Herbarz polski / 1 (1839). [PDF]

Zitiervorschau

co

HERBARZ

POLSKI

KASPRA MESIECKIEGO

S.J.

POWIKSZONY DODATKAMI Z PÓNIEJSZYCH AUTORÓW, RKOPISMÓW, DOWODÓW URZDOWYCH l

WYDANY PRZEZ

w LIPSKU NAKADEM

I

DRUKIEM BREITKOPFA 1859—1846.

I

H^RTELA.

CS

ni ti

7a

no''.-^

taznry.

PRZEMOWA WYDAWCY.

Wydaiie

objtoci

nictwie

litórych przy

niezwykej

niniejszego dziea,

w swym

napoliiao

,

powziciu zamiaru

em

si, o

zne

w

ile

obcym

runkom

na

to

nawet odbiciu pocztliowyci

a

Pomimo

w

podanym

przyrzeczeniom

i

zado

,

zawsze przyja-

uczyni wszelkim wa-

—

prospekcie.

rzecz, a raczej nie dziwna dla tych którzy obok korzyci

gnitych

z

Tomu Herbarza, obróciem

przedstawiatzów Niechciane

tej

uwaa

e

drugiej,

Dziwna

wyci-

dowiadczyli take wrzaskliwych

rad wiatej krytyki,

e

pocisków od powierzchownych umysów, II.

ar-

to jednali stara-

pozwalay okolicznoci nie

zamieszkaemu

kraju

naszera pimien-

biegu mnóstwo przeszliód,

niepodobna byo przewidzie.

liuszy,

w

tak

na

wkrótce po wyjciu

siebie

zawzit niech,

rzek, ujemnej strony ducha.

dziea tego za jedno

z

wanych róde

do po-

znania kolei wasnego narodu, których zupena historya jest dopiero

prawdziw syntez si na

wietno

telnik

sam

i

zbiór

tego lub

posdzano mnie bezbarwnego

— za

o

owego peryodu dziejów

dno

spruchniaego

najlepiej

podobne zarzuty

przeczonym jego

;

schlebianiu

ju dzi

pojmie o

co do mnie dla

czstkowych promieni skadajcych

ile

a

ale raczej

Rozsdny

Herbarza

Czy-

zasuguje na

nadto przekonany jestem o nieza-

nas poytku,

zdania mniejszoci, wprawdzie

—

zapleniaym przesdom

feudalizmu.

wydanie

;

mao

aebym mia zwraca uwag

na

licznej ale natomiast zgiekliwej.

Przyrzekem by w prospekcie uzupenienie pracy Kaspra Niesieckiefjo (ktdatkami z

póniejszych Autorów

:

— speniem

ten

VI

warunek, umieciwszy wszystko co Dmiczewski, Kuropanicki, Maachowski, \Vicladek dostarczy mogli

— przydawszy

szczególnie

do Herbarza Niesieckiego poczynione przypiski przez Ignacego Kra-

e

zupen niezawodno

za

dno

—

Arcybiskupa Warmiskiego;

sickiego

i

w

przyj

podobnych dodatków, odpowiedzialnoci

Odznaczone one

s

owiadczam,

jakkolwiek

niczem niezaprzeczon wiarogo-

mniejszym drukiem

i

nie

mog.

na pocztku lub

albo

w kocu

artykuu cylacy Autora zaopatrzone.

nienia z

wyraeniem róde chtnie odpowiadam, tem bardziej ich dowody, dotd znajduj si w mojem posiadaniu.

urzdowe

odoyem

Jeeli na sam koniec

spodziewam si zawart, do

e

z

wydanie

e

Tomu, natomiast

I.

publiczno raczy godnie oceni tre w nim

której opracowania

pióro, zawsze gotowe do

przeszoci.

z naszej

Za wasne uzupe-

moe

pomogo,

jedyne dzi u nas

rozwizania najbardziej trudnych zagadek

Przekonany jestem

Czytelników bliej obeznany z

nasz

e

po tych sowach

kady

literatur, zwaszcza histo-

ryczn, odgadnie nazwisko znakomitego badacza. Prócz obszernej rozprawy, pierwszej u nas dach, Dostojnociach, Tytuach

i

o

w

Herbach

zawiera dopenienia spisu biskupów, wojewodów

ko

te zupenie dotd niewydany

doprowadzony,

z

maemi

treci, o

tej

Urz-

Polszcz, tom ten i

kasztelanów, ja-

poczet kasztelanów mniejszych,

przerwami, do ostatnich czasów ich bytu.

Niechcc narusza numerycznego porzdku przez Niesieckiego w spisie powyszych dygnitarzy uczynionego, tjm, których dodanie jako istniejcych potrzebnem si

biecy

z

W ten

powtórzylimy numer

okazao,

odznaczeniem przy tem literami

a, b, c,

sposób uzupeniwszy niniejszy

go nieszczdziera stara

i

text oryginalny

d.

Herbarz,

do cze-

trudów, winienem tu owiadczy, dla

zbicia zarzutów czynionych bez najmniejszego

e

t.

i

Kaspra Niesieckiego

tknity, cakowicie zamieszczony,

jest

si przekonania,

w

—

wydaniu lem nie-

odznaczony drukiem

wikszym

od poczynionych dodatków.

Majc

sob ukoczon ca prac niepozostaje moga godnie posuy do celów, do jakich

teraz przed

mi jak yczy, aeby

,

wiate umysy naszych rodaków Pisaem w Lipsku

w

uy

jej

Padzierniku 1846

potrafi. r.

[•Inn JWep, Bohrotcicz.

LISTA

PRENUMERATORÓW

Najjaniejszy Fryderyk Wilhelm

Ascher

i

IV.

Spóka, ksigarze w

Baliski, assesor

*).

Król Prusiii.

Berlinie.

wWarsz. nadw. w Wiedniu.

koli.

Biblioteka Kr. Cess.

w

,,

Królews.

,,

nadw. Wielk. Ksiztwa Heskiego

w

Berlinie.

Darmstad.

Biblioteka kassyna Gostyskiego.

Bieliski Jan hrabia. Biesiekierski.

Bobrowski Joachim. Borowski Mateusz.

Borkowski Alojzy. Branicki hrabia. Branicki Xawery hrabia.

Brockhaus

i

Avenarius

,

ksigarze w Lipsku.

Bromirski Onufry.

Broniewski kanonik.

Brzeciaski Ignacy. Brzozowski Jan.

Brzozowski *)

Pomimo naszego

W.

najusilniejszego

szanownych Prenumeratorów otrzymalimy, tutaj umieszczamy. wszyslkicii

starania tych

—

nie

wic

moglimy otrzyma tylko

których

spisu

nazwiska

vm

Chapowski Stanisaw. Gieclianowiecki.

Ciectianowiecki Ludwik.

Cieszkowski Krzysztof. Cybulski, doktor prawa.

Czajkowski Hippolit.

Adam,

Czartoryski

ksi.

Czartoryski Konstanty, ksiae.

Czerwiski. Czosnowski.

Czudowski Tadeusz. 3 exempl.

Dambski Apolinary, Dorst

J.

G. L.

Dunin M.

z

hrabia.

Alt-Windorf.

arcy-biskup Gniezn,

,

i

Poznaski.

Dunin Jan, hrabia.

Dziayska, hrabina, wojewodzina. Dzieduszycki Henryk, hrabia. Dzieduszycki Ignacy, hrabia.

Ehasiewicz Piotr,

Elzner

z

rzecbze przeobraenie w ziemskie (r. 1400 1509) Rzeczypospolitej Polskiej dostojnoci i urzda w Koronie i Litwie (r. 1569— 1794)

I.

II.

i

—

i

.

—

III.

IV.

\.

Dostojestwa niesenatorskie, nadworne

II.

III.

urzda

i

,,

Godnoci

Zaszczyty

V.

i

Stan Szlachecki

Zaszczyty

w^ I.

Tytuy Tytuy

i

i

grodzkie

urzdowania powyzszemi dwoma oddziaami nieobjte

L

IV.

ziemskie

tytuy

i

II.

III.

Herby

Litewskiego

„

,,

Dostojnoci Dostojnoci

ordery

.

Wstp

Powstanie Herbów Heraldyka III. Heraldyki Polskiej od cudzoziemskiej IV. Gówne rónice Herbów Sposoby wyraania si Heraldyki Polskiej V. w;isnych Wyraenia wzite od obcych a VI. VII. Gdzie Herbów Polskich szuka, ogólne ich obliczenie VIII. Rozpatrzenie herbów, dla wydobycia tych, co do czasu Piastów .

i

,

atwo

....

nale X.

Goda cboragiewoe (r. 1170-1370) si Heraldycznych Herbów

Herby do Polski wprowadzone

w Polszcz 1370—1570) XII. Herby pmwincyi Pruskiej (r. 1466—1740) województw Ruskich, oraz rozrodzenie si PolXIII. Herby Litewskie skich (r. 1413—1600) XIV. Ostatnie w Rzeczypospolitej Herbów przybytki, oraz heraldyczne XI.

414 415 420 423 430 430 446 450 459

Polszcz

II.

IX.

389 389 394 403

Udojrzalenie

i

ustalenie

(r.

467 468 472 478 481 487 495

498 510 519 531 544

i

trudy.

Dodatki

Od

r.

1569

549

568 578

iiiIIiZ PiSl! HERB KRÓLESTWA POLSKIEGO.

gow

Orze biaJy w koronie, w bok prawy tarczy skierowany, w pysku otwartym jzyk wywieszony, nogi i skrzyda rozcignione, w polu czerwonem ; na piersiach bywa tarcza, naktórej Herb Króla Polskiego na ten czas królujcego wasny, kad. Bielski folio 304. Papr. Gniazdo. Samic. Uh. k. fol. 171.

Tom

i.

i

2

Herb Królestwa

Polskiego.

z jakiej okazyi herb ten, Polskiej Koronie przywaAutorowie. Jedni twierdz, szczony, zgodzi si nie ie od miasta Aqiiilei, znaczn klsk Rzymian wsawioneg-o za Marka Aureliusza Cesarza, kdy za dzielnoci Markomira Króla, dwadziecia tysicy ich trupem na placu legio, zkd na pamitk takiego zwycistwa, od Aquilei, yguilam^ albo Ora przodkowie nasi, za zaszczyt wzili. Drudzy, jako to Fercalulus od Zamolxa Króla Tatarskiego, pocztki tego Ale tak tych jako pierwszych opinia, klejnotu zasigaj. ze si na adnym fundamencie nie gruntuje, walid si musi: krom tego, ze pierwszych zdanie, na ponnej a bardziej szkolnej, nil historycznej polega ekwiwokacyi. Sarnicki 1. 4. y. 171. róne w tej materyl domysy przywodzi, na adnym jednak nie fundujc si, woln kademu decyzy zostawuje. Pierwszy, którego tez by sentymentu Kromer, Miechowita, Paprocki, Bielski poniekd, i pospolity wszystkich pogos, ze od Lechn, pierwszego w tych tu krajach naszych Monarchy, pierwiastki swoje zabra. Przyszedszy albowiem Lech na to miejsce, kdy teraz Gniezno zaoone widziemy, gdy midzy zarosemi lasami i jeziorami, gsto rozsdzone Orle Gniazda zoczy, od Gniazd miasto Gniezno, czyli z Sowiaskiego Hniezdo fundowa, a Rycerstwu swemu. Ora na chorqgvviach malowa kaza: przydaje Paprocki, ze i sam Lech, Cioka ojczysty herb porzuciwszy, w Ora go zamieni. Nie zda si to Sarnickiemu,

mog

i

drobnej rzeczy, tak wspania w sobie bo prawi JNie zda i Parisiuszowi Pliniusz 1. 10. c. 3. de Auilis, Orom gniazda tylko po gbokich puszczach, wysokich skaach ciele; w Polszcz za, mówi on, nie masz tego. Ale niesusznie, bo Aldrovandus in Ornithol. 1. 1. wiadek, ze w Polszcz, Litwie, Rusi,

ieby Pan

taki z tak

mia uroci imaginacy.

Prusach, o

Orów

i

wielkoci

:

i

chybkocl

w

locie,

i

dra-

picztwem znacznych nie skpo. Pewnie ten Orze, którego w Warszawie Jan Kazimierz Król chowa, dziwnej wielkoci, Polskiego by gniazda, jako pisze Cnaefel. in MiscelL Med. Phys, Podczas elekcyi Michaa Króla, zclgnione na nic z caej Polski Rycerstwo, latajcego nad sob, biaego Ora widziao. Pastorius in diadem. Glor. Michael. Pod Cudnowem wielki Orze z obozu si 3I(»skiewskiego w ^ÓTi^ wybiwszy, naprzód nad wojskiem si Polskim wiesza, potem gdy si na dó nad kosz Tatarski spuci, od nich pojmany. Kochów, climac. 2. Nad wsiami Zyczowcm, i Zagorzem, pod Gdaskiem, wojna Orów w roku 1655. stoczona na powietrzu, T których jedne od morza, drugie od Polski, wielkim si hurmem zleciawszy, bitw krwaw zwiody. Idem climac. 2.

Herb Królestwa Polskiego. z

tych tedy

i

wielu

Polska Orów rodzi ohszerne jeziora,

Inszych

okazyi

moe

s w

5

si pozna,

Polszcz

ze

a do g-csle przy których tene Pliniusz siedliska, Orom secwidae ma^nitudinu zakada. To jednak co o Cioku Paprocki twierdzi, adnej pewnoci nie ma, ile ze sam na innem miejscu, jako mu to zadoje Balbimis epitom rerum Bohem. 1. 1. c. 7. napisa, ze Lech i Czeci hracia, czarteg-o

:

lasy,

s

nym si Orem

zaszczycali, lubo potym Lech od biaych pod Gnieznem widzianych Orów, czarnego w biay przefrymarczy. Drugi domys Sarnickiego. Byó prawi moe, ze GenGracyana, Rzym seryk Król Wandalski poraziwszy na wziwszy, skarby Cesarskie przetrzsnwszy, gdy midzy niemi, handerc z takim Orem, jaki u nas jest wzwyczaju do pozostaych w tych krajach Panów, a swoich znalaz; tu

gow

j

patryotów odesa, ci za za pospolity caemu Pastwu herb przywaszczyli. Ale na to ani autora, ani fundamentu nie masz. Trzeci, ze dopiero Polska Orem si klejnocie pocza, ten czas albowieoa kiedy i prawo do Korony wzia.

W

(mówi Sarnicki) gruntujc lig chrzecijaprzysig od nich uczyskich w Europie Panów, gdy nion zmocnia. Polskim Koronatom Chorgiew przysaa, na której by wedug dawnych Rzymian zwyczaju Orze t intency, aby Sarmacyi naszej najwysze rzdy, znay si zawsze wybranemi by, na obron wiary przeciwko jej nieprzyjacioom przydaj inni, ze ta chorgiew przysana przez Lamberta Biskupa Krakowskiego. Przeciwko tej opinii sta-

Rzymska

Stolika

j

;

:

wiam prawie wszystkich historyków naszych, z których zadea krom jedneg'© Sarnickieg-o i wzmianki o tem nie uczyni. to pewna jako dowodzi Parisiusz z Baroniusza, ze Ale temi tam czasy, samym tylko Vasallom Papieskim chorgwie i

w

zwykli byli posya, najwysi Kociele Chrystusowym Biskupi, i to nie z Orami, ale z kluczami na krzy zozonami; Koronaci za Polscy, Yasallaml nigdy nie byli, i Polska adnej obcej nie hodowaa potencyi, jako si swego czasu

pokae. ten;

Czwarty, który si nad insze Sarnicklemu podoba, jest to Przodkowie nasi na wzór wsawionych po caym

e

Parisius, wiecie Rzymian uczynili; powiadcza mu Bielski który te przydaje: Sarmatowie nasi, od wydartych na rónych wojennych expedycyach Rzymianom chorgwi. Ora chorgwie u sobie za wasny herb przysposobili. Jako, Rzymian Orami zagszczone byy, tak jest jawna, eby mi i

e

e

tego

dowodzi

nie potrzeba:

przecie dla pewniejszej wiary 1*

Herli Królestwa Polskiego.

4

kad

Romanis olim i^Auilam) legioniConsulatu siio proprie dicavit. Erat bus, Marius m secundo aliis : Lttpi^ Mtnoauri, Equt, et antea prima cum guatuor Apriue singulos ordines anteibant , paucis ant annis sola [Aquila) portart in aciem coepta erat^ reliua in castjns reliniiehantur. Marius in totum ea abdicavit. J. Joseph. L 3. pisze: Auila omni legioni praeest apud RomoPliniuza

10.

1.

c. 4.

nos. Rejc ipsa omnium avium et eadem valentissima , unde etiam imperii signtim ipsis est^ et velut omen victoriae^ in Lipsius 1. 4. de milit. Rom. dial, 5. quoscunque eunt. powiadcza. Signa legionis (peditum) Aguila nec nisi unius una^ imo nec sociorum uidem. Hujus origo varie petitur : a Jove alii^ qui hanc insigne militiae habuerit^ quidam a Trojanis, ego fortasse nihil errem^ si aut ipsos a se Romanos reperisse dixerim^ aut vicinorum exemplo. I niej mówi. Sed Aquilae haec dignitas^ etiam apud alias gentes fuit^ Persis regale hoc signum^ atque ita Kenophon de Cyro. Erat ei signum aquila aurea , in hasta longa extensa , et nunc quoque hoc ipsum insigne Persarum Regi manet. Cyro quoque minori fuisse insigne^ Aquilam auream in pelta super hutam extensam. J, Curtius 1. 2. o Daryuszu wiadczy. Inter haec Aquilam auream pinnas exendenti similem sacraverunt. Czy to za malowane, czy ryte Ory u Rzymian byy, jako chcesz rozumiej mówi Lipsius, przydaje jednak Romanae summae hastae insistebat ex auro vel argento^ etfulmen saepe unguibus tenebat^ guasijaculatura. Kadzie tame pomieniony dopiero autor, róne kopersztycliy z kolumny Trajanowej przekopiowane, midzy inszemi widzied u niego tar-

To

cz, która na cztery czci przedzielona, w kadej za dzielnicy jeden Orze, wszystkich jest czterech, wszyscy podobni we wszystkim do naszego Polskiego, to jest z rozcignionemi skrzydami

i

nogami,

z

otwartym pyskiem

wpraw

tar-

A

ztd moczy skrconym. Korony tylko samej nie dostaje. emy wzic dowód, ze Polski orze, prawdziwym jest pro-

sn

korona przydana w ten totypem Rzymskich, tylko mu czas, kiedy ni i Polska uczczona. Co do koloru wprawdzie Rzymianie to ze zota , to z srebra, to z inszych metallów Orów swoich zdobili, jako si wyej mówio z Lipsiuszem, ale biaych daleko czciej zaywali, a to z tej racyi Pliniusza. Color argento clarior :

magisque diei similis , et ideo militaribus signis famiquoniam is longius fulge. I owszem Volfgangus Lazius powiada biaego Ora zwyczajnie Consules najwysi w obozie przed sob nosi kazali. A nasz Ks. Valestj

liarior ^

e

Herb Królestwa

Polskleg^o.

^

trinus de re militari mówi: Signa legionum fuerunt Aguilae solidae e metalo, cohoi^tium vero signa Auilae in velo depictae^ et ideo a velo diminutwe vexilla dicta. Jak za i nie raz rycerska Sarmatów sia przyciczsza,

wiata z

wojownikom, Rzymianom mówi bya, klsk poraziwszy chorgwie im zwyciskiej zabierali zdobyczy; czytaj o tem

caJeg^o nieg-dy

pamitn

tak ze tez

Orami

w

ich

,

Treculpha Chinonie, t. 1. /. 7. c. 10. Ammiana Marcellina, . 17. Flav. f^optsc. in Aurelian. imper. Blond. dec. 1. Tu suy to, co pisze Tacitus 1. i Histor. ze Roxolani Sarmatae pierwszej zimy po mierci Neronowej wojsko Rzymskie znieli: to co Eutropius hist. suae 1. 7. Sueton. in Domitiano, wszystko si to tu dla krótkoci omija. Tu tylko tego opucie nie mog-. J^arus Quinctilius, wybra si na przytu.

i

mienie, coraz

wzmagajcej si Sarmatów potencyi we

trzech

pukach. Zaszed im Armin Ksie ich, od Sigimira ojca z wojskiem przeciwko nim wysany. Stoczyli bitw midzy Elb Wiser rzek, która teraz Brem miasto oblewa, tam wojsko jego prawie tak si silnie z Waryuszem starli, do szcztu wyciwszy, dwie chorgwie zwycizcy zabrali. Cesarz AuguBya to tak cika ta klska Rzymianom , stus, z wielkiego po niej alu, w cian bijc woa: Quinctili f^are redde legiones , to Treculphus^ ale i Flot^us o tem namienia /. 4. c. 12. Signa et Aquilas diias adhuc barbari possident , tertiam Signifer, priiisuam in manus i

e

e

gow

kostium venisset^ evulsit^ mersamque inlra baltei sui latebras gerens^ in cruenta palude sic latuit : Romanos tunc ultra Rhenum pulsos cessisse^ hacgue clade factum., ut im' perium in ripa Rheni ^fluminis staret. Lubo jako Dio 1. 60. /*. 667. wiadczy, potem te swoje upy, za odmian szczcia odyskali Rzymianie. Vicit P. Gabinius Marsos^ qui inter alia militarem Aguilnm^ quae sola a clade f^ariana

e

W

ten czas mówi illos i^estabat, recuperavit. si Czechom, albo 3Iarsom czarny Orze z choDubravius wiaddosta, i ztd herb Czeski; jako Czeskie Królestwo kiedy czarnego Ora, za wasny zaywao, przydaje jednak (a bodaj si nie myli) e

adhuc apud Parisius

rgwi czy,

e

klejnot

e

i

,

bya regalizacya Ottona Cesarza. I terazci mod teraniejszego wieku, midzy inszemi dwudziest czterema czciami, widzied w herbie Królestwa Czeskiego, Ora w Koronie, ale czerwony w srebrnem polu. Naszym za dosta si biay, i od tego czasu za wasny przyjto go zaszczyt. I pewnie zwyciztwo to tak sawne, z Rymskiej poraki wyniesione, nie inszych Sarmatów tylko przodków naszych dzieem byo. Kady to chtnie przyzna,

to

i

Herb Mrólcstwa Polskiego.

