Het Maleische schrift [PDF]

  • 0 0 0
  • Gefällt Ihnen dieses papier und der download? Sie können Ihre eigene PDF-Datei in wenigen Minuten kostenlos online veröffentlichen! Anmelden
Datei wird geladen, bitte warten...
Zitiervorschau

0

"DOÒR‘



a

PH. 8. VAN RC)I}JKEL~ ‘

‘ “' ‘. .ì“

wr;wp:vmmnx

B(>EKHANIJELWÎÚSE‚K 1 9 “14;





& ("î’. ‘



"

_ ’

‚’ _

./ S

CÜRNELL UNIVERSITY LIBRARY

PL

om 7



„„

mmij’mìgijnnmimiijijgmgrLÎIÌIÌÌ!ÌQÌIHJI!LIIIIIIII Kh m1

OIJN

LIBRARVÉ

DAT

GGGGGGG

C!ÎìCIJI‚ÀTÏON

DUE

-'-î

c").

%Lí“v/

HET MALEISGHE SGHRIFT

PH.

VAN RONKEL.

WELH.VREIJL.\

BOEKHANDEL

VISSER

1904.

&

DR.

S.

DOOR

l‘°.

, /‘/‚_71//./

33/ /0/

‘V’OORBERICHT.

Daar

de kennis

gutturalen S.\’0IJ(‘K

van

stootklank

HURGRONJE

'1‘ij(lS('lll‘ift

leer

redenen

verschillende tot

de

van

het

bij mijn

dat

schrift

heb in zijne

voor Indische

ik

Maleisehe onderwijs

schrift niet

uit te geven. een

dankbaar

Studiën

Taal-, Land-

een

gebruik,

Voor

over Al,jèhs«rhc

voelde ik mij genoopt eene afzonderlijke

de algemeene beschouwingen

gebruik

die ik om

onderdeel is van 1llaleische spraakknnsten,

gemaakt

klank-

van

de

en schriftleer,

heldere

en de behandeling

uiteenzettingen

uitgegeven

in deel

v.

van

XXXV

en Volkenkunde.

Ph. S.

handleiding

BONKEL.

van den

D'.

(".

van het

F

INHO'CTID ——‘GÍ*Q%FQ!>C‘

Inleidende

Beschouwingen. Maleisehe

Het Arabische

l\'.

Het Arabiseh-Maleisehe

en Maleisehe

1Ü—13.

1—4

.

5-9.

sehrijt'taal .

schrift

14—16.

17—2l.

.

'I‘oelirhting‘en tot het alphabet

.‚.

llI.

De waarde (Ier Arabische

,.

l\’.

De aamlniding’ der klinkers

,‚

V.

,.

H.

.

22—31.

.

.

.

.

.

.

.

.

letters in het Maleiseh

De overige sehrit'tteekens

47—50

.

51—57.

.

.

.

32—‘46.

_1

Het Alphabet

‘131



1

[[.

algemeen

.

[.

het

.



in

schrift

g'p;

Fl)EELING

spreektalen

lil.

Het Maleische Schrift. A

en klankleer

.

[l.

.,

Sehrift-

55

l.

.‚,

ää

AFDEELING

BLA nz.

.

.

.

De teekens voor den g‘ntturalen stootklank

.

.

.

.

58—63.

.

10

van

66.

spelsystemen

lll.

Het traditioneele

,.

W.

'I‘oepassing

,.

V1.

Vl I.

spelsysteem

Spelling

Aaneengesehreven

woorden

woorden

woorden

‚. ,.‚

l.

lI. [[l.

Voorbeelden

der

Maleisehe 'l‘eksf. 'l‘ransseriptie.

.

5

der samengestelde der verdubbelde

79—80.

letterverbimlhIgen

64—65.

11

12 .

76

12

_

der spelregels op afgeleide woorden

Spelling

spelling

.

h'7—«70

Leesoel'ening.

AFDEELING

der Maleisehe

de enreg’elmatigheid

,‚

v.

IV.

Oorzaken

Verschillende

äg'

l’ [.

ää

l.

‚6%

AFI)EEIJNH

‚Q‘ä

De Spelling.

.

77—78.

71—75

.

13 16 16 16

INLEIDENDE

BESGHOUWINGEN. Afdeeling l.

l.

SCHRIFT-

KLANKLEER

IN

IN HET ALGEMEEN.

——vavvmrvxmw—

klankleer.

Deze

wetten;

beheerschende

schrift

bij

moet

laatste

in teekens van de voornaamste

klanken

aantal

teekens

die

hen

taal

de

Schrijfwijze wijzigen,

ongemerkt

geen spelsysteem

Bij

5 4.

van

doode

eene

spelling

de

kenden

Hiertoe

in

uitgaan,

of bij om

MALEISCHE

de willekeur

naar

bare bestudeering

in

groot

hebben. worden

Zoowel

worden

elkander

Van

sprake

moeilijkheid

zijn.

afgebeeld; voort,

klanken aanduidt. bestaande,

taal moet

met de bekende

verband

of

klanken zich

de

zoodat in

overeenstemming

dan vroeger gesproken

klanken

heerscht.

men

echter

van verwante

II.

zuiver

is

Maleisch

de verschillende

SCHRIJF'J‘AAL.

kan

schriftleer Hoezeer

de

naast

het

van welke

van het Maleisch, in

uitspraak gemak

Eene aan alle verschillende.

van

de

één,

klanken

niet mogelijk, en ook niet strikt noodzakelijk,

algemeen

Maleische

aangegeven

dus

vloeit hieruit echter de

bij

zij het ook verwante, elk

moeten vermelden. volkstaal,

kan tot zekere

verschilt, met één schrift

ook

letterschrift

zoude

het vertegenwoordigt

daar er, bij alle verschil

moet

dialecten,

landen onderscheidene,

schriftleer

tot haar object moet

tijd.

spreektalen Maleisch

dier verscheidene

van het Maleisch

van de bekende Maleische

beantwoordende welke

klanken

of één dialect,

behandeling

verschillende

in verschillende

eischen

i.

de

taal toch is

hebben zich voor een

spreektalen

men

streek en van welken d.

Maleische

De

onmogelijk.

Maleische

dientengevolge

als bij de grammaticale

dat één letterteeken

gewestelijk

volkomen

in ééne klankleer die immers ééne spreektaal,

bij de phonetische eene

en

ontwikkeld;

welk Maleisch wordt beschreven, 5 6.

hoogte

van

niet beschrijven

eenheden

algemeen,

een

wijd gebied verbreid,

een

deel onafhankelijk

zij



0Ver

Terwijl

die haar gebruiken;

van degenen,

anders

gesprokene

vereiseht.

nauwkeurigheid

kunstmatig.

SPREEKTALEN EN MALEISCHE

Eene klankleer van

5.

g

zich

ontwikkelen

en

Aftleeling

oudsher

de hen

van het klankstelsel dier taal te verkrijgen.

talen eene voorstelling

van

en

hun doel was om met behulp van een

gemaakt;

is geene bijzondere

tegenwoordig

eene

door

taal

heeft slechts tot

staat te stellen het door anderen

het klankstelsel en de schrijf- en spclwijzen

tusschen

schriftleer

de

verandert

de wetenschap

reeds

ontstaan

spelling

en

der

Doch de schriftleer

der taal.

gedachte nogmaals te spreken of te denken.

ê3.

bestanddeclen

phonetische

ondergeschikt

maar steeds onvolkomene en conventioneele, systeem van uitdrukking

zijn niet voor

De schriftsystemen

g 2.

de

het object van studie is dus een natuurproduct.

object het min of meer wetenschappelijke,

beperkt

beschrijft

immers

eener spreektaal

behandeling

grammatische

de

schriftteeken

Dit nu

is

de

het

van

in

zijn aan

leer

De

Q' 1.

de

nog

ten aanzien van geschreven

___2_ stukken

eene

geldige,

traditioneel

officiecle

Maleische

naar

neiging

g

de spelling,

twee

bare hulpwetenschap:

ware

geweest.

regelmatiger

In

zin des woords, werden

tweede

uniforme afbeelding

eene

in alle Maleische

vereischten

evenmin systematisch

beheerscht door de litteraire gebloeid in een Maleisch.

eene

zoorlat noodig

in den algemeenen wetboeken

e.

d.

er ontstonden dus eene officieelc spelling.

is. en eene officieele uitspraak. fictief is.

behalve door de kanselarijtaal.

ook eenigermate

lang afgeslotene periode. toch heeft eene Maleische letterkunde

reeds

benamingen als Riouwsch, Malakaansch,

dat met verschillende

en

landen, in de Maleische kanselarijtaal

Veelszins willekeurig en wellicht werd.

mystiek

bewerkt.

officieele stukken,

als in algemeene toepassing

en logisch

de

der spreektalen

van het Maleisch,

harer klanken;

en éénheid;

uniformeering

en van uitspraak

In

taal.

verbreiding

en ook in vele niet-Maleische

landen,

Deze eenheid van schrift

ä 8.

de groote

gebruik

in

dier taal V00l' weten

der wet,

de studie

geloofsleer.

de

dan voor het dagelijksche

bevorderde

plaats

het gebruik

werden in geheel Sumatra in het Maleisch

worden

voor een belangrijk deel traditioneel.

welke,

nog van eene officieele

meer

der geschreven stukken. dus mede

Vooreerst

regelmaat. voor

spraakkunst,

moest geschrevcn

Beide omstandigheden

intusschen

zekere

handleidingen

Arabische

In het Maleisch

te verklaren.

omstandigheden

als kanselarijtaal

en worden

gesteld. welke

de

veel

en ‚

doeleinden; de

der algemeen

Z00 kan men dus spreken van eene.

is.

en spelling.

schappelijk-godsdienstige

taal

conventioneel

onder haren invloed

en

is waar te nemen.

deel

een

schrijfwijze,

Maleische

uitspraak

voor

is geschiedkundig

brachten

deze

die

uitspraak,

Dit feit

7.

Maleische

gewordene,

schrijfwijze

Maleische

der

uniformeering

Djohorsch, klassiek,

Maleisch _wordt aangeduid, welk taaleigen op Maleische auteurs van elk Maleisch land invloed heeft geoefend De litteratrurrproducten dier taal hebben in landen met verschillende Maleische en nog steeds blijft oefenen. als modellen voor

spreektalen

zekere, zij het kunstmatige, 9.

