Kilka uwag odnośnie rewolucji moralnej w zwiaіzku polakуw na Biaјorusi [PDF]

Zitiervorschau

Матэрыялы Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі. – Гродна: ГрДУ, 2009.

УДК 329.73 (476)

Т.Т. Kruczkowski

KILKA UWAG ODNOЊNIE «REWOLUCJI MORALNEJ» W ZWIAІZKU POLAKУW NA BIAЈORUSI Рассматриваются вопросы, связанные с деятельностью Союза Поляков в Беларуси на современном этапе

Zwi№zek Polakуw na Biaіorusi na pocz№tku 2000-ch lat byі najwiкksz№ organizacj№ spoіeczn№ w kraju. Konflikt polityczny wokуі Zwi№zku Polakуw na Biaіorusi doprowadziі do podziaіu tej organizacji: оd marca 2005 r. istniej№ dwa «ZPB»: oficjalny, uznawany przez wіadze biaіoruskie, i opozycyjny, uznawany przez stronк polsk№. Wogуle problematyka stosunkуw «mniejszoњж narodowa a paсstwo jej zamieszkania» zawsze byіa trudna i zіoїona. Problem ten byі niejednokrotnie tematem konferencji naukowych takїe i na Biaіorusi [1]. Jednym z jej aspektуw jest dziaіalnoњж polityczna i jej wymiar moralny a mniejszoњж narodowa. Wszкdzie na њwiecie dziaіa zasada, їe mniejszoњж narodowa jako zbiorowoњж nie wі№cza siк do polityki po їadnej stronie: niemiecka mniejszoњж w Polsce maj№c dwуch posіуw w sejmie zawsze gіosuje jak partia rz№dz№ca, Kongres Polonii Amerykaсskiej nigdy w wyborach nie wypowiada siк po jednej stronie. Wі№czenie polskiej mniejszoњci do polityki na Biaіorusi, jak to zrobiіa PO na czele z D.Tuskiem prуbujac rкkami grupy Gawina –Borys wci№gn№ж ZPB do biaіoruskiej walki politycznej po stronie biaіoruskich narodowcуw, jest nie tylko niedopuszczalne, ale i amoralne. Zreszt№ najnowsza historia Polski i zwi№zana z ni№ historia ZPB nie tylko to jeszcze raz dobitnie udowodniіy, ale i wniosіy swoje nowe «argumenty» i kolorystykк. Akurat o tych metodach dziaіania pewnych grodzieсskich dziaіaczy ZPB w swoim czasie komentuj№c stronк www.bialorus.pl ambasador Polski na Biaіorusi Tadeusz Pawlak powiedziaі: drobne rozrabiactwo i pieniactwo, ktуre zostaіo wziкte ze wspoіczesnej polityki polskiej. Wydarzenia wokуі ZPB w latach 2005–2007 udowodniіy, їe te haniebne metody i «sіawa» s№ bliskie naszym dziaіaczom: oskarїenie o machinacje finansowe, skandale seksualne, rкkoczyny, zastraszanie њwiadkуw, donosy, pomуwienia itd. Dziaіacze ci wciagajac ZPB do biaіoruskiej polityki wewnкtrznej ogіosili siк takїe odnowicielami morali w ZPB. Polityka sama w sobie to rzecz niemoralna, a co z tego wyszіo w naszym przypadku – dobrze widaж z jej skutkow dla Polakуw na Biaіorusi. 395