6

u Dug-osza, Kromera, Wapowskieg-o, Bielpierwszy, midzy rzekami WIsf, Elb, Lech skiego, jako albo Wisser, az do morza Batyckiego rozWisurglem, krainy posiad, i szeroko Pastwa swego wszystkie wlekle granice. czem i Krantz. in Wandal. Saxo in O rozci;)gii;tl namlenlaj. Brzemi, a z Niemiecka Bremen miaDania 1. 8. wielk czci potomkowie to jego utrasto fundowa, luboc cili. A poniewa przyjcie Lecba w te tu kraje, dopiero na rok Paski 550. kad Historycy nasi, a ta batalia kilk set lat przedtem opisana, dla tego trzebaby mowie, ze Lech pierwszy juz len herb u swoich Sarmatów dobrze zag^oszczony zasta, i sam go na siebie i na Sukcessorów swoich przyj. Te tedy w tej materyi s u autorów rónice. Mnie kto przeczyta

i

luboc z przytoczonych racyi, ostatnie zdanie widzi si by najpodobniejsze do prawdy, przecie powadze inszych Historyków naszych dawniejszych, nie najmniej swoj decyzy ublia. To tylko przydaj, ze Piasecki folio 55. tene pocztek herbu Koronneg^o wywodzi, od Klski Waryusza przerzeczonej, lubo w opisaniu jej troch ma co odmiennego, Historija Posselii Polon. Pj^uthen, i innych wielu in ms. Z tem wszystkiem nie wszyscy, a przynajmniej nie zawsze Monarchowie Polscy, Ora tym ksztatem , jako si mówio zaywali, bo na lilie danym Miastu Krakowskiemu w roku 1306. od Wadysawa okietka Ksieia Krakowskieg-o, Sieradzkiego, czyckiego i Kujawskiego, widziaem piecz, na której pó Ora, i pó Lwa spojonych barkami do siebie,

myl

i

jedn Koron obudwu gowy ukoronowane. Ludwik take Wgierski, temu Miastu przywilej da z tak

Król Polski

i

pieczci. Osoba Królewska na Tronie

gowie,

w

prawej

rce

l)ero,

w

siedzi,

w

lewej jabko

Koronie na

krzyem

z

prawym boku

tej Osoby tryangu, po którym trzy na lewym, takieje formy tarcza, na której dwa Krzye, jeden nad drugim z sob poczone. *) Grzegorz Vigilantius Samboritanus, sawny swego wieku Poeta, o Polskim Orle napisa. Huec avis est avium, totum Regina per Orbefn^ Begum sunt Reges, erra Polona^ tui. I susznie, bo Polska nasza ile w tej, w której teraz jest circumferencyi, w sobie Królestw zamyka, to jest Polskie, Litewskie, o czem i ja niej. Halickie we Lwie, Danielu, Królach Halickich, ba i Kolomannie. Pruskie zdawna i teraz

trzyma, na

trakty, albo linie,

pi

:

*)

e

w pieczciach wynika ztd Wadysaw okieherbu a Ludwik król swego herbu Kujawskiego

Ta rónica berbu tek

uy

;

uy

wgierskiego. Równie i na pieczciach Kazimierza wielkiegowidziec mona pó ora i pó Iwa plecami spojonych to jest herby kujawJ. L. skich ksit z których by sam okietek i Kazimierz. ,

—

]IIonar. iwiezo,

i

kumput

Królowie

i

Zmudzkiei o

czein

koinjiutu

rnowiani

ci:

Kra-

Wrocawski na Szlskn, Kujawski, Wileski, Poznaski, Pocki, ucki, Zmudzki, ('.helmiski, Inllandzki, kowski,

Lubuski. Smoleski, a przedtem Kamiski Obszernoc arcbidyecezyi Gnienieskiej, i

na sto mil 2*

(Huiezuieiiskie Arcyiiiskiipsti¥o»

20

Niemieckich rozciga si, to jest od Koniecpola, który jest na ffranicy dyecezyi Krakowskiej, do Podbiedzisk w wielkiej Polszcz, mil 58 wzdu 5 od Kaszubskiej ziemi, do Szl-

w

wicej ni 50

ska,

Kaliskie,

mil. województwa te sobie zamyka: Sieradzkie, czyckie, Rawskie, Pomorsk i Kaziemi. Kollegial praatów wieckich liczy dwana-

szubsk cie czyck,

owick,

Kalisk, Uniejowsk, Kurzelowsk Praepositura Infuata, Wolborsk, na Zamku, Sieradzk, Chock cum Praepositura Infuata, Kamiska. Zakonnych kollegiat Canonicorum Regularium Congregat. Lateran. trzy, to jest: Kodawsk%, Mstofsk, Kalisk. Archidyakonatów rachuje siedm Gnienieski, czycki, owicki, Kaliski, Uniejowski, Kurzelowski, Kamiski. Z tych w Gnienieskim rachowano kocioów w roku 1628, dwiecie i jeden, w czyckim 106, w owickim 50, w Kaliskim 99, w Uniejowskim 160, \v Kurzelowskim 112, w Kamiskim 135: wszystkich ogó;

Wielusk, ask cum Gnieniesk . Jerzego

:

em

863

:

nie

id za w komput

ten

kocioy, przy których

s

osadzone: póy Damalewicz. Bazylika zakonne klauzury Gnienieska, na górze zdawna Lechow nazwanej wystawiona, pod tytuem Wniebowzicia P. Maryi, któr potem gdy Czechowie ogniem zniszczyli, Marcin arcybiskup w roku 1094, okazalsz wyniós, i wikszy chór tego kocioa . Wojciechowi powici Damal. Jurisdykcya duchowna arcybiskupa Gnienieskiego kiedy na cae Prusy rozszerzona, z przywileju Innocentego III. Papiea, Henrykowi Kietliczowi danego, poty, pókiby Prusy, swego wasnego pasterza nie miay. O czem Spondan. mim. 5, 1207. Bzovius, Raynaudus , MateneSy z listu Innocentego, setnego dwudziestego ósmego. Najpierwsza to za jest, i najwysza w ojczynie naszej arcybiskupi Gnieniepreeminencya: nie tylko dla tego, scy, od pierwszej swojej instytucyi, pierwszy zawsze honor brali od Królów, i Monarchów Polskich w Senacie, i w inkady z nich, jest ale tez i dla tego, szych okazyach w Królestwie tern Legatus natus. Ten przywilej, pierwszy otrzyma Henryk Kiellicz arcybiskup Gnienieski od Innocentego III. Papiea, i eby przed nim w niebytnoci Legata Papiezkiego krzy noszono, lubo jako Raynaudus w roku 1207, num, 3. mówi i Mikoaj Ruszkowski Opat Paradyski, i Damalewicz, to tylko jemu samemu ten fawor uczyniono: Legationis za natae munus, Jan aski na Concilium Lateraskiem otrzyma na siebie, i sukcessorów swoich w roku 1515. Kromer za /. 7. i z niego Olszewski arcybiskup Gniezn, u Zauskiego, i na nastpców Henrykowych ta

e

e

;

e

e

Giiieziiieiiskie Arcybiskiipstwo.

21

aska przewleczona, twierdz: której aski Jan konfirniacy uprosit u Leona X. Papiea; jest la Bulla Apostolska w konstytueyach prowincyalnych ing^rossowana, od wszystkich przy-

od drug-ich Papiezów, razem i z Synodami prowini Z tej racyi, jako pisze Olszewski, eyalneml approbowana. zawsze potem byli metropolitani Gnieniescy w spokojnej przed niemi krzy noszono, i przy obecnoci possessyi, auncyusza Apostolskiego cum facultatibus a latere, i owszem przy kardynaach, jako to lladziwile, 3Iaciejowskim, Janie i Albrychcie Królewiczu, Janie Kazimierzu. Nawet i przy Królu, do ostanieg-o przed arcybiskupami tene krzy nosz, pokoju, Sejmach Senacie, i na walnych. Królewskiego w Z tego przywileju, pod niebytno w Polszcz nuncyusza Apostolskiego , arcybiskup Gnienieski de Jur do tej funkcyl naley. Z teje prerogatywy, metropolitani Gnieniescy, Pierwszy biskupów Polskich konsekrowali, konfirmowali. Marciu Szymona herbu Gozdawa, od Collegium Pockiego obranego, potwierdzi; po nim inni drugich, nieprzerwanym do Wincentego Kota herbu Doliwa, który Pawa szeregiem Giyckiego biskupa Pockiego powici 1439, w Krakowie po którym, nastpca jego Scibor, za pozwoleniem Piusa II, jak raz ten zwyczaj zama, ju potem nigdy do swojej kluby 01sz|rvvskl krom tego , ferowane na rónych nie przypad. panów Polskich exJ^omniuniki, jurisdykcy I jej precedency nad wszystkiemi, oczywicie owiadczaj. Jest nad to, kady arcybiskup Gnienieski Primas Regni, i W. Ks. Litewskiego; któr prerogatyw, wedug

jta,

e

a

i

a

:

wiadectwa Miechowity

i

Kromera, pierwszemu Mikoajowi

Trbie arcybiskupowi Gnienieskiemu, dekretem Zboru Konstancyeskiego przysdzono, w roku 1416, na niego i na jego successorów. Atoli jednak musi by dawniejsza, i dla Dugosz w hlstoryl Polskiej y, 2. mówi Statim tego in pinmaeya fundatione Archiepiscopatus Gnesnensis tjbutwn est ei a Miecislao , ut superior esset et apud lUum decus Primatiale consisteret. I statut Kazimierza Wielkiego w roku 1361), dawniejszy od Konstancyeskiego Concilium, jawnie liwiadczyyb/. 132, Joroslaus Gnesnensis Arc/uepiscopus Bogoria dictusy auctoritate Metropolica ac Priniatiali, Dioeccsamo utwierdza, nieprzeamany zwysi?n Cracoviensem, czaj koronowania Królów Polskich od arcybiskupów Gnieugruntowany. nieskich, kilk set lat przed 3Iikoajem :

e

:

To

Trb

Tak mi si tedy zda, e ten Mikoaj, tylko to konfirmacy a dawnego swego prawa utrzyma, a nie nowy przywilej to z tej racyi, jako Kromer namieni; e on na Konstancyeskim Concilium zasiada, tym czasem pod niebytno jego, j

r

tMiiieznieiiskie Arcyliiskupstwo.

22

Jan Rzeszowski arcybiskup Lwowski, Elbiet Pileck,

Wa-

koronowa; obawiajc si

tedy,

dysawowi Jagiellonowi

zby

Zon(^

przez to jakiej prejudykaty

,

i

jeg-o,

i

dalszym Gnie-

nieskim infuatom

nie uroso, wyjedna sobie approbacy dawnych praw Mikoaj. Nawet wkrótce potem, i na Sejmie Piotrkowskim, to jest w roku 1451. samych arcybiskupów Gnienieskich przy koronacyi Królów Polskich zostawiono, o czem czytaj przywilej Kazimierza Króla u Przyuskiego w Statucie f. 22, kadzie go Olszewski, i approbacy jego i

od Zygmunta I. w roku 1512. Z tej wadzy sobie powierzonej, we wszystkich prowincyach Polskich prym biorc, i synody prowincyalne skada , i na nie arcybiskupa Lwowskiego, z jego suffraganami wezwa moe. A oraz Primi Polo?iiae Principis titulo gaudet^ jako, tak go w swoich przywilejach, Królowie Polscy tytuuj, Kazimierz Wielki primum Pnncipem , Wadysaw Jagieo f^icar'ium suuiii, Jan Albrycht in Consiliis Gubernator em^ et Majestatis Regiae autorem dla tego, pierwsze w Senacie Polskim krzeso, i pierwsze votum jego. gdy Zbigniew Olenicki, kapelusz wzi od Stolicy Apostolskiej , biskupem Krakowskim, chcia precedency przed arcybiskupem Gnienieskim , której gdy sobie on ubliy nie da, tak decyzy rzeczy si uspokoiy za Papiezk inlerpozycy aby Zbigniew prym mia w Senacie jako kardyna; ale pierwsze votum, eby naleao do arcybiskupa j na potem za, eby podobnych rewolucyi nie byo, bez konsensu Królewskiego rzeczypospolitej , o purpur rzymsk stara si zakazano. Taki zawsze warunek i ochrona bya, arcybiskupa Gnienieskiego preeminencyi. Ztd, gdy Jan Albrycht Królewicz , midzy purpuratów rzymskich by policzony, konstytucya koronna w roku 1633. stana za Wadysawa IV. A dignitatem Cardinalitiam Królewicz Ira Jan Albrycht a Sede Apostolica obtinuit, warujemy eo normney adnej sobie prerogatywy, wprzód przed Primasem Regni, przy-

e

•,

Wic

wzi

bdc

;

i

e

e

waszcza nie bdzie. Dwór u arcybiskupów Gnienieskich,

na form Królewskiego uoony; bo krom inszych olficyalistów, z koronnej ustawy, zawsze u nich senator, jeden z kasztellanów marszakuje cum jur gladn, tak, ludzi ksicych obwinionych, ani sdzi, ani kara nikt nie moe, etiam in causis

e

criminalibuSy chyba on sam.

Z lask podniesion,

na wszy-

któr tylko w ten czas spuszcza, kiedy marszakowie, Koronny Litewski swoje wynios: z tern wszystkiem, gdyby na sejmie adnego marszaka nie byo, wolnoby mu swoj lask drog- torowa stkich publiczych aktach przodkuje

,

i

Gniezuleuskie Areybiskiipst%vo.

25

Majestalom Polskim. Bielski lib. 6. Powag^a prymasów Koronnych prawami ostrzeona, ze ktokolwiek przy nich albo ora doby, albo na kogokolwick z kontunieli co wymówi, karany by. Do teg-o samym arcybiskupom Gnienieskim pozwolono, zby przez prokuratora sweg^o na Trybunaach Koronprzysicg-ad trzeba. nych si 8|(lzili, choby Podczas niebytnoci Królewskiej, ale osobliwie po zejciu jego, de Jur f^ice-Reiem kady arcybiskup Gnienieski, dla tego senat i rycerstwo konwokowa do niego naley; posów expedyowac', przyjmowa cudzoziemskich, konsilia przyjmowa, Króla nominowa, ogosi, obranego od wszystkich zgodnie koronowa; take i Królowe. Jego powinnoci jest, exorbitujce majestaty, na drog praw i pobonoci kierowa, a gdyby zdrowa rada, adnego nie miaa skutku, na publiczn obrad Synów Koronnych zwoa. Przeto Polscy Koronaci, obserwujc jako Patris Patriae^ kadego prymasa godno, gdy do nich z publiczn audyency wchodzi, w pó pokoju Królewskiego, drog zachodzi zwykli, a marszakowie Koronni i Litewscy do ostatnich pokojów odi

i

prowadza.

adnym Ksitom, cibus

take

braci albo

synom Królewskim, Du-

miejsca w publlcznem posiedzeniu wizyty adnym ablegatom postron-

Feudatariis,

nie ustpuje prymas; nych Panów, choby najwyszych nie oddaje, chyba samemu nuncyuszowi Papiezkiemu, dopiero eby im mia miejsca ustpowa. Kiedykolwiek pospolitem ruszeniem, Polska si na wojn wybiera; arcybiskup niektórych z senatu, i z rycerstwa przy boku swoim dla assystencyi zostawuje, którzy marszaka arcybiskupiego spisani , ju tym samym wolni od expedycyl i od kary na transgressorów ferowanej, osobliwiej jednak do tego faworu nale owicki, i Uniejowski starostowie. Wicej ask i faworów, w rónych przywilejach od Monarchów Polskich, prymasom Koronnym nadanych, doczytasz si w Olszowskim u Zauskiego w omie pierwszym na kocu u Damalewicza in ylrchiepiscopis Gnesnensibus. Z którego tu teraz wedug jego komputu, szereg wszystkich arcybiskupów Gnienieskich kadc_, od najpierwszego poczwszy. A poniewa niektórych z nich, drudzy autorowie do inszych herbów i domów pocigaj, ja o kadym z nich pod herbem jego mówic, i tych zdania wyra.

s

rk

i

i

GNIENIESCY 1.

ARCYBISKUPI.

Willibald Francuz ierbu Krucyni, nieski, umar 970.

pierwszy Arcybiskup Gnie-

Qiileznleiisc;^ Arcyliiskupt.

24

Hatto, czy Hariio, herbu Kolumna, umar 972. Woch, herbu Cioelc, umar 996. Wojciech, herbu Poraj, zabity 997.*) 4. 5. Radzy albo Gaudencyusz, her])U Poraj, umar 1006. 6. Hippolit Ursinus, herbu Poraj, umar 1027.

2.

3. J^obcrt

.

7. 8.

9. 10.

11. 12. 13.

14.

Bosuta Polalc, herbu Wieniawa, umar 1038. Stefan, herbu Pobog, umar 1059. Piotr, herbu Leszczyc, albo Brog-, umar 1092. Marcin, herbu Zabawa, umar 1118. Jakób z nina, herbu nin, umar 1144. Piotr drug-i, herbu Sreniawa, umar 1152. Jan albo Janik, herbu GrylT, umar 1167. B. Bogumi, herbu Poraj , ustpiwszy z Arcybiskupstwa na pu-

szcz, umar 1182. 15. Piotr III. 16. 17. 18. 19.

20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47.

*)

umar

1184.

Zdzisaw, herbu Kozlerogi, umar 1199. Henryk Ksie Bremeskl, Kietlicz, umar 1219. Wincenty, herbu Nacz, umar 1230. Fulco albo Peka, herbu Lis, umar 1258. Jan II. herbu Tarnawa, umar 1271. Philip, herbu Gozdawa, umar 1278. 3Iarcin II. herbu Bodula, zakonu Kaznodziejskiego, umar 1279. Wostyborz, herbu Pomian, ustpi 128,1. Henryk II. Bremeski Ksie, zakonu S. Franciska, umar 1283. Jakób

II.

herbu

winka, umar

1313.

Borysaw, herbu Beina, umar 1314. Jan

III.

herbu Kotficz,

Jarosaw

umar

1341.

Skotnicki, lierbu Bogoria,

umar

1376.

Jan IV. Suchywilk, herbu Grzymaa, umar 1382. Bodzda, ierbu Szeliga, umar 1389. Jan Kropido, Ksie Opolski, nie móg si utrzyma, ustpi 1394. Dobrogost Nowodworski, herbu Nacz, umar 1402. Mikoaj Kurowski, herbu Sreniawa, umar 1411. Mikoaj II. Trba, herbu Trby, umar 1422. Wojciech II. ierbu Jastrzbiec, umar 1436. Wincenty II. herbu Doiwa, umar 1448. Wadysaw Oporowski, herbu Sulima, umar 1453. Jan V. z Sprowy, herbu Odrow, umar 1464. Jan VI. Gruszczyski, herbu Poraj, umar 1473. Jakób III. Sieniski, herbu Dbno, umar 1480. Zbigniew Olenicki, herbu Dbno, umar 1493. Fryderyk Królew icz, kardyna, herbu Pogoni, umar 1503, oraz i biskup Krakowski. Jdrzej Borzyszewski, ierbu Poraj, umar 1510. Jan vil. aski, herbu Korab, umar 1531. Maciej Drzewicki, herbu Cioek, umar 1535. Jdrzej II. Krzycki, herbu Kotficz, umar 1537. Jan VIII. Lataski, herbu Prawdzie, umar 1540.

Czterech pierwszych nienaley liczy do listy arcybiskupów Gnieznieslich, gdy metropolia Gnienieska zaoon zostaa dopiero przez cesarza Ollona III. roku 1000 w pocie a pierwszym onej Przyp. J. L. arcybiskupem zosta Radim czyli Radzin. Ditmar 1. 4. ,

—

Gnieniescy Arcybiskupi. 48. Piotr IV.

Gamrat,

herbu

umar 1545,

Sulima,

oraz

25

i

biskup

Kralcow. 49. Milcolaj III. Dzierzgowslci, lierbu Jastrzbiec,

umar

1559.

Nowina, umar 1502. Jalcób IV. Uchaski, herbu Radwan, umar 15H1. Stanisaw Karnkowski, herbu Junosza, umar I()03. Jan X. Tarnowski, herbu Roiicz, umar ICOO. Bernard 3Iaciejovvski kardyna, oraz Kraków, biskup, uniarl 1008. Wojciech III. Baranowski, herbu Jastrzbiec, umar 1615. Wawrzeniec Gbicki, herbu Nacz, 1024. Henryk III. Firlej, herbu Lewart, umar 1626.

50. Jan IX. Przercbslvi, herbu

51. 52. 53. 54. 55. 5().

57.

i

Wyk,

58. Jan XI. herbu 59. Jan XII. Lipski, herbu (U).

3Iaciej II.

W,

umar ada, umar

1638. 1641.

ubieski, herbu Pomian, umar 1652.

61. Jdrzej III. Leszczyski, herbu Wieniawa, umar 1658. 62. AVacaw Leszczyski, herbu Wieniawa, umar 1666. 63. Mikoaj IV. Pramowski, herbu Belina, umar 1673. 64. Kazimierz Floryan Czartoryski, herbu Pog-onla,

ksi

umar

1674. 65. Jdrzej IV. Olszowski, herbu Prus, umar 1677. 66. Jan XIII. Stefan Wydzga, herbu Jastrzbiec, umar 1686. 67. Stefan Wierzbowski, lierbu Jastrzbiec, umar nim mu exi)edycya

przysza. 68. 3Iicha Radziejowski

Kardyna, herbu»Junosza, umar 1706.

69. Stanisaw II. Szembek, herb swój, umar 1722. 70. Teodor Potocki, herbu Pilawa, umar 1738. 71. Krzysztof Szembek, herb swój, umar 1747. 72.

Adam

Koiporowski, herbu Korczak,

umar

1758.

Wadysaw

ubieski, herbu Pomian, umar 1766. 73. 74. Gabryel Podoski, umar 1776. 75. Antoni Ostrowski, herbu Grzymaa, umar 1783. Poniatowski, herbu Cioek, umar 1794. 76. Micha Jerzy

ksi

Archi-Kapitua Gnienieska, dwudziest czterema kanonikami zasadzona, praatami siedmi, proboszcz pierwszy w niej, i w caem Królestwie praat, dziekan, archidyakon, kanclerz^ kustosz, kantor, scholastyk.

Dwóch poródka

siebie

"26

Iii¥oi¥sliie

Arcybiskupstiro.

obieraj deputatów na Trybuna Koronny, z tych jeden , pratem samem, de jur president Trybuat by(5 powinien, nau: drug-i kanonik, vice-prezydent natus. Herb jej, s trzy Lilie, naksztat Gozdawy, tak uoone, ze dwie pojedynkowe s na wierzchu, trzecia pod niemi, tak go opisa Damalewicz atoli na nadg-robku Stanisawa Karnkowskiego w Kaliszu, który mu wdziczna ask jego Kapitua Gnienieska wyniosa, insz symmetry Lilie id, bo jedn z nich i

;

na wierzchu widzie(5, dwie spodem. Tyme ich ksztatem, Stanisaw Sawieski kanonik Gnienieski , i rubrycellistowie do druku podali, powinny za by^ trzy Lilie biae, w polu bkitnem, jakom czyta in M. S. Rozraewiano. Tak rozumiem, ze ten herb, pierwszy wniós Willibaldus Francuz Arcybiskup Gnienieski. Atoli, ze inszego czstokro? zaywa, dochodz z rónych miejsc: to jest, jako opisuje go Damalew S. Wojciecha mczennika w biskupim apparacie, :

promieniej w lewej rce, nie krzy, ale kurwatura, w prawej ksiga otwarta, ^jam widzia in extracto de libro bene/iciorum w roku 1626, ze prawa rka wyniesiona, niby, jak do bogosawienia) inaczej go troch w kamienicy Krakowskiej , róznemi herbami zagszczonej udano. Bo jednej rce jego wioso, drugiej kopi dano, w kapie czerwonej i rokiecie , pole niebieskie. Na ratuszu za Lubelskim widzie midzy herbami Kapitu, tego S. Wojciecha w lewej krzy, w prawej wioso trzymajcego, Kapitua dwa razy do roku odprawuje I trzy Lilie na boku. si, zaz na wito S. Wojciecha, drugi raz na Przeniesienie

w

ornacie,

.

Wojciecha.

infule,

koo

której

wkoo

LWOWSKIE ARCYBISKUPSTWO. Niektórzy, jako Paris. Bzovius in vita S. Hyacinthi ef 6. tego zdania byli, ze arcybiskupia

c.

godno, wicej

3.

niz

set lat, przed Kazimierzem Wielkim, na Rusi w Haosadzona bya; to jest w roku 1208, i pierwszy mia liczu, prezentowany od S. Jacka, Bernard z Kremy Stolic by na Dominika, któremu in dotem przyrodem, Woch, zakonu S. czono Tunstan miasteczko; krwi potem mczesk, pi wpó od pogan przernity, wsawiony. roku za 1217 Okol. in Russia Jlorida fol. 57, drugiego tego imienia i professyl Bernarda, take od Tatarów okrutnie zamordowanego, Arcybiskupa Halickiego liczy. O Antonim Seneczyku tego zakonu, w roku 1230, co si zda namienia Skrobiszevius. Caspar Jongellimis in Purpura D. Bernardi , Gerarda za-

pótora

W

ljivo^vskie Areyjbiskupstwo.

