150 87 14MB
Polish Pages 222 Year 2011
Tytuł oryginału: Making Ideas Happen: Overcoming the Obstacles Between Vision and Reality Tłumaczenie: Katarzyna Schmidt ISBN: 978-83-246-3752-2 nr katalogowy: 7106 Copyright © Behance, LLC, 2010 All rights reserved including the right of reproduction in whole or in part in any form. This edition published by arrangement with Portfolio, a member of Penguin Group (USA) Inc. Polish edition copyright © 2011 by Helion S.A. All rights reserved. Photographs on page 92 used by permission of Colin Williams. All rights reserved. No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopying, recording or by any information storage retrieval system, without permission from the Publisher. Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji. Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli. Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce. Drogi Czytelniku! Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres http://onepress.pl/user/opinie?powcie_p Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję. Wydawnictwo HELION ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63 e-mail: [email protected] WWW: http://onepress.pl (księgarnia internetowa, katalog książek) Printed in Poland.
• Poleć książkę na Facebook.com
• Księgarnia internetowa
• Kup w wersji papierowej
• Lubię to! » Nasza społeczność
• Oceń książkę
Nancy i Markowi z podziękowaniem za cenną sposobność nieskończonych możliwości
SPIS TREŚCI
WSTĘP. Urzeczywistnianie pomysłów
9
Urzeczywistnienie pomysłu tej książki
11
Dlaczego większość pomysłów nigdy nie zostaje zrealizowana
14
Siły, które urzeczywistniają pomysły
20
Ostatnie słowo, zanim zaczniemy
24
1 ORGANIZACJA I REALIZACJA
27
KONKURENCYJNA KORZYŚĆ ORGANIZACJI
31
Twoje podejście do organizacji i los Twoich pomysłów
METODA DZIAŁANIA: życie i praca ukierunkowane na działanie
32
36
Zastanów się nad tym, w jaki sposób zarządzasz projektami
38
Rozbicie projektów na części pierwsze
39
Znaczenie działań
42
Zachowanie kwestii na potem
47
Odniesienia warto przechowywać, ale nie należy ich czcić
49
Stosowanie metody działania
52
Znajdź i poświęć czas na przetwarzanie informacji
54
USTALANIE PRIORYTETÓW: zarządzanie energią podczas realizacji życiowych projektów
60
Miej na oku swoją linię energii
60
Pogodzenie tego, co pilne, z tym, co ważne
62
Darwinowskie ustalanie priorytetów
68
5
REALIZACJA GENIALNYCH POMYSŁÓW
WYKONANIE: ciągłe toczenie piłki do celu Działaj bez przekonania
72
Zabijaj pomysły bez skrępowania
74
Oceniaj spotkania przez pryzmat działań
77
Biologia i psychologia realizacji marzeń
79
Tao egzekwowania
82
Szukaj ograniczeń
84
Umiarkowanie toleruj zmiany
86
Postęp rodzi postęp
88
Wizualna organizacja i działalność promocyjna na rzecz samego siebie
90
LOJALNOŚĆ UMYSŁU: podtrzymywanie uwagi i postanowień
94
Pomyśl o swoim miejscu pracy
97
Zmniejsz ilość „zawodowej niepewności”
99
WYKORZYSTYWANIE OTACZAJĄCYCH CIĘ SIŁ Marzyciele, działacze i inkrementaliści
101 105 106
Rzadko kiedy osiągamy coś w odosobnieniu
110
Swobodnie dziel się pomysłami
113
Wykorzystuj opinie innych
117
Przejrzystość zjednuje siły społeczne
120
Siły społeczne najlepiej przekazywane są w kręgach
122
Szukaj okazji do współzawodniczenia z innymi
126
Zaangażuj się, aby zaangażować innych
128
Stwórz systemy odpowiedzialności
130
Presja publicznego zainteresowania
130
Siła siatki społecznej
132
Korzyści płynące ze wspólnej przestrzeni pracy
133
Przypadkowe odkrycia jako źródło stymulacji
135
PRZEKAZYWANIE POMYSŁÓW TWOJEJ SPOŁECZNOŚCI Pokonaj piętno autopromocji
6
94
Rytuały i ciężka praca
2 SIŁY SPOŁECZNE
70
137 138
Efektywna autopromocja buduje szacunek
140
Znajdź swoją własną częstotliwość i dostrój się tak, aby angażować innych
144
Urealniaj swoje pomysły
146
Rozpoznaj sytuację, kiedy już nie powinieneś być solistą
148
SPIS TREŚCI
3 ZDOLNOŚCI PRZYWÓDCZE WERYFIKACJA SYSTEMU NAGRÓD Uproszczenie systemu nagród
151 155 156
Motywująca nagroda płynąca z zabawy
160
Nagroda w postaci uznania
162
CHEMIA KREATYWNEGO ZESPOŁU Angażuj inicjatorów w realizację Twoich kreatywnych dążeń
164 165
Wykorzystuj zestaw wzajemnie uzupełniających się umiejętności
166
Zadbaj o elastyczność produktywności
167
Buduj system odpornościowy, który zabija pomysły
169
Walcz o rozwiązania podczas debaty
171
Nie obciążaj siebie koniecznością osiągnięcia konsensusu
172
ZARZĄDZANIE KREATYWNYM ZESPOŁEM
176
Podziel się własnością pomysłów
177
Przywódcy powinni mówić na końcu
179
Oceniaj i bądź oceniany podczas sporu
180
Wspomagaj rozwój innych dzięki sile uznania
181
Szukaj mocnych ogniw w sieci informacyjnej
184
KIEROWANIE SAMYM SOBĄ
187
Znajdź drogę do samoświadomości
188
Toleruj niepewność
189
Odkryj korzyści płynące z porażki
190
Unikaj pułapki narcyzmu wizjonera
191
Zwalczanie konwencjonalnych przekonań za pomocą kontrarianizmu
193
Traktuj samego siebie jak przedsiębiorcę
195
Przeciwstawiaj się przyjętym normom
196
Patrz na zegar odmierzający Twój czas
198
Zagadka miłości
199
OKAZJE I ODPOWIEDZIALNOŚĆ
202
PODZIĘKOWANIA
205
DODATEK 1. Wskazówki, w jaki sposób wykorzystywać metodę działania
209
7
REALIZACJA GENIALNYCH POMYSŁÓW
DODATEK 2. Eksperyment „Purpurowy mikołaj”
211
DODATEK 3. Rzut oka na platformę Behance Network
213
O AUTORZE
215
SKOROWIDZ
217
8
WSTĘP Urzeczywistnianie pomysłów
POMYSŁY NIE STAJĄ SIĘ rzeczywistością przypadkiem lub dlatego, że są wspaniałe. Zbyt długo pokutuje wśród ludzi mylne przekonanie, że wspaniałe pomysły bezwarunkowo prowadzą do osiągnięcia sukcesu. Bez względu na to, czy chodzi o doskonałe rozwiązanie codziennego problemu lub śmiałą koncepcję stworzenia artystycznego dzieła, Twoja wizja musi zostać urzeczywistniona. Zdolność do wprowadzania pomysłów w życie nie jest przejawem artystycznego geniuszu i może ją nabyć każdy. Trzeba jedynie udoskonalić swoje zdolności organizacyjne, zaangażować w działania większą grupę ludzi oraz rozwinąć zdolności przywódcze. Celem niniejszej książki jest urealnienie założeń dotyczących tego, jak zachodzi proces twórczy. Kreatywni ludzie potrafią dodać mu skrzydeł: improwizacja i kierowanie się intuicją są w pewnym sensie esencją tego, kim jesteśmy i co robimy. Jednak jeśli dokładnie przyjrzymy się temu, w jaki sposób odnoszący największe sukcesy i najbardziej produktywni twórcy, przedsiębiorcy i biznesmeni naprawdę urzeczywistniają swoje pomysły, okaże się, że posiadanie pomysłu stanowi niewielką część całego procesu ich realizacji, być może to tylko jeden procent drogi. Thomas Edison wypowiedział kiedyś sławne zdanie: „Geniusz to 1 procent inspiracji i 99 procent ciężkiej pracy”. Twórczy umysł z łatwością znajduje inspirację. Co jednak składa się na pozostałe 99 procent procesu urzeczywistniania
9
REALIZACJA GENIALNYCH POMYSŁÓW
pomysłów? Przeczytaj zaskakująco praktyczny zbiór spostrzeżeń i wskazówek odkrytych w ciągu sześciu lat poświęconych badaniu zespołów zachowań i zdolności osób, które nieustannie wprowadzają swoje pomysły w życie.
