32 0 3MB
Dario Fo Franca Rame kad1n oyunlari 1 -
1
-
.
"':'---
-
\ . 'f?
•
/
1997
NOBEL EDEBIYAT ÖDOLO . .
'
1
1
'
1 ı
•
-
'
-
•
•
-
("
.
Türkçesi: Füsun Demirel
Tiyatro Dizisı: 4
.
Kadın oyunlarının sayfalarını çevirmeye başladığınızda; işçi Kadın, Yalnız Kadın. Tecavüze Uğrayan Kadın, Akıl Hastanesindeki Fahişe, işkence Gören Mahkum Kadın, Alice, Hippi Ana ve diğerleriyle tanışacaksınız. Bu oyunlar onlann monologları. ancak aldanmayalım, yaşamda olduğu gibi buradaki her oyunda da başkahraman daima bir erkektir. Bu oyunlarda kadın ve erkeğin sonsuz yaşam serüveni. sevdaları, tutkuları, acıları, ihanetleri anlatılır. Okurken. zaman zaman ağiatan ve çok güldüren yaşam serüven leri. .. Ancak, Moliere'in söylediği gibi: "Gülmek. zeka ve kavrama işidir." .. Ağlamaksa camın üzerindeki su tanesi gibi hoş ve boş olmamalı. Onemli olan oyunlardaki politik söyleme tüm kadın ve erkeklerin katılımı. bunu paylaşabilme yetisi ve keyfi... Sizlere iyi okumalar ... Kitabı okuyup bitirdikten sonraki günlerde kadınlarımızın başına bir kaza gelmemesi için şimdiden iyi şanslar. Füsun Demirel
•
�arı o
o
ranca
a
ın o
n arı
e
•
beninıki btızları yuvarlak ytıvar lak yapıyor. Sonra çaıııaşır ıııakinen1 var . . . 24 silin(iir li. . . Yıkıyor ve ktırutuyor, heı11 de nasıl kuruttıyor. Bazen ütüleyebilnıek için yeniden ıslatnıanı gereki yor. Öylesine kazık gibi oltıy()r . . . Sonra düdtiklti ten cerenı var . . . Sonra nıikser, 111ikseriın var . . . Her odada ıntiziğim var. Dal1a ne isterin1 . . . Eninde sontında yal nız bir kadınıın . . . H ıı11111 . . . vardı, yani geliyordtı, gün delikçi . . . kaçtı, sonra bir başkası geldi o da kaçtı. . . Efendiı11? Yoo . . . lıayır beniın yiiztiıııden değil. . . Şeyy (Sinirli) Kayınbiraderiı11 yüzünden . . . Şey. . . elliyor . . . elliyordtı yani. . . taı11 da oralarını. . . l1astalandı. . . Maraz n1ı? Marazını bilı11iyoıuın, bildiğinı kızları ellediği. . . e tabii c>nlar da l1aklı olarak isyan ediyorlardı. Siz olsa nız onların yerinde sevgili signora . . . canınız l)tırnu.
18
nuzda taı11 iş yapıyorsunuz, l1ir el eteğinizin altından . . . trak . . . Siz l)ir l)ilseniz, kayınl1iraderiınde ])ir el var . . . Allalltan sadece l1ir tane var. Yok canın1 ne sanclınız kaza . . . bir araba kazası. . . dtişüntin clal1a 30 yaşında . . . (Bıı ko1ıı.tş1na esrıası rıda pencere ötıiind eki tabureve otı1rnıuştıır, konışı(yla Jnlz yüze konuşur) O kadar genç . . . l1er tarafı kırık . . . Baştan aşağı alçıda, otunır durun1da alçı ya aldılar . . . ral1at etsin diye . . . Yeınek yen1esi ve nefes alınası için ktiçi.ik bir delik IJıraktılar, kontışaınıyor da bir şeyler geveliyor bazen, hiçbir şey anlaşıln1ıyor. Gözleri de sağlan1 onun için gözlerini alçıya almadılar, dışarıda l1ıraktılar, sonra o elini de dışarıda bıraktılar o da sağlaı11. . . Bir de şeyi sağlaın, nasıl denir. . . (Şaşkı 1 ·z dır) Dal1a yeni tanıştık benin1 hakkıında yanlış şeyler dtişünınenizi istemeın, yani. . . şeyi sağlaı11 kaldı. . . orası. . . heı11 de nasıl sağlaın . . . Bi raz fazla sağlan1. Her an şey isteği var. . . anlarsıı1ız ya . . . evet aklı hep orda . . . oktır, çok okur . . . hep öğrenir . . . porno dergilerde n . . . Odası ağzına kadar o iğrenç dergilerle dolu, bilirsiniz ya o çeşitli pozisyonlardaki çıplak kadın resiınieri olan dergiler . . . Rahatsız durtınl larda . . . Bana sorarsanız, o zavallı kadınları da o paz ları aldıktan sonra alçıya koymak lazın1 kayınl1iracle riın gibi. . . Anaton1ik et parçaları, l1üylitüln1iiş, renkli. . . Sanki kasapların el ilanlarından alınınış . . . Bu resinller den l1iri eliı11e geçerse o gi.in l1iftek pişiren1iyorun1, ıniden1 11tılanıyor . . . İşte l1öyle, ka(lınlar kaçınca kayıı1hiraderiınle ben ilgilenınek zorunda kal(lın1. Kocan1 için . . . eninde sonunda onun karcleşi . . . (İşiinı ez) Nee ee? Bana saygı gösterir . . . Bir o eksikti. . . Beni eHenle den önce n1ul1akkak izin alır . . . Önce, ıntıtlaka sorar . . . (Telejo 1ı çalar) All, kocan1 olacak . . . hep l)u saatlerde arar l1eni, özür dilerin1 l1ir clakika . . . (Telejb rıcı gicler) Al o? Evet . . . Ne? Neee hastir b()k . . . (Tel�jo 1-ıı.1 kcıpar. '
..
19
[l ta tın-ı ıştır. Ko1nşı-(va tehessı? m ed er) Ah çok affeder siniz . . . l1en aslında lı iç köt(i söz kul lanınan1 ama ba zen kaşn1ıyorlar . . (İ şitıe devam eeler) Yok . . . yok .. . ko canı değil(li, daha neler . . . ki nı olduğtınu hilnıiyonıın . . . Donıuztın teki. . . günde iki i.iç. . . })in kere . . . telefon eder. . . Öylesine iğrenç sözler söyler ki, hani o sözler ()en, sözli.ikte lı ile l1tılamazsınız . . . Nereden hiliyortın1 C)lur nıtı? l�aktını söz]üğe, hulanıadıın . . . Hasta mı? l�aksaı1ıza bende, ev(le bir hasta var, İtalya'daki bütün })u tür lıasta ların soruınlu1 uğu nu taşıyaınanı ya . . . (Te1�/0I'Z .V enid eJ-ı çalar) Bak gene o . . . Ağzını hile açarna yacak bu kez . . . Dinle domtız . . . Seni uyarıyonın1, tele fon polis tarafın(lan dinleniyor. (Ses tonıt .vumuşar) Cia o. (Komşıı..vaJ Kocam . . . Seninle ilgisi yok canım, sandıııı ki. . . })ir adaın durmadan telefon edip . . . seni sonıyor . . . korkunç köti.i sözler söyli.iyor . . . Sana kızgın . . . çok . . . diyor ki. . . ona borctın varmış . . . (Ses tonu d eğişir) Ben de korkutn1ak için polisten söz ettin1 . . . . . Ald o, sana yen1in ederim ki evdeEvet. . . evdeyinı. . yim. . . Ozi.ir dilerinı aına sen hangi n tımarayı çevirdin . . . E telefontı hen açtığıma göre nerde olabilirim, kapıyı üstüıne kilitliyorstın ya . . . (K omşı(va) Signora, göıüyor mtısuntız şu kocaı11ı. . . Al o . . . Hayır kimseyle konuşmtıyortını. . . Evet, signora dedim, ama . . . ben arada kendi kendimi "signora" diye çağırırıın. Hayır evde kiınse yok . . . Evet kardeşin var ama burada değil, içerde. Evet bebek tıytıyor, evet mamasını verdim, evet çişini de yaptırdıı11, evet kardeşinin de çişini yap tırdım. . . (Kontrollü) Kim sinirli . . . Diyorum ki için ra llat olsun evde herkes çişini yaptı. . . Ciao, evet. . . lla yır . . . l1ayır çok neşeliyim. . . (Bağınr, çok sinirlid ir) Çok çok neşeliyim . . . Aldo çok neşeliyim. . . (Bağırır ) Burada })ir yandan i.i ti.i yapıyorduı11 })ir yandan gi.ili.i yordunl . . . evet Aldo, çok neşeliyiiiiın . . . (Telejo nıt ka.