27

konu Cystercyeskieg^o, arcybiskupem Ruskim, w roku 1254. kreonowanego by mieni. Jako, nic pewnlejszej^o jest, ze Stolica Rzymska, widzc wiele obszernych prowincyi w tych tu krajach, w których si z ekka , coraz to wicej przymnaao chrzecijan, lak dla utrzymania wiernych przy sobie, jako tez dla pozyskania pogan, albo odszczepieców nawrócenia, choci jeszcze g-runtownych fundacyi biskupstwa nie miay, prowidowaa im z rónych zakonów godnych witych pasterzów. Potwierdza to samo Skrobiszoyius; kdy przydaje, ze Innocenty IV. Papie w roku 1252, fundowa Kongreg-ai

cy

Braci pielg-rzymujcych dla Chrystusa, z rónych zakoz których tn partibus injidelium et schismaticorumj ; wielu infuatami poczyni ; czego dowodzi tak z listu Jana XXII, który si zaczyna: Gratias agimus jako z Grzegorza XI. Papiea, którego pocztek: (^uia iri desideriis

nów

i

:,

jednake trwaa, pókiby si i wiara nostris geritiw^

tylko

to

lepiej

w

do

czasu

ta jurisdycya

ugruntowaa, Przecie co si tycze

nich nie

i

wieczne biskupstw fundacye nie zaszy. wzwysz mianowanych arcybiskupów Halickich, zda si rzecz by podejrzana: a naprzód Bernarda z Kremy S. Jacek pre-

zentowa nie móg w tym roku, ile e jeszcze Dominikanem nie by, ledwo móg zna tego zakonu ludzi, bo ledwo dwiema laty przedtem wRzymie od Stolicy Apostolskiej approbowanego. A do tego, pisa Jdrzej Król Wgierski list do Innocentego III. Papiea, proszc eby Strygoski arcybiskup, na Królestwo Halickie koronowa syna jego, jako pisze Bzoi

i

Spondanus, która koronacya przypada na rok 1208, wanie ten, w którym instytucy arcybiskupstwa Halickiego, ci autorowie zakadaj, akt ten odprawi biskup Krakowski daremnieby tedy Król Wgierski prosi o to, gdybyby mia swego wasnego w Haliczu arcybiskupa, i on nie acnoby mu tego honoru ustpi, przestrzegajc prawa swego. Potem Rnynaii. t. 13. num. 43, Spon. num. 7. ba i sam Bzovius 111 Annalihus Eccles. num. 12, dopiero w roku 1232, kiedy S. Jacek, prac Apostolsk sia ludzi na Rusi pozyska Bogu, pierwszego Gerarda zakonu S. Dominika, niegdy w nim prowincyaa, biskupem Ruskim postanowionego by twierdz, za Grzegorza IX, na instancy Ruskich Ksit, to w Kijowie nie w Haliczu. O czem jest list tego Papiea u Raynauda, to zna dawniej adnego nie byo: ale ta instytucy Gerarda nie dosza podobno skutku, w roku 1253, jako Bzovius Spondanus namienia. W^ Dugoszu to, Kromerze, Miechowicie, gdy o pocztkach tego arcybiskupstwa pisz, wicej wtpliwoci, nieli pewnoci znajdziesz: bo raz l fundacy Kazimierzowi W^ielvius, Matenesius,

;

i

e

i

a

IiWoi¥skie

28

Ar cy biskupstwo.

kiemu przyznaj, drugi raz Ludwikowi Królom Polskim gdy o Kazimierzu mówi, twierdz, ze od Urbana V. konsens na nic otrzyma w roku 1361 , gdy od Ludwiku Grzegorza XL Papiea, pozwolenie kad w roku 1375. Te zawioci ebym uacni, naprzód za rzecz pewn kad, ze metropolia na Rusi, Kazimierza Wielkiego dzieem bya: bo jako wiadcz Spond. Bzoyius z innemi, ten Pan rozprzestrzeniwszy daleko granice Polskie, chcc drug po Gnienieskiej Arcybiskupi godno ugruntowa, w roku 1361, Jana Pakosawa Rzeszowskiego posa swego, do Awenionu o approbacy witych zamysów swoich wysa; a ze w roku nastpujcym, Innocenty tego imienia VI. Papie, wiat ten poegna, dla tego tak prdko, te inlencye do skutku przyj nie mogy: dopiero Urban V. jego nastpca, drugiego roku Papieztwa swego potwierdzi je, to jest w roku 1364 to samo powiadcza Myraeus de statu Relig. Christ. Li. c. 42. Miech. Parisius. Pierwszy tedy na t Katadr wstpi Krystyn zakonu S. Franciszka, nie od Jakóba winki, ale od Jarosawia Bogoryi arcybiskupa Gnienieskiego powicony poniewa winka umar w roku 1313 przed którym, w Haliczu adnego biskupa Latini ritus nie gdy Daniel na Królestwo Halickie byo, i ztd dochodz , z rk legata Papiezkiego bra koron, samego tylko Prandot biskupa Krakowskiego, obecnego przy tym akcie wspominaj, o Halickim adnej wzmianki nie najdziesz. Potem musi byd to, wraz teme poselstwem Kazimierz Wielki, uprosi u inszych Infu na Rusi, osobliwie uckiej, Urbana erekcy, albo jak si z pocztku zwaa Wodzimierskiej i Przemyskiej, bo poniewa wedug kanonów kocielnych, nie moe by aden arcybiskup , pókiby nie mia podlegych sobie biskupów, suffraganów, jeeli metropolitaska godno w tym czalubo na tych jej suffragani sie ugruntowana stana, to do roku prezydowa, 1375, domykatedrach jeszcze nikt nie num. 20 racyi Bzoviusza lam si z listu Grzegorza XL u jurisdykcy przywaszcza sobie na czemu. Biskup Lubuski, Rusi, czego fundamenta wolno obaczy u Skrobiszov. po mierci tedy Krystyna, do postanowienia inszego arcybiskupa KamienieHalickiego, Przemyskiej take, Wodzimierskiej, ckiej katedrom , do otrzymania pierwszych swoich infuatów Opolprzeszkadza, uj si o to Wadysaw Ksie Ruski , ski za Ludwika Polskiego i Wgierskiego; sprawa si do Stolicy Apostolskiej wyniosa, kdy dekretem swoim Grzegorz ;

i

:

e

e

e

i

i

i

e

:

i

i

i

,

Papie

ze wszystkiej jurlsdykcyi biskupa Lubuskiego, pomie-

nione katedry

wyj,

a arcybiskupowi

kowskiemu, Pockiemu pasterzom stom, godnych biskupów przeoyli, i

Gnienieskiemu, Krada, aby tym mia-

wadz I

tak co Kazimierz

Wielki

lji¥o%vsliie

^

Areyblskiipstwo.

to z.i Ludwika Króla do skulkii przyszo. Tym sposomic^dzy hislopykami naszemi, moe si uacni»

Biskupstwo

45

IFileiiskie.

Poznaskiego, kantora, kustosza, scholastyka,

(jyakona

archi-

diakona Srzemskieg-o, archidyakona Pszczewskleg-o, archidyakona Warszawskiego kanclerza. Kanoników wszystkich dwui

iJzieslu czterech.

Kawaler Maltaski

ma

i

commendor Poznaski,

pierwsze midzy niemi miejsce stallum po praatacii. O*'a razy na rok generalne kongressa swoje skadaj, to jest, r.iz tia witych Apostoów Piotra Pawa, drugi raz na 8. Marcin, i jednego z midzy siebie deputata na trybuna koronny obieraj. i

wito

i

BISKUPSTWO WILESKIE. Mendog Wielki Ksie Litewski, wiar chrzecijask przyjwszy, pisa do Innocentego IV. Papiea, proszc o koron, i oraz eby móg w pastwie swojem biskupstwo fundowystawi, który obiecywa uposay wydzieliwszy mu dobra. Dziao si to w roku 1251. Ucieszony jego nawróceniem Innocenty, pisa w roku 1253 do Wojcie-

wa, koció

katedralny

arcybiskupa, eby w tem tam kslztwle, i Inflant biskupstwo nowe erygowa. Raynaud. nuiii. '%^. Znajduje si ten list Papiezki w Ksinicy Rzymskiej pod liczb 788, lubo ten Parts. Spondanus num. 5. Bzovius num. 5. twierdz: Mendog w roku 1252 od arcybiskupa pomlenionego i Henryka biskupa Chemiskiego koronowany, w który te sam czas, pierwszy na biskupstwo Wileskie by powicony Wit zakonu by Kaznodziejskiego. W^spomlna go Kromer i Sarnicki, przy podniesieniu relikwji S. Stanisawa biskupa i mczennika. Tego wkrótce Wita, za apostazy od wiary Mendoga, cha, Prus

e

e

raniono. W^ypdzony tedy, Litwy nie tylko wygnano, ale potem ycia tego witobliwie doKrakowskim konwencie, w tem wszystkiem Ilaynaudus, koczy Bzovius in propag'. Z Chryslyana Krzyaka na tej katedrze postawionego pisze kdy te przydaje, jeszcze Mendog na pocztku 125.J pisa do Alexandra Papiea, proszc, eby mu syna jego, na Królestwo Litewskie pozwoli koronowa, ale na kocu tego roku wiary odstpi, czy z lekkomylnoci, jako niektórzy chc; czy zmylenie przedtem chrzest przyj, dla dostpienia korony, jako inni udaj czy te rozdraniony, jako drudzy twierdz, z nim biskupstwo czstemi najazdami od Krzyaków. I tak z

i

;

5

e

e

5

i

ustao.

Prawda

e

Paris. Vad{ngus. Biornucld in speculo MiPiotra Gastolda z wojewody

norum znowu pod rokiem 1343.

Podolskiego naprzód zakonnika S. Franciszka,

a

potem

bi-

Biskupi

44

l¥ileiiscy.

skupa Wileskiego kad, którego z innemi 36 towarzyszami, dla wiary zabi miano- ale to pewna, ze na tenczas, ile ze Litwa jeszcze do owczarni chrystusowej nie bya przyczona, nie byo statecznej fundacyi biskupstwa Wileskieg-o. Kojaowicz tez p. 1. /. 8. g^dy o mczestwie tych 00. mówi, Ga-

biskupem, ale wojewod Wileskim pisze, który zabójców dekret surowy otrzyma. Dopiero Jagieo Ksie Litewski na tron Polski wyniesiony, chcc cae Ksi«;ztwo swoje Bogu pozyska, w roku Papiezkim katedr w W^ilnie osadzi, a za konsensem 1387, biskupom potem W^ileskim, miejsce w senacie rzeczpospolita przy unji z Litw naznaczya, aby biskup W^ileski, allernal mia krzesa z infuatami Poznaskiemi. Giiagninus, DeNadto kady z nich, ma Jus glndii citis 1. 3. Cromcr, L 15. od Alexandra Papiea sobie pozwolony. ileskiej, prawie si na cae KsiObszernoc dyecezyi ztwo Litewskie rozciga. Koció katedralny Wileski pod tytuem S. Stanisawa biskupa mczennika. stolda nie

i

u Olgerda, na

i

W

i

BISKUPI 1.

2.

4.

5.

6.

7.

8.

.

Franciszka, herbu Jastrzbiec, umar 1399. Kojal.p. 1. /. 9. iel.f. 273. Okol. t. 2./. 648. Jakób, herbu nin, zakonu S. Franciszka , umar 1407. List Jastatut, o unji. Vadingus in annal. minor. u ask. Okol. t. 2. /. 648. iMikoaj z Boriowa, herbu Geraltl, umar 1414. Okol. t. 3./. 19. et t. 2. /. 649. Kojal. Stryjków. Piotr herbu S, umar 1421. Cromer, Biel. f. 317. Okol. t. 2, /. 649. Kojal. Stryjków. Maciej, herbu Znln, umar 1453. Cromer 1. 22. Biel. f. 364. Pokój Pruski podpisa u Januszów, w Statuc. f. 859. Okol. t. 3./. 343. Mikoaj II. Dzierzkowicz,herhu Wieniawa, umar 1468. Cromer, Bicl.f. 445. Okol. t. 2./. 649. Kojal.p. 2. Stryjków. Jan I. Losowicz, herbu Rozmiar, umar 1480. Cromer, Biel.f. 445. Okol. t. 2. /. 649. Monum. Antiuit. Kojal. p. 2. Nakiel. Jdrzej U. herbu Szeliga, umar 1490. Okol. t. 3. /. 119. Kojal. p. 2. Okol. t. 2. /. 649. Papro, o her. Stryjków. Histor.

Jdrzej Wasilo zakonu

gie

3.

WILESCY.

w

1

Posselii.

Wojciecli Tabor, herbu Pólkozi, umar 1507. Koja. p. 2. Decius de Sigism. I. tempor. Okol. t. 2. /. 649. Cromer. 10. Wojciech II. Radziwi, herbu Trby, umar 1519. List Zygni. L in M. S. Petricov. Concil. Later. Acta Sess. 4. Okol. t. 2. /. 649. 11. Jan II. z Litewskich, postpi na Poznaskie 1535. Treter. in Episc. Posnan. List Zygmun. I. in M. S. Petricor. Okol. 1.2./. 6A\i. 9.

Ksit

Biii^kiipl Ti.

Pawe AlginmnL Ksuie List

1.).

14.

15.

Zygmunta

1.

tu

Wilescy.

4.1

llulszaski, herbu Centaurus, umar 1555. S. Petricov. Okol. t. 2. /. 649. Mo-

M.

num. Antiuit. Waieryan Protaszewicz, herbu Drzewica, umar 1579. Okol. t. 2. /. 649. Skarga Conc. Sac/iin. Hist. Soc. Morium. AntiquiL Jerzy Railziwi, herbu Trby, postpi na Krakowskie 1591, Synod. Prov. Petric. 1589. Okol. t. 2. /. 649. Heindensz. Mosc/i. liernard Maciejowski, herbu Cioek, nie przyjty od Litwy, wakowaa stolica do roku 1600. Slarow. E/mc. Cracov. tego opuszczono FacAe. Benedykt Wojna, herbu Trby, umar 1610, Gratiae secul. Synod. Prov. Petric. 1607. Okol. t. 2./. ()49. Eustachi Woowicz, herbu Bogoria, umar 1630. Acta Synod. Petr. 1628. Concio P. Widziewicz. Gratiae secul. Okol. t. 2. /. 649. Abraham Wojna, herbu Trby, umar 1649. Echo Lyrica, Gratiae secul. Okol. t. 2./. 649. kazanie na jego pogrzebie. Jerzy II. Tyszkiewicz, herbu Leliwa, umar 1656. List jego in M. S. Czartorysci. Genealog-. Tyszkiew. Jan III. Dowgajo Zawisza, herbu Plomieczyk, umar 1661. Constitut.f. 59. Jerzy III. Biaozor, lierbu Wieniawa, umar 1667, kazanie na jego pogrzebie. Alexander Sapieha, herbu Lis, umar 1671. podpisa 3Ianifest. Duchów. 1669. Histor. Sapie/i. p. 3. Mikoaj III. Pac, herbu Gozdawa, umar 1684. Alexander II. Kotowicz, herbu Korczak, umar 1686. Konstantyn Brzostowski, herbu Strzemi, umar 1722. Maciej II. Ancuta, herbu tego nazwiska, umar nim mu expedy-

m

m

16.

17.

18. 19.

20. 21.

22. 23. 24. 25. 26.

cya przysza. 27. Karol Piotr Pancerzyski, umar 1729. 28. Micha Jan Zienkowicz, umar 1761. 29. Ignacy 3Iassalski, straci ycie 1795.

Kapituy Wileskiej herb (eu)

jako

1

Krakowskiej.

tym wadnie kszlaproboszcza, dziekana,

trzy korony,

Krom praatów,

Poccy

46

Biskupi.

archidyakona, kustosza, scholastyka, kantora i archidyakona Biaej Rusi, innych kanoników jest 14. Dekanatów w tej dyeaitaryi 440. cezyi 26^ a w nich kocioów wszystkich i

POCKIE BISKUPSTWO. Szczodrobliwoci Mieczysawa ksizcia Polskiego, i leg^o stana w roku 966. Katedra pod tytuem mczennika. Dugosz. Trzy archidyakoS. Zygmunta króla naty w sobie zamyka: Pocki w którym dekanatów 16, kocioów 160; drugi Putuski, w tym dekanatów 11, kocioów 108; trzeci Dobrzyski, w którym dekanatów cztery, w nich kocioów 43. Wszystkich w tej dyecezyi parochialnych 311. Kad tu komput biskupów Pockich z Dugosza ubieskiego biskupa Pockiego, który ich acta, a do swoich czasów wybiskupstwa erekcya

i

i

pisa.

POCCY L

BISKUPI.

Angelottus od roku 966, umar 982. umar 1005. Marcin, umar 1024. Albinus Woch, umar 1041.*) Paschalis Woch, umar 1067. Marek Woch, umar 1078. Stefan Polak, umar 1099. Filip, herbu Doliwa, umar 1107. Szymon, herbu Gozdawa, umar 1129. Alexander, herbu Doga, umar 1156. Werner, herbu Poraj, zabity 1172. Lupus, herbu Godziemba, umar 1179.**) Vitus, herbu Janina, umar 120(). Gosaw, albo Gedeon, herbu GryfT, umar 1223. Jan herbu Gozdawa, umar 1227. Gunter, herbu Prus, umar 1232.

2. Marcyalisz, 3.

4. 5. 6. 7.

8. 9.

10. 11.

12. 13. 14. 15. 16.

17. Piotr, Herbu Pólkozic, umar 1238. 18. Jdrzej, herbu GryfT, umar 1249. 19. Piotr II. Brevis, umar 1254.

20. Jdrzej II. herbu Cioek, umar 1260. umar 1263. 21. Piotr III. Niedych, herbu 22. Tomasz, umar 1270. 23. Gosaw U. albo Gedeon, herbu GryfT, umar 1296.

W,

*)

**)

zapomnie potrzeba, {^dy biskupstwo Pockie zaonaprzód Kazimierz I. po zwojowaniu Masa wa, a zatem po roku 1042. ./. L. R. 1180 Lupus biskup Pocki znajdowa si jeszcze na sejmie w czycy. Naruszewicz llist. Pol. VoL W.fol. 102. P. W.

O

tych czterech

y

—

—

—

Poccy

Biskupi.

^i'7

Jan U. herbu Prawdzie, umar 1310. Jan III. herbu NaH^z, umar 131S. Floryan Laskary, liei'l)u Oiioc/.yk, umar 1334. Klemens Plcrzehaa. herbu Koeh., umar 1358. Bernard, herhu Nowina, zakoiui Dominika, ale si nieutrzynia. Janislaw Wroski, lierbu Slrze^onia, umar 13()7. Mikoaj z Gulezewa, iierbu Praw dzie, umar 1309. Stanisaw z Gulezewa, Iierbu Prawdzie, umar 1371. 32. Dobiesaw Sówka z Gulezewa, Iierbu Prawdzie, umar 1379. 33. Scil)or z Radzimina, ierbu Ostoja, umar 1390. 34^ Henryk Ksie 31azowie(ki, umar 1391. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31.

.

35. 31ami)liious Woeli, Iierbu Aljd.uik, umar 1396. 36. Jakól) z Kurdwanowa, ierhirs^rokoma, umar 1425. 37. Stanisaw 11. Paw owski, ierbu Pierzeiahi, umar 1439. 38. 39.

Pawe

Gizicki, ierbu

Sei)or

II.

herbu Prus,

Gozdawa, umar 1463.

umar

1471.

Ksie Mazow ieeki, umar

40. Kazimierz 41. Piotr IV. z 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50.

1480.

Kotkowa, umar 1497. Jan IV. Lubraski, lierliu Godziemba, postpi na Pozn. 1498. Wincenty Przerliski, lierliu Nowina, postpi na Kujaw 1503. Erazm, herbu Cioek, umar 1524.*) Rafa Leszezyski, ierliu Wieniawa, umar 1527. Jdrzej III. Krzycki, heriu Kotwiez, postpi na Gniezn. 1535. Jan V. Chojesli, herbu Al)d«^nk,_postpi na Kraków. 1538. Piotr V. Gamrat, lieriu Sulima postpi na Kraków 1538. Jakób II. Buczacki, herliu Aidnk, umar 1542. Samuel Maciejowski, herbu Cioek, postpi na Kraków 1546. .

.

.

umar 1546. ada, umar 1567.

51. Jan VI. Biliski, herbu Junosza,

52. Jdrzej IV. Noskowski, herbu 53. Piotr V. Myszkowski, herl)uJastrzc)iec, postpi na Kraków. 1577. 54. Piotr VI. Dunin Wolski, herbu umar 1590. 55. Wojciech Baranowski, herbu Jastrzbiec, postpi na Krakowskie

abd,

16;;6.

56. Marcin 57.

Henryk

II. II.

Szyszkowski, herbu Ostoja, postpi na Kraków. 1617. Firlej, herbu ewart, postpi na Gniezn. 1618.

Hieronim Cielecki, herliu Zarlia, umar 1627.**) Stanisaw III. uliieski, herbu Pomian, umar 1640. 60. Karol Ferdynand Królewicz oraz i Wroclaw^ iiskup, umar 1655. ()l. Jan VII. G)icki, lierliu Nacz, postpi na Kujaw. 1674. 62. Bonaventura3Iadaliski, herbu aryssa, postpi na Kujaw 1680. 63. Stanisaw IV. Dbski, herbu Godziemba, postpi na Kujaw. (')91. 58.

59.

.

*)

Erazm herbu Cioek, biskup Pocki, umar w Rzymie sprawiijc-jc poselstwo r. 1522 nie 24. jak pisze Niesiecki czc^o dowodem li.sl oryginalny w manuskryptach Heilsbergskich Zygmunta I. do Jana Dantyszka na ówczas posa u Cesarza Karola V. tym licie uskara si Król i Papie po mierci Erazma biskupa Pockiego to biskupstwo odda bratu mistrza Krzyaków w Prusiecli. Tego ,

w

—

Erazma Cioka nadgrobek dotd Piotra na Watykanie. **)

—

jest

w

katakumbach kocioa

.

P. fF.

e

Tu midzy

Firlejem a Cieleckim myli si Niesiecki , ile Firlej 1624 na arcybiskupstwo Gnienieskie posipi. Patrz wyej pod arcyb. Gniezn. P. ff^. nie

1618

ale r.

—

Poccy

48

Biskupi.

Jdrzej Zauski, herbu Junosza, wzi Warmiiislcie 1698. Ludwik Zauski, lierl)U Junosza, umar 1722. Jdrzej Stanisaw Zauski, ierl)u Junosza, umar 1736. ()(). 67. Antoni Denil)ovvski, ieri)U Jelita, postpi na Kujawskie 1751. ()4. (>.").

68. Józef Szeml)ek, umar 1758. 69. Hieronim Szeptycki, umar 1772. Poniatowski , ierbu 70. Miclia Jerzy

Ksie

Cioek

,

postpi na me-

tropoli Gnieniesk 1783. 71. Krzysztof SzemJjek.

Bzoyius in fropag. S. Hyacin. f. 58. w roku 1367. kadzie Piotra de Colomeis zakonu Kaznodziejskleoo biskupem w Luliienskim, Pockim, ale o nim tak w Dugoszu jako adnej wzmianki nie masz, któryci ten komput pofozyem, i

7.

by Pockim. Jam na licie gdzie Królewskim czyta Mikoaja infyatem Pockim, w roku 1415. kapitule Pockiej kady arcybiskup Gnienieski jest ksicciem Sieluk:M)onIkiem. Proboszcz w niej, oraz jest skim, wszystkich kanoników 24. Herb jej jest Najwitsza Panna, na prawej rce Pana Jezusa trzyma, u którego obie eliyba to suftrag-anem

W

i

rce wycignione jak do obapienia, twarz w praw skierowana; Matka Boska w paszczu niebieskim, na ksiycu stoi, pod którym berb naksztat Kotwiczu, to jest czy trzy rzeki, czv trzy pasy, od lewego boku tarczy z g'óry, na prawy na dó uko idce, na którym korona. M. S. jednak Rozdrazevianum z Dugosza powiada, ze berb jej jest Gwiazda jedna. Na ratuszu Lubelskim wprawdziec jest Najw. Panna ale w koronie, ale ani ksiyca, ani adnego innego przydatku niewidac.

lVarmiiiscy Biskupi.

49

WARMISKIE BISKUPSTWO. Innocenty IV. Papie/, Prusy chcc acniej przy wierze nlrzymac, Gwilhelma biskupa 3IutynskIego posem w te kraje wysa, w roku 1241, ten w Toruniu synod zoywszy, na ktcjrym byli arcybiskup Gnleznieilski, Wrocawski, Kujawski

i

Pocki infuaci,

mi«;dzy inszemi

to tez

i

postanowi, ze Prusy

na cztery dyecezye podzieliwszy, to jest

zask, Warmisk,

Chemisk,

Sambiesk, nowych kadej

w

Pome-

z nich

po-

co si roku 1242. to Treterus: Potycze Chemiskiej, ta dawniejsza, jako niej obaczysz. twierdzi potem ten rozdzia, Innocenty Papie, acz ci tum Warmiski, po lat siedmnastu, Anzelm pierwsy biskup wBransberdze zaoy, zkd sl«; tez zrazu Bransberskiemi zwali, ale

pasterzów

wi skicfj^o dany u Scrobiszow. i/i Ai-c/uCjk prz(Miiesiony na Wileskie 146H. Bicl.f. 445. Moni/m. AntiuiL 7. Marein Krzeszowski, czy Krzeszowirki, lieri)U (irylT, od Pawa II. poL^^ ierdzony 14()8, ^^spominaj go Dugosz, Kromer, Biel. f. 445. Nakiel. w Miec/ioio.f. 39. Mom/m. Antiuit. 8. Stanisaw Stawski, herbu Korczak, umar kolo roku 1488. Hlslor. Pol. Prut/l. Passe/. Monum. AntUpiil. FelLr Lurroria. y. Jan 11. Pudeko nazwany, w roku 141)1), podpisa lisi Alhrychta Króla u ask. w Siat./. 130. u Herhurla w Siat./. 298. O,

,

i

10. Al)ryclit

Radziwi Jamunik nazwany,

WMleiiskie 1507. Decius de Sigisiu.

I.

lierhu

Trhy, postpi na i?i Ma-

lenipor. Starów.

ni/ m.

Ks. Olszaski, lierl)u Hipocentaurus, w roku na Concilium Laleraneskim na sessyi trzeciej dalszyci, co si pokazuje e\ Actis tego Concilii w druku postiipi na Wileskie 1535. Janów dziedziczny niegdy Oszaskicli, wiecznemi czasy jiskupom uckim przyczy,

U. Pawe Ag:imunt 1512,

by

i

:

ksit

niektórzy go do herbu Korab nacigaj , ale i katedrze , i nadedrzwiami tego kocioa wyryte trzy Trby, ja\\nie wiadcz, i kto by z domu, 1 o jego szczodrobliwoci bo tene koció katedralny ucku z ciosowego kamienia wyniós, dla siebie take, i 31ansyonarzów wygodne rezydencye wymurowa: o cz^m Histor. Domiis Prafes. Cracor. i M. S. Kaliski z pewnej okazyi o lem piszc, \Aiadczy. Zamek Torczynie swym kosztem wyprowadzi, pro\^ entów biskupich przyczyni. Monum. Antiuit. Na synod Piotrkowski roku 1542. wysa by swego Posa. ActaSynadi; a w^ roku 1547, podpisa przywilej ziemi Bielskiej u Januszów, Stat. /. 837, zkd wnosz , le mier jego na rok 1544. 13. Waleryan Protaszewicz, herbu Drzewicza, poslpi na Wileskie 1555. Monum. Antiuit. Sapiefi. Felijc Luceoria. 12. Jerzy Facze\\ ski

nadgrobek jego

,

w uckiej

w

:

w

w

e

w

kad

w

Andruszewicz z sawnej kiedy iluie Familji, dugo katedrze prezydowa , nigdziem nie czyta. Mon. Anti. 15. Wiktoryn W^ierzbicki , herbu Rad\\an, 1569, podpisa uni korony zAV. Ksicztwem Litewskiem Const.f. 170. roku 1577. wysa posa sv\ ego na synod Piotrko\> ski. Acta Synodi. Monum. Anti. twierdz, si na Zmudzkie , choci nisze przeniós, ale si to utrzyma n,ie moe bo tym czasie, kto inszy lam prezydowa, chyba z Zmudzkiego na uckie wstpi, jako niej obaczysz, umar 1588. Starów, in Episcap. Cracop. 14. Jan III.

na

tej

W

e

:

w

Cioek, miaci wprawdzie i nominana Wileskie, po Jerzym Radziwile, ale go Litwa przyj niechciaa poslpi polem na Krakowskie 1600. Damatew. in Archicp. Starów, in Crarar. 17. Stanisaw 11. (iomoliski ierbu Jelila, umar 1604, Nakiri. w Miech. f.7\)b. i fundacye jego, jedna 00. Dominikanów w Janowie, druga ojców Bernardynów w Solioli. Monum. Anti. Lubie, in Episc. Plac. 16. Bernard Maciejowski, herl)u

cy

i

expedycy

Rzymsk

,

,

'

.

