Medische fysica [4th ed] 978-90-368-1085-2, 978-90-368-1086-9 [PDF]

Zitiervorschau

-%$)3#(% &93)#! ES
"
WBO
0PTUFSPN ES
5'
0PTUFOEPSQ Vijfde druk

prof.dr. A. van Oosterom dr. T.F. Oostendorp Medische fysica

prof.dr. A. van Oosterom dr. T.F. Oostendorp

Medische fysica

Houten, 2016

Eerste druk, Wetenschappelijke uitgeverij Bunge, Utrecht 1997 Tweede druk, eerste t/m vierde oplage, Elsevier gezondheidszorg, Maarssen 2001, 2003, 2005, 2006 Derde herziene druk, Elsevier gezondheidszorg, Maarssen 2008 Derde druk, tweede t/m vierde oplage, Reed Business, Amsterdam 2011-2012 De wijzigingen t.o.v. de derde druk is de onlinetoevoeging Studiecloud. Vierde druk, Reed Business Education, Amsterdam 2015 Vijfde, ongewijzigde druk, Bohn Stafleu van Loghum, Houten 2016

ISBN 978-90-368-1085-2 DOI 10.1007/978-90-368-1086-9

ISBN 978-90-368-1086-9 (eBook)

© Bohn Stafleu van Loghum is een imprint van Springer Media B.V., onderdeel van Springer Nature 2016 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet j° het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden. Samensteller(s) en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen. NUR 870 Basisontwerp omslag: Martin Majoor, Arnhem Bohn Stafleu van Loghum Walmolen 1 Postbus 246 3990 GA Houten www.bsl.nl

Auteurs prof.dr. A. van Oosterom, professor emeritus, Radboud Universiteit Nijmegen dr. T.F. Oostendorp, Cognitive Neuroscience, UMC St Radboud, Nijmegen

Woord vooraf

Bij de voorbereidingen voor de curriculumherziening van 1995 binnen de faculteit der medische wetenschappen van de Katholieke Universiteit Nijmegen (KUN) werd besloten alle tot dan toe gebruikte syllabi aan de kant te schuiven, en over te gaan tot het gebruik van boeken. Voor de onderwerpen die vanuit de vakgroep medische fysica werden gedoceerd werd door ons gezocht naar een boek dat de onderwerpen zou bevatten die gewenst werden, beschreven op een gewenst niveau. Ook na rondvraag bij de andere medische faculteiten werd een dergelijke tekst niet ontdekt. Besloten werd het tot dan toe door de vakgroep gebruikte materiaal te ‘verheffen’ tot een boek. Dit boek is het resultaat van dit besluit. Bij de keuze van de behandelde onderwerpen werd aangesloten bij de traditie die vanuit de vakgroep medische fysica en biofysica van de KUN is ontstaan. Voorts zijn er duidelijke sporen aanwezig van de visie die is opgebouwd binnen de vakgroep medische fysica van de Universiteit van Amsterdam (UvA), waar een van de auteurs, AvO, zijn wortels heeft. Medewerkers en ex-medewerkers van beide vakgroepen zullen elementen van hun inspanningen in dit boek aantreffen. De realisatie van dit boek loopt achter op de invoering van het curriculum. Hieruit blijkt dat het ‘verheffen’ ingrijpender bleek dan wij hadden gedacht. Wel is het hierdoor mogelijk geworden gebruik te maken van de opmerkingen van studenten geneeskunde, gezondheidswetenschappen en tandheelkunde, die delen van deze tekst reeds hebben gebruikt. Bij de opmaak van de tabellen werd gebruikgemaakt van de volgende bronnen: [8, 5, 2, 3]. De benodigde expertise voor het omzetten van gedachten in symbolen, via het tekstbewerkingspakket LATEX, was aanwezig bij een van de auteurs, TFO. Wij zijn bijzonder erkentelijk voor de zorgvuldige

begeleiding van de realisatie van dit boek door de uitgever. Dit betreft naast de opmaak, uitvoering, spelling en taalbeheersing in een aantal gevallen ook de inhoudelijke kant van de presentatie. Wij vertrouwen erop dat dit boek bij de studie der medische wetenschappen een nuttige functie zal hebben. Nijmegen, juli 1997 prof.dr. A. van Oosterom dr. T.F. Oostendorp

Woord vooraf bij de tweede druk Sinds het verschijnen van de eerste druk is dit boek door vele handen gegaan. Dit heeft ertoe geleid dat een aantal correcties en bijstellingen van de tekst nodig zijn gebleken. Daarnaast is gebleken dat het boek ook een ander lezerspubliek heeft getrokken dan de oorspronkelijke doelgroep, en wel de klinische fysici. Vanuit die groep is de wens geuit ook het onderwerp bio-elektriciteit te behandelen. Wij grijpen deze gelegenheid aan te vermelden dat de behandeling van het onderwerp stralingsfysica voor een belangrijk deel de lijnen volgt zoals die rond 1980 zijn uitgezet ten behoeve van de studie Tandheelkunde door dr. H.W. Venema; Laboratorium voor medische fysica; UvA. Vervolgens melden wij de toevoeging van een hoofdstuk over het onderwerp Bio-elektriciteit. Voor het overige is de stof in hoofdzaak onveranderd gebleven. Met de doorgevoerde correcties en kleine bijstellingen vertrouwen wij erop dat dit boek verbeterd is. Nijmegen, februari 2001 prof.dr. A. van Oosterom dr. T.F. Oostendorp

Woord vooraf bij de derde druk

Dankwoord

Na het verschijnen van de tweede druk zijn er daarvan twee achtereenvolgende herdrukken verschenen waarin kleine correcties zijn aangebracht. Bij de nu C