Poetae Comici Graeci: Volumen VI.2: Menander. Testimonia et Fragmenta apud scriptores servata 3110158256, 9783110158250 [PDF]

Zitiervorschau

POETAE COMICI GRAECI

W G DE

POETAE COMICI GRAECI (P CG) Ediderunt R. Kassel et C.Austin

VOL. VI 2 MENANDER Testimonia et Fragmenta apud scriptores servata

Walter de Gruyter Berolini et Novi Eboraci ·

MCMXCVIII

® Gedruckt auf säurefreiem Papier, das die US-ANSI-Norm über Haltbarkeit erfüllt.

Die Deutsche Bibliothek — CIP-Einheitsaufnahme Poetae comici Graeci : (PCG) / ed. R. Kassel et C. Austin. Berolini ; Novi Eboraci de Gruyter.

-

Vol. 6,2. Menander : testimonia et fragmenta apud scriptores servata. — 1998 ISBN 3-11-015825-6

© Copyright 1998 by Walter de Gruyter GmbH & Co., D-10785 Berlin Dieses Werk einschließlich aller seiner Teile ist urheberrechtlich geschützt. Jede Verwertung außerhalb der engen Grenzen des Urheberrechtsgesetzes ist ohne Zustimmung des Verlages unzulässig und strafbar. Das gilt insbesondere für Vervielfältigungen, Übersetzungen, Mikroverfilmungen und die Einspeicherung und Verarbeitung in elektronischen Systemen. Printed in Germany Satz und Druck: Arthur Collignon GmbH, Berlin Buchbinderische Verarbeitung: Lüderitz & Bauer GmbH, Berlin

CONSPECTUS Praefatio Sigla Nomina breviata Veterum scripta Recentiorum commentationes

VII IX XVI XVII XXI

Testimonia "AypoiKoc Ψοφοδεήο Incertarum fabularum fragmenta Incertarum fabularum frustula papyracea minora Spuria

1 45 252 422 430

MENANDER II

432

Comparatio numerorum Addenda et corrigenda

433 436

PRAEFATIO Menandrea in Poetarum Comicorum Graecorum collectione unius libri ambitum excedere dudum apparuit. dum nova quotannis fere in papyris reperta affluunt, hoc volumine (VI2) ea in praesens offerimus quibus augendis atque retractandis post editionem Koertianam minus studuerunt docti, testimonia et fragmenta apud scriptores servata. ne brevissimae quidem huic praefationi deesse debent gratiae adiutoribus merito iteratae. Coloniae et Cantabrigiae a. MCMXCVIII

R. K. et C. A.

SIGLA Abh. Ak.

Abhandlungen der Akademie (Mainz, Mchn., etc.)

Aeg.

Aegyptus

AJA

American Journal of Archaeology

AJPh

American Journal of Philology

AM

Mitteilungen des deutschen archäologischen Instituts, Athenische Abteilung

Ane. Soc.

Ancient Society

An. Gr. ... Bk.

Anecdota Graeca, ed. I. Bekker, Berol. 1814-1821

An. Gr. ... Boiss.

Anecdota Graeca e cod. regiis, ed. J. F. Boissonade, Par. 1829-1833

An. Gr. ... Matr.

Anecdota Graeca e mss. bibl. Vatic. ..., ed. P. Matranga, Romae 1850

An. Ox.

Anecdota Graeca e codd. manuscriptis bibliothecarum Oxoniensium, ed. J. A. Cramer, Oxon. 1835-1837

An. Par.

Anecdota Graeca e codd. manuscriptis bibliothecae regiae Parisiensis, ed. J. A. Cramer, Oxon. 1839-1841

ANRW

Aufstieg und Niedergang der Römischen Welt

Ant. Denkm.

Antike Denkmäler, herausgegeben vom Kaiserlich Deutschen Archäologischen Institut

AP

Anthologia Palatina

APF

Archiv für Papyrusforschung und verwandte Gebiete

Άρχ. Δελτ.

Άρχανολογικόν Δελτίον

Ath. Ag.

The Athenian Agora. Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens

BCH

Bulletin de correspondance hellénique

BICS

Bulletin of the London Institute of Classical Studies

χ

SIGLA

ΒΚΤ

Berliner Klassikertexte

BphW

Berliner philologische Wochenschrift

Boll. Comit.

Bollettino del Comitato per la preparazione dell' Edizione Nazionale dei Classici Greci e Latini, Accademia naz. dei Lincei (Roma)

BSAA

Bulletin de la Société archéologique d'Alexandrie

BZ

Byzantinische Zeitschrift

CAF

Comicorum Atticorum Fragmenta, ed. Th. Kock, Lips. 1880-1888

CAG

Commentarla in Aristotelem Graeca, Berol. 1883-1909

CE

Chronique d'Egypte

CGF

Comicorum Graecorum Fragmenta, ed. G. Kaibel. Vol. I fase. 1 Doriensium comoedia Mimi Phlyaces, Berol. 1899, 21958

CGFP

Comicorum Graecorum fragmenta in papyris reperta, ed. C. Austin, Berol./Novi Eboraci 1973

CIL

Corpus Inscriptionum Latinarum

Cl(ass.) et Med.

Classica et Mediaevalia

CLE

Carmina Latina Epigraphica (Anthologia Latina II, ed. F. Buecheler, Lips. 1895-1897)

ClPh

Classical Philology

ClQu

The Classical Quarterly

CIR

The Classical Review

CMG

Corpus Medicorum Graecorum

Corp. dei Pap. Filos. Corpus dei Papiri Filosofici Greci e Latini (CPF), Firenze 1989-1995 CPG

Corpus Paroemiographorum Graecorum, ed. E. L. Leutsch et F. G. Schneidewin, Gottingae 1839-1851. Supplementum Hildesh. 1961

Cron. Ere.