^

duecj Biskupi.

18. Marcin

Szyszkowski, herbu Ostoja, postpi na Pockie 1607. i/i EpLsc. Plocen. Hist. Coli. Liiceor. Argenlus de

II.

Lubie,

Rebus Soc. 19.

Pawe

II.

Woowicz,

lierbu Bogoria, rok tylko siedzia.

Mo7ium.

Antiuil. 20.

Pawe

III.

Woiicki,

lierbu

Rawicz, postpi na Kujawskie

1(5 1(5.

Hist. Pol. Prul/i. Possel. f. 437. Hist. Coli. Luceor. które fundo^^ a, i do Brzecia Litewskiego take naszyci wprow^adzi. Damal. In Eplsc. Vla(Usl.

21 22.

Henryk Firlej herbu Lewart, podkanclerzy Koronny, postpi na Kujawskie 1(517. ubiens. in Eplsc. Ploc. Naklel. In Miech. f. MO. Jerzy II. Lipski, lier])u Le\>art, podkanclerzy Koron, postpi na Kuja^^skie 1622. Damalew. In Eplsc. Fladlsl. Starów, in Cracoi\ rundo\\'a sullragana i Mansyonarzów przy katedrze. ,

Monum. Antl.

Plasec. Hist. f. 359. Hist. Kobierzyc./. 480.

23.

Stanisaw III. ubieski, herbu Pomian, podkanclerzy Koronny postpi na Pockie 1627, Fltae Eplsc. Ploc. Naklel. in Miech,

24.

Achacy Grochowski, herbu Junosza, proboszcz Miechowski, umar 1632, pochowany w Przemylu. S. Stanisawa Kostki z Rzymu przy^^ ióz. Monum. Antlult. Porzdek Elek-

f. 909. ,

Gow

cyi 1632. Hlstor. Kobierzyc,

f

281.

Oksza, umar 1638 w Janowie. Mon. Antlult. Hlstor. Colt. Luceor. Hist. Passe I Pol. Pr ulli. 26. Jdrzej III Gbicki, herbu Nacz, opat Trzemeszyski, umar 1654. Synod jego dyeccza. porzdek elekcyi 1648. Mon. Antl. "27. Jan IV. Zamojski, herl)u Jelita, zakonu Kaznodziejskiego, umar 1555 w Zamociu pochowany. Mon. Antl. Hist. Colt. Luceor. 28. Jan V. Wydga, herbu Jastrzbiec, podkanclerzy Koronny, opat

25.

Bogusaw Radoszewski,

lierbu

.

Sieciechowski

,

postpi na Warmiskie

1659.

Treter.

In

Farni len. 29. 30.

Mikoaj Pramowski, herbu Belina, kanclerz Koronny, postpi na Gnienieskie 1666. Constlt. 1(562./. 2. Treter. InFarmlen. Tomasz Lezeski, lierl)U Nacz, opat Wchocki, umar 1675. Monum. Antlult. Hlstor. Coli Luceor. Kochów. Annal. Zaluslcl.

Stanisaw IV. Dbski, herbu Godziemba, postpi na Pockie 1680. Zauski t. \. f. 709. Monum. Ant. Hist. Colt. Luceor. 32. Stanisaw V. Witwicki, herbu Sas, postpi na Poznaskie 1688. Constlt. 1685./. 17. Zauski t. 1./. 709. Monum. Antlult. 33. Bogusaw Leszczyski, herbu Wieniawa, opat Czerwiski, umar 1691. Zauski t. 1. Monum. Antlult. Hist. Coli. Luceor. 31.

Pramowski, lierbu Belina, opat Sieciechowski, umar 1701. Obwieszczenie 1697. Monum. Antlult. Alexander Wyhowski, herbu Abdank, opat witokrzyski, umar " 1714. Joachim Przebendowski, herb swój wasny, umar 1721. Stefan Rupniewski, herbu Sreniawa, umar 1731. Chemiskie 1739. Jdrzej Stanisaw Zauski, herbu Junosza, Franciszek Kobieski, herbu Poraj, umar 1754.

34. Franciszek 35.

36. 37. 38. 39.

40. Antoni

—

wzi

Woowicz, umar

1769.

41. Felix Turski, herbu Rogala, postpi na Krakowskie 1788. 42. Adam Naruszewicz od roku 1790, umar 1796.

Przeiiiyslskie Biskupstwo. Kapilui^a

ucka

krom praatów,

lo jest

proboszczów

3^

u-

dziekana, archidyakonów JuckIe»;o Brzeskie/. 39. kdy przydaje rzdzie by biskupem Kamienieckim.

,

w

III.

e

dzie-

Procbnicki, herbu Korczak, 1471. Dugosz. Cro//. 321. Scrobiszov.

27. Bielski fol. 445. 3iiechow.

in Leopol.

11. 3Iaciej U. z Starej

omy,

opuszczono in Facie,

cow. Przyuski Celm.

ie

tract.

o

postpi na Chemskie 1484., tego nim wiadcz: Dugosz inM.S.Miede Procin. Pol. c. 10. Piecuw in

12. Jan Procbnicki, lierbu Korczak , tego opuszczono in Facie, ale o nim pisze Scrobiszoo. inArciiep. Leopol. , lubo mierci jego zwala na rok 1511., ale to rozumiem drukarskiej prasy omyka, umar za podobno 1493. tym roku nominaem go czytaem na to biskupstwo, 13. Piotr 1493.

e

w

na licie Albrychta Króla danym miastu Krakowu ba

i

Sandom.

Kamienieccy

80 te^o

opuszczono in Facie.

Bisiiupi.

Okolski

in

Russ. F/o/ida foL

wspomina Piotra herbu Powaa, zakorui KaznodzicjsiciezCzargo l)iskupaKamienie('kioj;o wrolcu 1302., coniial 59.

wzi

nokoziskiciio zaniku l)iskiipief?o, ale co do roku musi i)y omyka, z tejio co si ju m()wio, ciylia lo 1502. aibo co pewniejsza Kamislcini by, nie Kamienieckim jako i ja mówi byd o nim pod Kamiskiemi. 14. Jakób Buczacki, ierim Abdank, postpi na Chemskie 1518., teg-o opuszczono Facie, ale o nim Deciiis de Sig-ismudi I. tempor. roku 150(). i list Zygmunta I. u OIsz-ow. de Primat. i u Zalt/sk. T. II. fol. 556. w roku 1512. Nakiel. Miechów. /. 596. herbu Jastrzvl)iec, tego opuszczono 15. Wawrzeniec Miedzyleski Facie, ale list Zygmunt I. miastu Lwowskiemu 1526. o nim ,

m

w

w

m

,

wiadczy.

postpi naPrzemysskie 1535., tego dowodem jest list Zygmunta I. in M.

16. Piotr Gamrat, herbu Sulima,

opuszczono

in

Facie, ale

Tego

list miast. Kraków. 1533. S. Petric. 17. Sebastyan Branicki, herbu Korczak, postpi na

18. 19.

20.

21.

Chemskie 1538., tego opuszczono in Facie, ale go czytam na licie Zygmunta L danym miastu L^^ovvs. wr. 1537. Jan \i. Wilamowski, herbu Szaszorall)o Orla, umar 1540., tego opuszczono in Facie, ale o nim Biels. f. 579. i 581. wiadczy. Mikoaj IV. Dzierzgowski, herbu Jastrzbiec, postpi na Cliemskie 1542. List Zygmunta I. in M. S. Petric. Jdrzej II. Zebrzydowski, herbu liadwan, postpi na Chemskie 1544. Damal. in Fladisl. Episc. Nakiel. Miechów. /. 647. t listu tego/. 716. Zygmunta I. 1544. Orijfióc. Górnicki. po Sloczewskim Jan 111. Drohojewski , herbu Korczak, tego pooono /// Facie, R\e tym czasie tu rzdzi, pozna z iistit roku 15 ir)., Zygmunta I. u Papro, o Herb. /. 85. danym tyme roku, nie na Kujawskie, jako postpi na Chemskie chce Facies , bo go i sam kadzie midzy Clielmskiemi, i jam o nim take mówi. Okol. T. U. /. 639. Benedykt Izdbieski, herlm Poraj, postpi na Poznaskie 1547.^ tego opuszczono in Facie, ale o nim wiadczy list Zygmunta j. Episc. Okol. T. II. 271 M. S. Petric. i Treter. in Posnan. /. 639. Lenard Soczewski , herbu Kociesza, umar 1563. Nakielski Miechów. /. 673. Damal. Episc. Fladisl. f. 38i. na licie

a

ew

w

w

22.

23.

w

Augusta

I.

w roku

Oric/iov. in

1550.

i

u Nakietskieg'o f.

Annal. Scrobiszoio.

{]^'l.

w

roku 1549.

in Arcliiep. Leopol.

1560.

Facies mier jego zrzuca na rok 1551. ale przywilejom któten Sorem przytoczyli Nakietskienm wierzy trzel)a, ile czewski, oraz byt pro])oszczem Miechowskim, Starów, in Mnna ten rok iium. nadgrobek jego kadzie/. 114. Clioby jednak mier jego przypada, przecie sukcesora nie móg mie Drobojowskiego, l)o w tym samym roku 155. po Ze!)rzydowsk!m bra Kujawskie Drohojewsi^i, z Clielmskiego posutiiony, jako Damalewicz pisze in Fladisl. ba i Facies sama to niówi. Po Drohojewskim kadzie ta Facies i)z{a!yskiego Micliala, ale ten w sto lat potem tu prezydowa, jako niej obaczysz. 24. Dyonizy Secygniowski, herl)u Jelita, umar roku 1569.. o tym ,

,

e

i

i

e

Kamienieccy Biskupi*

81

wimedlntc nastpi po Soczewskim wiadczy Nakiel. in M/ec/iotK f. 674. i Coiist. w roku 1563, nomliiatcm go Kamienieckim zowi. 25. Marcin Bialubrzeski, herbu

Abdank, wslqpi 1577, (z tejjo dochodz, midzy Sccyiriiiowskim i Bialobrzeskim, musia lu kto prezydowa, alem si jio nie mógi niiidzie doczyta; umar

e

liiiss. Florida f. 105. Papro, o herbach. Golicki, lierbu (irzymaa, postnpi na Chemskie 158/. Conjlrm. Jurium Cent. Zyii'ni. Ul. Chro. Plasec. 27. Stanisaw Gomoliski, herbu Jelita, postpi! na Chemskie 1591. Nakiel. in Miech. f. 770. Piechów, in Chelnt. Episc.

1586. Okol. in

26.

Wawrzeniec

28.

Pawe

II.

Wolucki, herbu Rawicz, postpi na uckie 1607, pooono przed Comoiskim, ale w tym czasie rzdzi t dyecezy, listem dowodz Zygm. III de feudo Pruss. danym 1605, to powiadczaj, Okol. in liuss. Florida f. 109. Bamalew. in Episc. Fladisl. 1601. Hist. Bonius tego

II.

///

e

Facie

Probal. Cracoe.

1(504.

29. Jan W. Jdrzej Prochnicki, herl)U Korczak, postpi na Lwowskie 1614. Scrobiszoc. in Archiep. Leopol. Okol. tonio 1. 30. 31aciej Ilf. Lubieski, herbu Pomian, postpi na Chemskie 1620. Danialeir. in Episc. Fladisl. Piechoic. in Chelni. tego opuszczono in Facie.

herbu Aacz, postpi na Przemyskie 1627. Hislor. Kobierzyc, f. 548. Treter. in Posnan. Episc. 32. Pawe IH. Piasecki, herbu Janina, postpi na Chemskie 1610. Sf/nod. Procin. Farsac. 1628, /. 9. Porzdek elekcyi 1632. Okol. in Russ. Florida f. 112.

31.

Adam Nowodworski,

Ada

Leszczyski, herbu Wieniawa, postpi na Cliemiskie 1646. Centur. Polec. f. 323. Acta Synod. Procin.

33. Jdrzej III.

Farsar. 1643. Okol. Russ. Florida/. 112. 34. 3Iiclia Erazm Dzialyski, herbu Ogoczyk, 1648. Porzdek elekcyi. Thoni. Clag. Lind. Treler. in Fannien. Episc.

Mar. 35. Jan V.

1.

3.

c.

12.

Ludwik Stpkowski, herbu Suchekomnaty, umar 1660.

Zauski toni o 2. ./". 829. 36. Zygmunt Czyowski, herbu Pobog, 1664. Kochoic. climac. 3. 37. Wojciech Koryciski. herbu Topoi-, postpi na Lwowskie 1669, podpisa manifestacy duchowiestwa. 38.

Wespazyan Lanckoroski, herbu Zadora, umar 1677. Zauski tonto 1. folio 377. Diploma Elecl. Jana III. 1674.

39. Jan VI. Czarnecki, herbu Lodzia, umar 40. Stanisaw II. Wojeski ierbu Zadora, ,

1.

2.

./.

805.

41. Jerzy DonhofT, herb 1687. 42.

Zauski t. 2. /. 829. umar 1685. Zauski

tego nazwiska, postpi na Przemyskie

Chryzostom Gniski, herbu Trach,

umar

1715.

Zauski

t.

1.

/. 680.

43. Stefan Uupniewski, herbu Sreniawa, postpi na uckie 1722. 44. Stanisaw III. Hosius, herb tego nazwiska, postpi na Po-

znaskie 1733. 45. Adam Augustyn Wessel, herbu Uogala, umar 1735. 46. Franciszek Kobielski, herbu Poraj, poslpi na uckie 1739.

Tom

i.

6

Iiiflaiitskie Biisknpstiro*

82

47. Wa(*a\>' Sierakowski, herbu Ogonczyk, 1740. 48. iMikolaj

Dembowski, herbu

49. Hieroiiiin Szeplycki, 50.

Adam

Jelita,

postpi na Przemyskie

postpi na Kujawskie 1751.

postpi na Pockie 1759.

Krasiski.

Her) kapituy Kamienieckiej

w

Krakowskiej kamienicy,

tym ksztatem pdzlem malarskim adumhrowany widziaem dwa klucze do góry zbami obrócone, a od siebie odwrócone, midzy niemi miecz niemiecki biay, ostrzem do g^óry, w polu czerwonem atoli Pawa, w herbie ta kapitua zaywa apostoów Piotra z których ten z mieczem, ow z kluczami dwiema w rku, tym sposobem widzie ich na ratuszu Lubelskim od tytuu ze przysposobiony, katedralnego kocioa Kamienieckiego mi«Hlzy inszych dyecezyl herbami, ;

:

.

i

;

sn

witych

na któr tez uroczysto tyche

,

kapitua si od-

prawuje, drugi raz na dzie narodzenia Najw. Matki kdy jednego z midzy siebie deputata na trybuna Koronny obieraj. Kanoników wszystkich w niej zasiada dwanacie, mi;

dzy któremi dziekan, proboszcz, archidyakon, kustosz, scholastyk,

kantor, kanclerz, praaci.

li\FLANTSKIE BISKUPSTWO.

.

kanonik Sigebergu , z Bertoldem opatem Liubeckim przypynwszy do Inflant na nawracanie pogastwa, apostolskieml tam pracami swemi, wiar chrzecijask rozkrzcwili. Arcybiskup Bremeski, pierwszego Meinarda S. na biskupstwo loflantskie powici w roku 1186. Buchol-

Meinard

cer

e.i-

Crantio. Praetor. L 2.

c. 4.

§. 2.

ex Arnoldo

1.

7,

^^

Inflantskie Bi^kiipst%vo. c.

8.

Munstcrus f. 373, od tej^o czasu póki arcybiskupia do Indan nie wesza, biskupi Inlluiitscy du nietro' i

godno

Bremenskiej nale/eli, co si moe pozna z listu IIonoryusza III. Papiea w roku 1218, u Riunauda t. 13. num. 40. Po Meinardzie wstpi na stolice; Bertold, po Bertoldzie Wojciech, po Wojciechu Mikoaj. Hartknoch in animadvcrsio : ad Dushnich. p. 3. c. 28. konsekracy 3Ieinarda na rok 1170 skada, mier za jego na rok 1193. Berlolda potem, dopiero w roku 1196 powiconego by mieni. Supplikowali potem u Honoryusza Papiea w roku 1223, eby Inflanty arcybiskupi godnoci uczci: ale to nie doszo w roku 1236, czego dochodz z listu Grzegorza IX. Papiea u Rainauda t. 13. num. 61 , w którym pisa do Jdrzeja arcybiskupa Lundeskiego w Szwecyi Prymasa, aby nowe w Inflantach biskupstwa postanowi: co on do skutku polji

a

przyprowadzi;

zaoywszy Lealheskie

,

Wiroskie,

i

Re-

welskie biskupstwa których podda pod jurisdykcy arcybiskupa Pruskiego i Inflantskiego, tak si albowiem zrazu póki po mierci 31ikoaja biskupa Ryskiego w roku 1255, Wojciech wtóry do miasta Rygi? metropolji nie przeniós. Rainaud. loco citato. Bzoinus num. 5. Jlafenes num. 3. Krom za wzwy wyraonych, naleay do niej jeszcze te sufFraganie Kuroska, Ossyliska, Derpska, nadto Sambieiiscy i Pomezascy biskupi, ba i Warmiscy, póki si pod stolic apostolsk nie poddali. Wkrótce jednak wiele z tych biskupstw Inflantskich upado, bo zaraz w tyme roku 1236, Krzyacy, Lealheskie, Wiroskie, i Rewelskie biskupstwa posiedli^ o co, pisa do nich list Grzegorz Papie, ale ojcowskie napomnienia may skutek miay. Rainau. Ryg nawet same arcybiskupom wydarli, o któr gdy potem sia kótni byo , Bonifacy IX. Papie przymuszony, Ryg Krzyakom przysdzi; a Jana arcybiskupa Ryskiego, patryarch Litewskim uczyni. Bzovt'us ex Crantzio /. 9. f^andal c.2S. iSiemo. 1. 2 c. 16. Dugosz w roku 1397, którego si dziao. Przecie i potem arcybiskupami Ryskiemi ich tytuowano, których szereg kad, od roku 1236. 1. Wojciech X Armakaskiego biskupa pierwszy wzi Palliusz, by zakonu witego Benedykta. 2. Jan a Lunen. 3. .an a Wechen. . Jan hrabia z Zweryna, herbu Oliwa, 1299. D/u'osz. 5. Isaurus. 6. Fryderyk zakonu Franciszka 1319. 7. Engelbertus a Dalen. 8. Fromoldus a Tidliuzen. 9. Siferdus a Blomberch, herb swój wasny. 10. Jan a Synten. 11. Jan Walemoder. 12. Jan liabundi. 13. Henning Skarpenberg. 14. Sihester, 1463, f"^adin^us. 15. Stefan Gruchen, umar 1483. 16. Micha Hildebrandus Krzyak. 17. Kastralinden.

zwa,

:

.

Iiiflantscy Biskupi.

84

19. Tomasz Cho.iiijk. 20. Grllhelm Brandeburski, umar 15(13. Przez trzysta tedy lat, inai'i-od. 209. 19. Mikoaj KrzYszlol' Kadziwi, liei'l)uTrl)V, postpi na Województwo Wilcsklo 1()04. Consl. 1593. /. ()()3. i 159(). /. ()83. Lw/ 741fi'ni unia I. 1597. Miafilu Lwoic. Dury civ. f. 54. Papro. Oarod. fol. 210. Genealog. Radziwil. Gcagnin. Chroni. 18. Jan (^lilcbowicz,

n Okol. Towo

licrhii

II. f.

f

Buss.f. 20. Ale\ander

lim. 21.

22. 23. 24.

10.

Ciodkiewirz,

lierl)ii

f. 800. / 1()13. /. 5.

Koriesza,

Lubie,

umar

f. 89.

1620. Const.

Durycw.

f. 85.

Zycie B. Jana z Dukli 10i7. Janusz Tyszkiewicz, lierbu Leliwa, postpi na województwo Wileskie 040. Consl. 1634. Porzdek Elek. 1032. Protestacya na sejmie 1()35. Mikoaj Abrahamów icz, herl) swój wasny, umar. Porzdek Elek. 1048. Duryew. in MS. Geneal. Tyszkiewicz. Alexander Sluszka, ierlm Ostoja, 1051. Okol. in Buss. Flor.f. 133. / Totn III. f. 339. KocIwuk climac. Duryeic. Pami. Mikoaj Stelan Pac, ierbu Gozdawa postpi na kasztelani Wilesk 1070. Const. 1053./. 10. / 1002. /". 14. ,

25. Piotr Pac, lierbu Gozdawa , 1070. umar. Zauski T. I. f. 187. Zawadzki f. 84. Decora Lilieti Paciani. 20. Marcyan Ogiski, herbu Brama, piecz wielk 1684. Cons. 1070. / 1083. /. 4. Porzdek Elek. 1074. Zauski Tom l.fol.

wzi

805. 27. 28.

29. 30.

3L 32.

33.

34.

Paw e Cypryan, Brzostowski

herju Strzemi, umar 1089. Plinius Pcilemonic. Kazanie na jego pogrzebie. Alexander Unichowski, herb swój wasny, umar 1097. Zauski Tonio n.f. 331. Duryew. in MS. Kazimierz AYadysaw Sapieha, herbu Lis umar 1703. Zauski 1097. T. II. f. 444. Histor. Sapieh. p. 2. /. 49. Walicki. Miclia Kazimierz Kocie, herbu Pelikan, 1703. Constit.fol. 29. Kazimierz Oiiiski, herliu Brama, postpi na Wileskie 1730. Józel" Ojiiski, herbu Brama, umar 1737. Miclia Kadziwi, herbu Trby, postpi na Wilesk kasztelani 1742. Alexander Pociej, lierhu Waga, umar 1709. ,

35. Tadeusz (Andrzej)

30. Józef

Ogiski, umar 1780.

ksi Kadziwi.

SIERADZKIE To województwo,

Ora

,

czarnego, a

tej, tali,

ze

stykaj pod

w

WOJEWÓDZTWO.

w polu czerwonem pó pó Lwa czerwonego wkoroniezopoow Ora, grz])letami z sob si za herb nosi

zotem,

pó Lwa,

z

t koron,

u obiidwu jzyki wywieszone. Dzieli

Sieradzcy IFoJewoilowie.

li>l

to województwo na powiaty: Sieradzki, Piotrkowski, Radomski, Czedkowski, krom teg-o ma do siebie przyczon zleml(^^ Wielusk, w której si(; dwa powiaty znajduj. WieluTa ziemia w herbie swoim uywa Baski i Ostrzeszowskl. ranka z chorgiewk z kiellcliem, w czerwonem polu, takim ksztatem, jako niej obaczysz; w Wieluniu osobno sejmikozwyka, bo województwo Sieradzkie swoje obrady w Szadku odprawuje. Kasztelanów krom Sieradzkiego, liczy tych: Rospierskiego, Spicimiersklego, Wielusklej^o, który si ez przedtem zwa Casfellanus de Ruda, i Konarskleg^o. Rycerstwu tego województwa pierwszym, laku czerwoneg-o do piecztowania listów swych pozwolono która to preroga-

si

i

wa

:

tywa tamtych czasów bya osobliwsza, kiedy sami tylko ksiPolscy i kancellarya Ich, takiej pieczci zaywaa, nikomu si za inszemu teg^o niegodzio teg^o za przywileju ztd nabyli, ^dy czyck szlacht, w potrzebie z Krzyakami nieci nie mog^c si gwatownej natarczywoci przyjaciel opasa, oprze, chorg-Iew województwa stracili: Sieradzkie rycerstwo na posiek im przypadszy, nie tylko Krzyaków odparli, ale i

ta

:

e

i

chor^i^iew ich fortunnie odyskali Papro, o herb. Nakiel. województwa, dwóch f. 113. Dwóch posów z Sieradzkiego z ziemi Wieluskiej na sejm stawa: na trybuna Koronny de:

putatów dwóch.

Herb wojew. Sieradzkiego.

Herb ziemi Wieluskiej.

SIERADZCY WOJEWODOWIE. 1.

3Iikolaj z

Kalinowy, 1i(M'1)U Zarl);i, 1210. OUols. T. Slonuncnta Faniilji Zar.^'Oóu\

wilcju f. 322.

UL

z-

przfj-

^

.

Sieradzcy

152

Woj e wodo wie.

Zhislaw, hciim Koral), 1242. List Konrada Ksizcia Sieradzkiego i czyckiego u Szczygiels. in Tinecia f. 152. herbu Lis, umar 1288. List Leszka Ks. Czarnego u 3. Piotr, jSaJiiel. w Miech, f '6i\. i 1287. na dri/gim licie. 4 Mateusz z Kalinowy, herlm Zarcha, 1288. romer f. VII Biel. Tonio U. f. 322. f. 198. Okols. 4.'- Zawisza, roku 1293. Codex Dipl. Raczy. p. 84. herbuPobog, 1309. Papro, o herb. f. 174. 5. Jaliób z Koniecpola, pewnego napisu w kociele Koniecpolskim Okol. T. IL 5.'' Stefan, roku 1339. Naruszewicz. 13(50. List Kazimierza Króla u Olszow. 0. Hebda, herbu Pomlan

2.

