Respuestas Cuaderno ABIAN 3.1 [PDF]

Zitiervorschau

KOADERNOA

Lehen hiruhilekoa Lehen Hezkuntzarako 3. mailarako Euskara Abian koadernoa Zubia Editoriala, S. L.ren eta Santillana Educación, S. L.ren Hezkuntza Argitalpenetarako Sailean Joseba Santxo Uriarteren eta Teresa Grence Ruizen zuzendaritzapean sortu, diseinatu eta gauzaturiko talde-lana da. Koaderno honen prestatze- eta argitaratze-lanean honako talde honek esku hartu du: TESTUA Jon Gastelurrutia Zengotitabengoa Josu Goikoetxea Gezuraga Jon Ander Rojo García IRUDIAK Kristina Fernandez Alex Orbe EDIZIOA Ainhoa Basterretxea PROIEKTUAREN ZUZENDARITZA Joseba Santxo Maite López-Sáez

LEHEN HEZKUNTZA

Euskara Abian

Aurkibidea

1. unitatea IRAKURMENA. Landare «ardi-jalea» ����������������������������������������������������4 HIZKUNTZAREN ERABILERA. Nork kasua �����������������������������������������6 ORTOGRAFIA. Silaba ��������������������������������������������������������������������������9 EGITEN JAKIN. Oharrak��������������������������������������������������������������������10

2. unitatea IRAKURMENA. Euriaren zirrara ���������������������������������������������������������12 HIZKUNTZAREN ERABILERA. Izenak������������������������������������������������14 ORTOGRAFIA. S, x, z �����������������������������������������������������������������������17 EGITEN JAKIN. Komikia ��������������������������������������������������������������������18

3. unitatea IRAKURMENA. Bizikletaz ala hegazkinez? �����������������������������������������20 HIZKUNTZAREN ERABILERA. Zein? Zenbat? �����������������������������������22 ORTOGRAFIA. Ts, tx, tz �������������������������������������������������������������������25 EGITEN JAKIN. Egunerokoa �������������������������������������������������������������26

2

4. unitatea IRAKURMENA. Urrearen lapurreta ����������������������������������������������������28 HIZKUNTZAREN ERABILERA. Nolakoa? ������������������������������������������30 ORTOGRAFIA. Puntua eta bi puntuak �����������������������������������������������33 EGITEN JAKIN. Egoerak deskribatzea�����������������������������������������������34

5. unitatea IRAKURMENA. Elurra �����������������������������������������������������������������������36 HIZKUNTZAREN ERABILERA. Ekintza ����������������������������������������������38 ORTOGRAFIA. Komaren erabilera �����������������������������������������������������41 EGITEN JAKIN. Zorion-txartelak ��������������������������������������������������������42

Berrikusketa orokorra����������������������������������������������������������������������44

3

1

Irakurgaia

Landare «ardi-jalea» Hego Amerikan, Txileko Andeetan, landare bitxi bat bizi da. Puya chilensis da haren izen zientifikoa, baina mendikate hartako artzainek landare «ardi-jalea» deitzen diote. Landare horrek arantza luze eta zorrotzak ditu, eta haren ingurura hurbiltzen diren ardiak eta txoriak trabatuta geratzen dira arantzen artean, eta azkenean hil egiten dira gosearen gosez. Gero, arantza artean hildako animalia horiek bertan usteltzen dira, eta horretara landarearen azpiko lurra ongarritu egiten dute. Eta ongarri horri esker, hiru metrorainoko landare sendo berriak hazten dira. Hori dela-eta, Andeetako artzainek su eman ohi diete landare hiltzaile horiei. Horiek bai landare haragijaleak, eta ez intsektutxoak jan ohi dituzten landare exotiko kaltegabeak!

1

Erantzun galdera hauei.   Zein da landare «ardi-jalearen» izen zientifikoa?

Puyå chi¬ensifi då landa®ea®e> iΩe> zient^fikoå.   Zein animalia geratu ohi dira trabatuta landare horren arantza artean?

A”rdia§ etå txoria§ @eratΩe> dirå trabatutå.   Zer egiten dute artzainek landare horiekin? Zergatik?

S d^e†æ, ardia§ ∫±rta> eΩ trabatΩeko. 2

Andeak mendikatea dira, baina zer da mendikate bat?   Mendi oso handia.   Hainbat mendiz osatutako lurraldea.

4

IRAKURMENA 3

Markatu Hego Amerika irudikatzen duen mapa. Ondoren, margotu Txile gorriz.

 

4

 

 

Idatzi hitz bakoitza dagokion definizioaren ondoan. haragijale  Ardiak zaintzen dituena:

artzain

ongarri

artzai>

 Zenbait landaretan sortzen den ziri zorrotza:   Haragia jaten duen izakia:

haragija¾

  Lurra emankorrago bihurtzen duen substantzia:   Urrutiko herrialde batekoa; bitxia, berezia: 5

arantza

exotiko

arantzå ongarr^ exotiko

Ordenatu, zenbakien bidez, esaldi hauek.

2   Ardia hil egiten da gosez. 1   Ardia landareen arantza artean trabatuta geratzen da. 4   Ongarriari esker, landarea sendo hazten da. 3   Ardiaren haragia usteldu egiten da, landarearen inguruko lurra ongarrituz. 6

Lotu esaera zahar hauek. Ardi batek 

beti arkumea.

Negua nolakoa 

ez du artaldea egiten.

Ardiaren umea 

ardiaren ilea halakoa. 5

NORK kasua GOGORATU NORK kasuan dauden hitzek –k hartzen dute hitz bukaeran. NOR kasukoek ez. NORK egin du marrazkia? Julenek egin du. NOR etorri da? Julen etorri da.

1

Sailkatu esaldietan nabarmendutako hitzak.   Ilargiak ez du argirik ematen.

  Haiek hondartzara joan dira.

  Guk txistua jotzen dakigu.

  Oihana zuhaitzez beteta dago.

  Eneko tenis-jokalaria da.

  Zu bihar nirekin etorriko zara etxera.

  Zuek deitu didazue, ezta?

  Zuek zarete hurrengoak.

NOR: NORK: 2

Jarri NORK kasuko -k letra hitz hauei. gu Uxue ni zu

3

E”>eko, ha^e§, oihanå, z¤, z¤e§ ilargia§, gu§, z¤e§ gu§ Ux¤e§ ni§ zu§

Eneko



Ines



hura



denak

E”>eko§ I”>eße§ har§ ∂e>e§

Osatu esaldiak hitz hauek erabiliz. Elefanteek      

6



E”¬æfan†ea§ E”¬æfan†æe§ E”¬æfan†eå

Elefanteak

Elefantea

  oihanetan bizi diren animalia handiak dira.   tronpa erabiltzen dute janaria eta ura ahora eramateko.   oso animalia arriskutsua da, haserretzen denean.

