GIMP. Ćwiczenia praktyczne [PDF]

Zitiervorschau

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji. Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli. Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce. Redaktor prowadzący: Ewelina Burska Projekt okładki: Maciej Pasek Materiały graficzne na okładce zostały wykorzystane za zgodą iStockPhoto Inc.

Wydawnictwo HELION ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63 e-mail: [email protected] WWW: http://helion.pl (księgarnia internetowa, katalog książek) Drogi Czytelniku! Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres http://helion.pl/user/opinie?cwigim_p Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję. Ćwiczenia opisane w książce i wykorzystane zdjęcia są dostępne pod adresem: ftp://ftp.helion.pl/przyklady/cwigim.zip ISBN: 978-83-246-3247-3 Nr katalogowy: 6116

Copyright © Helion 2011 Printed in Poland.

Katarzynie, Tomkowi i Bartkowi W podziękowaniu za milion pomysłów...

Spis treści Rozdział 1. Interfejs programu Konfigurowanie zawartości okna Przybornik Sterowanie widokiem obrazu Tworzenie nowego obrazu Formaty plików graficznych i zapisywanie obrazu Kolory Palety kolorów Dodawanie okien dialogowych w przyborniku Odczyt położenia kursora Prowadnice i siatka

Rozdział 2. Selekcja Wizualne przedstawienie selekcji Narzędzia selekcji Przekształcanie selekcji Suma, różnica i część wspólna zaznaczeń Zapisywanie i przywracanie selekcji Opcje narzędzi do zaznaczania Precyzyjne wykonywanie zaznaczeń

Rozdział 3. Warstwy Kolejność warstw Wymiary warstw Tworzenie nowych warstw Oderwane zaznaczenia

7 11 12 19 23 24 26 27 29 31

33 33 36 48 57 61 65 70

75 77 79 82 88

6

GIMP • Ćwiczenia praktyczne Widoczność i krycie Kanał alfa Tryb Rozdzielanie i łączenie warstw Konwersja warstwy w zaznaczenie Warstwa i selekcja Tekst

Rozdział 4. Narzędzia do rysowania Opcje narzędzi do rysowania Malowanie szybkiej maski Gradienty i maskowanie warstw

Rozdział 5. Ścieżki Dodawanie i usuwanie wierzchołków oraz krawędzi Wyginanie ścieżek

Rozdział 6. Przekształcenia Grupowanie warstw

Rozdział 7. Korekta fotografii Modyfikacja kolorystyki całej fotografii Modyfikacja fragmentów zdjęć Usuwanie plam Korekta perspektywy Filtry połówkowe

93 95 100 105 108 110 112

115 120 128 131

141 145 150

159 176

181 182 193 199 201 202

1 Interfejs programu Dwoma najważniejszymi oknami programu GIMP są Przybornik oraz okno obrazu. Pierwsze z nich jest przedstawione na rysunku 1.1, a drugie na rysunku 1.2. Rysunek 1.1. Okno o nazwie Przybornik

Przybornik zawiera przyciski najczęściej używanych narzędzi. Jeśli nad dowolnym z przycisków umieścisz kursor myszy i nie będziesz go przesuwać, po chwili ujrzysz wskazówkę informującą o nazwie narzędzia oraz jego skrót klawiszowy. W ten sposób możesz zidentyfikować każde z narzędzi dostępnych w przyborniku. Na rysunku 1.3 przedstawiony jest przybornik wraz z opisem narzędzia o nazwie Zaznaczenie prostokątne. Skrótem klawiszowym narzędzia jest R.

8

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 1.2. Okno o nazwie Edytor obrazów GIMP Rysunek 1.3. Przybornik z podpowiedzią opisującą pierwsze dostępne narzędzie

Okno widoczne na rysunku 1.2 zawiera menu główne, w którym znajdziesz wszystkie opcje dostępne w programie. Także przyciski zawarte w przyborniku. Na przykład narzędzie Zaznaczenie prostokątne, które zostało wskazane na rysunku 1.3, jest dostępne w menu głównym Narzędzia/Narzędzia zaznaczania/Zaznaczenie prostokątne. Rysunek 1.4 przedstawia wygląd menu głównego po rozwinięciu opcji Narzędzia/ Narzędzia zaznaczania.

Rozdział 1. • Interfejs programu

9

Rysunek 1.4. Menu główne po rozwinięciu opcji Narzędzia/Narzędzia zaznaczania Z okna z rysunku 1.2 do przybornika powrócisz, korzystając ze skrótu klawiszowego Ctrl+B, który odpowiada opcji Okna/Narzędziówka.

Menu główne programu jest także dostępne jako menu kontekstowe. Jeśli prawym przyciskiem myszy klikniesz punkt wskazany na rysunku 1.5, wówczas w oknie obrazu pojawi się menu kontekstowe zawierające opcje identyczne z menu głównym. Po rozwinięciu menu głównego w oknie obrazu grupy opcji możemy oderwać do osobnego okna. W tym celu kliknij wskazane na rysunku 1.6 przerywane linie. Po kliknięciu przerywanych linii zostanie wyświetlone okno zawierające opcje dostępne w menu Narzędzia. Okno takie jest przedstawione na rysunku 1.7.

10

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 1.5. Menu możemy wyświetlić, klikając prawym przyciskiem myszy w oknie obrazu

Rysunek 1.6. Przerywane linie umożliwiają oderwanie części opcji do oddzielnego okna

Rozdział 1. • Interfejs programu

11

Rysunek 1.7. Okno z opcjami Narzędzia

Tak więc ta sama operacja, np. Zaznaczenie prostokątne, może być uruchamiana na kilka sposobów: T poprzez kliknięcie przycisku w oknie przybornika (rysunek 1.3), T poprzez aktywację skrótu klawiszowego (dla narzędzia Zaznaczenie prostokątne skrótem jest R), T za pośrednictwem menu głównego (rysunek 1.4), T za pośrednictwem menu kontekstowego (rysunek 1.5), T za pośrednictwem oderwanego okna z opcjami (rysunek 1.7). Zwróć uwagę, że po naciśnięciu skrótu klawiszowego w Przyborniku zmienia się wybrane narzędzie. Przejdź do przybornika i naciśnij kolejno skróty czterech pierwszych narzędzi R, E, F, U.

Konfigurowanie zawartości okna Przybornik Zawartość okna Przybornik możemy modyfikować. Mamy wpływ zarówno na to, jakie przyciski będą dostępne w przyborniku, jak i na ich kolejność. Do dostosowywania zawartości Przybornika służą opcje Okno/Dokowalne okna dialogowe/Narzędzia oraz Edycja/Preferencje/ Przybornik.

12

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Po wybraniu opcji Okno/Dokowalne okna dialogowe/Narzędzia ujrzysz okno dialogowe przedstawione na rysunku 1.8. Rysunek 1.8. Okno dialogowe Okna/Dokowalne okna dialogowe/ Narzędzia

Ikona oka decyduje o tym, czy dane narzędzie ma być widoczne w przyborniku, czy nie. Natomiast zielone strzałki w dolnej części okna umożliwiają zmianę kolejności przycisków w Przyborniku. Opcja Edycja/Preferencje/Przybornik umożliwia włączenie lub wyłączenie w dolnej części przybornika trzech dodatkowych akcesoriów: T narzędzia do wyboru koloru pierwszoplanowego i tła, T wybranego pędzla, desenia i gradientu, T ikony bieżąco edytowanego obrazu. Okno Edycja/Preferencje/Przybornik jest przedstawione na rysunku 1.9.

Sterowanie widokiem obrazu W zależności od wykonywanych prac graficznych często będziemy musieli przeskalowywać widok edytowanego obrazu. Czasami widok obrazu będziemy powiększali, innym razem — pomniejszali.

Rozdział 1. • Interfejs programu

13

Rysunek 1.9. Okno Edycja/Preferencje/Przybornik

Wielkość widoku obrazu możemy zwiększać na kilka sposobów. Najwygodniejsze wydaje mi się użycie myszy. Rolka myszy pozwala na wykonywanie trzech operacji: T skalowania rozmiaru widoku: Ctrl + rolka myszy, T przewijania pionowego obrazu: rolka myszy, T przewijania poziomego obrazu: Shift + rolka myszy. Drugą metodą zarządzania widokiem obrazu jest okno nawigacyjne Okna/Dokowalne okna dialogowe/Nawigacja. Okno takie przedstawiono na rysunku 1.10. Kolejną metodą powiększania widoku obrazu jest lista rozwijana, dostępna w dolnej części okna obrazu. Korzystając z niej, mamy dostęp do pewnej liczby predefiniowanych ustawień. Lista taka jest przedstawiona na rysunku 1.11.

14

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 1.10. Okno Okna/ Dokowalne okna dialogowe/ Nawigacja

Rysunek 1.11. Lista rozwijana ustalająca powiększenie widoku obrazu

Ostatnią metodą ustalania powiększenia widoku obrazu jest użycie menu głównego oraz skrótów klawiszowych. W menu Widok/Powiększenie znajdziesz zestaw opcji pozwalających na powiększanie i pomniejszanie

Rozdział 1. • Interfejs programu

15

widoku obrazu. Warto zapamiętać skrót klawiszowy 1, który przywraca widok obrazu w naturalnych wymiarach. Zapamiętaj także operacje: T Widok/Dopasuj okno (skrót Ctrl+E), T Widok/Powiększenie/Cały obraz w oknie (skrót Ctrl+Shift+E). Pierwsza z nich dopasowuje rozmiar okna w taki sposób, by przylegało ono do bieżącego widoku obrazu. Druga opcja dobiera wielkość widoku obrazu, aby cały mieścił się on w bieżącym oknie. Ć W I C Z E N I E

1.1

Skalowanie widoku obrazu

Otwórz obraz kon.jpg i ustal wielkość widoku, aby w oknie było widać znacznie powiększony łeb konia. Widok, który należy ustalić, jest przedstawiony na rysunku 1.12. Rysunek 1.12. Powiększony widok zdjęcia kon.jpg

16

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Uruchom program GIMP i wybierz opcję Plik/Otwórz. Odszukaj na dysku plik kon.jpg i dwukrotnie kliknij jego nazwę. W celu wyświetlenia zdjęcia kon.jpg w wymiarach 1:1 w taki sposób, by okno było dopasowane do zdjęcia, naciśnij kolejno skróty klawiszowe: 1 oraz Ctrl+E. Skrót 1 spowoduje wyświetlenie obrazu w skali 1:1, a skrót Ctrl+E dopasuje wymiary okna do wymiarów obrazu. Ujrzysz okno takie jak na rysunku 1.13.

Rysunek 1.13. Zdjęcie kon.jpg po otworzeniu w programie GIMP

Zwróć uwagę, że wskazana strzałką lista rozwijana pokazuje wartość 100%. Świadczy to o tym, że obraz jest wyświetlany w skali 1:1. Następnie zmień wymiary okna tak, by stało się ono wysokim prostokątem zbliżonym do rysunku 1.12. Wymiary okna modyfikujemy, przeciągając jego prawy dolny narożnik. Złap za narożnik wskazany na rysunku 1.14 i przeciągnij go w lewo i do góry w taki sposób, aby kształt okna odpowiadał rysunkowi 1.12.

Rozdział 1. • Interfejs programu

17

Rysunek 1.14. W celu zmiany wymiarów okna złap i przeciągnij narożnik wskazany strzałką

Następnie powiększ kilkukrotnie widok obrazu. W tym celu przytrzymaj przycisk Ctrl i pokręć rolką myszy. Możesz także użyć opcji menu Widok/Powiększenie/Powiększ lub listy rozwijanej z rysunku 1.11. Następnie przesuń widok obrazu tak, by w oknie było widać łeb konia. Możesz to wykonać, korzystając z rolki myszy. Kręcenie rolki powoduje przewijanie pionowe. Jeśli przytrzymasz przycisk Shift, obraz będzie przewijany w poziomie. Wygodne w użyciu jest także okno szybkiej nawigacji, które wyświetlisz, naciskając ikonę wskazaną na rysunku 1.15. Rysunek 1.15. Przycisk włączający okno szybkiej nawigacji

18

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Po naciśnięciu przycisku wskazanego na rysunku 1.15 ujrzysz okno przedstawione na rysunku 1.16. Rysunek 1.16. Okno do przewijania widoku

Korzystając z okna 1.16, możesz w łatwy, wizualny sposób precyzyjnie przesuwać widok obrazu. Okno z rysunku 1.16 pełni taką samą rolę jak okno nawigacyjne z rysunku 1.10. Warto pamiętać, że okno z rysunku 1.16 jest zawsze pod ręką. Do przewijania widoku możesz również wykorzystać standardowe suwaki dostępne w oknie obrazu.

Edytując obraz w programie GIMP, możemy stosować wielokrotne widoki. Ten sam plik graficzny możemy wyświetlać równocześnie w kilku oknach, przy czym każde okno może mieć inny stopień powiększenia widoku i prezentować inny fragment obrazu. Do tworzenia nowych widoków służy opcja Widok/Nowy widok. Jeśli jakiś widok jest zbędny i chcesz go wyłączyć, zamknij okno widoku.

Rozdział 1. • Interfejs programu

19

Ć W I C Z E N I E

1.2

Wielokrotne widoki tego samego obrazu

Otwórz obraz sikorka.jpg i ustaw widok obrazu, tak jak na rysunku 1.17.

Rysunek 1.17. Ten sam obraz możemy jednocześnie edytować w kilku oknach, stosując różne powiększenia widoku

Po otworzeniu zdjęcia sikorka.jpg wykonaj operację Widok/Nowy widok. Spowoduje to włączenie drugiego okna edycyjnego dla pliku sikorka.jpg. W pierwszym oknie pomniejsz widok obrazu do 50% i dopasuj wymiary okna do obrazu (skrót Ctrl+E), następnie zmień kształt drugiego okna tak, by było ono kwadratowe. Powiększ kilkukrotnie widok i przewiń go tak, aby w centralnej części okna znalazła się sikorka.

Tworzenie nowego obrazu Do utworzenia nowego obrazu służy opcja Plik/Nowy (skrót Ctrl+N). Po wybraniu jej ujrzysz okno dialogowe, które pozwoli na ustalenie parametrów obrazu. Jest ono przedstawione na rysunku 1.18.

20

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 1.18. Parametry tworzenia nowego obrazu

Lista rozwijana Szablon pozwala na ustalenie wymiarów obrazu. Dostępnymi rozmiarami są m.in. 800×600, A3, A4 oraz A5. Obraz o tych wymiarach może być poziomy lub pionowy. Zmianę orientacji obrazu wykonasz, klikając przyciski wskazane na rysunku 1.18 strzałką. Jeśli chcesz utworzyć obraz o wymiarach, których nie ma na liście, wówczas wymiary obrazu ręcznie wprowadź w polach Szerokość i Wysokość. Wymiary obrazu możesz podać w dowolnych jednostkach. Klikając przycisk o etykiecie piksele, możesz z listy rozwijanej wybrać inną jednostkę, np. cale lub milimetry. Relację pomiędzy wymiarem obrazu wyrażonym w pikselach a wymiarem obrazu wyrażonym w milimetrach lub calach ustalają opcje Rozdzielczość X oraz Rozdzielczość Y, które ujrzysz po kliknięciu napisu Opcje zaawansowane. Rozdzielczość obrazu wyraża liczbę pikseli przypadających na jednostkę długości. Wartość 72 piksele/in widoczna w oknie na rysunku 1.18 oznacza, że na każdy cal przypadną 72 piksele. Jeśli utworzysz obraz o wymiarach 800×600 pikseli i rozdzielczości 72 piksele na cal, wówczas: T w przypadku wyświetlania na ekranie wymiar obrazu wyniesie 800×600 pikseli monitora, T w przypadku wydrukowania na papierze wymiar obrazu wyniesie 282,22×211,67 milimetrów; wartości te odczytasz po zmianie jednostki z pikseli na milimetry (kliknij przycisk oznaczony na rysunku 1.18 etykietą piksele i wybierz wartość milimetry).

Rozdział 1. • Interfejs programu

21

Wartość 300 pikseli/in oznacza, że na każdy cal przypadnie 300 pikseli. Jeśli utworzysz obraz o wymiarach 800×600 pikseli i rozdzielczości 300 pikseli na cal, wówczas: T w przypadku wyświetlania na ekranie wymiar obrazu wyniesie 800×600 pikseli ekranu, T w przypadku wydrukowania na papierze wymiar obrazu wyniesie 67,73×50,80 milimetrów. Ustalając parametry Szerokość, Wysokość, Rozdzielczość X oraz Rozdzielczość Y decydujesz o tym, jakie wymiary będzie miał obraz po wyświetleniu na ekranie lub po wydrukowaniu na papierze. W przypadku obrazów tworzonych z przeznaczeniem wyłącznie na ekran parametr rozdzielczość nie odgrywa żadnej roli, gdyż obrazy te są wyświetlane w trybie Punkt do punktu, czyli jeden piksel z obrazu jest wyświetlany jako jeden piksel urządzenia wyjściowego. Parametr rozdzielczość nie jest w takiej sytuacji uwzględniany. Tworząc obrazy przeznaczone wyłącznie na ekran, możesz ustalić rozdzielczość na 72 dpi1. Jeśli obraz zechcesz wydrukować lub umieścić w dokumencie przeznaczonym do wydruku (np. w dokumencie programu MS Word lub Open Office Writer), wówczas wymiar obrazu będzie ustalony na podstawie wymiarów i rozdzielczości. W takiej sytuacji parametr rozdzielczość należy dobrać do konkretnego urządzenia. Jeśli dysponujesz drukarką o rozdzielczości 300 dpi, wtedy w oknie dialogowym obrazu ustal taką właśnie rozdzielczość, a wymiary obrazu podaj w milimetrach. Otrzymasz wydruk o wymiarach zgodnych z Twoimi oczekiwaniami. Spinacz widoczny na rysunku 1.18 łączy opcje Rozdzielczość X oraz Rozdzielczość Y. Zmiana jednej z nich powoduje zmianę drugiej — ich wartości będą identyczne. Jeśli parametry Rozdzielczość X oraz Rozdzielczość Y chcesz zmieniać niezależnie, kliknij spinacz. Po rozłączeniu spinacza każda z opcji może mieć dowolną wartość. Ponowne kliknięcie w rozłączony spinacz zamknie go, powodując złączenie opcji. Spinacz tego typu spotkasz w wielu różnych oknach dialogowych, m.in. Obraz/Skaluj obraz oraz Obraz/Wymiary płótna.

Kolejny parametr dostępny w oknie z rysunku 1.18 nazywa się Przestrzeń kolorów. Dostępnymi wartościami są RGB oraz Odcienie szarości. 1

Jednostka piksele na cal jest oznaczana w skrócie jako dpi (ang. dots per inch).

22

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Wartość RGB pozwoli na tworzenie kolorowego obrazu. Jeśli wybierzesz wartość odcienie szarości, to obraz nie będzie mógł zawierać kolorów. Ostatnie dwie opcje ustalają kolor tła tworzonego obrazu oraz komentarz opisujący obraz. Ć W I C Z E N I E

1.3

Tworzenie obrazu o wymiarach 125×450 pikseli

Utwórz obraz przeznaczony do wyświetlania na monitorze. Wymiar obrazu ustal na 125×450 pikseli. Jakie wymiary będzie miał ten obraz po wydrukowaniu na drukarce o rozdzielczości 600 dpi? Uruchom program GIMP i wybierz opcję Plik/Nowy. Ustal wymiary obrazu na 125×450 pikseli. Obraz ma być przeznaczony do wyświetlania na monitorze, zatem pozostaw domyślną rozdzielczość 72 dpi. Po naciśnięciu przycisku OK zostanie utworzony nowy obraz. Jeśli chcesz poznać wymiary obrazu po wydrukowaniu, włącz opcję Obraz/Rozmiar wydruku. Odczytasz w oknie wymiary 44,10×158,76 milimetrów (czyli około 4,4×15,8 centymetrów). Po utworzeniu obrazu wyłącz opcję Widok/Punkt do punktu. Jeśli ustalisz widok obrazu 1:1, to obraz zajmie na monitorze około 44,10×158,76 milimetrów. Widok 1:1 przy wyłączonej opcji Punkt do punktu oznacza wyświetlanie obrazu w takich wymiarach, jakie obraz zajmie na wydruku. Na wielkość widoku obrazu przy wyłączonym trybie Punkt do punktu ma wpływ rozdzielczość monitora ustalona w opcjach Edycja/Preferencje/ Wyświetlanie/Rozdzielczość monitora. Ć W I C Z E N I E

1.4

Tworzenie obrazu o wymiarach 13×9 centymetrów

Utwórz obraz przeznaczony do wydrukowania na drukarce o rozdzielczości 600 dpi. Wymiar obrazu ustal tak, by po wydrukowaniu obraz miał 13×9 centymetrów.

Rozdział 1. • Interfejs programu

23

Uruchom program GIMP i wybierz opcję Plik/Nowy. Zmień rozdzielczość obrazu na 600 dpi i wprowadź wymiary: szerokość — 130 milimetrów, wysokość — 90 milimetrów. W oknie obrazu zostanie wyświetlona informacja, że wymiary obrazu mierzone w pikselach wynoszą 3071×2126. Po naciśnięciu przycisku OK zostanie utworzony obraz o podanych wymiarach. Widok obrazu będzie w trybie Punkt do punktu. Jeśli więc wyświetlisz obraz w skali 1:1, to do wyświetlenia całego obrazu będzie potrzebny obszar monitora 3071×2126 pikseli. Jeżeli wyłączysz tryb Punkt do punktu, to widok wyświetlany w skali 1:1 zajmie 13×9 centymetrów.

Formaty plików graficznych i zapisywanie obrazu GIMP umożliwia pracę z wszystkimi najpopularniejszymi formatami plików graficznych. Możesz w nim edytować pliki JPG, PNG, GIF, BMP i wiele innych. Oczywiście formaty te możesz zarówno otwierać, jak i zapisywać. Po uruchomieniu programu GIMP możesz otworzyć plik w formacie np. JPG. Gotowy obraz narysowany w GIMP-ie możesz zapisać w dowolnym formacie, np. BMP. Pamiętaj jednak, że obrazy tworzone w GIMP-ie zawierają znacznie więcej informacji niż pliki JPG, PNG, GIF oraz BMP. Obraz wykonany w programie GIMP może zawierać m.in. selekcje, warstwy, ścieżki oraz prowadnice. Po zapisaniu w formacie JPG, PNG, GIF czy BMP wszystkie te informacje bezpowrotnie utracisz. Dlatego obrazy, które tworzysz w programie GIMP, zapisuj zawsze w formacie XCF. Jest to format opracowany przez twórców GIMP-a. Plik zapisany w formacie XCF będzie zawierał wszystkie warstwy, selekcje, prowadnice oraz ścieżki. W ten sposób będziesz mógł go ponownie otworzyć i zmodyfikować. Wadą formatu XCF jest to, że taki obraz nie może być bezpośrednio wyświetlany. Jeśli na komputerze nie zainstalowano GIMP-a, to plików XCF najprawdopodobniej w ogóle nie da się oglądać. Jeżeli pliki wykonane w GIMP-ie zechcesz udostępnić lub umieścić w internecie, przekonwertuj je do jednego z popularnych formatów, np. JPG, BMP, PNG, GIF czy TIFF, zachowując zawsze oryginalny plik XCF.

24

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Kolory Rysunek 1.19 wyjaśnia rolę kontrolki, którą znajdziesz w dolnej części przybornika. Rysunek 1.19. Kontrolka do ustalenia koloru pierwszoplanowego i koloru tła

Widoczność tej kontrolki możesz włączyć i wyłączyć w oknie z rysunku 1.9. Czarny prostokąt wskazany strzałką A ustala kolor pierwszoplanowy. Kolor ten będzie użyty jako kolor czcionki tekstu, kolor pędzla, kolor ołówka, kolor wypełnienia itd. Aby zmienić kolor pierwszoplanowy z czarnego na inny, dwukrotnie kliknij miejsce wskazane strzałką A. Włączysz w ten sposób okno dialogowe wyboru koloru pierwszoplanowego. Biały prostokąt wskazany strzałką B ustala kolor tła. Możesz go zmienić, dwukrotnie klikając punkt wskazany strzałką B. Przycisk wskazany strzałką d ułatwia przywrócenie domyślnych kolorów, tj. czerni i bieli. Kliknięcie przycisku jest równoważne wykonaniu polecenia Narzędzia/Domyślne kolory (skrót D). Przycisk wskazany strzałką x zamienia kolory. Kliknięcie przycisku jest równoważne wykonaniu polecenia Narzędzia/Zamień kolory (skrót X). Oba kolory widoczne na rysunku 1.19 możemy ustalać na podstawie obrazu. Służy do tego narzędzie Pobranie koloru o skrócie klawiszowym O (jego ikonę poznasz, zaglądając do menu Narzędzia/Pobranie koloru). Kliknięcie zdjęcia narzędziem powoduje ustalenie koloru narzędzia na podstawie klikniętego piksela. Jeśli przed kliknięciem przytrzymasz przycisk Ctrl, wówczas pobrany kolor zostanie zastosowany jako kolor tła.