Indien

met-bode

de

klanklecr

kunnen

zijn.

5

men

taal en stijl gediend. eenheid in taal,

bij deze taal.

wilde

uitspraak

en

zouden

resultaten

de

schrijftaal,

hoewel dat schrift

eene

behandeling

overal juist toegepaste, en

formules.

en

Maleische

spelling

Zulks is in dit geval

verband met de overal verschillende

schrift

meeste

worden,

Het Arabisch

der Scmitische doch

waar

behoort

eene

talen worden zulks

noodig

geschreven wordt

talenfamilie met

geacht

niet anders dan gebrekkig en buitendien

En daar bedoelde taal voornamelijk wetenschappelijke

klankleer

daarvan

zijn.

zij het ook geenszins

gewaarmerkte.

gesteld aan

van

het

de.

leer der teekens

alom geldige schrift

in

kan zijn.

SCHRIFT. die gewoonlijk de Semitische

schriften

door

in g 4 aangegeveue

de

III.

ARABISCHE eene

phonetiek

behandeling

nooit volkomen

volksuitspraak

tot

eene

en de als officieel

daar

tot

het schrift der Arabieren overnamcn, en toepasten

is, kan

Afdeeling

ä 10.

de.

dus de klankleer ondergeschikt

wordt

noodzakelijk,

HET

voor

niet dan zeer onvolkomen

van het Maleische

is, naar

archaïstisch

geenszins geschikt was.

en in veel mindere mate algemeene omgangstaal

slechts in geringen decle gegeven worden,

Bij

daarvoor

ter sprake gekomene factoren,

weergeven in beelden en formules,

laat zich nooit zuiver

bracht de geschiedenis der beschaving mede, dat de Maleiërs op hunne eigene taal,

7

heeft geleid.

schrift

die immers grootendeels

behandelen.

Want het klankstelsel

wat evenals de in 5

kleine

genoemd

wordt.

De

waarin de korte vocalen meestal niet uitgedrukt teekens boven en onder de consonanten-figuren

_3__ worden

kunnen indruk

in

gebrekkige

met

aldus afgebeelde taal reeds

de

die.

schrift

Eene

van

de

sommige consonanten gebezigd worden,

Het Arabisch om

der Arabische

slechts

zoodanige

als ,.afwijkingen”

links

van



en

Grieksche

welke

de

op

zelf

ArabiSche

der meeste is

schrift

vreemdeling

weder een

door teekens die ook voor

voorgesteld

hunnen volgens de opvatting van Semìten toch is het een niet volkomen

middel

ten opzichte

gewoonlijk niet uit, maar zij kent als

nuances van

Semitische talen wordt

schrift,

cursief

een

0

en c, die het latere systeem

Van vormveranderingen komen

naar

toevoegsels

kan

meestal

worden

letters vergeleken

en

de

van rechts naar

letters

naar

met

dus aanèén

Latijnsclre

de oudere alphabetten

naar links of naar beide zijden.

naar rechts,

rechts

schrift

links naarmate zij van achteren

en

Zoo

en van

wordt. zulke

in

men

het Arabische

ten opzichte der oorspronkelijke

cursiefschriften

letters kleine verbindingshaaltjes

staande.

echter

worden daarentegen steeds

op den

niet het minst door zijne onacht-zaamheid

geval is, vertoonen de Arabische

het

Veren met andere letters aanééngeschr‘even

enkele

uitdrukking

worden.

genoemd

verschillende

de moderne Europeesche

verkrijgt bv. onze letter p kleine

van

worden

schrift de korte vocalen de.

vocalen

welke

voortrefielijk schriftsysteeru;

een

verwaarloost

schriften

Gelijk bv. in

zich

lange

de

krachtens

consonanten,

taal te doen kennen,

en

0e,

de

schriften

Vreemdeling den

en a beschouwde.

Het

geschreven.

geschreven.

en 0e

Evenals

11.

ë

i

a,

op den

onvolkomen‘toeschijnende,

schriften,

vocalen

lange

Niet alleen drukt het Arabische

der vocalen.

afgebeeld,

Semitische

aard, wel eens semivocalen

heeft inderdaad

de klankwetten

niet

meeste

is dat de

maakt,

en andere rassen halfslachtigen

schrift

was gemaakt voor den landgenoot



eigenaardigheid

van onvolkomenheid

indruk

Semitisch

een

maar het schrift

de, den buitenlander

en aan

klinkers gewoonlijk

korte

de

Worden

maakt

onderscheidingen;

kende,

genoeg had.

volkomen

aangeduid.

die vocaalteekens

Zonder

aangeduid.

van een syllabaire

in de verbindingen

Bij

gevallen niet spreken.

vele Arabische

naar een van beide, of naar beide zijden

letters evenmin;

eenigszins

afwijkende

vormen voor. 12.

ä

ä

13.

naar

de

lronderdtallen

Arabische,

tegenwoordige en duizemltallen;

cijfers,

Zij zijn

hebben de Arabieren maar

naar

twee systemen.

de oude

Semitische

Vooreerst beduìden de letters,

volgorde,

de

eenheden,

tientallen,

bijna nooit toegepast. In de tweede plaats en later aan de Enropeesche volkeren over

der Arabieren

cijfers hebben echter van de cijfers

de volgende:

volgorde

nog andere leesteekens van ondergeschikt

door hen van de Indiërs oVergenomen,

verschillende

vormen.

5

_

Hunne

schrift

dit systeem wordt door de Maleiërs

onze zoogenaarnde Arabische

‘gedaan;

het Arabische‘

komen.

uit te drukken

Om getallen

hebben de Arabieren

kent

vocaalteekens

de

welke. later ter sprake.

belang,

niet

Buiten

|

P

P"

e

0

1

2

3

4

5

a 6

"

"

‘l

7

8

9

‘ 0.

getallen is evenals bij onze cijfers.

in

Afdeeling IV. HE'I‘ ARABISCH-MALEISCHE ä 14.

officieele

taal.

Overal te

waar

zijn.

de

islâm

doordrong

Het Arabische

schrift

begon werd

het Arabisch op die

SCHRIFT. met de

wijze in

taal

van

Kerk

en

Staat,

de geheele Mohammedaansche

de

wereld

._4_ maar

het

wijzigden

de

schrift

en

Hindôestân

woorden

de

inlandsehe

consonanten

talen,

een

die het Arabisch niet heeft enkele, Zoo

toe.

het

5

Maleische

vooreerst

feit

dat

schrift

genoemd

De

15.

het Maleisch

deugden

van

officieele

schrijfwijze

In

eene

uitvoerige

de Maleiërs

en

spelling

wetenschappelijke

leerboek

vele Arabische

die geen

lettersclrrift

tot afbeelding

het Arabische

aan

bezaten door het Arabische

schrift

harer klanken

gingen gebruiken.

ter kenbaarmaking van consonanten

schrift,

dat

zoowel

met

wegens

zijne

ander schrift

geen

schrift

rnen

vindt—

het schrift

noch gemaakt werd ter afbeelding een

systeem

spreken,

verhandeling

verklaring van het Arabische

in hunne systeemloosheid

der Arabische

Ook hier verrijkten dus vele

Archipel.

ontstane,

eigenaardigheden,

als

geschreven wordt,

het

te.

vinden.

der Maleische

taal niet terug;

van hare klanken, ten tweede

Wel kan men, gelijk reeds gezegd is,

maar haar systeem

als algemeen, en

evenmin logisch

evenmin consequent als universeel.

hare toepassing ä

Arabische

zijn

van

practisch

het

in geslaagd

er

eene

talen

gewoonlijk door Maleiërs

niet

Maleiërs

met

medeklinkers

door geringe wijziging van de teekens voor verwante medeklinkers

omdat dat schrift niet geschikt

16.

niet voorkomende

kan worden.

omdat de eene

die de talen dier landen

letters.

uitsluitend,

Arabisch-Maleisch

is

wegens

ontstond

der volken

meeste

schrift bezaten het Arabische alphabet, in wereldsche zaken naast

geschriften

Wat de Maleiërs betreft, ook zij voegden letters

de

in het Arabische

tot nieuwe

werden

en

reeds

en in godsdienstige

een

namen

kwam de islâm tot den Indischen

terwijl die welke

haar eigen schrift,

islârn

den

Ter uitdrukking van

over.

teekens van verwante

uitgedrukt,

van

aanneming

Door Perzië Arabische schrift

Arabische

zij

spraken

na

woorden

niet

opvatting

vereisclrt.

over het Maleische

schriftsysteern,

om in de tweede plaats aan te geven wat

van dat systeem hebben gemaakt.

Hier verklaren

wij

het

Maleische

van dat schrift, welke echter eenige aandacht

woorden voorkomen

zoude men moeten beginnen

schrift

Deze historische schrift,

ondergeschikt

vereischen,

welke hunne spelling hebben behouden.

methode

is

vermeerderd,

landen bleven veelal bestaan, zij het met vele Arabische

der geïslamiseerde

is

De volkstalen

in

verbreid.

aan de

in een regelen

dewijl in het Maleisch zeer

MALEISGHE

HET

ll.

.

SGHRIFT.

Afdeeling I. Het Arabische

van vreemde, met name Arabische,

zij er aan

hebben

j'

__‚____‚

_,

CD

__ der



niet ge. g

58.

zie

5

47.

g

33.

g

„‚

De zachte th in het Eng.

de

34.

oh

35.

36.

37.

5003 zie

600

zie

4 200 7

(linguaal).

1‘

)

700

2



)

*

‚5

.......... Za ..........

Ra

Z _R

..........

‚3

Dal

* Dzal

‚.

\

oh.

zie

5



1)"„ ‘/

dj tj

Als

(1“.

Holl.

-

a

Scherpe keelklank.

1)

1

tot D.

r

=

th

1

'e

het

het Eng. gin. 3;

l

t

=

in

,}

““

de

g in

I ï,

Staat tot'I‘ als

i.=

tlr

5

scherpe

Engelsch.

8

De

g

T

>

:

a

,

a

Als

Ê

1 2

400

zre

|

|)

__

b/ “/

‚‚Êïâ_

_-

t

?‘ïle‘ìeîìl_l’/__



transcri-

B

J

\

_‚ J_c

‚‚

’—‘.‘

l

stem-

beer‘d.

v';



opening banden

“/

\.