Cronache Ercolanesi

CRF

Comicorum Romanorum Fragmenta, ed. O. Ribbeck, Lips. 18983

SIGLA

XI

Eik.

Eikasmos. Quaderni Bolognesi di Filologia Classica

Έλλ.

Ελληνικά

Est. clás.

Estudios clásicos

Ét. Pap.

Etudes de papyrologie (Le Caire)

FCG

Fragmenta Comicorum 1839-1857

FGE

Further Greek Epigrams, ed. by D. L. Page, Cambr. 1981

FGrHist

F. Jacoby, Die Fragmente der griechischen Historiker, Berlin 1923-1930, Leiden 1940-1958

FHG

Fragmenta Historicorum Graecorum, ed. C. et Th. Mueller, Par. 1841-1870

Garl.

The Greek Anthology, The Garland of Philip, ed. by A. S. F. Gow and D. L. Page, Cambr. 1968

GGA

Göttingische gelehrte Anzeigen

GGM

Geographi Graeci minores, ed. C. Mueller, Par. 1855—1861

Giorn. Fil. Ferr.

Giornale Filologico Ferrarese

Gl.

Glotta

Gnom.

Gnomon

GRBS

Greek, Roman and Byzantine Studies

GrGr

Grammatici Graeci I - I V , ed. A. Hilgard, A. Lentz, R. Schneider, G. Uhlig, Lips. 1867-1910

GrL

Grammatici Latini, ed. H. Keil, Lips. 1855-1879 (vol. I I - I I I Priscian. ed. M. Hertz, 1855-1859)

Gr. Porträts

Griechische Porträts, herausgegeben von Kl. Fittschen, Darmstadt 1988

GV

Griechische Vers-Inschriften I, ed. W. Peek, Berlin 1955

Gymn.

Gymnasium

Graecorum,

ed.

A.

Meineke,

Berol.

XII

SIGLA

Hell, epigr.

The Greek Anthology, Hellenistic epigrams, ed. by A. S. F. Gow and D. L. Page, Cambr. 1965

Herrn.

Hermes

Hermath.

Hermathena

Hesp.

Hesperia. Journal of the American School of Classical Studies at Athens

Hist.

Historia. Zeitschrift für alte Geschichte

HSClPh

Harvard Studies in Classical Philology

IEG

Iambi et Elegi Graeci ante Alexandrum cantati, ed. M. L. West, Oxon. 1971-1972, 2 1989-1992

IG

Inscriptiones Graecae

ILS

Inscriptiones Latinae selectae, ed. H. Dessau, Berol. 1892-1916

Ind. Hippocr.

Index Hippocraticus, ed. J.-H. Kühn/U. Fleischer, Gottingae 1989

Ind. lect. Rost.

Index lectionum in Academia Rostochiensi ... habendarum

Jb. el. Ph.

Jahrbücher für classische Philologie

JDAI

Jahrbuch des Deutschen Archäologischen Instituts

JHS

The Journal of Hellenic Studies

JPh

The Journal of Philology

K.-B.

R. Kuehner, Ausführliche Grammatik der griechischen Sprache, I Elementar- und Formenlehre, 3. Aufl. von F. Blass, Hannover 1890-1892

K.-G.

R. Kuehner, Ausführliche Grammatik der griechischen Sprache, II Satzlehre, 3. Aufl. von B. Gerth, Hannover/Leipzig 1898-1904

Latom.

Latomus, Revue d'études latines

LCM

Liverpool Classical Monthly

Lex. gr. min.

Léxica graeca minora, Hildesh. 1965

SIGLA

XIII

LGPN

A Lexicon of Greek Personal Names vol. I The Aegean Islands. Cyprus. Cyrenaica, ed. by P. M. Fraser and Elaine Matthews, Oxf. 1987 vol. II Attica, ed. by M. J. Osborne and S. G. Byrne, Oxf. 1994

LIMC

Lexicon Iconographicum Mythologiae Classicae, Zürich und München 1981-1997

Λόγ. Έρμ.

Aóyioc Έρμήο, έν Λουγδούνωι των Βατάβων

LSCG

Lois sacrées des cités grecques, ed. F. Sokolowski, Par. 1969

LSJ

H. G. Liddell and R. Scott, A Greek-English Lexicon. A new (9th) edition by Sir Henry Stuart Jones, Oxf. 1940. A Revised Supplement, ed. P. G. W. Glare, Oxf. 1996

Lustr.

Lustrum. Internationale Forschungsberichte aus dem Bereich des klassischen Altertums

Mèi. Gr.-R.

Mélanges Gréco-Romains tirés du Bulletin de l'Académie Impériale des Sciences de St.-Pétersbourg

Μεοαιων. Βιβλ.

Μεοαιωνική Βιβλιοθήκη (ed. C. Sathas)

MGH

Monumenta Germaniae Histórica

Mittellat. Jb.

Mittellateinisches Jahrbuch

MNC 3

T. B. L. Webster, Monuments illustrating New Comedy, third edition revised and enlarged by J. R. Green and A. Seeberg, vols. I—II, BICS Suppl. 50 (1995)

Mnem.

Mnemosyne

Mon. et Mém.

Fondation Eugène Piot. Monuments et mémoires publiés par Γ Académie des Inscriptions sous la direction de G. Perrot et R. de Lasteyrie, Paris 1894-1916

Mus. crit.

Museum criticum. Diretto da Benedetto Marzullo

MusHelv

Museum Helveticum

Neue Jb.

Neue Jahrbücher für Philologie und Paedagogik

NGG

Nachrichten von der Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen

XIV

SIGLA

OGIS

Orientis Graeci Inscriptiones Selectae, ed. G. Dittenberger, Lips. 1903-1905

op. mus. Mytil.

