Sztuka projektowania ogrodów 978-83-245-9526-6 [PDF]

Zitiervorschau

Wstęp Niewielu z nas ma szczęście wp rowa dzi ć się

do domu z ogrodem dokładnie takim,

jak pragniemy. Jednak przedstawienie

przyznać, że wi ększość

ogrodów zmienia się bardzo powoli, a to dlatego, że wprowadzanie nowych

sobie, jak mógłby on wyg ląda ć

zamysłów

z odmienną

wyzwaniem, gdy ogród jest j uż w pełni

roś linn ością

i nowymi

obiektami zwykle przerasta możliwości wyobraźni.

naszej

Tym bardziej gdy

wprowadzamy się do domu z ogrodem po raz pierwszy w naszym

życiu. Często

jest raczej

zniechęcającym

zagospodarowany. Wymagana tu kombinacja umiejętności ogrodniczych i budowlanych ze

znajomością

architektury i projektowania może być

rozmieszczamy obiekty ogrodowe zbyt

czymś odstraszającym,

chaotycznie, utykając je tam, gdzie akurat

zniszczenia

jest dość miejsca - tutaj szopę, tam

to zresztą każdej pracy twórczej. Podjęcie

altanę,

decyzji, jakich obiektów pragniemy lub co

w słonecznym

wrażeniu,

zakątku

myślimy

wodne - a nie

oczko

o ogólnym

które sprawia ogród jako

całość. Wię kszość

ogrodników-amatorów

czegoś,

podobnie jak idea

będzie

potrzebne, a następn ie wybranie

roślin,

które

będą nadawać się

warunków, jakie

są

do

w danym ogrodzie

i które będą dobrze pasować do projektu

do roślinności. Nabywają oni rośliny

-

jedną

ogrom możli wości - dziesiątki stylów

co

po drugiej, gdy tylko zobaczą coś,

przyciąga

ich wzrok lub jest akurat

jak

będą

one

pasować

do

się,

pozostałych

może być

przyjemnym

zajęciem.

budowli ogrodowych oraz tysiące odmian rośl in

- sprawia,

że

wybór jest trudny.

Ta książka pomoże w podjęciu decyzji. Opisano w niej 40 typów ogrodów

pięciu-dziesięciu

- od malutkiego ogródka na ba lkon ie

latach.

liczne programy telewizyjne

i książki z dziedziny projektowania ogrodów

stanowiły by istot ną

w tym zakresie,

pomoc

wokół mielibyśmy piękne

do dużego ogrodu wiejskiego, od małego ogrodu wielkomiejskiego do otwartej na wszystkie strony przestrzeni nadmorskiej. Podano tu sugestie, jak te ogrody powinno

ogrody, zmyślnie skomponowane

się zaprojektować i obsadzić. Są

i obsadzone, z dogodnymi ścież kami,

opisane ogrody na wszystkie okol icz ności

użytecznym i

patio z dobrym dostępem

i uwzględniające różne stopnie doświad­

z kuchni oraz z przytulnymi zakątkami,

czenia ogrodniczego, w tym projekty dla

zapewniającymi cień

młodych

dni lub Nie

osłonę

w złą

wspom inając już

w słoneczne

tu

rodzin, potrzebujących przestrzeni

pogodę.

dla dzieci oraz dla osób, których

o wyśmien itym

intensywny tryb życia pozostawia mało

doborze roślin, stanowiących

czasu na prace w ogrodzie.

całoroczną ozdobę

bardziej tradycyjne schematy dla osób

kolor lub pokrój. Wstęp

ze wzg lędu na swój

Patio dosfownie, to dziedziniec wewnętrzny domu; w książce tej nazwą patio objęte są też miejsca wypoczynku w różnych częściach ogrodu.

Jednak

lub jak będą wyglądać po Jeś l i

W wykazach proponowanych podane są wyłącznie nazwy facińskie, jako między­ narodowe. Na końcu książki zamieszczono alfabetyczny skorowidz nazw facińskich z polskimi odpowiednikami. Brak takiego odpowiednika oznacza, że nie ma oficjalnej polskiej nazwy. roślin

co już istnieje. Dotyczy

wykazuje to samo podejście w stosunku

w modzie, bez zastanowienia

6

Trzeba tu

lubiących pracę

w ogrodzie.

