Hrvatsko-rumunjski rječnik [PDF]

Zitiervorschau

Goran Filipi - Florin Ionila

Goran Filipi - Florin Ionila

Dictionar croat-roman

Hrvatsko-rumunjski

DOMINOVIĆ

DOMINOVIĆ

rječnik

DOMINOVIĆ RJEČNICI· Knjiga 1 DOMINOVIĆ DICTIONARE • Carte 1 UREDNIK Prof. dr. August Kovačec GRAFiČKI UREDNIK

Marko Denona NAKLADNIK Naklada NEDILJKO DOMINOVIĆ Trnjanska 54a, \0001 Zagreb p.p. 555, Hrvatska Tel.: ++385 I 6115-949 Faks: ++385 I 6114-240 e-mail: [email protected] www.dominovic.hr ZA NAKLADNIKA Nediljko Dominović GRAFiČKA PRIPREMA

I TISAK DENONA d.o.o., Zagreb

CONSILIER REDAqlONAL Prof. dr. August Kovačec DESIGN Marko Denona EDITURA Naklada NEDILJKO DOMINOVIĆ Trnjanska 54a, \000 I Zagreb p.p. 555, Croalia Tel.: ++385 l 6115-949 Fax: ++385 l 6114-240 e-mail: [email protected] www.dominovic.com PENTRU EDITURA Nediljko Dominović PAGINARE COMPUTERlZATA ~I TIPAR DENONA d.o.o., Zagreb

Tiskanje dovršeno u studenome 2001. / Tiparul execu!at in noiembrie 2001 CIP - Katalogizacija u pUblikaciji Nacionalna i

sveučilišna

knjižnica - Zagreb

UDK 81l.l63.42(038)=135.1 FILIPI, Goran Hrvatsko-rumunjski rječnik I Goran Filipi, Florin Ionila. - Zagreb : Naklada Nediljko Dominović, 2001. - l-XVI - 516 str. (Dominović rječnici; knj. l) Na spor. nasI. str.: Dictionar ct{)at-Toman

ISBN 953-6006-41-3 (Hrvatski) ISBN 953-6006-42-1 (Rumunjski) I. Ionila, Florin 411107075 Copyright © 2001. DOMINOVIĆ d.o.o., autori Sva prava pridržana. / Toate drepturiie rezervate.

SADRŽAJ / CUPRINS

PREDGOVOR. PREFATA NAPUTAK ZA ČiTANJE RUMUNJSKIH RIJEČi. SCURTE NOTIUNI DE FONETICA CROATA

VII IX X

XII

KRATICE / ABREVIERI .

XIV

RJEČNIK / mqIoNAR .

3-516

PREDGOVOR Pred nama je prvi hrvatsko-rumunjski rječnik. Trudili smo se sastaviti ga najsuvremenija leksikografska dostignuća. Pri izradbi Rječnika koristili smo se svim dostupnim nam rumunjskim i hrvatskim dvojezičnim i jednojezičnim rječnicima (R. Flora, H. Gamulescu, M. Jivcovici, M. Tomici, V. Putanec, J. Jernej itd.). Rječnik je srednjeg opsega (oko 20.000 natuknica) i sadrži uglavnom riječi iz suvremenoga jezika koje pokrivaju najrazličitija područja uporabe (gospodarstvo, informatika, tehnika, poljodjelstvo, medicina itd.), no u nj smo uvrstitli i nemali broj zastarjelica i riječi koje se tiču prošlih povijesnih razdoblja koje bi, prije svega, rumunjski čitatelj mogao naći u literaturi kojom se služi, a koje bi, dakako u rumunjskome obliku, mogle zatrebati i hrvatskome uporabniku. Da bismo rumunjskom čitatelju olakšali korištenje rječnika, natuknice smo opremili naglasnim znakovima, a uz riječi čiji se flektivni oblici znatno razlikuju od osnovnih, dali smo i dodatna objašnjenja (npr. za glagole prvo lice, za imenice genitiv i/ili množinu). Uz mnoge smo natuknice naveli i odgovarajuću frazeologiju (poslovice, izreke ili jednostavnije rečenice). Hrvatski će čitatelj slične podatke za rumunjske riječi naći u obratnome rječniku koji je u pripremi. Odlučili smo se za uglavnom internacionalni tip kratica što će također ići na ruku rumunjskome čitatelju koji se tako ne će svaki čas morati vraćati na stranicu gdje su razuzlane, a hrvatski se je čitatelj na takve kratice ionako već navikao iz naše dosadašnje leksikografske tradicije. Posebnu smo pažnju posvetili glagoiskome vidu (tu kategoriju romanski jezici ne poznaju, pa je za rumunjskog uporabnika takav pristup itekako opravdan), pa se tako svi glagoli koje smo uvrstitli u Rječnik nalaze u oba oblika. Problem vida riješili smo na leksikološkoj a ne na slovnično-tvor­ benoj razini, tj. i svršeni i trajni oblik glagola uvrstili smo kao posebne, neovisne natuknice (obično se s trajnih upućuje na svršene, osim kad su trajni poštujući

običniji).

