Çözüm 3D TYT Tarih Soru Bankası 2018-19 [PDF]

Zitiervorschau

Bu ürünün bütün hakları ÇÖZÜM DERGİSİ YAYINCILIK SAN. TİC. LTD. ŞTİ.’ne aittir. Tamamının ya da bir kısmının ürünü yayımlayan şirketin önceden izni olmaksızın fotokopi ya da elektronik, mekanik herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılması, yayımlanması ve depolanması yasaktır.

Çözüm Yayınları Grafik Birimi

Çözüm Yayınları Dizgi Birimi

2018 Ankara

Başak Matbaacılık (0312) 397 16 17





Sevgili öğrenciler ve saygıdeğer meslektaşlar

TYT’de geniş bir müfredattan sorumlu olduğumuz tarih branşı ile ilgili sorularla temel kavramlar bilgisini kullanabilme, temel kavramlarla düşünme ve yorumlama, okuduğunu anlama, anladığını yorumlama ve muhakeme kabiliyeti sınanmaya çalışılmaktadır. TYT tarih soruları, genellikle yorum ağırlıklı ve birçok soru tekniğinin kullanıldığı sorular olduğu için öğrenciler ve öğretmenlerimiz yorum kabiliyetini güçlendiren ve soru tekniklerinin tam anlamıyla kavranılmasını sağlayan yardımcı kaynaklara ihtiyaç duymaktadır. TYT Soru Bankası çalışmamızda öğrenci ve öğretmenlerimizin bu ihtiyacının karşılanması amaçlanmıştır. Bu kitabın oluşumu için: • Talim Terbiye Kurulunca belirlenmiş olan kazanımlar dikkate alınmış, • Testler hazırlanırken ünitede yer alan bütün alt başlıklarla ilgili sorulara yer verilmesine dikkat edilmiş, • Testler kolaydan zora 3D tekniğine göre hazırlanmış, • ÖSYM’nin kullanmış olduğu bütün soru kalıpları titizlikle incelenerek testlerde bu soru kalıplarına yer verilmesine dikkat edilmiş, • ÖSYM’nin sorularda sıkça yer verdiği ve sorguladığı temel kavramlar ve yorum bilgilerinin sorular yoluyla pekiştirilmesine çalışılmış, • Ünitede yer alan bilgilerin bir bütün şekilde özümsenebilmesi ve yorumlanabilmesi için farklı başlıklar altında bulunan bilgiler birbirine eklemlenerek özel soru kalıplarında birleştirilmiş, • Özgün ve sınav stratejisine yönelik sorularla ÖSYM standardında testler oluşturulmuştur. Kitabın hazırlanması sürecinde emeği geçen yayın ekibine ve yapıcı eleştirileri ile kitabımızın nitelikli bir şekilde öğrencilerimizle buluşmasına katkı sağlayan meslektaşlarımıza teşekkürü bir borç biliriz.

İbrahim SERTKAYA - Murat USTA

İÇİNDEKİLER 01. BÖLÜM: TARİH VE ZAMAN

09. BÖLÜM: ULUSLARARASI İLİŞKİLERDE DENGE

Tarih ve Zaman . ............................................................................7

Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774 - 1914)...........141

Bire Bir ÖSYM.............................................................................13

Devrimler Çağında Değişen Devlet Toplum İlişkileri...................149 Sermaye ve Emek......................................................................157

02. BÖLÜM: İNSANLIĞIN DOĞUŞU VE İLK

UYGARLIKLAR

XIX ve XX. Yüzyılda Değişen Gündelik Hayat............................161 Bire Bir ÖSYM...........................................................................163 TÜMEVARIM - II . ......................................................................171

İnsanlığın İlk Dönemleri..............................................................17 Bire Bir ÖSYM.............................................................................29

10. BÖLÜM: XX. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI

03. BÖLÜM: ORTA ÇAĞDA DÜNYA VE TÜRKLER

1881’den 1919’a Mustafa Kemal ...............................................179

Orta Çağda Dünya......................................................................31

I. Dünya Savaşı..........................................................................181

İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası...............................................33

Mondros Ateşkesi.......................................................................185

DEVLETİ VE DÜNYA

Bire Bir ÖSYM.............................................................................39

04. BÖLÜM: İSLAM MEDENİYETİNİN DOĞUŞU İslam Medeniyetinin Doğuşu .......................................................43 Bire Bir ÖSYM.............................................................................51

Bire Bir ÖSYM...........................................................................187

11. BÖLÜM: MİLLÎ MÜCADELE - I İşgallere Tepkiler, Cemiyetler ve Kuvayimilliye ......................189 Mustafa Kemal’in Samsun’a Çıkışı ve Havza Genelgesi...........191 Amasya Genelgesi.....................................................................193 Erzurum Kongresi.......................................................................195

05. BÖLÜM: TÜRKLERİN İSLAMİYETİ KABULÜ VE İLK

Sivas Kongresi...........................................................................197



Amasya Görüşmeleri ve Misakımilli...........................................199

TÜRK İSLAM DEVLETLERİ

Türklerin ve Diğer Milletlerin İslamiyeti Kabulü.........................55 Karahanlılar ve Gazneliler............................................................57 Büyük Selçuklular.........................................................................59 Bire Bir ÖSYM.............................................................................61

06. BÖLÜM: YERLEŞME VE DEVLETLEŞME SÜRECİNDE

SELÇUKLU TÜRKİYESİ

I. TBMM......................................................................................201 Sevr Anlaşması..........................................................................203 Bire Bir ÖSYM...........................................................................205

12. BÖLÜM: MİLLÎ MÜCADELE - II Kurtuluş Savaşı..........................................................................207 Lozan Antlaşması.......................................................................217 Bire Bir ÖSYM...........................................................................219

Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiyesi..........65 Bire Bir ÖSYM.............................................................................73

13. BÖLÜM: ATATÜRKÇÜLÜK VE TÜRK İNKILABI

TÜMEVARIM - I . .........................................................................77

Atatürk İlkeleri . ..........................................................................221 Türk İnkılabı................................................................................229

07. BÖLÜM: BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti (1302 - 1453) ......................85 Devletleşme Sürecinde Savaşçılar ve Askerler ...........................91 Beylikten Devlete Osmanlı Medeniyeti.........................................93 Dünya Gücü Osmanlı (1453 - 1595)............................................97 Sultan ve Osmanlı Merkez Teşkilatı...........................................103 Klasik Çağda Osmanlı Toplum Düzeni.......................................105 Bire Bir ÖSYM...........................................................................107

08. BÖLÜM: DEĞİŞEN DÜNYA DENGELERİ Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siyaseti (1595 - 1774)...............................................................115

Bire Bir ÖSYM...........................................................................243

14. BÖLÜM: İKİ SAVAŞ ARASI DÖNEMDE TÜRKİYE

VE DÜNYA

İki Savaş Arası Dönemde Türkiye ve Dünya...........................251 Bire Bir ÖSYM...........................................................................265

15. BÖLÜM: II. DÜNYA SAVAŞI SÜRECİNDE VE

SONRASINDA TÜRKİYE VE DÜNYA

II. Dünya Savaşı Sürecinde Türkiye ve Dünya........................267 ll. Dünya Savaşı Sonrasında Türkiye ve Dünya.........................273 Toplumsal Devrim Çağında Dünya ve Türkiye...........................277 XXI. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye ve Dünya...................................283

Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı.........................................121

Bire Bir ÖSYM...........................................................................287

Bire Bir ÖSYM...........................................................................137

TÜMEVARIM - III . .....................................................................289

1. Geçmişten günümüze kadar tarihsel olay ve olgular

4. Tarih, insan topluluklarının geçmişteki faaliyetlerini,

konusunda bize bilgi veren, tanıklık yapan sözlü, yazılı ve yazısız her türlü belge ve malzemeye kaynak denir.



birbirleriyle olan ilişkilerini sebep-sonuç ilişkisi içinde, yer ve zaman göstererek belgelere dayalı bir şekilde inceleyen bir bilim dalıdır.

Bu tanıma göre;



I. kil tabletler,



II. mezar kalıntıları,



III. destanlar



Buna göre,



malzemelerinden hangilerinin kaynak niteliği taşıdığı söylenebilir?



A) Yalnız I



01

BÖLÜM 01 Test

Tarih ve Zaman - I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

I. Tarih bilimi, olayları bir bütünlülük içerisinde ele alır.



II. Sebep-sonuç ilişkisi tarihin temel esasları içerisinde yer alır.



III. Olaylar meydana geldikleri dönemin koşullarından bağımsız incelenmelidir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Hristiyanlar Hz. İsa’nın doğumunu, Müslümanlar ise Hz.

Muhammed’in Mekke’den Medine’ye hicretini takvimlerine başlangıç olarak almışlardır.

Bu durumun aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Tarihî olayların medeniyet havzalarına göre farklı yorumlanmasına



B) Hristiyanların güneş yılı, Müslümanların ay yılı esasına dayalı bir takvim kullanmasına



5. Bir toplumu, bir devleti veya dünyayı etkileyen ve insanlar tarafından gerçekleştirilen olay, tarihsel olaydır.

Çözüm Yayınları





Buna göre aşağıdakilerden hangisi tarihsel bir olay değildir?



A) Hz. Muhammed’in Mekke’den Medine’ye hicret etmesi



B) Osmanlıların İstanbul’u fethederek Bizans’ı yıkması

C) Takvimlerin düzenlenmesinde toplumların dinlerinin etkili olmasına



C) Mısırlılarla Hititler arasında Kadeş Antlaşması’nın imzalanması



D) Hristiyanların ve Müslümanların aynı olaylara birbirinden farklı tarihler vermesine



D) Kristof Colomb’un Amerika kıtasını keşfetmesi



E) Halil İnalcık’ın “Tarihçilerin Kutbu” olarak isimlendirilmesi



E) Müslümanların Hristiyanlara göre tarihî devirlere daha geç girmesine

3. Atatürk’ün millî bilincin oluşması için millî tarihin

toplumu oluşturan bireylere, doğru bir şekilde öğretilmesi gerektiğine inanmasının;



I. Türk Tarih Kurumunun açılması,



II. Belleten adlı derginin yayımlanmaya başlaması,



III. I. Türk Tarih Kurultayı’nın düzenlenmesi

6. Tarihsel gerçeğin ortaya çıkarılarak bilimsel

7

değerlendirmelerin yapılmasında;



I. olaylar üzerinde genellemeler yapılması,



II. yazılı ve yazısız kaynaklardan yararlanılması,



III. sebep-sonuç ilişkisi içinde yer-zaman gösterilerek incelenmesi



faaliyetlerinden hangilerinin yürütülmesi üzerinde etkili olduğu söylenebilir?



durumlarından hangilerinin büyük bir önem taşıdığı söylenebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 01

1. E

7. Tarihî araştırmalarda tarihsel verilerin zamana, mekâna ve

Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?



A) tasnif



B) tahlil

D) terkip

C) tenkit



II. Yozgat Tarihi  Mekâna Göre Sınıflandırma



III. Sanat Tarihi



IV. İlk Çağ Tarihi  Zamana Göre Sınıflandırma



V. Türkiye Tarihi  Konuya Göre Sınıflandırma

5. E

I. hicri,



II. on iki hayvanlı,



III. miladi

6. D

7. A

8. E

9. E 10. D 11. C 12. B



takvimlerinden hangilerini kullanmasında toplumlar arası etkileşimin rol oynadığı söylenebilir?



A) Yalnız I



I. Lale Devri

4. C



E) tarama

8.

3. E

10. Türklerin;

konuya göre bölümlere ayrıldığı aşamaya ……….. aşaması denir.



2. D

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

 Zamana Göre Sınıflandırma

 Konuya Göre Sınıflandırma

11. Tarihî olayların oluşumunda ve sonuçlarında sabit kanunlar ve



Yukarıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlış olarak verilmiştir?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

Çözüm Yayınları

kurallar yoktur.



Tarihî olayların bu özelliğinin oluşumuna;

I. tarihî olayların aynı şekilde tekrarlanmaması,



II. tarihte aynı sebeplerin aynı sonuçları doğurmaması,



III. tarihte yeni belgelerin var olan bilgileri değiştirebilmesi



durumlarından hangilerinin ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Tarihte meydana gelen olaylar bir kez gerçekleşir ve tekrarlanamaz.

8



Tarihî olayların bu özelliğinin;



I. tarihin sosyal bir bilim dalı olarak tanımlanması,



II. olayların oluşumu üzerinde kanun ve kural koyulamaması,



III. tarih araştırmalarında deney ve gözlem yönteminden yararlanılamaması



durumlarından hangilerinin üzerinde etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

12. Aşağıdakilerden hangisi İngiliz Tarihçi Edward Hallett Carr

tarafından “Tarihin omurgasını oluşturan ve bütün tarihçiler için değişmez olan materyallerdir.” şeklinde tanımlanmıştır?



A) Sebep-sonuç ilişkisi



B) Tarihsel olgu



C) Yer ve zaman bilgisi



D) Tarihî olay



E) Yazılı belgeler

02

BÖLÜM 01 Test

Tarih ve Zaman - II 1. Bilimsel gelişmelerde değişmezliğe yer yoktur. Tarih biliminde

4. “Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir. Yazan, yapana



Tarih bilimi hakkında böyle bir yaklaşımın, aşağıdakilerden hangisi ile ilgili olduğu söylenebilir?





A) Benzer olayların günümüzde de yaşanmasıyla

Atatürk bu sözü ile tarihî olayların değerlendirilmesinde aşağıdakilerden hangisinin dikkate alınması gerektiğini vurgulamıştır?



B) Olasılıklardan hareket edilmesiyle



A) Yalnızca olayın geçtiği yerde araştırma yapmanın



C) Tarihsel öneme sahip kişilerin öne çıkarılmasıyla



B) Araştırmada ulusal çıkarları korumanın



D) Konuyla ilgili farklı ve yeni belgelere ulaşılmasıyla



C) Olayları değerlendirirken objektif olmanın gerektirdiği kurallara uymanın



E) Dinî inanışlardaki değişikliklerin göz önüne alınmasıyla



D) Tarihî kişilikleri ön plana çıkarmanın



E) Olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi kurmanın

de bugüne kadar doğru kabul edilen bazı bilgiler ve yargılar, günümüzde değişebilmektedir.

sadık kalmazsa değişmeyen hakikat, insanlığı şaşırtacak bir mahiyet alır.”

2. “Geçmişteki bir olayı günümüzün değer ölçüleriyle incelersek

yanılırız. Dört bin yıl önce yaşamış, Güneş’e tapan bir toplumu inancından dolayı kınarsak yerinde bir hüküm vermiş olmayız.”

Buna göre tarih araştırmalarında objektif sonuçlara ulaşabilmek için;



I. olayın geçtiği zamanın şartlarının göz önüne alınması,



II. kahramanlarının öne çıkarılması,



III. olayların gelişimi üzerinde genellemeler yapılması



yöntemlerinden hangilerine dikkat edilmesi gereklidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

5. I. Dünya Savaşı sırasında gerçekleşen Arap isyanı üzerine Çözüm Yayınları



çalışan bir tarihçi, çalışması sırasında sadece Arap ve İngiliz kaynaklarını incelemiş, Osmanlı Devleti ve diğer devletlerin kaynaklarını dikkate almamıştır.



Bu tarihçinin, araştırma sırasında dikkat etmesi gereken aşağıdaki hususlardan hangisini göz ardı ettiği söylenebilir?



A) Öznellik



B) Nedensellik

D) Esneklik

C) Objektiflik

E) Görecelik

3. İngiliz Tarihçi John Tosh: “Tarihçilik inceleyeceği çağın insanının



kimliğine bürünüp dünyayı onun gözlerinden görerek ve mümkün olduğu kadar onun standartlarıyla değerlendirerek o insanın neyi, niçin yaptığını bulmaktır.” demiştir. Buna göre tarihçilerin araştırmalarında aşağıdakilerden hangisine dikkat etmesi gerektiği savunulabilir?

6. Tarihçilerin aşağıdaki çalışmalarından hangisinin

diğerlerine göre daha güvenilir olduğu söylenebilir?



A) Frig kültürünün Eskişehir ve Polatlı’da yapılan kazılarla aydınlatılmaya çalışılması



B) Cumhuriyet Dönemi’ni aydınlatmak için o dönemi yaşayan önemli devlet adamlarının hatıratlarının incelenmesi



C) Türk-İslam kültürünün yalnızca İslam kaynaklarından faydalanılarak aydınlatılması



A) Tarihî araştırmaların öznel bir şekilde yapılmasına



B) Olayların meydana gelişinde tarihî kişiliklerin rolünün dikkate alınmasına



C) İnsanların gereksinimlerinin her zaman diliminde aynı olduğuna



D) Olayların meydana geldikleri zamanın koşullarına göre değerlendirilmesine



D) Ermeni Sorunu’nun yerli ve yabancı kaynaklar kullanılarak araştırılması



E) Yeni verilerin eski bilgileri değiştirebileceğinin dikkate alınmasına



E) Anadolu tarihinin arkeolojik verilerle aydınlatılmaya çalışılması

9

Test 02

1. D

7. Tarihî araştırmalarda bulunacak her yeni belge, var olan

bilgileri daha anlaşılır hâle getirebileceği gibi tamamen de değiştirebilir.



Buna göre,



I. Tarihte tam ve kesin gerçek yoktur; tam ve kesin gerçeğe yaklaşma vardır.



II. Tarih, durağan bir bilim dalı değildir.



III. Tarih araştırmalarının hiçbiri güvenilir değildir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

2. A

3. D

4. C

10.

I. Siyasi görüş



II. Dinî inanç



III. Etnik aidiyet

5. C

6. D

7. C

8. D

9. D 10. E 11. A 12. E



Tarihçilerin yukarıdakilerden hangilerinin etkisi altında kalmasının araştırmalarında objektifliklerini yitirmelerine neden olacağı söylenebilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve II



D) II ve III

E) I, II ve III

11.

I. Grup

II. Grup

I. Yeni bilgilerin var olan bilgileri değiştirebilmesi

Tarihte mutlak bilginin olmaması

II. Verilerin nesnel bir şekilde değerlendirilmesi

Araştırmanın objektifliğinin sağlanması

III. Tarihçilerin olayları birbirinden farklı yorumlaması

Tarihin bilim olma özelliğini yitirmesi

IV. Ulusal tarih araştırmalarının yapılması

Millî kültür anlayışının zayıflaması

V. Tarihi inceleme ve öğrenmenin zor olması

Deney ve gözlem metodunun kullanılması

C) I ve II

E) I, II ve III



8. Aşağıdaki sözlerden hangisinde özellikle olaylar



A) Tarih kainatın vicdanıdır. (Ömer Hayyam)



B) Tarih bilmeyen diplomat, pusuladan anlamayan kaptana benzer; her ikisinin de karaya oturma tehlikesi vardır. (A. Cevdet Paşa)



C) Tarih ile efsanenin amacı birdir: Geçici insanda ebedî insanı anlatmak. (V. Hugo)



D) Tarih, milletlerin tarlasıdır. Her toplum, geçmişte bu tarlaya ne ekmişse, gelecekte onu biçer. (Voltaire)



E) Tarih; okuyana, kendi gözünün görme derecesine göre, yol gösteren bir kılavuzdur. (Rousseau)

Çözüm Yayınları

arasındaki neden-sonuç ilişkisine vurgu yapıldığı söylenebilir?



Yukarıda I. grupta verilenlerden hangileri II. grupta verilenlerle doğru olarak eşleştirilmiştir? A) I ve II



B) II ve III

D) III ve V

C) II ve IV

E) IV ve V

9. Meşrutiyetin ilanı üzerine yapılan bir tartışma programında

bir tarihçi, Meşrutiyet yönetiminin Osmanlı Devleti’ndeki ayrılıkçı hareketleri güçlendirdiğini bu yüzden de Osmanlı Devleti’ni olumsuz yönde etkilediğini iddia etmiştir. Diğer bir tarihçi ise buna itiraz ederek, meşrutiyetin ilanının Osmanlı’da demokratik devlet anlayışının başlamasını sağladığını, dolayısı ile Osmanlı Devleti’ni olumlu yönde etkilediğini ileri sürmüştür.

10

12. Yılmaz: “Tarihte meydana gelen olayların oluşumuna,



Bu bilgilere göre tarihî olayların değerlendirilmesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?





A) Tarihî olaylarda sebep ve sonuç ilişkisi kurulması önemlidir.





B) Tarihçilerin ortaya koyduğu sonuçlar objektiftir.





C) Her iki tarihçi de tarafsız değerlendirme yapmıştır.



D) Tarihî olaylara karşı farklı bakış açıları olabilir.



E) Tarihin kendine özgü bir yöntemi vardır.

gelişimine ve sonucuna etki eden coğrafi, siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel etmenler vardır.” demiştir. Osman ise bu durumu; I. mesen sınıfının sanatçıları himaye etmesinin Rönesans üzerinde etkili olması, II. ulusçuluğun I. Dünya Savaşı’nın yaşanmasına ortam hazırlaması, III. İtalya’nın ham madde ve pazar arayışı yüzünden Trablusgarp’ı işgal etmesi gelişmelerinin kanıtlayabileceğini söylemiştir.



Osman yukarıdakilerden hangilerini deseydi Yılmaz’a doğru bilgi vermiş olurdu?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. Atatürk, “Tarih yazmak tarih yapmak kadar önemlidir. Yazan

4. Tarihe yardımcı bilimlerden;

yapana sadık kalmazsa değişmeyen hakikat insanı şaşırtacak bir hâl alır.” demiştir.



Atatürk’ün bu sözünden yola çıkarak bir tarihçinin;



I. objektiflik,



II. ulusçuluk,



III. gerçekçilik



niteliklerinden hangilerine sahip olması gerektiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III



I. deney ve gözlem yapılması,



II. geçmişin dönemlere ayrılması,



III. zaman, yer ve konu sınıflandırması yapılması



yöntemlerinden hangilerine başvurulduğu söylenebilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

Çözüm Yayınları

kolaylaştırmak için;



• diplomasinin devletler arası siyasi belgeleri,



• arkeolojinin toprak altındaki eserleri,



• epigrafyanın kitabeleri,



• paleografyanın eski yazıları



inceledikleri dikkate alınırsa aşağıdakilerden hangisinin bu incelemelerin kapsamı dışında kaldığı söylenebilir?



A) Kanunname-i Âl-î Osman



B) Asur çivi yazılı tabletleri



C) Yenisey Anıtları



D) Manas Destanı



E) Lozan Antlaşması

5. Diplomatik; geçmişten günümüze kadar ulaşan her türlü resmî

2. Tarihin incelenmesini, öğrenimini ve öğretimini



03

BÖLÜM 01 Test

Tarih ve Zaman - III

belgeleri, fermanları, beratları inceleyerek tarihe yardımcı olan bir bilimdir.



Buna göre;



I. Hititlerle Mısırlılar arasında tarihin ilk yazılı antlaşmasının yapılması,



II. Bilge Kağan’ın Türk milletine öğütlerini içeren Orhun Anıtları’nın dikilmesi,



III. Fatih Sultan Mehmet’in Bosnalı Fransiskenlere inanç özgürlüğü sağlayan fermanı yayımlaması

E) I, II ve III

gelişmelerinden hangileri, diplomatik biliminin konusuna girer?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Tarih, kapsadığı zaman ve konulardan dolayı ilgi alanı oldukça geniş bir bilimdir. Tarihî olaylar yazılırken zamana, mekâna ve konuya göre tasnif edilmiştir.



Böyle bir yönteme başvurulmasının;



I. tarih öğretimini kolaylaştırma,



II. olaylar arasındaki bağlantıları anlama,



III. araştırmayı kolaylaştırma

11

6. Kerkük’te bulunan ve Asurlulardan günümüze ulaşmış çivi yazılı kil tabletleri incelemek isteyen bir tarihçi, aşağıdaki bilim dallarından öncelikle hangisine başvurmalıdır?



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu söylenebilir?



A) Paleografya

B) Kronoloji



A) Yalnız I



C) Antropoloji

D) Coğrafya



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II





E) Heraldik

Test 03

1. C

7. Öğretici tarihle ilgili;

3. E

4. D

5. E

6. A

7. C

8. D

9. B 10. D 11. C 12. C

10. Yapılan dil incelemeleri sonunda Sümerlerin Türkler gibi



I. olayları objektiflikten uzak bir şekilde açıklaması,



II. temel amacının toplumun ahlak seviyesini yükseltmek olması,



III. kahramanlıklara ve başarılarada yer vermesi



durumlarından hangilerinin bilimsel tarih anlayışına ters düştüğü ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



2. D

B) Yalnız II

D) II ve III

Ural-Altay dil ailesine mensup bir dil konuştukları anlaşılmıştır. Ayrıca Sümerlerin kullandıkları eşyalarda ortaya çıkarılan motiflerin de Orta Asya’da bulunan daha önceki dönemlere ait eşyalarla benzerlik göstermesi de Sümerlerin Orta Asya kökenli Türklerle akrabalık ilişkisi içerisinde olduğunu kanıtlamaktadır.



C) I ve II

E) I, II ve III

Bu bilgilerin edinilmesinde;



I. kronoloji,



II. filoloji,



III. etnografya



bilimlerinden hangilerinin katkı sağladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Mısır ile Hitit devletleri arasında imzalanan ve tarihin yazılı ilk antlaşması olarak bilinen Kadeş Antlaşması’nın bir nüshası gümüş, diğer nüshası kilden bir tablet üzerine yazılmıştır. Fakat Mısır Firavunu II. Ramses’e gönderilen gümüş tablet bugüne kadar bulunamamıştır.

Buna göre, Kadeş Antlaşması’yla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?



A) Antlaşmayı kral yerine vekilleri imzalamıştır.



B) Alfabe ilk kez bu antlaşmada kullanılmıştır.



C) Anadolu’nun, Mısır’ın denetimine girmesine neden olmuştur.



D) Antlaşmanın özellikleri ile ilgili kesin yargılara ulaşmak zordur.



Yukarıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlış olarak verilmiştir?



E) Antlaşma Hitit - Mısır ilişkilerinin bozulmasına yol açmıştır.



A) I.

Çözüm Yayınları



11.

I. Heraldik  Arma bilimi



II. Nümizmatik  Para bilimi



III. Epigrafya  Dil bilimi



IV. Sigillografya  Mühür bilimi



V. Etnografya  Kültür bilimi

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

12 12.

I. Paleografya

olaylar arasındaki neden - sonuç ilişkisini objektif bir şekilde ortaya koymaya çalışmasıdır.



II. Epigrafya



III. Etnografya



Bu konuda tarih bilimine en fazla katkıyı yapan bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?





A) Paleografya

B) Kronoloji

Yukarıdaki bilim dallarından hangilerinin, yalnızca yazının bulunmasından sonraki dönemle ilgili olarak tarih araştırmalarına katkı sağladığı söylenebilir?



C) Heraldik

D) Diplomatik



A) Yalnız I

9. Tarihi, bilim hâline getiren en önemli özelliklerden biri de



E) Etnografya



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR

04

BÖLÜM 01 Test

1. Tarihî bilgilerin kesin doğruluğu yoktur. Yeni buluntular, eski

4. Aşağıdakilerden hangisi bir tarihçinin araştırma yaparken





A) Belgelerin dinî ve millî bir bakış açısıyla yorumlanması

dikkat etmesi gereken hususlardan biri değildir?

bilgilerin değişmesine neden olabilir.

Bu durumun tarih biliminin;



I. objektiflik,



B) Olaylar arasında neden-sonuç ilişkisinin kurulması



II. dinamiklik,



C) Gelişmelerin objektif olarak değerlendirilmesi



III. kesinlik,



D) Olayın geçtiği dönemin şartlarının göz önünde bulundurulması



IV. deneysellik



E) Yazılı ya da sözlü bütün kaynakların incelenmesi



özelliklerinden hangilerine sahip olmasını engellediği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) II ve IV

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Tukidides: “Tarihimin, geçmişe benzeyecek olan geleceği

daha iyi yorumlamak amacıyla geçmişin doğru bir bilgisini arayanlar tarafından yararlı bir biçimde değerlendirilmesi bana yeter.” demiştir.





Hiç ibret alınsaydı, tekerrür mü ederdi?”



I. hikâyeci,



Mehmet Akif Ersoy’un bu sözünün tarih öğrenmenin sağladığı;



II. bilimsel,



III. pragmatist



I. muhakeme yeteneğini geliştirmesi,



II. ders çıkarma kabiliyetini güçlendirmesi,



III. olaylar arası bağlantı kurma becerisini artırması



faydalarından hangileriyle ilgili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Çözüm Yayınları

2. “Tarihi tekerrür diye tarif ediyorlar;

Buna göre Tukidides’in;



tarih anlayışlarından hangilerini benimsediği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Fatih Sultan Mehmet’i kardeş katli yasasını çıkardığı için şehzadelerin ölümüne sebep olmakla suçlayan bir tarihçinin aşağıdakilerden hangisini göz önünde bulundurmadığı söylenebilir?

6. Osmanlı Devleti’nde tarihî olayları kaydetmekle

görevlendirilen kişiye vakanüvis denir. Osmanlı Devleti’nin ilk resmî vakanüvisi “Naima”dır. Naima Efendi olayları sadece sıralamamış, toplumsal yorumlara da yer vermiştir.



Buna göre vakanüvislerin yaptığı iş aşağıdakilerden hangisinde doğru bir şekilde nitelendirilmiştir?

B) Olaylar arasında neden-sonuç ilişkisinin kurulmasını



A) Tarih yazıcılığı



C) Olayın geçtiği yerde araştırma yapılmasını



B) Tarih öğretmenliği



D) Olayların, olayın geçtiği dönemin koşullarına göre değerlendirilmesini



C) İçişleri Bakanlığı



E) Olayın üzerinden belli bir süre geçmesinin beklenmesini



D) Tapu – kadastro işleri



E) Divan katipliği



A) Olayların değişebilir nitelikte olmasını



13

Test 04

1. B

7. Tarih biliminin araştırmalarında kullandığı temel yöntem

I. tarihsel bilginin güvenilirliğini artırma,



II. olayları gerçeklerden uzaklaşmadan yorumlama,



III. deney ve gözlem yapmayı kolaylaştırma



amaçlarından hangilerine ulaşmaya yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



D) II ve III

I. Birinci Elden Kaynak

 Fatih Kanunnamesi



II. Yazılı Kaynak

 Yenisey Kitabeleri



III. İkinci Elden Kaynak

 Türkler Ansiklopedisi



IV. Sözlü Kaynak

 Manas Destanı



Tarih biliminde kullanılan kaynaklar ile ilgili yukarıdaki eşleştirmelerden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

6. A

7. C

8. E

9. E 10. B 11. B 12. E



I. hikâyeci,



II. öğretici,



III. bilimsel



tarih yazma yöntemlerinden hangilerine dikkat etmesi gerektiği söylenebilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III

8.



5. C

Buna göre tarihçilerin;



C) I ve II

C) I ve II

E) I, II, III ve IV

11. Aşağıdakilerden hangisi “Tarihçi objektif olmalı, duygularının Çözüm Yayınları



B) Yalnız II

4. A

objektif davranmalıdır.

Bu durumun;



3. D

10. Tarihçi, olayları aktarırken belgeleri kanıt olarak kullanmalı ve

yazılı ve yazısız belgelerden yararlanmaktır. Tüm bilimler gibi tarih bilimi de gelişimini sürekli kılmak ve doğru sonuçlara ulaşabilmek için birçok bilim dalının verilerinden yararlanır.



2. E

araştırmasına yön vermesine müsaade etmemelidir.” ilkesini daha iyi açıklar niteliktedir?



A) Tarih bugün ile geçmiş arasında kesintisiz diyalogdur.



B) Tarihçi, ne nasılsa öylece gösteren kişidir.



C) Araştırdığı döneme kendisini götürebilen insan tarihçidir.



D) Tarihi yazanlar millî bilincin oluşmasına özen göstermelidir.



E) Geçmiş bir anlamda bugün hâlâ yaşayan zaman dilimidir.



9. Tarihsel süreç içinde belli bir yer ve zamanda meydana gelen, somut ve kısa süreli gelişmelere olay, tarihsel süreç içinde olayların sonuçlarına bağlı olarak ortaya çıkan, belli bir yer ve zamana bağlı olmayan, soyut ve genel gelişmelere ise olgu denir.



Bu bilgilere göre aşağıdaki olay-olgu eşleştirmelerinden hangisi doğrudur? Olay

14



Olgu

A)

Balkanların Türkleşmesi

Ankara Savaşı

B)

Haçlı Seferleri

Kavimler Göçü

C)

Demokratikleşme Hareketleri

Kurtuluş Savaşı

D)

Islahat Fermanı’nın ilan edilmesi

Sened-i İttifak’ın imzalanması

E)

Fransız İhtilali

Milliyetçilik akımının yayılması

12. Aşağıdakilerden hangisinin oluş zamanı diğerlerine göre daha belirgindir?



A) Türklerin Anadolu’ya yerleşmeleri Orta Çağ’da başlamıştır.



B) Yazı, MÖ 3500’lerde bulunmuştur.



C) Mustafa Kemal 1919 yılının Mayıs ayında Samsun’a çıkmıştır.



D) Mete Han, MÖ 209 tarihinde tahta çıkmıştır.



E) İstanbul, Osmanlılar tarafından 29 Mayıs 1453’te fethedilmiştir.

BİRE BİR

05

BÖLÜM 01 Test

1. Osmanlı Devleti’nin kuruluşu hakkında araştırmalar yapan

4. Tarihî araştırmalarda elde edilen bilgi ve verilerin kaynak

değeri açısından yeterli olup olmadığının araştırıldığı, bilginin nesnelliğine, güvenilirliğine ve kanıtlanabilirliğine dikkat edildiği aşamanın aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?

Gibbons, Osmanlı Devleti’nin kurucu unsurunun Moğol kökenli olduğunu ve İslamlaşmış yerli Rumların Osmanlı kuruluşunda rol oynadığını ileri sürmüş ve bu görüş Batı dünyasında kabul görmüştür. Fuat Köprülü ise bu görüşe karşı çıkarak belgeler ışığında bu teorinin yanlış olduğunu ispatlamıştır.



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Osmanlı tarihinin yeterince aydınlatılamadığının



B) Objektif tarih yazıcılığının gelişmediğinin



C) Tarih bilgilerinin yeni belgelerle değişebileceğinin



D) Tarih araştırmalarının yetersiz olduğunun



E) Fuat Köprülü’nün birinci elden kaynaklardan yararlandığının



A) Tasnif



B) Tahlil

D) Terkip

C) Tenkit

E) Tarama

5. İnsanlık tarihinin başlangıcından bugüne kadar yaşanan

2. İbni Haldun: “Geçmişler geleceğe, suyun suya benzemesinden daha çok benzer.” demiştir.



İbni Haldun’un bu sözüyle tarihin aşağıdaki yönlerinden hangisine dikkat çekmeye çalıştığı söylenebilir?



A) Tarihte aynı sebeplerin aynı sonuçları doğurduğuna



B) Geçmişle geleceğin ayrılmaz bir bütün olduğuna



C) Tarih biliminin pozitif bir bilim dalı olduğuna



D) Geçmişin ancak gelecekte anlaşılabileceğine



E) Tarihin incelenmesinde metodoloji sorunu olduğuna

Çözüm Yayınları

sosyal, ekonomik ve siyasal olayları konu alan tarihin bir bütün olması tarihin araştırılmasını ve öğrenilmesini zorlaştırmıştır.



Bu zorluğun aşılması için aşağıdaki yöntemlerden hangisine başvurulduğu söylenebilir?



A) Tarihin devletler arasında yaşanan olaylarla sınırlandırılmasına



B) Tarihî araştırmalarda sadece birinci elden kaynaklardan yararlanılmasına



C) Tarihin meydana gelişi üzerinde genellemeler yapılmasına



D) Tarihin zamana, mekâna ve konuya göre sınıflandırılmasına



E) Tarihî olaylar üzerinde insan faktörünün göz ardı edilmesine

15

3. İnsanların;

6. Aşağıdakilerden hangisi, tarih araştırmalarının yöntemlerinden biri değildir?



I. zamanı bilme,



II. olayları sıralama,



A) Araştırma konusunu belirleme



III. yaşantılarını düzenleme



B) Araştırma konusuyla ilgili belge arama



C) Belgeleri sınıflandırma



D) Belgelerden elde edilen bilgileri öznel olarak değerlendirme



E) Toplanan bilgileri birleştirme



gereksinimlerinden hangilerinin toplumların takvimler oluşturması üzerinde etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 05

1. C

7. Öğretici tarih anlayışıyla kaleme alınan eserlerde

I. Bilimsel tarih anlayışına uygun değildir.



II. Tarihî gerçekleri ortaya koymada yetersizdir.



III. Olayları objektif bir şekilde değerlendirmeden uzaktır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4. C

5. D

6. D

7. E

8. B

9. D 10. D 11. E 12. E

bölümü verimli toprakların, stratejik bölgelerin ve doğal zenginliklerin ele geçirilmesi için yapılmıştır.” diyen bir araştırmacı, tarihsel olayların anlaşılabilmesi için Tarih bilimiyle aşağıdaki bilim dallarından hangisinin iş birliği yapması gerektiğini ortaya koymuştur?

Buna göre öğretici tarih hakkında,



3. E

10. “Tarihin en önemli konularından biri olan savaşların büyük

kahramanlıklara, başarılara ve zaferlere yer verilir. Yenilgilerin ve başarısızlıkların ifade edilmediği bu anlatım türünde temel amaç toplumun millî duygularını güçlendirmek ve ahlak seviyesini yükseltmektir.



2. B



A) Etnografya

B) Nümizmatik



C) Paleografya

D) Coğrafya



E) Kronoloji

C) I ve II

E) I, II ve III



8. Türklerin Orta Asya’dan göç etmeleri ile ilgili araştırma

11. Tarihî araştırmalarda;



A) Paleografya

B) Coğrafya



C) Nümizmatik

D) Arkeometri



Çözüm Yayınları

yapan bir tarihçinin göçün iklimsel ve ekonomik sebeplerini tespit etmesinde aşağıdaki bilimlerden hangisinin daha çok yardımcı olabileceği söylenebilir?

E) Sicilografi





I. kaynaklardan yararlanma,



II. yer ve zaman belirtme,



III. olayları tarafsız değerlendirme



yöntemlerinden hangilerinin takip edilmesinin tarihî bilgilerin bilimsel alanda geçerliliğinin artmasında etkili olacağı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Tarih bilimiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz? I.

16



II.

A)

Olayların sebep-sonuç ilişkisi içerisinde gelişmesi

Tarihin devamlılık kazanması

B)

Olayların geçmişte yaşanıp bitmesi

Deney metodunun kullanılamaması

C)

Kaynak taraması yapılması

Olaylar hakkında veri toplanılması

D)

Bilgilerin tenkit edilmesi

Mutlak tarih bilgisine ulaşılması



özelliklerinden hangilerinin yeni Türk devletindeki tarih anlayışıyla bağdaşmadığı savunulabilir?

E)

Yardımcı bilimlerden destek alınması

Belgelerden daha sağlıklı veri edinilmesi



A) Yalnız I

12. Osmanlı Devleti’ndeki tarih anlayışının;

I. ümmetçi olma,



II. öznel olma,



III. hikâyeci olma



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. Tarih öncesi çağlar veya prehistorya da denilen bu çağa ait bilgiler, o dönem insanlarından kalan buluntulara dayanır.



Buna göre tarih öncesi çağların aydınlatılmasında tarih bilimi aşağıdakilerden hangisinden yararlanmak zorundadır?



A) Arkeoloji

B) Nümizmatik



C) Diplomatika

D) Paleografya



01

BÖLÜM 02 Test

İnsanlığın İlk Dönemleri - I

E) Epigrafya

4.

I. İnsan nüfusunun oldukça az olması



II. Teknik bilgi birikiminin yetersiz olması



III. Toplumlar arası etkileşimin görülmemesi



Eski Taş Çağı’nın insanlık tarihinin en uzun çağı olmasında yukarıdakilerden hangilerinin etkisinden bahsedilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Tunç Devri’nde yaşanan;

I. ulaşımın kolaylaşması,



II. bölgeler arası yolların yapılması,



III. tarımsal üretimin artması

5. Tarihte, aynı zaman diliminde yaşadıkları hâlde aynı gelişim



gelişmelerinden hangilerinin toplumlar arası ticaretin canlanmasına olanak tanıdığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

düzeyine ulaşamayan toplumlar görülmüştür.



Buna göre, aşağıdakilerden hangisinin daha ileri düzeydeki bir topluma ait olduğu söylenebilir?



A) Yazı

B) Tunç heykel



C) Demir kılıç

D) At arabası



E) Seramik kap

3. Kayseri - Kültepe yerleşmesinde yapılan kazılarda yanmış

hububat taneleri, el değirmenleri, tahılların saklanmasında kullanılan büyük küpler, taş ambarlar ve ev temelleri ortaya çıkarılmıştır.



Bu bilgiler Kültepe’de yaşayan insanlarla ilgili,

6. Yeni Taş Devri’nde insanlar; hayvancılık, tarım ve

çömlekçilikle uğraşmış, üretim fazlasını takas yöntemiyle değiştirerek ihtiyaçlarını gidermişlerdir.



Aşağıdakilerden hangisi, insanların bu uğraşlarının sonuçları arasında gösterilemez?

II. Toplumsal etkileşim görülmektedir.



A) Yerleşik yaşama geçilmesi

III. Avcılık tamamen terk edilmiştir.



B) Ticari faaliyetlerin başlaması



I. Yerleşik yaşam tarzı benimsenmiştir.



yargılarından hangilerini kanıtlar niteliktedir?



C) Üretici toplum yapısının oluşmaya başlaması



A) Yalnız I



D) Toplumsal iş bölümünün doğması



E) Kitlesel göç hareketlerinin sona ermesi



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

17

Test 01

1. A

7.

I. Karain: Mağara duvarlarına kazınmış hayvan resimlerine rastlanmıştır.



II. Çatalhöyük: Çok sayıda mesken bulunmuştur.



III. Çayönü: Çeşitli tahılların yetiştirildiği ve öğütüldüğü anlaşılmıştır.



Buluntulara bakıldığında, Anadolu’nun tarih öncesi dönemlerini aydınlatan yukarıdaki merkezlerden hangilerinde yaşayanların yerleşik hayata geçtiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

2. E

3. A

4. E

5. A

6. E

7. D

8. A

9. C 10. A 11. E 12. B

10. Eski bir yerleşim merkezinde yapılan kazılar sonucunda;

I. taş balta ve kemikten mızrak uçları,



II. fırınlanmış seramik kaplar,



III. tunçtan yapılmış heykelcikler



bulunmuştur.



Bu bölgede tarihsel gelişim sürecine uygun bir yaşam sürdürüldüğü düşünülürse yukarıdaki buluntuların, en alttan yukarıya doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?



A) I, II, III

C) I ve II

E) I, II ve III



B) II, I, III

D) II, III, I

C) III, II, I

E) III, I, II

11. Konya Çatalhöyük ve Diyarbakır Çayönü’ndeki kazılarda

MÖ 5000’lere ait çakmak taşından oraklar, ağaçtan yapılmış sabanlar ve toprak kaplar ortaya çıkarılmıştır.

dokuz kez yerleşim kurulduğu anlaşılan Truva, ilk katından itibaren çevresi surlarla çevrilmiş bir kent olarak karşımıza çıkmaktadır.

Çözüm Yayınları

8. Araştırmalar sonunda, MÖ 3000 yıllarından itibaren üst üste

Bu durum, aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesi değildir?



A) Anadolu’da Yeni Taş Çağı’nın yaşandığının



B) Çatalhöyük ve Çayönü’nde tarımsal üretim yapıldığının



Bu durum, Truva’yla ilgili aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Dış saldırılara karşı savunma önlemleri alındığının



C) Üretici toplum yapısının ortaya çıktığının



B) Halkının farklı toplumlardan oluştuğunun



D) Araç gereç yapımında farklı malzemeler kullanıldığının



C) Merkezî devlet anlayışıyla yönetildiğinin





D) Tarihin ilk kent devleti olma özelliği taşıdığının

E) Çayönü ve Çatalhöyük’te yaşayanlar arasındaki etkileşimin güçlü olduğunun



E) Ekonomisinin hayvancılığa dayalı olduğunun

12. Yazının bulunmadığı dönem, tarih öncesi devirler olarak

isimlendirilmiştir. Tarih öncesi devirler Taş ve Maden Çağı olarak ikiye ayrılmıştır.

18 9. Tarihsel süreç dikkate alındığında aşağıdakilerden



Tarih öncesi devirlerin belirlenmesinde;

hangisinin, günümüze daha uzak olduğu söylenebilir?



I. siyasi örgütlenmelerin ortaya çıkışı,



A) Topraktan çanak çömleklerin yapılması



II. dönem insanlarının kullandıkları araç ve gereçlerin niteliği,



B) Ateşten savunma amacıyla yararlanılması



III. toplumların yerleşik yaşama geçişi



C) Taştan basit aletlerin yapılması



durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



D) İlk ticari etkinliklerin başlaması



A) Yalnız I



E) Buğday ve arpa tarımının başlaması



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

02

BÖLÜM 02 Test

İnsanlığın İlk Dönemleri - II 1. Tarih öncesi devirler, dünyanın her yerinde aynı zaman

4. Sümerlerin Mezopotamya’ya göç etmesinde bölgenin sulama



Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangisine bağlanabilir?





A) Yer altı zenginliklerinin farklı olmasına



B) Toplumların teknik bilgi ve birikimlerinin birbirinden farklı olmasına



C) Toplumların dinlerinin farklılık göstermesine



D) Tarih öncesi devirlerin kesin zaman dilimiyle ayrılamamasına



E) İnsan ihtiyaçlarının sınırlı olmasına

diliminde başlayıp bitmemiştir. Aynı zaman dilimi içinde farklı toplumlar farklı devirler yaşamıştır.

imkânına sahip olması, bölgede verimli toprakların bulunması ve bölgenin insan yaşamına elverişli olması etkili olmuştur.

Buna göre Mezopotamya’nın;



I. coğrafi,



II. ekonomi,



III. siyasi



alanlarından hangilerindeki olanaklarının Sümerlerin bölgeye göç etmesinde etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Sümerler; Ur, Uruk, Kiş, Lagaş, Eridu gibi şehir devletleri I. Asurların Anadolu’da karum adı verilen ticaret kolonileri kurmaları



II. Sümer takviminin bütün Mezopotamya toplumları tarafından kullanılması



III. Akadların çivi yazısını Ön Asya’ya yaymaları



Yukarıdakilerden hangileri kültürel etkileşimin yaşandığının bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

hâlinde yaşamışlardır.

Çözüm Yayınları

2.



Bu durumun Sümerlerde;



I. siyasi birliğin kurulması,



II. hukuk kurallarının oluşturulması,



III. bilimsel faaliyetlerin yapılması



gelişmelerinden hangilerinin yaşanmasını zorlaştırdığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Babil Hükümdarı Hammurabi ülkesini çok sert kanunlarla yönetmiş, güçlü ordular oluşturmuş ve memurları rütbelendirerek görevlendirmiştir.

3. “Tarih Sümerlerle başlar.” sözü, Sümerlerin aşağıdaki



Hammurabi’nin bu uygulamalarına bakarak;

özelliklerinden hangisi ile ilgilidir?



I. Devletin askerî etkinliğini artırmıştır.



A) Mezopotamya’daki bataklık alanları kurutmaları



II. Yönetimde soyluları etkili hâle getirmiştir.



B) İlk yazılı eserleri ortaya koymaları



III. Mutlakiyetçi bir yönetim anlayışıyla hareket etmiştir.



C) Matematik ve geometrinin temellerini atmaları



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



D) İlk yazılı hukuk kurallarını oluşturmaları



A) Yalnız I



E) Mezopotamya’da ilk kent devletlerini kurmaları



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III

19

Test 02

1. B

2. E

3. B

4. C

5. A

6. C

7. E

8. A

9. C 10. C 11. E 12. D

7.

• Sümerler

10. Akadların;



• Asurlular



I. devletlerini imparatorluk hâline getirmeleri,



• Babilliler



II. düzenli orduyu kurmaları,



• Akadlar



III. Akadcayı yazı dili şekline dönüştürmeleri



Yukarıdaki devletlerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?



faaliyetlerinden hangileri siyasi ve askerî teşkilatlanma açısından ileri bir düzeyde olduklarını gösterir?



A) Mısır’da hâkimiyet kurmaları



A) Yalnız I



B) Halk meclisleri tarafından yönetilmeleri





C) Tek tanrı inancına sahip olmaları



D) Şehir devletleri hâlinde yaşamaları



E) Mezopotamya’da hüküm sürmeleri

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Asurlular, Aşağı Mezopotamya, Suriye ve İç Anadolu’ya kadar geniş bir bölgede koloniler kurarak bu bölgelerle yoğun bir şekilde ticaret yapmışlardır.

8. Babil Kralı Hammurabi, Sümerlerden beri devam eden rahip





Buna göre Hammurabi’nin;



I. mutlak monarşi,



II. oligarşi,



III. meşrutiyet



rejimlerinden hangilerini benimsediği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

Çözüm Yayınları

- kral anlayışını terk ederek gücünü ordudan alan bir yönetim kurmuştur.



I. gelir düzeylerinin yüksek olması,



II. Asur Devleti’nin mali yapısının güçlü olması,



III. ticareti koruyan oldukça sert kanunlar yapılması



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Bir Sümer şehri olan Uruk’ta MÖ 3500’lerde tapınaklarda doğan yazı, önce kolaylıkla anlaşılabilen işaretlerden oluşuyordu. Yüzyıllar geçtikçe daha soyut işaretlerin kullanılmasıyla da onları anlayabilen kâtiplerin toplumsal statüsünde büyük bir yükselme görülmüştür.

Anadolu’ya çivi yazısını taşımış ve Anadolu’nun tarihî çağlara girmesini sağlamışlardır.



B) Yalnız II

E) I, II ve III

9. Asurlular, Anadolu uygarlıkları ile yaptıkları ticaret sonucunda

20

Asurların bu faaliyetlerinin;

Bu bilgiye dayanarak,



I. Ticaret kültürel etkileşim aracı olmuştur.





II. Tarihî çağlara her bölgede aynı zaman diliminde girilmemiştir.



I. tarihî devirlere girilmesinde öncü oldukları,



III. Anadolu uygarlıkları, Mezopotamya uygarlıklarını etkilemiştir.



II. ülkenin tamamen kâtipler tarafından yönetildiği,



III. dinin uygarlığın gelişimine katkıda bulunduğu



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Buna göre Sümerlerle ilgili;



durumlarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

03

BÖLÜM 02 Test

İnsanlığın İlk Dönemleri - III

4. Persler, Anadolu’ya hâkim oldukları dönemde istikrarı ve

1. Mısır’da firavunların tanrı olarak kabul edilmesi insanların firavunların bütün emirlerine mutlak bir bağlılıkla itaat etmelerine yol açmıştır.



Bu bilgiler Mısır medeniyeti ile ilgili aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Mısır toplumunun, hayatın dünya yaşamıyla sınırlı olmadığına inandığının



B) Mısır’da dinî inanışların siyasal gücün pekiştirilmesinde etkili olduğunun



C) Mısır devlet yönetiminin demokratik esaslara dayandığının



D) Mısır’da dinî inanışların etkisiyle gelişmiş bir hukuk sisteminin kurulduğunun



E) Mısır’da merkezî otoritenin oldukça zayıf olduğunun

güvenliği sağlamışlar ve yolları tamir etmişlerdir.



Bu durumun Anadolu’da öncelikle aşağıdakilerden hangisine katkı sağladığı söylenebilir?



A) Siyasi birliğin sağlanmasına



B) Ticaretin gelişmesine



C) Tarımsal üretimin artmasına



D) Madenciliğin gelişmesine



E) Monarşi anlayışının yaygınlaşmasına

5. İlk Çağ’da Mısır’ın, Mezopotamya ve Anadolu’dan daha az istilaya uğradığı görülür.

2. Çinliler, İlk Çağ’da kâğıt, matbaa ve mürekkebi bulmuşlardır. Bu buluşların;



I. kültürel gelişmelerin artması,



II. bilimsel faaliyetlerin canlanması,



III. yeni düşüncelerin hızla yayılması

Çözüm Yayınları





sonuçlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III



Bu durum, Mısır’ın aşağıdaki özelliklerinden hangisiyle ilgilidir?



A) Güçlü orduların kurulmasıyla



B) Merkeziyetçi devlet anlayışının benimsenmesiyle



C) Ekilebilir topraklara sahip olmasıyla



D) Coğrafi engellerle çevrili olmasıyla



E) Astronomi ve matematik çalışmaları yapılmasıyla

C) I ve II

E) I, II ve III

6. İlk Çağ uygarlıklarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz? I. A)

Fenikelerin Akdeniz’de kolonicilik yapması

Akdeniz havzasındaki kültürel etkileşimin hızlanması

bağımsız şehir devletleri hâlinde yaşamışlardır. Yirmi iki harften oluşan tarihin ilk alfabesini icat etmişlerdir.

B)

İbranilerin Museviliği millî bir din olarak görmesi

Museviliğin dünyada yaygınlaşması

Buna göre Fenikelilerle ilgili,

C)

İskitlerin göçebe olarak yaşaması

Taşınabilir nitelikli sanat eserleri yapmaları

D)

Hindistan’ın insan yaşamına elverişli olması

Hindistan’ın sıkça istilalara maruz kalması

E)

Fenikelilerin alfabeyi oluşturması

Okuma ve yazmayı öğrenmenin kolaylaşması

3. Fenikeliler; Lübnan Dağları ile Akdeniz kıyı şeridi arasında



II.



I. Yazıyı ilk kullanan toplumdur.



II. Kültürel çalışmalarda bulunmuşlardır.



III. Akdeniz çevresinde siyasi faaliyet göstermişlerdir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

21

Test 03

1. B

7.

I. Katipler sınıfının oluşması



II. Güneş yılı esaslı takvimin yapılması



III. Pi sayısının hesaplanması



IV. Yönetimde tanrı - kralların etkili olması

4. B

5. D

6. B

7. C

8. E

9. D 10. E 11. E 12. E

hükümdarları firavun adına işleniyordu. Bununla birlikte halkın, memurların ve asillerin de kendilerine ait toprakları vardı. Nil’in suladığı bu topraklar, en büyük zenginlik kaynağıydı.

İlk Çağ’da Mısır uygarlığında bilimsel gelişmelerin olduğunu yukarıdakilerden hangileri kesin olarak gösterir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve IV

3. D

10. İlk Çağ’da Mısır’da, topraklar yarı tanrı kabul edilen





2. E

C) II ve III

E) I, II ve III



Bu özellikler Mısır’da;



I. özel mülkiyet,



II. sınıf ayrımı,



III. teokrasi



anlayışlarından hangilerinin varlığının bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. İlk Çağ’da Hindistan’da yüzlerce farklı dil konuşan çok



sayıda ulus bir arada yaşamaktaydı. Gerek bu durum gerekse bölgenin istilalara açık olması nedeniyle Hindistan’da uzun yıllar tek millet ve tek kültür oluşamamış; ulusal benlik geliştirilememiştir.

11. İbraniler bir din olan Musevilik ile bir etnik kimlik olan Yahudiliği aynı olgu olarak kabul etmişlerdir.

Buna göre, Hint halkının tek millet hâline gelememesinde;



I. ortak bir dilin kullanılmaması,



II. etnik yapının çeşitlilik göstermesi,



III. birçok milletin Hindistan’a göç etmesi



durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları





Bu kabullenişin,



I. kültürel kimliğin korunması,



II. Museviliğin ulusal bir dine dönüşmesi,



III. İbranilerin başka toplumların hâkimiyeti altına girmesine rağmen asimile olmaması



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Hindistan’ın;

22



• toprağının verimli olması,



• kast sisteminin uygulanması,



• göç yolları üzerinde bulunması

12. Perslerle ilgili;

gibi özelliklerinin Hindistan’la ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine neden olduğu söylenemez?



I. posta teşkilatının kurulması,



II. düzenli orduların oluşturulması,



A) Ulusal bilincin oluşmamasına



III. ülkenin yollarla birbirine bağlanması



B) Ülkenin istilalara uğramasına





C) Halkın kaynaşamamasına

durumlarından hangilerinin merkezî otoriteyi güçlü tutmaya yardımcı olduğu savunulabilir?



D) Bağımsız devlet yapısının korunmasına



A) Yalnız I



E) Değişik kültürlerin yayılmasına





B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

04

BÖLÜM 02 Test

İnsanlığın İlk Dönemleri - IV

4. İlk Çağ’da Anadolu’da görülen bazı gelişmeler şunlardır:

1. İlk Çağ’da Van Gölü ve çevresinde kurulan Urartular, hayatın ölümden sonra da devam ettiğine inanmışlardır.



Urartuların aşağıdaki faaliyetlerinden hangisi bu durumun bir göstergesidir?



A) Madencilik faaliyetlerinde ilerlemeleri



B) Oda şeklinde yaptıkları mezarlarının içine çeşitli eşyalar koymaları



C) Sulama kanalları yapmaları



D) Çok tanrılı bir dine inanmaları



E) Sümer çivi yazısını kullanmaları



I. Frigyalılar, saban kıranları ölümle cezalandırmışlardır.



II. Lidyalılar, Kral Yolu’nu inşa etmişlerdir.



III. İyonyalılar, Karadeniz ve Akdeniz kıyılarında koloniler kurmuşlardır.



Yukarıdaki gelişmelerden hangilerinin toplumlar arası etkileşime katkı sağladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. İlk Çağ’da İyonya’nın bir bilim ve kültür merkezî hâline gelmesinde;

2. Birçok medeniyete beşiklik eden Anadolu’da kültürel

I. bölgenin sık sık istilalara uğraması,



II. siyasi birliğin uzun süre korunamaması,



III. farklı soydan milletlerin varlık göstermesi



durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

birliğin sağlanamamasında;



I. bölgenin ticaret yollarının kesişme noktasında bulunması,



II. çok tanrılı inanç sistemine sahip olmaları,



III. düşünürler üzerinde siyasi baskının bulunmaması,



IV. deniz ticareti sayesinde ekonomik olarak zenginleşmeleri



durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



3. İlk Çağ’da Hititler, ele geçirdikleri bölgelerin tanrılarına da

B) Yalnız II

D) II ve IV

E) I, III ve IV

6. Hititlerin ilk dönemlerinde Pankuş Meclisi,

inandıkları için ülkelerine “Bin Tanrı İli” denilmiştir.



• Prensin veliahtlığını onaylardı.

Buna göre Hititler için,



• Kral ve kraliçeleri yargılayabilirdi.



I. Yayılmacı bir politika izlemişlerdir.



II. Kültürel gelişmelere kapalı kalmışlardır.



III. Çevre toplumların kültürlerinden etkilenmişlerdir.



yargılarından hangileri söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

C) I ve II



Pankuş Meclisinin bu özelliklerine bakılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?



A) Halkın tamamının ülke yönetimine katıldığına



B) Meclisin ülke yönetimi üzerinde etkili olduğuna



C) Kralın mutlak bir otoriteye sahip olduğuna



D) Meclis üyelerinin seçimle belirlendiğine



E) Mecliste kadın ve erkeklerin temsil edildiğine

23

Test 04

1. B

7.

• Tarımın temel geçim kaynağı olduğu Friglerde, saban kırmanın ve öküz öldürmenin cezası ölümdü.



• Hayvancılıkla geçinmenin ve göçebe yaşamın egemen olduğu eski Türk toplumlarında uzun süreli hapis cezası uygulanmazdı.

2. E

3. D

4. D

5. E

6. B

7. C

8. A

9. D 10. D 11. B 12. E

10. Anadolu’nun;

• göç ve ticaret yolları üzerinde bulunması,



• yer altı ve yer üstü kaynakları açısından zengin olması,



• iklim koşullarının insanların yaşamasına uygun olması



Yukarıdaki durumlar dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?



özelliklerinin aşağıdakilerden hangisine neden olduğu söylenemez?



A) Toplumların hukuk alanında birbirlerini etkilediğine



A) Anadolu’da birçok uygarlığın kurulmasına



B) Türkler ve Friglerin mücadele hâlinde olduklarına





C) Hukuk kurallarının oluşumunda ekonomik uğraşların etkili olduğuna

B) Anadolu’da kurulan uygarlıkların ekonomik bakımdan güçlü olmasına



C) Anadolu’nun farklı bölgelerden göç almasına



D) Hukukun üstünlüğü ilkesinin benimsendiğine



D) Anadolu’da siyasal birliğin kısa sürede sağlanmasına



E) Suçlular için ağır cezalar uygulandığına



E) Anadolu dışında kurulan uygarlıklarla savaşların yapılmasına

8. Anadolu’da kurulan Hitit Krallığı başlangıçta feodal





I. Friglerde sözlü edebiyatın gelişmesi,



II. Hititlerin “anal” adı verilen yıllıklar hazırlaması,



III. Lidyalıların Mezopotamya’ya kadar uzanan Kral Yolu’nu yapması



konularından hangilerinde değişim yaşandığını kanıtlamaktadır?

durumlarından hangilerinin araştırmacıların geçmişle ilgili somut kanıtlara ulaşmalarını kolaylaştırdığı savunulabilir?



A) Yalnız I

A) Yalnız I



Bu bilgiler Hititlerde;



I. merkezî yönetim,



II. sosyal eşitsizlik,



III. sınır güvenliği



11. İlk Çağ’da Anadolu’da görülen; Çözüm Yayınları

beyliklerden oluşmuş bir devletti. Daha sonraları bu beylikler kaldırılmış, yerlerine valiler atanmıştır.



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

E) I, II ve III

12. Anadolu’nun iç bölgelerinde yapılan kazılarda, tunç ve 24

demirden yapılmış araç ve gereçlerle yazılı tabletlere aynı katmanda rastlanılmıştır.

9. İzmir, Muğla, Aydın ve çevresine yerleşen İyonlar deniz

ticareti ve kolonicilik faaliyetleriyle geçimlerini sağlamışlardır.



Buna göre İyonların ekonomik faaliyetleri üzerinde aşağıdakilerden hangisinin belirleyici bir etki yaptığı ileri sürülebilir?



Bu kazılar Anadolu’yla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisini kesin olarak gösterir?



A) Daha gelişmiş bir uygarlıkla savaş hâlinde olduğunu



A) Siyasi politikaların



B) Ekonomik olanaklarının geniş olduğunu



B) Etnik unsurların



C) Göç yolları üzerinde bulunduğunu



C) İnanç sisteminin



D) Çevre bölgelere göre kültürel üstünlüğe sahip olduğunu



D) Coğrafi özeliklerin



E) Tarih öncesi devirleri sırasıyla yaşamadığını



E) Savunma ihtiyacının

BÖLÜM 02 Test

İnsanlığın İlk Dönemleri - V

4. Atina şehir devletinde halkın yardımıyla başa geçen Klistenes,

1. Giritliler deniz ticaretine önem vermiş, Yunanistan, Mısır ve Anadolu uygarlıkları ile ticari ilişkiler kurmuşlardır. Saray mimarisinde ilerlemişler ayrıca henüz tam olarak çözülemeyen bir yazı sistemi kullanmışlardır.



sınıf ayrılığını ortadan kaldırmaya çalışmış, halk meclisi kurmuş ve bu meclise geniş yetkiler vermiştir.

Bu durumun Giritlilerle ilgili olarak;



Klistenes’in bu reformlarla ulaşmak istediği amaç, aşağıdakilerden hangisidir?



I. ekonomi,



A) Kanunları yazılı hâle getirmek



II. kültür,



B) Sosyal sınıfların varlığını korumak



III. sanat



C) Halkın isteklerini dikkate alan bir yönetim yapısı oluşturmak



alanlarından hangilerinde bilgi sahibi olunmasına katkı sağladığı söylenebilir?



D) Halkı dış saldırılara karşı korumak



A) Yalnız I



E) Yunan şehir devletlerini birleştirmek



B) Yalnız II

D) II ve III

05

C) I ve II

E) I, II ve III

2. MÖ 2000’lerde Eski Yunan’da ve Ege’de “Polis” adı verilen şehir devletleri ortaya çıkmıştır. Devletlerin merkezinde tanrılara adakların sunulduğu tapınak bulunur, ayrıca diğer yapılar tapınağın etrafında yer alırdı.

haklara sahip kılma yerine, sınıflar arası farkı korumaya yönelik hazırlanmıştır.

Bu bilgilerden hareketle Yunanlarla ilgili,



I. yaşam biçimi,



II. inanç sistemi,



III. bilimsel faaliyet



konularından hangilerinde bilgi sahibi olunabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



5. İlk Çağ’da Yunanistan’da yapılan ilk kanunlar toplumu eşit



Buna göre Yunan kanunlarıyla aşağıdakilerden hangisinin amaçlandığı savunulabilir?



A) Sınıfsal dengelerin korunmasının



B) Toplumsal barışın güçlendirilmesinin



C) Demokrasinin geliştirilmesinin



D) Ortak savunma ihtiyacının karşılanmasının



E) Sınıf çatışmasının önlenmesinin

3. Akalar MÖ 2000 yıllarında, Peleponnes (Mora) Yarımadası’na gelerek Miken şehrini kurup daha sonra Mora’nın tamamına sahip oldular. Ekonomik güçlerini artırmak ve Çanakkale Boğazı’na hâkim olmak için Truvalılarla savaşlar yaptılar.

6. Yunanlılar, tanrılarının öfkelerini yatıştırmak ve yardımlarını



Buna göre Truva Savaşları’nın yaşanmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenebilir?





A) İnanç biçimlerinin daha geniş alanda yayılmasını sağlama düşüncesinin

Aşağıdakilerden hangisi, bu durumun ortam hazırladığı sonuçlar arasında gösterilebilir?



A) Kültürel birliğin sağlanması



B) Ticari faaliyetlerin denetimini sağlama düşüncesinin



B) Yazılı hukuk kurallarının ortaya çıkması



C) Anadolu üzerinde hâkimiyet kurma düşüncesinin



C) Kent devletleri arasında siyasi rekabetin artması



D) Aka kültürünü koruma düşüncesinin



D) Demokrasi anlayışının zayıflaması



E) Demokrasinin yayılmasını sağlama düşüncesinin



E) Sınıflar arası mücadelenin sona ermesi

sağlamak amacıyla olimpiyat adı verilen spor, müzik ve şiir yarışmaları yaparlardı.

25

Test 05

1. E

7. İlk Çağ’da Yunanlılar tanrılarını insan şeklinde tasvir etmiş ve



I. heykel sanatının gelişmesi,



II. kültürel gelişmelerin hızlanması,



III. siyasi birliğin kurulması



gelişmelerinden hangilerine neden olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4. C

5. A

6. A

7. C

8. B

9. B 10. E 11. D 12. E

yaşayan kralların yanında, soylulardan oluşan bir de meclis vardı.

Bu durumun Yunanlılarda;



3. B

10. Mora Yarımadası’na yerleşen Mikenlerde gösterişli kalelerde

tanrıları için olimpiyat oyunları düzenlemişlerdir.



2. C

C) I ve II

E) I, II ve III

Buna göre Mikenlerde;



I. oligarşik bir yönetim anlayışının benimsenmesi,



II. deniz ticaretinin gelişmesi,



III. sınıflı bir toplum yapısının oluşması



durumlarından hangilerinin görülmesi beklenir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Bergama Krallığı’na son vererek Anadolu’ya hâkim olan

Romalılar, Anadolu’yu 24 eyalete bölerek buraları merkezden atanan valiler aracılığıyla yönetmişlerdir.



I. siyasi birliği koruma,



II. merkezî otoriteyi güçlü tutma,



III. halkın yönetime katılmasını sağlama



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



26

mücadelesi yaşanmıştır.

Romalıların Anadolu’da bu şekilde hareket etmelerinin,

B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



11. Roma toplumunda Patricilerle Plepler arasında sınıf

Bu durumun aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?

A) Siyasi birliğin sağlanmasına



B) Toplumsal eşitsizliğin güçlenmesine



C) Ticaretin gelişmesine



D) Hukuk sisteminin gelişmesine



E) Kültürel faaliyetlerin yayılmasına

9. Akalar tarafından inşa edilen Miken Şatosu’nda yapılan

kazılar sonucunda altın maskeler, süs eşyaları ve silahların bulunduğu kuyu mezarları ortaya çıkarılmıştır.

12. İlk Çağ’da Büyük İskender’in Makedonya’dan, Mısır ve



Bu bilgiler Miken (Aka) uygarlığı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisini kanıtlamaz?



I. Batı ve Doğu kültürlerinin kaynaşması,



A) Sanatın ileri düzeyde olduğunu



II. bilimsel faaliyetlerin hızlanması,



B) Göçebe bir yaşam tarzının benimsendiğini



III. Hellenizm uygarlığının ortaya çıkması



C) Madenciliğin gelişmiş olduğunu



gelişmelerinden hangilerine ortam hazırlamıştır?



D) Ölümden sonra yaşam düşüncesinin varlığını



A) Yalnız I



E) Günümüze kalıcı eser ulaştığını



Hindistan’a kadar uzanan topraklarda hâkimiyet kurması;

B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

06

BÖLÜM 02 Test

İnsanlığın İlk Dönemleri - VI

4. İlk Çağ’da Anadolu’da görülen bazı gelişmeler şunlardır:

1. Aşağıdakilerden hangisi, tarih öncesi dönemlerde özel mülkiyet anlayışının olduğunun bir göstergesidir?



A) Mağara duvarlarına resimler yapılması



B) Tunç mühürlerin kullanılması



C) Topraktan kap kacak yapılması



D) Madenden silahlar yapılması



E) Bitki liflerinden giysiler dokunması



I. Frigyalılar saban kıranları ölümle cezalandırmışlardır.



II. Urartular sulama kanalları yapmışlardır.



III. Hititler anal adı verilen yıllıklar yazmışlardır.



Yukarıdaki gelişmelerden hangilerinin halkın ekonomik sorunlarını çözmeye yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Tapınak mülklerini kaydetme, tapınaklara getirilen ürünlerin

5. Bir yerleşim yerinde yapılan kazıda “aynı katmanda taş,



Bu durum, Mezopotamya ile ilgili aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



I. verimli bir coğrafyaya sahip oldukları,



II. tarih öncesi devirleri sırasıyla yaşamadıkları,



A) Tarih öncesi devirlerin sırasıyla yaşandığının



III. daha gelişmiş uygarlıklardan etkilendikleri



B) Çok tanrılı inanışın yaygınlaştığının



durumlarından hangilerini kesin olarak gösterir?



C) İhtiyaçların kültürel ve bilimsel gelişmelere ortam hazırladığının



A) Yalnız I



D) Astronomi biliminin ortaya çıktığının



E) Ölümden sonraki yaşama inanıldığının

toprak ve madenden yapılmış eserlerin bulunması” bu yerleşim yerinde yaşayan toplumlarla ilgili;

Çözüm Yayınları

kayıtlarını tutma, toplumsal işleri örgütleme gibi sorunların etkisiyle Mezopotamya’da rakamlar ve yazı ortaya çıkmıştır.



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Anadolu’nun önemli merkezlerinden Kültepe’de yapılan

kazılarda pazar yerleri, Asurlu tüccarlara ait çivi yazılı ticari antlaşma metinleri ve sulama kanalları bulunmuştur.

3. Tarih öncesi çağlarda tarımsal faaliyetlerin başlamasının;

I. köy kültürünün ortaya çıkması,



II. sosyal sınıfların oluşması,



III. yerleşik hayatın başlaması



gelişmelerinden hangilerine ortam hazırladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



Bu bilgiye bakılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?



A) Kültepe’nin önemli bir ticaret merkezî olduğuna



B) Anadolu ve Mezopotamya arasında ticari ilişkilerin bulunduğuna



C) Asurluların Anadolu’nun tamamına hakim olduğuna



D) Anadolu’da tarihî devirlerin Asurlular aracılığı ile başladığına



E) Anadolu halkının yazı ile tanıştığına

27

Test 06

1. B

7. Mezopotamya ve Anadolu, sahip oldukları önemli jeopolitik konumlarının yanı sıra uygun iklimleri ve verimli toprakları sayesinde yaşamaya elverişli bölgeler olmuşlardır.



Mezopotamya ve Anadolu’nun bu özelliklerinin;

2. C

3. E

4. C

5. D

6. C



• Fenikelilerin cam işlemeciliğinde ilerlemesi



İlk Çağ uygarlıklarının eşya yapımında görülen bu farklılıklarda, aşağıdaki durumlardan hangisinin daha etkili olduğu savunulabilir?



II. nüfus artışının hızlı olması,



A) Sanat anlayışı



III. kültürel özgünlüğün korunması



B) Ekonomik uğraş alanı



C) Coğrafi çevre



D) Sosyal ihtiyaçlar



E) Komşu toplumlarla ilişkiler



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. B 10. C 11. B 12. C

• Mezopotamya’da evlerin kerpiç ve tuğladan yapılması

I. göç ve istilaya uğraması,

gelişmelerinden hangileri üzerinde etkili olduğu söylenebilir?

8. B

10.





7. C

11. Alacahöyük’te yapılan kazılarda elde edilen aşağıdaki

buluntulardan hangisi, bölgede yerleşimin İlk Çağ’a kadar sürmüş olduğunu kanıtlamaktadır?

başkentleri Sardes’te serbest pazar kurmaları ve parayı icat etmelerinin aşağıdakilerden hangisinin gelişmesine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Lidya’nın ekonomik bağımsızlığını kısa sürede yitirmesine



B) Anadolu’da ticari faaliyetlerin canlanmasına



C) Lidyalarının Akdeniz havzasını kolonileştirmesine



D) Anadolu’nun Persler tarafından işgal edilmesine



E) Lidyalıların madencilik ve taş işçiliğinde gelişmesine

9. Roma’da Patrici ve Plepler arasındaki sınıf çatışmaları 12 Levha Kanunları’nın düzenlenmesine ve Roma’da cumhuriyetin ilan edilmesine neden olmuştur.

28

Çözüm Yayınları

8. Lidyalıların Kral Yolu’nu yeniden düzenlemeleri



A) Krallara ait olan mezarlar



B) Çivi yazılı kil tabletler



C) Gümüşten yapılmış kadın süs eşyaları



D) Pişmiş topraktan yapılmış insan ve hayvan figürleri



E) Demirden yapılmış tarım araçları

12.

Kavram

Anlam

I.

Tapates

Friglerin halı ve kilim dokumalarına verilen ad



Buna göre Roma’da yaşanan sınıf çatışmalarının aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?

II.

Pankuş

Hititlerde soylulardan oluşan danışma meclisi



A) Ülkede dinî birliğin sağlanmasına

III.

Gordion

Urartuların başkenti



B) Demokrasinin ve hukukun gelişmesine

IV.

Ziggurat

Sümerlerin yedi katlı tapınakları



C) Halkın yönetimdeki egemenliğinin sona ermesine

V.

Tavananna

Hititlerde ana kraliçeye verilen unvan



D) Etnik ve sosyal yapının değişmesine



E) Sosyal tabakalaşmanın sona ermesine



İlk Çağ uygarlıkları ile ilgili yukarıdaki kavramlardan hangisinin açıklaması karşısında yanlış olarak verilmiştir?



A) I.

B) II.

C) III.

D) IV.

E) V.

BİRE BİR

BÖLÜM 02 Test

1. Maden Devri’nde görülen;

4. İyon ve Yunanlıların Akdeniz havzasında ekonomik,



I. çok tanrılı dinlerin yaygınlaşması,



II. şehir devletlerinin kurulması,



III. toplumsal ahlak kurallarının oluşması

sosyal ve siyasi amaçlar doğrultusunda kendi ülkeleri dışında toprak elde etmeye çalışmaları bu toplumlarla ilgili aşağıdakilerden hangisini gösterir?



gelişmelerinden hangileri, siyasi örgütlenmelerin ortaya çıktığının bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

07

C) I ve II

E) I, II ve III



A) Kolonicilik faaliyetleri yürüttüklerini



B) İmparatorluk yapısına sahip olduklarını



C) Kara ticaretini geliştirmeye çalıştıklarını



D) Akdeniz’de mutlak egemenlik kurduklarını



E) Merkezî yönetime önem verdiklerini

5. Lidyalılar parayı ilk bulup kullanan ve başkentleri Sard’dan başlayıp Mezopotamya’da Sus şehrine kadar uzanan Kral Yolu’nun inşasını başlatan kavimdir.

2. Hem çivi hem de hiyeroglif yazısını kullanmaları Hititlere

I. hâkimiyet alanı,



II. etkileşime girilen kültür,



III. yönetim yapısı



konularından hangilerinde kesin bilgilere ulaşılmasına katkı sağlar?



A) Yalnız I



3.

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

ait;



Buna göre Lidyalılar için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?



A) Demokratik bir yönetim uyguladıkları



B) Mezopotamyalılarla aynı ırktan geldikleri



C) Ekonomik ve kültürel etkileşimin hızlanmasına katkı sağladıkları



D) Ticarette takas yönteminin tamamen ortadan kalkmasını sağladıkları



E) Kral Yolu’nun tamamını kontrol altına aldıkları

I. Kullanılan araç ve gereçlerin niteliğindeki değişmeler, bu dönemdeki çağların birbirinden ayrılmasında temel ölçüttür.

6. Sümerlerde,

• Dört işlem için cetveller hazırlanmıştır.



II. Tarih öncesi çağlar, dünyanın her bölgesinde aynı zaman diliminde ve tarihsel gelişime uygun bir kronolojik sırayla yaşanmamıştır.



• Ziggurat denilen tapınaklar gözlemevi olarak da kullanılmıştır.



III. Tarih öncesi çağları tarihsel sürece uygun yaşayan bölgeler, genellikle daha ileri bir uygarlıktan etkilenmiştir.



Yukarıdaki yargılardan hangilerinin tarih öncesi devirlerle ilgili doğru bir bilgi olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



Bu açıklama dikkate alındığında, Sümer Uygarlığı ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?



A) Tek tanrılı inanç sistemi hâkimdir.



B) Astronomi ve matematik ile ilgili çalışmalar yapmışlardır.



C) Başka uygarlıklardan etkilenilmiştir.



D) Tarım ve hayvancılık gelişmiştir.



E) Halkın bütün ihtiyaçları zigguratlardan karşılanmıştır.

29

Test 07

1. B

7. Hattuşaş’ta bulunan ve Hititlerle Mısırlılar arasında yapılan

Bu bilgilerin Hititlerle ilgili,



I. yazı,



II. kadınların saygınlığı,



III. diplomasi



konularından hangileri ile ilgili kanıtlar sunduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

3. C

4. A

5. C

6. B

7. E

8. C

9. E 10. B 11. C 12. E

10. Lidyalıların;

Kadeş Barışı ile ilgili olan çivi yazılı metinde, antlaşmaya Hitit Kralı III. Hattuşili’nin mührü yanında, Hitit Kraliçesi Pudahepa’nın mührü de basılmıştır.



2. B



I. monarşi ile yönetilme,



II. Mezopotamya ve Anadolu arasında Kral Yolu’ nu yapma,



III. paralı ordular kurma



özelliklerinden hangilerinin toplumlar arası kültürel etkileşime katkısı diğerlerinden daha fazladır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Hititler, feodal prensliklere son vermişler ve Yeni Krallık

Dönemi’nde ise Pankuş Meclisinin yetkilerini kısıtlayarak kralın yönetimdeki hâkimiyetini artırmışlardır.

8. Dünyanın ilk yazılı kanunlarını hazırlayan Sümer Kralı

Urgakina, rahiplerin devlet ve toplum üzerindeki etkinliğine son vermeyi amaçlamıştır. Çözüm Yayınları



Bu durum Urgakina’nın;



I. laiklik,



II. hukuk devleti,



III. teokrasi



anlayışlarından hangilerine benzer bir tutum içerisinde olduğunu kanıtlamaktadır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III



I. Hititler siyasal birliği sağlamışlardır.



II. Hititlerde mutlak monarşi zamanla güçlenmiştir.



III. Pankuş Meclisi halk iradesini yönetimde hâkim kılmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

12. Hammurabi Yasaları’nda idam cezası; tarla hırsızlığı, adam kaçırma, tecavüz, kaçan köleye yardım etme gibi suçlara uygulanmaktaydı.

Bu durumun Anadolu’da;



I. haberleşme,





II. kültürel etkileşim,



I. yazılı kanunlar yapıldığı,



III. bayındırlık faaliyetleri



II. özel mülkiyet anlayışının olduğu,

unsurlarından hangilerinde ilerleme sağlanmasında etkili olduğu savunulabilir?



III. toplumsal sınıf ayrımının olduğu



durumlarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

tiyatrolar, belediye binaları ve kütüphaneler yapmışlardır.



Buna göre;

C) I ve II

9. Romalılar, Anadolu’da her kente yollar, köprüler, stadyumlar, 30



E) I, II ve III

C) I ve II

Bu bilgilere göre Babillilerle ilgili;



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

01

BÖLÜM 03 Test

Orta Çağda Dünya 1.

3. I. Kürk Yolu

II. İpek Yolu



III. Baharat Yolu



Yukarıdaki ticaret yollarından hangilerinin Orta Çağ’da Mısır’da hüküm süren Türk İslam devletleri tarafından denetim altına alınmaya çalışıldığı savunulabilir?



A) Yalnız I



Orta Çağ’ın güçlü devletlerinden biri olan ve haritada en geniş sınırlarına yer verilen devlet aşağıdakilerden hangisidir?



A) Sasani İmparatorluğu



B) Endülüs Emevi İmparatorluğu



C) Doğu Roma İmparatorluğu



D) Kutsal Roma Germen İmparatorluğu



E) Selçuklu İmparatorluğu

Çözüm Yayınları



B) Yalnız II

D) II ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

4.

• Kapan, şehirlerde her birinde çoğunlukla tek bir ürünün depolanması, toptan satışı ve pazarlanması gibi işlerin yapıldığı ticaret alanıdır.



• Ribat, ilk Türk İslam devletlerinde öncelikle savunma ve güvenlik amacıyla yapılan ancak daha sonra ticaret kervanlarının konaklaması ve alışveriş amacıyla kullanılan yerlerdir.



Yukarıda bazı özelliklerine yer verilen mimari yapıların sayıca artmasının;



I. ekonomik kalkınmanın hızlanması,



II. ticaret güvenliğinin sağlanması,



III. tüketicilerin ihtiyaç duydukları mallara ulaşımının kolaylaşması,



sonuçlarından hangilerine ortam hazırladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

2. Huriye, Orta Çağda kullanılan mimari yapılarla ilgili sınıfa aşağıdaki bilgilerin de yer aldığı bir sunu hazırlamıştır.



• Arasta: Çarşılarda aynı işi yapan esnafın bir arada bulunduğu bölümlerdir.



• Bedesten: Üzeri bir çatıyla örtülmüş alışveriş alanıdır. Kapalı çarşı.



• Han:Ticaret yolları üzerinde kurulmuş olan alışveriş ve konaklama alanıdır.



Buna göre Huriye’nin;



I. eğitim,



II. ekonomi,



III. yönetim



alanlarından hangileri ile ilgili bir ödev hazırladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

31

5. Orta Çağda;

I. panayır,



II. liman,



III. kervansaray



yatırımlarından hangilerine ağırlık veren devletlerin ekonomik alanda diğerlerine göre daha hızlı bir gelişme gösterdiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 01

1. D

6. Cengizhan Yasası, ya da diğer adıyla Yasaname-i Büzürg;

I. kültürel etkileşim,



II. toplumsal ihtiyaç,



III. devletlerarası ittifak



unsurlarından hangilerinin etkili olduğunu kanıtlamaktadır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

• Justinyanus Kanunları ise Doğu Roma İmparatoru Justinyanus tarafından 12 Levha Kanunları da dahil olmak üzere Roma hukukunun çağın ve toplumun ihtiyaçlarına göre yeniden düzenlenmesiyle oluşturulmuştur.



Bu bilgiler hukuk metinlerinin oluşturulmasında;



I. içinde bulunulan dönemin koşulları,



II. toplumsal beklentiler,



III. siyasi otorite



unsurlarından hangilerinin etkili olduğunu kanıtlar niteliktedir?



A) Yalnız I



32

B) Yalnız II

D) II ve III

7. E

8. A

9. E 10. B



• Asurluların sert ve acımasız cezalar içeren kanunlarına karşılık Hititlerde daha insani kanunlar karşımıza çıkmaktadır. Alparslan ve Tarık’ın bu raporuna bakılarak hukuk kurallarında farklılıklar yaşanmasında, toplumlara ait;



I. kültürel gelişmişlik,



II. yaşam tarzı,



III. insan onuruna verilen değer



özelliklerinden hangilerinde farklılıklar olmasının etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



6. C

• İlk Türk devletlerinde suçlulara uzun süreli hapis cezası verilmezken; Eski Mısır’da verilmiştir.



• 12 Levha Kanunları; pek çok anlaşmazlığa kolay uygulanabilir çözümler sunmuştur. Bugünkü Avrupa hukukunun temelini oluşturmaktadır.

5. E





7.

4. E

hukuk metinlerini inceleyerek bir bölümü aşağıda verilen bir rapor oluşturmuşlardır.

Bu bilgiler hukuk metinlerinin oluşumunda;



3. C

9. Alparslan ve Tarık dünya tarihinde uzun süre uygulanan

Moğol hükümdarı Cengiz Han tarafından Türk töresi de örnek alınarak oluşturulmuş olan hukuk kurallarıdır. Cengiz Han Döneminde büyük bir imparatorluk kuran Moğollar, Cengiz Han’ın halkın beklentilerini iyi analiz ederek oluşturduğu bu kurallar sayesinde Cengiz’den sonra da ayakta kalmışlardır. Ayrıca Cengizhan Yasası, daha sonraki Türk devletleri üzerinde de etkili olmuştur.



2. B

10.

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Orta Çağ Avrupası’nda üretim pazara yönelik değil

derebeyinin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak planlanmıştır.







Bu durumun Avrupa’da aşağıdakilerden hangisine yol açtığı söylenebilir?



A) Uluslararası ticaretin gelişmemesine



A) Kürk Yolu



B) Derebeylik sisteminin ortaya çıkmasına



B) Baharat Yolu



C) Köylülerin toprakla birlikte alınıp satılabilmesine



C) İpek Yolu



D) Halkın devlete bağlılığının artmasına



D) Kral Yolu



E) Din adamlarının yönetimde etkili olmasına



E) Macellan Yolu

Haritada önemli güzergahları gösterilen ticaret yolu aşağıdakilerden hangisidir?

02

BÖLÜM 03 Test

İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası - I 1. Araştırmacılar, Türk adına farklı anlamlar yüklemişler ve bu

4. Aşağıdakilerden hangisi, Türklerin, Orta Asya’dan başka yerlere göç etmelerinin sonuçları arasında yer almaz?

konuda değişik görüşler öne sürmüşlerdir. Bu görüşlerden bazıları şunlardır:



A) Yeni Türk devletlerinin kurulması



B) Türk kültürünün yayılması

• Kaşgarlı Mahmut, “Divan-ı Lügati’t Türk” adlı eserinde, Türk adının “olgunluk çağı” anlamına geldiğini söylemiştir.



C) Dünya siyasi haritasının değişmesi



D) Gök Tanrı inancının yayılması



• Ziya Gökalp, Türk adının “töreli, kanun, nizam sahibi” anlamına geldiğini ifade etmiştir.



E) Türk tarihinin bir bütün olarak incelenmesinin zorlaşması



• Wambery ise Türk adını “türemek” anlamında kullanmıştır.



Türk adı ile ilgili farklı görüşlerin ileri sürülmesinde;



• İlk defa Orhun Kitabeleri’nde Türük olarak geçen Türk adı, zamanla Türk şekline dönüşmüştür.





I. Türklerin çok eski bir geçmişe sahip olması,



II. Türklerin Gök Tanrı dinine inanması,



III. Türklerin farklı milletlere hoşgörü ile yaklaşması



durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I

D) II ve III

hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz?

C) I ve II

I.

E) I, II ve III

2. İslam öncesi Türklerde atlı göçebe kültür hâkim olmuş ve

Türkler özgür yaşayabilecekleri her yeri vatan olarak kabul etmişlerdir.



Türklerin bu özelliklerinin aşağıdakilerden hangisini kolaylaştırdığı savunulabilir?



A) Merkezî otoritesi güçlü Türk devletlerinin kurulmasını



B) Orta Asya’dan dünyanın birçok bölgesine Türk göçlerinin yaşanmasını



C) Şehir hayatının Türkler arasında hızla yayılmasını



D) Türklerin toplumsal etkileşim sonucunda millî kimliklerini yitirmelerini



E) Türklerin kalıcı kültür ve sanat eserleri oluşturmalarını

3. Orta Asya’da Türklerin değişik zamanlarda gerçekleştirdikleri göçlerin;

Çözüm Yayınları



B) Yalnız II

5. İslam öncesi Türklerle ilgili olarak aşağıdakilerden

II.

A)

Orta Asya’da iklimsel koşulların zorlaşması

Türklerin dünyanın değişik bölgelerine göç etmesi

B)

Türklerin teşkilatçı olması

Birçok Türk devletinin kurulması

C)

Türk boyları arasında mücadelelerin yaşanması

Türk kültürünün yayılması

D)

Asya Hunlarının İpek Yolu’na hâkim olması

Doğu - batı ticaretinin Türk denetimi altına girmesi

E)

Mete’nin onlu sistemi oluşturması

Ordunun sevk ve idaresinin kolaylaşması



6. Asya Hun Devleti’nin kurulduğu bilinen tarihten yaklaşık

yüzyıl önce Çinlilerle Türkler arasında ticaret antlaşmasının imzalandığı Çin kaynaklarında yer almıştır.



I. nüfusun artması,



II. iklim koşullarının değişmesi,





III. bulaşıcı insan ve hayvan hastalıklarının artması,



I. mali kalkınmayı sağlama,



IV. toprakların işgal edilmesi,



II. İpek Yolu ticaretini geliştirme,



V. otlakların daralması



III. gümrük gelirlerini artırma

Bu bilgi Türklerle Çinlilerin;



nedenlerinden hangileri doğrudan “bağımsızlık” anlayışı ile ilgilidir?



durumlarından hangilerine önem verdiğine kanıt olarak gösterilebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız IV

D) II ve III

E) I, II ve V

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

33

Test 02

1. A

7. İslam öncesi Türklerde görülen;

2. B

3. B

4. D

5. C

6. E

7. C

8. D

9. C 10. E 11. B 12. E

10. Asya Hun İmparatoru Hohan-yeh kurultayda Türklerin, Çin egemenliği altına girmesini teklif etmiş ve bu teklif, kardeşi Çi-Çi Yabgu ve kurultay tarafından şiddetle reddedilmiştir.



• eli silah tutan herkesin asker sayılması,



• hayvancılığın temel geçim kaynağı olması,



• yönetme hakkının Gök Tanrı tarafından hakana verildiğine inanılması



gibi özelliklere bakılarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) Ordu millet anlayışının olduğu



B) Egemenliğin ilahi kaynaklara dayandırıldığı



C) Tarımsal üretimin bilinmediği



D) Hükümdarların otoritelerini güçlü tutmaya çalıştığı



E) Savunmaya önem verdikleri



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesi değildir?



A) Kağanın mutlak egemenliğe sahip olmadığının



B) Türklerin bağımsızlıklarına düşkün olduğunun



C) Kurultayın demokratik bir niteliğe sahip olduğunun



D) Kağanın istek ve görüşlerinin sorgulanabildiğinin



E) Asya Hunlarında kurultayın danışma meclisi niteliğine sahip olduğunun

11. Asya Hunları İpek Yolu’nu denetimleri altına almak ve

Çin’le ticaret anlaşmaları yapabilmek için Çin’e seferler düzenlemişlerdir. Bu seferler sonucunda Çin bozguna uğratılmış ve yıllık vergi ödemeyi kabul etmiştir.



I. Roma İmparatorluğu’nun parçalanması,



II. Avrupa’da birçok Cermen devletinin kurulması,



III. Hristiyanlığın barbar kabileler arasında yayılması



sonuçlarından hangileri bu göç hareketinin Avrupa’da siyasi güçler dengesinin değişmesine neden olduğunu gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

8. Kavimler Göçü’nün;

Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?



A) Hunlar doğu-batı ticareti üzerinde hâkim olmayı amaçlamıştır.



B) Çinliler Hun akınlarını durdurmak için Çin Seddi’ni inşa etmiştir.



C) Hunların askerî ve siyasi faaliyetleri üzerinde ekonomik hedefleri etkili olmuştur.



D) Çin, Hunların siyasi ve askerî üstünlüğünü kabul etmiştir.



E) Hunlar kendilerine mali açıdan güçlenmeye yönelik hedefler belirlemişlerdir.



34 9. Mete Han, Tunghuların ısrarlı toprak istekleri karşısında

“Toprak milletindir, onu kimse veremez.” diyerek Türklerde;

12. Çin egemenliğini kabul etmeyen Kuzey Hunlarının batıya doğru harekete geçmelerinin;



I. demokrasi,



I. Kavimler Göçü’nün yaşanması,



II. kanun üstünlüğü,



II. Avrupa Hun Devleti’nin kurulması,



III. vatan ve millet sevgisi



III. Türk kültürünün Avrupa’ya taşınması



anlayışlarından hangilerinin varlığını ortaya koymuştur?



durumlarından hangileri üzerinde etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

4. Avrupa Hun İmparatorluğu’nun;

1. Hunlar, Çin kültürünün etkisinde kalmamak için Çin’e

yerleşilmesine izin vermemiş, Kutluk Devleti, Çin hâkimiyetine karşı yapılan isyan sonucunda kurulmuş ve diğer kavimlerin egemenliğinde yaşamak istemeyen Türk boyları ise ana yurtlarından göç etmişlerdir.



Buna göre Türkler hakkında,



I. Sosyal devlet anlayışına sahiptirler.



II. Siyasi hayatlarına bağımsız yaşama duygusu yön vermiştir.



III. Çinliler Türkleri hâkimiyet altına almak amacıyla göçebe yaşamayı özendirmişlerdir.

yargılardan hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

03

BÖLÜM 03 Test

İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası - II



I. çok uluslu bir yapıya sahip olması,



II. ülkenin hanedanın ortak malı sayılması,



III. devletin boylar federasyonundan oluşması



özelliklerinden hangilerinin devletin kısa sürede yıkılıp parçalanmasına ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. İslam öncesi Türk tarihiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz? I.

doyurulması ve çıplakların giydirilmesi” gibi ifadelere yer verilmiştir.



Buna göre II. Kök Türk Devleti’nde aşağıdaki anlayışlardan hangisinin geliştiği söylenebilir?



A) Toplumsal eşitlik



B) Sosyal devlet



C) Demokratik yönetim



D) Hukuk üstünlüğü



E) Merkezî otorite

Çözüm Yayınları

2. Orhun Kitabeleri’nde; “fakir milletin zenginleştirilmesi, açların

II.

A)

Kavimler Göçü’nün yaşanması

Avrupa Hun İmparatorluğu’nun kurulması

B)

Uygurların yerleşik hayata geçmesi

Uygur tarihinin araştırılmasının kolaylaşması

C)

Bulgarların Hristiyanlığı benimsemesi

Bulgarların millî kimliğini kaybetmesi

D)

Kök Türklerin gümrük gelirlerini artırmayı amaçlaması

Kök Türklerin İpek Yolu hâkimiyeti için mücadele etmesi

E)

Hazarların Emevilerle mücadele etmesi

İslamiyet’in Türkler arasında yayılması





6. İslam öncesi Türklerle ilgili olarak;

3. Kök Türklerin;



I. Kök Türklerin Manihaizm ve Budizm dinlerine karşı mücadele etmesi,



II. Uygur başkenti Karabalasagun’da Mani ve Budist tapınakların, kiliselerin ve sinagogların yan yana bulunması,



III. Hazarlarda Musevilerin, Müslümanların, Hristiyanların ve Gök Tanrı inancını benimseyenlerin birlikte huzur içerisinde yaşaması



I. Çin’e seferler düzenleyerek Çin’i vergiye bağlamaları,



II. Türk boylarını tek bayrak altında toplamaya çalışmaları,



III. ülkelerini doğu ve batı olarak ikili teşkilatla yönetmeleri



faaliyetlerinden hangilerinin egemenliklerini Orta Asya’da tartışılmaz hâle getirmeye yönelik olduğu söylenebilir?



durumlarından hangileri Türklerde dinsel hoşgörünün varlığına kanıt olarak gösterilebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

35

Test 03

1. B

7. Turfan Uygurlarının ticarette kullandıkları ve “kamdu” dedikleri

Bu bilgilere bakıldığında,



I. Karahitaylar Uygurlardan etkilenmişlerdir.



II. Turfan Uygurları Karahitaylara bağlı olarak yaşamışlardır.



III. Turfan Uygurları, ticareti kolaylaştırıcı unsurlara yer vermişlerdir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

3. C

4. E

5. E

6. D

7. D

8. E

9. D 10. E 11. E 12. D

10. I. Kök Türk Devleti’nin;

mühürler ve alışverişte para yerine kullandıkları bez parçaları, bir Moğol boyu olan Karahitayların merkezinde de geçerliydi.



2. B



• ulusçu anlayışa sahip olmaları,



• Orta Asya’da kurulan en geniş sınırlara sahip Türk devleti olmaları,



• ticari hayatlarının canlı olması



C) I ve II

E) II ve III

özelliklerini kazanmasında;



I. birçok milleti hâkimiyet altına almaları,



II. Türk adını siyasi anlamda kullanmaları,



III. Akhunları ve Sasanileri saf dışı bırakarak İpek Yolu’na hâkim olmaları



faaliyetlerinden hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Uygurlar yerleşik hayata geçerek şehirler kuran, tapınak ve

saraylar inşa eden ayrıca yıllıklar tutmaya başlayan ilk Türk devletidir.

Türklere ait ortaya çıkarılan;

Buna göre Uygurların Türk tarihinde;



I. yazılı kültürün başlaması,



II. tarih yazıcılığının gelişmesi,



III. mimari geleneğinin temellerinin atılması



durumlarından hangileri üzerinde etkili olduğu söylenebilir?

A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

Çözüm Yayınları



11. Genel olarak hayvancılıkla uğraştıkları düşünülen Kök

I. sulama kanalları,



II. tohumluk buğday kalıntıları,



III. orak, saban gibi tarım araçları,



IV. tahıl depoları



buluntularından hangileri, sınırlı olsa da tarımla uğraştıklarını kesin olarak gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve IV

C) I ve III

E) I, II ve III

9. Ümit: İslam öncesi Türk devletlerinde kağanın görevinin

36



toplumda adalet ve eşitliği sağlamak, halkın refahını ve



mutluluğunu artırmak olduğunu söylemiştir.



Serap ise kağanların bu duruma dikkat etmelerinin,

yerleşik hayata geçmişler ve tarımsal üretim yapmışlardır.



I. sınıflı toplum yapısının güçlenmesi,



II. toplumsal kaynaşmanın sağlanması,



III. hukuk devleti anlayışının güçlenmesi



gelişmelerine neden olduğunu söylemiştir.



Metinden hareketle Serap’ın verdiği bilgilerden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

12. Uygurlar şehirli ve tüccar dinî olan Manihaizm’i benimseyerek

Bu durum Uygurlarla ilgili aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesi değildir?



A) Geleneksel Türk dinî inanışlarından uzaklaştıklarının



B) Yerleşik hayata geçmelerinin ekonomik uğraşlarının çeşitlenmesine neden olduğunun



C) Dinî inanışlarındaki değişimlerin sosyal hayatları üzerinde etkili olduğunun



D) Askerî ve siyasi faaliyetlerden daha çok kültürel faaliyetlere önem verdiklerinin



E) Farklı toplumlarla etkileşim içerisine girdiklerinin

C) I ve II

1. Hazar Türklerinin dinsel hoşgörüye sahip olmalarının sonucunda ortaya çıkan,



I. halka din ve ibadet özgürlüğünün sağlanması,



II. davalara Müslüman, Musevi, Hristiyan ve Şamanist hâkimlerden oluşan bir kurulun bakması,



III. çeşitli dinlere ait tapınakların yan yana inşa edilmesi



durumlarından hangilerinin toplum içerisinde huzur ve güven ortamının oluşmasına ortam hazırladığı savunulabilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Bulgar Hanı Simeon’un 923’te İstanbul’u kuşattıktan

sonra “Çar” unvanını kullanmaya başlaması Bulgarlarla ilgili aşağıdaki durumlarından hangisiyle açıklanamaz?



A) Türk millî devlet geleneğinden uzaklaşmalarıyla



B) Boylar federasyonu şeklinde örgütlenmeleriyle



C) Hristiyanlığı benimseyerek Türklük özelliklerini yitirmeleriyle



D) Slavlaşarak millî benliklerini kaybetmeleriyle



E) Avrupa milletleriyle etkileşim sürecine girmeleriyle

4.

I. Museviliği benimsemişlerdir.



II. Oğuzlarla girdikleri mücadeleler Dede Korkut Hikayeleri’ne konu olmuştur.



III. İslamiyet’i seçen ilk Türk topluluğudur.



Yukarıdaki özelliklere sahip Türk toplulukları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak belirtilmiştir?



A) Avarlar - Peçenekler - Kırgızlar



B) Oğuzlar - Kıpçaklar - Karluklar



C) Hazarlar - Kıpçaklar - Karluklar



D) Oğuzlar - Kırgızlar - Hazarlar



E) Macarlar - Sibirler - Avarlar

5. Emeviler Dönemi’nde ………… Müslümanlarla savaşarak Çözüm Yayınları



04

BÖLÜM 03 Test

İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası - III

Orta Asya’da İslamiyet’in yayılışını geciktirmişlerdir.



Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?



A) Avarlar



B) Hazarlar

D) Peçenekler

C) Kırgızlar

E) Türgişler

6. Avarlar, Rusların basit kabile hayatından imparatorluk kuran bir millet hâline gelmelerinde etkili olmuştur.

3. Avarların;





I. İstanbul’u kuşatmaları,



II. Hristiyanlığı benimsemeleri,



III. Kök Türklerle mücadele içerisine girmeleri



özelliklerinden hangilerinin komşu kültürlerle yaşanan etkileşimin sonuçları arasında olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Buna göre Avarların Rusları;



I. siyasi,



II. kültürel,



III. ekonomi



alanlarından hangilerinde etkiledikleri ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

37

Test 04

1. E

7. “En kalabalık Türk topluluğu olan Oğuzların atası Oğuz Han,

I. hukuk devleti,



II. sosyal devlet,



III. laik devlet

7. C

8. B

9. D 10. C 11. E 12. C



II. boylar birliği şeklinde örgütlenilmesi,



III. hakanın ülkeyi töreye göre yönetmesi



durumlarından hangilerinin, merkezî otoritenin zayıflamasında etkili olduğu savunulabilir? A) Yalnız I





A) Yalnız I



D) II ve III

6. A

I. ülkenin hanedanın ortak malı kabul edilmesi,

anlayışlarından hangilerinin geçerli olduğu savunulabilir?



5. E





B) Yalnız II

4. C

görülen;

Bu yargıdan yola çıkılarak Türk töresinde;



3. B

10. İslamiyet’ten önceki Türk topluluklarından Türgişlerde

Türk töresini; disiplin, adalet, ahlak ve millete hizmet esası üzerine inşa etmiştir.”



2. B

C) I ve II

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve II

E) I, II ve III

11. Avrupa’ya göç eden Türk boylarının zamanla bu bölgede

nüfusları azalmış, bu Türk boyları Orta Asya’dan göçlerle beslenememiş ve Slavlarla kültürel etkileşime girmişlerdir.

8. İslamiyet öncesinde Orta Asya’da hüküm sürmüş irili ufaklı

pek çok Türk devletinin yönetim yapısı, büyük oranda birbiri ile benzerlik göstermektedir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisinin, Türk topluluklarında görülen yönetim özelliklerinden biri olduğu söylenemez?



A) Ülkenin hanedan üyelerinin ortak malı sayılması



B) Veliahtın hatun tarafından belirlenmesi



C) Ülkenin batı kanadında yabgu unvanıyla geniş yetkilere sahip yöneticilerin bulunması



D) Ülkenin doğu - batı olmak üzere ikiye ayrılarak yönetilmesi



E) Hükümdarın yanında Toy adı verilen danışma meclisinin olması

9. Hazarlarda yönetici kesim Musevi olmasına rağmen ülkede farklı dinlere bağlı insanlar arasındaki davalara her dinin temsilcilerinden oluşan bir “Hâkimler Kurulu” bakardı.

38

Bu durumun;

Çözüm Yayınları





Bu durumun Avrupa’ya göç eden Türk boylarıyla ilgili;



I. asimile olmaları,



II. Hristiyanlaşmaları,



III. millî kimliklerini yitirmeleri



gelişmelerinden hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

12.

• Orhun Yazıtlarını oluşturmuşlardır.



• Orta Asya’da Kök Türk hâkimiyetinin başlamasıyla Avrupa’ya göç etmişlerdir.



• Müslümanların Kafkasya’ya ilerlemelerini engellemişlerdir.



Yukarıda özellikleri verilen Türk toplulukları sırasıyla aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir?

II. kişi haklarını güvence altına alma,



A) Bulgarlar - Hazarlar - Sibirler

III. adaletin uygulanmasını hızlandırma



B) Avarlar - Uzlar - Peçenekler



I. inanç birliğini sağlama,



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu söylenebilir?



C) Köktürkler - Avarlar - Hazarlar



A) Yalnız I



D) Karluklar - Sibirler - Hazarlar



E) Sibirler - Uzlar - Karluklar



C) I ve II

B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR 1. Mete Han Dönemi’nde Tunghu, Yüeçi, Moğol ve Çinlilere

karşı sefer düzenlenerek Hun egemenliği kabul ettirildi. Böylece Asya’da yaşayan Türk boyları ile Moğollar, Tunghular, Tatarlar ve Çinlilerin büyük bir kısmı da Büyük Hun Devleti’ne bağlı hâle geldi.



Buna göre,

05

BÖLÜM 03 Test

I. Mete Han, Türk siyasi birliğini sağlamıştır.

4.

I. Töre denilen hukuk kuralları etkilidir.



II. Toprak sahiplerinin egemenliğine dayanan imtiyazlı bir sınıf anlayışı vardır.



III. Boy beylerinin katılımıyla toplanan Kurultay yönetimde rol oynamıştır.



IV. Tahta çıkmada belirgin bir veraset hukukuna sahip olmuşlardır.



II. Hunlar Mete Han zamanında çok uluslu bir yapı kazanmıştır.





III. Mete Han, Türk millî kimliğini korumak için Türklerin Çin’e yerleşmesine izin vermemiştir.

Yukarıdakilerden hangileri, Orta Asya’da kurulan ilk Türk devletlerinin özellikleri arasında yer alır?



A) I ve II



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II



B) I ve III

D) II ve IV

C) II ve III

E) III ve IV

C) Yalnız III

E) I, II ve III

5. Kök Türkleri zayıflatmak isteyen Çin imparatoru, Tardu ile

İşbara arasındaki egemenlik mücadelesinde, devletin batı kanadının yöneticisi olan Tardu’ya hükümdarlık alameti olarak kurt başlı tuğ göndermiştir.



I. Roma İmparatorluğu’nun ikiye ayrılması,



II. Avrupa’da feodal düzenin hâkim olması,



III. İngiliz, Fransız, İspanyol gibi milletlerin ortaya çıkması



sonuçlarından hangileri Avrupa toplumlarının etnik dönüşümler yaşadıklarının bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

Çözüm Yayınları

2. Kavimler Göçü’nün;

Bu durum Çin’in aşağıdakilerden hangisinden yararlanmaya çalıştığının bir göstergesidir?



A) Töreye başta kağan olmak üzere herkesin uymak zorunda olmasından



B) Türklerin örgütleyici ve teşkilatçı bir karaktere sahip olmasından



C) Kök Türklerin boylar federasyonu anlayışına göre örgütlenmesinden



D) “Ülke ve topraklar hanedanın ortak malıdır.” anlayışından



E) Kurultayın töreye uymayan kağanı tahtan indirme yetkisine sahip olmasından

3. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde kağanın eşi olan hatun

yabancı devlet elçilerini kabul eder, onlarla devlet işleyişi ile ilgili görüşmeler yapardı.



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Hatunun, kurultay kararları ile ilgilenmediğinin



B) Hatunun, kağan üzerinde denetleme yetkisi olduğunun



C) Hatunun, kağan adına devleti temsil etme yetkisi olduğunun



D) Kut anlayışının devlet yönetiminde etkili olduğunun



E) “Ülke hanedanın ortak malıdır.” anlayışında değişikliğe gidildiğinin

39 6. İlk Türk toplumlarında temel geçim kaynağı hayvancılıktı.

Bu durumun, aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olduğu söylenemez?



A) Yarı göçebe bir hayat tarzının benimsenmesi



B) İthal ürünler arasında tarım ürünlerinin ağırlık göstermesi



C) Toprağa bağlı kölelik sisteminin olmaması



D) Şehir kültürünün gelişmemesi



E) Hapis cezalarının uzun süreli olması

Test 05

1. D

7. Oğuzlar X. yüzyılda batıya doğru göç hareketlerini

2. C

3. C

4. B

5. D

6. E

7. A

8. E

9. B 10. C 11. A 12. E

10. Uygurların;

yoğunlaştırarak daha sonra kurulan Büyük Selçuklu, Anadolu Selçuklu, Osmanlı, Akkoyunlu, Karakoyunlu ve Safevi Devletlerinin temellerini atmışlardır.



I. Mani dininin terimlerini Türkçeleştirmeleri,



II. mimari eserler ortaya koymaları,



III. tezhip ve minyatür sanatının ilk örneklerini vermeleri,



IV. kendi dil ve kültür özelliklerine uygun Uygur alfabesini kullanmaları



Buna göre Oğuzlarla ilgili olarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?



A) Siyasi açıdan oldukça etkin bir Türk topluluğudur.



B) Çin karşısında yenilmeleri Orta Doğu’ya göç etmelerine neden olmuştur.



faaliyetlerinden hangilerinin millî benliğin korunmasına doğrudan katkı sağladığı söylenebilir?



C) Türk dünyasında siyasal birliği sağlamışlardır.



A) Yalnız I



D) Orta Asya’daki Türk hâkimiyetinin zayıflamasına sebep olmuşlardır.





E) Göç ettikleri bölgelerdeki halklarla kültürel etkileşim yaşamışlardır.



II. ekonomik uğraş,



III. hukuk





alanlarından hangilerinin, göçebe yaşamdan yerleşik yaşama geçişle birlikte değişime uğradığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II, III ve IV

aksine Çin’e destek vermiştir. Savaştan sonra yenilen Çin, Uygurlar tarafından vergiye bağlanmış, tarım havzası Uygurların eline geçmiştir.

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

I. sanat,

D) II ve IV

C) I ve IV

11. Moyençur Dönemi’nde Uygurlar, Talas Savaşı’nda Karlukların

8. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde;

B) I ve III

Bu gelişmeye bakarak Uygurların;



I. Çin’in askerî zayıflığından ekonomik ve siyasi kazanç elde edilmesi,



II. Orta Asya Türk birliğinin kurulması,



III. Türk boylarının Çin’le olan mücadelelerine dış destek sağlanması

hedeflerinden hangilerine yönelik hareket ettiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



9. İlk Türk devletlerinde, “Ülke, hanedan üyelerinin ortak malıdır.” anlayışı hâkimdi.

40

12. İlk Türk toplumlarının göçebe yaşam sürmelerinin Türklerde;



Bu anlayışın yol açtığı en olumsuz durum aşağıdakilerden hangisidir?



I. savaşçılık,



A) Taht mücadelesinin hanedan üyeleri ile sınırlı kalması



II. bağımsızlık,



B) Her hükümdar değişiminde devletin parçalanma tehlikesi geçirmesi



III. teşkilatçılık



C) Kitlesel göç hareketlerinin yaşanması





alanlarından hangilerinin gelişmesini sağladığı söylenebilir?

D) Hanedan üyelerinin ülke yönetiminde etkili olması



A) Yalnız I

E) Halkın hanedan üyelerini kutlu olarak kabul etmesi



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR

06

BÖLÜM 03 Test

1. Mete Han, Hun atlı birliklerini onlu sistem doğrultusunda

4. Orta Asya Türk devletlerinin göçebeliğe dayalı bir yaşam



Mete Han’ın bu düzenlemesinin aşağıdaki amaçlardan hangisine yönelik olduğu söylenebilir?



I. yazılı kültürün geç gelişmesi,



A) Askerî teknolojiyi yakından takip etme



II. sözlü hukuk kurallarının oluşması,



B) Ordu-millet anlayışına son verme



III. sanat eserlerinin taşınabilir nitelikte olması



C) Devletin merkezileşmesini sağlama



D) Ordunun sevk ve idarisini kolaylaştırma



E) Asker toplama sistemini düzene koyma

tarzını benimsemelerinin;

bölük, tabur, alay ve tümen şeklinde örgütlemiştir.



sonuçlarından hangilerine yol açtığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



5. Asya Hun Devleti’nin dağılmasından sonra Asya’nın batısında

bulunan Hunların, Balamir önderliğinde Karadeniz’in kuzeyinden batıya geçerek kısa sürede Tuna boylarına ulaşması birçok Germen kavminin yerlerinden ayrılmasına neden olmuştur. Böylece yıllarca sürecek bir yer değiştirme olayı yaşanmıştır. Bu olay sonucunda …………………. Devleti kurulmuştur.

2. Kök Türk Yazıtları’nda; Türk hükümdarının her işi halkın

refahını sağlamak için yaptığı açıklanmakta, ayrıca devlet ve halkın karşılıklı görevleri belirtilmektedir.

Bu bilgiler, Türklerde aşağıdakilerden hangisinin geliştiğinin bir göstergesidir?



A) Cumhuriyetçi bir yönetim biçiminin



B) Sosyal devlet anlayışının



C) Laik devlet anlayışının



D) Merkeziyetçi devlet yapısının



E) Güçlü bir ekonomik sistemin

Çözüm Yayınları





Metinde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?



A) Avrupa Hun



B) Akhun

D) Karahanlılar

C) II. Kök Türk

E) Gazneliler

6. İslam öncesi Türklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz?



I.

II.

3. Bizans Tarihçisi Priskos, Avrupa Hun Devleti’ne giden Doğu

A)

Türklerin farklı milletlerle etkileşim yaşaması

Türk kültüründe değişimlerin meydana gelmesi



Bu durum Türk devlet geleneğinde yer alan;

B)



I. hatunun siyasi yetkilere sahip olması,

Türklerin göçebe hayat yaşaması

Türklerin askerlik açısından gelişmesi



II. Kurultayın boy beylerinin katılımıyla toplanması,

C)

Devlet otoritesinin güçlü olması



III. kanında kut olan herkesin tahta çıkma hakkının olması

Devletin boylar federasyonundan oluşması

D)

Türklerin ahiret inancına sahip olması

Kurgan denilen mezar kültürünün oluşması

E)

Hazarların Emevilerle mücadele etmesi

İslamiyet’in Türkler arasında yayılmasının gecikmesi

Roma elçilerinin Attila’nın huzuruna çıkmadan önce karısı Arıkan tarafından karşılanıp ağırlandığını söylemiştir.



uygulamalarından hangilerinin Avrupa Hunlarında da devam ettiğini gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



41

Test 06

1. D

7. İslam öncesi Türklerin;

• yazıyı geç kullanmaları,



• göçebe bir hayat yaşamaları,



• değişik bölgelere göç etmeleri

2. B

3. A

4. E

5. A

6. C

7. A

8. D

9. E 10. E 11. A 12. E

10. Orta Asya Türklerinde; Asya Hun Devleti’nden itibaren yıkılan Türk devletleri yerine yeni devletler kurulmuştur.



Bu özelliğin Türklerle ilgili;



I. siyasi kültürün devam etmesi,



II. devlet kurma özelliğinin güçlü olması,



III. bağımsız yaşamaya önem verilmesi



gibi özelliklerinin yol açtığı ortak sonucun aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?



A) Türk tarihinin incelenmesinin zorlaşması



durumlarından hangilerinin sonucu olduğu savunulabilir?



B) Orta Asya Türk devletlerinin kısa sürede yıkılması



A) Yalnız I



C) Merkezî yönetim ve otorite anlayışlarının gelişmemesi





D) Türklerde temel geçim kaynağının hayvancılık olması



E) Türk mimari geleneğinin farklı toplumların etkisiyle gelişmesi

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Türk kavimlerinden Uygurlar Manihaizm ve Budizm, Bulgarlar, Macarlar ve Peçenekler Hristiyanlık, Hazarlar ise Musevilik dinini benimsemişlerdir.

8. İlk Türk devletlerinde tiginler, küçük yaşlardan itibaren bazı

Çözüm Yayınları

boy ve oymakların başına yönetici olarak gönderilmiştir.

Bu uygulama ile;



I. taht kavgalarını önleme,



II. devlet halk kaynaşmasını sağlama,



III. tiginlere devlet tecrübesi kazandırma



Türk kavimlerinde farklı dinlerin benimsenmesi aşağıdakilerden hangisini gösterir?



A) Etkileşime girdikleri toplumların çeşitlilik gösterdiğini



B) Millî din anlayışının gelişmiş olduğunu



C) Siyasal hâkimiyet kuramadıklarını



amaçlarından hangilerine ulaşılmak istenildiği savunulabilir?



D) İnanç özgürlüğü anlayışının zayıf olduğunu



A) Yalnız I



E) Baskılar sonucunda farklı dinlerin kabul edildiğini



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Uygurlar, Çin kültürünün etkisinde kalarak Manihaizm dinini 42

benimsemişler ve bu dinin tüccar dinî olması yönüyle askerî faaliyetler yerine ticari etkinlikleri ön plana çıkarmışlardır. Saray, kent mimarisinde gelişmişler ve minyatür sanatında ileri gitmişlerdir.

9. İslamiyet öncesi Türklerle ilgili;

I. ölülerin kurgan denilen mezarlara gömülmesi,



II. mezarlara balbal denilen heykellerin dikilmesi,





III. ölülerin yanına değerli eşyalarının ve silahlarının koyulması

Bu bilgilere bakılarak Uygurlar hakkında aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?



A) Sanatsal faaliyetlere önem vermişlerdir.



B) Dinî alanda değişim yaşamışlardır.



C) Kültürel etkileşime açık bir toplumdur.



D) Askerî vasıflarında gerilemeler olmuştur.



E) Millî kimliklerini korumaya çalışmışlardır.



durumlarından hangilerinin oluşmasında Gök Tanrı inancının etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. İslamiyet öncesinde Arapların çoğunluğu putlara tapardı. Her kabilenin ayrı bir putu vardı. Kabe, Araplar tarafından kutsal kabul edilir ve burada Arap kabilelerinin putları bulunurdu. Araplar, bu putları ziyaret için her yıl Mekke’ye gelirlerdi.



Buna göre,



I. Arap siyasi birliği sağlanmıştır.



II. Mekke, inanç merkezî konumundadır.



III. Araplar arasında kan davaları sona ermiştir.



yorumlarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II



II. Bedeviler geçimlerini hayvancılıkla sağlamıştır.



III. Mekke bölgenin önemli ticaret merkezlerinden biridir.



IV. Medineliler Şam Kervan Yolu’nu denetimleri altına almışlardır.



Yukarıdaki bilgilerden hangilerinin İslam öncesi Arap Yarımadası’nın ekonomik hayatıyla ilgili olduğu söylenebilir?



