150 23 90MB
Latin Pages 0 [754] Year 1858/1866
PATROLOGTiE CURSUS COMPLETUS,
8BU B I B L I O T H K C A UNIVERSALIS, I N T E G R A , ONIFORHIS, C O M M O D A ,
mm
OECONOMICA,
SS. PATRll, DOCTORll SCIUPTOUIIIHE EGGLESUSTIGORIM. 81TB
L A T l f f O R U I f , 81TB
eRJSCORUM,
ΟΠΙ JB MVO APOSTOLICO AD ATATBM 1NNOCBNTU MT ADCONCIUI FLORENTINI TKMPORA (ANN. 1439)
llt [AN*. 1216) PffO LATINIS, PRQ GRACIS FLORUBUUNT :
REQUSIO C H R O N O L O G I C A OIINUJM Q U A EXSTITEKE MONUMENTOItllM CATII()1JC/E T R A D 1 T K ) N | £ PER QUINDECIM PIUORA E C G L E S I J E SifcCULA, W 1 T 4 RR1TIONR8 ACCURA"n8B1llA8,11 nunc borrenda juramema, quibus sludcbat persuadere m»gnuin Basilium, c Posteriorom quidem origtne se neqtiaquam baeo allegare, 31 aul daninaret Filio Spiriium tradit videlicel 30 doctrina. ι noslros aul deftcius arguerel, nequc quo Lalinis Ralionem poiro aifiritialionis qua Filius Patio, lanquani mdius loqucniibus, sprcfis suis, scadjuuu l
v c r a
37
D E A N D R O N I C O P A L J i O L O G O L I B . I.
38
γουσιν, ή τι τοιούτον JCA\ έννοείν γράφοντα, άλλ* Ινα Α αίτιον τον Πατέρα λέγων του Πνεύματος, χώραν αίτία; δεδώκει κα\ ού παροπτέας, ουδέ γε μήν τής τυ τέως χαί μόνον τδ έγκλημα Οεραπεύοιτο, *ού τών χούσης, συνδοξάΓειν αίτιον τδν Τίδν έπΙ τ|) έκ ΠαΙταλών, οδμενουν (έκείνοις γάρ, κάν έπΙ πδσιν τρδς αιτία τού Πνεύματος. Καίτοι γε τά μέτρια γε ά^ιώνται τών εγκλημάτων, άλλ ούν τψ τολμήσαι τοίς λόγοις αυτού προσαρχόμενος, δτε τις κα\ άντ προϋθεϊναι τ φ συμβόλω τήν λέξιν έγκλημα κ^ίσθαι τ& μεγιστον), αλλά τών κοινωνό όντων εκείνοι; είρή- ε πήγε ν αύτψ τήν αίτίαν, ώς πολλών έπι θεού λεγο μένων κα\ δή κα\ κακίας έπιφερόντων έμφασιν τά νης τρόπον και παλαιάς καταστάσεων ένεκα. Άντμέν λεγόμενα ώς αγίων βήματα προσιέμεΟα, τδ δ' επεζήγε δέ και τήν έπι τοΰ Μονογενούς έκ ε'.ς τήν ύπεμφαίνον ού προσδεχόμεθα, « Αέγετε, > φησ\ν, c ώ £/ά κατά τήν τών προθέσεων άντιπαραχώρησιν δπου ούτοι, θεδς τέλειος δ Πατήρ, κα\ Θεδς τέλειος 6 ιΊδς, άν κα\ έν τοϊς περιτοΰ Που τόποις εύρίσκηται. Ούτω και Θεδς τέλειος ό Παράκλητος. Αρ* οΰν διά τδ τρείς γάρ φησι διδάσκειν κα\ τήν ίεράν δπλοθήκην, βίβλον Θεούς ύπεμφαίνεσθαι κατα^υπαρούμεν τήν θεολο&δσιν εγκρινομένη ν ταϊς γνησίαις τής Εκκλησίας. γίαν; » Τέως είς αποφυγήν τού εγκλήματος κα\ τρισι Τοΰτο δ* έποίει τήν τών Ιταλών προσθήκη ν τοις κεφαλαίοις τδν έπ\ τή τής Όρθοβοξίας ήμερα άναγιήμετέροις βουλόμενος έξισοΰν. Και τέλος ή κορων\ς νωσκόμενον δρον έπ' εκκλησίας έπηύξανεπροστιθεις. τής τόλμης, δτι εύρίσκων μέν καί τδν θεολογικώτατον άαμασκηνδν έν τρεισκαιδεκάτφ τών θεολογικών ποιούμενος ύπ* ανάθεμα τρίτον τδν ήτοι δοξάζοντα αύτοΰ κεφαλαίων λέγοντα, ι Και διά Λόγου προ6ο)εΰς *! " P ™° Πατρδς συναίτιον τδν Υίδν τού ίχφαντορικού Πνεύματος, · έκλαμβανόμενος δέ τδ Πνεύματος, ή συγκοινωνεί έν γνώσει καταδεχόμενον χροδολεύς είς τδ αίτιος (μηδέ γάρ είναττήν Μξν* ™U ούτωλέγουσι καιδοξάζουσι. Ταύτα έλεγε, ταΰτ' έπ* άλλου σημαινόμενου λαμβάνεσθαι) κα\ διά Λόγ.υ *ΤΡ*?« · t Εί δ' ανήκει τι, ι φησι, c tfl διά είς τδν 1
Τ
Β
α Γ
ι ο ν
e t i
ν
geret; quorum tiihil ne prima quidem cogitalione idius sibi venisse in meniem scribenti dcjcrabat. Solom voluisse pargare crimcn, non illud proprium foiinoruui quo ipsos altenianda addilione ad Syniboium prolapsos fatebatur, gravissime pec«ndoconlra disciplinam, non lamen a flde aberrando, sed crimen baereseos, quod si baerere in Latinis putaretur, baud dubie in Graecos quoque cim iis communicanles redundarel. Consuluisse Q i^iiur sc suis Gracis opera illa, el dc iis bene iHerilum, utiquc cum sic ostendetit aihil co3 « e faiium cgisse, quando propter pacis bonum et vcitrero rerum Ecclestae slatum reducendum consen- , serani in commonionem cum iis usurpandani, quos puros ab omni haereseos macula esse constarei. Porro aequivaleniiam inter sese ac promiscuam noiioneiu praeposilionuiii ί κ ex et διά per maximopere aslruiit, conlendens persuaderc, quoties c;e Iradeuda F i l i i auerni Iheologia usurparenlur, sic omnino inielligendas tanquam unmn ideruquo ambae signiiicarenl, idque diserte doceri aiebat in opere cui sacra hoploiheca sivc sacrum afinamcuUrium nomen esl, qui liber inler aulbenticos ol sanain Ecclcsiae doclrinam recie declaraulcs c · Λ_ · · · · (aiis inrapacis, inauguratio ipsius Andronici in imperiura ab eo facta irrila videri possci. Verum ulcunque prae se ferens a Josepbo se slare, multani sane adbibebat diligenliam in deliniendis sibique conciliandis Arscnianorum aniuiis, qua blandis eos verbis alloquens, qna large ei liberaliter praebens quibus ad victum indigebant. Ponebant el Iii vicissira baud segncm in hoc operam, ne einistris ullis dese Augusli suspicionibus graliae, quam benigne ips s offerebat, periclilari constantiam aul vim diminui contingeret, perseverantes tamen flduoia niaxima in alfirmanda sua3 sccessionis aequitate, quippe in quaiu causis juslissimis ct non dubia divinx indicatitfne volunialis sese asserebint fuisse Q ioipulsos, exbibentes se quin etiam ad id signis hue
:
inana vi superioribus comprobandum. Verum u l prssure id possent, necessariam sibi esse causabanlur aedeni sacram non polJulaiu contagione Josepbi, sequaciumque ipsius, qui scilicet lempl.i ooiiiia quae tunc Consianiioopoli palereiU, sacria illegilinie aUenlandis profanaverant, ut jam in uuUu eorum casie ac rite propiiiari numea poss«l. Assignarclur 4 0 ^odo sibi lemplum, si quod esset, ubi post exptilsum AraeniutQ nenio fuisset operalus sacris : in eo sese confldere impetraiuros, re sacra canonice religioseque peragenda, ul Deas manifesto miraculo monsirarei Arsenii tanciitatem sua&quc ipsorum inaoceiitiam sectae reciUudioemque act^rum. laclinaius Andronicus ad morem iis garendum
47
GEORfill PAtHYMER-E
48
μηδέ πολλούς μεμνήσΟαι ήν τί «ου και έτελέσθη έν Α δ ν ζ τδ σώμα χωρήσουσχν, ούτω δε ταύτ?ιΡ οϊαν τ ' τούτοις τών ιερών τελετών, 'βς γοΰν έκεΐσε συναχθί'ν- εΤναι άσφαλισΟήναι καί χλεισΐ κα\ σφραγϊσιν ώς τες ντ: £πτήρσι πιστοϊς, ώς μή λαθών τις είσίοι μηδε τδν έντεχνύτζτον κατά Δαίδαλον παρεγχειρεϊν τών σφίσιν άκοινωνήτων, τάς συνάξεις έτέλουν, κα\ μηδ'δτιούν δύνασθαι· Αύτ}/ν μέντοι ποτρεΐχεν έτοιουχνάκις πέμπων ό βασιλεύς τοΰ τά χατ' αυτούς έν μον, εί προσληφθείη ταΐς τοΰ αγίου χερσ'ιν 0 τδμος φροντίσι μεγάλαις έ'χειν παρείχε δόκησιν, αυτοί πρδς ποσ\ τεθείς, τά γεγραμμένα πράττειν αναμφι έπι πλέον θαρσήσαντες πρδς τά έν Χαλκηδύνι πάλαι βόλως. Έ ν δσω μέν ο3ν ταΰτ' έπράττετο, χάκεΐνοι τελεσθέντα, ώς 6 λύγος αίρει, έπ\ τω τής καλλιπαρ- νηστείαις κα\ προσευχαίς παντοίαις προετελοϋντο Οενου κα\ μάρτυρος Ευφημίας σώματι άνάγουσι τήν και παννυχίσιν ύμνωδίαις έσχίλαζον,δ βασιλεύς, καν ένΟύμησιν, χαί γε κα\ αυτοί ύπδ σώματι άγίψ πά αύτδς έφ'έαυτοΰ καν άλλου γε ύπομνήσαντο;, πε,Λ ν αι κατατεθνεώτος νεκρψ τά καΟ' αυτούς ώ ; αρε έαυτψ, ώς έδοξεν, ύπονοήσας, μήπως κα\ έπ' αύτξ σκείας έξημμένα θείας δεικνύειν ήΟελον, κα\ σμα βασιλεία κα\ τ$ περ\ ταύτης ζητήσει (καί ταύτα γάρ τώ δείξαι, ώς ήλπιζον, σφίσι προσσχειν ήξίουν τους έλέγετο ζητείν εκείνους) άμφισβητεϊν προαχθείεν, άλ/ους καί πε'.Οεσθαι, καν δ τι λέγοιέν τε καί πράτ- καί γ* έ π \ τοΰτ' άδοξήσας αναλαμβάνει τε τάς ομο τοιεν. Πείθεται τούτοις δ βασιλεύς κα\ οώμα μεν τδ λογίας εξαίφνης, και πέμψας, οστράκου, φασ\, μετοΰ Δαμασκηνού κα\ θείου Πατρδς Ιωάννου αύτοις Β ταπεσδντος, διακωλύει τούγχείρημα, τδ τών πολλών αίτήσασι δίδωσιν, ώς άν δέ μή τι και ^αδιουργηθείη καχυπονύητον άναστέλλων, είπών πρδς αυτούς ώ ς έπ\ τοις προσόοκωμένοις τέρασιν ή μήν κχ\ ύπο- Ειπερ μή έπιτρέπειν έννοίαις ήμετέραις τά π ά γ πτευθείη £αδιουργηθέν (τόροις γάρ έπιτεθησομένοις ματα άξιοίμεν, άλλά τήν θεύθεν ζητείν συμβουλή ν τώ σώρατι τά καθ' αυτούς έπιτρέπειν ήβούλοντο), (και γ ά ρ ούτω κα\ άξιον), άργείν μεν ανάγκη έκ ές αυτής βασιλεύς προστάσσει έπισκευασθήναι μέν παλαιού τά σημεία, τής εύσεβείας πλατυνθείση:, έτέραν μείζονα Οήκην, κα\ σώμα κα\ θήκην αυτήν έχειν δέ τάς γραφάς τών Πατέρων έξ ών καί χειρα-
tcniplum sanclorum omnhim allribuit, saiis capax bomtQibus ingcnii, quae palaui exstarel, loto in magiue niultiludinis magnificeque ornatuin, ul in hoc negotio cupidhale ruentibus) ipsi manu adjuid qui conveftirent cum jucundo sensu animi con- \arent, ulquod siudebanldivinilusciTecluniapparosolalioneque non modiea dare operaa» religioni pos- ret, hanc ejus periculi pra?cavendi rationem pruscnt, at idem (quod praseriiin quaerebalur ) ex tara denter iniitJPraeler ihecaui inqua sanctiDamasccni longo \acans et clausuni lempore, ut pauci viven- reliquiae servabantur condiUfi, intra quara suas lium recordarenlur ullam in co functioiiem sacram Arsenianos dcponere cbarlas oporlebat, aliam raaexcreeri se vidissc. lbi ergo cum suos Arseniani ^ joreni parari arcam jussit, in quam eadem ibeca wmvcplus,fidisad valvas cuslodibus appositis, ne conjiceretur scriplis jam in eam missis. Arcam quis irrcperet eorum cum quibus comraunicare ne- porro exleriorem istam seris sigillis elavibus mulas arbiirabantur, cocpissent concursu ingpnli cele- niri curavit ilafirmiter,ila conlra omniuni astuLuare^affectabal iis deinerendis intentus imperalor liarum dolos impenclrabiliter, ut ne Dxdalus quinTtos e suts illuc frcquenter miliere, qui praesto dem, aul si quis isio versutior, fraudem in eo moipsis CbsentcL securilatcm quam oplarcnt maximam liri ullam attentareve indeprebensus posset. Ingcns praslarent, ac sibi esse curaj res ipsorum fidem erat eventus exspeclatio, Arsenianis jejunando, iacirenl cerlissimam. Inde iHi aueli animis polliceri pcrvigilandis in bymntidia noclibus, omni denique ausi suui se miraculu ejus simili qnod olim apud supplicii ac religtouis exquisili^hnx geuerc voti Cbalcedonem in corpore sanciae virginis ct niartyris effectum apud superos urgcntibus, quandoimpcralor Eupbcini* o.ueiisnm luisse fama ferret, veritalem vcl pcr sese verilus coepti ancipitis exiium, vcl ab suai doctrina? justitiamquc sccrnc probaturos. Pele- aliquo moniius quantie rei aleaiti jaceret, cum manibant igilur dari sib\ corpns aliquod sancli dudum fcste constarel, si Cuulcsli testiinonio Arscniani coirmoriui, ccrlo coufiderc sc aicnies deiuonslralurum jj mendareiUur, suam ul ab illegiiimo ct cxcominuiiiper illud Deum, quidquid ipsi egissent, se hactenus caiopatriaaba faciain eveclioncin ad iniperiimi hau i volcnte ac jubente faclum; quo viso dcinde par esset dubie vocandam in controvtTsiam, sj non ct proinaiii aiversarios ipsorum divinae auctoritati cedere, ncc ac planc iuilla reprobandam, revocavii Lrcpide qu.u jaai amplus, sicut ad banc usque diein fecerauf., decreverat,eiiuisitrepente qui reserarisacruiii I O C I H dc innocentia ipsorum sanciiiatcque dubiiarc. As- lum,explorarique ecquidsitum scripiurae illic dcp. * scnsit et bis Augusius, sancLiijue el divini Palris sita?. iuuiassent, onmino probiberenl; sinml AiseJoannis Damasceni sacrum ad hoc expcriendum cor- nianls renuniiari a se jussil, re melius perspecla bibi pus iis uadidiu Quia vero Arseuiani jaclabaul se visura exspectari reverenter oporlcre divina orascripia professioucm su;c ipsorum fidei ,'juriumquc cula, duru sua se sponte proferanl, non inipalienti asserlionein complecleulia ad sancli corporis pedes curiosilale praelicenier ab irtuinpenlibus in adyia posituros, poslmodum veroeadem sciipia c pedibus exquiri. lloc enim essci a cogilalionibus puims 41 ad manus sancli divina vi promoia rcpcrtum nosiris quam a Oei provida sapienlia consilium ni iri, sollicitu&.iniperalor ne fraus iiiicrvenirct in dubiis incidenlibus petere. 42 Duduin esse cu.n eo uuaepiaui ac (quod suspicaiu pronujn crat de videmus cessasse diviaum nuinen a crcbra'ediiioae
W> Γ)Ε A N D i l O N I C O P A L E i L O G O LIP». Ϊ . μνωμα, [Ρ 25] καν τούτω δέ δύςας Ίωσηφίτα·; μεν γωγουμένους τά κατ* άρέσχειαν του Θείου τελειν · Α έκ τής σφράγιοος ύποποιούμενος, Άοσενιάτας δ* τώ τοΰ γάρ πλουσίου [Ρ $4^ζητοΰντος έξαναστήναί τίνα μή κατά τά διατεταγμένα τώ Ιωσήφ έπ\ τή 'Κκχα\ δ'.δάςαι τους αδελφούς, Ιχειν εκείνους Μωσέα κλησία συγχο)ρ£ΐν γίνεσΟαι και λίαν έξευμενίζειν χα\ τούς προφήτας λελέχθαι, ώ ; αυτών Ικανών δνείς είρήνην έλπίζων, αρχιερείς μεν εκείνους κα\ των πε'θειν τε καί διδάσκειν. Οΰτω μέν οΰν έκκρουσθέντων της εγχείρησε ως τών Άρσενιατών, δ βα τήν πσρ αυτών" έπ\ τώ πατριαρχεύσοντι ύήφον μηδ* Γκταρ είς νουν βάλλων/άψηφίστως δέ πάλιν άναγε ιν σιλεύς μάλλον τ ψ μέρει τοΰ Μωσήφ ώς εύθυτέρψ μή ευπρεπές δοκιμάζων κα\ εΟσχημον. Μάλλον μίν προΰκείμενος ουδέ τούς Άρσενιάτας καθάπαξ ά π ε οΰν τζ πράξει κα\ είς καιρδν προστησύμενον, τιν:·ς δοκίμαζε- τδ γάρ περί εκείνους -πλήθος παρεΓ/ε κα\ τών δοκούντων έκλεξάμενος, κα\ τούτους καθ* ένα, σ^ών έπι μάλλον φροντίζει ν . άμα μέν αύτοις τήν βουλήν έκοινοΰτο, πληροφορών ιδ\ 'Οχας μή άχοδοχ/μάζων TCXQ "Αρσεηάτας ό βασιΛεύς, άΛΛά δεξιούμενος διά τήν εΙρήνηγ, ώ ; είχε κα\ τδ σφίσιν έσαΰθις άκίνδυνον, αμα δέ καί xai τόν Κύαριον είς αατριάρχην άνήγαγεν. ώς ψήφον τήν ά π ' εκείνων έκχώρησιν έλογιζετο. Έφ οΤς και τήν τοΰ άπδ Σάρδεων Αθανασίου ειτ* Τώ τοι και τήν μέσην έγνωκώς βαδίζειν, ώς οΰν Άνδρονίκου γνώμην δεξάμενος, δν δή κα\ είς μήτ' άνιοίν τούτους, κάκείνους δέχεσθαι τώ τά ζ η τούμενα παρ* εκείνων συγχωρεϊν γίγνεσθαι (τά δ' ^ π ι τ έ ρ α !ταττε γράφων δ βασιλεύς, κάντεΰθεν τδ ήσαν πάντως ή τ η ; . Ε κ κ λ η σ ί α ς ώς είπεΤν μετατής άπεντεύξεως τής πατριαρχίας εκείνου τά πολλά ποίησις), εκλέγεται μεν είς πάτριαςχην τδν έκ Κύ τεχνιτεύοντος έπ\ τούτοις ώμάλιζεν, ώς και αύτδν πρου Γεώργιον, άνδρα λδγοις έντραφίντα κα\ σφρα δή τδν πατριάρχην ύστερον καθυποκλίνειν εις εύλογίδα τοΰ πατριάρχου Ιωσήφ φέροντα, τδ τοΰ π ρ ώ γίαν τήν παρ' εκείνου, οΰ χρεία μάλλον ή κολακεία τοι ποστολα ρ ίου είς ανακτόρων έπιφερύμενον σέκα\ ύποποιήσει σφοδρά κα\ σφύκτω, τδ ίχανδν,έχειν 49
1
%
nrirabiHum signorum ; audivimusqae a doctoribus sacris c a u s a s plane idoneas cur eipediat ta'ia promiscue non osiendi, vera jam religione per orbem laie diffusa satisque slabilita, tui spargendae ac fundai dae talia olim, quando id ccmveniebat, fuisse constat utiliter adhibita. Sufficiat nobis habcre scripluras Palrum, quibus manuduci ad morcs prjbos et ad intelligendum quid Dco cordi sit a robis lieri satis erudiri possunms. Nam et diviti ^ scimus illi apud Evangclium poscenli ut mortuus sdiqnis advivos rcdiens fratres suos admonilum miueretur, d i v i n i l u s responsum babere illosMoscm et prepbelas, a quibus adraoneri docerique sullicienier Talerent. ln hunc modom rcpressis ab incepto audaci Arscnianis, cautior Andronicus in posterum ut in justiorem sua?qnesecuritati accomniodaiiorem studiosius propetidit Joscphilarum seclam, sic lamen ut Arscnlanam baud prorsns ivprobare vlderelur, quippc quam numero praevalidaor haudquaquam conlemnendam in seque lemere irriundam mcrito ducerel, acri sempcr Η anxia in eam sollicUudinc intentus.
gatum, ccrlo charactere SII.T approbationis ac favoris Josopbus, dum viveret, insignivorat; unde hoc promovendo non dubiam inirc se a Josephi sectariis graliain senliobat impcraior. Qui lamen idem eo d:mercri 43 Arscnianos seputabat el pronioΓ^«ad asscnsum in reconciliationein spcrabat rcddere, quod componi res ecclesiasliras juxla Joseplii d^crcta non sinerct. Poiro a sic detrela sibi r.yprii fleclionfe liberis anlistilum commif.cnda suffragjis longissime Andronious abfuit, ac nc printa quidtMii delibcratione lenus ejusmodi quippe nimiiim anccps ct exitu dubium consiliuin admUit. Alitinde tamen sccum rcpulans e^eclionem privati bomii.is in patriarchalem tbronnni, ciira qualiacunqiio jus ad lalem elcctionem baboniium suiiragia lcniatam, omni caritujam apud popuium ral.e aurtoiilalis specie, ut rei vitium, qnam quomodocunqnc coDptam usu landem ac tcmpore convaliluram confiderel, quantum ad inipunc iucbaandum nccesse viderelur, occultarct in principiis, quosdam cx elecloribus, faciliores videlicct elfl«ixibiliorisad nuluin indolis ex carlcra coiisuetudine spcra14. Ut imperator, tton rtprobum Ar*eniano* $ν, κατ ^ θεται μέν δόγμα Βασίλειον, κατασκευάζεται δέ δ τέως μοναχδς ΆΟανάσ-.ος είς αρ/ιερέα Άνδρόνικον, ούρανδν μέσον έπέφωσκε στίλβων, εί κα\ μή στιλ τάττεται δέ κα\ γράφεται ό Σάρδειον κα\ είς πατίρα 6ε:ν οί πλανήται διά τδ εγγύς είναι λέγονται · άλλ' τψ βασιλεί, ώς δ* έγώ τίνων ήκουσα, ανδρών μή οίων δμως εκείνος, τοΰτο μέν τής κατ' αύτδν σφαίρας ύψώματι, τοΰτο δέ κα\ τώ τ ά : τοΰ ηλίου ακτίνας δε τε ψεύδεσθα:, καί δικαίω θεοΰ, ού παρ* άλλων, άλλ αύτδς παρ' εαυτού εαυτόν φημίζων, καί λ ί γ ω ν φυχόμενους τους οφθαλμούς τ ψ κατ' αύτάς ά^ωστ«ίν λάττεσθαι γάρ παρά τής Προνοίας έφ* ψπερ ιέκδικρινυματι. ε ί π ε ρ κα\ έ£ ατονίας τδ στίλβειν, καθ* R
(
1
rituram ipsis feliccm lucem, tencbris cunctis c l caltgiiiosis offuciis errorum ac factionnm prociil abigondis fausfo ac salulari regiuiine palriarcb:P, qui nuuc EcclesLe gubernacula capesserel. Contia 16. De siella cirea meridiem apparente. sapienliores porlendi co signo maximorum virorum Sed quas tunc fiebant, oibil nisi mirous videlieet abolitioncm in nibilum e l ipsius digniiatis qua floerant et quasi e scena ostentata ridicula ficiio ; id ^ ruissel bactenus ipsoruni Ecclebia corruplioricm quod indicare visa est apparitio praeler solitum atquc inlerilum ominabanlur valicinanles, opinor, diurna stella?, quam periti rerum tatium sidus Saverius, dum celsissimi planel* exallationeni sumlurni fuisse contendunt, ut interim omiliam visum mam tninari verticibus emineiilissiiuorum capicuidam tunc episcopo per somniurn oblalum bujustum, gclu vero lelricuni Satumti sideris sibi Commodi : videbatur ipsi considenlibus cunclis in luuniier denunliare Irislissimas bicmcs calamitaniajori synodo, repenie longum iltum subselliorum tum, quarunr rigore glaciali mox congelascercnt, onlinem inopinalissime confringi, corruereque i n inlerpretabanlur; id quod statira csl cvenlibus dceenier universos et sic humi jacere, verientesln probalum. sese miserationera multorura spectantium. Sed de 17, 48. De condemnatione et e gradu rfejeclione αη· stetlx phacnomeno dfstinctius referamns. Mcdia littitum in Blacherni*. De tauguine, ul cxitlima' tuni ett e ccelo lapso. igiiur riie, lucenle sole, sub iniliura Aprilis, quando
ioter seosculis, prout tempos et oflicium poscebat, suutn pro se qnisque in caHeros fraternuni amorcm decbrabant. '
y
Tenium cardinem iniens sol purior quam priuscernitur discussis ncbulis ac nubibus htbernis, aslrum Saiurni ciare coelo mcdio emicuit scintillaus, scinlillans, inquam : elsi cnim non me fugitde plane- D lis negari scintillare 5 0 ^ P propler terras viciuiam majorem, lamen ille tuni quidem scintillabai, sive quod forte in apogeo vel abside summa suac sphaerae posilus eam supra caeleros plaueias onmes ailigisscl a globo terreno dManiiam, quse ad scinlillalionein respeclu e tcrra cerncnlium sufficerct, sive tali tempore conspeetum ex arcidcnti scintillare contigerit, qood sciiicet intucnliura oculi solis prope fulgenlis perculsi radiis et sic coacli nictarc scintillationem visx slcllje tribuebanl, q u » ipsoruiu inQrmilati trepidaniium ex vi pleua jubaris solaris verius impularelur. Utcwnquc si(, boc quidem osieutum in omen aliqui iraliebani prosperum,quippe qui significari aiigurarcnturcxos o s
1
47, 18. Nam (Vria secunda bcbdomadis quam diakinesiraam yocanl, slatim sequenlis post dicm Resurreclionis, proponilur cdicium imperaloris, ct qui fuerat eatenus nonaciius Aibana&ius in aniistitem Andronicum Iransformalur, idemque non modo decernitur e l scribilur episcopus Sardium, sed et in palrem ac confessionumiinperatoris arbitrum legilur. (juanqtiaui audivi equidem a viris omni mendacu exceptione aul suspicione propier eummam religionem remoiissimis, haud bosce iili lilulos abaliis51 delalos, vermn usurpalos palam* que jaiUilos ab ipso sesc arroganler osunlantc, dum eliam pr&dicabat se videlicct a Providcntia servatum uUorem isesi olim divini Numinis per ada nefaria, qcibus debilam nunc tandcm sua opcra rependi poenam oporterel. In quo et miseruni ei inopiuatum erat, illos qui.et ipsi tcmpori cc^scranl ac consequcntcr afiiucs cranl ojuadem
59
GEORGII PACHYMER/E
60
χήοα·. τδ θείον τοίς άνιέροις έπεςιόντα. ΚαΛ τό γ' Α άξιώματι · τόπος δέ τής εκείνων συνάξεως συμπαρόντος κα\ πατριάρχου δ τής Βλάχερνών τής Θεοτό έλεπινδν και ξένον, τδ έ π ' άλλοις μεν τους έκχωροΰνκου ναός. Η ν δέ σύν άλλοις κάκείνο προστεταγμίτας έφιέναι ταύτα γίνεσθαι, έπ' άλλοις δ' έκεΤνον τάς νον, τδν κατά τι τοίς δόςουσιν άντιστησόμενον ώς εκδικήσεις ποιείν έτοιμάζεσθαι. Εκείνοι; μέν γ ά ρ ή ν έπι καΟοσιώσει κρίνεσΟαι· Προκάθηνται τοίνυν ά μ α θελητδν τά χθες καί πρδ τρίτης έπ^ τ ψ πάππα μέν πατριάρχης, άμα δέ κα\ ό Σάρδεων κα\ οί ά μ φ ' πραχΟέντα κατά κανόνας τέως, ώς κάκείνοι Ιλεγον εκείνον τών σχιζομένων παμπληθείς δσοι · οί δέ τού άξιοΰντες, μετιέναι κα\ καθισταν, έκείνψ δέ τά πάλαι βασιλέως έτέρωθι έκδικοι τών πράξεων προσεκάθην ξυμβάντα διά τά είς τδν Ίωάννην παρηνομημένα τδν υίον τού Αάσκαρι βασιλέως, κα\ τήν τού πατρι το. [Ρ 31] 01 μέντοι γε αρχιερείς μετακεκλημένοι είσήγοντο κριθησόμενοι. Κα\ πλέον ούκ ήν έκείσε τδ άρχου πζρόρασιν Αρσενίου διά τήν εκείνου ζηλούνάκουόμενον δτι μ ή , c Άχθήτω δ δείνα, > καί κατά τος παρϊθεώρησιν, κα\ τρίτον τήν εαυτού ύποχώρησ ν, έφ* οίς δεϊν εΐναι κάκείνους ξυνέπεσθαι αρχιε πρόσωπον ή κατηγορία ώς παρηνόμησεν. Ησαν δ* ούν κα\ τών μοναχών, οί δή κα\ παρίστων ώς ρείς γε δντας, κα\ τ ψ πατριάρχη συναίρεσΟάι σύν έδιώχθησαν. Και ευθύς ρ μέν κρίνων, ι ΆρΟήτω, » αυτώ τής σπουδής, μή μέντοι άθετείν εκείνον κα^ οί δέ το, c Ό άσεβης ι έπέλεγον, οί δέ τών τοΰ π α άλλον ζητείν, και αύτδν μέν παροράν ζηλοΰντα, άντ Τ
Τ
εισάγειν δέ τή αύτοΰ εκκλησία τδν Χαλαζάν · έφ* οΤς κα\ παρακεκνισμένος τοϊς μέν καθ* αύτδν έχόλα κα\ π^λαίοΤς, οσοι δή και περιήσαν είσέτι, δμως δ* έπειλύων τήν γνώμην κοινώς έπεξήει πάσι. Τοίνυν καί πρόσταγμα μέν εκτίθεται βασιλέως, αύτδν μέν είς πατέρα τάττον, ώς είρηται, τά δέ γ* έκείνψ δόξαντα βεβαιούν · άντιπροσωποΰντες δέ τ φ κρατοΰντι οί άμφι τδν Στρατηγόπουλον πέμπονται Μιχαήλ> θ ; έσαΰΟις κα\ τ ψ τοΰ πρωτοστράτορος τετίμητο
1
λατίου χειρών κα\ ποδών ήμμένοι μετ' ατιμίας έξή γον σύροντες τδν κατάκριτον, τών δέ μοναχών οί μέν έδίδουν μεγαλοφώνως τ ψ άναθέματι, οί δέ και προσαπτόμενοι ίταμώτερον διέσχιζόν τε μανδύας αυ τών κα\ διετίθεσαν τά δεινά ώς άναξίως δήθεν φ ο ρούντων. Τούτων ούτω τελουμένων τής εβδομάδος εκείνης, χαί μηδενδς έκφυγείν δυναμένου τάς άρκυς τής τιμωρίας, δ μέν πατριάρχης δυσάρεστων ήν, ώ ς έδόκει, και τδ πλείστον πραττομένων διαπεφωνήκει,
quantumvis acri studio satagentem emendarc culpae si qua erat, tam iniquo discrimine partiii nupcr acta contempserunt, ac pro eo Ecciesia? sories unhis cum ipsis alioqui classis hoxninum, Chalazam imposuerunl, irritalum bominem et louga ut alios quidem ex iis poenx secum inmuses esse vellent, in aiios ssvum hunc iratumque immitterent succenso mora odio flagraniem ad persequendas pene obUiterali querclas temppris, el si qui super•imuceih. Nam istisquidem placebat, ea quseheri ac juveniuie, nudius lertius de Papa consiiluta fuerant, uti ' erant jatia scnes conscitae olim 52 quam ipse vocabal, cuipa?, i n eamdem pariter cum contra canones. queraadmodura ipsi loquebautur, attentaia, retraclare ac reformare in statum prisli- juvenibus elrecqntius lapsis poenae comimuiis.ejusquc atrocis, sorteni durissimam compingere, nudanum : liic autem ardente incumbebat studio ad ea ta modo, cum primum per tempus licuii, iminanis immisericorditer punienda, quas olim publice pecpropoMti sentenlia. Sed u l querelis omissis rem cata criumiabantur, primum quidem in ex&uctorat one Joannis fllii Lascaris Augusii, deinde in de- cxponaiDUs ipsam, proponitur, uldiclum esi,palam ediclurn imperaloris, Cbalazam tilulo spiritualis turbando e sede patriarchali Arsenio, quod is Augusti patris bopestans, ac quic|quid ipse decreamoiura a successione imperii legiiimuro ha?red$pi vissel, raium esse jubens. Delegalur praeierca q u i inique ferret, postremo in euo ipeius ad viUm personam imperatoris repraesentaret Micbael S l r a inonaslicain e ponlificali gradu descensu, ad quem legopolus, qui postca protostratoris diguilate o r se coactum fuisse, quoniam illa non probaret, quenatus est. Locus aulem conventui, cui c i ipse rebatur. Atqni ulriusque temporis quaecunquc deadfiiturus patriarcha esset, Deiparas templum assi inum eral invidia pariter moderalores nunc arbiirosque rcrum ac quosvis alios gravabat. Unde Ρ gnatur in Blachernis silum. Erat auteni ei hoc pra^ter caetera stalulum, u( quisquis adversareiur isti raaniieste contra sna ipsorum in boc exempla qualicuaque isiius synodi dccreto, reus laesae maet praBJudicia ruebant, tam severam parari uliiorit:m permittentes et volentes participibus paris jeslatis ageretur. PrsBsidebanl pprro simul quidem patriarcba, siuiul autem Sardcnsis, una cuin pluris.cumcriminis, se autera ipsos sequum ducentes luis eorum quioccasione damnalionis et secessus exlra omnem animadversionis aleam securos et Arsenii sese dudnqi a communione cseterorum abdominantes florere. An non enim hos, si, ut videri scideraui. Assidebant ex adverso regii minisiri volebanl, zelo movebanlur dunlaxat ob violalum agnitione primalus papa? jus ByzaiUinx scdis, satis missi ad exsequendam inexorablliter quamcamque synodus decerneret reorum ob acta nuper ei olim, fuerat in boc ipsurn experrecto cooperari et obsetunc viluperabilia visa, perageodorum vindiclam. cundare patriarchx Graecos ulique ac ConstantinoTUDC qui accusabanlur anlistites sigillatira caupolitano pairiarcbalui subjeclos antistiles? Quid sam dicturi, cilaii nominaiim introducebaniur. igimr allinebat quasi ei diflisos alium quaerere, Nibilque ibi audiebatur aliud nisi, Ducatur bic aut velulque illum i n ordinem redigere allero suffecto? illc. Mox cuiquc i» fjcieni dica impingebaiur tioNihil quippe tniuus ageresinU visi, duui; Cypriutn (
i
n
fl
DE AXDRONICO PAL.EOLOGO L I B . Ϊ .
ΙμΚ V ειπετο κα\ τοίς δόξασι κατετίθετο. Κρύφα Α Be χαιπονηρδν συνέδριο ν τήν εκείνων σύνοδον καλείν ούχ άπώκνει. Τέλος, έπε ι κα\ τους μή έκουσίω; «ζιντΰντας πίμποντες κα\ άκοντας ύπδ βασιλικοϊς ΰπτοεταις Ιφερον, ζητοΰσι κα\ τδν Κυζίκου βεόδωΌ δε τ!) του Προδρόμου μονζ ώς εΤχε παραο·Λα*νος έπειρατο διαφεύγειν τήν τοΰ καιρού δυσκοϊη · ού γάρ τά τής καθαιρέσεως εκείνοι; τόσον ήν isx/θή δσον τά τής ατιμία; ήν παρ' ώνδηποτοΰν ύ^πίντο. Κα\ δή πέμπουσι τους άττάξοντας. *0 δ* έ*τ·τ£ΐνε κα\ άντέσπα, κα\ ώς λεπάς πέτρας τής μ ι ντ,ί είχετο. Άλλα κα\ άλλου; επισυνάπτουσι τοϊς προτεροις κα\ αύθις άλλους, κα\ κατηνάγκαζον τής μο νή; άτΛ^τάντα τ φ κατά σφάς έπιστήναι συνεδρίψ. 'βςΓ ούκ ήν δλως πείθεσθαι κα\ βίαν εκείνοι προίβγ::ν τοούλοντο, αύτδς προκαταλαβών είσερχεται τά jiyra τοΰ ναού, κα\ ώς ίερ$ ασυλία τή μυστική ι « ί κ ί η χρώμενος, εκείθεν άντιπέμπειν τους άπεΙ»νντα; μή έξελθείν μήτε μήν άφικέσθαι, καν ο τι xa: πράττοιεν. Ό ; γοΰν άνεσεσόβητο μέν ή θήρα
62
τοί; ύπηρίταις, ύπέστρεφον δέ κενοί πρδς τους άποστείλαντας, τής ήμίρας έν τούτοις τελεσθείσης, έπαλαστήσαντα τδν ώς κριτήν καθεζόμενον είπείν ώς ή πρδς τδν Κυζίκου ασχολία πλείστας έπ\ τοίς λοιποΐς πράξεις ήργησε, κα\ μηδέν προσθέντα άνο στη ναι, κανόνα θέμενον κα\ έπ\ τοϊς λοιποϊς τψ πατριαρχοΰντι, φ δή στοίχων άν εκείνος τά δμοια κα\ τούς άλλους διάθοιτο. Ούτω μέν ούν έπ\ τοίς προτέροις κα\ τών λοιπών ερήμην κατακριθέντων, τούτο πλέον σχόν/των τδ μή μετ* ατιμίας καΟαιρείσθαι. πρδς έν τοΰτο συμπαθών φανέντων τών καθαιρούντων, (ιη') μηνδς ένστάντος [Ρ 52] Πυαντιώ* νος, καθ' δν είς τέλος άπαν δένδρον κα\ πάν. έκ γής άνατέλλον πεφύλλωτο, ψιάδες αίματος ούρανόθεν έφέροντο, δσαι μέν είς γήν έπιπτον, τοις χώμασιν έπειλυόμεναι μηδεμίαν παρέχουσαί τισιν αίσθησιν, δσαι δέ φύλλοις ή πέτραις ή ιματίοι; κατε^όάδατο, έπιμιαίνουσαι τά δεχόμενα, ακριβώς παριστώσαι τήν φύσιν. Έ μ ο \ μέν ούν αναμφιβόλως φάσκειν διά ταΰτα συμβήναι κάκείνα, ού πίστις ένεστιν ακριβής*
launsni legom. Pleriqae accusantium monachi ille obluctans resistelvit, ul lepas petre, sic moenni, summam criminis in eo ipso constiiuentes rastcrio inb.vrens. Lictores trabendo impares eoqucd, ut qucrebantur, persecuttonem ab his injutiis adbibitis vim ingeminabant; quraro s*piusaor slim passi essenl. Subito judex, torve reuro in- xerunt aliis aiqne aliis acciiis. Quonim inter se βαιιι· loens, Tollatur, aiebat : Nempe impius ct malo d i ma ope conaniium ct ad invisum iribunal raptanfnus, acclamabant assessores. Quas ad voces i m tium infestasmanuselapsus iile lenipliadyla subiit, pfralorii qiiiaderanl satelliles condemnatum viuclis ei iuviolabili, ul pulabat, sacrse menss asylopolimanibus el pedibus ignominiose trahebant foras, tus inde per ecdcsiasticos 54 niinistros, quomonachis interim accusatoribus 53 parlim magna rum e i penclrandi jus est, deuunti.ibat satellilibus senouliquam, quidquid contra molireiUur, fnde Toce dirisdevovcntibus damnalos, pariim manus absccssurum. Quare illi, dieia his frustra consomssvas non abstinenubus a pulsandie miserii et sacris eorum penulbs, quas indigne gestari ab iis pio, coacii sub vesperam redire re infccta, u i synodo renuniiarunl quod evencrat, perculsue qui eiprobrabant, conlumeliose dtbcerpendis. Duro ea ul judcx sedebat, Nempe, ait, inaniscirca Cyxicenum por iliam hebdoniadain i u gerereulur, nemine re|ia undique tensa crudelilatis vindiciae iubiaMis longi temporis opera oiium inutilUer consumpsit, effugere valeaie, liaud obscuris indiciis deprehen- muUis caetcroruiD absolvendis causis suffecturum. debalur iniquo haec aniino patriarcbaro fcrre. At is, E l b i s diciissurrexit, pnescripta palriarcbaformula utcuuqoe iingebaUiruioerereac indigoalioneinlimis, quam tenere deberei in alus pari exemplo puniendis. Ita posi eos, qui vexati lualeque multaii praeeernens quas Gerenl, sequebalur tfmei» praeeuntos, sentes fueranl, reliqui ul conlumaces in absentia as&utiens intpeeiem ipsorum placitis, caeterura clain damnanlur, hoc uoo benigoe agcre in bos visie aaninaiia et deiesians iiuuuuia decrela, adeo ut fei is illis arbilris, quod acerbilatee coiitumeliosissiprivaiim apud fidas aures non dubilaret illorum marem incomitiaiionttm in pra»enies exercitarutn synodum vecare.conciliabulum sceleraiuni. Denique cumeos qui se uliro non sisterent, irabere fruslra fy remisare, loco roovere non coiuparenlesciira ignoraniosam ipsorum adslanlium Uaduciionem coiw. repugnaates per ministros imperatorios ccepissent, tenii. (18) lneunte Maio mense, qoo arbor orania incessit eoscuptdo Tbeodori quoque Cyziceni coram etquidquideierra oritur fructicat, guita? sanguinis se in reorum subselltis videodi. Quare saleliilibus e coelo deslillarunl. Harum quolquot in terram i n * •it eura adducerent fuacdarunt. Porro ille noii cornciderunt, aul exsuct* bibula superfkie aul naluparere certus, quam polueral lulissime w. absconrali nec plane absimili soli subrubenlis colorecon-. derat in Prodronii monasterio, procellam sub tecto dum detonaret opperiens. Causa buic et aliis fusae siii £ensum ad oculos non perlulere, aed i a observat* vanuerunl. Quac vero foliis frondenliuna. dtclinandi Tadimonii non tam eral judicii pericuplantaruui, quae pelris qua3que velis ac textu yelura a^it daranalionis aul de gradu dejeclionis stium auntexcepla?, uli discolore macula pingenlea ignomioia, quam metus contumeliarum inlolerabisubjectain mateiam, clare sui naturam animadHam, quibus ee coram illic a \ilissimis homuncuvenendam praebuere. Id ostentum utrum a Deo lis debonesundoe prius experlorum acerbilalem sit imraissum ad ejus signillcandam de rebus q u » iiiam eiemplo didiceranl. Igitur missi i synodo tunc gerebantur scntcniiam, baud equidcm deflcorripuerunt repertuio in ialebris Theodorum. At r
t
C3
1
GEORGII R CHYMER.E (Λ ίστοροΰντι ol λέγειν κα\ ταύτα, καν εκείνων Α σάμενος Ιν τοΓ; δΊπτύ/οις τοις πατοιάο/α-ς συμμνημονεύοιτο. Τψ γάρ Αντιοχείας θεοδ'.σίω τώ Πρίγκιπι κ α ; άλλων γένοιντο, ούκ άπόΒον, οΤμαι , δοκει. "Αλλου; μέντοι γε εκείνοι ταί; εκκλησίας άντι- λεληΟδς μέν δέος εμπίπτει μή καί τι δράσωσι τούτον σηκώσαντε;, κατά τρόπον τά τ ή ; Εκκλησία; ώ ; ε!- τών άβουλήτων, φανερές δ' ύπερηφάνει κα\ ύ π ι ρ εώρα τών πραττομένων. 'Αμελει τοι κα\ πέμψας, χον διίθυνον, τυραννοΰντες οΤον εί; τά πολλά τούτων τοΰ βασιλέως μή ειοότος, παρητεΐτο κατά Συ ρ ί α ν καί τήν βασιλικών ήμερότητα, ένδς κα\ μόνου τά κα\ άλλω παρεχώρει τοΰ θρόνου · ?τι γάρ Ισώζετο πάντα καταπροΐεμένου, τ ή ς . κ ο ι ν ή ; ομονοίας κα\ μέν Τρίπολις, έσώζετο δε ή κατά Συρίαν Πτολεμαΐς, καταστάσεως, ώς ύπίσχοντο. περιήν δε Πηρυτδς κα\ Σιδών και Τύρο; κα'·. τά π2;>ιθ'. Περί τής Ανγονστης Θεοδώρας καϊ τοΰ πα άλια, τ ή ; Ι τ α λ ι κ ή ; αρχής κραταιοτέρας ούση; τ ώ ν τριάρχου ΆΛεξατδρείας. Αιθιόπων. Οί δέ τής εκκλησίας εκείνης δεξάμενοι τήν παραίτησιν, κοινζ ψήφψ τδν 'Αγιοσυμεωνίτην 'Απήτουν [Ρ. δ5] μέν ούν κα\ τήν Αύγούσταν καθιστώσιν 'Αρσένιον, άνδρα τδ σύμπαν άγιοποεπή θεοδώραν λίβελλον μέν πίστεως, άποβολήν δ' έγγρακαι σεβάσμιον, δν δή και τ£ως μέν οί ενταύθα δ ί ξ ά φον τών χθες γεγονότων, άσφάλειαν δέ κα\ τού μή μενοι έπ\ τών ιερών έκοινώνουν έκείνψ τής μ ν ή μ η ς ποτε ζητήσαι περ\ τάνδρδς αυτής έφ' ψπερ έν ψαλδίπτυχων, ύστερον δέ αίτίαν σχόντα έκ φήμης ήκούμφδίαις ταφήσεται · κα\ τδ έπ\ τούτοις άθλον, ώς σης ώς ούτω συμβάν τψ 0ηγ\ τ ή ; Αρμενίας τ η ς έπ\ τής εκκλησίας, φασ\, βασιλικώς σύν τψ υίώ μνημονεύοιτο. 'Απήτουν δέ και τδν Αλεξανδρείας 'Αθα- έπι τή εκκλησία έκοινώνησε στάσεως, μηδέν άναμείναντες συνεξέταζε ιν τδ γεγονδς ευχερώς έξαιροΰσι νάσιον δμογνωμοσύνην μέν έπ\ τοίς καθαιρεθεϊσιν, τούνομα. Εκείνου δέ μηδ' ές βραχύ περιγενομένου άποβολήν δέ κα\ αύτδν τών πραχθίντων, έπε\ κα\ αίτίαις ταίς προ^ηθείσαις φθάσας συγκεκοινώνη- (ίσως γάρ άν κα\ άπήντα πρδς τήν κατηγορίαν, εί περιήν) οί αρχιερείς άμφιγνωμονήσαντες, οί μέν κεν, ώς άν και αύτδς δηλονότι* τά δμοια κατασφαλι-
pro irriiis et pcrperam dccrelis se babere, quoe nuper in causa papae ac conciJiationis Graecae curn Latina Ecclesiarum staluta fuisscnt, IIoc postremum ab eo petendi causa fuit, qaod is propter raiiones a nobis ante memoratas communicasset cum iis qui illa egerant. Addcbatur, bac dumtaxat conditione, si baec scriplo et chirograpbo firmarol, c i tribucndum ut c sacris dipiyclus nomeu ejus i n l c r caMeros palriarcbas memorarctur. At Aniiochenus patriarcha Theodosius Princcps, occulto taclus metu ne quid hi gravius in sese consulerent, exlerius tamcn pr& 56 ferebat b a i u l s i b i prnbari, sed ncc ad se quidquam arbitrari pertinere, quse tierent. Ergo aspemabundus et speciose secums conscriptam abdicationem patriarchatus, imprratore inscio, Antiocbiae reliqtiit, ipse in Syriam m i grans, ubi Latinorum in potcslale multse lum adbuc et niagnae civitatcs erani, Ptoleniais, Herylus, Sidon, Tyrus, oraque ilia marilima universa, in qua Ilali adversns opcs /Elbiopum suura cgrcgie 19. De Augutla Theodora et patriarcha Alexandrino. iinperium tucbantur. Clcrus porro Anliochenus Sed ut ad synodi acla redeamus, in his ei iilud 1 i abdicatione Prinrfpis accepta concordibus calculis patriarcbam crcavil Hagio-Symeoniiem Arsenium, osi. Ab Augusta Tbcodora lidei libellum exegerunt, virum prxclara sanctimoniac specie venerabilem, pratereaque ut scripto dalo se renunliare proiiterclur conventioni ecclesiarum el obedicnlise papas quem staiim Constanlinopolilani agnoscenies i n communioncm admiserunt, pronunlialo palam ejus paulo ante publice admissis; sancfe dcuique edipiycbis nomine. Posimodum tamen fama sparsa poiliceretur se nunquam peliluram persolvi viro communieasse ipsum cum rege Armenioe ab Ecclesuo defunclo justa funebria decantationc psahnosia discisso, minirae sumpto ad inquisilionem veri * rum c l caUero ccclesiastico ritu celobranda. Ilarutn spalio, cupidc multamnt honore islo et e sacris rorum inerccs oslenlabalur honos commemoratiotabulis ejus notnen cxpunxerunl. Gontigit auU-m nis nominis ejus in ecclesia, intcr sacra conjtinipsum sub boc tempus e vivis cedere : qucm esi gcndi cum nomine impcratoris ipsius filii. Ab credibile, si vei modicuin superfuissct, ad causam ALexandrinoitem palriarcba poslularunl Albanasio, diccndam Constantinopolim Tcnturom. Cxlerum ul assensu comprobaret suo damnaiionem ct dejeantistiies ad el successorem cligcnJutn congregaii ctionem e gradu privalormn suis sedibus aniisiiduas in scntcntias scissi sunt : Cilices quippe tum ; insuper ul ipsc quoque discrtc dcdararcl irre certo affirmareve ausim. Quod autem historici oili ium exigit, non dissimulabo, visuro quibusdnm boc perlinera tum ad ca quae modo relulimus, 55 tura ad alia, quae pari iinmanitale tunc a rcrum pctentibus impunedesignabantur, acta reprobanda, quasi scilicel ille cruor vice naturalis pluvLe demissus e nubibus adumbraret inlrusioncm violcn- ^ tam novorum anlisliium in sedes per vim cjeclorum. Ulcunque sit, isti ccrte, dam suo arbiiratu ad Ecclesiain, *sicut videi i volebanU componendam tam vchemenle incumbebant opera, lyrannica iu multis grassari licenlia non immerilo censeb-mlur, abulentes mansueiudine imperaioris, qui vana spe induc tus ab illis facta pacis ac concordice plene reaiituendae, si agere ipsos quae vellent sineret, cuncla in eorum arbitrinm projecerai, ciTeciuin cxopialissiiMim ct promissum publicae Uanquilliialis bene quovis emendum prclio raius, et e tali conniveulia prudemer, ut ipsi videbatur, exspectans.
s c
C5
DE A S D R O X I C O ΡΛ L . E O L O G O L1B. L (>6 %2'Λ Κιλικίαν τον Π ομπη Ιου πόλεως άιονύσ.ον, οί δέ j καίαΟεν (εκεί γάρ κα\ συνετηρεϊτο) απολύει πρδς τδν Τερτερήν, πέμψοντα κάκείνον αύτίκα τήν τού Άσάν άμφι Συρίαν τον Τύρου Κύριλλον καθιστώσι · κα\ άδελφήν, δ δή καί γέγονε. Κα\ τδ έντεί/θ:ν, έπε\ τοΰ Διονυσίου χραόαινομένου φθάνει προκριθείς υπέρ αδύνατον ήν τδν Άσάν βασιλεύειν Βουλγάρων κραεκείνον ό Κύριλλος. Τδν γοΰν Αλεξανδρείας ενταύθα ταιωΟέντος ήοη τοΰ Τερτερή, έκείνψ μέν σπένδεται «αρίντα ούτ' ώούνα τδ μή τοις άλλοις συμμνημο(τάς γάρ δυνάμεις :ής 'Ρωμαΐδος πολερησειούσας νίύεσΟαι | Ρ . 31] (τά γάρ τοίς πολλοίς συμβεβηκότα εκλείπειν), τδν δ' Άσάν κατά τάς προτέρας συντδ καΟ' αύτδν λυπηρδν άπίκρυπτεν) ούτε μήν τδ θεσίας τού πατρδς δεσπότην 'Ρωμαΐδος άποκαΟίάςιοΰσΟαι μετέχειν σφίσι τής μνήμης έθαλπε · τά στησιν. γαρ παρά τδ πρέπον πραχθέντα, οις κοινωνείν ήν γηονότα, συγκάταινον περιίστατο. κα'. Περί τής « V άνατοΛήν βασιΛέως έζεΛειίσεως. κ*. Περί τής γυναικός τοΰ Ίερτερή*
Άλλα τούτων ανηρτημένων καί έτι ό βασιλεύς τοΰ Τερτερή, δν δή βασιλέα Βουλγάρων 6 λόγος έδείχνυ τοΰ Άσάν εκείθεν αναχώρησα ντο ς, πέμψαντος χαί άξιούντος περι της γυναιχδς (τήν γάρ τού Ά:άν αύταδελφην ώς παρανόμως συζευχΟείσαν «ιέστεργε, κα\ άλλως δτι κα\ τής εκεί εκκλησίας μή παραδεχόμενης αύτδν έν άγιασμοίς, ώς έλεγε, «ρι τήν σύζυγον άνομη σαντα), ταύτα τού Τερτερή διαμηνυομίνου και τάς έσαΰθις άγαπώντος σπονδάς, άποστείλας ό βασιλεύς κα\ ά γ α γ ώ ν τ ή ν γυναίκα Νι-
[Ρ. 35] Αύτδς δέ έμμονον μέριμνα ν έχων τής περί τήν Έκκλησίαν ομονοίας χαί καταστάσεως, δι' ήν και ταύτα πάντ' έπράττετο (ή γάρ τών Άρσενιατών έπισύστασις πολλή τις ούσα κα\ χαθ' έκάστην πληθυομενη ήρεμεϊν ούχ εία), άπάρας τής Κωνσταντί νου έπ' ά,ατολής ήλαυνεν, έπισκήψας καί πατριάρχη και τοίς λοιποί;, δσοι τε περί τδν πατριαρχών ήσαν καί 0301 τής εναντίας μοίρας, έχεΐσε περί που τάς 'Γποπλακίους Θήβας απαντών τήν ταχίστην ύπδ β-»σιλικαίς τριήρεσί τε χαί έφοδιοι., ώς έκεϊ κινηθη-
Pompeiopolitanuui Dionysium, Syri vcro Cyrillum TyriuiD iji pairiarchalum vocaverunl. lntcr qu& deliberanie ac trepidanle Dionysio praeoccupavit ihronum Cynllus, el in 10 iiroialus prx>aluit. lgiior Alexandrinuin bic Conslaiilinopoli degenlcui unllo adniodun» doloris affecil sensu, quod inler pairiarcbas uon rtcilarelur noiuen ejus : soiielas eniia in pari sorte mulloruui privaiai» ipsius mo« lestiam levabaU Neque spes illi oblata islius bonoris adipisccndi 57 niaguuro habuil ilfccium, praesertiuiquod caro emenda propunerelur, eiacla in id coQiprubalione inconveuieiiliuin acloruio syuodi prascnlis ; quofuni quia se fuudum ct aucloreui ferrel, ac consequeuier eorum invidiam ia se susciperet, qui U l i a gerenlibus comwunicaiel, vtlarc uon posse facile videbat.
posscssionc validisgiuie firniatus appareret i'crteres, oplimum factu putavit iiuperaior foedus cuni boc icere, ulique paruia ad nianum babeus Houianarum copiarum alacriuin ad pugnas et ad rem bene gcrendain cum lam vicino strcnuoquc hosle promplarum salis. Convenit ergo cuni Bulgaro, Asani, juxla pacla prius a palre cuoi eo inila, digniuiem despolaj Romaidis iu qualeracumque regni aoiisai coinpeosalionem iribuens. 21. De profectione imperatoris in Orientem.
Uac cura solulo iiuperaiori acrior alia c i porscveranliur alLius insidebat anirao, concordise landeiu in.Ecclesia bona bde sUluendae, 58 quam unice adreraeisi cuticta quai nunc niaximc licrent referebanlur, tamcn nibil admodum baclenus P S S C profcciuui apparebal. Ergo soliiciluin lali causa 20. De nxore Terteris. principeiu ces&are iu inquisitione ulleriori ipcdioYerom bis adbuc in deliberatione versanlibus, rum ad Cuem lam nucessanuin, cum miuiiue sicouligii in*'.auraliu fujdcris iuter imperalorcui et n^ret flagraus plusquam unquam el pollens nuTerterem. l s iu regmim Bulgariai pusl A*anis inde mcro inque dtes augoscinte niullitudiiic^ suae p l c «mbae parles miseralae sedibus dejectos antisiucs, bcii, ipsi palatini; quibus uipolc peculiariier a n «njusle ipsos sibi videri passostalia coiispiiaiiotie « o n dubia profilebaiilur. Ilis l o l tam variis ac ctoratis obscqtiio piincipum ininiis quun caeteiis liccre videbaiur acla ipsoruin improbare, miniit.e perplexe complicaiis una meiieri siuduns 5 9 " profiieri dubiiabant [sua in parics ac peralor opera discidioruni Kcclesiam mist-re dis- 60 niemoriatn Arseidi a Micbaele Augusio relt>g:iti -cerpeniium causis, universos seduclo in loco stndia iiicensa. Hos siiniil onines idein, qui c«>nviium cogere iu coetnm ulile pulavil, fore axiiuvocaverat, imperalor slaiis quavis bebdoina«fe inans u* sic collalo consilio viam communilcr alidiebus per totam alloqui Quadragesimam persevequam inirent consensionis adco publice necessaravit, apparens in conventu, assistenlibus hijic r i * Annandae. Cum igilur omnes Alrauiytii conveindesibi palriarcba C U H I suis, et sumroo conaiu Dissent, ubi cunciis ad ?iclun> io totam hiemem in id incumbens ui quam efflcatiseirais orationibns necessaria large imperator providerai, ipse interim persuaderet eis concordiam el coDimunionem i n sepQ3tii9 tiviliura neguiioruia curis, alque a quom i
l u n c
6«)
DE ANDRONltO PALEOLOOO L I B . I.
οΓον τψχρόν£>, κα\ υπό ttat θεόθεν σημείοις έθελού-Ά σας καί μόνοι; καθυποκλίνέσθαι * τδ γάρ ούτω πεισθήναι λόγοις καί παρευθυς είρην!ύ*ι*, ύφεικότας τόσης ακριβείας, δεικνύντων είναι γνώμης αυτά ρεσκου ση ς και τά τής πριν ενστάσεως ύπελάμβανον. χβ\ ύερϊ τώτ γεγονότων σννθεσιών τφ ΑτραμυζΙφ.