Poznata je stvar, nažalost ne dovoljno i izvan granica Hrvatske, da je zbog neprirodnoga razvitka kojim je hrvatski standardni jezik (samo ime bilo je zapravo najmanji problem, premda se oko njega daleko najviše raspravljalo, a i danas je to za strane jezikoslovce ključ problema!) udruživanjem u Jugoslaviju prolazio skoro cijelo stoljeće, u nj ušao veliki broj riječi kojih tamo nikada ne bi bilo i ne bi trebalo biti da se, poput drugih europskih jezika, razvijao naravnim putom. Te su riječi tijekom godina jednostavno potisnule izvorna hrvatska leksička rješenja (dakako ne u potpunosti i dakako ne u svih pisaca!). Taj će problem još neko vrijeme mučiti hrvatske leksikografe i valjat će nam ga rješavati na najbolji i najbezbolniji način. Najlakše bi bilo tu skupinu riječi jednostavno ne uvrstiti u rječnik, ali suvremenom piscu nekog VII

dvojezičnog hrvatskoga rječnika mora biti jasno da će njegovi čitatelji u njem tražiti baš te riječi koje on nije uvrstio, a, što je također jako bitno, strani će ih korisnik naći u literaturi. U ovom smo rječniku problem pokušali riješiti upućivanjem s riječi za koje držimo da ih ne bi trebalo koristiti na njihovu odgovarajuću zamjenu. Posebno zahvaljujemo akadem. Augustu Kovačeu, izvrsnom poznavatelju rumunjskoga jezika, na podršci i pomoći tijekom pisanja ovoga rječnika. posebnu zahvalu zaslužuje i gosp. Nediljko Dominović, direktor izdavačke kuće "Dominović d.o.o.", koji je znao prepoznati kulturološku vrijednost našega rada i smogao snage i sredstava da ga objelodani.

G. Filipi

PREFATA Prirnul Dic(ionar croat-roman care apare in Croatia, avand la baza o concep\ie lexicografidi moderna, cuprinde o lista de cuvinte selectata in ap fel incat sli oglindeascli lexicul contemporan al celor doua limbi §i sa cuprinda termeni indispensabili din cat rnai multe §i variate domenii de activitate (au fost utilizate pentru aceasta dictionarele fundamentale explicative ale limbilor croatli §i romana, pre cum §i cele bilingve, redactate de R. Flora, H. Gamulescu, M. Jivcovici, M. Tomici, V. Putanec, J. Jernej §i altii). Toate cuvintele-titlu (inclusiv substantive cu plural neregulat, verbe neregulate, adjective §i adverbe care formeazli gradele de comparatie cu mari alternante etc.) contin precizliri suplimentare (marcarea accentului, obi§nuitele indicatii gramaticale conform normelor lexicografice generale, domeniul de activitate etc.), absolut necesare pentru informarea cititorului interesat (elevi, studenti, cercetlitori sau publicul larg). Pornind de la un adevar, devenit axiomli, eli valoarea unui dictionar constli nu numai in numlirul de lexeme inregistrate sauJ§i in tradueerea fidelli a acestora in cealaltli limbli, ci §i in contextele situationale insotitoare (ne amintim fericita constatare a lui Voltaire ca "un dictionar flIrll exemple este un sehelet") §i pentru delimitarea sensurilor unor termeni polisemantici, articolele de dictionar sunt urmate de un numlir sporit de frazeologisme (Iocu\iuni, expresii, sintagme stabile, proverbe etc.) sau de enunturi alclituite ad-hoc. ln pofida dimensiunilor relativ reduse, rnai precizlim cli la lexemele rare §i la neologisme sunt inregistrate cuvintele uzuale sau sinonirnele (croate), iar plantele §ianimalele apar cu specificarea denumirilor latine§ti respective. Un numar corespunzator de denumiri geografice (cu derivatele respective) sunt inserate in corpul dietionarului pentru informarea culturala a cititorului croat sau roman. Nu putem incheia flIrli a adresa un cald cuvant de recuno§tintli dlui acad. August Kovačec (bun cunoscator §i allimbii romane) care, in diferite faze de elaborare a dic\ionarului, ne-a dat prelioase sugestii. Multurnim, de asemenea, prestigioasei edituri "Knjiga Dominović d.o.o." din Zagreb, personal directorului acesteia, dl Nediljko Dominović, care a inteles semnificatia §i importanta publid\rii aeestui dictionar, adevarat act de pionierat pentru cultura celor douli lari. F. lonila

VIII

IX

NAPUTAK ZA ČITANJE RUMUNJSKIH RIJEČI SAMOGLASNICI Rumunji izgovaraju sedam samoglasnika za koje imaju osam slovnih znakova: a. e. i. o. u izgovaraju se i pišu kao u hrvatskome, a za razliku od hrvatskoga u rumunjskome postoje još dva samoglasnika koja se pišu s tri znaka: i:!. tl. f. Potonja se dva slova izgovaraju jednako uz napomenu da se prema najnovijemu rumunjskome pravopisu f piše samo na početku i na koncu riječi (unutar riječi samo u složenicama čiji drugi dio započinje tim glasom. odnosno čiji prvi dio njime završava), a tl u svim ostalim položajima u riječi. Što se izgovora navedenih slova tiče, Hrvati izgovaraju samo i:!: to je glas za koji hrvatska abeceda nema posebno slovo a koji se čuje ispred tzv. samoglasnih r i l u riječima kao npr. vrt. prst. rt. odnosno bicikl, Vltava. a postoji i između h i m u zvukopisnoj riječi hm. a našao bi se dakako još koji primjer za nj. Preostala su dva rumunjska vokala jako slična upravo protumačenom, no kako Hrvati glas koji ona označuju ne poznaju, morat će se zadovoljiti time da pokušaju izgovoriti a s malo pritvorenijim usnama. Slovo i izgovara se kao i u hrvatskome jeziku, osim na početku riječi ispred samoglasnika i u dvoglasnicima i troglasnicima gdje se čita kao hrvatsko j (iarna = jama) i na koncu riječi ako nije naglašeno gdje se u pravilu izgovara kao vrlo kratko i (toliko kratko da se skoro i ne čuje). Bit ćemo najbliži pravilnome izgovoru ako izgovorimo vrlo kratko j (jaci = fačj, bani = banj, azi = azj). Naglašeno i na koncu riječi izgovara se (dori = dori). Završno se i izgovara još i iza r (membri = membri) i u mnogim prezimenima. Početno se e u oblicima glagola biti (e~ti. e. este. eTam•.. .) i u zamjenicama ei. el. ele izgovara kao je. SUGLASNICI Hrvatska se abeceda što se suglasnika

tiče

od rumunjske razlikuje po slje-

dećem:

