obvenientibus, occasions deffectus natalium ipsius Bernardi, contra preemissa impetere, perturbare aut molestari quoquo modo prsesumant. Prssmissa autem omnia et singula sic certas plenitudine potestatis absolutes et regies magestatis facimus, concedimus, statuimus et prascipimus inviolabiliter perpetuo observari, eisque quoad observantiam eorumdem nostrum auctoritatem per prsesentes interponimus et decretum, nostro in aliis et alieno in omnibus jure salvo. Quod ut firmum et stabile pennaneat in futurum prsesentibus litteris nostrum fecimus apponi sigillum. Datum Parisius anno Domini 1353. mense Aprilis post Pascha. Al sic

LEG signata. Per regem. Sen's, et correcta per vos in cancellaria. J. Royer. * In praeallatis verp Literis a recepto jure si nonnihil ex indulgentia discessum est, scrupulosioris contra juris observantiae exemplum produnt aliae legitimationis Literse, quibus liben ex legitimo matrimonio procreati, quod eorum mater setatis octo annorum sacrum religionis velum accepisset, nullo licet dehinc voto obstricta, legitimi declarantur. Lit. Phil. V. ann. 1317. in Reg. 53. Chartoph. reg. ch. 190 : Philippus, etc. Notum... quod nos dilecti nostri Johannis de Efficuria, domini de Arentanis, militis, devolis supplicationibus annuentes, ipsius liberis ex Margareta filia Guillelmi de Monsterello armigeri sua conjuge procreatis, constante matrimonio inter ipsos in facie ecclesise solempniter celebrato, ut ipsi eorum quilibet, eo nonobstante quod prsedicta Marguareta mater ipsorum, dum esset setatis octo annorum vel circa, prioratum monialium de Valle Donnae or.dinis S. Benedicti dio3cesis Cathalaunensis intrasse et tanquam monialisvelata, non tamen benedicta, nee alias expresse professa, moram in eodem monasterio diuturnam fecisse dicitur, in haereditatibus, conquestiOus aliisque bonis ac rebus quibuslibet, tam mobilibus quam immobilibus, dictorum parentum suorum succedere et ad omnem aliam quamcumque successionem venire, necnon ad quoslibet legitimos actus admitti valeant, jure aut consuetudine quibuslibet contrariis nonobslantibus, concedimus de gratia speciali, et ipsos quoad hoc Legitimamus de plenitudine regies potestatis, siet quacumque legitimatione indigeant occasions prsedicta. Ex quibus ultimis verbis facile efflci potest hujusmodi usum nulla lege apud nos stabilitum fuisse. Et quidem non alia hac de re mihi nota est, prseter legem Liutprandi, de qua infra in Velamen. * Neque silentio prsetereundum est in hujusmodi literis patrum et matrum nomina non rarp omitti; quod cancellarii vel notarii arbitrio tribuendum opinor : id enim, ut eorum famae parceretur, factumfuisse haud versimile est; siquidem illorum nomina interdum appellantur, quae religionis causa tacenda erant, ut in Lit. ann. 1370. ex Reg. 100. Chartoph. reg. ch. 616. quibus legitimatur quidam Antonius FUius Johannes de Chenerio religiosss in monasterio Paracletijuxta Nogentum supra Sequanam et Henrici quondam episcopi Trecensis. Ejusdem tenpris sunttres subsequentes literse ad totidem eorumdem parentum fllias spectantes. ] LEGITIMITAS, Ortus, nascentia ex legitimo thoro. Statuta Eccl. Aurelian. art. 59. apud Marten, torn. 7. Ampliss. Collect, col. 1279 : Inquirat Sacerdps..-. de Legitimitate sponsi et sponsss. Alibi est actio qua nothus declaratur legitimus. Vide torn. 3. Concil. Hispan. pag. 492. col. 1. 1. LEGITIMUS, ex Lege idoneus ad aliquid agendum. Lex Longob. lib. 2. tit. 29. § 1. [« Liutpr. 19. (4, 1.)] : Hoc prospeximus ut intra 18. annos non sit Legitimus homo ad res suas alienandas, etc. [Charta ann. 1277. ex Chartulario S. Vandregisilli torn. 1. pag. 306 : Vendidi... pro LXIV. sol. Tur. quos a prsedictis Religiosis viris legitimis prss manibus recepi. Suspicpr legendum esse, Quos a prsedictis Religiosis viris Legitimos... recepi J] Vide Legalis. * Vel Probus. Charta pro monast. de Fontaneto in Reg. 106. Chartoph. reg.

LEG ch. 371 : Electi sunt quatuor Legitimi viri communi assensu, qui omnia hsec, quse prsedicta sunt, recordati sunt, et se ilia verissime recordatos fuisse super sanctum Evangelium juraverunt. Ubi Legitimi viri, iidem videntur qui alibi Boni homines appellantur. Vide in hac voce. » 2. LEGITIMUS, Ingenuus. Charta apud Meichelbec. torn. 2. Hist. Frising. pag. 529 : Tradidit eadem matrona... suum servientem Herimannum, ea ratione ut ipse cum omni sua posteritate Legitimorum servientium uteretur jure. [** Vide Hseberlin. de Histor. Frising. torn. 1. pag. 164.] *» LEGITORIUM, Pulpitum, pluteus, analogium. Glpssar. Prov. Lat. ex Cod. reg. 7657 : Letrier, Prov. legium, lectrum, Legilorium, analogium. Acta capit. MSS. eccl. Brioc. : Cantor... tenetur... suis propriis sumptibus habere coram Legitorio... duas magnas tsedas cerss ardentes. Vide Legium. LEGIUM, seu LEGIVUM, in Gloss. Lat. Gall. : Pulpitre, Letrin amettre livresus. Ugutio : A lego, lectrum et Legium, pulpitum. Leo Ostiensis lib. 3. Chr. Cas. cap. 31. (al. 33.) : Legivum quoque perpulcrum et eminens in eo constituit. Cap. seq. : Legivum quoque pulcherrimum auro atque coloribus pictorum ingenio decoratum ibidem extrui jussil. Aoyeia et Logea Graeci vocabant ejusmodi pulpita, non ea duntaxatin quibus recitabantur comoedige, ut auctqr est Vitruvius lib. 5. cap. 8. sed et Tribunalium juridicorum et Ecclesiarum. Hesychius : Br^a, TtXst'ova JA!V crr)(ji.aJvsf xotvorspov §s OUTW;, xa\ TO Xoyelov, wauep Iv exxXYjuia xa\ Scxacrtrjpta). Sed hie pro OUTW;, quod nihili est, videtur legendum o5Sa;, solum, pavimentum, editius scilicet, p* Hsec correctius leguntur apud Grammat. Bekker. pag. 219. 28. Vide Henr. Stephan. Thesaur. Ling. Grsec. voce B^aaedit. Didot. torn. 2.1 col. 230.] LEGIUS. Vide Ligius. 1 LEGNAGIUM, ut infra Lignagium, Jus exscidendi lignum in silvis, vei Prsestatio pro hujusmodi jure, Legnagium et carbonagium, in Regesto Philippi Aug. f. 87. e Chartophylacio Regio. ® LEGNAIUOLUS, Faber lignarius, Ital. Legnaiuolo, in Stat. ant. Florent. 1. 5. c. 19. ^ LEGNAYRARE, LIGNA.YRARE, Jus ligna exscindendi in nemoribus. Italis, Lignare, far legna; Gall, faire du bois. Stat. Nicise ann. 1333. in Mon. Hist. Patriae Taur. torn. II. col. 182: Quod homines Nicise possint Legnayrare in territorio Gaudse, et locis circumvicinis; et paulo post: Pro parte universitatis ho.minum dictx civitatis (Nicise) fuit nobis nuper expositum querelanter, quod cum ipsi... fuerint, sintque ad prsesens in possessione, seu quasi Lignayrandi, seu ligna faciendi qusscumque tam in nemore de Gauda, quam in aliis locis cirumvicinis dictse civitatis, etc. [FR.] ] LEGNEIRARE, LEIGNERARE, ut infra Lignare, Lignum in silvis exscindere. Sententia arbitralis inter Dominos et Communitatem Calliani ann. 1497 : In antiquissima et vera possessione pastorgandi, eyssartandi, Leignerandi, fusteiandi, glandeiandi, etc. Infra legitur : Legneirandi. * LEGOY, LIGOY, Distinctis vocibus leg. le Goy et li Goy, Instrumentum ligno scindendo aptum. Vide supra Goia 1. Consuet. Domb. MSS. ann. 1325. art. 27 : Quod si reperiatur in tallia dicti nemoris, tres solidos Viennenses solvere teneatur vel Legoy ; et si dictus Ligoy non

LEI valebit tres solidos prsedictos, quod dictus scindens dictos ires solidos solvers et perficere teneatur et in emenda parti. 1 LEGUA, Hisp. Leuca, Gall. Lieue. P Legua etiam Hispanis, Provincialibus Legue.] Concil. Dertusanum ann. 1429 : Cum itaque locus S. Matthssi non distaret a castro Paniscolse nisi per tres Leguas. Codex MS. Irminonis Abb. Sangerman. fol. 25. v°. col. 1 : Silva que habet in totum Leguam 1. et dimid. ubi possunt saginari porci cc. Recurrit fol. 116. col. 1. Vide Lena et Leuca. LEGULA. ^Elfricus : Legula, vel Coclea, vel Code, Mete-lacca. Ubi Somnerus : Legendum forte, loculus, vel locellus, Metesacca, vel Codde. Sed hie Legula, est pro Ligula, quse est mensura Medicis et aliis nota, de qua Marcellus Empiricus pag. 47. 122. Glossse vett. Koylidpiov, cochliarium, Ligula. Muorpov, Legula. [Vide alia notione in Legia.] LEGUMENARIUS, oorrcp• ^ LIBELLABIUM, Eadem notione; ; Charta Ottonis III. Imp. ann. 999. apud Murator. torn. 2. part. 2. col. 503 : Monasterium ipsum teneat cum omnibus privr-' legiis quse ab antiquis temporibus illi pertinere visa sunt. et quas noviler per chartulas homines illic contulerunt, aut per Libellaria in toto territorio Tuschano aut Centumcellensi. LIBELLARIO LEGES, apud Gerbertum Epist. 12 : Contemnetur Imperialist Majestas, cum in me, turn in se ipsa, in divisione sanctuarii secundum Leges libellarias fact a, quia consentire nolo, etc. LIBELLARIA, Prsedium libellario nomine, vel titulo, concessum. Gerbertus : Epist. 6: De beneficiis et Libellariis, ex parte nostrum velle ex voto domini nostri Csesaris executi sumus. Charta Hubert! Marchionis Savonae ann. 1061. apud Guichenonum in Bibl. Sebusiana cent. l.< cap. 76 : Contentionem autem vel litemprsedii vel Libellariss, vel cujuscnngue' rei, etc. * Feudo opponitur et pro allodiousurpatur passim in Libris feud. Cpnsule Calvin. Lex. jurid. Vide mox in Libellus: LIBELLARE, per libellum dare. Charta ann. 1053. apud Puricellum in Monumentis Ambrosianae Basilicae pag. 429 : Alicui dare, vel commutare, seu Libellare, vel venundare, etc. LiBELLATicuM, Coiicessio et datio ad libellum, seu emphyteusin, vel potius pensio quse pro libellariis prsediis quotannis exsolvitur. Gregor. M. lib. 1. Ep. 42 : Sed ipsa etiam Libellatica, prout summa pensionis fuerit, moderentur* 1 2. LIBELLUS, Causidici scriptum HI litigiis. Statuta Massil. l i b . 1. cap. 20. | 11 : Si qua persona litigans in curia Communis Massiliss perdiderit causam suam per Libellum seu occasions Libelli male dictati, Hie qui fuit dictator Libelli teneatur illi perdenti reddere, quod nomine salariiinde acceper at. * Latius patet hsec definitio, proprior est, quam proponit Calvin, in Lex. Jurid.: Qusedam scriptura, in qua continetur nomen actoris et rei, res quaapetitur et causa petendi. Has Llbellif Gall. Requete, demande, conditiones his versibus exprimitHostiensis : Quis, quid, coram quo, quo jure petatur, et a quo, Recte compositus quisque Libellus habet.

LIBELLUS ANA.THEMATIS, Excommunicationis bulla. Anastasius in S. Aga-. peto: Hie ortii Episcopatus sui Libellos

LIB

LIB

Anathematis, quos invidise dolo extorse- tiales vacant; quorum sunt certi errores, rat... incendio consumpsit. incerti auctores. Vide in Pcenitentes. \ LIBELLUS PE^CEPTOEIUS , Script! * LIBELLI APPELLATORII. Vide Calv. obligatio, Gallis, Obligation. Statuta Lex. jurid. | LIBELLUS CONFESSIONIS , Quo quisArelat. MSS. art. 161 : Consules Arelatis reatum suum confltetur, et ab eo ab- recipiant omnes Libellos Preceptorios a conquerenlibus, et satisfieri faciant credisolvi flagitat. Vide in Posnitentes. toribus. Haud scio an melius legerim, * LIBELLUS CONVENTIONALIS, Charta Precatorios, Libellus quo quis aliquem conventionum. Oharta ann. 1210. ex de re quapiam precatur. Chartul. S. Vine. Laudun. ch. 159 : Tan* Nihil mutandum esse probant Stadem idem comes Libello conventionali tuta Avenion. ann. 1243. cap. 19. ex Cod. super prsedictis omnibus... qusedam spe- reg. 4659: Statuimus quodnullusinantea, cialiter ad jus ecclesisz pertinere recogno- nisi sit notarius, facial Libellos prascepvit. Libellus conventialis, in Consuet. torios ad Ix. solidos superius, inferius Carcass, ex Eeg. L. Chartoph. reg. tamen possint illos facere scriptores juch. 8. rati a curia. Eodem sensu dicimus, Un * LIBELLUS DIVORTII, in L. fin. poe- billet a ordre. nituit ff de Divortiis (24, 2.), qui et j LIBELLUS nude, Eadem notione. Libellus repudii, apud S. Matth. cap. 5. Statuta eadem art. 139 : Neque clavarii... v. 31. quo matrimonium dissolvitur. possint... Libellum facere super bona com1 LIBELLUS FAMOSUS, Gall. Libelle munis... nisi de voluntate totius Consilii. diffamatoire. Capitul. lib. 6. cap. 316 : Si Litterae Philippi Pulcri ann. 1292. inqui inventi fuerint Libellos famosos in sertse Litteris Johannis Franc. Eegis Ecclesia ponere, anathematizentur. Et ann. 1362. torn. 3. Ordinat. pag. 611 : lib. 7. cap. 361: Qui in alterius famam Quod habitatores dicti loci non teneantur in publico scripturam aut verba contu- Libellum reddere infra quantitatem 50. meliosa confinxerit, et repertus scripta solidorum, nee usque ad dictam quantinan probaverit, flagelletur. Et qui ea tatem ; nee de aliqua quantitate de quo prius invenerit, rumpat, si non vult auc- perceptum exstet a Curia dicti loci sigillo toris facti causam incurrere. Adde cap. dicte Curie sigillatum. 200. ejusd. lib. ubi exilio mulctantur 1 LIBELLUS PBOFESSIONIS, Charta qua ejusmodi libellorum auctores: et Concil. quis monastics vitse nomen dedit. Vita Terracon. ann. 1329. apud Marten, torn. S. Bernardi edit. 1690. col. 1221 : Pout 4. Anecd. col. 288. ubi eadem excom- decessum beati viri simul in uno loco municationis sententia atque conspira- reperti Libelli Professionum octingenti tores innodantur. octoginta octo, exceptis quam pluribus * Eadem, quse in Capitulis regum nos- aliis, qui negligentia et longinquitate trorum statuitur poena adversus hujus- temporis dilapsi, non poterant inveniri. modi libellorum auctores divulgato- Vide Libellaris Sententia. resve, legitur etiam in Legibus Polpniae 1 LIBELLI OBLATIO, In jus vocatio, a Prilusip collectis pag. 448 : Si quis fa- Gall. Assignation, prima litis actio. mosum Libellum, sive domi, sive in pu- Charta ann. 1329. in Chartul. JEduensi: blico vel quocumque loco, ignarus repere- Omnia et singula quae et prout superius rit: aut corumpat priusquam alter inve- sunt expressa tenenda firmiter, attenniat, aut nulli confiteatur inventum. Si denda, complenda... inviolabiliter observero non statim easdem chartulas vel cor- vanda de piano absque strepitu et figura ruperit, vel igni consumpserit, sed vim judicii, absque Oblatione Libelli, contesearum manifestaverit; sciat se quasi talione litis, et sine copia litterarum authorem hujusmodi delicti severss sen- prsesentium facta parti alteri. [* Libelli tentise subjugandum. Extat titulus de oblatio non est vocatio in jus, sed ipsa Famosis libellis in Cod. Justin, lib. 9. scriptura judici porrecta, cujus titulus tit. 36. Vide Dissert, de iis ad calcern est in Decretalibus.] Diction. Baylii. * LIBELLUS RECUSATIONIS, Quojudex * LIBELLUS FUNERALIS. Vide supra vel testis recusatur, in L. apertissimi Funeralis. Cod. de jud. (3, 1.) LIBELLOS DARE. Tradit S. Augustin. * LIBELLUS OSCULI, Charta donationis propter nuptias. Vide in Osculum. lib. 22. de Civitate Dei cap. 8. Fideles, Charta dotalit. Teuthelinse ann. circ. in quibus Dei miraculum quodpiam 1020. ex museo D. de Clairambault: Ease operatus esset, libellos dare solitos omnia suprascripta examantissima con- Episcopo, qui rem prout gesta esset, jux mea per hunc Libellum osculi tibi continerent, et populo recitarentur. cedo ad habendum, tenendum et possi- Exempla ejusmodi libellorum profert dendum. Si autern aliquis fuerit qui idem Augustinus Ser. 31. et 39. de Dicontra hunc osculum venire aut ulla re- versis: morem vero etiam attigit Evopetitions infrangere temptaverit, quod dius Uzalensis Episcopus lib. 2. de petit non vindicet. Mirac. S. Stephani cap. 1. T LIBELTITIUS. Vide Libellifius. * LIBELLUS PENSIONARITJS, Quo pensio seu prsestatio annua reservatur. LIBER, Saxonice L a n d - b o c , vel Charta ann. 952. apud Murator. torn. 1. Bo e l a n d , id est, terra ex scrip to, quasi Antiq. Ital. med. sevi col. 164: Quod si terra libraria, terra testamentalis, in Lequolibet modo quispiam Chartam pro gibus Kanuti Reg. cap. 32. apud Brompquavis modis vel tenore fecerint absque tonum. Terra hsereditaria, in Legibus Libello Pensionario, hanc Charta inane Alvredi cap. 20. et ejusdem Kanuti cap. et vacuam decerno permanere, et ipsa res 104. apud eumdem Bromptonum. Funsine omni obstaculo ad me meosque here- dum, inquit Lambardus, veteres aut ex des redeat potestate. scripto, qui B o c l a n d : aut sine scripto, 1 LIBELLUS PCENITENTI.E seu Pceni- qui Fold and dicebatur, possidebant. tentialis, Quo quis imposita et indicta Quse fuit ex scripto possessio, cqmmopoenitentia, a reatu, quern ultro fatetur, diori erat conditione, hsereditaria, liabsolvitur, aut absqlvendus reservatur bera, atque immunis. Fundus sine et Ecclesise reconciliandus. Qui quidem scripto, censum pensitabat annuum, libelli repudiantuf in Addit. 3. ad Capi- atque officiorum servitute erat obligatul. torn. 1. col. 1199 : Repudiatisac pe- tus. Priorem viri plerumque nobiles, nitus eliminatis Libellis quos Poeniten- atque ingenui, posteriorem rustici fere V

