Dritarta 1. Abetare me përmbajtje biblike [PDF]

Zitiervorschau

DRITARTA Abetare me përmbajtje biblike

1

Botuar nga “MISIONI I MUNDSHËM”

Metoda për të shkruar shkronjat e vogla:

enrtaud pokmiz jshbgv qlyfhcx Botuar nga:

“Misioni i Mundshëm” Kutia Postare 103 Tiranë, Albania

I gjithë projekti u realizua me mbështetjen e “THE BIBLE LEAGUE” 16801 Van Dam Road South Holland IL 60473 USA

Përsëritje e Shkronjave për Librin 1: Që nxënësi t’i përsërisë (mësojë) vazhdimisht.

a e ë na ne në ra re rë ta te të da de dë pa pe pë ka ke kë ma me më ja je jë sa se së sha she shë ba be bë dha dhe dhë ga ge gë va ve vë tha the thë qa qe që lla lle llë la le lë

i o u y ni no nu ny ri ro ru ry ti to tu ty di do du dy pi po pu py ki ko ku ky mi mo mu my ji jo ju jy si so su sy shi sho shu shy bi bo bu by dhi dho dhu dhy gy gi go gu vy vi vo vu thi tho thu thy qy -- qo qu lly lli llo llu ly li lo lu

Veprat: 16:31. Dhe ata i thanë: “Beso në Zotin Jezus Krisht dhe do të shpëtohesh ti dhe shtëpia jote”. 1 Kor 15:3-4. Sepse unë ju kam transmetuar para së gjithash ato që edhe unë vetë i kam marrë, se Krishti vdiq për mëkatet tona sipas Shkrimeve, se u varros dhe u ringjall të tretën ditë, sipas Shkrimeve.

Dritarta Autorët:

Shpresa Rira Mirgen Dobruna Aishe Rahmani

Ndihmuan:

R. F. Rice Nam H. Kim Mohan Kumar

Ilustrimet:

Bertrand Shijaku

Mësimet 1-23 Prezantimi i shkronjave te Libri 1 bëhet si më poshtë: 1. e, ë, n, r 2. t, a 3. u 4. d 5. p 6. o 7. k 8. m

9. -10. i 11. z 12. J, j, s 13. sh 14. 15. b 16. dh

17. 18. 19. 20. 21. 22. 23.

g v th q, ll l y Shkronjat kapitale

Shtypur nga: Tipografia “Blendi” Copyright © 2001, “Misioni i Mundshëm” “Literacy International” All rights reserved.

Literacy International 1800 S. Jackson Ave., Tulsa OK 74107, USA

PARATHËNIE Kur një i rritur mëson të shkruajë dhe të lexojë, bëhet më i vlefshëm për kombin dhe kishën sepse kështu, ai mund t’i kuptojë më drejt ligjet e vendit të vet dhe t’u bindet atyre. Si rrjedhojë, ai mund të lutet më mirë për kombin dhe për udhëheqësit. Personi që di të lexojë, rritet në besim duke lexuar rregullisht Fjalën e Perëndisë. Kësisoj ai mund ta ndihmojë më mirë pastorin dhe anëtarët e tjerë të kishës. Bibla thotë: “Të bëj thirrje pra, para së gjithash, që të bëhen përgjërime, lutje, ndërhyrje dhe falënderime për të gjithë njerëzit, për mbretërit e për të gjithë ata që janë në pushtet, që të mund të shkojmë një jetë të qetë dhe të paqtë me çdo perëndishmëri dhe nder. Sepse kjo është e mirë dhe e pëlqyer përpara Perëndisë, Shpëtimtarit tonë, i cili dëshiron që gjithë njerëzit të shpëtohen dhe t’ia arrijnë njohjes të së vërtetës.” 1 Timoteut 2:1-4 I krishteri duhet të jetë një lexues i rregullt i Biblës. Ta ndihmojmë, pra, njëri-tjetrin për të mësuar shkrim dhe këndim. Çdo i krishterë, i cili di të lexojë, duhet të mësojë dikë që nuk di. “Çdonjëri të mësojë një tjetër” dhe kështu t’i ndihmojmë të gjithë që të lexojnë. Qëllimi kryesor i Dritartës, është që të mësojë analfabetët të lexojnë Biblën. Kjo metodë përbëhet nga dy libra dhe ka gjithsej 60 mësime. Për t’i shpjeguar sa më qartë këto, mësuesi duhet të ndjekë UDHËZUESIN MËSIMOR. Në mësimin 23 bëhet paraqitja e shkronjave të mëdha të shtypit. Përmbajtja Biblike fillon me mësimin 12, ku prezantohet për herë të parë emri Jezus. Në fund të çdo mësimi jepet një referencë biblike të cilën mësuesi mund ta lexojë si dëshmi në mbarim të orës së mësimit. Numrat, veprimet e thjeshta aritmetike dhe shkrimi i një letre, trajtohen në mësimet 33 dhe 34. Historitë e Biblës gjenden në mësimet 35-60.

2

RREGULLA PËR MËSIMDHËNIE TË SUKSESSHME 1. Flisni me qetësi. Nderoni dhe respektoni nxënësin. 2. Flisni sa më pak vetë, duke e aktivizuar sa më shumë atë. 3. Inkurajojeni gjithmonë. Lavdërojeni shpesh për përpjekjet e mira. Kurrë mos u zemëroni për gabimet. 4. Mos thoni kurrë: “Jo! Është gabim. A nuk e dije këtë?” 5. Silluni sa më thjeshtë me nxënësin tuaj. Trajtojeni si të barabartë: mos u tregoni kurrë superior. 6. Mos qeshni kurrë me gabimet e tjetrit dhe mos i lejoni të tjerët të qeshin. 7. Duajeni nxënësin tuaj dhe i thoni se jeni i sigurt që ai mund të mësojë shpejt. MOS HARRONI: Për të dhënë mësim siç duhet, mësuesi duhet të mësojë përmendsh “Pesë hapat”. Shihni faqet 22-24 si edhe UDHËZUESIN MËSIMOR. Mësimet në Librin 1, duhet të zhvillohen vetëm sipas “Pesë hapave” dhe jo sipas ndonjë metode tjetër. LUTJE: Të dashur mësues që punoni me DRITARTËN, ju lutemi të na shkruani në lidhje me përvojën që keni fituar gjatë përdorimit të kësaj metode. Sugjerimet dhe vëzhgimet tuaja do të jenë shumë të mirëpritura. Do të dëshironim të dëgjonim nga ju. Adresa jonë është: Misioni i Mundshëm Kutia Postare 103 Tiranë 3

E RËNDËSISHME Për të dhënë mësim me sukses, duhet të ndiqni UDHËZUESIN MËSIMOR. Personi që ka për t’i dhënë këto mësime nuk mund t’i shpjegojë saktë nëse nuk lexon dhe praktikon me kujdes “Fjalët e Mësuesit” tek UDHËZUESI MËSIMOR. Mësuesi duhet të lexojë, të rishikojë dhe të përgatitet për mësimdhënien, përpara se t’i japë mësim nxënësit të vet. Jepni mësim sipas “Pesë hapave” dhe udhëzimeve te UDHËZUESI MËSIMOR. UDHËZUESI MËSIMOR SI TË JEPNI MËSIM DHE TË DËSHMONI Lutja - Shërbesa - Dëshmia A. SI TË DËSHMONI I. II.

Përgatitja për të dhënë dëshmi Çfarë thotë i krishteri

B. SI TË JEPNI MËSIM I. II. III. IV. V. VI.

Përgatitja për mësimdhënie Ushtrime paraprake leximi Si të jepni mësime leximi Si t’u mësoni bukurshkrimin Detyrë shtëpie Shkronjat e mëdha

PËRFUNDIM Çdo mësim letrar përfshin tri pjesë kryesore: të lexuarit, të shkruarit dhe të dëshmuarit. Të gjitha këto pjesë janë të rëndësishme për mësuesin e ri, në mënyrë që ai të mund ta japë mësimin siç duhet. 4

