Zorg voor woon- en leefomgeving 2 [1st ed] 978-90-313-4803-9, 978-90-313-9433-3 [PDF]

Zitiervorschau

8FSLDBIJFS
/[EPMJMGEXMIRMZIEY

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

Gebruikswijzer

Dit werkcahier is bedoeld om zo zelfstandig mogelijk de nieuwe vaardigheden te leren. Zo zelfstandig mogelijk betekent: met zo weinig mogelijk uitleg en begeleiding van je docent. Er zijn door de docent begeleide activiteiten en activiteiten die niet door de docent worden begeleid. Bij het plannen van je activiteiten moet je er rekening mee houden dat je een aantal activiteiten zelfstandig hebt uitgevoerd, voordat je meedoet aan een begeleide activiteit. Het werkcahier start met een algemene inleiding. Daarna volgen hoofdstukken over de aan te leren vaardigheden. Deze zijn als volgt opgebouwd:

INLEIDING Hierin staat in het kort welke vaardigheden behandeld zullen worden.

VOORKENNISTOETS Door het maken van de voorkennistoets kun je zien of je al genoeg weet voor het aanleren van de vaardigheid.

CASUS De casus geeft een voorbeeld van een situatie waarin de aan te leren vaardigheid voorkomt. Een aantal studieactiviteiten heeft te maken met deze casus.

STUDIEACTIVITEITEN Met behulp van deze opdrachten krijg je zicht op de manier waarop je de verzorgende handeling moet uitvoeren. Tevens krijg je zicht op achtergrondinformatie die van belang is voor het goed kunnen uitleggen hoe je een handeling doet en hoe je een handeling kunt aanpassen aan de situatie van een zorgvrager. Bij het maken van de studieactiviteiten kun je ook nog andere boeken gebruiken. Achter in dit cahier staat een lijst met boeken en internetsites die je kunt raadplegen. Gebruik ook de bijgevoegde cd-rom!

INHOUDELIJKE

ANALYSE

De inhoudelijke analyse laat zien hoe een vaardigheid moet worden uitgevoerd. Bij elke stap van de vaardigheid staat wat er moet gebeuren, hoe het moet gebeuren, waar je op moet letten, en je krijgt handige tips.

UITVOERINGSSTANDAARD De uitvoeringsstandaard geeft een korte samenvatting van de vaardigheid en is bedoeld als een geheugensteun bij het oefenen.

OBSERVATIE-

EN OEFENLIJST

Deze lijst kun je gebruiken bij het oefenen om te kijken welke onderdelen goed zijn uitgevoerd, welke fout en welke niet zijn uitgevoerd.

LEERDOELEN

EN ROLLENSPEL

Met behulp van de leerdoelen kun je nagaan wat al goed ging en wat nog extra aandacht nodig heeft. In het rollenspel oefen je verschillende vaardigheden in een praktijksituatie. Je kunt de observatielijst eventueel gebruiken bij het observeren en evalueren.

CD-ROM Achter in dit boek zit een cd-rom, waarop filmpjes staan van verschillende vaardigheden in dit boek. In de inhoudsopgave en in het boek staat een icoontje bij de handelingen die je op de cd-rom kunt bekijken.




Werkcahier Kwalificatieniveau 

>SVKZSSV[SSRIRPIIJSQKIZMRK

 Bernadet Bink m.m.v. José van Opstal Henk Hendrikx



86%27*)64928:%%6(-+,)-(732()6;-.7



;;;84:320

Skillslab-serie voor huishoudelijke beroepsvaardigheden in de zorg



&3,278%*0)9 :%203+,91

Houten 2007

'SPSJSR

© 2007 Bohn Stafleu van Loghum Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 j° het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden.

ISBN 978 90 313 4803 9 NUR 897 



:361+):-2+Grafisch Ontwerp Bureau Hetty Creemers, Maastricht '(631Realisatie Prima ID, Maastricht Guido Athmer, camera, montage & programmering Jasper Holthuis, productie & regie Jelle Holthuis, geluid & muziek Projectbegeleiding Fundamentaal communicatie / educatie, Culemborg, Vonneke de Raad Bohn Stafleu van Loghum Het Spoor 2 Postbus 246 3990 GA Houten www.bsl.nl

4

:SSV[SSVH

De Skillslab-methode van het TransferPunt VaardigheidsOnderwijs is al jaren zeer geliefd bij zowel leerlingen als docenten in het verpleegkundeonderwijs. Dit werkcahier is ook samengesteld volgens de Skillslab-methode, maar dan voor de zorg van woon- en leefomgeving (voor niveau 1, 2 en 3). De zorgsituaties waarin de leerlingen zullen gaan werken (thuiszorg of zorginstelling) zijn als uitgangspunt genomen. De leerling leert niet alleen een bepaalde vaardigheid uit te voeren, maar ook waarom de vaardigheid zo uitgevoerd dient te worden. Bij de opzet van de cahiers is ervan uitgegaan dat zorgvragers zo weinig mogelijk geconfronteerd moeten worden met ongeoefende leerlingen. Daarom is er veel plaats ingeruimd voor het praktisch bezig zijn. Alleen door herhaaldelijk en gevarieerd te oefenen is het mogelijk om al op school de meeste vaardigheden zodanig in de vingers te krijgen dat toepassing bij echte zorgvragers – onder begeleiding – verantwoord is. Elk hoofdstuk start met een casus. In de daarop volgende studieactiviteiten wordt de casus verder uitgewerkt. Ik heb er naar gestreefd om uit het leven gegrepen situaties uit de zorg aan de orde te stellen, zodat de leerlingen plezier hebben in het verwerven van kennis en vaardigheden en een beeld krijgen van hun toekomstig beroep. Bij het werken met deze cahiers wordt een bepaalde mate van zelfstandigheid van de leerlingen verwacht. Zelfstandigheid wil overigens niet zeggen ‘individueel studeren’. Integendeel, we stimuleren het werken in kleine werkgroepen. Door goed (en leuk) samen te werken, zal het studeren aantrekkelijk blijven en meer rendement opleveren. Samenwerken wil zeggen dat een leerling af en toe een ‘voortrekker’ moet zijn, maar ook wel eens mag ‘leunen’. Er moet een goede balans bestaan tussen deze twee uitersten. Dit deel gaat vooral in op het onderhoud van keukenapparatuur en alles wat met voeding te maken heeft. Woning, kleding en het schoeisel komen in deel 1 aan bod. Ik houd me aanbevolen voor commentaar en suggesties. Bernadet Bink-Magielse 

5

Website In de oorspronkelijke uitgave van Z M org voor woon- en leefomgeving was een cd-rom toegevoegd met aanvullend digitaal materiaal. Vanaf deze editie is echter al dit aanvullende materiaal vindbaar op: http://extras.springer.com Vul op deze website in het zoekveld Search ISBN het ISBN van het boek in: 978-90-313-4803-9 Let op: het is belangrijk om precies deze schrijfwijze aan te houden, dus met tussenstreepjes. Overal waar in deze uitgave verwezen wordt naar de cd-rom, wordt bovenstaande website extras.springer.com bedoeld.



 -RLSYH

    



'SPSJSR



:SSV[SSVH



%PKIQIRIMRPIMHMRK





/IYOIRL]KMtRI



 -RPIMHMRK





:SSVOIRRMWXSIXW





'EWYW



 7XYHMIEGXMZMXIMXIR



 %J[EWWIRQIXHILERH





 -RLSYHIPMNOIEREP]WI



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH



 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX



 8SXEEPHEKIPMNOWSRHIVLSYHZERHIOIYOIR



 -RLSYHIPMNOIEREP]WI



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH



 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX



 0IIVHSIPIRIRVSPPIRWTIP







 -RPIMHMRK





:SSVOIRRMWXSIXW





'EWYW



 7XYHMIEGXMZMXIMXIR



 %PKIQIIRSRHIVLSYHOIYOIRETTEVEXYYV

+)&69-/)232()6,39(/)9/)2%44%6%8996



 -RLSYHIPMNOIEREP]WI



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH



 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX

7



 +IFVYMOJVMXIYWI



 -RLSYHIPMNOIEREP]WI



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH



 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX



 +IFVYMOOIYOIRQEGLMRI



 -RLSYHIPMNOIEREP]WI



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH



 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX



 ,IXVIMRMKIRZERHIOSIPOEWX



 -RLSYHIPMNOIEREP]WI



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH

 

 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX  +IFVYMOOSJJMI^IXETTEVEEX



 -RLSYHIPMNOIEREP]WI



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH



 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX



 +IFVYMOQEKRIXVSR



 -RLSYHIPMNOIEREP]WI



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH



 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX



 +IFVYMOQM\IV



 -RLSYHIPMNOIEREP]WI



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH

  

 -RLSYHIPMNOIEREP]WI



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH



 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX



 ,IXEJ[EWWIRQIXHIZEEX[EWQEGLMRI



 -RLSYHIPMNOIEREP]WI



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH



 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX



8

 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX  +IFVYMOSZIR

 0IIVHSIPIRIRVSPPIRWTIP







 -RPIMHMRK

+)&69-/)232()6,39(/33/83)78)0



:SSVOIRRMWXSIXW



'EWYW



 7XYHMIEGXMZMXIMXIR



 +IFVYMOKEWOSSOXSIWXIP



 -RLSYHIPMNOIEREP]WI



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH



 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX



 +IFVYMOIPIOXVMWGLOSSOXSIWXIP



 -RLSYHIPMNOIEREP]WI

-2,39(

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH



 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX



 0IIVHSIPIRIRVSPPIRWTIP







 -RPIMHMRK

&33(7',%44)2)20):)271-(()0)2:3366%%(



:SSVOIRRMWXSIXW



'EWYW



 7XYHMIEGXMZMXIMXIR



 ,IXZIV^SVKIRZERFSSHWGLETTIR



 -RLSYHIPMNOIEREP]WIZSSV



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH



 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX



 0IIVHSIPIRIRVSPPIRWTIP







 -RPIMHMRK





:SSVOIRRMWXSIXW





'EWYW



 7XYHMIEGXMZMXIMXIR



 ,IXFIVIMHIRIRWIVZIVIRZERHVEROIR

&)6)-()2)27)6:)6)2:%2(6%2/)2



 -RLSYHIPMNOIEREP]WI



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH



 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX



 0IIVHSIPIRIRVSPPIRWTIP







 -RPIMHMRK





:SSVOIRRMWXSIXW





'EWYW



 7XYHMIEGXMZMXIMXIR



 ,IXZIV^SVKIRZERIIRFVSSHQEEPXMNH

>36+:336()1%%08-.()2



 -RLSYHIPMNOIEREP]WI



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH

 

 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX  ,IXZIV^SVKIRZERIIR[EVQIQEEPXMNH



 -RLSYHIPMNOIEREP]WI



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH



 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX



 &VEHIR



 -RLSYHIPMNOI



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH



 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX

 

 6SIV FEOOIR  -RLSYHIPMNOIEREP]WI

9



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH



 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX



 /SOIR



 -RLSYHIPMNOIEREP]WIZEROSOIR



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH

 

 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX  7XSZIR



 -RLSYHIPMNOIEREP]WI



 9MXZSIVMRKWWXERHEEVH



 3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWX





0IIVHSIPIRIRVSPPIRWTIP



10





%28;336()2:336/)22-783)87)2





&6322)2

-2,39(

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



%PKIQIRIMRPIMHMRK

Mensen die huishoudelijke zorg nodig hebben, zijn afhankelijk van anderen. De zorg wordt gegeven door mantelzorgers en professionele zorgverleners. Het beroep van zorghulp, helpende en verzorgende vraagt veel kennis, vaardigheden en een bepaalde beroepshouding. In dit werkcahier gaat het om eindcompetenties voor zorghulp (niveau 1), helpende (niveau 2) en verzorgende (niveau 3) voor de zorg voor woon- en leefomgeving. Je gaat je verdiepen in de benodigde vaardigheden door erover na te denken en te praten met medeleerlingen of begeleiders aan de hand van de voorkennistoets en verwerkingsopdrachten. Je krijgt dan meer kennis en inzicht. Je hebt hierbij wel andere boeken of informatiebronnen nodig. Achterin dit cahier is daarom een lijst opgenomen van boeken en internetsites die je kunt gebruiken. De uitvoeringsstandaarden en observatie- en oefenlijsten geven je een leidraad en houvast bij het oefenen van de vaardigheden. Door middel van rollenspellen laat je zien dat je jezelf kunt inleven in een ander en een professionele beroepshouding kunt aannemen. In het eerste werkboek ging het vooral over het onderhoud van de woning, kleding en schoeisel. In dit tweede werkboek gaat het vooral om de zorg voor voeding en het gebruik en onderhoud van keuken en keukenapparatuur.

11 B. Bink et al., Zorg voor woon- en leefomgeving 2, DOI 10.1007/978-90-313-9433-3_1, © 2007 Bohn Stafleu van Loghum

Door dit werkboek door te nemen kun je op een zelfstandige manier jezelf goed voorbereiden op de praktijk van je werk als zorghulp, helpende en verzorgende bij de huishoudelijke verzorging. Zoals in het voorwoord is gezegd, ligt bij deze methode de nadruk op het herhaaldelijk en gevarieerd oefenen. Het gevolg hiervan is dat het boek veel tekst bevat, waardoor je jezelf niet dient te laten afschrikken. Door de herhalingen en de hulpmiddelen zoals de uitvoeringsstandaard (geheugensteuntje bij het oefenen) en de observatielijst, kun je steeds bekijken hoe vaardig je al bent. Achter in dit boek zit een cd-rom, waarop filmpjes staan van verschillende vaardigheden uit dit boek. In de inhoudsopgave en in het boek staat dit icoontje bij de handelingen die je op de cd-rom kunt bekijken. Veel succes!

12

-RPIMHMRK

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



/IYOIRL]KMtRI 

-RPIMHMRK

Smakelijk eten! Je gaat uit eten in een restaurant en de bediende heeft vuile handen en vuile kleren aan. Op het bestek zie je opgedroogde etensresten en je drinkglas is ook niet helder. Dit hoofdstuk gaat over de hygiëne in de keuken, zowel bij het eten koken als bij het schoonmaken van de keuken en keukenapparatuur.

:SSVOIRRMWXSIXW Maak de voorkennistoets om te kijken of je over de vereiste kennis beschikt. Kruis aan of de bewering waar of niet waar is.



;% %6 

2-)8  ;% %6

&);)6-2+

1 Regelmatig je handen wassen als je met eten bezig bent is aan te raden. 2 Bij bejaarde mensen is hygiënisch werken onbelangrijk. 3 De regering stelt regels op voor de hygiëne bij instellingen. 4 Schone kleding aandoen hoort bij persoonlijk hygiëne. 5 Rauwe en bereide producten dienen gescheiden te blijven. 6 Ontdooien van diepvriesproducten doe je in de koelkast.

13 B. Bink et al., Zorg voor woon- en leefomgeving 2, DOI 10.1007/978-90-313-9433-3_2, © 2007 Bohn Stafleu van Loghum

' %797 Mevrouw Voorn is 83 jaar en woont nog zelfstandig in haar ouderlijk huis. Mevrouw heeft elf kinderen en heeft altijd zuinig moeten leven om het gezin te kunnen onderhouden. Haar man was vertegenwoordiger in huishoudelijke artikelen en weinig thuis. Hij is twee jaar geleden overleden toen hij 85 jaar oud was. Hij kreeg van zijn oude firma altijd vaatdoekjes, afwasborstels, theedoeken en handdoeken. Na zijn dood is dit gestopt. Omdat mevrouw Voorn zuinig wil zijn op de spullen die nog over zijn, vindt ze dat je ze niet teveel moet wassen en dat je ze gewoon langer moet gebruiken. In de was verslijten ze maar! Jij, als helpende/ verzorgende vindt dat de doekjes veel te lang gebruikt worden en je wilt ze regelmatiger wassen.



7XYHMIEGXMZMXIMXIR

Maak de volgende opdrachten.

14 

1

Je vertelt mevrouw Voorn dat hygiënisch werken belangrijk is. Zij vraagt je wat hygiënisch werken betekent. Schrijf op wat hygiënisch werken is.

2

Geef 5 voorbeelden van hygiënisch werken.

7XYHMIEGXMZMXIMXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

3

In een keuken dien je hygiënisch te werken. Bijvoorbeeld door de afvalbak legen, het aanrecht opruimen en afwassen. Noem 2 redenen waarom dit belangrijk is.

4

Bij instellingen en restaurants wordt gewerkt via het HACCP-systeem. Leg uit wat het HACCP-systeem is.

5

Ook bij het rondbrengen van eten en drinken is hygiënisch werken belangrijk. Denk hierbij aan je uiterlijk. Noem minstens 2 punten waarop jij als persoon kunt letten.

15

16 

6

In de keuken gebruik je vaak een vaatdoek, afwasborstel of schuursponsje. Waarop dien je te letten bij het gebruik van deze materialen als je denkt aan de keukenhygiëne?

7

Waarom dien je rauw en al klaargemaakt eten gescheiden te houden?

7XYHMIEGXMZMXIMXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2





%J[EWWIRQIXHILERH



-RLSYHIPMNOIEREP]WIEJ[EWWIRQIXHILERH

WPPS



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

,3)

Ga na of eventuele wensen uit te voeren zijn.

0)8  34

Denk aan eventuele richtlijnen vanuit de organisatie. Bijvoorbeeld als er door familiebezoek een grote afwas is terwijl er niet voldoende tijd voor beschikbaar is.

8-4

Houd rekening met de wensen van de zorgvrager, maar ook met de grenzen van de organisatie.



Omgeving

;%8

Zorg voor ruimte.

,3)

Maak bijvoorbeeld zo nodig ruimte op het aanrecht en maak spoelbak(ken) leeg en schoon als je hier de afwas in wil doen.

0)8  34

Zorg dat de omgeving is opgeruimd, bijvoorbeeld geen speelgoed op de keukenvloer of bij het aanrecht.



Techniek

;%8

Verzamel de materialen.

,3)

Verzamel: – de vuile vaat; – eén of twee afwasteilen; – twee afwasborstels; – afdruiprek; – theedoek; – werkdoekje. – vaatwasmiddel.

17

Eventueel: – huishoudhandschoenen; – afvalbak. 0)8  34

Zet de vaat zoveel mogelijk aan één kant. Gebruik één afwasteil voor sop en één om na te spoelen. Gebruik één afwasborstel bij het voorspoelen en één voor de afwas.

8-4

Voor het afwassen van asbakken/dierenbakken kun je een aparte (oude) afwasborstel gebruiken.

UJKEFOT



Zorgvrager

;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Ga na of de zorgvrager wil helpen.

0)8  34 8-4



Ga na wat de behoeften en mogelijkheden van de zorgvrager zijn. Denk hierbij aan het stimuleren van de zorgvrager om het samen te doen. Omgeving

;%8

Voorkom het onnodig nat worden van de omgeving.

,3)

Zorg ervoor dat het water niet van het aanrecht op de grond kan lopen.

8-4

Probeer zo min mogelijk te druppen als er bijvoorbeeld vloerbedekking of een houten vloer ligt.

 ;%8

0)8  34

Techniek Doe eventueel huishoudhandschoenen aan. Dit voorkomt dat je handen doorweekt raken en dat je onnodig vuil in je huidporiën dringen. Ook bij het gebruik van warm water zijn handschoenen aan te raden.

 ;%8

Verwijder voedselresten.

,3)

Met behulp van bijvoorbeeld vuil bestek of met keukenpapier.

8-4

18 

%REP]WI

Denk aan het milieu en scheid het afval zo mogelijk.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ;%8

Sorteer de afwas.

,3)

Zet glazen, kopjes, bestek, borden, schalen en pannen in deze volgorde in groepen bij elkaar.

0)8  34

Bewaar eventueel asbakken of dierenbakken als laatste (werk van minder vuil naar vuil). Houd de knieën los en zet de voeten in lichte spreid-schredestand.

8-4

Sta recht voor je werk en voorkom draaien met je rug en tegelijk iets tillen!

 ;%8

Vul spoelbak/afwasteil.

,3)

Vul de teil/spoelbak met handwarm water.

0)8  34 8-4

Zet de afwasteil op de juiste hoogte. Lange mensen kunnen last ondervinden van een te laag aanrecht. Dit kan bijvoorbeeld opgelost worden door de afwasteil op de aanrecht te zetten of op een omgekeerde pan in de gootsteen. Ook platte schoenen dragen, de voeten iets uit elkaar zetten en met de buik tegen het aanrecht steunen, kan ontlastend werken.

 ;%8

Spoel de vaat zo nodig voor.

,3)

Spoel voor met behulp van voorspoelborstel in de volgorde: glaswerk, kopjes, bestek, borden, schalen en pannen.

0)8  34

Bij aangekoekt vuil de afwas een poosje laten weken.



 ;%8

Plaats het afdruiprek op het aanrecht.

,3)

Maak het lege aanrechtblad schoon met een werkdoekje, water en wat vaatwasmiddel en plaats hierop het afdruiprek.

19

 ;%8

Neem schoon water met vaatwasmiddel.

,3)

Laat water weglopen en spoel de teil/bak na met heet water. Vul de afwasteil met heet water en voeg vaatwasmiddel toe.

0)8  34

Als je eerst vaatwasmiddel erin doet, krijg je veel schuim. Dat geeft extra werk bij het naspoelen.

 ;%8

Was de vaat schoon.

,3)

Was af in de volgende volgorde: glaswerk, kopjes, bestek, borden, schalen en pannen.

0)8  34

Je kunt eventueel een pannenspons of schuurspons gebruiken (bijvoorbeeld bij aanslag van thee). Voorkom beschadigingen bij gebruik van een ongeschikte schuurspons. Gebruik bij teflonpannen geen schuurspons. Wissel, bij een grote vaat, het afwassen af met afdrogen en opruimen.

8-4

Als je last krijgt van een vermoeide lage rug, kun je één voet in het aanrechtkastje zetten. Zorg wel dat je je gewicht over beide benen verdeeld houdt. Je dient ook kostenbewust en milieubewust te zijn tijdens het afwassen.

 ;%8

Spoel de schone vaat na.

,3)

Vul eventueel tweede afwasteil/spoelbak met warm water en haal er de afgewassen vaat doorheen. Ook kan het onder de kraan afgespoeld worden.

0)8  34 8-4

Dit kost meer water. Om tijd te besparen kun je ook wachten met afdrogen tot de vaat ver droog is. Je kunt dan ondertussen bijvoorbeeld een andere klus doen.

 ;%8

Zet de schone vaat in het afdruiprek.

,3)

Zet de bordjes in de daarvoor bestemde ruimte en zet de kopjes en glazen ondersteboven.

0)8  34

20 

%REP]WI

Zo kan het water er goed aflopen.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ;%8

Droog de vaat af.

,3)

Neem een schone en droge theedoek en droog eerst het glaswerk af.

0)8  34

Je hebt ook speciale glazendoeken.

 ;%8

Zet alles op de juiste plaats terug.

,3)

Zet de schone vaat op de vaste plaats van de zorgvrager weg of via de vaste indeling van de afdelingskeuken.

0)8  34

Zo kan iedereen alles vinden en blijft het ordelijk.





Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is.



Omgeving

;%8

Maak de werkplek schoon en droog.

,3)

Doe bijvoorbeeld het aanrecht en teil/spoelbak af met de werkdoek en dweil zo nodig de vloer. Maak ook het afvoerputje leeg en schoon!

0)8  34

Gebruik zo nodig extra reinigingsmiddel om de spoelbak te reinigen/ontvetten. Dit voorkomt verstoppingen.



Techniek

;%8

Ruim de gebruikte materialen op.

,3)

Spoel afwasborstels of sponsjes uit met heet water en maak afdruiprek en eventuele teil(en) schoon en droog. Zet alles op de daarvoor bestemde plaats. Dit voorkomt bacteriegroei. Doe de vaatdoek en de theedoek zo nodig in de was.

0)8  34

Wassen op 60 °C.

21






9MXZSIVMRKWWXERHEEVHZSSVEJ[EWWIRQIXHILERH

De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan uitvoeren.

WPPS 1

Verzamel de materialen: vuile vaat, afwasteil(en), twee afwasborstels, afdruiprek, theedoek, werkdoekje, vaatwasmiddel, eventueel huishoudhandschoenen en afvalbak.

UJKEFOT 1

Verzamel de vuile vaat zoveel mogelijk aan één kant.

2

Doe desgewenst huishoudhandschoenen aan.

3

Verwijder voedselresten in afvalbak.

4

Sorteer de afwas en zet glaswerk, kopjes, bestek, borden, schalen en pannen in groepen bij elkaar.

5

Vul afwasteil (of spoelbak) met handwarm water.

6

Spoel zo nodig voor met voorspoelborstel in de volgorde: glaswerk, kopjes, bestek, borden, schalen en pannen.

7

Laat de afwasteil (of spoelbak) leeglopen en spoel deze na met heet water.

8

Maak het lege aanrechtblad schoon met werkdoekje, water en wat vaatwasmiddel.

9

Plaats het afdruiprek aan de kant waar geen vaat staat.

10

Vul de afwasteil met heet water en voeg daarna vaatwasmiddel toe.

11

Vul eventueel tweede afwasteil (of spoelbak) met heet water.

12

Was de vaat schoon in volgorde van het spoelen en spoel de vaat na met warm water in extra afwasteil (of spoelbak).

13

Zet de schone vaat in het afdruiprek.

14

Droog de vaat af met de theedoek.

15

Zet de schone vaat op de juiste plaats terug.

1

Maak het aanrecht, de afwasborstels, het afdruiprek en de teil(en) (of spoelbak)

OB schoon en droog. 2

22

Ruim alle gebruikte materialen op.

3

Hang theedoek en werkdoekje te drogen.

4

Vraag of de zorgvrager/opdrachtgever tevreden is.

9MXZSIVMRKWWXERHEEVH

Zorg voor woon- en leefomgeving 2





3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXZSSVEJ[EWWIRQIXHILERH 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: Verzamelt de volgende materialen: 1.1 De vuile vaat. 1.2 Zo gewenst één of twee afwasteilen. 1.3 Twee afwasborstels. 1.4 Afdruiprek. 1.5 Theedoek. 1.6 Werkdoekje. 1.7 Afwasmiddel. 1.8 Eventueel huishoudhandschoenen. 1.9 Afvalbak.

2

Uitvoering: 2.1 Verzamelt de vuile vaat (zoveel mogelijk aan één kant). 2.2 Doet desgewenst huishoudhandschoenen aan. 2.3 Verwijdert voedselresten in afvalbak. 2.4 Sorteert de afwas en zet glaswerk, kopjes, bestek, borden, schalen en pannen in groepen bij elkaar. 2.5 Vult afwasteil (of spoelbak) met handwarm water. 2.6 Spoelt zo nodig voor met voorspoelborstel in de volgorde:glaswerk, kopjes, bestek, borden, schalen en pannen. 2.7 Laat de afwasteil (of spoelbak) leeglopen en spoelt deze na met heet water. 2.8 Maakt lege aanrechtblad schoon met werkdoekje, het water en wat afwasmiddel. 2.9 Plaatst het afdruiprek aan de kant waar geen vaat staat.

2.10 Vult de afwasteil met heet water en voegt daarna afwasmiddel toe. 2.11 Vult eventueel tweede afwasteil (of spoelbak) met heet water. 2.12 Wast de vaat schoon in volgorde van het spoelen en spoelt de vaat na met warm water in extra afwasteil (of spoelbak). 2.13 Zet de schone vaat in het afdruiprek. 2.14 Droogt de vaat af met de theedoek. 2.15 Zet de schone vaat op de juiste plaats terug.

23

2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

3

Nazorg: 3.1 Maakt het aanrecht, de afwasborstels, het afdruiprek en de teil(en) (of spoelbak) schoon en droog. 3.2 Ruimt alle gebruikte materialen op. 3.3 Hangt theedoek en werkdoekje te drogen. 3.4 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

24 

3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 

8SXEEPHEKIPMNOWSRHIVLSYHZERHIOIYOIR



-RLSYHIPMNOIEREP]WIZERXSXEEPHEKIPMNOWSRHIVLSYHZERHI OIYOIR

WPPS



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

,3)

Ga na of eventuele wensen uit te voeren zijn.

0)8  34 8-4



Denk aan eventuele richtlijnen vanuit de organisatie. Bij een instelling zijn vaak vaste werkschema’s. Omgeving

;%8

Zet een raam open om te luchten.

,3)

Zet een raam, rooster of buitendeur open, zodat frisse lucht kan binnenkomen.

0)8  34

Houd rekening met het weer. Bijvoorbeeld bij harde wind of regen is het niet verstandig om het raam open te zetten.

8-4

Doe dit in overleg met de zorgvrager en houd hierbij rekening met zieke zorgvragers. Zet zo nodig de verwarming omlaag.



Techniek

;%8

Verzamel de materialen.

,3)

Verzamel: – (microvezel) werkdoek; – emmer; of

spuitflacon (met reinigingsmiddel); – eventueel reinigingsmiddel; – stofzuiger of vloerwisser; – zo nodig een dweil of mop; – eventueel schuurmiddel.

25

0)8  34

Een professionele werkmethode is het werken met een microvezeldoek die ingesprayed wordt. Bij het gebruik van microvezeldoeken is reinigingsmiddel niet altijd nodig. Let zo nodig op of je de juiste doek bij het juiste middel of de juiste ruimte gebruikt. Hier kunnen afspraken over zijn.

UJKEFOT



Zorgvrager

;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Ga na wat de behoeften en mogelijkheden van de zorgvrager zijn.

0)8  34 8-4



Houd rekening met de wensen en gewoonten van de zorgvrager. Denk hierbij aan het stimuleren van de zorgvrager om het samen te doen. Omgeving

;%8

Pas de werkomgeving zo mogelijk aan.

,3)

Door bijvoorbeeld zo veel mogelijk op een gunstige werkhoogte te werken. Denk hierbij aan je emmer op het aanrecht zetten in plaats van op de grond.

0)8  34

Een gunstige werkhoogte is tussen je heupen en schouders. Is dit niet mogelijk, denk dan eerst na over de belasting van je lijf voordat je iets doet.

8-4



Werk zo veel mogelijk binnen je directe reikwijdte. Techniek

;%8

Zorg dat de afwas gedaan is.

,3)

Was met de hand af of maak zo mogelijk gebruik van een vaatwasmachine.

0)8  34

Laat de vaatwasmachine alleen draaien als die goed gevuld is. Overleg hierover met de zorgvrager. Vraag zo nodig naar de gebruiksaanwijzing van de vaatwasmachine.

8-4

Zie 2.3.1: Afwassen met de hand.

 ;%8

Raap losliggend vuil op en gooi het weg.

,3)

Denk bij het oprapen vooral aan de werkhouding. Denk bij het weggooien aan het scheiden van het afval.

26 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

0)8  34

Zorg dat je rug recht blijft bij het oprapen. Til zo weinig mogelijk en voorkom het tegelijk draaien met je rug en tillen. Dit is zeer slecht voor je rug!

8-4

Denk aan het milieu. Door het scheiden van afval is hergebruik mogelijk en wordt de afvalberg kleiner. Scheid onder andere: glas, papier, groente-, fruit- en tuinafval, restafval en chemisch afval (bijvoorbeeld batterijen, verfresten).

 ;%8

Maak de bakken leeg.

,3)

Maak het GFT-bakje leeg en leeg zo nodig de pedaalemmer.

0)8  34 8-4

GFT staat voor: groente-, fruit- en tuinafval. Het GFT-afval wordt meestal in een speciale kliko (vuilnisbak) verzameld of in een bepaald gedeelte van een kliko.

