Ilustrowana historia świata. Tom 2 [PDF]

Zitiervorschau

ILUSTROWANA

TOM 2

..

.....�...,_

ILUSTROWANA

HISTORIA S I �

TOM 2

Lata 501 . 1460 redakcja naukowa prof. dr hab. Henryk Samsonowicz

Iil lI1J

MUZA SA

501-1100

Mroki średniowiecza kres pomiędzy 50 l a 1 100 rokiem zyskał miano czasu mroków średniowiecza, gdyż, jak sądzili historycy, wraz z upadkiem Cesarstwa Rzymskiego miało miejsce załamanie się cywilizacji. Wielu badaczy dziś nazywa te lata wczesnym średniowieczem. Jakkolwiek życie po upadku Rzymu uległo znacznym przemianom, nie można nazwać wszystkich ówczesnych mieszkańców byłego imperium ciemnymi "barbarzyńcami". Wielu z nich trudniło się uprawą roli, pracowało przy obróbce metali, zajmowało się budową .statków. Wschodnia część imperium przekształciła się w Cesarstwo Bizantyjskie. Jeden z jego władców, cesarz Justynian, zdołał nawet odzyskać terytoria Afryki Północnej, południowej Hiszpanii oraz Italii. Większość

o

tych ziem była wcześniej stracona w wyniku ekspansji plemion germańskich. Naukę rozwijali w tych latach Chińczycy i Arabowie. To Arabowie sprowadzili z Indii i zaadaptowali na swe potrzeby system dziesiętny z cyframi od O do 9 oraz importowali z Chin technologię wyrobu papieru. Wraz z handlem rozprzestrzeniały się religie. Buddyzm rozpowszechniony był od Chin do Japonii, ogarniał południowo-wschodnią Azję. Wielu wikingów (Germanów ze Skandynawii) przejęło nową wiarę w wyniku kontaktów handlowych z krajami chrześcijańskimi. Islam rozprzestrzeniał swe wpływy w inny sposób. Muzułmanie nawracali na swą religię podbite ludy wraz z rozszerzaniem się swego imperium. Armie muzułmańskie dotarły, poprzez Afrykę i Półwysep Iberyjski, aż do terenów dzisiejszej Francji.

... Polożona nad norweskim fiordem osada wikingów z początku IX w. Mimo zlej sławy okrutnych najeźdźców, prawdopodobnie więcej czasu poświęcali oni handlowaniu niż zbrojnym podbojom.

501-1 1 00

WAŻN I EJSZE WYDARZENIA

Europa

527 Juslynian wstępuje na tron

Bizancjum i prÓbuje odbudować Cesarstwo Rzymskie.

ok. 600 W Ameryce Środkowej Teotihuacan przeżywa okres największego rozwoju. W Ameryce Południowej nabierają znaczenia Tiahuanaco i Huari. ok. 700 W Ameryce Północnej rozwija się cywilizacja kurhanów, swe miasta budują Anasazi. ok. 750 Chylą się ku upadkowi Teotihuacan i państwo Majów. ok. 800 W dolinie Missisipi po raz pierwszy użyto łuku.

ok. 950 W Ameryce Środkowej rozwija się państwo Tolteków. ok. 985 Wikingowie osiedlają się na Grenlandii.

1003 Wiking Leif Ericsson doplywa do Nowej Fundlandii.

1100 Rozkwit kultury Anasazi.

158

711 Arabowie najeżdżają Hiszpanię·

732 Karol Miot zwycięża Arabów pod Poitiers we Francji.

n1 Karol Wielki dochodzi do

wladzy we Francji. Początki systemu lennego. 843 Państwo Karola Wielkiego rozpada się na trzy części. 911 Wikingowie tworzą księstwo Normandii. 955 Otton I, król Niemiec, zwycięża Węgrów w bitwie na Lechowym Polu. 962 Otton I koronowany na cesarza. 966 Chrzest Polski. 1000 Zjazd Gnieżnjeński. 102ą Kanut I Wielki, król Danii i Anglii, podbija Norwegię. 1066 Normanowie podbijają Anglię. 1096 Wyrusza pierwsza wyprawa krzyżowa.

535

Justynian włącza do Bizancjum terytoria północnej Afryki.

639

Arabowie najeżdżają Egipt.

ok. 700 Północna Afryka

w państwie islamskim. Rozwija się handel, przecierane są szlaki przez Saharę. Znaczenia nabiera królestwo Ghany.

971 W Kairze, w Egipcie powstaje pierwszy na świecie uniwersytet.

980 Arabscy kupcy osiedlają się

na wschodnich wybrzeżach Afryki.