A) I ve II

B) I ve III

D) II ve IV

C) II ve III

E) III ve IV

5. Hz. Muhammed’in 622 yılında Mekke’den Medine’ye göç etmesiyle Medine’de İslam Devleti’nin temelleri atılmıştır.

I. dinî ve siyasi birliğin sağlanması,



II. Arap kabilelerinin kaynaşarak ortak bir kültür oluşturması, III. İslamiyet’in kısa süre içerisinde halk tarafından kabul edilmesi



durumlarından hangilerine olanak tanıdığı söylenebilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve II

E) I, II ve III



Çözüm Yayınları



D) II ve III

I. Sanayileşme ve tarımsal üretim gelişmiştir.

E) I, II ve III

aylarda Mekke’ye hacca gelmesi ve Ukaz panayırlarına katılmasının Arabistan’da;



4.



2. İslam öncesinde bütün Arap kabilelerinin haram



01

BÖLÜM 04 Test

İslam Medeniyetinin Doğuşu - I

Bu süreçte Medine’de siyasi bir örgütlenmenin oluştuğuna;



I. İslamiyet’i yayma çabasının artması,



II. Vatandaşlık Sözleşmesi’nin imzalanması,



III. Medine’den Yahudilerin sürgün edilmesi



durumlarından hangileri kanıt olarak gösterilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III





3. Mekkeli müşriklerin İslamiyet’e şiddetle karşı çıkmalarında

İslamiyet’in insanlar arasında eşitliği savunması ve köle ile efendiyi bir tutması etkili olmuştur.



Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



A) İslamiyet sosyal sınıflaşmaya karşı çıkmıştır.



B) Müşriklerin İslam’a karşı çıkmasında İslam’ın toplum yapısı ile ilgili öngörüleri de etkili olmuştur.



C) İslamiyet toplumsal adalet ve eşitlik anlayışına sahiptir.



D) Müşrikler sınıflı toplumsal yapının devamını istemiştir.



E) Müslümanlar, müşriklerin Mekke’deki siyasi varlığına son vermiştir.

6. Medine Vatandaşlık Sözleşmesi’nde “şehrin birlikte

savunulacağı, ibadet ve dinî özgürlüğün sağlanacağı” Müslümanlar ve Yahudiler tarafından kabul edilmiştir.



Bu duruma bakarak Medine Vatandaşlık Sözleşmesi’yle, Medine’de aşağıdakilerden hangisinin sağlandığı söylenebilir?



A) Dinî birliğin



B) Fetih hareketlerine tüm halkın katılmasının



C) Toplumsal ve siyasi yaşayışın düzenlenmesinin



D) Çok hukuklu yapının ortaya çıkmasının



E) Arabistan’da siyasi birliğin

43

Test 01

1. B

7. Bedir Savaşı sonrasında gerçekleştirilen; I. elde edilen ganimetlerin 1/5’ inin hazineye aktarılması,



II. hazineye kalan ganimetin, Hz. Muhammed tarafından Medineli ihtiyaç sahiplerine dağıtılması,



III. esir Mekkelilere, Müslüman çocuklara okuma-yazma öğretmek kaydıyla özgürlüklerine kavuşacakları sözünün verilmesi



uygulamalarından hangileri, doğrudan sosyal devlet anlayışının bir sonucu olarak gerçekleştirilmiştir?



A) Yalnız I



D) I ve III

3. E

4. C

5. B

6. C

7. B

8. D

9. A 10. C 11. E 12. E

10. İslam tarihiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde



B) Yalnız II

2. B

I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz? I.

C) I ve II

II.

A)

İslamiyet’in putperestliği reddetmesi

Müşriklerin İslam’a karşı çıkması

B)

Hendek Savaşı’nın kazanılması

İslam’ın yayılışının hız kazanması

C)

İslam Devleti’nin kurulması

İslam’ın varlığının tehlike altına girmesi

D)

Hayber Kalesi’nin alınması

Şam Ticaret Yolu’na hâkim olunması

E)

Yahudi sorununun çözümlenmesi

Müşrikler karşısında güç kazanılması

E) I, II ve III



8. Hz. Muhammed ile Mekkeli müşrikler arasında gerçekleşen Hudeybiye Antlaşması’nda; “Kureyşlilerden reşit olmadan İslamiyet’i benimseyenler Medine’ye alınmayacak ancak Medineli Müslümanlardan Mekke’ye sığınanlar iade edilmeyecek.” kararı yer almıştır.

geliştirmeye, ayrıca bu kabilelerle saldırmazlık ve ittifak anlaşmaları yapmaya çalışmıştır.

Bu karar sayesinde Mekkelilerin;



I. siyasi birliği sağlama,



II. inanç sistemlerini koruma,



III. İslam’ın yayılmasını engelleme



amaçlarından hangilerine ulaşmak istediği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



11. Hz. Muhammed, Arap kabileleriyle dostluk ilişkilerini



Hz. Muhammed’in bu faaliyetlerinin aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğu söylenemez?



A) İslam devletinin siyasal açıdan etkinliğini artırmaya



B) Bölgedeki güçler dengesini Müslümanlar lehine değiştirmeye



C) Mekkeli müşrikleri askerî açıdan yalnız bırakmaya



D) İslam Devleti’nin, Mekkeli müşrikler karşısında mücadele gücünü artırmaya



E) Mekkeli müşrikleri silah zoruyla Müslüman yapmaya

9. Mekkeli müşrikler Hendek Savaşı öncesinde Yahudi ve Arap kabileleriyle iş birliği yaptıktan sonra Medine üzerine sefere çıkmayı başarabilmişlerdir.

44



Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi söylenebilir?



A) Müslümanlar, müşrikler tarafından büyük bir askerî güç olarak kabul edilmişlerdir.



B) Mekkeli müşrikler, Arabistan’ı tek bir siyasi çatı altında birleştirmişlerdir.



C) Müşrikler, Müslümanların Anadolu’daki fetihlerini askerî ittifaklarla önlemeye çalışmışlardır.



D) Mekkeli müşrikler yaptıkları ittifak sayesinde Hendek Savaşı’nda başarılı olmuşlardır.



E) Hendek Savaşı’yla Yahudi sorunu çözümlenmiştir.

12. Hz. Muhammed Veda Hutbesi’nde; bütün insanların eşit

olduğunu, Müslümanların kardeş olduğunu, birbirlerinin canlarına ve mallarına kastetmemelerini, kötü alışkanlıklardan vazgeçilmesini ve kadınlara iyi davranılmasını istemiştir.



Bu durum İslam inancının;



I. sosyal eşitliği benimsemesi,



II. insan haklarını gözetmesi,



III. toplumsal barışa önem vermesi



özelliklerinden hangilerine kanıt olarak gösterilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. Hz. Muhammed’in ölümünden Hz. Ali’nin şehit edilmesine

4. Hz. Ebubekir yalancı peygamberleri ortadan kaldırmış ve

kadar geçen süreçte Hz. Muhammed’in peygamberlik görevinin dışındaki bütün yetkilerini üstlenen ve seçimle işbaşına gelen halifeler İslam Devleti’ni yönetmiştir.



Kur’an-ı Kerim’i kitap hâline getirtmiştir.



Buna göre,

I. Hz. Muhammed’in ölümü İslam Devleti’nde siyasi kaoslara yol açmıştır.



II. Dört Halife Dönemi’nde halifeler demokratik yöntemlerle işbaşına gelmiştir.



III. Halifelik makamı Hz. Muhammed’in ölümüyle ortaya çıkan bir makamdır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



02

BÖLÜM 04 Test

İslam Medeniyetinin Doğuşu - II

B) Yalnız II

D) II ve III

Hz. Ebubekir’in bu faaliyetlerinin;



I. İslami inanış esaslarını koruma,



II. Müslümanlar arasında dinî birlik ve bütünlüğü koruma,



III. Kur’an-ı Kerim’in, Tevrat ve İncil gibi tahrife uğramasını önleme



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Hz. Ebubekir Dönemi’nde Hz. Muhammed’in ölümünü

fırsat bilen bazı kişiler peygamberlik iddiasında bulunmaya başlamıştır. Bazı kabileler ise zekât vermek istemedikleri için dinden dönmeye çalışmışlardır.

Çözüm Yayınları

5. Hz. Ömer zamanında İslam Devleti’nin sınırlarının kısa

süre içerisinde çok geniş alanlara yayılması ve devletin birçok milleti hâkimiyeti altına almasının aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olduğu söylenemez?



A) Devletin kurumsallaşma sürecinin hızlanması



B) Arapların diğer toplumlarla etkileşimlerinin artması



C) Devlet hazinesinin gelirlerinin artması



Bu gelişmelerin aşağıdakilerden hangisini tehdit ettiği savunulamaz?



A) Merkezî otoriteyi

B) İnanç birliğini



D) İslam dininin Arap dinî şekline dönüştürülmesi



C) Etnik yapıyı

D) Siyasi birliği



E) İslamiyet’in farklı toplumlar arasında yayılması



E) Devlet gelirlerini

6. Hz. Ömer adalet, eşitlik, hoşgörü ve inanç özgürlüğü gibi ilkelerin uygulanmasına büyük önem vermiştir.

3. Hz. Ebubekir Dönemi’nde yaşanan savaşların gönüllülerin

katılımı ile gerçekleştirilmesi aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Devlet düzenine geçilmediğinin



B) Siyasal istikrarsızlığın hâkim olduğunun



C) Ülke bütünlüğünün tehlike altında olduğunun





Hz. Ömer’in bu tutumunun;



I. halkın barış ve huzur içerisinde yaşaması,



II. gayrimüslim halkın ibadetlerini serbestçe yapabilmesi,



III. toplumda farklı mezheplerin ortaya çıkması



durumlarından hangileri üzerinde olumlu etki yaptığı söylenebilir?

D) Düzenli ordunun bulunmadığının



A) Yalnız I

E) Toplumda birlik ve bütünlüğün zayıf olduğunun



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

45

Test 02

1. D

7. Hz. Ömer İran’ı fethettikten sonra Sasani geleneğinden

I. halifeliği saltanata dönüştürme,



II. savaşa daima hazır bir ordu besleme,



III. topraklarda üretimin sürekliliğini sağlama





amaçlarından hangilerine yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4. E

5. D

6. C

7. D

8. B

9. B 10. C 11. C 12. E

Arap lehçesiyle okunmasını yasaklamış ve Kur’an-ı Kerim’i çoğalttırarak dönemin önemli İslam merkezlerine göndermiştir.

Hz. Ömer’in bu faaliyetinin;



3. D

10. Hz. Osman Kur’an-ı Kerim’in Kureyş lehçesi dışında başka bir

etkilenerek ikta (tımar) sistemini uygulamaya koymuştur.



2. C

C) I ve II

E) I, II ve III

Hz. Osman’ın bu faaliyetiyle;



I. İslam’ın ana kaynaktan öğrenilmesi sağlama,



II. Kur’an-ı Kerim’in farklı yorumlanmasını önleme,



III. soy üstünlüğü anlayışının yeniden güçlenmesine engel olma



amaçlarından hangilerine ulaşmaya çalıştığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. İlk İslam donanması Hz. Osman zamanında Şam Valisi Muaviye tarafından kurulmuştur.

Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?



A) Hz. Osman Dönemi’nde Akdeniz’deki Bizans hâkimiyetine son verilmiştir.



B) İslam Devleti deniz gücüne Muaviye’nin çalışmalarıyla sahip olmuştur.



C) Doğu Akdeniz kıyıları Hz. Osman zamanında fethedilmiştir.



11. Dört Halife Dönemi’yle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz? I.

Çözüm Yayınları



A)

İdari işlerin yoğunlaşması

Devlet kurumlarının oluşturulması

B)

D) Hz. Osman, Akdeniz ticaretini denetim altına almayı temel politikası hâline getirmiştir.

İran, Suriye ve Mısır’ın fethedilmesi

Cizye gelirlerinin artması

C)

E) İslam Devleti’nde deniz aşırı seferler, Hz. Osman zamanında başlamıştır.

Ridde Olaylarının meydana gelmesi

Siyasi birliğin parçalanması

D)

Hakem Olayı’nın yaşanması

Fetih hareketlerinin durması

E)

Kabilecilik anlayışının güçlenmesi

Toplumsal birliğin zayıflaması



9. Hz. Osman devlet kademelerine daha çok Ümeyyeoğullarına 46

II.

mensup akrabalarını atamıştır.

12. Hz. Ali Dönemi’nde Deve Olayı (Cemel Vakası), Sıffin Savaşı



Bu durumun aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?





A) İslam toplumunda sosyal adalet ve eşitliğin hâkim olmasına



I. devletin sınırlarının genişlemesinin durması,



II. Haricilerin ortaya çıkması,



B) Kabile üstünlüğü anlayışının yeniden ortaya çıkmasına



III. İslam toplumunda bölünmelerin yaşanması



C) Türklerle Araplar arasında savaşların başlamasına





D) İslam toplumunda mezhepsel ayrılıkların yaşanmasına

durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



E) Halifenin belirlenmesinde seçim geleneğinin sona ermesine



A) Yalnız I

ve Hakemler Olayı gibi gelişmeler yaşanmıştır.

Bu gelişmelerin,



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

03

BÖLÜM 04 Test

İslam Medeniyetinin Doğuşu - III

4. Emeviler Dönemi’nde meydana gelen;

1. Hz. Ali başkenti Medine’den taraftarlarının çoğunlukta olduğu Küfe’ye, Muaviye ise başkenti Küfe’den Şam’a taşımıştır.



I. posta teşkilatının kurulması,



II. Arapçanın resmî dil olarak ilan edilmesi,



III. ülkenin eyaletlere ayrılarak valiler aracılığıyla yönetilmesi



gelişmelerinden hangilerinin merkezî otoritenin güçlenmesine ortam hazırladığı savunulabilir?

D) Merkezî yönetim anlayışını güçlendirme



A) Yalnız I

E) Halifeliğin saltanata dönüşmesini önleme





Halifelerin bu tutumlarında aşağıdaki amaçlardan hangisinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Halifeliklerini güvence altına alma



B) Fetih hareketlerini daha kolay idare etme



C) Halifelik seçimlerinin serbestçe yapılmasını sağlama



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Emevi Halifesi Ömer bin Abdülaziz, mevali köle ve Arap

olmayan Müslümanlardan cizye vergisi alma uygulamalarına son vermiştir.



2. Hz. Hasan, Muaviye’yle yaptığı antlaşmada Muaviye’nin

halifeliğini tanıma karşılığında Muaviye’den sonraki halifenin seçimle belirlenmesini istemiştir.

I. Ömer bin Abdülaziz, Müslümanlar arasında eşitliği gözetmiştir.



II. Arap milliyetçiliği anlayışı Ömer bin Abdülaziz tarafından uygulanmamıştır.



III. Emevilerin mevali köle uygulaması Arap olmayan Müslümanların tepkisiyle karşılaşmıştır.

Hz. Hasan’ın bu tutumunun;



I. Haricilerin güçlenmesi,



II. halifeliğin saltanata dönüşmesi,



III. sosyal devlet anlayışının uygulanması



durumlarından hangilerini engellemeye yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Çözüm Yayınları



Buna göre;



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. İslam tarihiyle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisinde I.de verilenin, II.ye ortam hazırladığı savunulamaz? I.



II.

A)

Arapçanın ibadet dili olması

Arapçanın yaygınlık kazanması

B)

ederek halifelerin seçimle belirlenmesi uygulamasına son vermesinin İslam Devleti’nde aşağıdaki durumlardan hangisinin yaşanmasına neden olduğu savunulabilir?

Muaviye’nin oğlu Yezid’i halife olarak tayin etmesi

Halifeliğin saltanata dönüşmesi

C)

Abbasilerin antik eserleri Arapçaya çevirmesi

İslam Rönesansı’nın yaşanması



A) Yönetiminde çoğulculuğun hâkim olmasına

D)



B) Hâkimiyet anlayışının değişmesine



C) Halkın devlete bağlılığının artmasına

Abbasilerin mevali uygulamasına son vermesi

İslamiyet’in yayılmasının hızlanması

E)



D) İslam’dan ayrılmaların hızlanmasına

Çok kültürlü yapının zayıflaması



E) İslam hukukunun uygulamaya koyulmasına

Emeviler Dönemi’nde sınırların üç kıtaya ulaşması

3. Emeviler Dönemi’nde Muaviye’nin oğlu Yezid’i halife tayin

47

Test 03

1. A

7. Emevi Halifesi Ömer bin Abdülaziz, Hz. Ali ve soyuna hakaret

I. köleciliğin sona ermesi,



II. toplum içi çatışmaların azalması,



III. halk arasında inanç birliğinin sağlanması



faydalardan hangilerini sağladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4. E

5. C

6. E

7. B

8. A

9. A 10. E 11. B 12. A

seçimle belirlenmesi antlaşmasını çiğnemiş, kendisinden sonra oğlu Yezid’i veliaht ilan etmiş ve bunu devletin ileri gelenlerine kabul ettirmiştir.

Ömer bin Abdülaziz’in bu tutumunun İslam toplumuna;



3. B

10. Emevi Halifesi Muaviye, Hz. Hasan’la yaptığı halifelerin

edilmesini yasaklamış ve Emevilerin yürütmüş olduğu Arap milliyetçiliği politikasını terk etmiştir.



2. B



Buna göre;



I. Halifelik saltanata dönüştürülmüştür.



II. Muaviye demokratik anlayışla bağdaşmayan uygulamalara başvurmuştur.



III. Hâkimiyetin Emevi ailesinde kalmasına yönelik tedbirler alınmıştır.

C) I ve II

E) I, II ve III



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Endülüs Emeviler bilimsel ve kültürel çalışmalara ağırlık

vererek antikite eserlerini Kurtuba Medresesi aracılığıyla Avrupa’ya tanıtmışlardır. Bu durumun Avrupa’da aşağıdaki gelişmelerden hangisinin üzerinde etkili olduğu söylenebilir?



A) Rönesans Hareketleri



B) Coğrafi Keşifler



C) Mezhep Savaşları



D) Haçlı Seferleri



E) Reform Hareketleri





I. pozitif bilimlerin okutulması,



II. Hristiyanların da eğitim alabilmesi,



III. giderlerinin vakıflar tarafından karşılanması



özelliklerinden hangileri bu medresenin İslam uygarlığıyla Avrupa uygarlığı arasında bir köprü konumunda olduğunu gösterir?



A) Yalnız I



9. Halife Abdülmelik, Arapçayı resmi dil olarak ilan ettirmiş ve ilk 48

Çözüm Yayınları



11. Kurtuba Medresesi’nin;

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Emevilerin;

Arap - İslam parasını bastırmıştır.



I. devlet kademelerinde sadece Araplara yer vermeleri,

Halife Abdülmelik’in bu faaliyetlerinin;



II. Kuzey Afrika ve İspanya’ya Arap kabilelerini yerleştirmeleri,



III. Arapçayı resmî dil ilan etmeleri ve Arap - İslam parasını bastırmaları



I. sınırlarda ordugah şehirlerin kurulması,



II. Bizans ve Sasani paralarıyla ticaret yapılması,



III. halkın kendi diliyle devletle ilişki kurması



uygulamalarından hangilerinden vazgeçilmesini kolaylaştırdığı savunulamaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II



uygulamalarından hangilerinin İslam toplumunda dikey hareketliliklerin yaşanmasını olumsuz yönde etkilediği ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

04

BÖLÜM 04 Test

İslam Medeniyetinin Doğuşu - IV 1. Abbasilerin, Türkleri orduda görevlendirerek Türkler için

4. IX. yüzyılın başlarında Abbasiler, önemli ticaret yollarına



A) Türkler arasında İslamiyet’in yayılmasını sağlamaya





B) Düzenli ordunun kuruluşunu sağlamaya

Bu durumun aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?



C) Gaza ve cihat politikasının uygulanmasında Türklerden yararlanmaya



A) Avrupalıların ticaret yollarını ele geçirmek için Haçlı Seferlerini başlatmasına



D) Türkleri, Araplar arasında asimile etmeye



B) Abbasilerin, Avrupa devletlerine kapitülasyonlar vermesine



E) Türkler arasında yerleşik hayatı yaygınlaştırmaya



C) Abbasilerin ilk Arap-İslam parasını bastırmasına



D) Gümrük vergilerinin hazine gelirleri içinde önemli bir pay oluşturmasına



E) Okyanus ticaretinin denetim altına alınması için büyük bir donanma kurulmasına

Samarra kentini kurmalarının aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğu söylenebilir?

hâkim olma politikalarında başarı elde etmişler ve dünya ticaretini etkin bir şekilde yönlendirmişlerdir.

5. Abbasilerin halka karşı hoşgörülü ve adalete dayalı bir siyaset

2. Abbasiler Dönemi’nde, İspanya’da Endülüs Emevi halifeliği,

izlemeleri ve Emeviler Dönemi’nde izlenen Arap milliyetçiliğini terk etmeleri İslamiyet’in Türkler arasında yayılmasını hızlandırmıştır.



Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi söylenebilir?



A) Müslümanlar Abbasiler Dönemi’nde Avrupa’da toprak elde etmiştir.



B) Halifeliğin birleştirici ve bütünleyici gücü zayıflamıştır.



C) İslam Devleti federatif bir şekilde örgütlenmiştir.



D) Abbasiler Dönemi’nde mezhep birliği sağlanmıştır.



E) İslam Devleti laik bir anlayışla yönetilmiştir.

3. Abbasiler, Bizans sınırlarında “Avasım” denilen ordugâh şehirler kurmuştur.



Abbasilerin bu uygulama ile;



I. Bizans ile askerî ittifak yapılması,



II. sınırların güvenliğinin sağlanması,



III. kültürler arasında etkileşimin azalması

hedeflerinden hangilerine ulaşmaya çalıştığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Çözüm Yayınları

Mısır’da Şii Fatımi halifeliği ortaya çıkmıştır.



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Türklerin İslamiyet’i benimsemesinin fetih hareketlerini hızlandırdığının



B) Abbasilerin, Emevi politikalarını uygulamamasının İslamiyet’in yayılmasını olumlu yönde etkilediğinin



C) Emevi egemenlik anlayışının Abbasiler tarafından benimsenmediğinin



D) Abbasilerin, Türkleri Araplaştırma politikasını takip ettiğinin



E) Emevi ve Abbasi hanedanları arasında siyasi rekabet yaşandığının

6.

I. Abbasiler Dönemi’nde felsefi çalışmaların yaşanması



II. Emevi ve Abbasi mimarisinde resim ve heykellere yer verilmesi



III. Kur’an ayetlerinin düzenlenerek kitap hâline getirilmesi ve çoğaltılması



Yukarıdakilerden hangileri İslam toplumunun diğer toplumlar ve kültürlerle etkileşime girdiğinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

49

Test 04

1. C

7. Emeviler Dönemi’nde görülen Arap olmayan Müslümanlardan



I. Arap milliyetçiliği yapmamışlardır.



II. İslamî uygulamalardan taviz vermişlerdir.



III. İslam toplumunda eşitlikçi anlayışa sahiptirler.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

4. D

5. B

6. C

7. D

8. D

9. A 10. B 11. E 12. E

“Tevaif-i Mülük” adıyla birçok küçük devlet kurulmuş ve bu devletler bağımsızlıklarını ilan etmiştir.

Buna göre Abbasiler hakkında;



3. B

10. IX. yüzyıldan itibaren Abbasi egemenliğindeki Mısır ve İran’da

cizye vergisi alma uygulamasına Abbasiler son vermiştir.



2. B

C) I ve II

E) II ve III

Buna göre Abbasiler hakkında,



I. Hâkimiyet anlayışında değişiklik yaşamışlardır.



II. Devletin merkezî otoritesinin zayıflamasına engel olamamışlardır.



III. Türkleri ordu kademelerinde görevlendirmişlerdir.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Abbasilerin;

I. halka hoşgörü ile yaklaşmaları,



I. Türklerin İslam ordusunda görevlendirilmesi,



II. mevali uygulamasına son vermeleri,



II. Müslümanların kâğıt ve matbaayı öğrenmesi,



III. halifelerin dindar olduklarını duyurmaları



III. Abbasilerle Türkler arasında ticari ilişkilerin canlanması



durumlarından hangilerinin Abbasiler ile Türkler arasındaki etkileşimi artırdığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

Çözüm Yayınları

8. Talas Savaşı’ndan sonra görülen;



faaliyetlerinden hangilerinin halkın devlete bağlılığını artırmaya yönelik olduğu ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) II ve III

12. Abbasilerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz? I.

9. Abbasiler, Emevi iktidarını yıktıktan sonra devletin bütün

yönetim kadrosunu değiştirmiş, ayrıcalıklı sınıfları ortadan kaldırmış ve babadan oğula geçen soyluluk unvanlarına son vermişlerdir.

50

Abbasilerin bu faaliyetlerinin, aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğu söylenebilir?



A) Egemenliklerini güvence altına almaya



B) Mevali uygulamasını hâkim kılmaya



C) Devlet kurumsallaşmasını tamamlamaya



D) Çok uluslu bir toplum düzeni oluşturmaya



E) Veraset hukukunu belirgin hâle getirmeye



II.

A)

Antik eserleri tercüme etmeleri

Bilim, kültür ve sanatta gelişmeler yaşanması

B)

Türkleri ordu ve devlette görevlendirmeleri

Halifelerin otoritelerinin zaman içerisinde zayıflaması

C)

Ümmetçi siyaset izlemeleri

Mevali uygulamasının sona ermesi

D)

Abbasi topraklarında küçük devletlerin kurulması

Devletin dağılışının hızlanması

E)

Beyt’ül Hikmeleri kurmaları

Devlet gelirlerinin artması

BİRE BİR 1. Cahiliye Dönemi’nde Araplar kabileler hâlinde yaşarlardı.

4. Hz. Muhammed Dönemi’yle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz?

Bu kabileler arasında uzun yıllar devam eden kan davaları görülürdü.



Cahiliye Dönemi Araplarının bu özelliklerinin;



I. millet olma bilincinin oluşması,



II. kabile üstünlüğü anlayışının gelişmesi,



III. toplumsal sınıfların oluşması

durumlarından hangilerini geciktirdiği söylenebilir?



A) Yalnız I



05

BÖLÜM 04 Test

B) Yalnız II

D) II ve III

I.

C) I ve II

II.

A)

Mekke’den Medine’ye hicret edilmesi

İslam Devleti’nin kurulması

B)

Hayber Kalesi’nin fethedilmesi

Yahudi sorununun çözümlenmesi

C)

Hudeybiye Antlaşması’nın imzalanması

Müşriklerin İslam Devleti’nin varlığını hukuken tanıması

D)

Veda Hutbesi’nin verilmesi

İslam’da mezheplerin ortaya çıkması

E)

Mekke’nin fethedilmesi

Müşrik tehlikesinin sona ermesi

E) I, II ve III





5. Bedir Savaşı’nın;

Medine’ye hicret etmesi sonucunda Medine İslam Devleti kurulmuş ve Mekkeli müşriklerle Müslümanlar arasında savaşlar başlamıştır.



Buna göre Hicret’in;



I. askerî,



II. siyasi,



III. kültürel



alanlarından hangilerinde gelişmelere ortam hazırladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Çözüm Yayınları

2. Hz. Muhammed ve Müslümanların 622’de Mekke’den



I. ganimet ve esir elde edilmesi,



II. Şam Ticaret Yolu’nda denetim kurulması,



III. Medine’de bulunan bazı Yahudi kabilelerinin Medine’den sürgün edilmesi



sonuçlarından hangilerinin Hz. Muhammed’in savaş hukukunun oluşturulmasına yönelik kurallar koymasına ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



6. Hz. Muhammed, Müslümanların tarağın dişleri gibi birbirlerine

eşit olduklarını ve Arap olanın, Arap olmayana bir üstünlüğünün olmadığını savunmuştur. Hz. Muhammed’in bu savunuları İslamiyet’in ezilmişler, zulme uğramışlar ve farklı milletler arasında yayılmasında etkili olmuştur.

3. Hz. Muhammed’in;



Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?



I. Medine Ahitnamesi’nin imzalanması,



A) Hz. Muhammed ırkçı anlayışları benimsememiştir.



II. Hudeybiye Antlaşması’nın yapılması,





III. İkinci Akabe Biatı’nın gerçekleştirilmesi

B) İslamiyet’in insanlar tarafından benimsenmesinde ümmetçi anlayış etkili olmuştur.



C) Peygamberin savunduğu görüşler toplumsal barışı olumlu yönde etkileyebilecek görüşlerdir.



D) İslamiyet, Arap olmayan toplumlar arasında kılıç zoruyla yayılmıştır.



E) Hz. Muhammed sınıf üstünlüğüne karşı çıkmıştır.



faaliyetlerinden hangilerinin İslam Devleti’nin kuruluşunun hukuki belgesi olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

51

Test 05

1. A

7. Hz. Ebubekir’in;

3. A

4. D

5. A

6. D

7. E

8. A

9. B 10. B 11. A 12. B

10. Hz. Ömer Dönemi’nde Mısır’ın fethinden sonra Kahire



I. yalancı peygamberleri ortadan kaldırması,



II. Yemen, Hadramut, Bahreyn ve Umman’ı fethetmesi,



III. zekât vermemek için isyan eden kabileleri itaat altına alması



faaliyetlerinden hangilerinin İslam Devleti’nin Arabistan’da siyasal etkinliğini artırdığı savunulabilir?



A) Yalnız I



2. C

B) Yalnız II

D) II ve III

yakınlarında ordu-kent olarak Fustat şehri kurulmuştur.

C) I ve II

E) I, II ve III



Bu şehrin kurulmasının aşağıdakilerden hangisini kolaylaştırdığı söylenebilir?



A) Türklerin İslamiyet’e girmesini



B) Kuzey Afrika’nın fethedilmesini



C) Merkezî yönetimin uygulanmasını



D) Donanmanın oluşturulmasını



E) Sosyal adaletin sağlanmasını

11. Mısır, Küfe ve Basralılardan oluşan isyancı bir grup,

Medine’ye gelerek Hz. Osman’ın evini kuşatıp ondan halifelikten çekilmesini istemiştir. Hz. Osman’ın bu teklifi reddetmesi üzerine isyancılar bir suikast düzenleyerek Hz. Osman’ı şehit etmişlerdir.

8. Hz. Muhammed, vahiy yoluyla gelen ayetleri hemen Kur’an



Kur’an-ı Kerim’le ilgili bu durumların aşağıdakilerden hangisini önlediği savunulabilir?



A) İslamî inanç esaslarının değişmesini



B) Kur’an’ın orijinalliğini korumasını



C) Halifelerin dinî lider hâline gelmesini



D) İslam’da mezhep birliğinin oluşmasını



E) İslam’ın farklı milletler arasında yayılmasını

Çözüm Yayınları

kâtiplerine yazdırmış, Kur’an hafızları ise bu ayetleri ezberlemiştir. Hz. Ebubekir ise Hz. Ömer’in tavsiyesi doğrultusunda Kur’an-ı Kerim’i kitap hâline getirtmiştir.



Bu gelişmenin yaşanması üzerinde;



I. Hz. Osman’ın önemli mevkilerde akrabalarına yer vermesi,



II. Hz. Osman’ın toplumun ileri gelenleri tarafından seçilmiş olması,



III. Hz. Osman’ın Kur’an’ın Kureyş lehçesi dışında okunmasını yasaklaması



durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



52 9. İslamiyet öncesinde Arap Yarımadası’nın aşağıdaki

12. Hakemler Olayı sonucunda Müslümanlar; Hz. Ali taraftarları,

Muaviye taraftarları ve Hariciler olmak üzere üçe bölünmüştür.

özelliklerinden hangisinin İslamiyet’in bölgede egemen hâle gelmesiyle değişikliğe uğradığı savunulamaz?



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Siyasi birliğin bulunmaması



A) İslam Devleti’nde egemenlik gücünün el değiştirdiğinin



B) Mekke’nin dinî ve ticari bir merkez olması



B) Halifelik makamının birleştirici gücünün zayıfladığının



C) Putperestliğin en yaygın dinî inanç olması



C) İslam toplumunda dinden çıkma olaylarının yaşandığının



D) Sosyal adaletsizliğin hâkim olması



D) Halifelerin seçimle belirlenmesi geleneğinin sona erdiğinin



E) Kadın haklarının oldukça sınırlı olması



E) Kabile üstünlüğü anlayışının etkisini giderek yitirdiğinin

BİRE BİR

06

BÖLÜM 04 Test

1. Hz. Hüseyin’in, Hz. Hasan’la yapılan antlaşmanın

4. Halife Memun Dönemi’nde Türklerin İslamlaşması hızlanmış,

bozulduğunu ileri sürerek Küfe’ye doğru yola çıkması üzerine Kerbela denilen yerde Hz. Hüseyin ve taraftarları Yezid’in emriyle öldürülmüştür.



Bu gelişmenin aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) İslam toplumundaki ayrılıkların kesinleşmesine



B) Mevali uygulamasının devlet politikasına dönüşmesine



C) Arap olmayan Müslümanların ulusal kültürlerine yönelik çalışmalar yapmasına



D) İslamiyet’in Türkler arasında yayılmasının gecikmesine



E) Haricilik Hareketi’nin ortaya çıkmasına

Türkler devlet içinde önemli görevlere gelmeye başlamıştır.



Bu durum Abbasilerin aşağıdakilerden hangisini terk etmiş olmasına bağlanabilir?



A) Cihat politikasını



B) Mevali uygulamasını



C) Ümmetçilik anlayışını



D) İslam hukukunu



E) Sosyal eşitlik anlayışını

5. Halife Harun Reşid Dönemi’nde Bizans’la mücadeleye

girişilmiş, Anadolu’nun içlerine kadar ilerlenmiştir. 806 yılında yapılan barışla Bizans vergiye bağlanmıştır.

2. Emeviler Dönemi’nde yaşanan aşağıdaki gelişmelerden



A) Kerbela Olayı’nın gerçekleşmesinin



B) Halifeliğin saltanata dönüştürülmesinin



C) Hz. Ali’nin soyundan gelenlere hakaret edilmesinin



D) Arap milliyetçiliği politikası izlenmesinin



E) İspanya’nın İslam egemenliği altına alınmasının

Çözüm Yayınları

hangisinin Emevi saltanatına karşı tepkilerin yoğunlaşmasına yol açtığı söylenemez?



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Bizans’ın, İslam dünyası üzerine Haçlı dünyasını kışkırttığının



B) İslam Devleti’nin siyasi ve askerî üstünlüğünün Bizans’a kabul ettirildiğinin



C) Abbasilerin Bizans karşısında Emevilere göre daha başarılı olduğunun



D) Bizans’ın Anadolu’daki varlığının tamamen sona erdiğinin



E) Anadolu halklarının Bizans’a karşı Abbasilerin yanında yer aldığının

I.

6.

3. Emevilerin Arap milliyetçiliği yaparak Arap saltanatı

oluşturmaları ve kendilerinden olmayan Müslümanlara mevali uygulaması yapmaları yıkılmalarına yol açmıştır.



Buna göre Emevilerin yıkılmasında;

II.

I.

Medine İslam Devleti’nin kurulması

Medine Sözleşmesi

II.

İslam toplumunun Sünniler ve Şiiler olarak ikiye ayrılması

Kerbela Olayı

III. Mekke’nin fethedilmesi

Hudeybiye Antlaşması



I. hanedan üyelerinin taht mücadelesi içerisine girmesi,

IV. Hz. Osman’ın kabilecilik yapması

Cemel Vakası



II. devlet yönetiminde sadece Araplara yer verilmesi,

V.

Babek İsyanı



III. Arap olmayan Müslümanlara azatlı köle gözüyle bakılması



durumlarından hangilerinin rol oynadığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Emevi saltanatının sona ermesi



Yukarıda I. grupta verilenlerden hangileri II. grupta verilenlerle doğru olarak eşleştirilmiştir?



A) I ve II



B) II ve III

D) III ve V

E) IV ve V

C) II ve IV

53

Test 06

1. A

2. E

3. D

4. B

5. B

6. A

7. C

8. D

9. D 10. E 11. E 12. A

7. Endülüs Emevileri dağlar ve denizlerle çevrili bir bölge olan

10. İslam Devleti’nde eyaletlere atanan kadılar bulundukları





Bu durum;



I. yargının kararlarında bağımsız olması,



II. kanun üstünlüğü anlayışının uygulanması,



III. adli ve idari işlerin birbirinden ayrı yürütülmesi



uygulamalarından hangilerine önem verildiğinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I

İspanya’da hâkim oldukları için fetih hareketlerine önem vermemişlerdir.

bölgelerdeki valilere değil, halifelere bağlı kalmışlardır. Valiler kadıların kararlarını bozamamıştır.

Buna göre Endülüs Emevilerinin fetih politikası takip etmesini aşağıdakilerden hangisinin engellediği söylenebilir?



A) Yönetim biçiminin



B) Egemenlik anlayışının



C) Coğrafi koşulların



D) Dinî inanışların



E) Askerî gücün



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Dört Halife ve Emeviler Döneminde gerçekleştirilen fetihler

11. Ayşe: “Hz. Muhammed’in putperest inançların yeniden





hatırlanmasını önlemek için resim ve heykeli yasaklaması İslam uygarlığında farklı sanatların gelişmesine yol açmıştır.” demiştir.

Bu durumun devlet hazinesinin;



I. öşür,



II. cizye,



III. haraç



vergilerinden hangilerinden elde edilen gelirlerin artmasına yol açtığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Çözüm Yayınları

sayesinde İslam Devleti’nin egemenliği altında yaşayan gayrimüslim nüfusunda büyük bir artış olmuştur.



I. hat,



II. ebru,



III. minyatür



sanatları olduğunu söylemiştir.



Fatma yukarıdakilerden hangilerini demiş olsaydı Ayşe’ye doğru söylemiş olurdu?



A) Yalnız I

C) I ve II

E) I, II ve III

Fatma ise bu sanat dallarının;



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Hicret’ten sonra kurulan İslam Devleti’nin başkenti Medine olmuştur. Hz. Ali Dönemi’nde başkent Kûfe’ye, Emeviler Dönemi’nde Şam’a ve Abbasiler Dönemi’nde ise Bağdat’a taşınmıştır.

54

İslam Devleti’nin başkentinin değişmesinde aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenebilir?



12. İslam Devleti’nde ilk defa medrese eğitimi Abbasi Halifesi Harun Reşid Dönemi’nde başlamıştır.



Medrese eğitimine geçilmesinde;



I. halk arasında dinî birliği sağlama,

A) Egemenlik alanının genişlemesinin



II. devletin nitelikli memur ihtiyacını karşılama,



B) Kerbela Olayı’nın yaşanmasının



III. yetenekli çocukları topluma ve devlete kazandırma



C) Eyalet sisteminin uygulamaya konulmasının



amaçlarından hangilerinin etkili olduğu söylenemez?



D) Devlette egemen gücün değişmesinin



A) Yalnız I



E) Kabile üstünlüğü anlayışının ortaya çıkmasının



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

Türklerin İslamiyeti Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri / Türklerin ve Diğer Milletlerin İslamiyeti Kabulü

01

BÖLÜM 05 Test

1. İslam dininin Türkler arasında yayılmasına olanak

4. Müslüman Türk devletleri Türk-İslam kültürünün dünyada

tanıyan, aşağıdaki durumlardan hangisinin İslam dinî ile Gök Tanrı dininin benzer özelliklere sahip olmasıyla ilgili olduğu savunulabilir?

yaygınlık kazanmasına hizmet etmiştir.



Bu durumu Türklerle ilgili aşağıdaki gelişmelerden hangisi gösterir?



A) İslam âlemini Haçlı Seferlerine karşı korumaları



B) Anadolu ve Balkanların Türkleşmesi ve İslamlaşmasında rol oynamaları



A) İslamiyet’in tek tanrı esasına dayanması



B) Müslümanlarla Türkler arasında etkileşimin artması



C) Türklerin, Abbasi yönetiminde ve ordusunda görev alması



D) Müslümanlarla Türklerin, Çin’e karşı Talas Savaşı’nda ittifak yapması



C) Türk devlet geleneğini ve egemenlik anlayışını İslamileştirerek devam ettirmeleri



E) Türklerle Müslümanlar arasındaki ticari ilişkilerin canlanması



D) İslamiyet’in etkisiyle göçebe hayatı terk ederek yerleşik hayata geçmeleri



E) Abbasi halifelerini Şii ve Batınilere karşı himaye etmeleri

5. Kök Türklerin yıkılması üzerine Orta Asya’yı ele geçirmek

isteyen Çinlilere karşı Karluklar, Abbasilerin Horasan Valisi Ebu Müslim’den yardım istemişlerdir. Böylece Abbasilerle birleşen Türkler, Çinlilerin Orta Asya’yı ele geçirmesine engel olmuştur.

2. İslam dininin gaza ve cihat anlayışına sahip olması

I. savaşçı bir millet olmaları,



II. göçebe yaşam biçimine sahip olmaları,



III. boylar federasyonu şeklinde örgütlenmeleri



özelliklerinden hangilerini koruyup devam ettirmelerini olumlu yönde etkilemiştir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Talas Savaşı’nın;

I. Türklerin İslamlaşma sürecine girmesi,



II. kâğıt, matbaa, pusula ve barutun Müslümanlarca öğrenilmesi,



III. Orta Asya’nın Çin egemenliğine girmekten kurtulması



sonuçlarından hangileri toplumlar arası etkileşimde savaşların rol oynadığının bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Çözüm Yayınları

Türklerin İslamiyet’i benimsedikleri hâlde;



Bu gelişmenin aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulamaz?



A) Türklerle Müslümanlar arasında askerî ve siyasi mücadelenin sona ermesine



B) Orta Asya’daki Türk varlığının güvence altına alınmasına



C) Türklerin, Abbasi ordusunda ve yönetiminde görev almaya başlamasına



D) Abbasilerin, Türkleri asimile etmeye yönelik politikalar izlemesine



E) Türkler arasında İslamiyet’in yayılmasının hız kazanmasına

6.

I. Haçlılara karşı İslam dünyasının korunması



II. Şiilere karşı Abbasi halifelerinin himaye edilmesi



III. Anadolu, Balkanlar ve Hindistan’da İslamiyet’in yayılması



Yukarıdakilerden hangilerinin Türklerin Sünni İslam dünyasında büyük bir saygınlık elde etmesine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

55

Test 01

1. A

7. Abbasi Devleti’nin merkezî otoritesinin zayıflamasından

Buna göre Tolunoğulları hakkında aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?



3. C

4. B

5. D

6. E

7. D

8. E

9. D 10. B 11. E 12. D

10. “Adalete dayanan töre ve kanun bu göğün direğidir; töre

yararlanan Tolunoğlu Ahmet, Mısır’da bağımsızlığını ilan etmiştir. Tolunoğulları Mısır’da iç isyanları bastırarak ülke genelinde bayındırlık ve imar faaliyetleri içerisine girmişlerdir.



2. A

bozulursa gök yerinde durmaz.”



Yusuf Has Hacip

Buna göre Türk İslam devlet yönetiminde;



I. ulusal egemenlik,

A) Mısır’da asayişi ve güvenliği sağlamışlardır.



II. hukuk devleti,



B) Abbasilerin siyasal zaafiyetlerinden yararlanmışlardır.



III. mutlakiyet



C) Mısır’da sosyal devlet anlayışı doğrultusunda hareket etmişlerdir.



anlayışlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



D) Tolunoğulları ordu-millet anlayışına göre örgütlenmiştir.



A) Yalnız I



E) Abbasilerin Mısır’daki hâkimiyeti sarsılmıştır.



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

11. Müslümanlar, Maveraünnehr bölgesine hakim olduktan

sonra buralarda önemli ticaret ve ilim merkezleri kurmuştur. Şehirlerdeki tekke ve medreselerde görevli olan âlimler Türkistan’ın en ücra köşelerine kervanlarla ulaşarak İslamiyet’in özelliklerini Türk boylarına anlatma imkânı bulmuştur. 960 yılında 200 bin çadırlık Türk topluluğu Müslüman olmuştur. Bu Türkler, Karahanlı Devleti’nin hâkim olduğu yerlerdeki Türk boylarından olan Yağma, Çiğil, Karluk ve Tuhsilerdir.

8. Yusuf Has Hacip Kutadgu Bilig’de: “Babası bey ise oğul da bey doğar; o da babaları gibi bey olur.” demiştir.



Bu sözlere bakılarak Türk-İslam devletlerinde aşağıdakilerden hangisinin devam ettiği söylenebilir?



A) Onluk sistemin



B) Boylar federasyonunun



C) Sosyal devlet ilkesinin



D) İkili devlet teşkilatının



E) Kut anlayışının

Çözüm Yayınları





Bu bilgiler Türklerin İslamiyeti kabul etmesinde;



I. savaş,



II. ticaret,



III. bilim



alanlarından hangilerinde yaşanan gelişmelerin etkisi olduğunu kanıtlar niteliktedir?



A) Yalnız I



9. Talas Savaşı’nın etkisiyle XVIII. yüzyıldan itibaren Türkler

kitleler halinde Müslüman olmaya başlamıştır. Türklerin en kalabalık gruplarından biri olan Oğuzlar arasında ise İslamiyet ancak XI. yüzyılda hâkim bir din hâline gelebilmiştir. Oğuz boylarından Müslümanlığı kabul edenleri, etmeyenlerden ayırmak için onlara Türkmen adı verilmiştir. XIII. yüzyıl başlarından itibaren artık Türkmen tabiri her yerde Oğuz’un yerini almıştır.

56



Bu bilgiler;



I. Türkler arasında İslamiyet zamanla yayılma göstermiştir.



II. Bütün Oğuz boyları tarihin her döneminde aynı inancı benimsemiştir.



III. Talas Savaşı Türklerin Müslüman olması sürecinde önemli bir dönüm noktasıdır.

B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

12.

• Acemler (İranlılar): Hz Ömer Döneminde İran’ın fethedilmesi sonucunda İslamiyet’i benimsemişlerdir.



• Kürtler: Hz Ömer Döneminde İslam Devleti ile karşılaşsalar da Hz Osman Döneminde Kafkasya’nın fethi sonrasında İslamiyet’i benimsemişlerdir.



• İtil Bulgarları: Müslüman tüccarlar vasıtasıyla İslamiyeti benimsemişlerdir.



• Berberiler: Emeviler Döneminde Tunus’un fethi sonrasında İslamiyet’i benimsemişlerdir.



Buna göre farklı milletlerin İslamiyeti benimsemesinde;



I. fetih,



II. diplomasi,



III. ekonomi



yargılarından hangilerini kanıtlar niteliktedir?



konularından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

4. Türk - İslam tarihiyle ilgili olarak aşağıdakilerden

1. Karahanlıların;

I. siyasal birlik,



II. gaza ve cihat,



III. sosyal devlet





hangisinde I. de verilenin II. ye ortam hazırladığı savunulabilir?

anlayışlarından hangileri doğrultusunda politikalarını belirlemelerinde İslam dinini benimsemelerinin etkili olduğu savunulabilir? A) Yalnız I



02

BÖLÜM 05 Test

Karahanlılar ve Gazneliler

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



I.

II.

A)

Talas Savaşı’nın yaşanması

Türkler arasında İslamiyet’in yayılması

B)

Karahanlıların İslamiyeti kabul etmesi

Millî kimliklerini kaybetmeleri

C)

Türklerin Abbasi hizmetine girmesi

Abbasi - Emevi çatışmasının artması

D)

Selçukluların Abbasi halifelerini koruması

İslam dünyasında siyasi birliğin sağlanması

E)

Gaznelilerin Hindistan’a seferler düzenlemesi

Devletin yıkılış sürecine girmesi



5. Karahanlı Hükümdarı Yusuf Kadir Han’a karşı kardeşleri

2. Gazneliler, Tolunoğulları ve Akşitlerin hâkim oldukları

Ahmet ve Ali Tegin taht kavgası içerisine girmiştir.



Buna göre, Gazneliler, Tolunoğulları ve Akşitlerin yıkılmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenebilir?

Çözüm Yayınları

coğrafyanın Türklerin çoğunlukta olduğu bölgeler olmaması bu devletlerin kısa sürede yıkılmasına neden olmuştur.



Bu duruma aşağıdakilerden hangisinin ortam hazırladığı savunulamaz?



A) Ülkenin hanedan üyelerinin ortak malı kabul edilmesinin



B) Merkeziyetçi devlet anlayışına göre teşkilatlanılmasının



C) Kanında kut olan herkesin hükümdar olma hakkının bulunmasının



A) Etnik yapılarının



B) Egemenlik anlayışlarının



C) Askerî örgütlenmelerinin



D) Belirgin bir veraset hukukunun uygulanmamasının



D) Veraset anlayışlarının



E) Türk hâkimiyet geleneğinin devam ettirilmesinin



E) Coğrafi konumlarının

3. Karahanlı Devleti’nin ilk önce doğu ve batı olarak ikiye

ayrılması daha sonra Batı Karahanlıların bağımsız hareket etmeye başlaması;



I. İslam’ın resmî din olarak kabul edilmesine,



II. Türk devlet geleneğinin benimsenmemesine,



III. merkezî devlet anlayışının gelişmemiş olmasına



durumlarından hangilerine bağlanabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III

6. Gazne Hükümdarı Sultan Mahmut’un Hindistan’a fetih duygusunu öne çıkaran seferler düzenlemesinde bölgenin;



I. geniş ekonomik olanaklara sahip olması,



II. çok dinli ve çok uluslu bir yapısının bulunması,



III. sosyal adaletsizliğin ve eşitsizliğin yaygın olması



özelliklerinden hangilerine sahip olmasının etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

57

Test 02

1. B

7. Gazne Hükümdarı Bilge Tekin’den itibaren devletin başına

3. C

4. A

5. B

6. E

7. E

8. B

9. C 10. A 11. A 12. E

10. Gazneliler ve Büyük Selçuklularda devşirmelerden

kurulan Gulam (Hassa) Ordusunun oluşturulmasının temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?

Türk komutanlar geçmiş ve bundan dolayı komutanlar arasında sürekli bir hâkimiyet mücadelesi yaşanmıştır. Sebük Tekin zamanında ise hükümdarlık babadan oğula geçen hanedanlığa dönüştürülmüş ve bu sayede iç karışıklıklar büyük ölçüde azalmıştır.



2. A

Bu gelişmeler Gaznelilerle ilgili olarak;



A) Sultanın varlığını ve otoritesini koruma



B) Askerî teknolojiyi geliştirme



C) Tımar (ıkta) sistemini devam ettirme



I. hukuk devleti anlayışını benimsediklerinin,



D) Türk millî kimliğini koruma



II. egemenlik anlayışında değişimler yaşadıklarının,



E) Devletin daha iyi yönetilmesini sağlama



III. devletin siyasi istikrarını süreç içerisinde sağladıklarının



durumlarından hangilerinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

11. Gaznelilerin Hindistan Seferlerinin; 8. Karahanlılarda devletin başında bulunan hükümdarlar



Karahanlıların bu özelliklerinin oluşmasında;



I. İslam’ı resmî din olarak benimsemelerinin,



II. Türk siyasi geleneğini devam ettirmelerinin,



III. İslam devlet teşkilatlanmasını benimsemelerinin



durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Çözüm Yayınları

han, hakan ve ilig unvanlarını kullanmışlar ayrıca hakanlar kanlarında “kut”un olduğuna inanmışlardır.



I. İslamiyet’in Hindistan’da yayılması,



II. farklı milletlerin hâkimiyet altına alınması,



III. devletin egemenlik alanının Hindistan’a kadar genişlemesi



sonuçlarından hangilerinin Hindistan’da toplumsal eşitsizliğe dayalı kast sisteminin zayıflamasına ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Türk-İslam devletleri ve bu devletlerin eğitim alanında yapmış oldukları faaliyetler arasındaki ilişkinin; Devlet

58

9. Karahanlı Devleti’nde halkla devlet arasındaki ilişkilerde resmî dil olarak Türkçe kullanılmıştır. Ayrıca bilim, kültür, sanat ve edebiyat eserleri Türkçe olarak kaleme alınmıştır.



Karahanlıların bu tutumunun aşağıdaki faydalardan hangisini sağladığı savunulabilir?



A) Demokratik yönetimin uygulanmasını



B) Halk arasında sınıfsal çatışmaların sona ermesini



C) Ulusal Türk kültürünün korunup gelişmesini





Faaliyet

I.

Karahanlılar

Burslu öğrencilik sistemini oluşturmaları

II.

Gazneliler

Gulam sistemini geliştirmeleri

III.

Büyük Selçuklular

Nizamiye Medresesini kurmaları



eşleştirmelerinden hangilerinde doğru olarak verildiği söylenebilir?

D) Özgür düşünce ortamının gelişmesini



A) Yalnız I

E) Halkın refah düzeyinin yükselmesini



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



03

BÖLÜM 05 Test

Büyük Selçuklular 1. Selçuklu Hükümdarı Tuğrul Bey’in aşağıdaki

4. Büyük Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey, Abbasi halifesini Şii



A) Adına para bastırması





B) Abbasi halifesinin kızıyla evlenmesi

Bu gelişmelerin Büyük Selçuklulara, aşağıdaki faydalardan hangisini sağlaması beklenebilir?



C) Büveyhoğulları’na karşı mücadele etmesi



A) Halifeliğin Selçuklu hanedanına geçmesi



D) Bağdat Seferi’ni düzenlemesi



B) Türk-İslam dünyasında saygınlıklarının artması



E) Gaznelilerle savaşması



C) Sultanların İslam âleminin dinî lideri hâline gelmesi



D) Devletin kuruluşunun ve kurumsallaşmasının tamamlanması



E) Türk-İslam siyasi birliğinin sağlanması

faaliyetlerinden hangisi siyasi ve askerî girişimlerinde bağımsız hareket edeceğini gösterir?

Büveyhoğulları tehlikesinden kurtarmış ve halifenin kızıyla evlenmiştir.



5. Tuğrul Bey’in Bağdat Seferi’nden sonra Abbasi halifesi

tarafından “Doğunun ve Batının hükümdarı” olarak ilan edilmesi, halifeye bağlı bütün İslam dünyasının siyasi gücünün Selçukluların eline geçmesine yol açmıştır.

2. Büyük Selçuklu Devleti’nin kurulmasıyla birlikte İslam

Bu bilgiden yola çıkarak,



I. merkeziyetçi devlet teşkilatını oluşturma,



II. İslam dünyasını her tehlikeye karşı koruma,



III. Müslümanlar arasında mezhep birliğini sağlama



faaliyetlerinden hangilerini gerçekleştirmesini zorunlu hâle getirdiği söylenebilir?



A) Yalnız I



I. Selçuklular dinî otoriteye sahiptir.



II. Abbasi halifesi siyasi gücünü yitirmiştir.



III. Selçuklular İslam dünyasında mezhep birliği sağlamıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



dünyasının egemenliği Türklerin eline geçmiştir.

Bu durumun Selçukluların;



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



6. Büyük Selçuklular, Gaznelilere karşı birçok kez savaşarak yenilgiye uğrattıkları hâlde bu devletin yıkılmasını önleyebilmek için Gaznelileri himayeleri altına almışlardır.

3. Sultan Alp Arslan’ın;

I. ülkede yaşanan iç isyanları bastırması,



II. hanedan üyelerine karşı taht mücadelesi vermesi,



III. Anadolu’nun fethi için komutanlarını görevlendirmesi



faaliyetlerinden hangilerinin batıya doğru göç eden Türklere yurt bulma amacına hizmet ettiği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III



Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?



A) Türk-İslam devletleri gaza ve cihat politikası benimsemişlerdir.



B) Selçuklular Türk-İslam dünyasında siyasal birliği sağlamışlardır.



C) Gazneliler, Selçuklulara karşı bağımsızlık arayışı içerisine girmişlerdir.



D) Selçuklular siyasal çıkarları doğrultusunda hareket etmişlerdir.



E) Gazneliler kuruluş sürecinde yıkılma tehlikesi geçirmişlerdir.

59

Test 03

1. A

7. Büyük Selçuklu Hükümdarı Melikşah’ın ölümünden sonra

A) Merkezî otoritenin zayıflamasına



B) Ganimet gelirlerinin azalmasına



C) Fetih hareketlerinin durmasına



D) Siyasal kaosun hâkim olmasına



E) Taht hukukunun düzenlenmesine



II. yönetimde komutanların etkinliklerinin artması,



III. devletin topraklarında Türkmen beyliklerinin oluşması



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

manastır ve rahiplerden alınan vergileri kaldırmışlar ve gayrimüslimlere dinî özgürlük ve dinî kurallarını uygulama izni vermişlerdir.



Bu durumların Büyük Selçukluların;

8. E

9. D 10. E 11. D 12. A

I. Türkçeye birçok Arapça ve Farsça kelimenin girmesi,



II. halkın bilimsel ve sanatsal gelişmeleri takibinin zorlaşması,



III. Türkçenin Arapça ve Farsça karşısında gerilemesi



gelişmelerinden hangileri üzerinde etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



I. hanedan üyelerini geniş yetkilerle yönetici olarak görevlendirmeleri,



II. Anadolu’da kurulan devletleri kendilerine bağımlı hâle getirmeleri,



III. devlet içinde kontrol altında tutulamayan göçebelerin Anadolu’ya yönlendirilmesi



politikalarından hangilerinin egemenliklerini koruyup güçlendirmeye yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



9. Büyük Selçuklular, Ermeni patriğinin ricası üzerine kilise,

60

Çözüm Yayınları



7. E



Bu uygulamanın; I. devlet otoritesinin zayıflaması,

6. D

11. Büyük Selçukluların;

malı olarak kabul edilmiştir.



5. B

Bu durumun;



8. Büyük Selçuklularda fethedilen topraklar fetheden komutanın

4. B

dili, Farsça ise sanat dili olarak kullanılmıştır.

Büyük Selçuklu Devleti’nde yaşanan bu gelişmenin aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulamaz?



3. C

10. Türk-İslam devletlerinin birçoğunda Arapça resmî dil ve bilim

Muhammed Tapar, Berkyaruk ve Mahmut arasında uzun yıllar devam eden taht kavgaları başlamıştır.



2. B

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Büyük Selçuklu Devleti’nde eyaletlerde görevlendirilen

hanedan üyelerine savaşa-barışa karar verme, adlarına hutbe okutup para bastırma yetkileri verilmiştir.



Buna göre Büyük Selçuklular hakkında aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?



I. inanç özgürlüğü,



A) Mutlak monarşi hâkim kılınamamıştır.



II. çoğulcu yönetim,





III. din adamlarına saygı

B) Hanedan üyelerinin tahta çıkma haklarına kısıtlama getirilmiştir.



C) Veraset sistemini belirgin hâle getirmişlerdir.



D) Hanedan üyeleri arasında hâkimiyet mücadelelerinin yaşanmasını önlemeye çalışmışlardır.



E) Dış politikada yayılmacı bir siyaset benimsemişlerdir.



anlayışlarından hangilerini benimsemelerinin bir sonucu olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR

04

BÖLÜM 05 Test

1. Türklerle ilgili;

4. Gazneli Mahmut Hindistan’ı İslam egemenliği altına almak için bu bölgeye seferler düzenlemiştir.



I. asker millet olmaları,



II. cami ve medrese mimarisinde gelişmeleri,



III. göçebe hayatı büyük ölçüde terk ederek yerleşik hayata geçmeleri



Gazneli Mahmut’un bu faaliyetleri;



I. gaza ve cihat politikası izlediğinin,



II. Hindistan’ın ekonomik olanaklarını sömürgeleştirdiğinin, III. askerî faaliyetlerinde ortak din anlayışına göre hareket ettiğinin



durumlarından hangilerinin Türk İslam Tarihi Döneminde gerçekleştiği söylenebilir?





A) Yalnız I



durumlarından hangilerinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Karahanlılar, Satuk Buğra Han zamanında İslamiyet’i resmî

5. Sultan Alp Arslan’ın 1071’de Bizans’ı yenilgiye uğratarak



Bu durum Karahanlılar ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



Sultan Alp Arslan’ın bu başarısının, aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulamaz?



A) Din değiştirdikleri hâlde ulusal kültürlerinin korunmasına önem verdiklerinin



A) Anadolu’nun etnik ve kültürel yapısının değişmesine



B) Devlet teşkilatlanmasında Türk siyasal geleneğini benimsediklerinin



B) Anadolu’da Türk-İslam kültürünün yayılmasına



C) Anadolu’nun Türkler tarafından sömürgeleştirilmesine



C) Farklı din ve mezheplere karşı hoşgörülü bir şekilde yaklaştıklarının



D) Anadolu’da Türk beyliklerinin kurulmasına



E) Anadolu’da Bizans hâkimiyetinin zayıflamasına



D) Hâkimiyetleri altında bulunan milletleri Türkleştirmeye çalıştıklarının



E) Devlet kademelerinde Türk olmayanlara yer vermediklerinin

Malazgirt Savaşı’nı kazanması Anadolu’nun kapılarının Türklere açılmasına neden olmuştur.

Çözüm Yayınları

din olarak kabul ettikleri hâlde edebiyatta, sanatta ve devlet yazışmalarında Türkçeyi kullanmışlardır.



6. Türk-İslam devletleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz?

3. Kün-Toğdı: İnsanlar arasında büyük, küçük, kötü, iyi bilgili,

bilgisiz, fakir, zengin, akıllı, akılsız ve küstah olanlar vardır. Bey hangi özelliklere sahip olursa memleket düzene girer?




....



Öğdülmış: Bey ilk önce kutlu soydan gelmelidir; cesur, kahraman, kuvvetli, yürekli, bilgili, akıllı, cömert ve adil olmalıdır.



I

Kutadgu Bilig’den alınan yukarıdaki konuşmaya bakılarak Türk İslam devletlerinin yönetim anlayışında;



I. kut anlayışı,



II. hukuk devleti,



III. sosyal devlet



unsurlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

II

A)

Karahanlıların Türkçeyi resmî dil olarak kullanması

Ulusal Türk kültürünün korunması

B)

Gaznelilerin Hindistan’a sefer düzenlemesi

Hindistan’da İslam’ın yayılması

C)

Mısır’ın Türk egemenliği altına girmesi

Mısır’da Türkİslam kültürünün yaygınlaşması

D)

Malazgirt Savaşı’nın yaşanması

Anadolu’nun kapılarının Türklere açılması

E)

Moğol İstilası’nın yaşanması

Kutsal şehirlerin kaybedilmesi

61

Test 04

1. D

7. Büyük Selçuklu Hükümdarı Tuğrul Bey, Şii Büveyhoğulları’nı Tuğrul Bey’in bu faaliyetinin;



I. Selçukluların merkezî yönetim anlayışını benimsemesi,



II. Türklerin İslam dünyasının siyasi lideri hâline gelmesi,



III. Abbasi halifeleri üzerindeki Şii baskılarının sona ermesi



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

3. D

4. A

5. C

6. E

7. D

8. A

9. B 10. C 11. B 12. E

10. Karahanlıların;

1055 Bağdat Seferi’yle ortadan kaldırmıştır.



2. A



I. ikili devlet teşkilatını uygulamaları,



II. Türkçeyi resmî dil olarak kullanmaları,



III. ribat denilen kervansaraylar inşa etmeleri



çalışmalarından hangileri Karahanlıların ticarete vermiş oldukları önemin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



C) I ve II

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

E) I, II ve III



11. Büyük Selçukluların yıkılmasına ortam hazırlayan

aşağıdaki durumlardan hangilerinin ortaya çıkmasında mezhepsel farklılıkların etkili olduğu ileri sürülebilir?



I. halkı ağır vergilerle ezmeleri,



II. Hindistan’da İslamiyet’i yaymaları,



III. ordularını farklı milletlerden oluşturmaları





durumlarından hangilerinin Gazneli Devleti’ne karşı hâkimiyet altındaki milletlerin ayaklanmasına ortam hazırladığı savunulabilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III



A) Türkmenlerin devlete küstürülmesi



B) Batınilerin zararlı faaliyetler içerisine girmesi



C) Hanedan üyeleri arasında taht kavgalarının yaşanması



D) Atabeylerin bağımsızlıklarını ilan etmesi



E) Abbasi halifelerinin eski güçlerine kavuşmak istemesi

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Tolunoğulları ve Akşitler Mısır’da halka din ve millet farkı 62

Çözüm Yayınları

8. Gaznelilerle ilgili;

12. Büyük Selçuklu Devleti topraklarında Kirman Selçukluları,

Suriye Selçukluları, Türkiye Selçukluları gibi devletler ortaya çıkmış ve bu devletler süreç içerisinde bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir.

gözetmeksizin hizmet sunmayı ilke edinmişlerdir.



Bu durum Tolunoğulları ve Akşitlerin;



I. siyasi birlik,



II. sosyal devlet,



III. çoğulcu yönetim





anlayışlarından hangileri doğrultusunda hareket ettiklerinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Bu gelişme üzerinde Selçukluların;



I. toprakların hanedan üyeleri arasında paylaşılması,



II. fethedilen bölgelerin fetheden komutanlara bırakılması,



III. merkeziyetçi devlet anlayışının gelişmemiş olması



durumlarından hangilerinin rol oynadığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR

05

BÖLÜM 05 Test

1. Türklerin İslamiyet’e girmesini kolaylaştıran aşağıdaki

4. Büyük Selçuklular toprakların boş kalmasını önlemek, üretime



A) İslamî ahlak kurallarının Türk örf ve âdetlerine yakın olması





B) Ahiret, cennet ve cehennem kavramlarının Türklerin inançlarına uygun olması



C) İslam’daki cihat anlayışının Türk cihan hâkimiyeti anlayışına uygun olması



sebeplerden hangisinin daha çok siyasi niteliklere sahip olduğu söylenebilir?



süreklilik kazandırmak ve savaşa daima hazır bir ordu oluşturmak için ikta sistemini uygulamışlardır.

Buna göre Büyük Selçukluların;



I. mali,



II. askerî,



III. kültürel



D) Türklerdeki Gök Tanrı inancının tek tanrı esasına dayanması

alanlarından hangilerinde fayda elde edebilmek için ıkta sistemini uyguladığı söylenebilir?



A) Yalnız I

E) İslam’daki sevap-günah anlayışının Türklerde de olması



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

5. Türk-İslam devletlerinde hükümdarlar halkı refah içerisinde

2. 1048 Pasinler Savaşı’nda Büyük Selçuklular birleşik Bizans

yaşatmak ayrıca ülkede, dirlik, düzen ve adaleti sağlamak için çalışmışlardır.

ve Gürcü kuvvetlerini yenilgiye uğratmıştır.



Bu savaşın aşağıdakilerden hangisinin anlaşılmasına olanak tanıdığı söylenebilir?



A) Anadolu’da Türklerle mücadele edebilecek askerî bir gücün bulunmadığının



B) Haçlıların Türkleri Anadolu’dan atma politikasının sona erdiğinin



C) Bizans’ın Türk devletlerini birbirine karşı kışkırttığının



D) Anadolu’nun kalıcı olarak Türk yurdu hâline geldiğinin



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



E) Büyük Selçukluların Haçlı orduları karşısında yeterli güce sahip olduğunun



A) Yalnız I

3. Malazgirt Savaşı’nın kazanılmasından sonra Marmara’ya

Çözüm Yayınları



Anadolu’nun kısa sürede fethedilmesine;

Buna göre;



I. Türk-İslam devletlerinde halk iradesinin temsiline önem verilmiştir.



II. Türk hükümdarları sosyal hukuk devleti anlayışını benimsemiştir.



III. Türk-İslam devletleri, halkın devlete bağlılığını artırmaya çalışmıştır.



D) II ve III

I. Bizans’ın askerî gücünün yetersiz olması,



I. ikta,



II. Sultan Alp Arslan’ın kılıç hakkı uygulamasını başlatması,



II. veraset,



III. Harzemşah Devleti’nin yıkılmış olması



III. devşirme



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Türk-İslam hükümdarlarının bu inanışının;



durumlarından hangilerinin ortam hazırladığı savunulabilir?

C) I ve II

Allah tarafından kendisine verildiğine ve bu yetkinin kan yolu ile oğullarına geçtiğine inanırdı.





B) Yalnız II

6. Türk-İslam devletlerinde hükümdar, yönetme yetkisinin bizzat

kadar bütün Anadolu kısa bir süre içerisinde fethedilmiştir.



C) I ve II



sistemlerinden hangilerinin belirgin hâle gelmesini önlediği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

63

Test 05

1. C

7. Büyük Selçuklu Devleti’nin;

II. Abbasi halifelerini himaye etme,



III. halkı barış ve huzur içerisinde yaşatma politikalarından hangilerinin Türk-İslam dünyası üzerine Haçlı Seferlerinin düzenlenmesine ortam hazırladığı savunulabilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4. C

5. D

6. B

7. A

8. B

9. A 10. D 11. E 12. B

her şehirde darüşşifa, darülâfiye ve bimaristan gibi adlarla hastaneler inşa etmişlerdir.

I. Anadolu’yu fethetme,



3. C

10. Selçuklular sağlık hizmetlerine büyük önem vermiş hemen





2. A



Bu hastanelerin giderleri aşağıdaki sistemlerden hangisiyle karşılanmıştır?



A) Gulam



B) İkta

D) Vakıf

C) Müsadere

E) İltizam

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Türk-İslam devletlerinde görülen; 8. Türk-İslam devletlerinde hükümdar eşi olan hatunların



Bu durum Türk-İslam devletleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Hatunun devlet yönetiminde halk iradesini temsil ettiğinin



B) Hatunun siyasi yetkilere sahip olduğunun



C) İslam öncesi ikili devlet teşkilatının devam ettirildiğinin



D) Hükümdarın faaliyetlerinin denetlenmesinde hatunun rol oynadığının



E) Ülke yönetiminde demokratik uygulamalara yer verildiğinin

Çözüm Yayınları

kendilerine ait divanları ve iktaları bulunurdu. Sultanın fermanları hatunun tuğrası ile birlikte yürürlüğe girerdi.



I. ikta,



II. kadılık



III. gulam



uygulamalarından hangilerine İslam öncesi Türk devletlerinde yer verilmediği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Osman: “Türkler, İslam dinini benimsedikten sonra İslam mimarisine yeni yapı formları oluşturarak önemli katkılar yapmıştır.” demiştir.



64 9. Aşağıdakilerden hangisinin Büyük Selçuklu Devleti’nin askerî sistemiyle ilgili olduğu söylenemez?



A) Emir’ül Sevahil



B) Yardımcı Kuvvetler



C) Türkmen Ordusu



Ertuğrul ise bu katkıların;



I. sur,



II. kümbet,



III. kervansaray



mimari unsurları olduğunu söylemiştir.



Ertuğrul yukarıdakilerden hangilerini deseydi Osman’a doğru söylemiş olurdu?

D) Hassa Ordusu



A) Yalnız I

E) Guleman-ı Saray



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiyesi - I

4. Malazgirt Savaşı’ndan sonra Anadolu’da Danişmentler,

1. Mardin Artuklularının 1144’de Urfa’yı Haçlıların elinden alması İslam dünyasında sevinçle karşılanmıştır.



Saltuklular, Mengücekliler, Artuklular ve Çaka Beyliği gibi Türkmen beylikleri kurulmuştur. Bu beylikler Anadolu’da Türk - İslam kültürünü yansıtan birçok mimari eser inşa ederek Anadolu’nun Türkiye olarak adlandırılmasına hizmet etmişlerdir.

Bu durum Türk beyliklerinin;



I. mali,



II. askerî,



III. kültürel





alanlarından hangilerindeki başarılarının İslam dünyasındaki saygınlıklarını artırdığını gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

01

BÖLÜM 06 Test

C) I ve II

E) I, II ve III

Buna göre,



I. Anadolu’da Türk hâkimiyetinin güçlenmesinde beylikler önemli rol oynamışlardır.



II. Türkmen beylikleri Türk - İslam Uygarlığını Anadolu’ya taşımışlardır.



III. Anadolu’da Türkler arasında güçlü bir siyasi birlik beylikler vasıtasıyla oluşmuştur.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Mengücek Gazi’nin ölümünden sonra beylik, oğulları



Bu durum Mengüceklilerin aşağıdakilerden hangisini benimsemediğini gösterir?



A) Ülkenin hanedanın ortak malı olmasını



B) Hükümdarın halkın refahını gözetmesini



C) Haçlılara karşı mücadele edilmesini



D) Gaza ve cihat anlayışının uygulanmasını



E) Hâkimiyetin tek elde toplanmasını

Çözüm Yayınları

tarafından Erzincan - Kemah kolu ve Divriği kolu olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

5.

I. Anadolu Türk siyasi birliğini sağlayabilmek için birbirleriyle mücadele etmeleri



II. Anadolu’da Türk nüfusun üstün hâle gelmesini sağlamaları



III. Anadolu’nun dört bir tarafında kervansaray, cami, medrese, imarethane inşa etmeleri



Anadolu Türk beyliklerinin bu faaliyetlerinden hangilerinin Anadolu’da Türk - İslam kültürünün kalıcı olmasına olanak sağladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. İzzettin Saltuk Dönemi’nde Saltuklular bölgedeki diğer Türk

beyleri ile iş birliği yaparak Gürcülere karşı başarılı savaşlar yapmıştır.



Bu durum Saltukluların;



I. sosyal devlet,



II. gaza ve cihat,



III. toplumsal eşitlik

65

6. Danişmentlilerin,

I. Antakya Haçlı Kontluğu’ndan Malatya’yı almaları,



II. Türkiye Selçuklularının taht kavgalarına karışmaları,



III. Anadolu’ya iskân edilen Türkmenleri koruyucu politika izlemeleri



anlayışlarından hangilerine göre hareket ettiğinin bir göstergesidir?



faaliyetlerinden hangilerinin Anadolu halkı üzerindeki saygınlıklarının artmasına ortam hazırladığı söylenemez?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

Test 01

1. B

2. E

3. B

4. C

5. D

6. B

7. E

8. C

9. E 10. B 11. B 12. A

7.

I. Moğol istilasından kaçan Türkmenlerin Anadolu’da iskân edilmesi

10. İzmir civarında kendi beyliğini kuran Çaka Bey; Midilli, Sakız,



II. Bizans karşısında Türk beyliklerinin birlikte hareket etmesi





III. Anadolu’da hâkimiyet altına alınan bölgelerde halka hoşgörüyle yaklaşılması



Anadolu’da Türk egemenliğinin pekişmesinde bu gelişmelerden hangilerinin olumlu bir etki yaptığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Sisam, Rodos gibi Ege adalarını ele geçirmiştir.

C) I ve II

Bu fetihler Çaka Beyliği’nde;



I. güçlü bir donanma kurulması,



II. ikta sisteminin aksamadan uygulanması,



III. Ege Denizi’nde Türk hâkimiyetinin güçlenmesi



durumlarından hangilerine önem verildiğini göstermez?



A) Yalnız I



E) I, II ve III

8. Türkiye Selçuklu Devleti’nin kuruluş yıllarında hutbede önce

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

11. Büyük Selçuklular;

Büyük Şelçuklu hükümdarının adı okunmaktaydı. Ancak I. Kılıç Arslan bu uygulamaya son vererek hutbede sadece kendi adının okunmasını sağlamıştır.



• Önemli komutanları Anadolu’nun fethiyle görevlendirmiş ve Anadolu’da “Fethedilen toprak fethedenin malıdır.” politikasını uygulamışlardır.



• Batıya göç eden Türk boylarını Anadolu’da iskân etmişlerdir.



Büyük Selçukluların bu faaliyetlerinin aşağıdakilerden hangisini başlattığı ileri sürülebilir?

Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Büyük Selçuklu Devleti’nin “İslam devleti” olma özelliğini kaybettiğinin



B) I. Kılıç Arslan’ın halifeliği ele geçirdiğinin



C) Türkiye Selçuklu Devleti’nin bağımsız hâle geldiğinin



A) Türklerin İslamlaşmasını



D) Büyük Selçuklu Devleti’nin yıkıldığının



B) Anadolu’nun Türkleşmesini



E) Türkiye Selçuklu Devleti’nin laik yönetim anlayışını benimsediğinin



C) Moğol İstilası’nın başlamasını



D) Büyük Selçukluların yıkılmasını



E) Anadolu’nun dinî merkezî olmasını

Çözüm Yayınları



9. Türkiye tarihinin başlamasında etkili olan,

I. Malazgirt Savaşı’nda Selçukluların, Bizans’ı yenilgiye uğratması,



II. Selçuklu komutanlarının İznik’e kadar Anadolu topraklarını ele geçirmesi,



III. Büyük Selçukluların batıya göç eden Türkmenleri sürekli Anadolu’ya yönlendirmesi

66



durumlarından hangileri Bizans’ın Anadolu’da siyasi hâkimiyetini koruyacak bir askerî güçten yoksun olduğunun bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

12. Kösedağ Savaşı’ndan sonra Anadolu’da Moğol parasının kullanılmaya başlaması ayrıca Moğol hükümdarı adına hutbe okutulmasına bakarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?



A) Moğollar, Anadolu’da siyasi ve mâli hâkimiyet kurmuşlardır.



B) Moğollar dindar ve zenginlerdir.



C) Anadolu halkı Moğol hâkimiyetini desteklemiştir.



D) Moğollar, Anadolu halkına dinî ve ekonomik baskı yapmışlardır.



E) Anadolu Türk siyasi birliği sağlanmıştır.

C) I ve II

Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiyesi - II 1. Türkiye Selçukluları 1077 yılında İznik’te ilk hutbelerini

4. Süleyman Şah babası Kutalmış’ın, Alp Arslan’la yaptığı

Melikşah adına okutmuşlardır.



02

BÖLÜM 06 Test

mücadele sonucunda yenilmesi üzerine Anadolu’ya gelmiş ve İznik’i alarak burayı başkent yapmıştır. Bizans’ın içinde bulunduğu karışıklıklardan da yararlanarak Batı Anadolu’yu ele geçirmiştir.

Bu gelişme Türkiye Selçuklularıyla ilgili;



I. Büyük Selçuklu’nun siyasi hâkimiyetini kabul ettiklerinin,



II. hutbe okutmayı bağımsızlık alameti şekline dönüştürdüklerinin,



Buna göre Türkiye Selçuklularının kurulmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu savunulabilir?



III. Büyük Selçuklular ile siyasi alanda mücadele içine girdiklerinin



A) Büyük Selçukluların iskân politikası uygulamasının



B) Bizans’ın Anadolu’da siyasi ve askerî açıdan zayıf durumda olmasının



C) Sultan Alp Arslan’ın Anadolu fetihlerini desteklemesinin



D) Moğol İstilası’ndan kaçan Türkmenlerin Türkiye Selçuklularına katılmasının



E) Türkiye Selçuklularının deniz kuvveti oluşturmalarının



durumlarından hangilerinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Süleyman Şah, Bizans’ı yendikten sonra Boğazların Anadolu 5. Haçlı Seferlerinin düzenlenmesinde etkili olan;



Buna göre Türkiye Selçukluları hakkında,





I. İlk Türk donanmasını kurmuşlardır.

I. kralların ve derebeylerin papayla iyi ilişki kurmak amacıyla seferlere katılması,



II. Ekonomik kalkınmaya önem vermişlerdir.



II. halkın din adamlarının baskısını engellemek için Haçlı ordularına katılması,



III. Batı yönünde Boğazlara kadar olan bölgeleri ele geçirmişlerdir.



III. yeni topraklar ve zenginlik elde etmek isteyen kişilerin seferleri örgütlemesi



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

yakasını kontrol altına almış ve burada bir gümrük teşkilatı kurarak Boğazlardan geçen gemilerden vergi almaya başlamıştır.



sebeplerinden hangileri katolik kilisesinin sosyal ve siyasi nüfuza sahip olduğunu gösterir?



A) Yalnız I



3. Türkiye Selçukluları İkinci Haçlı Seferi’nden sonra ekonomik ve

siyasi açıdan yükselme dönemine girmiş ve bu dönemde birçok Hristiyan topluluk Bizans yerine Türk topraklarında yaşamayı tercih etmiştir.



Bu duruma bakarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?



A) Türkiye Selçukluları, Anadolu Türk siyasi birliğini sağlamıştır.



B) Ekonomik amaçlar askerî faaliyetler üzerinde etkili olmuştur.



C) Türkiye Selçukluları Anadolu’yu insan yaşamına daha elverişli hâle getirmiştir.



D) Haçlı Seferleri Anadolu topraklarının tahrip olmasına yol açmıştır.



E) Türkiye Selçukluları, Anadolu’nun Türkleşmesine hizmet etmişlerdir.

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6.

I. Bizans’ın Avrupa ve papadan yardım istemesi



II. Avrupalıların ticaret yollarını ele geçirmek istemeleri



III. Hristiyanlarca kutsal sayılan yerleri Müslümanlardan geri almak istemeleri





Haçlı Seferlerinin yukarıda verilen sebeplerinin ilgili olduğu alanlarla eşleştirme ilişkisi aşağıdakilerden hangisinde doğru gruplandırılmıştır? Siyasi

Mali

Dinî

A)

I

II

III

B)

II

III

I

C)

III

I

II

D)

I

III

II

E)

II

I

III

67

Test 02

1. A

2. D

3. C

4. B

5. C

6. A

7. E

8. B

9. A 10. E 11. A 12. E

7. I. Mesud, ülkede birçok cami, medrese, han, hamam ve yollar

10. Avrupalıların Haçlı Seferleri sırasında öğrendikleri pusula,



Buna göre I. Mesud’un faaliyetlerinin aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğu söylenemez?



I. Coğrafi Keşifler,



A) Halkın yaşam standardını yükseltmeye



II. Reform Hareketleri,



B) Sosyal devlet politikasını hayata geçirmeye



III. Rönesans Hareketleri



C) Toplumun eğitim, ulaşım ve din hizmeti gibi gereksinimlerini karşılamaya



D) Anadolu’yu bayındır ve imar hâle getirmeye



E) Türk ulusal kimliğini korumaya

kâğıt, barut ve matbaayı geliştirerek kullanmalarının sonraki dönemde;

yaptırmış; yoksullara, yolcu ve ihtiyaç sahiplerine yönelik hayır kurumları inşa ettirmiştir.



gelişmelerinden hangilerinin yaşanmasına ortam hazırladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Haçlı Seferleri sonucunda İslam dünyasındaki şehirler tahrip edilirken İtalyan şehir devletleri hızla zenginleşmiştir.



• I. Kılıç Arslan’ın Çaka Beyliği’ni ortadan kaldırması



• I. Mesud’un Danişmentoğullarıyla mücadele etmesi



Türkiye Selçuklu hükümdarlarının bu faaliyetlerinin;



I. hukuk devleti ilkesini uygulama,



II. Anadolu Türk siyasi birliğini sağlama,



III. gaza ve cihat yoluyla İslam egemenliğini genişletme



politikalarından hangilerine yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

l

Çözüm Yayınları

8.

ll

lll lV

V

C) I ve II

E) I, II ve III



Buna göre harita üzerinde işaretli yerlerden hangisinin Haçlı Seferleri sonrasında ekonomik olarak gelir kaybına uğradığı söylenemez?



A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

12. Haçlı Seferleri esnasında Anadolu, savaş alanı hâline dönüşmüş ve Kösedağ Savaşı’ndan sonra Moğollar tarafından istila edilmiştir.

68 9. Türkiye Selçukluları, Musul Atabeyliği ve Eyyübiler gibi Türk-



Türkiye tarihiyle ilgili bu gelişmelerin;

İslam devletleri Haçlılara karşı yoğun bir şekilde mücadele etmişlerdir.



I. toprak düzeninin bozulması,



Bu durum Türk-İslam devletlerinin aşağıdaki anlayışlardan hangisine göre hareket ettiklerini gösterir?



II. siyasal istikrarsızlığın baş göstermesi,



III. asayişsizliğin ve güvensizliğin yaygınlaşması



A) Gaza ve cihat

B) Kılıç hakkı



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



C) Çoğulcu yönetim

D) Kanun üstünlüğü



A) Yalnız I



E) Ordu-millet



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiyesi - III

03

BÖLÜM 06 Test

1. Türkiye Selçukluları Anadolu’da asayişi ve güvenliği sağlamış,

4. Türkiye Selçuklularının;

tüccarların mallarını sigorta altına almış ve ülkenin genelini kervansaraylarla donatmışlardır.



Türkiye Selçuklularının bu faaliyetlerinin aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Anadolu’nun uluslararası ticaret merkezî hâline gelmesine



B) Anadolu’daki tarımsal üretimin azalmasına



C) Sosyal devlet anlayışının Anadolu’da yaygınlık kazanmasına



D) Selçukluların ekonomik açıdan dışa bağımlı hâle gelmesine



E) Anadolu’nun Selçuklular Dönemi’nde Haçlı Seferlerine maruz kalmasına



I. Türk siyasi birliğinin sağlanması,



II. Anadolu hâkimiyetinin güçlenmesi,



III. Bizans’ın taarruz gücünün yok edilmesi



faydalarından hangilerini elde etmelerinde Miryokefalon Savaşı’nın kazanılmasının rol oynadığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Türkiye tarihiyle ilgili savaşlar ve bu savaşların ortam hazırladığı durumlar arasındaki ilişki;



2. Türklerin Anadolu’yu ele geçirmesinden sonra İslam dünyası





II. Hristiyan devletlerle İslam devletleri arasındaki çatışmalar tamamen sona ermiştir.



III. Türklerin Anadolu’yu ele geçirmesi İslam devletlerini askerî ve siyasi yönden olumlu etkilemiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılamaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

Çözüm Yayınları

I. Bizans’ın Anadolu’yu kaybetmesi Haçlı Seferlerine sebep olmuştur.

Durum



Anadolu’nun kapılarının Türklere açılması



II. Miryokefalon

Anadolu’daki Türk hâkimiyetinin kesinleşmesi



III. Kösedağ

Anadolu Türk siyasi birliğinin parçalanması

Yalnız bu bilgiye dayanarak,



Savaş

I. Malazgirt

üzerindeki Bizans baskısı azalmıştır.







eşleştirmelerinden hangilerinde doğru olarak verilmiştir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) II ve III

3. Miryokefalon Savaşı’ndan sonra Batılı kaynaklarda

6. İslam dininde resim yasak olduğu hâlde Türkiye Selçukluları



A) Batılıların Türkleri Anadolu’dan uzaklaştırmaya çalıştıkları



Türkiye Selçuklularının paralarını bu şekilde basmalarına aşağıdakilerden hangisinin ortam hazırladığı savunulabilir?



B) Anadolu’nun kesin olarak Türklerin siyasi ve kültürel hâkimiyeti altına girdiği



A) Farklı toplumlarla etkileşim yaşamalarının



C) Türklerin Anadolu’da İslamiyet’i silah zoruyla yaydığı



B) Ekonomik bağımsızlığa sahip olmalarının



D) Türklerin Anadolu’da Bizans’la uyum içerisinde yaşadığı



C) Anadolu’da uluslararası ticaretin gelişmiş olmasının



E) Anadolu’nun Moğol istilasından kaçan Türklerin sığınağı hâline geldiği



D) İslam dininden uzaklaşmış olmalarının



E) Abbasi halifelerine bağlı olmalarının

Anadolu’nun Türkiye olarak adlandırılmasından yola çıkarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

paralarında sultanlarının resimlerine, kartal ve aslan kabartmalarına yer vermişlerdir.

69

Test 03

1. A

7. Anadolu’da esnaf teşkilatı olarak kurulan Ahi teşkilatı halka

4. D

5. E

6. A

7. A

8. C

9. B 10. D 11. B 12. D

yaştaki III. Kılıç Arslan geçmiştir. Fakat çok geçmeden Gıyaseddin Keyhüsrev, Türkmen beylerinin davetiyle küçük yaştaki yeğeni Kılıç Arslan’ın yerine tekrar Türkiye Selçukluları sultanı olmuştur.

Buna göre,

3. B

10. Rükneddin Süleyman Şah’ın ölümünden sonra yerine çocuk

mesleki eğitim vermiş, üretilen ürünlerin kalitesini ve fiyatlarını denetlemiştir. Kalitesiz ve belirlenen fiyatın üzerinde mal satan üyelerini ise cezalandırmıştır.



2. C



I. Ahi teşkilatı tüketici haklarını koruyan tedbirlere başvurmuştur.

Bu gelişmenin Türkiye Selçuklularının;



I. iç istikrarın sağlanması,



II. Ahiler Anadolu’da siyasi birliği sağlamışlardır.



II. sosyal devlet anlayışının uygulanması,



III. Ahi teşkilatı tamamen askeri amaçlarla kurulmuştur.



III. merkezî yönetimin bozulmasının engellenmesi,



durumlarından hangilerine verdiği bir önemin sonucu olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Türkiye Selçukluları ikta sistemini uygulayarak tarımsal

üretimin sürekliliğini sağlamaya, savaşa daima hazır bir ordu bulundurmaya ve toprakların boş kalmasını önlemeye çalışmıştır. Çözüm Yayınları



Buna göre ikta sisteminin;



I. askerî,



II. ekonomik,



III. kültürel



alanlarından hangilerinde fayda elde etmeye yönelik uygulandığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

11. Türkiye Selçuklu sultanları yaptıkları bütün işlerden sadece

C) I ve II

E) I, II ve III

Allah’a karşı sorumlu olduklarını ileri sürmüşlerdir.



Bu savununun;



I. mutlakiyet anlayışının hakim kılınması,



II. herkesin kanunlar önünde eşitliğinin sağlanması,



III. yetkilerin ve gücün sultanın şahsında toplanması



uygulamalarından hangilerinin hayata geçirilmesini engellediği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Türkiye Selçuklularıyla ilgili; 70

9. Mevlana Celaleddîn-i Rumî’nin cenazesinin Müslümanlar, Hristiyanlar ve Yahudiler tarafından birlikte kaldırılması Selçuklu ülkesinde aşağıdakilerden hangisinin gelişmiş olmasına bağlanabilir?



A) Sosyal devlet

B) Dinî hoşgörü



C) Çoğulculuk

D) Toplumsal eşitlik



E) Dinî birlik



I. adalet işlerinin şeri ve örfi hukuka göre düzenlenmesi,



II. kadıların faaliyetlerinde hükûmete karşı sorumlu olmaması,



III. kadıların verdiği kararların yöneticiler tarafından bozulamaması



durumlarından hangileri adli ve idari işlerin birbirinden ayrılmasına ve yargının bağımsızlığının sağlanmasına önem verildiğini gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiyesi - IV

04

BÖLÜM 06 Test

1. Türkiye Selçuklularının, Kösedağ Savaşı’ndan sonra

4. Türkiye Selçuklularının Anadolu’da Türk siyasi birliğini



A) Anadolu’da siyasi birliğin dağıldığı



A) Danişmentliler

B) Çaka Beyliği



B) Ekonomik faaliyetlerin Anadolu’da sona erdiği



C) Artuklular

D) Mengücekliler



C) Selçuklu şehzadelerinin ve devlet adamlarının Moğolların desteğini sağlamaya çalıştığı





D) Türkiye Selçuklularının, Moğolların siyasi ve askerî üstünlüğünü kabul ettiği



E) Anadolu’dan geçen ticaret yollarının önemini kaybettiği

Moğol İlhanlı Hükümdarlığı’na vergi vermeye başlamasına bakarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

sağlamak amacıyla savaştığı devletler arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

5. Türkiye Selçukluları ve Moğollar arasında gerçekleşen

2. Kösedağ Savaşı’ndan sonra Türkiye Selçuklularının

Kösedağ Savaşı’nın;

I. güçler dengesinin değişmesi,



II. merkezî otoritenin güçlenmesi,



III. Türk siyasi birliğinin parçalanması



durumlarından hangilerinin yaşandığı söylenemez?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

Çözüm Yayınları

toprakları üzerinde Türkmen beyliklerinin kurulmasına bakarak Anadolu’da;



E) Dulkadiroğulları



I. Anadolu’nun değişik bölgelerinde Türkmen beyliklerinin kurulması,



II. Selçuklulara bağlı olan Ermeni ve Trabzon Rum Krallıklarının, Moğollara bağlanması,



III. Sivas ve Kayseri gibi önemli kültür ve ticaret merkezlerinin tahrip edilmesi



sonuçlarından hangileri Selçukluların Anadolu’daki siyasi hâkimiyetinin sarsıldığını doğrudan gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Türkiye tarihiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz?



I.

II,

A)

Anadolu’da asayiş ve güvenliğin sağlanması

Anadolu’da uluslararası ticaretin gelişmesi

6. Kösedağ Savaşı’nda Türkiye Selçuklularının yenilmesi üzerine

B)

Göçebe Türkmenlerin Anadolu’ya iskân edilmesi

Anadolu’nun Türkleşmesi



C)

Harzemşahların yıkılması

Moğolların Anadolu’yu istilalarının kolaylaşması

D)

Türklerin Anadolu içlerinde ilerlemesi

Haçlı Seferlerinin düzenlenmesi

C) Anadolu beylikleri, Selçuklu otoritesinin zayıflamasından yararlanmaya çalışmışlardır.

E)

Pasinler Savaşı’nın yaşanması

Anadolu’nun Türk yurdu olduğunun kesinleşmesi

D) Kösedağ Savaşı Anadolu’yu siyasi yönden etkilemiştir.

Anadolu beylikleri Selçuklularla ilişkilerini keserek bağımsız hareket etmeye başlamışlardır.

Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez? A) Anadolu Türk siyasi birliğini bozacak gelişmeler yaşanmıştır. B) Kösedağ Savaşı’yla Moğollar, Anadolu’da yeni bir devlet kurmuştur.

E) Türkiye Selçuklularının askerî başarısızlıkları siyasi otoritelerinin azalmasına yol açmıştır.

71

Test 04

1. D

7. Anadolu Türkmen beyliklerinin Kösedağ Savaşı’ndan sonra Türkiye Selçuklu Devleti’nin emirlerine riayet etmeden hareket etmeleri;



I. merkezî otoritenin zayıflaması,



II. devletin dağılış sürecine girmesi,



III. Türk siyasi birliğinin bozulması



durumlarından hangilerine bağlanabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

Hristiyan, Mecûsî, putperest olsan yine de gel...



Bu bizim dergâhımız umutsuzluk dergâhı değildir,



Yüz kere tövbeni bozmuş bile olsan yine gel... Mevlana Celaleddini Rumi

Mevlana’nın yukarıda verilen dizelerinde;



II. demokrasi,



III. insan sevgisi



kavramlarından hangilerinin öne çıktığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

Çözüm Yayınları



I. hoşgörü,

5. C

6. B

7. E

8. D

9. B 10. D 11. C 12. D

I. Türkçenin resmî dil olarak ilan edilmesi



II. Yağıbasan Medresesinin açılması



III. Gevher Nesibe Şifahanesinin kurulması



Yukarıdakilerin Danişmentoğulları, Türkiye Selçukluları ve Karamanoğulları olarak eşleştirilmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?



A) I, II, III

B) I, III, II

D) II, III, I

C) II, I, III

E) III, I, II

11. I. Baba İshak İsyanı’nın yaşanması

Ne olursan ol, yine de gel!



4. E

E) I, II ve III





3. E

10.



8. Yine de gel... Yine de gel!



2. B



II. Harzemşah Devleti’nin yıkılması



III. Miryakefalon Savaşı’nın yapılması



Yukarıdaki gelişmelerden hangilerinin Moğol İlhanlı Devleti’nin Anadolu’yu işgal etmesini kolaylaştırdığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

12. Moğolların önünden kaçan Türkmenler, Anadolu’ya gelerek

Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerine yerleşmişlerdir. Böylece bölgede nüfus yoğunlaşmış buna bağlı olarak da sosyal ve ekonomik sıkıntılar artmıştır. Göçebe hayatı yaşayan Türkmenlerin ticaret kervanlarına saldırmaları devletin buna karşı sert tepki göstermesine neden olmuştur. Bu durumdan yararlanan Baba İshak, göçebe Türkmenleri yanında toplamayı başararak devlete karşı isyan etmiştir.

72



9. Türkiye Selçuklularının yıkılmasında etkili olan;

I. İlhanlıların Selçukluları kendilerine bağlaması,



II. hanedan üyeleri arasında taht kavgası çıkması,



III. Kösedağ Savaşı’nın yenilgiyle sonuçlanması

Yalnızca bu bilgilere bakılarak, I. Baba İshak İsyanı’nda devletin göçebe Türkmenlere karşı izlediği politika etkili olmuştur.



II. Moğol istilası Anadolu’nun Moğol hâkimiyeti altına girmesine ortam hazırlamıştır.



III. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da demografik yapıda değişimler yaşanmıştır.



sebeplerinden hangilerinin ortaya çıkmasına geleneksel Türk devlet yönetim anlayışı ortam hazırlamıştır?



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

BİRE BİR

BÖLÜM 06 Test

05

1. Malazgirt Savaşı’ndan sonra Anadolu’da kurulmuş olan

4. I. Kılıç Arslan’ın ölümü ve büyük oğlu Şehin Şah’ın Büyük



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?





A) Anadolu’daki Türk-İslam varlığını korumaya çalıştıklarının

Bu durumun aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulamaz?



B) Anadolu Türk siyasi birliğini sağlama politikası izlediklerinin



A) Fetih hareketlerinin durmasına



B) Veraset sisteminde düzenleme yapılmasına



C) Anadolu’da Hristiyanlığın yayılmasını önlemede başarılı olduklarının



C) Merkezî otoritenin zayıflamasına



D) Anadolu’nun stratejik önemini kavramada yetersiz kaldıklarının



D) Bizans saldırılarının yeniden başlamasına



E) Devletin kuruluş döneminin uzamasına



E) Anadolu halklarını asimile ederek Türkleştirdiklerinin

Danişmentliler, Saltuklular, Mengücekler ve Artuklular gibi Türk beylikleri Bizans ve Haçlılara karşı mücadele etmiştir.

Selçuklulara rehin düşmesi üzerine 1107-1110 arasında Türkiye Selçuklu tahtı boş kalmıştır.

5. Haçlı Seferlerinin;

Seferi’yle Suğdak alınmış ve Kırım’ın içlerine kadar ilerlenmiştir.

I. Hristiyanlarca kutsal sayılan yerlerin Müslümanlardan geri alınmak istenmesi,





Bu fetihlerin aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı söylenebilir?

II. Türklerle baş edemeyen Bizans’ın Avrupa ve papadan yardım istemesi,





A) Trabzon Rum İmparatorluğu’nun Türkiye Selçukluları topraklarına katılmasına

III. Avrupa’da nüfusun artması sonucu köylülerin doğuda toprak sahibi olmak istemesi





B) Baharat Yolu’nun Türkiye Selçuklularının hâkimiyeti altına girmesine

gibi sebepleri ekonomik, siyasi ve dinî olarak aşağıdakilerden hangisinde doğru bir şekilde gruplandırılmıştır?



C) Karadeniz’in Türk gölü hâline gelmesine



D) Türkiye Selçuklularının Karadeniz ticaretinde söz sahibi olmasına



E) Kırım Hanlığı’nın Türk-İslam medeniyetiyle tanışmasına

Çözüm Yayınları

2. l. Alâeddin Keykubat Dönemi’nde gerçekleştirilen Suğdak

Ekonomik

Siyasi

Dini

A)

I

II

III

B)

I

III

II

C)

II

I

III

D)

III

II

I

E)

III

I

II

3. Danişmentoğullarının desteğiyle Türkiye Selçuklu tahtına

oturan Sultan Mesud, Danişmentlilerin idaresinden kurtulmaya, Bizanslıları Anadolu’dan atmaya ve Anadolu’da birliği sağlamaya çalışmıştır.



Buna göre Sultan Mesud’un; I. siyasi bağımsızlığını kazanma,



II. Anadolu’yu egemenliği altında birleştirme,



III. taht kavgalarını önleyip merkezî otoriteyi güçlendirme



amaçlarından hangilerine yönelik hareket ettiği söylenebilir?



A) Yalnız I



D) II ve III

E) I, II ve III

Anadolu yakasını ele geçirerek burada gümrük idaresi kurmuştur.





B) Yalnız II

6. Türkiye Selçuklu Hükümdarı Süleyman Şah, İstanbul’un

C) I ve II

Bu durumun Türkiye Selçuklularına;



I. hazine gelirlerini artırma,



II. İstanbul Boğazı’nı denetim altında tutma,



III. Doğu Roma İmparatorluğu’nun varlığına son verme



olanaklarından hangilerini sağladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

73

Test 05

1. A

7. II. Kılıç Arslan’ın sınırlarını doğuda Fırat’a, batıda Sakarya’ya

4. B

5. D

6. C

7. D

8. A

9. E 10. D 11. B 12. B

Harzemşahların oluşturduğu tampon bölgeyi ortadan kaldırmıştır.

Buna göre Miryokefalon Savaşı’nın;



Bu durumun aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Haçlı Seferlerinin Anadolu üzerinden gerçekleştirilmesine



B) Türkiye Selçuklularının İlhanlılara karşı Bizans’la ittifak yapmasına



I. Haçlıların Bizans’ı Türkiye Selçukluları aleyhinde kışkırtması,



II. Bizans’ın Anadolu’daki Türk-İslam varlığına son vermek istemesi,





III. Türkiye Selçuklularının egemenlik alanlarını genişleterek siyasi açıdan güçlenmesi

C) Moğolların Anadolu’da kalıcı olma politikası izlemeye başlamasına



D) Anadolu’nun, Moğol saldırısına açık hâle gelmesine



E) Harzemşahların İlhanlılara karşı askerî ve siyasi açıdan desteklenmesine



sebeplerinden hangilerinden dolayı meydana geldiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Karamanoğulları, Türkiye Selçuklu Devleti’nin merkezî olan

8. Türkiye Selçuklu sultanları ve devlet adamları Kösedağ

Konya’da kurulduğu için kendilerini bu devletin mirasçısı olarak görmüşlerdir.

Savaşı’ndan sonra Moğollar tarafından atanmaya başlamıştır.

Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?





A) Türkiye Selçuklularının siyasi bağımsızlıklarını yitirdiklerinin



I. Balkanlara kalıcı olarak yerleşme,



B) Moğolların Anadolu’da asimilasyon politikası izlediklerinin



II. Anadolu Türk siyasi birliğini sağlama,



C) Türkiye Selçuklularının federatif bir şekilde örgütlendiklerinin



III. gaza yoluyla İslam egemenliğini genişletme



D) Kösedağ Savaşı’nın Anadolu’daki siyasi dengeyi Türkler lehine değiştirdiğinin



E) Türkiye Selçuklularının Moğol veraset sistemini benimsediklerinin

Çözüm Yayınları



Bu durumun Osmanlıların;



politikalarından hangilerine karşı en fazla direnci gösteren beyliğin Karamanoğulları olmasına yol açtığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Baba İshak İsyanı’nın güçlükle bastırılması Türkiye Selçuklu

9. Miryokefalon Savaşı’nın; 74

3. C

10. Yassıçemen Savaşı, Türkiye Selçukluları ile İlhanlılar arasında

kadar genişletmesi ve Bizans’ın Türkleri Anadolu’dan çıkararak Anadolu’ya tamamen hâkim olmak istemesi Miryokefalon Savaşı’nın yaşanmasında etkili olmuştur.



2. D

Devleti’nin eski gücünde olmadığını ortaya koymuştur.



I. Türkler taarruz gücüne erişirken Bizans’ın savunmaya çekilmesi,



Bu durumun aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?



II. Bizans’ın Anadolu’yu Türklerden geri alma ümidinin tamamen sona ermesi,



A) Merkezî otoriteyi güçlendirmek için ıslahatların yapılmasına



III. Haçlı Seferleriyle Bizans’a geçen üstünlüğün tekrar Türkiye Selçuklularına geçmesi



B) İlhanlıların Anadolu’ya saldırmada cesaretlenmesine



C) Moğol istilasından kaçan Türkmenlerin Selçuklu ordusunda görevlendirilmesine



D) İsyanın asıl sebeplerinin tespit edilerek bu sebeplerin ortadan kaldırılmasına



E) Orduyu güçlendirebilmek için ikta sisteminin uygulamaya konulmasına





sonuçlarından hangileri savaşın Anadolu’daki askerî dengeleri Türkiye Selçukluları lehinde değiştirdiğini gösterir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR

06

BÖLÜM 06 Test

1. Sultan I. Mesud Türkiye Selçuklularının ilk parasını bastırmıştır.

Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Doğu-batı ticaret yollarının Türkiye Selçuklularının hâkimiyeti altına girdiğinin



B) Türkiye Selçukluları’nın ekonomik açıdan güçlendiğinin



C) Bizans’ın Selçuklulara uyguladığı ekonomik ambargonun başarısız olduğunun



D) Türkiye Selçuklularının uluslararası ticarete önem verdiğinin



E) Sultan Mesud’un sosyal devlet anlayışı doğrultusunda hareket ettiğinin

4. Türkiye Selçuklu sultanları keykubad, keyhüsrev, keykavus gibi unvanlar kullanmıştır.



Bu durum Türkiye Selçuklularıyla ilgili aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) İran siyasi geleneğinden etkilendiğinin



B) Sultanların kişisel otoritelerinin zayıf olduğunun



C) Hâkimiyet anlayışlarını İslamileştirdiklerinin



D) Hukuk devleti ilkesine göre hareket ettiklerinin



E) Belirli bir veraset sistemi uyguladıklarının

5. II. Kılıç Arslan son dönemlerinde yaşlandığını ileri sürerek ülkeyi on bir oğlu arasında paylaştırmıştır.

2. II. Kılıç Arslan Miryokefalon Savaşı’ndan sonra Anadolu’da



Bu durum II. Kılıç Arslan’ın aşağıdakilerden hangisine uygun olarak hareket ettiğini göstermez?



A) Kut anlayışına



B) Türk siyasi geleneğine



C) Ülkenin hanedanın ortak malı olduğu düşüncesine



D) Türk hâkimiyet anlayışına



E) İkili devlet sistemine

Türk siyasi birliğini sağlama politikası takip etmiştir.

II. Kılıç Arslan’ın bu politika doğrultusunda;



I. III. Haçlı Seferi’ne karşı mücadele etmesi,



II. Danişmentoğulları Beyliği’ne son vermesi,



III. ülkeyi on bir oğlu arasında paylaştırması

Çözüm Yayınları





faaliyetlerinden hangilerini yürüttüğü söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. l. Gıyaseddin Keyhüsrev Dönemi’nde Trabzon Rum

İmparatorluğu yenilgiye uğratılarak Samsun alınmış ve kapanmış olan Karadeniz ticaret yolu yeniden açılmıştır. Akdeniz ticaretinde söz sahibi olmak amacıyla Venediklilerle ilk ticaret antlaşması yapılmıştır.

3. Haçlı Seferleri sonucunda Avrupalılar kâğıt, matbaa, barut

ve pusula ile tanışmış ayrıca birçok İslam bilgininin eserleri Avrupa’ya götürülmüş ve bu eserler Latinceye çevrilmiştir.



Bu durumun Avrupa’da aşağıdakilerden hangisinin üzerinde etkili olduğu söylenemez?



A) Ateşli silah teknolojisinin gelişmesi



B) Eğitim ve kültür seviyesinin yükselmesi



C) Rönesans Hareketi’nin yaşanması



D) Coğrafi Keşiflerin yapılması



E) Skolastik düşüncenin hakim olması



75

Buna göre;

I. Türkiye Selçuklularının ticaret hacmi artmıştır.



II. l. Gıyaseddin Keyhüsrev gümrük gelirlerini yükseltmeye çalışmıştır.



III. Venedikliler, Türkiye Selçuklularını ekonomik açıdan kendilerine bağımlı hâe getirmiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 06

1. B

7. Türkiye Selçuklularında melikler, Büyük Divan’a bağlı olmayıp Bu uygulamanın aşağıdakilerden hangisini önlemeye yönelik olduğu söylenebilir?



A) Hükümdarın kanunlara aykırı bir şekilde devleti yönetmesini



B) Meliklerin devlet yönetimde ve askerlik sanatında deneyim kazanmasını



C) Büyük Divan’ın yetkilerinin ve görevlerinin kısıtlanmasını



D) Meliklerin, sultanın otoritesini tehdit edecek kadar güçlenmesini



E) Hükümdarın meliklerin kabiliyetlerini daha iyi görmesini

3. E

4. A

5. E

6. C

7. D

8. B

9. B 10. B 11. D 12. C

10. Türkiye Selçuklularında ve Anadolu Türk beyliklerinde

ordu mensupları ile devlet adamlarına hizmetleri veya maaş karşılığı verilen toprakların aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?

doğrudan hükümdara bağlı olarak görev yaparlardı.



2. B



A) Has arazi

B) İkta arazi



C) Mülk arazi

D) Vakıf arazi



E) Haraci arazi

11. Kösedağ Savaşı Moğolların Anadolu’yu istila ederek hâkimiyetleri altına almasına olanak tanımıştır.

8. Türkiye Selçukluları Dönemi’nde Türkmen halısı ve kilimleri, Ankara’nın soft kumaşı dünyaca ünlenmiştir.



Bu durum Anadolu’da daha çok aşağıdaki sektörlerden hangisinin gelişmiş olduğunu gösterir?



A) Sanayi

B) Dokumacılık



C) Hayvancılık

D) Tarım



76

Çözüm Yayınları



Anadolu’nun Moğol hâkimiyeti altına girmesinin;



I. Anadolu’daki Türk-İslam varlığının sona ermesi,



II. Türkiye Selçuklularının dağılış sürecine girmesi,



III. Anadolu’nun uluslararası ticaretteki öneminin azalması



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) Ticaret

12. Harzemşahlardan sonra Eyyubiler de Türkiye Selçuklularıyla 9. Moğol İstilası ile tahrip olan Anadolu’nun sosyal ve

kültürel hayatının canlanmasında aşağıdaki bilim insanı ve düşünürlerden hangisinin doğrudan etkili olduğu söylenemez?

yaptıkları ittifakı bozarak saldırıya geçmiştir.



Bu durumun aşağıdakilerden hangisini önlediği söylenebilir?



A) Anadolu’nun kısa sürede Türk yurdu hâline getirilmesini



B) Abbasi halifesinin Şiilere karşı korunmasını



C) Moğol istilası karşısında birleşik bir Türk-İslam direnişinin gerçekleştirilmesini



A) Mevlana Celaleddin Rumi



B) İbni Haldun



C) Yunus Emre



D) Hacı Bayram-ı Veli



D) Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlanmasını



E) Hacı Bektaş-ı Veli



E) Haçlıların Orta Doğu’daki varlıklarına son verilmesini

TÜMEVARIM - I 1. Tarih, toplumların tarih sahnesine çıktıkları günden itibaren

4. Alişar’da yedi kültür tabakası ortaya çıkarılmış ve en üstte

yaşayışlarını ve birbirleriyle olan her türlü ilişkisini sebepsonuç ilişkisi içerisinde yer ve zaman göstererek belgeler ışığında inceleyen bir bilim dalıdır.



tabakada yazılı tabletlere rastlanılmıştır.



Yalnızca bu bilgilere bakılarak,



I. Tarih, olayları, bilimsel bir tutarlılık içinde açıklamaya çalışır.



II. Tarih, olaylar arasındaki bağlantıyı sebep-sonuç ilişkisiyle ortaya koyar.



III. Milletlerin zaman içerisinde ortaya koyduğu ürünler tarihin konusunu oluşturur.

yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

01

Test

Bu bilgiler doğrultusunda Alişar’daki araştırmada;



I. arkeoloji,



II. paleografya,



III. nümizmatik



bilimlerinden hangilerinden yardım alındığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Natuhay: ”Tarihçiler olayları kişisel ön yargılarından uzak bir şekilde belgelere dayanarak incelemelidir.” demiştir.

5. Tarihî araştırmalarda olaylar hakkında bilgi veren belgeler

İbrahim ise bu şekilde yapılan bir araştırmanın;



I. bilimsellik,



II. öznellik,



III. objektiflik



niteliklerine sahip olacağını söylemiştir.



İbrahim yukarıdakilerden hangilerini söyleseydi Natuhay’a doğru bilgi vermiş olurdu?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

incelenir ve bu belgelerden elde edilen bilgiler zamana, konuya ve yere göre sınıflandırılır.

Çözüm Yayınları





Araştırmalarda böyle bir sınıflandırmaya gidilmesinin aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğu söylenebilir?



A) İnceleme ve araştırmayı kolaylaştırmaya



B) Bilgilerin yeterliliğini tespit etmeye



C) Araştırmanın objektifliğini sağlamaya



D) Verilerin doğruluğunu sınamaya



E) Değişmez tarih bilgisine ulaşmaya

3. Atatürk: “Efendiler, tarih, milletlerin yükselme ve gerileme sebeplerini ararken birçok siyasi, askerî, sosyal sebep bulmakta ve saymaktadır.” demiştir.



6. Öğretici tarih yazıcılığında sebep-sonuç ilişkisine dikkat

Buna göre Atatürk hakkında,

I. Tarihî toplumların ders çıkarabilecekleri bir alan olarak görmüştür.



II. Ulusal tarihe yönelik çalışmaların yapılmasını önemsememiştir.



III. Tarihin toplumların geçmişleri hakkında detaylı bilgiler verdiğine inanmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

edilmeden toplumun millî ve manevi duygularını yükseltmek için başarılara, zaferlere ve kahramanlıklara yer verilir.



Bu durum öğretici tarihle ilgili aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesi değildir?



A) Objektif bir nitelikten yoksun olduğunun



B) Birinci elden kaynaklara dayandığının



C) Olaylar arasındaki bağlantıyı dikkate almadığının



D) Bilimsel tarih anlayışıyla bağdaşmadığının



E) Faydacı bir anlayışa sahip olduğunun

77

Test 01

1. E

7. Osmanlı hukuk sistemi hakkında araştırma yapan bir I. fermanlar,



II. kadı sicilleri,



III. kanunnameler



kaynaklarının hangilerinden araştırdığı konu hakkında bilgi edinebileceği ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

3. D

4. C

5. A

6. B

7. E

8. A

9. D 10. A 11. B 12.E

10. Tarihte araştırma ve inceleme yapmak ayrıca tarihin öğretimini

tarihçinin;



2. D

kolaylaştırmak için tarih, yazının bulunması dikkate alınarak tarih öncesi ve tarihî devirler olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Tarih öncesi devirlerin belirlenmesinde araç gereçlerin yapıldığı maddeler, tarihî devirlerin belirlenmesinde ise evrensel nitelikli olaylar kriter olarak kullanılmıştır.



C) I ve II

E) I, II ve III

Yalnızca bu bilgilere bakılarak,



I. Tarih öncesi devirlerin aydınlatılması tarihî devirlere göre daha kolaydır.



II. Tarih öncesi devirler ve tarihî devirler farklı kriterler kullanılarak belirlenmiştir.



III. Tarihî devirler toplumları etkileyen büyük gelişmeler dikkate alınarak tespit edilmiştir.

yargılarından hangilerine ulaşılamaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

8. Türkler, tarih boyunca ay yılı ve güneş yılı esasına dayanan takvimler kullanmıştır.

Türklerin kullandığı;



I. hicri,



II. on iki hayvanlı,



III. miladi



takvimlerinden hangilerinin ay yılı esasına dayandığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

9.

C) I ve II

E) I, II ve III

I. Grup Tarihî bilgilerin yeterliliklerinin tespit edilmesi

Tahlil etme

II.

Araştırmanın belgelere dayandırılması

Objektiflik

III.

Anlatımda sadece başarılara yer verilen tarih yazıcılığı

Hikâyeci tarih

IV.

Devletlerin kullanmış oldukları paraları inceleyen bilim dalı

Heraldik

V.

Olayların araştırmanın yapıldığı günün şartlarına göre incelenmesi

Anakronizm



11. Yontma Taş Devri’nde insanlar mağara, in, ağaç kovuğu gibi doğal barınaklarda yaşamışlardır.



Bu durum Yontma Taş Devri’nde aşağıdakilerden hangisinin başlamadığının bir göstergesidir?



A) Dinî inanışların



B) Mimari faaliyetlerin



C) Klan hayatının



D) Sanatsal çalışmaların



E) Avcılık ve toplayıcılığın

II. Grup

I.

78

Çözüm Yayınları



12. Cilalı Taş Devri’nde arpa, buğday ve birçok tahıl ürünü yetiştirilmeye başlanmıştır.



Bu durumun;



I. insanların üretici bir kimlik kazanması,



II. orak, saban, çapa gibi zirai aletlerin yapılması,



III. su kenarları ve dere boylarında köylerin kurulması



Yukarıda I. grupta verilenlerden hangileri II. grupta verilenlerle yanlış olarak eşleştirilmiştir?



gelişmelerinden hangileri üzerinde etkili olduğu söylenebilir?



A) I ve II



A) Yalnız I



B) II ve III

D) III ve IV

E) IV ve V

C) II ve IV



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

TÜMEVARIM - I

02

Test

1. Yapılan araştırmalarda Maden Devri’nde nüfusun, Taş

4. Mısır’da firavun doğruluk ve adalet tanrıçası Ma’at’ın





Bu inanışın firavunun,

Devri’ne göre oldukça hızlı arttığı tespit edilmiştir.

yeryüzündeki temsilcisi olarak kabul edilmiştir.

Bu artışın yaşanmasında;



I. sosyal sınıflaşmanın başlaması,



I. kanun yapabilme,



II. çok tanrılı dinlerin ortaya çıkması,



II. suçluları yargılayabilme,



III. ekonomik refah düzeyinin yükselmesi



III. dini ayinleri yönetebilme



durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

I. Sümerler astronomi alanında çalışmalar yapmıştır.



II. Sümerlerde din, bilimin ilerlemesi üzerinde etkili olmuştur.



III. Sümerlerde bilim insanları devlet tarafından desteklenmiştir.

A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Babillilerde ölü mumyalama ve ölüleri değerli eşyalarıyla

Çözüm Yayınları





A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

mağlup ederek tüm Anadolu’ya hâkim oldular. Ayrıca MÖ IV. yüzyılda Ön Asya ve Mısır’ı ele geçirdiler.

Buna göre,

yorumlardan hangileri yapılabilir?



5. Persler, büyük ve daimî bir orduyla Lidyalıları ve İyonları

ve gündüzü on ikişer saate böldüler. Bir yılı 12 ay olarak hesapladılar. Ay ve Güneş tutulmasını hesapladılar.



yetkilerinden hangilerine sahip olmasında etkili olduğu söylenebilir?



2. Sümerler ayı 30, yılı 360 gün olarak hesapladılar. Gece







Yalnızca bu bilgiler doğrultusunda,



I. Pers ülkesi çok uluslu bir niteliğe sahiptir.



II. Perslerin egemenlik alanı geniş bir coğrafyaya yayılmıştır.



III. Persler hâkimiyet altına aldıkları bölgeleri uygarlık açısından etkilemiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Hititlerde Eski Krallık Dönemi’nde kralın yanında soylulardan ve toplumun ileri gelenlerinden oluşan Pankuş Meclisi yönetimde etkin bir rol oynamıştır.

gömme gibi adetlere rastlanılmaz.



Bu durum Babillilerle ilgili aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



Bu durumun aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulamaz?



