Patrologiae cursus completus. 009, patrologiae graecae : omnium ss. patrum, doctorum scriptorumque ecclesiasticorum : sive latinorum, sive graecorum [9] [PDF]

Zitiervorschau

H

A

R

V

A

R

D

C

O

L

L

E

G

E

L

I

R

A

R

Y

B

PATROLOGItE CURSUS COMPLETUS, BIBLIOTHECA U N I V E R S A L I S , I N T E G R A , U N I F O R M I S , C O M M O D A , OECONOMICA

0ΧΪΗΙ SS. PATRli, DOCTORII, SCRIPTORHQll ECCLESL\STICORtM. SIVE LATINORUM, S I T E GRf COROM, QUI Α Β AVO APOSTOLICO AD JETATEM lSSOCENTll llt {ANN. 1216) P R O LATINIS BT AD PBOTli TEMPOBA {ANN. 863) PRO GRJSCIS FLORUBRUNT :

UECUSIO

CHRONOLOGICA

OlfNIUM Q U J E EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLIGiE TRADITIONIS PER DUODECIM PIUOKA ECCLESL^ SiECULA ET AMPLIUS, JUXTA EDITI02IES ACCURATlSSlMAS, INTER 6E COMQUE NONNULLIS CODICIBUS MAXUSCBIPTIS COLLATAS, PERQUAM DILIGENTER CASTlGATA; DISSERTATIONIBUS, COMMENTARllS, VARIISQUE LECTIONIBUS CONTINENTER ILLUSTRATA; OmiBUS OPERIBUS POST AMPLISSIMAS EDITIONES QUJS TRIBUS NOVISSMIS SXCULIS DEBENTUR ABSOLUTAS DETECTlS AUCTA ; INDICIBL'8 PARTICULARIBCS ASALYTICIS, SlNGuLOS SIVE TOMOS 81VΒ AUCTORES ALICUJUS ΚΟΜΕΝΤΙ SUBSEQUENTIBUS, D O N A T A ; CAPITCLIS 1RTRA 1FSUM TEXTUM R I T L DISPOS1T18, NECNON ET TITULIS Sl.NGULARUM PAGINARUU MARG13EM SUPERIOREll DJSTINGUENTIBUS 8UBJECTAUQUE MATERIAM SIGNIFICAISTIBUS, ADORNATA ; OPERIBUS CUM DUDUS, TUH APOCRVPIHS, ALIQUA VERO AUCTOKITATE 1N ORDWE AD TRADITIONEM ECCLESIASTICAM POLLENTIBOS, AMPLIFICATA J RUCENTIS ET AMPLIUS 1NDIC1BCS LOCUPLETATA \ 6ED P R J E S E R T I H DUOBUS 1MMENS1S ET GENERALIBC8 , ALTF.HO SCILICET RERUM, QUO CONSULTO, QUIDQUID RON SOLUM TALIS TALISVE PATER, VERUM ΕΤΙΑ1Ι UKISQIISQIE

PATRUIT, ARSQIE ULLA EXCEPTIONE, !N QUODLIBET Τ1ΙΕΜΑ SCRIPSERIT, UNO lNTUITU CON8PICIATUR ; ALTERO SCKIPTUUj*) SACRiE, EX QUO LECTORI COMPERIRE SIT OBVIUM QUINAM PATRES ET IN QUIBUS OPER4JM SUORUM L O C I S SINGULOS SINGULORUM LIBRORUH SCRIPTURiE V E R S L S , Α PRIMO GENESEOS USQUE AD NOVISSIMUSiJtPOCALTPSIS, C O M M E N T A T I SINT.

KMTIO ACCURATISSIMA, C J E T E R I S Q U E OMNIBUS FACILE A N T E P O N E N D A , 81 P E R P E N O A N T U R CtlARACTERUM NI71DITA& CHARTiE QUALITAS, I N T E G R I T A S TEXTUS, PERFECTIO CORRECTIONIS, OPEBLM RECLSORLM TUJI YARIETAS TtM M/MERUS, F O R M A VOLUMLNUM PERQUAU COMMODA SIBIQUE 1N TOTO PATROLOGl£ DECURSU C O X S T A M T E R SMILIS, PRETII EXIGU1TA8, PRiCSEUTIMQUE 1STA COLLECTIO, LNA, HETHODICA ET CHRONOLOGICA, SEXCEXTORUM F R A G M E K T O R U M OPUSCULORUIIQUE HACTENUS HIC I L L I C SPAR80RUM , PRIftlUN AUTEH Itf NOSTRA BIBLIOTIIECA, EX OPERIBUS ET HSS. AD OILNES .ETATES L0CQ8, LINGUAS F O R M A S Q U E PERTINEKTIBUS, GOADUNATORUM.

SEIUES GRiECA I N Q U A PRODEUNT P A T R E S , DOCTORES SCRIPTORESQLE ECCLESIJE G R £ C £ Α S. B A K N A B A A D PHOTIUM,

ACCURANTE

J . - P . MIGINE,

B l b l l o f hecae C l c r l uiilTereee, SIVE CURSUUM COMPLBTORUM Ι Λ S I N G U L O S S C I E N T I J E E C C L E S I A S T I C J E RAIIOS

EDITOIIE.

1P6IUS BCCLESlA, Iif DUAS P A R T E S D I V I D I T O R , A L I A N E M P E L A T I N A , A L I A CR.£CO-LATINA ; LATIiSA, VlGlNTl E T D U C E N T I S V O L U M I N I B U S M O L E SUA S T A T , C E N T U U Q U E E T P I L L E FRA.NCIS V E N I T . GR^ECA D U P L I C I E D I T I O N E TTPIS M A N D A T A E S T . PRIOR GRAXUM TEXTUU C U M V E R S I O N E LATINA L A T E R A L 1 8 C O M P L E C T I T L R , E T F O R S A N C E N T U I V O L U H I N U M E X C E D E T WUMERUM. P O S T E R I O R A U T E M V E R S I O N E H L A T I N A M TANTUM Ε Χ Η 1 Β Ε Τ I D E O Q U E L V T R A QOIHQUAGINTA ClRClTER V O L U M I N A R E T I N E B I T U R . U N U M Q L O D Q U E V O L U M E N GRifiCO-LATlMUM O G T O , UNUUQUODQLE M E R E IJLTINDM QUINQOE F R A N C I 8 S O L U M H O D O E M I T U R : U T R O B I Q U E VERO, U T PRETIl BUJCJ8 B E M E F I C I O F R U A T V R E U P T O R , C O L L E C T I O K E M I N T E G B A M S I V E GRJECAM 81VE LATINAM C O M P A R E T N E C E 8 S E ERIT ; S E C U 8 E N I M , C U U S Q U E VOI.LMIM8 A H -

rAtYOLOGlA, A D OTSTAR

JAMIUTEGRE EXARATA,

P L I T U D I M E H MEON02I CT D I F F I C U L T A T E S V A R I A P R E T I A

PATROLOGJJE

JEQUABONT*

GRMCM

TOMUS

IX.

CLEMENS ALEXANDRINUS.

E X C U D E B A T U R E T V E N I T APUD J.-P. MIGNE E D I T O B E M , IN VIA DICTA &AMBOISE, PROPE PORTAM LUTETLEPARISIORUM VULGO DEJXFER NOMINATAM SBU PETIT-MONTROLGE. 1857

SACVLVM 111

Κ Λ Η Μ Ε Ν Τ Ο Σ ΤΟΥ Α Λ Ε Ξ Α Ν Δ Ρ Ε Ω Σ Τ Α

Ε Υ Ρ Ι Σ Κ Ο Μ Ε Ν Α

Π Α Ν Τ Α .

C L E M E N T I S ALEXANDRINI OPERA QOM EXSTANT ΟΜΜΑ J U X T A E D I T . ΟΙΟΝ. ΑΝ. 1719. ACCEDUNT

D.

N I G O L A I

L E

N O U R R Y

COMMEHTARIA IX OXNES CLEMBNTIS ALEIAN DRIN l LIBROS.

ACCUKANTE ΕΤ RECOGNOSCENTE J . - P . M1GNE, BIBLIOTHECJB

C L E B l UNIVBBSJE, &IVE CUmSUUU COMPLKTUHUM IKf flNGUIOS SCIKNTIΛ HCCIBiM ASTICA HAMOS KIHTOftB,

TOMUS —

m

Y E N E U N T 1>U0

SEGUNDUS ι η om

V O L U M I N A 22

KRANCIS

UALIJCIS.

Ο KXCUDEBATDK ET VENIT APITD J - P MIGNE E D I T O R E M . 1N Ϋ1Α DICTA bWMDOISE, PROPE PORTAM LUTETL* PAIUSIOUUM VULGO DENFEH Ν0Μ1ΝΛΤΑΜ, »£U

PETIT-MONTHOUtiB.

1857

S"£O»H

HrJ^*^

ELENCHUS

HAIVAtO C0U.E6E UttNtt AUCTORUM E T OPEItUM QUI I N HOC ΤΟΜΟ I X CONTINENTUR

CLEMENS ALEXANORIINDS.

ο

StroQiala. col. 9 Liber Quis dives salvetur. 603 Eicerpta ex scriptis Theodoti et doctrioa quffi Orientalis vocatur ad Valentini tempora spectantia. 681 Eclog» ex Scripturis propheticis. 697 Fragmenta. 729 Scholia vetera in Clementis Alexandrini Proirepticum ad Grcecos et Pcedagogi libros

yes. Q

Jyu*6~f

777

Dissertationes D. Le Nourry de omnibOs ClemeMis Alexandrini operibus.

FRAGMENTUM

795

OMISSUM.

Octavum Stromatum librum vel omnino desiderari, vel, si verus est titulus ejus qui exstat, certe csse imperfectum, jam diu crilici docuerunt. Nunc libri oclavi Yaticanum hoc fragmentum habemus, addendum parallelis pag. 643, 751, 753. Contradicit autem, ut arbitror, Clemens Alex. iis qui metempsychosin luebaniur, quam fabulam non aliunde quam ex ^Egypto bausisse Pythagoram, tradit Diodorus Siculus i , 98, quicum conferendi sunt Herodolus n , 123, et Origenes contra CeUutn i , 20, 32. Quanta enimvero Graci poebe, philosophi, artiGcesque ab iEgypliis muluati fuerint, docent late Diodorus Siculus i , 96 sqq., Herodotus u , 50, 85; Clemens Alex. Strom. ι, 15, 16; vi, 2, 4; Eusebius Prmpar. evany* i , 6; m, 4; x, 4 sqq. — Ang. MAI, Scripl. vet. tom. V I I , pag. 88. ΚΛήμεττος έχ τον rf στρώματος. • Ο Θεδς ήμδς έποίησεν ού τιροοντας· έχρήν γάρ χα\ είδεναι ή μας δπου ή μεν, ει προήμεν, κα\ πώς χα\ διά τι δεΰρο ήκαμεν ε Ε δε ού προημεν, της γενέσεως αΓτιος μένος δ θεός* ώς ουν ούκ βντας έποίησεν, οΟτως χα\ γενομένους σώζει τ!) Ιδία χάριτι.

Clementis ex octavo ttromate. Fecit nos Deus antea non exsistentes. Si enim antea exstitimus, nosse debemus ubi et qualiter exstitimus et cur huc venimus. Si autem non antea exstilimus, creationis nostre solus auctor Deus est. Sicut ergo nos ante non exsislentes creavit, sic et creatos gratia sua servat

£ i Typis MIGNE, au Peiit-MoiilroJgG.

ΚΛΗΜΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΩΣ ΣΤΡΩΜΑΤΕΩΝ ΤΩΝ Ε Ε ΟΚΤΩ ΛΟΓΟΣ ΠΕΜΠΤΟΣ.

CLEMENTIS ALEXANDRINI STROMATUM LIBER QUINTUS, 2 3 3 CAPUT PRIMCM. De fide. Περ\ μεν του γνωστικού τοσαύτα ώς έν έιηδρομ^ · Α Φ De Gnosticoqttidem, bsec qitodammodo cursiin χωρωμεν δε ήδη έπ\ τά έξης, κα\ δή τήν πίστιν αύ Mimus fersecuti; jam aulem pergamua ad ea qu* δις διαΟρητέον. Είσ\ γάρ ol τήν μεν (i) πίστιν ήμώ/ deinceps consequuntur. Atque iides qutdero rursu» ispi του ΥΙου, τήν δέ γνώσιν περ\ του Πνεύματος est consideraoda; sunt enim qui ita dislinguanl, είναι διαστέλλοντες. Αέλήθε δέ αυτούς, δτι πιστεΰσαι titfidemquidem noslram esse de Filio, cognitionem μέν αληθώς τω Υιψ δεϊ, δτι τε Υίδς, κα\ δτι ήλθεν, aulem esse de Spiritu dicant. Non animadvertenint «Λ Εως,χα\ δια τί, χα\ περί του πάθους· γνώναι δέ autem, quod vere quidem credere oportet Filio, et άνάγχη, τίς έστιν δ Υίδς του θεού. "Ήδη δέ ούτε ή quod Filius, et quod veuerit, et quo modo, et pro - ' γνώπς δνευ πίστεως, οΰθ' ή πίστις Λνευ γνώσεως· pter quid, et de passione: nosse autem necesse Ού μ^ν ουδέ δ Πατήρ άνευ Υιού · αμα γαρ τψ Πατήρ est quis sit Filius Dei. Jam vero neque est cognilio Γιου Πατήρ. Υίδς δέ περί Πατρδς αληθής διδάσκα­ sine iide, neque Qdes nine cognitione. Sed neque λος· χα\ ϊνα τις πιστεύση τψ Υίψ, γνώναι δεί τον Paler est sine Filio; simul enim cum eo, quod est Πιτέρα, προς δν κα\ ό Υιός. Αύθίς τε, ινα τδν Πα­ Pater, est Filii Pater. Filius autem verus est de τέρα προγνωμεν, πιστεύσαι δεϊ τψ Υίψ, δτι ό του Patre magisler : et ul credat quis Filio, oporiet θεού Υίδς διδάσκει · έκ πίστεως γάρ είς γνώσιν διά nosse Patrem, ad quem refertur etiam Filius. Et ΥΙοΰ Πατήρ. Γνώσις δέ Υιού κα\ Πατρός ή κατά τδν rursus, ut Patrem praecognoscamus, oportet cre χινόνα τδν γνωστικδν, τδν τψ δντι γνωστικδν, επιβολή dere Filio, quoniam eum docct Dei. Filius. Ex fide *ι\ διάληψίς έστιν αληθείας διά της αληθείας (2). enim ad cognitionem Φ per Filium Pater. Gognitio *Ημεις άρα έσμέν οί έν τψ άπιστουμένψ πιστοί, κα\ autem Filii et Patris, q\m est ex gnostica regula, οί iv τψ αγνώστω γνωστικοί · τουτέστιν έν τψ πάσιν ea quidem, quae vere sil regula cognitionis, es€ άγνοουμένω κα\ άπιστουμένψ, ολίγοις δε πιστευο- conceptio et comprehensio veritatis per veritatem. μίνψ τε χα\ γινωσκομένψ, γνωστικοί · γνωστικοί δέ, Nos ergo sumus fideles in eo, quod non crediiur, c6 Μγψ Ιμγα άπογραφδμενοι, άλλ' αύτβ τ^ θεωρία. et Gnostici in eo quod non cognoscitur: hoc est, Μιζάριος δ λέγων είς ώτα άκουδντων πίστις δέ Gnostici in eo, quod ignoralur ab omnibus et non " Ψ ^ ί - Κ*Ί ταύτην αίνίσσεται τήν πίστιν δ Κύ- credilur, tamen a paucis creditur el cognoscilur. ρ:ο;, λέγων · Ό έχων ώτα άχούειν, άχονέτω · 7να Gnoslici vero, non oratione opera describentes, sed δξ Λστεύσας συνί) & λέγει ώς λέγει. 'Αλλά τι χ&\ ipsa contemplaiione. Beatus qui dicil in aurcs "Ομηρος δ ποιητών πρεσβύτατος, έπ\ του αίσθάνε- audientium. Fides autem sunt aures anitnse. Hanc σΟαι τψ άκούειν, ίδικώς (δ) άντ\ γενικού χρησάμε- autem fldem tacite innuit Dominus, dicens: Qui * Ρ. 643, 644 ED. POTTER, 544, 545 ED. PAR1S. Β