 ;%8

Vul je emmer met water en doe er allesreiniger bij of gebruik een spuitflacon met reinigingsmiddel.

,3)

Vul de emmer voor de helft met water en voeg daarna pas het reinigingsmiddel toe (om schuimvorming te voorkomen).

0)8  34 Een halfvolle emmer is niet zo zwaar en het is hygiënischer om zo nodig

schoon water te nemen. 8-4

Let op de hoeveelheid reinigingsmiddel (dosering). Dit kun je meestal lezen op de fles. Let op het veiligheidssymbool op de verpakking van het reinigingsmiddel!




;%8

Neem tegels boven aanrecht en fornuis af.

 ;%8

Neem de handgrepen van de kastjes af.

27

 ;%8

Verwijder eventueel zichtbaar vuil op keukenkastjes of op en in andere keukenapparaten.

0)8  34

Denk hierbij aan afzuigkap, randen van vaatwasser, zichtbaar vuil in de koelkast.

8-4

Sommige onderdelen mogen in de vaatwasser gewassen worden, zoals het rooster van de afzuigkap of onderdelen van het fornuis.

 ;%8

0)8  34

Maak het fornuis of de kookplaat schoon. Als het fornuis extra vervuild is, is het gebruik van een schuurspons en schuurmiddel misschien nodig (zie reinigingsvoorschriften van fornuis of kookplaat!).

 ;%8

Maak het GFT-bakje schoon.

,3)

Door het af te wassen met de hand.

0)8  34 Meestal is een GFT-bakje behoorlijk vuil en kan het als laatste of apart wor-

den afgewassen.

 ;%8

Dweil of mop de vloer.



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

OB

0)8  34 8-4

Dit wil niet altijd zeggen dat je alles moet doen wat de zorgvrager wil. Houd rekening met de wensen van de zorgvrager, maar ook met de grenzen van de organisatie en van jezelf.

28 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



Omgeving

;%8

Sluit het raam.

8-4 Zet zo nodig de verwarming weer hoger of aan.



Techniek

;%8

Ruim de gebruikte materialen op.

,3)

Zet de gebruikte materialen schoon en droog terug op de gewenste plaats.

 ;%8

Doe vuile werkdoeken in de wasmachine of hang ze te drogen.

,3)

Verschoon zo nodig keukentextiel, zoals theedoek, vaatdoek en handdoek.

0)8  34 8-4

Bij intensief gebruik behoort dit dagelijks te gebeuren. Vervang of was ook schuursponsjes regelmatig. Een afwasborstel kan ook in de vaatwasser gewassen worden.

29

9MXZSIVMRKWWXERHEEVHZSSVXSXEEPHEKIPMNOWSRHIVLSYHZERHI OIYOIR



De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan uitvoeren.

WPPS 1

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

2

Verzamel de volgende materialen: werkdoekjes, een emmer of spuitflacon en reinigingsmiddel (ook eventueel een schuurmiddel), stofzuiger of vloerwisser en zo nodig een dweil/mop.

UJKEFOT 1

Zet een raam open om de ruimte te luchten.

2

Zorg dat de afwas gedaan is.

3

Raap losliggend vuil op en gooi het weg.

4

Scheid het afval (glas, papier, restafval en groente-, fruit- en tuinafval).

5

Leeg het GFT-bakje.

6

Stofzuig of stofwis de vloer.

7

Maak een sopje met allesreiniger.

8

Neem de tegels boven het aanrecht en het fornuis af.

9

Droog het aanrecht en de gootsteen na.

10

Neem de handgrepen van kastjes klamvochtig af.

11

Verwijder eventueel zichtbaar vuil op keukenkastjes.

12

Maak het fornuis/kookplaat schoon.

13

Maak het GFT-bakje schoon.

14

Controleer of de vuilnisemmer geleegd dient te worden.

15

Dweil of mop de vloer.

16

Verwissel handdoek, theedoek en vaatdoek.

17

Sluit het raam.

1

Gooi werkdoek in de was of hang de doek te drogen.

2

Ruim de gebruikte materialen schoon en droog op.

3

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

OB

30

9MXZSIVMRKWWXERHEEVH

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXZSSVXSXEEPHEKIPMNOWSRHIVLSYHZER HIOIYOIR



2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: Verzamelt de volgende materialen: 1.1 Werkdoekjes. 1.2 Stofzuiger of vloerwisser. 1.3 Zo nodig een dweil/mop. 1.4 Emmer of spuitflacon. 1.5 Reinigingsmiddel. 1.6 Eventueel schuurmiddel. 1.7 Vraagt of de zorgvrager speciale wensen heeft.

2

Uitvoering: 2.1 Zet een raam open om de ruimte te luchten. 2.2 Zorgt dat de afwas gedaan is. 2.3 Raapt losliggend vuil op en gooit het weg. 2.4 Scheidt het afval (bijvoorbeeld het glas). 2.5 Leegt het GFT-bakje. 2.6 Stofzuigt of stofwist de vloer. 2.7 Maakt een sopje met allesreiniger. 2.8 Neemt de tegels boven aanrecht en fornuis af. 2.9 Droogt aanrecht en gootsteen na.

2.10 Neemt de handgrepen van kastjes klamvochtig af. 2.11 Verwijdert eventueel zichtbaar vuil op keukenkastjes. 2.12 Maakt het fornuis/kookplaat schoon. 2.13 Maakt het GFT-bakje schoon. 2.14 Controleert of de vuilnisemmer geleegd dient te worden. 2.15 Dweilt of mopt de vloer. 2.16 Verwisselt handdoek, theedoek en vaatdoek. 2.17 Sluit het raam. 3

Nazorg: 3.1 Doet vuile doeken in de was of hangt ze te drogen. 3.2 Ruimt de gebruikte materialen schoon en droog op. 3.3 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

31



0IIVHSIPIRIRVSPPIRWTIP

 ' 3 2 8 63 0 )) 6  3 *  . )  3 2 ( ) 6 7 8% % 2 ( )  ( 3 ) 0 ) 2  & ) 6)- / 8  , ) & 8  – Bij dagelijks onderhoud: de ruimte is leefbaar en ziet er verzorgd uit. – Bij wekelijks onderhoud: het aangehechte of ingedrongen vuil is verwijderd en er hoopt zich geen vuil op. – Bij periodiek onderhoud: er is zo weinig mogelijk vervuiling in de ruimte. – Ergonomisch gewerkt. – Veilig gewerkt. – Hygiënisch gewerkt. – Milieubewust gewerkt. – Kostenbewust gewerkt. – Volgens plan gewerkt. – De juiste middelen en materialen gebruikt. – Rekening gehouden met de wensen en gewoontes van de zorgvrager/ instelling.





3PMMFOTQFM

>36+:)60)2)6

Mevrouw Voorn, 83 jaar (zorgvrager) Je bent 83 jaar en woont nog zelfstandig in jouw ouderlijk huis. Je hebt elf kinderen en hebt altijd zuinig moeten leven om het gezin te kunnen onderhouden. Je man was vertegenwoordiger in huishoudelijke artikelen en hij was weinig thuis. Hij is twee jaar geleden overleden toen hij 85 jaar oud was. Hij kreeg van zijn oude firma altijd vaatdoekjes, afwasborstels, theedoeken en handdoeken. Na zijn dood is dit gestopt. Omdat je zuinig wilt zijn op de spullen die nog over zijn, vind je dat ze niet teveel gewassen moeten worden en dat je ze gewoon lang moet gebruiken. In de was verslijten ze maar!

>36+:)60)2)6

Jij, als zorghulp/helpende/verzorgende gaat met de hand afwassen bij mevrouw Voorn. Je hebt al eerder gezien dat vooral de vaatdoeken, theedoeken en handdoeken te lang gebruikt worden en je wilt ze regelmatiger wassen. Je gaat hierover een gesprek aan met mevrouw Voorn en legt haar uit waarom je dit belangrijk vindt.

3&7)6:))6()6

32

0IIVHSIPIRIRVSPPIRWTIP

Jij observeert en/of neemt het rollenspel op met een videocamera.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



+)&69-/)232()6,39( /)9/)2%44%6%8996 

-RPIMHMRK

Even een ijsje pakken uit de diepvriesruimte van de koelkast, helaas de deur zit dichtgevroren. Wat nu? Dit hoofdstuk geeft je inzicht hoe je een koelkast en andere keukenapparatuur kunt gebruiken en reinigen en het belang hiervan.

:SSVOIRRMWXSIXW Maak de voorkennistoets om te kijken of je over de vereiste kennis beschikt. Kruis aan of de bewering waar of niet waar is. 

 

;% %6 

2-)8  ;% %6

&);)6-2+

1 In de magnetron kun je alle keukengerei gebruiken. 2 Een koffiezetapparaat dien je geregeld te ontkalken. 3 Het ontdooien van de koelkast heeft invloed op het energieverbruik van de koelkast. 4 Een vaatwasser hoef je niet te reinigen. 5 Bij het reinigen van een mixer haal je de stekker uit het stopcontact.

33 B. Bink et al., Zorg voor woon- en leefomgeving 2, DOI 10.1007/978-90-313-9433-3_3, © 2007 Bohn Stafleu van Loghum

 

 

 

' %797 Meneer Schol (76 jaar) is niet gewend om zelf voor het huishouden te zorgen. Zijn vrouw is een maand geleden overleden. Hij woont zelfstandig in een bejaardenwoning. Zijn dokter heeft de thuiszorg ingeschakeld om hem te ondersteunen bij de huishoudelijke verzorging. Hij zorgt zelf voor zijn maaltijden. Meneer Schol vindt het fijn om eens een praatje te maken. Hij is slechthorend.



7XYHMIEGXMZMXIMXIR

Maak de volgende opdrachten:

34 

1

Je komt ’s morgens bij meneer Schol om hem te helpen met huishoudelijke vaardigheden. Hij vindt het gezellig om eerst samen met jou een praatje te maken bij een kopje koffie. Meneer Schol drinkt zijn koffie zwart. Jij wilt graag wat melk bij de koffie. Hij zegt dat je melk uit de koelkast kan pakken. Je ziet dat de houdbaarheidsdatum van de melk al een week verstreken is. Wat doe je?

2

Meneer Schol gebruikt geregeld diepvriesmaaltijden. Je ziet een dikke afzetting bij het vriesvak van zijn koelkast en het deurtje sluit hierdoor niet goed meer. Hoe reageer je hierop?

7XYHMIEGXMZMXIMXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

3 Je komt tweemaal per week bij meneer Schol. Hoe vaak zal je de inhoud van de koelkast controleren en reinigen?

4 Meneer Schol heeft een oven met een heteluchtfunctie. Wat betekent dit?

5 Meneer Schol heeft een oven die laag bij de grond is. Je hebt er moeite mee om langere tijd zo laag bij de grond te werken. Hoe kan je dit oplossen?

6 Meneer Schol heeft een magnetron. Hij vraagt jou waar hij deze voor kan gebruiken. Leg dit uit.

35

36 

7

Wat dien je te doen als bij het frituren de vlam in de pan komt?

8

Meneer Schol heeft een keukenmachine. Hij vraagt of jij hem hier mee kan leren werken. Jij hebt nog nooit met een keukenmachine gewerkt. Wat doe je?

9

Wat versta je onder periodiek onderhoud aan het koffiezetapparaat?

10

Als de hardheid van het water tot 18° D.H. is, dien je 1 à 2 keer per jaar het koffiezetapparaat te ontkalken. Is het hoger, dan 3 à 4 keer. Hoe kun je te weten komen wat de hardheid van het water is?

7XYHMIEGXMZMXIMXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

11

Als meneer Schol de vaatwasmachine aan het uitruimen is, zie je dat de vaat niet helemaal schoon is. Waar zou dit aan kunnen liggen?

37





%PKIQIIRSRHIVLSYHOIYOIRETTEVEXYYV



-RLSYHIPMNOIEREP]WIEPKIQIIRSRHIVLSYHOIYOIRETTEVEXYYV

WPPS



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

,3)

Ga na of eventuele wensen uit te voeren zijn.

0)8  34

Denk aan eventuele richtlijnen vanuit de organisatie. Lees zo mogelijk de gebruiksaanwijzing voor het onderhoud van de appara-

8-4

tuur.



Omgeving

;%8

Zet de keukenapparatuur zo mogelijk op een meer geschikte plaats.

,3)

Meestal gebruik je het aanrecht met spoelbak of een emmer met sop.

0)8  34

Denk hierbij ook aan een geschikte plek, waarbij je de juiste werkhouding kunt aannemen.



Techniek

;%8

Verzamel de materialen.

,3)

Verzamel: – keukenapparatuur, bijvoorbeeld: oven, magnetron, koffiezetapparaat of keukenmachine; – water; – werkdoek(en);

schoonmaakmiddel; – eventueel schoonmaakmaterialen, zoals een (schuur)spons of afwasborstel; – eventueel huishoudhandschoenen.

0)8  34

Vaatwasmiddel (ontvet), een allesreiniger of een speciaal reinigingsmiddel zoals een ovenreiniger. Let op de veiligheidssymbolen op de verpakking van het reinigingsmiddel! Kijk maatregelen je moet treffen bij ongelukken.

8-4

Gebruik huishoudhandschoenen om jezelf te beschermen tegen agressieve reinigingsmiddelen.

38 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

UJKEFOT



Zorgvrager

;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Ga na of de zorgvrager wil helpen.

0)8  34



Ga na wat de behoeften en mogelijkheden van de zorgvrager zijn. Omgeving

;%8

Zorg dat er tijdens het onderhoud geen gevaar is.

,3)

Zorg voor een goed geventileerde ruimte (zodat er frisse lucht binnen kan).

0)8  34

Bijvoorbeeld bij het gebruik van een ovenreiniger (een agressief reinigingsmiddel). Zorg dat je gevaarlijke onderdelen (bijvoorbeeld iets scherps of iets van glas) op een veilige plek legt.

8-4



Let ook op gevaar voor kinderen en ouderen, die het gevaar niet zien. Techniek

;%8

Neem de juiste werkhouding aan.

,3)

Zorg dat je rug recht is. Ga niet onnodig lang staan. Zoek zo mogelijk steun met je vrije hand, met je benen, knieën of buik. Als je op één knie gaat zitten (bij laag werk), leg dan eventueel een kussentje onder je knie.

0)8  34

Wissel zo mogelijk van houding, bijvoorbeeld zitten, staan, lopen.

 ;%8

Maak een sopje.

,3)

Vul de gootsteen of een emmer met water en voeg een reinigingsmiddel toe.

0)8  34

Gebruik de juiste hoeveelheid reinigingsmiddel (te lezen op de verpakking).

8-4

Werk milieubewust en kostenbewust!

39

 ;%8

Vouw de werkdoek in delen.

,3)

Gebruik steeds een schoon deel van de doek.

0)8  34

Zodra één kant vuil is, de doek zo vouwen dat een schoon gedeelte voor komt.

8-4

Leg de hand plat op de doek en houdt de doek tussen duim en wijsvinger losjes vast.

 ;%8

Schakel elektrische apparaten zo mogelijk uit.

,3)

Door de stekker uit het stopcontact te halen of door de aan-/uitschakelaar te gebruiken.

0)8  34

Een oven maak je gemakkelijker schoon op ± 40 ˚C (lauwwarm).

 ;%8

Neem de keukenapparatuur met een vochtige doek af.

,3)

Haal zo mogelijk losse onderdelen eruit en was ze af.

0)8  34

Begin met het minst vuile gedeelde en doe daarna het vuilere gedeelten. Bij hardnekkig vuil een schuurspons gebruiken. Zorg dat je vooraf bekijkt of de ondergrond krasbestendig is.

8-4

Ook sommige schuurmiddelen kunnen krassen veroorzaken.

 ;%8

Laat de keukenapparatuur drogen of droog de apparatuur na.

,3)

Met behulp van bijvoorbeeld een droge theedoek.

0)8  34

Dompel elektrische apparatuur nooit onder water!

OB



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

8-4

Houd rekening met de wensen van de zorgvrager, maar ook met de grenzen van de organisatie en van jezelf.

40 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



Omgeving

;%8

Zorg dat de er tijdens het onderhoud geen gevaar is.

,3)

Azijn kan prikkelend werken op de luchtwegen. Ventileer daarom goed bij het ontkalken door een raam open te zetten of door de afzuigkap aan te zetten.



Techniek

;%8

Ruim de gebruikte materialen schoon en droog op.

 ;%8

Reinig de apparatuur als het nodig is intensief.

,3)

Ontkalk het koffiezetapparaat of reinig de binnenkant van de friteuse of van de oven.

8-4

Ontkalk keukenapparaten geregeld om te voorkomen dat ze na verloop van tijd verstopt raken door de kalk uit het leidingwater. Denk hierbij aan een koffiezetapparaat of waterkoker. Ontkalken kan met azijn of met een speciaal ontkalkingsmiddel (lees hiervoor de gebruiksaanwijzing).

41






9MXZSIVMRKWWXERHEEVHZSSVSRHIVLSYHOIYOIRETTEVEXYYV

De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan uitvoeren.

WPPS 1

Lees indien nodig de gebruiksaanwijzing.

2

Verzamel de materialen: keukenapparatuur, water, reinigingsmiddel, werkdoek(en), eventueel emmer, eventueel schoonmaakmaterialen (zoals afwasborstel of schuurspons) en eventueel huishoudhandschoenen.

UJKEFOT 1

Vul de emmer of gootsteen met water en reinigingsmiddel.

2

Zorg zo nodig voor een goed geventileerde ruimte.

3

Vouw de doek in delen zodat steeds een schoon deel gebruikt kan worden.

4

Leg de hand plat op de doek en houd de doek tussen duim en wijsvinger losjes vast.

5

Schakel elektrische apparaten zo mogelijk uit.

6

Neem de keukenapparatuur af met de doek.

7

Neem steeds een schoon deel van de doek.

8

Steun als het kan met de vrije hand of zo nodig met benen, knieën of buik ergens tegenaan.

9

Laat het apparaat drogen of maak de apparaat droog.

10

Voer zo nodig periodiek onderhoud (bijv. ontkalken) uit aan het apparaat.

1

Ruim de gebruikte materialen schoon en droog op.

2

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

OB

42

9MXZSIVMRKWWXERHEEVH

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXZSSVEPKIQIIRSRHIVLSYH OIYOIRETTEVEXYYV



2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: Verzamelt de volgende materialen: 1.1 Keukenapparatuur. 1.2 Water. 1.3 Reinigingsmiddel. 1.4 Eventueel emmer. 1.5 Werkdoek(en). 1.6 Eventueel schoonmaakmaterialen, zoals afwasborstel of schuurspons. 1.7 Eventueel huishoudhandschoenen.

2

Uitvoering: 2.1 Vult de emmer of gootsteen met water en reinigingsmiddel. 2.2 Zorgt zo nodig voor een goed geventileerde ruimte. 2.3 Vouwt de werkdoek in delen zodat steeds een schoon deel gebruikt kan worden. 2.4 Legt de hand plat op de doek en houdt de doek tussen duim en wijsvinger losjes vast. 2.5 Schakelt elektrische apparaten zo mogelijk uit. 2.6 Neemt de keukenapparatuur af met de doek. 2.7 Neemt steeds een schoon deel van de doek. 2.8 Steunt als het kan met de vrije hand of zo nodig met benen, knieën of buik ergens tegenaan. 2.9 Laat het apparaat drogen of maakt het apparaat droog.

2.10 Voert zo nodig periodiek onderhoud uit aan het apparaat. 3

Nazorg: 3.1 Ruimt de gebruikte materialen schoon en droog op. 3.2 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

43





+IFVYMOJVMXIYWI



-RLSYHIPMNOIEREP]WIKIFVYMOJVMXIYWI

WPPS



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

,3)

Ga na of eventuele wensen uit te voeren zijn.

0)8  34 8-4



Denk aan eventuele richtlijnen vanuit de organisatie. Vraag zo nodig de gebruiksaanwijzing van de friteuse. Omgeving

;%8

Zet de friteuse op een geschikte plaats.

,3)

Bekijk welk stopcontact je kunt gebruiken en zorg vooral voor een veilige plek.

0)8  34 8-4

Zorg dat de friteuse op een stevige en stabiele ondergrond staat. Denk aan de veiligheid voor jezelf en voor anderen (o.a. kinderen en ouderen). Denk hierbij ook aan een geschikte plek, waarbij je de juiste werkhouding kunt aannemen.



Techniek

;%8

Verzamel de materialen.

,3)

Verzamel: – de friteuse; – gerecht om te frituren; – een hittebestendige schaal; – olie of vet; – keukenpapier; – kookwekker; – schoonmaakmaterialen: zie 3.3.7.

44 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

UJKEFOT



Zorgvrager

;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Ga na of de zorgvrager wil helpen.



Omgeving

;%8

Zorg dat er tijdens het gebruik geen gevaar is.

,3)

Houd rekening met het gevaar voor spatten en je branden aan de hete pan.



Techniek

;%8

Vul de pan met olie of vet.

,3)

Vul de pan hooguit voor de helft met geschikte olie of vet.

0)8  34 8-4

Zorg voor helder en schoon vet. Vet of olie mag niet boven het max-streepje en niet onder het min-streepje van de pan komen.

 ;%8

Sluit zo nodig de pan.

,3)

Bij een elektrische friteuse moet het deksel gesloten zijn. Bij een friteuse voor op een kookplaat mag het deksel niet op de pan!

0)8  34

Je dient wel een deksel bij de hand te houden om de pan af te kunnen dekken bij ‘vlam in de pan’.

8-4

‘Vlam in de pan’ kun je krijgen als: – de temperatuur van de olie/het vet te hoog is; – er vet/olie gemorst wordt en op de kookplaat komt. Dit morsen kan ook gebeuren als het mandje te vol is en de olie/het vet over schuimt.

 ;%8

Stel de gewenste temperatuur in.

,3)

Bij een elektrische friteuse met behulp van de schakelaar.

0)8  34

Kijk hiervoor zo nodig in het recept of de aanwijzingen op de friteuse.

45

 ;%8

Schakel de friteuse in.

,3)

Door: – de stroom in te schakelen, door stekker in het stopcontact en/of aan/ uitschakelaar; – de kookplaat/gaspit in te schakelen.

8-4

Bij friteuses met extra filterbak dien je de bak met filter vóór het frituren in de pan te plaatsen (zie gebruiksaanwijzing). Na het frituren kun je de filterbak en het filter uit de pan halen. Losse deeltjes blijven dan achter. De filterbak kun je schoonmaken met sop en de papieren filter kun je weggooien.

 ;%8

0)8  34

Laat het vet of de olie opwarmen. Bij een elektrische friteuse gaat er meestal een lampje branden als de ingestelde temperatuur bereikt is. Dit kan ongeveer 10 minuten duren. Bij een friteuse voor op een kookplaat kun je de temperatuur met een speciale thermometer meten. De temperatuur van het vet staat aangegeven op het voedingsmiddel. De temperatuur is tussen de 150 ˚C en 225 ˚C. Let dus op verbrandingsgevaar!

8-4

Komt er blauwe damp van de olie af, dan is die te heet.

 ;%8

Plaats het gerecht in het frituurmandje.

,3)

Haal het mandje omhoog en bedek de bodem met de te frituren voedingsmiddelen.

0)8  34

Frituur geen grote hoeveelheden. De temperatuur kan dan te sterk dalen. Het te frituren voedsel moet zo droog mogelijk zijn voor het in het vet mag (ook als het uit de diepvries komt!). Zorg dat het mandje eerst in het hete vet ondergedompeld is geweest, dan blijft het te frituren gerecht niet plakken aan het mandje. Het mandje mag alleen op de bodem bedekt zijn met de te frituren producten i.v.m. overschuimen. De voedingsmiddelen dienen ongeveer even dik te zijn, zodat ze allemaal even gaar worden.

8-4

Gepaneerde voedingsmiddelen moet je niet samen met niet-gepaneerde voedingsmiddelen frituren. Klop gepaneerde voedingsmiddelen altijd goed af, omdat het frituurvet vuil kan worden van het paneermiddel.

46 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ;%8

Bepaal de frituurtijd.

,3)

Je kunt hiervoor een kookwekker instellen.

0)8  34

De frituurtijd kun je zien bij een recept of bij de gebruiksaanwijzing van de friteuse. Sommige voedingsmiddelen dienen tweemaal gefrituurd te worden voor ze gaar en bruin gegeten kunnen worden, zoals vers gemaakte frites.

8-4

Drijvende gerechten, zoals oliebollen, dienen omgedraaid te worden om ze alle kanten goed te laten bakken.

 ;%8

Haal het frituurmandje uit de pan.

,3)

Haal het mandje omhoog en laat de voedingsmiddelen boven de pan uitlekken.

0)8  34

Laat het voedsel goed uitlekken, zodat het zo min mogelijk vet bevat als het gegeten wordt.

 ;%8

Haal het gerecht eruit.

,3)

Doe het voedsel in een schaal met keukenpapier. Keukenpapier neemt het vet goed op.

0)8  34

Vers gefrituurde gerechten moet je niet afdekken; ze worden dan klef.



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

47



Omgeving

;%8

Schakel de warmtebron uit.

0)8  34

Schakel de friteuse uit en haal de stekker uit het stopcontact of zet de pit van de kookplaat/het fornuis uit.



Techniek

;%8

Laat het vet of de olie afkoelen.

0)8  34

Laat de friteuse staan totdat het vet of de olie is afgekoeld.

 ;%8

Zeef of vervang zo nodig de olie of het vet.

,3)

Zeven kan met behulp van een schuimspaan of trechter of vergiet, waarin een papieren koffiefilter of keukenpapier wordt gelegd. Schenk het vet beetje bij beetje op het filter, totdat alle vet/olie gefilterd is. Schenk de gefilterde olie/vet terug in de friteuse of doe er nieuw vet/olie in. Gestold vet kan in een oude krant worden gedaan en weggegooid in de vuilnisbak.

0)8  34 Om gestold vet te zeven moet je het verwarmen, zodat het vloeibaar wordt.

Pas op dat de temperatuur niet te hoog wordt. Olie stolt niet. De olie kan in een leeg melkpak worden gegoten en bij het huisvuil worden gedaan. Na ongeveer zes keer frituren dient het vet of de olie vervangen te worden. Vervangen van olie/vet is in elk geval nodig als de olie donker wordt of stroperig. Spoel geen vet of olie door de gootsteen om verstopping te voorkomen. Indien je het vet/de olie gaat vervangen, maak dan ook de pan schoon. Zorg ervoor dat het water niet in contact komt met het elektrische gedeelte. 8-4

48 

%REP]WI

Dompel een elektrische friteuse nooit onder water!

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ,3)

0)8  34

Maak de friteuse schoon. Maak het mandje van binnen en buiten schoon met heet water en reinigingsmiddel. Maak de friteuse aan de buitenkant schoon met water en sop. Zie o.a. 3.3. Vaatwasmiddel kan gebruikt worden als reinigingsmiddel. Ontvet dit niet voldoende, dan kun je een allesreiniger gebruiken. Goed met heet water naspoelen.

8-4

Keukenpapier is een handig hulpmiddel om het ergste vet te verwijderen uit de friteuse.

 ;%8

Ruim de gebruikte materialen schoon en droog op.

49






9MXZSIVMRKWWXERHEEVHZSSVLIXKIFVYMOZERHIJVMXIYWI

De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan uitvoeren.

WPPS 1

Lees indien nodig de gebruiksaanwijzing.

2

Verzamel de materialen: de friteuse (met frituurmandje en deksel), gerecht om te frituren, hittebestendige schaal, olie of vet en een kookwekker.

UJKEFOT 1

Zet de pan op een veilige plek.

2

Vul de pan met olie of vet.

3 4

Sluit zo nodig de pan. Stel de gewenste temperatuur in.

5

Schakel de pan in.

6

Laat het vet of de olie opwarmen.

7

Let op gevaar voor spatten en branden.

8

Plaats het gerecht in het frituurmandje.

9

Laat frituurmandje rustig in de olie of het vet zakken.

10

Bepaal de frituurtijd met de kookwekker.

11

Haal het frituurmandje uit de pan.

12

Laat het mandje boven de pan uitlekken.

13

Haal het gerecht eruit en doe het gerecht in een schaal (met eventueel keukenpapier).

OB

50

1

Schakel de friteuse uit.

2

Doe het deksel op de pan.

3

Laat de friteuse staan tot het vet of de olie is afgekoeld.

4

Reinig de friteuse en het frituurmandje.

5

Reinig of vervang zo nodig de olie.

6

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

9MXZSIVMRKWWXERHEEVH

Zorg voor woon- en leefomgeving 2





3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXKIFVYMOJVMXIYWI 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: 1.1 Leest indien nodig de gebruiksaanwijzing. Verzamelt de volgende materialen: 1.2 De friteuse (met frituurmandje en deksel). 1.3 Gerecht om te frituren. 1.4 Hittebestendige schaal. 1.5 Olie of vet. 1.6 Kookwekker.

2

Uitvoering: 2.1 Zet de pan op een veilige plek. 2.2 Vult de pan met olie of vet. 2.3 Sluit zo nodig de pan. 2.4 Stelt zomogelijk de gewenste temperatuur in. 2.5 Laat het vet of de olie opwarmen. 2.6 Let op gevaar voor spatten en branden. 2.7 Plaatst het gerecht in het frituurmandje. 2.8 Laat frituurmandje rustig in de olie of het vet zakken. 2.9 Bepaalt de frituurtijd met de kookwekker.

2.10 Haalt het frituurmandje uit de pan. 2.11 Laat het mandje boven de pan uitlekken. 2.12 Haalt het gerecht eruit en doet het gerecht in een schaal (eventueel met keukenpapier). 3

Nazorg: 3.1 Schakelt de friteuse uit. 3.2 Doet het deksel op de pan. 3.3 Laat de friteuse staan tot het vet of de olie is afgekoeld. 3.4 Reinigt de friteuse en het frituurmandje. 3.5 Reinigt of vervangt zo nodig het vet of de olie. 3.6 Zet de pan weg. 3.7 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

51





+IFVYMOOIYOIRQEGLMRI



-RLSYHIPMNOIEREP]WIKIFVYMOOIYOIRQEGLMRI

:336



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

,3)

Ga na of eventuele wensen uit te voeren zijn.

0)8  34 8-4



Denk aan eventuele richtlijnen vanuit de organisatie. Vraag zo nodig de gebruiksaanwijzing van de keukenmachine. Omgeving

;%8

Zet de keukenmachine op een geschikte plaats.

,3)

Bekijk welk stopcontact je kunt gebruiken en zorg voor voldoende werkruimte om de machine.

0)8  34 8-4

Maak zo nodig plaats op het aanrecht of op een tafel. Denk hierbij ook aan een geschikte plek, waarbij je de juiste werkhouding kunt aannemen.

 ;%8

Techniek Verzamel de materialen. Van de keukenmachine: – Het motorhuis; – De gewenste kom met deksel; – Aandruk/doseerstop; – Benodigde hulpstukken.

0)8  34 8-4

Bekijk welke hulpstukken je nodig hebt. Wees voorzichtig met het mes! Dit is erg scherp en voor je het weet kun je jezelf er aan snijden.

52 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

;%8

Verzamel de te verwerken ingrediënten. Dit zijn de producten die je wilt mengen of fijnmaken. Pak een pannenlikker of lepel om de ingrediënten uit de kom te halen. Pak eventueel een extra kom om de verwerkte ingrediënten in te doen. Verzamel schoonmaakmaterialen: zie 3.3.9

 ;%8

Kies de juiste hulpmiddelen.

,3)

Ga na wat er precies moet gebeuren met het voedingsmiddel: malen, mixen, snijden, raspen enz. (zie aandachtspunten).