Są

tu

również

Po przeciwnej stronie: Niekiedy najbardziej atrakcyjne projekty są jednocześn ie najprostszymi, wykorzystują ograniczoną gamę kolorów i czyste, lapidarne linie.

W obrębie każdego prezentowanego opisu ogrodu, poza ogólnym planem, wskazującym, znaleźć się

w którym miejscu powinny

dany obiekt lub

roślina,

ogród.

Dzięki

temu

będziemy

lub

typ ogrodu zawiera

coś,

co

mieli

także

element

aranżacji roślin

można łatwo wybudować .

Możemy wprowadzić

włączyć

do już

istniejącego

lub ulepszone

formy starych, ulubionych odmian, poprawione w celu nadania im odporności

lub

większej

niezawodności . Większość

w szkółkach lub centrach ogrodniczych. Każdy

ogród jest też opisany pod

ogrodu lub innego z projektów. Szkice

względem wymagań

ogrodniczych, łatwo więc odnajdziemy

w jaki sposób te same obiekty ścieżki

lub

patio - można wyko rzystać w ogrodach o rozmaitych

kształtach

i rozmiarach . Są

tu również podane alternatywne schematy

Po przeciwnej stronie: Dobrze z równoważona grupa wazonów stanowi doskonały punkt uwagi i uzupełniający detal na tej wybrukowa nej powierzchni.

do danego projektu.

nowości

wskażą,

szopy, pergole, oczka wodne,

Powyżej po prawej: Krwawniki i ostróżki to tradycyjne i niezawodne byliny, idealne na słoneczne rabaty z roślinami wieloletnimi.

przydatnością

Wiele z nich to

z nich jest powszechnie dostępna

te elementy

do projektu w sposób podany na ilustracji, ewentualnie

podejście,

co nas

W książce rośliny dobrano kierując się ich

w jakim kierunku zmierzamy.

osobisty - jest to sposób

coś,

odnajdziemy tu

zainspiruje.

jak będzie docelowo wyglądał

wyobrażenie, Każdy

preferujemy minimalistyczne łatwo

umieszczona jest kolorowa ilustracja ukazująca,

nowoczesnych. Jeśli więc szukamy staromodnego ogrodu wiejskiego lub

obsadzenia,

zależnie

od kolorów i różn yc h

stanowisk w ogrodzie, będziemy więc mogli

odnaleźć

schemat

n adający się

do

pracy i umiejętności

odpowiedni dla nas plan i styl. Znajdziemy tu pomoc i potrzebną radę, niezależnie

od tego, czy zaczynamy

dopiero naszą przygodę z ogrodnictwem, czy też jesteśmy

doświadczonymi

ogrodnikami i pragniemy poczynić zmiany, które

pozwolą

nam

zaoszczędzić

naszego ogrodu zależnie od tego, czy jest

czas poświęcany na pracę w ogrodzie

on w cieniu, czy w słońcu. Proponowane

i zwiększą przyjemność z jego

są rozwiązania

korzystania.

od tradycyjnych do

Wstęp

9

Dla całej rodziny Stworzenie ogrodu, który zapewni mały m

dzieciom, ale ta kże

i rozrywki dla dorosłyc h, wy ma gań

rozmaitych

może da wa ć

bę d zi e

atrakcyjnym miejscem relaksu

m oż e być rzeczą trudn ą. S pełnienie

stawia nych przez

w rezultacie zbiór

powierzchni, nie

bezpieczeństw o ba w i ący m się

róż n yc h członków

niep ow iązan ych

integruj ących si ę

rodziny

ze sobą

w mity dla oka ogólny zarys.

