Enver Hoxha. Ditar 1963 [PDF]

Zitiervorschau

ENVER HOXHA

DITAR 1963

INSTITUT1 1 STUDIMEVE MARKSISTE•LENINISTE PRANE KO TE PPSH

SHTEPIA BOTUESE «8 NENTORIN. TIRANE, 1989

ENVER HOXHA

r

E MARTE 1 JANAR 1963

Tok me Nexhmijen shkuam e u bëmë vizita për Vitin e Ri disa shokëve. Të tërë u gëzuan shumë, na pritën me dashuri. Të gjithë, si oficerët, shkrimtarët, ashtu edhe shokët që punojnë në aparatet e Partisë dhe të shtetit ishin rregulluar mirë me shtëpi. Në disa shtëpi binte në sy më shumë nikoqirllëku, apartamentet ishin të rregulluara më mirë. Në disa shtëpi pashë shumë pak ose nuk pashë fare libra në rafte. Në këtë drejtim shokët duhet të preokupohen dhe të studiojnë më shumë. Kudo më thanë se furnizimi i popullit me artikuj ushqimorë është shumë i mirë. Këtë e dimë, por na vjen mirë dhe gëzohemi kur e dëgjojmë ta thonë vetë masat dhe kur shikojmë që këto janë të kënaqura.

3

Vajtja e Titos në Moskë dhe planet e revizionistëve 1

E M£RRURE 2 JANAR 1963

Erdhi më uroi Vitin e Ri patrioti kosovar Qerim Muka, të cilit i fola si e kuptojnë populli dhe Partia jonë çështjen e madhe të Kosovës, që ës të për çdo shqiptar një plagë e dhimbshme, e cila do të het vetëm kur kjo çështje të zgjidhet drejt, në frymën marksiste-leniniste dhe sipas aspiratave të kosovarëve. Ai A i me kuptoi plotësisht dhe pranoi se, aktualisht, çështje me rëndësi për kosovarët është ajo që. të mos largohen nga trualli i Kosovës, të mos emigrojnë as në Turqi, as nëpër viset e Jugosllavisë dhe t'u rezistojnë masave shtypëse të shkombëtarizimit, duke mbajtur lart flamurin e patriotëve dhe të revolucionarëve shqiptarë. Qerimin e shqetëson shumë, me të drejtë dhe ashtu si gjithë ne të tjerët, çështja e kosovarëve që

po shtypen nga titistët barbarë e shovinistë.

Vajtja e Titos në Moskë gjatë muajit dhjetor (1962) nuk ishte për pushime, por për të hartuar dhe për të vënë në zbatim një plan të tërë pune kundërrevolucionare, për të minuar kampin e socializmit, për të luftuar komunizmin, për të ndihmuar imperializmin.

I. — Rehabilitimi i plotë i klikës titiste a) Fushata e madhe parapërgatitore. U bënë shkëmbime të panumërta delegacionesh me karakter të ndryshëm dhe nga republika të ndryshme të Bashkimit Sovjetik dhe të vendeve të demokracisë popullore të Evropës. Qëllimi: normalizimi gjoja në rrugë shtetërore i marrëdhënieve me Jugosllavinë. Fjala e Hrushovit në Bullgari hapi një rrugë të re afrimi me Jugosllavinë 2.

b) Vajtja e Brezhnjevit në Jugosllavi. Bisedimet Brezhnjev-Tito kanë për qëllim çarjen e akullit për 1. Mbi bazën e këtyre shënimeve është bërë artikulli

gazetës «Zëri i popullit», datë 8 janar 1963, me titullin «Grupi revizionist Hrushov-Tito kurdis plane të reja në dëm të çështjes së socializmit». 2. Gj:Atë muajit maj 1962, Hrushovi bëri një vizitë zyrtare në Bullgari. Në fjalimin që mbajti në qytetin e Varnës, gjatë

4

5

satelitët e tjerë, që të mos hezitojnë më në të ardhmen, të mos kenë më turp ta mbështetin hapur bashkimin me titistët. Hrushovi, me dërgimin në Beograd të «kapiten Leonidhës», vë në vend «prestigjin» e Titos dhe e merr atë në mbrojtje. Brezhnjevi përgatit bisedimet e ardhshme të bujshme të Moskës. c) Afrimi i hapur i udhëheqësve të partive komuniste dhe punëtore të vendeve të demokracisë popullore të Evropës etj. me klikën titiste. ç) Delegatë të Titos thërriten të marrin pjesë në punimet e Kongresit të Partisë Komuniste Italiane. Kjo bëhet për herë të parë. Iniciativën për këtë e merr një parti që s'është në fuqi dhe as në kamp. Këtë iniciativë do ta ndjekin parti të tjera që janë në fuqi dhe në kamp. Me siguri kjo do të ngjasë.

II. — Hrushovi u imponoi sovjetikëve praninë e Titos në Sovjetin Supreml a) Fjalim i ndyrë i Hrushovit kundër nesh, sulmues kundër Kinës, përkëdhelës ndaj Titos, dashamirës ndaj Kenedit. b) Midis hrushovianëve dhe titistëve nuk ka më kontradikta, qoftë ideologjike, qoftë politike. Çdo gjë kësaj vizite, foli për normalizimin e marrëdhënieve me Jugosllavinë. 1. Më 12 dhjetor 1962, në sesionin e Sovjetit Suprem të BS,

6

puqet, të tjerat që thonë Hrushovi dhe Titoja janë blofe, janë hi syve. c) Marrëveshjet e fshehta të Moskës, ndërmjet krerëve revizionistë, pa asnjë dyshim do të zbulohen, do të duken në jetë e në praktikë. d) Ata, pa dyshim, kanë komplotuar kundër pavarësisë së vendit tonë. Këtë do ta vërtetojë koha.

III. — Titoja ndërmjetës kryesor pranë Kenedit Titoja është ura që lidh Kenedin me Hrushovin, që çon e sjell mesazhe. Ai është agjenti më i kualifikuar i im erializmit amprikanka marrë përsipër çuarjen e Hrushovit në gjunjë përpara Kenedit. Titoja zhvillon tratativat e ujdisë dhe të kompromiseve të turpshme mbi të gjitha problemet ndërkombëtare që nuk kanë gjetur zgjidhje dhe që «do të gjejnë zgjidhje» vetëm me kapitullimin e Hrushovit përpara imperialistëve. Roli agjenturor në shkallë ndërkombëtare i Titos. Titoja përçarës i kampit socialist, përçarës i unitetit të lëvizjes komuniste ndërkombëtare, përçarës i Bashkimit Sovjetik dhe frymëzues i reformave hrushoviane në Bashkimin Sovjetik. Hrushovi foli mbi gjendjen ndërkombëtare dhe politikën e jashtme të BS. Titoja, i cili po bënte një vizitë zyrtare në BS, ndodhej përkrah Hrushovit në presidiumin e mbledhjes.

IV. — Bisedimet Tito-Hrushov Bisedimet midis tyre u zhvilluan me sukses. Këtë e tregojnë fjalimet e dy tradhtarëve të marksizëm-leninizmit. Të dy ata në këto bisedime përcaktuan rrugën që do të ndiqet nga revizionizmi modern. a) Likuidimi i fitoreve të socializmit në Bashkimin Sovjetik dhe në vendet e demokracisë popullore të Evropës, me përjashtim të Shqipërisë, së cilës do t'i rnarrin të keqen. b) Degjenerimi i Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik dhe të partive të tjera komuniste dhe punëtore në botë. c) Lufta për të arritur përçarjen e kampit socialist, për «likuidimin e blloqeve ushtarake-, afrimin me imperializmin, duke kapitulluar në çdo gjë përpara tij. ç) Përgatitja e luftës kundër Partisë së Punës të Shqipërisë dhe Republikës Popullore të Shqipërisë, kundër Partisë Komuniste të Kinës e Republikës Popullore të Kinës dhe partive të tjera që qëndrojnë në pozita marksiste-leniniste.

zëqeshin e flirtojnë me imperialistët, derisa të vijë dita që të flenë në një shtrat me ta. Partia jonë po lufton me vendosmëri për t'i demaskuar këto tradhti, për të mbrojtur marksizëm-leninizmin, unitetin e lëvizjes komuniste ndërkombëtare. Fitorja është jona, është e marksizëm-leninizmit.

V. — Miqtë e Hrushovit po i mbajnë ison Por jo të gjithë njësoj, pse disa akoma hezitojnë që të dalin krejt haptazi. Por edhe atyre do t'u dalë ajo pak frikë që u ka mbetur. Në kongreset e partive komuniste të Evropës, që po mbahen, neve taa sulmojnë me furi dhe bu8

9

guarin e tij, Anastas Mikojanin, demaskon pacifizmin e këtyre revizionistëve dhe u bën thirrje popujve të Amerikës Latine të ngrihen në revolucion.

E ENJTE 3 JANAR 1963

Kohë me shi. Pata një bisedë me shokët ushtarakë për çështjet e kufirit. Beqir Balluku propozon që të bashko-j het kufiri me ushtrinë dhe t'i hiqet nga kontrolli Ministrisë së Punëve të Brendshme. S'më duket aspa , i drejtë një propozim i tillë dhe s'ma mbushin mendjen arsyet që nxirren. Prandaj kjo çështje u la ashtu siç ishte.

Dje, me rastin e 4-vjetorit të çlirimit të Kubës, Fidel Kastroja mbajti një fjalim të gjatë. Deri tash kam lexuar vetëm një përmbledhje të dhënë nga agjencia HSINHUA. Fjalim i mirë. Kastroja, si me kamxhik, u bie turinjve imperializmit amerikan dhe Kenedit, të cilin e quan kryepirat. Ai demaskon me trimëri banditët amerikanë dhe thotë se s'mund të ketë asnjë besim ndaj imperializmit. Rëndësi ka edhe vetë mënyra e ndërtimit të fjalimit, ku, duke demaskuar presidentin amerikan Xhon Kenedi, pa i zënë në gojë, demaskon edhe Nikita Hrushovin dhe të dër10

11

E SHTUNE

E DIEL

5 JANAR 1963

6 JANAR 1943

Dy qëndrime zyrtare të Partisë Komuniste të Indonezisë, që kam parë në shtypin e saj këtë muaj, më kanë bërë të ftohem ca ndaj tyre. Shokët indonezianë s'mbajnë asnjë qëndrim për problemet e mëdha aktuale, që na preokupojnë. Ja vetëm që asnjë artikull s'kanë shkruar kundër revizionistëve jugosllavë, por shkojnë deri atje sa të mos zënë as në gojë revizionizmin modern. Në një material ata flasin se ka mosmarrëveshje në kampin socialist, por çfarë janë këto mosmarrëveshje, asgjë nuk thonë. Cfarë duhet bërë për t'i zhdukur ato, gjithashtu, asgjë s'thonë, predikojnë se gjoja do të gjendet «fjala» dhe «për një vit ose brenda dy vjetëve mund të përgatitet një mbledhje e partive komuniste e punëtore të botë:„ që të bihet në ujdi». Oportunizëm me brirë.

12

Bëra një shëtitje të shkurtër me automobil rreth aunazës» së Tiranës. Kryeqyteti ynë rritet çdo ditë. Kudo po ndërtohen apartamente. Ato që kanë mbaruar në bregun e majtë të Lanës janë të bukura. Nga ana tjetër e Lanës vazhdojnë të ngrihen blloqe të tëra, kurse apartamentet afër uzinës «Enver» po suvatohen nga jashtë, ndërsa banorët janë futur brenda.

Më 1 janar lexuam artikullin e kinezëve kundër revizionistëve italianë. Është një artikull shumë i mirë. Aty flitet drejtpërdrejt kundër revizionistëve italianë, por tërthorazi edhe kundër Hrushovit, në radhë të parë, dhe shokëve të tij revizionistë. Artikulli, me siguri, do të b jë jehonë. Do të shikojmë efektin e tij. Reaksioni i revizionistëve do të jetë violent. Shokët kinezë e vazhduan serinë e artikujve të tyre edhe me dy artikuj të tjerë kundër revizionizmit modern.

13

E HENE 7 JANAR 1983

Gazeta e revizionistëve sovjetikë «Pravda» boton një artikull shumë të gjatë e plot me shpifje kundër nesh dhe kinezëve. Ne na sulmon drejtpërdrejt, pa baza, dobët, shtrembëron faktet e shpif, kurse kinezët i sulmon tërthorazi, duke lënë haptazi të kuptohet adresa. Artikulli është një polemikë e dobët, demagogjike e retorike, synon të prekë ndjenjat e revizionistëve dhe të frikamanëve. Ne do t'u përgjigjemi këtyre

qenve, që lehin në hënëz dhe karvani ynë revolucionar do të ecë përpara. Hevizionistët, me propagandën e tyre, do t'i bëjnë bujë këtij artikulli, por efektet e tij s'do të jenë në favorin e tyre. Ato do të jenë në favorin tonë, se ne jemi në rrugë të drejtë dhe ata janë në rrugën e tradhtisë, të cilën më kot përpiqen ta fshehin.

14

E MARTE 8 JANAR 1983

Vazhdon të bjerë pareshtur shi i madh gati në të gjithë vendin. Ky është një vit i çuditshëm dhe i jashtëzakonshëm. Ka tre muaj që shiu s'pushon! Ai na pengoi mbjelljet e po na e kalb grurin në ara, na ka shkaktuar përmbytje e na ka prishur rrugë. Të gjitha këto dëme do të ndikojnë keq në ekonominë e këtij viti. Po marrim masa të shumanshme për të qenë në gatishmëri të plotë në pranverë.

Artikullin e gazetës «Pravda» kundër nesh po e botojnë me tamtame të mëdha të gjitha organet e partive komuniste e punëtore, që kanë në krye udhëheqje revizioniste. Të tërë po lëshojnë hapur zjarr, vrer, anatema kundër nesh dhe kinezëve. Agjencia TASS ka hapur jehonën e «jehonës». Taktika është e dukshme, të përgatitet sidomos opinioni sovjetik kundër kinezëve e, natyrisht, kundër nesh. Siç duket, kjo luftë do të vazhdojë. Pozitat e revizionistëve po tronditen, ata, për të mos u mbytur fare barka e tyre, kanë nevojë për ndonjë fije suksesi•

15

të jashtëm dhe këtë e presin me durim mesianik nga

Kenedi. Por barka e shpuar revizioniste ka hyrë në dallgën e furtunave dhe andej ajo s'do të dalë pa u shkatërruar.

E MERKURE 9 JANAR 1963

U njoftua se Hrushovi do të shkojë në Berlin për të marrë pjesë në kongresin e Partisë Socialiste të Bashkuar Gjermane. Atë do ta ndjekin atje, patjetër, edhe revizionistët e tjerë, si: Gomulka, Zhivkoja, Kadari e të tjerë. Ndërsa Novotni i tërhoqi vithet nga «vizita» në Berlin dhe shkoi në Azi. Sigurisht, në Berlin do të përsëritet, me bujë më të madhe, «Bukureshti», por këtë herë pa shqiptarët dhe ndoshta edhe pa kinezët. Revizionistët do të jenë kështu «në familje» dhe do të vendosin «të na futin në dhë të gjallë». Po, dihet se kush i bën varrin tjetrit, bie vetë brenda. Kështu do të ngjasë. Lufta shkon në rregull. E drejta jonë do t'i shkatërrojë revizionistët, lufta jonë do t'i dërrmojë tradhtarët. U bë mbledhja vjetore e organizatës-bazë të aparatit. Zgjodhëm komitetin e ri dhe delegatët për në konferencën e Partisë të Tiranës.

le 17 2 - 116

E ENJTE

E PREMTE

10 JANAR 1963

Sikur ne të jemi në vend të shokëve kinezë, që janë ftuar në kongresin e Partisë Socialiste të Bashkuar Gjermane, pasi të flasë Ulbrihti dhe në rast se i atakon, dhe mendoj se do t'i atakojë, as nuk do të qëndronim në kongres, as nuk do ta përshëndetnim, por do të largoheshim në shenjë proteste. S'ka asnjë vlerë të qëndrosh e të dëgjosh qentë të lehinër teje. Përkundrazi, ikja nga kongresi, i bën qentë të çakërdisen. NdTyshe, do të thotë të jesh rob i formallzmlt te dëmsfienidhCWFa nos ish t'i kapësh si duhel momentet e përshtatshme të luftës dhe të goditjes.

18

11 JANAR 1963

Sot kemi festën e republikës.

Vazhdon të bjerë shi i madh. Në Shkodër ka përmbytje, po kështu edhe në Lezhë, ku uji është ngjitur mbi nivelin e urës dhe trafiku me Shkodrën u pre. Janë marrë masa. Dëme në njerëz e në bagëti nuk ka.

Aiditi, me deklaratën e tij të fundit vazhdon të bëhet i çuditshëm dhe «origjinal». Në mes të tjerash, ai thotë se partia e tij është edhe kundër revizionistëve modernë, edhe kundër dogmatikëve modernë. Po cilët janë këta revizionistë dhe dogmatikë dhe si mendon të luftojë kundër këtyre rrymave, asnjë fjalë nga ana e tij. Cila është vija e partisë së tij? Asgjë të qartë nuk ka. Do të shohim çfarë fshihet pas këtij përcaktimi, ç'ka nën këtë mjegull, po, sigurisht, jo ndonjë gjë të mirë dhe revolucionare.

19

E SHTUNE 12 JANAR 1963

Nuk isha i një mendimi me Komitetin e Partisë të Rrethit të Lushnjës për zëvendësimin e kryetarit të Komitetit Ekzekutiv të Këshillit Popullor të Rrethit, shokut Uan Hila, për arsye se ky u godit nga infarkti në zemër. Ai është shok shumë i mirë, prandaj mendoj të mos zëvendësohet dora-dorës, se kjo çështje mund ta dëshpërojë. Uani le të qëndrojë si kryetar, por që ai të mos lodhet duhet të zgjedhim një zëvendëskryetar të ri me perspektivë.

funduar ai, kanë lidhje me njerëz në Bashkimin Sovjetik dhe sivjet do të ngjasin gjëra të rëndësishme». Kur e pyeti shoku i legatës sonë se a ka mundësi të na vinte në lidhje me ndonjë nga këta shokë, ai tha: «Asnjë s'mund të piqet tash as me ju, as me kinezët, por do të vijë koha që sallonet e legatës shqiptare në Paris do të jenë të vogla për miqtë e shumtë që keni në Francë». Ai nënvizoi se është angazhuar të mos flasë më shumë, s'është i autorizuar të shkojë më tej, vetëm njoftoi se «për çdo rrezik që do të kërcënojë Shqipërinë, do të lajmërojmë». Ne dyshonim për një gjë të tillë, por tash na konfirmohet. Të tjerë shokë komunistë francezë kanë shkuar në Paris te shokët kinezë dhe i kanë vënë në korent të kësaj situate në Partinë Komuniste Franceze. Shumë mirël Çështja jonë e drejtë po çan errësirën.

Shokët e legatës sonë në Paris na lajmërojnë se janë takuar me një mikun tonë, komunist francez, i cili u ka thënë në konfidencë (është i dërguar apostafat) se «në Partinë Komuniste Franceze ka përçarje serioze, punohet me konspiracion të madh, është filluar nga baza, por kundërshtarë të vijës revizioniste ka edhe në Byronë Politike». «Ju, ka shtuar ai, keni shumë miq, por edhe armiq, prandaj kini kujdes, jini vigjilentë ndaj jugosilavëve, se ata janë marrë vesh me Hrushovin për t'ju goditur. Po t'ju ngjasë gjëkafshë juve, ne do t'ju mbrojmë». «Njerëzit tanë, ka për21 20

E DIEL 13 JANAR 1963

Vajtëm pamë premierën e baletit të parë shqiptar «Halili dhe Hajrija» të kompozuar nga Tish Daia dhe të vënë në skenë nga Panajot Kanaçi. Në rolet kryesore luajnë Ganimet Vendresha, Zoica Haxho, Xhemil Simixhiu e të tjerë. Mbeta shumë i kënaqur dhe i entuziazmuar nga muzika e mrekullueshme, plot harmoni dhe me motive krejt popullore, të përpunuara bukur e me mjeshtëri. Kësaj muzike i kishin përshtatur valle popullore të mrekullueshme që, tok me lojën e bukur të artistëve, i jepnin një dramaticitet të madh pjesës në vetvete tragjike. Nga kjo shfaqje njeriu del me një frymëzim patriotik të madh, me admirim dhe me besim në artin tonë të ri dhe në perspektivat akoma më të shkëlqyera që u hapen kompozitorëve, regjisorëve dhe artistëve tanë të mrekullueshëm.