0)8  34

Om een hulpmiddel te kiezen zou je een paar aardappelen met verschillende hulpstukken kunnen snijden. Je ziet dan welk model eruit komt.

8-4

De mengkom zonder uitloopopening is voor het malen van bijvoorbeeld deeg, puree en groente. De mengkom met uitloopopening is voor het bereiden van sap.

UJKEFOT



Zorgvrager

;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Ga na of de zorgvrager wil helpen.

0)8  34

 ;%8

0)8  34



Ga na wat de behoeften en mogelijkheden van de zorgvrager zijn. Omgeving Zorg dat er tijdens het gebruik geen gevaar kan zijn voor kleine kinderen. Let ook op ouderen, die het gevaar niet beseffen. Techniek

;%8

Neem de juiste werkhouding in.

,3)

Zorg dat je rug recht is.

0)8  34

Ga niet onnodig lang staan. Wissel zo mogelijk van houding, bijvoorbeeld zitten, staan, lopen.

53

 ;%8

Zet de hulpstukken op de juiste manier in de machine.

,3)

Zet het motorhuis op een tafel of aanrecht. Zet hierop de kom, zonder deksel. Vergrendel de kom op het motorhuis. Het motorhuis is de machine zonder kom of iets anders. Draai de kom met de wijzers van de klok mee, tot hij vastklikt.

0)8  34

De meeste machines zijn beveiligd tegen verkeerd gebruik. Controleer of de kom inderdaad vergrendeld is. Is dit niet zo, dan zal de machine niet werken.

 ;%8

Sluit de machine af.

,3)

Doe het deksel met de vultrechter erop.

8-4

Wanneer de machine gebruikt wordt voor warme producten, kan de aandruk-/doseerstop er af vliegen.

 ;%8

Breng een gedeelte van de ingrediënten in de vultrechter.

,3)

Door de opening in het deksel wordt het voedsel in de kom gebracht. In de opening past de aandruk/doseerstop. Duw hiermee het voedsel verder.

0)8  34

Werk met kleine porties tegelijk, om te voorkomen dat de motor oververhit raakt.

8-4

Gebruik nooit een lepel of je vingers om het voedsel mee in de machine te duwen! De hulpstukken zijn daarvoor veel te scherp. Je snijdt je vingers en bij gebruik van de lepel maak je de lepel en de hulpstukken kapot.

54 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ;%8

Schakel het apparaat in.

,3)

Doe de stekker in het stopcontact. Met de aan/uit schakelaar of met de knop waarmee je de snelheid kunt instellen, schakel je de machine in. Laat het mes telkens kort draaien. Gebruik de snelheidsregelaar bij het stalen mes.

0)8  34

Je kunt dan precies in de gaten houden of de juiste toestand bereikt is. Het stalen mes is vlijmscherp en draait met hoge snelheid! Wanneer de machine te lang achter elkaar moet werken, raakt de motor oververhit.

8-4

Op veel machines gaat er dan een rood lampje branden. In dat geval moet je even stoppen om de motor af te laten koelen.

 ;%8

Wacht tot de vultrechter leeg is.

 ;%8

Breng zo nodig meer ingrediënten in de vultrechter.

,3)

Herhaal dit totdat alle ingrediënten verwerkt zijn.

0)8  34 8-4

Zodra de bak vol is, deze legen in een andere schaal of bijvoorbeeld pan. Als je meerdere keren de vultrechter moet vullen, is het beter het apparaat uit te schakelen in verband met spatten.

 ;%8

Doe het bewerkte voedsel in een schaal of pan.

,3)

Haal het deksel van de kom, ontgrendel de kom en haal hem van het motorhuis. Met behulp van een lepel of pannenlikker haal je de ingrediënten uit de kom en verwerkt ze naar wens.

55

OB



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

8-4

Houd rekening met de wensen van de zorgvrager, maar ook met de grenzen van de organisatie en van jezelf.



Omgeving Haal de stekker uit het stopcontact.



Techniek

;%8

Maak de keukenmachine schoon en droog.

,3)

Neem het motorhuis met een vochtige doek met sop af. Was de gebruikte hulpmiddelen, de kom, het deksel met vultrechter en de aandruk/doseerstop af. Zie o.a. 3.3.

0)8  34

Doe de machine nooit in de afwas. De motor mag nooit vochtig worden. Wees voorzichtig met de hulpstukken, maar vooral met het mes! Laat het mes bij het afwassen nooit in het sop glijden, zodat je het niet meer kan zien. Het kan lelijke snijwonden geven, wanneer je het met je vingers gaat zoeken!

8-4

Bij kleurstofrijke producten, zoals wortelen, kan op de kunststof onderdelen aanslag ontstaan. Dat is met een schuursponsje of vloeibaar schuurmiddel te verwijderen. Daarna afwassen.

 ;%8

8-4

Ruim de gebruikte materialen schoon en droog op. Zet de keukenmachine gebruiksklaar neer, daar waar je hem ook gemakkelijk kunt gebruiken.

56 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



9MXZSIVMRKWWXERHEEVHZSSVLIXKIFVYMOZERHIOIYOIRQEGLMRI

De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan uitvoeren.

WPPS 1

Lees indien nodig de gebruiksaanwijzing.

2

Verzamel de materialen: het motorhuis, gewenste kom met deksel, aandruk-/doseerstop, benodigde hulpstukken, de te verwerken ingrediënten, extra kom voor verwerkte ingrediënten, een pannenlikker of lepel.

UJKEFOT 1

Kies de juiste hulpstukken.

2

Zet de hulpstukken op de juiste manier in de machine.

3

Vergrendel de kom op het motorhuis.

4

Sluit de keukenmachine af met het deksel met vultrechter.

5

Breng een gedeelte van de ingrediënten in de vultrechter.

6

Druk ingrediënten aan met aandruk-/doseerstop.

7

Schakel het apparaat in.

8

Wacht tot vultrechter leeg is.

9

Breng zo nodig meer ingrediënten in vultrechter en ga verder tot alle ingrediënten verwerkt zijn.

10

Schakel het apparaat uit.

11

Haal het deksel van de kom.

12

Haal de kom van het motorhuis.

13

Doe het bewerkte voedingsmiddel in een pan of schaal.

1

Haal de stekker uit het stopcontact.

2

Neem het motorhuis met een vochtige doek af.

3

Was de gebruikte hulpmiddelen af.

4

Ruim de gebruikte materialen schoon en droog op.

5

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

OB

57





3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXKIFVYMOOIYOIRQEGLMRI 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: 1.1 Leest indien nodig de gebruiksaanwijzing. Verzamelt de volgende materialen: 1.2 Het motorhuis. 1.3 De gewenste kom met deksel. 1.4 Aandruk-/doseerstop. 1.5 Benodigde hulpstukken. 1.6 De te verwerken ingrediënten. 1.7 Eventueel extra kom voor verwerkte ingrediënten. 1.8 Een pannenlikker of lepel.

2

Uitvoering: 2.1 Kiest de juiste hulpstukken. 2.2 Zet de hulpstukken op de juiste manier in de machine. 2.3 Vergrendelt de kom op het motorhuis. 2.4 Sluit de keukenmachine af met het deksel met vultrechter. 2.5 Brengt een gedeelte van de ingrediënten in de vultrechter. 2.6 Drukt ingrediënten aan met aandruk-/doseerstop. 2.7 Schakelt het apparaat in. 2.8 Wacht tot vultrechter leeg is. 2.9 Brengt zo nodig meer ingrediënten in vultrechter en ga verder tot alle ingrediënten verwerkt zijn.

2.10 Schakelt het apparaat uit. 2.11 Haalt het deksel van de kom. 2.12 Haalt de kom van het motorhuis. 2.13 Doet het bewerkte voedingsmiddel in een pan of schaal. 3

Nazorg: 3.1 Haalt de stekker uit het stopcontact. 3.2 Neemt het motorhuis met een vochtige doek af. 3.3 Wast de gebruikte hulpmiddelen af. 3.3 Ruimt de gebruikte materialen schoon en droog op. 3.4 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

58 

3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2






,IXVIMRMKIRZERHIOSIPOEWX



-RLSYHIPMNOIEREP]WIZERLIXVIMRMKIRZERHIOSIPOEWX

:336



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

,3)

Ga na of eventuele wensen uit te voeren zijn.

0)8  34 8-4

Denk aan eventuele richtlijnen vanuit de organisatie. Vraag zo nodig de gebruiksaanwijzing van de koelkast.

 ;%8

Plan in overleg met de zorgvrager het reinigen van de koelkast.

,3)

Bespreek wat de mogelijkheid wat er gedaan kan worden met bevroren producten.

0)8  34 8-4

Dit is vooral belangrijk als de koelkast een diepvriesvak heeft. Door ruim van te voren het ontdooien van de vriesruimte te plannen, kun je er voor zorgen dat het vriesvak zoveel mogelijk leeg is.



Omgeving

;%8

Neem zo nodig maatregelen om te voorkomen dat de vloer nat wordt.

,3)

Leg een schone dweil onder de koelkastdeur of onder in de koelkast.

8-4

Zorg bijvoorbeeld bij vloerbedekking, dat het water in de koelkast wordt opgevangen, zodat de vloer niet nat wordt.

59

 ;%8

Schakel de koelkast uit.

,3)

Dit kan door de stekker uit het stopcontact te trekken of door de bedieningsknop juist in te stellen.

0)8  34

Bij een diepvries dien je meestal een knop in te drukken om het apparaat uit te schakelen. Lees zo nodig de gebruiksaanwijzing van het apparaat.

8-4

Trek niet aan het snoer om de stekker er uit te halen, maar houd de stekker vast.



Techniek

;%8

Verzamel de materialen.

,3)

Verzamel: – werkdoekje; – schone theedoek; – eventueel een dweil; – emmer; – reinigingsmiddel; – lekbak.

0)8  34

Bekijk per situatie of je bijvoorbeeld extra materialen zoals een dweil of pan met heet water of een kunststof ijskrabber of een ander bot voorwerp nodig hebt (om het aangevroren ijs te verwijderen).

UJKEFOT



Zorgvrager

;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Ga na of de zorgvrager wil helpen.

0)8  34 8-4

Ga na wat de behoeften en mogelijkheden van de zorgvrager zijn. Overleg met de zorgvrager over het wel/niet weggooien van producten die over de datum zijn.

60 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



Omgeving

;%8

Zorg voor ruimte om de producten uit de koelkast weg te zetten.

,3)

Diepvriesproducten eruit nemen, in krantenpapier wikkelen en op een koele plaats bewaren.

0)8  34

Eenmaal ontdooide producten kunnen niet meer worden ingevroren! Je krijgt dan veel bacterievorming.

8-4

Je kunt producten verpakt buiten weg te zetten als het koud is of in een kelder. Ook kun je vragen of producten even in een diepvries bij een ander mogen, bijvoorbeeld bij de buren.

 ;%8

Techniek Vul de emmer voor de helft met schoon en handwarm water en een reinigingsmiddel.

,3)

Reinigingsmiddel: vaatwasmiddel of soda. Zet de emmer (zo nodig op een droge doek) veilig en op werkhoogte weg. Soda is reukloos en heeft een ontsmettende werking. 0)8  34

Gebruik de emmer om de binnen en buitenkant van de koelkast te reinigen. Wanneer je soda gebruikt, dan dien je te voorkomen dat je hiermee het rubber bij de deur reinigt, want soda kan rubber aantasten!

 ;%8

Maak de koelkast leeg.

,3)

Zet de producten uit de koelkast en haal losse onderdelen zoals rekken, bakken, laden en platen uit de koelkast. Zet alles zo veel mogelijk op werkhoogte weg, zodat onnodig bukken voorkomen wordt. Onthoud goed op waar alles stond en waar de losse onderdelen zitten.

0)8  34

Denk hierbij aan je houding: voorkom draaien in je rug door met je voeten mee te stappen (neus en voeten steeds in dezelfde richting).

8-4

Werk onder heuphoogte op één of twee knieën en leg een kussentje onder de knieën.

61

 ;%8

Zet zo nodig een lekbak onder de afvoeropening van het smeltwater.

,3)

Bekijk wat je het beste kunt gebruiken om het lekwater op te vangen. Leg zo nodig een dweil onder de lekbak.

0)8  34

De manier waarop je het smeltwater kunt opgevangen verschilt per koelkast (zie zo nodig gebruiksaanwijzing). Gooi het smeltwater weg. Bijna alle koelkasten (zonder diepvriesruimte) ontdooien automatisch. Het smeltwater wordt dan via een gootje afgevoerd.

8-4

Ontdooi een koelkast met diepvriesruimte één tot tweemaal per jaar. Maak het gootje en de afvoer schoon (met het werkdoekje) zodat het smeltwater kan weglopen. Het kan nodig zijn om de afvoeropening met een houten pennetje door te prikken.

 ;%8

Laat de koelkast zo nodig openstaan, zodat het ijs kan smelten.

,3)

Wacht tot het meeste ijs gesmolten is. Ontdoe de koelkast-/diepvriesruimte met een bot voorwerp van het ijs. Zet een pan met heet water in de diepvriesruimte, om het verwijderen van het ijs te vergemakkelijken en te versnellen.

0)8  34

Hierbij wel de deur sluiten! Zo nodig enkele keren herhalen. Zorg ervoor dat je de koelkast niet beschadigt. Ga niet met scherpe voorwerpen in het ijs bikken.

8-4

Ondertussen kun je de losse onderdelen afwassen of een andere activiteit plannen. Plaats de pan of bak met heet water op een doek, zodat de glasplaat niet gaat barsten of de kunststof niet gaat smelten.



62 

;%8

Was de losse onderdelen af.

,3)

Doe dit zo mogelijk bij het aanrecht en met schoon afwaswater.

0)8  34

Spoel de onderdelen met schoon water af en droog ze goed af.

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ;%8

Reinig de binnenkant van de koelkast.

,3)

Neem een steunpunt met één hand tijdens het schoonmaken. Des te minder is de belasting voor je lichaam.

0)8  34

Probeer bij het reinigen zo min mogelijk te wringen. Dit is belastend voor je polsen. Er zijn meerdere methoden om goed te wringen.

8-4

Zorg altijd dat je polsen in de middenstand staan op het moment dat je kracht moet leveren.

 ;%8

Reinig de rubberen rand van de deur.

,3)

Gebruik hiervoor een sopje met vaatwasmiddel.

0)8  34

Soda wordt ook vaak gebruikt, maar kan het rubber aantasten.

 ;%8

Reinig buitenkant van de koelkast.

,3)

Met een natte werkdoek.

0)8  34

Werk van boven naar beneden en let op een goede lichaamshouding.

 ;%8

Plaats losse onderdelen en producten weer in de koelkast.

,3)

Doe de losse onderdelen weer terug en zet alles weer op de juiste plaats in de koelkast.

0)8  34

Droog alles zo goed mogelijk af. Hoe beter je alles afdroogt, hoe minder snel er ijsafzetting ontstaat.

,3) 0)8  34 8-4

Controleer de producten op datum van houdbaarheid. Zet de producten met de minst lange houdbaarheid vooraan. IJsafzetting kan ontstaan als de deur vaak opengaat of openblijft of als er warme producten in de koelkast/vriesruimte worden gezet.

63

 ;%8

Schakel de koelkast weer in.

,3)

Steek de stekker in het stopcontact en/of zet de schakelaar in de juiste stand. Meestal iets boven de helft van de cijfers.

0)8  34

Als er toch (plaatselijk) dikke ijsafzetting is of er is vocht zichtbaar aan de buitenkant, dan kan er iets mis zijn met het koelmechanisme. De koeling vraagt dan extra veel energie.

OB



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

,3)

Vraag of alles naar wens staat in de koelkast.

0)8  34

Dit wil niet altijd zeggen dat je alles moet doen wat de zorgvrager wilt. Houd rekening met de wensen van de zorgvrager, maar ook met de grenzen van de organisatie en van jezelf.



Omgeving

;%8

Zet alle gebruikte materialen terug op de gewenste plaats.

0)8  34

Let er vooral bij blinde en slechtziende zorgvragers op dat de spullen op dezelfde plek worden teruggezet.

8-4

Mocht je niet meer weten waar iets stond, vraag het dan aan de zorgvrager.



Techniek

;%8

Ruim de gebruikte materialen op.

,3)

Gooi de gebruikte werkdoeken in de was. Leeg de emmer, maak schoon en droog af.

0)8  34 8-4

64 

%REP]WI

Vocht en warmte bevorderen bacterievorming. Werkdoeken zo mogelijk op 60 ºC wassen (zie wasvoorschriften op label).

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



9MXZSIVMRKWWXERHEEVHZSSVLIXVIMRMKIRZERHIOSIPOEWX

De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan uitvoeren.

WPPS 1

Verzamel de materialen: werkdoek, emmer, reinigingsmiddel, theedoek, eventueel: lekbak en dweil.

UJKEFOT 1

Schakel de koelkast uit.

2

Maak de koelkast leeg.

3

Zet zo nodig een lekbak onder de afvoeropening van het smeltwater.

4

Neem losse onderdelen (rekken, bakken, lades en platen) uit de koelkast.

5

Laat de koelkast open staan of plaats een pan met heet water in de koelkast en sluit de koelkast.

6

Was losse onderdelen af en droog ze af met een schone droge theedoek.

7

Reinig de binnenkant van de koelkast met een sopje.

8

Neem de rubberen rand van de deur af.

9

Neem de buitenkant van de koelkast af.

10

Plaats de losse onderdelen en producten weer in de koelkast.

11

Schakel de koelkast in.

1

Gooi de gebruikte werkdoeken in de was.

2

Ruim de gebruikte materialen schoon en droog op.

3

Vraag of de zorgvrager/opdrachtgever tevreden is.

OB

65






3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXZSSVLIXVIMRMKIRZERHIOSIPOEWX 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: Verzamelt de volgende materialen: 1.1 Werkdoeken (werkdoekje, schone theedoek). 1.2 Emmer. 1.3 Reinigingsmiddel. 1.4 Lekbak (bijv. teil of pan) om lekwater op te vangen.

2

Uitvoering: 2.1 Schakelt de koelkast uit. 2.2 Maakt de koelkast leeg. 2.3 Zet een lekbak onder de afvoeropening van het smeltwater. 2.4 Neemt losse onderdelen zoals rekken, bakken, lades en platen uit de koelkast. 2.5 Laat de koelkast openstaan, zodat het ijs kan smelten of plaatst indien nodig een pan met heet water in het vriesvak om het ontdooien te bevorderen. 2.6 Wast losse onderdelen af en droogt ze af met een schone droge theedoek. 2.7 Reinigt de binnenkant van de koelkast met een sopje. 2.8 Neemt de rubberen rand van de deur af. 2.9 Neemt de buitenkant van de koelkast af.

2.10 Plaatst de losse onderdelen en producten weer in de koelkast. 2.11 Schakel de koelkast in. 3

Nazorg: 3.1 Gooit gebruikte werkdoeken in de was. 3.2 Ruimt de gebruikte materialen schoon en droog op. 3.3 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

66 

3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2






+IFVYMOOSJJMI^IXETTEVEEX



-RLSYHIPMNOIEREP]WIKIFVYMOOSJJMI^IXETTEVEEX

WPPS



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

,3)

Vraag hoe sterk de zorgvrager de koffie wil hebben en hoeveel koffie hij wil.

0)8  34 8-4

 ;%8

 ;%8 0)8  34

Hoe meer koffie je neemt, hoe sterker de koffie smaakt. Lees zo nodig de gebruiksaanwijzing van het koffiezetapparaat. Omgeving Steek zo nodig de stekker in het stopcontact. Techniek Het koffiezetapparaat. Er zijn veel verschillende apparaten, maar ze werken ongeveer op dezelfde manier. Bij een instelling zijn er meestal grote koffiezetapparaten.

;%8 0)8  34

Het filterzakje. Let op de goede maat. Bij een verkeerde maat is er de kans dat de koffie niet goed doorloopt of het zakje scheurt.

67

;%8

Koffie; water.

,3)

Gebruik in een apparaat koffie met snelfiltermaling. Gebruik zo nodig een maatschepje voor de juiste hoeveelheid.

0)8  34

Er zijn verschillende soorten maatschepjes (meestal voor één of twee kopjes).

8-4

Bewaar geopende koffie in een afgesloten bus of pot. Door het lang bewaren kan de koffie zijn geur en smaak verliezen.

UJKEFOT



Zorgvrager

;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Ga na of de zorgvrager wil helpen.

 ;%8



Omgeving Zorg dat het koffiezetapparaat op een veilige plek staat. Techniek

;%8

Plaats het filterzakje in de filterhouder.

,3)

Plaats het filterzakje met de goede afmeting (verschilt per apparaat) in de filterhouder.

0)8  34

Soms kun je de filterhouder er zo afpakken, soms zit de filterhouder vast en kun je deze naar je toedraaien of schuiven.



68 

;%8

Vul het filterzakje met koffie.

,3)

Meet met een maatschepje de juiste hoeveelheid koffie af.

0)8  34

Per kopje 4-6 gram koffie, dat is ongeveer één afgestreken eetlepel.

8-4

Bij Senseo-apparaten zijn de filterzakjes (pads) al gevuld met koffie.

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ;%8

0)8  34

Plaats de filterhouder zo nodig boven de kan. Gebruik een schone koffiekan. Je kunt de kan met heet water omspoelen, zodat de kan schoon en voorverwarmd is.

8-4

Controleer of het filterzakje onder het overlooppijpje is geplaatst en of het filterzakje niet dichtgevallen is.

 ;%8

Vul het apparaat met water.

,3)

Doe zo veel koud water in het waterreservoir als er kopjes koffie nodig zijn.

8-4

Bij een Senseo-apparaat kun je het hele reservoir vullen en weer op het apparaat plaatsen (zie gebruiksaanwijzing).

 ;%8

Zet het koffiezetapparaat aan.

,3)

Door de aan/uit knop te gebruiken.

8-4

Er gaat niet altijd een lampje branden. Let dus goed op wat de aan- en uitstand is.

 ;%8

Serveer de koffie.

,3)

De koffie is klaar als er geen water meer doorloopt.

 ;%8

0)8  34

Zet het koffiezetapparaat uit. Je kunt de koffie ook in een thermoskan doen, zodat de koffie langer warm blijft.

8-4

Je kunt koffie beter niet op het apparaat warm houden. Dit kost energie en de koffie kan door de hoge temperatuur een bittere smaak krijgen.

69

OB



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is.



Omgeving

;%8

Haal zo nodig de stekker uit het stopcontact.



Techniek

;%8

Gooi het filterzakje weg.

,3)

Het filterzakje kan bij het GFT-afval.

 ;%8

Maak het apparaat schoon.

,3)

Verwijder eventueel achtergebleven koffie of water uit de kan. Was de kan en de filterhouder af. Neem de buitenkant van het apparaat af met een vochtig doekje.

0)8  34

Het apparaat dient geregeld ontkalkt te worden. Als tijdens het koffiezetten het apparaat opvallend gaat borrelen en stomen terwijl er nog water in het reservoir zit, dan is het tijd om het apparaat te ontkalken. Het ontkalken van een koffiezetapparaat gaat als volgt: Vul het waterreservoir met azijn. Zet het apparaat aan en vang de doorlopende azijn op in de koffiepot. Gooi het weg. Vul daarna het waterreservoir met water. Zet het apparaat aan. Gooi het doorgelopen water weg. Herhaal dit nog een keer. Maak de koffiekan, de filterhouder en het apparaat aan de buitenkant schoon.

 ;%8

70 

%REP]WI

Ruim de gebruikte materialen schoon en droog op.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



9MXZSIVMRKWWXERHEEVHZSSVLIXKIFVYMOZERLIX OSJJMI^IXETTEVEEX




De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan doen.

WPPS 1

Lees indien nodig de gebruiksaanwijzing.

2

Verzamel de materialen: het koffiezetapparaat, filterzakje, koffie, water en zo nodig een maatschepje.

UJKEFOT 1

Plaats het filterzakje in de filterhouder.

2

Vul zo nodig het filterzakje met de gewenste hoeveelheid koffie.

3

Zet de filter op de juiste plaats boven de kan.

4

Vul het koffiezetapparaat met juiste hoeveelheid koud water.

5

Zet het apparaat aan.

6

Serveer de koffie wanneer er geen water meer doorloopt.

7

Zet het apparaat uit wanneer de koffiekan leeg is of wanneer je het voorlopig niet gebruikt.

OB 1

Gooi het filterzakje weg bij het GFT- afval.

2

Maak het apparaat schoon.

3

Ruim de gebruikte materialen schoon en droog op.

4

Haal zo nodig de stekker uit het stopcontact.

5

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

71





3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXKIFVYMOOSJJMI^IXETTEVEEX 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: 1.1 Leest indien nodig de gebruiksaanwijzing. Verzamelt de volgende materialen: 1.2 Het koffiezetapparaat. 1.3 Filterzakje. 1.4 Koffie. 1.5 Water. 1.6 Zo nodig maatschepje.

2

Uitvoering: 2.1 Plaatst het filterzakje in de filterhouder. 2.2 Vult zo nodig het filterzakje met de gewenste hoeveelheid koffie. 2.3 Zet de filter op de juiste plaats boven de kan. 2.4 Vult het koffiezetapparaat met juiste hoeveelheid koud water. 2.5 Zet het apparaat aan. 2.6 Serveert de koffie wanneer er geen water meer doorloopt. 2.7 Zet het apparaat uit wanneer de koffiekan leeg is of wanneer het voorlopig niet gebruik wordt.

3

Nazorg: 3.1 Gooit het filterzakje weg bij het GFT- afval. 3.2 Maakt het apparaat schoon. 3.3 Ruimt de gebruikte materialen schoon en droog op. 3.4 Haalt zo nodig de stekker uit het stopcontact. 3.5 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

72 

3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2





+IFVYMOQEKRIXVSR



-RLSYHIPMNOIEREP]WIKIFVYMOQEKRIXVSR

WPPS Zorgvrager ;%8

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

,3)

Ga na of eventuele wensen uit te voeren zijn.

0)8  34 8-4

 ;%8

Denk aan eventuele richtlijnen vanuit de organisatie. Vraag zo nodig de gebruiksaanwijzing van de magnetron.

Omgeving Haal alles wat je niet nodig hebt uit de magnetron.

 ;%8

 ;%8

Steek zo nodig de stekker in het stopcontact. Techniek Een combimagnetron is een combinatie van een magnetron en een oven. Beide functies kunnen apart worden ingeschakeld en ook gecombineerd. Bruikbaar servies: – glas; – stevig serviesgoed, bijv. porselein; – papier en kunststof dat bestand is tegen hoge temperaturen.

0)8  34

Niet geschikte materialen zijn: – metaal (bijv. roestvrij staal, aluminium, koper en zilver; – kristal; – serviesgoed en glaswerk met metalen randjes; – hout. – plastic verpakkingen van zuivel of andere producten, die kunnen smelten.

;%8

Folie: Magnetronfolie of dik huishoudfolie om af te dekken (i.p.v. deksel of bord).

0)8  34

Zo wordt uitdrogen voorkomen.

73

;%8

De folie mag niet in aanraking komen met het gerecht, want dan smelt het. Schoonmaakmaterialen: zie 3.3.1

 ;%8

Lees het recept.

,3)

Let vooral op het vermogen van de magnetron, aangeduid met W = Watt. en op de tijd.

0)8  34 8-4

Hoe meer Watt, des te minder kan de tijd ingesteld worden. De magnetron is alleen geschikt om kleine porties op te warmen of gaar te maken.

UJKEFOT



Zorgvrager

;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Ga na of de zorgvrager wil helpen.

0)8  34

Ga na wat de behoeften en mogelijkheden van de zorgvrager zijn.



 ;%8

0)8  34



Omgeving Zorg dat de magnetron geen gevaar kan zijn voor kleine kinderen. Zorg dat kleine kinderen niet bij de magnetron kunnen. Techniek

;%8

Zet het gerecht in de magnetron.

,3)

Dek het gerecht zo nodig af met een speciaal deksel of met doorzichtig huishoudfolie waarin enkele gaatjes worden geprikt. Je kunt ook speciaal magnetronfolie nemen.

0)8  34

Door het af te dekken voorkom je spatten en het vocht blijft in het gerecht. Voedsel dat niet geschikt is: – met een vel of schil, zoals eieren in de schaal; – voedsel dat bij het gaar worden water op moet nemen, zoals deegwaren, peulvruchten en gedroogde producten. Controleer of het voedingsmiddel in de magnetron verwarmd kan worden en of het serviesgoed in de magnetron kan! Warm geen moedermelk op in de magnetron. Hierdoor worden afweerstoffen en vitamines vernietigd.

74 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

8-4

De vloeistof in de fles of beker kan gemakkelijk te warm worden, terwijl de fles/beker niet warm aanvoelt!

 ;%8

0)8  34

Sluit de deur. Controleer of het kookplateau vrij kan draaien.

 ;%8

Stel de juiste tijd en of het gewenste programma in.

,3)

Instellen met behulp van de draaiknop of tiptoetsen. Met een magnetron kun je gerechten en dranken verwarmen en koken. Diepvriesproducten kunnen ermee ontdooid worden.

0)8  34 8-4

Verhit een gerecht nooit langer dan de aangegeven kooktijd. Laat altijd een kier tussen het bakje en het deksel, zodat stoom kan ontsnappen.

 ;%8

Roer zo nodig af en toe in het gerecht of draai of keer het gerecht.

,3)

Pak hiervoor schone vork of garde maar laat die niet in de magnetron achter. Het gerecht wordt dan gelijkmatig warm.

 ;%8

Haal het gerecht uit de magnetron.

,3)

Pak het gerecht uit de magnetron als de tijd verstreken is. Controleer of het gaar en/of warm is. De temperatuur van het gerecht kan gemeten worden met een voedselthermometer.

0)8  34

Doe dit niet tijdens het kookproces, of je dient een speciale thermometer te gebruiken die hiervoor bedoeld is. Inschakelen op een te hoog vermogen en een te lange tijd geeft een verdroogd en verbrand gerecht.

75

8-4

Je kunt het kookproces altijd stoppen door de deur van de magnetron te openen. De magnetron slaat dan automatisch af. Bij babyvoeding is het beslist noodzakelijk de temperatuur te controleren! Laat het gerecht zo nodig even staan om na te garen. Is er in een afgesloten bakje gekookt, open het bakje dan uiterst voorzichtig, zodat je jezelf niet kunt verbranden aan de stoom!

OB



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

,3)

Houd rekening met de wensen van de zorgvrager, maar ook met de grenzen van de organisatie en van jezelf.



Omgeving

;%8

Haal zo nodig de stekker uit het stopcontact.



Techniek

;%8

Ruim de gebruikte materialen schoon en droog op.

 ;%8

Maak de magnetron zo nodig schoon en droog.

,3)

Zie o.a. 3.3.1.

0)8  34

Gebruik een zachte doek en een sopje van vaatwasmiddel of vloeibare zeep. Gebruik geen schuurmiddel of agressieve reinigingsmiddelen.

8-4

Laat de deur zo nodig een paar minuten openstaan, zodat de waterdamp kan verdwijnen.

76 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2






9MXZSIVMRKWWXERHEEVHZSSVLIXKIFVYMOZERHIQEKRIXVSR

De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan doen.

WPPS 1

Lees indien nodig de gebruiksaanwijzing.

2

Verzamel de materialen: de magnetron, het gerecht, geschikt servies en zo nodig folie.

UJKEFOT 1

Lees het recept en let op het noodzakelijke vermogen en de kooktijd.

2

Controleer of het voedingsmiddel in de magnetron verwarmd kan worden en of het serviesgoed in de magnetron kan.

