Cắt Chóp Chân Răng Fb - maithanhloan9023 [PDF]

Zitiervorschau

Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor To remove this notice, visit: Chapter 13 www.foxitsoftware.com/shopping

CĂT CHÓP CHÂN RĂNG

13

F. D. Fragiskos

Phâũ thu t c t chóp chân răng là th thu t nh m c t b chóp chân răng và nh ng mô quan chóp b t n thương. Các ng t y ph và l chóp ph cũng đư c c t b b ng cách này. PTC T đư c th c hi n khu v c quanh chóp, và đây có th đư c coi như cách đ kh c ph c s th tb i c a m t đi u tr n i nha.

13.2 CHÔNG CH Đ NH Gôm cái trư ng h p sau: Tât c nh ng đi u ki n đư c coi là ch ng ch đ nh v i ph u thu t trong mi ng v tu i, v n đ s c kh e t ng quát như b nh tim m ch, lao, b ch c u c p... O Răng v i s phá h y nghiêm tr ng mô nha chu (túi l i sâu, xương tiêu nhi u) O Chiêu dài chân răng quá ng n L chóp chân răng có liên h m t thi t v i các c u trúc gi i ph u quanh nó: xoang hàm trên, l c m, ng răng dư i,...Đây đc cho là nguyên nhân làm t n thương các c u trúc này trong quá trình ph u thu t. O

13.1 CH Đ NH Nhưng ch đ nh c a PTCC răng bao g m các trư g nh p sau: 1. Răng viêm quanh chóp c p m c dù đã đư c đi u tr n i nha m t cách đúng kĩ thu t. 2. Răng viêm quanh chóp c p, do ko đư c đi u tr n i nha đúng cách nhưng ko th n i nha l i đư c: – Ông t y vôi hóa hoàn toàn. – Ông t y chân răng cong nhi u. – Căm ch t trong quá trình đi u tr – Gãy d ng c nh trong ng t y, ho c hàn ng t y b ng v t li u vĩnh vi n. 3. Răng viêm quanh chóp c p, vùng quanh chóp ko đ đi u ki n đ hoàn thành quá trình n i nha: – Cós xâm nh p c a các y u t ngo i lai gây viêm chóp - Th ng sàn t y – Nưt chân răng – Nưt v l n 1/3 chóp – Bât thư ng c u trúc gp răng (răng trong răng) Trong tât c nhưng trư ng h p trên n u sau c t chóp, lô chóp ko đc đóng kín, hàn chóp ngư c là r t c n thi t, s đc mô t chi ti t sau. M c đích hàn chóp ngư c là ngăn c n s xâm nh p tr l i c a vi khu n, đ ng th i cũng ngăn ko cho nh ng s n ph m t y ho i t v n còn trong ng t y xâm nh p vào khu v c quanh chóp.

13.3 BÔ D NG C Nhưng d ng c sau c n thi t cho quá trình ph u thu t: OTay khoan lo i nh (th ng và khu u), mũi khoan siêu nh (Fig. 13.1). O Thì n o mô quanh chóp giúp chu n b xoang (Fig. 13.2). O Gưong và thám trâm siêu nh (Fig. 13.3). O Bơm tiêm và thu c tê. O dao mô c m tay. O Lư i dao (sô. 15). O Gương O B y màng xương. O Kìm k p bông O Small hemostat. O Ông hút ph u thu t (nh , l n) O Dung d ch bơm r a O Kìm k p kim O Banh vêt m

Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

310

To remove this notice, visit: www.foxitsoftware.com/shopping

F. D. Fragiskos

Fig. 13.1. Tay khoan câm tay lo i nh so v i lo i thông thư ng. Lo i này cho phép chu n b xoang m t cách thu n l i hơn khu v c có ph u trư ng h n ch .

Fig. 13.2. Thia nao quanh chóp, có th tích h p v i thi t b siêu âm, dùng t t trong khu v c có ti p c n h n ch .

Fig. 13.3. Gưong và thám trâm siêu nh , giúp xác đ nh đư c kích thư c c a xoang c n chu n b .

O O O

Cây n o nha chu. Cây n o quanh chóp. MK thích h p( tròn, có rãnh, hình nón ngư c).

O O

Cây mang amalgam nh dùng trong hàn chóp ngư c (Figs. 13.4, 13.5). Nhông amalgam (Fig. 13.6).

Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor To remove this notice, visit:

311 Chapter 13 Apicoectomy www.foxitsoftware.com/shopping Fig. 13.4. cây mang amalgam dùng trong hàn chóp ngư c v i núm v n tay c m đ đi u ch nh kích thư c AMG.