A. SI TË DËSHMONI I. Përgatitja për dëshmi Qëllimi kryesor i shërbesës së shkrim-këndimit, është që t’u mësojë nxënësve të lexojnë Biblën dhe përmes kësaj të forcojnë jetën e tyre frymërore dhe të dëshmojnë atë në kishë. Mësuesi duhet të përgatitet për të dëshmuar në çdo mësim. Ndërsa e ndihmon nxënësin të lexojë, ai ka mundësi që të zbulojë nevoja më të thella frymërore. Mësuesi duhet të jetë një shok për nxënësin. Fillimi apo mbyllja e orës së mësimit, me pjesë nga Shkrimi dhe me lutje, hap udhën për të dëshmuar. Mësuesi i përkushtuar, e përgatit veten përmes lutjes, përpara çdo takimi me nxënësin (nxënësit). Dëshmia e mësuesit pas çdo ore mësimi, është pjesa më e rëndësishme e tij. Në faqen e dytë të çdo mësimi, gjendet një referencë biblike. Mësuesi mund t’ia lexojë këtë referencë biblike nxënësit (nxënësve), në përfundim të çdo ore; ai mund të zgjedhë referencën e vet nga njëri prej Ungjijve ose nga pjesë të tjera të Shkrimit. Duke filluar me mësimin 12, prezantohet emri Jezus dhe çdo mësim, në vijim, ka një tekst me përmbajtje biblike. Mësuesi duhet që në çdo kohë, ta lartësojë Jezusin, duke u bërë kështu një shembull i mirë për nxënësin e tij. Jezusi tha: “Unë, kur të ngrihem lart (në kryq) do t’i tërheq njerëzit tek Vetja”. Shërbesa juaj mësimdhënëse, pa dëshminë, nuk është e plotë. Dëshmia, pa shërbimin, shpesh nuk arrin të bindë. Por lutja, shërbesa me dashuri dhe dëshmia - së bashku - na ofrojnë mundësinë më të mirë që të fitojmë shumë të tjerë për Jezusin. Që në fillim, ndihmojeni nxënësin që të jetë i lirshëm dhe pa emocione. Në këtë mënyrë, në fund të mësimit, ai do të ndihet mjaft mirë dhe i vëmendshëm ndaj dëshmisë së mësuesit. Për të shpallur Ungjillin gjatë shërbesave kundër analfabetizmit, metoda vijuese do të ishte e dobishme. Gjatë mësimdhënies, ju krijoni mundësinë për të folur me nxënësin rreth Krishtit. Duke i ofruar atij miqësinë tuaj, përmes marrëdhënieve të ngrohta, bëni që të rritet besimi i tij tek ju. Në këtë 5

mënyrë, ju i hapni atij rrugën drejt miqësisë dhe Hirit shpëtues të Jezus Krishtit. II. Çfarë thotë i krishteri? Nëse mësimdhënia juaj, është e mbështetur në lutje dhe në dashurinë e Krishtit, nxënësi mund të pyesë veten: “Pse tregohet mësuesi kaq i mirë me mua? Ç’gjë e bën atë kaq të dashur?” Ndaj, në fund të mësimit të parë, mësuesi i drejtohet atij me këto fjalë: “A e dini përse të krishterët i mësojnë njerëzit të lexojnë?” Dhe më pas, shpjegon: “Ne e bëjmë këtë, sepse kjo është dëshira e Jezusit. Jezusi është udhëheqësi dhe shoku ynë, personi më i dashur që ka jetuar ndonjëherë. Ai shëroi të sëmurët, ushqeu të uriturit dhe u hapi sytë të verbërve... Por, më shumë se kaq, Ai më deshi mua, aq sa vuajti dhe vdiq për mëkatet e mia dhe për tuajat gjithashtu. Jezusi vdiq si sakrifica e vetme e Perëndisë për mëkatet e gjithësecilit. Pastaj Perëndia e ringjalli Jezusin nga të vdekurit dhe Jezusi jeton sot me Atin e tij në Qiell. Nëse keni errësirë në zemrën tuaj, Jezusi mund të dërgojë dritën e Perëndisë për ta larguar errësirën. Nëse keni frikë ose pështjellim në zemrën tuaj, Jezusi mund të dërgojë paqen e Perëndisë për të larguar frikën dhe pështjellimin tuaj. Ai mund të na falë mëkatet dhe të sjellë dashurinë e Perëndisë në zemrat tona. Jezusi u dërgon Frymën e Shenjtë të Perëndisë, atyre që e duan dhe që i binden Atij... Unë dëshiroj që ju ta njihni Atë dhe të mësoni ta lexoni historinë e Tij në Bibël. Jezusi është Shoku im dhe është Shpëtimtari im. Po kështu, Ai mund të jetë Shoku dhe Shpëtimtari juaj.” Pas dhënies së mësimit të dytë, përsëri me lavdërim dhe inkurajim, jeni gati për dëshminë e dytë. Nëse preferoni më mirë ta lexoni atë, atëherë mund t’i drejtoheni me këto fjalë: “Unë ju fola për dashurinë e mrekullueshme të Jezusit, i cili vdiq për ne dhe tani jeton për ne. Më lejoni t’ju lexoj një nga historitë e mrekullueshme të Biblës. Njerëzit që nuk mund të lexojnë, janë të verbër ndaj gjërave që shkruhen në libra. Por sapo të mbaroni këto mësime, do të jeni në gjendje t’i lexoni historitë vetë. Historia 6

flet për një person, i cili kishte lindur i verbër...”(Gjoni 9:1-7, 35-41) Dëshmia e mësuesit pas çdo mësimi, duhet të jetë e shkurtër, jo më shumë se disa minuta. Si dëshmi, mësuesi u lexon nxënësve të tij referencën biblike (në faqen e dytë të çdo mësimi), në fund të çdo ore mësimi. Ose mund të zgjedhë për të lexuar një referencë nga një prej Ungjijve ose nga ndonjë pjesë tjetër e Shkrimit. Përgjigjuni pyetjeve që mund të bëjë nxënësi. Dëgjoni Frymën e Shenjtë, i cili mund t’ju udhëheqë të thoni gjërat e duhura dhe t’ju pengojë të thoni gjëra jo të përshtatshme. B. SI TË JEPNI MËSIM I. Përgatitja për mësimdhënie Përpara se t’i jepni mësim nxënësit tuaj, i thoni se ju shpresoni që ai/ajo, sapo të ketë mësuar të lexojë, të mësojë të paktën një person tjetër. Ashtu siç ai ka marrë ndihmë falas, po ashtu, duhet të jetë i gatshëm të ndihmojë një tjetër të mësojë të lexojë. Të mësosh të rriturit, nuk është njësoj si të mësosh fëmijët. I rrituri vjen vullnetarisht. Atë nuk e detyron askush që të vijë. Shumë të rritur kanë frikë se nuk do të mësojnë dot dhe se do të turpërohen nga dështimi i vet. Por, të rriturit dëshirojnë të mësojnë sa më shpejt dhe sa më thjeshtë që të jetë e mundur. Duke pasur parasysh këtë, kjo metodë e bën të rriturin që të fillojë të lexojë që në mësimin e parë. Dëshira jonë nuk është që ta fyejmë nxënësin. Dëshira jonë është që ai të kthehet sërish, për të mësuar më shumë. Si rrjedhojë, praktikoni me kujdes, si më poshtë: 1. Flisni ngadalë. Nderoni dhe respektoni nxënësin. 2. Inkurajojeni gjithmonë atë. Mos harroni ta lavdëroni shpesh, për përpjekjet e tij të mira. Mos u inatosni kurrë me gabimet tij. 3. Silluni sa më thjeshtë me nxënësin. Trajtojeni atë si të barabartë: kurrë mos u shfaqni superior. 4. Mos qeshni kurrë me gabimet tij dhe mos ndiqni të qeshurën e të tjerëve. Mos e bëni nxënësin tuaj të punojë shumë dhe as mos e bëni të mendojë që po mëson shumë ngadalë. 7

5. Duajeni atë dhe i thoni që jeni i sigurt se do të mësojë shpejt. Bëjeni mësimin sa më të gëzueshëm dhe interesant që të jetë e mundur. 6. Kur nuk jeni në gjendje për të dhënë mësim, ose gjeni një mësues që t’ju zëvendësojë, ose planifikojeni me nxënësit që më parë, për t’ua dhënë mësimin një herë tjetër. Ndërsa jepni mësim, kujtoni këto pika të rëndësishme: 1. Flisni sa më pak që të jetë e mundur, në mënyrë që nxënësi të aktivizohet sa më shumë. 2. Mos thoni kurrë: “Jo! E thatë gabim,” ose: “A nuk e dini këtë?” Përpiquni ta ndihmoni nxënësin që ta gjejë vetë përgjigjen e saktë. Vetëm nëse është e nevojshme, tregojani atë. 3. Bëni pyetje, të cilave nxënësi duhet të jetë në gjendje t’u japë përgjigje. Mos e pyesni për gjëra që nuk ia keni mësuar akoma. Pas çdo përgjigje të drejtë që jep, ai forcon besimin te vetja. 4. Nëse bëni një pyetje dhe nxënësi nuk është në gjendje t’i përgjigjet për disa sekonda, ndihmojeni atë. Por përgjigjen e plotë mund t’ia tregoni vetëm nëse është e nevojshme. 5. Mos ia bëni kurrë nxënësit, të njëjtën pyetje dy herë. 6. Mos e përsërisni një fjalë pas nxënësit tuaj, kur ai e ka lexuar atë saktë. Kjo mund ta irritojë të rriturin. Mos e mërzisni me gjëra që ai tashmë i di. 7. Përpara çdo ore mësimi, sigurohuni duke e lexuar mësimin që do të jepni dhe planifikoni hap pas hapi se si do ta zhvilloni atë. Kjo do të bëjë që mësimi të rrjedhë lirshëm dhe nxënësi juaj të mësojë më shpejt. 8. Caktojini detyra nxënësit pas çdo mësimi. Kjo mund të përfshijë përsëritjen e mësimit të saposhpjeguar si dhe shkrimin e fjalive të mësimit. Kërkojini atij që t’jua japë këto fjali orën tjetër të mësimit, që t’i kontrolloni dhe t’i korrigjoni nëse është e nevojshme. Mësuesi i mirë duhet të punojë vazhdimisht për të përmirësuar mësimdhënien e vet. Jepni mësim dhe tregoni çdo fjalë me ngadalë, 8

