SPR 1 Położenie I Środowisko Przyrodnicze Polski [PDF]

Zitiervorschau

grupa

a

Środowisko przyrodnicze

.....................................

Imię i nazwisko ................

Klasa

Poniższy test składa się z 13 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 40 punktów. 1. Korzystając z mapy konturowej zamieszczonej poniżej, wykonaj polecenia. 0–4 p. a) Zaznacz i podpisz odpowiednią literą punkty wysunięte najdalej na wschód i na zachód. A – 54°50'N, 18°18'E C – 52°51'N, 14°07'E

B – 50°52'N, 24°09'E D – 49°00'N, 22°51'E

3. Dopasuj podane niżej wydarzenia z przeszłości geologicznej Polski do odpowiednich jednostek czasu geologicznego. 0–2 p. utworzenie pokładów węgla brunatnego, powstanie fundamentu platformy wschodnioeuropejskiej, kaledońskie ruchy górotwórcze, utworzenie gnejsów w Górach Sowich a) prekambr – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................................................................

b) era paleozoiczna – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................................................................

c) era kenozoiczna – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................................................................

b) Oblicz rozciągłość równoleżnikową Polski. Wynik podaj w stopniach. Obliczenia: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..........................................................................

4. Podkreśl nazwy tych form rzeźby terenu, które zostały utworzone przez wody polodowcowe.

0–2 p.

rynny polodowcowe, ozy, wzniesienia moreny czołowej, pradoliny, głazy narzutowe, równiny sandrowe

..........................................................................

Odpowiedź: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Na podstawie mapy konturowej z zadania 1. wykonaj polecenia.

0–6 p.

a) Rozpoznaj województwa oznaczone na mapie cyframi 1 i 2. Podaj ich nazwy oraz nazwy ich stolic. 1. woj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , stolica: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. woj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , stolica: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Zamaluj na mapie obszar województwa świętokrzyskiego. c) Podaj nazwę województwa, z którym województwo łódzkie graniczy od wschodu. .....................................................................

5. Uzupełnij zdania, wpisując właściwe określenia wybrane spośród podanych poniżej.

0–5 p.

dolina V-kształtna, szelfowe, polodowcowe, południowopolskie, dolina U-kształtna, szerowe, zakolowe a) W wyniku działalności lodowca górskiego powstaje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Największy zasięg miało w Polsce zlodowacenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) W naszym kraju najliczniejszą grupę stanowią jeziora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d) Dla Szwecji oraz Finlandii charakterystyczne jest wybrzeże . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e) Morze Bałtyckie to młode, płytkie morze ................................................................... .....

.

10. Poniżej znajduje się opis masy powietrza 6. Na poniższej mapie konturowej przedstawiono docierającej nad obszar Polski. Podaj nazwę rozmieszczenie trzech surowców mineralnych tej masy, a następnie zaznacz na schemacie występujących na terenie Polski. Wpisz ich nazwy kierunek jej napływu. 0–2 p. obok oznaczeń literowych. 0–3 p. A – ................................................................

Dociera głównie zimą. Sprawia, że dni są mroźne, suche i słoneczne.

B – ................................................................

..................................................................

11. Wykonaj poniższe polecenia dotyczące gleb Polski.

C – ................................................................

0–4 p.

a) Wymień nazwy trzech gleb strefowych występujących w Polsce. • ........................................................ • ........................................................ 7. Podaj dwa przykłady gospodarczego wykorzystania węgla kamiennego.

• ........................................................ 0–1 p.

• .................................................................... • .................................................................... 8. Do podanych nazw pasm górskich dopisz nazwy i wysokości ich najwyższych szczytów. 0–4 p. a) Góry Świętokrzyskie – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Tatry (w Polsce) – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Na podstawie poniższej mapy określ trzy cechy przestrzennego rozkładu długości okresu wegetacyjnego w Polsce. 0–3 p. • .................................................................... • .................................................................... • ....................................................................

b) Podaj nazwę gleby, która tworzy się na skałach węglanowych. ........................................

c) Rozpoznaj glebę przedstawioną na zamieszczonym obok profilu glebowym. Wpisz poniżej jej nazwę. ........................................

12. Wymień trzy formy prawnej ochrony przyrody w Polsce.

0–2 p.

• .................................................................... • .................................................................... • .................................................................... 13. Podaj po dwa przykłady parków narodowych 0–2 p. znajdujących się: a) we wschodniej części Polski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................................................................

b) w zachodniej części Polski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................................

grupa

b

Środowisko przyrodnicze

.....................................