9

ω

2

(1) Mir. Hanc parliculam in Flor. oraissam ipsa C είμιή οδός, χαϊ ή αλήθεια, χαϊ ή ζωή. Ουδείς slrnclura ratio postulat. STLBVRG. έρχεται αρύς τδν Πατέρα εΐ μή δΐ έμον, ΕΙ έγτώ* (ί) "Αληθείας διά της αληθείας. Respicere vi- χειτέ με, χαϊ τότ Πατέρα μου έγνώχειτε άν. jungit de diluvio : Quando autem rursus dii ter-τών έχϊ γης χνρϊ χοΛΛφ ρθερά.Έτχιζα περί τον κατακλυσμού επιλέγει · "Οζ* άν δ* αν θεοϊ γήν νδαram aquis expurgantes inundant, qui sunl quidem in montibus bubutci et pastores* contervantur; qui σιau-χαθαίροντες χαζαχΛνζονσιν, οί μέν, έν τοις δρεσι διασώζονται, βονχόΛοι, νομείς, οί δ* έν tem tunl in iis quce sunl apud vot urbibus, in mare feruniur α /luriw.Ostendimus autem in primo Stro- ταΐς χαρ* ήμϊν χόΛεσιτ (46) είς τήν θάΛασσαν luaie* Gracorum philosopbos dici fures, qui a ϋχό τών χοταμων φέρονται. Παρέστη σα μεν δ* έν Moyse et propbelis pracipua dogroata non grate τψ πρώτψ Στρωματει, κλέπτας λέγεσθαι τους τών Ελλήνων φιλοσόφους, παρά Μοϋσέως καϊ τών προacceperunt. Quibus illud quoque adjiciemus, quod angeli illi, quibus saperna sors obligerat, delapsi φητών τά κυριώτατα τών δογμάτων ούκ εύχαρίad voluptales, enuutiarunt arcaua mulieribus, et στως (47) είληφότας. ΟΤς δή κάκεΐνα προσθήσομεν, quscunqae ad eorum venerant cogaitiooem, cum ώς οί άγγελοι (48) εκείνοι οί τδν άνω κλήρον είληalii celareot angeli, vel potius reservarenl in ad- χότες, κατολισθήσαντες είς ήδονάς, έξείπον τά άπό£venlum Domini. IJlinc profluxit doclrina Provide.n- 0ητα ταϊς γυναιξιν, δσα τε είς γνώσιν αυτών άφΤκτο, fis, et sublimium reram revelalio. Cum autem pro- κρυπτόντων τών άλλων αγγέλων, μάλλον δε τηρούνpbelta jam Graecis esset Iradita, iractatio de dogma- των είς τήν τού Κυρίου παρουσίαν.Εκείθεν ή τ η ; libus suscepta est a pbilosophis, alicubi quidem Προνοίας διδασκαλία έ^όύη, κα\ ή τών μετεώρων vera, ul qui scopum tangerenl; altcubi vero falsa, άποκάλυψις, της προφητείας δέ ήδη είς τους τών Έλ-ι eum quod allegoria occultaretur prophetica minime λήνων (49) διαδοθείσης, ή δογματική πραγματεία inteiligerent : quod etiam paucis proposilum est τοί? φιλοσόφοις, πή μέν αληθής, κατά στόχον επι­ adnotare, ea quae urgent persequeuliuus ; fidem βαλλόμενους, πή δέ πεπλανημένη, τδ έπικεκρυμμέergo non olioeam et solatn, sed cum inquisilione νον της προφητικής αλληγορίας μή συνιέντων, γέγοosteodere oportere dicimtis. Non hoc erilm dico, νεν* δ κα\ παρασημήνασθαι πρόκειται διά βραχέων, ροο oportere omnUiQ quacrere: Queere enim, ioqujt, έπιδραμούπ τά κατεπείγοντα. Τήν πίστιν τοίνυν ούκ άργήν και μόνην, αλλά συν ζητήσει δείν προφαίy, tnveflies: νειν (50) φαμέν. Ού γάρ τούτο λέγω, μηδ" Skjux ζητεϊν · Ζήτει γάρ, χαϊ εύρήσεις, λέγε; (51). Quod autem quccritur, . . . τό δέ ζητονμενον Capi potesi; quod negligitur vero, e/fugii : ΆΛωτόν έχφενγει δέ τάμεΛούμενον' ul ait Sophocles. Similia autem dicit eiiam Menan* κατά τδν Σοφοκλέα (52). Τά δ* δμοια κοΛ Μένανδρος der comicus : δ κωμικδς λέγει · * P. 650 ED. POTTER, 550 ED. PARIS. iiibus provenire necesse e$l; minora vero aliis innuPlatone, ταίς παρ* ύμιν πόλεσιν, vestrii civilatibus* tnerh calamitalibusfien.Nam quod apud vos fertur, Agit enim iOgypiius sacerdos de Gnecis civiialibus. Phaethoniem quondam Sclisfilium,currus ascendisse ltcm paulo anle, βουκόλοι, νομείς τε. paternot, nec patris aurigatione servata, exanme (47) Ούχ ευχαρίστως. Nenipe, quia se invenisse lerrena, ipsumqueflammiscceleuibus conflagrasse, jactabant, quse ab aliis didicerani. Nam Graeci phiquamvis fabulosum tideatur, verum quodammodo losophiam in Graecta natam gloriabantur. Diogenes esse putandum est. Fit enim longo temporum interLaertius prooemii seg. 4;Άφ' Ελλήνων ή ρξε φιλοσο­ vailo coeleitii circuitus permutalio qucedam, quam φία, ής και αύτδ τδ δνομα τήν βάρβαρον άπέστρεπται mflammationi* vastitas necessario sequitur. Tunc h%, Λ προσηγορίαν. Philosophia α Graacis inilium h qui edita et arida incolunt loca, magis pereunt, quam cujus et tptum nomen barbaram omnino abhorrtl aptnarifluviitquevicini. Nobis porro Nilus* cum in peltationem. plerisque tebus talutaris e*t, tum kujusmodi α nobis(48) 01 άγγεΛοι. Conf. p. 222, 510, 450, 693, arcet exitium. Quando vero dii aquarutn colluvione 801, ed. Paris. terrcB sorde* diluunl* pastores ovium atque bubulci, (49) ΕΙς τους τών 'ΕΛΛήνων. Cum hoc commaqui juga montium habitant, periculum illud evadunt* tio subandiendum φιλοσόφους, aut simile quid. veslrce aulem civitate$ in planitie sitce impetu flumiSILBURG. num ad maria rapiuntur. Sed in hac nostra regione (50) Προφαίνειν. Non minus verum προβαίνειν neque lunc, neque alias unquam aqna in agrot descenprogredi* STLB. dit, contra vero nursum e XerrtB tisceribns tcalurit. (51) Αέγει. Nempe Chrislus, Matth. vu, 7 ; Luc. Quatnobrem antiqumimarum rerum apud nos montxi, 9: Ζητείτε, χαϊ εύρήσετε. Quod de oratione ad vienla tervanlur* Deum dictum, Clemens ad raiiouis investigaiioncifi (45) ΠοΛΛαϊ χ. Hacc Platonis auctoriiale sic dis- detorquet. ttnguenda sunl: ΠολλαΙ κατά πολλά φθοραΐ γεγό(52) Κατά τόν ΣοφοχΛέα. Profert hanc senlen^ νασιν ανθρώπων, κα\ έσονται · πυρ\ μέν κα\ υδατι tiam J . Slobseus tit. 20, De nssiduiiate,ex Sophocle μέγισται, μυρ. δ. Multa exitia fueruut hominum, etin (Edrpode* et sequentcm Menandri ex ejus Eunu* posthac erunt : quarum maxima quidem ab igne et Senarii sunl, quos ila Lalinis exprimere poles« cho. Qfjua* Utiora ab aliis infinitit calamitatibns fiunt. . . . qun> qutvri sotent* (46) Ταΐς xap ή}ΐΤν χόΑεσ.ιν. Scribendum e* Cura tndigere cuncta sapienre* voiunt. COLLECT. B

c

9

%

STROMATUM LIB . . . χάντα τά ζητούμενα . . . f «it/fxid quimha% Α Αεϊσθαι μερίμνης φασϊν οί σοφώτατοι (53) Egere cura maxumi virt autumant, άλλα τδ μέν διορατικών τής ψυχής άποτείνειν πρδς eed perspeciivam quidem animae facultatem ad iiv τήν εύρεσιν χρή, κα\ τά έμποδων διακαθαίρειν · φι- Tenlionem oporlei dirigere, ei qua impedimentum λονεικίαν τε αύ καϊ φθόνον, καϊ τήν έριν αυτήν, τήν afferunt expurgare : et rureus contentionem, invbκάκιστα έξ ανθρώπων όλουμένην, άπο^ψαι τέλεον. diam, et ip§ara litem pessioie pcrdendam abjicera. Παγκάλως γάρ ό Φλιάσιος Τίμων (54) γράφει * Pulcberriine enim scribit Timon Phliaeius : Φοιτφ δέ βοοτοΛοιγός (55) Ιρις κενείν ΛεΛακυΊα, Pemicie* kominum rexonans lis venit inant, Κείχης άνδρυρόνοιο κασιγνήτη χαϊ έριδος (56) · Cui toror et socia est facies contenlio, cadcs* Ό τάΧΧα (57) χερϊ χάντα κυΛίνδεται· αύτάρ Cunclas res atias quce circumvolvitur; at dein \έχειτα Έςτεβροτονς στήριξε χάρη, χαϊέςέΛχίδαβάΛΛει. Cervicem obprmans, hominem ad spe* trudit inane*. Deinde-paulo inferius subjungit : Έπειτα, ολίγον ύποβας, επιφέρει * Quis pugnaturos iile ho* commUit acerba f Τις γάρ τονσδ' όΛοη έριδι ξυνέηκε ράχεσθαι; Ήχους σύνδρομος δχΛος (58)· δ γαρ, 'σιγώσι χο- Concurrens cum Echo turba indignata, siiente* [Λωθεϊς, Νουσον έχ* άνέρας ώρσε κακήν (59), όΛέκοντο δέ Ulia tiroi morbum immi$it, mnltique eadebant : [χοΛΛοί · i «ερ\ ψευδαποφάσκοντος (60) λόγου καϊ χερατίνου (61), de oratione falsa negante, et ceratine, et latente, eC διαλεληθότος (62) τε αύ κα\ κροκοδειλίνου, σωρίτου (63) crocodilino, el sorile preterea, et de ea quam deτε έτι καϊ έκκεκαλυμμένου (64), περί τε άμφιβο- leclara Tocant, ei de ambiguitalibus ei sophisma# Ρ. 65t ED. POTTER, 551 ED. PARIS. Apud Plutarcbum in principio libri f)e fortnna, hoc άνέραςώρσε ΛάΛην, quam babeat Clememis liber ώρσε κακήν, licet in 1 Hiad. s i l , Νοΰσον Sopboclis duAum sic exstat : ανά στρατόν ώρσε κακήν, Morbum inler hominet . . . Πάν τό ζητούμενον excitavit loquaciiatem : peribant autem multi. ll&c ΆΛωτόν, έκφεύγει δέ τάμεΛονμενον. ex eodem Timonis opere desumpla sant, ne queui . . . Quidquid quteritur, forie (tecipiat Trapezuntius inlerpres, qui fcrtii : Spes deprehendi est : omne neglectum perit. (53) Σορώτατοι, Σοφώτεροι Slobatus ex Eunucko Alin$ quoque vir quidam clarus, quod est Grscce, 6 δηλωθείς ανήρ. jam nominatus auctor. Gellius lib. Mcnandri baec recilans serm. 29. (54) Ό ΦΛιάσιος Τίμων. Quis ille fnil, ex A r i - ιιι, cap. 17:cTimon amarulentus Hbrum maledisloiele docet Eusebius Prwp. evang., lib. xiv, c. 17: centissimum conscripsit, qui Silli inscribitiir. Fuit Έγένετο δέ μαθητής αυτού (Πύ£*5ωνος) Τίμων Φλιά­ pairia Pbliasius, ut soribit Simon Apollonides Niccσιος, δς τδ μεν πρώτον έχόρευεν έν θεάτροις* Επειτα nus,tnon auiem Apollonialcs aut Nicenus, nt auδ" έντυχών αύτώ, συνέγραψεν άργαλέας παρωδίας κα\ q ctor Dictionarii Poelici Iradil. Suidas, Τίΐλων, Φλιά­ βωμολόχους, έν αΤς βεβλασφήμτικεν πάντας τούς π4- σιος, καϊ αύτδς φιλόσοφος τής Πύ^ωνος αγωγής, 6 ποτε φιλοσοφήσαντας. Ούτος γαρ ή ν δ τους Σίλλους γράψας τούς καλουμένους ΣίΛΛους, ήτοι ψόγους τών φιλοσόφων, βιβλία Υ· Ab AiheuaM» lib. ιν, simiiis γράψας. 1$ Pvrrbo discipulum habebat Timonem versus ejusuem aflertur : Phliasium, qut cum antea tallatorem ageret in sceΑειχνομανές, νεκρού δμματ* έχων, κραδίην δ* niSy ubi deinde Purrhonem audivhset, mordaces et [έΛάχιστον. acuieatos versu* edidit, quibut totam philosophorum naiionem proseidit. Fuit enim is SiUorum auctor.parodia illius 1 Jliad. Conf. Diogcnes Laerlius lib. ix in Timone. Versus, Οϊνο€αρές, κυνός δμματ* έχων, κραδίην δ' έΛά* qui jatn sequuntnr. sic recilal ex Timonis Siili* \?010. COLLECT. Eiiaebius ejusdem Operis lib. xv, cap. ull., ul quos (59) Κακήν. C . ΛάΛην pro κακήν. SYLBURC. Clemens priort, ille posteriori loco collocet. (60) Περϊ ψευδαχοφάσκοντος. Diversam argn(55) Φοιτςί δέβρ. Α. Φοιτςί δ* ό βρ. el seq. versu, mentandi formarum mentionem injicil, quod in belή τ* αΛΛη · et C. ή Γ* άΛαή, qu& coeca, ex Euse- lis modo memoralis, bis armis, hisque de rebus pubio. STLBURG. ffnatum sit. Nam Timon in Sillis, ώς άν Σκεπτικδς (56) Έριδος. ΤΕριτος, Euseb. ων, πάντας λοιδορεί κα\ σιλλαινει τούς δογματικούς · (57) B τάΛΛα. Eusebius lib. xv Proepar. etang. ctcro Sceptintt sit, in Dogmaticos omnes invehitur; cap. 61, haec Timonis carmtna refert ex ejus Sitlis, ac proinde Dialecticorum rixa.s convcllit. Ψευδαποlegilque, Ή τ ' άΛαή χερϊχάντακνΛΙνδεται,τ*ζ\\\\{\ Φάσκων λόγος, cpiid sil, et a quo inventus, vide apud qiiam apud Clementem , "Η τ* άλλα περί πάντα, t>iogenem Laerlium in Euclidc, lib. 2, segm. 108. De Ceca omne% atias circum res volvitur. Ilem, D eclibrurascripsit Tbeophrastus, ul etiam ChrysipΈςβρΙθος έστήριζε χάρη χαϊ ές έΛχίδα βάΛΛει, )MS; quod in eorumVilis refcrt idem auctor. Pbinon ές τε βροτους, verlitque Trapezunlius, Gravi- etam Coum, dum euni exquisivit, macilentia vilaia tale confirmavit caput, et in spem conjicit. Est inniiniisse, testatur Hesychius Milesius. Ψευδόμενον latio seu parodia illius loci lliad. Δ, p. 153 edit. vocat Cicero lib. i i I)e divinatione : ejusdem pncOisp. lerea menunit in Lucnllo, itcrumque in Hortensio : Ονρανψ έστήριξε κάρη, χαϊ έχϊ χθονϊ βαίνει. . ut etiani Pluiarchus lib. De communibus notionibui In calo firmavit caput, el svper terram ingredilur. contra Stoicos; Hieronymus in Ruflnum, necnon in I:le aotem alter locus, qtii sequitur, alludit ad ini- Amosviii,orat.!;AugMSliniis,ConfraAcai/emico5,elc. (61) Κεράτινου. I>e hoc argumento, alias dilemlium Iliados, ubi de conlentione Agaraemnonis et mate, conf. Quinctilianus lib. v, cap. 10; Laerliue Acbillis agilur, in Chrysippo; Gcllius lib. xvi, cap. z. Τις r ' άρ σφωε θεών έριδι ξυνέηκε μάχεσθαι; Quis ergo illos deorum ut lile pugnarent commisil? (62) ΑιαΛεΛηθύτος. Conf. Lucianus in Titarum auctione p. 583, edil. Amstclodam.,et Laertius loco COLLECT. (58) Ήχους σύνδρομος δχΛος. Trapczunthis, jam dicto. Eeho concurrcntis lurbw. Sequilur apud Eusebiura, (63) Σωρίτου. Tel σωρείτου. Conf. Ciccro, Dediο γάρ σνωχώσι χοΧωθείς, reclius Clemens σιγώσι, vinat., lib. 2 ; Academicarum quast. lib. iv ; Sextus vid χολωθείς adEcho referri non polest; veruro Empiricus, Adv. Mathcmat. pag. 339. (64) ΈχκεχαΛνμμένον. Detecli. Scribendum έγκεV* lf rtio rersu melias legit Eusebius, Ιίοϋσον έχ' m