A) Rahip-kral anlayışını benimsemelerinin



A) Meşruti bir yönetimin oluşmasına



B) Tanrılarını insan şeklinde düşünmelerinin



B) Kralın mutlak bir otoriteye sahip olmamasına



C) Dinî açıdan Anadolu’dan etkilenmelerinin



C) Halkın görüşlerinin yönetime yansımasına



D) Ölümden sonraki hayata inanmamalarının



D) Veraset hukukunun belirgin hâle gelmesine



E) Çok tanrılı bir dinî inanışlarının olmasının



E) Kralın yetkilerinin sınırlı olmasına

79

Test 02

1. C

7. Lidyalılar ticaret hacimlerini artırmayı temel politika olarak

3. D

4. E

5. C



I. parayı bulmaları,



II. Kral Yolu’nu inşa etmeleri,





III. Sardes’te serbest pazar kurmaları



I. kanun üstünlüğü,



II. sosyal devlet,



III. halk egemenliği

faaliyetlerinden hangilerinin bu politikaya yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

7. E

8. B

9. A 10. B 11. A 12. C

halktan 10 yıl hiç vergi almamış ve bu yüzden kendisi yoksul duruma düşmüştür. Bazı beyler, onun bu durumunu alay konusu yapmak istemişlerdir. Fakat o “Ben ancak halkım zengin olunca huzur duyarım.” diyerek cevap vermiştir.

Lidyalıların;



6. D

10. “Aşina” adlı bir Kök Türk beyi maddi refahı artırmak için

benimsemişlerdir.



2. A

C) I ve II

E) I, II ve III



Buna göre Aşina’nın;



anlayışlarından hangileri doğrultusunda hareket ettiği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Yunanistan’da yaşanan sınıf çatışmaları sonucu Drakon,

Solon ve Klistenes yeni kanunlar yapmışlardır. Klistenes yaptığı kanunlarla sınıflar arasındaki ayrıcalıkları ortadan kaldırıp, Beşyüzler Meclisini kurarak halka devlet yönetiminde söz hakkı tanımıştır.

80



A) Askerî başarının kalıcı olmasını sağlamaya



B) Türklerin Çinlileşmesini önlemeye



C) Çin’in zenginliklerini sömürgeleştirmeye

D) Merkezî hükûmet otoritesinin artmasında



D) İpek Yolu ticaretine hâkim olmaya

E) Siyasal birliğin sağlanmasında



E) Çin’le sınır ticaretini canlandırmaya



A) Merkeziyetçi yönetimin benimsenmesinde



B) Demokrasi ve hukukun gelişmesinde



C) Toplumsal ayrıcalık anlayışının güçlenmesinde



12. Kutluk Kağan, Çin’e karşı bağımsızlığını kazandıktan sonra

9. İslam öncesi Türklerin;

I. dünyanın değişik bölgelerine göç etmeleri,



II. İpek Yolu üzerinde egemenlik kurmaya çalışmaları,



III. Orta Asya hâkimiyeti için Çinliler ve Moğollarla mücadele etmeleri faaliyetlerinden hangileri üzerinde Orta Asya’da yaşam koşullarının elverişsiz hâle gelmesinin etkili olduğu söylenebilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Çözüm Yayınları

Bu uygulamayla aşağıdakilerden hangisine yönelik çalışıldığı savunulabilir?

Buna göre Yunanistan’da aşağıdakilerden hangisi üzerinde sınıf çatışmalarının etkili olduğu söylenebilir?



boyları yerleştirilmiş ve bu bölgelere yerleştirilenlere toprak verilip vergiden de muaf tutulmuştur.







11. Hunlar zamanında Çin’den alınan sınır bölgelerine Türk

E) I, II ve III

C) I ve II

öncelikle Oğuzların hâkimiyetinde olan Ötüken’i ele geçirmeye önem vermiştir. Çin’le ittifak kuran Oğuzlar mağlup edilerek Ötüken başkent yapılmıştır.



Kutluk Kağan’ın bu tavrı aşağıdakilerden hangisiyle daha iyi açıklanabilir?



A) Kök Türklerin siyasi birlik kuramamasıyla



B) Oğuzların daha büyük bir tehdit oluşturmasıyla



C) Türklerin siyasi açıdan Ötüken’e büyük bir önem vermesiyle



D) İpek Yolu’nun başlangıç yerinin Ötüken olmasıyla



E) Ötüken’in zengin ekonomik kaynaklara sahip olmasıyla

TÜMEVARIM - I 1. Türgişlerin aşağıdaki faaliyetlerinden hangisinin ticari

4. Hazar kağanı ve idarecileri halkın malına el uzatmazdı.

ilişkileri kolaylaştırdığı ileri sürülebilir?



A) Madenî para basmalarının



B) Tarımsal üretim yapmalarının



C) Türk boylarını birleştirmeye çalışmalarının



D) Emevilerle mücadele etmelerinin



E) Talas Vadisi’ne yerleşmelerinin

03

Test

Bulgarlar arazilerinden elde ettikleri üründen hükümdara bir şey vermeyebilirdi.



Bu durumlar İslam öncesi Türklerde aşağıdakilerden hangisinin varlığını gösterir?



A) Özel mülkiyetin

B) Feodal düzenin



C) Toplumsal adaletin

D) Sosyal sınıfların



E) Merkezî yönetimin

2. İslam öncesi Türklerle ilgili kavramlar ve bu kavramların anlamları arasındaki ilişkinin;

I.

Kurultay

Ülke yönetiminin gerçekleştirildiği meclis

II.

Töre

Örf, âdet ve geleneklerden oluşan yazısız hukuk sistemi

III.

İkili teşkilat

Devletin doğu - batı olarak ikiye ayrılarak yönetilmesi



eşleştirmelerinden hangilerinde doğru olarak verildiği söylenebilir?



A) Yalnız I



5. Hz. Muhammed, Bedir Savaşı’nda elde edilen ganimetlerin

Anlam

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

beşte dördünü savaşa katılanlara bırakmış ve ganimetlerin kalan kısmını Medineli yoksullara dağıttırmıştır.





Çözüm Yayınları

Kavram

Hz. Muhammed’in bu tutumu;



I. sosyal devlet anlayışı doğrultusunda hareket ettiği,



II. gaza ve cihat faaliyetlerine katılımı özendirmeye çalıştığı,



III. İslam Devleti’nin Arabistan’ın tamamında etkili olduğu



durumlarından hangilerinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. İslam öncesi Türk devletlerinde din adamlarının siyasi bir güçleri bulunmamış ve devlet din kurallarına göre yönetilmemiştir.



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Teokratik devlet anlayışının gelişmediğinin



B) Halk iradesinin yönetimde temsil edilmediğinin



C) Yönetme yetkisinin tamamen laik esaslara dayandırıldığının



D) Türklerin dine gerekli önemi vermediğinin



E) Kut anlayışının terk edildiğinin

6. Emeviler Kuzey Afrika’da ve İspanya’daki fetihlerinin

kalıcılığını sağlamak için aşağıdaki yollardan hangisine başvurmuşlardır?



A) Arap kabilelerini fethedilen bölgelere iskân etme



B) Halifeliği saltanat esasına dayandırma



C) Halk arasında eşitlikçi ve ümmetçi bir politika izleme



D) Bölge gelirlerini Emevi hanedanına dağıtma



E) Gayrimüslim halkı yaşadıkları bölgelerden sürgün etme

81

Test 03

1. A

7. Hz. Osman’ın katillerini bulamadığı gerekçesiyle Hz. Ali’nin

I. Cemel Vak’ası’ndan sonra İslam Devleti’nin yönetim merkezî değişmiştir.



II. İslam toplumunda birlik ve beraberlik parçalanmıştır.



III. Hz. Osman’ın şehit edilmesi İslam toplumunda iç sorunlara yol açmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4. A

5. C

6. A

7. E

8. A

9. D 10. B 11. E 12. D

Türkler devlet içinde önemli görevlere gelmeye başlamıştır.

Buna göre,

3. A

10. Halife Memun Dönemi’nde Türklerin İslamlaşması hızlanmış,

halifeliğini tanımayan, Hz. Muhammed’in eşi Hz. Aişe ve onun yanında yer alan Talha ve Zübeyr, Basra’ya giderek Hz. Ali’ye karşı muhalefete başlamıştır. Bunun üzerine Hz. Ali ile Hz. Aişe ve taraftarları arasında Cemel Vakası yaşanmıştır. Bu savaştan sonra Hz. Ali Medine’ye dönmemiş, Irak’ın merkezî olan Kûfe’ye yerleşmiştir.



2. E



Bu durum Abbasilerin aşağıdakilerden hangisini terk etmiş olmasına bağlanabilir?



A) Cihat politikasını



B) Mevali uygulamasını



C) Ümmetçilik anlayışını



D) İslam hukukunu



E) Sosyal eşitlik anlayışını

C) I ve II

E) I, II ve III

11. İslam Devleti’nde halka can ve mal güvenliği, namus ve

şerefin korunması, vicdan ve inanç özgürlüğü, eşit muamele görme, yoksul ve muhtaçsa devlet tarafından himaye edilme hakkı tanınmıştır.

Savaşı’nda Franklar, İslam ordusunu yenilgiye uğratmıştır.



Bu yenilginin;



I. Emevilere karşı muhalefetin artması,



II. İslam ordusunun Avrupa ilerleyişinin durması,



III. Avrupa’daki İslam topraklarının İspanya ile sınırlı kalması



durumlarından hangileri üzerinde etkili olduğu söylenemez? A) Yalnız I



82

B) Yalnız II

D) I ve III

Çözüm Yayınları

8. Emevi Halifesi Hişam Dönemi’nde 732 yılında yapılan Puvatya

Buna göre İslam Devleti hakkında,



I. Vatandaşlarının haklarını güvence altına almıştır.



II. Sosyal hukuk devleti kimliğine sahiptir.



III. İnsan hakları alanında din ayrımı yapmamıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) II ve III

9. İspanya’da yaşayan Müslümanlar arasında mezhep

12. Emeviler Dönemi’nde posta teşkilatı, muhafız birliği ve şurta



Bu durumun aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı ileri sürülebilir?



Bu teşkilatların oluşturulması aşağıdakilerden hangisine önem verilmesine bağlanamaz?



A) Endülüs Emevi halifeliğinin ortaya çıkması



A) Merkezî otoritenin korunmasına



B) İslam dünyasında siyasal birliğin sağlanması



B) İç güvenliğin sağlanmasına



C) Endülüs Müslümanlarının Rönesans yaşaması



C) Haberleşme ağının oluşturulmasına



D) İspanya’daki İslam hâkimiyetinin sona ermesi



D) Üretimde sürekliliğin sağlanmasına



E) İspanya’da İslam’dan ayrılmaların yaşanması



E) Halifenin güvenliğinin korunmasına

çatışmaları ve uzun süren siyasi mücadeleler yaşanmıştır.

teşkilatı kurulmuştur.

TÜMEVARIM - I 1. Batı Türkistan’da; Karluk, Yağma ve Çiğil Türkleri tarafından

4. Tolunoğulları zamanında Mısır yeniden bir canlanma, ilerleme

Orta Asya’daki ilk Müslüman Türk devleti olarak kurulan Karahanlılar, Satuk Buğra Han zamanında İslamiyet’i resmî din olarak kabul etmişlerdir.



ve refah devri yaşamıştır.



Buna göre Karahanlılar hakkında;

I. Boylar birliğine göre örgütlenmiştir.



II. Zaman içerisinde din değişikliği yaşamıştır.



III. Bağımsızlığını Satuk Buğra Han zamanında kazanmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

04

Test

C) I ve II

Bu durum üzerinde Tolunoğullarının;



I. ikili sistem,



II. sosyal devlet,



III. çoğulcu yönetim



anlayışlarından hangileri doğrultusunda hareket etmelerinin rol oynadığı söylenebilir?



A) Yalnız I



E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Gazneli Mahmut tahta çıktığında Abbasi halifesi adına

5. Malazgirt Savaşı’nın kazanılmasından sonra Marmara’ya

Gazneli Mahmut’un bu tutumunun;





I. İslam dünyasında saygınlığını artırma,



II. hâkimiyetini halifenin desteğiyle pekiştirme,



III. halk arasında mezhep birliğini sağlama



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

kadar bütün Anadolu kısa bir sürede fethedilmiştir.

Çözüm Yayınları



hutbe okutmuş ve halifeye İslam dinini yaymak ve İslam düşmanlarıyla mücadele etmek için her yıl Hindistan’a sefer yapmayı vaad etmiştir.

Anadolu’nun kısa sürede fethedilmesine;



I. Bizans’ın askerî gücünün yetersiz olması,



II. Sultan Alp Arslan’ın kılıç hakkı uygulamasını başlatması,



III. Harzemşah Devleti’nin yıkılmış olması



durumlarından hangilerinin ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Tuğrul Bey çocuğu olmadığı için Çağrı Bey’in büyük oğlu

Süleyman’ı Selçuklu tahtına varis olarak tayin etmiştir. Bunu kabul etmeyen Arslan Yabgu’nun oğlu Kutalmış da kendini sultan ilan etmiştir. Askerlerin desteklediği Alp Arslan, Kutalmış’ı etkisiz hâle getirerek Rey’de Selçuklu tahtına çıkmıştır.



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesi değildir?



A) Hanedan üyelerine sultan olma hakkı tanındığının



B) Ülkenin hanedanın ortak malı olarak kabul edildiğinin



6. Tolunoğlu Ahmet vezirlik makamını oluşturmamış ve yetkileri şahsında toplamaya çalışmıştır. Mısır’da kurulan diğer Türk devleti Akşitler’de ise vezir idari işlerden sorumlu kılınmıştır.



Buna göre Tolunoğulları ve Akşitler arasında aşağıdakilerden hangisinde farklılıklar olduğu söylenebilir?

C) Hanedan üyeleri arasında hâkimiyet mücadeleleri yaşandığının



A) Askerî örgütlenme anlayışlarında



B) Demokratik yönetim anlayışlarında



D) Selçuklu Devleti’nin farklı hanedanlar tarafından yönetildiğinin



C) Halka hizmet etme yöntemlerinde



E) Alp Arslan’ın taht kavgasında rakiplerine karşı başarı sağladığının



D) Devlet teşkilatlanmasında



E) Kültürel ve sanatsal faaliyetlerde

83

Test 04

1. C

7. Karahanlı Devleti hanedan arasında çıkan anlaşmazlıklar

2. C

3. D

4. B

5. C

6. D

7. B

8. B

9. C 10. C 11. E 12. D

10. Kösedağ Savaşı’ndan sonra Türkiye Selçuklu topraklarında

sonucunda 1042 yılında doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

Osmanoğulları, Karamanoğulları, Karesioğulları, Aydınoğulları, Germiyanoğulları, Menteşeoğulları ve Saruhanoğulları gibi birçok beylik kurulmuştur.



Bu duruma aşağıdakilerden hangisinin neden olduğu söylenebilir?





A) Halkının büyük ölçüde Türk olmasının



I. Türkiye Selçuklu otoritesinin zayıfladığının,



B) İslam öncesi Türk egemenlik anlayışının devam ettirilmesinin



II. Anadolu Türk siyasi birliğinin parçalandığının,



C) Gaza ve cihat politikasının benimsenmesinin



III. Moğolların Anadolu’da devletleşmeye çalıştığının



D) Devletin merkezî yönetim esasına göre örgütlenmiş olmasının



E) Veraset sisteminin belirgin olmasının

Bu beyliklerin kurulması;



durumlarından hangilerinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Kösedağ Savaşı’ndan sonra Anadolu’daki ticaret yolları ve ekili-dikili arazi Moğollar tarafından tahrip edilmiştir.



ve askerlik işlerinde tecrübeli “atabey” adı verilen devlet adamlarını görevlendirmişlerdir.



Selçukluların bu uygulamasının;



I. halk iradesini yönetime hakim kılma,



II. meliklere yönetim deneyimi kazandırma,



III. sosyal hukuk devleti anlayışını uygulama



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Çözüm Yayınları

8. Selçuklular, eyaletlere atadıkları meliklerin yanında devlet

Moğolların bu tutumunun;



I. Anadolu’daki tarımsal üretimin gerilemesi,



II. Anadolu’da ekonomik sorunların baş göstermesi,



III. Anadolu’nun uluslararası ticaret merkezî olma özelliğini yitirmesi



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Türkiye Selçuklularında devletin idaresi konusunda, birinci derecede yetki sultana ait olmakla birlikte sultan, mevcut kanunlara uymak zorundaydı.

84 9.

I. Tahtın sık sık boş kalması



II. Haçlı Seferlerinin yaşanması



III. Moğolların Anadolu’yu istila etmesi





Yukarıdakilerden hangilerinin Türkiye Selçuklu Devleti’nin kuruluş sürecinin uzaması üzerinde etkili olduğu söylenebilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



Yalnızca bu bilgilere bakarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?



A) Türkiye Selçuklu hükümdarları yasama yetkisine sahip değildir.



B) Türkiye Selçuklu sultanları egemenliklerini ilahi kaynaklara dayandırmıştır.



C) Kut anlayışı Türkiye Selçukluları tarafından benimsenmemiştir.



D) Türkiye Selçuklu sultanlarının yetkileri yasa gücüyle sınırlandırılmıştır.



E) Kanun üstünlüğü anlayışı Türkiye Selçuklularında gelişmemiştir.

1. Haritada Orhan Gazi Döneminde 1345 yılına ait Osmanlı

4. Osmanlıların, Balkanlarda uygulamış oldukları iskân faaliyetlerinde öncelikli olarak göçebe Yörükleri ve Tatarları tercih etmelerine bakarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Devleti’nin hakimiyet alanı gösterilmiştir.





Buna göre haritada Orhan Gazi Döneminde gerçekleştirilen aşağıdaki faaliyetlerden hangisinin yer aldığı söylenemez?



A) Karesioğullarının hakimiyet altına alınması



B) Bursa’nın fethedilmesi



C) Rumeli’ye geçilmesi



D) İzmit’in fethedilmesi



E) İznik’in fethedilmesi

Buna göre, I. Osmanlılar, Türkiye Selçuklularının hâkimiyetini kabul etmişlerdir.



II. Türkiye Selçukluları, Moğollara karşı Osmanlılarla siyasi ittifak kurmuştur.



III. Anadolu toprakları Türkiye Selçukluları ve Osmanlılar arasında paylaşılmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

Eskişehir ve İnönü bölgelerini vermiş, Osmanlılarda Selçuklu sultanına tabl, âlem ve tuğ göndermiştir.



A) Yerleşik hayatın yaygınlaştırılmaya çalışıldığı



B) Eyalet sisteminin temellerinin atıldığı



C) Sınırların genişletilmek istendiği



D) Hayvancılığın devlet denetimi altına alınmak istendiği



E) Kan davalarının önüne geçerek toplumsal barışın sağlanmaya çalışıldığı

merkezlerini ve I. Murat Dönemi’nde Meriç Havzası gibi tarım alanlarını fethederek sınırlarına katmıştır.

2. Osman Gazi Dönemi’nde Türkiye Selçuklu sultanı Osmanlılara





5. Osmanlılar Orhan Bey Dönemi’nde, Bursa ve İznik gibi ticaret







Osmanlıların bu faaliyetlerinin;



I. vergi gelirlerinin artması,



II. egemenlik alanının genişlemesi,



III. devletin ekonomik gücünün artması



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I





I. Ahi teşkilatının desteğinin sağlanması,



II. gaza ve cihat faaliyetlerine ağırlık verilmesi,



III. ileri gelen Türkmen aileleriyle akrabalık kurulması gelişmelerinden hangilerinin Osmanlıların Anadolu’da diğer Türkler tarafından kabul edilmesine olanak tanıdığı savunulabilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Bizans’a karşı önemli bir stratejik üstünlüğü ele geçirmesi üzerine Osmanlılarla Maltepe (Palekanon) Savaşı’nı yapmıştır. Bu savaşta Osmanlılar, Bizans’ı yenilgiye uğratmıştır.

3. Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi’nde yaşanan;



B) Yalnız II

6. Bizans, Osmanlıların Kocaeli Yarımadası’nı ele geçirerek





01

BÖLÜM 07 Test

Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti (1302 - 1453) - I

C) I ve II

Bu duruma bakarak Bizans hakkında;



I. Osmanlı fetihlerini askerî ve siyasi tehdit olarak görmüştür.



II. Osmanlı ilerleyişini askerî gücünü kullanarak engellemeye çalışmıştır.



III. Stratejik bölgeler üzerinde hâkimiyet kurma amacında başarısız olmuştur.



yorumlarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

85

Test 01

1. C

7. Türklerin Rumeli’ye geçmesiyle birlikte yaşanan;

I. iskân siyasetinin başlaması,



II. donanma ve asker ihtiyacının artması,



III. Balkan Devletlerinin Haçlı orduları kurması



gelişmelerinden hangileri Balkanlarda, Osmanlı varlığının siyasi ve askerî tehdit olarak algılandığını gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

2. A

3. E

4. A

5. E

6. E

7. C

8. B

9. E 10. D 11. E 12. D

10. Osmanlılar Kuruluş Dönemi’nde askerî açıdan büyük öneme sahip olan şehirlerin ve bölgelerin fethine öncelik tanımıştır.

C) Yalnız III

E) I, II ve III





Aşağıdakilerden hangisinin Osmanlıların izlediği bu politikanın etkisiyle yaşandığı söylenebilir?



A) Yeniçerilerin siyasallaşarak devlet işlerine karışması



B) Timur’un Osmanlı Devleti üzerine sefere çıkması



C) Gayrimüslim halkın Osmanlı yönetimine karşı çeşitli isyanlar çıkarması



D) Kuruluş Dönemi’nde başkentin sürekli değişmesi



E) Hanedan üyeleri arasında taht kavgalarının yaşanması

8. Osman Bey kendisinden daha güçlü Türk beylikleriyle savaşmak yerine batıya yönelmiş ve Bizans’la olan ilişkilerinde de ihtiyatlı bir politika izlemiştir.

Osman Bey’in bu tutumunda aşağıdakilerden hangisinin belirleyici bir etki yaptığı savunulabilir?



A) Anadolu Türk siyasi birliğini sağlamayı amaçlamış olmasının



B) Sağlam ve kalıcı bir devlet örgütlenmesi oluşturmak istemesinin



C) Osmanlı Devleti’ni çok uluslu ve çok dinli bir yapıya eriştirmeyi hedeflemesinin



D) Moğol istilasına karşı Türk ittifakını oluşturmaya çalışmasının



86

E) Osmanlı ülkesini bilim, kültür ve sanat merkezî hâline getirmeyi amaçlamasının

9. Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi’yle ilgili;

I. Bizans’ın, Avrupa ve papadan yardım istemesi,



II. Osmanlı Devleti üzerine Haçlı Seferlerinin düzenlenmesi,



III. Osmanlı Devleti’nin, Bizans aleyhine sınırlarını genişletmesi



durumlarının oluş sırasının aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verildiği söylenebilir?



A) I, II, III



B) I, III, II

D) II, III, I

E) III, I, II

C) II, I, III

hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz? I.

Çözüm Yayınları



11. Kuruluş Dönemi’yle ilgili olarak aşağıdakilerden



II.

A)

Maltepe Savaşı’nın yaşanması

Bizans’ın taarruz gücünün kırılması

B)

Edirne’nin fethedilmesi

Balkan fetihlerinin hız kazanması

C)

İstanbul’un kuşatılması

Haçlıların Niğbolu Kalesi’ni kuşatması

D)

Çimpe Kalesi’nin alınması

Osmanlıların Rumeli’ye geçmesi

E)

Karesioğulları Beyliği’nin alınması

Anadolu Türk siyasi birliğini sağlanması

12. Bizans’la ilgili;

I. Osmanlılara haraç verir hâle gelmesi,



II. Osmanlı’daki taht kavgalarına karışması,



III. Anadolu beyliklerini Osmanlılara karşı kışkırtması



durumlarından hangileri Osmanlıların hem Anadolu hem de Balkanlarda toprak ele geçirmesinden çekindiğinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



02

BÖLÜM 07 Test

Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti (1302 - 1453) - II 1. Kuruluş Dönemi’nde Osmanlıların;

4. Osmanlıların;



I. Haçlılara karşı Türk beyliklerinden ordu istemeleri,



I. Gaza ve cihat faaliyetlerinin liderliğini üstlenmeleri,



II. Hamitoğullarının topraklarını para karşılığında satın almaları,



II. Aydınoğulları Beyliği’ne son vermeleri,



III. Germiyanoğullarının topraklarının bir kısmına çeyiz yoluyla sahip olmaları



III. Karesioğulları topraklarını ele geçirmeleri



faaliyetlerinden hangileri genişleme politikasının sadece askerî güce dayanmadığının bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II



faaliyetlerinden hangilerinin Anadolu’da birleşik bir Türk siyasi gücünün oluşmasına ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Yıldırım Beyazıt, 1395’teki İstanbul kuşatmasını Niğbolu

Kalesi’ne Haçlıların saldırması üzerine, 1401’deki İstanbul kuşatmasını ise Timur’un Anadolu’ya girmesi üzerine kaldırmıştır.

Buna göre İstanbul kuşatmalarına son verilmesinde aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Ülke bütünlüğünün tehlike altına girmesinin



B) Anadolu’da ve Balkanlarda isyanların baş göstermesinin



C) Ankara Savaşı’nda Timur karşısında yenilgi alınmasının



D) Düşman devletlerin Osmanlı iç işlerine karışmasının



E) Hanedan arasında siyasi anlaşmazlıkların yaşanmasının

antlaşma imzalayarak Kosova Savaşı’na katılmamıştır.

Çözüm Yayınları



5. Venedik, I. Kosova Savaşı öncesinde Osmanlılarla ticari bir Buna göre Osmanlı Devleti’nin;



I. Hristiyan birliğinin oluşmasını engelleme,



II. Akdeniz ticaretine yeniden işlerlik kazandırma,



III. Coğrafi Keşiflerin olumsuz etkilerini ortadan kaldırma



politikalarından hangilerine yönelik Venedik ile antlaşma imzaladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Osmanlı Devleti Balkanlarda fethettiği bölgelerde halka dinî

ve millî hoşgörü ile yaklaşmış ve bu bölgelerde bayındırlık ve imar faaliyetleri yürütmüştür.



Buna göre Osmanlı Devleti hakkında,



I. Sömürgeci bir politikaya sahip değildir.



II. Balkanlarda siyasi ve dinî birliğin olmamasından yararlanmıştır.



III. Hâkimiyeti altında yaşayan halkların yönetime bağlılığını artırmaya çalışmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

87

6. Ankara Savaşı’nın;

C) I ve II



I. Türkmen beyliklerinin yeniden kurulması,



II. Balkanlarda bazı toprakların elden çıkması,



III. İstanbul’un fethinin ve Bizans’ın yıkılmasının gecikmesi



sonuçlarından hangileri Osmanlı Devleti’nin egemenlik alanının bu savaşın etkisiyle daraldığını gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 02

1. D

2. A

3. D

4. E

5. A

6. C

7. B

8. B

9. D 10. B 11. A 12. C

7. Niğbolu Savaşı’nın aşağıdaki sonuçlarından hangisinin

10. Ankara Savaşı öncesinde Timur, Osmanlıları, Müslüman Türk



A) Osmanlıların İslam dünyasında saygınlığının artması





B) Haçlıların uzun süre toparlanamayacak derecede ağır yenilgi alması

Bu durum Timur’un Osmanlıların aşağıdaki politikalarından hangisine karşı olduğunu gösterir?



A) Balkanlarda İslamiyet’in yayılmasını sağlama



C) Abbasi halifesinin Yıldırım Beyazıt’a “Sultan-ı İklim-i Rum” unvanını vermesi



B) Anadolu’yu Osmanlı egemenliğinde birleştirme



D) Memlukların, Anadolu’ya gönderdikleri elçinin sadece Yıldırım Beyazıt ile görüşmesi



C) Haçlılara karşı Türk beyliklerinden askerî destek alma



D) Ülke hanedanın ortak malı anlayışını uygulama



E) Osmanlıların İstanbul kuşatmasını kaldırması



E) Gaza ve cihat yoluyla İslam egemenliğini genişletme

Fetret Devri’nde Osmanlıların, Balkanlarda varlığını devam ettirmesine olanak tanıdığı söylenebilir?

beyliklerini ele geçirerek kendi dindaşları ve soydaşlarının kanını boşu boşuna akıtmakla suçlamıştır.

11. II. Murat Dönemi’nde Haçlılarla Edirne-Segedin Antlaşması

imzalandığı hâlde Macarlar bu anlaşmanın papa tarafından onaylanmadığını ileri sürerek Osmanlı üzerine yeni bir Haçlı Seferi düzenlemişlerdir.



I. siyasi birlik,



II. gaza ve cihat,



III. merkezî devlet



anlayışlarından hangileri doğrultusunda belirlemelerinde İslam dinine mensup olmalarının etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



Çözüm Yayınları

8. Osmanlıların Kuruluş Dönemi’nde politikalarını;

Macarların bu şekilde hareket etmesinde Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu;



I. II. Mehmet’in küçük yaşta tahta çıkması,



II. Anadolu Türk siyasi birliğinin büyük ölçüde sağlanmış olması,



III. Geleneksel Türk veraset sisteminin uygulanması



durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. II. Murat, Varna Savaşı’ndan sonra Bulgaristan tarafına çok

12. Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi’nde Karadeniz ve Ege





sayıda Türkmen aşiretini yerleştirmiştir.

88

II. Murat’ın bu faaliyetinde;

Denizi’ne ulaşmıştır.

Bu gelişmenin;



I. Balkanlarda dinî ve siyasi birliği sağlama,



I. tersanelerin kurulması,



II. bölgedeki Osmanlı hâkimiyetini güçlendirme,



II. donanma gücünün oluşturulması,



III. Türk nüfusunu artırarak yerli Hristiyan hanedanların gücünü kırma



III. Avrupa devletlerine kapitülasyon verilmesi



amaçlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



faaliyetlerinden hangilerinin gerçekleştirilmesini zorunlu hâle getirdiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III C

4. Osman Bey’in yaptığı fetih hareketleri sonucunda Anadolu

1. Osman Bey Koyunhisar Savaşı’nda, Orhan Bey ise Maltepe Savaşı’nda Bizans’ı büyük bir bozguna uğratmıştır. Bu savaşlar Bizans’ın Osmanlılar karşısında direniş gücünü kırmıştır.



Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?



A) Osmanlılar Anadolu’nun kapılarını Türklere açmıştır.



B) Osmanlılar Bizans’ın siyasal istikrarsızlığından yararlanmıştır.



C) Osmanlılar Anadolu’yu Türk yurdu hâline getirmiştir.



D) Osmanlılar Bizans karşısında askerî üstünlüğü ele geçirmiştir.



E) Osmanlıların cihat faaliyetleri Türkmen beylikleri tarafından desteklenmiştir.

03

BÖLÜM 07 Test

Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti (1302 - 1453) - III

Selçuklu sultanı, Osman Bey’e beylik alameti göndererek Eskişehir ve İnönü’yü yurtluk olarak vermiştir.



Buna göre Osmanlılarla ilgili,



I. Siyasi açıdan Türkiye Selçuklularına bağlıdırlar.



II. Anadolu Türk siyasi birliğini sağlanmaya çalışmışlardır.



III. Askerî güçleriyle Anadolu’yu egemenlikleri altına almışlardır.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. II. Kosova Savaşı’yla Osmanlılar, Batı karşısında taarruz gücüne erişirken Haçlılar savunmaya çekilmiştir.

girmişler ve bu durum Osmanlı Beyliği’nde sosyo ekonomik sorunlara neden olmuştur.



Osmanlıların aşağıdaki faaliyetlerden hangisiyle bu sorunu aşmaya çalıştığı söylenebilir?



A) Türkmenlerin Balkanlarda iskân edilmesiyle



B) Balkan toplumlarının devşirmeye tabi tutulmasıyla



C) Merkezî yönetim kurumlarının oluşturulmasıyla



D) Anadolu Türk beylikleriyle mücadele edilmesiyle



E) Halktan toplanan vergilerin düşürülmesiyle

Çözüm Yayınları

2. Moğol istilasından kaçan Türkmenler, Osmanlı topraklarına



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Haçlıların Türkleri Balkanlardan atma politikasından vazgeçtiklerinin



B) Osmanlıların Balkan uluslarını İslamlaştırmada başarılı olduğunun



C) Haçlı dünyasının askerî teknoloji bakımından Osmanlılardan geri kaldığının



D) Balkanlarda askerî üstünlüğün Osmanlılara geçtiğinin



E) Osmanlıların Balkanlardaki ilerleyişinin Ortodokslar tarafından desteklendiğinin

3. Yıldırım Beyazıt’ın Ankara Savaşı’nda Timur’a yenilmesinden sonra Yıldırım’ın oğulları arasında 11 yıl devam eden taht kavgaları yaşanmıştır.



6. Yıldırım Beyazıt’ın Niğbolu Savaşı’ndan sonra “Sultan-ı

Osmanlılarla ilgili bu gelişmenin;



I. veraset sisteminde düzenlemeler yapılması,



II. Osmanlı Devleti’nin yıkılma tehlikesi geçirmesi,



III. Anadolu’da siyasi istikrarsızlığın hâkim olması



sonuçlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

İklim-i Rum” unvanını kullanması aşağıdakilerden hangisini gösterir?



A) Devletin imparatorluk hâline geldiğini



B) Anadolu’da siyasi üstünlüğün Osmanlılarda olduğunu



C) Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlandığını



D) Devletin kurumsallaşma sürecinin tamamlandığını



E) Türk egemenlik anlayışından vazgeçildiğini

89

Test 03

1. D

7. Orhan Bey divan teşkilatını, düzenli orduyu, medreseyi, Orhan Bey’in bu çalışmalarının aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Osmanlı Devleti’nin çok uluslu ve çok dinli bir yapı kazanmasına



B) Ahi teşkilatının faaliyetlerinin sona ermesine



C) Osmanlı yönetimindeki Bizans etkisinin sona ermesine



D) Beylik düzeninden devlet düzenine geçilmesine



E) Orhan Bey’in Anadolu Türk siyasi birliğini sağlamasına

3. E

4. A

5. D

6. B

7. D

8. A

9. D 10. D 11. D 12. C

10. Osmanlı Devleti’nin kurulduğu dönemle ilgili;

mahkemeyi kurmuş; vezirler ve kadılar atamıştır.



2. A



I. Anadolu’da güçlü Türk beyliklerinin bulunması,



II. Bizans halkının tekfurların yönetiminden memnun olmaması,



III. Balkan halklarının güçlü merkezî devletler kuramaması



durumlarından hangilerinin Osmanlıların topraklarını genişletme politikasına kolaylaştırıcı bir etki yaptığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Dönemi’nde;

Orhan Bey’in yardımına sürekli ihtiyaç duyduğu için Bolayır dolaylarındaki Çimpe Kalesi’ni Osmanlılara bir üs bölgesi olarak bırakmıştır.



Bu durumun Osmanlılara;



I. Rumeli’ye geçilmesi,



II. merkeziyetçi yönetimin kurulması,



III. Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlanması



faydalarından hangilerini sağladığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Çözüm Yayınları

8. Bizans İmparatoru Kantakuzen, Bulgar ve Sırplar karşısında



I. etnik yapı,



II. kut anlayışı,



III. egemenlik alanı



özelliklerinden hangilerinin değişmesinde fetih hareketlerinin doğrudan bir etkisinin olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Yıldırım Beyazıt tahta geçtikten sonra Anadolu’da karışıklık

çıkması üzerine Balkan devletleriyle anlaşma yaparak Anadolu’ya yönelmiştir. Anadolu beyliklerini ele geçirdikten sonra tekrar batıya yönelmiş ve Haçlılarla, Niğbolu Savaşı’nı yapmıştır.

90

9. I. Murat’ın;





I. beylerbeylik sistemini oluşturması,



II. savaşlara ordunun başında komutan olarak katılması,



III. yönetimde rol oynayan kurum ve memur sayısını artırması



faaliyetlerinden hangilerini gerçekleştirmesine sınırların hızla genişlemesinin ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Yıldırım’ın bu tavrı Osmanlıların;



I. Anadolu ve Balkanlarda aynı anda savaşmama,



II. sefere çıkıldığında diğer bölgelerin emniyetini sağlama,



III. Haçlılara karşı cihat anlayışını uygulayarak askerî destek kazanma



politikalarından hangilerini benimsediğine kanıt olarak gösterilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

04

BÖLÜM 07 Test

Devletleşme Sürecinde Savaşçılar ve Askerler 1. Osmanlı Devleti diğer Türk beyliklerinin aksine erken tarihte

4. Osman Bey, fetih hareketlerini gerçekleştiren komutanlara ve



Bu durum Osmanlı Devleti’nin aşağıdakilerden hangisinde diğer beyliklerden daha hızlı bir dönüşüm gerçekleştirildiğinin göstergesidir?



Osman Bey’in bu politikasının aşağıdaki amaçlardan hangisine yönelik olduğu söylenebilir?



A) Askeri organizasyon yapısında



A) Merkezî yönetimi oluşturmaya



B) Yönetim yapısında



B) Savaşlara katılımı teşvik etmeye



C) Eğitim sisteminde



C) Devlet kurumsallaşmasını gerçekleştirmeye



D) Ekonomik yapıda



D) Askerî teknolojiyi geliştirmeye



E) Hukuki yapıda



E) Savaş hukukunu oluşturmaya

gönüllü aşiret güçlerinden düzenli birliklere geçmiştir.

hanedan üyelerine fethedilen toprakları dirlik olarak vermiştir.

2. İlk Müslüman Türk devletlerinde olduğu gibi Osmanlı

5. I. Mehmet Dönemi’nde Bizanslı kadınlar ve danışmanlar

ordusunda da eski Türk geleneğinin devamı olarak alplik; İslam devlet geleneğinin devamı olarak da gazilik kavramları önemli yer tutmuştur. Bu bilgiler Osmanlı Devleti ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisini kanıtlar niteliktedir?



A) Askeri alanda Avrupa’dan etkilenmemişlerdir.



B) Ümmet bilinci ordudaki en önemli unsurdur.



C) Kendisinden önceki Türk İslam devletlerini örnek almıştır.



D) Türk – İslam devlet geleneğinin unsurlarını hiç değişikliğe gitmeden uygulamışlardır.



E) Türk kültürünün Anadolu’da yayılması sürecini başlatmışlardır.

Çözüm Yayınları



Osmanlı sarayından atılmıştır. Sarayda önemli şekilde konuşulmaya başlanan Rumca yerine Türkçeye önem verilmeye başlanmıştır.



I. Mehmet’in bu tutumu;



I. sarayda Bizans etkisinin en aza indirilmeye çalışıldığının,



II. ulusal özelliklerin korunmasına yönelik hareket edildiğinin,



III. Osmanlılarla Bizans arasında diplomatik ilişkilerin başladığının



durumlarından hangilerinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

91 3.

I. Devşirme



II. Tımar



III. İltizam





6. I. Murat Dönemi’nde Rumeli Beylerbeyliği, Yeniçeri Ocağı ve kazaskerlik makamı kurulmuş ayrıca tımar sistemi uygulamaya koyulmuştur.

Yukarıdakilerden hangilerinin Kuruluş Döneminde Osmanlı ordusunun asker kaynakları arasında olduğu söylenebilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



Bu durum Osmanlı Devleti’nin aşağıdaki alanlardan hangisinde kurumsallaşma yaşadığını göstermez?



A) İdari

B) Adli



C) İktisadi

D) Askerî



E) Dinî

Test 04

1. A

7. II. Murat’ın; I. tahtı oğlu II. Mehmet’e terk etmesi,



II. Devşirme Kanunu’nu uygulamaya koyması,



III. Macarlarla Segedin Antlaşması’nı imzalaması





A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

92

I. Rumeli’de fetihlere başlanılması,



II. Anadolu’da siyasi birliği sağlama çalışmalarının başlaması,



III. ilk medresenin kurulması ve imarethanenin açılması

8. C

9. E 10. E 11. D 12. B

I. Osmanlı ordusu birçok milletten oluşmuştur.



II. Türk askerlerin savaşçılığı gaza ve cihat anlayışına dayalıdır.



III. Yıldırım Beyazıt orduyu kurarken akılcı ve gerçekçi bir politika izlemiştir.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

I. Çözüm Yayınları

A) Yalnız I

B) Yalnız II

I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz?

gelişmelerinden hangilerinin donanma ve düzenli ordunun kurulmasıyla ilgili olduğu savunulabilir?

E) I, II ve III

II.

A)

Balkanlardaki Osmanlı hâkimiyetinin kesinleşmesi

Balkanların Türkleşme sürecinin hızlanması

B)

Pençik siteminin uygulanamaz hâle gelmesi

Devşirme sisteminin uygulamaya koyulması

C)

Osmanlıların Mora’ya akınlar düzenlemesi

Osmanlı - Venedik ilişkilerinin bozulması

D)

Bizans’ın Düzmece Mustafa’yı serbest bırakması

II. Murat’ın tahtan inmesi

E)

Ankara Savaşı’nın yaşanması

Balkan fetihlerinin durması

12. Kapıkulu Ocaklarının Hristiyan çocuklarının devşirilmesi

9. Osmanlıların;

I. devşirme sistemini ve Yeniçeri Ocağını kurmaları,



II. Anadolu’dan önce Rumeli’de beylerbeyliği oluşturmaları,



III. Avrupalılardan önce topçu ocağını kurmaları



faaliyetlerinden hangileri devlet kurumsallaşmasının fetih siyasetine yönelik oluşturulduğuna kanıt olarak gösterilebilir?



A) Yalnız I



7. B

11. Kuruluş Dönemi’yle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde





6. E



E) I, II ve III

8. Orhan Bey Dönemi’nde yaşanan,



5. C

Bu duruma bakarak,





4. B

Müslüman Türk askerlerinin kendi soydaş ve dindaşlarına karşı savaşmayacağını düşünerek ordusunu Bizans ve Sırp askerlerinden kurmuştur.

faaliyetlerinden hangilerinin Kapıkulu Ocaklarına daha sağlıklı bir şekilde asker temin edilmesine olanak tanıdığı söylenebilir?



3. C

10. Yıldırım Beyazıt, Karamanoğullarına yaptığı ilk seferde





2. C

B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

yoluyla oluşturulduğu dikkate alındığında;



I. Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlanması,



II. Balkanlarda ve Avrupa’da başarılı fetihler yapılması,



III. ticaret yolları üzerinde hâkimiyet kurulması



gelişmelerinden hangilerinin Kapıkulu Ocaklarına asker temin edilmesini kolaylaştırıcı bir etki yaptığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1.

• Molla Gürânî, Alâeddin et-Tûsî gibi Arabistan, Türkistan ve Kırım’dan birçok alim Osmanlı topraklarına geldi.



• Paralara ve toplara Kayı boyunun damgası vuruldu.



• Türkçe ön plana çıktı ve edebi bir dil olarak gelişti.



• Yazıcızade Ali’nin, İbn Bibi’den çevirdiği ve ilaveler yaptığı Selçukname isimli eserde Oğuz boyu ve Kayılar öne çıkarıldı.



4. Mevlana,13. yüzyılda yaşamıştır. Eserlerini çoğunlukla

Farsça kaleme almış ancak bunun yanı sıra nadiren Türkçe ve Arapça kullanmayı da tercih etmiştir. Konya’da yazdığı Mesnevî, Fars diliyle yazılmış en büyük şiirlerden biri olarak kabul görmüştür. Diğer bütün sufiler gibi temel öğretisi tevhid düşüncesi etrafında örgülenir.

II. Murad Döneminde gerçekleştirilen yukarıdaki faaliyetlere bakıldığında;



I. Osmanlı topraklarında kültürel faaliyetler canlandırılmıştır.



II. Türk kimliğinin yaşatılmasına özen gösterilmiştir.



III. Devletin kuruluşundaki Oğuz etkisi vurgulanmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

05

BÖLÜM 07 Test

Beylikten Devlete Osmanlı Medeniyeti - I



En önemli eserleri; Mesnevi, Divan-ı Kebir, Fihi Ma-Fih “Ne varsa İçindedir”, Mecalis-i Seb’a veMektubat



Buna göre Mevlana’nın şiirlerinde;



I. tasavvuf,



II. ahlak,



III. din



konularından hangilerine yer verdiği söylenebilir?



A) Yalnız I



C) I ve II

E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Ali Kuşçu, Uluğ Bey’in sarayında yetişti ve buradaki

Semerkant Rasathanesi’nde baş müderrislik yaptı. UluğBey 1450’de öldürülünce Tebriz’e, Uzun Hasan’ın yanına gitti. Uzun Hasan, onu İstanbul’a elçi olarak gönderdi. Daha sonra Fatih tarafından tekrar İstanbul’ adavet edilerek Ayasofya Medresesi müderrisliğine tayin edilmiştir. Matematik ve astronomiye dair eserlerinin yanında kelam ve filoloji konularında da eserler kaleme almıştır.

Tarikat, Marifet ve Hakikat ilkeleri üzerine kurmuştur: Öğretisinin Türkler arasında çok etkili olmasının temel nedenlerinden biri; düşüncelerini anlatmak için, o dönemde gelenek olduğu üzere Arapça veya Farsçayı değil, Türkçeyi seçmesidir. Hece vezniyle yazdığı şiirlerle öğretisi hızla yayılarak kuşaktan kuşağa “Hikmet” olarak aktarılmıştır. Yüzyıllarca sözlü olarak yaşatılan şiirleri ve düşüncesi, 15. yüzyılda yazıya geçirilerek “Divan-ı Hikmet” adı altında toplanmış ve kutsal bir kitap gibi elden ele dolaşmıştır.



Buna göre Ahmet Yesevi ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?



A) Türk dilinin korunmasına özen göstermiştir.



B) Türk toplulukları arasında önemli bir etkiye sahip olmuştur.



C) Eserleri yaşadığı dönemde yazıya geçirilmiştir.



D) Türk şiir geleneğini devam ettirmiştir.



E) İslam dini ve Müslüman ahlakı ile ilgili eserler vermiştir.

Çözüm Yayınları

2. Ahmet Yesevi öğretisini “Dört Kapı” olarak bilinen; Şeriat,



Buna göre Ali Kuşçu’nun;



I. diplomasi,



II. bilim,



III. felsefe



alanlarından hangilerinde çalışmalar yaptığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Osmanlı padişahlarının pek çoğunun hattatlık konusunda çok yetkin oldukları ayrıca mahlaslar kullanarak şiirler yazdıkları bilinmektedir.



Bu mahlaslardan bazıları;



• Fatih – Avni

saf Anadolu Türkçesini bütün sıcaklığıyla yansıtmıştır. Eserlerinin başında Risalet-ün Nushiyye adlı mesnevisi gelmektedir. Bu eser bir ahlak kitabı olarak bilinmektedir. “Yaratılanı severim, Yaratandan ötürü” sözleri bugün de önemini korumaktadır.



• Yavuz – Selimi



• Kanuni – Muhibbi



• II. Mahmut – Adli



şeklindedir.



Buna göre Yunus Emre’nin şiirleri ile ilgili;



Yalnız bu bilgilere göre Osmanlı padişahlarının;



I. Güncelliğini korumaktadır.



I. edebiyat,



II. Dini – tasavvufi ögeler içermektedir.



II. sanat,



III. Halkın anlayabileceği bir dille yazılmıştır.



III. bilim



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I

3. Yunus Emre, 13. yüzyılda Anadolu’da yaşamıştır. Şiirlerinde



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

93



alanlarından hangilerinde gelişme gösterdiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 05

1. E

7. Orhan Bey’in, devlet işlerini yürütecek kadroların

A) Eski Sarayda Enderun Mektebinin kurulmasına



B) Pençik sisteminin uygulamaya koyulmasına



C) İznik’te ilk Osmanlı medresesinin kurulmasına



D) Bilim, sanat, kültür ve din adamlarının Osmanlı ülkesine davet edilmesine



E) Avrupalı uzmanların Osmanlı hizmetine alınmasına

3. E

4. E

5. E

6. C

7. C

8. A

9. A 10. C 11. D 12. E

10. Osmanlı Devleti’nde medreselerin kurulmasına ve bu

yetiştirilmesine önem vermesinin aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?



2. C

medreselerin kaliteli eğitim vermesine azami önem verilmiştir.



Osmanlıların bu tutumları;



I. idari,



II. hukuk,



III. askerî



alanlarından hangilerinde nitelikli eleman ihtiyacına bağlanabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. II. Murat, Kırım, Türkistan ve Arabistan’dan birçok bilgini

11.

I. Eğitim ihtiyacını giderme

II. Murat’ın bu faaliyetinin;



II. Eğitim uygulamalarında birliği sağlama



III. Nitelikli memur yetiştirilmesini sağlama



I. bilimsel ve kültürel çalışmaları artırma,



II. Türk olmayan milletleri asimile etme,



III. Türkçeyi evrensel bir dil hâline dönüştürme



amaçlarından hangilerine hizmet ettiği ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



Anadoluya getirtmiş ve Arapça ve Farsçadan birçok eseri Türkçeye tercüme ettirmiştir.



Osmanlı Devleti’nin medreselerin kurulmasına önem vermesinde bu amaçlardan hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Orhan Bey İznik, Fatih Sultan Mehmet Sahn-ı Seman ve

Kanuni Sultan Süleyman ise Sahn-ı Süleymaniye Medresesini kurdurmuştur.

94



Buna göre;



I. Osmanlı padişahları yüksek eğitime önem vermiştir.



II. Medreseler siyasi otoriteden bağımsız bir şekilde eğitim gerçekleştirmiştir.



III. Osmanlı Devleti’nde medreselerin giderleri vakıflar aracılığıyla karşılanmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

12. Klasik Dönem’den itibaren Osmanlı medreselerinde sadece ilmiye ve kalemiye sınıfına personel yetiştirilmiştir.



Buna göre aşağıdakilerden hangisinin medrese eğitimi aldığı söylenemez?



A) Kadı

B) Defterdar

D)Müderris

C) Nişancı

E) Cebecibaşı

4. Türkçe, Arapça ve Farsçanın etkileşimi sonucunda oluşan

1. Osmanlı padişahları şerî hukuka uygun olmak koşuluyla örfî alanında tasarruf hakkına sahiptir.

Osmanlıca, Osmanlı bilim, sanat ve kültür hayatında oldukça yaygın bir şekilde kullanılmıştır.

Buna göre Osmanlı padişahları;



I. fetva,



II. ferman,



III. kanunname





belgelerinden hangileriyle örfî hukuk alanında tasarrufta bulunabildikleri söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

2.

I. Cami



II. Medrese



III. İmaret

C) I ve II

E) I, II ve III



Osmanlılarda külliye denilen mimari komplekslerde yukarıdakilerden hangilerine yer verildiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Bu durumun;



I. öz Türkçenin işlerliğini yitirmesi,



II. Türkçeye birçok Arapça ve Farsça kelimenin girmesi,



III. halkın bilimsel ve sanatsal çalışmaları takibinin kolaylaşması



olgularından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



Çözüm Yayınları



06

BÖLÜM 08 Test

Beylikten Devlete Osmanlı Medeniyeti - II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Osmanlı Devleti’nin;

I. herkesin kendi dinine göre yargılanmasına izin vermesi,



II. padişah fermanlarının örfi hukuk içerisinde değerlendirilmesi,



III. konsolosluklara Osmanlı ülkesinde mahkeme kurma hakkını tanıması

C) I ve II

E) I, II ve III

B) Yalnız II



uygulamalarından hangilerinin hukuksal alanda devletin denetimini olumsuz yönde etkilediği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Osmanlı Devleti’nde bilim, sanat, kültür ve mimari

95

alanlarında önemli gelişmelerin olmasında;



I. fethedilen ülkelerin kültürlerinden etkilenilmesi,



II. devlet adamlarının sanatkâr, bilim insanı ve edebiyatçıları desteklemesi,



III. medreseler açılarak ülke genelinde yaygınlaştırılması



durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

6. Osmanlı Devleti’nde hukuk uygulamalarında birlik ve bütünlüğün oluşmasını aşağıdakilerden hangisinin engellediği söylenebilir?



A) Azınlık (cemaat) mahkemelerinin kurulması



B) Padişahın aynı zamanda halife olması



C) İslam hukukunun Kur’an’a dayanması



D) Gayrimüslimlerden cizye vergisi alınması



E) Padişah fermanlarının kanunlarda yer alması

Test 06

1. D

7. Beylerbeyi bulunduğu eyalette sadece mülki amir

Bu uygulamanın;



I. merkezî otoritenin korunması,



II. yargının siyasallaşmasının önüne geçilmesi,



III. beylerbeyinin keyfî yönetim sergilemesinin önlenmesi



faydalarından hangilerini sağladığı söylenebilir?



A) Yalnız I

D) II ve III

8. I.

5. D

6. A

7. E

8. A

9. E 10. A 11. B 12. E

I. Enderun,



II. Sıbyan Mektebi,



III. Medrese



okullarından hangilerinin tüm ülke genelinde yaygın olduğu söylenemez?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

E) I, II ve III

Kaatı

Bakır işleme sanatı

II.

Tezhip

Altın suyuyla kitap kenarlarının süslenmesi sanatı

III.

Minyatür

Derinliğe, boyuta yer verilmeyen ve perspektiften yoksun resim sanatı

IV.

Hat

Arap harfleriyle güzel yazı yazma sanatı

V.

Mücellitlik

Kitap ciltleme sanatı

11. Osmanlı Devleti’nde hattatlar, nakkaşlar, mücellitler ve

minyatürcüler gibi sanatkârların üye oldukları teşkilatın aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?



Yukarıdakilerden hangisinin açıklaması karşısında yanlış olarak verilmiştir?



A) I.

B) II.

4. C





C) I ve II

C) III.

D) IV.

Çözüm Yayınları



B) Yalnız II

3. E

10. Osmanlı Devleti’nde;

durumundaydı. Yargı yetkisi merkezden yollanan kadıya, mali yetki ise defterdara aitti.



2. E



A) Lonca



B) Ehl-i Hiref

D) Derbent

C) Şurta

E) Fütüvvet

E) V.

12. Osmanlı Devleti’nde herkes kendi dinine göre yargılanmıştır.

Bunun yanında Osmanlı Devleti’nden kapitülasyon elde eden devletler Osmanlı ülkesinde mahkemelerini kurmuşlardır.

96



9. Mimar Sinan’ın yaptığı;



I. Osmanlı Devleti’nde hukuk uygulamalarında birlik yoktur.



II. Bütün Osmanlı halkı aynı kanunlara karşı sorumlu değildir.

Camilerinin çıraklık, kalfalık ve ustalık dönemlerine göre yapılış sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?



III. Adli alanda Osmanlı egemenlik haklarını kısıtlayan uygulamalar mevcuttur.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) I, II, III



A) Yalnız I



I. Selimiye,



II. Süleymaniye,



III. Şehzade





Buna göre,



B) I, III, II

D) II, III, I

E) III, II, I

C) II, I, III



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. İstanbul’dan kaçan Bizanslı bilim insanları ve sanatçıların

4. Fatih Dönemi’nde Osmanlı Devleti’nin fetih politikasında

İtalya’ya gitmesi Rönesans’ın, İstanbul’un fethini takip eden süreç içerisinde ticaret yollarının Osmanlıların eline geçmesi Coğrafi Keşiflerin yaşanmasına neden olmuştur.



Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?



A) Avrupa’daki gelişmeler üzerinde Osmanlıların faaliyetleri etkili olmuştur.



B) Coğrafi Keşifler, Osmanlıları olumsuz yönde etkilemiştir.



C) Osmanlılar, Avrupa düşünce hayatındaki gelişmelere destek olmuştur.



D) Coğrafi Keşifler, Batı uygarlığının yaygınlaşmasına ortam hazırlamıştır.



E) Rönesans’ın İtalya’da başlamasında bölgenin coğrafi konumu etkili olmuştur.

ticaret yollarını denetim altına alma ve Anadolu’da siyasi birliği sağlama amaçları etkili olmuştur.



B) Kırım’ın alınmasının C) Amasra’nın ele geçirilmesinin D) Trabzon ve Sinop’un alınmasının E) Otranto’nun ele geçirilmesinin

5. Fatih Sultan Mehmet’in, İstanbul’un fethi için yaptığı



Fatih Sultan Mehmet’in bu faaliyetlerle;



I. Ortodoks halkın güvenini kazanma,



II. Osmanlı egemenlik anlayışını değiştirme,



III. Bizans’ın yeniden kurulma olasılığına son verme



amaçlarından hangilerine ulaşmaya çalıştığı söylenemez?



A) Yalnız I



D) I ve III

C) I ve II

hazırlıklar arasında yer alan;

Çözüm Yayınları

Kayzer-i Rum (Roma imparatoru) ilan ederek Mora’daki Rum despotluklarını, Trabzon Rum İmparatorluğu’nu ve Bizans saltanat sülalesine mensup birçok aileyi ortadan kaldırmıştır.

Aşağıdakilerden hangisinin Osmanlı Devleti’nin bu fetih politikasına uygun olduğu savunulamaz? A) İstanbul’un fethedilmesinin

2. İstanbul’un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet kendisini

B) Yalnız II

07

BÖLÜM 07 Test

Dünya Gücü Osmanlı (1453 - 1595) - 1



I. İstanbul’un surlarını yıkabilmek için yiv ve set tekniğinin kullanıldığı şahi toplarını döktürmesi,



II. Balkan devletleri ve Anadolu beylikleriyle saldırmazlık anlaşmaları yapması,



III. denizden kuşatmayı sağlayabilmek için 400 gemiden oluşan bir donanma inşa ettirmesi



faaliyetlerinden hangilerinin Bizans’ı siyasi açıdan yalnız bırakmaya yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



E) II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Osmanlı Devleti ve Venedik arasında 1479’da imzalanan 3.

I. Balkan devletleriyle saldırmazlık anlaşmalarının yapılması



II. Yiv ve set tekniğinin kullanıldığı şahi toplarının döktürülmesi



III. Anadolu Hisarı’nın karşısına Rumeli Hisarı’nın inşa edilmesi



İstanbul’u fethetmek için yapılan bu hazırlıklardan hangilerinin askerî teknolojinin gelişmesinde etkili olduğu ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

İstanbul Antlaşması’nda yer alan,



I. Venedikliler, İstanbul’da sürekli elçi bulundurabilecektir.



II. Venedikli elçiler (Balyos) Osmanlı ülkesindeki Venediklilerin davalarına bakacaktır.



III. Venedikliler, Osmanlı karasularında serbestçe ticaret yapabilecektir.



hükümlerinden hangilerinin Osmanlı Devleti’nin, adli alanda egemenliğini kısıtlayıcı nitelikte olduğu söylenemez?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

97

Test 07

1. A

7.

3. B

4. E

5. B

6. D

7. E

8. D

9. B 10. A 11. B 12. D

10. Osmanlı ülkesinde üretilmeyen ürünlere duyulan ihtiyacı

karşılamaya yönelik olarak Osmanlı Devleti’nin aşağıdaki yollardan hangisine başvurduğu söylenebilir?





Haritada 1452 yılında Anadolu ve Balkanların siyasi yapısı gösterilmiştir.



Haritaya bakılarak;



I. Anadolu’da siyasi birlik yoktur.



II. Osmanlı Devleti’nin hem Anadolu’da hem de Balkanlarda toprakları vardır.



III. Bizans İmparatorluğu Osmanlı Devleti tarafından kuşatılmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

I. Kültürel birliğin oluşması



II. Memur ve kurum sayısının artması



III. Devletin gelir-gider oranlarında değişimler yaşanması



Osmanlı Devleti’nde egemenlik alanının genişlemesinin bu durumlardan hangileri üzerinde etkili olması beklenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

A) Avrupa devletlerine kapitülasyon verme



B) Sanayi yatırımlarına öncelik tanıma



C) Avrupa devletlerinden dış borç alma



D) Halkın tüketim miktarını denetleme



E) Uluslararası ticarete engel olma

toplanan cizye vergisi gelirlerinde büyük artış olmuştur.

C) I ve II

8.



11. Osmanlı Devleti’nde Yükselme Dönemi’nde gayrimüslimlerden

Çözüm Yayınları



98

2. C



Bu durumun temel sebebinin aşağıdakilerden hangisi olduğu ileri sürülebilir?



A) Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlanması



B) Balkanlarda başarılı fetihlerin gerçekleştirilmesi



C) Doğu - batı ticaret yollarına hâkim olunması



D) Devlet kurumsallaşmasına önem verilmesi



E) Tımar sisteminin uygulanmaya koyulması

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Osmanlı Devleti’nin;

12. Osmanlı Devleti’nin Avrupa devletlerine kapitülasyon vermesinde etkili olan;



I. Venedik ve Fransa’ya kapitülasyon hakkının tanınması,



II. Baharat Yolu’na hâkim olmak için Mısır’ın fethedilmesi,



III. Şii Safevi tehlikesini önlemek için Çaldıran Savaşı’nın gerçekleştirilmesi



faaliyetlerinden hangileri ekonomik açıdan güçlenme hedefinin askerî faaliyetler üzerinde etkili olduğunu gösterir?



amaçlarından hangilerinin uluslararası ticaretin canlanmasına hizmet ettiği söylenebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



I. Hristiyan birliğinin oluşmasına engel olma,



II. Osmanlı limanlarına ve pazarlarına işlerlik kazandırma,



III. ülkede imal edilmeyen ürünlerin Osmanlı pazarlarına girişini sağlama



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

4. II. Beyazıt Dönemi’nde Cem Sultan Olayı’ndan dolayı

1. II. Beyazıt’ın;

ortaya çıkan;



I. Gelibolu’da tersane kurdurması,



II. Hicaz Su Yolları’nın tamiri için Memluklarla savaşması,



III. İspanya Yahudilerini Selanik, İzmir ve İstanbul gibi şehirlere iskân ettirmesi



faaliyetlerinden hangilerinin Osmanlı Devleti’nin denizlerdeki hâkimiyetini artırmaya yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



08

BÖLÜM 07 Test

Dünya Gücü Osmanlı (1453 - 1595) - II

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



I. İspanya’daki Müslümanlara yeterli yardımın yapılmaması,



II. Papaya, Cem Sultan için yıllık haraç verilmesi,



III. Hristiyan zulmünden kaçan Yahudilerin İstanbul’da iskân edilmesi



durumlarından hangilerinin devletin saygınlığını azaltıcı bir nitelik taşıdığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. II. Beyazıt’ın, Fatih Sultan Mehmet’e göre askerî

faaliyetlere daha az önem vermesi iki dönem arasında, I. sınırların genişlemesi,



II. egemenlik anlayışının niteliği,



III. kültürel faaliyetlerin artması



durumlarından hangilerinde farklılaşmaların olmasına ortam hazırladığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Osmanlı padişahlarının;

Çözüm Yayınları





I. Fatih Sultan Mehmet’in Roma şehrini fethetmeyi planlaması,



II. Kanuni Sultan Süleyman’ın, Protestanları desteklemesi ve himaye etmesi,



III. II. Beyazıt’ın İspanya’daki Müslümanlara ve Yahudilere yardım göndermesi



politikalarından hangilerinin Katolik kilisesinin varlığını ve otoritesini tehdit ettiği söylenebilir?

A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Osmanlı Devleti XV. ve XVI. yüzyıllarda İstanbul’u fethetmiş,

Mısır Seferi sonucunda Memluk Devleti’ni yıkarak Mısır’a hâkim olmuş ve halifelik makamını ele geçirmiş ayrıca İspanya’da bulunan Müslümanları ve Yahudileri büyük bir katliamdan kurtarmıştır.



Bu gelişmelerin;

6. Yavuz Sultan Selim’in;



I. Osmanlıların İslam dünyasındaki saygınlıklarının artması,



II. doğu-batı ticaret yollarının Osmanlıların denetimi altına girmesi,



III. Osmanlıların İslam dünyasının dinî ve siyasi lideri hâline gelmesi



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

99



I. Kıbrıs için Venediklilerden vergi alması,



II. Turnadağ Savaşı’yla Dulkadiroğullarına son vermesi,



III. Çaldıran Savaşı’yla Anadolu’daki Safevi tehlikesini önlemesi



faaliyetlerinden hangileri Anadolu’da Osmanlı hâkimiyetini güçlendirme politikası izlediğine kanıt olarak gösterilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 08

1. A

7. Yavuz Sultan Selim’in, Memlukları yıkmasından sonra Osmanlı Bu durumun Osmanlı Devleti’nde aşağıdakilerden hangisinin güçlenmesine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Aristokrasi



B) Demokrasi

D) Laik devlet

3. E

4. C

5. C

6. D

7. C

8. B

9. B 10. E 11. D 12. E

10. Yavuz Sultan Selim’in;

padişahları halife unvanını kullanmaya başlamışlardır.



2. A

C) Teokrasi

E) Milliyetçilik



I. Mısır’ı fethetmesi,



II. Memlûk Devleti’ne son vermesi,



III. Tebriz, Halep ve Şam’ı Osmanlı topraklarına katması



faaliyetlerinden hangilerinin Osmanlı Devleti’nin doğu - batı ticaretindeki hâkimiyetini artırdığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



8. II. Beyazıt’ın İspanya’da Hristiyanlar tarafından başlatılan katliamda birçok Yahudi’yi kurtararak bu Yahudileri, İstanbul, İzmir ve Selanik’e yerleştirmesinin;

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Yavuz Sultan Selim Safeviler, Dulkadiroğulları ve Memluklarla savaşmak için şeyhülislamdan fetva almıştır.

I. sömürgecilik,





II. dinî ve millî hoşgörü,



I. İslam dininin egemenlik alanını genişletmek istemesi,



III. demokratik yönetim



II. İslam devletleriyle savaşmasının tepkiyle karşılanabilecek olması,



III. İslam savaş hukukuna göre İslam devletleriyle savaşın belli koşullara bağlı olması



anlayışlarından hangileriyle bağdaştığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



I. Selim’in bu şekilde hareket etmesinde;



durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

100 9. Yavuz Sultan Selim Dönemi’yle ilgili;

12. Yavuz Sultan Selim’in;



I. Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlanması,



I. Safeviler,



II. Suriye, Lübnan, Filistin ve Mısır’ın fethedilmesi,



II. Memluklar,



III. Kürt aşiretlerinin Osmanlı hâkimiyeti altına alınması



III. Dulkadiroğulları



gelişmelerinden hangilerinin Doğu Akdeniz’deki Osmanlı varlığını olumlu yönde etkilediği ileri sürülebilir?



devletlerinden hangileriyle savaşmasında mezhepsel farklılıklar doğrudan etkili olmamıştır?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

4. Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’nde doğu ve batı

1. Osmanlıların Yükselme Dönemi’ndeki;

• Avrupalı devletlere kapitülasyon verilmesi,



• Avusturya’ya karşı Fransa’nın desteklenmesi



gibi faaliyetlerinin;



I. Hristiyan birliğini parçalama,



II. Akdeniz ticaretini canlandırma,



III. siyasi ve ekonomik çıkarlarını koruma

yönünde ayrıca denizlerde başarılı fetih hareketlerinin yürütülmesine aşağıdakilerden hangisinin olanak sağladığı savunulabilir?



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

09

BÖLÜM 08 Test

Dünya Gücü Osmanlı (1453 - 1595) - III

C) I ve II



A) Egemenlik hakkının ilahi kaynaklara dayandırılmasının



B) Avrupa tarzında örgütlenmiş güçlü bir orduya sahip olunmasının



C) Avrupa’da feodal düzenin sona ermesinin



D) Devletin savaşları finanse edecek yeterli ekonomik gücünün bulunmasının



E) Devşirme kökenlilerin orduda görevlendirilmesinin

E) I, II ve III

2. Osmanlıların Yükselme Dönemi’nde; • Tunus’un fethedilmesi,



• Cezayir Beylerbeyliğinin kurulması,



• Trablusgarp’ın ele geçirilmesi



5. Sokullu Mehmet Paşa’nın aşağıdaki faaliyetlerinden

hangisi onun, Osmanlı Devleti’ne karşı bir Haçlı ittifakının oluşmasını önlemeye yönelik hareket ettiğini gösterir?

gelişmelerine bakarak;



I. Kuzey Afrika’da hâkimiyet alanını genişletmiştir.



II. Akdeniz’in Türk gölü olması için faaliyet yapılmıştır.



III. İslam dünyasının siyasi birliği kesin olarak sağlanmıştır.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

A) Kıbrıs Adası’nın fethine karşı çıkması



B) Akdeniz ve Kızıldeniz’i bir kanal ile birleştirmeyi planlaması



C) Açe’ye teknik ve askerî yardım göndermesi



D) Don-Volga Projesi’ni hayata geçirmeye çalışması



E) Tımar topraklarını iltizama vermesi

E) I, II ve III

Antlaşması’nda, Avusturya kralının protokol bakımından sadrazama eşit olduğu hükme bağlanmıştır.

Buna göre,



I. Osmanlı Devleti diplomatik faaliyetlerle siyasi alanda üstünlüğünü Avusturya’ya kabul ettirmiştir.



6. Kanuni Sultan Süleyman tahta çıkmadan önce Karahisar, Bolu, Kefe ve en son Manisa’da sancakbeyliği yapmıştır. Babasının ölümü üzerine ise tek çocuk olarak tahta geçmiştir.



101

Bu durumun Kanuni’nin siyasi hayatına;



I. devlet tecrübesi kazanma,

II. Avusturya ile Osmanlı Devleti arasında hukuksal eşitlik sağlanmıştır.



II. doğu ve batı yönündeki gelişmeler hakkında bilgi sahibi olma,

III. Osmanlı Devleti, Avusturya karşısında toprak bütünlüğünü güvence altına almıştır.



III. taht mücadelesi yapmadan hükümdarlık otoritesini güçlendirme



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I





C) I ve II

3. Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında imzalanan İstanbul



Çözüm Yayınları



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



katkılarından hangilerini sağladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 09

1. E

7. Osmanlılar Belgrat alındıktan sonra Macarlarla; Macaristan ele

I. batı yönünde topraklarını genişletmek istemesi,



II. İslam dünyasının Hristiyan baskısından kurtarılmak istenmesi,



III. batı komşularının Osmanlıları siyasi tehdit olarak görmesi



durumlarından hangilerinin ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

5. A

6. E

7. D

8. E

9. D 10. E 11. D 12. E



I. Ümit Burnu’nun bulunması,



II. ticaret güzergâhlarının yön değiştirmesi,



III. Portekizlilerin Hint Denizi’nde etkin hâle gelmesi



gelişmelerinden hangilerine karşı tedbire başvurduğunu gösterir?



A) Yalnız I



E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Kanuni Dönemi;

8. Kanuni Sultan Süleyman, Belgrat’ı fethetmiş ve Mohaç

Meydan Muharebesi’nde Macar ordularını büyük bir bozguna uğratarak Macaristan’ı Osmanlı Devleti’nin egemenlik alanı hâline dönüştürmüştür.



I. Hint Deniz Seferlerinin düzenlenmesi,



II. Kızıldeniz ve Basra Körfezi’nin Osmanlı denetimine girmesi,

Bu gelişmelerin;



III. Gücerat Hükümdarlığı’nın Portekizlere karşı Osmanlı Devleti’nden yardım istemesi



I. devlet gelirlerinin artması,



II. Avusturya ile komşu hâline gelinmesi,



III. Orta Avrupa egemenliğinin güçlenmesi



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

Çözüm Yayınları



4. D

Yolu’nun canlandırılmak istenmesi, Don-Volga Projesi ile Karadeniz’in ve İpek Yolu’nun işlerlik kazanmasının amaçlanması Osmanlı Devleti’nin;

Osmanlıların bu şekilde hareket etmesine;



3. A

10. Süveyş Kanalı Projesi’yle Akdeniz ticaretinin ve Baharat

geçirildikten sonra Avusturya ile savaşmıştır.



2. C



gelişmelerinin sebep - sonuç ilişkisi bakımından sıralanışının aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verildiği söylenebilir?



A) I, II, III



B) I, III, II

D) III, I, II

C) II, I, III

E) III, II, I

E) I, II ve III

12. 1535’te Osmanlı Devleti ile Fransa arasında imzalanan

İmtiyazat-ı Mahsusa Antlaşması’nda, “Fransız tüccarlardan diğer tüccarlara göre daha az vergi alınacaktır. Türk tüccarları da Fransa toprakları ve denizlerinde bu haklardan faydalanacaktır. Kapitülasyonlar antlaşmayı imzalayan hükümdarlar sağ kaldıkları süre içerisinde geçerli olacaktır.” hükümleri yer almıştır.

9. Kanuni Sultan Süleyman’ın; 102



I. Kızıldeniz’i Türk egemenliği altına alması,





II. Avusturya’ya karşı Fransa’yla iş birliği yapması,



I. Uluslararası ticaret geliştirilmeye çalışılmıştır.



III. Alman imparatoruna karşı Protestan prenslere destek vermesi



II. Osmanlı malları Avrupa pazarlarında satış imkânı bulmuştur.



III. Fransa’nın Osmanlı pazarlarında kalıcı hâkimiyet kurması önlenmek istenmiştir.



faaliyetlerinden hangilerinin Osmanlı Devleti’nin Avrupa’da aktif bir siyaset izlemesine doğrudan yardımcı olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Buna göre,



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

10

BÖLÜM 08 Test

Sultan ve Osmanlı Merkez Teşkilatı

4. Osmanlı Devleti’nde devlet işleri divanda görüşülür ve

1. I. Murat’ın ülke ve toprakları padişah ve oğullarının ortak malı ilan ederek diğer hanedan üyelerinin taht hakkına son vermesinin aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olduğu söylenebilir?



A) Hâkimiyet mücadelelerinin yoğunlaşması



B) Siyasi istikrarın artması



C) Yönetimin çoğulcu esaslara dayandırılması



D) Ülke bütünlüğünün tehlike altına girmesi



E) Osmanlı saltanatının zayıflaması

genellikle divanda ortaya çıkan görüş doğrultusunda son kararı padişah verirdi.



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Padişahın yetkilerinin örfi hukukla sınırlı olduğunun



B) Divan örgütünde demokratik uygulamalara yer verildiğinin



C) Padişahın yönetme yetkisinin ilahi nitelikte olduğunun



D) Divanın bir danışma meclisi niteliğinde olduğunun



E) Padişahın divan toplantılarına katılmadığının

5. I. Murat’ın; Ancak o, bu yetkilerini keyfî biçimde kullanamazdı. Padişah her şeyden önce devlet işlerinin İslam hukukuna uygun olarak yürütülmesinden sorumluydu. Ayrıca adalet ilkesine ve Türk örfüne de uymak zorundaydı.



Buna göre Osmanlı Devleti’nde aşağıdaki anlayışlardan hangisinin benimsendiği söylenebilir?



A) Kanun üstünlüğü

B) Sosyal devlet



C) Laik devlet

D) Meşruti yönetim



Çözüm Yayınları

2. Osmanlı Devleti’nde bütün yetkiler padişahta toplanırdı.



I. Haçlılarla mücadele etmesi,



II. Rumeli Beylerbeyliği’ni kurması,



III. Divan-ı hümayunu genişletmesi



faaliyetlerinden hangilerinin Osmanlı Devleti’nde yönetim güçlerinin kullanımının sistemli hâle getirilmesine hizmet ettiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) Siyasi birlik

3. I. Murat’ın;

6. I. Murat Dönemi’nde Rumeli Beylerbeyliği, Yıldırım Beyazıt Dönemi’nde ise Anadolu Beylerbeyliği kurulmuştur.



I. Yeniçeri Ocağını kurması,



II. padişah oğulları dışında hanedanın diğer üyelerinin taht hakkına son vermesi,



Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



A) Osmanlı Devleti merkeziyetçi bir yönetim kuramamıştır.



III. ülkenin padişah ve oğullarının malı olduğunu ilan etmesi



B) I. Murat ve Yıldırım Beyazıt Dönemlerinde sınırlar genişlemiştir.



faaliyetlerinden hangilerinin padişah ve devlet otoritesinin güçlenmesine olanak tanıdığı ileri sürülebilir?



C) Osmanlılar idari açıdan teşkilatlanmaya önem vermiştir.



A) Yalnız I



D) Osmanlı padişahları idari kurumsallaşmayı devlet politikası olarak uygulamıştır.



E) Osmanlılar Anadolu’da ve Balkanlarda toprak sahibidir.



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

103

Test 10

1. B

7. Osmanlı Devleti’nin kısa süre içerisinde büyüyerek güçlü bir

Buna göre,



I. Osmanlılar Türk siyasi geleneğini devam ettirmiştir.



II. Osmanlılar merkeziyetçi yönetim anlayışını benimsemiştir.



III. Osmanlılar coğrafi konumlarından yararlanarak sınırlarını genişletmiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

3. E

4. D

5. D

6. A

7. B

8. B

9. D 10. D 11. A 12. A 13. D

10. Fatih Sultan Mehmet’in;

devlet hâline gelmesinde egemenliğin tek elde toplanmasına önem vermesi belirleyici bir etki yapmıştır.



2. A



I. Sahn-ı Seman Medresesini kurması,



II. Kayzer-i Rum (Roma imparatoru) unvanına sahip olduğunu ilan etmesi,



III. Çandarlı Halil ve birçok Türkmen beyini yönetimden uzaklaştırması



faaliyetlerinden hangilerinin şahsi otoritesini güçlendirmeye yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



C) I ve II

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III

11. Fatih Sultan Mehmet divan toplantılarına padişahın başkanlık

yapması uygulamasına son vermiştir. Bu düzenlemeden sonra sadrazam, padişah adına divan toplantılarını yönetmiştir.



Buna göre,



I. Sadrazam padişahın mutlak vekilidir.



I. devlet kurumsallaşmasını sağlama,



II. Divan işlevini yerine getiremez hâle gelmiştir.



II. taht kavgalarını azaltarak merkezî otoriteyi güçlendirme,



III. Fatih Sultan Mehmet devlet işleriyle ilgilenmemiştir.



III. Balkanlarda ve Anadolu’da Osmanlı hâkimiyetini tartışılmaz hâle getirme



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



amaçlarından hangilerine ulaşması için padişah oğulları dışındaki diğer hanedan üyelerinin veraset hakkına son vermesi gerektiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

Çözüm Yayınları

8. I. Murat’ın;



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III

12. Osmanlı egemenlik anlayışı padişahların halkın yararına

faaliyet yürütmelerini, adaletli olmalarını halkı barış ve huzur içerisinde yaşatmalarını öngörmüştür.

9. Fatih Sultan Mehmet’in;

104

Bu durumun iç politikada aşağıdaki anlayışlardan hangisinin uygulanmasına ortam hazırladığı söylenebilir?



A) Sosyal devlet

B) Çoğulcu yönetim



C) Laiklik

D) Ulusal devlet





• divan başkanlığını sadrazama bırakması,



• şehzade katline onay veren kanunname yayımlaması,



• devşirmeleri yönetimde yaygın bir şekilde görevlendirerek Türkmenleri yönetimden uzaklaştırması





gibi faaliyetlerinin;

E) Din birliği

13. Osmanlı Devleti’nin padişahın aldığı kararlar doğrultusunda

yönetilmesi ve fermanların örfi hukuk kuralları içerisinde yer alması padişahların;



I. merkezî otoritenin güçlenmesi,



II. devletin Türk devleti olma özelliğinin sona ermesi,



III. sadrazamların yönetimdeki etkinliklerinin zamanla artması



I. yargı,



II. yürütme,



III. yasama



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



yetkilerinden hangilerine sahip olduğunu gösterir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. Osmanlı Devleti’nde başta padişahlar olmak üzere hanedan

4. Osmanlı Devleti’nde haraci topraklar, mülkiyeti gayrimüslimlere

üyeleri ve yüksek dereceli devlet görevlileri cami ve mescitlerin, medrese öğrencilerinin, yolda kalanların, göçmen kuşların, sürekli rahatsızlığı bulunan hastaların ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla vakıflar kurmuşlardır. Böylece devlet birçok hizmeti para harcamadan yerine getirebilmiştir.



ait olan arazilerdi. Bu arazilerin sahipleri devlete haraç adıyla vergi öderlerdi.

Buna göre Osmanlı Devleti’nde vakıflar aracılığı ile;



I. sağlık,



II. sosyal,



III. siyasi



ihtiyaçlardan hangilerinin karşılandığı söylenebilir?



A) Yalnız I





Buna göre Osmanlı Devleti’nin aşağıdaki bölgelerden hangisinde fetihler yapmasının haraç gelirlerinin artmasında daha fazla etkili olduğu söylenebilir?



A) Balkanlar

B) Anadolu



C) Kuzey Afrika

D) Orta Doğu



B) Yalnız II

D) II ve III

11

BÖLÜM 07 Test

Klasik Çağda Osmanlı Toplum Düzeni

E) İran

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Ahlak ve dürüstlük ilkelerine dayanan loncalar ehl-i hibre

2. Osmanlı Devleti’nde uygulama alanı bulan “Millet Sistemi”nde

denilen bir bilirkişi tayin ederdi. Ehl-i hibre, üretilen malların fiyat ve kalite kontrollerini yapardı.

hakimiyet altına alınan milletlere derin bir hoşgörü ile yaklaşılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisinin bu durumun sonuçları arasında yer aldığı söylenmez?



A) Katolik Kilisesinin baskısından kaçanların Osmanlı Devleti’ne sığınması



B) İspanya’da soykırıma tabi tutulan Yahudilerin kurtarılması



C) Reform Hareketlerinin Osmanlı Hristiyanları arasında görülmemesi



D) Osmanlı egemenliğine giren ulusların milli kimliklerini korumaları



E) Ankara Savaşı sonrasında Anadolu Beyliklerinin yeniden kurulması



Çözüm Yayınları



Buna göre loncaların;



I. tüketici haklarının korunması,



II. esnafın haksız kazanç elde etmesi,



III. ürünlerin tüketiciye fahiş fiyatlarla sunulması



durumlarından hangilerinin yaşanmasını önlemeyi amaçladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Rekabet şartlarındaki eşitsizlikten dolayı fiyatlara müdahale

edilmesi olarak tarif edilen narh sistemi,Klasik Dönem Osmanlı ekonomisinde fiyat politikasına esas teşkil etmiştir. Osmanlı narh uygulamasında temel ölçü, arz ve talep şartları olup tekelci eğilimlerin önlenmesi istenmiştir. Özellikle zirai ürünlerde piyasaya ürün girişinin çok değişken olması böyle bir uygulamayı zorunlu kılmıştı. Yine talebin arttığı Ramazan ayı öncesinde fiyatların yeniden tespiti gerekirdi.

6. Osmanlı Devleti’nde başta padişahlar olmak üzere veziriazam,



Buna göre narh sisteminin;





I. ani fiyat dalgalanmalarının önlenmesi,



I. egemenlik alanını genişletme,



II. vakıfların ihtiyaçlarının karşılanması,



II. sosyal devlet anlayışını hâkim kılma,



III. üretici ve tüketicinin korunması



III. halkın desteğini ve sevgisini kazanma



amaçlarından hangilerine yönelik olarak uygulandığı söylenebilir?



amaçlarından hangilerine ulaşmaya çalıştıkları söylenebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III

şeyhülislam gibi üst rütbeli pek çok devlet adamı uygun gördükleri yerlere cami, çeşme, hastane, yol, medrese vb. müesseseler yapmak için birbirleriyle yarışmışlardır.

Bu durumdan yola çıkarak Osmanlı devlet adamlarının;



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

105

Test 11

1. C

7. Lonca teşkilatının;

3. C

4. A

5. D

6. D

7. A

8. B

9. B 10. D 11. D 12. D

10. Osmanlı Devleti, bir kısım toprakları köylülere dağıtır, toprağını

ekmeyenlerden “çiftbozan” adı verilen ceza vergisi alırdı. Ayrıca üst üste üç yıl toprağını mazeretsiz ekmeyenlerden toprak alınıp başkasına verilirdi.



I. üyerlerine mesleki eğitim vermeleri,



II. ürünlerin kalitesini ve fiyatını belirlemeleri,



III. üyelerinin zararlarını karşılamaları ve üyelerine kredi vermeleri



faaliyetlerinden hangileri bu teşkilatın aynı zamanda meslek okulları işlevine de sahip olduğunu gösterir?



A) Yalnız I



2. E

B) Yalnız II

D) II ve III



C) I ve II

E) I, II ve III

Osmanlı toprak yönetimindeki bu uygulamanın;



I. üretimin devamını sağlama,



II. köyden kente göçü engelleme,



III. topraktan en verimli şekilde faydalanma



amaçlarından hangisine ulaşmaya yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Osmanlı Devleti’yle ilgili; I. Rumların, Sırpların, Bulgarların hâkimiyet altına alınması,



II. Beni Ahmer Yahudilerinin İzmir, Selanik ve İstanbul’a yerleştirilmesi,



III. XIX. yüzyılda Macar mültecilerinin Osmanlı ülkesinde iskân edilmesi



gelişmelerinden hangilerinin Osmanlı ülkesindeki Musevilik dinine mensup nüfusun artmasına neden olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Osmanlı Devleti’nin;

Çözüm Yayınları





I. savaşta fayda gösterenlere tımar topraklarının dağıtılması,



II. kaçakçılığı ve karaborsacılığı önlemek için sert düzenlemeler yapılması,



III. yeterince üretilemeyen malların düşük gümrük vergisiyle ülke pazarlarına girişine izin verilmesi



faaliyetlerinden hangilerinin Osmanlı ülkesinde fiyat artışlarını önlemeye yönelik tedbirler içerisinde yer aldığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Osmanlı Devleti, gayrimüslimlerin yoğun olarak yaşadığı

sınır bölgelerinde ve Arap memleketlerinde mevcut yerel yönetimleri ortadan kaldırmamış, bu bölgelerin yarı bağımsız hareket etmelerine izin vermiştir.

9. Osmanlı Devleti’nde görülen; 106



- toprakların devletin malı kabul edilmesi,



- özel mülkiyet hakkının sınırlı olması ve devletin memurların mallarına el koyma hakkına sahip olması



gibi uygulamaların aşağıdakilerden hangisinin üzerinde bir etkiye sahip olduğu söylenebilir?



A) Sermaye birikimlerinin meydana gelmesinde



B) Sosyal sınıfların oluşmamasında



C) Özel sermayenin yatırıma yönelmesinde





Bu uygulamanın milliyetçiliğin siyasallaştığı XIX. yüzyılda;



I. ülkede birlik ve bütünlüğün sağlanması,



II. devletin dağılış sürecinin hızlanması,



III. azınlıkların bağımsızlıklarını kazanması



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?

D) Merkezî otoritenin zayıflamasında



A) Yalnız I

E) Halkın devlete bağlılığının zayıf olmasında



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR 1. Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’un fethini takip eden süreç

4. XVI. yüzyılda Osmanlıların dünya üzerinde etkili olduğu düşünülürse:

içerisinde Mora’da bulunan iki Rum despotluğunu ortadan kaldırmış ve Trabzon Rum Pontus İmparatorluğu’na son vermiştir.



Fatih Sultan Mehmet’in bu çalışmalarının Osmanlı Devleti’ne;



I. yönetimdeki devşirme etkinliğine son verilmesi,



II. devlet otoritesinin ve varlığının güvence altına alınması,



III. İstanbul’un fethinin kalıcılığını sağlaması



I. üç kıta üzerinde hâkimiyet kurulması,



II. halifeliğin Osmanlı hanedanına geçmesi,



III. Karadeniz ve Akdeniz’in Türk gölü hâline getirilmesi



gelişmelerinden hangilerinin Osmanlıların dünya siyasetindeki önemini artırıcı bir nitelik taşıdığı savunulabilir? A) Yalnız I



faydalarından hangilerini sağladığı söylenebilir?





A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III

2. Osmanlı Devleti’nin;

5. Osmanlı Devleti’nin Yükselme Dönemi’ne girmesinde

I. Avrupa devletlerine kapitülasyon vermeleri,



II. vakıflar aracılığıyla halka hizmet götürmeleri,



III. fethettikleri bölgelerde bayındırlık ve imar faaliyetleri yürütmeleri



faaliyetlerinden hangileri Osmanlıların sömürgeci bir anlayışa sahip olmadıklarını gösterir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

etkili olan;

Çözüm Yayınları





12

BÖLÜM 07 Test



I. İstanbul’un fethedilmesi,



II. hazinenin ve ordunun en güçlü dönemini yaşaması,



III. Karadeniz Ticaret Yollarının denetim altına alınması



gelişmelerinden hangileri Osmanlıların stratejik bölgeler üzerinde hâkimiyetinin arttığına kanıt olarak gösterilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Osmanlı Yükselme Dönemi’yle ilgili olarak aşağıdakilerden

hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz? I A)

İstanbul’un fethedilmesi

II İslam dünyasında saygınlığın artması

B)

Cem Sultan Olayı’nın yaşanması

Avrupa’daki fetih hareketlerinin yavaşlaması

C)

Dulkadiroğullarına son verilmesi

Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlanması

D)

Süveyş Kanalı Projesi’nin gündeme gelmesi

Akdeniz ticaretinin yeniden canlanması

E)

Ortodoksların ve Protestanların himaye edilmesi

Hristiyan birliğinin oluşmasının uzun süre engellenmesi

6. Yükselme Dönemi’nde ortaya çıkan,

I. Fatih Sultan Mehmet’in şehzade katlini yasallaştırması,



II. Papanın, Cem Sultan’ı kullanarak Haçlı Seferi düzenleme tehdidinde bulunması,



III. Yavuz Sultan Selim’in babasını tahttan indirerek hükümdar olması



gelişmelerinden hangileri veraset anlayışının Osmanlıların aleyhinde gelişmelere ortam hazırladığına kanıt olarak gösterilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

107

Test 12

1. D

7. Yeni Çağ Avrupasında kâğıt ve matbaanın yaygın olarak

Kağıt ve matbaanın yaygın olarak kullanılmasının sonuçları arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?



A) Skolastik düşüncenin yıkılması



B) Feodal düzenin güçlenmesi



C) Bilimsel ve teknik gelişmelerin yaşanması



D) Hristiyanlık dininin sorgulanması



E) İnsan merkezli dünya görüşlerinin oluşması

3. D

4. E

5. D

6. B

7. B

8. D

9. E 10. D 11. A 12. D

10. Osmanlı Devleti’yle ilgili;

kullanılması yeni, fikir ve görüşlerin Avrupa’da hızla yayılmasına olanak tanımıştır.



2. E



I. taht hakkının babadan oğula geçmesi,



II. padişahın aynı zamanda halife olması,



III. devletin idaresinde İslam hukukundan yararlanılması



durumlarından hangileri devletin teokratik niteliklere sahip olduğunu gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Coğrafi Keşifler sonucunda yeni kıtaların, ırkların, kültürlerin, bitki ve hayvan türlerinin bulunması insanların merak ve araştırma duygusunu kamçılamıştır.

ve Aksakallılar Meclislerinin bir benzeri olan Meşveret Meclisi bulunur.

Coğrafi Keşiflerin harekete geçirdiği merak ve araştırma duygusunun;



I. skolastizme bağlılığın artması,



II. sorgulayıcı düşüncenin gelişmesi,



III. deney ve gözlem metodunun yaygınlaşması



gelişmelerinden hangileri üzerinde etkili olduğu ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



11. Osmanlı Devleti’nde İslam öncesi Türklerde görülen Kengeş



Bu durumun aşağıdakilerden hangisinin göstergesi olduğu söylenebilir?



A) Türk siyasi geleneğinin devamlılığa sahip olduğunun



B) Halk iradesinin her iki dönemde de yönetimde temsil edildiğinin



C) Türk hükümdarlarının yetkilerinin meclisler aracılığıyla sınırlandırıldığının



D) Türklerin tarih boyunca parlamenter bir yönetime sahip olduğunun



E) Türk siyasi örgütlerinde zaman içerisinde hiçbir değişimin yaşanmadığının

9. İstanbul’un fethedilmesiyle birlikte Osmanlı toprak bütünlüğü

108

sağlanmış, doğu-batı deniz ve kara ticaret yolları Osmanlıların eline geçmiş ve İstanbul’da bulunan Bizanslı bilginler İtalya’ya kaçmıştır.

12. Divan-ı hümayunda şeyhülislama alınan kararların İslam



İstanbul’un fethiyle yaşanan bu gelişmelerin;





I. Avrupalıların yeni ticaret yolları araması,



I. halk iradesinin yönetimde temsil edilmesi ihtiyacı,



II. Osmanlıların Balkanlarda ve Anadolu’da daha rahat hareket edebilmesi,



II. devlet faaliyetlerinde meşruiyet zemini oluşturma gereksinimi,



III. Avrupa’da bilimde, sanatta ve düşünce önemli gelişmelerin yaşanması



III. ülke bütünlüğünün korunmasında dinin bir araç olarak kullanılmaya çalışılması

dinine uygun olup olmadığı noktasında danışılırdı. Bu şekilde hareket edilmesinde;



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR

13

BÖLÜM 07 Test

1.

I. Osmanlıların üç kıta üzerinde hâkimiyet kurması

4. II. Beyazıt karşısında başarısız olan Cem Sultan, Rodos



II. İslam dünyasının dinî ve siyasi liderliğinin Türklerin eline geçmesi



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



III. Akdeniz ve Karadeniz’in Türk gölü hâline getirilmesi





16. yüzyılın “Türk Yüzyılı” olarak adlandırılmasında yukarıdaki gelişmelerden hangilerinin doğrudan etkili olduğu savunulabilir?

A) Avrupaların Cem Sultan’a karşı II. Beyazıt’ın padişahlığını desteklediklerinin



B) Cem Sultan Olayı’nın dış sorun hâline dönüştüğünün



A) Yalnız I



C) II. Beyazıt’ın Avrupa siyasetinde Cem Sultan Olayı’ndan dolayı pasif kaldığının



D) Cem Sultan Olayı’nın, Osmanlı-Haçlı Savaşlarına neden olduğunun



E) Papanın Cem Sultan’ı Osmanlı iç işlerine karışmak için kullandığının



B) Yalnız II

D) II ve III

şövalyelerine sığınınca esir alınarak papaya teslim edilmiştir.

C) I ve II

E) I, II ve III

5.



I. Kıbrıs Adası’nın fethedilmesi,



II. Süveyş Kanalı Projesi’nin gündeme gelmesi,



III. Kuzey Afrika’nın Osmanlı topraklarına katılması



faaliyetlerinden hangilerinin Akdeniz egemenliğinin güçlenmesine olanak tanıdığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

2. Osmanlı Devleti’nin;

I. Grup

II. Grup

I.

II. Beyazıt’ın tahta çıkması

Cem Sultan Olayı

II.

Kıbrıs Adası’nın fethedilmesi

İnebahtı Deniz Savaşı

III.

Avusturya’nın Macaristan’ı işgal etmesi

I. Viyana Kuşatması

IV.

İpek Yolu’na işlerlik kazandırılmak istenmesi

Hint Deniz Seferleri

V.

Fransa’ya kapitülasyon verilmesi

Don-Volga Projesi



Yukarıda I. grupta verilenlerden hangileri II. grupta verilenlerle yanlış olarak eşleştirilmiştir?



A) I ve II



B) II ve III

D) III ve V

C) II ve IV

E) IV ve V

6. Avrupalılar keşfettikleri bölgeleri sömürgeleştirmiş, Orta

ve Güney Amerika’da bulunan köklü uygarlıkları ortadan kaldırmış ve bunun yanında bölge halklarını köleleştirmişlerdir.

3. Çaldıran Savaşı’nın sonunda Doğu Anadolu, Tebriz, Musul,

Kerkük, Erbil, Diyarbakır ve Mardin, Osmanlı topraklarına katılmış ve Diyarbakır Beylerbeyliği kurulmuştur. Tebriz-Halep, Tebriz-Bursa İpek Yolları Osmanlı Devleti’nin egemenliği altına girmiştir.





Buna göre Çaldıran Savaşı’nın aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulamaz?

I. Coğrafi Keşifler, Avrupalıların yayılmacı amaçlarına hizmet etmiştir.





A) Eyalet sayısının artması

II. Avrupalılar, Amerika kıtasında büyük bir yıkıma neden olmuştur.



B) Doğu-batı ticaretindeki hâkimiyetin güçlenmesi



III. Avrupa’da köleci toplum düzeni Coğrafi Keşiflerle oluşmuştur.



C) İdari teşkilatlanmaların yaşanması



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



D) Ulusal devlet anlayışının güçlenmesi



A) Yalnız I



E) Hazine gelirlerinin yükselmesi



Buna göre,

B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

109

Test 13

1. E

7. II. Mehmet Dönemi’nde Kanunname-i Âl-i Osman adıyla

Bu düzenlemeler aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesi değildir?



A) Taht kavgalarını önlemek için tedbirler alındığının



B) Osmanlı mutlakıyetçiliğinin güçlendirilmeye çalışıldığının



C) Padişahın idari yetkilerinin kısıtlandığının



D) II. Mehmet’in hukuk alanında düzenlemeler yaptığının



E) Şehzadelerin yönetim deneyimi kazanmasının önemsendiğinin



B) Osmanlı ülkesinde feodalleşmenin görülmesini



C) Vergi gelirlerinin yerinde tasarruf edilmesini



D) Tımarlı sipahilerin denetim altında tutulmasını



E) Devşirmelere tımar topraklarının bırakılmasını

7. C

8. B

9. E 10. D 11. B 12. C

• Balkanlarda fethedilen bölgelere Türkmenlerin yerleştirilmesi gibi uygulamalarına bakarak;



I. Hristiyanlığın esasları korunup devam ettirilmiştir.



II. Katolik kilisesine karşı denge unsuru oluşturulmaya çalışılmıştır.



III. Balkanlarda devletin hâkimiyetini güçlendirecek tedbirlere başvurulmuştur.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Kanuni Sultan Süleyman, Fransa’ya kapitülasyon imtiyazını tanımış fakat Fransa’nın, Osmanlı ekonomisinde kalıcı bir hâkimiyet kurmasını önlemeye yönelik tedbirlere de başvurmuştur.

Çözüm Yayınları

A) Tarımsal üretimin yüksek tutulmasını

6. C



topraklarda kiracı durumunda olup elindeki arazinin değil, belli görevleri yerine getirmek karşılığında buralardan devlet adına topladığı verginin sahibiydi.



5. E

• Katoliklere karşı Ortodoksların ve Protestanların himaye altına alınması,



8. Tımar sisteminde, tımar sahibi kendisine tahsis edilen

Bu durumun aşağıdakilerden hangisini önlediği savunulabilir?

4. B







3. D

10. Osmanlı Devleti’nin Yükselme Dönemi’ndeki;

örfi hukuk yazılı hâle getirilmiş ve bu kanunname ile kardeş katline fetva verilmiş, şehzadelerin sancaklarda vali olarak görev yapmaları zorunlu hâle getirilmiştir.



2. D



Bu tedbire yönelik olarak 1535 Kapitülasyon Antlaşması’nda;



I. Fransız tüccarlardan diğer tüccarlara göre daha az vergi alınacaktır.



II. Kapitülasyonlar anlaşmayı imzalayan hükümdarların sağlığı müddetince geçerli olacaktır.



III. Fransız tüccarlar arasındaki davalara Fransız mahkemeleri bakacaktır.



hükümlerinden hangilerinin yer aldığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Reform Hareketlerinin; 110



I. laik eğitimin temellerinin atılması,

12. Sokullu Mehmet Paşa Dönemi’nde, Lehistan ve Fas, Osmanlı



II. Katolik kilisesinin halk ve devlet üzerindeki otoritesinin zayıflaması,





III. Protestanlık, Kalvenizm ve Anglikanizm gibi yeni mezheplerin ortaya çıkması



I. güçlü devletlerle komşu olunması,



II. sınır güvenliğinin sağlanmak istenmesi,



sonuçlarından hangilerinin Hristiyanlık esaslarının ve İncil’in daha öncekilere göre farklı yorumlanmasından dolayı oluştuğu söylenebilir?



III. Akdeniz ticaretinin önemini kaybetmiş olması



durumlarından hangilerinin etkili olduğu ileri sürülebilir?

A) Yalnız I



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Devleti tarafından tampon devletler olarak kullanılmıştır.

Osmanlıların bu şekilde hareket etmesinde;



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR 1. Osmanlı Kuruluş Dönemi’nde yaşanan;

I. divan örgütünün kurulması,



II. Rumeli Beylerbeyliğinin kurulması



III. Anadolu Beylerbeyliğinin kurulması





14

BÖLÜM 07 Test

4. I. Murat Dönemi’nde Kapıkulu Ocakları oluşturulmuş ve tımar sistemi uygulanmaya koyulmuştur.



kurumsallaşmalarla bu kurumsallaşmaların gerçekleştiği dönemler arasındaki eşleştirme ilişkisi aşağıdakilerden hangisinde doğru gruplandırılmıştır?

Bu faaliyetlerin;



I. mali,



II. askerî,



III. kültürel



alanlarından hangilerinde Osmanlı Devleti’ni olumlu yönde etkilediği ileri sürülebilir?

III



A) Yalnız I

I

II



II

III

I

D)

I

III

II

E)

II

I

III

Orhan Bey

I. Murat

I. Beyazıt

A)

I

II

B)

III

C)

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Şeyh Bedreddin çıkardığı isyanın altyapısını Fetret Devri’nde oluşturmuştur.



Bu durum isyanın örgütlenmesinde;



I. Anadolu’da otorite boşluğunun yaşanması,



II. asayiş ve güvenliğin kontrol altında olması,



III. şehzadeler dışındaki hanedan üyelerinin taht kavgasına karışmaması



gelişmelerinden hangilerinin kolaylaştırıcı bir etkiye sahip olduğuna kanıt olarak gösterilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Çözüm Yayınları

5. Tımar sistemiyle ilgili;

I. toprakların boş kalmasının önlenmesi,



II. tarımsal üretimin sürekliliğinin sağlanması,



III. savaşa daima hazır bir ordunun bulundurulması



durumlarından hangilerinin Osmanlı Devleti’ni ekonomik açıdan olumlu yönde etkilediği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. II. Murat Dönemi’nde Osmanlıların gücünden çekinen Bizans hükümdarı, Osmanlılara karşı yeni bir Haçlı Seferi başlatmak için Katolik Roma Kilisesiyle Ortodoks Kilisesini birleştirmeye çalışmıştır. Fakat, Bizans halkı ve dinî liderleri Osmanlıları, Katoliklere tercih ederek bu düşünceye karşı çıkmışlardır.



Bu duruma bakarak,

6.

I. Tımar sahibi ölünce toprağın başka bir devlet memuruna verilmesi II. Toprağını üç yıl üst üste ekmeyen çiftçilerden çiftbozan vergisi alınması



I. Bizans hükümdarı dinî inançları siyasi çıkarları için kullanmaya çalışmıştır.





II. Ortodokslar Katolikleri Osmanlılara göre daha büyük bir tehdit olarak görmüştür.



III. Toprakların üretim yapmayan çiftçilerden geri alınarak başka bir çiftçiye verilmesi



III. Osmanlılar Haçlı Seferlerini engellemek için Bizans halkına baskı yapmıştır.



Tımar topraklarının boş kalmasını önlemek için başvurulan bu uygulamalardan hangileri bu toprakların özel mülkiyet olmadığını gösterir?



A) Yalnız I



yorumlarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

111

Test 14

1. A

3. C

4. C

5. C

6. E

7. A

8. D

9. B 10. D 11. E 12. E

7. Osman Bey fethedilen toprakları fetheden komutanlara dirlik

10. Osmanlılar devşirmeleri Kapıkulu Ocaklarında asker olarak,





olarak bırakırken I. Murat bu uygulamaya son vermiş ve toprakların devletin malı olduğunu ilan etmiştir.

devşirmelerin yeteneklilerini ise Enderun Mektebinde eğittikten sonra devlet adamı olarak kullanmışlardır.

Uygulamalarda yaşanan bu değişikliğin;

Bu durumun Osmanlıların;



I. özel mülkiyetin yaygınlaşması,



I. merkezî otoriteyi güçlü tutma,



II. merkezî devlet otoritesinin güçlenmesi,



II. devletin asker ihtiyacını karşılama,



III. komutanların feodal bir güce dönüşmesinin önlenmesi



III. vergi gelirlerini artırma



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulamaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II



I. sınırların genişlemesi,



II. devlet işlerinin artması,



III. halkın yönetime katılması



durumlarından hangilerinin ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

Çözüm Yayınları

Bu kurumsallaşmanın yaşanmasına;

C) Yalnız III

E) II ve III

9. Yeniçeri Ocağıyla ilgili; I. devşirme usulüyle oluşturulması,



II. evlenmeleri ve askerlik dışında başka bir işleri uğraşmalarının yasak olması,



III. savaşta ve barışta padişaha karşı oluşabilecek bütün tehditlere karşı mücadele etmeleri



durumlarından hangileri bu ocağın padişahın otoritesinin ve varlığının korunmasına hizmet ettiğini gösterir?



A) Yalnız I



D) II ve III

E) I, II ve III



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III



I. ülkelerin sadece padişahın malı olduğunu ilan etmesi,



II. şehzade katline yönelik kanunname yayımlaması,



III. Türk ümeraları yönetimden uzaklaştırması



faaliyetlerinden hangileri Osmanlı Devleti’nde padişahların siyasal etkinliğinin artmasına ortam hazırladığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Osmanlı padişahları, yönetme yetkisinin bizzat kendilerine



B) Yalnız III

amaçlarından hangileriyle ilgili olduğu savunulabilir?

11. Fatih Sultan Mehmet’in;

adıyla düzenli ordu, mahkemeler ve ilk medrese kurulmuştur.







E) II ve III

8. Orhan Bey zamanında divan teşkilatı, yaya ve müsellem

112

2. A

C) I ve II

Allah tarafından verildiğini ve bu yetkinin kan yoluyla oğullarına geçtiğini savunmuşlardır.



Osmanlı padişahlarının bu savunularının;



I. iktidarlarını meşrulaştırma,



II. şahsi otoritelerini güçlü tutma,



III. halkın yönetime bağlılığını artırma



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR

15

BÖLÜM 07 Test

1. Osmanlı Devleti’nin;

4. Osmanlı Devleti hâkimiyeti altına aldığı toplumları ve milletleri



I. milletler sistemi,



II. toprakta mülkiyetin sınırlı tutulması,



III. saltanat hakkının babadan oğula geçmesi

İslamlaştırma ve Türkleştirme politikası gütmemiştir. Bu milletlere kendi millî ve dinî özelliklerine göre eğitim alma, mahkeme kurma ve inanışlarını yaşama hakkı tanımıştır.



Buna göre,



uygulamalarından hangilerine çok uluslu ve çok dinli bir yapıya sahip olmasının ortam hazırladığı savunulabilir?



I. Osmanlı toplumunda dinî ve millî birlik devletin müdahalesiyle sağlanmıştır.



A) Yalnız I



II. Osmanlılar halka karşı hoşgörülü bir politika izlemiştir.



III. Osmanlı azınlıkları millî kimliklerini koruma imkânına sahiptir.



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. XIX. yüzyıla kadar Avrupa’da bulunan kölelerin evlenme,

miras, mülk edinme ve özgürlüğünü satın alma hakları tam manada yokken Osmanlı ülkesindeki kölelerin bu hakların tamamına sahip olduğu hatta özgürlüklerini elde ettikten sonra devlet kademelerinde görev dahi aldıkları görülmektedir.

meslek gruplarına lonca denirdi. Loncalar üretilen ürünün kalitesini, miktarını ve fiyatını denetler, üyelerine mesleki eğitim verirlerdi.

Buna göre;



I. Osmanlı Devleti’nde insan hakları, Avrupa’ya göre daha gelişmiştir.



II. Osmanlı Devleti’nde özel mülkiyetin kısıtlı tutulması sınıflaşmayı engellemiştir.



III. Avrupa’da sınıflaşma demokrasi ve hukukun gelişmesinde etkili olmuştur.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

Çözüm Yayınları



5. Osmanlı Devleti’nde esnafların bir araya gelerek oluşturdukları



Buna göre lonca teşkilatının,



I. ağır sanayinin kurulması,



II. tüketici haklarının korunması,



III. haksız rekabetin önlenmesi



faydalarından hangilerini sağladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III

3. Osmanlı toplumsal yapısının geçiş kabul etmeyen sosyal

6. Osmanlı Devleti, Klasik Dönem’de üç kıtada hâkimiyet kurarak



I. gayrimüslimlerin kendi dinî hukuk kurallarını uygulayabilmesi,





II. Türkçe bilen her Müslümana devlet içinde görev yapma hakkının tanınması,



I. merkezî otoriteye önem verilmesi,



II. toplumsal barışın ve adaletin sağlanması,



III. Osmanlı toplumunun çok uluslu ve çok dinli bir yapıya sahip olması



III. ülke içindeki farklı din ve milletlere hoşgörü ile yaklaşılması

çok uluslu ve çok dinli bir yapıya sahip hâle gelmiştir.

sınıf esasına dayalı bir özelliğe sahip olmadığını;

Bu durumun devletin varlığını ve gücünü koruma amacı üzerinde;



durumlarından hangilerinin kanıtlar nitelikte olduğu söylenebilir?



politikalarından hangilerine başvurmasında etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

113

Test 15

1. A

2. A

3. B

4. D

5. D

6. E

7. A

8. C

9. A 10. C 11. C 12. B

7. Osmanlı Devleti’nin;

10. Osmanlı Devleti’nin;



I. göçebe Türkmenleri Balkanlara yerleştirmesi,



I. Balkanlara Türkmenleri iskân etmesi,



II. devşirme usulüyle merkez ordusunu oluşturması,



II. Balkanları Türk - İslam sanat eserleriyle imar etmesi,



III. halk yararına bayındırlık ve imar çalışmaları yapması



III. beyliklere son vererek Anadolu Türk siyasi birliğini sağlaması



faaliyetlerinden hangileri yatay hareketliliğin devlet denetiminde gerçekleştirildiğini gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

faaliyetlerinden hangilerinin fethedilen bölgeleri Türk yurdu hâline getirmeye yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



8. Gizem: “Osmanlı Devleti’nde toplanan vergiler şer’i ve örfî vergiler olarak ikiye ayrılır.” demiştir.

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz?

Can ise örfi vergiler içerisinde;

I.



I. bac,



II. ağnam,



III. haraç



vergilerinin yer aldığını söylemiştir.



Can yukarıdakilerden hangilerini deseydi Gizem’e doğru söylemiş olurdu?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

11. Osmanlı kültür ve uygarlığıyla ilgili olarak aşağıdakilerden

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Osmanlı Kuruluş Dönemi’nde yaşanan;

Çözüm Yayınları





II.

A)

Balkanlarda egemenlik kurulması

Cizye gelirlerinin artması

B)

Tımar sisteminin uygulanması

Eyalet ordusunun oluşması

C)

Esnafların loncalar şeklinde örgütlenmesi

Sanayileşme sürecinin hız kazanması

D)

Şeri kanunların hukuk sisteminde yer alması

Laik hukuk sisteminin gelişmemesi

E)

Nakit para ihtiyacının artması

İltizam sisteminin yaygınlaşması

12.

I. Grup

II. Grup



I. divan örgütünün kurulması,



II. “Ülke hükümdar ve oğullarınındır.” anlayışının getirilmesi,

I.

Tımar sisteminin uygulandığı eyaletler

Salyanesiz eyaletler



III. Anadolu Beylerbeyliğinin kurulması

II.

Ahmet Cevdet Paşa tarafından hazırlanan medeni kanun

Kanunuesasi

III.

İstanbul’un belediye işlerinden sorumlu olan görevli

Kapan Emini

IV.

Gelirleri hanedanın kadınlarına bırakılan topraklar

Paşmaklık

V.

Millî sermayeyle kurulmuş olan ilk banka

Ziraat Bankası



114



kurumsallaşmalarla bu kurumsallaşmaların gerçekleştiği dönemler arasındaki eşleştirme ilişkisi aşağıdakilerden hangisinde doğru gruplandırılmıştır? Orhan Bey

I. Murat

I. Beyazıt

A)

I

II

III

B)

III

I

II

C)

II

III

I

D)

I

III

II

E)

II

I

III



Yukarıda I. grupta verilenlerden hangileri II. grupta verilenlerle yanlış olarak eşleştirilmiştir?



A) I ve II



B) II ve III

D) III ve V

E) IV ve V

C) II ve IV

Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siyaseti (1595 - 1774) - I 1. Yeni Çağ’da yaşanan Coğrafi Keşifler, kilisenin “Dünya tepsi

gibi düzdür.” iddiasını çürüterek dünyanın yuvarlak olduğunu kanıtlamıştır.



01

BÖLÜM 08 Test

Buna göre,

4.

I. Coğrafi Keşifler sonucunda kiliseye duyulan güvenin sarsılması



II. Rönesans Hareketleri sonucunda deney ve gözlem metodunun yaygınlık kazanması III. Reform Hareketleri sonucunda eğitim ve öğretim faaliyetlerinin laikleştirilmesi



I. Hristiyan uygarlığının yayılmasında Coğrafi Keşifler etkili olmuştur.





II. Coğrafi Keşifler bazı bilimsel gerçeklerin ortaya çıkmasına ortam hazırlamıştır.



Yeni Çağ Avrupa’sında skolastik düşüncenin yıkılmasında durumlardan hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



III. Teknik alandaki gelişmeler Coğrafi Keşiflere olanak sağlamıştır.



A) Yalnız I



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Yeni Çağ Avrupa’sında feodalite rejimi yıkılarak merkezî krallıklar kurulmaya başlamıştır.

yıkabilecek topların dökülmesi Yeni Çağ’da Avrupa’da feodalitenin yıkılmasında ve merkezî krallıkların güç kazanmasında etkili olmuştur.



Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi söylenemez?



A) Haçlı Seferleri sonunda Avrupa’da laik yönetimler kurulmuştur.



B) Avrupa’da siyasi örgütlenme biçiminde değişimler yaşanmıştır.



C) Askerî teknolojinin gelişmesinden derebeyler olumsuz yönde etkilenmiştir.



D) Kralların otoriteleri süreç içerisinde artmıştır.



E) Haçlı Seferleri Avrupa’da siyasi dönüşümlere zemin hazırlamıştır.

Çözüm Yayınları

2. Haçlı Seferleri sonucunda birçok derebeyin ölmesi ve surları



Bu gelişmenin Osmanlı Devleti üzerinde;



I. Avrupa’da ilerleyişinin yavaşlaması,



II. devletin çok uluslu bir yapı kazanması,



III. egemenlik anlayışında değişikliklerin yaşanması



etkilerinden hangilerini yaptığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Yeni Çağ Avrupasıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz? I

3. Yeni Çağ Avrupası’nda yaşanan;

I. coğrafya biliminin gelişmesi,



II. pusulada sapma açısının hesaplanması,



III. okyanuslara dayanıklı gemilerin yapılması



gelişmelerinden hangilerinin Coğrafi Keşiflerin gerçekleştirilmesini kolaylaştırıcı bir etki yaptığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

II

A)

Feodalite rejiminin zayıflaması

Siyasi dönüşümlerin yaşanması

B)

Merkezî krallıkların güçlenmesi

Laiklik anlayışının ortaya çıkması

C)

Kilise egemenliğinin zayıflaması

Din dışı dünya görüşlerinin gelişmesi

D)

Bölgeler arası ticaretin gelişmesi

Burjuva sınıfının güçlenmesi

E)

İncil’in farklı yorumlanmaya başlaması

Hristiyanlıkta yeni mezheplerin ortaya çıkması

115

Test 01

1. B

7. Yeni Çağ Avrupa’sında merkezî krallıklar kurulmuş ve feodal

3. E

4. E

5. A

6. B

7. C

8. B

9. B 10. E 11. B 12. E

10. Yeni Çağ Avrupa’sında tarımın yerini hızla ticaretin almasının ortam hazırladığı;

düzen zayıflamıştır.



2. A

Bu durumun;



I. burjuva sınıfının zenginleşmesi,



I. demokratik yönetimlerin ortaya çıkması,



II. soyluların güç kaybına uğraması,



II. imparatorlukların bünyelerinde azınlık isyanlarının yaşanması,



III. toprak serflerinin öneminin azalması



III. kilisenin ve din adamlarının siyasi alandaki hâkimiyetlerinin azalması



gelişmelerinden hangilerine ortam hazırladığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II



durumlarından hangilerinin Avrupa’nın soysal yapısında dönüşümlere olanak tanıdığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

8. Coğrafi Keşifler sonucunda Avrupalıların yeni

bulunan yerlerdeki yer altı ve yer üstü kaynaklarını sömürgeleştirmeleri ve ticari faaliyetlerin önem kazanmasının Avrupa’da; I. soylular,



II. burjuvalar,



III. rahipler

sınıflarından hangilerinin mali yönden güçlenmesine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Coğrafi Keşiflerin yaşanmasında pusulanın kullanılması,

sapma açısının hesaplanması, coğrafya bilgisinin artması ve açık denizlere dayanıklı gemilerin yapılması etkili olmuştur.

116



Çözüm Yayınları



11. Rönesans’ın;

I. kâğıt ve matbaanın yaygın olarak kullanılması,



II. sanatçıları himaye eden mesen sınıfının oluşması,



III. Bizanslı bilgin ve sanatçıların İtalya’ya giderek antik eserleri tanıtması



sebeplerinden hangilerinin oluşumunda İstanbul’un fethinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



I. Pusula, savaşlar yoluyla İslam dünyasından öğrenilmiştir.



II. Teknik ve bilimsel gelişmeler yeni kıtaların keşfedilmesine ortam hazırlamıştır.



III. Coğrafi Keşifler birçok bilimin gelişmesine olanak sağlamıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Haçlı Seferleri sırasında kâğıt, barut, pusula ve matbaa Avrupa’ya götürülmüş, bu teknik gelişmeler de Coğrafi Keşiflere, Rönesans ve Reform Hareketlerine ortam hazırlamıştır.

Buna göre,



B) Yalnız III



Buna göre Haçlı Seferlerinin Avrupa’da;



I. dinsel hareketlerin ortaya çıkması,



II. ekonomide ticaretin öneminin artması,



III. bilimsel ve sanatsal çalışmaların yaşanması



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siyaseti (1595 - 1774) - II

02

BÖLÜM 08 Test

1. Haritada XVII. yüzyılda Avrupa’daki siyasi yapıya yer

4. Osmanlı Devleti’nin XVII. yüzyılda İran, Lehistan, Venedik





I. egemenlik alanını genişletme,



II. azınlık isyanlarını engelleme,



III. yeni ticaret yollarını ele geçirme

ve Avusturya ile ilişkilerinde,

verilmiştir.



amaçlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

Buna göre;



I. Osmanlı Devleti Balkanlardaki etkinliğini korumaktadır.



II. Avrupa’da siyasi birlik yoktur.



III. Osmanlı Devleti’nin Venedik, Lehistan ve Avusturya Macaristan İmparatorluğu ile sınırı vardır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2.

• Günümüzde de uygulanan devletlerarası ilişkilerin temelini oluşturmuştur.



• Egemenlik, başka bir devletin iç işlerine karışmama ve elçilik gibi kavramlar Vestfalya düzeninin birer getirisi olmuştur.

Çözüm Yayınları



B) Yalnız II

5.

• Ordu disiplininin azalması



• Merkezi yönetimin bozulması



• Devletin doğal sınırlara ulaşması



• Teknik bakımdan Avrupa’dan geri kalınması



XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti ile ilgili olarak yukarıda verilen özelliklerin ortak sonucunun aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?