Fig. 13.5. so sánh v i cây mang thông thư ng.

Fig. 13.6. D ng c và v t li u hàn chóp ngư c. Nhông amalgam(trên trái). Cây mang (trên ph i). cây hàn amalgam v i các đ u làm vi c khsac nhau thu n l i cho t o hình (dư i).

O O O

kéo, kim và ch s 03, 04 Metal endodontic ruler. g c, bông cu n

O O

bơm tiêm và dung d ch bơm r a khu v c pt Dung d ch mu i sinh lí

Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

312

To remove this notice, visit: www.foxitsoftware.com/shopping

F. D. Fragiskos

13.4 KĨ THU T Quá trình ph u thu t bao g m các bư c sau: 1. Thiêt k v t. 2. Đ nh v chóp, b c l vùng quanh chóp và lo i b nh ng mô b b nh. 3. Căt chóp 4. Hàn chóp ngư c n u c n thi t. 5. Làm s ch v t thương, khâu l i. T O V T.Tao v t l i ph thu c vào nhi u y u t , yêu t chính g m v trí c a răng, tình tr ng túi l i, tình , tr ng c a ph c hình, và m c đ t n thương c a mô quanh chóp. Có 3 ki u t o v t thư ng đư c dùng trong PTCC: hình bán nguy t, hình tam giác, hình thang. V t hình bán nguy t đư c ch đ nh cho ph u thu t có ph m vi gi i h n và thư ng đư c t o phía trư c hàm trên đây là nơi mà ph n l n các PTCC đư c th c hi n. Đ đ m b o v t khâu nhanh lành v t r ch ph i đư c th c hi n t i m t kho ng cách t ranh gi i gi đ nh c a các khi m khuy t xương, vì th các v t sau khi khâu l i s đư c đ t trên ph n xương kho m nh. Nêu có m t khuy t xương l n đ c bi t là vư t quá đư ng đ nh c a xương răng, khi y, ki u v t tam giác và v t hình thang đư c cho là t t hơn. Ph i chú ý r ng nh ng t n thương b nh lý, gây th ng xương d n t i dính màng xương, ph i đư c tách ra kh i v t b ng dao m . Trong nh ng ca có l dò, dư ng dò cũng ph i đư c c t b sát xương, b i vì n u nó đư c c t b g n niêm m c thì sau đó nguy cơ th ng s l n hơn d n t i r i lo n quá trình lành thương. Khi PTCC đư c th c hi n khu v c phía trư c (vd: răng c a bên trên) và có m t khuy t xương l n g n đư ng đ nh mào xương (hình 13.7, 13.8), v t hình thang đư c th c hi n. V t r ch đ t o v t b t đ u t gi a 2 răng c a, sau đó ti p t c xung quanh đư ng c răng r i k t thúc m t xa răng nanh. V i b y màng xương, niêm m c màng xương đư c tách ra m t cách c tnh n, hư ng lên trên. (hình 13.9, 13.10)

Đ NH V VÀ B C L

L

CHÓP.

Bư c ti p theo sau khi t o v t là đ nh v và b c l l chóp. Khi t n thương quanh chóp gây tiêu xương phía m t má, vi c đ nh v và b c l chóp chân răng s d dàng hơn, sau khi l y b mô t n thương b i cây n o. N u xương phía má (b bao ph b i t n thương) chưa b phá h y hoàn toàn, nhưng r t m ng, b m t c a nó đư c nh n bi t b i thìa n o và gương siêu nh ,