1000 Szczyt rozwoju królestwa Ghany.

1073 Nawiązane zostają kontakty między wschodnim wybrzeżem Afryki a Chinami.

501-1 1 00

WAŻNIEJSZE WYDARZENIA

•

'S$}: � Bliski Wschód

527 Cesarz Justynian rozpoczyna

podbój Bliskiego Wschodu. 579 Największy zasięg terytorialny państwa Sasanidów. 622 Mahomet ucieka do Medyny; jest to data, od której rozpoczyna się kalendarz muzulmański. 632 Śmierć Mahometa. Państwo islamskie rozpoczyna podboje. 643 Arabowie pOdbijają Persję i wypierają Sasanidów.

756

Azja I Daleki Wschód

0"

535 Rozpadasię imperium Guptów w Indiach. 581 W Chinach założona zostaje dynastia Sui, która jednoczy państwo. 594 Buddyzm staje się oficjalną religią w Japonii. 618 W Chinach założona zostaje dynastia Tang. 624 Buddyzm staje się oficjalną religią w Chinach.

Australia I Oceania

ok. 650 Rozpoczyna się zasiedlanie wysp Polinezji (z wyjątkiem Nowej Zelandii).

Podział państwa islamskiego.

762 Przywódca muzułmański al-Mansur buduje Bagdad.

802 W Kambodży dynastia

Khmerów zaklada królestwo Angkor.

ok. 750 Polinezyjczycy zasiedlają północną wyspę Nowej Zelandii.

868 W Chinach powstaje

najstarsza z zachowanych wydrukowanych książek: Diamentowa Sutra. 960 W Chinach zalożona zostaje dynastia Sung.

Ceramiczna figurka byka z okresu dynastii Tang. Arabski wzór na XI-wiecznej hiszpańskiej szkatulce wykonanej z kości sloniowej.

1096-1099 Pierwsza krucjata.

Gigantyczna g/owa kamienna z Wyspy Wielkanocnej.

1000 Mieszkańcy Wyspy Wielkanocnej rzeżbią ogromne kamienne figury.

Krzyżowcy zdobywają Jerozolimę i zakładają państwa chrześcijańskie.

159

501-1100 Świat Po upadku Cesarstwa Rzymskiego w Europie wyłoniły się nowe państwa i narody. Życie ludzi było rządzone prawami plemiennymi i - w coraz większym stopniu - ustanawianymi przez Kościół. Poddane było też regułom stosunków lennych. Pomiędzy Europą i Dalekim Wschodem znajdowała się rozległa przestrzeń zamieszkana przez wiele różnych łudów, które były zjednoczone (VII-VIII w.) wspólną religią - islamem. Na północy rodziły się: - naj starsze, państwo Samona (VII w.), Morawskie (VIII-IX w.), Czechy, Polska i państwa słowiańskie, takie jak Ruś (X w.). Chiny wyprzedzały wówczas jeszcze dałeko w rozwoju kułtury i nauki resztę świata. Ich wpływy rozprzestrzeniały się na całą Azję aż do Japonii, gdzie miał miejsce wspaniały rozkwit sztuki. W Ameryce Północnej były budowane pierwsze miasta, a w Ameryce Środkowej cywilizacja Majów legła u podstaw rozwoju państwa Tolteków. W Ameryce Południowej powstawały ogromne państwa, takie jak królestwo Huari. Kontakty pomiędzy ówczesnymi cywilizacjami były ograniczone. Niewiele państw utrzymywało między sobą kontakty handłowe.

1 60

� Wikingowie byli wielkimi żeglarzami i odbywali na swych płaskodennych lodziach niezwykle dlugie podróże. Byli pierwszymi Europejczykami, którzy ujrzeli Amerykę Północną, przybijając tam około 1003 r. Póżniej podejmowali próby osiedlenia się tam.

•

... Toltekowie byli wojownikami, podobnie jak inne ludy zamieszkujące Amerykę $rodkową od 900 do 1100 r. łch świątyń strzegły kamienne posągi wojownikÓW.

... Lud Anasazi budowal wielorodzinne domy mieszkalne (puebla). Wznosil mOdly, prosząc o deszcz, mogący nawodnić ich suche pola.

.... Kultura islamu rozprzestrzeniała się wraz z przechodzeniem podbIjanych narodów na nową wiarę. ... Cesarze na Zachodzie byti koronowani przez papieży oczekujących od nich pomocy w rządach nad światem chrześcljariskim.