S. Charitonidis t, L. Kahil, R. Ginouvès, Les Mosaïques de la maison du Ménandre à Mytilène, Antike Kunst Beiheft 6 (1970)

PA

Prosopographia Attica, ed. loh. Kirchner, Berol. 1901-1903

Pap. Ox.

The Oxyrhynchus Papyri

PBA

Proceedings of the British Academy

PCPhS

Proceedings of the Cambridge Philological Society

PG

Patrologiae cursus completus, series Graeca, ed. J.-P. Migne, Par. 1857-1866

Phil.

Philologus

Phoen.

Phoenix

PL

Patrologiae cursus completus, series Latina, ed. J.-P. Migne, Par. 1844-1864

PLG

Poetae Lyrici Graeci, ed. Th. Bergk, Lips. M843, 21853, 31867, 41882

PMG

Poetae Melici Graeci, ed. D. L. Page, Oxon. 1962

Prom.

Prometheus

PSI

Pubblicazioni della Società Italiana per la ricerca dei papiri greci e latini in Egitto

Quad. Cagl.

Università di Cagliari. Quaderni dell'Istituto di Filologia Greca

QUCC

Quaderni Urbinati di Cultura Classica

RE

Real-Encyclopädie der classischen Altertumswissenschaft, Stuttgart/ München 1893-1978

REG

Revue des études grecques

Relire Mén.

Relire Ménandre, publié par E. Handley et A. Hurst, Recherches et Rencontres vol. 2, Genève 1990

Rev. Phil.

Revue de philologie, de littérature et d'histoire anciennes

SIGLA

XV

RFIC

Rivista di filologia e di istruzione classica

Rh. Gr.

Rhetores Graeci (Spengel, Spengel-Hammer, Walz)

RhM

Rheinisches Museum für Philologie

Riv. di Arch.

Rivista di Archeologia

SB

Sitzungsberichte der Akademie der Wissenschaften (Bln., Mchn., Wien etc.)

Sert. Phil. Aen.

Serta philologica Aenipontana, hrsg. von R. Muth, Innsbruck 1962

SH

Supplementum Hellenisticum, ed. H. Lloyd-Jones et P. Parsons, Berol./Novi Eboraci 1983

SI FC

Studi Italiani di Filologia Classica

SIG 3

Sylloge Inscriptionum Graecarum, tertium ed. G. Dittenberger et F. Hiller de Gaertringen, Lips. 1915-1924

Stud. Bibl. Warb.

Studien der Bibliothek Warburg

Stud. Pal.

Studien zur Paläographie und Papyruskunde

Stud. Urb.

Studi Urbinati

SVF

Stoicorum veterum 1903-1924

TAPhA

Transactions of the American Philological Association

ThesGrL

Thesaurus Graecae Linguae ab H. Stephano constructus ... tertio ed. C. B. Hase, G. et L. Dindorfius, Par. 1831-1865

TGF

Tragicorum Graecorum Fragmenta, ree. A. Nauck, Lips. Ί856, 21889

TrGF

Tragicorum Graecorum Fragmenta, ed. B. Snell, R. Kannicht, St. Radt, Gottingae 1971 sqq.

VS

Die Fragmente der Vorsokratiker, griech. und deutsch von H. Diels, 6. Aufl. von W. Kranz, Berlin 1951-1952

W. kl. Ph.

Wochenschrift für klassische Philologie

WSt

Wiener Studien

fragmenta, ed. Ioannes ab Arnim,

Lips.

XVI

NOMINA BREVIATA

Würzb. Jb.

Würzburger Jahrbücher für die Altertumswissenschaft

ZAW

Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft

Z. Alt.

Zeitschrift für die Altertumswissenschaft

ZPE

Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik

'cf.' saepius = °confera(n)tur' quam 'confer', 'vid.' saepius = 'videa(n)tur' quam 'vide', nonnumquam = 'videtur'

NOMINA BREVIATA Casaub.

Casaubonus

N.-Sn.

Nauck-Snell 1964)

Dalec.

Dalecampius

Pow.

Powell (Collectanea Alexandrina)

D.-Kr.

Diels-Kranz (VS)

Raderm.

Radermacher

Giann.

Giannantoni reliquiae)

Reitz.

Reitzenstein

G.-P.

Gow-Page (The Greek Anthology)

S.

Sauppe (Oratorum Atticorum fragmenta)

Herw.

van Herwerden

Salm.

Salmasius

Jac.

Jacoby (FGrHist)

Schweigh.

Schweighaeuser

K.

Kock (CAF)

Steph.

Stephanus

K.-A.

Kassel-Austin (PCG)

Theod.

Theodoridis

Koe.

Koerte

Tsants.

Tsantsanoglou

Mein.

Meineke (FCG)

Valck.

Valckenaer

Mus.

Musurus

Wack.

Wackernagel

Wil.

Wilamowitz

(Socraticorum

(TGF

Suppl.

VETERUM SCRIPTA

XVII

VETERUM SCRIPTA (vid. vol. IV praef. p. vii) Ael. Dion.

Aelii Dionysii atticistae fragmenta, ed. H. Erbse, Untersuchungen zu den attizistischen Lexika, Berlin 1950 (Abh. Ak. Bln. 1949, 2), p. 94-151

Ammon.

Ammonii De adfinium vocabulorum differentia, ed. Kl. Nickau, Lips. 1966

Antiatt.

Άντιαττικιοτήο, ed. I. Bekker, Anecdota Graeca I, Berol. 1814, p. 75-116 (annot. crit. in vol. III, Berol. 1821, p. 1074-1077.)

Append, prov.

Appendix proverbiorum (CPG I p. 379-467)

AT. Byz.

Aristophanis Byzantii grammatici Alexandrini fragmenta, ed. A. Nauck, Hai. Sax. 1848; ed. W. J. Slater, Berlin/ New York 1986

Arcad.