Q;

g_'‚

C

........ Tja ......... .......... I_Ia Cha .........

is“

5 33' Ë’

—Î. :‘

Î'

2

2

:

Verwijzingen.

indit

'‚



‚—ì Cl.) Ó_‚ 3"

5"

2

bn

uitspraak.

ëä

„.

'C

‘r

niet kent,

criptie traditioneele



.......... Ta .......... Tlra ......... Djim

*

47) somtijds lange

Trans



korte vermeldrng der

'g

=-

g

L:

Ë

='

Ë

‘, l

‚12?

S=’_

‘5



‚'g"

__

B3.

*

(zie

verscheidene letters daarvan

woorden (in de onderstaande tabel

die het Arabisch

E N.

ËË—Ë

l

.........

Z

I

3

Ë

Ë ‚__Η, Ë

E

1\

‚_‚

R

2vä.îî'i3‘

> .—.

0

*

g

A

N



LETTERS.

*

drie

de onderstaande tabel zijn deze teekens met een gemerkt. De vormen en hunne waarden doet het volgende schema kennen.

or:a

Alif

waarvan

consonantenteekens,

In

18.

V

___

28

gemerkt) en vijf nieuwe teekens voor medeklinkers,

toegevoegd.

M

telt

hebben dit alplrabet in zijn geheel overgenomen;

zij alleen bij het schrijven

gebruiken met een

alphabet

De Maleiërs

-Η,

ä

17.

vocalen aanduiden.

g

HET ALPHABE'I‘.

zie

lzie

'E s3

gÈ Ë ’73

i

‚-

5 ä

in

ë

g

800

zie

9

zie

g g

39.

g

40.

%

41.

900

zie

5

42.

70

Zie

g

43_

1000

zie

g

43.

80

zie

g

44.

1OO

ZÌ8

g

45 en

zre

. '

__

T

aan het tot

zie

38.

°/

S

90

zie

tot D. ‘

f w.

6

H

11

o°/

gn.

nj

de Fransclre

10

i

en

‘/

-jw

de lange

a/

Als

ÄIJA — 9

*

29

47

5

W

1°J

g

k 1

n

50



40

*

"

g

g



L

m

N

M

\

’%

À

vóór

011.

i

9

6

i

63.

20

Ë

P‚

K

‚( 'L

‘ 5

G

F

"’—

‚‘t

9 '; 5

f

{

à'

‘°

.

--------

5

‘l‘

'l'

1513

.......

&

rrg

urtge

2° de lange 0e en

P.

.



=

Ja

l

..........

lî *

e

au;

Ha

*’

ng.

30

1"

}

""""

Q3“

‚l





@

r‘

........

}

Neen

de Fransche

a, au,

r‘

........

Als

W

en

_

_

Drep m de keel sproken K,



}

Mim.

Ò


9

E

.. —

c





'



’l‘

*

’|‘

*

c

......... Gram ........ Nga ......... Q Fa .......... Pa ........... ‚ .......... U I.xaf Kaf ......... Ga. .........

* ‘Aìn

g

,

;‚

s

het

aan

s

,

en

300

het

aan

‚‚._

Emphatisclre verhenrelte. als Staat tot

\.«.

eh.

sj

A____‚

T

‚Î

_

D

*"“

Fransclre

s

Emphatisclre verhemelte. Implratische verhemelte.

de

60

d

S

% >_

2

"1 ,

Als

, 1:

_‚_

_

Ver‘wrjzrngen.

4

boek.

»"‘

la.

l;

in

----------

_ ____‚_

1

r‚

'l‘a

4a

*

..........

M

L)“

__A_‚‚_ *



|

Q"



k

_

dit



uitspraak.

>

M‘

“=’

L)4

crrpt“e

«1

lo



,.

Dal .

V“=

2

‘w



tradrtroneele

‚i‘=jê

:N

de.r

.‚

=

.—“

+“ “9

i

""""

_Sad

w

r I

*

| 1

*

g"



Z

5

à

"5

.‚

.‚—

.......... Sjin ......... .........

8

ggg

>

Sin

‚5

;,—‚

LETTERS.

=

‘a

‘.-‚ _g

DLR

i

=

. =

;g

à

%

of :>‚2

=

.

Trans

_



korte vermeldnrg

5



=-

31g

A M EN

N.

ä, ‚93 ‚g =-

V 0RM E ‚ r\

zreê‘f7

_7__ In het Arabisch komt

sommige

zie over deze letter in het wordt

à 20.

5

â 21.

Dikwijls

alif tot

met

letters met de

worden

enf‘>).\ì’.’

>)

verbonden,

en

Ê,

=\ë =\>

ta-cha

_

II.

Afdeeling TOELICHTINGEN dus ook niet g 23.

worden

De

is

tabel

op gelijke

wijze

door

g 24.

De U,»

ä 25.

In

g 26.

De

g 27.

De

5.

28.

De

6

g 29.

De

30.

De

verbonden;

:als

T,

somtijds

g

Maleische

31.

,3.

/‘‚ )'

en



}

niet met

de

en 4 worden

kolom

1

W

4/!!!

‘(‚‘—

wordt

verdeeld.

De letters die in één vak voorkomen

overigens

de

en 2 de

u),

u

op dezelfde wijze als

en

u) op dezelfde wijze als de

wordt

ook

Q

zeer dikwijls de

geschreven.

geschreven.

en

_

wordt dikwijls voorgesteld door een neêrlraal aan de voorafgaande, met haar verbonden, wordt

wordt

men te

de

In handscluiften

geschreven.

In Arabische

bersimpocl genoemd.

g, dikwijls

als

letter.

geschreven.

ook als

H uitgesproken.

als

d

gewoonlijk

vindt 3

letter,

niet naar rechts verbonden wordt wel eens als ,/‘ geschreven.

stede van de

woorden

3

en in

Uit zucht in

g

„‘,

in vakken

lijnen

in kolom

5;

. ë

l,

worden.

horizontale

de letters van het tweede vak behandeld,

allen

tot

navolging

gevalle wordt

komen vele afwijkingen

woorden

wordt

van

het Arabisch

de

bij verbinding

van de opgegeverre

door de Maleiërs

meestal

de Maleiër’s in

schrijven



links

g_‘,. naar vormen voor, die hier niet vermeld

kunnen worden.

Afdeeling DE WAARDE g

.‚

verbonden

weêrszijden,

aan

HET ALPHABET.

TOT

bovenstaande tabel blijkt dat de

de

ligaturen:

sin-l_ra

;\9

Uit

zooals de volgende



ba-ha

=‘w

g 22.

voor die als 3

30.

Maleisch\â

de figuren

T

op het eind van een woord een

gevallen

zij

wordt;

geschreven

in

3

5 19.

32.

spreken;

verkrijgen letters,

Vele

doch bij

eene

DER ARABISCHE LETTERS IN HET MALEISCH.

Maleiërs

beijveren

zich

Arabische

woorden

die werkelijk

de Arabische

om

Arabische

de

klanken, vertegenwoordigd

andere uitspraak.

111.

tot

klanken

in de Arabische

Maleischen

taalschat

woorden

zuiver

kunnen

uit te worden

gerekend door hunne (in de tabel met een * geteekende) Arabische den

r’J’A

__3_ g 33.

De

34.

De

g 35.

De

g 36.

De 5 wordt dat

woorden dikwijls als de gewone

wgrdt in dergelijke

woorden dikwisz

als Z,

wordt

Q

546.. In

S

op

J,

S

worden,

geschreven,

door

de

Maleiërs

Als sluiter

van

I

eind

Tusscheu

twee

klinkers

i}

de

adat en

in

Ê

hij meestal als gutturale

wordt

luidt hij ook als

bv. rnalrap

woorden als

Q

gebruik

Ara

zij bij vreemde woorden op; bij Maleische

en

de

vreemde eigerruarrren

=

Zoo wordt

uitgesproken.

komt aan het begin van vreemde, meest

treedt

lettergreep

de

C,

daar zij dikwijls

de bekende woorden

uitgesproken.

Arabische

bes-ar genoemd,

kaf

In

keelklarrk.

vele Europeesche drukken wordt zelfs uitsluitend van de

een

zekeren zin kunnen de

bv.

syllabe

eerrer

in

niet uitgesproken,

het

aan

korte termen te definieererr

In het eerstgenoemde geval

63 ter sprake komt.

beschouwd worden,

moeilijk

Seruitiscl‘ifrleigen,

in zeer vele gemalaïseerde

Q

Een voorbeeld

geschreven wordt.

ook als een scherpe g, soms als de

wordt

en zelden al_‚le.

h,

geschreven

voor.

5

rol die in

woorden

aan, wat bij enkele dier woorden

P

g

5

woorden

de

63), somtijds niet uitgesproken.

De

Maleische

uitgesproken.

het begin van een woord

hij aan

dikwijls als

bische,

een aan

en

gr‘ain

45.

geschreven.

uitgesproken.

wordt als tl, meestal als

wordt

dat

J

is

‘ain

De.

uitspraakook wel

van uitspraak,

uitgesproken,

in

De

44.

eveneens de

perdoeli)

L

is

53

5

43.

'á,;\s

zonder verandering

als dl, meestal als

gemalaïseerd,

wordt als

l:

g g

De

De

van het laatste is het

uitgesproken.

het woord fadoelí, (gewoonlijk

42.

gemaakt.

G_Í

wordt,

‘32:

De

de

eene

wordt meestal als

41.

Ljst.

voorbeeld

In vele gevallen, wederom uit zucht tot navolging

uitgesproken.

letter,

deze

in

De

de Maleiërs

in

5

40.

(zie

een

en onder den invloed dier

bij vreemde woorden duidt de

is

g

De

stootklank

uitgesproken.

oefent.

Q;

39.

Maleisch

ook

u»;

invloed

g

het

H

uitgesproken.

als 1) uitgesproken;

uitgesproken,

wordt een enkele maal als

van de

alcal die

K

als

b.

De

het laatste

ook als dj, soms

wordt veelal als

van het Arabisch, schrijven

van

als S uitgesproken.

wordt in dergelijke

S

38.

ê

De

de uitspraak

in het Maleisch

‚‘55 geschreven wordt.

5 37.

in plaats

leenwoorden

dj

dz'kz'r

in Arabische

T

woord

î.

/‘.

g

wordt

deze

in

K.

hare uitspraak

als hoofdletters

van 5,

0.“,

C;

en

teekens vervangen.

Afdeeling IV.