{

1

27

CLEMENTIS ALEXANDRINI

28

libus. De Deo ergo quarere, si non ad litem, sed ad Α λιών καϊ σοφισμάτων. Τδ δέ άρα ζητεΤν περ\ Θεού, inventionein tendat, est ealutare. Scripluro est &v μή είς Εριν, άλλά είςεύρεσιν τείνη, σωτήριόν έστι. Γέγραπται γάρ έν τψ Δαβίδ 'Φάγονται πένητες καϊ cnim in David : Comedent pauperes, et implebunlur, καϊ αΐτέσονσι Κνριοτ ol έκζηet laudabunt Dominum, qui quwrunt ipsum; vivet έμπΛησθήσονται, cor tptorum in saculum saculi . Qui enim quaerunt τοΰττες αύτότ · ζήσεται ή (65) καρδία αύτώτ είς vera inquisilione, laudanles Dominum, implebunlur τότ αίώτα τον αίώτος. 01 γάρ ζητοΰντες (66) χατά dono, quod a Deo proGciscittir, hoc est cognitione, τήν ζήτησιν τήν αληθή, αίνουντες Κύριον, έμπληet vivet anima eorum (aninia enim per allegoriain σθήσονται τής δόσεως τής παρά του Θεοΰ, τουτέστι dicitur cor, quaevitamsuppedilavit), )J< quoniamPa- τής γνώσεως · χα\ ζήσεται ή ψυχή αυτών · (καρδία ter per Filium cognoscilur. Sed nec omnibus, qui γάρ ή ψυχή άλληγορεϊται, ή τήν ζωήν χορηγήσασα·) impudenler et lemere dicunt et scribunt, oportet δτι δι' ΥΙού δ Πατήρ γνωρίζεται. Ουδέ μήν πάσιν aures prabere. Nam calices quoque, qui a multis άναίδην (67) τοις λέγουσί τε κα\ γράφουσα έκδοτα τά corripiunlur auribus, boc est ansis, detrili, aures ώτα παρέχειν χρή · έπε\ κα\ αϊ κύλικες, πρδς πολλών quidem arailtunt, praeterea autem etiam ipsi exci- λαμβανδμεναι τών ώτων, καταρυπανθεϊσαι, άποβάλdentes confringuntur. Eodem modo ίί quoque, qui Β λουσι μέντα ώτα, πρδς δέ τούτοις, άποπίπτουσαι,κατάν multis nugis iidei caslam inceelarint audilionem, γνυνται κα\ αύταί. Τδν αύτδν γάρ τρόπον και οί ταΐς ad veritalem jam tandero obsurdescenles, et inulK πολλαΓς φλυαρίαις καταρυπάναντες τήν άγνήν τής πί­ )es fiunt, et in terram decidunt. Non ergo leraere στεως άκοήν, τέλος ήδη έκκωφούμενοι πρδς τήν άλήpueris praecipimus, ut apprehensis auribus amicos θειαν,άχρεΐοί τε γίγνονται, κα\ είς γήν άποπίπτουσιν. osculentur, boc ulique tacite significantes, inge- Ούκουν είκή τοις παιδίοις παρακελευόμεθα, τών ώτων nerari per auditum sensum dilectionis : Deus aulem λαμβανομένοις (68) φιλεΐν τούς προσήκοντας · τούτο est dilectio , qtii cognoscendum se prabet iis, δήπου αΐνιττόμενοι, δι' ακοής έ^γίνεσθαι τής αγάπης 2 3 6 Φ" dilignnt; sicut Deut est fidelis qui l i - τήν προαίσθησιν • Αγάπη δέ ό θεός, δ τοις άγαdelibus Iraditur per disciplinam; et oportet nos ei πώσι γνωστός · ώς πιστός ό θεός* δ τοις πιστοίς eflici conjunclos ac familiares per divinam dileclio- παραδιδόμενος διά τής μαθήσεως * καϊ χρή έξοικειούnem, ut simili contemplemur simile, pure et citra σθαι ημάς αύτψ δΥ αγάπης τής θείας · Γνα δή τδ fraudem verbtim audienles veritatis, insiar puero- δμοιον τψ δμοίψ θεωρώ μεν, κατακούοντες τού λόγου rum, qui nobis obediunt. Hoe aulem eral, quod ta- τής αληθείας άδόλως κα\ καθαρώς, δίκην τών πειθοcite signiflcabat, quicunque is fuerit, qui inscripsit μένων ήμϊν παίδων. Κα\ τούτο ή ν δ ήνίξατο, δστις C άρα ήν, εκείνος, δ έπιγράψας τή είσόδψ τού έν in aditu templi in Epidauro : Έπιδαύρω νεώ* Esse decel ca$lum, sancti qui limina templi 'Αγτότ (69) χρή νηοιο θνώδεος εντός Ιόντα lugrediiur "Εμμεται Castitas aulcm est, sancia cogitare. Quod $i non άγνείη δ* έστ\, φρονεΓν δσια. Κατ μή γέτησθε ο!>ς facti, inquit, fueritis ut hi puelli, non intrabitis παιδία ταύτα, ούκ εΙσεΑεύσεσθε* φησ\ν, εϊς τήν ιιι regnum ctrlorum liic enim Dei leinplum tribus βασιΛείατ τώτ ούρατώτ. Ενταύθα γάρ δ νεώς τοΰ M

, l

t e

Psal. xxii, 26. 552 ED. PARIS

f l

I Joan. iv, 16. " I Cor. i , 9; x, 13. · · Mattb. xviu, 3. * P. 652 ED Ν

POTTER,

καλυμμένου, tecti, operli; ut superius Strom* iv, (67) 'Araidqr. Vel άνέδ^ν. Conf. Index Grvcus. p. 518, edit. Paris. έγκεκυφότες pro έκκεκυφότες. (68) Τώτ ώτωτ Λ. Meminil ejus consuctudinis Έγκεκαλυμμένον, non vero έκκεκαλυμμένον, boc etiam Plularcbus De audilu, et quidem aliquanlu argiimenlum vorant Laerlius et Luciauus locis lnculentius. Quare verba ejus bic libet ascribere : modo diclis, el Thcmislius orat. 1, aliique.Gui no- 0? τε πολλοί, τά μικρά παιδία καταφιλούντες, αυτοί mini ejus forraa convenit. Lucianus : Τδν δ' αύ τε τών ώτων άπτονται, καϊ τούτοις ταύτδ ποιεί* έγκεκαλυμμένον κα\ πάνυ θαυμαστδν άκούση λόγον. κελεύουσιν, αινιττόμενοι μετά παιδιάς, δτι δει,ΐ φιλεΐν φι Άπόκριναι γάρ μοι· Τδν πατέρα οισθα τδν σεαυτού; μάλιστα τούς διά τών ώτων ώφελούντας. Η. & iTLB.. Α1Ό. Ναί. ΧΡΤ. Τί ούν, ήν σοι παραστήσας τινά — A„L—I r Grwcx .:. lib. iv, nc. 19. Gonf. Archteoiog. nostra έγκεκαλυμμένον, έρωμαι· Τούτον οισθα, τί φήσεις ; (69) 'Αγτότ. Disticbum hoc imperite*in editione ΑΓΟ. Δηλαδή άγνοειν. ΧΡΤ. 'Αλλά μήν αύτδς ούτος Florentina divulsuin, sic contimiandum esse no& ήν δ πατήρ δ σός. "Οστε εί τούτον αγνοείς, δήλος εί monuit Fed. Morellus P. R. τδν πατέρα τδν σδν άγνοών. Rursu* vero operlum 'Αγτότ χρή τηοΐο θυώθεος, έττός Μττα illum ac plane mirabilem termonem audies. Responde"Εμμεναι, άγτείη δ" έστί, φροτεΊτ δσια. mihi : Nostine tuum patrem ? Mercat. Maxime. Ingreditur, cattus pecfore sancta sapil, Chrys. Quid igilurf si prope le statuerem quempiam Sacra templa nemo profanus, aul non initialus freopcrlum, atque interrogarem ί Nostine hunc ? quid quenlabal, nisi cum periculo, aut morlis vel alledicere* ? Mercat. Scilicet me non notse. Chrys. Alqui rius damni, cujusmooi apud Pausaniara mulla lohic tuus erat pater. llaque si istum non nosii. palam guntur exempta. Ad euradem modum veteres pbicst te patrem tuum non nosse. losophi a scbotis suis lanquam a mystertis abigc(65) Ζήσεται ή κ· Psalm. xxn : Ζήσοτται ai banl illitleralos, ut scbolae Pytbagorae inscripluia χαρδίαι αύτώτ είς αΙώνα αίώτος. erat: (66) 01 γάρ ζ. Haec sic etiam distingui et expliΆείσω σννετοίσι, θύραις δέ έπίθεσθε,βέβηΛοι*. cari posseni: 01 γάρ ζητούντες, κατά τήν αληθή Cantabo doctis: vot vaui, cloudiie portat; αΐνούντες Κύριον, έμπ. Aam qui qwBrunt, «i tn vera et Platonis, Άγεωμέτρητος ουδείς εΐαίτω. Ila seinquisitione laudcnl Dominum, implebuntur... coqnipleni sapientum dicta foribus templi Delpbici inscrilioiie. pta fueruiU. M. Neander in Phocglidem. Goucct. Π Ν

R

E

£9 STROMATUM LIB. Τ» 80 Θεού (70) τρισίν ήδρασμένος θεμελίοις, πίστει, έλ- Α cernilur fundattim fuudamenlU, fide, spe, chariTcioi. αγάπη, φαίνεται. lale. CAPUT 1L De tpt. Atque de flde quidem eatis testiraoniorura adduxiΠερί μέν ούν πίστεως,4κανά μαρτύρια τών παρ* Έλλησι γραφών παρατεθείμεθα · ώς δέ μή έπιμήκι- . inus eamm, quse sunt apud Graecos, scriplurarum. στον παρεξίωμεν, κα\ περί τής ελπίδος καΐ τής αγάπης Ne aulem sit nostra prolixior progressio, si de spc πλείστα φιλότιμουμενοι συναγαγεΐν, άπόχρη μόνα et eharilale plurima conemur colligere, suificiel haec ταύτα ειπείν, ώς ΙντώΚρΙτωνι δ Σωκράτης, πρδ του eola dicere, quod Socrates in Critone, qui ipsi vilae ζήν (71) τδ εύ ζήν κα\ τεθνάναι τιθέμενος, ελπίδα τινά hoaestam et vilain et mortem praeponit, atiquam έτερου βίου μετά τήν τελευτήν Ιχειν οίεται. Κα\ γάρ spem alterius vitae se post mortem habere existiχα\ έν τψ Φαίδρω (72). Αυτήν χαθ αυτήν γενομέ­ mat. Etenim in Phcedro quoque dicens, Jp*am νης ττχν ψνγ^ήν λίγων μόνην δύνασθαι τής αλη­ ^ animam cum per *e fuerit, solam po&se veras sapienθινής σοφίας χαϊ κρείττονος τής ανθρωπινής tia, φ et quce vtret humanas tuperat, este parliδυνάμεωςμεταλαβείν, δταν αυτήν ό ένθένδε έρως cipem, quando ipsam, qui hinc sumitur, amor in είς ούρανόν πτέρωση, δώ τής φιλοσόφου αγάπης coelum sustuleril, per pliilosophicam charilatem ad είς τό τής ελπίδος τέλος άφικομένην, φησ\ν άλ­ *peifinempervenientem, dicit accipere principium λον βίου ΛΧδίου αρχήν Λαμβάνειν. Εν δέ τψ Σνμ- alterius vitm atenue. In Convivio autem dicit, χοσίω. Πάσιμέν έρωτα φυσικόν έγκεκράσθαι λέ­ Omnibtu quidem etse immistum nainralem amo* γει της του όμοιου γενέσεως* χαϊ τοις μέν άν- rem generandi simile, et hominibut' quidem solum θρώχοις ανθρώπων μόνον, τφ δέ σπουδαίω του komines, viro autem bono similem: hoc autem no% παραπλήσιου. Αδύνατον δ' έστϊ τούτο ποιήσαι polest vir bonus eflicere, qui non perfecta* habeat τόν σπουδάΐον, μή έχοντα τελείους τάς άρετάς, virtutet, per quas $it erndiiurus juvenes, qui ad eum χαθ άς παιδεύσει τούς προσιόντας νέους καΐ,'ώς ventilant; et ut dipit in Theceteto, Generabit, et Λοέν Οεαιτήτω φησ\, Γεννήσει, χαϊ ανθρώπους άπο^ mines eficiet; aliot enim procreare quidem corpore, τεΛέσει- χύειν γάρ τούς μέν κατά σώμα, τούς δέ aiios veroanima. Nam apud barbaros quoque philoχατά ψυχήν- έπεί κα\ παρά τοις βαρβάροις φιλοσό- sophos, per audilum instituere et illuminare, dictlur φοις (73) τδ κατηχήσαί τε κα\ φωτίσαι (74) άνα- C regenerare; et, Ego gentn vot in Chrislo Jesu \ diγεννησαι λέγεται· και, "Εγώ υμάς έγέννησα έν cit alicubi praeclarus Apostolus^ Erapedocles autem %

%

9

4k

f

« P. 653 ED. POTTER, 553 ED. PARIS. ·* I Cor. iv, 15. (70) Ό νεως του θεου. Scilicet, vir vere pius. τις έκ νέου έγκύμων J τήν ψυχήν, θειος ών, κα\ (71) Πρό του ζ(\ν. In loto fere Critone boc unum κούσης τής ηλικίας, * τίκτειν τε κα\ γεννάν έπιostendit Socrales, honeste polius moriendum, quam υμεϊ. Sunt et qui animam gratidam ei fecundam turpiler vivendum esse. Locus, quem prsecipue re- magis quam corpus habeant. Hi &ane concipiunt ea, spicii Clemens, videlurtixelare iu principio pag. 36: quas animce et concepisse, et concipere convenil. Sed Κα\ τ4νδε (λ^γον) αύ σκόπει, εί έτι μένει ήαίν' ή quidnam convenit ? prudenliam videticet, et alias t>trού, δτι ού τδ ζήν περί πλείστον ποιητέον, αλλά το tutes; quarum rerum poelie omnes genitores sunt; ευ ζην. ΚΡ. Άλλά μένει. ΣΩΚ. Τδ δέ εύ κα\ καλώς necnon artifices illi, qui inventores dicuntur; maxiχα\ δικαίως δτι ταύτόν έστι, μένει, ή ού μένει; ΚΡ. ma vero et omnium prastanlissima prudentia est, Μένει. Ac rursus hane rationem conMera, utrumqua civilia et domesticn gubernanlur, cujut nomeu nobis maneat, necne, videlicet, non mutli faciendum est lemperantia atque jusiitia. Quisquit ergo vtrtutum esse vtvere, $ed bene vivere. Grit. Manet. Soc. Sed hujusmodi nalura plenus et gravidut est, ideoque dihoc quoqm manelne, bene et honeste et jusle vivere vinusy cctate debita imminente, parere jam generare* idem esse Τ Crit. Manet. que affeclat. Alia eodem porlinenlia ibidein sequun(72) Φαίδρω. His, quae sequuntur, similia qua?- tur. Similia sunt, qiiae iu Theceieli principio ac liue dam exstant in Phcedri p. 1222, 1225, nec pauca de sua obsletricia arre, qua juvcnes in parienda iti principio Phiedonis. Idem Auclor in Qonvivio haecsapientia adjuvabat, disserii Socrales. dieit pag. 1196 : Κύουσι πάντες άνθρωποι κα\ κατά (73) Τοις βαρδάρ. φ. Sic vocat Chrisiianos, ut σώμα κα\ κατά ψυχήν. Κα\ έπειδάν Εν τινι ηλικία Buperius Judieos. γένωντα,ι, τίκτειν επιθυμεί ημών ή φύσις. Omnium (74) Φωτίσαι. Haec vox synonyma est τω κατη­ homtnum praegnan* et graviaum corpus est, praχήσαί, translalione ab oculis corporels ad anirnum gnaus el anima. Et cum primum ad certam cetatem facta. Sic Paulus Ephes. i , 8 : Πεφωτισμένους ptrvenerimus, parere nottra nalura cupit. Posl aliaτούς οφθαλμούς τής διανοίας. Proinde Chrislus qiixdara, baec etiarn addit p. 1197, 1198 : ΕίσΙ γάρ est φώς τών ανθρώπων, Joan, ι, 4, 5, 7, elc, ct ούν, οί και έν ταίς ψυχαίς κυούσιν έτι μάλλον ή έν φωτίζει πάντα άνθρωπον, ibid. 9. Eodem sensu τοίς σώμασιν & ψνχή προσήκει χα\ κυτίσαι, κα>. κυεϊν. Apostolus τούς άπαξ φωτισθέντας dixisse videlur Τί ουν προσήκει; φρδνησίν τε κα\ άλλη ν άρετήν, ών Hebr. vi, &i Unde Maximus ad c. 3 Dionysii Areoδή είσι κα\ οί πάντες ποιητα\ γεννήτορες, και τών pagitae De calest. hierarch. adnotat: Σημείϋ;σαι δημιουργών δσοι λέγονται εύρετικο\ είναι · πολύ δέ δτι τδ φώτισαα πρδ τού βαπτίσματος. Nola quod μεγίστη ειναν κα\ καλλίστη τής φρονήσεως, ή περ\ illuminatio oaptismum prcccedat. Esl lainen ba?e τάς πόλεων τε καϊ οίκήσεών διακοσμήσεις· ή δέ ονομά vox pro ipsu baptismo ssepe usurpala. Ιστι σωφροσύνη τε χα\ δικαιοσύνη. Τούτων αυ δ* δταν

ί

S1

CLEMEMTiS ALEXANDRWf

52

in priocipiis conneeierat etmm amicitiam, inlel- Α Χριστφ Ιησού, δ καλός που λέγει Απόστολος. Ό ligens quamdam cbarilateiu, quae cogit ac conci- δε Εμπεδοκλής έν ταϊς άρχαΐς κα\ φιλότητα συγκαταριθμειται , συγκριτικήν (75) τινα άγάπην liat: νοών, Quam mente aspicias, oeulis nec eernere cures. Ήν σύ νόφ δέρκευ, μή δ' δμμασιν ήσο (76) Γ*[θηχώς. Viuin eiiam Parmenides in suo popmale De spe in- Άλλα κα\ Παρμενίδης έν τψ αύτοΰ ποιήματι, περ\ uuens, baec dicit : τής ελπίδος αίνισσόμενος, τά τοιαύτα λέγει· Atlamen et qiitv absunt, cum iis quce sunt, mente Αενσσε (77) δ' δμως άχεόντα νόφ χαρεόντα βε\videto [€αίως' Firma : namque quod e$l ab eo nunquam resecabil, Ού γάρ άχοτμήζει τό έόν τον έόντος έχεσθαι (78). Undique nec toio quod ditpersum (utt orbe, Ούτε σκινδνάμενον χάντη πάντως κατά κόσμον, Nec quod consislil . . . . Ούτε συνιστάμενον CAPUT III. Γαιηfideiquam spei objecla mente tantum percipi poste. Nam is qui speral, sicut etiam qui credit, menle Β Έπε\ καϊ ό έλπίζων, καθάπερ δ πιστεύων, τω videt iulelligibilia et fulura. Si quid ergo dicimus νψ δρά τά νοητά και τά μέλλοντα. ΕΙ τοίνυν φα μέν esse justum, si quid lionesiuin, si quid denique ve- τι εΐναι δίκαιον, φαμέν δέ καϊ καλόν άλλά κα\ άλήritatem esse affirmamus, al ex his nihtl oculis un- θειάν τι λέγομεν ουδέν δέ πώποτε τών τοιούτων quam vidimus, sed sola raente. Logos autem Dei, τοις δφθαλμοΐς εΓδομεν, άλλ' ή μόνψ νψ. Ό δέ ΛόEgosum, inquit, veritas ; estergo φ Logos mente *-ος του θεου, Έγω. φησιν, είμϊ ή άΛήθεια- νψ conleniplandus. Υετο$ autem, inquit, pliilosophosάρα θεωρητδς ό Λόγος. Τούς δέ αΛηθινούς (79), quosnam dicis? Eos, dixi ego qui sunt sludiosi£φη, φιλοσόφους τίνας Λέγεις; Τούς τής αΛηconlemplanda* veritatis. In Phqdro autem Plato θείας, ήν δ έγω, φιΛοθεάμονας. Έν δέ τψ Φαίδρω verilalera declaravit esse ideam. Idea autem est περ\ αληθείας ώς ίδέας (80) λέγων δ Πλάτων δηλώ­ Dei notio: quod quidem barbari dixerunt, Dei Lo σει· ή δέ Ιδέα έννόημα του Θεου* δπερ οί βάρβαροι gon. Ipsa auiem verba sic habent: Audendum enim Αόγον είρήκασι του θεου. "'Εχει δε'τά τής λέξεως est verum dicere, maxime ciun dicatur de veritale. ώδε· ΤοΛμητέον γάρ ούν τό γε άΛηθές είχεϊν, άΛu

9

9

Μ

Joan. χιν, 6. ftt Ρ. 654 ED. POTTER.