ISBN 978-985-515-200-3

Грамадскія рухі і палітычныя партыі ў Беларусі

Obecnie, kiedy pewne te sprawy rozpatrywane byіy w s№dach, a w sprawie niektуrych toczy siк dochodzenie kryminalne, ujawnione juї zostaіy niektуre ich tajemnice. Ale niektуre do tej pory s№ nieznane. Pozwolк sobie na przykіadzie niertуrych doњwiadczeс postawiж pewne pytania moralnoњci i jej politycznej praktyki. Dotycz№ one caіego polskiego ruchu narodowego na Biaіorusi. Widocznie leninowska zasada o tym їe moralne jest wszystko co sіuїy jego sprawie dobrze zostaіa wyuczona przez naszych «zawodowych Polakуw». Nie mуwi№c juї o podpуіkowniku KGB ZSRR Gawinie [4] (prezes ZPB w 1990 – 2000 latach) ktory oglosiі siк w 2004 roku na Radzie Naczelnej ZPB їe nie jest Polakiem, a Biaіorusinem polskiego pochodzenia [2]. On przez caіy czas walczyі ze swoim otoczeniem probuj№c oddaж ZPB dla sprawy narodowcуw biaіoruskich. On oswiadczaі їe szczerze uwarza їe oficer KGB jest mniej zaleїny od wіadz niї pracownik naukowy i ktуry w swojej ksi№їce przypomina їe jest uwaїany za oficera wpіywu [3]. Te przykіady moїna mnoїyж dalej nawet na podstwie ksi№їek Gawina: dostatecznie ich zestawiж miкdzy sob№ jak widaж їe ich pewne czкњci logicznie i faktycznie nawzajem wykluczaj№ siк. Jak byіo juї powiedziano: Gawin ich napisaі, ale zapomniaі przeczytaж... Zreszt№ w Polsce Gawin opowiadaі nie tylko bajki o tym, їe nie byі oficerem KGB [3], ale tylko wojskowym, ale i o tym, їe ze swoj№ emerytur№ oficera KGB przymiera niemal їe z gіodu (kaїdy na Biaіorusi wie, їe jego emerytura jest wiкksza niї wypіata naukowego pracownika uniwersytetu, albo szeregu innych kategorii ludnoњci), potrzebuj№c w Senacie honorarium za swoje antyzwi№zkowe artykuіy. A.Borys obiecaіa zwalniaj№c bezprawnie cal№ redakcjк «Gіosu» їe rozerwie «pajкczynк» ukіadуw w ZPB. Napewno tylko zapomniaіa їe jej ekipa to w wiкkszoњci ci sami ludzie ktуrzy od szeregu lat pracowali zawodowo za pieni№dzie w Zwiazku i dobrane do ZPB jeszcze przez podpуіkowniku KGB ZSRR Gawina. A o ich moralach moїna dіugo opowiadaж. Przypomnimy chociaї niektуre fakty dziaіalnoњci tych «odnowicieli moralnych». Jednym z poczynaс w amoralnej walce o kierownictwo w Zwi№zku byіa kіamliwa informacja o otrzymaniu przez prezesa Kruczkowskiego od jednej z Fundacji w Polsce pomocy w kwocie 1,5 mln.zіotych ktуra rzekomo zostaіa nierozliczona. Informacja ta byіa podana przez dziennikarkк z Miсska Tatianк Pac. W liњcie do Prezesa PAPu Waldemara Siwiсskiego prezes ZPB postawiі w tej sprawie nastкpuj№ce kwestie: «Uwaїam їe ta kіamliwa informacja byіa specjalnie podana w celu dyskredytacji mojego dobrego imienia, mojej pozycji spoіecznej na Biaіorusi jako prezesa ZPB – najwiкkszej organizacji spoіecznej w tym 396

Матэрыялы Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі. – Гродна: ГрДУ, 2009.