“5!

geschreven.

bestaat

iu“het

voeaalaarrduidiug,

ware

element,

Maleisch het

Het onderscheid

tussclrerr

niet dat

naar

een

dus de

verre

dikwijls door die drie letters worden kenbaar gemaakt.

van

laar

L___;

ter voor

wordt dus

althans als grammatiseh

niet gebezigd behoeven te worden ter

en

vast

systeem de Maleische

Zie hierover

voor oé en

de syllabe

lange en korte vocalen,

L;

en gebruikten

0,

vocalen,

}

â,

en voor E5, ul. het Maleisch owrgenomen;

der tweeklarrken

niet; zoo zouden

de korte

l

l,

de

voor

g

lar‘

en der tweeklanken

De aanduiding

te’ekeris

geerre

)

de syllabe

vocalen

oorspronkelijk

KLINKERS.

)

der lange

soms voor

hadden

in

Arabieren

l,

i,

‚3,

e,

aarrduidiug

De

DER

is

47.

a.

g_

I)E AANDUIDING

68.

a, oe-o en i-e klanken

__9_ latere tijden hebben de Arabieren

boven den consonant ter aanduiding

een streepje

streepje onder den consonant

een

de volgende

vocaalaanduidingen

van de a.

ter aanduiding

van de

een

naar links open haakje boven den consonant ter aanduiding

Bij

de Maleiers

het onderstreepje

(barz's

di atas) beduidt de a. di bawah) beduidt de

e

(bao‘is

i,

het bovenstreepje

van de

0e.

waarde:

de volgende

en

è.

hebben deze teekentjes

ingevoerd:

2'.

In

5 48.

begin) wordt

e

g

e

het vóórstreepje (baris di hadapan) beduidt de 0e en de nuances der o. als in het woord, 49. De vocaal die wij door" weergeven (de klank van de

in

boeken niet in het schrift uitgedrukt. zich

op

zelf

kan

ba.

(7,

in

het

47

_S

Naar

dus

L__,

onvaste

genoemd

door b_‚ bi en be door Q_;‚

uitgedrukt

de drie klankteekens

gelezen

of bè).

en be (bé

wordt

systeem

boe,

in

als

worden,

ba,

bi, boe,

bo.

behandelen,

ba

be,

het

Volgens

‚9.

uiterst zelden gebruik

(10.

sommige

bau uitgesproken

ba2' en

wordt

wijze

onderscheidingen:

boe en bo door

ook"als

de twee laatste lettercomplexen

(Van

verschillende

op

komt men tot deze

gevallen,

later

in

4.7

mede

g

à

U

De

50.

Met behulp der vocaalteekens

bi

gedrukte

te

opgemerkte kunnen

worden. gemaakt).

Afdeeling V. OVERIGE SCHRIFTTEEKENS.

geschriften

woorden voorkomende,

teekentjes

bij

De vocaalteekens de

„noenatie”

Dus: ‘7,

geschreven.

=

nog enkele voor het Maleisch

in

=

vorm

verdubbelden

tanwîn) van

(Arab.

hoen,

teeken

=

wordt

voor, wanneer een

g

voorzien 54.

in teksten,

ban.

—,

0

\

Djazmah.

en

S_5

in

klanken

de

au

co'nsonant wordt weêrgegeven

bovendien

uitge

een

alif

-

aangegeven

en

zooals de I_(oer’ân, die steeds met alle leesteekens

Een verdubbelde

teekens;

achter hen wordt

alle consonanten behalve

na

consonant kan door het teeken

}

voor dit teeken

naam

van eenen is

g

Arabische

De vocaalloosheid

moeten

uitdrukkingen, moeten die, alleen in Arabische

van Arabische

‚‚

53.

onbelangrijke

stoot

kortelijk vermeld worden. komen

bin,

hamzah

de

'8

52.

bij te brengen

voor den gutturalen

aangevende) en haar vertegenwoordiger vereischen

overvloeien

de teekens

11

_5

daar echter Maleische

sproken:

de lange

Slechts

de kennis

om

(Ì)

alif (niet

Eene korte bespreking

woorden.

voldoende

1.

111. de

worden.

bijkans

worden,

worden

ai

58),

lezen van alle Arabische

a

g

nog verklaard

het kunnen

verhandelde

paragrafen

a

ä

klank (zie

vorige

de

\.3

tot

benoodigd

geschreven

de gewone

eveneens

van

dit

worden.

door zijn gewone letter met het teeken ‘” (Arab.

er boven. 58) is, voorzien van een

een

gegeven:

in vele, eene

z'-

Wanneer

hamzah

wanneer zij geen verlengingsletter

en

oe-klank

hmnzah

voorafgaan

belangrijke

rol: zie daarover

(5); bijzonderheden

of volgen

wel omschreven gevallen,

doch de aanduiding

wordt 62.

wordt

hieromtrent

de gutturale

hij alleen door

Î

klank (zie

De alif wordt,

g

55. g

ta_sjdîd) ä



Het in

51.

is

DE

leert de Arabische

stootklank

aangeduid.

van den gutturalen

veelal door

In

het

stoot

spraakkunst. 55

Maleisch

en; heeft

aan

de

_10._ g 56.

Wanneer

voorgaande

met

woord,

alif het teeken

‘=

alif aan het begin van

de

der alif,

elideering

wordt

waslah) boven zich. opeenvolgende alifs —— nadere

grammatica—worden

Arabische

van

door

eindvocaal

de

verdrongen,

verkrijgt

bijzonderheden

over

de

mogelijke

door l

heet

in

het

het

voorgesteld:

teeken

van dat teeken is het aangeven van afkortingen

gebruik

woord

een

van het

in het schrift toch uitgedrukte

de

(Arab.

Twee

ê57.

vocaal

de

«-

van veel gebruikte

combinaties

Arab. maddah.

geeft

de

Een ander

formules.

Aftleeling "1. DE TEEKENS

of

uitspreken

vocaal

Immers vóórdat de klank, dien uren bestaan geen Woorden, die met een klinker beginnen. noemt, in de mondholte wordt gevormd, heeft men bij de uitvoering van het plan tot

van een

dat zoogenaamd

woord,

en den adem laten doorstroomen. tot

indeeling,

P

de keelklanken

kan rekenen,

naar het.onuauwkeurig spraakgebruik De voor

medeklinker

Arabisch behoort. door de hamzah‚

In

g 59.

lettergrepen niet

in gëacht,

(zooals

Men

geven. uiterst

hoort

hem

bv.

Vooreerst

in

het woord

+

ë 60.

het trerna

het

+

de trausscriptie

ons

en

daoen, na’i‘.‘ ’nai‘. au

worden

A.

het begin van woorden, rol van alif-hamzah

de.

In

het Maleisch

naar

met

en

de

gebruikelijke spelling

de

0e

slechts tot wering

een

woord

tot begripsverwarrirrg

gelijk is.

stootmedeklinker,

wordt

deze

dit

zoude

medeklinker

+

tot slotmedeklinker.



gebruik gemaakt

medeklinker niet zal aangeduid

wij dus arra‘, Satas: atas; ka‘atas echter

niet door u maar door

het

Wanneer

of wat daarvoor doorgaat, zullen

—« deze

out-staan,

van de uitspraak

kan

letters Van dit woord is

toch bestaat uit een

systeem,

5Anaî schrijven

voor;

herhaaldelijk

zal op liet eind van lettergrepen van het teeken

De gattm‘alb stootlclauk aan

Aan het begin van

vervult)

van den gutturalen

den beginconsouant

Maleische

en aan het begin van

daarentegen is dit wel het geval.

doch geenszins

Dit woord

zijn.

het

vervangen

van den stootklank; ten tweede Wordt

de aanduiding

Verwarring kan hierdoor niet

geschreven,

tusschen de twee a’s in ka’atas

561.

begin

woord of lettergreep opent.

is

door

hij

da‘oe‘n.’

aj

Wanneer

ka’atas,

een

aan

De schrijfwijze met Hollarrdsclre

klinker

een

worden, terwijl, gemakshalve — als concessie aan worden,

;

k genoemd, wat aanleiding

weergegeven

De schrijfwijzeu voor dezen klank

die

en

Izamzah als aanduiding

de.

Sana’ correct

In

de alif. in bepaalde gevallen

schrift

door eene k, waaraan hij wel verwant

een anderen medeklinker

thans behandeld worden.

(

lettergrepen.

aan

die alle woorden

de

waartoe het

L___;

anak.

K,

de

het schrift, en evenzoo de Sernitische talen,

wel eens opgeslokte

woord werd geschreven met behulp van

eenklinker

en

ontbreekt

die aan het eind weergegeven

het woord met de spelling

waarin

gëeerd,

van woorden

B,

heeft echter

komt deze medeklinker

aan het eind wordt

gebrekkig.

)

de

bv.

opent.

corrsonant verwaarloosd.

het Arabische en

Evenals

plrouetische

Het Grieksclr

dezen in

is in

alleen of gedragen door de

echter aan het eind

De stootklarrk

hebben

de traditioneele

evenzoo deze cousonant,

met een klinker heeten te beginnen

Die vertegenwoordiger het Nederlandsch

moet noemen.

geuroduleerd,

ruk geopend

de stembanden als met een

klank dien men, naar

medeklinker

en een

vertegenwoordiger

een

klinker aanvangt,

een

worden

schriften

Europeesche

meeste

dezen

met

Deze trilling geeft een

klinkers in de mondholte

door

errz.

STOOTKLANK.

ai

daar de „tweeklanken“ 00

wordt

voorgesteld;

aa naar Hollandschen

de

en au

komma

trant.

begin van een woord.

klank in het Arabisch

door

\

Er

58.

g

klinker

DE.\’ GU'l"FURALEN

VOOR

afgebeeld

meestal

__11_ ;

\.

In het Maleisch

oe

en

u"; wordt

_ _ Ten derde door de

d.

en nmsoe‘.

c.‘

Uitsluitend

is

regel

masa5

als

J,

door

nl.

11)

en

‚i;

tida‘, doch

deze

nretlrode

en

loeri>,

,._.5

5

j‘

aan het

hetzij

einde

met hamzah,

_

voorafgaan,

der laatste syllabe

=

d‚‘

bv.

midden in een woord,

een

wanneer

de

Bv.

is.

de

=

tida‘,

en

Evenwel, vast zijn deze regels niet.

tjer‘edi‘.

