137 79 1MB
Turkish Pages 0 [69] Year Eylül 2018
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama + Goodman GilmanKatzung Güncellemeleri [email protected] farmakale
NOT!! Arkadaşlar özellikle antibiyotikler, lokal- genel anestezikler ve farmakolojiye giriş ile ilgili kısımlara dikkat çekmek istiyorum. Farmakolojide DUS için sorular şimdiye kadar genellikle çok ayrıntıya girilmeden sorulmuştur. Elinizdeki bu not sadece farmakoloji değil fizyoloji biyokimya ve hatta mikrobiyolojiden de bir çok soruyu yakalamaya yönelik tasarlanmıştır. Hocam bu not kitabın veya sizin ders notunun yerini tutar mı? diye soran arkadaşlar… Tabi ki kitap veya ders notu kadar geniş değildir. Fakat son bir tekrar yapmak için veya farmakolojiyi gözden çıkarmış arkadaşlara son bir yardım olabilmesi için oldukça efektiftir. Az zamanda çok iş yapmanıza olanak sağlayacağını düşündüğüm bu notun hepinize yararlı olması dileğiyle Sevgilerimle
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Farmakokinetik ADME (Absorbsiyon Dağılım Metabolizma Eliminasyon) Farmakodinamik İlaç Reseptör İlişkisi Farmakovijilans Piyasaya çıktıktan sonra (Faz 4) nadir yan etkileri bulur
Gen tedavisi Kanser tedavisi / Adenovirüs genomu kullanılır Orijinal ilaç- Jenerik farkı İnert madde. Geri kalan her şey aynı Absorbsiyonu etkileyen en önemli faktör Lipofiliklik Asit ilaç asit ortamda Bazik ilaç bazik ortamda süper emilir
Lipofilikliği etkileyen en önemli faktör pKA İlaç pKA= Ortam pH ise İlaç %50 Lipofilik %50 Hidrofilik Asit ilaç için Ortam kendisinden 1 birim daha asit ise %90; 2 birim daha asit ise %99 lipofilik Bazik ilaç içinOrtam kendisinden 1 birim daha bazik ise %90; 2 birim daha bazik ise %99 lipofilik
p- Glikoprotein pompa substratı hem de pompayı yavaşlatır Kinidin verapamil diltiazem Konsantrasyon zaman grafiğinden cMax, tMax, T1/2, EAA
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Yarı ömür 0,7 x Dağılım hacmi/Klerens Sıfırıncı kinetik (doz arttıkça yarı ömür uzar) Fenitoin, Alkol, Lidokain, Aspirin, Heparin Kararlı durum konsatrasyonu hesaplama Oral Css ∶
𝐷𝑜𝑧 𝑥 𝐵𝑖𝑦𝑜𝑦𝑎𝑟𝑎𝑟𝑙𝑎𝑛𝚤𝑚 𝐾𝑙𝑒𝑟𝑒𝑛𝑠 𝑥 𝐷𝑜𝑧 𝑎𝑟𝑎𝑙𝚤ğ𝚤
Css ulaşma süresi Yarı ömür x 4 veya 5 Kararlı durumun %90’ına ulaşmak için süre 3,3 x yarı ömür Hangi kullanımda presistemik eliminasyon olmaz IV, Sublingual Presistemik eliminasyona uğrayanlar Propranolol, Morfin
Enterohepatik siklusa uğrayanlar Seks steroidleri, Rifampin Bağırsak florası bozulursa Enterohepatik siklusa uğrayan ilacın ömrü kısalır Asit ilacı bağlayan Albümin Bazik ilacı bağlayan Alfa 1 asit glikoprotein
Bağlı ilaç Etki yapamaz, dağılamaz, yıkılamaz, glomerülden süzülemez
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Sekestrasyona uğrayan ilacın Dağılım hacmi büyük, yarı ömrü uzundur; diyalizle temizlenemez İlacın etki süresi kısa yarı ömrü uzunsa Redistirbüsyona uğruyor İlacın yarı ömrü kısa etki süresi uzunsa İrreversible etki ediyor demektir Zaten vücutta olanı vücuda veriyorsan (insülin, folik asit vs) Kategori A Piyasaya çıkan tüm ilaçlar ilk önce Kategori C Gebelerle ilgili en az bilginin olduğu Kategori C Gebeye kontrendike Kategori X Gebeye yarar zarar oranına bakılıp verilen Kategori D Hiçbir antibiyotik-antiepileptik Kategori X değildir Hoffman reaksiyonuyla kan pH sında metabolize Atraküryum Metabolize olmadan atılan Azot, Xenon, Lityum, Gabapentin, Aminoglikozidler Ön ilaç ACE inh (kaptopril, lizinopril hariç), Kortizon, Prednizon, Lovastatin, Simvastatin, Metildopa, Minoksidil Önce Asetilasyonla Faz 2 Sonra Faz 1’ e uğrayan ilaç İzoniazid
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Yaşlılık ve KC hastalığıyla etkinliği değişmeyen Faz 2 reaksiyonları Faz 2 enzimleri anahtar cümle Konjugasyon yaparlar En fazla görev yapan Faz1 enzim Cyp 3A4 En fazla genetik polimorfizm gösteren ve indüklenmeyen Cyp 2D6 Asetominofeni yıkan Cyp 2E1 Bir ilaç plazma esterazı ile metabolize oluyorsa Yarı ömrü kısadır Plazma kolinesteraz eksikliğinde uzamış apne Süksinilkolin Mivaküryum Yavaş asetilleyicide yan tesir yapanlar DaMaK SuPHİ (dapson, metamizol, klonazepam, sülfonamid, prokainamid, hidralazin, İzoniazid) KC enzimlerinde hem indüksiyon hem inhibisyon Omeprazol, İzoniazid, Alkol Barbituratlardan enzim inhibisyon yapan Sekobarbital Lipofilik ilacın atıldığı organ Akciğer Asit ilaçla zehirlenmede idrar bazik; bazikle zehirlenmede idrar asidik yapılır 𝑰𝑴,𝑺𝑪,𝑶𝒓𝒂𝒍,𝑹𝒆𝒌𝒕𝒂𝒍 𝑰𝑽 𝑺𝑪,𝑶𝒓𝒂𝒍,𝑹𝒆𝒌𝒕𝒂𝒍 𝑰𝑴
Mutlak Biyoyararlanım Nisbi Biyoyararlanım
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Yaşlılarda etkisi azalan İnsülin, Beta agonist En güvenilir terapötik indeks hesaplama LD1/ED99 (en güvenilir) G6P Dehidrogenaz eksikliğinde hemoliz yapan Klorokin, Primakin, Kinin, İzoniazid, Kinolonlar, Sülfonamidler, Kloramfenikol G6P Dehidrogenaz eksikliğinde hemoliz + methemoglobinemi yapan Dapson, Rasburicase Ryanodin mutasyonunda malign hipertermi yapan Süksinilkolin; Halotan en fazla Azot en az olmak üzere inhalasyon anestezikleri
Malign hipertermi, Nöroleptik malign sendrom tedavisi Dantrolen Hücre içi reseptör kullananlar Glukokortikoidler, Aldosteron, Östrojen, Progesteron, Androjen, D Vitamini, Retinoik Asit, Tiroid Hormonları, PPAR Etkisi en geç başlayan en geç biten reseptör Hücre içi Etkisi en hızlı başlayan reseptör İyon kanalı Sitoplazmik guanilat siklazı aktive eden NO Membranik guanilat siklazı aktive eden ANP, BNP
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Adenilat siklazı etkileyerek cAMP üzerinden etki gösteren Gs, Gi Fosfolipaz C yi etkileyerek IP3 ve DAG üzerinden etki gösteren Gq İyon kanalı Nikotinik, GABA A-C, 5HT3, NMDA-Ampa-Kainat, Glisin, ADP P2x Emax ın belirlenebildiği Kademeli doz yanıt eğrisi Populasyonun sonuçlarını gösteren Kuvantal doz yanıt eğrisi EC50 si küçük PD2 si büyük olan ilaç Potenttir (güçlüdür) Terapötik indeksin bulunduğu Kuvantal doz yanıt eğrisi Kompetetif Emax değişmez EC50 artar eğri paralel sağa kayar Non-kompetetif Emax azalır, EC50 değişmez, Non-kompetetif antagonizmaya rağmen Emax ne zaman oluşur Yedek reseptör varsa Aynı reseptöre bağlanma için yarışma Farmakolojik antagonizma
Kimyasal antagonizma Şelasyon, antagonist agoniste bağlanır Fizyolojik antagonizma Farklı reseptör, ters etki
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Sonunda yeni ilaç araştırma başvurusu yapılan Preklinik faz Sağlıklı insanlarda farmakokinetiğe bakıldığı Faz 1
İlacın ilk kez insana verildiği Faz1 İlacın etkisine ilk kez bakıldığı, hastaya verildiği Faz 2 İlaçların en fazla elimine olduğu Faz 2 Çok merkez, Çift kör, Plasebo Faz 3 Sonunda ruhsat başvurusu yapılan Faz 3 İlacın yeni formu veya endikasyonu için dönülen Faz 3 Postmarketing faz, İlaç artık piyasada Faz 4 Yaşlıda, gebede, çocukta, laktasyonda ilacın ilk kez etkisine bakıldığı Faz 4
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Sempatik sistem (köpekten kaçıyorsun) eller ayaklar terler, pupiller büyür, bronşlar genişler, kalp hızlanır, kan şekeri yükselir, insülin yükselip şekeri kasa sokar, uterus gevşer, ejakülasyon olur Parasempatik sistem (evde dizi izle cips ye kola iç) Pupiller daralır akomodasyon spazmı olur, damarlar gevşer, bronşlar daralır, GIS salgıları hareketleri artar, miksiyon/defakasyon olur, ereksiyon Sempatik ve parasempatik gangliondaki nörotransmitter Ach Sempatik ve parasempatik gangliondaki reseptör NN Parasempatik ikinci nörondan çıkan nörotransmitter Ach Sempatik ikinci nörondan çıkan nörotransmitter Noradrenalin Sempatik sistemin yamukları (istisnalar) Adrenal medulla (Ach ile uyarı), ekrin ter bezleri (Ach ile uyarı), iskelet kası damarları (bazen Ach bazen Noradrenalin ile uyarı) Parasempatik sistemin yamukları YOK!! Ach sentezi hız kısıtlayan basamak kolinin nörona alınması Kolinin nörona alımını engelleyen Hemikolinyum Ach nin veziküle alımını engelleyen Vezamikol
