Poezi gjermane dhe austriake [PDF]

Zitiervorschau

'

Poezi •

ue~rtnane

he . auetriake .

.

gJermane

dhe austriake 1 zgjodhi dhe i perktheu nga origjinali PETRAQ KOLEVICA

.SHTBPIA BOTUESE «NAIM FRASHBRI,.

Redalctoi dhc pajisi me shenime ARDIAN KLOSI

Recertsues

Ismail Kadar-e Fatos Arapi

.. PAK FJALE MBI POEZINE GJERMANE DHE AUSTRlAKE

Poezia gjermane e ka zanafillen e vet qe ne mesjet~n e hershme, aty nga fundi i shekullit te tete, me eposin me te vjeter, «Kenga e Hildebrandit ... Gjate shekujve eposi popullor gjerrrian i heronjve pesoi ndryshime dhe arriti lulezimin e vet ne fillim te shekullit te trembedhjete. Nder eposet me te shquara te kesaj kohe eshte ~> Permbi gjithe kete bTez shkri'"!-taresh dallohet krijimtaria e g_jere dhe poliedrike e J. V . Getes. Qe nga pjesa «Geei i Berlihingenit••, me te cilen doli ne krye te leviz.fes «Shturm und Drang>> me veprat e shumta qe e pasuan dhe âeri te pjesa e dyte e Me pyesnin n.ieri dhe tietri atie. Te mos ia kisha n.! !ritur vetes oermendoren gjer tani, Tani permendoren > Hap dritaren, sheh perjashta: Shkretetire pa njeri, Korbat sillen neper hone, mbi shkembinjte shqipja rri. I rreshqet nje psheretime: «Kush me sjell ne kete vend Ndonje lajm nga ty atdhe?>>- Dhe qepalla s'di c;'iu rend ... Mos ish lot? Mos ish dremitje? - Ne pelllembe kryet ve, Enderr sheh, po n'enderritje a mos ishte ne Atdhe? Dhe ne enderr i fanitet nje nga trimat e vertete. Me veshtrim krenar ne sy buzagaz fillon i flet: ...Aleksander Ipsilanti, pershendetje dhe guxim! Permes grykave shkembore ku pat rrjedhur gjaku im, Ku treqind spartane rane dhe po prehen tok ne varr, Bijte e lire te Greqise munden sot turkun barbar. Kete lajm per te te sjelle shpirti im te ti m'u nis. Do c;lirohet, Aleksander, toke e shenjte e Greqise !>> Ne a te !;ast permendet trimi. - Leonida! - therret zeplot, Dhe nga syte neper faqet i kullojne pika lot. Kryet ngre, po c;'te shikoje? Nje shqiponje krahet rreh, Del perjashta nga dritarja, fluturon e humb ne re.

1) Pas deshtimlt te perpjekjes per te cllruar Greqine nga zgjedha turke, prijesl Ipsilanti shkoi ne Austri dhe, me urdher tii Meternlkut, u internua ne keshtjelHln hungareze Munkash.

22

•

1

Hajnrih Hajne

••• Kisha dikur nj e te bukur atdhe Ku lisa kish Te larte gjer ne re dhe vjollca kryeperdhe. Nje enderr ish.

Ai me puthte dhe me fUste gjermanisht. Ti s'mund ta dish Sa embel tingellojne fjalet >

Ish nje ushtar, nje luftetar, Pa rruar, shkuar n eper zjarr . ... Kush qe i ndjeri, ma rrefe, Dhe ti, o bir, ate ~·e ke?>>

«Kam nenen, nenen kam atje. J am djal' i Martes, nuk me njeh ?>+ ..sa qenke rritur ti, o zot, E si mund te te njihja dot?

Ja, pra, dhe vendi, Eja shih. Ky eshte varri qe do ti. Ketu, mbuluar n ene dhe, E gjora nena jote fle.>+

Ushtari sheh e hesht e s'flet Dhe kryet ul mbi gjoks te vet. Qendron, veshtron te shtrenjtin varr Me syte plat me late zjarr.

179

Pastaj tund koken, thote: ••J o! Ketu nuk mund te jete ajo. Ky varr i ngushte si ka nxene Aq dashuri sa ka nje nene?»

180

Fridrih Halm

'

.

..

KUR ESHTE E DLIRE DASHURIA Kur Kur Kur Kur

eshte e dlire dashuria? veten harron shpejt! eshte e thelle dashuria? eshte e heshtur krejt!

Kur eshte e pasur dashuria? Kur gjith