έν Λνρϊ έν
%
Όθεν καί πρδς τά πάλαι του θεού σημεία, οΤς δή ενεθαυμαστούτο τοις άγίοις, απέβλεπαν, κα\ ώσπερ είναι τδν αύτδν νύν τε και πάλαι, ούτως άε\ και τά [Ρ. 37] σημεία μή διακρινομένων μόνον ψοντο γίγνε σθαι, και τέρασι Θεού έζήτουν εαυτούς έπιτρέπειν, ώς έκείνοις έψομένων πάντως και αμφοτέρων οίς δή χα» θεδς έμφανεί άρεσκόμενος. Κα\ δή αύτο\ μέν -»
* *
Γ
1
»-
ι
—"
w w
ι—
χαί βασιλεύς (οί γαρ άμφΐ τδν πατριάρχην, ώς έδείκνυον, άπηρέσκοντο, ώστε μή φανερώς συμπράττειν) τά; συνθεσίας έ πληρούν. ΑΙ δέ γε συνθεσίαι, αυτούς άνά μέρος συνθείναί τε καί γράψαι οί δσα σ;ίσι προσιστάμενα τψ είρηνεύειν έδόκουν, εκείνους δ* αύθις Ιτερον τόμον συντάττειν κα\ δηλούν έφ*
-j Β
70
δσον εΤχον εγκαλούμενοι παρ' εκείνων άπο)ογείσθαι, και άμα πύρ έναύσαντας, οΤόν τ* ον συντήξαι καί τδν αδάμαντα, ένιέναι, κάν μέν δς φυλαχΟείη, και μήν κα\ αμφότερους τώ άβλαβεϊ διατηρηθέντι τιμήν ώ ; έπι τούτω δεικνύντος τού Θεού τήν άρεσκειαν, εί δ' άμφοτέροις διαλυμανεϊται τδ πύρ, κα\ αύθις συνιέναι κα\ είρηνεύειν ώς έν πυρ\ γεγονυιών τών συνθεσιών άπασών. *Ην ταύτα, και βασιλεύς μέν δλκήν παράσχων αργύρου έξ άφνειοτάτης χειρδς (και τί γ ά ρ ; άλλά καί αυτήν βασιλεία ν προείτο άν, ώς έδόκει, τής εΙρήνης εκείνων) τδν πυροδέκμονα λέβητα έκέλευεν άργυροτυ πού σθαι, αύτδς δε, έπει καί ή μεγάλη κα\ αγία έβδομάς έφειστήκει, ήμέραν Ιχουσαν τδ πλέον τού μεγαλείου κα\ πρδς τή άναστασίμψ · ούσαν είς τήν δοκιμήν εκείνη ν έπέταττεν · ή δ* ήν ,
- · * "ί" ^ - » r i "
w
1'
·
ι
ή τού μεγάλου πάντως Σαββάτου. Καθ* ήν συναχθέντες &μα, πρότερον πολλά τδ Θείον περι τών προκει μένων λιτανεύσαντες, ύπδ τοίς απάντων όφθαλμοίς, παρόντος εκεί καί τοΰ βασιλέως, ευλαβών χερσ\ τούς τόμους έπίστευον, οί δή καί πάσαν ύπονοίας αίτίαν ύποτεμόμενοι έμβάλλουσι τψ πυρ\ τούς χάρτας, θεο-
vicera. S c d cum roodo moneret, modo arguerei, imerdura rogarei, aliquaodo miaaftlur, nihil non denique moveret, ueque ad exlremam dicendi ageadive, «jiras ad id facerent, contentionera sibi quidquani reliqui faceret, frusira tamen semper luit, faaud ulla raiione arieve initigare valens efferaias inveieratie odiie nienles obnixe in propo&iio utrimque perslantium, nec nist signis divini- Q tus ediiig cessuras sese prolilentiuiii, aul persuaderi coDlraria crediiis haclenus passuras. Sicenim apnd sese dis&erebanl, verti suam ipsoiuin in hoc exi>liuialibueinel famain secta^nec si verbis lantum ei raliuDibua bumauis de lam couslanter bucusqoe affirmata senieulia ditnoYerenlur, viiare ipsos posse qum jure viderenlur, arbiiraria soluiti praeiracli auimi corituoiacia, sine argumenio fundameniove auclorilalis idoneae, antiquts adeo inflexibititer placitis ba?*isse.
Ctimonia? horoinum gloriam mirabiliter palrare aibi duxissct gloriosotn.- Hoc igitur et audacter el roagniflce jactabam, perniiuere se rem Deo : dedaraturam baaddubie ipsum mira cujuepiam edrtione porienti favorem in causam ipsorum suum, ea evidentiacui neutrtus partis q u a n i a v i s G l obniti perlinacia suslinerel. Non displicail iniperatori proposiiio. Ergo ia (uicunque palriarcba auspuciam liaberct ancipilem noviiaiem, et ei palam cooperari facinus se dignum haud ducerei) in istam cum A r senianis conditionem cupide convenil, ut bi quidem primum scripto prolixe comnieniario mandarent suas de adversantibus querelas ac quibus eos purgari piactilis juberel, posl quae suscepU bona fide ipsos in cominunionem nou gravaluri essent adinitlere, Josepbilae contra volumini parifcer oliose concinnalo commUterent defensiones suau, quibua Arsenianorum *objecia refelierent. Tum pyra succenderetur tanti ardoris qui consumendo 22. De conventionibus Atramytii per ignem initis. vel adamanti par pene futurus \ideri possel, el i n llaque ratisic excusari duntaxal*posse prxter- eam scriplura utraque conjicerctur. Si una ex bis itam pertinaciaoi, si nonnisi eigno manifesto d i - vi flainmae consumpta illasa attera perslaret, s u vioi coDirarii judicii palam ostenso velerem per- D perstili ul divino testimonio probatae universi acquiescerent, et sectae a qua essel scripta, verilas et suasioaem remisisse dicerentur, uliro provocainnocenlia cum veneraiione debila el piompla exbanl ad prodtgia, qualium ad coarguendas aliler ac res erat opinaatinm. biiiuanae raliocinaiionibus secuiione pr^scriptoruni agnoscereiur. Siu ulrumque volmnen xque iguis exurerel, luuc quoque vemeniis iudeprebensibiles allucinaiioues usumexlut aboliiis divino jussu di&sensionuin cau^is coucorftliiisae olim in veieribus rerum ecclesiaalkaruin dia siucera iuiretur, etllatiuna usa; arbitia, paca« mooumeulis celebrem, sese observasse meioiue* tis jan> animis, in societatem ambae parUs coir supplices admoti eulegias ab eo 6t sacri panis fragiaentuin accipiunl, 6 3 plane, ut tum apparebanl, siguificantes reuuntiare se prislinis persuasionibus, et vero landem agnho dedoclos cuncta illa snperiora, quac pro necessaris abscindendi sese ab Ecclesia causis babuerant, remittcre ac velle oblivisci bona fide. Cauerum vix posiera? inde diei sol exortus illuxeral, cum horum studium illud w pacem pridianum coepil languescere. Ne sibi esset illusum transacu reiraciantes verebanlur; ac lantam sui niclu properaiam ocuii muUlionem admiraii, nullis sibi argQmenlis, ΏΊΛ casus eyenlQ foriuiti, tam alie insculptas animis evelli potuisse persuasiones querebantur, sero jam agDoscentes scilicel doclrinae soiidae, non soriis i u siabilis lalem par fuisse effeclum exsistere. iEgre ad ejus diei vesperam novorum isiiusmodi sensuum qualiscuoquc dissimuiatio pervenit : urebat quidpe peniius et inquietissime, ut indicia erumpeniia vix tenereot, agitabai superbos animos mcmoria imprudcntia3 qua sc iocaute objecissent periculo ruina?, in quain et praecipilaverant. L a r vam laiuen ea utiqtie luce non deposuere. P o s i r i die. prseier paucos, universi palam Hiotu ingemi reclaiuarunl. lmpeialor, ttbi irustra se laborasse intellexit, convocal capita ipsa secla?, ei oraltonein ad eum coeiuui habet. Sed anlequam dicere aggrederetur, palriarcbaiu poniificalt ornatum babilu prtfsio esse jubet, exspeclamem in vicino coiulavi. Arsenianos ipse inieriiu impiicare caiiide cona(ur, anceps qua?siium ad eorum utrimque pervias atnbiguilales opponcns. Perconlalur videlicctex iis qnid de patriarcha, qui nunc tatis vocetur, sentiaut; ecquid eum tali revera dignitate, cujus nomine dignelur, agnoscant praedilum. Hjereb.ini i n espodicndo rtsponso. Hinc enini durum vidcexpediiionem Tan:bamoue qua:$iuosiusqii« s>bi fore Augusii propwiqui decao- neik g&ario mimcrandae pecunwe, eaa peiietafc ille leri gratiam coopiraudo ad deprcbsioneui ferocis qiiidem cx pubiico promi asrario, quemadiuoduui adolesceniis e v h i sui fratre uolbo geniii, a cujus apud suoa drinde faoiiliareeal/irmavit: veruoi iis elipsa pra?c'ipitt nalura raalum impeoder« eibi uec qaibug tfinc impcraior 0 9 viabaUir congiliariia modicnm nec longe differendum intelligebat, quam gaiiue vigum «am g*imo»ain ex aova colUUoae poiuii asseveraniissime ad fideni promi^i faci4*n- c o u t o r e . Eiliciura ergo fes4 ut qakunqoe pengioduui Andronico confirmavit daluraui sese pro v i r i - «cs aanuaa e fuco accipereat, earum panaioDum bus operaoi, et ad id fidacia qtiam nccessitudo dt^imaio in bujug exeraiog smwptum «oorerreni. afliiiilatis sibi crga naium cx gerniano uiariti Quod cuni gtaliin c&eet exa Ciim vero Prusa? declaralus pia;sul fuisset Nico- prebeudil, in palriarefaam qaoqne Gregoriaio non parcius in?eclue:«Qui, inalum, Tosiraasversoacrror iaus quklam «x olun ciueriiis coquiuae iinperaagil, » inquieus, «aut qase malesuada orgtt veeauta xoriae minisliis, qui Neopbyli nomcn tractum ex epprabnis conecindere, lacerare rabiosia dicleriia anonacbis, ad quos e palaiina familia iransieral, ad oc lam aepernantor avcrsari me Roaianum bomiueiii ibroiiuiii EcclcsFae pertulit (hanc enim isti frequeue nov£ ftomas civibua aalum, tbidemque «ducaUiui, laydis latiutu assuuiplioiium, utcuinquc aliis niinus «aObaiaruui, ttxcwplis jaia bibi quasi rcgulam fece- D int«rim dum pro patriavcba venoramini ptaasuque ι-mii, ul pro gradu ad episcopaleni dignitaicni eli- etacclaaia(ioiiibvs boaoraiisGypiiuiiiadveaau ,inca gatur suscepiain euin tlnem bumiliias professioiM* Lalkiae dilionis insula e Latiiiiu geaiuim, e u k u adhuc iiiouaslicai, ac qui bodic coraio Dco ei angdis in ei litigwB 6 O M O isiius peregriuiiaiia eigoa kic quoque clara pncfofe«t«a)T Quod si nou pcraoaaraai prsesponiaueaui se obcdicnliam abjecetii, opptgnerasse judicaio dfrscriiniue, eedzelo r«Ugio«o dogiuatum in iioc ipso iniulas .sibi *l jure proineruisse videatur crasiinam in episcopatnra proinotionem; quod repre- ifilam vos iniquiiateai abripi csHisaaaini, ageoonvocct beiiaioni objioxiuui qui censeanl inuhi eum). Huic co&tuni imperaior, cl nos audiat pro causa liispulaiiies, soripiurisqae aHegalis et acAleatiie pAismn igiiur I I O Y O Pru&e anlisiili visum csl faclu oplinium veieruui buffragia sapienuum corroget, tarque ¥ta« insignire auspicia sui sacerdotii quadam inusitata luaturde negoiionon iavidiosisiaaiuUibafi sed Lran~ siguiilcatione zeli sui adversus nupcradmissain usurpaiamque papaj inter sacra corauiemoralioncm. Indi- quiHa dkceptalieno, more majorum, deeidcndo. Duin boc quiJcm hi inora egf, quorsaia plaualra *n i\ivrgo fomuiuuiier universisccrii nunieri dierum ncs plebeiae dicaciiatis cfiuudiiis, vet^ram ipsornia abslii.enliam ab csu carnium in expiationera vidcuaduccnlcs insciliaiu, uec rudiuin sclUilariorum i n licol lanti criiuiuii, q»am imporluni jejunii molcn e c
s i l ) l
jOl
D E A N D R O N I C O P A L / E O L O G O L I B . I.
! φησίν δ πατριάρχης, f εξη γούνται, οΐ δή έκ Ιΐατρός φασι τδ Πνεύμα τδ αγιον έκπορεύεσθαι. ι — t ΚαΙ τίς ού φρονεί τούτο; > φασίν. ι Τοΰτο κα\ ήμϊν άγαπητδν και σωτηρίας έλπίς. ι — c Και είδέχεσθε τοΰτο, ι δ μέγας λογο θέτης φησ\, ι τί εκείνο προβάλλεσθε; »—< "Οτι καιρδς άπήτει είς εθνών είρήνην τδ ταύτα λέγειν, » φασίν. ι Νύν δ έ , ι φησίν ό Βέκκος, c εί μέν βούλεσθε, σιγητέον ήμίν τδ ρήμα πολύ τ δ ' τολμηρδν έχειν δοκούν. Εί δ' ούν, άλλά παραβασίας περί τά Ιερά έγκαλουμένοις δόγματα αίτία,ώ; οΐμαι, μείων άπολογείσθαι. Κα\ δή πρόσσχες μοι, κύριε μου, ι φητι, ι μέγα λογοθέτα * σέ γάρ όρώ (κα\ ούχ ύποτρέχων λέγω) διαλεκτικοίς χανόσι χρώμενον και κατά τδ προσήκον διαλεγόμενον. ι — ε Άλλά μή θώπευε, ι έγκόψας φησ\ν έκεί'Λς. < Μή γένοιτο, ι έφη. ι Άλλ*
prcnpiu habere viii, hoc duntaxat de atictoriiale reposuertmt: c Quidadnoe isla dirigis? Referpolius ad atictorem dicli conlra qood disputas, qnem agnoacis el magni aestimas, Joannem Daniaseenam. Runc incesse ac temere loculuin prononiia, quod dioi necesee est, si quam a le modo audivimus admiuilur oralio. Sin id quidem attenlare baud eustines, et tantl Patris verecundia errnris suspicione liberandam cenges ortbodoxigque accensendam gcntiinam et cilra dubium legitimam ioaimis e Damasco eenlentiam, cur nos baereseoe actusaraur, quod paria lecmn ei tesliinonium a le quoque pro vero aguilum gancti Damasceui honoramas?—Honoral qois, inqtiil hic palriarcha, sacrura Evangelium, adniiltens in eo vere di< i majorem Filio Patrem. Sed hoc non gufScil, nisi recte ac senau catbobco exponat, juxia majorum iradiiionem, illod ipaum oraculom. Quare igkur •os arimiitcutes Damagceni teslimotiium, reciam ejns inlerpreiaiionem perveriilia? praegertim cum *inl invicein nexa et mutuo implicaia saiictornm effaia, utique cum 9 4 "bnplici spiritu diSerenter efferaniur. Oslendiie igitur hanc qiiam pmfmis Palria nniua senlentiam couflari confirinarique ex aliis quoque. Sin id non polestis, n l revera non poieslis, qaid aiiud esi vestra isla o D i n i s i o dicti obeeuri el anctpitis quam deiorsio Tcri effali ad sentemiam alienam a seitsu Pairnm aiqne a catholica dissonam regnla ? » Taltn, qu.e archidtaconos valide argebant, patrianba t t i i t i dtxi*$tt, illi secvnrftt ejns orationis partt nibil babeiitea quod objicerenl, adversus priorem sic sc
lutari sunt aggresei, c Atqni evangelicum, inqiiientee, dicluin qtiod metaoras, ο bone, legitioiani babet et erudiio cuivig obviani iradiiam a Patiibug expogiiionem, quam qui nou receperit, palam se daninabilem prsebcai. Effaium aulen qno de agilur, aliquid signiliccl oporlet, uiique a recto non aberrang. Qaale aulein id demutu sit, ogtaude et Daraagceni admigsitm a te lestimonium, proui debet intflligi, eiiarra. Sequeinur expositionem quana probam atluleris. Nec recugare potes qutu inlerpretaiionein proferas luam, cum nostram rejicias. Loquere Igilur, audimus. ι—c Diclam boc, · palriarcba repouit, ι galig iiii exponutit qui dicuiit Spiriiuin aanclum ex Patre procedcre. » — f E l qtiis non ita gentit Τ ioquiuul. Hoc «i nos ampleclimur; in hac Qde galulig spem fuudamus.»—iSi boc recipiiig, ait uiagnus logoibeta, quid illud aliud obtenditisT ι — c Propterea quod, respondcnt Hti, tempug poacebat ad pacem geiilium coiicUiaudam talia proferri. ι Veccus hic resumpio germone, ι Siquidem ha vullig, a i l , gilenlio deinccps premcndum erit boc diclum, cui a vobig magna? andaei:c nota inurilur. Caeierurn ex hoc hacleims allegat», posl gtlendo, Iiunc sallein obtler jur«\ opinor, noalro fructum leghnus, u l in ea qn.r impingitur nobig accngatione perversion^ gacrorum dogmatum minor incumbai in posleriim 9 5 neccssitas defensioiiis. qoippe satis excusaiig auctoriiate quam allegamug.i Atque liic Yeccu» Mtizalonem iniuens : ι Coinmoda, oro le, milii brevem atlentiofiem, domine mi, magne logotheta. Te eiiini \ideo (ncc palpum obtrudeiidi gralia loqitor), to. in«
e
P A T R O L . GR.
i
n
n
o
6 1
CXLIV.
GEORGII
'107
PACHYMER.fi
108
έμοί μεν έξεικονί£ειν τά άνεικόνιστα φόβος μέγας, Α στατον, έπει χα\ τδ φως προσεχές τψ ήλίψ (έτι γ ά ρ έχομαι ~~ τής είκόνος), τών λίαν είκότων έστί, κα\ ού τών βέ αγίων λεγόντων ίπεσθαι, έχόμενος πάντως τοΰ προτειχίσματος, ασφαλώς έξω ές β τι χα\ λέξω. διαμάχομαι * προσεχώς δ' έννοείν τδ Πνεύμα έχ τού *Ηλιον, ακτίνα και φώς τών άνεικονίστων εικόνα φέ- Πατρδς δ λόγος ού δίδωσι τής διαφοράς. Τδ μ έ ν ρουσι, και αύθις δφθαλμδν πηγής, ύδωρ και ποτα- γάρ, φησ\, προσεχώς τοΰ διά τού προσεχώς· ύ μ ε ί ς δέ τοπικάς διαστάσεις ή μήν κα\ χρονικάς έμβάλλονμόν. Ούχ ούτω λέγουσιν έπ\ τής μακάριας Τριάδος οί θεολόγοι Πατέρες ; 'ϊδού γοΰν, ήλιος, κα\ ή άκτ\ς τες συνάγετε πάντως τδ άτοπον. Τδ νουν γεννάσθαε καί τδν Υίδν έκ τού Πατρδς ά π ο ^ ο ή ν τ ι να και β ι έ προσεχώς έξ αύτοΰ, δι' αυτής δέ, πρίν τι καινδν χειαν τοπικήν σχεδδν δίδωσιν έννοεΓν. Άλλά τδ ά δ ι α παρεμπεσεϊν νόημα, και αύτδ τδ φώς έξ ηλίου. *Αρ' στάτως προσκείμενο ν κα\ τδ έξ εκείνου είναι δήλο* ή άκτ\ς ή δ ήλιος αίτιον; Εύθετεϊ μοι τδν λόγον κα\ ό Νύσσης Γρηγόριος λέγων · Τού δέ έξ αίτίας τδν Υίδν, καί τδ έκείνψ κα\ αύθις είναι ούκ α φ α ι ρείται. Ούτω κα\ έπι τού Πνεύματος νόει μοι. Ή δντος, τουτέστι τών αίτιατών, πάλιν άλλην διαφοραν μάλλον έπι τής είκόνος δ λόγος γινέσθω, ώς &ν έννοούμεν · τδ μέν γάρ προσεχώς έκ τοΰ πρώτου, τδ «δέ διά τοΰ προσεχώς έκ τοΰ πρώτου. » Πρδς δν εκεί ασφαλέστερον λέγοιμεν. Ακτίνα λέγομεν έξ ηλίου, άποτομήν έξ εκείνου ταύτης ούκοιδαμεν» Φώς λέγομεν νοι, ε Κα\ ούχ ομολογείς [Ρ 61] τδ Πνεΰμα τδ άγιον προσεχές τψ Πατρ\, ώσπερ κα\ τδν Υίόν; Και ποία δι' αύτης έξ ηλίου και τήν μεσ«είαν έννοούμεν, καί τδ) προσεχίζεσθαι τδ φώς τψ ήλίψ διά τήν τής άκτίνος μ ε άν άκοή τδ τοιούτον παραδ-ξαιτο, εί δ μέν Υίδς σιτείαν ούκ άπαρνούμεΟα. Διά τούτο χα\ επιφέρει ά προσέχεται τ ω . Πατρ\, τδ δέ Πνεύμα τοπικ8 τινι διεχεία διίσταται; Τής άτοπίας ! Εί γάρ δ Κύριος λέ άγιος, Τής τοΰ Γίοΰ μεσιτείας χα\ αύτψ τδ μονογενές φυλαττούσης, χα\ τδ Πνεΰμα τής τού Πατρδς σχέσεως γει, « Έ γ ώ έν τψ Πατρ\ κα\ δ Πατήρ έν έμοί, ι μή άπειργούσης. t Ταύτ ε (πόντος τού Βέκκου, δ Α λ ε άλλ' ούν εύλογον τά αυτά λέγειν και περί τοΰ Πνεύ ξανδρείας αύτόθεν άπδ τού σχίμποδος πρδς αύτδν» ώ ς ματος, είπερ όρθοδοξείν βουλόμεθα, τδ Πνεύμα έν c Η μ ε ί ς τής Εκκλησίας κρατούμεν τ ά δόγματα, τψ Πατρί και ό Πατήρ έν τψ Πνεύματι, κα\ αύθις έν τψ Υίψι και ό ΥΙδς έν τψ Πνεύματι. "Η ού ταύθ' & καί παρελάβομεν, ταύτα δέ λέγειν ούχ έδιδάχθημεν. ΕΙ μέν ούν πλατύ κώς έκράτει ταύτα ή Ε κ κ λ η ούτως έ χ ε ι ; ι Βέκκος, ι Ναι, » φησίν. c Προσεχές μέν δμολογεϊν τοΰ Πατρδς τδ Πνεΰμα, δτι κα\ ά Μ - σία, ούκ άν και ημάς έξ ανάγκης διέλαθεν. Έ π ε Ι δέ D
quam, novi dialeciicis in disscrendo uti regulis, absurditalem l Si enim Doojinug dicit : c Ego i u ct accommodaie ad veri dijudicaliunem dispulare. > Patre, ei Pater in me , » convenit utique nos Htclogolbcla concilale iulerpellans, iNe aduleris,» eadem de Spirilu quoque dicere, siquidem or~ ait Cui Veccue,! Absilid quidem.i Moxque pergeus C ihoJoxc saperc voluinus, credere nimiruni S p i suLjunxit : ι Elsicquidein mullum vereorassiniulare riluin esse in Palre el Patrera in Spiritu, rursus conari quse ulla satis cxprimi simililudine nequeSpiriunu iii F i l i o e l Filium in Spiritu. An non haec unt, cura niibi lamcn videar verbis insistens Paila se liabenl? >—ι Ita, ι respondii Yeccus. c F a l e r i , truin el tntia eorum exempli aucioritalem, quasi inquam, continuum Palri Spirilum ulique indislaiicis antemuralc solidissimum, luio ac sccure siare lem (nain et lumen continuum soli e s l : haereo ac loqui, nou dubiiabo uii cotnparationibns, quas quippe adhuc in similiiudine) coiisentaneum est ilii adbibuere ad divinas ulcuiique emanationes maxime, nori repugno: sealire autetn conliouuin adumbrandas. Afferunt bi videlicet solem, radium ex Patre Filium ratio non concedit differenlia?. cl lucem, rudcs uliquc imagines millo pingi simu- Nam Gregorius dc.Filio quidem ail esse illum conlaero valentium proccssionum beatae Trinilatis. linue ex Paire, de Spiritu vcro esse per eum q u i ACferunt ruisus oculum fomis, aquam et fltiviuin. continue ex Patre est. Vos vero iocales dislanlias S cque harum effigie jformarum divinarum ttium aut spatia inierjicienlea lcmpoium absurdiuiem pcrsonarum, quoad licei humauo captui, insinnare omnino induciiis. Euimvero geuerari Filiura ex spcciem satagunt, Ecce,' aientcs,' sol et radius con- vv Palre,' cuni solum auditur,· praebei quidem animo « r t linue ex ipso, pcr radium porro prinsquam quisnescio quain specieiu quasi effluxus ct localis qnam uovus inlerincidal seitsus, el ipsuni luinen egresaionis distanliam infereniis. Sed corrigiior ex sole. Utrtirii igiiurradius an sol luminis causa? imaginalio, cum addiiur iiniiviilsc indUlincleque Adapial bunc mibi sermoneni Nyssenus Gregorius, geuerari, vere sic ex Paire .siguilicaas esse F i l i u m , dum ail : Ejus quod excausaesl, hoc est cauut simul in Patreaii; nec enim esse ex aufert esse salorum, rursus aliam differentiam inlelligimus. i i i . Sic el mibi raiiociuarc dc iSpirilu. A m potius Aliud enim est cootinue ex primo, aliud per eum ad siaiiiiludinetn supeiius adductam reicraiur serqui csi couiiuue ex primo. » Ad quod patriarcha mo, ut securius loquamur. Hadium dicimua ex i:um suis inlerpellantcs occurreruut, c Tunc, aiensole, e l lamen abecissuiu cx sole quidpiaia non les, non confiteris Spirilum sanctum continuuui exisUmarous esse radiin». Lumen diciuiue per Patri esse, sicutet Filium?Quis aulcm audire susradium e«se ex sole, el mediationem intelli^ioius, liueat Filium quidem coulinuum Patri, Spiriium eiconlinuari lumea soliper radii medjationera oon Y C I O locali quadam 9 6 separalione disiare? Ο neganms. Proplerea el addit sanclus Iiajc97 l
:
r
ν < ί Γ
1
Joan. xiv, 10.
10»
DE ANDRONICO P A L ^ O L O G O L I B . 1.
110
απλώς τήν πίστιν καΛ άπεριέργως έξομεν καί τά Α τής πίστεως δόγματα, οΤς άρα χα\ συνανετράφημεν, τί γοΰν ίσχυρίζεσθε είσάγειν έν Εκκλησία Θεού παρ* παρελάβομεν λέγειν; Γενέσθαι δέ τής είρήνης, τά πολλά ταύτ* άφέντας, ξυμφέρει. ι Οί δέ, « Άλλ' έγκαλούμεθα [Ρ. 63] αίρέσεως, δέσποτα· > ΚαΙ 6 Αλεξανδρείας, « ΝαΙ, · φησί * ι τδ συνιστών θέλε ι ν ασύνηθες, κ ί ν ασφαλές ήν, αίρεσις άν λογισθείη. "Ο &\ καί έατέον, παρακαλώ, τής κοινής δόξης γεγονότας χαί φανερές, κα\ τής είρήνης, δ δή κα\ ξυ μ φέ ρει, και ταύτα τοΰ αγίου βασιλέως μεσολαβούντος. ι Καί ό πατριάρχης ευθύς πρδς αυτούς, ι Άλλ' ύμείς οατε ίσοδυναμειν έπ\ τούτοις τή έχ τήν διά, ώς τοΰ άγιου λέγοντος, Τδ δέ διά τού προσεχώς έκ τοΰ πρώ του, υμάς λέγειν, καί έκ τού πρώτου. *0 δή και ποίον τρέχον άμαθίας ού παρελήλυθεν ; δπου γε κα\ ή αδολεσχία μείζων καί προφανής. Εί γάρ έκ τοΰ προσεχώς, π ώ ς έκ τού πρώτου; Εί δέ έκ τού πρώ του, πώς έχ τού προσεχώς { 'Οράτε είς ποία άρκύστατα πίπτετε, τήν θεολογίαν χατα^υπαίνοντες. » ΚαΙ οί περί τδν Βέκχον, ι Όμολογοϋμεν τδ πάρατόλμημα, καί συγγνώμην αιτούμε ν. Ούοέ γάρ αύτόΟεν ήμίν ή όρμή τοΰ ταύτα λέγειν έκ ματαίας όρε ξης, άλλ' ή ν τδ παρότρυναν αίτιον. Τδ δ' ήν νομιζομένη της τ ώ ν Εκκλησιών διχονοίας διάλυσις, ώστε εκείνων μέν χρωμένων τή ε*, ημών δέ τή διά,
προστιθέντων κά\ αμφοτέρων έπϊ τοΰ αύτοΰ τής θεολογίας τόπου, ούκ άλλως έχε ιν συμβίβαζε ι ν, εί μή ούτω λέγοιμεν. Τί δα\ διά τούτο παραβασίας έξ ολοκλήρου και έφ' αίρέσει κριθείημεν, ώς άθετείσθαι μέν χειροτονίαν, χαταπλ^εσθαι δέ τά άγια, χαι αύτδ δέ τδ τελεστιχδν άγιον αθετεί σθαι μύρο ν χα\ π α ρ α ^ ί π τ ε σ θ α ι , δτι ήμίν τετέλεσται; Έπεί τοί γε, φασ\. καί ύμίν παραβέβασταί τι θεολόγου σι ν, ώς δείξομεν. Ά ο* ούν διά ταύτα, αφέντες ύμίν έγκαλείν, τδ πάν άφανίσομεν ; ι Κα\ τώνείπόντιαν, ι Και πού χαί [Ρ 63] έπΙ τίσιν ήμίν παραβέβασταί; » εκεί νους έκβαλείν ευθύς χάρτην xaV εμφανίζει ν. ΚαΙ τούς αύθις άναγνόντας άρνείσθαι και άναθεματίζειν τδν λόγον, σχεδδν δέ κα) αύτδν τδν γράψαντα. ΆλλέΙ τδν Μοσχάμπαρα ίδόντα δμολογείν εαυτού τδ σύγγράμμα είναι και άπολογείσθαι πειράσθαι. Έ φ ' οίς ό Βέκκος, μεθ' δσου είποι τις άν τού χαριεντισμού, « Η μ ε ί ς μέν προσεδοκώμεν σδν είναι, · πρδς τδν πατριάρχην φησίν * ι εί 6έ μή σδν, άλλά τούτ-:υ, ώς χα\ αύτδς ώμολόγησε, ψύλλα τις έπιχαθίσασα τψ τ ή ; αμάξης |&υμψ ούτ* άνασπςΐν ούτε κατασπ^ν έχει τήν πίίρινθα. » Τούτο δ' είπε διωννμΟυμένου τού χαρτοφύλαχος. « Πλήν είδοίημεν ά ν , » φησ\ν, ι όποια τ ά έπιτίμια έπάξεις τω παραδογματίσαντι; ι Έ π ι πολύ γούν τριβομένων τών λόγων, τδν Βέκχον αύθις έπενεγχείν, c Ή βούλεσθε^ χάγώ τής είρήνης ών
ΪΛ : t F i l i i mediaiione, el ipsi Unigeniti proprieuiero servante, et Spiritum a Patris relalione non arceole. » Uaec cum dixissct Veecus, Alexandrinus patriarcba ex lecluloio quojacebat, sic esl euui allocuius : c Nos Ecclesia&dogmata inoruicus tenenins, prout ex Iraditione accepimus. Itavero loqui uon didicitnus. Si autem eiplicite ialia leuuisset Ecclesia, uos utique aon latereni. Quoniam igiiur Moipliciier fidem et cilra curiosilatcm babemus, siinplicilcr babebimus el iidei dogmata, quibus soil cel iiuiutrili eumus. Quid igitur nilmuni inducere iu Ecclesia l)ei licenliam loqueudi pra>lerqaam accepimus? Dare aulem se paci, muliis islis pntiermiftbis, expediL i < Et quidem nieriio, reposuit AJexandrimis : naiu appiagere dogmaii eccleaiatlico iusuctum quiddatu, eiiamsi securuin forcl, ba?re*ia utique repu- D telur. Quod u l facere desiaatis, roaguopere auclor vobis suai, el ut vos redigalis ad senlenliam communera palamque manifeslam, eicque io pacom cuiiTeuiaiis, queuiadiuodum expedit, ptaeseriim saucto imperalore sequesiruin se paci buic conciliauda? adhibeule.» Hic patriarcba ad Veccuuj ei socios : c Nempe vus dicilis rjuadem etac polesUiis iu his Palrum les»liuioniis prxposkiones έχ ex et διά per, iia u l , cuiu aaailu» Giegorius dicilde Spiriiu : Ηic vero per eum qui conlinve ex primo esl, voe jure vcsiro putclis, nibil ab eu (Jiscrepaudo, poese dicere, Ex eo qui coniinue ex prtmo e$t. Quod quidi m ulira qurm inscilia: nou e\udu liiodiiiii ? abi eniio plus c L i c dopn benda-
tuf nugatori* loquacitatie quam in ejuamodi oralionc, qvae simul ei ex priuio esae e l ex eo qui eoutiuue ex priraoeel eidem tribuil ?Quam qui admiuunl quid re&pondeboat intorroganli : 9 8 Si cx primo esl, quomodo ct ex eo qui coultuue ei primoest? Videte io quaa vua perplexiiaiea induilis, ibeologiamcoospurcaniea.»— c Faiemur lenie* ritaiem et veiaam po&cimus; qua ti digni videri pOi&umua, qualenus aon levi prurigiue iioviiatis aul jacubimdai curiosilatis inatinctu iu ista vuleiilcs iucunimus, ied spa iugenlis operae preiii periracii; quod ibla aola raliotio puiabaniur veieia el pcruicio&a discidia dudum iafealaruai invMUiiti EcclesiarumGraicai Laiuiauque poaae eompooL G W H eoiin ia eo cardoliiigii vcricreiur, quod iu explicaudo divinaruiu cmanalioauai doguiale l^alitii pracposilionc ex ulerenlur, nos vero praepoailiwio διά, qua? ipsii valei per, oaaiafesluin cst nou fuisae aliaiu coalrovetsi;e liuienda? ratioueai, uuieque in piasjadicata leiiienlia obnixe persiauiibus, quain demnosiraado rtcie, kac duarum vocularuiu synooymia, cmiciliari partcs ambas, el in unam oribodoxi dogmali)» locuiiouca spccie di*crepauiee adaplari &ententiaui. Quid aulein?An lioc agoitdo aefariai a l o U Ude ac religione caibolba dtfcciioiiib crimen cttnscivimus? an comineriiimua u i ba>reseos manifesue daiunaremur ? Ntim lanla c s t i u vidia procuralae sic pacis, u i ei noslrani ordiualionem idco resciudt faa fueril, u l saocla conuniinaia dedarari, u l aacruin ipsum dirisma, qood noatra essci Iwnedictiooe sancliflcatum, abjici ut p:ofauuM coacuicarique debucril? Alqui a vobii
β
111
GEORGll
PACHYiVIEUiB
εραστής, γνώμην οίσω. απλώς και άπεριέργως τοίς Α λόγοις χρώμενος; Η μ ε ί ς μέν ούν τα τών αγίων 0ητά έπ\ καιρών εύρόντες ζητούντών, ώς ασφαλώς έχοντα καί ορθόδοξα προσηκάμεθα. Καί τδν μέν ομολογούν* τα έκ Πατρδς τδ Πνεΰμα τδ άγιον έκπορεύεσθαι καί άπεδεχόμεθα κα\ άποδεχόμεθα* λόγος γάρ τοΰ Σωτήρος και τής συνόδου, κα\ ημείς καθ'έκάστην ούτως ομολο γούμε ν. Ού μήν δέ άλλά καΐτδνέκ Πατρδς δι' Πού λέ γοντα έκπορεύεσθαι ώς συνόδω πάση τή έβδομη επόμε νο ν άποδεχόμεθα και αύτδν, τδν δέ γε μή τιμώντα τά τών αγίων £ητά τόλμης γραφόμεθα. Ιδού γούν σή μερον πάρει τι μέν πατριάρχαι, πάρε ι σι δ' αρχιε ρείς και κλήρος άπας και μοναχοί ευλαβής κα\ τών «λαϊκών οί έλλόγιμοι. θέλω κα\ ορθοδόξουσιν ύμίν κοινωνείν, κα\ κοινώς οπωσδήποτε τοΰ ορθού σφά λει σι τήν μεθ' υμών καταδίκη ν αίροΰμαι παρά θ ε φ Β κρίνοντι ή μόνος τήν ημετέρα ν ασφάλεια ν. Τδ γοΰν υμάς έμέ ζητείν τε χ%\ ανάγκαζε ιν κα\ τούς μετ' έμού άποβαλέσθαι δόγμα Πατέρων, ούτω δή παλαιδν καί παρά πολλών λεγόμενον, υμάς δέ μηδέν περ\ τούτων φροντίζειν, ού μοι δοκεί έχε ι ν τδ εύλογον. "Εστί γάρ και έμο\ ευλάβεια μή πως παρασφαλώ
11°> ν
τοΰ δρθοΰ. Άλλ' ίδού και τήν κατ' έμαυτού γ ν ώ σ ι άφεις όλως υμών γίνομαι, κα\ διδασκάλοις ώσανεί τισι χρώμαι. Ύμείς προηγείσθε, πάγω Ιψομαε πράττουσιν. Έκτιθέσθω τόμος, και άποπεποιήσθω τδ δόγμα, χα\ άποβεβλήσθω τδ ι δι' Υίοΰ, ι εί β ο ύ λεσθε. Κάν μή Ιψομαι χα\ αύτδς, καίτοι γ ε Ιδώ ς Πατέρων (5ητδν και μέγαν έπηρτημένον τής παροράσεως [Ρ 64] χίνδυνον, αύτδς αίτίαν έξω, είτε μήν π ε ι σμονής είτε μήν καί αίρέσεως* θέλω γάρ σύν ύμίν π£σι χα\ δικαιωθήναι χαι χαταχριθήναι. Εί δ' ύμείς μέν διευ* λαβείσθε τήν πράξιν, ύμίν δ' επιφορτίζετε τήν άποβο λήν, εύλογον είναι πάντως, ίνα μή και άναγκαΤον είπω, υμών διευλαβου μένων κα\ δια μελλόντων χ α ί ημάς δεδιέναι, μή πως παρασφαλείσιν ήμίν χ α \ μόνοις τά τού κινδύνου περιστήσεται, ι c "Αλλ* ού γεγράφαμεν ημείς, ι φασίν οί περί τδν πατριάρχην άπολογούμενοι. < 'Υμίν γέγραπται χαί χεκίνηταΐ" ύμίν κα\ άποβλητέον ταύτα. > ι Κα\ τί γε τδ έ μ ποδνόν ; ι οί περ\ τδν Βέκκον, ι έ θ α ^ ε ί τ ε , > φα σίν, < δπου κα\ αδελφούς προσλήψετε θεραπεύσαντες. * Άλλ' ούκ έπειθον λέγοντες. Άλλά κα\ μάλλον τραχυνθέντος κατ'εκείνου τοΰ πατριάρχου, ώς και 9
qttoqae in modo de divinis emanaiionilms loquen- verbis foci expertibus, mcam enper bac doclarabo di offcHsem esi quidpiam, ut ostendcmus. Num sententiani.Nos quidemtestimonia sanclorumcum propterea vos a nobis pro eicominu licaiis vitari inyenissemup, negoliis qnae luac tractabaniur exipar esl? num et nos labis ejus conscios religio sttb- gcnlibits opportune prottilimos ut secura et plane tgii abrunipere boc colloqoium, el communionetn orlhodoxa. Ει ul euin qut dixerit Spiriium sanctnm vestram tanquam ana'bemale percuasorum aver- ex Palre procedere, suscepimus el suscipimus pro nari, ae eic omnem eonciliandse concor.li.t* «pom £. recte seutiente toquenteque (hoc entm Salvator viamque praecidere? » Hic palrtarcba ciiiu suis e dociiil, hoc synodus saacivit; idem et nosquotidic Vecco requisivit ubi et quibua in verbis erratam symbolo reeitaatto proiRetuur), l i c nec illuro avera se foret. Statim Veccua cbartam e sinu prolatam sari fas putamus qiti dicere Toluerit Spiritum ex osteadit. Qtiam cam legissent, suam negaruni, Paire per Filium procedere. Quidai enim et hune et 0011 modo qwod orat in ea aeriphim, sed el ipsum recipiamus, qui synodi sepitmae unlversae aucioripene scripti aoctorei», quicunqee foiet, s u b 9 9 detatem in bocsequalur? Itaqtie noa baud dubileteeiatione anailrcmatis aboniinali suni. Hic Moscam- mus, si quissitqui diserlis lostimoniis sanctorunj par, qui eibi eral consctu» se bcripgisse, nee inOiiari Pairuui honorem non babuerit, bunc teroeritaiis susiinebat manifestam rei», suam eam icripturam damnare. En 100 igitur hic bodie adsont pati iarfassus e&so; quod eam exaraseet, esi conaius excba?, adsunt episcopi, una est clerus universos, ncc cosare. Quo Veccue audito, renidemi ac spirante non monachi religiosi, el e laicis quique lectissimt. roultam gfaiiam vultti pairiarcham intuens: c Ex- Volo et vobis onbodoxe seniicntibus commuaicarc, et cuin iiedem vobie, si forte commuaiter quacunepeclabamue nos quidem, impiit per urbanissimam que ratione a recto defiexistls, poeaa? omnis ac facetiam, le boc ecriptum pro tuo aguittiruro. N u a c s i non luum illud, sed hujus est, prout fa- ty noxae qna boc noniine a Deo judicaate afficiamini, · consonium subire paratus sum. Gxicrum quaerere tetur ipse, palex quispiam plauslro insidens nec vos a me, ct noe omnino ad hoc cogere, ui abjiincilare nec refieciere aut safllaminare currus uticiamus dogma Petrum adeo antiquum, ab adeo m u l que ruentis impetum valeal. > Haec Veccus dixit, tis asscrtum, tos autem nullura babere velle relepide alludcas ad iiomen aliud chanopbylacis Moscamparie : erai enim vir ilte binomius. « Cse- specluni rationum allegationumque n08lrarom,ncc t m i m , subdidii, cognoeceremus Iibenter quam omniao reputare qiiam validis defensioaibus obtu buic pυς άπάγεσθαι. Ού δή καί έγχλεισθέντες αύτδς £πειράτο μαλάττειν ταίς ύποπτώσεσιν, ώστε ύπδ φρουροϊς Κελτοίς καί τινι τών έκπροκοιτούντων κα\ συγχωρηθηναι παρ* εκείνου κα\ οίον κραταιοιτ φ βασιλεί άφείντο, δσα τά εις χρείαν τών α ν α γ Οήναι πρδς τδ βασιλεύε ι ν έξ αγαθού σκοπού και χ ρ η καίων άπρονόητοι, ουδέν πλέον άπονάμενοι βασι στής διαθέσεως. Αύτδς δε τών είς τρυφήν έκείνψ καί λέως, δτι μ ή μετά καιρδν έπ' ανατολής όρμώντος άνεσιν προνοήσας άπαλλάττεται τήν ταχίστη ν. Τότε δ' έπιστάς έκείνοις ό πρωτοβεστιάριος, Αθανασίου πατριαρχούντος Αθανασίου, τόν τε κατά τήν Έ λ ε νόπολιν περαιωθέντος πορΟμδν, κσΛ τον μέγαν λογο· πατριαρχούντος, περί οί μετά ταύτα ^ηθήσεται,τά yl ν προγεγονότα καΐδιεμάλαττε, κα\ πολύς έφαίνετο τοΙ«ς θέτην έπ' αύτοΰς πέμψαντος, δν κα\ είς πρωτοβεάνδρας θωπεύων τε κα\ ύποποιούμενος, και δή τής π λστιάριον άνεβίβασεν, ό μέν εκατόν χρυσίνοις ένικαλής μέν εκείνους φρουράς άνηκε, φρουρούς δ άφηρεϊνούτο, δ δέ γε Μελιτηνιώτης πεντήκοντα. Ό γαρ το, έστι δ* ούς κα\ ένήλλαττε, κα\άγαθάςύπετεινέ τάς τρίτος ό Με-τοχίτης διά νόσον προκατήχΟη έπΙ τά ελπίδας, κα\ τήν παρά βασιλέως ήγγυάτοεύμένειαν. οίκοι εκείθεν, βασιλίως προστάξαντο;. 1
λςτ'. Άριξις
τον
βασιΛέως πρός Ιωάννων ιόν άπύ βασιΛέων. 'Αλλ* δ με παρήλθε μικρού [Ρ 66] πρότερον γ ε · γονδς, βασιλεύς τής πόλεως έξεληλακώς προσβάλλει
referemus. Veccum porro ei socios soluto convenlu Cogfnidii mooasterium excepil, caeterum illic sul> fida babiloa cuglodia : quos ct dimilteiis imperator, u l ee ad pacem inclinarent, orabat, et omissa pugnacilate jura propria tuendi mallent degcre secure graiia frucaies ipsiug, sin id nollenr, exsilia e l aaruiunas ipsig infligendag comminans: non enim g* paggurum aliter quam prout fuisget ordinatum Ita*U Porro ipsos coopertos infaniia maie piitiiuros, aisi hacieuu.s aciorum poeiiiieniia concipia conferrent aniinum ad pacem. Talia cum ssrpe aignifkasset imperalor, ei ei audire vdlent, protpora easet cuncta pollicilus, itli nec inetu trisliunt addocti nec promissis laetoruin emollili sinii, nbduraalcg ae advcrsus utraque, seque paratos exbibeuteg ad quidvig mali gubeundum quod inlligore ipgig voluiggel impcraior, ut qui omnino conatiliitggeut quamlibei poliug acerbitatem 103 libenter perpeii quam ullo cuin iis fiedere coire, el ilaqtie nnve deport.-iri in arctrin a dcxtris ingredicnti ginuin Asiacenum gilam, αύτδς ς\ Άταχώρησις έχ τον χατριαρχείον τον πα τριάρχου ΓρηχγορΙον. Ιζιστήσας τοίς λεγομένοις, και πολλούς και μεγάλους βϋπων τούς χαταιτιωμένους, δείν έγνω διορθούν τδν Τά γάρ πρδ τού ήπειγον τούτους τοιούτους εΤναί 14γον πρδς δ τι και δόξοι τδ εύσεβέστατον · μηδέ τε χα\ φαίνε σθαι. Τά δ* ήσαν πρώτον μέν τδ τού γάρ είναι καλδν αυτούς άλλοις έγχαλοΰντας παραΑλεξανδρείας Αθανασίου, δν πολλοίς ύπηγον τοίς βασίας περ\ τά δόγματα ένέχεσθαί γε κα\ τούτους χαλεποίς πρότερον, [Ρ 81] μέχρι και αυτής εξορίας xal χαχψ τδ κακδν Ιάσθαι Λκείν. Ταύτα τοίς περ\ Β περιστάντες τήν δριμύτητα τών κ ι κ ώ ν , έφ' φ τδν τδν κατριάρχην ούχ ήν άγοοείν, άλλά κάχεΤνος ακούει τόμον καθυπογράψειε, κάν έχείνος μετά πολλάς το δράμα, χα\ ούκ άνεκτώς ύβριοπαθών είχεν, εί έπηρείας τδν μέν τόμον, ώς μή δοκιμά£ειν έχων ώς τοιούτος ών έν λογίοις και τοιούτος δοκών έν δογμά αλλοεθνής και τών ημετέρων δοκών άξύνετος δ τοσού των επιστήμη παραβασίας χα\ αύτδς έγχαλοίτο, χα\ τος τήν γνώσιν, π α ρ · θεώ ρε ι, άλλην δέ τινα δμολοτ?,ς μεγίστης, ώ ς έπειθον. "Οθεν χα\ άξιούμενο; γίαν έξ εαυτού έγραφε και ΰπέγραφεν, αυτήν δή reprobare ot mahim et lemerarium» Qua inexpressioue todigaaitODis suae adversus audacein noviialem, exardesceoli suo more ff/veniiue logolbela?, opporlune arrepto Philadelpbiensis tennpore, lomum a patriartba editum obtulit, eoque illa vcrba iegU qus similem damnala? jam in Marci ttbro praviiali sententiam , si recte inleUigerealur, coulinebant; quod sic reipsa se babcre efficaci orationo declaravii. H i t logoihela, velut apertis sibi ocu- ^ lis.prius nou animadversam inluens labein, aspectu regiliit, verbique insidiU operlum maluui cum priimun agnosceret deteeiari se professus, niaxiime palriarcbam inscilia? damnavit; nec abfuit quin propagala ea rcs in noiiiiam multorum bicvi ad anres iraperaloris peiveniret, qui ei ipse in sensum arcane pravum verboruai lomi anibiguorum facilc lot jatu agnoscenliunj admonilu penclraiis, moltosque ac niagnoa viros cernens in eulpamlo tomi loco, clarius a Harco expre*san> obscurius jslroente senteniiam, unanimi assensu convenire, decrevit cum oportere congrua emendatione ia seusuin orthodoxae doclrinae quam accommodatissiraum nformari : nun enim csse consenUuiura, quiρ aiios defeclionis a vera fide accusarenl, ejus ipsiut leneri conviclos criminis; atque adeo U l i malo curaudo id adbibere pro remedio, qood ipsura esse inaluia deprebcaderelur. Talia dam priino mussilarentur, deinde sensim increbeecereut, haud diu poiuere occullari patriarchae. Audit cito rem tam, el qaid parareiur inielligeos, ia coutumeliae non lolerabilis parie nutueravii se lanta ex lam mubo tbeoiogica? 120 doctrinae exislioiatione siibnixum accusari aberratiouis a doginate orthodoxo, ejusque, ui sui quidcm adversarii penua•iereconarenlur, longe gravistims ac turpissimac. Quare ad bunc lali indigtiaiione prxoccupalum cuiu ?eni$&enlqui rogarcm ul ipsc corrigcret quod 1
ϊη lomo ejus vitiose scriptam erat, prspfracte ncgavii agnoscere, se qoidqiiam in auo tomo quod emendari opus eisei, de priition« insuper illa Ipsa, uli de irrogata sibt conlumoiia, conquerens, iraque ex faatn non modica sa*vicns. Sic repnlsi qni patriarcbain adtoraui, imperalori renuiuiaront noii modo prav;e contra fidci dognia persuasionis, eed adων έστώτων έν σιωπή καταπαύει τδν λόγον. 6'. ΑΙδεΛΛος παραιτήσεως έπϊ τφ θρότφ TCV Γρηγορίου. Όδέ γε Γρηγόριος βασιλεϊ συνταξάμενος κα\ τοίς alris erga se fulurum opinabaiur, ne posl suum qoidem discesriecessitudinem iuducral, ideni lamen poslmotiuin sum cerlainma factionuni quievissenl. Quidni eiiim a priori judicio suscoploqne pairis oiTicio ingei ti lunc. qui diserle alioqui professus essel baud se offensione resibens, cavillatus confessionem a G r j renuntiare eacerdolio quo nulla meruisset culpa gorio monachi babilum accipiente de more faclum p r i v a r i , legitimum sibi palere ad sedem redituoi non fuisse inlegram, quoniain is, prouL p o s h a conleiiderel, eamque pro libito, nemine jure obcerlU auctoribus coraperisse se aiebai, ini^rcactora Etanle, resumeret, hypotbctica cessione, ctijus papeccata conicssus baud fuissot se iis qtii poiluti Irata condiiio non sit, possessiouera non abdicaiae babebantur piaculis palam antea c o m r a c i i s cou;absolutc dignitalis prorsus abrutnpere non valenle, ntunicasse, non solutn precibuset p>aliuodiis cmr qnam ad tempus dunlaxat successus exspectali susiis communitcr celebrandis sed t sacri panis frag penderii? Verum imperator, ei maxime cuncta tunc menti pariicipalione ab iis adaii>sa, eum jam pa niiscens Tlieoleplus, quomodocunque adepti quam triarcbam ipse cpiscopus scripli edilo exromniimi tam anxie cupiveraml abdicaiionem palriarcba», ca* caverat. Neopbylum aulem, quouiam in bis G c r pliosane illa easel an vera parum pensi babentes, mano coasenserat ei libello excommunicationis qtialis eral cunque pro eitfiicieniissima satis acceeo in palriarcbam inlaria» subscripscrat. His, i n pere, gratias etiam ei qui dederat agenies. Quin el q u a m , episcopis duobus, quosquando istapriuuim tie qtiibua fraus auboluerat persuaserunl ne auspicontra ee allenlaranl, S"per|)c ul imperilos tradufjonibus curiose indulgerent, ne plus quserereni, xcrat, nunc ultro placams, allegatis ad eos c o n c i «ubscriplioncm postularenl, &ed satis essc dyccliatoribus pacis veniam a sc in illos actoruir p c r i
c o n
149
DE ANDROXICO PALAOLOGO LIB. ΙΓ.
150
τού έντξ Κρίσει μονής (ΙκεΤ γάρ πρωτοβεστιάρισσα Α ιβ'. IJepl τών σχιζομέτωτ καϊ xaXtr άχό της Ταούλαινα συνηγεν, έξ εαυτής περιθάλπουσα τά ΈκκΛησΙας. Τούτων δή γεγονότων ούτως, βασιλεύς χαί αύθις μ^γάλα) φέρων έαυτδν δίδωσι. πολύς ήν αλγών έπι τή διαστάσει τών Άρσενιατών, ια'. "Οχως τόν τόμο* τον ΓρηγορΙον ixstpoyrto χΛ άπας έγίγνετο εί ο!δν τε συμβιβάζει* αυτούς χαί τή Εκκλησία ένοίν. Έτυχον γάρ κα\ αύτο\ καΟ' [Ρ 90] Βασιλεύς δέ τών τοιούτων άπαλλαγε\ς, εαυτούς στασιάσαντες, ώς δύο μοίρας γενέσθαι, τούς «Λ)ού τοΰ κατά τδν τόμον ύφέρποντος πλημμελή μέν πλείους άμφι τδν 'ϊάκινθον, ένίους δέ έν τ φ ματος, ούχ ούτως ήξίου έ$ν άδιόρθωτον, και συνέϊςυς συνεκρότει, κα\ πνεύματι ζώντας σοφούς Ταρχανειώτη Ιωάννη σάλευε ι ν, ακριβολόγου μένους συνέλεγε, καί χ ο ι ν { σκέψει μονωθέντα τδν τόμον τού υπέρ εκείνους τά πλείστα, κα\δτι χθες χα\ πρδ τρί (ΙοηΟοΰ (ό δ' τ\ν Γρηγόριος) προσέταττεν έξετάζειν. της έν πυρί έκάλουν Θεδν οί άμφ\ τδν Ύάκινθον, ΚαΑ πρώτα μέν κατά τδ μέγα παλάτιον συνάμα πυρσολάτρας εκείνους άποκαλούντας κάκεζνων σχίβσσιλει συναχΟέντων σεισμδς ένσκήψας εξαίφνης ζεσθαι μέχρι κα\ αυτής προσλαλιάς έγνωκδτας. Και τον σύλλογο ν εκείνον και τήν σκέψιν διέλυεν εΐτα γάρ έν πυρ\ δοκίμαζε ι ν τά παρά τών Γραφών διωχστά τά τών Βλαχερνών ανάκτορα κα\ αύθις συνή- „ ρισμένα ούχ δπως άμαθες, άλλά και άσεβες ό Ίωάνία\ οί μεν νης οίόμενος άπεσχίζετο μέν καί τής (Ρ 911 Έ κ γΰ/εο χΛ έπιμελέστερον διεσκέπτοντο. Κα\ κλησίας ώς πρότερον, άπεσχίζετο δέ κα\ αυτών δή τά. οί δε τά έ π ι πολλαίς ταΐς ήμέραις θιαφιλονειχοΰντες και λέγοντες, τέλος, έπει ούκ ήν συμφωνείν τών περι τδν Ύάκινθον, ώς μή συναινέσων κάν δ τι ποιοΓεν. Διδ δή χαί παρά βασιλέοκ, ώς τδ είκδς. ϊζ: τή τοΰ γράμματος δ.ορθώσιι, ύπεξεΐλον τέλεον πα ρορώμένος τ φ τής Χηλής φρουρίω Ιξορ·.σθε'·ς τήν εξήγησιν, κρειττον ήγησάμενοι μή όλως τδ 0 η τδν έξηγεισθαι ή έξηγουμένους ά ν α ^ ί π τ ε ι ν κίνδυ έγκαθείργνυτο. Τότε τοίνυν τής Εκκλησίας κεχη* ρωμένης, πειράν έθέλων τών σχιζομένων ό βασιλεύς νον. i*ns impelravit, vicissimque ipsis libenler accipienlibns obiolit reiniisionem injuriarum quibus ipsum Isnisscnt. His peraniis se abdidil in monasleriohim Ar slinse diclum, conliguum monasterio sancli A n drene in C r i s i , vicitiiam iu lalis delectu loci sequens proiovcsliari» Kaiilana» in eo sancli A n - C drrac monasterio degcniia, a qua Gregorius beniene fovebauir, large de suo subminislraule quae illi opus eranl.
lom dogmatis el pubiicam quielem adducere i a periculum.