INFORMATOR W SKRÓCIE: URZECZYWISTNIANIE TWOICH POMYSŁÓW W kolejnych częściach będziemy omawiać metody kryjące się za spektakularnymi osiągnięciami ― pomysłami, które pokonały przeciwności i stały się rzeczywistością. Zanim jednak do tego przystąpimy, przedstawiam informacje na temat kilku terminów, którymi posługuję się w książce, oraz na temat kilku moich założeń dotyczących Ciebie (oraz Twoich pomysłów). Masz pomysły, które pragniesz zrealizować. Bez względu na rodzaj branży lub działalności biznesowej, jaką prowadzisz, Twój sukces zależy od rozwijania i realizacji nowych pomysłów. Nie mam na myśli jedynie nowych produktów, nowych koncepcji biznesowych lub Twojego pomysłu na kolejną wspaniałą powieść. Prawdopodobnie każdego dnia znajdujesz kreatywne rozwiązania problemów. Niestety, bez względu na to, jak dobre mogą być Twoje pomysły, większość z nich nigdy nie zostanie zrealizowana. Przepada ona na etapie, który nazywam „depresją projektu”, w okresie intensywnej realizacji pomysłu, kiedy Twoje naturalne tendencje twórcze zwracają się przeciw Tobie. Jako lider w swojej branży (oraz osoba kierująca swoim życiem) musisz nauczyć się, w jaki sposób opierać się tym tendencjom. Możesz rozwinąć zdolność urzeczywistniania pomysłów. Po wielu latach badania działalności kreatywnych ludzi oraz zespołów dzielę się wiedzą na temat praktyk stosowanych w celu nieustannego urzeczywistniania pomysłów. Urzeczywistnianie pomysłów = pomysły + organizacja + siły społeczne + zdolności przywódcze. Istnieje pewien schemat w obrębie spostrzeżeń i metod, które będziemy omawiać. Zdolność urzeczywistniania pomysłów stanowi kombinację sił organizacyjnych, społecznych i przywódczych oraz umiejętności generowania nowych koncepcji (czego nie będziemy analizować). Przyjrzymy się każdej z tych sił i omówimy, jak powinieneś wykorzystywać je w twórczych dążeniach. Zorganizowanie pozwala Ci właściwie zarządzać własnymi pomysłami i w pełni je realizować. We współczesnym świecie informacyjnego przeciążenia oraz nieustannie utrzymywanej łączności musisz rozsądnie rozporządzać swoją energią. W przeciwnym wypadku popadniesz w automatyzm, w którym działasz pod wpływem impulsu (tracisz inicjatywę) i po prostu próbujesz utrzymać się na powierzchni. Wszystko w życiu powinno być traktowane jak projekt. Każdy projekt może być podzielony na trzy części: działania, kwestie na potem oraz odniesienia. „Metoda działania”, o której będziemy
10
WSTĘP
mówili w pierwszej części książki, jest kombinacją najlepszych sposobów na produktywność stosowanych przez kreatywnych liderów. Metoda działania pomaga tym z nas, którzy zdradzają skłonności twórcze, żyć i pracować, nastawiając się przy tym na działanie. Dzięki zrozumieniu tej metody zagłębimy się w kwestie ustanawiania priorytetów, zarządzania energią i uwagą oraz pełnej realizacji Twoich pomysłów. Siły społeczne są nieocenione i łatwo dostępne. Pomysły nie urzeczywistniają się w odosobnieniu. Musisz wykorzystywać okazje pozwalające dzielić się pomysłami, a następnie udoskonalać je dzięki energii otaczających Cię ludzi. W drugiej części niniejszej książki przeanalizujemy siły społeczne, które napędzają pomysły. Owocne innowacje wymagają wyjątkowych zdolności przywódczych. Kierowanie jakimikolwiek twórczymi dążeniami wymaga zweryfikowania sposobów, jakich używamy, aby motywować siebie i innych. Najbardziej podziwiani przywódcy są zdolni do budowania i zarządzania zespołami, które potrafią pokonywać przeszkody pojawiające się podczas realizacji projektów. Musimy również wypracować pewne psychiczne nastawienie, które pozwoli znosić (i wykorzystywać) wątpliwości oraz presję pojawiające się na naszej drodze. Podczas gdy tendencja do generowania pomysłów jest raczej naturalna, droga do ich urzeczywistnienia jest burzliwa. Niniejsza książka ma na celu wyposażyć Cię w metody i informacje, które budują Twoją zdolność do stawienia czoła przeszkodom oraz do realizacji pomysłów.
Urzeczywistnienie pomysłu tej książki Kreatywność zawsze sprawiała, że czułem się odrobinę sfrustrowany. Z niecierpliwością obserwowałem, jak moi koledzy i przyjaciele wpadają na świetne pomysły, by za chwilę ich uwaga skupiła się na innych koncepcjach oraz na prozie życia. Uznałem nieszczęsne przeszkody, które napotyka każdy, kto realizuje pomysł, za coś przygnębiającego. Po serii prac, jakie wykonywałem, i po uzyskaniu dyplomu ukończenia studiów zamieniłem frustrację w fascynację, a następnie w przedmiot kariery zawodowej. Możesz mi wierzyć lub nie, ale wszystko zaczęło się w banku inwestycyjnym Goldman Sachs. Po wyjątkowo nudnej pracy finansisty zajmującego się europejskimi papierami wartościowymi zaproszono mnie do zespołu w biurze zarządu firmy zwanego Pine Street ― była to mała grupa specjalistów zajmujących się rozwojem przywództwa oraz usprawnianiem organizacji. Miałem skupić się na rozwoju potencjału liderów innowacji zarówno w firmie, jak i wśród dużych klientów, łącznie z funduszami hedgingowymi i innymi przedsiębiorstwami o wysokim potencjale wzrostu. To stanowisko 11
REALIZACJA GENIALNYCH POMYSŁÓW
dało mi cenną możliwość poznawania (i rozpowszechniania) najlepszych praktyk stosowanych przez tych liderów, którzy najskuteczniej realizowali swoje pomysły. Podczas poznawania i rozpowszechniania tych praktyk spędziłem wiele czasu, obserwując liderów biznesu zmagających się z codzienną walką związaną z zarządzaniem ludźmi w szybko zmieniającym się środowisku biznesowym ich firm. W tym samym czasie, poza bankiem Goldman Sachs, zacząłem pracować nieformalnie z różnymi kreatywnymi ludźmi z Nowego Jorku ― między innymi fotografami, przedsiębiorcami, projektantami ― aby pomóc im podjąć wyzwanie dotyczące realizacji planów. Wydawało się, że potrzeby tych osób są nieograniczone. Podczas lat spędzonych w zespole Pine Street uświadomiłem sobie, że kreatywny świat rozpaczliwie potrzebował najnowszych informacji na temat produktywności i rozwoju przywództwa. Kreatywni specjaliści ― uznawani za tych, którzy utrzymują się z generowania (i czasami z realizacji) pomysłów ― tworzą coś, co jest prawdopodobnie najmniej zorganizowaną społecznością na świecie. Jednocześnie jednak ci sami specjaliści są całkowicie odpowiedzialni za design, rozrywkę, literaturę oraz nowe przedsięwzięcia biznesowe, które nadają sens naszemu życiu. Dostrzegłem nie tylko okazję, ale poczułem się zobowiązany do tego, aby pomóc tym, którzy mają pomysły, pokonać przeszkody stojące na drodze do ich urzeczywistnienia. Poświęciłem wobec tego moje życie zawodowe organizowaniu kreatywnego świata. Moje doświadczenia zdobyte w banku Goldman Sachs, jak i poza jego murami skłoniły mnie do podjęcia studiów MBA na Harvardzie i założenia jednocześnie firmy Behance zajmującej się urządzaniem i wzmocnieniem pozycji kreatywnego świata. Podczas studiów na Harvardzie zajmowałem się badaniem produktywności w kreatywnych branżach, zwłaszcza podczas realizacji niezależnego projektu badawczego, w którym uczestniczyła również Teresa Amabile, sławny ekspert w dziedzinie kreatywności w biznesie oraz profesor Harvard Business School. W międzyczasie udało mi się zebrać w Nowym Jorku grupę podobnie myślących osób, które podzielały mój entuzjazm, ciekawość oraz pragnienie zorganizowania kreatywnego świata. Założona w 2007 r. organizacja Behance Network jest platformą internetową skupiającą tysiące kreatywnych specjalistów z całego świata. O każdej godzinie dnia i nocy użytkownicy platformy zamieszczają na stronie swoje ostatnie projekty ― począwszy od projektów tworzonych dla największych marek poprzez plany architektoniczne budynków i nowe linie ubrań, a kończąc na seriach zdjęć ― tak aby mogli je zobaczyć inni użytkownicy oraz
12
WSTĘP