1 HIZKUNTZAREN ERABILERA 4

Inguratu zuzena.   Ni/Nik ogia erosiko dut eta zu/zuk mahaia jarriko duzu.   Lore/Lorek berandu etorri da eskolara.   Irakaslea/Irakasleak haserretu egin da.   Ikasleak/Ikasleek txangoan joan dira Arrasatera.   Nor/Nork hautsi du ikasgelako leihoa?

5

Zuzendu esaldi hauetako akatsak.   Mirenek eta Aitorrek nire alboan jarri dira ikasgelan.

M”i®e> etå A”ito® ni®æ alboa> jarr^ dirå ikas@ela>.   Uxue eta Iker atzeko eserlekuak hartu dituzte.

Ux¤e§ etå I”§er®e§ atΩeko eßer¬ekua§ hart¤ dituz†æ.   Leire esekilekuan utzi du motxila.

Lei®e§ eßeki¬ekua> utz^ d¤ motxilå.   Irakasleak gurekin batera eseri da.

I”rakas¬eå gu®eki> ba†erå eßer^ då. 6

Lotu bi atalak esaldiak osatzeko. Zuk



zinemara joango zara gero.

Leirek



autoz joaten da eskolara.

Leire



ez dauka berokirik.

Mendiak



oso garaia da.

Mendia



gitarra jotzen dakizu.

Zu



tontor zorrotza du.

7

HIZKUNTZAREN ERABILERA 7

Berridatzi esaldiak pluralean, adibidean bezala.  Nire laguna garaiz heltzen da eskolara egunero. Nire lagunak garaiz heltzen dira eskolara egunero.   Irakasleak hirugarren mailako ikasleak agurtu ditu. Irakasleek hirugarren mailako ikasleak agurtu dituzte.   Lehengusua gure etxera etorriko da uda pasatzera.

Le™engusua§ gu®æ et≈erå etorriko dirå udå pasatΩerå. B dituz†æ. A”rkatza§ maha^ azpirå eror^ dirå.

  Baserritarrak barazkiak eta arrautzak saltzen ditu.

  Arkatza mahai azpira erori da.

  Txakurrak korrika alde egin du.

Txakur®e§ korrikå al∂æ egi> du†æ. 8

Osatu testua hitz hauekin. loreontzia

haiek

Jokinek

Loreontzi

Landarea

Loreontzi berria Gaur goizean landarea aldatu du. handi zegoen eta

Joki>e§ L”anda®eå lo®eontziå

bere balkoiko oso oso txikia

zen; beraz, berri bat erosi du, handiagoa.

L”o®eontz^ ha^e§ A”uzoki∂ea§

berriak pisu handia zuenez,

laguntza eskatu die auzokideei, eta poz-pozik lagundu diote

Jokini.

Nahia eta Pedro

deitzen dira eta oso jatorrak dira. 8

Auzokideak

1

Silaba 1

ORTOGRAFIA

Ordenatu silabak eta osatu hitzak. rra /ka /rro /a /ma

ren /ge /he /su /a

karramarroå ™e®ensu@eå

2



barraskiloå

Osatu hitzak. Ondoren, sailkatu beheko tauletan.

ikas†et≈ea§

— — — — —

rri baße å — — — —

kirol∂egiå

ta∫±rnå

— — — — —

— — —

pos †et≈eå — — — —

zi>e må — — —

4 silabakoak

3 silabakoak

ta∫±rnå zi>emå 3

ki /a /lo /rras /ba

5 silabakoak

baßerriå pos†et≈eå

ikas†et≈ea§ kirol∂egiå

Zatikatu hitzak adibidean bezala.  arbela

 

 txakurra    saskia

 

a®-∫¶-lå txa-ku-rrå sas-ki-å



 txoritxoa

 



 perretxikoa

 



 betaurrekoak

 

txo-ri-txo-å πe-r®e-txi-ko-å ∫±-tau-r®e-ko-a§ 9

OHARRAK

EGITEN JAKIN 1

2

Lotu. Nori idatziko liokete oharra ezkerreko pertsonaiek? Sukaldariak



alabari.

Alkateak



erizainari.

Aitak



udaltzainari.

Medikuak



zerbitzariari.

Asmatu pertsonaia bakoitzak zein ohar idatzi duen eta idatzi izena azpian.

Sukaldaria

Alkatea

iz. Laztana, lanera joan na iz Hartu gosaria eta gara tu joan eskolara. Ez ahaz euritakoa hartzea, gaur euria ari du-eta.

A”itå Udaletxera nentorrela, lau auto ikusi ditut espaloi gainean aparkatuta. Zoaz eta konpondu arazoa, ez baita itxura herriarentzat.

A”lka†eå 10

Aita

Medikua

Janaria azpiletan duzu. Zerbitzatu lehenik entsalada eta arrautza egosiak. Ondoren atera zopa eta oilaskoa. Postrea hozkailuan dago.

S garå I”nguru>eko lanå egi†erå. E”torr^ Ωe¤ e®æ. O^e® etå Per¤

Liburutegira joan gara Inguruneko lana egitera . Etorri zeu ere.

Itsaso:

Ama eta aita:

Oier eta Peru

A”må etå aitå: Gau® irakas¬ea§ oha® ba† ema> di†, z¤e§ sinatΩeko. S dago. M”aita>æ 11

2

Irakurgaia

Euriaren zirrara Ustekabean gertatu zen. Halako batean, zeruko izar guztiek bat egin izan balute bezala, braust!, dena zuritu zen. Ondoren, argia joan zen, eta dena beltz bihurtu zen. Eta dena iluntzearekin batera, trumoi bortitz baten burrunba entzun zen. Eta oilo ipurdia, eta hotzikara, eta beldurra. Bixintxo amaren magalean babesten zen bitartean, Usoa besaulkitik altxatu zen leihoa zabaltzeko. Besoa kanpora atera zuen eta lauzpabost tanta aski izan ziren hura guztiz bustitzeko. Euria ikaragarri atsegina zitzaion, baina gogotik ari zuen eta amak leihoa ixteko eskatu zion. –Noiz itzuliko da argia? –galdegin zuen Bixintxok. –Baietz hamar kontatu aurretik itzuli –erantzun zion amak–. Bat, bi, hiru –eta gero eta astiroago–. L-a-u, b-o-s-t, s-e-i –eta tarteak handiagotuz–. Z- a- z- p- i, z- o- r- t- z- i, b - e - d - e - r - a - t - z - i… –Tira, esan hamar! Horrek ez du balio! Esan hamar! –oihukatu zuten haurrek, egonezina askatzeko. –Esan dizuet argindarra hamar kontatu aurretik itzuliko dela, baina ez dut esan nola kontatu behar nuen…. Patxi Zubizarreta (moldatua) 1

2

Idatzi azpian zein pertsonaia diren.

amå



Bea> A”ubixå iΩe>eko a†erπet≈eå dago. 8

9

Lotu izen bereziak eta arruntak. Saturno 

 aldizkaria

Oier 

 hiriburua

Mungia 

 uharteak

Baiona 

 txokolatea

Xabiroi 

 herria

Txokokrik 

 irakaslea

Kanariar 

 planeta

Ondarreta 

 egunkaria

Euskaltel 

 ibaia

Txindoki 

 hondartza

Ibaizabal 

 konpainia

Berria 

 mendia

Bete testua izen berezi eta arrunt hauekin. euria

egun

Miren

zaparrada

txapela

Elorrio

herri

Laino-txapela

M”i®e>

™err^ euriå zaparradå

euritsuak. Gure

sarritan egiten du

ingurukoek esan ohi dute Anbotok Sarritan, 16

egu> E”lorrio

ek eta biok gustuko ditugu an,

n,

. Lainotuta dagoenean,

txaπelå

ederrak botatzen ditu.

duela.