A) Avrupa Devletleri üzerinde yaptırım gücünün azalması



B) Eğitim sisteminin bozulması



C) Tecrübesiz devlet adamlarının önemli görevlere gelmesi



Buna göre Vestfalya Antlaşması’nın;



D) Ticaret yollarının yön değiştirmesi



I. diplomasi,



E) Azınlık isyanlarının artması



II. uluslararası ilişkiler,



III. inanç özgürlüğü



alanlarından hangilerinde öncü rol oynadığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

3. Daha önceki uluslararası toplantılar dini nitelikteyken,



Vestfalya’da Papalık temsilcisi dinlenmediği gibi, Papa’ya da imzalattırılmamıştır.

6. Karlofça Antlaşması’nın,

Buna göre Vestfalya Antlaşması’nda;



I. Podolya ve Ukrayna Lehistan’a verilecektir.



II. Dalmaçya kıyıları ve Mora yarımadası Venediklilere bırakılacaktır.



III. Banat yaylası ve Temeşvar hariç Macaristan ve Erdel Avusturya’ya verilecektir.



I. laiklik,



II. demokrasi,



III. sosyal devlet



anlayışlarından hangilerine uygun adımlar atıldığı söylenebilir?



hükümlerinden hangileri, Osmanlıların Akdeniz’deki egemenlik alanının daraldığının göstergesidir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

117

Test 02

1. E

2. C

3. A

4. A

5. A

6. B

7. C

8. B

9. C 10. C 11. D 12. B

7. XVII. yüzyılda Avusturya ile yapılan Zitvatoruk Antlaşması’nda

10. Girit Adası’nın kuşatılmasına I. İbrahim Dönemi’nde 1645’te





Avusturya Kralı’nın Osmanlı Padişahına denk hale geldiği kabul edilmiştir.

başlanmış, ancak Girit IV. Mehmet zamanında 1669’da fethedilerek Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Bu durum;

Girit Adası’nın fethedilmesinin uzun yıllar almasında,



I. diplomasi,



I. Girit’in savunulması kolay bir ada olması,



II. uluslararası ilişkiler,



II. Osmanlı deniz gücünün zayıflamış olması,



III. merkezi otorite



III. Kırım Hanlığı’nın gerekli askerî yardımı yapmaması



durumlarından hangilerinin etkili olduğu ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



alanlarından hangilerinde değişim yaşandığını kanıtlar niteliktedir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II



E) II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Karlofça Antlaşması’nda “Banat Yaylası ve Temeşvar hariç

Macaristan ve Erdel, Avusturya’ya bırakılacaktır. Mora Yarımadası ve Dalmaçya kıyıları, Venediklilere verilecektir. Podolya ve Ukrayna arazileri, Lehistan’a bırakılacaktır.” hükümleri yer almıştır.

8. Karlofça Antlaşması’yla Osmanlı Devleti’nin Avrupa devletleri karşısında geniş çaplı toprak kaybına uğramasının Avrupa devletlerinin;

I. ham madde ve pazar kaynaklarına hâkim olma,



II. Türkleri Avrupa’dan ve denizlerden uzaklaştırma,



III. Balkanlar ve Avrupa’da dinî birliği sağlama



politikalarından hangilerine ağırlık vermelerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



Bu hükümlerin Osmanlı Devleti’yle ilgili;

I. çok uluslu yapının oluşması,



II. egemenlik ve hâkimiyet alanının daralması,



III. Balkanlarda ve Avrupa’da otoritesinin sarsılması



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



9. Lehistan’ın, XVII. yüzyılda Erdel ve Boğdan’ın iç işlerine

karışması ve Osmanlı himayesi altında yaşayan Ukrayna Kazaklarına saldırması, Osmanlı Devleti ile Lehistan arasında 1620 ve 1672’de savaşların yaşanmasına neden olmuştur.



118

I. Avrupa’daki hâkimiyetini tehdit eden politikalarla karşılaşmıştır.



II. Himayesi altındaki milletleri koruma siyasetini XVII. yüzyılda da devam ettirmiştir.



III. Lehistan’ı yenilgiye uğratarak batıda en geniş sınırlarına ulaşmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Osmanlı Devleti ile Kutsal İttifak Devletleri arasında imzalanan Karlofça Antlaşması’nda “Banat Yaylası ve Temeşvar hariç bütün Macaristan Avusturya’ya, Podolya ve Ukrayna Lehistan’a ayrıca Dalmaçya kıyıları ve Mora Yarımadası Venedik’e bırakılacaktır.” hükmü yer almıştır.

Buna göre Osmanlı Devleti hakkında;



B) Yalnız II



Buna göre,



I. Osmanlı Devleti milliyetçiliğin yıkıcı etkisi altına girmiştir.



II. Osmanlıların Ege Denizi ve Avrupa’da hâkimiyeti sarsılmıştır.



III. Karlofça Antlaşması ile Osmanlı Devleti’nin teşkilatlanma süreci hızlanmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siyaseti (1595 - 1774) - III

BÖLÜM 08 Test

1. II. Viyana Kuşatması’nın bozgunla sonuçlanmasından sonra

4. XVII. yüzyılda Avusturya kralı padişaha denk hâle gelmiş,

papanın çalışmaları sonucunda Avusturya, Rusya, Venedik, Lehistan ve Malta’nın katılımıyla Kutsal İttifak kurulmuştur. Osmanlı Devleti ile Kutsal İttifak devletleri arasında 16 yıl süren savaşlarda Osmanlı Devleti büyük bir yenilgi alarak Avrupa’dan geri çekilmeye başlamıştır.



İran, Osmanlılara vergi ödeme yükümlülüğünden kurtulmuş ve Kutsal İttifakla yapılan savaşlarda başarısızlık yaşanmıştır.

Bu bilgiler doğrultusunda Osmanlı Devleti’nin Avrupa’dan geri çekilmeye başlamasında;



I. askerî üstünlüğün Avrupa’ya geçmesi,



II. Hristiyan devletlerin Osmanlı karşısında birlikte hareket etmesi,



III. Osmanlı Devleti’nin doğuda ve batıda en geniş sınırlarına erişmiş olması



durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

03



Bu duruma bakarak Osmanlı Devleti hakkında aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?



A) Dış politika, siyasi ve askerî alanlarındaki üstünlüğünü kaybetmiştir.



B) Doğal sınırlara ulaşarak siyasi hâkimiyetini artırmıştır.



C) Egemenlik alanını genişletmek için Kutsal İttifakın üstünlüğünü kabul etmiştir.



D) Doğuda ve batıda savaşarak en geniş sınırlarına ulaşmıştır.



E) Uluslararası alanda destek bulabilmek amacıyla siyasi imtiyazlar tanımıştır.

C) I ve II

E) I, II ve III

5. XVII. yüzyılda Osmanlılar, Nasuh Paşa Antlaşması ve Ferhat Paşa Antlaşması’yla alınan yerleri İran’a geri vermiş ve Kasr-ı Şirin Antlaşması’yla da İran’ın vergi yükümlülüğünün kaldırılmasını kabul etmiştir.

Ukrayna ve Dalmaçya kıyılarının, İstanbul Antlaşması ile de Azak Kalesi’nin kaybedilmesinin Osmanlı Devleti’nin dış politikasında



I. egemenlik alanını eski sınırlarına ulaştırma,



II. kaybedilen toprakları savaş yoluyla geri alma,



III. Avrupa devletleri arasında çıkar çatışmalarından yararlanarak varlığını devam ettirme



siyasetlerinden hangilerinin etkili olmasına ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

2. Karlofça Antlaşması’nda Macaristan, Erdel, Mora, Podolya,



Buna göre Osmanlı - İran ilişkileri hakkında aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?



A) İran süreç içerisinde Osmanlıların siyasi üstünlüğünden kurtulmuştur.



B) Mezhep ayrılıkları Osmanlı - İran ilişkileri üzerinde belirleyici bir etki yapmıştır.



C) Sınır sorunları Osmanlılarla İran savaşlarının uzun süre devam etmesine yol açmıştır.



D) Ferhat Paşa Antlaşması, Osmanlıların aleyhine imzalanmıştır.



E) Osmanlılar İran’la İslamiyet’i yaymak için savaşmıştır.

6. XVII. yüzyılda Coğrafi Keşiflerin etkisiyle geleneksel ticaret yolları yön değiştirmiş ve Akdeniz ticareti önemini yitirmiştir.

3. XVII. yüzyıl Osmanlı Devleti’yle ilgili;





I. devletin doğal sınırlarına erişmesi,



II. askerî teknolojisinin Avrupa ordularına göre geri olması,



III. doğuda ve batıda güçlü devletlerle komşu hâline gelmesi

Bu durumun Osmanlı Devleti’nin;

119



I. kapitülasyon haklarını genişletme,



II. gümrük gelirlerini artırıcı uygulamalara başvurma,



III. Batı Anadolu kıyı güvenliğinin sağlanmasına önem verme



durumlarından hangilerinin devletin egemenlik alanının genişletilmesi politikasını olumsuz yönde etkilediği savunulabilir?



politikalarından hangileri üzerinde belirleyici olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

Test 03

1. C

7. XVII. yüzyılda yaşanan aşağıdaki gelişmelerden hangisi

A) II. Osman’ın yeniçeriler tarafından öldürülmesi



B) Osmanlı Devleti’nin Girit Adası’nı topraklarına katması



C) Lehistan’ın Ukrayna Kazaklarına saldırması



D) II. Viyana Kuşatması’nın bozgunla sonuçlanması



E) Zitvatorok Antlaşması’nın imzalanması

3. E

4. A

5. A

6. C

7. D

8. E

9. D 10. B 11. E 12. E

10. Haçova Meydan Muharebesi’nde yeniçeriler savaş meydanını

Osmanlı Devleti karşısında yeniden Haçlı ittifaklarının oluşturulmasında cesaretlendirici bir etki yapmıştır?



2. C

terk ederek kaçmıştır.



Yeniçerilerin bu şekilde davranmasının;



I. mali,



II. askerî,



III. idari



alanlarından hangilerinde ıslahatlar yapılması gerekliliğini ortaya koyduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Karlofça Antlaşması’nın; 8. XVII. yüzyılda Osmanlı darphanelerinde ayarı düşük paralar

Bu durumun Osmanlı ülkesinde aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Avrupa devletleriyle ticaretin azalmasına



B) Ülke pazarlarına mal sürümünün artmasına



C) Coğrafi Keşiflerin olumsuz etkilerine son verilmesine



D) Osmanlı parasının alım gücünün artmasına



E) Enflasyon olaylarının yaşanmasına

Çözüm Yayınları

basılmıştır.



l. Podolya ve Ukrayna Lehistan’a verilecektir.



ll. Mora Yarımadası ve Dalmaçya kıyıları Venedik’e verilecektir.



lll. Temeşvar ve Banat yaylası hariç bütün Macaristan, Erdel Beyliği ve Hırvatistan’ın bir bölümü Avusturya’ya verilecektir.



hükümlerinden hangileri Avrupalı devletlerin, Osmanlıları Avrupa’dan uzaklaştırma politikasında başarıya ulaştığını gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. 17. yüzyılda meydana gelen; 120



Avusturya imparatoruna Roma imparatoru (Cesar) unvanıyla hitap edecektir.” maddesini kabul etmiştir.

l. Avusturya kralının Osmanlı padişahına denk hâle gelmesi,





Buna göre Osmanlılar hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

ll. İran’ın Osmanlı Devleti’ne vergi ödeme yükümlülüğünden kurtulması,





A) Dış politikada yalnız kalmıştır.

lll. Avusturya, Lehistan, Rusya ve Venedik’in Osmanlılara karşı Kutsal İttifakı kurması



B) Hristiyan birliğini parçalamıştır.



C) Denge siyaseti izlemeye başlamıştır.



9. Zitvatorok Antlaşması’nda Osmanlı Devleti “Osmanlı padişahı,



gelişmelerinden hangileri uluslararası alandaki siyasi dengelerin Osmanlı Devleti aleyhine bozulduğunu gösterir?

D) Devletlerin eşitliği ilkesini kabul etmiştir.



A) Yalnız I

E) Egemenlik haklarına müdahale edilmiştir.



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

4. Reform Hareketlerinin;

1. Martin Luther, Katolik kilisesinin kapısına astığı bildiride “Tanrı ile kul arasına kimse giremez.” ifadesine yer vermiştir.



Bu ifadenin;



I. dini özgürlük,



II. çoğulcu yönetim,



III. sosyal devlet



I. mezhep birliğinin bozulması,



II. papalığın otoritesini ve etkinliğini yitirmesi,



III. eğitim kurumlarının kilise denetiminden çıkarılması



sonuçlarından hangilerinin Osmanlı üzerine Haçlı Seferlerinin düzenlenmesini zorlaştırıcı bir etkiye sahip olduğu söylenebilir? A) Yalnız I



anlayışlarından hangileriyle bir bütün teşkil ettiği savunulabilir?





A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

04

BÖLÜM 08 Test

Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı - I

C) I ve II

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III

5. Orta Çağ’da Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla

Avrupa’da oluşan otorite boşluğunu papalık doldurmuştur.

2. Yeni Çağ Avrupa’sıyla ilgili; I. Rönesans sonucunda farklı dünya görüşlerinin ortaya çıkması,



II. Reform sonucunda eğitim ve öğretim faaliyetlerinin kilisenin elinden alınması,



III. Reform Hareketleriyle Protestanlık, Anglikanizm ve Kalvenizm gibi yeni mezheplerin ortaya çıkması



durumlarından hangilerinin Katolik kilisesinin halk üzerindeki baskısının azalmasına ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Çözüm Yayınları





Yeni Çağ Avrupa’sında yaşanan;



I. merkezî kralların güç kazanması,



II. Reform sonucunda yeni mezheplerin oluşması,



III. din yerine insanı referans alan Hümanizm akımının doğması



gelişmelerinden hangilerinin papalığın otoritesinin zayıflamasında etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Reform Hareketleri sonucunda Protestanlık, Kalvenizm ve

Anglikanizm gibi yeni mezhepler ortaya çıkmış, mezhep birliği bozulmuş ayrıca Protestan krallar ve prensler din işlerinde mutlak hâkim hâline gelmişlerdir.

3. Reform Hareketleri sonucunda halkın Katolik kilisesine güveni sarsılmıştır.



Buna göre Reform Hareketlerinin;



I. rahipler,



II. burjuvalar,



III. köylüler





sınıflarından hangilerinin halk üzerindeki hâkimiyetini zayıflattığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Bu durumun Katolik kilisesi üzerinde;



I. dinî ve siyasi gücünün azalması,



II. bünyesinde yeni düzenlemeler yaşanması,



III. halk üzerindeki hâkimiyetini ve otoritesini pekiştirmesi



etkilerinden hangilerine yol açtığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

121

Test 04

1. A

7. Reform Hareketleri sonucunda Avrupa’da mezhep birliği





A) Osmanlı üzerine Haçlı Seferlerinin uzun yıllar düzenlenememesini B) Osmanlı topraklarında yaşayan gayrimüslimlerin Reform’dan etkilenmemesini



C) Katolik kilisesinin kendisini yenilemek ve düzenlemek zorunda kalmasını



D) Eğitim ve öğretim faaliyetlerinin kiliseden alınıp laik bir eğitim sisteminin kurulmasını



E) Katolik Kilisesinden ayrılan ülkelerde kilisenin mallarına ve topraklarına el konulmasını

4. E

5. E

6. C

7. A

8. A

9. C 10. E 11. D 12. C

İngiliz kilisesini kendisine bağlamıştır.

Bu durumun Osmanlılar üzerinde olumlu etki yaptığını ileri süren bir tarihçi aşağıdakilerden hangisini kanıt olarak gösterebilir?



3. A

10. İngiltere’de VIII. Henri, Reform Hareketlerini bizzat başlatarak

parçalandı ve mezhep savaşları yaşandı.



2. E

VIII. Henri’nin bu tutumunun;



I. siyasi otoriteyi güçlendirme,



II. Papalığın İngiltere’deki hâkimiyetine son verme,



III. millî bir kilise oluşturma



amaçlarından hangilerine hizmet ettiği ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Otuz Yıl Savaşları’nın sonunda imzalanan Westfalya

Antlaşması’nda Katolik Alman imparatoru, Protestan prenslere istedikleri mezhebe girme hakkını tanımıştır.



I. skolastik düşüncenin yıkılması,



II. Hristiyanlık dininin kaynaklarının sorgulanması,



III. Protestanlık ve Kalvenizm gibi yeni mezheplerin oluşması



gelişmelerinin sebep - sonuç ilişkisi bakımından sıralanışının aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verildiği söylenebilir?



A) I, II, III



B) I, III, II

D) II, III, I

C) II, I, III

E) III, I, II

Çözüm Yayınları

8. Yeni Çağ Avrupa’sıyla ilgili;

Bu gelişmenin Almanya ile ilgili;



I. feodal düzenin sona ermesi,



II. Protestanlığın varlığının kabul edilmesi,



III. Reform Hareketlerinin etkisi altına girmesi



durumlarından hangilerini kanıtlar nitelikte olduğu ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Reform Hareketleri sonucunda Katolik kilisesine ait mallar 122

yağmalanmış ve kilisenin topraklarına el koyulmuştur.

9. 1572 yılında Paris’te Saint Gecesi’nde on binlerce Kalvenist,

Katolikler tarafından öldürülmüştür.



Buna göre;

Buna göre Reform Hareketlerinin;



I. laik devlet anlayışının hâkim olması,



I. Fransa’da mezhep özgürlüğü gelişmemiştir.



II. Hristiyanlıkta yeni mezheplerin ortaya çıkması,



II. Katoliklerde koyu bir dinî bağnazlık hakimdir.





III. Kalvenizm resmî bir mezhep olarak kabul edilmiştir.

III. Katolik kilisesinin dinî ve ekonomik alanlarda prestij kaybına uğraması



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulamaz?



A) Yalnız I



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

1. Roma Katolik Kilisesi’nin uzun süredir devam eden baskısı

4. Machiavelli, Hükümdar / Prens adlı eserinde hükümdar

karşısında insanlar alternatif bir dünya tasavvuruna yönelmişlerdir.



olan kişi halkın arasından sıradan bir kişidir der. Babadan oğula geçen veya aynı sınıf içinde el değiştiren bir yönetme yetkisine karşı bir duruş sergiler. Ayrıca sıradan bir insanın iktidarı nasıl elde edebileceğinden de bahseder. Ona göre bir yönetici, aslan kadar güçlü, bir tilki kadar da kurnaz olmalıdır. Ona göre mühim olan sonuca ulaşmaktır kiminle ne şekilde ulaşıldığı değil.

Buna göre Yeni Çağ’da Avrupa’da ortaya çıkan bu durumun;



I. eğitimin kilisenin elinden alınması,



II. din adamlarının ve dini kuralların yönetimdeki etkinliğinin azalması,





III. akıl ve bilime dayalı düşünce yapısının öne çıkması



I. monarşi,



II. oligarşi,



III. demokrasi



gelişmelerinden hangileri üzerinde etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

Buna göre Machiavelli’nin;



kavramlarından hangilerinin devlet yönetiminde etkili olmasına karşı olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I

E) I, II ve III



güçlenmiştir. Bu durumun yaşanmasında öncelikle Coğrafi Keşifler etkili olmuştur.



II. ekonomide değerli maden zenginliğini öne çıkaran merkantalizm anlayışının ortaya çıkması,



III. toprağa dayalı zenginlik anlayışının önemini yitirmesi



gelişmelerinden hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

I. uluslararası ticaretin gelişmesi,



E) II ve III

Bu bilgiler Thomas Moore’un;



I. teokratik yönetim,



II. laik yönetim,



III. oligarşik yönetim



anlayışlarından hangilerine karşı olduğunu kanıtlar niteliktedir?



A) Yalnız I



3. Kopernik, 19 Şubat 1473 tarihinde Polonya’da doğmuş, asıl işi

D) I ve II

C) Yalnız III

unvanına kavuşup bir çok kamu görevi üstlendi. Eseri Ütopya ile edebiyatta yeni bir nesil yarattı. 1516’da yazdığı Ütopya’da hayali bir ada ülkesinde ideal bir siyasi sistem tarif etti. Kral VIII. Henry’nin İngiliz kilisesinin başına geçme niyetine ilke olarak karşı çıkması, kendi siyasi kariyerinin sonunu hazırlayıp hain olarak idam edilmesine sebep oldu.

Buna göre Aristokrasinin güç kaybetmesinde;



B) Yalnız II

5. Thomas Moore, yaşamında önde gelen bir hümanist bilgin

2. Yeni Çağ Avrupası’nda Aristokrasiye karşı tüccar burjuva sınıfı



05

BÖLÜM 08 Test

Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı - II

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

piskopos danışmanlığı olan ve boş zamanlarında astronomi, matematik, harita bilimi ile ilgilenen bir bilim insanıdır. “Göksel Kürelerin Devinimleri Üzerine” adlı eserinde güneş sistemini tanımlamış ve güneşin merkezde bulunduğu sabit yörüngeler üzerinde gezegenlerin hareket ettiği tezini kabul eden “gün merkezlilik” yasasını savunmuştur. Ölmeden kısa bir süre önce yayımlanan bu kitabı (1543), modern astronomik gelişmelerin başlangıç noktasını oluşturmaktadır.

6. Jean Jacques Rousseau otobiyografisi olan İtiraflar’da

Buna göre Kopernik’in çalışmalarının;



yaşamına dair önemli düşüncelerine yer verir. Aydınlanma çağında yetişmiş olmakla birlikte, uygarlık eleştirisi ve doğaya dönüş önerisiyle romantik akıma öncülük etmiş, monarşiye karşı çıkmıştır. Fransız Devrimi’nin de yapı taşlarını oluşturan birçok eser kaleme almıştır. Eğitim üzerine kaleme aldığı Emile, modern siyasi ve sosyal düşüncenin temelini oluşturan Toplum Sözleşmesi bunlar arasında en önemlileridir.

Bu bilgiler Jean Jacques Rousseau’nun;



I. coğrafya,



I. demokrasi,



II. astronomi,



II. mutlakiyet,



III. sosyoloji



III. insan hakları



bilimlerinden hangilerine doğrudan katkı sağladığı savunulabilir?



düşüncelerinin hangilerinin güçlenmesine katkı sağladığını kanıtlar niteliktedir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

123

Test 05

1. E

7. Osmanlı parasının değer kaybederek alım gücünün I. enflasyon olaylarının yaşanması,



II. paranın içine değersiz maden karıştırılması,



III. Amerika altının gümrüksüz olarak Osmanlı pazarlarına girmesi



durumlarından hangilerinin etkili olduğu ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

4. D

5. A

6. D

7. E

8. E

9. B 10. E 11. A 12. C

I. mali,



II. askerî,



III. siyasi



alanlarından hangilerinde yaşanan bozulmaların devletin idare edilmesini zorlaştırıcı bir etki yaptığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde, devlet adamlarının

I. toprak sisteminin bozulması,



II. kapitülasyonların sürekli hâle getirilmesi,



III. doğu - batı ticaret yollarının yön değiştirmesi



durumlarından hangilerinin devletin ekonomik açıdan zayıflamasına ortam hazırladığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

kanunlara aykırı bir şekilde halktan vergi toplamaları Celali İsyanlarının yaşanmasına neden olmuştur.



D) II ve III





8. Osmanlı Devleti’nde görülen;



3. D

10. Osmanlı Devleti’nde XVII. yüzyılda;

azalmasında;



2. E



Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi söylenebilir?



A) Hukuk devleti anlayışının terk edilmesi ülkede asayişi olumsuz bir şekilde etkilemiştir.



B) Kanunsuzluğun yaygınlaşması hukuk alanında ıslahatların yapılmasına neden olmuştur.



C) Celali İsyanları siyasi amaçlara yönelik gerçekleşmiştir.



D) Ülke içinde yaşanan sorunlar devleti dış politikada olumsuz bir şekilde etkilemiştir.



E) Celali İsyanları köylülerin topraklarını terk etmesine ortam hazırlamıştır.

9. Duraklama Dönemi’nde medreselerde müderris olabilme

hakkı “beşik ulemalığı” anlayışından dolayı babadan oğula geçmeye başlamıştır.

124

Medreselerde yaşanan bu durumun;



I. hoşgörü,



II. fırsat eşitliği,



III. oligarşi



anlayışlarından hangileriyle bağdaşmadığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

12. XVII. yüzyıl ıslahatlarının;

I. şahıslara ve kişilere bağlı kalmaları,



II. padişah değişikliklerinde uygulamadan kaldırılmaları,



III. Yükselme Dönemi örnek alınarak gerçekleştirilmeleri



niteliklerinden hangileri ıslahatların devlet politikası hâline dönüştürülememesiyle açıklanabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

4. Duraklama Dönemi ıslahatları ilgili olarak ortaya çıkan;

1. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti, Avrupa’nın gerisinde

kalındığını fark edememiş, Viyana Bozgunu’na kadar Avrupa devletleri karşısında yaptığı savaşlar uzun sürse de başarılı sonuçlar almış ve kendini Avrupalılardan üstün görmüştür.



Bu durumların aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olduğu savunulabilir?



A) Islahatlarda Avrupa’nın örnek alınmaması



B) Devlet gelirlerinin yüksek olması



C) Avrupa karşısında diplomatik faaliyetlerin önem kazanması



D) Dış politikada denge siyasetinin izlenmesi



E) Ülkede asayişin ve güvenliğin sağlanması

06

BÖLÜM 08 Test

Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı - III



I. Avrupa’nın örnek alınmaması,



II. devlet politikası hâline dönüşmemesi,



III. yeniçeri isyanları sonucunda yarım kalması



durumlarından hangilerinin ıslahat hareketlerinin her padişah döneminde tekrar edilmesine yol açtığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Tarhuncu Ahmet Paşa, yüksek maaşları olan devlet

adamlarının maaşlarının bir kısmına hazine adına el koymuş ve bazı illerin gelirini iltizama vermiştir.

I. Saray masraflarının kısıtlanması





II. Tımar topraklarının bir kısmının iltizama verilmesi



I. bütçe açıklarını kapatma,



III. Şehzadelerin sancağa çıkma uygulamasına son verilmesi



II. nakit para ihtiyacını karşılama,



III. özel mülkiyet hakkına kısıtlama getirme



XVII. yüzyılda devletin nakit para ihtiyacının artmasının bu düzenlemelerden hangileri üzerinde etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

2.

Bu uygulamanın;



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Köprülü Mehmet Paşa, “saraya sunacağı bütün tekliflerin

kabul edilmesi, devlet memurlarının görevlendirilmesinde serbestçe hareket edebilme ve kendisi hakkında bir suçlama olursa savunmasının alınarak kararın verilmesi” gibi şartları kabul ettirerek sadrazam olmuştur.



6. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti ile ilgili olarak

aşağıdakilerden hangisinde I.dekinin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz? I.

II.

A)

Doğal sınırlara ulaşılması

Sınırların genişlemesinin durması

B)

Yeniçerilerin siyasallaşması

Padişahların siyasi gücünün artması

C)

İsyanların yaygınlaşması

Halkın devlete güveninin azalması

D)

Hazine gelirlerinin azalması

Mali ıslahatlara ağırlık verilmesi

E)

Padişahların küçük yaşta tahta geçmesi

Merkezî yönetimin bozulması

Buna göre,



I. Osmanlı Devleti’nde hukuk devleti anlayışının temelleri atılmıştır.



II. Köprülü Mehmet Paşa rahat bir çalışma ortamı oluşturmaya çalışmıştır.



III. Osmanlı Devleti, Köprülü Mehmet Paşa’nın çalışmalarıyla siyasi istikrara kavuşmuştur.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

125

Test 06

1. A

2. C

3. B

4. D

5. C

6. B

7. C

8. B

9. C 10. D 11. B 12. E

7. Duraklama Dönemi’nde yaşanan;

10. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin;



I. Yeniçerilerin siyasallaşması,



I. Avrupa devletlerine verilen kapitülasyonların artırılması,



II. padişahların küçük yaşta ve deneyimsiz bir şekilde tahta çıkması,



II. kanunsuz hareket eden devlet adamlarının görevden uzaklaştırılması,



III. şeyhülislamın fetva verme yetkisi dışındaki bütün yetkilerinin kısıtlanması



III. taht kavgalarını azaltmak için veraset sisteminin belirgin hâle getirilmesi



durumlarından hangilerinin padişahların yönetimdeki etkinliklerini azalttığı savunulabilir?



tedbirlerinden hangilerinin merkezî otoritenin güçlendirilmesi amacına yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Duraklama Dönemi’nde bazı padişahlar küçük yaşta ve tecrübesiz olarak tahta geçmiştir.

8. XVII. yüzyılda yapılan ıslahatlarda Avrupa örnek alınmamış ve



Buna göre Osmanlı Devleti hakkında;



I. divan toplantılarının kaldırılması,



II. sancağa çıkma uygulamasına son verilmesi,



III. şeyhülislamın fetva verme yetkisi dışındaki yetkilerine son verilmesi



I. Avrupa’nın gerisinde kaldığını fark edememiştir.



II. Avrupa’nın teknik üstünlüğünü kabul etmemiştir.



III. Avrupa ile mücadeleden vazgeçip doğu politikasına ağırlık vermiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılamaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

düzenlemelerinden hangilerinin bu duruma ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

• İstanbul ve Celali İsyanlarının meydana gelmesi,



• köylülerin topraklarını terk ederek şehirlere göç etmesi gibi gelişmelerin;

E) I, II ve III

karşılayamaması üzerine vergiler yükseltilmiştir. Bunun üzerine köylerde yaşayan insanlar vergilerini ödeyemeyerek köyden kente göç etmeye başlamışlardır.



Bu gelişmenin Osmanlı Devleti’nde;



I. merkezî otoritenin zayıflaması,



I. toprakların boş kalması,



II. asayişin bozulması ve güvenliğin azalması,



II. tımar sisteminin bozulması,



III. toplumsal yapının çok uluslu ve çok dinli olması



III. sosyal ekonomik sorunların artması



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

12. Osmanlı Devleti’nde hazine gelirlerinin giderleri









E) II ve III

9. XVII. yüzyılda yaşanan;

126

Çözüm Yayınları



Duraklama Dönemi’nde yapılan;

Avrupa’daki gelişmelerden faydalanılmamıştır.

E) I, II ve III

C) I ve II



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

07

BÖLÜM 08 Test

Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı - IV 1. 17. yüzyılda ortaya çıkan;

4. 17. yüzyılda meydana gelen;



l. merkezî yönetimin bozulması,



l. savaş masraflarının artması,



ll. yeniçeri isyanlarının süreklilik kazanması,



ll. gümrük gelirlerinin azalması,



lll. savaşlarda istenilen başarıların elde edilememesi



lll. vergilerin düzenli toplanamaması



gelişmelerinden hangilerinin Yükselme Dönemi’ndeki siyasi istikrarın devam ettirilmesini engellediği ileri sürülebilir?



gelişmelerinden hangilerinin Osmanlı Devleti’nde denk bütçe kurma çalışmalarını olumsuz yönde etkilediği söylenebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. I. Ahmet, Ekber ve Erşed Yasası doğrultusunda şehzadelerin sancağa çıkması uygulamasına son vermiş ve padişah öldüğünde hanedanın en yaşlı üyesinin tahta çıkmasını hükme bağlamıştır.

Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



A) Şehzadelerin devlet deneyimi kazanmalarını önleyici düzenlemeler yapılmıştır.



B) I. Ahmet egemenlik hakkını laik esaslara dayandırmıştır.



C) Taht kavgalarını azaltıp merkezî otoriteyi güçlendirebilecek tedbirlere başvurulmuştur.



D) I. Ahmet, Osmanlı veraset sisteminde düzenleme yapmıştır.



E) Ekber ve Erşed Yasası siyasi istikrarı sağlamaya yönelik gündeme gelmiştir.

yaşanması ve tımar topraklarının iltizama verilmesi, tımar sisteminin bozulmasına yol açmıştır.

Çözüm Yayınları



5. Duraklama Dönemi’nde Anadolu’da Celali İsyanlarının



Tımar sisteminin bozulmasının;



I. toprakların boş kalması,



II. tarım gelirlerinin azalması,



III. eyalet ordusunun bozulması



sonuçlarından hangileri devletin savaş gücünün zayıfladığını kesin olarak kanıtlar?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

3. XVII. yüzyıl ıslahatlarının yüzeysel bir şekilde ve şiddet kullanılarak gerçekleştirilmesinin;



I. Batı tarzında yenilik talep eden aydın sınıfının oluşması,



II. duraklamaya neden olan unsurların ortadan kaldırılamaması,



III. halkın yöneticiler karşısında ıslahat taleplerinin artması



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

127

6.

I. Ticaret yollarının yön değiştirmesi



II. Avrupalıların bilim ve teknik alanında ilerlemesi



III. Padişahların küçük yaşta deneyimsiz bir şekilde tahta çıkması



Osmanlı Devleti’nin duraklama sürecine girmesinde rol oynayan bu durumlardan hangilerinin dış faktörlerin etkisiyle ortaya çıktığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 07

1. E

7. Yeniçerilerin çıkarmış olduğu İstanbul İsyanlarında II. Osman,



I. devletin istikrarının bozulması,



II. Osmanlı mutlakıyetçiliğinin zayıflaması,



III. sık sık hükümdar değişikliklerinin yaşanması



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



B) Saray kadınlarının çıkarları doğrultusunda yeniçerileri kışkırtması



C) Cülus bahşişinin dağıtımında aksaklıklar yaşanması



D) Yerel yöneticiler halktan zorla kanunsuz vergiler toplaması



E) Kapıkullarının menfaatlerine ters düşen yöneticileri görevlerinden uzaklaştırmak istemesi

7. E

8. D

9. B 10. D 11. B 12. C



I. yönetimde Osmanlı hanedanının egemenliğine son vermeye yönelik olmamaları,



II. sosyal sınıflar arasındaki siyasi mücadelelerin etkisiyle başlatılmaları,



III. çıkar çevrelerinin kışkırtmasıyla kötü yönetimlere karşı yapılmaları



özelliklerinden hangilerinin sonucudur?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

isyancıların matbaaya zarar vermemesi aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?

Çözüm Yayınları

A) Kapıkullarının maaşlarının zamanında verilememesi

6. C

11. Lale Devri’ne son veren Patrona Halil İsyanı esnasında

8. Aşağıdakilerden hangisi yeniçerilerin çıkardığı İstanbul

5. C

Bu gelişmeler XVIII. yüzyıl isyanlarının;



İsyanlarının sebeplerinden biri değildir?

4. E

yerine III. Ahmet tahta geçirilmiş ve Patrona Halil İsyanı’ndan sonra III. Ahmet tahttan indirilmiştir.

Yeniçeri İsyanlarının;



3. B

10. XVIII. yüzyılda Edirne Olayı ile II. Mustafa tahttan indirilerek

yeniçeriler tarafından öldürülmüş ve bu isyanlarla birçok padişah Yeniçeriler tarafından tahtan indirilmiştir.



2. B



A) Devletin ıslahatlara sahip çıktığının



B) Halkın yeniliklere karşı olmadığının



C) İsyanın rejime karşı gerçekleştirildiğinin



D) Halkın kültürel seviyesinin yüksek olduğunun



E) Kültür unsurlarının korunmasına önem verildiğinin

12. Lale Devri’nde İbrahim Müteferrika ve Sait Efendi’nin

çalışmaları sonucunda 1727’de Avrupa’dan örnek alınan ilk Osmanlı matbaası kurulmuştur. Bu matbaada dinî kitaplar hariç tarih, coğrafya ve edebiyata ait bazı kitaplar basılmıştır.

9. IV. Murat’ın; 128





I. Bağdat Seferi’ni düzenlemesi,



II. Koçi Bey’e devlet kurumları hakkında raporlar hazırlatması,



III. Celali İsyanlarını şiddete başvurarak bastırmaya çalışması



faaliyetlerinden hangileri kalıcı çözümler üreten ıslahatlar yapma amacında olduğunu gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Buna göre,



I. Osmanlılar, Avrupalıların teknik üstünlüğünü kabul etmişlerdir.



II. Lale Devri’nde kültürel alanda gelişmelere yol açabilecek çalışmalar yapılmıştır.



III. Avrupa’ya öğrenci gönderilmeye başlanmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

08

BÖLÜM 08 Test

Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı - V 1. XVII. yüzyılda devlet kademelerine rüşvet ve adam

4. Osmanlı Devleti XVII. yüzyılda doğal sınırlarına erişmiş ve bu



A) Siyasi istikrarın bozulmasına





B) Padişah otoritesinin güçlenmesine



I. savaşların uzun sürmesi,



C) Mesleki eğitime önem verilmesine



II. sınırların genişlemesinin yavaşlaması,



D) Fırsat eşitliği anlayışının gelişmesine



III. askerî masrafların artması ve gelirlerin azalması



E) Devletin doğal sınırlarına erişmesine



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I

kayırma yoluyla memur tayin edilmesinin aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?

dönemde Avrupa devletleri, Osmanlı Devleti’ne karşı yeniden birlikte hareket etmeye başlamıştır. Bu gelişmelerin;



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Osmanlı Devleti’nin XVII. yüzyılda yaptığı savaşlar uzun

5. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde ortaya çıkan;

Bu durum üzerinde Avrupa’da yaşanan;



I. gümrük gelirlerinin azalması,



II. savaşların uzun sürmesi ve savaş masraflarının artması,



III. ulufe maaşının ve cülus bahşişlerinin miktarının artması



I. insan merkezli düşünce sistemlerinin oluşması,



II. silah teknolojisinde gelişmeler yaşanması,



III. merkezî otoritesi güçlü devletlerin ortaya çıkması



gelişmelerinden hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



sürmüş ve Osmanlı Devleti bazı savaşlarda yenilgiler almıştır.



durumlarından hangilerinin hazinenin gelir - gider dengesinin bozulmasına ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Osmanlı Devleti XVII. yüzyıl sonlarına kadar Avrupa devletleri ve İran’la yapılan savaşlarda, savaşlar uzun sürse de önemli başarılar elde etmiştir. Bu başarılar sayesinde doğuda ve batıda en geniş sınırlarına ulaşmıştır.

3. I. Ahmet zamanında kafes sistemi uygulamasına

geçilmesinin sonucunun aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?



Buna göre Osmanlı Devleti hakkında,



I. Dünyanın güçlü devletlerinden biridir.



II. Türk-İslam dünyasında siyasi birliği sağlamıştır.



III. Savaşları finanse edecek yeterli ekonomik güce sahiptir.



A) Sadrazamın yönetimdeki etkinliğinin azalması



B) Hanedan üyeleri arasında taht kavgalarının yaşanması



C) Padişahların deneyimsiz bir şekilde tahta geçmesi



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



D) Divan teşkilatına son verilerek bakanlıkların kurulması



A) Yalnız I



E) Osmanlı egemenlik anlayışının değişmesi



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

129

Test 08

1. A

7. Duraklama Dönemi’yle ilgili olarak aşağıdakilerden

A)

II.

Anadolu’da asayişin ve güvenliğin kalmaması

Köylülerin topraklarını terk ederek şehirlere göç etmesi

B)

Yeniçerilerin devlet işlerine müdahale etmesi

Yönetimin daha güçlü hâle gelmesi

C)

Rüşvet ve iltimasın yaygınlaşması

Halkın devlete bağlılığının azalması

D)

Padişahların deneyimsiz bir şekilde tahta çıkmaları

Merkezî yönetimin bozulması

E)

Tımar sisteminin bozulması

Tarımsal üretimin azalması

3. C

4. E

5. E

6. D

7. B

8. B

9. E 10. E 11. C 12. E

10. XVII. yüzyılda Osmanlı ülkesinde görülen;

hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz? I.

2. D



I. rüşvet ve adam kayırmanın yaygınlaşması,



II. devlet adamlarının halkı keyfi bir şekilde yönetmesi,



III. halktan kanunlarda bulunmayan vergilerin zorla toplanması



durumlarından hangilerinin oluşumunda adalet sisteminin işleyemez hâle gelmesinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Osmanlı Devleti’nde XVII. yüzyılda yapılan; I. Genç Osman’ın saraydaki divan toplantılarını kaldırması,



II. I. Ahmet’in hanedanın aklı başında en yaşlı üyesinin tahta çıkmasını kanunlaştırması,



III. IV. Murat’ın haksızlık ve zorbalık yapan devlet memurlarını görevden alması



düzenlemelerinden hangileri taht kavgalarını önleyerek merkezî otoritenin güçlendirilmek istendiğini gösterir? A) Yalnız I



130

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



I. tımar sisteminin işleyemez hâle gelmesi,



II. savaşların uzun sürmesi ve masrafların artması,



III. kapitülasyonların etkisiyle gümrük gelirlerinin azalması



durumlarından hangilerinin ortam hazırladığı söylenebilir?



A) Yalnız I

D) II ve III

E) I, II ve III



I. merkezî yönetimin bozulması,



II. Kapıkulu Ocaklarının siyasallaşması,



III. padişahların yönetimdeki etkinliklerinin artması



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’yle ilgili;

sıkıntılar çekmesine ve malî sisteminde bozulmaların yaşanmasına;



padişahları ve devlet adamlarını yönetimden uzaklaştırmak için isyan etmelerinin;



9. XVII. yüzyılda, Osmanlı Devleti’nin ekonomik

B) Yalnız II

11. Duraklama Dönemi’nde yeniçerilerin çıkarlarına ters düşen Çözüm Yayınları



C) I ve II



I. kanunsuzluğun ve adaletsizliğin yaygınlaşması,



II. bazı padişahların küçük yaşta ve deneyimsiz olarak tahta çıkması,



III. Yeniçerilerin, çıkarlarına ters düşen devlet adamları ve padişahları yönetimden uzaklaştırması



durumlarından hangilerinin Osmanlı Devleti’nde siyasal istikrarı olumsuz yönde etkilediği ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde gelirler, giderleri

4. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde tımar sisteminin

karşılayamaz hâle gelmiştir.

Bu durumun oluşmasında;



I. Coğrafi Keşiflerin yaşanması,



II. köylülerin topraklarını terk etmesi,



III. veraset sisteminin belirgin hâle getirilmesi



gelişmelerinden hangilerinin etkili olduğu ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2.

I. Devlet otoritesinin zayıflamış olması



II. Islahatlarda Avrupa’nın örnek alınmamış olması



III. Sorunları kökten çözümlemeye yönelik tedbirlerin alınmaması



XVII. yüzyılda Celali ve İstanbul İsyanlarına sıkça rastlanması bu durumlardan hangilerine bağlanabilir?



bozulması, savaşların uzun sürmesi, Kapıkulu Ocaklarına dağıtılan ulufe maaşlarında artışların olması ve cülus bahşişinin dağıtımında sıklaşmanın yaşanması gibi durumlar ortaya çıkmıştır.

A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III



Bu bilgilere bakarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) Padişahların uzun süre yönetimde kalamadığı



B) Hâkimiyet anlayışında değişiklik olduğu



C) Devletin giderleri artarken gelirlerinin azaldığı



D) Kapıkulu Ocaklarındaki asker sayısının arttığı



E) Osmanlı ordusunun giderek zayıfladığı

5. XVIII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde taşrada iltizam usulünden

C) I ve II

E) I, II ve III

malikâne sistemine geçilmesiyle mukataa toprakları babadan oğula geçer bir duruma gelmiştir.

Çözüm Yayınları



09

BÖLÜM 08 Test

Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı - VI



Bu durumun, Osmanlı Devleti’nde;



I. feodalleşme,



II. demokratikleşme,



III. merkezileşme



anlayışlarından hangilerinin yerleşmeye başladığını gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III A

6. IV. Murat, Bağdat Seferi esnasında Anadolu’da yaşanan Celali

3. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde görülen;

İsyanlarını da bastırmıştır.



I. iç isyanların artması,





II. ticaret yollarının yön değiştirmesi,



I. ülkede asayişin ve güvenliğin sağlanması,



III. halkın devlete bağlılığının azalması,



II. tımar sitemindeki bozulmaların önüne geçilmesi,



IV. Avrupa’daki gelişmelerin takip edilememesi



III. İran’ın faaliyetlerine karşı daha güçlü bir şekilde müdahale edilebilmesi



durumlarından hangilerinin yaşanmasında merkezî yönetimin bozulmasının doğrudan etkili olduğu söylenemez?



A) I ve II



B) I ve III

D) II ve IV

E) III ve IV

C) II ve III

IV. Murat’ın bu faaliyetinin Osmanlı Devleti’ne;



faydalarından hangilerini sağladığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

131

Test 09

1. C

7. Osmanlı Devleti çok uluslu yapıya sahip olduğu hâlde

Bu durum üzerinde;



I. milliyetçilik,



II. ulusal devlet,



III. katılımcı yönetim



anlayışlarından hangilerinin siyasallaşmamış olmasının etkili olduğu ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

3. D

4. B

5. A

6. D

7. E

8. D

9. A 10. E 11. E 12. D

10. IV. Murat’ın;

XVII. yüzyılda Osmanlı ülkesinde azınlıkların bağımsızlık isyanlarına rastlanılmaz.



2. D



I. Anadolu’daki Celali İsyanlarını bastırması,



II. Yeniçeri ve sipahi zorbalarını ortadan kaldırması,



III. kanun üstünlüğünü sağlamaya yönelik tedbirler alması



faaliyetlerinden hangilerine padişahın yönetimdeki hâkimiyetinin güçlenmesinin ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



C) I ve II

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III

11. Duraklama Dönemi’nde, Celali İsyanları ortaya çıkmış, bu

8. XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde kanunsuzluğun ve

isyanların etkisiyle köylüler topraklarını terk ederek kentlere göç etmiştir.

adaletsizliğin yaygınlaşmasının etkisiyle Celali ve İstanbul İsyanları ayrıca tımar sisteminin bozulması gibi gelişmeler yaşanmıştır.

Bu gelişmeler aşağıdakilerden hangisine ortam hazırlamamıştır?



A) Maliyenin gelirlerinin azalmasına



B) Halkın devlete bağlılığının zayıflamasına



C) Merkezî otoritenin güç kaybetmesine



D) Askerî masrafların azalmasına



E) Tarımsal üretimin gerilemesine

Çözüm Yayınları





Bu gelişmelerin;



I. taşrada asayişin bozulması,



II. şehirlerde nüfus artışlarının olması,



III. tarımsal üretim miktarında düşüşlerin yaşanması



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. XVII. yüzyılda saray kadınları ve yeniçeriler devlet işlerine

müdahale ederek çıkarlarına ters düşen padişahları ve devlet adamlarını yönetimden uzaklaştırmışlardır.

132



9. Genç Osman’ın;

I. saray dışından evlenmesi,



II. divan toplantılarını kaldırması,



III. şeyhülislamın yetkilerini kısıtlaması



Buna göre,



I. Padişahların yönetimdeki etkinlikleri azalmıştır.



II. Yeniçeriler ve saray kadınları devletin daha iyi yönetilmesine çalışmıştır.



III. Egemenlik gücünün tek elde toplanması anlayışında çözülmeler olmuştur.

faaliyetlerinden hangilerinin devletle halk kaynaşmasının sağlanması amacına hizmet ettiği savunulabilir?



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

10

BÖLÜM 08 Test

Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı - VII 1. “Üç kıtada büyük bir ülkeyi yönetiyorum. Ancak ülkem

4. Osmanlı Devleti’nin III. Selim Dönemi’nden itibaren

Avrupalı devletler arasında denge siyaseti uygulamaya başlamasında;

Avrupa devletleri karşısında siyasi, ekonomik, askerî ve sosyal açıdan gerileme içerisine girdi. Avusturya ve Rusya ile yapılan savaşlar sonunda ülkem ağır kayıplara uğradı. Kadim dostumuz olan Fransa topraklarımıza saldırdı. Bir yandan devletimin kaybettiği toprakları geri alma mücadelesi verirken diğer yandan Avrupa devletleri arasındaki rekabet ve mücadeleden yararlanarak ülkemin toprak bütünlüğünü korumaya, devletimin geleceği için dünyanın değişen ve gelişen şartlarına göre Nizam-ı Cedit ıslahatlarını yapmaya çalışıyorum.”



I. Napolyon yönetimindeki Fransa’nın Mısır’ı işgal etmesi,



II. Avrupalı devletler arasında yoğun bir siyasi, askerî ve ekonomik rekabetin yaşanması,



III. Osmanlı’nın siyasi ve askerî gücünün azalması



durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) Yalnız III



III. Selim



Buna göre III. Selim Dönemi’nde Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?



A) Üç kıtada toprakları vardır.



B) Askerî üstünlüğü sona ermiştir.



C) Fransa ile sıcak çatışma içerisine girilmiştir.

5.

I. Selimiye Kışlasının oluşturulması



D) Denge politikası uygulamaya çalışmıştır.



II. İrad-ı Cedit Hazinesinin kurulması



E) Nizam-ı Cedit ıslahatlarında başarı sağlanmıştır.



III. Meşveret Meclisinin oluşturulması



IV. Kara ve Deniz Mühendishanelerinin geliştirilmesi



III. Selim Dönemi’nde gerçekleştirilen yukarıdaki çalışmalardan hangilerinin öncelikle yönetim yapısı ile ilgili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız III

ıslahatlardan hangisinin doğrudan savaşlardaki yenilgileri engellemek amacıyla gerçekleştirildiği söylenemez?



A) Avrupa başkentlerinde kalıcı elçilikler açılması



B) Avrupa’dan askerî danışman getirilmesi



C) Kara ve Deniz Mühendishanelerinin geliştirilmesi



D) Ordunun Batı tarzında örgütlenmesi



E) Nizam-ı Cedit Ordusunun kurulması

3. III. Selim Dönemi’nde gerçekleştirilen;

I. Nizam-ı Cedit Ordusunun kurulması,



II. Meşveret Meclisinin oluşturulması,



III. reis’ül küttabın yönetimde etkin hâle getirilmesi,



IV. Avrupa başkentlerinde daimî elçilikler kurulması



yeniliklerinden hangilerinin, devlet yönetiminde diplomasinin ağırlığını artırmak amacıyla gerçekleştirildiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) I ve III

D) III ve IV

C) II ve III

E) II, III ve IV

Çözüm Yayınları

2. III. Selim Dönemi’nde gerçekleştirilen aşağıdaki





D) I ve III

E) I, II ve III

B) I ve III

D) III ve IV

C) II ve III

E) II, III ve IV

6. III. Selim: Sen de bilirsin ki Yusuf Paşa ülkemi dışa karşı

korumak, içte birlik ve beraberliğimizi sağlamak, halkımın refahını artırmak esas muradımdır.



Koca Yusuf Paşa: Bilirim Sultan’ım. Bunun için yapacağımız ıslahatlarda, ıslahatların selametini sağlama açısından onu bir şahsın değil devletin malı yapmalıyız.



III. Selim: Bunun için sizlerin bu konuda incelemeler yapmanızı, hazırlayacağınız raporları da bana sunmanızı istiyorum.



Koca Yusuf Paşa: Bu konuyu halledelim. Ferman padişahımızındır.



Yukarıda verilen konuşmadan hareketle Osmanlı Devleti ile ilgili,



I. Yüzeysel değişimin yeterli olmayacağı düşüncesi hâkimdir.



II. Osmanlı Devleti’nin iç ve dış sorunlarına çözüm aranmaktadır.



III. Islahatların devlet politikası şeklinde yürütülmesi amaçlanmaktadır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

133

Test 10

1. E

7. XVIII. yüzyılda Osmanlı Devleti, bütçesinde oluşan açığı

I. devlet hazinesinin sıcak para ihtiyacını karşılama,



II. dış borçların ödenmesini sağlama,



III. halkın yönetime katılmasını sağlama



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

4. E

5. A

6. E

7. A

8. B

9. E 10. D 11. D 12. B

sınırlamalar getirilmesi” uygulaması, Osmanlı Devleti’yle ilgili,

Bu uygulamanın;



3. D

10. III. Selim Dönemi’nde gerçekleştirilen “ithalata yönelik

kapatmak amacıyla günümüz hazine bonosuna benzer esham adıyla bir iç sistemle borçlanmaya gitmiştir. III. Mustafa Dönemi’nde planlanan bu uygulama I. Abdülhamit ve III. Selim Dönemlerinde de devam ettirilmiştir.



2. A



I. Kapitülasyonların olumsuz etkileri azaltılmak istenmiştir.



II. Ordunun ihtiyaçları tamamen yerli imkânlarla karşılanmıştır.



III. Ekonomiyi düzeltme çabası içine girilmiştir.



yargılarından hangilerini kanıtlar niteliktedir?



A) Yalnız I



C) Yalnız III

B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

E) I, II ve III

8. XVIII. yüzyılda III. Selim Dönemi’nde gerçekleştirilen aşağıdaki uygulamalardan hangisi, Avrupa’nın üstünlüğünün kabul edildiğine kanıt oluşturmaz?

A) Medreselerin yanında Batı tarzı okullar açılması



B) Yerli malı kullanımının teşvik edilmesi



C) Avrupa tarzında ordular oluşturulması



D) Avrupa’dan subaylar ve silahlar getirilmesi



E) Batı başkentlerinde sürekli elçilikler açılması

11. 1807’de Çanakkale istihkamlarında görev yapan yeniçeri Çözüm Yayınları



yamaklarının Kabakçı Mustafa önderliğinde isyan etmeleri III. Selim’in tahtan indirilmesine ve Nizam-ı Cedit ıslahatlarına son verilmesine ortam hazırlamıştır.



Buna göre,



I. Yeniçeriler ıslahatlar önünde engel teşkil etmektedir.



II. İç politikada yaşanan sorunlar Osmanlıların dış politikada etkinliğini azaltmıştır.



III. Kapıkulları devletin siyasal istikrarını tehdit eden tutumlar içerisine girmiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Sultan III. Selim, Batı tarzında çok geniş çaplı ıslahat yapmayı düşünmüş ve Nizam-ı Cedit adını verdiği yenilik programını uygulamaya koymuştur. Ancak III. Selim yapmak istediği yenilikler yüzünden, ulema ve yeniçerilerin desteğini alan Kabakçı Mustafa İsyanı sonucunda öldürülmüştür.

134

Bu bilgilere bakılarak Osmanlı Devleti ile ilgili,



I. Islahatların ülke için gerekli olduğu yeterince anlaşılamamıştır.



II. Kendi çıkarlarını devletin çıkarlarının üstünde gören gruplar vardır.



III. Yenilik düşüncesi iç çatışmalara yol açmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

12. Nizam-ı Cedit ıslahatları sayesinde aşağıdaki devletlerden hangisine karşı Akka Savunması’nda zafer kazanılmıştır?

C) Yalnız III



A) İngiltere



B) Fransa D) Avusturya

E) Venedik

C) Rusya

4. Bab-ı Âli’nin devletin yönetim merkezî hâline gelmesiyle

1. Osmanlı Devleti’nde Lale Devri’ni sona erdiren Patrona Halil

İsyanı sırasında İstanbul’da sadrazam ve devlet adamlarına ait birçok saray, köşk ve eğlence mekanı yıkılırken, matbaaya ve kütüphaneye dokunulmamıştır.



birlikte divan-ı hümayunda bulunan defterdar ve nişancı kalemleri Bab-ı Âli’ye nakledildiler. Böylece devlet yönetiminde etkili hâle gelen kalemiye sınıfı Hademe-i Bab-ı Âlî adını alarak Osmanlı Devleti’nin bürokrasisini oluşturdular.

Buna göre isyancıların;



I. rejim,



II. eğitim sistemi,



III. lüks ve israfa



konularından hangilerine karşı tepki gösterdiği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

II. diplomasi,



III. rejim



konularından hangilerinde dönüşüm yaşandığını kanıtladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

A) Ordu

B) Yönetim

D) Toplum

C) Eğitim

E) Ekonomi

5. Osmanlı Devleti’nde XVIII. yüzyılda gerçekleştirilen

ıslahatların isyanlar yüzünden engellemelerle karşılaştığı göz önüne alınırsa ıslahatların;

Çözüm Yayınları





E) I, II ve III

Bu bilgilerin Osmanlı Devleti’nde; I. eğitim,

Bu bilgiler Osmanlı Devleti’nde daha çok aşağıdaki alanlardan hangisinde değişim yaşandığını kanıtlamaktadır?

C) Yalnız III

birlikte nişancıya bağlı olarak çalışan reis’ül küttabın önemi artmıştır. Devletler arası ilişkilerin öneminin artmasıyla reis’ül küttab Osmanlı Devleti’nin dış ilişkilerini yürütmeye başlamıştır. Daha sonraki dönemde reis’ül küttablık makamı günümüz Dışişleri Bakanlığına dönüştürülmüştür.”







2. “Bab-ı Âli’nin Osmanlı yönetiminde etkili hâle gelmesiyle



11

BÖLÜM 08 Test

Değişim Çağında Avrupa ve Osmanlı - VIII



I. halk desteği,



II. teknik destek,



III. süreklilik



konularından hangilerinde eksiklikleri olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

3. Osmanlı Devleti’nde XVIII. yüzyılda;

I. Avrupa’ya elçilerin gönderilmesi,

6. Osmanlı Devleti’nde XVIII. yüzyılda gerçekleştirilen ıslahatlar



II. Avrupa’ya tanınan kapitülasyonların genişletilerek sürekli hâle getirilmesi,





III. Avrupa’dan subay ve uzman getirilerek sürekli ve düzenli orduların oluşturulması

Bu durumun temel sebebi olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir?



A) Kapıkulu ordusunun ıslahatlar önünde engel oluşturması

askerî ve mali alanda yoğunlaşmıştır.



durumlarından hangilerinin öncelikle devletin ekonomik kalkınması önünde engel oluşturduğu savunulabilir?



B) Askerî sanayinin kurulmasına öncelik verilmesi



C) Uzun süren savaşların yaşanması



A) Yalnız I



D) Avrupalı uzmanlardan yararlanılması



E) Hanedanın devamının sağlanmak istenmesi



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

135

Test 11

1. C

7. Osmanlı ülkesinde XVIII. yüzyılda yapılan ıslahatlarda Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Islahatların ulema tarafından desteklendiğinin



B) Batıdaki gelişmelerin önemsendiğinin



3. B

4. B

5. D

6. C

7. B

8. D

9. D 10. A 11. D 12. C

10. Osmanlı Devleti’nde Lale Devri’nde Doğu ve Batı’dan çeşitli

Avrupa’dan getirilen uzmanlardan yararlanılmıştır.



2. B

eserlerin tercüme edilmesini sağlamak amacıyla Tercüme Encümenliği kurulmuş, tercüme edilen eserler matbaada çoğaltılarak basılmıştır.



Bu durumun, öncelikle aşağıdaki alanlardan hangisinde ilerlemeyi hızlandırması beklenebilir?

C) Avrupa devletlerinin Osmanlı iç işlerine karıştığının



A) Kültür



D) Yasama yetkisinin Avrupalı uzmanlara devredildiğinin





E) Yönetimde hanedan değişikliğine gidildiğinin

B) Sağlık

D) Ordu

C) Yönetim

E) Ekonomi

11. İbrahim Müteferrika ve Sait Efendi tarafından Lale

Devri’nde Osmanlı Devleti’ne matbaanın getirilmesinin;



I. çiçek aşısının uygulanması,



II. Avrupa merkezlerinde elçilikler açılması,



III. orduda yeni teknik sınıfların oluşturulması



ıslahatlarından hangilerinin Avrupa’daki gelişmelerin takip edilmesi sonucunda ortaya çıktığı söylenebilir?



A) Yalnız I



136

B) Yalnız II

D) II ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

gidilmiştir.

Bu gelişmenin yaşanmasında;



I. devletin ekonomik yapısının bozuk olması,



II. hazinenin nakit paraya ihtiyacının artması,



III. dış borçların ödenememesi



durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III



I. kültürel birikimin kolaylaşması,



II. dinî eserler arasındaki yorum farklarının ortadan kalkması,



III. kitap sayısının artması



gelişmelerinden hangileri üzerinde etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



9. XVIII. yüzyılda “esham sistemiyle” ilk defa iç borçlanmaya

Çözüm Yayınları

8. XVIII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde;

C) Yalnız III

B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

12.

I. İrad-ı Cedit Hazinesinin kurulması



II. Nizam-ı Cedit Ordusunun kurulması



III. Avrupa’da daimî elçiliklerin kurulması



IV. İlk devlet matbaasının açılması



III. Selim Dönemi’nde gerçekleştirilen yukarıdaki ıslahatlardan hangilerinin yeni bir ordu kurulması ile ilgili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve IV

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR 1. “İngiltere ve Avrupa’da aydınlanma felsefesini başlattım. Bence

4. Avrupa’da önceki dönemlerde siyasi ve sosyal konularda

bilgi ancak deneyle kazanılabilir. İnsanın düşüncesi özgür, davranışları akla uygun olmalıdır. Kültür tüm alanlarda tam anlamıyla serbest olmalıdır.” John Locke (Jon Lak)



yol gösterici olarak din adamları kabul edilirken 17 ve 18. yüzyıllarda ise “Aklını, kendin kullanmak cesaretini göster!” sözü bir parolaya dönüşmüştür.

Aydınlanma Çağı düşünürlerinden John Locke’ın bu sözlerinin uygulanmasıyla Avrupa’da;



I. teokrasi,



II. mutlakiyet,



III. bilim



alanlarından hangilerinde ilerleme yaşanabileceği savunulabilir?



A) Yalnız I



12

BÖLÜM 08 Test

B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III



Bu durum Avrupa’da;



I. bilgiye ulaşma,



II. toplumsal liderlik,



III. veraset anlayışı



konularından hangilerinde değişim yaşandığını kanıtlamaktadır?



A) Yalnız I



E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

2. “Bana göre insan önce insan olmalı, ondan sonra herhangi bir mesleğin insanı olmalıdır. Çocuk belirli bir meslek için değil, insan olmak için eğitilmelidir. Eğitimde sadece çocuğun aklına hitap edilmemeli, deney ve yaşantılarla da desteklenmelidir.” Jean J. Rousseau (Jan Jak Russo)



I. iş kazalarının tamamen önlenmesi,



II. meslek ahlakının yerleşmesi,



III. eğitimde toplam kalitenin artması



konularından hangilerinde ilerleme yaşanabileceği savunulabilir?



A) Yalnız I



3.

5. Avrupa’da;

Aydınlanma Çağı düşünürlerinden Jean J. Rousseau’nun bu sözlerinin uygulanmasıyla Avrupa’da;

B) Yalnız II

D) II ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

Rönesans ve Reform Hareketleri

Çözüm Yayınları





• Kopernik (1473-1543), Güneş’in Dünya etrafında değil, Dünya’nın Güneş etrafında döndüğünü ispat etti.



• Galileo (1564-1642), Dünya’nın yuvarlak olduğunu ispatladı.



• Newton (1642-1727), fizik ve matematik alanında önemli çalışmalar yaptı.



Bu gelişmelerin, aşağıdakilerden hangisine yol açtığı söylenebilir?



A) Mezhep çatışmalarının sona ermesine



B) Fransız İhtilali’ne



C) Aydınlanma Çağı’na



D) Merkezî krallıkların güçlenmesine



E) Feodalitenin yıkılmasına

↓

Skolastik Düşüncenin Yıkılması

↓ Akıl Çağı ve Aydınlanma Çağı

↓ SONUÇ:………………?.......................

6. XVIII. yüzyılda Fransa’ya verilen kapitülasyonların sürekli hâle getirilmesinde Fransa’nın;



Tabloda verilen sonuç bölümüne aşağıdakilerden hangisinin yazılması doğru olmaz?



I. Osmanlı ülkesindeki ıslahatları desteklemesi,



A) Bilimde akıl, deney ve gözlem yöntemi ön plana çıktı.





B) Bilim ve teknoloji gelişti.

II. Avrupalılarla, Osmanlılar arasında arabuluculuk yapması,



C) Özgürlük, eşitlik, insan hakları, milliyetçilik kavramları ön plana çıktı.



III. Afrika’da sömürge yönetimleri kurması





politikalarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?

D) Mutlakiyet yönetimleri güçlendi.



A) Yalnız I

E) Demokrasi ve laiklik kavramları öne çıktı.



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

137

Test 12

1. C

2. D

3. D

4. D

5. C

6. B

7. B

8. D

9. A 10. D 11. A 12. A

7. Patrona Halil ve Kabakçı Mustafa İsyanlarının;

10. I. İlk defa çiçek aşısının uygulanması



I. demokratikleşmeye karşı olma,



II. Avrupa’nın önemli merkezlerine elçilikler açılması



II. yöneticilerin uygulamalarına karşı olma,



III. Barok ve rokoko tarzında mimari eserler yapılması



III. rejimi değiştirmeye çalışma



Yukarıdaki ıslahatlardan hangileri Osmanlı kültürünün Batı kültürünün etkisine açık hâle geldiğine kanıt olarak gösterilebilir?



A) Yalnız I



özelliklerinden hangilerine sahip oldukları söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Osmanlı Devleti XVIII. yüzyılda;

• III. Ahmet zamanında Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi, Fransa’ya elçi olarak gönderilmiştir.



• III. Selim zamanında Paris, Londra, Viyana ve Berlin gibi başlıca Avrupa başkentlerinde daimî elçilikler kurulmuştur.

Osmanlı Devleti’nde XVIII. yüzyıldan itibaren görülen bu gelişmeler,



I. Avrupa devletleriyle diplomatik ilişkilere önem verilmiştir.



II. Batı’dan üstün olunduğu anlayışı terk edilmiştir.



III. Osmanlı egemenlik alanı genişlemiştir.



yargılarından hangilerini doğrulamaktadır?



A) Yalnız I



138

isyancılar, Damat İbrahim Paşa’yı idam ettirdikten sonra III. Ahmet’i tahttan indirip yerine I. Mahmut’u çıkarmışlardır. İsyancılar köşkleri, yalıları, lale bahçelerini tahrip ettikleri hâlde matbaaya zarar vermemişlerdir.

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

Çözüm Yayınları



11. Lale Devri’ne son veren Patrona Halil İsyanı esnasında

Bu bilgiler doğrultusunda isyanın yaşanmasına;



I. lüks ve israfın yaygınlaşması,



II. ıslahatlar ve yenilikler yapılması,



III. devletin saltanatla idare edilmesi



durumlarından hangilerinin ortam hazırladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III

9.

• Patrona Halil İsyanı’yla Lale Devri sona ermiş ve III. Ahmet tahttan indirilmiştir.



• Kabakçı Mustafa İsyanı’yla III. Selim tahttan indirilmiş ve Nizam-ı Cedit Ocağı kapatılmıştır.

12. 1606 Zitvatorok Antlaşması’nın;

I. Avusturya kralı protokol bakımından padişaha eşit sayılacaktır.



Bu bilgilere dayanarak Osmanlı Devleti’yle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?



II. Eğri, Kanije ve Estergon Kaleleri, Osmanlı Devleti’ne bırakılacaktır.



A) İsyanlar sonucunda devlet yönetiminde değişiklikler yaşanmıştır.



III. Avusturya, Osmanlı Devleti’ne savaş tazminatı ödeyecektir.



B) Çıkarları zedelenen gruplar ortadan kaldırılmıştır.





C) İsyanlar rejimi değiştirmeye yönelik olarak yapılmıştır.



D) İsyanlarla yeniliklerin önü açılmıştır.

hükümlerinden hangilerinin Osmanlı Devleti’nin, Avrupa güçler dengesine egemen olma politikasını olumsuz yönde etkilediği söylenebilir?



E) Batı tarzı yeniliklerde herhangi bir askerî başarı sağlanamamıştır.



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR

BÖLÜM 08 Test

1. III. Mehmet 1596’da Haçova Meydan Muharebesi’ne ordunun

13

4. XVIII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde temel politika Karlofça

başında bizzat katılmıştır.

ve İstanbul Antlaşması’yla kaybedilen toprakları geri alma politikası olmuştur.



III. Mehmet’in bu şekilde hareket etmesinin aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğu söylenebilir?





A) Avusturya ordusunun askerî teknolojisini yakından görme



I. sosyal,



B) Savaş meydanından kaçma olaylarını en aza indirme



II. askerî,



C) Osmanlı ordusunun bozulan kısımlarını gözlemleme



III. siyasi



D) Askerlerin savaşta daha gayretli bir şekilde mücadele etmelerini sağlama



alanlarından hangilerindeki faaliyetlerini etkileyeceği söylenebilir?



E) Ganimetlerin paylaşımında yaşanan haksızlıkları önleme



A) Yalnız I

Bu politikanın Osmanlı Devleti’nin;



B) Osmanlı donanmasının eski gücüne sahip olmadığını



C) Akdeniz ticaretinin canlandırılmaya çalışıldığını



D) Osmanlılar karşısında Haçlı ittifakının kurulduğunu



E) Osmanlı Devleti’nin mali açıdan güçsüz olduğunu

Çözüm Yayınları



E) I, II ve III

genişlemeden daha çok savunma tedbirlerine önem vermiştir. Ayrıca Osmanlı Devleti, Avrupa’daki gelişmeleri yakından takip edebilmek için Avrupa’nın önemli merkezlerine geçici elçilikler açmıştır.

senelik bir kuşatmadan sonra fethetmesi aşağıdakilerden hangisini gösterir? A) Girit halkının Osmanlı yönetiminden memnun olmadığını

D) II ve III

C) I ve II

5. Osmanlı Devleti, Pasarofça Antlaşması’ndan sonra Avrupa’da

2. Osmanlı Devleti’nin XVII. yüzyılda Girit Adası’nı 24



B) Yalnız II

Buna göre Osmanlı Devleti hakkında,



I. Avrupa’yı yakından tanımaya çalışmıştır.



II. Batıdaki topraklarını koruma politikasına yönelmiştir.



III. Avrupa devletleri arasındaki çıkar çatışmalarından yararlanmak istemiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Osmanlı Devleti’nin XVIII. yüzyıl başlarında Karlofça

ve İstanbul Antlaşmalarıyla kaybettiği toprakları geri alabilmek için Rusya, Avusturya ve Venedik’le savaşması daha çok aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

3. Karlofça Antlaşması’nın;

I. Mora Yarımadası Venedik’e bırakılacaktır.



II. Podolya ve Ukrayna Lehistan’a verilecektir.



III. Macaristan ve Erdel, Avusturya’ya bırakılacaktır.



hükümlerinden hangileri Osmanlı Devleti’nin Ege Denizi’ndeki hâkimiyetine gölge düşürmüştür?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III



A) Osmanlıların Balkanlar ve Avrupa’daki etkinliklerini devam ettirmek istemeleriyle



B) Osmanlı iç işlerine Avrupa devletlerinin karışmasının önlenmeye çalışılmasıyla



C) Azınlıkların hâkimiyet altına alınarak isyan etmelerinin önlenmek istenmesiyle

D) Avrupa’da teknik, bilimsel ve askerî gelişmelerin takip edilmeye çalışılmasıyla



E) Osmanlıların Akdeniz ticaretini canlandırmak istemesiyle

C) I ve II

139

Test 13

1. D

7. Osmanlı Devleti’nin XVIII. yüzyılda Avusturya ve Rusya

I. savaş masraflarının artması,



II. egemenlik alanının genişlemesi,



III. toprak kayıplarının çoğalması



etkilerinden hangilerini yaptığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

3. A

4. D

5. C

6. A

7. D

8. E

9. B 10. D 11. B 12. E

10. Osmanlı Devleti’nin duraklama sürecine girmesinde doğuda

gibi güçlü devletlerle savaşmasının Osmanlı Devleti üzerinde;



2. B

ve batıda en geniş sınırlarına ulaşması etkili olmuştur.

C) I ve II

E) I, II ve III



Bu durumun Osmanlı Devleti’nin;



I. egemenlik alanını genişletme,



II. halk yararına yatırımlar yapma,



III. merkezî yönetimi gerçekleştirme



faaliyetlerinden hangilerini gerçekleştirmesini zorlaştırdığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

11. XVII. yüzyılda yaşanan;

I. saray kadınlarının ve yeniçerilerin siyasallaşması,



I. İsveç’e saldırması,



II. Avrupa devletleriyle yapılan savaşların uzun sürmesi,



II. Kırım’ı topraklarına katması,



III. Anadolu’da ve eyaletlerden çeşitli isyanların yaşanması



III. Karadeniz’de donanma bulundurması



gelişmelerinden hangileri üzerinde Osmanlı Devleti’nin ateşli silah teknolojisini takip edememesinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



faaliyetlerinden hangileri üzerinde Rusya’nın sıcak denizlere açılma politikasının etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



140

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. XVIII. yüzyılda Osmanlı Devleti karşısında Rusya ve Avusturya’nın ittifak içerisinde olmasının;



I. savaş ganimetlerinin artması,



II. Osmanlı hâkimiyet alanının daralması,



III. yönetimin demokratikleşmeye başlaması



durumlarından hangileri üzerinde etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Çözüm Yayınları

8. XVIII. yüzyılda Rusya’nın;



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Celali İsyanlarının;

I. şehirlerde işsizliğin artması,



II. köyden kente göçler yaşanması,



III. çiftçilerin topraklarını terk etmesi



sonuçlarından hangilerinin merkezde ve taşrada sosyoekonomik sorunların yaşanmasına ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. Haritada XIX. yüzyıl başlarında Osmanlı Devleti’nin hakimiyet

3. Osmanlı Devleti ve Rusya arasında yapılan;

alanı gösterilmiştir.



Buna göre Osmanlı Devleti ile ilgili;

• 1878 Berlin Antlaşması ile Osmanlı Devleti, Bulgar Prensliği’nin özerkliğini, Sırbistan, Karadağ ve Romanya’nın bağımsızlığını, Kars, Ardahan ve Batum’un Rusya’ya bırakılmasını ve Ermenilerin yaşadığı yerlerde ıslahat yapılmasını kabul etti.



XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti ve Rusya arasında yapılan yukarıdaki antlaşmalara bakılarak Rusya’nın;



I. Kafkasya,



II. Balkanlar,



III. Akdeniz

II. Akdeniz’deki siyasi üstünlüğünü korumaktadır.



A) Yalnız I

III. Üç kıtada toprakları vardır.





yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III



• 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması: Ruslar İstanbul’da elçilik kurma, Karadeniz’de üs bulundurma, kapitülasyonlardan yararlanma ve Ortodoksları himaye hakları elde etti.



• 1779 Aynalıkavak Tenkihnamesi: Ruslar Kırım’daki Rus yanlısı yönetimi Osmanlı Devleti’ne kabul ettirdi.



• 1792 Yaş Antlaşması: Osmanlı Devleti Kırım’ın Rusya’ya ait olduğunu kabul etti.



• 1812 Bükreş Antlaşması: Osmanlı Devleti Sırplara ayrıcalık verilmesini kabul etti.



• 1829 Edirne Antlaşması: Osmanlı Devleti Yunanların Mora’da bağımsızlığını kabul etti. Sırpların da özerkliğini onayladı. Buna göre Akif’in ödevinin yukarıda verilen bölümü Osmanlı Devleti’nin süreç içerisinde; I. egemenlik alanı,



II. uluslararası saygınlık,



III. ekonomik bağımsızlık



konularından hangilerinde güç kaybına uğradığını kanıtlar niteliktedir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

E) I, II ve III

hazırladığı performans ödevinin bir bölümüne yer verilmiştir.



B) Yalnız II

C) Yalnız III

2. Aşağıda Akif’in Osmanlı – Rus ilişkilerinin seyri ile ilgili olarak





bölgelerinden hangilerinde etkinliğini artırdığı söylenebilir?

I. Karadeniz’in Türk gölü olma özelliği sona ermiştir.



• 1829 Edirne Antlaşması ile Osmanlı Devleti, Sırpların özerkliğini tanıdı. Yunanlıların Mora’da bağımsızlığını kabul etti.









E) I, II ve III

C) l ve ll

Çözüm Yayınları



01

BÖLÜM 09 Test

Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774 - 1914) - I

4. Vahhabilik düşüncesini savunanlara göre peygamber devrinde var olmayan yahut hoş karşılanmayan ne varsa yasak edilmeliydi. Onlara göre altın ve ipek kullanmak günahtı; mezarın değil ziyareti, yerinin belli olması bile haramdı. İlk akıl yürütenin şeytan olduğu gerekçesiyle aklın kullanılmasına da karşı çıkıyorlardı. Ayrıca Kur’ân-ı kerîm ile hadîs-i şeriflerden sonra İslam hukukunun diğer iki kaynağı olan icmâ (bir konuda alimlerin ortak kararı) ve kıyâsı (yeni ortaya çıkan bir durumu eski hükümlerden faydalanarak açıklığa kavuşturma) reddetmekteydiler.



Buna göre Vahhabiliğin;



I. değişme ve gelişime karşı olma,



II. yeni durumlar karşısında akıl ve bilime başvurma,



III. önemli kişiler için anıt mezarlar oluşturma



özelliklerinden hangilerine sahip olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

141

Test 01

1. E

5. Aşağıda Vahhabi Hareketi’nin tarihsel gelişimi ile ilgili bazı • 18. yüzyılda Arabistan’ın ortasındaki Necd bölgesinde ortaya çıkmıştır.



• Hareketin dini lideri Muhammed bin Abdülvahhab, siyasi lideri ise Muhammed bin Suud’dur.



• Kısa sürede Necd’e hâkim olmalarında, Osmanlı Devleti’nin Rus ve İran savaşları ile uğraşması etkili olmuştur.





3. E

4. A

5. E

6. E

7. A

8. D

9. D 10. C

8. Grek Projesi doğrultusunda Osmanlı Devleti’ni yıkıp

Bizans İmparatorluğu’nu yeniden kurmak için Osmanlı Devleti’ne karşı XVIII. yüzyıl boyunca ittifak içerisinde olan devletler aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

bilgilere yer verilmiştir.



2. E

• Osmanlı Devleti ancak Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın oğlu İbrahim Paşa’nın da yardımıyla isyanı bastırabilmiştir.



A) Rusya - Prusya



B) Fransa - Hollanda



C) Venedik - Avusturya



D) Avusturya - Rusya



E) İspanya - Venedik

Bu bilgilere bakılarak Vahhabi Hareketi ile ilgili;



I. dini ve siyasi otoritenin ayrıldığı,



II. Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu durumu fırsata çevirdiği,



III. Osmanlı Devleti’nin isyanı bastırmakta zorlandığı



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I

D) I ve III

C) Yalnız III

ve incelemelerde bulundum. Reformlar gerçekleştirerek ülkemi kalkındırdım ve önüme hedefler koydum. Bu hedeflerim arasında sıcak denizlere ulaşmak vardır.” Rus Çarı I. Petro

6. Osmanlı Devleti’yle ilgili;

I. askerî teknolojinin takip edilememesi,



II. Kapıkulu Ocaklarına mesleği askerlik olmayan kişilerin alınması,



III. asker sayısının merkez ordusunda artması, eyalet ordusunda ise azalması



durumlarından hangilerinin Osmanlı ordusunun savaş gücünü olumsuz yönde etkilediği ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

9. “Ülkemin kalkınmasını sağlamak için Avrupa ülkelerine gittim

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



B) Yalnız II



Buna göre Rusya’nın bu hedefleri doğrultusunda gerçekleştirdiği;



I. Baltık Denizi’ne hâkim olma,



II. Balkanlara hâkim olma,



III. Kırım’ı alıp Karadeniz’e ulaşma



faaliyetlerinden hangilerinin Osmanlı Devleti ile çatışması sonucunu doğuracağı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

7. Osmanlı Devleti XV. ve XVI. yüzyıllarda üstün teknik, ateş

gücü ve kaliteli malzemeden imal edilen Osmanlı silahlarının yabancı ülkelere satışını yasaklamıştır.

142

Osmanlıların bu tutumu daha çok aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Askerî üstünlüğünü korumaya çalıştığının



B) Yabancı toplumlarla etkileşime kapalı olduğunun



C) Ordusunun silah ihtiyacını karşılayamadığının



D) Silah ticaretinin önemli gelirlerinden biri olduğunun



E) Avrupa’daki silah teknolojisini takip ettiğinin

10.

I. 1552 - Rusya’nın Kazan Hanlığı’nı İşgali



II. 1556 - Rusya’nın Astrahan Hanlığı’nı İşgali



III. 1742 - Rusların Sibirya’yı İşgali



IV. 1783 - Rusların Kırım’ı İşgali



Yukarıdaki gelişmelerden hangilerinin Rusya’nın Karadeniz’de faaliyetlere başlamasını sağladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) III ve IV

C) Yalnız IV

BÖLÜM 09 Test

Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774 - 1914) - II 1. Prens Potemkin, “Doğu Sisteminin Büyük Planı” adıyla

4. Osmanlı Devleti 1711 Prut Savaşı’nda Rusya’ya karşı askerî

Osmanlı Devleti’ni yıkma projesini hazırladı. Projeye göre Türkler Avrupa’dan atılacak, İstanbul merkez olmak üzere bir Rus prensinin yönetiminde Grek devleti kurulacaktı. Hatta bu planı çok önemseyen II. Katerina, 1779’da doğan torununa Bizans İmparatorluğu’nun kurucusu Konstantin’in adını vermişti.



başarı sağlamasına rağmen imzalanan Prut Antlaşması ile Rusya’ya kısıtlayıcı bir yaptırımda bulunamamıştır.

Buna göre Rusya’nın bu politikasına ulaşmada Osmanlı İmparatorluğu’na karşı;



I. Slavları ayaklandırma,



II. Ortodoksları himaye etme,



III. doğrudan savaş açma



faaliyetlerinden hangilerini uygulaması beklenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III



A) Osmanlı Devleti’nin diplomatik alanda başarısız olduğunun



B) Rusya’nın, Karadeniz hâkimiyetinin zayıfladığının



C) Rusya’nın sıcak denizlere inme amacına ulaştığının



D) Rusya’nın Osmanlı Devleti’nin siyasi üstünlüğünü kabul ettiğinin



E) Osmanlı Devleti ile Rusya arasındaki sorunların tamamen çözümlendiğinin

5. Osmanlı Devleti Pasarofça Antlaşması’yla Avrupa ile



I. Avusturya’nın egemenlik alanını genişletmeye çalışması,



II. Rusya’nın sıcak denizlere inme politikası,



III. Osmanlı Devleti’nin siyasi ve askerî sorunlar yaşaması



durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

Balkanlar arasında kapı durumunda olan Belgrat’ı, Avusturya’ya bırakmıştır.

Çözüm Yayınları

Bu projenin gündeme getirilmesinde;

D) I ve III

Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?

E) I, II ve III

topraklarını paylaşmak amacıyla hazırlanmıştır. Bu projeye göre Eflâk-Boğdan ve Besarabya’da yani Dinyester ve Tuna Nehirleri arasında Dakya adıyla Rusya ve Avusturya’ya bağımlı bir devlet kurulacaktı.





C) Yalnız III

2. Dakya Projesi Rusya ve Avusturya arasında Osmanlı



02



Bu durumun aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olabileceği söylenebilir?



A) Osmanlı Devleti’nin, Avusturya ile iş birliği yapmasında



B) Osmanlı Devleti’nin, Balkan topraklarının güvenliğinin tehlikeye düşmesinde



C) Bölgedeki güçler dengesinin Osmanlı lehine değişmesinde



D) Osmanlı toprak bütünlüğünün Avrupalı devletler tarafından güvence altına alınmasında



E) Avusturya’nın, Balkanlardaki milliyetçi isyanları desteklemesinde

3. XVIII. yüzyılda Rusya, Balkanlar üzerinde hâkimiyet kurmak



isterken diğer taraftan Karadeniz’e inebilmek için de Kırım’ı almak istiyordu.

6.

• 1822 - Karabağ Hanlığı’nın İşgali

Buna göre XVIII. yüzyılda Osmanlı - Rus ilişkilerinde;



• 1825 - Nahcivan’ın İşgali • 1826 - Revan’ın İşgali



I. sıcak çatışma,





II. ticari ilişkiler,





III. ittifak ilişkileri

Yukarıda verilen gelişmeler Rusya’nın aşağıdaki bölgelerden hangisinde etkinliğini artırdığını kanıtlamaktadır?



A) Azerbaycan

B) Balkanlar



C) Karadeniz

D) Lehistan



unsurlarından hangilerinin daha çok yaşanması beklenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III



E) Hindistan

143

Test 02

1. E

7. “Benim ülkem dünyanın ve Avrupa’nın büyük

Buna göre XVIII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin Akdeniz çevresinde egemen bir güç olduğu düşünülürse İngiltereOsmanlı ilişkilerinde;



I. iş birliği,



II. çatışma,



III. ittifak unsurlarından hangilerinin etkili olması beklenebilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

4. A

5. B

6. A

7. D

8. B

9. E 10. C 11. D 12. C



I. Küçük Kaynarca Antlaşması’nın imzalanması,



II. 1767-1774 Osmanlı-Rus Harbi’nin yaşanması,



III. Osmanlıların Karadeniz’deki hâkimiyetinin zayıflaması,



IV. Kırım Hanlığı’nın bağımsız olması



olaylarının sebep-sonuç ilişkisi bakımından sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?



A) I, II, III, IV

B) I, III, II , IV



C) II, I, IV, III

D) II, III, IV, I







3. A

10. XVIII. yüzyılda yaşanan;

imparatorluklarından biridir. Güçlü donanmamız ve diplomasiden iyi anlayan politikacılarımız sayesinde üzerinde güneş batmayan bir imparatorluk kurmaya çalışıyorum. Eğer Ruslar, sıcak denizlere iner ve Fransızlar Akdeniz ve Mısır’da hâkimiyet kurarsa sömürgelerime zarar verebilirler.” İngiltere Kralı William Pitt



2. E

E) IV, III, I, II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

8. “Ülkem çok uluslu yapıya sahiptir. Bu yüzden milliyetçilik

144



Avusturya İmparatoru II. Josef



Buna göre Avusturya’nın bu politikasında Osmanlı Devleti’nin aşağıdaki özelliklerden hangisinin belirleyici olduğu savunulabilir?



A) Jeopolitik konumunun



B) Etnik yapısının



C) İnanç sisteminin



D) Askerî gücünün



E) Ekonomik kaynaklarının

11. Rusya 1770’de Çeşme’de demirlemiş olan Osmanlı donanmasını yakmıştır.

Çözüm Yayınları

akımından endişe duyuyorum. Prusya, ülkemle Alman birliği için mücadele ediyor. Rusların ve Fransızların milliyetçi propagandaları beni rahatsız ediyor. Rusların Slav ırkının birliğini savunarak Balkanlarda yayılma politikası izlemesi karşısında devletim, Ziştovi Antlaşması’ndan sonra (1791) benzer kaygılara sahip olan Osmanlı Devleti’yle barış politikası izlemeye karar verdi.”

Rusya’nın bu faaliyetinin;



I. denizlerdeki Osmanlı varlığını zayıflatma,



II. Yunan İsyanı’na destek verme,



III. Osmanlı yönetimini zor durumda bırakma



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



9.

• 1859 - Rusların Horasan’ın doğusunu işgali



• 1864 - Hokant’ın İşgali



• 1865 - Taşkent’in İşgali



• 1869 - Türkmenistan’ın İşgali

B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

12. Osmanlı Devleti Küçük Kaynarca Antlaşması’yla Rusya’ya da kapitülasyonlardan yararlanma hakkı tanımıştır.



Bu hakkın Rusya’ya aşağıdaki faydalardan hangisini sağladığı ileri sürülebilir?

Yukarıda verilen gelişmeler Rusya’nın aşağıdaki bölgelerden hangisinde etkinliğini artırdığını kanıtlamaktadır?



A) Rusya’nın İstanbul’da ilk kez diplomatik faaliyetlere başlaması



B) Rusya’nın Karadeniz’de kalıcı olarak üs edinmesi



A) Azerbaycan

B) Balkanlar



C) Rusya’da ihracata yönelik üretimin artması



C) Karadeniz

D) Doğu Avrupa



D) Rusların Boğazlarda hâkimiyet kurması



E) Rusya’nın Ortodoksları ileri sürerek Osmanlı iç işlerine karışması





E) Orta Asya

03

BÖLÜM 09 Test

Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774 - 1914) - III 1. “Reformlar gerçekleştirerek ülkemi kalkındırdım ve önüne

4. XIX. yüzyılın en güçlü devleti olan İngiltere, büyük bir



Buna göre Rus Çarı I. Petro’nun konuşmasında numaralandırılarak gösterilen ifadelerden hangilerinin Osmanlı topraklarını tehdit eder nitelikte olduğu söylenebilir?



Yukarıdaki metinde aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?



A) İngiltere’nin yönetim yapısı nasıldır?

A) Yalnız I



B) İngiltere’nin dış politikasında hangi esaslar etkilidir?



C) Fransa’nın yönetim yapısı nasıldır?



D) Fransa’nın Osmanlı politikası nasıldır?



E) Milliyetçilik hareketleri karşısında İngiltere yönetiminin tutumu nasıldır?

hedefler koydum. Bu hedeflerim arasında sıcak denizlere ulaşmak ve Baltık Denizi’ne hâkim olmak vardır. Baltık Denizi’ne hâkim olmak için İsveç, Balkanlar ve Orta Avrupa’ya hâkim olmak için ise Lehistan üzerinde hâkimiyet kurmak gerekecektir.(I) En önemli hedefim, Kırım’ı alıp Karadeniz’e ulaşmaktır. (II) Daha sonra ise Balkanları ve Boğazları alarak Ege ve Akdeniz’e inip dünyada söz sahibi olmak istiyorum. (III) Ülkem, Kafkasya ve Orta Asya’da genişlemeyi de ihmal etmemelidir.” Rus Çarı I. Petro





B) Yalnız II

D) I ve III

sömürge imparatorluğu kurmasına rağmen Fransa ile birlikte milliyetçilik düşüncesine sempati ile bakmaktaydı. Çok uluslu devletlerin parçalanmasının sömürgelerindeki hâkimiyetine hizmet edeceğini düşünüyordu. Ayrıca İngiltere’de 1689’da İnsan Hakları Bildirisi kabul edilmiş ve aralıklarla açılıp kapanan parlamento, yeniden açılmıştı. Fransa, sömürgecilikte İngiltere kadar başarılı bir sonuç alamamasına rağmen gücünü koruyor ve özellikle Osmanlı topraklarına yönelmek amacıyla ittifaklara giriyordu.

C) Yalnız III

E) I, II ve III

2. “Tarih boyunca Osmanlı Devleti’yle Orta Avrupa ve Balkan

hâkimiyeti yüzünden savaştım. Ancak şimdi şartlar değişti. Prusya, ülkemle Alman birliği için mücadele ediyor. Rusların ve Fransızların milliyetçi propagandaları beni rahatsız ediyor. Rusların Slav ırkının birliğini savunarak Balkanlarda yayılma politikası karşısında, ülkem Ziştovi Antlaşması’ndan (1791) sonra Osmanlı Devleti’yle barış politikası izlemeye karar verdi.” Avusturya İmparatoru, II. Josef



Avusturya’nın politika değişikliğinde;



I. Fransız İhtilali,



II. Sanayi İnkılabı,



III. Coğrafi Keşifler

Çözüm Yayınları





gelişmelerinden hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

5. XVIII. yüzyılda Rusya, bir yandan Osmanlı Devleti üzerindeki

C) Yalnız III

E) I, II ve III

politikalarına ağırlık verirken diğer yandan da Orta Asya’ya doğru Türk-İslam ülkelerine yayılma politikasını hızlandırdı. Bu yüzyılda Orta Asya’da Yaka Türkmenleri, Yamud ve İmralı gibi Türkmen boyları ile bir araya gelerek güç birliği yapmışlardı. Akdeniz çevresinde yetiştirilen pamuğun İngiltere ve Fransa’nın kullanımında olduğunu gören Rusya, Orta Asya pamuğunu ele geçirmek için işgallere başladı.



Buna göre XIX. yüzyılda Rusya’nın;



I. sömürgecilik,



II. demokratikleşme,



III. Panslavizm



politikalarından hangilerini uygulamaya çalıştığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

3. XVIII. yüzyılda Kırım’a hâkim olmak isteyen Rusya;

• 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması ile Kırım’a bağımsızlık verdirmiştir.



• 1779 Aynalıkavak Tenkihnamesi ile Kırım’a Rus yanlısı bir yönetici seçtirmiştir.



• 1792 Yaş Antlaşması ile de Kırım’ın kendisine ait olduğunu Osmanlı Devleti’ne kabul ettirmiştir.

6. XIX. yüzyılın ikinci yarısında Rus ilerleyişi Orta Asya’ya

yayıldı. Kuşid Han’ın başında bulunduğu Türkmenler, 1879’da Rusları ağır bir yenilgiye uğrattılar ancak bu başarı uzun sürmedi. Sonunda Çarlık Rusya’sının egemenliğine girmek zorunda kaldılar (1884).



Bu bilgiler XIX. yüzyıldaki Rus yayılmasının, Osmanlı Devleti’ne ait;



Bu bilgilere dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?



I. Turancılık,



A) Rusya yayılmacı politikalarını uygulama alanı bulmuştur.



II. Osmanlıcılık,



B) Osmanlı Devleti, Rus isteklerine engel olamamıştır.



III. Batıcılık



C) Kırım’ın özerk statüsü korunmuştur.





D) Rusya’nın egemenlik alanı genişlemiştir.

politikalarından hangilerinin uygulanmasını zorlaştırdığını gösterir?



E) Rusya, sıcak denizlere inme politikasında önemli bir başarı elde etmiştir.



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

145

Test 03

1. E

7. Osmanlı Devleti, XVIII. yüzyıldan itibaren iç ve dış meselelerini

I. denge,



II. gaza ve cihat,



III. Osmanlıcılık politikalarından hangilerini uygulamaya çalıştıklarının bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

8. “Devletimizin çıkarları gereği Ortodoksları korumalıyım. Hatta

Rus Çarı I. Alexander’ın sözlerine bakılarak XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin Rusya ile ilişkilerde;



I. toprak bütünlüğünün korunması,



II. egemenlik haklarının korunması,



III. bağımsız devlet yapısının korunması



amaçlarından hangileri doğrultusunda hareket etmesinin gerekli olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

içinde yaşayan Slavları da etkilemektedir. Bu kabul edilemez. Doğmakta olan Sırbistan, Rusya ile Avusturya arasında bir oyuncaktan başka bir şey değildir. Böyle olmaktansa Sırbistan’ın Osmanlı’da kalması daha hayırlıdır.”

146

• Sırbistan’a özerklik verilecek.



• Rus ticaret gemilerine Boğazlardan geçiş hakkı tanınacak. maddelerinden hareketle;



I. Osmanlı Devleti’nin doğuda büyük toprak kayıpları yaşadığı,



II. Rusya’nın sıcak denizlere inme politikasını sürdürdüğü,



III. azınlıkların ayrılıkçı taleplerinin dikkate alındığı



durumlarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I





III. Osmanlı Devleti’nin Rusya’ya, Boğazlar üzerinde söz söyleme hakkı tanıdığının



durumlarından hangilerinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



politikalarından hangilerini doğrudan desteklediği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

• 1815: Viyana Kongresi’nde Avrupalı devletler imparatorlukların korunması yönünde karar almışlardır.



• 1821: Mora’da başlayan Yunan İsyanı, Avrupalı devletler tarafından desteklenmiştir.



• 1827: Avrupalı devletler Yunan İsyanı’na destek olmak amacıyla Navarin’deki Osmanlı donanmasını yakmışlardır. • 1829: Edirne Antlaşması’nda Yunanistan’ın bağımsız olması kararlaştırılmıştır.



III. halkın haklarının genişletilmesi

B) Yalnız II

12.

Buna göre Avusturya’nın Osmanlı Devleti’nin XIX. yüzyılda uyguladığı;



Bu hüküm;

II. Rusya’nın Karadeniz’den gelebilecek tehditlere karşı kendisini güvence altına aldığının,



II. ordunun modernleştirilmesi,

E) I, II ve III







D) II ve III

C) Yalnız III

I. Osmanlı Devleti ile Rusya arasında ittifak yapıldığının,

Avusturya Başbakanı Metternich

I. toprak bütünlüğünün korunması,

B) Yalnız II







9. A 10. D 11. E 12. B





9. “Rusya’nın Balkan Slavlarını kışkırtması Avusturya sınırları

8. E

uğrarsa Rusya asker ve silah yardımında bulunacak, Rusya saldırıya uğrarsa Osmanlı Devleti, Rusya’nın isteğiyle Boğazları kapatacaktır.” hükmü yer almıştır.

Çözüm Yayınları



7. A

11. Hünkâr İskelesi Antlaşması’nda “Osmanlı Devleti bir saldırıya

Osmanlı yönetiminden kurtarmalıyım.” Rus Çarı I. Alexander

6. A

• Yunanistan’ın bağımsızlığı kabul edilecek.





5. A







4. C

Antlaşması’nda yer alan,

Bu durum Osmanlı Devleti yöneticilerinin;



3. C

10. Osmanlı - Rus Savaşı sonrasında imzalanan 1829 Edirne

kendi başına çözemiyordu. XIX. yüzyılda daha da belirginleşen bu durum Osmanlı Devleti’nin, Avrupa devletleri ile çeşitli ittifaklar kurmasına neden olmuştur.



2. A

Buna göre yukarıdaki tarihsel süreç incelendiğinde;



I. Viyana Kongresi ulusçuluk akımını güçlendirmiştir.



II. Yunanistan’ın kurulmasında dış destek önemli bir paya sahiptir.



III. Ulusçuluk akımından sadece Osmanlı Devleti etkilenmiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

BÖLÜM 09 Test

Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774 - 1914) - IV

04

1.

• 1807 yılında imzalanan Tilsit Antlaşması’yla Fransa ve Rusya, Osmanlı topraklarını kendi aralarında paylaşma kararı aldı.

4. II. Abdülhamit XX. yüzyıl başlarında İngiltere ve Fransa’nın,



• Osmanlı Devleti ise 1809 yılında İngiltere ile Çanakkale (Kale-i Sultaniye) Antlaşması’nı imzaladı.





Yalnız bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?



A) Rusya ve Fransa’nın, Osmanlı Devleti karşısında birlikte hareket ettiğine



B) Osmanlı Devleti’nin denge politikası uyguladığına



C) Çanakkale Antlaşması’nda Osmanlı egemenlik haklarına aykırı hükümler olduğuna



D) Fransa - Rusya ittifakının İngiltere’yi, Osmanlı Devleti’ne yakınlaştırdığına



E) Fransa ve Rusya’nın çıkarları doğrultusunda ittifak yaptığına

Osmanlı Devleti’nin çıkarlarına aykırı hareket etmesinin etkisiyle Almanya ile yakın ilişkiler kurmuştur. Buna göre,



I. II. Abdülhamit denge politikası izlemeye çalışmıştır.



II. Almanya, Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü tehdit etmiştir.



III. İngiltere ve Fransa devletlerin eşitliği anlayışına aykırı hareket etmiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. 1841 yılında Osmanlı Devleti ve Avrupa devletleri arasında



Buna göre,



I. Boğazlardaki yeni statü Osmanlı Devleti tarafından da onaylanmıştır.



II. Boğazlar uluslararası bir statü kazanmıştır.



III. Boğazlar üzerindeki Osmanlı hâkimiyeti pekişmiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

Çözüm Yayınları

imzalanan Boğazlar Sözleşmesi ile barış zamanında Boğazların bütün savaş gemilerine kapalı tutulması kabul edildi.

5. Ayestefanos Antlaşması’nın;

I. Büyük Bulgaristan Krallığı kurulacaktır.



II. Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız olacaktır.



III. Kars, Ardahan, Batum ve Doğu Bayezit Rusya’ya bırakılacaktır.



hükümlerinden hangilerinin Rusya’nın Osmanlı üzerinde yayılmacı politikalarının bir sonucu olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Mehmet Ali Paşa İsyanı’nın bir Avrupa Sorunu haline gelmesinde;



I. Osmanlı Devleti’nin isyanı bastırmakta zorlanması,



II. Fransa’nın Mehmet Ali Paşa’yı, İngiltere ve Rusya’nın da Osmanlı Devleti’ni desteklemesi,



III. Rusların İstanbul’a ordu ve donanma göndermesi



gelişmelerinden hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

147 6.

I. Süveyş Kanalı’nın açılması



II. İtalya’nın Trablusgarp’ı işgal etmesi



III. İngiltere’nin sömürge yollarını güvence altına almak istemesi



Yukarıdakilerden hangileri İngiltere’nin Mısır’ı 1882’de işgal etmesinde etkili olmuştur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III

Test 04

1. C

7. Berlin Antlaşması’nın; I. Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız olacaktır.



II. Osmanlı Devleti Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecektir.



III. Bosna-Hersek Osmanlı toprağı sayılacak fakat Avusturya yönetimine bırakılacaktır.







B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Osmanlı Devleti, Berlin Antlaşması’yla Sırbistan, Karadağ ve Romanya’nın bağımsızlığını kabul etmiştir.

Osmanlıların bu kabullenişi aşağıdakilerden hangisine ortam hazırlamıştır?

6. C

7. A

8. A

9. D 10. D 11. C 12. D



I. demokratik yönetimleri yaygınlaştırma,



II. Türkleri Avrupa’dan ve denizlerden uzaklaştırma,



III. Almanya’nın yayılmasını ve güçlenmesini önleme



politikalarından hangilerinde birlikte hareket etmeye başlamasının etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



A) Rusya’nın Balkanlardaki etkinliğinin artmasına



B) Osmanlıların denge siyaseti izlemeye başlamasına



C) Azınlıkların milliyetçi taleplerinin sona ermesine



D) Balkan Savaşlarının yaşanmasına



E) Osmanlıcılık ideolojisinin yürürlüğe girmesine

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

bağımsızlık kararını kabul ettirebilmek amacıyla 1877 - 78 Osmanlı - Rus Harbi’nden kalan, savaş tazminatı borçlarını kapatmayı önermiştir.



Bu öneri Rusya’nın;



I. Bulgaristan üzerinden sıcak denizlere inme,



II. Slav milletleri üzerindeki etkisini güçlendirme,



III. Orta Asya’da etkinliğini artırma



politikalarından hangilerinin uygulanmasını kolaylaştırıcı bir nitelik taşıdığı savunulabilir?



A) Yalnız I



9. Girit’in Yunanistan’a katılmasında bölgedeki Osmanlı

B) Yalnız II

11. Rusya, Osmanlılara Bulgaristan’ın 1908 yılında ilan ettiği

Çözüm Yayınları





5. E

İngiltere’nin bu siyasetinde değişim yaşanmasında İngiltere ve Rusya’nın;



148

4. A

savunan İngiltere, 1908’de yaşanan Reval Görüşmelerinde Rusya’yı, Boğazlar ve Balkanlar politikasında serbest bırakmıştır.

hükümlerinden hangileri Osmanlı ülkesinde yaşanan ayrılıkçı azınlık faaliyetlerinin başarıyla sonuçlandığını gösterir? A) Yalnız I

3. E

10. XIX. yüzyıl boyunca Osmanlı toprak bütünlüğünü Rusya’ya karşı





2. C

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Almanya, 1908 Reval Görüşmelerinden sonra Osmanlı ile

yakınlaşmaya çalışmasına rağmen İtalya’nın Trablusgarp’ı işgal etmesine karşı çıkmamış ayrıca Balkan Savaşlarında Osmanlılara destek olmamıştır.

egemenliğini engellemek için gönderilen İngiliz, Fransız, Rus ve İtalyan askerlerinin bu devletler tarafından geri çekilmesi ve bölgeye Yunanlıların asker çıkarması etkili olmuştur.



Büyük devletlerin böyle bir tutum izlemesinde;



I. dış politikasını çıkarlarına göre belirleme,

Almanya’nın bu tutumu;



I. Girit’in Yunanistan’a katılmasını kolaylaştırma,



II. Osmanlı toprak bütünlüğünü güvence altına alma,



II. Yunanistan’ın bağımsızlaşmasını kolaylaştırma,





III. Ege Denizi’ndeki Osmanlı hâkimiyetini en aza indirme

III. İngiltere ve Fransa’ya karşı kendi yanına yeni devletler çekme



amaçlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



yaklaşımlarından hangilerini benimsemesiyle açıklanabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BÖLÜM 09 Test

Devrimler Çağında Değişen Devlet Toplum İlişkileri - I 1. Aydınlanmacı düşünürlere göre devlet, kendiliğinden oluşan

4. Tarihçi M. A. Thiers, Fransa’nın içinde bulunduğu yapıyı şöyle

organik kutsal bir varlık değildir. Toplumsal sözleşme ile oluşmuş, halkın hizmetinde olan bir teşkilatlanmadır. Onlara göre devlet, bireylerin ilerlemesi ve refaha kavuşturulmasını amaç edinmiş bir kurumdan ibaretti.



anlatır: “Her şey birkaç elde toplanmıştı. Her yerde soylular, her haktan yoksun olan çoğunluğa direniyordu. Asiller ve ruhban sınıfı, toprakların üçte ikisine sahipti. Gerisi de halka aitti. Fakat vergiyi veren halktı. Halk, kendi varlığı pahasına, toplumun yüksek sınıflarını adeta kanı ile savunuyordu. Çalışkan ve aydın burjuvazi, sanayi ile krallığı zengin ederken hakkı olan hiçbir avantaja sahip değildi. Senyörler tarafından dağıtılan adalet, ağır ve çoğunlukla taraflıydı ve suçlulara karşı acımasız davranılıyordu.

Buna göre aydınlanmacıların düşüncelerinin, devlet yönetiminde etkili olmasının;



I. mutlakiyet,



II. demokratikleşme,



III. sosyal devlet



anlayışlarından hangilerinin güçlenmesine katkı sağladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

05

C) Yalnız III

E) I, II ve III



Yukarıdaki metinde Fransız İhtilali’nin aşağıdaki nedenlerinden daha çok hangisi üzerinde durulmuştur?



A) Toplumsal sınıflar arasındaki eşitsizlik



B) ABD Bağımsızlık Savaşı’nın etkisi



C) Yedi Yıl Savaşları’nın etkisi



D) İngiltere’deki demokratikleşme hareketleri



E) Aydınlanma Çağı düşünürlerinin eserleri



I. halk arasında Aydınlanma Çağı düşünürlerinin adalet, eşitlik, özgürlük gibi kavramların taraftar bulması,



II. Amerika İnsan Hakları Bildirisi’nin yayımlanması,



III. halkın, farklı haklara sahip sınıflara ayrılması



durumlarından hangileri, dış etkenler arasında yer almaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) II ve III

Çözüm Yayınları

2. Fransız İhtilali’nin başlamasında etkili olan; 5. 1789’da Fransa’da Kurucu Meclis, İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirisi’ni ilan etti. Bu bildiride özetle: “Her insan doğuştan hürdür ve diğerleriyle eşittir, vazgeçilmez haklara sahiptir. Devlet gücü millete ait olmalıdır. Sadece milletin seçtiği temsilcilerin yönetme hakkı vardır. Millet de bu temsilcileri denetleyebilir.” denilmiştir.



Bu durumun Fransa’da;



I. ulusal iradenin yönetimde etkili olması,



II. saltanata dayalı yönetim anlayışının güçlenmesi,



III. din adamlarının ayrıcalıklı hâle gelmesi



gelişmelerinden hangilerine neden olduğu söylenemez?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

3. Amerika Birleşik Devletleri’nin kuruluşunun bazı sonuçları şunlardır:



I. Amerika’daki demokratik rejim Avrupa’ya örnek olmuştur.

6. Fransız İhtilali’nin etkisiyle Avrupa’daki birçok devlet anayasal



II. Avrupa kültür ve uygarlığı yeni bir yerde siyasi bir yapıya daha kavuşmuştur.





III. Devletler arası rekabete yeni bir devlet katılmıştır.





Bu sonuçlardan hangilerinin, Avrupa devletlerinin yönetim biçiminin değişmesinde etkili olduğu söylenebilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

parlamenter sisteme geçmiştir.

Buna göre;



I. demokrasi,



II. mutlakiyet,



III. teokrasi



anlayışlarından hangilerinin güçlendiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

149

Test 05

1. D

7. Yedi Yıl Savaşları’ndan yenilgiyle çıkan Fransa’nın, savaş

3. A

4. A

5. E

6. A

7. E

8. E

9. C 10. B 11. A 12. A

10. XIX. yüzyılın ilk yarısında Avrupa ülkelerinde demokrasiler

masraflarını ağır vergiler koyarak halktan karşılamaya başlaması; kral ve yöneticilerin lüks ve israf içerisinde yaşamaları fakir halkın yöneticilere duyduğu güvenin azalmasına neden olmuş, bu durum Fransız İhtilali’nin yaşanmasına zemin hazırlamıştır.



2. D

güçlenmiş ve parlamenter sisteme geçiş hızlanmıştır.

Buna göre;



Bu değişim ve gelişmelerin, aşağıdakilerden hangisinin sonucu olarak ortaya çıktığı söylenebilir?



A) Merkezî krallıkların güçlenmesinin



B) Ulusal egemenlik düşüncesinin yaygınlık kazanmasının



I. ekonomi,



C) Sanayileşme hareketlerinin hızlanmasının



II. sosyal,



D) Skolastik düşüncenin sona ermesinin



III. yönetim



E) Viyana Kongresi kararlarının



alanlarından hangilerinde yaşanan olumsuzlukların Fransız İhtilali’ne yol açtığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

11. 1848 İhtilallerinin;

I. İtalya ve Almanya’da siyasi birliğin kurulmasına zemin hazırlanması,



II. Fransa’da uygulanmasında sıkıntılar yaşanan meşrutiyet yerine cumhuriyetin ilan edilmesi,



III. İngiltere’de işçi sınıfına yeni haklar verilmesi

bağımsızlık mücadelesinde destek vermesine rağmen İngiliz kolonileri için talep ettiği hakları kendi halkından esirgemiştir.



Bu bilgilerin,



I. Devletlerin ulusal ve uluslararası politikaları farklılık gösterebilmektedir.



II. Dış politikadaki çıkarlarla iç politikadaki uygulamalar paralellik göstermeyebilmektedir.



III. Fransız yönetimi Amerika politikasını ilkeler doğrultusunda değil çıkarlar doğrultusunda şekillendirmiştir.



yargılarından hangilerini kanıtlar nitelikte olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

Çözüm Yayınları

8. Fransız yönetimi Amerika’daki 13 İngiliz kolonisine



sonuçlarından hangilerinin Avrupa’daki devletler arasındaki siyasi dengeleri doğrudan değiştirebilecek nitelikte olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

12. Fransız İhtilali ile yayılan milliyetçilik düşüncesi, Osmanlı

Devleti’nde isyanların çıkmasına ve sınırların daralmasına yol açmıştır.

150 9. Aşağıdakilerden hangisinde Fransız İhtilali’nin siyasi



Bu durumun, Osmanlı Devleti’nin daha çok aşağıdaki özelliklerinden hangisinden kaynaklandığı söylenebilir?



A) Mutlak yönetim sistemi yıkıldı.



A) Ulus devlet karakterine sahip olmamasından



B) Meşruti yönetimler kuruldu.



B) Mutlak monarşi ile yönetilmesinden



C) Sınıf ayrımı kalktı.



C) Askerî ıslahatların yetersiz olmasından



D) 1830 - 1848 İhtilalleri çıktı.



D) Yeniliklerde Avrupa’nın örnek alınmasından



E) Demokratik yönetimler kuruldu.



E) Ham madde ve pazar imkânının geniş olmasından

sonuçlarından birine değinilmemiştir?

4. 1856 Islahat Fermanı ile azınlıkların da il genel

1. Tanzimat Fermanı’nda;

• Hiç kimse yargılanmadan idam edilmeyecektir.



• Müsadere uygulamasına son verilecektir.



hükümleri yer almıştır.



Bu hükümler Osmanlı Devleti’nde;



I. mülkiyet hakkı,



II. hukuk devleti,



III. din ve vicdan hürriyeti konularından hangilerinde ilerleme kaydedildiğini gösterir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve II

meclislerine üye olabilmesinde;



I. milliyetçiliğin etkisiz hâle getirilmek istenmesi,



II. Osmanlıcılık düşüncesinin gerçekleştirilmek istenmesi,



III. çok partili hayata geçişin amaçlanması



durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I







06

BÖLÜM 09 Test

Devrimler Çağında Değişen Devlet Toplum İlişkileri - II

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

5. Islahat Fermanı’nda “Vergisini vermek koşuluyla yabancı

uyruklular, Osmanlı ülkesinde işletme kurabilecek mal ve mülk sahibi olabilecektir.” hükmü yer almıştır.

2. Tanzimat Fermanı’nı ilan eden Sultan Abdülmecit, bu fermanın getirdiği tüm hükümlere uyacağına dair söz vermiştir.



Bu durum;



I. Padişahın yetkileri parlamento tarafından sınırlandırılmıştır.



II. Ferman padişaha zorla kabul ettirilmiştir.



III. Hukuk devleti anlayışında önemli bir ilerleme kaydedilmiştir.



yargılarından hangilerinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

Çözüm Yayınları



Bu hükmün uygulanmaya koyulmasının Osmanlı ekonomisinde;



I. dışa bağımlılık,



II. dış borç,



III. uluslararası rekabet



unsurlarından hangilerinde artışa yol açtığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

E) I, II ve III

3. Tanzimat Fermanı Osmanlı Devleti’nde anayasal düzene

geçişin ve halkın haklarının kabul edilmesi açısından demokratikleşmenin başlangıcı olarak kabul edilir. Ayrıca padişahın hak ve yetkileri kanun önünde ilk kez sınırlanmıştır.



Yalnız bu bilgilere göre Tanzimat Fermanı’nın;



I. din,



II. hukuk,



III. kültür



alanlarından hangilerinde köklü değişimlere ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

6. Tanzimat Dönemi’nde vergi toplamada din esası yerine gelir esası benimsenmiştir.



Bu yeniliğin yapılmasında;



I. vergi adaletini sağlama,



II. müsadere uygulamasına son verme,



III. azınlık isyanlarını önleme



amaçlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve III

151

Test 06

1. D

2.C

3.B

4.D

5.A

6.C

7. D

8.D

9.E

10.E 11.E 12.C

7. Islahat Fermanı’nda;

10. Tanzimat Fermanı’nın;



• Azınlıkların ve Müslümanların birlikte yargılanacağı karma mahkemelerin kurulacağı,



I. Hiç kimse mahkemede yargılanmadan idam edilmeyecektir.



• Yabancıların da okul ve banka açabileceği belirtilmiştir.



II. Herkes kanun önünde eşit kabul edilecek, mahkemelerde açık yargılama yapılacaktır.



III. Herkesten gelirine göre vergi alınacak ve vergi toplama esnasında adaletsizlik yapılmayacaktır.



Buna göre Islahat Fermanı’nın;



I. yönetim,



II. hukuk,



III. ekonomi



alanlarından hangilerinde Batı tarzı yeni düzenlemeler yapılmasını öngördüğü söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III



hükümlerinden hangileri devletle ilgili işlerde hukuki güvence esasının kabul edildiğinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Osmanlı Devleti’nin ülkede yaşayan gayrimüslimlerin

8. Islahat Fermanı’yla azınlıklara okul açabilme hakkının

tanımasının, azınlıklar arasında aşağıdaki anlayışlardan hangisinin hızla yaygınlaşmasında etkili olduğu söylenebilir?



A) Osmanlıcılık

152

B) İmparatorluk

D) Milliyetçilik

C) Laiklik

E) Sosyal devlet

9. Tanzimat Fermanı’nın, I. Rüşvet ve iltimas kaldırılacaktır.



II. Mahkemeler açık olacak ve hiç kimse yargılanmadan idam edilmeyecektir.



III. Herkes kanunlar önünde eşittir.



hükümlerinden hangilerinin devletle halk kaynaşmasını sağlamaya yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I

D) II ve III

E) I, II ve III



I. azınlıklara tam dinî serbestlik tanınması,



II. mahkemelerde azınlıkların şahitliklerinin kabul edilmesi,



III. azınlıklara devlet memuru olabilme hakkının tanınması



uygulamalarından hangilerinin devletin laikleşme sürecine girmesine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Islahat Fermanı’nın,



B) Yalnız II

Çözüm Yayınları

devlete bağlılığını sağlayabilmek için başvurduğu;

C) I ve II



I. Herkes kanunlar önünde eşittir.



II. Vergiler herkesin gelirine göre toplanacaktır.



III. Yabancı uyruklular vergisini vermek koşuluyla Osmanlı ülkesinde mülk edinebilecektir.



hükümlerinden hangileri Osmanlı Devleti’nin uluslararası ekonomik sisteme uyma çabalarıyla açıklanabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

1. Osmanlı Devleti Mısır ve Boğazlar Meselelerinde, İngiltere ve

4. Osmanlı Devleti Tanzimat Fermanı ile bütün Osmanlı halkının

Fransa’nın desteğini sağlayabilmek için Tanzimat Fermanı’nı 1839’da yayımlamıştır.



Buna göre Tanzimat Fermanı’nın aşağıdakilerden hangisinde Osmanlı Devleti’nin etkinliğini artırmaya yönelik olduğu söylenebilir?



A) Devlet idaresinin demokratikleştirilmesinde



B) Bağımsızlık ve egemenlik haklarının korunmasında



C) Halk arasında birlik ve bütünlüğün sağlanmasında



D) Padişah yetkilerinin kanunlarla sınırlandırılmasında



E) Azınlıkların yönetime bağlılıklarının artırılmasında

07

BÖLÜM 09 Test

Devrimler Çağında Değişen Devlet Toplum İlişkileri -III

kanunlar ve devlet önünde eşit olduğunu kabul etmiş ve Müslüman, gayrimüslim herkesin can, mal ve namus haklarını güvence altına almıştır.



Tanzimat Fermanı’yla kabul edilen bu uygulamaların;



I. milletler esasına son verilmesi,



II. halkın Osmanlı vatandaşı olarak kabul edilmesi,



III. padişahın mutlak otoritesinin kanun gücüyle sınırlandırılması



değişimlerinden hangilerinin yaşanmasını zorunlu hâle getirdiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Osmanlı Devleti XIX. yüzyılda demokratikleşerek Osmanlı

vatandaşlığı üst kimliğinde kaynaşmış bir Osmanlı toplumu oluşturmaya çalışmıştır.

Osmanlı Devleti’nin bu faaliyetlerinde aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Azınlıkların milliyetçi arayışlar içerisine girmesinin



B) Osmanlıların ulus devlet anlayışını benimsemesinin



C) Dış politikada denge siyasetinin izlenmesinin



D) Padişahın yetkilerinin kanunlarla sınırlandırılmasının



E) Osmanlı toplumunda sınıfsal çatışmaların yaşanmasının

5. Islahat Fermanı’nda kabul edilen,

Çözüm Yayınları





I. Karma mahkemeler kurulacak ve azınlıkların şahitlikleri kabul edilecektir.



II. Azınlıklara il ve belediye meclislerine girebilme hakkı tanınacaktır.



III. Irk ve din farkı gözetilmeksizin herkes devlet memurluklarına girebilecektir.



hükümlerinden hangileri din ayrımına dayalı düzenin değişmeye başladığına kanıt olarak gösterilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Osmanlı Devleti’nde Tanzimat ve Islahat Fermanlarının

yayımlanmasında, meşrutiyetin ilan edilmesinde azınlık isyanlarını önlemek ve Avrupa devletlerinin azınlıkları bahane ederek Osmanlı iç işlerine karışmasına engel olmak amaçları etkili olmuştur.