Zalety tego ogrodu ./ Obszerne patio i trawnik do zabawy i odpoczynku. ./ Oddzielna powierzchnia do zabaw ./ Plan, ./

(h u śtawka

zaw i erający coś i nteresuj ącego

O sło n ięta

lub

ś lizgawka) .

dla każdego z członków rodziny.

powierzchnia na ogródek kuchenny.

./ Zabezpieczony schowek do przechowywania np. ./ Niewielki obiekt wodny, nie ./

Ładny wygląd

./

Łatwa pie l ęgnacja .

./

Małe

dzieci

przez

cały

baw iące się

na rzędzi .

stwarzający żadnego niebezpieczeństwa .

rok dzięki odpowiednio dobranym roślinom . w ogrodzie

można obserwować

z domu.

Wykaz podstawowych elementów 1 Drewniane obramowanie

2 Roślinność 3 Trawnik 4 Patio 5 Obiekt wodny

10

Dla

całej

rodziny

6 Kratownica z pnączem

jako osłona

7 Powierzchnia

użytkowa

lub ką cik dla zwierząt domowych

8 Furtka 9 Kratownica z pnączem dla uzyskania cienia 1O Ogród kuchenny - zioła przyprawowe 11 Ogrodzenie z żywopłotem

12 Krzewy owocowe

w formie szpaleru 13 Ścieżka z kory lub

z drewnianych

płytek

14 Szopa na narzędzia

Mieszaj i dobieraj Jeśli

ale

podoba ci

się

wolałbyś mieć

ten ogród, w nim inne obiekty,

spójrz na strony 250- 251, aby możliwe

dobrać

opcje.

15 Skrzynia na kompost 16 Miejsce zabaw

Dla

całej

rodziny

11

Ważne

elementy Kamień młyński

Miejsce zabaw dla dzieci Jest

rzeczą ważną,

Jedną

aby miejsce to bylo

wod nego w ogrodzie rodzinnym, jest ryzyko, jakie stwarza ono dla małych

leży

niedaleko okna kuchennego.

dzieci.

Jeś li

powierzchnia nie jest trawiasta,

budując

podloże

z plyt drewnianych

można ustawić huśtawkę

do wspinania, a zimą

lub drabinki

urządzić ślizgawkę.

Ogródek kuchenny Możliwość

posiadania świeżych owoców

i warzyw sprawia,

że

nawet niewielka

to jednak

obejść

obiekt, w którym woda jest

niedostępna

dla dzieci. Najprostszym

sposobem jest wykonan ie podwodnego zbiornika na

wodę

i

umieszczenie wybranego obiektu np. wazy, kamienia młyń skiego lub dużego

glazu - na szkielecie z

prętów

sta lowych lub siatce

zakrywającej

ten zbiornik. Pompa

powierzchnia, na której można uprawiać

zanurzeniowa ukryta w zbiorniku pompuje wodę tak, aby wytryskiwała

dodatkiem do ogrodu. Upewnijmy się,

ona lub spływała po obiekcie.

przed wpadaniem pilki lub rowerzystami. Powinno być ogrodzone i mieć furtkę zamykaną

„w sposób odporny na dzieci".

Patio dla rozrywek Malo jest rzeczy dających więcej przyjemności, niż możliwość

rozrywki

z rodziną i przyjaciólmi w cieply letni dzie ń . Umieśćmy

patio w pobliżu domu,

aby latwo bylo donosić tam jedzenie i napoje, a także posadźmy w pob li żu lub umieśćmy w pojemnikach pachnące rośliny,

aby ich zapach

tam przebywających.