12. Rur$u$ de illis qui ab Eccleua se absciderint.
His porro sic iransacits fmperator rursus multua erat in deploranda Terendaque impaiien>isshne secessione Arscniaurum, et totuoi ee addebal in ronatum procurandae, ei fieri posset, conciliationis ipsorum el rejunclioiiie cum Ecclesia. Fovebat ejus in eo genere spem, quod tunc commodur.i dissidere tllos inier sese ferebaiur, in facliones 11. Conalu$ adhibitm ad correctionem tomi α Gregorio editi discissos duas, quarum numcrosior ducein sequobaiur Hyacinibum, pauci alii auciore Joanne Tarbnperaior bis defunrtus curia cum antmadvercbaniota floetuantes cotifPctabanlur scrupuli» aublerei gli.scere hiterini 134 ' w p e r e arcalilium cavillaiiuncularuro; unde in morosae alionuiu murmur de (lagiiio, quod lomi mondose scrirutn giigiliation€s enimpeb^nl, ciiipantea eos in p\ilemere probanda editione vu'gn consntum puplurimis, ac qnod Hyacinlbiani haud ita prideni laretur, haudquaquatn lolerandum diutius statutt Deum in igne invocasseni, 135 pyrsolatrarura leri mnmbus incraemlalum, ul erat adbuc, voltimplorare Joanuis aniconsentienduin secum, quibus persuadere nequinium leatavit, altegalo eliam ad ipsoui quadara visset ul inler se.ae convenireni, lainen prx flagrandie Alexandrino Aibanaaio, quod ex quodam Joan-. ti quo sesiuabai desiderio pacis, ne ab impossinis ad se dicto imperaior inteilexissel maguaj buuc bilibus quidem, quod dici solet, aggrediendis temab ipso haberi aucloritatis viniro, et a quo facilius perandum exislimans, syuodis frtquentibus coll el nulluni non ad idulile varie argumenproTeclus ad Joannem omnia comineinoravii qu;e lum versantibus, ioviiare ad concordiam diu qtioapla putavit ei adduceodoad rediiuegrandain cuni lidie non deslUit. Sed cum nibil omnino proficeHyacinthi 136 P grAttam, quo peslea coacors ret, pert*su$ denique irae in nodum negotii Joanjam uuanimiier secta universa corain plena synodo ^ nem babenas laxavit, maxime poslquam ad pervitertum i a locum congrfganda, deposiiis adversus caciam adjuaxisse imperii affeclaiioaem depreiienBcclcsiam simuHatibus, deilras adfuiuru illic i m sus et eonviclus idem eal, produciis iu mediuj»i. peralori in paccm longe ipsi desideralisfcimam quodam ex solilis conventu, 137 nianicis oocciiu is darent, spe certa ingentis ineund» ab illu gralia», margarilarum iutexlu ornaiis el quibiisdam id gesi volis scnsibusque ad communem uiililalem acmis ineignibus cliaraclerem fasiigii principalis l i a comiuodalispacem deniquo iuiiverealein, Dς βτσιλέα ποΐ!?σΟαι κα\ ύπ*ρ τών δεομένων τιμ:·Γς μεγίσταις δεξιο)σάμένος, ώστε καί τοϊ; τ υ · ένσ'νί'ρειν τε τά εικότα και λύσει; πολλών Ι ρ γ ά ί ε φ/οίς ύπεξανίστασθαι προσιούσι και μακαρίζειν τά
nec verum nec legitimum fuisse palriarcbam. P o suilabaitl prxterea damnari dogma Ecclesiae qu Quod abominans qui primus vidit N i caeen»is, conaius esl quamuin potuit abscondere, etinversi* libri foliis aliam paginaoi aperuil, ex q»a boc prtuuin 147 «culos i n c u n i l : ι E l votucrcs coeii rcquie&ησίας δρώντες τά πλείστα μεν καθ* εαυτούς κατεμέμφοντο, ύπομιμνήάκοντες δέ και τώ πατριάρχη προσαναφέροντες δτι πολλοί παρά τών αγρίων ύπηρετυν πληγάς ανηλεώς έλάμβανον, ώς δήθεν τά πολλά μηδ' ειόότι, κατεγινώσκοντο ώς άταλαίπωρήτως έχοντες περι τδ καλδν, ώστε τ φ μή τδ κακδν έκτδπως μι σέ ϊν μηδέ τδ καλδν τοίς αύτοΐς ύποδέχεσθαι μέτροις. Ή ν γάρ, ώς έψκει, δ σκοπδς τψ πατριαρχεύοντι έκ μέσου θείναι τδ αδιάφορο ν, είτε δν είτε δοκούν, έκ πα λαιού έπεισφρήσανδιά τήν τών πνευματικών προστα τών, ώς φετο, άτημελησίαν ή και συνήθειαν/ΟΟενκά-
1Γ8
μαι. ώς μέσον κάκου τε κα\ αγαθού τδ άδιάφορον κείμενον πρδς έκάτερον έναντιούται τών άκρων, κα\ είγε πρδς τάγαθδν κακδν νομίζεται, άλλ* ούν και πρδς τδ κακδν άγα"θδν, και άγαπητδν άν μετριοπαθοί εν, μή τού απαθούς έφικνούμενοι. Αύτδς δ' ύπδ κανίνι τή φαινόμενη Ιδία εξει, είτε καί γνώμονι, τά τών άλλων ήθελεν άπευθύνειν. Κάντεύθεν και οί πολλοί, διυπνίζοντο και έν ύπο\©ίσις ήγον μεγίσταις τδν άπευθύνοντα. [Ρ 1011 Ή ν δ' εκείνους τδ εφορμούν πρώτον μέν τδ άπ" εκείνου άτηρδν κα\ προς άπαν δυσέντευκτον, τοίς μέν έξ αρετής δοκούν, τοίς δ' έκ γνώμης έμφυτου, τοίς δέ καί έκ συνηθείας τής πρδς τήν άσκησιν και μονώσ:ω; (άπαν γάρ δύσοιστον τδ ρή σύνηθες), είτα δέ γε και τδ έπΙ τοίς όλοι ς κρυπτό ν τε κα\ αφανές και ψάλλοντος και έσθίο κείνοι έπειλημμένοι προφάσεως ευπροσώπου τοιαύτ' Β ς \ κατά μόνας διάγοντος, ώσπερ ήσκητό .έδρων4ήν πού τις αίτίαν αδιαφορίας είλήφει. Τέως δε τε καί είθιστο. "Ομως (τδ γάρ τής ανάγκη; έστ·ν περί τή* τοιαύτην αίτίαν ούκ ολίγοις και αύτδς ένεάδήριτον) τήν σκληράν έκείνην χαί ώς έν σιδηρά πικραίνετο τδ άδιάφορον όνε ιοί ζω ν, μή κρίνων, οί£άβδ\υ διέφερον ποίμανσιν, οί μέν εύγνω/ovi1
τ ο
dcpreb^ndisse in culpa *ibi videbantur, boc ipsuru oslemare ad sui gluriam gaudentcs. Quod inde inldleciuros omnes coiiiidereiit quanla in ipsorum animis exardescerei vis divini zeli, quae cobibere islas 150 nequirct «ruptiones io subilas el nullo rrspeciu lardaias caatigaiiones perperam acloruin. Moesia binc oniuia melu sollicilo, aeslu animorum •jMjuiiiissiir.o, videres, plerisque, duro el indignilaiem praesenlium el pernicicm imminenliuin cum borrore reputanl, usque ad desperalionem efferalis. Crescebatque in dies malum, dum nibilo C feccius monacbi quo per praeceps incubuerant ruentes, novis subinde frequentandis, simulaiione aul praetextu «xaclae religionis, inbumanae acerbtlatis exemplis, pervertebani confundebanlque passim omuia, ut essel jam illic praesens species Ecclesia el uibis plaae qualern Anaxagoras o r i gines mundi describens fuisse aifirmabat nature parlium mialim ac temere coacervalarum, anle menlis, quae ordinem intulit, accessum. Talia ecclesiasiici cum cernerent, pleraque quidem improbabant laciii, et sectim xatiraanies ut nimia el imntania damuabant. Ac cum, arbilrati palriarcba mulla borum inscio fieri, eum adeuntes inilicarent qnae maxime iniolerabilia credebaut, nempe conlra ^ ecclesiastieaio leniuicm ctiam vim ac vcrbera per feros ejus niinislros piurimie cnidcliter inferri, quod pro sui airociiaie oinnes existimarent praeter ineulem c l cilra noliliam ipsius ab istis atienfari, ille inexspeciaiissime rem comprobans eliam ullro moniiores increpabat ut bebeti ad mali sensum et dclestalionem animo, apparere vel inde aiens c a l lura obduclum religioni ac zelo ipsorum, qui aspcctu culpabilium defecluum tani parum offendere:itur. Si enim horrore quo par fuerat ad occursum prave aciorum commoverenlur, ipso uiique mali odio ad boni ipsi opposiii, nempe casligaiionis qua emendatur, bonestatem agnoscendam perduceiidi fuerant, nec lemere ul nimium culpaturt supplicium, quod ex comparatione ac commea-
κ α
saratione cum peccalo quod puail, juslum os«e ac moderaluni recle censenlibus iutclligitur. His patriarcba objurgationibus insperalissimis islos ! c tlesiae primores qui eum admoniluri conveniebant a se abigpns, omnem jain sibi apud eos demebai cxcusaiioncHi ab ophtione ignorauiiae rcriim q« ae iirbanl, el loiam in suum raptu aitrahebal i n v i dia»n, niliil pcnsi quidquam habens, dum palam osieniarel co plane se spectare ac recia ferri, u l e medio lolleret radicitugque exslirparet oninino qualemcunqtif, seu verani seu apparetitem disciplinae remissionem, vulgo indifferentiam vo< aiam, quam ex longo pulabat obrepsisse propter s p i i i lualium prftsidum incuriam, inolitam vero sese jam lucri quadam aucioriiale ex projtiduio consueuidinis, contra quod rite atque ordine sui n»inislri 151 tenderent, piausibili usi praetextu, puniendis inexorabiliier, quaecunque deterrentur aut se ullro in animadversionem offcrrent, transgresstonibus autiquae disciplinas, quarum roenlio soloret inditfereuliae vocabulo molliri. Ac fsse in islo judicio concordes palriarcbam et ejus satelliies ex eo palam exstabat, quod ipse quoque per se non paucos obvios contristabal amaris dictis, indifferentiam ipsis exprobrans, non intelligens, quanti in arbilror, indiiTeiens in boni et oiali-medio posittuu e vaiia sui coinparalione cum cxiremis contra rias ulrinque ducere qualilates, u i maluni c e n seatur collaluin bono, vicissim auiem, ubi cum malo componatur, bonitalis aliquam indual speciein. Unde ille moderate sapteiilium vulgo probabilii sensus est, preclare agi nobiscum, in boe viue labilts slalu haud perlingere valentibus ad plane imperturbabilem tranquilliiatem, si mediocribus duntaxat perturbationibus agileniur. Porto ille propria illa sua, quaro prae ee iiusquam dissi mirlans fcrebal, rectitudine rigidoe virtutis pro norma utebatur, ad qaam omnino volebat exaequare roores omniom, et quidqiftd in qtiovis ab ea declinaret, dirigere. Non poterat sic agens non
Ι9
D E A N D R O X I C O P A L J E O L O G O . L I B . II.
δ
170
erspos σφίσπ εαυτοί; τήν αίτίαν προστρίβοντες, δσοις Α ώς αρχιερέα, ώσπερ δή κακείνος φετο τήν Ιερωσύνην παρακατέχων, συχνούς δ κρατών άποστέλλων άπέλεγε, καί τή αύτανεψία έπέσκηπτεν έπιτάττων ήτις ήν 'Ραούλαινα, μή τι (τοιούτον έπιτιλείν, δ δή και γίνεται.
δηλα^ή μή ή ν έν νφ τα τών Αλλων κρίνειν, άλλ' είς έιυτσυς νεύειν, και εαυτούς κατά τδ προσήκον κατανοεΓν, εί δέ κα\ αλλήλους κατανοεϊν, είς παροξυσμδν άγά*ης καί μδνον, συγχωρούσι τέως τοίς γιγνομένο*,άλλ*ού περιεργαζομένοις τους εργαζομένους, χέν δ τι ποιοίεν. Τοις δέ κα\ πολυπραγμονείν έπήει υ\ άνταμύνεσθαι πάσχουσι κα\ λαμβάνειν λόγους έξ άλλων, πιθανούς άλλως έκ τών είκδτων ώς άγνώτο; πολλοίς δντος εκείνου διά τήν έπ\ τ|) άσκήαει μονωσιν.
%
ιη'. ΕξίΛβυσ(ς του βασιΧέως προς ΝύμφαιοΥ. Αύτδς δέ φθασας έ π ' ανατολής, τδν πορφυρογέννητον άποστείλας έχοντα και τήν συνοικούσαν έκ τών τού 'Ραούλ κατά γένος, έξεληλακώς έ π ' ανατολής ώρμα. Κα\ διελθών τά τής Βιθυνίας μέρη, κα\ δσα πρδ μικρού έ ^ έ θ η έπί τε τ φ Βέκκω κα\ τοίς λοιποίς είργασμένος, τ φ Νυμφαίψ έφίσταται, φέρων καΐτδν Μουζάλωνα πρδς τ φ τού μεγάλου λογοθέτου σεμνώματι κα\ πρωτοβεστιάριον κλεΐζόμενον. Ού δή καί σκηνή σας, εκείθεν τά χατ' άνατολήν διοικούμενος,
ιζ. Βάτατοζ τον πατριαρχεύσαττος Γρηγορίου τον Κυπρίου. [Ρ 102] Τούτων ούτως έχδντων δ μέν πατριαρχεύοας Γρηγδριος νόσω πολυημέρψ κατεργασθείς, ώς U τίνες ίλεγον, και διά τήν παρόρααιν έκ μικρό- * [Ρ. 103] έσκέπτετο καί περι τού υίοΰ Μιχαήλ, έπαγαγεϊν έκείνψ έκ τού |&ηγδς Πουλίας τήν συνοικήσουψυχίας, μετ' ού πολύ τελευτ$ τδν βίον. Και τδ μέν σαν, ή έκ τού υ Ιού τού Βαλδουίνου κα\ τής θυγατρδς Ινψαλμψδίαις θάπτειν κατά τδ είκδς " r- ' — r * • ' »— *-» » · ' έκείνην μέν ούχ είχε τι διαθέσθαι άνήκεστον,ευγενή τού καταφρονείσθαι δόξαν έν δεινφ ποιούμενος, και τε οδσαν και μ ά μ μ η ν λογιζομένην τ φ βασιλεί' είχε άπδ προσώπου έποίει τδν άδελφδν, και απόντος κατη μέλει, xa\ προσιόντι οφθαλμούς ίλαρότητος ούκ έδίο" οίχεϊον εκείνη Κωνσταντίνον Μαυροζώμην ώνομα— — * -—·•*• δου, χα\ συνιππαζόμενος τήν εγγύτητα άφηρείτο^ «μένον, φ δή χ α \ συγχρήσθαι χατά χοίτην χρυφίαν χαί ήν έξ έγγίονος είχε τής ομιλίας πρότερο ν δόξαν Ιλέγετο. ΚαΙ τοΰτο δή μάλλον ήν τδ δοκούν έκείνψ προ σε ποιείτο παρακατέχειν. Άξιωματικώτερον γάρ οοφδν, έφ' φ άτιμουμένου εκείνου ή κατ* εκείνης χάκείνος ταίς άληθείαις τών πραγμάτων έφήπτετο, ύχοτρίχουσα βάξις (έχ τών δυνατών θριαμβεύοιτο. πολλοίς μέν τοίς ύφ' αύτδν θεραπεύουσι, πολλφ δέ Πίμψας γοΰν αύτίχα χα\ περιοχών τδν. άνθρωπον v
β ί
σ ι λ
ο
5
σ
α
w
1
oe minimum quidem asgnrrexil, inverisimilem flagitii lam pudendi principalis matrona? ludibrio. Irigide allegans exeusalionem infirmiutis, quasi Confesliin igitur immiggigin{Maurozoniam nibil mieniti paulisper ad islaai veneralionis eibibitionem nug exgpeciantem robu.-tis e suo salelliiio licloriprx debiliuie genii nequiret. T u l i l impaiienliasime bux corripi migerum ac gpoliart juoet, lotoque foro baud assueia coniempiui mulier eam negationera fcede nudatum muliig iaauper ac gravibug plagig deferri sibi seliue reTerenli-e, iraeque magno xstu iuflictig ignominiosissime traduci. Vulgala moeommola esl, indignans se nurum iuiperatorig, ^ mento rei fama perlaioque ad imperatorem quid viri uiorem despoia* ipeos dignilate pra?cellentis, iamiliares Porphyrogenili jussu ejua palani allennihilaequum impetrare a malrona cognata quldcra laasent, enitnvero rootua iilo non parum eai, inimperaioris, cacierum nihil supra privalam condidigaana vebementer nibil reverilum prgssenliam lionem eminenie, quod vir ejus d u m viveret ad imperatoris lanium egse aosum Porpbyrogenitum. Dullios fastigium dignitaiis ascenderai. llox ira- Tamen compregga in praegeng ira misii celeriter qnt eondia in sgritudinem iraoseunte, querelis et llaurocoroam hnperarent dimiili liberum; quod planciibus dolarem guuro declaravit. Non laluit id a?gre quidem, tandero tamea praevalenle aucioriqaod acciderat iitxxxw ipsius, qui prseler ambitio- tate gunima perfecium est. Hinc jam poet primam nem propriam lameniis etiaai uxoris inflammatug Hlam eruptionem excandescenliae conglang offease io degiderium ullioiifg, modoa gecum 156 «quivoluautig aversio Augugium abalienavii a gcrsivii segre faciendi veiulae ea ipsi reponenda cou- mano, versareque auimo guagii consilia deprilumelia, qiue acri sui seneu Strategopulinam alte mendi ejus quem tupra raodum videbat eflV.rri: valntraag vel coropengaret vel consolaretur moeuam quippe in coftlumcliam redundare interprelettiam qua cum ipse lum conjax fuiggent ex ejus tabatar audax ejag factum, et 157 t Quem anicofilempta contrisuii. Ac in ipsum quideni proli- D nii principum ex opinione proprii coniemplua eennus iram expvomere nou potuil, reverilus per»oliunt acerrimum, dolore penitus slimulatus iu nam nobilitate sua luiaai, ct aftiuilale priucipis ulciscendi cupidiiaieoi .incumbebai. Primuni igitnr comnietidabilem (am ana ut avi&ipgam dignalione a conspectu fratrem amovit, di.uque altgenlein se Auguslus prosequeretur. Verum cum essct huic uegligere /undilug onendit, ac ex inlervallo rursus rainisier domeslicut oppido charug, Gonstanlinug se offerentem baud lactis aspexil oculis. Denique Mauroxomag n o m i n e , quo viro ad fceda obgequia cum cquiUnii Aiigusto germano admovere se ilic secrelamm libidinum anus abuli ferebalur, per- de more lcnlaret, sui viciniam adeuul, procul calhde se faclurum credidil, si aniasio mulieris eura ablegans. Jn quo non paruiu bomineni pupuqaaia oderai insigni dedecore traducendo nou soluiu git, sic exclusum voti effcciu, qno enixo affeciaipii cordolium ex malo dilecii grave iucuierel, veral resumendo in comiuiu fratiis Augusli loco sed el clam jaclalam popularibua susurris obscoe- proximo sibi asserere exisiiinaiiouem, cujus in lue cum boc iamulo coitsueludinig infamiam fre- possessione diu fuerat, fainiliarig cum eo consuoq ietiUndis de bujug debonestaiione sermonibus ludinis el grali ac liberi cotigressus, Uncndis, evemilarel ac latius spargeret, raaximo suspecl« quas mullag babebal, clieulelis uiilcm. N..tu i c e o
?
175
GEORGII PACHYMER.B
176
τ ψ συναγομένω πλούτω χα\ τή χλιδ^ εντρυφώ*. Α εκείνου φροντίζειν, καν παρή, καν άπή · ούτω γ ά ρ ύπομαλάσσειν τά ήθη καλ πρδς τδ δονλιχώτερον Υ π έ ρ γάρ έξήχοντα χρυσίου χιλιάδας αί οικονομία ι ύποκλίνε.ν φόντο. Εκείνος δέ ταύθ* δρών βασιλέως τούτω άπεκληρούντο παρά πατρδς, καί γε σκοπός ήν. εί π : ροή ν, καιές έκατδν έπαύξειν. ΚαΛ μεγάλοις πράττοντος, σοχναϊς τε προσόδοις μάλλον πρδς βα σιλέα ή πρότερον θεραπεύειν προσεποιείτο, κα\ τ|) άνδράσιν άρχουσι τοις έκ τοΰ παλατίου είς θεραπείαν παιδεύσει καθυποκλίνεσθαι δοκείν ήθελεν. "Οθεν και εκείνος ύπέταττέ οί, και διά τούτ' εκείνος πολλά μεν πρδς τδν πρωτοβεστιάριον πέμπων [Ρ. 106] ήξίου προσόδων έχων, δλίγα δ* έξαντλών,εί μή που είς τάς και αύτδν προσλιπαρείν βασιλέα μή χολ^ν, κάν τ ι κ*τ' εύεργεσίαν φιλοτιμίας, δ και αύτδ είς ύποψίαν κα\ έκ συναρπαγής έπράχθη νικήσαντος τού θυμού, έκειτο μείζω, πολλοίς ένετρύφα κχι ύπερηφανϊύετο συμπαθείν τε κα\ μή δργίζεσθαι. Έ ν τούτοις ούν του είςύποτα^ήν τήν ές βασιλέα πρέπουσαν.ΤαύΟ'όρών καιρού τριβομένου, και τού πατριαρχεύοντος μοναχδς βασιλεύς, καί γε τής έξ ύπογύου εκείνης σύμβασης Σάβας εκεί παρήν, κσΛ τά συνήθη τής ατασθαλίας αίτίας χάριν πα ρακεκνισ μένος, διενυκτέρευέ τε μετά έργα διαπραττόμενος ούκ άνίει, βασιλέως έπΙ πάσιν τοΰ πρωτοβεστιαρίου έν νόσω πολυημέρψ κειμένου · έφιέντος, μή κρίνοντος ίσο>ς πρέπον μηδ' άλλως ε ύ τώ νεφ^ώ γάρ πολυωδύνοις πόνοις έβάλλετο, κα\ σχημον έμποδών ίστασθαι τοίς παρά τών τού π α τ ρ ι ουδέν ήν τδ ε!ς θεραπείαν προσαγόμενον δπερ ού άρχου πραττομένοις λόγοις ευλάβειας, και τοΰ μ ή προσείημίου τδν πάσχοντα. Κα\ διά τοΰτο μή οίω τ* δοκείν εμπόδιζε ιν τοίς είς διόρθωσιν τών πολλών νοβντι αύτψ τώ κρατούντι τάς προσόδους ποιείν, τούτψ μιζομένοις. "Α γάρ δ Σάβας έπραττε, θέλημα τού προ σιών βασιλεύς όση μ έ ρ α π ε ρ ι τών κοινών συνεπατριάρχου δλω; ήγείτο, ώς αύτδς ύστερον έ φ η ν · φρόντιζε. Τότε τοίνυν έκείνψ συνών διεπονεϊτο τήν πρός τινα τών αρχιερέων άπολογούμένος * εκείνου τάδελφού κα\ υπέρ τά έσκαμμένα ύπέραλσιν, καί γάρ τψ βασιλεί λέγοντος ώς είκδς ήν άν έμποδίζεσθαι ταπεινοΰν συμφέρον αμφότεροι ς έδόκει. Τδ δ'ήν τέως παρ* αύτοΰ βασιλέως δντος τδν πατριάρχην, είπε ρ άποπροσποιήσεσι και άποστροφαϊς καί τψ μηδέν τών habebai, isiam efforentem sese immodestiam. gervera splendidius etiam quam pro secundo a auprelnani el supra cancellos exsilieniera fasium. De ii 10 imperii apice pote*iali3 gradu, obnoxiorum huc deliberantes facilo in unam senteniiara ambo .?dύπησιν, χαι είσΐν οί πιστεύοντες ταύτα, ζωαρχικής κα\ μακάριας και αγίας Τριάδος ή μ ε · τριότης ημών υποβάλλει^ αυτούς, κα\ άρφ αναθέμα θέτωσαν είς χαθαίρεσιν δσα έκ τούτων χα\ βούλοντος και τδν τοιούτοις παρασυρέντα είς τδ βλ άψα ι ται, και εί αδικηθώ, έν τη ήμερα εκείνη δικαιωθή1
cere, qnicunqtie et qualescunque fuertnt, babeo ipsoa, juxta canonem, pro segregatis a v i l a auctpre Triniiate. Quoniam vero coacti, minimc a u - ^ tem nos ipsos per \ i m inlrudcntes, regtmini E c clesiae sumus imposiii, spe pacis el uliliialis coramunis, non successu autera secundum apem quantum iu ea adinintsirailone gessitnus : niliil aulem gessiimis (teslis sit Deus) nisi quod expedire nobis visum esl, et qtiod non nt m a i u m , sed ut decens a nobis fierel : caeterum an qua mensura mensi sumus, eadem remeliatur nobis, judicium arbilrio sancii imperatoris et cpiscoporum coram Deo permilto; el sive absolvamur eive datnnemur ab iis, acquiescirouB, et ut a Deo profeclum eoruni quaJecunque mandatum accioimus. Aliud, elsi quale sil cujusque opus, die illa declaratuw iri crediinus, tamen quouiam aiunt quosdam scandalizari pro- D {
pter maledicentianiquani evorauit in nos diabolus, dicimus : Si conscius inihi sum incidis*e in fornicaiionem, a/)ulierium aut nefariam in mares l i b i d i nem, si sensi unquam aul seniio aut sentiam alienam senlentiam el abborreniem abEcclesia Gbristi Dei et Domini naei, el tiisi ut sancti discipuii et apostoli ejus tradid^runt et Miocessores borum deiferi Patres, privaltm et synodice; et nisi 0111nem hclerodoxam docirinatn, quam noti accepit nec lenel Ecclesla Cbristi, respuo subjiciena anathematt, 173 * Gbristo ei pare inea cum proditore et crucifhoribus Domiul mei. Si vero recte ac fidelitor me iniuistranteui et sentieNleiii c l atnpleclcmem ct praedicanlcm calunmiis u a l l i e m a
, n i n i
8 a l
a
me lalibus diffamarunt, qnicunque ac. qualesrunquo ainl, exlra censura babentor EccIesTs Cbristi ; ct insolubiti excommunicalionig nexui a vitae auctore, beata ct sancta Triuiiate, mediocriias nostra ipsos subjicit, dirisque anatbcmalis, et eum qui lalibua traclus fuerit ad laedendum el injuriis afflciendum me. Ut aulem injustis et btaspbemis ba?c nialediclio a Den est, sic eilinguam continenieg etveritatem amanies et loquenies Doi benediclio ac prolectio (ircuindabii, et bic et in fuiuro. » Haec quidem erant in cbariis intra porula ficlilia conditig el in cavo abstruso depositis. In q u i bus, quod eum quoque qui eiiara vi pertraclus ad advcrsanlium sibi partes fuerit, quicunque l a n dem sit, analbemati subjicit, id ad Inimanae probitatis Chrtsliaiiftque mansueludinis raiioncs saiis accommodaiuin necne fuerii, censendum ndinqtio viTenlibus in spirilu ei Domino gervientibus. H!ud scio, scripiuin boc poslea reperlujn vulgaltimqne, ut posimoduin diceiur, accusationibus in ejus aurtorem anlea jaclatis fldei inomeutum addidkse, ut jam non immerito traductus ilfe ac injuste i n famalus viderelur. Aliud eliam scriptum concinnavit, slatim ad lmperatorem inissuni, haee ad verbum continens : < Dco el post Deum verbis fldens ex Deo auctoriialem ducentts majeslaiis l u a , E«clt'siae regiinen capessivi. In quo adminialrando si quispiain succrnsiiertt gubernationem 174 mcam ad quod cuiqne placerei obnoxie aecommodalam nou fuisse, teslis idem sit Deus, tuelius non senLiebam. Quandoquidem vcro Cbristus Ecclesiae
193
DE ANDROMCO PAL/EOLOGO U B . II.
194
Τήν γάρ παραίτησιν λογίζομαι άκανόνιστον, Α ϊνούς εντεύθεν ίσως χαι τήν του κρατούντα; γνώ* %α\ αύτη μου ή διάκρισις. Έ π ε \ δέ προς τρέμοντα τά μην, ως ούτω τά καθ* έαυτδν δοκιμάζοντος είς συνοΐσον, ε I έκσταίη, παρακεχινημένων τών δλων (ουδέ δικαιώματα θεού βασιλέα λαλώ, εί κελεύεις, τδ θέ γάρ έχώρει άλλως γίνε σθαι), άωρι τών νυχτών διλημα μου έώ, και άνατίθημι τφ θ ε ψ χαί τή έξ αύτοΰ δωσιν έαυτδν τοίς άπάξουσι. Και πρδς τή χατά τά βιστλεία σου τά έμά. Ινα δπερ αυτή θεάρεστον δδξει Ευγενίου γεγονότες θαλασσή άλιάδος τε έπιβαίνυυσι, χιίτί, ψυχ3 μου σωτήριο ν, εύεργετήσης κα\ συμβού χαί τδν λιμένα τδ Κέρας είσπλεύσαντες τήν μονή ν λευσες και συνεργήσης μοι, κα\ ούτω παρά θεού τού Κοσμιδίου χαταλαμβάνσυσι. Κάκεί τήν νύκτα χαρισΟζ τής ευεργεσίας τά ίσα τή έκ θεού βασιλεία προσμείνας στέλλει πρδς βασιλέα τήν αυτού π α ρ α ί · σου. > Άλλά τοΰτο μέν, κατά τδ είκδς, ούχ υπέγρα τησιν, Ιχουσαν ίπ\ λέξεως [ Ρ . Ιέ7] ούτως * ψε, τδδέγε πρότερο ν οίκειοχείρως ΰπεσημήνατο· είχε γαρ, ι Αθανάσιος έλέφ θεού αρχιεπίσκοπος χδ'. Παραίτησις Ιγγραφος του πατριάρχου Αθα νασίου. Κωνστιντινου πόλεως νέας 'Ρώμης και οίκουμενικδς c Επειδήπερ λυσιτέλειας χάριν χοινής είς τδν πατριάρχης. » *Ην δ' έτι φερόμενο ν και άλλο τι έν πατριαρχικδν άνήχθημεν θρόνον χαί διά τήν τού χρυκτψ γράμματι, δπερ ούκ οιδα εί προσετέθη χριστωνύμου λαού είρηναίαν χατάστασιν χαι χυβέρύστερον παρά τών έκείνψ προσκειμένων, ώς ι Κάν εί τι ποιήσω παρά ταύτα, άστοργον έχω καί έξω τής Β νησιν, απέβησαν δέ τά πράγματα είς τουναντίον χα\ παρ' ελπίδα τήν ημετέρα ν χαί τών βίασα μένων ημετέρας γνώμης, κάν αυτήν έγχαρίξω μου τήν ήμας, ώς εντεύθεν κριθή ναι ημάς τώ λαφ άδοκίπαραίτησιν. » Τέως ταύτα γράψας, τά μέν έν άφανεί μους χαί παραιτητέους χα\ άδιαχρίτους, άλλως τε τίθησι τδνείρημένον έξασφαλισάμενος τρόπον, αύτδς δ! τδ πρδς τδν βασιλέα και μόνον έξαποστείλας, έπεί δέ χαί ώς ασθενείς καί αμαρτωλοί κα\ ανίκανοι χαί ούχ ήν εκείθεν, καθώς ίσω; καί οί ήλπιστο, ή βοή ουδέ άξιοι λειτουργίας τοιαύτης, διά τούτο παραιτούμεθα κα\ ημείς αυτούς μετά τής άρχιερωσύνης, καί θεια καί τδ άντειλήφθαι, άλλ' ήδη μάλλον οί νυκτδς εί τι ήγνοήσχμεν ή χα\ διεπραξάμεθα έξω τού πρέ Ιξϊλευσομενου κατά τήν δδδν δεφενδεύσοντες άπεστέλποντος, αιτούμε ν συγχώρησιν, καί υμάς δ Κύριος ACVIO, και άλλοι οί τδ πατριαρχείο ν άναδεξόμενοι, OOUAL
sas ei imperii te constfiuil cnraiorcm, ut utraque ad ejus boiieplaciium dirigas, in conspectu loquor Domini mei Jesn Cbns:i, elsi pcccalor sum, lamen facfuin a me qiiidquam non meniini a sacerdolii reguiis abborrens. Si vero aliqni insurreierunt ^ conira me, dicenies quae ad dcrorroandum contumeliis doloreqiie pungcndum hominem pertiuent, ei suui qui va. » At buic quidem libello, ul fieri par fueral, D non subscripsil. Priori lantum propria manu »uum nomen apposuerat: sic enim ad ejus calccm legebalur: « Aibanasius miseraiinne Dci arcbiepiscopus Couslaniinopolis Novae Koma*, oecumeoicuf patriarcha. » Ferebaiur el aliud praterea quiddain scripluiu in illa priori arcana cliarla, quod baud scio au non addiiunt poslerius (uerit ab Aibaaasii fauloribus, nempe b o c ; « Si quid praeterquara hic scripsi me facturum egero, irritum habeo, quippe coiilra 1 7 5 voJuntalem et nienlem acluni, ctiara si ipsam scriplo signiflcavero abdicaliimem. ι Ulcunque s i i , his ita scriplis, prius quidein illud in occiillo abdidil, mcmoraio jatn muuitum uiudo. Jpae vero solum sccunduin m e a m
libellum fmperatori cum mifissct, ncc inde quod forte speraveral auxijium ac proteclionem offerri sibi videret, quin polius jani pra?sto adesse siil>mlssos illinc cerueret qui se nocie profecluruin per viam defenderent, el alios, qtii qnas suo discessu vacnaa'reliotunis m Είχε 6V υπογραφής έί μή πάντως τδν τά πάντα τψ λαψ συγχαταβησύτ δ , . ι Αθανάσιος ό χρηματίσας αρχιεπίσκοπο; Κων μενον. [Ρ. 118] Άλλά ταύτα μέν ίσως τψ Ιστορούντι σταντινουπόλεως νέας ' Ρ ώ μ η ς , οίκουμενικδς πα χα\ παρακαίρια λέλεκται. Τούτο δε τις χα\ μόνον τριάρχης, ι Ταύτα τά τών γραμμάτων, ταύτα τά παρατήρησειεν, δτι τέσσαρσιν ένιαυτοίς τήν Έ κ τής παραιτήσεως Αθανασίου. οΓς έννοήσειέ τις το κλησίαν κατέχων αυτήν σχεδδν ήμέραν είδε τ η ς έμφαινόμενον τού γράφοντος έμπερίσκεπτον. Κα\ εκβολής ήν δή και τής αναβάσεως έγνωκεν, ήτις και τέως τί βούλεται τδ c ούτω; έ φρονούν » καί αύθις Έλαφηβολιώνος έκχαιδεχάτη ήν, δτε χα\ ό μέγας ι κρεϊττον ούκ έφρόνουν, μάρτυς Θεός ; > Τούτο χαι λογοθέτης τδν ίδιον λόγον χαταγνούς οίον έχ τ ή ς καταποντιστής, οΐμαι, νηδς είπη, δς αυτοβούλως χαί τών πολλών βλασφημίας τών έν έκείνψ γ ε γ ρ α μ μ έ αύτονόμως κινδύνψ περιβάλλει τήν ναύν, ώς Κρείτ- νων, καί μάλλον δτι και δ λύκος δ τών λάχανων άν τσν ούχ έφρόνουν. "Αλλ' ε!πεν άν τις πρδς αύτδν, θρωπος παρά τού άρχήθεν ε ί πόντος έλέγετο, π υ ρ ' c Άλλ' ήσαν μεθ' ών άν χαί συνεβουλεύσω, δτι ουδέ παρεδίδου. Ό μέντοι γε βασιλεύς δεξάμενος τήν μόνος, άλλά μετά πολλών κυβερνάν έτάχθης. » παραίτησιν διά τε τδ τής Ιδίας γνώμης ευθύ, χ α \ Άλλά τδ παρδν, ι Έχρίθην γάρ, » φησι, ι τψ λαφ ^ δ α ι τά μηδέν άνήσοντα, άλλά αδόκιμος, » και ού τοίς άρχιερεύσι και τοίς τής χα\ μάλλον Έκκλησίαν βλάψοντα, xa\ διά ταύτα Εκκλησίας μοναχοίς · λαού δ' αποδοκιμασία τί άν τοϊς γεγραμμένοις μηδ' είς βάθος προσοχών, x a l Ισχυρδν έχοι είς πατριάρχου παραίτησιν ; « Παραι- τούς άλλους πρδς τούτο πείσας, άγαπητδν ήγησάμετούμεθα δέ χα\ αυτούς, ι φησι, < μετά τής άρχιε· νος εί μετ* είρήνης έξίσταται (ουδέ γάρ συνέφερε ν , ρωσύνης. ι Ού θρόνον και τιμήν παραιτείται, άλλά ώς έψχει, κινείσθαι τά κατ* εκείνον και χρίσει δίλαδν άταχτον χαι άπειθή. Οότερον δέ τδν λαδν συν δοσθαι, τών πάντων δι' έχθους δικαίου, ώς έδόκει, άμα τή άρχιερωσύνη παραιτείται, ώς παραιτεΤεχόντων τδν άνθρωπο ν), εκείνον μέν τή Ιδία μον$ σθαι δή καί αμφότερους, ή λαδν παραιτείται μετά κα\ πάλιν νυκτδς έξαποστείλας έγχαθιστφ, δπου σύν τής ένούσης αύτψ αρχιερατικής Ισχύος κα\ χαταστάτοίς άμφ' αύτδν πολλοίς ούσιν έπ\ χρόνοις άσχείν Β
τ ο 0
μ
β έ λ β ι ν
χ ι ν β 1 α
diem gextamdecimam Octobrie, quaodo et magnus piacopuRConstantinopolieNovaeRoroa; et oecumeuilogotbeia vanitale deprchenea encomii quod ex wnt cue palriarcha.» Haec in libellis, haec in abdicalione deAlhanasio auditia honorincentissimom scnpserat, Aibanasii fuere; quae si quis penitius introspexerit, qiiamdain non bene dissiroulatam scribenti* astu- C suum iilud scripiom poenitens credolitatie igne abolevit, quod euin maxime puderet ibi pro niiraculo liam ammadveriet. Naiu quid sibi vull i l l u d : Sic cel«brasse portata jusau Atbanasii olera ex Itorto senliebam, ei rursus: lielius non aenliebam (Deue domum a lupo, e i quo poslea certo compererai sit lestis) ? Hoc et, pulo, queai dicere qui navem lupnm illum fuisse bominem iia nominatum, nνται (τά γάρ τών κανόνων και Τότε καί τις τών Βουλγάρων έκποθεν φανείς α υ θεσμών τών Πατέρων προσίσταντο ταίς βουλήσεσ* τόματος Ααχανάν τε έαυτον έπιφημίςει, χαΐδήλο; η ν κα\ έλεγχος σφίσιν ήσαν) έπήρειδον τάς πράςεις τ ω πραξείων κατά τών έχθρων, εί βασι)εύς έπιτρέπο·., βασιλεί, αυτοί μέν τών κειμένων κατα^αΟυμοΰντε; κανόνων, τψ δέ γε κρατοΰντι τής παραβασία; έχρώντο τά μέγιστα. Τδ μέν ούν πρώτον και αύτδν έθορύβησε βασιλέα, εί δν εΤχον πεφονευμένον παρά Νογά τού κατά τδ δυνατδν προτειχίσματι. τών Τοχάρων άρχοντος, τούτον βλέπουσι ζώντα κ α \ χθ'. Koirf\ σύ*αξις ysjorvTa π*ρ\ τών χατακρίτά μεγάλα περι αυτού φανταζόμενον. "Οθεν κα\ τ η ς τωτ τφ βασιΛεϊ. Ιδίας αύτανεψία; Μαρίας, τής καί τώ Ααχανά σ υ ν ο ί Τότε και βασιλεύς Κρονίου [ Ρ . 125] μηνδς ένκησα ση ς πάλαι, ψ δή και παιδ.ον θήλυ άπέτεκεν, στάντος, ούκ οίδα είτε παρά τής μητρδς και δεσποίνης ώς άδικα πράξας πρδς τδν κάσιν παρακνΊζόμε- ^ δεικνύς έξ άδηλου έπυνθάνετο εί αύτδς είη ταίς ά λ η θείαις δ Ααχανάς. Τής δέ μή δπως εκείνον είναι, νος, είτε μήν και προφανή θέλων θείναι 'Ρωμαίοις [ Ρ . 12* ] άλλ* ουδέ τδ παράπαν έοικέναι ο! διαίίετδν εκείνου πρδς έαυτδν δόλον και τρόπον, σύμπαντας βαιουμένης, έν ού καλαίς ύπονοίαις εΤχον τδν β ά ρ άγορήνδε κχλεί, και έν τψ Άλεξιαχφ τρικλίνψ προβαρον. Ώ ς δέ καί αύτδς ζάκοτός τις φαινόμενος ούκ καθίζεται μέν αύτδς, συνεδριάζουσι δ' οί εντέλει άντικρυς ούδ* ούτως έαυτψ περιετίθει τδν Ααχανάν, αρχιερείς τε και κληρικοί, παρίσταται δέ και τών εί κα\ λέγοιτο, άλλ' δμως εύλάβειάν τ.να π ε ρ ι τδ τής πολιτείας δσον περιφανές τε και έκκριτον. Και θείον ύποκρινόμενος έδίδου τισίν δρώσι τά μέγιστα δήλα τά τε κατ* εκείνον και τδν ΣτρατΓγόπουλον γί περί εαυτού φαντάζεσθαι, εκείνον μέν έν τ η ρ ή - ε ι νονται. Κα\ τδν μέν έμφανίζειν ευπρεπές ούκ έδϊdecessorum etipse in hoc. qitoque testigiis insisiere pcrrexit. Unde s.rpe mtiliis in syr.odo deplorannbus tacilam illam reprobalioacio clericorum η «Ιο tam injurioso talis ordinie negledu quiritanfibiis, qui rebus praoraat, liaud habciilcs ubi c n n s i s i e - £ renl, quod omnem ipsis excusalioncni prwcludobant canoncs et sciia Pairum, palam adversamia nuperis hodiernisqiie actis ac decrelis ejns gmeris, cui pares ferendae non cranl, invidiam in Augustum conferebant, eo sub obtentu eccure jain indormtealcs ipsi manifesio ncglcclui Trusira jarenlium ia chariis anliquis canonum ; qiinrum ιιΓιιι. s velut omnes et incursua eludebanl, quantum potrrag»t» noroine impcraloris qua&i vallo illis quodam ac propugnaculo objncto. 29* Communis conventu* cauta condemnatorum imperatore ceUbraius.
ab
1 8 8 Tanc porro imperaior sub iniiinm niftnsis Martii, baud scio an quiritalionibus malris Angustae, inique actum ab eo ctim fralre causanlis, stimuiaius, an alioqui sna inleresse raiue cognosci a llomanis tlarc quae Goaslanitniis despota suiia germanus et cum eo conspirans Sirategopuius fraudulenter in se fuissent iitgraieque macbinali, univereos in coelum communem vocal. Atque in Alexiaco iriclinio prfesidel quidem ipee, assidenl aulem e i , qni magislratus ecclesiasticoe prirnarios gerebanl, episcopi et clerici. Adstabant lectissimi ct illusiriesioii quique civium. Ibi teciianiur, q u * despoia, quae Slrategopulus esseiit dcprchensi clam moliri. Ac illuin qtiidem baud conveniens est vjsnm producere. tn aoio Slralegopulo in inedium adducto lola est coniiminis ulriquc convictio peracia. Oppoailis ei sciiicet irrefragabilibus argumentis ei lesli-
iiioniis coaclus esi rccognoscere, quid rerum novarnm movere sltiduisset, quibus esscl indiciis copju atio deiocta, q u « verba utriusque a ftdis dolaioribus excepia, qua? arcana consilia cerlo fuissciu explorau. His impcraior den.onstrandis id v i diliccl asscciitiis cst, ul qirc prius quibusdain vid*-ri aevera poluerat amborum dawnalio ac poena, jam pro graviuie crimmuai lcnia ac muderala ccnscleiur. 50. De eo qni Lachana
rwmen
vturparit.
Ea tenipe»(atc Bulgarus quispiam alirundc spauie prodiens, s>* Lacbanarn esse illum dudum ibi ce!«brem jaclavil, ostcntans etiain scse imperalori, ac paratum oflV.rens ad aggrcdienda in boaiea, *i periuillerel, niaxiina. Hia imperalar audilis liirbatus primum esi adauraiione inopinala» i i o v i u i i s , batid capiens quo casu, quem salia consUbat a Ν >ga Τ υ 4'baroruin prinripe Taisae jam prident iiittMfc-cluii», ts nori vivus niodo conspirareiar, sed magna winm ' Dpoliiccn de se ac cogiiarc auJerct. Quare 1 8 9 prius opcra ul bunc bomineoi cerlo produciuin locn Maria patruetis sna euriose inspiceret, ipsa «oa observata, r\ ea deinde percttnelatus eat ecquid essf i is revera Lacbanas; iu quo f»lli talie utique mnlirr nequiret, uxor obm veri Lacltaaa?, ex quft c««c«' piam peperisset filiain. Qu;e rtira m>n ittodo esse igtum Laebanam negasset, eeς άκούοντες έλπιδοκοπούμενοι, ά)λά και τάς τής δρέξεοις άνα^^ωσθείσης ώσανεί χατά τής νδσου ελπίδας ίστάντες (τοϊς γάρ πονούσιν εσχάτως έκ τών τής φύσεως. Τί γούν, φησίν, εί καί Λ α/ανά ν μή βρόντων είς θεραπεία ν μηδέν βοηθού μένοις κα\ οίς δντα μηδέ τινα ψήφον περ\ εαυτού δίδοντα τδν βάρ ^Χπισαν, άπτεσθαι χαί τών απλώς δοκούντων χρησί βαρον, δμως φοβερδν μέν τοίς Ιχθροίς δδξαντα, χρήμων ανάγκη, καί μάλλον, εί ξένα τινά ε Γη καί μή σιμον δέ καί τοίς καχουμένοκ, αύτδν άπολύοι κα\ σννηθη τά προσάγαμε να) ούτως εκείνοι κακού με νο ι έπττρέποι στρατεύει ν, καί μάλλον έξ έγγίονος πείρας τοις έχθροις, ήδη δέ και αυτούς εκείνους Πέρσας ρανθάνοντες ώς εΐεν δ^,όωδούντες τδν βάρβαρον φ η έν τή τών *Αλιζώνων γή χατά Σάγγαριν; Ταύτα δια μ:ΐΟέντα σφίσιν έκ τίνων τών παρ' αυτοί; μαντείων, νοηθείς χαί μετά τών οίχείων σκεψάμενος απολύει, χα\ πρδς τήν άπ* εκείνου βοήθειαν άφεώρων, καί προσιτό ι μάσας έκείνψ χα\ τά καθήκοντα. Ού δή καί χσΟιχέτευον άπολυθήναι τούτον καί γ ' έκχωρηθήναι εξελθόντος ώς είχε, χαί μδνον τής οδού άψχμένου ζιτέ τών έχθρων μετά 'Ρωμαίων όρμςίν * τήν γάρ Β άπας συνεκινέίτο [ Ρ . 127] και δ πόρρω καί δ εγγύς, τώ; αύτδν δ££ωδίαν, ή ν είχον οί βάρβαροι, είς χαί ουδέν ήν είκαζε ιν εί μή αυτής οικουμένης καί Oi/Λος τδ υπέρ εαυτών έχοντας ετοίμου; είναι μετ' γής μετακίνησιν. 01 γάρ έ χ ί τών γεωργικών έργων : ν τοΰ χα\ προκινδυνεύειν κα\ μηδέν έλλείπειν τών χαί σκαπάνης ού πλέον ε!5ότες καί τού κεντρί σα ι ίιι καί άγαθδς άνήρ πράττοι μετά τής αρετής κα\ τδν βούν, χαί ποιμένες θρεμμάτων χαί άγροικοι -λ θαδ^ειν έχων. Ταύτ* άκούων κα\ βασιλεύς, καί, εκείνοι τάς οίκείας χώρας αφέντες καί αύτάς γεω 6?ημέραι περί τών ιδίων πονών, έπι νούν τινα έρχεπονίας, έν ^άβδοις μδναις καί ταίς καλαύροψιν αυτό ται οτι πολλάκις κα\ δ δή ίατρδς τψ κάμνοντι ά π η ματοι κατεφαίνοντο στρατιώται καί δπλίται άοπλοι asiuiam fanatic* pielatis, quo ct ilte in primig ardefenaore ootlitos osteitso htique arcenJo a Juvanliftcio valaerai, el hic aon ioapari aaccessu isla po- dif, qutbot aUnd oasqoam apparerei cladium et calissiniom illecebra inullorum in ae leviuin hoiainuui kamUatum extremartim effugiiim. Ilujusinodi preccg spebus se vanis efferri eineniium exspeclalionem ei per multos aubiade miesitatos a populis illorum siudia vertebal, non de ntliilo veriti ac praeverteu- tracluum ingesta? imperalori, tt ab eo consiliis quae dura rati moluni aliquem niulUludiuU insanae, dixi mordicug harenle toiies rejccla», cum nullo seqni duccm hunc quocunque ducerei paraUe, C fine invidioaiasiroe ingeminarentur, glisceretque jam Uaruarum impogtorem comprehensum cusiodia? demurmur, el plebs itla fremeret non modo se, a quidcrunt, hoc ipso galig reum et poena dignum, quod bas par eaeel, uon protegi, sed prompiis sibi ad e&sei manifeste deprebensus gimitlare pergouam bellandum hoalesque repellendos arma. dacem, se ainnam, fraudeiuque illam ad oibtl nisi damnoguiD euaqae suo perlculo laboreque propagnandi copiam ;tc pcricalosum quieti publicae perlinere apparerel. ac veoiam faeilem negari, bis concnasua repulare 1.1 ui inagis tune necessariuin consflium praecau- socum coeptl imperaior et consiliarifs proponere : liuque vidcrelur, faciebat conditio illorum tempoι Eiiam medicos desperaiis a?gris usum remedii ruut et n.iaer sialug regionum OrieuUlig limiiis, pennhlere, quod sibi profuturum ipst, quamlibot IVrsaruui iiicursioaibug agi ferrique aoliiarom. l a ii;Bane, spereiit. Quid ergo tantum mali fore, si flafilices enim illi frusira imploralia aliis undecun- gitanlibus bisca popolis iadulgeatur quod perdite que prasidiis, ad famam istius velut novi oetensi eiipiunt? Quin et ut mira nonnunquain accidunl, viudicia cupidissime aitimos arrexeranl, more usiel caeu res inlerdutn melius quam consilio gerunuio hubecilliiatis bumanae, cui confliciaali pericutur, forie sncressurum non improsperum quidlis extremis bi veruro auxilium non aappelal, faUa yj piam. Nam validas vires extremo afQictis morbo ooa raro ipgaia adjiccre phrcnesim, et probare uuxlaqae avide arripit, c l ei quid pratgorUro guper«liiiunig quodaui obleaiu auminis ac coelo miggaB inopinato eveMit interdum infirmos se rrvera potuisge, quod cum anlc factuin se posse dicernnt, noviiaiis spixieai praeferal, velut e macbina deum m«ntiri aut delirare pulabantur, summa contenc \ c i p i i . liaque in illo genulu ac coasternatione 1 9 0 quolidianarum a Persis^grassationum audien- tione, quae sequi solet impolens desiderium licenU s exs^lcre aliqueai qui ae diviniiug missum dice- liani diu negatam rei teulandae tandem nactum, rel ad bosus imperii delendog, el eodem adjungen- cunota obstantia perrumpente. Scimus f a l s u m bunc Lachanam planum ac n e b H l o n e m esse : q u i d tamen les v.-tlcinia quajpiam imer ipsoa vulgala, polliceri iioccat «um exposceniibus cuncederet Eai, pagn(U, Miuile aliquid visa, magaopere optabaut dari dacem sibi qoaleiucunque islum Lachaaam; et c a r c e i e v o l e u s volentes conira Persas hoc ipsum, ui audio, 191 formidanles ducal. St feaierius prseier sp^ai iklineri cuin audiggent, multi* et sollicitU prccibng imperaiorem fali#abaut ne diviaiiug desiiaaium ma- ivlix iucril, bogiinm cladem lucro appouemus : sin, torum exlremorum ipsis remedium invideiei, n ve qν, ούό* αυτών απόντων τών κατά τήν πόλιν Ιταλών, έτι δέ και τών δσοι κατά χρείαν πρεσβείας έπεδήμουν τή Κωνσταντίνου, και *$τών δή τών τ δ έπι τ?) Αίκατερίνη κτ,δος μι σί τε νόντων ( οί δ* ήσαν οί άμφί τδν Συρπέρον λεγδμεV Q V ) , τδ μέν ίερατικδν πάν καί μοναχικδν άφ' εσπέ ρας παννύχιον ύπδ δαψιλέσι φωσίν άπετέλουν τήν ύμνωδίαν, άνωθεν τού βασιλέως Ισταμένου καίάκροιαμένου τών ύμνων. Ύ π ' αύγ£ς δέ συναχθέντων, και
τ
ν
Α ή t*>w Αύγουστεώνος αύλαίαν πληρούντων ές τόσον ώστε κα\ είς μίαν άρμογήν και συνέχειαν ξύμπαντας ξυνεπτύχθαι ζώον φαινομένους έν, είς πλάτος ένδιsciebanl atitein fuliiruin ut taudctn fmidiius opprimerentur exaggeranda continiiis anctibus mole ponderis, Si cnim isiud praevidtssent, uiique prxslabilius duxisaent funduin victumque aemel toium coudonarn poacenlibua qtiam aasiditis exsuctionibue raipi paulaiiro, absumique usque ad letlialem exiabγε γνούς τψ έλεκόλεις Ιστάς χαι μαχόμενος (ουδέ γάρ κατά τδ πυθέσθαι τού βασιλέως Μιχαήλ ήμίν ομιλούντος χαί τνν> χα\ αύτδς «αρά τοίς έχθροίς έκλεΐζετο, άλλ* περι αμφοτέρων τών αύταδέλφων λέγοντος και ώς ένορατος έπέβαινεν άμα μέν φοβερού, άμα δέ γε κα\ [P145J τι τών είς έπαινον τιθεμένου μέγαν τ τ ν ερασμίου, ώς χ α \ πολλούς προσχωρείν κα\ ύ π ' έκείνψ τάδελφοΰ w ρ \ θατέρου κρίσιν τήν τή^ αρχής παράάγαΓ,άν τάττεσθαι), αίρεί μέν ούτω τδ φρούριον, λυσιν επισπεύδοντος. Επειδή γάρ εκείνος μέν κα\ ikvrcv δ* εκείθεν ού 0αδίως άριθμητον περιβάλλε-, ύπδ μεσίταις έζήτει τής αρχής άφεθήναι καί πολύς 7
1
4
seque deinceps viverenl. Ista porro liberaliias sabanl, nt νι betlica expugnari baud posse Jndiincredibiliier i l l i affecms et etudia pariter omniism caretnr. Experiendam ergo artem ratos, mulieconcilialrat, nemine non gandente sabesse regiren missis arrono liiterie ac nuntiis pellicere mini lam hnmani ac muniflci dacis, promptfssitenUTit, ee illam conjogem ductiirom poltfcens. meqoe parato ad quidvis dtra exccptionem ullam Sed cnra id frustra dm fieret, fentiua connnbii jussn ejug dnctuqiie aggrediendnm. Itaqtie gregaulis mentionen aspernante, fotertm explorata lim ad illam concurrobant undique non singnli dox loci natura , animadvertit paladts ad arcem soltim, 8«d soas quisque fainifias axores ac tiberos restagnanlis qaaedata esse certis locis, biaque ad trabenles, u l φ β fortunam sina alio resperi ι muros satis adoioii», emisearta excavatis profuaditis atveis, q n o a aHe deflxa biaeatque inde tigna (j eeqiierenlnr. Qnod si boc Jndigenae pairiis nltm reliclis faclitabant sedibns, mulio scilicet idet siroul indicarent muntrentque. Hae itle corrivaaffectabatit stiidiosins cxtorres jam Cretenses; liones stagai roissa rnami occitpaTit; capitibtis qui palriam in oxsilio ge reperisae arbitraii talie tignoram altrinsecus exsiaatibus, validis inter oblato pra»sidio palroni, eertatim omni obeequio sese fonibaa devinctis t a b u l a U impoeait, quibue iactorum verborumqoe toti erant in ambienda deinde pro s o l o lurribu*, unde in moros pugnaTiri gratia, obsequrosius hand dobie qaam privato rctur, susiinendie esi usos. His excitatis 212 » advenas in imperaloris diltone scae addicere fas soggesium moubos imponit macbinas eubruendit forel, adeoque capidum javenem non oberure i i i aplas propugnaculif, navigiaque stagno caeicro •ilantes ad eupremam invadenJam potescntrm plena mililibus tmmittil, qiiae quantum poaseni alque ab imperalore deficieadnm. Nec gurdo ista, admoverenl 80 munitioni, quaqae vi valerent, aut qoanqaam diasimalanter iaitio cuncianti, canejacoiaodo praesidiartie petendis ant obaidionali bantur. Hinc enim consiliariis tttens ad periclisapellectili mnris lenlandis negotio servirent. Sic tandum acribus, generosa imfole, ftore a^talis, aliqoandtu pognatum exigtia epe, * i arci Ormitali felicitate ftoccessibos probala, aunima sibi qusequa parcm praesidiarii rrpugnandi constantiam jungeD despondere audebat : inde lamen retardabatitr rem. Sed robur eorum partim admiratione ac magnitudine incepti. Quarf epatium deltberatiout terrore qaodam ducie fpsos oppugnanlie, cujus captans, et iorte 213 nasciuiris imminens opporfama supra vulgarem taodum inclyta celebrabatur, tunkaUbiis, pelere interim ab Augusto institU itt partira favore ae amore qnem plerisque virtos 80 ab Hla prajfcctura, qoam sat diu geseieeet, illias boinanitaiisqae ptssim praedicala inspirabat, amoveret alioqae traduceret; quod minime imperemissum eiuollititmqne seneim eat, prout m u l l o travit. Qain et baec sequiorem io partem accepia ram est ad illum transfagiis declaralntn cuivia in aula peiitio esl, pronl inilii contigit intelligere condilioni prstoptanlium tam amabilis ducie aae Michaele Auguslo Juniore, familiari per i d spieiis mflitare. Slc ille ista munilione poiitoe, et lemporis colloquio. Referebat ille m i h i , laudan* Na non facile numerabiti peconia illlc, ut dixiet praedicans magnopcre sapiens proiosebasii mas, condita, in euam redacla poteatatem, rouni(fralcr hic erai Phtlantbropeni, de quo agimus, fiee usue i i n suis ab aniiquo mililibus splendide major) de boc ipso faoio jndiciuin. Is coroperto nmunerandis, turo iis quoque tpats q u i reeens ad germanum suum minorem semel ilertim et ssrpins, ipsum lransfugeram pnemiandis hberalissime, ut adhibitis etiam codem amtcoruro officiis, postu* indc jam uirisqoe auppeierel quo commode copion
U
PATROL. GR. C X L I V ,
8
235
GEOHGH PACHYMER*
2£6
ήν εις τούτο δεόμενος, δ δε πρώτος τών σεβαστών Α σωρδν, ώς αυτού μέν δέον δ" ν τάς δυνάμεις Ικανουνκαι άδελφδς εκείνου δυσωποΰντος άκούων περιήλγει τος 0όγαις, εκείνου δέ νοσφίζεσθαι βουλομένου τ * ν κα\ κατεμέμφετο, και αύτοΰ κατέναντι βασιλέως δΓ εκείνων τών έχθρων προνομήν, φρόνημα ε ν τ ε ύ απιστίας εγγύς τδ πράγμα έκρινεν, ήν τις καταστα θεν νεανικδν κα\ πλέων έξ άνθραγαθίας φρονήματος θείς είς αρχήν, πρότερον ή βασιλέα άφ' εαυτού κινη- ύποκατακλίνειν πρδς δπερ ήθελον ήρξαντο, κα\ ά δ ο Οίντα κελεύειν, αύτδς ζητοίη καΛ προσαναγκάζοι τήν ξείν έποίουν ώς ουδέν τδν δεσπότην δντα. Συνήσαν άφεσιν, βασιλεύς τδν λόγον άποδεξάμενος, έπι σχολής αύτψ καί μονάζοντες, ό μέν φιλίως δ Τάρχας έκ δ ύ περι αμφοτέρων πρδς ημάς λέγων, εκείνου μέν τήν σεως, τότε δέ τής τών Σανίδων μονής καθηγουμέ υπέρ τοΰ άποθέσΟαι τήν αρχήν ίκεσίαν ύπεδήλου, νος, ό δέ προσγενώς δ 'Ακροπολίτης Μελχισεδέκ, τούτου δέ τήν κρίσιν έθαύμαζε, λόγω δεικνύς δπόσον θείος ών τής αύτοΰ γυναικδς, πρδς εκείνον έχοντες, οίδεν ούτος υπέρ εκείνον τδ πρδς τούς βασιλείς παρά οί δή κα\ ώς ειχον κατήπειγον τήν έ γ χ ε ί ρ η σ ι ν | τών έν τέλει κατά τδ είκδς όφειλόμενον. Τά πρώτα πολλά γάρ έλεγον φθάσαι πανουργήσασαν τήν τύχτ,ν, γοΰν ούτως εκείνος οίκονομεϊν έγνω τοιούτους λο εί που μή αύτδς προλαβών τάς άπδ τον βασιλέο>ς γισμούς απόκρουσα σθαι. Έπει δέ ή £αν\ς ήνδελέχει οργάς ύποτέμοιτο. Τδ δέ γε στρατιωτικδν άπαν καΛ ώστε κα\ τήν πέτραν, τδ τού λόγου, κοιλαίνειν έχειν. παρακεκινημένον ήνκα\ πρδς ταραχήν μετέωρον. κα\ οίάμφ* εκείνον μετέωροι πρδςκαινοτομίαν ήσαν, Β διά μίσους τούς περί τδν βασιλέα ποιούμενοι, χ α ί μείζον ή κατά στρατηγδν θωπεύοντες, κα\τέλος τήν φανερώςτάτής μεταβολής ήβούλοντο, διαγανακτοΰνάπό τού βασιλέως τινές τών εκείνου άποστροφήν τες εί αύτο\ μέν διά πόνων χωρούντες καί τών έσαει οίον κα\ είς τδ μετέπειτα έπλάττοντο κάκωσιν, έν κινδύνων έτέροις τήν έξουσίαν χαρίζονται, εκείνοι δεινψ τιθεμένου λέγοντες τδν τοσούτων χρημάτων δ έν άνέσει τρυφώντες μηδέ χάριν είσομένοις έ φ χ ε 1
lasse u l sibi poteelas ibrogaretur, *gre id ferre vertendum spes cum roelu coospiraret. Naai i i d e m ae ostendit, ac corani Augusto haud parce vilupe- qui ampla i l l i defeclionie osienlabani praemia» ravii inconsullam, ut aiebal, petilionem fralris, limores, ni ea strenue captaret, intenubani a t u n c quse non uuiUuiu abesse ab iafidelilate viderelur. potentibu9 rerum airoces : quippe bos ipsi c l a i i An non eniin cum ilde atque obsequio iwperaiori culum iavidere flngebanl, gravesque io posiertim a subdiiie debilo pugnare, praeiectum ab illo parare calamilates. iEgre^videlicet ferre imperafunctioni cuipiab non exspecialo principis motu torem hujusque ministros aiebanl,' quod P b i l a n * I roprio id per se agere, vehemenier iostando ibropenus lautam illaai lot felicibus incursionibus • xiorquereque modis omnibus conando , ut vel congesiam ex bosie praedara erogationibus et d o n a Mide ubi est amoveatur, vel pronioveaiur alio; livis, quibus suos mijilee locupleiaret, lolameflunipialium reruin plenuai arbitrium liberas principis deret, nibil ex ea acrario inferreu Sic undique τ obwlali relinqui ab oronibus par a i l , utia i n - c rcumveiuuni lumidi rouneribua fortunaeet v i r i u m iliscussas et e nutu obaoxie peudentis obedienli» consciamia subnixi juvenis animum paulatim i n sibi gloria relicia. Eani proiosebasli oraiioncm a clinare quo volebant roali consiliarii coeperuDl, se audilam mtillis verbia de germano utroque nolanlo iugcneralo illi contemptu iaiperaioria, ut biscuai diss«rens Augustus Junior laudabat, fa- eum pro homunculo nibili ac suae dominalioui ς κ ά θ ε τ η ώ ; δεσποτικώς τούντευθε