potencjalni klienci. Każdego miesiąca projekty oglądane są przez miliony odwiedzających platformę gości. Każdy projekt to zapis pomysłu, który zdołał się przebić. Behance Network dostarcza usługi w zakresie organizacji, wymiany opinii, skutecznej komunikacji oraz promocji, których celem jest wspieranie kariery kreatywnych specjalistów oraz zwiększenie wydajności procesu wyszukiwania nowych talentów. Usprawniając poszczególne funkcje platformy Network, za główną misję uznajemy pomaganie kreatywnym ludziom i zespołom w organizacji ich pracy, w prowadzeniu współpracy i kierowaniu innymi. Informacje uzyskane dzięki platformie Network ― oraz dzięki grupom fokusowym ― pozwoliły zobaczyć, w jaki sposób ludzie mający pomysły znajdują siłę do ich realizacji oraz zachowują konsekwencję w działaniu. Od lat Behance bada i tworzy metody oraz narzędzia dla kreatywnych liderów. Wykorzystaliśmy wskazówki i spostrzeżenia zawarte w „metodzie działania” do stworzenia zestawu papierowych produktów oraz skutecznej aplikacji internetowej. W 2009 r. zorganizowaliśmy The 99% Conference oraz stworzyliśmy internetowy think tank, który służy wymianie wskazówek i spostrzeżeń dotyczących realizacji pomysłów. Dążeniem mojego pełnego pasji zespołu jest zrozumienie, dlaczego niektórym ludziom i organizacjom konsekwentnie udaje się przeforsowywać pomysły, a inni robią to przypadkowo lub nie udaje im się to w ogóle. Przeprowadziliśmy rozmowy z setkami osób oraz zespołów, które czynią życie interesującym ― między innymi z głównymi projektantami, zespołami tworzącymi nowe technologie, dyrektorami firm medialnych, pisarzami, seryjnymi przedsiębiorcami, twórcami filmów. Nigdy nie zadajemy typowych pytań w stylu: „Co cię inspiruje?” lub „Skąd czerpiesz swoje pomysły?”. Wręcz przeciwnie, w mniejszym stopniu skupiamy się na kreatywności, a w większym stopniu na tym, w jaki sposób ci ludzie pozostają wydajni oraz jak udaje im się konsekwentnie realizować pomysły. W naszej pracy spotykamy zespoły z uznanych firm z różnych branż, w tym z takich firm jak Apple, IDEO, Disney, Google, Zappos oraz Miramax, jak również wspaniałe osoby takie jak Stefan Sagmeister, Seth Godin i Chris Anderson, którzy dzięki konsekwentnemu realizowaniu pomysłów stali się podziwianymi przywódcami myśli w kreatywnym świecie. Dowiedzieliśmy się, że te zespoły oraz ludzie nie osiągnęli sukcesu dzięki tajemniczej iskrze twórczego geniuszu. Zamiast tego ludzie, którzy konsekwentnie realizują pomysły, stosują te same, najlepsze praktyki.
13
REALIZACJA GENIALNYCH POMYSŁÓW
W szczególności odkryliśmy, że większość produktywnych, kreatywnych ludzi oraz zespołów łączy wiele, jeśli chodzi o (1) organizację i ciągłą realizację założeń,(2) zaangażowanie kolegów i wykorzystywanie sił społecznych oraz (3) strategie związane z kierowaniem twórczymi dążeniami. Podczas gdy wielu z nas poświęca zbyt wiele energii na poszukiwanie kolejnego wspaniałego pomysłu, moje badania pokazują, że bardziej korzystne byłoby dla nas rozwijanie zdolności do urzeczywistniania pomysłów ― zdolności, która wytrzymuje próbę czasu. Mam nadzieję, że informacje zamieszczone w niniejszej książce będą dla Ciebie mapą wskazującą drogę do budowania tej zdolności ― i ostatecznie pomogą wspaniałym pomysłom zyskać siłę napędową. Epoka, w której żyjemy, przynosi problemy i możliwości, które jak nigdy wcześniej wymagają innowacyjnego podejścia. Bycie bardziej skutecznym lub zapewnienie tańszych usług nie wystarczy już do tego, aby być konkurencyjnym na globalnym rynku. Musimy generować nowe pomysły, które będą odpowiedzią na problemy i możliwości istniejące w otaczającym świecie ― musimy też stawić czoła przeszkodom i naprawdę urzeczywistnić te pomysły. Ta książka napisana została z myślą o kreatywnych osobach i twórczych zespołach ― o ludziach mających szerokie zainteresowania oraz wiele pomysłów, w jaki sposób te zainteresowania wykorzystać. Nie została jednak napisana jedynie dla typowego artysty. Najlepiej ujął to John Maeda, prezes Rhode Island School of Design: „Nie jestem zdania, że koncepcja bycia »artystą« lub człowiekem»twórczym« oznacza wykonanie ładnego obrazka. Każdy przedsiębiorca, którego kiedykolwiek spotkałem, jest artystą. Każdy z nich musi oswoić się z możliwością porażki. Dla przedsiębiorcy płótnem jest jego firma”.
Dlaczego większość pomysłów nigdy nie zostaje zrealizowana To wstyd, że niezliczone pomysły mające potencjał zmiany naszego życia ― koncepcje pozwalające odkryć nowe leki, modele nowych przedsięwzięć biznesowych, koncepcje dzieł muzycznych, szkice symbolicznych dzieł sztuki ― każdego dnia są wymyślane, a następnie marnowane w rękach kreatywnych geniuszy. Pomysły, które wpływają na rozwój biznesu, nie są wynikiem niezwykle kreatywnego zmysłu, ale mistrzowskiego zarządzania. Właśnie tak, w szaleństwie zamiany pomysłu w rzeczywistość kryje się metoda ― nie jest jedynie tak romantyczna, jak Ci się wydawało.
14
WSTĘP
Życie i śmierć pomysłów Kreatywność to katalizator wspaniałych osiągnięć, ale to również największa przeszkoda. Jeśli zbadasz naturalny bieg życia pomysłu ― od jego powstania po realizację ― zobaczysz, że niemal wszystkie nowe pomysły umierają przedwczesną śmiercią. Jeśli wydaje się to zbyt pochopnym stwierdzeniem, pomyśl tylko o pomysłach, na które sam kiedyś wpadłeś, a których nigdy nie zrealizowałeś: o powieści, którą chciałeś napisać, firmie, którą chciałeś założyć, o restauracji, którą chciałeś otworzyć. W przypadku większości z nas lista ta ciągnie się w nieskończoność. O nowe pomysły trzeba toczyć ciężką walkę już od chwili ich powstania. Cynicy mogą sugerować, że śmierć niektórych pomysłów jest w rzeczywistości czymś dobrym. Ostatecznie przecież, jak wynika z codziennej obserwacji, wydaje się, że społeczeństwo funkcjonuje zgodnie z zasadą konformizmu. Status quo jest tym, co naoliwia mechanizm społeczeństwa; sprawia, że jesteśmy szczęśliwi i zdrowi. Nawet te firmy, które stawiają na innowację, muszą zaspokajać potrzeby obecnych klientów, dostosowywać się do ich możliwości zarobkowych i trzymać rękę na pulsie. W pewnym stopniu naturalny system obronny, który w wielkich firmach eliminuje nowe pomysły, jest czymś istotnym. Pomysły te sprawiają, że zbaczamy z obranej drogi działań; rzadko kiedy są opłacalne (na początku) oraz wprowadzają element ryzyka do doskonale zharmonizowanego systemu. Zatem istnieje uzasadniony powód, dla którego każdy nowy pomysł spotyka na swej drodze zbiór przeszkód, zanim ma jakąkolwiek szansę realizacji. Niestety, przeszkody, o których mowa, nie odróżniają dobrych pomysłów od złych. Przeszkodami silniejszymi od tych zewnętrznych są jednak przeszkody istniejące w nas samych. Największymi siłami, które zabijają nowe pomysły, są nasze własne ograniczenia. Istnieją ograniczenia czasowe, a jeśli wziąć pod uwagę konieczność poświęcania czasu dla rodziny i przyjaciół, na pracę i sen, okazuje się, że większość pomysłów traci siłę napędową. Nawet jeśli Twój pomysł zdoła przetrwać okres początkowej ekscytacji, wciąż może odejść w zapomnienie, gdyż jesteś prawdopodobnie jedyną osobą, która o nim wie. Większość pomysłów rodzi się i umiera w samotności. Jeśli nawet masz determinację potrzebną do realizacji określonego pomysłu, Twoja droga będzie pełna bitew. Bez względu na to, czy pracujesz sam czy w zespole, pochłonie Cię pragnienie bycia osobą wydajną, odpowiedzialną oraz mającą wszystko pod kontrolą. Tego rodzaju podróż jest wyczerpująca pod względem fizycznym i psychicznym, a sama droga usiana jest szczątkami 15
REALIZACJA GENIALNYCH POMYSŁÓW
nieprzemyślanych pomysłów, które zostały porzucone lub nie przetrwały etapu realizacji. To smutna prawda, ale większość pomysłów, pomimo swojej dużej wartości i znaczenia, nigdy nie ujrzy światła dziennego. Na szczęście istnieje druga strona tej historii. W każdej branży oraz we wszystkich twórczych dążeniach znajdą się ludzie, którzy zawsze potrafią zarówno generować, jak i realizować pomysły. Niniejsza książka pokazuje, w jaki sposób to robią.