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Na kanalını bloke edip Ach salımını durduran Tetradotoksin, saksitoksin, Ca kanalını bloke edip Ach salımını durduran Konotoksin, SNAP proteinlerini irreversible bloke ederek Ach salınımını engelleyen Botulinum toksin Hem Ach hem Noradrenalin salınımını artıran kurbağa zehiri Latrotoksin Nikotinik reseptörler nerede var Sempatik gangliyon, Parasempatik gangliyon, İskelet kası, Adrenal medulla, Santral sinir sistemi Damar endotelinde parasaempatik uyarı yok nasıl gevşeme olur M3 reseptörü NO salgılatır Etkisi reuptake ile değil yıkımla biten nörotransmitterler Ach, Endorfin, Enkefalin, Dinorfin, Substans P
Noradrenalin sentezi hız kısıtlayıcı basamak Tirozin hidroksilaz enzimi Noradrenalinden adrenalin sentezleyen sadece adrenal bezde bulunan enzim FNMT Tirozin hidroksilazı inhibe eden Metitirozin Noradrenalinin veziküle alınmasını inhibe ederek rezervini bozan Rezerpin
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Noradrenalin salınımını engelleyen (sempatik sistemin botoxu) Guanetidin, guanadrel Reuptake 1 ile presinaptik alınan noradrenalini (monoamini) yıkan MAO Reuptake 2 ile çevre dokuya alınan monoamini yıkan KOMT
MAO A’nın metabolize ettikleri NAS (noradrenalin, adrenalin, seratonin) MAO B’nin metabolize ettikleri Dopamin, Tiramin MAO A inhibitörü Moklobemid MAO B inhibitörü Selegilin, rasagilin
MAO A ve B inhibitörü Tranilsipromin, Fenelzin, İlaç MAO B yi inhibe ediyorsa Tiraminden zengin gıdalarla alınınca hipertansiyon yapar KOMT inhibitörü Glukokortikoidler Hem vezikülden NA salınımı hem de α, β reseptörleri uyarır. (Karma etkili sempatomimetik) Efedrin
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Alfa 1 Kasar Gq kenetlidir Alfa 2 İnhibe eder Gi kenetlidir (Ekstra: damarı kasar agregasyon yapar) Beta 1 Kalbi stimüle eder, Renin salar (Kalp + Renin) Beta 2 Kalbi stimüle eder, Damarları, Uterusu, Bronşları gevşetir, Şekeri, insülini yükseltir. (Kalp + Gevşetir + Metabolik etkiler)
Beta 3 Lipoliz yapar
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Kolinesteraza dirençli esterler (sonu kol ile bitenler) Betanekol, Karbakol Sadece muskarinik etkili; atropin ile etkisi tamamen dönebilen esterler Betanekol, Metakolin SSS’ye geçmeyen yapı Esterler, Karbamatlar SSS’ye geçen yapı Alkaloidler, Tersiyer aminler Bronş reaktivitesini test eden; SFT de kullanılan Metakolin Ağız kuruluğunda verilen SSS’ye geçen parasempatomimetikler Pilokarpin, Sevimelin Atropin+Neostigmin (bir antikolinesteraz) Sadece nikotinik etki reseptörler uyarılır Yarıömrü en kısa antikolinesteraz, Tensilon testi, Myastenia testi Edrofonyum En uzun etkili reversible antikolinesteraz Distigmin SSS’ye geçen tersiyer amin antikolinesteraz, Atropin zehirlenmesinde verilen Fizostigmin Alzheimer tedavisindeki santral etkili antikolinesteraz Takrin, donapezil, rivastigmin İrreversible antikolinesterazlar; yarı ömrü distigminden bile uzun Ekotiofat, malation, paration Organofosfat zehirlenmesinde kullanılan kolinesteraz reaktivatörleri Pralidoksim, obidoksim
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Sedasayon yapan taşıt tutmasında kullanılan Skopolamin Preanestezik medikasyonda salgıları azaltan Glikopirolat Göz dibi muayenesi Tropikamid/ Homatropin/ Siklopentolat Selektif M3 antagonisti Darifenasin, Solifenasin,, Oksibutin Santral antikolinerjikler, parkinsonda verilir Benztropin, Biperiden Astım KOAH ta kullanılan parasempatolitikler İpratropium, Tiotropium Ganglion blokörlerinin etkisi Atropin etkileri + Hipotansiyon + Ereksiyon/Ejakülasyon inhibisyonu Kompetetif ganglion blokörleri Trimetafan kamsilat, Mekamilamin
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama α1, α2, β1, β2 agonist Adrenalin α1, α2, β1 agonistNoradrenalin β1, β2 agonist İzoproterenol D1, β1, α1 agonist Dopamin β1 agonist Dobutamin α1 agonist Fenilefrin α1, α2 agonist Oksimetazolin, Ksilometazolin β2 agonist Salbutamol, terbutalin Anafilaktik şok tedavisi Adrenalin Periferik direnci artırır, vagal refleks ile bradikardi olur Noradrenalin Beta blokör zehirlenmesinde verilir İzoproterenol Morfin benzeri etkisi olan alfa 2 agonist Klonidin Yoğun bakımda sedasyon için kullanılan Deksmedetomidin
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Spazmolitik alfa 2 agonist Tizanidin Glokomda drenajı artıran (dar açılı tedavisi) Parasempatomimetik, Sempatomimetikler, PGF2alfa Glokomda sentezi azaltan (açık açılı tedavisi Beta blokör, karbonikanhidraz inh, alfa 2 agonist Glokom krizinde verilen Mannitol Oral+ Subkutan kısa etkili B2 agonist Terbutalin Beta 2 üzerinden uterusu gevşeten Ritodrin Β2 üzerinden periferik damarları gevşeten Nilidrin İrreversible alfa 1-2 blokör, Fenoksibenzamin Reversible α1/α2 blokör, Fentolamin Reversible α1/α2 blokör yenidoğan pulmoner hipertansiyon ilacı Tolazolin Prostat spesifik alfa blokörler, tansiyonu iyi düşüremezler Tamsulosin, Silodosin Alfa blokörler İyi kolesterolü artrır, kötü kolesterolü azaltır; Beta blokörler tam tersidir Alfa 2 blokör, afrodizyak Yohimbin Yarı ömrü en uzun alfa blokör Doksazosin
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Alfa 1 Beta1-2 blokör Karvedilol, Labetolol Kalp yetmezliğinde mortaliteyi azaltan alfa/beta blokör Karvedilol SSS’ deki en önemli eksitatör Glutamat Glutamat iyon kanalı reseptörleri NMDA, AMPA, Kainik asit Beyindeki en önemli inhibitör GABA Glisin reseptör blokörü kasarak öldüren fare zehiri Striknin 5HT nin iyon kanalı reseptörü 5HT3 Lipit yapılı nörotransmitter Anandamid Retrograd transmisyon (postsinaptik üretilir presinaptik uyarır) Anandamid İnhibitördür, su tutar Adenozin Klor giriş frekansını artıran Benzodiazepinler Klor giriş süresini artıran Barbituratlar Benzodiazepinlerin tolerans gelişmeyen bulgusu Anksiyolitik, Solunum depresyonu Status epileptikus ve Febril konvulsiyon ilk ve ikinci tercihler Diazepam, Fenobarbital
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Ağrıyı kesmeyen Benzodiazepinler Ağrıyı artıran Barbituratlar En uzun Benzo Flurazepam En kısa Benzo Midazolam
Ön ilaç Benzo mide asitinde aktifleşir Klorazepat Aktif metabolit oluşturmayan Benzo Lorazepam, Oksazepam Antidepresan, panik atak ve agarofobi de kullanılan benzo Alprazolam Absans, myoklonus, mani, tik, OKB de kullanılan benzo Klonazepam
Anksiyetede kullanılmayan benzolar Kısa etkililer (midazolam, triazolam) Benzo reseptör antagonisti Flumazenil Atipik benzolar (zolpidem zopiklon vs) daha az yan tesir yapar İnsomnia, anksiyete tedavisi 5HT-1A üzerinden etki yapar etkisi geç başlar anksiyolitiktir Buspiron
Yan tesiri neredeyse yok, çok güvenli, mükemmel anksiyolitik Buspiron
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Melatonin uyutur; reseptör agonistleri Ramalteon, Tasimelteon Oreksin reseptör antagonisti AlmOREKSant, SuvOREKSant Enzim inhibisyonu yapan Barbi Sekobarbital Porfiriada kontrendike, gilbertliye iyi gelir çünkü enzim indükler Barbituratlar Barbitüratların tolerans gelişmeyen bulgusu Antiepileptik, Solunum depresyonu En uzun etkili Barbi Fenobarbital En kısa etkili Barbi Metoheksital Histamin salmayanlar nöromuskuler blokörler Aminosteroidler (sonu küronyum la bitenler) Sugammadeks ile şelasyon yapanlar Aminosteroidler (sonu küronyum la bitenler) Atraküryumun SSS de konvulzan metaboliti Laudanozin Kompetetif NMB ler arasında en kısa etkili, spontan yıkılır Gantaküryum Kompetetif NMB ler arasında etkisi en hızlı başlayan Roküronyum Tüm NMB ler arasında etkisi en kısa süren etkisi en hızlı başlayan Süksinilkolin En fazla histamin salan Tübokürarin
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Kalpte M2 blokajı ile taşikardi yapan Panküronyum En uzun etkili NMB Panküronyum Depolarizan blok yapan Süksinilkolin Uyara uyara felç eden, depolarizan blok yapan önce kasan sonra gevşeten Süksinilkolin Kastığı için kasları yıkan kreatin kinazı artıran potasyumu artıran Süksinilkolin Yanık hastasında, multitravmalıda kullanılmayan Süksinilkolin Neostigminin etkisini geri çeviremediği NMB Süksinilkolin Psödokolinesteraz tarafından yıkılan eksik olanda uzamış apne yapan Süksinilkolin, Mivaküryum GABAA ve glisin reseptörlerini uyararak çizgili kasları gevşeten Tiokolşikozid GABA analoğu, GABA reseptörünü uyarmaz Gabapentin, pregabalin Ryanodin reseptör blokajı yapar, malign hipertermide kullanılır Dantrolen Etil alkolün istenmeyen etkilerinden sorumlu metabolit Asetaldehit Asetaldehit biriktiren bağımlılık tedavi ilacı Disülfiram Disülfiram benzeri etki Metronidazol, Sefaperazon