.

w

;:;

w

,

de Printat. 7.

w Zauskim,

Fitae Episcopor. Ploce?is.

Wawrzeniec z Kalinowy, herbu Zarba, 1368. Okols. T. IIL 323. Monimenta Familji Zarbow. Duryew. in MS.

f.

Lis, 1372. List Wadysawa Króla miastu 1373. miastu Krakowskiemu. 9. Mikoaj, herbu Pomian, zabity 1400. Okols. T. IL, ale co do roku jawna omyka, z tego pozna co si niej powie. 10. Jakób z Koniecpola, herbu Pobog-, umar 1430. ListJagiela Króla 1398. mMLstu Kraków, i 1401. / 1422. i u Olszow. de Primatu 1406. i u Nakiel. w Miecfi. 1401. /. 36S. i 1429. /. 432. Pa8.

Swentopek, herbu

Lwowskiemu

11.

i

procki o Iierbach, Dugosz, Cromer, Olwlski T. U. Miech. Marcin z Kalinowy, herbu Zarba. List Jagie KróaH^i. miastu Kraków. Acta Castren. Ostrzeszów. 1433. Pokój BrzesJd

u ask. f. 140. 1436. 12. Jarand z Brudzewa, herbu Pomian, 1442. List la miastu Kraków, i Sendomirsinemu. 13. Derszaw z Rytwian, herbu Jastrzbiec , postpi

Wadysawa Kró-

14.

na województwo Sendomierskie 1457. List Kazimierza Króla u askiego 70 Stal. f. 65. i miastu Jiraliowskiemu i u Herburta w Statucie f. 18. Dugosz, Cromer. List miastu Gdaskiemu 1455. Wawrzeniec zKalinowy, lierbu Zarba, umar 1460. Okol. T. IIL /. 323.

Monimenta Familji Zarbów.

z Leenie, herbu Nacz. List Kazimierza miastu Krakoicskiemu 1461. Bielski f. 433. Cromer lib. 25. Dugosz, Wapowski, Miecfwwita. 16. Derszaw z Rytwian, herbu Jastrzbiec, umar 1471. Papro. Ogród. List Kazimierza miastu Sendom. 17. Mikoaj z Brudzewa, herbu Pomian. List Kazimierza Króla 1475. miastu Lubelskiemu, i u Paprockiego o herb. 1476. /. 202. Tego 1478. miastu Kraków, i 1485. DugoszT.II Acta ter-

15.

Sdziwoj

.

r CS tria Siradiefisia 18. Piotr Dunin, herbu

abd,

tien.

chyba

ale

,

w

tym roku

1478.

nie

Historia Posselii Polon. Prujako si wyej mówio,

móg by,

to 1487.

Pampowski, herbu Gozdawa, umar 1510. List Albrycita 1500. u Olszow. i u ask. w Stat. 1496./. 110. iZygm. I. 1510. miastu Krakoio. 20. Jarosaw aski, herlm Korab, umar. List Zygmunta I. 1512. u Olszow. i 1519. Damaleio. in Arcfiiep. Gnes. f- 292. Metryka 19.

Ambroy

Koronjia. 21. Jan Kocieecki, herbu 1524. List Zygmunta

Ogoiiczyk. Metryka Koronna, in MS. Petricoviensibus.

I.

umar

sieradzcy l¥oJe wodo wie*

1^5

Z2. Hieronim aski, herbu Koral), umar 1542. Ll^t Zygmunta I. 1527. z 1538. miasfu Luhclskiojntt. Cnllegiatij owickiej 1524. Starorol. Bcllat. Slcida/ius lih. 13. Paulus Jorius lib. 33. 23. Stanisaw aski, iierhii Korab, umar 1550. List Zygm. u Nakiel. f. 717. i u Paprockiego o herb. f. 86. 1546. i Augusta I. miastu Lwów. 1548. 24. Jan Spytek Tarnowski, icr])u eliwa, umar 1556. List Augusta \.L miastu Lwowskiemu 1550. i u Damalew. in Epis. Fladisl. f. 286. i u Nakiel. f. 655. 25. Stanisaw Kocieecki, lierbu Og:oriczyk, umar 1561. List Augusta L miastu Lwowskiemu. 1557. u Papro, o herbach f. 473. l^arszaricius. 26. Jan Kocieecki, lierjiu Og:oilczyk, umar 1566. Cojist. 1563. fol. 65. Orichorius in Panegir. Nuptiali. Metryka Koronna. *) 27. Wojciecli aski, lierliu Korab, umar. Dedicat. Cfironolog. 1.567. Constit. 1569. Bielski 1572./. 652. Sarnicki in Praefat 1587. List Zygmuta Ul. miastu Lwowskiemu 1597. List do Sixta Papiea 1589. u Sewerina in S. Hyacintho libro 3. cap. 45. 28. Alexander Koniecpolski, herbu Pobog, umar 1609. Laudum IFojewództwa Sieradzkiego 1607. przeciw Rokoszan. Hist. Provinciae Polonae. Constit. 1608. /. 887. 29. Stanisaw Bykowski, herbu GryfT, umar 1624. ListZygmun. III. 11. defeudo Prussiae 1611. Const. 1620./. 2. z 1611. 30. Jan Baranowski, herini Jastrzbiec, umar 1633. Constit. 1629./. 16. et 1631. /. 26. Porzdek Elekcyi 1632. 31. Kasper Denhotr, herjju tego nazwiska, umar 1643. Constit. \Ct2k. f. 3. n635./. 2. « 1638. /. 9. 2 1643. A 17. Starowolski in '

Tego

/

Monumentis. 32. Maximilian Przerbski, herbuNowina, umar 1647. Centuria Potoc. fol. 433. Acta ter r es tria Siradiensia. Okolski tomo 2. /. 285. 33. Jan Koniecpolski, herbu Pobog', umar 1661. Porzdek Elekcyi 1648. Dedicat. Slamae Parisii 1659. Mówca Polski f. 148. 34. Hieronim Wierzbowski, herbu Jastrzbiec, umar 1665. Constitut. 1661./ 25. i 1662./ 27. Kochów, climact. 3. lib. 4./ 175. 35. Jdrzej Starkowiecki, herbu odzi, umar 1665. Historia Colleg. Calissien. 36. Karol Zygmunt Przerbski. herbu Nowina, umar 1669. Constit. 175. 1667./ 21. Kochów, climact. 3. lib. A. 37. Felix Potocki, herbu Pilawa, postpi na województwo Krakowskie 1682. Constit. 1676. fol. 9. et 1670. fol. 25. et 1678.

f

fol. 3. 4. 38. Jan Pieniek, herbu umar 1711. Constit. 1683. et 1690./ 5. ^^1703./ 9. Zaiuski na rónych miejscach. 39. Jan Koniecpolski, herbu Pobog-, umar 1720.

/

Odrow,

40. Franciszek Wielopolski, herbu

Staryko, postpi na wojewódz-

two lirakowskie 1728.

*)

o-

List oryginalny Uchaskiego prymasa do kardynaa llozyusza z wicza pisany roku 1564. dnia 12. Grndnia , czyni wzmiank o omyka wic mierci Jana Kociekckiego wojewody Sieradzkiego

—

lat

dwóch

ko j) o Isk

i

w

ni.

Nicsipckim P. IV.

—

i

by

oraz len Kocieecki generaem Wiel-

Troccy Wojewodowie.

154

41. Al('xan(ler 3Iycielski, herbu Dog^a, umar 1729. 42. Ale.\andcr Szembek, herb swój, do 1754. 43. Kazimierz Dl)ski, herlm Godziemba, umar 1764. 44. Wojciceh Opaliski, herlm odzi, umar 1774. 45. JMikoaj 3Iaachowski, herbu Na\^cz, umar 1783. 46. Micha Walewski, herlm Kolumna.

TROCCY KASZTELANOWIE. Komput

ich

kad

to jest od

1.

od pierwszej unji Litewskiego ksicztwa z

Jagwa

umar 1420. lAsi Króla lA\'d.f.\'Z7.SfnjJkoicskif. Ml. Hist. Sapieh.

Simeon Sunigaio, herbu Lis,

w

Sfat.

Papro,

ucmk. i

koron,

roku 1413.

Okol.

Alexander Knia JuryevA icz, herb swój wasny. List Jagie Króla (lany Rusi. 1433. Kojalow. in MS. Paprocki Ogród. 2.*' Lelussa w 1436. Niesiccki T. fi. p. 42. 3. Mikoaj Niemira, herbu Gozdawa, 1444. Okolski Tomo l.f. 399, lubo si jeszcze ten Mikoaj Grzyma, zwa na ten czas. 3.'' Jan Zabrzeziski, herbu Leliwa, 1492, postpi na Trockie województwo 1498. Niesiecki IV supplem. 4. Stanisaw Janowicz Gastod,. herbu Abdank, 1499. List Aleocandra Króla u ask. wSat. f. 120. i u Herburaf. 298. Chro. Gragnin. 5. Jan Kiszka, herbu Dbrowa, 1500. Tegom gdzie czyta, alem au-

2.

tora 6.

zapomnia nanotowa.

Jerzy Radziwi, herbu

Trby, postpi na kasztelani Wilesk.

List Zygmunta 1. 1527. in MS. Pctricoriensibus. 7. Piotr Stanisaw Kiszka, herbu Dbrowa, postpi na województwo Trockie 1533. Przywilej na ftindacy ojcom Dominikanom

uckim. Jan Radziwi, herbu Trby, umar 1542. Starowolski in Bcllator. Sarmat, et in Monumen. Stryjków, f. 752. Kojalow. par. 2. 9. Hieronim Chodkiewicz, herbu Kociesza postpi na kasztelani Wilesk koo roku 1553. Stryjków, od roku fol. 760. Przywilej ziemi Bielskiej u Januszów, w Statut. 1547. /. 837. Histor. Sapiefi. par. 2./. 13. Kojalow. par. 2. postpi na kasztelani JO. Grzegorz Ciodkiewicz, herbu Kociesza Wilesk 1562. Kojalow. par. 2. 1559. Okol. Tomo. 111 f. 139. 8.

,

IM

,

Papro,

12.

13.

o herb.

ksie

Zbaraski, herb swój wasny, postpi na województwo Trockie 1566. List Augusta 1. in MS. Petricoinensibus. Ostafl Woowicz, herbu Bogoria, postpi na kasztelani Wilesk 1579. Bielski f. 768. List yluausta 1. u PaprocJiiego 1572./. 524. Consl. 1578./. 332. Heindensz lib. 2. Krzysztof Radziw i, herbu Trby, postpi na kasztelani Wilesk 1584. Paprocki o herb./. iS\^^. Stryjkowski f. T67 Hci?idensz.

11. Stefan

.

de Nupt. Zamojski. 14. Jan Clilebowicz, herbu Leliwa, postpi na A\ojewódzlwo Trockie 1586. MS. Cracoricnsc. Papro. Ogród. Duryew. in MS.

Troccy Wojewodowie. 15.

iSi$

Mikoaj Krzysztof Hadziwil, herbu Trby, postpi na województwo Troclvic 1591. List Zygmunta Ul. 1589. u Okolsk. Toino

11. f. 353. Trathsakcya Bdziska. Sarnfcki in Pracfatlone. 16. Alexan(ler j^sie Pniski, herb S. Jerzy, 1595. umar. Papro. Of^nkl.f. 208. Sparta Po/skaf. 33. Chroni. Gcagn. MS. Ro-

zrazewski. 17. Jan Jerzy Ra(lziA\'i, herbu Trby, umar 1626. Acta terrestria Calissien. 1610. Starowol. in Manum. f. 530. Const. 1613. /.

Genealogia na mappie Radziwiowska. Radziwi, herbu Trby, postpi na kasztelani Wilesk 1633. Porzdek Elekcyi 1632. Starowol. in Monum. Con5.

18. Wojciech

cio P. Olszow. 19. Krzysztof Chodkiewicz, herbu Kociesza,

Wilesk

1()36.

Okolski

Tomo

I.

postpi na kasztelani Penegiryk na wjedzie jego

na województwo Wileskie. 20. Jan Wilczek, herbu Mdrostki, po roku 1636. Niesiec. w supplem. podskarbstwo wielkie Li21. Mikoaj Kiszka, herbu Dbrowa, te^^ skie 1643. Constit. 1638. /. 9. Gratiae Seculares. 21.'' Jdrzej Sapieha, herbu Lis, 1644. Niesiecki w supplem. 22. Alexander Ogiski, herbu Brama, 1653. umar. Constit. f. 5. Genealogia namappie domu tego. Kazanie pogrzebowe. 23. Jan Karol Kope, herbu Róa, 1680. umar. Historia Sapieh. par. 2. /. 49. Walicki o Obrazie Kodeskim.

wzi

24.

Pawe

Cvprvan Brzostowski, herbu Strzemi

wództwo Trockie 1684.

,

postpi na woje-

Constit. 1683. /. 9.

Jan Kierdej, herbu Jodziesko, umar 1685. Niesiecki w supplemencie. Stanisaw Wincenty Orda, herb swój wasny, umar. Constit, 1685. /. 4. Dui^ewski in MS. Kazimierz Sapieha, herbu Lis, postpi na województwo Trockie 1697. Zauski Tomo II. f. 444. Hist. Sapiehana. Walicki. 3Iicha Kryszpin, herb swój wasny, umar. Zauski 1697. To?n 11. f. 444. Histor. Collegii Brestensis. 3Iicha Kazimierz Kocie, herbu Pelikan, postpi na województwo Trockie. Zauski 1700. Tomo II. f. 955. 31ikolaj Ogiski, herbu Brama, 1712. umar. Hist. Sapieh. par.

24.''

,

25. 26. 27. 28.

29.

Genealogia Ogiskich namappie. Fryderyk Sapieha, herbu Lis, wzi piecz wielk Litewsk

2./. 53. 30. Jan

'

1736. województwo Witebskie 31. Kazimierz Pociej, herbu Waga, 1736. 32. Micha Radziwi, herbu Trbv, postpi na ^^•oje^^•ództ^^•o Trockie 1737. 33. Antoni Kazimierz Sapieha, herbu Lis, umar 1738. 34. Alexander Pociej, herbu Waga, postpi na województwo Trockie 1742. 35. Micha Massalski, herb swój, postpi na kasztelani Wilesk 1743.

wzi

36. 37. 38. 39. 40.

Tadeusz Ogiski, postpi na województwo Trockie 1769. Konstanty Ludwik Plater, umar 1777. Jdrzej Ogiski, umar 1783. Józef Radzi^^^, postpi na woje>>ódzl\\ o Trockie 1787. Kazimiei-z Konstanty Plater.

Jczyckie Województwo.

156

CZYCKIE WOJEWÓDZTWO. Nosi na

chorgwi pó Lwa czerwoneg^o, na biaem polu, a na

czerwonem polu pol Ora biaego, tym ksztatem jako województwo Sieradzkie: korona zota, obiedwiegowy tych zwierzt opasuje. Bielski f. 6. Gvag-nm Chroni, PoL Papr. o herbJ. 605, kdy z Baszkona dawnego historyka Polskiego przywodzi, ze z tego województwa wychoza Bolesawa Chrobrego Króla tysice rycerskich dwa w pancerzach, a cztery tyludzi dzio Dzieli si na trzy powiaty: czycki, Brzetarczami. sice z 3Iiasta te przedniejsze co w tem wojewódzziski, Orowski. i

,

czyc, Orów,

Pitek, Brzeziny, Konarzew, Inowodz, Biechow. Kasztelanów, krom czyckiego, liczy trzech: Brzeziskiego, Inowodzkiego I Konarskiego. W^ czycy sejmikuje, zkd dwóch na trybuna koronny deputatów, czterech na sejm posów wysyaj. twie rachuje Gvagnin'.

CZYCCY

WOJEWODOWIE.

Krzesz, herbu Kroje, \1\^. Paprocki o herb. f. 262. Okol. Toma I. fol. 498. Te?iz-e jeszcze w roku 1087. kadzie Jana wojewod czyckim T. II. f. 480., ale si f. 478. poprawi y i rok napisa 1418. 2. Piotr Dunin, herbu al)C(, 1240. Przetoc. z Monimentów tego 1.

Ligz

domu. Poniatowski o

tej familii.

herbu Jastrzbiec, umar 1242. Lisi Konrada ksicia u Nakielskieg(\w Miech. /.|164. 4. Boj,nisz, herbu Pólkozic, 1243. List Konrada ksizcia u Szczygielskiego in Tinecia lib. 2./. 152. 5. Spityjiniew zDbrowy, herbu Poraj, 1248. List Kazimierza ksizcia u Papro, o herb.f. 363. i u Okolskiego. 3.

Scibor,

Jczyccy IFoJe wodo wie* 6.

7.

8.

1^7

Swantopek, herbu

Lis, 1310. Przywilej klasztoru Jdrzejowskiego u Papro, o herb. f. 134. Okolski Tomo II. f. 143. Pawe zSpiciinierza, herbu Oj?oczvk, 1329. fl339.) Bielski fol. 217. Papro, o fierr.f. 410. Okolski Tomo II. fol. 322. Jan z Oporowa, herbu Sulima, 1357. List Kazimierza Króla u Olszow. de Primatu w Zauskim. Damalew. i/i Episcop. Fladisl. f.

243.

Jan Ligza, herbu Pókozic, 1379, raczej 1369. Papro, o herb. fol. 188. Bzouius in propag'. cap. 23. Okolski Tom,o II. fol. 478. 10. Jakób z Koniecpola, herbu Pobog-, umar 1380. Nadgrobek u Paprockiego o herb.f. 174. Okolski Tomo II. f. 428. 9.

umar. List Jagie Króla 1386./. 1389. /. 333. u Nakiel. w Miechoioii, i 1395. fol.

11. Jan Lig:za, herbu Pókozic,

329. 344. 12.

13.

Tego

Stanisaw Lig:za, herbu Pókozic. List Jagie Króla miastu Kraków. 1398. i 1399. którego tez umar. Pruscz in Cracov. f. 67. i u Papro, f. 188. Jan z Leenie, herbu Nacz, umar 1400. List Jagie Króla miastu Lubelskiemu. T''^o:^1399. miastu Krakowskiemu Oiol.

Tomo

II. f.

254.

Ligza, herbu Pókozic, umar 1413. List Jagie 1401. u Papro, o fierb. f. 55. i miastu Kraków. 1403. i u askiego

14. Jan

15.

w Statucie 1412. /. 127. Okoski Tomo II. f. 478. jeszcze go pisze w roku 1418. Mikoaj z Oporowa, herbu Sulima, 1425. umar. List Jagie Kr. uasiiego w Statucie 49. i 1421. i 1422. /. 171. i u Przyuskiegof. 299. 3Iarcin Scibor z Rytwian, herbu Jastrzbiec, 1434. Cromer . 21. Okoski Tomo I. fo. 320. List Jagie Króa u Okolskiego Tomo II. f. 290. Jan z Kalinowy, herbu Zarba, umar 1438. Olwlski Tomo III. fo. 323. Acta Castrensia. List Wadysawa miastu Krakowskiemu. Wojciech 31aski, herbu Nacz, umar 1453. List Kazimierza 1451. u Oszow. de Primat. Wadysawa III. u ask. iv Sta. 1438. /. 82. i 129. Piotr z Oporowa, herbu Sulima, umar. List Kazimierza u Januszów, w Statucie 1462. /. 799. Tego 1455. Gdeszcza-

f

16.

17.

18.

19.

nom, u askiego f. 65. u Herburtaf. 18. Mikoaj z Kutna herbu Ogoczyk, postpi na Poznaskie województwo 1489. List Kazimierza miastu Lubelsk. 1475 i u askiego w Statucie f. 86. 1478. MS. Konopatscianum 1476. Metryka Koronna. 21. Marcin z Zborowa, herbu Jastrzbiec, 1493. Acta Terrestria

20.

,

,

Lanciciensia.

List

Abrychta Króla miastu Sendomirskiemu.

22. Piotr Myszkowski, herbu Jastrzbiec, umar 1507. List dra Króla u Papro, o herb.f. 55. 1501. 1504. 1505.

Alexanz^ Karn-

kowsk. de Primatu. 23.

Jarosaw aski, herbu Korab, postpi na Sieradzkie województwo 1510. List Zygmunta I. u askiego w Statucie na pocztku 1507. roku.

—

.

Wrczyccy IWoJe wodo wie*

158

24. Jan z Kalinowy, herbu Zarba, 1510, postpi na województwo Kaliskie tejjo roku. Okolski Tomo III f. 525. *). 25. Mikoaj czyli Jan Jarand z Brudzewa, herbu Poniian, 1519. List Zygni. I u Olszow. dePrimatii i 1512. u tego. Papro, i Okol. 26. Jdrzej Oporowski, herbu Sulima, 1532. Metryka horo/ma. List Zygi/iim/a I. 1537. miastu Krakowskiemu. 27. Jan Koeielecki, herbu Oj::oczyk , 1540, umar 1545. Paprocki

Zygmunta I. 1543 miastu Kraków. Brudzewa, herbu Pomian. List Zygmunta I. u Nakiclskiego w Miech. f. 621). Augusta I. 1548. fniastu Krair

28.

Gniazdzie Cnoty. List

Mikoaj Jarand

z

kowskiemu i Lwowskiemu Orichou. in panegir. f. 242. Wojciech Koryciski, herbu Topor, 1555. Okolski T. III. /. 51. niezeszlaf. 32. Starowol in Monum. f. 208. Duryew. ukasz Górka, herbu odzi, postpi na województwo Poznaskie 1564. Rey Zwierzyniec 1562. Orichorius. Górnicki. Mikoaj Sokoowski, herbu Pomian, umar 1565. List Augusta Inwentarz Skarbu Koronn. in I. 1565. miastu Lwowskiemu. MS. Petric. 1564. Jan Sierakowski, herbu Oji-oczyk, umar 1589, Constit. 1569. /. 154. List Stefana Króla u Fridimlda 1576. Bielski \b7'Z. f. 652. Heindensztein de Nupt. Zamos. 1583. Papro, o herb. Okol. T. II f. 509. Gragnin Chroni. Polon. Hosii Epistolae. piecz 1()06. List Stanisaw Miski, herbu Prus tertio, Zygmunta IH. de Feudo Pruss. 1605. Tego 1597. miastu Ltcow. Lubien Hist. f. 7. Adam Czarnkowski herbu Nacz, umar 1627. Constt. 1608. /. 887. i 1611. /. 32. i 1623./. 9. Edykt przeciw Rokoszanom 1607. Stanisaw Radziejowski, herbu Junosza, umar 1633. Consit. 1628. /. 4. ?163l. /. 5 i 1633. /. 7. /1637. /. 3. ZaluskiT. Ul.f 859. Stefón Gbicki, herbu Nacz, umar. Const. 1641. /. 10. Starowol. in Cracov. Episcop. f. 305. Okolski Tomo II. f. 257. Jan Leszczyski, herbu WKMiiawa, postpi na województwo Poznaskie 1656. Fulden 1655. lib. 5./. 93. Kochów, climact. 2.

29. Jan Koeielecki

Nup tiuli MS.

30.

,

herbu Ogoiiczyk

,

Calissien. Okolski

1553.

Tomo L

Pami

31. 32.

33.

34.

35.

wzi

,

36. 37. 38.

/. 16. et 86.

39.

40.

Wacaw

Leszczyski, herbu Wieniawa, 1659, umar. Dedicatio Slaviae Parisii. Heroica Poesis P. Sowicki. 39.'' Jdrzej Starkowiecki, herbu odzi, umar 1665. Niesiecki

w supplem. Wadysaw Leszczyski,

herbu Wieniawa , umar 1679. Const. 1661. /.li. rowa, umar 1619. Duryew. Niezesz. Pa79. Okolski T. II. f. 137. Kazanie Pogrzebowe. 18. Hieronim AYoowiez, iierbii Bogoria umar 1641. Constit. 1620. /. 12. et 1628. fol. 3. Porzdek Elekcyi 1633. Okolski T. I. ,

,

mi/.

,

/. 56. 19. Jan Lacki

herbu tego nazwiska, umar 1646. Analecta Nieszpor.f. 155. Starów. inMonum.f. 306. 20. Janusz Radziwi herbu Trby, postpi na województwo Wileskie 1651. Porzdek Elekcyi 1648. Hist. Past. f. 229. Centuria Potockiego/. 107. 21. Jerzy Karol Chlebowicz, herbu Leliwa, postpi na województwo Wileskie 1670. Constitut. 1661. /. i. Manifest Lubomirsk. ,

,

/. 66.

22. Wiktoryn Mleczko, herbu Korczak , umar 1670. Conflrmatio Juriuni Gentium. Jana III. 1676. Const. tego roku. 23. Kazimierz Pawe Sapieha, herbu Lis , postpi na Wileskie województwo 1682. Hist. Sapieh. par. 2. /. 60. 24. Pawe Micha Pac, herbu Gozdawa, umar 1696. Constit. 1685. /. 13.

Kazanie pogrzeboioe. Duryew.

in

MS.

25. Grzegorz Ogiski, herbu Brama, umar \7{yd. Zauski T. II. f. 955. et T. 111. f. 896. Historia Sapiehana par. 2./. 53. 26. Kazimierz Zaranek , herbu Korczak , umar 1729. po którym wakowao do 1742. 27. Józef Tyszkiewicz , herbu Leiwa, jeszcze 1754

w

w

28. Jan Chodkiewicz herbu Kociesza 1764 do 1780. 29. Antoni Giegud, 1782. jeszcze 1783. ,

w

BRZESKIE KUJAWSKIE

WOJEWÓDZTWO.