(75) Συγκριτικήν. Hanc vocem explicare polue- tola mente ticet appropinquare. COLLECT. (78) "Εχεσθαι. Flor. έχθεσθαι, repugnante melro rint Diogenis Laertii verba, lib. fin, segm. 76,quo loco Enipedoclis dogmata recensens, bsec dicil: pariler el senlentia. Sic prsepostcre eadem editio Έδόκει δέ αύτψ τάδε· Στοιχεία μέν είναι τετταρα· mox άπειληφότες κηλίδας pro άπηλειφότες κ. SYLπυρ, υδωρ, γην, αέρα· φιλίαν τ ε , ή συγκρί­ BURG. νεται* νεϊκος, ψ διακρίνεται. Hcec autein illi vtsa (79) Τους δέ άΛ. Verba Platonis in lib. ν De pas. 667. sunt et plaeila: Elementa esse quatuor: ignem republica, , aquam, terram, aerem: omiciliamque, qua copulen- (80) Περϊ Μηβείας ώς Ιδ. Qua de anlma dicU tur: discordiam, qua secertumLur. Dein post alioe Plalo, Clemens ad veritatem detorquet. Nam ille, Empedoclis versus, quibus quatuor elemeula descri- cum Phadri p. 122!, hacc dixeral: Έξ ανάγκης άγέννητόν τε κα\ άθάνατον ψυχή άν εΓη. Περί μέν psii, hos etiam recitat: ΑΛΛοτε μέν φιΛότητι συνερχόμεν'εις έν άπαντα, ouv αθανασίας αυτής ίκανώς· περί δέ τής ίδέας αυ­ "ΑΛΛοτε b" αύ δίχ* έκαστα φορεύμενα νείκεος τής ώδε λεκτέον. JSecessario ingenita el immortalis est anima. Ac de anima; immorlalUate salisjam di[έχΟει. fionnunquam conneciit amor simul omnia. rursusctum: de idea vero ipsius in hunc modutn est diccnduml posl nnius fere paginae intervalluno haec adNonnunqiiam sejuncta jubet contentio ferri. jicit: Τδν δέ ύπερουράνιον τόπον οΰτε τις υμνησέ Cicero Ve amicilia: Agrigentinum quidem doclum quemdam virum, carminibus Crcccis valicinatum πω (e- τών τήδε ποιητής, οΟτε ποθ ύιχνήσει κατ' άξίαν έχει δέ ώ&· τολμητέον γάρ οδν τό γε αληθές ειπείν, runt, qutv in rerum natura, totoque mundo constaάλλως τε κα\ περί αληθείας λέγοντα* * ή γάρ άχρώrent. quwque moverentur : ea conlrahere amicitiam, dissipare discordiam. Plularcbus in lib. De placitisματός τε καϊ ασχημάτιστος κα\ άναφί]ς ουσία δντως , ου σα ψυχής κυβερνήτη μόνω θεατή νψ χρήται* περι philosophorum, ένωτιχόν id vocat, quod Clemens ac Laerlius συγκριτικόν. Dicil enim Empedoclem, pras- ήν τδ τής αληθούς επιστήμες γένος τούτον έχει τδν ler clemenla qftatuor, slatuisse δυο άρχικάς δυνά­ τόπον. Locum vero supercccleslem nec quisquam noμεις, φιλίαν τε κα\ νεϊκος· ών ή μέν έστιν ένο>τική, strorum laudavit adhuc poetarum, nec unquam pro τδδέ διαιρε*:,χόν'duas principalet poteslates- amici-dignitaie laudabU; habel vero se hunc in modum : audendum enim ett verum dicere, prcetertim de retiam el donlentionem: illam quidem uniendi, hanc ritale loquentu sine colore, sine figura sine laclu vero dirimendi principium. (76) Βσο. Non minus aptum ήσο, sede. S I L - essenlia vere exsislens animce, gubernalore solo inte leclu contemplanle utitur, circa quam vera tctenlim BURG. (77) Αευσσε. Theodorelus lib. i , Contra Gnrcoz: yenus hunc habet locum. Ubi pro θεατ-j νψ Clemens Sed et Parmenides Eleates, qui socius fuit Xeno-Θεώ θεατή posuit, vel quia sic bgit, vcl quia id ejus instiluto convenientius puiavit. Quamyis apud phanis Colophonii, rebus quae inlellecm solo perPlalonem eliam post vcrba jam ailala Dei menlio cipiunlur, fide occursandum nobis horlatur, inquit entm: stalim injecta esl: "Ατ' ουν θεοΰ διάνοια τψ τε καϊ Αενσσε δ' δμως άχεόντα νόφ χαρεόντα βεβαίως. επιστήμη άκηράτω στρεφόμενη, καϊ άπάσης ψυχής, οστν αν* μέλλη το προσήκον δέξεσθαι, ίοουσ*. διά Nam quce aberant, animo tanquam prwsentia vidit. χρόνου τδ δν, etc* JNempe quia nobis ad ea quce eamunlur inlelleciu, 1

n D

%

Ύ

9

STROMATCM L1B. V. 54 33 Λως τε χαϊ περί άΛηθείας Λέγοντα- ή γάρ άχρώ- Α Sam $it cotorit etfigurteexper$, et non tacti* wte vera ett animq t$$entic et α solo gubernaματός τε χαϊ ασχημάτιστος χαϊ άναφής ουσία όντως ονσα ψυχής, κυβερνήτη μόνω θεφ θεατή. tore Deo potett aspici. Logos autem progressus, Προέλθων δέ 6 Λόγος (81), δημιουργίας αίτιος έπειτα opificii causa est ei creationis; deinde etfam sciκα\ Ιαυτδν γενν$, δταν ό λόγος σαρξ γένητσι, Γνα psum generat, quando Logos caro factut fnerit•·, καϊ θεαθή (82). Ό τοίνυν δίκαιος ζητήσει εύρεσιν ut eiiam cadat sub aspectum. Justus ergo quaeret άγαπητικήν, είς ήν σπεύδων, ευτυχεί. Τφ χρούοντι inventionem, quae oritur ex charitate, ad quam γαρ, φησ\ν, άνοιγήσεται. ΑΙτεΤτε, χαϊ δοθήσεται pro&pere contendit. Pulsanti enim, inqiiit, aperieύμΐν. Οί γάρ αρπάζοντες τήν βασιΛείαν βια- tur. Petile et dabitur vobis . Qui enim regnum σταΧ (83) ού τοϊς έριστικοϊς λόγοις, ένδελεχεία δέ rapiunt, sunt violtnti non contenliosis oralioέρθου βίου, άδιοΛείπτοις τε εύχαϊς (84) έχβιάζεσθαι nibus, sed rectae vitge assiduitate; et orationibus εΓρηνται, τάς ίιά τοίς προτέροις άμαρτήμασιν άπη- qtise fiunt sine intermissione, dicti sunt vim afferte maculis , quas e prioribus peccatis contraxerant. λειφότες χηλίδας* abstersis : Turmatim vitium certe vel pendere possis. Τήν (85) μέν τοι χαχότητα χαϊ ΙΛαδόν έστιν έΛέ[σθαι. 1 Deusque durh fert opem laboribus. Τφ (86) δ* αυ πονουντι χαϊ θεός συΛΛαμβάνει. Non enim expugnatu difficilia Mutarum dona, in Ού γάρ (87) έν μέσοισι χεΊται δώρα δυσμάχητα Μοισάν τφπιτνχόντι φέρειν. Ή γούν τής αγνοίας ' medio sita snnt, α quolibet auferenda. lgnoratioois έιείστασις τδ ιτρωτόν έστι μάθημα τω κατά Λόγον itaque animadversio cst prima disciplina ei qui βαδίζοντι. 'Αγνοήσας τις, έζήτησε· χαϊ ζητήσας, Logo convenienler ambulat. Cum ignorassel quisεύρισκε: τδν διδάσκαλον* εύρων τε, έπίστευσε- κα\ piam, quaesivit : et cum quaesiisset, invenit maτΆτζεύνας, ήλπισεν άγαπήσας τε εντεύθεν έξομοιού- gislrum; et cum invenisset, credidit: el cum creται τω ήγαπημένω, τούτ είναι σπεύδων δ φΟάσας didisset, speravit; et cum hinc dilexisset, dileclo ήγάπησε. Τοιαύτη ν τινά μέθοδον Σωκράτης ύπο- similis eflkilur, boc cssesludcns, quod prius di«είκνυσιν Αλκιβιάδη, ωδε πυνθανομένφ* Ούχ άν olei lexit. Talem fere viam el ralionem Socrales indicat άΛΛως (88) εΐδέναι με περϊ τών δικαίων (89); Ναϊ, Alcibiadi, sicroganli: © xVon aliler existimas tne de quoe sunt jutta, cognoicere ? Cerle, $i quidem inεϊ γε ενροις. 'ΑΛΛ* ούκ αν εύρεϊν με ήγήση (90); veneris. Sed non pulas me posse intenire? Et maΚαϊ μάΛα γε, εί ζητήσαις. Είτα ζητήσαι ούκ άν xime quidem, &i qutvsieris.' Dcinde exislimas me οϊει με; "Έγωγε, εί οϊηθείης γε μή εϊδέναι. Ταύτη toc xaXal τών φρονίμων παρθένων Λαμπάδες, C g γ Ego quidem exislimo, si putaris ci νύκτωρ άνημμέναι έν πολλψ τω τής αγνοίας (91) u ηοη notu. Hac ratione sunt etiam prudentium σχοτει· ήν νύκτα ήνίξατο ή Γραφή. Φρόνιμοι ψυχαΐ, virginum lampadet · · , quae noctu sunt acccnsae tu χαθαρα\ ώς παρθένοι, συνεΐσαι σφάς αύτάς έν densis tencbris ignorantiae, quam pcr nocleni in"Joan. ι, 14. Mattb. νιι, 7. •· Malth. xi, 12. P. 655 ED. POTTER, 554 £1). PAliiS. ** Malih. χχν, 1 seq. 9

fT

%

1

η ο η p o $ s e

Uierere

, f

(8 Π ΠροεΛθων δέ ό Αόγος. D« Logos respectu tribuil: Imic postremo eum dat Groiius Florilegii crealionis ab eo factae, el quatenus sc ul hominem >ag. 127, ct in Euripidis Operibut exstat inier generavU, ex Patre προελθεϊν, processisse dicitur. ragmenla Hippolvli τού καλυπτομένου ν. 15, sed Ouod notandum advereue illos qui ex iis anliquorum velut ex Euripidis^haethonte eum recitat Grotius scriplorura locisquibus Logon in lempore procettisse in Excerptis e Trag. et Com., p. 411. dicuni, eum ab seterno non exstitisse concludunt. (87) Ού γάρ. Lyrici cujusdam poelae versus boc Jusiimis H . Dialogi cum Ttgphone p.358, ed Paris.: modo dislinsuendi el explicandi: Ό Πατήρ, δταν βούληται, δύναμιν αυτού προπηδάν Ού γαρ έν μέσοισι κείται ποιεί. Paler, quando velit, potenliam suam pro&ilire Αώρα δυσμάχητα Μοισάν, faeit. Talianus Orat. ad Grircos- p. 20, edit. Oxon.: Τφπιτνχόντι φέρειν. Σον αύτω γάρ διά λογικής δυνάμεως, αύτδς καϊ ό ΛόAon enim in medio jacent foc, δς ήν έν αύτψ, ύπεστησε, Οελήματι δέ τής άπλό- D Dona invicta Mutarum, τττος αυτού προπηδά Λόγος. Cum ipso enim per LoΑ quovis ferenda. gicnm potentiam, tum ip$e, lum Logos, qui ineral, (88) Ούκ άν οϊει άΛ. Platonis verba in Alcibiade extiitil; cum voluit autem ipse, Logos ex ejus stmprimo p. 433, boc modo se habent : Άλκ. Ούκ άν plieuale prosilit. Conf. C). Bulli DefensiofideiiVi-οϊει με άλλως είδέναι περίτών δικαίων κα\ αδίκων; CiEiur, sect. 5, cap. 6. (82) θεαϋή. Ex Joan. i , 14: Καϊ ό Αόγος σαρξ έγένετο-, χαϊ έσκήνωσεν έν ήμϊν, καϊ έθεασάμεθα μη είδέναι. AIc. Nonne pulas aliter me jusla atqtt* τήν δόξαν αυτού. (83) Βιασταί. Malth. χι, 12: ΉβασιΛείατών tnjusta dignoscere posse f Socr. Imo, siqtiidem inveουρανών βιάζεται,καϊβιασταϊ άρπάζουσιν αυτήν. nens. Alc. ' Annon cente* inveniise me? Socr. Et (84) ΑδιαΛείπτοις τε εύχαϊς. I Tbess. ν, 17: maxime quidem, modo qucesiverit. Alc. Deinde non Αδιαλείπτως προσεύχετε. credis me qucctiviste ? Soc. Credo equidem, modo te (85) Τήν. Hesiod., Operum et Dierum \, 285. ignorare putaveris. \ (86) Τψ. StoiMBUS lii. 29, De agsiduitate,boc car(89) Περϊ τών δικαίων. Malim ex Platone, πβρ\ . men tribuit Alextdi in Orcheslride; libro iamen vi τών δικαίων καϊ αδίκων. Stromat. Euripidis esse dicilur. GOLLECT. — ^Sto(90) Ήγήση, Malim ex Platone ή/ϋ· baeas serm. 2», primo Alexidi in Orchestrtde seu (91) Αγνοίας. Flor. edit. praepostere άγνείας. Achaide, dcin Euripidi in Mppolyto hunc versum Nustrac leclioni sensus ipse patrocmatur. SILBOJM^

i

%

S5

CLEMENTIS Ai «EXANDRiNl

%Q nuii Scriptura. Prudentee animae, mundae ut virgi- Κ αγνοία καθεστώσας χοαμικίΙ, τδ φώς άνάπτουσι, nes, ctim inlelligant se esse sitas ia mondana in- κα\ τδν νουν έγείρουσι, κα\ φωτίζουσι τδ σκότος, sritia, lmnen accenduni, et menlem excitant, le- καϊ τήν άγνοιαν έξελαύνουσι, κα\ ζητούσι τήν άλήnebras illuininairt, et ifnoralioneai expellunl, et θειαν, καϊ τού διδασκάλου τήν έπιφάνειαν άναμέqusrunt veritatem, et exspectanl adventum prae- νουσι. ΦΟόσοφον (92) μέν ούν, ήν δ* έγώ, πΛτ\c eptbris. Fieri ergo non potest, inquam tgo, ut sit0ος αδύνατον γενέσθαι* vulgus philosophum. ΠοΛΛοΙ(95) μένναρθηχοροροι,Βάχχοι δέτεπανροι, Thyrsigeri multi, pauci *unt re quoque Baechi, κατά τδν Πλάτωνα. ΠοΧΧοϊ γάρ χ&ιγτόΐ, OJUex Platonis sentcnlia. Multi enim sunt voeali, pauci γοι δέ έχΛεχτοί · κα\, Ούκ έν χάσι, φησ\ν δ Από­ vero elecli··: et, Non est in omnibus, inquit Apoστολος, ή γνώσις. Προσεύχεσθε δέ ίνα ρνσθώstolus , cognilio. Orale 237 autem, ut liberemur μεν άχό τών άτυχων χαϊ χονηρών άνθρώχων · οϋ α praris et perversi* hominibu». Non est enim omviumfide***.Quinetiara Cleanlhis quoque Sioici γάρ χάντων ή χΐστις. Κα\ ij Κλεάνθους δέ τού Στωι­ κού φιλοσόφου ποιητική ώδέ πως τά όμοια γράφει * philosophi Poetica, hoc modo scribit similia : ) Μή χρός δόξαν δρα, έθέΧων σοφός αΤ$α γενέσθαι* Ne tpecles famam, dum vis sophos e$*e repente, Μηδέ φοδον^ χολΧών άχριτον χαϊ άναιδεά δόξαν. Terreat amenlis nec te sententia vulgi. Judicium sapiens et justum non habet uilum Ού γάρ χΛήθος έχει σννετήν κρίσιν, ούτκ δι[καίαν, Ούτε καΛήν · όΛίγοις δέ χαρ* άνδράϊΐ τοντό χεν Vulgut, et in paucis vix hoe reperire licebit. [εϋροις. 5I

Γνωμικώτερον δέ ό κωμικδς έν βραχεί. Magis autem senleniiose et brevilercomicus: ΑΙσχρόν (94) δέ χρίνειν τά χαΧά τφ χοΧΧφ ψόφφ. Pulchra in lumuliu judicare non decet. Abdierunt enim, πι exislimo, pulchram illam, qu« Άκηκόασι γάρ, οΐμαι, τής καλής εκείνης λεγούσης nobis dicit, Sapicnliam : Jn medio insiptentum, ob-ήμϊν σοφίας · ΕΙς μέσον (95) ασύνετων συντήρησαν καιρόν · είς μέσον δέ διανοουμένων, ένδεΧέχιζε. ierva occasionem; in medio autem cogitanlium, verΚα\ $are perpetuo · · . Et rursus: Sapientet occultabunt πάλιν Σοφοί κρύψουσιν αϊσθησιν. Ένέχυsapientiam . Vulgus enim exigit demonslralionem, ρον γάρ τής αληθείας τήν άπόδειξιν άπαιτούσιν οί tanquam pignas veritatis, non contenti nuda, quas πολλοί, ούκάρκούμενοι ψιλή τή έκ πίστεως σωτηρία. csl ex fide, salule. ,v

I 'Α-Ηά φ Inpravis ud qui vineunt, noneredere tutumest. < κακοις μέν χάρτα χέΧει χρατέουσιν dx*[στε7ν · Ώς δέ Χαρ* ημέτερης (96) κέΧεται χιστώματα Pracipiat no$trw tibi $ic persuasio mutcc, \μούσης Disseclo noscas intra tua vhcera verbo. Γνώθι διατμηθέντος έν} σχΧάγχνοισι Αόγοιο. Pravi* enim, inquit Empedocles, hoc esl familiare, Τοις μέν γάρ χακοις τούτο σύνηθες, φησ\ν δ Ε μ ­ velle quai tunt vera vincere, ex eo quod non eredant. πεδοκλής, τό έθέΛειν κρατεϊν τών άΛηθών διά τον 9

* Maltb. xx, 16. « I Cor. vm, 7. « Π Theas. n ι, 1, 2. " Eccli. χχνιι, 12. " Prov. x, 44. * Ρ. 656 ED. POTTER, 555 ED. PARIS.