kraju. To pomуwienie obraїa mnie jako Polaka, a takїe caі№ mniejszoњж polsk№ na Biaіorusi. Nie wiem czy to byіo zrobione specjalnie przez Tatianк Pac, Biaіorusinkк, dla potrzeb biaіoruskiego ruchu nacjonalistycznego, dla pobudzenia waњni miкdzy Polakami i Biaіorusinami. Czy Tatiana Pac wykonywaіa zadanie centrali? Czy to jest potrzebne Polakom na Biaіorusi, a takїe jest w interesach paсstwa Polskiego?» [6]. Odpowiedzi na ten list kierownictwo PAPu dla ZPB nie nadesіaіo. 6 stycznia 2005 roku prywatny osobowy samochуd Kruczkowskiego zostaі spalony przez do tej pory nieznanych sprawcуw i do czasu obecnego trwa dochodzenie kryminalne. Natomiast nasi «zawodowi Polacy» i «odnowicieli moralni» – Andrzej Poczobut i Tadeusz Gawin oњwiadczyli ze to Kruczkowski sam sobie spalil samochуd їeby otrzymac odszkodowanie. Nie wiedzieli tylko napewno їe samochуd Kruczkowskiego nie byl ubiespieczony. Ale wogуle czy to jest waїne dla «odnowicieli moralnych»? A takїe jak juї wiadomo studentka uniwersytetu Grodzienskiego Julia Lewsza (obecnie Њwiokіa), ktуra oskarїyіa prezesa ZPB Kruczkowskiego publicznie na zjezdzie ZPB 12 marca 2005 roku o gwaіt, zostaіa uznana za winn№ w sprawie kryminalnej – pomуwienia i oskaїenia o przestкpstwo kryminalne na Zjeџdzie marcowym, rozpowszechnienie tych pomуwieс na uniwersytecie itd. Wyst№pienie Lewszy na Zjeџdzie byіo, moim zdaniem, obraz№ nie tylko osoby prezesa, ale i delegatуw Zjazdu, Polakуw na Biaіorusi. Ci ktуrzy splanowali ten czyn, moim zdaniem, dobrze o tym wiedzieli. Na tym napewno i polegaіa ich «rewolucja moralna». A moїe im o to i chodziіo? Bardzo ciekawe s№ pewne okolicznoњci tych spraw, ktуre ujrzaіy њwiatіo dzienne podczas s№du. A jednak, okazuje siк, їe Anїelika Borys, ktуra oњwiadczyіa, їe nic nie ma z tym oskarїeniem studetki wspуlnego, w wywiadzie «Gazecie Wyborczej» powiedziaіa, їe wszystko co staіo siк – musiaіo siк staж! Nie wiem, ale nie wygl№da mi to na niewiedzк... Tadeusz Gawin na Zjeџdzie marcowym juї po tym zajњciu podszedі do Kruczkowskiego (chociaї nie rozmawiaі z nim od ponad 3 lat) i powiedziaі: «Nie myњl, to nie ja przyprowadziіem tк studentkк!» Co by to mogіo znaczyж? Wyjaњniж tych sіуw racjonalnie podczas rozprawy s№dowej on nie potrafiі. A jego dawny przyboczny Zygmunt Peiіuж przyznaі siк na s№dzie, їe spotkaі siк z Lewsz№ juї jesieni№ 2004 r. (a wiкc na dіugo przed marcowym Zjazdem) i wszystkim w Grodnie i nie tylko opowiadaі o pomуwieniu tej studentki. Ciekawie, їe Gawin podczas dwуch przesіuchaс w s№dzie mуwiі, їe sіyszaі o innych przypadkach molestowania, ale za kaїdym razem na proњbк o podanie nazwisk tych osуb odpowiadaі, їe poda te nazwiska nastкpny 397

ISBN 978-985-515-200-3

Грамадскія рухі і палітычныя партыі ў Беларусі

raz albo їe je zapomniaі. Zreszt№ jest to znany chwyt... Na pewno w akademii KGB ZSRR nauczyі siк i nie takich rzeczy. A ppos: oficjalnie do protokoіu s№du dwukrotnie Gawin podaі jako swoje zajкcie – emeryt KGB. Widocznie tu nie trzeba byіo juї mуwiж, jak naiwnym w Polsce, їe jest byіym wojskowym... I co z tego obecnie wynika w Polsce dobrze wiadomo, kiedy to nawet za podejrzenie o wspуіpracк z tymi sіuїbami ludzie trac№ stanowiska. A tu podpuіkownik KGB ZSRR spotyka siк nie tylko z byіym Marszaіkiem Senatu Andrzejem Stelmachowskim i prowadzi z nim «interesy», liderami PO – D.Tuskiem, J.Rokit№. A takїe prowadzi kosztem Polakуw na Biaіorusi grк polinyczn№ z Ambasadorem M.Maszkiewiczem, zwolennikiem nacjonalistуw biaіoruskich, doradc№ premiera M.Buжk№ (byіym dyplomat№ w Miсsku) i oczywiњcie Janem Nowakiem-Jezioraсskim, ktуremu to tіumaczyі, їe byі tylko byіym wojskowym. Ciekawe, їe podczas s№du caіa grupa naszych dziaіaczy na czele z Gawinem, Borys i Porzeckim przyszіa broniж Lewszy, studentki, ktуrej oni podobno wczeњniej nie znali. A wiкc trzeba broniж swoich... Przypomina to raczej mafijn№ solidarnoњж. Pewne szczegуіy, moim zdaniem, dobitnie o tym њwiadcz№. Byіy dziennikarz redakcji Andrzeja Pisalnika Igor Bancer (ktуry za przejawy nacjonalizmu biaіoruskiego zostaі wydalony z Uniwersytetu Warszawskiego) groziі Andrzejowi Dubikowskiemu, redaktorowi naczelnemu Gіosu w imieniu T.Gawina i A.Borys. Andrzej Poczobut, ktуry teї podobno nie znaі Lewszy, przez caіy czas mile z ni№ rozmawiaі i konsultowaі jak poprawnie odpowiadaж, przeszkadzaі zeznawaniu њwiadkуw i wydalony z sali s№dowej przez ponad 4 godziny czekaі na Lewszк w korytarzu.Chociaї nieznana studetka miaіa adwokata i oczywiњcie «przypadkowo» tego samego co i A.Borys, a moїliwie i opіacanego z tej samej kasy. Dodamy їe ten adwokat przez A.Borys byі wynajкty w innej sprawie. Wedіug zeznaс swiadkуw tej rozprawy s№dowej moїna w ogуlnych szczegуіach nastкpuj№cym czynem zrekonstruowaж przebieg tej prowokacji zjazdowej autorami ktуrej byіi nasi odnowiciele moralnosci w ZPB. Jak stwierdziі pod przysiкg№ jeden ze swiadkуw, J.Lewsza byіa przez niego zajuwaїona jeszcze w holu szkoіy, gdzie A.Porzecka pomogaіa jej w zmianie ubrania: stroiіa siк ona w jakiњж strуj cygaсski. Potem A.Porzecka poprowadziіa j№ na salк zjazdu. Przypomniі sobie їe pomyњlaі wtedy їe szykuje siк napewno jakieњж wystкpienie artystyczne... Рo «wyst№pieniu artystycznym» Lewszy A.Porzecka wyprowadziіa «artystkк» razem z jej koleїank№ i powiedziaіa: «Девочки, вы свободны, вы свое сделали!» Renata Dziemiaсczuk zmuszona byіa przyznaж siк, їe przeszkadzaіa milicji, ktуra chciaіa wywieњж Lewszк z sali obrad Zjazdu, mуwi№c «nic 398