Rozdział 1. • Interfejs programu

25

Koloru pierwszoplanowego oraz koloru tła możesz użyć do wypełnienia obrazu. Służą do tego opcje Edycja/Wypełnij kolorem pierwszoplanowym (skrót Ctrl+,) oraz Edycja/Wypełnij kolorem tła (skrót Ctrl+.). Operowanie kolorem pierwszoplanowym, kolorem tła oraz zakraplaczem ułatwia przedstawione na rysunku 1.20 okno dialogowe Okna/Dokowalne okna dialogowe/Kolory. Rysunek 1.20. Okno dialogowe Kolory

Ć W I C Z E N I E

1.5

Pobieranie koloru z obrazu

Otwórz zdjęcie kozak.jpg. Na podstawie zdjęcia ustal kolor pierwszoplanowy oraz kolor tła. Kolorem pierwszoplanowym ma być kolor pomarańczowy pobrany z kapelusza grzyba. Kolorem tła ma być kolor zielony pobrany z trawy. Następnie cały obraz wypełnij pobranym kolorem pomarańczowym. Uruchom program GIMP, otwórz plik kozak.jpg i włącz narzędzie do pobierania koloru z obrazu (skrót O). Kliknij kapelusz grzyba, a następnie przytrzymaj przycisk Ctrl i kliknij zieloną trawę. Zajrzyj do okna Przybornik. Kontrolka wyboru koloru powinna zawierać kolory pomarańczowy i zielony. Jeśli teraz wykonasz operację Edycja/Wypełnij kolorem pierwszoplanowym (skrót Ctrl+,), to cały obraz stanie się pomarańczowy.

26

GIMP • Ćwiczenia praktyczne Tło nowo tworzonego obrazu jest ustalane na podstawie kolorów dostępnych w kontrolce z rysunku 1.19. Jeśli teraz utworzysz nowy obraz, to tło obrazu będzie zielone.

Palety kolorów Zarządzanie kolorami ułatwiają palety kolorów. Listę dostępnych palet poznasz, włączając okno dialogowe Okna/Dokowalne okna dialogowe/ Palety. Jest ono przedstawione na rysunku 1.21. Rysunek 1.21. Palety kolorów

Dwukrotne kliknięcie jednej z dostępnych palet spowoduje wyświetlenie okna dialogowego zawierającego kolory z wybranej palety. Rysunek 1.22 prezentuje zawartość palety o nazwie Gold. Kolory z palety możesz wstawiać do kontrolki z rysunku 1.19. Kliknięcie koloru dostępnego na palecie ustala kolor pierwszoplanowy. Przytrzymanie przycisku Ctrl modyfikuje kolor tła.

Rozdział 1. • Interfejs programu

27

Rysunek 1.22. Paleta o nazwie Gold

Dodawanie okien dialogowych w przyborniku Wszystkie okna dialogowe dostępne w menu Okna/Dokowalne okna dialogowe możesz dołączać do przybornika. Proces dołączania okien zilustrowano na rysunku 1.23. Uruchom program GIMP, a następnie: T rozciągnij dolną część przybornika wskazaną na rysunku 1.23 strzałką A, T otwórz okno dialogowe Okna/Dokowalne okna dialogowe/ Nawigacja, T złap tytuł okna Nawigacja obrazem; miejsce, które należy złapać myszą, zostało wskazane strzałką B, T przeciągnij kursor myszy do punktu C i upuść okno, T Przybornik będzie teraz wyglądał tak jak na rysunku 1.24.

28

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 1.23. Procedura dołączania okna dialogowego do przybornika Rysunek 1.24. Przybornik po dodaniu okna nawigacji

Rozdział 1. • Interfejs programu

29

W identyczny sposób możesz do przybornika dołączyć okna z rysunków 1.20, 1.21 oraz 1.22. Przybornik z dołączonymi czterema oknami dialogowymi Nawigacja, Kolory, Palety kolorów oraz Paleta Gold jest przedstawiony na rysunku 1.25. Rysunek 1.25. Przybornik po dodaniu czterech okien dialogowych

Kolejność okien dialogowych w przyborniku możesz zmienić, przeciągając ikony wskazane na rysunku 1.25. Przeciągając ikonę poza przybornik, usuniesz wybrane okno dialogowe.

Odczyt położenia kursora Aktualne współrzędne wskaźnika myszy w obrębie obrazu są wyświetlane na bieżąco w lewym dolnym narożniku obrazu. Przesuwając kursor, zwróć uwagę, że informacja o jego położeniu jest cały czas uaktualniana. Jednostki, w których wykonywany jest pomiar, możemy zmienić, wykorzystując listę rozwijaną wskazaną na rysunku 1.26.

30

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 1.26. Położenie wskaźnika myszy oraz lista rozwijana do zmiany jednostek pomiaru

Drugim miejscem, w którym pojawia się informacja o położeniu kursora myszy, są linijki. Ruch kursora powoduje wyświetlanie na linijkach czarnych trójkątów wyznaczających położenie kursora. Trójkąty takie są zaznaczone na rysunku 1.27. Rysunek 1.27. Trójkąty wyświetlane na linijkach

Widoczność linijek możesz włączać i wyłączać. Służy do tego opcja Widok/Pokaż linijki (skrót Ctrl+Shift+R). Położenie kursora możesz także odczytać w oknie dialogowym Okna/Dokowalne okna dialogowe/Wskaźnik.

Rozdział 1. • Interfejs programu

31

Prowadnice i siatka Prowadnice i siatka ułatwiają precyzyjne umiejscowienie różnych elementów obrazu. Prowadnice możemy dodawać do obrazu, wykorzystując linijki lub opcję Obraz/Prowadnice. W celu dodania prowadnicy poziomej o współrzędnej 125 włącz opcję Obraz/Prowadnice/Nowa prowadnica i w oknie dialogowym wprowadź informacje: T kierunek: poziome, T położenie: 125. Ręczne dodawanie prowadnicy zostało zobrazowane na rysunku 1.28. Rysunek 1.28. W celu dodania prowadnicy przeciągnij linijkę na obraz

Aby ręcznie dodać prowadnicę pionową: T wskaż kursorem myszy punkt oznaczony literą A, T przytrzymaj przycisk myszy, T przesuń kursor do punktu B, T zwolnij przycisk myszy. W obrazie pojawi się nowa prowadnica pionowa. W celu ręcznego dodania do obrazu prowadnicy poziomej przeciągnij na obraz linijkę poziomą. Widoczność prowadnic możesz włączać i wyłączać opcją: T Widok/Pokaż prowadnice (skrót Ctrl+Shift+T).

Opcja Widok/Pokaż siatkę włącza widoczność siatki. Ustawienia siatki możesz zmodyfikować w oknie dialogowym Obraz/Konfiguruj siatkę.

32

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

2 Selekcja Narzędzia selekcji służą do zaznaczania obszaru obrazu, który będzie poddawany modyfikacjom. Operacje edycyjne, czyli na przykład malowanie, przekształcanie kolorów czy rozmycie, przekształcają wyłącznie piksele objęte zaznaczeniem. Fragmenty obrazu leżące poza zaznaczonym obszarem pozostają niezmienione. W tym rozdziale omówimy wszystkie właściwości oraz narzędzia selekcji.

Wizualne przedstawienie selekcji Selekcję możemy przedstawić wizualnie na trzy sposoby: T jako czarno-białą „wędrującą” linię1, T jako czerwone odbarwienie obrazu, T jako czarno-biały obraz. Na rysunku 2.1 widoczne jest zaznaczenie w kształcie prostokąta przedstawione w postaci czarno-białej linii. Widoczność markizy z rysunku 2.1 możemy włączyć lub wyłączyć opcją Widok/Wyświetl zaznaczenia lub skrótem klawiszowym Ctrl+T.

1

Efekt animacji sprawia wrażenie, że linia przesuwa się. W dokumentacji programu GIMP efekt ten jest określany mianem „maszerujących mrówek”.

34

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 2.1. Selekcja jest przedstawiana w postaci czarno-białej linii

Drugim sposobem przedstawienia zaznaczenia jest szybka maska. Po naciśnięciu przycisku wskazanego na rysunku 2.2 lub wybraniu opcji Zaznaczenie/Szybka maska obszar nieobjęty zaznaczeniem zostanie przysłonięty czerwonym kolorem2. W celu wyłączenia szybkiej maski ponownie kliknij przycisk wskazany na rysunku 2.2. Jeśli po włączeniu szybkiej maski wyłączysz widoczność wszystkich warstw, wówczas zaznaczenie zostanie przedstawione w postaci czarno-białego obrazu widocznego na rysunku 2.3. Obszar objęty zaznaczeniem jest przedstawiany kolorem białym. Identyczny obraz ujrzysz w oknie dialogowym Zaznaczenie/Edytor zaznaczenia.

2

Kolor ten możemy wymienić w oknie kanałów. Po włączeniu szybkiej maski przechodzimy do okna kanałów i zmieniamy właściwości kanału oznaczonego nazwą Szybka maska.

Rozdział 2. • Selekcja

Rysunek 2.2. Po włączeniu szybkiej maski obszar nieobjęty zaznaczeniem jest zaczerwieniony

Rysunek 2.3. Po wyłączeniu widoczności wszystkich warstw szybka maska jest przedstawiana w postaci czarno-białego obrazu

35

36

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Narzędzia selekcji GIMP zawiera siedem narzędzi do zaznaczania fragmentu obrazu. Są to: T Zaznaczenie prostokątne (skrót R), T Zaznaczenie eliptyczne (skrót E), T Odręczne zaznaczanie obszarów (skrót F), T Zaznaczenie rozmyte (skrót U), T Zaznaczenie według koloru (skrót Shift+O), T Inteligentne nożyce (skrót I), T Zaznaczenie pierwszego planu. Ich ikony są przedstawione na rysunku 2.4. Rysunek 2.4. Ikony narzędzi do zaznaczania

Narzędzia te możesz także aktywować, wykorzystując opcje zawarte w menu Narzędzia/Narzędzia zaznaczania. Każde z narzędzi służy do zaznaczania obszaru o innym kształcie. Zaznaczenie prostokątne pozwala na zaznaczanie prostokątów i kwadratów, a Zaznaczenie eliptyczne służy do zaznaczania elips i kół. Prostokąty i elipsy zaznaczamy metodą ciągnij-upuść. Jeśli po rozpoczęciu zaznaczania przytrzymasz przycisk Shift, to prostokąt zamieni się w kwadrat, a elipsa w koło. Dodatkowo przyciskiem Ctrl możesz zmienić położenie środka figury.

Rozdział 2. • Selekcja

37

Odręczne zaznaczanie obszarów pozwala zaznaczyć dowolny kształt odręcznie narysowany myszą. Rysowany obiekt może być gładki lub przyjmować kształt wielokąta składającego się z linii prostych. Jeśli rysując obszar, będziesz cały czas trzymał przycisk myszy, otrzymasz kształt gładki, odpowiadający ruchowi myszy. Natomiast klikając myszą wybrane miejsca, uzyskasz linię łamaną. Zaznaczenie rozmyte służy do zaznaczania spójnego obszaru pokrytego jednolitym kolorem. Po wybraniu narzędzia należy kliknąć dowolny piksel obrazu. Zaznaczeniu podlega fragment otaczający kliknięty piksel. Kolor wszystkich pikseli objętych zaznaczeniem jest zbliżony do koloru klikniętego piksela. Kolejne narzędzie, Zaznaczenie według koloru, działa podobnie jak zaznaczenie rozmyte. Tak jak zaznaczenie rozmyte zaznacza ono w obrazie fragmenty o zbliżonym kolorze. Różnica polega na tym, że zaznaczany obszar nie musi być spójny. Narzędzie Zaznaczenie według koloru zaznacza wszystkie piksele występujące w całym obrazie, których kolor jest zbliżony do koloru klikniętego piksela. Zaznaczone piksele nie muszą przylegać do klikniętego piksela. Inteligentne nożyce ułatwiają zaznaczanie kształtów obiektów znajdujących się na zdjęciach. Klikając wzdłuż krawędzi obiektu, otrzymasz zaznaczenie, które będzie przylegało do krawędzi. Ostatnie z narzędzi, Zaznaczenie pierwszego planu, ułatwia zaznaczanie obszarów znajdujących się na pierwszym planie. Ć W I C Z E N I E

2.1

Czarny prostokąt

Wykonaj rysunek przedstawiający czarny prostokąt. Uruchom program GIMP i utwórz nowy biały obraz o wymiarach 800×600 pikseli. Następnie: T aktywuj narzędzie do zaznaczania prostokątnych obszarów (skrót klawiszowy R), T metodą ciągnij-upuść zaznacz prostokąt przedstawiony na rysunku 2.5, kliknij punkt A, przytrzymaj przycisk myszy, przesuń kursor do punktu B i zwolnij przycisk myszy,

38

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 2.5. Zaznaczanie prostokątów T wypełnij prostokąt kolorem czarnym — użyj opcji Edycja/Wypełnij

kolorem pierwszoplanowym (skrót klawiszowy Ctrl+,). Ć W I C Z E N I E

2.2

Żółte koło

Wykonaj rysunek przedstawiający żółte koło. Po uruchomieniu GIMP-a i utworzeniu nowego obrazu: T zmień kolor pierwszoplanowy na żółty (użyj kontrolki przedstawionej na rysunku 1.19), T aktywuj narzędzie do zaznaczania eliptycznych obszarów (skrót klawiszowy E),

Rozdział 2. • Selekcja

39

T metodą ciągnij-upuść zaznacz koło widoczne na rysunku 2.6,

kliknij punkt A, przytrzymaj przycisk myszy, przesuń kursor do punktu B, naciśnij przycisk Shift na klawiaturze i zwolnij przycisk myszy,

Rysunek 2.6. Zaznaczanie koła T wypełnij koło kolorem żółtym — użyj opcji Edycja/Wypełnij

kolorem pierwszoplanowym. Sprawdź, jaki wpływ na zaznaczane koło będzie miało naciśnięcie przycisku Ctrl zamiast Shift. Powinieneś otrzymać elipsę o środku w punkcie A. Możesz także nacisnąć równocześnie przyciski Ctrl i Shift. Otrzymasz koło o środku leżącym w punkcie A. Działanie przycisków Ctrl oraz Shift sprawdź, wykonując ponownie ćwiczenie 2.1. Jeśli tworząc zaznaczenie prostokątne, naciśniesz przycisk Shift, otrzymasz kwadrat. Przycisk Ctrl zmieni położenie środka kwadratu.

40

GIMP • Ćwiczenia praktyczne Przyciski Shift oraz Ctrl modyfikują kształt uzyskiwany narzędziami do zaznaczania prostokątów i elips. Shift zmienia elipsę w koło oraz prostokąt w kwadrat. Ctrl zmienia położenie środka figury. Środek figury będzie wypadał w miejscu, w którym rozpoczniesz zaznaczanie. Przyciski Ctrl oraz Shift możesz nacisnąć równocześnie. Pamiętaj, że najpierw należy nacisnąć przycisk myszy, a dopiero potem Ctrl lub Shift.

Ć W I C Z E N I E

2.3

Drzewo

Wykonaj kolorowy rysunek przedstawiający odręcznie narysowane drzewo. Utwórz nowy obraz, po czym: T zmień kolor pierwszoplanowy na brązowy, T aktywuj narzędzie do ręcznego zaznaczania obszarów (skrót klawiszowy F), T kliknij kolejno narożniki figury widocznej na rysunku 2.7; zaznaczony czworobok wypełnij kolorem brązowym,

Rysunek 2.7. Pojedyncze kliknięcia powodują zaznaczenie wielokąta

Rozdział 2. • Selekcja

41

T zmień kolor pierwszoplanowy na zielony i przytrzymując

przycisk myszy, narysuj odręcznie koronę drzewa; otrzymane zaznaczenie wypełnij kolorem zielonym, T na zakończenie zmień kolor na szary i zaznacz fragment ziemi znajdujący się poniżej drzewa; prosty odcinek otrzymasz, klikając dwa punkty bez przytrzymywania przycisku myszy, T następnie przytrzymaj przycisk myszy i narysuj odręczną linię poniżej drzewa; w celu zamknięcia kształtu zaznaczanie zakończ w pierwszym klikniętym punkcie. Gotowy obraz jest przedstawiony na rysunku 2.8.

Rysunek 2.8. Drzewo narysowane przy użyciu trzech odręcznych zaznaczeń

42

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Ć W I C Z E N I E

2.4

Wymiana koloru nieba

Zmień kolor nieba w zdjęciu przedstawiającym czajkę na biały. Otwórz zdjęcie czajka.jpg, a następnie: T zmień kolor pierwszoplanowy na biały, T aktywuj narzędzie Zaznaczenie rozmyte (skrót klawiszowy U), T kliknij dowolny punkt nieba3, włącz Edytor zaznaczenia (Zaznaczenie/Edytor zaznaczenia) — powinieneś otrzymać zaznaczenie widoczne na rysunku 2.9,

Rysunek 2.9. Zaznaczenie otrzymane po kliknięciu dowolnego punktu nieba T zaznaczony obszar wypełnij kolorem białym.

3

Zdjęcie czajka.jpg zostało specjalnie przygotowane: wszystkie piksele nieba mają identyczny kolor. Zazwyczaj niebo na zdjęciu nie będzie aż tak jednolite. Jeśli wykonasz to ćwiczenie na innej fotografii, zaznaczony obszar przeważnie nie będzie obejmował całego nieba.

Rozdział 2. • Selekcja

43

Ć W I C Z E N I E

2.5

Selektywne zwiększanie intensywności kolorów

Zwiększ intensywność koloru liści brzozy. Po otworzeniu pliku brzozy.jpg: T aktywuj narzędzie Zaznaczenie według koloru (skrót klawiszowy Shift+O), T powiększ widok do wielkości 1600%, tak by na środku były widoczne żółto-brązowe piksele; uzyskanie powiększenia ułatwi Ci przedstawione na rysunku 2.10 okno Widok/Okno nawigacyjne,

Rysunek 2.10. Okno nawigacyjne ułatwia otrzymanie odpowiedniego powiększenia obrazu

44

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

T przytrzymaj przycisk Shift i kliknij kilka żółtych i kilka brązowych

pikseli — otrzymasz zaznaczenie, które w oknie Zaznaczenie/ Edytor zaznaczenia będzie wyglądało tak jak na rysunku 2.11,

Rysunek 2.11. Zaznaczenie otrzymane po kilkukrotnym kliknięciu żółtych liści (pamiętaj o przytrzymaniu przycisku Shift) T przywróć widok 1:1. Użyj opcji Widok/Powiększenie/1:1 lub

skrótu klawiszowego 1, T opcją Widok/Wyświetl zaznaczenia (skrót Ctrl+T) wyłącz widoczność zaznaczenia — ułatwi Ci to obserwowanie zmian kolorystyki liści, T w oknie dialogowym Kolory/Odcień i nasycenie suwak Nasycenie ustaw na wartość 80 (efektem będzie zwiększenie intensywności koloru liści i traw), T przesuwając suwak, obserwuj okno prezentujące zdjęcie.

Rozdział 2. • Selekcja

45

Przycisk Shift użyty w ćwiczeniu 2.5 miał inne zadanie niż w ćwiczeniu 2.2. Tym razem służył do powiększania zaznaczenia. Przytrzymując przycisk Shift, do jednego zaznaczenia dodawaliśmy drugie. Operacje sumowania, odejmowania i przecinania zaznaczeń omówimy w dalszych punktach rozdziału. Widoczność zaznaczenia możesz włączyć lub wyłączyć. Służy do tego skrót klawiszowy Ctrl+T (opcja Widok/Wyświetl zaznaczenia). Ć W I C Z E N I E

2.6

Wyostrzanie fragmentu zdjęcia

Wyostrz łabędzia widocznego po lewej stronie. Otwórz zdjęcie labedzie.jpg, po czym: T aktywuj narzędzie Inteligentne nożyce (skrót klawiszowy I), T powiększ widok tak, by wyraźnie widzieć łabędzia, którego mamy zaznaczyć, T klikaj kolejno wzdłuż krawędzi wizerunku ptaka — w obrazie w miejscu kliknięć będą się pojawiać czarne kropki połączone liniami łamanymi wyznaczającymi kształt zaznaczenia; gdy postawisz kropki dookoła wizerunku ptaka, ponownie kliknij pierwszy punkt, a wtedy linia łącząca punkty zamknie się, tak jak na rysunku 2.12, T kliknij wewnątrz zaznaczonej figury — w obrazie pojawi się zaznaczenie o takim kształcie, jaki miała łamana łącząca punkty na rysunku 2.12, T w oknie dialogowym Filtry/Uwydatnianie/Wyostrzanie suwak Ostrość ustaw na 80; efektem będzie uwydatnienie konturów zawartych wewnątrz zaznaczenia, a wizerunek lewego ptaka będzie znacznie bardziej ostry niż prawego. Intensywność efektów w ćwiczeniach 2.5 oraz 2.6 była znacznie przesadzona, aby łatwiej było Ci zaobserwować zmiany. W praktyce większość filtrów ustawia się na znacznie mniejsze wartości podawane w oknie dialogowym.

46

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 2.12. Linia łamana utworzona narzędziem Inteligentne nożyce Ć W I C Z E N I E

2.7

Wymiana koloru tła

Zmień kolor tła pomarańczowego kwiatu na czarny. Otwórz zdjęcie kwiat.jpg, a następnie: T aktywuj narzędzie Zaznaczenie pierwszego planu, T obrysuj odręcznie kwiat — powinieneś dążyć do otrzymania kształtu przedstawionego na rysunku 2.13, lecz nie musi on ściśle przylegać do płatków, T wewnątrz zaznaczonej figury zamaluj plamę, jak na rysunku 2.14 — obszar obrysowany w poprzednim kroku ulegnie zwężeniu i będzie przylegał do płatków, T w dolnej części kwiatu, w której kolory płatków zbyt mało odróżniają się od tła, pojawią się błędy; malując, tak jak w poprzednim kroku, możesz dodać kolejne fragmenty do obszaru objętego przez narzędzie, natomiast przytrzymując przycisk Ctrl, możesz odjąć od objętego obszaru dowolny fragment,

Rozdział 2. • Selekcja

Rysunek 2.13. W celu zaznaczenia pierwszego planu najpierw obrysowujemy obiekt

Rysunek 2.14. Wewnątrz obrysowanej figury malujemy dużą plamę, która obejmie fragment na pierwszym planie

47

48

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

T gdy obszar objęty obrysem ściśle przylega do płatków, naciśnij

przycisk Enter — otrzymasz zaznaczenie obejmujące zamalowany obszar, T wykonaj operację Zaznaczenie/Odwróć, T zmień kolor pierwszoplanowy na czarny, T otrzymane zaznaczenie wypełnij kolorem czarnym.

Przekształcanie selekcji Zaznaczony obszar możemy przekształcać. Służą do tego operacje zawarte w menu Zaznaczenie: T Odwróć (skrót Ctrl+I), T Zmiękcz, T Wyostrz, T Zmniejsz, T Powiększ, T Obramuj, T Zaokrąglenie, T Zniekształcenie obwodu. Działanie tych operacji ilustrują rysunki od 2.15 do 2.23.

Rysunek 2.15. Zaznaczenie poddawane przekształceniom

Rozdział 2. • Selekcja

Rysunek 2.16. Zaznaczenie z rysunku 2.15 po wykonaniu operacji Zaznaczenie/Odwróć

Rysunek 2.17. Zaznaczenie z rysunku 2.15 po wykonaniu operacji Zaznaczenie/Powiększ z parametrem 40

Rysunek 2.18. Zaznaczenie z rysunku 2.15 po wykonaniu operacji Zaznaczenie/Zmniejsz z parametrem 20

49

50

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 2.19. Zaznaczenie z rysunku 2.15 po wykonaniu operacji Zaznaczenie/Obramuj z parametrem 5

Rysunek 2.20. Zaznaczenie z rysunku 2.15 po wykonaniu operacji Zaznaczenie/Zmiękcz z parametrem 50

Rysunek 2.21. Zaznaczenie z rysunku 2.20 po wykonaniu operacji Zaznaczenie/Wyostrz

Rozdział 2. • Selekcja

51

Rysunek 2.22. Zaznaczenie z rysunku 2.15 po wykonaniu operacji Zaznaczenie/Zniekształcenie obwodu z domyślnymi parametrami

Rysunek 2.23. Zaznaczenie z rysunku 2.15 po wykonaniu operacji Zaznaczenie/Zaokrąglenie z parametrem Promień: 50%

Na rysunkach od 2.15 do 2.23 zostało przedstawione okno Zaznaczenie/ Edytor zaznaczenia. Kolorem białym pomalowany jest obszar objęty przez bieżącą selekcję. Jako jeden z wniosków wynikających z rysunku 2.20 zapamiętaj, że brzeg zaznaczonego obszaru nie musi mieć ostrej krawędzi. Może on być płynnie rozmyty i wtopiony w tło. Przekształcenie Zaznaczenie/Zaokrąglenie przebiega następująco: T zaznaczony obszar jest przekształcany w minimalny zawierający go prostokąt, T na otrzymanym prostokącie jest wykonywana operacja zaokrąglenia narożników. Wynikiem wykonania operacji zawsze jest prostokąt o zaokrąglonych narożnikach.