LIB

89

et paganipossidebant. Illam Angli vulgo Freehold, et per Chartam ; hanc ad voluntatem Domini appellant. Ejusmodi autem fuit conditionis Bocl a n d , ut ad hseredes transire necessario deberet, proindeque alienari non posset, nee vendi. Leges Henrici I. cap. 70: Si Bocland habeat, quam ei parentes dederint, non mittat earn extra cognationem suam. Quod etiam statui in Legibus Alvredi cap. 37. observat Spelmannus, etsi aliam legis sententiam fuisse contendat Somnerus, nernpe, alienari non posse, si testamento, aut alio scripto, id prohibitum fuerit. V. Leges Edwardi Senioris c. 3. et Henrici I. c. 13. Epistola Gauffridi Supprioris et Monachorum Ecclesise Cantuariensis ad Regem Henricum II. apud Somnerum in Tractatu de Gavelkind, pag. 210 : Sed et hoc attestantur scripta vetustissima, quae, lingua Anglorum Landbokes, id est, terrarum Libros vacant. Concilium Clovesohense ann. 822 : Huic reconciliationi consensit, ea conditione, ut prsefata Abbatissa prsenominatam ter ram ^scilicet centum manentium, cum libris quos Angli dicunt Landhoc, et cum eadem libertate quam ante habuerat, in perpetuam hsereditatem tradere. Mox : Ista quoque reconciliatio nee hac vice rata fuit, quia post hsec prsemissio 12. mensibus imperfecla remansit. Retenti sunt enim tres manentes de prsedicta conditione, et Libri quinquaginta septem manentium, Liber de Bockland, Liber de Wambelea, Liber etiam Herferdingland. Rursum : At ilia coram posita Concilia, suffusa leni pudore, omnia quse. deerant, humiliter promisit se reditluram. Libros etiam quarundam terrarum quos ante nan promiserat, cum terris in eodem Concilia Archiepiscopo libenti animo reddebat terram quoque 30. manentium ubi dicitur Cumbe, cum libello ejusdem terra;, pro emendatione Archiepiscopo dedit. Conventiculum Clovesohense ann. 824 : Habuit autem Episcopus ante nominatus terram cum Libris, sicul JElhelricus ante prsecepit, ut ad Wigorniensem Ecelesiam redderetur. Statuta autem atque deer eta ab Archiepiscopo et ab omni sancta Synodo ilia consentienti, ut Episcopus qui Monasterium et agellum cum Libris haberet, cum juramento Dei servorum,... sibi in propriam possessionem terram illam cum adjuratione adjurassel. Unde porro Angli et Dani boc et bog pro libro usurparint, vide conjecturam Olai Wormii in Literatura Runica cap. 1. [** Grimm. Antiq. Jur. German, pag. 493.] ^ LIBER CENSUALIS, seu Polyptychum, in quo summa cujusque Ecclesise seu Monasterii possessionum exhibebatur. Nullum antiquiorem novimus Codice MS. Irminonis Abb. Sangerman. regnante Carolo M. exarato. * LIBRI CLAUSTRALES, De vita monastica agentes. Testam. Alani episc. Autiss. ann. 1182. inter Instr. torn. 12. Gall. Christ. cpK 137 : Dedit nobis prseterea septem calices et omnes Libros suos, tarn claustrales quam ecclesiaslicos. LIBRI DEIFICI. Ita Christianorum libros sacros vocabant gentiles. Vide Passionem S. Felicis Episcopi Tubizacensis, et gesta ptirgationis Felicis Episcopi Aptungitani. T LIBRI JUDICUM , Codex legum Gothicarum apud Navarrps Antiq. Navarrse pag. 421: Cindasuinctus Rex. Recesuinctus Rex. Egica Rex. Urraca Regina. Sancio Rex. Ranimirus Rex. Sarr&cinus socius. Vigila Scriba. Garsea discipulus. Hi sunt Reges qui abtaverunt 12

90

LIB

Librum Judicum In tempore horum Regum atque Reginss perfectum est opus libn hujus discurrente T. XIIII. id est, 1014. Moretus vertit: Estos son los Reyes, que ajustaron el Libra del Fuerojuzgo. ] LIBRI LINTEI, In tela linea descripti, de quibus Titus Livius aliique Romanarum scriptores. Horum hie meminimus tantum ut moneamus telam hanc lineam aliam prorsus" fuisse a charta nostra, quae usus est longe recensions. Vide Mabi'll. lib. 1. Diplom. cap. 8. num. 16. 1 LIBER MIXTUS, si sic legendum, videtur esse genus esculenti cibis in Monasterio ministrari consuetis superadditum. Necrologium Parthenonis sancti Petri de Oasis: iv. Augusti obiit D. Petrus Estrelatz, qui dedit Conventui unum Librum mixtum et unam crelhat apres la mas pro pitancia. 1. Libum. 1 LIBER ORDINALIS, ORDINARIUS, ORDINIS, Liber in quo ordinatur modus celebrandi offtcii divini. Vide Ordinale. LIBRI NIGRI, de Necromantia, apud Eckehardum de Casib. S. Gall. cap. 2 : Ne miremini, si diabolus a quo nigros Libros noctibus discunt, fascinatorum suorum calices, ne offenderentur, continuit. Martian us Capella lib. 2 : Erantque quidam (libri) sacra nigredine colorati, quorum literss animantium credebantur effigies. ] LIBER ORDINARIUS, In quern quotidie referuntur acceptum et expensum. Leges Palatinae Jacobi II. Regis Majoricae inter Acta Sanctorum Junii torn. 3. pag. L : Habeat etiam tertium libritm, qui vocetur Liber ordinarius, in quo scribatc omnes receptas nostras et datas. LIBER PROVINCIALIS , Liber censuum/qui in diversis provinciis ecclesise Romanae pensitabantur. Apocha census Romae persoluti inter Probat. Hist. S. Emmer. Ratisbon. .pag. 15: Sicut in Libra provinciali siv'e censuali Romanes ecclesise vidimus contineri. * LIBER SACRAMENTORUM, Liber ecclesiasticus, in quo continetur Missarum offlcium, idem quod Missale 2. Chartul. S. Joan. Angeriac. fol. 172. v°: Hujus rei ipsa A Ideardis et filii sui cum Libra sacramenlorum, qui vulgo didtiir Missalis, donum super altare sancti Petri fecit. Vide in Sacramentum. '* LIBER SACRIFICIORUM, Eadem acceptione. Vide infra in Sacrificium. T LIBER S^ECULARIS, A profano et gentili auctore scriptus. S. Wilhelmi Constitut. Hirsaug. lib. 1. cap. 21 : Pro signo Libri saecularis, quern aliquis composuit Paganus, generali prsemisso signo Libri, hoc adde, ut aurem cum digito tang as, sicut canis cum pede pruriens solet; quod nee immerito tali animanti infidelis comparatur ; quod etiam signum est canis. LIBER PACIS, qui, ni fallor, osculandus qffertur Sacerdoti a Diacpno vel Subdiacono. Charta ann. 1247. in Hist. Monasterii S. Mariae Suession. pag. 445 : Relictoque thuribulo in Choro, Diaconus offeret librum pads, et hora consueta Subdiaconus portabit Librum pads ad Abbatissam et Priorissam, et ad tenentes chorum, et ad alias Dominas, et exibit cum thuribulo et Libro pads, alia quse ad celebrationem Missss pertinent, offidabitur fadendo. Infra : De modo incensandi ad Vesperas, de processions diei, de Pace et textu portandis, et de tota Missa, etc. . " LIBRI PLENARII EVANGELIORUM , integer quatuor Evangeliorum textus,

LIB in Mirac. S. Emmer. torn. 6. Sept. pag. 499. col. 1. * LIBER SERMOGINALIS, Qui Sermones continet. Vide infra Serrnocinalis. :: " LIBER SIGNORUM, Qui, ut videtur, notis scriptus est. Stat. Vercel. lib. 3. pag. 49. r°: Item statutum est quod amnia fodra, banna et condemnationes imposila et facta, et quse de csetero fient et imponentur per commune Vercellarum... scribi debeant per notarios cameras, librorum communis Vercellarum in eorum libra, qui appellatur Liber Signorum. Vide Signum 7. T LIBER TEMPORUM, id est, Paralippmenon, apud S. Hieronymum lib. 2. in Ruftinum cap. 8. LIBER VITJS, Martyrologium, ad cujus calcem scribuntur npmina benefactorum. Testament. BertichramniEpiscop. Cenoman.: Sic quoque ut nomina illorum in Libro Vitas in ipsa Basilica redtentur. Infra : Post meum obitum ipsa S. Ecclesia in honore sancti Stephani ad suam revocet ditionem, et noinen meum. in Libro vitas inibi, qui tune tempore Ponlifex fuerit scribi jubeat. [Charta ann. 1219. apud Kennettum Antiq. Ambrosden. pag. 189: Et cum de hac vita migraverimus, fadent nomina nostra scribi in Martirologio suo. Vide Martyrologium.] WOT Ritus iste adscribendi in Libro vitss seu Martyrologio nomina Fratrum, benefactorum et eprum qui ex cpndicto in societatem admissi erant, ab ineunte saeculo sexto invaluit, uti colligere est ex laudato Bertichramni testamentp. Ejusdem rei testes Litterae Theodetrutis matronae, quae eodem tempore, anno scilicet XLIII. Chlotharii Regis ob donationes Dionysiano cosnobio factas postulat, ut nomen suum in Libro vitas conscriberetur. Insignis hac eadem de re locus eodem sevo exstat apud Bedam in Epistola ad Eadfridum Episcopum et ad Congregationem Lindisfarnensium Monachorum. Observandum vero quod benefactores aliique non adscribebantur inter Monachos, sed inter Familiares; unde vetus Necrologium S. Benigni, ut dpcet Mabillon. torn. 3. Analect. pag. 488. ita dispositum est, ut in duplici aperti codicis pagina iidem dies utrimque repetantur, et in uno quidem loco Fratres, in alio Familiares recenseantur. Plura vide apud Mabill. ibid, pag. 485. et seqq. 1 LIBER VIVENTIUM, In quo quotidianae Monachorum prsebendas, seu cibi et potus portiones diurnae, unde Liber viventium dictus, recensentur. Charta incerti anni apud Mabillon. torn 5. Annal. Bened. pag. 678 : Prsebendas aliasque administrationes, prout ab antecessoribus nostris accepimus, in hoc Libro qui dicitur Viventium, fecimus adnotari, quatenus Fratres liberiores in divino Officio peragendo redderemus, sublata totius murmurationis tinea. 1 1. LIBERA, pro Libra. Charta Chlodovaei III. ann. 692. apud Felibian. Hist. Sandion. p. xn: Milli quingentas Liberas. Charta Harvichi torn. 1. Ampliss. Collect. Marten, col. 56 : Insuper etiam inferat in partibus ipsius Monasterii auri Liberas duas, argento pondo quinque. Vide Libra. * 2. LIBERA, Hedera, ni fallor, Gall. Lierre. Charta Hugon. de Gornayo pro monast. Belb. in Reg. 155. Chartoph. reg. ch. 378 : In 'cunctis nemoribus suis herbagium, pasnagium, felgam et Liberam ad fenum faciendum. LIBERA WARA. Vide Wara. LIBERALIS HOMO, Saxonibus

LIB unde vox Thainus, Baro, vir nobilis. Leges Kan uti Regis Angl. ex textu Roffensi : Si in domo Liberalis, quern supra Thegen nominavimus, et quidam dicunt Twelfhsendman, hoc fit, etc. Vide Thainus. * Charta Balduini comit. Hann. ann. 1147. in Chartul. Clarifont. ch. 16 : Prsssentis scripti paginam sigilli nostri impressione firmamus et Liberalium virorum subnolatione roboramus. Testes comitis Balduini. S. Teoderici de Waslers. S>. Teoderici filii ejus. S. Lodeuuid de Frana. In alia ann. 1170. ibid. ch. 38. miliiibus praeponuntur viri Liberales. [** Servis exceptis si qui Liberalis Mulieres acquirant, eorum filii nullum censum reddant, in chart. Dagobert. ann. 675. apud Brequin. num. 380. novas edit.] 1. LIBERALITAS, Libertas. Ita Glossse MSS. ad Concil. Carthag. can. 32. * Ita et nostri Liberal, pro Libre, Qui libero solutoque animq est, sui compos. Lit. remiss, ann. 1410. in Reg. 165. Chartoph. reg. ch. 149 : La suppliante doubtant que un sien ami ne la voulsist delaissier, se complaigny a une femme lors demourant en la mile de la Rochelle, qui se savoit entremettre et estoit experte en la science et art d'enchantemens, sortileges et conjuremens de herbes, et lid pria qu'il lui pleust lui pourveoir; laquelle femme lui respondi qu'elle lui bailleroit une telle herbe, que se elle en pouoit toucher son ami, il I'ameroit et seroit plus ardent de son amour qu'il n'avoit oncques este et ne s'en pourroit departir sans le consentement de la suppliante : et de fait icelle femme lui bailla ledit jour de I'erbe, appellee prouvenche, toute conjuree,... et lui ordonna que sur icelle herbe elle deist premierement et avant toute euvre certain nombre de patenostres et Ave Maria ; ce que fist la suppliante, et toucha son ami de ladite herbe; lequel n'a point sceu, trouve ne congneu que ladite herbe ait ouvre en sa personne: ains se sent et tient si Liberal de soy, qu'il n'a plus cure de la suppliante. Liberalement vero,idem quod Sponte, libenter. Math, de Couciaco in Carolo VII. pag. 699: Lesquelles chases iceluy comte de Sainct-Paul ne faisoit pas bien Liberalement ny de bon coeur. Lit. remiss, ann. 1450. in Reg. 185. ch. 31 : Laquelle fille, qui avoit grant affection de s'en aler avecques lesdiz compaignons, s'en sortist Liberallement et sans contrainte hors de laditte chambre. » 2. LIBERALITAS, Artes liberales. S. Bened. Crisp, poemat. medic, apud Maium classic, auctor. torn. 5. pag. 391 : Septiformis facundiss Liberalitate ditavi. * LIBERALIDS, Liber, immunis. Charta ann. 1483. ex schedis D. Chaix adv. Aquens. : Possessiones francas et Liberalias ab omni onere et servido. * LIBERAMEN. [Exactio. DIEF.] 1. LIBERARE, Mittere, remittere, Expedier, envoyer, renvoyer. Vetera Statuta Corbeiensis Monasterii pag. 1. et 2. ubi de Monachis qui ad Cellas, vel ad ministeria sua mittuntur : Vel si alii adhuc mittantur Clerici vel Laid, non tamen ad ilium numerum 150. adjungendi sunt, sed semper separation habendi, et tune Liberandi sunt secundum quod temporis ille qui prssest eis singulis dare jusserit. Isti vero 150. uno semper tenore in nostris diebus Liberandi sunt, sicut hodie per singulas officinas Liberantur. Ita liberari dicitur, qui causam suam prosecutus coram judice, prolata sententia ab eo domum remittitur. Leges Luithprandi

LIB Regis Longob. tit. 70.11. [« 95. (6,42.)]: Si quis.... vivente eo (judice) requisierit dicendo, quod Liberatus non sit, facial ilti justitiam, post quantoscunque annos requisierit. Causam liberare, judicium conficere, proferre, ibidem tit. 20. § 9. tit. 52. § 1. [oo 27. (4, 9.) 73. (6, 20.)] ."* Hoc posteriori sensu legitur in Charta Roger, castel. Insul. ann. 1225. ex Tabul. S. Petri Gand. : Quod si eos (captos) Liberare nescientes (Scabini) et tnagisterium suum consulere et inquisitionem veritatis habere voluerint, abbas et castellanus eis et magisterii sui consilium et inquisilionem veritatis faciet exhiberi. 2. LIBERARE, Prsebere, dare, Gall. Livrer, delivrer. Capitula Caroli 0. apud Carisiacum : Dedit omnibus Hcentiam... redeundi ad propria, exceptis his quos specialiter pro specialibufs causis considerandis, vet pro dona Liberanda secum aliquantis diebus manere praecepit. Hugo de Cleeriis de Majoratu Franciee : Senescallus prssparare et Liberare faciet hospitium. Matth. Paris ann. 1257 : Rex interim Francorum fecit optime communiri Castra Normannias, et a personis suspectis amovit custodias et Magistratus, et Liberavit eas suis Francigenis et Normannis. [Charta Conventionuna inter Henricum Regem Angl. et Willelmum Regera Scot, in Libro nigro Scaccarii pag. 38 : Liberavit Rex Scotarum domino Regi caslellum de Rokesburc. Infra : Liberavit... David fratrem suum inobsidem. Charta ann. 1337. apud Rymer. torn. 4. pag. 735: Prasfatus comes... Liberatus fuit in prisona... detinendus.] 1 LIBRARE, Eadem notione. Bernardus in Ordine Cluniac. part. 1. cap. 12: Hospitibus et omnibus qui in monasterio ad equos prasbendam recipiunt, ipse Librat earn. Computus ann. 1333. torn. 2. Hist. Dalph. pag. 277 : Item Libravit per manus Jacobi de Riveria usseriis regiis... taren... v. gran. xvi. Charta ann, 1392. torn. 2. Maceriarum Insulae Barbaras pag. 665 : Sacrista et successores sui in perpetuum teneantur et debeant Librare singulis Canonicis... ~s.il. denarios monets& in dicta Ecclesia Librari consueta. Occurrit in veteri Calendario Ecclesiae Claromont. apud Baluzium torn. 2. Hist. Arver-n. pag. 508. in Epistola dementis IV. PP. torn. 2. Anecd. Marten, col. 478. etc. JLIVRARE, Eodem perinde significatu, a Gallico Livrer. Charta vetus apud Lobinellum torn. 2. Hist. Britan. col. 836 : Dux tenebitur assignare, trader e et Livrare eidem Comitissne x. M. librarum reditus. Alia ann. 1381. ibid, col. 1615 : Episcopus incontinenti tradidit et Livravit eidem Laurentio dictum equurn. Occurrit alibi. T LIVERARE, LIVERATIO. Statuta Vercell. 1. 1. f. 15. v°. : Qui ostenderint ipsius Liverationis instrumenta, quse facia fuerint de jure, solvatur eis precium pro quo Liverata sunt. T LIBERARE SE, Gall. Se livrer, Sese tradere. Ogerii Panis Annales Genuens. ad ann. 1203. torn. 6. Muratorii col. 403 : Papienses vero cum magna multitudine militum duxerunt ilium (Regem Siciliae) ultra Lambrum, ibique expectatus a Cremonensibus et Marchione de Este, eis se Liberavit, et cum maxima gaudio Cremonam intravit. T LIBERARE, notione passiva non semel occurrit in Processu de Miraculis B. Simonis Erem. Aug. torn. 2. Aprilis pag. 628. et 629 : Cursius Liberavit,, id