Матэрыялы Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі. – Гродна: ГрДУ, 2009.

siк nie dzieje, niech dziewczyna wszystko powie!» i zasіaniaj№c j№ swym ciaіem. Przyznaіa siк rуwnieї, їe to ona (bo byіo jej їal Lewszy, po ktуr№ juї idzie milicja!) usadziіa j№ na swoje miejsce (jak wiemy juї przebran№ i doprowadzon№ przez «dziaіaczkк» ZPB A.Porzecka,) i umoїliwiіa wyjњcie w odpowiednim momencie na mуwnicк. Ciekawie їe doњwiadczona (w prowadzeniu zjazdуw takїe!) T.Siliwonczyk w tym samym potrzebnym momкcie odbiera mikrofon u przewodnicz№cego i oczywiњcie zupeіnie przypadkowo przekazuje «nieznanej» studentce. W tym miejscu A.Borys prubuj№c broniж «nieznan№» oskarzycielkк stwierdziіa dla s№du їe podobnie kaїdy miaі prawo gіosu na zjezdzie, ewidetnie klamj№c bowiem jeszcze na pocz№tku zjazdu przyjкto uchwaік o regulaminie prac tego organu ZPB. Wedlug tej uchwaіy glos mogli zabieraж wczeњniej zapisani delegaci zjazdu ZPB. Jуzef Porzecki, chociaї mуwiі, їe nie zna Lewszy, przyznaі, їe pozowaі z ni№ do zdjкcia podczas festiwalu kultur narodowych latem 2004 roku. Tіumaczyі Porzecki ten fakt zwyczajnym przypadkiem... Ciekawie їe ta «nieznana» studetka (ale jak widzimy juї znana chociaї by przez Porzeckiego i Pieіucia!) w paџdzierniku 2004 roku pojawia siк na jednej z imprez ZPB akurat w tym momencie kiedy tam na bardzo krуtki czas pokazuje siк Porzecki i Borys. A moїe to znowu przypadek? Tadeusz Gawin parк razy kategorycznie prosiі o zwrуcenie uwagi s№du, їe on Lewszy nie zna... Po co taka kategorycznoњж? A wiкc Anїelika Borys podczas s№du nie tylko powiedziaіa, їe nie zna Lewszy, їe ten skandal byі potrzebny, bowiem oczyњciі atmosferк w ZPB. A wiec z t№ spraw№ kryminaln№ mamy jasnoњж: wina J.Lewszy (Swiokіy) jest udowodniona, a ona skazana wyrokiem prawomocnym. Ale pozostaіo pytanie co z naszymi moralnymi odnowicielami w ZPB ktуrzy tak licznie i dzielnie bronili «nieznan№» im studetkк. Jedn№ z czoіowych postaci moralnych odnowicieli ZPB okazaі siк J.Porzecki zawodowo pracuj№cy w zwi№zku okoіo 12 lat. Wykazaі siк on tutaj wrкcz wzorow№ dla ekipy Gawina zrкcznoњci№ i «moralnosci№»: u boku Gawina niszczyі wiceprezesa S.Sienkiewicza, potem razem z Sienkiewiczem – Gawina, nareszcie razem z Borys walczyі przeciwko Jankowskiemu (fundacja z Biaіegostoku), do czasu kiedy ostani nie zacz№і finansowaж kompaniк wyborcz№ Borys. Miaі okolo 7 lat zakaz wjazdu do Polski i mimo nalegaс w ZPB nie chciaі odchodziж, pobieraj№c pesjк z Polski [5]. Z ZPB nareszcie stworzyі rodzinny biznes: pracowaіa tutaj jego їona, siostra, bliїsza rodzina – A.Poczobut. Jak oni pracowali, kaїdy w Zwi№zku dobrze wiedziaі bowiem Porzecki i Porzecka mieli duїo nieuzasadnionych dni nieobecnoњci w pracy. Zreszt№, jak tіumaczyіa Anna Porzecka, jaj m№ї, wiceprezes ZPB, byі zajкty zarobianiem pieniкdzy na rodzinк i na mleko dla dziecka... 399