3

Zet het gerecht in de magnetron.

4

Controleer of het kookplateau vrij kan draaien.

5

Sluit de deur.

6

Stel de juiste tijd in of het gewenste programma.

7

Zet de magnetron aan.

8

Roer indien nodig af en toe in het gerecht.

9

Haal het gerecht uit de magnetron als de tijd verstreken is en de magnetron is afgeslagen.

10

Laat zo nodig het gerecht even staan om na te garen.

1

Haal zo nodig de stekker uit het stopcontact.

2

Maak de magnetron, indien nodig, schoon.

3

Ruim de gebruikte materialen schoon en droog op.

4

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

OB

77






3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXKIFVYMOQEKRIXVSR 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: 1.1 Leest indien nodig de gebruiksaanwijzing.

Verzamelt de volgende materialen: 1.2 De magnetron. 1.3 Gerecht. 1.4 Geschikt servies. 1.5 Zo nodig (magnetron)folie.

2

Uitvoering: 2.1 Leest het recept en let op het noodzakelijke vermogen en de kooktijd. 2.2 Controleert of het voedingsmiddel in de magnetron verwarmd kan worden en of het serviesgoed in de magnetron kan. 2.3 Zet het gerecht in de magnetron. 2.4 Controleert of het kookplateau vrij kan draaien. 2.5 Sluit de deur. 2.6 Stelt de juiste tijd in of het gewenste programma. 2.7 Zet de magnetron aan. 2.8 Roert indien nodig af en toe in het gerecht. 2.9 Haalt het gerecht uit de magnetron als de tijd verstreken is en de magnetron is afgeslagen. 2.10 Laat zo nodig het gerecht even staan om na te garen.

3

Nazorg: 3.1 Haalt zo nodig de stekker uit het stopcontact. 3.2 Maakt de magnetron indien nodig schoon. 3.3 Ruimt de gebruikte materialen schoon en droog op. 3.4 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

78 

3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2





+IFVYMOQM\IV



-RLSYHIPMNOIEREP]WIKIFVYMOQM\IV

WPPS



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

,3)

Ga na of eventuele wensen uit te voeren zijn.

0)8  34

Denk aan eventuele richtlijnen vanuit de organisatie.

8-4

Vraag zo nodig de gebruiksaanwijzing van de mixer.



Omgeving

;%8

Zet de mixer op een geschikte plaats.

,3)

Bekijk welk stopcontact je kunt gebruiken en zorg voor voldoende werkruimte.

0)8  34 8-4

Maak zo nodig plaats op het aanrecht of op een tafel. Denk hierbij ook aan een geschikte plek, waarbij je de juiste werkhouding kunt aannemen.

 ;%8

Techniek Verzamel de materialen. De mixer/staafmixer

0)8  34

Een staafmixer kun je goed gebruiken om moes te maken voor bijv. babyvoeding.

;%8

Hulpstukken Bijv. deeghaken voor het mengen van beslag, en garde om mee te kloppen.

0)8  34

;%8

Wees voorzichtig met bepaalde hulpstukken, deze kunnen scherp zijn. De te verwerken voedingsmiddelen Dit zijn de producten die je wilt mixen, zoals slagroom, aardappelpuree of cakebeslag.

79

;%8 0)8  34

Een geschikte mengbeker of mengkom Bij een mixer is een ronde brede kom handig en bij een staafmixer een smalle, hoge kom.

;%8

Zo nodig andere materialen, zoals een pannenlikker, lepel of schaal. Om de ingrediënten uit de kom te halen. Om de verwerkte ingrediënten in te doen.

 ;%8

Een schort

,3)

Doe een kookschort voor of bescherm je kleding bijvoorbeeld met een theedoek of een stuk keukenpapier als er geen schort is.

;%8

Schoonmaakmaterialen: zie 3.3.1.

UJKEFOT



Zorgvrager

;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Ga na of de zorgvrager wil helpen.

0)8  34

 ;%8

0)8  34 8-4



Ga na wat de behoeften en mogelijkheden van de zorgvrager zijn. Omgeving Zorg dat er tijdens het gebruik geen gevaar kan zijn voor kleine kinderen. Ook op ouderen die het gevaar niet beseffen, dien je op te letten. Elektrische apparatuur is geen kinderspeelgoed! Techniek

;%8

Neem de juiste werkhouding in.

,3)

Zorg dat je rug recht is. Ga niet onnodig lang staan.

80 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ;%8

Bewerk zo nodig de te mixen voedingsmiddelen.

,3)

Schil bijvoorbeeld het fruit, was de groente of snij het klein.

 ;%8

Doe de ingrediënten in een mengkom of mengschaal.

,3)

Gebruik hierbij een lepel of een pannenlikker. Ga hygiënisch te werk en was zo nodig je handen tussendoor.

 ;%8

Zet de hulpstukken op de juiste manier in de mixer.

,3)

Zie eventueel gebruiksaanwijzing.

0)8  34

Denk aan je eigen veiligheid: verwissel of verwijder geen hulpstukken terwijl de stekker nog in het stopcontact zit.

 ;%8

Zet de mixer op de juiste snelheid.

 ;%8

Schakel de mixer in.

,3)

Doe de stekker in het stopcontact. Met de aan/uit schakelaar of met de knop waarmee je de snelheid kunt instellen, schakel je de mixer in.

0)8  34

Kom hierna niet meer aan de draaiende onderdelen! Denk om je veiligheid!

81

 ;%8

Beweeg zo nodig de mixer.

,3)

Op en neer (bij staafmixer) of maak draaibewegingen.

0)8  34

Zo zorg je ervoor dat alles goed gemixt wordt. Ook aan de randen en op de bodem.

 ;%8

Schakel de mixer uit.

,3)

Met behulp van de aan/uit schakelaar of door de regelaar op nul te zetten.

 ;%8

Haal de stekker uit het stopcontact.

,3)

Zorg dat je handen droog zijn en haal de stekker uit het stopcontact met de ene hand en geef met de andere hand tegendruk.

0)8  34

Met natte handen kun je stroom krijgen.

 ;%8

Doe het gemixte voedsel in een schaal of verwerk het verder.

,3)

Verplaats het voedsel met behulp van een pannenlikker of lepel.



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

OB

8-4

Houd rekening met de wensen van de zorgvrager, maar ook met de grenzen van de organisatie en van jezelf.

82 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



Omgeving

;%8

Laat de omgeving opgeruimd achter.

,3)

Zorg bijvoorbeeld voor een schoon aanrecht.



Techniek

;%8

Maak de mixer schoon en droog.

,3)

Haal de losse onderdelen eraf en maak ze schoon. Neem het motorhuis met een vochtige doek met sop af. Zie o.a. 3.3.1.

0)8  34

De motor mag nooit vochtig worden. Je mag dit dus nooit onder water dompelen. Bepaalde onderdelen kunnen in de vaatwasser afgewassen worden, maar het motorhuis niet!

8-4

Denk om je veiligheid met scherpe onderdelen!

 ;%8

Ruim de overige gebruikte materialen schoon en droog op.

83






9MXZSIVMRKWWXERHEEVHZSSVLIXKIFVYMOZERHIQM\IV

De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan doen.

WPPS 1

Lees indien nodig de gebruiksaanwijzing.

2

Verzamel de materialen: de mixer met eventuele hulpmiddelen, de te bewerken voedingsmiddelen, een geschikte mengbeker of mengkom, zo nodig ander materialen als een pannenlikker, lepel, schaal of schort.

UJKEFOT 1

Bewerk zo nodig de te mixen voedingsmiddelen voor (bijvoorbeeld schillen, wassen, klein snijden).

2

Doe de ingrediënten in een mengkom of mengschaal.

3

Zet het juiste hulpmiddel in de mixer.

4

Zet de mixer op de juiste snelheid.

5

Doe de stekker in het stopcontact en zet de mixer aan.

6

Houd de mixer in de beker/kom om spetteren te voorkomen.

7

Beweeg de mixer zo nodig op en neer of maak draaibewegingen.

8

Doe de mixer uit.

9

Doe het gemixte gerecht in een schaal of verwerk het verder.

1

Haal de stekker uit het stopcontact.

2

Maak de mixer en de hulpmiddelen schoon.

3

Ruim de overige gebruikte materialen schoon en droog op.

4

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

OB

84

9MXZSIVMRKWWXERHHEEVH

Zorg voor woon- en leefomgeving 2





3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXKIFVYMOQM\IV 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: 1.1 Leest indien nodig de gebruiksaanwijzing.

Verzamelt de volgende materialen: 1.2 De mixer met eventuele hulpstukken. 1.3 De te bewerken voedingsmiddelen. 1.4 Geschikte mengbeker of mengkom. 1.5 Zo nodig andere materialen als bijvoorbeeld pannenlikker, lepel, schaal, een schort.

2

Uitvoering: 2.1 Bewerkt zo nodig de te mixen voedingsmiddelen voor (bijvoorbeeld schillen, wassen, klein snijden). 2.2 Doet de ingrediënten in een mengkom of mengschaal. 2.3 Zet het juiste hulpmiddel in de mixer. 2.4 Zet de mixer op de juiste snelheid. 2.5 Doet de stekker in het stopcontact en zet de mixer aan. 2.6 Houdt de mixer in de beker/kom om spetteren te voorkomen. 2.7 Beweegt de mixer zo nodig op en neer op maakt draaibewegingen. 2.8 Doet de mixer uit. 2.9 Doet het gemixte gerecht in een schaal of verwerkt het verder.

3

Nazorg: 3.1 Haalt de stekker uit het stopcontact. 3.2 Maakt de mixer en de hulpmiddelen schoon. 3.3 Ruimt de overige gebruikte materialen schoon en droog op. 3.4 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

85





+IFVYMOSZIR



-RLSYHIPMNOIEREP]WIKIFVYMOSZIR

WPPS



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

,3)

Ga na of eventuele wensen uit te voeren zijn.

0)8  34 8-4

Denk aan eventuele richtlijnen vanuit de organisatie. Vraag zo nodig de gebruiksaanwijzing van de oven of vraag uitleg aan de zorgvrager.

 ;%8

Omgeving Zorg voor geschikte ruimte om de producten uit de grill/oven weg te zetten.

,3)

Haal alles wat je niet nodig hebt uit de oven.

 ;%8

Techniek Verzamel de materialen.

de oven

,3)

De oven kan ook gecombineerd zijn met een magnetron. In een oven zit vaak een grillstand, d.w.z. een extra warmte-element om gerechten snel een krokant laagje te geven. In een oven kan de warmte van verschillende zijden komen. In een heteluchtoven verdeelt de warme lucht door de hele oven (door ventilator achterwand). De temperatuur is daardoor overal in de oven gelijk. De stand (temperatuurinstelling) is lager dan in een gewone elektrische oven (zie recept). Je kunt meerdere platen tegelijk in de oven zetten.

;%8

– het gerecht; – passend rooster, bakplaat of braadslede; – geschikte schaal of bakvorm voor oven; – zo nodig lucifers.

86 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

0)8  34

Bij het gebruik van een gasoven, heb je lucifers nodig om de oven aan te steken

;%8

– bakpapier of olie met een kwastje; – een voedseltang of twee lepels met lange stelen, om zo nodig het voedsel mee om te keren; – zo nodig een draaispit en lekbak, bij het grilleren van vlees; – ovenwanten om te voorkomen dat je je handen verbrandt; – schoonmaakmaterialen: zie 3.3.

 ;%8

Steek de oven aan.

,3)

Zie gebruiksaanwijzing. Bekijk of het een gasoven is of een elektrische en op welke manier je de oven dient aan te maken.

0)8  34

Een oven op gas steek je aan met behulp van een lucifer. Bij een elektrische oven zet je de bedieningsknop(pen) op de gewenste stand en/of de gewenste temperatuur. Bekijk bij een gasoven of de gaskraan (meestal achter het fornuis) open staat. Zorg dat je de knop lang genoeg (± 20 seconden) ingedrukt houdt als je een lucifer boven de aansteekopening (aan voorkant ovenbrander) hebt gehouden en de waakvlam is gaan branden. Controleer of de brander blijft branden.

8-4

Het aansteken mag niet te lang duren. In geval van twijfel kun je beter even stoppen om gas uit de ovenruimte te laten ontsnappen, anders kun je grote steekvlammen krijgen. Probeer het later weer.

 ;%8

Verwarm zo nodig de oven voor.

,3)

Bij het bereiden van gerechten (bijvoorbeeld taart bakken of pizza afbakken) dien je de oven voor te verwarmen voordat je het gerecht erin zet

8-4

(meestal 10 minuten). Houd rekening met eventuele voorbereidingstijd voor gerechten (bijvoorbeeld het maken van deeg).

87

UJKEFOT



Zorgvrager

;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Ga na of de zorgvrager wil helpen.

0)8  34



Ga na wat de behoeften en mogelijkheden van de zorgvrager zijn. Omgeving

;%8

Zorg dat de oven geen gevaar kan zijn voor kleine kinderen.

,3)

Houd er rekening mee dat de buitenkant van de oven (deur) heet kan worden.



Techniek

;%8

Leg bakpapier op de bakplaat of rooster of vet het in.

,3)

Leg het bakpapier op de bakplaat/rooster. Vouw of knip het zo nodig op maat.

0)8  34

Om te voorkomen dat de onderkant van het gerecht vast gaat zitten aan de bakplaat/ het rooster.

,3)

Met een kwast olie op de bakplaat/rooster doen. Doe bijvoorbeeld wat olie in een kommetje.

 ;%8

Zet het gerecht in de oven.

,3)

Zet het rooster op de juiste plaats in de oven.

0)8  34

De temperatuur in de oven is niet overal gelijk. Zoek de juiste hoogte op in het recept of in de gebruiksaanwijzing.

8-4

Bij grilleren van vlees kun je het gerecht ook aan het spit steken.

 ;%8

Zet bij grilleren van vlees de ovendeur een stukje open.

,3)

Gebruik zo nodig een afschermplaat voor de schakelaars van het bedieningspaneel.

0)8  34

Om de schakelaars tegen de hitte te beschermen. Tijdens het grilleren moet er buitenlucht bij het gerecht kunnen komen, zodat het vocht uit het gerecht kan verdampen.

8-4

88 

%REP]WI

Bij grilleren wordt het gerecht krokant.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ;%8

Stel de tijd en de temperatuur in.

,3)

Zet de klok/kookwekker en zet de bedieningsknop op de gewenste stand.

 ;%8

Draai de gerechten zo nodig om.

,3)

Met behulp van twee lepels of een voedseltang het gerecht draaien. Zodat het gerecht zo nodig aan alle kanten gelijkmatig bruin kan worden.

 ;%8

Controleer of het gerecht naar wens is.

,3)

Bij een taart kun je met een prikker controleren of het gaar is.

0)8  34

Prik tijdens de bereiding niet in vlees, omdat de vleessappen dan verloren gaan.

8-4

Bij het bakken van cake, taart en souflés moet je de oven tussendoor niet opendoen. Het gerecht zakt dan in!

 ;%8

Schakel de oven uit.

,3)

Een elektrische oven kun je ongeveer 5 minuten eerder uitschakelen, omdat de oven nog langer warm blijft.

 ;%8

Haal het gerecht uit de oven.

,3)

Doe ovenwanten aan en zorg dat je het gerecht op een hittebestendige ondergrond zet.

OB



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

,3)

Vraag of het gerecht naar wens is.

0)8  34

Houd rekening met de wensen van de zorgvrager, maar ook met de grenzen van de organisatie en van jezelf.

89



Omgeving

;%8

Zorg dat je een hete ovenschaal of hete roosters veilig op een hittebestendige ondergrond zet.

,3) 0)8  34

Zet zo nodig onderzetters op het aanrecht. Niet alle aanrechtbladen zijn hittebestendig!



Techniek

;%8

Laat de oven afkoelen.

,3)

Zet eventueel de deur van de oven een stukje open. (De oven kan ook met een dichte deur afkoelen).

0)8  34

Let hierbij op het gevaar van stoten en het gevaar dat kleine kinderen zich kunnen branden.

 ;%8

Ruim de gebruikte materialen schoon en droog op.

 ;%8

Maak de oven schoon.

,3)

Zie o.a. 3.3.1.

0)8  34

Het kan nodig zijn om een speciale ovenreiniger te gebruiken. Let hierbij goed op je eigen veiligheid! Lees goed de gebruiksaanwijzing en op de waarschuwingssymbolen. Gebruik handschoenen.

8-4

Een lauwwarme oven is gemakkelijker schoon te maken. Het vuil laat sneller los.

90 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

9MXZSIVMRKWWXERHEEVHZSSVLIXKIFVYMOZERHISZIR




De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan doen.

WPPS 1

Lees indien nodig de gebruiksaanwijzing.

2

Verzamel de materialen: de oven, het gerecht, een passend ovenrooster, een geschikte schaal/bakvorm, zo nodig lucifers, zo nodig bakpapier of olie met een kwastje en zo nodig voedseltang of twee lepels met lange stelen, zo nodig draaispit en lekbak en ovenwanten.

3

Haal alles wat je niet nodig hebt uit de oven.

4

Verwarm zo nodig de oven voor.

1

Vet het ovenrooster in met kwast en olie of gebruik bakpapier.

2

Zet het rooster en het gerecht op de juiste plaats in de oven.

UJKEFOT

3

Zet bij het grilleren van vlees de ovendeur een stukje open.

4

Stel juiste tijd en temperatuur in.

5

Draai de gerechten zo nodig af en toe om.

6

Schakel de oven uit.

7

Haal het gerecht uit de oven.

1

Laat de oven afkoelen.

2

Ruim de gebruikte materialen schoon en droog op.

3

Maak de oven schoon.

4

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

OB



91





3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXKIFVYMOSZIR 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: 1.1 Leest indien nodig de gebruiksaanwijzing.

Verzamelt de volgende materialen: 1.2 De oven. 1.3 Het gerecht. 1.4 Een passend ovenrooster. 1.5 Een geschikte schaal of bakvorm. 1.6 Zo nodig lucifers (voor een oven/grill op gas). 1.7 Eventueel bakpapier of olie met een kwastje. 1.8 Een voedseltang of twee lepels met lange stelen. 1.9 Zo nodig draaispit en lekbak. 1.10 Ovenwanten. 1.11 Haalt alles wat niet nodig is uit de oven. 1.12 Verwarmt zo nodig de oven voor.

2

Uitvoering: 2.1 Vet ovenrooster in met kwast en olie of gebruikt bakpapier. 2.2 Zet rooster en het gerecht op de juiste plaats in de oven. 2.3 Zet bij het grilleren van vlees de ovendeur een stukje open. 2.4 Stelt juiste tijd en temperatuur in. 2.5 Draait de gerechten zo nodig af en toe om. 2.6 Schakelt de oven uit. 2.7 Haalt het gerecht uit de oven.

3

Nazorg: 3.1 Laat de oven afkoelen. 3.2 Ruimt de gebruikte materialen schoon en droog op. 3.3 Maakt de oven schoon. 3.4 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

92 

3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



,IXEJ[EWWIRQIXHIZEEX[EWQEGLMRI



-RLSYHIPMNOIEREP]WIZSSVLIXEJ[EWWIRQIXHI ZEEX[EWQEGLMRI



WPPS



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

,3)

Ga na of eventuele wensen uit te voeren zijn.

0)8  34 8-4

Denk aan eventuele richtlijnen vanuit de organisatie. Vraag zo nodig de gebruiksaanwijzing van de vaatwasmachine. In een instelling kun je ook professionele vaatwasmachines tegenkomen. Het wasproces in deze machines is sneller dan bij de vaatwasmachine in privéhuishoudens. Het kan zijn dat er op bepaalde tijden een goedkoper stroomtarief geldt. Daarmee kun je geld besparen.



Omgeving

;%8

Zorg dat de machine klaar voor gebruik is.

,3)

Steek zo nodig de stekker in het stopcontact en draai de waterkraan open.

0)8  34

Meestal is dit niet nodig omdat men water en stroom niet steeds afsluit. Aan- en uitzetten van de machine is dan voldoende.

8-4

Bij ingebouwde afwasmachines is het niet mogelijk.

93



Techniek

;%8

Verzamel de materialen.

,3)

Verzamel: – vuile vaat; – schone theedoek; – werkdoekje; – eventueel huishoudhandschoenen; – vaatwasmiddel; – glansspoelmiddel; – onthardingszout; – afvalbak.

0)8  34

In plaats van vaatwasmiddel, glansspoelmiddel en onthardingszout kunnen ook vaatwastabletten worden gebruikt, waar dit allemaal inzit. In tabletvorm zijn deze middelen vaak gecombineerd (zie verpakking). Let er vooral op wat er wel en wat er niet in mag. Bijvoorbeeld kristal en hout mogen niet in de vaatwasser. Geglazuurd servies of zilver en tin kunnen gaan verkleuren of bleek worden. Wat niet in de vaatwasmachine mag, kun je met de hand afwassen (zie 2.3.1). Bij professionele vaatwasmachines zijn grote verpakkingen aangesloten. Deze dienen geregeld vervangen of bijgevuld worden.

8-4

Er zijn veel verschillende vaatwasmachines. Lees daarom goed de instructie.

 ;%8

Verwijder zo nodig voedselresten.

,3)

Gooi de voedselresten in de afvalbak.

 ;%8

Spoel eventueel voor.

,3)

Extra vuil en aangekoekt vaatwerk voorspoelen onder de kraan.

0)8  34 8-4

94 

%REP]WI

Meestal kan het vaatwerk zonder voorspoelen in de machine worden gezet. Overbodig voorspoelen is verspilling van water.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

UJKEFOT



Zorgvrager

;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Ga na of de zorgvrager wil helpen.

0)8  34

Ga na wat de behoeften, gewoonten en mogelijkheden van de zorgvrager zijn.

 ;%8

0)8  34

Omgeving Kleine kinderen uit de buurt van de machine houden. Vaatwasmiddelen en glansspoelmiddelen kunnen zeer gevaarlijk zijn als ze dit in hun mond krijgen. In een geopende vaatwasmachine kunnen nog resten vaatwasmiddel zijn achtergebleven.



Techniek

;%8

Zet het vuile vaatwerk in de korven van de machine.

,3)

Zet het vaatwerk met de opening naar beneden en zo mogelijk een beetje schuin.

0)8  34 ,3)

Borden zoveel mogelijk verticaal, zodat het water eruit kan lopen. Zorg dat het serviesgoed niet tegen elkaar aan staat. Het serviesgoed droogt beter en je voorkomt breuk.

0)8  34

Plaats bestek in de bestekbakjes. Met de steel naar beneden, behalve bij dunne stelen (zoals bij theelepeltjes). Ze kunnen er dan doorheen gaan.

,3)

Glazen en kopjes liefst in de bovenste korf. Pannen, schalen en bestek liefst in de onderste korf.

95

 ;%8

Schuif de korven in de machine.

,3)

Doe dit met een rechte rug en zonder je rug te draaien.

0)8  34

Werk met je rug recht. Voorkom een gedraaide ruggenwervel. Sta dicht bij het werk. Zoek zo mogelijk met de vrije hand steun. Zak daarvoor door de knieën.

 ;%8

Controleer of de sproeiers vrij kunnen ronddraaien.

,3)

Laat de sproeier ronddraaien. Verander zo nodig de plaats van vaatwerk.

 ;%8

Doe vaatwasmiddel in het bakje en sluit het bakje.

,3)

Volg de aanwijzingen op de verpakking voor benodigde hoeveelheid poeder/ vloeibaar wasmiddel of neem een tablet.

0)8  34

Bij machines zonder bakje dien je het vaatwasmiddel op de binnenkant van de deur te strooien.

8-4

Denk aan het milieu: gebruik niet meer vaatwasmiddel dan aanbevolen wordt en gebruik zo mogelijk vaatwasmiddel zonder fosfaat en chloor.

 ;%8

Controleer zo nodig de hoeveelheid naspoelmiddel en onthardingszout.

,3)

Dit kun je meestal zien doordat er een lampje gaat branden of een venstertje verkleurd (zie de gebruiksaanwijzing).

0)8  34

Vul het middel zo nodig bij (zie de gebruiksaanwijzing). Glansspoelmiddel: in het hiervoor bestemde bakje. Onthardingszout: trek het onderrek naar voren. Draai de schroefdop van het reservoir, zet de trechter erop, giet zout erin en doe de dop er weer op.

8-4

Als je glansspoelmiddel knoeit tijdens het vullen, verwijder dit dan direct, anders krijg je te veel schuim. Vul het glansspoelmiddel bij net voordat je de vaatwasmachine aanzet, anders kan het roestvrijstaal worden aangetast.

96 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ;%8

Stel het juiste programma in.

,3)

Vaak kun je kiezen tussen sterk, normaal, eco en snel of kun je de temperatuur kiezen (zie de gebruiksaanwijzing).

0)8  34

Dit is afhankelijk van de hoeveelheid etensresten en in hoeverre de etensresten zijn aangekoekt. Ook maakt het uit wat voor soort materiaal in de vaatwasmachine wordt gezet (bijvoorbeeld glazen, pannen, borden).

8-4

Besparingstip: bij een niet vol beladen machine kun je meestal gebruik maken van een minder sterk programma. Schakel de machine zo mogelijke pas in als die vol is om water en energie te besparen. Je kunt om het aandrogen van etensresten te voorkomen even een voorspoelprogramma inschakelen.

 ;%8

Zet de machine in werking.

,3)

Door de aan-/uitknop in te drukken.

 ;%8

Laat het vaatwerk uitdampen.

,3)

Laat het vaatwerk in de machine staan met de deur dicht.

0)8  34

Anders kun je eventueel houtwerk in de keuken aantasten.

 ;%8

Haal de schone vaat uit de machine.

,3)

Begin met het onderrek.

0)8  34

Je voorkomt dan druppelen van het bovenrek op het droge vaatwerk in het onderrek. Als het vaatwerk is afgekoeld, kun je de machine leeghalen. Mocht je niet weten waar iets opgeruimd dient te worden, vraag het dan aan de zorgvrager/collega’s.

,3)

Werk met een rechte rug, om onnodige belasting van je rug te voorkomen. Droog de vaat zo nodig af met de theedoek.

0)8  34

Er kunnen waterresten blijven staan in bijvoorbeeld in een holle onderkant van een mok.

97

OB



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

,3)

Vraag of alles op de juiste plek is opgeruimd.



Omgeving

;%8

Draai zo nodig de waterkraan dicht en trek eventueel de stekker eruit.

0)8  34

Zorg bij het uittrekken van de stekker voor droge handen (om een stroomstoot te voorkomen).



Techniek

;%8

Reinig de zeef.

,3)

Verwijder na afloop de zeef uit de machine, spoel deze schoon en plaats hem terug.

0)8  34 8-4

Meestal zijn het twee zeven inéén: een grove en een fijne zeef. Na het reinigen van de filters moet het water er met een rechte straal doorheen lopen.

 ;%8

Maak de machine schoon en droog.

,3)

Met een werkdoekje vooral de randen bij de deur schoonmaken.

0)8  34

Zorg dat de binnen- en buitenkant van de machine schoon en droog is. Hier blijft vaak vuil zitten.

 ;%8

Ruim de gebruikte materialen op.

,3)

Hang theedoek en werkdoek te drogen.

0)8  34

98 

%REP]WI

Doe ze zo nodig in de was.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

9MXZSIVMRKWWXERHEEVHZSSVLIXEJ[EWWIRQIXZEEX[EWQEGLMRI




De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan doen.

WPPS 1

Verzamel de materialen: zo nodig de gebruiksaanwijzing van de machine, vuile vaat, vaatwasmiddel voor de vaatwasmachine, naspoelmiddel, onthardingszout, theedoek, werkdoekje, eventueel huishoudhandschoenen en afvalbak.

UJKEFOT 1

Lees zo nodig de gebruiksaanwijzing.

2

Verzamel de vuile vaat.

3

Doe desgewenst huishoudhandschoenen aan.

4

Verwijder voedselresten in afvalbak.

5

Klap de deur van de vaatmachine neer en schuif het onderrek uit de machine naar voren.

6

Doe vaatwerk zoals borden, schalen, pannen en bestek (in bestekbak) in het onderrek en schuif dit rek weer in de machine.

7

Trek het bovenrek naar je toe en zet vuil serviesgoed in het bovenrek.

8

Let op de lichaamshouding bij het inruimen (rug recht, geen gedraaide rug, dicht bij het werk staan).

9

Controleer of de sproeiers vrij kunnen ronddraaien.

10

Doe de juiste hoeveelheid vaatwasmiddel in het bakje en sluit het bakje.

11

Controleer zo nodig de hoeveelheid naspoelmiddel en onthardingszout en vul zo nodig aan.

12

Kies het juiste programma.

13

Sluit de machine en draai zo nodig de waterkraan open.

14

Wacht na afloop minstens een kwartier met het openen van de deur en zet de deur daarna op een kier open.

15

Haal de schone vaat uit de machine.

16

Droog de vaat zo nodig af met de theedoek.

99

OB

100

1

Ruim de vaat op.

2

Draai zo nodig de waterkraan dicht.

3

Verwijder de zeef en spoel de zeef schoon.

4

Controleer of de sproeiopeningen nog open zijn.

5

Maak binnen- en buitenkant van de machine schoon en droog.

6

Hang theedoek en werkdoekje zo nodig te drogen.

7

Vraag of de zorgvrager/opdrachtgever tevreden is.

9MXZSIVMRKWWXERHEEVH

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXZSSVEJ[EWWIRQIXHI



ZEEX[EWQEGLMRI 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: Verzamelt de volgende materialen: 1.1 Zo nodig de gebruiksaanwijzing van de machine. 1.2 Vuile vaat. 1.3 Vaatwasmiddel voor de vaatwasmachine 1.4 Naspoelmiddel. 1.5 Onthardingszout. 1.6 Schone theedoek. 1.7 Eventueel huishoudhandschoenen. 1.8 Afvalbak. 1.9 Werkdoekje.

1.10 Leest zo nodig de gebruiksaanwijzing. 1.11 Verzamelt de vuile vaat. 1.12 Doet desgewenst huishoudhandschoenen aan. 1.13 Verwijdert voedselresten in afvalbak. 2

Uitvoering: 2.1 Klapt de deur van de vaatwasmachine neer en schuift het onderrek uit de machine naar voren. 2.2 Doet vaatwerk zoals borden, schalen, pannen en bestek (in bestekbak) in onderrek en schuift dit rek weer in de machine. 2.3 Trekt het bovenrek naar je toe en zet vuil serviesgoed in het bovenrek. 2.4 Let op de lichaamshouding bij het inruimen (rug recht, geen gedraaide rug, dicht bij het werk staan). 2.5 Controleert of de sproeiers vrij kunnen ronddraaien. 2.6 Doet de juiste hoeveelheid vaatwasmiddel in het bakje en sluit het bakje. 2.7 Controleert zo nodig de hoeveelheid naspoelmiddel en onthardingszout en vult zo nodig aan. 2.8 Kiest het juiste programma. 2.9 Sluit de machine en draai zo nodig de waterkraan open.

2.10 Wacht na afloop minstens een kwartier met het openen van de deur en zet daarna de deur op een kier open. 2.11 Haalt de schone vaat uit de machine 2.12 Droogt de vaat zo nodig af met de theedoek.