Slovo x se izgovara kao ks ili gz, slovo ~ kao Š, slovo r kao e. a slovo j kao Ž. Ispred a, i:!. tl. o. u i suglasnika rumunjsko se e izgovara kao hrvatsko k. a ispred e. i izgovara se poprilici kao hrvatsko Č. a kad ispred e ili i valja izgovoriti malo umekšanije k. piše se ch. Slično je i sa slovom g: ispred a. i:!. il. o. u i suglasnika izgovara se kao hrvatsko g. a ispred e. i poprilici kao hrvatsko đ. a kad ispred e ili i valja izgovoriti nešto umekšanije g, piše se gh. Ostali se suglasnici izgovaraju kao u hrvatskome.

x

VIŠEGLASNICI , Višeglasnici (dvoglasnici i troglasnici) Hrvatima ne će činiti poteškoća. Citaju se kao da je riječ o hrvatskome tekstu. Ipak, valja naglasiti, da se i u tim višeglasnicima čita kao j. a da se izgovor slova u približava izgovoru engleskoga duploga v (w). Malo je riječi u rumunjskome jeziku koje glede izgovora odstupaju od navedenih pravila. Takve su riječi uvijek stranoga podrijetla: npr. camping se ne čita kamping. nego kemping. SHEMATSKI PRIKAZ NEPODUDARAJUĆIH SE ZNAKOVA a aJI e (na početku riječi) i + suglasnik i (poluvokal) i (na kraiu riieči) e + a/a/aJo/u ili suglasnik eh + e eh + i e+e ~ + a/a/aJo/u ili suglasnik gh + e gh + i g+e g+i

[~]

daea, barbat, sala

[I]

roman, caine, in, hatari

[ie/ie]

esti, este, e, eram, el, ei, ele inel, fi, zi iarna, ied, iod, iunie, cai, Iamai, doi, cui Domi, azi, cazi cap, ea, cat, cor, cu, elasa chenar , ochelari, ureche chin, inchiria, oehi cer, Incene, zece

[il

[ili] ['l [k] [k'] [k'] [tf/čl

[ts/cl

gara, gari, gat, gol, guler, graba ghem, ungher, veghe ghioeel, inghiti, unghie ger, uger, minge ginere, inginer, dragi ioi, coioe, rui saroe, asa, co~ lara, culit, bral

w

[w]

wat, weber

x x

[ks]

xilofon, xerox, taxi

[gz]

y

[il [ifj]

examen, exemplu hobbv yoga, yankeu

i

[g] [g'] [g']

I

[g/đ]

[g/dl

~

[y'ž] [f/šl

I

y

XI

SCURTE NOTIUNI DE FONETICA. CROATA.

care silaM (niciodata pe ultima silaba deschisa ln cuvintele din fondul de baza croat). Cuvintele monosilabice au intotdeauna o intonalie descendenta. Accentul descendent poate fi numai pe prima silaM, iar pe celelalte poate nurnai sa se propage.

Limba croata are 30 de sunete ~i tot atatea semne sunt dispuse ln alfabetul croat, care il folose~te pe cellatin, adaptat ~i ordonat de Ljudevit Gaj: a A, b B, c C, č Č, ć Ć, d D, dž Dž, đ D, e E, fF, g G, h H, i l, j J, k K, I L, lj Lj, m M, n N, nj Nj, o O, p P, r R, s S, š Š, t T, u U, v V, z Z, Ž Ž.

Scrierea croata este de tip fonologic, ceea ce inseamna ca un cuvant se scrie aproximativ cum se pronuntli. ~n ceea ce prive§te semnele de punctualie, acestea sunt acelea~i ca in limba romana, cu precizarea ca sunt utilizate dupa logic a gandirii.

"

-

felul aeeentului

exemple

accent lung deseendent

jak,

accent lung ascendent

hvala, dijeta, ružan

accent seurt deseendent

šteta,

aecent scurt ascendent

krivica,

lungimea voealelor

s

noć,

brzo

t1suću,

jutro, vrlo

počinak,

gospođicom,

crven

zabavan

Majoritatea literelor croate corespunzand celor din limba romana. Cilteva se deosebesc: litera corespunzatoare in romiinll

litera croata

transcrierea foneticll

exemple

Td

[ts]

cijena, pecara, konac

~, §

[fl

šuškati, baš

Ž, ž

J, j

[3]

životinja, nježan, muž

J, j

l, l

[il

jedan, najedanput, kraj

C, c

I

Š, š

Croata are §i

~apte

litere specifice, care nu exista in limba romana: romane~te,

litera croata

mod de pronunlare in

Č, č

palatal, rnai dur decat romane seul ce, ci (cer, cine)

cu exemple

Ć, ć

palatal, rnai dulce decilt romaneseul ce, ce (cer, cine)

Dž, dž

palatal, rnai dur decat romaneseul ge, gi (ger, ginere)

D,

đ

palatal, rnai moale decat romaneseul ge, gi (ger, ginere )

Lj, lj

I muiat, rnai moale decat Iromanesc urmat de un diftong ascendent (le-am, le-o)

Nj, nj

n muiat, rnai moale decilt n romanesc, urmat de un diftong ascendent (Niagara)

R, r (vocalic)

adica un r aflat la ini\iala cuv1intului, urmat de o consoana sau, in interiorul cuv1intului, intre consoane: rt (se cite~te iJrt), vrt (viJrt)

Vocalele pot fi lungi sau scurte §i, daea sunt sub accent, intonalia scade sau cre§te. Orice silaM neaccentuata poate fi lungll.. Accentul poate fi pe oriXII

XIII

KRATICE

adj. adv. aeron. agro anatom. agro arhit. astron. autom. bio!. bot. coli. compr. conj. crkv. dat. dim. ekon. elektr. exel. J Jam. Jarmac. figo filoz. Jiz. fiziolo Jolk!. Jotogr. gen. geogr. geom. gram. hypo imperat. XIV