__ — la’,

.. L>

verouderd en weinig in gebruik.

met den stootklank.

wegens hare verwantschap

begirunedeklinker

=

syllabe,

eener

aangeduid.

wanneer de a-, 0e- en 0‘klauken de.

&Í/‘}l l,

=

c_3í—‘IJLN

behalve

voorafgaan,

)

e-klanken

=

bv. ;M'S

veelal gebruikt

De

een lettergreep.

deze klank aan het eind

in het Maleisch

(,_3

a-klauk

i-

De

door de

k

rl‘eu tweede

het eind van

=

bv.

. .. __ —- l'lltjî‘,

.

Lî,__:_s>l

pari‘sa

L.5

Xiiw

__ —

i

ä

Vooreerst

aan

stootlclank

wordt

wijzen

door de hamzah;

a. b.

hetzij

verschillende

Op

63.‘

door

d

De gattarale

in het midden van een woord,

met de 0e- en o-klanken

of

den

Met of (of }.Î).

behandeld.

worden bij de spelling C.

door de hamzah voorgesteld.

het Maleisch

doorê of

e-klanken

tussclrerr deze twee schrijfwijzen

waarin

van een woord aan het begin van een lettergreep.

het midden

de stootklank

en

de

met

gevallen

bijzondere

i—

\‘,

g

of door



door

In dit geval wordt

62.

in

stootklank

gevallen

de

\, met

a steeds

met

ter sprake.

komen bij de spelling

wordt,

De gutturale

B.

soms l soms

o

_>_’

onderscheiden



>l, met

l soms

in

e soms

i en

voor den medeklinker

is de afbeelding

b

is

\

'

l,

dus:

,‘

r‚

met eene hamzah,

‚au/a;

=

sa‘ti.

boesoe’.

Ook deze

niet vast.

SPELLING.

DE

lil.

Afdeeling I. OORZAKEN VAN DE ONREGELMA'J‘IGHEID

de

zooals

in

en

het Arabisch, de

L5 0,"i

in het Maleische

worden

g

van klinkers

welkom

en en

njdj

en

worden.

L;

schrift.

is

qualiteit

zouden Toch

schrift

van

Het verschil dus in

zijn ter orulerscheiding

moet blijken.

voor de Maleische

zooals in het Arabisch

de lettercombinaties

taal blijkt

(aanduidingen

hunne zoo juist verruelde qualiteit van

De Maleische

moesten geschreven

en

lange en korte vocalen komt

vooral

van

de

:_=\S

worden.

uit het gebruik lange

quautiteit

niet voor als

het Maleisch

niet behoeven gebruikt

die teekens gebruik gemaakt,

te

ter aanduiding

wijze.

Ware in dit gebruik regelmaat betracht

middel

vertegenwoordigen

verlengiugsletters

hebben de Maleiërs

op onregelmatige

Zoo

toch worden zij niet,

njtj, die eigenlijk

van het Arabische hunne

in zekere gevallen,

65.

zinverband

in

e).

0e

de

l,

a,

der klinkers

en

j

de

}

i,

de

taal gemaakt, niet voor het Maleisch.

hunne uitdrukking;

zij uitgesproken

klankverbindingen

Doch de ongeschiktheid van

vrij wel

SPELLIX‘G.

van gelijke

en systeem

gevolgd,

letterverbirulingen,

Zoo kan het consonanteucomplex

dan zoude het een

welker uitspraak

b-n-t-ng (ËXJq) voorstellen

in

geenszins

schrift

voor de Arabische

in

;;\5 .

dit

is, geschreven

het geval en

vinden

schrift

in

consonanteu

Het Arabische in

g‘

64.

DER MALEISOHE

vele gevallen

thans veelal uit het

de woorden:

__12_ = = = = =

banfz'ng b_ëntang boentz'ng

bintang benteng

Wel is waar pleegt geheel uit groot

te maken,

gemak

het

bij

ster.

vesting.

het

niet

Sommige

te staan doch deel van een syntactìsch

zelf

is, toch zoude nu

schrijvers

eene

maken

overvloedig

een

op het Maleisch

schrift

en logisch

der klinkers een van de gebruik

onderscheiding

anderen een zeer spaarzaam, niemand een regelmatig

die het Arabische

der Maleische

de onregelmatigheid

zich

op

verband de wegwijzer

opleveren.

systeem bij hen,

aan

zwanger.

als klinkeraanduidinger1,

verlengingsletters gebrek

lezen

uitspreiden.

woord

een

zoodat

smijten.

Het

gebruik.

is een tweede oorzaak van

toepasten,

spelling.

Afdeeling ll. VERSCHILLENDE SPELSYSTEMEN. Uit het bovenstaande

bij

methodes



zoo

of

mogelijk

‘.\.5

lettergrepen,

IJ"“‘ laatste

nama: \‚45.

Weêr

methode ‘is —-niet buiten

toch

overgenomen;

eenigermate

kan het als traditioneel

schrijven

wanneer die de derdef(of Onder den invloed

er verre

beschouwd

—— eenig

invloed

Europeeschen

het

het

van

hunne

e-klanken

en

van

van

gemak

sprake kan zijn. verschillende

spelling) het

bij

latere) syllabe

zij LIS,

in

gesloten

In

deze

dit systeem wordt in

en

daarvan hebben de Maleiërs

de hoofdregelen

dat zij het systeem consequent toepassen:

Daar in Europeesche

het

in plaats van

van een woord is.

gebracht,

door de

schrijven:

verlengingsletters

de

systeem

zin

steeds weêrgeven

van L'SU kata schrijven

plaats

vermijden

die op dezelfde wijze spellen.

twee schrijvers, wordt,

anderen

gewoonlijk gevolgd.

drukken

behouden

werkwijze naar het beginsel

schrijfstift;

de

Arabische

(de

die de a- 0e- en 0-,

deze

in een open lettergreep

en

Europeesche

de

er zijn geen

dit systeem veelal gevolgd

tekstuitgaven

worden.

Afdeeling III. HET TRADITIONEELE SPELSYSTEEM.

i,

(feitelijk

}

door de

(Q._>_\))

lettergreep,

Wanneer

geschreven.

Men

ä.

bv. @,3,

geschreven,

voorzien:

wanneer zij niet de vocaal

Q\.n

op .

..

(‘a) zoude dus uitgedrukt

de

0.

pon=

man en wan, en

heeft, wordt

het woord met een alif begint worden De syllabe

de

van laín (Úê>\); zie oiikä 63

ontleende woorden

als klinkeraanduiding

uitzondering

L.>\).

. .

a

of L5 aangeduid. en

lajan

De aan het Sanskrit

worden van de

de open voorlaatste

en ‘0e)

(üéj);

en

.

van laoet

worden echter steeds met de klinkeraanduiding

hebben,

Eene schijnbare

ë

In

klinker niet aangeduid.

met de tÎ-een í-vocaal door middel van

en, benevens eenige interjecties.

0.

68.

(ü;>\)

de

a

=

stootklank

\

korte woordjes

lawat

,\

en 0e

den gutturalen

die taal een lange

II. vocaal

dan

toegepast:

gewoonlijk

gesloten lettergreep wordt

dus door de spelling

Eenige

g

in

die

via

een

ei

b.

onderscheidt

zelfs,

van

schrijven

52'

het

In

a.

67.

5

I.

De volgende spelregels worden

is

.’.‘J‘

z'

.

van

oplichten

woorden

schrijvers

wijzigen

Anderen

de

zelden

\_‚ûLS

Er zijn

onderscheiden. en

Maleische

is

i,

de

der

spelling

de

in zeer beperkten

z'-

kan

Men

blijkt dat van systeem slechts

in

à 66.

.

steeds de

aanvangssyllaben

moeten worden door

__13_

In

uitgedrukt, bv. b.

In

Ò_;\ im'

=

batoe,

sommige veel

deze, Q;_;_i íioe

e-klank in

voorgaande

de

d.

Tusschen

en woorden Feitelijk

achter

g

IV.

tenzij

de

In

a.

bij

wordt

een

geen

laloe

en

üLS en

Bv.

g

II

verwachten,

II

worden

5

meeste

als van regel

z'

1°.

&;

S;

kortheidshalve

bila, maar: a,

en

l,‚;

geschreven,

1°.

na

de

bv.

2°. na den kë‘na.

gehoord in stamwoorden

aangezien

boewcmg),

},

bëla‚LiS

doea,

en 0e wordt

(eig.

boeang

niet geschreven,

Ëèl

men

lz‘a’ng

tenzij

geen

(eig.

men

twee

lijang).

de laatsten

van achteren is, wordt de klinker niet aange (leiderde Bv. soelëra, maar sigëm, poelangkën.

blijft,

IV

bv.

U.S)LÍ

karoenia,

vÌÙL.e maligai,

Q)LS

‘,XS\.IJ

(LSJLÍ,

Ìcarena

dat men naar

In deze twee woorden

manikam.

afgeweken.

stamwoorden

Iv. AFGELEIDE WOORDEN.

OP

bestaan

uit

twee

lettergrepen;

door aanhechting

van vóór

gemaakt.

zijn:

beide veelal met een volgenden

De achtervoegsels

2°.

Maleische

en

i-klanken meestal door

welke

zelden voor).

worden langere woorden

De voorvoegsels më en pë,

en

ook hier afwijkingen aangetroífen ten aanzien van vreemde woorden,

behouden komt

=

vervolgens.

daarvoor

};

TOEPASSING DER SPELREGELS

‘en achtervoegsels

en

=

kata,

‘Afdeeling

De

0e-

boenga, Hang en lange niet te onderscheiden,

(open) lettergreep.

spelling

wordt zoowel van regel

71.

de

de

tusschen

20,

schrijft.

boeang

regel

welker oorspronkelijke zoude

g

worden

tweede van achteren gesloten is.

Evenals



er

wordt

pada

n‘égéri.