22

E MARTE 15 JANAR 1963

Tirana sot u gdhi me borë, kurse Dajti është i mbuluar i gjithë me borë, deri poshtë, në Kinostudio.

Hakiu më raportoi për mineralet e rralla.

Sot u hap kongresi i Partisë Socialiste të Bashkuar Gjermane. Merr pjesë edhe Hrushovi. Raporti i Ulbrihtit ishte i moderuar. Për çështjen gjermane duket qartë se revizionistët po mbajnë qëndrim të butë, me zë të ulët. Siç duket, ata janë për statukuonë. Po manovrojnë në prapaskena, po bëjnë pazarllëqe, lëshime, kërkojnë ujdira, hedhin vetëm parullën «Trupat e huaja le të qëndrojnë në Berlinin Perëndimor», por me «kaska blu», dhe këtë kërkesë e bëjnë me druajtje të madhe. Revizionistët janë dorëzuar përpara imperialistëve. Për çështjet ideologjike ata qëndrojnë në rrugë revizioniste. Ulbrihti foli keq kundër nesh, por jo si më parë. Kinezët i preku butë dhe tërthorazi. Kjo është një taktikë e re. Të shohim ku e ka bishtin! 23

F. MERKURE 16 JANAR 1963

Shkova urova Manushin për datëlindjen.

Sipas fjalimit të Hrushovit, çështja gjermane kaloi në kalendat greke, ndërsa Kuba është pika e dobët e tij për turpin që bëri. Me mundime të mëdha Hrushovi përpiqet të mbrojë pozitat revizioniste në ideologji. Polemika e tij ideologjike është shumë e dobët dhe pa baza. Ai na sulmoi ne, por jo më me ton prej rrugaçësh. Na bëri thirrje «të kthehemi në kopenë» e tyre, duke pranuar fajet dhe gabimet; domethënë të vemi t'i biem në gjunjë! Ai hodhi poshtë idenë e mbledhjes tash për tash, pse kjo në këto situata

do të bëjë keq dhe jo mirë, mbasi më parë duhet të zhduken mosmarrëveshjet etj. Tradfitari qëndroi në pozitat e tij prej tradhtari dhe kërkoi të pushohet polemika që t'i ketë duart të lira të veprojë më tej në rrugën e tradhtisë. Kinën e sulmoi lehtë e tërthorazi dhe kjo është e qartë pse. Në fakt çdo gjë tash është e qartë. Fjalimi i Hrushovit në Sovjetin Suprem, artikulli i gazetës «Pravda», sulmet në kongreset e partive të Bullgarisë, të Çekosllovakisë, të Italisë etj. ishin artileria e rëndë kundër nesh përpara Berlinit. Mirëpo derisa arriti këtu, Nikita e pa se diçka e madhe nuk po i ecën në mekanizmin që kishte kurdisur: a) Gjendja në partitë revizioniste s'është e qetë, po e tuubullt, rezistenca kudo po shtohet; b) ka kontradikta ndërmjet revizionistëve. Në Berlin nuk e ndoqën as Novotni, as Dezhi, as Kadari, pse, me sa duket, këta nuk duan që të përsëritet një «Bukuresht» i dytë; c) partitë komuniste franceze, italiane etj. janë në rrëmujë e në përçarje e sipër; -

Koha është shumë e bukur, e kthjellët dhe e ftohtë. Dajti deri poshtë në Kinostudio zbardh. Niveli i ujërave të lumenjve ka filluar të bjerë, sido që në fusha ka akoma shumë ujë që po na e dëmton grurin. Rrugët e zëna nga bora ose nga shembjet pothuajse u hapën, por janë dëmtuar; ka dëme gjithashtu në një numër shtëpish që janë shembur dhe në disa ura. Po merren masa kudo dhe çdo gjë po normalizohet. £shtë mirë që s'kemi dëme në njerëz. Tërhoqëm banorë nga fshatra të tëra në thellësi, tok me bagëtitë e tyre.

Hrushovi foli në kongresin e Partisë Socialiste të Bashkuar Gjerrnane. Fjalimi i tij më shumë ishte një artikull, sesa fjalim, një gjë e mërzitshme dhe me përmbajtje të dobët e shterpë. Tash, taktika e re mashtruese e revizionistëve është e qartë, njëkohësisht, ajo tregon dobësimin e pozitave të tyre. 24

25

ç) nga rruga e tij tradhtare shumë parti u futën në ilegalitet të rëndë; d) partitë me këmbëngulje kërkojnë mbledhje; dh) asnjë sukses në politikën e jashtme. Në këto kushte të këqija për të, tradhtari në dukje e uli tonin, kërkoi që ne të heshtim dhe refuzoi mbledhjen, gjoja pse kjo duhet përgatitur. Këto situata ne duhet t'i shfrytëzojmë dhe do t'i shfrytëzojmë. Deri sot në kongresin gjerman shokëve kinezë, për t'i diskredituar, nuk ua kishin dhënë fjalën.

Njoftimet e agjencive të huaja të lajmeve thonë se sot foli kinezi dhe u fishkëllye. Qartë!

26

E SHTUNIR 19 JANAR 1963

Bisedova me shokun Haki për ndërtimet e ardhshme në Gjirokastër, në mënyrë që qyteti të zbukurohet, duke ruajtur edhe karakteristikat e tij. Shoku Haki do të bisedojë me arkitektët për këto çështje, që ndërtimet të bëhen të studivara. Vendi që quhet «Baba Hasan» të kthehet në një qendër banimi. Rreth kodrës të ngrihen shtëpi karakteristike me faqe kryesore edhe nga lumi — xhadeja, edhe nga Hazmurati. Ky kompleks të lidhet me rrugën e Hazmuratit që po bëhet me kalldrëm, që zgjerohet dhe që më vonë do të mbushet me ndërtesa. Ndërtesat që do të ngrihen në kodër të lidhen me kompleksin e shkollave në Sheshin e Pusit dhe në Luginën e Bajraktarit. Sheshi i Pusit mund të studiohet për ta bërë qendër automjetesh dhe kështu të shpëtojë prej zhurmës së tyre Sheshi i Çerçizit. E gjithë kjo të bëhet në mënyrë të tillë që lagjja e re të lidhet më vonë me ndërtesa deri në xhade dhe kurdoherë nga ana kundrejt teqesë dhe spitalit.

27

Delegati kinez përshëndeti në kongresin e Partisë Socialiste të Bashkuar Gjermane. Shtroi vijën e tyre, sulmoi revizionistët jugosllavë dhe na mbrojti ne. Në sallë, fjalimi i tij u prit me fërshëllima, me të bërtitura e me përplasje këmbësh. Fashistët gjermanë, me maskën e komunizmit, u futën në veprim. Ata mbrojtën Titon me bujë, të cilin e futën në vathë. Ky është një skandal i turpshëm në disfavorin e tyre dhe në favorin tonë. Armiqtë po vetëdemaskohen. Kjo, natyrisht, do të shkaktojë reaksion kudo, disaprovim e reagim të fortë nga kinezët e nga ne, dhe, besoj unë, edhe nga koreanët dhe nga indonezianët. Por, natyrisht, nga këta në një formë më të moderuar.

28

E DIEL 20 JANAR 1903

U dukën qartë taktikat dhe qëllimet e Hrushovit në kongresin e Partisë Socialiste të Bashkuar Gjermane. Me anën e fjalimeve dhe të manifestimeve prej rrugaçësh, hrushovianët sulmuan Partinë tonë, me qëllim që «ta përjashtojnë nga lëvizja komuniste ndërkombëtare», sulmuan Partinë Komuniste të Kinës për ta izoluar. Ata nuk lejuan të flitnin përfaqësuesit e Partisë së Punës të Koresë, të Partisë Komuniste të Indonezisë, të Partisë Komuniste të Venezuelës dhe të shumë partive të tjera; ndërsa vetë folën për rehabilitimin e partisë titiste dhe për futjen e saj në lëvizjen komuniste ndërkombëtare. Hrushovi s'pranon mbledhje përveçse po të heshtim ne dhe të shkojmë të gjunjëzuar në Moskë. Të gjitha këto poshtërsi ne do t'i demaskojmë. Tradhtarët po humbasin, po demaskohen qëllimet e tyre.

më 17 janar, me realizimin e takimit të përpiktë të dy tuneleve. Kjo fitore na gëzoi të gjithëve pa masë se është një fitore në rrugën e socializmit dhe një plumb për armiqtë tanë, që na kanë halë në sy. E HENE 21 JANAR 1963

Kohë shumë e keqe në të gjithë vendin. Në malësinë e Veriut, sidomos, ka rënë borë e madhe. Popullata është siguruar prej kohësh me artikuj ushqimorë e me të gjitha ç'duhen. Vetëm disa rrethe, si Peshkopia, e kishin neglizhuar lëndën djegëse. Edhe për këto u morën masa të shpejta. Humbje në njerëz s'kemi, po me bazën ushqimore për bagëti jemi ca. shtrënguar. Përveç kësaj, rretheve të Peshkopisë dhe. të Kukësit u kanë shpëtuar pa kontrolluar mjaft bagëti të disa individëve. Edhe në dhentë, që i kanë zbritur për kullotje në Shqipërinë e Mesme, ka dëme dhesidomos në pjelljen e tyre, se fushat këtej janë plot ujë.

Tradhtari Nikita Hrushov pranoi sot kontrollin ndërkombëtar në tokën e Bashkimit Sovjetik për provat atomike. Ky është një koncesion tjetër i turpshëm, një zbythje tjetër përpara Kenedit dhe imperializmit amerikan. Pas kësaj, me siguri, amerikanët do të kërkojnë lëshime të tjera dhe Hrushovi do t'i bëjë ato. Në fakt, Kenedi deklaroi se në përgjithësi është i kënaqur nga ky lëshim i Hrushovit, por la të kuptojë se ka kërkesa të mëtejshme. Për këtë ne s'kemi dyshim.

U bë mbedhja e Byrosë Politike. Problemi kryesor që u shqyrtua në të ishte raporti i Byrosë Politikepër Plenumin e Komitetit Qendror rreth detyrave të planit për vitin 1963. U nisa një telegram urimi ndërtuesve të hidrocentralit të Bistricësl për suksesin e madh që arritën. 1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vëll. 24, f. 133.

30

31

shumë drejtime. Kemi edhe shumë gra e vajza që kanë mbaruar filloren dhe 7-vjeçaren. Të gjithë këta ndihmojnë për zhvillimin e kulturës, por për zhvillimin dhe rrënjosjen më thellë të saj punën kryesore duhet ta bëjë Partia. Ajo duhet t'i aktivizojë këta njerëz dhe të punojë më mirë me ta për të arritur që secili prej tyre të futë në familjen e vet dhe tek të tjerët frymën e përparuar revolucionare.

E MARTE 22 JANAR 1963

U bë mbledhja e Sekretariatit. Një nga problemet që u shqyrtua atje, për të cilin diskutova edhe unël, ishte forcimi organizativo-politik i organizatës së Bashkimit të Grave. Partia dhe organizata e Bashkimit të Grave të punojnë më shumë e vazhdimisht për ngritjen, edukimin dhe rritjen e personalitetit të gruas, për pjesëmarrjen e saj më gjerë në prodhim dhe në drejtimin e punëve shtetërore e shoqërore. Por kemi shumë për të bërë, edhe për luftën kundër nënvleftësimit të rolit të madh të gruas në prodhim dhe në shoqëri. Prandaj duhet të punohet aktivisht. Sekretariati diskutoi edhe për gjendjen kulturore në fshatrat e zonave malore. Në diskutimin tim për këtë çështje2 vura në dukje mundësitë që janë krijuar në fshatin tonë për zhvillimin e kulturës. Tani në fshat kemi njerëz me kulturë, siç janë mësuesi, agronomi dhe infermieri. Po veç këtyre, kemi edhe të rinjtë e kthyer nga ushtria, të cilët janë ngritur në 1. Shih: Envec Hoxha, Vepra, vëll. 24, L 142. 2. Po aty, f 135.

32 3

116

E MERKUR£ 23 JANAR 1963

Dajti gdhi sot përsëri i mbuluar me borë. Bora po zë borën. Nëpër rrugë ujërat kanë ngrirë. Në shumë nga minierat tona është ndalur puna nga të ftohtit. Në bjeshkët e Veriut, sidomos, ka rënë shumë borë dhe bën shumë ftohtë.

Shoku Aidit shpejtoi t'i bëjë një telegram Hrushovit për t'i thënë se është dakord me propozimin e tij dhelparak për «pushimin e polemikave» dhe për përgatitjen e mbledhjes. Me një fjalë, me këtë Aiditi i jep «flamurin e unitetit» këtij përçarësi. Këto kohët e fundit, ne shohim se në disa deklarata të Aiditit, ka edhe lëkundje, pse kërkon të japë disa «orientime» që tingëllojnë jo të shëndosha. Të shohim më vonë!

34

E ENJTE 24 JANAR 1963

Titoja sulmon përpara dhe me këtë na ndihmon. Në kongresin e «Omladinës» (të rinisë jugosllave), ai na sulmoi ne dhe kinezët, të cilët i quajti xhingishanë. Kështu, në të vërtetë, Titoja po vë në vështirësi ortakun e vet, Hrushovin. Por veprimet e tij mund të jenë edhe të koordinuara me të. Domethënë Hrushovi, nga njëra anë, blofon •për pushim polemike», për përgatitje mbledhjeje e të tjera dokrra, nga ana tjetër, bie dakord me Titon që ky të sulmojë. Titoja dhe Hrushovi po e tregojnë veten siç janë dhe na japin e do të na japin armë për t'i luf tuar më mirë.

35

Tn demaskoime deri në fund dhe ta shpartallojmë revizioni•min morlern, për të spastruar rrugën

e socializmit dhc të komunizmit I. — Ofensiva e përgjithshme frontale c revizionisteve modernii kundër marksizëm-leninizmit

— Fushata e shpifjeve. — Masat antimarksiste. — Masat antisocialiste. — Bojkotimi i dështuar. dh) Fillimi i fushatës kundër Partisë Komuniste të Kinës.

II. a) Ofensiva dhe dështimi i grupit revizionist të Beogradit. b) Ofensiva e grupit revizionist të N. Hrushovit. Drejtimct: 1) Kundër leninizmit dhe Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik. — Kulti i personit të Stalinit. — Pseudolufta për paqe. — Pseudolufta për bashkekzistencë paqësore. — Afrim me imperializmin. — Reformat ekonornike në Bashkimin Sovjetik. — Reformat në strukturën e Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik. — Imponlmi i pikëpamjeve revizionIste në kamp dhe në disa parti komuniste e punëtore të botës. — Lëshime imperialistëve në planin ndërkombëtar. c) Procesi i afrimit dhe i bashkimit me grupin revizionist të Beogradit. ç) Komprometimi në rrugën revizioniste i një sërë udhëheqësish të partive komuniste e punëtore të botës dhe imponimi I pikëpamjeve të grupit Hrushov-Tito. d) Lufta e nërgjithshme e tyre kundër Partisë së Punës të Shqipërisë. 36

—

Sqarimi i komunizmit ndërkombëtar

— Rezultati i punës së PPSH dhe të PKK. — Rezultati i veprirneve të grupit revizionist të

N. Hrushovit. a) Diferencimi ndërmjet shpifjes dhe së vërtetës. b) Udhëheqjet revizioniste dhe masat e partive. c) Humbja e terrenit nga revizionistët, rezistenca e brendshme po shtohet dhe ngrihet, dobësimi i pozitave të tyre kombetare dhe ndërkombëtare. ç) Përkrahja e tezave të drejta të PPSH nga masat e komunistëve në botë. d) Taktika e ndjekur nga revizionistët modernë, për ta mbytur të vërtetën, për të diskredituar PPSH, për ta mbytur ekonomikisht, politikisht Shqipërinë, dështoi.

— Taktika e re e revizionistëve përpara disfatës a) Të bëjnë përpjekje për të shkuar në një mbledhje të komuni7mit ndërkombëtar ku revizionistët $1

modernë të kenë shumicën formale (kjo s'duhet lejuar). b) Në këtë mbledhje mundësisht të lënë jashtë Shqipërinë (PPSH nuk shkon me kushtet e tyre). c) Të arrihet një rezultat për revizionistët — të vënë në minoritet formal Partinë Komuniste të. Kinës. — Mbledhja të dalë as mish, as peshk. — Të kënaqet gjoja dëshira për mbledhje e opinionit të përgjithshëm. ç) Revizionistët të vazhdojnë punën e tyre tradhtare nën një valle të re, prandaj grupi i Nikitës-Titos-Gomulkës-Toliatit-Zhivkos e të tjerëve, në Berlin mbajti qëndrim të moderuar në sulmet kundër Partisë. Komuniste të Kinës, ndërsa ne na sulmoi egërsisht si më parë. Taktikë e njohur ndjekur ndaj afrimit me titistët.

— Ta futin JugosIlavinë në lëvizjen komuniste ndërkombëtare. — Të ndjekin rrugën e tradhtisë në shkallë ndërkombëtare. — Ata i bëjnë varrin vetes. — Ata do të bëjnë përçarjen. — Ata do të izolohen. — Ata do të shkatërrohen. — Ne do të fitojmë, do të fitojë marksizëm-leninizmi.

Koha është e bukur, me diell, por e ftohtë. Mirë është të na mbajë që të na thahen fushat, pa të ftohtit e durojmë. Furnizimi i popullit është i mirë.

Qëllimet:

— Të fitojnë kohë, të krijojnë një fazë qetësie për t'i larë hesapet me rezistencën brenda në partitë e tyre. — Të gënjejnë se gjoja ata duan unitetin dhe ne jo. — Të përpiqen të ndajnë Partinë e Punës të Shqlpërisë nga Partia Komuniste e Kinës dhe ta futin këtë në ndonjë ingranazh që t'i imponojnë disa pikëpamje revizioniste të tyre. (Kjo s'do të arrihet.) — Të izolojnë Kinën nga lëvizja komuniste ndërkombëtare dhe ta dënojnë atë. 38

39

F. PRENITF: 25 JANAR 1963

Sot fillol mbleclhja e PlenurnIt të 9-të të Komitetit Qendror. Raportin e Byrosë Politike të Komitetit Qendror .•Mbi plotësimin e planit dhe të buxhetit për vitin 1962 dhe mbi masat për plotësimin e planit dhe të buxhetit për vitin 1963-, e mbajti shoku Spiro Koleka. Raporti ishte i plotë, i qartë dhe mobilizues. Edhe diskutimet e para që u bënë rreth raportit ishin të mira. Nesër, në mbyllje të Plenumit do të flas për disa probleme ekonomike, si dhe për gjendjen ndërkombëtare e lëvizjen komuniste e punëtore. Ja disa nga mendimet e tezat, që do të shtjelloj në fjalimin që do të mbaj. Rëndësia c problemeve që shtroi Plenumi 1. —

dhe vierësimi i këtyre problemeve në lartësinë e kërkesave të kohës. Realizimi i planit të vitit të kaluar; sukseset dhe të metat objektive e subjektive. Forciml I ekonomisë — në rendin e ditës. Shtimi i rezervave shtetërore. Lufta për pakësimin e importit.