(92) #UJtfo^or.Ha3cPlatonis verba sunt in Hb. vi serva verbum tempori; in medio autem cogitanti De repub., p. 678, ubi cum dicluifi fuisset, quod assiduus esto. G. Jansenitis id exponit: Sigmficat* tulgus non possit, id quodper sepulchrum e*t attiticum quis inciderit in consorlium imprudcnlium, non aere, infcrtur -^ΦιλόσοΦον μέν άρα, ήν δ* έγω, πλή­ temere sapientice doelrinam incutcandam, ne sanel θος αδύνατον είναι. Philosopliu* ergo vulgut es$edelur canibus, *ed tervandum verbum tempori opp ηοη potest. tuno : at cum in prudenlum coniorlio quU fuerit, ibi (93) iloJUol. Socrates philosopbis hoc prover- liberum esse et utile, ut in docendo eit astiduus. A l bium ingeril in Phwdonis Platonici pag. 52 : ΕίσΙ ter porro locus est Proverb. x, 14 : Σοφοί κρύψουγάρ δή, φασ\ν οί περ\ τάς τελετάς, ναρθηκοφόροι σιν αϊσθησιν* Sapienles abscowlent sensum; sic μέν πολλοί, Βάκχοt δέ γε παύροι. Ούτοι δ' είσΐ, quoqtie babet Glemenlis liber Graecus, at in vulκατά τήν έμήν δόξαν, ούκ άλλοι ή οί πεφιλοσοφηκό- gala Latina, Sapientes abtcondunt sctenliam. Videtur ex Aquila verlisse συγκρύψουσι γνώσιν, aut ex τες δρθως. Sunt enim, utyutqo axunt, qui in mysteriis versaniur, ihyraigeri quidem mulli, Bacchi vero Hebraeo. Empedoclis versus, quos subjicil, aliter convertil e Graeco Acciaiolus Tbeodoreii interprcs pauci. Hi nero, ut equidem opinor, non alii tunt, quam lib. ι Contra Grcecos : qui recte sunl pliilotophati. Infidos tilare makn, nec credere quidquam, (94) ΑΙσχρόν. Hunc incerli coraici versum H . Cerlajubent nostrce cuncth oracula Mus (96) Ώς δέ xap* ήμ. Malim ώδε γάρ ήμετ. quod (95) ΕΙς μέσον. Hoc offendes Ecdes. xxxvn, 13, quod i u est in vulgata Lal.;/n mcdio insen$atorumiii Tlieodoreto exstal serm. 1, p. 476. 9

37 STROMATUM U B . Τ. dxtcrrthr. "Οτι δέ έστι τά ημέτερα Ενδοξα κα\ πι- ΑQuod autem noelra sint probabilia, et digna (\nm στευεσθαι άξια, γνώσονται Έλληνες του λόγου μάλ­ credanlur, cognoecent Grseci, si sequentem sermoλον εξεταζομένου διά τών επομένων * τω γάρ όμοίψ nem diligeater perpenderint. Simili enim edocemur τδ'δμοιον έδιδασχόμεθα · δτι, "Αχοκρίθητι (97), φη- simile. Dicit enim Saloroon : Retponde tiulu «crmσιν 6 Σολομών, τφ μωρφ έκ της μωρίας αυτόν. dum stultUiam suatnQuorirca iis qooque, qui peΔΑ χα\ τοϊς τήν σοφίαν αίτούσι τήν παρ* αύτοϊς tunt eam, qiueesl apod ipsos, sapientiatn, ea sunt έρεχτέον τά οίκεχα, ώς &ν 0$στα διά τών Ιδίων είς exhibenda quae eis conveniunt et sunt familiaria, tit πίστιν αληθείας είχότως άφίκοιντο. Τοις (98) γάρ per ea qu» ipsis propria sunt, facilius adducantur χασι χάντα έγενόμην, λέγει, Ινα τον ς χάντας ad fidem veriutis : Omnibus enim omnia factut sum, χερδήσω. ΈπεΙ καϊ τής θείας χάριτος ό ύετδς (99) inquil, «t omnes lucrifaceretn**. Nam imber qitoque άπι διχαίους κα\ αδίκους καταπέμπεται. Ή Ιου­ divinae gratiae super justo$ et injustos demiltilur . δαίων (1) μόνων έστϊν ό θεός, ούχϊ καϊ εθνών ; Aum Judceorum «o/um est Deus, non etiam GettΚαϊ, χαϊ εθνών* εϊχερ εϊς ό θεός, ό γενναίος κε- thun ? Certe eliam Gemium, si quidem unut est Detu egregius clamavtt Apostolus χραγεν Απόστολος. ,T

M

CAPUT IV. *

Res dirinas per involucra tradere ium apud ellmicos 4um tacrot scnptores tuti et$e receptum. 'Αλλ' έπε\ μήτε τψ άγαθψ δικαίως, μήτετή γνώ- Β Sed quoniam nec bono juste, nec cognilioni ad ci*. είς σωτηρίαν πίστευειν έθέλουσιν, ημείς αύτο\ salutem volunt credere, nos ipsi ea, quae sunt ilioτά εκείνων ϊΒια ηγούμενοι, δτι πάντα τού Θεού, κα\ rum, propria existimanles, quoniam Dei sunt omμάλιστα επειδή τά καλά παρ* ημών ώρμηται τοίς nia, maxime vcro quia quae sunl pulchra el honcsta Έλλησιν, εγχειρώ μεν αύτοϊς, ώς άκουε ι ν πεφύκα σι * a nobis ad Grcecos' pervenerunt, ea tractemus, τδ γάρ συνετδν, ήτοι τδ δίκαιον, ό πολύς ούτος βχλος prout ipsi apli sunt ad audiendum. Sapientiam ούκ έχ τής αληθείας, άλλ' έξ ών άν ήσθή, δοκιμά- cnim vel jusliliam, non cx veritate, sed ex iis quiζοι. "Ηδοιτο δ" άν ούχ έτέροις μάλλον, ή τοις όμοίοις bus deleclatur, uiaxima pars vylgi melitur. Deleαντού * δσον γάρ (2) τυφλδν έτι κα\ κωφδν, ού ξύνε- ctatur autem non magis aliis, quam iis. qu« sunt σιν έχον, ουδέ φιλοθεάμονος ψυχής δψιν άθαμβή τε ei similia. Quidquid enim est adbuc surdum ct καϊ οξυδερκή* ήν δ Σωτήρ έντίθησι μόνος* ώσπερ cxcum, nec babet scilicet inlelligcniiam, neque έν τελεταϊς αμύητον, ή έν χορείαις ά μου σον, ούπω aniroa! eontemplandi cupidae interrituro et perspiκαθαρδν, ουδέ άξιον αγνής αληθείας, έκμελές τε καϊ cacem visum, queni solus praebel'Servaior, sicitt in άτακτον κα\ ύλικδν Ιτι, έξω θείου χορού ίστασθαι mysleriis profanum, vel in choreis musicae imperiδεί. ΠνευματικοΊς τε γάρ χνενματικά συγκρίνο- tum, nondum mundum, nec casla veritate dignum, μεν ΊΑ τούτο τοι τής έπικρύψεως τδν τρόπον, θείον C inconcinnuroque el inordinalum et adhuc materiaδντα ώς αληθώς καϊ άναγκαιότατον ήμϊν, έν τψ άδύ- lem, siare oportet extra chomm divinum, Spirilaτω τής αληθείας άποκείμενον, ίερδν άτεχνώς λόγον, iibut eiiim spiritalia comparamus · · . Proplerea cerle Αίγύπτιοι μέν διά τών παρ'αύτοϊς άδυτων(3) καλουμέ­ per modum occultationis eura, qui est vere divinus, νων, Εβραίοι δέ διά τού παραπετάσματος (4) ήνίξαντο * et maxiine nobis necessarius, ln adylo veritatis μόνοις ό~έξήν έπιβαίνειν αυτών τοϊς Ιερωμένοις,τουτ- reposiium sermonem verc sacrum, jEgyplii quiί στι τοίς άνακειμένοις τψ Θεψ, τοϊς περιτετμημένοις dero per ea, quae apud ipsos vooanlur adyta, Heτάς τών παθών επιθυμίας διά τήν πρδς μόνον τδ Θείον brsei autem per velum, significarunl: quae adire soαγάπη ν. Οϋ καθαρφ (5) γάρ καθαρού έφάχτεσθαι, lisMicebat iis qui erant ex ipsis consecrati, boc ού θεμιτδν είναι συνεδόκει κα\ Πλάτωνι. Εντεύθεν αϊ eslDeodedicali, © qutbus erantcircumcisae vitiorum προφητείαι, οίτε χρησμοί λέγονται δι' αίνιγμάτων, cupiditales, per suam Sn solum Deum charitatein. κα\ αί τελετσΛ τοις έντυγχάνουσιν άναίδην ού δείκ- Non mundo enitn mundum tangere, Platoni quoque I T

» Prov. xxvi, 5· »· I Cor. ix, » · Mallh. v. 45. >B P . 657 EB. POTT£R, 556 ED. PAR1&

M

Rom. in, 29, 30.

M

I Cor. i i , 13.

(97) Άχοχρίθιχτι. Prov. xxvi, 5 : 'ΑΧοκρίνον D αύτοΐς ιιαθήματα *τά Ιερογλυφικά καλούμενα, τά έν τοις άδυτοις ού τοϊς τυχουσιν, άλλά τοις έγκρίτοις άρρονι κατά τήν άφροσύνην αϋτον. (98) Τοις. 1 Cor. ix, 22: Έγενόμην τόϊς άσθενέ- παραδιδόμενα. In pretio autem apud jEgyplios fuerc. σιν ώς ασθενής, ίνα τούς ασθενείς κερδήσω · τοϊς tunc temporis, qucc vocantur, littera hleroglijphico:, auce in adytis non cuitis e vulgo, sed eximiis tt deπάσιν γέγονα τα πάντα, ίνα πάντως τινάς σώσω. (99) Ύετός. Respicil Malth. ν, 45: Τόν ήΛιον lectis tamum Iradebantur. (Α) Παραπετάσματος. Similis allegoria occurrll άνατέΧΧει έχϊ χονηρονς καϊ άγαθονς, καϊ βρέγ^ει Heb. ix. 3 seq. έχϊ δικαίους χα) άδικους. (5) Οϋ καθαρφ. Socrates iu Phadonis Plalonici (Ι) Τ6Τ Ίουδ. Roin. ιιι : Ή Ιουδαίων ό θεός μόνον ; οϋχϊ δέ χαϊ εθνών; ναϊ χαϊ εθνών έχείχερ pag. 51, ait: Μή καθαρώ γάρ καθαρού έφάπτεσθαι μή ού θεμιτδν ή. Nam ttiipuro quidem purum altvxεϊς ό θεός, δς δικαιώσει, exc. (2) "Οσον γαρ. Η. δσον γε, quantum quidem. STI Β. gere nefas e$t. tnde colligit, queitiadmodum etiaai (3) Άδυτων. Auctor Quwslionum et respons. adGlemcns, eum, qui corporcis affecitbus implicil;. 0rthodoxo$ respons. 25 : Τιμία δέ ήν τότε παρ* cst, veritatem coniemplari non posse. 1

f

59 CLEHESTIS ALEIANDR1NI |i) videbatur esse nefariam. ffinc prophetise el re- Α νυνται, άλλα μετά τίνων καθαρμών κα\ προ^ρήsponsa dantur per snigmala : nee oslendontur my- αεων * sterta quibusvis accedentibus, nisi pott certas exjaationes et praecepta: 'Α μούσα (6) γαρ ού φιΛοχερδης (7) Musa enim lucri eupida Κω τύτ' ήν, ούδ' έργάχις* Nondum erat, nec mercenaria, Ούδ* έπέρναντο γΛνχε'ιαι ISeque dulcia vendebanlur ΜεΛΙρθογγοι αοτϊ Τερψιχόρας Metlisona α Terpsichore 'Αργνρωθεϊσαι πρόσωπα Vultu argentata ΜαΛθαχόφωνοι άοιδαί. Mollia carmina. Jam vero qui doceiriur ab jEgypliis, prinram quidem discunt jEgypiiarum liiteramm viam ac rationem, quae vocalur epistolographica; secondo autem hieraiicam, qua utuntur bierogrammates; uRimam aulcm bieroglyphicam; cojus una quidem species esl per prima elemenla, cyriologica dicta; allera vero symbolica. Symbolica? atilem, una quidem proprie loquitur per imitationera; alia vero scribitur veluti iropice; alia vero, fere significat per qusedam aenigmata. Qui solera itaqae volunt scribere, faciunt circulum : lunam aulcm, Gguram lunae cornuum forraam prae se ferentem, convenienter ei formae, quac proprie loquilur. Tropice autero, per convenienliam traducenles et Iransferenies, el alia quidem immutanles, alia vero multis modts transfiguranles, imprimunt. Regum ilaque laudes fabulis dediis iinmiscentes, anaglyphicis describunt. Terlii autem generis, quod fit per aenigmala, hoc sit indicium : alia quidem aslra, propter obliquam conversionem, assunilabant corporibus scrpentum;