Buna göre;

6. Islahat Fermanı’nın,



I. İç ve dış sebepler Osmanlı ülkesinde demokratikleşmede etkili olmuştur.



II. Demokratikleşme hareketlerinde padişahın otoritesi ve yetkileri korunmaya çalışılmıştır.



III. Osmanlı Devleti demokratikleşerek egemenlik haklarını güvence altına almak istemiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılamaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II



I. Azınlıklar belediye meclislerine üye olabilecektir.



II. Gayrimüslimlerin bedelli askerlik yapması kabul edilecektir.



III. Azınlıklar mahkemelerde şahitlik hakkına sahip olacaktır.



hükümlerinden hangileri bu fermanın azınlıklara siyasal alanda yeni haklar tanındığının bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

153

Test 07

1. B

7. Islahat Fermanı’nda “Hristiyanlar il meclislerine belediyelere

I. mali,



II. siyasi,



III. kültürel



alanlarından hangilerinde güçlenme imkânı buldukları ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4.E

5. E

6.A

7. C

8.E

9. D 10.E 11.B 12.E

kanun üstünlüğü gibi anlayışlar esas alınmıştır.

Buna göre azınlıkların;



3.B

10. Tazimat Fermanı’nın hazırlanmasında hukuk devleti, eşitlik ve

üye olabilecektir. Azınlıkların bedelli askerlik yapması kabul edilecektir. Gayrimüslimler banka, şirket ve işletme kurabilecektir.” hükümleri yer almıştır.



2.A



Bu durumun fermanla ilgili aşağıdakilerden hangisinin üzerinde etkili olduğu söylenemez?



A) Laik uygulamaları öngörmesi



B) Hukuk devleti anlayışını güçlendirmesi



C) Osmanlı halkının haklarını genişletmesi



D) Padişah yetkilerini kısıtlaması



E) Mısır sorununun çözülmesi

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Islahat Fermanı, Avrupa devletlerinin talepleri sonucunda

1856’da ilan edilmiş ve Osmanlı Devleti fermanın uygulanmasının Avrupa devletlerince denetlenmesini kabul etmiştir.



I. Vergiler herkesin gelirine göre toplanacaktır.



II. Hiç kimse yargılanmadan idam edilmeyecektir.



III. Müslüman, gayrimüslim bütün halkın can, mal ve namus hakları devletin güvencesindedir.



maddelerinden hangileri bu fermanın Osmanlı halkına eşit haklar sunduğunun bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

Çözüm Yayınları

8. Tanzimat Fermanı’nın,

Osmanlı Devleti’nin bu kabulünün aşağıdakilerden hangisini önlediği savunulabilir?



A) Azınlık haklarının genişletilmesini



B) Bağımsız bir iç politika izlenmesini



C) Milliyetçilik isyanlarının devam etmesini



D) Panslavist politikanın başarıya ulaşmasını



E) Batılı devletlerin Osmanlılara baskı yapmasını

E) I, II ve III

9. Tanzimat Fermanı’nın ilan edilmesinde azınlıklar arasında

milliyetçi arayışlara son vererek azınlıkların devlete bağlılığını artırma amacı belirleyici bir etki yapmıştır.



154

12. Islahat Fermanı’yla siyasal alanda hak elde eden azınlıklar bu siyasi gücü, millî davaları doğrultusunda kullanmışlardır. Bu şekilde Avrupa’dan destek almaya da devam etmişlerdir.

Tanzimat Fermanı’nın,



I. Herkes kanunlar önünde eşittir.



II. Askerlik işleri ve terhis işlemleri belli bir düzene bağlanacaktır.



III. Müslüman, gayrimüslim bütün halkın can, mal ve namus hakları devletin güvencesindedir.



Bu durum Osmanlı Devleti’nin;



I. ulusçuluk anlayışını etkisiz hâle getirme,



II. gayrimüslimlerin devlete bağlılığını sağlama,



III. Avrupa devletlerinin iç işlerine karışmasına engel olma



hükümlerinden hangilerinin doğrudan bu amaca yönelik olduğu savunulabilir?



amaçlarından hangilerine ulaşmada başarısız olduğunu gösterir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

08

BÖLÜM 09 Test

Devrimler Çağında Değişen Devlet Toplum İlişkileri - IV

4. 1876 Anayasası’nda padişah iradesi, millet iradesinden

1. Genç Osmanlılar, Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu

durumdan kurtulmasının yolunu, meşrutiyetin ilan edilmesinde ve Kanunu esasi’nin yürürlüğe girmesinde görmüşlerdir.

üstün tutulmuş ve padişahın yönetimdeki yetkileri yeterince kısıtlanmamıştır.



Genç Osmanlıların bu savunularının;





I. saltanat anlayışının sona ermesi,



I. hükûmetin padişaha karşı sorumlu olması,



II. anayasalı ve meclisli dönemin başlaması,



II. padişahın meclisi açma-kapama hakkına sahip olması,



III. halka seçme ve seçilme hakkının tanınması





durumlarından hangilerine ortam hazırladığı ileri sürülebilir?

III. padişahın kabul etmediği kanunların bir daha teklif edilememesi



özelliklerinden hangileri gösterir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



2. 1876 Anayasası’nda “Osmanlı Devleti’nin dinî İslam’dır.

Bu hükümlerin Osmanlı Devleti’nde aşağıdakilerden hangisini geciktirici bir etkiye sahip olduğu söylenebilir?



A) Laik devlet düzenine geçilmesini



B) Padişah otoritesinin artmasını



C) Bağımsızlık haklarının korunmasını



D) Çok partili hayatın başlamasını



E) Halkın siyasal haklar elde etmesini

D) II ve III



I. azınlıkların bağımsızlığını önleme,



II. devletin toprak bütünlüğünü güvence altına alma,



III. milliyetçiliği engelleyerek devletin devamını sağlama



amaçlarından hangileriyle bağdaştığı savunulabilir?



A) Yalnız I



III. hükûmetin faaliyetlerinde padişaha karşı sorumlu olması



I. yargı,



II. yasama,



gelişmelerinden hangilerinin Osmanlı vatandaşlarının siyasetle uğraşmasını zorunlu hâle getirdiği ileri sürülebilir?



III. yürütme



D) II ve III

E) I, II ve III

155

Bu durum Kanunu esasi’de;

II. padişahın yetkilerinin anayasayla belirlenmesi,

C) I ve II

E) I, II ve III

bakanları seçme ve azletme yetkisine sahiptir.



B) Yalnız II

C) I ve II

6. 1876 Kanunu esasi’de padişah; sadrazamı, şeyhülislamı ve

I. halka seçme ve seçilme hakkının verilmesi,

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III





E) I, II ve III

Bu hükmün meşrutiyetin ilanında rol oynayan;



3. 1876’da I. Meşrutiyet’in ilan edilmesiyle yaşanan;

C) I ve II

bölünmez bir bütün oluşturduğu” belirtilmiştir.

Çözüm Yayınları



B) Yalnız II

5. Kanunu esasi’de “Osmanlı Devleti’nin ülkesiyle ve halkıyla

Kanunlar İslam dinine aykırı olamaz.” hükümleri yer almıştır.



Bu durumu Kanunu esasi’nin;



yetkilerinden hangilerinde padişah otoritesinin kısıtlanmadığına kanıt olarak gösterilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

Test 08

1. D

7. XIX. yüzyılda yaşanan; I. Sırbistan, Karadağ ve Romanya’nın bağımsızlığını kazanması,



II. azınlıkların milliyetçi taleplerini Mebusan Meclisinde gündeme getirmesi,



III. Bosna - Hersek’in geçici olarak Avusturya - Macaristan İmparatorluğu’na bırakılması



gelişmelerinden hangileri iç politikada uygulanmaya çalışılan Osmanlıcılık siyasetinin başarılı olmadığını gösterir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

3.A

4.E

5.E

6.C

7.C

8.D

9. C 10.D 11.D 12.A

10. 1876 Anayasası parlamentolu bir düzen getirdiği hâlde





2.A

meşrutiyet yönetimi gerçek anlamda demokratik parlamenter bir düzen olmamıştır.



C) I ve II

E) II ve III

Bu duruma 1876 Anayasası’nın;



I. halk temsilcilerinin kanun önerme haklarını kısıtlaması,



II. Mebusan Meclisi aracılığıyla halk iradesini yönetime yansıtması,



III. hükûmetin padişahtan başkasına hesap vermek zorunda olmaması



özelliklerinden hangilerinin ortam hazırladığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. I. Meşrutiyet Dönemi’nde Mebusan Meclisine seçilen üyeler yemin ederken vatana sadakat yanında padişaha da sadık kalacaklarına söz vermişlerdir. Bu uygulamada;



I. ulusçuluğu destekleme,



II. saltanat makamını koruma,



III. padişah otoritesini güçlü tutma



amaçlarından hangilerinin gözetildiği savunulabilir?



A) Yalnız I



156

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. 1876 yılında ilan edilen Kanunu esasi bir meclis tarafından

Çözüm Yayınları



11. II. Meşrutiyet sürecinde meydana gelen;

- çok partili hayatın başlaması,



- parlamenter düzenlerde görülmeyen padişah yetkilerinin Mebusan Meclisine devredilmesi



gibi durumlara bakarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) Farklı görüş ve fikirlerin yönetimde temsil imkânı bulduğu



B) Halk iradesinin yönetimdeki otoritesinin arttığı



C) Devlet idaresinde demokratikleşmenin yaşandığı



D) Saltanat hakkının ve gücünün halka bırakıldığı



E) Halkın siyasetle uğraşmasına ortam hazırlayıcı gelişmeler yaşandığı

hazırlanmamış ve halkoyuna sunulmadan yürürlüğe girmiştir.

12.

I. Meclisi açma kapama yetkisi padişaha aittir.

Buna göre Kanunu esasi hakkında,



II. Yürütme yetkisi, başında padişahın bulunduğu Bakanlar Kuruluna aittir.



III. Savaşa ve barışa karar verme yetkisi padişaha aittir.



Yukarıdakilerden hangilerinin II. Abdülhamit’in meşruti yönetime ara vermesine yasal dayanak teşkil ettiği savunulabilir?



A) Yalnız I



I. Halkın desteğini almadan uygulanmıştır.



II. Hazırlanırken halk iradesi belirleyici olmamıştır.



III. Temel hak ve özgürlükleri kısıtlayıcı hükümlere sahiptir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1.

I. Müsadere uygulaması nedeniyle devlet adamlarının kazandıklarının sermayeye dönüştürülememesi



II. Avrupa’daki gelişmelerin takip edilmemesi



III. Savaşlar ve azınlık isyanları nedeniyle uzun vadeli yatırımlar yerine günü kurtaracak tedbirlere ağırlık verilmesi





4. Osmanlı Devleti’nin endüstriyel üretime geçiş çabalarını olumsuz etkileyen aşağıdaki durumlardan hangisinin doğrudan “ekonomide yabancı ağırlığının fazla olmasından” kaynaklandığı söylenebilir?

Yukarıdakilerden hangilerinde yaşanan yetersizliğin Osmanlı Devleti’nin son dönemlerindeki endüstriyel üretime geçiş çabalarını olumsuz etkilediği söylenebilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) Yalnız III

I. mesleki uzmanlaşma,



II. mesleki eğitim,



III. teknik bilgi birikimi



alanlarından hangilerinde yeterli seviyeye ulaşılamamasının endüstriyel üretime geçişi olumsuz etkilediği söylenebilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

A) Özel girişimlerin bürokratik engellerle karşılaşması



B) Mesleki uzmanlaşmanın yetersiz olması



C) Uzun vadeli kalkınma stratejileri kurulamaması



D) Yerli sermaye birikiminin yetersiz olması



E) Bilim ve teknolojik bilgi düzeyinin yetersiz olması

5. Osmanlı Devleti’nin endüstriyel üretime geçiş çabalarını Çözüm Yayınları





E) I, II ve III

2. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde;



09

BÖLÜM 09 Test

Sermaye ve Emek - I

olumsuz etkileyen;



I. uzun vadeli kalkınma stratejileri kurulamaması,



II. bilim ve teknolojik bilgi düzeyinin yetersiz olması,



III. mesleki uzmanlaşmanın yetersiz olması



durumlarından hangileri üzerinde “eğitim kurumlarının yetersiz olmasının” etkisi olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I

C) Yalnız III

E) I, II ve III



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

6. Osmanlı Devleti ve Avrupalılar arasında yaşanan ekonomik rekabet, XVIII. ve XIX. yüzyılda sürekli olarak Osmanlı Devleti’nin aleyhine sonuçlanmıştır.

3. Osmanlı Devleti’nin endüstriyel üretime geçiş çabalarını

olumsuz etkileyen aşağıdaki durumlardan hangisinin öncelikle “merkezi otoritenin etkinliğinin zayıf olması” ile ilgili olduğu savunulabilir?



Bu gelişmenin yaşanmasında;



I. önemli yeraltı kaynaklarına sahip olma,



A) Uzun vadeli planlamanın yapılamaması



II. gerçekçi ekonomik kalkınma planları hazırlama,



B) Sermaye birikiminin yetersiz olması



III. tarım ve hayvancılığa bağlı hammadde olanakları



C) Bilim ve teknolojik bilgi düzeyinin yetersiz olması





D) Mesleki eğitim kurumlarının yetersiz olması

özelliklerinden hangilerinde Osmanlı Devleti’nin yetersiz olmasının etkili olduğu savunulabilir?



E) Mesleki uzmanlaşmanın yetersiz olması



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

157

Test 09

1. E

7.

• Kapitülasyonların genişletilmesi ve yaygınlaştırılması,



• Eğitim sisteminin üretime yönelik olmaması,



• Dış ticarette ihracat – ithalat dengesinin kurulamaması

3. A

4. D

5. E

6. E

7. E

8. A

9. E 10. C 11. E 12. A

10. Haritada İngiliz Sömürge İmparatorluğunun 1914’te ulaştığı sınırlar gösterilmiştir.



Osmanlı Devleti’ne ait bu özelliklerin;



I. Avrupalılarla ekonomik rekabette geri kalınması,



II. Avrupalıların yarı sömürgesi haline gelinmesi,



III. ekonomik bağımsızlığın kaybedilmesi



sonuçlarından hangilerine yol açtığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III



Bu dönemde İngiliz dış politikasında da sömürge yollarında güvenliğin sağlanması en önemli konulardan biri olmuştur.



Buna göre İngiltere’nin bu dönemde;



I. Akdeniz,



II. Kızıldeniz,



III. Karadeniz



bölgelerinden hangilerinde hakimiyetini güçlendirmeye yönelik faaliyetlere ağırlık vermesi beklenebilir?

• Köle ticaretinin yaygınlaşması,



A) Yalnız I

• Yerli kültürlerin yok olması



8.

• İşçi emeğinin sömürülmesi,



XIX. yüzyılda dünyada yaşanan bu gelişmeler üzerinde aşağıdakilerden hangisinin daha etkili olduğu söylenebilir?



A) Sanayi İnkılabı



B) Silahlanma yarışı



C) Fransız İhtilali



D) Viyana Kongresi



E) Napolyon Savaşları

Çözüm Yayınları



2. E

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Avrupalılar tarafından gerçekleştirilen sömürgecilik hareketlerinin;



I. yerli kültürlerin asimile olması,



II. milliyetçilik düşüncesinin güçlenmesi,



III. insan hakları ihlallerinin artması



gelişmelerinden hangilerine yol açtığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. İttihat ve Terakki Partisi’nin milli iktisat politikası kapsamında gerçekleştirdiği;

158 9. XIX. yüzyılda Avrupa kültürünün dünyaya yayılmasında;



• Yabancı yatırımcıların Osmanlı kanunları kapsamına alınması,



• Aydın, Kasaba, Suriye ve Mudanya demir yollarının millileştirilmesi



faaliyetlerinin aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğu söylenebilir?



I. sömürgeciliğin hızlanması,



II. kitle iletişim araçlarının yaygınlaşması,



A) Ekonomik bağımsızlığın sağlanmasına



III. buhar gücünün ulaşımda kullanılması



B) Osmanlı parasının değerinin düşürülmesine



gelişmelerinden hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



C) Eğitim sisteminin çağdaşlaşmasına



A) Yalnız I



D) Hukuk birliğinin sağlanmasına



E) Savaş harcamalarının azaltılması



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

1. “Kuzey Amerika ve Rusya ovaları bizim ekin tarlalarımızdır.

4. XVIII. yüzyılda Avrupa’da meydana gelen aşağıdaki

gelişmelerden hangisinin tarımsal üretimin artırılması açısından diğerlerinden daha etkili olduğu söylenebilir?

Şikago ve Odesa bizim ambarlarımızdır. Kanada ve Baltık bizim kereste ormanlarımızdır. Avustralya’da bizim koyun çiftliklerimiz vardır. Arjantin’de ve Kuzey Amerika’nın batısında kırlarda bizim öküz sürülerimiz yayılır. Peru altınını gönderir, Güney Amerika ve Avustralya altını Londra’ya akar. Hindular ve Çinliler çayı bizim için yetiştirirler.”



Yukarıdaki metin daha çok aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?



A) Sömürgecilik



B) Sanayileşme



C) Uluslararası etkileşim



D) Yönetim anlayışı



E) Aydınlanma

2. İngiltere’nin fabrikalarda işlediği dokumaların Osmanlı

B) 1705 - Buhar makinesi üretildi.



C) 1728 - Işık sapması keşfedildi.



D) 1750 - Deniz kronometresi bulundu.



E) 1779 - Çıkrık makinesi bulundu.



• 1701 - Tohum makinesi üretildi.



• 1705 - Buhar makinesi üretildi.



• 1728 - Işık sapması keşfedildi.



• 1750 - Deniz kronometresi bulundu.



• 1779 - Çıkrık makinesi bulundu.

gelişmelerinden hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?

Buna göre Aslıhan’ın araştırmasında yer verilen tarihlerden hangisinde gerçekleştirilen buluş Yakın Çağ’da hem ulaşım hem de üretim açısından çok önemli gelişmelere ortam hazırlamıştır?



A) 1701

A) Yalnız I



II. Osmanlı yerli üretiminin düşmesi,



III. Osmanlı ülkesinde işsizliğin artması











Çözüm Yayınları

I. Avrupalıların Osmanlı topraklarını açık pazar olarak kullanmaya başlaması,

A) 1701 - Tohum makinesi üretildi.

gelişmelerle ilgili yaptığı araştırmasında aşağıda tarihleri ile birlikte yazılan sonuçlara ulaşmıştır.

Bu durumun,





5. Aslıhan, XVIII. yüzyılda Avrupa’da yaşanan bilimsel

pazarlarına girmesi, Osmanlı dokuma tezgâhlarının kapanmasına yol açtı. Osmanlı Devleti XVIII. yüzyılda siyasi baskısını hissettiği Batılı devletlerin, XIX. yüzyılda da ekonomik işgaline uğradı. Avrupa devletleri, Osmanlı Devleti’nin zayıf durumundan yararlanarak ticari ayrıcalıklar elde ettiler.



10

BÖLÜM 09 Test

Sermaye ve Emek - II



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

B) 1705

D) 1750



C) 1728

E) 1779

E) I, II ve III

6. Birleşik İngiltere Krallığı, 1760 - 1830 yılları arasında 3.

I. 1714 - Civalı termometre bulundu.



II. 1732 - Pozitif ve negatif akım keşfedildi.



III. 1740 - Çelik eritildi.



IV. 1759 - Samanyolu Galaksisi bulundu.



V. 1783 - Buharlı gemi yapıldı.





“Avrupa’daki sanayi veriminde meydana gelen artışın” yaklaşık üçte ikisini gerçekleştirmiş ve dünya imalat üretimindeki payı yüzde 1,9’dan yüzde 9,5’e fırlamıştır. Bundan sonraki otuz yıl içerisinde teknolojinin batıdaki diğer ülkelerde yayılmasına rağmen, İngiliz sanayisinde meydana gelen genişleme oranı yüzde 19,9’a yükselmiştir.



XVIII. yüzyılda Avrupa’da meydana gelen yukarıdaki gelişmelerden hangilerinin kıtalar arası ticaretin geliştirilmesine katkısının diğerlerinden daha fazla olduğu söylenebilir? A) I ve II



B) II ve III

D) I ve III

E) III ve V

C) III ve IV

İngiltere’deki bu gelişmelerin yaşanmasında;



I. eğitim sisteminin ihtiyaçlara yönelik olarak planlanması,



II. sömürgecilik yarışında önde olunması,



III. bilimsel gelişmelerin üretimde kullanılması



durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

159

Test 10

1. A

7. XVIII. yüzyılda Avrupa’da meydana gelen aşağıdaki

A) 1701 - Tohum makinesi üretildi.



B) 1705 - Buhar makinesi üretildi.



C) 1728 - Işık sapması keşfedildi.



D) 1750 - Deniz kronometresi bulundu.



E) 1779 - Çıkrık makinesi bulundu.

3. E

4. A

5. B

6. E

7. E

8. D

9. E 10. D 11. B 12. D 13. B

10. Osmanlı Devleti’nin XVIII. yüzyılda imzaladığı;

gelişmelerden hangisinin tekstil üretiminin artırılması açısından diğerlerinden daha etkili olduğu söylenebilir?



2. E



I. Yaş,



II. Küçük Kaynarca,



III. Prut



Antlaşmalarından hangilerinde egemenlik alanını daraltan maddelere yer verilmiştir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

11. Sanayi Devrimi’yle ortaya çıkan;

8. Sanayi Devrimi sonrasında sanayileşen Avrupalı devletler

Osmanlı’dan canlı hayvan, buğday, pamuk gibi ürünler alırken daha çok metal ve endüstriyel ürünleri bu ülkeye satmışlardır.



I. ham madde ve pazar ihtiyacının artması,



II. işçi sınıfının oluşarak siyasi haklar talep etmesi,



III. ulaşım teknolojisinde önemli gelişmelerin yaşanması



durumlarından hangilerinin sendikacılık hareketlerinin başlaması ve güçlenmesinde etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesi değildir?



A) Osmanlı Devleti’nin açık pazar hâline geldiğinin



B) Osmanlı Devleti’nin sanayileşmeyi gerçekleştiremediğinin



C) Avrupalı devletlerin Osmanlı’yı sömürdüğünün



D) Osmanlı Devleti’nin ihracatının, ithalat giderlerini karşıladığının

12. Avrupa’da yaşanan Sanayi Devrimi, Osmanlı ülkesinde



E) Osmanlı Devleti’nin ekonomisinin tarıma dayalı olduğunun



A) Tımar sistemini



B) Demokratikleşme hareketlerini



C) Devlet yönetimini



D) Lonca teşkilatını



E) Askerlik sistemini

Çözüm Yayınları



aşağıdakilerden hangisini doğrudan etkilemiştir?

13. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti, Sanayi İnkılabı’nın ardından hızlanan sömürgecilik faaliyetleriyle başta İngiltere olmak üzere bütün Avrupa devletlerinin iştahını kabartmıştır.

160 9. Avrupa’da Sanayi Devrimi’nin yaşanmasında;

I. bilgi birikimi,



II. sermaye birikimi,



III. teknik buluşlar



unsurlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III



Bu durumun öncelikle Osmanlı Devleti’ne ait;



I. nüfus yapısı,



II. yer altı zenginlikleri,



III. yönetim biçimi



özelliklerinden hangilerinden kaynaklandığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

1.



4. Osmanlı Devleti’nde XVIII. yüzyıldan itibaren savaşların

XVIII. VE XIX. YÜZYILLARINDA OSMANLI DEVLETİ’NE YAPILAN GÖÇLER GÖÇÜN ZAMANI

GÖÇÜN NEREDEN YAPILDIĞI

kaybedilmesi nedeniyle elden çıkan topraklardan Anadolu’ya gelen insanlar uygun yerlere yerleştirilmeye çalışıldı.

GÖÇ EDEN KİŞİ SAYISI

1775-1799

Kırım, Kazan, Kafkasya ve Özi

400.000

1806-1812

Balkanlar

200.000

1820-1830

Eflak, Boğdan ve Mora

Sayı belli değil

1854-1864

Kırım

600.000

1877-1878

Kafkasya

1.000.000



I. demografik yapı,



II. sınırlar,



III. hukuki yapı



özelliklerinden hangilerine ait çıkarımlara ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Bu durumun;



I. Anadolu’da sosyal sorunların artması,



II. üretim-tüketim dengesinin bozulması,



III. müsadere uygulamasının kaldırılması



gelişmelerinden hangilerine ortam hazırlandığı söylenebilir?



A) Yalnız I



Tabloda verilen bilgilere bakılarak Osmanlı Devleti’nin;



11

BÖLÜM 09 Test

XIX ve XX. Yüzyılda Değişen Gündelik Hayat

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

5. Osmanlı Devleti’nde 1858’deki Arazi Kanunnamesi’yle uzun

2. XIX. yüzyılda görülen;



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Toprakların miras olarak bırakılmaması uygulamasının kaldırıldığının



B) Devletin topraklar üzerindeki denetiminin arttığının

gelişmelerinden hangilerinin Osmanlı Devleti’nde kültürel değişime ortam hazırladığı savunulabilir?



C) Kırsal kesimden kentlere doğru göçün özendirildiğinin



D) “Saban giren yer mülk olmaz.” anlayışının devam ettiğinin

A) Yalnız I



E) Tımar sisteminin korunduğunun



I. Avrupa’ya öğrencilerin gönderilmesi,



II. Avrupa’da daimi elçiliklerin açılması,



III. Batı tarzı eğitim veren okulların açılması



süre devlet topraklarını işleyenlere bu topraklar özel mülkiyet olarak bırakılmıştır.



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3.

I. Müslümanların ve gayrimüslimlerin aynı mahallede yaşamaya başlaması



II. Demir yolu yapımına başlanması



III. Telgraf ve posta teşkilatının kurulması



XIX. yüzyıl Osmanlı toplumunda yaşanan yukarıdaki gelişmelerden hangilerinin toplumsal iletişimi artırıcı nitelikte olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

161 6.

I. Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması



II. Balkanlarda Panslavizm akımının yayılması



III. Osmanlıcılık düşüncesinin etkinliğinin azalması



Yukarıdakilerden hangilerinin Osmanlı Devleti’nin nüfus yapısının değişiminde etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

Test 11

1. C

2.E

3.E

4.C

5.A

6.D

7.E

8.B

9.E

10.B 11.B 12.E

7. Osmanlı Devleti’nde 1864’te çıkarılan “Matbuat Nizamnamesi”

10. XIX. yüzyılda Osmanlı şehirlerinde tren ve buharlı gemiler



I. basın özgürlüğü,





II. düşünce özgürlüğü,



III. haberleşme hakkı

Buna göre aşağıdakilerden hangisinin Osmanlı şehirlerinin değişimler yaşamasında etkili olduğu söylenebilir?



A) Dikey hareketliliğin



B) Teknoloji ve ticaretin gelişmesinin



C) Dışarıdan göçler alınmasının



D) Sınıf bilincinin oluşmasının



E) Ağır sanayinin kurulmasının

ile gazete kapama, para ve hapis cezası verme uygulamasının başlamasının;



anlayışlarından hangilerine aykırı olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8.

• II. Meşrutiyet’in ilanından sonra İttihat ve Terakki yönetimine karşı olanların Volkan gazetesini çıkarması



• Tevfik Fikret öncülüğünde Tanin gazetesinin çıkarılması



Bu durum Osmanlı Devleti’nde;



I. ekonomi,



II. kültür,



III. hukuk



alanlarından hangilerinde önemli gelişmeler olduğunu kanıtlar niteliktedir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

11. Tanzimat Dönemi’nden itibaren Osmanlı şehirlerinde hızlı Çözüm Yayınları



B) Yalnız II

kullanılmaya başlanmış, limanlar, tren garları, bankalar, oteller, iş hanları ve postaneler açılmıştır.

değişim yaşanmasında aşağıdakilerden hangisi etkili olmamıştır?



A) Avrupa ile ticari ilişkilerin gelişmesi



B) Veraset hukukunun belirlenmesi



C) Ulaşım teknolojisinin ilerlemesi



D) Batı tarzı ıslahatların yoğunlaşması



E) Yabancı sermayenin ülkeye girmesi

E) I, II ve III

12. XIX. ve XX. yüzyılda yapılan savaşların sonuçlarına bağlı 162

olarak Kırım, Kafkasya ve Balkanlardan Anadolu’ya göçler yaşanmıştır.

9. XIX. yüzyılda Osmanlı ülkesinde;

I. resim,



II. tiyatro,



III. opera







sanatlarından hangilerinde eserler verilmeye başlanmasında Batılılaşma hareketlerinin etkili olduğu söylenebilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

Bu göçlerin;



I. mesken ve işsizlik sorunlarının artması,



II. Türkçülük düşüncesinin önem kazanması,



III. Anadolu’nun demografik yapısının değişmesi



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR

BÖLÜM 09 Test

12

1.

I. Sened-i İttifak

4. Osmanlı Devleti’nin çok uluslu bir yapıya sahip olması;



II. Islahat Fermanı



I. Aydınlanma Çağı,



III. Tanzimat Fermanı



II. Fransız İhtilali,



IV. I. Meşrutiyet



III. Sanayi Devrimi



Yukarıdaki gelişmelerden hangilerinin azınlık ayaklanmalarını önlemeye yönelik olduğu söylenebilir?



gelişmelerinin hangilerinden olumsuz yönde etkilenmesine sebep olmuştur?



A) I ve II



A) Yalnız I



B) II ve III

D) II ve III

C) III ve IV

E) II, III ve IV



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

2. 1798’de Osmanlı Devleti’nin toprağı olan Mısır’ı, Fransa’nın işgal etmesine İngiltere ve Rusya karşı çıkmış ve donanma göndererek Osmanlı Devleti’ne yardımda bulunmuşlardır.

5. Osmanlı Devleti ve Rusya arasında imzalanan Hünkar

Bu durumun yaşanmasında;



I. ekonomik,



II. stratejik,



III. dini

İskelesi Antlaşması ile Rusya’ya bir saldırı olursa Osmanlı Devleti’nin Boğazları kapatması kararlaştırılmıştır.



unsurlardan hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları





Bu kararın;

I. Boğazlar,



II. Ege Adaları,



III. Kıbrıs



sorunlarından hangilerini ortaya çıkardığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

3. XIX. yüzyılda Avrupalı devletlerin azınlık sorunlarını gündeme getirerek Osmanlı Devleti’nin iç işlerine müdahale etmesi, Osmanlı Devleti’ne ait;



I. Osmanlı Devleti’nin egemenlik haklarının ihlal edildiğinin,



II. Avrupa devletlerinin Osmanlı Devleti’nin etnik yapısından yararlanmaya çalıştığının,



III. Osmanlı devlet yönetiminin demokratikleşme süreci içine girdiğinin



durumlarından hangilerinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

6. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin İngiltere, Fransa ve

zorunlu kalınca da Rusya ile ittifaklar yapması Osmanlı Devleti ile ilgili;



I. askerî gücünü kullanarak varlığını korumaya çalıştığı,



II. denge politikası uyguladığı,



III. dış politikada devletlerin eşitliği ilkesine göre hareket ettiği



durumlarından hangilerinin göstergesi olarak kabul edilebilir?

A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

163

Test 12

1. E

7. Fransız İhtilali’nin ardından başlayan İhtilal Savaşlarında

I. monarşik yönetimlerin korunması,



II. demokratikleşme hareketlerinin engellenmesi,



III. milliyetçilik hareketlerinin baskı altına alınması



konularından hangilerinin gündeme getirilmesi beklenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

4.B

5.A

6.B

7.E

8.D

9.C

10.E 11.E 12.C

daralmasında;

Buna göre Viyana Kongresi’nde;



3.D

10. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin sınırlarının

Avrupalı monarşik yönetimler ihtilalle birlikte yayılmaya başlayan fikirleri ve Fransa’nın ilerleyişini durdurmayı amaçlamışlardır. Napolyon yönetimindeki Fransa bu savaşlarda önemli başarılar elde etse de sonunda mağlup olmuştur. Bu savaşlar sonucunda da 1815’te Viyana Kongresi toplanmıştır.



2.D



I. büyük devletler arasındaki sömürge yarışının hızlanması,



II. Osmanlı topraklarında yeni ulus devletlerin kurulması,



III. Rusya’nın Balkanlarda Panslavizm politikası izlemesi



durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

11. Yunan İsyanı’nın çıkmasında Osmanlı - Rus rekabetinden

kaynaklı olarak Rusya’nın Rumları kışkırtması, milliyetçilik akımı ve Etnik-i Eterya Cemiyetinin çalışmaları etkili olmuştur.

8. Osmanlı Devleti XIX. yüzyılda toprak bütünlüğünü

Bu politikanın takip edilmesinde Osmanlıların;



I. askerî,



II. siyasi,



III. dinî



alanlarından hangilerinde eski gücüne sahip olmamasının etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



164

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

Çözüm Yayınları

koruyabilmek için denge politikası izlemiştir.



Buna göre Yunan İsyanı’nın yaşanmasında;



I. devletler arası çıkar çatışmaları,



II. Fransız İhtilali,



III. etnik çeşitlilik



unsurlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

E) I, II ve III

9. İngiltere’nin XIX. yüzyılın ilk yarısında izlediği Rusların Boğazlar ve Akdeniz bölgesinde yayılmasını önleme politikası dikkate alınırsa aşağıdakilerden hangisini desteklediği söylenebilir?



A) Rusya’nın Mısır’da ayrıcalık elde etmesini



B) Yunanistan’ın bağımsızlığını



C) Osmanlı toprak bütünlüğünün korunmasını



D) Fransa’nın Doğu Akdeniz’e ve Mısır’a hâkim olmasını



E) Kavalalı Mehmet Ali Paşa İsyanı’nı

12. Tanzimat Fermanı’nda yer alan;

I. askere alma işlerinin bir düzene konulması,



II. mahkemelerin herkese açık olması,



III. müsadere uygulamasının kaldırılması



hükümlerinden hangilerinin özel mülkiyeti yerleştirmeye yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

BİRE BİR

13

BÖLÜM 09 Test

1. Yunan İsyanı’na İngiltere, Fransa ve Rusya geniş çaplı

4. Sultan Abdülmecit Dönemi’nde ilk kız rüştiyesi, Sultan



Avusturya ve Prusya’nın bu tutumunda aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenebilir?



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Demokratik yönetim anlayışını benimsemiş olmalarının



A) Mühendishane-i Berr-i Hümayunun kapatıldığının



B) Milliyetçilik ilkesini kendi varlıklarına tehdit olarak görmelerinin



B) Osmanlı eğitim sisteminde ikiliklerin oluştuğunun



C) Padişahların eğitimde kız çocuklarına önem verdiğinin



C) Kuzey Afrika’da sömürgeleştirme faaliyetleri yürütmelerinin





D) Osmanlı Devleti ile savaşmaktan çekinmelerinin

D) Eğitim alanında yapılan ıslahatların birbirine paralel olmadığının



E) Milletlerin kendi geleceklerine serbestçe karar vermesini savunmalarının



E) İlköğretimin bütün Osmanlı vatandaşlarına zorunlu tutulduğunun

destek verdikleri hâlde Avusturya ve Prusya bu isyana destek vermemişlerdir.

Abdülaziz Dönemi’nde ise kız öğretmen okulu olan Dar’ül Muallimat kurulmuştur.

5. Osmanlı Devleti XIX. yüzyılda Katolik Avusturya’nın

baskılarından kaçan Macar mültecilerini himaye etmiş ve Avrupa devletlerinin müdahalelerine rağmen bu mültecileri Avusturya’ya geri iade etmemiştir.

2. Osmanlı Devleti’nde XIX. yüzyılda ilköğretim, kız ve erkek çocuklarına zorunlu hâle getirilmiştir.



Bu ıslahatın daha çok aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğu söylenebilir?



A) Devletin memur ihtiyacını karşılamaya



B) Mesleki eğitimi yaygınlaştırmaya



C) Azınlık okullarının faaliyetlerini durdurmaya



D) Okuma-yazma bilenlerin oranını artırmaya



E) Ulusal kültürü geliştirmeye

Çözüm Yayınları



Buna göre Osmanlı Devleti’nin;



I. gaza ve cihat yoluyla İslam’ı yayma,



II. zulme uğramış mazlum milletleri koruma,



III. askerî müdahalelerle Avrupa siyasetini belirleme



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Dağılma Dönemi’yle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz? I.

3. XIX. yüzyılda meydana gelen;

I. Sırp,



II. Kavalalı Mehmet Ali Paşa,



III. Yunan



isyanlarının hangilerinde doğrudan milliyetçilik akımı etkili olmuştur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

II.

A)

Devletin askerî ve siyasi açıdan zayıf olması

Denge politikasının izlenmesi

B)

Azınlıkların bağımsızlık arayışları içerisine girmesi

Osmanlı sınırlarının daralması

C)

Avrupa’ya öğrenci gönderilmesi

Batılılaşma sürecinin hızlanması

D)

Süveyş Kanalı’nın açılması

Kapitülasyonların etkisinin azalması

E)

Merkezî otoritenin zayıflaması

Ayanların başına buyruk hareket etmesi

165

Test 13

1. B

2.D

3.D

4.C

5.B

6.D

7.C

8.B

9.E

10.B 11.C 12.C

7. Paris Barışı’nın;

10. Dağılma Dönemi’nde yaşanan;



I. 1841 Londra Boğazlar Sözleşmesi yürürlükte kalacaktır.



I. Arnavutluk’un bağımsızlığını kabul etmesi,



II. Osmanlı Devleti ve Rusya, Karadeniz’de donanma ve tersane bulundurmayacaktır.



II. Uşi Antlaşması’nda Trablusgarp halkının dinî bakımdan halifeye bağlı kalması,



III. Osmanlı Devleti Avrupa devleti sayılacak ve Avrupa devletler hukukundan yararlanacaktır.



III. Orta Asya Türkleriyle birleşip Turan Devleti’ni kurmak için I. Dünya Savaşı’na girilmesi



gelişmelerinden hangileri Osmanlı Devleti’nin ümmetçi bir dış politika izlediğini gösterir?



A) Yalnız I



hükümlerinden hangilerinin İngiltere’nin, Rusya’nın Akdeniz’e inmesini önleme politikasına hizmet ettiği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II



E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Dağılma sürecinde yaşanan; • Rusya’nın sıcak denizlere inme ve Panslavizm politikası,



• azınlıkların bağımsızlıklarını kazanmak için isyan etmesi



gibi durumların Osmanlı Devleti’yle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisini doğrudan tehdit ettiği söylenemez?

11. Osmanlı Devleti’nde İttihat ve Terakki, Osmanlı Ahrar, Çözüm Yayınları



Fedakaran-ı Millet, Hürriyet ve İtilaf, Ahali ayrıca İttihad-ı Muhammediye Fırkası gibi siyasal partilerin kurulmasına aşağıdakilerden hangisi olanak tanımıştır?



A) Islahat Fermanı’nın yayımlanması



B) Bakanlıkların oluşturulması



C) Siyasal çoğulculuğun oluşması



A) Bağımsızlık haklarını



B) Yönetim biçimini



D) Paris Barış Konferansı’nın toplanması



C) Siyasi varlığını



E) Yeniçeri Ocağının kaldırılması



D) Egemenlik alanını



E) Toprak bütünlüğünü

9. 1838’de imzalanan Balta Limanı Antlaşması’yla İngiliz

tüccarlarının çok düşük bir gümrük vergisiyle Osmanlı ülkesinde serbest ticaret yapabilmesi hükme bağlanmıştır.

166

Bu düzenlemenin;



I. ekonominin dışa bağımlı hâle gelmesi,



II. yerli tüccarların rekabet gücünün azalması,



III. ülke pazarlarında yabancı mal sürümünün artması



gelişmelerinden hangileri üzerinde etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

12. II. Balkan Savaşı’nda, Bulgaristan’a karşı Yunanistan, Sırbistan, Karadağ ve Romanya mücadele etmiştir.



Buna göre,



I. Bulgaristan dört cephede birden savaşmak zorunda kalmıştır.



II. Bulgaristan diğer Balkan devletleri için bir tehdit olarak algılanmıştır.



III. Bulgaristan Panslavist politikayı gerçekleştirme amacına ulaşmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR

BÖLÜM 09 Test

1. İkinci Mahmut Dönemi’nde yapılan;

I. divan örgütünün kaldırılması,



II. Tercüme Odası’nın kurulması,



III. Avrupa’ya öğrenci gönderilmesi

4. II. Mahmut Dönemi’nde müsadere usulü (kişinin malına devletçe el konulması) kaldırılmıştır.





ıslahatlarından hangilerinin daha sonraki dönemlerde yenilikleri yürütecek kadroların oluşturulmasına katkı sağladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

14

C) I ve II

E) I, II ve III

Bu durumun;



I. halkın sermaye birikiminin önünü açmak,



II. özel mülkiyeti güvence altına almak,



III. devletin ekonomik gelirlerini artırmak



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. II. Mahmut Dönemi’nde görülen aşağıdaki

düzenlemelerden hangisinin doğrudan tımar sistemine son verilmesiyle ilgili olduğu savunulabilir?



I. Ayanlık,



II. Yeniçeri Ocağı,



III. Malikâne sistemi



unsurlarından hangilerinin merkezî otoriteyi güçlendirmek amacıyla kaldırıldığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

Çözüm Yayınları

2. II. Mahmut Dönemi’nde;

A) Divanın yerine Heyet-i Vükelanın kurulması



B) Memurlara maaş bağlanması



C) Askerî amaçlı nüfus sayımı yapılması



D) Mekteb-i Maarif-i Adliyenin kurulması



E) Ayanlarla Sened-i İttifak’ın imzalanması

E) I, II ve III

6. 1815’te yapılan Viyana Kongresi’nde Fransız İhtilali’nin siyasallaştırdığı ilkelere karşı tedbirler alınarak mutlak krallıkların devamı kararlaştırılmıştır.

3. II. Mahmut Dönemi’nde Yeniçeri Ocağının kaldırılmasının;

I. tımar sisteminin kaldırılması,



II. yenileşme hareketlerinin hızlanması,



III. Batı tarzı yeni ordunun kurulması



sonuçlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III



Bu kararın aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğu söylenebilir?



A) Demokratik yönetimlerin güçlendirilmesine



B) Monarşik yönetim anlayışının korunmasına



C) Hukuk devleti anlayışının korunmasına



D) Sömürgeciliğin yaygınlaştırılmasına



E) Milliyetçilik hareketlerinin desteklenmesine

167

Test 14

1. D

7. 1808 yılında II. Mahmut ile ayanlar arasında imzalanan

3. E

4. C

5. B

6. B

7. D

8. D

9. B 10. C 11. A 12.E

10. 1912’de Uşi Antlaşması’yla Trablusgarp ve Bingazi İtalya’ya

Sened-i İttifak’ta “Ayanlar ıslahatları benimseyecekler, halka adil davranacaklar, isyanları bastırıp devlet adına vergi ve asker toplayacaklardır.” kararı yer almıştır.



2. E

bırakılmıştır.



Bu karar;

Bu gelişmenin Osmanlı Devleti üzerinde;



I. gelir kaynaklarının azalması,



II. egemenlik alanının ve sınırların daralması,



III. hâkimiyet altındaki Gayrimüslim nüfusunun büyük oranda azalması



I. feodal yapının devlet tarafından tanındığının,



II. ayanların gücünden yararlanılarak devlet otoritesinin korunmak istendiğinin,



etkilerinden hangilerini yaptığı söylenebilir?

III. padişahın yetkilerinin halk tarafından sınırlandırıldığının



A) Yalnız I



durumlarından hangilerinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

8.

I. Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması



II. Balkanlarda Panslavizm akımının yayılması



III. Osmanlıcılık düşüncesinin etkinliğinin azalması



Yukarıdakilerden hangilerinin Osmanlı Devleti’nin nüfus yapısının değişiminde etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

Çözüm Yayınları

11. I. Balkan Savaşı’na ortam hazırlayan;

I. Balkanlarda milliyetçiliğin yaygınlaşması,



II. İttihatçıların Balkanlarda birleştirici bir politika izlemesi,



III. Osmanlı Devleti’nin askerî ve ekonomik açıdan zayıflamış olması



durumlarından hangilerinin oluşumunda Avrupa devletlerinin Osmanlı Devleti aleyhinde bölücü ve yıkıcı faaliyetlerinin etkisinden söz edilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III

12. I. Balkan Savaşı esnasında Arnavutluk, İtalya ve

168

Avusturya’nın kışkırtmaları sonucunda bağımsızlığını ilan etmiştir.

9. Trablusgarp Savaşı’nda yaşanan;

I. İtalya karşısında bölge halkının savaşması,



II. İtalyanların Çanakkale Boğazı’nı topa tutması,





Buna göre,



I. Avrupa devletleri, Osmanlı ülkesinde bölücü faaliyetler yürütmüşlerdir.

III. Osmanlı gönüllü subaylarının bölgeye gizlice giderek direnişi örgütlemesi



II. Arnavutluk’un bağımsızlığı İtalya ve Avusturya’nın çıkarlarına hizmet etmektedir.



durumlarından hangilerine Osmanlı Devleti’nin bölgeyi karadan ve denizden savunamamasının ortam hazırladığı ileri sürülemez?



III. İtalya ve Avusturya milliyetçilik ilkesini Osmanlı aleyhine kullanmaya çalışmışlardır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR 1. Aydınlanma düşünürlerinden Voltaire’in: “Bana göre

4. Bir devlette meydana gelen büyük toplumsal olaylar diğer

hâkimiyetin bir ailenin elinde olmaması, kimsenin dinî inancına ve vicdan özgürlüğüne karışılmaması ve iktidarın güçlerini de Tanrı’dan değil halktan alması gerekmektedir.” sözü ile;

ülkeler üzerinde de etkili olabilir.



Buna göre aşağıdaki gelişmelerden hangisinin Avusturya’nın, 1787’de Osmanlı ile yaptığı savaştan 1791’de Ziştovi Antlaşması’nı imzalayarak çekilmesine yol açtığı savunulabilir?



I. monarşik devlet,



II. laik devlet,



A) Mısır’ın Napolyon tarafından işgal edilmesi



III. teokratik devlet



B) Fransız İhtilali’nin yaşanması



anlayışlarından hangilerine tepki gösterdiği söylenebilir?



C) İngiltere’de çelik üretiminin başlaması



A) Yalnız I



D) Rusya’nın Kırım’ı topraklarına katması



E) Nizamıcedit Ordusunun kurulması



15

BÖLÜM 09 Test

B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

2. Küçük Kaynarca Antlaşması ile Osmanlı Devleti, Osmanlı

Ortodokslarının haklarının korunmasını Rusya’ya bırakmıştır. Bu durumun, Osmanlı Devleti’nin;



I. Ortodoksların devlete bağlılığının sağlanması,



II. bağımsız bir iç politika izlenmesi,



III. azınlıklarla Müslümanların eşit hâle getirilmesi



faaliyetlerinden hangilerini yürütmesini zorlaştırdığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. XVIII. yüzyılda Rusya’nın, Osmanlı İmparatorluğu Çözüm Yayınları



sınırları içerisindeki Ortodoksların koruyuculuğunu üstlenmesinin;



I. egemenlik alanını genişletme,



II. kendi yönetim biçimini (rejimini) yayma,



III. ekonomik kaynaklarını verimli kullanma



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



3. Küçük Kaynarca Antlaşması’nın;

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

169

6.

I. Nizam-ı Cedit Ordusunun kurulması



II. Mühendishane-i Bahr-i Hümayunun açılması III. Esham sisteminin uygulanması



I. Rusya, Osmanlı yönetiminde bulunan Ortodoksların haklarını koruyacak,



II. Kırım Hanlığı bağımsız olacak,





III. Kırım halkı halifeye bağlı kalacak



XVIII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde gerçekleştirilen yukarıdaki gelişmelerden hangileri, devletin öncelikle ekonomik sorunlarını aşmaya yönelik olarak gerçekleştirildiği söylenebilir?



A) Yalnız I



maddelerinden hangilerinde, dinî unsurların dış politika aracı olarak kullanıldığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

Test 15

1. D

7. Osmanlı Devleti’nde ilk kez XVIII. yüzyılda Avrupa’nın

2. C

3. D

4. B

5. A

6. C

7. B

8. D

9. B 10. D 11. D 12. A

10. Avusturya, Osmanlı Devleti gibi çok uluslu bir yapıya sahip

gerisinde kalındığının farkına varılmış ve Batı tarzı ıslahatlar yapılmaya başlanmıştır.

olduğundan Fransız İhtilali’nin sonuçlarını bir tehdit olarak görüyordu. Orta Avrupa’nın en etkin gücü olan Avusturya ile Rusya arasında Balkan toprakları üzerinde üstünlük mücadelesi başladı. Yine XIX. yüzyılın ikinci yarısında Avusturya, Alman birliğinin sağlanmasında Prusya ile mücadeleye girişti.



Bu durumun yaşanmasında daha çok aşağıdaki gelişmelerden hangisinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Kapıkulu isyanlarının çıkması



B) Savaşlarda yenilgilerin artması





C) Denge politikasının uygulanması



I. Rusya,



D) Yeniçerilerin yeniliklere karşı olması



II. Osmanlı,



E) Halkın ekonomik sıkıntılarının artması



III. Prusya

Bu bilgilere göre XIX. yüzyılda Avusturya’nın;



devletlerinden hangileri ile ilişkilerinde daha çok çatışmalar yaşandığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

11. II. Mahmut Dönemi’nde divan kaldırılmış ve divanın yerine bakanlıklar kurulmuştur. Ayrıca Yeniçeri Ocağı kaldırılarak Asakir-i Mansure-i Muhammediye Ordusu kurulmuştur.

8. Aşağıdakilerden hangisinde Fransız İhtilali’nin toplumsal

Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Halk arasında millî bilinç uyandı.



A) Osmanlı egemenlik anlayışının değiştiğinin



B) Sosyal sınıf ayrımı kalktı.



B) Osmanlı mutlakıyetçiliğinin zayıfladığının



C) İnsan haklarında gelişme sağlandı.



C) Halkın istek ve görüşlerine göre ıslahat yapıldığının



D) Krallık yönetimine son verildi.





E) Din adamlarının etkinliği azaldı.

D) Çağın ihtiyaçlarını karşılayamayan kurumlarda değişiklik yapıldığının



E) Avrupa devletlerinin baskısı altında kalındığının

Çözüm Yayınları

sonuçlarından birine değinilmemiştir?

12. Sultan II. Mahmut Anadolu’dan İstanbul’a gelecek olan

kişiler için mürur tezkeresi (geçiş belgesi) alma zorunluluğu getirdi. Buna göre, Anadolu ve Rumeli’deki kent yöneticileri İstanbul’a gitmek isteyenler hakkında soruşturma yaptıktan sonra iç pasaport diyebileceğimiz geçiş belgesini ve İstanbul’a girebilmek için gerekli onayı veriyorlardı. Ancak iş bununla bitmiyordu. İstanbul’a gelenlere, iş buluncaya kadar, kentte hatırlı bir kişinin kendilerine kefil olması zorunluluğu da getirilmişti.

9. 1848 İhtilali sonrasında Fransa’da ikinci cumhuriyet ilan 170

edilmiş ve herkese oy verme hakkı tanınmıştı.



Bu bilgiler Fransa’nın;



I. monarşi,



II. demokrasi,



III. sosyal devlet



anlayışlarından hangilerinde kesin ilerleme kaydettiklerini kanıtlamaktadır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III



Buna göre mürur tezkeresi uygulamasının temel amacı olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir?



A) İstanbul’da güvenlik ve asayişi kolaylaştırmak



B) Sınır güvenliğini artırmak



C) Halk arasındaki eşitsizlikleri önlemek



D) Azınlık isyanlarını engellemek



E) Halkın devlete bağlılığını artırmak

01

TÜMEVARIM - II Test 1. Osmanlı Devleti’nin kurulduğu süreçte dinî niteliklere sahip

4.

esnaf teşkilatı olan Ahi teşkilatı Anadolu’da büyük bir nüfuz sahibiydi. Osman Bey Ahi şeyhlerinden Şeyh Edebalı’nın kızıyla evlenerek bu teşkilatın desteğini sağlamıştır.



Bu durumun aşağıdakilerden hangisini kolaylaştırdığı savunulabilir?



A) Osmanlıların Rumeli’ye geçmesini



B) Türkmen beyliklerinin Osmanlıları kabullenmesini



C) Azınlıkların devlete bağlılığının sağlanmasını



D) Osmanlı hanedanı arasında taht mücadelelerinin yaşanmasını



E) İpek Yolu üzerinde hâkimiyet kurulmasını

tımar sahibi kendisine tahsis edilen topraklarda kiracı durumunda olup elindeki arazinin değil, belli görevleri yerine getirmek karşılığında buralardan elde edilen ürünün devlet adına topladığı verginin sahibiydi. Tımar sahibi, kanunlara ve devlet düzenine uymazsa arazisi alınır, yetkileri de devletin koyduğu kanunlar çerçevesinde sınırlandırılırdı.



I. Tımar topraklarının gelirleri görev karşılığında memurlara bırakılmıştır.



II. Tımar sistemi toprak mülkiyeti anlayışının gelişmesine yol açmıştır.



III. Tımar sahipleri tımar topraklarından devlet adına vergi toplamıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

Çimpe Kalesi’nin üs bölgesi olarak alınması

Edirne-Segedin Antlaşması

II.

Timur’un Osmanlıları kendisine bağlamak istemesi

Ankara Savaşı

III.

I. Mehmet Dönemi’nde sosyo ekonomik sorunların yaşanması

Şeyh Bedreddin İsyanı

IV.

II. Murat’ın Enderun Mektebini kurması

Buçuktepe İsyanı

V.

II. Mehmet’in yeniçeri maaşlarını düşürmesi

Düzmece Mustafa Olayı



Yukarıda I. grupta verilenlerden hangileri II. grupta verilenlerle doğru olarak eşleştirilmiştir?



A) I ve II

B) II ve III

D) III ve V

C) II ve IV

E) IV ve V

5. Osmanlı Devleti 1453-1600 yılları arasında doğu ve batı Çözüm Yayınları

Yalnızca bu bilgilere bakılarak,

II. Grup

I.



2. I. Murat tarafından uygulamaya konulan tımar sisteminde,



I. Grup

yönünde fetih politikası izlemiş ve egemenlik alanını üç kıtaya yaymış birçok milleti ve farklı din mensubunu hâkimiyeti altında toplamıştır.



Bu durum Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesi değildir?



A) Farkı milletleri asimile ettiğinin



B) Çok kültürlü bir toplum yapısının olduğunun



C) Stratejik bir coğrafi konumunun olduğunun



D) Askerî gücünün oldukça yüksek olduğunun



E) İmparatorluk düzeyine eriştiğinin

E) II ve III

3. Karesioğulları Beyliği’nin Osmanlı topraklarına katılmasıyla

Osmanlıların Rumeli’ye geçişi kolaylaşmış, Karesi Beyliği’nin devlet adamları ve komutanları Osmanlı hizmetine girmiş ve Osmanlılar, Karesilerin donanmasına sahip olmuştur.



Buna göre;



I. Karamanoğullarıyla rekabet içerisine girilmesi,



II. Osmanlı denizcilik faaliyetlerinin başlaması,



III. Balkanlardaki fetih hareketlerinin başlaması



gelişmelerinden hangilerinde Karesioğullarının ele geçirilmesi etkili olmuştur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

6. Mustafa: “Klasik Dönem’de İpek ve Baharat Ticaret Yolları, Osmanlıların egemenliği altına girmiştir.”



Çiğdem ise bu yollar üzerinde egemenlik kurulmasında;



I. Mısır,



II. Kırım,



III. Rumeli



bölgelerinin fethedilmesinin etkili olduğunu söylemiştir.



Çiğdem yukarıdakilerden hangilerini demiş olsaydı Mustafa’ya doğru söylemiş olurdu?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

171

Test 01

1. B

7. Cem Sultan, II. Beyazıt’ın hükümdarlığını tanımayarak ülkenin



I. II. Beyazıt egemenlik gücünün bölünmesini önlemek istemiştir.



II. Cem Sultan eski Türk siyasi geleneğine göre hareket etmiştir.



III. Osmanlı Devleti’nin iç sorunları dış politikadaki etkinliğini azaltmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4.B

5.A

6.C

7.C

8.E

9.D

10.C 11.A 12.C

devletlerinin Haçlı ittifakları kurmasında cesaretlendirici bir etki yapmıştır.

Buna göre,

3.E

10. İnebahtı Deniz Savaşı’nda Osmanlıların yenilgi alması Avrupa

aralarında paylaşılmasını teklif etmiş fakat II. Beyazıt, Cem Sultan’ın bu isteğini reddetmiştir.



2.D

C) I ve II

Bu durumun Osmanlı Devleti’nin;



I. cihat yoluyla İslam egemenliğini genişletme,



II. Hristiyan dünyasında birleşik bir güç oluşturulmasını önleme,



III. ticaret yollarına yeniden işlerlik kazandırma



politikalarından hangilerini uygulamasını zorlaştırdığı savunulabilir?



A) Yalnız I



E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Fetihten sonra İstanbul’daki Türk nüfusunu artırmak için Karaman yöresinden aileler iskâna tabi tutulmuştur. Bu durumun İstanbul’un;



I. etnik,



II. demografik,



III. dinî

11. Kanuni Sultan Süleyman, 1521’de Belgrat’ı fethetmiştir.



alanlarından hangilerinde değişimler yaşamasına ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları





Belgrat’ın fethinin;



I. Belgrat’ın Orta Avrupa’nın giriş kapısı olması,



II. Macarların Osmanlı Devleti’ne ödemesi gereken vergiyi ödememesi,



III. Macaristan’a gönderilen elçilerin öldürülmesi



sebeplerinden hangilerinin stratejik alanla ilgili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



172

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Yavuz Sultan Selim, Şiilik propagandalarına son vermek için 1514’te İran üzerine sefere çıkmıştır.

9. Yavuz Sultan Selim’in;

Buna göre İran Seferi’nin;



I. II. Beyazıt’a karşı taht mücadelesine girmesi,





II. Suriye ve Mısır’ı Osmanlı topraklarına katması,



I. doğu sınırlarının güvenliğini sağlama,



III. Çaldıran Savaşı’nda Safevileri yenilgiye uğratması



II. Anadolu’daki İran etkinliğine son verme,



faaliyetlerinden hangilerinin Osmanlı Devleti’nin Orta Doğu’daki etkinliğini artırdığı söylenebilir?



III. Abbasi halifeliğini iç tehditlere karşı koruma



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu söylenebilir?

A) Yalnız I



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

02

TÜMEVARIM - II Test 1. Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’nde Mısır, Kuzey Afrika’nın fethinde üs bölgesi olarak kullanılmıştır.

4.

I. Pusulada sapma açısının hesaplanması



II. Karavel denilen büyük ve okyanuslara dayanıklı gemilerin inşa edilmesi



Bu durum aşağıdakilerden hangisini gösterir?



A) Mısır’ın jeostratejik konumundan askerî hedefler doğrultusunda yararlanıldığını



III. İslam uygarlığından edinilen eserlerle Avrupa’da coğrafya bilgisinin artması



B) I. Süleyman’ın, Mısır merkezli fetihlerinin Kuzey Afrika’yı İslamlaştırdığını



Yukarıdakilerden hangilerinin Coğrafi Keşiflerin gerçekleştirilmesini kolaylaştırdığı ileri sürülebilir?



C) Mısır’ın ekonomik olanaklarıyla Kuzey Afrika’nın fethinin finanse edildiğini



A) Yalnız I



D) Kuzey Afrika’daki fetihlerin Mısır halkı tarafından desteklendiğini



E) I. Süleyman’ın, Mısır’dan askerî hedefler dışında yararlanmadığını



Osmanlı Devleti ile Avusturya’nın karşı karşıya gelmesine yol açmıştır.



I. Süleyman Dönemi’nin;



I. I. Viyana Kuşatması’nın gerçekleştirilmesi,



II. İstanbul Antlaşması’nın imzalanması,



III. Fransa’yla dostluk ilişkilerinin geliştirilmesi



Çözüm Yayınları

2. Mohaç Meydan Muharebesi’nden sonra Macaristan Meselesi

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5.

I. Eğitim ve adalet işlerinden sorumlu sınıf,



II. Askerlik ve yönetim işlerinden sorumlu olan sınıf,



III. Devletin her türlü yazışmalarından sorumlu bürokratik sınıf,



Yukarıdakilerin karşılıklarının aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verildiği söylenebilir? Seyfiye

İlmiye

Kalemiye

A)

I

II

III

gelişmelerinden hangilerinin bu meseleyle ilgili olduğu söylenebilir?

B)

I

III

II

C)

II

I

III

A) Yalnız I

D)

III

I

II

E)

III

II

I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. 1499’da başlayan Osmanlı-Venedik Savaşı’nda, Venedik’ten, Modon, Koron, İnebahtı ve Navarin Kaleleri alınmış ve Venedikliler Mora Yarımadası’ndan tamamen çıkarılmıştır.

6. Osmanlı padişahları yasama, yürütme ve yargı güçlerinin



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?





A) Osmanlıların denizlerdeki etkinliğinin arttığının

Padişahların bu yetkileri kullanarak aşağıdakilerden hangisini yapabileceği söylenemez?



B) Venedik’in imparatorluk olma özelliğini yitirdiğinin



A) Ferman buyurma



C) Osmanlı donanmasının dünyanın en güçlü donanması olduğunun



B) Müsadere uygulama



C) Kanunname düzenleme



D) Venediklilere verilen kapitülasyonların kaldırıldığının



D) Divanı çalıştırma



E) Akdeniz’in bir Türk gölü hâline geldiğinin



E) Fetva verme

kullanımı üzerinde yetki sahibidir.

173

Test 02

1. A

7. Beylerbeyi hizmetleri karşılığında kendisine tahsis edilen



I. Beylerbeyinin maaşı dirlik sistemiyle karşılanmıştır.



II. Eyaletlerin mülki amiri beylerbeyidir.



III. Beylerbeyi güçlü yerel hanedanlardan seçilmiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4.E

5.C

6.E

7.C

8.D

9.D

10.E 11.A 12.E

etkisiyle bilimsel alanda büyük gelişmeler yaşanmıştır.” demiştir.

Buna göre;

3.A

10. Oktay: “XVII. yüzyılda Avrupa’da önceki gelişmelerin de

“has”lardan devletin belirlediği ölçüde vergi alırdı. Eyaletin merkezinde “paşa sancağı” da denilen yerde oturur ve buradan eyaleti yönetirdi.



2.E

C) I ve II

E) I, II ve III

Nihal ise Avrupa’da bilimin gelişmesinde;



I. Bacon,



II. Kopernik,



III. Kepler



gibi kişilerin rol oynadığını söylemiştir.



Nihal yukarıdakilerden hangisini deseydi Oktay’a doğru söylemiş olurdu?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Osmanlı Devleti ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz? I.

11.

I. Grup

II.

II. Grup

I.

IV. Murat’ın devletin içinde bulunduğu durumu tespit etmek istemesi

Koçi Bey Risalesi

Balkanlarda fetihlerin yapılması

Cizye gelirlerinin artması

B)

Halifeliğin ele geçirilmesi

Devletin teokratik yapısının güçlenmesi

II.

II. Viyana Kuşatması’nın başarısız olması

Kutsal İttifak

C)

Dirlik sisteminin uygulanması

Toprakların boş kalmasının önlenmesi

III.

Batıda en geniş sınırlara ulaşılması

Karlofça Antlaşması

D)

Vakıfların kurulması

Millet sisteminin uygulanması

IV.

Zitvatorok Antlaşması’nın imzalanması

II. Viyana Kuşatması

E)

Defterdarlık makamının kurulması

Mali işlerin düzene girmesi

V.

II. Osman’ın tahtan indirilerek öldürülmesi

Vakayıvakvakiye

Çözüm Yayınları

A)



Yukarıda I. grupta verilenlerden hangileri II. grupta verilenlerle doğru olarak eşleştirilmiştir?



A) I ve II



B) II ve III

D) III ve V

C) II ve IV

E) IV ve V

9. Koçi Bey Risalesi’nde, “Tımar erbabının zeamet ve

tımarları olan sancaklar dışında oturmaları yasaktı. İstanbul’dan kimseye dirlik verilmezdi. Eğer beylerbeyi yolunu bulup ehliyetsiz bir kimseye tımar verirse hak sahibi olanlar, İstanbul’a gelip şikâyet ederlerdi. O beylerbeyi de makamından azlolunurdu.” görüşlerine yer verilmiştir.

174



Bu görüşler doğrultusunda tımar sisteminde;



I. tımar topraklarının merkez yöneticileri dışında hiçbir memura verilmemesi,



II. tımar sahiplerinin topraklarının bulunduğu bölgede ikamet etmesi,



III. tımar sistemini suistimal edenlerin sert bir şekilde cezalandırılması



kriterlerinden hangilerine dikkat edildiği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

12. Karlofça Antlaşması’nın,

I. Podolya ve Ukrayna, Lehistan’a bırakılacaktır.



II. Mora Yarımadası ve Dalmaçya kıyıları Venedik’e verilecektir.



III. Banat Yaylası ve Temeşvar hariç bütün Macaristan ve Erdel Beyliği Avusturya’ya bırakılacaktır.



maddelerinden hangilerinin Osmanlı Devleti’nin siyasi haritasının değişmesine yol açtığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

03

TÜMEVARIM - II Test 1. XVII. yüzyılda Coğrafi Keşiflerle Avrupa’ya getirilen altın ve

4. Kırım’ın, Karadeniz’in kapısı olması ve burayı alması

gümüşün gümrüksüz bir şekilde Osmanlı ülkesine girmesi, Osmanlı parasının değerinin düşmesine yol açmıştır.

durumunda Rusya’nın, İstanbul’u doğrudan tehdit edecek bir imkân elde edecek olması Osmanlıların 1736’da Rusya’yla savaşmasına yol açmıştır.



Bu durum Coğrafi Keşiflerin Osmanlı ülkesinde aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığını gösterir?





A) Ticaret hacminin genişlemesine



I. İstanbul ve Boğazları güvenlik altına alma,



B) Hazine gelirlerinin artmasına



II. Karadeniz’deki Osmanlı egemenliğini devam ettirme,



C) Üretim maliyetlerinin azalmasına





D) Enflasyon olaylarının yaşanmasına

III. Rusya’nın Osmanlı azınlıklarını kışkırtmasına engel olma



E) Ham madde üretiminin yükselmesine

Yalnız bu bilgilere göre Osmanlıların;



amaçlarından hangilerine yönelik olarak Rusya’yla savaştığı söylenebilir?



A) Yalnız I



2. Zitvatorok Antlaşması’yla Avusturya arşidükası protokol bakımından Osmanlı padişahına denk sayılmıştır.

Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Zitvatorok Antlaşması’nın diplomatik açıdan büyük bir başarı olduğunun



B) Osmanlıların Zitvatorok Antlaşması’yla, Avusturya karşısında güçlendiğinin



C) Avusturya’nın, Osmanlı’ya yönelik politikalarının başarısız olduğunun



D) Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında eşitlik sürecinin başladığının



E) Avusturya’nın, Osmanlı Devleti üzerinde yaptırım gücüne eriştiğinin

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Osmanlı Devleti, Belgrat Antlaşması’nda arabuluculuk

yapmalarından dolayı Fransızlara verilen kapitülasyonları 1740’tan itibaren sürekli hâle getirmiştir.

Çözüm Yayınları



B) Yalnız II



Bu durumun ileriki süreçte aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olduğu söylenemez?



A) Osmanlı ticaretinde yabancıların etkinliğinin artması



B) Osmanlı pazarlarında yerli mal oranının azalması



C) Osmanlı ekonomisinin dışa bağımlı hâle gelmesi



D) Osmanlı hazinesinin gümrük gelirlerinin artması



E) Osmanlı Devleti’nin ağır sanayisini kuramaması

6. 1711’de imzalanan Prut Antlaşması’yla; Rusya, Azak Kalesi

ve çevresini Osmanlı Devleti’ne geri vermeyi, Osmanlı sınırlarındaki Rus kalelerini yıkmayı, Lehistan’ın iç işlerine karışmamayı ve İstanbul’da sürekli elçi bulundurmamayı kabul etmiştir.

3. Tarhuncu Ahmet Paşa, denk bütçeyi hazırlamış, gelirleri

yüksek tımar topraklarını iltizama vermiş, devlete borcu olanlardan bu alacakları tahsil etmiş, saray masraflarını kısmış ve yüksek maaşı olan memurların maaşlarının bir kısmına hazine adına el koymuştur.



Buna göre Tarhuncu Ahmet Paşa’nın;



I. mali sistemi ıslah etme,



II. hazine gelirlerini artırma,



III. devlet otoritesini güçlendirme



amaçlarından hangilerine yönelik hareket ettiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III



Yalnızca bu bilgilere bakılarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



A) Rusya, Prut Antlaşması’ndan sonra Orta Asya siyasetine yönelmiştir.



B) Rusların Karadeniz’e yerleşmesi, Prut Antlaşması’yla önlenmeye çalışılmıştır.



C) Osmanlılar Prut Antlaşması’yla Lehistan’ın egemenlik haklarını korumuştur.



D) Rusya, Osmanlı siyasetini yakından takip etme imkânını yitirmiştir.



E) Prut Antlaşması Osmanlı çıkarlarına hizmet etmektedir.

C) I ve II

175

Test 03

1. D

7. Recep: “XVIII. yüzyılda Osmanlı Devleti uluslararası alanda



I. Humbaracı Ahmet Paşa’nın orduyu Batı tarzında yeniden düzenlemesi,



II. Fransa’nın Belgrat Antlaşması’nda arabuluculuk yapması,



III. III. Ahmet’in Avrupa’nın önemli merkezlerine elçilik heyetleri göndermesi



gelişmelerinin kanıtladığını söylemiştir.



Murat yukarıdakilerden hangilerini deseydi Recep’e doğru söylemiş olurdu?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

6.A

7.D

8.C

9.D

10.B 11.A 12.E



I. ıslahatlara oluşabilecek tepkileri önleme,



II. ıslahatlarda yabancı uzmanlardan daha fazla yararlanabilme,



III. ıslahatları devlet politikası hâline getirme



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



I. devlet matbaasının kurulması,



II. İrad-ı Cedit hazinesinin oluşturulması,



III. yerli malı kullanılması için önlemler alınması



ıslahatlarından hangilerinin ülke sanayisinin korunması ve gelişmesine yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

II. Grup

I.

Rusya ve Avusturya’nın Bizans’ı yeniden kurmak istemesi

Grek Projesi

II.

Karadeniz’in son kez Türk gölü hâline getirilmesi

Belgrat Antlaşması

III.

Nizam-ı Cedit ıslahatlarının kaldırılması

Patrona Halil İsyanı

IV.

Kırım’ın bağımsızlığını kazanması

Aynalıkavak Tenkihnamesi

V.

Esham sisteminin uygulamaya konulması

Edirne Olayı



Yukarıda I. grupta verilenlerden hangileri II. grupta verilenlerle doğru olarak eşleştirilmiştir?



A) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

I. Grup

Çözüm Yayınları

8. III. Selim’in gerçekleştirdiği;

D) I ve II

5.D

I. Abdülhamit’in bu düzenlemesinin;

11.



4.C

kıyafeti giymesi zorunluluğunu kaldırmıştır.

Murat ise bu durumu;



3.E

10. I. Abdülhamit yabancı uzmanların din değiştirmesi ve Osmanlı

diplomatik desteğe ihtiyaç duymuştur.” demiştir.



2.D



B) II ve III

D) III ve V

C) II ve IV

E) IV ve V

9. Fransa’nın Mısır’ı işgal etmesi üzerine İngiltere ve Rusya, Fransa karşısında Osmanlı Devleti’ni desteklemiştir.



176

İngiltere ve Rusya’nın bu tutumu;



I. Osmanlıların Fransızlarla ittifak yapmasını istememelerine,



II. Fransa’nın Doğu Akdeniz’de güçlenmesinden çekinmelerine,



III. Osmanlıların Fransa’yı tek başına yenemeyecek bir durumda olmasına



durumlarından hangilerine bağlanabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

12. Aydınlanmacı düşüncenin önde gelen isimlerinden

Immanuel Kant aydınlanmayı “aklı kullanma cesareti” olarak nitelendirmiştir.



Buna göre Aydınlanma Çağı’nda;



I. bilim ve tekniğin ilerlemesi,



II. din dışı düşünce hayatının gelişmesi,



III. deney ve gözlem metodunun yaygınlaşması



durumlarından hangilerinin yaşandığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

04

TÜMEVARIM - II Test 1. Yeniçeriler 1807’de, Kabakçı Mustafa önderliğinde isyan

4. Osmanlıcılık ideolojisi azınlıkların devlete bağlılığını



Yalnızca bu bilgilere bakılarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?





A) Kabakçı Mustafa İsyanı, Osmanlı saltanatına karşı gerçekleştirilmemiştir.



B) Yeniçeriler, Batı tarzı askerî ıslahatların önünde engel oluşturmuştur.

ederek Nizam-ı Cedit Ordusunu kaldırmışlar ve III. Selim’i tahttan indirerek IV. Mustafa’yı padişah yapmışlardır.



C) Osmanlı egemenlik anlayışında değişiklikler olmuştur.



D) Yeniçeriler siyasallaşarak devlet işlerine müdahale etmişlerdir.



sağlayarak Osmanlı Devleti’nin çok uluslu yapısını ve toprak bütünlüğünü korumaya yönelik gündeme gelmiştir. Buna göre Osmanlıcılık ideolojisinin;



I. milliyetçilik,



II. demokrasi,



III. sömürgecilik



anlayışlarından hangilerini etkisizleştirmeyi hedeflediği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) Nizam-ı Cedit Ordusu, yeniçeriler tarafından kabul görmemiştir.

5. 1841’de imzalanan Londra Boğazlar Sözleşmesi’yle savaş zamanında hiçbir devletin savaş gemisinin Boğazlardan geçemeyeceği kabul edilmiş ve Boğazlar uluslararası statü kazanmıştır.

milliyetçilik ilkesinin etkisiyle azınlık isyanları yaşanmaya başlamıştır.” demiştir.



Tenzile ise II. Mahmut Dönemi’nde,



I. Sırplar,



II. Rumlar,



III. Ermeniler

Çözüm Yayınları

2. İbrahim: “II. Mahmut Dönemi’nde Osmanlı ülkesinde



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Karadeniz’deki güvenlik sorununun arttığının



B) Osmanlıların, Boğazlardaki mutlak egemenliğinin sona erdiğinin



C) Boğazların Rus denetimi altına girdiğinin



azınlıklarının bağımsızlık için ayaklandığını söylemiştir.



D) Londra Sözleşmesi’nin diplomatik bir başarı olduğunun



Tenzile yukarıdakilerden hangisini deseydi İbrahim’e doğru söylemiş olurdu?



E) Osmanlı toprak bütünlüğünden vazgeçildiğinin



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. XIX. yüzyılda İzmir Limanı, Anadolu’nun ihracatının gerçekleştirilmesinde önemli rol oynamıştır.



6. Paris Barışı’nda “Eflak ve Boğdan’ın hakları genişletilecek,

bu bölgelerin ve Sırbistan’ın hakları antlaşmayı imzalayan devletlerin garantisi altında olacaktır.” maddesi yer almıştır.

İzmir Limanı’nın öneminin artmasına;



I. Osmanlı Devleti’nin ağır sanayisini kurması,



II. Avrupa devletleriyle ham madde ticaretinin gelişmesi,



III. Aydın-İzmir demir yolu hattının ulaşıma açılması



durumlarından hangilerinin ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin görmezden gelindiğinin bir göstergesidir?



A) Azınlıkların milliyetçi arayışlarının



B) I. Meşrutiyet’in ilan edilmesinin



C) Fransız İhtilali’nin yaydığı ilkelerin



D) Osmanlı Devleti’nin bağımsızlığının



E) Avrupa güçler dengesinin

177

Test 04

1. C

7. Tanzimat Fermanı’nda;

I. hukuk devleti,



II. kanun üstünlüğü,



III. vergi adaleti

2.C

3.D

4.A

5.B

6.D

7.E

8.B

9.A

10.B 11.E 12.E

10. 1876’da I. Meşrutiyet’in ilan edilmesinde azınlıklar dâhil

olmak üzere bütün halkı yönetime katarak, ülkede birlik ve beraberliği sağlamak amacı etkili olmuştur.



Yalnızca bu bilgilere bakılarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?



anlayışlarından hangilerinin esas alınmasında Osmanlıcılık ideolojisinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Meşrutiyetin ilan edilmesi aydınların yönetimdeki etkinliklerini artırmıştır.



A) Yalnız I



B) Osmanlıcılık ideolojisi meşrutiyetin ilanıyla hayata geçirilmek istenmiştir.



C) Azınlıkların bağımsızlık arayışları meşrutiyetin ilanıyla engellenmiştir.



D) Meşrutiyetin ilanıyla Osmanlı veraset sistemi belirginleştirilmiştir.



E) Osmanlı toplumunda sosyal barış meşrutiyet yönetimiyle sağlanmıştır.



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Osmanlı Devleti, Berlin Konferansı’nda İngiltere’nin desteğini kazanarak Rusya karşısında diplomatik gücünü artırmak istemiştir.

11.

Bu durumun Osmanlı Devleti’nin;



I. İngiliz tüccarları iç gümrük uygulamasından muaf tutması,



II. Kıbrıs’ı İngiltere’ye üs olarak vermesi,



III. Mısır’ın İngiltere tarafından işgaline sessiz kalması



faaliyetlerinden hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Çözüm Yayınları



II.

İtalya’nın sömürge arayışına girmesi

Trablusgarp Savaşı

III.

İttihatçıların yönetimi ele geçirmek istemesi

Babıali Baskını



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. II. Meşrutiyet’in ilan edilmesi Osmanlı Devleti’nin iç ve

dış politikada zaafiyetler yaşamasına neden olmuştur. Bu zaafiyetten Bulgarlar bağımsızlıklarını, Girit Yunanistan’a katıldığını ve Avusturya ise Bosna-Hersek’i topraklarına kattığını ilan ederek yararlanmaya çalışmıştır.

gümrük, tuzla ve tütün gelirleri gibi garantili devlet gelirlerine el koyarak bunu alacaklı devletlere aktarmıştır.

178

31 Mart Vakası

Yukarıda I. grupta verilenlerden hangileri II. grupta verilenlerle doğru olarak eşleştirilmiştir?



9. 1881’de kurulan Dış Borçlar İdaresi, Osmanlı Devleti’nin

II. Grup

Meşrutiyet rejimine tepkilerin oluşması



C) I ve II

E) I, II ve III

I. Grup I.



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Osmanlı Devleti’nin egemen devlet olma özelliğinin sona erdiğinin



Buna göre II. Meşrutiyet’in ilanının;



I. egemenlik alanın daralması,



B) Dış Borçlar İdaresinin Osmanlı Devleti’nin mali gücünü artırdığının



II. dağılış sürecinin hız kazanması,



C) Osmanlı ekonomisinin Avrupa ekonomisine entegre olduğunun



III. milliyetçi arayışların başarıya ulaşması





D) Osmanlıların Avrupa pazarlarına yönelik üretim yaptığının

durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



E) Dış Borçlar İdaresinin Osmanlı Devleti’nin ticaret hacmini artırdığının



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

XX. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti ve Dünya / 1881’den 1919’a Mustafa Kemal 1. Mustafa Kemal Atatürk, 1881 yılında, o zamanlar bir Osmanlı

4. Mustafa Kemal, Manastır’da yaşadığı dönemde vatan ve

kenti olan Selanik’in Kocakasım Mahallesi, Islahhane Caddesi’nde bulunan üç katlı pembe evde, orta hâlli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Atatürk’ün babası Ali Rıza Efendi, Rumeli’nin fethi sırasında bölgede nüfus üstünlüğünü ele geçirmek amacıyla Aydın’ın Söke ilçesinden getirilerek Selanik’e yerleştirilen Türklerden “Kırmızı Hafız” lakaplı Ahmet Efendi’nin oğludur. Annesi Zübeyde Hanım ise Orta Anadolu’dan göç ettirilerek Selanik’e yerleşmiş olan Hacı Sofu ailesinden Feyzullah Ağa’nın kızıdır.



Yukarıdaki metinde aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?



A) Mustafa Kemal’in ailesinin Selanik’e göç etme nedeni nedir?



B) Mustafa Kemal’in doğum yeri neresidir?



C) Yaşadığı yerin Mustafa Kemal üzerindeki etkileri nelerdir?



D) Mustafa Kemal hangi tarihte doğmuştur?



E) Mustafa Kemal’in anne ve baba tarafından dedeleri kimlerdir?

hürriyet şairi Namık Kemal’den ve eserlerinde Türkçülüğü ön plana çıkaran Mehmet Emin Yurdakul’dan etkilenmiştir. Tarih öğretmeni Kolağası Mehmet Tevfik Bey’in dersleriyle de tarih bilinci gelişmiştir. Bu dönemde ayrıca Avrupalı düşünürlerin kitaplarını okumaya başlamış, onların hürriyet, özgürlük ve cumhuriyet ile ilgili düşüncelerinden faydalanmıştır.

Selanik’in bu özelliklerinin,



I. ekonomi,



II. kültür,



III. siyasi

Buna göre Manastır şehrinin Mustafa Kemal üzerindeki en önemli etkisinin aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?



A) Fen bilimlerine olan ilgisinin artması



B) Millî tarih bilincinin oluşması ve Batılı düşünceleri tanıması



C) İmparatorluğun merkezini yakından tanıması



D) Askerlik kabiliyetini geliştirmesi



E) Liderlik özelliklerinin ortaya çıkması ve doğru bir şekilde kullanılması

ve Manastır şehirlerindeki azınlıklar, bağımsızlık talebiyle ayaklanmalar çıkarıyorlardı.

Çözüm Yayınları





5. Mustafa Kemal’in çocukluk ve gençliğini geçirdiği Selanik

2. Atatürk’ün doğduğu yıllarda önemli bir liman şehri olan Selanik, hoşgörü ortamına sahip ve Avrupa’da basılan gazete ve kitapları okuma olanağının bulunduğu bir şehirdi.

01

BÖLÜM 10 Test



Yukarıdaki bilgiye göre, Mustafa Kemal’in yaşadığı bu şehirlerin,



I. milliyetçilik,



II. mutlakiyetçilik,



III. Osmanlıcılık



alanlarından hangilerinde ilerlemeyi kolaylaştırdığı söylenebilir?



düşüncelerinden hangilerinin etkisi altında olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

3. Atatürk’ün yetiştiği dönemde bir tarafta geleneksel

öğretim yapan mektep ve medreseler; diğer taraftan çağın anlayışına uygun olarak Batı tarzında eğitim veren okullar bulunmaktaydı.



Bu durum Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdakilerden hangisini kanıtlamaktadır?



A) Eğitim birliğinin oluşmadığını





B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

6. Mustafa Kemal, Sofya askerî ataşeliği sırasında; bölgede

kalan Türkleri ve onların yayımladıkları gazeteleri ziyaret ederek onlarla yakın ilişkiler kurmuş, Türklerin sosyal ve siyasi haklarının yükseltilmesi için çalışmalar yapmıştır.



Mustafa Kemal’in, bu faaliyetleri gerçekleştirmesinde,



I. Türk kültürünün korunması,

B) Ülkenin çok uluslu bir yapıya sahip olduğunu



II. Balkanlardaki kültürel mirasa sahip çıkılması,



C) Yeni açılan medreselerin etkisiyle eğitim birliğinin bozulduğunu



III. ulusal bilincin geliştirilmesi



D) Eğitim sisteminin Avrupalılar tarafından kurulduğunu



E) Demokratikleşme düşüncesinin yaygınlaşmaya başladığını



düşüncelerinden hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

179

Test 01

1. C

7. Mustafa Kemal, Trablusgarp Savaşı sırasında geliştirdiği ve

3.A

4.B

5.A

6.E

7.E

8.C

9.E

10.E 11.D 12.B

10. Millî Mücadele yıllarında Mustafa Kemal halkı organize etmiş

başarıyla uyguladığı yeni savaş taktikleriyle, sayı ve silah bakımından üstün bir ordunun sadece halk desteği sayesinde nasıl durdurulabileceğini gösterdi.



2.D

ve mücadelenin kazanılmasını sağlamıştır.



Buna göre Trablusgarp Savaşı’nın Mustafa Kemal’e;

Mustafa Kemal’in bu başarısında;



I. sorun çözücü olma,



I. savaş deneyimi kazanma,



II. liderlik,



II. zor şartlar altında karar verme becerisini geliştirme,



III. teşkilatçılık



III. demokratik uygulamaları yakından görme,



özelliklerinden hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



IV. ülkenin menfaatleri için halkı harekete geçirme



A) Yalnız I



konularından hangilerinde katkı sağladığı savunulabilir?



A) I ve II



B) I ve III

D) II ve IV



C) II ve III

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

E) I, II ve IV

8. “Ben gerektiği zaman en büyük hediyem olmak üzere Türk milletine canımı vereceğim.”



“.... Şu anda günün nasıl ağardığını görüyorsam uzaktan bütün doğu uluslarının uyanışını da öyle görüyorum.”

11. “Memleket, mutlaka çağdaş, medeni ve yepyeni olacaktır.



“Biz büyük hayaller peşinde koşan, yapamayacağı şeyleri yapar gibi görünen sahtekârlardan değiliz.”



I. insanlık barışı için çalışma,



Mustafa Kemal Atatürk’ün yukarıdaki sözleri ile aşağıdaki kişisel özelliklerinden hangisi arasında doğrudan bir bağlantı kurulamaz?



II. evrensel değerleri benimseme,



III. yenilikçi ve kararlı olma

A) Vatanseverlik



B) Milliyetçilik



C) Barışseverlik



D) İleri görüşlülük



E) Gerçekçilik

Çözüm Yayınları



Bizim için bu, hayat davasıdır.” Atatürk’ün bu sözleri onun;



özelliklerinden hangilerine sahip olduğunu kanıtlamaktadır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

9. Karşılaştığı bütün güçlüklere rağmen mücadelesine devam

eden Mustafa Kemal, bir yandan ordunun eksikliklerini giderirken diğer yandan taarruz planını gizli tutmaya özen gösterdi. Çünkü o, taarruz stratejisini milletin tüm imkânlarını seferber ederek düşmanın beklemediği bir zamanda aniden harekete geçme esasına dayandırmıştı. Nitekim Büyük Taarruz, Yunan ordusunun hiç beklemediği bir anda başlamış ve kısa sürede sonuca ulaşmıştır.

180

Bu bilgiler Mustafa Kemal’in Millî Mücadele’de;

I. Dünya Savaşı ile ilgili gelişmeleri takip ediyor, Osmanlı Devleti’nin savaşa girmemesi gerektiğini ve savaşın başlangıcında Almanya’nın yenileceğini çevresindekilere söylüyordu. Savaş sonuçlandığında Mustafa Kemal bu görüşlerinde haklı çıkmıştı.



Bu metinde Mustafa Kemal’in aşağıdaki kişilik özelliklerinden hangisi vurgulanmaktadır?

II. karar alma,



A) Kararlılığı

III. uygulama



B) İleri görüşlülüğü



C) Bütünleştiriciliği



D) İdealistliği



E) Çok yönlülüğü



I. planlama,



aşamalarından hangilerinde başarılı olduğunu göstermektedir?



A) Yalnız I



12. Mustafa Kemal, Sofya’da Osmanlı elçiliğinde görevli iken

B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

1. “İsmet İnönü’ye göre bizim Cihan Harbi’ne girmemiz, ibret

4. İtilaf Devletleri, I. Dünya Savaşı’nda savaş boyunca

verici safhalardan geçerek tahakkuk etmiştir. İtilaf Devletlerinin bize harp ilan etmelerini hazırlayan hadiseleri hükûmet başkanı bir emrivaki olarak kabul etmek mecburiyetinde kalmıştır. Cihan Harbi’ne girme kararının alınmasında, birinci derecede söz sahibi olanların fikir ve mutabakatını gösteren bir delile rastlamış değiliz. En önemlisi Birinci Cihan Harbi’ne Meclis kararı olmaksızın girmişizdir.”



02

BÖLÜM 10 Test

I. Dünya Savaşı - I

tarafsız kalması için Osmanlı Devleti’ne bazı önerilerde bulunmuşlardır. Osmanlı Devleti de buna karşılık kapitülasyonların kaldırılmasını, Ege Adalarının kendisine verilmesini ve Mısır Sorunu’nun çözümlenmesini istemiştir.



Bu bilgiler I. Dünya Savaşı’na karar veren Osmanlı yöneticilerinin öncelikle aşağıdakilerden hangisini yok saydıklarını kanıtlamaktadır?



A) Gizli antlaşmaları



B) Ulusal iradeyi



C) Uluslararası antlaşmaları



D) Osmanlı ailesini



E) Saltanat makamını

Osmanlı Devleti bu tutumuyla;



I. ekonomik bağımsızlığını sağlama,



II. uzun süreli sorunlarını çözüme kavuşturma,



III. Orta Doğu’da etkinliğini artırma



hedeflerinden hangilerini gerçekleştirmek istemiştir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

2. Almanya, Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’nda kendi

yanında savaşa girmesini istiyordu. Almanya, Osmanlı halifesinin kutsal cihat ilan etmesiyle bütün Müslümanların Osmanlı Devleti yanında yer alacağını düşünmüştü.



Buna göre Almanya’nın;

Çözüm Yayınları

5. Fransa-Almanya sınırında bulunan Alsas-Loren Bölgesi,

zengin demir ve kömür yataklarına sahiptir. Bu nedenle bölge, Sanayi İnkılabı sonrasında önem kazanmış ve Fransa ile Almanya arasında daima çekişme konusu olmuştur. Hatta bu çekişmenin I. Dünya Savaşı’nın en önemli nedenlerinden biri olduğu da söylenebilir.



Bu bilgiler devletlerarası ilişkilerin bozulmasında, aşağıdaki politikalardan hangisinin etkili olduğunu kanıtlamaktadır?



I. Osmanlıcılık,



A) Farklı ideolojileri benimseme



II. ümmetçilik,



B) İnanç özgürlüğü sağlama



III. turancılık



C) Ekonomik kaynaklara sahip olma



D) Milliyetçiliği yaygınlaştırma



E) Kendi rejimini yayma



fikirlerinden hangilerinin uygulanmasını çıkarlarına uygun gördüğü söylenebilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

6. Birinci Dünya Savaşı’nın; 3. Almanya’nın, I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti ile ittifak kurmak istemesi;



I. imparatorlukların parçalanması,



II. Milletler Cemiyetinin kurulması,

181



I. savaş yükünü hafifletme,



III. ulus devletlerin yaygınlaşması,



II. Boğazların İtilaf gemilerine kapanmasını sağlama,



IV. birçok devlette rejim değişikliklerinin yaşanması



III. cephe sayısını İtilaf Devletleri aleyhine artırma



sonuçlarından hangileri sınır değişikliklerinin yaşandığının bir göstergesidir?



A) Yalnız I



amaçlarından hangilerine yöneliktir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız IV

E) I, III ve IV

Test 02

1. B

7. Mustafa Kemal Paşa Çanakkale Savaşı’nda, Osmanlı

Buna göre Çanakkale Savaşları ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?



A) Osmanlı ordusunun sevk ve idaresinde Alman komutanlar etkilidir.



B) Mustafa Kemal’in eleştirileri Osmanlı yönetimi tarafından dikkate alınmıştır.



C) İngiliz birliklerinin Çanakkale’de uzun süre kalması Alman çıkarlarına uygundur.



D) Liman Von Sanders’ın amaçları Osmanlı çıkarlarıyla örtüşmemektedir.



E) Mustafa Kemal üstlerini bazı tehlikeler karşısında uyarmıştır.

3.E

4.E

5.C

6.D

7.B

8.D

9.C

10.C 11.B 12.D

10. Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı öncesindeki;

ordularını kumanda eden Alman Generali Liman Von Sanders’in savaş planının yanlışlığı konusunda sürekli Osmanlı yönetimini uyarmıştır. Bu planın amacının düşman kuvvetlerinin karaya çıkmasını engelleyerek ağır kayıplar vermesini sağlamak değil, İtilaf Devletlerine ait orduların büyük bir bölümünü bu cephede uzun süre oyalamak olduğunu belirtmiştir. Ancak uyarıları karşısında beklediği ilgiyi görememiştir.



2.B



I. Boğazların bütün devletlerin savaş gemilerine kapatılması,



II. kapitülasyonların tek taraflı kaldırması,



III. Almanlarla gizli bir antlaşmanın yapılması



faaliyetlerinden hangilerinin tarafsızlık ilkesi ile çeliştiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

11. Birinci Dünya Savaşı’nda Arapların bir bölümünün I. Sanayi İnkılabı



II. Devletler arası bloklaşmalar



III. Bolşevik İhtilali



Yukarıdakilerden hangileri I. Dünya Savaşı’nın nedenleri arasında gösterilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

Osmanlı Devleti’ne karşı İngilizlerle birlikte hareket etmesi aşağıdakilerden hangisini zorlaştırmıştır?

8.



A) Orta Doğu’da yeni devletlerin kurulmasını



B) Osmanlı Devleti’nin Orta Doğu’daki çıkarlarının korunmasını



C) Manda yönetimlerinin yaygınlaşmasını



D) İngilizlerin Orta Doğu’daki egemenlik alanını genişletmesini



E) Orta Doğu’da Arap monarşilerinin kurulmasını

9. Osmanlı Devleti çıkardığı Tehcir Kanunu’yla Rus ordusu

182



ile iş birliği içinde bulunan Ermenileri Suriye Bölgesi’ne göç ettirirken; • göç ettirilenlerin vergilerini ertelemiş, • yol boyunca göç edenleri korumak için memurlar görevlendirmiş, • diledikleri eşyaları yanlarına almalarına izin vermiş, • ayrıca savaştan sonra göç ettirilenlerin geri dönüşleri için kararname yayımlamıştır.



Bu bilgilere göre Osmanlı Devleti’nin uyguladığı tehcir politikasında aşağıdaki ilkelerden hangisi doğrultusunda hareket ettiği söylenemez?



A) Ülke sınırlarını koruma



B) Toplumsal huzuru koruma



C) Tehciri kalıcı hâle getirme



12. Osmanlı Devleti’nin İtilaf Devletleri tarafından I. Dünya Savaşı’nın dışında tutulmaya çalışılmasında;



I. tarihî birikim,



II. insan gücü,



III. kültürel çeşitlilik,



IV. jeopolitik konum



özelliklerinden hangilerinin doğrudan etkili olduğu savunulabilir?

D) Halkın can güvenliğini sağlama



A) Yalnız I

E) Tehciri savaş süresi ile sınırlı tutma



B) Yalnız II

D) II ve IV

C) Yalnız III

E) I, III ve IV

03

BÖLÜM 10 Test

I. Dünya Savaşı - II 1. İtilaf Devletlerinin, Çanakkale Cephesi’ni açmaktaki

4. Mekke Valisi Şerif Hüseyin, Birinci Dünya Savaşı sırasında,

amaçlarından biri de Rusya’daki Çarlık rejimine yardım etmekti.



Aşağıdakilerden hangisi, İtilaf Devletlerinin bu amacına ulaşamamasının doğrudan sonucunu oluşturur?



A) Rusya’da Bolşevik İhtilali’nin yaşanması



B) ABD’nin, İngiltere yanında savaşa girmesi



C) Mondros Ateşkes Anlaşması’nın imzalanması



D) Gizli antlaşmaların dünya kamuoyuna açıklanması



E) Almanya’nın I. Dünya Savaşı’nı kaybetmesi

halife unvanını ele geçirmek ve Osmanlı Devleti’nden ayrı bir Arap devleti kurmak amacıyla İngilizlerle iş birliği yapmıştır.

Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) İngilizlerin Orta Doğu’daki çıkarlarına ulaşmak için milliyetçilik düşüncesinden yararlandıklarının



B) İngilizlerin Orta Doğu’daki politikalarının başarısız olduğunun



C) Almanya’nın, hilafetin Araplara verilmesini desteklediğinin



D) Şerif Hüseyin’in İttifak Devletleri ile iş birliği yaptığının



E) Arapların tek bir devlet çatısı altında birleştiğinin

5. Wilson İlkelerinde: “Yenen devletler yenilen devletlerden

savaş tazminatı ve toprak almayacaktır.” prensibi yer almıştır.

antlaşmalarının azınlık sorunlarının yaşanmasına neden olmasında;



I. bazı devletlere ekonomik ve askerî kısıtlamalar getirilmesi,



II. manda adı altında sömürgeciliğin devam ettirilmesi,



III. yeni kurulan devletlerde ulus devlet özelliğine dikkat edilmemesi



durumlarından hangilerinin etkisi olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

Çözüm Yayınları

2. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra imzalanan barış

I. Dünya Savaşı’ndan sonra görülen;



I. Milletler Cemiyetinin kurulması,



II. Anadolu’nun İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmesi,



III. İttifak Devletlerinin savaş onarım masrafı ödemesi



durumlarından hangileri bu prensibin dikkate alınmadığının bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

E) II ve III

6. I. Dünya Savaşı başladığı sıralarda Ermeni komiteleri bütün birimlerine: “Türk ordusu ile Rus ordusu arasında savaş başlayınca silahlı Ermeni çeteleri cephe gerisinde harekete geçeceklerdir.” emrini göndermişlerdir.

3. Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı öncesindeki;



Bu bilgiye göre,



I. Osmanlı Devleti aynı anda iç ve dış düşmanlarla mücadele etmek zorunda kalmıştır.



I. genel seferberlik ilan edilmesi,



II. Boğazların bütün devletlerin savaş gemilerine kapatılması,



II. Ermenilerin Ruslarla işbirliği yapması Tehcir Kanunu’nun uygulanmasına neden olmuştur.



III. kapitülasyonların tek taraflı kaldırılması



III. Ermeni komitacıları ulusal çıkarlarının, Rusya ile birlikte hareket etmekten geçtiğini düşünmüşlerdir.



faaliyetlerinden hangilerinin doğrudan ekonomik bağımsızlığı sağlamaya yönelik olduğu söylenebilir?



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

183

Test 03 7.

1. A

2.E

3.C

4.A

5.D

6.D

7.B

8.D

9.A

10.E 11.C 12.A

10. Anlaşma Devletleri tarafından Çanakkale Cephesi’nin

I. Dünya Savaşı başladıktan sonra birkaç başarısız girişimde bulunsa da sonunda, doğrudan Başkomutan Vekili Enver Paşa’ya yazarak Sofya’da daha fazla kalmak istemediğini, görev verilmeyecekse açıkça söylenmesini istedi. Aralık başında gönderdiği mektupta şunları yazıyordu: Vatanın savunulmasına yönelik etkin görevden daha önemli ve yüce bir görev olamaz. Arkadaşlarım cephelerde, ateş hatlarında savaşırken ben Sofya’da ataşemiliterlik yapamam. Eğer birinci sınıf subay olma yeterliliğinde değilsem lütfen söyleyiniz.”

açılmasında;



I. Rusya’daki Çarlık sistemini destekleme,



II. Osmanlı Devleti’nin merkezini ele geçirme,



III. savaşı kısa sürede bitirme,



IV. Balkan Devletlerinin İtilaf Devletlerine katılmasını sağlama



Mustafa Kemal Atatürk



amaçlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



Yukarıdaki bilgilerden yararlanılarak aşağıdaki sorulardan hangisi cevaplanabilir?



A) Yalnız I



A) I. Dünya Savaşı’na Balkanlardan hangi devletler katılmıştır?



B) I. Dünya Savaşı başladığında Mustafa Kemal’in görev yeri neresidir?



C) I. Dünya Savaşı’nda Mustafa Kemal’in görev yaptığı cepheler nerelerdir?



D) I. Dünya Savaşı hangi olayla başlamıştır?



E) Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’ndaki temel politikası nedir?

barışçı yollarla çözümlenmesini sağlamak için Milletler Cemiyeti kurulmuştur.



Bu bilgiye dayanarak,

D) I ve III

E) I, II, III ve IV

karşı Almanya’nın giriştiği denizaltı savaşı, Kuzey Atlantik’te Amerikan ticaret ve yolcu gemilerini de hedef almış, Amerika’nın Avrupa ticaretine katlanılmayacak ölçüde zarar vermeye başlamıştır. Öte yandan Almanya’nın Meksika Hükûmeti’ni ABD’ye savaş açmaya teşvik etmesi de ABD’nin Avrupa’daki savaşa katılmasında etkili olmuştur. Buna göre,



I. Almanya’nın kışkırtıcı faaliyetleri ABD’nin I. Dünya Savaşı’na katılmasına yol açmıştır.



II. ABD, Almanya’ya karşı ekonomik ve siyasi çıkarlarını korumaya çalışmıştır.



III. I. Dünya Savaşı’nın İtilaf Devletlerince kazanılmasında ABD etkili olmuştur.



I. Yeni bir savaşın çıkışı engellenmiştir.



II. Uluslararası iş birliğine önem verilmiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



III. Devletler arası problemlerin çözümünde diplomasi öne çıkarılmak istenmiştir.



A) Yalnız I



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) Yalnız IV

11. 1917 yılından itibaren İngiliz ve Fransız deniz ablukasına

Çözüm Yayınları

8. I. Dünya Savaşı sonunda, devletler arası anlaşmazlıkların



B) Yalnız II



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Osmanlı Devleti I. Dünya Savaşı’nda, Anadolu dışındaki bütün topraklarını kaybetmiştir.



184 9. Wilson İlkelerinin; “Savaş sonrası her devlet eski sınırlarına çekilecektir.” maddesi ile ABD Başkanı Wilson’un;



I. Anlaşma Devletlerinin güçlenmesini önleme,



II. milliyetçilik hareketlerinin yayılmasını engelleme,



III. manda ve himaye yönetimlerinin kurulmasını sağlama



amaçlarından hangilerini hedeflediği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

Bu gelişmenin;



I. Türkçülük anlayışının gelişmesi,



II. Orta Doğu’nun İngiliz hâkimiyeti altına girmesi,



III. ümmetçilik politikasının başarısız olduğunun anlaşılması



sonuçlarından hangilerinin yeni Türkiye Devleti’nin kuruluşunda olumlu bir etki yaptığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

04

BÖLÜM 10 Test

Mondros Ateşkesi 1. Mondros Ateşkes Antlaşması’nın aşağıdaki

4. Anlaşma Devletlerinin Mondros Ateşkes Antlaşması’na

maddelerinden hangisinin Anadolu’nun güvenliğini diğerlerinden daha fazla tehlikeye düşürdüğü söylenebilir?



A) Bütün haberleşme ve ulaşım araçları İtilaf Devletlerine teslim edilecektir.



B) Osmanlı sınırları dışında bulunan Osmanlı birlikleri en yakın İtilaf Devletleri birliklerine teslim olacaktır.



C) İtilaf Devletleri güvenliklerinin tehlikede olduğu herhangi bir yeri işgal edebilecektir.



D) Çanakkale ve İstanbul Boğazları İtilaf Devletlerinin denetiminde olacaktır.



E) Vilayet-i Sitte’de bir karışıklık çıkarsa bu iller İtilaf Devletleri tarafından işgal edilecektir.

dayanarak Anadolu topraklarını işgal etmelerinin Türk milletinde;



I. ulusçuluk,



II. ademimerkeziyetçilik,



III. bağımsızlık



düşüncelerinden hangilerinin güçlenmesine neden olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

5. Mondros Ateşkes Antlaşması’nın aşağıdaki hükümlerinden hangisi, Anadolu’daki işgallerin yaygınlaştırılmasına daha fazla katkı sağlamıştır?

2. Mondros Ateşkes Antlaşması sonrasında Musul’dan başlamak üzere Anadolu’da pek çok yer işgal edilmiştir. Bu gelişmeler;



I. İstanbul Hükûmeti’ne bağlılığın artması,



II. bölgesel direnişin örgütlerinin kurulması,



III. kurtuluş mücadelesinin başlaması



sonuçlarından hangilerinin ortaya çıkışında etkili olmuştur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları





A) Anlaşma Devletleri ülkedeki tüm liman, tersane ve ulaşım araçlarından istedikleri şekilde yararlanabileceklerdir.



B) Boğazlar bölgesi açılacak ve buradaki istihkamlar Anlaşma Devletlerince işgal edilecektir.



C) Osmanlı Devleti’nin elindeki savaş esirleri derhâl ve tek taraflı olarak serbest bırakılacaktır.



D) Osmanlı sınırları dışında bulunan Osmanlı orduları en yakındaki Anlaşma Devletlerine ait birliklere teslim olacaklardır.



E) Osmanlı Devleti iç güvenliği sağlamak üzere yeterli sayıda jandarma birliği bulundurabilecektir.

3. Mondros Ateşkes Anlaşması’nın,

I. Doğudaki altı vilayette bir karışıklık çıkarsa Anlaşma Devletleri bu illerin herhangi bir bölümünü işgal edebileceklerdir.



II. İstanbul ve Boğazlardaki istihkamlar Anlaşma Devletleri tarafından işgal edebilecektir.



III. Anlaşma Devletleri, güvenliklerini tehdit edecek bir durum ortaya çıkarsa herhangi bir stratejik noktayı işgal edebileceklerdir.



6. Mondros Ateşkes Antlaşması’nda yer alan “Boğazlardaki Osmanlı Devleti’ne ait istihkamların, İtilaf Devletlerine teslim edilmesi” maddesi ile aşağıdakilerden hangisi amaçlanmıştır?



A) Anadolu-Rumeli ve Karadeniz-Akdeniz arasındaki geçişin kontrol altına alınması



hükümlerinden hangilerinin Osmanlı Devleti’nin egemenlik hakları ile çeliştiği savunulabilir?

B) Anadolu halkının işgallere karşı teşkilatlanmasının engellenmesi



C) Osmanlı başkentinin güvenliğinin sağlanması

A) Yalnız I



D) Almanya-Osmanlı ittifakının önlenmesi



E) Saltanatın devamının sağlanması



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

185

Test 04

1. C

7. Mondros Ateşkes Antlaşması’nda, “Sınırların korunması



4.D

5.A

6.A

7.A

8.B

9.D

10.E 11.A 12.C

10. Mondros Ateşkes Antlaşması’nın,

I. Kapitülasyonlar genişletilerek devam edecektir.

Anlaşma Devletlerinin bu madde ile;



II. Anlaşma Devletleri kömür ve akaryakıt gibi ihtiyaçlarını Türkiye’den karşılayacaktır.



III. Anlaşma Devletleri bütün liman ve tersanelerden yararlanabilecektir.



amaçlarından hangilerine ulaşmaya çalıştıkları söylenebilir?

hükümlerinden hangileri Anlaşma Devletlerinin sömürgecilik faaliyetlerini kolaylaştırıcı niteliktedir?



A) Yalnız I

A) Yalnız I



I. Osmanlı Devleti’ni savunmasız bırakma,



II. işgallere hukuki gerekçe oluşturma,



III. Osmanlı ordusunun siyasi faaliyetlerini güçlendirme



3.E

ve iç düzenin sağlanması dışında, Osmanlı ordusu terhis edilecektir.” maddesi yer almıştır.





2.D



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

E) I, II ve III

8. Mondros Ateşkes Antlaşması sonrasında gerçekleşen

aşağıdaki gelişmelerden hangisi azınlıkların Anadolu’daki ayrılıkçı faaliyetlerini artırdıklarını kanıtlamaz?

186

A) Pontus Rum Cemiyetinin Doğu Karadeniz’deki Rumların ayaklanmasını sağlaması



B) İngiliz mandası propagandasının Hürriyet ve İtilaf Fırkası mensupları arasında da kabul görmeye başlaması



C) Ermeni çetelerinin Doğu Anadolu’da yaşayan Türkleri göçe zorlaması



D) Taşnak ve Hınçak Cemiyetlerinin Adana’daki Fransız işgalini desteklemesi



E) Etnik-i Eterya Cemiyeti’nin İzmir’deki Yunan işgalini haklı göstermek için yayınlar çıkarması

11. İtilaf Devletlerinin Mondros Ateşkes Antlaşması’yla

Çözüm Yayınları



Osmanlı Devleti’nin ulaşım ve haberleşme ağına el koymasının nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?



A) Temsil Heyetinin faaliyetlerini engellemek



B) Gizli antlaşmaların uygulanmasını kolaylaştırmak



C) Ulusal direnişin oluşmasını engellemek



D) Halkın işgalere karşı örgütlenmesini engellemek



E) Millî derneklerin faaliyetlerini denetlemek

9. Mondros Ateşkes Antlaşması’nın,

I. İtilaf Devletlerine ait esirler serbest bırakılacaktır.



II. Boğazlar bölgesi açılacak ve buradaki istihkamlar Anlaşma Devletlerince işgal edilecektir.



III. İtilaf Devletleri güvenlikleri için tehlikeli gördükleri bölgeleri işgal edecektir.

12.

I. Hatay ve Adana’nın Fransızlar tarafından işgal edilmesi



II. Musul’un İngilizler tarafından işgal edilmesi



III. İzmir’in Yunanlılar tarafından işgal edilmesi



maddelerinden hangileri Osmanlı topraklarının işgalinde hukuki dayanak olarak kullanılmıştır?



Yukarıdaki gelişmelerin oluş sırası aşağıdakilerden hangisidir?



A) Yalnız I



A) I, II, III



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) I, III, II

D) III, II, I

E) III, I, II

C) II, I, III

BİRE BİR

05

BÖLÜM 10 Test

1. I. Dünya Savaşı’ndan önce yaşanan;

4. Mustafa Kemal Mondros’tan sonra yurdun içinde bulunduğu

durumu “Osmanlı Devleti, onun bağımsızlığı, padişah, halife, hükûmet, bunların hepsi kavramı kalmamış birtakım anlamsız sözlerdi.” sözüyle ifade etmeye çalışmıştır.



I. İngiltere ve Fransa’nın dünya sömürgelerinin büyük kısmını aralarında paylaşması,



II. Almanya ve İtalya’nın yeni sömürgeler elde etmek istemesi,





III. Rusya’nın Osmanlı topraklarını ele geçirerek Akdeniz’e inmeye çalışması



I. İstanbul’un işgaliyle Osmanlı’nın fiilen sona ermesi,



II. İtilaf Devletlerinin Anadolu’nun birçok bölgesini işgal etmesi,



III. İstanbul Hükûmeti’nin İtilaf yanlısı politika izlemesi



gelişmelerinden hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I





durumlarından hangilerinin Osmanlı Devleti’nin İttifak Devletleri yanında savaşa girmesine ortam hazırladığı savunulabilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

Mustafa Kemal’in bu sözüyle ifade ettiği durumun oluşmasında;



D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Kanal Cephesi, Süveyş Kanalı’nı ele geçirerek İngiltere’nin

2. Osmanlı Devleti’nin, XX. yüzyıl başlarında kaybettiği

Hindistan, Yeni Zelanda ve Avusturya gibi sömürgeleriyle bağlantısını koparmak için açılmıştır.

Çözüm Yayınları

toprakları geri alma, kapitülasyonlara ve Dış Borçlar İdaresine son verme ayrıca Orta Asya Türkleriyle birleşerek Turan Devleti’ni kurma gibi amaçlarının aşağıdaki faaliyetlerinden hangisi üzerinde etkili olduğu söylenebilir?

B) Yalnız II

Buna göre Kanal Cephesi’nin;



I. İngiliz sömürgelerini Osmanlı topraklarına katma,



II. İngiltere’yi askerî ve ekonomik açıdan zayıflatma,



III. İngiltere’nin sömürgelerinden askerî destek almasına engel olma



A) I. Dünya Savaşı’na girmesinde



B) Batı tarzı bir ordu kurmasında



C) Mondros Ateşkes Antlaşması’nı imzalamasında



amaçlarından hangisine yönelik açıldığı söylenebilir?



D) II. Meşrutiyet’in ilan edilmesinde



A) Yalnız I



E) I. Dünya Savaşı’nda tarafsızlığını açıklamasında



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. I. Dünya Savaşı’yla ilgili olarak aşağıdakilerden 3. Sarıkamış Harekâtı’nın başarısız olması üzerine Rus ordusu 1915 baharında taarruza geçmiş ve Erzurum, Erzincan, Muş, Van ve Bitlis gibi şehirleri işgal etmiştir. Rus ordusunda bulunan Ermeni asıllı askerler ise Doğu Anadolu’da bulunan Osmanlı Ermenilerini kışkırtmışlardır.



Osmanlı Devleti’nin bu durum karşısında;



I. Tehcir Kanunu’nun yayımlanması,



II. Rusya’yla ateşkes antlaşmasının imzalanması,



III. Ermenilerin yaşadığı bölgelerde ıslahatlar yapılması



tedbirlerinden hangilerine başvurduğu ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz? I.

II.

A)

Osmanlı Devleti’nin savaşa girmesi

Gizli antlaşmaların imzalanması

B)

Rusya’da Bolşevik İhtilali’nin yaşanması

Kafkas Cephesi’nin kapanması

C)

Bulgaristan’ın savaşa girmesi

Osmanlı’nın Almanya’dan yardım almasının kolaylaşması

D)

Wilson İlkelerinin ilan edilmesi

Tehcir Kanunu’nun yayımlanması

E)

Çanakkale Savaşı’nın kazanılması

Savaşın süresinin uzaması

187

Test 05

1. C

7. Mondros Ateşkesi’nden sonra yaşanan işgaller Anadolu

Aşağıdakilerden hangisinin bu yargıyı desteklediği söylenemez?



A) Kuvayımilliye birliklerinin kurulması



B) Halkın, kurtuluş çözümleri arayan kongreler düzenlemesi



4. E

5. D

6. D

7. D

8. C

9. E 10. B 11. D 12. C

ordusundaki Arap asıllı askerler birliklerinden firar etmiş ve bölge Arapları İngilizlere destek olmuştur.



lrak Cephesi’yle ilgili bu durum Osmanlıların;



I. Batıcılık,



II. ümmetçilik,

C) Her bölgede millî cemiyetlerin kurulması



III. turancılık



D) Mustafa Kemal’in Samsun’a 9. Ordu müfettişi olarak gönderilmesi



politikalarından hangilerinin başarısız olduğunun bir göstergesidir?



E) Halkın, Mustafa Kemal’in etrafında birleşmesi



A) Yalnız l



8. Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra yaşanan;

• Osmanlı ordularının dağıtılması,



• İstanbul Hükûmeti’nin işgallere kayıtsız kalması



durumlarının aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı söylenemez?



A) Millî direniş cemiyetlerinin kurulmasına



B) Kuvayımilliye hareketinin ortaya çıkmasına



C) İstanbul Hükûmeti’nin otoritesinin güçlenmesine



D) Genelge ve kongrelerin düzenlenmesine



E) Mebusan Meclisi’nin yeniden açılmasına



Çözüm Yayınları

• Anadolu’nun yer yer işgal edilmesi,

9.

• Ticari önemi nedeniyle çok sayıda yabancı tüccar tarafından ziyaret ediliyordu.



• Helenistik Dönem, Roma ve Osmanlı Dönemlerine ait mimari yapıları barındırıyordu.



• Avrupa’da basılan gazete, dergi ve kitapların kolayca temin edilebildiği bir yerdi. Selanik’e ait bu özelliklerden yola çıkarak;



I. yönetim,



II. kültür,



III. sanat,



IV. ekonomi



alanlarından hangileri ile ilgili bilgilere ulaşılabilir?



A) l ve ll



B) l ve III

D) l, ll ve III

D) ll ve III

C) l ve ll

E) l, ll ve III

Dönemi’nde imzalanmış olan ve Osmanlı topraklarını paylaşmak için yapılan gizli antlaşmaları açığa çıkararak bu antlaşmaları tek taraflı olarak geçersiz kabul etmişlerdir.





B) Yalnız ll

11. Bolşevikler yayımladıkları bir bildiriyle Çarlık Rusya

Bolşeviklerin bu tutumunun;



I. Osmanlı Devleti’nin Almanya yanında savaşa girmesi,



II. İtilaf Devletleri ile Sovyet Rusya arasındaki ilişkilerin gerginleşmesi,



III. İtilafların Anadolu’yu paylaşma planlarında değişikliğe gidilmesi



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız l



188

3. A

10. lrak Cephesi’nde İngilizlere karşı savaşan Osmanlı

halkının, Osmanlı Hükûmeti’ne olan güvenini kaybetmesine yol açmıştır.



2. A

C) ll ve III

E) ll, III ve lV

B) Yalnız ll

D) ll ve III

C) l ve ll E) l, ll ve III

12. I. Dünya Savaşı’nda askerî çatışmaların cephe gerisine

sıçraması ve şehirlere kimyasal silahların atılması savaşlarda ölen sivil sayısının önceki savaşlara göre fazla olmasına neden olmuştur.



Bu gelişmenin;



I. sivil savunma teşkilatlarının kurulması,



II. halka saldırılardan korunma yöntemlerinin öğretilmesi,



III. tahrip gücü yüksek silahların savaş esnasında kullanımının sona ermesi



durumlarından hangilerinin yaşanmasında etki sahibi olması beklenemez?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

E) ll ve III

C) Yalnız III

Millî Mücadele - I / İşgallere Tepkiler, Cemiyetler ve Kuvayımilliye

01

BÖLÜM 11 Test

1. Yunan işgaline karşı kurulan İzmir Redd-i İlhak Cemiyeti milis teşkilatı kurarak, Yunan işgaline fiilen karşı konulmasında, Balıkesir ve Alaşehir Kongrelerinin düzenlenmesinde etkili olmuştur.

4.

I. Mavri Mira Cemiyeti



II. Kilikyalılar Cemiyeti



III. İngiliz Muhipleri Cemiyeti



Buna göre, İzmir Redd-i İlhak Cemiyetinin aşağıdakilerden hangisini amaçladığı savunulabilir?



Yukarıdaki cemiyetlerden hangilerinin Türk ulusal bağımsızlık mücadelesine destek verdiği söylenemez?



A) İşgallerin ülke genelinde yaygınlaşmasını



A) Yalnız I



B) İşgallere karşı direnişin teşkilatlandırılmasını





C) Ankara Hükûmeti’nin etkinliğinin artırılmasını



D) Millî varlığa düşman cemiyetlerin birleştirilmesini



E) Azınlıklarla iş birliğine gidilmesini

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

2. Kuvayımilliye hareketinin başlamasında; I. Anadolu’da işgallerin başlaması,



II. Osmanlı ordularının terhis edilmesi,



III. azınlıkların işgalcilere destek vermesi

5. Yunanlılarla yapılan Gediz Muharebesi’nin kaybedilmesi

üzerine Mustafa Kemal Paşa “Dalgalı düzensiz ve komutasız bazı savaşlardan sonra bildiğiniz üzere Gediz’de yenildik.” demiştir.



durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları





Bu sözüyle Mustafa Kemal Paşa aşağıdakilerden hangisinin yetersizliğine işaret etmiştir?



A) Meclis hükûmeti sisteminin



B) TBMM’deki milletvekillerinin



C) Tekâlif-i Milliye Emirlerinin



D) Kuvayımilliye birliklerinin



E) Düzenli ordu birliklerinin

3. Millî varlığa düşman cemiyetlerden bazıları, ülkenin

kurtuluşunun Osmanlı Hükûmeti’nin vereceği kararları uygulayarak gerçekleşeceğini savunuyorlardı. Bu yüzden saltanatın varlığının korunmasını her şeyin üstünde tutuyorlardı.