52

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Do operacji modyfikacji kształtu selekcji możemy zaliczyć także opcje Zaznaczenie/Wszystko (Ctrl+A) oraz Zaznaczenie/Nic (Ctrl+Shift+A). Pierwsza z nich zaznacza cały obraz, a druga — usuwa zaznaczenie. Ć W I C Z E N I E

2.8

Usuwanie zbędnych fragmentów zdjęcia

Usuń liście widoczne w prawym górnym narożniku, tak by niebo wzdłuż górnej krawędzi obrazu było jednolite. Otwórz zdjęcie drzewo.jpg, po czym: T aktywuj narzędzie Odręczne zaznaczanie obszarów (skrót klawiszowy F), T obrysuj odręcznie górny fragment zdjęcia — zaznaczenie, jakie należy uzyskać, jest przedstawione na rysunku 2.24, Rysunek 2.24. Zaznaczenie obejmujące niebo

Rozdział 2. • Selekcja

53

T zmiękcz brzeg zaznaczenia, wykonaj operację Zaznaczenie/

Zmiękcz z parametrem 100: dolna krawędź zaznaczenia w oknie edytora będzie płynnie przechodziła od koloru białego do czarnego, jak to zostało pokazane na rysunku 2.25, Rysunek 2.25. Zaznaczenie z rysunku 2.24 po wykonaniu operacji zmiękczania

T włącz zakraplacz do pobierania koloru z obrazu (skrót O) i kliknij

miejsce wskazane na rysunku 2.25 strzałką, T następnie wykonaj operację wypełniania zaznaczenia kolorem

pierwszoplanowym (skrót Ctrl+,), T operację wypełniania kolorem możesz powtórzyć kilkukrotnie; ponieważ zaznaczenie miało rozmytą krawędź, każdorazowe wypełnienie kolorem będzie powodowało stopniowe wyostrzenie rozmytej dolnej krawędzi zaznaczenia. Oczywiście każdą operację możesz cofnąć i ponowić. Służą do tego opcje Edycja/Cofnij (skrót Ctrl+Z) oraz Edycja/Ponów (skrót Ctrl+Y).

54

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Ć W I C Z E N I E

2.9

Nieregularne obramowanie zdjęcia

Wykonaj nieregularną ramkę zdjęcia, na którym jest grzyb. Otwórz zdjęcie kania.jpg, po czym: T zaznacz cały obraz: Zaznaczenie/Wszystko (skrót Ctrl+A), T zmniejsz zaznaczenie o 50 pikseli: Zaznaczenie/Zmniejsz, T przekształć zaznaczenie, by miało nieregularny wygląd; wykonaj operację Zaznaczenie/Zniekształcenie obwodu z domyślnymi ustawieniami, T odwróć zaznaczenie: Zaznaczenie/Odwróć (skrót Ctrl+I), T przywróć domyślne kolory — pierwszoplanowy i tła (skrót D), T wypełnij zaznaczenie kolorem tła (skrót Ctrl+.). Otrzymasz obraz przedstawiony na rysunku 2.26. Rysunek 2.26. Nieregularne obramowanie zdjęcia

Rozdział 2. • Selekcja

55

Ć W I C Z E N I E

2.10

Ramka o zaokrąglonych narożnikach i miękkiej krawędzi

Wykonaj rozmyte obramowanie zdjęcia o kształcie prostokąta z zaokrąglonymi narożnikami. Otwórz zdjęcie pole.jpg, po czym: T zaznacz cały obraz: Zaznaczenie/Wszystko (skrót Ctrl+A), T zmniejsz zaznaczenie o 50 pikseli: Zaznaczenie/Zmniejsz, T przekształć zaznaczenie, aby miało zaokrąglone narożniki; wykonaj operację Zaznaczenie/Zaokrąglenie z parametrem Promień wynoszącym 20%, T wykonaj operację Zaznaczenie/Zmiękcz z parametrem 50, T odwróć zaznaczenie: Zaznaczenie/Odwróć (skrót Ctrl+I), T wypełnij zaznaczenie kolorem białym — otrzymasz obraz przedstawiony na rysunku 2.27.

Rysunek 2.27. Rozmyte białe obramowanie zdjęcia

56

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Ć W I C Z E N I E

2.11

Obrys przedmiotów

Wykonaj czarny obrys przedmiotów przedstawionych na zdjęciu. Otwórz zdjęcie pieniadze.jpg, po czym: T wybierz narzędzie Odręczne zaznaczanie obszarów, T obrysuj przedmioty przedstawione na zdjęciu, T powiększ zaznaczenie o 30 pikseli, T obramuj zaznaczenie, podając jako grubość obramowania parametr 20, T zmiękcz zaznaczenie o 5 pikseli, T wypełnij zaznaczenie kolorem czarnym. Otrzymasz obraz przedstawiony na rysunku 2.28. Rysunek 2.28. Obrys wykonany w ćwiczeniu 2.11

Kolejne etapy przekształcania zaznaczenia w tym ćwiczeniu są przedstawione na rysunku 2.29.

Rysunek 2.29. Kolejne etapy przekształcania zaznaczenia w ćwiczeniu 2.11

Rozdział 2. • Selekcja

57

Suma, różnica i część wspólna zaznaczeń Oddzielne zaznaczenia możemy łączyć, wykonując na nich operacje sumy, różnicy oraz części wspólnej. Z operacją sumy zetknęliśmy się już w ćwiczeniu 2.5. Przytrzymując przycisk Shift, do bieżącego zaznaczenia dodawaliśmy kolejne obszary wyznaczone przez kolor klikanych pikseli. Przyciski Shift, Ctrl oraz Shift+Ctrl zmieniają tryb działania narzędzi selekcji. Jeśli przed rozpoczęciem wykonywania zaznaczenia naciśniesz i przytrzymasz przycisk Shift, wówczas nowo wykonywane zaznaczenie zostanie dodane do poprzednio istniejącego. Przycisk Ctrl powoduje odjęcie zaznaczeń, a kombinacja Shift+Ctrl tworzy część wspólną. Ć W I C Z E N I E

2.12

Czerwony krzyż wykonany z wykorzystaniem sumy zaznaczeń

Narysuj czerwony krzyżyk składający się z dwóch połączonych ze sobą prostokątów. Zadanie wykonaj w taki sposób, aby w obrazie pojawiło się zaznaczenie obejmujące cały krzyżyk. Utwórz nowy, biały obraz, a następnie: T wybierz narzędzie do zaznaczania prostokątów, T zaznacz poziomy prostokąt przedstawiony na rysunku 2.30, T naciśnij przycisk Shift i zaznacz pionowy prostokąt; po tym,

jak rozpoczniesz zaznaczać pionowy prostokąt (tj. po naciśnięciu przycisku myszy), zwolnij przycisk Shift, gdyż w przeciwnym razie zamiast pionowego prostokąta otrzymasz kwadrat, T zaznaczenie powinno przyjąć kształt krzyża widocznego na

rysunku 2.31, T otrzymane zaznaczenie wypełnij kolorem czerwonym.

58

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 2.30. Poziomy prostokąt z ćwiczenia 2.12

Rysunek 2.31. Zanim zaczniesz zaznaczać pionowy prostokąt, koniecznie naciśnij przycisk Shift

Rozdział 2. • Selekcja

59

Wykonując ćwiczenie 2.12, zwróć uwagę na to, jak przyciski Shift i Ctrl zmieniają wygląd wskaźnika myszy. Po wybraniu narzędzia do zaznaczania prostokątów wskaźnik myszy wygląda tak jak na rysunku 2.32. Rysunek 2.32. Wskaźnik myszy narzędzia do selekcji prostokątnej

Naciśnięcie przycisku Shift zmienia wygląd kursora myszy. W prawym górnym narożniku kursora pojawi się znak +, który informuje o tym, że nowo zaznaczony obszar zostanie dodany do istniejącego zaznaczenia. Taki kursor jest przedstawiony na rysunku 2.33. Rysunek 2.33. Po naciśnięciu przycisku Shift w prawym górnym rogu wskaźnika pojawi się +

Jeśli zwolnisz przycisk Shift i przytrzymasz przycisk Ctrl, wówczas w prawym górnym narożniku kursora myszy pojawi się znak –. Minus informuje o tym, że obszar, który zaznaczysz, zostanie odjęty od bieżącego zaznaczenia. Wygląd kursora przedstawiono na rysunku 2.34. Rysunek 2.34. Po naciśnięciu przycisku Ctrl w prawym górnym rogu wskaźnika pojawi się –

Jeśli natomiast przytrzymasz oba przyciski Shift i Ctrl równocześnie, to w prawym górnym narożniku kursora myszy pojawi się symbol iloczynu informujący o tym, że bieżącym trybem działania narzędzia jest tworzenie części wspólnej. Kursor taki jest przedstawiony na rysunku 2.35.

60

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 2.35. Po naciśnięciu przycisków Ctrl+Shift w prawym górnym rogu wskaźnika pojawi się symbol części wspólnej zbiorów

Przyciski Shift oraz Ctrl w identyczny sposób modyfikują działanie następujących narzędzi: T Zaznaczenie prostokątne, T Zaznaczenie eliptyczne, T Odręczne zaznaczanie obszarów, T Zaznaczenie rozmyte, T Zaznaczenie według koloru. Zwróć uwagę, że w odniesieniu do zaznaczenia prostokątnego oraz eliptycznego przyciski Shift i Ctrl mają podwójne znaczenie. Naciśnięte przed naciśnięciem przycisku myszy powodują sumowanie, odejmowanie i przecinanie zaznaczeń. Natomiast naciśnięte po kliknięciu przycisku myszy zmieniają kształt zaznaczenia: prostokąt staje się kwadratem, a elipsa kołem. Ć W I C Z E N I E

2.13

Modyfikacja koloru tła

Zmień tło zdjęcia przedstawiającego czaplę w locie na jednolity biały kolor. W ćwiczeniu 2.4 zmodyfikowaliśmy tło zdjęcia. W tamtym przykładzie zdjęcie było przygotowane w taki sposób, by całe tło było jednolite. Dzięki temu pojedyncze kliknięcie spowodowało, że całe tło zostało od razu zaznaczone. Tym razem wykonamy podobne ćwiczenie, wykorzystując fotografię, która nie była poddana żadnym modyfikacjom. Otwórz zdjęcie czapla.jpg. Następnie: T wybierz narzędzie Zaznaczenie rozmyte, T przytrzymując cały czas przycisk Shift, klikaj różne punkty nieba — proces ten powtarzaj, aż zaznaczenie obejmie całe niebo, T otrzymane zaznaczenie wypełnij kolorem białym.

Rozdział 2. • Selekcja

61

Zdjęcie wykorzystane w ćwiczeniu jest widoczne na rysunku 2.36, a wynik pracy — na rysunku 2.37. Rysunek 2.36. Zdjęcie wykorzystane w ćwiczeniu 2.13

Rysunek 2.37. Rezultat wykonania ćwiczenia 2.13

Zapisywanie i przywracanie selekcji W obrazie możemy wykonać dowolną liczbę zaznaczeń, lecz tylko jedno z nich może być w danej chwili aktywne. Do zapisywania zaznaczeń służy operacja Zaznaczenie/Zapisz do kanału. Wszystkie zaznaczenia zapisane w obrazie odnajdziesz w oknie dialogowym Okna/Dokowalne okna dialogowe/Kanały. Rysunek 2.38 przedstawia okno Kanały, w którym zapisano cztery różne selekcje. Mają one kształt samochodu, prostokąta, koła oraz odręcznie narysowanej litery M.

62

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 2.38. Cztery zaznaczenia zapisane w kanałach o nazwach samochód, prostokąt, koło, odręczne

Do przywrócenia zaznaczenia zapisanego w kanale użyj przycisku Kanał na zaznaczenie, który znajdziesz w dolnej części okna kanałów oraz w menu kontekstowym kanału. Menu kontekstowe kanału wyświetlisz, klikając prawym przyciskiem myszy nazwę kanału widoczną w oknie kanałów. Opcja Kanał na zaznaczenie jest wskazana na rysunku 2.39. Rysunek 2.39. Przycisk Kanał na zaznaczenie jest dostępny w oknie dialogowym kanałów

Rozdział 2. • Selekcja

63

Ć W I C Z E N I E

2.14

Poświata

W zdjęciu, które jest widoczne na rysunku 2.40, dodaj poświatę przedstawioną na rysunku 2.41. Rysunek 2.40. Zdjęcie wykorzystane w ćwiczeniu 2.14

Rysunek 2.41. Rezultat wykonania ćwiczenia 2.14

Otwórz zdjęcie monety.jpg. Następnie: T wybierz narzędzie do zaznaczania odręcznego i obrysuj monety, T otrzymane zaznaczenie zapisz do kanału — w tym celu wykonaj polecenie Zaznaczenie/Zapisz do kanału, T następnie zaznaczenie powiększ o 30 i zmiękcz o 100, T otrzymane zaznaczenie zapisz do kanału — teraz w kanałach są zapisane dwa zaznaczenia: bieżącym zaznaczeniem jest to, które jest większe i ma rozmyty brzeg,

64

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

T przystąp do wycięcia w dużym zmiękczonym zaznaczeniu dziury T

T

T T T

wyznaczonej przez mniejsze zaznaczenie o ostrej krawędzi, przejdź do okna kanałów i kliknij jeden raz zaznaczenie o ostrej krawędzi — nazywa się ono kopia: Maska zaznaczenia; zaznaczenie to zostanie podświetlone w oknie kanałów, przytrzymując przycisk Ctrl, wykonaj operację Kanał na zaznaczenie (sposób aktywacji opcji Kanał na zaznaczenie jest przedstawiony na rysunku 2.39) — operacja Kanał na zaznaczenie zostanie wykonana na zaznaczeniu, które jest podświetlone na niebiesko; przycisk Ctrl spowoduje, że zaznaczenie to zostanie odjęte od bieżącego zaznaczenia zdefiniowanego w obrazie, przejdź z okna kanałów do okna warstw; w tym celu włącz okno Okna/Dokowalne okna dialogowe/Warstwy (skrót Ctrl+L), w oknie warstw kliknij warstwę o nazwie tło, włącz Edytor zaznaczenia i sprawdź, że otrzymana selekcja wygląda tak jak na rysunku 2.42,

Rysunek 2.42. Zaznaczenie uzyskane w ćwiczeniu 2.14

T na zakończenie wypełnij zaznaczenie kolorem czarnym.

Rozdział 2. • Selekcja

65

Opcje narzędzi do zaznaczania Każde z narzędzi do zaznaczania posiada pewien zestaw opcji, które wpływają na jego pracę. Opcje selekcji prostokątnej są przedstawione na rysunku 2.43.

Rysunek 2.43. Opcje selekcji prostokątnej

Dostaniesz się do nich, dwukrotnie klikając ikonę narzędzia w Przyborniku lub włączając opcję Okna/Dokowalne okna dialogowe/Opcje narzędzia. Dzięki opcjom możemy m.in. ustalić wymiary i położenie zaznaczonego obszaru, zaokrąglić narożniki, zmiękczyć krawędź czy włączyć widoczność linii pomocniczych dzielących cały zaznaczany obszar w stosunku 1:3 lub według złotego podziału. Do opcji każdego narzędzia zawartego w Przyborniku możesz się dostać, dwukrotnie klikając ikonę narzędzia.

Cztery opcje wyświetlane w górnej części okna dialogowego przedstawiono w powiększeniu na rysunku 2.44.

66

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 2.44. Tryby tworzenia zaznaczeń: zastępowanie, suma, różnica, część wspólna

Opcje te są dostępne dla każdego narzędzia do zaznaczania obszarów. Spotkamy je także przy przekształcaniu: T kanału na zaznaczenie, T ścieżki na zaznaczenie, T warstwy na zaznaczenie. Przyciski z rysunku 2.44 pełnią w odniesieniu do zaznaczenia identyczną funkcję jak Shift i Ctrl. Pierwszy z przycisków widocznych na rysunku 2.44 odpowiada sytuacji, w której Shift i Ctrl są zwolnione. Nowo tworzone zaznaczenie zastępuje bieżące zaznaczenie. Drugi przycisk służy do tworzenia sumy dwóch zaznaczeń, a więc odpowiada przytrzymaniu przycisku Shift. Kolejny przycisk realizuje różnicę dwóch zaznaczeń. Jego działanie odpowiada przytrzymaniu przycisku Ctrl. Ostatnia z opcji z rysunku 2.44 pozwala na tworzenie części wspólnej dwóch zaznaczeń. Jest więc równoważna przytrzymaniu przycisków Shift+Ctrl. Poniżej przycisków zmieniających tryb selekcji w większości narzędzi znajdują się widoczne na rysunku 2.43 opcje Wygładzaj oraz Zmiękczaj krawędzie. Opcja Wygładzaj zaokrągla ostre kanty powstające w zaznaczeniu, a Zmiękczaj krawędzie powoduje automatyczne wykonanie operacji Zaznaczenie/Zmiękcz z ustalonym promieniem. Narzędzia Zaznaczenie rozmyte i Zaznaczenie według koloru mają dwie ważne wspólne opcje: próg oraz próbkowanie wszystkich warstw. Pierwsza z nich służy do ustalenia czułości narzędzia, a druga decyduje o tym, czy próbkowaniu podlega tylko bieżąca warstwa, czy podlegają mu wszystkie warstwy.

Rozdział 2. • Selekcja

67

Ć W I C Z E N I E

2.15

Zaokrąglanie narożników selekcji prostokątnej

Sprawdź działanie opcji zaokrąglania narożników dla selekcji prostokątnej. W zdjęciu przedstawionym na rysunku 2.45 wykonaj prostokątne obramowanie o zaokrąglonych narożnikach. Otrzymane zaznaczenie wykorzystaj do wykonania białego obramowania zaznaczonego fragmentu. Obraz, jaki należy uzyskać, jest przedstawiony na rysunku 2.46. Rysunek 2.45. Zdjęcie wykorzystane w ćwiczeniu 2.15

Rysunek 2.46. Rezultat wykonania ćwiczenia 2.15

Otwórz zdjęcie paproc.jpg. Następnie: T przejdź do opcji selekcji prostokątnej i ustal promień zaokrąglania narożników na 50, T zaznacz duży prostokąt obejmujący centralny fragment zdjęcia; prostokąt będzie miał zaokrąglone narożniki, T odwróć zaznaczenie i wypełnij je białym kolorem.

68

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Ć W I C Z E N I E

2.16

Wpływ opcji próg na działanie narzędzia Zaznaczanie według koloru

Sprawdź działanie opcji próg dla narzędzia do zaznaczania według koloru. Otwórz zdjęcie zebra.jpg, po czym: T przejdź do opcji narzędzia Zaznaczenie według koloru, T ustal Próg na 10, a następnie kliknij dowolny biały pasek zebry (otrzymasz zaznaczenie widoczne na rysunku 2.47) — zaznaczenie obejmie tylko piksele, które są bardzo zbliżone kolorem do klikniętego piksela. Rysunek 2.47. Zaznaczenie białego obszaru z progiem 10

Rozdział 2. • Selekcja

Następnie: T we właściwościach narzędzia ustal próg na 100, T kliknij ten sam punkt co poprzednio, T otrzymasz zaznaczenie takie jak na rysunku 2.48; tym razem zaznaczenie obejmie znacznie więcej pikseli. Rysunek 2.48. Zaznaczenie białego obszaru z progiem 100

69

70

GIMP • Ćwiczenia praktyczne Opcja Próg ustala dopuszczalną różnicę nasycenia barw. Jeśli kliknięty piksel ma składowe: T R (Red) 123, T G (Green) 244, T B (Blue) 33, a próg wynosi 20, to zaznaczenie obejmie wszystkie piksele, których nasycenie barw mieści się w zakresach: T R: od 103 do 143, T G: od 224 do 264, T B: od 13 do 53.

Precyzyjne wykonywanie zaznaczeń Do dokładnego pozycjonowania kursora myszy podczas wykonywania selekcji możemy wykorzystać powiększanie widoku, siatkę oraz prowadnice. Jeśli widok obrazu powiększymy wielokrotnie, to pojedynczy piksel będzie na tyle duży, że z łatwością w niego trafimy, zaś siatka wskaże nam odpowiednie miejsce. Ć W I C Z E N I E

2.17

Rysunek ikony narzędzia do zaznaczania prostokątnych obszarów

Wykonaj rysunek 2.32. Utwórz nowy obraz o wymiarach 32×32 piksele i włącz widoczność siatki (Widok/Wyświetl siatkę). W oknie dialogowym Obraz/Konfiguruj siatkę ustal, by siatka była wyświetlana co jeden piksel. Powiększ kilkukrotnie widok obrazu. Ujrzysz okno takie jak na rysunku 2.49. Wykorzystując narzędzie do selekcji prostokątnej oraz tryb dodawania zaznaczeń, wykonaj selekcję przedstawioną na rysunku 2.50. Otrzymaną selekcję wypełnij kolorem czarnym.

Rozdział 2. • Selekcja Rysunek 2.49. Obraz po powiększeniu widoku i włączeniu siatki o oczku 1 piksel

Rysunek 2.50. Selekcja otrzymana jako suma wielu prostokątów

71

72

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Ć W I C Z E N I E

2.18

Wykorzystanie zaznaczeń i prowadnic do wykonania rysunku obramowanego krzyża

Wykonaj rysunek 2.51. Rysunek 2.51. Rysunek z ćwiczenia 2.18

Utwórz nowy obraz o wymiarach 450×450 pikseli. Następnie co 50 pikseli dodawaj do obrazu prowadnice pionowe i poziome. W tym celu: T zaznacz cały obraz (skrót Ctrl+A), T wykonaj operację Obraz/Prowadnice/Nowa prowadnica z zaznaczenia, T zmniejsz zaznaczenie o 50 pikseli, T wykonaj operację Obraz/Prowadnice/Nowa prowadnica z zaznaczenia, T zmniejsz zaznaczenie o 50 pikseli, T wykonaj operację Obraz/Prowadnice/Nowa prowadnica z zaznaczenia. Powyższą procedurę powtarzaj, dopóki zaznaczenie nie zniknie. Wykorzystując narzędzie do zaznaczania prostokątów, prowadnice oraz operacje dodawania i odejmowania zaznaczeń, utwórz selekcję przedstawioną na rysunku 2.52. Wykonaną selekcję wypełnij kolorem czerwonym.

Rozdział 2. • Selekcja Rysunek 2.52. Selekcja obejmująca krzyż oraz ramkę obrazu

73

74

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

3 Warstwy Obraz tworzony w programie GIMP składa się z warstw, które można porównać do przezroczystych folii. Na każdej z nich jest umieszczony dowolny rysunek, który może zajmować całą powierzchnię obrazu lub jej fragment. Rysunek 3.1 przedstawia trójwarstwowy obraz: na najniższej warstwie znajduje się zdjęcie krajobrazu, na drugiej warstwie — zdjęcie samochodu, a na trzeciej — zdjęcie ptaka w locie. Rysunek 3.1. Obraz trójwarstwowy

Każda warstwa obrazu z rysunku 3.1. jest niezależnym obrazem. Warstwy z rysunku 3.1 zostały przedstawione jako osobne obrazy na rysunku 3.2. Zwróć uwagę, że każdy z nich jest kompletny. N rysunku 3.1 krajobraz, umieszczony na najniższej warstwie, jest częściowo przykryty przez samochód i ptaka. Jednak obraz na rysunku 3.2 nie zawiera żadnych braków — jest kompletny. Samochód widoczny na rysunku 3.1 jest przysłonięty przez umieszczonego na najwyższej warstwie ptaka. Zdjęcie samochodu przedstawione na rysunku 3.2 jest jednak kompletne.

76

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 3.2. Trzy zdjęcia wykorzystane do wykonania trójwarstwowego obrazu z rysunku 3.1

Trzy warstwy tworzące obraz z rysunku 3.1 są nakładane jedna na drugą w sposób przedstawiony na rysunku 3.3. Warstwy leżące wyżej przysłaniają to, co jest pod nimi. Rysunek 3.3. Trzy warstwy obrazu z rysunku 3.1

Rozdział 3. • Warstwy

77

W procesie nakładania warstw kluczową rolę odgrywa kolejność warstw. GIMP zawiera specjalne okno dialogowe Warstwy (skrót klawiszowy Ctrl+L, opcja Okna/Dokowalne okna dialogowe/Warstwy). W oknie tym możemy sprawdzić: T z ilu warstw składa się obraz, T jakie są ich nazwy, T jaka jest ich kolejność. Okno dialogowe warstw dla obrazu z rysunku 3.1 przedstawiono na rysunku 3.4. Rysunek 3.4. Warstwy obrazu z rysunku 3.1

Obraz z rysunku 3.1 zawiera trzy warstwy o nazwach krajobraz, samochód oraz ptak. Zauważ, że w oknie Warstwy jedna warstwa jest wyróżniona kolorem. Na rysunku 3.4 jest to warstwa o nazwie krajobraz. Warstwa wyróżniona jest warstwą aktywną — to jej dotyczą wszystkie operacje edycyjne.