nga e majta në të djathtë. Thoni vetëm atë që duhet thënë dhe asgjë më tepër. Thuajeni vetëm një herë. Mos e përsërisni atë që thoni. Ndaloni së dhëni mësim, përpara se nxënësi të jetë lodhur. U mësoni vetëm tingujt dhe jo emrat e shkronjave. Përpara çdo mësimi, mësuesi duhet të shpenzojë kohë që të rishikojë plotësisht, të përgatitet dhe të dijë planet për mësimin e nxënësit të vet. Nxënësi mëson të lexojë duke lexuar. Shtytja, duke i treguar atij çdo fjalë, nuk ka për ta ndihmuar atë. Kjo vetëm dobëson aftësinë e tij lexuese. Nxënësi ka nevojë për kohë që të mendohet. Kur ai heziton për një fjalë të caktuar, lëreni të mendojë, por jo për një kohë të gjatë. Nëse nxënësi nuk arrin ta lexojë fjalën, pas një kohë të shkurtër të menduari, atëherë mësuesi duhet ta ndihmojë. Përparoni ngadalë dhe mos kaloni në mësimin tjetër, përpara se nxënësi të mund t’i lexojë fjalitë e mësimit ekzistues. Nuk është e thënë që nxënësi të njohë të gjitha. shkronjat në kuti, përpara se të kaloni në mësimin tjetër. Uluni përkrah nxënësit tuaj. Bëjeni të ndihet i barabartë dhe jo inferior ndaj jush. Përpiquni të jeni po aq i dashur sa edhe Jezus Krishti, kur e mësoni studentin tuaj. II. Ushtrime përgatitore leximi a. Duke ndjekur udhëzimet në faqen 18 të librit 1, mësuesi e ndihmon nxënësin për të dalluar çdo simbol apo shkronjë të paraqitur në faqen 19. b. Duke ndjekur udhëzimet në faqen 20 të librit 1, mësuesi e ndihmon nxënësin që së pari të dallojë dhe së dyti të shqiptojë çdo shkronjë, pjesë fjalë dhe fjalë në faqen 21.

9

III. Si t’u mësoni leximin Mësuesi duhet të mësojë përmendsh 5 Hapat e përdorura për mësimdhënie. Këta 5 Hapa janë: 1. 2. 3. 4. 5.

MËSOJUNI FJALËT E PORTRETIZUARA GJEJINI FJALËT E PORTRETIZUARA JEPUNI MËSIM DUKE PERDORUR KUTITË KARTAT ME FJALË MËSOJUNI FJALITË

HAPI 1: MËSOJUNI FJALËT E PORTRETIZUARA Kjo figurë është enë. Thuaj enë. Çfarë është kjo figurë? Kjo fjalë është enë. Lexo enë. Çfarë është kjo fjalë? enë fillon me e. Lexo e. Kjo është e. Lexo e. Edhe kjo është e. Lexo e. Çfarë është kjo? Kjo? Kjo? Shumë mirë! Çfarë është kjo fjalë? Shumë mirë! Kjo figurë është nënë. Thuaj nënë. Çfarë është kjo figurë?” Kjo fjalë është nënë. Lexo nënë. Çfarë është kjo fjalë? nënë mbaron me në. Lexo në. Kjo është në. Lexo në. Edhe kjo është në. Lexo në. në mbaron me ë. Lexo ë. Kjo është ë. Lexo ë. Çfarë është kjo? Kjo? Shumë mirë!

10

Çfarë është kjo fjalë? (nënë) Shumë mirë! Çfarë është kjo fjalë? (enë) Shumë mirë! Çfarë është kjo fjalë? (nënë) Shumë mirë! HAPI 2: GJENI FJALËT E PORTRETIZUARA Cila është fjala? (enë). Të lutem në çdo vend të mësimit më trego fjalën enë dhe lexoje. Cila është fjala? (nënë). Të lutem në çdo vend të mësimit më trego fjalën nënë dhe lexoje. HAPI 3: JEPUNI MËSIM DUKE PËRDORUR KUTITË Kutia 1 Cila është fjala? enë fillon me e. Lexo e. Kjo është e. Lexo e. Çfarë është kjo? Kjo?

Kutia 2 Cila është fjala? nënë mbaron me në. Lexo në. Kjo është në. Lexo në. në mbaron me ë. Lexo ë. Kjo është ë. Lexo ë. Çfarë është kjo? Kjo? Kjo?

Shumë mirë! Shënim: Nëse nxënësi nuk arrin ta njohë një fjalë të portretizuar në një kuti, mësuesi nuk duhet t’ia tregojë. Mësuesi tregon për nga fjala në atë kuti dhe pastaj tek e njëjta fjalë pranë figurës, duke thënë: “A i ngjan kjo fjalë kësaj fjale?”... Mësuesi thotë: “Shumë mire!” Kutia 3, 4 & 5: Duke treguar shkronjat, nga e majta në të djathtë, përgjatë rreshtit, mësuesi thotë për çdo herë: “Çfarë është kjo?” Shënim: Nëse nxënësi arrin të dallojë një pjesë të fjalës atëherë mësuesi vazhdon. Nëse nxënësi nuk arrin të dallojë një pjesë të fjalës, atëherë mësuesi thotë: “Kjo është ...... . Lexo ....... .” Pastaj mësuesi vazhdon me pjesën tjetër të fjalës. Mësojini pjesët e fjalës në kutitë 3, 4 dhe 5 vetëm një herë, pastaj kaloni në kutinë 6. 11

Kutia 6: Kjo fjalë është re. Lexo re. re mbaron me e. Lexo e. Kjo është e. Lexo e. Çfarë është kjo? Kjo? Shumë mirë! Kutia 7: Kjo fjalë është enë. Lexo enë. enë mbaron me në. Lexo në. Kjo është në. Lexo në. në mbaron me ë. Lexo ë. Çfarë është kjo? Kjo? Kjo? Shumë mirë! Kutitë 8 dhe 9: Mësuesi pyet: “Çfarë është kjo?” Nëse mësuesi ia ka mësuar fjalën (ose pjesën e fjalës) në një kuti, atëherë ai e pyet nxënësin: “Çfarë thotë kjo?” Nëse fjala (ose pjesa e fjalës) në një kuti është e re dhe nuk i është mësuar nxënësit, mësuesi thotë: “Kjo është ....... . Lexo ....... .” HAPI 4: KARTAT ME FJALË Fjalët në karta janë mësuar, kështu që mësuesi pyet për çdo kartë: “Çfarë është ky/kjo?” Nëse nxënësi nuk e njeh fjalën e portretizuar në kartë, mësuesi nuk duhet t’ia tregojë. Mësuesi tregon kartën me fjalën e portretizuar dhe pastaj të njëjtën fjalë pranë figurës, duke thënë: “A i ngjan kjo fjalë kësaj fjale?”... Nëse fjala në kartë nuk është një fjalë e portretizuar dhe nxënësi nuk e njeh, atëherë mësuesi tregon kartën dhe pyet: “Si lexohet kjo?” HAPI 5: MËSOJUNI FJALITË Mësuesi tregon çdo fjalë që gjendet në fund të të dyja faqeve të mësimit dhe pyet: “Si lexohet kjo?” Pastaj mësuesi thotë: “Lexoni me zë, fjalët që i njihni, në fjali.” Nëse nxënësi nuk i njeh të gjitha fjalët në fjali, apo heziton, atëherë mësuesi tregon thotë: “Po i lexoj unë i pari fjalitë.” 12

“Tani lexoni edhe ju me mua.” “Shumë mirë!” “Tani lexojini vetë fjalitë.” “Shumë mirë!” Nëse nxënësi i njeh të gjitha fjalët në fjali, mësuesi thotë: “Shumë mirë! Tani lexojini fjalitë pa zë dhe më thoni kur të keni mbaruar së lexuari.” “Shumë mirë!” “Lexojini fjalitë me zë!” IV.