LIB est, Liberatus fuit. Infra : Ejus filius rios sex de rebus Liberatis seu ad incanLiberavit. tationem venditis pro libra et non ultra; 1 LIBERARE IN SACRARIO, Incerta no- et ubi non Liberarentur res seu bona tione legitur in Capitulis Adalhardi in- quae incantarentur, pro ipso eodem inter Acta SS. Benedict, saec. 4. part. 1. cantu tres denarios recipiat. Vide infra pag. 758. XLVII : De miscendo in sacrario Librare 3. et cito Liberando. XLVIII : De tepide canLIBERATIO, Quidquid in pecunia, yel tando. cibo, et potu, vel vesti mentis a domino DELIBERARE, Idem quod Liberare. domesticis, aut Of/icialibus quotannis, Gall. Delivrer. Porrigere, in manus vel certis ac deflnitis anni tempestatitradere, in Capit. Caroli M. lib. 6. bus liberatur, seu prsebetur. Hugo de cap. 285. [«» 370.] Capitul. Caroli C. tit. Cleeriis de Majoratu Franciae : Tune 43. extreme, apud Gaufredum Mala- Panetarius mittet Comiti duos panes atterram lib. 4. cap. 27. in Epistola 40. in- que vini sextarium, et coquus frustum ter Sugerianas, etc. [Vide Deliberare suo panis et vini haustum : haec est enim Liloco.] beratio Senescalli illo die. Charta Roberti DELIBERATIO, Gallis Delivrance, in Duels Norman, filii Ricardi : Habens Chartis Parensalib. form. 9. apud Mgi- unaquaque die... de Liberatione 6. panes dium de Roya ann. 1395. in Monast. et 6. fercula coquinse, et unum sextarium Anglic, torn. 1. pag. 324. etc. Charta de- vini, etc. Ricardus Hagustaldensis de liberationis, id est, traditionis, in Privi- Episc. Hagustald. : In prsedicta Eboralegio S. Amandi torn. 2. SS. Ord. S. Be- censi Ecclesia unam portionem de comnedicti pag. 1094. muni eorum pro Liberatione ipsius illi DELIBERARE. Concilium Dusiacense I. dedit. Rogerius Hoyedenus pag. 738 : part. 2. cap. 33 : Hincmarus autem res- Cum autem Rex Scotiss ad Curium Regis pondit, quia febris ilium tangebat, et sta- Anglise venerit, quandiu ipse in Curia tim deinde vellet Deliberari, ut sangui- Regis Anglias moram fecerit, habebit quonem posset minuere, quo loco Deliberare tidie de Liberatione 30. sol. et 12. wastelest egredi. los dominicos, et 12. simenellos dominicos, 1 LIBRARE EQUOS, Pabulum, et quid- et 4. sextaria de dominico vino Regis, etc. quid nomine fodri signiflcabatur, equis Brompton : Et dedit unicuique eorum ministrare. Charta ann. circ. 1298. in vadia sua, et Liberationem ab illo die uslustrum, torn. 4. Gall. Chr. col. 35 : Et que ad proximum Pasctia sequens. Consquia dictus locus patens est omnibus via- titutiones Ottoboni Cardinalis apud toribus, et posset ab hospilibus maxima in Lindwodam, seu Concilium Londinense Librando equos multipliciter gravari; no- ann. 1268. cap. 49 : Quidam Abbates, lumus quod in dicta Monasterio ministre- Priores, interveniente pretio... ad cerium tur Libra equorum ibidem hospitantibus. tempus vel ad vitam illorum quibus fit Vide Fodrum. concessio, certum quid, quod communiter | LIBRAGIUAI HERB^S, Jus exigendiLiberationes appellant, communiter venlibrationem kerbx seu foeni pro erjuis. dunt, et assignant pro vitas necessariis Pacta ann. 1300. tom.-l. Hist. Daiph. singulis diebus, vel certis temporibus expag. 54. col. 1 : Ordinamus quod dictus solvendum. [Charta ann. 1270. torn. 1. Consolatus et jus civaeri, bladorum, le- Chartularii S. Vandregeslli pag. 767 : guminum et aliorum, prout et de quibus Scilicet in pane, potu, cibo... oblationibus, soliti sunt prsestari, Libragium herbas ac carnibus et aliis omnibus LiberoMonibus. salinagiurn, quod olim dicebatur esse de Alia ann. 1318. apud Madox Formul. juribus Consolatus prsedicti. Vide Herba- Anglic, pag. 316 : Concessimus Johanni gium et Forragium in Fodrum. dicta piscatori unam Liberalionem an•\ LIBRARE B'ESTUM, Die festo pecu- nuam in domo nostra quoad vixerit caniam distribuere. Kalendarium Claro- piendam; videlicet qualibet xeptimana mont. apud Duchesnium in Notis ad septem panes qui vocantur Prikelings, et Bibl. Cluniacens. : Quarto Nonas Jan. septem lagenas cervisise. Adde Chartam Octava S. Stephani et Odilonis Abbatis et fundationis Sacrae Capellae Paris, ann. Confessoris, pro quo festo Librando Odilo 1245. apud Lobinell. torn. 3. Hist. Paris, de Mercorio Canonicus Claromontensis.... pag. 121. col. 2. et aliam Philippi V. promisit XL. solidos censuales aut reddere Franc. Regis ann. 1318. ibid. pag. 128. semel XL. libras, et debent Librari in col. 1.] Liberationes diurnae, in Fleta 1. 2. Missa et Vesperis dicti festi. cap. 27. | 5. Ita usurpant Ricardus Ha•\ LIBRARE MOBILES ET FRANCOS in gustaldensis cap. 8. et alii. Le Roman Dalphinatu dicebantur Castellani, qui de Florimont MS. : nobilibus et Francis ad bellum profecSi ont pris del Roi congi^, turis, ac militaturis sumtibus Dalphini, Et li Rois leur a moult proie, Li povres perdu pi-end cengie cibaria necessaria providebant: hinc in Qui preniienl de lui Livraison, Litteris ad Castellanos missis pro belBt il et tuit si companion. lica citatione, ut observatur torn. 1. Et il respond^ Non prendrai mie, Hist. Dalphin. pag. 48. ssepius occurrunt Livrer nous doit li Rois d'Ongrie. hsec verba : Castellani provisi per unum mensem Librare Nobiles et Francos Cas- Le Roman de Vacce MS. : tellaniarum suarum. Charta ann. 1340. A ceux qui voudront promit terres, Si Angleterre peut conquerre : apud Duchesnium in Probat. Hist. DalA plusieurs promit Livmisons, phin. Vienn. pag. 63 : Ut primo allocetur Riches soudoiers ct bons dons. et Libretur in exercitu et cavalcatis Dalphinalibus ipse (Aynardus Claromont.)et Maxime vero ita appellabant nostri vessua comitiva post D. Dalphinum. Alia tes, quae certis anni tempestatibus ac ejusd. anni torn. 1. Hist. Dalphin. pag. festis a Regibus nostris, (atque adeo 53 : Parati Nobiles et Francos vestrae Cas- etiam proceribus aliis) liberis, domestitellanise Librare per omne tempus et mo- cis ac officialibus quotannis prasbebandum in aliis nostris Litteris dicti mandi tur : idque Livrees vocabant. Computum Stephani Fontani Argentarii Regii ann. insertum. Vide mox Liberatio. * LIBERARE, Auctione facta adjudi- 1351 : Ledit Argentier n'a rien delivre care, occurrit in Charta ann. 1442. ex lesdits jeunes enfans de France, excepte schedis Pr. de Mazaugues : Quod dictus pour Messeigneurs Jean et Philippes de nuntius pro qualibet incantatione et in- France, et Lays de Bourbon, lesquiex fucantu faciendo per eum, recipiat dena- rent vestus de Livree avec Monsieur le

92

LIB

LIB

Dauphin le jour de Noel, et retenus en sa compagnie : quar il fu ordene qu'ils seroient fails Chevaliers nouveauxa la feste de I'Estoile prochainement ensuivant. Alibi : Des dras qua Madame la Royne et pour sa Livree de myaoust, et aussi de la tonture et de la facon des robes d'icelle Livrees, I'Argentier en fait mise en son compte precedent. Rursum in alio cap.: Dras de laine pour le corps de Mons. le Dauphin, et de ceux de sa compagnie; c'est a savoir le Due d'Orliens, le Comte d'Anjou, les Comtes d'Alencon et d'Estampes, et le Due de Bourgogne, et aussi pour Mess. Jean el Philippes de France, et Lays de Bourbon, de leurs robes qu'ils orent de Livree ensemble, et a part eus a la myaoust, et en compagnee avec lesdits Seigneurs, depuis qu'ils furent ostez du Gouvernement de Madame la Roine, des robes qu'ils orenl a leur Chevalerie, et ceux aussi qui furent faits Chevaliers ensemble avec eux, c'est a savoir Messire Philippe et Loys de Navarre et Charles d'Artois, et des habits que ledit Mess. Charles ot avec lesdits Seigneurs et Comtes a la feste de I'Estoile. Haec et similia quse apud Scriptores nostros crebro occurrunt, docentrur pedissequi seu famuli Liberatas, seu les Livrees, dominorum suorum deferre dicantur : de quibus praeterea agimus in vocibus Pallium et Roba. 1 LIBRATA, Eadem nptione. Charta ann. 1394. ex Archive S.Victoris MassiL: Johannes Abbas erat obligatus in 300. flor. auri causa emptionis pannorum diversorum colorum in butigia draparise, tarn pro suo vestiario, quam et pro vestiario seu Librata scutiferorum. Alia ann. 1480. ex eodem Archive : Quidam verberavit acriter servitorem... portantem Libratam civitatis. Manet id nominis, taeniolis ac lemniscis, quos pileis apponunt adolescentes, aut quibus se adornant mulierculae : sed et eo referunt Rigaltius et Meursius quod habet Gonstantinus Porphyrqgenitus in Tacticis, ubi praecipit ut milites cassides habeant pulcre samiatas, in earumque cono TOU Si uub Ttov Ivapyw? ?atvo(XEVwv ETOcv cpOaaat yap xa\7tap' exstvwv opxcoasii; itpalou, xat of SouXeOaat, ov ou Stxouov (j.Y)Ssv TWV ffuyxstjAEvwv auTot; a6ETvjffavTa euOuc licapBscv, xaOauaS; TWV ov, v^youv Lignamenta ad mansionem vel ad alias Cello, lignaria, Lignarium. Rurcaunas incidere. » 2. LIGNAMEN, Navigium,Ital.Legno. sum : SuXtxov, Lignarium. Ligne, et LiStat. Cadubr. cap. 22. pag. 56. v°: Deli- gnier, Andegavensibus, ut Legnerat Ocberatum fait quod, etiam tempore feria- citanis. Charta ann. 1445 : Et encore vous rum, quilibet homo de Cadubrio seques- dois une autre charette garnie de 4. baeufs trari facere possit, quod mercatores fo- pour aider a charier le bois de vostre Lirenses non possint ligare zattas, vel aliud gnier de nouvel. Lex Longob. lib. 1. tit. Lignamen, nisi solverint id quod tenen- 25.126. [** Roth. 286.] : Si quis de Lignario alterius lignum furatus fuerit, etc. tur sibi. Vide Lignum 2. * LIGNARARE, Lignari. Charta ann. Charta ann. 871. pro Monast. S. Medardi 1378. ex Tabul. Massil: Recepta informa- Suession: Et habeat Cauciacum simul tione summaria de pignoratione facta cum Lignariis de Pivone. [Charta Caroli in loco et territorio Giniaci, prsetextu C. ann. 866. torn. 2. Miraei pag. 933: Eo Lignarandi, pascayrandi, fuit de facto modo ut silvse et Lignarii et volatilia cum gajaria concessa, etc. Vide supra Ligna- ovis, quse ex eisdem villis exeunt, Fratrum usibus deserviant, et ad Prsepositumare. 1. LIGNARE, Jus ligna exscindendi in ram pertineant. Infra : De omnibus Lisilvis. Charta Adelfonsi Imperator. His- gnariis omnium villarum quse ad Prsepopanise serse 1160. apud Oyhenartum in siluram sive ad Cameram pertinent, carNotitia Vasconise pag. 86 : Similiter rum decimum ad praefatum hospitale dono vobis Lignare, et tayllare, et pas- detur. Hincmarus in Charta ann. 870. cuere in illos monies, etc. Vetus Charta torn. 1. ejusd. Mirsei pag. 134. col. 2. ubi apud Marcam lib. 9. Hist. Beneharn. preecedentem Garoli G. donationem exsnostre chastellain doit.... faire inventoire des biens, et bailler a garder a gens souf/lsanz,... lesquelz les doivent tenir et garder quarante jours; et si dedans lesditz quaranle jours nul ne s'est Alignaige, Us seront vendus, ainsi comme it est acoustume. Entignager, eadem acceptione,in Stabil.S. Ludov. cap. 4. torn. 1. eariimd. Ordinat. pag. 249: Mon pere, ou mon frere, mon cousin ou mon parent, mourut sesis... de tel heritage,... et cil tienne a tort lesdites chases, dont je requiex a avoir la sesine, et bien m'en Enlignageray envers luy, se il le me nie. Vide infra Linea 3. 1 LIGNALE, Species facis. Vide Funa-

LIG

LIG

LIG

cribit, sed non ad verbum, pro Carrum decimum habet carros decem. Verum in his duobus Chartis Lignarium non videtur simplex acervus, sed illud omne lignum quod in silvis exscindiet confici solebat ad annuam lignationem : cujus pars attribuitur hospitali memorato.j f*° Adalhard. Statut. S. Petri Corbeiens. lib. 1. cap.l : Gararii duo ad Lignarium, in pistrino unus. Ubi Guerardo Lignarium valet Ligna quibus caleflt furnus ad panem coquendum.] * Glossar. Provinc. Lat. ex Cod. reg. 7657 : Lenhiar, Provinc. Lignarium. Lignier vero, aut fasces lignorum aut ligna ad focum accommoda significat, in Lit. remiss, ann. 1448. ex Reg. 179. Chartoph. reg. ch. 328: Lequel Dinat dist a Pierre Boisserie gu'il avoit fait bruler certain Lignier de bois qu'il avoit mis en ung monsseau. Pro lignatione autem usurpatur in Charta ann. 1306. ex Reg. 56. ch. 137 : Item chascun home de laditte eglise de Beauyais, qui a cheval, doit une courvee au prevent pour amener son Lignier. Quo sensu intelligenda quoque est Charta ann.. 1445. supra laudata. Vide supra Laignerium, Lignaricia et mox Ligneria. 2. LIGNARIUM, Vectura lignaria, cui obnoxii erant Tenentes seu Mansionarii. Baldricus in Chr. Camerac. lib. 3. cap. 72 : Factum est autem hoc Lignarium ab Hugone Castellano in civitate Cameracensi, et positum est in inclaustro S. Autberti. Supra : In civitate domini sui, in foro ejus, Lignarium per angariam colligit. Tabular. S. Remigii Remensis : Lignarium 1. habente circunquaque pedes 5. ad manum. Alibi: Infra villam, Lignar. 43. scindulas 4. etc. Ibid. : De bannis pro pavtione, carra 211. sunt simul exceplis Lignariis et carris quse in ipsis villis fiunt, 866. Charta ann. 937. in Tabular. Augustodun. Ecclesiae : Pro Lignario, Missa S. Andreas, den. 2. Sugerius lib. de Administr. sua cap. 11: Cum Lignaria sua bis aut ter in anno, carrucarum villse dispendio, aygregaret. Vide Lignaria. 3. LIGNARIUM , Idem quod Lignagium, Facultas exscindendi ligna in silvis. Charta Caroli C. ann. 22. [nd. 10. in Tabul. S. Dionysii n. 31: Necnon et villas quaR vocantur Linerolas et Ferruciacum, cum Lignariis earum, in pago Milidunensi silas. Infra : Et pro 40. modiis saponis, pro 25. libris argenti, quse pro Lignario solvebantur, et pro 20. unctis qui dabantur Fratribus per singulos annos ad Cordovesos eorum, etc. Vetus Charta in Vita Aldrici Episcopi Cenoman. n. 56: Et debentur 1. (solidi) de carnatico arietes 15. sine lana, de Lignario sol. 26. Regestum Philippi Aug. fol. 125: Capiebat in foresta de Rest Lignarium suum ad ardendum. Tabular. Campan : Decanus Meldensis habet Lignarium in nemore quantumcunque ducere poterit Meldis per unam diem cum quadrigis, etc. * 4. LIGNARIUM, Lignum. Tract. Ms. de Re milit. et mach. bellic. cap. 6 : Faciat Lignaria incidere, de quibus fiant in diversis locis foci in die suse discessionis, et accensis catastis lignorum, statim discedat cum suo exercitu. T LIGNARIUS, in vett. Glossis, £vXon(4)vY)?, Venditor lignorum : item, luXoxomj?, 6 x6nTwv £vXa, Qui caedit ligna. Isid. lib. 19. cap. 19: Lignarius generaliter ligni opifex appellatur. Usurpavit Livius hac notione. LIGNATICUM, Idem quod Lignarium, priori notione. Polyptychus Floriacen-

Sis : De Lignatico carradas 3. etc. Alibi: Debet unusquisque de Lignario in latum pedes 5. in altum pedes 6. etc. * LIGNATURA, Lignatip, jus capiendi lignum ex carris qui ligna adducunt. Bulla Anast. IV. PP. ann. 1154. inter Instr. torn. 10. Gall. Christ, col. 315: Apud Verlon hospites et salinas et terram arabilern et Lignaturam ex dono regis Roberti Francorum,... ex omnibus carris et quadrigis, asinis et navibus, et ex omnibus qui vendunt ligna in eodem castro. *. LIGNAYOLUS. [Lignarius: « Cum Michael Conacti Lignayolus de Florentia pro toto residuo pensiqnis palei lignaminis in Sancta Maria Novella. » (Arch. Vatic. Mandata Gamer. Apostol. an. 1417-21. f. 129.)] *: LIGNAYRARE. Vide Legnayrare.

ad ludum Lignibolini sive chucarum luderunt. Vide supra Bola 3. et Choulla. LIGNICISIMUS, Ferrum quo virgas et frutices reciduntur, in Gloss. MSS. ubi Isidori perperam habent Linguisdsinus. [Existimo post Barthium lib. 7. advers. cap. 13. legendum Lignicisivus.] - LIGNIFABER, Faber lignarius. Reg. forest, de Broton. ex Cod. reg. 4653 : Tails est usus forests^ Brotonnias, quod omnes illi, qui reddunt pro consuetudine forestas arenas et garbas, debent capere... residuum gloerii, et Lignifabri, et caronnii, etc. Charta ann. 1372. ex Tabul. Aux. : Dixit ipse loquens cum operaretur suo officio fustarise, cum sit Lignifaber seu fusterius, etc. ^ [« Anno quo supra (1469.) et die Sabbati XV. mensis octobris, Petrus, fllius Johannis de Mazeaulx, de Croseto, et Catharina, uxorque Claudii de Pinate\\a.,-Lignifabrit habitatoris sancti Boniti Castri, portaverunt ad fontes baptismi Catharinam, flliam Jacobi de Mazeaux, de Croseto et Mariete ejus uxoris. » (Mus. arch. dep. p. 317.)] * LIGNIFABRILIS, Ad artem lignariam spectans. Elmham. in vita Henr. V. reg. Angl. edit. Hearn. cap. 125. pag. 326: Rex... quandam turrim ligneam... pro pontibus navium malos fortes et altos, in modum quadrati sitos et erectos habentem Lignifabrili subtilissimo artiftcio

[FR.]