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Alkolikte tiamin eksikliğine bağlı gelişen Wernicke Korsakoff Alkolün indüklediği karaciğer enzimi CYP 2E1 GABA analoğu, NMDA blokörü, alkol arzunusu azaltan Akamprozat Metil alkol zehirlenmesinde kullanılan alkol dehidrogenaz inh Fomepizol İdrarda oksalat, glikolat itrahı Etilen glikol (Antifriz) Parkinsonda bradikineziden sorumlu Dopamin azalması Parkinsonda tremor ve salivasyondan sorumlu Kolinerjik aktivite artışı Levo dopayı dopamine dönüştüren Dopa dekarboksilaz Periferik dopa dekarboksilaz inh santral etki ve santral yan etkileri artırır Karbidopa, Benserazid KOMT inh Entekapon (periferik), Tolkapon (periferik + santral etkili) Ergotların spesifik yan etkisi Eritromelalji, Retroperitoneal fibrozis Ergot verince (bromokriptimn, lergotril vs) azalan hormonlar GH, Prolaktin Hem bradikinezi hem hipersalivasyona bulgulara etkin antiviral Amantadin Tremor, hipersalivasyona iyi gelen Antikolinerjikler (benztropin, biperiden vs) İlaca bağlı parkinsonda verilen Antikolinerjikler (benztropin, biperiden vs)
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Tremor hastalığında (parkinsondan bağımsız) ilk tercih Beta blokörler Huntington hastalığı Şizofreni gibidir Antipsikotikler kullanılır (haloperidol vs) Huzursuz bacak sendromu Parkinson gibidir Parkinson ilacı (Ropirinol, pramipeksol) kullanılır Wilsonda bakır şelatörü Trientin, Penisilamin Tüm antipsikotikler ilaçları aynı zamanda mani ilacıdır; hangileri hariç Klozapin, İlioperidon Antipsikotikler Antiemetiktir, Öfori halüsinasyon bağımlılık yapmazlar Klasik ilaçlar ekstrapiramidal yan tesiri daha çok yaparlar Ekstrapiramdal yan tesir riski en düşük klasik Tioridazin Ekstrapiramdal yan tesir riski en yüksek klasik Haloperidol En çok postural hipotansiyon ve sedasyon yapan klasik Klorpromazin Ekstrapiramidal yan tesiri en az yapanlar Atipik antipsikotikler En uzun yarı ömre sahip antipsikotik Pimozid D2 reseptörlerine parsiyel agonist etki yapan Aripiprazol Agranülosiitoz, miyokardit yapan ve dirençli şizofrenide kullanılan Klozapin
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Antiotistik, antivertigo etkili atipik Sulpirid
Hipotansiyon, Sedasyon, antimuskarinik yan tesiri en az olan hatta hipertansiyon yapan Sulpirid En çok nöroleptik malign send., tardif diskinezi, ekstrapiramidal yapan klasik Haloperidol Tardif diskinezi gelişmişse Klasik ilaç yavaşça kesilir, atipik ilaca geçilir. Ventriküler aritmilerde kullanılan antiepileptik Fenitoin
Folik asit eksikliği yapan diyete folat eklenmesi gereken Fenitoin Nistagmus, hiperglisemi, hirşutizm, diş eti büyümesi yapan Fenitoin Doza bağlı en sık yan tesiri nistagmus diplopi olan Fenitoin, Karbamazepin Adenozin reseptörlerini uyaran, su tutan antiepileptik Karbamazepin
Gebeye verilirse nöral tüp defekti yapan Karbamazepin, valproik asit Ön ilaç olan, fenobarbitale dönüşen ama etkisi fenitoin gibi olan karaktersiz Pirimidon T-tipi kalsiyum kanal blokörü, Absansta ilk tercih, başka nöbette etkisiz Etosüksimid Her türlü epilepside kullanılan Valproik asit
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Lennox- Gestaut tedavisi, Steven Johnson Send. Yapan folat antagonisti Lamotrijin GABA Transaminazı inhibe eden, Görme alanı defekti yapan Vigabatrin West sendromunda ACTH ın yedeği Vigabatrin Voltaj bağımlı POTASYUM KANALLARINI açan, retina hasarı yapan Retigabin (ezogabin) SV2A’ya bağlanarak glutamatı ↓GABA’yı ↑, başka antiepileptikle etkileşmeyen Levetirasetam Monosakkarit yapıda olan Topiramat Alfa 1, H1, Muskarinik reseptör blokajı ile en çok yan tesir yapan Trisiklik antidepresanlar (TAD) TAD lar Amitriptilin, İmipramin, Klomipramin, Desipramin, Protriptilin En çok aritmi yapan, ağrı kesici etkisi belirgin Amitriptilin Sigara bırakma tedavisinde verilen Bupropion Selektifle başlayanlar (SSRI, SNRI, SSNRI) Alfa 1 H1 Muskarinik blokaj yapmaz. SSRI ler Fluoksetin, paroksetin, sertralin, sitalopram SNRI ler Atomoksetin, reboksetin SSNRI ler Duloksetin, venlafaksin, milnasipran
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Alfa 1 H1 Muskarinik blokaj en az yapan Venlafaksin Hipertansiyonu olana verilmeyen Venlafaksin Dikkat eksiklğinde kullanılan SNRI Atomoksetin Yarı ömrü en uzun antidepresan Fluoksetin Bipolar hem akut hem profilakside kulanılan antiepileptikler Valproik asit, karbamazepin Bipolar profilaksisinde kullanılan akut tedavide yeri olmayan Lityum Diyabet insipit ve hipotiroidi yapan Lityum Lityum kullanan bir hasta ek ilaç aldı zehirlendi Tiyazid almıştır Lityum zehirlenmesi tedavisi Metilksantinler Gebede ebstein, emzirende floppy baby yapan Lityum Anestezide katılar indüksiyon(ilk uyutma); gazlar anestezi idamesi için kullanılırlar Gazlar kafa içi basıncını artırır, katılar azaltır (ketamin hariç) Azot protoksit ve Xenon un ortak 4 özelliği Metabolize olmazlar, NMDA üzerinden etkililer, NMB ilaçların etkinliğini artırmazlar, oda sıcaklığında gazdırlar Metabolitine bağlı fulminant hepatit yapan, Halotan
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Malign hipertermiyi en çok/en az yapan Halotan/Azot protoksit MI öyküsü olana verilmeyen, koroner çalma olayı yapan İzofluran En epileptik fluran, konvülsiyon öyküsü olana verilmeyen Enfluran Feokromasitoma cerrahisinde verilmeyen Halotan MAK değeri küçük olan Güçlüdür MAK ı en düşük/en yüksek olan Halotan/Azot Hastayı tek başına uyutamayan ama süper analjezik Azot Uyanırken difüzyon hipoksisi yapar içine O2 katalım Azot Kahkaha nöbetleri yapar, pulmoner hipertansiyon, pnömotoraks yapar Azot B12 vitamin eksikliği yapanlar KOMA (kolşisin, omeprazol»ppi’ler», metformin, Azot protoksit) Solunum yollarını seven tahriş etmeyen, dilatasyon yapan Sevofluran Antiemetik etkili katı anestezik Propofol Hastayı tek başına uyutamayan sakinleşsin diye verilen Midazolam 11-β hidoksilazı inhibe eden, steroid hormon sentezini bozan Etomidat Disosiyatif anestezik, analjezik, indirekt sempatomimetik, uyanırken renkli rüyalar Ketamin Nörolept Analjezi Fentanil + Droperidol Preanestezik Medikasyonda kullanılmayan Ketamin, Antitusif, kolinerjikler
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama İçerisinde 1 tane i harfi olan lokal anestezikler Ester yapılı
İçerisinde 2 tane i harfi olan lokal anestezikler Amid yapılı Esterler Zayıf, kısa etkili, etkisi geç başlar, Çok alerjiktir Amidler Güçlü, uzun etkili, etkisi hemen başlar, Karaciğere dokunur Aktif KC hastalığı olanda kullanılabilen Lokal anestezik Ester yapılılar
Ester olmasına rağmen güçlü ve uzun etkili Tetrakain Asidik olduğundan sadece topikal kullanılan lokal anestezik Benzokain İçerisine adrenalin katılmayan lokaller Kokain ve uzun etkililer Uzun etkililer Levobupivakain, Bupivakain, Ropivakain, Tetrakain En fazla alerji yapan, PABA ya metabolize olan, En kısa etkili Prokain SSS yan tesirleri yapan Lidokain Metaboliti toluidine bağlı methemoglobinemi yapan Prilokain Siyanoz AC hastalığı anemisi olanda kullanılmayan Prilokain Kası gevşeten lokal Etidokain
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Kardiyak yan tesirleri en fazla yapan, duyusal life selektif, sezeryanda epidural yapan Bupivakain En uzun etkili lokal anestezik Levobupivakain Fetüs tarafından metabolize olur sezeryanda verilmez Mepivakain Dental işlemlerde tercih edilen amino-amid yapılı Artikain Etki gücü en fazla, Kolinesteraz aktivitesini test etmede kullanılan Dibukain Antitusif olmayan midriyazis yapan, taşikardi yapan, uterusu gevşetmeyen opiyat Meperidin Opiyatlar neden astımlıda öksürük tedavisinde verilmez Histamin salarlar Opiyatların tolerans gelişmeyen etkileri Myozis, Konvulsiyon, Konstipasyon (Mo Ko Ko)