Kolejność warstw Warstwy obrazu są ułożone jedna na drugiej, tworząc stos. Kolejność warstw w obrazie jest taka jak w oknie dialogowym widocznym na rysunku 3.4. Każdą z warstw możemy przesunąć do góry lub na dół.

78

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Służą do tego przyciski strzałek widoczne w dolnej części okna z rysunku 3.4 oraz odpowiadające im opcje Warstwa/Stos/Podnieś warstwę i Warstwa/Stos/Obniż warstwę. Przesuwając warstwy do góry i do dołu, decydujemy o tym, która z nich będzie widoczna w całości, a która przysłonięta. Ć W I C Z E N I E

3.1

Modyfikacja kolejności warstw

Zmień kolejność warstw w obrazie z rysunku 3.1 tak, by najwyższą warstwą był samochód, drugą — ptak, a najniższą — krajobraz. Otwórz plik cw-03-01.xcf i kolejno: T przejdź do okna warstw (Ctrl+L), T kliknij warstwę o nazwie ptak — nazwa warstwy zostanie wyróżniona kolorem niebieskim, T naciśnij przycisk z zieloną strzałką skierowaną do dołu, T warstwa zostanie przesunięta w dół. Proces przesuwania warstwy do dołu został zilustrowany na rysunku 3.5. Rysunek 3.5. W celu zmiany kolejności warstw kliknij najpierw miejsce wskazane strzałką A, a następnie miejsce wskazane strzałką B

Po wykonaniu opisanej operacji obraz będzie wyglądał tak jak na rysunku 3.6. Zdjęcie samochodu przysłoni zdjęcie ptaka.

Rozdział 3. • Warstwy

79

Rysunek 3.6. Wygląd obrazu po przesunięciu warstwy ze zdjęciem ptaka poniżej warstwy ze zdjęciem samochodu

Działanie strzałek do zmiany kolejności warstw możesz zmodyfikować, przytrzymując przycisk Shift. W takim wypadku zielona strzałka skierowana do góry przeniesie bieżącą warstwę na wierzchołek, a strzałka skierowana do dołu — na dno. Analogicznymi operacjami w menu są opcje Warstwa/Stos/Warstwa na wierzchołek oraz Warstwa/Stos/Warstwa na dno.

Wymiary warstw W programie GIMP każda warstwa ma kształt prostokąta. Wymiary warstwy mogą się różnić od wymiarów obrazu. Możemy tworzyć zarówno warstwy mniejsze od całego obrazu, jak i większe. Do sprawdzenia wymiarów warstwy służy markiza, którą włączamy opcją Widok/ Wyświetl granice warstwy. Po włączeniu widoczności granic warstwy w oknie programu pojawi się żółta markiza wskazująca granice bieżącej warstwy. Ć W I C Z E N I E

3.2

Sprawdzanie wymiarów warstw

Otwórz obraz z ćwiczenia 3.1 i sprawdź wymiary wszystkich warstw. Otwórz plik cw-03-01.xcf i włącz opcję Widok/Wyświetl granice warstwy. Przejdź do okna warstw i wybierz warstwę o nazwie samochód. W obrazie ujrzysz żółtą markizę o kształcie prostokąta. Markiza ta

80

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

wyznacza zasięg warstwy, na której znajduje się samochód. Wygląd markizy jest przedstawiony na rysunku 3.7. W identyczny sposób sprawdź wymiary pozostałych warstw.

Rysunek 3.7. Markiza, która pokazuje wymiary warstwy samochód

Wykonując ćwiczenie 3.2, przekonaliśmy się, że wymiary warstwy nie muszą być identyczne z wymiarami całego obrazu. Widoczna na rysunku 3.7 warstwa o nazwie samochód pokrywa prostokątny obszar zawarty w środku. Jeśli warstwę przedstawiającą samochód wypełnisz w całości kolorem białym, to wypełniony zostanie wyłącznie prostokąt wyznaczony przez granice warstwy. Ć W I C Z E N I E

3.3

Wypełnianie warstwy kolorem

W obrazie z ćwiczenia 3.1 warstwę o nazwie samochód wypełnij kolorem białym.

Rozdział 3. • Warstwy

81

Otwórz plik cw-03-01.xcf, po czym: T przejdź do okna warstw, T wybierz warstwę o nazwie samochód, T zaznacz cały obraz (Ctrl+A), T wypełnij zaznaczenie kolorem białym. Otrzymasz obraz przedstawiony na rysunku 3.8. Jako wniosek z ćwiczenia 3.3 zapamiętaj, że wymiar warstwy ogranicza obszar, po którym możesz rysować.

Rysunek 3.8. Obraz z ćwiczenia 3.1 po wypełnieniu środkowej warstwy kolorem białym

Wymiary warstw możemy automatycznie dostosowywać do całego obrazu oraz przycinać do wymiarów wyznaczonych przez zawarte na nich rysunki. Służą do tego operacje: T Warstwa/Dopasuj wymiary warstwy do obrazu, T Warstwa/Przytnij warstwę.

82

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Pierwsza z wymienionych operacji zmienia wymiary warstwy tak, by były one identyczne z wymiarami całego obrazu. Jeśli operację taką wykonasz na warstwie przedstawiającej samochód, to warstwa ta zostanie powiększona do wymiarów obrazu. Wizualnie warstwa nie ulegnie zmianie. Tak jak poprzednio będzie przedstawiała samochód. Jednak po wypełnieniu powiększonej warstwy kolorem białym otrzymasz biały prostokąt pokrywający cały obraz. Druga z wymienionych operacji, Warstwa/Przytnij warstwę, zmniejsza wymiar warstwy tak, aby był to najmniejszy możliwy prostokąt wyznaczony przez nieprzezroczyste piksele warstwy. Operacja ta będzie przydatna przy automatycznym wyrównywaniu położenia warstw. Ć W I C Z E N I E

3.4

Dopasowanie rozmiaru warstwy do obrazu

W obrazie z ćwiczenia 3.1 warstwę o nazwie samochód powiększ tak, by miała wymiary identyczne z całym obrazem, a następnie wypełnij ją kolorem białym. Otwórz plik cw-03-01.xcf, po czym: T przejdź do okna warstw, T wybierz warstwę o nazwie samochód, T z menu kontekstowego obrazu wybierz operację Warstwa/Dopasuj wymiary warstwy do obrazu, T zaznacz cały obraz (Ctrl+A), T wypełnij zaznaczenie kolorem białym. Otrzymasz obraz przedstawiony na rysunku 3.9. Tym razem biały prostokąt będzie pokrywał cały obraz. Warstwa przedstawiająca krajobraz stanie się niewidoczna, gdyż przykryje ją duży biały prostokąt.

Tworzenie nowych warstw Do tworzenia nowych warstw w obrazie służą dwa przyciski znajdujące się w dolnej części okna warstw. Przyciski te są zaznaczone na rysunku 3.10.

Rozdział 3. • Warstwy

83

Rysunek 3.9. Obraz z ćwiczenia 3.1, w którym warstwa samochód została powiększona i wypełniona białym kolorem Rysunek 3.10. Przyciski do tworzenia nowych warstw

Pierwszy z przycisków służy do utworzenia nowej, jednolitej warstwy lub do przekształcenia oderwanego zaznaczenia w nową warstwę. Drugi z nich tworzy duplikat bieżącej warstwy.

84

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Ć W I C Z E N I E

3.5

Umieszczanie obramowania zdjęcia na osobnej warstwie

Dodaj do zdjęcia artystyczne obramowanie wykonane na osobnej warstwie. Otwórz plik manekin.jpg i kolejno: T przejdź do okna warstw (Ctrl+L), T kliknij przycisk tworzący nową warstwę; nazwij ją ramka, T we właściwościach tworzonej warstwy zaznacz opcję Typ

wypełniania warstwy: przezroczysta, T w oknie warstw wybierz warstwę ramka, T wykonaj zaznaczenie: T T T

zaznacz cały obraz (Ctrl+A), zmniejsz zaznaczenie o 40 pikseli, wykonaj operację Zaznaczenie/Zniekształcenie obwodu z domyślnymi ustawieniami parametrów,

odwróć zaznaczenie, T otrzymane zaznaczenie wypełnij kolorem białym (Edycja/ Wypełnij kolorem tła; skrót Ctrl+.); zwróć uwagę, że wypełnianie dotyczy warstwy, która jest w oknie warstw zaznaczona na niebiesko — otrzymasz dwuwarstwowy obraz przedstawiony na rysunku 3.11, T na koniec usuń zaznaczenie i na warstwie o nazwie ramka zastosuj filtr Kubizm: T w oknie warstw wybierz warstwę ramka, T

T

T

kliknij obraz prawym przyciskiem myszy i z menu kontekstowego obrazu wybierz operację Filtry/Artystyczne/ Kubizm, pozostaw domyślne ustawienia filtra i naciśnij przycisk OK.

Rozdział 3. • Warstwy

85

Rysunek 3.11. Obraz, w którym ramka jest umieszczona na osobnej warstwie

Ć W I C Z E N I E

3.6

Prostokąt, koło i serduszko umieszczone na osobnych warstwach

Wykonaj obraz, który będzie zawierał trzy figury: prostokąt, koło oraz odręcznie narysowane serduszko. Każdą figurę umieść na osobnej warstwie i wypełnij kolorem czarnym.

86

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Utwórz nowy obraz o białym tle. W celu dodania do obrazu czarnego prostokąta: T przejdź do okna warstw (Ctrl+L), T dodaj do obrazu nową, przezroczystą warstwę o nazwie prostokąt, T w oknie warstw wybierz warstwę prostokąt, T wykonaj prostokątne zaznaczenie, T wypełnij zaznaczenie czarnym kolorem. Następnie dodaj do obrazu czarne koło: T przejdź do okna warstw (Ctrl+L), T dodaj do obrazu nową, przezroczystą warstwę o nazwie koło, T w oknie warstw wybierz warstwę koło, T wykonaj zaznaczenie o kształcie koła, T wypełnij zaznaczenie czarnym kolorem. Na zakończenie dodaj do obrazu czarne, odręcznie narysowane serduszko: T przejdź do okna warstw (Ctrl+L), T dodaj do obrazu nową, przezroczystą warstwę o nazwie serce, T w oknie warstw wybierz warstwę serce, T narzędziem do odręcznego zaznaczania obszarów wykonaj zaznaczenie o kształcie serduszka, T wypełnij zaznaczenie czarnym kolorem. Otrzymany obraz będzie zawierał cztery warstwy o nazwach: tło, prostokąt, koło oraz serce. Obraz i jego warstwy przedstawiono na rysunku 3.12. Każda z warstw będzie miała wymiary identyczne z całym obrazem. Ć W I C Z E N I E

3.7

Duplikowanie warstw

Obraz cw-03-07-start.xcf zawiera jedno wycięte zdjęcie samochodu umieszczone na białym tle. Wykorzystując operację duplikowania warstwy, stwórz kilka kopii samochodu. Duplikaty rozsuń w różne miejsca obrazu.

Rozdział 3. • Warstwy

87

Rysunek 3.12. Obraz wykonany w ćwiczeniu 3.6

Otwórz obraz cw-03-07-start.xcf, po czym: T przejdź do okna warstw (Ctrl+L), T wybierz warstwę o nazwie samochód, T cztery razy naciśnij przycisk Tworzy duplikat warstwy; przycisk ten jest zaznaczony na rysunku 3.10, T w obrazie pojawią się cztery nowe warstwy, których nazwy będą rozpoczynały się od wyrazu kopia, T nowo utworzone warstwy przesuń w narożniki rysunku: T wybierz narzędzie do przesuwania warstw i zaznaczeń: Narzędzia/Narzędzia przekształcania/Przesunięcie (skrót M), T metodą ciągnij-upuść porozsuwaj warstwy z samochodami. Obraz, jaki należy otrzymać, jest przedstawiony na rysunku 3.13.

88

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 3.13. Obraz zawierający cztery duplikaty warstwy z samochodem

Oderwane zaznaczenia Kopiowanie i wklejanie fragmentów obrazów odbywa się z wykorzystaniem tzw. oderwanych zaznaczeń, które są specjalnym rodzajem warstw. Oderwane zaznaczenie pojawia się w obrazie po wykonaniu operacji Edycja/Wklej lub Zaznaczenie/Oderwij. Na otrzymanym oderwanym zaznaczeniu możemy wykonać jedną z dwóch operacji: przekształcenie w nową, zwykłą warstwę lub zakotwiczenie na istniejącej warstwie. Oderwane zaznaczenie należy traktować jako fazę pośrednią kopiowania i wklejania fragmentu obrazu na nowej warstwie. Ć W I C Z E N I E

3.8

Odrywanie zaznaczeń

Dana jest fotografia w formacie JPG przedstawiająca księżyc. Wykonaj obraz, który będzie zawierał trzy księżyce umieszczone na osobnych warstwach.

Rozdział 3. • Warstwy

89

Otwórz zdjęcie ksiezyc.jpg i wykonaj prostokątne zaznaczenie obejmujące księżyc. Zaznaczenie takie jest przedstawione na rysunku 3.14.

Rysunek 3.14. Prostokątne zaznaczenie obejmujące księżyc

Następnie wykonaj operację Zaznaczenie/Oderwij. Zaznaczony obszar zostanie wycięty z bieżącej warstwy i przekształcony w oderwane zaznaczenie. W tym momencie obraz i okno warstw będą wyglądały tak jak na rysunku 3.15. W celu przekształcenia oderwanego zaznaczenia w nową warstwę naciśnij poznany już przycisk do tworzenia nowej warstwy. Jest to pierwszy z przycisków zaznaczonych na rysunku 3.10. Po naciśnięciu przycisku do tworzenia nowej warstwy w obrazie pojawi się warstwa o nazwie Oderwana warstwa. Jest to zwykła warstwa. Otrzymany obraz i jego warstwy są przedstawione na rysunku 3.16.

90

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 3.15. Stan obrazu po wykonaniu operacji Zaznaczenie/Oderwij

Rysunek 3.16. Warstwa otrzymana z oderwanego zaznaczenia

Rozdział 3. • Warstwy

91

Na zakończenie wykonaj dwa duplikaty warstwy Oderwana warstwa i rozmieść je tak jak na rysunku 3.17.

Rysunek 3.17. Rezultat wykonania ćwiczenia 3.8 Ć W I C Z E N I E

3.9

Powielanie fragmentu zdjęcia operacjami kopiuj - wklej

Dana jest fotografia przedstawiona na rysunku 3.18. Na jej podstawie wykonaj obraz z rysunku 3.19. Rysunek 3.18. Zdjęcie wykorzystane w ćwiczeniu 3.9

92

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 3.19. Rezultat wykonania ćwiczenia 3.9

Otwórz obraz zolw.jpg, po czym: T zaznacz odręcznie żółwia i pień, T zmiękcz brzeg zaznaczenia o 50 pikseli, T wykonaj operację Edycja/Kopiuj — zaznaczenie zostanie skopiowane z bieżącej warstwy, T wykonaj operację Edycja/Wklej (skrót Ctrl+V); w obrazie pojawi się oderwane zaznaczenie — przekształć je w nową warstwę, T otrzymaną nową warstwę przesuń na bok, T na zakończenie wykonaj duplikat wklejonej warstwy i przesuń ją na drugą stronę żółwia znajdującego się w centrum zdjęcia. Dzięki temu, że zaznaczenie zmiękczyliśmy o 50 pikseli, wklejona warstwa dość płynnie zlewa się z tłem zdjęcia. Otrzymany obraz zawiera trzy warstwy: całe zdjęcie oraz dwa wycięte fragmenty. Jeśli na tym obrazie wykonasz teraz operację Obraz/Spłaszcz obraz, to trzy warstwy obrazu zostaną połączone w jedną. W tym momencie przesuwanie wyciętych zdjęć nie będzie już możliwe. Operacja spłaszczania jest wykonywana podczas zapisywania obrazu wielowarstwowego do formatów JPG czy BMP. Innym sposobem wykonania płaskiego, jednowarstwowego obrazu jest użycie przycisku do zakotwiczania oderwanych zaznaczeń (przycisk ten znajdziesz obok przycisku do tworzenia duplikatu warstw). Jeśli ćwiczenie to wykonasz następująco: T zaznaczysz żółwia, T zmiękczysz zaznaczenie, T skopiujesz zaznaczenie, T przesuniesz skopiowane oderwane zaznaczenie w inne miejsce, T zakotwiczysz zaznaczenie (służy do tego przycisk wskazany strzałką na rysunku 4.27),

Rozdział 3. • Warstwy

93

wówczas również otrzymasz obraz jednowarstwowy. Zakotwiczenie oderwanego zaznaczenia łączy je z bieżącą warstwą. Dlatego zakotwiczanie warstw wykonujemy znacznie rzadziej. Będzie ono konieczne dopiero, gdy zaczniemy tworzyć maski warstw. Jedynym sposobem wklejenia obrazu na maskę jest bowiem zakotwiczenie. W odniesieniu do zwykłych warstw znacznie wygodniej posługiwać się opisaną w ćwiczeniu metodą tworzenia z oderwanych zaznaczeń nowych warstw. Dwie operacje: wklejanie i konwersję wklejonego zaznaczenia w nową warstwę możesz wykonać, wykorzystując opcję Edycja/Wklej jako/Nowa warstwa.

Widoczność i krycie Widoczność warstw możemy włączać, wyłączać i płynnie regulować w zakresie od 0 do 100. Do włączania i wyłączania widoczności służy ikona oka, która jest widoczna w oknie warstw po lewej stronie ikony każdej warstwy. Natomiast krycie regulujemy suwakiem dostępnym w górnej części okna warstw. Na rysunku 3.20 zostały zaznaczone kontrolki sterujące widocznością i kryciem warstw. Na rysunku 3.20 wyłączono widoczność warstwy o nazwie krajobraz. Informuje nas o tym brak ikony przedstawiającej oko. Aktywną warstwą jest warstwa o nazwie ptak. Suwak Krycie został dla tej warstwy ustawiony na wartości 30. Dzięki temu ptak stał się częściowo przezroczysty. Ć W I C Z E N I E

3.10

Rozjaśnianie zdjęcia

Dana jest fotografia przedstawiona na rysunku 3.21. Na jej podstawie wykonaj obraz z rysunku 3.22. Otwórz obraz kalkulator.jpg, po czym: T dodaj nową, białą warstwę, T ustal krycie warstwy białej na 70.

94

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 3.20. Przyciski do włączania widoczności warstw i suwak ustalający stopień krycia warstw Rysunek 3.21. Zdjęcie wykorzystane w ćwiczeniu 3.10

Rysunek 3.22. Rezultat wykonania ćwiczenia 3.10

Rozdział 3. • Warstwy

95

Włączając i wyłączając widoczność warstwy białej, możesz decydować o tym, czy obraz ma wyglądać tak jak na rysunku 3.21, czy jak na rysunku 3.22.

Kanał alfa Suwak ustalający krycie warstwy modyfikuje stopień widoczności wszystkich pikseli danej warstwy równocześnie i w tym samym stopniu. Przesuwając suwak na rysunku 3.20 do wartości 30, ustaliliśmy poziom widoczności każdego piksela warstwy o nazwie ptak. Oprócz suwaka o nazwie Krycie o widoczności pikseli warstwy decyduje kanał alfa. Możemy go interpretować jako czarno-biały obraz powiązany z warstwą. W miejscu, gdzie w kanale alfa występuje kolor biały, piksel warstwy ma krycie 100, czyli jest w pełni widoczny. Kolor czarny w kanale alfa powoduje, że odpowiadający mu piksel z warstwy obrazu jest niewidoczny. Kolor szary definiuje częściową przezroczystość piksela warstwy. Dzięki temu, że warstwa ma kanał alfa, możemy modyfikować widoczność każdego piksela warstwy niezależnie. W ten sposób na przykład tworzymy obiekty, takie jak ptak oraz samochód na rysunku 3.1. Warstwa przedstawiająca ptaka jest prostokątna. Jej kanał alfa zawiera biały rysunek kształtu ptaka na czarnym tle. W ten sposób na warstwie jest widoczny tylko wycięty ptak bez tła. Kanał alfa dla każdej warstwy możemy wyłączyć i włączyć. Służą do tego opcje: Warstwa/Przezroczystość/Usuń kanał alfa oraz Warstwa/ Przezroczystość/Dodaj kanał alfa. Nazwa warstwy pozbawionej kanału alfa jest napisana w oknie warstw wytłuszczonym drukiem. Ć W I C Z E N I E

3.11

Wycinanie fragmentów zdjęć

Dane są trzy zdjęcia świnek. Na ich podstawie wykonaj obraz z rysunku 3.23. Utwórz nowy obraz o białym tle. Do tego obrazu będziemy wklejali kolejne świnki.

96

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 3.23. Ćwiczenie 3.11

Otwórz zdjęcie prosiak-1.jpg, po czym: T wykonaj odręczne zaznaczenie obejmujące świnkę — zaznaczenie takie jest przedstawione na rysunku 3.24, T skopiuj zaznaczenie do schowka, T przejdź do białego obrazu i wykonaj operację Wklej, T wklejony obraz umieść na nowej warstwie. W identyczny sposób do białego obrazu wklej dwie pozostałe wycięte świnki. Wykorzystując narzędzie do przesuwania, wklejone elementy rozmieść tak jak na rysunku 3.23. Po wykonaniu ćwiczenia 3.11 sprawdź warstwy przedstawiające wycięte prosiaki. Każda z wklejonych warstw ma wymiar minimalnego prostokąta, który w całości obejmuje nieprzezroczyste piksele warstwy. Usuwając kanał alfa warstwy z wyciętym elementem, przekształcisz warstwę w prostokąt, w którym przezroczyste obszary zostaną wypełnione bieżącym kolorem tła.

Rozdział 3. • Warstwy

97

Rysunek 3.24. Zaznaczenie obejmujące kształt świnki Ć W I C Z E N I E

3.12

Usuwanie kanału alfa

W obrazie z ćwiczenia 3.11 wyłącz widoczność tła oraz usuń kanał alfa warstwy przedstawiającej profil prosiaka. Otrzymasz obraz przedstawiony na rysunku 3.25. Ostatnią cechą dotyczącą widoczności warstwy jest zachowywanie przezroczystości. Właściwość ta może być włączona i wyłączona dla każdej warstwy z osobna. Służy do tego opcja Blokowanie zaznaczona na rysunku 3.26. Po włączeniu opcji blokowania przezroczystości operacje edycyjne, takie jak malowanie czy wypełnianie kolorem, modyfikują wyłącznie nieprzezroczyste piksele warstwy. Przekonasz się o tym, wykonując ćwiczenie 3.13.

98

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 3.25. Rezultat wykonania ćwiczenia 3.12 Rysunek 3.26. Opcja decydująca o zachowywaniu przezroczystości

Rozdział 3. • Warstwy

99

Ć W I C Z E N I E

3.13

Wpływ blokowania przezroczystości na wypełnianie warstwy kolorem

W obrazie z ćwiczenia 3.11: T wyłącz widoczność wszystkich warstw oprócz warstwy przedstawiającej profil prosiaka, T wybierz warstwę przedstawiającą profil świnki, T włącz blokowanie przezroczystości dla bieżącej warstwy, T wypełnij bieżącą warstwę kolorem czarnym — otrzymasz obraz przedstawiony na rysunku 3.27.

Rysunek 3.27. Rezultat wykonania ćwiczenia 3.13

100

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Tryb W wykonywanych dotychczas ćwiczeniach warstwy leżące wyżej przysłaniały to, co znajdowało się pod nimi. Wykorzystując kanał alfa oraz suwak Krycie, regulowaliśmy stopień przysłaniania. Łączenie warstw może przebiegać w znacznie bardziej skomplikowany sposób. O tym, jak piksele warstwy modyfikują wygląd obrazu, decyduje bowiem parametr Tryb, który może przyjmować wartości widoczne na rysunku 3.28. Rysunek 3.28. Wartości parametru Tryb

W zależności od wybranego trybu krycia wpływ warstwy na wygląd warstw znajdujących się poniżej będzie inny. Na przykład parametr Miękkie światło daje efekt delikatnego rozświetlenia zdjęcia, jeśli zaś Tryb ustawisz na Kolor, to warstwa będzie modyfikowała kolorystykę warstw niższych.