do đó làm gi m m t đ xương, l p xương phía dư i d dàng d dàng b l y b và l chóp đc b c l . Khi xương phía má v n hoàn toàn nguyên v n, thì l chóp có th đư c đ nh v b ng xquang. Đăc bi t hơn n a, sau khi ch p phim xquang, chi u dài chân răng đư c xác đ nh b i file n i nha ho c thư c n i nha kim lo i. Chi u dài y giúp xác đ nh chính xác v trí chóp răng trên trư ng ph u thu t. Ti p theo, v i mũi khoan tròn và dòng nư c mu i sl tư i lên ph u trư ng m t cách liên t c, l p xương bao ph chóp răng đư c l y đi l p ngoài, t o nên m t c a s xương khi n cho chóp chân răng đư c b c l (hình 13.11). N u l p xương phía trên m ng và vùng t n thương b nh lý r ng, c a s xương đư c m r ng b i m t mũi khoan đ u m n ho c m t rongeur (kìm k p xương). Xương đư c l y đi v a đ sao cho có th d dàng thao tác trong toàn b vùn t n thương đư c cho phép. Cây n o đư c dùng đ l y đi mô b nh lý và m i tác nhân ngo i lai hay ch t hàn th a (hình 13.12). C ĂT CHÓP. Chóp răng đư c c t b (2-3mm tính v phía nư u) b i mũi khoan có rãnh h p và nghiêng kho ng 45 đ so v i tr c dài c a răng (hình 13.13). Đ nhìn th y chân răng m t cách tr c quan nh t có th (hình 13.14), b m t vát ph i đ i di n v i ph u thu t viên. Sau bư c này, xoang đư c ki m tra và m i t n thương b nh lý đư c l y đi t m và hoàn toàn b ng cây n o, đ c bi t trong khu v c phía sau l chóp. N u toàn b ng t y chưa đư c hàn l i ho c hàn chưa kín, vi c hàn chóp ngư c là r t c n thi t. HÀN CHÓP NGƯ C. sau khi c t vát chóp răng, và n o toàn b mô quanh chóp t n thương, g c adrenaline đư c đ t vào ph u trư ng đ gi m thi u ch y máu. Dùng tay khoan c m tay lo i nh v i mũi khoan tròn nh đ chu n b kho ng 2mm chi u dài, v i đư ng kính hơi l n hơn đư ng kính c a ng t y (hình 13.15). Xoang có th đư c m r ng phía n n b i mũi khoan hình nón ngư c đ xoang có th lưu gi ch t hàn t t hơn (hình 13.16). Trong lúc chu n b xoang trám, nha sĩ ph i chú ý m t cách c n th n t i chi u r ng c a xoang, nó ph i h p nh t có th , b i vì có m t nguy cơ cao s suy y u chóp răng, là nguyên nhân gây n t v (mà có th ko th ki m soát đư c) trong khi ch t hàn đông c ng. Sau khi th m khô xoang xương b ng bông g c, g c vô khu n đư c đ t trong xoang xương và xung quanh chóp c a

Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor To remove this notice, visit:

313 Chapter 13 Apicoectomy www.foxitsoftware.com/shopping

Apicoectomy with Trapezoidal Flap

Fig. 13.7. Tôn thương quanh chóp r ng trên xquang, ch đ nh PTCC

Fig. 13.8. Hình nh lâm sàng c a hình 13.7

Fig. 13.9 a, b. Quy trình PT tách v t l i lo i b t n thương, r ch đ t o v t l i d ng hình thang . a Minh h a b ng hình v . b Hình nh lâm sàng.

Fig. 13.10 a, b. Hình nh c a màng xương và xương Hình nh lâm sàng.

răng sau khi v t l i đư c nâng lên. a. Minh h a b ng hình v . b

Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

314

To remove this notice, visit: www.foxitsoftware.com/shopping

F. D. Fragiskos

Fig. 13.11 a, b. Lây b xương

răng phía má khu v c 1/3 chóp. a Hình v minh h a. b Hình nh lâm sàng

Fig. 13.12 a, b. Lo i b mô quanh chóp b t n thương b ng ph u tích và cây n o .

Fig. 13.13 a, b. Căt chóp b ng mũi khoan có rãnh, nghiêng 1 góc kho ng 45 đ . Măt c t đ i di n v i m t PT viên, ph n chóp c t đi kho ng 2-3mm.

Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor To remove this notice, visit:

315 Chapter 13 Apicoectomy www.foxitsoftware.com/shopping

Fig. 13.14 a, b. Hình v minh h a (a)Hình nh lâm sàng (b) ch hình nh vát c t chóp c a răng c a bên ph i.

Fig. 13.15 a, b. Chuân b xoang trám

chóp chân răng băng tay khoan c m tay đ u nh .

Fig. 13.16 a, b. Xoang trám đư c t o (MK hình nón c t) nơi mà v t li u hàn đư c đ t.

Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

316

F. D. Fragiskos

Fig. 13.17 a, b. Đ t amalgam vào xoang b ng cây mang.

Fig. 13.18 a, b. Lèn amalgam b ng cây lèn nh .

Fig. 13.19 a, b. Hàn chóp ngư c đã đư c hoàn thành.

To remove this notice, visit: www.foxitsoftware.com/shopping

Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor To remove this notice, visit:

317 Chapter 13 Apicoectomy www.foxitsoftware.com/shopping

Fig. 13.20 a, b. V trí khâu v t thương.