Opiyatların çok fazla tolerans gelişen etkisi Bulantı kusma Opiyat zehirlenmesinde ölüm nedeni Solunum depresyonu Opiyat bağımlılığı tedavisi Klonidin, metadon, buprenorfin Opiyat yoksunluk tedavisi Morfin, Klonidin
SSRI ile alınınca seratonin sendromu yapan opiyatlar Meperidin, Tramadol Uterusu gevşetmediğinden doğum ağrısında verilen Meperidin, Tramadol
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Ağrı kesici özelliği en fazla olan opiyat Sufentanil En kısa etkili opiyat Remifentanil En uzun etkili opiyat Levometadil SSS ye geçmeyen, diyare tedavisinde kullanılanlar loperamid, difenoksilat P-Glikoprotein pompa substratı opiyat Loperamid CYP 2D6 ile metabolize olan antitusif olarak verilen Kodein Daha az bağımlılık, yoksunlu, öfori vs yapan çünkü parsiyel agonist olan Nalorfin, buprenorfin, Mü, delta, kappa blokörü opiyat antagonisti Nalokson, naltrekson Yalnızca oral kullanılan analjezik etkisi en düşük Propoksifen Substans P depolarını boşaltan, ağrı tedavisinde verilen Kapsaisin Nikotin reseptör parsiyel agonisti, sigara bırakma tedavisi Vareniklin (Champix) Kokain pupiliBüyütür, Esrar pupili Değiştirmez, Opiyatlar pupili Daraltır Öfori, Halusinasyon, Yorgunluğu uykuyu erteleme, açlığı azaltma, öğrenmeyi artırma Amfetamin
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Çocuklarda hiperaktivite, dikkat eksikliği tedavisi Amfetaminler (metilfenidat) Ciltte Lewisin 3 lü yaınıtı yapan otokoidler Histamin, PAF, Bradikinin Daha az sedasyon ve otonom yan tesir yapan antihistaminikler 2. kuşak 2. kuşak Astemizol, Setirizin, Akrivastin, Loratidin, Ebastin, Terfenadin, Feksofenadin (ASALET-F) Antiparkinson etkili H1 blokörü Difenhidramin Taşıt tutmasında verilen Dimenhidrinat Antiemetik etkisi kuvvetli acayip hipotansiyon yapan Prometazin Mast hücre stabilizatörü astım profilaksisinde verilen Kromolin, nedokromil, ketotifen Seratoninin tek iyon kanalı reseptörü 5HT3 5HT 1 ler Gi 5HT 2 ler Gq 5HT 4 ve 7 Gs kenetlidir Migren tedavisi damarları çok kasan 5HT 1B-1D agonisti Triptanlar En uzun triptan Fravotriptan
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Migren akut ve profilaksi tedavisinde verilen Ca kanal blokörü Flunarizin
Emezis tedavisinde kullanılan 5 HT 3 antagonistleri Setronlar Metoklorpromidin reseptörleri D2 5HT3 ü inhibe, 5HT4 ve M yi aktive ederler 5 HT 4 agonisti prokinetik Tegaseron, Prukaloprid Ergotlar D2 ye agonist, parkinsonu düzeltir, Şizofreniyi azdırır.
Ergotlar Heryeri kasar Damarları gevşeten ergot var mıdır Ergotoksin Uterusu en iyi kasan ergot Metil ergonovin( doğum indüksiyonunda kontrendike, postpartum kanamada verilir)
Dopaminerjik aktivite artınca azalan iki hormon GH, Prolaktin Damarı en çok kasan ikinci madde Endotelin ETA-ETB beraber bloke eden Bosentan Cilt içinde verilince en hiperaljezik madde, bronşu kasar, vazodilatasyon, ödem yapar Bradikinin
Bradikinini yıkan enzim Kininaz 2 (göbek adı: ACE), ACE inhibitörleri bradikinin biriktirir, öksürtür
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Vazopressinin damar kasan/su tutan reseptörü V1A/V2 V1A ve V2 yi beraber bloke eden Co-blokör Conivaptan Böbrekteki değil damardaki V2 yi uyaran ve Faktör 8 -VWF sentezini artıran Desmopressin Bilinen en güçlü vazodilatatör CGRP Bilinen en güçlü damar kasıcı Ürotensin NK1 reseptör blokörü kusmayı engeller Aprepitant
Vazodilatasyon ve natriürez yapar ANP, BNP, CNPHeryeri gevşetir hatta eksikliğinde akalazya gelişir VIP İştahı artırır, damarı kasar Nöropeptid Y Heryeri gevşetir, hem enflamatuar hem antienflamatuardır NO FDE 5 i inhibe ederek erektil disfonksiyon tedavisi Sildenafil, Tadalafil, Avanafil FDE inhibitörleri nitratlarla beraber alınırsa Hipotansiyon, taşikardi, mortal etkiler Lipit yapılı otokoidlerin öncülü Araşidonik asit (Fosfolipaz A2 tarafından sentezlenir) Lipokortini artırarak Fosfolipaz A2 yi inhibe eden Glukokortikoidler
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Araşidonik asitten COX ile PG ler ve TxA2; 5-LO ile Lökotriyenler; sentezlenir Gebe myometriyumunu kasar geri kalan her yeri gevşetir PGE2 Her yeri gevşeten, Kardiyovasküler sistemin dostu PGI2 Her yeri kasan PGF2alfa, TxA2 Mideyi koruyan PGE2, PGI2 Ağrı ateş oluşumunda önermli PGE2 İntrauterin hayatta duktusu açık tutan PGE ler Duktus arteriyozusu açık tutmak için PGE1 analoğu Alprostadil Mideyi koruyan, gebeye verilince bebekte Möbius sendromu yapan Mizoprostol Konstipasyonda kullanılan PGE1 analoğu Lubiproston Tıbbi abortus için kullanılan PGE2 analoğu Dinoproston Glokomda göz içi basıncını azaltan PGF2alfa analogları Latanoprost, travoprost, bimatoprost Kirpikleri uzatan kahverengiye boyayan Latanoprost, travoprost, Bimatoprost Pulmoner hipertansiyonda kullanılan PGI2 analogları İlioprost, Treprostinil, Epoprostenol
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Bilinen en güçlü agregan TxA2 Bilinen en güçlü kemotaktik Lökotriyen B4 Anafilaksinin yavaş salınan ürünleri Lökotriyen C,E,D 5-LO enzimini inhibe eden lökotriyen sentezini bozan Zileuton Lökotriyen reseptör antagonistleri Montelukast ve -lukastlar Lewisin 3 lü cevabını yapan Histamin, PAF, Bradikinin Asit olmayan NSAII Nabumeton Ön ilaç NSAII Nabumeton, Sulindak Yarıömrü en uzun NSAII Tenoksikam Yarı ömrü en kısa NSAI Aspirin SSS’ye geçemeyen, Antipiretik olmayan, Tinnitus yapmayan Diflunisal İnfluenza A ve Suçiçeği geçirende Reye sendromu yapan Aspirin Aspirinin yarı ömrü kısa etkisi uzun, neden? İrreversible inhibitör Aspirin zehirlenmesi ilk bulgu Tinnitus
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Antienf etkisi zayıf, gebede, çocukta, ülserlide, antikoagülan kullananda güvenli Parasetamol Parasaetamolün toksik metaboliti Benzokinon Parasetamol zehirlenmesinde kullanılan N-asetil sistein Psikiyatrik/ Nörolojik bulgusu olan hastaya verilmeyen, PDA yı kapatan Indometazin Meme kolon prostat kanserinden koruyucu Sulindak Morfin benzeri analjezik etkisi olan Ketorolak Antienflamatuar ve ürikozürik gut ilacı Fenilbutazon, Oksaprozin Spazmolitik NSAII, Hipotansiyon yapar Metamizol COX 2 selektif blokörleri yan tesiri (PGI2 yi ciddi azalttığı için) Kardiyak yan tesirler COX 2 yi en selektif bloke eden ilaçlar Lumarikoksib, Etorikoksib Gut ta kullanılmayan NSAII Aspirin Ürikozürik etki yapan, antienflamatuar etkisi olmayan Probenesid, Mikrotubüllerin polimerizasyonunu bozan, FMF te de verilen, Kan ürik asit seviyesini etkilemeyen Kolşisin Hem akut gut atağı hem profilakside verilen Kolşisin
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Açlık dışında mide asit salgısını azaltanlar H2 reseptör blokörleri Nokturnal asit salgısını en iyi baskılayan H2 reseptör blokörü Oral Biyoyararlanımı en yüksek/potensi en fazla H2 resp blok Nizatidin/Famotidin Androjen reseptörlerini kapatarak hirşutizme iyi gelen H2 resp blok Simetidin Asitin her türlüsünü baskılayan PPI ler Asit salgısına karışmayan mukozal bariyer yapan Bizmut, Sükralfat Etkisi en hızlı başlayan ve en hızlı biten antiasit Sodyum bikarbonat Asidi nötralize etme gücü en yüksek Kalsiyum karbonat Deterjan etkili, dışkı transit süresi ve su miktarını değiştirmeyen Dokuzat Etkisi en hızlı başlayan laksatifler Ozmotik laksatifler Kolesterol taşlarını eritmede kullanılan Ursodiol Kısa etkili Beta 2 agonist akut astım tedavisi Salbutamol, Terbutalin Uzun etkili Beta 2 agonist astım profilaksisi Salmaterol, Formaterol Oral ve subkutan formu olan Beta 2 agonist Terbutalin