ISBN 978-985-515-200-3

Грамадскія рухі і палітычныя партыі ў Беларусі

zbieraj№c butelki. Widaж, їe to zajкcie dawaіo mu chojny zarobek... Broniі wiкc ten ukіad, jak to mуwi siк, jak i wіasn№ rodzinк, a w tym przypadku te pojкcia s№ nie tylko zbieїne, ale i identyczne. Takie przykіady tylko w stosunku do Porzeckiego moїna mnoїyж dalej, ale nie w tym sens. Wizerunek dziaіaczy «moralnej odnowy» ZPB jest doњж jasny... Ciekawie, їe tк zupeіnie kryminaln№ sprawк prуbowano zmieniж w sprawк polityczn№: A.Borys przypominaіa, їe jest prezesem nielegalnego ZPB (ciekawie, jak to potrafiіa w podziemiu uczyж jкzyka polskiego, wydawaж wedіug zadaс statutowych pieni№dze podatnika polskiego?!). Za prуbк polityzacji czynu kryminalnego uwaїam rуwnieї zwrot do mnie dziennikarza «Rzeczypospolitej» P.Koњciсskiego z proњb№ przedstawienia mojej oceny tej sprawy kryminalnej. Poniewaї, jak oњwiadczyі Koњciсski, t№ spraw№ їywo interesuj№ siк w Polsce i on chce o tym napisaж. Na pytanie: «Czy w Polsce nie interesuj№ siк obecn№ sytuacj№ Polakуw na Biaіorusi i dlaczego on nie chce pisaж o sprawie іamania praw Polakуw na Biaіorusi przez zakaz wjazdu do Polski?» dziennikarz «Rzeczypospolitej» nie umiaі odpowiedzieж. W sprawie naciskуw Marka Buжko na kierownictwo ZPB byі skierowany list do najwyїszych wі№dz polskich: Marszaіka Senatu Longina Pastusiaka, Ministra Spraw Zagranicznych Wіodzimierza Cimoszewicza, Przewodnicz№cego Komisji Sejmowej do Spraw Polonii i Polakуw za granic№ Romana Giertycha, Przewodnicz№cego Komisji Senackiej Emigracji i Polakуw za Granic№ Tadeusza Rzemykowskiego, a takїe Ambasadora RP w Miсsku Tadeusza Pawlaka [7]. Niestety їadna z tych instytucji nie raczyіa daж pisemnej odpowiedzi. Jedynie Ambasador Pawlak prуbowaі tіumaczyж sytuacjк w osobistej rozmowie. Zreszt№ maj№ oni, moim zdaniem, Tadeusz Gawin i Marek Buжko ogуlne sympatie polityczne i wybуr narodowoњci dla korzysci politycznych i nie tylko.... Byіoby to ich sprawa, jeїeliby nie dotyczyіo to spoіecznosci polskiej na Biaіorusi. Najwaїniejeszy jest fakt њwiadomego wyboru innej narodowoњci. Zreszt№ to sprawa i prawo Pana Buжki. Ale kiedy to on razem z Gawinem skіania ZPB do podporz№dkowania siк interesom BNF i stworzenia z polskiej mniejszosci opozycji narodowosciowej wobec rzadu, to juї jest to ogуlna sprawa Polakуw. Niepokorni wobec planуw Tadeusza Gawina i Marka Buжko Polacy na Biaіorusi zostali wpisani na listк zakazu wjazdu do Polski. Zreszt№ jedna z maj№cych ogromny autorytet polskich organizacji kresowych – Federacja Organizacji Kresowych – ten zakaz wjazdu Polakуw z Biaіorusi okreњliіa w raporcie do Senatu i rz№du Polski jako «haniebny». Z tego wnioskujк, їe takim byіym dziaіaczom ZPB, jak Gawin i Borys nie chodzi o interesy Polakуw na Biaіorusi, chociaї mуwi№, їe s№ uciskani i przeњladowani. Widaж, їe 400