- ABREVIERI

pridjev - adjectiv prilog - adverb zrakoplovstvo - aeronauticl1 poljodjelstvo - agronomie anatomija - anatomie poljoprivreda - agronomie arhitektura - arhitecturl1 astronomija - astronomie automobilizam - automobilism biologija - biologie botanika - botanica zbirna imenica - substantiv colectiv komparativ - comparativ veznik - conjunc\ie crkveni termin - termen bisericesc dativ - dativ umanjenica - diminutiv economie - ekonomija elektrotehnika - electrotehnicl1 uzvik - exelama\ie ženski rod - feminin familiar - obiteljski farmakologija - farmacologie figurativno - figurat filozofija - filozofie fizika - fizici! fiziologija - fiziologie folklor - folelor fotografija - fotografie genitiv - genitiv zemljopis - geografie geometrija - geometrie gramatika - gramatica hipokoristik - termen hipocoristic imperativ - imperativ

imprf. inf. interog. intro iron. juro kem. lingv. lit. m mat. med. miner. mit. muz. n patolo part. partie. pej. pl. pl. t. pom. pop. pov. pravosl. prezir. pm. prpo prf. razg. reg. sg. slik. sport sup. teh. telev. tr.

nesvršeni vid - aspect imperfectiv informatika - informaticl1 upitni - interogativ prelazni - intranzitiv ironično - ironic pravni termin - termen juridic kemija - chimie jezikoslovlje - lingvisticl1 književnost; književno - literaturl1; literar muški rod - masculin matematika - matematicl1 medicina - medicinl1 mineralogija - mineralogie mitologija - mitologie glazba - muzicl1 srednji rod - neutru patologija - patologie čestica - particull1 particip - participiu pogrdno - peiorativ množina - plural pluralia tantum - pluralia tantum pomorstvo - marinl1 pučki - popular povijest - istorie pravoslavni termin - termen ortodox prezir1jivo - depreciativ zamjenica - pronume prijedlog - prepozi\ie svršeni - perfectiv razgovorno - colocvial regionalno - regional jednina - singular slikarstvo - picturi1 šport - sport super1ativ - super lativ tehnički termin - termen tehnic televizija - televiziune prelazni - tranzitiv XV

trg. v. voj. vulgo zast. zoo!. Žarg. željezn.

trgovina - comert vidi - vezi vojni termin - termen militar vulgarno - vulgar zastarjelica - arhaism, cuvant vechi zoologija - zoologie žargon - jargon željeznički termin - termen feroviar zamjenjuje riječ ili dio riječi - inlocuie~te un cuvant sau o parte din el

RJEČNIK

DICTIONAR

XVI

afrički

A A, a, n A, a; od A do Ž de la A la Z.

al eonj. iar; lns1l, dar; a zašto? dar de ce?; ~i; a zašto? ~i de ce? a 2 exel. a, ah, oh a, kako je vruće! a, ce cald e! a 3 n muz. la a-Cano) prel u složenim riječima izražava nedostatak, izostanak onoga što kazuje osnovna riječ abafaba ab8žiir m abajur abdicirati intro a abdica (de la) abeceda f alfabet; po --i ln ordine alfabetica; abecedar abecedni adj. alfabetic abenicija I fiz., astron. aberatie ablativ m gram. ablativ abnormalan adj. anormal abnormalnost fanomalie abolirati tr. a aboli abOnent f (pretplatnik) abonat abonirati se (pretplatiti se) a se abona abonman m (pretplata) abonament abortIrati intro (pobaciti) a avorta abOrtus m (pobačaj) avort acetilen m acetilen1l aceton m kem. acetona Adam m bibI. --ova jabučica anat. marul lui Adam adaptacija f adaptIranje n (prilagodba) adaptare adapter m V. adaptor adaptirati tr. (prilagoditi) a (se) adapta

8daptor (prilagodnik) m teh. adaptor adekvatan adj. (primjeren, odgovarajući) adecvat, potrivit aditiv m kem. aditiv administracija f administratie ; administrare admiral mamiral adresa f (naslov) adresa (po~tala); na -u la adresa adresirati tr. (nasloviti) a se adresa adiit m atu adverb m gram. (prilog) adverb adverzativni adj. gram. (suprotan) adversativ advokat m (odvjetnik) avocat aerodinamika f aerodinamic1l aerodrom m (zračna luka) aeroport afazija f med. (gubitak sposobnosti govora) afazie afekt m afect, stare afectiva; afectiune; iritare, surescitare afektacija f (usiljenost) afectare, prefllc1ltorie, destinare (ln vederea unui anumit scop) afektiran adj. (usiljen) afectat, preflIcut; destinat afektirati intro (prenemagati se) a afecta; asimula afera f afacere dubioasa; scandal afiks m gram. (dodatak) afix afinitet m (srodnost; sklonost) afinitate afirmacija f afirmatie; afirmare, pozi tie buna afirmirati se (učvrstiti se, iskazati se) a se afirma, a -~i crea un renume aforizam m aforism afrički adj. african

Afrika

lkt aktiva

Afrika J geogr. Africa; Južna Africa de Sud Afrikanac m african afroazijski adj. afro-asiatic agencija I (poslovnica: ustanova i zgrada) agentie; turistička - agentie de turism agent m agent 19i1an adj. (okretan, žustar) agil, lntreprinzator agilnost (okretnost) I agilitate, spirit lntreprinzator, suplete agitacija I (poticanje) agitatie, campanie (electorala) agitirati intro a face propaganda (pentm); a incita la agonija J agonie; biti u --i a fl ln agonie agregat m teh. agregat; električni agregat electric agresija I agresiune; oružana agresiune armata 19resivan adj. (nasrtljiv) agre siv 19resor m (napadač) agresor agronom m (poljoprivredni stručnjak) agronom agrotehnika Jagrotehnica ljde! exel. haideti!, hai! ijme! exel. vai de mine!, aoleu!; meni saracul de mine! akademija J academie; - znanosti i umjetnosti Academia de ~tiinte §i Arte akademik m (pl -ci) (član akademije) academician a kamoli eonj. darmite, cu atat rnai putin; ja ga ne poznam, - da ga ljubim (nici) nu-I cunosc, darmite sa-I iubesc akceleracija J fiz. (ubrzavanje) accelerare; sila --e forta de accelerare 4