101

2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

3

Nazorg: 3.1 Ruimt de vaat op. 3.2 Draait zo nodig de waterkraan dicht. 3.3 Verwijdert de zeef en spoelt de zeef schoon. 3.4 Controleert of de sproeiopeningen nog open zijn. 3.5 Maakt binnen- en buitenkant van de machine schoon en droog. 3.6 Hangt theedoek en werkdoekje zo nodig te drogen. 3.7 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

102 

3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



– – – –

–

>36+:6%+)6

>36+:)60)2)6

 0IIVHSIPIRIRVSPPIRWTIP

' 3 2 8 63 0 )) 6  3 *  . )  3 2 ( ) 6 7 8% % 2 ( )  ( 3 ) 0 ) 2  & ) 6)- / 8  , ) & 8 De keukenapparatuur is vrij van zichtbaar stof, losliggend en aangehecht vuil. De koelkast is vrij van aangevroren ijs. Ergonomisch gewerkt (bijv. door ervoor te zorgen dat je zoveel mogelijk op werkhoogte werkt). Veilig gewerkt (door bijv. de koelkast uit te schakelen en glasplaten veilig weg te leggen, jezelf niet te branden bij gebruik van oven of magnetron, jezelf niet te bezeren bij het reinigen van bijv. de keukenmachine). Milieubewust en kostenbewust gewerkt (door bijvoorbeeld niet onnodig veel reinigingsmiddel te gebruiken).

6 3 0 0 ) 2 74) 0 Meneer Schol, 76 jaar (zorgvrager) Je bent niet gewend om zelf voor het huishouden te zorgen. Je vrouw is een maand geleden overleden. Je woont zelfstandig in een bejaardenwoning. Je dokter heeft de thuiszorg ingeschakeld om je te ondersteunen bij de huishoudelijke verzorging. Je zorgt zelf voor je maaltijden. Je weet maar weinig over de werking van de keukenapparatuur. Gelukkig krijg je tweemaal per week hulp van de thuiszorg en kun je daar met veel vragen terecht. Je vindt het fijn om een praatje te maken. Je bent slechthorend.

Jij bent de helpende, die meneer Schol onder andere helpt met het schoonmaken van zijn woning. Sinds drie weken loopt er een stagiaire met je mee. Vanaf het moment dat je met twee personen komt schoonmaken valt het op dat meneer bijna niets meer doet in de keuken. Op de vraag waarom hij niet meer zelf schoonmaakt geeft meneer Schol als antwoord; “Ik word er moe van en jullie zijn met zijn tweeën, dus kun je dubbel werk leveren.” Je ziet geregeld bij meneer Schol in zijn koelkast beschimmelde producten en producten die over de uiterste houdbaarheidsdatum heen zijn. Ook heeft meneer Schol de gewoonte om de kaas onverpakt los op het rek in de koelkast te leggen. Jij gaat hierover in gesprek met meneer Schol en laat hem zien hoe het anders kan. Je hebt de opdracht om de zelfredzaamheid van meneer Schol te bevorderen.

3&7)6:))6()6

Jij observeert en/of neemt het rollenspel op met een videocamera.

103



+)&69-/)232()6,39(/33/83)78)0 

-RPIMHMRK

Je ouders willen een nieuwe keuken aanschaffen. Jij gaat mee naar de keukenzaak. Je ziet allerlei verschillende soorten kooktoestellen. Welk kooktoestel zou jij willen aanschaffen? In dit hoofdstuk leer je over het gebruik en onderhoud van verschillende kooktoestellen.

:SSVOIRRMWXSIXW Maak de voorkennistoets om te kijken of je over de vereiste kennis beschikt. Kruis aan of de bewering waar of niet waar is. 

 

;% %6 

2-)8  ;% %6

&);)6-2+

1 Bij het gebruik van kooktoestellen kun je letten op het energieverbruik. 2 Een inductiekookplaat wordt alleen warm als er een magnetische pan op staat. 3 Bij een kleine pan kies je een kleine kookplaat. 4 Bij elektrische kooktoestellen kun je jezelf niet branden. 5 Bij koken op gas kan de vlam uit gaan.

105 B. Bink et al., Zorg voor woon- en leefomgeving 2, DOI 10.1007/978-90-313-9433-3_4, © 2007 Bohn Stafleu van Loghum

' %797

Monique Zalm, 32 jaar, woont in een aangepaste woning. Ze zit in een rolstoel vanwege haar dwarslaesie. Ze heeft al jaren hulp in de huishouding. Haar kooktoestel op gas is vervangen door een elektrisch kooktoestel. Sindsdien is het haar nog niet gelukt om een maaltijd te bereiden.



7XYHMIEGXMZMXIMXIR

Maak de volgende opdrachten:

106 

1

Monique Zalm moet nieuwe pannen aanschaffen voor haar keramische kookplaat. Kun je haar tips geven waar ze op moet letten?

2

Monique Zalm heeft in een folder een mooie pannenset gezien. Er stond bij: geschikt voor inductiekoken. Kan ze deze pannenset aanschaffen?

7XYHMIEGXMZMXIMXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

3

Je bent op een elektrische kookplaat soep aan het koken. De soep kookt onverwachts over. Wat doe je?

4

Noem 3 manieren om zuinig om te gaan met energie tijdens het koken.

5

Noem 3 verschillende soorten kooktoestellen.

107





+IFVYMOKEWOSSOXSIWXIP



-RLSYHIPMNOIEREP]WIKIFVYMOKEWOSSOXSIWXIP

WPPS



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

,3)

Ga na of eventuele wensen uit te voeren zijn.

8-4

Vraag zo nodig de gebruiksaanwijzing van het gaskooktoestel (= gasfornuis).



Omgeving

;%8

Zorg voor veiligheid.

,3)

Laat personen waarvoor het gaskooktoestel gevaar kan opleveren (bijvoorbeeld kinderen of verwarde personen), niet onbewaakt in de buurt van het kooktoestel komen.



Techniek

;%8

Verzamel de materialen.

,3)

Verzamel: – gaskooktoestel; – lucifers of gasaansteker; – pan of ketel met inhoud.

UJKEFOT



Zorgvrager

;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Ga na of de zorgvrager wil helpen. Ga na wat de behoeften en mogelijkheden van de zorgvrager zijn.

108 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



Omgeving

;%8

Zorg voor voldoende ruimte.

,3)

Zet alles wat je niet nodig hebt van het fornuis.



Techniek

;%8

Kies een geschikte pit.

,3)

De maat van de pan moet passen bij de pit.

0)8  34

Grote pannen op grote pitten zijn geschikt voor het aan de kook brengen van grote hoeveelheden, het frituren of dichtschroeien van vlees en het aan de kook brengen van bijvoorbeeld water. Kleine pannen op kleinere pitten zijn geschikt voor het koken van gerechten in wat kleinere hoeveelheden. Er zit er in het midden of achteraan een kleine pit (= sudderpit), waarop iets gezet kan worden dat heel langzaam gaar moet worden (= sudderen). Ook kan er in het midden een pit zitten die geschikt is voor bijvoorbeeld een wok.

8-4

Gebruik de voorste pitten als je veel in de gerechten moet roeren of iets moet toevoegen. De achterste pitten zijn handig voor gerechten waar je weinig meer aan hoeft te doen tijdens het kookproces.

 ;%8

Kies de juiste bedieningsknop.

,3)

Druk de gekozen bedieningsknop in en draai de knop tot op de laagste stand.

0)8  34

Meestal geeft een tekentje bij de knop aan welke gaspit de knop bedient. De knop moet je soms ook uittrekken i.p.v. indrukken. Na het omdraaien van de knop hoor je het gas stromen. Steek dan het gas meteen aan.

8-4

Wacht je te lang, dan kun je een grote steekvlam krijgen. Let op brandgevaar!

109

 ;%8

Steek het gas aan.

,3)

Aansteken met een brandende lucifer of gasaansteker.

0)8  34 8-4

Let op je eigen veiligheid! Doe het zo ontspannen mogelijk. Er zijn ook extra lange lucifers, zodat je minder bang hoeft te zijn om je vingers te verbranden.

,3)

Soms heeft het kooktoestel een elektrische ontsteking. Wanneer je de knop indrukt, hoor je steeds vonken overspringen (net als bij een gasaansteker).

0)8  34 8-4

Wacht met het loslaten van de knop tot het gas brandt. Soms moet je eerst de gaskraan (achter het fornuis) nog opendraaien. Dit doe je door de knop eerst in te drukken en dan te draaien.

 ;%8

Draai de knop op de juiste stand.

,3)

Voor snel aan de kook brengen: op de hoogste stand. Voor langzaam verwarmen op een lage of middelmatige stand.

0)8  34

Een te grote vlam onder een kleine pan geeft veel energieverlies (kost veel gas) omdat een deel van de warmte dan langs de pan omhoog verdwijnt.

,3)

De uiteinden van de vlammen (die het warmst zijn) dienen onder de pan te blijven.

0)8  34

Als je een grote pan op een kleine pit zet, wordt slechts een klein gedeelte van de pan verhit.

8-4

De standen kunnen aangegeven zijn met cijfers of vlammetjes. Hoe groter het cijfer of de vlam, des te hoger de stand.

 ;%8

Zet de pan met inhoud op de gaspit.

,3)

Zet de pan op het rooster boven de aangestoken gaspit.

8-4

In pannen met een dunne bodem branden gerechten sneller aan, maar in pannen met een dikke bodem komen gerechten minder snel aan de kook.

 ;%8

Bereid het gerecht.

,3)

Zie eventueel hiervoor het recept. – Doe zo mogelijk een deksel op de pan. – Stapel zo mogelijk pannen en schalen om gerechten warm te houden. – Breng een gerecht snel aan de kook.

0)8  34

110 

%REP]WI

Zo ben je zuinig met energie.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

OB



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

0)8  34

Houd rekening met de wensen van de zorgvrager, maar ook met de grenzen van de organisatie en van jezelf.



Omgeving

;%8

Laat de omgeving schoon en opgeruimd achter.

,3)

Ruim de gebruikte materialen op.

0)8  34

Kooktoestellen op gas worden snel vuil. Maak ze regelmatig schoon.



Techniek

;%8

Schakel de gaspit(ten) uit.

,3)

Door de bedieningsknop uit (op nul) te zetten.

 ;%8

Laat de gaspit(ten) afkoelen.

,3)

Je kunt iets anders gaan doen, totdat de gaspitten zijn afgekoeld.

 ;%8

Maak het gaskooktoestel schoon.

,3)

Zie o.a. 3.3.1.

0)8  34

Maak met een sopje het fornuis schoon. Neem zo nodig de gasbranders en de roosters weg. Zorg dat je vooral de brandergaatjes goed droog maakt, anders doen de branders het niet goed meer.

8-4

Als je onregelmatige vlammen ziet, dan zijn de pitten meestal vuil. Maak de branders schoon en prik met een (houten) prikker alle gaatjes open.

,3) 0)8  34

Maak de buitenkant van het fornuis en de bedieningsknoppen schoon. De pitten en roosters kunnen ook in de vaatwasmachine gewassen worden. Pas op voor krassen bij het gebruik van schuurdoekjes/schuursponsjes en schuurmiddelen. Vooral bij geverfde branders.

8-4

Bij een schoonmaakbeurt kun je de gasbranders laten weken in een heet sopje. Daarna zijn ze gemakkelijker schoon te maken. Dit bespaart energie.

111






9MXZSIVMRKWWXERHEEVHZSSVLIXKIFVYMOZERLIXKEWOSSOXSIWXIP

De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan doen.

WPPS 1

Lees indien nodig de gebruiksaanwijzing.

2

Verzamel de materialen: Gaskooktoestel, lucifers of gasaansteker en een geschikte pan of ketel met inhoud.

UJKEFOT 1

Kies een geschikte gaspit.

2

Kies de juiste bedieningsknop.

3

Draai de knop op de laagste stand.

4

Steek het gas aan.

5

Draai de knop op de juiste stand.

6

Zet de pan met inhoud op de aangestoken gaspit.

7

Bereid het gerecht.

1

Schakel de gaspit uit.

2

Laat de gaspit afkoelen.

OB

112

3

Maak het gaskooktoestel schoon.

4

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

9MXZSIVMRKWWXERHEEVH

Zorg voor woon- en leefomgeving 2





3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXKIFVYMOKEWOSSOXSIWXIP 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: 1.1 Leest indien nodig de gebruiksaanwijzing.

Verzamelt de volgende materialen: 1.2 Kooktoestel op gas. 1.3 Lucifers of gasaansteker. 1.4 Pan of ketel met inhoud.

2

Uitvoering: 2.1 Kiest een geschikte gaspit. 2.2 Kiest de juiste bedieningsknop. 2.3 Draait de knop op de laagste stand. 2.4 Steekt het gas aan. 2.5 Draait de knop op de juiste stand. 2.6 Zet de pan met inhoud op de aangestoken gaspit. 2.7 Bereidt het gerecht.

3

Nazorg: 3.1 Schakelt de gaspit uit. 3.3 Laat de gaspit afkoelen. 3.4 Maakt het gaskooktoestel schoon. 3.3 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

113





+IFVYMOIPIOXVMWGLOSSOXSIWXIP



-RLSYHIPMNOIEREP]WIKIFVYMOIPIOXVMWGLOSSOXSIWXIP

WPPS



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

,3)

Ga na of eventuele wensen uit te voeren zijn en bespreek dit met de zorgvrager.

8-4

 ;%8

0)8  34

Vraag zo nodig de gebruiksaanwijzing van het kooktoestel. Omgeving Zorg voor veiligheid. Laat personen waarvoor de kookplaat gevaar kan opleveren (bijvoorbeeld kinderen of verwarde personen) niet onbewaakt in de buurt van het fornuis komen.



Techniek Verzamel de materialen.

;%8 0)8  34

Kooktoestel. Er zijn verschillende elektrische kooktoestellen. Met een metalen kookplaat:

een normale elektrische kookplaat – een snelkookplaat (met rode stip in midden); – een automatische kookplaat (temperatuur schakelt automatisch terug) Met een glazen kookplaat, die kookzones kan hebben met:

straling;

halogeen;

inductie. Glazen kookplaten hebben in plaats van branders of metalen platen, kookzones. Onder deze zones zit een verwarmingssysteem.

114 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

;%8

Geschikte pan of ketel met inhoud. Voor metalen kookplaat: vlakke bodem en rekening houden met de grootte van de plaat; Voor glazen kookplaat met straling/halogeen: vlakke bodem, rekening houden met grootte van de kringzones en niet van aluminium; Voor glazen inductiekookplaat: Pan/ketel met magnetische bodem, géén aluminium of roestvrij staal. De grootte is minder belangrijk.

0)8  34

Een glazen inductiekookplaat heeft een onzichtbaar elektromagnetisch veld. Zonder de speciale pannen met magnetische bodem werkt de kookplaat niet!

8-4

Onder op de bodem van de pan staat vaak vermeld waarvoor de pan geschikt is.

UJKEFOT



Zorgvrager

;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Ga na of de zorgvrager wil helpen.

0)8  34



Ga na wat de behoeften en mogelijkheden van de zorgvrager zijn. Omgeving

;%8

Zorg voor voldoende ruimte.

,3)

Zet alles wat je niet nodig hebt van het kooktoestel.



Techniek

;%8

Kies een geschikte pit.

,3)

Kies zo mogelijk de kookplaat met dezelfde grootte als de bodem van de pan/ketel.

0)8  34

Je voorkomt hiermee energieverspilling en ook het inbranden van eventueel overgekookte vloeistoffen in de kookplaat.

8-4

Gebruik de voorste pitten zijn handig voor gerechten waarin je veel moet roeren of iets moet toevoegen. De achterste pitten zijn handig voor gerechten waar je weinig meer aan hoeft te doen tijdens het kookproces (bijvoorbeeld bij aardappelen koken).

115

,3)

Als je snel iets aan de kook wilt brengen, kies dan zo mogelijk een snelkookplaat. Je kiest bij een automatische snelkookplaat bij het opzetten van een koude

0)8  34

pan meteen de doorkookstand. Er zit een metalen dopje in het midden van de plaat dat reageert op de temperatuur van de bodem van de pan.

 ;%8

Zet de pan/ketel met inhoud op de kookplaat.

,3)

Controleer of de bodem schoon en droog is.

0)8  34

Om het ‘dansen’ te voorkomen. Dit wordt veroorzaakt door waterdruppels tussen de plaat en de pan.

 ;%8

Kies de juiste bedieningsknop.

,3)

Meestal staat met simpele symbolen boven de bedieningsknoppen aangegeven welke knop bij welke kookplaat hoort.

0)8  34

Als het kooktoestel beveiligd is, dien je dit eerst ongedaan te maken (zie gebruiksaanwijzing of vraag dit aan de zorgvrager).

 ;%8

Zet de gewenste kookplaat op een hoge stand.

,3)

Draai aan de knop of raak de sensortoetsen aan (bijvoorbeeld je vinger 2 seconden op de aan/uittoets houden).

0)8  34

Zie de betreffende gebruiksaanwijzing. Bij glazen kookplaten kun je ‘+’ en ‘-‘ toetsen hebben om de kookstand in te stellen (vaak van 1 tot en met 9).

8-4

Lukt het niet, controleer dan of de kookplaat is aangesloten op het elektriciteitsnet.

116 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ;%8

Draai de knop op de juiste stand.

,3)

Op de hoogste stand: voor snel aan de kook brengen. Op een lage of middelmatige stand: voor langzaam verwarmen.

0)8  34

Een elektrische metalen kookplaat houdt lang warmte vast. Je dient daarom deze kookplaat terug te schakelen voordat de plaat helemaal is opgewarmd. Je hebt anders kans dat het gerecht gaat overkoken of aanbranden. Bij een metalen kookplaat kan de plaat erg warm worden zonder dat dit zichtbaar is. Denk aan je veiligheid!

8-4

Bij veel kookplaten gaat een lichtje branden als de kookplaat is ingeschakeld. Bij glazen kookplaten kun je vaak de kookplaat beveiligen met een vergrendeltoets. Bij glazen kookplaten kunnen soms extra kookzones worden ingeschakeld rondom een kleinere kookzone.

 ;%8

Bereid het gerecht.

,3)

Zie eventueel hiervoor het recept. – Doe zo mogelijk een deksel op de pan. – Stapel pannen en schalen om gerechten warm te houden. – Breng een gerecht snel aan de kook.

0)8  34 8-4

Zo ben je zuinig met energie. Bij het morsen van suiker of suikerhoudende spijzen op een hete kookplaat, dien je dit vuil meteen uit de kookzone te schuiven, omdat bij inbranden blijvende schade aan het oppervlak kan ontstaan.

OB



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

8-4

Houd rekening met de wensen van de zorgvrager, maar ook met de grenzen van de organisatie en van jezelf.

117



Omgeving

;%8

Laat de omgeving schoon en opgeruimd achter.

,3)

Ruim de gebruikte materialen op.



Techniek

8"5

Schakel de kookplaat uit.

)0&

Door de bedieningsknop uit (op nul) te zetten.

 ;%8

Laat de kookplaat afkoelen.

,3)

Je kunt eventueel door een druppel water op de kookplaat controleren of de plaat is afgekoeld.

0)8  34

Als de pit is afgekoeld, blijft de druppel liggen en verdampt niet. Je hoort ook geen sissend geluid.

8-4

Bij glazen kooktoestellen wordt er vaak met het ‘H’ aangegeven of de kookzone nog warm is. Raak dan deze zone niet aan, om verbranding te voorkomen. Je kunt deze zone wel gebruiken om gerechten warm te houden (energiebesparing).

 ;%8

Maak het kooktoestel schoon en droog.

,3)

Zie gebruiksaanwijzing van het kooktoestel.

0)8  34

Gebruik nooit mesjes of andere scherpe voorwerpen omdat dit krassen kan veroorzaken.

,3)

Keukenpapier, een houten pannenschraper en speciale reinigingsmiddelen kunnen handige hulpmiddelen zijn.

8-4

Bij een glazen kookplaten geen schurende, bijtende of agressieve schoonmaakmiddelen gebruiken.

118 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

,3)

Keramische kookplaten zijn gemakkelijk in onderhoud. Gebruik hiervoor een speciaal vloeibaar reinigingsmiddel. Metalen kookplaten mogen wél met schuurmiddel worden afgeschuurd.

0)8  34

Pas wel op voor een eventuele thermostaatvoeler. Deze mag alleen met weinig vocht en sop worden schoongemaakt.

8-4

Metalen kookplaten dienen af en toe ingewreven te worden met wat olie of speciale crème nadat ze schoon en droog gemaakt zijn. Verwijder bij overgekookte gerechten de verbrande resten met een speciale krabber.

119



9MXZSIVMRKWWXERHEEVHZSSVLIXKIFVYMOZERLIXIPIOXVMWGL OSSOXSIWXIP




De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan doen.

WPPS 1

Lees indien nodig de gebruiksaanwijzing.

2

Verzamel de materialen: elektrisch kooktoestel, een geschikte pan of ketel met inhoud.

UJKEFOT 1

Kies de gewenste kookplaat.

2

Controleer of de bodem van de pan schoon en droog is.

3

Zet de pan met inhoud op de gekozen kookplaat.

4

Kies de juiste bedieningsknop.

5

Draai de knop op een hoge stand.

6

Schakel de bedieningsknop tijdig terug.

7

Bereid het gerecht.

1

Maak de kookplaat schoon volgens de gebruiksaanwijzing.

OB

120

2

Ruim gebruikte materialen op.

3

Maak buitenkant van het kooktoestel schoon.

4

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

9MXZSIVMRKWWXERHEEVH

Zorg voor woon- en leefomgeving 2





3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXKIFVYMOIPIOXVMWGLOSSOXSIWXIP 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: 1.1 Leest indien nodig de gebruiksaanwijzing. Verzamelt de volgende materialen: 1.2 Elektrisch kooktoestel. 1.3 Geschikte pan of ketel met inhoud.

2

Uitvoering: 2.1 Kiest de gewenste kookplaat. 2.2 Controleert of de bodem van de pan droog en schoon is. 2.3 Zet de pan met inhoud op de gekozen kookplaat. 2.4 Kiest de juiste bedieningsknop. 2.5 Zet de gewenste kookplaat op een hoge stand. 2.6 Draait de knop op de juiste stand. 2.7 Schakelt de bedieningsknop zo nodig tijdig terug. 2.8 Bereidt het gerecht.

3

Nazorg: 3.1 Maakt de kookplaat schoon volgens gebruiksaanwijzing. 3.3 Ruimt gebruikte materialen op. 3.4 Maakt buitenkant van het kooktoestel schoon. 3.3 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

121



– – – – –

>36+:6%+)6

>36+:)60)2)6

0IIVHSIPIRIRVSPPIRWTIP

' 3 2 8 63 0 )) 6  3 *  . )  3 2 ( ) 6 7 8% % 2 ( )  ( 3 ) 0 ) 2  & ) 6)- / 8  , ) & 8 De kooktoestellen zijn vrij van losliggend en aangehecht vuil en droog. Energiezuinig gewerkt (bijv. niet onnodig lang pitten/kookplaten laten branden). Ergonomisch gewerkt (bijv. door ervoor te zorgen dat je zoveel mogelijk op werkhoogte werkt). Veilig gewerkt (door bijv. te zorgen dat niemand zich kon branden). Je weet hoe de keukenapparatuur werkt en kan het uitvoeren.

6 3 0 0 ) 2 74) 0 Monique Zalm vraagt aan haar hulp of zij op haar vrije ochtend verse vis wil gaan kopen bij de viskraam op de markt. Monique Zalm vindt haar nieuwe elektrische kooktoestel moeilijk om mee te werken. Ze vraagt of jij voordat je naar haar toe komt, thuis de vis alvast wilt bakken.

Op dinsdagmiddag werk je bij Monique Zalm. ’s Ochtends ben je vrij. Dat heb je aan haar verteld tijdens het koffie drinken. Monique vraagt of je ’s ochtends voor haar verse vis wilt gaan kopen bij de viskraam op de markt. Je gaat vast voor jezelf ook naar de markt. Monique weet nog niet hoe haar keramisch infrarood kooktoestel werkt. Hoe reageer je?

3&7)6:))6()6

122

0IIVHSIPIRIRVSPPIRWTIP

Jij observeert en/of neemt het rollenspel op met een videocamera.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



&33(7',%44)2)2 0):)271-(()0)2:3366%%( 

-RPIMHMRK

Hoe vaak kom jij in een winkel om boodschappen te doen? In dit hoofdstuk leer je waar je aan kunt denken als je boodschappen doet voor een ander en hoe je de levensmiddelenvoorraad kunt beheren.

:SSVOIRRMWXSIXW Maak de voorkennistoets om te kijken of je over de vereiste kennis beschikt. Kruis aan of de bewering waar of niet waar is. 

 

;% %6 

2-)8  ;% %6

&);)6-2+

1 Bij boodschappen doen hoef je niet na te denken. 2 Op elk product staat een houdbaarheidsdatum. 3 Een goed rijdend winkelwagentje is minder belastend dan het gebruik van een mandje. 4 Het bewaren van voedingsmiddelen heeft invloed op de kwaliteit van het voedingsmiddel. 5 Conserveren is een manier om bederf tegen te gaan.

123 B. Bink et al., Zorg voor woon- en leefomgeving 2, DOI 10.1007/978-90-313-9433-3_5, © 2007 Bohn Stafleu van Loghum

' %797 Mevrouw Karper (81 jaar) heeft natriumbeperkt dieet. Zij woont zelfstandig in een aanleunwoning bij een zorgcomplex. Zij zorgt zelf voor haar maaltijden. Doordat de gezondheid van mevrouw Karper langzaam achteruit is gegaan, zijn werkzaamheden blijven liggen. Haar voorraadkast is niet meer op orde.



7XYHMIEGXMZMXIMXIR

Maak de volgende opdrachten: 1

124 

7XYHMIEGXMZMXIMXIR

Mevrouw Karper heeft voor haar gezin met vijf kinderen heel wat gekookt in haar leven. Ze vertelt graag verhalen over vroeger. Zo vertelt ze hoe ze vroeger de producten langer houdbaar maakten (= conserveren). Schrijf hieronder 3 manieren van conserveren op.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

2

Door het dieet van mevrouw Karper mag zij maar beperkt zout eten. Zij vraagt of jij wat boodschappen voor haar wilt doen. Hoe kom je te weten welke producten geschikt zijn voor mevrouw Karper?

3

Mevrouw Karper vindt het fijn dat je vandaag boodschappen doet, het toilet reinigt, haar keukenkastjes uitsopt en de koelkast reinigt. Maak hieronder een planning.

4

In een werkplan staat wie, wat, wanneer, waar, waarom en voor wie er iets gedaan wordt. Noem drie voordelen van het maken van een werkplan.

125

126 

5

Wekelijks ziet mevrouw Karper als ze voor het raam zit, dat er voedingsmiddelen bij de instelling tegenover haar worden bezorgd. Wie zorgt er voor de inkopen in de instelling? Wat kan jouw taak hierbij zijn?

6

Hoe kun je bij het boodschappen doen rekening houden met de ergonomie en met het milieu? Benoem voor ieder twee aandachtspunten.

7

Mevrouw Karper is mee naar de winkel geweest. Ze is nu moe en vraagt of jij de boodschappen wilt opbergen. Waar berg je de volgende boodschappen op? Dagverse melk, frisdrank, een pakje soep, koffie, boter, beschuit, vleeswaren, koekjes, tomaat, banaan en mayonaise.

7XYHMIEGXMZMXIMXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ,IXZIV^SVKIRZERFSSHWGLETTIR 



-RLSYHIPMNOIEREP]WIZSSVLIXZIV^SVKIRZERFSSHWGLETTIR

 

Verdeel het gewicht



Ingrediënten



Voorraad



Zorgvrager





WPPS

;%8

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

,3)

Vraag en bekijk zo nodig welke producten nodig zijn.

0)8  34

Vraag of de zorgvrager nog lege flessen/potten (leeggoed) met statiegeld heeft.

,3)

In een instelling worden de inkopen meestal door iemand van de voedingsdienst gedaan.

0)8  34

Gebruik zo nodig formulieren en volg de richtlijnen van de organisatie als je een bestel- of voorraadlijst dient bij te houden.

 ;%8

Maak in overleg met de zorgvrager de boodschappenlijst.

,3)

Noteer product, hoeveelheid, eventueel merk of andere wensen.

0)8  34 ,3)

Bijvoorbeeld: ½ liter halfvolle melk van het huismerk. Als de zorgvrager al een boodschappenlijstje gemaakt heeft, spreek dit dan samen door. Je kunt dan kijken of alles voor jou duidelijk is. Er is zeer veel keus. Zorg dat je duidelijk hebt wat de zorgvrager belangrijk vindt om op te letten.

8-4

Vaak is het de moeite waard om aanbiedingen te bekijken.

127

 ;%8

Plan in overleg met de zorgvrager wanneer en waar je boodschappen gaat doen.

,3) 0)8  34

Bespreek dit met de zorgvrager. Moet je bijvoorbeeld ook de koelkast/diepvries reinigen, dan kun je de boodschappen beter daarna doen.

,3)

Doe boodschappen zo veel mogelijk in één winkel en zo veel mogelijk in één keer, dit kan veel tijd besparen.

8-4



Ga op een rustig tijdstip naar de winkel. Omgeving

;%8

Bekijk zo nodig de voorraad.

,3)

Kijk wat er nog in huis is en overleg met de zorgvrager.

8-4

Als je vaker bij een zorgvrager komt, kun je een standaard boodschappenlijst maken, zodat je steeds kunt nagaan wat er nodig is.



Techniek

;%8

Verzamel de materialen.

,3)

Verzamel: – boodschappenlijst; – geld.

0)8  34 ,3) 8-4

;%8

Controleer vooraf met de zorgvrager het boodschappengeld. Bekijk zo nodig hoeveel geld er besteed kan worden. Houd het geld van de zorgvrager gescheiden van je eigen geld. Zo nodig: boodschappentassen/boodschappenkarretje/krat/doos/diepvriestas.

0)8  34

Je kunt beter twee tassen meenemen, zodat gewicht verdeeld kan worden. Je loopt dan in evenwicht. Een diepvriestas is vooral handig voor diepvriesproducten (blijven langer koel). Je dient rekening te houden met het beschikbare geld. Het kan bijvoorbeeld voordeliger zijn om groenten op de markt te kopen.

8-4

Een boodschappenkarretje kan zeer ontlastend zijn. Een krat/doos is handig als je met de auto gaat of als het achter op je fiets gebonden kan worden.

128 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

UJKEFOT



Zorgvrager

;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Ga na of de zorgvrager mee boodschappen wil/kan doen.

0)8  34

Doe de boodschappen, indien mogelijk, samen met de zorgvrager. Dit kan de zorgvrager stimuleren om bijvoorbeeld te bewegen, onder de mensen te komen, weer eens iets anders te nemen.

8-4

Gebruik van de auto van de zorgvrager wordt afgeraden omdat de werknemer (van de uitvoerende) dan aansprakelijk is voor eventuele schade.



Omgeving

;%8

Gebruik zo mogelijk hulpmiddelen.

,3)

Gebruik een winkelwagentje i.p.v. een mandje.

0)8  34 8-4

Dit is minder belastend voor je lichaam dan het dragen van boodschappen. Zet je boodschappentas neer als je moet wachten of zoek steun, zodat je niet onnodig belast wordt.



Techniek

;%8

Let op de houdbaarheidsdatum.

,3)

Lees op de verpakking de ‘tenminste houdbaar tot’ (THT)-datum.

0)8  34

Tot die datum geeft de fabrikant garantie op het product. Bederfelijke producten als vlees en melkproducten kun je beter na die datum niet meer gebruiken.

8-4

Op levensmiddelen die langer dan drie maanden houdbaar zijn hoeft alleen de maand en het jaar vermeld te worden. De ingrediënten dienen ook op het etiket vermeld te worden.

129

 ;%8

Let bij verse producten op kleur, geur en uiterlijk.