40

Vështirësitë në import (bllokada ekonomike sovjetike). Gjetja e tregjeve të reja. Ç'mund të bëhet për shkurtimin e importit. Të merren masa që shumë gjëra të prodhohen në vend dhe të mos importohen. Ato që do të importohen, të përdoren mirë, të ruhen, të mirëmbahen, të ekonomizohen e të futet edhe diçka në rezervë. Shpikjet e racionalizimet dhe metodat e reja në prodhim të shërbejnë edhe në këtë çështje. Të punohet që çdo gjë e re që prodhohet në vend, të kushtojë shumë më lirë se e importuara. Lufta për shtimin e eksportit. Të bëjmë përpjekje që të përmirësojmë cilësinë e prodhimeve, t'u përgjigjemi standardeve të të gjitha tregjeve. Në tregtinë me të huajt të jemi të ndershëm e të përpiktë. Të përmirësojmë ambalazhin e mallrave të eksportit, të shtojmë asortimentet dhe sasinë e prodhimeve. Në bujqësi, në këtë sektor nga më vendimtarët, koha jashtëzakonisht e keqe e 4 muajve të fundit ka krijuar shumë vështirësi. Deficitet më të mëdha i kemi te buka. Prandaj të mbillen gjatë gjithë pranverës drithëra buke që të kompensojmë deficitet e krijuara. Të ekonomizohet buka kudo, në fshat e në qytet, por pa krijuar alarm. Kjo arrihet edhe duke mbjellë sa më shumë zarzavate; duke vënë në majmëri sa më shumë bagëti për mish, qumësht etj; duke prodhuar sa më shumë ullinj dhe fruta të ndryshme për konsum dhe për eksport. Të prodhojmë sa më shumë bimë industriale dhe

41

të pakësojmë importin. T'i bëhen të gjitha shërbimet lules së diellit, të cilën e mbjellim nga nevoja e madhe për të prodhuar vaj. Prandaj kujdes, kujdes! Ndërtimi i fabrikave të reja dhe ndërtimet e reja në përgjithësi do të shtohen, prandaj kërkohet: 1) Një organizim sa më i mirë për sigurimin e forcave të punës. Të zbatohet me rreptësi udhëzimi i Qeverisë për këtë problem. 2) Të tërhiqen në punë, në radhë të parë, njerëzit që janë pa punë nëpër qytete ose në qendrat e banuara rreth fabrikave që ndërtohen. 3) Të evitohet në minimum tërheqja e forcave të punës nga një rreth në një tjetër. 4) Në asnjë mënyrë të mos nxirren forca pune pa kriter nga fshati. 5) Pjesëmarrja e gruas në punë dhe në drejtim. Kush nënvleftëson dhe përbuz rolin e gruas në punë e në drejtim, ai vepron në kundërshtim me direktivat e Partisë. Organizimi i mirë i punës në ndërtimet e reja është vendimtar. Ekonomi të bëjmë kudo, jo vetëm në punët e shtetit, por edhe në çdo familje. Deri në gjënë më të vogël të mësohemi të kursejmë. Kujdes i madh i duhet kushtuar mirëmbajtjes së makinerive, sepse vijnë nga jashtë dhe janë shumë të nevojshme, por edhe të kushtueshme. Në realizimin e planit çdo gjë varet nga njerëzit, prandaj duhet bërë politikë e drejtë, e zgjuar dhe me zemër me ta. 42

a) T'i japim popullit ç'i kemi premtuar dhe këtë vit t'i japim më shumë se vitin që kaloi. b) Të zhvillojmë më tej forcat prodhuese. c) Të forcojmë çdo ditë e më shumë mbrojtjen e atdheut. d) Të japim kontributin tonë modest në mbrojtjen e marksizëm-leninizmit.

Gjendja në botë dhe në lëvizjen komuniste ndërkombëtare. Situatat në përgjithësi janë të vështira, por për popujt gjendja është në ngjitje, në favor të revolucionit. Imperializmi, me atë amerikan në krye, armatoset për luftë, ai kërcënon, bën shantazhe, manovron dhe tërheq në rrjetin e vet revizionistët modernë. Parulla e Hrushovit mbi «botën pa armë e pa luftë» është një ëndërr, është një parullë metafizike dhe idealiste, është shprehje e hapët e vijës së tij revizioniste. Imperializmit, •çarmatimit» dhe parullave për paqen e përgjithshme u vjen hakut vetëm rruga revolucionare e popujve, vetëm rruga e zbatimit të marksizëm-leninizmit nga partitë komuniste e punëtore. Imperializmi po brehet nga kontradiktat e brendshme dhe kërcënohet nga ngjitja e revolucionit. Lufta kundër marksizëm-leninizmit, kundër Partisë sonë vazhdon me të madhe. Politika tradhtare e N. Hrushovit dhe lufta e titistëve u sollën një dëm të madh shumë partive komuniste e punëtore në Lindjen e Afërt e të Mesme. Ngjitja e revolucionit në vendet e Amerikës Latine. 43

Në Venezuelë ka lëvizje të armatosur. Në Brazil partia është çarë. Prestesi doli revizionist. Lëvizja atje po ngjitet. Gjendja në të gjitha partitë komuniste e punëtore të vendeve të Amerikës Latine po zien. Gjendja në partitë komuniste e punëtore të Evropës. Udhëheqja revizioniste e Partisë Komuniste Franceze ndodhet në pozita të vështira. Brenda në parti ka rezistencë të organizuar, grupe të tëra komunistësh po shkëputen nga partia dhe nxjerrin botime të mira, si «Rroftë leninizmi- etj. Edhe në PK Italiane, për të mos folur për partitë komuniste e punëtore të vogla, është e njëjta situatë si në partinë franceze. Në partitë komuniste e punëtore të ish-vendeve të demokracisë popullore, që ndjekin rrugën e Hrushovit, ka pakënaqësi të madhe (Poloni). Kongresi i fundit i PSB Gjermane, organizim I një Bukureshti të dytë (Novotni, Dezhi, Kadari nuk shkuan). Taktika e Hrushovit, e Gomulkës dhe e Titos. Propozimet e Hrushovit për mbledhje janë blof, demagogji etj. Qëndrimi i Partisë së Punës të Shqipërisë për mbledhjen e pajtimit që na propozon tani Hrushovi dihet nga Komiteti Qendror dhe nuk ndryshon.

Teodor 7.hivkovi arriti në Beograd ku u prit me pompë nga Titoja për ta futur mirë në thesin e tij. 44

•

RITTUNP

26 JANAll 1963

Sot vazhduan diskutimet në Plenumin e KQ të Partisë. Diskutimet janë shumë të mira, instruktive dhe mobilizuese. Folal në mbyllje të Plenumit. Plenumi ishte i zjarrtë dhe unanim si kurdoherë. Kemi një udhëheqje të mrekullueshme rnonolite! -Zhenminzhibao--ja botoi artikullin e pritur kundër Hrushovit dhe tezave të tij në kongresin e Partisë Socialiste të Bashkuar Gjermane. Artikull shumë i mirë dhe ne jemi plotësisht dakord me të.

1. Shlh: Enver Hoxha, Vepra, vEa. 24, f 45

E DIEI.

E rilS£ 23 JANAR 1963

27 JANAR 1963

Koha është e bukur, por shumë e ftohtë. Niveli i ujërave ka rënë dhe fushat po kullojnë. Shirat që kanë rënë i kanë mbathur mirë ato. Kjo gjë do të ndihmojë për misrin.

Gazetat kineze, shkurt dhe në mënyrë përbuzëse, i futin një plumb therës klikës titiste, në lidhje me fjalimin e Titos në kongresin e «Omladinës», ku na sulmonte ne dhe ata.

Në kongresin e Partisë Socialiste të Bashkuar Gjermane Hrushovi nuk tregoi asnjë zgjidhje për problemet e rëndësishme ndërkombëtare. Çështja gjermane dhe ajo e Bcrlinit në llum, asnjë perspektivë. Po bëhen tratativa në kulisa dhe, sigurisht, puna do të mbarojë me kapitullim përpara imperialistëve. Çështja e çarmatimit ka ngecur në baltë. Çështja e zgjidhjes së kontradiktave me ne në lumë. Bandat revizioniste po ecin drejt tradhtive të reja. Rezistenca e lëvizjes komuniste ndërkombëtare po ngjitet, po organizohet, po fuqizohet.

46

47

I E MERRURR 30 JANAR 1963

E MARTe 29 JANAR 1983

Novotni po viziton Indonezinë dhe Vietnamin. Sigurisht, vajtja e tij në Indonezi dhe tash në Vietnam, ka për qëllim të diskreditojë Kinën, ta bëjë atë përgjegjëse përpara Sukarnos dhe sa të mundë të ndikojë mbi Partinë Komuniste të Indonezisë. Novotni ka shkuar në këto anë edhe të shesë e të blejë.

Koha u hap. Na lajmërojnë se fare pak traktorë kanë dalë në fushë. Por edhe kjo është dicka e përkohshme, sepse me siguri do të kemi akoma kohi, të keqe. Në mbrëmje filloi të bjerë pak dëborë. Në qoftë se vazhdon të bjerë, ajo do të mbajë, se toka është e thatë. • Franca ngriti krye kundër Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Anglisë. Kjo e fundit nuk u pranua në Tregun e Përbashkët Evropian nga Dë Goli, i cili dëshiron ta shohë të nënshtruar ndaj tij dhe Adenauerit. Në të njëjtën kohë, kjo është goditja e dytë e Francës kundër Shteteve të Bashkuara të Amerikës (e para kishte të bënte me kundërshtimin e Dë Golit për vendosjen në tokën franceze të raketave amerikane «Polaris- dhe me krijimin e forcës goditëse atomike të pavarur franceze). 49

48 4 — 110

Kjo s'është një situatë e keqe për ne. Grindjet po thellohen në kampin imperialist, kreu i të cilit gjen dhe do të gjejë pengesa. Politika jonë duhet të përfitojë nga kontradiktat ndërimperialiste për t'i thelluar këto. Por kush do ta bëjë këtë? Hrushovi është në rrugën e tradhtisë. Ai është i angazhuar me amerikanët dhe patjetër do të mbajë anën e tyre. Hrushovi ëndërron të arrijë që Shtetet e Bashkuara të Amerikës të radhiten me të kundër Adenauer—Dë Golit. Por Adenauerin nuk e lëshojnë kollaj amerikanët, të cilët kanë synime imperialiste.

E PREMTE 1 SHKURT 1963

Kohë shumë e keqe; në qytet bie shi, kurse në Dajt bie borë.

Përfunduan bisedimet për marrëveshjen shqiptaro-kineze të tregtisë për vitin 1963. Më raportuan se bisedimet shkuan mirë dhe me rezultate konkrete për të dyja palët, veçanërisht për palën tonë.

50

51

1

E D1EL E SIITUN8

SHKURT 1963*

2 SHKURT 1963

I bëra mjaft vërejtje Beqir Ballukut për raportin që do të mbajë ai me kuadrot e lartë të ushtrisë. Ai i gjeti me vend të gjitha vërejtjet dhe tha se do të bëjë korrigjimet. Gati të gjithë shokët kanë shkuar në rrethe për të asistuar në konferencat e zakonshme vjetore të Partisë.

52

Një disfatë tjetër për Hrushovin dhe një vërtetim ri për vijën tonë të drejtë. «Njeriu i mirë- i Hrushovit, Kenedi, po vazhdon, dhe s'ka si të jetë ndryshe, garën e armatimeve dhe të shantazhit atomik. Ai shpalli rifillimin e provave atomike nën dhe. Sigurisht, Kenedi, pas kësaj, do t'i kërkojë Hrushovit që të lëshojë akoma, dhe ai do të lëshojë, patjetër, sepse rruga e tij është caktuar. Ai tashmë ka hyrë në kthetrat e Kenedit. Tok me deklaratën e rifillimit të provave atomike, imperialistët amerikanë kanë ngritur dhe, sigurisht, do ta bëjnë fushatë çështjen e qenies në Kubë të 17 000 ushtarakëve sovjetikë dhe të tërheqjes së tyre. Kësaj amerikanët do t'ia arrijnë me lehtësi, pse Nikita ka fjalë shumë, bubullon, por është frikaman. Nga ana tjetër, duke i tërhequr raketat që ka në Kubë, Hrushovi bën që ato të mos përvetësohen nga kubanezët.

53

E HËNE 4 SHKURT 1963

Partia Komuniste e Malajës botoi një artikull shumë të mirë, në të cilin mban qëndrim të drejtë dhe parimor në lidhje me problemet aktuale dhe përçarjen ideologjike. Qëndrimi i Partisë Komuniste tP Malajës është i drejtë, marksist-leninist dhe kritik kundër grupit revizionist Hrushov-Tito. Ajo na mbron ne dhe kinezët, radhitet me guxim me ne, nwf e drejta. U lumtë shokëve malajanë!

E MARTE 5 SHKURT 1963

Në mbrëmje ra shi i madh në të gjithë vendin. Në malësi bie borë e madhe, do të kemi ngordhje dhe dështime në bagëti. Shkova në Durrës në mbledhjen vjetore të kuadrove të ushtrisë. Mbledhja ishte e rëndësishme dhe kishte dy-tri ditë që po vazhdonte. Shokët diskutuan shumë mirë. Fola edhe unël. I përshëndeta e i pergëzova të pranishmit për përparimet e mëdha që kanë arritur dhe u fola për disa probleme specifike të edukimit ushtarak. U fola edhe për disa çështi.? të gjendjes ndërkombëtare e sidomos mbi veprimtarinë e revizionistëve hrushovianë nëpërmjet Traktatit të Varshavës. Theksova se, që të fitojmë, duhet të perfeksionohemi vazhdimisht me artin ushtarak marksist-leninist. Në këtë çështje të kemi parasysh që të mos na largojë vëmendjen nga kjo detyrë kryesore, detyra tjetër e madhe — lufta e pamëshirshme dhe e paepur kundër grupit revizionist tradhtar të N. Hrushovit e .të bashkudhëtarëve të tij. 1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vëll. 24, f. 180.

54

55

44Baath», patjetër një valë terrori e pashembullt do të shpërthejë mbi shokët tanë naivë, por të mirë ira-

LUSHNJE, E PREMTE 8 SHKURT 1963

kianë. Ata do ta pësojnë keq, por kjo do t'u shërbejë si një mësim i madh atyre vetë dhe të tjerëve për të parë se ku të cojnë revizionizmi dhe politika tradhtare e Hrushovit. Me armët sovjetike kudo reaksionarët po vrasin shokët komunistë Këtu. nën maskën e bashkekzistencës. po përsëritet politika e Bazil Zaharovit, tregtarit të topave.

Sot pasdreke mbërrita në Lushnjë, se nesër zhvillon punimet konferenca e 13-të e Partisë e këtij rrethi. Koha është e bukur. Në fusha ka akoma ca ujë, por kanalizimet kanë ndihmuar së tepërmi në kullimin e tokës.

Radio Bagdadi njoftoi se në Irak u bë një puç dhe presidenti i republikës, gjenerali Kasem, u vra. Koha tregoi se Kasemi s'u mbështet as te populli, as te komunistët. Këta të fundit, duke ndjekur vijën tradhtare të Nikita Hrushovit dhe duke zbatuar këshillat e vecanta të tij, nuk bënë asnjë përpjekje për të marrë pushtetin (dhe kishte shumë mundësi, sidomos në ditët e para të rrëzimit të monarkisë). Kasemi u shkëput e u largua nga komunistët, i detyroi ata të futeshin në ilegalitet, kurse Titoja vazhdoi punën e tij dhe influencoi që në Irak të krijohej një parti legale. Kasemt, nga një anë, merrte armë nga Hrushovi, nga ana tjetër, burgoste dhe vriste komunistët. Tash që morën fuqinë reaksionarët e partisë

56

57

LUSHNJE, E SHTUNE 9 SHKURT 1963

Asistova në konferencën e 13-të të Partisë në Lushnjë, që u hap sot paradite. Punimet e saj u zhvilluan në rregull. Raporti i komitetit të Partisë ishte i mirë, me përmbajtje. Ishte një raport konkret, real, që analizonte në mënyrë kritike aktivitetin e gjithë organizatës dhe hapte perspektiva e shtronte detyra për organizatën e Partisë në rreth.

58

LUSHNJE, E DIEL 10 SHKURT 1963

Konferenca vazhdoi me diskutime. Këto ishin të mira, të nivelit, të shumanshme, gjë që tregon se shokët janë ngritur dhe kanë fituar eksperiencë. Të tërë delegatët dëgjonin çdo diskutim me vëmendje të madhe dhe tregoheshin të zellshëm për të mesuar dhe për të përfituar nga eksperienca e Partisë. Problemi që u rrah më shumë në konferencë ishte ai i bujqësisë dhe Partia në rreth ishte e mobilizuar pëi ta çuar më përpara atë. Organizata e Partisë në Lushnjë ësliV4 forcuar dhe gjallëruar. Shifrat që u përmendën në raportin byrosë së komitetit të Partisë tregojnë se, me gjithë situatën e vështirë të krijuar nga revizionistët dhe vështirësitë e natyrës, plani i vitit 1962 për hapjen e tokave të reja, për mbjelljen e ullinjve, të pemëve dhe të vreshtave, u realizua dhe u tejkalua. Prodhimet bujqësore dhe blegtorale ishin më të mira se më 1961 dhe plani i ndërmarrjeve kryesore për vitin 1962 pothuaj kudo është tejkaluar. Këto janë pjesë e sukseseve që ka arritur Partia dhe populli në gjithë vendin tonë, duke përballuar 59

vështirësitë e mëdha të shkaktuara nga bllokada e Hrushovit. Populli është furnizuar vazhdimisht me të gjithë artikujt, niveli i jetesës jo vetë.m u ruajt, por pjesërisht edhe u ngrit. Megjithatë ne kemi për të bërë akoma më shumë, që të shkojmë akoma më përpara. Mundësia dhe garancia për të realizuar detyrat që shtrohen, qëndrojnë te Partia jonë, te vija e saj e drejtë, te patriotizmi dhe te shpirti krijues i popullit tonë, te sukseset e arritura, te rezervat dhe burimet e mëdha që kemi, si dhe te vullneti për t'i shfrytëzuar ato, tek internacionalizmi proletar. Plenumet e Komitetit Qendror të Partisë për intensifikimin e bujqësisë dhe për realizimin e planit të vitit 1963 shtruan për të gjithë ne detyra të mëdha dhe treguan rrugët e realizimit të tyre. Lushnja është një rreth bujqësor me tradita dhe me kushte mjaft të mira. Partia dhe pushteti kanë bërë në të investime kolosale për bonifikimet, për ujitjen dhe për hapje kodrash e mbjellje vreshtash, ullinjsh e pemësh frutore. Kolektivizimi i bujqësisë, që përfshin 94 për qind të tokave, ka bërë në Lushnjë një revolucion të vërtetë dhe është bazë për suksese të reja. Vëmendja kryesore e Partisë në rrethin e Lushnjës duhet drejtuar nga bujqësia, pse ky rreth është kryesisht bujqësor. Duhet të kemi parasysh se për bujqësinë ky është një vit nga më të vështirët, për shkak të shirave të mëdha që kanë rënë. Prandaj duhet të punojmë më shumë, të mbjellim më shumë në pranverë, që të mbyllen deficitet e vitit të kaluar, të cilat

arrijnë në afro 10 000 tonë drithë e pambuk. Tokat qi nuk u mbollën dot me grurë në vjeshtë, duhet të mbillen me misër edhe plani i pambukut të realizohet me kohë dhe në bazë të kodit agroteknik. Tash, t'i përvishemi kullimit të tokave dhe të kemi gati SMT-në dhe «armët- e tjera për punimin e tokës dhe për mbjelljet në kohën optimale. Të jepet një shembull i përgjithshëm në zbatimin e kodit a,groteknik, gjë që siguron deri në 10 kv/ha fltim më shumë. Të organizohen seminare të veçanta dhe të këmbëngulet për zbatimin e mësimeve në praktikë. Blegtoria është një pasuri e madhe. Lushnja e ka realizuar dhe e ka tejkaluar planin në mish, në qumësht, e ka tejkaluar edhe në numrin e krerëve. Ushqintj është faktori bazë, por në sigurimin e tij ka pasur vështirësi dhe dobësi. Rëndësia e konvejerit të ajelbër. Sektorët e tjerë ekonomikë të planit kanë shkuar mirë, por edhe këtu ka pasur të meta, nuk janë shfrytëzuar totalisht rezervat e brendshme. Roli i gruas në prodhim dhe në shoqërt. veçan& risht në fshat. Arsimi e kultura, riorganizimi i shkollës. praktiks dhe teoria. Problemi i kuadrit. Lufta kundër paragjykimeve fetare dhe zakonev, prapanike. Puna ideologjike, forcimi i ndërgjegjes sociallsx e seminaret, artikujt teorikë të gazetës -Zëri > populln, dhe të revistës «Rruga e Partise,.. Ndjekja e shkotiav. -

60 61

me korrespondencë nga punonjësit. Rëndësia e kulturës së përgjithshme dhe e kulturës speciale teknike. Puna me rininë, me të rejat. Të punohet për edukimin ushtarak. Forcimi i mëtejshëm i Partisë, puna organizative-ideologjike, shtrirja e saj, disiplina etj. Problemet e politikës së jashtme, qëndrimi parimor i Partisë së Punës të Shqipërisë dhe gjendja në lëvizjen komuniste ndërkombëtare. Kryesisht për këto çështje folal edhe unë në konferencë. Konferenca i mbylli punimet.