ν
άρχοντα. Ή ν δέ που και μοναί{ παραβάλλη (πολλα\ β* αύται καΛ μέγισται), ού βασιλέως ήν δνομα· τδ μνημονευδμενον, άλλ* αυτού γε κα\ μόνου κατά τι κράτος άρχοντικδν χα\ αύτοδέσποτον δνομα. *Αφ* ών και πολλά δεσποτικώς αφαιρούμενος τοίς στρατιώταις παρείχεν, ασμένως τών εχόντων κατατιθεμένων παρ* αίτίαν ταύτην δτι τοιούτοις καιροίς έμπεσόντες ού τά προσήκοντα τοίς καιροίς Iπάσχον, άλλ* άσκυλτοι διέμενον και ατάραχοι. Πρώτον ,δ' ή ν εκείνου στρατήγημα τδ εκεί που τδν άδελφδν τού βασιλέως θεόδωρον διατρίβοντα απόστειλα ι τούς κατάσχοντας * δν δή καί κατασχόντες τψ κατ' Έφεσον φρουρίοι φέροντες έγκατέκλεισαν. Έ π ε ι τ α τήν στρατείαν άναλαβών, συνεωσμένων σφίσι παρ* ελπίδα και τών π ρ α γ μ ά τ ω ν , έν τοϊς κατά Νύμφαιον τόποις &μ ηύλίζοντο. Κα\ δή συνεκρότει μέν τούς Ιππείς κα> φιλοτιμίαις ήγαλλε πάσαις, τούς δέ γε πεζούς έπιβήσας Ιππων Ικανούς δπλίτας έξητοιμάζετο. Άφεώρα δε κα\ πρδς τούς άλλαχόθι ηγεμονεύοντας, και έσκό-
polarent praeter exercitum lam nuwernstiui a«*. fortem prsesto esse Pbilanlbropeuo paralas a I nuium, et signum modo veniendi exspectanles, validiesimas e Perside copias; quibus ad rebellium factionem aggregatis, ubi reperlurus, unde petiturus speraretur imperator quanlum erat neceese virium idonearum, ut possel in tempore obsisii ? Exstincta in iia locis erat auctorilas omnis imperit, nomenque Augusiorum nonnisi ad ludibrium el UDUm gemel alearo ejus canaa j e c e r i n t , iis pro" contnmeliam memorabatur. Unus dux, unus prind»( ipsis quorum, nt ei gratiflcarentur, odia in ae ceps Pbilaiubropenus celebrabalur, peiie* quem provocaverint. Coromuni ducis ac roilitum cougumma imperii usu ipso residebat, utctinqtie ille spiraiione, insolubili nezo, indivulsa, qoidquid nondum tilulun» aul insignia imperaloris assumpsisblandom aut saevum undevia occurrerit, utrorumget. Arces Huiiti» illius, quas fiduciario bacleaus qoe societaie rem egere qoam »uaciperefil, faci- jare uti ab Auguslo comniissas lenuftrat, quo jam era concordtier itieumbentibas, dubitante aut re- sibi proprie aasereret, dediictis inde veteribus pr bfpecianiequidquara ullocorrumpcndam. Magna prav sidiis novoe 220 imposuil e sibi fida mililia cuiBia219propon'i,sed quasmagno et pcrfecte una~ etodee. In muiiasteriis, quac obiler occurrerent nimi nisi conatn petanlur, baud proventura sint. (sunt autem i i i illis Iraclibus mulla el niaxima) Talia vociferantibus et instantissime urgeniibus omilti jubebat inter sacra solltam meniionem Aticedens Pbilanthropeoes, tandera nomen inoperii gitglorum, suumque ut neniini subjecti principis assamii. haque coepil ex boc agere u l proprio memorari npmeu mandabat nuilo audente detrenec ex ollo jam alteriua nutu suspenso regimen ctare. Quid eniin conlra bigcereal inermes ascet» adminUirare arbitrio pras se ferret. Nondum tamen D adversus edictum tanto circumfusi exercitu ducis, Ululum Aogusti vel insignia imperii admisit, qui se dominum omnium, ne sacris quidem cxcequamluiDTi* boc eum ut faceret praeeipui ductoplie, reipsa probabal, multa passim e coenobiia aures ordinon» omni ope cogere tentarint. Tainen, ferens q u » miliiibue largiretur, monacble quaecunάί dixi, auspicits cuncta auis onius gerere dein- qne poacebantur libentcr iradenlibos, dinn repu:eps insliiil, eaqoe libere ac palatn seee auciorare labant pro condiiione teniporum parvas isias c l ^lestate, quaro, u i nulli bominum acceptain i^r- tolerabiles baberi debere jacturas, iis utique qui ul Tet, i u fjue usvs reddendae euiquam raiieai m i ipsi locis perinfestis, adeo turbuleula teaipestate, Diroe obnoiias videri vellet. Haec per iltos limitainspoliaii baclenus in statu satis tranquillo porgeneox iracuia lum noviiaa voigata magnam paeaim verarenl. Primum porro, poslquam rebellaverai, eonsteraationem atialiL Coborreseebant baud du- . Pbilanlbropeni bellicuni facinua fuit miitere qui bie periti reram omdes, et minia malorum quse comprebenderent Theodorum imperatoris fratrem, ex Um potemi conjaraiione So Romanum iroperium in ficinia tnm forte coramorantera, quem in arcem erapiura jure Umereniur, ueqoe ad desperationero deportattim ad Epbesiim silam i b i ' custqdiri claunlulis public» coaiurbabanlur. maxime cum reaum jussit. Hinc protrusis jam ullra quam prfmo ne dimidiate rein taniam agat, ne nomen Augusli recowado aul inaignia imperii palam aseumere cunclando, respieere iinperaniium graiiam et recepturo apvd eos voni» sibi retro providere v i deaiar. Meium ac snspicionem auis se pro eo tn eilremum dantibus diecrimen militibus demerel; ae aolae in poslernm aut delusue rallacibue pro* missis aut minia inanibus deterritus se sublrahai, suosque deaereng sibi consulat, deetittitogque, qui
1
J
243 GEORGII P A C B Y M E R ^ 241 πει πώς άν αυτών περιγένοιτο. KaV τών μεν άλλων άμε- Α ονομάτων, ούχ εύελπις άραρότως ών έπ\ τ ψ τέλει, λώς εΐχεν, ώς αύτίκα ή χειρΐ ή λόγοι ς προσταζόμενος * άλλά χαί λίαν δυσελπιστών. Και αύτδς μέν ούτω διτ περί δέ γε του πρωτοβεστιαρίου Αιβαδαρίου, όσον σύν τά στρέφων τδν καιρόν έζυγοστάτει, καί τδν μέν εγγυς εΐχε τήν άπ* αυτού ήγεμονίαν έντοΖς περι τά Νε- παρόντα ώς εΐχεν έξεθεράπευε, τδν δέ μέλλοντα όχαστρα κα\ Αυδίαν πάσαν χα\ Σάρδεις αύτάς, τοσούτον ύφεωράτο, καί γε άπολογίαν ύπολελείφθαι, άν τι χα\ διά φροντίδος πλείονος εΐχεν έλείν, ε! κα\ άλλως προσκρούσοι, προύνόει. Τοίς δέ γε Κρητιχοίς, κα\ ύπερηφάνει, ουδέν τάκε (νου οίόμενος, δίκην δέ πτωμάλλον τψ σφών έξηγουμένψ Χορτάτζη, τ ο ύ τ ' ά σ φ α - / χδς έλπίζων εκείνον χειρώσασθαι. Άλλ' Εδειξε ταύτα λές ούκ έδόκει τέως αύτψ γάρ είναι και έσαύθις • διά βουλής έχων, ώς δπου θ*δς άντιπράττει, και δ μεταγνόντι παραιτείσθαι πρδς βασιλέα, κα\ ύπ* δοκών βραδύς φθάνει και τδν ώκύτατον, πάσα δ' ά σφάλε ία τή έοικυία, έστι δ' ού κα\ ύπδ μβγίσταις Ισχύς μάταιο ν συνέσεως άμοιρούσα. Εκείνον γάρ χάρισιν, είς χείρας έαυτδν έγχειρί£ειν τοίς πρδς τδν και βλέπειν ήθελον Ι ν βασιλικαίς άξίαις οί συλλαμ βασιλέα άξιούσι, σφίσι δ είναι τδν'κίνδυνον άφυκτον βάνοντες, ώς εντεύθεν άνα^ίψαντας κίνδυνου δλως πάντως, ούχ Ιχουσιν δπη άν τών τής αποφυγής τό έμπεδωθέντας δλαις ένεργείν [Ρ. 449] προθυμίαις πων έκσταϊεν xal άπερείσαιντο. χα\ έπαποθνήσκειν τή εγχειρήσει βούλεσθαι. Τδ δ' ι\ Περί τον χρωτοβεστιαρίτου Λιβαδαριου, καί ήνέν άναβολαίς τδ τόλμημα, ώς δοκείν διευλαβείσθαι (Ιχως ηεριεγέτετο τον ΦιΛανθρωΛηνον* χα\ άμφιγνωμονείν. Και τδ μέν παρδν στέργων, Κα\ ταύτα μέν όρώντων τάς τού ήγεμόνος άναβο.πρδς δέ τδ μέλλον αποσκοπώ ν, εκείνους μέν έθερά- λάς δ νούς ούχ Ι(ω τών είχότων άπεσχεδίαζε, χα\ έν πευε παντοίως κα\ χάριν έδόκει εώέναι μέν τής είς ύπονοίαις μεγίσταις έποίει εΐναι · έτέρωθεν [Ρ. 154] αύτδν σπουδής, έαυτδν δέ παρεξήγε τών μεγίστων χα\ ά πρωτοβεστιαρίτης τδ ξυμπεσδν παρά πάσαν 4
4
Λ Β
rfestinaverat rebu>, haud amplius dissimulandum cunclandumve ratus, asstimptuiii cxerciium in loca Nympbae circumsiia duxii, ibique in staiivis babuit. Ipse interim augendo praesenim equitaiui inienius, quam amplissimis condiiionibus cquites undecunque invitabat, equo ctiain allribulo non paucis eorum quorum virluiem pedestri mililia probarai, e qn^bus cataphraclorum validus ordines confecit. ^ Gircuwspicere tum coepit prafecloa ftuiiimarura regiomiro, ei secum modos exquirere cujuscunque ipaorum subigcndi. h\ hte primus occurrebat protovesliarita Libadarius, quem praoccupare eo 8ollicilius studebal, quo viciniora ille obiinebat loca, lerris circa Neocastra sitis221 Lydiaeque universa? ac ipsis Sardibus praposilus. Qaanquam bunc quiden), sui opinione praeluwidus, conlemnere soiebal ac iiiliili ducere, non dubitans sperare sese illum insiar lepuscult capiurum ; sed tani audacts conailii diversissimuseventue demonstravil qtiamlibei etrenuos, cum borum Deus coeptis adversaiur, a tardie ac leniis etiam, qualis Ubadarius Pbilanthropeno videbajlur, facile capi prasvertlque, quod vis eunsilii expere tnole ruat sua. Atque istumquidem primnm videre in acie ciipiebant qni Pbilanibropeno auctores fueraut stipremae poiesiatis arripienda?. Periclilanduin slalim, et nulla mora inlerpoaita cum boc imperaiorio duce, qui prope slarel opposilua, akaot praelii jaciendam cooiendebanl. Hinc oinuino i n i lium dticendum, prompiosque se in id ad fortissime pugnandum poneadasque, si res poeceret, in certainine animas ardentibtis siudiie ferebant. Αι u m alacres et impatieaies otii miUium impeius mira ducie cunctatio, variis pratexlibus, fruslrabaiur ; quas res acrem plerisque snspicion in movit, dubilare adhuc Pbilanlbropenum, nec cerluni ceasilii opperiri si quidaura afllaret ab aub prosperjc, quae tua? illic restitucndae foriuna: ansam comiuodam
offerrel. In eam pattem inlerpretabanltjr in homine ambitionis nota? tain pertiDacem reeusationetn A n gnsti nomiaia, cujus vim ipsam ac poiesiatem inva · sissei. Inde profeclo apparere non plane depoailaai illi spetu reconciliande ctim imperantibud gra< t i * , cujiie intuitu perlliniiissei itimis invidiosos ι ι · lulos, ti rem integram imminens teaipori servare sluduisftet, stiia ratiohitras, quahiolibet tibt subjectorum detrinienlo, consulere ceriua, ubl orcasio dareiur. Tali eum animo praeftenila tenere, ioturis inhiare; nec velle, ai quid oflendcrit, plane sibi occlusom ad principis gratiam regressum. Penitissiiiie amnitim in eam com tnis ingreesus suspictooeni est anus e praecipuis defeclionis suasoribus, ducior Creleneium 222 Obortalzee. Hnic pairia axtorri, peregre pirjcario, atide tiollutn pateret effagiiim, degenti, aerem admovebal coram niods veri- * 8'nnile periculnm oxtrami nec evitabilis e x i t i i , Μ quod promim factu erat d clam parari res Ipea* moneirabant, Pbilaiilhropenna opera cognalornm multum in aula poleniluni crim^n rebellkmis excuaaiione necesailaiia, quasi vim eo propelleniium ducum ac tnililum exvrciiue nequiviaset eluolarl „ apud principps purgaret, veniamqtie ea acilicet conditione impftraret, si peHldise euasores dederet. Tutn illuro in majori eiiam quam antea gratia et potenita rmurum, sibt miaerrimfs luendnm omna sccltis eapite ae gangoino ultlmaqoe pernicie reliaqui. 40. De protuvtttwrUe LiboJario, ut t« Phil*nihropenum in $uam potetfatetn redegerii. II i8 ille cogUatiomboa atsicani, qno meniem appelleret, anxte in omnem partom explorabundua inquirebat. Attonda Ubadarius catu inopinatiseimo percilaDs, et vebementer imperalori, a quo se bonoraium gralus memiuerat, aaluti praelarea publica? ac sutnmai r e r u m a tain polenli factione {
:
245
DE ANDRONICO P A L ^ O L O G O L I B . I I L
246
ελπίδα μαθών, τψ βασιλεί χαθοσιούμενος ώς παρ' Α τδ παράπαν. "Εγνω γοΰν άλλως τά πράγματα μετελθείν, κα\ θράσει κα\ πλήθε,ι χαί παραλόγω φροαύτού τιμηθείς, Ιν φροντίσιν ήν καί περί τοίς δλοις νήματι έν άντιστήσαι τδ μέγιστον σύνεσιν, ώς ίσως έδεδίει· Πού γ ά ρ είχεν έχείνος άνα^βιφθέντος τοσού ούτω κα\ έξανύσων χάν ού τδ σύμπαν, άλλά τι και του κινδύνου πρδς τόσον στρατιάς άντιστήναι π λ ή θος ; ΕΙ δ* βδν, άλλ* εί χαι σνμπλοχάς ένενόει μόλις, μερικόν. Κα\ αύτίκα στέλλει μέν τούς άγγελούντας ό γοΰν εντεύθεν κίνδυνος ούπω συστάσαν τήν περι τδ συμβάν πρδς τδν βασιλέα, στέλλει δ* έν ά π ο ^ ή τούτων f ννοιαν Ιλυε. Χωρίς γάρ τών έχ τής Ύ ω τοις και πρός τινας τών Κρητικών, ούς ή δει δοκούνμαίδος δυνάμεων, τδ περί έχείνον Περσικδν μόνον τας, ών ό Χορτάτζης προέφερεν, άμνηστίαν τε κα χαί ξενιχδν άποχρών είναι πρδς τούς περ\ αύτδν είς κών παρά τοΰ κρατούντος σφίσι γενέσθαι διομνύμεανταγώνισιν ψετο, ώστε μηδ' ύποστήναι τούτους νος καί γε προσφιλοτιμηθήναι τά μέγιστα, ήν που οανέντων έχείνων. "Αλλως τε δέ χαί φοβερών τοιού χαι στραφέντες μεταβουλεύσαιντο κα\ είς συμπλοκή ν των άψαμένους εκείνους είχδς είναι χαί υπέρ τδ δήθεν πα ρα στ άσε ι πολέμου παραδοίεν τδν άποστατήδέον άνδρίζβσθαι, ώς τής ήττης έχούσης χα\ κίνδυσαντα · δόξειν γάρ εντεύθεν και αγαθούς και πρδς νον. Αείν δ* είναι κα\ τούς αντιπάλους τοιούτους, βασιλέα πιστούς, χαι έ ς δ τ ι μέν χαί πέπρακτο άκου- ' ώς ίσος ύσμίνη τάς χεφαλάς γίνε σθαι" άλλά συμσίως άναγχασθέντας χαθυπαχθήναι τή τού καιρού βαίνειν μή είναι τοιούτους έξ αναγκαίων, κα\ μά- Β 0ύμη, μή έχοντας άντιτοίνειν και τοσούτον πλήθος λισβ'ότιπολέΐΜίςέμφνλίοκδμόσεχωρεΙνούδ'οίδασι 1ς μεταβολάς παρακεχινημένον έπισχείν , τδ δέ 4
metuent, ΐο magna tum golliciludiae iam iocerti•incendi conlentionem prinia quavlg occasione uidiae consilii jacUbatur, gecum aaxiediequirena adhibiterig. Accedebal quod gul nunqiiam nisi in ubi repetiret, «nde aut quaodo colligeret, aroaa- barbarog educii, usu nullo valerent civitis b e l l i . ' rei, quanU» praaena nsuaposcebal saiia firmag ei Esee autem in Pbilanihropeni caslri» pnecipuuiii eiercitalas eopias, q u » U o l o exerciiui coojurarobur legionmn Romaaorum. Quarum una cum loroBi jam proriaclo ad praelium cnm spe Ticloria? Pergigel aliis auxiliaribug eaeterig ruoniiam in noopposefemur. Ykftens porro quam eiset necesse &4rog, pnglerquaiu paaciorog, etiain inexercitalos peraiciogie principiia gine mora obaiare, »gre licet, ferendig incorgibug pari gecuro armorum genere lanen efferebatur i a proposltum occurrendi conlra uientiuin, qnix non videat inelttttabilem iaipeiam gtrenoe adeque eum rebtllibug deceraeadi. Sed iore, cladeoique ac iatcro«cionern ulttmam inde * iitam, antequam plene sideret, seotentiam gravi*- oerto secutpram exercittig, qno uno niteretur gpeg sima undique in consideritionem incurrentee ra- g tunc universa galutig imperil ac reipublic»? Igiiup itoaeg diluebani. Reputabat enlm apod se Pbtlan- aliaai omnino a comnigaione armoram audauathropenum, sepoaitis etiaro, qoas gub signisaumeque conOigendi incundam gibi egge belli bujiw raret, pJuriuig etpraevalidis Romanis copiig, curo adminigtrandi rationem. Arie ntmpe ac prudemia solis qooa secttm dacerel atiiiliaribus Persia caa- grasgaDdiim : nam h « e macbina ferocia», inuliilnteraquo peregrina miliiia, facile pnese repellere diai et lemerario Turori una ulililer oppoaitur. qtosvis g t t o r M ac saos impatug, quin ei debellare, Ει quig gcil a» non glratagemate debellem quem delereqat quantaai ipgeinexpediio mitltum habe- Harle aperlo frustra tentartm ? Atqui si niinus derei, Ua n l sni ne primum qaidem congpectam bellayero, totamque isiam fornidanda coiiiontg eomparaioruin ti advergo 223 Pbilantbropeniamolem uno velut iclu tfic dejecero, eperare certe noroa, nedutn vim atque iaoareum Uturl viderea- . licet partem ejug me carpturum, el deruendo aliUir. Atquo i d , etiamgl numeri goliug baberetur quiddecumulo,quodsnpererit, dcbilius faciliusque raiio, aec quidqnau exlraordinariae forliiudinig ia guperatu redditurum. Iia subduciis raiionibug coniig cogitaretur, quog altroaggredieatesrem maxime gilii duoa expedil uno lempore fidos bomineg, altefonaidoloeam et arduam, boc ipso supra modom ram qui rebellionem Pbilantbropeni et irrnptioaedaces et in primo certamiiiMoiam exprompiurog D nem in Nyropbaeum, res.nondum tn aala cogniias, ferociiatera unaerarii quo ruerent furorig, certo Augugtig nuntiet, aUeruin qui primorea GreUngtum deberei exgpeciari, utiqae c u « eseel ipgig pergpe* Pbitantbropeno militantiuni el iiv liis preeoipaiim euagimuin quanio aoa periculo primig congresai- ipgorum clam a ge conveniat Ghorialzen. lUia i n bug vwceretHur. liaqae cttm univergim juxta legea dicet pollieeri Libadarium el pollicili Adem sandigcipliaas miliiarig officiom providi ducis gil nun- ctigsimo jurejurando agiruere paraiuni, sese ipga qoam objicere in digcrimcn aleamque praelii exer* ab Angugto impetralurura 224 soluiu oblicitoai auDieroetgeaerecapitam non taiemquiho- vionem et Teaiatn delicli, sed pranaia insuper in slibog eoBlra objcclig par fularug guslinendia ve- genlia, modo inducerenl in animnro, quod facilo rigimiluer spereiar, inanifeatam esse qaanta gua raox slaates in acie posscnl, coniprehcndere reinpradentia ordiaare in canpo certauiiniqae ofbellionig auctorem gibique dedere. Sic appariluniin ferre qaag doctarel copias audaret, quse nec mul- pertraciog eos in deieciionem aliena v i , quod soli tiiodine parea necaaimig ac pngnacitaie cojnpara- tam multig in scelus incumbenlibus obsistere nequi bileg hoaiicig forent, et ndmero guperioribiig et visseui, eiai maxime cuperent. Frigere qtiidem tabie quadam ac desperalionig instinctu extreuiani isiani vulgo excugationena ei - pro iralaiiiia conn
o
n
2
*
7
GEOUGil PACHYMER.E
παρδν τέως ένστάντο; καιρού, κα\ ανδρών φανέντων Α άντιστησομένων τοίς.γεγονόσι, και αυτούς έτοιμους μετακληθέντας τήν άρχήθεν πίστιν έμφαίνειν τψ συνεργείν τοίς [Ρ. 152] άνθισταμένοις είς άπαν. Αύτδν δ* εκείνους άναδέχεσθαι μή δπως παθεϊν τι πρδς βασιλέως τών ανήκεστων, άλλά καί ευεργε σίας εύρείν. Ταύτα τούς άμφι τδν Χορτάτζην άκούσαντας έπι πλείστον τε γνωσιμαχήσαι, και ές βουλήν θέσΟαι ές δ τδ άκίνδυνον έαυτοίς σφίσι περιποιείν. Τδ δ' ήν ώς εί μέν βιασαμένων εκείνων τδν στρατηγδν αύτδς χωροίη και ές τά μείζω, ώστε κα\ ονό ματι εΐξαι καΛ παρασήμοις συνήθεσι, τότε και αυ τούς τά πιστά λαβόντας ώς είς τέλος άνθεξομένψ παρακινδυνεύειν * εί δέ μή βούλοιτο ταύτα πράττειν, αυτούς τήν παρσκινδύνευσιν παντι τρόπω διεκφυγεϊν
248
πειράσθαι, έ π ' αύτψ κα\ μόνψ τά τοΰ κινδύνου xoir ψαντας. *ύς λέγοντες τοίνυν ούκ έπειθον, άλλ'έώρων τούτον καταλαζονευόμενον τών φανησομένων καλ ύ βρε σι πλύνοντατδν πρδς αύτδν άντιπαρατάττεσΟαι άκουόμενον ώς αύτίκα κατ' εκείνου λαφύξοντα (τού τοις κα\ γάρ παραδα^ύνειν έδόκει τάς εκείνων ο ρ μάς, ουδέν πλέον ήΟελεν άναδέχεσθαι), ύπολαβόντες εκείνοι έν σκέψει γίνεσθαι ταύτα κα\ είς καιρδν μεταγνώσεως άποκείσθαί οί βούλεσθαι, δ γε και αύτψ μέν ίσως ξυνοίσει, σφίσι δέ περιστήσεται μ ό νοις είς κίνδυνον, πρύμναν τε κρούονται, τδ τού λ ό γου, και πρδς τδν πρωτοβεστιαρίτην τάς γ ν ώ μ α ς άνταποκλίνουσι, καί πίστεις λαβόντες άμα κα\ δόντες έξ όρκων φρίκης μεστών καί γε κα\ άντιδόσ&σιν Ιερών εγκολπίων, ή μήν παραδούναι τούτον ές χ ε ί -
Β temnl, ubi ex reis auditur deprehensit in facinore, exitiogissimum sibi facinus suit illum artibus peiiisi eam irrefragabile tesiimonium fulciat facti oplendo, vertendaque strenue in caput ingralissimi portuui. Hujus se ipsis faculialeiii occupandi prae- deceptoris pernicie, quam in aibi siuUe credulos eidii offerre. Uovere se in Philanlbropenum, et eurdis molitionibus cudebat. Hanc summam c o n copiam ei quaniprimum velle praelii facere. Ordisiliorum digreasi a aecreio colloquio procereaCrelensium siatiin in rem contulere. Adorii primuHft natis in campo copiis, ante commiesionem, circumsJsieieut ducem sibique prebensuai iraderent. Philantbropenum, allegartinl iusiante pratlio v i dcri opportunum flnuaodig animis suorum semel Docuroento id certissimo futurum miniaie assensoa vera volunlate consiliis rebeHionie Cretenses, u i i - exuere ducem exerciius talig, quae adbuc ipsi re~ sidua bserere videretur, epeciem nondum satis que qui cuni prirnum polueriiil, fldemin Auguslam ejurati servUii. Iocitamento id cunctis qui ejue a u tam luculenler coneianlissimam perduelli prodendo spiciis rew gcrerent efflcacissimo ad quidvis perluonstraverint. Istiusmodi perefOcacie evincenda? rumpeodum futurum, quod se pro vero jam Augnsio causae ipeorum argumenti si materiam sibi, quod in prompiu baberenl, subminiairare noo omilte- ~ pngnare iittminiggem, segniue, si boc forte abaft, . Λ · _· _ : ' J:.' i jd ea - :ιι circumspeciiueque dimicaturis. A ille pra?eise reot, sancte gpondere aese, acquovis pignoreflr negavii se quod petereui acluruno. Veluit deinde, inare religionem pacti uliro velle, victricem dequod prae se tuleraoi, de praelii eveuiu eftfte e o l l i feasionem innocenliae ipgorum se peroraturum cilos. Primo enim ipso conspectu aeae difflaturuni apud Auguslos, et praeier purgationem suspicionig paucas illae el imbelles ineriia imperiliqtie adveria eos omnis largisstmas cunctis ipsis ac singulis sarii copiae, ipsura vero mordicus discerptum v o a liberalissiina priiicipum gralia remuneraliones raturuni; qoem proinde td ipeuoi roetuere debenprocuraiurum. His Chortatzes et primi Grelensiuni tem nibil minus quani insanire apparerel, diim in arcano auditis seriam aiaiim de re I O U secum ipsis deliberaiionem sunt ingressi. Multo illic pu- sibi non dubitarot occurrere, ullro in perjticiam incurrens. Talia isli de se tbraeonice jactaati i n gaatum couflictu aenteniiarum, ui cunctis iu One dulgentique arrogantissimia minie, el aemulum appctendo salulis securitaiiaque comniunis egregie probris conviciiaque laceranti, vale dicto Ghorcouapiraalibus, ita quibus illas viis et, uira in taizes cum siiie, prora, quod dici eolel, inbtbiia, partiura iuvicem iiifeosaruin certius conslUueretii, cursuiu in conirarium lorseruni. Prolovesliarilen varia conjeclura cerlantibus plarUque. Tandem conseiisu omnium sedit, prafunde disaimulato a B c l a m adeuni. Proiuptos ae osieadunt pacieci quod Labadario iudicio, adire de novo PbilanthropeRum, pelebat. In id fidoa utriaque juramentie et iropremagnopereque instare ut noiuen c l iasigma eumal calionibus, utri fallerent, borrificia firmatur. S a cra quin etiain amuleta de collo quique, u l mos imperiu Si persuaderi ee eiuerei, tum iorlunam asl, in sinum pendula iavicem permutant, ea pro cjus ad extremuin sequerentur: sia obstiaaret in ceriissirao habiluri pignore irretocabiiiler ^xae iu 225 renuendo conetaiiliam, boc ipso inlelleclbros proreissorum exhibitione voluntatie. Ejusmodi remacbinari eum suam cum aula reconciliaiionem, ligione sese Creieuees obstriuxeruat ad comprequaiu pernicte sibi adbaereulium saitcilurus s i l , hendeodttm i n ipso prima procinciu praelii, ordipaciscenda pre spe illinc veniae opimarumque 226 mercedum facili condiuone deaerendi oondunandi- nala >am utrinque acio, Pbilambropenum duceai euain, eueque Libadario tradendum. Ea que ac proee supponendoruin ine ultionique prinres condicebatur in id potissiroum lempuria moiipuai illos ipsverlani Λ
Λ
r
449
D E ANDRONICO PAL/EOLOGO L I B . III.
250
ραςίχείνψ άχονιτι φανέντι κα\ μόνον μετά τών συν- Α τάξεων (δέος γάρ μή τι χα\ παρακινούνε υθείη του Περσικού, οίς χαΛ μάλλον έθά££ει, έπεισπεσόντος), τεντ* έν άπο^ήτοις πράξαντες έκαρτέρουν, τήν ύποψίανέξ άπαντος ώς είχον έκχλίνοντες.
πλείστα νεανιευαάμενος έξεισι. ΚαΙ δή άφ' έκατέρου μέρους σταθεισών τών δυνάμεων, κα\ δσον ούπω μελλουσών συμπλέκεσΟαι, ώστε καί άκροδολισμούς άμφοτέρωΟεν γίνε σθαι, οί Κρητικοί τού συνθήματος ούχ ήμέλουν, άλλά φανέντος τού πρωτοβεστιαρίτου, δεδιότος χα\ έτι περ\ τοίς δλοις, μή πως άπατη χα* ια\ 'Οχως χαρεβόθιχ ό ΦιΛατθρωχηνός. δόλψ χρήσαιντο οί τέως χαθυπισχούμενοι προδιδόνα·, *Α)λ* επέστη χαί ή κυρία · ή δ* ήν ύστερα ία. Κα\ οί άμφ\ τδν Χορτάτζην αύτίκα, ούτως ώς ειχον έφιπ h μέν συνηθροιχώς τάς περι αύτδν δυνάμεις έκ Αυ- ποί τε και ώπλισμένοι, αθρόως άλλοθεν άλλος περιδίας εφιστάται τ ψ Νυμφαίψ, δπου χα\ οί άποστα- στάντες τδν ηγεμόνα, οί μέν 0υτήρας, οί δέ κα\ «ΰντες διήγον · ό δέ τδν αυτόθι πύργον, δν 6 πορ σπάθην έπέχουσιν, οί δ* έμβριΟέστερον άποβαίνειν φυρογέννητος τ{δε διάγων ψκοδομήσατο, τούτον τοί τού ίππου έκέλευον. Ό δέ γνούς τήν έπιβουλήν αύ νυν χατέχων χαϊ γυναίκα και βαίδα και πράγματα τίκα, Θα00ών τοίς Πέρσαις έπεχείρει μέν άμύνεεκεί συγχλείσας τε χαί άσφαλισάμενος, πρώτον μέν σθαι, καταταχούμενος δέ τδ παράπαν άπηύδα, χαί φ εκείνου άχούων Αφιξιν και λίαν έν Θαύματι τ ψ συσχεθέντα τοίς άμφιτδν πρωτοβεστιαρίεην έτοιμο ν μενίστφ έτίθει, « ώ ς άν και τολμφη χωρείν όμόσε θήραμα, ταπεινδν τδν σοβούντα πρδ τού χαί άφοινον «οοϋίοις τε χα\ τοιούτοις. "Ομως θ α ^ ώ ν έπι τοίς τδν πολλά λέγοντα, παρεδίδουν. Οίδ* έκδραμόντες έχ Ώας, ώς αύτίκα φανείς τδ πάν έργάσαιτο, παραγτού εξαίφνης, έπε\ τδν άποστατούντα έν άφύκτοις γείλας καί τούς άλλους δπλίζεσθαι, αύτδς τήν τ α χ ί · ειχον, «ούς περί εκείνον διασχεδαννυμένους ήδη χαί wjv εξοπλισθείς και χατά τού φανέντος ^Ρ. 15«] τά μόνον δπη σωθήσεται Ιχαστος Αφορώντας άμεταΒ
lanibropeno mililabaot, desliuata eventu fruetrarcniur, iis ae verisiiuiliter aggregalaro, quibus maxime fideret, duce, eimui iniliuin pugnandi faCIUIB e&set. Id quo prasverierelur, oporlcbat volitaoiein euai adbuc anie aciem, et ainguloa ordines ad rem bcue gereadaai adborlanteiu, ubi ad Creleases qnoque i i l aciurue venifceti, ab iia circuuisisii abdocique quam niioimo lumullu, baud duin plane ialelligente quid gererelur exercilu reliquo, Q arproplerea quieiuro. Uoromsic alipulaloruui in sBiuuia dissimuladone Creleoses occationeui exaeqoendorum exspectabanl, soUicite decliaanies qaklqaid auspicionem rei quse parabalur ro^vere vel ffliDimam c u m a poaaei. 11. Ul 4editu$ Phitanthropenut fuerit. Condicta mox dies adfuit, postera ejus ipsius qua iueral ia ea quae diximus convenlum. L i b a darias colleclas in uaum e Lydia aaiversa secum copias ducena, recU Nyropbaeuw versua, ubi rebell« caalra oiuniveraai, isovil. Erai Nymphaei larriia Porpbyrogeaiio, dum ibt degeret, exsirueu.ln eam Pbilaulbropenus a ae occupaiam uxorem cum filio ei pecuuia inclusil, praeaidio ad bo- ^ nim caslodiam idoneo iniposiio. Libadarium porro audient contra se lendere, primuni aegre credebat, mox iugeminalit ad fideo) jaia non dubiam ittdicti* vehementer admirari ae uionatrabai temeriiaiem bominis, qui adversus tot ac Ulea apparere in annie ac cum minis vtncendi ferre aa obrium aoderel. Juisaa laoien ad occursuui expcdiri topias ipee arniie strenue sumplie catapbraclos el juveniliUr se oaieutana prorsum agebat, iugenti fiducia succeasum jaiu nunc quaet cerliim aaimo pnrcipiene, ei visase prinio debellaturum speraas. Ecce aulem directa binc el inde acie, prsebbari jam incipieale priraoribue utrinque velitariunculU pugna, oon oblili proiaissoruiu Cielcn-
aes, simul 227 p^oiovestiaritea apparuit e medio suoruoi eminens agmiue, anxie ille quidem c i r cumepectane, el dum inslabiliiate rejiuUnda naililiae venalis fraudum operia subverelur, baud sine cor vellicante acri meiu fldem promissoruui opperiens, confealim Cborlaixea cam suis, arroali ut arani in eqais alius aliunde eoncurroales, Pbilaatbropenum circuro undiquefunduntur, et ei exlorUs bi fraeni babenia, quidam eose deiraeto, imperiosiiis jam alii equo desilire jubenl. Sero tuni aeusit niiser qaid parareiur, et Irriium oxpedivii tmpelum aaorum se Persarum auxilio tuendi. Nam oppreasue in conatu prolurbatusque aumma v; deapondit animuin, ei vinclum se rapiari ad proiovesiiarilen inKraiiis esl paesus; cui humilis β priue tumido, miitus e mo*\o jaciabunde loquaci, velut fera in-paratos compuUa caseea inhiantcr exspeclanii venaiori deditur. Sic Philanihropeno in tutiaeimam dato cuaiodiam, Greieneea iidem jana i copiis Libadarii iii ejus exerciiuai casu perculauin inopinato incerieque printo liiubanlein, mox diapergi copluut, vi tota irruuat, ei irrevocabiiiler incumbunt ia pergequeodos paaeim conaternaios, cursu varie intenio, prout apes Qexerai, latebras et casus cxlremi effugiuai aaxie caplantes. Infelicisaiuia conditio Persaruai faii. Hi procul a palria, inlercluso ad propria regressu, iosperato desiiltiti prarsidio docis, cujtis flducia polantia?, ut crediderant, fundatissimae, in boaticuiuaecurepeneirarani, ubi eum cojus tinice opibus nitebantur, repeme mifrerabilem, irreparabili oppressiim clade, insolubilibus incodaium vinculie clarissima videruui, diu inopes conailii qao ee verlereiunon babebam. Unde nec conataiere nec fugere valenies, ia vesti gio tnicidabaniar. Alius boc, alius illo, aher abo prebenso, prout libuerat abulebaiur, macianies, captivoa abducentes« vulneranles, maiilautps, excaxantea, spolianle», cxpilaniea; quibus varic
251
GEORGII P A C H Y M E R *
στρεπτι κατεδίωκον. Τδ δέ Περσικδν άρτι πρώτω; Α μεταβολή ν πραγμάτων ίδδν, κα\ τδν έως τδτε μέγαν βοκουντα και φοβερδν έν άφύκτοις έλεεινδν δέσμιον, ούκ εΤχον «η τράπωνται. "Οθεν μήτ' άνθίστασθαι μήτε φεύγε ι ν οίοί τ ' δντεί, μένοντες κατεκτείνοντο. Άλλος δέ τούτον, άλλος εκείνον καί έτερος άλλον καταλαμβάνων, καθότι και δόξειεν έκείνψ έκάστω, έπραττον, κτείνοντες, δεσμεύοντες, αίκιζόμενοι, έκτυφλοΰντες, τάς ουσίας δημεύοντες. Έδόκει ασφαλές τοίς Πέρσαις αύτόθεν χωρείν πρδς τά οίκοι, κα\ άπεδίδ^ασκόν τίνες ώς ήδύναντο. τών λοιπών κτεινομένων. Οί δ* άμφ\ τδν πρωτοβεστιαρίτην κα\ μάλλον έρμαιοντήν άποχώρησιν λογιζόμενοι έκόντες ήφίεσαν * ουδέ γάρ είχον έλπίζειν έπ\ τψ προτερήματα και ούτω προχωρησάντων σφίσι τών πραγμάτων ' κατ' εύτυχίαν μεγίστη ν, άλλά τά έν χερσ\ν άπολ λύειν, εί τίνες παρακινηθείεν και έξ αντιστροφής έπιπέσοιεν, ψ©ντο. Ταραχάς ήν βλέπειν εκεί φοβέρας κα\ πανικά δείματα, συσχεθέντων τών δλων. Ταύτα τοι κα\ περ\ τοίς δλοις δεδιώς δ πρωτοβεστιαρίτης μή πως κα\ έκ χειρών αυτών διαρπασθείη τδ θή ραμα (δεινή γάρ τούς πολλούς ώπλιζεν εύνοια, κα\ τά καθ αυτούς αφέντες εκείνον άπωλοφύροντο' τδ β
1
t'-i
Περσικόν δέ μάλιστα καΛ παρακεκινήσθαι έδόκει, ώς τι πράξειεν γενναίον), έγνω τδν θέμεθλον ύποσπάν και τδ συνέχον εκποδών ποιείσθαι, και ούτω τούς [Ρ 155] φόβους λύειν ούς ΰπαρ ώνειροπόλιι. Τδν γούν μυρίον πλούτον συλλέξας, και τά τής αρετής δώρα τύχης παίγνιον εύρηκώς, τέλος Ίουδαίοις έκτυφλούν παραδίδωσι. Και δ μέν τετύφλωτο, πόλλ' άττα δυσωπήσας και περ\ θ ατέ ρου τών Οφθαλμών, άλλ* ού πείσας τδ παράπαν. 01 δέ τών εκείθεν φόβων απολυ θέντες τοίς λοιποίς έπεχείρουν, και 65 ρω ν μέν σύν τοίς μοναχοίς και άλλους τά δμοια, άπηνώς φλοιβούντες τούς οφθαλμού;, τούς δέ και βίους δλους άφηρούντο, κα\ σχήματι έκδικήσεως τής πρδς τους κρατούντας έαυτοίς έξεδίδουν τά χρήματα. β ^ της αποστασίας. Έπράττετο μέν ούν ταύτα μηνδς Σκιροφοριώνος περί που τάς χριστουγεννίους ημέρας, Έκατομβαιώνος δέ πρώτη Ιφθασαν οί πρδς τδ άγγέλλειν πεμφθέντες, ο! και ώς ουδέν πλέον είδότες ού κατά λυα ιν αποστασίας, άλλ' αρχήν μάλλον και σύ στ α σι ν ήγγελλον. Και θόρυβος ήν αύτίκα, καί Ουμδς και άθυμία τήν άγγελίαν έμεριζέτην. Έθυμοΰντο μεν
ι ?
,, *
θ
Λ
ω
κ α ϊ
Λ Ο τ Β
ό
α
σ
α
ε
ν
ς
Κ
ο
ν
σ
ε
τ
α
casibus magna parie absuinpta, expedito tandem tum Persarum prorsue omnium, qoorum adhuc in298 l' ©** consilio Pergte reliqui corsum dotnum legra stabat acies (nam eorum, quani «ccupavi vergag, quibus viis potuere, lenuerunt. Paucig sic raemorare, concisio paulo post contigii), decrefit contigti viiani tucrl, reliqutg occisis, quonlam pro- eeinel eruere fandamenlum ipsum Pbilanthropetovesiiaritee nnililes ca»dendo jaut fessi in lucro po- Tiianae faclionis, amolirique omne obstaculnm nendum censuere, bosles per gese ipsos, q a a s g piiblicae tranquillitaiis, et quas ee vigilantem indirepturi veuerant lerras, reditu ad sua liberae quietabanl somniabilia quasdam tpectra inaniura terriculorum uno ictu disjicere.'Igilur occupaio linquere. Nam et Tttlores melua subibat, in lam inopinati gaudio succeseus, gubitae conversionis in illv ingenti acbfvo pecuniarum ac gazae omnigenae, pejus rerum; e t f o r t u n » in vix gperabili felicitate quem Pbilantbropenus ex longo congcstum In tnrri vim celerriniam experti, lubricam ejugdem ti in de qoa dixi condideral, ipsum qna vfrtniig merito ulrumvis ancipilem mobiliiatem, nequid repenlinie qua sortis doao varie partis opibug 229 exuinm cataslrophes, qua erecti deprimereiUur, facili ei et ad meram redactum nudilaienr, foriunae lydieibi soliio roise gyro convolveret, sapiemer teriU, brium, Judseig exca3Canduin tradidil. Sic illeorbagpaitum el libertatem fugae migeris iltis niilitiaePer- lus luminibus, pogtquam iitfelicissimus se demisisset ad infimag, sed ad extremnni irrilas prcces, sicae relkjuiis concedi debere putaverunt. Talis qu&darn reputalio periculorum a gugpecta gortig allerias sibi saltera oculi donandi. Tunc securi victores in rebellium caeterog liberius ssevire; alque iitstabililafe velocium, proloyestiariten qaoque i p gum ad cautius quam humanius de caplivo proti- alitg quidein, eliam monachis quoa memonmaius, guagorlbug defectionig, pari feritate octriog erucaus soo statuendura perpnlit. Cura enim in itla i n niuliuoea irepidalione confusarum rerum panicis & runt. Aliig facullates et vitse gubsidia ademerunl iinoquoque-terriculie turbato ipae dux facii prelo- universa, sibique adjudicarunl, 4>raeda per hunc modam opima poliii, et plausibiti vindicand» investiarites, quem ei pro raagigiratag officio ei pro suae ipgiug studio galulig acrior inciiabat sollici- j u r i » principum guae ipsorum avaritise largft graiiludo praecavendi ne qua vice alierna fluclualionig ficali. 11
reciprocantie biac quidem reponeretur in gicco naufragus, inde ipse qui demerserat, e p o r l u ia gurgitem dejtc$relur, semel defungendum ratug difficili cuatodia nobilissimi rei, subnixi clienlclis et necessitudinibus multis validisqire plnrimomhi, el horum quaestuosas spes aarbiliosaque sludia trahentis ad suam calamitalem miserandam, ut ivrta dcsperatione conams averieret quiddam pro lliceri dormiiasset in hoc baclenus, et qoadam indtrlgen- D dixit foriuaiuruni rileque promulgalurum consliti conniventia corruplelas judicanliuiii, baud puras Uitioneai iniperialein aurca bulla muniiaDi, qua a muaeribus manus ad tribunal aflerentium, irane- formam judiciorum ordinarel. Eleclurum se judimistsset. Supplicatlone igiiur cuncto populo in- ccs ex episcopis el alHs sacerdotibua, pneiereaque ex senatoi ibiis, quorum nuroerus oroniuin ad duodicia convenii et ipse cum principibus ei muliia decim redigerelur. His jurejurando inlerposilo aliis, ut eral plerumque conauetara. Ac patriarehae qaidem et praesulibus quae ipftomm erant mu- pollicili» se sine muneruui admissione, aine per« neris reliquit, preees videlicei conliuuae, psalmo- sonarum aecepiione, aeque de aummis e l iafimis dias el id genus caHera, quibus plaoari Deus eolel. jndicia laturos, a doiaina eua malre ueque ad quemlibeC de vulgo tilissiiaum, fldia inlegrisqoe ia tpse auiem post raeremoniara praeeto sibi 236 palatio judtcibui usurum. Haec cura diaaeniigeei, adesse peroraiuro conclonem volens, de induslria admonuissetque ioauper de aliis piurimii, populum praeecripeil processuro eupplicandi causa clero el dimisit. populo termintira Hippodroinium, locum et salis 1
Psal. xcvm, 4.
»1
D E ANDRONICO PALJEOLOGO LIB. ΠΓ.
262
ιζ\ Περί τον χρνσο€ονΛΛείον Λόγον κριτάς καϊ κρίσεις.
διά τους Α τών τ ή ; πόλεως τειχών, μεθ* δτι πλείστης κορύζης Ιταλικής κα> φρυάγματος, πρδς τδ τοπικδν (5εύμα άντωθούντες ταις κώπαις άνήγοντο, βασιλεύς δέ Όλίγαις δ* ύστερον ήμέραις χα\ δ χρυσοβούλλειος πρωΐαίτερον έπιβάς Γππου σύν τοίς άμφ* αύτδν, έν uiv συντάττεται λδγος, ο! δ' εκλέγονται πρόσφοροι, τή τού Ιπποδρόμου σφενδόνη Ιστάμενος, τήν τών wtl σύναξις πάλιν αύθις χατά τά τής δεσποίνης νεών άναγωγήν κατεπώπτευε. Κάτωθεν δέ οί περί ανάκτορα γίνεται, τ1}δε τότε τού κρατούντος σκηνοΰντος. ΚαΙ δημηγορεΤ βασιλεύς [Ρ. 461] τά ε!- τδν μέγα ν δομέστικον Ίωάννην τδν Σεναχηρε\μ και "Αγγελον τής στρατιώτιδος τάξεως ώπησμένοι διέ· χότα, χα\ δ χρυσοβούλλειος λόγος άναγινώσκεται. θεον ένδον καί αυτοί τού τείχους, δπου άν αϊ νηες Προέβη δε καί τισιν όρκος τών δικαστών, όσοι δέ προσβάλλοιεν, εννοίας ούσης (ού γάρ εΤχον ακριβώς xs\ έχ τής συγκλήτου πείρα νομική κα\ συνέσει είδέναι τήν άφιξιν), μή τί που και τών δεινών έπι «ρ-,φέροντες έκλελέχατο. Και φοβερδν καθίστατο ίικιστήριον μεγάλψ τε κα\ μικρψ έ π ' Γσης τάς κρί τή πόλει καταπανουργεύσαιντο, ώστε καί τάς π ύ λας έγκεκλεισμένας πολλοίς έ ν δοθέν τοΓς όπλίταις σεις Ιχφέρον, ε I χ α \ μή ές μακράν διετέλεσεν, άλλά , χιτ' ολίγον, χ α τ ά τάς τών μουσικών χορδών κρού διατηρεισθαι, μιάς δέ κατά τήν μονήν τού αγίου Λαζάρου πυλίδος άνοιχθείσης κ α τ ' αυτήν έξελθεΤν σει;, εξησθενηκδς διαπεφωνήκει. τ
νά
π
ο
υ τά γέ^η ώστε διαφοράς ξυμβάσης αύτοίς έκτδς, Εν δοθέν μέν τών τής Αβύδου στενών, ένδοθεν δέ τού Φάρου, ούτω κατά θάλατταν μάχεσθαι, τδ μέσον δε τούτων πάσαις άβατον μάχαις ώς τι τών άφωσιωμένων και ίερών κα\ αμφότερους διατηρείν, αυτοί έκ φρονήματος κατεπαρθέντες μείζονος, παριδόντες και τά συγκείμενα, έντδς αυτής τής βασιλέως οίκίας κατά τών ίκετών τή βασιλεία πολέμους έξέφερον. Κα\ διά ταύτα βασιλεύς μισή σας τήν σφών έπαρσιν, έφίησι κα\ Ύωμαίοις Γεννουΐτας προσαμύνειν καταστάσιν είς πόλεμον. "Οθεν κάκείνοι μέν εξερχό μενοι και Ελαδδν συνταττόμενοι διεμάχοντο γαίηθεν τοίς έκ τών νηών' τδ δέ τού βασιλέως στρατιωτιτήν έφοδον, Οΐς δι' ανάγκην βασιλεύς γίνεται κάτ αίνος, και τδ κατά Βλαχέρνας μέρος σφίσι δίδωσιν, g κδν, δσον ήν έν πεζοίς τε κα\ ελαφρδν, έκ τειχών δπου νήας ίδίας βυθίζουσιν ώς φυλάξοντες, αύτοι δέ προκύπτον, τόξοις βάλλοντες και σφενδόναις τούς έν τήν έκ τής ίδίας χειρδς έκαστος πρδς τδ συμβάν ταίς ναυσιν έκάκουν κα\ τάς έμβολάς σφών έ ποίου ν ασθενεστέρας. ΓΗδη δέ και πετροβόλον μηχάνημα παραμυθίαν ζητών τής είς τδ δυνατδν ούκ ήμέλουν σωτηρίας.^Λιά ταύτα κάκείνους κακού ν οί έπιόντες διεκίνουν, έκείσε τού βασιλέως έξω βελών Ισταμένου ούκ έχοντες, σκευαγωγησάντων κα\ τών 'Ρωμαίων και βλέποντος, και μεγίστοιςτοίς άπ' εκείνου [Ρ. 163] έκ τής περαίας, πύρ ταίς τών Ιταλών οίκίαις ένίε- λίθοι ς τά τής ημετέρας νεώς κόρυμβα, ή ν εκείνοι σαν κα\ χατεπίμπρων τέλεον. Κάχείνοι μέν τφ κ α τ - χατείχον πολεμουντές εκείθεν κατά τού τείχους, κατέφλων πέμποντες, χα\ τής δρμής τούς άνδρας επαίρεσθαι τών έντδς άπειροκαλίας αίτίαν εΐχον, έπι μαινόμενοι τοίς άψυχο ις, οί δ' έντδς τέως άναν άνέστελλον. Έ π ε ι δέ και έσοψέ δ πόλεμος διετείνετο δρων έφερον σχήμα κατεπτηχότες ύπδ τοίς τείχεσιν. καί άπαν τδ παρ* εκείνων μηχάνημα έργων ύστέρει Οί δ' ές τοσούτον αύθαδείας έξώκειλαν, ώστε κα\ και ουδέν ήνύοντο, έχ μανίας άπαλλάξαντε; πλείplerunt. Ac non reperlts apud Peraam Genueu- possent tolo maris spaiio quod patel inter Abydi fauces et Pbarum, sed extra hnnc locum uiram sibus (hi cnim prawiso Yenetorum in se incursu, enixe imperalorem oraverant u l s e cum muiicribus Q vellent in parlem navalibue suis praeliia aequor qusererent, medium illud inlervallum iaimune ac liberis rebusque caeteris ipsorum intra urbem belli cerlisqtie quietum induciis bafcreni. Cujus admiitcret; idque iniperaior, quod jam esset239 religionem conveiuionis cum bodie palam inwmanifeslum eos a Yeneli* infe&lis peii, coactus fueral perinillere, regioneinque circa Blacbernas lenti elaii conAdentia violare Yeneti uon vererentur, inira ipsam pene imperialem dotnuin Augusli illis ad effugium concesseral; ibique jam Genuenaes iidem, numilo, ut potuerant, litlore navibus supplices quaereread poenam ac csedem ausi, mequibusdam suis demcrgendis, qtiarum objeclu prorilo iis propierea iraius imperator Romanis 240 Jiibcrcm hosiium exsceneum, se suaque pro \ i r i permieit ut Genuenses defenderent, cumque iis bus paraii slabant propugnare), non reperiis, i n - conlra fopdifragoe assultores ia armis starent. Iuquain, domi, quos quserebant, inimicis Yeneli, ac que uli Genuenses armali ac longa serie ordinali jie aliis quidem apud Peraeam ullis ( naro et Ronia- per liuora in naves Yeneias jaculabantur, iia i»i qui domos Galaue babebant, convasata ipsi quantum in urbe tuni fuil imperiaiiuni copiarum, quoque supelleciili se inira urbem receperantj igne pediiaiua pra&serlim ac levis armaiure, proroineninjecto in aedes Italorum eas flamnia consnmpseles e moenibus arcubus ac fundis Venetos per forunt. In quo stullae impotenli» viluperationem in Π io8 suariim navium exslanles eminus petebant, se iraxerunl, frustra intumescentes, quod locum non le?i eorum damno, debilitabantque baud dubie aepissent a nemine defensum, ei ignavo furore impelus accedere ac terra poliri conantium. Jamssvienles in res inauimas. U l i el vitissim Genuen- que el macbinam movebanl jaculalriceia pelraruro, ses inerlis indignique virie forlibus limoris dede- et desp.ectame imperatore, qui alle qaodara in fa2iis tuleruiu, non ausi stare in vesligio tueriqiie stigio exlra jactum tulo stabal, apluslria navis nofocos ac lares, sed rcliclis inglorie familiaribas straR, qua Yeneii occupata contra nos pvgnando leclis sub umbram luiclamque umrorum, ut meiu ntebantur, vastie ictibus aaxorum per ballistam e attoaili, convolantes. Majns porro crimen erat imiro emissorum contendcbanl; sicque vini repriYeiielorum allentata contra fidem dudum impera- u.ebant irruentium. Quoniam vero produclo iode tori daiam inlra flnes vetilos incursio, siquidem ab ad vespcram cerlamine oinnis eorura maehioalio initio conveneral, quando est utrique isli llalorum irrita cedebai, nec proficiebanl quidquam uecessageneri permissum libera in urbe ac per bos Iraclus rio recedenlos fera in Romauos instinoti rabie, exercere commercia, ut si quid inler eos contra- quod ab iis se repulsos videbani, eadem die repeberetur rixae, comiuilterc piigaam invicem non tenles, qua vacua poiitos diximus, GalaUm, ut
J85
D E A N D R O N I C O PALifcOLOGO t l B . I I I .
5ΛΟ
«ης δτι xal αύτοι Τωμαίοι τούτοις έπήεσαν, στρα- Α «ρδς βασιλέα λέγων τε κα\ άπολογούμένος ουδέν πλέον τού κακώς δόξαι πράττειν κα\ παρά τδ είκδς φέντεςαύθημερΛν πυρ έμβάλλουσι χα\ ταις τών «Ρωάπηνέγκατο. "Ομως δ' έξ αυτής πρεσβεία ν μέν μείων οίχίαις, χ α ί καταφθείρουσι τέλεον. Δι* δλης μεν οον νυχτδς τδ πυρ ένέμετο τάς οίκίας, φλεγο-· στέλλει πρδς τήν εκείνων συναγωγήν, [Ρ. 164] αυ τών γε λαβόντων έπι τών Ιδίων νεών τδν είς π ρ ε μένεις δ' έπανέτειλεν ή ήμερα. Αύτοι δέ τάς τε ναΰς σβευτήν ταχθέντα. Ό δ ' ήν δ Κρήτης Νικηφόρος, κροπλάσαντες και τοΤς θυρεοίς φραξάμενοι μάχην ctc^iv έγείρουσι Γεννουίταις. 01 δέ τάς έμβολάς άνήρ γεραρδς κα\ τίμιος χα\ διά πολλά μέν προκρι θείς είς τούτο, πλέον δέ κα\ δτι ώς οίκεΐυν δήθεν χα\ πάλιν δεχόμενοι άπημύνοντο, έως χαί τινα τών αρχιερέα έμελλον βλέπειν Βενετικοί* Κρήτη γ ά ρ έν μεγιστάσιν εκείνων βαλόντες φονεύουσιν. Κα\ fci ταύτα ψυχρότεροι τής ελπίδος αποχωρήσαντες ύπδ τούτους ήν, ής εκείνος άρχιερεύς έπικεκήρυκτο, εί και π ό ^ ω διήγε ταύτης διά τήν τών Ιταλών ίνιχωχήν τε τ φ πολεμώ έδίδουν χα\ κατ* αυτούς έπικράτειαν. Αύτδς δέ βασιλεύς είς άγανάχτησιν τ*ν ήσαν. πρέπουσαν προηγμένος, χαί μάλιστα διά τήν τού itf. Όχως ό βασιΛεϋς μεταχεμψάμενος τδν ήγβκαταφρονηθήναι δόξαν, έπισχών τούς έν τή πόλει μόνα αυτών χρεσόείαν στέΛΛει. Βενετικούς ίκανοίς χρήμασι μέχρι δή και εις χιλιάΤότε κα\ βασιλεύς πέμψας τδν είς κεφαλήν τεταγ, , ΓΙ"» —τ » Β '·*··· • μίνον εκείνων μετακαλείται μεθ' δτι πλείστης τής δας όγδοήκοντα ένεχύραζε τών πυρποληθεισών οί χιών χάριν, δσαι τε Ιταλών κατά τήν περαίαν ήσαν Οα^τητος, και ύπδ τ ή προσηκούση ά σφάλε ία σύν χαΛ δσαι 'Ρωμαίων * χαι γάρ καί τάς τών Ιταλών έτέροις καταλαβόντι ώνείδιζέ τε τάς παραλόγους χρςών ήν δεφενδεύειν διά τά συγκείμενα βασιλεί τε όρμος, κα\ τήν τών συγκειμένων τή βασιλεί φ μετά καΛ σφίσι. Δοκούσι δέ μοι χαλ Γεννουΐται της αυτής τούτων παραβασίαν είς φανεράν έτίθει αίτίαν, τδ δέ χάριν αίτίας ές ύστερον τών έν τ { πόλει κατεπαρχει κίρ ένιέναι 'Ρωμαίων οίκίαις ταττομένοις έν θήναι Βενετικών. ο&κς δπερβολήν μανίας έκρινεν. Ό δε πόλλ' άττα w
excedeas modum protertae perfldia? piaculum fuisse. iilic prius domos Genoensiura inccDderanl, ita nunc Ad ea pnefeclus classia YcneUB c u m uiulta e x c u ptriier et Romanorum aedes inllammarunt, durante sare dicendo eonalus essei, nihil meniorare valuit pernoctem toiam, et necdum exsiinclo quando ae« quo satis purgaret inaolens faclum, elBcerelque qwas dies illuxit, incendio. Ipsi vero reroigio proiu aliud audientes judicarent quaui se ac suos motisad partes Blacberuarum, ubi alare GenuenMS noraat, navibus, protecti corpora ecutis ob- Qegisse i» eo perperam et conira omne fas graasatoa. Tamen ijnperator ex lunc pulavit legalioaem longis, vi aumoia nituntor irrumpere. Sed Geauenad eomm senatum dettinandaro, ipsia libenier a d libns aireaue resisteniibut, et e muniiionibus nibtcniibuB et delectum ad id legaturo io saas eo qoasadaditug paraverant fortitsime probibentibtis defereudum accipienlibus naves. Fuit itie antisles exsceasuai, acre prelium exarsit in longnra durans; Cretensium Nicepborus, queni fore Venetit gratum donec unus qai&piam e primoribus Yenetorum, telo idus a Gexiuensibas misso, inoriens coucidii. eo noiaine piiiavit iroperaior, quod cum jam ipsis aubesaet Grela inaula, episcopum loci suae ditioni Eo casu ablala sticcesstis ape e l refrigeralo puaubditi libonter Hli apud ae visuri merito speragnamli ardure, 241 cedeules retro Veneii belli renlur. Hic porro Nicepborus electus quidein e i qoasdam/mduciaa fecernoi, subduclia extra jactum rite ordinatus epUcopua Creiae fuerat, sed a eua quiesceates navibus. eccleeia procul degebat propler dominantes in ea 19. Vt \mperaior aecito ad te duce clauu Ventta llalos. Ilis profeclis imperalor, proui par erai, legationem Vcnetiai miient. iodignalut ob bostiHier 2 4 2 bivaaam lanto sui TIIBC imperaior iiiviialum ad colloquium, flde coniemplu ti deieiani iricendio Galatam, Yeoelia secnritalis abunde facla, ducero supremuiu classis Yenela? vultu niaxime hilari ac sumroani praefe- D inquilinie uibis, quoe, ut est anle diclum, comprehendi jam jusserat, muUam iudixil pecuniarenle lidaciam excepil cum inagno altorutn comiriam sumniee octoginla milliuin nuromorum confilaiu venieulem. His Auguslu» baud parce exprociendam ex oppignerari elaiim justia omnium i p bravtt iaconsultoa ausus; et cujua manifesii leaesorum bonis, qua re$arciretur damnum comburenlor faBdifragas tn stiara majestaiem temerilalis, alarum illic domuum, vel ad Italos vel ad Roroanoi conira dadum slabilila inviccm paeta perfidioee peniaeniiuni: nam e i Ilaloruia doroos joxta pa« graesaue, increpavil crimeo, bujus eiiam dislincla cum iis a se iaila defeadere sa debere judicaguens gradus. Nam e l nefariuin fuisee tacnrrere vit. Yidetur quoque raihi cauea eadem, dolor, i n infeslos iptos in loca imperalorix dilionis, adeoquam, ei iadignalio aninios pungena recordaiione que ia parles urbis regfc ubi suo porroiasu ac sub iaflammaiaruDi a Yeaetia atdium, coociusse postproleciiooe iroperii Genuenses babitareaU Gaeierum modum Geiiuenaes ad insorgeadnm in eoe ipaorum luper illud per se immane facinus, non dubitasse qui lunc erant in urbe, ei eosdem sajva incuraiona ipsos Roaiaaoruni quoque ipsorum, cum quibus opprimendos. pacem babereai, eilas apud Galaum domos i n cendere, furoris prof JCIO eumulum e l oranem jam 9 PATROL. GR. C X L I V .