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Bronkodilatasyon yapmayan astım-KOAH ilaçları Glukokortikoidler, Kromolin, Bronşlarda aktif ilaç haline gelen, sistemik yan tesiri olmayan steroid Ciclesonid IgE monoklonal antikoru, astıp profilaksisinde ayda 1 verilir Omalizumab FDE 4 ve Adenozin blokörü Metilksantinler (aminofilin, teofilin) Hem bronkodilatasyon, hem antienflamatuar, hem solunum kaslarını güçlendirir Metilksantinler Her şeyi atan, bikarbonatı en çok atan, sirozda kontrendike KAHİ Aköz humör sentezini azaltan glokomda verilen diüretik KAHİ Her şeyi atan, kalsiyumu tutan hiperkalsemi yapan diüretik Tiazidler Nefrojenik DI tedavisinde kullanılan diüretik Tiazidler Hiperglisemi, hiperlipidemi gibi metabolik bozukluk yapan Tiazidler En güçlü sodyum-su atan diüretik Furosemid (kıvrım diüretikler) Her şeyi atan Potasyumu tutan diüretik Spironolakton, Epleronon, Triamteren, Amilorid Aldosteron antagonisti, etkisini tubul lümenine girmeden yapan Spironolakton, epleronon Siroza bağlı ödemde ilk tercih, kalp yetmezliğinde mortaliteyi azaltan Aldosteron antagonistleri Bütün diüretikler hiperürisemi yapar; yapmayanlar Spironolakton/ Eplerenon Hem aldosteron hem androjen reseptör blokörü, östrojenik etkili Spironolakton
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Suyu daha çok atan (aquaretik), ozmotik yük yapan diüretik Mannitol Kalp yetmezliği ve pulmoner ödemi kötüleştiren Mannitol KİBAS ta, glokom krizinde kullanılan glomerüler filtrasyonla atılan Mannitol ACE inhibitörlerinin sonu –pril le biter peptid yapılı olan Teprotid Kuru öksürük yapan, anjioödem yapan, diyabetik nefropatide proteinüriyi azaltan ACE inh Bilateral renal arter stenozunda kx ACE inh, ARB ler, Renin inhibitörleri
Yarı ömrü en kısa en çok yan tesir yapan ACE inh Kaptopril Kalp yetmezliği ve MI’da mortaliteyi azaltır ACE inhibitörleri Anjiotensin reseptör blokörlerinin (ARB) sonu sartan ile biter; peptid yapılı olan Saralazin ACE inh ve ARB lerin hemen her şeyi aynıdır; farkları ARB ler MI da ömrü uzatmaz, Bradikinin biriktirmez, Renin inhibitörlerinin sonu –kiren ile biter, peptid yapılı olan Pepstatin
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Nonselektif (Beta1-2) beta blokörler damarı kasar, hipoglisemi yapar, bronşları kasar Astımı, KOAH, Diyabet, Raynoud hastalığı varsa Selektif Beta 1 blokör verilir Selektif Beta 1 blokörler AileM + Nebivolol (Baş harfi A ile M arasında olanlar) (%90’ını karşılar) Bradikardisi ve periferik damar hastalığı olana Parsiyel agonist Beta blokör verilir Varyant anjinası olana Hiçbir beta blokör verilmez Parsiyel agonist özelliği olan beta blokör Pindolol,
Beta blokör zehirlenmeside İzoproterenol ve glukagon verilir Yarı ömrü en kısa/en uzun beta blokör Esmolol/Nadolol Çok lipofilik ama presistemik eliminasyona uğradığından biyoyararlanımı düşük Propranolol Santrale iyi geçer tremor tedavisi Propranolol
Glokomda topikal verilen/verilmeyen Timolol/Propranolol Potasyum kanallarını bloke eden, QT yi uzatan, Torsades yapan, Sınıf 3 antiaritmik etkisi de olan Sotalol CYP 2D6 ile metabolize olan polimorfizmde uzamış bradikardi yapan Metoprolol, Karvedilol
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Beta 1-2 + Alfa 1 blokör, Feo da tek başına verilir Labetolol, Karvedilol Antioksidan, antimitotik etkili Karvedilol Beta 1 blokör B3 agonist endotelden NO salar Nebivolol Beta blokörler damarları kasar, kasmayan Beta 1 selektifler MI da mortaliteyi azaltan beta blokör Hepsi Kalp yetmezliğinde mortaliteyi azaltan beta blokör Metoprolol, Bisoprolol, Nebivolol, Karvedilol
Supraventriküler taşikardide etkili olmak için AV yi baskılamak gerekir, baskılayanlar Beta blokörler, Verapamil, diltiazem, Amiodaron, Adenozin, Digoksin Dihidropiridin türevi Ca kanal blokörleri sadece damara spesifiktir sonu -dipin le biter Varyant anjinada ilk tercih Ca kanal blokörleri Beyin kanaması sonrası vazospazmda verilen Nikardipin Ca kanal blokörü yan tesirleri Diş eti büyümesi, Periferik ödem, baş ağrısı Hem damara hem kalbe spesifik Ca kanal blokörleri Verapamil, diltiazem
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Gebe hipertansiyonunda verilen HaMİLe (hidralazin, metildopa, İndapamid, L-tipi Ca kanal blokörleri) Hipertrikozis yapan tansiyon ilacı Minoksidil Yarı ömrü 10 saniye siyanür zehirlenmesi yapar, damarları gevşetir Nitroprussid Hücre içinde kalsiyum biriktirerek sistolik yetmezlikte verilen Digoksin Santrale geçen, sarı-yeşil diskromatopsi yapan, kaslarda biriken Digoksin P- glikoprotein pompa tarafından atılan digoksinin zehirlenmesinde verilmez Kinidin, verapamil, diltiazem Digoksin EKG de hemen her şeyi yapar QRS değişmez Digoksin hemen her aritmiyi yapar Sinüs taşikardisi yapmaz Digoksin duyarlılık artışı yapan Hipokalemi, hiperkalsemi Digoksin zehirlenmesinde kullanılan Fab antikoru Digibind Pür bradikardik ajan, Ifunny kanalını etkileyen, görmeyi bozan İvabradin Anjina tedavisinde nitratların istenmeyen etkisi Refleks taşikardi ve kontraktilite artışı Anjina tedavisinde Beta blokör ve verapamilin istenmeyen etkisi Sol ventrikül diyastol sonu basınç artışı, Ejeksiyon süresi uzaması
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Oral biyoyararlanımı en yüksek nitrat İzosorbid mononitrat ATP duyarlı potasyum kanallarını açan, NO salan dual etkili Nikorandil Sildenafil kullananda kontrendike Nitratlar, nikorandil MI da mortaliteyi azalatan Aspirin, Beta blokörler, ACE inh, Statinler, P2Y12 inhibitörleri (klopidogrel), Trombolitikler Sodyum kanal blokajı ile esas olarak Faz 0 depolarizasyonu engelleyen antiaritmik Sınıf 1 Torsades de pointes yapanlar 1A ve 3 Sınıf 1A Kinidin, Prokainamid, Disopiramid Sınıf 1B Lidokain, Meksiletin Sınıf 1C Flekainid, Propafenon Çinkonizm yapan Kinidin Ventriküler aritmi esas ilacı Lidokain Lidokain, Meksiletin SVT de kullanılmaz Sınıf 2 Beta blokörler Varyant anjina ilk tercih Ca kanal blokörler Varyant anjina kullanılmayan Beta blokörler
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Potasyum kanallarını bloke ederek faz 3 repolarizasyonu inhibe eder Sınıf 3 antiaritmikler Sınıf 3 Amiodaron, Dofetilid, İbutilid, Sotalol, Dronaderon Spektrumu en geniş, bir çok kanal blokörü, yarı ömrü en uzun Amiodaron Akciğere sekestre olan ve pulmoner fibrozis yapan, TFT yi bozan Amiodaron Ca kanal blokajı ile aksiyon potansiyelinin plato dönemine etki eden Sınıf 4 Sınıf 4 Vereapamil, Diltiazem Torsades de Pointes tedavisi Magnezyum HMG-KoA redüktazı inhibe eden Statinler LDL kolesterolü en fazla azaltan Statinler Myopati yapan, kas hastalığı olana verilmeyen antihiperlipidemik Statinler Yarı ömrü en uzun statin Rosuvastatin CYP enzimleri tarafından metabolize edilmez ilaç etkileşimi minimum Pravastatin Doğal kaynaklı, SSS ye geçebilir, ön ilaçtır Lovastatin, simvastatin PPAR alfa agonisti, VLDL ve trigliseriti en fazla düşüren Fibratlar Safra taşı yapan Fibratlar
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama HDL yi en fazla artıran, Lipoprotein (a) yı azaltan iki ilaçtan biri Niasin PGD’ yi artırarak kaşındı kızarıklık yapan Niasin Hiperürisemi yapan, gutu olana verilmeyen Niasin LDL yi azaltan, Trigliseriti artıran safra asiti bağlayıcılar Kolestiramin, kolestipol, kolesevelam Hamileye kontrendike/hamileye rahatça verilebilen hipolipidemik Statin/Safra asiti bağlayanlar Kolesterolün intestinal emilimini inhibe eden Ezetimib PCSK-9 inhibitörü hipolipidemik monoklonal antikor Alirocumab Antitrombin 3 üzerinden antikoagülasyon yapan (indirekt) Heparin, DMAH, Fondaparinuks Direkt faktör 10a inhibitörü Sabancılar (Rivaroksaban, apiksaban vs) Direkt faktör 2a inhibitörü (trombin) Lepirudin, bivalürdin, dabigatran, argatroban, hirudin RES tarafından metabolize edilen, PTT ile takip edilen Heparin Heparin antidotu Protamin sülfat Heparin induced trombositopeni gelişince ne verilir (HİT) Direkt faktör 2a inhibitörleri ve fondaparinuks Heparinle etkisi aynı ama, daha az yan etki, daha uzun ömürlü DMAH Etkinliği PT ve INR ile takip edilen K vitamini yenilenmesini önleyen Varfarin Faktör 2,7,9,10 Prot C Prot S dışında K vitaminine bağımlı bir yapı Osteokalsin
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Plazminojeni plazmin yaparak pıhtıyı eriten Streptokinaz, alteplaz, reteplaz Plazminojenin plazmine dönüşümünü azaltarak pıhtı yapan Aminokaproik asit, traneksamik asit P2Y12 irreversible antagonistleri Klopidogrel, P2Y12 reversible antagonistleri Ticagrelor, Cangrelor Glikoprotein 2b3a inhibitörü antiagregan Absiksimab, tirofiban, eftifibatid İçinde demir miktarı en yüksek olan preparat Ferröz fumarat