Si t’u mësoni të shkruajnë

Lexuesit fillestarë, nuk janë në gjendje të përqendrohen në lexim për një kohë të gjatë. Një mësim i shkurtër i të shkruarit, do ta qetësonte nxënësin dhe do ta ndihmonte që të kujtonte fjalët e mësimit. Shkrimi ndihmon shumë për të lexuar. Pasi nxënësi t’i lexojë fjalitë në çdo mësim (Hapi 5), filloni mësimin e shkrimit. Filloni të shkruani me shkronjat e përdorura në mësimin 1. (Shihni faqen e brendshme të fletës së parë të librit, ku prezantohen shkronjat, sipas radhës së mësuar dhe METODËN PER TË SHKRUAR SHKRONJAT E VOGLA, për mënyrën se si të shkruhen shkronjat). METODA PËR TË SHKRUAR SHKRONJAT E VOGLA

a b c c¸ d e e  fghijklm nopqrs tuvxyz 3

2

13

Ju duhet të dini me saktësi se si shkruhen shkronjat, ashtu siç tregohen nga shigjetat te METODA PËR TË SHKRUAR SHKRONJAT E VOGLA. Praktikoni derisa t’i shkruani me lehtësi dhe pa gabime. Pastaj do të dini se si ta mësoni nxënësin tuaj që të shkruajë lirshëm dhe saktësisht. Këto janë mënyrat për ta ndihmuar nxënësin tuaj që të shkruajë: 1. Sigurohuni që nxënësi ta mbajë stilolapsin dhe letrën në pozicionin e duhur. Nëse është e nevojshme, në fillim të mësimit mësuesi mund ta drejtojë dorën e nxënësit me dorën e vet. 2. Në mësimet e para, mësuesi duhet të shpjegojë shpesh nevojën për përdorimin e vijave dhe ndihmën që ato ofrojnë për të shkruar shkronja të bukura. Nxënësi duhet t’i përdorë vijat që të fillojë të shkruajë mirë. 3. Disa nxënës kanë më shumë nevojë për ndihmë që të fillojnë të shkruajnë. Nëse nxënësi juaj e ka të vështirë të shkruajë germat, atëherë do t’ju ndihmonte po t’i kërkonit nxënësit që në fillim të shkruante rrathë dhe pastaj vija të drejta, lart dhe poshtë, në ajër, si më poshtë: a. T’i shkruajë në ajër, pastaj me gishtin e vet mbi tavolinë dhe pastaj b. T’i shkruajë në fletë të vijëzuar ose mbi një pllakë shkrimi.

4. Në mësimet e para, nxënësit mund t’i duhet shumë praktikë për të shkruar shkronjat. Kërkojini të shqiptojë tingullin e çdo zanoreje/pjese të fjalës/fjalë ndërsa e shkruan atë. Mësojini vetëm tingujt dhe kurrë emrat e shkronjave. Zanoret mund të mësohen individualisht. Ndërsa bashkëtingëlloret mësojini gjithmonë me një zanore.

14

Shkronja(t) e re(ja) për çdo mësim, jepen në krye të çdo faqeje të parë të atij mësimi. Këto shkronja të reja, duhen mësuar në fillim të praktikës së shkrimit, që pason mësimin e 5 Hapave. Në mësimin 1, kërkojini nxënësit tuaj që të shkruajë në fillim

e (duke përdorur vijat në fletë). Pastaj mund të shkruajë r dhe më pas re. Në vazhdim mund të shkruajë: eeeeeeeeeee ëëëëëëëëëëë re re re re në në në në enë enë enë nënë nënë nënë enë e re. nënë, enë e re. Mos harroni të shqiptoni vetë pjesët e fjalës ose fjalët, ndërsa ia mësoni. Kërkojini nxënësit që edhe ai t’i shqiptojë ato, ndërsa i shkruan. Kaloni menjëherë nga shkrimi i shkronjave te pjesët e fjalës ose te fjalët e shkurtra. Filloni të shkruani fjali pasi nxënësi t’i ketë përvetësuar fjalët në mësimet e mëparshme. Kaloni gradualisht nga fjalitë e shkurtra në ato të gjata. I thoni nxënësit tuaj, që në mësimet e ardhshme, ai do të shkruajë emrin e vet dhe do të mësojë se si të shkruajë një letër, drejtuar një shoku. Para se të jepni një mësim, sigurohuni që të praktikoni vetë shkrimin e germave. Pastaj planifikoni saktësisht se si do t’ia mësoni të shkruarin nxënësit tuaj. V.

Detyrë shtëpie

Çdo nxënës duhet të ketë abetaren e vet. Mësuesi mund t’i japë detyra nxënësit për t’i bërë në shtëpi, ndërmjet ditëve të 15

mësimit. Detyra më e thjeshtë e shtëpisë është që t’i kërkohet nxënësit të shkruajë të gjitha pjesët e reja të fjalëve, fjalët e reja dhe të gjitha fjalitë e orës së leximit (Hapi 5). Nxënësi duhet t’i shkruajë këto në një fletore shënimesh (ose në ndonjë fletë tjetër) që t’ia paraqesë mësuesit për t’i kontrolluar në takimin tjetër. Detyrë tjetër mund të jetë që t’i kërkohet nxënësit t’i nënvizojë me laps pjesët e fjalëve që mund të dallojë në fjalët e mësimit të leximit - pjesë fjale të cilat duhet të jenë të ngjashme me ato që gjenden në kutitë e të njëjtit mësim. VI.

Shkronjat e mëdha të shtypit

Shkronjat e mëdha të shtypit mësohen në mësimin 23, pasi të jenë prezantuar pjesa më e madhe e shkronjave teke. Kur të filloni ta jepni këtë mësim, duhet t’i shpjegoni nxënësit se mund t’i referohet mësimit 23, në faqen 71, për të gjetur shkronjat e mëdha të shtypit në mësimet e ardhshme. Mësuesi duhet t’i thotë nxënësit: 1. 2.

Për çdo shkronjë të vogël, ekziston një shkronjë e madhe shtypi. Shkronjat e mëdha përdoren: Për të shkruar emrat e njerëzve ose të vendeve, Për të filluar fjalitë.

Mësimi 23 është një mësim i mirë për t’i mësuar nxënësit të shkruajë emrin e vet, megjithëse kjo mund të bëhet edhe më përpara se mësimi 23. Në mësimin 23 nxënësi juaj do të gjejë të gjitha shkronjat, të mëdha dhe të vogla. Në këtë mësim, kërkojini atij që ta lexojë fjalinë pa shkronja të mëdha dhe nën të, të lexojë të njëjtën fjali, por me shkronja të mëdha. I thoni nxënësit që në të gjithë mësimet e ardhshme dhe më vonë në të gjithë librat, ai do të jetë duke lexuar fjali me shkronja të mëdha shtypi. Nëse në të ardhmen, nxënësi ende nuk e dallon shkronjën e madhe të shtypit, kërkojini ta gjejë atë në udhëzuesin e shkronjave, në mësimin 23, faqja 71. Kërkojini atij që 16

t’i lexojë të gjitha fjalitë në mësimin 23. Pastaj pyeteni t’ju thotë se përse fjalë të caktuara fillojnë me shkronjë të madhe shtypi. Mësimi 23 është një mësim i mirë për t’i mësuar nxënësit të shkruajë emrin e vet, nëse nuk është ndërmarrë ende ky hap. (Vetëm nëse është e nevojshme, shpjegojini nxënësit që shkronjat e mëdha nuk mësohen në mësimet e mëparshme, me qëllim që ai të fillojë të lexojë më shpejt.) PËRFUNDIMI Dëshira jonë është që Perëndia t’ju japë hirin dhe mirësinë e Tij, përkrah vullnetit për të këmbëngulur në mësimdhënie, gjatë javëve që keni përpara. Paçi forcën për të sakrifikuar deri në fund, ndërsa mësoni një person që të lexojë. Ju do të shpalosni Shkrimet për nxënësit tuaj dhe Zoti Jezus do t’ju bekojë për këtë vepër dashurie në emër të Tij. KËSHILLOJENI NXËNËSIN TUAJ PARA SE TË FILLONI TA MËSONI TË LEXOJË, SE PRETENDIMI JUAJ ËSHTË QË Al TË MËSOJË TË PAKTËN NJË PERSON TJETËR TË LEXOJË, ASHTU SI U MËSUA Al VETË.

17

LEXIME PARAPRAKE 1-4 Përpara se t’i mësoni nxënësit tuaj të lexojë mësimin 1, përdorni këtë ushtrim praktik, për të dalluar simbolet dhe shkronjat. Këto ushtrime do ta bëjnë leximin më të thjeshtë për çdo nxënës, që në mësimet e para. 1. Mësuesi thotë: “Ju lutem, shikojini këto kuti, çdo rresht me radhë, nga e majta në të djathtë, nga rreshti i parë deri tek i fundit. Kur të shihni këtë

ju lutem ta tregoni me dorë.”

Mësuesi e demostron dhe pastaj thotë: “Tani bëjeni ju.” Mësuesi bën të njëjtën gjë me

. Pastaj mësuesi thotë: “Shumë mirë!”

Mësuesi vazhdon mësimin në të njëjtën mënyrë, me serinë vijuese të kutive:

m

n

+ + , + , duke i kërkuar nxënësit që t’i dallojë simbolet apo shkronjat duke i treguar ato me dorë. 2.

3.