'Αρκαδίου Περί τόνων, ed. Ε. Η. Barker, Lips. 1820 = Επιτομή της καθολικής προοωιδίας Ήρωδιανοΰ, ed. Μ. Schmidt, Ienae 1860

Arsen, viol.

Arsenii violetum, ed. Chr. Walz, Stuttg. 1832

Athen.

Athenaei Naucratitae Dipnosophistarum libri XV, ed. G. Kaibel, Lips. 1887-1890. Epitomen librorum I I I - X V ed. S. P. Peppink, Lugd. Bat. 1937-1939, librorum I—II (sola epitome traditorum) post Kaibelium ed. A. M. Desrousseaux, Par. 1956. ubi ab editionibus discrepantia referimus, scito nos codicum ACE imagines contulisse

Diogen.

Diogenianus (CPG I p. 177-320). vid. infra Prov.

Diog. Laert.

Diogenes Laertius. vid. vol. IV praef. p. viii

Epimer. Horn.

Epimerismi Homerici, ed. Andrew R. Dyck, Berlin/New York 1983-1995

'Eran.'

V. Palmieri, 'Eranius' Philo, De differentia significationis, Rev. Hist. Text. 11 (1981) 4 7 - 8 0 (cf. Herenn.)

Erat(osth.)

vid. infra Str(ecker)

Erot.

Erotiani vocum Hippocraticarum collectio, ed. E. Nachmanson, Upsaliae 1918

XVIII

VETERUM SCRIPTA

Et. gen.

Etymologicum genuinum. codicum AB lectiones suppeditavit K. Alpers

Et. gen. α β

Etymologicum magnum genuinum, Symeonis etymologicum, Etymologicum magnum auctum, ed. Fr. Lasserre et N. Livadaras, vol. I (α-άμωογέποκ:), Rom. 1976, vol. II (άνά-βώτορεο), Athenis 1992

Et. gen. λ

K. Alpers, Bericht über Stand und Methode der Ausgabe des Etymologicum genuinum (mit einer Ausgabe des Buchstaben Λ), Kobenhavn 1969

Et. Gud ... Stef.

Etymologicum Gudianum (άάλιον—ζειαί), ree. A. de Stefani, Lips. 1909-1920

Et. Gud. ... Sturz

Etymologicum Graecae linguae Gudianum, ed. Fr. G. Sturz, Lips. 1818

Et. magn.

Etymologicum magnum, ed. Th. Gaisford, Oxon. 1848

Et. Orion.

Orionis Thebani Etymologicum, ed. Fr. G. Sturz, Lips. 1820

Et. Sym. β

Das Etymologicum Symeonis (ß), ed. G. Berger, Meisenh. 1972

Euphron.

vid. infra Str(ecker)

Eust. in II.

Eustathii archiepiscopi Thessalonicensis commentarii ad Homeri Iliadem ad fidem exempli Romani editi, Lips. 1827-1830; ed. M. van der Valk, vol. I - I V , Lugd. Bat. 1971-1987, Indices composuit Helena Maria Keizer, ibid. 1995

Eust. in Od.

eiusdem commentarii ad Homeri Odysseam ad fidem exempli Romani editi, Lips. 1825-1826

Harp.

Harpocrationis lexicon in decern oratores Atticos, ed. G. Dindorf, Oxon. 1853; ed. John J. Keaney, Amst. 1991

Hdn.

Herodiani Technic) reliquiae, ed. A. Lentz, I—II (= GrGr III i-n), Lips. 1867-1870

[Hdn.] Π. ήμαρτ. λέξ.

[Herodiani] Περί ήμαρτημένων λέξεων, ed. G. Hermann, De emendanda ratione graecae grammaticae I, Lips. 1801, p. 301-318

VETERUM SCRIPTA

XIX

[Hdn.] Philet.

Le «Philétaeros» attribué à Hérodien, ed. A. Dain, Par. 1954

Herenn. (Phil.)

Herennius Philo, De diversis verborum significationibus, a cura di V. Palmieri, Napoli 1988

Hesych.

Hesychii Alexandrini lexicon, ed. Κ. Latte, vol. I—II (α-ο), Hauniae 1953-1966; ed. M. Schmidt, vol. I I I - I V (π-ω), Ienae 1861-1862. nonnullis locis codicis imaginem contulimus

Lex. Αίμ.

Lexicon Αίμωδεΐν quod vocatur seu vertus Έτυμολογίαι διάφοροι, ed. Andrew R. Dyck, Berlin/New York 1995 (pone Epimer. Horn, partem alteram)

Lex. Bachm.

Ουναγωγή λέξεων χρηοίμων έκ διαφόρων οοφών τε και ρητόρων πολλών, ed. L. Bachmann, Anecdota Graeca I, Lips. 1828, p. 1—422. nonnullis locis codicis imaginem contulimus

Lex. Bekk.v

Λέξειο ρητορικοί, ed. I. Bekker, Anecdota Graeca I, Berol. 1814, p. 195-318 (annot. crit. in vol. III, Berol. 1821, p. 1094-1101)

Lex. Boys.

Lexici Segueriani (Συναγωγή λέξεων χρησίμων inscripti pars prima, ed. C. Boysen, Ind. lect. Marb. 1891/92 (= Lex. gr. min. p. 12-38)

Lex. Cant.

Lexicon rhetoricum Cantabrigiense, ed. E. O. Houtsma, diss. Lugd. Bat. 1870 (= Lex. gr. min. p. 61-139)

Lex. Mess.

Lexicon Messanense (Orus, Περί ορθογραφίας) ed. Η. Rabe, RhM 47 (1892) 404-413 et 50 (1895) 148-152

Lex. Vind.

Lexicon Vindobonense (Andreae Lopadiotis), ed. A. Nauck, Petropoli 1867

Moer.