f LIGNEA, pro Linea, Gall. Ligne. Ordinatio ann. 1223. e MS. D. Brunei : Et procedatur recta Lignea a eamino, qui est a parte meridiei ad Rodanum. * Charta Math. dom. Montismor. ann. 1200. in Chartul. S. Dion. pag. 305. col. 1 : Illas xij. libras... de primis redditibus montagii aquas per dictam Ligneam.... recipiet. T LIGNERARE, ut Lignare, Ligna in silvis exscindere. Charta Barrali de Baucio pro Parthenone S. Pontii ann. 1263. ex Schedis D. de Mazaugues: Damus... immunitates pasqueriorum et juris bosquerandi seu etiam Lignerandi per totam terram nostram ad opus fedificiorum vestrorum et domorum, et etiam cremandi. Vide Lignerare. ] LIGNERATIO, Lignatio seu jus lignorum in silvis exscindendprum. Hpmagium ann. 1268. ex Schedis Praesidis de Mazaugues : Immunitates et Liberlates.... in Ligneratione et in Lignis' incidendis, etcolligendis,et deferendis, etdeportandis. * LIGNERIA, Locus ubi lignum servatur, cella lignaria, Gall. Bucher. Stat. ann. 1381. inter Probat. torn. 3. Hist. Nem. pag. 47. col. 2 : Item visitando dictum fortalicium et veniendo ad turrim Lignerss abbatise seu monasterii S. Egidii, or'dinavit quod de dicta turri Lignerise, etc. Stat. Avellaa ann. 1496. cap. 52. ex Cod. reg. 4624 : Quse ceperit vel exportaverit aliqua aliena ligna de Ligneriis vel teysis, seu alio amasso seu fassinerio lignorum ubicumque sit, etc. Vide supra Lignarium 1. 1 LIGNERIGIA. Videsis in Lignaricia. * LIGNERII, Tenentes seu mansionarii, qui vecturae lignarise domini sui obnoxii erant. Libert, castri Theodor. ann. 1301. in Reg. 38. Chartoph. reg. ch. 77 : Item volumus quod Lignerii, qui tenebantur semel in anno deferre ligna pro nobis, a prsedicta redibencia sint liberi et immunes. Vide supra Laignerium. 1 LIGNETUM, Nemus , silvula. Joh. Buschius de Reform. Monast. apud Leibnitium torn. 2. Scriptor. Brunsvic. pag. 482 : Monasterium situm est in convalle inter duos monies altos; et in circuitu suo aqros habet in Ligneta. 1 LIGNIARE, ut Lignerare. In Gallia Christ, torn. 3. col. 1300. Robertus de Rupecula Abbas S. Pontii annis 1447. et 1460. transegisse dicitur cum civibus Niciensibus de jure pascendi et Ligniandi, hoc est ligna caedendi, in variis partibus territorii ejusdem urbis. * LIGNIBOLINUM, Ludus, quo globus ligneus tudicula propellitur. Lit. remiss. ann. 1416. in Reg. 169. Chartoph. reg. ch. 450 : Bernardus de Castro-novo et nonnuli alii in studio Tholosano studentes

109

-•LIGNIGERIUM,Fulmentumfocarium, Gall. Clienet. Proces. Egid. de Rays ann. 1440. fol. 170. r°. ex Bibl. reg. : fnterrogatus de modo combustionis ipsorum, respondet quod super Lignigeria in eamino dictse cameras ligna grossa, et supra ea corpora mortua, deindeque sicci fasciculi ponebantur. j LIGNILE, |uXwv, Martinius ex Onomastico, ut Lignarium 1. Locus ubi servantur ligna ad comburendum. ; ! » LIGNOLIA, Instrumentum piscandi. Charta Bonse princ. Sabaud. ann. 1424. inter Stat. Perus. pag. 31: Eis liciturn sit die noctuque, ac libere et impune piscari et facere ad rette, navissam, trubiam, Lignoliam,... et alia quseois ingenia. 1 LIGNORARE, ut Lignerare, Ligna in silvis caedere. Charta Ludovici Regis Siciliae anno. 1359. ex MS. D. Brunei: Jura Lignorandi et pastorigandi in prssdicla tota villa Baucii. 1. LIGNUM, Cippus, quo reorum colla et pedes constringuntur. Arator lib. 2. Hist. Evangel.: tune agmina raptim Fustibus innumeris, eliso corpore Pauli, Conveniunt, ubi career era*, quern sedibus imis Includunt, comitaiite Syla, vestigia quorum Ligno mersa cavo vinclis tenuere beatis.

Acta Martyrum Scillitanorum : Detrudantur in carcerem, ponantur in Ligno in diem crastinum. Paulinus lib. 5. de Vita S. Martini : Ast alii sursum porrecti robora Ligni Triste ministerium furioso corde parabant, Ut caro distentis propere male pendula raembris Tortori laueros cruciaada exponeret artus.

Vita S. Blasii: Jussit eum in Ligno suspendi et cum ferreis pectinibus carnes ejus carminari. Hist. S. Apollinaris Martyr. : Apollinarem vero cum gravissimo pondere ferri jussit in carcerem horrificum claudi, et in Ligno extendi, et nihil ei ministrari, ut deficeret. Sed his locis videtur pro Equuleo sumi. Ordericus Vitalis lib. 2: In interiorem carcerem missi sunt, eorumque pedes in Ligno constricti sunt. 'Ev rw ^uXto 8e8£u9o«, dixit Lysias Orat. 1. contra Theomnest. pag.

LIG 117. Joannes Diac. in Vita S. Joseph! Hymnographi num. 22: CO Se TW £uXw TOV 7v6Sa IxmsSojAevo?, v.oi\ rol; xXocol? TOV Tpax^Xov xaTaxa(X7CTO[J.£voc, etc. EvXov Paaavi(c 2. LINGA, [Lingua : « In duabus 390. Le Roman de Vacce MS.: torn. 11. Spicil. Acher. pag. 68. pellibus scripte in Linga latina et layca. f LINEAQUIA, Vestis ex lino tota, Pa- (Chevalier, Inv. Arch. Delphin. n. 92. Mez je dis et si sur et por voir le destin, an. 1316.) »] pise in MS. Bituricensi. Que j'a n'i entrera ne homme de son Lin.] * LINEARE, Lineam subducere, lineis | LINGAGIUM, Langage. Vide Lingua® Hinc Ami de ligne, qui ejusdem ge- circumdare ; \ir\deLineatura, pro Linea3 gium. neris est, appellatur in Lit. remiss, ann. sic ducta3. Stat. Montis-reg. pag. 32: * LINGARELLA, Gall. Lingarelle, Te1442. ex Reg. 176. Chartoph. reg.ch. 252 : Quod omnes reformationes consiliorum niae seu fasciae species, alias Linga vel L'umble supplication des poures parens et Lineentur et Lineari debeant per nota- Lingua aut Lingula dicta, cujus usus amis de Ligne de Jehan de Compiengne, riumt qui eas scripserit incontinenti, est etiamnunc certis anni temporibus etc. Inde etiam Enlignaige, pro Apa- quando erunt scriptse in dicta libra consi- in ecclesia Aniciensi. Consule Mercur. rente, Cognatione conjunctus, in Gharta liorum , desuper et circumquajiue, ita Franc, vol. 1. mens. Dec. ann. 1736. pag. ann. 1413. ex Reg. 167. ch. 147: men En- quod si aliquid scriptum fuerit intra dic- 2611. Vide Linga. *LINGERIUS, a Gall. Linger, Lintealignaigez, de grant et noble estat. Vide tas Lineaturas, seu desuper in glossa, vel rius. Charta Phil. Pule. ann. 1313. in alio modOf non valeat nee teneat. supra Lignagium 3.

116

LIN

Reg. 49. Ohartoph. reg. ch. 104: Super halam Lingeriorum, quss nunc est Johannis Parvi civis Parisiensis, centum et quindecim solidos Paris. 1LINGIARIA, Quae praeest lineae supellectili, Gall. Lingere. Perinas...Lingiarise serenissimss D. N. Reginse, in Actis SS. April, pag. 153. ^ LINGIUS, Linteus. Nunquam utar vestibus linteis seu Lingiis, in Inquisitione MS. pro Canonisatione S. Yvonis. * Lit. remiss, ann. 1354. in Reg. 82. Chartoph. reg. ch. 652: Quam (peregrinationem) nudus pedes et sine robis Lingiis facere tenebitur. Alias ann. 1357. in Reg. 89. ch. 55 : Vestes Lingias eidem supplicanti amoverunt. Recognovit illud (furtum) quodam panno Lingio involutum, in aliis ann. 1382. ex Reg. 122. ch. 185. Lange, eodem sensu, apud Joinvil. edit. reg. pag. 27 : A pie deschaus et en Langes. Mirac. S. Ludov. ibid. pag. 414. Nuz piez et en Langes. Vide ibid. Glqssar. ad calcem. Mealinge Linteus mediocris pretii, in Lit. remiss, ann. 1461. ex Reg. 198. ch. 121: Deux pieces de drap griset demie aulne de Meslinge, etc. Quod Jinteum tenuis materise sit, Linge, npstri dixerunt quidquid tenue est et exile. Hist. Joan, de Saintre cap. 1 : Combien que sa personne estoit et fut toujours Linge et menu. Hinc forte Lingeane, dicitur de moneta levioris ponderis, in Lit. remiss, ann. 1346. ex Reg. 75. ch. 532: II avoit use et usoit de fausse et maulvaisses monnoies, Lingeanees, et contrefaites. Nisi malis intelligere de intrinseca mqnetarum bonitate, Gall. Alloy. Vide Liga 3. * LINGO, inter ilia, quae operarii praeter mercedem exigebant, recensetur in Stat. ann. 1302. ex Tab. Massil : Nihil plus redpiant (operarii) seu petant publice vel occulte, nee de Lingonibus, nee de vino, nee de alio avantagio, etc. An pro Ligonibus ? qua ypce instrumenta qusevis operaria significare voluerint. * LINGOTUS, a Gallico Lingot, Auri vel argenti massa in longum ad modum linguae porrecta. Proces. Egidii de Rays ann. 1440. fol. 151. r°. ex Bibl. reg: Magnam auri monstravit quantitatem, et inter alia unum auri Lingotum ; sed dicebat ipse reus quod non viderat diabolutn neque Lingotum jam dictum. LINGUA, pro natione : quo spectat illud Aratoris lib. 1. in Acta Appstol. : Gentem Lingua facit. Willel. Tyrius lib. 22. cap. 23 : Hoc autem debent observare in his omnibus... cujuscunque Linguse, cujuscunque nationis, cujuscunque fidei, etc. Histor. fundationis Monasterii S. Vincentii Lisbonens : Adversus urbem castra metantes, singuli tamen per generationes et Linguas suas. Will, de Podio Laurentii cap. 19: Abhorrere cospit consortia militum nostrie Linguse. Eckehardus Junior de Casib. S. Galli cap. 1 : Remanserat Episcopus cum paucis suss Linguse apparitoribus. Oharta Raimundi Comitis Tolosani ann. 1220 : Quicunque homines nostris idiomatis, videlicet de Lingua nostra. Decreta Colomani Regis Hung. lib. 2. cap. 1: Ut nullus Judseus prsesumat Christianum mancipium cujuscunque Linguse vel nationis emere. Ita yXtocnra Scriptoribus Graecis recentioribus interdum usurpatur. Acta SS. XL. Martyrum num. 9 : 'Erci ToO-roic crroXo; auTYjv xaTaXa[i6avei TYJV (SacrtXsuouaav, oux 'IfftiasXtTwv [/.OVQV, aXXa xai 'ASapwv xa\ l-cepwv vXwjc 4. LITTUM CHIMOLEA, [Lapis alagi. (B. N. ms. lat. 16186, f. 5).] -* 5. LITTUM CRETICUM, [Lapis in quo acuitur. (B. N. ms. lat. 16186, f. 5).] j|c 6. LITTUM SIGILLATUM, [Limacia, lapis vesice. (B. N. ms. lat. 16186, f. 5.)J j|c 7. LITTUM TERRE, [Lapis molaris, masticis. (B. N. ms. lat. 16186, f. 5.)] * 8. LITTUM VITRIS, MAGRA, [Lapis alkali. (B. N. ms. lat. 16186, f. 5).J * LITTUS SUMERE, Appellere. Inventar. Chart, reg. ann. 1482. fol. 288: Inquesta facta super quadam exactione per Januenses noviter imposita, videlicet quinque solidorum pro libra super quolibet vase maritimo onus apud Aquas-mortuas sumenli et apud Genuam applicanti sive Littus sumenti. De anno 1312. Vide Litorare. 1 LITUA, .[J.IY| restituit Vulc. ex Castigat. tes en son feu, qui tantost furent alumees. zona aurea, et Lumbari serico, et samito, in utrumque Glossar.] Vide Lumeria et Luminare. 1

152

LUM

LUM

LUM

LUMERIA, [Fax, lanterna, Ital. Lu- Graecit. voce Auxvixov, col. 833. et Lucer- Francisci, ubi illius sanctissimum corpus residet. Mirac. B. Anton. Ripol. torn. 6. miera, Gall. Flambeau, falot. Chronicon narium 2.] Parmense apud Murator. torn. 9. col. LUMINARIA, Ecclesiarum, uti vocant, Aug. pag. 540. col. 1: Deinde duci se 878 : Juravit regimen ad Ecclesiam majo- fabricae, seu Ecclesiasticorum sedituo- fecit super uno equo ad locum Ripolarum rem ad offerendum ipsa node in publica rum et matriculariorum flsci. Nam Lumi- ad visitandum dictus corpus beati Antocondone more solito ad lumen cereorum niers, in Consuetud. Arvern. cap. 2. art. nii: ubi fecit certam Luminariam. Pro et Lumeriarum. Ghronicon Estense apud 7. cap. 22. art. 16. dicuntur Matricularii, Lucerna, vide in Luminare 1. 1 1. LUMINARII, Procuratores luminaeumdem Murator. torn. 15. col. 346 : Procuratores Fabricarum, Syndici: quod Prseparaverunt se ad bellum cum Cretno- penes eos luminarium concinnandorum ries. Charta Hincmari ann. 870. apud nensibus Canibus, et cum circa quingentis cura esset [** Chart. Chilper. II. ann. Mirseum torn. 1. pag. 134. col. 2: Has Lumeriis accensis cum panadellis igne 716. apud Brequin. num. 495 : Quicquid villas cum mancipiis et omnibus ad se percomburendo dictam civitatem et Canes. exinde forsitan fiscus noster sperare po- tinentibus in usus Luminariorum, matriRursum occurrit torn. 16. col. 395. 381. et tuerat, in Luminarebus vel estipendiis culariorum... deputavit. Charta Bellijoinfra] in Pavenses. pauperum ipsius monastirie . . . sit con- censis ann. 1424: Petrus Murardi Lumij LUMIA, Limonium, malum citreum, cessum.] Charta vetus apud Guesnaium narius Ecclesies parochialisdeParigniaco Gall. Limon, Ital. Limone. ]* Ital.Lomia in Annalibus Massiliensib. pag. 335 : pro et nomine dictes Luminariee tenere et Lumia.] Hugonis Falcandi Histor. Si- Ego . . . concedo Deo et Luminaries B. recognoscit, etc. cula ap_ud Murator. torn. 7. col. 258 : Marias de Puilobier... quandam ferragiT 2. LUMINARII, vel LUMINARIA, etiam Videas ibi et Lumias acetositate sua con- nem meam, etc. Tabularium Prioratus dicti homines servilis vel libertinae condiendis cibis idoneas. de Paredo fol. 71: Quidquid ipse et sui ditionis, qui censurn capitis in cera vel « LUMIGENUS, Ellychnium, Gall. Lu- in dicta silva cum terra pertinents habe- certa pecunise quantitate pro luminari mignon et Limeignon, in Stat. ann. 1312. bat vel habere debuerat, ad Luminariam exsolvebant. Breviarium villarum ex torn. 1. Ordinat. reg. Franc, pag. 513. Ecclesies de Paredo, pro remedio animse Archivo S. Audomari: In Kelmis habent art. 5. Stat. Saluciar. collat. 5. cap. 151: sues dedit. Tabularium Conchensis Mo- monachi ecclesiam\.et bunar. 12. etmanTeneantur omnes facientes candelas fa- nasterii in Ruthenis Ch. 83: Dant in cipia 6. Luminaria 4. unusquisque solvit cere Lumigenos candelarum, videltcet quolibet anno 60. solidos Ruthenenses, de de cera valente denar. 1. Infra: Lumimedietatem de bombace et aliam medieta- quibus habeat Abbas 20. solidos, et ad Lu- narii 11. solvunt inter omnes sol. 7. den. tem canapes. Vide supra Lucigniuolus. minariam sint alii 20. etc. [Testamen- 8. Et mox : In Ahona est Ecclesia ad * LUMIGERA, Lanterna, fax ; unde tum Florentii de Castellana ann. 1398. quam solvunt 7. homines de Lumine unusLumigerius, qui earn portat. Tract. MS. ex Schedis Praesidis de Mazaugues: Le- quisque de cera valente den. 2. Rursum : de Re milit. et mach. bellic. cap. 11 : gavit Luminaries Ecclesies S. Marii de Sunt ibi prebendarii 6. Luminarii 90. De victoria obtinenda cum Lumigeriis et Andono solidos 40. Hac notione Luminari solvunt inter omnes lib. 1. sol. 5. Pluries latergeriis tempore noctis. Et cap. 37 : etiamnum dicunt Provinciales. Statuta ibi recurrunt. Vide Cerarii. Eques armatus tenens Lumigeram in Ecclesiae Biterr. ann. 1368. apud Mar* LUMINATOR, ^Edituus, matriculamanu, aliam Lumigeram super colLum ten, torn. 4. Anecd. col. 638. art. 65 : Ut rius, fisci ecclesise alicujus procurator. equi bardati, est utilissimus rupturam prophana in Ecclesiis non ponantur... Stat. synod. Claromont. ann. 1537 : Cuhostibus dare in tempore diei et magis archils operis et Luminaries et confratries rati seu eorum vicarii omni anno audiant tempore noctis. Vide Lumeria. dumtaxat exceptis. Mox recurrit, ut et compota Luminatorum. Vide Luminarii | LUMINA, pro Limina. Vide in Licol. 799. in Statutis Eccl. Tutel. ann. in Luminare 1. men. * LUMINATUS, Accensus, Ital. Luma1328. in Testamento ann. 1202. apud j LUMINAMENTUM, xap&cnjp, in Glos- Baiuzium torn. 2. Hist. Arvern. pag. 268. to. Lit. ann. 1366. torn. 4. Ordinat. reg. sis Lat. Gall. Sangerm. Vultus, charac- etc.] Nata porro vox, quod dos quae Ec- Franc, pag. 678. art. 15 : Quod bajulus et ter, in Suppl. Antiq. [* Adde ex Casti- clesiae confertur, ad usum luminarium alii, officiarii nostri dicti loci, prseconizare gat. in utrumqu® Glossar. Germ. Hoc et ministrorum facta dicatur. Vide vet. faciant,... quod tempore necessitatis quasLiniamentum.] Chartam editam a Jacobo Petito post libet lampades de nocte habeant facere 1. LUMINARE, Gall. Luminaire. Lumi- Poenitentiale Theodori pag. 383. De usu Luminatas, naria, ^wraywyot, in Glossis Grsec. Lat. vero primario luminarium in Ecclesiis 1 LUMINIUM. Giraudus in Vita S. Candelse, lucernes Ecclesiarum, in Legi- quaedam attigit idem Petitus, in Notis Johannis Episc. Valentinensis apud bus Wisigoth. lib. 12. tit. 1. § 3. in Lege ad eumdem Theodorum pag. 134.["-"Mu- Marten, torn. 3. Anecdot. col. 1699: Ad quern cum novitatem miraculifama transLongob. lib. 3. tit. 3. § 3. [«* Carol. M. rator. Antiq. Ital. torn. 3. col. 724.] 61.] in Capit. Caroli M. lib. 5. cap. 71. 1. *- 2. LUMINARE, Ecclesiae vel pise ali- portasset, volivum collo circumdat Lumi6. cap. 191. [** 194.] et alibi passim. cujus societatis flscus. Charta ann. 817. nium et dd Sanctum Dei deferri sitibunOleum ad Luminaria concwnonc?«,Exodi inter Instr. torn. 12. Gall. Christ, col. dus accelerat. Infra col. 1702: Uli vero cap. 25. et 35. Sed et nescio, an a paga- 297: Placuit nobis institui, ut si ullus propter instantem vigiliam (S. Johannis) nis luminum et cereorum in Ecclesiis quilibet rector de Luminaribus vel dictione de suis interulis fecere Luminia, collisque usum, ut pleraque alia,acceperint Chris- ipsius sancti loci abstrahere aut alicubi circumdantes, fenestram illam (custodies) tiani. S. Hieronym. in c. 57. Esaiae : Ip- beneficiare voluerit, omnino id agendi sic opitulatam fiducialiter sublevant, sesesaque Roma orbis domina in singulis in- pertimescat. Stat. sabbater. Carcass, que unus post alium saltu ad pedem tursulis domibusque, Tutelse simulacrum ce- ann. 1402. torn. 8. Ordinat. reg. Franc, ns, Sancte Johannes adjuva, conclamanreis venerans ac lucernis, quam ad tui- pag. 563. art. 13: Teneantur in Domino tes, prescipitant, nihilque mali passi... tionem asdium isto appellant nomine, ut exhortare ilium testatorem... ut habeat in desiderates affueruntvigilies.Videtur esse tarn intrantes quam exeuntes domus suas memoria sanctum Luminare mintsterii species ornament! collo annexi, quo •inoliti semper commoneantur erroris. supradicti, quodque ibi scilicet dicto Lu- sese ab aliis distinguebant Sanctorum LUMINARIA ARBORIBUS FACERE, [ve- minari leget amore Dei quod sibi placue- tumulos visitaturi. p Ellychnium> Gall. tat Carolus M. Capitul. 1. ann. 799. cap. rit et in devocionem habebit. Pluries ibi. Heche. Vide supra Lumigenus.] j 1. LUMINOSITAS, Claritas, splendor. 63. et lib. 1. Capitul. cap. 62 : Item de Vide Luminaries. [** Luminare etiam .•arboribus, vel petris, vel fontibus, ubi ali- est pecunia in flscum ecclesiae ero- Disciplines monasticss Luminositate presqui stulli Luminaria vel alias observatio- ganda. Vide Guerard. in Indie. Irmin. radians dicitur Monasterium S, Gisleni in Hannonia, in Charta Rudolphi I. nes faciunt, omnino mandamus, ut iste Pqlypt.] pessimus usus et Deo execrabilis, ubicum* 3. LUMINARE, Funebris cereorum Imp. ann. 1274. apud Mirseum torn. 1. que invenitur, tollatur et destruatur.] pompa. Testam. ann. 1517: Vult Lumi- pag. 591. * 2. LUMINOSITAS, [« Formam per Vide Arbores sacrivi in Arbor 1. nare suum fieri de sex thedis seu torchiis T LUMINARIA, Lucerna. Charta Caroli ceres, quilibet unius libree ponderis et sex viam subtilitatis et Luminositatis amplioris acquirens. »(B. N. Ms. Lat. 16089. Crassi Imperat. ann. 884. apud Miraeum ciergiis ceres. torn. 1. pag. 650. et Tolnerum in Prqbat. * LUMINARIA, Festiva accensio cereo- f. IIP.)] 1 LUMINOSITER, Clare, palam. Vita Hist. Palat. pag. 12 : Eo scilicet rationis rum. Gall. Illumination, ut volunt docti tenore, ut perpetuo Monachis ibidem (in Hagiographi, vel Solemnis processio, in S. Eulogii torn. 2. Martii pag. 94 : Non* Laureshamensi monasterio) Deo famu- qua luminaria deferri solent. Stat. com- nulli enim qui fidem Christi tantum menlantibus in usibus deputentur, atque in- mun. Urbini inter Acta SS. tom.l. Jun. tibus retinebant, instinctu Dei, quod deficiens Luminaria exinde in Ecclesia, pag. 149. col. 1: Item quod per eosdem celaverant, Luminositer et patule profereubi prsefati viri requiescunt, habeatur. dominos priores,cum assistentia potestatis bant. Mox dicitur Luminaria inextincta. et civium, alia fiat Luminaria et oblatio * LUMIS, LUMA. Pactum inter Bonon. LUMINARIA, Preces lucernales, seu in honorem S. Pilingotti, die ultima Maii et Ferrar. ann. 1193. apud Murator. torn. Lucernarium, apud Rufin. lib. 2. de Vit. de sero, honori/ice discedendo ab ecclesia 2. Antiq. Ital. med. aevi col. 894 : Scilicet Patr. num. 5. [** Vide Glossar. med. S. Augustini et eundo ad ecclesiam S. de omnibus drappis de batilicio, de Lume