2

S, x, z 1

ORTOGRAFIA

Aukeratu eta osatu hitzak.

≈errå Ωe®eala§ astoå azkurå



xe / ze

as / az

2

su / zu

es / ez

zuhaitzå sukaldariå eztiå es>eå

Erreparatu hoteleko menuari eta idatzi zer dagoen jateko.

arrozå edo barazkia§ oilaskoå edo ≈errå sagarrå izozkiå edo

  Lehenengo platera:   Bigarren platera:  Postrea: 3

Inguratu forma zuzena.   Astiak/Aztiak edabe magikoa prestatu zion printzeari.   Etxeko lanak egiteko astia/aztia behar da.   Etxe aurreko hesia/hezia gorriz pintatu nahi du amak.   Txakurrak ondo hesi/hezi behar dira txiki-txikitatik.   Hasiak/Haziak erosi behar ditugu baratzean ereiteko.   Lanean hasi/hazi dira, azkenean! 17

EGITEN JAKIN

KOMIKIA

1

Markatu. Nor ari da komikia irakurtzen?

2

Lotu komikien atalak eta definizioak.

3

Bineta 

  Pertsonaiek esaten dutena biltzen duen globoa.

Laukia 

  Marrazkiak eta hitzak biltzen dituen laukia.

Bunbuiloa 

  Soinuak edo hotsak adierazten dituzten hitzak.

Onomatopeiak 

  Bineta ulertzeko azalpenak dauden lauki zuria.

Goiko ariketa aintzat hartuta, jarri zenbakiak dagokien tokian. 1. Bineta

2. Laukia.

Inaxiok ez du katua azken orduan ikusi eta bere bila hasi da etxe guztian zehar, larri.

2

3. Bunbuiloa.

4. Onomatopeia

Pixin, hor al zaude?

3

4

III

1 18

KRIIII

2

4

5

Lotu onomatopeiak haien esanahiarekin. DZIIIII! 

  Sirena hotsa.

UAUAUAUA! 

  Gurpilaren hotsa bihurgunea abiadan hartzean.

Ordenatu eta osatu komikiko bunbuiloak hitz hauekin. Pixin! Eskerrak agertu zaren!

Ez dago surik. Katua galdu zait.

L”agund¤, µeße∂eΩ!

Lagundu, mesedez!

Non da sua?

Azkar, mutilak!

Honetarako deitzea ere!

A”zka®, mutila§!

A!

UAU UAUA

!

No> då suå?

Pixi>! E”s§erra§ a@ert¤ za®e>!

DZIIIII

E”Ω dago suri§. K”atuå gald¤ zai†. H”o>etarako ∂eitΩeå e®æ! 19

3

Irakurgaia

Bizikletaz ala hegazkinez? Bi lagun ez dira ados jartzen oporretan bidaiatzeko moduaz. Xumai Muruak hegazkinez bidaiatzea du gogoko. Amaia Jauregizarrek, berriz, nahiago du bidean zehar bizikletaz mantso-mantso ibili.

1

1) Xumai

2) Amaia

Hegazkina hartuta

Orain hasia dugu

han naiz berehala;

tamalez jarduna;

bidean gozatu dut

nire ondora zatoz

lainoen itzala.

gaur Xumai laguna.

Garraiobide hori

Lasai igaro behar

da hain mundiala;

da etorkizuna,

zu berriz hor behean

(e)ta bitartean zaindu

barea bezala.

gure osasuna.

3) Xumai

4) Amaia

Ordu betez egin dut

Eztabaidan gabiltza

mundua(re)n erdia

a zer une geza!

eta osasuntsua,

Kontra eginez nabil,

hori da egia.

hau ez da erreza.

Baina zurea ere

Bizikletan daukagu

dugu gehiegia,

bakoitzak babesa,

oporretara joanez

oporretan zerta(ra)ko

bota izerdia.

behar dugu presa.

Idatzi azpian. Nork ikusten du irudietako ikuspegi bakoitza?

A”maia§ 20

X”umai§

A”maia§

X”umai§

IRAKURMENA 2

Markatu erantzun zuzena.   Zertaz gozatu du Xumaik hegazkinean zihoala?



  Eguzkiaren berotasunaz.

  Lainoen itzalaz.

  Amaiaren ustez, zer lortzen dugu bizikletaz ibilita?



  Osasuna zaintzea.

  Hankak indartzea.

  Xumairen arabera, zenbat denbora beharko luke hegazkinak munduari bira osoa egiteko?



  Egun bat.

  Bi ordu.

  Zer ez dugu behar oporretan Amaiaren ustez?

3

  Patxada.

 Presa.

Adierazi zein ez den esaldi honen baliokidea. Auto zahar hura barea bezala zihoan errepidean gora.

  Auto zahar hura astiro-astiro zihoan errepidean gora.   Auto zahar hura ziztu bizian zihoan errepidean gora.   Auto zahar hura mantso-mantso zihoan errepidean gora. 4

Markatu gutxien kutsatzen duen garraiobidea eta osatu esaldiak.

 

 Bidaia  Arrantzalea

 

t®e>eΩ txalupaΩ ™egazki>eΩ autoΩ

  Solomon eta bere ama   Iazko udan

 

 

egingo dugunez, geltokira joan behar dugu. iritsi zen portura. joan dira Afrikara.

joan ginen oporretan Asturiasera. 21

Zein? Zenbat? GOGORATU   Erakusleek izakiak eta gauzak zer distantziatara dauden adierazten dute. Adibidez: Hemengo txori hau; Horko txori hori; Hango txori hura.   Zenbatzaileek Zenbat? galderari erantzuten diote. Adibidez: Atzo bi gizon ikusi genituen. Lagun asko ditut.

1

Bete hutsuneak erakusle hauekin. hura

hau

hori

  Hemen dagoen txoria txantxangorria da. Txori

ha¤

txantxangorria da.

  Hor dagoen hegaztia belea da.

hor^

Hegazti

belea da.