.
20
patır ve telejo na karşı çığlık atar. Ko1nşıı_ya bakar, bir an, ciddidir ve sonra sessiz bir tebessü1n eder. Yeni den sinirlerine hakim olur.) Gördtinüz n1ü? Yalan söylen1ek zorunda kaldıı11 . . . Yok . . . l1ayır o c.loınuzun telefon ettiğini söyleyen1eı11, sonra ))ana kızar ... Evet l)iliyonıı11 stıç })ende değil, ama diyor ki beniı11 ral1at sız oldtığtın1tı anladıkları için devaı11lı arıyorlar, böy lece tatn1in oltıyorlar. Sonunda telefontı da kestirir diye korkuyorun1. Zaten eve kilitliyor, l1apisin1 . . . Sa l)all çıkarken beni kapatıyor. . . Alışveriş n1i? (Ü tüye başlar) Kendi yapıyor . . . El1 ! . Bir şey oldtı n1u diye l1ep arar . . . Oysa ne olacak ki })izim evde, sıradan sessiz })ir aileyiz işte . . . (O anda rö1ıtgenciyi görür. Göğsünü ör ter. Bağırı rken) Yakalachın işte seni. . . (Komşu..ya) !lar don })ir dakika . . . Boş yere saklanı11a diirl)tinün can1ı güneşten parlıyor. . . Ayy. . . (E lindeki ütüyü göğsı? ne _yapıştırır) Göğsüı11ü yaktıı11 . . . Ytıkarda . . . Siz göremezsiniz sizin pencerenizin daha i.istünde . . . Bir röntgenci eksikti btıgi.in . . . Göıüyorsuntız değil ıni, zavallı l)ir ka dın kendi evinde biraz ral1at })ir giysiyle ütü ()ile titü leyenliyor, bunların yüzünden paltoyla iitii yapacağız artık . . . (Röntgenciye) Değil ıni? Dağ kıyafetleriyle, ka yaklarla. . . Kayak yapmasını da bilı11eı11 . . . Düşiip l1er tarafıını kırarın1 . . . })izim kayınl)iradere döneriı11 (Komşuya) JJolis n1i? Yok. . . l1ayır, çağırı11aı11 . . . Sonra ne oltır biliyor n1usunuz? Gelirler, zahıt tutarlar, evinl de ne derece çıplak ya da giyin1li olduğuınu, röntgen ciyi erotik danslarla tal1rik edip etı11ediğin1i araştırır lar. Sonunda da ben evet l)en, halka açık özel l1ir yerde uygunstız davrandığın1 için suçlanır, al1lak zal)ı tasına il1bar edilirim. Yoo, teşekkür ederiı11, kendiı11 çöziiı11leı11eyi yeğlerin1 . (Tüfeği alı1� röl' ıtgel' ıczv i he defl er) Seni geberteceğiın. Kaçtı. . . Ti.ifeğin tıcuntı gör lllesi yetiyor . . . Ayı, alçak l1ayvan . . . })ang })ang })ang .
.
.
21
. })ang . . ( Tz"{ji?f? i ht JC:I kt r) Sizi gülch irdün1 . . . f)eli sanı yc>r sunuzdur lıeni. . . Eskisi gihi c)l n1aktansa deli oln1ak daha iyi . . . :Eski elen l1irclenl1ire yi esine unıutsuzl uğa kaı1ıl ıy Kin1seye srdu. l�u duygtısal davranışlara hiç alışkın rclunl . . H oop: Krizini ()aşlatıyorclu l1eı11eı1. (Ast 1 nı krizi taklit eeler) Öllllö-()1111 . . . Çirc)z gil)i kuru, nefes alacak hali kalılla ınış. Al1l1 . . aal1l111 . . . Enclişeleniyordun1! ��ı-Iayır caı1ın1, seni l)ırakı11ıyortıı11, l)ırakı11ıycJrun1! Hep yanındayın1�" El ele, cJnu sakinleştiriyorc.lun1, cJnuıl krizi geçiyorc.lu ve IJen yeniden çıkn1aza giriycJr