akcelerator m meh., liz. (ubrzivač) accelerator akcent m (naglasak) accent; uzlazni - accent ascendent / ureator; silazni - accent descendent / coborator; govoriti sa stranim - a vorbi cu accent strain akcentirati tr. gram. (naglasiti, naglašavati) a accentua; figo a sublinia, a scoate ln evidenta akcentuacija J lingv. (naglašavanje) accentuare akcija J (djelovanje, pothvat) actiune / fapta importanta akcionar m trg. (dioničar) actionar akcionarski adj. trg. (dionički) de actionar; --o društvo societate pe actiuni aklamacija faclamare, aclamatie; izabrati --om a alege prin consens aklimatizirati se a se aclimatiza, a se adapta ako eonj. daea; i- cu toate ca; osim - numai daca; - se ne varam daea nu ma ln§el; - Bog da daca o vrea Dumnezeu akontacija f (predujam) acont; uplatiti --u a depune un acont akord m muz. acord; trg. acord (comercial); rad na - munca ln acord akreditirati tr. a acredita akreditiv m 1. trg. (bankovni nalog) scrisoare de credit 2. jur., polit. (vjerodajnica); diplomatski -(I) scrisori de aereditare akrobacija f acrobatie akro bat m acrobat akrostih m (pl. -stisi) acrostih aksiom maxioma lkt m 1. (spis) act, document 2. (čin) act; službeni - act oficial 3. teat. (čin) (pl. aktovi) act

aktiva f trg. - i pasiva (prihodi i rashodi) aetiv §i pasiv lktivan adj. activ; (gram.) - glagol verb activ aktivirati tr. a activa, a pune ln aetiune aktivno adv. (djelatno, marljivo) aetiv aktivnost I (djelatnost, radinost) activitate; operare; stvaralačka activitate creatoare lktualan adj. actual, de actualitate; --Ina knjiga o carte de actualitate aktualnost f actualitate akumulacija f (gomilanje, skupljanje) aeumulare akumulator mliz. aeumulator, baterie; pun/prazan - aeumulator plin! gol akupunktura f med. aeupunctura akiJ.stičan adj. (zvučan) acustic; --ČUa dvorana saUl cu o acustiea buna akustika J aeustiea akut m gram. accent aseutit akutan adj. acut akuzatIv m gram. acuzativ akvarel macuarelli akvarij m acvariu akviziter m trg. comis voiajor alarm (uzbuna) alarma alarmantan adj. alarmant, lngrijorlitor alarmirati tr. (uzbuniti) a alarma alat m (oruđe, sprava, pribor) instrument, ustensile, dispozitiv, garnitura Albanac m albanez Albanija f geogr. Albania albanski adj. albanez; - jezik limba albaneza

albatros m zoolo albatros (Diomedeaexulans) album m album alegorija falegorie alegorijski adj. alegoric; - -o značenje sens figurat aleja f (drvored) alee alergija I alergie alfabet m alfabet alga f bot. alga (Alga) algebra f algebra lli eonj. dar, lnsa alibi m alibi aligator m zoolo aligator (Alligator) alijansa I (savez, sporazum) alianta alimentacija f pensie alimentara alineja J (novi redak) alineat alka f (na vratima) ciocan (de batut ln u§a) alkemija f alchimie alkohol m alcool alkoholan adj. alcoolic alkoholičar m alcoolic almanah m (pl. -asi) (godišnjak, kalendar) almanah aloj m bot. aloe (Aloe) Alpe f pl. geogr. Alpi alpinist m (planinar) alpinist alpski adj. alpin alternacija falternare; alternantll alternativa falternativa alternator m teh. alternator altruist m (nesebičan čovjek) altruist aludirati intro a face aluzie aluminij m aluminiu aliizija J aluzie alva J orij. halva Alžir m geogr. (grad) Alger; (država) Algeria

iiIžirski alžirski ad}. algerian aljkav ad}. (neuređen, nemaran) neglijent, dezordonat ama con}. dar, insa amajlija t amuleta, talisman amalgam m kem. amalgam amandman m amendament amater mamator ambalaža t ambalaj ambasada t (veleposlanstvo) ambasada ambasador m (veleposlanik) ambasador ambicija t (častoljublje) ambilie; pretjerana - ambilie exagerata ambijent m (okoliš, okolina) ambianla amblem m (znak, simbol, grb) emblema, sterna ambulanta t ambulanla, infirmerie; (stanica prve pomoći) stalie de salvare; - kola (ma§ina de) salvare ambulantan ad}. ambulatoriu amen m amin američki ad}. american Amerika t geogr. America; Južna America de Sud; Sjeverna - America de Nord; otkriti --u a descoperi America Amerikanac m american amfibija m amfibie amfibijski ad}. amfibian amfiteatar m amfiteatru amfora t amfora amnestija t (pomilovanje) amnistie amo adv. aici, pe aici; - (i) tamo ici (§i) colo, incoace-incolo amonijak m kem. amoniac amoralan ad}. amoral amortizacija t 1. ekon. amortisment; 2. autom. (prigušenje) amortizare 6

anestezlrati amortizer m autom. amortizor amper m elektr. amper ampula I fiola amputirati tr. (odsjeći) a amputa anakronizam m anacronism analfabet m (nepismen) analfabet analgetik m (pl. -ici) larmac. analgezic anali m pl. (ljetopis, godišnjak) anale analiza (raščlamba) t analiza; - rečenice analiza unei propoziIii analizirati tr. (raščlaniti) a analiza analogan ad}. inf analogic; -ogni uređaj dispozitiv analogic; -ogni modem modem analogic; -ogni monitor monitor analogic analogija t (sličnost; jednakost) analogie; po --i prin analogie anamneza t (povijest bolesti) anamneza ananas m bot. (biljka i plod) ananas (Ananas sativus)