261
GEORGII PACHYMERJE
268
χ*. Ιίερϊ
τής τώτ ΓεττονΤτώτ κατά τώτ έτ τή \ δέους δντες μετοιχείν είς τήν Ιδίαν χώραν χα\ τήν αόΧει Βετετιχώτ επιθέσεως, τοΰ γένους συναγωγήν έγνωσαν. Τοΰ γ ά ρ αύτοΰ έτους, μηνδς Σκι^οφοριώνος λήγον κα'. Περϊ νής είς Βετετιχοϋς πρεσβείας διά ταντα τος, έχ τίνος είκαίας αίτίας παρακροτήσαντες εαυτούς, τον βασιΛέως. και αύτοΰ τοΰ £ηγδς Αρμενίας τυχόντος έν πόλει, Ό γάρ βασιλεύς άμα μέν τ φ ταύτα γενέσθαι δι δς δή και χατά φρερίους Ιταλούς διήγε, τά πλείστα εννοίας γενόμενος μή αίτίαν σχοίη ώς σύμπραξειε γούν χαί αύτοΰ δυσωπούντος χαι μεσιτεύοντος, πλεί δήθεν, πρέσβεις έχλεξάμενος τόντε μοναχδν Μάξιμον στοι ολίγοις και ήμέροις άγριοι έπιθέμενοι, δυνατδν Πλανούδην χαι τδν όρφανοτρόφον Λέοντα, άνδρας στεύααντες και αυτήν τήν βασιλικήν έξουσίαν, τολέλλογίμους χα\ συνετούς, έπ' Άκουΐλίας άπέστειλεν, μώσι τά άνοσιώτατα πράττειν, θυμφ τε συ στρατιώτη άπολογούμενος τψ κοινφ συνεδρίψ τούτων και π α ρ χρησάμενοι κα\ δργή έκ μνήμης τών χθες συμπειστών τό οί έπ\ τοίς τετελεσμένοις άναίτιον. Οί χ α ί σόντων σπάθας τε γυμνοΰσι, και συών τρόπω οδόν «αραγεγονότες έν χ ρ φ κινδύνου κατέστησαν, τών τας θήξαντες άνδρας ΰποκλινομένους σφίσι καί λιπα- προσγενών τών φονευθέντων σφίσιν έπαναστάντων. ρώς έξ ανάγκης δεομένους μεγίστης ανηλεώς αύ- Μόλις δέ τούς περιόντας οίκείους ζητήσαντες χα\ λαβόντες, περί τής μετά τών 'Ρωμαίων είρήνης θημερδν κτείνουσιν, έντδς οίκιών χατασφάττοντες -·ιι— Γ—
'
-
·
- τ%
Ιερείων νόμψ. "Απδ γάρ τοΰ [ Ρ . 165] σφών μπαΧού- ° λου άρξάμενοι, δν, έγχεκλεισμένον άπδ τέγους χ α λασθέντες κρεανόμοΰσι, τοίς λοιποίς δπου τΰχοιεν επιτίθενται, ώς χα\ συχνούς άμα τεθάφθαι και γε νέσθαι τά μνήματα πολυάνδρια. Τών γοΰν επιφανών ούτως δλωλότων ανδρών οί έλλελειμμένοι, βάναυσοι τίνες ύντες χα\ σκυτοτόμοι και κιβωτών τέκτονες χα\ πάσης άλλης έπήβολοι τέχνης, τότε μέν ύπδ σχότον δύντες τδ ξίφος έχφεύγουσιν, ύστερον δέ διά
"
—
—*
Γ
»
»"
τής νύν ώς πάλαι χαιρδν έτίθουν βουλεύεσθαι. Ού μήν δέ κα\ πρέσβεις άντεπέστελλον τότε, άλλά δι* αυτών περιαλγώς έξωνειδίζοντο βασιλεί τε χα\ Τ ω μαίοι ς, δπως έντδς χειρών εκείνων τοιαύταις συμφοραίς μή χωρούμε ναι ς τ φ εκείνων έθει τους οίκείους οί έχθραίνοντες περιέβαλον. Τά μέντοι γε πράγματα των Βενετικών χα\ σφοδρότερο ν ά ν τ α π ήτουν (τά δ' ήσαν & φθάσας δ βασιλεύς άντ\ τών πυρποληθεισών οίχιών ένεχύραζεν) ώς ούχ οίων τε
luuc quidein abdili lenebrit gladium fugerunt, p u t i 20. De incurtione Gennentium in Venetoi qui eranl m urbe. ea urgente meiu repeiere pairiam seque ad auas Eedem quippe anno, mense Deeembri deeinente, genlis recipere coonctum factu neceesarium p a rlxa ex valgtri et nibili offetisiuncula exardetaruut. scenie., eonciiati adeo muluoque heriaiu ad arma g 21. De legatione ad Vtneioi ob koe miua. coasiernati Genuenses sant, u i quanumvis inter21 At imperator aimui ha?c io bunc modamacla cederei pacemqao conciliare pro virili cnrarei lunc cognovit, sollicitus ne culpardur quasi coop( ratus forte in urbe praesens rex Armenia», apud uiros- adislam ctedem Genuensibae, monacbum liaxiaiain que sacrorum conimuniono gratiosue, quippe cum Planudem et prafectum orphaaoiropbii i^eonem, Freriis lialis vivens, — islo, inquam, ad bos a τί viros insignes acprudentes propiereaque judicaios dig&uadendos nequtdquam omnia tetitante, ia pauidoneos huic reeie fungend» legalioni, Aqiiileiam cos plurimi, in mftes ©t obaoxios feri asevique jussit 80 couferre, purgareque iliic apud scnatuin iinpetum facientee, fpeis etiam obstare nasceiui Yeneiorum itnperaiorem suum ab oiani auspiciooe tumtillui conatis Imperaioris ministria et magi- approbaiionis aut cooscieniiae rerum a Genuensi* etraiibus, cedere conipulsie, in ausa nefaria probus violenler aclarum. Eo illi cum perreaiesent, rupernnt, auxiliaribus asi zelo ac furore, quos in maxtmo periculo Tuerant, cognaiU ei consanrecurrens memorta nuper actorum inflammaret. guineis eorum qai oeciai faeraBt ulcisci suorura Siriciis ergo roentes ensibas, et apjerum inttar caedem ipsorom nece contendenlibas. iEgre tandeai dcntes ad csdem acuentium frendentes, miseros prevaluii vitae horum parcendi oonsitiaai, c u r a ^ ipsis se inctinantes et in exlrema oecessitate hu- D maximerecipiendi permatatione cum bisee quos sui mlllime suppliees crudeliler ipsa die plurimoe generie adbuc reliquos teneri Gonsianlinopoli s c i e obiruncant, intra donaos ipsorum ritu victimarum bant.Quibusrepeliiisrecopiisque, legatosdimiserual jugulanies. Iniiio enim facto a bajulo eonim, quem nulk) respoaso dignatos circa propositionem p a e » e tecto sob quo clausus tenebatur praecipittnles ioter Imperium et Yenetos veloris nova i n m e i o membratim eonciderant, 243 ^ > de °bi* coaveatioae firaaad*. lata enim de re eo pogiea cunquo iaventos paii suat imroaniiale iovecti, detiberatvrot dixerent, ubi eesei ipsis ab iiuperatanta sic edila at lotnere sparsa strage, u i afngu- tore satisfaccum cirea quaedam f u » ab ipto polarlbus cadater quodque ma&dare eepulcris per bcerenl. Quibus lamea ipsi evpmendie *eg itoa nimiatti copi&m non liceret. Μulta neceesario coa* vieiseim CoasUntinopoliui taiuere noa curaruut: cervaia in unam foveam eommuni mmulo cumused per duoa miseot UUBC eodem reverienies p r i labantur. Sic igttur iUuatrioribug qaibutque Y e maui doleoier exprobrarutu imperatoti el R o n i a netorem in urbe degefilHim abearaplit, reliqui nis quod crudeliutie immaniorU qaam tuoras i p opifices ferme vilcs, suiorei, coriarii, fabri arcaaoTum 244 civilis instilutio capera ac ferre ruin, illiberaliumque istiusinodi profeseures arlium, posso \iderenlur, exercii* rpsie siatotibus in sup{
i
n
a
o s
B
0 1
269
D E A N D R O M C O PALJEOLOGO L I B . III.
270
τών σπονδών γενήσεσθαι, είς άνανέωσιν ήδη χειμέ- Α παρά *ών σχιζομένων αφανείς τε και φανεράς έ π ι τεχνιτεύοεις, ψυχρών χαρίτων παρά πολλών κατα νων, έξηνυσμενων τών τής προτέρας εΙρήνης χαί τιθεμένων αύτΐ), ώς είρηνεύειν μέν, ού μήν δέ καί ρων, εί μή ταύτα γένοιτο· Βασιλεύς δε χαί ί τ ι άπριξ παγίως έχειν πρδς τήν είρήνην, άλλ* άμφικλινώς ιίχετο τούτων, ού κατά χ ρε ία ν μάλλον ή τήν τοΰ διχαίου δόξαν, υπερήφανων δλως ώς εκείνων και μάλ- και ώ ; έτυχε ν. Άλλ' οίον τό τότε. Φάκελος γάρ γραμμάτων κα\ τόμος, θ δή λέγεται φάμουσος, είς Ιον αύθις τής πρδς 'Ρωμαίους δεηθησομένων είχείρας τ ψ βασιλεί γίνεται, τδ μέν δθεν καί παρά τίνων ούκ οΐδα, τέως δέ πόλλ* άττα φέρων α ιτιάχ/. Περί τον φιφβέντος τόμον έτ ζ> έγέγραχτο ματα. Τούτον βουληθεις άνατρέπειν δ βασιλεύς κα\ κατηγορήματα τινα, καϊ χερϊ τής τούτου απο λογίας τον βασιΛέως. λόγους φέρειν παλαίοντας (ήπτοντο γάρ επιεικώς χά χείνου τά αίτιάματα) τδ μέν γραφαίς τήν άντιλογίαν [Ρ 166] Τής μέν τού βασιλέως περι τήν Έχκλησίαν έπιτρέπειν γίνεσθαι, ώς άν γε κατά £ήμα τά τής χηδεμονίσς πολλά και άλλα τά δείγματα, εί και τά ανασκευής γίγνοιτο, ούκ έδοκίμαζε τέως πολλών χχτ αυτήν π ρ ά γ μ α τ α ύορα τις ήν ή μυθευομένη κα\ αίτιων ένεκα · αύτδς δ* έγνω προκαθίσας, συναγω χοϊλάς σκανδάλων άνέφυε χεφαλάς. Έδει δέ πάντως γής κοινής γεγονυιας, χαθ' έν άναγινωσχόμενον άναΉραχλει τέμνοντι κα\ έπικάαντος Ιολάου. Άλλ' .γ . . ρ — " "
· > ™ " Π
"~
'
Ρ
'
.
6 μάν Ηρακλής ήν ούτος, Ιόλαος δέ δ χαι άξιος ° τρέπειν. Κα\ γέγονεν ούτω. Και δή συνάγονται μέ< αρχιερείς, συνάγονται δ' ot τοΰ κλήρου κα\ μοναχο'ι σ^εργος έζητείτο μέν, ούχ εύρίσκετο δέ. Διά τούτο χα\ λαδς, χα\ βασιλεύς άμα τοίς έν τέλει συνέδριαχιι ούχ ήν δλως μόνον τάς τομάς εύοδείν, εί κα\ μ ή σας έχαστον κεφάλαιον τών τοΰ τόμου ούκ άγενώς τδ ςίςος τής φροντίδος ήμβλύνετο. Κα\ άφίημι τάς esl indignius, raulioe tn eo passus adversanles sU? plices ipsorum, quos protegere jure bogpiiii ti Mitto diacia&orum ab Ecclesia parlim madiinapromissi patrocinii fide debaeranl, manifeslos et Uones iu eum subdolas, partim eruptiones palam fario gloriautes auciores in suis manibus ac povehementea : dissiroulo frigidasgraliaa ipsorum ejus lesute impane vivere permittereni. Deinde bona 2 4 5 ° P reconcilialomnt Ecclesiae, quonini baud suoruio, pro raulla indicia l n compensalioncm pauci vel non bona fide usi beneficio, vel non sadamni combustarum aedium, scquestraia roagnotis gralo animo sludium aqua proportione meriio pere, ul relaxarentur, inslilerunt, negantes, nisi rependentes, ita pacaii erant ul io pace liiubarenl, haec fierent, ge posse consentire in renovationera ambigui inier utrumque, et ad omnem a u r » flaluai ohm icli cuui imperio, in certum lempus jaai prorm elapsum, fcederis. Quibus audiiis impcralor ς iaquietudine obaoxia mobiles,. IIujus generU cuipiam imputaverim quod tanc coniigit uiodo » ma oblirmavii se iai cor.silio negandi quod peiebatur, narrandum. Fasciculus cbartarum sive lomus, aul DOO magis presenlem utiiitatem quam jus ipsum, potius, ut vocari solel, famosus libellus, in manus quo niii se i n his cerlo exislimabat, seqmns, iniperatoris venii, unde aut per quos allaius, necontemnens aulem omnino Veueioruni minas; scio, caeteniD) muJta criroinationum ampleciens quos priores opos habiluroe rursus stabiliia cuin capita. Ea refellere volens imperalor, el oppositi* Rooianis pace, el ad id ipsum orandum, raiionidefeasionibus idoueis ineluctabiliter evincere nibil bus ipsoruui adigeulibus, uliro desceusuros conia iis nisi vanum et calumniosum ease (eram aufidebat. lem illic quaedam salis aculeaia in ipsum Augu22./)« jacto tomo in quo $criptat erant accuiastum, quaeque illuro baud leviter pungerent) scrfplo tionet qumdam; et ul de tis u purgarii impertior. commiaero confutaliooem ordioe aingulU objcctis occursuram noa judicavit oppoi lunum, plurilme de Quam cordi essenl imperalori res Ecclsia?, ac causis-.voce viva salius babuit rem exaequi, et qoam sollicilo ille sludio pacem ejus iran^uillnahabiti prai ocuiis libelli parles, posl quamque releaiqoe procurarei, niultis varie per banc biatoriaiu sparsis ialelligi potuit exemplis. Calcrum D citaiain, dicendo evertere singulas. Id adeo ia bunc modum gesium e s i : Conveneraoi in coetum peramquae tunc Eccltsiam lurbabant scandala, bydias pluni episcopi, cljrus, monacbi. populue. Imperaiasiar illius memoraiae u\ fabulis, fecundo subinde tor procerum medius considensLibelli famoai aiirae Quid ergo niirum si solus ipse, licei operas non quaado (ui nunc videri ,'aucior scripli claaculaiii pareeus, negoiiuin non absolveret secando ad \olebai ipso illo malitioso aui celaudi artificio) quod nunquam hebes deprelien»us esl ejus glametuunt, qui queruntur aut accusant, ue jus et dius; gladius, iaquam, spirilus, boc est, aciis aequum suaruia ecilicei allegaliuaum tyraoaica vi cura iu cinnem intenla occa*ioneni Eccleeiae quoquadam oppriinatur subnixaj fasiu polealalis audire modo coasuiendi laboranli. A l quid queror tranquille dediguantis, et superbe obicrcre paraiae ^jutorem boc agenli defuisse Auguslo, cum, quod €
271
GEOROII PACHYMERiE
διέλυεν, έργω δεικνύς ώ ; πειθώ κρείττων βίας» χαι μάλλον οπού χα\ τδ τής εξουσίας ύφοράσθαι πέφυκε πρδς τήν του χρατείν ίσχυν συμβαλλόμενου. Και [ Ρ . 167] δ γράψας αφανής ήν, τήν ούδενίαν τάχα χα\ τδ μή έπί τισιν ίσχυρίζεσθαι τή έχ τής εξουσίας ύπωπτευμένη βία καλύπτει ν ο Ιό μένος * βασιλεύς δ εμφανώς άντέλεγε προτιθεις τοις πάσιν είς κοινδν τούς λόγους, τήν μέν ανάγκην τής εξουσίας έν μέρει τιθείς, τή δέ πειθοί προσάγεσθαι θέλων έχ περιου σίας πολλής τδν άχούοντα.
1
κγ'. Περί τον χινηθέντος χατά τον ΦιΑαδελφεΙας έγχΑήματος. Τούτο και πρότερον έπ\ Αθανασίου πατριαρχούντος έποίει, και κεφαλήν άλλην σκανδάλου σοφώς άπίκόπτε, κα\ λόγοις έπι κοινού λεχθεί σι ν ώς τισιν έπωδαίς τδάνοιδούν κατεμάλαττε * σοφού γάρ ίστρου πρδς τομώντι πήματι το μας επάγε ιν, πρδς δ' αύ ύφιέντι τής άνοιδήσεως προσηνέσι φαρμάκοις έκ τών λόγων καταστέλλε ιν πειράσθαι, και μηδέν διδόναι τή έκτήξει πάροδον. Καιρδς δέ συνάπτειν τοίς π α ροΰσι κα\ τδ ήττον έγγίζον διά τήν τής υποθέσεως
372
γειτνιότητα.Ι Κεκίνητο λόγος τψ βασιλεΤ π : ρ \ τ ο ύ κατά τήν Βαβυλώνα σουλτάν, διευλαβουμένω τ έ ω ς δπως είς αδελφότητα γράφοι τδν έχθρδν τού σ τ α υ ρού. Κ α ι τ δ πράγμα επιεικώς τών άτοπων έδόκε*., εί χαί σύνηθες ήν έξ αρχαίου τοΤς εύσεβώς β α σ ι λ ε ύ ουσιν. Οίος ούν ήν εκείνος, πρδς τοιαύτα διευλαβούμενος (τδ γάρ πατέρα γράφειν ούχ άξιούντα τ δ ν πάππαν διά τδ δήθεν έσφάλθαι, είς αδελφούς τ ά τ τ ε ι ν μή δτι γε άθεον, άλλά χα\ έχθρδν τού [ Ρ . 168] Χ ρ ι στού, πόνος ήν ού μικρδς έκείνψ), χοινούταί τισι τ ώ ν αρχιερέων πα ρου 71 τδ σκέμμα, χα\ τήν θ ε ρ α π ε ί α ν τού συνειδότος ζητεί. Και δ μέν έλεγεν, δ δέ &λλος άλλο τι τά είς θεραπείαν τού συνειδότος ά π ε σ χ ε δ ί α ζεν. Ό μέντοι γε Φιλαδέλφειας θεόληπτος θέλων deραπεύειν βασιλεί τήν συνείδησιν, άνεχτδν άπδ Γ ρ α φών έπειράτο τδ πράγμα δεικνύειν. ι Και τ ί γ ε , φησ\, τούτο δεινδν, εί χαι τοίς δαίμοσιν, ούχ δτεεος άνθρωποι πάντες, άλλά κα\ Χριστιανοί άδελφίζουσιν ; Τήν γούν ανάγκην γίνεσθαι χάριν νίκα τη συνέσει. "Οπου δέ τούτο και γέγραπται; ι Υίο\ μητρός μ ο υ έμαχέσαντό μοι, ι λέγει ή φσματίζουσα. Υιούς δέ
tunc editura principe providae nioderaiionisexemplum e prauernmsa meraoria decursi narrando retro l e m poris retracium bic ponere, ei minus ordine g e s t a ruin rerutn ad bunc hUtoriae locum p e r l i n c n s , g^nere lamen et simililudine argumenli non p r o r sus ab co aliemim. Cum incidisset imperatori ex usu prsesenti necessitas dandi litterug ad sultanem Babylonis, eisi exigebat antiquo roore, A n g u s l o runrpracedentiam, etiam religiosissimorum, e x e m plis probato, Vulgaris epistolarum istiuamodi f o r mula ni frairis iiiulus in inscriptione punerelur, tamon euni sua peculiaris quaedam delicaiiorque religio eunclabundum in 247 tenebaC, s c i l i c e t verenteai ne indignum nefastumque jure v i d e r e lur hostem crucie ab imperatore cbrisliano f r a ireni saluiari. Urebal acriori eui sensu bic a n i m u r a scrupulus, quod quaii penitius adigeretur a p p r i nienle conscia meraoria nuper a ae omissae, i n 25· De mota in Philadelphiensem criminatlone.occasione non minus urgenle, acriptionig l i t t e r a Tali consiiio non nunc primum imperaior usus rum ad Papam, ea solum de causa, ne Patrie ex est. Prins enim patriardialum gerente Atbanagio, consuetudine tiiuium epistolas praefigere cogeretur; aliud similiter exorieng caput gcandali pari ga- quod inducere in aaimum nequiret, eum P a t r i s appellatione dignari, quem erroris autumaret c u pientia dislrictae in tempore dictionis amputavit, juspiam affinem. Ex eujus facti praejudicio p r o n a oraiione ad convenlum prudenter habiia, qua velerat in praeseniis eolutionem dubii coasecutio , ul maligue tumescens a?gri corporis tuber blanda ulique cum muho appareret ineonvenienlius h o excaniaiione prxmollivii, ne tuora et neglectu i u minem non solua) atheuni, sed et bostem G b r i s t i flammatom in ulcus pcrniciosum erumperel. Periti manifeslum ab imperalore cbrisiiano f r a l r e m , quippe medici esi, uii a eaevius a&iuaute rigidiusquam ab eodeoi Pairem Romanum Poniificem v o que distenta fcrrum ac seclionein nori abslinere cari. Ergo baud valeas sic imperare stomacbo Yoinica, ila, ubi dolor remissus duritiesque luraore cuidam suo proprio fastidiosiuscula religionis, ut laxato remollescens spem feceriat uon Luutiliier tanium absurda; indeceniiae ?el exaorbere sustinetentandac curalionis blandiorig, indulgere medlrei vel gperarei posse concoquere, aesturo b n n c camenfig lenioribus angueniorum ac cataplasinaipgum animi forle prxaentibug aperuit episcopis, lutii, quorum ope benigna praeverlaiur dira necesgi quid huic aiorsut cooscienlia? gedaudo a e c o m giias rompendi exitum astione ac crueula cbirargia modatura \i\ promplu babarenl, proferre oe g r a intus bullienti, et niai foras exlrahalur, tnembrum varcnlur, exorans. Ad eam provocalionetu c u i a corrupturae ganiei. Placei Lslud quoque a noslro
quidquid quanlumvis probabile praejudicatis ejus crroribus quivis ausus fuerit oppoaere. Scriptor libclli quie fuisget, in obscuro mansit, geu suae illi viliiaiis conscienlia lucein fugere, qua iraducendus ad ludibrium fueral, suasit, sive, quod iudicavi, artificis scelus fuit affectare cura isla ialendi specicm timoris, quae suspicionem impingeret dominanlibua 246 arronganliu; injusla, minis ac supercilio deierreniis subdilos a libcra prolaiione veritalis. Adyersus quod sapienter utique Auguslus, seposito tanlisper (errore majesialis et velut solio descendens, aequo in campo, raera? rationia armis calumniam asiu grassantem debeJlavit, privalae defeusionis eloquentia omnein opiiiionem sui siniglram audienliuin eximens aniIDU , et danmum plene resarciens qualecunque maledica illa scriptio faraae guae iniulisse poluisseL
e o
03 D E ANDRONICO PAI./EOLOGO L I B . ΙΙΓ. 2T4 μητρός τής Εκκλησίας Χριστού 6 Νύσσης εξηγείται Α βασιλεύς πλατυνομένου τού λόγου, κα\ ώς είκδς περιαλγήσας καί τών πραγμάτων καταστενάξας, εί τούς δαίμονας, ώ ς αν έκ της αυτής και μιας αίτίας μ* μόνον τοϊς σχιζομένοις, άλλά καί αύτοίς δή τοίς (r δ' ίστιν, οίμαι, ή τού Θεού άγαθότης, Αρχή τις ήνωμένοις τά των Ιδίων χλευάζονται, σύνοδον συγ γενομένη τοίς μ ή ούσιν είς δντωσιν) τούτους τ ε κάκροτεί, κα\ διαλαλεί πάσι τ ά τέως λεχθέντα, και ώς χείνους ώς έκ τού αυτού Πατρδς προήχθαι κα\ ποιηή ν κατά το είκδς τούς λόγους διευθετεί, έκβάλλων τού ι Τούτο Γσως κα\ κατά τδ τυχδν τψ είπόντι παρ · ΐρόιτται, έξ εικότων δέ γέγονε μέγα και είς σκανύποψίαν ματαίαν έκ καρδιών άκουόντων ένσκι^δουδίλου πρόφασιν Ικανόν. Ό γάρ Δυ/^αχίου Νικήτας μένην ήδη τ ψ βεολήπτω. Αύτδς δέ πειράσας κακούν τδν λόγον άκουσας ούκ άνεκτδν άκοαίς εΰσεβέσιν τδν τήν τοΰ σκανδάλου πυρκαϊάν ΰπανάψαντα αίδοί ήγήσατο πάμπαν, εί δαιμόνων αντικειμένων θ ε ψ , τού άνδρδς είργεται, τδ μέν διά τήν εκείνου κατάένθρωποι υπήκοοι τ ψ Χριστψ και υιοθετηθέντες στασιν (ήν γάρ ταϊς άληθείαις ευλαβής δ άνήρ, κα\ Osw διά τού βαπτίσματος, αδελφοί λέγοιντο. Γνησίοις ού κακουργία, άλλ' ευλάβεια παρακεκίνητο), τδ δέ γούν διά ταύτα τδν είπόντα βλέπειν δμμασιν ούκ και διά τδ άρθήναι θέλε ι ν μέγα τδ σκάνδαλον έκ τοΰ ήνέσχετο, άλλά πολλοίς δ ιελάλε ι τδν λόγον και βλα- τδν ύπομνήσαντα κινδυνεΰσαι. σφημίαν τούτον ού μετρίαν έκρινε. Ταύτα πολλοίς κδ\ Ιίερϊ τώτ άχοτεθεψέτωτ χαρτίων χαϊ δχως. μινέπ{ει χλευάζειν καί τδν λόγον επιεικώς ώς ίδν Β εύρέθησατ. τιχρίας και δφεων Λποστρέφεσθαι * έπέπυστο δέ κχί Δεινδν δέ πάθος εντεύθεν εΙσήει*[Ρ. 169] τδν π α lcm piis anribus oraiioaem censuit, qua rebclliura alii alia dicerent, ei variig ex tempore pro se quisDeo daeuionura Cbrigto gubjecti homines, a Deo que aHegandis quasi bebetare saiagcrent aculeura quo alle infiio pungebatur nimiuro tenera pene per ljapiismum in Alios adoptali, fratres dicerenlur. iEquis igilur oculis spectare sic locutum non SBpersiitiosi consciemia principin, Philadelpbienlis Theoieptus palmarium 9« putavii e sacrig ora- sustinuit: ged etverbig continuo plurimis impiam, ut putabal, mentionem aversaius, ei suo judicio colis argamenturo reperisss, quo evinceret licilam islam, nec ulli obnoxiam censurae baberi debere lo- blasphemia» non mediocrig nolam inuggit. Ducti non qoendt ac scribendi formulam. Ejus boc e canoni- pauci auctoritate Nicetae amaris irrisionibus Theocis Scripioria astruere conantis haec ferme fuit leptum traducebant, ejusque gcntentiam nibilo mooratio: c Quid enimvero taniam piaculi s i i Baby- deraliue quaro pestem et venenum viperinum avergabantur. Ca*terura Aogustus, qui orationes iitrtugloniae saltanem frairera nominagge, ai eancio Spi rito, qoi gacros libros dictavit, auclore discimus η Q contrariag praesens plene auribue bauserat, malia inoifl .~ * L • · _.!.! ! 1—..Ι..—· Ϊ_ n t . ! l . j A l | . ! A A * A m ubi quodJ inde per populom in Pbiladelpbienscm malis ipsis daemonibus DOO tanlura bomineg om murmur glisceret postea cognovit, aegre, ut par nee, sed eliam Christianos fraterna quadam neerat, novae super tot alias offensionie exortum l u * cetsimdine coiijungi? Vincat ergo ratio inanem meiuro; et cum rea exigat convenirl sukanem U i - lit!; et miseraiua aortem publicam, quod jam non tcris, el barum Jnscriptionem oporteat talem esse eolum ecbismate abrupti eum perslanlibus i n E c qoalis jam olim exemplis principuro piorum ei usu clesiaa unilate contendereot, sed hi quoque Jurgiit haetenus continuo informata est, deiur opera u l muluisque ludibriie commiiterentur, convocala sy qood necesgario faciendum est, fieri libenter appa- nodo disseruit de suborto Dyrrachiensem inier Pbiladelphiensemque certaniine, hujusque verba reat: alioqui enim non haberel gratiam meriti, quod vi expressum quadam et extortuno ab inviiis in aenlcntiam exposuit coramodam, omnem ab eo •ideretur. Locus Scriptarse quo fretug batc loquor, minus sanae doctrina) aut reprebensibilie novitatis hic est. Spousa i n Canlico sic ait : c Filii matrie guspicionem inanem amoliens, imo animis jaai mullorum inolitam slirpitus avelleng. Atque ille, «eae ppgaaveruni eontra me . » l b i Nysaeau» Sponsaai quas gic loquitur eese docet Eccle- D < l ferebatur rueng gtudio ad exstinclionem i n vidiae 2 4 9 ^mere in Tbeolepium accensa*, facile siam Christ». H«c a matrig guae filiis oppugnari se queriiur, hoc eat, eodem 2 4 8 biterprete, * obiter incitaretur in impetum a*gre vicissim fam>lis daemoaiDus, qui matrig ipsiug filii dicunlur, cieadi ejus reprehenaori Nicetac, qui face rogo subquoniara u m Ecclesia quam daemones ex eadero jecta causa incendii fuisset, nisi ab isto eum conatu cobil>erel primum pudor viri mutta graviiate ac wwa et p r i n c i p i o g u n t p r t i , divina n i m i r u m b o n i »aie creairice uDivergorum, per cujug fecundam religione venerabilis, nee tam in boe ipso maKgniheneficentiam cuncta ex nihilo in exslantiam p r o - tate ulla quam zeli quadam imprudeniia prolapsi, iracia euai. Haec omnes bonos jaxla malosque an- deinde metus ne qualem ex traductione Philadeleelos aot homineg 0110 pAriter cunclorum Patre ac pbiengig offensionera formidarat publicam, talig laniaque, ac nec minus vel periculoga vel noxia, Coodilore gcnoil. > Talia minus forle prasmediulae quagi Philadclpbiengig projecit in medium ; e Dyrrachiensis impugoaiione gequeretur. u e
n
f
u0
q«ae grayig statim acandali e i iuvidiae in eum occasioncm sunt visa prasbuigge plaagibilem. IIoc enim audilo Oyrrachiengis Nicelas haud lolcrabir Canl. ι, 5. 1
24. De ckartif in occulto reconditu, et ut ex sini inventm. Sub bacc gravis quidam anxi» religionia aeslus
*75 GEORGII PACHYMERiE 276 τριάρχην Ίωάννην, χαΛ ήλυε δεινώς δι' εύλάβειαν έξ Α παρασυρέντα καθ' ούπερ ήσαν xal αϊ άραί. Και δή ΐίτίας τοιάσδε. Τινές γάρ τών εκείνου, οΤς νέοις ούσι τδν άδελφδν πέμψας ΜεθόδΊον, ήξίου βασιλέα παραζωγρείν έπήει περιστερών νεοσσούς νεοχομουμένους γενέσθαι οί * μηδέ γάρ Ιχειν απαντών παρ' εκείνον. έν τοίς κατηχουμενείοις, έφίστανται και τ φ χίονι Άπήγγελλε δέ χαί τήν αίτίαν, ώς έλαθον έπλ τοσού ένθα τά δηλωθέντα τών γραμμάτων έχ πω ματ α έν τον φρικτών άρών εύΟύναις ώς ούχ οίδασιν ενεχόμε χρυφ^ κείμενα ήσαν ( Γαμήλιων δ' ένειστήκει μήν νοι, χα\ ώς απεναντίας τής πάλαι περιστεράς, λύσιν καθ* δν ταύτ* έπράττετο) έν άριστεροϊς τοϊς είσιοΰσι εύαγγελιζομένης κατακλυσμού, ή έπι τού κίονος κατηχουμενείοις του περιωνύμου ναού. Και έπει πε εκείνη φαίνεται, παρ' δσον ούκ ευλογίας, άλλά κ α τ ρι στερεών ήν τζδε, χαι έδει ούκ ίξοϊς κα\ λίνοις, άρας και αφορισμών μηνύτρια γέγονε. Και τδ χείαλλά χερσί καί μόναις νεοσσούς άπτήνας αίρείν, ριστον, ώς τότε μέν δ δέων πατριάρχης ήν χαι τήν χλίμακά τε έπιτιθείσι, κα\ εΤς άναβάς εκείνων νεοσ τού δείν εξουσία ν τού πνεύματος έφερε, νύν δ' ό χα\ σούς μέν εκείνους ύπδ χείρας εΐχεν, ύπεφαίνετο δ' ίσως λύειν μέλλων, εί τέως και λύοι, έστερημένος ευθέως και τδ έν μυχφ τής οπής κείμενον. Τδ δ' ήν τής τού λύειν εξουσίας ευρίσκεται. ΚαΛ διά ταύτα τδ συνεπτυγμένον τών άρών δστρακον. Ώ ς δ' άνα*> ώς πολλής τής δυσκολίας ούσης χρή χοπι^ν, έλεγε, πτύσσοντες κατεμάνθανον δ τι ποτ' ήν εκείνο, έν χα\ συμβούλευε ιν τδ ποιητέον, ώς έμβραδύνουσιν θαύματι ώς είκδς ήσαν χα\ διηπόρουν ο τι και δρά· ® ίσως μή σφίσιν άχίνδυνον δν. Ταύτα βασιλεύς άκου σ^υσι. Τέως δ' άπαγγέλλειν μέν πατριάρχη, [Ρ. 170] σας διευλαβήθη τέως τήν πράξιν καί πρδς τδν λόγον ΥΧ *ρίίειν δέ και χάρτας και Οστρακα έγνωσαν. Ής έθορυβήθη, και ώς εΐχεν ευθέως παρά τδν π α τ ρ ι ά ρ γούν είς χείρας δ πατριάρχης είχε καί χατενόει τδ χην γίνεται. Ός δέ τά γράμματα είδε, και δπου κεί δράμα, προσαναφέρειν έγνω τά περ\ τούτου χαί μενα και δπως ευρέθησαν π έ π υ σ τ ο , έν άπόρω ήν βασιλεί, δτι χα\ ούδένα άλλον ή αύτδν ύπενόει τδν χαι τδ ποιητέον έσκόπει · τδ γάρ πατριάρχην 'Αθα· ι
ε
vehemenler agitavil animum Joannie palriarch» occasione quaro hic referam. Quidam e ramilia illius adolescenles, Septembri mense, pulloruia columbinorum in nidis capiondorum cupiditate, prout illa fert aelas, instincti catecbumenea scrutabantur, locum in lempli magni parle superiore ad laevam ingredientibua, cavis per muros passim hianlibus perlueum, eoquc cum islaruin nidificio Q YOlucrum lum ludicro aucopio vacantimn opere urgentiori puerorum opportunum, quippe ubi, sine lacinioso apparatu vcnaioriae supelleciilis, relium aut calamorum visco perlilorum, manu cominus nuda columbulos adbuc implumes in nativis cubiHbus prebenderent. Dum huic inbianler sludio inlenli cuncla iilic ioramioa rimaular, unus ex ipsis observato stipra columnaro altiorem cavo, scalis illuc admotis eveclus pullos quidem, ut volebat, reperil et ccpil : sed idem ulicrius quoque conspicaius nescio quid ibidem profundius reposiura, manu aitraxit vasa duo teslea commissa invicein. Tuin curioaiiate puerili quid illic lalerel scrutans, cbartas reperlas et ipse legil ei sociis oslenJit. Eranl eae quas diximus lali loco ab Aibanasio ab- & dicalionem patriarcbatus meditarHe abslrusas; quibus simul quae inarata fuerant dirarum anatbematumque lerricula non sine borrore quodam pueri viderunt, dubilanles quid iis facereul, 250 P aliquam deliberaiionein consenseruiH deferenda ut eraat ad patriarcbam c u n c a . Moxque re illi. proul conligcral, narrala, Aiiilia cum inelusis charlis obtuieruaL Hia pairiarcba in manus sumpiis allen&eque pcrledis, plane intelleciam rem lolam reforrc ad iniperatorem alatuif, iit queai \ piissiinum inleuia inionaque illa imprecationum borribiliuin fulmina exisiimabal. Misso igilur ad euai suo fralre Melbodio, rogavii ne gravaretur venire aJ se, quoniani ipso a l palaiium tendore tunc qmx
o s l
\
dem insuperabili obslaculo probiberetur, baboret autein quae cum ejus roajeslate coram et eUiira Iraclari opurleret, nempe ut quamprimum communiter viderent quo se possent pacto expedire diris vinculis borrendorum anaibematum, quibus bacienus ignorassenl se teneri coastrietos. Peclaralum aulem boc nunc ipsis indicio columbae, q u » longe divereo a eacrig celebrata Lilieris n u a t i a diluvii cessantis augurio, nop pacem ac benedictionem ut illa, aed piaculares n o d o i terribiUuoi excommuaicatSonum e columnae fastigtQ eiiiinensdenuutiaret, atque iia quidem (quod erai pesaimum) ut simul doceret eum qui Uqueos ialoa alroces nexuerat el intenderat, lunc curn Μ egit fuisse patriarcham, hoc est minime dubiam ligandi babuisse potesialem : n u a c autem arivatum degere, nec clavem amplius lenere qua possit carcerem pandere in quem ipsos antea conjecios incluseril. Qua3 cum ita sint, acri opus essa deliberatione, quae vias mature inveeligel extncaodaB perplexitaii ielbalium et fauces striagejiltam nodorum, quorum cassibus haBrere implicitus ne ad moraenlum quidcm suslineat qui gravilateai periculi urgenlie aui poiius praesenlis exitii pernicieoi ea expcndat cbristianae prudcatiae Irutina, qua quisque prorbabere qnibuslibei rebus debeal sialum a n i m a ac salulis slernas raiiones. His iroperator audilis baud paruin coniurbatus ad patriarcham accurrit, 251 leclisque libellis, el ubi quove casu reperti fuisseni cognito, disquirebal anxio incerloque conK i l i i aniino qucm ioiret m o d u m bis sese angusliis explicaadi. Nain recurrere ad expairiarchaai et nierum aunc naonachum Atbanasium, ut solwerel qaod ipse dum esset iu dignilale nodaverat. praeter m e r a m iiuempcslivitalem, eliam inulile vanumque videbalur, deficienle jam i» ipso ad isiud potestate. Aceersiius crgo jussu AMgusti laplim
i
277
D E ANDRONICO PALiEOLOGO LIB. I I L
νασιον δέοντα άξιούν Ιδιωτεύσαντα λύειν ούχ εΰρι- Α βχον αδταρχες. Όθεν και συνέρχεται μέν σφίσιν έκ προσταγής δ Αλεξανδρείας, συνέρχεται δέ δ τής Εφέσου Ιωάννης, ούτως άργώς τής τιμής Ιχων, βυνήσαν δέ χα\ τών Αρχιερέων οί παρευρεθέντες, ια\ χοινη σκέψει τδ πράγμα έδίδοσαν. Κοινώς ούν χβτιστΰγουν άπαντες, χα\ τής πράξεως τδν πράξαντα έν ο*} καλαίς ύπονοίαις ήγον * ού γάρ άλλο τ ι , άλλ' έζυτφ και πάλιν περιποιείν τήν τιμήν, άφύκτως ώτω χαί ταύτα δν ούκ έχρήν βεσμοΰντα. Τέως γε μέντοι τοίς μέν έδόκει αύτδν άξιούν λύειν, τοίς δέ αλί* Αδύνατα άξιούν χαί άλλως άπ£δοντα κατεφαίνετο, είπερ ίδιώτης ών και τής Ιερατείας γεγυμνω· μένος άλυτα λύοι - τον γάρ είναι καί τδ σκέμμα τψ χε-ρα^ιι. Διά ταύτα έτέροις έδόκει, χαι μάλλον r i ; έχριδέσι, *μηδ* άξιούν δλως χατά λύσιν, άλλά ^ χρινειν όπως έν άδήλφ τά φριχτά πράξειε, χα\ είς αχολογίαν καθιστών ύπδ Τωμαίοις πάσιν δ π ω ; κα\ ποίοις χανόσιν επόμενος ανθρώπους Χριστιανούς άφορίσειε μηδέν γινώσκοντας, χα\ ούτω συνελ^ν αΰ-
278* Τ
τδν εκείνον καταγινώσκειν τής πράξεως. Η ς δή χαταγνωσθείσης [ Ρ . 171] χα\ παρ* εκείνου, προκατεγνωσμένον πάντως χα\ τοίς τής Εκκλησίας χανόσι, μή λύσιν άλλην ζ η τ ε ί ν τά γάρ δικαίως χαι ύπδ χα νόσι δεδεμένα, εκείνα και λύεσθαι είναι ανάγκην, τά δ' έξ αρχής ανυπόστατα μόχθον περιττδν άλλως είναι κα\ ζητείν λύεσθαι. ΕΙ δ ούν, άλλ* αύτίκα καί πατριάρχην είναι χα\ σύνοδον είς λύσιν τήν άπδ τών χανόνων διχαίαν άξιοπίστους. Αύτδν δέ καί μάλλον ύπ' αίτίας δικαίας άχθέντα χανονιχώς εύθύνεσθαι. Τ δ γ ά ρ έαυτδν συνιστάν ύπονοηθέντα τά χείριστα έν δρκοις τε κα\ άραίς ταίς καθ* αυτού, τίνα λόγον έχειν, είπερ και τούθ* ίκανδν είς τελείαν τών έγκλη μάτων αποφυγήν; Ούκ όμνύειν γάρ, άλλ' άποτρίδεσθαι τήν κατηγορίαν διά πιστών παραστάσεων εύλογον. Τδ δέ τούς κατειπόντας ή τούς συναρπασθέντας άραίς ύποβάλλειν πού δίκαιον και δλως κανονικδν και τών νόμων τής Εκκλησίας; Βασιλεύς δέ σοφώτερόν τι ποιών, ώς έδόκει χαί άε\ τάς ές είρήνην αίρούμενος, συνεδούλευε πέμπε ι ν χα\ ερωτών Άθανάσιον, και Τ
esiAleiandrinos palriarcba; vocatua pariier Ephe- excommunicationum diris, clanculario scripto sious Joaones, Hcel citra uauoi pontifiealis in eam tentaverit? Audiiis deinde quas ille respondebii, et feclesiam a a c i o r i u i i s , tltuJo dunUxat tenas esset quod allegare nibil niai fmoluro poterit, facile mox eprscapus. Caeleri quoque, quolquot forle (anc in redargulis ae convictis, rile ipsum condemnandum arbe reperiebantor antisiites, rogati liroiliter con- ad falendum in publico convenlu Romanorum se carreruai. Hi deliberalione communiter inita super perperam et nltra qtiaro debuerat aut potuerat, nrgotio proposiio primam magno consentu dete- dam illa ecriberet, egisse. Hinc orones pro plane •tabaniar factara, et facli anctorem graviter inco- fruslraneo et nullius roboria habebual id quod ipse sabaat, mate mentis exstanlia its scribeadit et Q qai fecit, se contra /as, sine legUima potestaie tbseondeodis chartis ladicia trahentes ad laivas de aitentasse confessua palam fuerii. Unde cpnctis ipso suspicioncs, qaasi arlificio isto ligandi q i i a • apparebitnon esse optis absolutione ulla, siquidem nemo prxter ipsum posset solvere, ambiiioat vell- ea tantum canonica eolutione indigent, quae rite ficaias propriae, nccessitatem imponere siodtiisset ac canonica auctorilate snnt Hgata. Si qua pra*rai resiiluendi in oum ande invitus descendisset damnaia canonibus ei ab initio cassa irritaqne toronum. Circa defioitionera ejue quod facto esset fuisse coostat, ea quaerere quemadmodum solvantur, supervacaneue sit labor. Quin vel si fingatur optimum illoarliculo reroin, qaidaro defungebanlnf consolendo ut Athanasius libellorum ecriplor periculum subesse quodpiam ne valida sit et vere adiretur, ab eoqoe peteretur absolutio ctnsnrarum liget excommunicatio sic lata, nec aic tamen οραι in iis infLctaruni. Hts alii repugnabaDt conlen- fueritad eum recurrereqiti lulcrit, quoniam quando patriarcba contra canones peccal, patriarchalem dcnles, pnelerquam absonum, eliam irritum id advertus eum potegUtem eynodus obtinet, cui fore: naro e l eese incoiiYeniens insidiatori aetuto, postqoam ejns doloe deprebenderis, fraade quae- propterea ]us plenum compeiil tum absolvendi a ceneuris temere abeo latis, lum etiam ilium ob id siuim uliro iribuere succestum ; quod fieret nunc conveniendo Atbanasio, quem ideo clam scripsisse D ipsum canonice judicandi e( poenis Bubjiciendi meritis. Neque in subjecto casa quidquam siiffrabos libetlos intelliginius, ut redire nos ad sese gari Alhanasio posse ad amoliendas a se, quarum cogerei, et vel si annoeret is qued rogareiur, frusira ille tentarel, nos vane "speraremus, ulique causam praebet justam, suspiciones pessimas, quod cum gii indubilatum bomini pontificali uuaato eibi horreuda, ai fallat, imprecaas alienum ae ab oroai erimirie dejeral : non enim juramenliii et potesiate, jainque supra privatum quemlibet nihil babenti, facultaiem non inease solvendorum ana- exsecrationibue istiutmodi, sed idoneis argiimentin ac testimoniis criminaliones i m p a d » sunt purlhemalis nexuuro. Propler bac aliorum, et quidem eorum fere qui jnrls canonici consultiores puta- gand» juxta receplum et rationi coneonum morem. baniur, basc erat senlentia, nihii in prasens de Hulto autem esse pejoris exeropli, qaippe a sacris regulis et legibus Eccleeiae inlolerabiliier exot-bisolutione anatbematis curandum, sed citandum ad tans, quod bic fecit Atbanashis, diris anaihematum tribunal Ecclesi* Athanasium, ibique ab illo exquirendvm 252 Q cauaas, et juxta qnos . in eolos rite torquendis scienter peccantcs et proeanones, cbristianos horainee nullis mlnis prsvils terve contumaces, aubjicere se aiens etiam eos qui abrepli alieaa sedurlionc prolapgiqae per impruadmonitos e l funditus ignaros illlgarc horribiliter u a s
0
0
279
GEORGIi PACHYMERiE
τους χάρτας δεικνύντας πυνθάνεσθαι et αύτδς πρά- Α ξειε χαι δπως πράξειε και εί τούτοις αύθις έμμένοι Εκλέγονται τοίνυν πρδς τήν άποστολήν δοξάσης τ ή ; βουλής ό έπ\ τού χανικλείου τε Χούμνος καλ δ Κυπριανδς χαρτοφύλαξ, οί και συγγεγονδτες έκείνψ τήν άπδ τοΰ βασιλέως κα\ τής συνόδου, ώ ; έχρήν, διαμήνυσιν έποιήσαντο. Ό δ' αύτίκα και ώς αύτδς γράψειεν ώμολόγει χα\ ώς έκ μικροψυχίας τότε ποιήσειε, μή μήν δέ κα\ άλυτα έχειν, άλλά και αύθις αύτίκα λύειν, ι ΕΙ και ούκ έξεγένετο, φησι, και τούς χάρτας εκείθεν έπανελέσθαι έπεισπεσούσης της τα ραχής. > Ταΰτ' έλεγε μέν εκείνος, ύπενοείτο δετά μή δντα λέγων. Έ δ ε ι γάρ έμφανίζειν, οί δοκιμάζοντες έλεγον, και ζητείν συγγνώμην, ε ί π ι ρ εύθύτης ήκολούθει τοίς πράγμασιν, άλλά μή έμπερισκεψία καί
880
βΤχε δεσμείν ώ ; δήθεν παρασυρέντα. » Τότε δέ ΙπεΙ και έτοιμος ήν γράμμασι πιστοΤς έγχαράξαι τά τ ή ; απολογίας, ώς και άπήτητό, λαβών χαρτην οίκειοχείρως τά πλείστα τάδ* έγραψεν* ι Έ μ ο \ συνέβη πατριαρχεύοντι πολλοίς καί πειρασμοίς έμπεοεΐν, καί διά τούτο έξ αυτής τής κατασχοόσης με οδύνης καί πικρίας παρακινηθείς γράμματα | Ρ . 171] έςτνεγκα βάρος αφορισμού καί λοιπών έπιτιμίων κατ' αυτών έχοντα τών θλιψάντω' με χα\ λελυπηκότων. Έγνώρισε δ' έξ αυτών τών έπιτιμηθέντων ουδείς ούτε περι τών είρημένων γραμμάτων ούτε περί τών έν αυτοίς έπιτιμίων. Είτα αυτά μέν τά γράμματα έν άποκρύφω τινί κα\ παντελώς άδήλψ τόπω τοΰ μεγάλου ναού τής τού θεού αγίας σοφίας άποτεθέντα έν αύτψ τ ψ τόπψ κα\ διέμεινε φυλαττόμενα. Έγώ
βαθύτης ύπουλος, ώς άν είς καιρδν τά φοβερά και ® δέ έπει τού θρόνου άναχωρήσαι κα\ τής πατριαρχι κης πάσης προστασίας παραίτησιν ήβουλήθην ποίη φρικώδη προανατετακώς άξιοίτο λύειν, άναλαβών σα σθαι κα\ ήσυχάζειν πάλιν κατ' έμαυτδν ώς και τήν τιμήν ήν παρητεΐτο, σκοπψ δέ εί μή διά ταύτα πρότερον, ευθύς κα\ τδ σύμπαν τών γεγραμμένων τή ΈκκλησίφχαΙ αύθις παρεισήχθη διά τήν πλείστην εκείνο βάρος έξ αυτής ψυχής διαλύσα^ ήθέτησα, συγπερι τά θεία τού βασιλέως εύλάβειαν,δν και άφυκτον animum imperatoris, eumque melu isto induceret denliam inipegerint. Haec utciinque verisimililer ac ad ge iu ibrono reponendum, unde ingratus ac vi gapienier ita isti diggerebant, 253 iamen imperaior coactus descendisset, facile aulumang nibil pacisci in securiorem semper partem incumbere,dum quorecugaiurum Augustum pro gpe iniirmas ac gupra liiodocunque dubitalur, solitus, circumspeciius el modum delicataa conscientias pacanda?. Quem iJeo ad pacem Ecclesise accommodatiug consultuium se lerrere nominatim et 254 damnaiioni a ge in puuvit, si decerneret, ut fecil, miitendos ad A l h a omneg i n t e u l a u diserte invoWerc studuisge videuasium certoa homines, qui ab eo quasrerent, retur, dum inler alia clare profegsus est ge noa oslensis illi quos ipse scripsisse diccreiur libeJlis, au revera eos ei cur quove consilio scripsisset, et g golog eog excommunicare qui scienles peccassein, verum iilosetiam aliena seducti fraude imprunuro in eadem nunc, qua olim fuissel ad tcribcn · deitter periracti fuisseni in qualemcunque pariidum impulsus, sententia et voluntate pcrslarel. cipationem initorum conlra se consiliorum. ι Hoc Ad lioc elecii sunl praefectus Caniclei Cbuumus et fuit multorum de ialo Atbanasii respougo judicium: Cyprianug charlophylax. Qui poslqtiam Atbanasio liunc csclera reddamus. Ab eo sic loculo perreioconvento imperatoris el synodi mandata riieexpo* runt exquirere legatij nuai haac ipgain, quam aucrunt, ille confestim esl fassus et se illa scru verbo ipsis expressieset, excusalionent islius sui psisse, et pusillanimitate ac moerore fracli auiini, facli, paratus esset, si rogaretur, ad eorura cuja quibus lunc agiiaretur, inale periurbalum id cgUse : imcrerat nolitiam el gatisfaciioncm gcripto COID8 f se ideoilla ei fuisge a prineipio i m t a puiare, el plccli. Ad ea ille cbartae confestim arrepta bxc, uunc, quanlum posset aut opus easei, cassa velle ί quae licei plugcula bic referam, illevit : c Mibi cont Et utioam, addidit, cbarlae islae, qua bunc tumulligit patriarcbalu fungeati in inuUaa iribulationes, tum concilarunl, nunquam in eo ubi deiileaccbant muliag teolaliouea incidere. Harum gubiio c i vchcloco repertae, nonquam exlractae illinc eesent. » menti perlractus gengii in amaram babiiudioem ha ttinc ille, ne sic quidem pergpicacioribua tidem facieng sincerae ac veracis professionis. c Opor- D exacerbalae menlia, ecripsi liilerag analbeniaia gravia cenaurasque id genug atroees in eos qui ine tueral enim, > aiebant rigidioris supercilii censovcxaveranl ei lacseraai babenies; quarum notiiii rcs, c agnovisse simul et declarasse submissius ccnsurarum aemini eoruin in quos illae iutorquepropriam in eo facio culpam veniaiuque popobaiuur oblata ulla esl; ac ne indicium quidemcuigcisae, gi reciug et giinplex sic loquenli gubcrat vis f.iclutn VLI istarum ipsarum lilterarum vel piaanimug Atbanasio, et revera, ul videri vokbat, cularium noxarum qnas conlincbant. Hae deinde per meram a?gri animi deliraiioneui ad ea scrilitierai in quodarn abslruso et prorgug ignolo loco benda fuerat iiupulsus. Ex hac cnim profeclo facti magni tenipli gancta? Dei Sapientias depogitae, ibi&ui tam alrocis gera igia nunc demum eaque lam dem cusioditaa permanserunt. Ego vero postquam ff igida improbalionc satis inteiligi, spectasse illum throno cedere c i oinnis pairiarcbalis praefeclurs iu eo longe plug quam modo p r » se ferai alque abdicatioiiem volui facere, quiescereque rursus adco agtu profundo mentig improba» re ipsa maapud me sicut prius, sialiin toium iliud scriptoruio chinain io illis lalcbris struxisge, q « * i i i lempore onus ex ipsa aninia dilucng abrogavi, veniam prolala terrore diroanalbemalismorum liorribilium omnem univt rsae Dei impcrtieiis Eccleske et ipsis co;iculeref, qucm his oLnoxrin formidimbus norat,
281
.
D E A N D R O N I C O P A L i E O L O G O L I B . IJT.