1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vëll. 24, f. 213.

62

LUSHNJË, E 11£1■1£ 11 SHKURT 1963

Shkova në sektorin e Gorresë të kooperativës së bashkuar të Bishqethmit për të inauguruar përmendoren e Reformës Agrare. Këtu iu dhanë për herë të parë në Shqipëri fshatarëve aktet e pronësisë së tokave. Këtë ngjarje historike e kam të gjallë në kujtesë, sepse atëherë Partia dhe pushteti më dërguan mua për t'ua shpërndarë aktpronësitë fshatarëve të kësaj zone. Kishin ardhur sot plot kooperativistë; u takova edhe me disa pleq, të cilët i njoha, u përqafuam e u puthëm të mallëngjyer. Kujtuam ditët heroike të luftës, si dhe ato ditë kur fshatarëve iu nda toka, gëzimin e tyre të papërshkruar. Ata më shprehën kënaqësinë e madhe për jetën e lumtur në socializëm. Më folën me entuziazëm për shtëpitë e reja që kanë bërë, për shkollat, për shtëpitë e kulturës dhe klubet, më folën për fëmijët që u janë rritur dhe që kanë mësuar. Ç'lumturi! U gëzova pa masë që ata janë të kënaqur. U fola në shtëpinë e tyre të kulturësi. Bëmë bisedë të 1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vëll. 24, f. 249.

63

me korrespondencë nga punonjësit. Rëndësia e kulturës së përgjithshme dhe e kulturës speciale teknike. Puna me rininë, me të rejat. Të punohet për edukimin ushtarak. Forcimi i mëtejshëm i Partisë, puna organizative-ideologjike, shtrirja e saj, disiplina etj. Problemet e politikës së jashtme, qëndrani parimor i Partisë së Punës të Shqipërisë dhe gjendja në lëvizjen komuniste ndërkombëtare. Kryesisht për këto çështje folai edhe unë në konferencë. Konferenca i mbylli punimet.

1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vëll. 24, f. 213.

62

LUSHNJE, E HENE 11 SHKURT 1963

Shkova në sektorin e Gorresë të kooperativës së bashkuar të Bishqethmit për të inauguruar përmendoren e Reformës Agrare. Këtu iu dhanë për herë të parë në Shqipëri fshatarëve aktet e pronësisë së tokave. Këtë ngjarje historike e kam të gjallë në kujtesë, sepse atëherë Partia dhe pushteti më dërguan mua për t'ua shpërndarë aktpronësitë fshatarëve të kësaj zone. Kishin ardhur sot plot kooperativistë; u takova edhe me disa pleq, të cilët i njoha, u përqafuam e u puthëm të mallëngjyer. Kujtuam ditët heroike të luftës, si dhe ato ditë kur fshatarëve iu nda toka, gëzimin e tyre të papërshkruar. Ata më shprehën kënaqësinë e madhe për jetën e lumtur në socializëm. Më folën me entuziazëm për shtëpitë e reja që kanë bërë, për shkollat, për shtëpitë e kulturës dhe klubet, më folën për fëmijët që u janë rritur dhe që kanë mësuar. Ç'lumturi! U gëzova pa masë që ata janë të kënaqur. U fola në shtëpinë e tyre të kulturëst. Bëmë bisedë të 1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vëll. 24, L 249.

63

•htruar, të

përzenArt që do të mbetet e paharruar per

mua.

Pastaj bëra vizitë në SMT-në e Lushnjës. Kerni një armatë të çeliktë traktoristësh. Traktoristët dhe ndihmësit e tyre ishin grumbulluar në klubin që kanë, ku u folai për rëndësinë e SMT-së, për detyrat e tyre, për gjendjen brenda vendit dhe jashtë. Fola për disa probleme të gjendjes ndërkombëtare duke u ndalur në përpjekjet e ulëta të shtypit sovjetik për të bërë demagogji nëpërmjet trajtimit të çështjeve teorike të disa problemeve të mëdha të kohës, apologjia që u bën ky shtyp titistëve dhe sulmet e tij të paprincipta kundër Stalinit etj. Vizitova edhe Institutin e Kërkimeve Bujqësore. U fola2 punonjësve dhe specialistëve të bujqësisë të rrethit për problemet që I preokupojnë. Drejtori më raportoi për punën që po bëhet. Kudo vërehet besim dhe kurajë. U nisa për në Fier.

1. Shih Enver Hoxha, Vepra, v11. 24, t. 287. 2. Po aty, L 281.

64

FIER — VIARE, E MARTE 12 SHKURT 1963

U mblodhëm sot paradite në Fier dhe me shokun Spiro Koleka, me shokët drejtues të rrethit, me arkitektët rishikuam planimetrinë e qytetit. Vendosëm ku do të bëhet sheshi qendror, i cili pa dyshim do të dalë i bukur. Vendosëm gjithashtu për rregullimin e ndërtesave të rrugës së Vlorës dhe për perspektivën e ndërtimeve të reja si shtëpia e kulturës, shtëpitë e banimit e të tjera. Fieri do të bëhet një qytet i bukur, i madh, modern, me rrugë të drejta, me parqe e me hotele të mëdha, pse numri i banorëve do të rritet me punëtorët e uzinës së plehrave azotike, të TEC-it, të uzinës së përpunimit të naftës etj. Drekën e hëngra me shokët në Fier dhe pasdreke u nisa për në Vlorë, ku koha është e mirë. Në Vlorë bajamet kanë çelur plotësisht me bukuri të madhe, vetëm të mos bëjë ngricë sa të lidhin kokrra, pastaj s'kanë dert. Shkova ndenja në qoshkun e vilës nr. 2 prej nga bie në sy një pamje e bukur. Vlora është e mrekullueshme; sot dhe nesër do të pushoj këtu. Në mbrëmje shokët drejtues të Vlorës më erdhën për vizitë.

— 118

65

VLORE, E MERKURE 13 SHKURT 1963

Kohë me shi dhe me erë. Bëra një vizitë në Komitetin e Partisë të Rrethit të Vlorës. Bisedova me shokët dreitues për problemet që u dalin. Pas darke më erdhën skokët për vizitë.

E ENJTE 14 SHKURT 1963

Sot lexova fjalimin që shoku Aidit ka mbajtur në mbledhjen e Komitetit Qendror. Kësaj radhe ai kritikon Partinë Komuniste të Bashkimit Sovjetik për qëndrime jo të drejta ndaj nesh dhe Kinës, dënon revizionistët jugosIlavë si agjentë të imperializmit dhe mban qëndrim të avancuar dhe të drejtë, marksist-leninist për çështjet ideologjike. Ky është një rreshtim i vendosur i Partisë Komuniste të Indonezisë nga ana jonë, gjë që ka rëndësi shumë të madhe veçanërisht për gjithë lëvizjen komuniste ndërkombëtare në Azi.

Pas një pushimi të shkurtër në Vlorë, sot u ktheva në Tiranë.

66

67

E PREMTE 15 SHKURT 1963

Bisedë me Hysniun. Më raportoi për punimet e konferencave të Partisë të rretheve Korçë e Pogradec.

E SHTUNE 16 SHKURT 1963

Koha filloi të zbutet. Sot është një ditë me gjysmë diell.

Bisedova me ambasadorin tonë në Romë 1 se si duhet të vazhdojë punën sqaruese me miqtë tanë të shumtë në Itali, si ta aktivizojë Shoqatën e Miqësisë Itali-Shqipëri.

1. Jordan Pani.

68

69

E DrEL 17 SHKURT 1963

Kohë e keqe. Bie shi. Vajtëm uruam shokun Rita me rastin e 43-vjetorit të lindjes.

70

E HEN£ 18 SHKURT 1963

Pashë disa fotografi të monumentit të Skënderbc;..tt që do të vendoset n;.; Tiran, të cilin po e përgatitin skulptorët Odhise Paskali, Janaq Paço dhe Andrea Mano. Fytyra e Skënderbeut paraqitet në mënyrë ekspresive, burrërore, por poza e tij e përgjithshme nuk më pëlqeu, ishte si e ngrirë, duke qëndruar gati në këmbë mbi një kalë, që edhe ky qëndron si i mpirë. Duhet ta shohim monumentin në natyrë, pastaj të vendoset për derdhjen e tij në bronz. Mendoj se atij duhet t'i bëhen disa korrigjime.

71

E MARTË 19 SHKURT 1963

Sot në Tiranë koha u hap disi, por gjithë natën ra shi si me gjyma. Kemi shumë dëme në rrugë, në ura dhe në bujqësi.

Partia Komuniste e Japonisë botoi këto ditë një artikull kundër revizionistëve modernël. Duke pasur parasysh luftën e tyre të brendshme në lidhje me gjendjen në gjirin e lëvizjes komuniste botërore, artikulli s'është i keq.

E MËRKURE 2,0 SHKURT 1963

Shiu po bie me të madhe. Në një fshat të Bilishtit një shtëpi u vithis nga ujërat dhe u mbulua e gjitha nga balta. Ishte katastrofë, se mbetën brenda dhe vdiqën 15 veta, dy familje së bashku, dhe 100 dhen. Hata e madhe! Tragjedi!

Agjencitë e huaja të lajmeve bëjnë të ditur se Hrushovi ka njoftuar Kenedin se do t'i tërheqë të 17 000 ushtarakët sovjetikë nga Kuba. Nga një anë, kjo është një disfatë e re për Hrushovin pse i nënshtrohet diktatit të Kenedit, por, nga ana tjetër, qërohen ferrat nga këmbët e Kastros.

I. Artikulli është botuar në revistën «Dokuso no Tomo» (Miku i lexuesve). (Shih: «Zeri i popullit», 20 shkurt 1963.)

72

73

E ENJTE 21 SHKURT 1963

I dhashë udhëzime Ministrisë së Jashtme për formulimin e një note drejtuar vendeve anëtare të Traktatit të Varshavës, të cilat, duke e nxjerrë Shqipërinë në mënyrë të paligjshme jashtë këtij traktati. marrin vendime ilegale dhe të palejueshme nga nenet e vetë Traktatit të Varshavës. T'i bëjmë ata edhe një herë përgjegjës për veprimet e tyre antishqiptare dhe të demaskojmë qëllimet armiqësore të Hrushovit për ta përdorur traktatin. në të ardhmen, kundër Republikës Popullore të Shcitpërisë.

E PREMTE 22 SHKURT 1963

Shiu pushoi sot, por qielli vazhdon të jetë i mbuluar me re. Koha nuk po përmirësohet. Në Dajt bie borë.

Pamë me shokë maketet e fabrikave të reja që do të ndërtojmë këtë pesëvjeçar.

Kenedi mbrëmë provokoi përsëri Kubën, duke shpifur se gjoja avionë kubanë kanë sulmuar një anije peshkimi amerikane në ujërat e Floridës.

Prej tri ditësh «Zhenminzhibao»-ja po boton fjalimet e Hrushovit, të këtyre muajve të fundit dhe artikujt e «Pravdës». Po pse duhen botuar tekstualisht fjalimet e Hrushovit?!

74

75

E SHTUNE 23 SHKURT 1963

Shiu vazhdon të bjerë, por niveli i ujërave është ulur ca në gjithë Shqipërinë. Dje, përveç shiut, ra edhe tërmet në rrethin e Tepelenës, i cili u ndie veçanërisht në fshatin Nivicë dhe në atë të Bënçës. U dëmtuan banesat, të cilat u rrëzuan pothuaj të gjitha, po dëme në njerëz nuk pati. Për strehimin e popullit u morën masa. Dërgova Shefqet Peçin në vend për të marrë masa. Përveç Nivicës, tërmet ra gjithashtu edhe në fshatin Shtëpëz, por pa dëme.

78

E DIEL 24 SHKURT 1963

Dje Radio Pekini njoftoi se Mao Ce Duni dhe Liu Shao Çia pritën ambasadorin sovjetik në Kinë, Çervonenkon. Nuk dimë me saktësi përse, por mendoj se duhet të jetë, patjetër, ndonjë manovër e revizionistëve. Hrushovi, duke parë se në shtypin kinez po botohen fjalimet e tij, e merr me mend se tash po i përgatitet edhe përgjigjja. Ai dëshiron që kjo përgjigje kineze, ose të mos vijë, ose ta pengojë me njëfarë manovre, si për shembull, duke u pro::ozuar kinezëve «bisedime të përzemërta-, prandaj «të pushojë polemika», ose edhe tërthorazi t'i kërcënojë se janë kinezët përgjegjës për përçarjen etj., etj. Të shohim ç'do të dalë këndej.

77

E IIRNE 25 SHKURT 1963

Në zbatim të vendimeve që morëm në Byronë Politike, për forcimin e organizimit dhe për zbatimin me rreptësi të rregullave administrative dhe financiare në kooperativat bujqësore, sot Qeveria ka një mbledhje të zgjeruar, ku do të diskutohen këto probleme dhe do të merren vendime.

Sot shtypi kinez botoi një fjalim të Kastros, që demaskon përgatitjet për agresion kundër Kubës nga ana e Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

E MARTR 26 SHKURT 1963

Koha vazhdon të mbajë mirë dhe jep mundësi të teren tokat dhe të futen traktorët në fusha.

Gazetat kineze botojnë sot të plotë artikullin e fundit të «Zërit të popullit» 1 ku flasim për divergjencat, për çështjen jugosllave dhe për zbatimin e normave në marrëdhënie partie e shtetërore në mes vendeve socialiste. Kjo është shenjë e m.irë nga ana kineze. Haptazi ata tregohen solidarë me pikëpamjet tona dhe ajo që është e rëndësishme, parashikoj që paskëtaj do të vijnë artikujt bazë kinezë, të cilët duhet të jenë të fortë, të ashpër. Duhet bërë sa rr& parë një gjë e tillë, se revizionistët modernë kanë marrë frenat në dhëmbë.

1. .«Fr unitetin luftarak të lëvizjes komuniste nën flamurin fitimtar të marksizëm-leninizmit» botuar në gazetën «Zëri 1 popullit», nr. 32 (4302), 7 shkurt 1963.

78

79

E mr.RKURE E ENJTE 28 SHKURT 1963

27 SHKURT 1963

Filluan «topat e Kuemoit», një artikull i gjatë i kinezëve kundër revizionistëve modernë. Sulmi drejtohet kundër Torezit, por me këtë rast preken një sërë çështjesh parimore dhe goditen gjithë tradhtarët, me Hrushovin në krye. Torezit dhe shokëve të tij artikulli ua bën samarin copë me argumentime të forta, të drejta dhe të padiskutueshme. Politika oportuniste dhe servile ndaj Hrushovit duhej demaskuar patjetër. Kjo, sigurisht, do të ketë rrjedhime të thella kudo, por veçanërisht do të pritet mirë nga elementi i shëndoshë në Partinë Komuniste Franceze. Është e zorshme që revizionistët francezë të gjejnë argumente të shëndosha për t'u përgjigjur. Ata do t'i përgjigjen me ndonjë artikull të vogël e të shpëlarë.

Në disa fusha dhe toka gjysmëkodrinore, ku toka është terur mirë, traktorët kanë filluar punën. Koha e mirë duhet shfrytëzuar. Ofensiva e madhe ideologjike dhe politike kundër revizionistëve modernë po vazhdon. Ofensivës sonë të fortë, të hapët e të drejtë, kundër revizionistëve modernë dhe veçanërisht kundër revizionistëve jugosllav8 dhe sovjetikë (Tito-Hrushov), po i shtohet ajo kineze, e cila, megjithëse ende nuk është e hapët e me emër kundër Hrushovit, ndahet me një buzël të hollë nga jona. Çdo gjë nëpër të shihet dhe kuptohet. Revizionistëve modernë po u vështirësohet situata, qoftë brenda partive dhe vendeve të tyre, qoftë në arenën ndërkombëtare. E drejta çan përpara me vrull dhe Hrushovit e Titos po u prishen planet. Një situatë e tillë e vështirë u shkakton revizionistëve përçarje, mosmarrëveshje, hezitime, ndryshime në takti, në veprime edhe midis tyre. Jorgani po u digjet dhe gjithsecili përpiqet të shuajë pjesën e tij. Kenedi-Tito-Hrushovi janë

80

81 - 116

të vendosur ta konsumojnë përçarjen dhe të na sulmojnë hapur jo vetëm ne, po edhe kinezët. Ky është një komplot i kurdisur dhe i vendosur, zbatimi i të cilit, natyrisht, s'është aq i kollajtë. Kanë pengesa dhe këto pengesa janë të mëdha. U duk qartë se Nikita Hrushovi, para se të vinte në kongresin e Partisë Socialiste të Bashkuar Gjermane, kishte vendosur me duaxhinjtë e tij tri gjëra: përjashtimin e Shqipërisë nga kampi i socializmit, futjen në kamp ose rehabilitimin e revizionistëve jugosllavë dhe sulmin e hapët kundër Kinës. Ky ishte një plan i vendosur, që u dështoi në dy pika. Disa revizionistë sollën ndër mend puçin e Bukureshtit dhe u tërhoqën: Dezhi nuk shkoi në kongresin e Partisë Socialiste të Bashkuar Gjermane. Edhe Kivu Stoika që shkoi, mbajti një fjalim «të moderuar». Gjithashtu, Novotni u la pendët dhe shkoi në Indonezi. Kadari gjeti arsyen e zgjedhjeve që do të bëheshin dy muaj pas kongresit dhe as ai s'vajti në Berlin. Gomulka, duke e parë kështu, zuri dhe ai të tërhiqej, të mos vente, por i zuri derën Hrushovi dhe e detyroi të shkonte. Por edhe Gomulka e detyroi Hrushovin, nga ana e tij, që të ndërronte këngën. Megjithatë skandali u bë në Berlin. Hrushovi e tregoi fytyrën e vërtetë prej armiku. Ai s'tërhiciet para asgjëje, prandaj edhe ne s'duhet t'i lëshojmë asnjë grimë këtij armiku të betuar të komunizmit. Lufta jonë e drejtë dhe parimore u hapi sytë të gjithëve, bile, në shumë gjëra edhe shokëve kinezë. Por shohim tash se këta po i afrohen pak nga pak taktikës sonë, e cila është e drejtë, revolucionare, dërrmuese për armiqtë dhe mobilizuese për komunistët. 82

Tradhtarët hrushovianë dhe titistë nuk mund të ndreqen, prandaj duhet t'i shkatërrojmë, t'i asgjësojmë pa mëshirë. Ata kanë para, armë, por ne kemi ideologjinë. Komunistët e botës janë me marksizëm-leninizmin, janë me ne, kështu që ne jemi më të fortë se ata. Shpresat e komunistëve ne kurrë nuk do t'i dobësojmë, ato do t'ua bëjmë realitet.