,3)

Bekijk een product goed, ruik eraan, voel eraan en soms is het ook mogelijk om te proeven.

0)8  34

Houd er rekening mee dat verse producten beperkt houdbaar zijn.

 ;%8

Let op de volgorde van het kopen van de producten.

,3)

Pak pas op het laatst bevroren producten of producten die gekoeld bewaard moeten worden.

0)8  34 8-4

De kans op ontdooien of sneller bederf is dan kleiner. Door een speciale diepvriestas te gebruiken, kun je de producten langer koel houden.

 ;%8

Let op je houding.

,3)

Houd je rug recht en til vanuit je benen.

0)8  34

Draag boodschappen dicht bij en recht voor je lichaam, met de armen licht gebogen.

8-4

Til niet meer dan ongeveer 10 kg per keer. Als je veel boodschappen hebt, kun je misschien een boodschappendienst inschakelen.

 ;%8

Reken af en controleer het geld.

,3)

Vraag de kassabon en controleer of het teruggegeven geld klopt.

0)8  34

Controleer het geld zo spoedig mogelijk, dat maakt het gemakkelijker om eventuele fouten te herstellen.

130 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

OB



Zorgvrager

;%8

Controleer het boodschappengeld.

,3)

Bewaar de kassabon.

0)8  34

Zo kan de zorgvrager controleren of het klopt wat je hebt uitgegeven.

 ;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

,3)

Controleer de producten.

0)8  34

Laat de zorgvrager meekijken of de producten naar wens zijn. Is de zorgvrager niet tevreden, vraag dan wat je anders had moeten meebrengen.



Omgeving

;%8

Zet alle boodschappen op de gewenste plaats.

,3)

Berg de producten samen of in overleg met de zorgvrager op.

0)8  34

Ruim diepvriesproducten zo snel mogelijk op in de vriezer. Aardappelen donker en droog opbergen. Berg de meest gebruikte producten zo op, dat de zorgvrager er gemakkelijk bij kan.

8-4

Zet producten die het kortst houdbaar zijn vooraan (dat heet first in - first out, FIFO).



Techniek

;%8

Ruim de gebruikte materialen op.

,3)

Ruim boodschappentas(sen) of eventueel gebruikte krat of doos op.

131






9MXZSIVMRKWWXERHEEVHZSSVFSSHWGLETTIRZIV^SVKIR

De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan doen.

WPPS 1

Bekijk welke producten nodig zijn.

2

Bekijk zo nodig de voorraad.

3

Maak boodschappenlijst in overleg met de zorgvrager.

4

Noteer de hoeveelheid die nodig is op de boodschappenlijst.

5

Ga na hoe er betaald dient te worden en controleer vooraf met de zorgvrager het geld.

6

Bekijk zo nodig hoeveel geld er besteed kan worden.

7

Bekijk hoe de boodschappen vervoerd gaan worden en verzamel zo nodig boodschappentas/-karretje/krat/doos.

UJKEFOT 1

Let op de houdbaarheidsdatum.

2

Let bij verse producten op kleur, geur en uiterlijk.

3

Koop producten die koel en/of diepbevroren bewaard dienen te worden het laatst.

4

Let op houding bij het tillen en bukken.

5

Reken af en controleer het teruggegeven geld.

1

Ruim de boodschappentas(en)/krat/doos op.

2

Controleer samen met de zorgvrager aan de hand van de bon het boodschappengeld.

3

Berg de producten op de juiste plaats op.

4

Vraag of de zorgvrager/opdrachtgever tevreden is.

OB

132

9MXZSIVMRKWWXERHEEVH

Zorg voor woon- en leefomgeving 2






3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXFSSHWGLETTIRZIV^SVKIR 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: 1.1 Bekijkt welke producten nodig zijn. 1.2 Maakt boodschappenlijst in overleg met zorgvrager. 1.3 Bekijkt zo nodig de voorraad. 1.4 Noteert de hoeveelheid die nodig is op de lijst. 1.5 Bekijkt hoe er betaald dient te worden en controleert vooraf met de zorgvrager het boodschappengeld. 1.6 Bekijkt hoeveel geld er besteed kan worden. 1.7 Bekijkt hoe de boodschappen vervoerd gaan worden en verzamelt zo nodig boodschappentas/-karretje/krat/doos.

2

Uitvoering: 2.1 Let op de houdbaarheidsdatum. 2.2 Let bij verse producten op kleur, geur en uiterlijk. 2.3 Koopt producten die koel en/of diepbevroren bewaard dienen te worden het laatst. 2.4 Let op houding bij het tillen en bukken. 2.5 Rekent af en controleert het teruggegeven geld.

3

Nazorg: 3.1 Ruimt de boodschappentas(en)/krat/doos op. 3.2 Controleert samen met de zorgvrager aan de hand van de bon het boodschappengeld. 3.3 Bergt de producten op de juiste plaats op. 3.4 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

133



– – – – –

 >36+:6%+)6

0IIVHSIPIRIRVSPPIRWTIP

Controleer of je onderstaande doelen bereikt hebt: De levensmiddelenvoorraad is op peil. Ergonomisch verantwoord gewerkt. Hygiënisch gewerkt. Kostenbewust gewerkt. Milieubewust gewerkt.

3PMMFOTQFM Mevrouw Karper, 81 jaar. Je gaat samen met je gezinshulp je voorraadkast op orde brengen. Je ziet dat er weinig voorraad is. Je maakt een boodschappenlijst voor je hulp. Je bent de buurvrouw van mevrouw Rog. Mevrouw Rog woont nog maar een paar weken naast je. Ineens zie je mevrouw Rog met haar rollator voorbij wandelen. Je zwaait naar haar. Je hebt gezien dat jouw gezinshulp ook bij mevrouw Rog gaat helpen op. Je vraagt hoe vaak zij mevrouw Rog gaat helpen en waarom zij eigenlijk hulp nodig heeft. Je hebt namelijk al twee keer gezien dat je de ramen buiten voor mevrouw Rog schoonmaakte en volgens de protocollen mag dat toch maar eens in de zes weken?

>36+:)60)2)6

Je werkt zowel bij mevrouw Karper als bij mevrouw Rog, die buurvrouwen zijn. Je helpt mevrouw Karper met haar voorraadkast op orde te brengen. Je zorgt ervoor dat alles wat nog het minst lang houdbaar is vooraan komt te staan en legt mevrouw Karper uit waarom je dat zo doet. Mevrouw Karper wil dat de voorraadkast wordt aangevuld en maakt een boodschappenlijst voor je. Jij bekijkt het boodschappenlijstje om te kijken of alles duidelijk voor je is (bijv. welk merk, welke hoeveelheid). Als je mevrouw Rog achter haar rollator voorbij ziet wandelen, zwaai je naar haar. Mevrouw Karper vraagt aan je hoe vaak je bij mevrouw Rog gaat helpen en waarom mevrouw Rog eigenlijk hulp nodig heeft.

3&7)6:))6()6

134

0IIVHSIPIRIRVSPPIRWTIP

Jij observeert en/of neemt het rollenspel op met een videocamera.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



&)6)-()2)27)6:)6)2:%2(6%2/)2 

-RPIMHMRK

Hoe lang denk je zonder drinken te kunnen? Maakt het uit wat je drinkt? Dit hoofdstuk geeft je inzicht waar je aan moet denken als je dranken klaar maakt en/of serveert.

:SSVOIRRMWXSIXW Maak de voorkennistoets om te kijken of je over de vereiste kennis beschikt. Kruis aan of de bewering waar of niet waar is. 

;% %6 

2-)8  ;% %6

&);)6-2+

1 Een volwassene bestaat ongeveer voor 60% uit water. 2 Zoete dranken helpen tegen de dorst. 3 Water is noodzakelijke om te kunnen overleven. 4 Drinken kan invloed hebben op de ontlasting. 5 Cafeïne zit in koffie en in thee. 6 Thee, water en vruchtensap horen in de schijf van vijf.

135 B. Bink et al., Zorg voor woon- en leefomgeving 2, DOI 10.1007/978-90-313-9433-3_6, © 2007 Bohn Stafleu van Loghum

' %797 Je mag bij een ziekenhuis stage gaan lopen. Je mag onder andere eten en drinken helpen rondbrengen. Een aantal zorgvragers heeft hulp nodig bij het drinken.



7XYHMIEGXMZMXIMXIR

Maak de volgende opdrachten: 2

136 

7XYHMIEGXMZMXIMXIR

Meneer De Tong is een zorgvrager met nierproblemen. Hij zegt: “Veel drinken is goed voor me. Schenk maar een borrel voor me in.” Hoe zou jij reageren? Is het goed om veel alcoholische dranken te nemen?

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

2

Meneer Baars kan ’s avonds niet goed in slaap komen. Hij drinkt graag heel de dag en avond koffie. Wat zou je hem adviseren?

3

Meneer Van Kreeft krijgt een nieuw gebit. Hij heeft net een aantal tanden laten trekken. Hij vraagt zich af hoe het nu met het eten moet. Hij heeft niet zoveel trek.

4

Mevrouw Snoek heeft slikproblemen en moet geholpen worden bij het drinken van een kopje thee. Ze vraagt je haar hierbij te helpen. Hoe reageer je?

137

138 

5

Je kunt op verschillende manieren koffie zetten. Noem 2 verschillende manieren en geef hierbij een voordeel of een nadeel.

6

Wat kun je extra doen bij het aanbieden van dranken ?

7XYHMIEGXMZMXIMXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ,IXFIVIMHIRIRWIVZIVIRZERHVEROIR -RLSYHIPMNOIEREP]WIZERLIXFIVIMHIRIRWIVZIVIRZER HVEROIR













Er is ook ‘namaakkoffie’ die gemaakt is van granen. Deze koffie geeft geen slaapproblemen.



Thee heb je in allerlei smaken en vormen. Vraag naar de wensen van de zorgvrager.



Sinaasappelpers



Zorgvrager

WPPS

;%8

Kijk in de zorgmap van de zorgvrager.

,3)

Kijk of er speciale afspraken in de zorgmap genoteerd staan.

0)8  34 8-4

Bijvoorbeeld of iemand slikproblemen heeft of diabeet is. De zorgvrager is niet altijd in staat om het duidelijk te maken of heeft niet altijd zin om het steeds weer uit te leggen.

 ;%8

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

,3)

Vraag vriendelijk wat de zorgvrager wil drinken. Vraag zo nodig of de zorgvrager prettig zit of ligt. Help de zorgvrager zo nodig in een aangename houding om iets te kunnen drinken. De zorgvrager wil bijvoorbeeld graag een speciale beker/glas om uit te drinken.

0)8  34

De manier waarop je de zorgvrager benadert, is belangrijk om je taak goed uit te kunnen voeren. Blijf vriendelijk en geduldig tegen de zorgvrager.

8-4

Geef de zorgvrager zo nodig adviezen. Bijvoorbeeld bij slecht inslapen kun je adviseren ’s avonds geen koffie te drinken. Houd rekening met wat de zorgvrager zelf kan: overdrijf niet met het verzorgen.

139



Omgeving

;%8

Zorg voor een schone omgeving.

,3)

Zorg ervoor dat het aanrecht schoon is bij het erop bereiden van dranken.

0)8  34

Zo voorkom je dat ziekteverwekkende bacteriën via het drinken een kans krijgen.



Techniek

;%8

Verzamel de materialen.

,3)

Verzamel: – Zo nodig een recept (zie verpakking). – Serviesgoed, o.a. kop en schotel, beker of glas.

0)8  34

Er zijn ook aangepaste bekers (bijvoorbeeld tuitbeker) of soms kan de zorgvrager beter drinken door een rietje.

,3)

Verzamel: – koffie, thee, cacao, sinaasappels of andere ingrediënten; – de bereide drank(en); – een dienblad; – lepeltjes om te roeren, als iemand suiker of melk in zijn thee gebruikt.

0)8  34

Er zijn zeer veel verschillende soorten thee (bijvoorbeeld zwarte thee, groene thee of rooibosthee). Ook is er thee met aroma’s (smaakjes).

8-4

,3)

Er zijn ook veel kruiden geschikt om als thee te drinken (kruidenthee). Verzamel zo nodig: – suiker; – melk.

0)8  34 8-4

,3)

Je kunt een roomstel op tafel zetten. Zet de koffiemelk zo laat mogelijk op tafel in verband met bederf. Verzamel eventueel: – een koffiezetapparaat (zie 3.7); – een waterkoker. Een elektrische waterkoker of een waterketel om op en kookplaat te gebruiken.

0)8  34

Er zijn ook theezetapparaten waar gekookt water uit komt. – Een theepot.

8-4

Een theepot van porselein, aardewerk of glas is geschikt, omdat hierdoor de smaak van de thee niet wordt beïnvloed.

140 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

,3)

Verzamel zo nodig: – Een warmhoud-plaatje/theemuts/theelichtje of warmhoudkan, om de thee langer warm te houden.

8-4

Houd de warmhoudkan voor thee en koffie goed gescheiden! Het beïnvloedt de smaak. – Een thee-ei, om losse thee in te doen. – Een bordje voor het gebruikte theezakje, als je een apart theezakje serveert bij een kopje/beker/theeglas met heet water. – Een vruchtenpers of keukenmachine.

UJKEFOT



Zorgvrager

;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Laat de zorgvrager zelf doen wat mogelijk is en neem taken over die niet door de zorgvrager gedaan kunnen worden. Bijvoorbeeld bij het uitvoeren van:

koffiezetten (zie 3.7);

theezetten;

warme melk maken;

sinaasappels uitpersen;

chocolademelk maken;

enzovoort.

8-4

Laat bijvoorbeeld de zorgvrager koffie zetten met het apparaat en jij zorgt voor het inschenken en serveren van de koffie.



Omgeving

;%8

Let op drempels of bijvoorbeeld losliggende kleden als je gaat serveren.

,3)

Bekijk vooraf of je veilig met een dienblad met drinken kunt gaan lopen.

0)8  34

Houd rekening met eventueel gevaar voor kleine kinderen en verwarde personen.



Techniek

;%8

Controleer of de materialen schoon zijn.

,3)

Controleer of het dienblad en de kopjes, schotels, bekers, glazen en andere materialen schoon zijn.

0)8  34

Glazen of theekopjes met theeaanslag kunnen niet goed schoon zijn geworden in de vaatwasser.

8-4

Met behulp van een schone theedoek (of linnen glazendoek) kun je glazen mooi glanzend maken.

141

 ;%8

Maak zo nodig de drank klaar.

,3)

Zet bijvoorbeeld: – koffie (zie 3.7.1); – thee.

0)8  34

Kook water voor thee en vul de theepot of kopje/beker/theeglas met water. Hang de thee (meestal in een theezakje) in de theepot of in het theekopje/ beker/glas. Dit doe je afhankelijk van het recept of de wens van de zorgvrager. Hoe langer de thee in het water is, des te sterker wordt de thee.

,3)

Chocolademelk: met kant-en-klare poeder (zie gebruiksaanwijzing op verpakking) of met cacao, melk en suiker (of andere zoetstof).

0)8  34

Voorkom hierbij klontjes door eerst een ‘papje’ te maken van de cacao, suiker en een klein beetje melk/water. Doe er daarna de melk er al roerend bij.

8-4

Bij het gebruik van warmgemaakte melk kun je een vel krijgen als de melk te heet is. Dit kun je voorkomen door de melk op te kloppen met een garde. Dat ziet er ook smakelijk uit.

,3)

Pers vruchtensap, bijvoorbeeld met behulp van een keukenmachine of vruchtenpers. Door geschild fruit met de blender fijn te maken, kun je gezonde ‘smoothies’ maken. (Vooral zachte fruitsoorten zijn hiervoor zeer geschikt.)

0)8  34

Met een combinatie van vruchten- en groentensap kun je een gezonde drank vol voedingsstoffen maken.

8-4

Je kunt ook ‘shakes’ maken door er (soja)melk, yoghurt of kokosmelk door te mixen.

 ;%8

Zet de kopjes klaar.

,3)

Meteen op de tafel of op een dienblad. Als je kopjes gebruikt, zorg dan dat de oortjes naar de rechterkant staan.

0)8  34

Als je weet dat iemand linkshandig is, zet je de oortjes naar de linkerkant. Zo kunnen de mensen gemakkelijk het kopje pakken.

142 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ;%8

Leg er zo nodig een lepeltje bij.

,3)

Leg het lepeltje achter het kopje onder het oortje.

 ;%8

Schenk de drank in.

,3)

Doe de drank in een kopje, beker of glas. Vul het tot ongeveer een centimeter onder de rand.

0)8  34

Bij het inschenken vanuit een pak moet je oppassen dat er niet te veel drank ineens uitschiet. Dit kun je voorkomen door ervoor te zorgen dat er een tweede gaatje bovenin het pak zit.

8-4

Let op: bij het inschenken vanuit een pot, kan het deksel er wel eens af schieten. Houd dan met een vinger het deksel tegen.

 ;%8

Serveer de drank.

,3)

Zet de drankjes rechts van de gasten neer. Als de gasten zelf de drank van een dienblad af pakken, ga dan links van de gast staan.

0)8  34

Waarschuw de mensen als de drank nog heet is. Bij verwarde personen en kinderen de warme dranken eerst wat laten afkoelen, voordat je ze serveert.

8-4

Als je een vochtbalans moet bijhouden voor de zorgvrager, houdt dan de hoeveelheid die de zorgvrager drinkt in de gaten. Noteer dit op de juiste plek (op een formulier of in de zorgmap).

 ;%8

Zet zo nodig andere spullen op tafel.

,3)

Zorg eventueel voor suiker, melk en koekjes. Laat de gast(en) zo mogelijk zelf suiker en melk toevoegen.

0)8  34

Je kunt rondgaan of de schaal op tafel zetten. Zeg er dan wel bij dat ze zelf mogen pakken.

143

 ;%8

Presenteer eventueel koek/gebak.

,3)

Leg de koekjes/ het gebak op een schoteltje. Zorg ervoor dat de gast(en) niet het laatste koekje hoeven te pakken.

0)8  34

Het gebruik van een servet kan ook nodig of wenselijk zijn.

 ;%8

Help zo nodig de zorgvrager bij het drinken en eten.

,3)

Als de zorgvrager niet zelf in staat is om het drinken te pakken, help je de zorgvrager in overleg.

0)8  34

Ga na of jij zorgvragers met bepaalde problemen (bijvoorbeeld slikproblemen) mag helpen! Anders moet je dit laten doen door iemand die hier wel bevoegd voor is.

8-4

Bij bepaalde zorgvragers moet, nadat ze iets gedronken of gegeten hebben, hun mond gereinigd worden (eventueel met behulp van een gaasje).

OB



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

,3)

Vraag bijvoorbeeld of de zorgvrager nog iets wil drinken. Stimuleer de zorgvrager om veel te drinken.

0)8  34 8-4

Zorg hierbij voor afwisseling. Let hierbij wel op het soort drank dat de zorgvrager drinkt. Veel drank met cafeïne of alcohol is af te raden.

144 



Omgeving

;%8

Laat de omgeving opgeruimd achter.

,3)

Ruim het vuile servies op.

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



Techniek

;%8

Ruim de gebruikte materialen op.

,3)

Doe zo nodig de afwas. Zet alle materialen schoon en droog op de juiste plek.

0)8  34

Bij gebruik van apparatuur (bijvoorbeeld een sinaasappelpers), zorg je dat dit ook schoon en droog wordt opgeruimd.

8-4

Bewaar koffie, thee en cacao in een goed afgesloten bus, anders kan de geur en smaak verloren gaan of kan het gaan schimmelen.

145



9MXZSIVMRKWWXERHEEVHZSSVLIXFIVIMHIRIRWIVZIVIRZER HVEROIR De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan doen.




WPPS 1

Kijk zo nodig in de zorgmap van de zorgvrager.

2

Vraag naar de wensen van de zorgvrager en gasten.

3

Verzamel de volgende materialen: serviesgoed (bijvoorbeeld kop en schotel, beker, glas), dienblad, bereide drank, zo nodig: lepeltjes, een suikerpot en een melkkan, ingrediënten zoals koffie, thee, cacao of sinaasappels, koffiezetapparaat, waterkoker, theepot, thee-ei, warmhoudplaatje of warmhoudkan, vruchtenpers, keukenmachine of een recept.

UJKEFOT 1

146

Bereid de drank zo nodig volgens recept.

2

Controleer of het dienblad en de materialen schoon zijn.

3

Zet op het dienblad de kopjes klaar.

4

Zorg bij gebruik van kopjes dat de oortjes naar de rechterkant staan.

5

Leg het lepeltje achter het kopje, onder het oortje.

6

Zet bij het serveren de drankjes rechts van de gasten.

7

Presenteer de kopjes links van de gasten, als de gasten zelf de kopjes pakken.

8

Zet eventuele suiker, melk, koekjes en dergelijke op tafel.

9

Laat de gasten zelf eventueel suiker en dergelijke toevoegen.

10

Presenteer koekjes en/of gebak op een schoteltje.

11

Zorg dat gasten niet het laatste koekje hoeven te pakken.

12

Help zo nodig de zorgvrager bij het drinken en eten.

1

Ruim alle materialen op.

2

Doe zo nodig de afwas.

3

Vraag of de zorgvrager/opdrachtgever tevreden is.

9MXZSIVMRKWWXERHEEVH

Zorg voor woon- en leefomgeving 2





3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXFIVIMHIRIRWIVZIVIRZERHVEROIR 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: 1.1 Kijk zo nodig in de zorgmap van de zorgvrager. 1.2 Vraagt naar de wensen van de zorgvrager en gasten.

Verzamelt de volgende materialen. 1.3 Serviesgoed (o.a. kop en schotel, glas of beker). 1.4 De bereide drank(en). 1.5 Een dienblad. 1.6 Zo nodig: lepeltjes, een suikerpot en een melkkan, ingrediënten zoals koffie, thee, cacao of sinaasappels, koffiezetapparaat, waterkoker, theepot, thee-ei, warmhoudplaatje of warmhoudkan, vruchtenpers, keukenmachine of een recept.

2

Uitvoering: 2.1 Bereidt de drank zo nodig volgens recept of wens van de zorgvrager. 2.2 Controleert of het dienblad en de materialen schoon zijn. 2.3 Zet op het dienblad de kopjes klaar. 2.4 Zorgt bij gebruik van kopjes dat de oortjes naar de rechterkant staan. 2.5 Legt lepeltje achter het kopje onder het oortje. 2.6 Zet bij het serveren de drankjes rechts van de gasten. 2.7 Presenteert de kopjes links van de gasten, als de gasten zelf de kopjes pakken. 2.8 Zet eventuele suiker, melk, koekjes en dergelijke op tafel. 2.9 Laat de gasten zelf eventueel suiker en dergelijke toevoegen. 2.10 Presenteert koekjes en/of gebak op een schoteltje. 2.11 Zorgt dat gasten niet het laatste koekje hoeven te pakken. 2.12 Helpt zo nodig de zorgvrager bij het drinken en eten.

3

Nazorg: 3.1 Ruimt alle materialen op. 3.2 Doet zo nodig de afwas. 3.3 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

147



– – – –

 >36+:6%+)6

0IIVHSIPIRIRVSPPIRWTIP

' 3 2 8 63 0 )) 6  3 *  . )  3 2 ( ) 6 7 8% % 2 ( )  ( 3 ) 0 ) 2  & ) 6)- / 8  , ) & 8 Zorgvragergericht gewerkt. Ergonomisch verantwoord gewerkt. Hygiënisch gewerkt. Kostenbewust gewerkt.

3PMMFOTQFM Meneer Van Kreeft, 72 jaar, krijgt een nieuw gebit. Je hebt net een aantal tanden laten trekken. Je bent geen grote drinker en hebt al een aantal keren last van uitdrogingsverschijnselen gehad. Je hebt geen trek in eten en ook wil je niets drinken. Je voelt je niet lekker en ligt in bed. Je hebt niet de energie om omhoog te komen.

>36+:)60)2)6

Je mag bij een ziekenhuis stage gaan lopen. Je mag helpen bij het eten en drinken rondbrengen. Vandaag spreek je met je begeleider af dat jij alvast met het verzorgen van het drinken begint terwijl je begeleidster nog even een zorgmap invult. Je begeleidster heeft gezegd dat het belangrijk is dat je meneer Van Kreeft zeker wat laat drinken en vraagt of je wilt onthouden hoeveel hij drinkt. Zij zal dit dan op de vochtlijst noteren. Meneer Van Kreeft heeft net een aantal tanden laten trekken en voelt zich helemaal niet lekker. Hij zegt weer niets te willen drinken. Jij legt meneer Van Kreeft uit waarom het belangrijk is om te drinken en adviseert hem bij zijn keuze. Ook bied je aan om hem te helpen.

3&7)6:))6()6

148

0IIVHSIPIRIRVSPPIRWTIP

Jij observeert en/of neemt het rollenspel op met een videocamera.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



>36+:336()1%%08-.()2 

-RPIMHMRK

Je gaat een hele dag van huis. Waar eet je? Wie bereidt de maaltijd? Waar let je op als je zelf jouw maaltijd verzorgt? In dit hoofdstuk krijg je inzicht hoe je maaltijden kunt verzorgen.

:SSVOIRRMWXSIXW Maak de voorkennistoets om te kijken of je over de vereiste kennis beschikt. Kruis aan of de bewering waar of niet waar is.  

;% %6 

2-)8  ;% %6

&);)6-2+

1 Bij een maaltijd bereiden dien je te plannen. 2 Producten van de zorgvrager, die over de datum zijn gooi je meteen weg. 3 Alles wat voor jou gezond is, is voor iedereen gezond. 4 Blancheren is een voedingsmiddel door meel, ei en paneermeel halen. 5 De schijf van vijf is een hulpmiddel bij het samenstellen van een maaltijd. 6 Een pond is 500 gram. 7 Groente kun je zonder verlies van smaak en kwaliteit opwarmen. 8 Halvarine is geschikt om in te braden. 149 B. Bink et al., Zorg voor woon- en leefomgeving 2, DOI 10.1007/978-90-313-9433-3_7, © 2007 Bohn Stafleu van Loghum

' %797

Gerda Haringvliet, 24 jaar, werkt als verzorgende op een kleinschalige woongroep voor licht verstandelijk gehandicapte jongeren. Ze verzorgt samen met de jongeren de maaltijden.



7XYHMIEGXMZMXIMXIR

Maak de volgende opdrachten:

150 

1

Voeding is belangrijk voor een mens. Het heeft invloed op je lichaam, je geest en op je sociale leven. Geef van elk een voorbeeld.

2

Gerda zorgt samen met de jongeren voor de maaltijden. Noem twee redenen waarom het voor haar belangrijk is om kennis over gezonde voeding te hebben.

7XYHMIEGXMZMXIMXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

3

Wat versta je onder gezonde voeding?

4

Gerda heeft bij het voorlichtingsbureau voor de voeding een poster aangevraagd van de schijf van vijf. Ze hangt de poster op in de keuken, zodat iedereen kan zien hoe je gezond kunt eten. Welke spelregels horen bij de schijf van vijf? Geef bij elke regel een korte uitleg.

5

De voedingswaarde van een product hangt af van de voedingstoffen die in het product zitten. Schrijf van onderstaande voedingsstoffen op waar ze voor dienen en waarin ze voorkomen. Eiwitten. Koolhydraten. Vetten. IJzer. Calcium (kalk). Natrium (zout). Vitamine A. Vitamine B. Vitamine C. Vitamine D. Water.

– – – – – – – – – – –

151

6

Gerda zorgt samen met de jongeren voor het bereiden van de warme maaltijd. Waar kan Gerda aan denken bij de voorbereiding?

7 – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

152 

7XYHMIEGXMZMXIMXIR

Zoek op wat de volgende kooktermen betekenen: Au bain marie. Bakken. Binden. Blancheren. Braden. Dichtschroeien. Droogslingeren. Fruiten. Koken. Marineren. Wellen. Paneren. Pureren. Roosteren. Slinken. Op smaak brengen. Stomen. Stoven. Trekken.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

8

Koken en stomen zijn manieren om voedsel gaar te maken. Kun je een voordeel noemen van stomen en een nadeel van koken?

9

In de woongroep zijn Bob, met een natriumbeperkt dieet, en Hilkia, met een koolhydraatbeperkt dieet. Bij zorgvragers kom je heel vaak ook nog andere diëten tegen. Beschrijf van onderstaande diëten wat het wil zeggen en waarop je moet letten bij het bereiden van het dieet. – – – – – – – – – –

Natriumbeperkt dieet. Koolhydraatbeperkt dieet. Vetbeperkt dieet. Energiebeperkt dieet. Lactosebeperkt dieet. Eiwitverrijkt dieet. Glutenvrij dieet. Vloeibaar dieet. Gemalen dieet. Cholesterolbeperkt/linolzuurverrijkt dieet.

153

10

154 

7XYHMIEGXMZMXIMXIR

In de groep waar Gerda werkt, wordt regelmatig aandacht besteed aan tafelmanieren. Benoem 8 tafelmanieren.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

11

Nederland is een multicultureel land. Ook bij het bereiden van maaltijden kom je dit tegen. Zoek op en leg uit: – – – – –

12

Islamitische voedingsgewoonten. Hindoestaanse voedingsgewoonten. Joodse voedingsgewoonten. Vegetarische voedingsgewoonten. Ecologische voedingsgewoonten.

De groep van Gerda bestaat uit 12 personen. Ze willen sperziebonen, gekookte aardappelen en gehaktballen eten. Als nagerecht hebben ze vruchtenyoghurt gekozen. Per persoon heeft Gerda nodig: ± 200 gram groente, ± 150 gram ongeschilde aardappelen en ± 80 gram gehakt. Welke hoeveelheden komen op haar boodschappenlijstje te staan? Benoem de hoeveelheden in grammen, ponden en kilo’s. Als nagerecht hebben ze vruchtenyoghurt gekozen. Per persoon heeft Gerda 2 deciliter yoghurt nodig. Hoeveel yoghurt komt er op haar boodschappenlijstje te staan?

155

13

156 

7XYHMIEGXMZMXIMXIR

In de woongroep heeft een bewoner griep. Geef twee aandachtspunten voor een maaltijd voor deze zieke.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2





,IXZIV^SVKIRZERIIRFVSSHQEEPXMNH



-RLSYHIPMNOIEREP]WIZERLIXZIV^SVKIRZERIIRFVSSHQEEPXMNH

 

Was je handen.



Blijf altijd vriendelijk



WPPS Zorgvrager ;%8

Vraag of de zorgvrager(s) speciale wensen heeft/hebben. Bekijk zo nodig welke producten en materialen nodig zijn.

,3)

De manier waarop je de zorgvrager benadert is belangrijk om je taak goed uit te kunnen voeren.

0)8  34

Blijf vriendelijk en geduldig tegen de zorgvrager! Raadpleeg zo nodig de zorgmap (zijn er voedingsgewoonten of diëten waar je rekening mee moet houden?).

8-4



Geef de zorgvrager zo nodig adviezen. Omgeving

;%8

Zorg voor een schone omgeving.

,3)

Zorg dat het aanrecht schoon is als je er voedsel op bereidt. Ook de tafel waarvan gegeten wordt moet schoon zijn.

0)8  34

Zo voorkom je dat ziekteverwekkende bacteriën via het drinken een kans krijgen.

 ;%8

Techniek Bekijk voor hoeveel personen de maaltijd verzorgd moet worden.

 ;%8

Was je handen.

,3)

Met water en zeep. Droog je handen af met een schone handdoek of een stukje keukenpapier.

0)8  34

Zorg dat je nagels kort en schoon zijn en je sieraden bij bepaalde klusjes af zijn.

157

 ;%8

Verzamel de materialen.