χωρήσιως πάσης* τή του θεού πάση μεταδούς Έ χ - Α χλησία, και αύτοις τοίς άνωτέρο), ώς είρηται, θλίψαι ήιάς χαι παραλυπήσαι σπούδασα σι ν. Ού γάρ ήν ούτε τής τού θεού εντολής ούτε τών εκείνου νύμων χ ύ παραγγελμάτων, ούτε ψυχής φόβον δλως έχούσης αΟτού τού θεού και έννοιαν τής μελλούσης κρίσεως δμοΰ καί άνταποδδσεως, άκατάλλακτον τήν έχθραν ττρεΐν και άντι κακών άντιδιδόναι κακά, ούτε μήν Ιπαράσθαι χατά τών έπηρεαζόντων , εύχεσθαι υπέρ αυτών Θεού σαφώς και λέγοντος και προστάσσοντος. Δίά ταύτα και γράμματα μεν εκείνα πάντα τά τής μιχροψυχίας, μά/λον δε πάσαν τήν αύτοΓς έγκατατεθεϊσαν βαρύτητα τοΰ αφορισμού τε και τών έπιτι^μίων, έκ ψυχής πάσης άπεβαλλόμην, πάσι τοΤ; έπι τιμηθείσι χαθαράν διδούς τήν συγχώρησιν · ώστε δέ χιι άναλαβέσθαι τά τοιαύτα γράμματα και άφανίσσι ήμελήΟη παρ* ημών, και ούτε έλάβομεν ούτε ήφανίσαμεν. Ευρίσκονται ούν άρτίως, και δίδονται ει; χείρας τώ κρατίστφ και βασιλεί μου και αύτοχρίτορι. Παρ' ού και πρδς ημάς ερωτήσεως γενομέ νης αυτών δή τούτων τών γραμμάτων ένεκεν, ουδέν Ιτ;ροςή αύτδ τδ αληθές ε I πόντε ς έπληροφορήσαμεν οΤον δτι ού νύν πρότερον τήν γνώμην μεταβαλόντες
Β
qni superius, ut diclum est. vexare nos et laedore stmluerant. Non enim fuit ntemortg mandalorum legum ac coirnnendationum divinarum anhni, ac oinnino metum habentig Ipsius Dei, ct futurum judicium 255 elmul ac rctribuiionem certa perMasione rcputanlig, implacabile odium servare et ^ pro malis mala rependere, neque diras imprecari iis qui mibi nocuerant, com pro talibus orandum Petis clare dical el jubeal. Propter haec ltiteras illas ex pOsillanimitale ct aegriludine lurbati atiimi proiectas, praeserlim vero cunciara ipsis indiiam acerbitatem anailiemalis ei piacularium noxaruiD ex toto peniios animo rojcci, cunclis quns snbjicere pcenia isliusinodt voluerain, plenam sinceramque indulgens venram ac pacem. Ilaque merug fuit casus oblivionis, quod nobis in menlem non venerii resumere inde lilleras illas et abolere, proul consliiticramtis. Sed quia negligeniia quxdam nostra ne resumererous el abolereuitis obtlilil, secuIUTH inde est iit modo illa* reperirentur darenttirqiie potenlissimo domino meo imperalori, qtii cmn cirea ^ isias a nobis gcriptag liueras interrogari nos curasset, nihil aliad ntai quod revera erat respondenlfs afflruiavimus, nimiruin non nos nunc priniiini mente mutata solvere quamcunque ineinoratam illie cenguram, ac plaoe aincereqtie condonare onivergis iu quot intendebalur poeuaui noxamquc omnem ejnsuiodi, ged mulio aniea, jam tum jcilicet quando decreviroug pairiarchali llirono cedere, confesiim omnem in omnes offengioiiem deposuimm, nullaro adversos ulluru manifegiam aut eccultam babenteg malevoieniiam aut cupidiiatein ultionig, memoraiagque excommunicaiiones et cxleras irrogationeg pctmarum ex luno giaiiu aboleriies abrogaviums. Sic iila cx vcro bab.ic-
ω
282
χσΛ τήν έπιτίμησιν λύοντες πάσι καθαρώς συγχωρου μεν καθ* ών αύτη γέγονεν, άλλά τοι και πρδτερον, έξ δτου δηλονότι τών πιτρισρχικών θρόνων αναχώ ρησα·, ήβουλήθημεν, ευθύς και τής πρδς πάντας έχθρας άπέστημεν, μηδεμίαν πρδς ούδένα φανεράν ή κεκρυμμένην έχοντες άμυναν, και τούς είρημένους αφορισμούς καί λοιπας επιτιμήσεις άπδ τότε ευθύς καταλύσαντες ήθετήσαμεν. Και εΤχε ταύτα έπ' αληθείας ούτως. "Ινα δέ μή τινι τών κατά τής τοΰ θεού αγίας Εκκλησίας έπιχειρούντων κα\ ταύ την [Ρ. 173] βουλομένων διαταράττειν πρόφασίς ποτε γένοιτο, κακώς μέν παντάπασι xaV αδίκως, γένοιτο γούν μετά τοΰ πονηρού ζητοΰντι τά σκάν δαλα, τούτου δή χάριν και τά παρόντα γράμματα, θεού αυτού κατ ενώπιον κατά τών πρώην εκείνων, έφημεν, γεγραμμένων έξεθέμεθα. ΔΓ ών και πάλιν ού συγχώρησιν μόνον πάσαν πάσιν άπονεμομεν τοίς, ώς είρηται, ημών έτι πατριαρχευόντων έπιτιμηθείσι λόγοις ή γράμμασιν ήμετέροις τισι φανεροΤς έν τψ παρόντι γεγενημένοις ή Ιν τοϊς ύστερον τών χρόνων δήλοις έσομένοις, άλλά και είρή νην και τήν κατά θεδν άγάπην μετά πάντων τούτων χυρούμεν, ούδενί τι τών απάντων ώ ; ύπ* αύτοΰ ς
u l l a
n ( l e
m
a
i
c
aff
runt. Ne aulem 256 ' c c t i s orga ganctam Dei Ecclesiam, et ttirbare illam gtudentibug occasio aul prselexlng unquam exeiaiat id conandi (quod quidem perpcram ei injusle facerent, ccoperautcs iraligno qua?gilori scandalorum) hujus rei gralia pra?gettiea Htteras, intuiiu Dei praeeentis, adtcrgug illas, ut dixiinus, a uobig priug scriptas, eddimiig, per qitag etiam nirsus non veniam solum et abgoluitooem omncin impertimns iis qiii, ul dictum est, a nobis palrarcbatum getcitiibug subytxi censurig quibugiibet fueranl, vcrbis aui litterig nostris qiiibusdam nunc publioiig, ac q u i bugcunque aliis setMtturn, si forln, teiupoi-Λ qttomodolibel publirandis. Conlra quas paconi b c e l i n Deo cbaritatem aeque oinnibua tirmaimis et saniimus noslram, neinlni omoium, (aiiquam ab co vi tilicct injuria affecti, odium, iram aul rancoreio iillum, acerbilalem qualeii>cunqtie gravem a i t 1-vcin dcsiguanlis aut iniligentig vindirla;, reposita Vfliil in liesae menlis sinu servantes. Quud si quis, qtiicunqiie tandom fueril, vel pradiciag noslras liti«rag, omni, u l declaratum est, auctorilaiig pondere carenteg, vel alias qtiaslibel pariter noslrag in prxiexttnn turbarum conlra qiioglibctecommnnicantibug Ecclegia? proferrc voluerit el reipsa lurbane protulcrii, bnnc malcdictum et obnoxiuin rcddendan facti hujug ralioniease volumtis, tanqnani qui propriae obsequeng inalignilaii uon veran. nobis, sed omnino falaam intentionem impingat. Mensc Seplcmbri, indictione χι. ι Suberat atilem bisce liilerig haec gubgcriplio : c Albanasiua peccalor, qui fui palriarcba Constantinopolis notae RomaB. » Ex boc ullinio gcripto Albanaaii, qui reg ejus censoriig oculig observabant, iiihilommus vaiidum 257 qnain ex ullo sup-Mius aniiuadversorum pravilatig
283
GEORGIIPACHYMER/E
284
δήθεν ήδικημένοι έχθραν ή δργήν ή βάρος τδ τυχδν Α γράμμασι και λύειν έθέλοι *α\ άφανίζειν αίροϊτο ά άποταμιεύοντες. Και εί τις δή ποτε τά λεχθέντα γράμματα κα\ ού βάρους μετέχοντα, ή Ιτερα χάχείνα ημέτερα, είς ταραχής πρόφασιν κατά τίνων τών κοινωνούντων τή Εκκλησία προβαλέσθαι θελήσοι καί ταράσσων προβάλλοιτο, τούτον έπάρατον κα\ μή άνεύθυνον είναι βουλόμεθα, ώς ίδίαν μέν πληρούντα κακίαν, άφορμήν δ' ημάς ούκ αληθή, ψευδή δέ παν τελώς προβαλλδμενον. Μηνι Σεπτεμβρίφ, ίνδ. ια'. > Ην δέ καί τοίς γράμμασιν ύποσήμανσις αύτη · Αθανάσιος άμαρτωλδς δ χρηματίσας πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως νέας Ύ ώ μ η ς . ι 'Αθανασίω μέν ούν ουδέν έλάττων τών άλλων αίτία και αύτη προσπεσούσα, τοΰ δόξαι ούχ ήττον βαθέως ή βαδίως έ ρ γάζεσθαι, μείζων παρά τοίς κατ* εκείνου έπιτηρού σιν έδοξεν εαυτής έχ τε τού και αύτδν ομολογεί ν τδ προσήκον Χριστιανοίς, ώς ούτε τής τού θεού εντολής ούτε τών εκείνου νόμων και παραγγελμάτων, ούτε μήν ψυχής φόβον δλως έχούσης αύτοΰ τοΰ θεού κα\ έννοιαν τής άνταποδόσεως, κακά άντί κακών άποδοΰναι. Εί δέ τι άλλο άπδ Χριστού αφορισμών μείζον χαχδν ταύταέπ'αίχίαιςτισιν, δ θέλων κρινέτω. Τέως γε μήν κάν τψ όμολογεϊν, δσον τδ δοκείν, ώς ούκ έν χρόνψ τινι, άλλά κα\ αύτίκα έ π ' αΰτοίς μεταγνοίη
τέως έδεέ τε χαι ήσφαλίζετο. 9
κε'. Uspl τον Ταρχανειώτον Ίωάννον. δχως κατ άνατολήν στρατηγός άΛβστάΛη. Βασιλεί δέ [Ρ. 174] κα\ αύθις φροντις ήν ού μ ι κ ρ ά παρακεκινημένων ένθεν μέντων Τοχάρων, δσοι δή και έπ\ βορείοις τοίς μέρεσιν έκειντο, εκείθεν δ έ γ ε τών Τριβαλλών χρωμένων τψ Κοτανίτζη, ί ς δή κ α ι άποδράς εντεύθεν, προσρυείς τψ κράλη Σ ; ρ 6 ί α ς ληΐστορος τρόπον χαταθέων [ Ρ . 475] τά πρόσχαρα έληι"ζετο, ού μήν δέ άλλά και τών τής ανατολής ού χαλώς εχόντων έκ τής προτέρας εκείνης συγχύσεως. Ταύτα τοι και βασιλεύς άνδρδς σπουδαίου ορών δεόμενον τδν xxtpbv χα\ στρατηγοΰ, άμα μέν ξυνετοΰ τών τοιούτων, άμα δέ χα; τών έγγιζόντων αύτψ π ρ δ ς ® αίματι, παριδων τήν έπι τψ σχίσματι μικρολογίαν τού Ιωάννου, και ώς αύτδς μέν ήκιστ' άν διά τδ σχίζε σθαι βλάψε ιε ν, όνήσειε δέ τδ κοινδν διά τ ή ν εύβουλίαν χαι τδ έπ' έργοις σπουδαίον, εί προσλη φθεί η, διανοούμενος, αύτίχα άφε\ς έγκαλείν έκείνψ τήν πρδς Έκκλησίαν διαφοράν, ώς είχε δέ τής γ ν ώ μης κα\ πάλιν έάσας έχειν, προσλαβών, ολίγοις τισ\ν . έφοδιάσας καί χρήμα σι και στρατεύμασιν έ π ' α ν α τολής εκπέμπει. Ό δέ τήν ήγεμονίαν άναδεξάμενος
ipsittf iodiciorum, argumentum diixerunt ad judicandum vairum esse iilum ac subdolum, niiaimeque bonae fidei ae gincerae ίο ageiido giinplicitaiig bamiaem. Nam ne acia ejus ieta, quae nunc purgatutn ibat, ignoraatiae aut crccilalig ex pcrturba- Q tiooe praeaenti, cadeutium in \iros eliani bonos errorum, excugaliojiibug a maligniialis nola vindicareniur, obslabat, quod ipse nunc ultro faiebaiur scire sege ac pr* oculis inenlis habuisse, quid cbrisliani ofljcium posccrel, quid Dei roandatum, quid ejos leges et denunliationes praescriberenl; prassto cliam sibi adfuisse Dei timorem ac cogila- . tionem exKpectatae retribuiionig, quibus omnibug rebus probiberetur mala pro malia reddere. His plenus sensibus qui lamen quoscunque aibi quibuxlibel de causia adversalos exiiio long* omnium maximo, separationi gcilicet a Cbristo, quantum fuit in ipso, subjeceril, judicel qtii volet num ex inera imprudemia subreplioneque turbatae lumuhu ittffttie prolapsue io prima ilha gcriptione fuerit, an non poiing airoci vindictae cupidine furoreque impoienlt cbariis exprea&ag istts exsecrationum borrendarum coacepent furias. Utul de his fuerit, nunc quidem ille utcunqne aatigfecit. Ltenbn coitGieado, quantum in speciem saus forct, sese non postea deiuum quam renunliaverat pairiarcbaiui, eed jam tum auleqiiam tbrono cederei, dimnasse ac matuva poenileutia revocasse quidquiJ perperam egisscl clancularia gcripiione et arcana deposilione chariarum modo SnvenlaiHim, omni plaite metu solvil quamlibet limidos, nec sugpicionem ulli quanlumvis gupereliliogo reliquit ullam cowtract* a se am sibi adhuc hacreniis ex is(a borribili gcriptura piaculi cujuscunque. Unde
in prescns sccuritate cuactis reddila omnis, q u * ex boc casu exfcliierai, esl commotio sedata. 25. De Tarchianota Joanne, ut in Ontntem dux exercitus missnt fuerit. Caeterum iraperaloriacrem admovebanl solliciiudinem commoventes scse binc quidem Tocbari, quotquoi borealee iractus inaederajit; iade autem Triballi, ad id uientes Cotanilza, qui postqnam a nobis Iransfugisset, adjuugeas se crali Serbiae, latronis n l u incuraana confinia depraedabalur. Accedebat ad b*c Orienialium quoqae regionum niiser slaius, 258 nuperig illig lurbig adbuc graviter laboraniium. llig, prout reg poscebaal, procurandis cum viderel in»peraior opus egse duce gtrenuo el prudenii, quem el ad aucloriutera expedirei ex gibi congasguinilale inlimig legere, non putavil babeodam raiioncm cofiiumacire qoa Joajinea Tarcbaniota, gupersiiliorie bactenue iuflexibili, basrebat aiTixug gcbigmati, ad eum caeieris doiibug U l i prasfeciurae aplura iode propterea exchidendum, Diaxime cum repularel per igtam bunc occasiooem ab urbe amoium mioue quam ditm ibi foret s c b U maticig proiuturum, interim aotem, qua valebat consiliorum gapienlia dexteritateqae ac fide in agendo, si ei nunigterio adbibereiur, ulililer gerviluruni reipublic*. Igitur omiegis in prxgens q u i bus eum aolebat inceggere crimtnalioaibus, qaasi non ceisaret Ecclesiam lurbare soo iu gegregum faotionem pertinaci gludio, qtiin et liberam ei iaculialem tribueng in gua de religioae qualicaoqne gentenlia pro libifo deincepg persislendi, aeeiiinptum eum et paticU qua pecanii» qua copiig i n giructum in Orienialeg tractug mi&il. A i iila accepia prajfeciura oiune studium oslendit tum ia 6
!85
D E A N D R O N I C O P A L J E O L O G O L I B . 1ΙΤ.
πάσαν σπουδήν ενδείκνυται καθιστών μέν τά τήδε Α μέρη, θεραπεύειν Ιέ κα\ βασιλέα ταίς καθ αύτδν έπΙ τοίς πράγμασιν οίκονομίαις και διοικήσεσιν. Επειδή γάρ οί μέν πολλο\ τών στρατιωτών καιρών πολλάκις λαβόμενοι καί προσηύξον τάς οικείας π ρ ο · νοίβς και άργώς εΤχον έκ τού οωρο·.ς κα\ δεξιώσεσιν ύπίρνεσθαι τούς ηγεμονεύοντας, άλλοι δέ πολλάκις χαί σφών άξιώτεροι έκλελοιπυιών τών κατά σφάς βίχονομιών τήν άπορίαν εϊχον καί προαιρούμενοι τού στρατεύεσθαι κώλυμα, και ήν άμφοτΞρωΟεντψ κοινψ ζημία, κα\ ή άντσότης αύτη έδέετο έξισώσεως, αύτδς τά μεγάλα θαμβών, ώς πιστή γνώμη και καθαρή πρδς βασιλέα πράττοντι ουδέν άν προσσταίη τών δσα χα\ εις έμπδδιον εΓη, μεταγγίζειν έγνω πρδς τά χοινατά πληρέστατα και ούτως έςισοΰν τοί;άνδράσι «Λ τάς ορμάς, έξισών τοίς πράγμασιν. Εντεύθεν Β χχ\ στρατδν μέν συνίστα πλέον, νήας δ* έξητοιμάί«ο, χα\ διττά στρίφων ένθεν μέν κατά γήν, εκείθεν δέ χατά θάλατταν διηυμάριζε, και καλώς ήκούετο πρέττων, χ α ι βασιλεί άπδδεκτος ήν, ε! κα\ τψ πατριαρχούντι Ιωάννη ή εκείνου στρατηγία διά μεγ:1
286
ο^της άγα να κτήσεως ή ν, κα\ πολλάκις προσχναφέρων βασιλεί προσωνειδίζετο, εί γε άνήρ στρατηγοίη ούχ δπως μηδέν είδώς τιμ$νΈκκλησίαν, άλλά και πολλαίς τούς αυτής πλύνων ύβρεσι. βασιλεύς δέ τή παρ' εκείνου θεραπεία ένειλημμένος, ώς αϊ συχνα\ πίστεις εΤχον, λογισμψ διδούς πλέον ή δργ^διά τήν έκ τού πατιράρχου άναφοράν, ουδέν περαίνειν κατ* εκείνου παρείχε τούς κατ' εκείνου λέγοντας, άλλά κα\ προσάντως μάλ λον έδέχετο τάς υπομνήσεις τήν έπ\τοίς πραττομένοις σταθηρδτητα [ Ρ . 176] βασιλικωτέραν κρίνων παλιμβολίαςκαιάστασίας έπΙ τοίς δόξα σι, Πλήν μετά και ρδν, ώς άρμδζειν αύτίκα λέγειν, έπιτίθενταί οί τινές τώνδσοι και τών οίκονομιώντδ πλείστον προσαφηρέΟησαν, προφάσει μέν τή είς βασιλέα πίστει χρησάμενοι' ουδέν δέ ήττον έαυτοίς άμύνειν ήθελον, παραλελυπημένοι οΓς προσαφήρηντο. ΚαΙ τ φ Θεολήπτω Φιλαδ:λφείας προσελθδντες τάς πρδς βασιλέα πίστεις ήθετηκέναι τδν Ίωάννην έλεγον, και δήλον είναι, έξ ών γε κα\ πράττοι, τδν τής αποστάτη σε ως κύβον ά ν α ^ ί π τ ε ι ν άρξάμενον. Ταύτα λέγοντες έπειθον, καί μάλλον είς τήν κατ* εκείνου άπέχθειαν ώρμη-
resiilucndis illis misere aflictis partibus, tum In mariqae, rem non impigre solom ac pradeater sed demerendo imperalore, saique apud eum anliquis felieiter eliam gerere ctto audUus eat, tucceaaibus, iuspicionibiw purgandie solida exhibitione grato- qaemadroodum fere fii, foriuna) stpientiae coasiram ipsi obseqnioruro, flda prudentique admini- Horam regpondeniibua. Hiocfauetis de Ulo increstraiione commissi sibi miineris, qoa se dignam bescenllbtia nantiis magis magi3que coafinaabalur probartt lionore ac beneficiis collatis. Hine quo- Sn 8QO de eo jtidicio imperaior,. impensittsqua faniara militum plurimos virfebal corrasis, per op- vore miiiietro tam ulili pergebat; eoque obflrmaportuniiates in qnat avide imniinebanl, diviliis Q tius rejiciebat eoniiauaft adversus Tarcbaniolam maximig iade segnrores ad laborem fieri, propterla expostulaiioneepalriarebae JuaniHB, q u i eoncoquere qood, quarnlibel eessarent el offlcio deessent, im- baad unqnam valcns honorari prnfenura tali bopnne ie taturos confilerenl ob sibi paratam crebrig miaera adeo non ibenc affoeiuin erga Ecclesiam, ut pleroeque ocdcgiasiioorura probris caascindere inuneribns, prout illis erat in fam pingui fortuna facile, rfucam suorum graliam, aliunde auiem forlee noa desisterec, qoerelis ea de re assiduis nec aioe bellaioree, quod miniig atlenti ad lucrom forent, stomacbo Augettam inquielabat; qui lamen nibii non guperfluig modo, quae impendereal !n dona, bis molus, quod pneMnttbus iisque certis experised etiam aecessariis , unde eibi consulere n t , mentia fldelis utilieque eibi Tarcbaniol» obseqtdi carenies eo ipgo Urdiorea ad nitlitandum red- pluequoiidie plusque obligari Μ sentiret ad bencdebantur, inopia Insuperabiie gtrr.ntiiiati quani- volam io eum graiamqae voluiitatefii, sic aures nelibei bene animatae obstaculura objectanie, incom- quidqnam accueanli patriarcnas dabat, ut animum modo uirimque in damnum pnblicae rei rcdun- reo toTvaret, ralioniqu^ amplias quam ina tridanle259 ma-xiino, inaequalitates ietas slbi, prout bueaa irritos redtlebai omnee Ipsi nocere gaugcntium conaias, libeuter ooatra bcnigneque excipiens erat ante omnla necease, mutua compensniione decrevit exxquandag, ita ut ex abundantia gnper- D quidqaid ab ei favcniibua auggereretur, deniqne Oue opuleniorom transferendo, qnod galia fsset, judicana id ejuaiaodi etse aegotium, in quo magis iniperaiorem regia inaistore coasianlia semel COBin egesiates inopuin, uec illi redundami copia lorpercnt, nec bi necessariis deotituli langnere ac n i i - -piis, qaam ioetabili desalloxiaque motlo aienlium mox negaulium consiliorum levitate260 ftucluare litiam refugere cogerentur. Taniae huic ac tani par forel. Gailerum peridilatue bic aliquaado a cunclis praeverlendae rei tum augcipienda* fitluciam suis oppugnatorlbaa fuil; quod etsi evenit a!itum exseqtienda» facuhalem prabuit conscientia prsecipue fidelis erga impcratorem studii ei bujua quantum post boc lempus in ψ ι ο narraudo versaceria sibi benevoleniiae Ibiocia secura. Inde porro, niur, tatnen hic propier maieri» connexionem referre occupab». Coaflaia io eum factlo mililum qucd patniarium fuit ad pra?sen(em usum, id est brevi cunsecuins, ut exercititm eonflaret satia nu- corum quoa, u l dictum ett, superflue (divilee parfe merosum ad classem ghntil mariiima militia com- epum redundante mullaverat, qaa indigen|es c « plendaro castraque terreslribus abunde instruenda teros juvaret. Hi sludio siacer» iu i i ^ r a t o r e n i copits;qua uiraque fretus poieaiia, navibus uao fijei moveri ae sbnulaaiee, com revsra concilarcntur dolore imniinutae ipsis aeeunia?, ad Unp6tempore multis egregic armalis, tcrra uno consilio
S87
GEORGU FAGHYMKRA
288
μένον πάλαι άτε και αύτδν κατ' εκείνου τά πολλά Α μωμούμενον. Κα\ συν σφίσι τήν π ρ δ ; εκείνον (ήν δ' έ π \ τ ο ΰ πυργίου τότε) ήπείγοντο. Ό δε προγνούς τήν τών έπιδντων έφοδον, κα'ιώς επ\ κακή προΰπηργ μένη φήμη, εί και ψευδής ή ν, απαντώ σι ν ήδη, θραύεται τήν όρμήν, και είσελθών τήν έκείσε μονήν τοΰ έν μάρτυσι μεγίστου Γεωργίου, τήν τοΰ Διδς Ιερού πάλαι, τοΰ ασφαλούς έαυτω προύνόει. Και οί μέν έπιστάντες έξωθεν έπιζυγωθεισών τών πυλών τής μονής έσπουδασμένως τά τής κωφής εκείνης κατηγορίας συνέπλεκον, κα\ ούκ άν έλεγον Ίωάννην περαιτέρω τών εντολών τών παρά βασιλέως προεληλυθέναι ( τ δ δ' ήν τδ τήν αυτών ύπαλλάττειν στρατείαν) εί μή γε και τής είς βασιλέα καταφρονήσεως άρχειν έγνώκει. Τδ δ' ήν άντικρυς καταδημαγωγία, ι! ς εντεύθεν τήν κατ' αύτοΰ σφών ίσχυε ιν έπίθεσιν, κει πρόβλημα ή ν αυτοί; ίσχυρδν τών κατ' εκείνου
λοιδοριών ώ ; δικαίως έπεςιοΰσιν. Ό δ' ένδοθεν άφ* ύψους τοΰ τείχους έωραμένος πρδς τήν κατηγορίαν ασφαλώς ί στα το, καί τω άρχιερεί προσωνείδιζεν, άνοίας κρίνων, εί συμπεπεισμένος τοιούτοις άνδράσι ποιείν τά δμοια έγνω παραγεγονώς τδν μηδέ σκιάν απιστίας είδδτα. Βασιλεί γάρ καΛ μάλλον φυλάττειν π (στ ιν και βεβαίαν φέρειν τήν εύνοιαν, αύτφ δέ τούντεύθεν καί μάλλον μηδ' ώς άρχιερεί προσέχειν, ε! τήν πρδς αύτδν* διά τήν τοΰ σχίσματος αίτίαν άπέχθειαν, δ δή και βασιλεύς οΤδε κα\ συγχωρεί αύ τδς, τοίς ούκέτ' ούσι κατά βασιλέως αίτιάμασι συμπλέκειν έθέλοι και τοίς έπιοΰσι συμπράττειν φόνοι μηδέν προσήκον διά τήν τής συνειδήσεως καθαρό τητα. Ταύτα λέγων άντετεχνάτο κάκείνος, και τ ή ν είκόνα τού μάρτυρος φέρων επευφημεί τούς βασι λείς. Κχ\ λοιπδν άπρακτον μέν ήν αύτοίς τδ ε γ χ ε ί ρημα, [ Ρ . 177] συνείναι δ' έκείνοις ήκιστα ασφαλές
lentcm cupiditatem ulciscendi moleelse ipeis, quantumvis aeqtia ac publice salularie distrihutionis auclorem, Theolepium Pbiladelpliiensem conveniunt episcopuai, eique deferuot maiiifestum v i deri ex iis qua; Tarcbaniota ageret, medilari eum defeciionem ab imperatore, omniaque sedulo comparare ui mox conira illuin palam inanrgeret. Facile id illi persaaserunt antisiiti, male jam antca in Tarcbaniolam affecto, quippe a quo conlumeliose se qtioque traducium et irrisum repreheneumque meminisset. Ergo et bfc ducibus geditionie immiglus infesto cum illig impciu ad Tarcba- C niolam, uti baud duble rcbellionem machinantem, coercendum aut coniprebeudendum vadit. Erat lunc is in lurri quadaro, ubi de cohione praemonilus et impnrem ge, loco lali, tantse gugliner.da? impressioni ratus, illinc se proripiens in vicinura maximi marlyrig Georgii moiiaslerium fugit, cjusque foribus occlugig vim eorum fama prsenunliatam opperiltir. Fuerat illic olim Jovis lcmplum, chrisliano deinde ritti expialum et in honorem eancti roarlyrig Georgii dedicatum. Eo ingressum ibique obduciig secure foribue tulum aediiiosi Tarchaniotam audientea nihilo seciue facla manu monasterio se admoyent, ei extra, ut erant, magnig vocibus ficlam illam cogitalae perduellionis calumniam oggeruni, falso illum jaclasse vociferaniee se, dum ^
pessimis armatis, baberet perduellig ad nianum quoram lacertis ac mucronibus Augustum o p p u gnaret, Augusto, qui ipsum defenderent, deessent. Inde adeo suam banc, quam inlenlarenl rebelli, baud esse injuslam vim. Pia sanctaque ia boglera patrhe sese arma induisse ; nec jam privatae ultum ire contiimelias, quaa sinl ab ipso perpessi, sed lyrannum exsecrabilem justo bello persequi. T a l i a seditiosos vociferanles despecians e suinmis m u r i pinnis Tarchaniota, suae defensionera innocemiae cum ipsoruro accusatione inaolentia) conjunctam ex tuto dieertus perorabat, etiam ullro P h i l a d e l pbiensem increpans, quod eum non puderet s a crosancla insignem diguitate sanguinariis se l a l r o nibus ducem ad scelus ferre : c Omitiile, beus vos, inquiebat, si quis pudor est, mendacem j a c i a l i o nem vestrai in Augustum fidei, quidion studio erga principem sincero, sed odio adversus fidissimum ipsi ininistrum, ducero vestrum, saevo nefarioque concitamini. Rebellionis quam fingilis ne u m b r a quideui aui prima cogilalio cooscientiam maculavit meam. Fidero imperatori servo inlegram n u n e maxime; in ctijus obsoquium affectu detolissinio nemin! concedo. Te vero, ι Tbeolcptum intuens, c nunquam epiecopi, quod falso geris, compellabo nomiae, aut debiia isli gradui veneratione p r o s e quar. Ista dudum commercia inter nos abrupit vetus de rcligione discidium. Dudum est cum tu me scbismaticum, ego le profanum censeo. Ha*c tuae a me, quam nibil moror, aversionis vera causa est. ncc ista ignota principi, cujus te zelo d i g n i taiie e l rormidine periculi nioveri menliris. T o l l e fraudes, amove conflctionem vanissimi c r i m i n i s : fatere te contra officium eccleslastica? lenitatis, s i lientcm mei sanguinis, ab iniquissima miaimeque verisimili guspicione tuae immani crudelilati o b tentum quaBrerc, inlerim dura, quod monsiruiu in sacerdoie s i l , ciuontis lc sicariis immiscens, quantum poles , cooperaris ad c&dem b o m i n i s , purac omni labe22 conscientix veraci tegtimonio innocCMlissiini. ι Talia locutus, ntmfeslis m a c h i -
(
ipsos spoliarci, Augusci mandaiis obsequi. Longe quippe ultra vohmtatem ac destinationem omnem elemenliggimi principis ietam ejus perfidiosi ac r a paciesimi roinistri violemam in 261 grassationem processisse. Nec dubium (videri quin boc ipse id agendo gpeclasaet, ul se a militia per !6tam intolerabilera spoliaiionis injuriaro depulsis, praeda ipsis extorla sediliosos auclorarel, quorum sibi sic obioxiorum ilda opera ulereiur ad rebellioneai, quaiii molirclur, in impcralorem exgcqaendam. Ad iioc plane perlinuiase illam aflectatae populariialis apcciem, illas ex alieno largiiiones, illas eflfusioiies in vilissiinum qucmque pecunia? injuriis contioie, xapiuig oxlortao , ui nielioribus debilitalis,
2#
D E ANDRONICO PALiEOLOGO L I B . III.
290
έέέκει. "Οθεν και πάσαν άφεις ένοχην προστρέχει τψ Α βχσιλεί TJ πολυανδρυύση πόλε ι θεσσαλονίκη ένδιατρίβοντι. Άλλά ταύτα μεν ύστερον, καθ* δν καιρδν τά οί στρατηγούντι πεπονημένα έσπουδασμένως τής τάν έχεί πραγμάτων κατόρθωσε ως χάριν άθετηθέντα χα\ είς ουδέν >ογισθέντα παρά τών έσαύθις πεμπομένων πολλήν τήν λύμην ένέδοσαν γίνεσθαι, υπερ ήμερων μέν χαι τών μισθοφοριών γινομένων στρατιώτσις παρά τών χατ'έ άνατολήν συλλεγδντων χρή ματα, έλλελειμμένων δέ κα\ τών πλείστων έκ τής τών προυχόντων περι αυτά σφετερίσεως, χα\ τών πολεμικών εντεύθεν άμελουμένων κατά τδ είκδς π;αξεων.
Ό τοίνυν Νυγάς, π ι ρ \ ού κα\ πρότερον έ£(5έ0η, πεμφθεις άρχήθεν παρά τών έκ γένους αρχόντων, ούκ άρχων ών, άλλ* υποστράτηγος σφών, πεμφθείς ούν μεθ* δτι πλείστης δυνάμεως έπι τής χατά βο^£άν περαίας, Γνα και διάφορα έθνη πάλαι μέν ' Ρ ω μαίοις ύπήχοα , ύστερον δ* άλούσης τής Κωνσταν τίνου καθ* αυτά δντα χα\ τοπαρχίαις τισι μεριζόμενα, ώς έρημων χαταδρα μου μένος, έπιστάς τψ χατά σφάς δέει μόνω χειρούται χα\ ύποκλίνει Τοχάροις αύτονομούμενα πρότερον. 'Αμαγούν τοσούτων εθνών τ^ρξαν, και άμα πολυανδρούντα τόπον Ιδόντες κα\ άρετώσαν γήν πρδς πάντα τά αναγκαία, έαυτοϊς ΰποποιούνται τάς χώρας και καθ' αύτους ήσαν. *0ς χς\ Depl τωτ χατά τά βόρεια Τοχάρων χαϊ του δέ και τών άνω Τοχάρων, οΤς και ήν άρχειν, έπιόντων και τδ κράτος ζητούντων έ κείνος συνέσει τε κα\ ΣφεγτισΘΑάάου. [Ρ I78J Περι δέ γε τών βορείων Τοχάρων (οί γάρ Β τψ καθ* αύτδν πλήθει περιεγένετο, τού λοιπού άνέδην χιτ* άνατολήν τδν Καζάνην εΐχον, ώς αύτοι φαίεν άν, ηύτονομούντο και τδν άνω Ευξείνου τόπον άρχοντικώς Κάνιν, δς δη και έκ Χαλαού τε χα\ *Απαγά τδ γένος έκαρπίζοντο. Ην γούν ταύτα έπι χαιροΤς, χαι τψ χστηγε) περλ γούν εκείνων άξιον άνωθεν διελθεΐν. τού βασιλέως χήδει δ Νογάς ήγλαΐζετο. Έ π ε ί δέ Τ
oationibus invidiae suas contra ipse quoque aitos ncbant tractus, est qaod modo repelito paalo altius opponeret, sublata iii manus alteque ostcnsa ima- principio narreuius. Nogas igitur, de 263 < l gine martyris, acclamare saJulcm imperaioribus soperiue a nobia dictum, missua olim a principijwtri et filio fausiaque ambobus precari omnia bus gcnlis non dux ipse tupremus, sed praefectue clara ?oce gaepiug ingeminang ingtiiit. Sic illo ae- copiis auctorilate ticaria, cum exercitu nomerodilionis impeiu repulgo, facile inklJigeng baud luto eissimo in obversa Asioe continenlis Borealcs pardiu se posse conaiglere in U m infenaorum sibi ho- tes irruptioneai fecil. Sedes illic liabobaat gentes roioum contubernio, ad Augugiunt in frequenliggima variae oliai Romanis subjeciae, sed post captam a Thestaloiiicengium urbe lunc degenleni (naro baec, LalinisCoastantinopoIim aui jurts faci», ditiaaequo ul adinonui, poaterius sunt gesU) Thessalonicam, i n - C iu pluret toparchias sigillatim debiles, nec uao iti coinmune consilio otentea, nullam idoneam i r qaam, ad Andronicum se inde proripuit. Quo quidera leiupore, inlento unice iroperatore praeseutibus cu · rueiuibus barbaris opponere defensionem potuerandis, ei itnperii vtrea fere uuivorgag iuipendeitie runt; quare ad primum alalim incurtam metu ipso debellali, facitis citra ceriamea viDcenlibu» coDsliiuendis illis in quibus tunc veraabatur Occidois iraetibus, coniigit brevi perire fructum om- praeda cessere. In iila felicitate insperati su eesaas animadverteng Nogas curo suis babere se sub maneiu operse a Tarchaniota prudenii auae prsefeflurae foaclione reipublicas oavata. Nain qui buic nuai frequenlissitnas et cooferlas populo regiones, successerunl ab Auguaio eubmissiad regendae easdemque eoli uberis et oainium vita? tuead«euiiOrieutales proriacias, qua3 ille malig publicis lium feracis, non ampliug precaria poteatate iis praeesse aunt dignaii,aut ducum veteruro, a quiemeadaadis opporluna gapienter excogitaverat, buseranlad islain expediiionem dcslinati, nuluifc fundiiug neglexerunl; qaoruro salubritag insiilulorum ex gravi pernicie, quani geusim in desueludi- respicere curarunt. Proprio illas nullaque obuoxio nem abeuatia moxque nibiti habha sui abolilione subjectag imperio Nogas babuil; ac repeientium conlempiuque in reinpublicara aitraxerunt, sero jua suum antiquoruni principum gentis Tocbarica; queretas conatugque partim elusit ambigtiitate rep, luit perspici. Nain cum stipendia non atiiplius ad dicm inilitibus solverenlur ab iis qui vicligali- gponsoruai et ficlaruin ad ccmpua promiggionum industria golerti, parlbn ubi apena tie ialeniaia est, bus per illos tractus exigendis eraal prajpogiii, quod pecania publica rapiais ipsorum et ipsis con- opposilu numerogiggiaiaruin copiarum repulit. Nec sciorum imuiiaou nequaquam ad id sufficerel, di- ila mulio post quagi Qrmato jure poggeggionig longi lapsis propter inopiam pracaidiariit functionee illic praescriptione teniporig, sineconlroversia reguavit, pleno jain nec rcvocalo a quoquam iu dubium daoiuneg militarea cesaaverunt, totusque sine ulla cusiodla Ortenialig liroes boslluia barbarorum l i - minio giiperioreg Euxino Ponto regiones oblineng. Is glalua illic diuturno gpalio rerum fuii, quaudo beria iacorsionibaa condoaalus in praedam est. 26. Dt Tocharis sepientrionalibtu ti SphenlulkUbo.ad caleram Nog* claritaieoi accessil baud paruoi De Borealibus porro Tocharis ( nam Orienlales eum illu>trans afllniias cura Michaele Aagusio coapriacipem sWe, ul ipai loquuntur, Kaain, agnosce- iracta, cui gener faciug egt nuptiig fili£ Eupbrosynes. Interiai wullis mortuig eorum quibus sorle Inai Cazanem, qui ex Cbalau el Apaga dcducebal geaus), de illis, inquam, qui Sepicuirionalcs obli- nalali un succcgiio cx gcacre conipeiebal intperii a uo
L
e s t
291
GEORGII PACHYMERiE
202
πολλών εκποδών γεγονότων οΊς δή χαΛ το άρχειν έκ Α περιποιού μένος τάς τοΰ Νογά οργάς έρεθίσειεν. Ό γοΰν έχείνου υίδς Τζακάς, τοΰ Νογά εκποδών γεγο γένους προσήν, δ Τουκτάίς έγκαταλέλειπτο χαί ήδη γεγηρακότι τ φ Νογ$ έφειστήκει χαλ είσβολής στε£- νότος, θ α ^ ώ ν τοΓς περ\ αύτδν Βουλγάροις έπέχρα, 0άς γεγονυίας περιήν χατά κράτος χα\ δ Νογάς έπι πλήν ού σΐχα προφάσεως, άλλ' έχων τήν τοΰ Τερτερή πτε, τά μέν κατά τδν τόπον γεγονότα έκ τών ενε θυγατέρα είς σύζυγον έαυτφ. Προσλαμβάνει τε καλ στώτων πολέμων κα\ τής συγχύσεως, και ώς ήρή- τδν ταύτης άδελφδν Όσφεντίσθλαβον, χα\ σύν α ύ τ φ Βουλγάρους δουλαγωγεϊν ήθελεν.'Αλλ' έ κείνος π/νης μωτο μέν χώρα πάσα και άνθρωποι διεφθείροντο, έχεΐθεν δ* οί λελειμμένοι πρδς τά ώδε μετψκίζοντο, ών άφνειψ τινι άπδ πραγματειών άνδρι Παντολέοντι χαι δλα νηών πληρώματα χαι φορτία άνθρωποι έγε- προστυχών, ευγενής ών κα\ έκ βασιλέως τυχόντι κα\ Ιδιώτη έπ' Έγκόνη Μαγκούσου τινδς θυγατρι, τεχνογόνεισαν, Ιδίας Ιστορίας χρήζει και ού τής τυχούσης «ρδς άγγελίαν γλώττης. Τέως δέ περιγεγονώς δ Του- ποιηθείση πάλαι τή τού Νογά Ευφροσύνη έκ τοΰ θείου βαπτίσματος, διά τδν πλούτον έπιγαμβρεύεται. κτάΐς κύριος τών τόπων κατέστη, και τδ Τοχαρικδν Κα\ τοϊς μέν Βουλγάροις δόμασι τάς γνώμας χαταύ π ' έκείνψ γίνεται, [Ρ. 179] ολίγων τινών προσμεινάντων τ φ έχ τής Άλάχκης τού Νογά υίεί Τζακ$ δουλώσας, τψ Τζαχά δέ ώς κυρίψ χρώμενος, τής Τερνόβου σύν έκείνψ επιλαμβάνεται. Όλίγον τδ με τούνομα, οΤς δή κα\ έ θ ά ^ ε ι εκείνος επιών τήν Βουλ γάρων. Ό γάρ Τερτερής και αύτδς έκ τής απειλής ^ ταξύ, χα\ ένευκαιρήσας Όσφεντίσθλαβος, Βούλγα ρος ών έκ μητρδς^ό γάρ πατήρ Τερτερής έκ Κομάτού Νογά φυγών προσεχώρει τ φ βασιλεί, και περί που τήν Άνδριανοΰ διήγε, τοΰ βασιλέως άποπροσ- νων ήν), τέως δέ γε τά πλείστα οίκείως πρδς [Βουλ ποιουμένου τήν ίκετείαν, ώς άν μή πέμψαντος τού γάρους υπέρ τδν Τζακάν δοκών έχειν, επιτίθεται τω Νογά αύτδς εκείνον χατά τδ είκδς ώς προσφυγόντα γαμβρψ έπισχών δόλφ, και φυλακαίς άσφαλέσι δούς, tia nobilitalis inopiae gubgidium intcnit.C m enim quo Nogas defeccral, reliquus ex ea elirpe Tuctais forte incidisset in Pantoleonlem quemdam de plebe jus avitum recuperare tenlavil suscepta in euin hominem, sed felici negotialioae longi letnporis expediiione co successu, ut jam senex Nogas p r « 265 ° P naclum iogentes, facile persuasit oblio viclus 264 ingenli intcr cruentissiiuam suormn slragem ipse in acie confoesus occubuerit. scuro et privato regtis natalibua praefulgcns juvenis ut oblatam secum aiDnilatem longo oiunibua Quo bello quae iragna routtaque ac memoria iu praehabendam conditionibus duceret. Carens liberia priuiis digna coniigere, desolalis terria illis uaiPantoleon puellam eibi consanguineam, Euconen versis, inorlalibiisque omiris aHatis innumerabiJibus varie forro, fame, fuga consuinptis, ila uleormn ^ n o m i n c , e MancuBo quodam natarn el olim e sacro baplisini fonte susceptam ab Eupbrosyne Nogae exiguai reliquise paucis buc navibus deportarcntur, conjugf», ac inde ab iJla more majorum filiae loco ba»c, inquam, argiuncnlom essc possent justa; hisiobabitam, deslinaverat haredcm. ffanc sibi adoriae, u*»c indisertum ad idoneam sui expressionem piatam, lolo in dotein tmpalato palrimonio, libearequirentis scriptorcm. Perstiiit Tucfais in tcrris lissiine conjugem dedil petenii OApbenlisihlabo; quas vicloria suas fecerat, cum iis quos eo duxequi repente divcs doiali pecunia, iruneraius baiid rat, quosque iltic rcpercrat Tocbaris Nogam alias parce plerosque Bulgaros, studia sibi eorum ad seculis : nain el hi maxima ex parle victori sc aubsuffragaiionem principatus eo propeusiora conciliajecerunl, paucis duntaxat Gdem olim Nogaj provH, qnod ipse maierno genere Bujgarue (nam panwssam servanlibus hujus filio, queni ex muliere ler ejus Terleres e Comanis erat) nalura ac saaAlacca vocaia stisceperal, Tzac* noiuinaio. His guinis coinraunione, qua? ad charitatem valet pluTzaca frciue viribus in Bulgariam irrupit, a rege riuuim, geniis iiliue affecCibus commendaretur. tunc destilulam suo : nam qni reguarat illic TerSequebatur iile inteiiin Tzacae rorlunam, euiii u( teres, jam anlea minis adbuc viveulis Nogac terdotuinum vencrans, ac videlicet pro Imiina cum eo rilus confngerat ad imperaiorcm; quo non auso eam admitiere, n« repelituro mox Noga» gupplicem j) at su;e sororis viro necessitudine praecipiiiiin apud iirum graiiae locuni oblineas. Unde inira Ternobuiu, prodere cogeretur nietu iraiu ejus et arma in sese urbem regiam Bulgariae, illum secuius, et ejus concilandi. niit>er inierim Tt-rleres alicubi rivca regiinen primuin quasi alienis exercens au^piciis, Adrianopolim lalilang dcgebai. Αι Tzaca cum his quas dixi copiis in Bulgaros irruens eubjbere seusim ad se t i i a imperti allraxil, donec faciione hos sibi tenlabat, jus quoddam ad rcgni ejus guc- jam satis firaiata, Tzacam cognationis flducia se* cessiouem ab uxoretraheus, babcbalenim ia matri- (urura improviso adortus comprehendh, lutaque lenuit aliquandiu cuttodia, landom Judxis ad caeniouio Terteris Qtiam.Quare ul eam spemaiagis firdem ministris usus, clauso in carcere fauces elisil; maret, tanioqiie ad se allicerei efficacius gentem Bulgaricam, Ospbenlistblabtim sibi adjmixit, uxoris Joacbiaium quoque illic patriarcbam, saspeduui gua» fratreui, ejas apud populares ob gtirpem re- quasi prodere Bulgariatn Tocbaria teularet, praecigiam grati profeclurogibi favore confideua assecutu- piiio necavit; aiqoe borum scelerum tantorum rum esse ui legnum sponte isltid u n i v m u m suae pneniium repettie opimum Bulgaria? totios damiuaiuin tutit. Gujus paulaiim se corroboraoiibua ipsius ditinni cederct. Erat bic O&pbenlisihlabus progrcssibus obsisiere mature, id e ic sua rauis, egens quiJein persese uecuiu.c, caelerum abundane s
DE AXDRONICO PAL.EOLOGO L I B . III.
294
ύστερον Ιουδαίος ύπηρέταις καί οίς είς τά τοιαύτα χ ίθα^όει χρησάμενος, άποπνίγει κεκλεισμένον, χα*ι τσν τ^δε πατριαρχοΰντα ΊωαχεΙμ χατεχρήμνισεν ώς βφάς προδοΰναι Τοχάροις τδ πάλαι ύποπτευθέντα, χα\ ούτως εξ άλαστορίας τόσης τών δλων κύριος γίνε. ται. Κα\ χατ* ολίγον προβαίνων κραταιοΰτχι, εί και φθάαας δ βασιλεύς πρδ τοΰ εκείνον δλως κραταιωθήVII, τών Βουλγάρων πεμψάντων χαί τδν έκ τού Κων σταντίνου υίδν τής Μαρίας ζητούντων είς βασιλέα &έ τδ έξάντεις ήδη φανείσης Τοχαριχής εξουσίας γίνεσθαι βούλεσθα*, αποστέλλει τδν Μιχαήλ, δς κα*ι 09&sv πλέον έσχε Βουλγάροις έπ*στάς ή τδ έξω Τερνέβου περιπλανάσθαι και βίον τρίβειν Ιδιωτικού μέν ον vApfo, τέως δέ βασιλεία ήχιστα πρέποντα. Άλλ' ούτω μέν 'Οσφεντίσθλαβος, δς και μετά χρόνους τοΰ Ιδίου «ιτρδς Τερτερή πολλούς τών τοΰ παλατίου άντήϋαξεν. [Ρ. 180] Ό γάρ τών Βουλγάρων σεβαστοχράτωρ Ταδοσθλάβος βασιλεί προσχωρήσας, χα*ι «φ' αύτοΰ δή είς τδ τής σεβαστοκρατορείας βεβαιωΗ\; αξίωμα, γένους ών τοΰ πρωτίστου παρά Βουλγάροες (τφ γάρ Σμίλτζψ και ώμαιμόνει), συνάμα τλείατοις Έλτιμηρή χατά τδν Κρουνδν δεσποτεία τ ε τιμημένω, αδελφό) γε δντι τοΰ Τερτερή, χα\ αύτ$ δή
τ$ τοΰ Σμίλτζου συζύγω προσβάλλει, Σμίλτζου τοΰ πρδ ολίγου καί αύτοΰ Βουλγάρων άρξαντος βουλή σε ι Νογά άποδράντος τοΰ Τερτερή, εί καΛ μετά μικράν διά τδ κήδος και τδν Τζαχάν προτιμηθέντος τού Όσφεντισθλάβου μετά τδν Τζαχάν φρούδος ό Σμίλτζος γίνεται. Τότε τοίνυν έχ θεσσαλονίκης παρά βασιλέως άποσταλέντες οί περι τδν 'Ραδοσθλάβον σύν τοίς μεγιστάσι τοΰ βασιλέως, Βουλγάροις τοίς περι τδν Έλτιμηρή προσβάλλουσι κατά τδν Κρουνδν Ιδίως Αρχοντα * χαθ' ών αύτδς αριστεύσας, τδν μέν σεβαστοχράτορα έχτυφλώσας στέλλει παρά βασιλέα πρδς τήν οίκείαν αύτοΰ σύζυγον, τούς δέ γε μεγιστά νας 'Ρωμαίων Όσφεντισθλάβω πέμπει, οΟς δή χαί κατέχων εκείνος ού πρότερο ν διαφήκε πρ\ν άν τοΰ πατρδς Τερτερή παρά βασιλέως ήμείψατο. Κα\ ούτως Β άμα μέν εντεύθεν ό Τερτερής, άμα δ' εκείθεν οί μεγιστάνες 'Ρωμαίων είς δέκα κα\ τρείς ποσού με νο ι άπελύοντο. Ού μήνδέ χαι απολαβών τδν πατέρα δ έξ αύτοΰ βασιλικής αξίας έ πέδη σε ν, άλλά μι$ τών καθ* αύτδν πόλεων περικλείσας, ώς ήκεν ήμίν ή πίστις, άπραγμόνως ζήν έν τρυφαίς δή χα\ μόναις παρεσκευάκει. Κα\ ό μέν Όσφεντίσθλαβος ταύτα, έπέ νηπίφ τ { ηλικία καί συνειρχθε\ς τ|) μητρ\ χατά Νί-
imperaior studans, arrepla lihrnter occasione lega- SHbstituiut a Noga traasfugae ad iinperalorem lionis ad se inissre quorumdam Bulgarorum, Con- Terteri: sed aolio cesserai Tzaca primuin praevattaoiini quoadam ipsorum regisex Maria filium lento; uox a eubiueinuante sese Ospbentibtlilabo io regera poscentium, e t 2 6 6 tewpus apiuin exisii- initio quidem Txacae, cui parebat, gratia, dcinde mautium resiiluendo buic in paternum regnuro, opibua dotalibus conOata factioae Tzacaai quoque qoando rea Tocbarorum infensorum ipsi confirma- ipaum dejiciente, fuuditus eversus amoiusquc e izoondum eranl in plenum robur ex concuaeu belli ^ medio fuerai. HUJIC ergo Radosiblabum imperaior tirocissimi civilis, cujus utcunque victor Tuctais poitquaiu ad erse confngienteiu excepissel bonorieimultos amiserat suoruro, et regio quam vincendo flce, ac ei eebastocratoricam conQrmasaet poleicquisierat vastata desolaiaque in loogum adbuc statem, idoneum ratus promovendis Micbaelis spetempus erat, — hujus, inquam, inviialione lega- bus, remisit Tbessalonica, ubi lunc erat, in patriaui tionis Michaelem ad Bulgaros, prout poscebant, 267 exercitu, cui duccs prajfecerat aliquot misil. Et pervenil ille quidem in Bulgariam; cae- e euo comilalu clariesiinoe viros. His Balgariam lerum haud paratas iliic pro voto res reperii, fa- pelentibus priroua in arinis occurrit Eliimeree ad ciione quae illum accersierai nou valente in urbem Cruuuai, peculiari ejus ditioni subjecium, ut d i i i , regiam eum inirodncere. Quare Micbael tanium- loeum; ubi praelio comaiisso fusc Romajss copia iftodo vagana extra Ternobum vitaro agebat non ti capti duces sunt. AtRadostblabum quidero viclor muUum privaia clariorem, cerle a principalis fasti- EUiroeres excaecaium ad ipaiua uxorem Tbessalogii splendore plurimuro deflcientem ac majestati nicae iu digressu ab impcralore relictam r e m i s i l : regiae minime dccoram, rerum illic nthilo seciue proceres vero Roraanos lato curavit perducendoa poiiente Ospheutialblabo; cui et posi lempus inde ρ ad Ospbentistblabum, qui bos nou prius diiaisil aliquod conligit redimere Terierem patrem capti- quam pro iis Itberatum ab imperatore palrem suuai vum ab imperatore detenlum, permuiatione niul- recopiasetTerierem. l u bunc modum binc Terterea, lorum e palaliuis Augusli, qui In ejus potesta- inde Roniani principes nuaiero tredecim, mmiia lem Teoeram casu quodam hic breviter referendo. comroutaiionc liboraii patrias invicem resliiuti suuU Radoslblabus erat quidam perillustris inter Bulga- At uon Terteres quidem regno, nam Osphentiaros tum digaitaie sebastocraioris qua in Bulgaria thlabus, quasi plene defunclus onini erga patrero bonorabatur, tum nobilitate familiae facile illic pielatis offlcio ipsius vinculi* rumpendis, necesse pnraaj onmiam. Nam Srailuo, nuraerosissima in nihil puiavit rursus eum sibi dempio redimipe illo regno cognaiione inclyto, intiroa cum pterisque diademate, sed, quaniuni ad nos certa illinc £ama proceram gentis cognatione admovebatur; et E l i i - perlatum est, unam ei civitalem assignavit, ubt inerae Cruni despota sororem in malrimonio habequantis vellci circumfluam deliciis, luodo privaiam bat, cujus Eliimerae germanam alteramipse rex Ter- et ab omni rerum administralione feriaiam, viiam leres nxorem duxerat. Porro Smiltzns isle regmtm duceret. Sic regnare pcrrexit Ospbeutislblabus Rj.lgaroruoi ρ-.uilo autc ollinucrat, in eoprincipatu cnjns quomodocunquc illalae meniioai non Incaaic
u
a
r
2)5
GEORGTI P A C H Y M E R / E
29β
καιαν, καΛ αύθις άπολυθείσης εκείνης κατά σπονδάς Α θέντων* Και τότε πέμψας πρδς βασιλέα άπήτει τήν αύτδς δμηρεύσας παρά 'Ρωμχίοις, ύστερον δε τού σύζυγον, ήνδή κα\ Ισαύθιςδ βασιλεύς ύπδπροσηκούπατριάρχου Βουλγαρίας Ίωακε\μ πρδς βασιλέα ση τή τιμή καί δορυφορίαις άπάσαις εκπέμπει. Και πρεσβεύσαντος κατά τι προσδοκώμενον κήδος, τδ δ μέν Νογάς ήφάνιστο, δ δέ Τουκτάΐς τά τής επικρα τείας εκείνου ύφ' έαυτψ ποιησάμενος έσχε, τάς έπ\ τή θυγατρι τού μεγάλου στρατόπεδάρχου Συνασπονδάς διά τδ κήδος βεβαιοτίρας άποταμόμενος. δηνου, πρδς τδν πατέρα απολυθείς. Άλλα ταύτα μέν πρότερον. κ η \ Περί τοΰ ραγδαίου ύετοΰ χαϊ τ ώ ν τότε σνμηεσόντων. χζ. Περί τοΰ χήδους τοΰ πρός Tovxzdtr τον βα+ σιΛέως. [ Ρ . 182] Τότε καί Ποσειδεώνος ένατη καί είκοστί, [ Ρ . 181] Ό μέντοι γε βασιλεύς τδν Τουκτάίν έπι καθ* ήν άπδ θερινής τροπής πρδς τήν ίσημερινήν νόθψ θυγατρ\ τή Μαρία έπιγαμβρεύεται. r i δή και αποκλίνει δ ήλιος, ραγδαίος ύετδς κάτεισιν έφ' ή μ ί άρμοσάμενος δ Τουκτάΐς, έπεί κά\ έτι τά τού Τοχαρας δλης γε και νυκτδς, τών άκρων του καθ* ημάς ρικού πολέμου συνεκεκρότητο καί τά κατά τδν Νο- ορίζοντος ύπδ νεφών πιεσθέντων, ώστε και χαραγάν ώς ούραϊον παρέσπαιρεν δφεως, άσχολίαις ποδρωθήναι μέν τδν κατά τήν περαίαν άπαντα τόπον άνωθεν πόθεν τών υδάτων αθρόων κατερχομένου. λεμικαίς εκείνος θέλων έαυτδν διδόνσι και μή γά μοις τδ σώμα έκθηλύνουσιν, άνταπο'στέλλει κα\ πάλιν Β δένδρα δέ καταφέρεσθαι χερσίθεν έπ\ τήν θάλασσαν, τήνΜαρίαν πρδς βασιλέα. Κάντσύθα έπ\χρόνοις ήν, έφ* ών κα\ δφεις τάς κατακλύσεις φεύγοντες και δένέως ού κατά κράτος εκείνος τδ Τοχαρικ'-ν έχειρύ- δρεσι συνε'.λούμενοι έκσπασθείσιν έκ 0ιζών συνεφέσατο, ώς μηδέν τδ άντιξοούν είναι απάντων ύποκλι- ροντο, οί μέν κα\ ζώντες, οί δέ και έτι συνεσπειραr
mode, quanlum arbilror, adjungam prioris ejus fortuaae ac variorum casuura compendio collcctam inde usque ab ultima puerilia memoriam. Infang adbuc relegatue cuin matre Nicaeam, ibi curo ea fuit in carcere, donec illa, una ex conditionibus aupra memoraise conventionis, libera remissa ipse obaea apud Romanog manait. Postea vero gaiagente Joachimo patriarcba Bulgariae, qui occasione cujugpiam exspeciaise afflnilalis conliabenda* per roairimonium filide magni stratopedarcbi Syuadeni legalas ad imperatorem missas fuerat, reetiiulus patri eel.
nuit lcinpuB nunc esse, si ei viderelur, commoritim s u » sibi remittendx conjugig; quani nibil cunciatus i m p i r a i o r , epecioso cultu ac pompa, frequenti eiiam comitatu ac satellilio, perbonorifice deduci ad virum curavit. Hunc in modum Nogas destructus non modo ullorem passus ac successorem naclus Tuctain est, sed eumdem habuit i m i i a i o r e m iu geuere conjugii Gdeque foederis Roinani nupliali plgnore Ormanda. Itaque bic quoque in parli deinceps adminislratione regni, pacis iniias n o biscura ferme, quanlam opoflebal, rationem b a buit. 28. De tmbre vehementi et iis quce lunccontigerunt. i 7 . De afinUate cum Tuctaine ab imperatore contracla. Girca tempus quo hac gerebantur, contigii, die \ Gaelerura imperaior generum suum facere et nona e l vicesima mensis Augusli, qua fere intipit taro aria necessiiudiae devincire sibi Tuctain giuduii ab sestivo cardiae ad aequinoclialeni declinare s o l , notha ei filia Maria despondenda. Accepit oblatum vebementem ac inusilale copiosuin per lotam l u honorem Tuctais, riteque profectam ad se regiaui cem illam aoclemque insecutani devolvi c o n u u e n virginem in uxorem admisit, nuptias tamen dismter imbrem e oubibus, quae 2 6 9 uuivergunt, quani l i l , ea remissa tinde veaeral, quoad debellatuin laliggiine patel, horizoniem niinacissima undique cum Noga foret. Adliuc enim iile, cladibus licel caligine obduxerant. Yidebamus totam adversam altritue magnis, velut serpflna longo corpore cre- Byzantina? civitati conlinenleni aquig ex allo decibris afflictus plagie, motu adhuc extretiue cauda? dais omni ex pane confluenlibus inundatam vasti viiam indicans, eiiam ad ultituum exsurgendi co- D rilu fluminig in mare ruere, radicitus evulsas r a natura sese arrigere videbalur. Usum cunjugii piantis arboreg una cum intplicitis circa ramos effeminare virog apium el encrvare vires corpo- earuni anguibua, qui operientium j a m terras aquan i m , minue arbitrabatur opportunum. Quare seruai incursum fugientes eo coagcenderanl nequidgregandam a se sponsam tamisper existiinavii, quam, in isto qaoque asylo deprehensi, pariiujque reddiditque palri Oliarn apud eum servandam, doguffocati sensim diluvio crescente. Horum circumnec plena victoria otium c l securitaiem aiiuliggei voluia truncig ac ramalibus longa corpora mordia nuptiali celebrilati couaenlaneani. Longiue id gpaefferri cernebantur; quoruaidam tamen exstaniia lium qtiaui uirique voluerant fuit: aliernis enim undig inter frondeg capila gpirabanl. Caaa» j a m reciprocationibus aestuum belli diu aucepg ulrimruslicx ineggorumque labores in areig ut pro anui qne foriuna vaiiavit. Tandem tamen nomen omne lempore tuac erantalruibug inanipuloram nondiua rebellinm cum Noga Tocbarorum ullima bujus grano excugeo cumulaiim exslaulibug, dorgo vaatl clade succubuit Tuclai; qui simul in boslili prius sequorig procul innalantcs apparebant; illae fundasofo cuncta j»m sub se prostrata, nihil adversain menlis avulsaB, compactu tabuJarua» nondum distontra frunieiu erigere audens tidii, missis ad so- eolulo, inlegraB ferebantur, baud cegaanie in peiu, cerum A»g' slum laureatg vicloria; nunliis, admo- quoad urbis mo^nibus unda impacta? dissilireut :
SH
D E A X D R O X I C O P A L i E O L O G O L I B . 1ΙΓ.
298
μεΛΐτοΓςτώνο^νδρωνκλω3\νέναποψύξαντβς, οικίας Α x 0 \ Πβρϊ τοΰ θανάτου τοΰ Ααζών Ιωάννου, χαϊ Γεγρώτιβχς κχί αίζηών ανδρών έργα, τάς μέν έξ ™ θανάτου τοΰ Βέχχου. Έν τούτω δέ κα\ Ιωάννης μέν δ τών Ααζών άρβύτων άνεσπάβθαι τών θεμελίων χ α \ φορητάς μαχηγδς, δν χα\ γαμδρδν βασιλέως έν τοίς άνωθι δ λύ χρδθενεΐνακ τοϊς ύδασι, μή της φορά* ληγούσης *ρ\ν γος έδείχνυ, έπ\ παισΐ δυσι τδ βιοΰν τελευτ^, ών τού ένέχεσκήφθαι τψ τείχει της πόλεως, τά δ* άφανίζεμέν έν τή πατρική χαταστάντος εξουσία τού Αλε 99st τ·1ς «ροσχώαεσιν · αμπέλους δέ έπι γυμνοίς ξίου, θάτερον τδν νεώτερον ή μήτηρ Ευδοκία λατ*;*υ«μέσιν ύποσυρείσης τής γης άμενηνάς ίσταβούσα παρά τδν άδελφδν κα\ βασιλέα κατά τήν πά sfai. χαρά τοσούτον ού καθυπεικούσας τοΓς βύαξι χαρ' δσον ταπεινού με να τ { φορ$ τά φυτά χαι άντί- λιν γίνεται, θνήσχει δέ καί Ιωάννης δ είς πατριάρ χην χρηματίσας 6 Βέκχος, έν τϊ) κατά τδ τού αγίου πβειν ήχιστ' έχοντα τριβήν ούχ έδίδουν τψ βεύματι, Γρηγορίου φρούριον είρκτή , μηνδς Κρονίου λήγον δπιχρονίζειν xol άνασπάν, άλλ'εύΟύς έ π ^ ε ι ν έπέ τος, αυτού που έν τή κέλλη είκαίως ταφείς. Άλλά Λχέτεντες σφίσιν ύποκλινομένοις · γήν δέ πάσαν της τούτον μέν καΐδιά πόνου ό βασιλεύς έποιήσατο, έπε\ Κωιπιντίνου,τήν μένέξ ώνούρανόθεν,'τήν δ' έξ ώνχαΐ χα\ δ συγχείμενον ήν τοίς περ\ εκείνον χαί βασιλεί, ωοτρίων υδάτων έπιφοράς έδέχετο, έπιχλύσιμον γ ί κινηθήναι λδγους έφ* ών συνθέσθαι χ α ί ειρηνεύει ν, νεσθαε. Τδ δ* έπι τοσούτον ^αγδαϊον χαι συνεχές χατε Γ
φέρετο,ώς μηδέ χαΛ αυτήν τήν θάλασσαν κυανίζειν τψ ^ ^Λχφχρώματι, αλλά ποιχΛον τι τήνχροιάν χρήμα φβίνεσθαι, ώς πη μέν χοχκίνην όράσθαι, δσον οί έχ μύτοχαρείών ορέων f ύακες έχβάλλοντες έ^ευθον, «ή & λεοχήν της κιμωλίας πλεονασάσης, άλλαχού |ώιινανκα\ τεφρώδη χα\ ύπόκι^βον, πανταχού δέ to/ιρέν είναι διά τήν άπδ γης έπιμιξίαν χα\ τήν τής εΙσβολης χίνησιν» μηδ' είς τινα χατάστασιν τδ χε/jwj|iivOT άγοοσαν, [Ρ. 185] άλλά τά πάντα είς Ι ν Izsno τδ θολερδν έπιχρατώς σνναγούσης.