rodziny

Można

kilka gatunków, jest pożądanym czy miejsce to będzie za bezpieczone

całej

oczka

w zasięgu wzroku. Zwykle takie miejsce

lub kawalków kory. W miejscu tym

Dla

u względniamy

widoczne z domu, by mieć dzieci

stwórzmy

12

z głównych przyczyn, dla

których nie

docierał

do osób

Agrowłóknina

ogrodnicza

źródła

ł

w zbiorniku na kabel

Przewód

prądu

I Karbowana rurka

Wypełnienie

z ziemi

______,_

Zbiornik

Regu lator -+-___.____ wypływu

~~~

Dół

Pompa

Warstwa piasku

Co

będzie

potrzebne

Kamień młyński, kamień,

na

ozdobna waza lub

z wywierconą

podłączenie

Zbiornik na

Krok po kroku duży

dziurą

rurki na

wodę

około

27 kg

Drobnogruzelkowata ziemia Cegły

Pręty

2-centymetrowej wa rstwy ubitego

Przeprowadzamy kable elektryczne

1 Wykopujemy dól odpowiedn i do pomieszczenia zbiornika na

wodę

Worek drobnego piasku -

i wyrównujemy podstawę przy pomocy

3 Łączymy jeden koniec karbowanej rurki z obiektem wod nym i układamy go na przeznaczonym dla niego miejscu. Drugi koniec rurki łączymy z pompą.

lub bloczki betonowe zbrojeniowe lub wzmocniona siatka

druciana, 60x60 cm

od pompy przez

w dole, poziomujemy go i sprawdzamy,

tuż pon i żej krawędzi

czy nie wystaje ponad poziom gruntu.

kable przed uszkodzeniem przez

drobnogruzełkowatą ziemią

rurkę

4

Napełniamy

pompę.

i ugniatamy.

aby

do wody

wodnego, 1 m lub dachówka

siatkę.

odcinki

wystawać wokół

jak duże

głazy

wymagać cegieł

zbiornik wodą i włączamy

Regulujemy wydajność pompy,

uzyskać pożądaną silę

wytrysku wody

ze szczytu obiektu.

zbrojeniowych lub kwadrat poza

krawędzie

przynajmniej na 15 cm. płyty

układamy

wzmocnionej siatki. Elementy te powinny

Rurka karbowana do oczka Ozdobne kamienie,

2 Na szczycie zbiornika prętów

Pompa zanurzeniowa Zaciski na

otwór wywiercony

zbiornika, co uchroni

Wypełniamy przestrzeń wokół

60x60 cm Agrowlóknina ogrodnicza, 60x60 cm

mały

drobnego piasku. Umieszczamy zbiornik

zbiornika

Siatka druciana o drobnych oczkach,

wodę

lub

C i ężkie

zbiornika

obiekty,

kamień młyński, będą

dodatkowej podpory w postaci pod obiektem powinna

wystarczająco duża,

aby

wzmocnionej siatce, aby drobne kamienie i otoczaki nie wpadały do środka. używamy

połóżmy

lub bloczków betonowych.

Przestrzeń

5 Umieszczamy dwa kawałki siatki drucianej o drobnych oczkach na

być

Jeśli

drobnych kamyków lub żwiru,

dwa fragmenty agrowlókniny

na powierzchni siatki drucianej.

można było

przeprowadzić tędy rurkę doprowadzającą

6

wodę.

płytki

Układamy

na siatce kamienie, otoczaki,

lub dachówkę.

Dla

całej

rodziny

13

Roślinność

Kryteria wyboru W tym ogrodzie zaproponowano

Proponowane

mało wymagające

i niezbyt kosztowne krzewy, byliny i trawy. Wszystkie

rośliny są

przyjazne dzieciom oraz zwierzętom,

przepuszczalną glebą.

Ich

pielęgnacja

1 Clematis montana var. rubra 'Elizabeth'

a także trwałe i odporne na przypadkowe uszkodzenia. Nie wymagają szczególnego stanowiska, poza

rośliny

dość

jest bardzo prosta.

2 Jasminum officinale f. affine

3 Buxus sempervirens 4 Hypericum 'Hidcote' 5 Geranium sanguineum 6 Miscanthus sinensis 'Silberfeder'