Herb w^ojewództwa pó Ora bialeg-o, i pó Lwa czarnego, grzbiety ich do siebie obrócone, gowy ich pod jedn

koron

na zotym polu. Bielski fol. 6. Paproclii o herb. fol. 608. Guagnin fol. 253 w Kronice Polskiej. Tak Brzeskie Kujawskie, jako i Inowrocawskie województwa, jednz kiedy ziemi byy, o czem ciz sami wzwy pomienicni historycy wiadcz; ale potem tez ziemi na dwa województwa prze^

Tom

i.

11

162

Brzeiskie HiiJaiviskiel¥ojeirództiiro.

dzielono, Kujawskie i Inowrocawskie. Czasu którego si to stao, aden z lilstoryków nie naznaczaj ile jednak z Kromera

w roku 1374 w kupie pod bo Zemomyl okietków brat umierajc, trzech synów zostawi, którzy g^dy si dzielili powiatami tej ziemi, Przemylowi dosta si Bydg-oski, Leszkowi Inowrocawski, Kazimierzowi Gniewkowski; ale sie nie dugo cieszyli t sukcessy: powiaty albowiem tej ziemi, od rónych rozebrane, juz w "Wadysawa Opolskiego ksizcia, juz wZemowita ksizcia Mazowieckiego, juz w Krzyackie rce poich Wadysaw Jagieo Król Polski szczliwie odzyszy j ska, jedne koo roko 139G, drugie koo roku 1403. Cromer Ztd dochodz, ze dopiero koo roku 1400, ta 1. 15 e^ 16. ziemia na Brzeskie Kujawskie i Inowrocawskie województwa na licie tego Króla miastu Lubelskiemu przedzielona, ile danym w roku 1400 czytam Macieja z Radolina wojewod Inowrocawskiego, i w roku 1413 przywilej Hrodelski u askiego w Statucie podpisali inter praesentes ^ Maciej z abiszyna wojewoda Brzeski, i Janusz z Kocielca wojewoda Gniewkowski, bo tak przedtem Inowrocawskich tytuowano. Kiedy za jednego tylko wojewod ta ziemia miaa, Kujawskim si pisywa, jako czytam w roku 1222, na erekcyi katedry Chemiskiej, i w roku 1228, na licie Konrada ksicia Mazowieckiego u Praetor. lib. 2. cap. 4. Dzieli si na powiaty Brzeski i Kujawski, krom kasztelana Brzesk. Kujawskiego, rachuje innych pomniejszych trzech, Kruszwickiego, Kowalskiego i Przedeckiego. Miasta te przedniejsze w sobie zamyka: Brze, Radziejów, Kruszwic, Kowal. Tak Brzeskiemu lib.

13. dochodzi Paprocki, jeszcze

jednym wojewod zostaway:

a

e

województwu, jako

i

Inowrocawskiemu konstytucya Koronna

1510, za Zygmunia pierwszego pozwolia spoem w Radziejowie sejmikowa, kdy dwóch deputatów na trybuna Koronny, czterech na sejm posów obiera zwykli.

Brzescy Kujaw. l¥oJewodowie.

163

BRZESCY KUJAWSCY WOJEWODOWIE. herbu Toj^or Paprocki o herbach/. 15. ale roku aden z nicli nieiiapisah 2. Maurycy, herbu Doliwa 1222. Erckcya Biskupstwa Chemiskiego. List Konrada ksicia Mazowieckiego. 3. Arnold, herbu Radwan, 1228. List Konrada ks. Mazowieckiego u Prt. lib.t. cap. 24. o fiindacyi w Prusiech Krzyaków. 4. Janusz z Kocielca, herl)U Ogoczyk, 1247. Papro, o herb. fol. 410. Okols. T. U. f. 321. Duryew In MS. 5. Marcin, herbu Prawdzie 1259. Dugosz, Bielski f. 182. Okols, T. n.f. 321. Papro, o herb. Ue Gniazdzie Cnoty. 5.^ Bronisz roku 1299. Cddex Dipl. Raczy tls.p. 91. 6. Jan z Pomykowa, lierbu Leszczyc, 1304. Dugosz Toma U. Cromer. Bielski. Miechowita, i inni historycy nasi. 7. Bronisz, herbu Wieniawa, 1301). Damalew. in Eplscop. Fladis. f. 213. z oryginalnych Monimentów tej katedry *). 8. Wojciech z Kocielca, herbu Oj?oczyk. Dugosz T.Il. 1332. Erekcya. Miasta Bydgosczy 1340. Nakiel w Miech. f. 257. Hist. Colt. Bidgost. 1360. List Kazimierza Kr. 9. Wojciech Ostroróg", herbu Nacz u Olszow. de Pr im. i w Zauskim, u Nakle . ic Miech. f.2^i. 10. Jdrzej z abiszyna, herbuPrawdzic, 1383. DugoszT. 11. umar 1384. Duryewski z Nadgrobkujego. 11. Piotrasz Maocha, herbu Grzymaa, 13S4. Bielski f. 2G3. List Kamierza Króla miastu Sendomlrsklemu. List Jagie 1413. u 12. 3Iaciej z abiszyna, ierbu Prawdzie. askiego w Statucie f. 127. I 171. i u Herburta /. 296. i 142J. In MS. Archle. 13. Jan z Lichina, herbu Pikm a, 1438. List Jagie u askiego w Statucie f. 129. i 1433. /. 52. i 1431. i 1438. miastu 1.

Zbyliit z PaniiiToda

,

,

Oliulski T. Ul. /. 0.

,

,

,

w

,

14.

Krakowskiemu. Blels. f. 383. Marek z Lubienia, herbu Doliwa, umar 1441. Nadgrobek u Pa-

pro,

o fierb. f. 180. Olwlsil T. I. f. 162. Kretkowa, lierbu Doga 1451. List Kazimierza Króla u Oszow. de Prlmatu, I u askiego w Statut, fol. 82. I 83.

15. Jan z

16.

17.

Przy uski llb. 2. cap. 2. Herburt f. 236. Mikoaj z Kocielca, herbu Ogoczyk. List Kazimierza Króla 1458. u ask. w Stal. f. 68. i 1462. u Januszów, f. 799. i u Herburta f. 18. Jan Oporowski, herlm Sulima, 1475. List Kazimierza Kr. 1485. miastu Krakowsk. Albrycfita Króla miastu Lubelsk. 1493. Okolskl T.

UL f.

172.

Suowa, herbu Radwan, umar ask. w Statucie f. 110.

18. Maciej z

Kr. u

1496. List Albryctita

Jdrzej z Lubienia herbu Doliwa od roku 1496. List Albrychta Kr. u ask. u) Siat. /. 110. 20. Mikoaj z Kocielca, herbu Ogoczyk, 1501. Eleicya Alcxandra Króla u Karnkowsklego de Prlmatu. List tego 1505. miastu Lwów. u ask. w Statucie 1507., Sendomirs. 1508. 19.

')

,

Zapewne musi

by

len

sam co

wyej

pod

r.

1299.

Rok 1306. u Damaleioicza J. L. Pomykowa.

—

rayloy, Bronisz poprzedzi Jana z

11

•

.

164

Brzescy Kuj aws. IFojewoilowle.

21.

Mikoaj Kretkowski, herbu Dolci^a, 1512. List Zygmunta 1. u Olszow. de Primau i u Zauskiego T. II. f. 556. i u Przy-

22.

Mikoaj z Kocielca, herbu Ogoiiczyk, umar 1524. Metryka Ko-

lib. 1.

iusk.

ronna. List

cap. 2.

Zygmunta L

in

MS.

Petricoriensibus.

herbu Sulima Vii%^. Metryka Koronna., i List Zygm. L miastu Kratiowskie?nu 1527. miastu Lubels. lak go czytam na licie Zygmunta 1 u 24. Mikoaj Radziejowski Nakiels. w Miech, fol lYl iv rolm 1544. atoli na licie tego Zygmunta danym miastu KrakowsJiiemu 1543. i u Herburta ich. f. 15. zowi go Hodzieski z Po tuli Mikoaj, ctiyba dwóch po sobie byo Mikoajów, jeden Rudziej owsta herbu Junosza., drugi z Potulic herbu Grzymaa. 25. Rafa Leszczyski, herlm Wieniawa, usttjpi 1550. /?ro7?/er?wcompatibiitatem z starostwem Radziejowskiem, które wraz zkrzesem tem trzyma. List Augusta I. 1548. miastu LwowskiemM Papro, o ierbach. Okolski T. IIL Górnicki. Bielski. 26. Janusz Kocielecki, herbu Ogoczyk, 1550. List Augusta L u Nakiels. w Miech./. 653. i miastu Krakows. Orichov. 1553. 23. Jdrzej Oporowsl^i

,

,

,

.

e

in

27.

Paneg. Nuptiali.

ukasz

Górka, herbu

1557. List

odzi, postpi

Augusta

28. Piotr Dunin, herlm Posselii Papro, o

na województwo u Papro, o herb. f. 473.

I.

aljd umar ,

herbach

1562.

Ilist.

f. 450. Okolski

czyckie

Polon. Pruth. II. Przetoc.

T.

Poniatowski.

herbu Sulima, umar 1580. Const. 1563. /. 65. 1565. miastu Licowskiemu. Lipski 1569. I. ua^st. 3. Biel. 1572. /. 652. 30. Piotr Potulicki, herbu Grzymaa, 1583. postpi na województwo Kaliskie. Heindensz. de Nupt. Zamos. Gvagnin Chroni. Paproclti o herbach f.^m. et 486. Okolski Tomo. III. /.76. 31. Bartomiej Zebrzydowski, herbu Radwan 1586. Papro, o herb. f. %1A. Okols/d T. II. f. 566. 32. Jdrzej Leszczyski, herbu Wieniawa, umar 1606. List Zygm. III. 1597. miastuLwow. Treter. in Varm. Epis.f. 153. OkoL

29. Jan z

Suewa,

List Augusta

,

Tomo

III.

Dziayski

lierbu

Ogoczyk

umar

1615. Const. l^iZ,

33.

31iclia

34.

Acta Castrensia Calissiensia. Jan Gostomski, herbu Nacz, postpi na województwo Kaliskie 1620. Nadgrobek jego w Warszawie. Starowolski in Monument. Argentus de reb. Soc. f. 393. f. 24.

MS.

,

,

Calissiense 1618.

35. Grzegorz Kretkowski, herl)u Doga, umar 1622. Zycie Zojli z Ty lic Tomickiy, Hist. Colt. Bidgostiensis. Okol. T. L f. 422. 36 Jakób Sczawiski, ierbu Prawdzie, umar 1637. Constit. 1631.

Analecta Nieszp. f. 206. Starowolski Monumentu. 37. Jdrzej Kretkowski, herbu Doga, umar 1643. Okol. T. II. A 326. umar 1652. Porzherbu Prawdzie 38. Jan Szymon Sczawiski dek Elekcyi 1648. Kazanie ks. Dunina f. 177. 39. Tomasz Sczawiski, herbu Prawdzie, 1653. Constit. f. 2. Kazanie ks. Bunina. Penegiryk na jego ujedzie wydany. umar 1657. 39.'' Wadysaw Wierzbowski, herbu Jastrzbiec, Niesiecki w supplemencie /. 5. 1633. /. 7. et 1636. /. 2.

,

,

I

Kijowskie WoJewóc1zt%vo.

l6o

Wierzbowski lierlm Jaslrzcl)iec postpi na województwo Sieradzkie ICGl. Dcdicalio Sauiae Parisii i6ó^J. Kochów.

40. Hieronim

,

clim. 2.

/.

,

2.

41. Zyjjfmunt Dziayski, herbu Of^onrzyk, postpi na województwo Kaliskie l()78. Conjirnt. Jur. Cent. Michaa Króla 1070. Hi6-toria Collcgii Jaros/ar/cn.

1()72.

42. Jan Opaliski, lierbii odzi, umar 1084. Con.stit. 1078. /. 12. etHS'6\\.f. 13. J/s/or. Collci;. Posnan. Celeusma Panegir. 43. Zyf^munt Dbski, lierl)u (iodziemba, 1704. umar. Zauski 1007. T. U. f. 394. Curi/Hrski in MS. 44. Maciej Pslrokoski lierbu Poraj , 1707. umar. 45. Jan Jakób PouiickI, iierbu Grzymaa, umai'l 1726. 40. Jdrzej Dbski, lierbu (iodziemba, umar 1734. ,

47. Antoni

48.

Dbski, herbu Godziemba, umar 1770.

Ludwik (Stanisaw) Dbski.

KIJOWSKIE WOJEWÓDZTWO. Kijów, kiedy stolica jedynowadców i ksit Ruskich; luboc potem, za odmian szczcia, g-dy go sobie po rónych rewolucyach wielkie ksita Litewskie podbili, im hodowa pocz. Ostatni z ksit Litewskich krwi, ksize Kijowski, Simon Olelkowicz umierajc w roku 1471, wprawdziee zostawi sukcessorów tego ksiztwa, syna i córk nie dorose, i Kazimierzowi Królowi, przez posy swoje ich zaleca, posawszy mu za upominek konia i uk, których rónych okazyach przeciwko Tatarom fortunnie ich gromic 5 przecie Król Kazimierz za rad panów Litewskich, ksiztwo Kijowskie w powiat przerobi, i zaraz Marcina Gastolda, za starost, czyli raczej wojewod Kijowianom przektórego wprawdzie^ zrazu przyj nie chcieli ziemiaoie Kijowscy, atoli widzc nieprzeamanego w swem przedsiwziciu Kazimierza Króla, uspokoili si. Od tego tedy Croczasu województwo Kijowskie swój pocztek wzio.

moc

uywa

w

oy:

vier lib. 21.

Polskim,

I\ojaotv. par. 2.

wojewodom Kijowskim

Miejsce polem w senacie dopiero naznaczone na sej-

czego popiera list Zygmunta Auguroku 6. Junji dany: kdy te przyznaje ten Król, Kijowska prowincya, jeszcze za pierwszych Królów w Polszcz, do tego Królestwa bya przyczona, to mztwem szabl Polsk zawojowana, to przez dobrowolne poddanie i si jej, to przez spadki niektórych lennych ksit, którzy si ni byli podzielili, co zna z wielu przywilejów Koronnych in Arvh{vo Jlcgn z\oionyc\\: dopiero pierwszy dysaw Jagieo Król Polski do wielkiego ksiztwa Litew-

mie Lubelskim 1509: sta

w tyme

e

i'

j

Wa-

Hijoivsktel&¥ojeiróclzttvo«

166 skieg-o

przyclf-jg-n,

luho

si

o

to

Polacy nie raz z

Litw

prawa sweg-o do niej upominali. Przecie jeszcze potem do prowincyi Litewsku^ to województwo naleao, az w roku 1579 do laski i prowincyi Maopolskiej przyiiniawlali,

i

i

czone. Dzieli

si za na

trzy powiaty:

ytomier-

Kijowski,

cz

Owrucki. Wprawdzle wielka jeg-o z samem miastem Kijowem po dzi dzie od Carów Moskiewskich zawojowana, onymze hoduje, atoli nie wszystko, dla czego do tych czas, tak hiskupów Kijowskich, jako wojewodów, kasztelanów inszych urzdników ziemskich, susznie sohle Polska przywaszcza. Deputatów dwóch na tryhuna koronny obiera im pozwolono, z temi warunkami, które województwu Woyskiemu przydane. O czem Iionsf/fuci/a 1590, 582. Posów za na sejm czterech. Konstytucya 1659, Jo/. rycerstwu tego województwa przyznaa, ze im Król choby adnej possessyi w któremkolwiek czy Koronnem, czy Litewskiem województwie nie mieli, moe urzdy wakanse tego województwa konferowad, byle tylko katolikami byli. Województwo Kijowskie, si pomieci moe z starostwem swojem juzem namienl wyej. Za herb nosi anioa biaego w czerwonem polu. Papro, o herb. f.7\^. Gvagnin w Kronice Ruskiej fol. 24, powiada chorgiew jego zielona o dwu rogach, w polu czerwonem, z jednej strony pogoni LItewsk;}, z drugiej strony Niedwiedziem czarnym, w polu biaym naznaczona, atoli co si tycze pogoni pomyli si Gvagnin. Bielski fol. 9. krom anioa z jednej strony chorgwi, który w jednej rce miecz goy, nado kocem spuszczony, w drugiej pochwy trzyma: na drugiej stronie, przywaszcza mu Niedwiedzia w I)Iaem polu, u którego noga lewa przednia troch do góry podniesiona. ski

i

i

i

i

I

s

I

e

e

Kijowsey Wojewodowie.

167

KIJOWSCY WOJEWODOWIE. licrbu Abdaiik, od roku 1471. Cromer lib. 27. 1474. Bielski fol. 452. Kojalow. par. 2. Stryjków, fol. 649.

1.

Marcin GastoUl,

2.

Jerzy Pac, herl)U Gozdawa. Kazania ks. Jakóba Olszoioskiego. Decora Lilicti, ale aden z nich roku nie napisa kiedy siedzia na teni krzele. Dymitr Puciatycz, herbu Syrokomla, umar 1503. Stryjkoicskif. 689. Kojalowski par. 2. Jur^n 31onto\vtou icz , lierh swój wasny, 1503. Stryjków. fQS9. Kojaowicz par. 2. Jdrzej Niemirowicz, herbu Gozdawa. 1511. Kojaow. par 2. Stn/jkow. lib. 3. cap. 6./. 724. Cureus f. 228. Okolski T. I.

Dugosz-.

3.

4.

5.

ksi

f. 6.

7.

398. *).

Jerzy Radziwi, lierl)u Trby, postpi na kasztelani Trock koo roku 1520. Olszow. liazanic pogrzebowe Anny Sapiez. Starowolski Bellat. Sarmat. Du])rowicki, herb sw(3j wasny, od roku 1542. postJan pi na Trockie województwo 1543. Stryjków, lib. 24. cap. 5.

ksi

fol. 759. 8.

Fryderyk lib. 7.

9.

10.

11.

12.

13.

14. 15.

16.

')

ksi Pruiiski

herb

,

Stryjków, f. 760.

,

ale

.

Jerzy, umar 1555. daje Siemion.

mu imi

Sarnicki

Acta

ter-

r es tria Kiiouien. Hrehory Chodkiewicz, herbu Kociesza postpi na kasztelani Trock kolo roku 1557. MonimentaColleg. Ostróg. S.J. 1556. Konstantyn Ostrogrski, herb swój wasny, umar 1606. Constit. 1569. /. 170. List Zygmunta III. 1597. micuitu Lwowskiemu. Papro, o iierbacli f. 688. 1583. Sarnicki in Praefat. Górnicki dworzanin. Heindensz. de Bello Mosc/iov, Bielski. P. Modzianowski Concio. Jdrzej Sapieha, herbu Lis, umar 1608. Histor. Sapieh. par.Z. i na inszych miejscacli czytaem go. piecz wielk 1617. Stanisaw ókiewski, herbu Lubicz, Const. 1608. fol. 887. List Zygmunta III. 1611. de Feudo Prussiae. Kobierzyc. piecz mniejsz 1629. Tomasz Zamojski, herbu Jelita, Const. 1623. /. 3. et 4. Nakielski in Mieci. f. 919. Petricius Starowolski Monum. Zasawski, herb swój wasny, umar 1629. AIexander Meletii Smotryski Paraenesis. Panseene. Duryewski in MS. Stefan Chmielecki, herhu Bocza, umar 1630. Constit. 1631./. dit.ju o zmarym. Okolski T. I. f 64. Starowolski in Bellat. Sarmat. Janusz Tyszkiewicz, herbu Leliwa, umar 1648. Constit. 1632. /. 2. Porzdek Eleicyi 1632. et 1648. /. 20. Potock. Centur. f. 117. Olwlsld Russiaf. 112. Piglowski Elogia. ,

ksi

wzi

wzi

ksi

Roku 1529. Wojciech Neynir. albo Nieniirowicz, wojewoda Kijowski podpisa si w Wilnie na przymierzu midzy Zygmuntem I. omyka wic u NiesieKrólem, a Albrechtem ksiciem Pruskim P. W. ckiogo. Cod. DipL Vol. IF, fol. 261.

—

—

—

..

Inoivrocawskie Województwo.

468 17.

Adam ful.

wictodycz, umar 1G53. Centuria Potock. 309. Histor. Pastor, f. 99. Starwolski Monwn.

Kisiel, herbu

80.

et

fol. 7()1.

18.

Stanisaw Potocki, herbu Pilaw a postpi na województwo Kraków skic 1658. /toc/^ó^^^'. cliinact. 2. fol. 101. Histor. Coli. Cra,

ror. HyM). 19. Jan

f

Zamojski,

830. lierbu Jelita,

postpi na województwo Sendomir-

Annuae Cotleg. Calissiensis. Jan Wychowski, herbu Abdank, zabity 1664. skie 1(>59.

Constit. 1661. /. 1662. /. 8. Kochów, climact. 3. lii). 3. Dedicat. Slamae Parisii 1659. 21. Stefan Czarnecki, herbu odzi, umar 1665. Kochoic. climact. 3. lib. 3. /. 169. Centur. Potoc. f. %Tl. Twurdoioski Wojna ;20.

5. et

22.

Domowa. Micha Stanisawski, herbu Pilawa umar

1668.

,

f. 6.

Kochów, climact.

3. lib.

Co7istit.

\^^1

4. /. 169.

23. Jdrzej Potocki, herba Pilawa, postpi na województwo Krakowskie 1682. Const. 1678./. 3. Confirmat. Jurium Geni. Micha-

a

Królów Polskich icn^. Zawadzki f. 11. 1669. i Jana III. Hist Coli. Cracov. 24. Stefan Niemlerzyc herbu Klamry, umar 1683. Duryews. f. Yl w Pamici Niezeszlej Kosików. 25. Marcin Kcki herbu Brochwicz, postpi na województwo Krakowskie 1702. Const. 1690. /. 5. Zauski T. III. f. 53* 26. Józef Potocki herbu Pilawa, Cojist. 1703. /. 12. ,

,

,

w

latach 1748—1753. Stanisaw Potocki, herbu Pilawa, Franciszek Salezy Potocki, herbu Pilawa, 1771. umar. Stanisaw Luhomirski umar 1784. Józef Stpkowski , umar 1790. 31. Prot Potocki.

27. 28. 29. 30.

,

INOWROCAWSKIE WOJEWÓDZTWO. To województwo,

ile

Jiedy jedno

z

Brzeskiem Kujaw-

sklem, jednyme si herbem z niem szczyci. O poczlkaci jego mówiem, gdzie o Brzeskiem Kujawskiem województwie, fol. 101. Dzieli si na powiay. Inowrocawski i Bydgoski. Do niegoz naley ziemia Dobrzyska, która tez tak jest wielka, ze w sobie trzy powiaty zamyka, to jest Dobrzy-

Rypiski. Herb jej gowa czowieka sdziipieski wego w czerwonem polu, u której pod sam brod, spodem jedna korona, a druga na gowie jej, z której dwa bawole rogi w gór wychodz. Ma ta ziemia trzech kasztelanów mniejszych Soskiego. Gród Dobroczyskiego, Rypiskiego w Bobrownikach nad Wis, w Lipnie sejmikowa zwyka, kdy jednego deputata na trybuna Koronny, dwóch posów ski,

i

:

i

Inowrocawscy lVojewoflowie. na sejm obiera.

169

Do województwa naley krom Inowroeaw-

skiego kasztelana, kasztelan Bydgoski, które w Radziejowie mikuje, dwócli posów take na sejm wysya.

sej

INOWROCAWSCY WOJEWODOWIE. w

lalach 1339. 1343. z Naruszewicza. Jan z Pumincowa 1400. Li&t tFadysawa Maciej z Radolina, herbu Leszc/yc Jagie Kr. mia.su Lubelskiemu 1403. miastu Krakowskiemu. Janusz z Kocielca, herbu Oii:oczvk, 1413. List Jagie u ask. w Statucie 1413./. 127. i in SlS. Archiv. 1421. Dugosz T. IL Bielski f. 323. Maciej z abiszyna, herbu Prawdzie, 1422. List Jagie Kr. miastu KrakowskieJitu i miastu Sendoniirskiemu. Jarand z Grabie, (Miecli. ib. 4.) z Brudzewa, herbu Pomian. List Jagie 1432. miastu Lubeskiemu 1436. u askiego 10 Statucie f. 140. mia.stu Krakowskiemu 1438. Maciej Danaborski, herbu Topor. Crouier ib. 27. Dugosz gdzie o jego synu pisz, ale jemu aden roku nieprzypisa. Mikoaj Scibor Szarlej herbu Junosza, umar 1457. Dun^osz T. IL Cromer ib. 24. Paprocki o lierbacli /, 248. Okotski T. L

I.*"

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

,

,

foio 3()0. Mikoaj z Kocielca, herbu Ogoczyk, 1457. List Kazimierza Kr. u askiego w Siat. f. (i5. Dugosz 1461. Cromer t. 24. BictskijWTl. herbu Ogoczyk, 1466. Bieski f. Ad2. List Jan z Kocielca Kazimierza UL miastu Lubelskiemu 1468. Damalew. in Episcop. Fadisi.f. 335, Cromer lib.t'6. 1470. Jdrzej z Krelkowa, her)U Doga, 1478. List Kazimierza Kr. ,

77tiastu

10.

Mikoaj

Kra/iowskiemu

i

z Kocielca, hcri)U

miastu Sendomirskiemu.

Ogoczyk,

1480.