Problem kreatywnych osób: w sprzeczności z naturą Perspektywa urzeczywistniania pomysłów niesie ze sobą pewien problem. Siły, które pomagają nam być osobą wydajną i realizować pomysły, często pozostają w sprzeczności z najważniejszym źródłem naszych pomysłów: z naszą kreatywnością. Aby poczuć, jak to jest, kiedy życiem rządzi kreatywna strona naszej natury, wystarczy przyjrzeć się Chadowi i Risie ― dwóm osobom, które kiedyś poznałem i które cierpiały na wiele przypadłości będących plagą wśród kreatywnych ludzi. Dobrze znany dyrektor produkcji ze sławnego studia filmowego był bardzo zasmucony, kiedy opowiadał mi o Chadzie, jednym z najbardziej uzdolnionych scenarzystów, jakich kiedykolwiek spotkał. Chad poświęcał całe dnie i noce na pisanie. Miał na swoim koncie scenariusze do kilku dobrych filmów, ale znacznie więcej scenariuszy było porażką niż hitem i w dodatku korzystał z usług wielu agentów. Chad sprawdzał swoją pocztę elektroniczną „mniej więcej co tydzień”. Dyrektorzy produkcji oraz przyjaciele mówili to samo: trudno jest nawiązać z nim kontakt, a w dodatku Chad jest niezorganizowany. Nie potrafi skupić się na swoich pomysłach, choć niektóre mają w sobie potencjał, który mógłby zostać wykorzystany w różnych projektach. „Każdego dnia w mojej głowie pojawiają się i znikają zwroty akcji”, narzekał Chad w rozmowie ze mną. Kiedy rozmawiałem z nim na temat jego prób bycia bardziej zorganizowaną osobą, Chad zaczął się bronić. Przypomniał mi, że jest pisarzem, kocha swoją pracę i że pisanie jest tym, co potrafi robić najlepiej. „Pisanie to chaos i pisanie to moja natura”, oznajmił Chad. Przyznał jednak, że zastanawia się nad tym, jakie korzyści mógłby odnieść, gdyby zdołał „uporządkować sprawy”. Nowe podejście do kwestii organizacyjnych zmieniło wszystko. Chad potrzebował systemu, który pozwoliłby uchwycić wszystkie jego świeże pomysły
16
WSTĘP
i jednocześnie skierować jego energię w stronę projektów, które wymagały działania. Uznający siebie za „technofoba” Chad stworzył na papierze system, który miał jasno pokazywać kolejne działania podczas realizacji ważnych projektów. Przestał zawierzać swoje życie karteczkom samoprzylepnym i odpuścił sobie próbę regularnego sprawdzania poczty elektronicznej. Zamiast tego przyjął zasady i wypracował nawet kilka nawyków, które pozwoliły mu skoncentrować się na tych aspektach najważniejszych projektów, które wymagały działania bez jednoczesnego zaniechania procesu twórczego. Po pełnym zapoznaniu się z metodą działania Ty również zaczniesz zastanawiać się nad swoim własnym podejściem do kwestii organizacyjnych w realizacji osobistych i zawodowych projektów. Przyjrzyjmy się teraz życiu Risy. Jako badaczka ludzkich zachowań, miłośniczka filozofii oraz niepoprawna myślicielka Risa spędziła wiele lat, pracując nad nową teorią dotyczącą społecznego rozwoju dzieci wychowujących się bez rodziców. Jej pomysły zapełniały setki stron notatek, lecz kiedy spotkałem ją pierwszy raz, musiała uporządkować swój projekt. Dzieliła się swoimi pomysłami z kilkoma osobami i rzadko kiedy przeglądała to, co już zostało napisane ― zawsze wolała zająć się czymś nowym. Nie dbała o zapoznanie się z opinią innych, ale całymi godzinami potrafiła mówić o tym, że jej praca jest potrzebna, oraz o szerokim zastosowaniu wyników jej badań. Bez wątpienia Risa była niezwykle oddaną swojej pracy, utalentowaną kobietą. Jednocześnie Risa wciąż zmieniała pracę. Jej głos wyrażał jedynie nieśmiałe rozczarowanie, kiedy próbowała nadać sens nieprzemyślanym projektom, które nagromadziły się przez wiele lat. „Nic jeszcze mi się nie udało”, przyznała. Mimo nadmiaru różnych wymówek Risa nie potrafiła wyjaśnić dokładnie, co hamowało postępy. Nigdy nie udało jej się zrealizować żadnego z pomysłów. Risa była błyskotliwym umysłem pozostawionym samemu sobie. Bez ludzi, którzy potrafiliby zmierzyć się z jej pomysłami i uczynić ją odpowiedzialną za nie, kobieta musiała prowadzić walkę. Punktem zwrotnym w przypadku Risy było założenie bloga dzięki zaangażowaniu w przedsięwzięcie bliskiego przyjaciela, który stał się jej mentorem, oraz przyłączenie się do lokalnego forum filozoficznego, na którym co tydzień dzieliła się swoimi pomysłami z innymi użytkownikami. Jej luźne pomysły stały się bardziej konkretnym zestawem projektów. W końcu wieloletnie badania Risy zaowocowały wydaniem książki, która spotkała się z uznaniem. W przypadku Risy siły społeczne odegrały kluczową rolę.