83

E PREMTE

E SIITUNit

1 MARS 1963

Sot kinezët botuan një artikull tjetër shumë të gjatë, shumë të mirë kundër revizionistëve modernë, veçanërisht kundër Palmiro Toliatit. Siç duket, shokët kinezë, duke demaskuar revizionistët, si: Torezin, Toliatin dhe shokët e tyre, demaskojnë edhe Hrushovin me shokët e tij. Në fakt, në artikull, kudo demaskohen pikëpamjet tradhtare të Hrushovit.

MAILS 1963

Mbrëmë natën ra borë në Tiranë. Kryeqyteti u gdhi sot me çati të bardha, por bora shkriu shpejt, kurse në Dajt ajo mban mirë. Dimër i jashtëzakonshëm!

Më vizitoi ambasadori kinez dhe më dorëzoi kopjen e letrës që Komiteti Qendror i Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik i ka dërguar Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Kinës, ku, me terma të përgjithshëm, të shpëlarë, demagogjikë e dhelparakë, sovjetikët kërkojnë bisedime dypalëshe, kërkojnë të pushohet polemika dhe të përgatitet kështu e famshmja mbledhje e komunizmit ndërkombëtar. Ambasadori më vuri, gjithashtu, në dijeni për bisedën që Maoja pati me Çervonenkon. Biseda është serioze, ajo e vë në vështirësi Hrushovin dhe e paralajmëron në njëfarë mënyre se polemika nuk mund të pushojë, pse vetë ai, Hrushovi, e dekretoi, pasi bëri gjithë ato sulme. Në përgjithësi përgjigjja e Maos ëshië e mirë dhe e

drejtë. 84

85

4

E IIRNR 4 MARS 1963

Sot në mbledhjen e Byrosë Politike aprovuam fjalimin që do të mbajë shoku Ramiz në mbledhjen solemne për 10-vjetorin e vdekjes së shokut të madh Stalin. Do të jemi e vetmja Parti Komuniste që do të bëj një mbledhje të tillë. Neve na takon ta ngremë lart, si kurdoherë, veprën e madhe të shokut Stalin, që armiqtë revizionistë, me tradhtarin Hrushov në krye, e kan ë errësuar, i kanë hedhur baltë. Por më kot e kanë, dielll nuk mund të mbulohet me shoshë. Shkova urova Hysniun për datëlindjen.

E MART2 5 51ARIS 1963

Në mbledhjen e sotme të Presidiumit të Kuvendit Popullor prokurori i përgjithshëm na raportoi për zbatimin e ligjeve. Ligjshmëria respektohet mirë. Kjo është arritur në radhë të parë nga puna politike dhe propaganda e organizuar e Partisë për edukimin e popullit me ndjenjën e respektimit të ligjit. Detyra e prokurorisë për mbrojtjen e ligjshmërisë socialiste, për mbikëqyrjen e zbatimit të saj është e madhe dhe e rëndësishme. Në diskutiminl tim theksova se me gjithë sukseset e arritura për kryerjen sa më mirë të kësaj detyre, prokuroria duhet të punojë më tepër dhe të ndihmohet më shumë nga prokurorët popullorë. Gjithashtu, më shumë kujdes u duhet kushtuar zgjedhjes dhe kualifikimit të prokurorëve popullorë, sidomos në fshat. Shkeljeve të ligjit u duhet vënë fre jo vetëm nga ana materiale, por edhe nga ana morale. Kjo e dyta shpesh harrohet, sepse nuk i kushtohet rëndësia e duhur, ose 1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vëil. 24, L. 302.

86

87

ngaqë kuad•ot nuk janë të zotë të luftojnë si duhet prir edukimin moral të njerëzve. Por në qoftë se nuk punohet mirë edhe në këtë drejtim ne nuk do të ecim përpara me ritmet që kërkohen.

Mbledhja solemne përkujtimore që u mbajt në sallën e Teatrit të Operës dhe të Baletit për 10-vjetorin e vdekjes së Stalinit shkoi shumë mirë. Mbledhjen e hapi shoku Hysni. Ramizi mbajti fjalimin e rastit. Ai ishte një grusht i tmerrshëm për Hrushovin dhe për gjithë revizionistët. Ngritëm lart figurën dhe veprën e Stalinit. Kjo do të ketë jehonë të mirë në lëvizjen komuniste ndërkombëtare.

88

E MERKUR2 6 MARS 1963

Atasheu i përfaqësisë diplomatike çekosllovake në vendin tonë, që përfaqëson interesat e Bashicimit Sovjetik, dëshiron të dorëzojë një letër të Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik për ne. I thamë të piqet me një funksionar të Komitetit Qendror dhe t'ia dorëzojë, po ai s'pranoi, se do që ta dorëzojë te një person i rangut më të lartë. Kësaj i thonë: «Tjetrin s'e qasin në fshat, ai do të piqet me vajzën e priftit». Por çeku do të kthehet si laro dhe do ta dorëzojë atë. Mendojmë se sovjetikët, për të çarë akullin, do të na dërgojnë kopjen e letrës që i kanë drejtuar Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Kinës. Na nxorën nga viti i keq! Do t'ua kthejmë pa e lexuar, po të jetë kjo.

89

E ENJTE 7 MARS 1963

Nga një organizim i keq i shpërndarjes së drithit në fshatra, po vihet re se disa fshatarë, të shtyrë nga dimr1 i ashpër dhe për të siguruar rezerva, zbresin e blejnë bukë me thasë në qytete. U morën menjëherë masa urgjente që t'u ndahet më shumë drithë fshatarëve, që të evitojmë ardhjen e tyre për të blerë bukë në qytet, sepse rezerva drithi kemi.

E PREMTE 8 MARS 1963

Agjencitë e lajmeve njoftojnë se sot në mëngjes u bë një grusht shteti në Siri i drejtuar nga oficerë sirianë pro Naserit. Pushteti në vend u mor në dorë nga «Këshilli Kombëtar i Komandës Revolucionare».

Ngjau si e parashikuam. Artikullit të kinezëve kundër Torezit, komunistët francezë iu përgjigjën me një artikull pa asnjë vlerë, qesharak, i shkruar nga njëfarë Ivë Moro.

Kinezët vazhduan sot me një artikull kundër udhëheqjes revizioniste të Partisë Komuniste të Shteteve të Bashkuara. Artlkull i mirë.

90

91

SHTUNE 9 MARS 1963

Kinezët vazhduan serinë e artikujve të tyre kundër revizionistëve modernë. Sot ata botuan një artikull të rreptë kundër tradhtarit indian, Dange, sekretar i përgjithshëm i Partisë Komuniste Indiane dhe agjent i hapët i Nehrusë. Artikull i goditur e i dokumentuar. Tok me Dangen dhe klikën e tij, demaskohen Hrushovi, si dhe të gjithë revizionistët e tjerë të vendeve të demokracisë popullore, që e pritën Dangen me përzemërsi në turneun që bëri në Evropë për të luftuar Partinë Komuniste të Kings dhe për të mbrojtur agresorin Nehru. Por, për Hrushovin dhe agjentët e tij, Dangeja dhe Nehrui janë shumë të shtrenjtë, pse janë ndjekës të një ideologjie dhe kanë një qëllim: goditjan e Partisë Komuniste të Kinës dhe të Republikës Popullore të Kinës. Ata po demaskohen lakuriq, si shërbëtorë të borgjezisë së madhe dhe të imperializmit amerikan.

92

E HENE 11 MARS 1963

I ngarkuari me punë i Çekosllovakisë u përul dhe e dorëzoi letrën e Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik. Doli ajo që menduam ne, domethënë Komiteti Qendror i Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik, me një letër të vogël përcjellëse, na dërgon, gjoja për informacion, kopjen e letrës dërguar Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Kinës, por me një hile banale dhe prej një radhe. Duke marrë shkas nga ky «informacion», sovjetikët, në të kaluar, kërkojnë «takim në mes dy partive tona». Letra iu kthye mbrapsht menjëherë të ngarkuarit me punë çekosllovak dhe u konsiderua si e papranueshme nga ne. Me këtë manovër dhe me këtë copë letre, revizionistët sovjetikë donin të përbuznin Partinë e Punës të Shqipërisë, ta paraqitnin si të varur nga Partia Komuniste e Kinës, dhe, duke ditur se ne nuk do ta pranonim këtë fyerje që na bëhej e do ta kthenim letrën, siç e kthyem, mendonin se do të ritonin gjoja një dokument që tregon se ne s'duam mbledhje dypalëshe. Por ne s'ua lëmë atyre këtë atu. Nesër do t'i dorëzojmë çekut një letër për Komitetin Qendror të Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik, ku demaskojmë manovrën e tyre dhe prapë marrim iniciativën. 93

E MART£ 12 MARS 1963

të veçantë, do ta përdorë atë kundër nesh, në rast se titistët, monarko-fashistët grekë, neofashistët italianë dhe imperialistët amerikanë sulmojnë Shqipërinë, në ujdi, natyrisht, edhe me bandën e Hrushovit, e të dalë si «çlirimtar» për të na bërë varrin. Në notë bëjmë diferencim me të tjerët. Kjo notë do t'i turbullojë, bile fort, revizionistët. Ata na kanë dhënë neve armë të shëndosha për t'i demaskuar plotësisht dhe për të evituar rreziget që kurdisin Titoja-Hrushovi-Kenedi kundër atdheut tonë.

Sot u bë mbledhja e Byrosë Politike, ku aprovuam, dy dokumente të rëndësishme: e para, letrën që do t'i dërgojmë Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik, në përgjigje të letrës në të cilën, medjallëzi e në të kaluar, na propozonin «takira midis dy partive tona», letër të cilën ne ua kthyem dhe nuk e pranuam; dhe e dyta, një notë të rëndësishme nga Ministria jonë e Punëve të Jashtme, e cila, në emër të Qeverisë sonë, u drejtohet gjithë pjesëtarëve të Traktatit të Varshavës dhe për dijeni u dërgohet edhe Kinës, Koresë, Vietnamit dhe Mongolisë. Nota është e dokumentuar nga çdo anë dhe vërteton se qeveria e Bashkimit Sovjetik dhe qeveritë e vendeve të tjera të Traktatit të Varshavës e kanë shkelur brutalisht këtë traktat për sa i përket Shqipërisë, e kanë çjerrë atë dhe, faktikisht, Shqipërinë e kanë përjashtuar prej tij. Në letër vihet në dukje se për këtë akt brutal ato mbajnë përgjegjësi dhe ana jonë mban shënim. Veçanërisht, në këtë notë vihen në dukje përgjegjësia dhe qëllimet djallëzore të Hrushovit, i cili komploton kundër Shqipërisë dhe nuk e denoncon hapur traktatin për shumë arsye. Ai, në mënyrë 94

95-

r

E MERKIIR2 13 MARS 1963

Rreth 250 000 minatorë heroikë francezë vazhdojnë grevën e përgjithshme kombëtare. Sot është dita e 13-të e kësaj greve.

E ENJTE 14 MARS 1963

Gati kudo, në tërë vendin, ra shi dhe bëri mirë për barin e bagëtive, që kanë dalë të dobëta nga dimri i madh.

Sot në Ministrinë e Punëve të Jashtme të ngarkuar-

ve me punë të vendeve të ish-demokracisë popullore iu dorëzua nota e Qeverisë sonë drejtuar vendeve anëtare të Traktatit të Varshavës mbi shkeljen brutale e të paligjshme të neneve të këtij traktati lidhur me vendin tonë. Vetëm bullgari e lexoi dhe s'e mori, të tjerët e morën të gjithë. Tash do të shohim kush do ta kthejë dhe si do ta kthejë. Është interesant, sepse kështu do të shohim divergjencat edhe në qëndrimet e tyre.

96

97 7 - 116

liste. Të njëjtën gjë ta kemi parasysh edhe për sektorët e arsimit, të kulturës etj. Pranimet në Parti të bëhen kurdoherë të studivara miri dhe duke ruajtur parimet. Të futim në radhët e saj *. njerëzit më të pastër politikisht e moralisht, njerëzit më luftarakë dhe me altësi më të mëdha. Të luftojmë kundër pranimeve formale sepse kështu do ta ruajmë të shëndoshë Partinë. ?

-

E PREMTE 15 MARS 1963

U bë mbledhja e Byrosë Politike ku, përveç të tjerave, studivam çështjen mbi përbërjen e Partisë dhe detyrat për përmirësimin e mëtejshëm të saj, programin vjetor të punës së Komitetit Qendror, të Byrosë Politike dhe të Sekretariatit të KQ etj. Për çështjet që u diskutuan bëra disa vërejtje dhe dhasbë disa mendimel. Problemi i forcimit të mëtejshëm të përbërjes së Partisë duhet studivar akoma më thellë dhe më gjerë dhe t'i paraqitet Byrosë Politike për shqyrtim. Shtimi i radhëve të Partisë nuk është qëllim në vetvete. Ai kushtëzohet nga procesi i ndërtimit të socializmit dhe duhet bërë proporcionalisht me zhvillimin e sektorëve të ndryshëm të jetës së vendit. Të rritet dhe të forcohet organizata e Partisë në fshat. Në këtë drejtim duhet punuar më mirë dhe s'ka përse të trembemi se mos na prishet proporcioni. Organizata-bazë e Partisë në fshat duhet të jetë e shëndoshë dhe e fortë që të drejtojë me sukses ekonominë socia-

I ngarkuari me punë i Hungarisë e ktheu notën tonë që iu dorëzua dje.

1. Shih: Enver Floxha, Vepra, vëll. 24, f. 307.

98

99

e revista të reja nuk m'u dukën me vend. Përse duhet zëvendësuar revista «Ekonomia popullore» me një revistë të re po për probleme ekonomike? Në _qoftë se

E SHTUNE 16 MARS 1963

U bë mbledhja e Sekretariatit të KQ. U shtruan disa çështje, por Sekretariati u ndal më shumë te zbatimi i instruksionit të Komitetit Qendror për kuadrin', te puna e propagandës shëndetësore nga Kryqi i Kuq Shqiptar2 dhe te problemi i përmirësimit të sistemit të shtypit dhe të punës në gazetat, për të cilat fola dhe unë3. Në relacionin që u paraqit për problemin e fundit disa çështje nuk shtroheshin drejt. Atje bëheshin propozime për te n rys uar titujt dhe formën e disa organeve që botojmë. Po pse kërkohet të bëhet kjo? Në qoftë se mendohet që, duke ndryshuar titullin dhe formën, këto organe do të lexohen më shumë, kjo pikëpamje është tërësisht e gabuar. Që të lexohen ato ka rëndësi brendia, përmirësimi i saj të na tërheqë vëmendjen dhe jo të përqendrohemi te forma. Edhe propozimet që bëheshin për të krijuar gazeta -

1 Shih: Enver Hoxha, Vepra, vëll. 24, f. 317. 2. Po aty, f. 320. 3. Shënimet e mbajtura nga ky diskutim gjenden në AQP

10 0

«Ekonomia popullore» nuk del në nivelin e duhur, të kërkojmë forcimin e përmbajtjes dhe jo zëvendësimin esaj men'ë revistë tjetër. Rritja e nivelit të përmbajtjes së kësaj reviste, si dhe i revistave të tjera nuk është e lehtë. ekonomike janë të vështira e serioze dhe trajtimi i tyre në shtyp kërkon kohë dhepëtsatitje. Revista nuk mund të mbahet me shkrimet e 5 ose 7 redaktorëve që mund të ketë a'o. 1\ j JëqoUje revista nuk do të ketë një numër të madh bashkëpunëtorësh me eksperiencë, që drejtojnë sektorë të ekonomisë dhe i njohin mirë problemet e saj, ajo nuk mund të mbahet gjallë edhe sikur ta dyfishosh numrir -edactoreve te saj. Neve na duhet një organ për të trajtuar problemet e teknikës, por para se ta krijojmë atë, ta mendojmë mirë, që të mos nxjerrim një gjë të çalë. Drejt u shtrua problemi p;:r buletinin e shkencave shoqërore. Botimi i këtij buletini ka rëndësi të madhe, sidomos për ta 13:rë të njohur Shqipërinë në botën e jashtme. Kjo na intereson shumë, prandaj të punojmë në këtë drejtim.

Qeveria rumune kërkoi të rikthejë në Tiranë ambasadorin e saj, Velçeskun. Eshtë interesant, mbytet, minjtë kërkojnë shpëtim. Nota jonë, që u dorëZuam para dy ditësh, i ka trembur. Mirë, tash dimë ne si t'i presim, prandaj vendosëm edhe taktikën që do të përdorim në rastin e kthimit «të lejlekëve nga Qabeja•.

101

Gjithsecilit do t'i vëmë festen që meriton, por diferencime • o e•ejme per 1 s ëputur nga sovjetiku, nga shkopi i dirigjen • e e e a izo ojme,_ = eme me _gisht në gojë. Pra, rumunët, polakët dhe bullgarët, që nuk i kanë hequr ambasadorët në rrugë anormale, ne do t'i pranojmë normalisht. Çekut, hungarezit dhe gjermanit, mund t'u pranojmë ardhjen e ambasadorëve përkat'es, po këtë duhet të na e kërkojnë me nota të argumentuara dhe ne do t'u përgjigjemi me nota të kripura dhe me konkluzionin që jemi dakord të vijnë dhe t'i dërgojmë ambasadorët. Për sa u përket sovjetikëve, është nië tjetër histori, këta duhet t'i pranojnë kushtet tona, të cilat ata, bse do t'i_pranojnë dhe pra, do t'i lëpijnë akuzat dhe sharjet që na kanë bërë, ose nuk do t'i pranojnë dhe atëherë s'ka lidhje clipFomatike me këta tradhtarë. Ata u përpoqën të na izolonin ne, tash po i izolojmë ne ata. -re shohirrit'rezultat do të ketë taktika jonë e drejtë.

102

E DIEL 17 MARS 1963

Kohë shumë e bukur. Me Nexhmijen shkuam morëm një diell, lart nga Pallati i Brigadave, pastaj që andej zbritëm më këmbë nga parku pranë liqenit Rruga është asfaltuar, në park kishte plot njerëz, të veshur shumë mirë. Filloi pranvera. .

103

E HENE 18 MARS 1963* E MARTE 19 MARS 1963

Tradhtari Hrushov është kthyer në një propagandist të thjeshtë të mënyrës amerikane të jetesës. Duke pretenduar se ka hyrë në garë me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ai, në të vërtetë, trumbetoi për një kohë të gjatë përparimet e tyre ekonomike në industri, në bujqësi, në ndërtime e gjetkë. Përveç propagandës pro Shteteve të Bashkuara të Amerikës me anë të filmit u bë me rastin e vajtjes së tij atje, edhe Kozlovi e Poljanski e krerë të tjerë revizionistë sovjetikë, në mënyrat e tyre, bënë apologjinë e këtij vendi të madh kapitalist. Edhe tash, që është në vështirësi të mëdha, për arsye të dështimit të vijës së tij shkatërruese në bujqësi, Hrushovi, me akrobaci të turpshme, siç janë heqja e vazhdueshme e një morie sekretarësh, ndërrimet e shpeshta në Ministrinë e Bujqësisë, letra e fundit që i drejton presidiumit gjoja për krijimin e fermave të zarzavateve rreth qyteteve (që kanë ekzistuar me kohë), ose për rajonizimin e ri të bujqësisë (të tillë ai bën çdo vit), përsëri nuk mungon të propagandojë në favor të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, duke folur për përdorimin e misrit atje etj., etj. As Titoja s'ka rënë poshtë kaq ndyrë. Ky vepron,

s'bën reklama. 104

Me rastin e 20-vjetorit të Armës sonë të Sigurimit të Shtetit, u dërgova shokëve një mesazhl, i cili u lexua në mbledhjen solemne që u bë sot. Heroizma të mëdha kanë bërë punonjësit tanë të Sigurimit të Shtetit në mbrojtjen e revolucionit dhe të atdheut. Partia dhe populli i kanë edukuar drejt punonjësit e sigurimit dhe Arma e Sigurimit është bërë shumë e dashur për popullin.