  Han goian hegan doan hegaztia arranoa da.

hurå

Hegazti 2

Jarri erakusle hauek pluralean. hau

3

arranoa da.

ha¤e§

hori

hor^e§

Osatu esaldiak, erakusle singularrak eta pluralak erabiliz.

hor^e§

  Nor dira parke horretan jolasten ari diren haur   Horko liburu

hor^e§

  Jantzita ditudan arropa  Hango leiho

  Eskuan ditudan betaurreko

?

oso lodiak dira.

ha¤e§

berriak dira.

hurå ha^e§ ha¤e§

  Han dauden poltsa

22

hura

garbitu egin behar dira. zureak al dira? amonarenak dira.

ha^e§

3 HIZKUNTZAREN ERABILERA 4

Osatu beheko taula hitz hauekin. horren

horrentzat

harentzat horri

horrek

horrekin

NOR

honen

hari

haren

harekin

honekin

honetan

hark

honentzat

hori

honi horretan

hura

har§ ho>e§ hor®e§ hon^ horr^ ho>e> ha®e> ho>eki> ho>eki> ha®eki> hor®entza† ha®entza† ho>eta> hor®eta> harta>

NORI

hari

NOREN

honen

NOREKIN NORENTZAT

honentzat

NON

Erreparatu irudiei eta idatzi asko, bat edo hainbat.

haur 6

honek

hau

NORK

5

hartan

ba†



hainba†

haur

haur

asko

Osatu esaldiak hitz hauekin. gutxi

hainbat

pila bat

gutx^ pilå ba†

bost

  Enekok laster amaituko ditu etxeko lanak; ariketa

gelditzen zaizkio egiteko.

  Aitak hogei kilo sagar ekarri ditu. Orain, sagar

dugu etxean.

 

H”ainba†

freskagarri ekarri ditu Unaik denontzat.

  Gizakiok esku bakoitzean

bos†

hatz ditugu. 23

HIZKUNTZAREN ERABILERA 7

Erreparatu irudiari eta aukeratu forma zuzena.

 

L”agu> gutx^



etorri dira urtebetetze-festara, baina on-onak.

  Lagun gutxi

  Ehunka lagun

asko

  Etorri diren lagunek

 hiru-lau

  hiru opari 8

jan dute, gozo-gozo zegoen guztia!

 zenbait

 asko

hir¤ opar^

  Nik ez nuen ezer eskatu, baina

  Hamaika lagun

ekarri dizkidate!

  opari gutxi

  pila bat opari

Bete hutsuneak azpiko hitzekin. Hori

Hainbat

Hor

horiek

pila bat

Hemen

horretan

Jertse berria —Ama, ba al dakizu non dagoen nire jertse berria? — —

hor^ H”o® Heµe> H”or^ hor®eta> pilå ba† H”ainba† hor^e§ duzu! Ondoan duzun

dudana ez, jertse beltza esan nahi nuen.

—A!

—Armairu baina arropa —

24

da.

ez dakit non dagoen.

gorde nuela esango nuke, dago eta ez dut aurkitzen.

aldiz esan dizut arropak txukun gorde behar direla. Gauzak bere lekuan ez uzteagatik gertatzen zaizkizu kontu .

hori

3

Ts, tx, tz

ORTOGRAFIA

GOGORATU  Hitz-hasieran tx idazten da. Adibidez: txoria, txirula.  Hitz-amaieran ts eta tz agertzen dira. Adibidez: hitz, adats.  Hitz-amaieran tx duten hitz gutxi daude: txepetx, apatx, txotx…

1

Inguratu hitz bikote hauetan zuzen idatzita dagoena.   urtxintxa / urtxintza

2

  intsaur / intxaur

  isatz / isats

  tsirula / txirula

Berridatzi esaldiak irudiei dagozkien hitzak zuzen idatzita  Neguan

handia egiten du eta

ere dardarka izaten ditugu.

Negua> hotΩ handiå egi†e> d¤ etå hortza§ e®æ dardarkå iza†e> ditug¤.

  Olatzek ez du

eskolara ekarri,

utzi du.

OlatΩe§ eΩ d¤ txirulå ekarr^, et≈ea> utz^ d¤.   Gure baserriko

kiribil-kiribila du

.

Gu®æ baßerriko t≈erria§ kiribi¬-kiribilå d¤ isatså. 3

Osatu hitz gurutzatuak, irudiei erreparatuta. 2

4

3

1

4 2

3

T 1 T X I M I N I A O O E R R A T Z A 5 B I H O T Z A A T S 6 M A H A T S A

5

6

25

EGITEN JAKIN 1

EGUNEROKOA

Idatzi data hauek, adibidean bezala.

M”artxoa®e> 26å, as†ear†eå.

Uztaila®e> 5å, igan∂eå. I”raila®e> 14å, as†e¬e™enå. Urria®e> 2å, ostiralå. 2

Ordenatu Karlaren egunerokoaren atalak zenbaki bidez.

on naiz Asper-asper eginda eg o opil bat haien zain. Txokolatezk o onena jan dut; uste dut egunek izan dela. Zein gozoa! Halako batean…

KARLAREN

4

26

3

OA

Gaur, ikastetx etik Zuhatza u hartera etorri gara. Uharte h au Zadorrako urtegiaren erdian dago. A terpetxe asko daude eta Euskal Herri o soko ikasle m o rdo bat etorri gara asteburu a igarotzera.

Otsailaren 15a, ostirala.

Kontua da go saldu eta gero , ur ertzera joan g arela, piragua batzuk hartu e ta urtegian ze har ibiltzera. Baina niri beldurra eman dit eta h ondartzan jolasean itxaro teko esan did ate. Hau lotsa!

EGUNEROK

1

2

3

3

Erantzun galderei.

Z”uhatzå uhar†erå joa> då. Z”adorrako ur†egia®e> erdia> dago. Piragua> ibiltΩear^. H”ondartza> ego> då itxaro†e>. I”txaro†e> Ωegø±> bitar†ea> ja> d¤e> txokola†ezko opilå.   Nora joan da Karla? Non dago toki hori?

  Zeri izan dio Karlak beldur? Zer egin du?

  Zer izan da Karlarentzat eguneko gauza onena?

4

Zein da Karlaren egunerokoaren jarraipena? Kopiatu zuzena.

eko logelako leihotik Halako batean, aterpetx rea eta Iker oihuka saguzar bat sartu da. Ne a saguzarra uxatzen eta barreka hasi dira et onitoreak maindire bat saiatu dira. Orduan, m guzarra harrapatuta bota dio gainera eta sa , kanpora atera eta geratu da. Denen artean aske utzi dugu.

Halako batean , Iker eta Nere a ikusi ditut piraguarekin e rtzera hurbiltz en. Baina oso nekatuta zeud en eta uretara egin dute salt oinez etortzek o, o. Ez dute on do kalkulatu uraren sakonta suna eta larri ibili dira ertzeraino iriste ko. Barreka la gundu diet.

H”alako ba†ea>, I”§e® etå Ne®eå ikus^ ditu† piragua®eki> ertΩerå hurbiltΩe>. Bekatutå Ωeu∂e> etå u®etarå egi> du†æ salto, oi>eΩ etortΩeko. E”Ω du†æ ondo kalkulat¤ ura®e> sakontasunå etå larr^ ibil^ dirå ertΩeraino iris†eko. B, zald^ ba† etå ur®æ mordo handiå.   Zer esaten zuten lapurrek urrea banatzeko?