17
REALIZACJA GENIALNYCH POMYSŁÓW
Historie Chada i Risy pokazują niektóre z trudności, z jakimi musi zmagać się twórczy umysł. Urzeczywistnianie pomysłów często sprowadza się do walki toczonej przeciwko naszej naturze. Posiadanie błyskotliwego, twórczego umysłu nie może wyeliminować natury. W niniejszej książce skupiam się na kreatywnych przywódcach oraz zespołach z różnych branż nieustannie urzeczywistniających swoje pomysły. Jednym z takich liderów jest Jonathan Harris. Będąc wyjątkowym połączeniem artysty, intelektualisty i technologa, Harris najlepiej odpowiada opisowi gawędziarza i internetowego antropologa. Mógł otrzymać dyplom Princeton, ale jego kariera zawodowa nie przebiega tradycyjnie. Pasją Jonathana, jak sam to przedstawia, jest realizacja pomysłów, które „powstają jako rezultat najbardziej podstawowych pytań na temat świata” oraz badanie „roli opowieści jako kapsuł czasu”. Tak wielka pasja mogłaby być uznana za kolejną prowadzącą donikąd twórczą ambicję. Jednak Jonathan jest niezwykle produktywny, jeśli chodzi o jego twórcze przedsięwzięcia. Przed ukończeniem dwudziestu ośmiu lat stworzył wielokrotnie nagradzane projekty, które wsparły rozwój ludzkiej interakcji z technologią. Jego projekty ― „We Feel Fine”, światowy internetowy eksperyment na ludzkich emocjach, który pozwala obserwować tysiące ludzi wyrażających jednocześnie to samo uczucie, „Phylotaxis”, projekt badający spotkanie nauki i kultury, oraz uznany przez krytykę „Whale Hunt”, fotoreportaż, w którym wykorzystano umieszczony na głowie aparat fotograficzny automatycznie co kilka minut wykonujący zdjęcia podczas polowania na wieloryby na Alasce ― były pomysłami, które naprawdę zostały zrealizowane. Praca Jonathana została zaprezentowana w stacjach telewizyjnych CNN i BBC oraz w magazynie „Wired”, a także pokazana w Centrum Pompidou w Paryżu oraz w Muzeum Sztuki Współczesnej w Nowym Jorku. Krótko mówiąc, Jonathana nie ogranicza nieustanny przepływ pomysłów. Na pierwszy rzut oka jego pomysły mogą wydawać się za bardzo oderwane od rzeczywistości i awangardowe, aby mogły odnieść sukces. Jednak jego koncepcje konsekwentnie opierają się przeszkodom. Jonathan daje swoim pomysłom szansę na realizację, doprowadzając je do urzeczywistnienia. „Myślę, że istnieją dwie fazy”, wyjaśnił mi Jonathan. „Pierwsza to ta, podczas której wyłapujesz jedynie sygnały z eteru. (Pomysły) gromadzą się przez jakiś czas, a następnie pojawiają się pewnego dnia, kiedy akurat bierzesz prysznic. Myślę, że drugą fazą jest podejmowanie decyzji »W porządku, spróbuję zrobić coś z tą myślą«. I od momentu, w którym podejmujesz decyzję, pojawia się inne nastawienie. Przynajmniej jeśli chodzi o ten konkretny
18
WSTĘP
pomysł, ponieważ musisz być bardziej racjonalny i logiczny, bardziej zdyscyplinowany. W mniejszym stopniu chodzi o branie, bardziej o syntezę i destylację, a następnie ostateczną produkcję. I myślę, że to coś, z czym walczy większość kreatywnych osób, ponieważ wcześniej wspomniane nastawienie jest być może przyjemniejszym sposobem na życie, ale to drugie podejście stanowi jedyny sposób na to, aby tak naprawdę coś zrobić”. Jonathan wierzy, że każda odnosząca sukcesy twórcza jednostka musi swobodnie przechodzić z jednej twórczej fazy do drugiej: z fazy ideacji do fazy realizacji. Kiedy Jonathan zaczyna mówić o swoim podejściu do projektów i toku pracy, od razu wyczuwa się, jak dużą wartość ma dla niego samodyscyplina i prostota. Można sobie również uświadomić, że Jonathan zaczyna projekt, mając poważne oczekiwania co do jego powodzenia wśród odbiorców. Choć praca daje mu poczucie osobistego spełnienia, jej prawdziwym celem jest dotarcie do innych ludzi. Wiele osób twierdzi, że tworzy jedynie dla siebie; ludzie ci zapewniają, że powstanie i urzeczywistnienie pomysłu jest jedynie sposobem na samospełnienie i niczym więcej. Jednak taka argumentacja jest przejawem egoizmu: pomysł realizowany jedynie dla jednego odbiorcy jest potwornym marnotrawieniem potencjalnej inspiracji i wartości dla dobra innych. „Myślę, że jeśli chcesz traktować swoją pracę jak wirusa, który dosięgnie wielu ludzi”, wyjaśnia Jonathan, „dobrze jest nadać mu taką formę, aby zoptymalizować liczbę osób, do których dotrze, a to może oznaczać wiele różnych rzeczy. Możesz zrobić coś naprawdę bardzo przyjemnego i zamienić swoją pracę w miniserial HBO lub możesz zrobić coś średnio przyjemnego i zamienić swoją pracę w dzieło, które znajdzie się w muzeum sztuki, albo możesz zrobić coś, co w ogóle nie będzie przyjemne, i zamienić swoją pracę w coś, co robisz w swojej piwnicy”. Jonathan jest po prostu kolejnym członkiem silnej kadry kreatywnych profesjonalistów, którzy potrafili pokonać trudności, których źródłem jest psychika osoby kreatywnej. Cechy, które uosabia Jonathan, są powszechne wśród ludzi, którzy rutynowo doprowadzają pomysły do urzeczywistnienia. Najbardziej wyjątkowi kreatywni liderzy oraz zespoły, których napotkałem na swej drodze, potrafią generować ogromne ilości pomysłów, zachowując dyscyplinę i równowagę. Udaje im się ujarzmić kreatywną energię dzięki nadzwyczajnemu zorganizowaniu. Jako profesjonaliści zdołali nauczyć się żyć z piętnem autopromocji i wykorzystują lokalne społeczności, aby trzymać dyscyplinę. Jako liderzy potrafią tworzyć i kierować zespołami, które po pewnym czasie znakomicie funkcjonują. 19
REALIZACJA GENIALNYCH POMYSŁÓW
Jakość samych pomysłów jest mniej ważna niż baza, która pozwala im się urzeczywistnić. Uświadom sobie, że to Ty kontrolujesz tę bazę dla swoich pomysłów.
Siły, które urzeczywistniają pomysły Niniejsza książka podzielona jest na trzy części; każda z nich prezentuje istotny zestaw narzędzi, które umożliwiają realizację marzeń: organizacja i realizacja, siły społeczne oraz zdolności przywódcze. Oczywiście istnieje również sam pomysł ― jako katalizator. Jednak na potrzeby tej książki pozostawię twórczą inspirację i pomysły Tobie.
Urzeczywistnianie pomysłów = (pomysł) + organizacja i realizacja + siły społeczne + zdolności przywódcze
Zdolność do urzeczywistniania pomysłów jest determinowana połączeniem tych trzech głównych elementów, które zostały uwzględnione w zaprezentowanym równaniu. Sięgnięcie po maksimum kryjącego się w Tobie potencjału wymaga opanowania skomplikowanej sztuki zachowania równowagi pomiędzy trzema działającymi siłami ― bez względu na to, czy realizujesz pomysł samodzielnie, czy z zespołem. Omówmy w skrócie znaczenie każdego z tych elementów: Organizacja i realizacja. Nie można zaprzeczyć, że Twoje podejście do wydajności wpływa w dużym stopniu na Twoje twórcze osiągnięcia. Sposób, w jaki organizujesz realizację projektów, ustanawiasz priorytety oraz zarządzasz swoją energią, jest prawdopodobnie ważniejszy niż rodzaj pomysłów, jakie chcesz realizować. W tym stwierdzeniu nie ma nic nowego. Konieczność bycia zorganizowanym została dobrze udokumentowana w niezliczonych książkach. Nasze pragnienie znalezienia prostego rozwiązania znajduje odbicie w ogromnym powodzeniu, jakim cieszą się książki zorientowane na metodologię działań oraz blogi, których tematem jest efektywne wykorzystywanie czasu. Niewiele jednak książek czy blogów opowiada o organizacji czasu i realizacji zadań w kontekście kreatywnego umysłu lub szybko zmieniającego się środowiska pracy. Osoby kreatywne zawsze stanowiły jedną z najbardziej mobilnych grup pracowniczych i ta tendencja znajduje zastosowanie w szerokim świecie biznesu.