Rozdział 3. • Warstwy

101

Ć W I C Z E N I E

3.14

Badanie trybu krycia warstw

Sprawdź działanie wszystkich możliwych wartości parametru Tryb. Wykorzystaj do tego obraz cw-03-14-start.xcf. Obraz testowy zawiera zdjęcie lasu oraz warstwę, na której znajduje się kilka rozmytych prostokątów w różnych kolorach. Rysunek 3.29 przedstawia wygląd obrazu po ustaleniu trybu Przesiewanie i krycia 80. Rysunek 3.29. Wynik ustalenia trybu przesiewanie i krycia 80

102

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Otwórz obraz cw-03-14.xcf i przejdź do okna warstw. Wybierz warstwę o nazwie test i ustal jej tryb na drugą dostępną wartość: Przenikanie. Przyjrzyj się uważnie zmianom, które zaszły w obrazie. Spróbuj także suwakiem Krycie zmniejszyć stopień widoczności warstwy test. W identyczny sposób przeanalizuj działanie pozostałych trybów krycia. Ć W I C Z E N I E

3.15

Modyfikacja kolorystyki zdjęcia

Wykorzystując tryb krycia warstwy, zmodyfikuj zdjęcie liści tak, by miało monochromatyczne żółte zabarwienie. Otwórz obraz liscie.jpg i przejdź do okna warstw. Dodaj do obrazu nową warstwę i wypełnij ją kolorem żółtym. Zmień tryb krycia warstwy żółtej na Kolor. Otrzymasz obraz przedstawiony na rysunku 3.30.

Rysunek 3.30. Tryb Kolor spowoduje nadanie jednolitej barwy całej fotografii

Rozdział 3. • Warstwy

103

Ć W I C Z E N I E

3.16

Selektywne doświetlanie i przyciemnianie zdjęcia

Wykorzystując tryb krycia warstwy, rozjaśnij ciemne partie na zdjęciu Doliny Pięciu Stawów. Zdjęcie poddawane przekształceniu jest widoczne na rysunku 3.31. Rysunek 3.31. Zdjęcie, w którym należy rozjaśnić ciemne partie

Otwórz zdjęcie dolina-pieciu-stawow.jpg, przejdź do okna warstw i wykonaj duplikat warstwy tło. Nową warstwę przekształć kolejno filtrami: T Kolory/Jasność i kontrast; jasność i kontrast ustaw na 70, T Kolory/Desaturacja z opcją jaskrawość, T Kolory/Progowanie z parametrem 150, T Filtry/Rozmycie/Rozmycie Gaussa z parametrem 50, T Kolory/Inwersja. Otrzymasz obraz widoczny na rysunku 3.32. Na zakończenie zmień tryb warstwy z rysunku 3.32 na Miękkie światło. Otrzymasz obraz taki jak na rysunku 3.33.

104

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 3.32. Białe obszary na otrzymanym rysunku należy w zdjęciu rozświetlić Rysunek 3.33. Zdjęcie z rysunku 3.31 po doświetleniu obrazem z rysunku 3.32

Rozdział 3. • Warstwy

105

Rozdzielanie i łączenie warstw Warstwy obrazu możemy łączyć i rozdzielać. Operacja łączenia przekształca dowolną liczbę warstw w pojedynczą warstwę. W wyniku operacji rozdzielania z jednej warstwy tworzymy dwie warstwy. Operacja łączenia jest dostępna w menu jako Obraz/Spłaszcz obraz oraz Obraz/ Połącz widoczne warstwy (skrót Ctrl+M). Operację rozdzielania jednej warstwy na dwie warstwy wykonujemy, wykorzystując operacje Wytnij i Wklej. Należy pamiętać, że łączenie warstw jest operacją destrukcyjną: część pikseli obrazu zostaje bezpowrotnie utracona. Dlatego przed wykonaniem łączenia warto utworzyć duplikaty łączonych warstw i pozostawić je w obrazie, wyłączając ich widoczność. Ć W I C Z E N I E

3.17

Rozdzielanie warstwy

Rysunek 3.34 przedstawia zdjęcie nurkowanie.jpg. Na zdjęciu tym znajduje się jedna warstwa. Przekształć zdjęcie tak, by maska do nurkowania znajdowała się na jednej warstwie, a woda — na drugiej. Rysunek 3.34. Zdjęcie, na którym wykonamy operację rozdzielania warstwy

Otwórz plik nurkowanie.jpg i wykorzystując narzędzie do odręcznego zaznaczania obszarów oraz odejmowania zaznaczeń, wykonaj selekcję, która obejmie maskę i będzie miała wycięte dziury przy pasku. Selekcja, którą należy utworzyć, jest widoczna na rysunku 3.35.

106

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 3.35. Selekcja z wyciętymi dziurami przy pasku

Otrzymane zaznaczenie zmiękcz o 5 pikseli. Następnie dodaj kanał alfa dla warstwy tło, po czym wykonaj operacje: Edycja/Wytnij i Edycja/ Wklej. Wyciętą maskę umieść na nowej warstwie. W ten sposób warstwa tło została przekształcona w dwie osobne warstwy. Jedna z nich zawiera wodę, a druga — maskę. Jeśli ćwiczenie wykonasz, pomijając dodawanie kanału alfa dla warstwy tło, to warstwa tła nie będzie zawierała dziury. W miejscu, z którego wycinamy maskę, w tle pozostaną białe piksele. Postać warstwy tła po wycięciu maski jest widoczna na rysunku 3.36. Ć W I C Z E N I E

3.18

Łączenie warstw

Wykonaj jednowarstwowy obraz przedstawiony na rysunku 3.37. Do zdjęcia woda.jpg wklej dziewięć kopii maski wyciętej w poprzednim ćwiczeniu. Otwórz pliki maska.xcf oraz zdjęcie woda.jpg. W obrazie maska.xcf wykonaj operację Edycja/Kopiuj. Skopiowaną maskę wklej do zdjęcia woda.jpg. Wklejony obiekt umieść na nowej warstwie. Wykonaj osiem kopii wklejonej maski. Dziewięć masek rozłóż tak jak na rysunku 3.37. Połącz wszystkie warstwy otrzymanego obrazu. W tym celu wykonaj operację Obraz/Połącz widoczne warstwy (skrót Ctrl+M).

Rozdział 3. • Warstwy

107

Rysunek 3.36. Warstwa tła po wykonaniu operacji Edycja/Wytnij Rysunek 3.37. Obraz z ćwiczenia 3.18

Otrzymany w ten sposób obraz jest jednowarstwowy. Nie możesz w nim przesuwać masek. Co więcej, obraz zawarty pod maskami został bezpowrotnie utracony. Nawet jeśli maski wytniesz i umieścisz na nowych warstwach, to pozostaną pod nimi dziury.

108

GIMP • Ćwiczenia praktyczne Jeśli obraz wykonany w programie GIMP zapiszesz w jednym z formatów JPG, BMP lub PNG, wówczas podczas zapisywania warstwy obrazu zostaną połączone. Formaty JPG, BMP oraz PNG są jednowarstwowe.

Konwersja warstwy w zaznaczenie Operacje Kopiuj i Wklej konwertują zaznaczenie w warstwę. Wykonując ćwiczenie 3.17, najpierw zaznaczyliśmy maskę, a następnie zaznaczenie przekształciliśmy w warstwę, na której został umieszczony obraz objęty zaznaczeniem. Bardzo przydatna jest operacja odwrotna, przekształcająca obraz zawarty na warstwie w zaznaczenie. Jest to przekształcenie kanału alfa warstwy w selekcję. Operację tę znajdziesz w menu Warstwa/Przezroczystość/Kanał alfa na zaznaczenie. Dzięki niej masz dostęp do kształtu wyznaczonego przez nieprzezroczyste piksele warstwy. Ć W I C Z E N I E

3.19

Poświata warstwy

Na podstawie ćwiczenia 3.11 wykonaj obraz przedstawiony na rysunku 3.38. Rysunek 3.38. Obraz z ćwiczenia 3.19

Otwórz plik swinki.xcf i usuń w nim wszystkie warstwy oprócz białego tła oraz prosiaka widocznego z profilu. Do usuwania warstw służy opcja Warstwa/Usuń warstwę oraz przycisk z ikoną kosza na śmiecie, który znajdziesz w dolnej części okna warstw. Następnie przesuń

Rozdział 3. • Warstwy

109

prosiaka na środek obrazu. W celu zaznaczenia kształtu prosiaka wybierz w oknie warstw warstwę z prosiakiem i wykonaj na niej operację Warstwa/Przezroczystość/Kanał alfa na zaznaczenie. Później: T powiększ zaznaczenie o 30 pikseli, T zmiękcz zaznaczenie o 50 pikseli, T dodaj do obrazu nową przezroczystą warstwę, T wypełnij zaznaczenie na nowej warstwie kolorem czarnym, T warstwę, na której znajduje się czarny kontur prosiaka, przesuń (na stosie warstw) poniżej warstwy z prosiakiem. Ć W I C Z E N I E

3.20

Przygotowywanie zrzutów ekranowych

Wykonaj ilustrację prezentującą okno tworzenia nowego obrazu w programie GIMP. Na obrazie zaznacz miejsce, w którym ustalamy wymiary obrazu. Obraz będący rezultatem wykonania ćwiczenia jest przedstawiony na rysunku 3.39. Rysunek 3.39. Obraz z ćwiczenia 3.20

110

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

W programie GIMP wykonaj operację Pliki/Nowy. Gdy aktywne jest okno dialogowe Utworzenie nowego obrazu, naciśnij przyciski Alt+Print Screen1. W ten sposób wygląd okna dialogowego zostanie skopiowany do schowka2. Następnie wykonaj operację Edycja/Wklej jako/Nowy obraz (skrót Ctrl+Shift+V). Tak utworzysz obraz, który będzie zawierał wygląd okna dialogowego do tworzenia nowego obrazu. W obrazie tym zaznacz prostokąt obejmujący opcje Szerokość i Wysokość. Zaznaczony prostokąt skopiuj z tła i wklej na nową warstwę. Wklejoną warstwę nazwij prostokąt. Przekształć warstwę prostokąt w zaznaczenie. W tym celu wykonaj operację Warstwa/Przezroczystość/ Kanał alfa na zaznaczenie. Otrzymane zaznaczenie powiększ o 10 pikseli, zmiękcz o 10 pikseli i wypełnij na nowej, przezroczystej warstwie kolorem czarnym. Czarny prostokąt przesuń (na stosie warstw) poniżej warstwy o nazwie prostokąt. Na zakończenie dodaj do obrazu białą warstwę i zmniejsz jej krycie do 70. Warstwę tę przesuń na stosie warstw tak, by leżała bezpośrednio na tle.

Warstwa i selekcja Pamiętaj, że operacje edycyjne zazwyczaj dotyczą bieżącej warstwy i selekcji. Modyfikowane są wyłącznie piksele jednej warstwy. Zasięg zmian jest ograniczony przez zaznaczenie. Ć W I C Z E N I E

3.21

Operacja Edycja/Wyczyść

W obrazie z rysunku 3.1 wykonaj eliptyczną selekcję częściowo przysłaniającą każdą z warstw. Selekcja taka jest przedstawiona na rysunku 3.40. Ustal, by bieżącą warstwą była warstwa przedstawiająca samochód. Po wykonaniu operacji Edycja/Wyczyść (skrót Delete) zostanie usunięty fragment samochodu. Warstwa z samochodem będzie wyglądała tak jak na rysunku 3.41. 1

Przycisk Print Screen jest często oznaczany skrótem PrnScr.

2

Bez przytrzymania przycisku Alt skopiowany zostanie wygląd całego pulpitu.

Rozdział 3. • Warstwy

Rysunek 3.40. Selekcja eliptyczna obejmująca fragment każdej z trzech warstw obrazu

Rysunek 3.41. Warstwa z samochodem po wyczyszczeniu obszaru objętego przez selekcję

Pozostałe warstwy obrazu będą niezmienione.

111

112

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Tekst Narzędzie tekstowe służy do dodawania w obrazie napisów. Znajdziesz je w menu Narzędzia/Tekst (skrót T). Tekst dodany do obrazu tym narzędziem pojawia się jako nowa warstwa. Dzięki temu możesz go poddawać dowolnym przekształceniom dostępnym dla warstw. Wśród opcji dostępnych dla tego narzędzia znajdziesz między innymi opcje: Wielkość, Krój i Kolor czcionki oraz Wyrównanie poziome (do lewej, do prawej, na środek, justuj). Ć W I C Z E N I E

3.22

Dodawanie do obrazu napisów

Zdjęcie zapisane w pliku zima.jpg przedstawia zimowy krajobraz. W dolnej części zdjęcia dodaj napis ZIMA wykonany krojem Trebuchet MS o wielkości 180 pikseli. Otwórz plik zima.jpg i włącz narzędzie tekstowe. Służy do tego ikona, która na rysunku 3.42 została wskazana strzałką. Po wybraniu narzędzia tekstowego przejdź do opcji narzędzia (Okna/ Dokowalne okna dialogowe/Opcje narzędzia). W opcjach wybierz krój Trebuchet MS o wielkości 180 pikseli. Następnie kliknij dowolne miejsce zdjęcia. W edytorze, który się pojawi, wprowadź napis ZIMA, po czym kliknij przycisk Zamknij. Jeśli teraz wyświetlisz zawartość okna warstw, to przekonasz się, że napis ZIMA został umieszczony na osobnej warstwie. Zwróć uwagę, że ikona warstwy tekstowej różni się od innych ikon. Nie przedstawia ona wyglądu warstwy, a literę T. Ikona taka informuje o tym, że tekst napisany na warstwie możesz edytować. Jeśli napis ZIMA pisany dużymi literami zechcesz zmienić na napis pisany małymi literami: T w oknie warstw wybierz warstwę o nazwie ZIMA, T uaktywnij narzędzie tekstowe, T dwukrotnie kliknij narzędziem tekstowym czarny napis ZIMA w obrazie. W ten sposób przejdziesz do okna edycyjnego pozwalającego na zmianę tekstu zawartego na warstwie. Zamień tekst pisany dużymi literami na tekst pisany małymi literami. Po zmodyfikowaniu tekstu kliknij przycisk Zamknij. Tekst umieszczony w obrazie ulegnie zmianie.

Rozdział 3. • Warstwy

113

Rysunek 3.42. Korzystanie z narzędzia tekstowego

W celu przesunięcia napisu w inne miejsce: T wybierz narzędzie do przesuwania warstw (Narzędzia/Narzędzia przekształcania/Przesunięcie), T złap myszą czarny napis ZIMA, przeciągnij go i upuść w innym miejscu.

114

GIMP • Ćwiczenia praktyczne Program GIMP jest rozprowadzany bez zestawu czcionek. Jeśli chcesz, by Twoje projekty zawierały napisy wykonane atrakcyjnymi krojami czcionek, musisz czcionki samodzielnie zainstalować w systemie. Duży zestaw darmowych czcionek jest dostępny w serwisie Fontspace: http://www.fontspace.com. Przykłady obrazów wykonanych w GIMP-ie z wykorzystaniem darmowych czcionek znajdziesz na stronie http://gimp.gajdaw.pl/czcionki/index.html.

4 Narzędzia do rysowania Korzystając z programu GIMP, możemy malować obrazy cyfrowe, używając wirtualnych pędzli, ołówków, stalówek czy aerografu. Służą do tego narzędzia zaznaczone na rysunku 4.1. Rysunek 4.1. Narzędzia do rysowania

Są to: T Wypełnianie kolorem lub wzorem (skrót Shift+B), T Gradient (skrót L), T Ołówek (skrót N), T Pędzel (skrót P),

116

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

T Gumka (skrót Shift+E), T Aerograf (skrót A), T Stalówka (skrót K). Ć W I C Z E N I E

4.1

Szkic wykonany na podstawie zdjęcia

Na podstawie zdjęcia konik.jpg narysuj szkic konia. Otwórz plik konik.jpg, po czym dodaj do obrazu dwie warstwy: białą oraz przezroczystą. Krycie warstwy białej ustal na 80. Warstwa przezroczysta powinna być umieszczona na wierzchołku stosu warstw. Wybierz z przybornika narzędzie Ołówek (skrót N) i na przezroczystej warstwie narysuj szkic konia. Początkowy etap rysowania jest przedstawiony na rysunku 4.2. Rysunek 4.2. Początkowy etap odrysowywania konia

Po ukończeniu szkicu zwiększ krycie białej warstwy do 100.

Rozdział 4. • Narzędzia do rysowania

117

Ć W I C Z E N I E

4.2

Samochód na jezdni

Wykorzystując narzędzie do wypełniania obszaru kolorem, wykonaj rysunek jezdni, po której jedzie samochód. Użyj wyciętego zdjęcia zapisanego w pliku samochod.xcf. Tło obrazu wypełnij czarno-białym gradientem liniowym. Obraz, jaki należy wykonać, jest przedstawiony na rysunku 4.3. Rysunek 4.3. Ćwiczenie 4.2

Utwórz nowy, biały obraz o wymiarach 600×600 pikseli. Wklej do niego zdjęcie samochodu. W tym celu: T otwórz plik samochod.xcf, T wykonaj operację Edycja/Kopiuj, T przejdź do okna z białym obrazem, T wykonaj operację Edycja/Wklej, T w oknie warstw oderwane zaznaczenie przekształć w nową warstwę. Następnie wykonaj zaznaczenie przedstawione na rysunku 4.4. Użyj narzędzia do odręcznego zaznaczania obszaru. Zaznaczenie z rysunku 4.4 wypełnij na nowej warstwie jednolitym kolorem czarnym. W tym celu: T dodaj do obrazu nową, przezroczystą warstwę, T w oknie warstw ustal, aby bieżącą warstwą była warstwa przezroczysta,

118

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 4.4. Zaznaczenie, które posłuży do narysowania jezdni

T ustaw kolor pierwszoplanowy na czarny, T wybierz narzędzie do wypełniania kolorem (skrót Shift+B), T kliknij w obrębie zaznaczenia.

Oczywiście ten sam efekt osiągniesz, stosując poznaną już operację wypełniania kolorem pierwszoplanowym (skrót Shift+.). Wklejony samochód przesuń tak, by przysłonił górną część czarnej jezdni. Następnie wykonaj zaznaczenie przedstawione na rysunku 4.5. Zaznaczenie z rysunku 4.5 wypełnij na nowej warstwie kolorem białym. Kolejność warstw ustal następująco: T najwyższa warstwa: samochód, T druga warstwa: białe pasy, T trzecia warstwa: czarna jezdnia, T czwarta warstwa: białe tło.

Rozdział 4. • Narzędzia do rysowania

119

Rysunek 4.5. Zaznaczenie obejmujące białe pasy

Na zakończenie tło obrazu wypełnij liniowym gradientem: T ustal domyślnie kolor pierwszoplanowy i kolor tła (skrót D), T ustal, by aktywną warstwą było tło, T z przybornika wybierz narzędzie do wypełniania gradientem (skrót L), T zgodnie z rysunkiem 4.6 kliknij punkt A, przytrzymując przycisk myszy, przesuń kursor do punktu B, po czym zwolnij przycisk myszy. Po włączeniu widoczności wszystkich warstw otrzymasz obraz taki jak na rysunku 4.3. Pracę zakończ, włączając widoczność wszystkich warstw.

120

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 4.6. Wypełnianie tła gradientem

Opcje narzędzi do rysowania Każde z narzędzi zaznaczonych na rysunku 4.1 posiada pewien zestaw opcji, które poznasz, dwukrotnie klikając ikonę narzędzia w przyborniku lub wybierając z menu Okna/Dokowalne okna dialogowe/Opcje narzędzia. Opcje narzędzia do wypełniania kubełkiem są przedstawione na rysunku 4.7. Właściwości Tryb i Krycie modyfikują sposób przysłaniania niższych warstw. Działanie tych opcji jest analogiczne do opcji Tryb i Krycie omówionych w rozdziale poświęconym warstwom. Typ wypełniania decyduje o tym, czy obszar zostanie wypełniony kolorem pierwszoplanowym, kolorem tła czy deseniem. Po wybraniu opcji Deseń z listy

Rozdział 4. • Narzędzia do rysowania

121

Rysunek 4.7. Opcje narzędzia do wypełniania kubełkiem

rozwijanej wskazujemy jeden z dostępnych wzorów. Grupa opcji oznaczonych jako Uwzględniany obszar decyduje o tym, czy wypełniony zostanie cały obszar objęty zaznaczeniem, czy tylko piksele przylegające do klikniętego miejsca i nieznacznie różniące się od niego. Działanie tej opcji jest zbliżone do zaznaczania obszarów sąsiadujących. W przypadku wypełniania pikseli przylegających próg różnicy, która będzie powodowała wyznaczanie obszaru wypełnianego, jest ustalany opcjami zawartymi w sekcji Wyszukiwanie podobnych kolorów. Cztery ikony znajdujące się w dolnej części okna z rysunku 4.7 umożliwiają: T zapisanie ustawień narzędzia do pliku, T odczytanie ustawień narzędzia z pliku, T skasowanie zapisanych ustawień, T przywrócenie domyślnych ustawień narzędzia. Opcje Tryb i Krycie, a także cztery przyciski do zapisywania ustawień narzędzia w pliku są dostępne we właściwościach każdego z narzędzi. Oprócz tego każde z narzędzi posiada pewien własny zestaw opcji

122

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

ustalających parametry pracy. W przypadku narzędzia do wypełniania farbą najważniejszą indywidualną cechą narzędzia jest oczywiście typ wypełnienia: kolor pierwszoplanowy, kolor tła lub deseń. Ć W I C Z E N I E

4.3

Miecz

Wykonaj widoczny na rysunku 4.8 obraz przedstawiający miecz. Ostrze oraz rękojeść miecza wypełnij deseniami. Rysunek 4.8. Ćwiczenie 4.3

Utwórz nowy, biały obraz i dodaj do niego prowadnice, które będą wyznaczały kształt miecza. Prowadnice takie są przedstawione na rysunku 4.9.

Rysunek 4.9. Prowadnice wyznaczające kształt miecza

W celu dodania do obrazu prowadnicy: T przesuń kursor myszy nad linijkę, która jest wskazana na rysunku 4.9 strzałką A, T przytrzymaj przycisk myszy i przesuń kursor do punktu wskazanego przez strzałkę B, T w punkcie B zwolnij przycisk myszy.

Rozdział 4. • Narzędzia do rysowania

123

Prowadnice możesz przesuwać, wykorzystując narzędzie do przesuwania warstw. Po dodaniu prowadnic wykonaj w obrazie selekcję, która obejmie ostrze miecza. We właściwościach kubełka do wypełniania ustaw typ wypełnienia Deseń oraz z listy dostępnych wzorów wybierz zaznaczony na rysunku 4.10 deseń Paper. Rysunek 4.10. Wybór wypełnienia o nazwie Paper

Dodaj do obrazu nową, przezroczystą warstwę i wypełnij na niej selekcję wybranym deseniem. Otrzymasz obraz taki jak na rysunku 4.11. Następnie zaznacz rękojeść miecza i wypełnij ją na nowej warstwie deseniem o nazwie Wood of some sort. Jest to ostatni z deseni dostępnych w oknie z rysunku 4.10. Kolejnym elementem tworzącym miecz jest czarna figura widoczna na rysunku 4.12.

124

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 4.11. Ostrze miecza wypełnione deseniem Paper

Rysunek 4.12. Czarna figura przyciemniająca fragment miecza

Wykonaj zaznaczenie obejmujące kształtem figurę z rysunku 4.12 i wypełnij ją na nowej warstwie kolorem czarnym. Wykonany element przenieś na wierzchołek stosu warstw i zmniejsz jego krycie. W ten sposób fragment miecza będzie miał bardziej intensywny kolor. Na zakończenie wykonaj w obrazie białą linię przedstawioną na rysunku 4.13. Uaktywnij narzędzie Pędzel i we właściwościach ustal typ pędzla, tak jak na rysunku 4.14.

Rozdział 4. • Narzędzia do rysowania

125

Rysunek 4.13. Biała linia tworząca rowek w ostrzu miecza Rysunek 4.14. Wybór typu pędzla

Zmień kolor narzędzia na biały oraz dodaj do obrazu nową, przezroczystą warstwę. Kliknij lewy koniec białego odcinka z rysunku 4.13, przytrzymaj przycisk Shift, po czym kliknij drugi koniec odcinka. W obrazie pojawi się biały odcinek. Zmniejsz jego krycie i przesuń go na wierzchołek stosu warstw.

126

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Ć W I C Z E N I E

4.4

TAK/NIE

Narzędziem do kaligrafii wykonaj przedstawione na rysunku 4.15 napisy TAK oraz NIE. Pierwszy z nich jest napisany odręcznie, a drugi — z użyciem linii prostych. Rysunek 4.15. Ćwiczenie 4.4

Utwórz nowy obraz i dodaj do niego dwie przezroczyste warstwy. Włącz narzędzie do kaligrafii i na pierwszej z warstw odręcznie wykonaj napis TAK. Następnie przejdź na drugą warstwę i wykonaj na niej napis NIE. Odcinki proste rysujemy tak samo, jak to uczyniliśmy, rysując białą linię w mieczu. Po kliknięciu pierwszego punktu należy przytrzymać przycisk Shift i kliknąć drugi koniec odcinka. Modyfikując opcje narzędzia do kaligrafii, możesz zdecydować, jak szybko rysowane kreski mają stawać się coraz grubsze. Odpowiada za to opcja Szybkość. Ć W I C Z E N I E

4.5

Aerograf: malowanie skopiowanymi obrazami

Wykonaj przedstawiony na rysunku 4.16 obraz przedstawiający samochód na tle kilku identycznych, wyblakłych zdjęć samochodu. Wykorzystaj do tego narzędzia Pędzel oraz Aerograf. Jedną z ciekawszych cech narzędzi do rysowania jest możliwość wykorzystania w roli pędzla obrazu skopiowanego do schowka. Utwórz nowy, biały obraz o wymiarach 800×600 pikseli. Następnie otwórz rozwiązanie ćwiczenia 4.2, przejdź na warstwę z samochodem i wykonaj operację Edycja/Kopiuj. W tym momencie samochód skopiowany do schowka stał się dostępny jako jeden z pędzli.