Làm s ch v t thương và khâu v t. Sau khi hàn chóp, G c đư c l y ra m t cách c n th n, sau khi a b ng dung d ch nư c mu i sinh lí, cân ch p 1 phim xquang ki m tra xem có s rơi vãi c a amalgam xung quanh ph u trư ng hay ko. V t đư c đưa v v trí cũ và đư c khâu l i(Figs. 13.20,13.21). Theo dõi s lành thương c a PTCC b ng cách ch p xquang m i 6-12 tháng, t i khi xương đư c b i đ p g n như hoàn toàn. Đ đánh giá k t qu , m t phim ch p ti n ph u là r t c n thi t, đ so sánh v i phim ch p sau ph u thu t. Khi PTCC đư c th c hi n vùng răng trư c, và kích thư c c a t n thương nh , Fig. 13.21. Xquang đư c ch p trư c khi khâu v t, có th th y hình nh mi ng trám ngư c.

Bôc l xoang trám đã đư c chu n b . Tránh đ amalgam rơi ra vùng xung quanh chóp răng. Amalgam đư c đ t vào trong xoang trám b i cây mang. Amalgam th a đư c l y ra m t cách c n th n và đư c làm m n b ng các d ng c thông thư ng (hình 13.19)

When apicoectomy is performed in the anterior region (e.g., maxillary central incisor) and the size of the lesion is small, và có nh ng ch p răng thâm m ơ các răng trư c, nên t o v t hình bán nguy t. Quy trình ph u thu t gi ng như t o v t hình thang v a trình bày trên (Figs. 13.22–13.35).

1) Amalgam làv t li u thư ng đư c s d ng trong hàn chóp ngư c. Hi n nay, ta còn có các v t li u như IRM, super-EBA là các v t li u m i thay th amalgam trong nhi u trư ng h p, v i s chu n b xoang trám đư c th c hi n 1 cách chính xác gi ng như hàn amalgam.

Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

318

To remove this notice, visit: www.foxitsoftware.com/shopping

F. D. Fragiskos

V T HÌNH BÁN NGUY T

Fig. 13.22. xquang răng cưa gi a hàm trên, cho ta th y ng t y chưa đư c hàn kín h t chi u dài.

Fig. 13.23. Hình nh l m sàng c a hình 13.22

Fig. 13.24 a, b. QT phâu thu t c t chóp c a răng c a gi a bên trên trái. Đư ng r ch hình bán nguy t.

Fig. 13.25 a, b. Nâng v t l i lên và m rông ph u trư ng b ng n o màng xương.

Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor To remove this notice, visit:

319 Chapter 13 Apicoectomy www.foxitsoftware.com/shopping

Fig. 13.26 a, b. Lây b xương bao quanh 1/3 chóp chân răng.

Fig. 13.27 a, b. Bôc l vùng t n thương quanh chóp và l chóp chân răng sau khi lây b ph n xương tương ng.

Fig. 13.28 a, b. Lây b mô b nh lí b ng ph u tích và cây n o.

Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

320

To remove this notice, visit: www.foxitsoftware.com/shopping

F. D. Fragiskos

Fig. 13.29 a, b. Căt chóp răng, t o vát 45 đ .

Fig. 13.30 a, b. Chuân b xoang trám

chóp b ng tay khoan c m tay.

Fig. 13.31 a, b. Xang trám đã s n sàng đ hàn chóp ngư c.

Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor To remove this notice, visit:

321 Chapter 13 Apicoectomy www.foxitsoftware.com/shopping

Hình 13.32 a,b: Amalgam đư c đ t vào xoang trám b ng cây mang. b

Fig. 13.33 a, b. Lèn amalgam vào xoang b ng cây lèn nh .

Fig. 13.34 a, b. Hình d ng c a v t thương sau khi đư c khâu l i.

Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor

322

To remove this notice, visit: www.foxitsoftware.com/shopping

F. D. Fragiskos

Fig. 13.35. Xquang đư c ch p sau khâu v t, cho th y hình nh c a mi ng trám.

Fig. 13.36. Hình nh amalgam rơi vãi vào vùng quanh chóp, cho th y s l y amalgam dư th a không đúng cách.