Akut demir zehirlenmesinde İntravenöz deferioksamin Kronik demir zehirlenmesinde Oral deferasiroks Eritropoetin analogları Epoetin alfa, darbopoetin alfa Kan antineoplastiği, hücreleri azaltır Hidroksiüre
İnsülin salgısı artıran kanal ATP bağımlı potasyum kanallarının kapanması Hızlı etkili insülinler Lispro, glulisin, aspart, afrezza En hızlı etkili inhale kullanılan Afrezza En uzun etkili insülin Degludec
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama İnsülin salgısını artırır, hipoglisemi, kilo alımı yapar Sülfanilüreler, Glinidler Etki gücü en yüksek sülfanilüre Gliburid (glibenklamid) Antiagregan sülfanilüre Gliklazid Yan tesiri laktik asidoz olan, AMP-bağımlı protein kinazı aktive eden Metformin Kilo aldırmayan antidiyabetikler Metformin, sonu -Glutidler, sonu -Gliptinler PPAR- γ ya agonist etki yapan antidiyabetik sonu -Glitazonlar Hipoglisemi yapmaz ama aşırı ödem yapar kilo aldırır Glitazonlar Su tuttuğu için kalp yetmezliğinde verilmez, MI riskini artırır Glitazonlar Osteoporoz yapar, kemikleri kırar, mesane kanseri yapar Glitazonlar Glukozun barsaktan emilimini azaltırlar, inflamatuar bağırsak hastalılarında kx Alfa-Glukozidaz İnh. Alfa glukozidaz inhibitörleri Akarboz, vogliboz, miglitol GLP-1 reseptör agonistleri Glutidler Glukoz aracılı insülin sekresyonunu artırır, tiroid meduller CA yapar pankreatit yapar Glutidler Dipeptidil peptidaz 4 (DPP1) inhibitörleri Gliptinler Pankreatit yapan antidiyabetikler Glutidler, Gliptinler
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Amilin peptit analoğu Pramlintid Hem Tip 1 hem Tip 2 diyabette endike Pramlintid, alfa glukozidaz inhibitörleri Proksimal tubulde SGLT-2 yi inhibe ederek glukoretik etki yapanlar SGLT 2 inhibitörleri İdrarda şekeri artıran, idrar yolu enf yapan, su kaybettiren hipotansiyon yapan, osteoporoz yapan SGLT-2 inh (sonu -gliflozinler) Medikal adrenalektomi yapan desmolaz enzimini inhibe eden Aminoglutetimid Kimyasal adrenalektomi yapan bezi tahrip eden Mitotan 17’li enzimleri inhibe eden, kortizol-testesteronu azaltan prostat CA da verilen Abirateron 3 Beta HSD’yi inhibe eden, isminde 3 yazan, 3 hormonu da inhibe eden Trilostan 11-beta enzimini inhibe eden aldosteron-kortizol ü azaltan Metirapon, etomidat Glukokortikoidlerin kandaki etkileri NET(nötrofil, eritrosit, trombosit) artar, CaMEL-KH (kalsiyum, monosit, eozinofil, lenfosit, potasyum, hidrojen) azalır Glukokortikoidlerin vücuttaki etkileri Karaciğerde anabolik, periferde kataboliktir Anti inf aktivitesi en yüksek, su tuz tutamayan, uzun etkili GK Deksametazon Betametazon Su tutucu özelliği en yüksek Fludrokortizon Antienflamatuar özelliği hiç olmayan GK Dezoksikortikosteron asetat (DOCA)
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Tiroid hormon organifikasyon, birleşme ve salınma inhibitörleri Tioamidler, Yüksek doz iyot Tiroid hormon salınması üzerine etkili element Lityum Tioamidler Metimazol, propiltiourasil 5’deiyodinaz inh ile T4-T3 dönüşümünü bozar PTU, amiodaron, betablokörler, kortizol, ipodate T3 T4 karışımı ilaç Liyotriks Bir ilacın içinde T3 varsa Kalp hastası ve yaşlıya tercih edilmez Asla tek başına verilmeyen, yan etki olarak akne, tükrük bezi şişmesi yapan İyot Tirotoksikozu en hızlı düzelten İyot Tiroid bezinde kalıcı hasar yapan, diferansiye tiroid CA larda verilen Radyoaktif iyot Kanda Ca artsın, Fosfat azalsın Parathormon Kanda Ca ve Fosfat azalsın Kalsitonin Kanda Ca ve Fosfat artsın D vitamini Düşük doz parathormon analoğu, kemik yapımını artırır Teriparatid Kemiklerde hidroksiapetit kristallerine bağlanır osteoklastları inhibe eder Bifosfonlar Bifosfonlar Sonu –dronatla bitenler Aşırı reflü yapar, çenede osteonelroz yapar Bifosfonlar
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Zayıf androjenik, zayıf progesteron ve zayıf glukokortikoid, kadında endometriyoziste verilir Danazol Ovulasyon indüksiyonunda verilen östrojen reseptör parsiyel agonisti Klomifen OKS lerin içinde bulunan progesteron Drospirenon Acil kontrasepsiyonda kullanılan progesteron reseptör antagonisti Mifepriston Bakteri duvarına veya membranına etki eden tüm antibiyotikler Bakterisiddir Beta-laktam antibiyotikler Penisilinler, Sefalosporinler, Karbapenemler Monobaktamlar En süper emilen, emilimi besinle bile değişmeyen, aç tok farketmeyen penisilin Amoksisilin Yarı ömrü en uzun/en kısa penisilin Benzatil penisilin/Penisilin G Penisilinlerin hemen hepsi tubuler sekresyonla atılır, Safradan atılan Nafsilin Deri şarbonunda Penisilin, AC şarbonunda Kinolonlar İnfektif endokardit profilaksisinde Ampisilin (aminopenisilinler) EBV de verilirse döküntü yapan Ampisilin PME’yi en sık yapan, en güçlü yapan, hiç yapmayan Ampisilin/Klindamisin/Aminoglikozidler Beta-Laktamaz a dayanıklı penisilinler Metisilin, nafsilin, oksasilinler MRSA’da Vanko-Teiko, Daptomisin, Linezolid, Streptograminler, Moksi-levofloksasin, Rifampin, Kotrimoksazol, 5. kuşak sefalosporin
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Psödomonasa en etkin penisilinler Piperasilin, azlosilin Klopidogrel benzeri etkiyle antiagregasyon yapan, sitopeni yapan penisilinler Karboksi ve asilüreidopenisilinler Sefalosporinlerde 1. kuşaktan 4. kuşağa gittikçe Gram (+) etkinlik azalır Gram (-) artar Sefalosporinlerinlere doğal dirençli bakteriler Listeria ve enterokok Enterokoku öldüren sefalo var mıdır 5. kuşak Primer olarak safra ile elimine edilen, 3. kuşak ama BOS a geçemez Sefaperazon BOS’a en iyi geçen sefalolar Sefotaksim, seftriakson,seftazidim Böbrek safra dengeli atılır; Safra çamuru yapar, yarı ömrü en uzun Seftriakson Kanama bozukluğu yapan, disülfiram benzeri etki yapan sefalolar MTT’li olanlar (sefaperazon, sefotetan, sefmetazol,) Cerrahi profilakside en çok verilen sefalo Sefazolin Sefamisin yapısındakiler, fragilis dahil anaeroblara çok etkin Sefoksitin, Sefotetan, Sefmetazol Antipsödomonal sefalo Seftazidim, Sefaperazon Beta-laktamaza-sefalosporinaza en dayanıklı sefalosporin Sefepim, sefpirom (4. kuşak) MRSA da kullanılan, enterokoku bile öldüren, G+, G- hepsini öldüren Seftarolin, Seftobiprol
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama İmipenem yıkılmasın diye beraber verilen DHP1 inhibitörü Silastatin Psödomonasa etki etmeyen karbapenem Ertapenem Yalnızca gram (-) aerop etkiliAztreonam ve aminoglikozidler Beta laktamlarla değil sadece seftazidim ile çapraz alerji gösteren Aztreonam Kırmızı adam sendromu yapan, oto-nöro-nefrotoksik Vankomisin Teikoplaninin Vankodan farkı Uzun etkili ve IM/IV kullanılır Lipoglikopeptid yapıda Vanko türevi Telavansin Lipoglikopeptid yapıda Teiko türevi, yarı ömrü 1 hafta Dalbavansin Nefrotoksik olduğundan sadece lokal (thiocilline® krem) Basitrasin Alanin antimetaboliti, SSS yan tesiri yapan, aeroplara ve tbc ye etkili Sikloserin Kalsiyum ve potasyum dengesini değiştiren, kasları yıkan (myopati) Daptomisin Surfaktan tarafından inhibe edilen, pnömonide verilmeyen Daptomisin Ribozoma etkili ab ler bakteriostatiktir; bakterisidler Aminoglikozidler ve streptograminler Postantibiyotik etkisi olanlar Aminoglikozidler ve streptograminler Ribozoma etkili ve Yalnızca IV verilen Aminoglikozidler ve Streptograminler ve Tigesiklin Ribozoma etkililerin hepsi 50s e bağlanır;30S e bağlananlar Tetrasiklin, Aminoglikozidler (30+50)
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Aminoglikozid ama sadece 30S e bağlanır Streptomisin 50s teki 23s tRNA’ya bağlanan Makrolidler Makrolidlere direnç nasıl gelişir Esteraz, Metilaz, 23s tRNA da mutasyon Safradan elimine edilen makrolid Klaritromisin Makrolidlerin kralı diğer ilaçlarla etkileşmeyen, en uzun yarı ömür, QT uzaması en az Azitromisin Gebede toksoplazma varsa kullanılan makrolid Spiramisin Makrolid değil ketolit, nörotoksik (M. Graviste verilmez) Telitromisin 50S e bağlanır, frajilis dahil anaeropları süper öldürür Klindamisin 50S teki peptidil transferaz inhibitörü biyoyararlanımı %100, vücuttaki her yere dağılır Kloramfenikol İndirekt bilurubini artırır, gri bebek sendromu yapar Kloramfenikol Herxheimer reaksiyonu, immün depresyon, kullanana canlı aşı yapılmaz Kloramfenikol Biyoyararlanımı %100 antibiyotikler Amoksisilin, Kloramfenikol, Linezolid, Doksisiklin, Minosiklin MAO inhibitörü antibiyotikler (tiraminden zengin gıda ile, SSRI ile alınmaz) Linezolid, İzoniazid 30S teki aminoaçiil t RNA ya bağlanan Tetrasiklinler Metallerle şelasyon yapan antibiyotikler Tetrasiklin, Kinolon Tetrasiklinler böbrekten atılır; KC de metabolize edilip safradan atılan Doksisiklin