,3)

Verzamel: – Materialen en ingrediënten om de maaltijd te bereiden.

0)8  34

Bijvoorbeeld eieren en een pan, als je een ei wilt bakken/koken of een receptenboek voor het bereiden van een recept.

8-4

,3)

Doe zo nodig boodschappen, zie 5.3.

Verzamel: – Tafelkleed, onderzetter/placemat. – Serviesgoed, o.a. kop en schotel, beker of glas, ontbijtbordjes.

0)8  34

Er is ook aangepast servies en bestek, bijvoorbeeld bestek met een extra dikke handgreep. – Bestek: mes, vork en zo nodig lepel(tje). – De drank(en): thee, koffie, melk, chocolademelk, vruchtensap e.d. – Een dienblad om eventueel te serveren of als hulpmiddel bij het tafel dekken/afruimen.

,3)

Verzamel zo nodig: – suikerpot; – melkkan; – vleeswaren met eventueel schaaltjes en vleesvorkjes; – eierdopje; – kaas en kaasschaaf; – boter en botermes; – servetten; – brood en broodschaal of broodmand; – fruitschaal; – andere voeding, zoals beschuit, crackers, ontbijtkoek, zoet beleg, soep of cornflakes, muesli, peper, zout e.d.; – pannenlappen en een schort om jezelf en je kleding te beschermen.

158 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

UJKEFOT



Zorgvrager

;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Laat de zorgvrager doen wat hij zelf kan en doe zelf de taken die hij niet kan.

0)8  34

Dit wil niet zeggen dat je de zorgvrager commando’s moet te geven. Leef jezelf in de zorgvrager in en wees behulpzaam.



Omgeving

;%8

Zorg voor een veilige en sfeervolle omgeving.

,3)

Bijvoorbeeld door op te passen met het neerzetten van hete dranken of soep. Of de servetten op een leuke manier te vouwen. Door vriendelijk te zijn en rust uit te stralen. Zeg tegen de zorgvrager dat het nog heet/warm is.

8-4

Zet het bij demente of verwarde personen nog wat verder weg, totdat het afgekoeld is.

 ;%8

Techniek Bedek de tafel met een tafelkleed of placemat(s).

 ;%8

Dek de tafel of presenteer het dienblad met de maaltijd.

,3)

Zet het bord midden voor de stoel, ongeveer 1 cm van de tafelrand. – Leg het servet op het bord of links naast het bord. – Leg het mes aan de rechterzijde van het bord, met de onderkant tegen de tafelrand en de scherpe kant naar het bord toe. – Leg de vork aan de linkerkant naast het bord, met de onderkant tegen de tafelrand. – Zet een kopje/beker/glas boven de punt van het mes. – Zet zo nodig nog andere materialen op tafel, zoals eierdopjes. Wanneer pap gegeten wordt in plaats van brood, gebruik je een diep bord of schaaltje en een lepel.

0)8  34

Loop niet onnodig veel op en neer. Eerst denken, dan doen! Zo kun je tijd en moeite besparen.

8-4

Vaak zijn mensen gewend om op een vaste plaats te zitten. Houd hier zo nodig rekening mee tijdens het tafel dekken.

159

 ;%8

Laat huisgenoten zich gereedmaken voor de maaltijd.

,3)

Vraag of ze nog naar het toilet willen en handen willen wassen.

0)8  34

Raak de levensmiddelen zo min mogelijk met je handen aan en zorg altijd dat je schoongewassen handen hebt!



;%8

Zet het voedsel op tafel

,3)

Bijvoorbeeld: – brood in een schaal of mand; – vleeswaren in een schaaltje met een vleesvorkje; – kaas op een schaal met een kaasschaaf of snijdt van te voren wat kaas en leg dit op een bordje; – jam met een lepeltje erin, zodat men niet met een vuil mes in de jam hoeft te gaan.

0)8  34

Haal levensmiddelen niet te lang van te voren uit de koeling. Help eventueel met het omdoen of aangeven van een servet. Haal levensmiddelen niet te lang van te voren uit de koeling.

8-4

Leg vleeswaren en kaas niet samen op een schaaltje i.v.m. kruisbesmetting.

 ;%8

Laat de huisgenoten aan tafel gaan.

,3)

Vraag vriendelijk of iedereen aan tafel komt.

0)8  34

Zet de tv/radio uit, zodat ieder zich rustig kan concentreren op het eten.



160 

;%8

Zet drank op tafel en schenkt het zo nodig in.

,3)

Bijvoorbeeld melk, thee, koffie, vruchtensap (zie 5.3.1).

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ;%8

Help zo nodig de zorgvrager bij het drinken en eten.

,3)

Bijvoorbeeld de boterham smeren en beleggen, het fruit schoonmaken of het vlees snijden voor mensen die hun handen niet goed kunnen bewegen (bijvoorbeeld bij reuma).

8-4

Houd in de gaten of de zorgvrager eventuele potjes en pakjes (boter, vlees, kaas) wel open kan maken.

 ;%8

Observeer wat de zorgvrager eet en drinkt

,3)

Houd zorgvragers met een dieet in de gaten. Ga na wat de reden kan zijn als er slecht gegeten of gedronken wordt.

8-4

Noteer opvallende zaken in de zorgmap of geef ze door aan de juiste persoon.

OB



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager(s) tevreden is/zijn.

,3)

Vraag bijvoorbeeld: – of het gesmaakt heeft; –

of de zorgvrager nog iets wil eten of drinken;

– of de zorgvrager nog hulp nodig heeft. 0)8  34

Stimuleer de zorgvrager om gevarieerd te eten. Geef de zorgvrager de gelegenheid om zich te wassen. Help zo nodig bij het schoonmaken van mond en handen.



Omgeving

;%8

Laat de omgeving opgeruimd achter.

,3)

Ruim de tafel af. Alles wat rechts van de persoon staat, haal je aan de rechterzijde met je rechterhand weg. Zet afgekoeld eten altijd afgedekt in de koelkast als je het wilt bewaren.

161

,3)

Alles wat links van de persoon staat, haal je aan de linkerzijde met je linkerhand weg. Ruim afval op en houd vliegen en andere insecten uit de buurt van voedsel. Stapel zo mogelijk materialen (bijvoorbeeld borden) op en draag niet meer dan je kunt. Gebruik bij het werken op een afdeling een serveerwagen. Neem de tafel zo nodig met een vochtige doek af en zet er eventuele spullen op terug. Let goed op het reinigen van de tafelranden (ook onderzijde), waar mensen veel met hun handen aanzitten.



Techniek

;%8

Ruim de gebruikte materialen schoon en droog op.

,3)

Ruim alles op en was zo nodig af.

0)8  34 8-4

162 

%REP]WI

Een vaatwasser wordt meestal pas gedraaid als hij helemaal vol is. Zorg voor schone keukendoeken.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



9MXZSIVMRKWWXERHEEVHZSSVLIXZIV^SVKIRZERIIR FVSSHQEEPXMNH De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan doen.




WPPS 1

Bekijk voor hoeveel personen de maaltijd verzorgd dient te worden.

2

Vraag naar de wensen van de zorgvrager(s) en huisgenoten.

3

Was je handen.

4

Verzamel de volgende materialen: tafelkleed/placemats, serviesgoed, bestek, drank(en), zo nodig een dienblad, zo nodig een suikerpot en melkkan, vleeswaren met eventueel schaaltjes en vleesvorkjes, kaas en kaasschaaf, boter en eventueel botermes, brood en broodschaal of broodmand, eventueel fruitschaal, eventueel andere voeding, zoals beschuit, crackers, ontbijtkoek, zoet beleg, soep of cornflakes e.d., eventueel andere materialen, zoals eierdopjes en servetten en een schort.

UJKEFOT 1

Betrek zo mogelijk de zorgvrager(s) bij de uitvoering.

2

Zorg voor een veilige en sfeervolle omgeving.

3

Leg een tafelkleed of placemat(s) op tafel.

4

Dek de tafel met o.a. servies of presenteer het dienblad met de maaltijd.

5

Loop niet onnodig op en neer.

6

Laat de huisgenoten zich gereed maken voor de maaltijd.

7

Zet het voedsel op tafel.

8

Raak het voedsel zo min mogelijk met de handen aan.

9

Vraag vriendelijk of de betreffende persoon aan tafel komt.

10

Zet drank op tafel en schenk het zo nodig in.

11

Help zo nodig de zorgvrager(s) bij het eten en drinken.

12

Observeer de zorgvrager(s) tijdens het eten en drinken.

13

Geef eventuele bijzonderheden door.

1

Ruim alle materialen schoon en droog op.

2

Doe zo nodig de afwas.

3

Vraag of de zorgvrager(s) tevreden is/zijn.

OB

163





3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXZIV^SVKIRZERIIRFVSSHQEEPXMNH 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: 1.1 Bekijkt voor hoeveel personen de maaltijd verzorgd dient te worden. 1.2 Vraagt naar de wensen van de zorgvrager(s) en huisgenoten. 1.3 Wast de handen.

Verzamelt de volgende materialen. 1.4 Tafelkleed/placemats. 1.5 Serviesgoed. 1.6 Bestek. 1.7 Drank(en). 1.8 Een dienblad. 1.9 Zo nodig suikerpot en melkkan. 1.10 Vleeswaren met eventueel schaaltjes en vleesvorkjes. 1.11 Kaas en kaasschaaf. 1.12 Boter en eventueel botermes. 1.13 Brood en broodschaal of broodmand. 1.14 Eventueel fruitschaal. 1.15 Eventueel andere voeding, zoals beschuit, crackers, ontbijtkoek, zoet beleg, soep of cornflakes e.d. 1.16 Eventueel andere materialen, zoals eierdopjes, servetten, een schort.

2

Uitvoering: 2.1 Betrekt zo mogelijk de zorgvrager(s) bij de uitvoering. 2.2 Zorgt voor een veilige en sfeervolle omgeving. 2.3 Legt een tafelkleed of placemat(s) op tafel. 2.4 Dekt de tafel of presenteert het dienblad met de maaltijd. 2.5 Loopt niet onnodig op en neer (werkt efficiënt). 2.6 Laat de huisgenoten zich gereed maken voor de maaltijd. 2.7 Zet het voedsel op tafel. 2.8 Raakt het voedsel zo min mogelijk met de handen aan. 2.9 Vraagt vriendelijk of de betreffende persoon aan tafel komt. 2.10 Zet drank op tafel en schenkt het zo nodig in. 2.11 Helpt zo nodig de zorgvrager(s) bij het eten en drinken. 2.12 Observeert de zorgvrager(s) tijdens het eten en drinken. 2.13 Geeft eventuele bijzonderheden door.

3

Nazorg: 3.1 Ruimt alle materialen schoon en droog op. 3.2 Doet zo nodig de afwas. 3.3 Vraagt of de zorgvrager(s) tevreden is/zijn.

164 

3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



,IXZIV^SVKIRZERIIR[EVQIQEEPXMNH



-RLSYHIPMNOIEREP]WIZERLIXZIV^SVKIRZERIIR[EVQI QEEPXMNH



 

Bereiden



Portioneren



Serveren en consumeren



Zorgvrager





WPPS

;%8

Vraag of de zorgvrager(s) speciale wensen heeft/hebben.

,3)

Vraag bijvoorbeeld of de zorgvrager een bepaald dieet heeft of voorkeur voor iets. De manier waarop je de zorgvrager benadert is belangrijk om je taak goed

0)8  34

uit te kunnen voeren. Blijf vriendelijk en geduldig tegen de zorgvrager! Raadpleeg zo nodig de zorgmap (zijn er voedingsgewoonten of diëten waar je rekening mee moet houden?).

8-4



Geef de zorgvrager zo nodig adviezen. Omgeving

;%8

Zorg voor een schone omgeving.

,3)

Zorg dat het aanrecht schoon is als je er voedsel op bereidt. Ook de tafel waarvan gegeten wordt dient schoon te zijn.

0)8  34

Zo voorkom je dat ziekteverwekkende bacteriën via het voedsel een kans krijgen (voedselvergiftiging).

8-4

Zieken, kinderen en ouderen zijn extra gevoelig voor ziekteverwekkende bacteriën.



Techniek

;%8

Was je handen.

,3)

Met water en zeep.

0)8  34

Zorg dat je nagels kort en schoon zijn en je sieraden bij bepaalde klusjes af zijn (bijvoorbeeld bij gehaktballen draaien).

165

 ;%8

Bereid de maaltijd voor.

,3)

Bekijk voor hoeveel personen de maaltijd verzorgd dient te worden en of alle benodigde materialen en ingrediënten aanwezig zijn.

0)8  34

Gebruik hierbij zo nodig een recept en reken zo nodig de hoeveelheden om naar het juiste aantal personen.

8-4

Houd rekening met een eventueel dieet of een voedingsgewoonte.

 ;%8

Verzamel de materialen.

,3)

Verzamel:

Materialen en ingrediënten om de maaltijd te bereiden;

Tafelkleed, onderzetter/placemat;

0)8  34

;%8

Doe zo nodig boodschappen, zie 5.3. Serviesgoed. O.a. grote platte borden voor het hoofdgerecht en zo nodig soepkommen of soepborden.

8-4

Er is ook aangepast servies en bestek, bijvoorbeeld bestek met een extra dikke handgreep.

;%8

Bestek. (Groot) bestek: mes, vork en zo nodig soep- of dessertlepel en opscheplepels. Een vleesmes/ groentemes voor bij de voorbereiding.

;%8

Schalen. Om gerechten in te doen en bijvoorbeeld kleine schaaltjes voor het dessert.

;%8

Onderzetters of rechaud. Om warme schalen/pannen op te zetten.

;%8

Een dienblad. Om eventueel te serveren of als hulpmiddel bij het tafel dekken/afruimen.

;%8

Eventueel pannenlappen of ovenhandschoenen en een schort; Om warme schalen of pannen te dragen.

0)8  34

;%8

Om jezelf en je kleding te beschermen. Eventueel andere materialen, zoals een snijplank, weegschaal of maatbeker. Om de juiste hoeveelheden te bepalen.

166 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

UJKEFOT



Zorgvrager

;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Laat de zorgvrager doen wat hij zelf kan en doe zelf de taken die hij niet kan.

0)8  34 8-4

Dit wil niet zeggen dat je de zorgvrager commando’s dient te geven. Leef jezelf in de zorgvrager in, en wees behulpzaam. Houd zieke mensen buiten de keuken.



Omgeving

;%8

Zorg voor een veilige en sfeervolle omgeving.

,3)

Bijvoorbeeld door op te passen met het neerzetten van hete dranken of soep. Door bijvoorbeeld de servetten op een leuke manier te vouwen. Door vriendelijk te zijn en rust uit te stralen.

0)8  34 8-4

Zeg tegen de zorgvrager dat het nog heet/warm is. Zet het bij dementerende personen of verwarde personen hete soep/dranken nog wat verder weg, totdat het afgekoeld is.

-009786 %8-)

servet vouwen

waaier maken

167



Techniek

;%8

Bereid de maaltijd.

,3)

Eventueel volgens recept of wensen van de zorgvrager. Zie voor kooktechnieken ook 7.5 t/m 7.8 in dit boek.

0)8  34

Werk hygiënisch om voedselvergiftiging te voorkomen (zie hoofdstuk 2).

8-4

,3) 0)8  34

Controleer of producten nog goed zijn (niet over de datum of bedorven). Werk ergonomisch. Doe de voorbereidende werkzaamheden zo mogelijk zittend. Roer met de elleboog bij de romp. Adviseer de zorgvrager eventueel over een logische indeling van de keu-

8-4

kenkastjes. Bij een vermoeide rug kun je één voet in het aanrechtkastje zetten.

,3)

Houd alle materialen die met voedsel in aanraking komen goed schoon.

0)8  34

Gebruik bijvoorbeeld een bord om je roerspatels/lepels op te leggen.

,3)

Gebruik gescheiden planken voor het snijden van vlees en groenten. Zorg voor en snijplank die goed te reinigen is.

0)8  34

Bij het snijden van voedsel kun je het best een scherp mes gebruiken (denk aan je vingers!) op een geschikte, vlakke ondergrond.

8-4

Maak zo mogelijk eerst een platte kant, zodat je gemakkelijker verder kunt snijden (bijvoorbeeld bij een ui doorsnijden).

,3) 0)8  34

Houd rauwe producten en klaargemaakt eten gescheiden. Om kruisbesmetting te voorkomen.

 ;%8

Bedek de tafel met een tafelkleed of placemat(s).

,3)

Haal levensmiddelen niet te lang van te voren uit de koeling. Laat bijvoorbeeld vlees en melkproducten niet onnodig buiten de koelkast staan.

0)8  34

Ontdooi diepvriesproducten in de koeling, zodat bacteriën zo min mogelijk kans krijgen.

168 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ;%8

0)8  34

Dek de tafel of presenteer het dienblad met de maaltijd. Het tafellinnen (tafelkleed en servetten) kan worden aangepast aan de gelegenheid, bijvoorbeeld voor kerst.

8-4

Zet de tafel en stoelen zo neer dat iedereen ruimte heeft om te zitten en niemand hinder heeft van een tafelpoot.

,3) 8-4

Zet een groot bord midden voor de stoel, ongeveer 1 cm van de tafelrand. Loop niet onnodig veel op en neer. Eerst denken, dan doen! Zo kun je tijd en moeite besparen.

-009786 %8-)7

koud voorgerecht

vis

vismes

soep

nagerecht

diner

169

,3) 0)8  34

Leg het servet op het bord of links naast het bord. Voor het dekken van een tafel in een instelling kan een serveerwagen worden gebruikt. – Leg het mes aan de rechterzijde van het bord met de onderkant tegen de tafelrand en de scherpe kant naar het bord toe. – Leg de vork aan de linkerkant naast het bord met de onderkant tegen de tafelrand.

8-4

– Leg een eventuele soeplepel aan de buitenzijde naast het mes. Het bestek dat je als eerste gebruikt, komt altijd aan de buitenkant te liggen!

,3) 0)8  34

– Leg het bestek voor het dessert aan de bovenkant van het bord. Bij een zacht dessert (zoals vla) een lepel en bij een hard dessert een mes en vork.

,3)

Leg opscheplepels in groepjes bij elkaar; Zet zo nodig nog andere materialen op tafel, zoals bijvoorbeeld onderzetters voor pannen/schalen of glazen. Denk zo nodig ook aan een kan water of peper en zout.

0)8  34

Zet glazen rechts boven het bord neer (boven de punt van het mes). Het kan zijn dat de zorgvrager hier hulp bij nodig heeft.

8-4

Vaak hebben zorgvragers een glas water nodig voor het innemen van medicijnen.

 ;%8

Laat huisgenoten zich gereedmaken voor de maaltijd.

,3)

Vraag of ze nog naar het toilet willen en handen willen wassen.

0)8  34

Het kan zijn dat de zorgvrager hier hulp bij nodig heeft Zorg ervoor dat je eigen handen steeds schoon zijn.

8-4

Maak zo nodig gebruik van handschoenen (verwissel ze zo nodig of was ze af).

 ;%8

Werk het eten zo nodig verder af en doe de gerechten eventueel in opdienschalen.

0)8  34

Raak de levensmiddelen zo min mogelijk met je handen aan en zorg altijd dat je schone handen hebt!

170 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ;%8

Laat de huisgenoten aan tafel gaan.

,3)

Vraag vriendelijk of iedereen aan tafel komt.

0)8  34 8-4

Help eventueel met het omdoen of aangeven van een servet. Zet de tv/radio uit, zodat ieder zich rustig kan concentreren op het eten.

 ;%8

Zet het voedsel op tafel.

,3)

Bijvoorbeeld: Eerst soep (bij een klein gezelschap wordt de soep meestal meteen op de borden opgeschept); houd de schalen zo nodig warm in de oven. Als iedereen voldoende soep op heeft, de soepborden en lepels afruimen. Steek zo nodig de rechaud aan en zet de schalen op tafel. Ruim na het hoofdgerecht de tafel af. Zet de desserts op tafel.

0)8  34

Gebruik zo nodig pannenlappen of ovenhandschoenen.

 ;%8

Help zo nodig de zorgvrager bij het drinken en eten.

,3)

Snijd bijvoorbeeld het vlees voor mensen die hun handen niet goed kunnen bewegen (bijvoorbeeld bij reuma).

 ;%8

Observeer wat de zorgvrager eet en drinkt.

,3)

Bespreek dit zo mogelijk met de zorgvrager en geef eventueel advies.

0)8  34 8-4

Ga na wat de reden kan zijn als er slecht gegeten of gedronken wordt. Noteer opvallende zaken in de zorgmap of geef ze door aan de juiste persoon.

-009786 %8-)7







Muispeertje: een manier om voeding aantrekkelijk te maken



Aangepast bestek, bijvoorbeeld voor mensen met reuma

171

OB 

Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager(s) tevreden is/zijn.

,3)

Vraag bijvoorbeeld:

of het gesmaakt heeft;

of de zorgvrager nog iets wil eten of drinken;

of de zorgvrager nog hulp nodig heeft. Stimuleer de zorgvrager om gevarieerd te eten.

0)8  34

Geef de zorgvrager de gelegenheid om zich te wassen. Help zo nodig bij het schoonmaken van mond en handen.



Omgeving

;%8

Laat de omgeving opgeruimd achter.

,3)

Ruim de tafel af. Alles wat rechts van de persoon staat, haal je aan de rechterzijde met je rechterhand weg. Alles wat links van de persoon staat, haal je aan de linkerzijde met je linkerhand weg. Stapel zo mogelijk materialen (bijvoorbeeld borden) op en draag niet meer dan je kunt. De tafel zo nodig met een vochtige doek afnemen en eventuele spullen op terug zetten.

0)8  34

Let goed op het reinigen van de tafelranden (ook onderzijde), waar mensen veel met hun handen aanzitten.

8-4

Zet afgekoeld eten altijd afgedekt in de koelkast als je het wilt bewaren. Ruim afval op en houd vliegen en andere insecten uit de buurt van voedsel.



Techniek

;%8

Ruim de gebruikte materialen schoon en droog op.

,3)

Ruim alles op en was zo nodig af.

0)8  34 8-4

172

9MXZSIVMRKWWXERHEEVH

Een vaatwasser wordt meestal pas gedraaid als hij helemaal vol is. Zorg voor schone keukendoeken.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



9MXZSIVMRKWWXERHEEVHZSSVLIXZIV^SVKIRZERIIR[EVQI QEEPXMNH

De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de uitvoeringsstandaard kan doen.




WPPS 1

Was je handen met water en zeep.

2

Zorg voor een schone omgeving.

3

Bekijk voor hoeveel personen de maaltijd verzorgd dient te worden.

4

Bekijk of alle benodigde materialen en ingrediënten aanwezig zijn.

5

Vraag naar de wensen en eventuele diëten van de zorgvrager en huisgenoten.

6

Verzamel de volgende materialen: materialen en ingrediënten om zo nodig de maaltijd te bereiden, tafelkleed/placemats, serviesgoed, bestek, schalen, zo nodig een dienblad, onderzetters/rechaud, eventueel pannenlappen of ovenhandschoenen, een schort, eventueel andere materialen en ingrediënten, zoals een dienblad, weegschaal, maatbeker of peper en zout.

UJKEFOT 1

Betrek zo mogelijk de zorgvrager bij de uitvoering.

2

Zorg voor een veilige en sfeervolle omgeving.

3

Bereid zo nodig de maaltijd.

4

Werk hygiënisch (door o.a. rauwe en bereide producten gescheiden te houden).

5

Werk ergonomisch (door o.a. zo mogelijk werkzaamheden, bijvoorbeeld aardappelen schillen, zittend te doen).

6

Leg een tafelkleed of placemat(s) op tafel.

7

Dek de tafel of presenteert het dienblad met de maaltijd.

8

Loop niet onnodig op en neer (werk efficiënt).

9

Laat de huisgenoten zich gereed maken voor de maaltijd en helpt hier zo nodig bij.

10

Zet het voedsel op tafel.

11

Raak het voedsel zo min mogelijk met de handen aan.

12

Vraag vriendelijk of de betreffende persoon aan tafel komt.

13

Help zo nodig de zorgvrager bij het eten en drinken.

14

Observeer de zorgvrager tijdens het eten en drinken.

15

Geef eventuele bijzonderheden door.

1

Ruim alle materialen schoon en droog op.

2

Doe zo nodig de afwas.

3

Vraag of het eten gesmaakt heeft en of de zorgvrager(s) tevreden is/zijn.

173





3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXZIV^SVKIRZERIIR[EVQIQEEPXMNH 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: 1.1 Wast de handen met water en zeep. 1.2 Zorgt voor een schone omgeving. 1.3 Bekijkt voor hoeveel personen de maaltijd verzorgd dient te worden. 1.4 Bekijkt of alle benodigde materialen en ingrediënten aanwezig zijn. 1.5 Vraagt naar de wensen en eventuele dieten van de zorgvrager en huisgenoten.

Verzamelt de volgende materialen. 1.6 Materialen en ingrediënten om zo nodig de maaltijd te bereiden. 1.7 Tafelkleed/placemats. 1.8 Serviesgoed. 1.9 Bestek. 1.10 Schalen. 1.11 Een dienblad. 1.12 Onderzetters of rechaud. 1.13 Eventueel pannenlappen, ovenhandschoenen of schort. 1.14 Eventueel andere materialen en ingrediënten, zoals een snijplank, weegschaal, maatbeker of peper en zout.

2

Uitvoering: 2.1 Betrekt zo mogelijk de zorgvrager bij de uitvoering. 2.2 Zorgt voor een veilige en sfeervolle omgeving. 2.3 Bereidt zo nodig de maaltijd. 2.4 Werkt hygiënisch (door o.a. rauwe en bereide producten gescheiden te houden). 2.5 Werkt ergonomisch (door o.a. zo mogelijk werkzaamheden (bijv. aardappelen schillen) zittend te doen). 2.6 Legt een tafelkleed of placemat(s) op tafel. 2.7 Dekt de tafel of presenteert het dienblad met de maaltijd. 2.8 Loopt niet onnodig op en neer (werkt efficiënt). 2.9 Laat de huisgenoten zich gereed maken voor de maaltijd en helpt hier zo nodig bij. 2.10 Zet het voedsel op tafel. 2.11 Raakt het voedsel zo min mogelijk met de handen aan. 2.12 Vraagt vriendelijk of de betreffende persoon aan tafel komt. 2.13 Helpt zo nodig de zorgvrager bij het eten en drinken. 2.14 Observeert de zorgvrager tijdens het eten en drinken. 2.15 Geeft eventuele bijzonderheden door.

174 

3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

3 Nazorg: 3.1 Ruimt alle materialen schoon en droog op. 3.2 Doet zo nodig de afwas. 3.3 Vraagt of het eten gesmaakt heeft en of de zorgvrager(s) tevreden is/zijn.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

175

 &VEHIR 



-RLSYHIPMNOIEREP]WIZERFVEHIR

WPPS



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

,3)

Vraag hoe de zorgvrager het bereid wil hebben.

0)8  34

Bijvoorbeeld: in margarine, roomboter of olie. Of met bepaalde kruiden of andere ingrediënten.



Omgeving

;%8

Zorg voor een schone omgeving.

,3)

Zorg bij het bereiden van voedsel dat het aanrecht schoon is.

0)8  34

Zo voorkom je dat ziekteverwekkende bacteriën via het eten klaarmaken een kans krijgen.



Techniek

;%8

Was je handen.

,3)

Met water en zeep.



Droog je handen af met een schone handdoek of een stukje keukenpapier.

 ;%8

Verzamel de materialen.

,3)

Verzamel:

zo nodig een recept;

(braad)pan met deksel.

0)8  34

Braden kan eventueel ook in de oven (zie 3.10). Het vlees krijgt dan een mooie krokante korst en het vleesvocht blijft beter in het vlees.

8-4

176 

%REP]WI

Het braden in de braadpan kost minder energie en is minder bewerkelijk.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

,3) 0)8  34

Margarine/boter/olie. Je hebt veel verschillende soorten en merken vet, bijvoorbeeld olijfolie of zonnebloemolie.

8-4

Boter geeft een lekkere jus, maar kan zwaar verteerbaar worden bij hoge temperaturen. Je kunt dan voor het dichtschroeien olie gebruiken en de boter pas later toevoegen.

,3)

– Vlees of vis; – vleesvork of bakschep; – eventueel zout, peper of kruiden; – eventueel kookwekker; – eventueel pannenlappen en een schort.

0)8  34

Om jezelf en je kleren te beschermen.

UJKEFOT Zorgvrager ;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Laat de zorgvrager doen wat hij zelf kan en wat mogelijk en wenselijk is.

0)8  34

Bespreek dit altijd met de zorgvrager. Omgeving

;%8

Zorg voor een veilige omgeving.

,3)

Zet bijvoorbeeld iets wat gebraden dient te worden op de achterste kookplaat.

0)8  34



Dit is veiliger, vooral als er kinderen rond lopen. Techniek

;%8

Maak het vlees of de vis klaar om te braden.

,3)

Kruid zo nodig het vlees of de vis. Fileer zo nodig het vlees of de vis.

0)8  34

Soms is het vlees al voorgekruid. Dit kun je zien op de verpakking bij de ingrediënten. Fileren = botten of graten wegnemen.

177

 ;%8

Laat de pan met margarine/boter/olie warm worden.

,3)

Zet de pan op de warmtebron en doe er margarine of boter of olie in. Wacht tot de margarine of boter bruin is of de olie warm.

0)8  34

Als na het smelten van de boter/margarine het schuim wegtrekt, kun je het vlees of de vis in de pan leggen. Als je bij het gebruik van olie een houten spatel erin doet en er ontstaan belletjes, dan is de olie warm. Je kunt geen halvarine nemen om in te braden, omdat dit te veel water bevat en heel erg gaat spatten.

8-4

Braden is het verhitten van vlees of vis in weinig heet vet (150 °C tot 225 °C) in een gesloten pan.

 ;%8

Braad het vlees of de vis.

,3)

Leg het vlees of de vis in het hete vet en laat het aan alle kanten snel dichtschroeien.

0)8  34

Zo vormt zich een beschermend laagje, wat voorkomt dat tijdens het braden te veel vocht uit loopt.

8-4

De braadtijd is afhankelijk van de soort, de vorm en de grootte. Een plat stuk is sneller gaar dan een dik rond stuk.

 ;%8

Sluit de pan.

,3)

– Doe het deksel op de pan. – Zet de hittebron laag. – Draai zo nodig het vlees/de vis om.

0)8  34

Om het vlees bij een lange braadtijd toch vochtig te houden, kun je het regelmatig bedruipen met de al gevormde jus of met wat boter.

178 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ;%8

Bekijkt of het vlees of de vis gaar is.

,3)

Volg een eventueel recept. Het vlees is gaar als het niet meer veerkrachtig aanvoelt. Als mals vlees té gaar is, wordt het droog.

0)8  34

Zeer malse, dure vleessoorten (zoals ossenhaas, rosbief en fricandeau) worden vaak zo kort gebraden, dat het vlees van binnen nog rood is. Het gebraden vlees of de vis ziet er ook mooi bruin uit.

8-4

Voorkom dat het vlees of de vis aanbrandt en zwart wordt. Dit is zeer ongezond om te eten.

 ;%8

Verwerk het gebraden vlees of de gebraden vis.

,3)

Doe het gebraden vlees/de vis in een schaal of verwerk het verder.



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

,3)

Laat de zorgvrager eventueel ook proeven.



Omgeving

;%8

Laat de omgeving opgeruimd achter.



Techniek

;%8

Ruim de gebruikte materialen op.

,3)

Doe zo nodig de afwas.