Harpocration et Moeris ex ree. I. Bekkeri, Berol. 1833 p. 187-214

Or(us)

Das attizistische Lexikon des Oros, ed. Kl. Alpers, Berlin/ New York 1981

XX

Paus. att.

VETERUM SCRIPTA Pausaniae atticistae fragmenta, ed. H. Erbse, Untersuchungen zu den attizistischen Lexika, Berlin 1950 (Abh. Ak. Bln. 1949, 2) p. 1 5 2 - 2 2 1 Photii patriarchae lexicon, ed. Chr. Theodoridis, I ( α - δ ) ,

Phot.

Berol./Novi Eboraci 1982, II ( ε - μ ) , ibid. 1998; e codice Galeano descripsit R . Porsonus, Lond. 1822

Phryn. ecl.

Die Ekloge des Phrynichos, ed. E. Fischer, Berlin/New York 1974

Phryn. praep. soph.

Phrynichi praeparatio sophistica, ed. Ioannes de Borries, Lips. 1911

Poll.

Pollucis onomasticon, ed. E. Bethe, Lips. 1 9 0 0 - 1 9 3 7 . nonnullis locis nostrum in usum codicum imagines inspexit Chr. Theodoridis

Proleg. de com.

Prolegomena de comoedia, ed. W. J. W. Köster, Scholia in Aristophanem I I A , Groningae 1975

Prov.

Proverbia, de prov(erbiis) Ath(ois) 'collectionis quintae', Bodl(eianis), codicis Par. suppl. 676, Coisl(inianis), de Diogen(iano), D l , D 2 , D 3, Zenob(io) Ath(oo) et vulg a t o ) ceterisque collectionibus vid. W. Buehler, Zenobii Athoi proverbia vulgari ceteraque memoria aucta, vol. I, Gottingae 1987; idem nobis codicum lectiones suppeditavit

Ptol. ... Heylb.

Ptolemaei Περί διαφορδο λέξεων, ed. G. Heylbut, Herrn. 22 (1887) 3 8 8 - 4 1 0

Schol. Ar.

Scholia in Aristophanem, edidit edendave curavit W. J. W. Koster, Groningae, I—III 1 9 6 9 - 1 9 9 6 , IV (Tzetzae commentarli) 1960—1964. Scholiorum in hoc opere nondum editorum collationes nobiscum communicaverunt D. Holwerda (Thesm., Eccl.) et M. Chantry (Ran.)

Schol. Soph.

Scholia in Sophoclis tragoedias vetera, ed. P. N. Papageorgius, Lips. 1888

Schol. Soph. Ai.

Τα αρχαία c-χόλια sic Αιαντα του Co έπικίνδυνον μέν τό άγαν έλεύθερον, εύκαταφρόνητον δέ τό κολακεϋον, άπιςτον δέ τό εύτυχούμενον. (10) έγώ δέ καί xàc θηρικλείουο καί τά καρχήcia καί xàc χρυοίδαο καί πάντα τά έν τ aie αύλακ; έπίφθονα παρά τούτοις άγαθά φυόμενα, τών κατ' ετοο Χοών καί τών έν toìc θεάτρου: Ληναίων καί rrjc χθιζήο άμαλογίαο καί των του Λυκείου γυμνααων καί της ispàc Άκαδημοΰν άλλο. τί δέ; έγώ θραοεϊα καί τολμηρά TIC

codd. 131 άφηιρημένην Vat. 2 Flor.: -ηο ΠΔ: -ον Φ 132 Μένανδρε x2: -oc Φ 133 1 2 αν add. Schepers καί del. Maehly καί del. Schepers 133 sq. vid. test. 7 et 8 135 ΐδωμεν Π: εϊδωμεν ΔΦ: είδώμεν Vat. 2 Flor., teste Castiglioni p. 9 et 19 136 ήμΐν recc.: ήμών χ 2 (etiam Flor., teste Castiglioni p. 9) Φ écxiv ó Aid.: écu codd. 139 θείων Castiglioni p. 73 140 tac (pací ... 141 (be έφη codd.: (be εφη ... roc φαα Seiler: eòe εφη ... {roc εφη} Castiglioni p. 73sq.: roc φαα ... roc φαα Bungarten p. 148 142 ετύρακα ΠΔ: CTOpav Φ Flor.: οτύρραν Vat. 2 πέμματα εελήνηο codd.: {π.} οελήνηο Meineke: π. οεληναΐα Schepers vid. ad Plat. fr. 188,10 143 φύλλα Bergler: φϋλλα ΠΔ: φϋλα Vat. 2 Flor.: φύλοι Φ άγνων Cobet: άνών Φ Vat. 2: άνθρώπων cett. ca ού θ έ λ ω ν Kaivàc πρίαοθαι Clem. Alex, ström. VII 24,3 (post fr. adesp. 141) τοιούτον τινα (superstitiosum) έν τώι Δειαδαίμονι ό Μένανδροο διακωμωιδεΐ· άγαθόν πρίαοθαι. hinc Theodoret. Graec. äff. cur. VI 17 (post Philem. fr. 101) καί ó Μένανδροο δέ έν Δειαδαίμονι παραπληοίωε τούο τά τοιαύτα παρατηροΰνταο γελάι, λέγων ώδί· άγαθόν πρίαοθαι, unde An. Οχ. IV ρ. 250,30 1 Borgogno RFIC 106 (1978) 395 ού θέλων Grotius Exc. p. 715: ούκ έθ- codd. 6 καιvàc codd.: -òv Grotius 2 ω πολυτίμητοι θεοί Dysc. 202. 479, 'Fab. incert.' 56, fr. 508,5, cf. Antiphan. fr. 143 3 sq. vid. Pease ad Cie. div. II 84 4 sqq. similiter cum superstitioso agit scitus iuris divini interpres apud Theophr. char. 16,6. hanc alteram personam non conspici a priore censet Fraenkel Plautin. im Plaut, p. 1851 4 φλήναφοο de homine, vid. Poll. VI 119 5 Ar. Vesp. 1343 canpòv τό οχοινίον de forma θέλων vid. ad fr. *47