13.5 BIÊN CH NG Thư ng g p nh t là bi n ch ng trong quá trình ph u thu t và sau khi ph u thu t bao g m: - Làm t n thương các c u trúc gi i ph u: n n c a xoang mũi, xoang hàm trên và ng răng dư i do mũi khoan. - Ch y máu t đ ng m ch kh u cái c ng trong khi c t chóp g n g c ĐM - Rơi amalgam vào khu v c ph u trư ng, do các thao tác ko đúng kĩ thu t. (hình 13.36) - Đ i màu niêm m c do amalgam rơi vao khu v c ph u trư ng (hình 13.37, 13.38) - R i lo n s lành thương, n u v t hình bán nguy t đư c r ch quá ph n xương tiêu (hình 13.39) ho c n u v t sau khi đ t l i v trí, ko đ t vào ph n xương kh e m nh. - B t mi ng trám do xoang trám không đ lưu gi , là k t qu c a vi c chu n b xoang chưa t t (hình 13.40). - C t chóp chân răng chưa h t, do s ti p c n b h n ch ho c do cái nhìn ch quan d n t i đánh giá sai chi u dài c a chân răng (hình 13.41). K t qu là, ph n chóp răng v n còn trong v trí và mi ng trám s b đ t sai , gây ra r t nhi u bi n ch ng v sau.

Fig. 13.37. Staining of mucosa due to amalgam that remained at surgical field after apicoectomy (amalgam tattoo)

Fig. 13.38. xquang c a trư ng h p hình

13.37

Edited with the trial version of Foxit Advanced PDF Editor To remove this notice, visit:

323 Chapter 13 Apicoectomy www.foxitsoftware.com/shopping

Bibliography

Fig. 13.39. V t thương ko li n (n t) do s thi t k không đúng cách c a v t bán nguy t.

Fig. 13.40. Miêng trám đ t sai v trí do xoang trám không đư c chu n b đ .

Fig. 13.41. Căt chóp không đ t yêu c u, do th t b i trong vi c đ nh v v trí chóp răng.

Abdal AD, Retif H, Jamson C (1982) The apical seal via the retrosurgical approach: II. An evaluation of retrofilling materials. Oral Surg 54:213–222 Andreasen JO, Pitt-Ford TR (1994) A radiographic study of the effect of various retrograde fillings on periapical healing after replantation. Endod Dent Traumatol 10:276–281 Archer WH (1975) Oral and maxillofacial surgery, 5th edn. Saunders, Philadelphia, Pa. Arens D, Adams W, DeCastro R (1981) Endodontic surgery. Harper and Row, Philadelphia, Pa. Barkhordar RA, Pelzner RB, Stark MM (1989) Use of glassionomers as retrofilling materials. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 67:734–739 Barnes IE (1981) Surgical endodontics – introduction, principles, and indications. Dent Update 8:89–92, 95–99 Bellizzi R, Loushine R (1991) A clinical atlas for endodontic surgery. Quintessence, Chicago, Ill. Block RM, Bushell A (1982) Retrograde amalgam procedures for mandibular posterior teeth. J Endod 8:107–112 Bramwell JD, Hicks ML (1986) Sealing ability of four retrofilling techniques. J Endod 12:95–100 Caccioli P (1992) Apicectomy: localization and isolation of the radicular apex. Acta Biomed Ateneo Parmense 63:97–100 Cheung LK, Lam J (1993) Apicectomy of posterior teeth – a clinical study. Aust Dent J 38:17–21 Cohen S, Burns R (1987) Pathways of the pulp, 4th edn. Mosby, St. Louis, Mo. Danin J, Linder L, Sund ML, Stromberg T, Torstenson B, Zetterqvist L (1992) Quantitative radioactive analysis of microleakage of four different retrograde fillings. Int Endod J 25:183–188 Delivanis P, Tabibi A (1978) A comparative sealability study of different retrofilling materials. Oral Surg 45:273–281 Dorn S, Gartner A (1990) Retrograde filling materials: a retrospective success-failure study of amalgam, EBA, and IRM. J Endod 16(8):391–393 Feldman M (1994) Microscopic surgical endodontics. NY State Dent J 60:43–45 Ferreira FB, Ferreira AL, Gomes BP, Souza-Filho FJ (2004) Resolution of persistent periapical infection by endodontic surgery. Int Endod J 37(1):61–69 Fragiskos F (1990) Study of the support of a special designed endodontic implant in preserving teeth demonstrating indications for extraction. (Experimental study in dogs). Research monography, Athens Frank AL, Glick DH, Patterson SS, Weine FS (1992) Longterm evaluation of surgically placed amalgam fillings. J Endod 18:391–398 Gans BJ (1972) Atlas of oral surgery. Mosby, St. Louis, Mo. Gondim E Jr, Figueiredo Almeida de Gomes BP, Ferraz CC, Teixeira FB, de Souza-Filho FJ (2002) Effect of sonic and ultrasonic retrograde cavity preparation on the integrity of root apices of freshly extracted human teeth: scanning electron microscopy analysis. J Endod 28(9):646–650