= ik,

Q}S koeda‚

dà? "

segala,

wat veelal geschiedt.

en Li’ng, 70.

en

0e

elkander

zijn in het schrift

schrijft: \.È‚g

b.

a,

met achtervoegsels;

.„verlengingsletters”

dus:

ter

spelling

maka=toen,

bv. „\’.v

in de laatste (open) lettergreep niet aangegeven, behalve

syllabe;

en

0e

die, d_‚‘/\ ak0e

bv.

voorlaatste,

uitgezonderd,

11

worden

sëir‘me,

woorden

neusklank,

ka, di, bër, tér, per, koe, kan

en

.“”.

zijn:

en cm.

kén, koe, moe,

wijze gecombineerd hier niet ter sprake,

nja,

worden,

dikau

en tot zekere hoogte dakoe,

wat in de grammatica wordt

alleenlijk

de

invloed

dien

zij

.

indien.

lettergreep

})1.„

voorkomende

=

=

djz‘ka

(open)

kz'rz‘,

Lg;

De a-klank wordt

0.

c.

laatste

de



zijn van regel

voor,

origineele

.

a.

69.

=

hunne



bagi

oran

op het scîr,rifêtirîiiloed oefení.

behouden de

=

amn

alif

een

in deze echter geenszins betracht.

wordt

Regelrnatigheid

evenwel

klinkers in

der

\=

z'rin

Îlâuitspraalî

j

g

van,

oesz",

slechts

\

=

\; =

woorden

quaditeit

korte

2'

h

111.

5

ontleende

Enkele veel gebruikte woordjes da‘ri

=

zoodat

gemaakt,

gebruik

geen

i

u)d

wordt

welvek-Ziis,sverwisseld

talen

doeh'.

"

de

)

kapel, 0.

69

boete.

oorspronkelijk

de

‘’

}

van

vreemde

uit

Sommige

boedz',

duid,

=



van

’s),

,___rc

alif aan het bîgji: worden

aanduiding

)Q

’s en twee

Dus:

wordt.

en de b.

Ï)e

eschreven

op,



als twee

(evenmin

van de vocaal u: maar twee alifs worden niet geschreven

en de \ ter aanduiding

i

alif als beginconsonant,

de

en dia.

geleerd.

op de

spelling

Deze aanvoegsels kunnen op velerlei

De syntactische

waarde der affixen komt

dcr stamwoorden

oefenen.

Want bij

de

kunnen

afleidingen na een

stamwoorderr

de

medeklinker

alif, terwijl

hun

Regel

Regels

van

woorden

voorkomende

(‚_.).':‘l).>

deze die van den medeklinker

van

ü)i,‚\).

regelmatig

woordstammen

en en verliezen

wordt.

Men spreekt

en

spelregels

sprake

zonder dat zulks verandering

toegepast,

zijn,

kan

zoowel

in de spelling

op der

teweegbrengt.

IV.

II

brengen in hunne toepassing

en

11

der

opvolging

algemeerre

van regels

IV

i

hebben, de achtervoegsels

van

Toepassing en

spelling

1.

zooverre

afgeleide

op

in de afleidingen 73.

in

wordt,

1

als

stamwoorden

5

van regel

Toepassing

72.

vocaal

de

schrijft dus niet darat-an, maar rlaratrm g

verschillende

eene

op afgeleide woorden

vele veranderingen

in

de spelling

der stamwoorden teweeg.

Indien de laatste

klinkeraanduiding, wanneer

het

,

E;

De

en

woord van

door

de

dapatz‘;

besur,

)..„s

Q_>_L‚(S'

en

i

en

Ü)\.uru_\S

van

rol;

boeat

en

woord open zijn, verliest

een

bij het stamwoord

(zoo die althans verlengd.

ei worden

als

Dus:

Q\S

echte

medeklinkers

kuta,

de voorlaatsteflr’àar

niet wordt geschreven), katakcn,‘ ‘.\_;;S kaiamoe‚

behandeld,

gelijk reeds is vermeld,

hun stootklank

dus: L;;‘Sio

komt

e,

de

t en 0e een

of

0e

(feitelijk

boeaùm

Q)Si);

van

z'

voorafgaan

boewatan),

(zie

_5 69

van

c) veranderen

tjioem

stootklank

rlr‘nias.

vereisclrte

koeamln'l

IJ;

ditjioeriii’

"

van

naar achteren opschuiven,

klinkeraaruluiding

als volgt

bv.

behandeld.

bv.

bv. c_‚'d.mp‚i esoc’,

deze gevallen niet te onderscheiden

(feitelijk ada,

en

wordt

dus

beginnende

Sa)

QLîw sa’ada, vw'ái de

ka’ajarcm praepositie

na

rli

68

rrtas,

gewoonlijk

niet

kaesoekan;

kaeloekan van wordt

wSLÎS

de

door

vervangen

koerulrmgí van

bv.

niet

eloe‘.

en de

klinker

adang. ges'éhreven, bv.

Ë/g_i„x «Züring, niet

beide van É'/g_\ iring, _J\+A7>Q ‚van è+o\ ’ò‚_c“lò voor stammen die zoogenaamd met een klinker beginnen geen en \>+.aga,

oeroes,

van een achter

Ë,;\

met klinkerwrnduidìng

geschreven,

u„)}\

gil?"

ka’atas; bij toetreding

qÈlàîí

van )_>_\, veelal

‘li worden

ÒÍ}.“ÌS

De

saekoer.

).Í‚‚_i‘„

tusschen de klinkers van de hamzah,

(ook (zie

ekoer,

5

toch geschreven,

harrrzah

)}îm saorang; /Ág\

orrmg,

\

9

‚‘\

en

Ë/‘jl

door achtervoegsels,

bij verlenging

(1

\,

Een

diirmgi‚ .\'a het

3

met

bv.

vervangen,

Het voorvoegsel

Armm.

wordt

weder de alif, bv. u;

voegsel verspringt

doet

is

vervalt

door alif aangegeven,

‘_„‚SL;‚Q

en

begin voorkomende. door

Bij woorden

suffix

0)

wordt

meestal de

worden



dé};

g

het

koeoeroesi; daar echter

uw}

de

rlilihatinja.

in

Aan

klinkeraarrduidirrg

casu

twcede

dilihatz',

Een gutturale

\

f. De

d_,;

een

-‘

(1.

(5,

5;

LI_?.'SLGSJ

1°.

"

Indien de laatste lettergreep op een stootklank eindigt, Verandert bij verlenging door achtervoegsels zijn en G_S) in dus doedoei bëda’, QÍ\Q.;Q dz'bëdaki, Ó.\’j‚‚“,S kadoedoekan. 'l‘oetreding

e.

lihat,

J

dapat,

kabi‘saran.

(feitelijk ditjijoemi). teeken

kilmr,

dus:

pukajan.

verliezen

Bij woorden waarin aan

0.

arr

die wordt

achtervoegsels

pakai,

De suffixen

b.

laatste

de

„tweeklanken”

kz‘lawan;

u>}>)Í

van

verkrijgt

en

lettergreepvan

en voorlaatste

)_>_SQ‚

ambil.

praefix koe wordt

Bv. met de harnzalr of de hamzah alleen geschreven. „verlengingslettcr”_ ambil. In het eerste geval wordt de harnzah echter dikwijls verwaarloosd.

)

a.

doch de in of

Na

voorvoegsels

de

verdwijnt

de

2°.

ufáîà

(ook

bij

bestaat

(en

Q>S}"_\)

U}‚US

Een voorbeeld g 74.

Regel

a

verliezen

oe

Bv.

&)%Q

j, en"na

een

oe

beter dan

maar gewoonlijk

van regel

).'5

Stam

Iaoetan van

u

@}LlS

schrijft

Q)}S

men

)30 915))1‘Í Stam

en

2‘ een

‘_‘

.‚

Q’\Ò\i(.

’,

als

laoet, Van

de a

Lê)3

QSL ê‚‘}S Stam

in

koe en

koetoeroenkên.

rmljn.

díradjaz‘. (meestal

®.;_s\_ê)e). ‘

karad_7‘a’an.

kammljakën. bangkit.

dibangkitz'. dz'bangkz'tinja. dibangkítkr’m. Stam

QÍL„IJIJ ÜLëAIJLÌS

„31st

g_äm‘ en

\.

asa’

USLwLÊQ,

soms

koeasa5kr’n. en r_Ä‚u‚\?_è

diasa‘.

is ka’ada’an Y"

moe gewoonlijk

afleidingen:

ditoeroenz'nja.

Q:.('x"g

2'

komen,

wordt,

Iratai,

bv.

%9filijoeri. zijn

de

schrijfwijzen

van min; feitelijk moet

dit

van aftixen geregeld toegepast.

toeroen.

diradjaz'nja

w gehoord

fi\Í.

en

toe1‘ocnan.

Ê\)

na 0 en

)%‘> dz‘tjoerir'nja van

ditjoeriz‘, voor

koctocroem'.

US}

u)’

niet als zij resp.

III.

voorbeelden van spelling

Eenige

.

den alif-klank aanvangende

Toch vindt men dikwijls de klinkeraanduiding

hun stootklank

wordt bij de aanhechting

‚__5’L;.

met

geschreven)

van een afgeleid woord met twee stootklankerr

Toepassing

OS;

een

haar klinkeraanduiding, terwijl de



g

en

(ook

Men lette er echter op. dat de achtervoegsels'd 75.

lettergreep

de eerste stam-syllabe

van nar".

kata,

kaf_ioerían

Q5“;í,

worden

III

haarzah vervangen; ‘

c>33>)).

QL)’

en

E\S

kalakoean,

geschreven

i

an en

voor

i

dikwijls

een

in deze ä, sub d.

beide van

perkata’an na

niet door

eind voorkomende.

het

De. suffixen

Daar

i

behouden blijft.

Dit geval is behandeld g.

de

open eerste

een

dinaikinja

bv.

Aan

3°.

uit

van en en

toevoeging

UXÁS‘),

de harnza'h,

551.);

soms

van een consonant,

aanduider

voor

het woord

verliest

tweede,

alif gewoonlijk (‚a-0m, van 01172. ‘

wordt

te"

en

voorkomende.

Jlíz'ddenz‘n

Wanneer

aJ’i);

Bv.

alif.

bër

"

diasakf.

niet met



geschreven worden.

__16__

Afdeeling V. DER SAMENGESTELDE

der onder de rubriek

met het oog op de spelling

worden:

beschouwd

stellingen

welker deelen ook als afzonderlijke Gewoonlijk worden

a.

hoeloebalang,

woorden

mataharz‘,

echter noemen wij samengestelde woorden dezulke,

spelling als

de

balatantëm

e.

beschouwd,

één

schrijft dus:

men

Enkele vreemde woorden behouden ook hier hunne oorspronkelijke spelling, bv.

c.