B

Αύτίκα οί παρ' Αιγυπτίοις παιδευόμενοι (8), πρώ­ τον μέν πάντων τήν Αιγυπτίων γραμμάτων μέθοδον έκμανθάνουσι, τήν έπιστολογραφικήν καλουμένην δευτέραν δέ τήν ίερατικήν, ή χρώνται οί ίερογραμματεις· ύστατη ν δέ και τελευταιαν τήν Ιερογλυφικήν * ής ή μέν έστι διά τών πρώτων στοιχείων κυΡ^ολογική, ή δέ συμβολική. Τής δέ συμβολικής ή μέν κυριολογεΐται κατά μίμησιν, ή δ* ώσπερ τροπικώς γράφεται · ή δέ άντικρυς άλληγορεϊται κατά τινας αίνιγμούς. "Ήλιον γούν γράψαι βουλόμενοι, κύκλον ποιου σι · σελήνην δέ, σχήμα μηνοειδές κατά τδ κύριο» λογούμενον εΐδος- τροπικώς δέ, κατ' οικειότητα μετάγοντες καϊ μετατιθέντες · τά δ* έξαλλάττοντες · τά δέ, πολλαχώς μετασχηματίζοντες, χαράττουσι. Τούς γούν τών βασιλέων επαίνους, θεολόγουμένοις μύθοις παραδίδοντες, άναγράφουσι διά τών ανάγλυφων. Του δέ κατά τούς αίνιγμούς τρίτον είδους δείγμα έστω τόδε · τά μέν γάρ τών άλλων άστρων διά τξν πορεία ν τήν λοξήν δφεων σώμασιν άπείκαζον, τδν δέ ήλιον τώ τού κανθάρου (9) · επειδή κυκλοτερές έκ τής

tubjeclam oralionem exprimitel absolvit. Jamenim depingunt accipilrem, crocodilum, etc. Pliniust Λαfur. hisioriw lib. xixvi, c. 8 : Sculpluras illce efigktque, gua% videmus, JSgypli ώς έν παραβολή είρημένης* Ακού­ tneam, inclinate aurem vestram in verba orh mei. σατε (19), Λαός μου, τδν νόμον μου κΛΙνατε τό Aperiam in parabolis os meitm, loquar propositionet ούς υμών είς τά βήματα τον στόματος μου* ab initio . Prseclarus quoque Apostolus sic dicit Ανοίξω έν χαραδοΛαϊς τό στόμα μου, φθέγξομαι quodammodo sirailia: Loquimur autem sapienliamχροβΛήματα άχ αρχής. Κα\ δ γενναίος Απόστολος inter perfectos; tapientiam autem non hujus soeculi, τά δμοια ώδέ πως λέγει * Σοφίαν δέ ΛαΛονμεν έν neque principum hujus mundi, qui destruuntur: τοις sed τεΛείοις · σοφίαν δέ ού τον αΙώνος τούτον\ loquimur Dei tapientiam in mysterio absconditam; ουδέ τών αρχόντων τον αΐώνος τούτον, τών κα­ quam prcefiniit Deus ante $&cula in gloriam nostram, ταργουμένων · αλλά ΛαΛονμεν Θεού σοφίαν (20) quam nulius ex principibus hujut sceculi cognoviLένSiμυστηρίφ τήν άχοκεκρυμμένην· ήν χροώρισεν enim cognovissenl, Dominum glorice non crucifixisό Θεός χρό τώναΐώνων είς δόζαν ήμων, ήν ουδείς sent *. Pbilosopbi aulem cum non laborarunt ut τών αρχόντων τον αΙώνος τούτον έγνωκεν · εί γάρ advenlum Domioi afficerent ignominia; sequitur ut ^ έγνωσαν, ούκ αν τόν Κύριον τής δόξης έσταύρωiovehaiur Aposlolus in vanam persuasionem eorum σαν. Oi φιλόσοφοι δέ ούκ ένηργήθησαν ένυβρίσαι τήν qu\ erant sapientes apud Judaeos. Et ideo subjun- παρουσίαν τού Κυρίου * απόκειται τοίνυν τήν οΓησιν git: Sed prcedieamus, inquit, ut scriptum est, quce τών έν Ίουδαίοις σοφών έπι£^απίζειν τδν 'Απόστοoculus non vidit, et auris non audivit, et in cor ho- λον. Διδ κα\ επιφέρει * 'ΑνΙ^ά κηρύσσομεν (21) κα­ rmni$ xon a&cenderunt, quos prceparavit Deu$ ii$ θώςqui γέγραχται, φησίν, ά όφθαΛμός ούκ είδε, καϊ ipsum diligunt. Nobi* enim revelavit Deus per spiriούς ούκ ήκονσε, καϊ έχϊ καρδίαν άνθρωπου ούχ lum. Spiritus enim omnia tcrulalur, eliam profunda άνέβη · ά ήτοίμασεν ό Θεός τοις άγαχώσιν αυτόν· Dei " . epirUalem exiim et Gnosticum novit esse Ήμϊν γάρ άχεκάΛυψεν (22) ό Θεός διά τού χνεύsancti Spirilns discipulum, cui Deus suppeditat, ματος · τό γάρ χνεύμα χάντα έρευνφ, καϊ τά βά­ quid sit Cbristi sensus ; Animaiis autem homo non θη τού Θεού. Πνευματικόν γάρ καϊ γνωστικδν οίδβ smcipit ea quce sunt spiriius; mnt enim ei stulti-τδν του αγίου Πνεύματος μαθητήν, τδν έκ θεού χοa

T o r

εύν

τ ο

9

41

%

k

* Ρ. 659 ED. POTTER, 557 ED. PABIS. *· Isa. XLV, 5. * Psal. LXXVII , 1, 2. « 1 Cor. n , 6, 7,8. *Mbid. 9,10. (16) Υπόνοιας. Υπόνοια est loculio, qua aliud D quod Veneri* tideri Mnrtit sidu$ congre$$um, adultedicitur quam audiens exspeciabat. Plato, aliique rio obnoxias nativitates reddat: Sole aulem rursus veleres Grseci pro allegoria ύπόνοιαν dicebant. Plu- elato ac deprehendente, non laieanl. Alia subjungit tarchus Ub. De audiendis poelis, pag. 19 : Παρά δέ τών υπονοιών exempla; cujuemodi eliam plura legi Όμήοω σιωπώι^νόν έστι τδ τοιούτον γένος τής διδα­ poterunt in Heraclidae, seu potius Heratliti, Pontici σκαλίας * έχει δέ άναθεώρησιν ώφέλιμον έπΙ τών δια- libro De allegoriis Hontericis. βεβληαένων μάλιστα μύθων ούς ταις πάλαι αέν (17) Ψυχαγωγία. Periodi notam loco commatis ύπονοιαις, άλληγορίαις δέ νύν λεγομέναις, προσοια- posl hanc vocem posuimus, sensu exigentc. (όμενοι καϊ διαστρέφοντες ένιοι, μοιχευομένην ^ρασίν (18) Σοφοΐς. Duos posteriores Sophoclis versus Άφροδίτην ύπ^ "Αρεος μηνύειν τδν ήλιον · δτι τψ τής recilansPlutarchus lib. DePythice oraculii, pag. 406, Αφροδίτης αστέρι συνελθών δ τού "Αρεος, μοιχικάς iu eorum priori αίεί pro αεί, in posleriori βραχύ αποτελεί γενέσεις, ηλίου δέ έπαναφερομένου καϊ κα- pro βραχεί scribit, utroque loco ex Glemenle corriταλαμβάνοντος, ού λανθάνουσιν. Apud Homerum ta- gendus. cilum id dactrinw genus exstat, consideratwnem ha(19) Ακούσατε. Psal. Προσέχετε... τφ νόμφ bens ulilem iis in 'fabuii* eliam, quv maxime vitupeμου. rantur. (hias allegoriis (ita enim nunc vocant, cum (20) Θεού σ. 1 Cor. n, σοφίαν Θεού. aiiud dicitur, aliud intelligitur : aniiqui ύπονοίας ab (21) Κηρύσσομεν. Ha»c vox a Clementead comocculto, qui eubesset, sensu nomxnabanl) nonnulli plendum Apostoli sensum addila fuisse videtur. alio detorquenles ac pervertenles, indicium de Venere (22) Ήμιν γάρ άχ. 1 Gor. ιι: Ήμϊν δέ ό Θεός α MarSe adulterata Sotem detulme aiunt hoc sensu, άχεκάΛυψε διά τού πνεύματος αυτού.

4*

StROMATUM LIB. V.

14

ρΐϊγβύμεν6ν(45),δέστι νους Χρίστου. Ψνχικόςδέάν- Α txa * Jam vero Apogtolug ad distinctionem perfeθρωχος οϋ δέχεται τά tov χνεύματος (24) · μωρία ciionis gnoslicae, communem fidem alicubi quidem γάρ αύτφ έστνν. Αύτίκα δ ^Απόστολος πρδς άντι- dicii fundatnentum, alicubi vero lac, scribens hoc διαστολήν γνωστικής τελειότητος τήν κοινήν πίστιν modo: Fratres, φ ηοη potui loqui vobit tanquam πή μέν θεμέΛιον λέγει, πή δέ γάΛα, γράφων τδν τρό­ $pirilaiibu$, $ed tanquam carnalibut,tanquam infantiπον τούτον· 'ΑδεΛφοϊ, οϋχ ήδννήθην ΛαΛήσαι ύμιν bu$ in Christo; lac vobi* potum dedi, noncibmm; ώς χνενματικοις, άΛΧ ώς σάρκικοις, ώς νηχίοις nondum enim poteratit, $ed neque adhuc nunc potsέν Χριστφ' γάΛα υμάς έχότισα, ού βρώμα (25) · slis, adhuc enim earnaks estis. Ubi tnim inter tm ούχω γάρ έδύνασθε · άΛΧ ουδέ έτι νυν δύνασθε · tsl eemulatio et contentio, nonne camales estis, 41 $eΙΓΙ γάρ σαρχϊχσί έστε. "Οχον γάρ έν ύμΐν ζηΛος eundumhominemambulaUs "?Quae quidemeHguntur χαϊ έρις, ούχϊ σαρκικοί έστε, καϊ κατά άνθρωχον ab borainibus peccatoribus. Qui autem ab eis abetiχεριχατειτε; Τά αίρετά τοΤς άμαρτωλοΤς των άν- nuerunt, quaesunt divina cogitani, et gnostici cibi θρώπων * οί δέ τούτων άπεσχημένοι τά θεϊα φρονούσι, sunt participes. Secundutn gratiatn, inquit, ntihi χαΧ βρώματος γνωστικού μεταλαμβάνουσα Κατά datam,ut sapiens architectus, posui fttndamenium; *ή*" Zapw (26), φησ\, τήν δοθεϊσάν μοι, ώς σοφός alius autem tuperatdificat aurum, el argentum, et αρχιτέκτων, θεμέΛιον τέθεικα · άΛΛος δέ έχοικο- Β iapides pretiosos. Ha»c gunt aediiicia gnoslica, qu* δομεί (27) χρνσιον καϊ άργύριον (28) > Λίθους τι* ponuntur soper fitndameututn fidei, quae est in μίους. Ταύτα γνωστικά εποικοδομήματα τή κρηπϊδι Cbristo Jesir. Slipula autem eant, qu» snperimτής πίστεως τής είς Ίησουν Χριστόν* χαΛάμη δέ ponunt baereses, el ligna et fenutn. QuaU autem sit τά τών αιρέσεων έπαναθήματα, χαϊ ξύΛα χαϊ χόρ­ uniuuujutque opus, ignii probabit . Cognilionis τος. Όχοιον δέ έκαστου τό έργον, τό χύρ δοκι­ aedificium in Epistola quoque ad Romanos iunuens, μάσει. Τήν γνωστικήν οίκοδομήν κάν τή πρδς Τ ω - lnqait: Desidero enim videre vot, ut aliquid vobti μαίους Επιστολή αΐνισσόμενός φησιν* Έχιχοθώγάρ donum impertiar tpiritaie, ut vo$ confirmemini . Ιδειν υμάς, Ινα τι μεταδώ χάρισμα ύμΐν χνενματι- Non polerant aperte liiteris scribi ejuamodi dona. xbv, είς τό στηριχθήναι υμάς. 'Αποκεχαλυμμένως δέ ούχ οιόν τε ήν τά τοιαύτα τών χαρισμάτων έπιστέλλειν. CAPUT Υ. k%

4T

De tymbolit Pythagorai. Αυτίκα τής βαρβάρου φιλοσοφίας πάνυ σφόδρα C Jam vero a barbara pbilosophia admodum ocέπικεκρυμμένωςήρτηται τά Πυθαγόρια σύμβολα (29). culte dependent symbola Pytbagorica. Suadet itaΠαραινεΐ γούν δ Σάμιος, ΧεΛιδόνα έν οΙκία (50) μή que Samius ilie, Dotni non habere hirundinem, boc έχειν, τουτέστι, λάλον, κα\ ψίθυρον, κα\ πρόγλωσσον est, loquacem, et sueurronem, et effrenat» lingua ^νθρωπον, μή δυνάμενον στέγειν ών άν μετάσχη, bominem, qui non potest continere nec capere ea μηδέ δέχεσθαι (51). ΧεΛιδών γάρ καϊ τρύγων, αγρού quae illi fuerint communicata. Hirundo enim et turw 4 t

Λ Ρ. 660. ED. POTTER, 558 ED. PARIS. Rom. i# 11.

1 Cor. i i , 14.

M

I Gor. m, 1, 2, 3. " Ibid. 10,12, 13.

σκαλεύειν έν οΙκία. Pylhagorat autem maxime, ut apparet, in admiratione habitus, admiratusque sa(24) Τον χνεύματος. 1 Cor. n : Τον χνεύματος cerdotes Utot, imilatus e$t rationem eorum, res sytnbolis quibnsdam et per ambaqes proponendi, suasque τον θεον. (25) Ού βρ. I Gor. ιιι, καϊ ού βρώμα ούχω γάρ sententiut involucris uxU. Sam qua vocantur liiteήδύνασθε · άΛΧ ούτε έτ .Dein, καϊ έρις, καϊ διχο* rce hieroglyphiecc, hi$ pleraque nil concedunt Pythagorce proieepta: qualia *unt, non edere in eurru, non στασίαι, οϋχ. Ibid. truidere ehceniciy non ptantare palmam; ignem in adi(26) Χάριν. Χάριν τον θεού. Ibid. (27) Έχοικοδομεϊ. Apud D. Paulnm haec soquun- D bu* gladio non agitare. (30) ΧεΛιδόνα έν οίκ. Jamblicbus hoc symbolum lar: Εκαστος δε βΛεχέτω, χώς έχοιχοδομεϊ' Θε­ μέΛιον γάρ άΛΛον ούδεϊς δύναται θειναι χαρά τόν eic recitat in Protrept. pag. 50: Χελιδόνα οικία μή κείμενον, δς έστιν Ιησούς ό Χριστός* ΕΙ δέ τις δέχου. Laertius, l.vm, segm.17, hoc modo : Όμοροέχοιχοδομει. Quae propter repetttum έποικοδομεί, φίους χελιδόνας μή έχειν. Alii vero aliis id modis m librariorum negligenila saepe alias fit, excide- efferunt. Plutarcbus Sympotiac. I. vm, prob. 7, boc argumentum traclans, eumdem, qaem Glemens, aurunc; vel forie a Clemente consulio sunt omissa. (28) Χρνσιον καϊ άργύριον. Χρυσόν, άργυρον. ctorem in manibus habuisse videtur. (31) Τοντέστι... δέχεσθαι. Perperam bsec vertit Lbid. (29) Πυθαγόρια σύαδοΛα. Pythagoras in sym- Inlerpres, quae sic explicanda sunt: Hoc est, ioboiis iradendis iEgyptioram hieroglyphicam doctri- quacem, et sutvrronem, et effrenaiCB tinguw hominam imitatas fuisse dicilur. Plutarchus iib. De nem, qui ea, quorum particeps est, continere nequit, hide et Osiride, pag. 354, ed. Parig.: Μάλιστα δέ ne domo quidem excipere. Porro banc symboli huούτος, ώς έοικε, θαυμασθεΧς, καϊ θαυμάσας τούς άν­ jusce interpretatioDem rejicit Plutarchus, loco jam δρας, άπεμιμήσατο το συμβολικδν αυτών κα\ μυστη­ dicto: Ψιθυρισμού μέν γάρ ήκιστα χελιδόνι μέτεστι, ριώδες, άναμίξας αΐνίγμασι τά δόγ|*ατα· των γάρ λαλιάς δέ καϊ πολυφωνίας ού μάλλον ή κίτταις, και καλουμένων γραμμάτων Ιερογλυφικών οΰθέν απολεί­ πέρδίξι, κα\ άλεκτσρίσιν. Minimum entm, inqnit, πεται τά πολλά τών Πυθαγορικων παραγγελμάτων · susurri hubet hirundo, nse magis garrula aut tocatis οίον έστι τδ μή έσθίειν έπΙ δίφρου, μηο* έπ\ χοίνικος ett, quam pica, perdix, galiina. καθήσθαι, μ η » φοίνικα φυτεύειν, μηδέ πυρ μαχαίρα (23) Tbv έκ θεού χορηγούμενον. Melius legere-

tnr του έκ Θεού χορηγουμένου. LOWTH.

CLEMENTIS ALEXANDRIM

47

48

tur, jMsseres agri noverunt tempora suorum ingres- Α στρουθία, έγνωσαν καιρούς εϊσόδων αύτώτ (32), , inquit Scriplura : ncc oportet unquam φησίν ή Γραφή · κα\ ού χρή ποτε φλυαρία συνοικείν. eimul habilare cum nugis. Jam vero turtur mur- Κα\ μήν γογγύζουσα ή τρύγων, μέμψεως καταλαmurans, querete ingraiam ostendens maledicen- λιάν άχαρι στον έμφαίνουσα, εΐκότως έξοικίζεται * liam, sedibus merito expeltitur : Edalis varios mihi ne hine Ulineque wsurto*: Ώς (33) μή μοι τρύζητε παρήμενοι άΛΛοθεν άΛΛος· hirondo aulem, cum innuat fabulam Pandionis, ή χελιδών δε (34), ή τδν μύθον αΐνίττεται τδν abominanda snnt, quae proptcr illam vulgo jaclan- Πανδίονος, άφοσιούσθαι άξιον τά έπ' εκείνη θρυλλούtur accidisse : ex quibus Tereum alia qnidem esse μενα πάθη · έξ ων τδν Τηρέα τά μεν παθείν, τά δέ paesum, alia vero iji etiam fecisse accepimus. Perse- κα\ δράσαι παρεώήφαμεν. Διώκει (35) δέ άρα κα\ quitur aulem cicadas quoqtie musicas: unde me- τέττιγας τούς μουσικούς * δθεν άπωθείσθα* δίκαιος ό rito expellitur, qui verbum persequitur. Per eam, διώκτης τού λόγου. ΝαΙ τάν "ΟΛυμπον καχαδερχοquas Otympum despicil, scepiriferam Junonem,μέναν est σκαπτούχον "Ηραν, έστι (36) μοι πιστόν ταmUii tn thiguafideiipromptuarium, ait poetica ; et μιεϊονέπϊγΛώσσας, ή ποιητική φησιν· δ τε Αισχύλος* i£scliylus: Mihi quoque in lingua ciatri* e$t custtdiens. ΒΆΛΧ έστι χάμοϊ χΛεϊς έπΙ γΛώσση φύΛαξ. Πάλιν ό Πυθαγόρας · Της χύτρας (37) άρθείσης Rursus Pylhagoras, Olla ab igne tublata, 2 3 9 pracipit non relinquerefignramin cinere, sed eam άπδ τού πυρός, τόν έν τη σποδφ τύπον μή άποΛιπεΊν, άΛΛά συγχεΐν προσέταττε· κα\ ταeonfundere : el qni turgunl e cnbiii, coniurbare ttragula. Innuebat enim, non solum esse delendum ράττειν άναστάντας έξ εύνής τά στρώματα. Οι> faetura et suporbiam, sed ne irae quidem esse re- γάρ τδν τύπον (38) άφανίζειν μόνον δεΤν ήνίττετο, linquendum vesiigium. Cum autem ebollire cessa- άλλά μηδέ οργής ίχνος άπολιπείν έπάν δέ άναζέσασσί verit, eam esse componendam, et omnem esse de- παυσηται* καθίστασθαι αυτήν, καϊ πάσαν άπαλείlendam injuriae memoriam. Sot autem vobis ne occl-φειν μνησικακίαν. ΉΛιος (39) δέ ύμΐν τη όργχ} dat super iracvndiam *·, inquit Scriptura. Et qui φησ\ν ή Γραφή, μή έπιδυέτω. Καϊ δ εΙπών, Ούχ πάσαν άφείλεν μνησικακίαν* θυμός dixit, Non concupitcet »·, susluiil omnem acceptae επιθυμήσεις, tnjmia? recordationem. Ira eniminvenitur impulsio γάρ ευρίσκεται δρμή επιθυμίας ήμερου ψυχής, κατ* t