Rozdział 4. • Narzędzia do rysowania

127

Rysunek 4.16. Ćwiczenie 4.5

Przejdź do białego obrazu i wybierz narzędzie Aerograf. We właściwościach narzędzia wybierz pędzel przedstawiający samochód. Zgodnie z rysunkiem 4.17 jest to pierwszy z pędzli dostępnych na liście. Rysunek 4.17. Obraz skopiowany do schowka jest dostępny jako pędzel o nazwie Schowek

Przesuń kursor nad rysunek, przytrzymaj przycisk myszy i przesuwaj po obrazie. Aerograf zachowuje się jak farba w aerozolu. Na białym obrazie pojawią się liczne kopie obrazu zapisanego w schowku.

128

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Na zakończenie zmień narzędzie na ołówek. Ustal końcówkę narzędzia na obraz zapisany w schowku i jeden raz kliknij środek obrazu.

Malowanie szybkiej maski Narzędzia do malowania możemy wykorzystać do tworzenia zaznaczeń. Umożliwia to przedstawiona na rysunku 2.2 szybka maska. Po włączeniu szybkiej maski narzędzia do malowania modyfikują kształt selekcji. W ten sposób, wykorzystując na przykład pędzel, możemy poprawiać niedociągnięcia powstałe np. po użyciu magicznej różdżki do zaznaczania obszarów sąsiadujących. Ć W I C Z E N I E

4.6

Szybka maska i malowanie zaznaczenia

Zmodyfikuj przedstawione na rysunku 4.18 zdjęcie papugi. Czarne tło zamień na białe. Rysunek 4.18. Zdjęcie, w którym czarne tło należy wymienić na białe

Rozdział 4. • Narzędzia do rysowania

129

Otwórz plik papuga.jpg i włącz narzędzie do zaznaczania sąsiadujących obszarów. Kliknij najpierw punkt A, po czym przytrzymując przycisk Shift, kliknij punkt B. Następnie włącz szybką maskę. Służy do tego przycisk wskazany na rysunku 2.2 oraz opcja Zaznaczenie/Szybka maska (skrót Shift+Q). Obraz będzie teraz wyglądał tak jak na rysunku 4.19. Rysunek 4.19. Zaznaczenie obejmujące czarne tło po włączeniu szybkiej maski

Skrzydło z prawej strony wymaga korekty. Włącz pędzel o miękkiej krawędzi i zamaluj obszar zaznaczony na rysunku 4.20. Po wyłączeniu szybkiej maski otrzymasz selekcję obejmującą całe czarne tło zdjęcia. W celu dokładniejszego dopasowania selekcji do ptaka wykonaj operację Zaznaczenie/Powiększ z parametrem 3. Następnie zaznaczenie odwróć, skopiuj z warstwy tło i wklej na nową warstwę o nazwie wycięta. Pomiędzy dwie warstwy obrazu dodaj białą warstwę.

130

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 4.20. Obszar, który należy ręcznie zamalować pędzlem

Aby usunąć czarną poświatę otaczającą papugę, wykonaj następującą operację: T wykonaj selekcję obejmującą nieprzezroczyste piksele warstwy z wyciętą papugą (operacja Kanał alfa na zaznaczenie), T pomniejsz zaznaczenie o 3 piksele, T odwróć zaznaczenie, T wykonaj operację Kolory/Zmień kolor w alfę — jako kolor, który należy zamienić w alfę, wybierz kolor czarny. Z krawędzi wyciętego zdjęcia powinien zniknąć czarny odcień. Otrzymany obraz będzie wyglądał tak jak na rysunku 4.21. Jeśli stopień wykonania tego efektu Cię nie zadowala, to wykonaj go ponownie, pomniejszając zaznaczenie nie o 3 piksele, a o 5 pikseli. Możesz także spróbować zmiękczyć zaznaczenie o kilka pikseli.

Rozdział 4. • Narzędzia do rysowania

131

Rysunek 4.21. Obraz otrzymany po zmianie koloru tła

Gradienty i maskowanie warstw Narzędzie do wypełniania obszaru gradientem możemy wykorzystać do tworzenia efektu stopniowego znikania obrazu. Każda warstwa, która ma kanał alfa, może zostać wzbogacona o maskę. Maska warstwy jest czarno-białym obrazem, który — podobnie jak kanał alfa — decyduje o widoczności pikseli warstwy. W odróżnieniu od kanału alfa działanie maski możemy włączyć lub wyłączyć. Jest to więc nieco mniej destrukcyjny sposób ukrywania fragmentu zdjęcia. Operacje związane z maskami warstwy są dostępne w menu Warstwa/ Maska. W omawianym ćwiczeniu nauczysz się: T dodawać maskę warstwy (Warstwa/Maska/Dodaj maskę warstwy), T edytować maskę warstwy, wypełniając ją gradientem (Warstwa/Maska/Modyfikuj maskę warstwy), T włączać lub wyłączać działanie maski (Warstwa/Maska/Wyłącz maskę warstwy), T włączać widoczność zawartości maski (Warstwa/Maska/Wyświetl maskę warstwy). Ć W I C Z E N I E

4.7

Znikająca fotografia

Zdjęcie przedstawiające salon samochodowy zmodyfikuj w taki sposób, by stopniowo znikało w kierunku prawej krawędzi. Obraz, jaki należy otrzymać, jest przedstawiony na rysunku 4.22.

132

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 4.22. Ćwiczenie 4.7

Utwórz nowy obraz o wymiarach 800×600 pikseli i wklej do niego zdjęcie z pliku autosalon.jpg. Wklejoną fotografię przesuń tak, by przylegała do lewej krawędzi obrazu. Aktywną warstwą będzie w tej chwili warstwa, którą wkleiłeś. Z menu wybierz operację Warstwa/ Maska/Dodaj maskę warstwy. W oknie dialogowym pozostaw domyślne ustawienia. Warstwa przedstawiająca zdjęcie zostanie wzbogacona o maskę. Informuje o tym ikona, która pojawi się w oknie warstw. Ikona maski warstwy ze zdjęciem jest pokazana na rysunku 4.23. Rysunek 4.23. Ikona maski warstwy

Rozdział 4. • Narzędzia do rysowania

133

Zwróć uwagę, że ikony warstw oraz ikona maski widoczne na rysunku 4.23 mają obramowanie. Spróbuj kolejno kliknąć każdą z trzech ikon. Ikona, którą klikniesz, otrzyma białą obwódkę informującą o tym, że jest ona aktualnie wybrana. Od tego momentu musisz zwracać uwagę nie tylko na to, która warstwa jest aktywna, ale także na to, czy aktywna jest warstwa, czy jej maska. Jeśli korzystasz z opisanej w ćwiczeniu 2.14 operacji zapisywania selekcji w kanale, zwracaj także uwagę, czy aktywnym elementem obrazu nie jest przypadkiem zapisany kanał. Jeżeli w oknie Kanały aktywny jest jeden z zapisanych kanałów, wówczas operacje edycyjne, np. rysowanie ołówkiem, dotyczą kanału. Pamiętaj, że pomalować możemy zarówno warstwę, jak i jej maskę lub zapisany kanał.

Maska warstwy jest czarno-białym obrazem, który możesz obejrzeć, wykonując operację Warstwa/Maska/Wyświetl maskę warstwy. Operację taką możesz również wykonać, klikając ikonę maski z równoczesnym przytrzymaniem przycisku Alt. Po wykonaniu tej operacji ikona maski otrzyma zielone obramowanie. Jeśli maskę warstwy wypełnisz czarno-białym gradientem, to otrzymasz efekt stopniowego znikania zdjęcia. W oknie warstw kliknij ikonę maski, a następnie: T ustal domyślne kolory (skrót D), T wybierz narzędzie Gradient, T wykonaj czarno-biały gradient na masce warstwy ze zdjęciem; gradient, jaki powinieneś otrzymać, jest przedstawiony na rysunku 4.24. Operacja Wyświetl maskę warstwy przełącza wygląd obrazu. Po włączeniu maski otrzymasz obraz taki jak na rysunku 4.24, a po wyłączeniu — taki jak na rysunku 4.22. Działanie maski możesz także wyłączyć, nie usuwając jej z obrazu. Służy do tego operacja Warstwa/Maska/Wyłącz maskę warstwy. Operację taką możesz wykonać, klikając ikonę warstwy z równoczesnym przytrzymaniem przycisku Ctrl. Zwróć uwagę, że po wykonaniu operacji Wyłącz maskę warstwy ikona maski jest ozdobiona czerwonym obramowaniem.

134

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 4.24. Gradient umieszczony na masce warstwy

Ikona maski warstwy reaguje na kliknięcie. O stanie, w jakim znajduje się maska, informuje kolor obramowania ikony. Dostępnymi operacjami modyfikującymi stan maski są: T Warstwa/Maska/Modyfikuj maskę warstwy. Operacji tej odpowiada kliknięcie ikony maski. Po wykonaniu tej operacji ikona maski będzie otoczona białą obwódką. T Warstwa/Maska/Wyświetl maskę warstwy. Operacji tej odpowiada kliknięcie ikony maski z przytrzymanym przyciskiem Alt. Po wykonaniu tej operacji ikona maski będzie otoczona zieloną obwódką. T Warstwa/Maska/Wyłącz maskę warstwy. Operacji tej odpowiada kliknięcie ikony maski z przytrzymanym przyciskiem Ctrl. Po wykonaniu tej operacji ikona maski będzie otoczona czerwoną obwódką.

Rozdział 4. • Narzędzia do rysowania

135

Maskę warstwy możesz edytować prawie identycznie jak każdą inną warstwę. Jedyna istotna różnica jest zauważalna przy wykonywaniu operacji wklejania. Wklejając obraz ze schowka na maskę, musisz go zakotwiczyć na masce. Operacja konwersji wklejanego obrazu w nową warstwę nie jest dostępna w przypadku, gdy aktywnym elementem obrazu jest maska. Ć W I C Z E N I E

4.8

Wklejanie obrazów na maskę Warstwy

Przygotuj obraz widoczny na rysunku 4.25. Jest to zdjęcie chmur, w którym na masce umieszczono kontur ptaka i kilka kresek narysowanych stalówką. Rysunek 4.25. Ćwiczenie 4.8

Utwórz nowy obraz o wymiarach 600×600 pikseli i wklej do niego zdjęcie z pliku chmury.xcf. Wklejoną fotografię umieść na nowej warstwie, a następnie dodaj maskę dla wklejonej warstwy. Na masce tej należy umieścić czarno-biały obraz przedstawiający kontur ptaka. W tym celu najpierw: T otwórz obraz ptak.xcf, T dodaj do obrazu jednolitą warstwę koloru czarnego, T warstwę czarną przesuń na spód,

136

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

T zablokuj zachowywanie przezroczystości dla warstwy

przedstawiającej ptaka (rysunek 3.26), T warstwę przedstawiającą ptaka wypełnij kolorem białym. Otrzymany obraz pokazano na rysunku 4.26. Rysunek 4.26. Czarno-biały obraz, który umieścimy na masce warstwy

W obrazie z rysunku 4.26 wykonaj operację Zaznaczenie/Wszystko (skrót Ctrl+A), a następnie Edycja/Skopiuj widoczne (skrót Ctrl+Shift+C). Do schowka zostanie skopiowany kompletny obraz widoczny na rysunku 4.26. Dzięki operacji Skopiuj widoczne kopiowaniu podlega zawartość wszystkich warstw obrazu. Przejdź do obrazu zawierającego zdjęcie chmur i po upewnieniu się, że aktywną warstwą jest maska, wykonaj operację Edycja/Wklej, po czym naciśnij wskazany na rysunku 4.27 przycisk Zakotwicza oderwaną warstwę. Na zakończenie włącz narzędzie do kaligrafii (skrót K) i narysuj na masce białym kolorem kilka podłużnych linii. Przytrzymując przycisk Alt, kliknij ikonę maski. Ujrzysz obraz taki jak na rysunku 4.28.

Rozdział 4. • Narzędzia do rysowania Rysunek 4.27. Po wklejeniu obrazu jedynymi dostępnymi operacjami są zakotwiczenie oraz usunięcie wklejonego obrazu

Rysunek 4.28. Wygląd obrazu z rysunku 4.25 po wykonaniu operacji Pokaż maskę warstwy (skrót Alt+klik)

137

138

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Ć W I C Z E N I E

4.9

Gradient dwuliniowy

Zdjęcie przedstawiające monety przekształć w taki sposób, by znikało w kierunku górnej i dolnej krawędzi. W dolnej części zdjęcia umieść cztery napisy money wykonane różnymi czcionkami o różnych wielkościach. Obraz, jaki należy wykonać, jest przedstawiony na rysunku 4.29. Rysunek 4.29. Ćwiczenie 4.9

Otwórz zdjęcie money.jpg i dodaj do niego nową, białą warstwę. Warstwę białą przesuń na spód. Następnie dodaj maskę warstwy ze zdjęciem. Maskę wypełnij czarno-białym gradientem dwuliniowym, który jest przedstawiony na rysunku 4.30. W celu wykonania gradientu z rysunku 4.30: T dodaj do obrazu prowadnicę pionową (w dowolnym miejscu), T ustal kolory domyślne (skrót D), T odwróć kolory (skrót X), T uaktywnij narzędzie Gradient, T przejdź do okna właściwości narzędzia, T wybierz wskazaną na rysunku 4.30 wartość Kształt: dwuliniowy, T następnie kliknij miejsce oznaczone literą A, przytrzymaj przycisk myszy, przesuń kursor do punktu B i zwolnij przycisk myszy; operację tę wykonaj, wykorzystując dodaną wcześniej prowadnicę — w ten sposób otrzymasz dokładnie poziomy gradient.

Rozdział 4. • Narzędzia do rysowania

139

Rysunek 4.30. Dwuliniowy gradient, który powoduje znikanie zdjęcia w kierunku górnej i dolnej krawędzi

Na zakończenie pobierz z internetu czcionki: T Parisian: http://www.fontspace.com/george-williams/parisian, T Steinter: http://www.fontspace.com/gabriele-magurno/steiner, T Ubuntu title: http://www.dafont.com/ubuntu-title.font, T Promocyja: http://www.fontspace.com/gluk/promocyja. Pobrane czcionki zainstaluj w systemie. Dodaj do obrazu cztery napisy money wykonane pobranymi czcionkami o różnych wielkościach. Napisy rozmieść w dolnej części obrazu. W celu zainstalowania czcionki Parisian w systemie: T odwiedź witrynę http://www.fontspace.com/george-williams/parisian, T korzystając z przycisku Download, zapisz na dysku plik czcionki george-williams_parisian.zip, T rozpakuj plik george-williams_parisian.zip, T kliknij prawym przyciskiem wypakowany plik Parisian.ttf,

140

GIMP • Ćwiczenia praktyczne T z menu kontekstowego wybierz opcję Zainstaluj, T zrestartuj program GIMP. Zainstalowana czcionka będzie dostępna w oknie właściwości narzędzia tekstowego pod nazwą Parisian.

5 Ścieżki Narzędzie, które na rysunku 5.1 wskazano strzałką A, służy do tworzenia ścieżek1.

Rysunek 5.1. Dodawanie do obrazu nowej ścieżki 1

Ścieżki są nazywane także krzywymi Béziera. Szczegółowy opis matematycznych właściwości krzywych Béziera znajdziesz w Wikipedii pod adresem: http://pl.wikipedia.org/wiki/Krzywa_B%C3%A9ziera.

142

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Po wybraniu narzędzia (jego skrót klawiszowy to B) kliknij kilka dowolnych miejsc obrazu. W obrazie pojawi się linia składająca się z punktów połączonych odcinkami. Jest to ścieżka. Jeśli zajrzysz do okna dialogowego Okna/Dokowalne okna dialogowe/Ścieżki, to zobaczysz w nim ikonę narysowanego przed chwilą kształtu. Ścieżki służą do precyzyjnego definiowania obłych kształtów. Możemy je wykorzystać na trzy sposoby. Pierwszym z nich jest konwersja ścieżki w zaznaczenie, drugim — narysowanie linii biegnącej wzdłuż ścieżki. Trzecią metodą jest użycie ścieżek w roli krzywych i powyginanych prowadnic. Do zamiany ścieżki w zaznaczenie oraz do rysowania wzdłuż ścieżki służą przyciski zaznaczone na rysunku 5.2. Rysunek 5.2. Przyciski do konwersji ścieżki w zaznaczenie oraz do rysowania wzdłuż ścieżki

Do wykorzystania ścieżki w roli prowadnicy służy opcja Widok/ Przyciągaj do aktywnej ścieżki. Ć W I C Z E N I E

5.1

Strzałka

Wykonaj strzałkę przedstawioną na rysunku 5.3. Rysunek 5.3. Strzałka wykonana przy użyciu ścieżki

Utwórz nowy obraz, włącz narzędzie do tworzenia ścieżek (skrót B) i wykonaj ścieżkę przedstawioną na rysunku 5.4.

Rozdział 5. • Ścieżki

143

Rysunek 5.4. Ścieżka potrzebna do narysowania strzałki z rysunku 5.3

Po wybraniu narzędzia klikaj kolejne punkty ścieżki. Gdy dojdziesz do ostatniego punktu, zamknij ścieżkę. Przytrzymaj przycisk Ctrl i kliknij pierwszy węzeł ścieżki. Spowoduje to dodanie krawędzi łączącej ostatni wierzchołek ścieżki z pierwszym. Jeśli kształt ścieżki jest nieudany, możesz go naprawić, przesuwając wierzchołki. Wierzchołki ścieżki przesuwamy metodą ciągnij-upuść. W celu przesunięcia wierzchołka: T wskaż wierzchołek kursorem myszy, T naciśnij przycisk myszy, T przesuń kursor w nowe położenie, T zwolnij przycisk myszy.

Gdy ścieżka jest gotowa, przejdź do okna Ścieżki i kliknij pierwszy z przycisków wskazanych na rysunku 5.2. W obrazie pojawi się zaznaczenie, którego kształt będzie identyczny z kształtem ścieżki. Otrzymane

144

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

zaznaczenie wypełnij na nowej warstwie deseniem o nazwie Fibers. Otrzymasz obraz taki jak na rysunku 5.5. Rysunek 5.5. Ścieżka z rysunku 5.4 po konwersji na zaznaczenie i wypełnieniu deseniem

Następnie: T usuń z obrazu zaznaczenie, T dodaj do obrazu nową, przezroczystą warstwę, T przejdź do okna ścieżek, T w oknie ścieżek kliknij drugi z przycisków zaznaczonych na rysunku 5.2. Przycisk wyświetli okno dialogowe Rysuj wzdłuż ścieżki. W oknie tym: T zaznacz opcję Rysuj linię, T ustal grubość linii na 12 pikseli, T zaznacz opcję Pełny kolor, T naciśnij przycisk Rysuj. Na bieżącej warstwie pojawi się obrys ścieżki widoczny na rysunku 5.6. Rysunek 5.6. Obrys ścieżki z rysunku 5.4

Po włączeniu widoczności warstw z rysunków 5.5 oraz 5.6 obraz będzie wyglądał tak jak na rysunku 5.3.

Rozdział 5. • Ścieżki

145

Dodawanie i usuwanie wierzchołków oraz krawędzi Ścieżka składa się z wierzchołków oraz łączących je krawędzi. Zarówno krawędzie, jak i wierzchołki możesz dodawać i usuwać. W celu dodania do ścieżki nowych wierzchołków: T wybierz ścieżkę z okna ścieżek, T uaktywnij narzędzie do tworzenia ścieżek, T kliknij miejsca, w których chcesz dodać nowe wierzchołki. Jeśli chcesz, by dodawany punkt nie był połączony z poprzednim punktem, przytrzymaj przycisk Shift. W ten sposób możesz utworzyć ścieżkę składającą się z dowolnej liczby rozłącznych odcinków. Ć W I C Z E N I E

5.2

Słonko

Wykonaj przedstawione na rysunku 5.7 słonko. Rysunek 5.7. Słonko narysowane z wykorzystaniem ścieżki

Utwórz nowy obraz i wykonaj w nim zaznaczenie o kształcie koła. Następnie wykonaj operację Zaznaczenie/Przekształć na ścieżkę, po czym usuń z obrazu zaznaczenie (Zaznaczenie/Usuń). W obrazie pojawi się ścieżka o kształcie koła. Uaktywnij narzędzie do tworzenia ścieżek, przejdź do okna Ścieżki i dwukrotnie kliknij ikonę, która na rysunku 5.8 jest wskazana strzałką.

146

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 5.8. Ścieżkę ujrzysz po kliknięciu punktu A

W ten sposób przejdziesz do trybu edycji ścieżki. Klikaj punkty wyznaczające promienie słońca. Pamiętaj, by przed pierwszym kliknięciem nowego promienia przytrzymać przycisk Shift. W ten sposób promienie nie będą ze sobą połączone. Ścieżka, jaką należy otrzymać, jest przedstawiona na rysunku 5.9. Po przygotowaniu ścieżki ustaw pomarańczowy jako kolor pierwszoplanowy. Potem wybierz narzędzie Pędzel i w opcjach zmodyfikuj końcówkę na Circle 17. Na zakończenie narysuj kształt wyznaczony przez ścieżkę wybranym pędzlem. Po naciśnięciu przycisku Rysuje wzdłuż ścieżki (drugi z przycisków zaznaczonych na rysunku 5.2) wybierz opcję Rysuj narzędziem, a Narzędzie do rysowania przestaw na Pędzel. Operacja Rysuje wzdłuż ścieżki może być wykonana dowolnym narzędziem do malowania. Możesz użyć pędzla, ołówka, aerografu, stalówki czy nawet gumki do wycierania.

Rozdział 5. • Ścieżki

147

Rysunek 5.9. Ścieżka składająca się z wielu rozłącznych odcinków

Wierzchołki ścieżki możesz dodawać także na istniejących już odcinkach. Jeśli klikniesz ścieżkę, przytrzymując przycisk Ctrl, wówczas na ścieżce pojawi się nowy wierzchołek. Ć W I C Z E N I E

5.3

Modyfikacja kształtu ścieżki

Dany jest obraz, który zawiera strzałkę o kształcie takim jak na rysunku 5.10. Przekształć podaną ścieżkę tak, aby jej kształt był taki jak na rysunku 5.11. Rysunek 5.10. Strzałka, którą poddajemy przekształceniu

148

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 5.11. Strzałka, jaką należy uzyskać

Otwórz plik cw-05-03.xcf i przejdź do okna ścieżek. Naciskając przycisk wskazany na rysunku 5.12, wykonaj duplikat ścieżki o nazwie strzałka. Ścieżki, podobnie jak warstwy oraz kanały, mogą mieć nazwy. W celu zmiany nazwy ścieżki dwukrotnie kliknij jej ikonę. Nazwy są przydatne, gdy w obrazie występuje wiele podobnych obiektów. Rysunek 5.12. Duplikowanie ścieżki

Przejdź do edycji ścieżki o nazwie kopia: strzałka. W tym celu: T włącz narzędzie do edycji ścieżek (skrót B), T przejdź do okna Ścieżki, T w oknie ścieżek dwukrotnie kliknij ikonę ścieżki o nazwie kopia: strzałka, T kliknij dowolny odcinek ścieżki w obrazie. Teraz ścieżka kopia: strzałka znajduje się w trybie edycji. Przytrzymaj przycisk Ctrl i kliknij punkt wskazany na rysunku 5.13 strzałką oznaczoną literą A.

Rozdział 5. • Ścieżki

149

Rysunek 5.13. Miejsca ścieżki, które należy zmodyfikować

Na ścieżce pojawi się nowy węzeł. Przesuń go w głąb ścieżki. Po przesunięciu węzła ścieżka zostanie wygięta tak jak na rysunku 5.14. Rysunek 5.14. Przesunięcie dodanego węzła powoduje wygięcie ścieżki

W celu wyprostowania ścieżki przytrzymaj przyciski Ctrl oraz Shift i kliknij punkty wskazane na rysunku 5.14. Usunięcie punktów z rysunku 5.14 spowoduje wyprostowanie ścieżki. Zwróć uwagę, jak zmienia się wskaźnik myszy, gdy naciskasz przyciski Ctrl oraz Shift.

Na zakończenie poprzesuwaj wierzchołki ścieżki tak, by otrzymać strzałkę identyczną z tą na rysunku 5.11. Ułatwią Ci to prowadnice. Po zmodyfikowaniu kształtu ścieżki narysuj strzałkę: T dodaj do obrazu nową, białą warstwę, T dodaj do obrazu nową, przezroczystą warstwę, T obrysuj zmodyfikowaną ścieżkę czarnym pędzlem na nowo dodanej, przezroczystej warstwie. Przytrzymując przyciski Ctrl oraz Shift, możesz ze ścieżki usuwać: T wierzchołki, T odcinki, T punkty sterujące.