Dugosz Tomo

11.

Konopatsc. Joan Coumna. Kazanie Strzaa. 11. Jan z Oporowa, herbu Sulima, 1483. Damaew. in Episc. Flad. f. 346. List Kazimierza Kr. miastti Lioowskiemu,

MS.

170 12.

13.

14.

15.

16.

17.

Inowrocawscy

Mikoaj Dzialyski, herbu Opoczy k, 1485. List Kazimierza Ul. miastu Krakowskiemu. Metryka Koronna. Maciej z luzowa herbu Radwan, postpi na województwo Brzeskie Kujawskie 1493. List Albrychta Kr. miastu Lubelsk. Jan Kocielecki lierbu Ogoczyk, 1497. List Albrychta Króla miastu Lwowskieinu. Metryka Koronna. Mikoaj zKretkowa, herbu Doga, postpi na województwo Brzesk. Kujawskie. List Alexandra Kr. 1504. miastu Krak. i 1505. miastu Lwowskiemu. Mikoaj z Kocielca herbu Ogoczyc, postpi na województwo Brzeskie Kujawskie. Metryka Koronna. MS. Konopatsc. Okol. T. U. f. 325. Jdrzej z Oporowa lierbu Sulima, postpi na województwo Brzeskie Kujawskie 1524. Metryka Koronna. List Zygmunta L ,

,

,

,

in

MS.

Petricov.

Hieronim aski herbu Korab, postpi na Sieradzkie 1524. Niesiecki w Supplemencie. Jan Oporowski herbu Sulima, 1527. List Zygmunta I. miastu Lubelskiemu i Krakotvskie??m. Motryka Koronna. Stanisaw Tomicki, herbu odzi, postpi na województwo Kaliskie 1535. List Zygmunta I. in MS. Petricoviensibus. Janusz Latalski , herbu Prawdzie postpi na województwo Poznaskie 1539. List Zygmunta 1. 1538. miastu Lubelskiemu. Jan Kocielecki herbu Ogoczyk, postpi na województwo Brzes. Kujawskie 1550. List Zygmunta I. 1540. u Nakiels. in Mie.

17.''

18.

19.

20. 21.

l¥ojew^odow^ie«

,

,

,

,

i u Papro, o herbach 1546. /. 86. u Olszows. de Primatu 1548. w Zauskim. 22. Jan Suowski herbu Radwan, postpi na Brzesk, Kujawskie województwo 1562. Rey Zwierzyniec f. 52. MetrykaKoronna. 23. Jan z Krotoszyna Krotowski, herbu Leszczyc, umar. Constit. 1569. List Augusta 1. 1563. miastu Lwowskiemu i u Lipsk, uaest. 3. Biels. 1572. /. 652.

/'

f. 629. / 1550. /. 653. ,

24. Piotr

Smerzyski

herbu

,

Grymaa, umar 1582. Paprocki

o her-

bach f. 488. Okolski T. L f. 268. Kazanie Pamitka. 25. Jan Splawski, herbu eliwa. Const. 1587./. 437. 6^/1588. /o/. 256. Tranzakcya Bdziska 1589. Starowolski in Monumen. fol. 810.

26.

Micha Dzialyski

,

herbu Ogoczyk, postpi na Brzesk. KujawDuryeic. Niezesza fol. 58. MS.

Pami

skie \^ojewództwo.

Konopatsc. 27. Jan (.oslomski, herbu Nalrcz, postpi na województwo Brzes. Kujawskie 1615. Histor. Kobierzyc, f. 4H7. Argcntus de reb. Socie. f. 142. Okolski T. IL f. 256. 28. Krzyszlo!' Rysiski, herbu Leszczyc, 1G19. Hist. Posselii Pol. Pruth. Duryew. in MS. 29. Stanisaw Przyjemski, herbu Fiawicz, 1629. Const. f. 16. wzi

lask Koronn

ma

1630. herbu Kotwicz, umar 1651. Bonst. 1633. f.l. et 1638. /. 2. et 1641. /. 18. Kazanie na Jego pogrzebie. 31. Jan owicki, lierbu Nacz, 1653. Acta Castrensia Bidgo30. Hieronim Radomickl

,

sticnsia.

32. Jakób

Rozraewski, herbu Doliwa, 1659. Zauski

f. 49. Historia

Pastom

f.

97.

Mowy róne

Dcdicatio Slauiae

Parisii.

Ruskie IFoJewództwo.

171

herbu odzi, poslfipil na wojewódzwto Kaliskie 1G07. Echfi Clclat. Posnanicnsi.s. Pancgir. OiKn-aria. zosta biskupem Ciein34. Ki'zysztof Zegocki , herl)U Jastrzvl)ier

33. Jan Opaliski,

,

skini 11)09. Constit. 1()()7.

21. Olszowski Censura.

/".

Zauski

Hisor. Colicfi' Rnrcn. 35. Pawe Sczawiski, herbu Prawdzie, umar 1679. Cofistit. li)7S. /.U. Kazanie pogrzebowe E/cria. 36. Jakób Albraelit Sczawiski, heri)U Prawdzie 1683. Zawadzki/. na lec ta Nieszporkowicz f. 54. 346. od roku 1697., postpi na 37. FraneiszekGaeeki, herbu Junosza T.

1.

f.

95.

.

^

,

Kaliskie województ\\ o 1703. et T. III. /. 192.

Zauski

T. II. f. 885.

et.

f. 444.

38. Maciej Radomieki, herbu Kotwicz, postpi na województwo Poznaskie 1726. Constit. 1703. /. 13. Heroica Poesis P. Sowicki. 39. Jan Radomieki, herbu Kotwicz, umar 1728. 40.

Ludwik Szodrski

,

herbu

41. Jdrzej Zamojski, herbu

odzi, umar

Jelita,

umar

1756.

1763.

42. Jdrzej Moszeski, umar 1783. 43. Józef 31ycielski , umar 1790. 44. Piotr Sumiski.

RUSKIE

WOJEWÓDZTWO.

powiadczaj, i Kazimierz Wielki, Ru przez si pobit, na powiay podzieli w roku 1342. w których wojewodów, kasztelanów, starostów^, sdziów innych urzdników, obyczajem Polskim przeoy, i jednemze prawem z Polakami, Rusi szczyci si pozwoli: ja-

Cromer Uh.

12. pisze, czeg-o

mu

i

inni

i

ko

i

ja wkrótce potem na licie

Wadysawa

Króla

Wgier-

w roku 1372. czytaem inter praesentes\, Piotra Sumprech, wojewoPrzemysskiego. Tego jednak ani Cromer ani aden z historyków naszych niewyrazi, którym powiatom i jakie dygnitarstwa nadane w ten czas, to jest czy ziemia Lwowska, albo Halicka miay swoich wasnych pod teme imieniem wojewodów Lwowskich, Halickich , tak jako Przemyska. 3Inie si zda , ich nie byo, ile mi si adnego z nich na najstarziemi to zna Przeszych przywilejach nie dostao widzie ta damysskiej samej, ten honor by przywaszczony; ile pospolity wszywniej z Koron Polsk sklejona bya. eby za stkim ziemiom Ruskim by ten tytu, Przemysskich wojewosi stao dów imi, na Ruskich zamieniono: co rozumiem w roku 1434. w ten czas kiedy jako Cromer m6vf\ lib. 21. we wszystkich wolWadysaw Król nowo koronowany, nociach z rycerstwem Polsklem porówna: bo wkrótce potem

skiego

i

Polskiego,

danym miastu Lwowskiemu

d

e

e

:

e

e

Ru

Ruskie Województwo*

172

we dwie lecie, gdy pokój Brzeski podpisywali Polacy, ma askiego Statut fol. 140. Ruscy senatorowie, juz si midzy niemi znajduj, z temi które po dzi dzie wito jest

jako

i

,

i

Myk

z Dbrowy wojewoda dzlemy nazwiskami, to jest: Jan Ruski, Hryczko Kierdejowicz kasztelan Lwowski, Micha Buczacki herbu Abdank kasztelan Halicki, Piotr z Smolice kasztelan Sanocki, Mikoaj z Winicza herbu Sreniawa kasztelan Przemysski. I owszem, ze wojewodom Ruskim zaraz w tyme roku to miejsce w senacie naznaczone byo, dochodz z tego Statutu askiego pag. 129. bo Piotr Odrwz wojewoda Ruski w roku 1438. zaraz si podpisa po Inowrocawskim wojewodzie. Dzieli si to województwo na sze ziem Lwowska, Przemyska, Sanocka Halicka, Chemska i Zydaczowska. Herb tego województwa lew zoty w koronie zotej, w polu bkitnem , Bielski fol. 7. Paprocki o herbach przydaje na bronie zotej, czyli jako inni chc, wspinajcy si przedniemi apami lew na ska. Ziemia Przemyska liczy dwa powiaty: Przemysski i Przeworski; herb jej Orzeto dwóch gowach, które jedna korona otacza w polu bkitnem. Sanocka tyme si herbem szczyci powinny za wszystkie te ziemi trzy i z Zydaczowskl spoem w Wini sejmikowa, wedug Konstytucyi 1637. kdy na trybuna Koronny trzech deputatów obieraj, to jest z Lwowskiej ziemi jednego, z Przemysskiej drugiego, z Sanockiej trzeciego. Posów na sejm szeciu, to jest z Lwowskiej dwóch , z Przemysskiej dwóch, z Sanockiej dwóch. Halicka ziemia dzieli si na powiaty. Halicki i Trembowelski, herb jej Kawka czarna w koronie zotej, z rozcignionemi Konstytucya 1564. fol. 46. skrzydami w polu biaem :

:

I

:

Herb województwa Ruskiego.

Herb ziemi Przemysskiej,

Ruskie l¥ojewództwo. Herb ziemi

175

Herb ziemi Cbemskiej.

Halickiej.

Herb ziemi ydaczowskiej.

pozwolia jej osobne w Haliczu sejmiki tak i 1581. yb/. 376. jednak, eby poprzedzay przed sejmikami w Wini. Posów na sejm szeciu obiera, deputata na trybuna Koronny jednego. Ziemia Chemska dwa take ma powiaty: Chemski i Krasnostawski. Herb jej niedwied biay, midzy trzema drzewami w polu zlelonera w Chemie sejmikowa zwyka i z tamtd dwóch posów na sejm, jedneg^o deputata na trybuna wysya. Ziemia Zydaczowska lubo z Lwowsk spoem chodzi, przecie Konstytucya sejmu koronacyi Króla Jana HI. 1 676. herb jej nadaa trzech lewków na chorgwi niebieskiej :

.

Ruscy lVoj e woflowie.

174

officyallstom teje ziemi po Halickich i Chemskich i Conslit. fol. 43. Obszerne to wojewódzzasadzono. miejsce miast przednich w sobie zamyka, jako to Lwów, two i wiele Krosno, Sanok, Halicz, Trembowl, Chem, KraPrzemyl ,

kdy

tez

snystaw.

RUSCY WOJEWODOWIE. 1.

Myk

z Dbrowy, herbu Wadwicz, drudzy go do Inszego Jan herbu nacigaj, umar 1437. Podpisa pokój Brzeski u ask. w Statucie 1436./. 140. oz znajdziez i lo innych Statutach Herbur. Przyusk. Januszów. Bielski/. 340. Papro, o herb.

Okolski. z Sprowy,

herbu Odrow zgin w Woloszech 1450. Miech. lib. 4. Dugosz Tomo II. List Wadysawa III. 1438. u askiego iv Stat.f. 129. Tego Króla 1441. miastu Lwowskiemu. Frydryciow. in S. Hyacintho. Cromer ib. 27. Papro, o herb. Okolski Tomo II. Jan Oleniclci, herbu Dbno. Okolski Tom I. f. 144., ale roku

2. Piotr

3.

nie napisa,

chce 4.

5.

i

,

owszem drugiego Zl)igniewa 01enicl:iego Ruskim

mie wojewod,

ale nie

widz

czasu dla niego.

Jdrzej z Sprowy, herbu Odrow, umar 1465. List Kazimierza Króla miastu Lubelskiemu 1456. askie. Stat. f. 65. Vadingus lib. 6. num. 35. 1462. Herburt. f. 18. Fundacya klasztoru Mogilskiego 1462. u O kolskiego T. II. f. 303. i u Papro, o herbach. Stanisaw z Cliodcza, herbu Poraj, umar 1468. List Kazimierza III. miastu Lubelskiemu i Krakows. et in MS. Petricoriensibus.

Jarosawski, herbu Leliwa, postpi na województwo Sendomierscie 1479. List Kazimierza III. miastu Krakowskiemu 1475. z 1478. 7. Jan z Sprowy, herbu Odrow, 1480. Papro, o herb. f. 396. T. II. f. 160. ex Actis terrestribus Okolski sub 8. Jan z Pilcy, herbu Leliwa, umar \A*d^^. List Kazimierza] III, miastu Krakowskiemu 1485. Albrychta Króla 1493. et 1496. miastu Lubelskiemu i u ask. w Stat. f. 1 10. Bukowinie 1497. 9. Mikoaj Tczyski, herbu Topor, zgin List Albrychta Kr. miastu Lwows. 1497. Cromer 1. 3. Miech.

6.

Spytels:

odzi

w

1.

4.

Wapowski.

10. Jan Fredro, herbu

Bocza, umar 1497. Papro, o ierb.f. 478.

Jednoroec. Tarnowa, herbu Leliwa, postpi na województw o Sendomirskie 1508. List Alexandra Kr. 1504. u Papro, o ierb.f. 55. 2*1501. u Karntowskiego de Primatu. Stanisaw Kmita, \\tv\m 'STZ^nmwdi. List Zygmunta I. 1508. o Ksiztwie Zatorskiem, i 1509. dany Ustrzyckim i miastu Okols. T.

I.

f. 65. Glinka

11. Jan z

12.

Lwows.

umar

15(19.

Sprowy, herbu Odrow, umar 1515. List Zygmunta I. u Olszowsk. de Primatu, 1512. IFapowski, Fragment. Sta-

13. Jan z

rowolsd

in

Monumen.

f. 554.

Ruscy l¥ojewofloivie. 14.

15.

16.

17. 18.

19.

20.

^TTiT

Tczyski, herbu Topor, umar kolo roku 1518 List Zygmunto I. m 3IS. Petricovien. Duryewski in MS. Okolski

Alexander

T. II. f. 68. Otto z Chodcza, herbu Poraj, postpi na województwo Sendomirskie 152(5. List Zygmunta I. u Olszoic. de Prim. 1519. i 1518. miastu Kraków. Jan z Tarno^^ a, herl)u Lcliwa, postpi na kasztelani Krakowsk 1536. Fapou. a 1527. List Zygmunta I. 1526. in MS. Petricocicnsibus i 1531. u Papro, o tierb. f. 506. Jan Tczyski, herbu Topor, postpi na województwo 5endomirskie 1537. Metryka Koronna. List Zygm. I. in MS. Petricov. Stanisaw z Sprowy, herbu Odrow, umar \^k^. List Zygmunta I. 1537. miastu Lwowskiemu. Rey Zwierzyniec. Duryew. f. 45. Frydryci. in S. HiacyntJio. Piotr Firlej, herbu Lewart, umar 1553. List Zygmunta I. 1546. u Papro, o tierb.f. 86. List Augusta I. \h\^. miastu Lwow-

skiemu. Nadgrobek u Papro. Mikoaj Sieniawski, herbu Leliwa, umar 1569. List Augusta

I.

u Papro, o fterb. 1557./. 473. Constit. 1563. /. 65. O Unji Ksiztw. Owiecimsk. i Zatorskiego. 21. Jerzy Jazowiecki, herbu Abdank, umar 1575. Censtit. 1576. /. 245. et 1573./. 222. Gragnin His tor. Bielski. Papro, o herbach. Okolski T. I. 22. Hieronim Sieniawski, herl)uLeliwa, umar 1579. Const, 1^7^. f.'2A^. List Stefana Kr. Infeud. Pruss. 1^1^. Starów. Monum. 23. 3Iikoaj Lanckoroski, herbu Zadora, umar 1586. Nadgrobek jego w katedrze Kamienieckiej., Monimen. Lanckoroskich. 24. Stanisaw ókiewski, ierbu Lubicz, umar 1588. Constit. 1587. fol. 439. Sarnicki in Praefat. Solicov. /. 172. Nadgrobek

w Lwów 25.

katedr.

Mikoaj Herburt, herbu

Pawza umar ,

1589. Constit. 1601./. 742. List T. III. f. 363. 26.

Ordinat. Zamosc.

1603.

Zygmunta

III. 1589.2/ Okol.

Stanisaw Golski, herbu Rolicz, umar 1612. List Zygmunta III. defeudo Pruss. 1605. i 1611. ubies. fol. 131. Okolski T. II. fol.

631.

27. Jan Daniowicz, herbu Sas, umar 1624. Zycie B. Jana 1616. Const. 1623. /. 3. Kobierzyckif. 487. Starów, in 28.

z Dukli

Monum.

Stanisaw Lubomirski, herbu Sreniawa, postpi na województwo Krakowskie 1638. Conslit. 1629./. 15. et 1631. /. 25. et 1633.

/

7.

1637. /. penult.

ksi

Winiowiecki, herb swój wasny, umar. Centuria Potock. f. 103. Cuda Podkamien. And. Gold. in

29. Konstantyn

Bractwo 1638. Okol. 30.

Jakób Sobieski, herbu Janina, postpi na kasztelani Krakowsk 1503. Okol. in 1646. Constit. 1643. /. 9. Zs^uski T. 1. Russ. f. 86. et T. I. /. 199. Winiowiecki, herh swój wasny, umar 1651. Jeremi Porzdek Elekcy i \W6. f. 20. Centur. Potock. f. 85. Pastor, in Floro. Janczyn. in MS. Stanisaw Lanckoroski, herbu Zadora, umar 1657. Constit. 2. Centuria Potoc. fol. 257. Kocfiow. climact. 2. /.3. 1653. Stefan Czarnecki, herbu odzi, postpi na województwo Kijów-

f

31.

32.

ksi

/

33.

lU \¥olyi\slL\e skie 1664. Manifest i 1662. /. 5. 34.

Województwo.

Lubomir

J. 83,1658.

Constit. 1661. /. 2.

Stanisaw Jabonowski herbu Prus, postpi na kasztelani Krakowsk 1693. Kochów. 1664. ciimact. 3. /. 137. Zauski T. ,

Lf.

805.

35. 31arck Matczyiiski, lierbu Jastrzbiec, umar 1697. Zauski T. 11. r- 728. et T. l.f. n^A. Signatores f. 123. 36. Jan Jabonowski, herbu Prus. Constit. 1703. /. 9. 1731. Czartoryski, herbu Pogoni, umar ro47. August Alexander

umar

ksi

ku 1781. 38. Stanisaw Potocki, herbu Pilawa, 39. Jan Kicki.

umar

1788.

WOYSKIE WOJEWÓDZTWO. Jeszcze

ysk

Wadysaw

szlacht

,

z

III.

Król Polski,

w roku

Koronnem rycerstwem

,

równa,

Wojur po-

1434,

omni

co potem i Stefan Batory Król, na koronacyl sworoku 1576. approbowa. Z teg-o pozna jako i z diploma Zygmunta Augusta Króla w roku 1569. Maja 26. na sejmie Lubelskim danym, ze Woyska prowincya dawniejszych jeszcze czasów przed Jagieem Królem , zupenem pra-^ wem do Korony naleaa , czego to diploma popiera tak listami rónych Królów Polskich, jako i inszemi monimentami, osobliwie jednak przywilejem Zygmunta Wielkiego ksiccia Litewskiego. Dopiero Kazimierz Jagiellonowicz Król Polski, od Królestwa lubo si o to stany Koronne zastawiay, Polskiego oderwawszy, do Ksiztwa go Litewskiego inkorporowa, przysig w^iernoci Woyskie rycerstwo obowizawszy. Zawsze jednak z Litw, nowe a nowe zatargi o ziemi W^oysk, Polszcz zachodziy, gdy i ci sobie przywaszczali , i tamci pretensye sobie do niej rocili, dla tego dopiero przy Unji W^ielkiego Ksiztwa Litewskieg^o 1569, W^ozupenie do Korony Polskiej przyczony zwyczajem pospolitym , wojewodów i kasztelanów i inszych urzdników ziemskich liczy pocz. Przedtem za tylko marszakowie doywotni bywali w tej ziemi trybem Litewskim, jakom czyta na wielu miejscach Konstantego ksicia Ostrogskiego, wojewod Trockiego, a oraz i marszaka Woyskieg^o. Podskarbich take ziemskich u nich urzd kwitn, jako w metryce Woyskiej 1525. czytaem Bohusza. Potwierdzi im w tymdiploma , tene Król Aug^ust wszystkie przywileje , czy to od Królów Polskich, czy od ksit Litewskich nadane Iransakcye wszystkie, tak ziemskie, jako i grodowe, eby jzykiem Ruskim pisano pozwoli, i wiele inszych przywilejów

jej

w

Woy j

y

e

Woyscy Wojewodowie.

177

nadat, które wolno w lym/.e diploma przeczyta. Dzieli si to województwo na trzy powiaty ucki , Wlodzimirski, Krzemieniecki ; wic kiedy sejmiki gospodarskie, albo przedsejmo:

w ucku si odprawowa powinny, kdy le szeciu posfów na sejm obieraj. Deputackie sejmiki, kady powiat u siebie skada, lubo Konstytucya sejmowa 1589. szeciu deputatów z caleg^o województwa, dwócb z kazdeg-o powiatu obierad im pozwolia, atoli wiea 1716. korrektura trybunau, len komput do trzech cienia. Herb tego wojewe nastpuj,

i

by sam krzy biay w czerwonem

wództwa, zdawna

polu,

jako ma Bielski fol. 9. Papjuicki o herbach fol. 717. Konstytucya jednak 1589. yb/. 540. do krzya Ora mu Polskiego

przydaa.

WOYSCY 1.

Alexaiider

List 2.

ksi

Augusta

1.

Czartoryski, herbu

oUnji Litwy,

Rusk.f. 11. Korecki, Bolmsz

ksi

Tom

\. fol.

WOJEWODOWIE.

548.

Pogoni, umar

Constit. 1569./. 170.

herbu Pogoni, 1571.

et in Russia Florida

1570.

Goagnin

umar. Okolski

fol. 98.

Genenlogia

Czartoryskich. ?>.

ksi

Jdrzej Winiowiccki, herb swój wasny, umar 1585. Heindensz.de Nupt. 1583. List Stefana de feudo i'^7^. Saciiinus p. 5.

4.

/.

9.

?i.

83.

Janusz ks. Oslrojiski, herb swój wasny, postpi na kasztelani Krakowsk 1593, Iwnunissya Bdziska 1589. Lubiesk. Histor.f. 2. Sarnicki in Pracfaf. 1587. Possevinus 1585. Nadgrobck jego w Tarnuioie. Gragnin Cironic. Jiuss. Historia Collegii Jaroslauien.

Tom

i.

12

.

Podolskie lVoJe\¥ÓdKti¥o.

178

5. Alexan(ler

ksi

herb swój

Ostrogski,

Allo.

wasny,

umar

m

79. Starowolski Monum. f. 637. Osecen. cap. 27. Hist. Sapiach. p. 2. /. 16.

Ditrijcirski f.

1603. Cic/wc.

ksi

Zasawski , herb swój wasny, umar 1629. Con1632. fol. 3. List Zygmunta Ul. 1609. Wadystawstiim u Possel. H/stor. f. A'Ó2. Dcdicat. Aristot. Politir. 1604. Histor. Coli. Luceoriensis. Acta Castrensia Vlodimiricnsia. Ol 'din atio Osti 'oglensis ^anji^uszko, kerlm Pojronia. Porzdek 7. Adam Alexan(ler Elckcyi 1632. et 1648. /. 20. Const. 1638. /. 19. Cuda Cfielmskie f. 1()7. Okolski Toino III. f. 82. Genealogia Czartory.s. Hist. Coli. Lnceor. umar 1656. lierbu Pogoni Czartoryski umar 1662, Dedi8. Mikoaj catio Slariae Parisii 1659. Hist. Coli. Luceorien. Gefiealog. 6.

Janusz st/t.

ksi

ksi

,

,

Czartorysk.

9.

Micha ksi Czartoryski herbu Pog^onia postpi na województwo Sendomirskie 1680. Conjirmat. Jurium Gent Jana ,

1676.

III.

10.

Mikoaj Sicniawski /,

,

5.

,

herm

Zuluski Tomo

I.

Leliwa,

fol. 850.

umar 1684. Constit. 1683. Dury e w Pami Niezeszla

fol. 86. 11. Jerzy Mniszech, herbu 18.^

Zauski

Koczyc, umar 1693. Constit. 1690./. T. I.f. 1301. Histor. Coli. Luceoriensis.

Jan Jabonowski herbu Prus postpi na województwo Ruskie 1697. Confirmat. Jurium Gent. Augus. II. f. 10. Zauski T. I. f. 1302. 13. Jan Sdadnicki, herbu Sreniawa, umar 1713. Constit. 1703. f. 6. Zauski 1697. T. II. f. 444. Histor. Coli. Crosnensis. 14. Athanazy Miczyski, herbu Sucliekomnaty, umar 1723. 15. Stanisaw Ledocliowski, lierbu Szaawa, umar 1725. 1(). Micha Potocki, herbu Piawa, umar 1735. 12.

17. 18.

,

,

Seweryn Rzewuski, herbu Krzywda, 1736. Rzewuski, herhu Krzywda, 1753.