LUN zucarina, de grana de brasile, etc, Aliud inter Mutin. et Lucens. ann. 1281. ibid, col. 902 : Setse,unde fiunt sedasii, cineris de cetro. guadi, Lumse rosse, de soma tres solidi Mutinenses auferantur. Vide supra Lumen 3. 11. LUNA, Nota chronologica veterifous Chartis apposita. Vide Annus pag. 291. ^ LUNA, Martyrologium post Primam in Monasteries recitari solitum,ubi lunae quota dies sit, annunciatur. Consuetud. MSS. S. Augustini Lemoyic. Feria V. in Co3na Domini: Diet a prima submissa voce, ut mos est, recitent pueri Lunam in claustro, et postea Presbiteri celebrent Missas. Feria VI: Surgant nudis pedibus et eant ad Primam, et Prima dicta eant omnes in claustrum et assumant libros Psalmorum et dicant simul Psalterium cum letania, qua dicta recitant pueri Lunam submissa voce,et postea eant calciare se in dormitorio. In die S. Paschae : Reliqui Presbiteri dicant Missas ad alia altaria post recitationem Lunse. Hinc LUNAM PRONUNTIARE, in Statutis Ordinis Praemonstrat. dist.2. cap. 5 : Extra vero (Ecclesiam) nusquam prsesumat (Cantor) nisi in Capitulo Lunam et breve pronuntiantes pronuntiare. LUNA INGENSA, Plenilunium. Cyrillus Alexandrinus Patr. in Epist. de Paschate apud Bucherium : Communem annum facitis de embolismo, dum observatis Lunam incensam in 3. Nonas Martias juxta regularem Latinorum, efc.Vide Eabanum lib. de Compute cap. 83. LUNAM CLAMOEIBUS INVOCARE, Suerstitio vetus damnata a Christianis : e qua Juvenalis Satyra 6 :

S

Jam nemo tubas, nemo aera fatiget, Una laboranti poterit succurrere Lunse.

Ubi vetus Interpres : Sonitum fieri adsolet, quando Luna deficit. Vide Schol. Theocriti Idyll. 2. v. 36. Turnebum lib. 22. Advers. cap. 24. et lib. 18. cap. 24. Meursium ad eumdem Theocrit. Scaligerum ad Manilium lib. 1. etc. Hinc Lunae labores pro eclipsi. Hist, Archiepise. Eboracensium: Ast alios fecit praefatus nosse magister Harmoniam caeli, Solis Lunaeque labores.

Pirminius Abbas in Excerpt, de libris Canon: Luna, quando obscuratur, nolite clamores emittere. Poenitentiale MS. Thuanum : Si observasti traditiones paganorum, quas quasi hsereditario jure, 'diabolo subministrante, usque in has dies .patres filiis reliquerunt, id est, ut elementa, colores, Lunam, solem, aut stellarum cursum, novam Lunam, aut de feeturn Lunse, ut tuis clamoribus, aut auxilio, splendorem p.jus restaurare valeres, etc. S. Audoenus lib. 2. Vitas S. Eligii cap. 15 : Nullus si quando Luna obscuratur vociferare prsssumat, quia Deo jubente certis temporibus obscuratur. * 2. LUNA, Piscis genus. Vide infra Mola 6. * 3. LUNA, Panni species ; sed mendose scriptum suspicor pro Loma.Charta ann. 1447. in Suppl. ad Miraeum pag. 700. col. 1 : Omnium quoque funeralium undecumque et qualitercumque venientium, sive in cereis, sive in pannis, de auro, serico, bisso, bucrano, veluto, Luna vel lino consistant, praefati religiosi ac curati unam medietatem recipient. 1 LUNALIS BIPENNIS, f. Bipennis Lunata, formam lunae crescentis quodammodo referens. Vita S. Guthlaci, saec. 3. SS. Benedict, part. 1. pag. 276: Arrepta Lunali bipenne tria virorum corpora letaV

LUN

LUN bundis ictibus humi sternens mori coegit. In Actis SS. Aprilis torn. 2. pag. 45. habetur Limalis. * LUNARE, vel LUNARIS, Locus in portu, ubi naves fluctuantes servantur, Gall. Bassin, a forma lunae lunatae sen crescentis sic dictus. Charta ann. 1090. apud Murator. torn. 1. Antiq. Ital. med. aevi col. 223 : Casale Liciniani cum omnibus hominibus et pertinentiis suis,... portum cum Lunare et passagio, hac cannitias pro piscibus capiendis in fluvio Silaris... damns. * LUNARIS PELTA ab eadem flgura dicitur scutum brevissimum, in Carm. Adalber. torn. 10. Collect. Histor. Franc, pag. 67: Lunaris pendere prius debet tua pelta.

^ LUNARES, LUNARII, Homines servilis conditionis, hinc forte dicti, quod singulis lunis seu mensibus operas domino praestare vel agros Lunares dictos arare tenerentur. Breviarium villarum ex Archivo S. Audomari: Habet ibi Lunares 13. Lurninarios 10. solvunt inter omnes sol. 2. den. 2. Infra : Prebendarii 5. Lunarii 36. luminarii 60. Saepius ibi Lunarii adjunguntur Prtebendariis et Luminariis; sed nihil additur ex quo eorum conditio clarius innotescat. [** Guerardo in Glossar. Polypt. Irminon. magis placet Homines esse, qui singulis mensibus sportulas quasdam vel eleemosynas accipiebant; et quidern provendarios pensam per mensem accipere dicitur in Stat. Adalh. lib. 2. cap. 8.1 LUNARIS, Modus agri, quantum quis arare potest per mensem Lunarem. Charta Herivei Episc. Augustqd. Ind. 9. ann. 24. post obitum domni Odonis quondam Regis regnante Karolo glorioso Rege, in Tabul. ejusd. Eccl.: Sunt autem hse ipsae res sitse in Comitatu Belnensi, in villa quse dicitur GrandisCampus, mansus videlicet unus, et Lunares juxta sestimationem inquirentium quinque. LUNATIGUM, Eadem notione. Charta ex Archivo Abbatise Abundantias in Bibliot. Sebusiana Cent. 1. cap. 40 : Donat Robertus Comes de aloto suo, hoc est, terram dominatam in pago Genevense et in villa de Peloniaco cum decimis, quam Canonici tenent, de Peloniaco mansos 12. et in Rumblatis mansum 1. et Lunaticum unum, etc. Infra : Decimam de uno Lunatico, etc. LUNARITER, Per menses lunares, quibus utuntur Arabes et Saraceni. S. Eulogius lib. 1. Memorialis Sanctorum : Et quod Lunariter solvimus cum gravi mcsrore tributum. Idem Eulogius lib. 3. cap. 5. de Mahumeto Arabum Hispanorum Principe : Hie idem inauditis cupiditatum facibus ardens, militum annonas demutilat, tribunorum coarctat donaria, Lunaremque prsemiorum discursum imminuit. Leovigildus Cordubensis Presbyter lib. de Habitu Clericorum : Quern inquisitio, vel census, vel vectigalis, quod omni Lunari mense Christi nomine solvere cogitur, retinuerit. etc. } LUNATICA, Quod fit plenilunio. Gloss. Isid. Epilepsiam seu Lunatici morbum intelligo, qui, ut habet Johannes de Janua in Lunaticus, singulis lunationibus contmgit, cum luna est plena. LUNATICUM, Modus agri. Vide Lunaris.

LUNATICUS, SiO,Y]vta!;6(j.Evoc6c, aliis. Matth. Silvaticus : Lunaticus, Epilepticus. Apuleius lib. de

1S3

Herbar. virtut. cap. 9. Ad Lunaticos qui cursum Lunse patiuntur. Brito in Vocab.: Epilepsia fit ex melancholico humore quoties exuberavit, ad cerebrum reversus fuerit. Hsec passio caduca dicitur,eo quod cadens seger spasmos patiatur. Hos etiam Lunaticos vulgus vocat, quod per Lunse cursum comitentur hos insidise deemonum. [Addit Joan, de Janua: JVo^a quod ex vitio lunae non patiuntur Lunatici, sed dsemones eos vexant his temporibus, ut per lunam infament lunse creatorem. Haec ex Hieronymo in 4. Matth. ubi Lunaticos exponit non vere Lunaticos, sed qui putabantur Lunatici ob dsemonum fallaciam, qui observantes lunaria tempora creaturam infamare cupiebant, ut in creatorem blasphemise redundarent.] Ebrardus Betun. in Graecismo cap. 13: Dicitur a Luna Lunaticus hac ratione, Quod certis mensis temporibus fuerit ille. Ast Lymphaticus est, cerebrum cujus malus humor Turbat et illidit, sed non sub (empore certo. Est Energumenus quern daemon possidet unus. Sunt Arrepticii vexati daemone multo. Is Maniticus est qui se perimit sine causa.

Odo Cluniac. lib. 4. de Vita S. Geraldi cap. 3: Ancilla cujusdam viri Lamberti Lunatica per somnium monita est. Constantinus Presbyter lib. 2. Vitas S. Germani Episcopi Autissiodor : Hujusmodi dssmonio vexabatur, quod per menstruum tempus redeuntibus incrementis Lunaribus, captivos suos caduca allisione prosternit. Alexander latrosoph. lib. 1. Passion : Cum servus ejus Lunaticus coram eo cecidisset. Occurrit non semel apud Firmicum lib. 3. cap. 3. 5. 6. lib. 4. cap. 1. 2. etc. Vide Caesarium in Questionibus Theologicis quaest. 50. Silvestrum Girald. in Topogr. HiberniaB distinct. 2. cap. 3. Scorsum ad Homi). 23. Theophanis Ceramei, Nic. Fullerum lib. 2. Miscell, sacr. cap. 17. et Turnebum lib. 11. Advers. cap. 5. * Glossar. Provinc. Lat. ex Cod. reg. 7657 : Lunategue, Prov. Lunaticus, caducus. LUNATICUS, Stultus, demens. Rupertus 1. 8. de Divin. offic. cap. 4: Etiamsi Lunaticus sit, id est, stultus : stultus quippe ut Luna mulatur. Hoc sensu mulier Lunatica, dicitur apud Gauterium Cancel lar. de Bellis Antioch. pag. 451. Existimabant quippe olim veteres Lunam dementes aut daemoniacos facere. S. Audoenus leg. 2. Vitse S. Eligii cap. 15 : Deus ad hoc Lunam fecit, ut tempora designet, et noctium tenebras temperet, non ut alicujus opus impediat, aut dementem facial hominem, sicut stulti putant. qui a dsemonibus invasos a Luna pati arbitrantur. Quo spectant , quae habentur in Consultatione Zachssi et Apollonii lib. 1. cap. 30 : A quibusdam (daemonibus) sub increments Lunes augetur insania, et tanquam de plenitudine luminis captorum labes veniat, sub quadarn mali dimensione aut exaggeratur, aut incipit. * Lunage, eodem sensu, in Mirac. MSS. B. M. V. lib. 1 : Au siecle es sos, fax el Lunages, A Dieu soutiex, discres et sages.

Ibidem lib. 2: Qui moult fu lourdiaus et Lunages, Bt moult lorgnes et moult sauvages.

LUNATIM, Per menses. Alvarus in Vita S. Eulogii : Dum inter cgeteros palatinum Lunalim mansionis servitium ageret. [Vide Lunariter.] j LUNATIO, Menstruus lunae cursus, Ital. Lunatione, Gall. Lunaison. Mira20

154

LUN

cula S. Catharinae Sueciae, torn. 3. Martii pag. 528 : Statim eadem Lunatione, post dictas dominss Catharinae invocationem, insensato sensus integre redeunt. LUNATIONES, Dies Lunae, Gall. Lunaisons. Concilium Coloniense arm. 1260. cap. 7 : Item raro vel nunquam in Capitulo Ipso legi Lunationes mensium, aut Kalendas, seu obitus fidelium, etc. [Concil. Trevir. ann. 1310. apud Marten, torn. 4. Anecd. col. 258 : Dies quoque jEgyptiaci, constellationes, Lunationes, calendas Januarii, initia mensium, dies mensis, cursus solis, lunse, superstitiose observari non debent.] • * LUNATUS. Vita B. Altman. torn. 2. Aug. pag. 373. col. 1 . Hie (Mars) gladium habuit longe aliis dissimilem nostrss setatis, inexperta arte fabricatum, incredibili chalybis duritia Lunatum. Alias Limatum : sed leg. forte Duratum. Vide alia notions supra in Calceus. LUNCHUS, Lancea, hasta, ex Graec. X6yx°c, yel Xoyxv). Tertullianus de Corona militis : Incumbens et requiescens super Luncho, quo perfossum est latus Christi. LUNDA, Ponderis genus apud Anglos, in Fleta lib. 2. cap. 12. § 7 : Lunda anguillarum constat ex 10. stikis... Lunda pellium continet 2. timbria, etc. * LUNGERIA, pro Longeria. Vide supra in hac voce. * LUNGUIDIUM, an Lumbus ? Charta ann. 1221. torn. 1. Hist. Cassin. pag. 318. col. 1 : Guillelmus de Venano debet... ad fontem de Beozano Lunguidium tiniosu, unum ammiscere de carne et sex panes. Vide supra Longa 2. * LUNIGER, Bos, a jugo vel cornibus, quod lunse crescentis formam referant, sic appellatus. Andr. Floriac. MS. lib. 3. Mirac. S. Bened. : Dum autem in his insudet homo pestifer, mirabile dictu, retrogrado calle Lunigeri excedentes, etc. * LUNIS, Menstruus lunae cursus, Gall. Lunaison. Codex MS. 163. Bibl. S. Germ. Prat. fol. 260. v°. laudatus torn. 3. novi .Tract. Diplom. pag. 353 : Incipiunt dies &gyptiaci. VIII. kalendas Aprilis ilia die Lunis observandus est per omnia. Intrante Agusto ilia die Lunis cum omni diligentia observandus est. Exeunte Decembrio ilia die Lunis observandus est. 1 LUNONUS, pro Limonus, ut conjecto, Gall. Limon, Temo. Hinc pro Equus Lunonorum, ut ex Charta ann. 1235. habetur in Scartio, puto legendum Equus limonorum, qui idem sit ac Limonerius, de quo supra, Gall. Limonier, Equus ad currus temonem.

^e LUNS. [Instrumentum purgandi lini. DIEF.J

1. LUNULA. Ephemerides S. Galli prid. Kl. Dec. : Dat Hospitarius 10. fercula... et in vesper a stoupum, Lunulas, et oblatas de Linkinwiller. Ubi Lunulas videntur dici fermentati orbes, S. Paulino Epist. 3. pag. 46. * 2. LUNULA, Idem quod speculum, in Glossar. Lat. Gall, ex Cod. reg. 521. Lunette, Cassidis species vel ejusdem pars, in Lit. remiss, ann. 1408. ex Reg. 163. Ghartoph. reg. ch. 179 : Icellui Clavet sacha un baselaire et en fery ledit Nicaise sur la teste et lui abati une Lunette de fer, dont il avoit la teste armee. LUNULffi Isidoro lib. 19. cap. 31 : Sunt ornamenta mulierum in similitudinem lunss, bullulss auress dependentes. Quae hausit ab Hieronymo in cap. 3. Isaiae. Aldhelmus de Laudibus virginitatis : Crepundia collo gemmiferis Lunulis pendentia. Occurrunt hac notione Isaiae cap. 3. ubi Gr. piviaxoi, apud Tertull.