150

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Wyginanie ścieżek Kształt ścieżki modyfikujemy, przesuwając wierzchołki oraz wyginając odcinki. W celu wygięcia odcinka wychodzącego z wierzchołka należy przytrzymać przycisk Ctrl i przesunąć wierzchołek. Wierzchołek pozostanie na swoim miejscu, zaś przesunięte zostaną punkty kontrolne sterujące kształtem krzywej przechodzącej przez wierzchołek. W ten sposób kształt krzywej możemy dopasowywać do obiektów na rysunku. Ć W I C Z E N I E

5.4

Wyginanie ścieżki tak, by przylegała do obłego kształtu na zdjęciu

Wykorzystując ścieżki, wytnij ze zdjęcia profil samochodu. Zdjęcie, które masz poddać obróbce, jest przedstawione na rysunku 5.15. Na jego podstawie przygotuj obraz widoczny na rysunku 5.16. Rysunek 5.15. Zdjęcie, z którego wycinamy samochód

Rysunek 5.16. Wycięty samochód

Otwórz zdjęcie samochod.jpg i włącz narzędzie do tworzenia ścieżek. Klikaj wzdłuż krawędzi samochodu, starając się, by tworzona ścieżka ściśle przylegała do konturu auta. Wykonana w ten sposób

Rozdział 5. • Ścieżki

151

ścieżka będzie zawierała tylko proste odcinki. Jeśli chcesz, aby ścieżka ściśle przylegała do obiektu, to musisz utworzyć bardzo dużą liczbę węzłów. Ścieżka tego typu jest przedstawiona na rysunku 5.17.

Rysunek 5.17. Ścieżka składająca się z prostych odcinków i ogromnej liczby węzłów

Wykorzystując możliwość wyginania kształtu odcinków łączących węzły, ścieżkę z rysunku 5.17 możesz wykonać, stosując znacznie mniejszą liczbę węzłów. Przykład takiej ścieżki jest przedstawiony na rysunku 5.18. W celu wygięcia ścieżki tak, by była ona gładka i dokładnie przylegała do samochodu, powiększ kilkukrotnie widok obrazu i usuń wierzchołki leżące w okolicach przedniego reflektora. Wierzchołki w okolicy przedniego reflektora będą tworzyły wyraźny ostry kant widoczny na rysunku 5.19.

152

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 5.18. Ścieżka, w której odcinki zostały powyginane

Rysunek 5.19. Trzy wierzchołki połączone liniami prostymi tworzą wyraźny kant

Rozdział 5. • Ścieżki

153

W celu wygładzenia ostrego narożnika wskazanego na rysunku 5.19 włącz narzędzie do edycji ścieżek, przytrzymaj przycisk Ctrl i spróbuj przeciągnąć wierzchołek wskazany na rysunku 5.19. W obrazie pojawi się punkt sterujący kształtem krzywej przechodzącej przez wierzchołek. Jeśli czynność tę powtórzysz, otrzymasz drugi punkt sterujący kształtem krzywej. Punkty takie są zaznaczone na rysunku 5.20.

Rysunek 5.20. Punkty sterujące kształtem krzywej

Przesuwając punkty sterujące oraz sam wierzchołek, wygnij ścieżkę tak, by gładko przylegała do karoserii samochodu, jak to zostało przedstawione na rysunku 5.20. W podobny sposób dopasuj kształt całej ścieżki. Liczba punktów ścieżki może być wówczas znacznie mniejsza. Otrzymany kształt będzie gładki. Gdy ścieżka jest gotowa, przekształć ją na zaznaczenie. Zaznaczony obszar skopiuj z tła i wklej na nową warstwę. Pomiędzy wklejoną warstwę oraz tło dodaj jednolicie białą warstwę. W ten sposób otrzymasz obraz przedstawiony na rysunku 5.16.

154

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Ć W I C Z E N I E

5.5

Konwersja zaznaczenia w ścieżkę

Na podstawie zdjęcia widocznego na rysunku 5.21 wykonaj rysunek 5.22. Rysunek 5.21. Zdjęcie wykorzystane w ćwiczeniu 5.5

Rysunek 5.22. Rezultat wykonania ćwiczenia 5.5

Otwórz rysunek kolo-zebate.jpg, po czym: T wybierz narzędzie Zaznaczanie według koloru, T przytrzymując przycisk Shift, kliknij kilka czarnych punktów obrazu, T otrzymane zaznaczenie przekształć na ścieżkę, T ścieżkę obrysuj czarnym pędzlem na nowej, białej warstwie. Ścieżkę możesz także wykorzystać jako skośną prowadnicę. Takie użycie ścieżek ilustruje ćwiczenie 5.6.

Rozdział 5. • Ścieżki

155

Ć W I C Z E N I E

5.6

Użycie ścieżek w roli prowadnic

Wykonaj przedstawiony na rysunku 5.23 znak zakazu fotografowania. Wykorzystaj ikonę zapisaną w pliku aparat.xcf. Ikona ta pochodzi z archiwum Open Clip Art (http://www.openclipart.org/detail/34423). Rysunek 5.23. Ćwiczenie 5.6

Utwórz nowy obraz o wymiarach 800×600 pikseli i dodaj w nim prowadnice wyznaczające środek obrazu: prowadnicę poziomą na wysokości 300 oraz prowadnicę pionową w punkcie o współrzędnej 400. Następnie dodaj do obrazu prowadnice przylegające do brzegu obrazu: T zaznacz cały obraz, T wykonaj operację Obraz/Prowadnice/Nowa prowadnica z zaznaczenia. Zaznacz w obrazie koło, którego środek leży w środku obrazu. Koło takie jest przedstawione na rysunku 5.24. Zaznaczone koło przekształć na ścieżkę, po czym przejdź do okna ścieżek i dodaj do obrazu drugą ścieżkę. Druga ścieżka będzie skośną prowadnicą. Dodaj dwa węzły tej ścieżki: mają one leżeć w prawym górnym oraz lewym dolnym narożniku obrazu. Ścieżka, która będzie prowadnicą, jest przedstawiona na rysunku 5.25. Następnie przejdź do okna ścieżek i włącz widoczność wszystkich ścieżek. Użyj do tego ikony oka — takiej, jakiej używaliśmy w oknie warstw. Po włączeniu widoczności wszystkich ścieżek przejdź do edycji ścieżki o kształcie koła. Kliknij dwukrotnie jej ikonę. Następnie powiększ widok obrazu i w ścieżce o kształcie koła dodaj jeden skośny odcinek. Odcinek ten umieść tak, by leżał na ścieżce, której używamy w roli prowadnicy.

156

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 5.24. Koło, którego środek leży w środku obrazu

Rysunek 5.25. Ścieżka, której użyjemy jako prowadnicy

Rozdział 5. • Ścieżki

157

Ścieżka, jaką należy uzyskać, jest przedstawiona na rysunku 5.26.

Rysunek 5.26. Wykorzystując ścieżkę z rysunku 5.25, na ścieżce o kształcie koła dodajemy przekątną

Ścieżkę z rysunku 5.26 obrysuj na nowej warstwie grubą czerwoną linią. Na zakończenie do obrazu wklej skopiowaną z pliku aparat.xcf ikonę przedstawiającą aparat fotograficzny.

158

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

6 Przekształcenia T T T T T T T T

Do przekształcania warstw, zaznaczeń i ścieżek służą narzędzia zawarte w menu Narzędzia/Narzędzia przekształcania. Są to: Przesunięcie (skrót M), Wyrównanie (skrót Q), Kadrowanie (skrót Shift+C), Obrót (skrót Shift+R), Skalowanie (skrót Shift+T), Nachylanie (skrót Shift+S), Perspektywa (skrót Shift+P), Odbicie (skrót Shift+F).

Ich ikony zaznaczono na rysunku 6.1. Rysunek 6.1. Narzędzia do przekształceń

160

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Narzędzia wskazane na rysunku 6.1 służą do przekształcania zarówno warstw, zaznaczeń, jak i selekcji. Jeśli przekształcenie wykonasz, gdy w obrazie jest widoczne zaznaczenie, wówczas zostanie przekształcona bieżąca selekcja. W wyniku przekształcania selekcji w obrazie pojawi się oderwane zaznaczenie. Jeżeli przekształcenie wykonasz, gdy w obrazie nie ma zaznaczenia, wówczas zostanie przekształcona jedna warstwa lub kilka warstw obrazu. W górnej części okna dialogowego z właściwościami przekształceń znajdują się przyciski wskazane na rysunku 6.2. Rysunek 6.2. Przyciski ustalające właściwości przekształceń

Przyciski te ustalają, czy przekształceniu ma być poddana warstwa, selekcja czy ścieżka. Ć W I C Z E N I E

6.1

Skalowanie zdjęć

Wykorzystując pięć zdjęć drzew, wykonaj kompozycję przedstawioną na rysunku 6.3. Rysunek 6.3. Ćwiczenie 6.1

Rozdział 6. • Przekształcenia

161

Utwórz nowy obraz o wymiarach 800×600 pikseli i o białym tle. Następnie otwórz obraz drzewa-1.jpg i wykonaj operację Obraz/Skaluj obraz. Zdjęcie to przeskaluj proporcjonalnie tak, by miało szerokość 300 pikseli. Jeśli spinacz wskazany na rysunku 6.4 pozostawisz wciśnięty, to wysokość obrazu zostanie dobrana automatycznie w taki sposób, by zostały zachowane proporcje zdjęcia. Rysunek 6.4. Spinacz, który powoduje zachowanie proporcji podczas skalowania zdjęcia

Zdjęcie drzewa-1.jpg miało wymiary 800×531 pikseli. Po przeskalowaniu wymiary obrazu wyniosą 300×199. Przeskalowany obraz skopiuj i wklej do białego obrazu, umieszczając go na nowej warstwie. W identyczny sposób przeskaluj i wklej na nowe warstwy pozostałe cztery zdjęcia. Teraz biały obraz zawiera sześć warstw: pięć zdjęć i białe tło. Włącz narzędzie do przesuwania i rozsuń zdjęcia tak jak na rysunku 6.5. Rysunek 6.5. Obraz po rozsunięciu pięciu zdjęć

162

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Dodaj do obrazu prowadnice wyznaczające środek. Po wywołaniu opcji Obraz/Prowadnice/Nowa prowadnica dodaj prowadnicę poziomą na wysokości 300, a następnie pionową w miejscu o współrzędnej 400. Na podstawie prowadnic dodaj do obrazu kwadrat o boku 20 pikseli, którego środek leży w środku obrazu. W tym celu: T powiększ znacznie widok obrazu, tak by przecięcie prowadnic było w centralnym punkcie widoku, T wybierz narzędzie do zaznaczania prostokątnych obszarów, T kliknij punkt przecięcia prowadnic i przytrzymując przycisk myszy, rozciągnij prostokąt, T nie zwalniając przycisku myszy, naciśnij przyciski Ctrl oraz Shift, T w ten sposób zaznaczona figura stanie się kwadratem, którego środek leży na środku obrazu, T podczas zaznaczania kwadratu obserwuj punkt wskazany na rysunku 6.6 — zawiera on wymiary wykonanego zaznaczenia. Rysunek 6.6. Wymiary zaznaczenia

Po zaznaczeniu kwadratu wykonaj operację Obraz/Prowadnice/Nowa prowadnica z zaznaczenia. W obrazie pojawią się prowadnice wyznaczone przez zaznaczony kwadrat. Wykorzystując je, narzędziem do przesuwania rozmieść zdjęcia tak jak na rysunku 6.7. Pamiętaj o włączeniu opcji Widok/Przyciągaj do prowadnic. Dzięki niej przesuwane obrazy będą się przyklejały do prowadnic. Zauważ, że każde ze zdjęć

Rozdział 6. • Przekształcenia

163

Rysunek 6.7. Zaznaczenie obejmujące nieprzezroczyste piksele środkowego zdjęcia

jest przyciągane tak, by przylegało do prowadnicy lub by prowadnica przebiegała przez jego środek. W ten sposób będziesz mógł równo ułożyć środkowe zdjęcie. Po ułożeniu zdjęć zgodnie z rysunkiem 6.3 wykonaj zaznaczenie, które obejmie nieprzezroczyste piksele warstwy ze środkowym zdjęciem. Służy do tego operacja Warstwa/Przezroczystość/Kanał alfa na zaznaczenie. Otrzymane zaznaczenie powinno być takie jak na rysunku 6.7. Następnie: T zaznaczenie powiększ o 20 pikseli (Zaznaczenie/Powiększ), T dodaj prowadnice z zaznaczenia (Obraz/Prowadnice/Nowa prowadnica z zaznaczenia), T na podstawie nowych prowadnic zaznacz prostokąt, T wykonane zaznaczenie skopiuj z białego tła i wklej na nową warstwę,

164

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

T wklejony biały prostokąt przesuń na stosie warstw tak, by był

drugą warstwą od góry. Ć W I C Z E N I E

6.2

Wyrównywanie warstw

Wykorzystując dziewięć zdjęć przedstawiających framugi, okna, drzwi i klamki, wykonaj kompozycję pokazaną na rysunku 6.8. Rysunek 6.8. Ćwiczenie 6.2

Utwórz nowy obraz o wymiarach 1600×1200 pikseli. Następnie wklej do niego dziewięć obrazów przeskalowanych do wysokości 200 pikseli. Każdy z wklejonych obrazów umieść na nowej warstwie. Wklejone fotografie ręcznie rozłóż tak jak na rysunku 6.9. Wyrównywanie rozpoczniemy od trzech najwyżej położonych zdjęć. Wybierz narzędzie do wyrównywania, po czym kliknij zdjęcia wskazane na rysunku 6.10 strzałkami A, B i C. Najpierw kliknij zdjęcie A, następnie przytrzymaj przycisk Shift i kliknij zdjęcie B, później — ciągle przytrzymując przycisk Shift — kliknij zdjęcie C.

Rozdział 6. • Przekształcenia

Rysunek 6.9. Ręcznie rozłożone dziewięć fotografii Rysunek 6.10. W celu wyrównania zdjęć z pierwszego wiersza przytrzymaj przycisk Shift i kliknij kolejno zdjęcia A, B, C

165

166

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Następnie w oknie dialogowym z opcjami narzędzia do wyrównywania wprowadź w polu Przesunięcie wartość 133 (tj. szerokość wklejonych miniaturowych zdjęć), po czym kliknij przyciski zaznaczone na rysunku 6.11. Rysunek 6.11. Opcje wyrównywania pierwszych trzech zdjęć

Efektem naciśnięcia przycisków z rysunku 6.11 będzie wyrównanie zdjęć z pierwszego wiersza. Teraz przystąp do wyrównywania zdjęć z lewej kolumny. Włącz narzędzie do wyrównywania, przytrzymaj przycisk Shift i kliknij kolejno obrazy oznaczone na rysunku 6.12 literami A, B, C. Rysunek 6.12. W celu wyrównania obrazów z lewej kolumny przytrzymaj przycisk Shift i kliknij kolejno zdjęcia A, B, C

Rozdział 6. • Przekształcenia

167

Po zaznaczeniu zdjęć z pierwszej kolumny przejdź do właściwości wyrównywania, w polu Przesunięcie wprowadź wartość 200 (tj. wysokość wklejonych zdjęć) i kliknij przyciski zaznaczone na rysunku 6.13. Obrazy z pierwszej kolumny zostaną wyrównane. Rysunek 6.13. Przyciski, które wyrównają obrazy z lewej kolumny

W identyczny sposób wyrównaj obrazy z kolumny środkowej oraz z kolumny prawej. Na zakończenie usuń z obrazu warstwę tła i wykonaj operację Obraz/ Dopasuj płótno do warstw. Wymiary obrazu zostaną tak ustalone, by mieściły się w nich wklejone zdjęcia. Cały otaczający je margines zniknie. Ć W I C Z E N I E

6.3

Obracanie i odbijanie warstw

Wykorzystując wycięte zdjęcie sójki z ćwiczenia 4.8, wykonaj kompozycję z rysunku 6.14.

168

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 6.14. Ćwiczenie 6.3

Utwórz nowy obraz o wymiarach 800×600 pikseli i wklej do niego wyciętą sójkę z pliku ptak.xcf. Wklejone zdjęcie umieść na nowej warstwie, po czym przeskaluj z zachowaniem proporcji: T w oknie warstw wybierz jako aktywną wklejoną warstwę, T uaktywnij narzędzie do skalowania warstw (skrót Shift+T), T przytrzymując przycisk Ctrl, przeciągnij jeden z narożników wyświetlanych przez narzędzie. Zdjęcie sójki przeskaluj mniej więcej do szerokości 100 pikseli. Następnie wykonaj duplikat przeskalowanej warstwy. Duplikat ten obróć o 30 stopni zgodnie z ruchem wskazówek zegara: T w oknie warstw jako aktywną warstwę wybierz duplikat warstwy z sójką, T uaktywnij narzędzie do obracania (skrót Shift+R), T w oknie dialogowym wpisz kąt 30 stopni i naciśnij przycisk Obróć. Obróconą warstwę zduplikuj, a duplikat jeszcze raz obróć o 30 stopni w tym samym kierunku. Teraz w obrazie znajdują się trzy warstwy przedstawiające sójkę. Zgodnie z rysunkiem 6.15 warstwy te odpowiadają godzinom 9, 10 oraz 11 na zegarze. Rysunek 6.15. Trzy zdjęcia sójki odpowiadają godzinom 9, 10 oraz 11 na tarczy zegara

Rozdział 6. • Przekształcenia

169

Warstwy ze zdjęciami ptaka nazwij zgodnie z oznaczeniami na rysunku 6.15. Pierwszą z nich nazwij 9, drugą — 10, a trzecią — 11. Ułatwi Ci to nawigację pomiędzy warstwami w oknie warstw. W celu zmienienia nazwy warstwy dwukrotnie kliknij jej ikonę w oknie warstw. Procedura zmiany nazwy warstwy jest zilustrowana na rysunku 6.16. Rysunek 6.16. W celu zmiany nazwy warstwy dwukrotnie kliknij miejsce wskazane strzałką A, po czym w polu edycyjnym B wprowadź nazwę warstwy

Po ustaleniu nazw warstw przedstawiających sójkę wykonaj duplikat każdej z nich. Duplikat warstwy 9 nazwij 3. Duplikat warstwy 10 nazwij 2, a duplikat warstwy 11 nazwij 1. Następnie uaktywnij narzędzie do odbijania (skrót Shift+F) i kliknij kolejno warstwy o nazwach 1, 2 oraz 3. Otrzymane sześć zdjęć poprzesuwaj tak jak na rysunku 6.14. Ć W I C Z E N I E

6.4

Perspektywa

Wykorzystując zdjęcia przedstawione na rysunku 6.17, wykonaj kompozycję z rysunku 6.18.

170

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 6.17. Zdjęcia wykorzystane w ćwiczeniu 6.4

Rysunek 6.18. Ćwiczenie 6.4

Otwórz zdjęcie mur.jpg i wykonaj operację Obraz/Przekształcenie/ Obróć o 90 stopni w prawo. Następnie otwórz plik ulica.jpg i wklej do niego obrócone zdjęcie ściany. Wklejony element umieść na nowej

Rozdział 6. • Przekształcenia

171

warstwie. Warstwę przedstawiającą ścianę przesuń na spód i wybierz jako warstwę aktywną. Następnie włącz narzędzie o nazwie Perspektywa (skrót Shift+P) i kliknij obraz. Poprzesuwaj cztery narożniki warstwy przedstawiającej mur tak, jak to zostało pokazane na rysunku 6.19. Rysunek 6.19. Po włączeniu narzędzia Perspektywa przesuń wierzchołki wskazane strzałkami

W celu dokładnego umiejscowienia wierzchołków możesz w trakcie korzystania z narzędzia do zmiany perspektywy modyfikować widok obrazu. Przytrzymaj przycisk Ctrl i pokręć rolką myszy. Aby przesunąć widok, użyj rolki myszy (przewijanie pionowe — rolka myszy, przewijanie poziome — Shift + rolka myszy). Gdy wierzchołki wskazane na rysunku 6.19 umiejscowisz dokładnie przy krawężniku, naciśnij przycisk Przekształć. W celu obejrzenia efektu przejdź do okna warstw i przenieś warstwę ze zdjęciem muru na wierzch. Na zakończenie dodaj maskę warstwy ze zdjęciem ściany. Maskę wypełnij gradientem przedstawionym na rysunku 6.20. Po dodaniu maski wypełnionej gradientem z rysunku 6.20 zdjęcie ściany będzie stopniowo znikało, tak jak na rysunku 6.21.

172 Rysunek 6.20. Maska dla warstwy ze zdjęciem ściany

Rysunek 6.21. Po dodaniu maski zdjęcie ściany będzie znikało

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rozdział 6. • Przekształcenia

173

Ć W I C Z E N I E

6.5

Nachylanie warstw

Na podstawie zdjęć z rysunku 3.2 wykonaj rysunek 3.3. Przygotowując rozwiązanie ćwiczenia 6.5, wykorzystamy narzędzie o nazwie Nachylenie (skrót Shift+S). Utwórz nowy obraz o wymiarach 800×600 pikseli i wklej do niego zdjęcie przedstawiające krajobraz. Wklejony obraz umieść na nowej warstwie i wykorzystując narzędzie do skalowania warstw, przeskaluj z zachowaniem proporcji do szerokości 300 pikseli. Wykonaj kopię przeskalowanej warstwy ze zdjęciem krajobrazu i wypełnij ją kolorem białym. Następnie wykorzystując narzędzie Nachylenie, zdjęcie krajobrazu nachyl tak jak na rysunku 6.22. Rysunek 6.22. Nachylone zdjęcie krajobrazu

Dodaj do obrazu nową przezroczystą warstwę i wykonaj na niej czarny obrys warstwy z rysunku 6.22. Wykonaj duplikat warstwy z białym prostokątem, po czym wyłącz widoczność wszystkich warstw oprócz wykonanego duplikatu. Wklej do obrazu zdjęcie samochodu i przeskaluj je do małych rozmiarów.

174

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Połącz dwie widoczne warstwy. Otrzymaną w ten sposób warstwę przekształć narzędziem Nachylenie. Przygotowana warstwa powinna wyglądać tak jak na rysunku 6.23. Rysunek 6.23. Nachylona warstwa ze zdjęciem samochodu

Zmniejsz krycie warstwy z rysunku 6.23 do 50, po czym przesuń warstwę do góry. Po włączeniu widoczności warstwy z rysunku 6.23 oraz warstwy ze zdjęciem krajobrazu obraz będzie wyglądał tak jak na rysunku 6.24. Wykonaj duplikat warstwy z obrysem zdjęcia krajobrazu. Drugi obrys przesuń tak, by przylegał do przesuniętego zdjęcia samochodu. W identyczny sposób wykonaj ściętą warstwę ze zdjęciem ptaka. Taki obraz będzie się składał z sześciu warstw przedstawionych na rysunku 6.25. Obraz ten zawiera sześć warstw: trzy czarne, identyczne obramowania oraz trzy nachylone zdjęcia. Zdjęcie leżące na spodzie ma krycie 100, a zdjęcia ptaka i samochodu mają krycie 50. Aby precyzyjnie wykonać identyczne nachylenia oraz idealnie przylegające obrysy, wykorzystaj prowadnice.

Rozdział 6. • Przekształcenia Rysunek 6.24. Obraz po włączeniu widoczności dwóch warstw

Rysunek 6.25. Warstwy obrazu z rysunku 3.3

175

176

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Grupowanie warstw Okno warstw zawiera nieomówione dotychczas przyciski o wyglądzie spinaczy. Przyciski te są pokazane na rysunku 6.26. Rysunek 6.26. Przyciski do grupowania warstw

Grupowanie warstw pozwala zastosować to samo narzędzie na kilku warstwach naraz. Jeśli spinaczem połączysz trzy warstwy, a następnie na dowolnej z nich wykonasz operacje jakimś narzędziem (np. nachylanie), wówczas narzędzie to zostanie zastosowane do wszystkich warstw, dla których włączono ikonę spinacza. Ć W I C Z E N I E

6.6

Grupowanie warstw

Wykonaj ponownie ćwiczenie 6.5. Skalowanie oraz ścinanie zdjęć wykonaj jednokrotnie. Wykorzystaj operację grupowania warstw. Po utworzeniu nowego obrazu wklej do niego trzy zdjęcia. Następnie w oknie warstw włącz ikonę spinacza dla każdej wklejonej warstwy, po czym przeskaluj zdjęcie krajobrazu do szerokości 300 pikseli. Skalowane będą wszystkie trzy warstwy.