H”a¤ hi®etza†, ha¤ ni®etza†, ha¤ Poxto>entza†!   Zergatik pentsatu zuten lapurrek zaldia sorginduta zegoela?

H”itΩ egi†e> z¤elå πentsat¤ zu†elako. 28

IRAKURMENA 2

Ordenatu irudiak.

3 

3

Bete esaldietako hutsuneak.   Lapurrak  Lurrean,  Txitxirio

4

2 

1 

bordå ur®æ zald^

zahar batean urrea banatzen ari ziren. pila bat zegoen. aren belarri barruan sartu zen.

Osatu esaldiak, testuko hitz hauek erabiliz. bordan ñimiñoak

mordoa

abereak

egunsentia

ñimiñoa§ egunßentiå a∫±®ea§ borda> mordoå

  Txihuahua arrazako txakurrak oso txakur   Gaur oso goiz esnatu eta

ikusi dugu.

  Zaldiak, behiak eta ardiak

dira.

  Mendizaleek artzain baten   Idazleak liburu 5

dira.

igaro zuten gaua.

du bere idazmahaian.

Adierazi zein den esamolde honen baliokidea. Lapurrak itsuturik zeuden urrearekin.

  Lapurrek ezin zuten ezer ikusi urrearen distiraren erruz.   Lapurrek urrea soilik zuten buruan, ez zuten beste ezertan pentsatzen. 29

Nolakoa? GOGORATU Pertsonak, animaliak eta gauzak nolakoak diren adierazten duten hitzak izenondoak dira. Izenaren ondoan jartzen dira. Adibidez: Bazkari gozoa prestatu digute jantokian. izenondoa

1

Markatu multzo bakoitzean pertsonaia deskribatzen duen hitza. Ondoren, idatzi esaldia hitz horrekin.

  adimentsua

  negargarria

  txukuna

  traketsa

  aberatsa

  alferra

1. Irat^ >eskå adiµentsuå då. 2. E”>ekå orai> πertsonå a∫±ratså 3. B’eña† muti¬ då. txukunå 2

Lotu animaliak eta ezaugarriak.

Elefanteak 

  adar zorrotz-zorrotzak ditu.

Zezenak 

  adar oker-okerrak ditu.

Zikoinak 

  tronpa lodi-lodia du.

Akerrak 

  moko luze-luzea du.

30

då.

4 HIZKUNTZAREN ERABILERA 3

Bilatu multzo honetan beheko hitzen aurkako esanahia dutenak, eta idatzi ondoan. isil alai

triste

zikin

tris†æ zaba¬ osasungarr^ azka®

gazi

zintzo

gaizto

estu

garbi

kaltegarri geldo 4

zabal

berritsu



gozo

azkar

zintzo ziki> isi¬ gaz^

osasungarri

Aukeratu izen bakoitzari dagokion izenondoa. ile   bizarduna janari 

 larria

gizon 

 gardena

ur   osasungarria

5

gaixotasun 

 kizkurra

lepo 

 luzea

Berridatzi esaldiak adibidean bezala.   Kale-kantoian dagoen katua oso beltza da. Kale-kantoian dagoen katua beltz-beltza da.   Mirenen etxea oso polita da.

M”i®e>e> et≈eå poli†-politå då.  Mikel oso lagun leiala da.

M”i§e¬ lagu> ¬eia¬-¬eialå då.   Julenen arropak oso beroak dira.

Ju¬e>e> arropa§ ∫±ro-∫±roa§ dirå.   Gure amak oso pastel gozoak egiten ditu.

Gu®æ ama§ pas†e¬ gozo-gozoa§ egi†e> dit¤. 31

HIZKUNTZAREN ERABILERA 6

Erreparatu irudiei, eta osatu esaldiak, konparazioak eginez.

ADINA  Aitona

zaharrå

zaharragoå

  Aitona aita baino  Aitona

da.

zahar®enå

da.

da.

ALTUERA

LODIERA

  Semea altua da.

  Aita lodia da.

altuagoå alt¤enå

  Semea aita baino  Semea 7

da.

lodiagoå lod^enå

  Aita aitona baino

da.

 Aita

da.

Bete beheko testuko hutsuneak izenondo hauekin. dotoreagoa

gozoak

sendoagoak

on-ona

astunenak

indartsuena dotorea

Nini inurria

indarts¤enå ßendoagoa§ astu>ena§ doto®eå doto®eagoå o>-onå

Nini inurria inurritegiko inurririk zen. Beste inurriek baino hanka zituen eta lurreko harri

altxatzeko ez zuen inoren laguntzarik behar. Harrizko etxe

egin zuen,

.

beste inurrienak baino Ninik bihotz

zuen eta

besteak etxera gonbidatzen zituen, hosto

gozoa§

32

jatera.

da.

4

Puntua eta bi puntuak

ORTOGRAFIA

GOGORATU   Puntuaren osteko hitza letra larriz hasten da.  Bi puntuen osteko hitza letra xehez hasten da. Adibidez: Hiru gauza eraman genituen: arkatza, bolaluma eta borragoma.

1

Irakurri gutuna eta inguratu aukera zuzenak. Kaixo, Mikel: Bihar Asierren etxera joatea erabaki dugu. Etorri/etorri nahi al duzu? Lagun asko bilduko gara han: Lehengusuak/ lehengusuak, eskolako lagunak eta auzokoak. Askari/askari ederra prestatuko omen du Asierrek: Ogitartekoak/ogitartekoak, freskagarriak eta txokolatezko pastela. Animatu/animatu eta etor zaitez!

2

Erreparatu irudiei eta sailkatu bi zerrenda hauetan. Itsasoan bizi diren animaliak:

izur∂eå, ba¬eå etå marrazoå. Oihanean bizi diren animaliak:

tig®eå, Ωebrå etå e¬æfan†eå. 3

Irakurri testua, eta jarri puntuak eta bi puntuak laukitxoetan. Hartz mota asko daude

:

beltza, zuria, panda… Hartz zuria

Artikoan bizi da eta igerilari ona da

:

.

Hartzek denetarik

.

jaten dute sustraiak, haragia eta intsektuak dirudien arren, hartza oso animalia azkarra da.

Geldoa

33

EGITEN JAKIN 1

Ordenatu irudietan azaltzen den egoera.

3

2

EGOERAK DESKRIBATZEA

2

1

Ordenatu zenbaki bidez albiste honen zatiak. Hala ere, badirudi ur -mozketek ez dutela luze iraungo, datorren as tetik aurrera euria eg ingo baitu. Ea hala den!

5

eok s-entzul u k i , o x i Ka

!

1

3

Horregatik, hainbat herritako alkateek etxeetan ur-mozketak egitea erabaki dute. Eguneko zenbait ordutan etxeetan ez dute urik izango.

dugu Euskal Herrian. Lehorte ikaragarria egin eta urtegiak erdi Aspaldi ez du euririk hutsik daude. Ur-mozketek ordutegi hau izango dute: goizetan ez da urik egongo zortzietatik hamabietara, eta, arratsaldeetan, lauretatik zortzietara.