4.

m

n

m

Shënim: Mësuesi i demostron nxënësit, duke treguar vetë me dorë serinë e parë të kutive (në fillim

pastaj

):

duke i kaluar të gjashtë rreshtat ndërsa nxënësi vëzhgon. Më pas mësuesi i kërkon nxënësit të bëjë të njëjtën gjë. Ai e ndihmon atë vetëm nëse është e nevojshme. 18

1

2

3

4

m

n

m

n

m

n

m

n

m

n

m

n

m

n

m

n

m

n 19

LEXIME PARAPRAKE 5-8 Përpara se t’i mësoni nxënësit tuaj që të lexojë, përdorni këtë ushtrim praktik, për të dalluar dhe shqiptuar shkronjat dhe fjalët. 5. Mësuesi thotë: (1) “Ju lutem, shikoni në këto kuti, me radhë, nga e majta në të djathtë, nga fillimi i faqes deri në fund. Kur të shihni një shkronjë që t’i ngjajë kësaj a, ju lutem tregojeni me gisht.” Mësuesi e demostron dhe pastaj thotë: “Tani bëjeni ju.” (2) Mësuesi tregon sërish nga a, dhe thotë: “Kjo është një a. Thoni

a. Ju lutem, tregoni a në kuti, duke thënë a, sa herë që ta hasni.” Mësuesi e demostron dhe pastaj thotë: “Tani bëjeni ju.” E njëjta metodë mësimore (1) dhe (2) ndiqet për të dalluar dhe pastaj shqiptuar i dhe e. Mësuesi thotë çdo herë: “Shumë mirë!” Mësuesi vazhdon me 3 sentë e tjera të kutive -- duke i kërkuar nxënësit në fillim të dallojë dhe pastaj të shqiptojë fjalën apo shkronjën. 6.

nda

ke

thi

7.

na

ni

ne

8.

mace macja macet

Lutja e Zotit (Mateu 6:9-13). Ju, pra, lutuni kështu: “Ati ynë që je në qiej, u shenjtëroftë emri yt. Ardhtë mbretëria jote. U bëftë vullneti yt në tokë si në qiell. Bukën tonë të përditshme na e jep sot. Dhe na i fal fajet tona, ashtu siç ua falim ne fajtorëve tanë. Dhe mos lejo të biem në tundim, por na çliro nga i ligu, sepse jotja është mbretëria dhe fuqia dhe lavdia përjetë. Amen”. 20

5

6

a

i

e

nda

ke

thi

i

e

a

ke

thi

nda

e

a

i

thi

nda

ke

a

i

e

nda

ke

thi

i

e

a

ke

thi

nda

e

a

i

thi

nda

ke

8

7

na

ni

ne

mace macja macet

ni

ne na

macja macet mace

ne

na

ni

macet mace macja

na

ni

ne

mace macja macet

ni

ne na

macja macet mace

ne

na

macet mace macja

ni

21

5 HAPAT TE PERMBLEDHURA 1. 2. 3. 4. 5.

MËSOJUNI FJALËT E PORTRETIZUARA GJEJINI FJALËT E PORTRETIZUARA JEPUNI MËSIM DUKE PERDORUR KUTITË KARTAT ME FJALË MËSOJUNI FJALITË

Hapi 1: MËSOJUNI FJALËT E PORTRETIZUARA Kjo figurë eshtë enë. Thuaj enë. Çfarë është kjo figurë? Kjo fjalë është enë. Lexo enë. Çfarë është kjo fjalë? enë fillon me e. Lexo e. Kjo është e. Lexo e. Edhe kjo është e. Lexo e. Çfarë është kjo? Kjo? Kjo? Shumë mirë! Çfarë është kjo fjalë? (enë) Shumë mirë! Kjo figurë është nënë. Thuaj nënë. Çfarë është kjo figurë? Kjo fjalë është nënë. Lexo nënë. Çfarë është kjo fjale? nënë mbaron me në. Lexo në. Kjo është në. Lexo në. Edhe kjo është në. Lexo në. në mbaron me ë. Lexo ë. Kjo është ë. Lexo ë. Çfarë është kjo? Kjo? Shumë mirë! Çfarë është kjo fjalë? (nënë) Shumë mirë! Çfarë është kjo fjalë? (enë) Shumë mirë! Çfarë është kjo fjalë? (nënë) Shumë mirë!

22

Hapi 2: GJENI FJALËT E PORTRETIZUARA Cila është fjala? (enë) Të lutem, në çdo vend të mësimit, trego fjalën enë dhe lexo. Cila është fjala? Të lutem, në çdo vend të mësimit, trego fjalën nënë dhe lexo. Hapi 3: JEPUNI MËSIM DUKE PËRDORUR KUTITË Kutia 1 Cila është fjala? enë fillon me e. Lexo e. Kjo është e. Lexo e. Çfarë është kjo? Kjo?

Kutia 2 Cila është fjala? nënë mbaron me në. Lexo në. Kjo është në. Lexo në. në mbaron me ë. Lexo ë. Kjo është ë. Lexo ë. Çfarë është kjo? Kjo? Kjo?

Shumë mirë! Shënim: Nëse nxënësi nuk arrin ta njohë një fjalë të portretizuar në një kuti, mësuesi nuk duhet t’ia tregojë. Mësuesi tregon për nga fjala në atë kuti dhe pastaj tek e njëjta fjalë pranë figurës, duke pyetur: “A i ngjan kjo fjalë, kësaj fjalë?”... Mësuesi thotë: “Shumë mirë!” Kutia 3, 4 dhe 5: Pyet: “Çfarë është kjo?” Shënim: Nëse nxënësi arrin të dallojë një pjesë të fjalës, atëherë mësuesi vazhdon. Nëse nxënësi nuk arrin të dallojë një pjesë të fjalës, atëherë mësuesi thotë: “Kjo është ...... . Lexo ..... .” Pastaj mësuesi vazhdon me pjesën tjetër të fjalës. Mësojini pjesët e fjalës në kutitë 3, 4 dhe 5 vetëm një herë, pastaj kaloni në kutinë 6. Kutia 6: Kjo fjalë është re. Lexo re. re mbaron me e. Lexo e. Kjo është e. Lexo e.

23

Çfarë është kjo? Kjo? Shumë mirë! Kutia 7: Kjo është enë. Lexo enë. enë mbaron me në. Lexo në. Kjo është në. Lexo në. në mbaron me ë. Lexo ë. Kjo është ë. Lexo ë. Çfarë është kjo? Kjo? Kjo? Shumë mirë! Kutitë 8 dhe 9: Mësuesi pyet çdo herë: “Çfarë është kjo?” Nëse mësuesi ia ka mësuar fjalën (ose pjesën e fjalës) në një kuti, atëherë ai pyet: “Si lexohet kjo?” Nëse fjala (ose pjesa e fjalës) në një kuti është e re dhe nuk u është mësuar nxënësve, mësuesi thotë: “Kjo është ...... . Lexo ....... .” Hapi 4: KARTAT ME FJALË Fjalët në karta janë mësuar, kështu që mësuesi pyet për çdo kartë: “Çfarë është kjo?” Nëse nxënësi nuk e njeh fjalën e portretizuar në kartë, mësuesi nuk duhet t’ia tregojë. Mësuesi tregon nga karta me fjalën e portretizuar dhe pastaj tek e njëjta fjalë pranë figurës, duke thënë: “A i ngjan kjo fjalë kësaj fjalë?”... Nëse fjala në kartë nuk është një fjalë e portretizuar dhe nxënësi nuk e njeh, atëherë mësuesi tregon kartën dhe pyet: “Si lexohet kjo?” Hapi 5: MËSOJUNI FJALITË Mësuesi tregon çdo fjalë që gjendet në fund të të dyja faqeve të mësimit dhe pyet: “Si lexohet kjo?” Pastaj mësuesi thotë: “Lexoni me zë fjalët që i njihni në fjali.” Nëse nxënësi nuk i njeh të gjitha fjalët në fjali, apo heziton, atëherë mësuesi i tregon dhe thotë: “Po i lexoj unë i pari fjalitë.” “Tani lexoni edhe ju me mua.” “Shumë mirë!” “Tani lexojini vetë fjalitë.” “Shumë mirë!” 24

Nëse nxënësi i njeh të gjitha fjalët në fjali, mësuesi thotë: “Shumë mirë!” “Tani lexojini fjalitë pa zë.” (Mësuesi tregon me gisht nën secilën fjalë, në secilën fjali). “Shumë mirë!” “Lexojini fjalitë me zë.” “Shumë mirë!” MËSIMI I SHKRIMIT PER MËSIMIN 1 Pasi t’i keni mësuar leximin me “Pesë hapat”, për çdo mësim, duhet t’i bëni nxënësit një ushtrim drejtshkrimor që t’i mësoni shkrimin e fjalëve apo rrokjeve të reja. Ja ku keni një shembull për një mësim shkrimi që bëhet në mësimin 1. Nxënësi duhet të ketë fletore me vija dhe duhet të qëndrojë brenda vijave kur të shkruajë. Ndërsa ai shkruan shkronjat dhe fjalët, duhet edhe t’i shqiptojë ato. Mësojini të shkruajnë në çdo mësim.

eeeeeeeeeee ëëëëëëëëëëë re re re re në në në në enë enë enë nënë nënë nënë enë e re. nënë, enë e re. Mësuesi mund ta ndihmojë nxënësin për të shkruar emrin e tij në çdo moment. Gjoni 3:16-18. Sepse Perëndia e deshi aq botën, sa dha Birin e tij të vetëmlindurin, që, kushdo që beson në të, të mos humbasë, por të ketë jetë të përjetshme. Sepse Perëndia nuk e dërgoi Birin e vet në botë që ta dënojë botën, por që bota të shpëtohet prej tij. Ai që beson në të nuk dënohet, por ai që nuk beson tashmë është dënuar, sepse nuk ka besuar në emrin e Birit të vetëmlindur të Perëndisë. 25

(e n r e) (e :

Mësimi 1

enë

e

e

e

e

e

nënë

në

ë

në

ë

ë

1

2

enë

e

e

enë

nënë në ë

3

4

ë në

e re

në

5

re në

re

enë 26

nrë)

e

nënë

ë në nënë

6

7

re

e

e

re

enë në ë

8

ë në enë

9

ë

e

në

re

enë e re. nënë, enë e re.

