Anatomia e Njeriut 1 [PDF]

Zitiervorschau

DHE TOPOGRAFIKE E KAFAZIT

ANATOMIA SISTEMATIKE

TË

KRAHARORIT-THORAX

I :

Kafazi i kraharorit (thorax) është pjesa e sipërme e trupit të njeriut, faqja e përparme e tij është gjokësi (pectus), ndersa faqja e pasme' është shpina (dorsum).

organet

Ne kafazin e

kraharorit janë të vendosura me rëndësi jetike si: rruget ajrore dhemushkrite, zemra .dhe enet e med.ha te gjakut nyjet dhe trungiet limfatike, nervat dhe kapercalli (esophagus). Morfologjikisht dhe funksionalisht, kafazi i kraharorit, eshte i lidhur ngushte lart, me qafen (collum s. cervix), lart dhe anash me brezin e krahut (axilla) dhe poshte me barkun (abdomen). Kufijt e kafazjt te kraharorit jane: i siperm, i s1perm anesor dhe i poshtem. Kufirin e siperrn apo kufirin ndaj qafes e paraqet v13a e cila perpara fillon nga gedhendesa e mbajtesit te ashtit parzrnor (incisura jugularis) dhe shkon pergjate faqes se perpanne te nyjetimit parzmokularthor (art. sternoclavicularis), pastaj pergjate kularthit deri tete nyjetimi akromioklavikular prej ku kthehet nga prapa pastaj nga brenda dhe perfundon nee majen e zgjatimit shpinorte rruazes se shtate te qafes (vertebra prominens). Kufiri i siperm anesor fillon pak anash nga mesi i kularthit dhe zbret teposhte d.he anash. ne forme hark:u kah mesi i pales se perparme sqerullore (plica axillaris anterior). Ky kufi, ne pjesen e siperme i pergjigjet hullise deltoideo - kraharore(sulcus deltoideopectoralis). Kufiri i poshtem ndaj barkut, fillon nga maja e zgjatimit ksifoid të ashtiti parzmor dhe vazhdon pergjate harkut brinjor (arcus costalis) duke shkuar pergjate buzeve te poshtme te kercave brinjore VII - X, pastaj pergjate vijes e cila e lidh brinjen e dhjete dhe majen e brinjes se njembedhjete dhe vazhdon neper majen e brinjes se dymbedhjete dje buzen e poshtrne te saj deri te rruaza e dymbedhjete torakale. Kufiri i poshtem ne teresi perputhet me buzen e hapjes se poshtrne te kafazit te kraharorit (apertura thoracis inferior). Ne pjesen e perparme te kufirit te poshtem, dy harqet brinjore formojne kendin nenbrinjor (angulus infrasternalis) forma dhe madhesia e te cilit varen kryesisht nga gjinia dhe konstitucioni Ne kete kend gjendet nje thellim i vogel ne forrne te trekendeshit (fossa epigastrica s. scrobiculus cordis). . Kafazin e kraharorit ne kuptimin anatomik (campages thoracis) e perbejO:e muret e tii dhe zgavra .e kafazit te krah8:forit (cavitas thoracis). Kufijt e mureve teJ kafazit te kr.Tharorit !r.ryesisht iu pergjigjen kufijve te kafaz.it te kraharorit si pjese e trupit te njeriut. ·

kufiri

,

I

/

\

J

'

. ,.\

.

' , ··,.-

2

•

... .: se kafazit të kraharorit pak dallohen nga kufijt e mureve të K ufiKufijtë e zgavres .. zgavrës •· kafazit te kraharorit · ·· kraharorit Kufirin e siperm,. te zgavres se të kraharorit c kafazit kafazit te . H . bene rrafshi i hapjes se siperme te tij a t thoracis superior · Hapjene

sipërme e kufizojnë përpara incisuta jugularis anash buza e brendshmee brinjës së parë dhe prapa faqja e perparme .e gjysmës së poshtme tëtrup1t të rruazes se shtate cervikalc (verte~ra pron1:!nens). H~pJa e s1pe~~ ka ~ormc veshkore•1fre diameter. gjere·sor me.Je madh. se sagi1tal. Rrafshi 1 hapJes se sipemic te kafa.zit te krahar~nt eshtcU ktb.yer perpa,ra dhe teposhte. dhe .m e _ rrafshin horizontal; i.cilLkal.on neper· incisurajugularis . perpara dhe·neper trupin e :ouazes·se ~ete torak.ale, prapa, ,formon nje kend prej 30 deri ne 35 . sbkalle. P~r kete kufiri i vertete i zgavres se kafazit te kraharorit perpara shkon mb(.rrafshin e·hapjes se siperme te kafazit te kraharorit 2 deri ne 3 cm per sa e~'e kupola e pleures (cupula pleurae) dhe maja e mush.krise (apex pulmonis)'kalojne mbi brinjen e pare duke u furur ne regjionin ~ bazes se qares. Kufi.ri i1poshtem i zgavres se kafazit te kraharorit nuk i pergjigjct kufirit te hapjes se poshtme te tij (apertura thoracis inferior) te cilen c perkufizojne elementet ashterore te cilat paraqesin kufirin e poshtem te kafazit te kraharorit. Rrafshi i kesaj hapje kalon nep~r ;zgjatimin ksifoid te ashtit parzmor dhe gjysmen· e poshtrne te trupit te rruazes se dymbedhjete torakale dhe eshte i lakuar nga prapa .dhe poshte...Kendi i kesaj pjemesie eshte individual dhe relativi~ht i madh, sepse rrafshi horizontal kalon neper zgjatimin ksifoid dhe prapa" neper · trupin .e nuazes .se tete apo te nente torak.ale. Kufirin.1e··poshtem te- .vertete: te zgaVIeS SC kafazit te kraharorit C paraqet di~oma. : · · · ·· ,..,.,,. Forma e kafazit