Sommige

_‚ÏL;

bagai en

djikalau;

bv.

zelfs de

Q;;‘L„

zonder klinkeraanduiding

aj

geschreven,

woorden worden kortheidshalve

j

lettergreep

veel gebruikte

als samen

optreden.

composita voor

de

genoemde formaties moeten eigenlijk

6.

L‚r‘)\_û;i"

woorden”

„afgeleide

van den klank

iir

Vele

g‘ 76.

WOORDEN.

(1.

SPELLING

verdwijnt in QLÒ.Ï;

soekatjita.

de voorlaatste

bagaimana

van,

doch met het teekenP, dat angka

doea

mana.

,_.‚\\.n

Afdeeling VI.

5

SPELLING genoemd afleiding

Een verdubbeld

a.

77.

wordt;

bv.

DER VERDUBBELDE

woord

tíap—tiap,

zonder spellingverandering

wordt

éénmaal geschreven,

P\K9’:E\ÀË

b.

van

Zoo aangegeven verdubbeling

pëntjoeri-pëntjoerz'.

b‘êrkata-kata,

geregeld toegepast, bv. p;_‘,LS/q

nja; in het laatste geval staat het cijfer gewoonlijk Indien verandering

WOORDEN.

@P)ËQJ

wordt

bij

didëngar-dëngar

achter den stam.

spelling voorkomt mag feitelijk van

de angka

doea

geen gebruik

gemaakt

men moest dus schrijven:

worden;

U5>\:_>Q.quÓ

tlidjulun-djaluni. bertangkap-tangkapan.

wordt

de angka

wel geschreven,

doea

0.

QÍ»IS " ê

bv.

Nu

78.

uitgesproken

en

(dit laatste naar dan wordt

Ìrlki-Ìllki, Een

woord,

oäpdîn)

ook met snffixen,

functie

gebruik daarvan,

van de angka of

Afdeeling

woordjes a.

De

woorden

worden

);

roempoet-roempoetan,

als een samengesteld woord

in

het

Maleisch

niet

doea

verschillende

geschreven,

ter aanduiding

van een tweemaal

zindeelen.

VII.

AANEENGESCHREVEN ‚€79.

en en worden dan voorzien van

moedah-moedahan.

maar frequent

woord bij verschillende

suffixen

73 (l).

een herhaald

L.}2>lvw.reo.c

verkeerd,

ä

berdjinaîdjz'nakan,

en de

boeah-boealran,

is

Doch gewoonlijk

den sluitcorrsonarrt van den stam, dus: Qmps,.;

i

boeah-boeahan.

in

Ümi);s};

WOORDEN.

aaneenverbonden.

Hiervan

zijn

slechts

enkele

uitgezonderd. het betrekkelijk voornaamwoord

jong

wordt

dikwijls met

een volgend

woord aaneengeschreven.

_17__ b.

en

het aanwijzend

steeds met

vervangen c.

ií_>_).e

voornaamwoord mareka,

wordt, dus de

waarbij

aanhechtsels

aS kah,

op de d.

«3

schrijfwijze geen invloed. het

woordje

\,

wordt somtijds met het voorafgaand woord aaneengeschreven,

die nu midden in het woord komt, naar gewoonte door hamzah

=

zijlieden. en al lah (nadrukswijzer)

tab (vraagwoorden)

po’n

Toch vindt men (zelfs,

en

wel eens

nadrukswijzer)

di (zie

en

ka

g

73).

De voorzetsels

behandeld,

,>

weshalve

dz'

=

te,

en

‘i;’

ka

=

&S\.à.l+niò

diambilnjalah.

wordt dikwijls met het voorafgaande

bonden zonder invloed op de spelling. 5 80.

worden met het vooraf

zonder dat zij voor de spelling met dat woord eene éénheid vormen; zij oefenen

gaande woord aaneengeschreven, dus

de

marekaitoe

‚w

itoe

L}Zg\

woord ver

_

naar

worden

zij door ons gemakshalve reeds onder

evenals de gelijkluidende de

afleidingssuffixen

voorvoegsels

besproken

zijn

IV.

LEESÙEFENING. Afdeeling I.

VOORBEELDEN (In

den

eersten

regel

zijn Maleische, woorden

in

den

tweeden

in het Maleisch

Arabische

woorden

als voorbeelden

bij elke

zie ä 32—46).

LE'I'TER.

alif.. ..

Niet verbonden.

,>+‘°‘ ;v‘l‚‘‚

ba...

Naar rechts verbonden.



Naar links verbonden.

ì

J

letter gegeven; voor de Arabische

LETTERVERBINDINGEN.

DER

Naar beide zijden



verbonden.

am‚ln‘l

(Izâtoen Ìaba

bâ?ini72

ì‘iba

Ìl‘b08

basz'

ta.....‘

báboen

g1‘a’rîbi

badjada

rata

81'Ììtlf

h‘ra‘ng

sirta tha.

. ‘.

lrallat

sa Iasa

‚‘;



"‘25

tadbîra

Ìè‘tíh

lfata

sa lasa

in

takabboeroe

,}Ì-‘°

Ïa

misil

z'tlmajni

jat/zl_coeloe

’radja

edja

djatoeh

landjoet

ch aradja

thaldjoen

djahannoem

moedjîdan

tja....‘

katja

p oen tja

tjabzmg

ha....

madaf2

fasíh

hoekoem

)

. .

bz'tja-ra



djim.



Iajthoen

fzârz'th

cha .

dal.

. . .

fa

back

iujvh

ach oen

nûsiclzoe‘n

ada—

fjídëm

zliklíatoen

djiddan

kan 2'

fasoel_m

1nr’nleakam

bah ik

l_zadathoen

kabar

charrìdjín

L__5)L+'S‘ÌW ‘[

marlfn'

t9‘íò—ís‘iw

menc hubaw'

sachti

__19_

dzmzaba

L—_2Â;S

kidzbin

ara

ü)?

berat

öal,‘wl)ài.‘ ‚„



‘H‘I‘U‘Ì’Zi

u»l/‘

’rasa

(ljazîratoen Qu’>‘l

kzîsin

Je):

arsj

‚ . .

UQLÀ

. . .

IJ:b\‘5

nas

clzas



.....

Q)“,

za

15,;

ta

. .

E}à;\fio

‚’s

Lj‘1û?‘

hiè

sjarat naufi mahfoel

LSÔ-iî

I_carrá._2

e\_ó_ê\

j.b é

graín.

. .

.

cain.

idjma

Ô»Jfi

lmra“a

).\‚‚u

boeloeg

;_S\_s

faragra

.

téran_q

)wS

kasara

IJ,‚;'ù'â

)Mg

saboen

u)fi\.ao

"





Lus'

dlaif

abjadoe

da_jjal_ca

gralat

tala’

ba°afa

tîboen

hapal

Zohor

îa{wîgi

z_illom

tama

5’o“;

°auna

balig

gaib

fa’rîgrin

grabam

bëlang

u‚)"g'

ngëran

asar

kasnm lmdla [rad

.

adat

sarî°

chasjaba



l)mb

sagì‘îì‘oen

//

nga.

IIÎ’SÍIJ‘

dahsjat

sjajîoen

Uì‘é*“° ‚5 ‚

/\;‚u?

soelcoer

chûlasa.

kadli l_aìdin

sûbi°oen

foel_zsjoe

baì‘asin dad

saroeng

/‘LM’

)Ì-íi“"

f’ìsja sad.

‚atas

nafsoen

|

Sjin

dah

a ’a

sin. . . .

haramdja ‘

\_s'ì.‚‘_xè 3

n

noe'zz’ra

dlaif ‘

_

na

C

(Ìjaman



c



>

QL. . .

— (1)

Ii1îarlke

hajja

Ëzldoeloe

tanja

kakiuja

’nja’nji

gevallen

wordt

in het Arabisch veelal

3

nja.

1'a5joen

S

niet

geschreven.

dísahoeti zahroen

jang

hati

ía

ja

këlam

q;\-"

këlam sallama

farasâhoe

.....

salra°a

‘‚SS_:(

1

wan.

.

.

noen

Ï_carìbí



koelloen

âloen mim. . .

5

‚IJS

kaf.

;»-

. .

kaf..

;.—‘3‘—:

pa . . . .

)ál



L

Hoer

‚ lajsa lë'njap

_21_ Afdeeling

TEKST.

að“

&IC-:'gin

&Um

«ij»; uw?

Mr;

..fic

G‘PL‘SQ

„Í

„3; M,“

us

99m

alg/A)

inL/o dj;

HIJ),

@LXW\

gs“

0-3)

0)_5

&FS/5

553,5

ML“

OJ)? vsë‘ò

cw'i

&Lg/3 Gijn

&7935

QÈLIJ

@)\_X_w§ &SL-»9

ÍS

»AÍ-2

;30423

‚eb

a

uji5\y~ alin.

,maí

við

OK?-

cæqmmþwmfi

MALEISCHE

II.

CUL?

Olm

Oýfi'i ;30-55 og.) JSB» OS*

0)'5

af)? GIJ»

013:?

0:32“

Ó;*

gg»

gsm (‚uw

aid“

..

O

a» um a»

mus

„pm/e'

JM»

5%“ Q;

95‘); as)

„wij &Lífs Lil/o ù‘ìï NM) „138

„mj-

van; „Eg-5

nú;

,33,3

QM—Í ËJL; qîî‘» 943)?

g-sj/{J'Q'

M'

Uni;

$6)». PËÁ‘»

:1.309) „die

9490

a*

JBJ; 5,)

Oíafio pwä

::a L_st

DÞOOÞOH

QJ'X‘W‘

wwwwwH~

QS\

u>Ëc

&591)5í

„\.ÈS

“19

Q}„

«x‘5\

„\

Qïê‘

‘_‘í\.>ì'ì_
.\

ù.>.,w

„_M&ì,s

‚32.!

ií-°

Qïfl+.5‘>

à525'ò

ÒSLÄIOQ

Q)\.XJJ

îïì‘>”*‘"î’r

PÉ/‘L?

q’*‘3 r'“*‘

IJ>îîî.»‘Lïw ùÓ};

&S\3}S

“=_í‚ò

u)‘g

‘3;‘ L‘-í" (ì;a“wò o.m\)

.>3U‘

)à‚‚\

..>">‘j

I>.+ALS

(;.‚\—ï“’

}û?