σοφών γε κα\ πνευματικών χρινάντων κα\ μή τών τυχόντων xa\ άλογιστοτέρων, ούχ έφθασε τελεσθήναι* τδν Μιλιτηνιώτην δέ Ιξαγαγδντες εκείθεν κα\ τ ψ χατά τήν πόλιν Μετοχίτη συνδυάσαντες, έπει ούχ ή ν σφίσιν είρηνεύειν, καθώς άπήτουν οί τε περι τδν βασιλέα καί οί τής "Εκκλησίας, χατά τδ μέγα π α λάτιον χατακλείουσιν, δπου και δ Ταρχανειώτης Ιωάννης ές ύστερον κατακλείεται. Τήν δέ γε άδελρήν Εύδοκίαν ό κρατών ύποδεξάμενος , και τά είχδτα σύναμα μητρ\ τ } ταύτης περιαλγήσαντες συμφορά
•i TCTO, gtatim eolula paggimque diajecla conge- teg, gic ticiggim alienas in ae irabeotfbug, exaBrif spicaram, varie digeglig per areae acervig ( r i - giuabat gpumoea collavieg, oninigenaruoi gordhim tune opportnuitalem exspectaniium, jara nunc coDfttigea vmicolore f«ce lululenias, bulliente corruptt ei irreparabiliter disperdili lenere fluila- , mtxiim verligiae, confundendo deforroang i a gpebaoi. Specusses alibi nudas relictas i n prona declaculum i n g r a t i u i m » Tisu foediutif. ciiiiiate nativonnn eollium viteg, qaarum aliricem 29. De morli princijyis Lazorum, deque obitn lerram aqoa) gublabentes corrawrant, iruncig i a lormibus et gqualidig radieibug * glerili jaui glaHoc iiiterbn tempore Joaoneg Laxorum princeps, rei repiatiin pendulig; quje ne ut arboreg majorea quein generum imporatorig Michaelie dticta i n apnine profluenlis peggum trodereotur, tenuiug axorem ejug filia iaclam gnperius ogteudimag, eontort* ac flexilig malariaa fecerat, eludeug a q u » diem guum obiit, flUia duobug guperslitibos reinier effiuentis rapacem ?im, capitibug radicura ad liclig. Uprum allero Alexio in palerni priucipaiitg anas cociam fissurag bsereotibus mordicug ffuii•uceeagione coaslUulo, mater ejus Eudocia gecum ceroque rctentaniibug. ConstaotinopoliUns porro allerum duceng fiUum ad fraircin Augtiginm iu lerritorium urbis, parlini e ccelo reeta illac lapsig urbem ge cwUulit. Morluug quoque tunc egi fuuaquis, paiiim aliig ex confiuxo incilalorum undectug olim patriarcbatu Yeccus, atib finem mcnsig cnoque vorticosorum amniuni indesiueater inanllartit in carcere apud arcem Sancli Gregorii, danlibus, alagnabat lato unWergum, nilail aul pabumalugque illic in celJa modico gepuJcro. Displirom a viclni ponti tpecie differene, N a n e i ipgum ρ cukt imperatori nou poluisse priug Qeri, de quo atom roare conlinuo 2 7 0 turbidorum ftuminum jam convenerant, u i novum colloquium cum Yecco adoiistu naiuralem ipgi colarem cacruleum gi nou iniretar, quo £]ug raiionibus audhig judicio saprorsog aiaigerat, valde fugcaverat, varia deiorroapientum et gpirilualiuro viroruro, non auiem vuluooft dirergo infeciarum coeno elnvioaum bic ru garium ae parum erudUortnn, omnes ejua C U I D brocoloralum, qua e ruffa suggcstis argilla raomiEccleaia controvergise 2 7 1 compoaerenlur, ita ut .b»s abrasa secum terra xnieti lorrenieg iacubuetg buic reconctliatug paeilice viveret. Gsienini raat, illic gubalbeaeeog, quo ga fluenla exoneraMeliianiotem ex eodem edoctum carcefe Metocbilas baai per creiosag soli candentis tracta rcgiooes, in urbe diveraanti copularont. Verum postquam alibi deaique nigruni, ubi liquor regugnabat pcr e»l deprebeagum fruglra gperari « l in ea iUi conadasloe atri c l exeocli gabuli provolutua campog; gcnlireat qaae imperaiorig miniglri et ecclQsiaslici quarum oamiuoa aquarum agilatione rapidisgima poscebanl, cuglodi» tradili aunt propa magaum couiroigtaroro, trudenlibus ge allero in ailarum paiaiium, ubi ei potlea Joannes Tarcbaniota con^nimsque iaginuaoiibug inliaio illigu cumulig uncbiguv agl. Suam porro sororem EudocUin» v\A\nm darajn. el suag u l conferenlibug in alioe qualiiapriacipig Lazorum, .lionortllce brnovale^ue excer
1
PATROI.. G B . C X L I V .
10
395
GEORGll PACHYMERJE
3^0 1
παρ* έαυτοις τέως εΤχον ώς και αύθις άνταποστε- Α τά δοκούντα πρδς άνταγώνισιν, δμως θ έκ πολλών άπογινωσκων ανδρών οΓκοθεν ώρμημένων περιέτεΧούντες προς τον υίδν, κα\ αύτψ δή τά τής αρχής σθαι, ά μ α τ ε προβαινόντων χα\ άμα θηρεύει ν έχονώςοίόντε κατασφαλισάμενοι, έπει και τ φ βασίλειο των τά κατά θύρας προκείμενα, διά ταύτα και τών παις παρά τοΰ πατρδς έπετέτραπτο. τοιούτων άπογινώσκων, σπονδαίς τισι χρήσθαι πέμ V . Περί τοΰ χράΛη Σερβίας χαϊ τον Κατανίτζτχ. πων συνεβούλευε τ φ κρατούντι, κα\ μάλλον κα\ των ανατολικών κακουμένων ύπδ τής τών Περσών Ιπ> [Ρ. 184] Έ ν τούτφ τοιγαροΰν δντων δεινών μέν δρομής κα\ χρηζόντων τής Ικανής αντιλήψεως, 'ϊά ένθεν 6 κράλης Σερβίας, ένθεν δ! δ εκείνου υποστρά τε σπονδάς άποτε αγομένους είρηνεύειν και βασιλεί τηγος Κοτανίτζης και δ Τσρνίκιος ήγγέλλοντο τά και τή «ερ\ αύτδν βουλή καλδν έδόκει και τών καλ πρδσχωρα δρ?ν. Διά ταΰτα κα\ δ βασιλεύς πολύς ήν λίστων. Τδ δέ τοΰ βαοβάρου ήθος εύκολον δν προς και άπας έγίγνετο τδν βάρβαρον ύπερχδμενος νύν σπονδών συγχύσεις διαλύων αύτίκα έκ τυχούσης αί μέν πρεσβείαις, νύν δέ κα\ πολεμικτίς έπεξελεύσετιας τήν ό μόνο ι αν ύπώπτευον. Ό γοΰν βασιλείς κανσιν, έπεί τοι κα\ τότε τδν τηνικάδε μέγαν κονοσταΰταύθα ποιεϊν προαιρούμένος έξ ών άρεσειεν άν χι\ λον Γλαβάν, τδν τού βεοΰ άνθρωπον εκείνον, συνάμα τψ γε όμορείν έχοντι, ήβούλετο και μετ* εκείνου ώ; στιβαρφ στρατεύματι έπ' έκεΤνον εξέπεμπε ν, δς δή πολλάκις προσβάλλων ούχ δπως ήνυεν, άλλά και Β τ ^ ^ θορκείν. Μή μέντοι γε άρκεσειν πρδς πίχπν προσηττάτο, δτι μηδ' έκ τοΰ προφανούς είσβάλλοντες τήν τοΰ Σέρβου παλιμβουλίαν έχ τών δυνατών έκρι ήσαν εκείνοι, άλλά ληστείας τρόπον ώ ς τ ά πολλά μετ- νε ν άλλως, εI μή χήδει τψ χατά γάμον συνδέοιτο. εχείριζον, κα\ ούκ ήν δλως ταίς τών'Ρωμαίων δυνάΕκείνος δ' είχε τήν τοΰ Τερτερή έκ τής τού Άιάν μεσιν εύοδείν. Διά τοι ταΰτα και έν θεσσαλονίκη δ αδελφής θυγατέρα, λαβών ύπ' άσφαλέσι πίστεσι σόστρατηγδς καθήμενος είργάζετο μέν και άφ' εαυτού ζυγον. Είχε β έτέραν τνρώην, τήν τοΰ δυτικού σεβα0
ν
β
9
ptam imptrator, postquam ejut luctui cum ipee tum maler commanis amborum dcbito miserationis officio compassi sunt, apud seee delinuit, reinissurum se illam ad ftlium in tempore pollic^ns, t u i filio in Laxis, ut dictum cst, dominanli omnl jam nunc ralione principaium firmare sategit i m perator : nam bujus lutelae puer flle a palre coromendatus fuerat. Q
Itir. Scripsit ergo ad imperalorein DOD aliud sibi videri huic adhiberi posse malo remediam quam conveniionia ac foederis cum crale. Idem praterca poscere slaium praescntein Oricnlalis limilis, Persarum incoreioaibu» vastati ac magnia aoiiiiis egenils, quas absque sancita cum Serbis pate om nino colligi expedirique eo irequeanl. Consiliom facile probartmt iroperaior et i i quos io deliberationibus adhibebai; onnnesque eoneeateruni non 30. De crale Serbia ei Cotanitza. bonum solntn, aed et optimum facm fore, ai ceriis Hacvicererum increbrcacebani graves ad impeconditionibue elabUiri concordia imer Augusiuin ralorem nuntii de incursionibus hinc quidem crael cralem redimiquo gecuritas ae qates pop«lorum lis Serbi», inde autem hujtis prasfecii Goianitza poeaet. A l quam paraius imperator erat ad staiim ac Tornicii, quibus flnitimae illis partibas Romanaa Iraiiandam bona Gde lam neceesariain iranqmlliregioncs vaslabanlur. Hinc muliuserat imperator, tati publicae cum boste vicino et poionli pacem, atque adeo tolns, in cora ct cogitatione idenea» larn cogebat eum inetuere ne id Truatra ieniaret intentenda? rntionis coercendorum htroeiniorura irola instabilitas Serbi, proni ad muiationes liomibarbari nunc Iegattonibus ntinc rniliiaribus expe- nis ei deeoltoriae ia contraria levitaiis. A n i o r i b u i ditionibus, siquidem magnum ea tcmpeaiate conoigitur eum eibi astringendum ad fidem amiciti* ataulum, Glabam, itluai Dei hominem, cum validie constaniis qaatn vulgarium oonventionum \inculie copiia conlra Serbum misit, qui sappe confligens raiue, tunc lantum sibi certum fore sociutti craadeo parum profecit ut victo gimuior abscederet, lem existfmavit, gi data ei e coaeangaimtate aua quoniam illi decretorii praelii copiam non facien- D tonjuge eivilein paecorum obligatfonem nodo veiies, viialumdi ac mox coorienies ex insidiis, more ut qnodam fortiori religtosse neeessitudinis per lalronum pleraque 272 peragebant; quibus Ideo nupiialem aMnilalem aatrinxiseet. Crales autem Ronianus exercilus nnis collecius castris ei quaelsi coajugem jam terliam in cbatubernio babebat, draia scmper procedens acie haud valebat occurexpeditua famen ad novas nopiias videri poierat, rere, grassauiibus manipHlatim aut tormatim per quoniain boc ejus connubium 273 pe Dei ct loca inde lopginqua et Tere avia. Quapropter TbesEcclesiae leges cassum irrilnmque judicabaiur. salonicai Glabas residcns nihil ilte quidem omitte- Duxeral is pfitnum ritu legkimo u x o r c m , cujus bat quod posset utiliter consnli ad ttrition^m Ro- postea pcrtXBos sine ulla causa idonoa illam abjcmanoruin finium, sed abira omnia in irrilum ceiat, intruea in Tiventis adliuc iocutD Joannis ia videns, despcrabai posse reprimi impetns lalroOcciduo traclu sebaetocratotis 61ia. S e d et buic num, qui cx tttio irruentes in coniigaan praelan, deinde pari levitate repudiato rcmi^sacque ad pai n suas se lalebfaa onasti recipidmnt, pnnsqnam, irem tertiam, de qoa dixi, superiudtixer:»i, Teneindiciuui irruplionis ipsorum aut facullas ulla rrs tiHam, ex aorore gettllam Asaais, eiipert»iiie preveriendi eorum iiupeius satis maiure babcrem.Hoinmus priraa illa sola iegiiima c o n j n g e ; unJe r
301
302 D E A N D R O N i C O P A L .EOLOGO LIB. III. αδελφού Στεφάνου προήκοντίς τε τώ χρίνφ καί γε τ φ δικαίφ προτιμώμενου, εί κάκείνος έπίχωλο; ών και μώμον φέρων έν σώμαΆ, έτι δέ κα\ άπραγμο» σύνη συζήν έΟέλων, χώραν τήν Ικανήν άποτεμόμενος έαυτφ τήν τής αρχής άσχολίαν πρδς εκείνον ήφίει, τοίς παισ\ν εαυτού τήν αρχήν φυλάξοντα μετά θάνατον. "Αστε χαί διά ταΰτα παντοίως ύπήκτο τφ τού βασιλέως θελήματι, και προσελιπάρει φίλος γε· νέσθαι καί συγγενής. Τδν δέ γε Κοτανίτζην κα\ λία> καθυπισχνείτο παραδιδόναι · τδν γάρ γαμέτης προί· έμενονούκ είκδς είναι αλλότριου φείδεσθαι. Τούτοις χατανεύει κα\ βασιλεύς, κα\ ήδη τήν άδελφήν παν τοίως ύπέρχεται, νόμιμόν τε τό συνάλλαγμα βεβαιού μενος* ή γάρ νόμιμος έτεθνή/ει, ή δή ταΤς μέ\ I πιο ύ σαι ς περιούσα έτι τδ νόθον είργάζετο κα\ πα· ράνομον, τή δέ εφεξής έκτοτε τελευτήσαντα νόμιμον δίδωσι κα\ άξιον προσέτι αξία. Άλλά και πόλλ' άττα λέγων ούχ έπειθεν* ήβούλετο γάρ, ώς έψκει, εκείνη τ φ άνδρ\ φυλάττειν τάς πίστεις καί τελευτήσαντι, καί μή δτι γε κράλη Σερβίας, άλλ' ουδέ χαι τούτον πολλψ μείζον ι είς λέχος δεύτερον συνιέναι. Τάς δέ τού βασιλέως θεραπεύσεις ίκανάς μέν Ικρινεν άλλως και πιθανάς, άλλη δέ γ ' ίσως, ού μήν έαυτβ, εί και
«τιοχράτορος Ιωάννου θυγατέρα, χα\ πρδ ταύτη; Α Αλλην ήν άποστέρξας παρ' ούδεμίαν αίτίαν εύλογον, άφείς έχείνην τήν νόμιμον πάντως, [ Ρ . 485] τή τού Ιωάννου συμπλέκεται θυγατρΕ. Άλλα κα\ έσίτι τ ή ; νομίμου ζώσης ά πολύ σας ταύτην πρδς τδν πατέρα, ο'Μ* συμπεσδν υπέρ του ταύτης διαζυγήναι δί καιον, τήν τοΰ Τερτερή έπηγάγετο, καλ είχε ταύτην τοίτην άπδ τής νομίμου λαβών · ζώσα γάρ ή προτέμ τας επιγενόμενος παρανόμους άπήλεγχεν. Έ π ε ί μ τοίνυν και μδνον βασιλεύς το^ΰ βαρβάρου πρδς πονδές ήδη κλιθέντος, έπεϊ χα\ ή πρότερα τεθνηr;ta ήκούετο, χα\ τδ άπδ τούδε τ*, συνοιχησούσβ νομίμ. ήμμένοι δήθεν τή τού βασιλέως θελήσει έγνωσαν ένή μήτηρ άκούσασα τδ συνάλλαγμα, και τή βασιλική διδόναι, δ δέ γε πατριάρχης και μετ' αυτού οί πλείους ψ/σφ συγκάταινος ήν, καί τούς γάμους έλθοΰσα άπρίξ άντέτεινον · και γάρ καί κατά γαστρδς έχειν έτοιμάζει,ν ήθελε τ ώ παιδί. "Αλλ εκείνος ή πειθόμε- ^ τήν έξ Ιβήρων έξ Αλεξίου, ώς ήκουον, κατηγγέλ»ς χα ι τούς γάμους απαξιών, ή μήν καί άλλως έπελλετο. Ό μέντοι γε μήτηρ εκείνου έ,πανακάμπτειν θδν αύτφ, φθάσας Ι χ τίνος τών έπ' εξουσίας Ιβήρων όρεγομένη ελπίδας τοίς τού χανιχλείου ύπέτεινευ , φ συνοιχήσουσαν άγεται. "Ο δή κα\ μαθών βασιλεύς ώς ήχου σα καταπράξεται μάλλον τήν λύσιν τού πολύ; ήν τούς νόμους προτείνων και τδ τής έπιτροσυναλλάγματος ή μηνύουσα · αύτψ γάρ προσώπψ και πεέας δίκαιον προβαλλόμενος * ώς γάρ πατρδς έ π ' μή γραφαίς έχειν άναπείθειν τδν παίδα, χα\ ούτω Γ
1
cui paler copiosani pluriiiiorum talcnlormu conges- erat, consideralis s i a i u e r e n l cassum ei invalidum id niairimoDiuni eese, quippetemere atten(atutn ab ttrai doiem, Alexio Laiorum principi sororia iitae fclio ei pairis le&iaroento sua? lutelju couuneudalo, bomine non suae ad boc poteslaiis, ciira anuai as« CDJai roafer adhuc erat CooelarUinopoli, collocare ^ensum, a quo peuderet. Iliece uliro riiroque veoin matrimonio decrevil. Conducibile quippe id pu- lilalis, et uegoiio synodice iractalo, qaidam epiUbai cum ipsi Lazo tuin rebus eiiaui Romanis; ei ecoporum haereates, ui putabanL verae lcgura aenquo in primis roovebalur, sic se opiinie consulere Unlia?, postulaiis injperaloris uii aequi» anuuondum percharosibi hontiai videbat, aduaoven» ouni affi-^ cenaebani. At palriarcba ei plures cum 289 M iu contrarium obfirmati slabanl, eo maxime moii* oiiaie ista generi regio ac lanto ipsura corliori firmus piguore i n fide barorum filine, cum hac ad se Qua fide auteni posl redilum proaiissia elelerii, scidedncla riie coojugium celebraviL Quo comperto tapemar mulius erat ia allegandis contra legibus f) veiiiUqui quaeiilic egil oculis praescnies usurparuat. EvenU quidem denionslrarunt visam eo prott jure luiorio jaeiando, quod et consanguioitatinflcisci ad dissolveoduna malrimonium, poslquam liniaei pairia, germanae eusa viri, uliima volunias ibifuit, contraria potiue seculam, quanquam iniegiiime eigaatw leslanienii tabulie dedisset. Quare vidia loia facli \i\ conlumacis Glii duriiiem cont«aebai irrilas ielas vhleri debere nuplia», ct ut faisi conjuges ab inviceai diriinerenlur conteadebat. rcbaiur. Spe igilur inde onmi dejectus imperator, cnm nec Ecclcsia consilium expedirel declarandi ^w. umea i a boc jure imperii aut vi scecularis polesuiis u l i , quod fas non eeset, inducebat in ani- niatrimonium boc irrilum, cerlantibus de validitaie roem, eed *Uidebat boc senunlia et calculo Ecclesia3 ejus sentenlUs Palrura et rem in ambigao relindecerni. Quare missis ad palriarcbam ct, qua3 cir- queutibus, qui jara Chumni flliaai ia bwiorem priyaia sorie aliiorem evexisset, illiberaie putavii recumipsum erat, eynodum certis bomiaibus quiexdigere iiomerium in ordinem et despolicis aemef ponereai qaanluai sibi juriedarei i a enui jutenem prirauni imperaioria dignilae, deindc consanguini- ornaiam spoliare iusiguibua. U l igiuir ei gradam tt« ioiiina et quaedam aucloriias palerna, quaiom taerelur collalat dignitalis, speni dediise illam conuubio junclurum fiiio proprio Joanni jain dcspola? tBtpfi leges in puptlluni tribaimi, ul iis, proui par ) S 0
#
319
GEORGII PACHYMER.E
320
ποιείν τ φ βασιλεί πειθήνιον ώ ; ούκ άλλως ένδν Α άξιώτερον έκρινε, κα\ παρά μόνον τδ της γυνχιχδς άπειθείν. Τψ τοι κα\ βασιλέως άφέντος πλψ χρησα~ " ίφηβον " " έξωρον, αύτοΰ γε νεανίσκου δντος κα\ τδν μένη πρδς τάκεί γίνεται. *Οπως ούν έπανήκουσα παραλλάττοντος, ήδη ήθελε συναλλάττειν. *ρδς τα ύπεσχημένα διετίθη, είδείεν άν οί έκείσε · η'. JIspl τής υποστροφής τοΰ βασιλέως, χαΐδπως τδ δε πράγμα έδειξε τήν έπι τψ λύειν Ιούσαν τάνανείσήγετο. τια προαιρουμένην, εί και τδ πάν τής απείθειας έπ\ [Ρ. 200] Τέως δ* έπε\ κα\ υποστροφής έδει τούτοις τ ψ παιδί τέθειτο. Άπεγκωκώς οδν εκείθεν δ βασι τά περ\ τδν κράλην διευθετήσασι και τ ά δυτικέ ώς λεύς,, έπει ούδ'έχ τής Εκκλησίας αναμφίβολος ή τού οίον τε καταστήσασιν, επαγόμενοι μέν χαι τήν τού γάμου λύσις τδ σύνολον έλογίζετο, τήν μέν κόρην Τερτερή, επαγόμενοι δέ κα\ τδν Κοτανίτζην έν τηχαθάπαξ είς δεσποτείαν τιμή σας είς τοΰτ' έτήρει κα\ ρήσεσι προσηκούσαις, έξω που τής πόλεως κατεσχήαύθις, έλπίέας δ' έδίδου συζευγνύειν ταύτην δεσπότη νουν, Κα\ ή κυρία τής ύπαντής ένειστήκει · ή δ* γε δντι τψ υίψ Ιωάννη · πρδς γάρ τοίς άλλοις και ή ν ή μηνδς Μουνυχιώνος είκοστή δευτέρα. Έ μέν πόλις τδ είς προίκα πολύ ήν κα\ ού πόρρω πάνυ τοΰ πρέ- πάσα χαθάπερ τι £εύμχ ποτάμιον άπδ διαφόρων πηπειν και βασιλέων υίούς έπάγεσθαι. Και δ μέν βα γών τών Ιδίων οίκιών είς έν συνελθούσα έξω πυλών σιλεύς έν πολλοίς έδήλου τήν τοΰ κανικλείου προση- τών τοΰ Χαρσίου έχέετο, και φιλοτιμότερον πρδς τήν τών βασιλέων ύποδοχήν ηύτρεπίζετο, έν δυσ\ χρόνοις σόμενος έφ'υίεί νύμφην, ή δέ γε μήτηρ και δέσποινα εγγύς έκδημούντων ήδη. Και δ δήμος άπας διημεέκ μεγάλου τοΰ φρονήματος άπεπροσποιείτο κα\ ρεύσας έπ\ πολύ, δσος τε 'Ρωμαίκδς κα\ δσος άλλος άνεβάλλετο, ούδ* ίκταρ άξιον κρίνουσα τδ συνάλλαγμα· έξ άλλων γενών τε κα\ γλωσσών, και μάλλον "ϊταλ·.Και διά τοΰτο και βασιλεί πολλή τις ήν ή έχεμυθία κδς, σύν τψ περιφανεί μέρει της πόλεως χαι κλή,βφ περ\ τών τοιούτων, καί που κα\ εύμεθόδως πολλάκις παντ\ και άρχιερεύσι, μετέο>ρος ίστατο δσον ούπω παρεγύμνουτδ βούλημα, τδ μέντοι γε πρδς τήν πριγτούς βασιλείς φιλοτίμως ύποδεξόμενος. Συμβάν δέ τι κίττισσαν Αχαΐας ήδη κεχηρωμένην άνδρδς κήδος ad quod ei consili«m prater cancra ipsius virgini* jastalem ex longo reducem decenlibus tfarent, rt bujut genitoris meriu haud Ie7c momentum ad- exlra urbem diveraorio aplo consederual. Dicia hinc dies solemnl occursui aderat: ea fuii measis debai dotis magnitudo rouhmn excedetu cifilem modurn, facileque apud apquos excusaiura >nup- Novembris vicesima secunda. Universa civitas e^iagulis domibus, velut e diversi» fonlibus derivaiolionem qna imperatoris etiam illius ad conjurum in commune confluviun» amnium, exundaos, gium pueliae regia opulcmia privalorum natalium foriimam emendanlis inclinarise sivissef. Verum ς in onum effusa lociim exlra portam Charsii, araistam cogitaiionem Augusli multis ab eo signilka- bitioto aettuabai apparata celebrandae imperanlium tionibas indicatam haiidqiiaquam Augusla proba- exceplionie eo decore ac roagniBceniia, quae prinba«, spiriiuum ingeniiiim mulier, dejici e principa- cipum e bienoi abseniia priinuni apparenlium lanl i fastigio suum filinm ad humililatem, 2 9 0 < I - diu exspectala* praeseniiaQ contenianeam cbaritatis tacunque diviiiarum mole compensatam, civilis fldeliuin citium, deaiderii prseleriit gaudiiqtie ac graiulalionis praesenlis declarationetn exhlberent. afflnitatis libere atque irrevocabiliier respuens. Ad boc iuexspectatum obstaculutti haerebat Augueto Magnam illic diei partem populns universus, conaqua, domesticum jurgium vcrenti, prudenlique fuse conflala qusedam concio e Romanie el exteris interim ac patienti de re isla silentio rixam con- generuiii linguaruinque variarom, genlis pmertim viriitmque declinanli. Cseiertini ul arte ac lempore 291 Ii^licaf, cum illustrissima civitalis pariederoque universo et episcopls slabat inbianter inmoliorieque desppratione conditioitis uxorem ad id tenta in extpectatione impaiienii exopialissimi iillro volendum quod ipse cupiebal iaduceret, proaspectos adventantium Augustoram. Inter has moposuii Joannis malrimonium cum principissa Acbate raa frementibus studiis Snquiei» multiiudinis, jam vidua, non ignorans tplendore personae conjugis ambitioni aaiisfaciuruni, el sperans lamen, ρ quiddam baud acio an non U l i occasione plaoe singulare c o n t i g i l : nimirum mutiia trusione, me* ubi ad airingendum venirettir, rem ipaa facile passtira omittendam ob grave incomniodum longe i m - vilabili in conferia turba, quidam in forte subjefraris designatorum conjugtim aetaiis, Achaise uiiqoe ctam incident foveam graviter pericliutus de vita principisaa jam effeia, cuin Joannes despoia vix- est. Grediderim id auditum ab Auguslo geniore (oisi quse alia Incomperta mihi cauea eura movit) coudum primulum pubertatem inivieaet. ailiurn ei euggessisse quod exteniplo est secuias, 8. De reditu imperatoris tt fe$lo Conttantinopolim diraittendse mullitadinis, ne qtia prona? in talibui ingret>u. cujuspiam laeeionis noxa clemenlia principumofSed jam cum aulae causa non esaet TheasalODicas fendi turbarique lstitia Tausti reditas posset. Mismorandi perfeciis quae illuc eam altraxerant, foedcre ctim crale el restitulione Occiduorum iroperii Ira- 8t8 ergo praeconibus denurrtiavit popolo agnoscere se b€nevoleotiam, et tam prolixaa eignificationes citium in quam optimum pro pra?scnli fortuna statum, leropesiiyum /uii de rediiu in urbem cogilare. devoti afleclus gratissimo, ut deberet, accipere Ducenles igilur eccum Augustua ulerquc flliamTer- animo; caelera se remiliere causa ipsorum, ei ire domum quemque IIIIBC jubcre ; non enim se in teris prselercaqtie Cotanitzani, ut locum ofilciis mattan
3il 4
«2 D E A N D R O N I C O PJ L i E O L O G O L I B . I V . άναλαμβάνειν, ώς έλεγε ν, εί δ' ούν, άλλά παραιτεί
tfa, ούχ οΤδ ε! x«\ άλλο πρδς τούτω (τδ δε ήν ότι πλήθους δντος απείρου συμποδισθϊίς τις εμπίπτει τή τχορφ χα\ έν χ ρ φ του κινδύνου γίνεται), άχονσθέν τοιγιρούν τούτο, οΐμαι, ή χαι άλλως συμβάν βασιλέα κίΟει ίξαπιναίως απόπεμψα ι έχ μηνυμάτων τδν lifa άπαντα, δεξάμενον μέν τήν αυτών φιλοφροσύνην ϊ,5η χαι εύνοιαν, [πλήν διασχεδασθέντων τών δλων ήθελεν είσελαύνειν. Ού δή χαι γεγονότος, ώς χα\ έπ\ *ιις χύλαις δυσχερώς διεχπαίειν τδ άπειρον πλήθος lxitvo δψέ της ημέρας οί βασιλείς σύν τοίς άμφ' αύτ«* τήν πόλιν είσίασιν. fP. 801] Έ π ε ί δέ πάντα τάχεί τω βασιλεί χ α τ ά νουν προχεχωρήχει, χα\ μδνον τού πατριάρχου διά φροντίδος ήν, ύπδ γωνία κα ημένου τξ τής Παμμαχαρίστου μονή, διά ταύτα χέμχων πολλάχις ήξίου μιχροψυχίας πάσης άφέμενον έτείρειν έχείθεν χ α ι πρδς τδ πάτριαρχείον μετασχη· νουν. Άλλ' ούχ έπειθεν άξιων πολλάχις. Έδίδοτοδέ τις χαι έννοια τού άλύειν χάριν τών γεγονότων, πλήν ού ρμνών και μόνων έχείνων, άλλά χαί τιν' άλλα συμ· «λέχοντος, έφ' οΤς προσελθεϊν μέν βασιλέα ήξίου, Γ.ροπλθεϊν δέ χαί τινας τών τού κλήρου, χα\ αρχιε ρέων δπόσοι και δόξειαν άποχρώντως έχειν, και λό γους χινηθήναι, χ α \ ούτω πως θεραπευθέντα τδν χατριάρχην, εί έγχωροίη, τήν οίκείαν δακονίαν f
σθαι χαί χαθ'ήσυχίαν τδ λοιπόν δ.αφέρειν τού βίου· θ \ Όχως
ό βασιΛ%νς βίς τό χατριαρχιιοτ Χ(φα· γΐτηαι χαϊ Λβίθει άτίέται' Πρώτη γούν Ληναιώνος [όψέ τής νυκτδς γίνεται τούτο · διά σπουδής γάρ ήν βασιλεί τής μεγίστης έπ\ τψ μή τηνικάδε παραιτείσθαι τδν πατριάρχην, χα\ πολλοίς δόξα ι ώς ούδενδς χάριν άλλου ή τού κατά τδν κράλην συναλλάγματος παρητήσατο, κάντεύθεν σκάνδαλον συμβήναι γενέσθαι τοίς τής Εκκλησίας πράγμασι. Διά τοΰτο και δυοϊν μεταξύ, τής τε πρδς τούτον θωπείας και τής δοκού σης αύτψ δικαιολογίας, έναποληφθεις συνετώς ύπήγετο πρδς δ τι κα\ δόξοι πατριάρχη· Παραγίνεται τοιγαρούν βασιλεύς, κα\ τοίς περί τδν πατριάρχην συγγίνεται. Ημεν δέ κα\ ημείς σύν άλλοις εκεί. Τότε καθίσαντος μέν βασι λέως, συνεδριασάντων δέ και τών [ Ρ . 202] (ερών ανδρών, έκίνει πατριάρχης πρδς βασιλέα τά δοκοΰντά οί πρδς παραλύπησιν, δι' ά κα\ έγγωνιά^ειν έθέλει και παραιτείσθαι κχί Εκκλησίας προεδρίαν χα\ ίερωσύνην αυτήν, εί πλέον σνναναγκάζοιτο. Κα\ πρδ τών άλλων τδ τοΰ χράλη προετίθει, και τά δοκοΰντά οί προσίστασθαι άνετάττετο, δτι δηλαδή συνεστώς κατά νόμους γάμος διαλυθείη χα\ τήν τού βασιλέως Τ
urbem iovebi velle nisipott dilapsos ad sua ein9. Ut imperator ad wde$ palrtarchce tt contulerit, tuauritque ei $e reddere functionibu$ $um potegulos el familiaribus roddilos gedibus. Id cum e i sct siaiim fieri ecepium et sat diu durassel, angustiii ostii tanlam moUiuidinem niai longa succesNe Sstuc quidem dftcendere in gpem pbicandl sione denait undie irrumpeniiam exbaurire Iranapatriarchae imperator recusavii; alque adeo Femiueodo non valenltbus, purgato denique prorsue bruarii Kalendis mulla nocte cnm eo quem poposuburbaao catnpo ac cunctis jam dispersis, vix scerat comitatu praesto adfuit ubi is diversabatur. sero diei Augaati cum palatina familia urbem subGausa taro sollicile obsecundandi dcsideriit ejua iere, Paialio eic reddiliim Aodronicum, ne in siuu Andronicofuii, quod miaiuie omninui vobbat abpure gauderet fere coofectU e sentenlia per nudicalionem qtiam pairiarcba minabatur, impuiari peramexpedkioDem rebus, interpeUabat solliciiudo odio foederis a se iniii cum crale. Credituros id 4e pairiarcha, qtiem perseierare muasantem in enim facile pluriaios; et aiaiim in famam abituangulo apnd Pammacarisii roooasterium sciebat. rum Unlam fuisse indignitatem affinUalis ab l m iiletaiis ergo eatpiue ad etim idoneis bominibus peralore cum Serbiae principe conlraciae, ut non rogivit, atgritudine depoaila laxalisque aliquando aliam Joannea pairiarcba dignitatia abdicandae causapentitiosa raemis miseria angustiig palriarsam babuerii quani meium ne in ea perseverando chali $e doroicilto mioisieriisque ee dignis et gaTideri possel id inalrimonitim probasse aut toleracra poteslails exercitio redderet, illo aemper abbilc censere; ex qua opinione ingenlem oriturani ooenie acqnieecere, et neacio qoid perplexuro ι rerum Ecclestae perlurbaHonem providebat. Ijtis wpondeaie, quo videretur iadicare offendi ae nuincommodi praevertendi sludio adire palriarcbam per 292 actia, sed nec merig ac aolig, verum ei Augustuestaiiiit, corainque ex eo cognoscere quid aliis, quae magis innuerel quam clare destgnaret. in ae culparei; idque fecit rooderaiioae quadam Ob qitae addebat orare ae Auguslura ne ad ge ve- media iiiter bumilem demissionem adulalionU erga nire gravaretor, convocalis eodero quibusdaro e euui obnoxiac et juslae suas deftnsionie flduciam clero ac episcopis, eo numero qui tufflcere ad jti* aecuram. Coram pairiarcha igilur coeiu giioruin stom de rebos gravibas congresaum viderelur. In circumdato adfuit iaiperalor; adfuimus el nos i b i cocaiu se propoeilurum quid animuro urerel prodern ctiai aliis. Moxque ubi consediseel Augugius, bikrelquea fiinclioaibug suaa dignilalis; quibua cinuais€dentibus sacri ordinis viris, expoauii i u i txposiiig si Paires cenaereni miaislerium se properaluri 293 palriarcba qu33 sibi displicemit, priun reaumere debere, congiliig ipgorum oblemob q u » bacienus volens in angulo niusaarec, porP«raiurum : ni id fieret, Jam nunc abdicare ihroroque paraius esset praefecturaB ipsique, si dfspeBUW et io qoiele vilse reliquum velle transigere. ralio remedii aic cogeret, renunliare sacrrdoiio. Anle omnia memoravit foedus cura crale, in quo
m
GEORGII PACHYMER/E
224
εκείνος, ήΟετηκώς τήν iotav, νηπίαν ούσαν άγάγοι* Α κσΛ είρήνην ά,νύτειν δσα σίδηρο; ούκ Ισχύει, ΥΛ\ σπονδάς καταπράττειν, *α\ μόλις τάς έκ τών γάμων το · καΛ δτι χρυσο)ογείταί τε κχ\ άργυρολογεΐται τδ συντακτίκωτάτας ούσας και ασφαλείς, δσα μή μάχσι πάν, τετιμιουλκτ^χένου μεν τού χρειώδους άλατος κα\ πόλεμος ού μένουν κατεπράξαντο. Ού μήν δ' αύ τετιμιουλκημένου δέ κα\ σιδήρου, συχνών δε και θις και νόμων ές άπαν έκτος, ώς αύτδν οΓεσΟιι, συνδοσιών γινομένων, καί τρίτον ώς καταφρονείται πράττειν. Δήλον γάρ είναι και κανόσι κα\ ν?μοις αύτδς Αναφοράς πολλάκις υπέρ τού δοκούντος δικαίου προστε ταγμένο ν, μή άν έκχωρείσθαι τδν νόμιμον ποιούμενος. Εντεύθεν δέ βασιλεύς είς τήν ύπερ τού άγαγόμενον ταύτην μέν άφείναι παρά μηδεμίαν αί των άπολογίαν καταστάς έπ\ μέντψ τού κράλη συυτίαν εύλογον, συμπλέκεσθαι δ' άλλη · εί δέ τις τολαλλάγματί ούκ δρεξιν ίδίαν κα\ τήν εκείθεν έαυτω μώη, αίτίαν μέν μοιχδίας άποίσεσθαι τ ,ν τολμώντα, δνησιν ήτιάτο · πολλψ γάρ ήκιστα τούτο, δσ.υ καί τήν δέ συνοίκησιν είναι παράνομον, ώστε τής πρώ προσζημιωθείη αύτδς τά μεγάλα, κόριον δ έκ ψυχής της ήθετημένης και ζώσης, δπόσας το^ντεύθεν ήγίέστεργε κα\ φ προσετετήκει κα\ αύτδς καί μήτηρ γετο, μή έγκεκριμένας τοίς νόμοις μηδ' έν γυνχιςΐ καί γάμους έτοιμάζειν έγκαιρους τούς έκ βηγών νομίμοις τάττεσθαι. ι Ή ού ταΰθ* ούτω κα\ εν ώετο, έξ άγκαλών οίκείων άναρπασΟ·ν βαρβάρφ τε ήμίν έχει ; » Φησίν δ κρατών, ι Πυνθάνου τοιγαρκα\ τά πάντα άστόργω και μηδέν σεμνδν έπ\ τής χ
άρχής έχοντι καταπροΐέμένος. Άλλ' ανδρών κα\ χω- β ούν τών είδότων, καί πιστώς μάνθανε ώς ούκ άλρών κα\ πραγμάτων προσηκόντων τή βασιλεία, τών λως ήμίν έγένετο καταδέξασθαι τδ συνάλλαγμα, εί μέν άπαγομένων άθλίως, τών δ* έρημουμένων Ισ/άμή και όρκους τούς πρέσβεις [Ρ. 203] προσαπητίτως, τών δέ σκυλευομένων άναποδότως, και αίχμασαμεν βεβαιούν, ή μήν καί έτι περιείναι τήν νομι« - λωσίας τοσαύτης τε και τοιαύτης χάριν ταύτα πράτμον δτε τή τού Τερτερή συνεπλέκετο, κα\ άρτι μή τοι και παρά γνώμην κα\ παρ* θέλησιν ' πολλά γάρ ζήν δθ* ημείς είς γαμβρών έτάττομεν, ώς έντεύϋΈν quid ipsum oflenderet protulil, criminans legiliroe miseratione motum tese, invitUsintuui quidem el eonlraclum prius cralis conjiigium fuisse nefarie jnciinaiioni propriaj aumaia τί obluclauieit), quod diremptum, c l injuste ab eo repudiata regis Dulbabuissel cbarissimum impendisse in levauieiitum' garisc filia in ejus locum subsiilutam infanlulam alia nulla raiione avertendae calamihuis, gnarum ex impcratore natam. Addidit ferre se baud pofse inulla couvcnliunibus efiici, quae bello ac ferro aggravari populum tributis sine ntodo. Nullum frustra tenteutur, foederainque beneficio, praeserfinein fieri auri, argemi undique nullo non e rerum liiti ad stabiiitjtem roboratorum necoesiiudine gooerc corradendi. Subjici novis veciigalibus salem nuptiaii (naro isto demum gluttne Grmiseiaie uocommunis usus, subjici eliam ferrum!; et immani- C minum voluntaies coeunt), m commtine plurima tcr istis exaciionibus reruin vitas necessariarum et maxima, idque tranquille ac eecure, provenire pretium accendi. Effundi mox prodige in largieoinnioduni, quae nec sudoribui ac pfriculisgraliones crebras quae avare sinl exiorta. Terliuro visstmis hboriosisaimarudi expeditioaum nec bis aueinit querelarum caput, contemni se nec cruore immcnso pracliorum parari unquam valuis.baberi ratiouein supplicationum pro clienlibus sent. Nec tamen, quod falso arguereiar, tanls ac Stiarum, ubi ex officio interveniens periclitantinm tam evidentis utilitatis graiia quidquain contra le» causis palrocioareiur oppressis, ei jura desliiuloges altenlasse. Ease namqiie manifcstum juxia rum verigimilia licel nequidquam allegaret, nullo scita canonurnet civilium eliam saaclionum, nec gua? negleccae auciorilaiis fructu. Adversus baec licitum nec tntegrum viro esse, qai rilu legiiitno iinperator sui defensionem a capile orsus, de cra- uxorem duxcrit, ea sine ulla causa idonea rejecta lis priinum fcedere disseruit, nec propria se in id copulari aUerf, ac si quis id atientaveril, adultectipidiiale iractum, nec ulililales in se suosque rii teneri, conjngiiimque boc seeundum pro illeprivalim redundaluras inde caplasse : quin pogilimo habendum, ita ut quamdlu prioia sota veia lius sacrificasse se in hoc pnblicis couimodis pri- JJ conjox sopersles fueril, quotquol iude duxerii, vaios, eosque leuerhmos, affectus. Filiolam, caiilegitimas et peiiices potius quatn jusias uxons put ouiniuiu dulcissimum, suas malrisquedelicias, forc. f An TCTO noti ita hacc in nosiro casu se ba« Miiam in spem splendidissimarum cum regtim bucre? > subjecii imperator, < Inlerroga igitur niaximis nupliarum educarcnt, avelli eibi passos eos qui norunt, et ex vero rera oognosce. Disces e greinio, projicique in inanus insociabilis barbaud prius nos assensos in malrinkonium flliae cuiu bari, nibil in cullu ac moribus buinanum, nibil crale, quam legatorum, proul exegeramus, inde ad in ipso principatu niagnopere splendidum habennos missonim juratis lestimonne comperioius et lis. Veruiu eo a se preiio rederaptatu capiivilalem fuiese adbuc in vivis legiiiinam cralis uxorcm fcubdiioruni imperii, qui misere servilum abducequaodo is filiam Terterit in conluberniun ascivii, bintur, provinciarum 294 RomanaB diiionis sla* ct eamdem jam vivere desiisse, quando 295 ium, quae incursionibus desolabanlur, aiinonam cum generum fecimus. Ex qnibus eal nianifesle iletiique ac viclum subjecla* sibi plebis, irreparaconsequens el filiani Torteris nihi4 n\s\ petlicem, bilibus lalronum rapucissiniorum depraedalionibus el aoelraiu, uicunque infantulam, justaui Jegiiispoliar» antea solita?. Tam acerba? oppressionis mamque Serbiae principis sponsam exstilisse. Porro D 0 S
3Σ5
DE ANDRONICO Ρ L.EOLOGO U B . IV. 326 και προαεξιυρίσκειν ανάγκη πόρους είς συλλογήν, "Ινα γούν και κινοίμεθα, έλεγεν. Ε π ή γ ε δέ και βα σιλείς αρχαίους, και μάλλον τδν Ίωάννην, δπόσην τήν υπέρ τών χρημάτων είχε σπουδήν, ώς έγκληθέν παρά των δτι χρήματα είσκομίσαντες ούκ έξαπιναίως παρά τών έν τώ κοινψ ταμιείω εχόντων τήν ένοχήν προαδεχθείεν, όργήν προστριβή ναι τοίς μή παρευ· θύς δεξαμένοις τότην, ώστε κα\ ένδς είς Λάζους φυγόντος θατέριρ πληγάς έκ προστάξεως έντεινάντων συμβήναι τ ψ τότε ήμερων ολίγων τεθνάναι· Παρήγε δέ καί μάρτυρα τών λεγομένων τδν τότε λογαριαστήν τής αυλής ΓΑγγελον. Ού κα> παρευθύς Ιπ\ τούτψ οίκοθεν είσκληθέντος, τδ μέν είσελθείν καί αύτδν ειπείν ούκ ένεχώρει γίνε σθαι * όφφικίφ γάρ τετ ι μη μένων τών άλλων καθήμενων εκείνον ίστασθαι ούκ έδικαίου δ βασιλεύς, χαθέζεσθαι δέ πάλιν εIαπόν τα παραχαίριον έδοξε· Διδ δή χ α ί γ ε τ ψ συγγραφεί τών τοιούτων, χα\ δευτέρω τών έχ τού κλήρου κα\ αύτψ τ ι μ ί ω ν , παρά βασιλέως ώριστο έξελθόντας έρωτάν κα\ πυνθάνεσθαι τούτου περί ών ό βασιλεύς έλεγε. Κα\ γέγονε ταύτα, κα\ έμαρτυρείτο τδ λεγόμενον (Ρ. 204] αληθές, πλέον εIπόντος εκείνου κα\
τήν μέν συμβαίνεεν ε ι ναι παράνομον, τήν δ' ήμετερ«ν, εί χα\ νηπίαν, άλλ' ούν Ιννομον. Καινοτομείβδσι δε και χρόνον, ώς οίδατε, έ π ι τοίς βασιλικοίς κήδεσι, φέρουσι χαί τι σονοίσον πάντως διά τήν έκ τ? ς είρήνης κατάστασιν. Τέως δε κ*\ ούτως εχόν των ημών τής απολογίας ήμίν μεν και ταύτα χ α \ *?είω πράττειν ανάγκη πρδς τδ συμφέρον κοινδν, εί καί λυπήρ* άττα ξυμπίπτοιεν, ώς άλγεινδν χα\ τόδε διαφέροντος - ύμίν δέ προκείσ,θω καί αύθις είς^τκέ· ψιν, καί δ δόξειεν άν μόνον μετ' ευλόγου του αιτιάμστος, συγχωρώ γίνεσθαι. Βασιλεί γάρ είναι ή πα τέρας έτερους τών νόμων ή παίδα ς άλλους Τωμαίων απάντων ούκ οΐμαι. > Ταύτ' έλεγε βασιλεύς, κα\ έδόκει πιθανά τ ε λέγων, και τάς γνώμας τών πολλών Ιτ-ιΑε. Δεύτερον τά περί τε τού άλατος και σιδήρου χΛ χρυσολογτών ετέρων άπελογείτο, τήν χ ρ π α ν π ρ ο βιλλόμενος κ α \ τήν έ π ι τοίς κοινοΤς ανάγκην, ώ ς ouoiv τών δεόντων άνευ χρημάτων πεφυκδς δν γίνεσβαι. Μηδέ γ ά ρ αΰτδς χρυσδν αγαπάν μηδ' άργυρον τέ χαράπαν, εί μή βοηθοΤεν χρείαις ταίς υπέρ τών Τωμαίων. Παρ' ήν αίτίαν έκλελοιπότων χρημά των και £ογ«ς συνήθως διδομένας παρακατέχϊσθαι, 4
quidqotd inest novllalis prafcstfnaio mairimoftio pnellnUe impubis, par est condonari prinrfpibitg, Ipialiam connubia in hoc privatam excedunt eortem, quod interraHis obeervationtbuaque lemponini minus addicle, m ecitis, oLteqvantur. Quo iii genere si libcris eortim incltaati*fiibu»defori«r, Η sotrnn qaialp&ig Ithet, certorurn inltrdam ritntim Hgide a cuneiie alioqai caeterig exigi lobtontro gratta illts earegia privilegio dignhitie Holio non fereate flt, quartto iie umc cquius ignoscaiur, quando instatimabile comniodiim eecurae paets i n longi conetaiHtam ttmporit fixs quadaro minus foneashata pratcocUaie nnptiarum reipablicae, ni tic facerent, periclitatora», imo graviggime laboralurre rederoerint ? Redemerini autem, tii noe oonc, acerbo preiio gravis donttglir&factune ct cbarigslmi eaptlis deplorabili totigwn impendio. Sed baco nostra regnantium sore ext, qttibus conditio principatns officiun) acneeeeeiludinera injungithtec et plura qeantumvig aeruranosa aioteglaque pro eommuai utilitato s u b m d i . Peroravi bacteaia Serbici foderis c*»sam, e4 qoid tn « o etirquo feceriai exposui, veatrig de aattgro aeiHeatiia permilteoa quid naue circa hoc a me fieri veiilig, paraius ad nuium veslnim emendare ac quoad polcro refringere, siquid ibi repreheusibile rationibus idoneig raonstraveriiis. Nibil excipimue, prompti ad omnia tine ullo privatarum necessitudinum aut affecluum respecta : imperanii enim aliee parenieg eese qoam Irges, nKos alio? quam Rotiianog Hniversos, eqti?deni non puto. > flsec iocutue irnperator probabilia dixisse vrsue esl, e l maltorum in suam semcnliam ass«nsum iraxit. Atlud accuaationie sui capiti de sale ac ferro aliisque aurl exarftenibus detnde pergayit, aerarii egestateni obltitdens e l inelactabilem necessHalem grandis pecuuiae in rea %
coramunie ulilitaiie expendendae. Ejuamodi quippc negoiiorajn eam egge naturam ut sine nummorum impendio conflci aequeanl: 2 9 6 " rum plane aaiare nec argenlum, nisi quatcnue JuvawJas reipnblioai viai babeant expedieuda facullate saliiiarium publi«e consilioruni. JuMura auri uaura go carendo Irieti diu experi^nlia probasse, janipridem coacium peosioaea miniglrig reipablicaa ohun decretae et ex longo solvi tmnma Qde soliias (ktiaere; quae ipga odioaiggima parciaionia cum noa auffleial expediendig quibue sialug et galus imperii emaitir aumpiibug, aliquai» utiqu^ inveniendam exiundenda; undecunqite p^cunia? raiio* aeni. Qaaoi aeiem haoc aliatt a collatione gubditorum «omroiaisci quig valeal? c Sod commoveanius,age gaoe, eubjedt, ditputationein, reiorlo ad meniortam principaluiim relro lapsorum a nosiri bodierni experieoiia meulig inluilu. > Iiuiuxii bio iiaperatores antiquos, c i maxime Joannein, demonslrang quaulum buic studiuin fueril pecuuiao coagregaodae, oo quidem usque ut deiata ei aliqaando qaerela per quoedam convebentiura pecuoiam publicaai de negbgeolia cnglodum aerarii, accipere elacim eam et inlro recondere difftrtiiitiuia, lanta ira exargerit i a ministroa duos lalis indiligentiflB comperiag, ut eoruin aliero metu supplicii, ad Laxos fujja delaio, comprebensus alicr tol lamque gravibug juasu Augu&ii concisus plagis fuerii, qute verisimileiu opinionem rouliorum feceriulejas ebituai paucig dicbus post scculuni isii flagellaiioui irtbuenUum. Uei sic gesiae legleat protiilit luac logariaaiem a u l * Aagolam, quo ad hoc ipsuia profiieudum gtaliro domo actrito, cum quaedam obalarei inconvenieutia ne is iatro admissus coram coatu appareicl (quouiam biuc quidein \irum officii boaore decoratum slaro aliis consi« 8
e n
e
c a u
327
GEORGIL Ρ
τον τών ήμερων άριθμδν καί γε τήν τού) θανάτου νόσον τ φ τελευτήσαντι * τεσσάρας γάρ ημέρας χα\ αίμό^οιαν έπισυμΰάσαν τ φ αίκισμφ τήν του θανά του α Στια ν προσεμαρτύρει. *Ηχε δ' ό λόγο; χαί τών περί τών άναψορών, καί μεθ' δτι πλείστα δή τά λεχ θέντα, έφ' οί; δ βασιλεύων έδείκνυ τδ πρδς τδν π α τριάρχην συγχεχωρηχδς έφ' άπασι σχεδόν ή τοίς πλείστοις, θιήρει τά προ σα να φερόμενα, καί άλλα μέν έτίθει τά χατ' άνάγχην προκείμενα, ά μηδ' είναι δί καιον παροράσθαι διά τήν χ α τ ά τ δ δίκαιον δυσωπίαν, Αλλα δέ γε τά χατά χάριν προτεινόμενα εΓς γε λύσιν, έφ' οΤ; καί υπακούοντος μέν χάριν εΤναί οί, μή κατανεύοντος δέ μή δοκείν δικαίως λυπείν τδν άποτυγχάνοντα· ϊυνάπτεινδέ ταύτα πατριάρχην, κα\ έν ήγεηθαι τά τρόπον ορισμάτων Μυσώνκαι Αυδών διιστάμενα, και διά τούτο λυπείσθαι εί έν τισιν άσυγχάταινος ε Γη δ βασιλεύ; ούχ έχειν τδ εύλογον Ισχυρίζετο. Τέως δέ και καθυπόσχεσιν έπενέγκα; ώς ευμενώς εντεύ θεν καί άκούοιτο καί συμπράξειε, διαλύε ι ν τε τήν λύπην ήξίου χα\ μικροψυχίας πάσης άπαλλαγέντα deniibus liaud sequum censebat imperator, rursus aulem sedere ibi eum qui non ad ceneenduro de negotiis proposilis, aed ad brevis m p o n s i atatim expediendam reddilionem vocarelar, inleuipesiivum videbatur) scripior hujaa historia et alius e clero, et ipse 897 ° Aogusto magni habiius, jtissi ab eo sunt egredi et foris interrogare logariastem de tis quaa dixerat imperator. Factum id est; ei logariasles suo lestimcnio prolixe fidem aslruxil sincerrc veritalig allegatig abAugugto: exsequens eiiam circumstantias numeri dierum et morbi ac modi moriis ejiis qui sic obiisse diclug esset, aieng videlicel quarto die postquam vapulaveral hunc efflasse animani, nee aiiam ei fuisse moriis catigam quam fluxum saaguinig ο plagarum inflictione gecuium. Hinc jain ad tertiaui patriarcbae de iinperatore querelain negleclarum guarum pro clicntibug prccuin proceseit oralio. Ibi posiquam imperalor \crbis plurimig oslendil propcngissimam suam non in plerieque soluin, eed plane iij omnibug erga patriarcbaro iadulgentiam, disttnxit genera supplicationum qua> gibi offerri contingeret. Alias enim neceagitaiem babere juris slricli, el ea poscere quae aine itijustilia negari baud poaaent. Has a %t negligi nefae esse altro confiteri propier di-bitam aequHali a principe reverentiam. Verum alleriug quoque genertg precet esse ininimedebita beneficii nomineroganteg. In hia, irt benigne annuentU liberalilatem principig ejus imputari graiia par est, Ua recusaiio libertaie uteutig in renuendo aua nullam videlur offerre jusiam ddlendi aul conquerendi causam non asgecuio quod optarat. Coniundere porto palriarcham et in unum haec miacere, non minori alioquin ab invicem inlcrvallo dissita quam qoo liygorum, u l dici solet, Lydorumque fines distant. Ac propterea #gre ferre si quando minug morigerum ad omnia quac postuial cxpcriatur imperalorem; ία quoplug a
JHYMER.K :Ι2Η τής τιμής έχε σθαι. Ταύτ' ούν εκείνο; λιπαρώς ήξίου, χαί τούς άλλου; είχε ξυναξιούντάς τε καί συμπείθοντας. Κάντεύθεν δ γηραιδς έχείνος μαλακισθείς (ήν γάρ ταϊς άληθείαις καί τήν γνώμην εύένδοτος), παροτρυνθείς είς τούτο χαί παρά τών ίδίων χατανεύει, χαί βασιλεί άξιουντι πείθεται, χαί καθυπισχνεϊται αύτίκα έχεί μόνον μείναντα ύ π ' αύγάς τάς πρώτας τδ πατριαρχείον χαταλαβείν. Γέγονε τούτο, χαί ή τής Υ π α π α ν τ ή ς εορτή τδν πατρι άρχην έπι της έχκλησίας όρ$· , ι'. Περί τών κατά τάν Εφέσου
'Ιωάντην.
Άλλ' ούχ ήν χαί έσαύθις τδν τοΰ Τελχϊνος ήρεμείν φθόνον, [Ρ. 205] άλλ' έαρος ένστάντος εντεύθεν και τών πασχαλίων διελθουσών δ περί τού Εφέσου Ιωάννου λόγος κινείται. Καί βασιλεύς μέν αύτδς ομολόγων είς αύτδν άμαρτείν, — μηδέ γάρ είναι άλλον τδν χαθαιρήσοντα, άλλά μόνον τδ σφέτερον θέ λημα διά τδ έπι τού Γρηγορίου σκάνδαλον, μή τοίς aequo sibi arrogare ipsum, ac ulira quam recla raiio gineret appetendo provehi, affirmavil Andronicug et muliia evincere contendit. Subjunxii ni* hilominu* promiggionem faciliorU in pogieraia exorabilitaiia, oaienden* plana etbi eaee dccretum el benigne audire palriarcbaio quoiieg deintcps 299 adtret, ei ei graliflcari eficiendo quae •ellel. Taniumoravit, ot laxau coniraeiioneaniini, et omni sgrimonia guspiciosaque tristitia depoaita, reaumerei exercitium om poteautis, et honoribua U l i gacerdotio debiiia coli se ginerel. R » e laHue renideagque imperator com dlceret, adjuvaatibug pro ae quoque cunctis qui aderani, et eoiuniuni aggensu eadem roganlibus, emollilaa denique senex eat; erat eaim revera flextbHig ad euasiones amicorum, virliaud praefraciap. mentig, nec praejudicaiorum pertinax senguum : aodet bane hominis ad a?quig acquiogeendum pronitatem familiares lunc ejus promoverunt, iptum, ut perguaderi aibt paiorelur quod oroaeg oplabant, adhonanles. A n nnii ergo poaiuIaUs imperalorig, et ei promiait ae non ploe in quo eral hcsurum loco, qnam q a a n lum oox tnm intempesta cogeret; primo diluculo in sdea patriarchalaa remifraturom. Nec poliicilis Odes abfuit : nam posiridianum Hypapanteg festum patrfarehaa ministeriig sacris reddilum rurstis v i dU in ecclesia. 10. De cavsa Ephesii Joannis. Quaaquam ne perpeluum *ic reatituti officio pnesulie gaadiuoi forei, baud abglitit invidi daetiionis malignius denao conari. Caetarum vere inde conaaculo et Paacbalibug feriia elapgig, causa Jfoannia Ephegii retractarl coepta egl. A c imperalor quidem ullro poenilena falebaiur inique ab te cum illo actum, quippe qui ejua falgo iasimulali panicipalionig gcandali Gregoriani, eoque adacii ad renunliandam dignilal«m ?oleng abdicaiio#
521
DE ANDRONICO Ρ A L ^ O L O G O Π Β .
IV.