Δειαδαίμων

107

97

(98)

ού δει γάρ άδνκεΐν οίκέταο, άλλωο τε και όταν μετ' εύνοιας τι, μή πονηρίαι, πταίοωαν αίοχρόν ècxv τοΰτο γάρ πάνυ Stob. III 9,10 (περί δικαιοούνης) ρ. 348 Η. (codd. SMA) Μενάνδρου Δειςιδαίμονν ού πάνυ I οίκέταο Morelius ρ. 18: τούς οίκέτας fsuprascr. aliquid quod ϊ visum est Gaisfordo, spiritus asper Meklero' Hense) Α: τους ΐκετας Md: τους ίκ- S vid. Cobet Nov. lect. p. 40 2 μετ' εύνοίαο S: μετευν- M: μετ' ένν- Α: μετ' άγν- Pflugk, Sched. crit. (1835) p. 19 τι Meineke Men. et Phil. p. 43: τινός SMd Α μή SM: ού Α πονηρίαι Bentley p. 456: -pöc SA: τ**ηραο M: πονηρίας Kaibel ap. Koe.; cf. Soph. Phil. 563 3 ècxi τούτο γάρ Dobree Adv. II p. 272: τοΰτο γάρ έςτιν SMA: τ. γοϋν έ. Bentley: τ. τάρ' ε. Gaisford de partícula γάρ postposita vid. ad fr. 64,6 1 άλλωο τε καί init. vers. Aesch. Suppl. 768, Eum. 473, Soph. El. 1324, fr. 64 R., cf. Ar. Nub. 1269 τε καί fin. vers. Asp. 453, Dysc. 415, Sam. 641 2 fr. 786 εύνοοϋντος οίκέτου

108

(98a)

Schol. (Τ) Plat. Soph. p. 241 D (p. 43 Gr.) παροιμία κ α ί τ υ φ λ ώ ι δ ή λ ο ν επί των άγαν οαφεσιάτων. μέμνηται ταύτης καί Μένανδρος Δειςιδαίμονι καί 'Ραπιζομένηι (fr. 329) καί Άριςτοφάνης Πλούτωι (48) vid. Leutsch ad Mac. III 29

109

(99)

Phot. p. 329,21 ό λ ό λ υ α ς (όλόλους ςod., ςοιτ. Naber, όλόλυς West per litt.)· τούς δειςιδαίμονας έκάλουν οίωνιζόμενοι. Μένανδρος Δειαδαίμονι. ρ. 329,18 δλολυν" Μένανδρος τον γυναικώδη καί κατάθεον καί βάκηλον vid. Theop. fr. 62 et Anaxandr. fr. 35,4

98

MENANDER

Δημιουργός i. Catal. fab. pap. (test. 41,18) Δη]μιουργόο ii. Catal. fab. tachygr. (test. 42,15) Δημιουργόο iii. Schol. vet. (\ΈΓΘΜ) et Tricl. (Lh) Ar. Equ. 650 a (Sud. δ 437) δημιουργούς δέ έκάλουν καί xàc νυν λεγομέναο (καλουμ- \ Έ Γ 3 ) ύπονυμφίδαο (τουτέοτι την παρεοτώοαν τήι νύμφηι γυναίκα add. \ Έ Γ Θ Sud., τουτ. τ. παρ. νύμφην γυν. Μ, τουτ. xàc παρεοτώοας taie νύμφαιο γυναϊκαο Lh, secl. Merv. Jones), όθεν ècxì καί Μενάνδρωι Δημιουργόο cf. fr. 409,12 et vid. ad Antiphan. fr. 224,2 sq. *iv. Pap. I.F.A.O. 337 (saec. IIP, CGFP 203) ed. Boyaval ZPE 6 (1970) 5 - 7 cum tab. II a , denuo inspexit Koenen ibid. 8 (1971) 136 ].παν ίαων έλευθέρωο.[ JOOTOC διακόνων έτοιμ[ πράγματα χωρκ; θ[ε]ραποντ[ καί πρεοβύταϋ χρηοτούο[ θρα5 ρεΐαν μέν, ού πονηράν δ[έ τοΰτο δυεΐν ημερών χρόν[ον 1 fin. ο[, ç[, ω[ pot. quam ε[ 1 sq. μιοθ]ωτόο Borgogno Aeg. 49 (1969) 83 2 έτοίμ[αχ; Koenen, tum πρόο τά πρά- Turner ap. Koenen ZPE 6 (1970) 284 (πρά- iam ed. pr.) 3 θ[ε]ράποντ[οο ed. pr., -όντ[ων Turner, tum τό δράμα εχει Koenen (εχει Turner) 4 καί έταίραν θρα- Turner (καί Koenen) 5sq. καί περιέχει ... χρόν[ον Handley ap. ed. pr. (καί Koenen) 6 paragr. sequitur Aie έξαπ. fragm. 1 Δημιουργού argumentum agnovit Borgogno (2 διακόνων ~ fr. 110,1 διακονικώο, 4 έταίραν ~ Turpil. Demiurg. fr. 42 R. mulier meretrix, 6 δυεΐν ήμ. ~ fr. 110,3 τήν νύκτα, vid. Arnott ZPE 72, 1988, 26) Demiurgum scripsit Turpilius (vid. Webster Introd. p. 129 sq.). huic Menandri fabulae sunt qui tribuant etiam fr. 501 et adesp. fr. 1063

110

(100)

τί τούτο, παΐ; διακονικός γάρ, νή Δία, προελήλυθαο. (Β.) ναί. πλάττομεν γαρ πλάοματα τήν νύκτα τ' ήγρυπνήκαμεν καί νυν ετι άποίητα πάμπολλ' ècxiv ή μ ΐ ν