Katër herë brenda një muaji, Titoja ka pritur ambasadorin sovjetik në Jugosllavi, të alternuar me një pritje të ambasadorit amerikan. Flitet se Titoja po përgatit një takim Hrushov-Kenedi. S'më besohet, por, po të ngjasë kjo, do të jetë shumë demaskuese. Titoja, sigurisht, përpiqet ta futë më thellë në llum Hrushovin. Për ta komprometuar Hrushovin akoma më shumë, ai i lutet Kenedit t'i bëjë ndonjë koncesion të parëndësishëm, se u diskreditua, Ratyrisht, duke i kërkuar që ai të forcojë 1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vëll. 24, f. 325.

105

luftën kundër Kinës e kundër nesh, si dhe zinxhirët ideologjikë dhe ekonomikë mbi satelitët e vet, që janë në krye të ish-demokracive popullore. Titoja ecën në atë mënyrë që ta detyrojë Hrushovin t'i vërë plotësisht në zap satelitët e tij, që këta të mos lëvizin për asgjë. Në fakt, Kadari tash ecën plotësisht në rrugën e tyre. Gomulka është me ta, por ka halle brenda, Zhivkon e kanë qehaja, po popullin bullgar jo.

E ENJTE

21 MARS 1963

Sot filloi përsëri të bjerë shiu i dreqit. E ka zënë shtruar dhe na pengon në bujqësi.

Kinezët filluan botimin e plotë të disa artikujve të udhëheqësve të partive komuniste dhe punëtore të Evropës, ku sulmohet Partia Komuniste e Kinës. Siç duket, vazhdon taktika e tyre, e cila sjell përgjigje të rreptë dhe i vë në pozita të vështira revizionistët, që u fshehin partive të tyre pikëpamjet e Partisë Komuniste të Kinës. U duhej kinezëve ta bënin këtë gjë.

Qeveria rumune bëri notë të re, me të cilën tërheq atë që kishte bërë ambasada e tyre në Tiranë në lidhje me largimin e ambasadorit rumun, Velçeskut. Ministria e Jashtme e Rumanisë falënderoi ambasadorin tonë, Rrapi Gjermenin, për njoftimin që dha se ne nuk e botojmë këtë notë. Rumunët po tërhiqen duke ruajtur «mos thyejnë diçka». Kjo përshtatet me taktikën tonë të vendosur. Velçeskut iu dha viza dhe shpejt do të niset për Tiranë.

106

107

E PREMTE 22 MARS 1963

Edhe çekët e mongolët e kthyen notën tonë mbi Traktatin e Varshavës.

E SHTUNE 23 MARS 1963

Në Dajt vazhdon të bjerë borë. Në gjithë Shqipërinë ka rënë shi.

Fidel Kastroja përgënjeshtroi një artikull të gazetës «Lë Mond» shkruar sipas një interviste të dhënë nga ai korrespondentit të kësaj gazete. Udhëheqësi kuban thotë në mënyrë jo shumë të qartë, se përgënjeshtron shumë pohime «kundër Hrushovit», që përmenden në artikull dhe thotë se gjoja agjencitë amerikane të lajmeve kanë shtrembëruar thëniet e tij. S'ka tym pa zjarr. Kastroja thotë se ka biseduar me korrespondentin, por s'i ka dhënë intervistë. Me një fjalë, sovjetikët kanë ushtruar presion mbi Kastron që ta bëjë këtë përgënjeshtrim.

Polakët e kthyen edhe ata notën tonë për çështjen e Traktatit të Varshavës.

108

109

25

E 11EN£ MARS 1963

Në mbledhjen e sotme të Byrosë Politike morëm në shqyrtim projektin e qendrës së qytetit të Tiranës, hartuar nga Ministria e Ndërtimit. Mbledhjen e bëmë në sallën e madhe të selisë së KQ ku ishin vendosur maketi, projektet dhe skicat e varianteve të ndryshme të planit rregullues të qendrës së qytetit. Nuk është e para herë që marrim në shqyrtim këtë problem. Ishin ftuar, gjithashtu, ministri i Ndërtimit si dhe disa arkitektë. Shfaqa mendimini se zgjidhja më e mirë është që përkrah Bankës të ngrihen ndërtesa në formë të rrumbullakët, në mënyrë që të prishet monotonia e ndërtimeve të tjera që vijnë të gjitha në formë të drejtë dhe si të prera. Rruga e re që del në qendër, si vazhdim i rrugës «Luigj Gurakuqi», dhe ajo e «Barrikadave» duhet të jenë rrugët ku të shfryjë populli për të shëtitur, prandaj këtu të jenë edhe magazinat më të bukura të qytetit.

1. Shënimet e mbajtura nga ky diskutim gjenden në AQP.

110

Sheshi «Avni Rustemi» është paraqitur shumë bukur dhe mund ta aprovojmë kështu. Të mbahen parasysh edhe nevojat e së ardhmes, sepse pas 10 vjetësh do të na paraqitet nevoja për Akademinë e Shkencave. Godinat e qendrës duhet të jenë me karakter administrativ, shoqëror e kulturor dhe të vishen me pllaka guri e mermeri. Pamë edhe mostrat e pllakave që janë zgjedhur për Pallatin e Kulturës. Fasada do të vishet me gurin e nxjerrë në Qafështamë. Salla do të shtrohet me parket. Brenda pallatit do të përdoren gurë të tjerë. Guri i Karaburunit do të përdoret për veshjen e godinave të tjera.

Nikita Hrushovi dhe shokët e tij bëjnë demagogji dhe shumë përpjekje që ne të pushojmë polemikën dhe ata të fitojnë kohë, të marrin veten nga grushtet që po hanë dhe nga disfatat që po pësojnë. Hrushovi përpiqet t'i lidhë rreth tij sa më mirë partitë e tjera, udhëheqjet e të cilave janë në pozita revizioniste, përgatit goditjet kundër nesh dhe veçanërisht në kohën dhe pasi të bëhet takimi për •bisedimet» sovjeto-kineze. Bisedimet «e sinqerta» s'do të japin asnjë rezultat, asnjë palë nuk do të tërhiqet nga pozitat e veta, sidomos Hrushovi, i cili është një arrnik i vendosur. Për kinezët dua të jem i ngrohtë, por edhe këta shumë herë lëkunden në taktikën e tyre.

111

Luftë deri në fund kundër tradhtarëve të marksizëm-leninizmit! Të mos i lëmë këta të organizohen, por t'i shpartallojmël

E mERKintlk 27 MARS 1963

I bëra Mehmetit disa vërejtje pë'r materialet e mbledhjes së Këshillit të Ministrave dhe të Kryesisë së tij.

Bisedova me shokët Ramiz e Rita. Shoku Rita më raportoi për punën në Korçë.

113

112 8 — 116

E ENJTE 28 MARS 1963

Kisha takim me shokun Haki, i cili më raportoi për punën e bërë në Gjirokastër. Në përgjithësi punët atje shkojnë mirë, ka përpjekje, ka realizime. Furnizimi popullit është i kënaqshëm.

Ambasadori rumun u kthye në Tiranë. Kjo është shenjë e mirë për Rumaninë, është një veprim i veçuar i udhëheqësve rumunë dhe, sigurisht, në kundërshtim me revizionistët e tjerë. Në të njëjtën kohë është një shenjë tjetër pozitive dhe një fakt që dëshmon se në Rumani diçka po lëviz. Deri ku, si, qysh, do të shohim, po çështjen duhet ta ndjekim me kujdes dhe çapin ta hëdhim të matur.

114

E PREMTE 29 MARS 1963

Siç del nga të dhënat e ambasadorit tonë në Bukuresht dhe nga radiot perëndimore, të cilat furnizohen me lajme nën dorë nga revizionistët jugosllavë, në Rumani «jorgani» ka marrë zjarr jo vetëm nga problemet ekonomike, por edhe nga ato politike e ideologjike. Gjërat, sigurisht, do të venë duke u thelluar. Në këto situata, ne duhet të marrim vesh se deri ku po rezistohet dhe po luftohet në Rumani kundër revizionistëve modernë.

115

vi, Titoja dhe Kadari me shokë janë tradhtarë me të rnadhe dhe tradhtarëve u duhet rënë kokes dhe fort, që të mos ngrihen dot më.

SHTUN£ 30 MARS 1963

Në Hungari Hrushovi, Kadari dhe Titoja kundërrevolucionin, që s'e arritën dot me armë, po e realizojnë me rrugë paqësore dhe integrim. Atje çdo gjë është bërë Ball Kombëtar. Kadari i ka spastruar partinë dhe pushtetin nga elementët e shëndoshë, ka lëshuar nga burgu të dënuarit kundërrevolucionarë, i fut këta në punë etj. Ai ka lëshuar nga zinxhiri borgjezinë, e cila po fiton pozitat e humbura, po lëvrin lirisht. Mënyra e vjetër borgjeze e jetesës, e fuqizuar nga mënyra e jetesës amerikane po zhvillohet me ngut. Imperialistët amerikanë tregohen të kënaqur nga këto që po ngjasin në Hungari. Revizionistët jugosllavë, nga ana e tyre, i kanë rrugët krejt të hapëta. Ata përfunduan marrëveshje shumë të kënaqshme, bile krijuan edhe një komision mikst ekonomik jugosllavo-hungarez, që do të funksionojë në inënyrë të vazhdueshme. Hungaria është plotësisht në duart e revizionistëve, por shpresojmë se do të gjenden forca që ta kundërshtojnë këtë kurs tradhtar. Natyrisht, kjo s'është punë e lehtë, po për këtë duhet punuar me ngulm. Heshtja dhe zvarritja e luftës pengojnë. Shokët kinezë sidomos duhet ta kuptojnë këtë situatë. Hrusho118

117

E FIENR 1 PRILL 1963

Diskutuam me shokët projektplanin e reduktuar ekonomik, që mund ta përdorim në rast rreziku. në ap'ftë se na bëhet ndonjë bllokadë totale,Ky projektplan mund të mos vihet kurrë në zbatim, por le të qëndrojë e ar tiv. e du et të jemi të përgatitur për çdo evenk. Atmosfera për vendin tonë është për tt -plot rreziqe, por këto s'na trembin. Ne do t'u bëjmë ballë armiqve, do t'i mundim, pse kemi një popull të mrekullueshëm, kemi një Parti si çeliku.

118

E MARTE 2 PRILL 1963

InformOhemi nga ambasada jonë në Beograd se, sovjetikët i kanë vënë në dijeni jugosllavët për notën to- , në që u drejtuam kohët e fundit atyre dhe vendeve të tjera anëtare të Traktatit të Varshavës..Një funksionar Ministrisë së Punëve të Jashtme të Jugosllavisë i ka thënë një shokut tonë në një mbrëmje: ka dualitet, nuk ka dy organe që drejtojnë. Pushteti është levë që udhëhiqet nga Partia dhe në asnië mënyrë s'duhet spostuar prej saj. Ai ka detyrat e veta, ashtu siç ka edhe Partia detyrat e saj dhe përgjigjet për realizimin e tyre. Këtë ta kuptojnë mirë drejtuesit e Partisë, që merren shpesh me çështje që u takojnë organeve të pushtetit e të ekonomisë. Por këtë ta kenë 1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vëll. 25, f. 373.

314

315

E PREMTE 29 NENTOR 1963

E MERKURE 27 NENTOR 1963

Në mbledhjen e Sekretariatit diskutuam për organikat e aparateve të Partisë në rrethe. Për këtë problem në diskutimin timt u përqendrova kryesisht në këto çështje: — Problemet nuk zgjidhen duke shtuar njerëzit nëpër aparate, por, në radhë të parë, duke organizuar mirë punën. — Puna e instruktorit duhet të jetë e një niveli të lartë. — Të kuptohet drejt disiplina, në bazë të Statutit të Partisë. — Secili të merret me punën që i përket. Shokët e drejtorive të aparatit të Komitetit Qendror të jenë të Iidhur ngushtë me organizatat-bazë të dikastereve (në sektorët që mbulojnë). Diskutuam, gjithashtu, edhe për disa ndryshime që janë propozuar të bëhen në aparatet e organizatave të masave 2, si dhe për një numër problemesh të tjera.

Sot mbushen 19 vjet çlirim. 19 vjet luftë për ndëre socializmit, për mirëqenien e popullit, 19 vjet fitore. Darkë në Paliatin e Brigadave me rastin e kësaj feste të madhe.

-timin

1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vëll. 25, f. 578. 2. Po aty, f. 583,

31-6

317

E DIEL 8 DHJETOR 1963

Dëgjova në radio se Ulbrihti paska mbajtur njëfjalim, në të cilin paska thënë se është gati të shkojënë Bon për të biseduar me krerët e Gjermanisë Pe-_ rëndimore për bashkimin e vendit. Blofe revizionistësh!

E HENE 9

mugroR 1963

Prita anëtarët e delegacionit tregtar kinez dhe zhvillova me ta një bisedël.

1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vëll. 25, f. 587.

313

319

E MARTP. 10 OHJETOR 1963

Prita delegacionin kinez të shoqërisë sportive dhe të mbrojtjes të RP të Kinës, që ndodhet për vizitë në vendin tonë.

E MERKURE 11 DHJETOR 1963

Njoftohemi se në një takim me tanët Liu Shao Çi ka folur për propozimin për një mbledhje të 11 partive aty nga janari në Pekint, për të diskutuar nëse duhet «prerë polemika ose jo», sipas propozimit të Hrushovit. Liu, pasi ka thënë se tani për tani partia kineze është për ta vazhduar polemikën, ka shtuar: «. . . nga ana tjetër, nuk është mirë që polemika të vazhdojë pa fund. Polemika mund të ndalohet, por duke u vënë një sërë kushtesh». Pra. edhe të vazhdojë, edhe të ndalohet! Pozicion ala kinezçe!

1 Është fjala për lrëto 11 parti: PK e Kines, PP e Shqipërisë, PP e Koresë, PP e Vietnamit, PK e Japonisë, PK e Indonezisë, PK e Birmanisë. PK e Malajës, PK e Laosit, PK e Tajlandës dhe PK e Zelandës së Re.

320

321 21 — 116

E sirruNt 14 DHJETOR 1963

Dje dhe sot zhvilloi punimet Plenumi i Komitetit Qendror. Shoku Rita Marko në emër të Byrosë Politike mbajti raportin «Mbi forcimin e mëtejshëm të Partisë" Diskutimet rreth raportit ishin të mira. Pati kritika. Në fjalën time të mbylljesi theksova një varg çëahtjesh që duhen pasur parasysh për forcimin e gjithanshëm të Partisë dhe të punës së saj. Krvesoria është të ruajmë të pastër Partinë, të luftojmë burokratizmin, të revolucionarizojmë kuadrot, kurrë të e'pute,n nga masat dhe për asnjë moment të mos e harrojnë çështjen e madhe të Partisë. Puna e Partisë është e shumanshme, e madhe, rtin e Isoshkencore dhe delikate. Të ndikosE munistëve e të masave, ta kalitësh si duhet njeriun 'nga çdo pikëpamje, është njk_ptinë kolosale. Detyrë 'ryesore e Partisë është edukimi ideologjik e politik i masave, mobilizimi i tyre për kryerjen e detyrave në çdo sektor.

E DIEL 15 DHJETOR 1963

50-vjetori i lindjes së shokut Gogo. Dekorimi në Presidium me Urdhrin e Lirisë të Klasit të Parë. Për darkë vajtëm në shtëpinë e tij.

rri6-=

-

1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vëll. 26, L 1.

322

323

E TIPAVË

E MART2

16 DHJETOR 1963

17 DHJETOR 1963

Mbledhja e Kuvendit Popullor. Dëgjuam raportin -Mbi plotësimin e pritshëm të buxhetit të shtetit për vitin 1963 dhe mbi buxhetin e shtetit për vitin 1964».

Mbledhja e Kuvendit vazhdoi me diskutime. Shoku Medar Shtylla pati një atak infarkti gjatë seancës. Po e mjekojnë në Presidium, mbasi nuk duhet lëvizur.

Prita delegacionin e rinisë kineze dhe një piktor kinez që ndodhen për vizitë te nel.

1. Shih: Enver Hoxha, Vepra, vëll. 26, f. 35.

324

325

E PREMTE 20 DHJETOR 1963

Vdiq sot në orën gjashtë shoku Medar Shtylla nga infarkti i miokardit. U nda nga ne një shok shumë mirë. Vdekja e tij na hidhëroi të gjithëve.

E STITIINE 21 DHJETOR 1963

Sot morëm pjesë në ceremoninë e varrimit të shokut Medar Shtylla. I dhamë lamtumirën e fundit.

Prita sot ambasadorin kinez Lo Shi Gao. I transmetova përgjigjen e KQ të Partisë sonë për propozimin e Liu Shao Çisë lidhur me mbledhjen e 11 partive për të diskutuar «prerjen ose jo- të polemikës me revizionistët modernë, sipas propozimit të Hrushovit. Në letër ne ritheksojmë edhe një herë se KQ i PPSH, ashtu siç është shprehur kurdoherë, edhe kësaj here shprehet vendosmërisht kundër ndalimit të polemikës e të luftës me revizionistët modernë, grupet e renegatëve Hrushov-Tito e shokët e tyre. Jo vetëm kaq, por Partia e Punës e Shqipërisë dhe Komiteti i saj Qendror janë kundër idesë së diskutimit të çështjes nëse duhet vazhduar polemika me grupet revizioniste apo jo. Kjo ide, sipas menclimit tonë, nuk është aktuale.

326

327

E MARTE

DHJETOR 1963

31 DHJETOR 1963

Sot erdhi për një vizitë zyrtare në vendin tonë një delegacion partie e qeverie i RP të Kinës me në krye Çu En Lain. E pritëm me popull që në aeroport.

Kohët e fundit kam lexuar disa relacione që më janë dhënë nga Drejtoria e Jashtme e Komitetit Qendror për probleme të ndryshme të lëvizjes komuniste e punëtore ndërkombëtare, për forcimin e lëvizjes marksiste-leniniste, për lëvizjen revolucionare në Poloni e të tjera. Lidhur me çështjet që ngrihen në to, kam këto mendime: — Lufta kundër revizionizmit modern në shkallë ndërkombëtare po zgjerohet dhe do të zgjerohet akoma më shumë. — Kjo luftë duhet organizuar, forcuar dhe ndihmuar. istë£shtë një dett'ëesi -leninistëve të ndihmo'në "o vetëm në forcimm e lëvizjes marksiste-leniniste, por të ndihmojnë edhe ata elementë që luftojnë brenda në partitë e tyre revizioniste ose jashtë, nga këto klika revizioniste. Një ndihmë e tillë kërkohet dhe, në qoftë se kesai kërkese nuk i jepet përgjigje pozitive, bëhet gabim, dekurajohen ata që e kërkojnë, u pritet 1. Kinezët nuk ishin dakord për t'i ndihmuar.