Матэрыялы Рэспубліканскай навуковай канферэнцыі. – Гродна: ГрДУ, 2009.

przeњladowanie to polega na tym, їe pozwala im po wielotygodniowych pobytach w Polsce i Brukseli, a tak їe totalnej krytyce sytuacji spolecznej na Biaіorusi spokojnie wracaж i wydawaж tu otrzymane w Polsce pieni№dze. Przecieї nie wierz№ w tк bajkк o moralnej odnowie i o przeњladowanych politycy polscy, te baњnie dziennikarzy s№ przecieї dla prostego ludu. Trudno uwierzyж rуwnieї, їe taki polityk o orientacji narodowej jak Roman Giertych, ktуry jechaі na Biaіoruњ w celu wyjaњnienia sprawy, przestraszyі siк A.Borys, ktуra oњwiadczyіa w «Gazecie Wyborczej», їe «jeїeli Giertych chce zepsuж sw№ karierк polityczn№, to moїe prуbowaж godziж Polakуw na Biaіorusi» [8]. A wiкc chodziіo o coњ zupeіnie innego niї los Polakуw na Biaіorusi. Ostatnie wydarzenia w Polsce wokуl byіych politykow SLD, PO daj№ duїo do myњlenia w tej podstawowej sprawie. Przypomnк, mam na myњli chociaї by wypowiedzi byіego premjera i Marszaіka Sejmu J.Oleksego ktуry w rozmowie z A.Gudzowatym mуwi№c o czoіowych politykach z opcji SLD (A.Kwaњniewski, L.Miller, M. Borowski itd.) oswiadczyі їe wszystcy oni mieli Polskк w d... Jeїeli tak, to co moїna dodaж na nasz temat... Akurat to ta opcja polityczna razem z PO stworzyіa obecn№ nienormaln№ sytuacjк wokуі ZPB. Pozostaje pytanie czy Polacy ze Wschodu, w tym tak їe z Biaіorusi, musz№ byж poњwieceni dla tak zwanych wyїszych celуw: poparcia w tym wypadku narodowcуw biaіoruskich i jak oni s№ traktowani za sw№ postawк przez swoj№ Macierz? Список литературы 1. Problemy њwiadomoњci narodowej ludnoњci polskiej na Biaіorusi. – Grodno, 2003, 2004, 2005. – S. 1–3. 2. Protokуі posiedzenia Rady Naczelnej ZPB 20 listopada 2004 roku. 3. Gawin T. Zwyciкstwa i poraїki / T. Gawin. – Warszawa, 2003. 4. Письмо КГБ РБ от 21.01.2003. № 36/110. – Archiwum ZPB. 5. List Ministra spraw wewnкtrznych i administracji Krzysztofa Janika od 29.09.2002. – Archiwum T.Kruczkowskiego. 6. List do Prezesa PAP Waldemara Siwiсskiego od 11.03.2005. – Archiwum T.Kruczkowskiego. 7. List Przezesa ZPB T.Kruczkowskiego od 29.11.2004. – Archiwum T.Kruczkowskiego. 8. Kontrowersje wokуі wyjazdu Giertycha na Biaіoruњ // Gazeta Wyborcza. – 23.05.2005. Кручковский Т.Т., кандидат исторических наук, доцент, Гродненский государственный университет имени Янки Купалы, Гродно, Беларусь. The article considers the issues connected with the activity of the Polish Union in Belarus nowadays.

401