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Dokulara en iyi dağılan hatta kulağa dağılıp vertigo yapan Minosiklin Uygunsuz ADH ilacı Nefrojenik DI yapan Demeklosiklin Bir çok ilaç uygunsuz ADH sendromu yapar; yapmayan ve tedavide verilen Lityum, Demeklosiklin Fototoksisite yapan antibiyotikler Tetrasiklin, Kinolon Tarihi geçmiş tetrasiklin Fankoni sendromu yapar Yenidoğana verildiğinde bıngıldağı şişiren (psödotümor serebri) Tetrasiklin Aminoglikozidlere direnç nasıl gelişir Adenilasyon, fosforilasyon, asetilasyon Aminoglikozidlerde sinerjizma gösterenler Duvara etkili antibiyotikler Aşırı hidrofilik, bağırsaktan emilmez, sistemik etki için sadece IV verilir Aminoglikozid, Vankomisin Oral emilmeyen ama bağırsaktaki bakteri ölsün diye oral verilenler Aminoglikozid, Vankomisin Metabolize olmadan böbrekten atılan antibiyotik Aminoglikozidler Vankomisin gibi oto-nefro-nörotoksik Aminoglikozidler Aminoglikozidlerin kralı en az direnç gelişen spektrumu en geniş Amikasin Bakteriostatik olan aminoglikozid var mıdır? Spektinomisin (aminosiklitol grubu) Steroid yapılı antibiyotik; oral, topikal, parenteral verilir Fusidik asit
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama RNA polimeraza bağlanan PME’de verilen Fidaksomisin Katyonik deterjan etkili, nefrotoksiktir lokal verilir, hastane enfeksiyonunda böbrek feda edilir sistemik verilir Polimiksin B-E(kolistin) Nükleusa etkili antibiyotiklerin hepsi Bakterisiddir (Kinolon, Rifampin, Metronidazol) G(-) te Topo 2, G(+) te Topo 4 enzim inhibitörü Kinolonlar SSS’ye en çok geçen kinolonlar Ofloksasin, Pefloksasin Anaerop etkinliği olan, KC den atıldığı için idrar yolu enf te verilmeyen kinolon Moksifloksasin Böbrek yetmezliği olana verilen kinolonlar Moksifloksasin, Pefloksasin(%90 KC) Hastane kaynaklı psödomonasta ilk tercih Kinolonlar Antitüberküloz kinolonlar Sipro-Moksi-Levo floksasin Pnömonide verilen respiratuar kinolonlar Moksi-Levo floksasin GABA antagonistidir konvülsiyon yapar, Aşil tendonunu kopartır, eklemi-kemiği bozar Kinolonlar Nörotoksik antibiyotikler myastenia da verilmez Vankomisin, aminoglikozidler, kinolonlar, telitromisin Yalnızca anaerop etkili, disülfiram benzeri etki yapar, dilde kıllanma yapar Metronidazol PME tedavisi 1=Metronidazol, 2=Vankomisin, 3=Fidaksomisin Folat sentezindeki dihidropteroat sentaz inhibitörü Sulfonamidler ve dapson
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Folat sentezindeki dihidrofolat reduktaz inhibitörü Metotreksat, primetamin, trimetoprim PABA analoğudur, riketsiya enfeksiyonunda kontrendikedir Sülfonamidler Steven-Johnson sendromu yapan antibiyotik Sülfonamidler BOS a en iyi geçen sülfonamid Sülfodiazin Kristal nefropati yapan (bol su iç) antibiyotik/antiviral Sülfonamidler/asiklovir Yenidoğanda kernikterus yapan antibiyotik Sülfonamidler Uzun etkili sülfonamid, primetaminle kombine edilip sıtmaya verilir Sülfodoksin Streptokokal tonsillofaranjitte kontrendike çünkü tam eradikasyon yapmaz Ko-trimoksazol Daha çok üriner sistem enfeksiyonunda verilir, iki enzimi inhibe ettiğinden bakteriosittir Kotrimoksazol Legionellada ilk tercih Azitromisin Gonorede ilk tercih Seftriakson Kolerada ilk tercih Tetrasiklin Veba, tularemi, brucellada ilk tercih Streptomisin B. Fragiliste ilk tercih Metronidazol (klindamisin, sefoksitin, sefotetan) Klamidyada ilk tercih Doksisiklin
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama C difficileye bağlı PME de tercihler 1: Metronidazol, 2: Vankomisin, 3: Fidaksomisin MAC tedavisi MACrolidler Tüberküloz 1. sıra ilaçlar SİPER (streptomisin, izoniazid, pirazinamid, etambutol, rifambin) MDR tüberküloz İzoniazid + Rifampin dirençli demektir; ikinci sıra ilaca geçilir Kaviter lezyonlarda en etkili Streptomisin, Kazeöz lezyonlara en etkili/hiç etki etmeyen ilaç Rifampin/streptomisin,etambutol Asit pH‘de en etkili, makrofaj içi basili öldürür Pirazinamid (pirASİTamit) Gebelerde en güvenilir Etambutol sonra izoniazid Katalaz peroksidaz (KatG) ile aktifleşen sadece tüberküloz basiline etkili İzoniazid Mikolik asit sentezini bozan basili asite dirençsiz hale getiren İzoniazid Periferik nöropatiyi azaltmak için pridoksinle verilen İzoniazid RNA polimeraz inhibitörü, poks virüse etkili, İdrarı turuncuya boyayan Rifampin Flu like sendrom (grip benzeri etki yapan) Rifampin (interferonlar da yapar) KC enzimlerini indüklediğinden AIDS lide rifampin verilmez Rifabutin verilir Arabinozil transferazı inhibe eden, Gebelere verilen ve kör eden Etambutol Hiperürisemi yapan Gut olana verilmez Pirazinamid, Etambutol
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Basilde ATP sentezini bozan ikinci sıra ilaçlardan birisi Bedaquilin Lepra tedavisi Dapson, Rifampin, Klofazimin Ergosterole bağlanarak membranda delik açan Amfoterisin B Amph B ye doğal dirençli C.Lusitania, P. Boydii Leschmaniyasis tedavisinde normalde 5 değerli antimon bileşikleri verilir Antifungallerden Amfoterisin B verilebilir BOS a süper geçen C.neoformans menenjitinde verilen Flusitozin Pirimidin antimetaboliti olduğundan kemik iliği depresyonu yapar Flusitozin 14-α-sterol demetilazı inhibe eder ergosterol sentezini bozar -azol ler Böbrek ile elimine edilen azol, flusitozin gibi BOS a süper geçer Flukonazol Flukonazole dirençli C.crusei, Aspergillus Triazoller sadece sistemik verilir Flukonazol, itrakonazol, vorikonazol, posakonazol, isavukonazol İmidazoller lokal verilir Ketokonazol (lokal+sistemik), klotrimazol, ekonazol, sulkonazol İnvaziv aspergillozda ilk tercih Vorikonazol
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Mukormikoz ve zigomikozda ilk tercih Amfoterisin B Mukormikoz ve zigomikoza etkili azol Posakonazol, İsavukonazol Beta glukan sentez inhibitörü, mukor-zigomikoza etkisizdir Ekinokandinler Keratinden zengin dokularda biriken Griseofulvin Dermatofitoz tedavisinde lokal değil sistemik verilenler Griseofulvin, itrakonazol Absorbe edilmediğinden gebelere uygundur, oral-vajinal kandidada verilir Nistatin
Skualen epoksidazı inhibe eder, skualen biriktirir Terbinafif, naftifin, butenafin Tırnak mantarının en iyi ilacı hem oral hem topikal verilir Terbinafin Amipte sadece intestinal etkili Diloksanid furoat, paramomisin, iyodokinol, doksisiklin Amipte hepatik etkili Klorokin, emetin
Amipte intestinal + hepatik etkili Metronidazol Melaninden zengin dokularda biriken antiamibik, antimalaryal, antienflamatuar Klorokin Klorokin dirençli falciparum profilaksi/tedavi ilk tercihler Meflokin/Artemisinin Dokudaki şizonta etkili tek antimalaryal Primakin
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama P. vivax ve P. Ovalenin doku formu vardır. Mutlaka verilmeli Primakin Ubiquinon antimetaboliti elektron transport zincirini inhibe eden Atovakuon Leischmanyosis tedavisinde ilk tercih 5 değerli antimon Leischmanyosis tedavisinde kullanılan antifungal/antibiyotik Amph B/paramomisin Multidrug rezistan falciparum sıtması tedavisi Doksisiklin AIDS lide ishal etkeni C parvumda ilk tercih Paramomisin
Nematodlar A.duodenale, N.americanus, T.trichiura, T.spiralis, A.lumbricoides, E.vermicularis Sestodlar Taenia saginata, Taenia solium, Hymenolepis nana, D. latum, Ekinokokkuslar Filaryalar O. Volvulus, W. Bantcrofti, Loa loa, Brugia malayi Trematodlar Schistosoma, faciola hepatika
Nematoda etkili Mebendazol, Pirantel pamoat Nematod + sestod etkili Albendazol T.soliuma bağlı sistiserkosis tedavisinde ilk tercih çünkü sistiserkusu öldürür Albendazol Sestoda etkili Niklozamid (T. Soliumun yavrusu sistiserkusu öldürmez)