Δημιουργός

99

Athen. IV p. 172 C ότι δέ έκεχώριστο τα της ύπουργίας, πεμμάτων μεν προνοουςών των δημιουργών, όψαρτυτικής δέ τών μαγείρων, 'Αντιφάνης διεςάφηςεν έν Χρυςίδι οϋτως· (fr. 224) ... Μένανδρος Δημιουργώι (Δ. om. CE)· τί ήμΐν ! νή Δία A: om. CE 2 πλάττομεν ACE: μάττ- Kaibel, sed cf. Gal. alim. fac. I 4 p. 224,5 (app. crit.) Helmr. (CMG V 4,2), Poll. VI 74 et X 112, Hesych. π 2430 πλάοματα ACE (def. Lobeck Paral, p. 504, coll. μάζαν μάττειν, χοήν χείςθαι sim.): πέμματα Meineke ('quamquam Schol. Ar. Ach. 1092 ιτρια: καπυρώδη πλάσματα' ed. min., Moer. p. 199,33 Bk. addit Iacobi V 1 p. ccxlvi) 3 τ' om. CE 1 τί τοϋτο, παϊ Dysc. 82, Peric. 126, Sam. 360, cf. 715 et Mis. 617 διακονικός Ar. Plut. 1170 2 Ar. Pac. 869 ό πλακοΐχ: πέπεπται, ςηςαμή ξυμπλάττεται 3 νυκτός άγρυπνητήρες sunt pistores apud Maneth. I (V) 81. errat Hose Gl. 72 (1995) 199

111 (101) μ α κ ά ρ ι ο ς ö c t i c oòciav και νουν ε χ ε ι χ ρ ή τ α ι γ ά ρ ούτοο eie α δει ταύτηι κ α λ ώ ς [1-2] Stob. IV 39,7 (περί ευδαιμονίας) vol. V ρ. 903 Η. (codd. SMA, Mac., corp. Par.) Μενάνδρου Δημιουργού (Δημ. om. S, Mac. ς ο φ . Par.)· μακάριος καλώς. Stob. IV 31d,100 (ότι τά χρήματα άβλαβη ςυμμέτρως και δικαίως ποριςθέντα) vol. V ρ. 769 Η. fcodd. SMA) Μενάνδρου (μηναγύρτη ex eel. 101 hue male retractum add. ΜΑ)· μακάριος — καλώς (adhaeret fr. 234, quod seiunxit Meineke). Append, gnom. (cod. Vat. 742) 103 p. 44 Sternb. (Rozprawy Akademii Umiejçtnosci Wydzial Filologiczny, Serya 2. Tom. 5 [vol. 20] w Krakowie 1894) Μένανδρος ό τών κωμωιδιών ποιητής εφη· μακάριος καλώς. Democratis sent. 48 (codd. fam. 2, deest in fam. 1, Vorsokr. II p. 160,13) μακάpioc — καλά«. [1] Monost. 465 J. μακάριος — εχει. Plut. aud. poet. 13 p. 34C χρή ... τούς véouc έθίζειν τήν κοινότητα cuvopâv και μεταφέρειν οξέως (προς add. Hartman, εις Kronenberg) τό οίκείον, έν πολλοίς παραδείγμαςι ποιουμένοιχ: μελέτην και άςκηςιν όξυηκοΐας, ϊνα του μέν Μενάνδρου λέγοντος μακάριος έχει τούτο καί περί δόξης και περί ήγεμονίας καί περί λόγου δυνάμεως είρήςθαι νομίζωςι 1 δς Demoςr. 2 ούτος et ταύτηι om. Democr. 1 Eur. fr. 256 Ν. (30 Aust.) μακάριος οςτις νοϋν έχων κτλ.

100

MENANDER

112

(102)

Antiatt. p. 83,31 ß i o c επί {cuvjoucíac ... Μένανδρος Δημιουργώι cf. fr. 284 et vid. Eup. fr. 26

113

(103)

Poll. X 102 (μαγειρικά) Μένανδρος δέ έν Δημιουργώι λ η ν ό ν είρηκε την κάρδοπον. VII 22 (de opere pistorio) μαγίο και μάκτρα καΐ ο π ο ς οίνος ό προ του πατηθήναι ρυείς (~ Moer. ρ. 206,27 Bk.). Μένανδρος Διδύμαις Athen, epit. I p. 30 Β ότι Μιτυληναΐοι τον παρ' αύτοις γλυκύν οϊνον πρόδρομον καλοϋο, άλλοι δέ πρότροπον. cf. II ρ. 45 E et vid. J. André, Rev. Phil. 34 (1960) 52

102

MENANDER

Aie έξαπατών vid. vol. VI 1

Δύεκολοο vid. vol. VI 1

Έγχειρίδιον vid. vol. VI 1

Έμπιμπραμένη Pap. Cair. (sittyb.) sine numero (CGFP 131) ed. Ζ. Aly, Ét. Pap. 8 (1957) 163-167 cum tab. phot. Έ]μπιμπρ[α]μένη Μενάνδρου vid. Turner BICS Suppl. 46 (1987) p. 34 (nr. 6 - 8 ) Έμπιπραμένουο scripsit Cratinus (vol. IV p. 167 ad fr. 90)

119

(142)

έξώληο άπόλοιθ' öcxic ποτέ ό πρώτοο ή ν γήμαο, επειθ' ό δεύτεροο, είθ' ό τρίτοο, είθ' ό τέταρτοο, είθ' ô μεταγενήο Athen. XIII ρ. 559 E (post fr. 64) έν δέ Έμπιμπραμένηι (πάλιν CE)· έξώληο μεταγ. 2 ήν Α: ήν ό CE 3 μεταγενήο Α: -γένηο CE: Μεταγένηο Zedelius1 ρ. 359 ('Ar. sic nomine proprio ludere potuit, cf. Ran. 587 sq., Menander vix potuit' Koerte) 1 cf. Sam. 367, Dysc. 94 1 sqq. vid. ad Eub. fr. 115,1 sqq. et Wankel ad Dem. 18,310 (p. 1309) 3 Hesych. μ 974 = Phot. p. 260,23 (μ 312) μεταγενήσ μεταγενέοτεροο