‚_>.n>\)

““‘}‘

®}í_ä_.>

Qig\

iín UI;

d‘òifl

‘—_M-1>

-:.’w

®)ëL_>_Ó

IJ‚»IJ°

„;‚>_\

‘>.Ó\)‘

‘°—5’Lèo

&lÈS\Q

05)=‚‘_\‚\9

®3.‘Lw

6.1}\

‘»î‘_\ ;_'‚‚Ln

Ü}ËQ‘

c>ê\_ij)?

IJ\ÈLQ

‚111); ‘5\—5»‘

c-í‘° @:’LP

ËJÌ‘

IJ>S‘

IJ>)LS ‘=‘)}‘*‘-‘“5

"“5"

18

_23__ Afdeeling1.

TRANSSCRIPTIE. Satëlah baginda

sëmbah

111ëndëngarkë11

jang manis poetjat bërobah

wadjah

dada ditahah

bagìnda bë1‘bangkit QDGDNO>OÎIJFCJONÌH

hatí ganda soesah gralahah mantörì larilah

hoeloebalang baginda poen

fana

masoe’ kadalam

astana

toean poetëri Poespa Ratna

llatinja tì‘rkëdjoet tërlaloe toe

poet‘éri

bëflambah

bena

hamil dëlapun boelan sangat kasoekaran

haginda toeroen bördjalan

dibawa r—‘i—‘Y-‘I—Il—‘I—IÌ—l a>mu>wm*-O

soeatoepon tida‘ p‘é1‘bëkalan

poetëripon sakit dëngan kabëratan

17

adapon akan t.0ean poetëri

18

01111

19

t-ida’

20

kasihan

‘21

tï‘rlaloe bëlas didalam hati

22

sapamljang‘ djalan

23

barang kahenda‘

24

bërtëmoe.

satëlah sampaj kadalam hoetan sësat barat dëngan katakoetan bagimla tida‘ tahoekën djalan

baginda dipimpin

djm’i ’

tërbawa hadau sëndiri



‘g

mëlihat laki istëri.

hërhënti

singgah ditoeroeti

mandi

soongaj singg’ah

ada saoranglorang’

bË’rt-apa

përgi mënghadap radja satëlah radja mëlihat

orang bërtapa it0e maka radja pon mëmbëri pörsalin dibërikïrn

endah2

k0embali maka dilihat

Ì—‘P-I ì-‘O

mëlnìnken döng‘an

zahid it0e katanja moe11'd

koetjoerì

tip0e dajakoe

moedalmja koeambil

tarikat

pëntjoeri pakajau

zahid ìtoe

endah maka pìkir pëntjoeri ítoe bai"lah koetjoeri

zahid ini tëtapi djikalau

djadi

01i11

pada

zahid it0e

pakajan

malam tiadu akan (lapat

djoega makwdipërolih

dï‘llg‘an

hat_aänaka datanglah pën-tïoel'i itoe kapada t0eankoe bahwa bamba hëndu‘ masne‘

ja

ww—îmv‘rlòwroì—

tërlaloe

pakajan jang

baginda knpada zahìd it0e maka tatkala

kapada t0eanhamba hëmla‘ bamba

kapadu toeanhamha muka

bëladjarkën

ilm0e

oedjar zahid it0e apatah salahnja

_24_ 12 13 ‘

engkau hÎenda‘ bëladjarken ilm0e kapadakoe maka‘ orang moeda itoepon chidömatlah kapada zahid it0e maka diadjarnja olih djikalau

14

zahid itoe barang ilmoenja

15

akan zahid it0e sangatlah pïrrtjajanja

16

maka pada s0eatoe

17

pëntjoeri

18

dëngan sëgala barang-barang

andjing‘

ha1‘i

olih pëntjoeri

dan diakoenja

sëgala pakajan

itoe

ana‘

zahid it0e tiada diroemahnja

it0e diambilnja

ith

maka (lilìhat

maka olih

zahid it0e

jang dalam pëti zahid itoe samoeanja dibawanja.

djikalau dipoekoel

sakalipon

bëroelang-oelang

djoega

ia

kapada

tëmpat

jang banja’ toelang. adapon

djangan

hitam mata it0e dimanaken engkau

bermain

bolih bë1‘tjeráj

bërlontar-lontaran

djika kaupanah akan orang nistjaja dipanah oepama

kastoeri karëna baoenja maka hilang

batoe‘ orang‘

7

moet in de



kolom,

12° regel gr worden

nistjaja pëtjahlah djoea akandikau.

njawanja.

ERRATUM. Op b].

dëngan poetihnja.

ingevoegd.

kapalamoe

dan

,ÁMM

&Zajer

MLM: /fi

‚‘1

LL

ja

þ_

m

w

„1

/

.

;Malm

M

/fi

ý»

Mac/ga.

/øøc

M

/fl4

14701,

ýfi

I/I

//"

m,

um,

74/



/



M“

‚Á/J' _____/1/% é" /nÁaL



Á

A’I/‚ á,

L

V ’LÎ"

Á

"l

Mil, /M MM

“M

É ‚

1/



-

M

1/Íc.



/fl/

o

'1/ /'M

M;

Ajån

‚/ /y Ã/wun

o

,1/

ya

*AÍ/lýk

1/1/

.Án/Z

(fi/ M, ÁMM

/r1'/

doc.

Á!

Á“ m,

n,

M/z/Ó’Ía.

M

M,

‚e,

m?, #V

_

#2/

„Á

1/1/

Á

m

.fø-

Án

/72L

/V

/fl/

M,

Tn

W

/0

:

i

‚/

\



‘/M/*Jáfiyîîî

W“”’Ï

Wv

Ï’V'O’WW

/ 1

IJ„Î ‘‚ W WÏ %/;V “

‘"—””””"

‚.

;îZ/

T

"W /‘7‘”Ï7

/7”"WPÏ



„M W „>

,

/PIJL



Î/Í„”/‘Î IJM/‘Mîw‘ imflg

ùM/ì‚o



‚MÎì/z‘„

MM

/W/íí„

MW % “‚ M Ml»,

Áî

[

l%/íwwá‚

/á/’www

'

-

ÁIJ



/’ì4hòij ‚QWK

wé„

M /Q‚î‚’M

'.

‚M4ù

2%

//W7ò/

‚2Á‘‚‚



/

‚;M‚M



„14‘

‚„’M



W ‚4„

JW’ J’‚0/ILVJ

—fl„4’‚ /

‘/ngû4\; ;flíama‚i‚îÍÓ/Alj

m

=

JMM



..

Á‚m

.

/Mïlm.‚





=

/wè“.:‘j_î

/Äûr/w[



ZM-wí .‚-‚’/_Äá„;„

‘/

’íáM/í flÓm

M‘

144:.

‘..

M

/Z‘%{ 1

-

.

:1



/

.

M

%IJ‘/ûui

ûΫ//

Á»m

M

M’îî



M7‘77W1‘ ‘Ó‘7M ‚ím ’







ÓWm-‘



‚‚

.’

_.



m‘‚‚x„è .

„—

/)‚‚‚,.„î'„



/W‘ /M‚IJ M (M/ ‘M





’7

.

'—“‘



[M7JN/

.

‘-'-“

.-\

mm



I.n-

‘‚\i‘.

-.'

IJM/

W” M W W W-7’ W’ "w ’

/7‘7w77

7?”

w. W7 ’W”

14%” ‘7Áwj/

W

W W «‚JîÄ,/‚„

‘>y.7

“W._



W

/

/“7”;’ m4

/Ï'"Î/ÌW

“’”‘Íí



W W"/ Wr

mayv/

%WÄ ‘vîÄ»î’

“7 //’Z"î

‘W

‘71"73W

“"W ‘/"7



-”"“7

7747“

“.“7‘/

/

7‚"’”-"/Ï

47’

IJ4"7î "Ä”Ó

"*

v7y„î7‚’

'Yy”wvf///

W /’W//

w/Èn/

—“"‘î’7

7

V7”?

/”1”/2.4wî’/"”’



Áî"’î% /„W‚

‚‚W_

1

M W

/“‘"“W

."’“"7

/14"’f7

‘."7’”

°.



"’M’îf7/

‘—

/’/7‚W .„‚‚ ”W ‚W W4w‚/

—‘.‚.»«Àì

—."‚“‘_

“W”?

W?”

‘W’ W

W’WV

"WÁ/Ì‘WΑZ"

/’Äy ""

./‘

M

[7%

fi /7M >/

7%!

7‘”W L’

*"

,_"

‘—-‘"

’1

”“Z

9



/W/W/7%



*‘ " “

W mmy’ W2“‘/

/‚’

/WW/ ‚ >

Ï”WÏ

-‘

„. “

W’WÏ’ "/ÌW’W

_Ä_‚

/î”-Z“’/

W;7

7

M”

“m7’

WIJW

/ww241ww "7424

“Ä”.”f’7

c/á7/

‚‚

4"”

\‘>

>‚

Ä:

//M’(/

„\



/W

Ä

.

._

‘\

'_“ 1ì

\_\ ‚31,

ï‘

/Zm ‘_.

IJfi\

-

z„-‘

’ .

Já'>fi

'

/é„

—‘



_S\Ì‘IJ

. - —"‘I\H‘‚‘ëì_" _

‚‘

A.

‘\ À\\

"

‘\

‚(w‘3ì‘ \5 \

\\

_

/

‘."Γ



.‚=_.“.ì‘.‘-‘:

“.

“_



. /‘}"_ùr‚.ì‚vn‘xèd7vi’l ’

»

“_“I\

1'."!

.

-

'-‚



’.

‘‚

‚J

“-.

.‘



‘ ’



"“-‘IJ. .

/f7"‚e

’Äi/I “

fl’á4;°



/Ám‚-

"

..\_‚:"‚Îîì

‘_.

/%

\‘

‘.

_

F\ ’‚"’

‘2‘.

M

‘‚î‘‚‘„;|‚‘ .

. ‘.

‘.“‘\

.‘



.



k‘v“‘

‘„‘



_

‘S‘R‘K—‘à‘,

.“

“'"Αّ M M"—\EÌMIÀ

‘D‘Á

‘ -'

\“

“'h"‘m“‘ \





‚\‘IJ„ _‘IJ





\.

;‘|\ ‘

\ M„„

M’ÔWIJ

\=‘

‚: ‘ ‘\ ‘

:

O' ‚\\lì|

Ò'

ËÏ.‘L'À pul“