β

9

#

Φ Ρ. 661 ED. POTTER, 539 ED. PARIS. " Jer. v n i 7. *· Ephes. w 26. » Exod. xx, 17. f

f

(32) ΧεΛιδών κ. τ. λ. Jerem. νιιι: Τρύγων χαϊ χε* C enhn est biranda, el maxime eicada* Musis taeras Λιδών αγρού, στρουθία έφύΛαξαν καιρούς εΐσό- et caneras interficit, iitque veseitur. Plura bac de re ibidem \idere licet. δων έαυτων. (36) "Εστι. II. Junius cent. 4, proverb. 39, (35) Ώς. Homeri locus est Iliad. I, SYLB. Yerba gunt AcbiUis IHyssem ac caeleros Gracos ad se ifischylo tribuit hunc. versum, pariter ac sequenlem, sicque utrumque terlit: Fidum penu, vel mtssos ailoquenlis lliad. I, v. 311 : Ώς μή μοι τρύζητε παρήμενοι άΛΛοθεν άΛΛος. wrarium, tingua. Et nostra prwferl lingua cuttodem In quem locum Etistathiue: Έστι δέ τρύζειν τδ πο- clavem. Deinde addtt bunc Luciani similem verλυλογείν ή πολυφωνείν · έξ ού καϊ τρύγων, ήν 1\ πα­ sum: ροιμία έπι σκώμματι τών πολυλογούντων παραλαμ­ Άρρητων έπέων γΛώσσης σφρηγϊς έπικεΐσθω. βάνει, λαλιστέρους τρυγόνων καλούσα. Ideo Clemens, Arcanum ut celet, claudenda est Hngua tigiilo. COLLECT. cum turturem loquacitatem designare dixissel, boc utilur verbo. Vide proverbium, Turture loquacior. (37) Τής χύτρ. Plutarcbus loco superius dicto : Suidas: Τρύζει, άσημως λαλεί, παρ' δ κα\ ή τρύγων, Τδ συνταράττειν άναστάντας έξ εύνης τά στρώματα, έπε\ άσήμως φθέγγεται καϊ γογγυ^τικώς. COLLBCT. κα\ χύτρας τύπον άρθείσης έν σποδφ μή άπολιπείν, Ex lliad. I , ν. 311. άλλά συγχεΐν. Ε lecto surgentes jussit conturbare (34) Ή χεΛιδώτ δέ. Μοχ, post Πανδίονος clausa ttragula; et, olla sublata, ejus vesligia in cinere non periodo, e praecedenti membro aubaudiendum έξοι- relinquere, ted confundere. κίζεται, ut cohaerentia sit, καϊ άφοσιούσθαι άξιον. (38) Τύπον. Flor. τύφον, tumortm, nempe exSvmbolum boc Pythagorae cum seq. exponit etiam n candescenliam et ebullitionem furenlis irae. TumoPlularcbiis Sympoi. hb. vn, pag. 575. 11. SYLBURC. rem iroe dixit Virgilius JEneid. vm, vers. 40: Sensus est, Turtur, propierea quod murmuret, —Neu belli terrere minis, tumor omni* et ira est domo ejicienda: — hirundo autem. qute PandioConcessere Deum ni$ fabulam mnuit,eo quod abominari debeamu*, Sic quaaccepia ClementU verba hunc sensum Braebent, propler eam accidme vulgo dicuntur. Pleniora suntquod non modo χτω tumor et ebullitio, sea quodtit illa Plularchi: Αρα ούν διά τδν μύθον τδν περ\ τήν ejus vestiqium *it delendum. Sed τύπον Sylburgius* παιδοφονίαν ά^οσιούνται τάς χελιδόνας, άποθεν ημάς in sua editione exbibuit, auam reliquae secutae sunt. πρδς εκείνα τά πάθη διαβάλλοντες, έξ ών τδν Τηρέα Plutarcbus: Τής μέν γαρ χύτρας τδν τύπον έοη. χ%\ τάς γυναίκας, τάς μέν δράσαι, τάς δέ παθείν αθέ­ Φιλίνος άφανίζειν αυτούς, διδάσκοντας δτι δεί μηδέν μιτα κα\ σχέτλια λέγουσι; Surnnam ergo ob infantisοργής ένδηλον άπολιπείν ίχνος, άλλ* δταν άναςέσας necem fabulis vulyalam abominantur hirundines,παυσηται ut καϊ καταστή, πάσαν άπηλείφθαι μνησι­ no9 eminus α lalt flagiiio deterrerent; quando Teκακίαν. OUce formatn aiebat PhUinus Pylhagorico* reum et mulieres impia ista el nefaria partim perpedum abolere mandant, docere nulium evidens tro? Irasse, partim sustinuisse aiunt? Glementis verba ob relinquere vestigium; $id ubi ea deferbuit, animwque pravain inierpunctionem bactenus perperam a mul- consedit, omnem e*$e memoriam offentarum penilu tis intellActa fuisse videnlur. delendam. (35) Αιώκει. Sic eiiam Plularchus : Σαρκοφάγος (39) ΉΛιος. Epbee. iv : '0 ήΛιος μή έπιδυέτω γάρ έστι, καϊ μάλιστα τούς τέττιγας, Ιερούς κα\ μου­ έπι τφ παροργισμφ υμών. σικούς δντας, άποκτίννυσι κα\ αιτείται. Carnivora Τ

49

STROMATUM LIB. V.

50

εξοχήν αμύνης έφετικδς άλόγως (40$. Τω δμοίω Α cupidilati* mansuet» amm*, ultiotem citra ralioτρόπψ χαϊ ή acotrq ταράσσεσθαι παραινείται* ώς nem supra modum de&iderans. Simililer eliara snaμήτε όνειρωγμού τίνος, μηδέ μήν ύπνου μεθ' ήμέ- delur, ut cubile quoque contnrbetur, ut nec alicujus ραν (41), άλλα μηδε τής έν νυχτί ηδονής έπιμε- lurpis insomnil, nee somni quidem inlerdiu, sed μνήσθαι Ιτι. Τάχα δέ χα\ φαντασίαν τήν ζοφεράν nec alicujtis, qo» fuit in noctc, voluplatis memiσυγχεΐν τψ τής αληθείας φωτ\ δείν ήνίσσετο* Όρ)*/- nerimus. Forte aulem caligmosam quoque phanlaζεσθε, χαϊ μή άμαρτάτετε, δ Δαβίδ λέγει* μή συγ- 6iam significabat oportere luce veriiaiis coufunκαρατίθεσθαι τή φαντασία, μηδέ τδ έργον έπάγειν dere. lra*cimini> et nolilepeccare inquii David: χυρουντα τήν δργήν χρήναι διδάσκων. Πάλιν, Έχϊ non assenliri phantasioe, neque factnm inducendo γής μή xJtetr, Πυθαγόριόν έστι σύμβολον δηλοϊ δέ iram ratam facere, oportere docens. Rursns, Suptr τά τέλη χαϊ τά δμοια τών μισθωμάτων, ταραχώδη terram non esse navigandutn, est bymbolum Pytbaκα\ άστατα δντα, παραιτεΐσθαι δείν. Διά τούτο τοι δ goricum. Significal autem, vecligalia, φ et simiies Λόγος τους τελώνας \έγζισνσχόΛως{1e Pherecydis Θεολογία seu Θεογονία, conf. quae inemurat Suidas. Gonf. eiiam Tatianus p, 14, edil. (45) Ή Αυκόφροτος 'ΑΧεζάνδρα. In hoc poc* Oxon.;Origeues adv. Cels. p. 303, edit. CanlaDiate, olim a me edito, Lycopbron Gassandram, sew brig. (45) Ενρορίωτ. Cicero, De divinat. lib. u, c. 64; Alexandram, Priami filiam introducii, deGraecoruiu calamitatibus obscure, ei oraculoQuid? poela nemo, nemo physicus obscurus! llle Trojanorumque vero nnn nimis etiam obscurus Euphorion. At non Bomerus. rymore vaticinantem. Unde τδ σκοτεινδν ποίημα iler igitur melior? Valde Heraclitus obscurus, mt-dictum est. (46) ΜωΌσής. Paria superius scripsit auctor, nime Democritus, nnm igitur conferendi f (44) ΤάΚαΛΛιμάγου Αίτια. Cl. Benlleius noslras. Padag. lib. m, c. 11, pag. 296, 297, et Strom. n, ad Callimacbum haec adnolat pag. 345 : c Clemens p. 464. Quse cum his conferri poterunt. Sunt aulem Atex., Skrom. lib. ν : Εύφορίων γάρ δ ποιητής, κα\ corum pleraque, nonnullis mutatis, aliis omissis atΚαλλιμάχου Ίβις, κα\ τά Αίτια, κα\ ή Αυκόφρονος que adaitts, sumpia ex Barnabe epistola c. 10 el 'ΑΛεξάνορα, καϊ τά τούτοις παραπλήσια γυμνάσιον 11, pp. 30, 31,35, 36,37, edit. Antuerp. (47) 'Αταμαρυκωμέτωτ. Barnab., μαρυκωμένων. είς έξήγησιν γραμματικοίς έκκειται άπασι. lla codex (48) Τί δέ τό,δίχτίίΧούν. C\. Colelerius ad Barins. Dionysii Salvagmi : in vulgatis Ιβις abest. Huc itaque vel ad Αίτια refer illud Stalii iv Sylvarutn, nabae locum, postquam Glementis nostri verba atlulisset, bsc insuper adnotat: c Quibus similia traia Epicedio patris: duntur ab Origene homil. 7, in Leviticum, a TbeoTu pandere diclus doreto qua?st. 2, in eumdem Scriptura? librum, et Carmina Battiados. n Procopio Gazaeo ibidem. Nobilis in primis locus Soidas ν. ΚαΧΛίμαχος. Πβις. Έστι δέ ποίημα έπι- PorpbyTii, ex Ghaeremone dc sacerdotibus ^Egyτετηδευμένον είς άσάφειαν κα\ λοιδορίαν εις τινα ptiorum ita disserenlis, lib. iv De abstinentia ab Ίβιν,γενόμενονέχθρδν τού Καλλιμάχου, ^ ν δέ ούτος animattSy num. 7 : Ί/θύων άπείχοντο πάντων, καϊ c Απολλώνιος δ γράψας τά 'Αργοταυηκά. Ovidius τετραπόδων δσα μώνυχα, ή πολυσχιδή ή μή κερασ^ φό^α. Πτηνών δέ, δσα σαρκοφάγα. > b Ibide · f

ν

£3

CLEMENTIS ALEXANDRIM

84

milaberis bis hominibus, qui labore eC sudore ne- Α νυει· γέγραπται Ιέ- Μετά άνδρύς αθώου αθώος eciunt sibi parare viclum, sed in rapioa virunt et χαϊμετάέχλεχτον έχλεχτόςέση- χαϊ μετά στρεβλού iuiquiUle. Aqaila enim raptnam, accipiter auteui .διαστρέψεις. Κολλασθαι ουν τοίς άγίοις προσήκει, iujuslitiam, et comis ararUiain, et plura habendi δτι ol χολλώμενοι αύτοϊς άγιασθήσονται. » Εντεύθεν cupidilatem significat. Scripcara est autem : Cum ό θέογνις γράφει9tro innounte innoeenseri$,et cum ekcto electns eris, et cum perreno perverleris \ Sanctis ergo CODTe adbsrere, quoniam ii, qui eis adhxrent, sanctiGcabimtur. > Hinc scribit Tbeognis : Te bona namque boni, ti una terstre, docebunt: Έσθλών (49) μέν γαρ ά.τ* έσθλα μαθήσεαι · %r \δέ χαχοίσι Pravi sed periment qmod fuit ingenium. Συμμιγής (50), άχολεις χαϊ τον έόντα νόον. Et rursus quando dicit in Caniico : Gloriose enim •Όταν τε αύ έν 'Ωδή (51) λέγη- Ένδοξος (52) γάρ magnipcatvs ttl, equum et atcentorem dejecit δεδόξασταΐ' in Ιχχον χαϊ άναδάτητ έβριψεν είς mare"; concupiscentiam mulliplicem, et bellni- θάλασσαν, τδ πολυσκελές (53) καϊ κτηνώδες χα: nuin alque impetuosum aflecluni, una cum ejes δρμητιχδν πάθος, τήν έπιθυμίαν, συν χα\ τω έπιauriga,qui scilicet babenas laxarat voloplatibiis, «ι βεβηκότι ήνιόχω, τάς ήνίας ταΐς ήδοναΐς έπιδεδωmare projecit, φ in mundi nempe dejiciens luniul- Β χδτι, έβριψεν είς θάλασσαν, είς τάς χοσμιχάς tus et perturbationes. Ita etiam Plato in Itbro De αταξίας αποβολών. Ούτω χα\ Πλάτων έν τψ Περϊ anima, tl aurigam, el equum qui defecerat, par- ψυχής (54), τδν τε ήνίοχον και τδν άποστατήσαντα teiu scilicei expertem rsfiionis, quae biperlito divi- ίππον, τδ άλογον μέρος, δ δή δίχα τέμνεται, είς θυ­ dilur, nempe in iram et cupiditaiein. dicit decidere. μδν κα\ έπιθυμίαν, καταπίπτειν (55) φησίν. f l χαι Qua ratione Pbaethontem quoque proptcr incooli- τδν Φαέθοντα δΓ άκρασίαν τών πώλων έχπεσείν δ iientiam fabula e curru excidisse sigiiificat. Iia μύθος αίνίττεται. Κα\ μήν χα\ έπ\ τού Ιωσήφ, νέον etiam se babet de Joseph. Cum ei adolcscenti fra- τούτον ζηλώσαντες οί αδελφοί, πλείόν τι προορώμεtres iuvidissent, ut qiii amplias aliquid praevideret νον χατά τήν γνώσιν, έξέδυσαν τδν χιτώνα τδν ποιin cognitioxie, eum varia exuerunt tunica, el ac- χίλον · χα\ λαβόντες, ένιψαν είς λάχχον (δ δέ λάχeeptuui in lacum projeceruiit (lacns autem iua- χος χενδς, ύδωρ ούχ είχε), τήν έχ φιλομαθίας τού uis erat, nec habuit aquam), ui qui variam viri σπουδαίου ποιχίλην γνώσιν άποσχοραχίσαντες · ή boui cogttUionem, ex diltgenti sludio couiparalam ψιλή τή χατά νδμον πίστει χεχρημένοι, ένιψαν είς amaudassent, et valere jussissent; aui nuda, quee λάχχον τδν ύδατος χενδν, είς Αίγυπτον άπεμπολήσανcsl ex lege, 6de uteutes, projeceruni in lacuui aqua τες (56), τήν τού θείου λόγου έρημον. Κενδς vacuuui, ut qui veodidisseiit in iEgypluiii divino ^ επιστήμης δ λάχχος* έν ψ ^ιφε\ς, χα\-τήν γνώσιν •erbo desertam. Vacuus autem scientia lacus eral, άποδυσάμενος, όμοιος τοις άδελφοΓς έδόχει γυμνδς ifi quem projeclus ille occulle sapieos cuiu exuis- γνώσεως, δ διαλεληθώς σοφός (57). Κατ* άλλο σημαιaet cognilionem, videbatur sioiilis fralribus, id est νόμενον, εΓη δ' άν επιθυμία ποιχίλον ένδυμα, είς f

T

M

Φ Ρ. 678 ED. POTTER, 573 ED. PAR1S. " Psal. χνιι, 25, 26. 25 el seq.

Τ

· Exod. χν, i.