20
WSTĘP
Liczba tzw. wolnych strzelców, pracowników zatrudnionych na umowę lub dorywczo, jak również właścicieli małych firm wzrasta każdego dnia. W wielu przedsiębiorstwach pracownicy zatrudniani są w ramach programów zatrudnienia okresowego, które trwają na przykład tylko dwa lata. Takie praktyki jak np. daylighting (w wolnym tłumaczeniu — indywidualne projekty realizowane legalnie w godzinach pracy)1 ― polegające na tym, że pracownik poświęca 10 – 20 procent ogólnego czasu pracy na realizację swojego własnego, twórczego projektu ― są coraz popularniejsze, jako że firmy jak np. Google chcą podnosić efektywność w miejscu pracy. Nawet bardziej tradycyjne firmy takie jak General Electric i IBM bardziej doceniają wartość krótszej, opartej na doświadczeniu edukacji niż trwającej całe życie kariery zawodowej. Oznacza to, że bez względu na branżę jako specjalista zaczynasz prowadzić bardziej wędrowny tryb życia, które staje się bardziej „cyfrowe” i elastyczne. Jednak jak powiedział kiedyś pewien mędrzec ― i o czym doskonale wie każdy właściciel małego przedsiębiorstwa ― „całkowita wolność oznacza całkowitą odpowiedzialność”. Ponieważ to, gdzie i w jaki sposób pracujesz, staje się bardziej elastyczne, ciężar organizacji zadań przechodzi w dużej mierze na jedną osobę. W takiej sytuacji wydajność nie jest związana z tym, jak efektywny jesteś w pracy. Zamiast tego Twoja wydajność polega tak naprawdę na tym, jak skutecznie potrafisz wpłynąć na kwestie, które są dla Ciebie najważniejsze. Możesz zastanawiać się: „W jaki sposób mogę być zorganizowany w codziennym chaosie związanym z realizacją zadań, zarządzaniem projektami oraz koniecznością zachowywania jasności umysłu pozwalającej na ciągłe bycie kreatywnym?”. Istnieje szereg zaskakująco praktycznych metod i sztuczek, które mogą, zastosowane razem, pomóc Ci kontrolować urzeczywistnienie pomysłów. Omawiając przykłady szczególnie produktywnych jednostek oraz powszechne motywy występujące w ich życiu, przekonasz się, że to właśnie połączenie kreatywnej energii i organizacyjnych zdolności pozwala przeobrazić wspaniałe pomysły w działania oraz całkowicie rewolucyjne osiągnięcia. 1
Daylighting (ang. daylight ― światło dnia) — praktyka stosowana w dużych firmach polegająca na oficjalnym łączeniu zatrudnienia na pełny etat z realizacją w godzinach pracy dodatkowych, indywidualnych projektów. Może chodzić o projekty zarobkowe lub o zajęcia rozwijające zainteresowania pracowników. Na przykład Google wprowadziło w firmie zasadę 70/20/10, zgodnie z którą pracownicy mogą przeznaczać 20% czasu na realizację swoich innowacyjnych pomysłów związanych z działalnością Google, 10% czasu na robienie rzeczy niezwiązanych z Google (na przykład czytanie książek), a 70% czasu muszą przeznaczać na wykonywanie obowiązków firmowych ― przyp. tłum.
21
REALIZACJA GENIALNYCH POMYSŁÓW
Wykorzystywanie sił społecznych. Odkryłem, że niemal bez wyjątku niezwykle produktywni i spełnieni ludzie oraz zespoły takich ludzi wykorzystują siłę tkwiącą w społeczeństwie do forsowania swoich pomysłów. Wykorzystanie sił społecznych dostarcza nieocenionych opinii oraz pozwala udoskonalać pomysł, buduje i pielęgnuje korzystne relacje oraz kształtuje więzi, które dostarczają zasobów, wsparcia i inspiracji. Psycholog Keith Sawyer, protegowany Mihálya Csíkszentmihályiego (autora popularnej książki na temat kreatywności Przepływ. Psychologia optymalnego doświadczenia2), w swojej wydanej w 2007 r. książce Group Genius napisał: „Wszystkie wspaniałe wynalazki są wynikiem długiej sekwencji małych iskierek; często pierwszy pomysł nie jest w ogóle dobry, ale dzięki współdziałaniu inicjuje kolejny pomysł albo zostaje zinterpretowany w nieoczekiwany sposób. Współdziałanie łączy małe iskry razem, aby stworzyć rewolucyjną innowację”. Nawet jeśli koncepcja samotnego, kreatywnego geniusza istniała w przeszłości (choć Sawyer zaprzeczyłby temu stwierdzeniu), nie ma wątpliwości co do tego, że w dwudziestym pierwszym wieku jest ona mocno przestarzała. Łatwość nawiązywania kontaktów możliwa dzięki Internetowi odgrywa rolę działającego na szeroką skalę katalizatora „małych iskierek”, które powodują udoskonalanie pomysłów. Niemal każda osoba lub firma, z którymi miałem kontakt, wykorzystuje siłę Internetu, aby osiągnąć wiele celów, które omówimy w tej części: zbieranie opinii, udoskonalanie pomysłów, zwiększanie klarowności oraz dzielenie się efektami pracy i promowanie ich. Przyjrzymy się, wśród innych przykładów, temu, jak dyrektor generalny firmy Zappos Tony Hsieh wykorzystuje Twitter w celu zwiększania klarowności i znajdowania inspiracji, w jaki sposób autor bestsellerów oraz redaktor naczelny magazynu „Wired” Chris Anderson wykorzystuje społeczność wiernych czytelników do udoskonalania swoich przełomowych teorii oraz jak strateg marketingowy Noah Brier zbiera opinie pozwalające mu usprawnić jego internetowe eksperymenty. Oczywiście Internet to tylko jeden ze sposobów nawiązywania kontaktów oraz budowania Twojej społeczności. Koncepcje i spostrzeżenia, które będę omawiał, nie są związane z żadnym konkretnym środkiem przekazu ― i mogą być stosowane na wiele różnych sposobów w zależności od Twojej osobowości i od tego, co sprawdza się najlepiej w Twoim przypadku. Bez względu jednak na Twoje usposobienie nie mogę nie podkreślić znaczenia, jakie ma wykorzystywanie sił otaczającej Cię społeczności: spo2
22
Wyd 1.: Studio Emka, Warszawa 1997; wyd. 2.: Santorski, Warszawa 2005.
WSTĘP
łeczeństwo otwiera drzwi do nowego podejścia do starych wyzwań oraz wyzwala bardziej świadomy oraz silniejszy instynkt twórczy. Odpowiedzialność, jedna z najważniejszych korzyści płynących ze współpracy ze społecznością, to coś, co zobowiązuje Cię do nieustannej pogoni za Twoimi pomysłami. Kiedy stajesz się odpowiedzialny względem innych, Twoje kreatywne impulsy przekształcają się w zrealizowane projekty. Twoje pomysły zapuszczają korzenie. Społeczeństwo wzmacnia zarówno Twoją twórczą energię, jak i Twoje oddanie umożliwiające przekazanie tej energii. Przywództwo w twórczych dążeniach. Historię tworzą pełni pasji, kreatywni ludzie oraz organizacje dysponujące rzadką umiejętnością kierowania innymi ― oraz sobą. Zdolności przywódcze są tym, co sprawia, że dążenia do realizacji pomysłu zachowują równowagę, zwiększają swój zakres oraz ostatecznie kończą się sukcesem. Niestety, w kreatywnym świecie istnieją poważne braki, jeśli chodzi o zdolności przywódcze, czego dowodem są duże straty oraz częste porażki kadry zarządzającej w kreatywnych dziedzinach biznesu. Kiedy pracownicy opuszczają kreatywny zespół, przyczyną są najczęściej interpersonalne konflikty lub brak zainteresowania tematem; rzadko kiedy chodzi o pieniądze3. Jeśli chcesz zainicjować i podtrzymać twórcze dążenia, musisz umieć utrzymać zainteresowanie innych Twoimi pomysłami. Zdolności przywódcze dotyczą zarówno Twojej umiejętności kierowania innymi, jak i Twojej umiejętności kierowania sobą. Być może największymi przeszkodami w realizacji pomysłów są osobiste niedoskonałości ― powszechne psychologiczne bariery, na które natrafiają często kreatywne umysły podczas realizacji pomysłów. Niewielu znanych intelektualnie płodnych i produktywnych, kreatywnych ludzi, o których będziemy mówić w tej książce, to „urodzeni geniusze”. Choć napływ pomysłów może być obfity, metody kryjące się za zdolnością do ich urzeczywistniania często przeczą logice. Pod pewnymi względami samodyscyplina oraz opanowanie potrzebne do realizacji pomysłu mogą sprawiać wrażenie bolesnego kompromisu, na jaki musi się zdobyć Twoja kreatywna natura. Nazwałem tę koncepcję „kompromisem kreatywnego umysłu”, ponieważ musisz przygotować się do zaakceptowania nowych wymagań oraz 3
Jako anegdotę powiem Wam, że rozmawiałem z wieloma specjalistami do spraw zasobów ludzkich z agencji kreatywnych, którzy twierdzą, że najczęstszymi powodami, dla których ludzie rezygnują z pracy, jakie wymieniano w rozmowach kończących współpracę, są te związane ze sposobem zarządzania lub kwestiami moralnymi, a nie te dotyczące korzystniejszych zarobków.