anarhija t (bezvlašće) anarhie anatema tanatema, excomunicare, ostracizare anatomija t anatomie anđeo minger; - čuvar !nger pazitor anđeoski ad}. angelic, ingeresc anegdota lanecdota aneksija t (pripojenje) anexiune, anexare anektirati tr. (pripojiti) a anexa anemičan ad}. patal. (slabokrvan) anemic; tig. slab, lipsit de consistenlli, de intensitate anemija I patol. (slabokrvnost) anemie anestezija I med. anestezie; opća anestezie generala; lokalna - anestezie locala anestezirati tr. a anestezia

angažirati angažirati tr. a angaja angina t patal. anghina angIikanski ad}. anglican; --ska crkva biserica anglieana angloamerički ad}. anglo-american Anglosasi m pl. anglo-saxoni animator m animator animiran ad}. --i film film de desene animate anketa t (ispitivanje, istraživanje) ancheta an6da Iliz. anod anomalija lanomalie anoniman ad}. (bezimen) anonim; --no pismo scrisoare anonima anorganski ad}. anorganic; --a kemija chimie anorganiea ansambl m (sastav) ansamblu; vokalni - ansamblu vocal antagonizam m antagonism antena t antenli; televizijska - antena de televiziune antibiOtik m (pl. -ici) tarmac. antibiotic anticipacija t anticipare antički ad}. antic antifašist m antifascist antifriz m autom. lichid antigel antika t antichitate, lumea greco-romana antikorozivni ad}. anticorosi v antikvar m (staretinar) anticar antineuralgik m (pl. -ci) tarm. antinevralgic antipatičan ad}. (odbojan) antipatic antipatija (odbojnost) lantipatie antiseptičan adj. med. (protuzarazni) antiseptic antiteza I antiteza antologija t antologie antonim m gram. antonim

apozicija anulirati tr. (poništiti; opozvati) a anula; a invalida aorist m gram. aorist (timp trecut) aorta I aorta apanaža tapanaj aparat m 1. (sprava, uređaj, naprava) aparat, aparaturli, dispozitiv, utilaj, eehipament; (električni) kućanski - (aparate) electrocasnice; televizijski - televizor; foto--, fotografski - aparat de fotografiat; radio - (aparat de) radio; rendgenski - aparat Rontgen; telefonski telefon; automatski - (aparat) automat; mjerni - aparat de mlisura; - za zvučno snimanje aparat de inregistrat 2. (ustanova, osoblje ustanove) državni - aparat de stat; birokratski - aparat birocratic; policijski - aparat polilienesc aparatura t (postrojenje) aparatura apartman mapartament apatičan ad}. apatic apel m (poziv) apel, chernare apelirati intro a apela apendicitis m patal. (upala slijepog crijeva) apendicitli aperitiv m aperitiv apetit m (tek) apetit, pofta (de mancare) aplauz m (pljesak) aplauze pl. aplicirati (primijeniti) tr. a apliea aplikacija I inf aplicalie apokalipsa t bibi. i figo apoealipsii apolit m (osoba bez državljanstva) apatrid apostrof m apostrof apoteka (ljekarna) farmaeie; dežurna - farmacie de serviciu apotekar (ljekarnik) m farrnacist apotekarski ad}. farmaceutic apozlcija t gram. apozilie 7

april april m v. travanj apriiiran adj. aprioric aproksimativan adj. (približan) aproximativ apsces m patal. abces apsoliitan adj. (bezuvjetan) absolut apsoliitno adv. (bezuvjetno, nedvojbeno) absolut apsolvent m absolvent apsolvirati tr. i intro a absolvi apsorpcija / (upijanje) absorblie apstinirati intro (suzdržavati se) a se abline apstrabirati intro a face abstractie de apstrakcija / abstractie apstraktan adj. abstract; --tne znanosti §tiinte abstracte apstraktnost / abstractie; slik. abstractionism apsurd m (besmislica) absurditate apsurdan (besmislen) absurd ar m ar (100 m2 ) arabeska / arabesc Ariibija / geogr. Arabia arak m foaie (de Mrtie), fila; tiskovni - coala de tipar; upitni chestionar aranžer teat. decorator aranžman m (sporazum) intelegere, acord; (obradba, preradba) teat. adaptare, prelucrare; muz. aranjament Arapin m (pl. -api) arab arapski adj. arab; --e brojke cifre arabe arbitrar m (sudac) arbitru arbitraran adj. arbitrar arbitraža / arbitraj arbitražni adj. arbitral arena / (borilište, poprište) arena; figo politička - arena politidi 8

artritis Argentina / geogr. Argentina argument m (dokaz, razlog, opravdanje) argument, motiv arhaičan adj. arhaic; --na riječ cuvant arhaic, arhaism arheologija / arheologie arhimandrit m pravosl. arhimandrit arhipelag m (pl. -zi) (otočje) arhipelag arhitekt m arhitect arhitektura / arhitectura arhiv / arhiva; državni - arhiva nationala arhiviir m arhivar arija / muz. (napjev) arie, melodie aristokracija / artistocratie aristokrat m aristocrat aritmetika / aritrnetica arkada / l. arhit. (svod) arcada, arc 2. anat. arcada artički adj. artic armatura / (skele) schela; (oprema) utilaj, aparatura armija / (vojska) armata armiran adj. armat; --i beton beton armat arogantan adj. (drzak) arogant; increzut aromat (miris) aroma arsImal m arsenal arterija / artera; vratna - carotida; figo prometna - artera de circulatie arteški adj. arteziana; - zdenac Iantana arteziana artikulacija / gram. (tvorba glasova) articulare; formarea sunetelor artiljerija / (topništvo) artilerie artist m (u cirkusu umjetnik) artist; acrobat artritis m patal. (kostoholja) artrita