Gjoni 6:35 - Jezusi u tha atyre: “Unë jam buka e jetës, kush vjen tek unë nuk do të ketë më uri dhe kush beson në mua, nuk do të ketë më etje.”

re

e

nënë 27

Mësimi 2

(t a) (

1

t a tren

tre

e

tre

tre

e

arnë

ar

a

ar

a

a

2

tren tre tre

tre tre tren

3

arnë ar a 4

a na

a ar

na

5

ar na

ar

tren 28

)

në

arnë

a ar arnë

6

7

nëna na a

a na nëna 8

në

ë

ë

në

9

a

e

ar

tre

nëna në tren. nënë, arnë e re. Gjoni 8:12. Dhe Jezusi u foli atyre përsëri duke thënë: “Unë jam drita e botës; kush më ndjek nuk do të ecë në errësirë, por do të ketë dritën e jetës.”

nëna

tren

arnë 29

Mësimi 3

u

(u) (

) ura

u

u

u

u

u

tutat

tu

u

tu

u

u

2

1

ura

u

u

ura

tutat tu tu

3

4

u tu

a ta

tu

5

ta tu a

ta

tutat 30

tu tu tutat

tua

ura

7

6

urën

u

u

urën

tua tu tu 9

8

ruan ru ru

ru ru ruan

tu tu tua

10

tu

ru

tat

ra

nënë, tutat e tua. ura ra. ruan urën e re. Gjoni 9:11 -Ai u përgjigj dhe tha: “Një njeri që quhet Jezus ka bërë baltë, m’i leu sytë dhe më tha: “Shko te pellgu i Siloamit dhe lahu.” Dhe unë shkova atje, u lava dhe m’u kthye drita e syve.

urën

ruan

ra 31

(d)

Mësimi 4

d

(

)

derë

de

e

e

e

de

drerët dre

re

re

re

2

1

derë de de

drerët dre dre

de de derë

3

4

ë në

e ne

në

5

ne në rë

ne re derë

32

dre

ua

drerët

dre dre drerët

7

6

nën në në

në në nën 8

ua

u

u

ua

9

de

rë

dre

në

derë e re. nëna në derë. drerët në derë. ua drerët! Gjoni 10:7 - Prandaj Jezusi u tha atyre përsëri: “Në të vërtetë po ju them: unë jam dera e deleve.”

nën

nëna 33

Mësimi 5

(p) (

p

)

penë pe

patë pa 1

e

e

e

pa

a

a

a

2

penë pe pe

pe pe penë

pa pa patë

patë pa pa

3

4

pe pe

a pa

5

pe pa

pe de patë 34

pe

pa da patën

penë

urë

6

7

patën pa pa

pa pa patën

ata ta a

a ta ata

9

8

panë pa pa

penën pe pe

pa pa panë

pe pe penën

11

10

pe

pa

de

ta

patë nën urë. nëna ruan patën. penë nën derë. ata panë penën. Gjoni 14:6 - Jezusi i tha: “Unë jam udha, e vërteta dhe jeta; askush nuk vjen tek Ati përveçse nëpërmjet meje.”

panë

ata

penën 35

(o) (

Mësimi 6

o

)

orë

o

o

o

o

o

do

o

o

o

dorë do

1

2

orë

o

o

orë

dorë do do

3

4

o do

ë dë

do

5

dë do no dorë

36

do do dorë

dë në dua

orë

do

6

7

duan du du

du du duan

8

artë ar a

a ar artë

nëne ne e

e ne nëne

9

dua du du

du du dua 10

11

të

do

ta

du

orë në dorë. orë e artë. nëna do orë. ata duan orë. dorë nëne. dorë e artë. Gjoni 11:25 - Jezusi i tha: “Unë jam ringjallja dhe jeta; ai që beson në mua, edhe sikur të duhej të vdesë, do të jetojë.”

duan

artë

nëne 37

(k) (

Mësimi 7

)

kau

ka

a

ka

a

a

patoku

ku

u

patoku

u

u

1

2

kau ka ka

ka ka kau

3

patoku ku u

u ku patoku

4

a ka

u ku

5

ka ku

ka ta kau 38

k

ku tu kaun

patoku

pa

6

7

kaun un un

un un kaun

8

patokun kun un

un kun patokun

punon non non

non non punon

9

arë rë ë

ë rë arë 10

11

ku

non

ka

kun

ata panë patokun. patoku në arë. patoku do patën. pata nën urë. nëna pa kaun. kau punon. kau punon në arë. ata duan kaun. Gjoni 1:1 - Në fillim ishte Fjala dhe Fjala ishte pranë Perëndisë dhe Fjala ishte Perëndi.

patokun

arë

punon 39

Mësimi 8

(m)

(

m

)

pema

ma a

pema

a a

mana

ma a a a

ma

1

2

pema ma a

a ma pema

3

ma ma mana

4

a ma

e me

ë më

ma na

me ne

më në

5

pema 40

mana ma ma

pemë

ma me më

mana

ena

6

7

me

e

e

me

8

manatoke ma mana mana ma manatoke 9

tek te te

te te tek 10

pemë më ë

ë më pemë

11

ma

me

na

më

pema tek ura. pema me mana. drerët nën pemë. duan manatoke. ena te dera. ena me mana. nëna do mana. mana në dorë. Gjoni 1:18- Askush s’e pa Perëndinë kurrë; i vetëmlinduri bir që është në gjirin e t’Et, është ai që e ka bërë të njohur.

tek

me

manatoke

te 41

Mësimi 9

top

to

o

to

o

o

domate

mate

ma

domate

mate

ma

1

2

top to to

to to top

3

4

o to

a ta

e te

to mo

ta ma

te me

5

domate 42

mate mate domate

domate mate mate

to ta te

ne

top

6

7

ara ra a

a ra ara

8

ne

e

e

ne

duam am am

am am duam

9

mo mo mora

mora mo mo

10

11

do

do

mo

du

me top në dorë. duam top. top nën urë. kau në arë. ara me domate. domate e artë. ne duam domate. mora domate. domate në dorë. Gjoni 3:16 - Sepse Perëndia e deshi aq botën, sa dha birin e Tij të vetëmlindurin, që kushdo që beson në të, të mos humbasë, po të ketë jetë të përjetshme.

ara

mora

duam 43

Mësimi 10

( i)

(i ) miu

mi

i

i

i

mi

1

ariu

riu

ri

ariu

riu

ri

2

miu mi mi

mi mi miu

3

4

i mi

u mu

o mo

mi ki

mu ku

mo ko

mi mu mo

5

ariu 44

riu riu ariu

ariu riu riu

mira

miu

6

7

të

ë

ë

të

8

mira mi mi

mi mi mira

9

iku

i

i

iku

mi ri

10

11

me

ra

ma

ri

pema me mana. ariu do mana. ariu në pemë. ariu do mana të mira. ariu nën pemë. miu në arë. miu nën derë. miu iku. miu nën pemë. pema me mana. Gjoni 10:36 - Ju thoni se ai, që Ati e ka shenjtëruar dhe e ka dërguar në botë, blasfemon, sepse ka thënë: “Unë jam Biri i Perëndisë.”

të

iku 45

Mësimi 11

( z) (z) oriz

riz

ri

riz

ri

ri

unazë

zë

ë

zë

zë

ë

1

2

oriz riz riz

riz riz oriz

3

unazë zë ë 4

ë zë

i zi

o zo

zë më

zi mi

zo mo

zë zi zo

5

unazë 46

ë zë unazë

oriz

zier

6

7

zier zi zi

zi zi zier

8

ka

a

a

ka

mirë rë ë

ë rë mirë

9

mi mi mirë

mirë mi mi 10

11

zë të

12

riz zi

zi mi

arë me oriz. oriz në enë. oriz i mirë. oriz i zier. oriz me domate. ata duan oriz me domate. unazë e artë. unazë e re. nëna ka unazë. unazë në dorë. dua unazë. unazë të mirë. Gjoni 20:28-29 - Atëherë Thomai u përgjigj dhe i tha: “Zoti im dhe Perëndia im!” Jezusi i tha: “Sepse më ke parë, Thoma, ti ke besuar; lum ata që nuk kanë parë dhe kanë besuar.”

i

mirë

ka 47

Mësimi 12

J j s)

( J j s )(

1

Jezus

zus

us

zus

us

us

anije

je

e

je

e

e

2

Jezus zus us

us zus Jezus

3

anije je e 4

u zu

i zi

e ze

zu su mu

zi si mi

ze se me

zu zi ze

5

Jezus 48

e je anije

anije

jetën

6

7

na

a

a

na

8

mëson son son

son son mëson

krijoi joi joi

joi joi krijoi

9

jetën je je

je je jetën 10

11

zu du do

12

son tën te

si zus riz

anije e re. miu në anije. anije me domate. domate të mira, anije me oriz. nëna do domate. ata duan oriz. ne duam oriz me domate. Jezusi na mëson. Jezusi ka jetën e re. Jezusi krijoi jetën. Gjoni 20:31 - Por këto gjëra janë shkruar që ju të besoni se Jezusi është Krishti, Biri i Perëndisë dhe që, duke besuar ta keni jetën në emër të tij.