LUP

LUP

Berengario Chronicon Novalicense, torn. 3. Hist. Francor. pag. 638. Quod quidem accidisse arbitror ex vastitate quam Septentrionales gentes in Europam crebris subinde incursibus intulerant: qui quidem ut omnino delerentur, non semel subditis suis praecepere Reges nostri, ut eos insectarentur ac venarentur. Nam prseter quod habetur in Lege Burgund. tit. 46. ita Capitulare de Villis cap. 69 : De lupis omni tempore nobis annuntient, quantos unusquisque comprehenderit, et ipsas pelles nobis prsesentare faciant : et in mense Maio illos K Scortator nimius, multaque libidine suetus, lupellos perquirant, et comprehendant Rusticulas vexare Lupas. tam cum pulvere et hamis, quam cum Alias Lupee meretrices dicuntur. Vide fossis et cambus. Capitulare 2. ann. 813. Joannem Priceum ad Apolog. Apuleii. cap. 8 : Ut Vicarii Luparios habeant Sed incertum cur in eodem Chronico unusquisque in suo ministerio duos,... et Alexandrine pag. 784. dicatur a Justi- ipsas pelles luporum ad nostrum opus niano inscripta Tabula Hypatii, qui ty- dentur. Ex pellibus lupinis quippe conrannidem arripuerat, tumulo, cum flciebantur tunicae, perinde ac lutrinis. hisce erbis : 'Ev6a3e xaraxEtTat 6 Paa-t- Hinc cognomentumPeJ-de-Zew, inditum Radulfo cuidam nobili apud Albertum ^ LUPAL, Lupanar, in Glossis Isidori. Aquensem lib. 2. cap. 9. de quo quseUt a Lupercus, Lupercal. a Minerva, Mi- dam a nobis observata ad Alexiadem nerval, sic a Lupa dictum Lupal, si ta- pag. 240. quod scil. tunica lupina indumen base vox usquam legitur, ut habet tus esset. Landulfus de S. Paulo in Grsevius. Chron. Mediolanensi cap. 10 : Suamque LUPAN.S! FEMIN^;, Lupae, meretrices, lupi tunicam * pelles pro lignis pignoralupanarium sectatrices. Commodianus vit. Ejusmodi fere imperantur servientiInstr. 59 : bus lupariis, (aux Sergeans Louvetiers) in Statutis de Forestis ann. 1597. art. In feminas congruit cultura Lupanas. 37. et ann. 1601. art. 7. Martialis lib. 1. Epigr. 35 : Sed et proposita iis praemia, a quibus caperantur, decent Computa BallivoAbscondunt spurcas hsec mormmenta Lupas. rum Franciae, in quibus fit ratio ex^ LUPANANS, Lupanaribus deditus, pensi pro lupis et lupellis captis per balapud Barthium in Glossariq exBaldrici liam, ut prae cseteris Computa de terHist. Palaast. Ordericus Vitalis lib. 9. minq Ascensionis ann. 1305. et 1306. Hist. Eccles. : Asperasque minas Lupa- Diarium Thesauri ann. 1297 : Lupelli nanti multitudini adjecit. 12. 60. sol. per compotum super Regem ; !: » LUPANARIA, Lupa, meretrix. Acta ubi etiam vadia Lupariorum recensenS. Afrse mart. torn. 2. Aug. pag. 56. col. tur, [ut et in Computo ann. 1202. apud 1 : Contigit Afram, quam notam habebat D. Brussel torn. 2. de Feudorum usu fades publica quod esset Lupanaria, a pag. GXL. et CLXII.] Diarium ann. 1312 : persecutoribus comprehendi. Vide Lupa- Petrus le Mengnicier pro 4. Lupellis capnas feminss. tis per eum in foresta Halatas, et redditis LUPANATUM, Molinellum lupati, Ugu- vivis in Camera Denariorum tune ibidem, tioni. 20. sol. Vide Statuta Mediolan. 2. part, | LUPARA, Palatium Eegium Pari-cap. 448. et Joannem Stiernhookum lib. siis, vulgo Louvre, apud Miraeum torn. 2. de Jure Sueonum vetusto cap. 8. 1. pag. 120 : Datum in Luparaprope PaInstituti deinde Luparii in singulis risios die 2. Junii ann. 1364. .Sic fere forestis : legi quippe Chartam originascribitur ; interdum tamen, Lupera, lem Nicolai Choiseul ann. 1331. ubi insLuppara et Luppera. Apud Lupparam cribitur Chaceleu nostre Sire le Roy en prope Parisios ann. 1358. in Regesto 87. ffa forest de Breval. Sed maxime in sinChartophylacii Regii. Apud Lupperam, gulis provinciis, appellatique Luparii, in Fundatione Capellaniae SS. Nicolai et Louvetiers, vel Louviers, uti nuncupanLudovici in S. Capella Paris, ann. 1031. tur in Consuetudine Hannoniensi cap. Vocis etymon quidam arcessunt a Saxo- 99. ubi eorum officium et jura descrinico L e o v a r , Castellum ; Sauvallius buntur. His praeest Magnus Franciae torn. 2. Antiq. Paris, a loco Louve yel Luparius, le Grand Louvetier de France, Louvre nuncupate, alii a Palatio ibi sito qua dignitate cohonestari solent magnaDomini Luparas, oppidi in pago Pari- tes, ut Lupariorum in provinciis viri siaco. etiam nobiles. LUPARIUS, Ugutioni, est cants, qui In Anglia vero nullos esse lupos lupum prosequitur, et ad hoc officium aiunt, ex quo deleti sunt ab Edgaro est prsscipuus. Gloss. Lat. Gall. : Lupa- Rege, ut auctor est Willelmus Malmesrius, Chien a chasser le loup. buriensis lib. 2. cap. 8 : Quomodo enim LUPARIUS, Qui lupos venatur. Servius ausus hominum prssteriret, qui etiam ad 1. 1. Georg. : Constat Luparios carni- omnis generis feras sanguinis avidas ex bus tinctis veneno lupos necare. . Nos Lu- regno exterminare cogitaret, Ludwaloque parios seu Louvetiers, perinde appella- Regi Wallensium edictum imposuerit, ut mus, qui lupos ex institute, vel ex in- sibi quotannis tributum trecentorum ludicto offlcio insectantur ac venantur. porum pensitaret, quod cum tribus annis Galliam enim a luporum homines avide fecisset, quarto destitit, nullum se ultedevorantium incursionibus fcede olim rius posse invenire professus. Id Ethelvexatam tradunt Annales Francor. Ber- stano Regi videtur adscribere Historia tiniani ann. 846. Frotharius Tullensis fundationis Hospitalis S. Leonardi inEpist. 20. 26. Odilo Abb. Cluniac. in fra civitatem Eboracensem torn. 2. MoVita S. Majoli in Bibl. Cluniac. pag. nastic. Anglic, pag. 368. Exinde, subdit 290. Vincentius Belvac. lib. 29. cap. 16. Fortescutus de Laudib. Legum Angliae etc. ut Germaniam, Chronicon Hildes- cap. 29. ut et Camdenus in Ordqvicibus, heimense ann. 1119. ac Italiam subRege numerosi ovium greges in Angliae mende Cultu femin. S. Cyprianum, in Vita 1. S. Brigidae virginis n. 103. in Monastico Cisterciensi pag. 354. etc. J LUNUS, DIES, pro Dies Lunse. Cunctis diebus Lunis, in Chartulario Monasterii S. Sulpitii Bituric. fol. xi. verso. * LUO. [Vorator, cf. helluo. DIEP.] LUP-ffi, Latinis aliquot Scriptpribus puellse dictae quae pecorum pastui inyigilant, ut quae, inquit Auctor Chronici Alexandrini pag. 268. et Cedrenus, cum lupis in montibus vitam exigant. Prudentius lib. 1. in Symmach. :

LUP

LUP

LUR

155

| LUPPARA, LUPPERA. Vide Lupara. de Pise. cap. 16. ex Cod. reg. 6838. C : tibus errant, a luporum periculo securi. * LUPPARIUS, Qui lupos ex instituto, Lupus piscis, hodie a Romanis dicitur luExtitisse tamen lupos in Anglia longe post Edgarum, ex legibus Henrici I. vel ex indicto officio venatur, nostris passo et spigola, a Liguribus louvazzn, a art. 90. arguitur. [** Placit. ann. 18. alias Louveteur. Vadia official, reg. ann. Venetis varolo, a solis Hetruscis araneo, Edw. I. (1290.) Wygorn. rot. 50. in Ab- 1328. in Reg. sign. Noster Cam. Comput. ab Hispanis lupo, a Gallis lubin, pro lubreviat. Rotul. pag. 283 : Will. Poer fe- Paris, fol. 405. r°. : Lupparius bosci Oge- pin, a lupo,... sunt etiam luporum wa cit parcum apud Farley, et quod pater rii, per diem x. den. Turon. Lit. remiss, £agtjc MAGCAT^ CARNES, probabiliter pro cella dextra exitus dicti portalis dictse Gusfredi, etc. Vide Mak. Mactatse, Italice, Scannate, utpote moris barbacanse, etc. Mendum est, ni fallor : | MABRANA, pro Membrana, charta. Tabular. MajorisMonast.: Ego Conanus est Judaeorum. Stat. Nicise ann. 1233. in legendum enim videtur Manica, qua minoris Britannise Comes, magnse scilicet Mon. Hist. Patr. Taur. torn. II. col. 148: voce sediflcium alterius latus yeluti effisignificatur. Vide Manica 3. potestatis sub Dei ordinatione minister... Statuimus amodo macellus Judaeorum sit ciens, !;s MAGELLAN US, pro Macellarius, Carmanu propria signum S. Crucis in Ma- a macello fidelium separatus, ne carnes a Judseis in judaico more maccatas et nifex. Charta ann. 1260. inter Instr. brana ista effigiavi. torn. 6. Gall. Christ, col. 372 : Prseterea * MABRUS, Mars, in Glossar. Cassin. forcatas, etc. [FR.] liceat episcopo in parte sua tres furnos 1 MACCEGARIUS. Vide Mavecharius. ann. circ. 700. inter schedas D. de Mon•^ MACGIUS. [Baculus : « Pro sexa- facere, et unum macellum, in quo tamen tefalcone. sint seu esse possent septem Macellano1 MAG. Vide Mab et Mepe. ginta Macciis seu baculis et triginta 1 MACA, a veteri Gallico Macaut, Pera, quatuor longis pro palliis et una lancea rum tabulse et non ultra. Vide supra MaPoche, besace. Menoti sermones fol.139: magna. »(Hand. Gamer. Apost.f. 25. an. celator. Cognoscitis quod non possumus semper 1458-60.)] 1 1. MACELLARE, Papise : Occidere, habere uxores juxta nos appensas ad zoMAGGLA. Charta Pandolfl et Landolfl inde macellum locus, et macellarii hominam nostram, vel potius ferre in Maca Ducum Beneventan. apud Ciarlantam nes. Vocabul. utriusque juris : Macelnostra; nisi legendum sit Manca, Gall. in Samnio pag. 241 : Abinde quonwdo lare est mactare vel trucidare. Inde diManche. incipitur ipse mons, qui est super vallem cuntur macellarii qui pecora vel quadru® MACAGNATUS, pro Magagnatus, Mu- frigidam et silva vadit per verticem ip- pediamactant. Statuta Arelat. MSS. art. tilus, corruptus, vitiatus, Ital. Maga- sius montis usque in Maccle, qui dici- 42 : Et idem statuimus in eo qui vendidit gnato. Stat. Pistor. ann. 1107. apud Mu- tur de Godini. De secunda parte a Mac- Christianis carnes interfectas vel Macelrator. torn. 4. Antiq. Ital. med. sevi col. cle, qui dicuntur de Godini, usque in latas a Judseis. Idem occurrit in Statu-

160

MAG

MAG

cello venum exponere. Vide supra Macellare 2. Inventar. ann. 1233. ex Cod. reg. 4659 : Habet commune Avinionis bancagium, scilicet duo? cavos multonis in quolibet macellario faciente Macellum. Nostris alias Macel, Masel et Mazel, pro Boucherie, Laniarium. Lit. remiss, ann. 1388. in Reg. 133. Chartoph. reg. ch. 24 : Icellui Hugonin s'estoit mucie ou grant Masel ou boucherie de la ville da Chalon. Alias ann. 1460. in Reg. 192. ch. 84 : Laquelle femme le suppliant trouva en la boucherie ou Macel. Glossar. Provinc. Lat. ex Cod. reg. 7657 : Mazel, Prov. macellum, carnificina. Mazellar, Prov. macellare. Mazelier, Prov. macellarius, carnifex. Mazel, in Charta ann. 1368. torn. 5. Ordinat. reg. Franc, pag. 704. art. 5. 1 1. MACELLUS, Dies qua merces in foro venum exponuntur, Gall. Jour de marche. Charta Bolconis Ducis Silesiae ann. 1337. apud Ludewig. torn. 6. Reliq. MSS. pag. 42 : Quod in eisdem viltis et etiam aliis a dicta civitate infra milHare circumferentialiter situatis non debeat haberi taberna aliqua, nee aliquis | MACELLARIUS, Qui carnes, inter-operarius nocivus civitali, sicuti pistores, dum, etiam obsonia lautiora, in ma- carnijices, sartores et fa,bri, et prsscipue cello vendit. Artemidorus lib. 3. cap. 37. in Cirla ubi taberna ab antiquo habita scribit, Macellarios et lanios carnem quatuor Macellis est exempta. conacindentes et vendentes periculorum * 2. MACELLUS, Macellarii mensa, et damni significativos esse. Charta ann. Gall. Etal. Libert, bastidse de Solomn. circ. 984. torn. 2. novae Gall. Christ, in- ann. 1327. in Reg. 65. Chartoph. reg. ch. ter Instr. col. 46 : Dedimus autem ite- 20 .' Banqui seu Macelli pro carnibus rum us omnes emendationes et omnia va- scindendis, etc. Vide infra Massellus. dimonia omnium satisfactionum omnium ^MACELLUS, Officina, in qua dilaibidem cpnsistentium, et consuetudines niantur et venduntur carnes. Stat. NiMacellariorum et paletariorum in alo- ciae ann. 1233. in Mon. Hist. Patr. Taur. dum ilium habitantium. Adde ChrOn. torn. II. col. 148 : Statuimus amodo MaFarfense ann. 1077. Catalogum MS. ann. cellus Judssorum sit a Macello fidelium 1328. Confratern. B. M. Tolos. Constit. separatus, ne carnes a Judasis judaico Frederici Reg. Sicil. cap. 38. [** Gue- more maccatas et forcatas, etc. [FR.j rard. in Proleg. Chartul. S. Petri Car* 3. MACELLUS, Praestatio, quas a manot. pag. 63.1 Vide mox Macellator. cellariis fit ; vel a quocumque qui mer® MACELLATA, Idem quod infra Me- ces in macello venum exponit. Charta sailhata, Modus agri. Vide in hac voce. ann. 1356. in Reg. 84. Chartoph. reg. ch. Lit. admort. pro eccl. Tolos. ann. 1454. 569 : Pedagia sive leudas, Macellos, forin Reg. 187. Chartoph. reg. ch. Ill : gia, corrogia, albergua et alias quascumItem plus quatuor Macellatas prati,... que possessiones et bona... concessimus. confrontatas ab una parte cum honore * MACENATA, Familia, idem quod Bernardi Bissa de Castaneto, etc. Vide Maisnada. Stat. Ferrar. lib. 2. rubr. 107. mox in Macina 2. apud Murator. torn. 1. Antiq. Ital. med. MACELLATOR, Macellarius, carnifex, 33vi col. 809 : Et de eo, quod habet fexpsoTOiXYis, Negotiator artis macellarise, mina de Macenata pro dote, vel alio in veteri Inscript. Lugdunensi. Ugutio : modo, non solvat collectam. Vide infra Carnifex, homicida, vel Macellator. Alibi: Macinata 2. Macellarius, qui pecora mactat, vel carMACEPEDICULUM. Tabularium S. Penes vendit. Gloss. Lat. Graec. : Macella- tri Generensis, apud Marcam lib. 4. rius, o^wvoTOoXrj;. [Macellarius, Maise- Hist. Beneharn. cap. 10 : Dedit Dominilier, boucher, in Gloss. Lat. Gall. San- caturam quandam... quam habebat in germ.] Occurrit in Charta ann. 1250. in Algar, et apud Idronium quoddam nasNotis ad Concilia Narbon. Baluzii. Vide sale, quod antiqui Macepediculum appelMeursium in MaxeXXaprji;, et Salmasium lavere. [* Pis.caria3 species videtur.] ad Oapitolinum pag. 173. [Vide Macel1. MACERA, MACERIA, Macellum. Papias : Machera vocabatur locus in macello, larius.] MACILLARIUS. pro Macellarius. Joan. ubi maxime actiones fiebant commercii, Bromptonus pag. 1012 : De quibus omni- unde et macellum dicitur. Ugutio et bus nullus evasit, nisi vanus rusticus Ma- Joan, de Janua : Macera, i. macellum. Inde macerarius, macellarius. [Macera, cillarius, etc. * MACELLINOGIUM. Charta Guil. co- Boucherie, maiseliere, in Gloss. Lat. mit. Pontiv. ann. 1049. ex Reg. forest, Gall. Sangerm.] Charta Gerardi Camecomitat. Alenc. in Cam. Comput. Paris, rac. Episcop. ann. 1089. apud Lindanum fol. 9. v°. : Insuper concedo eis (mona- in Tenersemunda, et Mirseum in Cod. chis S. Mart, de Sagio) et confirmo Ma- Donat. Belg. : Alodium de Lietsinis cum cellinogium, quod est in nemore Stopa- moneta, cum teloneo et Macera, et districto, cum molendinis, etc. Alia Ottonis rum. * MACELLO, Macellarius, carnifex. Imp. ann. 922. apud eumdem Mirseum Stat. synod, eccl. Tornac. ann. 1366. in Dipl. Belg. lib. 1. cap. 17 : Similiter pag. 49 : Haze sunt officia cl&ricis inter- mercatum, percussuram monetss, Machedicta quas volumus omnino scire, puta riarn. Alia Henrici Ducis Brabant, ann. campsoris, tabernarii, carnificis per se- 1081. in Cod. Donat. Piar. cap. 65 : Cum met, quod vulgariter dicitur Macello sive teloneo et Maceria, [alias Madheria,] cum molendinis et curtibus. Quee verba idem makelen. Vide supra Macelalor. * MACELLUM F AGERE, Carnes in ma- sonant cum iis, quse habent varia Im-

tis Avenion. MSS. Rolandinus Patav. de factis in marchia Tarvis. lib. 8. cap. 285 : Sarraceni autem locum defendentes sagittis, et ipsi sagittis et lanceis sunt occisi, et ut bruta animalia Macellati. Hinc emendandum Chron. Sicilise ad ann. 1316. apud Marten, torn. 3. Anecd. col. 79. ubi macerandum pro macellandum legitur. * 2. MACELLARE, In macello venum exponere. Oliarta ann. 1307. in Reg. 42. Chartoph. reg. ch. 4 : Verurnptamen ad Macellandum et vendendum tales carries vobis dicto Petro et ahis macellariis concedimus, etc. Vide infra Macellum facere. * 3. MACELLARE, Exenterare, purgare ; quo sensu Habiller dicimus. Charta ann. 1336. in Ohartul. eccl. Lingon. ex Cod. reg. 5188. fol. 103. r°: Debet 'major prsedictas villas domino utili dictas villas imperpetuum omni anno in crastino festi nativitatis Domini unum porcum totum Macellatum, visceribus vacuatum et paratum ad quoquendum. MACELLERIA, Vide Missellaria, in Mi-

MAG per. Diplomata : Insuper et bannum nostrum et monetam, teloneumque sive Macellum publicum ibi construi liceat. Occurrit praeterea in Chronico Mindensi pag. 738. 739. 740. 750. [* In locis ex Miraeo hie allatis legendum est Matera, Materia et Matheria, ut videre est infra in Maeria 4. ubi et genuinus harum vocum. sensus exponitur.] MACHERA, pro Macera, apud Papiam loco laudato, et in Charta Ottonis Imp. anni 946. apud Sammarth. in Abbatib. pag. 462. Vide Machecarii, MACERAM vero pro Machsera, usurpavit Aldhelmus. [Legitur etiam in Vita MS. S. Winwaloei metrice scripta : Ancipitem fugiens duro cum dente Maceram.]