te kraharorit

Kafazi i kraharorit te te rriturit ka formen e konit te shtypur ne rrafshin s::.gjital. Prerjet hori.zonte.le te kafazit te kr:i.harorit te te rriLurit knn~ fonne . ·_. veshk.ore. Diametrat e tyre gjeresore jane gjithmone me te gjate. se ata j sagjital. . ' . Te t: p~rsal.~durit brinjc~ jane ~ori~~ntalc dh~- pcr_k_etc kaf~ i kraharorit eshte i shtypur lehte ne dreJt..µn lateral, d.iametn sagiital ndonJehere cshte me 1 madh se_ai transverzal. Me arritjen e ecjcs bipcdike (ne dy _kembe) dhe me ndikimin e--forces Si: gravitacionit tok.sore .formohet pjentesia e brinjevc dhe niten diametrat gjeresor tc prerjcvc transverz.ale t!

ka.fazit te kraharorit.

'

Ka.fazit te lcraharorit i pershk.ruhen kater mure: muri i-perparme me lartsi -16-20 cm, dy mure anesore dhe inuri i pasme me lartesi 27-32 cm: Per orientim te saktene muret e kafazit te kraharorit dhe vecanerisht per percaktimin e projektimeve te disa organeve jane vertetuar pikat orientuese,

/

\

~.

,. ,

r

. - ---:---·-

· -...._ .

"'

.

·-·

,,r.·

-,

,,

3

vijat orijeotuese dhe jane percak:tuar regjionet topografike. Pikat dhe vijat orientuese jane natyrale ose te percaktuara me marreveshje. Ato natyrale marrin per baze elementet anatomike te formuara si ~• jane pjeset e skeletit, buz!t e muskujve etj. ·Pikat dhe vijat orientuese te percaktuara me __ . -· . marreveshje nuk_ kane baze anatomike por jane _te _percak.~~a___o,se _te .. . _ -~:. . . --. , terhequra ndermJet eJementeve te perhershme anatomike. Pikat me t! . · '. ·. . · · f; rendesi~hrne natyrale ne muret e- kafazit te kraharorit jane: gdhendesa _e~; ;•,·::: mbajtes1t te as~tit pa~o~· (i~cisur.a jugularis), nyje~imi_ p~rn~kula~.o~};'.·~;, {}ff.)~ (art. -~t~rno'5ILI_:1zculari:~• _k~nd1 parzmor (angul~ sterm) 1 c~h &JJthmone ti:}.:,:;}f~ :~-::{ .t. · ¢r&Ji&Jet pikes se nyJet1m1t te klrcit brinjor te dyte. KEnd1 pan..mor n~a · :··:.:,-;:~ --~.;tf,.-,t -. prapa i pergjigjet rrases nd!rruaz.orc JV-V torakale (discus intervertebralis ·.-. ~,,;_·.t1'J!~•.J.,. · IV dhe JI). Si pika orientucse sherbejne nyjctimet c te gjitha brinjeve dhe ',; f. nyjetimi ksifistemal i cili prapa projektohet ne rrasen nd!rruazore VIII-IX .I torakale. Gjati; oricntimit shfryt!zohcn si pika topografike cdhc majet e zgjatimevc shpinore te te gjitha rruazave torakale si dhc kcndi i poshtcm i shpatulles (angulus inferior scapulae) i cili i pergjigjct brinjc!s sc pcstc kur krahu csht! i afruar (adductio). Vend le vcr;-·ishk.elqyer m·e ngjyrete bardh~ ne te kaltert. Ndertohet nga nje nu.mer ·i madh i tufave .tetivore te gershetuara ne skajet e te cilave ngjiten . fijet inuskuiare te diafragmes. · Qendra tetivore eshte me afer murit, te : perparme se sa murit-te pasme te kafazit te kraharorit, per shkak. se fijet •musk:ulare te _p jeses patzmore (pars sternalis) jane mete shkurta se ato te pjeses belore. . · . · · . . . . . . . .. . .. .,:; . -~-- ·Neqo~~e_shiqohet ne_t~re~~ q(?~dra}et~vo.~e-e f;\1_~ _agrnes __e k~ fo~en ~ • :: · .. .t~rfojes .trifletes)Je t_e -~_htrire ne menyre mer,~~?r~.·- N~ -~~nd~T: te _lmzes .s~ ·•'· .. ·· pasme · ·· ~bl crie.nd·e·t n·J·p.~·'···ge··dh-endese• e rrurnbullaket e· -c1la JO · plotes1sht e ndane· · · · · - . fl ten · d' athte (folium dextri_tm}p.ga fieta e majte ·lfo!ium sinistrum). Perpara :dh ea;.. duke u mbeshtetur rie bazen e te dy fleteve te rnepareshme, e perparme (folium anterius). Flet~ eh·t ~ja~te eshlahtert~edeh gjer~ . dhe me konvekse se e majta, fleta e_p~rp~e. es -~ me e __s .. 1 e e ga~1 · h • tal N.. ·vel te bazes se fletes se dJathte dhe te perpanne, afer onzon e. e m

:en:; fl:~

· ·•, .-. :,··

. ., .

·