· · Gen. xxxni,

(49) ΈσθΛών. Hi versus exstant in Theogn. De ipso pulchro, agilur. Describitur autem ibi εν­ Gnom„ v. 35. Eosdem laudat Plato in Mencne, ubi τελέχεια sapientis, sicut in Glementis Gtioslici, pro μαθήσεαι exslal διδάξεαι. Chrisliani. Utriusque autem εντελέχεια est, alte(50) Συμμιγής. Συμμιγής habeut etiaiu Platonis rius quidem, ut. falsa pulcbri, allerius ut falsa cd. vulg. in Menone : roeirum tamen requirit po- scientiae είδωλα fugiat, et ut alter κατά τδ αληθώς tius συμμιγέης, vel συμμιχθής. Sunt qui συιιμίςης χαλόν, aller χατά τήν αληθή γνώσιν, conjungatur legaiil et inux ενόντα. STLDUBG. — ΣυμμιχΟής in cum ))eo : qoi ulrumque χαι τδ αύτόχαλον esi, χαϊ Tueogmdc exstat. αυτή ή γνώσις. Non recle ergo Glemens id, quod (51) Nempe Moysis Exod. xv, post ^ g y - esl proprium Phadonit, in quo agilur de anima, et ioimortalilate ejus, Phtedro tribuit quanquam plios in inari Rubro demersos. (52) Ένδόξως. Paria dicil Philo in lib. De som- obiter et ibi de aiiima acaiar : non προηγουμένως, ι, pag. 4145 : Τέθνηχε τδ έπιτιθέμενόν ήμιν πά· sed quatenus τού αύτοχαλου, qui est Dcus iuimorθος, κα\ πρηνές άταφον έ^ιπται ,* μή μελλωαεν talis, per communiouem pulcbri, parliceps fit aniήμεϊς, άλλά στησάμενοι, τήν ίεροπρεπεστάτην ^οω- ma. UKINSIUS. μεν ώδήν, παρακελευόμενοι λέγειν πάσιν * "Ασωμεν (55) ΚαταχΙχτειν. Hoc est, ttt terram decidere. τω Κυρίψ· ένδόξως γάρ δεδόξασται* ΐππον καϊ άνα- Plalonis vcrba in Phadri pag. 4222, sutil hacc βάτην έ^ιψεν είς θάλασσαν. Mortuus est ιιι twbi$ Βρίθει ό τής κάκης ίππος μετέχων, έπ\ γήν ^έπων καϊ βαρύνων. Gravatur pravilalis particeps eqnus, posiius afrectu*, et prceceps insepultu* projeciusτεest, ad terram vergens atque irahen*. Ε conTa alter ne cunclemur nos, sed $i$tente$ nce, divino cultui equus, qiii aniVnam virlule prxdilam couiiialur, iu convenictilissimum canamus cantum; exciiantes omnes ad dicendum : tCanamut Domino : gloriosecoelum volare dicitor. enim magnificatut est; equum et insessorem dejecil (56) Άχεμχολήσαντες. Inlerpres, qui vendidis» in mare.» sent. Veruin Josepbi fralres euiu non vendideranl, (ϋδ) Τό χολυσχελές. Philo lib. Περϊ τών μετο­ uo lempore in lacum projecenuu, sed poslea vcnνομάζω pag. 201, II. SYLBURG. ebant. Scribendum igilur, una litlera muiala, (54) Ούτως χαϊ Πλάτων έν τφ Περϊ ψυχής. απεμπολήσοντε^, vendtturi, in fuluro lerapore. Diaiogum De anima adducil Glcmcns, cum tataeu (57) Ό διαλεληθώς σοφός. Malct forle aliquis locus de atiriga, κα\ τού άποστατήσαντος ίππου, e δ δή άλτ.θώς σοφός. Sed uil opus est nmlalione, si Plalonis Phcvdro sit desumptus. ln quo Dialogo, cum διαλεληθώς subaudiejiduui infin. είναι. S T L Ulanc uielapliysico, Περϊ του αύτοχαλου, hoc est, BCRG: D

2

85 S l hOHAl t * i Lio. «·. 85 αχανές απέχουσα βαραθρον. Έάν δέ τις άνοιξη χ nudus cognilione. Juxta a..ain i^erpretationem Λάχχον, ή Λατόμηση (58), φησ\, καϊ μή καΛύψη yarium indumenium accipitur pro cupidilate, quao αυτόν, έμπέση δ* έκει μόσχος ή δνος, ό κύριος τον in vastum barathrum abscedit. Si quis autem inquit, Λάχχον αποτίσει άργύριον, χαϊ δώσει τφ πλη­ lacum aperuerit, vel mdificaverU, et ip$um non texeσίον' τό δέ τεθνηκός αύτφ έσται. Ενταύθα μοι rtr, vituiui autem vel asinus in eum inciderii, lacu* τήν προφητεία ν εκείνη ν έπαγε * Έγνω βούς τόν dominus solvet pecuniam, et dabit proximo ; quod χτησάμενον, καϊ όνος τήν φάτνην τού κυρίου aulem fuerit tnortuum, eju$ erit* . Hic mihi illam αυτού · ΊσραήΛ δέ με (59) ού συνήχεν. Ίνα ούν subjunge propbeliam : Cognovit bo$ pos*e$$orem μή τις τούτων, έμπεσών είς τήν ύπδ αού διδασκο- suum, et asinu$ prcesepe domini sui; hrael autem μένην γνώσιν, ακρατής γενόμενος τής αληθείας, me non intellexit . Ne quis ergo ex iis, cum inciπαράκουση τε κα\ παραπέση, ασφαλής, φησ\, περί derit in eam, quae a le docetur, cognilionem, nec τήν χρήσιν τού λόγου γίνου · καϊ πρδς μέν τούς άλό­ possit continere veriiatero, non obediat et excidat, γως προσιόντας απόκλειε τήν ζώσαν έν βάθει πηγήν, sis caulus in usu verbi : et apud eos quidem qui ποτδν δέ δρεγε τοίς αληθείας δεδιψηκόσιν. Έπικρυ- accedunt citra rationera, occlude fonteni qui vivit πτόμενος δ* ούν πρδς τούς ούχ οίους τε δντας παρα- in profundo, potum aulem praebe iis qui silierint δεξασθαι τδ βάθος τής γνώσεως, κατακάλυπτε τδν Β veritatem. His autem qui non possunt accipere λάκκον. Ό κύριος ούν τού λάκκου, ό γνωστικδς, αύτδς profunditatem cognitionis, 2 4 5 ^ lacum. Doζημιωθήσεται, φησ\, τήν αίτίαν υπέχων τού σκαν- minns ergo lacus, ipse scilicet goosticus, mulciaδαλισθέντος, ήτοι καταποθέντος τφ μεγέθει τού λό­ bilur, inquit, ut in quem culpa conferalur, quod is γου, μικρολόγου έτι δντος * ή μετακινήσας τδν έργά- fuerit offensus et absorptus verbi magnitudine, την (60) έπ\ τήν θεωρίαν, καϊ άποστήσας διά προ- cum tantas opes verbi minime caperet, aut quod φάσεω; τής αυτοσχεδίου πίστεως. Άργύριον δέ δώ­ eum qui operabatur traduxerii ad contemplaiioσε/, τψ παντοκρατορικψ βουλή ματι υπέχων λόγον nem, et ea occasione eubitanea fide illum abduxeκα\ εύθύνας. Ούτος μέν ούν ό τύπος νόμου καϊ προ­ rit. Pecuniam autem dabit, volunlali omnipotenli φητών, ό μέχρις Ιωάννου* ό δέ, καίτοι φανερώ- sui facti reddens rationem. Hic est φ ergo typus et τερον λαλήσας* ώς άν μηκέτι προφητεύων, άλλά figura leghet prophetarum, quaefa\lu$queadJoanδεικνύων ήδη παρόντα τδν έξ αρχής καταγγελλόμε­ nem " . Ille autem, etiainsi sit loculus aperlius, ut νων συμβολικώς, δμως, Ούκ είμϊ, φησ\ν, άζιος τόν qui uon amplius praediceret, sed eum jam praesenΙμάντα τού υποδήματος Λύσαι Κυρίου' μή γάρ tem uionstraret qui ab iniiio per symbola annunάςιος είναι ομολογεί τήν τοσαύτην βαπτίσαι δύναμιν tiabatur, Non tum tamen, inquil, dignui qui sotχρήναι γάρ τούς καθαροποιούντας, άπολύειν τού C corrigiam ejus calcei . Fatelur enim se non σώματος καϊ τών τούτου αμαρτημάτων τήν ψυχήν, esse dignum, qui tantam baptizet potestaleni. ώσπερ τού δεσμού τδν πόδα. Τάχα δέ κα\ τήν τελευ- Oportet eoim eos qui mundos laciunt, animam ταίαν τού Σωτήρος είς ημάς ένέργειαν, τήν προσε­ exsolvere a corpore et ejus peccatis, tanquam peχή (61) λέγω, τήν διά τής παρουσίας έπικρυπτομέ- dem avincalo. Fortasse aulem pogtreniam quoque νην τψ τής προφητείας αίνίγματι, ό διά τής αυτο­ Servatoris in nos operationem, proximam, inquam^ ψίας τδν θεσπιζόμενον δείξας, τήν είς φανερδν π ό ^ ω - quae prophetiae aenigmale occultabatur per praesenθεν όδεύουσαν μηνύσας ήκουσαν παρουσίαν, Οντως tiam, is qui ipsis oculis videutium nionstravit eum, έλυσεν τδ πέρας τών λογίων τής οίκονομίας, έκκα- qui pradicebatur, eam, quae e longinquo io aperλύψας τήν έννοιαν τών συμβόλων. Καϊ τά παρά Τω- tum veniebat, indicando praeseutiam, revera solvit μαίοις (62), έπι τών διαθηκών γινόμενα τάξιν εί- fliiem eloquiorum de dispensatioae carnis, detecta %

1

M

β

ei

v

a

m

Φ Ρ. 679 ED. POTTER, 573-74 ED; PARIS. · · Exod. xxi, 53, 34. Π1, 16. ·* Marc. i , 7; Luc, m, 16; Joaii. i , 27.

M

Isa. i, 3.

M

Matth. xi, 13; Luc,

(58) Λατόμηση. Vulg. Bibl. Exod. xxi : λατό­ D lib. vii, 653) prioribus duobus abolilis diu in usu μηση Λάχχον· dein καιέμπέση έχει /i. et mox, mansit, eaque res Libripende et FamilUe emptore ό κύριος τού Λάκκου αποτίσει, άργύριον δώσει adhibiio, et quinque testibui praesentibus, agebaτφ χνρίφ αυτών · τό δέ τετεΛευτηκός αύτφ έσται. tur. Familiam enim, id est haeredUalem, testator (59) ΊσραήΛ δέ μ. Isa. ι : ΊσραήΛ δέ με ούκ maneipabat imaginario emptori, qoi Famxlim emptor έγνω, καϊ ό Λαός με ού συνήχεν. dieebalur, nuinmo uno, aut item altero, dicis causa, (60) Τόν ϊργάτην. Operarium, quinondum est ad ihlercedente; Clementem vero ibi καρπισμών noconlemplalionem paratus. Sic inlecpreialur τδν mine intellexisse mancipationes, quae leslamenlis 6vov, vel Βούν, superius dictum. inlercedebant, verisimile penitus inspicienlibus (61) Την πρ. H*c sic di&tinguuntur et βχρ.:τήν fiet, cum m solemnibus testamenlorum, quae per προσεχή λέγω, τήν διά παρουσίας, έπικρ.ζρΓΟΛίυιαί», a3s et libram uebant, lolus ille locus versetur. Eoinquam, per ipsius pramniiam, quce olim propheliat que in genere piaeler ζυγά et άσσάρια, id est a$ et anigmale occuliabatur. ttbratn, mancipatio inlercedebat, πρδς τιμής (id est (02) Παρά 'Ρωμαίοις. Α. Ccllius lib. xv, c. 27, pretii) μερισμόν, ul Clemens censeL. liem lesialio, lesiamenlorum tria genera fiiisse tradil; unum, cujus gratia factas τάς τών ώτων έπιψαύσεις signiquod calalis comitiis in concione populi fierel; al- ficat: quandoquidem in ima aure memoriae locus terum, in procinctu, cum viri ad prselium facien- eral: quem tangenles, antestabantur, lesle Plinio dum iu aciem vocabantur; tertium, per (amilice lib. xi, c. 45. Haec inter alia ibi Brissonius. Auigit emanapationem, cui ces et libra adhiberetur. Quo-enmdem locum etiam Paulus Leopardus, Emen4*_ cum postremuin (inquii Brissonius, D* formulis lib. vi, c. 9, p. 575. SxLDuaa. 9

Λ

*7

CLEMENTIS \LEXANDR1NI

88 nolione symbolorum. E l quae a Romanis fiunt in Α ληχε (63), τά διά δικαιοσύνην εκείνα ζυγά κα\ άσσάlestamenlis, locum obiinuerunt: nempe Ityrae illae, pux, καρπισμοί τε, κα\ αί τών ώτων έπιψαύσεις. Τά et asses justitia? causa adhibiia, et mancipatiooes, μεν γάρ, ίνα δικαίως γίνηται * τά δέ, είς τδν τής τι­ et aurium contrectationes; iili quidem, velut si- μής μερισμόν* τδδ', όπως δ παρατυχών, ώς βάρους gnum juste faciendi; haec autem, ad honoris divi- τινδς αύτώ επιτιθεμένου, έστώς άκούση, κα\ τάξιν tionein; tertium vero, ut qui incidisset, veluti quo- μεσίτου λάβη. dam onera ipsi imposito stans audiret et loco iotercessoris esset. CAPUT IX. Rationes afferuntur eur veritatem invotucris symbolicis obtegere vitum fueril. Sed, ut videtur, niraio quodam demonstrandi *Αλλ\ ώ; έοικεν, έλαθον ύπδ φιλοτιμίας άποδεικτιttudio, plos quam par sit, sum progressus. Yila κής, περαιτέρω τού δέοντος παρεκβάς. Έπιλείψει enim me deGciet, eos omnes recensentem, qui sym- γάρ με δ βίος τδ πλήθος τών συμβολικώς φιλοσοbolice philosophanlur. Memoriae ergo causa, elbre- φούντων παρατιθέμενον. Μνήμης τε ούν ένεκεν καϊ vitatis, etftj.se homines ad veritatera inlendereut, g συντομίας, κα\ τού πρδς τήν άλήθειαν άνατετάαθαι, lalia barbaricae philosophia? sunt scripta. His enim τοιαύταί τίνες αί τής βαρβάρου φιλοσοφίας γραφαί. qui saepe ad eos accedunl, et dederunt sui expe- Τών γάρ πολλάκις αύταίς πλησιαζόντων, κα\ δοκιrientiam, et in fide, et in vita umversa, communi- μασίαν δεδωκότων κατά τε τήν πίστιν κατά τε τδν cari volunt eam, quae revera est, philosophiam et βίον άπαντα, μόνον έθέλουσιν ύπάρχειν τήν δντως veram Ibeologiam. Quin etiam nos quoque volunt ούσαν φιλοσοφίαν καϊ τήν αληθή θεολογίαν. Κα\ μήν opusbabere aliquo inlerprete et duce; sic enim έξηγητοΰ τίνος κα\ καθηγητού χ ρε ί αν έχειν ημάς fore, ut majus in eas studium conferatur, et nos βούλονται· ούτω γάρ κα\ σπουδασθήσεσθαι μάλλον, minime decipiamur, cum accipiamus a peritis, et κα\ άνεξαπατήτους έσεσθαι, παρά τών εύ είδότων denique prufuturos iis, qui se sunt digni, exWtima- παραλαμβάνοντας, καϊ ώφελήσειν τούς άξίους αυ­ runl. E l alioqui omnia qua; oslendunlur peraliquod τών, διελάμβανον, άλλως τε κα\ πάνθ' δσα διά τίνος velaineotum, majorem et aogusliorein exbibent ve- παρακαλύμματος ύποφαίνεται, μείζονα τε καϊ σε­ ritatem, sicut φ fructus qui in aqua pelluceut, et for- μνότεραν δείκνυσι τήν άλήθειαν καθάπερ τά μέν mae qu« per tegumenta concedunt aliquam sui evi- ώρια διαφαίνοντα τού ύδατος, αί μορφα\ δέ διά τών dentiara. Aliquid enim addunt splendori, praeter- παρακαλυμμάτων, συνεμφάσεις τινάς αύταίς προσquam, quod qiiae sunt maniiesla, uno modo inlelli- C χωριζόμενων. ΈλεγκτικαΙ γάρ αί περιαύγειαι πρδς ganlur. Cura ergo liceat pluribus modis accipere, τψ κα\ τά φανερά μονοτρόπως κατανοεϊσθαι (64). sicut certe accipimus, in iis, quae occulte dicta Συνεκδοχάς τοίνυν πλείονας έξδν είναι λαμβάνειν, sunt, eacumita sehabeant, fallitur quidera indoctus ώσπερ ούν λαμβάνομεν, έκ τών μετ' έπικρύψεως είet imperitus, comprehendit autem Gnoslicus. Jam ρημένων, ών ούτως εχόντων, σφάλλεται μέν δ άπει­ crgo nec quibuslibet volunt omnia exponi lemere, ρος κα\ άμαθης* καταλαμβάνει δέ δ γνωστικός. Ήδη nec communicari bona sapientiae, iis qui ne som- γούν'ουδέ τοίς τυχούσι ήθελον άναίδην (65) έκκείσθαι niando quidem sunt anima expurgati (neque enim πάντα, ουδέ κοινοποιεΐσθαι τά σοφίας αγαθά τοίς fas est quibuslibet obviis ea expuncre, quae parata Ιιηδ' δναρ τήν ψυχήν κεκαθαρμένοις (ού γάρ θέμις fuere cum tot certaminibus), neque profanis nar- δρέγειν τοίς άπαντώσι τά μετά τοσούτων αγώνων rare Logi mysteria. Aiunt certe Hipparchum Pytha- πορισθέντα), ουδέ μήν βεβήλοις τά τού Αόγου μυ­ gureum, eo quod aperte gcripsisset decreta Pytba- στήρια διηγείσθαι. Φασ\ γούν Ίππαρχον τδν Πυθαgorqt, expulsum fuisse e schola, et ob id ipsum, γόριον, αίτίαν έχοντα γράψασθαι τά τού Πυθαγόρου tanquam mortuo, impositaoi columnam fuisse. Quo- σαφώς (66), έξελαθήναι τής διατριβής, και στηcirca etiam in barbara philosopbia vocant morluos, λην (67) έπ αύτψ γενέσθαι οία νεκρψ. Διδ καϊ έν 1

« P. 680 ED. POTTER, 574-75 ED. PARIS.

(63) Τάξιν εϊλιχχε. Nempe έν τοις διά συμβόλων D (65) 'Ara/^ijy. Vel άνέδην. Conf. Index Gracus. είρη^ένοις. (66) Σαφώς. Nolissimuni est illud Pylbagorao(64) ΈλεγκτικαΙ. . . κατανοεισθαι. ITerveius ruin effatum, Μή εΐναι πρδς πάντας πάντα 0ητά. vertit : Arguunt enim splendores, prater id, quodΝοη este omnibus pandenda omnia. Gonf. Gicerc iu qu