328

329

— Revizionistët, kudo dhe me çdo mjet, punojnë luftojnë_për të përçalp. Ne duhet të forcojmë lëvizjen tO-Oë, — Ndihma duhet të jetë e gjithanshme. — Ndihma jonë morale e politike për individët apo rupet • e oraanizohen, kudo • ë të 'enë • kojnë atë, duhet të jetë e hapët. Për shembull, kur na paraqiten raste të volitshme, për individët që i rezistojnë revizionizmit brenda partive revizioniste, individë me influencë që kanë mbajtur qëndrime të lëkundshme, por që tash e shohin ca më mirë situatën duhet, hapur, t'i sqarojmë, t'i inkurajojmë, që t'i rezistojnë presionit revizionist. — Duhet edhe vetë të atakojmë atje ku shohim se ka lëkundje e rezistencë. Mirë, të presim të vijnë te ne, por të vemi edhe ne tek ata. Të mos leioimë të veprojnë lirisht revizionistët dhe ne vetëm të regjis'rnnp Iufta e hapët dhe e nëntrojmë, as te rt dheshme që na bëjnë ata. Edhe, për ne ka rëndësi lufta legale dhe ilegale kundër revizionizmit ndërkombëtar. ..A.rmiqtë po e bëjnë me të giitha mietet këtë luftë dhe s'ruajnë asnjë formë. Ne pse të mos e bëjmë? S'është keq t'l ruajmë format, por edhe po u shkelën ndo'zijëLierë, krim s'hëhet. pse veprimi bëhet kundër kut dhe për një çështje të madhe.

830

TREGUESIT

TREGUEST I UNDP,S

A

Aftësta prodhuese, rnajtja dhe mirëmbajtja e mjeteve të punës - 42. Aleanea, bashkëpunimf sovjeto-amerikein Shih: BS - lëshimet, kompromiset e bashkëpunimi me ShBA... dhe ShBA - lidhjet dhe bashkëpunirni me revizionistët sovjetikë. Ambasadat e Bashkimit Sovjetik dhe të ShBA në Jugos11avi dhe në Kinë - 77, 105. Ambasadat e RP të Shqipërisë në shtete të ndryshme 20, 69, 107, 115, 119, 151, 212, 243, 277. Ambasadat e shteteve të ndryshme në RP të Shqipërisë 85, 89, 93, 97, 99, 102, 107, 114, 250, 268, 309, 326. Arkitektura, arkitektët 27, 110-111. Armatimi, çarmatimf; demagogjia imperialtste dhe revi-

-

-

zioniste për çarmottmln. Ruajtja e monopotit bërthamor nga impertatistët dhe revizionistët 46, 53, 177, 178, 179-180, 182, 184, 209. 219, 225-226, 228-229, 230-231 Armiqtë; veprimtarin armu7Psore dhe lufta kundër tyre 118, 200 201. Arsimi potitika dhe kujdesi i Partisë për zhvinimin e arsimit 61-62, 164, 259, 287, 288-289. Arti - roli i tij edukativ; artet figurative, artistët - 22, 71, 132. Artizanati - 254-255. -

-

-

-

-

B

Bashkimi Sovjetik (1917-1953) - 199, 200. Bashkimi Sovjetik, revizionizrai sovjetik; Partia Komuniste (revizioniste) e BS - 150, 194; - platforma e revizionistëve sovjetikë për dcgjene-

333

-

-

-

-

334

rimin e BS; gjendja e brendshme dhe dështimet në ekonomi - 38-39, 104, 138, 165, 225, 289; vija politike, strategjia dhe taktikat; politika e jashtme e luftës dhe e agresionit - 8-9, 24-26, 29, 35, 36-39, 64, 85, 122-123, 156-157, 165, 180, 182-183, 184, 228-229, 242; lëshimet, kompromiset e bashkëpunimi me ShBA, me imperializmin dhe me klikat reaksionare; disfatat e tij - 6, 7, 31, 50, 53, 57, 73, 82, 104, 120, 122-123, 172, 177, 178, 180-181, 182-187, 188, 204, 208, 209, 213, 219, 228-229, 230-231, 234, 240, 242, 301, 305, 310; marrëdhëniet dhe përkrahja për partitë e vendet revizioniste dhe përpjekjet për të forcuar hegjemoninë mbi to - 17, 25-26, 92, 197, 202, 223, 225, 265; lufta kundër marksizëm-leninizmit, minimi e përçarja e kampit socialist, e partive komuniste e punëtore dhe e lëvizjeve çlirimtare të popujve 5, 8, 24-26, 29, 35, 36-39,

43, 56-57, 82, 85, 93, 111, 121, 123, 159, 177, 178, 205, 206, 213, 214, 216, 217, 225-226, 230-231, 258, 263, 305; - afrimi dhe lidhjet me revizionistët jugosllavë; rehabilitimi i klikës së Titos - 5-9, 29, 35, 36, 38, 82, 119, 156-157, 158, 212, 236; - marrëdhëniet dhe kontradiktat me Kinën - 6, 8, 14, 15, 25, 29, 37, 38, 77, 81-82, 85, 184, 192, 194, 207, 208, 211, 215, 216, 217, 218, 219, 220, 227-228, 261, 301; - qëndrimi ndaj Kubës 25, 53, 73, 109, 121, 138, 139, 144, 161, 170; - qëndrimi ndaj Hungarisë. Marrëdhëniet me PSB Gjermane dhe qëndrimi ndaj çështjes gjermane - 25, 46, 116, 208, 265; demagogjike, - politika presionet dhe veprimtaria armiqësore kundër PPSh dhe RP të Shqipërisë - 6, 7, 8, 14, 15, 25, 26, 29, 36, 37, 38, 46, 74, 81-82, 93, 94-95, 119, 164, 215, 227, 228. Blegtorla, zhvillimi i saj 61, 266.

Bujqësia - polttika e Par-

t1.0 për zhvi/limin e saj; kuadrot - 41-42, 60-61, 251.

257, 258, 259, 260, 273, 274, 275, 278, 279, 280, 281, 282,

Bullgaria; gjendja e brendshme; revizionistët bullgarë -

283, 290, 291, 292, 293, 294-295, 296, 297, 298, 302, 306, 311, 323. Evropa Perëndimore - 138, 197, 204, 277.

5, 106, 127.

Çekosilovakia; gjendja e brendshme; revizionistët çekosllovakë; lidhja me revizionistët sovjetikë; qëndrimi ndaj Shqipërisë - 48, 89, 93, 108, 264, 265.

D Dallimet theibësore ndërmjet fshatit e qytetit; ngushtimi ture - 285-286. Dekorimet, të dekoruarit -

146, 323.

Fënijët, kujdes( f Partisë për ta - 128. Fshatarësia, fshatarësia kooperativiste - 32-33, 63-64, 90, 302.

Fshati socialist - përmirësimt i vazhdueshëm f gjendjes social-kulturore të tij - 32-33, 63-64, 284-287, 302.

Franca; gjendja e brendshme; kontradiktat me ShBA dhe me Anglinë - 49, 50, 96. Fugia punëtore, sigurimi i saj -

Edukimi komunist; edukimi ideopoUtik, moral e kuituror - 61, 87-88, 252, 270-271, 322.

Enver Hoxha - të dhëna autobiografike - 3, 4, 13, 22, 24, 30-31, 56, 63, 64, 65, 66, 67, 70, 71, 86, 103, 120, 122, 131, 132, 133, 134, 135, 137, 143, 145, 151, 152, 153, 163, 164, 166, 167, 168, 174, 197, 210, 218, 221, 233, 239, 240, 256,

42.

G Gruaja, Bashkimi i Grave të Shqipërisë; emancipimt f gruas - 32, 42, 61, 145, 302. GJ

Gjermania, çështja gjermane -

46, 208, 265.

Gjermania L(ndore (RD Gjer-

335

mane); Partia Socialiste e Bashkuar Gjermane, revizionistët gjermanë; lidhjet me RF të Gjermanisë - 17, 18, 23, 24,

Jugosllavia, revizionizmi jugosIlav; gjendja e brendshme, shtypja nacionale - 4, 36; -

26, 28, 29, 44, 46, 318.

H Hungaria; gjendja e brendshme; revizionistët hungarezë; kundërrevolucioni në Hungari

-

- 106, 116.

I Imperializmi; politika e tij e luftës dhe e agresionit, biloget dhe aleancat politike, ushtarake e ekonomike; kontradiktat; pashmangësia e zhdukjes së tij - 43, 50, 165, 179-183. indla; lidhjet me BS; qëndrimi ndaj Kinës - 301.

-

-

Industria e rëndë, punonjësit - 276, 291, 296.

Iraku, g jendjc e brendshme 56-57.

Italia; lidhjet me revizionistët jugosilavë dhe me ata sovjetikë - 69, 240. -

Jetesa në shoqërinë tonë socialiste - 60, 285-287.

336

Lidhja e Komunist6ve të Jugosllavisë, vija politike dhe ideologjike e saj, plenumet. Disfatat, demaskimi i revizionistëve jugosllavë - 81-82, 152, 155-159; agjenturë e imperializmit amerikan, lidhjet dhe bashkëpunimi me të 7, 8, 105, 155-156, 158, 240; marrëdhëniet me revizionistët sovjetikë, roli i tij për lidhjen e revizionistëve sovjetikë me imperializmin amerikan - 5-9. 35, 105-106. 131-132, 156-158, 208, 230, 236; strategjia dhe taktikat; përpjekjet për të degieneruar e përçar3 kampin socialist, partitë komuniste e punëtore dhe lëvizjet çlirimtare të popujve - 5, 7-8, 116, 155-159; veprimtaria armiqësore kundër PPSh dhe RP të Shqipërisë; qëndrimi ndaj Kinës - 35, 81-82, 119, 159, 198-201.

Këshilli i Ministrave (Qeveria) - 42, 78, 94, 97, 113, 234. Kina, politika e jashtme 78, 90, 159; - qëndrimi oportunist ndaj revizionizmit modern dhe atij sovjetik, marrëdhëniet dhe kontradiktat me BS - 13, 26, 28, 45, 47, 75, 77, 79, 80, 81, 82, 84, 85, 90, 92, 107, 111, 147, 151, 177-178, 190, 203, 206, 207, 208, 212, 213, 214, 215, 216, 217, 218, 220, 222, 227-228, 231-232, 247, 267, 301, 321, 326; - strategjia dhe taktikat; qëndrimi ndaj lëvizjes komuniste - 227-228, 231-232, 262, 321; -

marrëdhëniet dhe qëndrimi ndaj PPSh dhe RP të Shqipërisë - 28, 79, 227, 228, 262, 309.

KNER (Këshilli i Ndihmës Ekonomike Reciproke); vegël në duart e revizionistëve sovjetikë - 182, 223, 225. Kontradiktat ndërimperiaiiste; domosdoshmëria e shfrytëzimit të tyre - 50. Kooperativat bujqësore - fercimi i tyre organizativ; kuadrot - 78, 259.

Koreja (RDP e Koresë); qëndrimi ndaj revizionizmit modern - 94, 228, 250, 299. Kosova - 4. Kuba; provokacionet ndaj saj, lidhjet dhe kontradiktat me revizionistët sovjetikë - 10-11, 25, 53, 73, 78, 109, 121, 138, 139, 144, 155, 181, 170.

Kultura në RPSh - 61, 287, 297, 303.

Kushtet e punës e të jetesës së punonjësve - 296-297. Kuvendi Popullor, Presidiumi Kuvendit Popullor - 87, 146, 148, 175, 176, 307, 324, 325.

Lenin, Vladimir Iliç - 159 Lëvizja komuniste, punëtore e marksiste-leniniste ndërkombëtare .

-

-

-

partitë komuniste e punëtore, degjenerimi i tyre - 6, 8-9; uniteti i lëvizjes komuniste e punëtore, mbledhjet dhe takimet; demagogjia e revizionistëve sovjetikë për këtë problem - 24-26, 29, 38, 93, 207, 208; diferencimi në lëvizjen komuniste, ndarja nga revizionistët, lindja e pa-

337 22 - 116

rtive dhe e grupeve të reja marksiste-leniniste. Partia komuniste; cilësitë, forcimi i unitetit të saj - 154, 245, 329-330; - lëvizja marksiste-leniniste, lutta kundër revizionizrnit modern e atij sovjetik. Përkrahja internacionaliste për PPSh 28, 37, 46, 54, 67, 72, 79, 83, 199, 200, 201, 214, 231-232, 245, 329-330; - lëvizja marksiste-leniniste në Evropë, në Afrikë dhe në Amerikën Latine - 43-44, 121, 277; - lëvizja komuniste, komunistët në Irak - 56-57. Libri, puna me librin - 3. Ligjet, ligjshmëria në RPSh; zbatimi i ligjeve Liria, pavarUsta dhe sovraniteti kombëtar - 200, 201. Lufta Antifashiste Naciona/çfirimtare e popuilit shqiptar - 63, 257, 258, 280. Lufta dhe paqja; rreziku luftës, përgatitja për luftë; pacifizmi i revizionistëve sovjetikë - 43, 177, 179, 182, 183-187, 229.

e veprim - 122, 245, 260, 288. Marks, Karl - 129. Mbrojtja e atdheut - 43, 199-200. Mërgimi, shqiptarët e mërguar - 126, 151. Ministritë - Ministria e Punëve të Brendshme - 10, 266; - Ministria e Punëve të Jashtme - 74, 94, 97, 224; - Ministria e 1N.Ibrojtjes Popullore - 266; - Komisioni i Planit të Shtetit - 266; - Ministria e Arsimit clhe e Kulturës - 266; - Ministria e Shëndetësiaë - 266. Mirëqenia në shoqërinë tonë socialiste - 3, 13, 285-287, 296.

N Nefta dhe punonjësit e naftës - 164, 166. Ndërtimet, plani rregullues qyteteve; ndërtimi i objekteve industriale - 13, 27, 30-31, 65, 110-111, 256. Ndërtimi i socializmit në Shqipëri - 126, 210, 317.

bf Marksizëm-ieninizmi armë dhe busull për udhëheqje

338

Oportunizmi. /ufta kundër tij - 12, 18, 214 .

Organet dhe repartet e atrisë së Punëve të Brendshme, punonjësit e tyre. Forcat e Kufirit. Arma e Sigurimit të Shtetit - 10, 105, 122. Organizata-bazë e Partisë; detyrat e saj për edukimin komunist të anëtarëve të Partisë 125, 251-252; - organizata-bazë e Partisë në fshat dhe në kooperativa bujqësore - 98-99, 249. Organizata e Kombeve të Bashkuara, Asambleja e Përgjithshme e saj; çështja e pranimit të Kinës në OKB 219, 214, 261, 263.

Partia e Punës e Shqipërisë - vija, vendimet, direktivat; ndërtimi dhe jeta e brendshme - përvjetorët e themelimit të saj. Vija, vendimet, direktivat; njohja dhe zbatiml 1 tyre - 60, 78, 270, 296, 304; - roli i saj udhëheqës. Roli udhëheqës i Partisë në organet e pushtetit, lufta kundër dualitetit Parti-pushtet - 311-315; - forcimi i Partisë, karak-

-

-

-

teristikat e saj. Parinet dhe norrnat; kritika dhe autokritika - 62, 200-201, 249, 232, 271, 322; puna e Partisë, metoda dhe stili në punë; puna me masat - 249-250, 270, 322; përbërja e Partisë, shtimi 1 radhëve të saj. Zgjedhjet në Parti - 98, 99, 125, 249. materialet, raportet për organet udhëbeqëse 125, 136.

Partia e Punës e Shqipërisë - organet udhëheqëse qendrore dhe në rrethe -

Komitet1 Qendror, Byroja Politike, Sekretariati 1 KQ - 30, 32, 78, 86, 94, 98, 110, 125, 147, 148, 195, 196, 238, 246, 249, 251, 270, 272, 316, 322;

-

plenumet; Plenumi i 9-të 1 KQ (25-26 janar 1963); Plenumi i 10-të i KQ (6-8 qershor 1963); Plenuml 1 11-të i KQ (13-14 dhjetor 1963) - 30, 40, 45, 60, 171, 172, 173, 284, 285, 322;

-

aparati 1 KQ të Partisë, organlzata-bazë e aparatit të KQ të Partisë 17, 316, 329;

33D

komitetet dhe aparatet e Partisë në rrethe, detyrat e tyre - 307, 314, 316; - organizatat dhe komitetet e Partisë të rretheve të Elbasanit dhe të Beratit. Organizata dhe Komiteti i Partisë i Rrethit të Lushnjës; Konferenca e 13-të e saj - 20, 56, 58, 59, 62, 165, 167, 251, 253, 254-255; - komitetet e Partisë të rretheve të Gjirokastrës, të Sarandës, të Vlorës dhe të Tepelenës - 66, 284-285, 292, 296; - organizatat e Partisë të rretheve të Kukësit dhe të Tropojës - 249, 250; - konferencat e Partisë në rrethe - 17, 52, 68. Partia e Punës e Shqipërisë lufta e klasave në Parti; lufta kundër grupit të Koçi Xoxes 199-200; - qëndrimi i Partisë ndaj të metave dhe gabimeve dhe ndaj njerëzve që gabojnë - 252, 254, 271. Partia e Punës e Shqipërtsë - politika e jashtme - mbrojtja e marksizëm-leninizmit, roli dhe kontributi i saj në lëvizjen komuniste ndërkombëta-

-

340

-

-

-

re, përkrahja për forcat dhe partitë marksiste-leniniste. Rritja e prestigjit dhe e autoritetit të PPSh - 9, 20-21, 37, 86, 88, 93, 154, 193, 207, 210, 215, 220, 245, 259-260, 329-330; qëndrimi dhe lufta kundër revizionizmit modern dhe atij sovjetik - 9, 14, 17, 18, 26, 28, 29, 37, 44, 55, 81, 82, 83, 88, 89, 93, 94, 111-112, 119, 131-132, 177, 178, 194, 213, 214, 215, 222, 227, 2?8, 232, 236, 253, 258, 326, 329-330; qëndrimi dhe demaskim1 1 revizionistëve jugosllavë - 119, 131-132, 149, 199-201, 236;

drimi i saj ndaj PPSh - 20 - 21, 25, 44, 80. Partia Komuniste e Indonezisë; qëndrimi oportunist i saj, lidhjet me BS - 12, 19, 34, 48, 67. Partia Komuniste e Italisë 6, 25, 44. Partia Komuniste e Japonisë - 72. Partia Komuniste e Alalajës 54. Partia Komuniste (revizioniste) e Brazilit - 154. Planifikimi, metodoloojia planifikimit. Planet, plani i 3 - të pesëvjeçar (1961-1965) 30, 40 - 43, 196. Politika e jashtme e RPSh - qëndrimi ndaj Kosovës - 4; -

qëndrimi dhe marrëdhëniet me PK të Kinës 190, 212, 213, 214, 215, 216, 217, 227, 228, 231-232, 238, 241, 309, 321, 326.

Partia e Punonjësve të Vietnamit - 129. Partia Komuniste e Argjentinës - 162.

-

Partia Komuniste e Brazilit - 44, 140, 154.

-

Partia Komuniste e Francës; degjenerimi revizionist; qën-

-

qëndrimi ynë parimor marksist-leninist për pranimin e Kinës në OKB. Marrëdhëniet tregtare me Kinën - 51, 150, 237, 238, 241. 242, 261, 268, 272, 310, 319, 320, 324, 326. 328; marrëdhëniet me vendet ish-demokracisë popullore - 101, 102, 107, 114; marrëdhëniet me Kubën - 150; propagandimi, rritja e prestigjit të RPSh në bo-

të; Shoqata e Miqësisë Itali-Shqipëri - 69, 101, 294; -

qëndrimi ndaj Traktatit të Varshavës - 74, 94, 97, 119, 224, 225, 226, 241-242;

-

qëndrimi ndaj BS - 102, 224, 225, 226, 234. Polonia; gjendja e brendshme; revizionistët polakë - 106, 109. Populli shqiptar - traditat patriotike revolucionare e arsimdashëse të tij - 200 - 201, 257 - 258, 293, 311. Prodhimi material; sasia, cilësia, asortimenti - 41, 42, Prokuroria, Prokuroria e Përgjithshme; prokurorët popul/orë - 87, 307 - 308. Propaganda dhe shtypi borgjezo-revizionist - 64, 115, 120, 138, 169, 197, 208, 218, 305, 311. Pushteti popullor - detyrat e tij dhe roli udhëheqës t Partisë në të - 314 - 315.