Rozdział 6. • Przekształcenia

177

Wykonaj dwa duplikaty warstwy z krajobrazem i wypełnij je białym kolorem. Jeden biały prostokąt połącz ze zdjęciem samochodu, a drugi — ze zdjęciem ptaka. Teraz w obrazie znajdują się cztery warstwy: T białe tło, T zdjęcie krajobrazu, T biały prostokąt, na którym jest umieszczony samochód, T biały prostokąt, na którym jest umieszczona sójka. Włącz spinacz obok trzech warstw ze zdjęciami, a następnie nachyl warstwę ze zdjęciem krajobrazu. W ten sposób wszystkie trzy warstwy zostaną identycznie nachylone. Ć W I C Z E N I E

6.7

Przesuwanie zgrupowanych warstw

Dany jest wielowarstwowy obraz przedstawiony na rysunku 6.27. Rysunek 6.27. Obraz poddawany przekształceniu w ćwiczeniu 6.7

Przekształć go tak, by cztery zdjęcia i odpowiadające im podpisy były ułożone pionowo. Otwórz obraz cw-06-07-start.xcf i zajrzyj do okna warstw. Obraz zawiera następujące warstwy: białe tło, cztery zdjęcia, cztery białe prostokąty i cztery napisy. W celu ułatwienia poruszania się między warstwami wszystkie nazwy warstw zawierają człony określające porę roku. Warstwy dotyczące wiosny nazywają się:

178

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

T wiosna, T wiosna prostokąt, T wiosna fotka.

Zdjęcia widoczne na rysunku 6.27 chcemy ułożyć pionowo. Zatem najpierw musimy zwiększyć rozmiar płótna obrazu. Przejdź do okna Obraz/Wymiary płótna i wprowadź szerokość 1600 pikseli. Po zamknięciu okna dialogowego zmniejsz widok obrazu. Obraz wygląda teraz tak jak na rysunku 6.28. Rysunek 6.28. Obraz z rysunku 6.27 po zwiększeniu wymiarów płótna

Usuń warstwę tło i dodaj do obrazu nową, białą warstwę. W ten sposób utworzysz białe tło obrazu, którego wymiary będą odpowiadały wymiarowi płótna. W celu przesunięcia trzech warstw dotyczących wiosny włącz spinacze obok trzech warstw, które w nazwie zawierają wyraz wiosna. Następnie przesuń dowolną z warstw. Przesunięte zostaną wszystkie trzy warstwy. Wyłącz wszystkie spinacze. Spróbuj przytrzymać przycisk Shift i kliknąć dowolny ze spinaczy. Następnie zgrupuj trzy warstwy dotyczące jesieni i odsuń je na bok, po czym zgrupuj trzy warstwy dotyczące lata i przesuń je poniżej wiosny. W następnym kroku zgrupuj warstwy dotyczące jesieni i przesuń je poniżej lata. Przesuwanie zakończ, umieszczając warstwy dotyczące zimy poniżej jesieni. Obraz powinien wyglądać tak jak na rysunku 6.29.

Rozdział 6. • Przekształcenia

179

Rysunek 6.29. Obraz, jaki należy otrzymać po wykonaniu ćwiczenia 6.7

Na zakończenie narzędziem do kadrowania przytnij płótno obrazu.

180

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

7 Korekta fotografii Obecnie jednym z ważniejszych obszarów zastosowań programów do edycji obrazów rastrowych jest korekta fotografii. Modyfikowanie zdjęć cyfrowych rozpoczniemy od zapoznania się z narzędziami dostępnymi w menu Kolory: T Balans kolorów, T Odcień i nasycenie, T Barwienie, T Jasność i kontrast, T Progowanie, T Poziomy, T Krzywe, T Desaturacja. Narzędzia te możemy stosować zarówno dla całego obrazu, jak również dla wybranych fragmentów. Wykorzystując narzędzia z grupy Kolory w połączeniu z selekcjami, możemy usuwać lokalne przepalenia oraz doświetlać zbyt ciemne partie zdjęć. Innym rodzajem korekty fotografii jest usuwanie defektów. Do tego celu przydatne są następujące narzędzia rysownicze: T Klonowanie (skrót C), T Łatka (skrót H), T Rozmywanie/Wyostrzanie (skrót Shift+U), T Rozsmarowywanie (skrót S), T Rozjaśnianie/Wypalenie (skrót Shift+D).

182

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Na zakończenie rozdziału poświęconego korekcie zdjęć dowiesz się, w jaki sposób narzędziem Perspektywa naprawić walące się mury oraz jak gradienty wykorzystać w roli filtrów połówkowych.

Modyfikacja kolorystyki całej fotografii Ć W I C Z E N I E

7.1

Modyfikacja kontrastu i jasności zdjęcia

Zwiększ kontrast oraz przyciemnij fotografię przedstawioną na rysunku 7.1. Rysunek 7.1. Zdjęcie, które przekształcamy narzędziem Jasność i kontrast

Otwórz fotografię tatry.jpg i przejdź do okna dialogowego Kolory/Jasność i kontrast. Jasność ustal na –40, a kontrast na 30. Wprowadzone zmiany zatwierdź przyciskiem OK. Zaznaczona na rysunku 7.2 opcja włącza podgląd wykonywanych zmian. Opcję taką znajdziesz w oknach dialogowych wielu narzędzi. Dzięki niej możesz obserwować wpływ ustawionych parametrów na wygląd zdjęcia.

Rozdział 7. • Korekta fotografii

183

Rysunek 7.2. Opcja wskazana strzałką włącza podgląd wykonywanych zmian

Ć W I C Z E N I E

7.2

Poprawa kolorystyki

Popraw kolorystykę zdjęcia z rysunku 7.3. Wykonaj automatyczną korektę poziomów kolorów, zwiększ jasność i kontrast zdjęcia. Rysunek 7.3. Zdjęcie, które przekształcamy narzędziami Poziomy oraz Jasność i kontrast

184

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Po otworzeniu zdjęcia remiz.jpg przejdź do okna dialogowego Kolory/ Poziomy. Naciśnij wskazany na rysunku 7.4 przycisk Automatycznie. Rysunek 7.4. Przycisk do automatycznego ustalania poziomów kolorów

Następnie w oknie dialogowym Kolory/Jasność i kontrast ustal jasność zdjęcia na 20 oraz kontrast na 10. Operacja Poziomy powoduje rozciągnięcie nasycenia kolorów tak, by wypełniały pełen dostępny zakres wartości. Jeśli tryb obrazu jest ustalony na RGB, wówczas kolor każdego piksela jest ustalany na podstawie trzech liczb całkowitych. Pierwsza z nich oznacza nasycenie koloru czerwonego (ang. red), druga — nasycenie koloru zielonego (ang. green), a trzecia — nasycenie koloru niebieskiego (ang. blue). Nasycenie każdego z kolorów jest przechowywane jako liczba jednobajtowa, zatem wartość jej waha się od 0 do 255. Pierwszym krokiem do wykonania operacji Poziomy jest analiza wszystkich pikseli zdjęcia.

Rozdział 7. • Korekta fotografii

185

W wyniku analizy jest tworzone zestawienie mówiące o tym, ile pikseli w obrazie ma natężenie koloru o wartości 1, ile pikseli ma natężenie koloru o wartości 2 itd. Zestawienie takie jest tworzone dla wszystkich barw składowych i dla wszystkich poprawnych natężeń, tj. dla trzech barw RGB oraz dla wartości od 0 do 255. Na przykład dla koloru czerwonego informacje o liczbie pikseli w obrazie, których nasycenie zostało podane, może wyglądać następująco: T Liczba pikseli, w których natężenie koloru czerwonego wynosi 0: 123. T Liczba pikseli, w których natężenie koloru czerwonego wynosi 1: 120. T Liczba pikseli, w których natężenie koloru czerwonego wynosi 2: 89. T Liczba pikseli, w których natężenie koloru czerwonego wynosi 3: 70. T … T Liczba pikseli, w których natężenie koloru czerwonego wynosi 255: 35. Graficzne przedstawienie powyższego zestawienia jest nazywane histogramem zdjęcia. Otwórz zdjęcie tatry.jpg wykorzystane w ćwiczeniu 7.1 i przejdź do okna dialogowego Okna/Dokowalne okna dialogowe/ Histogram. W oknie tym z listy rozwijanej Kanał wybierz pozycję Czerwony. Ujrzysz wówczas wykres przedstawiony na rysunku 7.5. Rysunek 7.5. Histogram kanału czerwonego zdjęcia tatry.jpg z ćwiczenia 7.1

186

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Wykres z rysunku 7.5 prezentuje w postaci graficznej informacje o tym, ile pikseli w zdjęciu ma konkretną wartość nasycenia barwy czerwonej. Zauważ, że początkowy i końcowy fragment wykresu jest zupełnie płaski. Świadczy to o tym, że w obrazie prawie nie występują piksele, w których nasycenie barwy czerwonej byłoby bliskie 0 lub 255. W celu dokładnego poznania zakresu natężenia koloru czerwonego w obrazie przesuń trójkąty wskazane na rysunku 7.6. Rysunek 7.6. Czarna i biała strzałka umożliwiają badanie liczby pikseli, w których nasycenie barwy czerwonej mieści się w podanym zakresie

Po ustawieniu trójkątnymi suwakami wartości 52 oraz 248 w oknie histogramu odczytasz, że w tym zakresie nasycenia koloru czerwonego mieszczą się niemal wszystkie piksele zdjęcia1. Innymi słowy, zakres nasycenia koloru czerwonego od 0 do 52 oraz od 248 do 255 jest w tej konkretnej fotografii niewykorzystany. Operacja Poziomy wyrównuje nasycenie koloru tak, by wykorzystane były wszystkie dostępne wartości: od 0 do 255. Po wykonaniu automatycznego wyrównywania poziomów kolorów w zdjęciu tatry.jpg histogram dla koloru czerwonego przyjmie postać taką jak na rysunku 7.7.

1

Po ustawieniu wartości od 37 do 255 wszystkie piksele obrazu będą się mieściły w podanym zakresie. Informują o tym liczby oznaczone w oknie histogramu etykietami Piksele oraz Liczebność.

Rozdział 7. • Korekta fotografii

187

Rysunek 7.7. Postać histogramu po wykonaniu operacji automatycznego wyrównywania poziomów

Po analizie rysunków 7.7 oraz 7.6 możemy powiedzieć, że automatyczne wyrównywanie poziomów powoduje rozciągnięcie histogramu tak, by dotykał on lewej i prawej krawędzi. Wykonywane przekształcenie jest zilustrowane na rysunku 7.8. Rysunek 7.8. Zmiana wyglądu histogramu po zastosowaniu automatycznego wyrównania poziomów

Opisaną konwersję kolorów możemy wykonać dla pojedynczych składowych, np. tylko dla koloru czerwonego, lub dla wszystkich naraz. Wykonując ćwiczenie 7.2, rozciągnęliśmy kolorystykę wszystkich trzech barw. Ć W I C Z E N I E

7.3

Korekta poziomów kolorów na podstawie punktów odniesienia

Zmodyfikuj poziomy nasycenia kolorów w zdjęciu przedstawionym na rysunku 7.9. Użyj przycisków, które służą do ustalenia barwy czarnej i białej na podstawie obrazu.

188

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 7.9. Zdjęcie wykorzystane w ćwiczeniu 7.3

Otwórz fotografię gitara.jpg i przejdź do okna dialogowego Kolory/ Poziomy. W celu wyrównania poziomów zdjęcia: T kliknij przycisk wskazany na rysunku 7.10 strzałką A, T kliknij punkt obrazu wskazany strzałką A, T kliknij przycisk wskazany na rysunku 7.10 strzałką B, T kliknij punkt obrazu wskazany strzałką B. Rysunek 7.10. Przebieg operacji ręcznego wyrównywania poziomów

Rozdział 7. • Korekta fotografii

189

Zakraplacz wskazany strzałką A ustala kolor, który ma być uznany za czarny. W wyniku wykonania operacji Poziomy wskazany piksel zostanie przekonwertowany na czarny. Zakraplacz wskazany strzałką B ustala kolor, który po konwersji stanie się biały. Możesz również wykorzystać zakraplacz znajdujący się pomiędzy zakraplaczami oznaczonymi strzałkami A i B. Służy on do wskazania koloru naturalnie szarego. Po wykonaniu przekształcenia kolor ten przyjmie barwę, w której natężenie wszystkich trzech składowych RGB wynosi 221. Ć W I C Z E N I E

7.4

Modyfikacja nasycenia kolorów

Zmodyfikuj jasność i nasycenie barw zdjęcia z rysunku 7.11. Rysunek 7.11. Zdjęcie wykorzystane w ćwiczeniu 7.4

Otwórz fotografię titunia.jpg i przejdź do okna dialogowego Kolory/ Odcień i nasycenie. Jasność ustal na 20, a nasycenie na 60.

190

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Ć W I C Z E N I E

7.5

Modyfikacja balansu kolorów

Zdjęcie przedstawione na rysunku 7.12 ma wyraźnie żółty odcień. Skoryguj tę wadę, korzystając z narzędzia Kolory/Balans kolorów. Rysunek 7.12. Zdjęcie wykorzystane w ćwiczeniu 7.5

Po otworzeniu pliku kowalik.jpg przejdź do okna Kolory/Balans kolorów. Zmniejsz nasycenie kolorów żółtego i czerwonego. Suwak ustalający balans barw niebieskozielonej i czerwonej ustaw na –10, a suwak pomiędzy barwami żółtą i niebieską na 50. Ustawienia takie są przedstawione na rysunku 7.13. Rysunek 7.13. Ustawienia balansu kolorów w ćwiczeniu 7.5

Rozdział 7. • Korekta fotografii

191

Modyfikację zdjęcia zakończ, zwiększając jasność i kontrast fotografii o 10. Ć W I C Z E N I E

7.6

Konwersja zdjęcia kolorowego w czarno-białe

Kolorowe zdjęcie zapisane w pliku traktor.jpg zamień w czarnobiałe. Zdjęcie w kolorystyce czarno-białej jest przedstawione na rysunku 7.14. Rysunek 7.14. Zdjęcie wykorzystane w ćwiczeniu 7.6

Otwórz plik traktor.jpg i przejdź do okna Kolory/Desaturacja. Operację odbarwienia wykonaj z parametrem Jaskrawość. Otrzymany czarno-biały obraz będzie miał wówczas nieco większy kontrast. Okno dialogowe Kolory/Składowe/Mikser daje dużo większą kontrolę podczas tworzenia czarno-białych fotografii. Ć W I C Z E N I E

7.7

Modyfikacja kolorystyki zdjęcia przy użyciu krzywych

Wykorzystując okno dialogowe Kolory/Krzywe, zwiększ kontrast fotografii przedstawionej na rysunku 7.15. Otwórz plik wazka.jpg i przejdź do okna Kolory/Krzywe. Zmodyfikuj kształt krzywej definiującej przekształcenie kolorystyki zgodnie z rysunkiem 7.16.

192

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 7.15. Zdjęcie wykorzystane w ćwiczeniu 7.7

Rysunek 7.16. Modyfikacja kształtu krzywej w ćwiczeniu 7.7

Punkt oznaczony na rysunku 7.16 literą A przeciągnij do dołu, a punkt oznaczony literą B — do góry. Wykres wyświetlany na rysunku 7.16 jest histogramem modyfikowanego zdjęcia. Przesuwając punkt A, spowodujesz przyciemnienie zdjęcia w partiach, w których nasycenie

Rozdział 7. • Korekta fotografii

193

kolorami nie przekracza wartości 128. Zatem przyciemnisz ciemne partie zdjęcia. Wygięcie krzywej w punkcie B do góry powoduje rozjaśnienie pikseli, dla których nasycenie składowych przekracza połowę wartości. Tak więc punkt B odpowiada za rozjaśnienie jasnego fragmentu obrazu. Wygięcie krzywej z rysunku 7.16 w literę S zwiększa kontrast zdjęcia.

Modyfikacja fragmentów zdjęć Ć W I C Z E N I E

7.8

Selektywne poprawianie ostrości obrazu

Zmodyfikuj przedstawione na rysunku 7.17 zdjęcie papugi. Zwiększ kolorystykę, kontrast i ostrość głowy papugi. Rozjaśnij ciemne plamy powyżej głowy papugi. Rysunek 7.17. Zdjęcie wykorzystane w ćwiczeniu 7.8

W celu zmodyfikowania fragmentu zdjęcia należy wykonać zaznaczenie, które obejmie odpowiedni fragment zdjęcia. Ponieważ chcemy wyostrzyć i zwiększyć nasycenie kolorów głowy papugi, zatem prace rozpoczynamy od utworzenia ścieżki, która będzie przylegała do głowy ptaka. Ścieżka taka jest przedstawiona na rysunku 7.18.

194

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 7.18. Ścieżka przylegająca do głowy ptaka

Na podstawie ścieżki wykonaj zaznaczenie, skopiuj zaznaczenie ze zdjęcia i wklej na nową warstwę. Otrzymasz warstwę widoczną na rysunku 7.19. Rysunek 7.19. Wycięta głowa papugi umieszczona na osobnej warstwie

Dodaj maskę warstwy z rysunku 7.19 i wypełnij ją czarno-białym gradientem w taki sposób, by głowa ptaka płynnie znikała w kierunku tułowia. Efekt taki jest przedstawiony na rysunku 7.20.

Rozdział 7. • Korekta fotografii

195

Rysunek 7.20. Warstwa z rysunku 7.19 po dodaniu maski

Korzystając z okna Kolory/Odcień i nasycenie, zwiększ nasycenie barw głowy ptaka do 30. Następnie uruchom filtr Filtry/Uwydatnianie/ Wyostrzanie z parametrem 50. Dzięki tym dwóm zabiegom głowa ptaka stanie się bardzo ostra i kolorowa. Na zakończenie dodaj do obrazu nową, przezroczystą warstwę i wypełnij ją gradientem koloru zielonego, który jest widoczny na rysunku 7.21. Rysunek 7.21. Zielony znikający gradient

196

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Gradient taki narysuj następująco: T zakraplaczem pobierz z obrazu intensywny kolor zielony, T we właściwościach gradientu ustaw typ gradientu: Kolor pierwszoplanowy na przezroczystość. Na zakończenie zmniejsz krycie warstwy z zielonym gradientem do 80 i przesuń ją poniżej warstwy z wyciętą głową ptaka. Obraz, który należy otrzymać, jest przedstawiony na rysunku 7.22. Rysunek 7.22. Wynik korekty zdjęcia z rysunku 7.17

Ć W I C Z E N I E

7.9

Selektywne doświetlanie fotografii

Zmodyfikuj fotografię przedstawioną na rysunku 7.23. Doświetl ciemne partie zdjęcia. Po otworzeniu zdjęcia zastosuj automatyczne wyrównywanie poziomów kolorów, po czym włącz filtr Filtry/Uwydatnianie/Wyostrzanie z parametrem 40. Następnie utwórz duplikat warstwy tło. We właściwościach duplikatu zmniejsz krycie do 30 oraz ustaw tryb Miękkie światło. Jest to inna metoda podnoszenia kontrastu i nasycenia kolorów. Następnie dodaj do obrazu przezroczystą warstwę i wypełnij ją czarnym znikającym gradientem widocznym na rysunku 7.24.

Rozdział 7. • Korekta fotografii

197

Rysunek 7.23. Zdjęcie wykorzystane w ćwiczeniu 7.9

Rysunek 7.24. Czarny gradient, który ma przyciemnić lewy dolny narożnik zdjęcia

Zmień tryb krycia warstwy z rysunku 7.24 na Miękkie światło. Dodaj do obrazu jeszcze jedną warstwę wypełnioną gradientem. Tym razem użyj znikającego białego gradientu przedstawionego na rysunku 7.25.

198

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 7.25. Gradient rozświetlający prawy górny narożnik zdjęcia

Ustaw tryb warstwy z rysunku 7.25 na Miękkie światło. Wykorzystując narzędzie do odręcznego zaznaczania obszarów oraz operację Zaznaczenie/Zmiękcz z parametrem 100, dodaj do obrazu dwie warstwy, takie jak na rysunku 7.26. Tryb obu tych warstw ustaw na Miękkie światło. Rysunek 7.26. Warstwy rozświetlające ciemne partie zdjęcia

Rozdział 7. • Korekta fotografii

199

Na zakończenie dodaj do obrazu jednolicie białą warstwę. Zmień jej tryb na Miękkie światło i zmniejsz krycie do 40.

Usuwanie plam Ć W I C Z E N I E

7.10

Usuwanie zabrudzeń

Zmodyfikuj przedstawione na rysunku 7.27 zdjęcie lecących żurawi. Rysunek 7.27. Zdjęcie wykorzystane w ćwiczeniu 7.10

Usuń zabrudzenia matrycy oraz ptaki, które znajdują się bardzo blisko krawędzi zdjęcia. Zdjęcie po wykonanych modyfikacjach jest przedstawione na rysunku 7.28. Rysunek 7.28. Zmodyfikowane zdjęcie lecących żurawi

200

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Otwórz zdjęcie zurawie.jpg, po czym włącz narzędzie Łatka (skrót H). Powiększ widok obrazu tak, by otrzymać duże powiększenie kurzu na matrycy. Przytrzymując przycisk Ctrl, kliknij punkt wskazany na rysunku 7.29 strzałką A. Następnie kliknij brud wskazany strzałką B. Rysunek 7.29. Usuwanie zabrudzeń

W razie potrzeby kliknij zabrudzenie kilkukrotnie. W identyczny sposób usuń z obrazu niektóre z ptaków. Na zakończenie zmodyfikuj poziomy kolorów. W oknie dialogowym Kolory/Poziomy przesuń wskaźniki zaznaczone na rysunku 7.30. Rysunek 7.30. Modyfikacja poziomów kolorów zdjęcia z rysunku 7.27

Rozdział 7. • Korekta fotografii

201

Korekta perspektywy Ć W I C Z E N I E

7.11

Modyfikacja perspektywy

Popraw perspektywę zdjęcia przedstawionego na rysunku 7.31. Zmodyfikuj zdjęcie tak, aby ściany zamku były pionowe. Rysunek 7.31. Zdjęcie wykorzystane w ćwiczeniu 7.11

Otwórz zdjęcie zamek.jpg i wykorzystując narzędzie do obracania warstw, obróć obraz o –0,4 stopnia. W ten sposób górna krawędź budynku będzie pozioma. Następnie: T włącz widoczność siatki (Widok/Pokaż siatkę), T ustal, by siatka była wyświetlana co 20 pikseli (Obraz/Konfiguruj siatkę), T włącz przyciąganie do siatki (Widok/Przyciągaj do siatki). Teraz włącz narzędzie do korekty perspektywy (skrót Shift+P) i kliknij zdjęcie zamku. Wykorzystując siatkę, przeciągnij narożniki zdjęcia tak, jak to zostało pokazane na rysunku 7.32. Po zmodyfikowaniu perspektywy włącz narzędzie Narzędzia/Narzędzia przekształcania/Kadruj i wykadruj fotografię tak, by nie zawierała przezroczystych obszarów, które pojawiły się w obrazie w wyniku obracania i modyfikacji perspektywy.

202

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Rysunek 7.32. Sposób naprawy perspektywy zdjęcia z rysunku 7.31

Filtry połówkowe Ć W I C Z E N I E

7.12

Filtry połówkowe

Zmodyfikuj zdjęcie widoczne na rysunku 7.33. Rysunek 7.33. Zdjęcie wykorzystane w ćwiczeniu 7.12

Rozjaśnij dolną część zdjęcia i przyciemnij górną. Użyj do tego filtrów połówkowych.

Rozdział 7. • Korekta fotografii

203

Po otworzeniu zdjęcia dodaj do niego przezroczystą warstwę. Nową warstwę wypełnij znikającym gradientem koloru białego przedstawionym na rysunku 7.34. Rysunek 7.34. Gradient rozświetlający dolną część fotografii

Zmień tryb warstwy z rysunku 7.34 na Miękkie światło. Następnie dodaj do obrazu nową warstwę wypełnioną czarnym znikającym gradientem przedstawionym na rysunku 7.35. Rysunek 7.35. Czarny gradient, który zwiększa kontrast w górnej partii zdjęcia

Zmień tryb warstwy z rysunku 7.35 na Miękkie światło.

204

GIMP • Ćwiczenia praktyczne

Zawartość pliku cwigim.zip dołączonego do książki GIMP. Ćwiczenia praktyczne Dołączone do książki archiwum cwigim.zip, które można znaleźć pod adresem: ftp://ftp.helion.pl/przyklady/cwigim.zip zawiera: T Wszystkie projekty omówione w książce, T Wszystkie zdjęcia wykorzystane w projektach, T Program GIMP. Materiał zawarty w pliku cwigim.zip jest przygotowany w postaci witryny WWW. Szczegółowy spis treści, indeks ćwiczeń oraz indeks fotografii ułatwiają wyszukiwanie informacji. Strona z opisem pojedynczego ćwiczenia zawiera: T Zrzut ekranowy prezentujący wygląd ćwiczenia (w formacie .JPG), T Odsyłacz do projektu w formacie .XCF, T Odsyłacz do pliku .ZIP zawierającego wszystkie zdjęcia potrzebne do wykonania projektu, Listę zdjęć wykorzystanych w projekcie.

206

GIMP • Ćwiczenia praktyczne