5 Poemas en Qeqchi [PDF]

Zitiervorschau

POEMAS EN Q'EQCHI'

LINTZOLEB’AAL Jo’ le sa’ li najtil k’iche’ aran sa’ li rax ru pim sa’ linloq’laj k’aleb’aal wan jun eetalil nakutanob’resink. A’an li eetalil re li chaab’il na’leb’ a’an li eetalil re li rahok a’an  li na’ajej b’ar nake’xk’uub’ rib’eb’ li poyanam re moqon. A’an,  a’an lintzoleb’aal a’an linch’ina tzoleb’aal jwal cha’q’al ru xb’onol a’an, a’in linch’ina tzoleb’aal li saqenk  ch’oq  re jun ak’il kutan…

LI LOQ’LAJ CHE’ (árbol sagrado) Ex loq’laj che’ li yo’yookex chi ru li loqlaj t zuul taq’a Laa’ex li xk’aj ut maril li qayu’am laa’o li p oyanam. Laa’o li poyanam yo’yooko rik’in leemusiq’ Leeraamn a’an ajwi’ li qaamn laa’o. Li qaamn laa’o jwal nake’pitzok chi xajok r ilb’al Naq nayo’la junaq li loq’laj che’ jwal kach’i n. Li loq’laj che’ jwal kach’in naq nayo’la Ab’an naxram jun li nimla na’jej sa’ li yu’a m Li qayu’am chan chan jun li chahin nalent z’un Ab’an yal sa’ xk’ab’a’ jun li loq’laj che’

LI LOQ’LAJ NA’B’EJ. At in loq’laj na’, Nawaj xk’eeb’al xsahil laach’ool Sa’ li loq’laj kutan a’in, Laa’at jun na’b’ej jwal tz’aqal Laatuulanil. At in loq’laj na’, ninb’anyoxi chawu Naq xakuy chaq li wilb’al sa’ linkach’inal Toj chalen toj sa’ li honal a’in. At in loq’laj  na’, maak’a’ junaq chaab’il maatam tink’e cho’q aawe sa’ li kutank a’in, ka’aj b’an wi’ re xb’anyoxinkil cho’q aawe li usilal li xab’aanu chaq we rik’in link’iiresinkil, b’anyox a na’.

TZUUL TAQ’A At loq’laj tzuul taq’a xch’aq’alil tawi’ xaq aawu Xch’aq’alil aawu naq nasaqew

Najaq’aq’nak tawi’ aawu xb’aaneb’ li uutz’ u’j Xb’aaneb’ li uutz’uj numtajenaq laach’ina’u sal Naq nahik’e’ chaq li kutan Naq nahik’e’ chaq li kutan neke’ok chi b’ic hank li kok’ xul Li poyanam neke’saho’ sa’ xch’ooleb’ Li poyanam neke’saho’ sa’ xch’ooleb’ rilb’ al laach’ina’usal Xb’aan naq maajun naru nakatinjuntaq’eet a wi’.

At loq’laj nima’, mak’ajo’ laaloq’al Mak’ajo’ laawankilal, ut laarahom. Mak’ajo’ laarahom qik’in laa’o li poyanam Naq nakak’e li qa yu’am chi anchal aach’o ol. Chi anchal aach’ool, naq nasaweqk li kuta n Naqaye naq laa’at maa’ani chik jo’kan. Maa’ani chik jo’ laa’at naq na’ilok chaq li s aq’e Nalemtz’uno’ sa’ xyanq li pek laayu’am. Laayu’am jwal xnimal xloq’al ut xwankilal Ut wi’ laa’at tatkamq, tookamq chiqajunilo.

LI KAQLA (arcois) K’ajo’ ch’ina’usil li xb’onol li kaqla, Ut li xwuqub’ ru chi b’onol ha’an li Wuqub’ kutan kixkanab’ chi ru li Xamaan. Xb’aan naq wuqub’ ru li wajb’ Naxtoch’ laj wajb’anel, jo’kan li Kaqla naxk’ut li xb’onol naq nachal Lo loq’laj hab’. Naq nanume’ li kawil hab’ Nalemtz’unk ru li loq’laj saq’e Naq nak’utunk chaq sa’ li tzuul taq’a.