artr6za artr6za m patal. (zglobobolja) artroza Arumiinj maroman as m (u kartama, u športu) as asanacija / (ozdravljenje, poboljšanje) asanare, insanato§ire; imbunatatire asembler m inf asamblor asfalt m asfalt; bitum asfaltirati tr. a asfalta asfaltni adj. asfaltat asimetrija / (nesklad) asimetrie asimilacija / asimilare, asimilatie asistent m asistent asistirati intro a as ista asket m (isposnik) ascet, pustnic, sihastru asortiman m trg. (izbor) asortiment aspekt m gram. (vid) aspect; (gledište) punct de vedere aspiracija / (težnja) aspiratie; (udisanje) inspiratie aspirin m /armac. aspirina astma/patol. (sipnja, zaduha) astm astrologija / (zvjezdoslovlje) astrologie astronaut m astronaut astronom m (zvjezdoznanac) astronom astronomski adj. astronomic; figo --e cijene preturi astronomice ataše m (diplomatski savjetnik) ata§at; vojni - ata§at militar; kulturni - ata§at cultural atavizam m atavism ateist m (bezbožac) ateist atelje m atelier (de arta) Atena / geogr. Atena atenski adj. atenian

auditorij atentiit m pol. atentat; spremati na koga a pregati un atentat asupra cuiva atentiitor m pol. atentator ateroskler6za / arterioscleroza atest m (potvrda, svjedodžba) atestat, certificat Atlantik m (Atlantski ocean) Oceanul Atlantic atlas m 1. geogr. atlas 2. (tkanina) atlaz atletičar m atlet (sportiv) atletičiirka / atleta (sportiva) atletika / atletism atmosfera / atmosfera; figo radna atmosfera de mundi atmosferski adj. atmosferic; - tlak presiune atmosferica; --e prilike condi\ii atmosferice atom m atom atomski adj. atomic, de atom; --a težina greutate atomica; --a energija energie atomica; --a centrala centrala atomica (sau nuc1eara); --a bomba bomba atomica atrakcija / (privlačnost) atrac\ie atraktivan adj. atractiv, care ofera atrac\ie atribiit m gram. (pridjevak) atribut atrij m (predvorje) intrare, hol atror.ja / patal. atrofiere audicija / audi\ie audijencija / audienta; moliti (dobiti) --u a cere / a obline o audien\a; biti primljen u --u a fi primit in audiefi\a audiokaseta / radiocaseta audiovlzuiilan adj. audiovizual auditorij m (slušatelji) auditoriu; (predavaonica) auditoriu (sail\), amfiteatru (de curs) 9

augmentativ augmentativ m gram. (uvećanica) augmentativ august m v. kolovoz aukcija t (dražba, licitacija) mezat, licitatie aula t aula aureola m aureola Australija t geogr. Australia Austrija t geogr. Austria Austrijanac m austriac austrijski adj. austriac Austro-Ugarska t geogr. pov. Austro-Ungaria austrougarski adj. austro-ungar aut m sport. aut autarhija t (samovlada) autarhie autentičan adj. (istinit) autentic; (izvoran) original auto m automobil, ma~ina; trkaći automobil de curse autobiografija t autobiografie autobus m autobuz, autocar autobusni adj. - kolodvor autogara; --a postaja statie autocesta t auto strada autohton adj. autohton autonomija t (samouprava) autonomie; (neovisnost) independenta autoportret m autoportret autoprikolica t autom. remorca autopsija tautopsie autor m autor; (tvorac) creator autoritativan adj. autoritar autoritet m autoritate autorski adj. de autor; --o pravo drept de autor

10

azuran autostop m autostop; putovati --om a face autostopul autošk61a t ~coala de ~oferi autosugestija t autosugestie avangarda t avangarda avantura t (pustolovina) aventura avanturist m (pustolov) aventurist averzija t (odvratnost) aversiune; (nesklonost) antipatie; osjećati --u prema kome a avea / a simti aversiune fata de cineva avijacija t (zrakoplovstvo) aviatie avijatičar m (zrakoplovac) aviator avion avion; jednomotorni / dvomotorni / četveromotorni - avion cu un motor / bimotor / cu patru motoare; mlazni avion cu reactie; lovački - avion de vanatoare' nadzvučni supersonic; no;ač --a port-avion avionski ad}. (zrakoplovni) de avion; --a kabina car1inga; --a karta bilet de avion; --a linija linie de navigatie aeriana; --a nesreća accident aviatic avitaminoza t patoi. avitaminoza azbest m miner. azbest Azija t geogr. Asia; Mala - Asia Mica; Jugoistočna - Asia de Sud-Est Azijac m asiatic azil m (sklonište, utočište) azil; politički - azil politic; pravo na drept de azil azilant m refugiat aziiran ad}. azur; --na obala Coasta de Azur

blilavac

B B, b n B, b baba t (stara žena) femeie batrana, baba; tig. la~ babetina t prezir. baba, baboi; tig. hoa~ca, cotoroanta babica t moa~a Babilon m pov. (grad) Babilon bacač maruncator; - diska discobol; - plamena aruncator de flacari baciinje n aruncare; - krvi hemoragie bacati tr. imprf a arunea, a azvarli, alansa; - u zatvor a arunca in inchisoare; - krivnju jedan na drugoga a arunca vina unul asupra altuia; bacati se a se arunca, a se lansa; - nogama a da din picioare bacil m bio!. bacil baciti tr. prt. a arunea, alansa; oko na što a arunca ochii asupra ceva; - krivnju na koga a arunca vina asupra cuiva; - u bijedu a arunca in mizerie; - na ulicu a arunca in strada; - kroz prozor a arunca pe fereastra; - II zatvor a arunca in inchisoare; - komu u oči a-i arunca in ochi; baciti se a se arunca, a se lansa; - kopljem a arunca sulita; - u politiku a se lansa in politiea; - komu u naručje a se arunca in bratele cuiva bačva t butoi; trunchi (de copac); vinska - butoi de vin; figo - bez dna butoi fllrii fund bačviir m dogar badava adv. 1. (besplatno) gratis, gratuit 2. (uzalud) in zadar; - je e inutil, e in zadar