krijoi

mëson

na 49

( sh ) (

Mësimi 13

sh

shpor

por

shpor

por

por

peshk

pesh

pe

pesh

pesh

pe

shportë

1

2

shportë shpor shpor

shpor shpor shportë

3

peshk pesh pe

pe pesh peshk

4

e pe

o po

i pi

pe ze je

po zo jo

pi zi ji

5

shportë 50

)

pe po pi

peshk

është

6

7

ati ti i

i ti ati

8

për pë pë

pë pë për

zot zo zo

zo zo zot

9

është ësh ë

ë ësh është 10

11

esh ësh të

12

por riz zu

zot tek të

nëna do mana. mana të mira. shportë me mana. domate në shportë. ati do peshk të artë. peshk në enë. peshk me oriz. oriz me domate. Jezusi është ura për tek ati. Jezusi është me ne. Jezusi është në ne. Jezusi është zot. Gjoni 4:24 - “Perëndia është Frymë, dhe ata që e adhurojnë duhet ta adhurojnë ne Frymë dhe në të vërtetën.”

ati

për

zot 51

Mësimi 14

shtë

të

shtë

të

të

kosë

së

ë

kosë

ë

ë

shtëpi

1

2

shtëpi shtë shtë

shtë shtë shtëpi

kosë së ë 4

3

ë së

i si

o so

u su

së shë jë dë

si shi ji di

so sho jo do

su shu ju du

5

kosë 52

ë së kosë

drita

së si so su

shtëpi

6

7

jeta je je

je je jeta

8

drita dri dri

dri dri drita

kosë ko ko

ko ko kosë

9

dritën dri dri

dri dri dritën

10

11

shtë ësh esh

12

në të më

u ku zu

nëna është në shtëpi. shtëpi e re. domate në shtëpi. peshk në shtëpi. peshk i zier. ati është në arë. ati punon me kosë. kosë e mirë. kosë e re. Jezusi është jeta. Jezusi u mëson për jetën. Jezusi është drita. Jezusi u mëson për dritën. Jezusi iku tek ati. Jezusi është tek ati. Gjoni 12:34 - Po ju jap një urdhërim të ri: ta doni njëritjetrin sikurse unë ju kam dashur, ashtu ta doni njëritjetrin.

jeta

u

dritën 53

Mësimi 15

(b) (b ) barka

bar

ba

bar

bar

ba

bu

u

u

u

buka bu

1

2

barka bar ba

ba bar barka

4

3

a ba

u bu

i bi

e be

ba sha da ba

bu shu du bu

bi shi di bi

be she de be

5

buka 54

bu bu buka

buka bu bu

barka

ba bu bi be

barkë

6

7

barkë bar ba

jetës je je

ba bar barkë

8

je je jetës

9

bo bo botës

botës bo bo 10

shëron shë shë 11

bu bo bar

tës shë shtë

shë shë shëron

12

pi por bar

buka është në shtëpi. buka është në shportë. buka është e mirë. peshk në shtëpi. ati do peshk. peshk të mirë. peshk me oriz e domate. barka është nën urë. barka është e re. peshk në barkë. Jezusi është buka e jetës. Jezusi është drita e botës. Jezusi shëron. Gjoni 12:47 - Dhe nëse ndokush i dëgjon fjalët e mia dhe nuk beson, unë nuk kam ardhur të gjykoj botën, por ta shpëtoj botën.

botës

jetës

shëron 55

( d h ) ( dh )

Mësimi 16

dardha

dha

a

dha

a

a

dhen

dhe

e

dhen

e

e

1

2

dardha dha a

a dha dardha

4

3

a dha

e dhe

ë dhë

i dhi

dha ba sha dha

dhe be she dhe

dhë bë shë dhë

dhi bi shi dhi

dha dhe dhë dhi

5

dardha 56

dhe dhe dhen

dhen dhe dhe

dhen

dhe

jeta

6

7

dhe

e

e

dhe

kanë ka ka

8

ka ka kanë

9

udha dha a

sëmurët sëmu së

a dha udha 10

dha dhe dhen

11

shpor dar rët

së sëmu sëmurët

12

më në të

dhen në arë. dhen nën pemë. nëna dhe ati kanë dhen. dardha në pemë. ata panë pemë me dardha. nëna do dardha. dardha në shportë. dardha të mira. nëna ka dardha dhe mana në shportë. Jezusi është udha. Jezusi është udha dhe jeta. Jezusi shëron të sëmurët. Jezusi të do. Gjoni 12:25 - Kush e do jetën e vet do ta humbasë dhe kush e urren jetën e vet në këtë botë, do ta ruajë për jetën e përjetshme.

udha

kanë

sëmurët 57

(g) (g )

Mësimi 17

gru

ru

gru

ru

ru

gomari

go

o

o

o

grurë

go

1

2

grurë gru gru

gru gru grurë

4

3

e ge

u gu

o go

i gi

ge dhe be ge

gu dhu bu gu

go dho bo go

gi dhi bi gi

5

gomari 58

go go gomari

gomari go go

grurë

ge gu go gi

bën

6

7

mbron bron bron

bron bron mbron

8

Jezusin Jezu Je

Je Jezu Jezusin

9

sigu sigu siguron

siguron sigu sigu 10

11

gru gu go

bën

ën

ën

bën

12

non ron mo

rë në kë

ati punon në arë. nëna punon në shtëpi. nëna bën bukë me grurë. ati siguron peshk dhe domate. mora grurë në arë. gomari në grurë. kau është në arë. kau punon në arë. gomari është në udhë. Jezusi na mbron. ati e do Jezusin. nëna e do Jezusin. Jezusi na do. Jezusi siguron. Gjoni 12:32 - Dhe unë, kur të jem ngritur lart nga toka, do t’i tërheq të gjithë tek unë.

Jezusin

siguron

mbron 59

Mësimi 18

(v) (v ) kova

va

a

kova

a

a

vazo

va

a

a

a

va

1

2

kova va a

a va kova

4

3

a va

ë vë

i vi

o vo

va ga dha va

vë gë dhë vë

vi gi dhi vi

vo go dho vo

5

vazo 60

va va vazo

vazo va va

shpëton

va vë vi vo

kova

pi

6

7

dritare dri dri

dri dri dritare

8

kush ku ku

ku ku kush

shpëton shpë shpë

shpë shpë shpëton

9

vërtetë vër vë

vë vër vërtetë

10

11

va ka na

12

vër tën rë

sin ton të

nëna ka vazo. vazo në dritare. vazo e artë. kova është në shtëpi. kova është e re. kova ka grurë. patoku pi në kovë. mora bukë. nëna ka mana. Jezusi është e vërteta. Jezusi është udha, e vërteta dhe jeta. kush ka Jezusin ka jetën. Jezusi të shpëton. Mateu 20:28 - Sepse edhe Biri i njeriut nuk erdhi që t’i shërbejnë, por për të shërbyer dhe për të dhënë jetën e tij si çmim për shpengimin e shumë vetëve.

kush

dritare

vërtetë 61

Mësimi 19

( t h ) ( th ) thi

i

i

i

vathë

thë

ë

vathë

ë

ë

thikë thi

1

2

thikë thi thi

thi thi thikë

vathë thë ë 4

3

i thi

ë thë

u thu

a tha

thi vi gi thi

thë vë gë thë

thu vu gu thu

tha va ga tha

5

vathë 62

ë thë vathë

tha

thi thë thu tha

thikë

6

7

pret pre pre

pre pre pret

8

tha

a

a

tha

9

unë në ë

jam ja ja

ë në unë 10

11

thë thi tha

ja ja jam

12

ja va tha

dri dar do

ati do thikë të artë. thikë në shportë. thikë e re. ati ka thikë në dorë. ati pret bukë me thikë. nëna pret dardha me thikë. nëna do vathë të artë. vathë në dritare. nëna ka vathë në dorë. Jezusi tha: “unë jam buka e jetës.” Jezusi tha: “unë jam drita e botës.” Jezusi tha: “unë jam udha, e vërteta dhe jeta.” Jezusi tha: “unë jam udha për tek ati.” 1 Kor 15: 3-4. - Sepse unë ju kam transmetuar para së gjithash ato që edhe unë vetë i kam marrë, se Krishti vdiq për mëkatet tona sipas Shkrimeve, se u varros dhe u ringjall të tretën ditë, sipas Shkrimeve.

pret

unë

jam 63

Mësimi 20

( q ll ) ( q

e

qe

e

e

qiri

ri

i

qiri

i

i

2

qeni qe qe

qe qe qeni

qi ri qiri

qiri ri qi 4

3

e qe

a qa

o qo

ë që

qe the ve qe

qa tha va qa

qo tho vo qo

që thë vë që

5

qiri 64

)

qe

qeni

1

ll

qiell

qe qa qo që

qeni

6

7

ve

e

e

ve

8

ngushtë ngu ngu

ngu ngu ngushtë

janë ja ja

ja ja janë

9

qiell ell ell

ell ell qiell 10

11

qe ne ni

12

ell qe pe

dha dhe Je

nëna është në shtëpi. qiri në shtëpi. qiri në vazo. nëna ve qiri në dritare. miu do qiri. qeni është në shtëpi. qeni ruan. qeni do bukë me peshk. qeni është nën pemë. ka dardha në pemë. Jezusi tha: “e ngushtë është udha.” Jezusi është në qiell. ati dhe Jezusi janë në qiell. Jezusi është udha për në qiell. Rom 3:23- Sepse të gjithë mëkatuan dhe u privuan nga lavdia e Perëndisë.