3

4

Markatu. Zer egoera deskribatzen da goiko albistean?

  Lehorte baten eta haren ondorioen berri ematen du.   Tsunami bati buruzko albistea da.   Udaletxe batzuek uholdeen erruz hartu dituzten erabakiei buruzkoa da.   Ura aurreztu behar dela ohartarazten du albisteak. 34

2

4

4

Erreparatu irudiei eta markatu esaldi zuzenak.

  Noiz eta non gertatu zen?

  Bart gauean, herriko kaleak hutsik zeudenean.   Atzo eguerdian, herriko plaza nagusia herritarrez beteta zegoenean.   Zer gertatu zen?

  Halako batean, lurrikara bat gertatu zen, eta eraikinak eta bizilagunak astindu zituen.   Halako batean, jendeak dardara ikaragarria sentitu zuen sabelean.   Nola amaitu zen?

  Zoritxarrez, kalteak izan zituzten plazako eraikinek, nahiz eta jendeak minik hartu ez.   Zorionez, ez zen kalterik izan; etxeek zutik iraun zuten eta inork ere ez zuen minik hartu. 5

Kopiatu aukeratutako esaldiak eta deskribatu goiko egoera. Asmatu izenburua.

LURRIKARA HERRIAN A”tzo eg¤erdia>, ™erriko plazå nagusiå ™erritar®eΩ ∫±†etå Ωegø±>ea>, lurrikarå ba† @ertat¤ Ωe>, halako ba†ea>, etå eraikina§ etå bizilaguna§ astind¤ zit¤e>. Z”orio>eΩ, eΩ Ωe> kal†eri§ iza>; et≈æe§ zuti§ irau> zu†e> etå inor§ eΩ z¤e> mini§ hart¤. 35

5

Irakurgaia

Elurra Iepa!!! Bagoaz maldan behera! Orain, berriro gora, lerari tiraka, pausoz pauso, elurretan ia belaunetaraino sartuta, pixkanaka gora iritsi, leran eseri, eta... beheeraaaaaaaa! Zuri ere gustatzen zaizu elurretan jolastea? Bai, ezta? Argi dago: jolasteko primerakoa da elurra. Baina, zer gehiago dakizu elurraz? Airearen tenperatura 0 ºC-tik beherakoa denean, ur-molekulak modu berezi batean elkartzen dira hodeietan, eta izotz-kristal txikiak sortzen dira. Izotz-kristal txikiak elkartzean, malutak sortzen dira, eta, lurreraino egiten duten ibilbide osoan 0 ºC baino gutxiago baldin badago, elurra erortzen da. Egia da bi elur-maluta berdin ez daudela. Behin, zientzialari batek elur-malutei argazkiak ateratzeko modua asmatu zuen, eta mila argazki baino gehiago atera zizkien. Ez zituen inoiz bi maluta berdin ikusi. Elur-kristal bakoitzak ibilbide desberdina izaten du lurreraino, eta horrek zehazten du malutaren forma; horregatik ez daude bi elurmaluta berdin. Argazkilari-zientzialari hari Wilson Elur-maluta Bentley deitu zioten. Zernola.net (moldatua)

1

Markatu. Zein da lera?

 

 

2

Bete hutsuneak goiko testuaren arabera. hodeietan

  Zientzialariak elur-malutei   Argazkietako elur36

argazkiak

¬era®eki> ho∂e^eta> argazkia§ maluta§

  Umeak jolasean ari dira  Ur-molekulak

lerarekin

malutak

maldan behera.

izozten dira. atera zizkien.

desberdinak zirela ikusi zuen.

 

IRAKURMENA 3

Adierazi honako esaldi hauek E (egia) ala G (gezurra) diren.

G   Airearen tenperatura 0 ºC-tik gorakoa denean, ura izotz bihurtzen da. G   Elur-maluta guztiak dira berdin-berdinak. E   Lurreraino egin duen ibilbideak zehazten du malutaren forma. E   Zientzialari batek elur-maluten argazkiak atera zituen. E   Zientzialari hari goitizena jarri zioten, Elur-maluta hain zuzen. 4

Idatzi definizio bakoitzari dagokion hitza. elurtu

elurtza

elur-zulo

  Elur asko egiten duen denboraldia:

elurte

elur-jausi

elur†æ elu®-jaus^ elurtzå

  Ustekabean menditik erortzen den elur pila:   Lurraren gainean pilatzen den elur multzoa:   Elurrez estali, zuritu:

elurt¤

  Elurra gordetzeko edo kontserbatzeko prestatu ohi zen tokia: 5

elu®-zulo

Lotu eguraldi-egoerak eta onomatopeiak eta osatu beheko esaldiak onomatopeiekin. Elurra 

 firi-fara.

Euria 

 mara-mara.



Haizea 

 kiski-kaska.



Kazkabarra 

 zarra-zarra.

 Kazkabarrak   Gaur haizea

kisk^-kaskå fir^-farå marå-marå zarrå-zarrå

  Elurra hasi zen bat-batean,   Atertu gabe ari du

jotzen zuen leihoan.

dabil, orbelak dantzaraziz. .

euria egiten. 37

Ekintza GOGORATU Aditza ekintza adierazten duen hitza da. Hitz batez edo bi hitzez osatuta egon daiteke. Adibidez: Nik dilistak jan ditut; Gu etxera goaz.

1

2

Aukeratu zein sei ekintza gertatzen ari diren irudian. Gero, bilatu letra-zopan.

  irakurri

  landatu

  besarkatu

  garbitu

  abestu

  ikusi

  jan

  jolastu

  erre

J

A

N

A

J

A

Z

A

A

A

T

O

A

L

O

S

Y

U

P

B

U

O

B

A

L

E

O

D

E

A

G

B

E

S

A

R

K

A

T

U

H

O

S

I

S

A

A

K

R

U

F

U

T

T

T

I

K

U

S

I

E

R

U

S

U

A

H

J

O M

E

I

R

A

K

U

R

R

I

E

Erreparatu goiko irudiari eta osatu testutxoa, letra-zopako aditzak erabiliz. Giro gozoan Gabonetan, familia osoa elkartu da bazkaltzeko, eta sekulako giroa izan da etxean. Aitonak Gabon-kanta politak ditu. Amonak bonboi-kaxako ia bonboi guztiak

∫±sarkat¤ jolast¤ irakurr^ ikus^

Aitak eta amak elkar berriarekin zoragarri bat Txikik, guztia 38

a∫±st¤ ja>

dute. Gorka jostailu

da. Nereak, berriz, liburu du. Gure txakurrak,

du bere saskitik.

ditu.

5 HIZKUNTZAREN ERABILERA 3

Osatu beheko esaldiak aditz egokiekin. ikusi dituzte

egin du

erosi ditu

joan da

egi> d¤ joa> då eros^ dit¤ ikus^ dituz†æ

  Mikelek elurrezko panpina   Igone bizikletaz

.

etxetik eskolara.