Aie έξαπατών

Έμπιμπραμένη

120

103

(143)

τρία γ ά ρ έοτι, δέοποτα, δ ι ' ών άπαντα γ ί ν ε τ ' , ή κατά νόμουο, ή τ α ve άνάγκανο, ή , ]εται, ]vvo. sequuntur Ίερείαο test, i et Ίμβρίων test, i cognominem fabulam scripsit Philemo. Poll. III 42 καλείται δέ tic των του νυμφίου φίλων κ α ί 0 o p c o p ó c , 0 c τακ; θύραιο έφεοτηκοχ; ειργει τάογυναικαοτήι νύμφηι βοώσηι βοηθεΐν. Hesych. θ 957 θυ ρω ρ ó c ' ό παράνυμφοο, ό την θύραν τοϋ θαλάμου κλείων. cf. Apollod. fr. 15,4, Sapph. fr. 110 V. et vid. Theodoridis, ZPE 26 (1977) 52 sq.

136

MENANDER

*186

(209)

— ν έργον είο τρίκλινον ουγγενείαο είοπεοεΐν. ου λαβών τήν κύλικα πρώτοο άρχεται λόγου πατήρ και παραινέοαο πέπωκεν, είτα μήτηρ δευτέρα, είτα τηθίο παραλαλεϊ n e , είτα βαρύφωνοο γέρων, 5 τηθίδοο πατήρ, έπειτα γραυο καλουοα φίλτατον. ό δ' έπινεύει π ά α τούτοιο Athen, epit. (CE) II p. 71 Ε (έκ του β' βιβλίου, post lib. XIII legitur in C, post lib. XV in Ε) έργον τούτοιο, φηεί Μένανδροε 1 έργον Schweigh., minus apte έργον Meineke (vid. Kassel Kl. Sehr, p. 300, qui nunc etiam de έργον cogitat) 3 παραινέεαο πέπωκεν Meineke Men. et Phil. p. 202: -8cic -αικεν CE (frustra def. Barigazzi Sileno 1, 1975, 56): -έοει -αιχεν Sandbach 4 τηθΰ; Meineke: τηθη CE cf. Schol. Ar. Lys. 549 τήθαε έκάλουν xàc μάμμαε, τηθίδαε δε xàc θείαο (cum loc. sim. in ed. Gustavi Stein, diss. Gott. 1891, p. 23) et vid. ad fr. 187,1 lsqq. Θυρωρώι tribuit Wil. Kl. Sehr. IV p. 537, eiusdem scaenae atque fr. 187 esse statuens 1 τρίκλ. Anaxandr. fr. 72, Arched, fr. 2,12 4Hesych. π 570 παραλαλεϊ - φλυαρεί βαρύφωνοε Poll. II 111, vid. Alex. fr. 312

187

(208)

ούκ άδελφόο, ουκ αδελφή παρενοχλήοει, τηθίδα ούδ' έώρακεν τό ούνολον, θείον ούδ' άκήκοεν. εύτύχημα δ' ècxìv όλίγουο τούο αναγκαίους έχειν [1—3] Phot, (b, ζ) α 1425 αναγκαίοι (pro hoc lemmate καί habet b, glossam cum α 1424 coniungens)· oi προεήκοντεε κατά γένοε. Μένανδροε (deficit ζ, repetito Mévavôpoc succedit Sz) Θυρωρώι· ούκ εχειν. [3] Eust. in Od. p. 1894,37 αναγκαίοι γοϋν καί οί προεήκονT8c κατά γένοε. καί προφέρουαν είε τοϋτο χρήειν οί παλαιοί (Ael. Dion, a 115) τοιαύτην εύτύχημα εχειν. ö καί γνωμικώε εΐρηται, ϊνα δηλαδή καί όλίγη ή περί αύτών εΐη φροντίε 1 τηθίδα Wil. Kl. Sehr. IV p. 537: τιτθ- b Sz 2 ούδ' έώρακεν Reitz.: ούδέ -κε b Sz scrupulum facit forma έώρακεν (έορ- metro firmatum Dysc. 669, Epitr. 383, Mis. 5, Sam. 61) 3 όλίγουο τούε Eust.: όλιγοετούε Phot. vid. Theodoridis, Herrn. 100 (1972) 498 sq. 1 sqq. vid. ad fr. * 186 1 Ar. Byz. fr. 224 Sl. τηθίο ή μητρόε ή πατρόε άδελφή καίοι 'necessarii', fr. 655,3, Philem. fr. 94,4

3 αναγ-

Θυρωρόο

Ιέρεια

137

'Ιέρεια i. Pap. Οχ. 1235 (perioch. fab. Men., saec. II P , Koerte I p. 146-149, Sandbach p. 305 sq., Comm. p. 694 sq.; vid. ad test. 80) adjuvante Wilamowitzio ed. Hunt (vol. X 1914). praecedit Θυρωροϋ test. *i, sequitur Ίμβρίων test. i. tab. phot. ap. Turner BICS suppl. 46 (1987) tab. 44 ]5oc π α [ . . . . ]cac col. i 'Ιέρεια, ήο αρχή·] ......'.].['.]c.[ ]a 15 ]ορε άν]αςφήλας ζητεΐν ]αα έπε]χείρηοεν τον άγαπητόν. ]ειν 45 οικέτηο δέ πειςθείς ήνέχθη ]Υ