7 Escallonia '.A.pple Blossom' 8 Aucuba japonica 'Crotonifolia' 9 Pulmonaria saccharata, grupa

Argentea

1

Palik

1O Hydrangea 'Preziosa' 11 Potentilla fruticosa l'lbbotswood' 12 Vinca minor l'ltropurpurea' 13 Lonicera japonica var. repens 14 Betu/a uti/is var. jacquemontii 15 Hedera co/chica 'Su lphur Heart' 16 Spiraea x vanhouttei

17 Aster novi-belgii l'ludrey' 18 Cotinus coggygria 'Royal Purple' 19 Doronicum 'Miss Mason'

Ogrodzenie z żywopłotem

20 Skimmia japonica 'Rubel la'

Połączenie

21 Lamium macu/atum 'White Nancy'

może być

22 Philadelphus coronarius /'\ureus' 23 Vibumum tinus

gdzie potrzebujemy mocnej fizycznej

od ległościach, możliwie

bariery - nadaje się ono idealnie

ogrodzenia.

24 Ligustrum ovalifolium l'lrgenteum' 25 26 27 28 29 30

na

ogrodzenia z żywopłotem

zastosowane

osłonę

przed

piłką

wszędzie

tam,

- a jednocześnie jest czymś bardziej

Choisya temata

atrakcyjnym

niż zwykły płot.

Photinia x fraseri 'Red Robin'

31 A/chemii/a mol/is

Co

będzie

potrzebne

Paliki Siatka druciana

34 Leucanthemum x superbum

lub spinacz pneumatyczny

ze spinaczami Rośliny

na

żywopłot

się roślin.

Gdy żywopłot

ostateczną wysokość,

osiągnie

przycinamy go

Najlepsze roś liny na żywopłot

zimozielone,

36 Bergenia l'lbendglut' 37 Persicaria affinis 'Superba'

Krok po kroku

38 Budd/eja 'Lochinch'

1

39 Syringa pubescens subsp. microphylla

osłonić,

Wokół

drobnych którą

chcemy

wznosimy ogrodzenie z siatki

drucianej na palikach lub ze sztachet. 15 cm

niższe niż

zwłaszcza

l iściach

tu

rośliny

o miękkich,

i giętkich

pędach,

jak np.:

powierzchni,

Ogrodzenie powinno

są

Szczególnie przydatne

35 Ceanothus 'Delight'

być

o około

ostateczna

wysokość

żywopłotu.

• Iglaki

używane

żywopłoty,

na przycinane

jak odmiany cisu

i żywotnika olbrzymiego • Krzewy o trwałych

l iścia ch,

w tym

odmiany bukszpanu wiecznie zielonego, wiciokrzewu albo

43 Azara dentata

ligustru gwoździami

44 Spiraea japonica 'Gold Mound'

2 Mocujemy

45 Stipa arundinacea 46 Hedera he/ix 'Tricolor'

lub spinaczami

47 Helianthemum 'Henfield Brillant'

uzyskać wąski żywopłot

na szczycie.

Gwoździe

40 Abelia x grandif/ora 41 Hebe 'Midsumer Beauty' 42 Miscanthus sinensis 'Strictus'

roś l iny,

Drut

32 Rudbeckia fu/gida var. deamii

'Superba'

najb l iżej

jak

i spowodować lepsze rozkrzewienie

33 Camus alba 'Sibirica'

'Snowcap'

wybrane

w odpowiednich

4 Przycinamy z boku aby

Prunus x subhirtel/a l'lutumnalis' Vibumum opu/us 'Compactum'

rośliny

żywopłot

lub dziećmi

Physocarpus opulifolius 'Diabolo'

Prunus lusitanica 'Variegata'

3 Sadzimy na

do palików.

siatkę drucianą

• Zimozielone

pnącza, zwłaszcza

odmiany bluszczu, które

mogą

zastąpić wyższe, węższe

żywopłoty, zwłaszcza przestrzeń

tam, gdzie

jest ograniczona.

Dla

całej

rodziny

15

Ogród regularny

W odpowiedn im otoczen iu prosty ogród regularny, nawet na małą ska l ę, może być czymś ba rdzo efektownym. Najlepsze ogrody regularne, n i eza l eżn i e od ich rozm iarów, są połączen i em symetrii i geometrii. Roś li ny są tu wykorzystane w sposób architekton iczny