  Ekaitzek Gabonetarako turroiak

.

  Xabierren lagunek zooan elefanteak 4

.

Lotu ezkerreko eta eskuineko atalak esaldiak osatzeko.

Autoek 

  kalera jolastera zoaz katiuskekin.

Gu 

  airea kutsatzen dute etengabe.

Euriak 

  goiz oheratzen naiz hurrengo egunean ondo egoteko.

Zuek 

  eskiatzera joan gaitezke aurtengo neguan.

Ni    hiriko kaleak busti ditu. Zu  5

  lagunik onenak zarete.

Sailkatu taulako aditz bakoitza dagokion lekuan. Gero, osatu esaldiak aditz horiekin. dago



EGON



dago

nabil

ETORRI

datoΩ

zoazte



zarå

zoaz†æ nabi¬ dago zarå

  Zu nire lagunik onena

IBILI

datoΩ

nabi¬

JOAN

zoaz†æ

.

hain azkar?

  Begira, ama, eskurik gabe   Katua etxeko sofan

datoz

IZAN

  Une honetan, nire gelako bi lagun nigana   Peru eta Laura, nora

zara

bizikletan!

, lasai-lasai. . 39

HIZKUNTZAREN ERABILERA 6

Osatu perpausak, hitz bakarreko aditzak adibidean bezala jarriz.   Gu oso pozik (egon) lagunekin jolasean Gu oso pozik gaude lagunekin jolasean.

  Nire lehengusua Amerikan (egon).

Ni®æ ¬e™engusuå A”µerika> dago.   Zure aitak asko (jakin) lorezaintzaz.

Z”u®æ aita§ asko dak^ lo®ezaintzaΩ.   Zuek nora (joan) berokirik gabe? Jantzi oraintxe bertan!

Z”¤e§ norå zoaz†æ ∫±rokiri§ ga∫¶? Jantz^ oraint≈æ ∫±rta>! 7

Lotu orainaldiko aditzak iraganeko baliokideekin.

ditu 

 zuen

zaizkio 

 zitzaizkion

du 

 zizkion

zaio 

 zen

da 

 zituen

dizkio 

 zitzaion

8

Osatu testua goiko iraganeko aditzekin.

Jaioneren zapata berriak Duela bi aste, Jaionek zapata dotoreak ikusi

zit¤e> zitzaizkio>

zapata-denda batean. Asko gustatu bi zapata pare. Azkenean, Jaionek

zapata pare garestiena erosi

z¤e> zitzaio> Ωe> zizkio>

gutxira zapatetako bati zuloa atera Jaione haserre bueltatu

Dendariak beste zapata batzuk eman 40

. Handik eta

zapata-dendara. .

5

Komaren erabilera

ORTOGRAFIA

GOGORATU  Elkarren segidan idazten ditugun pertsona, ekintza, animalia edo gauzen izenak banatzeko, koma erabiltzen da. Adibidez: Eskolan Euskara, Ingurune, Matematika eta Plastika ikasten ditugu.

1

Osatu esaldi hauek, bakoitzean lau hitz jarriz. (Erantzun eredua)

saskibaloiå, at¬etismoå, arraun§etå etå †eniså

  Gogokoen ditudan kirolak

dira.

2

Sailkatu izen hauek tauletan. Gero, osatu beheko esaldiak. pinua

haritza

tigrea

hipopotamoa

balea

kakalardoa

Zuhaitzak

3

pagoa

sagarrondoa

Animaliak

tig®eå pinuå haritzå hipopotamoå pagoå ba¬eå sagarrondoå kakalardoå Pinuå, haritzå, pagoå etå sagarrondoå Tig®eå, hipopotamoå, ba¬eå etå kakalardoå  

zuhaitzak dira.

 

animaliak dira.

Jarri komak behar diren tokian.

Zenbat lan! Etxean beti dago egiteko zerbait. Batzuetan, arropak lisatu, garbitu, tolestu edo batu behar dira. Beste batzuetan, sukaldea, komunak, logelak eta kristalak garbitu behar dira. Niri arropak tolestea gustatzen zait. Maite dut oihalak, maindireak, kamisetak eta barruko arropak tolestea eta tiraderetan gordetzea. 41

EGITEN JAKIN

ZORION-TXARTELAK

1

Markatu. Nork jaso du zorion-txartel bat?

2

Irakurri ezkerreko txartela eta markatu.

Zorionak, Garazi! Oso harro gaude ipuin-lehiaketa irabazi duzulako. Izan ere, hain dira onak zure ipuinak! Zure lagunak

3

42

  Azterketan bikain atera du.   Lehiaketa bat irabazi du.   Haurra izan du.

Lotu zatiak, zorion-txartelak osatzeko.

Zorionak, Ane txapeldun!

Jaio da azkenean Uxue txikia. Zoriontsuak izan hirurok.

Zorionak, Andoni!

Zer lasterketa ona egin duzun!

Zorionak, osaba eta izeba!

Ikasle eta seme bikaina zara. Jarraitu horrela ikasketetan!

Zure lagun Igor.

Ama eta aita.

Zuen ilobak.

5

4

5

Lotu zorion-txartelaren atal bakoitza dagokion adibidearekin.  

 

Mezua

 

 

 Bihotz-bihotzez opa nahi dizut urtebetetze-egun zoriontsua. Egun on-ona izan. Musu handi bat!

Sinadura

 

 

Zorionak, Miren!

Idatzi zure lagun minaren izena. (Erantzun eredua)   Nire lagun minaren izena

6

Eneko

Agurra

Gentza>æ

Aukeratu. Txartel hauetako zein idatziko zenioke lagunari beraren urtebetetze-egunean?

Ondo merezita duzu prestatu dizuten festa. Lan handia egin duzu urtean zehar. Eskerrik asko eta gozatu!

7

da.

Bederatzi urte egin dituzu! Ondo pasatu zure egunean, eta ea opari politak dituzun!

Idatzi txartela zure lagun minari, urtebetetzea zoriontzeko. Erabili goiko testua.

Z”oriona§, Gentza>æ! B’e∂eratz^ ur†æ egi> dituz¤! Ondo pasat¤ zu®æ egu>ea>, etå eå opar^ polita§ dituzu>! M”aia¬e>

Agurra

Mezua

Sinadura

43

Berrikusketa orokorra 1

Osatu esaldiak, hitz hauek erabiliz.

      2

I”zur∂æe§ I”zur∂eå I”zur∂ea§

ur-azaletik oso gertu egiten dute igeri eta jauzi handiak egiten dituzte. da zoologikoko animalia jostagarriena. itsasontziaren ondoan joan dira ibilbide guztian, saltoka eta jauzika.

Aukeratu erakusle zuzena eta osatu esaldia.   Han dauden neska   Hor dagoen haur   Eskuan ditudan bitxi

ha^e§ hor^ ha¤e§

bilbotarrak dira. nire biloba da. zilarrezkoak dira.

hurå

  Non utzi zenuen iaz erositako soineko 3

Izurdeek

Izurdeak

Izurdea

?

  horiek

  haiek

  hau

  hori

  hauek

  horiek

  hori

  hura

Berridatzi esaldiak, letra larriak zuzen idatziz.   guk ogia opiltxo okindegian erosten dugu egunero, zubiaur kalean.