Wacaw

19. Józef Ossoliski, 1756. 20. Janusz Hieronim Sanguszko, 1776.

PODOLSKIE WOJEWODZXWO. Podolsk ziemi kiedy udzielne ksita Ruskie rzdzili, jako to Wolodop w roku 1126., po nim syn jeg-o Wodzimierz, i t. d. , o oczem Sli^jkowski foL 210., tez g-dy coraz to bardziej, ksit Ruskich siy sabiee poczy, od Tatarów sbodowanaj czego jako mówi Sarnicki Uh. 0. dowopo dzidzieil Tatarskie imiona, niektórym miejscom dem i nadane, jako to: Ralaklej, Czapczacklej , Kuczmieii , Kaczybej; z której niewoli od Olgierda ksizcia Litewskiego, w r. 1331. oswobodzona; to Siryjhmrshi fol. 417. Kofaów pars 1. lib. 8. dopiero po mierci Witolda, do Polskiej przy-

a

s

Podolskie Województwo.

179

czona Korony 1430. Stryj how. f. 568. Atoli upominajcym Podola, Litewskim panom w roku 1448. i 1451. Koronni dawne swoje do Podola prawo remonstrowali, któreg^o to spadkiem krwi po ksitach Iluskich, to po cz(^'ci wojn nabvli, kiedy Kazimierz Wielki Tatarów z Podola spdziwszy niektóre zaniki ufortyfikowa, jako to Kamieniec, Chocim, 3Iicdzyboze, Bracaw i inne. Czego Cromer Uh, 15. z rónych monimentów Koronnych dowodzi. roku petem 1434. dysaw III. Król Polski na sejmie koronacyi swojej , szlacht Polsk z innemi Polskiemi we wszystkich przywilejach i swobodach porówna, od którego tez czasu Podolskie województwo razem z Ruskiem w senacie Polskiem zasiado. Herb jeg-o si«;

i

W

Wa-

zote, w biaem polu. Bielski,, Paprocki o herbach. si na dwa powiay: Kamieniecki Latyczowski szeciu posów na sejmy walne, dwóch deputatów na trybuna Koronny obieraj. Gród w Kamiecu i Latyczowie Constit. 1581. f. 376. pod jednym starost Kamienieckim, zkd go tez generaem Podolskim zowi. Okolski in Russ. Florida

soce Dzieli

i

;

Hrynka, czyli Ilryczka wojewod Podolskiem piInni Piotra Gastolda wr. 1337., ale si myl, 1307. sze w r. jeszcze na ten czas do Polski nie bvo przybo i Podole wizane , i Gastold wedug- Kojaowicta i Slryjkowskiego,, tylko by starost Kamienieckim i wojewod Wileskim nie Podolskim. Stanisawa z Brzezia wojewody Podolskiego, inni mierd kad w roku 1420., ale i ten zda mi sitylko starost umar. Stryjkowski fal. 428. Kojalowski pars 1. Uh. 8. Niestaka wojewod Podolskiem zowi w roku 1339., ale i ten chyba starost by. Ja tu kad wojewodów Podolskich od roku 1434. od którego I Ruskich. fol, 104.

12'

Podolscy Woj e wodowf e.

180

PODOLSCY WOJEWODOWIE. 1.

2.

3.

Sprowy, herbu Odrow, postpi na województwo Ruskie Pokój Brzeski u askiego w Statucie 1436. /. 140. / u Her bur ta iv Stut. f. 218. Mieba Buczacki, herbu Abdank, zgin 1438. Cromev lib.1\. lubo go drudzy tylko starost Kamienieckim zowi. Hryczko z Pomorzan, herbu Kierdej umar 1401. List Kazimierza lir. u Olszows. de Printatu 1451. Tego 1460. miastu Piotr z 1437.

,

i Wadysawa Kr. 1441. Buczacki, lierbu Abdank, 1469. umar. Cromer lib. Dugosz T. II. Stryjkowski f. 648. Kojatoio. pars 2.

Lwowskiemu 4.

Jan Ti

Muzy .

Okolsd 5.

6.

7.

T. II.

9.

91.

Jazowiecki, herm Abdank, ustpi 1477. Vadingus in Annal. Minorum T. VII. mim. 36. Duryewski in MS. Jan z Sprowy, herbu Odrow, postpi na województwo Ruskie 1479. List Kazimierza Kr. 1478. miastu Krakows. Dugosz T. U. Papro, o ierbacif. 396. Jakób Buczacki herbu Abdank 1485. Miecti. List Albrychta Króla 1493. miastu Krakoiosk. Przyuski tract. de Proin. ,

Polon, cap, 8.

f.

Wacaw

10.

,

./:

808.

Jdrzej Fredro herbu Bocza , 1496. umar. Papro, o herbach f. 396. Okolski T. I. f. 65. Glinka Jednoroec. Pawe Koo z Dalejowa herbu Junosza. Statut askiego f. 112. List Alexandra Kr. 1506. miastu Lwowskiemu i 1504. Rusi ,

,

umar

dany.,

1507.

postpi na województwo Ruskie u Olszow. de Primatu. JFapow.Fra-

10. Otto z Chodcza, herbu Poraj,

1515. List

Zygmunta

I.

gmen. Stryjkowski fol. 734. 11. Marcir Kamieniecki, herbu Pilawa,

umar Krupkom 1515. i miastu Krakows. Papro./. 638. Cuda Podkamieskie.

I.

12.

1530. List Zygmunta 1518. Vapov. Fragm,

Stanisaw z Sprowy, herbu Odrow. List Zygmunta I. 1537. miastu Lioows. 1538. miastu Lubelskiemu., 1536. miastu Krako?rskie?nu.

Tworowski, herbu Pilawa, umar 1547. List Zygmunta I. 1543. miastu Krakoivs. Starou\ in Monum. f. 491. Paprocki et Okolski. 14. Jan Mielecki , herbu Gryff, umar 1561. List Augusta I. 1548. miastu Lwoioskiemu, z 1553. i u Nakiels. 1550./. 653. Nad-

13. Jan

grobek u Papro, f. 74. 15. Jan Slarzechowski , herbu Nieczuja, umar 1567. Rey Zwierzyniec 1562. /. 53. Constit. 1563. /. 65. Scrobiszou. iu Leopolien.

Paprocki.

16. Jerzy Jazowiecki , herbu Abdank , postpi na województwo Ruskie 1569. Metryka Koronna. List Augusta I. in MS. Petri-

coriensibus. 31ielecki, herbu Gryff, umar 1585. Bielski f. 696. 1573. Hosii Epistotae f. 436. Heindcnszt. deNupt. Papro, et Okolski T. I.f. 242. 18. Piotr Herburt, herbu Pawcza, umar 1588. Metryka Koronna.

17.

Mikoaj

Mommenta

Coli. Leopoliensis.

Duryewski

in

MS.

Podoliscy

Wojewodowie.

i^i

Sleniski, herbu Dbno, umar. List Zygmunta III. 1597. miastu Lwows. i u O kolski \-om. T. IL/.ódó. Trajisakcya

19. Jan

Bdziska. 20.

Stanisaw Golski,

23.

Stanisaw Lanckoroski, herbu Zadora, umar 1017. Nadgrnbek Jego we Lwów. Okol. in liuss.f. 113. Staro wol. in Monu-

lierl)u Rolicz, postpi na województwo Ruskie 1603. Conslit. 1601./. 142. OkoLski T. II. f. 031. 21. Mikoaj Jazowiecki , ierlm Aulank , umar 1007. Historia Domus Profcssae Cracoviensis. Dedicatio libri. Histor. Posselii. 22. Jakób Prelfiez , herbu Wczele , umar 1013. Constit. 1007. /o/. 830. List Zygmunta III. Wtadyslawskim u Po.ssel. KiOD. Staro wolski in Monumen.

ment. Ko to wic ki Tomasz Zamojski,

in Relatore.

postpi na województwo KijowLi^tjego dany do Kr. in MS. Cracomen. Sobiesk. mowa na pogrzebie jego. 25. Adam San^uszko, herbu Poj^onia, postpi na województwo Woyskie 1029. Sparta Polska f. 7. Okol. T. III. f. 82. Haczel Kazanie Pogoni. 20. Marcin Krasicki, ierbu Rog:ala, umar 1032. Constit. 1631./. 25, et 1090. f. Juz o zmarym, Starowol. in Monum. fol. 24.

hcrl)U Jelita,

skie 1618.

ksi

I

574. Okols. T. III. f. 199. 27. Marcin Kazanowski, herbu Grzymaa , umar 1030. Acta interr. 1032. Const. 1033./. 7. et 1033./. 3. 1035./. 5. Centur. Potock.f. 157. 28. Stanisaw Potocki , herbu Pilawa , postpi na województwo Ki-

jowskie, 1055. Constit. I^dS. f. 2. Porzdek Elekcyi 1(0^6. Centuria Po lock. 29. Mikoaj ks. Czartoryski, herbu Pogoni, postpi na województwo Woyskie 1057. 1057. Zausk. Kazanie pogrzebowe. Glinka Zwierzyniec f. 83. 30. Aexander Stanisaw Bezecki, herbu Jastrzbiec, umar 1077. Dedicatio Slaviae Parisii 1059. Constit. 1001. /. 20. Histor. Co Ileg. Leopolien. 31. Maximilian Fredro, lierbu Bocza, umar 1079. Constit. 1678. /. 6. Histor. Sapieiana, i ludzka.

Pami

32. 33.

Stanisaw Koniecpolski, herbu Pobog, postpi na kasztelani Krakowsk 1682. Analecta Nieszporkow. /. 325. Stanisaw Karol uecki herbu Lubicz, zgin pod Budziakami ,

1686. 34.

Zauski

T.

I.

f. 1038.

Mikoaj Daniowicz herbu Sas. umar 16K8. ^.Juz o zmarym. Zauski T. I. /. 1038. ,

Constit. 1091). /.

35. Franciszek DzicdoszYcki, herbu Sas, umar 1704. Zauski T. ' Ill.f. 482. 1703. 36. Nikodem Zaboklicki, herbu Roch, umar 1706. Acta Confaedcvat. Sandomirien. 1704. 37. Stefan Humiecki , lierbu Junosza , umar 1736. 38. Rzewuski , herbu Krzywda, postpi na

Wacaw

Woyskie

województwo

1737.

w

1762. 39. Micha Rzewuski, herbu Krzywda, 40. Jan ordynat Zamojski, herbu Jelita, 1770. 41.

Leonanl Swiejkowski.

umar

1789.

jSmoleiiskie l¥ojewóelztwo.

182

SMOLESKIE WOJEWÓDZTWO. Na chorg-wl czerwonej, laska zota, w polu szarem; lo herb tego województwa. Bielski fol. 6. Prowiiicya ta przysumej granicy Moskiewskiej ley kiedy swoje wasne udzielne ksifjcta miaa, az tez wojnami dugiemi zwijtlona, Litewskim ksitom hodowa pocza, przecie niedugo spokojnie, bó podczas koronacyi na Królestwo Polskie Jagie Smoleski, poblisz Litw z wojKróla, wictosaw ;

ksi

skiem

najechawszy pustoszy.

Wszake

od Witolda

i

Pola-^

straci; syn jego Jerzy, po ojcu to sobie ksiztwo u Jagie uprosi, ale g-dy ojcowskich chyrchelów tropem szed z ksizlwa wyzuty, w Wgrach potem wyroku 1403. Witold za Smolegnaniec , ycia dokona, sk prowincy do Ksiztwa Litewskiego inkorporowa, którego

ków spdzony, ycie

w

si do tychczas prawem trybem rzdzio, wkrótce potem, gdy si insze prowincye w Litwie, manier Polsk wojewodów i Smoleska w i kasztelanów tytuami szczyci poczy, jednak komput ich kad od roku ja wesza, prerogatyw czasu, tego ]\n. od tym ich tytuem St7'yjkowski 1430. ile e wzdu nara3. mierzc 2. c, szanuje. Miechovita iib. i

t

j

chowa

mil trzydzieci, a Kochoiu. Iib. 7. clim. 1. mil czterdzieci. Inni daleko wiksz opisuj. I lubo Smolesk miasto

cz

tej prowincyi, do Moskwy wielk odpada przecie jeszcze i teraz wiksza

i

w

;

ronie Polskiej zostaje, dla czego wszystkich

przeszym wieku jej przy Ko-

cz

urzdników mod Posów dwóch

u nas zwyczajn dotych czas Polska zachowuje. na sejm posya.

.

Wojeu^odo^wie.

J§liuoleii)^ey

185

SMOLESCY WOJEWODOWIE. Jan Gastold

1

HiO.

,

Abdank

l»erl)ii

postpi na woj ewódzlwo Trockie parte 2.

,

f. 594.

Stri/Jk(ii(\sli'i

Iioja/o/r/rz

Jdrzej Sakowicz, herbu Pomiaii, od

i'(»ku 1440. Stryjkowski f. Oiirod. 3. Bogdan Sapiecba, herbu Lis, OkoLski T. U. f. 149. Historia Sapie/tana par. 2. Walicki o Obrazie Kodeilskim , ale roku nigdzie nie masz. 4. Chleb Wiazewicz, herbu Leliwa, kolo roku 1475. Stryjkowski f. 738. Okolski T. II. f. H9. Kujaluwirz par. 2. herbu Leliwa, usUjpil 1499. Papro. Ogród 5. Jerzy Chlehowicz /.;.2l0. Kojaiow. par. 2. O/cotski T. II. f. 89. Stryjkowski f. 738. 6. Stanisaw Kiszka, herbu Dbrowa, 1508. Bielski f. 489. Stryjkowski lib. 21. cap. 7. Staro wolski in Betlator, Kajao w.

2.

par

594. luijatofp/cz

2.

Papro.

,

par. 2. Jerzy Zienowicz, herb swój wasny. Papro, o hcrbacif. 674. Okolski T. III. f. 339. ale roku z nich aden nienapisa. 8. BazylilTyszkiewiez, herbu Leliwa. Stryjkowski lib 17. et U). Okolski T. II. f. 9(). ale roku aden z nich nienapisa. 9. Filon|Kmita, herb swój wasny, 1579. Papro, o herbach/. 670. Eeindenszt. lib. 2. Starowol. in Betlator. Bielski fol. 775. Stryjków, f. 789. herb swój wasny, 1596. umar. Cotistit. f. 10. Jan Abrahamowicz 395. List Zygmunta III. miastu Lwowskiemu. 11. Jdrzej Sapieha, herbu Lis, kolo roku 1609, lubo drudzy mier na rok 1614. Starowol. Bellat. Historia Sapie/mnapar. 7.

,

,

,

kad

3. /. 96.

12.

herbu Leliwa, postpi na kasztelani Wi1616. Constit. /. 1,1611. Cic/ioc. Alloq. Osec. lib 2.

Mikoaj Chlehowicz

lesk

,

cap. 22.

,

Stanisaw Kiszka, herbu Dbrowa, zosta biskupem Zmudzkim 1619. Hist. Pass. Pol. Pruth. Panegiryk na ujedzie. 14. Alexander Gosiewski, herbu Korwin, umar 1641. Podpisa protestal. na sejmie Warszaw. 1635. Constit. 1631./, 20. Cen-

13.

turia Potock.f. 24. 15. Krzysztof Gosiewski, herbu Korwin, 1642. umar. Fasscmberg. fol. 194. Clurer. fol. 823. ycie w druku Wincentego Go-

siewskiego. Karol Chlehowicz, herbu Leliwa, posljjpil na starostwo mudzkie 1651, Const. l()43.y'. 20. Starowol. in Monumen.f. 23(). Porzdek Elekcyi 1648. 17. Filip Obucbowicz, herbu Jasieczyk 1654. Hist. Pot. Plenior Pa16. Jerzy

stor, f. 198.

18.

Adam

Duryewski

in

MS.

Maciej Sakowicz, herl)U Pomian, 1661.

f

6(). Manifest Lubomirspi 19. Krzysztof Wolodkowicz, herbu

59.

i

1659. Constit.

f

abd,

disus. Historia Collegii Brestensis.

umar. Arteuski ParaDuryewski in MS.

Pac, herbu Gozdawa, postpi! na kasztelani Wilesk 1667. Decora Lilieti Paciani. 20.'' Alexander Morsztyn, herbu Leliwa, 1674. Patrz Niesiecki T. VI. pag. 470.

20.

Micha

184

liulielskie

Woj ewództwo*

21. Grzeg:orz Podbereski, herbu Lilia , Conftrm. Jurium Gtmt. Michaa

umar i

1 070.

Constit. 1676.

Jana HI. Królów 1670.

i

1076. f. 32.

JFojniloioi22. Krzysztof Jesman, herb swój wasny 1678. Kazanie Brestensis. Hist. Coli. 13. Const.f. cza. 161)1. 23. Stefan Piaseczyski herbu Lis, umar Icoo roko 1700. umar Topor 1695, herbu Taro, vi. Piotr ,

25. N. Koss, herb swój wasny, umar. 20. Alexan(ler Potocki, herbu Pilawa, umar 1714.

27. Franciszek Cetner, herbu Przerowa, umar 1732. 28. Micha Zamojski, lierbu Jelita, umar 1735. 29. Stanisaw Potocki, herbu Pilawa, umar 1743. 30. Pawe Piotr Sapieha herbu Lis 31. Józef Sosnowski umar 1774. 32. Józef Tyszkiewicz, umar 1790. Sapieha. 33. Franciszek ,

,

umar

1770.

,

ksi

WOJEWÓDZTWO.

LUBELSKIE

Dawniejszych czasów, nie miao swoich udzielnych wojewodów, tylko kasztelanów, ale ta ziemia, Sendomirskiego województwa czstk bya dopiero Kazimierz Jag-Iellonowicz od SendomiKról Polski, kolo roku 1471. wydzieliwszy rzanów tytuem województwa ozdobi. O czem Cromer L 28. Bielski fol. 4. et fol. 462. Stryjkowski fol. 653. Dzieli si na dwie ziemie: Lubelsk i ukowsk, z których Lubelska wszystkich urzdników ziemskich, zwyczajem inszych województw mie powinna; jako to kasztelana, podkomorzej^o, :

j

ukowskiej za ziemi, krom chorego, którego wojskiego pozwolono, czyli raczej z Parczomiewaa, zdawna

sdzieo'0 etc.

liubelsey lVoj e wodo wie. wa. do

ukowa

az tez

potem

185

przeniesiono przez Konslytucy 1653. /oA 25. innych oficyalistów. Lublinie za i w ukowie, grodom miejsce naznaczone przez sejm \C)'M. Jo/. 27. bo przedtem po rónych miejscach ksiyg^i j^rodzkie byway, jako to w W;|wolnicy. Sejmiki obiedwie zien)ie w Lublinie odprawuj,na których dwóch na trybunat Koronny deputatów, trzech nu sejm posów obieraj. Kiedy w Urzdowie sejmikowa byli zwykli, ale Zyg-munt L Lublin na to wysadzi. Herb województwa tego jele biay rogaty, na którego szyi korona królewska zota, nogi u niego przednie, jakby do biegu zapdzonego podniesione, w polu czerwonem. Paprocki o herbach fol. 711. jr Gniaidzie fol. 1223. Bielski f. 4. Novella Constitutio 1726. Urzdowskierau powiatowi uficyalislów take pozwolia.

W

I

LUBELSCY WOJEWODOWIE. I.

herbu Sreniawa, postpi na woDobiesaw Kmita z Winicza jewództwo Sendomirskie 1478. List Kamierza Króla miastu Lwows. 1472. Tego miastu Lubelskiemu 1475. Cromer lib. 28. Dugosz Toma II. Acta Castrensia Lublinensia Neuge-

Z.

umar 1488. Nadgrobek jeo herbach f. 378. Okoski T. II. f. 67. Dobiesaw zKurozwck, herbu Poraj, postipi na województwo sendomirskie 1495. List Albrychta Króla miastu Lubelskiemu 1493. 2 1494. podpisa kupno Ksiztwa Zatorskiego , i 1489. Kazimierza miastu KrakowskieJ7tu. Okolski T. II. fol. roku 1475. ale si myli. 638. kadzie go Mikoaj z Ostrowa, herbu Rawicz, 1496. List Alexandra Króla u askiego 7v Statucie/. 110. i miastu Sendomirskiemu. Jan Szram Tarnowski, herbu Leliwa, 1500., postpi na Sendomirskie województwo. Cromer lib. 30. Acroamatu obzyski. Mikoaj z Kurozwk, lieri)u Poraj, umar 1505. List Alexandra

,

barer.

Jan Felix Tarnowski, ierbu Leliwa,

go u Papro,

3.

w

4.

5.

6.

Kr. u Papro, o herbach f.Vó miastu Lwowskiemu ibOb.Herburt f. 58. 7. Mikoaj Kamieniecki, herbu Pilawa, postpi na województwo Sendomirskie 1506. List Zygmanta I. in MS. Petricovietis. 8. Mikoaj Firlej, herbu Lewart, postpi na województwo Sendomirskie 1515. Vapomus 1507. List Zygmunta I. 1510. jniastu Lwowskiemu Tego 1512. u Olszowskiego de Primatu. Drukarz pomyli' si w Okolskim, gdzie rok napisa 1519. 9. Jdrzej Tczyki lierbu Topor. List Zygmunta I. u Olszoio. de Primatu 1519. Tego 1515. miastu Lwów. 1527. in MS. Petricoi). Fapoimis. 10. Jan Bochotnicki, herbu Dbno, umar 1532. List Zygm. I. miastu Lubelskiemu 1527. i u Okol. J531. T. lU. f. 68. II. Piotr Firlej, herlm Lewart, postpi na \\ojewództwo Ruskie 1545. List Zygmunta I. 1532. miastu Lubelskiemu 15.'39. i 1545. miastu Lwnic. Papro .

,

liulielscy IWoJ eu odo wie.

186

Tyczyski, herbu Topor, 1561. List Ferdynanda Cesarza u Papro, o ierb.f. 29. List Zygmunta L 1546. /. 86. i 1548. miastu Kjakow. 13. Jan Firlej, herbu Lewart, postpi na Krakowskie województwo 1572. Cunstit. 1569. List Augusta I. u Papro. 1572. fol. 524. miastu Lwów. 1565. 14. 31ikolaj Maciejowski, herbu Cioek, umar 1574. Bielski f.Ct'^'^. 1572. Nadgrobek jego u Papro, o herb. f. 375. Okolski T. /./.114. 15. Jan Taro lierbu Topor, umar 1587. List Stefana Króla u Fridmlda 1576. Constit. 1586. /. 401. Sarnicki in Praefat. 12. Jdrzej

,

Bielski

16.

17.

18.

f

655. herbu Lewart, umar 1588. Cic/ioc. Allog. Osec. lib. 2. cap. 6. Tricesius in Epigram. Januszów. Praefat de Statutu. Mikoaj Zebrzydowski, herbu Radwan, Lask \Aielk 1597. Const. 159 L /. 356. Ordinat. Zamosc. 1589. Lubien, f. 34. Starowol. Monum. f. 654. Marek .Sobieski, herbu Janina, umar 1606. Constit. 1601. fol. 746. ri597. List Zygmunta lU.WS^.de Feudo Pruss. Tret. 174. Monim. Colt. Leop. Gabryel Tczyiiski, herbu Topor, umar 1617. Const. 1607. /o/. 848. et 1611. /. 19. et 1616. Komissya Brzeska. Okolski T. IIL f. 2G. Piotr Firlej, herbu Lew^art, umar 1619. Const 1618. /. 3. Okolski T. IL Neugebaw. Histor. Historia Coli. Crosn. Sta-

Mikoaj

Firlej,

wzi

f

19.

20.

ro2vol.

21.

Monum.

Mikoaj Olenicki, herbu Dbno, umar 1630. Const. 1626.

22.

23.

24.

25.

,

wzi

/

26.

27. 28. 29. 30. 31.

/o/.

1627. /. 8. 1629./. 7. Kobierzyc, f. 64. Starowol. Monum. /.630. Alexander Diotr Taro, herbu Topor, umar 1649. Porzdek Elekcyi 1632. Constit. 1638. /. 25. Jan Taro herbu Topor, postpi na województwo 5endomirskie 1665. Fuldcn 1655. lib.^. Const. 1661. fol. 59. et%7. Dedic. Slav. Paris. 1659. Wadysaw Rey, herbu Oksza, umar 1683. Co7istit. 1667./. 27. 1678. /. 3. Zauski T. Lf. 675. podskarbstwo Wielkie KoMarcin Zamojski, herbu Jelita , 4. ronne 1684. Constit. 1683. piecz mniejsz Koronn 1688. Karol Taro, heri)u Topor, Co?ist. 1685./. 4. Stanisaw Taro, herbu Topor, umar 1705. Const. 1697./. 10. 67 A. 1531. et T. IIL 1703./. 13. Zauski T. Alexander Drzewicki herbu Cioek, umar 1706. Adam Taro, herbu Topor, umar 1719. Jan Taro, herbu Topor postpi na Sendomirskie 1736. 1737. Adam Taro, herbu Topor, 5. i

wzi

Lf

f

,

,

w

32. Tomasz ordynat Zamojski, herbu Jelita 33. Antoni Lubomirski , herbu Sreniawa, 34. Ijjnacy Twardowski, umar 1781. 35. Kajetan Hryniewleclti.

w 1749. w 1752, umar

1778.

Potockie IFoJewództwo.

187

POOCKIE WOJEWÓDZTWO. Czterech tylko kiedy W. Ksicztwo Litewskie liczyo senatorów, jakom wyej namleni, przed rokiem 1499. zna