w celu uzyska nia przyjemnych, zorga nizowa nych kszta łtów, uzupełni aj ącyc h

proste krawędz i e, kąty

i precyzyjne krzywizny posadzek, murków i fontann. Ograniczona paleta barw

roślin

zapewnia

łagodny

kontrast w stosunku do tego surowego tła.

[8]

7-

f

~7

8

I fI

I i

t

I

I

3

3 1

l > ~

,I

:ł

(I

: 2

I

:

I

Wykaz podstawowych elementów 1 Posadzka z płytek

z naturalnego kamienia

2 Rabata różana 3 Obramowanie z kartowego bukszpanu 4 Pergola z glicyn ią 5 Żywopłot z lawendy 16

Ogród regularn y

6 Waza lub kamienny cokół

7 Pnąua na ścianie 8 Trawnik 9 Figura uformowana z cisu 1O Żywopłot z cisu 11 Bruk ze starych cegieł 12 Ława

Zalety tego ogrodu .I Szereg odrębnych, ale powiązanych ze sobą przestrzeni. ,/ Silna symetria obu stron og rodu, zarówno pod względem rozmaitych obiektów ogrodowych - ścieżek, murków i pergoli - jak i roślinności, zwłaszcza

ze względu na powtarzalność pnączy.

,/ Seria punktów uwagi, od pergoli do wazonu i ławy, na tle mocno przycinanej ,,kotary" z bluszczu .

.I Geometryczne kształty, proste linie i podstawowe krzywizny. ,/

Mocno przyci nane jednolite żywopłoty z cisu, lawendy i bukszpanu - kończą się dwoma mocno strzyżonymi fi gurami uformowanymi.

.I Kolory kwiatów utrzymane w miękkich, pastelowych odcieniach, używanych w powtarzalnych wzorach lub plamach pojedynczych kolorów.

Mieszaj i dobieraj Jeś li

podoba ci s ię ten ogród,

ale wolałbyś mieć w nim inne obiekty, spójrz na strony 250- 251, aby dobrać możli we

opcje.

Ważne

elementy

Ława

Jak

Pomyślmy,

w jaki sposób

uzyskać własne

opus topiarum

połączyć

siedzisko z resztą ogrodu. Tradycyjne

Opus topiarum to figura uformowana

wzory i materiały - jak dąb lub odlewy

z rośliny (odpowiednio przystrzyżona).

z żelaza -

Takie „dzieła"

będą pasować

dobrze

można kupić

gotowe,

do tradycyjnego, regularnego ogrodu

co pozwoli

w staromodnym stylu. Bardziej

efekt w regularnym ogrodzie.

nowoczesne

materiały,

w tym sta l

Oczywiście

nierdzewna czy tworzywo sztuczne, wyg l ądać

będą

dobrze jako część nowoczesnego

lub „architektonicznego" projektu.

uzyskać

daje to

natychmiastowy

pewną satysfakcję,

jednak dużo lepiej jest stworzyć opus topiarum samemu, nawet jeśli

zajmuje to nieco więcej czasu.

Glicynia Glicynia (Wisteria) jest świetnym o długich, lekko złożonych

pachnących

pnączem

gronach,

z kwiatów podobnych

do kwiatów akacji. Aby wykorzystać jej najlepsze strony, spróbujmy ograniczyć bryłę korzeniową,

miejsca nad

ale dać jej

ziemią.

dużo

Doskonale

uwidocznimy piękno jej kwiatów, gdy poprowadzimy ją po

dużej

pergoli.

Żywopłot z lawendy Wszystkie odmiany lawendy świetni e nadają się

na niskie, pachnące żywopłoty,

które można uwzględnić zarówno w projektach regularnych, jak i innych. Żywopłot powinien rosnąć na słonecznym,

przepuszczalnym stanowisku. przycinać

lekko po

Należy

go

przekwitn ięciu

i ponownie - nieco silniej - na

początku

wiosny, aby zachował ładny wygląd i kształt oraz obficie Nie zapominajmy, wyc in ać i suszyć,

że

kw itnął.

kwiatostany

a także

możemy

przynosić

je

do domu. Ligustrum ova/ifolium :