Buna göre millî varlığa düşman cemiyetlerin;



I. manda ve himaye,



II. ulusal egemenlik,



III. demokrasi

6. Millî Kongre Cemiyetinin;



düşüncelerinden hangilerine aykırı bir tutum içinde oldukları savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

189

C) I ve II



I. Anadolu’nun Türk yurdu olduğunu kanıtlama,



II. Türk milletinin egemenlik haklarının desteklenmesini sağlama,



III. işgallere karşı birlik ve beraberliği güçlendirme



amaçlarından hangilerini benimsediği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

Test 01

1. B

7. “Kuvayımilliye ruhu” ifadesini aşağıdakilerden hangisi A) Halk üzerinde baskı oluşturulmasıdır.



B) Mütareke Dönemi’ndeki düzenli ordu birlikleridir.



C) Türk milletinin bağımsız yaşama kararlılığıdır.



D) Bölgesel direniş birlikleridir.



E) Azınlıkların faaliyetlerine karşı oluşan yerel kuvvetlerdir.

3.D

4.D

5.D

6.E

7.C

8.A

9.E

10.A 11.A 12.E

10. Azınlık cemiyetleri ve faaliyetleri dikkate alındığında bu

daha iyi açıklar?



2.E

cemiyetlerle ilgili olarak aşağıdaki verilen bilgilerden hangisinin yanlış olduğu söylenebilir?



A) Sevr Antlaşması’nın uygulanmasını geciktirmişlerdir.



B) Nüfus üstünlüğünü ele geçirmeye çalışmışlardır.



C) İşgallere hukuki gerekçe oluşturmaya çalışmışlardır.



D) Anlaşma Devletleri tarafından desteklenmişlerdir.



E) Ulusçuluk düşüncesiyle hareket etmişlerdir.

8. Sulh-u Selamet-i Osmanî Cemiyeti ile Teali İslam Cemiyeti kurtuluşu saltanat ve halifeye bağlılıkta görmüşlerdir.

Bu özellikleri ile;



I. ulusal egemenlik,



II. ümmetçilik,



III. manda ve himaye

11. Millî cemiyetlerin;



anlayışlarından hangilerine karşı oldukları söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

Çözüm Yayınları





I. yalnızca bulundukları bölgelere yönelik faaliyetlerde bulunmaları,



II. bağımsızlık duygusunu geliştirmeleri,



III. “Ya istiklal, ya ölüm!” düşüncesini benimsemeleri



özelliklerinden hangilerinin, ulaşım ve haberleşme araçlarının İtilaf Devletlerinin denetiminde olmasından kaynaklandığı söylenebilir?



A) Yalnız I

E) I, II ve III



190

9. Hürriyet ve İtilaf Fırkasının;

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

12.

I. Milis kuvvetleri: Düzenli bir orduya mensup olmayan ve tek merkezden yönetilmeyen silahlı birliklerdir.



II. Müdafa-i Hukuk Cemiyetleri: Mondros Ateşkes Antlaşması sonrasında başlayan işgallere karşı Türk milleti tarafından farklı yerlerde kurulan bölgesel direniş cemiyetleridir.



III. Mütareke Dönemi: Mondros Ateşkes Antlaşması sonrasındaki işgaller ve bu işgallere karşı Türk halkının mücadeleye başladığı dönemdir.



I. Anadolu halkını Millî Mücadele aleyhine kışkırtması,



II. Millî Mücadele’de etkili olan kişilerin önemli bir kısmını İttihatçılıkla suçlaması,



III. İstanbul Hükûmeti’nin İngiliz yanlısı politikalarını desteklemesi



özelliklerinden hangilerinin işgallere karşı direnişi zayıflattığı savunulabilir?



Yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

4. İstanbul Hükûmeti tarafından Mustafa Kemal’e verilen

1. Mustafa Kemal Paşa, Mondros Ateşkesi sonrasında

Dokuzuncu Ordu müfettişliği görevinin;

İstanbul Hükûmeti’nin işgaller karşısındaki teslimiyetçi tutumuna tanıklık etmiştir. İstanbul’da etkin bir mücadele yürütülemeyeceğinin anlaşılması üzerine de yakın arkadaşları ile birlikte Anadolu’ya geçme planları yapmıştır.



Bu bilgi Mustafa Kemal’in;



I. işgalci güçlerle mücadele etme,



II. Avrupa devletlerinin desteğini alma,



III. millî direnişi teşkilatlandırma



tutumlarından hangilerini benimsediğini kanıtlar niteliktedir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

02

BÖLÜM 11 Test

Mustafa Kemal’in Samsun’a Çıkışı ve Havza Genelgesi



I. Karadeniz Bölgesi’ndeki etnik çatışmaları önleme,



II. bölgedeki karışıklıkların bahane edilerek Mondros Ateşkesi’nin 7. maddesinin uygulanmasını engelleme,



III. bölgedeki Osmanlı birliklerinin terhis işlemlerini engelleme



amaçlarından hangilerini kapsadığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

C) I ve II

E) II ve III

2. Mustafa Kemal, Havza Genelgesi’nde İzmir’in işgaline karşı büyük protesto mitinglerinin düzenlenmesini istemiştir.



Bu bilgiler öncelikle aşağıdakilerden hangisinin amaçlandığının bir göstergesidir?



A) İşgallere karşı kamuoyu oluşturulmasının



Çözüm Yayınları

5. Mustafa Kemal Paşa 22 Mayıs 1919’da Samsun’dan

İstanbul’a gönderdiği raporda: “Millet tek vücut olup hâkimiyet esasını, Türklük duygusunu esas kabul etmiştir.” ifadesini kullanmıştır.



Bu bilgiler Türk milleti ile ilgili,



I. Azınlıkların ayrılıkçı faaliyetlerine ve işgallere karşı tutum almıştır.

B) Bölgesel kuruluşların etkin hâle getirilmesinin



II. Milliyetçilik düşüncesiyle hareket etmektedir.



C) Mebusan Meclisinin ülke yönetiminde etkinleştirilmesinin



III. Ulusal bağımsızlık hedefinde birleşmiştir.



D) Manda ve himaye düşüncesinin terk edilmesinin



yargılarından hangilerini desteklemektedir?



E) İtilaf Devletleri arasında anlaşmazlıklar çıkarılmasının



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

191 3. Mustafa Kemal’in padişahın görevlendirdiği bir kişi olarak Anadolu’ya geçmek istemesi onun aşağıdakilerden hangisine dikkat ettiğini gösterir?



A) İtilaf Devletlerinin dikkatini çekmeye



B) Halkın saltanata bağlı olmasına



C) İstanbul Hükûmeti’nin desteğinin sağlanmasına



6.

I. Havza Genelgesi’nin yayımlanması



II. İzmir’in işgal edilmesi



III. Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkması



Yukarıdaki gelişmelerin oluş sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru sırayla verilmiştir?

D) Anadolu’daki millî güçlerle birlikte hareket edilmesine



A) I, II, III

E) Devlet otoritesinin korunmasına



B) II, I, III

D) III, I, II

E) III, II, I

C) II, III, I

Test 02

1. D

7. Mustafa Kemal, Mondros Ateşkes Antlaşması’nın

I. Demokratik bir yönetim kurulmalıdır.



II. Bağımsızlık millete dayanılarak kazanılabilir.



III. İstanbul’da kalarak vatanın kurtuluşu için etkin bir şekilde çalışılamaz.



düşüncelerinden hangilerine sahip olmasının ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4.D

5.E

6.C

7.D

8.C

9.D

10.A 11.B 12.D

ve güvenliği Rumlar bozmaktadır. Eğer Rumlar siyasi emellerinden vazgeçerlerse bölgede asayiş kendiliğinden sağlanacaktır.” görüşüne yer vermiştir.



Mustafa Kemal’in Anadolu’ya geçme kararı almasına,



3.B

10. Mustafa Kemal, Samsun Raporu’nda: “Bölgede asayişi

imzalanmasından sonra İstanbul’a gelmiş ve vatanın kurtarılması için izlenmesi gerekli yolları tespit edebilmek için devlet adamları, aydınlar ve komutanlarla bir dizi görüşmeler yapmıştır. Bu görüşmeler sonunda Mustafa Kemal Anadolu’ya geçme kararı almıştır.



2.A

C) I ve II

Mustafa Kemal’in bu görüşü İtilaf Devletlerinin;



I. Türkler Hristiyanları katletmektedir.



II. Millî Mücadeleciler padişaha ve halifeye karşı savaşmaktadır.



III. Osmanlı ülkesinde Türklerin çoğunlukta oldukları bölgelerin bağımsızlığına saygı duyulacaktır.



savunularından hangilerinin gerçeklere dayanmadığına kanıt olarak gösterilebilir?



A) Yalnız I



E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Havza Genelgesi’nin,

I. İşgaller İtilaf Devletleri ve İstanbul Hükûmeti’ne çekilecek telgraflarla protesto edilmelidir.



II. Mitingler esasında Hristiyan ahaliye zarar verilmemesine dikkat edilmelidir.



III. Yurt genelinde İzmir’in işgalini ve diğer işgalleri kınayan mitingler düzenlenecektir.



I. millî cemiyetlerin kurulması,



II. Kuvayımilliye birliklerinin oluşturulması,



III. azınlıkların çete ve cemiyetlerinin İtilaf Devletlerince desteklenmesi



gelişmelerinden hangilerinin Millî Mücadele’nin siyasal ve askerî temelini oluşturarak Mustafa Kemal’in Millî Mücadele’yi örgütlemesini kolaylaştırdığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

8. Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra yaşanan;



hükümlerinden hangilerinin İtilaf işgallerine hukuki dayanak oluşmasını önlemeye yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Havza Genelgesi’nde yer alan,

yetkisiyle mülki, idari ve askerî amirliklere bir emir yayımlayarak derhâl askerî birliklerin ve millî kuvvetlerin terhisinin durdurulmasını istemiştir.

• İzmir’in işgali ve diğer işgalleri kınayan heyecanlı mitingler düzenlenmelidir.



• Bu mitingler esasında Hristiyan ahaliye zarar verilmemesine dikkat edilmelidir.



Mustafa Kemal’in bu emrinin aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğu söylenebilir?





A) Millî Mücadele’nin lideri hâline gelmeye



B) Kurtuluş Savaşı’na resmi ve hukuki bir nitelik kazandırmaya



C) Halkı işgaller karşısında bilinçlendirmeye



D) Bağımsızlığı sağlamak için gerekli olan askerî gücü korumaya



E) Halkın saltanata bağlılığından yararlanmaya

9. Mustafa Kemal Samsun’a çıktığında 9. Ordu Mmüfettişliği

192

gibi kararların;



I. ulusal bilinci uyandırma,



II. millî irade önündeki engellere son verme,



III. Müslümanlarla azınlıklar arasında çatışmalar yaşanmasını önleme



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

1. Amasya Genelgesi’nde, Sivas’ta ulusal bir kongrenin

4. Amasya Genelgesi’nde yer alan; “Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.” kararında;

toplanacağı belirtilmiştir.



Bu kararın alınmasında aşağıdakilerden hangisine daha fazla ihtiyaç duyulması etkili olmuştur?



A) Millî cemiyetlerin kurulmasına



B) Millî birlik ve beraberliğin sağlanmasına



C) Silah ve cephaneye



D) Uluslararası desteğin sağlanmasına



E) Hukuk devleti anlayışının hakim kılınmasına



I. Millî Mücadele’yi halka maletme,



II. Türk yurdunu işgallerden kurtarma,



III. laik devlet düzenini hâkim kılma



amaçlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



A) Saltanat düşüncesine karşı çıkılması



B) Kuvayımilliye birliklerinin kurulması



C) İstanbul Hükûmeti’nin yok sayılması



D) Yurdun işgal edilmeye başlanması



E) Mustafa Kemal’in Samsun’a 9. Ordu müfettişi olarak gönderilmesi

Çözüm Yayınları



D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

milletin azim ve kararı kurtaracaktır.” kararı doğrultusunda Millî Mücadele’de İtilaf Devletleri, azınlıklar, İstanbul Hükûmeti ve saltanata karşı savaşılmıştır.

dağıtılmayacak, komuta devredilmeyecek, silah ve cephaneler bırakılmayacaktır.” kararı yer almıştır.

Aşağıdakilerden hangisi, Amasya Genelgesi’nde yer alan bu kararın gerekçesini oluşturmaktadır?

B) Yalnız II

5. Amasya Genelgesi’nde yer alan; “Milletin bağımsızlığını yine

2. Amasya Genelgesi’nde, “Askerî ve millî örgütler hiçbir şekilde



03

BÖLÜM 10 Test

Amasya Genelgesi



Buna göre,



I. Osmanlı yönetimi kurtarıcı olarak kabul edilmemiştir.



II. Amasya Genelgesi’nin saltanatla mücadeleyi öngörmesi ihtilalci bir niteliğe sahiptir.



III. Kurtuluş Savaşı iç ve dış tehditlere karşı milletçe bir bütün şeklinde yapılmak istenmiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Amasya Genelgesi’nin, 3. Amasya Genelgesi’nde yer alan: “Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.” maddesi aşağıdakilerden hangisinin güçlendirileceğini kanıtlamaktadır?



A) Saltanat makamının



B) İstanbul Hükûmeti’nin



C) Ulusal iradenin





I. Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikedir.



II. İstanbul Hükûmeti üzerine düşen görevi yerine getirememektedir.



III. Sivas’ta toplanacak kongreye katılmak için her ilden milletin güvenini kazanmış üç delege seçilecektir.



kararlarından hangileri Millî Mücadele’nin gerekçelerini ortaya koymaktadır?

D) Düzenli ordunun



A) Yalnız I

E) Kuvayımilliye birliklerinin



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

193

Test 03

1. B

7. Amasya Genelgesi’nde, “Anadolu’nun her bakımdan en

Bu kararın;



I. millî dernekleri birleştirme,



II. ulusal birlik ve beraberliği sağlama,



III. Anadolu hareketinin merkezileşmesini sağlama



amaçlarından hangilerinin gerçekleştirilmesine yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

3.C

4.D

5.E

6.C

7.E

8.D

9.A

10.A 11.D 12.C

10. Amasya Genelgesi bir ihtilal beyannamesi niteliği taşımaktadır.

güvenli yeri olan Sivas’ta millî bir kongre toplanmalıdır.” kararı alınmıştır.



2.D

C) Yalnız III



Amasya Genelgesi ile ilgili aşağıdaki özelliklerden hangisi bu durumun en güçlü kanıtını oluşturmaktadır?



A) Halk egemenliği düşüncesinin vurgulanması



B) Mustafa Kemal’e ordunun önemli paşalarının da destek vermesi



C) Sivas’ta ulusal bir kongre toplanacağının açıklanması



D) İstanbul Hükûmeti’nin verdiği görevin dışına çıkılması



E) Halkın işgallere karşı bilinçlendirilmeye çalışılması

E) I, II ve III

11. Amasya Genelgesi’nin, 8. Amasya Genelgesi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi

A) Kurtuluş Savaşı’nın amacı ve gerekçesini belirtir.



B) İstanbul Hükûmeti’nin teslimiyetçi tutumuna karşı tepki niteliği taşır.



C) Vatanın kurtarılması konusunda bir çağrı niteliği taşır.



D) Mustafa Kemal Paşa’nın Türk milletine ilk çağrısıdır.



E) Ulusal egemenliği sağlama yolunda bir çağrıdır.

Çözüm Yayınları

doğru değildir?



I. Vatanın bütünlüğü milletin bağımsızlığı tehlikededir.



II. Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.



III. Vatanın içinde bulunduğu durumu bütün dünyaya duyurmak için millî bir kurul oluşturulmalıdır.



hükümlerinden hangilerinin İstanbul Hükûmeti’nin varlığını yok sayan bir niteliğe sahip olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Amasya Genelgesi’nden sonra Mustafa Kemal: “Ulusun

kendi hayatını kurtarmak, kendi meşru hakkını savunmak için çıkardığı sese katılmak her kendini bilen yurttaşın görevidir.” demiştir.

194



9. Amasya Genelgesi’nin; “Her türlü etki ve denetimden uzak

Mustafa Kemal’in bu sözüne bakarak onun hakkında;



I. Millî Mücadele’ye katılımı artırmaya çalışmıştır.



I. bağımsız bir yürütme gücü oluşturma,





II. uluslararası iş birliğini geliştirme,

II. Millî birlik ve beraberliğin güçlü olması gerektiğini vurgulamıştır.



III. saltanat ve hilafetin varlığını koruma



III. Vatanın kurtarılması uğrunda padişahlığa siyasi destek sağlamıştır.

millî bir kurulun varlığı gereklidir.” kararı ile;



ihtiyaçlarından hangileri vurgulanmıştır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III



yorumlarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

04

BÖLÜM 11 Test

Erzurum Kongresi

4. Erzurum Kongresi’nde İstanbul Hükûmeti’ne tepki

1. Erzurum Kongresi’nde alınan aşağıdaki kararlardan

hangisi ile mutlakiyete dayalı bir yönetim anlayışına karşı olunduğu vurgulanmıştır?



A) Manda ve himaye kabul olunamaz.



B) Her türlü yabancı işgaline karşı milletçe karşı konulacaktır.



C) Millî sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz.



D) Kuvayımilliye’yi etken ve millî iradeyi hâkim kılmak esastır.



E) Azınlıklara siyasi hâkimiyet ve sosyal dengeyi bozacak haklar verilemez.

gösterilmesine rağmen Osmanlı padişahı doğrudan hedef alınmamış ve saltanat yanlılarını da Millî Mücadele’ye çekebilecek uzlaşmacı bir üslup kullanılmıştır.



Erzurum Kongresi’nin aşağıdaki kararlarından hangisinin bu yargıyı destekler nitelikte olduğu söylenebilir?



A) Azınlıklara siyasi ve sosyal dengeyi bozacak haklar verilemez.



B) Hükûmetin yaptığı işlerin Meclis tarafından kontrol edilmesini sağlamak için çalışılacaktır.



C) Toplanacak olan ulusal güçler saltanat ve hilafet makamını da kurtaracaktır.



D) Millî sınırlar içinde vatan bir bütündür, asla parçalanamaz.



E) Manda ve himaye kabul olunamaz.

2. Erzurum Kongresi’nde alınan kararlardan bazıları şunlardır:



I. Azınlıklara siyasi ve sosyal dengeyi bozacak haklar verilemez.



II. Millî Meclisin derhâl toplanması ve hükûmet işlerinin Meclis tarafından denetlenmesi için çalışılacaktır.



III. Manda ve himaye kabul olunamaz.

5. Erzurum Kongresi; 17 çiftçi ve tüccar, 5 emekli subay,

Bu kararların “ulusal egemenlik, toplumsal eşitlik, ulusal bağımsızlık” kavramları ile ilişkisi aşağıdakilerden hangisinde doğru bir şekilde eşleştirilmiştir? Ulusal Egemenlik

Toplumsal Eşitlik

Ulusal Bağımsızlık

A)

I

II

III

B)

II

III

I

C)

II

I

III

D)

I

III

II

E)

III

II

I

Çözüm Yayınları



4 emekli memur, 5 öğretmen, 4 gazeteci, 5 hukukçu, 2 mühendis, 1 doktor, 6 din adamı, 3 eski milletvekili, 1 general ve 1 eski bakan olmak üzere 54 delegeden oluşmuştur.



Bu durum, aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Kongrenin laiklik anlayışını benimsediğinin



B) Kongrede manda düşüncesine karşı çıkıldığının



C) Kongrenin askerî bir nitelik taşıdığının



D) Halkın farklı kesimlerinden temsilcilerin kongrede yer aldığının



E) Kongrenin engellemelere rağmen toplandığının

3. Erzurum Kongresi’nde alınan;

I. Milli sınırlar içerisinde vatan bir bütündür bölünemez.

6. Erzurum Kongresi’nde alınan,



II. Meclis derhal toplanmalı ve hükûmet çalışmalarını denetlemelidir.



I. Azınlıklara siyasi egemenliğimizi ve toplumsal dengemizi bozucu ayrıcalıklar verilemez.



III. Her türlü yabancı işgaline karşı milletçe karşı konulacaktır.



II. Manda ve himaye kabul edilemez.



III. Millî kuvvetleri etkili, millî iradeyi hâkim kılmak esastır.



IV. Manda ve himaye kabul edilemez.



kararlarından hangilerinin yalnızca iç politika ile ilgili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II, III ve IV

C) II ve III

E) I, II, III ve IV



kararlarından hangileri, Amasya Genelgesi’nde yer alan, “Ulusun bağımsızlığını yine ulusun azim ve kararı kurtaracaktır.” maddesiyle aynı doğrultudadır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

195

Test 04

1. D

7. Erzurum Kongresi’nde; “Millî kuvvetleri etkin, millî iradeyi

3.B

4.C

5.D

6.C

7.E

8.D

9.E

10.E 11.D 12.C

10. Erzurum Kongresi’nin toplanmasına karşı çıkan Damat Ferit,

hâkim kılmak esastır.” kararı alınmıştır.



2.C

gazetelere verdiği demeçlerde kongrenin bir ayaklanma olduğunu ileri sürmüştür.

Bu kararın;

Damat Ferit’in bu tutumunun;



I. Mebusan Meclisi’nin toplanması,





II. Temsil Heyeti’nin kurulması,



I. Millî Mücadele’nin teşkilatlanmasını önleme,



III. TBMM’nin açılması



II. İstanbul Hükûmeti’nin, Anadolu’daki otoritesini koruma,



gelişmelerinden hangilerinin üzerinde etkili olduğu savunulabilir?



III. halkın kongre kararları etrafında birleşmesine engel olma



A) Yalnız I



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. İsmet İnönüî “Erzurum Kongresi’nde konulan prensipler,

bundan sonraki bir sene zarfında bütün memleketi kapsayan savunma ve siyasi kurulma devrinde ve sonra barış konferansında izlenen davaların bünyesi içinde tam bir uygunluk göstermektedir.” demiştir.



I. Her türlü yabancı işgaline karşı milletçe karşı konulacaktır.



II. Manda ve himaye kabul edilemez.



III. Meclis derhâl toplanmalı ve hükûmet çalışmalarını denetlemelidir.



kararlarından hangilerinde, ulusal bağımsızlık vurgusu yapılmıştır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

8. Erzurum Kongresi’nde alınan,

Buna göre Erzurum Kongresi hakkında,

I. Milli Mücadele’nin temelini oluşturmuştur.



II. Bölgesel kurtuluş çarelerine destek vermiştir.



III. Vatanın düşman işgalinden kurtulması için önemli kararlara imza atmıştır.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Erzurum Kongresi’nin; 196



I. Ulusal sınırlar içerisinde vatan bir bütündür, asla parçalanamaz.



II. Azınlıklara sosyal dengemizi, siyasi hâkimiyetimizi bozacak ayrıcalıklar tanınamaz.



III. Mebusan Meclisi derhâl açılmalı ve İstanbul Hükûmeti’nin faaliyetlerini denetlemelidir.

9. Millî Mücadele Dönemi’nde alınan aşağıdaki kararlardan hangisi diğerleriyle çelişmektedir?



A) Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.



B) Millî kuvvetleri etkin, millî iradeyi hâkim kılmak esastır.



C) Mebusan Meclisi derhal açılarak hükûmet işleri denetim altına alınmalıdır.



D) Millet, millî hâkimiyet prensibini kabul etmiştir.



E) Toplanacak olan ulusal güçler saltanat ve hilafet makamını kurtaracaktır.



kararlarından hangileri üzerinde kongre üyelerinin ulus-devlet anlayışına sahip olmalarının etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

4. Sivas Kongresi’nde Millî Mücadele’nin yayın organı

1. Sivas Kongresi’nde, “Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk

Cemiyeti köylere kadar teşkilatlanacaktır.” kararı alınmıştır.



olarak “İrade-i Milliye” adıyla bir gazetenin çıkarılması kararlaştırılmıştır.

Bu kararla;



I. Mondros Ateşkesi’nin uygulanmasını hızlandırma,



II. Milli Mücadele’nin tabanını genişletme,



III. ulusal direnişi bütün yurda yayma



hedeflerinden hangilerine ulaşılmak istendiği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

2. Sivas Kongresi’nde manda ve himaye kesin olarak



I. kamuoyu oluşturma,



II. birlik ve beraberliği sağlama,



III. ulusal bağımsızlığı sağlama



amaçlarından hangilerine yönelik faaliyetlerde bulunduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

Bu durum aşağıdakilerden hangisine önem verildiğini göstermez?



A) Millî Mücadele’nin propogandasının yapılmasına



B) Kamuoyunun bilinçlendirilmesine



C) İşgallere karşı direnişin yaygınlaştırılmasına



D) Uluslararası iş birliğinin geliştirilmesine



E) Kongre kararlarının duyurulmasına

Cemiyeti adı altında tüm millî cemiyetler birleştirilmiştir.

Çözüm Yayınları

Buna göre Sivas Kongresi’nin;



5. Sivas Kongresi’nde, Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk

reddedilmiş, Anadoludaki tüm cemiyetler bir çatı altında toplanmış ve İradey-i Milliye gazetesinin çıkarılması kararlaştırılmıştır.



05

BÖLÜM 11 Test

Sivas Kongresi

Bu durum,



I. Yerel milis güçler ortadan kaldırılmıştır.



II. Anadolu’daki bağımsızlık mücadelesi tek çatı altında toplanmıştır.



III. Millî Mücadele içerisindeki fikir ayrılıkları tamamen ortadan kalkmıştır.



yargılarından hangilerini doğrular?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

3. “Sivas Kongresi’nin ilk oturumunda kongre üyeleri hiçbir

siyasal partiyle bağlantıları olmadığına dair yemin etmişlerdir.”

197

6. Sivas Kongresi’nde görüşülen;



Kongre üyelerinin bu şekilde hareket etmeleri aşağıdakilerden hangisinin sağlanmak istenmesiyle açıklanabilir?



A) Laik yönetimin



B) Sosyal eşitliğin





C) Millî birlik ve beraberliğin

konularından hangileri milletlerin kendi kaderini tayin hakkının verilmesi düşüncesine aykırıdır?



D) Saltanata bağlılığın



A) Yalnız I



E) Ulusal egemenliğin





I. işgallere karşı direnme,



II. millî cemiyetleri birleştirme,



III. büyük bir devletin himayesine girme

B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

Test 05

1. D

7. Sivas Kongresi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi

2.E

3.C

4.D

5.B

6.C

7. C

8.E

9.C

10.B 11.B 12.B

10. Sivas Kongresi’nin;

Anadolu Hareketi’nin yürütme gücünü kullandığının en güçlü kanıtını oluşturmaktadır?



I. manda ve himayenin kesin olarak reddedilmesi,



II. Damat Ferit Paşa Hükûmeti’nin düşürülerek Ali Rıza Paşa Hükûmeti’nin kurulması, III. millî cemiyetlerin bir çatı altında birleştirilmesi



A) İstanbul Hükûmeti ile ilişkilerin kesilmesi



B) Manda ve himayenin kesin olarak reddedilmesi





C) Ali Fuat Paşa’nın Batı Cephesi Kuvayımilliye Komutanlığına atanması



sonuçlarından hangilerinin doğrudan Amasya Görüşmelerine giden süreci hızlandırdığı söylenebilir?



D) Mebusan Meclisinin açılmasının desteklenmesi



A) Yalnız I



E) Temsil Heyeti’nin üye sayısının artırılması



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

11. Sivas Kongresi’nin,

I. Manda ve himaye asla kabul edilemez.

denetimine sunulması şarttır.”



II. Millî kuvvetleri etkili, millî iradeyi hâkim kılmak esastır.

Sivas Kongresi’nde alınan bu karar;



III. Vatanın bütünlüğünü, milletin bağımsızlığını tehdit etmediği müddetçe yabancı devletlerin ekonomik yardımları kabul edilecektir.



I. ulusal iradenin egemen kılınması,



II. yürütme organının keyfi kararlar almasının engellenmesi,



III. ulusal çıkarların korunması



özelliklerinden hangilerini sağlamaya yöneliktir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

Çözüm Yayınları

8. “Ulus ve ülkenin kaderi üzerine alınacak kararların Meclis



kararlarından hangilerinin I. TBMM Dönemi’nde Türkiye’nin dış politika ilkeleri arasında yer aldığı söylenemez?



A) Yalnız I



Buna göre;



I. İstanbul Hükûmeti ulusal menfaatleri anlamaktan yoksundur.



II. İtilaf Devletleri ve hükûmet, kongreyi varlıklarına tehdit olarak görmüştür.



III. Kongre engellemelerden dolayı bağımsızlık doğrultusunda çalışamamıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) II ve III

12. Balıkesir ve Alaşehir Kongreleri, Batı Anadolu’da faaliyet yürüten Kuvayımilliye birliklerinin ihtiyaçlarının temin edilmesine yönelik kararlar almıştır.

toplanmasını engellemeye yönelik çalışmalar yapmışlardır.



D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. İstanbul Hükûmeti ve İtilaf Devletleri, Sivas Kongresi’nin

198

B) Yalnız II

E) I, II ve III

C) I ve II



Buna göre,



I. Kongreler ulusal nitelikli kararlara imza atmıştır.



II. Batı Anadolu’daki halk direnişi güçlendirilmek istenmiştir.



III. Kuvayımilliye birliklerinin hukuk devleti anlayışına aykırı hareket etmeleri önlenmiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

4. Ali Rıza Paşa kabinesinin kurulmasından sonra İstanbul

1. Mustafa Kemal ile Salih Paşa arasında imzalanan

Amasya Protokolü’yle Mebusan Meclisinin toplanması kararlaştırılmıştır.



06

BÖLÜM 11 Test

Amasya Görüşmeleri ve Misakımilli

Hükûmeti, Temsilciler Kurulu ile Amasya Görüşmelerini gerçekleştirmiştir. Bu görüşmede Osmanlı Mebusan Meclisinin açılması kararlaştırılmıştır.

Bu karar,



I. mutlakiyet,



Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?



II. ulusal irade,



A) İstanbul Hükûmeti, Anadolu Hareketi’ni resmen tanımıştır.



III. ulusal egemenlik



B) Anlaşma Devletlerinin, Anadolu’daki faaliyetleri sona erdirilmiştir.



anlayışlarından hangilerinin yönetimde etkili hâle getirilmeye çalışıldığının bir göstergesidir?



C) TBMM’nin açılması kararlaştırılmıştır.



A) Yalnız I



D) Misakımillî kararları kabul edilmiştir.



E) Dış politikada birlikte hareket edilmiştir.



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Amasya Görüşmelerinden sonra Temsil Heyeti, Mustafa

2. Misakımillî’nin aşağıdaki kararlarından hangisinde “ulusal

Kemal’in başkanlığında Ankara’ya gelmiştir.



A) Batı Trakya’nın durumunun tespitinde halk oylamasına başvurulmalıdır.



B) İşgallere son verildiği takdirde Boğazlar, dünya ticaretine açılacaktır.



C) Ülkemizdeki azınlıklara, komşu ülkelerdeki Müslümanlara tanınan haklar kadar hak tanınacaktır.



D) Adli, mali, siyasi gelişmemize engel olan ayrıcalıklar kaldırılmalıdır.



E) Türk halkının çoğunlukta olduğu yerler, birbirinden ayrılmaz bir bütündür.

3. “Azınlıkların hakları, komşu ülkelerdeki Müslümanların da aynı haklardan yararlanmaları şartıyla kabul edilecek ve sağlanacaktır.”

Çözüm Yayınları

sınırlar” kavramına vurgu yapılmıştır?



Bu durum aşağıdakilerden hangisine ortam hazırlamıştır?



A) Temsil Heyetinin görev süresinin sona ermesine



B) Ankara’nın işgale uğramasına



C) Ankara’nın Millî Mücadele’nin merkezî olmasına



D) Düzenli ordu birliklerinin kurulmasına



E) Ulusal bağımsızlığın sağlanmasına

6. Osmanlı Mebuslar Meclisinde ilan edilen Misakımillî’de politik ve ekonomik gelişmemizi engelleyen ve hukuk alanında hâkimiyetimizi sınırlayan ayrıcalıkların ortadan kaldırılması kararı bulunmaktaydı.



Misakımillî’nin bu kararının aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğu söylenebilir?



A) Manda ve himaye düşüncesinin geçerliliğini ortadan kaldırmak



I. Duyun-u Umumiye,



II. Konsolosluk Mahkemeleri,



B) Azınlık sorununun çözümünde eşitlik ilkesinin geçerli olacağını göstermek



III. Milletler Cemiyeti



C) Ulusal iradenin yönetime yansımasını sağlamak





Bu hükümle;



kurumlarından hangilerinin ortadan kaldırılması amaçlanmıştır?

D) Halifenin Müslümanlar üzerindeki etkinliğini artırmak



A) Yalnız I

E) Komşu ülkelerle ilişkileri geliştirmek



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

199

Test 06

1. D

2.E

3.B

4.A

5.C

6.C

7.B

8.E

9.D

10.C 11.D 12.C

7. Amasya Görüşmelerinde alınan;

10. Misakımillî’de yer alan;



I. Temsil Heyeti yasal bir kurum olarak tanınacaktır.





II. Mebusan Meclisinin açılması için gerekli çalışmalar yapılacaktır.

I. Batı Trakya, Kars, Ardahan ve Batum’un geleceğini belirlemek amacıyla halkoyuna başvurulmalıdır.



II. Mondros Mütarekesi imzalandığı tarihte işgal edilmiş Arap bölgelerinin durumu, halk oylamasıyla belirlenmelidir.



III. Mütareke imzalandığı tarihte Türk - İslam çoğunluğunun olduğu bu bölgelerin tamamı birbirinden ayrılamaz bir bütündür.



kararlarından hangileri karar alma sürecinde kamuoyunun görüşlerinin dikkate alınacağının bir göstergesidir?



A) Yalnız I



III. İstanbul Hükûmeti tarafından Ulusal Mücadele’ye karşı olan memurların görevine son verilecektir.



kararlarından hangileri öncelikle parlamenter rejimi etkili hâle getirmeye yöneliktir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III





II. Osmanlı toprak bütünlüğünü koruma,



III. ekonomik faaliyetlerin sağlıklı yürütülmesini sağlama



durumlarından hangilerinin amaçlandığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

Bu madde ile; I. başkentin güvenliğini sağlama,

E) I, II ve III

başkanlığındaki Temsil Kurulu ile İstanbul Hükûmeti’ni temsilen Salih Paşa arasında görüşmeler yapılmıştır. Erzurum ve Sivas Kongrelerinin kararlarının İstanbul Hükûmetince de uygun bulunduğu ve Temsil Kurulu ile aralarında bir anlaşmazlık kalmadığı konusunda görüş birliğine varılarak bu görüşler ortak bir protokol ile imzalanmış ve ilan edilmiştir.

Boğazların güvenliği sağlandığı ve işgallere son verildiği takdirde, ilgili devletlerin Boğazlara yönelik oy birliği ile verecekleri kararlar tarafımızdan onaylanacaktır.” maddesidir.



D) II ve III

C) I ve II

11. 20-22 Ekim 1919’da Amasya’da Mustafa Kemal

8. Misakımillî’de yer alan kararlardan biri de “İstanbul ve



B) Yalnız II



Bu bilgiye dayanarak,



I. Temsil Kurulu hukuki nitelik kazanmıştır.



II. İstanbul Hükûmeti’nin siyasi etkinliği resmen sona ermiştir.



III. Halkın bağımsızlık arayışına İstanbul Hükûmeti kayıtsız kalamamıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II ve III

12. İtilaf Devletleri, Misakımillî kararlarının yayımlanmasından 200

kısa bir süre sonra İstanbul’u resmen işgal ederek Mebusan Meclisini kapatmış ve milletvekillerinin bir bölümünü Malta Adası’na sürgüne göndermişlerdir.

9. Son Osmanlı Mebusan Meclisinde Misakımillî kararları oy birliği ile kabul edilmiştir.



Buna göre, Mebusan Meclisi üyelerinin;



İtilaf Devletlerinin bu tutumunda Misakımilli’ye ait aşağıdaki özelliklerden hangisinin daha fazla etkiye sahip olduğu savunulabilir?



I. bağımsızlığın sağlanması,



II. ülke bütünlüğünün korunması,



A) Halkın seçtiği temsilciler tarafından onaylanması



III. rejimin değişikliğinin gerçekleştirilmesi



B) Batı Trakya ve Arap Yarımadası’nda halk oylamasının öngörülmesi



C) Tam bağımsızlığı öngörmesi



D) Ulusal egemenlikle ilgili kararlara yer vermemesi



E) Azınlıklarla ilgili durumlara yer verilmesi



görüşlerinden hangilerinde birleştikleri savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

1. “Düşmanların çemberi altında olan hükûmetin emirlerini,

4. Hilal Öğretmen: Evet. Çünkü TBMM’ye karşı isyanlar artmış,

ordu yerine getirecek durumda değildir. Bu yüzdendir ki vatanı savunma ve koruma görevi doğrudan doğruya milletin kendisine yönelmiş bulunmaktadır.”



07

BÖLÜM 11 Test

I. TBMM

otoriteyi sağlamada güçlükler baş göstermeye başlamıştı.”

Buna göre,



Yukarıdaki bilgilerden hareketle Hilal Öğretmen’in aşağıdaki sorulardan hangisini cevapladığı savunulabilir?



A) Sevr Antlaşması’na neden karşı çıkılmıştı?



B) Büyük Millet Meclisi açılmalı mıydı?



I. bölgesel direniş cemiyetlerinin kurulması,



II. Kuvay-ı İnzibatiye’nin kurulması,



C) Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarılmalı mıydı?

III. Kuvayımilliye’nin ortaya çıkması



D) Düzenli ordu kurulmalı mıydı?



E) Mondros Ateşkes Antlaşması imzalanmalı mıydı?



gelişmelerinden hangilerinin Mustafa Kemal Paşa’nın bu sözü doğrultusunda olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I ve III

5. “İlk mecliste beyaz sarıklı, aksakallı hocalar, pırıl pırıl

üniformalı genç subaylar, şal sarıklı aşiret beyleri, külahlı ağalar ve kavuklu çelebiler; Avrupa’daki yüksek öğrenimlerini bitirip yeni dönmüş Batı kültürüyle yetişmiş gençler yan yana oturuyorlardı.”

tarafından gerçekleştirilen aşağıdaki faaliyetlerden hangisi işgallerin Anadolu içlerine doğru yaygınlaşmasını doğrudan önlemeye yöneliktir?



A) İstanbul ile olan her türlü haberleşmenin kesilmesi



B) İstanbul Hükûmeti’nin her türlü faaliyetinin yok sayılması



C) Geyve ve Ulukışla demir yollarının tahrip edilmesi



D) Yapılan tutuklamalara karşı Anadolu’da bulunan İtilaf Devletleri subaylarının tutuklanması



E) İstanbul’a her türlü mal ve para akışının durdurulması

Çözüm Yayınları

2. İstanbul’un resmen işgali sonrasında Temsil Heyeti



Bu bilgiler I. TBMM’nin;



I. ulusal meclis,



II. olağanüstü hâl meclisi,



III. laik meclis



özelliklerinden hangilerine sahip olduğunun bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

3. “Meclis, Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun etkili şekilde

uygulanması için mahkemeler kurdu. İstiklal Mahkemeleri adı verilen ve üyeleri milletvekilleri arasından seçilen bu mahkemeler düşmanla iş birliği yapanları, asker kaçaklarını, ayaklanmacıları ve Millî Mücadele’ye zarar veren diğer suçluları yargılayıp cezalandıracaktı.”

201



Bu bilgiler, aşağıdaki amaçlardan hangisi doğrultusunda hareket edildiğini kanıtlamaz?

6. I. TBMM, öncelikle aşağıdaki amaçlardan hangisini



A) Temsil Heyetinin hukuki varlığını koruma



A) Eğitim sistemini çağdaşlaştırma



B) Yargının işleyişini hızlandırma



B) Manda ve himaye düşüncesini hayata geçirme



C) Ayaklanmaları bastırma



C) İşgalleri ve azınlıkların yıkıcı faaliyetlerini önleme



D) TBMM’nin otoritesini artırma



D) Laik yönetim anlayışını yerleştirme



E) Millî Mücadele hareketini koruma



E) Sosyal devlet anlayışını uygulama

gerçekleştirmek için mücadele etmiştir?

Test 07

1. E

7.

• Azınlıkların bağımsız devletler kurmak istemesi



• İstanbul Hükûmeti’nin Anadolu halkı üzerindeki etkinliğini kaybetmek istememesi



• İtilaf Devletlerinin Boğazlarda ve Anadolu’da denetim kurmak istemesi



Yukarıdaki gelişmelerin ortak sonucu olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?



A) TBMM’ye karşı ayaklanmaların çıkması



B) Kuvay-ı İnzibatiye’nin kurulması



C) Düzenli orduya geçilmesi



D) Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun hazırlanması



E) Yunanistan’dan gelen göçmenlerin Anadolu’ya yerleştirilmesi

3.A

4.C

5.D

6.C

7. A

8.E

9.D

10.C 11.D 12.D

10. Aşağıdakilerden hangisi I. TBMM’nin aynı zamanda yürütme gücünü de elinde bulundurduğunun bir göstergesidir?

8. TBMM açıldıktan sonra otoritesini güçlendirmek için bazı



A) Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun çıkarılması



B) Mebusan Meclisi için seçilenlerin de TBMM’ye katılabilmesi



C) Meclis başkanının hükûmetin de başkanı olması



D) Seçimlerin iki yılda bir yapılmasının kararlaştırılması



E) İstiklal Mahkemelerinin kurulması

11. TBMM’nin açılmasının ardından; Fransızların kışkırtmasıyla

çalışmalar yapmıştır.



2.C

Urfa civarında Millî aşireti, Çukurova’da ise Ermeniler ayaklanmışlardır.

Bu çalışmalar arasında;

Bu bilgiler Fransa’nın;

I. İstiklal Mahkemelerinin kurulması,





II. vatana ihanet edenler için yasa çıkarılması,



I. saltanat ve hilafet makamının devamını sağlama,



III. yasama ve yürütme yetkilerinin tek elde toplanması



II. stratejik noktaları ele geçirme,



III. işgalleri yaygınlaştırma



gelişmelerinden hangilerinin yer aldığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları





amaçlarından hangileri doğrultusunda hareket ettiğini gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. TBMM açıldıktan sonra, Osmanlı yönetimi tarafından

yayımlanan padişah fermanları, hükûmet bildirileri ve şeyhülislam fetvalarında Mustafa Kemal ve arkadaşları komünistlik ve dinsizlikle suçlanmıştır.

202

Osmanlı yönetiminin bu tutumunun;



I. Anadolu’nun işgalini önleme,



II. halkın düşüncelerini yönlendirme,



III. Anadolu Hareketi’nin güçlenmesini önleme amaçlarından hangilerine ulaşmaya yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



D) II ve III

E) I, II ve III

oluşmasına rağmen Kurtuluş Savaşı sırasında uyum içinde çalışmıştır.





B) Yalnız II

12. I. TBMM çok farklı görüşlere sahip milletvekillerinden

C) I ve II

Buna göre, I. TBMM üyeleri ile ilgili,



I. Bütün konularda fikir birliğine varabilmişlerdir.



II. Ortak düşmana karşı birlikte hareket etmişlerdir.



III. Millî Mücadele’nin gerekliliğine inanmışlardır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) Yalnız III

08

BÖLÜM 11 Test

Sevr Anlaşması 1. Osmanlı Hükûmeti ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan

4. Sevr Barış Antlaşması Türk milletinin direnişi ve kararlığı





Sevr Antlaşması’nın,

I. İtilaf Devletleri’nden herhangi birinin uyruğuna geçen Osmanlı vatandaşları kapitülasyonlardan yararlanabilecektir.



II. Osmanlı Devleti savaş tazminatı ödeyecektir.



III. Osmanlı Devleti’nde mecburi askerlik kalkacaktır.



hükümlerinden hangilerinin uygulanması hâlinde, Osmanlı Devleti’nde ekonomik sorunlara yol açması beklenebilir?



karşısında uygulanamamıştır.

A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

Bu durum üzerinde Türk milletinin;



I. düzenli bir ordu kurarak Anadolu işgallerine son vermesi,



II. Lozan Barışı’nı imzalayarak bağımsızlığını sağlaması,



III. sömürgeciliğe boyun eğmeyerek Millî Mücadele’yi başarıya ulaştırması



faaliyetlerinden hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. İtilaf Devletleri I. Dünya Savaşı esnasında Osmanlı

topraklarını aralarında paylaşmaya yönelik yapmış oldukları gizli anlaşmaları hayata geçirmek için Osmanlı Devleti’yle Sevr Barış Antlaşması’nı imzalamışlardır.

2. Sevr Barış Antlaşması’nın; I. sömürgecilik,



II. emperyalizm,



III. devletlerin eşitliği







anlayışlarından hangileri doğrultusunda hazırlanmış olması İtilaf Devletlerinin Türk milletinin bağımsızlığını kabul etmediklerini gösterir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



Buna göre,



I. Sevr Barışı, Osmanlı sınır bütünlüğünü tehdit etmektedir.



II. İtilaf Devletlerinin emperyalist politikaları, Sevr Barışı’nın imzalanmasında etkili olmuştur.



III. Osmanlı Devleti, Sevr Barışı’nın uygulanmasına karşı siyasi tedbirlere başvurmuştur.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



3. Sevr Barış Antlaşması’nda Boğazların yönetiminin içinde

Türklerin bulunmadığı uluslararası bir komisyona bırakıldığı hükme bağlanmıştır.



I. Boğazların dünya gemilerine kapatılması,



II. Boğazlardaki Türk egemenliğinin sona ermesi,



III. Boğazlardaki güvenlik sorununun çözümlenmesi



durumlarından hangilerine ortam hazırlayacağı savunulabilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Sevr Barış Antlaşması’nın Osmanlı Hükûmeti’nce kabul

edilmesinde Gediz Savaşlarında Kuvayımilliye birliklerinin büyük bir yenilgi alması etkili olmuştur.



Buna göre Osmanlı Devleti’nin Sevr Barışı’na razı olmasına aşağıdakilerden hangisinin ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Devlet adamlarının işgallere, askerî mücadele ile son verilemeyeceğine inanmasının



B) TBMM’nin düzenli orduyu kurma kararı almasının



C) Damat Ferit’in İngiliz yanlısı bir politika izlemesinin



D) Türk halkı arasında birlik ve beraberliğin büyük ölçüde sağlanmış olmasının



E) Türk milletinin TBMM’ye destek vermesinin

Bu hükmün;



B) Yalnız II

203

Test 08

1. C

7. Sevr Barış Antlaşması’na, I. Hicaz’da bağımsız bir Arap devleti kurulacaktır.



II. Musul dâhil olmak üzere Irak ve Arabistan İngiltere’ye bırakılacaktır.



III. Boğazlar, içinde Türklerin bulunmadığı uluslararası bir komisyon tarafından yönetilecektir.



hükümlerinden hangilerinin girmesinde İngiltere’nin Orta Doğu petrollerini denetim altına alma amacının etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

3.B

4.E

5.C

6.A

7.C

8.D

9.A

10.D 11.B 12.B

10. Tevfik Paşa, Sevr Barışı hakkında Sadrazam Damat Ferit’e





2.C

yazdığı mektupta “Bize teklif edilen bu barış devletin parçalanmasından ve padişahın hukukunu yok etmeden başka bir şey değildir. Bu anlaşma devleti bağımsızlıktan mahrum bir sömürge hâline getiriyor.” görüşlerine yer verdiği hâlde Damat Ferit bu görüşlere dikkat etmeyerek Sevr’i kabul etmiştir.



Damat Ferit’in bu tutumunda,



I. İngilizler, Osmanlı çıkarlarını koruyacaktır.



II. Milli Mücadele başarıya ulaşarak bağımsızlığı sağlayacaktır.



III. Osmanlı saltanatının devamı için manda ve himayenin benimsenmesi gerekir.

C) I ve II

E) I, II ve III



düşüncelerinden hangilerine sahip olmasının etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Sevr Barış Antlaşması’nda “Doğu Anadolu’da Ermeni ve Kürt devletleri kurulacaktır.” hükmü yer almıştır.



I. Sevr Antlaşması’yla Osmanlı toprak bütünlüğü tehlike altına girmiştir.



II. Osmanlı Devleti milletlerin eşitliği anlayışını Sevr Antlaşması’nda benimsemiştir.



III. İtilaf Devletleri Anadolu’da yaşayan ulusların bölücü ve yıkıcı taleplerine destek vermiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

11. Sevr Barış Antlaşması’nda; “Osmanlı Devleti azınlıkların

haklarını sağlamada yetersiz kalırsa İstanbul, Türklerden geri alınacaktır.” hükmü yer almıştır.



Bu hükmün aşağıdakilerden hangisini zorlaştırdığı ileri sürülebilir?



A) Avrupa devletlerinin Osmanlı iç işlerine karışmasını



B) Osmanlı Devleti’nin bağımsız bir iç politika izlenmesini



C) Kapitülasyonların ve Duyun-ı Umumiye İdaresinin kaldırılmasını



D) İtilaf Devletlerinin Osmanlı topraklarını paylaşmasını



E) Milletler Cemiyetinin dünya barışını kalıcı olarak sağlamasını

E) I, II ve III

9. İtilaf Devletlerinin İstanbul’u resmen işgal etmesinden sonra Mebusan Meclisi dağıtılmış ve milletvekilleri tutuklanarak Malta’ya sürgüne gönderilmiştir. Bu durum millet iradesinin temsili sorununu ortaya çıkarmıştır.

204

Çözüm Yayınları

Buna göre,





Aşağıdakilerden hangisiyle bu sorunun ortadan kalktığı söylenebilir?



A) I. TBMM’nin açılmasıyla



B) Damat Ferit Hükûmeti’nin kurulmasıyla



C) Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun kabul edilmesiyle



D) Sevr Barış Antlaşması’nın imzalanmasıyla



E) Temsil Heyeti’nin oluşturulmasıyla

12. Sevr Barış Antlaşması’yla kapitülasyonların kapsamı genişletilmiş ve bütün devletlerin kapitülasyonlardan yararlanması hükme bağlanmıştır.



Bu durum İtilaf Devletlerinin Sevr Barış Antlaşması’yla;



I. azınlık haklarının ihlal edilmesini önleme,



II. ham madde ve pazar imkânlarını genişletme,



III. Osmanlı ekonomik hayatını canlandırma,



amaçlarından hangilerine ulaşmaya çalıştıklarını gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR 1. “Geçici olduğu bildirilerek bir hükûmet başkanı tanımak ya

4. Amasya Genelgesi: Vatanın bütünlüğü ve milletin

da bir padişah vekili tayin etmek doğru değildir.” kararı I. TBMM’nin;



I. ulusal iradeye dayanma,



II. sürekli olma,



III. bağımsız olma



özelliklerinden hangilerine sahip olduğunu gösterir?



A) Yalnız I



09

BÖLÜM 11 Test

B) Yalnız II

D) I ve II

bağımsızlığı tehlikededir.



Erzurum Kongresi: Millî sınırlar içinde vatan bir bütündür, asla parçalanamaz.



Sivas Kongresi: Millî cemiyetler Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti adıyla birleştirilmiştir.



Kurtuluş Savaşı Hazırlık Dönemi’nde alınan bu kararların aşağıdakilerden hangisine olumlu bir katkı yaptığı söylenemez?



A) Millî tarih bilincinin oluşmasına



B) Ulusal egemenliğin hâkim kılınmasına



C) Millî birlik ve beraberliğin sağlanmasına



D) Millî kültürün korunmasına



E) Hukuk üstünlüğünün sağlanmasına

C) Yalnız III

E) I, II ve III

2. Aşağıdakilerden hangisinde TBMM’ye karşı çıkarılan isyan ve nedeni yanlış eşleştirilmiştir?

A) Kuvay-ı Seyyare Ayaklanması – Düzenli ordunun kurulması



B) Anzavur Ayaklanması – İstanbul Hükûmeti’nin kışkırtması



C) Millî Aşireti Ayaklanması – Halkın dinî duygularının sömürülmesi



D) Kuvay-i İnzibatiye Ayaklanması – Kuvayımilliye birliklerinin kaldırılması E) Pontus Ayaklanması – Milliyetçilik akımının yayılması

5. Kurtuluş Savaşı’nın Hazırlık Dönemi’nde alınan aşağıdaki Çözüm Yayınları



kararların hangisinde demokratik yönetim anlayışının etkili olduğu söylenebilir?



A) Manda ve himaye kabul olunamaz.



B) Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir.



C) Millî sınırlar içinde vatan bir bütündür, asla parçalanamaz.



D) Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.



E) Azınlıklara siyasi hâkimiyetimizi ve sosyal dengemizi bozacak haklar verilemez.

3. TBMM’nin ayaklanmalara karşı aldığı aşağıdaki

önlemlerden hangisi Millî Mücadele içerisinde “Merkezî otoritenin sağlanması amacıyla hukuk devleti anlayışına aykırı uygulamalara da yer verilmiştir.” yargısına kanıt oluşturacak niteliktedir?

6.

I. “Millet, millî hâkimiyeti ve Türk milliyetçiliğini esas kabul etmiştir.”



A) Kararları hızla uygulanan ve suçlu görülenlere temyiz hakkı tanınmayan İstiklal Mahkemelerinin kurulması



II. “Teşkilatımızda millî güçlerin etken ve millî iradenin egemen olması esas kabul edilmiştir.”



B) Ankara müftüsü başkanlığındaki bir heyetin Millî Mücadele’nin dine karşı bir eylem olmadığı yönünde bir fetva yayımlaması



III. “Dünyada her şey için; medeniyet için, hayat için, başarı için, en gerçek yol gösterici ilimdir, fendir.”



C) Düzenli orduya geçiş çalışmalarının hızlandırılması



D) İstanbul Hükûmeti ile bütün ilişkilerin kesilmesi



E) Anadolu Ajansı ve Hâkimiyet-i Milliye gazetesi aracılığıyla halkın bilgilendirilmesi



Mustafa Kemal Atatürk’ün yukarıdaki görüşlerinden hangileri onun ulusal egemenlik taraftarı olduğunu kanıtlamaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III

205

Test 09

1. E

2.D

3.A

4.E

5.D

6.C

7.E

8.D

9.B

10.D 11.A 12.B

7. I. TBMM Dönemi’nde kabul edilen,

10.

I. Yasama ve yürütme yetkisi meclise aittir.



I. Geçici kaydıyla bir padişah vekili ya da hükümet başkanı atamak doğru değildir.



II. Meclisin başkanı hükûmetin de başkanıdır.



II. Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.



III. Hükümet kurmak gereklidir.



III. TBMM’nin üstünde hiçbir güç ve makam yoktur.



24 Nisan 1920’de I. TBMM’de kabul edilen yukarıdaki kararlardan hangileri I. TBMM’nin olağanüstü yetkilere sahip olduğunu gösterir? A) Yalnız I



kararlarından hangileri cumhuriyet rejimine geçilmesini kolaylaştırmıştır?





A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

E) I, II ve III

8. TBMM, askerî gücünü öncelikle ayaklanmaların bastırılmasında kullanmıştır.



Bu bilgilere bakılarak;



I. TBMM, merkezî otoriteyi sağlamaya öncelik vermiştir.



II. TBMM’ye karşı çıkan ayaklanmaların en önemlileri eski Kuvayımilliye birlikleri tarafından çıkarılmıştır.

11. Ahmet Anzavur, TBMM’ye karşı ayaklanma çıkarmak için



III. Ulusal bağımsızlığın sağlanabilmesi için içte de bütünlüğün gerçekleştirilmesi gerektiği düşünülmüştür.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



kurduğu birliklere “Kuvay-ı Muhammediye” adını vermiştir. Bu durum TBMM’ye karşı çıkan ayaklanmalarda;



I. dinî inançların,



II. bağımsızlık fikrinin,



III. ulusal egemenlik anlayışının



unsurlarından hangilerinin kullanılmaya çalışıldığına kanıt olarak gösterilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. I. TBMM, 29 Nisan 1920’de; “TBMM’ye karşı ayaklananlar,

TBMM’nin varlığına karşı çıkanlar hain ilan edilecekler ve gerektiğinde bu kişiler ölüm cezasına çarptırılacaktır.” hükmünü taşıyan Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nu çıkarmıştır. Bu kanunun uygulanmasında da üyeleri meclis içerisinden seçilen milletvekillerinden oluşan İstiklal Mahkemeleri yetkili kılınmıştır. İstiklal Mahkemelerinin verdiği kararlarda da temyiz yolu kapatılmış, verilen kararların hızlı bir şekilde uygulanması sağlanmıştır.

206

12. Osmanlı temsilcisi Tevfik Paşa, Sevr Barışı’nın taslağını

görünce “Antlaşma şartlarının bağımsız bir devlet anlayışıyla bağdaştırılması mümkün değildir.” diyerek anlaşmaya yanaşmamıştır.

Buna göre I. TBMM’nin;



I. kurucu meclis olma,



II. güçler birliği ilkesini benimseme,



III. hukuk devleti anlayışından taviz vermeme



özelliklerinden hangilerine sahip olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III



Tevfik Paşa’nın bu tutumuna bakarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?



A) Sevr’i İtilaf Devletlerinin çıkarlarıyla bağdaştıramadığı



B) Millî menfaatleri korumaya çalıştığı



C) TBMM ile uyum içerisinde olduğu



D) Sevr’i Osmanlı Devleti adına kabul ettiği



E) Millî Mücadele’ye karşı çıktığı

1. Ermenilerle Doğu Cephesi’nde yapılan savaşlar sonucunda

4. Ermenilerle yapılan Gümrü Antlaşması, TBMM’nin imzaladığı

Gümrü Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşmaya göre Ermeniler, Sevr Antlaşması’nda kendilerine bırakılan Doğu Anadolu illeri ile Kars ve Ardahan’ın Türkiye’ye ait olduğunu kabul etmiştir.



ilk antlaşmadır. Bu antlaşmayla Kars ve çevresi kurtarılmış; hatta Ermeniler, Sevr Antlaşması’nın geçersiz olduğunu kabul etmiştir. Ancak Gümrü Antlaşması’nın resmen yürürlüğe girmesi Sovyet Rusya ile yapılan Moskova Antlaşması ile olabilmiştir.

Bu bilgiler,

Bu bilgilere göre Gümrü Antlaşması’yla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

II. Doğu Cephesi’ndeki savaş durumu sona ermiştir.



III. Ermenilerle sınır konusunda uzlaşma sağlanmıştır.

A) Moskova Antlaşması ile Gümrü Antlaşması’nda elde edilen kazanımlar bütünüyle ortadan kalkmıştır.



B) TBMM’nin uluslararası alandaki etkinliğini artırmıştır.



C) Ermenilerin TBMM’yi resmen tanımalarını sağlamıştır.



D) Tek başına hukuki bir geçerliliği yoktur.



E) Ermenilerin kazanımlarından bir bölümünün kaybedilmesine yol açmıştır.



I. Türkiye ile Ermenistan arasında nüfus mübadelesi gerçekleştirilmiştir.



yargılarından hangilerini desteklemektedir?



A) Yalnız I



01

BÖLÜM 12 Test

Millî Mücadele - II / Kurtuluş Savaşı - I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Ermenistan, Gümrü Antlaşması’nı imzalayarak TBMM’yi



Aşağıdakilerden hangisinin bu gelişmenin sonuçları arasında olduğu savunulamaz?



A) Millî Mücadele’deki cephe sayısının azalması



B) Anadolu’da yaşayan Ermenilerin sürgün edilmesi



C) Batı Cephesi’ndeki ordumuzun güçlendirilmesi



5. Sakarya Zaferi’nden sonra Fransa’yla Ankara Antlaşması Çözüm Yayınları

resmen tanımıştır. Bunun sonucunda Doğu Cephesi kapanmış, buradaki askerî birlikler Batı Cephesi’ne kaydırılmıştır.

imzalandı. Türk tarafı, Hatay için iç işlerinde serbest bir yönetim istedi. Fransa’nın Suriye’den çekilmesi durumunda Hatay’ın kendi geleceğini oylarıyla belirlemesi talep edildi.



Türk Hükûmeti’nin bu isteklerinin;



I. Suriye’de demokratik bir yönetimin kurulması,



II. Hatay’ın Türkiye’ye katılması,

D) TBMM’nin otoritesinin artması



III. Misak-ı Millî sınırlarına ulaşılması

E) Millî Mücadele’nin kazanılacağı düşüncesinin güçlenmesi



durumlarından hangilerine hazırlık niteliğinde olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Millî Mücadele Dönemi’nde İngilizler, Avrupa kamuoyunda

Güney Anadolu’daki Türk halkının direnişini, Müslümanların Ermenileri katlettiği şeklinde duyuruyordu.



207

İngilizlerin bu tutumunda; I. Anadolu ile ilgili hazırladıkları paylaşım planlarını uygulamaya geçirme,

6.

I. Batı Cephesi



II. Doğu Cephesi



II. işgallere haklılık kazandırma,



III. Güney Cephesi



III. Türk Kurtuluş Savaşı’nın dünyadan destek bulmasını engelleme



Yukarıdaki cephelerin hangilerinde düzenli ordu birliklerinden çok milis kuvvetler sayesinde başarıya ulaşıldığı savunulabilir?



A) Yalnız I





amaçlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

Test 01

1.D

7. İngilizlerin Ermenileri destekleyerek Doğu Anadolu

2.B

3.E

4.A

5.D

6.C

7.A

8.A

9.D

10.A 11.C 12.D

10. Kurtuluş Savaşı’nda TBMM, Ermeniler ile Gümrü

ve Kafkaslardaki nüfuzlarını artırmak istemelerinde aşağıdaki amaçlardan hangisinin etkili olduğu söylenemez?

Antlaşması’nı, Fransızlarla da Ankara Antlaşması’nı imzalayarak Doğu ve Güney Cephelerinin kapanmasını sağlamıştır. Ancak İngilizlerle bir ateşkes antlaşmasının gerçekleştirilmesi daha sonra olmuştur.



A) Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü korumak



B) Rusya’nın güneye inerek güçlenmesini önlemek



Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?



C) Orta Doğu’daki petrol bölgelerinin güvenliğini sağlamak



A) Misak-ı Millî hedeflerine tam olarak ulaşılmıştır.



D) Etki alanını genişletmek



B) Doğu ve güney sınırımızın güvenliği sağlanmıştır.



E) Sömürgecilik politikalarını devam ettirmek



C) TBMM’nin gücü ve otoritesi artmıştır.



D) Anlaşma Devletleri arasında görüş ayrılığı yaşanmıştır.



E) Halkın TBMM’ye olan güveni artmıştır.

11. Mustafa Kemal’in Ankara Antlaşması’yla ilgili değerlendirmesi

8. Ermenistan ile 1920’de yapılan Gümrü AntIaşması’nda

şudur: Bu antlaşma ile siyasi, iktisadi, askerî alanlarda ve öbür alanlarda bağımsızlığımızdan hiçbir şey yitirmeksizin yurdumuzun değerli parçalarını işgalden kurtarmış olduk.

TBMM’nin kurduğu devlet “Türkiye” adıyla antlaşmada yer almıştır. Buna göre;



I. Türkiye adı uluslararası alanda kabul görmeye başlamıştır.



II. Kafkas sınırı Gümrü Antlaşması ile kesinleşmiştir.



III. Millî Mücadele’nin askerî safhası sona ermiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III



Çözüm Yayınları



Buna göre Ankara Antlaşması’nın imzalanmasının;



I. ekonomik bağımsızlık,



II. ulusal bağımsızlık,



III. ulus - devlet



ilkelerinden hangileri doğrultusunda gerçekleştirildiği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. İngilizlerin çekilmesinden sonra Antep, Urfa ve Maraş

Fransızlar tarafından işgal edilmiştir. Fransızlar bölgedeki hâkimiyetlerini güçlendirmek için Mısır ve Suriye’den getirdikleri Ermenileri örgütleyip Türkler üzerine saldırılar düzenlettirdiler. Bu durum Fransızlara karşı büyük bir tepkinin doğmasına neden olmuş ve halk yaşadığı yerleri korumak amacıyla örgütlenmeye başlamıştır.

208

Buna göre bölgede karışıklık çıkmasında;



I. eğitim sisteminin yeniden düzenlenmesi,



II. Türklerle Ermeniler arasındaki sorunların körüklenmesi,



III. Ermeni milislerin silahlandırılması



durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

12. Ermenilerle TBMM arasında imzalanan Gümrü Antlaşması’na göre TBMM tarafından geçersiz sayılan Sevr Antlaşması Ermenistan tarafından da tanınmayacaktır.



Bu durumun;



I. bölgesel direniş cemiyetleri,



II. İttifak Devletleri,



III. Türk milleti



unsurlarından hangilerinin çıkarları doğrultusunda olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

4. I. İnönü Savaşı’nın;

1. Batı Cephesi’nde İzmir’in işgali ile Balıkesir, Batı Anadolu’da

Millî Hareketin merkezî hâline gelmiştir. Balıkesir’de Kuvayımilliyeciler, “Kuvayımilliye Heyeti Merkeziyesi” adı altında birleşmişler ve 28 Haziran 1918’den 10 Mart 1920’ye kadar beş kongre gerçekleştirmişlerdir. Bu bilgiye bakarak Batı Cephesi hakkında,



I. Tek merkezden yönetilmeye çalışılmıştır.



II. Örgütlenmesinde bölge halkı önemli rol oynamıştır.



III. Düzenli ordunun her türlü ihtiyacının karşılanması sağlanmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I



02

BÖLÜM 12 Test

Kurtuluş Savaşı - II

B) Yalnız II

D) II ve III



I. Sevr Antlaşması’nı TBMM’ye kabul ettirme,



II. düzenli orduyu kuruluş aşamasında yok etme,



III. Afyon ve Eskişehir’i alarak TBMM ile düzenli ordu arasındaki irtibatı koparma



sebeplerinden hangileri Yunanistan’ın İtilaf Devletlerinin Anadolu politikalarını gerçekleştirmeye çalıştığını kesin olarak gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Yunanlılar I. İnönü Savaşı’nda Eskişehir ve Afyon’u ele geçirip TBMM ile düzenli ordu arasındaki her türlü haberleşme ve ulaşıma engel olmayı amaçlamışlardır.

2. Gediz Savaşı’yla ortaya çıkan;



I. Çerkez Ethem’in alınan yenilgiyi bahane ederek isyan etmesi,



II. Kuvayımilliye birlikleriyle cephe komutanlıkları arasında çatışma yaşanması,



III. Kuvayımilliye birliklerinin yeterli olmadığı ve taarruz gücüne sahip olmadığının anlaşılması



Çözüm Yayınları



Buna göre bu şehirlerin;



I. stratejik öneme sahip olmaları,



II. demir yolu ve iletişim imkânlarının bulunması,



III. halklarının çoğunluğunun Türklerden oluşması



durumlarından hangilerinin düzenli ordunun kuruluşunu hızlandırdığı savunulabilir?

özelliklerinden hangilerinin Yunanlıların, Eskişehir ve Afyon’u ele geçirmek istemelerinde etkili olduğu ileri sürülebilir?



A) Yalnız I

A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III

6. I. İnönü Savaşı’nın Türk ordusunun zaferiyle

sonuçlanmasından sonra İtilaf Devletleri aralarındaki anlaşmazlıklara son vermek ve iş birliğini artırmak için Londra Konferansı’nı düzenlemişlerdir.

3. I. İnönü Savaşı’nın kazanılması Türk milletinin düzenli orduya

güvenini artırmış, millî maneviyatı yükseltmiş, milletin birlik ve beraberliğini güçlendirmiştir.



Bu yargıya I. İnönü Savaşı’ndan sonra yaşanan;



I. askerden kaçma olaylarının azalması,



II. halkın TBMM’ye verdiği desteği artırması,



III. Millî Mücadele’nin kazanılacağına inancın pekişmesi



gelişmelerinden hangileri kanıt olarak gösterilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



Bu bilgiler doğrultusunda İtilaf Devletleri hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?



A) TBMM’yi Anadolu politikalarına karşı bir tehdit olarak gördükleri



B) Barışçı politikalara sahip oldukları



C) Birbirlerinin varlıklarını resmen tanıdıkları



D) I. Dünya Savaşı’ndan galip çıktıkları



E) Dünyada kendileri lehinde bir kamuoyu oluşturmaya çalıştıkları

209

Test 02

1.C

7. Sovyet Rusya, Moskova Antlaşması’yla Sevr Barış

3.E

4.A

5.C

6.A

7.E

8.E

9.C

10.E 11.D 12.A

10. İtilaf Devletlerinin Londra Konferansı’nı düzenlemesinde etkili olan;

Antlaşması’nın geçersizliğini kabul etmiş ve Misakımillî kararlarını tanımıştır.



2.E

Buna göre;



I. Yunanlılara karşı başarı kazanan Türk birliklerinin güçlenmesini engellemek,



I. TBMM diplomatik bir başarı kazanmıştır.





II. Sovyet Rusya, Türkiye’nin toprak bütünlüğünü kabul etmiştir.

II. Sevr Antlaşması’nın diplomatik faaliyetlerle kabul edilmesini sağlamak,





III. Anadolu’da gerçekleştirilmeye çalışılan emperyalist politikaları Sovyet Rusya onaylamamıştır.

III. İtilaf Devletleri arasındaki Anadolu’nun işgal planındaki anlaşmazlıkları gidermek



sebeplerinden hangilerinin Anadolu’daki kurtuluş hareketinin genişlemesini önleme amacı taşıdığı savunulabilir?



A) Yalnız I



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Moskova Antlaşması’nda Sovyet Rusya ve TBMM, devletlerin kendi geleceklerini serbestçe belirlemesi ilkesini esas almışlardır.

öncesindeki ilişkilerini geliştirmesi ve konferanstan sonra da Moskova Antlaşması’nı imzalamasının, TBMM’nin aşağıdaki amaçlarından hangisine hizmet ettiği söylenemez?



A) Millî Mücadele’ye dış destek bulma



B) Uluslararası alanda etkinliğini artırma



C) İtilaf Devletlerini siyasi baskı altında tutma



D) Dış politikada milletin temsilcisi olarak kabul edilme



E) Halk iradesini yönetime hakim kılma

Çözüm Yayınları

8. TBMM’nin Sovyet Rusya ile Londra Konferansı



Bu duruma bakarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?



A) Sovyet Rusya, Türkiye’nin Misak-ı millî kararlarını benimsememiştir.



B) Türkiye ve Sovyet Rusya arasında siyasal anlaşmazlıklar geçici olarak çözümlenmiştir.



C) TBMM, varlığını Sovyet Rusya’ya kabul ettirebilmek için Misak-ı millî esaslarından taviz vermiştir.



D) Sovyet Rusya ve Türkiye birbirinin bağımsızlık haklarına saygı duyacaktır.



E) TBMM’nin askerî başarıları Sovyet Rusya ile diplomatik ilişkilerini şekillendirmiştir.

12. İtilaf Devletleri kısa süre içerisinde Anadolu politikalarını

askerî mücadeleyle başarıya ulaştıramayacaklarını anlamış ve bu amaçlarına ulaşmak için diplomatik yollara başvurmuşlardır.

9. Londra Konferansı’nda Osmanlı Hükûmeti Temsilcisi Tevfik

Paşa ilk gün söz alarak halkın gerçek temsilcisinin Ankara Hükûmeti olduğunu belirtmiştir. Bunun üzerine İtilaf Devletleri görüşmelerini TBMM temsilcisiyle gerçekleştirmiştir.

210



Bu tutum Osmanlı Hükûmeti’yle ilgili;



I. Millî Mücadele’yi uluslararası alanda tanıdığı,



II. İtilaf Devletlerinin Türk tarafı arasındaki ikilik çıkarma çabalarını engellediği,



III. TBMM’nin uluslararası alandaki başarılarından rahatsız olduğu



durumlarından hangilerine kanıt olarak gösterilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



Bu yargıyı I. İnönü Savaşı’ndan sonra yaşanan;



I. TBMM ile Sovyet Rusya arasında Moskova Antlaşması’nın imzalanması,



II. TBMM’ye Londra Konferansı’nda Sevr benzeri bir anlaşmanın teklif edilmesi,



III. İtalya’nın TBMM’nin Londra Konferansı’na katılmasında arabuluculuk yapması



gelişmelerinden hangilerinin destekler nitelikte olduğu ileri sürülemez?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

1. Yunan ordusu Ankara’yı ele geçirip TBMM’yi dağıtmak için

4. II. İnönü Savaşı’nın;

saldırıya geçerek II. İnönü Savaşı’nı başlatmıştır.



Yunanlıların bu amacının başarıya ulaşmasının;



I. Millî Mücadele’nin sona ermesi,



II. Sevr Barış Antlaşması’nın uygulanması,



III. Türk milletinin bağımsızlığının yitirilmesi



durumlarından hangilerinin yaşanmasına ortam hazırlayacağı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III



I. Yunanlıların Ankara’yı ele geçirip TBMM’yi dağıtmak istemesi,



II. TBMM’nin Londra Konferansı’nda Sevr benzeri bir anlaşmayı kabul etmemesi,



III. Yunanlıların yeni bir saldırı konusunda İngiltere tarafından kışkırtılması ve desteklenmesi



sebeplerinden hangilerinin Yunanlıların, Türk milletinin ulusal iradesini yok etme amaçlarıyla doğrudan ilgili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I

C) I ve II

E) I, II ve III



2. TBMM’ye bağlı düzenli ordular Yunan ordusu karşısında I.

Düzenli ordunun bu başarılarının aşağıdakilerden hangisini kolaylaştırdığı ileri sürülemez?



A) İtilaf Devletlerinin Anadolu politikalarının önlenmesini



B) TBMM lehinde bir kamuoyu oluşturulmasını



C) Osmanlı Hükûmeti’yle yaşanan anlaşmazlıklara son verilmesini



D) TBMM’ye verilen halk desteğinin artırılmasını



E) Düzenli orduya asker temin edilmesini

başarılı olması İtalyanların işgal ettiği bölgeleri boşaltacağını ilan etmesine ve Fransa’nın Türkiye ile anlaşma yolları aramasına neden olmuştur.

Buna göre askerî başarıların;

E) I, II ve III

Bu başarısızlığın Türk ordusuyla ilgili;



I. disiplinden yoksun olması,



II. taarruz gücüne sahip olmaması,



III. ordu mensuplarının siyasetle uğraşması



durumlarından hangilerini kanıtlar nitelikte olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



3. II. İnönü Savaşı’nda Türk ordusunun Yunan ordusu karşısında

D) II ve III

C) I ve II

Dumlupınar’da Yunan ordusuna karşı saldırıya geçtiği hâlde bu saldırılarda başarılı olamamıştır.

Çözüm Yayınları



B) Yalnız II

5. Türk ordusu II. İnönü Zaferi’nden sonra Aslıhanlar ve

İnönü, II. İnönü ve Sakarya Savaşlarında büyük bir zafer kazanmıştır.



03

BÖLÜM 12 Test

Kurtuluş Savaşı - III

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

6. II. İnönü Savaşı’nda Yunanlıların geri çekilmesi üzerine

Refet Bey komutasındaki birlikler Aslıhanlar ve Dumlupınar bölgesinde Yunanlılara karşı saldırı harekâtına girişmiş fakat başarı elde edilememiştir. Bu durumun ileriki süreçte Türk ordusuyla ilgili;





I. İtilaf Devletlerinin Anadolu politikalarını değiştirmesi,



II. Sevr Barışı’nın uygulanamayacağının anlaşılması,



II. Kuvayımilliye örgütlenmesine geri dönülmesi,



III. İtilaf Devletleri arasında görüş ayrılıklarının yaşanması



III. ihtiyaçların karşılanması için millî yükümlülüklerin yayımlanması





durumlarından hangileri üzerinde etkili olduğu ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

I. orduya taarruz eğitimi verilmesi,



gelişmelerinden hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

211

Test 03

1.E

7. II. İnönü Savaşı’nın Türk ordusunun zaferiyle sonuçlanması

I. askerî,



II. siyasi,



III. sosyal





alanlarından hangilerinde yaşanan gelişmelere göre belirledikleri ileri sürülebilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4.A

5.B

6.A

7.A

8.C

9.A

10.A 11.A 12.D

Buyyon’la yapılan görüşmede Mustafa Kemal: “Eski Osmanlı Devleti yerine yeni bir Türkiye Devleti ortaya çıkmıştır; bunu tanımak lazımdır. Sevr Antlaşması’nı kafasından çıkarmayan devletlerle güven esasına dayanan işlemlere girişemeyiz. Bütün Türk milleti Misakımillî’yi kabul etmiştir.” demiştir.

Buna göre İtilaf Devletlerinin Anadolu politikalarını;



3.E

10. İnönü Savaşlarından sonra Fransız temsilcisi Franklen

üzerine İtalya işgal ettiği bölgelerden çekileceğini açıklamış ve Fransa, TBMM ile anlaşma yolları aramıştır.



2.C

Buna göre Mustafa Kemal’in;



I. ulusal bağımsızlık,



II. sosyal hukuk devleti,



C) I ve II

E) I, II ve III

III. çoğulculuk ve katılımcılık



anlayışlarından hangilerinden asla taviz verilmeyeceğini ortaya koyduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. II. İnönü Savaşı’ndan sonra Yunan ordusu geri çekilirken sivil halktan birçok kimseyi öldürmüş, köy ve kasabaları intikam için yakmıştır. Ankara Hükûmeti, bu durumu tespit etmek için bölgeye bir “Tahkikat Heyeti” göndermiş ve dış basından gözlemciler çağırmıştır.



I. Fransa’nın TBMM’yle anlaşmaya çalışması,



II. İtalya’nın işgal ettiği bölgeleri boşaltmaya başlaması,



III. Aslıhanlar ve Dumlupınar mevkilerinde Türk saldırılarının başarısız olması



gelişmelerinden hangilerinin TBMM’nin, İtilaf Devletleri arasında yaşanan görüş ayrılıklarını fark etmesinde etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

8. II. İnönü Savaşı’ndan sonra yaşanan;

Ankara Hükûmeti’nin bu şekilde hareket etmesinde;



I. Yunan ordusunun yarattığı vahşeti belgelendirme,



II. İtilaf Devletlerinin Türk tarafında ikilik çıkarma politikalarını önleme,



III. Türk ordusunun ihtiyaçlarını karşılayarak savaş gücünü artırma



amaçlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. II. İnönü Savaşı’nın Türk ordusunun zaferiyle sonuçlanması 212

üzerine Fransız basını “Tek bir çözüm var: Samimiyetle Türklerin bağımsızlığını tanımak, İzmir’i, Edirne’yi vermek...” diye yazılar yayımlamışlardır.

9.

I. Düşmanı oyalayarak düzenli ordunun güçlenmesini sağlama



II. TBMM’yi uluslararası alanda resmî bir güç olarak kabul ettirme



I. işgaller karşısında Anadolu halkının bilinçlenmesi,



III. Ülkede bağımsızlık hedefi doğrultusunda millî bilinci uyandırma



II. dünyada Millî Mücadele lehinde kamuoyunun oluşması,



İnönü Savaşlarının savunma şeklinde yapılmasında bu amaçlardan hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



III. saltanat ve hilafet yanlılarının Millî Mücadele’ye destek vermesi



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Buna göre askerî başarıların;



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulamaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

BÖLÜM 12 Test

Kurtuluş Savaşı - IV

4. Mustafa Kemal ordunun ihtiyaçlarını halktan temin edebilmek

1. Eskişehir-Kütahya Savaşı öncesinde Yunan Hükûmeti Yunanistan’da genel seferberlik ilan etmiştir.



için Tekalif-i Milliye Emirlerini yayımlamış ve bu emirlerin uygulanmasında yaşanabilecek aksaklıkları giderebilmek için de İstiklal Mahkemelerini görevlendirmiştir.

Yunan Hükûmeti’nin bu şekilde hareket etmesinde;



I. Yunan ordusunun savaş gücünü artırma,



II. TBMM’yi diplomatik açıdan yalnız bırakma,



III. İngiltere’nin ekonomik desteğini sağlama



amaçlarından hangilerinin belirleyici bir etki yaptığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

04

C) I ve III

E) I, II ve III



Buna göre Mustafa Kemal hakkında aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?



A) Yasama ve yargı güçlerini kullanarak ordunun savaş gücünü artırmaya çalışmıştır.



B) Türk milleti arasında birlik ve beraberliğin korunmasına öncelik vermiştir.



C) Mecliste düzenli orduya karşı oluşan muhalefeti etkisiz hâle getirmiştir.



D) Kuvayımilliye’nin bağımsızlığın kazanılmasında yetersiz olduğuna inanmıştır.



E) Halkın istek ve görüşleri doğrultusunda hareket etmeye önem vermiştir.

2. Türk ordusu Eskişehir-Kütahya Savaşlarında Yunan ordusu

karşısında yenilerek Sakarya Nehri’nin doğusuna çekilmiştir. Bu gelişmenin İtilaf Devletleri üzerinde;



I. Fransa’nın, TBMM ile anlaşmaktan vazgeçmesi,



II. İtalya’nın, Anadolu işgallerine devam kararı alması,



III. İngiltere’nin, Yunanistan’a verdiği desteği artırması



etkilerinden hangilerini yaptığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



5.

I. Millî Mücadele’ye dış destek sağlama



II. Ordunun her türlü ihtiyacını halktan temin etme



III. TBMM’nin otoritesine karşı gerçekleştirilen isyanları bastırma



Mustafa Kemal’in Tekalif-i Milliye Emirlerini bu amaçlardan hangilerine yönelik olarak ilan ettiği ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Eskişehir-Kütahya Savaşlarında Türk ordusu yenilince

Mustafa Kemal cepheye giderek “Orduyu Eskişehir’in kuzey ve güneyinde topladıktan sonra düşman ordusu ile araya mümkün olduğu kadar mesafe koymak lazımdır ki ordunun takviyesi ve düzenlenmesi mümkün olsun.” demiş ve ordunun Sakarya Nehri’nin doğusuna çekilmesini emretmiştir.



Mustafa Kemal’in;

6. Sakarya Savaşı’nda Mustafa Kemal Türk ordusuna “Hattı

müdafaa yoktur. Sathı müdafaa vardır. Bu satıh tüm vatandır. Vatanın her karış toprağı, vatandaşın kanı ile sulanmadıkça vatan düşman işgaline terk edilemez.” emrini vermiştir.



Mustafa Kemal’in bu emrinde;



I. Millî Mücadele’ye dış destek sağlama,



II. ordunun daha fazla zayiat vermesini önleme,



III. TBMM içerisinde meydana gelen anlaşmazlıkları çözümleme



amaçlarından hangileri doğrultusunda bu emri verdiği söylenebilir?



anlayışlarından hangilerinin şekillendirici bir etki yaptığı söylenebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



I. ulusal bağımsızlık,



II. sosyal hukuk devleti,



III. çoğulcu ve katılımcı yönetim



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

213

Test 04

1.C

7. Sakarya Savaşı öncesinde asker kaçaklarının sayısı 40 binin

Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?



A) Sakarya Savaşı Kuvayımilliye birliklerinin yetersizliğini açığa çıkarmıştır.



B) İstiklal Mahkemelerinin çalışmalarıyla ordunun asker ihtiyacı karşılanmıştır.



C) Sakarya Savaşı’nın kazanılmasında, asker kaçakları olayının azalması etkili olmuştur.



3.B

4.A

5.B

6.A

7.D

8.D

9.C

10.B 11.E 12.D

10. Sakarya Savaşı’nda Yunan ordusunun kayıplarının

üzerindeyken, Sakarya Savaşı’nın zaferle sonuçlanmasından sonra bu sayı 3 bin dolaylarına düşmüştür.



2.E

açıklanması, Yunan askerleri arasında Anadolu’da boşu boşuna savaşıp öldükleri düşüncesinin oluşmasına ortam hazırlamıştır.



Bu bilgiler doğrultusunda Yunan ordusunun;



I. düzensiz,



II. psikolojik,



III. teknolojik



D) Askerî başarılar düzenli orduya güveni ve katılımı artırmıştır.

savaş türlerinden hangilerinde dezavantajlı duruma düştüğü ileri sürülebilir?



A) Yalnız I

E) Meclis diplomatik çalışmalara ağırlık ve önem vermiştir.



8. Sakarya Meydan Muharebesi’nde Yunan ordusunun

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Sakarya Savaşı’ndan sonra TBMM Hükûmeti; Fransa

ile Ankara, Sovyet Rusya ile Kars, Ukrayna ile Dostluk Antlaşmaları imzalamıştır.

Çözüm Yayınları

taarruz gücü kırılmış ve bu savaştan sonra Yunan ordusu Afyon ve Eskişehir’in doğusuna çekilerek savunma hatları oluşturmuştur.

B) Yalnız II



Buna göre TBMM Hükûmeti’nin askerî başarıların etkisiyle;



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Sakarya Savaşı’nın kazanılmasının uluslararası alanda etkinliği artırdığının



B) Yunan ordusunun, Anadolu’daki işgallerine Sakarya Savaşı’yla son verildiğinin



C) TBMM’nin, Sakarya Savaşı’nın etkisiyle ülkedeki hâkimiyetinin arttığının



hedeflerinden hangilerini gerçekleştirmede önemli adımlar attığı söylenebilir?



D) Sakarya Zaferi’nin, savaşın dengesinin Türk ordusu lehine değişmesine yol açtığının



A) Yalnız I



E) Türk ordusunun zafer kazanmasının İtilaf Devletleri arasında görüş ayrılıklarına yol açtığının



I. Misak-ı Millî esaslarını hayata geçirme,



II. Türk yurdunun bölünmez bütünlüğünü koruma,



III. Türkiye’nin varlığını resmen ve hukuken kabul ettirme



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Mustafa Kemal’in Sakarya Savaşı’ndaki; 214



I. orduyu başkomutan olarak bizzat kendisinin komuta etmesi,



II. ordunun ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik tedbirler alması,



III. orduya “Hattı müdafaa yoktur. Sathı müdafaa vardır.” emrini vermesi



faaliyetlerinden hangileri muharebe esnasında savaş taktiğinde değişiklik yaptığını gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III

12. Kurtuluş Savaşı sürecinde yaşanan;

I. Güney Cephesi’nin kapanması,



II. Sakarya Savaşı’nın kazanılması,



III. Ankara Antlaşması’nı imzalanması



olaylarının sebep-sonuç ilişkisi bakımından sıralanışının aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verildiği söylenebilir?



A) I, II, III



B) I, III, II

D) II, III, I

E) III, I, II

C) II, I, III

05

BÖLÜM 12 Test

Kurtuluş Savaşı - V 1. Büyük Taarruz öncesinde yaşanan;

4. Büyük Taarruz’un;



I. Güney Cephesi’ndeki birliklerin Batı Cephesi’ne kaydırılması,



I. Yunan işgaline son verme,



II. Türk ordusuna altı ay boyunca taarruz eğitiminin verilmesi,



II. Kurtuluş Savaşı’nı başarıya ulaştırma,





III. yeniden ilan edilen Tekalif-i Milliye Emirlerine halkın var gücüyle riayet etmesi

III. İtilaf Devletlerini eşit koşullarda bir barışa mecbur bırakma



gelişmelerinden hangilerinin Yunanlılar karşısında Türk ordusunun mücadele gücünü artırdığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II



hedeflerinden hangilerine ulaşılmasının TBMM’nin, İtilaf Devletleri karşısında diplomatik açıdan daha etkin bir şekilde mücadele etmesine olanak tanıdığı söylenebilir?



A) Yalnız I



E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Mustafa Kemal’e verilmiş olan başkomutanlık yetkisinin Büyük Taarruz öncesi süresiz olarak uzatılması aşağıdakilerden hangisine bağlanabilir?

A) Mustafa Kemal’in, verilen yetkiyi millî menfaatler doğrultusunda kullandığının anlaşılmasına



B) TBMM’nin, meclis içerisinde oluşabilecek muhalefete karşı tedbir almaya çalışmasına



C) Mecliste demokratik yönetimin kurulması için çalışmalar yapılmasına



D) Mustafa Kemal’in yetki için milletvekillerine baskı yapmasına



E) Mustafa Kemal’e muhalefet eden milletvekillerinin meclisten ihraç edilmesine

5. Türk ordusu Büyük Taarruz’u gerçekleştirerek Anadolu’daki Çözüm Yayınları



Yunan işgaline tamamen son vermiştir.



Bu durumun aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olduğu ileri sürülebilir?



A) Misak-ı Millî esaslarının tavizsiz bir şekilde gerçekleştirilmesi



B) İtilaf Devletlerinin, TBMM ile Mudanya Ateşkes Antlaşması’nı imzalaması



C) TBMM’nin, Sovyet Rusya’nın diplomatik desteğini sağlaması



D) Millî Mücadele’nin örgütlenme sürecinin tamamlanması



E) Türk halkının zaferin kazanılacağına inancının artması

3. Büyük Taarruz, Yunan işgaline son vermek ve Millî

Mücadele’yi başarıya ulaştırmak amacıyla gerçekleştirilmiştir.



Buna göre Büyük Taarruz’un;



I. ulusal bağımsızlık,



II. hukuk devleti,



III. çoğulcu yönetim



anlayışlarından hangileriyle ilgili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

215 6.

I. Vatanseverlik



II. İleri görüşlülük



III. Örgütleyicilik



Büyük Taarruz’un başarıya ulaşmasında Türk askerînin bu niteliklerden hangilerine sahip olmasının belirleyici bir etki yaptığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 05

1.E

7. Kurtuluş Savaşı sırasında Fransa, TBMM ile Ankara

Antlaşması’nı imzalamış, Hatay’da özel yönetim kurulmasını kabul etmiş ve Mudanya Ateşkesi sırasında Doğu Trakya’nın TBMM’ye bırakılması konusunda TBMM’ye destek vermiştir.



Bu duruma bakarak Fransa hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Anadolu politikasını savaşların sonuçlarına göre belirlemediği B) İngiltere ile iş birliği yaparak Anadolu’daki sömürgeci amaçlarına ulaşmaya çalıştığı



2.A

3.A

4.E

5.B

6.A

10.

I. Yaban



II. Ateşten Gömlek



III. Türk’ün Ateşle İmtihanı

7.D

8.C

9.B

10.D 11.A 12.B



Yukarıdakilerden hangileri Halide Edip Adıvar’ın Kurtuluş Savaşı’yla ilgili kaleme aldığı eserler içerisinde yer alır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) Misakımillî’nin tam anlamıyla uygulanmasına destek olduğu D) TBMM’yi resmen ve hukuken tanıyarak sömürgeci politikasından ödün verdiği E) Mudanya Ateşkesi’nde TBMM aleyhinde faaliyet yürüttüğü

11. Büyük Taarruz’un Yunan ordusunun İzmir’de denize dökülmesi

8. Büyük Taarruz’dan sonra Türk ordusunun işgal altındaki

ile sonuçlanması, İtilaf Devletlerinin savaş yoluyla Anadolu politikalarını gerçekleştiremeyeceklerini anlamalarına ortam hazırlamıştır.

Boğazları ve Doğu Trakya’yı kurtarmak için harekât düzenlemesine karşı İngiltere tedbir amacıyla müttefiklerinden yardım istemiş fakat Fransa ve İtalya bu teklifi reddetmiştir.



Bu duruma bakarak İtilaf Devletleri hakkında,



I. Anadolu’daki amaçlarına ulaşamamışlardır.



II. Anadolu politikalarında anlaşamamışlardır.



III. Türk ordusuna karşı birlikte hareket etmişlerdir.



yorumlarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



Bu durumun İtilaf Devletlerinin,



I. TBMM’ye ateşkes teklif etmeleri,



II. Yunanistan’a verilen askerî desteği artırmaları,



III. İngiltere’nin Boğazları savunmak için TBMM ordularıyla savaşması



faaliyetlerinden hangileri üzerinde etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Büyük Taarruz’dan sonra Mustafa Kemal’in emri üzerine İsmet İnönü kendisine bağlı birliklerle İngiltere’yi ateşkese mecbur bırakmak için Boğazlara askerî bir harekât düzenlemiştir.

216



Bu harekat esnasında yaşanan;



I. İngiltere’nin Boğazlar çevresinde önlemler alması,



II. İtalya ve Fransa’nın, İngiltere’ye destek vermemesi,



III. Türk kuvvetleriyle İngiliz kuvvetleri arasında çatışmaların yaşanması

12. Mudanya Ateşkes Antlaşması’nın;

I. Türk-Yunan Savaşı’na son verilecektir.



II. İstanbul ve Boğazlar TBMM’ye bırakılacaktır.



III. Doğu Trakya’nın güvenliği TBMM’ye bağlı jandarma birliklerince sağlanacaktır.



gelişmelerinden hangilerinin İngiltere’nin, Mudanya Ateşkes Antlaşması’nı imzalamasına ortam hazırladığı savunulabilir?



hükümlerinden hangilerinin Osmanlı Devleti’nin siyasal varlığına son veren bir niteliğe sahip olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

4. Sevr Antlaşması’nın, Türk milletinin toplumsal bütünlüğünü

1. 20 Kasım 1922’de İsviçre’de toplanan Lozan Konferansı’nda

söz alan İsmet Paşa daha ilk andan itibaren istiklal ve hâkimiyet davasını önemle belirtmiş: “Çok ızdırap çektik, çok kan akıttık, bütün medeni milletler gibi hürriyet ve istiklal istiyoruz.” diyerek Türk milletinin sesini duyurmaya çalışmıştır.



parçalayan kararları, Lozan Antlaşması ile ortadan kaldırılmaya çalışılmıştır.

Buna göre Lozan Konferansı’nda İsmet Paşa’nın;



I. uluslararası eşitlik,



II. tam bağımsızlık,



III. demokratik yönetim



konularından hangilerini vurguladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



06

BÖLÜM 12 Test

Lozan Antlaşması

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II



Lozan Antlaşması’nın aşağıdaki kararlarından hangisi bunun bir göstergesidir?



A) Duyun-u Umumiye İdaresine son verilecektir.



B) Türkiye-Yunanistan sınırı Meriç Nehri kabul edilecektir.



C) Boğazların her iki yakası askerden arındırılarak geçiş uluslararası bir komisyon tarafından kontrol edilecektir.



D) Türkiye’de yaşayan gayri müslimler Türk vatandaşı sayılacaktır.



E) Kapitülasyonlar bütün etkileriyle birlikte kesin olarak kaldırılacaktır.

E) I, II ve III

5. Misakımillî’de, “Ekonomik gelişmemizi engelleyen sınırlamalar kaldırılmalıdır.” kararı yer almıştır.

2. Sevr Antlaşması’nın; “Mondros Ateşkes Antlaşması’nın İtilaf



Bu değişiklikle;



I. ulusal bağımsızlık,



II. hukuk birliği,



III. haberleşme özgürlüğü



kazanımlardan hangilerinin elde edildiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

Çözüm Yayınları

Devletlerine istedikleri yerleri işgal etme ve haberleşmeyi denetleme imkânları veren maddeleri yürürlükte kalmaya devam edecektir.” kararı Lozan Antlaşması ile ortadan kaldırılmış ve İstanbul’da bulunan İtilaf Devletleri askerlerinin de altı hafta içerisinde ülkeyi terk etmeleri kararlaştırılmıştır.



Buna göre Lozan Antlaşması’nda kabul edilen,



I. Boğazlar uluslararası bir komisyon tarafından yönetilecektir.



II. Duyun-u Umumiye (Genel Borçlar) İdaresi kaldırılacaktır.



III. Kapitülasyonlar kaldırılacaktır.



kararlarından hangilerinin Misak-ı Millî kararları ile uyumlu olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) II ve III

6. Lozan Antlaşması’na göre Türkiye, Boğazlarda kesin

egemenliği sağlayamamıştı. Ayrıca Boğazların iki yakasında belirli bir alan silahtan arındırılmıştı. Bu durum İstanbul’un savunmasını olumsuz etkileyecekti. Olası yeni bir savaş durumunda İstanbul’un ele geçirilmesi tüm ülkenin güvenliğini de tehlikeye sokacaktı.

3. TBMM Hükûmeti, Lozan Konferansı’na İstanbul Hükûmeti’nin çağrılması üzerine, Anlaşma Devletlerine gönderdiği bir yazıda; “Konferansta Osmanlı Hükûmeti temsil edilirse kendisinin katılmayacağını” bildirmiştir.



TBMM’nin bu tutumunun;



I. TBMM’nin egemenlik haklarını koruma,



II. Türk tarafındaki iki başlılığı önleme,



III. azınlık haklarını yok sayma



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



Bu bilgiler aşağıdaki sorulardan hangisine cevap niteliği taşımaktadır?



A) Boğazlar sorununun tarihî gelişimi nasıldır?



B) Lozan Antlaşması ile alınan kararların Ankara’nın başkent olmasına etkisi nedir?



C) Lozan Antlaşması’nın siyasi sonuçları nelerdir?



D) Saltanatın kaldırılmasına ortam hazırlayan etkenler nelerdir?



E) İstanbul’un Cumhuriyet Dönemi’ndeki ekonomik gelişimi nasıldır?

217

Test 06

1.C

7. Lozan Görüşmeleri öncesinde TBMM’nin saltanatı I. Türk Devleti’nin temsili,



II. Osmanlı borçları,



III. Boğazların statüsü konularından hangilerinde sorun yaşanmasını önlemeye yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4.D

5.D

6.B

7.A

8.D

9.D

10.E 11.D 12.D

yararlanacağı şekilde genişletilerek yeniden yürürlüğe konulacaktır.” kararı, Lozan Antlaşması ile “Yabancılara verilen siyasi, hukuki ve ekonomik ayrıcalıklar bütün etkileri ile birlikte kaldırılacaktır.” şeklinde değiştirilmiştir.





3.C

10. Sevr Antlaşması’nın “Kapitülasyonlar İtilaf Devletleri’nin

kaldırmasının;



2.D

C) I ve II

E) I, II ve III

Bu değişiklikle yeni Türk devletinin;



I. iç işlerine karışılmasını engelleme,



II. hukuk birliğini sağlama,



III. ekonomik bağımsızlığı koruma



konularından hangilerinde başarı sağladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Lozan Barış Konferansı’nda Türk Heyeti’nin kapitülasyonların kaldırılması ve Doğu Anadolu’nun Ermenilere verilmesinden vazgeçilmesi gibi istekleri kabul edilmedi. Bunun sonucunda da konferans 4 Şubat 1923’te dağıldı.

Bu durumun yaşanmasında Lozan Konferansı’na katılan Türk Heyeti’nin;



I. toprak bütünlüğü,



II. demokratik yönetim,



III. ekonomik bağımsızlık



anlayışlarından hangileri doğrultusunda hareket etmesinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Lozan Konferansı’nda diğer katılımcılar Türklerden;

Çözüm Yayınları





I. Fener Rum Patrikhanesinin Ortodoksların siyasi temsilcisi olarak kabul edilmesi,



II. kapitülasyonların devam etmesi,



III. Osmanlı borçlarının tamamının ödenmesi



taleplerinde bulunmuşlardır.



Yukarıdaki taleplerden hangilerinin öncelikle ekonomik çıkarları koruma amacına yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Lozan Konferansı’nda Boğazların iki yakasının Türk

218

askerînden arındırılarak başkanı Türk olan “Uluslararası Boğazlar Komisyonu” tarafından yönetilmesi, Boğazlardan her türlü geçişin bu komisyon tarafından denetlenmesi ve bu komisyonun her yıl Milletler Cemiyetine ayrıntılı bir rapor sunması karara bağlanmıştır.



Buna göre Lozan Antlaşması’nda;

Bu durumun, yeni Türk devletinin;



I. laik devlet yapısını koruma,

12. Sevr Antlaşması’nın, “Türk devletinin maliyesi, İtilaf

Devletlerinin denetiminde olacaktır.” kararı Lozan Antlaşması ile ortadan kaldırılmıştır.



I. uluslararası iş birliği,



II. iç işlerine karışılmasını engelleme,



II. egemenlik haklarının korunması,



III. ekonomik bağımsızlığı koruma



III. toprak bütünlüğünün sağlanması



amaçlarından hangilerine ulaşılmaya çalışıldığı söylenebilir?

A) Yalnız I



anlayışlarından hangilerine ters düştüğü savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR 1. Kuvayımilliye birliklerinden vazgeçilerek düzenli ordunun

4. Gümrü Antlaşması imzalandıktan 2 gün sonra 5 Aralık

kurulmasında 22 Haziran 1920’de Gediz Savaşlarında Kuvayımilliye birliklerinin Yunan ordusu karşısında büyük bir yenilgi alması etkili olmuştur.



1920’de Rusya, Ermenistan’ı işgal etmiş ve bu durum anlaşmanın Ermeni Meclisi tarafından onaylanmasını önlemiştir.

Buna göre düzenli ordunun kurulmasına;



Bu durumun Gümrü Antlaşması’nın;



I. Kuvayımilliye birliklerinin esirlere savaş hukukuna aykırı olarak kötü muamele yapması,



I. geçersiz olma,



II. Kuvayımilliye’nin işgallere son verip bağımsızlığı sağlayacak gücünün olmaması,



II. yürürlüğe girmeme,



III. hukukilik kazanamama



III. Kuvayımilliye birliklerinin hukuk devleti anlayışına aykırı hareket etmesi



durumlarından hangilerinin ortam hazırladığı savunulabilir? A) Yalnız I



07

BÖLÜM 12 Test

B) Yalnız II

D) II ve III



niteliklerinden hangilerine sahip olmasında etkili olduğu ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Doğu sınırlarıyla ilgili;



I. siyasi,



II. sosyal,



III. askerî



alanlarından hangilerinde İtilaf Devletleri ve azınlıklara karşı mücadele ederek Misakımillî’yi gerçekleştirdiği ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

3. Güney ve Doğu Trakya Cephelerinde halk silahlanarak

Çözüm Yayınları

2. I. TBMM’nin;



I. Gümrü Antlaşması’yla Kars, Sarıkamış, Kağızman ve Iğdır’ın alınması,



II. Batum Antlaşması’yla Ardahan, Artvin ve Batum’un TBMM’ye bırakılması,



III. Rusya’nın isteğiyle Moskova Antlaşması’nda Batum’un Gürcistan’a geri verilmesi



durumlarından hangileri doğu sınırları belirlenirken çoğunluğu Türk olan bölgelerden gerektiğinde tavizler verildiğini göstermez?



A) Yalnız I



Buna göre bu cephelerde;



I. soğuk savaş,



II. gayr-ı nizami harp,



III. topyekun savaş



yöntemlerinden hangilerinin uygulanarak işgallere son verilmeye çalışıldığı söylenebilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

6. Gümrü Antlaşması’nın metninde Osmanlı Devleti ve İstanbul Hükûmeti isimleri yerine Türkiye Devleti ve TBMM Hükûmeti isimleri kullanılmıştır.

Kuvayımilliye birliklerini kurmuş ve işgallere karşı mücadele etmiştir.



B) Yalnız II



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Osmanlı Devleti’ne yıkılmış bir devlet gözüyle bakıldığının



B) İtilaf Devletlerinin Türk tarafında ikilik çıkarma politikalarının başarısız olduğunun



C) Ermenilerin, Doğu Anadolu’daki toprak taleplerini TBMM’ye kabul ettirmeye çalıştığının



D) İstanbul Hükûmeti’nin, Gümrü Antlaşması’nda milleti temsil hakkını TBMM’ye bıraktığının



E) Gümrü Antlaşması’nın Osmanlı Mebusan Meclisi tarafından reddedildiğinin

219

Test 07

1.B

7. I. İnönü Savaşı’nın;

II. askere alma işlemlerinin kolaylaşması,



III. TBMM’nin Londra Konferansı’na katılması



sonuçlarından hangileri askerî başarıların TBMM’nin iç politikadaki etkinliğinin artmasına ortam hazırladığını gösterir? A) Yalnız I



4.E

5.C

6.A

7.C

8.D

9.A

10.C 11.B 12.A

yolladığı özel mektupta padişahın TBMM’yi resmen tanıdığını ilan etmesini ve İstanbul’un, Ankara’ya katılmasını istemiştir.

I. Teşkilat-ı Esasi’nin kabul edilmesi,



3.B

10. Mustafa Kemal I. İnönü Savaşı’ndan sonra, sadrazama





2.D

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Mustafa Kemal’in bu isteğinin;



I. TBMM’ye verilen halk desteğinin artması,



II. Millî Mücadele’nin güç ve ivme kazanması,



III. halk iradesinin yönetime egemen kılınması



faydalarından hangilerinin elde edilmesine yönelik olduğu ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. İtalya, Millî Mücadele esnasında el altından TBMM’ye silah ve cephane yardımında bulunmuş, ayrıca İtalyan subayları tarafından Türk ordusuna, Yunan kuvvetlerinin kuruluş ve düzenleri hakkında bilgi verilmiştir.

Antlaşması’nın imzalanmasından sonra Yunanistan, Sovyet Rusya ile ilişki kurmaya çalışmış fakat TBMM’nin müdahalesi sonucunda ilişkinin kurulması önlenmiştir.

İtalya’nın bu tutumunda;



I. İzmir’in Yunanistan’a bırakılması,



II. TBMM ile Rusya’nın iyi ilişkiler kurması,



III. İtalya’nın TBMM’den imtiyazlar elde edebileceğine inanması



durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III



C) I ve II

E) II ve III

Çözüm Yayınları



11. TBMM ile Sovyet Rusya arasında 16 Mart 1921’de Moskova

TBMM’nin bu tutumunda;



I. dünya barışına katkıda bulunma,



II. Yunanistan’ı diplomatik açıdan yalnız bırakma,



III. Anadolu halkının Millî Mücadele’ye desteğini sağlama



amaçlarından hangilerinin belirleyici bir etki yaptığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Londra Konferansı’nda İtilaf Devletleri, TBMM Hükûmeti’ne Sevr Antlaşması’nın bazı maddelerinde değişiklik yaparak barış teklif etmişlerdir.

9. Yunanistan’ın 6 Ocak 1921’de taarruza geçerek I. İnönü Savaşı’nı başlatmasında Çerkes Ethem İsyanı’ndan yararlanmak istemesi etkili olmuştur.

220



İtilaf Devletlerinin bu tutumunda aşağıdakilerden hangisinin daha fazla etkili olduğu söylenebilir?



A) İtilaf Devletleri’nin, Anadolu politikalarını diplomatik yollarla gerçekleştirmek istemesi



Buna göre Yunanlıların TBMM’nin;



I. düzenli ordunun kurulması,



II. Millî Mücadele’ye dış destek sağlanması,





III. uluslararası alanda TBMM’nin siyasal varlığının kabul ettirilmesi

B) TBMM’nin, İtilaf Devletleriyle Misakımillî’ye uygun bir anlaşma yapmaya çalışması



C) Osmanlı Hükûmeti’nin, TBMM’yi milletin gerçek temsilcisi olarak kabul etmesi



konularından hangilerinde yaşadığı sorunlarından yararlanmaya çalıştıkları söylenebilir?



D) Londra Konferansı’nda İtilaf Devletleri arasında görüş ayrılıklarının yaşanması



A) Yalnız I



E) İtilaf Devletlerinin Sevr Barışı’nın uygulanamayacağını kabul etmesi



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. Atatürk ilkeleri bir bütün şeklinde Türk milletinin aklın ve

4. Atatürk’ün cumhuriyetçilik ilkesinin tam olarak uygulanması

bilimin önderliğinde ileri bir toplum olarak en kısa sürede çağdaş uygarlık düzeyine erişmesini, uluslar ailesinin bağımsız, eşit ve onurlu bir üyesi olarak demokratik ve laik kurallar içinde mutlu bir yaşam sürmesini öngörür.



Buna göre Atatürk ilkeleri hakkında aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?



A) Türk toplumundaki sınıf mücadelelerine son verme amacına yönelik benimsenmişlerdir.



B) Devlet yönetiminde sınıf ve zümre egemenliğini öngörmüşlerdir.



C) Türkiye’nin emperyalist politikalar izlemesine ortam hazırlamışlardır.



D) Türk milletinin mutluluğu ve esenliğine hizmet etmişlerdir.



E) Türk vatandaşlığı üst kimliğinin oluşturulmasında yetersiz kalmışlardır.

toplumda özgürlüğün, adaletin ve eşitliğin sağlanmasının en büyük teminatıdır.



Buna göre Atatürk ilkeleri hakkında,



I. Türk milletinin ihtiyaçları sonucunda ortaya çıkmıştır.



II. Birbirlerini destekleyerek ayrılmaz bir bütün oluştururlar.



III. Çağdaş uygarlıklar düzeyine erişmek için benimsenmişlerdir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Buna göre Atatürkçülükle ilgili olarak,



I. Esir milletlere örnek olmuştur.



II. Ulusal bağımsızlığı savunmaktadır.



III. Din ve devlet işlerini birbirinden ayırmaktadır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III



II. millî birlik ve beraberliğin güçlü olması,



III. bağımsız dış politikaların izlenmesi



faydalarından hangilerini sağlayabilecek bir niteliğe sahip olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

benimseme çabalarının uzun bir dönemi kapsamasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Toplumun gerekli olgunluğa erişmemiş olması



B) İnkılapların hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi



C) Milletvekilleri arasında görüş ayrılıkları yaşanması



D) Çok partili hayata geçiş denemelerinin yapılması



E) Sınıfsal çatışmaların giderek yoğunlaşması

E) I, II ve III

dayanmamıştır. Bağımsızlığı savunan, özde ve amaçta barışçı, kişi ve ulus onuruna dayalı, ulusal kurtuluş hareketlerine yol gösterici evrensel değerleri benimsemiş bir ideolojidir.



I. sosyal barışın sağlanması,

C) I ve II

3. Atatürkçülük, herhangi bir ulus veya ideoloji düşmanlığına





5. Türkiye’de demokrasi ve laikliği tam anlamıyla

Çözüm Yayınları



Buna göre cumhuriyetçilik ilkesinin Türkiye’de;



2. Cumhuriyetçilik ve milliyetçilik ilkeleri, halkçılık ilkesini

öngörür. Milliyetçilik ve halkçılık ilkeleri, devletçilik ilkesinin oluşmasına ortam hazırlamıştır. Laiklik ilkesi ise cumhuriyetçilik, halkçılık ve milliyetçilik ilkeleriyle doğrudan ilgilidir.

01

BÖLÜM 13 Test

Atatürkçülük ve Türk İnkılabı / Atatürk İlkeleri - I

E) I, II ve III

C) I ve II

6. Türk milletinin çağdaş uygarlık düzeyine erişip, Türkiye’nin

lider bir ülke olması amacıyla Atatürk’ün siyasi, sosyal, ekonomik, kültürel ve hukuki alanlarda ortaya koymuş olduğu düşünce, ilke ve inkılapları yaşatmaya Atatürkçülük denir.



Buna göre Atatürkçü düşüncenin;



I. Türkiye’nin sınırlarını genişletme,



II. kalkınmayı sağlamak için sömürge elde etme,



III. Türk halkının yaşam standardını Batı standartlarına ulaştırma



amaçlarından hangilerine sahip olduğu ileri sürülemez?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III

221

Test 01

1.D

7. Atatürkçülük, Atatürk’ün akla, bilime, mantığa dayanan

Buna göre Türkiye’de yaşanan;



I. cumhuriyetin ilan edilmesi,



II. laiklik ilkesinin anayasaya girmesi,



III. Medeni Kanun’un uygulamaya koyulması



gelişmelerinden hangilerinin Atatürkçülükle bir bütün oluşturduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

3.C

4.C

5.A

6.D

7.E

8.E

9.B

10.E 11.C 12.E

10. Atatürk ilkelerinin yönelik olduğu;

düşünce ve eylemlerinden doğup gelişerek yeni Türk Devleti ile uygulama olanağına kavuşan düşünceler ve olaylar bütünüdür.



2.B



I. ulusal egemenliği hâkim kılma,



II. aklın ve bilimin önderliğinde bütün sorunlarına çözüm bulacak bir toplum oluşturma,



III. Türk ulusunun mutluluğunu, huzurunu, refahını sağlayarak, çağdaş uluslar düzeyine çıkarma



amaçlarından hangilerinin Türkiye’de devletle halkın bir bütün hâline gelmesine hizmet ettiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Atatürk ilkelerinden cumhuriyetçilik, devlet teşkilatlanmasında ve idaresinde sadece millet iradesinin hâkimiyetini öngörür. Aile, sınıf ve zümre hâkimiyetini kabul etmez. Devlet başkanlığının babadan oğula geçmesine karşı çıkar ve yöneticilerin seçimle belirlenmesini savunur.

8. Atatürk: “Bu koyduğumuz ilkeler, bugünün gereklerine

göre ulusumuzun uygarlık yolunda gelişmesi için faydalı bulduklarımızdır.” demiştir.

Buna göre Türkiye’de yaşanan;



I. medreselerin kapatılması,



II. saltanata ve hilafete son verilmesi,



III. yeni Türk alfabesinin kabul edilmesi



gelişmelerinden hangilerine Atatürk ilkelerinin ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III





Bu bilgiler doğrultusunda;



I. TBMM’nin açılması,



II. saltanata son verilmesi,



III. kadınlara şahitlik hakkının tanınması



gelişmelerinden hangilerinin cumhuriyetçilik ilkesiyle ilgili olduğu savunulabilir?

A) Yalnız I

C) I ve II



E) I, II ve III

9. “Yaptığımız ve yapmakta olduğumuz devrimlerin amacı;

222

Çözüm Yayınları



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Ayşe: “Atatürkçü düşünce sistemi evrensel değerlere dayanmaktadır.” demiştir.

Türkiye Cumhuriyeti halkını tamamen modern ve bütün anlam ve şekliyle uygar bir toplum hâline getirmektir. Devrimimizin temel ilkesi budur.”



Atatürk’ün bu görüşünün;



I. demokrasi,

Büşra ise bu durum üzerinde Atatürkçü düşünce sisteminin;



I. çoğulculuk ve katılımcılık,



II. laiklik,



II. çağdaşlık ve Batılılaşma,



III. hümanizm



III. ulusal birlik ve beraberlik



anlayışlarını esas almasının etkili olduğunu söylemiştir.



ilkelerinden hangileriyle doğrudan ilgili olduğu söylenebilir?



Büşra yukarıdakilerden hangilerini demiş olsaydı Ayşe’ye doğru söylemiş olurdu?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. Atatürk demokrasiye olan inancının bir gereği olarak herkesin

4. Atatürk milliyetçiliği dili, dini, ırkı ve mezhebi ne olursa olsun

düşüncelerini açıkça savunacağı bir ortamın oluşmasını ve siyasi partilerin kurulmasını istemiştir.





02

BÖLÜM 13 Test

Atatürk İlkeleri - II

kendini Türk hisseden herkesi Türk olarak kabul eder.



Buna göre cumhuriyetin ilk yıllarında çok partili hayata geçiş denemeleri aşağıdaki Atatürk ilkelerinden hangisiyle doğrudan ilgilidir? A) İnkılapçılık B) Ulusçuluk D) Cumhuriyetçilik E) Laiklik

C) Devletçilik

Buna göre Atatürk milliyetçiliğinin;



I. laiklik,



II. devletçilik,



III. cumhuriyetçilik



ilkelerinden hangileriyle bir bütün teşkil ettiği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. “Efendiler, ulusal egemenlik ve onun korunmasını üstlenen

bugünkü yönetim şeklimiz ve onun niteliği yalnız gelecekteki mutluluğumuzun değil, belki onurumuzun, namusumuzun ve tüm manevi değerlerimizin güvencesidir.”



5. 1789 Fransız İhtilali’yle gündeme gelen İnsan Hakları

Atatürk’ün bu sözüyle;

Bildirgesi’nde “İnsanlar hakları yönünden özgür ve eşit doğarlar, özgür ve eşit kalırlar.” görüşüne yer verilmiştir.

I. laiklik,



II. devletçilik,





III. cumhuriyetçilik



I. halkçılık,



II. devletçilik,



III. inkılâpçılık



ilkelerinden hangilerinin önemini vurgulamaya çalıştığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



Atatürk’ün;



ilkelerinden hangilerinin Türkiye’de bu görüşün hâkimiyetini sağladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Halkçılık bütün Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının dil, din,

ırk ve cinsiyet ayrımı yapılmaksızın kanunlar ve devlet önünde eşit haklara sahip olmasını ayrıca sınıfsız ve zümresiz bir toplumu savunur.



Buna göre Türkiye’de meydana gelen;



I. anayasayla bütün vatandaşların hukuksal eşitliğe sahip kılınması,



II. Medeni Kanun’la azınlıklara verilen hukuksal ayrıcalıklara son verilmesi,



III. kız ve erkek çocukları arasında eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması



gelişmelerinden hangilerinin halkçılık ilkesi doğrultusunda yaşandığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

6. Sivas Kongresi’nde “devletin egemenlik haklarını, vatanın

bütünlüğünü zedelememek kaydıyla herhangi bir devletten ekonomik yardım alınabileceği” kabul edilmiştir.



Sivas Kongresi’nde alınan bu kararın aşağıdaki Atatürk ilkelerinden hangisiyle doğrudan ilgili olduğu söylenebilir?



A) Ulusal egemenlik



B) Devletçilik



C) Laiklik



D) Halkçılık



E) Ulusal bağımsızlık

223

Test 02

1.D

7. Devlet yönetiminde bütün yasaların ve kuralların

A) Halkçılık C) Cumhuriyetçilik



3.E

4.A

5.A

6.E

7.D

8.E

9.E

10.B 11.E 12.A

10. Tevhid-i Tedrisat Kanunu’yla kız ve erkek çocuklarının

bilimsel ve akılcı verilere göre yapılıp uygulanması, aşağıdakilerden hangisinin uygulanmakta olduğunu göstermektedir?



2.C

eşitliğinin sağlanması, Medeni Kanun’la kadınlara mahkemelerde tek başlarına şahitlik yapma hakkının verilmesi ve mirasta kadınların erkeklerle eşit haklara sahip kılınması, Soyadı Kanunu’na bağlı olarak bey, paşa, ağa, hazret vb. ayrıcalık belirten unvanların kullanımının yasaklanması halkçılık ilkesi doğrultusunda gerçekleştirilmiş inkılaplardır.

B) İnkılapçılık D) Laiklik

E) Devletçilik



Bu inkılaplara bakarak halkçılık ilkesi hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) Toplumsal açıdan birleştirici olduğu



B) Ulusal egemenliği amaçladığı



C) Kadın-erkek eşitliğine dayandığı



D) Sosyal ayrıcalığı kabul etmediği



E) Laik bir niteliğe sahip olduğu

8. İnkılapçılık ilkesi Türkiye’nin çağdaş medeniyetler seviyesine erişmesine olanak sağlayan, Türk inkılabına zamana göre kendisini yenileme imkânı tanıyan Atatürk ilkesidir. Buna göre inkılapçılık ilkesinin Türkiye’ye;



I. gelişiminin sürekli olması,



II. dinamik bir devlet yapısı kazanması,



III. modern bir toplum yapısına sahip olması

11. Halkçılık ilkesinin;



faydalarından hangilerini sağlaması beklenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları





I. sosyal sınıflaşmaya karşı çıkması,



II. din, mezhep, ırk ve cinsiyet ayrımını reddetmesi,



III. vatandaşlar arasında yardımlaşmayı öngörmesi



özelliklerinden hangilerinin daha çok toplumsal barışın sağlanması ve korunmasına hizmet ettiği söylenebilir?