OB

Zet alle materialen schoon en droog op de juiste plek.

179



9MXZSIVMRKWWXERHEEVHFVEHIR

De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan doen.




WPPS 1

Was je handen met water en zeep.

2

Verzamel de volgende materialen: braadpan met deksel, margarine, boter of olie, vlees/vis, vleesvork of bakschep, eventueel zout, peper of kruiden, zo nodig een recept en zo nodig een schort.

UJKEFOT 1

Betrek zo mogelijk de zorgvrager bij de uitvoering.

2

Kruid zo nodig het vlees/de vis.

3

Laat de pan met margarine, boter of olie op de warmtebron warm worden.

4

Schroei het vlees/de vis vlug aan alle kanten in het hete vet dicht.

5

Sluit de pan.

6

Stel zo nodig de braadtijd in.

7

Doe het bruin gebraden vlees/vis over in een schaal of verwerkt het verder.

1

Ruim alle materialen schoon en droog op.

OB

180

2

Doe zo nodig de afwas.

3

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

9MXZSIVMRKWWXERHEEVH

Zorg voor woon- en leefomgeving 2





3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXZERFVEHIR 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: 1.1 Wast de handen met water en zeep.

Verzamelt de volgende materialen: 1.2 Braadpan met deksel. 1.3 Margarine, boter of olie. 1.4 Vlees of vis. 1.5 Vleesvork of bakschep. 1.6 Eventueel zout, peper of kruiden. 1.7 Zo nodig een recept. 1.8 Zo nodig een schort.

2

Uitvoering: 2.1 Betrekt zo mogelijk de zorgvrager bij de uitvoering. 2.2 Kruidt of fileert zo nodig het vlees/de vis. 2.3 Laat de pan met margarine, boter of olie op de warmtebron warm worden. 2.4 Schroeit het vlees vlug aan alle kanten in het hete vet dicht. 2.5 Sluit de pan. 2.6 Stelt zo nodige de braadtijd in. 2.7 Doet het bruin gebraden vlees/vis over in een schaal of verwerkt het verder.

Nazorg: 3.1 Ruimt alle materialen schoon en droog op. 3.2 Doet zo nodig de afwas. 3.3 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

181





6SIV FEOOIR



-RLSYHIPMNOIEREP]WIZER VSIV FEOOIR









Laat de steel niet uitsteken zodat er tegenaan gelopen kan worden



Gebruik niet een te grote vlam onder een te kleine pan



Beschadig de bodem niet met de schep of bestek

WPPS



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

,3)

Vraag hoe de zorgvrager het voedsel bereid wil hebben.

0)8  34

Bijvoorbeeld: in margarine, roomboter of olie. Of met bepaalde kruiden of andere ingrediënten.



Omgeving

;%8

Zorg voor een schone omgeving.

,3)

Zorg bij het bereiden van voedsel dat het aanrecht schoon is.

0)8  34

Zo voorkom je dat ziekteverwekkende bacteriën via het klaar maken van voeding een kans krijgen.



Techniek

;%8

Was je handen.

,3)

Met water en zeep. Droog je handen af met een schone handdoek of een stukje keukenpapier.

 ;%8

Verzamel de materialen.

,3)

Verzamel: – zo nodig een recept; – pan zonder deksel of een wok;

182 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

0)8  34

Een speciale gietijzeren pan, die bij roerbakken gebruikt wordt. Voor gerechten met korte bereidingstijden is een wok ideaal. Het is gezond omdat veel voedingsstoffen bewaard blijven.

,3) 0)8  34

– Margarine/boter/olie; Je hebt veel verschillende soorten en merken vet, bijvoorbeeld olijfolie of zonnebloemolie.

8-4

,3)

Oliën zijn altijd plantaardig en vetten zijn vaak van dierlijke herkomst. – Levensmiddelen, zoals groenten, vlees, vis of eieren; – een schep, roerlepel of bijvoorbeeld vork;

0)8  34 8-4

Om de levensmiddelen om te scheppen of vast te pakken. Pas op dat je met de schep of het bestek de bodem van de pan niet beschadigd. Met een kunststoffen of houten schep voorkom je krassen.

,3) 0)8  34 ,3) 0)8  34

– Een schort; Het hete vet kan spetteren. Een schort beschermt je kleding. – Zo nodig pannenlappen. Om jezelf te beschermen als bijvoorbeeld de handgrepen van de pan warm worden.



Zorgvrager

;%8

Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering.

,3)

Laat de zorgvrager doen wat hij zelf kan en wat mogelijk en wenselijk is.

0)8  34



Bespreek dit altijd met de zorgvrager. Omgeving

;%8

Zorg voor een veilige omgeving.

,3)

Zorg bijvoorbeeld dat de steel van de pan niet naar voren uitsteekt.

0)8  34



Dit is veiliger, vooral als er kinderen rondlopen. Techniek

;%8

Maak de levensmiddelen klaar om te bakken.

,3)

Maak zo nodig de levensmiddelen schoon en droog (anders spatgevaar!) en kruid of paneer ze zo nodig.

0)8  34

Bijvoorbeeld: schil de aardappelen en kook ze eventueel om ze te bakken of groenten even voorkoken om te kunnen roerbakken.

8-4

Bij roerbakken wordt in hete olie of vet groenten, vlees of vis in korte tijd omgeschept en gebakken.

183

 ;%8

Zet de pan op de warmtebron.

 ;%8

Voeg olie of boter toe en laat het gerecht heet worden.

,3)

Als het schuim gaat wegtrekken of de olie licht gaat dampen is het heet. Als je bij het gebruik van olie een houten spatel erin doet en er ontstaan belletjes, dan is de olie warm.

0)8  34 8-4

Anders bakken de levensmiddelen aan de pan vast en branden aan. Margarine en roomboter kunnen niet tot een zo hoge temperatuur verhit worden als olie.

 ;%8

Voeg levensmiddelen toe.

,3)

Doe bijvoorbeeld de aardappelen, vlees of groenten in de pan. Gebruik hierbij een schep en eventueel ander bestek (bijvoorbeeld een vork bij vlees).

0)8  34

Als je verschillende levensmiddelen tegelijk wilt maken, houd dan rekening met verschillende baktijden.

8-4

Denk aan het verbrandingsgevaar, vooral voor hete spetters!

 ;%8

Schep de levensmiddelen steeds om.

,3)

Zorg dat alle kanten gebakken worden.

0)8  34 8-4

Het gerecht wordt krokant. Het krokante verdwijnt als er water bij gedaan wordt of als er een deksel op de pan wordt gelegd. Bij bakken wordt er dus géén deksel op de pan gebruikt.

 ;%8

Doe het gebakken gerecht in een schaal of verwerk ze.

,3)

Zet eventueel de warmtebron laag en laat het gerecht nog gaar worden. Het gerecht wordt krokant.

8-4

Een gerecht mag nooit zwart zien. Het is dan verbrand en dit is zeer ongezond om te eten.

184 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

,3)

Laat de zorgvrager eventueel ook een beetje proeven.



Omgeving

;%8

Laat de omgeving opgeruimd achter.



Techniek

;%8

Ruim de gebruikte materialen op.

,3)

Doe zo nodig de afwas. Zet alle materialen schoon en droog op de juiste plek.

185



9MXZSIVMRKWWXERHEEVH VSIV FEOOIR

De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan doen.




WPPS 1

Was je handen met water en zeep.

2

Verzamel de volgende materialen: pan zonder deksel (bijvoorbeeld een wok), levensmiddelen zoals groenten, vlees, vis of eieren, vet zoals olie of boter, een schep, een schort en zo nodig een recept.

UJKEFOT 1

Betrek zo mogelijk de zorgvrager bij de uitvoering.

2

Zet de pan op de warmtebron.

3

Voeg olie of boter toe en laat het heet worden.

4

Voeg de (zo nodig voorbewerkte) levensmiddelen toe en schep ze steeds om.

5

Bak het in korte tijd.

6

Doe de gebakken levensmiddelen in een schaal of verwerk ze.

1

Ruim alle materialen schoon en droog op.

2

Doe zo nodig de afwas.

3

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

OB

186 

7XYHMIEGXMZMXIMXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2





3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXZER VSIV FEOOIR 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: 1.1 Wast de handen met water en zeep.

Verzamelt de volgende materialen: 1.2 Pan zonder deksel/wok. 1.3 Levensmiddelen zoals groenten, vlees, vis of eieren. 1.4 Vet, bijvoorbeeld olie of boter. 1.5 Schep. 1.6 Zo nodig een recept. 1.7 Een schort.

2

Uitvoering: 2.1 Betrekt zo mogelijk de zorgvrager bij de uitvoering. 2.2 Zet de pan op de warmtebron. 2.3 Voegt olie of boter toe en laat het heet worden. 2.4 Voegt de (zo nodig voorbewerkte) levensmiddelen toe en schept ze steeds om. 2.5 Bakt het in korte tijd. 2.6 Doet de gebakken levensmiddelen in een schaal of verwerkt ze.

3

Nazorg: 3.1 Ruimt alle materialen schoon en droog op. 3.2 Doet zo nodig de afwas. 3.3 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

187





/SOIR



-RLSYHIPMNOIEREP]WIZEROSOIR

WPPS

 ;%8

Zorgvrager Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft. Bekijk zo nodig welke producten en materialen nodig zijn.



Omgeving

;%8

Zorg voor een schone omgeving.

,3)

Zorg voor een schoon aanrecht en een schoon kooktoestel. Zorg dat alle materialen die met voedsel in aanraking komen, schoon zijn.

0)8  34

Zo voorkom je dat ziekteverwekkende bacteriën via het eten of drinken een kans krijgen.



Techniek

;%8

Was je handen.

,3)

Met water en zeep. Droog je handen af met een schone handdoek of een stukje keukenpapier.

 ;%8

Verzamel de materialen.

,3)

Verzamel: – zo nodig een recept; – pan met deksel.

0)8  34

In een hogedrukpan kun je koken onder druk (temperatuur tot 120 °C). De kooktijd wordt dan met eenderde teruggebracht.

,3) 0)8  34

188 

%REP]WI

– Water of andere vloeistof; Pap koken doe je bijvoorbeeld in melk.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

,3)

– Levensmiddelen zoals aardappelen, groenten of fruit; – pannenlappen; – eventueel zout; – eventueel een eierwekker; – zo nodig een schort.

0)8  34

,3) 0)8  34

Om jezelf en je kleding te beschermen. – Eventueel een dunschiller. Om bijvoorbeeld aardappelen mee te schillen.

UJKEFOT

 ;%8



Zorgvrager Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering. Omgeving

;%8

Zorg voor een veilige omgeving.

,3)

Zet bijvoorbeeld iets wat lang moet koken op de achterste kookplaten. Dit is veiliger, vooral als er kinderen rondlopen.

0)8  34

Bij koken wordt het vocht of de vloeistof verhit tot 100 °C om de levensmiddelen gaar te krijgen.

8-4



Pas dus op voor verbrandingsgevaar! Ook stoom kan brandwonden geven. Techniek

;%8

Zet de pan met water of andere vloeistof op de warmtebron.

,3)

Vul de pan met water of bijvoorbeeld melk, doe het deksel op de pan en zet de warmtebron op de hoogste stand aan. Zorg dat de pan goed op de pit staat.

0)8  34

Je kunt ook gekookt water (uit bijvoorbeeld een waterkoker) in de pan doen.

8-4

Bij het koken van aardappelen gebruik je matig water (aardappelen net onder water). Bij het koken van fruit gebruik je weinig water omdat er al veel vocht uit het fruit komt. Bij bladgroenten gebruik je aanhangend water (= water van het wassen). Bij het koken van andere groetensoorten zoals spruitjes zorg je dat de groenten onder water staan.

189

 ;%8

Laat het water of de andere vloeistof koken.

,3)

Je kunt dit zien doordat het water in beweging is (bubbelt) en er stoom onder het deksel uit komt.

0)8  34

Vitamine C en B in het te koken voedsel zijn in water oplosbare vitaminen. Dit is de reden dat je het water eerst aan de kook laat komen. Je kunt er ook voor kiezen om de groenten meteen met weinig water op te zetten.

8-4

Het kookwater kun je ook nog verwerken tot saus.

 ;%8

Voeg de ingrediënten (zo nodig gewassen en schoongemaakt) toe.

,3)

Voeg bijvoorbeeld aardappelen, groenten, vlees, fruit en deegwaar toe met eventueel zout.

0)8  34

Bij het koken van deegwaar kun je een halve lepel olie toevoegen om het aan elkaar plakken van de deegwaar te voorkomen.

8-4

Ook deegwaar en eieren kook je juist onder water, omdat deze levensmiddelen weinig water van zichzelf bevatten en moeilijker gaar worden.

0)8  34

Zout verkort de kooktijd, maar verhoogt de kans op stuk koken. Hard water (met veel kalk) verlengt de kooktijd.

8-4

Het koken van vlees wordt vooral toegepast bij vlees waarvan men tegelijk ook soep wil maken (bijvoorbeeld kip of rundvlees).

 ;%8

Doe het deksel op de pan en zet de warmtebron laag.

,3)

Doe het deksel op de pan, zorg dat het water weer opnieuw kookt en stel de warmtebron zo in, dat het vocht blijft koken.

0)8  34

De kooktijd gaat nu in!

 ;%8

Stel eventueel de kooktijd in.

,3)

Bijvoorbeeld met een kookwekker. Zie zo nodig een recept.

0)8  34 8-4

190 

%REP]WI

Bij aardappelen is bijvoorbeeld dit 20 minuten en bij fruit 5 minuten. Het kort koken (1-2 minuten) van groenten in veel water = blancheren.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ;%8

Controleer of het gekookte gerecht gaar is.

,3)

Dit kan door er met een vork in te prikken. Glijdt de aardappel of de groente eraf, dan is het gaar.

 ;%8

Giet het kookwater zo nodig af.

,3)

– Gebruik hierbij pannenlappen. – Zet het deksel schuin op de pan en houdt de pan scheef. – Giet het water van je af door de spleet in de gootsteen of in een opvangbak.

0)8  34 8-4

Om verbranding aan de hete pan te voorkomen. Denk om je eigen veiligheid en ga veilig met het hete kookwater om. Er bestaan ook special afgietroosters.

 ;%8

Verwerk het gekookte verder.

,3)

Doe het gekookte gerecht in een daarvoor bestemde schaal of soepkom.

0)8  34

Als je het kookvocht nog wilt verwerken in bijvoorbeeld saus. Aardappelen kun je na het afgieten nog even op een klein pit droogstomen.

8-4

Bij pasta kun je na het afgieten bijvoorbeeld een klontje boter erdoor roeren (om kleven tegen te gaan).

OB



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is.



Omgeving

;%8

Laat de omgeving opgeruimd achter.

191



Techniek

;%8

Ruim de gebruikte materialen op.

,3)

Doe zo nodig de afwas. Zet alle materialen schoon en droog op de juiste plek.

192 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



9MXZSIVMRKWWXERHEEVHOSOIR

De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan doen.

WPPS 1

Was je handen met water en zeep.

2

Verzamel de volgende materialen: pan met deksel, water/vloeistof, levensmiddelen zoals bijvoorbeeld aardappelen, groenten, vlees of fruit, pannenlappen, eventueel een schort, eventueel zout en eventueel een eierwekker, zo nodig een recept.

UJKEFOT 1

Betrek zo mogelijk de zorgvrager bij de uitvoering.

2

Zet de pan met deksel en met water of andere vloeistof op de warmtebron.

3

Maak zo nodig de ingrediënten schoon.

4

Voeg als het water kookt de ingrediënten toe.

5

Doe het deksel op de pan.

6

Stel zo nodig de kooktijd in.

7

Controleer of de aardappelen/groenten gaar zijn.

8

Giet het kookwater zo nodig af.

9

Ga veilig met het hete kookwater om.

10

Doe het gekookte (bijvoorbeeld aardappelen/groenten) over in een schaal of verwerk het verder volgens recept.

OB 1

Ruim alle materialen schoon en droog op.

2

Doe zo nodig de afwas.

3

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

193





3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXZEROSOIR 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: 1.1 Wast de handen met water en zeep.

Verzamelt de volgende materialen: 1.2 Pan met deksel. 1.3 Water of andere vloeistof (bijvoorbeeld melk). 1.4 Levensmiddelen zoals bijvoorbeeld aardappelen, groenten, vlees of fruit. 1.5 Eventueel zout. 1.6 Pannenlappen en eventueel een schort. 1.7 Eventueel een eierwekker. 1.8 Zo nodig een recept.

2

Uitvoering: 2.1 Betrekt zo mogelijk de zorgvrager bij de uitvoering. 2.2 Zet de pan met deksel en met water/vloeistof op de warmtebron. 2.3 Maakt zo nodig de ingrediënten schoon. 2.4 Voegt als het water kookt de ingrediënten toe. 2.5 Doet het deksel op de pan. 2.6 Stelt zo nodige de kooktijd in. 2.7 Controleert of de aardappelen/groenten gaar zijn. 2.8 Giet het kookwater zo nodig af. 2.9 Gaat veilig met het hete kookwater om. 2.10 Doet het gekookte (bijvoorbeeld aardappelen/groenten) over in een schaal of verwerkt het verder volgens recept.

3

Nazorg: 3.1 Ruimt alle materialen schoon en droog op. 3.2 Doet zo nodig de afwas. 3.3 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

194 

3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2





7XSZIR



-RLSYHIPMNOIEREP]WIZERWXSZIR

WPPS



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager speciale wensen heeft.

,3)

Vraag hoe de zorgvrager het gerecht bereid wil hebben.

0)8  34

Bijvoorbeeld: in margarine, roomboter of olie, of met bepaalde kruiden of andere ingrediënten.



Omgeving

;%8

Zorg voor een schone omgeving.

,3)

Zorg bij het bereiden van voedsel dat het aanrecht schoon is.

0)8  34

Zo voorkom je dat ziekteverwekkende bacteriën via het voedsel een kans krijgen.



Techniek

;%8

Was je handen.

,3)

Met water en zeep. Droog je handen af met een schone handdoek of een stukje keukenpapier.

 ;%8

Verzamel de materialen.

,3)

Verzamel: – zo nodig een recept; – pan met deksel en met bij voorkeur een dikke bodem.

0)8  34 8-4

Stoven kan eventueel ook in de oven. Het gebraden vlees of de schoongemaakte groente dient dan in een ovenschaal met deksel gedaan te worden.

,3) 0)8  34

Water. In plaats van water kun je ook bouillon of wijn, bier of azijn toevoegen.

195

,3) 0)8  34

Margarine/roomboter/olie; Je hebt veel verschillende soorten en merken vet, bijvoorbeeld olijfolie of zonnebloemolie.

,3) 0)8  34

Vlees, groente of fruit. Stoven is geschikt voor groenten die niet zo gemakkelijk vocht los laten (bijvoorbeeld wortelen) en voor stukken vlees die niet mals genoeg zijn om voldoende gaar te worden met bakken/braden. Er zijn speciale stoofperen.

8-4

Vlees kun je zonder smaak- en kwaliteitsverlies weer opwarmen. Voorkom het opwarmen van groenten zo veel mogelijk. Je kunt ze wel verwerken in bijvoorbeeld salades. Nitraatrijke groente (bijvoorbeeld spinazie) nooit opwarmen!

,3) 0)8  34

Eventueel zout, peper en kruiden. Bijvoorbeeld met uien en knoflook kun je vleessoorten ook smakelijk maken.

,3) 0)8  34 ,3)

Eventueel pannenlappen en een schort. Om jezelf en je kleding te beschermen. Eventueel kookwekker en een snijplank.

UJKEFOT



Zorgvrager Betrek de zorgvrager zo mogelijk bij de uitvoering. Laat de zorgvrager doen wat hij zelf kan en wat mogelijk en wenselijk is. Bespreek dit altijd met de zorgvrager.



Omgeving Zorg voor een veilige omgeving. Zet bijvoorbeeld iets wat lang moet stoven op de achterste kookplaten. Dit is veiliger, vooral als er kinderen rondlopen.



Techniek

;%8

Maak het vlees, de groente of het fruit klaar.

,3)

Als je vlees wilt stoven, wrijf je het zo nodig in met peper en zout. Als je groente of fruit wilt stoven, maak je de groente zo nodig schoon en snijd je de groente zo nodig.

0)8  34

Soms is het vlees al voorgekruid. Dit kun je zien op de verpakking bij de ingrediënten.

196 

%REP]WI

Zorg voor woon- en leefomgeving 2

 ;%8

Laat de pan met margarine/boter/olie warm worden.

,3)

Zet de pan op de warmtebron en doe er margarine of boter of olie in. Wacht tot de margarine of boter bruin is of de olie warm.

0)8  34

Als na het smelten van de boter/margarine het schuim wegtrekt, kun je het vlees of de vis in de pan leggen. Als je bij het gebruik van olie een houten spatel erin doet en er ontstaan belletjes, dan is de olie warm.

 ;%8

Bak vlees aan beide kanten bruin of voeg de groente/fruit toe.

,3)

Zie 7.6. Voeg de gesneden groente/fruit toe en schep het om tot alles bedekt is met het vet.

0)8  34

Het is ook mogelijk om de groente in water gaar te stoven en de boter of olie vlak voor het opdienen door de groente te scheppen (beter verteerbaar).

8-4

Vetten die niet verhit zijn, zijn gemakkelijker verteerbaar.

 ;%8

Voeg vocht toe voor het stoven.

,3)

Voeg bij voorkeur warm water toe en eventueel kruiden en breng alles vlug aan de kook.

0)8  34

Dan koelt het niet zo af. Zo nodig tussentijds ook vocht bijvoegen.

8-4

Bij het stoven van vlees wordt vaak azijn toegevoegd. Hierdoor wordt het vlees sneller zacht.

8-4

Tussendoor controleren of er nog voldoende vocht in de pan is, zodat het gerecht niet kan aanbranden. De gerechten worden zacht (gaar) zonder kapot te gaan.



197

;%8

Sluit de pan en laat het gaar worden.

,3)

– Doe de deksel op de pan. – Zet de hittebron laag (als de deksel heet is).

0)8  34

Anders verdampt al het vocht. Zorg wel dat het gerecht zachtjes blijft koken.

8-4

Bij stoven worden levensmiddelen tegen de kook aangehouden, waarbij zowel water als vet gebruikt wordt.

 ;%8

Verwerk het gestoofde vlees of de gestoofde groente.

,3)

Verwerk bijvoorbeeld het stoofvocht om jus of saus van te maken. Doe het gestoofde vlees/groente in een schaal of verwerk het verder.

0)8  34

Zie eventueel het recept. Proef een beetje, met een schone lepel/vork.

OB



Zorgvrager

;%8

Vraag of de zorgvrager tevreden is. Laat de zorgvrager eventueel ook een beetje proeven.

,3)

Gebruik hiervoor weer een schone lepel/vork.



Omgeving

;%8

Laat de omgeving opgeruimd achter.



Techniek

;%8

Ruim de gebruikte materialen op.

,3)

Doe zo nodig de afwas.

0)8  34

198 

%REP]WI

Zet alle materialen schoon en droog op de juiste plek.

Zorg voor woon- en leefomgeving 2



9MXZSIVMRKWWXERHEEVHWXSZIR

De uitvoeringsstandaard is bedoeld als geheugensteuntje bij het oefenen. Oefen net zo lang tot je het zonder de hulp van de uitvoeringsstandaard kan doen.

WPPS 1

Was je handen met water en zeep.

2

Verzamel de volgende materialen: pan met bij voorkeur een dikke bodem, (warm) water, margarine/roomboter/olie, vlees of groente, eventueel zout, peper en kruiden, pannenlappen, zo nodig een schort, eventueel een kookwekker en zo nodig een recept.

UJKEFOT 1

Betrek zo mogelijk de zorgvrager bij de uitvoering.

2

Laat de pan met margarine, roomboter of olie op de warmtebron warm worden.

3

Wrijf het vlees in met peper en zout en bak het vlees in de hete margarine, roomboter of olie aan beide kanten bruin óf voeg de schoongemaakte en gesneden groenten toe aan de margarine, roomboter of olie en schep de groente om tot ze bedekt is met het vettige vocht.

4

Voeg weinig verwarmd vocht en eventueel kruiden toe voor het stoven.

5

Sluit de pan en zet de hittebron laag.

6

Stel zo nodig de kooktijd in.

7

Controleer tussendoor of er voldoende vocht in de pan is en vul zo nodig bij.

8

Verwerk na de stooftijd eventueel het stoofvocht.

9

Doe het gestoofde vlees of de gestoofde groente over in een schaal of verwerk het verder.

OB 1

Ruim alle materialen schoon en droog op.

2

Doe zo nodig de afwas.

3

Vraag of de zorgvrager tevreden is.

199





3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXZERWXSZIR 2 :8 +3)(  *398  2-)8

'6-8)6-%

1

Voorbereiding: 1.1 Wast de handen met water en zeep.

Verzamelt de volgende materialen: 1.2 Pan met bij voorkeur een dikke bodem. 1.3 Water (bij voorkeur warm). 1.4 Margarine, roomboter of olie. 1.5 Vlees of groente. 1.6 Eventueel zout, peper en kruiden. 1.7 Pannenlappen en zo nodig een schort. 1.8 Eventueel een kookwekker. 1.9 Zo nodig een recept.

2

Uitvoering: 2.1 Betrekt zo mogelijk de zorgvrager bij de uitvoering. 2.2 Laat de pan met margarine, roomboter of olie op de warmtebron warm worden. 2.3 Wrijft het vlees in met peper en zout en bakt het vlees in de hete margarine, roomboter of olie aan beide kanten bruin óf voegt de schoongemaakte en gesneden groenten toe aan de margarine, roomboter of olie en schept de groente om tot ze bedekt is met het vettige vocht. 2.4 Voegt een weinig verwarmd vocht en eventueel kruiden toe voor het stoven van het vlees én groente. 2.5 Sluit de pan en zet de hittebron laag. 2.6 Stelt zo nodige de kooktijd in. 2.7 Controleert tussendoor of er voldoende vocht in de pan is en vult zo nodig bij. 2.8 Verwerkt na de stooftijd eventueel het stoofvocht. 2.9 Doet het gestoofde vlees of de gestoofde groente over in een schaal of verwerkt het verder.

3

Nazorg: 3.1 Ruimt alle materialen schoon en droog op. 3.2 Doet zo nodig de afwas. 3.3 Vraagt of de zorgvrager tevreden is.

% % 2 (% ' , 8 74 9 2 8 ) 2  0 ) ) 6 ( 3 ) 0 ) 2

200 

3FWIVZEXMIIRSIJIRPMNWXIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2




0IIVHSIPIRIRVSPPIRWTIP

$POUSPMFFS
PG
KF
POEFSTUBBOEF
EPFMFO
CFSFJLU
IFCU

– – – – – –

Een verzorgde, gezonde maaltijd. Zorgvragergericht gewerkt. Ergonomisch verantwoord gewerkt. Hygiënisch gewerkt. Kostenbewust gewerkt. Milieubewust gewerkt.











3PMMFOTQFM

>36+:6%+)6

Jij bent een bewoner in een woongroep voor licht verstandelijk gehandicapten. Jij mag vandaag samen met de begeleidster de warme maaltijd verzorgen. Je vindt dit heel leuk om te doen, omdat je graag helpt met koken. Je vindt het heel belangrijk dat je precies weet wat, wanneer moet gebeuren. Je maakt samen met je begeleidster een werkplan waarin dit allemaal komt te staan. Ook houd je rekening met het natriumbeperkte dieet van Bob en met het koolhydraatbeperkt dieet van Hilkia.

>36+:)60)2)6

Jij werkt als verzorgende op een kleinschalige woongroep voor licht verstandelijk gehandicapte jongeren. Je verzorgt samen met de jongeren de maaltijden. Je maakt samen met een bewoner, die graag kookt en duidelijke structuur nodig heeft, een werkplan voor de warme maaltijd en je houdt hierbij rekening met het natriumbeperkte dieet van Bob en met het koolhydraatbeperkt dieet van Hilkia.

3&7)6:))6()6

Jij observeert en/of neemt het rollenspel op met een videocamera.

201



%28;336()2:336/)22-783)87)2

,33*(789/

1 waar; 2 niet waar, 3 waar; 4 waar; 5 waar; 6 waar.

,33*(789/

1 niet waar; 2 waar; 3 waar; 4. niet waar; 5 waar.

,33*(789/

1 waar; 2 waar; 3 waar; 4 niet waar; 5 waar.

,33*(789/

1 niet waar; 2 niet waar; 3 waar; 4 waar; 5 waar.

,33*(789/

1 waar; 2 niet waar; 3 waar; 4 waar; 5 waar; 6 waar.

,33*(789/

1 waar; 2 niet waar; 3 niet waar; 4 niet waar 5 waar; 6 waar; 7 niet waar; 8 niet waar.

203 B. Bink et al., Zorg voor woon- en leefomgeving 2, DOI 10.1007/978-90-313-9433-3, © 2007 Bohn Stafleu van Loghum



&6322)2

Eden, J.C. van, Visser, T.E., Visser, A.S. & Zedde, A. van de (1989). Receptenleer. Den Haag: Nijgh & Van Ditmar Educatief. Hutten-Groot, T. (1988). Vaardigheden huishoudelijke zorg. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. Hutten-Groot, T. (1988). Zorg voor de huishouding. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. Jong. V. de & Kelling, I. (1997). Gezond kookboek voor lekker volwaardige voeding eten. Zeist: Christofoor. Kluit, M.J. (1998). Zorg voor de huishouding. Maarssen: Elsevier/De Tijdstroom. Kok, G., Kranenburg, C., Op ten Noort, L. & Snelle, G. (1997). Zorg voor de huishouding voor helpenden 2, deelkwalificatie 202. Baarn: Nijgh Versluys. Manschot, M., & Horio, B. (1991). Vaardighedenboek huishoudkunde. Groningen: Wolters-Noordhoff. Moolhuijzen, M. & Schoenmaker, W. (2002). Ergonomie en gezond bewegen in de thuiszorg. EGB. Morie, G., e.a. (1997). Zorg voor huishouding. Leiden: Spruyt, van Mantgem & De Does. Niekerk, K. van (1995). Thuis in zorg. Utrecht: Lemma. Niekerk, K. van (1999). Handleiding vaardigheidstraining zorg voor de huishouding. Maarssen: Elsevier/De Tijdstroom. Niekerk, K. van (1999). Zorg voor de huishouding. Maarssen: Elsevier/De Tijdstroom. Ormel, A. & Wiel, A. van de (2006). Logo Competent, Zorg voor de huishouding, werkboek. Groningen: Wolters-Noordhoff. Ormel, A. & Wiel, A. van de (2006). Logo Competent, Zorg voor de huishouding, theorieboek. Groningen: Wolters-Noordhoff. Riet, H. te & Jonge, H. de (1998). Basiszorg voor helpenden. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. Schlötjes, H., Buisman, M. & Willems, D. (2000). Stof genoeg. Utrecht: NIZW. Schlötjes, H. e.a. (2002). Stof genoeg in de kraamtijd. Utrecht: NIZW.

205 B. Bink et al., Zorg voor woon- en leefomgeving 2, DOI 10.1007/978-90-313-9433-3, © 2007 Bohn Stafleu van Loghum

;IFWMXIW www.arbozw.nl www.nizw.nl www.professioneelschoonmaken.nl www.praktijkregelsthuiszorg.nl www.huishoudplaza.nl www.huishoudplaza.nll www.voedingscentrum.nl www.longlifeexperience.nl www.logocompetent.nl www.zuivelengezondheid.nl

206 

&VSRRIR

Zorg voor woon- en leefomgeving 2