^ 2. MACERA, RIA. [Gladius magnus vel culter vel securis cocorum vel ipsa coquina. DIEP.] 1 MACERARE, mendose pro Macellare, quod vide. 1 MACERARIUS. Vide Macera. t MACERATIO, Glades. Gasparis Barthii Gloss, ex Hist. Palaest. Roberti monachi apud Ludewig. torn. 3. Reliq. MSS. pag. 109 : Facta autem est Maceratio hasc Turcorum, etc. Ubi idem Barthius legendum censet Massacratio ; mallem ego Macellatio. Vide Macellare. MACERATURA LINI, in Novella 15. Theodosii et Valentiniani de Tributis Fiscal. [Macerare, Combrisier, dilanier, despecier, debiliter, mollifier, in Gloss. Lat. Gall. Sangerm.] Hinc forte vox Machure, in Consuet. Nivernensi cap. 1. art. 20 : Pour injure reelle, ou it y a grand'effusion de sang, ou enorme Machure. Vide Macatura. T 1. MACERIA, Quaevis materia lignea aedibus aedificandisidonea, Gall.Merrin. Chartular. Monast. Accincti p,ag. 25 : G-uido de Tyl dedit usuaria quoque in campis et in nemoribus de Bonbellum et de Gysir ad pecora fovenda, ad porcos pascendos, ad Maceriam capiendam, et ad ea quas sunl apta faciendis ignibus capienda. Ibid, non semel occurrit. Interdum usurpatur pro ipsa materia elaborata. Vita S. Ansegisi saec. 4. Benedict, part. 1. pag. 634 : Continentur in ipsa domo desuper fenestras vitreas, cunctaque ejus fabrica, excepta Maceria, de materia quercuum durabilium, condita est. Vide Materia. [* Purum putumque mendum pro Materia. Vide in hac voce.l 1 2. MACERIA, Macellum. Vide Macera. [* Male, ut videre est infra in Maeria 4.] T 3. MACERIA, Job. de Janua : Macerise dicuntur longi parietes, quibus vineae vel aliud clauduntur. Longues parois de quoi vignes ou autres choses sont closes, c'est Maisiere, in Gloss. Lat. Gall. Sangerm. Chron. Dom. de Gravina apud Murator. torn. 12. col. 619 : At omnes suspicabamur imboscatos esse... ut omnes foras euntes capere possent in Maceriis et campis. Le Roman de Vacce MS. : Un sarcuel fist appareillier Lez la Messiere du monstier A meitre apreuf sa mort son cors Sous la goutiere de defers.

Le Roman dePyramus et Tys&eMS. : Maisiere trop parestes fiere Que n'ouvrez par ma proiere.

Vide Macio. MACERIO, Maceriarum constructor , Joanni de Janua, Macon. Atque sic legendum fortean apud Hugonem Farsitum lib. de Miraculis S. Mariae Suessionensis cap. 8 : Faber ferrarius... conventionem suam fecerat annuam, ut ibidem Suessione remanens, utensilia Matero-

MAG

MAG

num reficeret, etc. Legendum enim videtur Maceriorum. 11. MACERIUS, Apostqlici palalii officialis, qui Papam associabat in equitatione, hodie Mazzieri. Ita Macri in Hierolex. ex Ceremon. Davantriss MS : Quando duo ejus (Papae) domicelli seu Macerii debent eum ducere per frsenum equi. Ibid. : Servientes armorum, vel vocati Macerii habent prsecedere Papam. [* Lictor, qui clavam portat, Gall. Massier.] * 2. MACERIUS, ut supra Macello. Chartul. S. Petri Belvac. ch. 309. fol. 149. v°. : Duos stallos Maceriorum. * MACESCARE, pro Macescere. Glossar. Provinc. Lat. ex Cod. reg. 7657 : Emaygersir, Prov. macere, Macescare. * MACHA, Clava, Gall. Masse, vel Massue, alias Mache et Macque. Lit. remiss, ann. 1350. in Reg. 80. Chartoph. reg. ch. 692 : De quadam Macha, de qua se deffendebat, non habens spem occidendi eumdem, taliter irruit, etc. Le Roman de Cleomades MS.:

apud Aimoinum de Miracul. S. Bened. cap. 6. [Machera, Long glaives d'une part agus, in Gloss. Lat. Gall. Sangerm.] Vide Macera. * Gloss, super tres libr. Salom. in Bibl. Heilsbr. pag. 14 :

MAG

161

cher. Macellum : Marsel, Marseloire. Macelerie de Treies, in Computo terrae Campania^ ann. 1348. Vide Mavecharius. * MACHENIA, Vestis species aut pars qua;dam vestis. Stat. Judseor. Apam. ann. 1279. inter Probat. torn. 4. Hist. Occit. col. 71: Item statuerunt inter se, Troja pot ens, animosa, ferax, didicit sibi tuta quod aliqua Judsea non audeat portare.... Imperio, Machsera populo ruitare minuta. (sic) in Machenia sua. Vide Machil. 1. MAGHERIA, pro Maceria, Paries. MACHALE, MACHOLUM, Horreum sine tecto, nostris, scilicet Campanis, Ma- [Charta Pippini Regis in Chartul. S. chau, inquit Pithoeus. Lex Salica tit. 18: Maxentii: Nihil habemus nisi has quas Si quis spicarium aut Macholum cum an- in honore horum duorum Sanctorum quonona incenderit. Pactus Legis Salicaa rum sepulchra nobis parata tali honore tit. 20. Machalum, [Moffolum, in Cod. videntur Macheriam diripiant, ut non Guelferbyt.] Chronicon Windeshemense relinquatur lapis super lapidem.] Monalib. 2. cap. 7 : Latera pro pedibus cum chus Sangall. lib. 1. de Carolo M. cap. quatuor Machalibus et bladis. Et infra : 26 : Sed jam ad vicinos nostros Italos una Fcsnis et bladis tempore messis convehen- tantum Macheria divisos veniendum est. dis in agris et Machalibus. Cap. 19 : Ma- Vide Maceria 3. chale quoddam rusticorum nobis convici1 2. MACHERIA, Macellum. Vide Manum fosno adimpletum accendentes. Ab cera. [* Male, ut videre est infra in hac voce urbi Mechliniensi, quam Flan- Maeria 4.] dri Mechelen vocant, nomen datum pu1 MACHIA, Clava. Serviens adMachiam, tat Wendelinus, et aliis similis appella- idem qui apud Anglos Serviens ad clationis vicis ad Mosam et circa Berin- vam, nostris Sergens a masse. Charta Et une grant Mache Turkoise. giam. ann. 1399. ex Tabul. B. M. de BonoLit. remiss, ann. 1415. in Reg. 168. ch. * Lex Salica ex Cod. Estensi apud nuntio Rotomag.: Et deinde Robertus 235 : Un baston appelle Macque ou plan- Murator. torn. 2. Antiq. Ital. med. aevi Rouselli Serviens Regis ad Machiam Rochon de Flandres. Maque appellatur col. 287 : Si quis picharium (id est cella- thom. virtute litterarum dicti Prsepositi etiam pastoris baculus in aliis ann. rium) aut Macholum (id est canavam) sibi super his directarum ad instantiam 1443. ex Reg. 176. ch. 279 : Comme iceulx cum annona incenderit. Ubi latere vitia Roberti de Grouchet procuratorem dicti deux pasteurs... se eussent prins sur cou- suspicatur yir doctus. Machale vero Prioris... nos compulerit, etc. Vide Macia. leur d'esbatement admiable de lews lou- mini idem videtur quod Moles, acervus, [* Nostri cultrum quemdam Machier ces ou Maques de bregier jetter ou Ma- cumulus, Gall. Meule. Et certe eo intel- appellarunt. Lit. remiss, ann. 1482. in quier I'un apres I'autre de la terre. Et en lectu Mache legitur in Charta Joan. Reg. 207. Chartoph. reg. ch. 289: Lui ce faisant un d'eulx se feust courroucie a Joinvillse ann. 1300. ex Chartul. monast. donna un coup sur la teste d'un cousleau, I'enconlre de I'autre pour Maquie ou motte de Escureio : Comme j^eusse mis saisine autrement appelle Machier. de terre dont il fu feru, etc. Unde dimi- en un pre qui siet en finage de Rus, ouMACHICE , quasi [Aaxixw? vel potius nut. Macelote et Machelote. Lit. remiss, quel I'abbe et couvent d'Escurey ont et, jj.ax*r"Kwi;, cum certamine. Acta SS. Niann. 1376. in Reg. 109. ch. 125 : Iceulx doivent avoir dous Maches de foin chacun candri et Marciani: Longanimis esto, pere et filz se mirent a defense de ce que an, pour I'amour que fai audit couvent, luctasti modo Machice adversus diabolum il avoient, c'est assavoir le pere, d'une conferme et octroy que ledit couvent jois- et vicisti eum, etc. petite Macelote dont il s'appuyoit sur le sent paisiblement desdits dous Maches de « MACHICOLAMENTUM , Muni men ti chemin. Alias ann. 1389. in Reg. 138. ch. foin. Et Maquet in Lit. remiss, ann. oppidorum species, Gall. Machicoulis. 63 : De la Macelotte ou teste dudit billart 1427. ex Reg. 174. Chartoph. reg. ch. 51: Macioliz, apud Monstrel. vol. 3. fol. 59. lid donna plusieurs coups. Icellui Robert 11 avoit un petit Maquet de foing dessoubz v. Charta ann. 1346. ex Cod. reg. 8387. frappa ledit Colin d'une Machelote qu'il une vassure d'icele eglise, ou le suppliant 4. fol. 27. r°.: Eadem emolumenta possint tenoit, in aliis ann. 1401. ex Reg. 156. ch. getta un tison de feu. Vide infra Mas- colligere,... quousque dicta villa perfecte fossatis et muris cum turribus et Machi453. Maquelette, eodem sensu, in aliis chotum. Lit. ann. 1468. ex Reg. 195. ch. 128 : Le 1 MACHAMATICUM NUMEN, Mahome- colamentis et barbacanis clausa fuerit. suppliant qui tenoit une Maquelette ronde tes. Laurentius Veronensis de Reb. Pi- Vide mox * MACHICOLARE, Machicolamentis mude fer, etc. Vide Machia. sanorum ad annum 1104. apud Murator. * MACHABJEORUM CHORA, vulgo torn. 6. col. 146 : nire. Charta ann. 1426: Pro ibidem cleiando , Machicolando;... si ibi non Dance Macabre, Ludicra quEedam ceAdversantur enim cnnctis communiter hostes, remonia ab ecclesiasticis pie instituta, cleyaverint et Machicolaverint, etc. Vide Qui Machamaticum celebraudum numen adorant. Machicollare. qua omnium dignitatum, tarn ecclesiae Vide Mahum. * MACHICOLEYS. [Gallice Machicoulis: quam imperii personae choreani simul 1 MACHAMIUM, Membri mutilatio aut « A quolibet latere dictae dimidiae turris ducendo, alternis vicibus a chorea evanescebant, ut mortem ab omnibus suo fractio. Johan. Skenseus fde Verborum fiet una bertrachia ad quatuor foramina ordine oppetendam esse significarent. significatione pag. 99. Vide Mahamium. de Machicoleys.»(Chevalier, Cartul. Fratr. | MACHARIUS, a Grssco txaxapio?, BeaHujusce ritus mentio fit in veteri Codice Prsedic. Gratianopol. p. 57. ann. 1447.)] MS. eccl. Vesont. laudato in Mercur. tus. Chron. breve S. Dionysii torn. 2. MACHICOLLARE, in antiquis PrivilePranc. mens. Sept. ann. 1742. pag. 1955: Spicil. Acher. pag. 812 : Cum honors de- giis Regum Anglicorum, cum licentiam Sexcallus solvat D. Johanni Caleti matri- bito sepultus est (Philippus Rex) in fa- concedunt castri sedificandi, illudque culario S. Joannis quatuor simasias vini mosissimo Macharii Areopagitse Dionysii imbatellandi, kernillandi, Machicollandi, per dictum matricularium exhibitas illis, monasterio. etc. teste Spelmanno. Vox Gallica, ex qui chorte-nm Machabseorum fecerunt 10. MAGHEGARII, in Legibus Eduardi Re- Machicolis, specie munimenti oppidofulii (1453) nuper lapsa hora misssz in gis Angl. cap. 39. dicuntur, qui aliis rum. Vide Machacolladura. Ecclesia S. Joannis Evangelistse propter Macellarii. Cum autem dictum est, quod MACHIL, est tunica talaris hiacynthina. capitulum provincials Fratrum Minorum. nullus hominum emeret absque plegiis Papias. [Addit Catholicon : habens tinDiar. regni Caroli VII. ad ann. 1424. animal vivum, clamaverunt Machecarii tinnabula multa.] fol. 509 : Cette annee fut faite la dance de civitatibus etburgis... quod unaquaque MACHINA. Liber Poenitent. Gregorii Macabre c,ux Innocens. [** Vide Grimm. die oporteat eos animalia viva emere, oc- III. PP. cap. 26 : Qui in Machinis dsemoMythol. German, pag. 495.] cidere, et vendere. Gaufredus Vosiensis nibus immolaverit, secundum canonicam | MACHACOLLADURA, a Gall. Mache-cap. 23 : Ip&e Macellarius cognominatus institutionem, 10. annos pceniteat. At alicoulis, Pergulae species in superiori est, quia sicut carnifex carnes securi in ter legitur apud Cumeanum Abbatem turrium parte, unde in oppugnatores macello, sic iste truncabat hostes in bello. de Mensura poenitentiarum cap. 7 : Qui lapides aliaque projiciebantur. Charta Certe existimarem legendum Macerarii immolat dsemonibus in minimis, uno ann. 1382. in Tabular. Massil. : Turris in Legibus Edwardi, a Macera, macello anno pceniteat, qui in magnis, decem. de mercato dicta S. Ludovici habetde alto de qua vpce supra. Macecliers, quos alii Vide Sortes Sanctorum, in Sors. computata fundamenta usque ad Macha- Macellarios, vocat Chronicon Flandr. I. MACHINAMENTUM. Per Machinacolladuram xi. cannas cadratas et 11. vernac. cap. 41: Le Comte* d'Artois, qui mentum pollui, in veteri Poenitentiali palmos, etc. Vide Machicollare. estoit sur les Macecliers de Bruges. Gloss. MS. Mulier qualicumque molimine aut MACHJERA, (j,«^atpa, Ensis, gladius, Lat. Gall. : Macellarius, Marselier, Bou- se ipsam polluens, aut cum altera forniv 21

162

MAG

cans, 4. ann. Sanctimonialis femina cum Sanctimoniali per Machinamentum polluta, ann. 7. 1 2. MAGHINAMENTUM, Rerum universitas. Chartul. Aptense fol. 27. v°: Summo scilicet Creatori... et totius Machinamenti dispositori a quo quiquid boni 1 3. MAGHINAMENTUM, Versutia, conatus, consilium. Epistola Capreoli ad Vitalem et Constantium torn. 2. Cone. Hispan. pag. 200: Denique ut noveritis, et plenius advertatis ita esse quod dicitur, ad dissolvenda omnium hsereticorum Maehinamenta et universas calumnias refellendas. Vita B. Deicoli apud Eccardum in Orig. familise Hasburg. pag. 166 : Sed et ego non ignoro voluntatis vestrse nisum, et inimici humani generis Machinamentum. Vide Machinatus. 1 4. MAGHINAMENTUM RAPTORIUM, Instrumentum quo utebanturinquodam exercitii genere, quod Grsecis Snap-roc uaxpo? dicitur. Locum vide in Sphsera Italica. SnapTov autem Greece est funis, rudens. * 5. MACHINAMENTUM, Triumphum, in vet. Glossar. ex Cod. reg. 7641. * 6. MAGHINAMENTUM, Occasio, in Ind. onomast. torn. 1. April. Act. SS. ubi falso locus indicatur. * MAGHINANS, Machinarum inventor aut exstructor, Gall. Machiniste. Tract. MS. de Re milit. et mach. bellic. cap. 22 : Arbor ambulatoria cum verochio potest altius elevari ac declinari ad beneplacitum Machinantis. 11. MACHINARE, pro Machinari. Sacramentum fidelitatis praestitum ann. 1194. torn. 10. Spicil. Acher. pag. 173: Juro...ut de cetera inanteanonteoccidam, nee occidere faciam, vel permittam, vel Machinem; non te capiam,... nee defraudare ullo modo faciam, permittam vel Machinem. Concilium Toletan. XVI. torn. 2. Cone. Hispan. pag. 744 : Quicumque deinceps cujuslibet sit honoris persona vel ordinis, in necem vel dejectionem regiam quippiam Machinaverit. % Charta ann. 1301. inter Probat. torn. 1. Hist. Nem. pag. 142. col. 1: Hoc tenendo media tempore in secreto, ne ad vicinos interim transeat unde valeant Machinare. A Latino Machinatio, vulgo Adresse, artifice, nostri Machination, eodem sensu, dixerunt. Pactum inter Carol, comit. etCapitul. Carnot. ann. 1306: Ne ne la troubleront, ne ne feront troubler par aucune machination, ne par engin, ne par cautelle. Unde Maehineux, qui aliquid machinatur, in Lit. Caroli V. ann. 1378. apud Marten, torn. 1. Anecd. col. 1530 : Declarons par ces presentes faux, traitre, mauvais, parjure, conspirateur et Maehineux, etc. * 2. MAGH1NARE, f. perperam pro Minitare vel Vacillare. Vita S. Petri de Perus. torn. 3. Jul. pag. 115: Accidit etiam ut quadam die, dum artifices unam ex columnis marmoreis mirse pulchritudinis, quse, nimio pondere gravata, ruptis funibus, inter fragores hinc inde Machinaret, terram nimio impetu peteret,... Petrus... signum crucis ei opponens, curvatam jam erexit. 1 MAGHINARIUS ASINUS. Vide Macina. i MACHINATOR, Haeresiarcha, in Cod. Theod. leg. 53. de Hseret. lib. 16. tit. 5. 11. MACHINATUS, Machinatio, versutja. Apuleius in Apol.: Idque apud omnes intemperantissime gloriatur, me suo Machinatu postulatum. Vide Machinamentum 3. * 2. MACHINATUS, Fractus, contusus, ab Italico Macinare, conterere; unde '