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Nematod + filarya etkili; parazitte flask felç yapan İvermektin Uyuz tedavisinde verilen İvermektin Sestod + trematod etkili Prazikuantel Parazitte spastik felç yapan yani TEL gibi kasan Pirazikuantel, pirantel pamoat Filaryaya etkili Dietilkabamazin Faciola hepatika özel tedavisi Bithinol
İmmünstimülan antihelmntik ilaç Levamizol DNA polimeraz inhibitörü, viral timidin kinazla aktifleşen Asiklovir CMV tedavisinde ilk tercih Gansiklovir CMV retinitinide yalnızca intravitreal verilen Fomivirsen
Dirençli herpes ve CMV de verilen pirofosfat analoğu Foskarnet Herpeste yalnızca lokal verilenler İdoksuridin, trifluridin, pensiklovir, dokonazol Nükleozid yapıda olmayan HIV revers transkriptaz inh. Nevirapin, delavirdin, efavirenz Nükleotid yapılı rev. transkriptaz inhibitörü Tenofovir
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama AIDS ve Hepatit B de etkili olan rev. transkriptaz inh. Tenofovir, Lamivudin AIDS’te proteaz inhibitörü, metabolik bozukluk yaparlar -navirler AIDS’te integraz inhibitörü -gravirler Gp 41 e bağlanır HIV in vücuda girişini önler Enfuvirtid CCR 5 kemokin reseptörünü bloke eder HIV in CD4+ hücreye girişini önler Maravirok, Vicrivirok M2 iyon kanalı blokörü İnfluenza A ilacı Amantadin, rimantadin
Viral nöraminidazı inhibitörleri Oseltamivir, Zanamivir (inhale formu var) Hepatit B-C-D tedavisinde verilen interferon İnterferon alfa 2b Hepatit B tedavisinde verilen Adenin/Timidin/Guanin analoğu Adefovir/Telbivudin/Entekavir RNA polimeraz inhibitörüdür DNA virüslerinde etki yapmaz Ribavirin
Hepatit C tedavisinde verilen NS3/4A inhibitörü %50 eradikasyon -previr le bitenler Hepatit C tedavisinde verilen NS5B RNA bağımlı RNA polimeraz inhibitörü %99 eradikasyon Sofosbuvir RSV tedavisinde verilen A antijeni monoklonal antikoru Palivizumab
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama HPV de lokal verilen immünmodulatör İmiquimod Radyoterapinin ilaç hali, döneme spesifik değil direk sitotoksik Alkilleyici ajanlar Alkilleyici ajanlar kendisi de kanser yapabilir en sık AML Alkilleyiciler Siklofosfamid, Klorambusil, Busulfan, Karmustin / Lomustin, Temozolomid, Mekloretamin, Prokarbazin, Dakarbazin, Melfalan Alkilleyicilerden immünsüpresif etkisi de olan Siklofosfamid, klorambusil Siklofosfamid akrolein metabolitine bağlı hemorajik sistit yapar tedavide Mesna verilir Pulmoner fibrozis yapan antineoplastikler Busulfan, bleomisin Beyin tümörlerinde tercih edilen alkilleyiciler Karmustin, lomustin, temozolamid İnsülinomada veriken alkilleyici Streptozisin Saç dökülmesi, kemik iliği depresyonu, bulantı kusma yapan Alkilleyiciler Alkilleyici değil ama hemen her şeyi alkilleyicilere benzer Sisplatin SSS ye geçemediğinden beyin tümörlerine etkisiz Sisplatin (beyne pilatin takılmaz) Emezisi en fazla yapan antineoplastik Sisplatin
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Sisplatinin çok nefrotoksiktir, nefrotoksisitesini azaltan Amifostin Kemik iliğini zayıf deprese eden 4 antineoplastik Vinkristin, Bleomisin, L-Asparajinaz, Sisplatin Antimetabolit ilaçların etkili olduğu faz S fazı Folat antimetabolitleri Metotreksat ve benzerleri Pürin antimetabolitleri Merkaptopürin, tioguanin, fludarabin, kladribin, pentostatin Pirimidin antimetabolitleri 5-FU, Kapesitabin, Sitarabin, Gemsitabin
Metotreksat toksik etkisini azaltan folik asit kurtarma tedavisi Lökovorin (folinik asit) Adenozin deaminaz (ADA) inhibitörü Pentostatin KLL tedavisinde kullanılan antimetabolit Fludarabin KLL tedavisinde verilen CD20 antikoru Rituksimab,
KLL ve M. skleroz tedavisinde verilen CD52 antikoru Alemtuzumab Timidilat sentaz inhibitörü timinsiz ölüm yapan 5-FU, kapesitabin Koroner damarları kastığı için vazospastik anjina yapar 5FU Gözyaşı ile atılıp konjunktivit yapan, Solid tümörlere etki yapmayan Sitarabin
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Mikrotubul inhibitörleri Mitozu metafazda durduru Mikrotubul polimerizasyonu inhibitörleri Vinkristin, vinblastin, vinerelbin Mikrotubul polimerizasyonu stimülanları Pakritaksel, dosetaksel, cabazitaksel Topoizomeraz 1 inhibitörü ciddi diyare yapan atropinle verilen İrinotekan Antrasiklinler topoizomeraz 2 inhibitörü antibiyotiklerdir Daurnobisin, doksorubisin, mitoksantron Antrasiklinlerin kardiyak yan tesirlerini önleyen Deksrazoksan,
Antikanser antibiyotikler döneme spesifik etki yapmaz; yapan tek ilaç Bleomisin ALL de verilen G1 dönemine spesifik etki L -Asparajinaz AML M3 ve sivilcede kullanılan Tretinoin IL-2 analoğu, kapiller sızma reaksiyonu yapar Aldeslökin
BCR-ABL ve c-kit tirozin kinaz inhibitörleri İmatinib, desatinib, nilotinib, bosutinib BCR ABL tirozin kinaz inhibitörlerinin kullanıldığı KML, ALL, cajal hücreli stromal tümör EGF reseptör inhibitörü kolorektal CA tedavisi; Cetuksimab EGF reseptörünün tirozin kinazını inhibe eden AC CA tedavisiErlotinib, gefitinib
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama HER-2/neu reseptör antikoru meme CA tedavisi Transtuzumab/pertuzumab HER-2 ve EGF’nin tirozin kinazını direkt bloke eden Lapatinib/ Naratinib Kolorektal CA da verilen VEGF antikoru kardiyovasküler yan tesir yapar Bevacizumab VEGF füzyon antikoru Aflibersept CTLA-4 antikoru, tiroid bozukluğu yapar İpilimumab Multiple myelomda verilen immünmodulatörler; anjiogenez inhibitörü Talidomid, B-raf kinaz inhibitörleri Vemurafenib, dabrafenib Hiperglisemi, hipertansiyon, gingiva hiperplazisi ve hirşütizm yapan Siklosporin İnozin monofosfat dehidrogenazı inhibitörü Mikofenolat mofetil Siklofilin aracılı T lenfositlerde kalsinörin fosfatazı inhibitörü Siklosporin FKBP aracılı T lenfositlerde kalsinörin fosfataz inhibitörü Takrolimus Rapamisin (mTOR) moleküllerini ve memeli protein kinazı inhibitörü Sirolimus/ Everolimus Koroner stentlide re-stenozu önleyen ilaçlı stentte bulunan Sirolimus IL-1 reseptör antikoru Anakinra, Canakinumab, Rilonasept Anti TNF antikorlar İnfliksimab, adalimumab, etanersept, golimumab, certolizumab Crohn hastalığındaki fistül varlığında ilk tercih TNF alfa antikorları
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama Multiple sklerozda kontrendike, Tbc yi aktifleştirir, öncesinde PPD yap TNF alfa antikorları B lenfositlerde bulunan CD20 antikoru, Hepatit B yi aktifleştirir, öncesinde test yap Rituksimab Transplantasyonda akut reddi engelleyen CD3 antikoru Muromonab Alfa 4-integrinin monoklonal antikoru, JC virüsü aktive eder Natalizumab Ifn beta M. Skleroz; Ifn gama Kr. Granülomatoz hastalıklar da kullanılır Bir monoklonal antikorun sonu –mumab ise %100 insan kaynaklı Sonu –zumab ise %90 insan, %10 fare Sonu –simab ise şimerik (karışıktır) Sonu –sept ise füzyon antikorudur Bir antineoplastin sonu –tinib ile biterse Genellikle bir şeyin tirozin kinazını inhibe eder Kurşun zehirlenmesinde Dimerkaprol, EDTA (çocukta succimer) verilir Civa zehirlenmesinde Dimerkaprol (çocukta succimer) verilir Arsenik zehirlenmesinde Dimerkaprol (çocukta succimer) verilir Bakır zehirlenmesinde verilen gebeye verilirse cutis laxa yapan Penisilamin Bakır zehirlenmesinde oral verilen Trientin Talyum nikel zehirlenmesinde verilen Ditizon
DUS Eylül 2018 Hızlı Tekrar-Soru Yakalama ALS de verilen antioksidan Edavaron Alerjik astımda verilen IL-5 antikorları Mepolizumab, Reslizumab Eksikliğinde göz kuruluğu görme bozukluğu yapan vitamin A vit. Faktör 2,7,9,10 Prot C ve Prot S hatta osteokalsinin bağımlı olduğu vitamin K vit. Antioksidandır en güçlü formu alfa tokoferoldür E vit Antioksidandır eksikliğinde skorbüt gelişir yara iyileşmez C vit Alkolikte azalır; eksikliğinde beriberi gelişir B1 (tiamin) Bilirubin azalsın diye fototerapi alanlarda eksikliği gelişir B2 (riboflavin) Dekarboksilasyon reaksiyonlarının kofaktörü eksikliğinde periferik nöropati B6 (piridoksin) Eksikliğinde pellegra gelişir (diyare, demans, dermatit) Niasin Eksikliğinde nöral tip defekti gelişir Folik asit Eksikliğinde unutkanlık, megaloblastik anemi gelişir B12 vit.
HEPİNİZE BAŞARILAR DİLERİM