A) Yalnız I



9. Türkiye’de laiklik ilkesi, sadece din ile devlet işlerinin ayrılığını ifade eden bir ilke değil, aynı zamanda din ve vicdan özgürlüğünü sağlayan ve akılcılığı öne çıkaran temel bir ilke olarak benimsenmiştir.

224

Buna göre laiklik ilkesinin;

B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

12. Halifelik, İslam dinine mensup insanları temsil eden

ümmetçilik düşüncesine dayalı bir kurumdur. Türkiye Cumhuriyeti’nin temel ilkeleriyle bağdaşmayan bu kurum 3 Mart 1924’te kaldırılmıştır.



Buna göre halifeliğin aşağıdaki ilkelerden hangileriyle bağdaşmadığı için kaldırıldığı söylenebilir?

II. bilim ve insan iradesinin esas alınması,



A) Laiklik - Milliyetçilik

III. halka inanç yönünde baskı yapılmaması



I. siyasi gücün dinden bağımsızlaşması,





B) İnkılapçılık - Halkçılık



uygulamalarından hangilerini zorunlu kıldığı savunulabilir?



C) Cumhuriyetçilik - Devletçilik



A) Yalnız I



D) Milliyetçilik - Devletçilik



E) Halkçılık - Cumhuriyetçilik



C) I ve II

B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. Mustafa Kemal’in, “Egemenlik birdir. Kayıtsız şartsız

4. Türkiye Cumhuriyeti’nde millî ve bağımsız bir ekonomi kurma,

milletindir. Büyük Millet Meclisi, millet adına egemenlik hakkını kullanır.” sözünün, aşağıdaki ilkelerden hangisiyle daha çok ilgili olduğu söylenebilir?



03

BÖLÜM 13 Test

Atatürk İlkeleri - III

halkın ekonomik refah düzeyini yükseltme ve sosyal devlet anlayışını hâkim kılma gibi gereksinimler ortaya çıkmıştır.

A) Laiklik B) Cumhuriyetçilik C) Milliyetçilik D) İnkılapçılık E) Halkçılık



Bu gereksinimlerin aşağıdaki Atatürk ilkelerinden hangisinin benimsenmesinde daha fazla etkiye sahip olduğu söylenebilir?



A) Laiklik

B) İnkılâpçılık



C) Cumhuriyetçilik

D) Devletçilik



E) Milliyetçilik

2. Aşağıdaki Atatürk ilkelerinden hangisi Türk toplumunda

sosyal ve hukuki eşitliği sağlama ve ayrıcalıkları ortadan kaldırma amacını gütmektedir?



A) Cumhuriyetçilik C) Halkçılık



B) Milliyetçilik D) Devletçilik

5. Atatürk’ün laiklik ilkesi, devletin bu dünya ile ilgili olarak

oluşturduğu kurumları dinin yönlendirmesini ve denetimi altına almasını kabul etmez.

E) Laiklik

Çözüm Yayınları



Buna göre laiklik ilkesinin;



I. siyasi,



II. eğitim,



III. hukuki



alanlarından hangilerinde dinin egemenliğine son vermeyi öngördüğü söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Türkiye’de yaşanan,

I. çok partili hayata geçilmesi,



II. Türk Dil Kurumunun açılması,



III. Medeni Kanun’un kabul edilmesi



inkılaplarının cumhuriyetçilik, halkçılık ve ulusçuluk ilkeleriyle eşleştirmesinin aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verildiği söylenebilir? Cumhuriyetçilik

Halkçılık

Ulusçuluk

A)

I

II

III

B)

II

I

III

C)

III

II

I

D)

II

III

I

E)

I

III

II

6. Laiklik ilkesi, bireylerin dinî inanç ve özgürlüğünü sağladığı

gibi aynı zamanda düşünce özgürlüğünü de güvence altına alır.



Buna göre laiklik ilkesinin aşağıdakilerden hangisinin bir güvencesi olduğu söylenebilir?



A) Ulusal değerlerin



B) Din birliğinin



C) Halk egemenliğinin



D) Çok sesliliğin



E) Sosyal sınıflaşmanın

225

Test 03

1.B

7. Türk dilini yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarmak



2.C

3.E

4.D



I. laiklik,



II. halkçılık,

Buna göre Türk Dil ve Tarih Kurumlarının kurulmasında aşağıdaki Atatürk ilkelerinden hangisinin etkili olduğu söylenebilir?



III. milliyetçilik

A) Laiklik

B) Halkçılık



C) Milliyetçilik

D) Devletçilik



6.D

7.C

8.A

9.D

10.E 11.D 12.C

10. Atatürkün;

için Türk Dil Kurumu, ümmetçi tarih anlayışına son vererek ulusal tarih anlayışını hâkim kılmak için Türk Tarih Kurumu kurulmuştur.



5.E



ilkelerinden hangilerinin benimsenmesinin Türkiye Devleti’nin ulusal devlet özelliğini pekiştirdiği savunulabilir?



A) Yalnız I



E) Cumhuriyetçilik

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Atatürk’ün devletçilik ilkesinin; 8. “Milletin irade ve emeline uymayanların talihi yokluktur, bitiştir. Efendiler, bu büyük iradenin önünde saygıyla ve boyun eğerek eğilelim.’’

Atatürk’ün bu sözünün;



I. ulusal egemenlik,



II. sosyal hukuk devleti,



III. akılcılık ve bilimsellik

Çözüm Yayınları





ilkelerinden hangileriyle ilgili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III



I. ekonomik alanda devletin belirleyici olması,



II. yatırımlarda özel teşebbüse öncelik tanınması,



III. ağır sanayi yatırımlarının devlet tarafından yapılması



öngörülerinden hangilerinin serbest piyasa ekonomisi esaslarıyla bağdaşmadığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Laiklik ilkesinin Türkiye’de uygulamaya koyulması dinin bir sömürü aracı olarak kullanılmasını önlemiş ve din işleriyle devlet işlerinin birbirinden ayrılmasına ortam hazırlamıştır. Toplumsal yapının çağdaş bir görünüm kazanmasını sağlamıştır.

226

9. Anadolu’nun uzun süren savaşlar sonunda harap olması

ve Türkiye’de gelişmiş bir sanayinin olmamasının aşağıdaki ilkelerden hangisinin oluşumunda şekillendirici bir etki yaptığı savunulabilir?



A) Halkçılık

B) İnkılapçılık

D) Devletçilik

C) Milliyetçilik

E) Cumhuriyetçilik



Buna göre Türkiye’nin ulaşmaya çalıştığı;



I. sosyal devlet anlayışını hâkim kılma,



II. vatandaşların yönetime katılım oranını artırma,



III. herkesin kendi dinine göre yargılanmasına son verme



amaçlarından hangilerinin laiklik ilkesiyle doğrudan ilgili olduğu savunulamaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

BÖLÜM 13 Test

Atatürk İlkeleri - IV

04

4. Millî güvenliğin devamlılığını sağlamak için bütün millî güç

1. Millî amaç; devletin egemenliğini, ülke ve milletin bütünlüğünü demokratik hukuk devletini her türlü iç ve dış tehlikelere karşı korumak, ülkeyi öz kaynaklardan yararlanarak ekonomik, psiko-sosyal ve askerî alanda çağın gerektirdiği düzeye ulaştırmak ve dünya barışına katkıda bulunmaktır.

unsurlarının, bir olağanüstü durumu en iyi karşılayacak şekilde barış hâlinden sefer hâline geçirilmesine topyekûn seferberlik denir.



Mustafa Kemal’in aşağıdakilerden hangisiyle topyekûn seferberlik ilan ettiği söylenebilir?

I. ulusal bağımsızlık,



A) Tekalif-i Milliye Emirleriyle



II. çağdaşlık ve Batılılaşma,



B) Misak-ı Millî Kararlarıyla



III. yurtta barış, dünyada barış



C) Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’yla



D) 24 Nisan Meclis Önergesi’yle



E) Hıyanet-i Vataniye Yasası’yla

Buna göre millî amacın;





ilkelerinden hangileri doğrultusunda hareket edilmesini zorunlu kıldığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2.

I. Irk, dil ve mezhep ayrılıklarının yaşanması



II. Ülke ve millet bütünlüğüne aykırı eylemlerin başlaması



III. Devletin stratejik özelliğinden kaynaklanan tehditlerin oluşması



Yukarıdakilerden hangilerinin iç tehdit tanımı içerisinde değerlendirilebileceği ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

5. Türkiye’yle ilgili; Çözüm Yayınları





I. Sözde Ermeni Soykırımı tasarılarının gündeme gelmesi,



II. Türkiye’nin teröre karşı yürüttüğü faaliyetlere diğer devletlerin destek vermemesi,



III. ülke içindeki etnik grupların dış güçler tarafından kışkırtılması



durumlarından hangileri karşısında Türkiye’nin etkin bir diplomasi izlemek zorunda kaldığı savunulabilir?



A) Yalnız I

E) I, II ve III



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

227 3.

I. Enerji ve ham madde kaynaklarına yakın olması



II. İstanbul ve Çanakkale Boğazlarına sahip olması



III. Doğu-batı ticaret güzergâhları üzerinde bulunması



Yukarıdakilerden hangilerinin Türkiye’nin dünya güçler dengesinde önemli bir konuma sahip olmasında etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

6.

I. İrticai faaliyetler



II. Terör hareketleri



III. Etnik ayrımcılık



Yukarıdakilerden hangilerinin Türkiye Cumhuriyeti’nin bölünmez bütünlüğünü tehdit ettiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 04

1.E

7. Türkiye Cumhuriyeti’nin eğitim kurumları aracılığıyla

2.C

3.E

4.A

5.E

6.E

7.B

8.E

9.A

10.B 11.C 12.B

10. Türkiye Cumhuriyeti’nde siyasal gücün kaynağı “Egemenlik

tarihten gelen maddi ve manevi değerleri topluma aktararak millî ülkü etrafında birleşen bilinçli Türk vatandaşları oluşturmaya çalışması;

kayıtsız şartsız milletindir.” ilkesi doğrultusunda millet iradesi olarak kabul edilmiştir.



Buna göre Türkiye’de;



I. askerî güç,



I. çok partili parlamenter hayatın yaşanması,



II. psiko-sosyal güç,



II. yönetim gücünün bir zümre tarafından kullanılması,



III. coğrafi güç



III. halkın eşit bir şekilde seçme ve seçilme hakkına sahip olması



durumlarından hangilerinin yaşanmasının siyasal gücün zayıflamasına neden olacağı savunulabilir?



A) Yalnız I



millî güç unsurlarından hangilerine önem verdiğini gösterir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Millî menfaat, milletin kendi güvenliği, refah ve mutluluğu için zorunlu olan unsurlardır ve millî politikanın temel sebebidir. Buna göre aşağıdakilerden hangisinin Türkiye’nin millî menfaatleri arasında yer aldığı söylenemez?



A) Anayasal ve demokratik düzeni koruma



B) Devlet ile halkın bütünleşmesini sağlama



C) Barışa dayalı bir dış politika izleme



D) Ülke bütünlüğünü ve bağımsızlığını koruma



E) Komşu ülkelerin iç işlerine müdahale etme

11. Türkiye Cumhuriyeti’nin; Çözüm Yayınları





I. yerli sanayici ve tüccarı desteklemesi,



II. ham maddesi yurt içinde bulunan sanayi tesislerini kurması,



III. teknolojik ürünleri yabancı devletlerden satın alması



faaliyetlerinden hangilerinin Türkiye’nin ekonomik gücünü artırma amacıyla ilgili olduğu ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Bir ülkenin millî güç unsurlarının hedef alınması veya bu 228

unsurlar için tehlikeli durumların ortaya çıkarılmasına iç ve dış tehdit denir.

9. Türkiye’de devlet ve ülke bütünlüğüne aykırı ırk, din ve

mezhep farklılıklarına bağlı olarak iç tehditler oluşmaktadır.





Bu durum üzerinde Türkiye’nin;



I. demokratik ve laik bir rejimle yönetilmesi,



II. çok uluslu bir etnik yapısının olması,



III. farklı mezheplere mensup kişilerin bir arada yaşaması



özelliklerinden hangilerinin etkili olduğu savunulamaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

Bu bilgiye göre;



I. çevre ülkelerin ülke üzerindeki tehlikeli amaçları,



II. halkın sahip olduğu ırk, din veya mezhep farklılıklarının ülke aleyhine kullanılması,



III. jeostratejik konumdan dolayı oluşan askerî tehditler



durumlarından hangilerinin iç tehdit olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. Türk inkılabı, Türk milletinin ihtiyaçlarından ve gerçeklerinden

4. Atatürk, Türk inkılabını, “Türk milletini son asırlarda geri

ortaya çıkmıştır. Yabancı akımlar ve sistemlerle bağdaştırılamaz.



bırakmış olan müesseseleri yıkarak yerlerine milletin en yüksek medeni icaplara göre ilerlemesini temin edecek yeni müesseseleri koymuş olmaktır.” şeklinde tanımlamıştır.

Bu ifadelerde Türk inkılabının;



I. millilik,



II. laiklik,



III. çağdaşlık





özelliklerinden hangilerinin vurgulandığı söylenebilir?



A) Yalnız I



05

BÖLÜM 13 Test

Türk İnkılabı - I

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

Bu tanıma göre Türk inkılabının;



I. millî,



II. ihtilalci,



III. devrimci



özelliklerinden hangilerini taşıdığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

2. İnkılap; toplumsal, siyasal, ekonomik ve kültürel alanlarda yapılan köklü değişimlerdir. Eski kurumlara tamamen son verilerek çağın şartlarına uygun yeniliklerin yapılmasıdır.



I. medreselerin kapatılarak modern okulların yaygınlaştırılması,



II. Serbest Cumhuriyet Fırkasının kendini feshetmesi,



III. saltanatın kaldırılarak cumhuriyetin ilan edilmesi



yapılmaksızın herkesin kanun önünde eşitliği kabul edilerek anayasada “Türkiye Cumhuriyeti sosyal bir hukuk devletidir.” maddesi yer almıştır.

Buna göre;

durumlarından hangileri “inkılap” düzeyinde değişimlere örnek olarak gösterilebilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

Çözüm Yayınları



5. Yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nde din, dil, ırk ayrımı



Aşağıdakilerden hangisi, bu amaca uygun olarak yapılan yenilikler arasında yer almaz?



A) Türk Medeni Kanunu’nun çıkarılması



B) Aşar vergisinin kaldırılması



C) Takrir-i Sükûn Kanunu’nun çıkarılması



D) Soyadı Kanunu’nun çıkarılması



E) Kılık Kıyafet Kanunu’nun çıkarılması

E) I, II ve III

6. “Gerektiğinde vatan için tek bir kişi gibi, tek vücut olmuş azim ve karar ile çalışmasını bilen bir ulus elbette büyük geleceğe hak kazanmış bir ulustur.”

3. Türkiye’de serum üretimi 1932 yılında, çiçek aşısı üretimi ise







I. umutsuzluğa yer verilmemesi,

1934 yılında ülke ihtiyacını karşılayacak düzeye getirilmiştir.

Bu durum Atatürk’ün;

Mustafa Kemal’in bu sözüne bakılarak bir inkılap hareketinde;



I. yerli üretimi artırma,



II. halk desteğinin sağlanması,



II. öz kaynakları verimli kullanma,



III. birlik ve beraberliğin sağlanması



III. ekonomik bağımsızlığı gerçekleştirme



özelliklerinden hangilerinin gerçekleştirilmesinin önemli olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



hedeflerinden hangileri ile örtüşmektedir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

229

Test 05

1.A

7. Cumhuriyet Dönemi’nde doktorlar, hemşireler, sağlık

2.D

3.E

4.E

5.C

6.E

7.C

8.B

9.E

10.A 11.B 12.D

10. Türk inkılabı sonucunda;

görevlileri yetiştirilmiş ve sağlık hizmetlerinin yurt geneline yaygınlaştırılmasına çalışılmıştır.





Bu durum, Cumhuriyet Dönemi’nde, doğrudan aşağıdakilerden hangisinin gereklerinin yerine getirildiğinin bir göstergesidir?

• Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılarak yerine Cumhuriyet’in kurulması,



• ümmetçi devlet anlayışının yerini laik bir devlet anlayışının alması,



A) Çağdaşlaşmanın



• hukuk karmaşasından hukuk birliğine geçilmesi



B) Millî ekonominin



gelişmeleri yaşanmıştır.



C) Sosyal devlet anlayışının



D) Ulusal egemenliğin



Türkiye’de ortaya çıkan bu gelişmeler, aşağıdakilerden hangisini kanıtlamaktadır?



E) Ulusal bağımsızlığın



A) Siyasi ve hukuki alanlarda köklü değişimler yaşandığını



B) Din ve vicdan hürriyetinin engellendiğini



C) Islahat düşüncesinin kalıcı hâle geldiğini



D) Bağımsızlık mücadelesinde başarılı olunduğunu



E) Uluslararası alanda iş birliği yapıldığını

8. Oğuz Öğretmen; “Atatürk yenilik hareketlerini bir bütün

hâlinde planladığı hâlde hepsini aynı anda değil belli bir süreç içinde gerçekleştirmiştir. Bu durumun nedenleri neler olabilir?” Oğuz Öğretmenin sorusuna verilen aşağıdaki cevaplardan hangisinin Türk inkılabının ruhuna uygun düştüğü söylenemez?



A) Toplumun yenilikler için hazır hâle gelmesi



B) Yabancı ülkelerin desteğinin alınması



C) Yenilikler için uygun koşulların oluşması



D) Yapılan yeniliklerin yerleşmesi



E) Yenilikçi kadroların oluşturulması

11. Türk inkılabının; Çözüm Yayınları





I. toplum ve devlet düzeninin çağdaşlaşması,



II. ulusal bağımsızlık mücadelesi olması,



III. ulusal iradenin yönetime yansıtılmasını önemsemesi



özelliklerinden hangileri yabancı işgal ve müdahalesine karşı mücadele edildiğini gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. 3 Mart 1924’te TBMM’de; 9. Atatürk’ün gerçekleştirdiği inkılaplar birbirinin tamamlayıcısı



• Halifeliğin kaldırılarak Osmanlı hanedanının yurt dışına çıkarılması kararı alındı.



• Tevhid-i Tedrisat Kanunu çıkarıldı.



• Şeriye ve Evkaf Vekaleti kaldırıldı.

niteliğindedir.



230

Buna göre;



I. kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi,



II. Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun çıkarılması,



III. saltanatın kaldırılması,



IV. TBMM’nin açılması



inkılaplarından hangilerinin ülkemizde demokrasinin yerleşmesi açısından birbirini tamamlayıcı nitelikte olduğu söylenebilir?



A) I ve II



B) I ve III

D) III ve IV

Bu faaliyetlerin;



C) I ve IV

E) I, III ve IV



I. rejimi koruma,



II. saltanat sisteminin varlığını güçlendirme,



III. laik yönetim anlayışını güçlendirme



amaçlarından hangilerine yönelik olarak gerçekleştirildiği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

4. 3 Mart 1924 tarihinde kabul edilen bir kanunla Erkan-ı

1. Ankara, Kurtuluş Savaşı’nın yönetildiği yer olması yanında ulaşım yolları üzerinde bulunması ve savunmaya elverişli olması gibi nedenlerin etkisiyle başkent yapıldı.



Harbiye-i Umumiye Vekâleti kaldırıldı. Bu kurumun yerine görevi cumhurbaşkanına vekâleten orduyu komuta etmek olan Genelkurmay Başkanlığı kuruldu.

Bu bilgilerde Ankara’nın başkent oluşundaki;



I. siyasi,



II. askerî,



III. coğrafi



TBMM’de alınan bu kararın aşağıdakilerden hangisini kolaylaştırdığı söylenebilir?



A) Ordunun siyasi tartışmaların içine çekilmesini



B) Eğitim sisteminin çağdaşlaşmasını



etkenlerinden hangilerine değinildiği söylenebilir?



C) Sosyal devlet anlayışının yerleşmesini



A) Yalnız I



D) Demokratik kurumların güçlenmesini



E) Halkın yerel yönetimlere katılmasını



06

BÖLÜM 13 Test

Türk İnkılabı - II

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. NEDEN: TBMM tarafından halife seçilen Abdülmecid Efendi’nin sultanlara özgü gösterişli resmî törenler düzenlemesi ve cumhuriyet yönetimine karşı olan çevrelerle iş birliği içinde olması SONUÇ: 3 Mart 1924’te TBMM tarafından çıkarılan bir kanunla halifelik resmen kaldırılmıştır.



Bu bilgiler TBMM’nin;



I. ulusal bağımsızlığı koruma,



II. federal yapıyı yerleştirme,



III. ulusal egemenliği sağlama



anlayışlarından hangilerini benimsediğini gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

5. 1924 Anayasası hazırlığında seçmen yaşı 18 olarak

belirlendiği hâlde 1928’de yapılan değişiklikle seçmen yaşı 22’ye çıkarılmıştır.

Çözüm Yayınları





Bu düzenlemenin;



I. çok partili hayata geçilememesi,



II. halkın yönetime katılma oranının azalması,



III. iki dereceli seçim sisteminin uygulamadan kaldırılması



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. “Ben Ankara’yı coğrafya kitabından ziyade tarihten öğrendim

ve cumhuriyet merkezî olarak öğrendim. Hakikaten Selçuki idaresinin parçalanması üzerine Anadolu’da kurulan küçük hükûmetlerin isimlerini okurken birtakım beylikler ve yanında bir de Ankara Cumhuriyeti’ni görmüştüm. Tarih yapraklarının bana bir cumhuriyet merkezî olarak tanıttığı Ankara’ya ilk defa geldiğim o gün de gördüm ki aradan geçen asırlara rağmen Ankara’da hâlâ o cumhuriyet kabiliyeti devam ediyor...”



Mustafa Kemal’in bu sözünde Ankara’nın başkent oluşunda etkili olan;

6. “Anadolu’da Büyük Millet Meclisi vatanın kaderine fiilen hâkim

olmaya başladığı dakikadan itibaren Türkiye’de cumhuriyet kurulmuştu... Atılan toplar bize yeni bir şey öğretmiyor, yeni bir değişiklik yapmıyor. Yalnız ortaya çıkmış bir hâli tespit ediyor.”



Tanin Gazetesi



Yukarıdaki gazete haberi cumhuriyetin ilanının aşağıdaki yönlerinden hangisini ortaya koymaktadır?



I. tarihsel birikim,



II. coğrafi konum,



A) Ulusal bağımsızlığın sağlanmasını



III. güvenlik



B) Devlet başkanlığı sorununun çözülmesini



C) TBMM’nin açılmasıyla oluşan fiilî durumun resmiyet kazanmasını



D) Aile hâkimiyetinin son bulmasını



E) Meclis hükûmeti sisteminden kabine sitemine geçilmesini



unsurlarından hangilerinin dile getirildiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

231

Test 06

1.E

7. Ali Fethi Bey’in istifası üzerine yaşanan gelişmeler kabine

Yukarıdaki bilgiler cumhuriyetin ilanının aşağıdaki yönlerinden hangisini ortaya koymaktadır?



A) Hükûmetin kurulma biçiminde değişiklik yaşanmasını



B) Halk egemenliğinin sağlanmasını



C) TBMM’nin açılmasıyla oluşan fiili durumun resmiyet kazanmasını



D) Devlet başkanlığı sorununun çözülmesini



E) Tek kişi hâkimiyetinin son bulmasını

3.A

4.D

5.B

6.C

7.A

8.E

9.D

10.C 11.B 12.A

10. Ozan Öğretmen: “Halifelik, Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ı

sistemine geçilmesini zorunlu kılmıştı. Bunun için ise cumhuriyetin ilan edilmesi gerekiyordu.



2.C

fethi ile Osmanlı ailesine geçti. II. Abdülhamit Dönemi’nde ise siyasi bir kurum olarak kullanılmaya başlansa da istenen sonuç elde edilememiş, I. Dünya Savaşı yıllarında ise etkisini iyice kaybetmiştir. Bu yüzden varlığının, devlete zaten ciddi bir katkısı yoktur.”



Ozan Öğretmen’in verdiği bilgiler aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı niteliğindedir?



A) Saltanatın kaldırılma gerekçeleri nelerdir?



B) Abdülmecid Efendi’nin hangi davranışları halifeliğin kaldırılmasına yol açmıştır?



C) Halifeliğin kaldırılması Türkiye Cumhuriyeti’nin dış politikadaki etkinliğini azaltmış mıdır?



D) Halifeliğin kaldırılmasının sonuçları nelerdir?



E) Halifelik kurumu ne zaman ortaya çıkmıştır?

11. “Ben, saltanatın kaldırılmasından sonra, hilafetin de

kaldırılmış olduğunu kabul ediyordum. Bunun uygun zaman ve fırsatta açıklanmasını tabii buluyordum.”



I. ulusal egemenliğin korunmak istenmesi,



II. laik ve demokratik inkılaplar önünde engellerin ortadan kaldırılmak istenmesi,



III. rejim karşıtlığı düşüncesinin merkezileşmesinin önlenmeye çalışılması



durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

8. Halifeliğin kaldırılmasında;

Atatürk’ün bu sözünün, halifeliğin kaldırılmasının aşağıdaki özelliklerinden hangisini ortaya koyduğu söylenebilir?



A) Laiklik ilkesi doğrultusunda gerçekleştirilmesi



B) Eski rejim unsurlarının aşamalı olarak ortadan kaldırılması



C) Ulus devlet anlayışını güçlendirmesi



D) Din istismarını önlemeye yönelik olması



E) Uluslararası alanda etkinliğinin zayıf olması

9. Cumhuriyetin ilan edilmesiyle Mustafa Kemal oy birliğiyle ilk

cumhurbaşkanı seçilirken, İsmet Paşa, ilk başbakan, Ali Fethi Bey de meclis başkanı olmuştur. Ayrıca bakanların meclis içerisinde tek tek oylanarak belirlenmesi uygulamasına da son verilmiştir.

232

Bu bilgiler,

devlettir.”



I. Güçler birliği ilkesi güçlendirilmiştir.



II. Meclis ve hükümet başkanlığı makamları birbirinden ayrılmıştır.



III. Hükûmeti kurma sisteminde değişikliğe gidilmiştir.



12. “Türkiye Cumhuriyeti demokrasi esasına dayanan bir

Aşağıdakilerden hangisi Atatürk’ün bu sözü doğrultusunda yapılan faaliyetlerden biri değildir?



A) Serbest Cumhuriyet Fırkasının kendini feshetmesi



B) Kadınlara seçme seçilme hakkı verilmesi

yargılarından hangilerini kanıtlamaktadır?



C) Saltanatın kaldırılması

A) Yalnız I



D) Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kurulması



E) Ordunun siyasetten uzaklaştırılması



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BÖLÜM 13 Test

Türk İnkılabı - III 1. “En medeni milletler derecesinde hukuk hükümlerimizi

4. Türk Medeni Kanunu’na göre;

de düzelteceğiz. Yüz sene, beş yüz sene, bin sene evvel yaşayan bir toplum için yapılan kanunlarla bugünkü toplumları idareye kalkışmak, gaflettir, cehalettir.”



Mustafa Kemal’in bu sözlerine bakılarak hukuk inkılabının;



I. yenilikçi olma,



II. Türk töresini koruma,



III. çağdaş değerleri benimseme



özelliklerinden hangilerine sahip olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

07



• Evlenme yalnız erkeğin değil, kadının da onayı alınarak gerçekleşecek ve ailede kadın ile erkeğin hakları eşit olacak,



• Mirastan pay alma ve mahkemelerde tanıklık yapma konularında kadınlar erkeklerle eşit olacak.



• Kadınların istediği alanda eğitim alma, erkeklerle aynı işlerde çalışma ve eşit ücret alma hakkı olacaktı.



Bu bilgilerden hareketle yeni Türk Medeni Kanunu’nun Türkiye’deki kadın haklarının gelişimi açısından aşağıdakilerden hangisinde bir ilerlemeye yol açtığı savunulamaz?



A) Miras hukukunda



B) Ekonomik haklarda



C) Demokratik temsilde



D) Sosyal haklarda



E) Hukuki eşitlikte

C) I ve II

E) II ve III



• kadınlara tanınan hakların kısıtlı olması ve kadınlarla erkekler arasında eşitsizliklerin bulunması,



• ekonomi ve ticaret hayatını düzenleyen kanunların yetersiz olması,



• ülkede farklı kanunların uygulanması



gibi durumlar Türkiye Cumhuriyeti’nin hukuk alanında inkılaplar yapmasında etkili olmuştur.



Buna göre aşağıdaki inkılaplardan hangisinin, yukarıdaki aksaklıkları gidermek amacıyla yapıldığı savunulamaz?



A) Hafta tatilinin cumadan pazara alınması



B) Almanya’dan Ticaret Kanunu’nun alınması



C) Türk Medeni Kanunu’nun kabul edilmesi



D) Patrikhane ve konsoloslukların mahkeme kurma yetkilerinin kaldırılması



E) İtalya’dan Ceza Kanunu’nun alınması

3. Türk Medeni Kanunu’nun kabulüyle dinî inancına

Çözüm Yayınları

2. Osmanlı hukuk sistemindeki;

5.

• 20 Nisan 1924’te yürürlüğe giren 1924 Anayasası 1921 Teşkilât-ı Esasîye Kanunu’nu yürürlükten kaldırmıştır.



• Birkaç önemli değişiklikle (Atatürk’ün altı ilkesinin eklenmesi, devletin dininin İslam olduğuna dair ibarenin kaldırılması ve kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkının verilmesi gibi) 1961’e kadar yürürlükte kalmıştır.



• 1 Ekim 1945’te içeriği değiştirilmeden, dili Türkçeleştirilerek yeniden kabul edilmiştir.



• 27 Mayıs 1960 darbesinin ardından, 1961’de yeni bir anayasa hazırlanarak kabul edilmiş ve 1924 Anayasası yürürlükten kaldırılmıştır.

bakılmaksızın her Türk vatandaşı aynı hukuka tabi oldu.



Yalnızca bu bilgilere bakılarak Medeni Kanun sayesinde;



I. hukuk birliği,



II. laiklik,



III. toplumsal eşitlik



konularından hangilerinde ilerleme sağlandığı söylenebilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



Yukarıda verilen bilgilere göre 1924 Anayasası ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?



A) Yapılan değişikliklerle halkın yönetime katılma oranı artırılmıştır.



B) 1921 Anayasası’nın yerine geçmiştir.



C) Hazırlandığı dil ağır bulunmuştur.



D) Yürürlükten kaldırılmasıyla güçler ayrılığı anlayışı da ortadan kalkmıştır.



E) Laiklik ilkesi doğrultusunda düzenlemeler yapılmıştır.

233

Test 07

1.D

6. Türk Medeni Kanunu’nun kabul edilmesi, laiklik ilkesi ile ilgili olmasının yanında halkçılık ilkesi doğrultusunda da yapılan bir inkılaptır. Bu inkılapla aile ve toplum hayatında, kadın ile erkek aynı haklara sahip olmuştur.



Bu bilgiye göre Türk Medeni Kanunu’nun hukuk sisteminde meydana getirdiği değişim;

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

10. 1924 Anayasası’na göre yasama organı Türkiye Büyük Millet

E) I, II ve III

Meclisidir. Meclis egemenliği millet adına kullanacak olan tek yetkili organdır. Meclis yasama görevini doğrudan kendisi yapmaktadır.



7. 17 Şubat 1926’da kabul edilen Medeni Kanun’un sonucunda,



• Tek eşle evlilik getirildi.



• Evlenmelerde resmî nikah zorunlu oldu ve boşanma konusunda erkeğe tanınan haklar kadına da tanındı.



Buna göre 1924 Anayasası’nın,



I. kanunları değiştirme,



II. uluslararası anlaşmaları onaylama,



III. genel veya özel af çıkarma



görevlerinden hangilerini TBMM’ye verdiği savunulabilir?

• Patrikhanenin mahkeme kurma ayrıcalığına son verildi.



A) Yalnız I

• Miras konusunda kadın-erkek eşitliği sağlandı.



Buna göre Medeni Kanun’un;



I. ulusal egemenlik,



II. sosyal eşitlik,



III. hukuk birliği,



anlayışlarından hangilerini güçlendirdiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



10.E 11.B 12.D

TBMM’nin gerçekleştirdiği yukarıdaki inkılaplardan hangilerinin, hukuk sisteminin laikleştirilmesini kolaylaştırdığı söylenebilir?





9.E



III. çağdaşlık B) Yalnız II

8.E

III. Halifeliğin kaldırılması



D) I ve III

7.D





A) Yalnız I

6.D

II. Şeriye ve Evkaf Vekaletinin kaldırılması

II. yerellik,



5.D







4.C

I. Kadılık sistemine son verilmesi

I. eşitlik,

özelliklerinden hangileri ile ilişkilidir?

3.E

9.





2.A

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Türkiye Cumhuriyeti’nin hukuk alanında;

I. bağımsızlık haklarını koruma,



II. kadın-erkek eşitliğini sağlama,



III. uygulamalarda ikiliklere son verme



amaçlarından hangilerine yönelmesinin azınlık ve konsolosluk mahkemelerinin kapatılması inkılabına ortam hazırladığı savunulamaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

8. 1926’da kabul edilen Medeni Kanun ile şeriat hükümleri

doğrultusunda hazırlanan Mecelle kaldırılarak kadınlara evlenme, boşanma, miras, mahkemelerde tanıklık ve istediği mesleğe girebilme gibi konularda erkeklerle eşit haklar sağlanmıştır.

234



12. Medeni Kanun’un 1926’da kabul edilmesiyle birlikte

azınlıkların Lozan Barışı’yla elde ettikleri hukuksal ayrıcalıklara ve herkesin kendi dinine göre yargılanması anlayışına son verilmiştir.

Buna göre,



I. Laiklik ilkesinin uygulanması konusunda önemli bir adım atılmıştır.



Buna göre Medeni Kanun hakkında aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



II. Hak ve özgürlüklerin kullanım alanı genişletilmiştir.



A) Hukuk alanındaki farklı uygulamalar ortadan kalkmıştır.



III. Türkiye’de yaşayan gayri müslimlerin hukuk sisteminden yararlanmasını zorlaştıran önemli bir engel kaldırılmıştır.



B) Laiklik ve eşitlik esaslarına dayanmaktadır.



C) Hukuk alanında Türkiye’nin egemenlik haklarını korumuştur.



D) Gayrimüslimlerin siyasi haklarını güvence altına almıştır.



E) Türkiye’nin hukuk kurumları üzerindeki hâkimiyetini artırmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. Millî Eğitim Bakanı Vasıf Çınar Bey: “Bir devletin irfan ve

4. “İlk ve ortaöğretim, kesinlikle kız ve erkekler için insanlığın ve

genel maarif siyasetinde, milletin fikir ve his itibarıyla birliğini sağlamak için öğretimin birleştirilmesi en doğru, en ilmî ve en asri, her yerde faydaları ve iyiliği görülmüş bir umdedir (ilkedir).” ifadelerinin bulunduğu Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nu Meclise sunmuştur.

uygarlığın gerektirdiği bilimi ve tekniği vermelidir.”



Bu durum Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile;



I. ortak değerleri yaşatma,



II. öğretim birliğini sağlama,



III. dinî birlikteliği güçlendirme



amaçlarından hangilerine ulaşılmak istendiğini kanıtlamaktadır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

I. çağdaş değerleri benimseme,



II. eşitlikçi olma,



III. geleneksellik



özelliklerinden hangilerine sahip olmasını istediği savunulabilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III



II. bütün eğitim kurumlarının Millî Eğitim Bakanlığına bağlanması, III. yabancı ve azınlık okullarının denetim altına alınması



kazanımlarından hangilerinin gerçekleştirildiği savunulabilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve II

5. Türk Millî Eğitim Sistemi’nin aşağıdaki esaslarından

hangisi doğrudan laik devlet anlayışını yansıtmaktadır?

Çözüm Yayınları

I. kültürel alandaki ikiliklerin ortadan kaldırılması,

D) II ve III



C) I ve II





Mustafa Kemal’in bu sözleriyle eğitimin;



2. Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun uygulanmasıyla;



08

BÖLÜM 13 Test

Türk İnkılabı - IV



A) İlköğretim parasız ve zorunludur.



B) Karma eğitim esastır.



C) Eğitim halkın geneline yaygınlaştırılmalıdır.



D) Eğitim sistemi ulusal kültürü geliştirmeye yöneliktir.



E) Öğretim programları çağın gereklerine uygundur.

E) I, II ve III

3. 1930’lu yıllarda universite reformu konusunda

görevlendirilen İsviçreli Bilim Adamı Malche hazırladığı raporda;



• bilimsel araştırmalara ağırlık verilmeli,



• öğretim üyelerinin bilimsel seviyeleri yükseltilmeli,



• üniversitelere öğrenci alımında sınav yapılmalı,



• kongre ve konferanslar düzenlenerek eğitim desteklenmeli

6. Züleyha Öğretmen: “Osmanlı Devleti’nde 19. yüzyılda

eğitimde reformlar gerçekleştirilirken geleneksel kurumların varlığına dokunulmamıştı. Bunun sonucunda tam anlamıyla bir eğitim karmaşası doğmuş ve eğitim kurumlarının birçoğu denetlenemez duruma gelmişti. Ayrıca bu kurumların çağın ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak olmaları da diğer bir etkendir.”



gibi görüşlere yer vermiştir.





Buna göre aşağıdakilerden hangisinin bu raporun dikkate alınmasının sonuçları arasında olması beklenemez?

Züleyha Öğretmen’in verdiği bu bilgiler aşağıdaki sorulardan hangisini cevaplamaya yöneliktir?



A) Takrir-i Sükûn Kanunu’nun çıkarılma nedenleri nelerdir?



A) Din adamı yetiştiren kurumların kapatılması





B) Eğitimin, toplumun geneline yayılması

B) Yeni Türk alfabesinin benimsenmesinde etkili olan unsurlar nelerdir?



C) Ders müfredatlarının çağın ihtiyaçlarına göre hazırlanması



C) Medeni Kanun’un çıkarılma gerekçeleri nelerdir?



D) Bilimsel gelişmelerin takip edilmesi



D) Medreselerin kapatılma gerekçeleri nelerdir?



E) Halkın kültürel seviyesinin yükseltilmesi



E) Harf İnkılabı niçin yapıldı?

235

Test 08

1.C

7. “Şimdiye kadar takip edilen tahsil ve terbiye usullerinin

Mustafa Kemal Atatürk



Buna göre yeni Türk devletinin eğitim programında;



I. devletçilik,



II. ulusallık,



III. laiklik



ilkelerinden hangilerinin dikkate alındığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

3.A

4.C

5.B

6.D

7.D

8.C

9.C

10.A 11.C 12.A

10. “Osmanlı Devleti’nden kalma eğitim kurumları incelendiğinde

milletimizin gerilemesinde en önemli etken olduğu kanaatindeyim. Onun için bir millî terbiye programından bahsederken eski devrin hurafelerinden, doğuştan sahip olduğumuz özelliklerimizle hiç ilgisi olmayan fikirlerden, Doğu ve Batı’dan gelen bütün tesirlerden uzak millî ahlak ve tarihimize uygun bir kültür kastediyorum…”



2.E

dinî eğitim veren medreseler, Batı tarzında eğitim veren mektepler ve azınlıklar ile yabancılara ait okullar bir arada bulunmaktaydı. Eğitimdeki bu çok başlılık nedeniyle öğrenciler farklı dünya görüşlerine sahip kişiler olarak yetişiyorlardı.”



Tevhid-i Tedrisat Kanunu’yla bu duruma son verilerek;



I. toplumun aynı duygu ve düşüncede birleşememesi,



II. ekonomide dışa bağımlılığın artması,



III. dünyadaki gelişmelerden uzak kalınması



durumlarından hangilerinin yaşanması önlenmeye çalışılmıştır?



A) Yalnız I



C) I ve II

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III

8. Atatürk, Türk Tarihi Araştırma Heyeti ile yaptığı bir görüşme

236

11. Atatürk, Arapça geometri terimlerinin kullanımının yanlış Çözüm Yayınları

sırasında: “Büyük devletler kuran ecdadımız büyük ve yüksek medeniyetlere sahip olmuştur. Bunu aramak, tetkik etmek, Türklüğe ve cihana bildirmek bizler için bir borçtur. Türk çocuğu ecdadını tanıdıkça daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır.” demiştir.

olduğunu düşünmüştür. Kendi yazdığı bir geometri kitabında da bu terimlerin Türkçe karşılıklarını açıklamalı bir şekilde belirtmiştir.



Bu bilgiler Atatürk’ün aşağıdakilerden hangisine önem verdiğini gösterir?



A) Sosyal devlet anlayışının uygulanmasına



B) Tarih araştırmalarında objektiflik ilkesine bağlı kalınmasının

B) Millî tarih anlayışının temel eğitim sırasında kazandırılmasına



C) Bilimsel terimlerin Türkçeleştirilmesine



C) Ulusal tarih çalışmalarının sağladığı faydaların



D) Okur yazar oranının artırılmasına



D) Tarih öğreniminin kolaylaştırılmasının



E) Batı’daki gelişmelerin takip edilmesine



E) Türk kültürünün yabancı unsurlardan arındırılmasının



Atatürk’ün, bu sözleriyle öncelikle aşağıdakilerden hangisinin önemini vurguladığı savunulabilir?



A) Sosyal bilimlere uygulamalı bilimlerden daha çok önem verilmesinin



9.

• Türk Tarih Kurumunun kurulması



• Türk Dil Kurumnun kurulması



• Etnografya Müzesinin açılması



Yukarıda verilen inkılaplar, Atatürk’ün aşağıdaki sözlerinden daha çok hangisi ile ilgilidir?



A) “Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, meczuplar memleketi olamaz.”



B) “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir, fendir.”



C) “Kültür zeminle ilgilidir. O zemin milletin geçmişidir.”



12. “Çocuklarımız ve gençlerimiz yetiştirilirken millî düşünceleri

boğmaya çalışan her karşı fikre şiddetle karşı koyma gereği onlara öğretilmelidir.”



Atatürk’ün bu sözlerinde eğitimin;



I. ulusallık,



II. laiklik,



III. yenilikçilik



ilkelerinden öncelikle hangileri doğrultusunda yapılandırılması gerektiğini vurguladığı savunulabilir?

D) “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.”



A) Yalnız I

E) “Öğretmenler yeni nesil sizin eseriniz olacaktır.”



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

09

BÖLÜM 13 Test

Türk İnkılabı - V

4. “... milletimizin, memleketimizin irfan yuvaları bir olmalıdır.

1. “Hiçbir millet, milletimizden ziyade yabancı unsurların inanç

ve âdetlerine riayet etmemiştir. Hatta denilebilir ki diğer din sahiplerinin dinine ve milliyetine saygılı olan tek millet bizim milletimizdir.”



Atatürk’ün bu sözleri aşağıdakilerden hangisine cevap niteliğindedir?



A) Türklerin hâkimiyet altına aldıkları bölgelerde asimilasyon yaptığı iddiasına



Bütün memleket evladı kadın ve erkek aynı suretle oradan çıkmalıdır.”



Atatürk yukarıda verilen sözlerinde Türk Millî Eğitim Sistemi’nin;



I. özerklik,



II. dış etkilere kapalılık,

B) Batılılaşmanın taklitçilik olarak algılanıp eleştirilmesine



III. merkezilik



C) “Kapitülasyonlar neden kaldırıldı?” sorusuna





D) Halifeliğin kaldırılmasının dış politikayı olumsuz etkilediği iddiasına

özelliklerinden hangilerine sahip olması gerektiğini vurgulamıştır?



E) “Türk Dil Kurumu’nun açılma nedeni nedir?” sorusuna



A) Yalnız I





I. Türk Dil Kurumunun kurulması,



II. Yeni Türk alfabesinin benimsenmesi,



III. Millet Mekteplerinin açılması



inkılaplarından hangileri eğitim ve kültür alanıyla ilgilidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

2. Cumhuriyet Dönemi’nde gerçekleştirilen;

B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) I, II ve III

5.

• Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması



• Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun çıkarılması



• Medreselerin kapatılması



Yukarıda verilen inkılaplar, Atatürk’ün aşağıdaki sözlerinden daha çok hangisi ile ilgilidir?



A) “Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.”



B) “Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır.”



C) “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.”



D) “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir, fendir.”



E) “Köylü milletin efendisidir.”

3. Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile birlikte ülkemizde eğitimin

vatandaşlar için bir hak olduğu anlayışı yerleşti. Bunun sonucunda ülkemizdeki bütün çocuklar zorunlu ve parasız ilköğretimden yararlanma hakkına kavuştu.



Yalnızca bu bilgilere bakılarak Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun;



I. sosyal devlet,



II. ulusal egemenlik,



III. çoğulcu yönetim



anlayışlarından hangilerinin uygulanmasına katkı sağladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

237 6.

I. Azınlık okullarının yaygınlaşması



II. Avrupa ülkeleri ile kültürel etkileşimin kolaylaşması



III. Okuma yazma oranının artması



Yukarıdaki gelişmelerden hangileri Arap harflerinin yerine Latin harflerinin kullanılmasının sonuçları arasında gösterilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 09

1.A

7. Atatürk, Türk tarihinin İslamiyet’in kabulünden sonraki

3.A

4.C

5.D

6.D

7.D

8.B

9.C

10.E 11.D 12.A

10. Atatürk’ün açılmasına öncülük ettiği Türk Tarih Kurumu, Türk

dönemle sınırlandırılamayacağını, daha önceki dönemlerde de Türklerin yaşadığını ve bunun ortaya konulması gerektiğini belirtmiştir.



2.E

milletinin köklerini objektif bir şekilde araştırıp İslam öncesi Türk tarihini aydınlatmaya, Türklerin dünya medeniyetine katkılarını belgelemeye çalışmıştır.

Bu bilgiler Atatürk’ün;



Buna göre Atatürk’ün tarih anlayışının;



I. uluslararası ilişkilerde Müslüman ülkelere ağırlık verme,



I. nesnellik,



II. ulusal tarih araştırmalarını destekleme,



II. milliyetçilik,



III. Türk kültürünün köklü bir kültür olduğunu kanıtlama



III. bilimsellik



amaçlarından hangileri doğrultusunda hareket ettiğini gösterir?



özelliklerinden hangilerini içerdiği söylenebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II



E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. “Türk evlatlarının geleceği okul ve medrese diye iki ayrı

kuruluşa bırakılamazdı. Böyle bir eğitimle aynı düşünce ve aynı anlayışta bir millet yaratmak mümkün olamazdı.”

8. “Eğitimdir ki bir milleti hür, bağımsız, şanlı, yüksek bir toplum





Çözüm Yayınları

hâlinde yaşatır veya bir milleti kölelik ve yoksulluğa terk eder.” Atatürk, bu sözünde eğitimle ilgili;



I. karma olma,



II. nitelikli olma,



III. laik olma

Mustafa Kemal Atatürk’ün yukarıdaki sözleri;



I. inanç birliğini sağlama,



II. ulusal kültürü yaygınlaştırma,



III. birlik ve beraberliği güçlendirme



amaçlarından hangilerinin eğitim inkılabında ilke edinildiğini gösterir? A) Yalnız I



özelliklerinden hangilerinin önemini vurgulamıştır?





A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III

12. “Eğitim, öğretimde birlik olmadıkça aynı fikirde, aynı düşünüş 238

biçiminde bireylerden oluşmuş bir millet yapmaya imkân aramak boş şeylerle uğraşmak olmaz mıydı?”

9. Cumhuriyet Dönemi’nde gerçekleştirilen;



Atatürk’ün bu sözlerinde eğitim alanında yapılan inkılapların;



I. Türk Dil ve Tarih Kurumlarının kurulması,



II. tarih kongreleri düzenlenmesi,



I. ülkede eğitim birliğinin olmaması,



III. Hıfzıssıhha Enstitüsünün kurulması



II. eğitimde modern yöntemlerin kullanılması,



III. ezberci bir eğitim anlayışıyla hareket edilmesi





yeniliklerinden hangileri ile ulusal kültürün tanınması ve zenginliklerinin ortaya çıkarılmasının amaçlandığı söylenebilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



gerekçelerinden hangilerini vurguladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

4. Soyadı Kanunu’na bağlı bir şekilde bey, paşa, ağa, hazret gibi

1.

I. Medeni Kanun’un kabul edilmesi



II. Sosyal ayrıcalık belirten unvanların yasaklanması



III. Takvimde, ölçülerde ve tatil gününde değişiklik yapılması



Türkiye Cumhuriyeti’nde toplumsal birlik ve beraberlik anlayışını güçlendirmek için bu inkılaplardan hangilerinin gerçekleştirildiği savunulabilir?



A) Yalnız I



10

BÖLÜM 13 Test

Türk İnkılabı - VI

B) Yalnız II

D) II ve III

toplumsal ayrıcalık belirten unvanların kullanılması TBMM tarafından yasaklanmıştır.



C) I ve II

E) I, II ve III

TBMM’nin bu inkılabının Türkiye’ye;



I. Türk toplumunda sınıf bilincinin gelişmesi,



II. halkın devlete güveninin ve bağlılığının artması,



III. Türk vatandaşlığı kimliğinin oluşturulmasının kolaylaşması



faydalarından hangilerini sağladığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Türk inkılabıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz?

2. Cumhuriyet Dönemi’nde yaşanan; • tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması,



• Avrupa tarzı kıyafetlerin giyilmesinin kanunlaştırılması



gibi inkılapların aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Halk arasında din ve mezhep özgürlüğü anlayışının yaygınlaşmasına



B) Türk vatandaşları arasında sosyal eşitliğin sağlanmasına



C) Türk toplum yapısının laik ve çağdaş bir görününüm kazanmasına



D) Devletle halk kaynaşmasının gerçekleşmesine



E) Dinin devlet yönetimindeki etkisinin sona ermesine

I.

Çözüm Yayınları



II.

A) Tekke ve zaviyelerin kapatılması

İmam Hatip Liselerinin açılması

B) Şapka Kanunu’nun çıkarılması

Batı tarzı kıyafetlerin yaygınlaşması

C) Dini unvanların yasaklanması

Sosyal hayatın laikleşmesinin hızlanması

D) Soyadı Kanunu’nun kabul edilmesi

Medeni Kanun’un işlerlik kazanması

E) Ölçülerde değişiklik yapılması

Ticari ilişkilerin kolaylaşması

6. Osmanlı toplumunda insanlar dinlerine, milletlerine ve

mesleklerine göre giyinirlerdi. Dinî nitelikte kılık-kıyafet giyen bazı insanlar bu kıyafetleri halkın dinî duygularını sömürmek için kullanıyordu. Atatürk bu durumun önüne geçebilmek için bütün dünyanın kabul ettiği kıyafetleri Türk toplumunun yeni kıyafetleri olarak benimsemiştir.

3. Atatürk “Medeni ve milletlerarası kılık bizim için çok

cevherli milletimiz için layık bir kılıktır.” sözü doğrultusunda Şapka Kanunu’nu çıkarttırarak kılık-kıyafet inkılabını gerçekleştirmiştir.



I. kılık-kıyafette birliği sağlama,



Buna göre kılık-kıyafet inkılabının aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğu söylenebilir?



II. dinin sömürü aracı olarak kullanılmasını önleme,



A) Ulusal kültürü korumaya



III. Türk toplumunu çağdaş uygarlıklar düzeyine eriştirme



B) Halk arasında vatandaşlık bilincini geliştirmeye



C) Demokratik anlayışı yaygınlaştırmaya



Atatürk’ün bu şekilde hareket etmesinde;



amaçlarından hangilerinin belirleyici bir etkiye sahip olduğu söylenebilir?

D) Topluma çağdaş ve uygar bir görünüm kazandırmaya



A) Yalnız I

E) Toplum içerisinde yaşanan sınıf çatışmalarını önlemeye



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

239

Test 10

1.C

7. Mustafa Kemal: “Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler

I. tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması,



II. bey, paşa, ağa gibi unvanların kaldırılması,



III. dinî kıyafetlerle dolaşılmasının yasaklanması



inkılaplarından hangilerinin gerçekleştirilmesine ortam hazırladığı savunulamaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

4.D

5.A

6.E

7.B

8.E

9.E

10.D 11.B 12.B

zorunluluğu getirilmiştir.

Mustafa Kemal’in bu düşüncesinin;



3.D

10. Soyadı Kanunu ile bütün Türk vatandaşlarının soyadı alması

memleketi olamaz. En gerçek tarikat, medeniyet tarikatıdır. Ölülerden medet ummak, çağdaş bir toplum için bir lekedir.” demiştir.



2.C



Bu kanunun aşağıdakilerden hangisinde kolaylıklar sağladığı ileri sürülebilir?



A) Hukuk alanında bağımsızlığın sağlanmasında



B) Ülke bütünlüğünün güvence altına alınmasında



C) Sınıfsal mücadelelerin sona erdirilmesinde



D) Devletle halk arasındaki resmî işlemlerde



E) Ulusal birliğin parçalanmasında

C) I ve II

E) II ve III

8.

I. Tekke ve zaviyelerin kapatılması



II. Şeriye ve Evkaf Vekaletinin kapatılması



III. Laiklik ilkesinin anayasaya girmesi

Çözüm Yayınları

11. Atatürk’ün;



Yukarıdaki inkılaplardan hangilerinin Türkiye’de din ve vicdan hürriyeti anlayışını güçlendirdiği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



I. laiklikle ilgili çalışmaları zamana yayarak gerçekleştirmesi,



II. ordunun siyasetten uzaklaştırılmasının gerekliliğini savunması,



III. kıyafet inkılabında kadın kıyafetleriyle ilgili düzenlemelere yer vermemesi



tutumlarından hangileri inkılapları gerçekleştirirken halkın dinî hassasiyetlerini göz önünde bulundurarak hareket ettiğini göstermez?



A) Yalnız I



240

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

12. Atatürk’ün; 9.

I. Tekke ve zaviyelerin kapatılması



I. Şeriye ve Evkaf Vekaletine son verilmesi,



II. Mecelle Kanunu’nun yürürlükten kaldırılması



II. ağırlık ve uzunluk ölçülerinde değişiklik yapılması,



III. Şeriye ve Evkaf Vekaletinin kapatılması



III. mirasta kız ve erkek çocuklarına eşit hakların verilmesi



Yukarıdaki inkılaplardan hangileri modern bir toplum anlayışıyla bağdaşmayan kurumların kaldırıldığına kanıt olarak gösterilebilir?



inkılaplarından hangilerini gerçekleştirmesinde iç ve dış ticarette yaşanan aksaklıkların giderilmesi amacının etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. Cumhuriyet Dönemi’nde devlet halkın temel tüketim ihtiyaçlarını

4. 1927’de TBMM’nin kabul ettiği bir yasayla devletin

karşılamak için un, şeker, pamuk, kömür, demir ve akaryakıt üretimine öncelik tanımıştır.

gereksinimlerini %10 daha pahalı olsa da yerli üretimden karşılamasını kanunlaştırılmıştır.

Bu durumun Türkiye’ye;



11

BÖLÜM 13 Test

Türk İnkılabı - VII



TBMM’nin çıkardığı bu kanunun;



I. millî ekonominin güçlenmesi,



I. yerli sanayici ve tüccarı himaye etme,



II. döviz tasarrufunun oluşması,



II. ülke pazarlarından ürün çeşitliğini artırma,



III. mamulde dışa bağımlılığın azalması



III. millî sermayenin yurt dışına çıkmasını önleme



faydalarından hangilerini sağladığı söylenebilir?



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu ileri sürülemez?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

2. Cumhuriyet Dönemi’nde kara ve demir yolu yapımına ağırlık verilmiştir.

5. 1930’da Merkez Bankası yabancı devletlerin Türk lirası

Bu hedefe yönelik çalışmaların;



I. ulaşımın kolaylaşması,



II. ticari hayatın canlanması,



III. devlet otoritesinin güçlenmesi

üzerine spekülasyon yapmasını önleme amacıyla kurulmuştur.



sonuçlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları





Buna göre Merkez Bankasının kurulmasının;



I. millî bir para politikasının izlenmesi,



II. Türk lirasının değerinin güvence altına alınması,



III. dünya finans sektöründe Türk egemenliğinin sağlanması



olanaklarından hangilerini sağladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Ekonomik inkılaplarla Türk vatandaşlarının ekonomik refah düzeyi ve yaşam kalitesi yükseltilmeye çalışılmıştır.



Buna göre ekonomik inkılapların;



I. millî irade,



II. sosyal devlet,



III. ulusal egemenlik



anlayışlarından hangileri esas alınarak gerçekleştirildiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

241

6. TBMM’nin;

I. Kızılay,



II. Türk Tarih,



III. Çocuk Esirgeme



kurumlarından hangilerini kurması veya yeniden yapılandırmasında doğrudan sosyal devlet anlayışı etkili olmuştur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

Test 11

1.E

2.E

3.B

4.B

5.C

6.D

7.E

8.C

7.

• Devlet Konservatuarı

10.

I. Siyasi partilerin kurulması



• Etnografya Müzesi



II. Ulus egemenliğinin pekişmesi III. Halkın yönetime katılımının artması

9.E

10.D 11.C 12.B



kurumlarının;





l. tarih,





ll. sanat,

Yukarıdakilerden hangileri, kadına seçme ve seçilme hakkının tanınmasıyla sağlanan gelişmelerden biridir?



lll. kültür



A) Yalnız I



alanlarından hangilerinin gelişmesine ortam hazırladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III



E) I, II ve III

E) I, II ve III

Atatürk’ün bu görüşü aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olmamıştır? A) Kadınların tek başlarına şahitlik yapabilmelerine olanak tanınması



B) Kadınlara siyasi hakların tanınması



C) Kadınların modern kıyafetler giymesinin kanunlaştırılması



D) Kız çocuklarının mirasta eşit hâle getirilmesi



E) Kadınlara istedikleri mesleğe girme hakkının verilmesi

Çözüm Yayınları

yükselemez. Çünkü eğer kadın aynı oranda ilerleme hâlinde olmazsa erkeğin yükselmesi mümkün değildir.”



D) II ve III

C) I ve II

C) I ve II

8. “Bir milletin yalnız erkeklerinin ilerlemesiyle o millet



B) Yalnız II

11.

I. Belediye seçimlerine katılabilme



II. Mahkemelerde şahitlik yapabilme



III. Milletvekili seçme ve seçilebilme



Türk kadınının yukarıdaki haklara sahip olma sıralaması aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak gruplanmıştır?



A) I, II, III



B) I, III, II

D) II, III, I

C) II, I, III

E) III, I, II

242 9.

I. Dar’ül Fünun



II. Mekteb-i Mülkiye



III. Sanayi-i Nefise Mektebi

12. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk Dönemi’nde açılan eğitim-öğretim kurumlarından biri değildir?



Yukarıdakilerden hangilerinin üniversite reformu çerçevesinde yeniden yapılandırıldığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



A) Güzel Sanatlar Akademisi



B) Mimar Sinan Üniversitesi



C) Dil ve Tarih, Coğrafya Fakültesi



D) Ankara Hukuk Mektebi



E) İstanbul Üniversitesi

BİRE BİR 1.

• 1922’de saltanatın ve 1924’te hilafetin kaldırılması



• 1928’de anayasadan “Dini İslam’dır.” ifadesinin çıkarılması



Yukarıdaki inkılaplar Türkiye’de aşağıdaki ilkelerden hangisinin aşama aşama gerçekleştirildiğinin bir göstergesidir?



A) Laiklik

B) İnkılapçılık

D) Milliyetçilik

4. Türk Devrimi’nin günün şartlarına göre kendini yenileyen,

çağdaş ve modern bir anlayışa sahip olmasında aşağıdaki Atatürk ilkelerinden hangisinin daha çok etkili olduğu ileri sürülebilir?



A) Halkçılık

D) Milliyetçilik

E) Cumhuriyetçilik

5. Milliyetçilik ilkesi, Türk toplumuna, Kurtuluş Savaşı’nın

kazanılması, iç ve dış tehditlere karşı milletin bütünleşmesi ve milletin din, mezhep, ırk ve sınıf kavgalarından korunması gibi faydalar sağlamıştır.



II. halk yararına yatırımların devlet eliyle gerçekleştirilmesini öngören devletçilik,





III. bütün vatandaşların ayrım yapılmaksızın yönetime katılmasını öngören halkçılık



I. laiklik,



II. halkçılık,



III. bağımsızlık

ilkelerinden hangilerinin çoğulcu ve katılımcı yönetim anlayışının Türkiye’de güçlenmesine ortam hazırladığı savunulabilir? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

Çözüm Yayınları

I. yönetme gücünün halktan alınması gerektiğini savunan cumhuriyetçilik,



C) Devletçilik

C) Devletçilik





B) İnkılapçılık

E) Cumhuriyetçilik

2. Atatürk’ün;



12

BÖLÜM 13 Test

Milliyetçilik ilkesinin;



ilkelerinden hangileriyle bir bütün oluşturmasının bu faydaların sağlanmasına olanak tanıdığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Türkiye’de toplumsal eşitlik ve adaletin sağlanması ve sınıfsız bir toplum oluşturulması için yapılan her türlü faaliyetin halkçılık ilkesi doğrultusunda gerçekleştirildiği söylenebilir.



Bu durum doğrultusunda Türkiye’de yaşanan,



I. bütün Türk vatandaşlarının aynı hukuksal haklara sahip kılınması,



II. sosyal statü ve ayrıcalık belirten unvanların kullanımının yasaklanması,



III. kadınlara istedikleri mesleğe girebilme, seçme ve seçilme haklarının verilmesi



243 6. Halkçılığın, toplumun hakça eşit bir düzen içinde

yaşamasını amaçlamasının aşağıdaki inkılaplardan hangisine ortam hazırladığı ileri sürülemez?



A) Aşar vergisinin kaldırılması

gelişmelerinden hangilerinin halkçılık ilkesiyle ilgili olduğu savunulabilir?



B) Yeni Türk alfabesinin kabul edilmesi



C) Medeni Kanun’un kabul edilmesi

A) Yalnız I



D) Ayrıcalık belirten unvanların kaldırılması



E) Azınlıkların Türk vatandaşı kabul edilmesi



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 12

1.A

7. Laiklik ilkesinin Türkiye’de benimsenmesi din birliği esasına

I. devletçilik,



II. halkçılık,



III. milliyetçilik





ilkelerinden hangilerini benimsemesini kolaylaştırdığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4.B

5.E

6.B

7.D

8.D

9.C

10.E 11.D 12.E

yönelik benimsenmesi yerli malının kullanılmasına öncelik tanınmasında, yerli üretimi artırmak ve ürün noktasında dışa bağımlılığa son vermek için sanayi tesislerinin kurulmasında ve yabancılara ait işletmelerin devlet tarafından satın alınmasında etkili olmuştur.

Bu durumunun Türk toplumunda Atatürk’ün;



3.E

10. Devletçilik ilkesinin bağımsız millî bir ekonomi oluşturmaya

dayanan ümmetçi anlayışın zayıflamasına neden olmuştur.



2.D

C) I ve II

E) I, II ve III

Bu bilgiler doğrultusunda Türkiye’nin;



I. yerli sermayenin yurt içinde kalmasını sağlama,



II. yabancıların Anadolu’daki ekonomik egemenliğine son verme,



III. kendi öz kaynaklarıyla kendi kendine yeten bir devlet hâline gelme



amaçlarından hangilerine devletçilik ilkesi sayesinde ulaşılabileceği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

söz söyleme ve karar verme yetkisinin ulusun tamamına ait olmasını benimsemiştir.



Bu anlayışın aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olduğu ileri sürülemez?



A) Saltanatın kaldırılması



B) Çok partili hayata geçilmesi



C) Kadınlara siyasi haklarının tanınması



D) Türk Tarih ve Dil Kurumlarının açılması



E) Ordunun siyasetten uzaklaştırılması

Çözüm Yayınları

8. Cumhuriyetçilik, ulusun bütününü ilgilendiren konularda

11. Cumhuriyet Dönemi’nde;

I. sanayi yatırımlarının devlet eliyle yapılması,



II. siyasi, sosyal ve ekonomik alanlarda kadın - erkek eşitliğinin sağlanması,



III. ilköğretimin herkese açık, zorunlu ve parasız olmasının kabul edilmesi



uygulamalarından hangilerinin halkçılık ilkesinin bir sonucu olarak ortaya çıktığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

244 9. Türkiye’de;

12. Türkiye’de devletçilik ilkesinin benimsenmesinin;



I. demokrasi,



I. ulaşım,



II. siyasal eşitlik,



II. ekonomi,



III. akılcılık ve bilimsellik



III. sağlık



anlayışlarından hangilerine duyulan inancın güçlenmesinde cumhuriyetçilik ilkesinin etkili olduğu ileri sürülebilir?



alanlarından hangilerindeki kalkınmanın temel faktörünün devlet olmasında etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR

BÖLÜM 13 Test

1. İnkılap sözcüğünün karşılığı “yerleşik toplumsal düzeni köklü,

4. Türk inkılabının ihtilal safhasında bir taraftan işgalci devletlerle

hızlı ve geniş kapsamlı olarak niteliksel değiştirme ve yeniden biçimlendirme eylemi” olarak açıklanmaktadır.



Buna göre aşağıdaki gelişmelerden hangileri inkılap kapsamında değerlendirilemez?



13

savaşılırken, diğer taraftan da mutlakıyete dayalı devlet düzenine karşı mücadele edilmiştir.



A) Mecelle’nin kaldırılarak Yeni Türk Medeni Kanunu’nun kabul edilmesi

Türk inkılabında gerçekleştirilen bu mücadele aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru bir şekilde tanımlanmıştır?



A) Ulusal egemenlik - Laiklik



B) Saltanatın kaldırılarak cumhuriyetin ilan edilmesi



B) Uluslararası eşitlik - Hukukun üstünlüğü



C) Medreselerin kapatılarak modern okulların yaygınlaştırılması



C) Ulusal bağımsızlık - Ekonomik bağımsızlık



D) Seçme seçilme yaşı konusunda yeni bir düzenlemeye ihtiyaç duyulması



D) Ulusal bağımsızlık - Ulusal egemenlik



E) Ulusal egemenlik - Ekonomik bağımsızlık



E) Arap alfabesi yerine yeni Türk alfabesinin kabul edilmesi

yabancı kültürlerin yıkıcı neticelerini tekrar ettirebilir. Kültür zeminle ilgilidir. O zemin milletin geçmişidir.”



Atatürk’ün bu sözlerinin aşağıdaki inkılaplardan hangisinin gerekçesini oluşturduğu savunulabilir?



A) Türk Tarih Kurumu’nun kurulması



B) Kabotaj Kanunu’nun kurulması



C) Halifeliğin kaldırılması



D) Tekke ve zaviyelerin kapatılması



E) Saltanatın kaldırılması

Çözüm Yayınları

2. “Gelişigüzel seçilen bir yabancı kültür, şimdiye kadar izlenen

5.

• Medreseler kapatılarak tüm okullar Millî Eğitim Bakanlığına bağlanmış ve eğitimde birlik sağlanmıştır.



• İstanbul Üniversitesi kurulmuştur.



• Ayrıcalık belirten bey, ağa, hacı, hoca gibi unvan ve lakapların kullanılması yasaklanmıştır.



• Türk karasularında yük ve yolcu taşıma hakkı yalnız Türk gemilerine verilmiştir.



Yukarıdaki gelişmeler aşağıdaki inkılaplarla eşleştirildiğinde hangisi dışarıda kalır?



A) Dar’ül Fünunun kapatılması



B) Kabotaj Kanunu’nun çıkarılması



C) Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun çıkarılması



D) Metrik sisteme geçilmesi



E) Soyadı Kanunu’nun kabul edilmesi

6. “Çocuklarımız ve gençlerimiz yetiştirilirken onlara özellikle

varlıklarıyla haklarıyla çatışan yabancı unsurlarla mücadele etme lüzumu ve millî fikirleri müdafaa etme mecburiyeti öğretilmelidir.”

3. Türk inkılabının;

I. sömürge altındaki uluslara örnek olması,



II. ulusal egemenlik ve ulusal bağımsızlık mücadelesinin birlikte yürütülmesi,



III. hazırlayıcılarının ve uygulayıcılarının aynı kişiler olması





özelliklerinden hangileri evrensel etkilere sahip olduğunun kesin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Atatürk, bu sözünde eğitimle ilgili;



I. gelenekçilik,



II. evrensellik,



III. ulusallık



özelliklerinden hangilerinin önemini vurgulamıştır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) I, II ve III

C) Yalnız III

245

Test 13

1.D

7. Mustafa Kemal, millî egemenliğin ülkemizde yerleşmesi için

Bu bilgilerden hareketle Mustafa Kemal’in Millî Mücadele Dönemi’ndeki tutumu için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) İç barışı bozucu davranışlardan kaçınmıştır.



B) Birlik ve beraberliğin sağlanmasına özen göstermiştir.



C) Saltanatın kaldırılabilmesi için cumhuriyetin ilanını beklemiştir.



D) Hedeflerine ulaşmada ülke yararını gözetmiştir.



E) Rejim tartışmalarının mücadeleye zarar verebileceğini düşünmüştür.

3.A

4.D

5.D

6.C

7.C

8.A

9.B

10.B 11.C

9. Mustafa Kemal, 1 Nisan 1923’te seçimin yenilenmesi

saltanatın kaldırılması gerektiğinin farkındaydı. Ancak Millî Mücadele’nin henüz devam ettiği bir dönemde saltanatı kaldırmanın ülkede yeni tartışmalara ve bölünmelere yol açabileceğini de görüyordu. Bu nedenle millî egemenlikle bağdaşmayan saltanat kurumunu kaldırmak için uygun zamanın gelmesini bekledi.



2.A

nedeniyle TBMM’de yaptığı konuşmada “Yeni Türk Devleti’nin esası hâkimiyet-i millîyedir. Türkiye Devleti’nde ve Türkiye Devleti’ni kuran Türkiye halkında artık taht sahibi yoktur!” demiştir.



Mustafa Kemal’in bu sözleri;



I. din ve inanış,



II. egemenliğin kaynağı,



III. hukuk



alanlarından hangilerinde bir değişim yaşanması gerekliliği ile ilgilidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

10. “... Ankara, vatanın bağımsızlığı davasından kendi varlığının

müdafaasını anlamış ve bunun neticesinde Sakarya Harbi’nin en önemli günlerinde memleket ufukları top sesleri ile sarsılırken bile sarsılmayan iman ile kalmıştır. Ankaralılar yeni hükûmetin uyanma ve yol göstermesi ile emek ve gayretlerini yeni ilkeler etrafında toplayarak memleketlerini cihanın meşhur şehirleri arasına dâhil edecektir.”



Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi



Buna göre Ankara’nın başkent olmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Ülkenin ekonomik ve sosyal hayatında önemli rol oynaması

8. ANI:



B) Ulusal bağımsızlık mücadelesine güçlü bir destek vermesi





C) Coğrafi konumu



D) Ülke geneli ile ulaşım ve haberleşme kolaylığının olması



E) Yabancı işgallerine karşı savunulmasının kolay olması

“Erzurum Kongresi’nin yapıldığı günlerdi. Mustafa Kemal, söylediklerini not etmemi, ancak kimseye göstermememi; kendisi, Süreyya Bey ve benim aramda sır olarak kalmasını istedi. Tarih koydurdu ve ‘Pekâlâ yaz!’ diyerek devam etti.



• Zaferden sonra hükûmet şekli cumhuriyet olacaktır.



• Padişah ve hanedan hakkında zamanı gelince gereken yapılacaktır.”



Mazhar Müfit Kansu

11. 1925 yılında doğu illerinde Şeyh Sait önderliğinde büyük



Buna göre “Mudanya Ateşkesi sonrasında Lozan Konferansı’na İstanbul Hükûmeti’nin de davet edilmesi üzerine, TBMM’nin saltanatı kaldırdığı düşünülürse” Mustafa Kemal’in tutumu için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?



A) Saltanatın kaldırılması için saltanat taraftarlarının ülkeyi terk etmesini beklemiştir.



I. demokrasinin gelişimi,



B) Rejimle ilgili kararın alınması için ulusal bağımsızlığın kazanılmasını beklemiştir.



II. farklı siyasi görüşlerin temsil edilmesi,



C) Verdiği kararı uygulamada zamanlamaya önem vermiştir.



III. mevcut diplomatik sorunların çözümünün zorlaşması



D) Planlı ve programlı hareket etmiştir.



E) Demokrasi önündeki engelleri kaldırmak için uygun zamanı beklemiştir.

246

bir isyan çıkmıştır. Güçlükle bastırılan bu isyan neticesinde isyanda rolü olduğu gerekçesi ile Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatılmıştır. Böylece ilk çok partili hayata geçiş denemesi başarısız olmuştur. Yalnızca verilen bilgilere bakılarak Şeyh Sait İsyanı’nın;



konularından hangilerini olumsuz yönde etkilediği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III C

BİRE BİR

14

BÖLÜM 13 Test

1. Türk inkılabı Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının yaşam

4. Türk inkılabıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde I.de verilenin II.ye ortam hazırladığı savunulamaz?

standartlarını ve ekonomik refah düzeylerini yükseltmek ayrıca vatandaşlar arasında eşitliği sağlamak amacıyla gerçekleştirilmiştir.



Buna göre Türk inkılabı hakkında aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?



A) Yönetimde aile hâkimiyetine son vererek demokratik yönetimi hâkim kılmıştır.



B) Türk vatandaşlarının kanunlar önünde eşitliğini sağlamıştır.



C) Halkçılık ve sosyal devlet ilkeleri doğrultusunda şekillenmiştir.



D) Sömürgecilik ve diktatörlük karşısında bir halk savaşı olarak gerçekleştirilmiştir.



E) Dünya milletlerine örnek olarak evrensel bir nitelik kazanmıştır.

I

II

A) Medreselerin kapatılması B) Halifeliğe son verilmesi C) Medeni Kanun’un kabul edilmesi D) Yeni Türk alfabesinin kabul edilmesi E) Saltanatın kaldırılması

Bilimsel çalışmaların azalması Laik devlet anlayışının gelişmesi Hukuk alanında birliğin sağlanması Okuma-yazma öğrenmenin kolaylaşması Cumhuriyetin ilan edilmesi

5. 3 Mart 1924’te TBMM’nin kabul ettiği bir yasayla Osmanlı hanedanına mensup kişiler yurt dışına sürgün edilmiştir.

yapılamaz. Devletin dinî İslam’dır.” gibi hükümler anayasadan çıkarılmıştır.



Anayasayla ilgili bu inkılabın;



I. saltanatın ve hilafetin kaldırılması,



II. Türkiye’nin laikleşmesinin hızlanması,



III. hukuk sisteminin akılcılık ve bilimsellik doğrultusunda şekillenmesi



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Çözüm Yayınları

2. 1928’de anayasada yer alan “İslam dinine aykırı kanun

TBMM’nin bu faaliyetinin;



I. saltanatın kaldırılması,



II. cumhuriyetin ilan edilmesi,



III. halifelik makamına son verilmesi



inkılaplarından hangilerinin kalıcılığını sağlamaya yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. 1 Kasım 1922’de TBMM’nin aldığı bir kararla saltanata son verilmiştir.



247

Saltanata son verilmesinin;

6. Türkiye’de yaşanan;



I. halifeliğin kaldırılması,



I. medreselerin kapatılması,



II. tekke ve türbelerin kapatılması,



II. çok partili hayata geçilmesi,



III. Medeni Kanun’un kabul edilmesi



III. kadınlara siyasal haklar verilmesi



inkılaplarından hangilerinin gerçekleştirilmesini doğrudan kolaylaştırdığı ileri sürülebilir?



gelişmelerinden hangileri yönetimde çoğulculuğun ve katılımcılığın sağlanmaya çalışıldığının bir göstergesidir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 14

1.C

7. 1926’da TBMM Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun kabul edilmesiyle

Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?



A) Teşvik-i Sanayi Kanunu özel teşebbüs tarafından yeterince anlaşılmamıştır.



B) Halk endüstrileşme sürecine dâhil edilmeye çalışılmıştır.



C) TBMM yabancı sermayenin ülke ekonomisinde hâkimiyet kurmasına imkân tanımıştır.



D) Mali bağımsızlığın sağlanmasında Türk vatandaşları rol oynamıştır.



E) Türkiye’nin sanayileşmesi özel teşebbüs yatırımlarıyla gerçekleşmiştir.

3.A

4.A

5.E

6.D

7.B

8.B

9.A

10.A 11.C 12.B

10. Türk İktisat Politikası’nın önemli amaçlarından biri de kamu

birlikte özel teşebbüse sanayi yatırımlarında birçok kolaylık sağlanmıştır.



2.D

çıkarlarını doğrudan doğruya ilgilendirecek iktisadi kurum ve girişimlerin, mali ve teknik gücün elvermesi oranında devletleştirilmesidir.



Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?



A) Sosyal devlet anlayışı Türk İktisat Politikası üzerinde etkili olmuştur.



B) Millî ve bağımsız ekonominin kurulması halk tarafından desteklenmiştir.



C) Yabancılara ait işletmeler ülke ekonomisinde etkin hâle gelmiştir.



D) Türk İktisat Politikası uygulanma imkânı bulamamıştır.



E) Yeterli sermayenin olmaması, ekonomik politikaların izlenmesini zorunlu hâle getirmiştir.

8. 1934-39 yılları arasında I. Beş Yıllık Kalkınma Planı



Türkiye’yle ilgili;



I. yabancı ülkelerde ticaret ofisleri açılması,



II. özel teşebbüste yeterli sermayenin olmaması,



III. Osmanlı dış borçlarının bir kısmının üstlenilmesi

Çözüm Yayınları

doğrultusunda ağır sanayi yatırımları bizzat devlet eliyle gerçekleştirilmiştir.

11. Türk Hükûmeti’nin;

I. kara yollarının yapılması,



II. demir yollarının inşa edilmesi,



III. meslek yüksekokullarının açılması



durumlarından hangilerinin bu şekilde hareket edilmesini zorunlu kıldığı söylenebilir?



çalışmalarından hangilerinin taşımacılık sektörünün gelişmesinde etkili olduğu ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Türk Hükûmeti yabancılara ait olan demir yolu, deniz ve maden işletmelerini satın alarak millileştirmiştir.

248

Türk Hükûmeti’nin bu tutumu Türkiye’de, aşağıdakilerden hangisini benimsenmediğini gösterir?



A) Serbest piyasa ekonomisinin uygulanmasını



B) Ekonomik bağımsızlığın sağlamasını



A) Aşar vergisinin kaldırılması



C) Türk ekonomisindeki yabancı hâkimiyetine son verilmesini



B) Kabotaj Kanunu’nun kabul edilmesi



C) Gümrük Tarife Yasası’nın çıkarılması



D) Mali kaynakların ulusallaştırılmasını



D) Toprak reformunun gerçekleştirilmesi



E) Devletçilik ilkesinin uygulanmasını



E) Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun ilan edilmesi

12. TBMM’nin gerçekleştirdiği aşağıdaki inkılaplardan hangisiyle deniz işletmeciliğinin millileştirilmeye çalışıldığı söylenebilir?

BİRE BİR 1. Türkiye’nin içinde bulunduğu;

4. Tevhid-i Tedrisat Kanunu’yla ülkede bulunan bütün okullar Milli



I. hukuk uygulamalarında birliğin olmaması,



II. herkesin kendi dinine göre yargılanması,



III. hukukta kadın-erkek eşitliğinin olmaması

Eğitim Bakanlığına bağlanmıştır.



durumlarından hangilerinin hukuk alanında laik esaslara dayalı inkılapların gerçekleştirilmesine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



15

BÖLÜM 13 Test

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi söylenebilir?



A) Eğitim-öğretim alanında dinî uygulamalara yeni bir düzen verilmiştir.



B) Ulusal eğitim anlayışı vatandaşlar tarafından desteklenmiştir.



C) Millî Eğitim Bakanlığı yabancıların Türkiye’de okul açmasını önlemiştir.



D) Devletin eğitim kurumları üzerindeki denetimi sağlanmıştır.



E) Tevhid-i Tedrisat Kanunu’yla eğitim alanında milletler esası uygulamaya koyulmuştur.

5. Halifeliğin kaldırılmasının;

I. ümmetçi toplum yapısına son verme,



I. laik hukuk sisteminin hâkim kılınması,





II. hukuk uygulamalarında ikiliklerin sona ermesi,

II. Abdülmecit Efendi’nin devlet başkanı gibi hareket etmesi,



III. vatandaşlar arasında hukuksal eşitliğin sağlanması



III. halifeliğin İngiltere ve Fransa ile ilişkileri olumsuz yönde etkilemesi



faydalarından hangilerinin elde edilmesinde bu kanunun akılcılık ve bilimsellik doğrultusunda hazırlanmış olmasının etkili olduğu söylenebilir?



gerekçelerinden hangilerinin vatandaşlık bağıyla birbirine bağlı yeni bir Türk toplumu oluşturma amacıyla ilgili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

2. Medeni Kanun’un sağladığı;



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. 29 Ekim 1923’te cumhuriyetin ilan edilmesi ve kabine

sisteminin benimsenmesi anayasada değişiklikler yapılmasını zorunlu kılmıştır.



1921 Anayasası’nın;

249

3. Türkiye’de yaşanan;



I. Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.



I. medreselerin kapatılması,





II. kadınlara siyasal hakların verilmesi,

II. Meclis içerisinden ayrılacak bir heyet hükûmet işlerini görür.



III. Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabul edilmesi



III. Devletin yönetim biçimi halkın kendi kendisini yönetmesi esasına dayanır.



inkılaplarından hangilerinin Türk toplumunda kültürel çatışmaları azaltarak kültürel birliğin sağlanmasını kolaylaştırdığı savunulamaz?



hükümlerinden hangilerinin değiştirilmesinde bu gelişmelerin etkili olduğu ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 15

1.E

7. Terakkiperver Cumhuriyet Partisi devletin ekonomik alanda

2.E

3.B

4.D

5.A

6.B

7.C

8.E

9.B

10.B 11.D 12.D

10. Arap harfleri Türkçenin ses düzenine uygun olmadığı için

sadece denetleyici olmasını bütün ekonomik faaliyetlerin özel teşebbüs tarafından gerçekleştirilmesini savunmuştur.

1928’de Latin alfabesi esas alınarak yeni Türk alfabesi oluşturulmuştur. Buna göre harf inkılabının gerçekleştirilmesinde;

Terakkiperver Cumhuriyet Partisinin bu savunusunun aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğu söylenebilir?



I. devletçilik,



A) Sanayi tesislerinin devletleştirilmesine



II. milliyetçilik,



B) Kişisel sermaye birikimlerinin oluşumunun önlenmesine



III. cumhuriyetçilik



C) Serbest piyasa ekonomisinin uygulanmasına



ilkelerinden hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



D) Yabancıların elinde bulunan işletmelerin millileştirilmesine



A) Yalnız I



E) Koruyu Gümrük Yasası’nın çıkarılmasına





B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Öğretimin Birleştirilmesi Kanunu’nun kabul edilmesiyle

Türkiye’de mesleki eğitime verilen önem artmış ve ülkede meslek liseleri, meslek yüksek okulları ve mühendislik fakülteleri kurulmuştur.

8. Şeyh Sait İsyanı’nın; I. Terakkiperver Cumhuriyet Partisinin kapatılması,



II. İstiklal Mahkemelerinin yeniden kurularak işletilmesi,





III. Takrir-i Sükûn Yasası’yla kişi hak ve özgürlüklerinde kısıtlamaya gidilmesi



I. millî ve bağımsız bir sanayi oluşturma,



II. ülkede okuma-yazmayı yaygınlaştırma,



III. yetişmiş teknik eleman açıklarını kapatma



sonuçlarından hangileri isyanın demokrasinin yaşanmasını olumsuz yönde etkilediğini gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



Türk Hükûmeti’nin bu çalışmalarının;



amaçlarından hangilerine ulaşılmasını kolaylaştırdığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



9. Medeni Kanun’la kadınlara mahkemelerde şahitlik hakkı 250

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

12. Türk Dil Kurumunun kurulması ve dil inkılabının

gerçekleştirilmesinde Türkçeyi yabancı kelime ve kurallardan arındırma amacı belirleyici bir etki yapmıştır.

tanınmış, kız ve erkek çocukları mirasta eşit haklara sahip kılınmıştır.



Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?



Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?



A) Hukuk alanında gerçekleştirilen inkılaplarda dış baskılar etkili olmuştur.



A) Dil inkılabı, Türkçenin yabancı dillerle etkileşimini önlemiştir.



B) Medeni Kanun hukuk alanında İslami uygulamalara son vermiştir.



B) Türk Dil Kurumu, Türkçenin bilim dili hâline gelmesine yönelik kurulmuştur.



C) Hukuk sistemi teokratik özelliklerini devam ettirmiştir.





D) Medeni Kanun kadınların siyasi haklarını genişletmiştir.

C) Türkçenin bütün dillerin ana kaynağı olduğu ortaya koyulmuştur.



E) Hukuk inkılaplarıyla çok eşle evlilik önlenmeye çalışılmıştır.



D) Dil inkılabı dilde öze dönüş hareketidir.



E) Türk Dil Kurumu, Türkçenin evrenselleşmesini sağlamıştır.

01

BÖLÜM 14 Test

İki Savaş Arası Dönemde Türkiye ve Dünya - I 1. Hatice Öğretmen: “Partinin tüzüğünde yer alan ‘Parti dine

4. “Girişimin benim şahsımdan ziyade mukaddes cumhuriyetimize

karşı saygılıdır.’ maddesini kullanarak politika yapan bazı çevreler halkın dinî inançlarını suistimal ederek cumhuriyet ve laiklik anlayışını zedeleyen çalışmalar yaptılar. Bu çalışmaların da etkisiyle 1925’te doğu illerinde Şeyh Sait İsyanı ortaya çıktı.”

ve onun dayandığı yüksek ilkelerimize yönelmiş bulunduğuna şüphe yoktur. Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır.”



Atatürk yukarıda verilen sözü aşağıdakilerden hangisine karşı cevap niteliği taşımaktadır?



Hatice Öğretmen’in yukarıda verdiği bilgiler aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı niteliğindedir?



A) Şeyh Sait İsyanı’na katılanların dile getirdiği “Din elden gidiyor!” söylemlerine



A) Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun çıkarılmasında etkili olan gelişmeler nelerdir?



B) Atatürk’ün ölümü ile Türkiye Cumhuriyeti’nin son bulacağı düşüncesine



B) Saltanatın kaldırılmasına yol açan gelişmeler nelerdir?





C) Serbest Cumhuriyet Fırkasının kendini feshetmesine yol açan gelişmeler nelerdir?

C) Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kapatılmasının eleştirilmesine



D) Halifeliğin kaldırılmasının yanlışlığı düşüncesine



D) Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kapatılmasına yol açan gelişmeler nelerdir?



E) Ankara’nın başkent yapılmasına karşı çıkılmasına



E) Halifeliğin kaldırılmasına yol açan gelişmeler nelerdir?

5. Halk Fırkasının kuruluş amacı, parti tüzüğünde “Millî

hâkimiyetin halk tarafından ve halk için uygulanmasına rehberlik etmek ve Türkiye’yi uygar bir devlet hâlinde yükseltmek ve Türkiye’de bütün kuvvetlerin üstünde kanunun koruyuculuğunu hâkim kılmaya çalışmak” şeklinde ifade edilmiştir.

ilanı ve halifeliğin kaldırılması gibi konularda Mustafa Kemal ile anlaşmazlığa düşmüşlerdir.



Bu durum;



I. rejimin belirlenmesi,



II. hukukun üstünlüğü,



III. ekonomik kalkınma



konularından hangilerinde uzlaşma sağlanamadığının bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

Çözüm Yayınları

2. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kurucuları, cumhuriyetin

Buna göre Halk Fırkasının;



I. özerklik,



II. hukuk devleti,



III. çağdaşlaşma,



anlayışlarından hangilerini benimsediği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III

6. “Büyük Millet Meclisinde ve millet karşısında ulus işlerinin

serbestçe tartışılması ve iyi niyet sahibi kişilerin ve partilerin özel görüşlerini ortaya koyarak milletin yüksek menfaatlerini aramaları, benim gençliğimden beri âşık ve taraftar olduğum bir sistemdir.”

3. Şeyh Sait İsyanı’nın;

I. Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kapatılması,



II. İstiklal Mahkemelerinin yeniden kurulması,



III. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kapatılması



sonuçlarından hangilerine ortam hazırladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



Aşağıdakilerden hangisi doğrudan Mustafa Kemal’in bu sözlerinde belirttiği durumun gerçekleştirilmesine yöneliktir?



A) Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Vekaletinin kaldırılması



B) Halifeliğin kaldırılması



C) Tekke ve zaviyelerin kapatılması



D) Serbest Cumhuriyet Fırkasının kurulması



E) Kabotaj Kanunu’nun çıkarılması

251

Test 01

1. D

7. “Millî egemenlik esasına dayanan ve bilhassa cumhuriyet

I. laiklik ilkesinin istismar edilmesi,



II. inkılapların hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesine önem verilmesi,



III. rejime karşı isyanların gerçekleşmesi



durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I

D) II ve III

8.

• Şeyh Sait İsyanı



• Menemen Olayı

C) I ve II



A) Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun Çıkarılma Nedenleri



B) Laik ve Demokratik Rejime Yönelik Tehditler



C) İtilaf Devletleri’nin Çıkarttığı İsyanlar



D) Millî Mücadele’yi Yavaşlatan Olaylar



E) Türkiye’nin Komşularıyla İlişkilerine Zarar Veren Olaylar

9. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kurulması üzerine

Mustafa Kemal: “Bırakınız, karşımıza çıksınlar, memleket işlerini münakaşa edelim, bizim meclisimizde iki parti olmalı, hükûmeti denetleme sistemi kurulmalı ve modern ülkelerin parlamentolarına benzemeliyiz.” demiştir. Mustafa Kemal’in bu sözlerle; I. mutlakiyet,



II. totaliter yönetim,



III. kuvvetler ayrılığı

9. C 10. A 11. D 12. C

Atatürk’ün bu düşüncesinin cumhuriyetin ilk yıllarında uygulama olanağı bulamaması öncelikle aşağıdaki eleştirilerden hangisine yol açmıştır?



A) Ulusal egemenlik ilkesinin tam olarak yönetime yansımadığı



B) Hukuk birliğinin sağlanamadığı



C) Laik devlet anlayışının yeterince uygulanamadığı



D) Rejimin adının resmiyet kazanmadığı



E) Veraset sisteminin belirsiz olduğu



Bu isyanların bastırılması ile;



I. Türk inkılabının kazanımlarının korunması,



II. ümmetçilik anlayışının güçlendirilmesi,



III. merkezî otoritenin korunması



durumlarından hangilerinin amaçlandığı savunulabilir?



A) Yalnız I

anlayışlarından hangilerine karşı çıktığı savunulabilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. 1925 yılında doğu illerinde Şeyh Sait önderliğinde cumhuriyet ve inkılaplara karşı büyük bir isyan çıkmıştır. Musul Harekâtı için hazırlanan ordu isyanı bastırmakla uğraşmak zorunda kalmış ve bunun sonucunda da Musul Meselesi’nin lehimize sonuçlanması sağlanamamıştır.







8. B







7. E

kaldırılmasına tepki göstererek ayaklanmışlardır.

Yukarıdaki gelişmelere yer verilen bir sunumun başlığı aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?



6. D

11. 1925’te Şeyh Sait, 1930’da ise Derviş Mehmet, halifeliğin



252

5. D

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



B) Yalnız II

4. B

sistemi kurulmalı ve medenî ülkelerin parlamentolarına benzemeliyiz.”

Cumhuriyetin ilk yıllarında Atatürk’ün bu sözlerinin uygulama olanağı bulamamasında,



3. D

10. “Bizim meclisimizde de iki parti olmalı, hükûmeti denetleme

idaresine sahip olan memleketlerde siyasi partilerin mevcudiyeti tabiidir.”



2. A

Yalnızca bu bilgilere bakılarak Şeyh Sait İsyanı’nın;



I. Irak sınırı,



II. dış politika,



III. hukuk devleti anlayışı



konularından hangilerini olumsuz etkilediği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

02

BÖLÜM 14 Test

İki Savaş Arasındaki Dönemde Türkiye ve Dünya - II 1. I. TBMM ağırlıklı olarak saltanatçı ve hilafetçi milletvekillerinden

4. Türkiye’de Atatürk Döneminde, Terakkiperver Cumhuriyet

oluşurken II. TBMM laiklik ve demokrasiyi özümsemiş, çağdaşlaşmayı amaçlamış milletvekillerinden oluşmuştur.

ve Serbest Cumhuriyet Fırkalarının kurulmasıyla geçilmeye çalışılan çok partili hayat başarısız olunca 1945’e kadar tek partili hayat devam ettirilmiştir.



Bu değişim üzerinde aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu savunulabilir?





A) Meşruti monarşi anlayışının devam ettirilmek istenmesi



I. Batılılaşma sürecine karşı çıkanların olması,



B) Çok partili rejim denemelerinin başlaması





C) Kurtuluş Savaşı’nın kazanılarak inkılaplar sürecine girilmiş olması

II. saltanat ve hilafet arayışı içerisinde olan çevrelerin bulunması,





D) Seçme ve seçilme yaşının yükseltilmesi

III. cumhuriyet yönetiminin bütün çevrelerce benimsenmemiş olması



E) I. Meclisin bağımsızlığı sağlamada yetersiz kalması



Bu şekilde hareket edilmesinde,



durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. I. TBMM Döneminde yürütme yetkisi Meclis Hükümeti Sistemi aracılığıyla İcra Vekilleri Heyeti tarafından kullanılmıştır. II. TBMM Döneminde ise yürütme yetkisi Kabine Sistemi vasıtasıyla Bakanlar Kurulu tarafından kullanılmıştır.

halifenin, halife de TBMM’nindir.” şeklinde propaganda yapmaları etkili olmuştur.

Buna göre,



I. I. ve II. Meclis Dönemlerinde farklı hükümet modelleri kullanılmıştır.



II. I. TBMM Döneminde güçler ayrılığı anlayışı benimsenmiştir.



III. II. TBMM Döneminde Başbakanlık makamı oluşturulmuştur.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

Çözüm Yayınları



5. Halifeliğin kaldırılmasında bazı milletvekillerinin “TBMM

Buna göre halifeliğin kaldırılmasının,



I. milli egemenlik,



II. sosyal hukuk devleti,



III. ulusal bağımsızlık



anlayışlarından hangilerinin Türkiye’de yerleştirilmesine yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve IIl

E) I, II ve III

6. Mustafa Kemal’in çok partili hayatı savunmasında çok partili hayatın, hükümet faaliyetlerinin daha sağlıklı denetlenmesi, farklı görüş ve fikirlerin mecliste temsil imkanı bulması gibi faydaları etkili olmuştur.

3. 29 Ekim 1923’te Cumhuriyetin ilan edilmesi, Türkiye’de yaşanan rejim tartışmalarının sona ermesinde, devlet başkanlığı sorununun çözümlenmesinde ve hükümet bunalımının aşılmasında etkili olmuştur.



Cumhuriyetin ilanıyla gündeme gelen,



Bu durum Mustafa Kemal’in, Türkiye’de aşağıdakilerden hangisini gerçekleştirmek istediğini gösterir?



A) Ülkede yaşanan rejim ve devlet başkanlığı sorunlarını çözümlemeyi



I. Kabine sisteminin benimsenmesi,



II. Mustafa Kemal’in cumhurbaşkanı seçilmesi,





III. Anayasaya “Devletin yönetim biçimi cumhuriyettir.” maddesinin girmesi

B) Temsil imkanını geniş bir tabana yayarak milli iradenin yürütme üzerindeki gücünü artırmayı



C) Laik ve demokratik inkılapları Meclis vasıtasıyla halka benimsetmeyi



D) TBMM’nin yürütme yetkisini bizzat üzerine alarak kullanmasını



E) Rejim, inkılap ve laiklik karşıtlarının tespit edilerek etkisiz hale getirilmesini



gelişmelerinden hangilerinin bu sorunların çözümlenmesinde etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

253

Test 02

1. C

7.



Parti

Devletçi ekonomi

Terakkiperver Cumhuriyet Partisi

Liberal ekonomi



4. E

5. A

6. B

7. C

8. C

9. A 10. D 11. D 12. E

Takrir-i Sükûn Yasası’nı çıkarmış ve bu yasa çerçevesinde isyanda kışkırtıcı rol oynadığı gerekçesiyle Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nı kapattırmıştır.



Buna göre,

3. E

10. İsmet İnönü Hükümeti Şeyh Sait İsyanı’nı bastırmak için

Ekonomik Anlayış

Cumhuriyet Halk Partisi

2. D

Bu gelişmeler,



I. Terakkiperver Cumhuriyet Partisi yatırımların özel teşebbüs tarafından yapılmasını savunmuştur.

I. Takrir-i Sükun Yasası’nın devlet otoritesini zafiyete uğrattığının,



II. Cumhuriyet Halk Partisi ve Terakkiperver Cumhuriyet Partisi yabancı sermayeye karşı çıkmıştır.

II. ülkede asayişin sağlanması için yasama yetkisinin devreye sokulduğunun,



III. Cumhuriyet Halk Partisi yatırımların halk yararına hükümet tarafından yürütülmesini öngörmüştür.

III. Şeyh Sait İsyanı’nın çok partili hayatı olumsuz yönde etkilediğinin



durumlarından hangilerinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve IIl



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III

verilmesi, tek dereceli seçim sistemine geçilmesi ve kişi hak ve özgürlüklerinin genişletilmesini savunmuştur.



Buna göre Serbest Cumhuriyet Partisi’nin, aşağıdakilerden hangisine yönelik hareket ettiği söylenebilir?

Çözüm Yayınları



8. Serbest Cumhuriyet Partisi, kadınlara siyasi hakların

11. 1924’te Kazım Karabekir, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy ve

Adnan Adıvar tarafından kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Partisi TBMM’de sandalye sahibi olmuştur.



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Mecliste milletvekili sayısının arttığının



A) Rejim tartışmalarına son verilmesine



B) Çok partili hayatın kesin olarak başladığının



B) İnkılâpların sürekliliğinin sağlanmasına



C) Hükümet kurma sisteminde değişiklik yaşandığının



C) Demokrasi anlayışının geniş bir tabana yayılmasına



D) TBMM’de kurumsal muhalefetin oluştuğunun



D) Devletin siyasi rejiminde değişiklik yapılmasına



E) Anayasada değişiklikler yapıldığının



E) Kabine sistemine geçilmesine

9. “Milli egemenlik esasına dayanan memleketlerde siyasi

partilerin var olması tabiidir. Türkiye Cumhuriyeti’nde de birbirini denetleyen partilerin doğacağına şüphe yoktur.”

254



Mustafa Kemal’in bu sözüyle Türkiye’de,

12. Atatürk Döneminde yaşanan,



I. çok partili hayata geçilmesi,



II. adli ve idari işlerin birbirinden ayrılması,



III. yasama, yürütme ve yargı yetkilerinin meclis tarafından kullanılması



gelişmelerinden hangilerinin yaşanacağına işaret ettiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



I. Şeyh Sait İsyanı,



II. İzmir Suikast Girişimi,



III. Menemen Olayı



gelişmelerinden hangilerinin laik ve demokratik cumhuriyet yönetimin tam anlamıyla benimsenmemesinin bir sonucu olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. Atatürk Döneminde Türk dış politikasında başka, bir devletin

4. Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası ile ilgili olarak

aşağıdakilerden hangisinde I. de verilenin II. ye ortam hazırladığı savunulamaz?

iç işlerine karışmama ve başka bir devletin de Türkiye’nin iç işlerine karışmasına izin vermeme, temel ilke olarak benimsenmiştir.



l.

Buna göre Türk dış politikasının,



I. sömürgecilik,



II. devletlerin eşitliği,



III. çoğulculuk ve katılımcılık



anlayışlarından hangileri doğrultusunda belirlendiği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

03

BÖLÜM 14 Test

İki Savaş Arasındaki Dönemde Türkiye ve Dünya - III

A)

Milletler Cemiyeti’ne girilmesi

Türk-İngiliz ilişkilerinin bozulması

B)

Montrö Sözleşmesi’nin imzalanması

Boğazlar Meselesi’nin çözümlenmesi

C)

Nüfus Mübadelesi’nin gerçekleşmesi

Türkiye’deki azınlık oranın azalması

D)

Şeyh Sait İsyanı’nın yaşanması

Musul’un Irak yönetimine bırakılması

E)

Balkan Antantı’nın imzalanması

Türkiye’nin Batı sınırlarının güvence altına alınması

C) I ve II

E) I, II ve III

ll.



2. Türkiye Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile Boğazlara asker

sokabilme ve Boğazlarda askeri tahkimat kurabilme hakkını elde etmiştir.

bağlanamayan Musul Meselesi, Türkiye tarafından Milletler Cemiyeti’ne taşınmıştır. Türkiye, Milletler Cemiyeti’nden bölgede Türk nüfusun çoğunlukta olduğunu ileri sürerek bölgenin kendisine bırakılmasını istemiştir.

Türkiye’nin bu hakkı elde etmesinin,



I. ülke bütünlüğünün korunması,



II. Boğazların güvenliğinin sağlanması,



III. Boğazlar üzerinde egemenliğin güçlendirilmesi



konularından hangilerinde faydalar sağladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) l, II ve III

Çözüm Yayınları



5. Lozan Barışı’ndan sonra Türkiye ile İngiltere arasında çözüme



Buna göre,



I. Türkiye Musul Meselesi’ni devletler hukuku çerçevesinde çözmeye çalışmıştır.



II. İngiltere Milletler Cemiyeti’ne baskı yaparak Musul’un Türkiye’ye bırakılmasını önlemiştir.



III. Türkiye dış politikada ulusçu bir anlayışla hareket etmiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

3. Türkiye’de yabancı okullarının Milli Eğitim Bakanlığı’na

bağlanması, yabancı okulların dini ve siyasi içerikli eğitim vermesinin yasaklanması ve yabancı okulların ders müfredatlarına Türkçe kültür derslerinin koyulması gibi düzenlemeler yapılmıştır. Fransız Hükümetinin bu düzenlemelere karşı çıkması Türk Hükümeti ile Fransız Hükümeti arasındaki ilişkilerin gerginleşmesine neden olmuştur.



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) Fransa’nın Türkiye’nin egemenlik haklarını ihlal ettiğinin



B) Yabancı Okullar Meselesinin Türkiye aleyhine sonuçlandığının



C) Türkiye’nin ülkede bulunan yabancıların eğitim haklarını görmezden geldiğinin



D) Fransız Hükümeti’nin Lozan Barışı’na uygun hareket ettiğinin



E) Türk Hükümeti’nin yabancıların Türkiye’de okul açmasını yasakladığının

6. Milli Mücadele sürecinde Anadolu Rumlarıyla ilgili,

I. Türk köylerini basarak katliam yapmaları,



II. bağımsızlık için ayaklanma çıkarmaları,



III. Yunan ordusuyla işbirliği yapmış olmaları

255



durumlarından hangilerinin 1930’da İstanbul’da yaşayan Rumlar dışında bütün Anadolu Rumlarının Yunanistan’a gönderilmek istenmesi üzerinde etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 03

1. B

7. Türkiye, Bulgaristan’la 1925’te Dostluk Antlaşması, Sovyet

I. Avrupa devletleriyle ilişkilerini geliştirmeye çalıştığının,



II. Sovyet Rusya ve Fransa’nın siyasi güdümü altına girdiğinin,



III. Bulgaristan ve Sovyet Rusya arasında arabuluculuk rolü üstlendiğinin

durumlarından hangilerinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4. A

5. D

6. E

7. A

8. E

9. A 10. E 11. E 12. D

1932’de geç bir şekilde üye olmasında,

Türkiye’nin bu faaliyetleri,



3. A

10. Türkiye’nin 1919’da kurulduğu halde Milletler Cemiyeti’ne

Rusya ile 1925’de Türk - Sovyet Dostluk ve Saldırmazlık Paktı, Fransa ile 1926’da Dostluk ve İyi Komşuluk Antlaşması imzalamıştır.



2. E



I. cemiyetin İngiltere güdümünde hareket etmesi,



II. Musul Meselesi’nde cemiyetin Türk tezlerini kabul etmemesi,



III. cemiyetin büyük devletlerin çıkarlarını küçük devletlerin haklarından üstün tutuması



durumlarından hangilerinin etkili olduğu ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Türkiye ile Fransa arasında 1937’de imzalanan Dostluk ve

İyi Komşuluk Anlaşması’nda “Taraflardan biri, bir veya birkaç devlet tarafından saldırıya uğrarsa, diğeri, saldırganlara hiçbir şekilde yardım etmeyecektir.” hükmü yer almıştır.

8.

• Bulgaristan ve Arnavutluk’un Yunanistan’la anlaşmazlıklar yaşaması



• Yugoslavya’nın 1936’dan sonra Almanya ve İtalya ile yakınlaşması



gelişmelerinin Balkan Antantı’yla ilgili,



I. antantın uzun ömürlü olmaması,



II. Bulgaristan ve Arnavutluk’un antanta katılmaması,



III. antantın II. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla birlikte dağılması



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Çözüm Yayınları



Bu hükmün Türk dış politikasının,



I. uluslararası barışa katkıda bulunma,



II. devletlerin eşitliğini gözetme,



III. ulusal çıkarları güvence altına alma



esaslarından hangileriyle bağdaştığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. 1937 yılında Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında

imzalanan Sadabat Paktı’nda; taraflar Milletler Cemiyeti ve Briand - Kellog Paktına bağlı kalmayı, birbirlerinin içişlerine karışmamayı, ortak sınırlara saygı göstermeyi, birbirlerine karşı herhangi bir saldırıya girişmemeyi taahhüt etmişlerdir.

9. Almanya’nın 1938’de, Fransa’ya karşı tehditlerini artırması 256

Fransa’nın Türkiye’ye karşı tutumunu yumuşatmasını sağlamıştır.



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesi değildir?



A) Pakt devletlerinin sorunlarını silah yoluyla çözümlememeyi ilke olarak benimsediğinin



Bu durumun Türkiye’nin, aşağıdakilerden hangisiyle ilgili taleplerini Fransa’ya kabul ettirmesini kolaylaştırdığı söylenebilir?



B) Pakta taraf olan devletlerin birbirlerinin egemenlik haklarını kabul ettiğinin



A) Hatay Meselesi





B) Dış Borçlar Sorunu

C) Pakt devletlerinin uluslararası hukuka göre hareket etmeyi benimsediğinin



C) Yabancı Okullar Meselesi



D) Paktın imzalanmasıyla Orta Doğu’daki siyasi sorunların çözüme kavuşturulduğunun



D) Boğazlar Sorunu





E) Musul Meselesi

E) Paktın, dünya barışına katkı sağlamaya yönelik olduğunun

4. 1929’da Dünya Ekonomik Buhranı patlak verince Türkiye dış

1. Türkiye Milletler Cemiyeti’nin daveti üzerine 1932’de bu cemiyete üye olmuştur.



04

BÖLÜM 14 Test

İki Savaş Arasındaki Dönemde Türkiye ve Dünya - IV

borç ödemelerini askıya almıştır.

Türkiye’nin bu faaliyetinin,



Türkiye’nin bu tutumunun,



I. Türkiye’nin uluslararası alanda etkinliğinin artması,



I. Türk-Fransız ilişkilerinin gerginleşmesi,



II. sömürgeciliğin dünyadan tasfiye olması,



II. Duyun-u Umumiye İdaresi’nin kaldırılması,



III. Boğazlar Sorunu’nun Türkiye lehinde çözümlenmesi



III. Fransa’nın Türkiye ile diplomatik ilişkileri kesmesi



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III



durumlarından hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Akdeniz Paktı, İtalya’nın Akdeniz’de oluşturduğu tehdit



Bu pakt aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) İtalya’nın okyanuslarda da etkinlik kurmaya başladığının



B) Akdeniz’de barış ve güven ortamının korunmaya çalışıldığının



C) İtalya’nın Akdeniz ülkelerini sömürgeleştirmede başarılı olduğunun



D) Akdeniz devletlerinin emperyalizmle mücadelede yetersiz kaldığının



E) İtalyan yayılmacılığının Akdeniz devletleri arasında çatışmalara yol açtığının

Çözüm Yayınları

karşısında İngiltere, Türkiye, Yugoslavya ve Yunanistan arasında 1936’da imzalanmıştır.

5.

I. Nazizm



II. Komünizm



III. Faşizm



I. Dünya Savaşı sonunda ortaya çıkan yukarıdaki rejimlerden hangilerinin II. Dünya Savaşı’nın yaşanması üzerinde etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Türkiye 1930-33 yıllarında arasında düzenlenen Balkan

Konferansı’ndan Bulgaristan’ın çekilmesi üzerine 1933’te Yunanistan’la Trakya sınırını garanti eden bir dostluk antlaşması imzalamıştır. Aynı yıl Bulgaristan’ın yayılmacı isteklerinden rahatsızlık duyan Romanya’yla da bir dostluk antlaşması imzalanmıştır.

3. SSCB 1932’de toplanan Silahsızlanma Konferansı’nda tam silahsızlanmayı savunmuştur. Türkiye ise bu teklifi destekleyen tek devlet olmuştur.



Buna göre Türkiye’nin aşağıdakilerden hangisi doğrultusunda hareket ettiği söylenebilir?



A) Ulusal devlet



B) Self determinasyon



C) Yurtta barış dünyada barış



D) Ulusal egemenlik



E) Devletlerin eşitliği



Türkiye’nin bu faaliyetlerinin aşağıdakilerden hangisine yönelik olduğu ileri sürülemez?



A) Bölgesel güvenliği sağlamaya



B) Doğu Trakya Türklerinin haklarını korumaya



C) Komşularla iyi ilişkiler kurmaya



D) Barışı bozucu tehditleri engellemeye



E) Balkanlardaki barış sürecini devam ettirmeye

257

Test 04

1. D

7. İtalya’da 1922’de Moussolini liderliğinde Faşistler, 1933’te

I. İtalya’nın Akdeniz’i bir İtalyan gölü haline getirmeye çalışması,



II. Almanya ve İtalya’nın Balkanlarda yayılmacı bir politika izlemeye başlaması,



III. İtalya’nın Ortadoğu’ya yönelik olarak sömürgeci arayışlar içerisine girmesi



sonuçlarından hangilerinin Türkiye’nin toprak bütünlüğünü tehdit ettiği söylenebilir?



A) Yalnız I

D) II ve III

C) I ve II

8. Almanya’nın Ren bölgesini, İtalya’nın Habeşistan’ı Japonya’nın Mançurya’yı işgal etmesi Türkiye’nin,



I. Fransa ile Dostluk Antlaşması’nın imzalanması,



II. boğazların statüsünün değiştirilmesini sağlaması,



III. Orta Doğu devletleriyle dostluk ilişkilerinin geliştirilmesi



faaliyetlerinden hangilerini gerçekleştirmesine yol açmıştır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

5. E

6. B

7. E

8. E

9. E 10. A 11. C 12. B



Buna göre Türkiye hakkında aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?



A) Aktif ve barışçı bir dış siyaset izlemiştir.



B) Milletler Cemiyeti’ni görmezden gelmiştir.



C) Misakımilli’den taviz vermek zorunda kalmıştır.



D) Komşularıyla yaşadığı gerginliklerde diğer devletlerin desteğini almıştır.



E) Boğazların güvenliği sorununu halletmeye öncelik vermiştir.

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



B) Yalnız II

4. A

gelişmeler ve saldırgan rejimleri göz önüne alarak Balkan Antantı, Sadabat Paktı, Kellog Paktı ve Litvinov Protokolü gibi anlaşmalar yapmıştır.

Bu gelişmelerin,



3. C

10. 1930’lu yıllarda Türkiye Avrupa’da ortaya çıkan yeni

Almanya’da Hitler önderliğinde Nasyonal Sosyalistler yönetimi ele geçirmiştir.



2. B

11.

I. Briand-Kellog Paktı



II. Litvinov Protokolü



III. Locarno Antlaşması



Türkiye’nin yukarıdakilerden hangilerine dünya barışına katkıda bulunma amacıyla katıldığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Türkiye, 15 Aralık 1923’te Arnavutluk, 18 Ekim 1925’te Bulgaristan ve 28 Ekim 1925’te Yugoslavya ile dostluk antlaşmaları imzalamıştır.

258

etkilenmiştir.

Türkiye’nin bu faaliyetleri,



I. komşu devletlerle iyi ilişkiler kurmaya çalıştığının,



II. Balkanlarda yayılmacı politikalar izlemeyeceğinin,



III. batı sınırlarını güvence altına almaya çalıştığının



durumlarından hangilerinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

12. Türkiye 1929 Dünya Ekonomik Buhranı’ndan olumsuz yönde

E) I, II ve III

C) I ve II



Bu durum Türkiye’nin aşağıdakilerden hangisinden yararlanmak istemesine neden olmuştur?



A) Marshall Yardımı



B) Hoover Moratoryumu



C) Wilson Prensipleri



D) Cenevre Sözleşmesi



E) Kyoto Protokolü

1. Türkiye Cumhuriyeti dış politikasını, dünya barışına zarar

4. Türkiye’nin;

vermeden ve diğer devletlerin bağımsızlık haklarını ihlal etmeden ulusal çıkarların korunması olarak belirlemiştir.



Buna göre Türkiye’nin dış politikasını;



I. sömürgecilik,



II. devletlerin eşitliği,



III. ulusal bağımsızlık



anlayışlarından hangileri doğrultusunda belirlemediği ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

05

BÖLÜM 14 Test

İki Savaş Arasındaki Dönemde Türkiye ve Dünya - V



I. cumhuriyet rejimiyle idare edilmesi,



II. farklı milletleri bünyesinde bulundurması,



III. stratejik öneme sahip Boğazlara egemen olması



özelliklerinden hangilerinin doğrudan dış politikada etkin bir şekilde hareket etmesine olanak tanıdığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

C) Yalnız III

E) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. “Hiçbir millet ve memlekete karşı tecavüz fikri beslemeyiz.

Fakat varlığımızı ve bağımsızlığımızı korumak için bir de milletimizin iç rahatı ve gönül huzuru ile çalışarak refahlı ve mutlu olmasını sağlamak için her vakit memleket ve milletimizi korumaya gücü yeten bir orduya da sahip olmak amacımızdır.”

2. Atatürk dış politikada zulme uğramış ve sömürge altında





Atatürk’ün bu şekilde hareket etmesinden yola çıkarak Türkiye’nin dış politikasında anlayışlarından hangisinin ilke edinildiği savunulabilir?



A) Emperyalizm



B) Siyasal birlik



C) Ulus devlet



D) Ulusların eşitliği



E) Kanun üstünlüğü

Çözüm Yayınları

bulunan bütün milletlere din ve ırk farkı gözetmeksizin destek olmaya çalışmıştır.

Atatürk’ün bu sözüne bakarak,



I. Türkiye, devletlerin bağımsızlığına saygılıdır.



II. Türk milletinin varlığının korunması için askerî gücün varlığı gereklidir.



III. Türkiye, askerî gücünü Türkçülük politikasını hayata geçirmek için kullanmayı planlamıştır.



yorumlarından hangileri yapılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Atatürk: “Şüphesiz hukukumuza, şeref ve haysiyetimize saygı gösterildikçe karşılıklı saygıda asla kusur etmeyeceğiz.” demiştir.



3. Türkiye Cumhuriyeti’nin;

I. Hatay’ın Türkiye’ye katılması,



II. nüfus mübadelesinin gerçekleştirilmesi,



III. Musul’un Türkiye’de kalması için çalışmalar yapılması





faaliyetlerinden hangileri üzerinde dış politikasını milliyetçilik ilkesi doğrultusunda belirlenmesinin etkili olduğu söylenebilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Buna göre Atatürk’ün dış politikada aşağıdakilerden hangisini savunduğu söylenebilir?



A) Türk milletinin üstün bir millet olduğunun kabul edilmesini



B) Türkiye’nin Balkanlar ve Orta Doğu’daki taleplerinin onaylanmasını



C) Sömürgecilik karşısında dünya devletlerinin birlikte mücadele etmesini



D) Türkiye’nin bağımsızlık haklarının diğer devletlerce kabul edilmesini



E) Dünyada Türklerin çoğunlukta oldukları bölgelerde Türkiye’nin egemenliğinin sağlanmasını

259

Test 05

1.A

2.D

3.E

4.C

5.C

6.D

7.C

8.A

9.E

10.C 11.E 12.E

7. Türkiye’nin karşılaşabileceği;

10.

I. Balkan Antantı’na katılması



I. ülke topraklarının işgale uğraması,



II. Sadabat Paktı’nı imzalaması



II. millet bağımsızlığının tehlike altına girmesi,



III. Ankara Antlaşması’nı imzalaması



III. büyük devletlerin ekonomik ambargolar uygulaması





durumlarından hangilerinin savaş yapılmasını zorunlu hâle getireceği söylenebilir?

Türkiye’nin bu faaliyetlerinden hangilerinde sömürgecilikle mücadele etme politikasının belirleyici bir etki yaptığı söylenebilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II



E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Türkiye Cumhuriyeti iç işlerine başka bir devletin karışmasına izin vermemeyi ve başka devletlerin iç işlerine karışmamayı dış politikasının temel ilkesi hâline getirmiştir.

8. Türkiye’nin; I. halifeliğin kaldırılması,



II. Milletler Cemiyetine üye olunması,



III. Ortodoksların Yunanistan’a gönderilmesi



faaliyetlerinden hangilerinin dış politikada ümmetçi bir anlayışla hareket edilmeyeceğini belgelendirdiği ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları





Buna göre Türkiye hakkında,



I. Devletlerin eşitliği anlayışına sahiptir.



II. Uluslararası alanda bağımsızlık haklarını korumayı amaçlamıştır.



III. Dış politikada saygın bir devlet olarak kabul görmesinde etkili olabilecek ilkelere sahiptir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Atatürk’e göre uluslararası barış, milletleri refah ve mutluluğa eriştiren en iyi yoldur.

12. Türkiye Cumhuriyeti’nin dış politikasında hâkim olan;



Atatürk’ün Türk dış politikasında;



I. milliyetçilik,



I. Balkan Antantı’na katılma,



II. ulusal bağımsızlık,



II. Sadabat Paktı’nda yer alma,



III. milletlerin kendi geleceklerini belirleme



III. Milletler Cemiyetine üye olma



anlayışlarından hangilerinin emperyalist devletler karşısında Türkiye’nin mücadele etmesini zorunlu hâle getirdiği ileri sürülebilir?



A) Yalnız I

260



faaliyetlerinden hangilerinin bu görüşüne hizmet ettiği ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

4. 1926 Ankara Antlaşması’yla Musul ve Kerkük, Irak yönetimine

1. Atatürk, Türk dış politikasını barış esasına dayandırmış ve

Türkiye’nin uluslararası alanda yaşadığı sorunları devletler hukuku çerçevesinde çözmesini temel ilke olarak belirlemiştir.



bırakılmıştır. Bu antlaşmada Musul ve Kerkük’te kalan Türklerin mülkiyet, eğitim, din ve ibadet hakları gerekli güvenceler altına alınamamıştır.