SJj
άλλοις κάκείνου συμβαίνοντος έφ' ψχερ ομολογεί ν Α κα\ έν τι τών αδυνάτων εΤ/^ν τδν Ίωάννην αποκαθιστάν. "Οθεν και μετχξύ τούτων μεγίστη φιλονεικία Είναι εκείνον π ^ η σ ί α μηδέν σφαλέντα έπι τοίς δόγήρξατοάναφύεσθαι, ώστε κα\ άπειρηκότα τδν π α μχσιν, έπειτα δέ τήν εκείνου παραίτησιν δέ/εσθαι. τριάρχην άποχ.'ορΓ,σαι χχι πάλιν είς τήν τής ΚιΙ διά τοΰτο ύψίθρονον δντα βασιλεύς επίτηδες Παμμακαρίστου μονήν τδν τής συνόδου δχλον είς ύπεχάλα χ*\ τή χέλλη παρέβυεν. Αύτδς γούν άνατούτο. Ό γάρ βασιλεύς μαλακώς άντείχετο κα\ π α λαμβάνων τήν τιμήν έκείνψ ήθελεν άνορθούν, εκείνο τριάρχην χατά τδ είχος έφυλάττετο, ώς εΤχεν ά π ο &ά>νς 9 καί ώργισμένος προσαφηρείτο, τήν εύμέχρουόμενος. νειχν. Αρχιερείς δέ, πλήν τού Φιλαδέλφειας χα\ τού Σμύρνης, ούχ οΐδα εί χαι τρίτου έτερου, βασιλέως ια'. Ilepl τών χατά τον πατριάρχου κατηγοριών λύοντο; τήν δργήνέπ\ τής οίχείαςέκρινον έχτιν εκεί τών αρχιερέων, νον :βτα · μηδέ γ ά ρ δλως Ισχύ σαι τά κατ' εκείνου μονούντες έκείνψ αρχιερείς δδξαντές τι ποιείν Ικανδν έ-' 'Ασανασίου πάτριαρχούντος κεκινημένα , άλλ' ήμιτέλεστον μείναι τήν χρίσιν διά τήν των αρχιερέων Β έπ* εκείνον, κα\ τού Εφέσου συνεργούντος σφίσι πλαγίως, τόμον συντάττουσι μus synodalium rixarura ilerum patriarcba seceJerei iu Paaimacarisii aionasterium, imperaiore niollius ageiilapro Joanae, tnelti offendendi 300 palriarcbae, queni observare porseverabat, cavcns irrilare bominem, sed ejtis lamen impeius in Fpbcsirium quam poleral n;odcraiissime reliiudeag. I I . De acenwtionibus palriarcha impaciu ab cpi* tcvpis. Putriaab ι i^Uur pnvaiiai agcute, ac obseralis periinacilcr vnlvis neniincm corum aduiiaenle qtti aul pelenda? iiucrveiiliouis aut judicii causa adilum ad eum pnscfrenl, anlistiles coittrarla ipsi factionig aliqui I ad rem quam pron.ovebant uuln ge aciuros raii, cooporanie obliqne Epbeiino, Itbolluiii couscribniiC qiierelaruin Ui palriarehani, ttiniquc Augustis porrigunl, iia se quodconabaalur, iion sinespe guccessus tentauiros arbilrali, a u l c x sliiigucn* ponitim aiiialiqiiamuai debiliiare patriarchas apiidAugusUim seniore.n graliam. Capita ba;c erant querelarum, qiiod ruai bene ordiuata dispositid minislerioruin ac fiinclionum unice reqiiirereiur non miatis in aliUquam in ecclesiaslieU negoiiis, unde lianc P.iires propriig c:\nonibus commendagscni, cam taincn palriarcha fiindilus negligat. Quas II
?
ί
2
G E O R G H ΡΑ C H Y M E R . E άποκαθιστώσιν, έχείνος μόνο; έξαλλάττει, κχ\ δι' Α κάζειν ήν δ' έπανήκοι, δίχεσθαί τε καί οί τούς αρ χιερείς δμονοείν πείθειν άμα χαί τ φ τά αίτιάματα οικεία; γραφής τάτοίς δδξασιν εναντία βιακελεύεται, θεραπεύειν χελεύειν. Τά γάρ τού Αθανασίου κέντρα χα\ εκκλησία; χεχηρωμένας τών προεστώτων. α ύ τήν ούλήν ύπέκνιζε - μηδέ γάρ έχειν δλως αύτδν τδς έξεπίτηδες τ ά ; έπ' εκείνα; ψήφου; ύπερτιθέμεείρηνεύειν και τάς αράς λύειν, άς ούτως έ μ π ε νος, πέμπων σφετερίζεται τάκείνων, και τά μέν ώς ρισκέπτως καθ ί στη και φριχτώς άφώριζε, μή τον βούλεται διατίθεται, τά δέ χαι δίοωσι τοϊς έπ' εκεί νοι; καταστάσι. Τά δέ γε τής οίκείας εκκλησία; τ φ θρόνον καί αύθις άπολαβόντα, χα\ ταύτα μηδέ τψ σφετέρφ υίεί έγχειρίσας Έφραιμύλην δίδωσι τούτω παρ' αυτού τής λύσεως γράμματι τδ άγιος προστικακίας τοίς εκείθεν λήμμασι, μή οίκονόμον κατά τδ θέντα χατά τδ σύνηθες τώ τού βασιλέως ονόματι , σύνηθες καθιστών, παρ* ού δή χαι τά τής Ε κ κ λ η οτι ούδ* έχείνος ήρέμει έν τοιούτοις καιροί ς τού σκαν σίας διεξάγοιτ' άν πράγματα. ΚαΙ πόλλ' άττα τοιαύτα δάλου, άλλά"τάς θύρας ύπανοιγνύς τής μονής πολλοίς γράφοντες ύπαίτιον δεικνύειν ήθελον τδν τέως σφάς έπήρκει πενομένοις έκ τών τυχόντων. Ην δέ άρα άποπροσποιούμενον. Ταύτα βασιλεί δεξαμένφ τδ πολύ ταύτα τού μέλλοντος προκεντήματα, χαι ή παλίμπους. έφήδρευε δίκη μηδέν έπαΐουσι. Τότε δ ' ή ν έπήει καθυφιέναι τής διαθέσεως, ού μήν δέ ώστε κα\ ταύτα, ού μήν δέ και ές άπαν τ φ πατριάρχη ήγνόν,το απολύε ιν παντάπασιν έγνω, άλλ' έκείνψ μέν ύφιέναι και ένόιδόναι, ήν πως ανακάμπτε ι ν βούλοιτο, μή Β τά τοίς άρχιεριύσι πραττόμενα. Λιά ταύτα κα\ τ ά μέντοι γε ώς τά πρώτα λιπαρώς άξιούν κάι καταναγ- τής τιμής περιποιούμενος έαυτφ αυθορμήτως Ιγνω 331
Τ
cnim Ipsi synodice lrgitimo suffragiorum concursu dccreverint, ipse eolua immuial, et proprio rescripto coinmuniter slalutis contraria iniperal. Praeterea .ecclesias pastoribus viduatas, dilalis de induslria canonicis per sufliagia eleclionibus prsesulum subslituendorum defunctis, ipse sibi usurpai, missis φι! nomine suo provenlus earum lollant; el partcra borum pro libitu absumit, partim iis conlonal quos islis adininisiralionibus praefecit. Quin et res Ecclesiae propriae dispeasandas pro arbiirio perroiilene filiosuo Epbrairao, ansatn ei et materiam ad male agenduni praebel, occasione tucrorum quae inde sibi congcrit, cum C pro more debuissel ejusmodi procuralioueui oecolioiiio ad td leclo commendasse, viro idoneo, «uijue fiddi 301 et prudenli judicio administralio bonorttm Etclesiae recie ac prout decel gcrere.ur. Ilacc el rr.ulla ejnsmodi lil ellus epigcoporum continebat, quibus studebani reum aut saltem 8Uspectum apud inipcratorem reddere patriarcbam, a qno se participaiione consiliorum exclusos et qiiasl abdicatos dolebani. Ea cum accepisgel iinperalor, remisii ille quidein inullum do illo vebenienli affeciu quo priug pairiarcbam ampreciebatur, non umen ut dejicere illum ihrono plane dccernerel: quin potius sta>uil benigna iraciatione ipsum ct indulgenlia pcllicere, si pos- ρ sel, ad resumendum cxeriiiium palriarcbalia poicslaiis, ccrtus lamen non descendere amplius, uli antea lecerat, usjue ad preccs bumiloa el declaralioucg quae posgcnt rcluciantei» cogore, obOrmatae ad inipelraudum volunlaiis ; satis exislimans nuiic fore, si posl benignam invilationem reverti quo vocabalur uilro anaueulem benevole susciperel, eique conciliare adversos aniisiites sluderet guadeuda iis cum illo concordia, dandaqjft opera ul objeela ei criiuina juslis purgalioiiiir.is diluerenlur. Ne ultra hxc conari nunc quideui c.ur.iret, ncve abborrerel iiiiuiiim a inulatione pisesuiis, , faci ib.inl i n i i u duduin cjus animo c l iicctlum cvuUi poniius scrupuli ex illa fulKiina-
tione dirarum alque analbemaium quam Albaoasius cbarlig' abslrusis indideral. Coalueraul quidein ulr.unque vulnera formidiiium ibaruu», uoo lameu ila ul noa interdum cura inde snpersliiioso principi supervacanea renasccne obducias quasi rcfricarel cicatrices, gollicitarelque rcpuiamem baud videri \ere unquani expalriarcbam illuai golulurum quod ligaverat, ei horribiles illaa exsecrationes rile legilimeque remissuruin, uisi reponeretur in sede poiestatemque reciperel eamdem qua lunc rrat pra?diius cum illa scriberei. Nam declarationem islain, qua sedalae tuuc couecteiilije muhorum essent, apparere convicio cxpressam ab invito, nec peiiculuni abesse quin uli vi eilorta, cassa ciioctu et nullius essei rol>oris. Pelluccre quin ctiam, i.i quis iotroepicial a&teiilius, aigna male tlissimulaiae lalis 111 ipso Albanasio aentenItae arcauae. Cur eutin iile liuecia de boc editie omisi^sel impcratoiis nomitii consueiuoi sancli adjniictuui apponere, aisi vellet eubindicare baud opiiiari se illuin rite pcr bas ac tere inionoram iu ipsuui per priores analhemalum feralibus viaculis solulum ? Quld quae nunc agero diccretur, aa noa idem ipsuai iunuebani ? Audiebatur enim, ex quo erant islae 302 pairiarcba qui nnnc reruni poiiretur coatroversia: moUs, euae prius clausas d c
cellulae foree hiare paa&um eeee ; admisisee quin ciiaai clancuium c l Fubaidiis opporlanis popolariier demeruis&e iuopes e plebe quospiam: quae iudicia esse ininime acquiesceaiis forlun* pra?scnii, et ihronuiu ifnde excidissel respeclanlis. Tales cura3 iniiaie Vereanlee mentam nimiuin facilis ad «eusuai rcligioaia onneia Andronici Augusti senioris quasi praeludia eranl rerlatinuis itislaiilis el primae coinmotiones ia proxiino insi dianiis sine ullo sui eensu vindiciae, al DIUX eiupluiae in nihil minus opinaules, ad ie*tiiucaduia qui cecideral. U x c lutie c r a a t : quid sccuiuui sii.dicelur. Quod nunc ingtal, baudpiosus lalucre palriarcbam quae ab cpiscopis in ipsuin cudcbatiΙΙΙΓΤ Quarc curaui i ^ressus rctincndi asserendi-
EJ
331
D E A N D R O N K X ) P A L . E O L O G O L I B IV.
» ΙΙχρ' ήν αίτί j * κρ>ς βασιλέα παρα^ίνεσθαι, χα\ προσώπψ γνησίψ Α Πίτρε, ποίμαΐνε τά άρν'χ έντυγχάνοντα εύμενίζειν [ Ρ . 208] τψ αιδώ προσβα- χα\ έλΟείν αύθωρΐ χαί β:6αιούν ξτι μή άν έξελΟείν εντεύθεν, ε Γ τι κα\ γένοιτο. Τότε δή χαι τών αρ λείν. ιβ'. "Οπως χρός βσσιΛέα ό πατριάρχης άχήντα χιερέων οί μέν έδέχοντο τούτον, οί δ' άφηνίαζον έπ αίτίαις ταίς ού τυχούσαις τιθίντες τ δ μ ή συμφωνεί-/ καϊ μη κΛηθείς. Ταΰτα διανοηθείς έπ.βχς ίππου πρδς έσπέραν ει έπι πολλοίς σφίσιν έθέλειν τούτον, ά*λ' οίον μένε ι ν κοστής πέμπτης μηνδς Έλαφηβολιώνος βασιλεί πρόσ- αύτδνομον. Ύπεκρούοντο δέ ταύτα λέγοντες τδ χατά εισιν. Ό δέ χα) δέχεται τούτον ασμένως, χαι τήν τδν Εφέσου Ιωάννην τοΰ παντός γε μάλλον · μηοέ χεφιλήν ύποκλίνει πρδς εύλογίαν, χα\ καιρδν οιηθεις γάρ συμφωνείν έθέλειν, δ τι και πράττοιεν, υπέρ τούτου. [Ρ. 209] Βασιλεύς τοίνυν τδ πρδς τδν πα ιχείνον είναι τής σφών χαί αμφοτέρων πρδς την τριάρχην τιμητιχδν συντηρείν καί αύθις έ Θέλω ν των Παλαιολόγων μονήν άφίξεως τής εορτής Ινεχα, συχνάς τε προσόδους πρδς αύτδν έποιεέτο, και τοίς συμπά ραλαβων συνέρχονται και Αμφότεροι. E l Y αρχιερέας μεταττεμπόμενβς τήν τής γνώμης σφών ίχείθεν, έπει τρίτη τής εβδομάδος ήνκαί γ* έξ άνάγάνο:δησιν έξωμάλιζε πολυτρόπως, οΤς δή πολυωρειν χης έκ πολλού τ υ βασιλεί ήν τή τών Όδηγών μονή είχε τήν τού πατριάρχου σύστασιν · προσυπέσχετο χστχ ταύτην τήν ή;.έραν παραβάλλειν προσκυνήσεως ίνιχα, συνιόντες άμα, αύτδς μέν τήν αναγκαία ν όδδν ^ δε κα\ ταΰτα γίνεσθαι μετ' είρήνης χα\ διορθούαθ^ι έξήνυε, πατριάρχης δέ τδ πατριαρχείον καταλαμ τδ πλημμελούμενον. ΚαΙ οί μέν έχοντες άκοντες , βάνει, διαδοθέντος λόγου, ώς χαι αύτδς ύστερον έν τού:ο μέν τή παρά βχσιλέως βία, τοΰτο θέ χαι τώ «; πρδς βασιλέα έγραφε καΐτούτ' έδήλου, δτι καθή άπαραιτήτψ τού πράγματος, ύπ-κλίνοντο, χαιρδν μενος μόνος ιδία δ παρ σχεδδν, ούχ δ ν α ρ , φωνής δ' έτίθουν χα\ αύθις άναχινείν τά μεταξύ κείμενα χαι ζητείν διόρθωσιν. άκού>ι παιδ&ς έπιστάντος, ώς Ιδοξεν, t Εί φιλεΤς με, 5
1
t
nnnqirim imle amplios, quidqitid donram acciderri, recedere. Tuuc porro cpiscoponim alil quidem patriarcbam ad exercitium polestaiis redeanlem consueta subtnissione excrperunl, aliis gubjfcerc g». 111 ϊ ac communicare prajfracte recusamibus; cujua suae rebclliouis causas, ui ipsig videbatyr, r.aa aspertiaMdaf allegabani, quod neinpe in 12. Ot imperatorem patriarcnn non r. cntitt adicrii. mullig conveoire cum jpsis Joannee nollei, ied Al> bis sic apud ge derrclig, cquo consmiso, ^ velul gui j u r U , pro arbilrio cuncu gerendt gibi et arrogarct ei asgaieret l i b e r t a t e » . Innuabant sub vesperam di« i vicegimae quiuUe w n s i s Ociobaec dicenieg negotiam Joannig Epbegiui, ία quo l»ris ad iinpcratnreni ge conferl, quj el eum videlicei potieniinuni isia indtpeadefliig ueurpalio benevoie exceptl, c i capul ipsi ad benediclioiwm airt loritalis ab eo affeciaia ewiooret; recuaar^ iuciiiiavii; raiugqoe lempus illud esse quo coaqnippe ilbmi irrevocabili obriruialiono aniiai vcniietarobog ipgog ad Pabeologoram inoaaslerium a&seniin epiacopi* in eo quad de uto artiistjle simul prolicUci celebrandi iiiic fcsu gralia, eo agendain guiuenduiuTe cenaereni. At impcrator leipsa sociali iimoein iverunt. Ac quoniain feria rcconciliatae cum pairiarcba graiiae Odem exbibero miniorabaiur lorlta, quali dieex longo usu necessc rrat imperalorem proficisci ad Uoite^oruiu niona* gigniiicaiione cousiauiis in eiim reverentiae ciim maxime nunc sludens, frequeng ad i l l u m ilabai, slerium vcaeraiionig causa, quadain indc viaepane et crebro epigcopos accerseng lenire lumcnles coimminiter coafecta digie^ieates, impcralor ipsorum irag et redttcere ad bciievoleniiani inTenquidt-m necessarium, ini consueverat, iler pcregit, patriarcba vero pUriarcbali domicilio ge £ ^ sos ab eo abhorrealium affrciiis omnS cnra gaia* gebal, poliiceng, quae ipsi vellcnt, eiDcnciue placi rcddidit, didiia jaui tuai fan»a vigi cujusdam di?idig oOlciis quam lurbulento peragenda imp«i:i. niius oblati pairiarcbac, quo is inolus fuiggei ad CredereiU eibi goluin, ct snbiici painarcbai susiiresumenilam, conlra quam prias decreviggel, cura habilaliouetn luai adminigiralionem eju* dignila- aerent: rcstitulum iri cnncta Sn i n l e g n i m : et Μ quid peccatum esget, cx voto eonim einendandun:. lis propriam. Jaciaium qaippe vulgo csl (el id Pcr ba>€ iJ1 ί parlim volenteg, pariun vi quadarn postea ipae ioannea 303 Cogmag gcripiia ad i m imperialU vorecundi» obntxas tn conlrarimu elttporalorem litieris affirniavil) ip»i guo iu gucccgsa cvante voluntates inflcxi, revera inclinabatuur ad cousidenli, palam per vigiliam, aon auLotn ia obst-(|tiiuin, vel ijuei» rccu*are summae roganlis somaio, autlium clare yocem pveri guperna astinaucloriiali iiequireiit asseusuin eimaiabani, laciii* lis, iii videbalur, verba isia profercaiera:« Si aniag aie, Peire, pascc agaog aieog » qua ille lameii destinationibug leropug altud degignanh'?, maniiesioauditu ^ercepL*», iaiellectoquc quid jube- quo mcboaia resameranl, 304 * fl * pei peram rei, eadem bora otaisgo secessu prodiis.se peiiis- a c u priug causati nuuc principis gratia tolerare prde se feirenl, uLique refingi accorrigi qtiasr
ω ; μ η
έχνεφίαι ξηροί τε χαι απηνείς* λειμώνες έπι ολψ μηνι κα\ πρόωροι ξυμβεβήκασι. Κα\ ταύτα μέν ό συγγραφών, τδν νουν έπερείδωντοίς φυσικοίς* ήγνό^ι δέ άρα και ώς μεγάλων εκείνος κατάρχει κακών, ού τψδε ή τφδε μέρει τών κατ' άνατολήν έπεισφρη· σάντων τόπων, άλλά π ά ι α ν έπιληψόντων τήν καθ* ημάς οίκουμένην έκ τής τών Περσών επιθέσεως.
rique, vulgare scculi prxjudicium triio illo versicuto cclebralum, nullus comefa non sua iadole est malus, bujtis exoriiini stelbe ad significawonem iafauslorum in conimune eventuum male oniinando detorserunt. Mihi vero attendeiili ad naiuram universi, seqaentique praBseriim disserendi meiliodaro a Sagiriia philosopbo tradvtaai, ea aulum de isto phaenomeno consignanda litleris visa snnt, quse ad principium unde est ortum, ad locum modumque ac tempue qno desiit periinenl, non omissis iis quae vel praecesscre vel secula sunt pjus appariliuiiem. Α verna igitur proiime cxacta tempesiate nsque ad aequinociiuui autumnale, quo coepit videri, siccilas caslum noslrutu insoliia lorruit, gqualicntcs late ac pulvcrulcntos amplcctens campos. Unde factum csl ut nibil 14. De apparenle in ccclo ab occasu cometa. corum quae germinare pcr aeslatcm terra so!et, Tunc siella crinita ab occasu resplenduit; rirca producere ilio anno poiucrit, pereimcs veio quani in V i l a mca vcrsibus conscripia (1) sic l u jy putei et vivae sc.iturigincs fonliuin OHUIC.S tbloredere memini: rint. Venli deindc crcbri, aridi, procellosi, auraui Aulumnui luci ac tenebris aquaverat horai, afllanles aegre spirabilcm, sant orti. Pra.a lolo O&que tacrum Erigone* Sol annuut hospe$ /tabebal, Cum lrruplam, Itnn malevolo in ptincipes afleciu mftdisque depravalam senslbus criiniuatig; pfampuuni vfcio, quin ei lolutn fuiidaiuenluni Q securiialis salulisqiie publicae in luncprimum visis necdtim ogii probatig barbari poptili copiis praefcsiinala credulilate constiiueas: hog-unos iniueri, nnis n i t i ; in borum, rnodu suflicienter alerentur, uniee idoneorum debcllandae polenlia? Persicae, siipen !ia congrua rectissime impcndendaa itnpcrii opes ducire. Ad ha?c i l l i vicigsiin operam spondentos, uiium eiceperunt circa belli raiionem, vellese, u>i gub Noga congtieverant, in campo et jtista acie rem gerere, quo sibi opilulari invicem possenl, non atil clausos arcibus aut sparsiin diecerpiog per manug modicas puguare. Qua condilione imperalor pro csctero favore facile accepla, partiri eos gibi provincias imperii laborantes jussU, iia ul idoneo ubique numero uiiliiarpui, ne aul D stimulo carerenl muluae «mulaiionis in oculig commiliionuni quisque prselianteg, atil tn cerianiinum casibus desliluerenlur gubsidio guoruru, in eadem bcilioet acie staniiuin et Jacto cuueo ad propugnaiionera oceurrerc paraiorum» quam in partem discrimen ex aestu forle reciprocame Martis varii aut beili quaedam ofleasio vocarel. Cum ista cautioDe irifariani Alanos divisii i m perator. Plerogque videlicel eorum proiinus iu Orienlem misit ; alios minori numero MuzaJoni Iializonum prafecto tradidil. Mullos 30& autem eosque leciissimos ei praestare cunctis visos apud se rciinuit, reservans in expediiionem quani parabai \n eas partcs Michac!is jviuioris Augusli : ;
nani pra?$euliam imperatona exercilura per se ducianlig stalus praseng Orieotalium rerum flagliare videbalur. Capterum i i quog praemissos ia Orientem dixining, cilo mores barbaros audarunl, slaiim fera a fi-irti ad Callipolim trajectu epreiis ducum mandatis, inala Romaniae (Topulig inagna inferenie*. Rilu quippe latronuoi licenlissinic incursabant cuacta, iniserig colonie, per quas transibant, regioaum improvisum apporlantes inforlunium, o b viig iristem occurgnni, in propinquo v«ro degeniibug gravem undequaque infe&lainque viciniam. Adro nullo respeclu socialiuui foederum palam oiuni bosiilig grassaiionig immaiiilaie agebanl ferebant, qnibus opituiaiuroe se venire simularant. Irritabat gcilicet praesens copia rapaciiatem avidorura, Irangiiu per opimag terras, villas pagsim domosque vario gpoliorum et praedae genere refertas cernentium, in quae laxaiig cupiiillati habenis nulla jiiris aequique verecundia iriuebanl, extorquentes qua? placereal, et rapiorum iniemperantissimo abusu gulac ac libidini lilantos. Non negarim lanicn eos novo primuhtm in Roaianiam appulsu, recenli memoria inigenarum quibug essenl modo plurimis ol gravissimis dcfuncli, pnriim ingnietilium ia faniiliarea prius eorum gedeg domiciliaqua a Noga daia, paiiiai i a fuga, qua inde extrusi per infesia aegre salvi loca trangicranl, donec tuium in impcraioris proieciione rbcep^uai reperirent^ quadam brevi congirictug verecundia bosplalis iidei visos esse pacioruia ineminisse. Sed citoad (Vrilaleu) redeuntes, opiuioaeni niodesliae tpgorum el ilduciaia auxilii ex ipsie, dira injuiiarum experientia, popul s ge decepios senlieniibus excusseruni. Stalim eoini conlumaciier i n ductores ingurrexerunl, el roagis Dieinoreg coiumufiis oliiu secam barbariei cum Pcrals qoaro couiracta^ naper go< ielatis ctim R o maaig, g^piussaBviugque 111 nostroequam ia bostes vi et armis usi suai. FuH tamen caui magnis p«r que btandis inducli delinimenlig ad conspirandurn cum Romamg, conjuncta noglrisopora, coniiBuuem :
341
D E A N D R O N I C O P A L A O U O G O LiB.
« w i l M r a c x « i « f a w tljv Χήν«ν Λ ν Α 'Ρωμαίοις προσβάλλουσι, και άνδραγαθούσι τά μ ά λιστα, άπαγωγήν ίκανήν χα\ λείαν περιβαλλόμενοι, Έδόχουν δέ λήμα μέν πολεμιχδν έχοντες, ήθεσι δ' άνυποτάκτοις ώς βάρβαροι χρώμενοι, έξοντες δε χατά τρόπον, έχεί τών άλλων χατωλιγώρουν, ήν ύπδ βααι\ιϊ στρατηγούντι γένοιντο. ιζ. Περί τον βασιΜως Μιχαήλ καί τής αύτοΰ ix* ανατολής επελεύσεως. η \ Όπως ό βασιλεύς Μιχαήλ απέτυχε θήρας πολεμικής. [Ρ. 214] Ό μέν ούν βασιλεύς Μιχαήλ ταΤς άληθείαις μέν «ολέμοις ούχ έσχολάχει και {χάχαις έ ς τ ό χ ι , δμω; δ' είχε χ α ι φρόνημα εμβριθές χαι λήμα γενναίον χιΐ ίήλον υπέρ τών χαχουμένων 'Ρωμαίων ούχ„ ^χιστα, και ταΐς προθυμίαις, ώς τούς είδότας λέγειν, ϊτ?ίΖΊζζν. Έ π ε ί δέ κα\ καιρδς έφειστήκει ό τότε χολών αύτον στρατεύειν έπι τής ανατολής, έτοιμος ηναυτίχα. Και &μ' ό πατήρ κα\ βασιλεύς προσέταττε, %ή αΟτδς έδίδου τάς προθυμίας ούκ άγεννείς. "Αμα γοΰν ήρι περί που τάς Πασχαλίους ημέρας έξώρμα, πολύ μέν βαρβαρικδν έκ τών Αλανών επαγόμενος,
IV.
W «5> tt * ώ Ρ«,μ.ΐκψ ΙντυχΛν ελπίζω*, τ φ μέν χαλ συνειλεγμένφ εντεύθεν ήδη, τψ δέ xal έπΙ τήν έχεί στρατείαν διάγοντί. Έξή$* μέν ούν έν έλ*ίσι μείζοσιν, ώς έννοεΤν πολλούς ήν, χαι διά ταχέων τοίς τής ανατολής έφίατατο μέρεσι, Μαγνησία δέ τ?3 χατά τδν Έ ρ μ ο ν προσοιχήσας έχβίθεν χατά τών έχθρων συνέταττε τάς δυνάμεις ώς πολέμησε ιούσας αύτίχα, ήν που φανείεν. Τέως Ιέ γ ε χαι άποστολας έποιείτο, χα\ προσβάλλοντες χατά λόχους ήχμαλώτι-^ ζον, κα\ σχύλοις τών πολεμίων οί ημέτεροι ένετρύφων. Τδ δέ προφανώς είσβαλείν ούτ' αύτοϊς ήν ασφα λές· χρωμένων τοίς όχυρώμασι τών έχθρων, ούτ' εκείνοι παρείχον, άπαξ χατά φήμην τήν βασιλέως άνασταλέντες χαί γ ε τοϊς έρυμνοτάτοις τών ορίων ένδύντες. Βασιλεύς δε χαιρδν έζήτει τδν είς τόλμην Β ^ Ικάζοντα, ώστε και τών μυχών άνακύψαι κα\ r
0
προσβαλείν έθέλειν. [Ρ. 2151 KaV μόλις έφειστήχει, (ιη') δτε δή κα\ άμα χατ' αντδν οί πολέμιοι γεγονότες, χαί συνταχθέντες είς πλήθος άπειρον, έ θ ά ^ ο υ ν χαί αύτοίς τοίς περι τδν βασιλέα σύν μεγάλψ κα\ έμβριΟεί έπιέναι φρόνημα τι. 'Αγγελθέν δέ βασιλεϊ δτι τε χατά πλήθος συνέστησαν οί πολέμιοι κατ δτι
dehostevfetoriam310ad locum Chenam aictum dedli, alacriiale minime (kgeneri ad id bellum se rfporlarent, i n qua sanenon vulgarig enituit ipgoacctnxii Cum primo igiiur vftre dam nonnullitts uiilitatis ilficio QrmanliaaloanU liabilis, veieres pntlerea legionea 3 1 1 dam, eam tnd« opinionem Aitgtistis ingrcssis, i n ia illis ad quaa lcndebat provinctig mililanles. faenos quitkm fertgque moribus Alatios esse vitio Unde conftdrng aumeroso coaciis omnibug et praebartara?, qna origfnis qua educalionis, a i negari valido ge praefnturuui exercilui, spe plenus oplima wn posse quin iidem magnts praediii aniniis ct pergebai, acglc celeriiate roagaa Orieolales traclus beHo fortes sint. CaHertim spem osteudi tniiigandaB atligtt. Sialivig autem deleciis apud Magnesiain ad coniomacite ipsortim , si pro minoribn* quos ronHermmn gitam , inde inglruxil 1 n IIOSICJU copias, lemrwnt diieilius, aller ipsis Afigusioram exercicupidas quidem, ut apparebal, manus conscremlae, Inm per se riuclang imptmatttr, riijus veriii pra?ginibi Persas apparcrenl. At illi fama percu!sino\i seniem maj^sfat^m jiissa oMturi slne recusanonft n agnique exercilus, qucm ijnperator piaesens duvideantur, obedientia quae nostris satisfacial, forctarift, continebant ge intra niiiiiilionci uec putUudine qvae bostibus noceat. gna3 facie.baal copiam. Micliael ut eos elicerel, validas buc illucqna tuiesiiabal roanus; quae e l 17. De imperatore Michael, ei ejnt expediiione in intcrccptog ex insidiis gubhide quogdam bostiuni Orienlaico Ir-.ciu». 18. UthHperator Michael r?i conira kottet bene geD «aplivos abducebant. Alebaturqne n»odicig biscc retnUz occationem amiserU. succcssibus gesiu gpoliontm ao prapdae eic parlaj alacriias nogirorum, augesccutc pariler lerroro Eral imperaior Michael non illc qtiidem bartebostiinn, adeo ul non paruia remigsa, nielu itnpenas, ut vernm falear, exercHatns bellts aul tritns ratorig, flducia pnoro, imimis se lalebris abruplis«so praeliorwm : habutt iamen acrein aninium pesimorum condercnt monliuin, infiiaute frnstra i n aerosamquo audaciam, tiec his minoreni zMtim lerlm Micbaele occtsioid pra'U1, vovcntoque u l misericordia saccctisura paliemiuin tunc extrema aliquando prodire latibulis auderent et campo ad R&manorun; quo i n genere prseclara hodieqne conscit memoraut d« bnpetu, quo alacer et ardens jrqnum certainen se crcdcrc; id quod illi vix tandem contigil, (18) quando grilicei altro ad ipsum in rei g«rendae occaslonibiis erumpere solcrei, adbosieg accedeates, digesioque in acieai innuincraversue quanturavis fornudolosa inlrfpfdissime probtli exercilu, magnis animis ct minaci conOdeniia siliens. Toac ergo condicU Instanle ad prodeundum pne se jam ferebant baud dubitaturoa in ipsvnn die, lempesiateque Inviiante idonea ad rem illis quanlisvis succinclum copiis imperaiorem irrucre. rogionibus gerendam, expedivit sc mature, promAndiio pcr exploralores Michael con?eoisse qnideiu pimiiqiie »d Her Orientem versus se ohlulit, ac s i bostes numtjro logcnti, nondum cxpedire taiucu mulpatcr ejus Augusius aenior proucisccndi signum
3*3
GEORGII PACHTMERiE
Ul
μήπω θ α ^ ύ ν τ ε ς προσβάλλειν γνωσιμαχοΰντες μέ- Α ναι μάχης ού τόσον δεινδν, βασιλεί δέ συγκινούνε ύει ν νουσι, βουλήν βουλεύεται έφ* ψ μή άναμένειν τούς τ ά πράγματα χα\ λίαν παγχάλεπον είναι. Μηδέ γ ά ρ έπιόντας, άλλ' αυτούς έπιέναι σφίσι και έμπεσείν άρτρότως χαι ασφαλώς τών ελπίδων περιγενέσθαι, μή πω θα££ούσι τήν συμπλοχήν, ώς αν άμα μέν άλλ* ήδη χαι ήττηθήναι. Πλήθος γάρ χάν τοίς έναν καταπλήξαντες, αμα δέ και τήν τών θα^όούντων τίοις είναι και μάχης, έμπειρον, χαι ούχ άν άλλως έαυτοϊς ύπάνοιανθέμενοι πράξωσί τι γενναίον. Ταύτ' θ α ^ ή σ α ν φανερούς έπιέναι, είπερ ούχ ήλπιζον τά Ιλεγε, χα\ μόλις τούς ύφ' έαυτφ ηγεμόνας έπειθε. μεγάλα. Άνάπυστον δέ χα\ τήν βασιλέως φήμην ΚαΙ γάρ έτι ήν χαι τδ 'Αλανιχδν άκμάζον, κα\ έν σφίσι γεγενήσθαι, δι' ήν χαι μάλλον έν δυοίν είκδς έλπίσι τού ευ αχήσει ν ήσαν, καί προεθυμουντο μείζον είναι ξυμβήναι, ή φοβηθέντας έξ ασθενείας άναχωή ώστε δύνασθαι, Έτέρωθεν δέ χα\ τδ 'Ρωμαΐχδν ρείν ή θα^βούντας έξ ελπίδος μεγίστης φαίνεσθαι. πολύ ή ν, και ούχ ήττον χα\ τοΰτο τάς ορμάς παρεθή•Ο χαι φοβητέον άν μάλλον είναι σύν βασιλεϊ [ Ρ . 216) γετο ύπδ νέω βασιλεί στρατηγού μενον. Κα\ ήν έλπις και μή μόνοις καθ* αυτούς έπιούσι. Ταύτα λέγοντες τοϊς δρώσι μεγάλων χατορθο>μάτων χα\ παντδς αύτοι μέν τής δρμής χαθυφίεσαν πάντη, ύπέκλων έπέχεινα σφάλματος. Έ π ε ί τοίνυν ούτω βασιλεύς δέ χαί τάτ τού βασιλέως ορμάς, χα\ άμα δεύτερος μέν ώρμα, στρατδς δέ ξυνώρμα, χαι ήδη έξιόντες έπ\ πρώτω χα\ τρίτος έπ\ τούτψ και εφεξής, φόβους προσέβαλλονμείζονικα\αίε\ ν έ ψ κ α θ ά π α ξ τ ψ λ ή μ α τ ι D λέγοντες κα\ ύπονοίας είδωλοποιούμενοι φοβέρας, χρώμενοι, χα\ ήδη ού παρ* αύτοίς, άλλ' έν αύτοϊς ύποστρέφειν έπειθον, ώς μήτε σύν βασιλεί προσβάλήσαν τοίς πολεμίοις· και πρόσβαλείν έμελλον, αύτίκα, λειν φαινόμενον ασφαλές, μήτ* αυτούς γε μόνους διτράκου, φασι, μεταπεσόντος, γνωσιμαχούσιν έκ καταθα^εϊν τδν πόλεμον πάντα γάρ δεύτερα έλογίδέους οί ηγεμόνες χα\ έν ύπονοίαις έγένοντο, ού δεδιό- ζοντο τού βασιλέα τε και στρατδν τόσον έν άσφαλεί τες εχθρούς, ώς έφασχον, άλλ' υπέρ βασιλέως φρον- γε περιποιήσασθαι. Γίνεται τοιγαρούν και μή θέλων τίζοντες δήθεν. Αυτούς μέν γάρ χαί μόνους λειφθήό βασιλεύς τής εκείνων βουλής, και στρατδς ούτο^ς i n p r t u m ; quiii apparere cunciari rureum illos ei' sibi diiTidere inceplique norrore tilubare, consilium momento expedit sane generosum, non exspectandi dum priores ad gpgc venireni P e r s » , sed pra?occupandi strenue dclib^rabundos adbuc dubiogque senlenfiae; qtio ftlatu lanlo magis citiusque percellendi viderentur improvisa audacia exerciiue hi ipsos nndique vi summa incurrenlia. cuipares gug- ς linendo non futuros verisimuliina spep 312^1 gcrci; adenque magnae rei forliter ac f«diciter gerendae pretiosam in priinis offerri occasionem. H#c loqitens aegre probavil ducibus Romanis quos secum babebat. Cesseninl illi lamen verili exercitus conftensum cwm imperatorig voWtulaie conspiraniem. Nam Abmi magna spe snrcessns sibi prosperrimi vigebant, ausurique ac conaturi eliam supra vires videbantur. Aliunde ttomanac copiae el conscientia iiiiiUitudinis et praesentia iniperatorig, ejusque florentis acvo juvenilique robore, incredibililer aniinab*nlur ad iorlissime pugnandum ejtis dttclu. Nec specianles dubiiabanl quin praeclarae viciou» opporluniias, ciira quodvis periculum oflenpionis
clilari exilialiler cernerenl. Sui quidem ipeorum , ulcunque in ceriain perniciem rucrent, tolerabtlem putare jacturam; se solis praelio perempiie siare nibiloniinus posse rempublicam : imperatore aimal abaumplo summam rei statumque imperii pari casu viderf prolapsura. Insanum ergo eeseianlam aleam temere jacere, uno illicio perincertae spei, c u i contrarius fundaligsimug meiug non relinqual iocura. c Qnid enim victoriam somuiemus, taniuro non jam vicii? non videmus iitfinitam muliitudineia aciei hostilis? ninn ignoramua ef foriiasimoe ej exercilatissiotog l>ellis iliic slare miliies? quin ei exploralam ipsis noglram 313 perspicuamque cladem, gi oos illia coinmigerimus, isia eorum ipsa qnara videmus audacta loquilur. Nunquam qui prius latuerant tam fidenter prodirent, nigi ceria gpe magni successus incitarenlur. Nibil ipsos latet rerum noatraram. De imperatore qui contra ipsos veniat, ejugqite copiis ac poteniia cuncla dieiinclissime novere. Talis indicio famae plenissime edoclos et guarum vicissim conscios virium alterum duorum oporiuhfacere, aut inlellecta ex comparatioae
belli, se offerret. Cum eo sic imperator, gic ei ^ cjnsemiens cxercitus, gencroso inipetu ferrcntur, jnmqite onmca e vallo egressi proceJereut, cre* scenleque, ut fit, obiter audacia quo propius admovebanlur discrimini, anirois et alacriiate ferociori minarenttir, emensi quin etiam velociler intervallum mediiira non propinqui, sed junctt ac lanltim non migli bostibus forent. in proximo ipso denique procinclu ac quasi prima libaliime praelii, ecce vohil (quod aiunt) legulae iuterlapsu inopinalisgima ••oiivor^io. Metu correpli duces exercilus deliberare «IPIJIIO ei certare senienliis coeperunl. Vercii evcnIMIII sc aiebaut nimis ancipitis ncgoiii, ucc ana hMtKTi ransa formidare, scd conslernart borrore u>acraiiiii:s, quj vilam ac capui imperaturis peri-
infirraiute propria conflictum declinare, aut inJi dem concepta miniroe dubia fiducia magn* cladis nosira? ingentisque victoriae ipgorum alacres ad certum pramium, prout faciuni, accurrere, eveutu eo juslius nobis formidando, quo, ut diclum est, caput ipgum et Auguslam pergonam imperaloris, eidem nobiscum pertculo caplivitalis aut necis impliciiam cernimug. ι Talia memoranies cum saum ipsi cursum in hostem inhibuere, tum incitataiu Augugti ttichaelig generoee in p.raelium ruenlis alacritatem gufflaminaruut. Ubi enim gecundiig auper primuin, et duubus teriiug, hisque invicem supervt>uienleg plures eadem illa tristia lerrorum spectra lnonenies ei revocanleg objeciarem, coocuggo proposili) princeps junior reccdeadi gecuuiquc relro
?;5
ΰ Ε ANDRONICO PALiEOLOGO LIR. I V .
5ίβ
ί/ων πλήθους τε και παρασκευής μηδέν τι πράξας Α χοιρήσεσιν, έχουσι δε και τών επιτηδείων αύτάρκως ύκέβτρεφεν. Ού μήν δέ χα\ ακίνδυνα ήσαν εντεύθεν έκ τ ή ς τών άναχωρούντων περιουσίας. VA; τού βασιλέως λαοϊς."Αμα γάρ άγγελθέν τοίς Πέριθ'. "Οπως οί ΆλατοΙ χατηγάγχα'ον rdr βασιλέα σαις ώς ύποστρέψαι δ "βασιλεύς, και θά^όος λαβόντες Μιχαήλ άνεΟήναι του πολέμου. μείζον πάσαν έχείνην τήν γήν κατατρέχουσι, κα\ είς [Ρ. 217] Τότε κα\ οί περι τδν βασιλέα Άλανοι νό α}τδν τδν τού Μαινόμενου κάμπον έκθέουσι. Κα\ στου έμέμνηντο, χχ\ απολύε ιν σφάς βασιλέα πρώτον ίολλα μέν τούς εκεί δράσαντες. χαλεπχ, πολλήν δέ μέν ίκέτευον, έπειτα δέ καί κατήπειγον. Έ π \ χρόνον λίίαί ϊίεριβαλό αενοι, έν τρο~αίοις 'Ρωμαίοις ύπέστρε· γάρ κα\ προσταλαιπωρείσθαι, ώστε δείν αύτοίς και φον. Ού μήν δέ ώστε κα\ καθυφεικέναι τοΰ θράσους άνέσεως άήθεσιν ούσι πολέμων έπ\ τοσούτον πολύ» εντεύθεν, άλλά κα\ μάλλον κατολιγω^ήιαντες τών η μέρων · αυτούς γ ά ρ Νογά συστρατεύοντας, κατά τ*ρ\ τδν βασιλέα πραγμάτων φανερώς έπι τής τών ποοας τοϊς άντιπάλοις συμπλεκομένους, έπ' ολίγον "Ρωμαίων έστρχτοπεδεύοντο. Κα\ βασιλεύς μέν έ π \ μάχεσθαι, και τά πράγματα καθιστάντας τδ λοιπδν έν άνέσει τε κα\ τρυφή διαζήν, έ π \ τοσούτον δέ καΜαγνησίας έγχέχλειστο, ο! δέ πολέμιοι όσημέραι ίποιερχόμΐνοι τ ά μέγιστα έπραττον. Κα\ δ λαδς δ τατρύχεσθα< μάχαις καί έκστρατείαις μήτ' είδε να ι μήτε μήν δύνασθαι. Ταύτα λέγοντες δήλοί τε ήσαν μέν χχτεσφάττετο, δ δ* άπανίστατο φ Θάνων, χα\ οί μέν κρδς νήσους τας έγγιζούσας, οί δέ πρδς τήν & έτοιμοι δντες άνσχωρείν κα\ βασιλέως μή άφιέντος, χαι τοίς έπισχείν ώρμημένοις άντιστήναι. Ταύτα άίκνοιαπεραιούμενοι διεσώζοντο. *Ην δ' εντεύθεν μέν μαθών βασιλεύς, καί πολλών άβουλήτων έτερων Πέρσαις καί ή έπΛ τά έντδς προσχώρησις εύμαρής, αύτδν περιστάντων —· χα\ γάρ ένθεν μέν δσον ήν τροοδοποιουμένοις οίον ταίς τών προσχώρων άναeiercitum Irabendi obtruJi stbi cousilium passus est; igaavis prasertiin, luinns jam dissimtilala lurpi formidine, palaiu profiienlibns n*c ee uiia cum iwperalorc pugnare vclle propier ejus pericnlum, nec solos illo sabditclo, qiioniam *e impares potenliat liostiiiai nossenl, et reipiiblica? iiilerease scircnl noB nivdo Augusluni ipsuni, svd Roniauum eliam nierrilum supreoio exilio sublrabcre; qtia» ulrpque res, pro sui graviasimo momenlo cunclis prawerlemla , confici aliler nequiret quam imp^ratore sc ac nniTnrsas ptriler Romanas copias ia tiiluni ΓΡ- ^ cipienlp. IJis iroporluuissima jncuhatie insianlia siia^ioiiibus, juvenis iaipeifalor, utcnnque tnvilas, eessii; ei exercitns, nuiuero elapparalu iiiiHi tion τδ πάν ήν έν τοίς 'Αλανοίς. Τδ μέν κατατρι?θέντος καιρού Άλανο\ κα\ άκοντος β α σ ι βιάζεσθαι σφάς καιρδν ούκ εΐχεν, δμως δέ κατεΤχεν λέως άνα/ωρείν ώρμων. "Ο μέν ούν βασιλεύς δ ι ά εκείνους έπ\ 0ητώ τριμηνιαΐω καιρψ έφ' δμολογίαις ταύτα, έπε\ ούκ εΐχεν Ιν Μαγνησία κα\ Ιτι χαθτ;ρεΙται, χα\ δ τέως χατείληφε, ταχέως *3ννύκτως σπεύδοντες τήν Πίργαμον αύτονυχε\ έν άφίησιν Ιξιυθούμενον, κα\ τέλος άστατου ν καί παντλίύτφ πόνφ χαταλαμβάνουπν. τοχού φίρεται κα\ ούδαμού μεμένηκε, πάσιν-επι ir\ Ά.ιατάστασις τών κατά άνατοΛιχν χωρών. βάλλον καί ουδέ τισι περικλειόμενον. Κτήσεις δ' εκεί νοι χαι οίκίαι, έργα σπουδαίων ανδρών, είς ούόϊν Ύ-Λ μέντοι χρείας και κακών δσα τοίς ανωτέρω έλογίζοντο, δπου γε και αυτών τών έπτηδείων κα\ Πίργσμου έφίστατο άνέδην έπι5ντων σφίσι Περσών doin parali repeni s u n i , iinmiacenteg ee quatiluni p*terant agmini mjlilum, viri pariter el miilwres cnra parvulrs, pedileg omnes, qu*m incitaiigsimo (Krtcnhit gressu, praecarrentes eqniles asst>c**banlur. Ae qaiaaa vigor Η anbetiiuft ad c urgintt p*»rageodum abundavil, i i gane omueg cmticmioiH» ac sudtre tilain emeriinl. Reliquortim parg dHVeli attiaiis et t i r i b a s remtscrunl c-urgnm, p.»rg conanles tupra qaam poagenl medio nisu couci dp.ru at. Nonnullot vis lempeslatie ei frigus rx«tii»xii. Quogifam sttfoequemeg conculcamnt. Ει eral a?nMiinose aiisrog in ilio digcumine aatagentiuni labor, in ur&enlr«ai uariiqae vicinia inalornm Titahuafte ac formidolose ae circttmafeotium. Q»H>S mig^ros S'H >UHI cavere opoftebat ne nocMma ticpidaiione fiiR.R confiigiggimae Uirba euorum ptfage riientiutn drjiwvnlur, mos eqoorum aiigtilig coulerendi, gtniul praridere n« fn manifg iKήν σπουχρόνον ταλαιπωρήσαντες ούχ οΤοί τ* είσ\ παραμένειν δήν χΛ πέμποντος τά φιλοτιμήμϊτα κα\ πειρ'υμένου και !vt, άλλ' άνέσει δόντες μετρία πάλιν άποστραέμττυδών ταϊς δια-ιεραιώσεσιν ίστασθαι, ώστ£ κα\ φήσονται, ταύτ* άπολογούμενοι πρδς εκείνους τδν Ικανδν λαδν προσαποστείλας άμα τώ μεγάλω δομεπορΟμδν διεπεραιοΰντο. Πλήν κάκεΐνοι τήν έφ* εαυ στίκω 'Ραούλ Άλεξίω, δν έν άκμή ηλικίας δντα ό τούς έγχείρησιν ύποτοπάσαντες ούτ' άνά μέρος δεσπότης Μιχαήλ γαμβρδν ήγσγετο, τής ^σποίνης Β ^ ^., ^ ^ „ „ . ^ Θεοδώρας ζηλωτδν έκτόπως ποιούσης τδ κήδος, τού δπου κα\ κατά προσδοχάς ϊσταντο διεφίξοντ»ς τώ τον έςαποστείλας δ βασιλεύς σύν δυνάμει πλείστη τέως, άπίβαινον, άλλ'άμα πολλά; φορτηγούς καταπρώτον μέν κωλύειν προσέταττε τήν διαπεραίωσιν, σχόντεςκαΐ έμπλησάμενοι ίδοχμίαζον τήν άπόβασιν^ ει ο* ού π-ίύοι λέγων κα\ τούς άπερούντσς προ-·χι\ άμ' άπέβαινον και άμ* οί πλείους ώπλί^οντο, αποσ.έλλων, άλλ* ούν διαπεραιουμένους κα\ ίππους πλήν ούκ είς φανεράν μάχη ν, άλλ* έφ' φ μόνον *αυΜ
rucniitim. Sicqne omnes irreqniete jactanlur, semper intle repulbae quo appulerint, eo impulsae nnde
M
ς
k
f
a
M
τ
ν
liomiuitms iraciandt perilis, argtiroentis precibnxqne couareliir eoriim transttum 3 2 0 pedire: IM>X n flecti sit n e c c s s c ; o i n n i a tnu^entes, niliil sin irusira in hoc cssont offlcia omnia verborum, ieniliit proAcerenl, sallcin i l l U , irifiiibililalis finem reperirnies. Pose^siones v«ro anleqnam irajicerenl, equos eriperel et arma. iliae ac domug ciaraque opera praesuiuiu n ariifiPeriaiqnam m i n i tgse, nee tilla ralione loleranctnn nibili reputabanlar. tyiod iniiuig eral ininiui, diiiu, b.irbarog pogt noniendatuui miliciae Romana? cum ipsa \ictui nccessaria copia frugmn el rerum ρ oblemperare impetaioribus pra?fracte reiuieaies. apparatus usui corporis ορροί tumis,j utcunjue se nec sibi adegse dubio auo Umpore volenlea,qiio» oggerens, rcspiicrctur a consternatis lerrore necig magnig ad hoc ipsum in iiiornm misera fortnnn aitt barbat ici serviiii; qtios inopes, nudoa, sine beneficiis auctoraasel, abire etiam onugtog opima lare ac tecto erranlcs, passtui videres concitalispraeda, e.juig invectoe insiruriogque armig qna* siii:ii>iis in gubjeclan» Veneiaiu clagsem deiniitcreut, quippe quiboscum latrocinii gocielalein inivisv l soli suueeluri videbantur pcrdrndia fundilus gent, bominibvg tamon, a qaibua nibil mintis exphueque ad nihiluin redigendit lemerariig aggresgpeclari debuisget, gi gensuin uilom grati animi soribus. Verum imperator, pugnam illaia Gluigtia*» haberent, ulpote qwi ab imperatoribog crebtN iiis gemibas ps cooper.ns. Hiec Veneli audienlcs nibil aliud quod obtendcreni babuerunl qoaiu mandatum scnalus ipsomin : m o i lanien nonnullo, ut apparebal, pudore coufusi, ac poeiiilciilia correpli lurpissimorum accorutn, supplhesse deincops Augusio suhjeccruiU, qni bacie- *-* nus adversarii obsiiteranl. Sipnificarunt 6« et modo iufensissiuis prouos DUIIU fore ad boua fide iiicuiidum pacia foedus, dummodo pignora libcra* rsntnr. Concordiam enim rum iinperio coruni rcipublica piobari ct placere; ac velle 8e reuovare illam iiedeiu quibus oliiu coaluissel conditjonibus ultro siibcundis. Unam obslare coniroversiam de pigttoribus, qua sublaia nibil jam iaipedimcnti iuLunim s i u Addebanl precce ul roosentiirin leanssinnem pigaonun impcralor vell« l ; quodvl ab ilio iutpolrarum, adiniUenle libenier ac suis rebus «xpelibile ducciUc foedue quod ilii nfferebant in auaoft plurimos. Misit ergo legaiioncm ad Venetos, quae de pacis cum iis legibus conveniivt, ila limc 0 cogenle calamitale urgenlissiraa luinullus Peisict, 3 2 7 barbaris isiis cuncla late inundanlibus, et Orientem jam tolum a mari ad mare utia circum iudagine comprebcnstuii Imeolibus. Sed et atia aliutide pcricula miseris Komanis imminebanl. Et Mesoibiaia quidem universa poiiissc fniididia nnnliabalur, Muzalone qui είπομεν, έξ ανθρώπων εκείνου τηδε γεγονότος περαιούται τδν Εύξ-tvov, και θυυαίνη προσοχών, μακρόθεν τδν Τοχάρων Κάνιν, ώ ; αυτοί φαίεν, Άργάνην δώροις ύποποιούμενος, εντεύθεν
saiis eniin babena initio rpgvonibus circa Pontum r l inlftriorikus iilira Sangariin licentissime insultare, ferociam illic ^ecurissiine osleatans stiam, nbslinebat omni ctteriore vcrsus urbem trncti:. Ihflatiis tamea deinde cet tnsoleiiliore confideniii, rosque noslras airogaulissime dcspexil, ex qua Melec Masur Asatini sullanis filimn bello victuni iiiterfectl. Is Melec patri dio eocius longi per Loreales trartus errorU, postquain ille ex £ n o arce liber emissus cst, prout superins narravimus, eo denique moriuo irajicit Euxiaum, e i Tbymaenam apputsus, indo procu! Tocharorum principe, quem ipsi Kania vocanl (buic lunc proprinm fuil Arga» nes aomen), donis delinito ac in 3 2 8 ' ^vorem traeto, ex eo tempore iocU illis ut palernx h.creditaci dominalns esl, subjccilque sibi qni eminelant illic inter Pereas, quos illi satrapasappellant. Ac illi quidem volenles nolenies mancip.»banlur. Amiirius auleni Halia patercuin prece ac promissis arobiissct Tocbaros et validuin ex iis aroialorum aginen assumpsisscl, loio impelu ad obsistembun Meleco inciibtiil; adeoqne prailiis cum eo congrrs* sus no» seme) ϋΐυιη fndii fugavitquc, eoque r25. Cladet heKgriarchos Muzalcnis prope Nico- degil ibisperaiiotjjs rcruai suaruai ut decernprel mtdiam. una cum uxore ac liberis supplex nd iinjveraim-em Ilensis siquidem Julii die vice&ima seplima, ronfitgere. Eo consilio profectua H), Alman ctim suis niultoniin millluin nulaeruai explonlib s improviso apparcns et su' ilo ss diebus aliquoieriai faligaiione refecissel, uv «e s
u
Μ
DE ANDRONICO PAL.EOLOGO LlB. IV.
:62
&ίπό£ει τών τόπων ώ ; πατρικών κλήρων, και καθ υ- Α ού νυκτιλδχου τρόπον, παρ α γνώσιν τών έντυγχαποκλίνει τούς προύχοντας τών τήδε ΪΙερσών, ούς δή νόντων δήθεν, άλλ* εμφανώς κα\ θα£ δούντως, ώς ή ν «τράπας εκείνοι καλού αι. Κα\ οί μέν έχοντες άκον τις έπ* αύτδν Γοι, αύτόθεν έπεξελευσόμενος. Πέρσαις τε,- έδουλούντο, Άμούριος δέ ό τού Άλή πατήρ ύπελ- τε σύθις παραγίνεται, κα\ λα^ν συναγηοχώς τ φ π · θών Τοχάρους κα\ ούλαμδν έξ αυτών προαλαβόμενος ριόντι τής φήμης τού προτέρου κράτους κα\ μείζονος δλαις όρμαϊς άντέπραττε τ φ Μελήκ. Ού μήν δέ άλλά έχεται. Κα\ τοσούτον κράτα ιού μένος ένισχύετο ώστε και πολέμους πρδς αύτδν έκφέρων χατετροπούτο, κα\ αύτδν *Αμούρ·.ον μή συνοίσουσαν έτι τοίς καθ* ωττε χαί άπηυδηκότα τοίς δλοις σύναμα γυναικί καί αύτδν πράγμασι τήν άπ* εκείνου άφηνίασιν δόκιμαΙ&οις γνώναι βασιλεί προσχωρ*ϊν. "Οθεν κα\ τήν τού σαντα γνώναί οί έπτά σύναμα παισ\ καθ* Ικετείαν Π»?ου καταλαβείν Ηράκλεια;. ΚάκείΟεν τή Κων- παραγενέσΟαι, κα\ δώροις έκμειλιξάμενον, [Ρ. 227) 'βτχ/τίνου έπιδημήσας, έπε ι βασιλεύς ές Νυμφαίο ν είτα δουλεύοντα αγαπάν. Ταύτα γνούς κα\ δοκιμάσας άπεδήμει, τήν μέν σύζυγο ν τ^δε κχταλιμπάνει, αυ ξυμφέροντά ο ί , λαβών τούς παΐδας σύναμα πλείτός δε σύν τοίς άμφ* αύτ^ν eφ* ήμέραις άνεΟε\ς τών στοις, ίκέτου αυτομολεί σχήματι. Ό δέ τοίς προτέέκτης οδού κόπων, ύπδ βασιλικφ ποδηγέτη, βασιλέως ροις άπομηνίων κα\ μηδέν καθυφείς τού κότου δέκτο τρ στάξαντο£ άκουσθέν, τής έπι τ^ Νύμφαιον ίετο. μεν δώρα, πόνον δ* άμέγαρτον δφελλεν. 'βς γάρ μόΆλλά που περ\ τδ Άτραμύτιον γεγονώς, είτε παρ* Β Χις είσαχθε'ις μετά τών δώρων πρδ ποδών έκαλινάλλου μαθών είτε μήν και αύτδς ύ πόνο πή σας ώς ούκ δείτο και καθ ικέτευε ν, εκείνος τά πάλαι προύφερε είς καλόν έσείταί οί ή πρδ; τον άνακτα άφιξις, γνω- καί πικρώς ώνείδιζε κα\ άπήλεγχε, κα\ τέλος σκύσιμσχεί τε αύτίκα, καί καιρού λαβόμενος, τού ποδη- φον οίνου λαβών ώς* πιόμένος , τοίς περί αύτδν γέτου (ό δ* ήν ό *Αβράμπαξ πρώθιεραχάριος) τ ά ; πο- συγκείμενον δν αυτού τδ ξύμβολον δείξαντος (τό δ* ήν λυωρίαςπαρενεγκών, αύτόθεν έ κ φεύγε ι νυκ;δς, πλήν ώς δήθεν σκορδινιώντος κα\ τάς χείρας έκτείναντος) 4
in urbe relicla, ipse ducem iiineriaab imperatore missum sequens (naro audito Auguslua ejus adreatu eum ad se invitaverai) Nympusum verius itcr ioleadit. Sed cum prope Atramylium eundo pmenisset, sive alierius admoniiu give gugpicione propria, coocepla desperattone progperi gucceggug isiius s u * profeclionis ad Aoguslum, aliquandiu dcliherando luciatus daiunavit denique conailiuai eicaepto absistere congtiluit. Captatoquo roox Umpore, palam questus observari seac euriosius sospictosiusque a deduclore ad ge misso (eral is Abrampax protbieracarius) quam benevoll comilis officium poscercl, inde noclu aufugit, non laiueu aociurni ingtdiaioris rilu, vilata coitiituui consfieitlia gcilicel, vcrum palain ei fidenlcr ; prae se ferens, si quig per viai prohibere conarclur, in euui se slalira impelum facluruin. Ita rurgus ad Pergas ge recipil, colleclaque n>ana nielioribus quam prius reiu 329 g«»er«i ccepil au*p 1
(lissimulanler el leviter, donec eum divina quae- depreesum substravil fundum, qua volenli cuilidam ultio (quo eniin alio quis nomine casum lunc bet traneire pedibus iicebal. Hac animadversa nira maxime noxium inopinalo incurrrenlem vocave- Q mulatione qui ulleriores arces praesidio tenebant, territi, quod se fossa destitulos invadabitis amns, rtt?) tumefccit adversus Romanos; qucrn casum hic refcram. Gum euim Hales anl» liac uflra San- objectos deinceps incursionitius hostium haml p;iri gnrim commorans posilis illic arcibtis valide rcpel- ad resisiendum numero, ceriissimocapitis pcriculo, viderent, slationibug rehctia abiermu. Nonlaimn lerelur, quas arces imperator condiderat Michacl, d.a in eo sutu Sangaris taansil, sed cnm per ment»i seplo cxteritis practenlo d