23
REALIZACJA GENIALNYCH POMYSŁÓW
najlepszych metod, które ― na początku ― mogą powodować dyskomfort. Nigdy nie będziesz musiał iść na ustępstwa, jeśli chodzi o kwestie związane z Twoją moralnością lub artystyczną integralnością, ale będziesz musiał kontrolować swoje destrukcyjne tendencje. Być może masz tendencję do przeskakiwania z pomysłu na pomysł, nie próbując doprowadzić do końca nawet jednego z nich. A może masz skłonność do zachowywania ich dla siebie. Możesz unikać opinii innych osób ze względu na strach przed krytyką, a kiedy już poznasz zdanie innych, możesz podświadomie szukać sposobów, aby zdyskredytować daną opinię. Każdy, kto ma dar kreatywności, przejawia szereg tendencji, które mogą stać się przeszkodami. Podróż do bardziej produktywnego życia w roli kreatywnego przywódcy rozpoczyna się od szczerej oceny tego, kim jesteś, jakie masz skłonności oraz które bariery na Twojej drodze są tymi największymi. Musisz zmienić myślenie na temat tego, w jaki sposób zarządzać swoimi pomysłami, społecznością współpracujących z Tobą osób oraz samym sobą. Omawiając kwestię przywództwa w kontekście twórczych dążeń, zastanowimy się nad systemami motywacyjnymi, które determinują nasze działania, oraz omówimy, w jaki sposób zarządzać subtelną „chemią” w obrębie kreatywnego zespołu.
Ostatnie słowo, zanim zaczniemy Oczywiście, nawet gdybyś wykorzystywał wszystkie najlepsze metody zaprezentowane w niniejszej książce, urzeczywistnianie pomysłów nigdy nie będzie łatwe. Podczas setek rozmów, które przeprowadziłem w trakcie badań realizowanych na potrzeby tej książki, nie spotkałem ani jednej osoby lub zespołu, które byłyby pozbawione frustracji. Wszystko, co nowe, zasadniczo pozostaje w sprzeczności z naturą. A działanie wbrew naturze jest czymś nieprzyjemnym. Powinieneś aspirować do tego, aby zmienić swoje podejście na lepsze. Powinieneś czuć się odpowiedzialny za to, aby dać swoim pomysłom szansę. Niniejsza książka jest bardzo praktyczna, pełna jest opisów metod, które sprawdziły się w przypadku innych osób. Każda wskazówka i informacja przedstawiona jest krótko i przystępnie, możesz zatem od razu wykorzystać tę książkę i wrócić do zawartych w niej informacji, kiedy na ścieżce Twojej kariery napotkasz różne trudności. Niektóre części będą bardziej „techniczne” niż inne. Pamiętaj o tym, że realizacja pomysłu nie jest czymś
24
WSTĘP
pięknym. Jednakże Twoje próby nabycia zdolności urzeczywistniania pomysłów są opłacalną inwestycją. Najlepsze praktyki przedstawione w tej książce są do Twojej dyspozycji ― możesz je przyswoić, zbadać i zmodyfikować wedle potrzeby. Mam nadzieję, że uświadomisz sobie kilka istotnych rzeczy, które wszystko zmieniają. Rozmowa trwa również w Internecie, gdzie tysiące kreatywnych zespołów i ludzi, takich jak Ty, pragną zrealizować swoje pomysły. Jako że nasze badania rozwijają się w obrębie naszego internetowego think tanku (the99percent.com) oraz w obrębie platformy Behance Network (behance.net), mam nadzieję, że dowiesz się czegoś z książki oraz wniesiesz wkład w rozwój badań online. Zaczynajmy!
25
REALIZACJA GENIALNYCH POMYSŁÓW
26
1
ORGANIZACJA I REALIZACJA
27
REALIZACJA GENIALNYCH POMYSŁÓW
28
PRZEKAZYWANIE POMYSŁÓW TWOJEJ SPOŁECZNOŚCI
Więcej powiem: moja wolność będzie tym większa i głębsza, im ciaśniej ograniczę pole mego działania i im liczniejszymi otoczę się przeszkodami. To, co pozbawia mnie skrępowania, pozbawia mnie też siły. Im więcej narzuca się sobie przymusów, tym łatwiej uwalnia się od więzów, które krępują umysł. — Igor Strawiński, Poetyka muzyczna1
W ŚWIECIE mającym obsesję na punkcie innowacji łatwo jest zakochać się w pomysłach. Wysoki współczynnik kreatywności cechuje odważny umysł. Kreatywność jest czymś oszałamiającym dla niektórych z nas. Nasze społeczeństwo posunęło się nawet do wprowadzenia podziału na „ludzi o dominującej lewej półkuli mózgu” oraz na „ludzi o dominującej prawej półkuli mózgu” na podstawie radykalnego (i prawdopodobnie fałszywego) założenia, że dwie części mózgu nie mogą efektywnie współdziałać ― że wspaniali, kreatywni ludzie z natury nie są w stanie działać jako organizatorzy i przywódcy. W rzeczywistości potrafią jednak to robić. Kiedy kreatywne i organizacyjne tendencje potrafią współistnieć, następuje rozwój społeczeństwa, ponieważ urzeczywistniają się niezwykłe pomysły. Problem polega w mniejszym stopniu na tym, w jaki sposób społeczeństwo postrzega kreatywnych ludzi, a w większym na tym, w jaki sposób kreatywni ludzie postrzegają samych siebie. W 2007 r. platforma Behance przeprowadziła sondaż wśród tysiąca ludzi określających się mianem „kreatywnych profesjonalistów”, pytając ich o to, jak bardzo, ich zdaniem, byli zorganizowani. Tylko 7 procent respondentów powiedziało, że są „bardzo zorganizowani”. Dwa razy tyle respondentów (14 procent) przyznało, że pracują w stanie „całkowitego chaosu”, a największa grupa przyznała się do „większego bałaganu niż porządku” (48 procent). W dalszej części badania zaobserwowałem, że nieporządek, którego doświadczało wielu kreatywnych profesjonalistów, nie tylko nie był uznawany za powód do niepokoju, ale stanowił wręcz powód do dumy!
1
Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1980, s. 49 — przyp. red.
29
REALIZACJA GENIALNYCH POMVSŁÓW
Rzeczywistość wygląda w ten sposób, że kreatywne środowiska - ani sama w sobie kreatywna psychika - nie sprzyjają zasadom organizacji. Stajemy się nietolerancyjni względem procedur, restrykcji i całego procesu. Niemniej jednak organizacja jest siłą przewodnią efektywności: jeśli chcesz urzeczywistnić pomysł, musi istnieć proces, który do tego doprowadzi. Po części bunt kreatywnego umysłu jest zrozumiały, ponieważ nie istnieje jeden najlepszy proces generowania i realizacji pomysłów. Proces nie cieszy się ogólnie dobrą reputacją; każdy, kto zetknął się ze środowiskiem firmowej biurokracji, wie dlaczego. Kiedy proces zostaje Ci narzucony z zewnątrz, może Cię przytłoczyć i obniżyć poziom Twojej energii. Proces jest dość osobistą kwestią smaku i nawyków, zwłaszcza w przypadku kreatywnych osób. Proces Twojej pracy nad pomysłem jest dla Ciebie �jkorzystniejszy, kiedy jest dostosowany do Twoich preferencji. �'-,.Zamiast prosić Cię o naśladowanie statycznego pn�su��ry sprawdza się w przypadku innych osób, zaprezentuję Ci zestaw �wych elementów, które pomogą wzmocnić trwający już proce� zechnie podziwianych kreatywnych przywódców łączy podej t__ organizacji i zarządzania projektami. W tej części książki poz as � �e kilku szczególnie efektyw nych, kreatywnych liderów oraz fir dzi takich jak płodny autor Seth Godin oraz legendarny projekt� ektor college'u John Maeda. Omó e, ale niezwykle skuteczne, praktyki wimy również niektóre mni v ące z wprowadzania innowacji, takie jak wykorzystywane przez fi!.._�Y ney. IDEO, Walker Digital c
�� � � �
�
�
�
��
�
KONKURENCYJNA KORZYŚĆ ORGANIZACJI
�
��
�tO� @j)'; �
zastosowaniu porząd� , dniesieniu do wielu elemen tów kreatywnego projektu. Istnieją kon o których pragniesz pamiętać, zasoby, które chcesz wykorzystać, a n pnie komponenty samego projektu inne kwestie, które trzeba będzie wziąć rzeczy, które muszą zostać zrobio pod uwagę. Istnieją również ele y zewnętrzne, takie jak ostateczne terminy, budżet, klienci i inne ogra�ett.a. Wszystkie te elementy łączą się (lub kolidu ją) ze sobą, kiedy prób eźć, rozwijać i realizować pomysły. każdym kreatywnym projekcie, ale nie zawsze ość. Często próbujemy je obejść (lub je ignorujemy). uznajemy ich Oczywiście takie postępowanie zmniejsza szanse na to, aby nasze pomysły zostały kiedykolwiek zrealizowane. Najważniejszym i najczęściej ignorowanym faktem jest jednak to, że ele menty organizacyjne stanowią strukturę. Mamy tendencję do unikania struk tury, próbując w ten sposób chronić swobodne uwalnianie się pomysłów. Jednak bez struktury nasze pomysły nie uzupełniają się wzajemnie. Struk tura pozwala nam uchwycić pomysły i uporządkować je w sposób, który pomaga nam (i innym) odnieść się do nich. Bez struktury nie możemy sku ORGANIZACJA POLEGA NA
�
�
·
��
pić się dostatecznie długo na jakimś konkretnym pomyśle, aby odkryć jego słabe strony. Pomysły, które powinny zginąć, będą trwały, a inne - te, któ re należy rozwinąć - zostaną zapomniane. Struktura pomaga osiągnąć wi doczne rezultaty wynikające z naszych pomysłów. 31
•
REALIZACJA GENIALNYCH POMVSŁÓW
Struktura i organizacja są warte poważnej dyskusji, ponieważ są źró dłem konkurencyjnej korzyści. Tylko dzięki organizacji możemy mieć po żytek z przypływu kreatywności. Jeśli będziesz rozwijał zdolności organi zacyjne swoje oraz ludzi wokół, zdołasz pokonać przeszkody.