Imię i nazwisko ................

Klasa

Poniższy test składa się z 13 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 40 punktów.

1. Korzystając z mapy konturowej zamieszczonej 3. Dopasuj podane niżej wydarzenia z przeszłości poniżej, wykonaj polecenia. 0–4 p. geologicznej Polski do odpowiednich er geologicznych. 0–2 p. a) Zaznacz i podpisz odpowiednią literą punkty wysunięte najdalej na północ i na południe. powstanie Morza Bałtyckiego, wypiętrzenie Karpat, utworzenie pokładów A – 54°50'N, 18°18'E B – 50°52'N, 24°09'E węgla kamiennego, powstanie wapieni C – 52°51'N, 14°07'E D – 49°00'N, 22°51'E na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej a) era paleozoiczna – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....................................................................

b) era mezozoiczna – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....................................................................

c) era kenozoiczna – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .....................................................................

b) Oblicz rozciągłość południkową Polski. Wynik podaj w stopniach. Obliczenia: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................................... ..........................................................................

4. Podkreśl nazwy tych form rzeźby terenu, które zostały utworzone w wyniku działalności lądolodu. rynny polodowcowe, ozy, pradoliny, wzniesienia moreny czołowej, równiny sandrowe, powierzchnia moreny dennej

5. Uzupełnij zdania, wpisując właściwe określenia wybrane spośród podanych poniżej. 0–5 p.

Odpowiedź: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Na podstawie mapy konturowej z zadania 1. wykonaj polecenia. 0–6 p. a) Rozpoznaj województwa oznaczone na mapie cyframi 1 i 2. Podaj ich nazwy oraz nazwy ich stolic. 1. woj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , stolica: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. woj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , stolica: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

0–2 p.

ozy, bagna, północnopolskie, szkiery, lejkowe, krasowe, deltowe a) Najmłodszym zlodowaceniem, które objęło obszar Polski, było zlodowacenie .....................................................................

.

b) Długie, kręte i wąskie wały ukształtowane przez lądolód to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) Obszary niemal stale podmokłe, tworzące się w wyniku utrudnionego odpływu wód, to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .

.

b) Zamaluj na mapie obszar województwa opolskiego.

d) Wisła ma ujście . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

c) Podaj nazwę województwa, z którym województwo świętokrzyskie graniczy od południa.

e) W wyniku wypełniania wodami podziemnymi zagłębień utworzonych w skałach węglanowych powstają jeziora ....................................................................

.

......................................................................

6. Na poniższej mapie konturowej przedstawiono rozmieszczenie trzech surowców mineralnych występujących na terenie Polski. Wpisz ich nazwy obok oznaczeń literowych. 0–3 p. A – ................................................................

10. Poniżej znajduje się opis masy powietrza docierającej nad obszar Polski. Podaj nazwę tej masy, a następnie zaznacz na schemacie kierunek jej napływu. 0–2 p. Latem przynosi ochłodzenie, wzrost zachmurzenia i opady.

B – ................................................................

......................................................................

C – ................................................................

11. Wykonaj poniższe polecenia dotyczące gleb Polski.

0–4 p.

a) Wymień nazwy trzech gleb astrefowych występujących w Polsce. • .................................................................... 7. Podaj dwa przykłady gospodarczego wykorzystania ropy naftowej.

• .................................................................... 0–1 p.

• ....................................................................

b) Podaj nazwę gleby, która tworzy się na lessach.

• .................................................................... 8. Do podanych nazw krain geograficznych dopisz nazwy i wysokości ich najwyższych szczytów. 0–4 p.

a) Sudety – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Góry Świętokrzyskie – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Na podstawie poniższej mapy oraz własnej wiedzy określ trzy cechy rozkładu przestrzennego średniej temperatury powietrza w Polsce w styczniu. 0–3 p.

• .................................................................... • .................................................................... • ....................................................................

• ....................................................................

.........................................

c) Rozpoznaj glebę przedstawioną na zamieszczonym obok profilu glebowym. Wpisz poniżej jej nazwę. ........................................

12. Wymień nazwy trzech rodzajów zbiorowisk leśnych występujących w Polsce. 0–2 p. • .................................................................... • .................................................................... • .................................................................... 13. Podaj po dwa przykłady parków narodowych 0–2 p. znajdujących się: a) w południowej części Polski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .....................................................................

b) w północnej części Polski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....................................................................