Gu§ ogiå Opiltxo okin∂egia> eros†e> dug¤ egu>ero, Z”ubiau® ka¬ea>. Ne®eå L”oπeΩ gaixori§ dago etå eΩ då Gor∫±iå µendirå etorriko.

  nerea lopez gaixorik dago eta ez da gorbeia mendira etorriko.

4

Osatu esaldiak, aukera zuzena eginez.   Gabonetan

Ωenbai† Gabo> kantå

  Gabon kanta bat

  Arrantzaleak kezkatuta daude, aurten

  zenbait arrain

  Udan, hondartzan 44

  Gabon kanta pitin bat

arrai> gutx^   arrain dezente

makinå ba† lagu>

  makina bat lagun

abesten ditugu ikasgelan.

  lagun gutxi

  zenbait Gabon kanta

arrantzatu dutelako.   arrain gutxi

izaten da eguzkia hartzen.   lagun pixka bat

5

6

Bilatu sei izenondo letra-zopa honetan. O

T

E

L

A

R

R

A

A

A

J

I

U

E

G

U

E

P

H

Z

G

A

R

A

I

A

R

R

A

K

T

O

L

X

L

I

O

R

N

A

O

R

I

A

F

A

K

R

D

R

U

L

O

D

I

A

A

I

I

R

O

I

P

A

A

H

J

O

A

A

I

A

T

X

I

K

I

A

A

Osatu esaldiak, goiko izenondoak erabiliz.   Erbia animalia   Dortoka narrasti   Gorila animalia

7

M

azkarrå mo†elå handiå

  Kolibria txori

txikiå lodiå garaiå da.

da.   Hipopotamoa animalia da.

  Jirafa animalia

da.

da.

Osatu esaldi hauetako konparazioak.   Dortoka erbia baino   Gorila kolibria baino   Hipopotamoa jirafa baino

8

da.

mo†elagoå handiagoå lodiagoå

da. da. da.

Erantzun galdera hauei.   Zein da goiko seietatik animalia azkarrena?

E”rbiå då animaliå azkar®enå.   Zein da txikiena?

K”olibriå då txik^enå.   Zein da garaiena?

Jiråfå då gara^enå. 45

Berrikusketa orokorra 9

Azpimarratu testuko aditzak.

Neguko egunez hondartzan

Zumaiako hondartzara etorri gara familia osoa. Ikaragarri gustatzen zaigu toki hau! Neguan, jende gutxi dago eta geure kasa ibiltzen gara. Hango mutil haiek nire lehengusuak dira eta haitzetara doaz une honetan. Aitona ere joan da lehentxeago. Gurasoek janaria etxean prestatu dute eta Lorea txikia janari eske dabil dagoeneko. Pozik gaude. Egun ederra dugu aurretik! 10

Osatu esaldiak, aditz egokia aukeratuz.   Kaixo, laguna, zer moduz

zau∂æ

du†æ dirå

  Suhiltzaileek mahuka atera eta sua itzali   Gaur, Jone eta Luis basoan zehar ibili   Zu al

zarå

  Ni gaur etxean geratuko

naiΩ

dabi¬

dira

.

naiz

.

zaude

.

dabil

Lotu orainaldiko aditzak iraganeko baliokideekin. Ondoren, osatu esaldiak.

didazu 

 genien

zarete 

 zineten

diegu 

 zizkioten

dizkiote 

 zenidan

  Zuek atzo nora joan

zi>e†e> Ωenida>

eskola amaitu ondoren?

  Iaz zuk opari ederra egin

  Joan den astean, guk negurako habia egin

nire urtebetetzean.

@en^e> zizkio†e>

  Lehengoan, auzoko haurrek janari-hondarrak eman 46

dute

.

niri opari sekretua egin didana?

  Zirkuko orekaria sokaren gainean

11

zara

?

patioko zuhaitzeko txoriei. kaleko katuari.

12

Idatzi. Zer dira?



astoå



gaztå



xiringå



xaboiå



zuhaitzå



tximinoå



mahatså



txirulå

13

Zuzendu esaldiak, falta diren puntuak, komak eta bi puntuak jarriz.   Eguneko menuan hau eman digute: zopa, entsalada, oilaskoa eta flana.  Bilbon, Gernikan, Bermeon eta Zugastietan euri-jasa handiak izan dituzte.  Leire, Josune eta Jokin zigortu egin dituzte gaur eskolan.   Eskulanetarako honako hauek eraman behar ditugu: artaziak, margoak eta kartoi mehea.

14

Ordenatu ohar zatiak zenbaki bidez eta kopiatu osorik ordena egokian.

2 3

Atarian zure diru-zorroa aurkitu dut.

Nahi duzunean, etorri bila nire etxera.

4   

   

Koldo, 2Ako bizilaguna

1

Lasa andrea:

L”aså and®eå: A”taria> zu®æ dir¤-zorroå aurkit¤ du†. Nah^ duzu>ea>, etorr^ bilå ni®æ et≈erå. K”oldo, 2Ako bizilagunå 47

Arte-zuzendaritza: José Crespo. Proiektu grafikoa: Pep Carrió. Azaleko irudia: Leila Méndez. Proiektu-burua: Rosa Marín. Irudien koordinazioa: Miren Pellejero eta Maitane Barrena. Proiektuaren garapenerako arduraduna: Javier Tejeda. Garapen grafikoa: Raúl de Andrés eta Jorge Gómez. Zuzendaritza teknikoa: Jorge Mira. Zuzendariordetza teknikoa: José Luis Verdasco. Koordinazio teknikoa: Miren Pellejero eta Jesús Muela. Prestaketa eta muntaketa: Miren Pellejero eta Maitane Barrena. Zuzenketa: Amaia Lasheras. Argazkien dokumentazioa eta aukeraketa: Maitane Barrena eta Mercedes Barcenilla. Argazkiak: C. Villalba; S. Yaniz; GETTY IMAGES SALES SPAIN/Godong, Thinkstock; SANTILLANAREN ARTXIBOA.

© 2015 by Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L. Legizamon poligonoa Gipuzkoa kalea, 31 48450 Etxebarri (Bizkaia) PRINTED IN SPAIN ISBNa: 978-84-9894-506-5 PK: 508424 Lege-gordailua: M-10872-2015

48

Lan hau edozein modutan erreproduzitzeko, banatzeko, jendaurrean erakusteko edo aldatzeko, nahitaezkoa da beraren jabeen baimena izatea, legeak aurreikusitako kasuetan izan ezik. Lan honen zatiren bat fotokopiatu edo eskanerretik pasatu nahi izanez gero, jo CEDROra (Centro Español de Derechos Reprográficos / Erreprografia Eskubideetarako Espainiako Zentroa, www.cedro.org).