Twoje podejście do organizacji i los Twoich pomysłów Zarządzanie łańcuchem dostaw jest związanym z logistyką aspektem biznesu, który rzadko przyciąga wiele uwagi. Takie firmy jak Wal-Mart oraz Toyota słyną z tego, jak znakomide radzą sobie z dystrybucją i zarządzaniem swoimi zasobami. Nie ma wątpliwości co do tego, że mechanizmy funkcjonujące chem dostaw w firmie - zwłaszcza praktyki dotyczące zarządzania ł - wpływają na koszty, jakość oraz dostępność produktGtnieją firmy do radcze oraz stanowiska na szczeblu kierowniczy e, które poświę cone są całkowicie zarządzaniu łańcuchem dos� � zarządzaniu czymś, z nas nie łączy jednak co świadczy o poziomie organizacji w firmie tego rodzaju zadań z kreatywnością i po� i. , czołową pozycję w dziedzinie Od 2004 r. AMR Research, firma zaj badań łańcucha dostaw, obsług ne firmy z listy Fortune 500, publi � kuje corocznie listę dwudziestu firm mających najlepszy system zarzą dzania łańcuchem dostaw. M�askoczyć Cię informacja o tym, że Apple zadebiutowało na liśde :J;j{Q_'\nft:'jscu drugim w 2007 r. i wyprzedziło takie � al-Mart, Procter & Gambie oraz Toyota, aby firmy jak Anheuser-ll.._ w 2008 r. w zesta ająć miejsce pierwsze. � Dlaczego A�rma znana z nowych pomysłów oraz umiejętności nie konwencjonalnego myślenia, jest również jedną z najlepiej zorganizowanych firm na naszej planecie? Odpowiedź - czy G się to podoba, czy nie - kryje się w fakcie, że organizacja jest główną siłą, która umożliwia realizację pomysłów. Organizacja jest tak ważna jak same pomysły, jeśli chodzi o efekt. Prze analizuj następujące równanie:
�
, �rl
��
�
:€1)}a
� � ;z;�
�W \�
Kreatywność· organizacja= efekt
Jeśli efekt naszych pomysłów jest rzeczywiście uzależniony w dużej mierze od naszej umiejętności byda zorganizowanym, można by za obserwować, że osoby niezwykle kreatywne, ale mało zorganizowane lub w ogóle niezorganizowane osiągają na ogół niewiele. Wyobraźmy sobie niesamowicie kreatywnego, lecz całkowicie niezorganizowanego myśliciela; równanie wyglądałoby wówczas następująco:
KONKURENCYJNA KORZYŚĆ ORGANIZACJI 100·0=0
Czy czegoś Ci to nie przypomina? Kogoś, kto ma mnóstwo pomy słów, ale jest tak niezorganizowany, że żaden konkretny pomysł nie zostaje całkowicie urzeczywistniony? Możesz uznać, że ktoś mający połowę tej kreatywności, ale odrobinę bardziej zorganizowany osią gnie znacznie lepsze rezultaty: 50.2= 100
To równanie pomaga nam zrozumieć, dlaczego niektórzy "mniej kre " atywni artyści mogą być bardziej produktywni niż ich utalentowani i pomysłowi koledzy. Wyłania się szokująca i być może trochę niewy godna prawda: osoba przeciętnie kreatywna, ale mająca doskonałe rzy są nie zdolności organizacyjne osiągnie więcej niż d z nas, zorganizowanymi, kreatywnymi geniuszami. Prosz zachował artystyczny osąd na czas, kiedy będziemy oma zykladów.
� �Y'§ �) Jeśli kiedykolwiek zdarzyło Ci się przejeż ��ez miejscowość wypo czynkową w Ameryce (a tym bardziej w �� widziałeś być może szybę wystawową z pracami Thomasa Kinkad� �alarza światła''. Podobnie jeśli
jesteś pasjonatem książek, osobą cz �)d'dróżującą samolotami lub człon kiem klubów czytelniczych, na �ę prawdopodobnie na wiele książek jak i Patterson są przykładami kreatyw Jamesa Pattersona. Zarówno Ki . nych ludzi, którzy stworzrH.J �ponujące swoją wielkością dzieła. Wiadomo, że Kinkade i Patterso �dniają wiele osób uczestniczących w procesie powstawania i dyst ..t. =ji ich dzieł. Pod tym względem można uznać ich za liderów duży� rzedsięwzięć biznesowych. Choć Kinkade i Patterson mają wielu fan ą jednoczenie nieustannie krytykowani w środowisku za szczególny brak wyobraźni oraz to, że są przesadnie produktywni. " Patterson jest rekordzistą listy bestsellerów "New York Timesa , z liczbą 39 najlepiej sprzedających się książek zamieszczonych na tej liśde. Na jego stronie internetowej znaleźć można informację, że w 2007 r. jedna na 15 ksią żek w twardej oprawie, która została sprzedana, była książką Pattersona. Autor sprzedał ponad 150 milionów egzemplarzy swoich książek na całym świecie. Jego liczne, docierające do wielu ludzi kampanie obejmują między innymi takie programy marketingowe jak "James Patterson PageTurner " Awards , sprzedał także prawo do ekranizacji wielu ze swoich opubliko wanych książek w formie serialu lub filmu. Nic zatem dziwnego, że założył własną firmę o nazwie James Patterson Entertainment. Znany jest również z tego, że pracuje nad więcej niż pięcioma powieśdarni jednocześnie.
� �
\ � \p ��
REALIZACJA GENIALNYCH POMVSŁÓW
W branżowym biuletynie "Publishers Lunch'' napisano, że gdyby Patterson był traktowany jako wydawca, "zająłby czwarte miejsce pod względem liczby zajmujących pierwsze miejsca bestsellerów w 2006 r. - wyprzedzając pod tym " względem pierwszego na liście wydawcę, wydawnictwo HarperCollins . Nie ma zatem nic zaskakującego w fakcie, że krytycy porównują proces twórczy Pattersona do fabryki. Patrick Anderson, popularny krytyk z "Washington " Post , w jednej z recenzji opisał Pattersona jako "czarną rozpacz, najmniej szy wspólny mianownik cynicznego, pozbawionego smaku, taśmowego pi " sarstwa . Inni krytycy ostro wytykali podobieństwo fabuły poszczególnych jego powieści. Jeśli chodzi o opinię Pattersona na temat jego sukcesu, mężczyzna przy pisuje go "złotej intuicji - umiejętności wyczuwania, co �odoba się wielu " ludziom . Zadziwiająca wydajność Pattersona jako pisarza�� mieć związek z poprzednim etapem w jego życiu. Przed napi�ie wojej pierwszej · powieści był on dyrektorem generalnym firmy J. Thompson, jednej z najbardziej znanych na świecie agencji re � ych. Wspinając się po drabinie awansu zawodowego i zdoby� nowisko dyrektora gene ralnego, Patterson rozwinął zdolności p��cze oraz organizacyjne, które wyróżniały go w jego karierze pi · j. Bez względu na to, co mówią krytycy, Patterson urzeczywist · · pomysły w niepokojącym tempie. Niezależnie od tego, co myśli� go pomysłach, jest na pewno wydajny 1 " i konsekwentny. Nasze ró�a "kreatywność·organizacja w przypadku Pattersona może mieć f