janë

ve

ngushtë 65

Mësimi 21

(l) (l )

1

lule

lu

u

lu

u

u

lugë

lu

u

lu

u

u

2

lule lu lu

lu lu lule

4

3

u lu

ë lë

a la

i li

lu gu llu lu

lë gë llë lë

la ga lla la

li gi lli li

5

lule 66

lu lu lugë

lugë lu lu

lërini

lu lë la li

lugë

6

7

delet de de

de de delet

8

lërini lë lë

lë lë lërini

tij ti ti

ti ti tij

9

vijnë vij vi

vi vij vijnë 10

11

le lu lë

12

vij tij tek

të gë në

në pemë ka lule. nëna do lugë. nëna ka lule në shtëpi. ata kanë lugë të arta. lule në dritare. nëna ve lule në vazo. unë mora lule. është lugë, është thikë. në shtëpi ka lugë. lugë me lule. Jezusi tha: “i lini ata të vijnë tek unë.” Jezusi mbron delet e tij. Jezusi i do delet e tij. delet e duan Jezusin. Veprat 20:21 - Duke u deklaruar solemnisht Judenjve dhe Grekëve mbi pendimin dhe për besimin në Zotin tonë Jezus Krisht.

lini

delet

vijnë

tij 67

Mësimi 22

(y) (y ) dry

ry

ry

dry

ry

ry

kryq

kry

y

y

y

kry

1

2

dry

ry

ry

dry

kryq kry kry 4

3

y ty

ë të

a ta

e te

ty ly thy ny

të lë thë në

ta la tha na

te le the ne

5

dry 68

kry kry kryq

kryq

ty të ta te

shtëpinë

6

7

shtëpinë

shtë

shtë

shtëpinë

8

kishën shën ën

ën shën kishën

kujdeset kuj ku

ku kuj kujdeset

9

zoti zo zo

zo zo zoti 10

11

ry ar re

12

set let të

ron rën shën

nëna ka unazë me kryq në dorë. kryq i artë. nëna ka kryq në shtëpi. kryq për kishën e re. kryq në derë. dry në shtëpi. derë e re me dry. ati siguron derën me dry. nëna ve dry në derë. dry në dritare. zoti është i mirë. zoti na do. zoti kujdeset për ne. zoti i do delet e tij. Rom 10:9 - Sepse, po të rrëfesh me gojën tënde Zotin Jezus dhe po të besosh në zemrën tënde se Perëndia e ngjalli prej së vdekurish, do të shpëtosh.

kishën

zoti

kujdeset 69

Shkronjat kapitale

Mësimi 23a

iliri i

I Iliri

jezusi je

Je Jesuzi

shpresa Sh sh Shpresa shqipëria sh

Sh Shqipëria

nëna kujdeset për shpresën. Nëna kujdeset për Shpresën. shqipëria e do zotin. Shqipëria e do Zotin. shpresa mëson ilirin. Shpresa mëson Ilirin. jezusi është zot. Jezusi është Zot. ati e do tiranën. Ati e do Tiranën.

70

tirana ti zoti zo

Ti Tirana Zo Zoti

Mësimi 23b

Disa shkronja të mëdha dhe të vogla të shtypit: a A albana Albana

j J

jakë Jakë

s S sapun Sapun

b B barkë Barkë

k K

kalë Kalë

tT

c C cirk Cirk

l L

Lule Lule

u U ulli Ulli

d D dritë Dritë

m M

mollë Mollë

v V vezë Vezë

e E enë Enë

n N

nëna Nëna

w W xixe Xixë

f F flamur Flamur

o O

orë Orë

y Y ylberi Ylberi

g G gërshërë Gërshërë

p P

pemë Pemë

zZ

h H hëna Hëna

q Q

qen Qen

r R

rosë Rosë

iI

iriqi Iriqi

top Top

zot Zot

71

Mësimi 23c

Lexoni këto fjali: Jezusi është e vërteta. Jezusi është udha, e vërteta dhe jeta. Kush ka Jezusin ka jetën. Jezusi të shpëton. Jezusi tha: “Unë jam buka e jetës.” Jezusi tha: “Unë jam drita e botës.” Jezusi tha: “Unë jam udha, e vërteta dhe jeta.” Jezusi tha: “Unë jam udha për tek Ati.” Jezusi tha: “E ngushtë është udha.” Jezusi është në qiell. Ati dhe Jezusi janë në qiell. Jezusi është udha për në qiell. Jezusi tha: “I lini ata të vijnë tek unë.” Jezusi i mbron delet e tij. Jezusi shëron delet e tij. Delet e duan Jezusin. Zoti është i mirë. Zoti na do. Zoti kujdeset për ne. Zoti i do delet e tij. Efesianët 2:8 - Ju në fakt jeni të shpëtuar me anë të hirit, nëpërmjet besimit, dhe kjo nuk vjen nga ju, por është dhurata e Perëndisë.

72

Mësimi 26d Si shkruhen shkronjat e mëdha:

 ABCÇ CDEE FGHIJKL MNOPQR STUVXYZ 5

2

Shkruani këtu emrin tuaj:

Si shkruhen numrat:

01234 56789

73

KARTAT ME FJALË Në 3 faqet vijuese ka fjalë (dhe shkronja) që duhen përdorur me Hapin 4 të çdo mësimi. Numrat e mësimeve gjenden prapa secilës prej kartave me fjalë. Nëse mësuesi i kopjon këto karta me fjalë, me të njëjtën madhësi në një letër tjetër, faqet vijuese mund të mbahen në libër të pagrisura për përdorim të mëtejshëm. Edhe studenti mund të bëjë karta me fjalë për përdorim vetjak. Për Hapin 4 të çdo mësimi, bëjuni kopje kartave të mësimit që do të jepni. Mbajini kartat me fjalë për përsëritje dhe përdorini nëse të njëjtat fjalë hasen sërish në mësimet vijues. Për shembull: Për Mësimin 1, mësuesi mund t’i kopjojë të gjitha kartat e faqes pasuese që kanë numrin 1 nga prapa. Përdorini ato për të dhënë mësim Hapin 4 të Mësimit 1.

Efesianët: 3:14-21. Për këtë arsye unë po i ul gjunjët e mi përpara Atit të Zotit tonë Jezu Krisht, nga i cili merr emër çdo familje në qiejt dhe mbi tokë, që t’ju japë, sipas pasurisë së lavdisë së vet, të forcoheni me fuqi nëpërmjet Frymës të tij në njeriun e përbrendshëm, që Krishti të banojë në zemrat tuaja me anë të besimit, që, të rrënjosur dhe të themeluar në dashuri, të mund të kuptoni me të gjithë shenjtorët cila është gjërësia, gjatësia, thellësia dhe lartësia, dhe ta njihni dashurinë e Krishtit që tejkalon çdo njohuri, që të mbusheni me tërë plotësinë e Perëndisë. Tani atij që, sipas fuqisë që vepron në ne, mund të bëjë jashtë mase më tepër nga sa kërkojmë ose mendojmë, atij i qoftë lavdia në kishën në Krishtin Jezus për të gjitha brezat, në jetë të jetëve. Amen.

74

de

ura

enë

penë

tutat

nënë

patë

urën

e

patën

tua

re

ata

ruan

ë

panë

tu

tren

penën

derë

arnë

pe

drerët

nëna

orë

nën

në

dorë

ua

ar

75

76

1

3

5

1

3

5

1

3

5

1

3

5

1

3

5

2

4

5

2

4

6

2

4

6

2

4

6

2

4

6

domate

punon

duan

ara

ku

artë

ne

pema

dua

mora

mana

nëne

miu

me

do

ariu

manatoke

kau

të

tek

patoku

mira

pemë

kaun

iku

ma

patokun

mi

top

arë

77

78

6

7

9

6

7

9

6

8

9

6

8

9

6

8

10

7

8

10

7

8

10

7

8

10

7

8

10

7

9

10

shportë

Jezus

oriz

peshk

anije

unazë

ati

na

zier

për

mëson

ka

është

jetën

mirë

zot

krijoi

i

ësh

je

ë

Duke filluar me Mësimin 14 dhe për mësimet pasues, mësuesi dhe nxënësi duhet të bëjnë kartat e veta me fjalë për të gjitha fjalët e reja të çdo mësimi. Fjalët e reja (të çdo mësimi) gjenden në fund të të dy faqeve të çdo mësimi. 79

11

12

13

11

12

13

11

12

13

11

12

13

11

12

13

11

12

13

11

12

13

Faleminderit Jezus Faleminderit Jezus, faleminderit Jezus, Faleminderit Jezus, faleminderit Jezus, Do t’falënderoj, do t’falënderoj o Zot.

80