MAG nostris Machignier, pro Evertere, destruere. Stat. Avellse ann. 1496. cap. 93. ex Cod. reg. 4624: Mensurse, ut supra rationatse et signatae,... justse et rationabiles reputentur; dum tamen fractse, ruptas, cassatee vel bombatse, seu in aliqua sui parte Machinatse non sint. Vitas SS. MSS. ex Cod. 28. S. Viet. Paris, fol. 30. v°. col. 2. ubi de S. Anton.: II osteront baptisme et Machigneront les eghses. 1 MACHINELLA, dimin. a Machina. Hist. Cortus. Jib. 2. apud Murator. torn. 12. col. 825: Comes Goritise recepta pecunia equitavit Montem Silium cum machinis et Machinellis. MACHINES, Instrumenta aedificiorum, dicta sic a machinis, quibus insistunt, propter altitudinem parietum. Joan, de Janua. MACHINILE. Vita S. Eligii lib. 2. cap. 66: Anus decisiones ex capillis ejus collegerat, alque panno obvolvens super suum discubitum, in Machinile cottocaverat. [Pro Manichile, pera. Vide Manicab.] * MACHINOSE, Ex machinatione, versute. Charta Petri III. reg. Aragon. ann. 1354 : Providimus pluribus de officiis jurisdictionem habentibus, qui jam rexerunt vel regunt officia, pro quibus juxta constitutiones Cathalonise generales tenere tabulam astringuntur, quam nondum procul dubio renuerunt, et de provisione hujusmodi tacito, Machinose vel alias exquisite procurarunt a nobis. MACHINOSUS, Plenus machinis, Ugutioni. MACHIO, Latomus. Vide Macio. ** MAGHIRA, pro Machaara, apud Virgil. Grammat. pag. 18. * MACHO, Latomus, Gall. Macon, in Chron. abbat. Corb. MS. fol. 8. v°. Vide Macio. MACHOBERTUS, [Vana et ridicula superstitio., nostris Momerie.] ^Egidius Aureas-Valns Monachus in Hugone de Petrafonte Episcopo Leod. cap. 107: [Cum Dux Brabantiss Leodiensem ditionem vastasset, Episcopus Hugo de Petraponte eum excommunicavit, jussit organa cessare, imagines in terra prostravit. Unde Dux ad bellum rediens, in quamdam ecclesiam intravit, viditque illic prostratam, sicut Episcopus jusserat, imaginem Crucifixi, quam sumens tulit ab Ecclesia, confractisque crunbus, et concisis manibus projecit in sterguilinium ita dicens :] An credit de me Pontifex vindictam habere talibus innisus Machobertis. [Vide Mahum.] MACHOLUM. Vide Machale. MACHOMARIA , MA.CHOMERIA. Vide Mahum. * MAGHOMETICOLA, Machometi seu Mahometis sectator. Laudes domus Aurias apud Murator. torn. 21. Script. Ital. col. 1181: Armerienses Machometicolse Hesperiorum gentis Christicolarum omne genus mari vexabant. Vide in Mahum. ] 1. MAGHOMETUS, Mahumedes. Bern. de Breydenbach Iter Hieros. pag. 270: Cristum enim colimus una fide et firma •mente, pro quo pugnare parati sumus, et mortem potius oppetere quam Machometo conjung i. « 2. MACHOMETUS, a Gallico Magot, Thesaurus absconditus. Lit. remiss, ann. 1322. in Reg. 62. Chartoph. reg. ch. 220 : Quod pater et filii sui prsedicli Machometum et altos thesauros absconditos invenerunt. 1 MACHONERIA, Quidquid ad lapidum structuram pertinet, Gall. Maconnerie. Charta Communise S. Quintini Viromand. ann. 1237. ex Chartular. Monast. S. Quintini in Insula pag. 156 : Construi

MAG fecimus nostris sumptibus tres arcus lapideos, et illos tres arcus lapideos tenemur de omni Machoneria nostris sumptibus, etc. ® Machonnement, eadem notione, apud Guignevil. in Peregr. hum. gener. MS.: En haut assis son fondement Estoil, et son Machonnement De vives pierres fais estoit.

* MACHOTA, Prov. Noctua, cecuma, lucifuga, in Glossar. Provinc. Lat. ex Cod. reg. 7657. ** MACHRONOSIA, Morbus diuturnus, a Grseco Maxpovocrta. Richer, lib. 1. cap. 56 : Karolus post hsec tedio et angore deficiens in Machronosiam decidit. | MACHUA TOETUOSA, Genus ensis, Belgis Macu, nostris olim Macue, clava, Massue. Consuetud. Furnenses MSS. ex Archivis Audpmar. : Si aliquem inde (canipulo) Occident, ei in perpetuum responsis denegetur... Etper totum erit similiter de Machua tortuosa. Infra : In cujuscumque domo canipulus sive Machue tortuose inventa fuerit extra camaram vel cistam emendabit Comiti tres libras. 1 MACHUMERIA, Coemeterium Mahumetanqrum. Gasparis Barthii Gloss, ex Roberti Monast. Histor. Palaest. apud Ludewig. torn. 3. Reliq. MSS. pag. 88. Vide Mahum. f MACHUMETINI, MahumedisSectarii. Sicardi Episc. Cremon. Chron. apud Murator. torn. 7. col. 604 : Sed sub Heraclio eodem fuit postea, Hierusalem a Machumetinis invasa. Vide Mahum. 11. MACIA, Clava, Gallis Masse, massue. Libertates concessae Gratianopolit. ann. 1244. torn. 1. Histor. Dalphin. pag. 22 : Statuimus quod si aliquis... vel gladium, vel Madam ferream vel ferratam contra aliquem causa offendendi seu animo injuriandi elevaverit, quinquaginta solidos curias dabit. Litteraa Humberti Dalphini ann. 1347. ibid. torn. 2. pag. 567 : Volumus quod nullus de hospitio nostro debeat deferre clavam, seu Madam servientium armorum. Vide Machia. * 2. MACIA. [Intestina. DIEP.] ^ MAGIANUM, vel MACIANE, Pomum acerbum. Glossar. MS. ssecul. xin. Monast. S. Andreas Avenionensis. T MACIGOTI. Vide Maceconici. * MAGICOTUS, Clericus inferioris gradus et subsellii in Ecclesia Parisiensi, vulgo Machicot. Stat. MSS. ann. 1408. ad calcem Necrol. ejusd. eccl. : Item nullus clericus vel Macicotus debet percipere denarios diurnos, si sit sacerdos, nisi de gratia speciali. Vide Macecomd. * MACIGNUS LAPIS, Macigno, Acad. Cruse. Sorta di pietra bigia. Acta SS. torn. 5. Jun. pag. 377. col. 2 : Corpus S. Leonis papss antiquitus quiescebat in area plumbea:.... hsec vero alia itidem area claudebatur, sed marmorea, vulgo Iravertino aut Macigno dicti. * MACILENTUS CIBUS , Quadragesimalis, Ga\\.Maigre. VitaB. Michel, torn. 8. Jun. pag. 929. col. 1 : Crebra jejunia cumulans, Macilentis cibariis utebatur. jjc MACILIS. [Tunica talaris pertingens ad pedes. DIEF.] I MACILLARIUS. Vide Macellator. * MACILLENTIA, Macies, Gall. Maigreur, alias Maigresse. Glossar. Gall. Lat. ex Cod reg. 7684 : Maigresse, Macillentia. Vitae SS. MSS. ex Cod. 28. S. Viet. Paris, fol. 61. r°. col. 1 : Liquels (Pierre) est patinous, laiz, consumpmez par Maigresse. Vide infra Magrus. 1. MACINA, Lapis molaris, mola molendinaria : Macigno, Italis : Macina, Cresconio Italico. Vegetius lib. 2. Art.

MAG Veterin. cap. 46: Genu vel basim si semoveris, ad tormentum rotas vel Macinee, locis suis restitues. Ubi alii Codd. : Genu si basim exierit, ad torcular mitte, etc, Eegula Magistri cap. 95 : Omnia vero necessaria intus intra regias esse oportet, id est, furnum, Macinse, refrigerium, hortos, vel omnia necessaria. Vocem a Latino machina accersit Scaliger ad Festum. Certe machinalia pondera vocat Ausonius Epist 7. pistrini pondera, et Machinarium asinum Alfenus et Ulpianus JO. qui molam vertit, ut censet Turnebus lib. 8. Adv. cap. 9. * 2. MACINA, MAXINA, Quod pro molendo frumento penditur, idem quod Malta. Vide in hac voce. Annal. Placent. ad ann. 1461. apud Murator. torn. 20. Script. Ital. col. 908: Primo, quod in civitate et ejus districts, non solvatur Madna. Ibidem col. 910: In primis pro reparatione patrise dedit libere bullam vini, alleviavit Maxinam, quam reduxit ad solidum unum in perpetuum pro singulo frumenti sextario. * Gallicum vero Macinal modum agri signin'cat, in Inquisit. ann. 1361. ex Reg. 93. Chartoph. reg. ch. 69: Item cope et demie de froment seur un Macinal de terre. Vide supra Macellata. [** An Matinal 9] MACINARE, Molere, ex Ital. Macinare. Anastasius in Hadriano PP. pag. 112. ut quidam Codd. MSS. praeferunt: Ex qua diversss molse in genuculo Macinabant, etc. Al. machinabantur. Vide pag. 285. Charta Joannis Archiepisc. Mediolan. ann. 1346 : Facere Macinari quolibet mense pro eorum usu et victu modios 2. frumenti. Ita in Historia Ottpnis Morense pag. 125. atque in Statutis Veron. lib. 3. cap. 83. in Ohartis variis apud Ughellum torn. 7. pag. 263. 575. 721. [et Statutis Vercell. lib. 4. pag. 72. recto.] Vide Scaligerum ad Festum in Favissa. 1 MACINARIUM, Molendinum. Ohron. Farfense apud Murator. torn. 2. part. 2. col. 603 : Item Carbuncellus filius Petri et gener Landulphi et Rusticus de Ramiano promiserunt fiuic monasterio... de XII. partibus Macinarii per singula paria duos solidos relaxare. Idem occurrit col. 600. * 1. MACINATA, Mola molendinaria, ut Macina 1. Stat. Mutin. rubr. 29. pag. 5. r°. : Ordinatum est quod de flumine Situlse a castro Macreti... aqua accipi possit usque ad quantitatem trium Macinatarum. *2. MAGINATA, MAXINATA, Idem quod Maisnada, Familia, homines alicui domino subditi, quorum conditio varia fuit pro variis locis aut etiam temporibus : quod omnino attendendum est, ne ea quse de iis occurrunt inter se pugnare videantur. De his docte disputat Muratorius ad loca mox laudanda, quern consule, et vide in v. Maisnada. Charta ann. 1252. torn. 1. Antiq. Ital. med. 33vi col. 811 : Consuetude civitatis Ferrarise et districtus approbata et obtenta servat et servatum est, quod nati ex patribus de Macinata, sint de Macinata illorum, de quorum Macinata erant patres eorum. Item quod Theophania mater Bonimercati prasdicti fuit de Macinata dictss canonicss. Item quod dicti Bonmercatus et Theophania habebant se sicut de Macinata dictse canonicas, et quod Theophania et filii ejus Guntarinus et Bonmercatus sicut servi faciebant servicia canonicis Ferrarise. Alia ann. 1262. ibid. col. 805: Dominus marchio fecerat congregari omnes vassallos et Maxinatas civitatis Ferrarise et districtus; per se suosque filios et heredes

MAG

MAG

163

investivit Petrum dominse Venexize lib. 3. ad ann. 1194. apud Muratpr. torn. filium... suum hominem de Maxinata, 6. col. 369: Hsec reddiderunt, scilicet clyrecipientem pro se et Guidoto ejus fratre peum unum, caldariam unam pro solet homine de Maxinata dicti domini mar- venda pice, Macios decem lini, sportulam chionis, de suo justo et recto feudo... Et unam cum pauco canellse et radice una incontinenti dictus Petrus homo de Maxi- galangse. nata, sicut servus domino, juravit fideli1 MAGLA, Vepretum, dumetum, Italis tatem dicto domino marchioni. Stat. Fer- Macchio. Chron. Domin. de Gravina rar. ann. 1264. ibid. col. 809: Et nullum apud Murator. torn. 12. col. 663: Exeunhominem de Macinata domini marchionis tes cum robba modica, quam portare serecipiam in vassallum. cum valuerunt, dimisso casali per Maclas * MAGINATOR, Ad macinam seu mo- et nemus proximum cum suis mulieribus fugerunt. Vide alia notione in Macula 2. lendinum spectans. Stat. Placent. lib. 5. fol. 59. r°. : Omnes qui ducunt vel ducent * MACLEA, Hamus, annulus, Gall. aquas per rivos Madnatores, etc. Maille. Lit. remiss, ann. 1356. in Reg. * MACINIS, is, Instruto de cose. Glos- 84. Chartoph. reg. ch. 626 : Dictus nepos Stephani haubergerii de quadam pecia sar. Lat. Ital. MS. T MACINOLA, pro Machinola, parva Maclearum ferri, quam in manu tenebat, machina. Vide Enceteria. dictum servientem in vultu percussit. MACIO, MATTIO, MACHIO, Gall. Macon, Vide Macula 2. Latomus. Isidpr. lib. 19. Orig. cap. 8. et 7 MACO, Idem qui Macio. Computus Papias : Machiones, constructors pane- ann. 1202. apud D. Brussel torn. 2. de turn: machiones dicti a machinis, quibus Usu feud. pag. CLX : Et pro duobus Mainsistunt propter altitudinem parietum. conibus, et pro duobus fabris et pro duoGloss. Saxon. yElfrici: Mationes : s t a n - bus pionariis, etc. v y r h t a , i. Lapidum operarii. Odo CluMACOMATUM. Vide Mahum. niac. in Vita S. Geraldi Comitis AureT MAQONETUS, a Gallico Macon, Lalian. lib. 2. cap. 4 : Reversus autem lapi- tomus. Computum ann. 1347. torn. 1. cidinos et Mactiones undecunque jussit Hist. Dalphin. pag. 85 : Joanne de Baaggregari. Ordericus Vitalis lib. 6 : Ipse rena Maconeto, Latonio de Gratianopoli... cum Macione et maturis necessariisque magistris expertis in talibus, etc. Maconministris reliquias in maceria recondidit. ner, pro sedificare, domum construere, Idem lib. 12 : Accitis itaque artificibus.... in Edicto Johannis Reg. Franc, ann. latomisque cum Macionibus illic ad opus 1356. torn. 3. Ordinat. pag. 97. agendum profectus est. Adalhardus in * Sed et pro Fabrican, conflngere, Statutis Corbeiens. lib. 1. cap. 1. Mat- occurrit Maconner apud Juvenal, de tiones appellat. Apud S. Aurelianum in Ursin. in Hist. Caroli VI. pag. 221: II Regula ad Monachos cap. 19. et in Re- (le due de Bourgogne) fit Maconner et gula ad Virgines cap. 15. Marciones fabriquer lettres responsives, etc. 1 MACONIATUM. Vide in Mahum. perperam, ut par est credere, dicuntur pro Maciones, ubi junguntur carpenta\ MAGRANA ALTA, Scriptures species. riis, seu fabris lignariis. Vix enim putem Vide Scriptura. * MACRATURA, perperam pro MacaMarciones a marculis^ quibus utuntur latomi, nuncupates, quod velle videtur tura. Vide supra in hac voce. Lit. remiss, vir doctus ; cum etiamnum ejusmodi ann. 1330. in Reg. 66. Chartoph. reg. ch. opiflces absque littera r Macons appel- 1114 : Phisici et surgici prsedicti non inlemus, quin potius deductam vocem venerunt... dicti corporis aliquam membri Macio a Macerio existimare licet. Ugu- seu ossium... cassaturam seu fractionem, tio : Macerise dicuntur parietes longi, aut livores aliquos, nee concussiones seu quibus viness et alia clauduntur, unde Macraturas aliquales. Macerio, maceriarum constructor. Vide MACREDO, Macror, macies. Aurora: Maceria 3. et Comacinus. | MACIPUS, Vespillo. Epitome Cons- Mortalis maculaB nulla Macredine fusca. tit. Eccles. Valent. torn. 4. Cone. His- Macritudo, PlautO. [Macritas, XSTCTOT-/}?, pan. pag. 198: Pr&dicta cadavera defe- macies, in Supplemento Antiquarii.] rantur per duos vespiliones, vulgo dictos >|c MACRELLUS. [Maquereau, piscis. Macipos, cappis seu cotis albis indutos. DIEF.] 1. MACIS. Glossa3 Arabico-Lat.: Ulula, | MAGROCHERA, Tunica manicata. Vide Hofman. in hac voce. Mads, Muds. 1 2. MACIS, vox Indica,, Gallis, HispaMACRONA, Porticus, ut videtur, aut nis et Anglis nota, Flos nucis aroma- solarium in longum porrectum, testuditicse. Computus ann. 1236. torn. 2. Hist. natum et cameratum: quasi j^axpov dicDalphin. pag. 284 : Item pro quinque tum. Anastasius Bibliot. in Leone III. libris de pipere... et dim. quart, de Mace, pag. 142 : Macronam vero ipsius Lateraet uno quart, de grana de paradiso. Lit- nensis Patriarchii, quse extenditur a terse ann. 1593. apud Rymer. torn. 16. campo et ultra imagines Apostolorum pag. 204 : Piperis grana, et vasa Mads, restauravit. Idem : Camera ipsius Macanellse ac gariophylorum. Medicina Sa- cronss. Maxpwva etiam in Patriarchio lernit. edit. 1622. pag. 240 : CPolitano exstitisse auctor est Nicetas in Alexio Manuel. F. cap. 6. et urbe a Gaudet hepar spodio, Mace cor, cerebrum quoque Francis primum capta conflagrasse, in [moscho. Isaacio et Alexio cap. 2. Priqre loco * MACISSUS, Solidus, Gall. Massif. avSpwva, seu locum viris destinatum, Comput. ann. 1476. inter Probat. torn. fuisse macronem docet, ex quo Wolflus, 3. Hist. Nem. pag. 327. col. 2: Exposue- aedem esse, ubi Catechumeni instituerunt dicti consules pro dicto dono, tarn bantur, perperam putavit, cum idem pro viginti libris drag ess, quatuor duode- sit Macron, ac Andron, de qua voce suo nis quatuor intortidis bacculorum, quam loco egimus. De macrona Lateranensi decem intortidis Macissis, etc. Torches qusedam attigit Nicol.Alemannus in Dismadsses, in Chron. ibid. pag. 5. col. 1. sertat. de Lateranensibus parietinis ^ MACITUDO, Macies. Gloss. MS. San- pag. 30. 31. De CPolitana Cangius in ger. n. 501. CPoli Christ, lib. 2. sect. 8. n. 3. T MACIUS LINI , Instrumentum liMACSTATUS, Mactatus, occisus, praegneum quo linum frangitur, Italis Ma- sertim per murtrum. Charta Adelfonsi ciulla. Ottoboni Scribae Annal. Genuens. Regis Hisp. ann. 1177. in Bibl. Cluniac.

164

MAG

MAG

pag. 1435 : Hoc etiam vobis concedo, ut quicunque in domibus vestris, seu in supradictis villis homicidium perpetraverit, nil alicui homini pectet, nisi vobis: et quocunque loco homines vestn Macstati fuerint, non alicui, nisi vobis, homicidium pectetur. Sed videtur legendum matati, vel mactati. Fori Leirenae: Qui mactaverit hominem in villa, etc. [Codex Theodos. leg. 7. lib. 9. de Maleflciis tit. 16: Detectum (magum) atque convictum competenti animadversions Mactare perenni auctoritate censemus.] Vide Mature. 1 MACTA, (j/taOo?, Teges. Supplem. Antiquarii. [* Adde ex Castigat. in utrumque Glossar.: Macta, teges, terratoria,