Atatürk’ün bu tutumunun Türkiye’ye; I. uluslararası alanda saygınlığının artması,



II. ulusal çıkarların daha kolay korunması,



III. Misakımillî’nin tavizsiz bir şekilde gerçekleştirilmesi





faydalarından hangilerini sağladığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Buna göre,





C) I ve II

E) I, II ve III

I. Türkiye, Ankara Antlaşması’nda pasif bir siyaset izlemiştir.



II. Irak yönetiminin uzlaşmacı politikası anlaşmanın imzalanmasına imkân tanımıştır.



III. Ankara Antlaşması çoğunluğu Türk olan bölgelerin kaybedilmesine ortam hazırlamıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



2. Musul Meselesi’nde İngiltere, dünya kamuoyundaki gücünü



Bu duruma bakarak Musul Meselesi’nde İngiltere’nin kendi çıkarları doğrultusunda hareket etmesinde aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Bölgenin yer altı zenginliklerine sahip olması



B) Bölgenin çoğunluğunu Türklerin oluşturması



C) Irak’ın bağımsızlığını kazanması



D) Sadabat Paktı’nın imzalanması



E) Türkiye’nin bölgede manda yönetimi kurmak istemesi

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Cumhuriyet Dönemi’nde yaşanan aşağıdaki gelişmelerden

Çözüm Yayınları

de kullanarak avantaj elde etmiş; mandası altındaki Irak’ın Musul ve Kerkük’ü almasını sağlamıştır. Fakat bunun karşılığında Türkiye’ye bu bölgenin petrollerinden elde edilen vergi gelirlerinin %10’unu 25 yıl süreyle vermeyi kabul etmiştir.

06

BÖLÜM 14 Test

İki Savaş Arasındaki Dönemde Türkiye ve Dünya - VI

hangisinin Türkiye’de azınlık meselesinin Osmanlı Devleti’ne göre daha az olmasına ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Musul ve Irak Sınırı Sorunu



B) Nüfus Değişimi Meselesi



C) Montrö Boğazlar Sözleşmesi



D) Yabancı Okulları Meselesi



E) Hatay’ın Türkiye’ye katılması

6. Türkiye, Yunanistan’la imzaladığı Nüfus Değişimi Protokolü doğrultusunda 1930’da ticaretle uğraşan sermaye sahibi birçok Rum kökenli vatandaşını Yunanistan’a göndermiştir.

3. Türk Hükûmeti’nin, Fransa ve Vatikan’ın yabancı

okullar meselesine müdahale etmesini önlemesinin aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?



I. Türkiye ekonomisinin millileştirilmesi,



A) Türkiye’nin eğitim alanında bağımsızlık haklarının korunmasına



II. kaynaşmış yeni bir Türk toplumu oluşturma,





B) Türk eğitim sisteminin laikleşmesi ve çağdaşlaşmasına

III. Yunanistan’ın Türk ekonomisindeki etkinliğine son verme



C) Devletin eğitim kurumları üzerindeki denetiminin azalmasına



politikalarından hangilerinin uygulanmasını kolaylaştırdığı ileri sürülebilir?



D) Eğitim alanında yapılan inkılapların başarıya ulaşmasına



A) Yalnız I



E) Kaynaşmış yeni bir Türk toplumunun oluşturulmasına



Türkiye’nin bu faaliyetinin;

261

B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Test 06

1.C

7. 1925’te Şeyh Sait önderliğinde çıkartılan ayaklanma, Musul

I. siyasi,



II. askerî,



III. dinî



alanlarından hangilerindeki faaliyetlerini etkilediği ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4.D

5.B

6.E

7.C

8.C

9.E

10.D 11.B 12.A

kanunlarına uygun eğitim vermeyen bütün yabancı okulları kapatmıştır.

Buna göre Şeyh Sait Ayaklanması’nın Türkiye’nin;



3.A

10. Türk Hükûmeti, 1925-26 eğitim ve öğretim yılında Türk

Sorunu’nu çözmek amacıyla planlanan askerî harekâtın gerçekleştirilememesine, İngiltere ile 1926’da imzalanan Ankara Antlaşması’yla da Musul ve Kerkük’ün Irak’a bırakılmasına ortam hazırlamıştır.



2.A

C) I ve II



Türk Hükûmeti’nin bu şekilde hareket ederek;



I. yabancıların eğitim hakkına son verme,



II. bağımsızlık ve egemenlik haklarını koruma,



III. yabancı okulların ulusal menfaatlere aykırı eğitim vermesini önleme



amaçlarından hangilerine ulaşmaya çalıştığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Türk-Yunan Nüfus Mübadelesine İlişkin Sözleşme ve



Buna göre,

262

çözümlenememiş sorunları bir an önce çözmeyi ve millî sınırlarımızın güvenliğini artırmayı temel ilke olarak belirlemiştir.



Buna göre Türk dış politikasının;



I. milliyetçiliği İslam ulusları arasında yayma,



II. Türkiye ve Yunanistan’ın etnik ve dinî yapısında değişiklikler yaşanacaktır.

II. ulusal bağımsızlığı gölgeleyen sorunları ortadan kaldırma,



III. Yunanistan, nüfus mübadelesinde uluslararası hukuka aykırı hareket etmiştir.

III. devletlerarası hukuku etkisiz hâle getirerek çıkarlarını gerçekleştirme



amaçlarından hangileri doğrultusunda belirlendiği söylenebilir?



A) Yalnız I



I. Protokolde nüfus değişimi eşitlik ilkesine göre hükme bağlanmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



11. Türkiye Devleti dış politikasında Lozan Antlaşması’nda

Çözüm Yayınları

Protokolü’nde “Türk topraklarında yerleşmiş bulunan Rum Ortodoks dininden Türk uyruklularla Yunan topraklarında yerleşmiş Müslüman dininden Yunan uyrukluların 1 Mayıs 1923 tarihinden başlayarak zorunlu mübadelesine girişilecektir. Bu kimselerden hiçbiri Türk Hükûmeti’nin izni olmadıkça Türkiye’ye; Yunan Hükûmeti’nin izni olmadıkça Yunanistan’a dönüp yerleşmeyecektir.” hükmü yer almıştır.

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Yabancı okullarla ilgili;

I. dinî nitelikli eğitime son verilmesi,



II. dinî sembol kullanmalarının yasaklanması,



III. dinî ayinlere okulun mensup olduğu dinî benimsemeyen öğrencilerin katılımının yasaklanması





düzenlemelerinden hangilerinin bu okulların misyonerlik faaliyetleri yürütmelerinin önlenmesine yönelik olduğu söylenebilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

12. Lozan Barış Antlaşması’nda çözüme ulaştırılamadığı için

daha sonraya bırakılan aşağıdaki hangi konu 1926 Ankara Antlaşması’yla Türkiye aleyhine hükme bağlanmıştır?



A) Irak sınırı ve Musul Meselesi



B) Hatay’ın Türkiye’ye katılması



C) Boğazlar Komisyonunun kaldırılması



D) Patrikhanenin İstanbul’da kalması



E) Kapitülasyonların kaldırılması

1. Türkiye, dış politikasında Milletler Cemiyetine üye olma,

4. Halkının çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu Hatay, 1938’de

Alman ve İtalyan yayılmacılığı karşısında Balkan Antantı ve Sadabat Paktı’na katılma gibi dünya barışına katkıda bulunan faaliyetlere imza atmıştır.



bağımsızlığını kazanmıştır.



Türkiye’nin bu tutumunun;



I. uluslararası ilişkilerde etkinliğinin artması,



II. doğu-batı sınırlarının güvence altına alınması,



III. dostluğuna değer verilen bir devlet hâline gelinmesi



faydalarından hangilerini sağladığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

2. Lozan Barışı’nda, Boğazların her iki tarafının askerden

A) Boğazlar dünya gemilerine açık hâle getirilmiştir.



B) Boğazlardaki güvenlik sorunu Montrö Sözleşmesi ile çözümlenmiştir.



C) Boğazların uluslararası statüsü aynen devam ettirilmiştir.



D) Lozan Barışı, Türk egemenlik haklarını güvence altına almıştır.



E) Türkiye yayılmacı politikasını Montrö Sözleşmesi’yle hayata geçirmiştir.

I. Hatay’ın Türkiye’ye katılması,



II. Hatay Türklerinin Suriye’ye karşı savaşması,



III. Hatay’ın bağımsızlığına Fransa’nın karşı çıkması



gelişmelerinden hangileri üzerinde kolaylaştırıcı bir etki yaptığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

ilişkiler kurmak zorunda kalmıştır.

Çözüm Yayınları





5. Montrö Boğazlar Sözleşmesi’yle Sovyet Rusya, Türkiye ile iyi

arındırılması hükme bağlanmışken 1936’da imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nde, Türkiye’nin Boğazlarda asker bulundurabileceği ve askerî yığınak yapabileceği kararlaştırılmıştır. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Hatay’la ilgili bu durumun;



E) I, II ve III



07

BÖLÜM 14 Test

İki Savaş Arasındaki Dönemde Türkiye ve Dünya - VII

Buna göre Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin Türkiye’nin;



I. jeopolitik,



II. sömürgecilik,



III. güçler dengesi



alanlarından hangilerinde otoritesini artırdığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

6. Balkan Antantı’na imza koyan Türkiye, Yunanistan,

Yugoslavya ve Romanya karşılıklı olarak birbirlerine saldırmamayı ve sınır bütünlüklerine saygı duymayı kabul etmişlerdir.

3. 1938’de Milletler Cemiyeti, Mustafa Kemal Atatürk’ü “barışın daimî hizmetçisi” olarak ilan etmiştir.



Buna göre Balkan Antantı’nın;



Bu durum üzerinde Atatürk’ün, Türk dış politikasını aşağıdakilerden hangisine göre belirlemesinin etkili olduğu söylenemez?



A) Ulusların bağımsızlığına saygı duyulması ilkesine



B) Emperyalizmle mücadele etme amacına





C) Devletlerin eşitliği anlayışına

anlayışlarından hangileri gözetilerek imzalandığı söylenebilir?



D) Yurtta sulh, dünyada sulh ilkesine



A) Yalnız I



E) Bölgesel çatışmalardan yararlanma anlayışına





I. devletlerin eşitliği,



II. ulusal bağımsızlık,



III. sosyal hukuk devleti

B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

263

Test 07

1.E

7. 1930’lu yıllarda Almanya ve İtalya’nın saldırgan emperyalist

Buna göre,



I. Dünyadaki gelişmeler Türkiye’nin dış politika faaliyetlerini etkilemiştir.



II. Türkiye, yayılmacı politikalara karşı diplomatik yollarla tedbir almaya çalışmıştır.



III. 1930’lu yıllarda Türkiye toprak bütünlüğünü korumaya öncelik tanımıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

3.E

4.A

5.D

6.C

7.E

8.E

9.C

10.E 11.D 12.E

10. Türk dış politikasıyla ilgili;

politikalarının Balkanları ve Orta Doğu’yu tehdit etmesi üzerine Türkiye batı sınırlarını güvence altına almak için Balkan Devletleriyle; Balkan Antantı’nı ve doğu sınırlarını güvence altına almak için Orta Doğu devletleriyle Sadabat Paktı’nı imzalamıştır.



2.B



I. Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin imzalanması,



II. Boğazlardaki egemenlik ve güvenlik sorunlarının çözümlenmesi,



III. Almanya, İtalya ve Japonya’nın saldırgan politikalara ağırlık vermesi



gelişmelerinin sebep - sonuç ilişkisi bakımından sıralanışının aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verildiği söylenebilir?



A) I, II, III



B) I, III, II

D) II, III, I

C) II, I, III

E) III, I, II

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Almanya ve İtalya’nın dünya üzerinde izlediği yayılmacı politikaların etkili olduğu;

1934’te Balkan Antantı’na ve 1937’de ise Sadabat Paktı’na katılmasının;



I. dünya barışına katkıda bulunma,



II. dış politikadaki etkinliğini artırma,



III. doğu ve batı sınırlarını güvence altına alma



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

8. Türkiye’nin 1932’de Milletler Cemiyetine üye olmasının,



I. Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin imzalanması,



II. Hatay’ın Ana Vatan’a katılması,



III. Balkan Antantı’nın imzalanması



gelişmelerinden hangileri Türkiye’nin tek başına hareket etmek yerine uluslararası katılıma önem verdiğinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Balkan Antantı’na katılan Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya ve Romanya karşılıklı olarak birbirlerinin sınır bütünlüklerini ihlal etmemeyi ve iç işlerine karışmamayı kabul etmişlerdir.

264



Buna göre;



I. Türkiye antantla batı sınırlarını güvence altına almıştır.



II. Antant bağımsızlık anlayışına uygun bir şekilde imzalanmıştır.



III. Türkiye antantla Balkan Devletleri üzerinde siyasi ve askerî hâkimiyet kurmuştur.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

12. Türkiye, Alman ve İtalyan yayılmacılığına karşı Balkan Antantı’na ve Sadabat Paktı’na katılmıştır.



Türkiye’nin bu faaliyetlerinin;



I. sömürgecilikle mücadele etme,



II. dünya barışına katkıda bulunma,



III. ülke ve sınır bütünlüğünü koruma



politikalarından hangilerinin temel ilke olarak dış politikada benimsenmesinin sonucu olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR

BÖLÜM 14 Test

1. “Harp zaruri ve hayati olmalı…Öldüreceğiz diyenlere karşı

4. Atatürkçü düşünce sisteminde devletin başlıca görevi dış

ölmeyeceğiz diye harbe girebiliriz. Lakin millet hayatı tehlikeye uğramadıkça harp cinayettir.”



siyaset ve diğer uluslarla olan ilişkileri iyi yöneterek Türk milletinin egemenlik ve hâkimiyet haklarını en yüksek seviyede korumaktır.

Atatürk’ün bu sözünden yola çıkarak Türkiye’nin bir savaşa girmesinin yasal gerekçesinin;



Buna göre Türkiye’nin dış politikasını;



I. ülke sınırlarının ihlal edilmesi,



I. laiklik,



II. ulusal bağımsızlığın tehlike altına girmesi,



II. milliyetçilik,



III. dünya Türkleri arasında siyasal birliğin sağlanmak istenmesi



III. ulusal bağımsızlık



durumlarından hangilerinin olabileceği ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

08

C) I ve II

E) I, II ve III



ilkelerinden hangilerinin doğrultusunda belirlemesi gerektiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Türkiye Cumhuriyeti’nin dış politikasındaki temel ilkelerden biri de devletler arası sorunları, uluslararası hukuka dayalı olarak barışçı yollardan çözümlemektir.

koruma, ayrıca yabancı devletlerin iç işlerine karışmasına engel olma esaslarına göre hareket etmiştir.



Buna göre Türkiye’nin dış politikasını;



I. dünya barışına katkıda bulunma,



II. ulusal çıkarları koruyup devam ettirme,



III. demokratik yönetimleri dünyada yaygınlaştırma



amaçlarından hangilerinin belirlediği ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. “Ben harpçi olamam. Çünkü harbin en acıklı yanlarını herkesten daha iyi bilirim.”



Atatürk’ün bu sözünden yola çıkarak onun aşağıdakilerden hangisini benimsediği söylenebilir?



A) Demokrasinin yaygınlaştırılmasını



B) Ulusal kültürün geliştirilmesini



C) Askerî teknolojinin takip edilmesini



Çözüm Yayınları

2. Türkiye dış politikasında bağımsızlık ve egemenlik haklarını

Bu durumu Türkiye’nin;



I. Musul Sorunu’nda, Milletler Cemiyetine başvurulması,



II. Şeyh Sait İsyanı‘nın bastırılması için Takrir-i Sükûn Kanunu’nun yayımlanması,



III. Nüfus değişimi meselesinde, Milletlerarası Adalet Divanı’nın görüşünün istenmesi



faaliyetlerinden hangileri göstermez?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

6. Türkiye’nin;

I. diplomatik yollarla Boğazlardaki hâkimiyetini sağlaması,



II. Musul’u Ana Vatan’a katabilmek için askerî harekât planlaması,



III. Hatay’ın Türkiye’ye bırakılması için Milletler Cemiyetine ve Fransa’ya başvurması



faaliyetlerinden hangileri dış politikada uzlaşmacı bir tutuma sahip olduğunu gösterir?

D) Dünya barışının korunmasını



A) Yalnız I

E) Toplumsal birliğin güçlendirilmesini



B) Yalnız II

D) I ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

265

Test 08

1.C

7. Hatay ve İskenderun 1939’da Türkiye’ye katılmıştır.

2.C

3.D

4.D

5.B

6.D

I. egemenlik alanının genişlemesi,



II. Doğu Akdeniz’deki hâkimiyetin pekişmesi,





III. Misakımillî’den verilen bir tavizin giderilmesi



I. Sancak Meselesi,

10.A 11.B 12.C

Türkiye’nin Atatürk’ün bu sözü doğrultusunda;



faydalarından hangilerini sağladığı ileri sürülebilir?



II. Azınlık Meselesi,



A) Yalnız I



III. Boğazlar Meselesi

D) II ve III

9.B

sahibi öz Türk olan İskenderun, Antakya ve çevresinin geleceğidir. Bunun üzerinde ciddiyet ve katiyetle durmaya mecburuz.”





8.A

10. “Milletimizi gece-gündüz uğraştıran başlıca büyük mesele,

Bu gelişmenin Türkiye’ye;

B) Yalnız II

7.E

C) I ve II

E) I, II ve III



konularından hangilerinde aktif bir dış politika izlediği savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. Milletler Cemiyeti, İngiltere ve Fransa güdümünde hareket etmiş, küçük devletlerin haklarını büyük devletlere karşı korumada yetersiz kalmış ve Musul Meselesi’nde bölgede Türklerin çoğunlukta olduğunu göz ardı etmiştir. Bu durumların Türkiye’nin;

11. Türkiye, İran, Irak ve Afganistan arasında imzalanan



I. Milletler Cemiyetine üye olma,



II. Balkan Antantı ve Sadabat Paktı’na katılma,



III. Musul Meselesi’nde uluslararası hukuku gözetme



faaliyetlerinden hangileri üzerinde geciktirici bir etki yaptığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Sadabat Paktı’na göre devletler; dostluk ilişkilerini devam ettirecekler, Milletler Cemiyetine bağlı olacaklar ve birbirlerine saldırmayacaklardı.

Çözüm Yayınları





Buna göre Sadabat Paktı’nın Türkiye’ye;



I. toprak bütünlüğünün korunması,



II. egemenlik alanının genişletilmesi,



III. bölgesel barışın devam ettirilmesi



faaliyetlerinden hangilerinin yürütülmesinde kolaylık sağladığı savunulamaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

9. Türkiye, Fransa’nın Suriye’nin bağımsızlığını tanımasından

yararlanarak Hatay’a bağımsızlık verilmesini ve Hatay’ın Ana Vatan’a katılmasını sağlamıştır.

266

12. Türk dış politikasıyla ilgili;



Yalnızca bu bilgiler doğrultusunda aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?



I. Musul Meselesi’nde bölge halkının çoğunluğunun Türk olduğunun savunulması,



A) Fransa, Türkiye’nin baskıları sonucunda Suriye’nin bağımsızlığını tanımıştır.



II. Türk nüfusa sahip Hatay ve İskenderun’un Türkiye’ye katılmasına yönelik faaliyet yürütülmesi,



B) Türkiye, Hatay Meselesi’nde değişen dengelere göre akıllıca hareket etmiştir.



III. Osmanlı’dan kalan borçların Türk lirası ve Fransız frangı ile ödenmesinin kararlaştırılması



C) Hatay’ın Türkiye’ye katılması uluslararası hukuka aykırıdır.





D) Fransa, Türkiye’nin Suriye’ye yönelik emellerini engelleyememiştir.

gelişmelerinden hangilerinde Türkiye’nin milletler esası doğrultusunda hareket ettiği ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



E) Türkiye, Hatay üzerinde emperyalist politikalar izlemiştir.



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. Hitler önderliğinde Almanya 1933’te Silahsızlanma Konferansı ve Milletler Cemiyeti’nden çekilmiştir.



01

BÖLÜM 15 Test

ll. Dünya Savaşı Sürecinde Türkiye ve Dünya - I

Bu durumun,

4.

I. Kıta Avrupasını Alman nüfuz bölgesine dönüştürme



II. I. Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’da oluşan güç dengesini değiştirme III. Versay Antlaşması’nın siyasi, ekonomik ve askeri yükümlülüklerinden kurtulma



I. İngiltere ve Fransa’nın savunma tedbirlerini artırması,





II. Almanya’nın Versay Barışı’nın yükümlülüklerinden kurtulma çalışmalarını hızlandırması,





III. Soğuk Savaş Dönemi’nin sona ermesi

Almanya’nın II. Dünya Savaşı’nda yukarıdakilerden hangilerini hedeflediği savunulabilir?



gelişmelerinden hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Türkiye, II. Dünya Savaşı başladığında savaşta tarafsızlığını

ilan ederek Almanya, İngiltere, Fransa ve Rusya ile dostluk ve saldırmazlık anlaşmaları imzalamıştır.

2. II. Dünya Savaşı öncesinde Japonya 1931’de Mançurya’yı



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?

Japonya’nın bu şekilde hareket etmesinde,



A) Türkiye’nin II. Dünya Savaşı’nın Avrupa kıtasıyla sınırlı kalmasını sağladığının



B) Türkiye’nin savaşın daha geniş alanlara yayılmasına çalıştığının



C) Türkiye’nin toprak bütünlüğünün savaşan devletler tarafından tanınmadığının



D) Türkiye’nin savaşın yıkıcı etkisinden korunmaya çalıştığının



E) Türkiye’nin savaşta bölgesel dengeleri gözetmediğinin



I. “Asya Asyalılarındır” politikasını takip etmesi,



II. sanayisi için hammadde ve pazar imkanlarını genişletmeyi amaçlaması,



III. Almanya ve İtalya’nın İngiltere, Fransa ve SSCB üzerinde yarattığı baskıdan yararlanmak istemesi



durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. II. Dünya Savaşı’nın yaşanmasında Japonya’nın Avrupa

devletlerini Asya’dan çıkarmak istemesi, İtalya’nın Akdeniz havzasını egemenlik altına almaya çalışması ve Almanya’nın Avusturya ve Çekoslovakya’yı ilhak etmesi ekili olmuştur.



Bu bilgiler doğrultusunda,



I. “Hayat Sahası”,



II. “Asya Asyalılarındır.”,



III. “Mare Nostrum - Bizim Deniz”

Çözüm Yayınları



işgal etmiş, 1937’de Çin’e saldırmış ve 1938’de de Fransa’ya ait olan Çinhindi’ni ele geçirmiştir.

6. Kalkınmış Avrupa ülkeleri arasındaki ekonomik rekabet ve çıkar çatışmasından doğan II. Dünya Savaşı öncesinde devletler Müttefik Devletler ve Mihver Devletler olarak bloklaşmıştır.



Müttefik ve Mihver Devletlerin liderleri olan devletler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A)

Müttefik Devletler

Mihver Devletler

İngiltere

Fransa



politikalarından hangilerinin II. Dünya Savaşı’nın yaşanmasına ortam hazırladığı savunulabilir?

B)

ABD

Rusya

C)

İngiltere

Almanya



A) Yalnız I

D)

SSCB

Almanya

E)

Japonya

İtalya



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

267

Test 01

1. C

7. Almanya, 23 Ağustos 1939’da SSCB ile Saldırmazlık Paktı



I. Almanya ve SSCB Polonya’nın egemenlik haklarını görmezden gelmiştir.



II. Almanya diplomatik yollarla Doğu Cephesinde SSCB ile savaş yaşanmasını önlemek istemiştir.



III. Almanya Doğu Avrupa’da askeri yöntemlerle yayılmacı politikalarını gerçekleştirmeye çalışmıştır



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4. E

5. D

6. C

7. E

8. D

9. D 10. C 11. A 12. C

ve Süveyş’i bombalamış, 1940 Ağustosunda İngiliz ve Fransız Somalisi ile Sudan’a saldırmış ve bu bölgeden İngilizleri çıkartmıştır. İtalyanlar, Trablusgarp üzerinden saldırıya geçerek Süveyş’i ele geçirmeye çalışmışlardır.

Buna göre,

3. E

10. Savaşın ilk haftalarında İtalya, Cebelitarık, Malta, İskenderiye

imzalayarak bu anlaşma ile Polonya’yı SSCB ile paylaşmıştır. 1 Eylül 1939’da Almanya’nın Polonya’yı işgali ile II. Dünya Savaşı başlamıştır.



2. E

İtalya’nın bu faaliyetlerinin,



I. İngiltere’nin sömürgeleriyle bağlantısını koparma,



II. Akdeniz ve Kızıldeniz’deki İngiliz varlığına son verme,



III. İngiltere’nin SSCB’ye yardım ulaştırmasını önleme



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



C) I ve II

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III

11. Almanya 22 Haziran 1941’de Barbarosso Harekatı’nı

başlatarak SSCB’ye savaş ilan etmiştir. Bu savaşla Almanya SSCB’yi teslim almayı, Kafkaslar üzerinden İran’a inmeyi ve Hindistan’a ulaşmayı amaçlamıştır.

Milletler Cemiyeti kurulduğu halde 1939-1945 yılları arasında II. Dünya Savaşı yaşanmıştır.

Çözüm Yayınları

8. 1920’de devletler arasındaki anlaşmazlıkları çözümlemek için

Bu bilgiler doğrultusunda Almanya’nın SSCB ile savaşla aşağıdakilerden hangisini elde etmeye çalıştığı söylenemez?



A) Savaşılan cephe sayısının azaltılması



B) SSCB’nin hammadde olanaklarının ele geçirilmesi



C) Müttefik Devletlerin Kafkaslar üzerinden SSCB’ye yardım ulaştırmasının önlenmesi



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) II. Dünya Savaşı’nın sömürgeci politikalar yüzünden gerçekleştiğinin



B) Devletlerin çıkar çatışmalarının sona erdiğinin



C) II. Dünya Savaşı’nın güçler dengesini değiştirdiğinin



D) Dünyada barışın kalıcı hale getirilemediğinin



D) İngiltere’nin Hindistan’la bağlantısının koparılması



E) Milletler Cemiyeti’nin II. Dünya Savaşı’nın yaşanmasında etkili olduğunun



E) İran petrollerinin ele geçirilmesi



12. Türkiye II. Dünya Savaşı sürecinde değişik zamanlarda 268

Almanya, Fransa, İngiltere ve SSCB ile saldırmazlık ve dostluk antlaşmaları imzalamıştır.

9. Türkiye II. Dünya Savaşı başladığında savaşta tarafsızlığını ilan ederek Boğazları savaş gemilerine kapatmıştır.



Türkiye’nin bu tutumunun aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olduğu söylenebilir?





Türkiye’nin bu tutumu,



I. savaşta dengeleri gözeterek hareket ettiğinin,

A) Almanya’nın Türkiye’ye savaş ilan etmesi



II. savaşın yıkıcı etkisinden korunmaya çalıştığının,



B) İtalya’nın Boğazlar Komisyonu’ndan ayrılması





C) İngiltere’nin Türkiye’ye yaptığı ekonomik yardımları kesmesi

III. savaş ekonomisinden büyük bir gelir elde etmeyi başardığının



durumlarından hangilerinin bir göstergesidir?



D) SSCB’nin Karadeniz’deki güvenliğinin artması



A) Yalnız I



E) Fransa’nın Müttefik Devletlere katılması



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. Japonya, 7 Aralık 1941’de ABD’nin Pasifik üstünlüğünü

4. Birleşmiş Milletler Teşkilatı aşağıdaki konferanslardan hangisinde resmen kurulmuştur?

simgeleyen Hawaii takımadalarından Honolulu’daki deniz ve hava üssü Pearl Harbour’a saldırarak ABD’nin Pasifik donanmasıyla hava filosunun bir bölümünü etkisiz hâle getirmiştir.



Bu saldırı üzerinde ABD’nin,



A) Paris Barış Konferansı



B) San Francisco Konferansı



C) Yalta Konferansı



I. Japonya’ya petrol ambargosu uygulaması,



D) Postdam Konferansı



II. İngiltere ile Kazablanka Konferansı düzenlemesi,



E) Kahire Konferansı



III. Nagazaki ve Hiroşima’ya atom bombası atması



faaliyetlerinden hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

02

BÖLÜM 15 Test

ll. Dünya Savaşı Sürecinde Türkiye ve Dünya - II

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Müttefik Devletler Yalta Konferansı’nda 1 Mart 1945’e kadar

Almanya ve Japonya’ya savaş ilan etmeyen devletleri Birleşmiş Milletler Teşkilatına almayacaklarını ilan etmişlerdir. Buna göre,



2. ABD önderliğinde İngiliz ve Fransız birliklerinin katılımıyla





Bu durumun SSCB’nin,



I. Polonya ve Baltık ülkelerinin işgal edilmesi,



II. Finlandiya ve Romanya ile ateşkes yapılması,



III. Stalingrad Savunması’yla Almanların püskürtülmesi



faaliyetlerinden hangilerini yürütmesini kolaylaştırdığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Çözüm Yayınları

gerçekleştirilen Normandiya Çıkarması’nın başarıya ulaşması Fransa’daki Alman işgaline son verilmesine olanak sağlamıştır.

I. Birleşmiş Milletler’in kurulması ilk defa Yalta Konferansı’nda gündeme getirilmiştir.



II. Mihver Devletlere savaş ilan edilmesi özendirilmeye çalışılmıştır.



III. Türkiye’nin, Almanya ve Japonya’ya savaş ilan etmesinde Yalta Konferansı etkili olmuştur.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III





6. Sovyet Rusya Postdam Konferansı’nda, Türkiye’nin zayıf

3.

I. Soğuk Savaş Dönemine son verme



II. Sömürgeciliğin yaygınlaşmasını önleme





olduğu için Boğazlardan serbest geçiş için gerekli olan garantiyi sağlayamadığını ileri sürerek Boğazlarda kendisine üs verilmesini talep etmiştir.



Sovyet Rusya’nın bu isteği aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?

III. Galip devletlerin egemenlik alanlarını belirleme



A) Türkiye’nin egemenlik haklarını yok saydığının

Yukarıdakilerden hangileri İngiltere, Rusya ve ABD arasında 1945’te gerçekleştirilen Yalta Konferansı’nın toplanma amaçları arasında yer alır?



B) Komünist rejimini Türkiye’ye kabul ettirmeye çalıştığının



C) Türkiye ile Almanya arasında ittifak kurulmasını önlemek istediğinin



D) Türk-Sovyet ilişkilerini geliştirmeyi hedeflediğinin



E) Boğazlardaki mevcut statükoyu devam ettirmek istediğinin

A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III

269

Test 02

1. C

7. Aşağıdakilerden hangisi II. Dünya Savaşı’nın sonuçları A) Mandater yönetimlerin kurulması



B) Nazizm ve Faşizm rejimlerinin tasfiye edilmesi



C) ABD ve Sovyet Rusya’nın dünya siyasetinde hâkim güçler haline gelmesi



D) Birleşmiş Milletler Teşkilatının kurulması



E) Soğuk Savaş Döneminin başlaması

3. C

4. B

5. D

6. A

7. A

8. D

9. A 10. E 11. C 12. A

10. İngiltere ve Fransa, Adana Görüşmesi ve Kahire Kongresi’nde

içerisinde yer almaz?



2. C

Türkiye’nin II. Dünya Savaşı’na girmesi için baskı yapmışlardır.



Müttefik Devletlerin bu tutumumun,



I. Rus yayılmacılığını önleme,



II. savaş alanını Almanya aleyhinde genişletme,



III. Türkiye’nin İslam dünyasındaki saygınlığından yararlanma



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. II. Dünya Savaşı’yla ilgili aşağıdaki gelişmelerden hangisi uluslar arası hukuku etkin hale getirerek dünya barışını güvence altına alma amacıyla ilgilidir? A) ABD’nin atom bombasını kullanması

11. II. Dünya Savaşı’nın,



B) Adana Konferansı’nın düzenlenmesi



I. Soğuk Savaş döneminin başlaması,



C) Türkiye’ye savaşa girme konusunda baskı yapılması



II. NATO ve Varşova Paktı’nın kurulması,



D) Birleşmiş Milletler Teşkilatının kurulması



III. Birleşmiş Milletler Teşkilatı’nın oluşturulması



E) Normandiya Çıkarması’nın gerçekleştirilmesi



sonuçlarından hangileri bu savaşın dünyada kutuplaşmalara ortam hazırladığının bir göstergesidir?



A) Yalnız I

Çözüm Yayınları





9. Türkiye, kurulması planlanan Birleşmiş Milletlere üye

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. II. Dünya Savaşı sonrasında yaşanan,

olabilmek için II. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Almanya ve Japonya’ya savaş ilan etmiştir.



I. Mısır, Hindistan, Pakistan, Tunus, Cezayir ve Libya’nın bağımsızlığını kazanması,



Buna göre Türkiye’nin savaş kararı almasının,





I. yeni dünya düzeninde rol oynayabilme,

II. ABD ve Sovyet Rusya arasında Soğuk Savaş Döneminin başlaması,



II. egemenlik alanını ve sınırlarını genişletme,





III. ülkedeki vesayet yönetimine son verme

III. Türkiye, İran, Irak, Pakistan ve İngiltere arasında Bağdat Paktı’nın kurulması



gelişmelerinden hangilerinin sömürgecilik döneminin sona ermesiyle ilgili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I

270



hedeflerinden hangilerine yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. II. Dünya Savaşı Türkiye’de temel tüketim maddelerinin

4. İngiltere 1943’ten itibaren II. Dünya Savaşı sonunda stratejik

üretimin azalmasına neden olmuştur.



bir öneme sahip olan Balkanlarda oluşabilecek bir boşluğun SSCB tarafından doldurulmasından endişe duymaktaydı.

Bu durumun II. Dünya Savaşı sürecinde Türkiye’de,





I. karaborsacılığın yaşanması,

II. II. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın hazırlanması,



III. Üç Beyaz Üç Siyah Projesinin uygulamaya koyulması



gelişmelerinden hangilerinin yaşanmasına ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

03

BÖLÜM 15 Test

ll. Dünya Savaşı Sürecinde Türkiye ve Dünya - III



I. ABD ve Fransız kuvvetleriyle Normandiya Çıkarması’nın yapılması,



II. Türkiye’ye Müttefik Devletler yanında savaşa girmesi için baskı yapılması,



III. San Francisco Konferansı’yla Birleşmiş Milletler Teşkilatının kurulması



faaliyetlerinden hangilerini yürüttüğü söylenebilir?



A) Yalnız I

C) I ve II

E) I, II ve III

İngiltere’nin bu durumu önlemek için,



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. 18 Ocak 1940’ta çıkan ve 1942’de değişikliğe uğrayan Millî Korunma Kanunu’nun hükümete aşağıdaki alanlardan hangisinde sınırsız müdahale hakkı tanıdığı ileri sürülebilir?

2. II. Dünya Savaşı sürecinde Türkiye’de tarım sektöründe



A) Siyasi

B) Ekonomi

Buna göre,



C) Askeri

D) Hukuki



I. Savaş Türkiye’yi ekonomik alanda olumsuz yönde etkilemiştir.



II. Genel seferberliğin ilan edilmesi ülkede üretimin düşmesine neden olmuştur.



III. Türkiye savaş sürecinde devletçi bir anlayışla ekonomiyi yönetmeye çalışmıştır.



Çözüm Yayınları



çalışan erkek nüfus genel seferberlik gereği silah altına alınmıştır. Ayrıca bu dönemde Türkiye’nin dış ticaret hacminde büyük bir daralma yaşanmıştır.



6. Aşağıdaki grafikte II. Dünya Savaşı sürecinde Türkiye’deki fiyat artış ve büyüme oranları verilmiştir. 100

yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) Sosyal

%

80

C) I ve II

60

E) I, II ve III

40 20 0 -20 -40 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945



3. II. Dünya Savaşı sürecindeki Türkiye’nin aşağıdaki tutumlarından hangisinde Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin hukuki dayanak olarak kullanıldığı söylenebilir?

Fiyat artışı Bu tabloya bakılara k, %

Büyüme oranı %



I. 1941-42 yılları arasında ürünlerin fiyatlarında büyük artışlar yaşanmıştır.



II. Savaş Türkiye’nin büyüme oranını negatif yönde etkilemiştir.



III. 1943’ten itibaren Türk vatandaşlarının alım güçleri zayıflamıştır.



A) Ülkede genel seferberlik ilan edilmesi



B) Boğazları savaş gemilerine kapalı tutması



C) Savaşan devletlerle saldırmazlık anlaşmaları yapması



yorumlarından hangileri yapılabilir?



D) Almanya ve Japonya’ya savaş ilan etmesi



A) Yalnız I



E) Milli Korunma Kanunu’nu kabul etmesi



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

271

Test 03

1. A

7. Türkiye II. Dünya Savaşı’nın son zamanlarına kadar savaşta

I. savaş alanının genişlemesi,



II. SSCB’nin Karadeniz’de güvenliğinin tehlike altına girmesi,



III. savaşılan cephe sayısının artması



durumlarından hangilerinin yaşanmasını önlediği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4. B

5. B

6. E

7. E

8. C

9. A 10. C 11. C 12. D

önüne geçme amacıyla 11 Kasım 1942’de kabul edilen Varlık Vergisi Kanunu çıkarılmıştır. Ancak bu kanunun uygulanması sermaye sahibi bazı gayrimüslim yurttaşların aleyhine bir takım sonuçlar doğurmuştur.

Türkiye’nin bu tutumunun,



3. B

10. Savaşı fırsata dönüştüren işletmelerin haksız kazançlarının

tarafsızlığını koruyarak Boğazları savaş gemilerine kapalı tutmuştur.



2. C

C) I ve II

E) I, II ve III



Bu durumun aşağıdakilerden hangisine yol açtığı söylenebilir?



A) Birleşmiş Milletlerin Türkiye’ye yaptırım uygulamasına



B) Azınlıkların karaborsacılık faaliyetlerine yönelmesine



C) Uluslararası alanda Türkiye’nin itibarının zedelenmesine



D) Ülke sermayesinin yurt dışına denetimsiz bir şekilde çıkmasına



E) II. Beş Yıllık Kalkınma Planının başarısız olmasına

11. 1942’de Türkiye’nin savaşa girme ihtimalinin yükselmesi 8.

I. Milli Korunma Kanunu’nun kabul edilmesi



II. Ticaret Ofisi ve İaşe Müsteşarlığının kurulması



III. Varlık Vergisi Kanunu’nun kabul edilmesi





Türk Hükümeti’nin II. Dünya Savaşı sürecinde ülkede baş gösteren karaborsacılık olaylarını engelleyebilmek için yukarıdakilerden hangilerini gerçekleştirdiği savunulabilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

üzerine savunma giderlerine ayrılan payı artırabilmek için yeni vergilerin toplanması kabul edilmiştir.



Bu bilgiler doğrultusunda,



I. varlık,



II. toprak mahsulleri,



III. ağnam



vergilerinden hangilerinin bu amaçla kabul edildiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. 10 Ağustos 1941’de İngiltere ve Rusya Türkiye’ye bir nota 9. Türkiye’de yıllık sanayi üretimi 1940-45 döneminde ortalama 272



vererek Türkiye’nin Boğazları savaş gemilerine kapalı tutma vaadine sadık kalması gerektiğini belirtmişlerdir.

% 5,6, tarımsal gelir % 7,2, millî gelir ise % 6,3 gerilemiştir.



İngiltere ve Rusya’nın Türkiye’ye bu notayı vermesinde,

Türkiye’de ekonomik alanda yaşanan bu gerilemelerde aşağıdakilerden hangisinin doğrudan etkisinden bahsedilebilir?



I. Türk-Alman Saldırmazlık Antlaşması’nın imzalanması,



II. Lozan Barış Antlaşması’nın devamının sağlanmak istenmesi,



III. Türkiye’nin egemenlik alanını ve sınırlarını genişletmek istemesi



A) II. Dünya Savaşı’nın yaşanması



B) Üç Beyaz Üç Siyah Projesi’nin uygulanması



C) Almanya ve Japonya’ya savaş ilan edilmesi



durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenemez?



D) II. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın uygulanması



A) Yalnız I



E) Hoover Moratoryumu’nun kabul edilmesi



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. II. Dünya Savaşı’ndan sonra Türkiye’de yaşanan,

I. çok partili yaşama geçilmesi,



II. 6-7 Eylül Olayları’nın meydana gelmesi,



III. Marshall Yardım Programı’na dahil olunması

4. Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu’na karşı çıkan Celâl Bayar,

Fuat Köprülü, Refik Koraltan, Adnan Menderes tarafından 7 Haziran 1945’te Dörtlü Takrir olarak adlandırılan soru önergesi verilmiştir.



Bu durumun aşağıda siyasi partilerden hangisinin kuruluşuna ortam hazırladığı savunulabilir?



gelişmelerinden hangileri Türkiye’de demokrasi alanında gelişmeler yaşandığını gösterir?



A) Cumhuriyet Halk Partisi



A) Yalnız I



B) Millet Partisi



C) Milli Kalkınma Partisi



D) Demokrat Parti



E) Serbest Cumhuriyet Partisi



B) Yalnız II

D) II ve III

04

BÖLÜM 15 Test

ll. Dünya Savaşı Sonrasında Türkiye ve Dünya - I

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Cumhuriyet Halk Partisi yanında 1945’te Nuri Demirağ

tarafından Millî Kalkınma Partisi, 1946’da da Celal Bayar, Adnan Menderes, Refik Koraltan, Fuat Köprülü tarafından Demokrat Parti kurulmuştur.

5. Demokrat Parti’ye göre devlet işletmecilik yapmak yerine

Bu durum Türkiye’de,



I. katılımcılık,



II. demokrasi,



III. çoğulculuk



anlayışlardan hangilerinde gelişmeler yaşandığının bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



ekonomiyi tanzim etmelidir. Devlet değişik alanlarda iktisadi faaliyetlerin gelişmesi için teşvik, koruma ve rekabetle ilgili tedbirleri almalıdır. Devlet özel teşebbüsün ve sermayenin yatırım yapmayacağı kamu hizmetlerinde görev üstlenmelidir.



Buna göre Demokrat Parti’nin ekonomik alanda,



I. üretimin devlet işletmeleriyle yürütülmesi,



II. devletin özel mülkiyeti kanunlarla güvence altına alması,



III. yabancı sermayenin Türk kanunlarına uygun bir biçimde ülkede yatırım yapması



uygulamalarından hangilerine karşı çıkması beklenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

273

3. 1946 Seçimleri sonucunda CHP 397, DP 61, Bağımsızlar da 7 milletvekilliği kazanmıştır.



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?



A) CHP’nin iktidar döneminin sona erdiğinin



B) Mecliste kurumsal muhalefetin temsil imkanı bulduğunun



C) 1946 Seçimlerinde usulsüzlükler yapıldığının



D) CHP’nin koalisyon hükümeti kurmak zorunda olduğunun



E) DP’nin CHP’den ayrılarak kurulduğunun

6. Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu’nun başarısız olmasında daha çok aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?



A) Modern tarımının yaygınlaştırılamaması



B) Toprak ağalığı sisteminin oldukça güçlü olması



C) Çiftçide toprak alacak yeterli sermayenin olmaması



D) Aşar Vergisi’nin ağır bir vergi olması



E) Sulak ve verimli toprakların az olması

Test 04 7.

1. A

3. B

4. D

5. A

6. B

7. B

8. B

9. A 10. B 11. E 12. E

10.

Demokrat Parti Dönemi’nde tarım

45

2. E

40 35 30 25 20 15 10 5 0 1945



1947

1949

1951

1953

İşlenen alan (yüz bin hektar)

Bu tabloya bakılarak,

1955

1957

1959

1961

1963

Traktör sayısı (bin adet)



“Yeter! Söz milletindir!” sloganı ile 1950 seçimlerine girip iktidar partisi olarak seçimlerden çıkan parti aşağıdakilerden hangisidir?



I. Tarımda makineleşme yaşanmıştır.



II. İhracata yönelik tarım üretimi yükselmiştir.



A) Millet Partisi



III. Tarım arazisi olarak işlenen topraklar artmıştır.



B) Demokrat Parti



C) Cumhuriyet Halk Partisi



D) Milli Kalkınma Partisi



E) Cumhuriyetçi Millet Partisi



yorumlarından hangileri yapılamaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

hızlanmıştır. Tarımda makineleşmeyle de beraber insanlar köyden şehre göç etmeye başlamışlardır.

11.

I. Bağımsız para politikaları izleme



II. Marshall Yardım Programı’ndan yararlanma



III. Ülke ekonomisinde yabancı hâkimiyetine son verme



C) Kent kültürünün yaygınlaşmasında ulaşım ağının gelişmesinin etkili olduğunun

1947’de Türkiye İktisadi Kalkınma Planı’nın hazırlanmasında yukarıdaki amaçlardan hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



D) Şehirlerin demografik yapısında değişiklikler olduğunun





E) Tarımda makineleşmenin yatay hareketliliklere yol açtığının



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesi değildir?



A) Kırsal nüfus azalırken kentsel nüfusun arttığının



B) Şehirlerde bir burjuvazi sınıfı oluştuğunun



9. Demokrat Parti Hükümeti Döneminde CHP’nin malları 274

Çözüm Yayınları

8. 1950’lerde kara yollarının gelişmesi ile şehirleşme

hazineye devredilmiş ve enflasyon artarak karaborsacılık yaygınlaşmıştır.



Bu durumun,



I. Demokrat Parti’ye karşı muhalefetin artması,



II. Tek dereceli seçim sistemine geçilmesi,



III. Marshall Yardım Programı’ndan yararlanılması

B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

12.

• 1946 Seçimlerinde açık oy gizli tasnif uygulaması benimsenmiştir.



• 1950 Seçimlerinde gizli oy açık tasnif uygulaması benimsenmiştir.

Buna göre,

I. Zamanla seçim uygulamalarında değişlik yaşanmıştır.



II. 1950 Seçimleri demokratik ilkelere uygun bir şekilde gerçekleştirilmiştir.



III. 1946 Seçimlerinde seçmenlerin özgür iradesini kısıtlayan uygulamalar gerçekleştirilmiştir.



gelişmelerinden hangileri üzerinde etkili olduğu söylenebilir?



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. ABD, II. Dünya Savaşı’ndan sonra SSCB’nin komünizm

sayesinde hızla yayılmasına karşı bir dizi tedbirler almak zorunda kalmıştır.



Bu durum karşısında ABD’nin,



I. NATO’nun kurulması,



II. Truman Doktrini’nin uygulanması,



III. Birleşmiş Milletler Teşkilatı’nın kurulması



faaliyetlerinden hangilerini gerçekleştirdiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

05

BÖLÜM 15 Test

ll. Dünya Savaşı Sonrasında Türkiye ve Dünya - II

C) I ve II

4.

I. Türkiye’de tek parti yönetiminin bulunması



II. Sovyet yayılmacılığının Balkanları ve Orta Doğu’yu tehdit etmesi



III. Türkiye’nin uluslararası alanda barışçı bir devlet olarak tanınması



Yukarıdakilerden hangileri ABD’nin, Marshall Yardımları’yla Türkiye’yi kendi yanına çekmeye çalışmasında doğrudan etkili olmuştur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III



5. ABD ve SSCB ile müttefikleri arasında II. Dünya Savaşı

Anayasası’nın hazırlanmasında aşağıdaki devletlerden hangisi rol oynamamıştır?



A) ABD



B) İngiltere

D) Rusya

C) Çin

E) Almanya

Çözüm Yayınları

2. San Francisco Konferansı kabul edilen Birleşmiş Millet

sonrasında açık ama silahlı çatışmaya varmayan sınırlı bir mücadele yaşanmıştır.



Bu durum II. Dünya Savaşı’ndan sonra dünyada aşağıdaki dönemlerden hangisinin başladığını gösterir?



A) Küreselleşme

B) Uluslaşma



C) Sömürgecilik

D) Soğuk Savaş



3. II. Dünya Savaşı’ndan sonra Varşova Paktı ve NATO üyesi devletler arasında Soğuk Savaş Dönemi yaşanmıştır.



Soğuk Savaş halinde olan devletler arasında,

E) Restorasyon

6. Türkiye, II. Dünya Savaşı’ndan sonra NATO’ya üye olmuş, ABD’ye ülkede üs vermiş ve Bağdat Paktı’nı imzalamıştır.



Türkiye’nin bu faaliyetlerinin,



I. siyasi,



I. Serv Antlaşması’nın hükümlerini sona erdirme,



II. teknoloji,



II. Sovyet tehdidine karşı güvenliğini artırma,



III. askeri



III. Birleşmiş Milletler Teşkilatına üye olabilme



alanlarından hangilerinde yoğun bir şekilde rekabet yaşandığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

275

Test 05

1. C

7. Truman Doktrini, Amerika’nın Sovyet tehdidine maruz kalan

ülkeleri destekleme, Marshall Planı da hür Avrupa’yı ekonomik bakımdan kalkındırma ve güçlendirme amacını taşıyordu.



Buna göre,



I. ABD, Sovyet yayılmacılığını çıkarlarına tehdit olarak algılamıştır.



II. Avrupa’da komünizmin yayılmasını önlemek amacıyla ABD siyasi ve ekonomik tedbirler almıştır.



III. SSCB, Truman Doktrini ve Marshall Planı’nı desteklemiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

2. E

3. E

4. B

5. D

6. B

7. C

8. D

9. E 10. E 11. E 12. B

10.

I. Türkiye’nin stratejik bir coğrafi konuma sahip olması



II. Batı Bloğu’nun SSCB’ye yakın bir üsse ihtiyaç duyması



III. Kore Savaşı’na gönderilen Türk birliklerinin başarılı olması



Yukarıdakilerden hangilerinin Türkiye’nin 1952’de NATO’ya üye olarak kabul edilmesini kolaylaştırıcı etkiler yaptığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Türkiye 1952’de Kuzey Atlantik Paktı’na, 1953’te Balkan Paktı’na ve 1955’te de Bağdat Paktı’na üye olmuştur.



Türkiye’nin bu faaliyetlerinin,



I. ülke bütünlüğünün güvence altına alınması,

üzerine Doğu Bloku’nda kollektif savunma ve iş birliği amacıyla 14 Mayıs 1955’te ……………. kuruldu.



II. Balkanlarda ve Orta Doğu’da istikrarın oluşmasına katkı sağlanılması,



Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdaki hangisinin getirilmesi doğru olur?



III. doğu ve batı sınırlarının korunması



A) Güvenlik Konseyi



B) Comecon



C) Cominform



D) Varşova Paktı



E) Birleşmiş Milletler Teşkilatı

Çözüm Yayınları

8. 1949’da kurulan NATO’nun askerî etkinliklerini artırması



faydalarından hangilerinin elde edilmesine yönelik olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



12. Soğuk Savaş Dönemi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisinde I. de verilenin II. ye ortam hazırladığı savunulamaz?

9. Birleşik Krallık, Fransa, Belçika, Hollanda, İtalya, İrlanda,

Danimarka, Lüksemburg, Norveç ve İsveç, ll. Dünya Savaşı’nın Avrupa’da oluşturduğu sosyal ve kültürel yaraları sarmak amacıyla 5 Mayıs 1949’da Londra’da Avrupa Konseyini kurdular. Türkiye Konseye 8 Ağustos 1949’da üye olmuştur.

276

Konseyin çalışma alanları içerisinde,



I. eğitim,



II. insan hakları,



III. sosyal dayanışma



konularından hangilerinin yer aldığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

l.

ll.

A)

Türkiye’nin Kore Savaşı’na asker göndermesi

Türkiye’nin NATO üyeliğinin kabul edilmesi

B)

Balkan Paktı’nın imzalanması

Türk-Yunan ilişkilerinin gerginleşmesi

C)

ABD’nin Dış Yardım Kanunu’nu kabul etmesi

Avrupa Ekonomik İş Birliği Teşkilatının kurulması

D)

Varşova Paktının kurulması

Doğu Bloğu ülkeleri arasında askeri iş birliğinin sağlanması

E)

SSCB’nin yayılmacı politikalar izlemesi

ABD önderliğinde Batı Bloğunun oluşması

1. Arap-İsrail Savaşları İsrail’e karşı Arap düşmanlığını

4. 1967 Altı Gün Savaşları’ndan sonra Gazze ve Batı Şeria’da

güçlendirmiş, Filistin Araplarının mülteci durumuna düşmesi ve Orta Doğu’da güvenliğin bozulması üzerinde etkili olmuştur.



yaşayan birçok Filistinli Arap, ülkelerini terk ederek başka ülkelere sığınmak zorunda kalmıştır.



Buna göre Arap-İsrail Savaşlarının,



I. Arapların İsrail’i varlıklarına tehdit olarak görmesi,



II. Orta Doğu’da istikrarsızlığın hâkim olması,



III. Filistinlilerin yurtlarını terk etmek zorunda kalması



durumlarından hangileri üzerinde etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

06

BÖLÜM 15 Test

Toplumsal Devrim Çağında Dünya ve Türkiye - I

C) I ve II

Buna göre Arap-İsrail Savaşlarının,



I. mezhep,



II. mülteci,



III. azınlık



sorunlarından hangilerinin yaşanması üzerinde etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. 1967 Arap-İsrail (Altı Gün) Savaşları sonucunda İsrail;

Doğu Kudüs, Golan Tepeleri, Sina Yarımadası ve Gazze’yi ele geçirerek topraklarını dört kat genişletmiş ayrıca Tiran Boğazı’nı da ele geçirerek Süveyş Kanalı’na ulaşmıştır.

5. İsrail işgali altındaki Kudüs’te, 21 Ağustos 1969’da

Buna göre,



I. İsrail stratejik ve dini açıdan önemli bölgeleri ele geçirmiştir.



II. Arap devletleri İsrail karşısında başarısız olmuştur.



III. İsrail’in Doğu Kudüs’ü ele geçirmesi İslam devletlerinin İsrail karşısında ittifak kurmasına yol açmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



Müslümanların kutsal yerlerinden olan El-Aksa Camii’nin kundaklanması ve camide maddi hasar oluşması İslam dünyasında büyük tepkilere yol açtı.



Bu tepkilerin,



I. Bağlantısızlar Hareketi,



II. İslam İşbirliği Teşkilatı,



III. Bağdat Paktı



oluşumlarından hangilerinin kurulmasında etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. 1967 Arap-İsrail Savaşı’nda Mısır ve Suriye’nin kaybettiği

toprakları İsrail’den geri almak istemesi 1973’te Yom Kippur Savaşı’nın yaşanmasına yol açmıştır.



Aşağıdakilerden hangisi bu savaşın sonuçlarından biri değildir?



A) İsrail Birleşmiş Milletler Teşkilatına üye olarak kabul edildi.



B) Mısır, Sina’daki toprağının bir bölümünü İsrail’den geri aldı.



C) Camp David Antlaşmalarına giden yol açıldı.



D) ABD’nin Orta Doğu’daki etkisi arttı.



E) Arap ülkelerinin Batılı devletlere petrol ambargosu koyması petrol krizine yol açtı.

277

6. Mısır ve Ürdün gibi Arap devletleri ile İsrail arasındaki

anlaşmazlıkları Camp David Antlaşmaları çerçevesinde çözümleyerek Orta Doğu’da etkinliğini artırmayı amaçlayan devlet aşağıdakilerden hangisidir?



A) ABD

B) SSBC



C) İngiltere

D) Fransa



E) Suriye

Test 06

1. E

7.

I. Irak-İran Savaşı



II. Arap-İsrail Savaşı



III. II. Körfez Savaşı

3. A

4. D

5. B

6. A

7. A

8. E

9. B 10. D 11. D 12. E

10. 1960’dan günümüze kadar devam eden süreçte Türkiye’nin dış politika gündeminde ağırlıklı konu Kıbrıs Meselesi olmuştur.



Yukarıdaki savaşlardan hangilerinin üzerinde mezhepsel farklılıkların rol oynadığı söylenebilir?



A) Yalnız I



2. C

B) Yalnız II

D) II ve III



C) I ve II

E) I, II ve III

1960’dan sonra yaşanan,



I. 1961 Anayasası’nın kabul edilmesi,



II. 1974 Barış Harekâtı’nın gerçekleştirilmesi,



III. Yunanistan’ın Türkiye’ye yakın adaları silahlandırması



gelişmelerinden hangilerinin Kıbrıs Meselesi ile ilgili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. II. Dünya Savaşı’ndan sonra Kıbrıs konusuna daha çok ilgi gösteren Yunanistan, 1951’de Kıbrıs’ın kendisine verilmesi için İngiltere’ye resmen başvurdu. Bu girişimi olumsuz karşılanan Yunanistan, 1954’te Kıbrıs sorununu BM’ye taşımıştır.

8. Basra Körfezi ve Şattülarap Su Yolu üzerinde egemenlik



I. Arap birliğinin bozulması,



II. petrol üretiminin gerilemesi,



III. Irak’ın Kuveyt’i işgal etmesi



gelişmelerinden hangilerine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

mücadelesinin etkisiyle 1980-88 yılları arasında yaşanan İran-Irak Savaşı’nın,



Yunanistan’ın bu faaliyetlerinin aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olduğu savunulamaz?



A) Eoka adlı örgütün faaliyetlerini artırması



B) Türk-Yunan dostluk ilişkilerinin bozulması



C) Kıbrıs meselesinin uluslararası bir konu hâline gelmesi



D) ABD’nin 1974 Kıbrıs Barış Harekatı’nı desteklemesi



E) Türkiye’nin Kıbrıs meselesine müdahale etmesi

12. 1960’tan önce Yunanistan’ın Kıbrıs konusundaki isteklerinin

BM tarafından reddedilmesi üzerine Rumlar, Kıbrıs’ta EOKA adlı yeraltı örgütünü kurarak önce İngilizler, sonra da Türklere yönelik tedhiş hareketlerine başlamışlardır.

9. Enosis ideali, Kıbrıs adasının Yunanistan’la birleşmesini 278

öngören Yunan politikasıdır.





Bu politikanın başarıya ulaşmasının,



I. Makedonya,



II. Doğu Akdeniz,



III. Uzak Doğu



bölgelerinden hangilerinde Yunanistan’ın etkinliğini artıracağı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Bu örgütün,



I. İngiltere’yi Kıbrıs’tan atmak,



II. adadaki Türkleri imha etmek,



III. Enosis’i gerçekleştirmek



amaçlarından hangilerine yönelik hareket ettiği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

1. Yunanistan 1954’te Birleşmiş Milletler Teşkilatı’na başvurarak

4. 1964’te Yunanistan’ın Kıbrıs’a daha çok asker ve silah

Kıbrıs’ın durumunun bölgede yapılacak olan bir referandumla belirlenmesini istemiştir.



07

BÖLÜM 15 Test

Toplumsal Devrim Çağında Dünya ve Türkiye - II

göndermeye başlaması üzerine olayların büyümesinden endişelenen BM Güvenlik Konseyi, Barış Gücü kurulması kararı aldı. Ancak Barış Gücü Ada’ya henüz gelmeden Rum çetelerinin saldırıya geçmesi Türkiye’nin Kıbrıs’a müdahale kararı almasına yol açtı.

Bu durum Yunanistan’ın Kıbrıs Meselesi’nde,



I. devletçilik,



II. self determinasyon,





III. manda ve himaye



I. Türkiye’nin milliyetçi bir politika takip ettiği,

Bu gelişmeler,



anlayışlarından hangileri doğrultusunda hareket ettiğini gösterir?



II. Kıbrıs’taki Türk halkının güvenliğinin tehlike altına girdiği,



A) Yalnız I



III. Yunanistan’ın adadaki barış ortamını bozacak faaliyetler yürüttüğü



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III



durumlarından hangilerinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. 1964’te Türkiye’nin Kıbrıs’a müdahale kararı alması TürkAmerikan ilişkilerinin gerginleşmesine yol açmıştır.



I. Türkiye’ye Marshall yardımının yapılması,



II. Türkiye’ye silah ambargosunun uygulanması,



III. Türkiye’ye çok partili hayata geçmek için baskı uygulanması



faaliyetlerinden hangilerini gerçekleştirmesine 1974’te Türkiye’nin Kıbrıs Barış Harekâtı’nı düzenlemesinin ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

Çözüm Yayınları

2. ABD’nin,



Bu durumun yaşanmasında etkili olan belge aşağıdakilerden hangisi olmuştur?



A) Johnson Mektubu



B) Bağımsız Kıbrıs Anayasası



C) Dörtlü Takrir



D) Sahra Talimnamesi



E) Balfour Deklarasyonu

C) I ve II

E) I, II ve III

6. EOKA üyelerinin 15 Temmuz 1974’te Kıbrıs cumhurbaşkanı

Makarios’a karşı bir darbe gerçekleştirerek Kıbrıs Elen Cumhuriyeti’ni ilan etmeleri üzerine Türkiye, darbeyi garantilerin ihlali saymış ve garanti antlaşmasının kendisine tanıdığı yetkiyi kullanarak 20 Temmuz 1974’te Kıbrıs Barış Harekâtını başlatmıştır.



3.

I. Londra Antlaşması



II. Zürih Antlaşması



III. Ankara Antlaşması



16 Ağustos 1960’ta bağımsız Kıbrıs Cumhuriyeti’nin ilan edilmesine yukarıdaki antlaşmalardan hangilerinin ortam hazırladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Buna göre,



I. Barış Harekâtı uluslararası hukuktan doğan haklardan yararlanılarak gerçekleştirilmiştir.



II. EOKA Kıbrıs’a yönelik Yunan emellerini gerçekleştirmek için mevcut yönetimi devirmiştir.



III. Kıbrıs’ta Türk halkının varlığı ve hakları EOKA tarafından tehdit edilmiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

279

Test 07

1. B

7. Yunanistan Ege Denizi’ni bir Yunan gölü haline getirmek A) Kıbrıs’ı Yunanistan’a katma



B) Karasularını 12 mil esasına göre belirme



C) NATO’nun askeri kanadından ayrılma



D) Batı Trakya Türklerine baskı uygulama



E) Türkiye’deki terör örgütlerini destekleme

3. C

4. E

5. A

6. E

7. B

8. A

9. D 10. A 11. E 12. B

10. Diaspora Ermenileri “Ermenistan Kurtuluşu için Ermeni Gizli

için aşağıdakilerden hangisini gerçekleştirmiştir?



2. B

Ordusu” adı verilen ASALA adlı terör örgütünü kurdular. Bu örgütün amacı, sözde Ermeni soykırımı iddialarını ve Ermenilerin taleplerini dünya kamuoyuna duyurmaktır. Nihai hedef ise, “Büyük Ermenistan” rüyasıdır.



Yalnızca bu bilgiler doğrultusunda aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?



A) ASALA’nın hedeflerinin Türkiye’nin toprak bütünlüğünü tehdit ettiği



B) Uluslararası alanda Ermeni iddialarının destek bulduğu



C) ASALA’nın Türk diplomatlara karşı terör faaliyetleri yürüttüğü



D) Türkiye’nin ASALA’nın zararlı faaliyetlerini önlemede yetersiz kaldığı



E) Türkiye Ermenilerinin diaspora Ermenileriyle birlikte hareket ettiği

8. 1973’te Türk Hükümeti Ege’nin açık deniz sularında petrol



Bu durumun aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Türk-Yunan ilişkilerinin gerginleşmesine



B) Yunanistan’da kralcılara karşı direnişin ortaya çıkmasına



C) Kıbrıs Barış Harekâtının gerçekleştirilmesine



D) Enosis politikasının gerçekleştirilmesi için EOKA’nın kurulmasına



E) Johnson Mektubu Olayının yaşanmasına



Çözüm Yayınları

arama kararı almış ve bu karar çerçevesinde TPAO’ya belirlenen bölgelerde petrol arama ruhsatı vermiştir.

11.

I. 12 Mil Sorunu



II. Kıta Sahanlığı Sorunu



III. Ege Hava Sahası Sorunu



Yukarıdakilerden hangileri Türkiye ile Yunanistan arasında yaşanan sorunlar içerisinde yer alır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Yunanistan, 1963 Kıbrıs bunalımından itibaren Ege

280

Denizi’ndeki adalarla birlikte 1947’de İtalya’dan aldığı Meis ve On İki Ada’yı, Lozan Antlaşması’na aykırı olarak gizlice silahlandırmaya başlamıştır.



I. Batı Trakya Türkleri,



II. Batı Anadolu Kıyı Güvenliği,



III. Ege Hava Sahası



sorunlarından hangilerinin yaşanmasına ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

12. ABD’nin Türkiye’ye yapmış olduğu ekonomik yardımları keserek silah ambargosu uygulamaya başlamasına yol açan gelişmenin aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?

Yunanistan’ın bu tutumunun,

E) I, II ve III

C) I ve II



A) Zürih Antlaşması’nın imzalanması



B) Kıbrıs Barış Harekâtı’nın gerçekleştirilmesi



C) Türkiye’nin İslam Zirve Konferansı’na katılması



D) Türk-Sovyet yakınlaşmasının gerçekleşmesi



E) Makarios’un anayasa değişikliği teklifinin reddedilmesi

08

BÖLÜM 15 Test

Toplumsal Devrim Çağında Dünya ve Türkiye - III 1. 27 Mayıs 1960 Askeri Darbesi’yle Demokrat Parti’nin ve 12

4. 1974’ten 1980 yılına kadar Türkiye’de, kısa süreli koalisyon

Mart 1971 Askeri Muhtırası’yla Adalet Partisi’nin iktidarına son verilmiştir.

hükûmetleri iktidarda kalmış ve sık sık hükûmet değişiklikleri yaşanmıştır.



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?





A) Askerlerin anayasal düzeni koruma görevini yerine getirdiğinin

Bu durumun aşağıdakilerden hangisini olumsuz yönde etkilediği savunulamaz?



A) Ekonomik kalkınmanın hızlı olmasını



B) Çok partili hayatın darbelerin yaşanmasına yol açtığının



B) Devlet politikalarının sürekliliğinin sağlanmasını



C) Askeri müdahalelerin dış desteklerle gerçekleştirildiğinin



C) Kabinelerin uzun süreli olmasını



D) Demokrasinin kesintiye uğramasında askerlerin siyasete müdahalesinin etkili olduğunun



D) Mecliste farklı siyasi partilerin temsil edilmesini



E) Askeri müdahalelerin ülkede istikrarı sağladığının



E) Ülkede siyasal istikrarın sağlanmasını

5. Türk Silahlı Kuvvetleri 12 Eylül 1980’de demokratik yönetimi

2. 1961 Anayasası referanduma götürülerek halkın oyuyla kabul

ortadan kaldıran askerî müdahaleyi gerçekleştirmiştir.



Bu bilgiler 1961 Anayasası’yla ilgili,



I. İki meclisli bir parlamentoyu öngörmüştür.



II. Toplumsal mutabakat sağlanarak kabul edilmiştir.



III. Kurucu bir meclis tarafından hazırlanmıştır.



yargılarından hangilerini kanıtlamaktadır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

Çözüm Yayınları

edilen bir anayasadır.



Türk Silahlı Kuvvetleri’nin 12 Eylül Darbesini,



I. terör ve şiddet olaylarının yaşanması,



II. Türkiye’nin Batı Bloğu içerisinde yer alması,



III. anayasal düzenin çok partili hayata uygun olmaması



durumlarından hangilerini gerekçe göstererek gerçekleştirdiği savunulabilir?



A) Yalnız I



E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. 12 Eylül 1980’de başlayıp 24 Kasım 1983’e kadar devam

eden döneme, Türk siyasi tarihinde “12 Eylül Dönemi” denilmiştir. Bu dönemde 1961 Anayasası yürürlükten kaldırılmış, Parlamento ve siyasi partiler ile dernek, sendika vb. pek çok sivil toplum kuruluşu kapatılmıştır.

3. 1961 Anayasası’nın,

I. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosundan kuruludur.



II. Yasama yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisinindir. Bu yetki devredilemez.



III. Millet, egemenliğini, Anayasanın koyduğu esaslara göre, yetkili organlar eliyle kullanır.



hükümlerinden hangileri bu anayasanın iki meclisli bir parlamentoyu öngördüğünü gösterir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



Buna göre 12 Eylül Döneminde,



I. hak ve özgürlüklerin kısıtlanması,



II. demokratik hayatın kesintiye uğraması,



III. millet iradesinin yönetimde temsil edilememesi



durumlarından hangilerinin yaşandığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

281

Test 08

1. D

7. 1961 Anayasası ile Parlamentonun çıkardığı yasaların

I. yürütme gücü,



II. temel hak ve özgürlüklerin korunması,



III. yüksek yargı



alanlarından hangilerinde kurumsallaşmalar yaşandığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III



C) I ve II



B) 1961 Anayasası’nda toplumsal mutabakat aranmıştır.



C) 1982 Anayasası askeri darbe sonucunda hazırlanmıştır.



D) 1961 Anayasası, 1982 Anayasası’na göre daha demokratiktir.



E) 1982 Anayasası’nda kişi hak ve özgürlüklerine yer verilmemiştir.

Çözüm Yayınları

Bu bilgiler doğrultusunda aşağıdaki yorumlardan hangisine ulaşılabilir? A) 1961 Anayasası ile oluşturulan bütün kurumlar 1982 Anayasası ile kapatılmıştır.

6. E

7. D

8. D

9. E 10. E 11. E 12. E



I. gecekondu sorununun yaşanması,



II. sendikal faaliyetlerin yoğunlaşması,



III. çarpık kentleşmenin ortaya çıkması



durumlarından hangileri üzerinde etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Türkiye’de 1980 sonrasında yaşanan;

Anayasası ise “devlet”e ağırlık veren bir anayasa özelliği taşır.



5. A

Bu gelişmelerin,



E) I, II ve III

8. 1961 Anayasası hak ve özgürlükler açısından “birey”e 1982

4. D

işçi sayısında artışlar yaşanmıştır.

Buna göre 1961 Anayasası ile,



3. A

10. 1960-1980 yılları arasında Türkiye’de köyden kente göç ve

Anayasa’ya uygunluğunu denetlemek ve özgürlükleri korumak için Anayasa Mahkemesi kurulmuştur.



2. B



I. serbest piyasa ekonomisine geçilmesi,



II. kamuya ait işletmelerin özelleştirilmesi,



III. ithalat yasaklarının kaldırılması,



gelişmelerinden hangileri ekonomide liberal politikalar yürütüldüğünü kanıtlamaktadır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. 1985 yılında, Türkiye’de uygulanan dolaylı vergiler alanında

reform olarak nitelendirilebilecek bir gelişme yaşanmıştı. O güne kadar bazı mal ve hizmetlerin ithalatı, üretimi veya tüketimiyle ilgili olarak farklı safhalarda uygulanan 8 tane dolaylı vergi kaldırılmış, bunun yerine ithalat veya imalattan tüketiciye sunuma kadar her aşamada uygulanmak üzere katma değer vergisi (KDV) yürürlüğe konulmuştu. Alış verişlerde belge istenmesini teşvik etmek amacıyla da ücretlilere KDV iadesi adı verilen vergi iadesi sistemi kurulmuştu.

9. 1960-1970 yılları arasında uygulanan ve yerli sanayinin dış

282

rekabete karşı korunması temeline dayanan “ithal ikameci sanayileşme” ile daha önce ithal edilen tüketim mallarının ülkede üretimi amaçlanmıştır.



Bu amaca ulaşılmasının,





I. döviz tasarrufunun sağlanması,



II. ülke sermayesinin yurt içinde kalması,



III. yerli tüccar ve sanayicinin yabancılar karşısında rekabet gücünün artması



faydalarından hangilerini sağlayacağı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Buna göre KDV iadesi ile;



I. ekonominin kayıt altına alınması,



II. vergi kaçaklarının önlenmesi,



III. devletin bütçe gelirlerinin artırılması



amaçlarından hangilerine ulaşılmaya çalışıldığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BÖLÜM 15 Test

XXI. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye ve Dünya - I

4. Türkiye’de 1994, 2001 ve 2008 yıllarında ekonomik krizler

1. Irak’ın Kuveyt’i işgaliyle Orta Doğu’da ve dünya güç

dengelerinde yeni bir durum ortaya çıktı. Dünya petrolünün %60’ından fazlasına sahip olan Orta Doğu’daki bu yeni durum, başta ABD olmak üzere Batılı devletler ve İran ile Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan gibi bölge ülkelerinin çıkarlarına ters düşmekteydi. Bu süreç içerisinde Birleşmiş Milletler kararı ile ABD öncülüğündeki koalisyon güçleri Irak’a saldırdı.



yaşanmıştır.



Buna göre Orta Doğu’da yaşanan bu çatışmanın;



I. etnik,



II. ekonomik,



III. kültürel alanlardan öncelikle hangisindeki anlaşmazlıktan kaynaklandığı söylenebilir?



A) Yalnız I



Bu krizlerin Türkiye’de;



I. kalkınma hızının yavaşlaması,



II. bütçeden sportif ve kültürel faaliyetlere ayrılan payın azalması,



III. dış politikadaki etkinliğin azalması



gelişmelerinden hangilerine yol açtığı savunulabilir?



A) Yalnız I





B) Yalnız II

D) II ve III

09

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Türkiye, Irak’ın Kuveyt’i işgali sonrasında Birleşmiş Milletlerin aldığı yaptırım kararı üzerine 7 Ağustos1990’da Yumurtalık Boru Hattı’nı kapattığını açıklamıştır.





I. 28 Şubat müdahalesi,



I. ekonomi,



II. 27 Nisan e-muhtırası,



II. sosyal faaliyetler,



III. 15 Temmuz darbe kalkışması



III. komşularla ilişkiler



gelişmelerinden hangileri ulusal iradenin kararına aykırı hareketler arasında gösterilebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

Çözüm Yayınları

2. 1990 sonrası Türkiye’de yaşanan;

Bu durum savaşın;



alanlarından hangileri üzerinde etkili olduğunu kanıtlar niteliktedir?



A) Yalnız I



E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

3. Irak’ın Kuveyt’e saldırması sonucunda Birleşmiş Milletler

Teşkilatı, 19 Nisan1991’de aldığı 688 sayılı kararla Irak’ta 32. paralelin güneyini ve 36. paralelin kuzeyini askerî uçuşa yasak bölge ilan etti. 36. paralelin kuzeyinin denetlenmesi için de Adana’da bulunan İncirlik Üssü’nde “Çekiç Güç” adı verilen bir birlik konuşlandırıldı. Bu güç; ABD, İngiliz, Fransız ve Türk hava birliklerinden oluşmaktaydı.



Bu bilgiler Türk dış politikasında;



I. savaş karşıtlığını pekiştirme,



II. uluslararası ittifakla birlikte hareket etme,



III. Irak’ın geleceğinde söz sahibi olma



durumlarından hangilerinin dikkate alındığını kanıtlar niteliktedir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

6.

• 1996’da Avrupa Birliği ile Türkiye arasında Gümrük Birliği oluşturuldu.



• 1999 yılında Helsinki’de yapılan AB zirvesinde Türkiye oy birliği ile aday ülke olarak kabul edildi.



• 2005’te Avrupa Birliği ile Türkiye arasında tam üyelik müzakerelerine başlandı.



Yukarıdaki gelişmelerden hangilerinin iki taraf arasındaki ticaret hacminde artış yaşanmasına katkı sağladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

283

Test 09

1. B

7.

• TRT Avrasya kanalının açılması



• Türk İş Birliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığın (TİKA)’nın kurulması



I. Balkanlar,



II. Orta Asya,



III. Orta Doğu



coğrafyalarından hangilerindeki etkinliğinin artmasına katkı sağladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



D) II ve III

4. E

5. C

6. E

7. E

8. E

9. C 10. C 11. C 12. E

Balkanlarda da hissedilmiştir. Yugoslavya’nın dağılmasını istemeyen ve bulundukları bölgelerde nüfus üstünlüğünü ele geçirmek isteyen Sırplarla; Boşnak, Hırvat ve Arnavutlar arasında iç savaş başlamıştır. Özellikle Bosna’da yaşayan Müslüman Boşnaklara yapılan soykırıma uygar dünyanın sessiz kalması sonucunda binlerce Boşnak yaşamını yitirmiştir.



B) Yalnız II

3. D

10. Sovyetler Birliği’nin dağılmasının etkileri kısa sürede

faaliyetlerinin Türkiye’nin;



2. E

C) I ve II

E) I, II ve III

Bu bilgiler Balkanlarda yaşanan siyasi gelişmelerin;



I. sosyal,



II. ekonomi,



III. dini



alanlarda hangilerinde çatışmalara yol açtığını kesin olarak kanıtlamaktadır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

8. Türkiye Cumhuriyeti, SSCB’nin dağılması sonrasında kurulan Türk cumhuriyetlerinde özellikle tarımsal üretim, endüstriyel üretim, restorasyon ve üniversite kurma konularında ortak projeleri hayata geçirmiştir.

Bu bilgiler Türkiye’nin;



I. ekonomi,



II. sosyal,



III. kültürel

11. Arap Baharı 2010 yıllarında Tunus’ta bir seyyar satıcının



alanlardan hangilerinde etkinliğini artırmaya yönelik politikalar yürüttüğünü kanıtlamaktadır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları



kendisini canlı canlı ateşe vermesiyle başlayan bir dönüşüm sürecidir. Arap baharı sonucunda bazı ülkelerde yönetim değişikliği nedeniyle seçimler yapılmış, bazı ülkelerin iktidarları ise reformlar yapmak zorunda kalmıştır.





I. demokratik,



II. toplumsal,



III. askeri



alanlardan hangilerinde düzenleme yolunu seçtiklerinin göstergesidir?



A) Yalnız I

9. Türkiye, Azerbaycan’ın bağımsızlığını tanıyan ve başkenti

284

Bakü’de büyükelçilik açan ilk ülke oldu. Ayrıca Azerbaycan’ın sahip olduğu petrol ve doğal gazın uluslararası pazarlara sunulmasında Türkiye’nin öncülüğünde oluşturulan BaküTiflis-Ceyhan ve Güney Kafkasya boru hatları önemli bir rol üstlendi. Ayrıca Azerbaycan’a ait Dağlık Karabağ’ın Ermeniler tarafından işgal edilmesi üzerine de Türkiye, Ermenistan sınır kapısını kapatarak Ermenistan’la ilişkilerini belirli bir düzeye indirmiştir. Azerbaycan Türkiye ilişkilerinin gelişmesi Türkiye ile diğer Türk cumhuriyetleri arasındaki ilişkilerin gelişimini de olumlu etkilemiştir.



Bu bilgiler SSCB’nin dağılması sonrasında Türkiye’nin;



I. Kafkasya,



II. Orta Asya,



III. Balkanlar



coğrafyalarından hangilerine yönelik politikalar yürüttüğünün göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

Bu bilgiler Arap Baharı adı altında Orta Doğu’da yaşanan dönüşüm sürecinde, yöneticilerin yaşanan sorunlar karşısında;



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

12. Arap Baharı, diktatörlükle yönetilen Arap ülkelerinde,

demokratik yönetime yumuşak bir geçiş şeklinde olmamış; kanlı olaylara sebep olmuştur.



Bu durumun;



I. göç,



II. açlık,



III. salgın hastalık



sorunlarından hangilerine yol açtığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

4. “Küresel büyük güçler kendisine rakip olabilecek devletlere

1. Suriye’de sokak gösterileriyle başlayan gelişmeler Suriye’nin fiilen üçe bölünmesine yol açmıştır. Bu durumun ortaya çıkardığı sıkıntıları fırsat bilerek Suriye’de güçlenen terör örgütlerine mensup kişiler; Suruç, Ankara, İstanbul ve Bursa gibi şehirlerde kanlı saldırılar gerçekleştirmişlerdir.



çoğu zaman doğrudan müdahale etmez; dinî, ırkî ya da mezhepsel ayrılıkları öne çıkararak oluşan terörist gruplara destek verir.”



Bu bilgiler;



I. Siyasi sorunların aşılamaması başka sorunların ortaya çıkmasına yol açmıştır.



II. Siyasi karışıklıklar terörist hareketleri güçlendirmiştir.



III. Suriye’nin toprak bütünlüğü bozulmuştur.



yargılarından hangilerini kanıtlar niteliktedir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

10

BÖLÜM 15 Test

XXI. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye ve Dünya - II

C) I ve II

E) I, II ve III

Bu bilgiler;



I. Kültürel farklılıklar iç çatışma çıkarmada kullanılmaktadır.



II. Dini inanışın birleştirici değil ayırıcı yanı öne çıkarılmaktadır.



III. Halkı birbirine bağlı devletleri parçalamak zor olmaktadır.



yargılarından hangilerini kanıtlar niteliktedir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. 1990’dan günümüze ülkemizde postmodern askeri darbe, e – muhtıra ve askeri kalkışmalar görülmüştür.

Bu gelişmelerin;



I. demokrasi,



II. hukuk devleti,



III. mutlakiyet

5. Türkiye’de sinema ve televizyon alanında yaşanan;



anlayışlarından hangilerine aykırı olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları





I. yayınlanan yerli dizi ve filmlerin sayıca artması,



II. yerli yapımların yurt dışında da yayınlanması,



III. yerli yönetmen ve sanatçıların uluslararası alanda ödüller alması



gelişmelerinden hangilerinin Türkiye’nin tanıtımına katkı sağladığı söylenebilir?



A) Yalnız I



3. Samuel Huntington’a göre, medeniyetler arasında çatışma çıkarabilecek unsurların bir bölümü aşağıda verilmiştir.



I. Medeniyetlerin arasında dinsel, kültürel, dilsel ve tarihsel farklılıklar bulunması,



II. Batının en güçlü olduğu dönemde ona alternatif olarak diğer medeniyetlerin güçlenmesi,



III. Bölgesel ekonomik toplulukların oluşması





Bu unsurlardan hangilerinin I. Dünya Savaşı öncesinde olduğu gibi devletler arası bloklaşmaya yol açabileceği söylenebilir? A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. 1996 yılı Türkiye’nin İnternet ile tanıştığı yıl oldu. Önce Orta

Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ‘de başlayan İnternet yayını kısa sürede ülke çapında yayıldı.



Bu durumun yaşanmasında;



I. bilimsel gelişmelerin hızlanması,



II. altyapı hizmetlerinin gelişmesi,



III. teknoloji yatırımlarının artması



gelişmelerinden hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

285

Test 10 7.

1. E

2. B

3. E

4. E

5. D

6. E

7. B

8. E

9. E 10.E

8. 1989’da Demokratik Almanya Cumhuriyeti’nin (Doğu

1990 Yugoslavya

Almanya) sınır geçişlerini serbest bırakması üzerine yüzbinlerce kişi Batılı ülkelere iltica talebinde bulunmuştur.



Hırvat Slovenya Karadağlı Boşnak Arnavut Sırp Makedon

Bu durumun;



I. Berlin Duvarı’nın yıkılması,



II. Almanya’nın birleşmesi



III. Soğuk Savaş Döneminin sona ermesi,



gelişmelerinden hangileri üzerinde etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I



B) I ve II

D) II ve III

C) I ve III

E) I, II ve III

Bulgar Macar

2015

9. Siyonizm, Orta Doğu’da çatışmaların yaşanmasında önemli bir rol oynamaktadır.

Çözüm Yayınları





Yukarıda 1990 ve 2015 yıllarına ait Yugoslavya ve Yugoslavya’dan ayrılan ülkelerin haritalarına yer verilmiştir.



Bu haritalar karşılaştırıldığında 2015 yılı verilerine bakılarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?



A) Boşnakların yaşadığı alanlar daralmıştır.



B) Makedonya’daki Bulgarlar ülkeyi terk etmiştir.



C) Hırvatistan nüfus açısından daha homojen bir yapıya kavuşmuştur.



D) Hırvatistan’da yaşayan Sırpların azalmasına karşılık Bosna – Hersek’te yaşayan Sırplar artış göstermiştir.



E) Slovenya’nın demografik yapısında önemli bir değişiklik yaşanmamıştır.



Buna göre Orta Doğu’da yaşanan çatışmalarda;



I. etnik,



II. dini,



III. tarihi



unsurlardan hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

286 10.

I. TÜRKSOY,



II. TİKA,



III. Yunus Emre Enstitüsü



Türkiye’nin uluslararası alanda kültürel etkinliğinin artmasında yukarıdakilerden hangilerinin faaliyetlerinin katkısı olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

BİRE BİR 1. Mihver Devletler 1942’nin ikinci yarısından itibaren savaşta

4. ABD’nin Truman Doktrini çerçevesinde Türkiye

ve Yunanistan’a ekonomik ve askeri yardım kararı almasında;

üstünlüğü kaybetmeye başladı. Müttefik Devletlerin insan gücü, malzeme ve üretim kapasitesindeki üstünlüğü zaman içinde Mihver Devletlerin yenilgisinin kaçınılmaz olduğunu ortaya koyuyordu. Bu nedenle 1943, II. Dünya Savaşı için bir dönüm noktası olurken Mihver Devletler için de kayıtsız şartsız teslimiyetin başlangıcı oldu.



Bu durumun yaşanmasında Mihver Devletlere ait;



I. diktatörlükle yönetilme,



II. yeterli hammadde kaynaklarından mahrum olma,



III. savaşın başında koyulan hedeflere ulaşamama



I. Türkiye ve Yunanistan arasındaki problemlerin çözülmesi,



II. Komünizmin Balkanlara ve Orta Doğu’ya yayılmasının önlenmesi,



III. Türkiye ve Yunanistan’daki demokratik yapıların güçlendirilmesi



amaçlarından hangilerine ulaşma düşüncesinin etkili olduğu savunulabilir? A) Yalnız l



durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?





A) Yalnız l





11

BÖLÜM 15 Test

B) Yalnız ll

D) ll ve III

C) Yalnız III

B) Yalnız ll

D) ll ve III

C) Yalnız III

E) l, ll ve III

E) l, ll ve III

2. Aşağıda Potsdam Konferansı’nda alınan bazı kararlara yer



Bu kararlara bakılarak Potsdam Konferansı’nda;

5. Türkiye’de 1950’de yapılan seçimlerde gizli oy açık sayım ilkesi uygulanmıştır.

Çözüm Yayınları

verilmiştir. Almanya’nın dört işgal bölgesine ayrılarak ABD, İngiltere, SSCB ve Fransa’nın yönetimine bırakılmasına, ayrıca Berlin, Avusturya ve Viyana’nın da dört işgal bölgesine ayrılmasına, Almanya’nın silahsızlandırılması ve askerden arındırılmasına, Alman ekonomisinin Müttefik Devletlerin kontrolüne bırakılmasına, Almanya’nın savaş tazminatı ödemesine, Almanya’daki Nazi varlığına son verilmesine, savaş suçlularının yakalanarak yargılanmasına, İngiltere ve SSCB tarafından 1941’de işgal edilen İran’ın derhal boşaltılmasına, İtalya’nın 1945’teki iş birliği göz önünde bulundurularak bu ülke ile ağır şartlar içermeyen bir antlaşma imzalanmasına, SSCB’nin Japonya’ya savaş ilan etmesine karar verilmiştir.



Buna göre 1950 seçimlerinin;



I. halkın düşüncelerinin sandığa yansıması,



II. seçim adaletinin sağlanması,



III. meclise ulusal iradeye uygun bir temsilin yansıması



durumlarından hangilerinin yaşanmasına katkı sağladığı söylenebilir? A) Yalnız l



I. Orta Doğu



II. Orta Avrupa





III. Akdeniz





bölgelerinden hangileri ile ilgili bir karara varıldığı söylenebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız III

E) l, ll ve III

C) Yalnız III E) l, ll ve III

3. Türkiye II. Dünya Savaşı yıllarında askeri seferberlik

kapsamında genç erkek nüfusunun önemli bir bölümünü silah altına almıştır.



Bu durumun;



I. sanayi üretimi,



II. temel eğitim,



III. tarımsal üretim

Ermeni Soykırımı şeklinde kabul ettirilmeye çalışılmasındaki temel amacın aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?



konularından hangilerinde önemli sorunlara yol açtığı söylenebilir?



A) Yalnız l



6. 1915 Olaylarının farklı devletlerin parlamentolarında

B) Yalnız ll

D) l ve III

E) l, ll ve III

C) Yalnız III



A) Türkiye ile diplomatik ilişkileri geliştirme



B) Türkiye’den tazminat ve toprak elde etme



C) Uluslararası kuruluşların etkinliğini artırma



D) Uluslararası barışı koruma



E) Tarih araştırmalarını hızlandırma

287

Test 01

1. D

7. 1954’ten itibaren Kıbrıslı Rumlar adayı Yunanistan’a

I. Türk – Yunan ilişkilerinin bozulması,



II. Adadaki Türk varlığının tamamen sona ermesi,



III. Türkiye’nin diplomatik ve askeri tedbirlere başvurması



gelişmelerinden hangilerine ortam hazırladığı söylenebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve III

4. D

5. D

6. E

7. B

8. D

9. B 10. E 11. D 12. D

ve türlerini belirleyebildiği gibi üretimi aksatan işletmelere de el koyma yetkisine sahipti. Ayrıca fiyatlarda sebepsiz yere meydana gelen her türlü yükselme, mal stoklama ve spekülasyon yasaklanmıştı.

Bu durumun;



3. C

10. Hükûmet, istediği takdirde her türlü malın fiyatını, kalitesini

bağlamak için faaliyetlere başlamışlardır.



2. E



C) Yalnız III

E) l, ll ve III

Yukarıda verilen bilgilerin Türkiye’de II. Dünya Savaşı sürecinde çıkarılan;



I. Köy Enstitülerinin kurulması,



II. Varlık Vergisi,



III. Milli Korunma



kanunlarından hangilerinin kapsamı içerisinde gerçekleştirildiği söylenebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız III

E) l, ll ve III

8. Yunan hükûmeti, Batı Trakya Türklerinin kendi müftülerini ve vakıfları yönetmek için oluşturulan cemaat liderlerini seçmelerinde zorluklar çıkarmaktadır.

Bu durum Lozan Antlaşması’nın;



I. Ege Adalarının silahlandırılmaması,



II. Batı Trakya Türlerinin kültürel haklarının korunması,



III. Karağaç’ın Türkiye’ye bırakılması



hükümlerinden hangilerine aykırıdır?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız III

E) l, ll ve III

Çözüm Yayınları



11.

I. Stalingrad Kuşatması



II. Normandiya Çıkarması



III. Hiroşima’ya atom bombası atılması



Dünya Savaşı sürecinde gerçekleşen yukarıdaki gelişmelerden hangilerinin, savaş sırasında Mihver Devletlerin hedeflerine ters düşen sonuçlara yol açtığı savunulabilir?



A) Yalnız l



9. Suriye’deki iç karışıklıkları fırsat bilerek Suriye’de güçlenen terör örgütlerine mensup kişiler, sınırdan sızarak; Suruç, Ankara, İstanbul ve Bursa gibi şehirlerde kanlı saldırılar gerçekleştirmişlerdir.

288

Buna göre;



I. Suriye’deki iç savaşın etkisi Türkiye’de de hissedilmiştir.



II. Türkiye Suriye sınırında güvenlik zafiyeti yaşanmıştır.



III. Suriye’deki istikrarsızlaşma Türkiye’yi de olumsuz etkilemiştir.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) ll ve III

E) l, ll ve III

C) l ve ll

B) Yalnız ll

D) l ve ll

C) Yalnız III

E) l, ll ve III

12. Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin,

I. Boğazlar barış zamanında bütün gemilere açık olacaktır.



II. Türkiye, Boğazlara asker sokabilecek ve Boğazlarda askerî yığınak yapabilecektir.



III. Türkiye bir savaş durumda Boğazları istediği gibi açma ve kapama yetkisine sahip olacaktır.



hükümlerinden hangilerinin Türkiye Cumhuriyeti’nin ülke bütünlüğünü koruma politikasına hizmet ettiği ileri sürülebilir?



A) Yalnız l



B) Yalnız ll

D) ll ve III

E) l, ll ve III

C) l ve ll

01

TÜMEVARIM - III Test 1. Atatürk: “Ben, Samsun’a çıktığım gün elimde maddî hiçbir

4. İttihatçı subaylardan Kolağası Niyazi Bey meşrutiyetin

kuvvet yoktu. Yalnız büyük Türk milletinin asaletinden doğan ve benim vicdanımı dolduran yüksek ve manevî bir kuvvet vardı. İşte ben bu ulusal kuvvete, bu Türk milletine güvenerek işe başladım.” demiştir.



Buna göre Atatürk hakkında aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?



A) Ulusçu bir karaktere sahiptir.



B) Demokratik bir yönetimin kurulmasını amaçlamıştır.



yeniden ilan edilmesi için Resne’de, Enver Bey Tikveş’te, Eyüb Sabri Bey Ohri’de, Selahattin ve Hasan Tosun Beyler Arnavutluk’ta “Hürriyet Taburları” kurarak dağa çıkmışlardır.



Buna göre,



I. İttihatçılar halkın yeniden yönetime katılmasını istemiştir.



II. Osmanlı ordusu demokratik yönetim önünde engel oluşturmuştur.

C) Türk milletini yüceltmeye çalışmıştır.



III. İttihatçı subaylar anayasal düzene karşı çıkmıştır.



D) Millî Mücadele’nin gücünü milletten aldığını savunmuştur.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



E) Ulus sevgisi oldukça güçlüdür.



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

5. II. Balkan Savaşı’nın yaşanmasında Rusya’nın, Balkan

Devletlerini Bulgaristan’a karşı kışkırtması etkili olmuştur.

2. İtalya’nın birçok Avrupa devleti gibi hem gelişen sanayisine

Çözüm Yayınları

yeni ham madde kaynakları yaratmak hem de artan üretimine yeni pazarlar bulmak istemesi, Trablusgarp Savaşı’na ortam hazırlamıştır.



Rusya’nın bu tutumunda aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?



A) Rusya’nın, Balkan Devletleriyle ortak dinî inanışa sahip olması



B) Bulgaristan’ın, Boğazları tehdit eden bir konuma yükselmesi



Buna göre Trablusgarp Savaşı’nda aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenebilir?



A) Bloklaşmaların yaşanmasının



B) Sınıf çatışmalarının



C) Balkan milletlerinin etnik açıdan Slav kökenli olması



C) Askerî teknolojinin gelişmesinin



D) Bulgaristan’ın Balkanlarda, Panortodoks politika izlemesi



D) Sömürgecilik faaliyetlerinin





E) Bağımsızlık arayışlarının

E) Rusya’nın, Osmanlı-Bulgar yakınlaşmasını önlemek istemesi

6. II. Meşrutiyet Dönemi’nde Kanunu Esasi’de yapılan

değişiklikle kanun tasarılarının padişaha sorulması uygulaması sonlandırıldı. Bu değişiklikle padişah söz konusu yasayı onaylamazsa, yasa tasarısı meclise tekrar gönderilecek ve eğer 2/3 çoğunluk sağlanırsa padişah yasayı onaylamak zorunda kalacaktı.

3. Osmanlı Devleti’ne karşı Balkan İttifakı’nın oluşmasında;

Balkan Devletlerini birleştirerek, Türkleri Avrupa’dan atmak ve Rus hâkimiyetini Balkanlara yaymak isteyen Rusya’nın, Panslavizm idealinin büyük rolü vardır.



Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?





A) Rusya’nın, Balkan politikasının Osmanlı aleyhinde sonuçlar doğurduğunun



I. yargı,



B) Osmanlı Devleti’nin denge politikası izlemeye çalıştığının



II. yasama,



C) Balkan Devletlerinin, Osmanlı Devleti’ni savaşta yenilgiye uğrattığının



III. yürütme



D) Türkleri Avrupa’dan atma politikasının başarıya ulaştığının



E) Rusya’nın, Balkan sorununa kalıcı çözüm üretmeye çalıştığının

Bu değişiklik II. Meşrutiyet Dönemi’nde;



yetkilerinden hangilerinde padişah iradesinin sınırlandırıldığının bir göstergesidir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II

289

Test 01

1.B

7. II. Balkan Savaşı’ndan sonra Bulgaristan’la imzalanan I. Bulgaristan’da kalan Türkler müftülerini seçebilecek, din ve vicdan hürriyetine sahip olacaktır.



II. Bulgaristan’da kalan Türkler isterlerse dört yıl içinde göç edebilecektir.



III. Türk halkının ilk ve ortaokullarda eğitim dili Türkçe olacaktır.







B) Yalnız II

D) I ve III

4.A

5.B

6.B

7.D

8.C

9.C

10.E 11.A 12.C

danışarak görüş almış ve gerekli anlaşmaları yaptıktan sonra Osmanlılara savaş açmıştır.



hükümlerinden hangileri Osmanlıların, Balkan Türklerinin ulusal kültürlerini devam ettirmelerine önem verdiğinin bir göstergesidir? A) Yalnız I

3.A

10. İtalya, Trablusgarp’ı işgal etmeden Avrupalı devletlere

İstanbul Antlaşması’nda kabul edilen;



2.D

C) Yalnız III

Bu gelişme;



I. İtalya’nın sömürgeci politikasının destek bulduğunun,



II. İtalya’nın dış politikada devletler arası ilişkileri gözetmeye önem verdiğinin,



III. Trablusgarp’ın işgali konusunda Avrupalı devletler arasında anlaşma sağlandığının



durumlarından hangilerinin bir göstergesidir?



A) Yalnız I



E) II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. 1908’de İngiltere kralı ve Rus çarı Reval’de buluşarak



Bu durumun Osmanlılarla ilgili;



I. toprak bütünlüğünün tehdit altına girmesi,



II. Almanya’yla yakınlaşma sürecinin hızlanması,



III. sömürge bölgelerini ele geçirmek için silahlanması



gelişmelerinden hangilerine ortam hazırladığı ileri sürülebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

Osmanlı Devleti’ni ve Boğazlar Sorunu’nu görüştüler. Bu görüşmelerde Almanya’ya karşı Rusya’nın desteğini almak isteyen İngiltere, Rusya’yı, Osmanlı toprakları üzerindeki yayılma siyasetinde serbest bırakmıştır.

11. Bulgarlar ve Yunanlılar, I. Balkan Savaşı’nda işgal ettikleri

Türk bölgelerinde halka karşı büyük katliamlar ve zulümler yapmıştır.



Bu durumun aşağıdakilerden hangisini hızlandırdığı savunulabilir?



A) Balkanlardan Anadolu’ya Türk göçlerinin yaşanmasını



B) Osmanlı Devleti’nin Makedonya’yı işgal etmesini



C) Avrupa devletlerinin savaşa müdahale etmesini



D) Balkanlardaki Türk kültürünün tamamen sona ermesini



E) Osmanlı Hükûmeti’nin Almanya ile yakınlaşmasını

9. İtalya’nın Trablusgarp’a saldırması üzerine Osmanlı

Parlamentosu aldığı kararla İtalya’ya tanınan kapitülasyon haklarını tek taraflı olarak kaldırmıştır. İtalyan malları boykot edilmiş ve devlet için iş yapan İtalyan şirketlerinin işlerine son verilmiştir.

290



Osmanlıların bu uygulamasına bakarak,



I. İtalyan işgaline mali protestoda bulunulmuştur.



II. İtalya’nın, Osmanlı üzerindeki ekonomik avantajlarına son verilmiştir.



III. İtalya aracılığıyla mali bağımsızlığa engel olan bütün uygulamalar son bulmuştur.



yorumlarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

12.

I. Osmanlı Ahrar Fırkası



II. İttihat ve Terakki Fırkası



III. Serbest Cumhuriyet Fırkası



Yukarıdakilerden hangileri II. Meşrutiyet Dönemi’nde faaliyet gösteren siyasi partiler içerisinde yer almaz?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve II

E) II ve III

C) Yalnız III

02

TÜMEVARIM - III Test 1. Kâzım Karabekir, askerlik görevinden istifa etmiş olan Mustafa

4. Erzurum Kongresi’ndeki;

Kemal’i hazır ol vaziyetinde askerce selamlamış ve “Bundan sonra kolordum ve ben, emirlerinizi eskisi gibi yerine getirmeyi bir şeref bileceğiz.” demiştir.



Kâzım Karabekir’in bu tutumunda,



I. Millî Mücadele Mustafa Kemal’in liderliğinde gerçekleştirilebilir.



II. Mustafa Kemal’in önderliğinde laik ve demokratik yeni bir devlet kurulabilir.



III. Mustafa Kemal millet ve vatan davasına hizmet etmektedir.



düşüncelerinden hangilerine sahip olmasının etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

II. İttihat ve Terakki Partisiyle kongrenin hiçbir bağlantısının olmadığının ilan edilmesi,



III. millî iradenin saltanat ve hilafet makamlarını kurtaracağının belirtilmesi



çalışmalarından hangilerinin kongreye karşı oluşabilecek tepkileri önlemeye yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III



I. Saltanata ve hilafete karşı çıkmıştır.



II. Vatansever ve milliyetçi bir karaktere sahiptir.



III. Millî Mücadele’nin Mustafa Kemal’le başarıya ulaşacağına inanmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I

B) Yalnız II

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Erzurum Kongresi’nde Osmanlı Mebusan Meclisinin açılması için çalışmalar yapılması kararlaştırılmıştır.

Çözüm Yayınları

Buna göre Rauf Orbay hakkında,

D) II ve III



C) I ve II

etmesinden sonra yayımladığı bir genelgeyle “vatanın ve milletin kurtuluşu ve istiklali sağlanıncaya kadar Mustafa Kemal’in yanında bulunacağını ve nihayete kadar onunla çalışacağını” belirtmiştir.



I. padişaha bağlılık mektubunun kabul edilmesi,



2. Rauf Orbay, Mustafa Kemal’in askerlik görevinden istifa





Bu kararın;



I. İstanbul Hükûmeti’nin faaliyetlerini denetim altına alma,



II. millet iradesini milletin kaderine hâkim kılma,



III. Millî Mücadele’ye resmî ve hukuki bir nitelik kazandırma



amaçlarından hangilerine ulaşılmak istenmesiyle ilgili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

3. Mustafa Kemal, Erzurum Kongresi’nde “kuvvetini millî

iradeden alacak sorumlu bir hükûmetin de kurulmasının zaruri olduğunu ve bunun da ancak Anadolu’da kurulabileceğini” belirtmiştir.

6. Erzurum Kongresi’nde: “Her türlü yabancı işgal ve

müdahalesine karşı ve Osmanlı Hükûmeti’nin dağılması hâlinde, millet topyekûn kendisini savunacak ve direnecektir.” kararı alınmıştır.



Mustafa Kemal’in bu düşüncesi aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?



A) İstanbul Hükûmeti’nin milletin temsilcisi olarak kabul edilmediğinin



Bu kararın alınmasında aşağıdakilerden hangisinin yasal dayanağı oluşturduğu söylenebilir?



B) Olağanüstü yetkilere sahip bir şekilde Temsil Heyetinin kurulduğunun



A) Wilson Prensiplerinin



C) Ulusal egemenliğin gerçekleştirilmesi önünde saltanatın engel olduğunun



B) Misak-ı Millî Kararlarının



C) Amasya Protokollerinin



D) Osmanlı yönetiminin Milli Mücadele’yi desteklediğinin



D) Pozantı Beyannamesi’nin



E) Mustafa Kemal’in, Anadolu İhtilali’ni başarıya ulaştırdığının



E) Teşkilat-ı Esasiye’nin

291

Test 02

1.D

7. Sivas Kongresi’nde Bursa Delegesi Ahmet Nuri Bey: “Kendimizi

I. manda ve himayenin kabul edilmesi,



II. millî iradenin yönetime hakim kılınması,



III. azınlık haklarının durumunun belirlenmesi



konularından hangilerinin tartışılmasının bu sözlerin gündeme gelmesinde etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4.E

5.E

6.A

7.A

8.B

9.D

10.C 11.C 12.A

sonra 14 Şubat 1920’de bir genelge yayımlayarak mevcut hükûmetin meclisten güvenoyu aldığını duyurmuştur.

Sivas Kongresi’nde;



3.A

10. Sadrazam Ali Rıza Paşa, Mebusan Meclisinin açılmasından

büsbütün güçsüzlük ve miskinlik içinde görerek bizi kurtarın diye şuna buna yalvarmak gibi bir aşağılığa, bu millet katlanamaz. Ya ölürüz ya da tam bağımsız oluruz.” demiştir.



2.D

C) I ve II



Sadrazam Ali Rıza Paşa’nın bu duyurusuyla;



I. hükûmetin meşru bir hükûmet olduğu,



II. hükûmetin milletin tek temsilcisi olduğu,



III. hükûmetin Anadolu Hareketi’ni yok saydığı



durumlarından hangilerini ortaya koymaya çalıştığı söylenebilir?



A) Yalnız I



E) I, II ve III

B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

8. İngiliz Amirali De Robeck 17 Eylül 1919’da Lord Curzon’a

Millî Mücadele sürecinde alınan,



I. Manda ve himaye asla kabul edilmez.



II. Millî kuvvetleri etkili millî iradeyi hâkim kılmak esastır.



III. Ulusal sınırlar içerisinde vatan bir bütündür, asla parçalanamaz.

kararlarından hangilerinin bu görüş üzerinde etkili olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

Çözüm Yayınları

gönderdiği raporda “Alınan bütün haberlere göre Millî Hareket, Anadolu’da müstakil bir cumhuriyete doğru gelişmektedir.” görüşüne yer vermiştir.

11. 28 Ocak 1920’de Mebusan Meclisinin Misakımillî’yi

onaylamasıyla Millî Mücadele resmi ve hukuki bir nitelik kazanmıştır.



Bu durumun I. Meclisin;



I. Anadolu işgallerine son verme,



II. Millî Mücadele’ye iç ve dış destek sağlama,



III. laik ve demokratik nitelikli inkılaplar gerçekleştirme



amaçlarından hangilerine yönelik faaliyetlerini kolaylaştırdığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

9. Amasya Görüşmelerinde imzalanan protokollerde Mebusan

292

Meclisinin açılması, Hristiyan ahaliye siyasi ve sosyal dengemizi bozacak ayrıcalıklar verilmesine karşı çıkılması ve İstanbul Hükûmeti’nin Sivas Kongresi kararlarını onaylaması kabul edilmiştir.



Buna göre Amasya Görüşmelerinde;



I. saltanat yönetimine son verme,

12.

I. Misakımillî’nin kabul edilmesi



II. millet iradesini yönetime yansıtma,



II. Türk düzenli ordusunun kurulması



III. ulusal hakları ve mücadeleyi koruma



III. Teşkilat-ı Esasiye’nin kabul edilmesi



amaçlarından hangileri yönünde hareket edildiği savunulabilir?



Yukarıdakilerden hangilerinin İtilaf Devletlerinin İstanbul’u resmen işgal etmesine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

03

TÜMEVARIM - III Test 1. Sinop Milletvekili Şerif Bey, TBMM’nin açılışı için yaptığı

4. Osmanlı topraklarının İtilaf Devletleri arasında paylaşılamaması,

konuşmasında: “Meclisin milletimizin içte ve dışta tam bağımsız olarak geleceğini bizzat üstlendiğini ve idare etmeye başladığını bütün dünyaya ilan ederek TBMM’yi açıyorum.” demiştir.



Sevr Barış Antlaşması’nın imzalanmasını geciktirmiştir.

Buna göre;



I. TBMM milletin gerçek temsilcisi olarak kabul edilmiştir.



II. Şerif Bey, TBMM’nin daimî başkanı olarak seçilmiştir.



III. Osmanlı yönetimi TBMM’nin açılışına karşı çıkmıştır.



yargılarından hangilerine ulaşılabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III



Sevr Barışı’nın imzalanmasının gecikmesinin aşağıdakilerden hangisine olanak tanıdığı söylenebilir?



A) Çağdaş uygarlıklar seviyesine erişilmesine



B) Padişahın Anadolu Hareketi’ni desteklemesine



C) TBMM’nin uluslararası alanda tanınmasına



D) Demokratik bir yönetimin kurulmasına



E) Millî Mücadele’nin teşkilatlandırılmasına

C) I ve II

E) I, II ve III

5. Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nda cumhuriyet yönetiminin

tanımını içeren bir madde yer aldığı hâlde bu madde de açıkça cumhuriyet kavramına yer verilmemiştir.

gerçekleştirmek amacıyla açılmıştır.



Buna göre I. TBMM’nin aşağıdakilerden hangisini gerçekleştirmeye çalıştığı söylenebilir?



A) Laik yönetimi



B) Demokrasiyi



C) Halk egemenliğini



D) Misakımilli’yi



E) Kanun üstünlüğünü

Çözüm Yayınları

2. I. TBMM, Anadolu işgallerine son vermek ve ulusal bağımsızlığı



Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nda böyle bir yolun takip edilmesinin aşağıdakilerden hangisini kolaylaştırdığı söylenebilir?



A) Bağımsızlık amacında halkın birleştirilmesini



B) Millî Mücadele’ye dış destek bulunmasını



C) Rejim tartışmaları sorununun çözümlenmesini



D) Misak-ı Millî Kararlarının alınmasını



E) Meclisin İstanbul Hükûmeti’nce tanınmasını

3. I. TBMM, otoritesine karşı gerçekleşen isyanları bastırmak için Hıyanet-i Vataniye Yasası’nı çıkarmış, İstiklal Mahkemelerini oluşturmuş ve düzenli orduyu kurmuştur.



Buna göre TBMM’nin isyanlar karşısında;



I. adli,



II. siyasi,



III. askerî



alanlarından hangilerinde tedbirler aldığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

6.

I. Azınlıkların Wilson İlkelerinden yararlanarak Anadolu’da devlet kurmak istemesi



II. Kuvayımilliyecilerin düzenli ordunun kurulmasına karşı çıkması



III. İtilaf Devletlerinin TBMM’yi etkisiz hâle getirmek istemesi



Yukarıdakilerden hangileri I. TBMM’nin otoritesine karşı isyanlar yaşanmasında etkili olmuştur?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

293

Test 03

1.A

7. I. TBMM farklı meslek gruplarından ve siyasi görüşlerden

2.D

3.E

4.E

5.A

6.E

7. C

8.C

9.E

10.E 11.D 12.E

10. Yunanlıların İzmir’i işgalinden sonra toplanan Balıkesir

gelen milletvekillerinden oluşturulmuştur.

Kongresi’nde, direniş için milis kuvveti oluşturulması fakat padişaha bağlı kalınması kararı alınmıştır.



Bu durum I. TBMM ile ilgili aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesi değildir?





A) Çok sesli bir meclis olduğunun



I. işgallere karşı mücadele etme,



B) Millet iradesini temsil kabiliyetinin yüksek olduğunun



II. Kuvayımilliye birlikleri oluşturma,



C) Misakımilli’yi gerçekleştirmeyi temel amaç olarak benimsediğinin



III. mevcut siyasal düzeni destekleme



D) Demokratik ve halkçı niteliklere sahip olduğunun



E) Mesleki temsile önem verdiğinin

Bu bilgilere göre Balıkesir Kongresi’ne katılanların;



hedeflerinden hangilerini gerçekleştirmeye çalıştıkları söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

11. Erzurum Kongresi’nde tartışılan, 8. “Efendiler, bu durum karşısında bir tek karar vardı. O da millî hâkimiyete dayanan, kayıtsız şartsız, bağımsız yeni bir Türk devleti kurmak!” Aşağıdakilerden hangisinin Mustafa Kemal’in yukarıda belirttiği hedefe ulaşmasına kolaylaştırıcı bir etkisi yoktur?



A) Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti’nin kurulmasının



B) TBMM’nin açılmasının



C) Kuvay-ı İnzibatiye’nin oluşturulmasının



D) Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun çıkarılmasının



E) Başkomutanlık Yasası’nın çıkarılmasının

I. azınlıklara verilen ayrıcalıklara tepki gösterilmesi,



II. işgallere karşı açıkça cephe alınması,



III. ulusal iradenin hâkim olması için çalışılması

Çözüm Yayınları





konularının monarşiye karşı olma, egemenlik haklarını koruma ve ulusal bütünlük kavramlarıyla ilişkisi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak gruplandırılmıştır?



Monarşiye Karşı Olma

Egemenlik Haklarını Koruma

Ulusal Bütünlük

A)

I

II

III

B)

I

III

II

C)

II

I

III

D)

III

I

II

E)

II

III

I

9. 1919 yılında toplanan Alaşehir Kongresi’nde Afyon-İnegöl

hattının batısındaki bölgelerden düşman çekilinceye kadar savaşın devam ettirilmesine yönelik kararlar alınmıştır.



294

I. İstanbul Hükûmeti’nin teslimiyetçi bir tutum içinde olması,



II. öz savunma ihtiyacı,



III. bağımsız yaşama düşüncesi,



IV. toprak bütünlüğünü koruma gereksinimi



“Komşu ülkelerdeki Müslüman halkın aynı haklardan yararlandırılmaları koşuluyla ülkemizdeki azınlıkların hak ve hukukları bizce de kabul edilecek ve sağlanacaktır.” kararı benimsenmiştir.

Bu bilgiye dayanarak;





12. Son Osmanlı Mebusan Meclisinin onayladığı Misakımillî’de;



Buna göre Misakımillî’de;



I. uluslararası eşitlik,



II. hukuk devleti,

durumlarından hangileri Alaşehir Kongresi’nin toplanma nedenleri arasında gösterilebilir?



III. karşılıklılık



ilkelerinden hangilerinin vurgulandığı savunulabilir?

A) Yalnız I



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

C) Yalnız III

E) I, II, III ve IV



B) Yalnız II

D) II ve III

E) I, II ve III

C) I ve II

04

TÜMEVARIM - III Test 1. 1921 Anayasası’nda; “Türkiye Devleti’nin yönetim biçimi

4. Saltanatın 1 Kasım 1922’de kaldırılması, Türkiye’de devlet

halkın kendi kendisini yönetmesi esasına dayanır.” hükmü yer almıştır.



Anayasanın bu maddesinin aşağıdakilerden hangisiyle değişikliğe uğradığı söylenebilir?



A) Halifeliğin kaldırılması



B) Osmanlı sülalesinin sürgün edilmesi



C) Cumhuriyetin ilan edilmesi



D) Saltanat yönetimine son verilmesi



E) Şeriye ve Evkaf Vekâletinin kapatılması

başkanlığı ve rejim tartışmaları sorunlarının yaşanmasına yol açmıştır.



TBMM’nin 1923’te gerçekleştirdiği;



I. Mustafa Kemal’i cumhurbaşkanı olarak seçmesi,



II. Ankara’nın Türkiye’nin başkenti olduğunun ilan edilmesi,



III. Türkiye’nin yönetim biçiminin cumhuriyet olarak belirlenmesi



faaliyetlerinden hangilerinin bu sorunların çözümlenmesine ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



Halk Fırkasının doğal üyesi olduğunu belirtmiştir.



Mustafa Kemal’in bu tutumunun;



I. partiyi halka benimsetme,



II. parti içi denetim mekanizması oluşturma,



III. parti programını hükûmet icraatlarıyla uygulama



amaçlarından hangilerine yönelik olduğu söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

5. Son halife Abdülmecit Efendi’nin devlet başkanı gibi hareket Çözüm Yayınları

2. Mustafa Kemal, bütün Türk vatandaşlarının kurmuş olduğu

B) Yalnız II

etmesi, TBMM’nin halifeliği kaldırmasına neden olmuştur.



Buna göre TBMM’nin;



I. demokratik rejimi güvence altına alma,



II. yönetim alanında iki başlılığa son verme,



III. millet iradesinin hâkimiyetini pekiştirme



amaçlarından hangilerine yönelik olarak halifeliği kaldırdığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

6. Terakkiperver Cumhuriyet Partisi, Ankara İstiklal

Mahkemesinin aldığı tasviye kararı doğrultusunda İsmet İnönü Hükûmeti tarafından 3 Haziran 1925’te kapatılmıştır.

3.

I. Halifeliğin kaldırılması



II. Cumhuriyetin ilan edilmesi



III. Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabul edilmesi



Yukarıdakilerden hangileri TBMM’nin ülkede tek egemen siyasal güç hâline gelmesine olanak tanımıştır?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II



Bu durum aşağıdakilerden hangisini geciktirici bir etki yapmıştır?



A) Yürütme işlerinin gerçekleştirilmesini



B) Çoğulcu parlamenter düzene geçilmesini



C) Laik toplum düzeninin oluşturulmasını



D) Hükûmetin ülkede otoritesinin sağlanmasını



E) Rejime karşı muhalefetin oluşmasını

295

Test 04

1.C

7. Şeyh Sait İsyanı’nın yaşanması ve Mustafa Kemal’e suikast

I. yargının bağımsızlığının sağlanması,



II. adli ve idari işlerin birbirinden ayrılması,



III. yürütme işlerinin millet iradesiyle denetlenmesi



uygulamalarından hangilerinin hayata geçirilmesini olumsuz yönde etkilediği söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

4.D

5.E

6.B

7.C

8.E

9.B

10.A 11.E 12.D

aşağıdakilerden hangisiyle elde etmiştir?

Bu durumun demokrasinin öngördüğü;



3.C

10. Türk kadını mirasta eşitlik, şahitlik ve velayet gibi hakları

girişiminin meydana gelmesi İstiklal Mahkemelerinin yeniden kurulup işletilmesine yol açmıştır.



2.A



A) Medeni Kanun’un kabul edilmesiyle



B) Tarikatların yasaklanmasıyla



C) Halifeliğin kaldırılmasıyla



D) Ceza Hukuku’nun kabul edilmesiyle



E) Cemaat mahkemelerinin kapatılmasıyla

C) I ve II

E) I, II ve III

11. 1924’te kadılık müessesine son verilmiş ve şeriat mahkemeleri kapatılmıştır.





I. kanunlarla güvence altına alınmış olması,



II. halkın gereksinimlerine göre gerçekleştirilmesi,



III. ortam ve şartlar uygun oldukça gündeme gelmesi



özelliklerinden hangilerine sahip olmasının inkılapların başarılı olmasına ortam hazırladığı savunulabilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

Çözüm Yayınları

8. Türk inkılabının;

Bu düzenlemelerin;



I. laik bir hukuk sistemi oluşturma,



II. hukuk uygulamalarında birliği sağlama,



III. hukuk alanında kadın-erkek eşitliğini sağlama



amaçlarından hangilerine ulaşılmasını kolaylaştırdığı söylenebilir?



A) Yalnız I



B) Yalnız II

D) II ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

E) I, II ve III

9. Mustafa Kemal’in 16 Temmuz 1921’de Ankara’da Maarif

Kongresi’ni açarken yaptığı konuşmada, “millî kültürün önemi ve gerekliliğinden bahsederken toplumun eğitim ve kültür konularındaki bölünmüşlüğünün ortadan kaldırılması” hususuna dikkatleri çekmiştir.

296

12. “Muhakkak ki mevcut hükûmet şekli bu memleketin

refah, saadet ve ilerlemesine yeterli gelmeyecektir. Başka bir hükûmet şekli arayıp bulmamız lazım geldiği düşüncesindeyim.”

Cumhuriyet Dönemi’nde bu durumun önlenmesine yönelik olarak aşağıdakilerden hangisinin yapıldığı savunulabilir?



I. saltanatın kaldırılması,



A) Aşar vergisinin kaldırılması



II. tarikatların yasaklanması,



B) Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun çıkarılması



III. cumhuriyetin ilan edilmesi



C) Medeni Kanun’un kabul edilmesi



inkılaplarından hangileriyle hayata geçirildiği savunulabilir?



D) Ölçü ve takvimde değişiklik yapılması



A) Yalnız I



E) Devlet konservatuvarının açılması



Atatürk’ün düşüncesinin,

B) Yalnız II

D) I ve III

E) II ve III

C) I ve II