R Revizionizmi rnadern; strategjia dhe taktikat, agjenturë dhe shërbëtor i imperiatizmit;

341

rrezikshmëria e tij. Lufta e tij kundër marksizëm-leninizmit, vendeve socialiste dhe lëvizjes komuniste e punëtore - 14, 15, 23, 36-39, 46, 165, 179, 180, 181-183, 198-199, 245; bashkëpunimi, - lidhjet, mosmarrëveshjet dhe kontradiktat ndërmjet partive revizioniste; kontradiktat e tyre me revizionistët sovjetikë; disfatat e revizionizmit modern 6-7, 15-16, 17, 25-26, 38-39, 44, 81-82, 92, 106, 202, 223; - qëndrimi dhe lidhjet me revizionistët jugosllavë; qëndrimi ndaj çështjes gjermane - 5-6, 23, 28, 158-159; - veprimtaria armiqësore kundër Kinës - 15, 23, 28, 38, 107; - lufta kundër PPSh dhe RP të Shqipërisë - 7, 8-9, 15. 17, 23, 38-39, 199. Revo/ucioni, domosdoshmëria e tij - 43. Rumania, revizionistët rumunë; kontradiktat me retaztonistët sovletikë; marrëdhëniet dhe qëndrimi vdaj Shqfpërisë - 107, 114, 115, 124, 160, 223. RR Rrethimi e bilokada imperta-

342

listo-revizioniste dhe Zufta për përballimin e tyre - 41, 59-60, 118, 199-200.

s Siria, grushti i shtetit në Sid - 91. Stacionet e Makinave e të Traktorëve (SMT); traktoristët 64. Stalin, Josif Visarionoviç 64, 86, 88, 199, 200, 260,

SH Shfaqjet e huaja, mbeturinat e së kaluarës; Zufta kundër tyre - 270-271. Shkenca botërore. Antjet kozmike dhe fluturimet e njeriut në kozmos - 191. Shkenca në RPSh; studimet e kërkimet shkencore; lidhja e shkencës me prodhimin dhe jetën; punonjësit shkencorë, shkencëtarët - 287-289. Shtetet e Bashkuara të Amerikës; gjendja e brendshme; strategjia dhe taktikat; politika e luftës dhe demagogjike, përpjekjet për të shkatërruar kampin socialist - 53, 177, 179-181, 183-187, 205, 229, 311, 312;

-

lidhjet dhe bashkëpunimi me revizionistët sovjetikë - 31, 122-123, 172, 177, 178, 180-181, 184-188, 225-226, 228-229, 234, 305; - politika e diktatit, e shantazhit dhe e luftës kundër Kinës; provokacionet ndaj Kubës - 75, 81-82, 219, 226, 229; - qëndrimi armiqësor kundër RP të Shqipërisë 81-82, 229. Shtypi botëror, shtypt marksist-leninist - 26, 73, 80, 91, 107, 109, 261. Sittypi në RP të Shqipërisë politika dhe kujdesi i Partisë për të; përmbajtja; organet e shtypit - 61-62, 100-101, 130, 131-132, 189, 198, 235, 236, 245, 253, 269, 272.

Teoria dhe praktika,

uniteti dialektik i tyre - 60-61, 287-288. Teoritë borgjezo-revizioniste dhe kritika ndal tyre - 158, 181-182; - teoria e revizionistëve sovjetikë për «botën pa arrnë dhe pa luftë» - 43; - teoritë e revizionistëve jugosllavë për rrugën e

kalimit në socializëm 157, 158. Tërmetet, masat për zhdukjen e pasojave të tyre - 76. Traktati i Varshavës; degjenerimi në bl/ok agresiv, vegët në duart e revizionistëve sovjetikë - 55, 94-95, 97, 108, 119, 205, 224, 225, 241-242: - qëndrimi i tij armiqësor kundër Shqipërisë - 74, 94-95, 224. Tregtia e brendshme, furnizimi i popullit - 3, 39, 90, 114. Tregtia e jashtme; eksporti, importi; zëvendësimi i mallrave të importit me ato të vendit - 40-42.

II

Uniteti Partt-poptai - 198, 248, 258. Urbanistika - 65, 110. Ushtria Popuilore; ro1i udhëheqës i Partisë, përvetësimt t artit ushtarak marksist-lentnist - 52, 55, 210.

V VatMani - 169. V endet revizioniste; marrëdhëniet me RP të Shqtpërts0 - 5, 8, 101, 183, 225.

343

Vështirësitë, Zufta për kapëreimin e ture — 15, 19, 24, 30, 41, 55, 59-61, 72, 107. Vigjilenca revolucionare — 201, 241.

Zonat malore, zhvillimi i tyre — 32-33;

TREGUESI I EMRAVE

A Alia, Ramlz — 86, 88, 113, 126, 218, 237, 281, 303. Adenauer, Konrad — 49, 50. Aidit, Dipa Nasuntora — 19, 34, 67. Ajzenhauer, Duajt — 182. Andropov, Juri — 194, B Bakllamaja, Xhater — 218. Balluku, Beqir — 10, 52. Barghorn, Frederik Çarlz — 310. Bikovski. Valeri — 191. Bleta, Sadik — 151. Brezhniev. Leonid — 5-6. Budo, Halim — 244..

Çan Kai Shi — 261. Çen Ji — 212. Çervonjenko, Semion — 77, 86. Çërçill, Uinston — 182. Çu En Lai — 309, 328. D Daija, Tish — 22. Dange, Shpirad — 92, Dezh, George Georgiu — 25, 44, 82, 202, 223, 265. Dë Gol, Sharl — 49, 50.

Flin, Elizabet — 185. Frashëri, Naim — 293. G

Çareanl, Adil — 143, 166. 304. Çajupi, Andon Zako — 293.

344

Glinër, Henri — 220. GlInër, Renderg — 220. Gomulka, Vladislav — 17, 38, 44, 82, 106, 202.

345

Gripa, Zhak - 215, 220. Gromiko, Andrei - 263. Guevara, Ernesto Çe - 121.

258, 261, 265, 267, 301, 305, 310, 321, 326.

1VIarko, Rita - 70, 113, 146, 293, 296, 322. Myftiu, Manush - 24, 175, 239.

GJ Gjermeni, Rrapi - 107.

H Hoxha, Nexhmije - 3, 103, 174, 273, 280, 302. Harriman, Everel - 209, 217. Haxho, Zoica - 22. Heilshem - 209, 217. Hila, Uan - 20, Hoxha, Ilir - 141, 306. Hoxha, Nedret - 308. Hoxha, Pranvera - 134. Hoxha, Sokol - 141. Hrushov, Nikita - 5, 6, 7, 8, 10, 13, 17, 23, 24, 25-26, 29, 31, 34, 35, 36, 37, 38, 43, 44, 45, 46, 50, 53, 54, 56, 57, 73, 74, 75, 77, 80, 81-82, 84, 85, 86, 88, 92, 94-95, 104, 105, 106, 111, 116-117, 120, 121, 122, 124, 138, 139, 144, 156-157, 158, 159, 161, 169, 170, 177, 179, 180, 182, 183, 184-187, 192, 193, 194, 197, 202, 204, 205, 206, 208, 209, 212, 213, 214, 216, 217, 219, 223, 224, 226, 227, 228, 229, 230-231, 236, 240, 241, 242, 253,

346

M

Kapo, Hysni - 68, 86, 88, 126, 300. Koleka, Spiro - 40, 65. Kadar, Janosh - 17, 25, 44, 82, 106, 116-117, 202. Kanaçi, Panajot - 22. Kapo, Vito - 145. Karagjozi, Astrit - 293. Kasem, Abdyl Kerim - 56. 10, 73, 78, 109. Kastro, Fidel 121, 138, 139, 144, 155, 161, 170, 223. Kenedi, Xhon - 6, 7, 10, 16, 31, 53, 73, 75, 81-82, 95, 105, 122, 177, 182, 183-187, 188, 194, 205, 208, 209, 219, 226, 263, 310, 311, 312. Koçi, Beqir - 280. Koçi, Zyhra - 280. Kolaneci, Teki - 151, 152. Kozlov, Frol - 104.

Malile, Reiz - 151, 212, 218. Mano, Andrea - 71. Mao Ce Dun - 77, 85, 222, 271. Merzagora, Çezare - 240. Mikojan, Anastas - 11, Misha, Kristaq - 277. Moro, Ivë - 90. IVIuka, Qerim - 4. Myftiu, Nefo - 239.

-

-

R N Nushi, Gogo - 141, 323. Naser, Gamal Abdel - 91. Nehru, Xhavaharlal - 92, 301. Novotni, Antonin - 17, 25, 44, 48, 82, 202, 264, 265.

0 Osvald, Li Harvi - 312.

Laval, Pier - 231. Le Zuan - 129. Liu Shao Çi - 77, 271, 321, 326. Lo Shi Gao - 326.

Pani, Jordan - 69. Papa Pavli VI - 194. Papa Xhovani XXIII - 169 Paskali, Odhise - 71. Pasko, Jani - 260, Pashko, Eleni - 247, 248. Pashko, Josif - 246, 247, 248. Pashko, Pais - 248. Peçi, Shefqet - 76, 296. Peza, Myslim - 143. Podgorni, Nikolai - 160. Poljanski, Dimitër - 104. Ponomarjov, Boris - 194. Prestes, Luis Karlos 154.

Peristeri, Pilo - 166. Paço, Janaq - 71. Pando, Sotir - 126.

Rabf, Xhek - 312. Rask, Din - 156, 153.

Siliqi, Drago - 218. Simixhiu, Xhemil - 22. Spak, Pol-Henri - 209. Stoika, Kivu - 82, Sukarno, Ahmed - 48. Suslov, Mihail - 194.

SH Shehu, Mehro ,.4 - 113. Shiroki, Viliam - 264, 265.

347

Shtylla, Behar - 261. Shtylla. Medar - 325, 328, 327.

V Velçesku, George - 101, 107.. Vendresha, Ganimet - 22.

T Toska, Haki - 23, 27, 114, 145, X 266. Ten Hsiao Pin - 207, 220, Xoxe, Koçi - 199. 222. Tereshkova, Valentina - 191. Tito, Josip Broz - 5, 6, 7, 8, 28, 35, 36, 38, 44, 47, 54, 56, 81-82, 95, 104, 105-106, 116Ylli, Kahreman - 256. -117, 152, 155-159, 177, 179, 182, 186, 187, 194, 208, 212, 229, 230, 236, 240, 241. Toliati, Palmiro - 38, 84, 182. Topulli, Bajo - 293. Topulli, Çerçiz - 293. Zaharov, Bazil - 57. Torez, Moris - 80, f'.4. 90. Zeneli, Asim - 294, Truman, Harri - 182,

U

ZH

Ulbriht, Valter - 18, 23, 265, 318.

Zkivkov, Todor - 17, 38, 44, 106, 202.

348

TREGUESI GJEOGRAFIK DHE I EMERTIMINE TE TJERA

A ,Algjeri - 308. Amerika Latine - 121. Azi - 67.

B •Beograd - 6, 44, 236. Berat - 163, 164, 165, 252, 258. Berlin - 17, 25, 38, 46, 82, 187, 197, 202, 204, 205, 208. Bënçë (Tepelenë) - 76. Bilcë (Berat) - 165. Bilisht (Korçë) - 73. Bon - 318. Brazil - 44. Brioni (Jugosllavi) - 240. Britania e Madhe - 49, 178. Bukuresht - 124, 197. Buletini i Shkencave Shoqërore (revista - 101. ,Butrint (Sarandë) - 290.

Çorovodë - 256, 257. D

Dajt (mali - 23, 24, 34, 51, 75, 85, 109, 233. Delvinë (Sarandë) - 291. Dibër - 30, 147. D Durrës - 55, 197, 233.

DH Dhërmi (Vlorë) - 282, 283.

«Ekonornia popullore* (revista - 101. Elbasan - 273, 274, 275.

Fabrika e Birrës [Kombinati

349

ushqimor «Ali Kelmendi»], Tiranë — 120. Fabrika e Këpucëve, Gjirokastër — 293. Fabrika e Konservimit të Frutave, Sarandë — 284. Fabrika e Pasurimit të Fosforiteve, Gjirokastër — 293. Fabrika e Porcelanit, Tiranë — 120. Fabrika e Qelqit, Tiranë — 120. FBI (Zyra Federale e Hetimeve) — 185. Fier — 64, 65, 166, 167. Floridë (ShBA) — 75.

H «Halili dhe Hajria» (baleti, — 22. Hidrocentrali i Bistricës [Hidrocentrali «J. V. Stalin»] — 30-31, 276, 291. HSINHUA (Agjencia Kina Re) — 10, 129, 190, 301.

I Indonezi — 48, 228. Instituti i Kërkimeve Bujqësore, Lushnjë — 64. Irkutsk (Bashkimi Sovjetik) — 218.

G

Gorre (Lushnjë) — 63. Gramsh — 274.

GJ Gjenevë — 172. Zeneli» «Asim Gjimnazi [Shkolla e mesme e përgjithshme «Asim Zeneli»], Gjirokastër — 311. Gj imnazi «Qemal Stafa» [Shkolla e mesme e përgjithshme «Qemal Stafa»], Elbasan — 275. Gjirokastër — 27, 114, 291, 293, 294-295, 300.

350

Kalaja e Gjirokastrës — 295. Kalaja e Kaninës (Vlorë) — 134. Karaburun (Vlorë) — 111,. 133. Kiev (Bashkimi Sovjetik) — 208, 209. Kombinati 1 Drurit, Elbasan. — 275. Kombinati 1 Tekstileve, Be— 256. rat (kantieri «Komunistët revolucionarë në të gjithë botën ngrihen me vendosmëri kundër revizionistëve modernë në mbrojtje

marksizëm-leninizmit» (artikalli «Zëri i popullit», 6 shtator 1963) — 245. Kongresi Botëror i Grave (qershor 1963) — 203. Kooperativa Bujqësore e Allkos, Sarandë — 284. Kooperativa bujqësore e bashkuar «Asim Zeneli», Gjirokastër — 294. Kooperativa Bujqësore e Bashkuar e Bishqethmit, Lushnjë — 63. Kooperativa Bujqësore e Bashkuar e Semanit, Fier — 167, 302. Kooperativa Bujqësore e Borshit, Sarandë — 284. Kooperativa Bujqësore e Divjakës, Lushnjë — 168. Kooperativa Bujqësore e Krutjes, Lushnjë — 168. Kooperativa Bujqësore e Lapardhasë, Berat — 259. Kooperativa Bujqësore e Muzinës, Sarandë — 284. Korçë — 113. Krime (Bashkimi Sovjetik) — 161. Kryqi i Kuq Shqiptar — 100. Kukës — 30, 250.

L. «Le Monde» (gazeta 109..

—

Lezhë — 19, 211. Lindja e Afërt — 43. Lindja e Mesme — 43. Lushnjë — 56, 58, 59, 80 - 61, 167, 253, 254-255.

M Mali i Krongjit (Sarandë) — 291. Manifestimi fizkulturor i ushtrisë (10 korrik 1963) — 211. Mat — 147. Mbledhja e partive komuniste e punëtore në Bukuresht (qershor 1960) — 82. Miniera e Qymyrgurit e Memaliajt, Tepelenë — 296. Mongoll — 94. 11((onumenti i Skënderbeut, Tiranë — 71. Moskë — 5, 138, 139, 155, 161, 172, 178, 203, 206, 207, 208, 220, 222, 223, 228, 305. Muzeu i qytetit të Beratit — 165.

N NATO (Organizata e Traktatit të Atlantikut Verior) — 209, 224, 241. Ndërmarrja Bujqësore e Vrinës, Sarandë — 290. Nivicë (Tepelenë) — 76.

351

«Noclon Shinmun» (gazeta — 299.

Orenjë (Lihrazhd) — 280. — 257. Osum (lumi

Pallati i Brigadave, Tiranë — 103, 317. Pallati i Kulturës, Tiranë — 111. Pallati i sportit «Partizani», Tiranë — 210, 302. Paris — 20, 21. Partia «Baath» e Irakut — 56-57. Patos (Fier) — 166. Pekin — 207, 208, 222, 241, 252, 262, 321. Përmendorja e Reformës Agrare në Gorre (Lushnjë) — 63. Skrapar) Poliçan (kantieri — 258. Pragë — 265. — 14, «pravda» (gazeta 15, 25, 75. Pukë — 147.

Qafështamë (Krujë) — 111. Qyteti Stalin — 163, 166, 255, 258.

Radio Bagdadi — 56. Radio Pekini — 77. Radio Praga — 264. Rezoluta e Byrosë Informative «Mbi gjendjen në Part13ë Komuniste JugosIlave» — 198. Romë — 194. RR «Rruga e Partisë» (revista — 61.

Sarandë — 282, 283, 285, 291, 300. Selitë (Tiranë) — 174. Seman (Fier) — 302. Skrapar — 147, 257-238. SH Shicodër — 19, 211. Shkolla e Mesme Pedagogjike, Gjirokastër — 293. Shkolla e mesme «8 Nëntori», Qyteti Stalin — 259. Shkolla 7-vjeçare e Semanit, Fier — 167. Shkolla 7-vjeçare «29 Nëntori», Gjirokastër — 293. Shqipëria e Mesme — 30. Shqipëria e Veriut — 30, 34, 211.

Shtëpëz (Gjirokastër) — 76. Shtëpia e Kulturës, Tepelenë — 297. Shtëpia-muze e Partisë [Shtëpia e Partisë], Tiranë — 306.

TASS (Agjencia Telegrafike e Bashkimit Sovjetik) — 15. TEC-i (Termoelektrocentrali) i Fierit — 65. Teknikumi Bujqësor [Shkolla e Mesme Bujqësore] i Delvinës, Sarandë — 291. Teknikumi i Naftës, Qyteti Stalin — 164. Tepelenë — 78, 296, 300. Tibet (Kinë) — 159. Tiranë — 13, 23, 67, 72, 85, 110-111, 168, 210, 233, 240, 260, 275, 298. Traktati i Moskës për ndalimin e pjesshëm të provave të armëve bërthamore (25 korrik 1963) — 225-226, 228-229, 230-231, 234, 235. Traktati i mossulmimit ndërmjet NATO-s dhe Traktatit të Varshavës — 205, 224, 241, 242. Tregu i Përbashkët Evropian — 49, 182. Tropojë — 250. Turqi — 4.

II Uashington — 172. Uji i Ftohtë (Vlorë) — 131. Universiteti Shtetëror i Tiranës [Universiteti i Tiranës «Enver Hoxha»] — 288. Uzina e Përpunimit të Naftës, Fier — 65. Uzina e Plehrave Azotike [Uzina e prodhimeve të azotuara «Gogo Nushi»], Fier — 65. Uzina Mekanike e Naftës, Qyteti Stalin — 163. Uzina Metalurgjike e Bakrit e Gjegjanit, Kukës — 195. Uznovë (Berat) — 165. V Vietnam — 48, 94, 228. Vjenë — 241, 246. Vlorë — 65, 67, 132, 133, 134, 135, 136, 221, 233, 282, 298.

«Zëri i popullit» (gazeta — 61, 79, 130, 131, 149, 189, 194, 198, 227, 245, 272. ZH «Zhenminzhibao» (gazeta — 45, 75, 301.

Shtypur: Kombinati Poligrafik

352

Shtypshkronja «8 Nëntori» Tiranë 1989 23 — 116

353