b8dem bot. (stablo) migdal; (plod) migdala (Prunus amygdalus) big m inf eroare de programare bagatela t (sitnica) bagatela, fleac bagateliZIrati tr. imprf (omalovažavati) a minimaliza, a bagateliza bagaža t (ološ) drojdie, pleava a societatii b8ger m draga (cu aburi) bIlgra t prezir. soi, specimen; drojdie a societatii bagrem m saicam (Robinia pseudoacacia)

bahat ad). (ohol, nadut) arogant; orgolios biljka t basm, poveste; tig. minciuna, bali verna bajt m inf octet; kilo- kilooctet; mega- megaoctet; giga- gigaoctet bajuneta t baioneta baka t (majka roditelja) bunica; (starica) femeie in varsta bakalar m zoo!. morun (Gadus morhua)

bakar m kem. cupru, arama bakeIit m kem. bachelita baklava J baclava baklja t torta, fllclie bakreni ad}. de cupru, de arama bakrorez m gravura in arama bakterija t bacterie bili m bal bala t (svežanj) balot balada t lit. balada balanSIrati intro imprf a se tine in echilibru; trg. a se nivela balast m (suvišan teret) balast, lest; tig. (breme, smetnja) povara, inutilitate balavac m langau, pu~ti, boboc, mucos; figo palavragiu; (zaal. ) puž II

biUavica mele (tara cochilie) (Limax agrestis)

balavica J pu~toaica; palavragioaica baldahin m baldachin bale J pl. (sline) bale balerina J balerina; prima - prim-balerina balet m balet; klasični - balet clasic baletni ad}. de balet; - ansambl corp de balet Balkiin m geogr. Balcani balkiinski ad}. balcanic; B- poluotok Peninsula BaIcanica balkanizam m balcanism balkon m bal con; teat. galerie balOn m balon; privezani - balon captiv balonac m (kišni ogrtač) impermeabil Balti, Baltii m pl. etno (zajednički naziv za Estonia, Letonia, Lituania) larile baltice baltički ad}. baltic Baltik m geogr. Marea Baltica balustrada Jarhit. balustrada b8lvan m 1. bama, grinda 2. trunchi (de copac), bu~tean b81zam m balsam balzamirati tr. aimbalsama bambus m bot. bambus (Bambusa arundinacea)

ban m (pl. banovi) ban; (Kraljev namjesnik) regent Banaćanin m bana\ean banak m 1. banca 2. tejghea banalan ad}. (običan, otrcan) banal, obi~nuit, comun banalnost J banali tate banana J (stablo) banan (Musa sapientium); (plod) banana; elektr. banana 12

Baranja Banat m geogr. Banat banatski ad}. bana\ean bIInčenje n chef, belie bančiti intro imprf a chefui, a benchetui banda J pe}. (družina) banda, clica bandit m (razbojnik, lupež) tIIlhar, bandit Banija J geogr. Bania (regiune din Croatia) banka J banca; diskontna - banca de scont; investicijska - banca de investi\ii bankar m bancher bankarski ad}. bancar, de banca banket n (svečani ručak iIi večera) banchet bankn6ta J bilet de banca bankovni ad}. de banca, bancar; --a podružnica filiala de banca bankrot m bancrut!l, faliment bankrotirati intro a da faliment banovina J pov. banie, provincie guvernata de un ban banuti intro prf. a da buzna; a veni, a aparea pe nea~teptate; iznenada mi je banuo u kuću mi-a venit in casa pe nea~teptate bapski ad}. babesc baptist m baptist bar 1. adv. (barem) barem, maoar 2. m (pl. barovi, noćno zabavište s glazbom) bar (de noapte); --ska pjevačica cantarea\a de cabaret bara J (lokva) baM; baltoaca; smarc, mociria baraba J (propalica, nitkov) escroc, punga~; ticalos baraka J (daščara) baraca Baranja J gear. Barania (regiune din Croatia cuprinsa intre Dunare, Drava ~i frontiera maghiara)

baratanje baratanje n manevrare, manipuiare baratati intro imprf (čim) (rukovati, poslovati) a manevra, a manipula, a umbla (la ceva); - oružjem a manui o arml! baraža J voj. (prepreka) baraj barbar m barbar barbarizam m lingv. barbarism barbarstvo n barbarie barbun m zoolo barbun (Mul/us barbatus)

J dim. barcula bareljef m basorelief barem adv. ml!car, cel putin, barem; da smo to - prije znali macar sa fi ~tiut asta rnai inainte barikada J baricadli bariton m bariton barjak m (pl. -aci) (zastava, stijeg) steag, drapel, stindard barka J (čamac) barcl!, luntre; ribarska - vas pescaresc barok m baroc barometar m barometru; - pokazuje promjenljivo vrijeme barometrul indica vreme schimbatoare barski ad}. 1. (močvarni) de baM, mocirlos 2. de bar; --a pjevačica cantl!rea\a de bar baršun m catifea; velur barUn m baron barut m pulbere, praf (de pu~ca) barutana J (spremište baruta) pulberlirie bas m (pl. basovi) muz. (glazbalo, glas) bas basist m muz. basist basna J fabula baš adv. chiar, intocrnai, tocmai; ništa exact nimic; nije - skupo nu e chiar a~a de scump

barčica

bdjenje bliština J 1. mo~tenire 2. patrimoniu 3. bun irno bil baštinik m (pl. -ci) mo~tenitor; urma~

baštiniti tr. prf a mo~teni bIIt m 1. rnai 2. tropot batak m (p/. bataci) picior de pasare, copan bataljun m voj. (bojna) batalion biiterija J 1. voj. baterie 2. elektr. baterie, pila batić m (čekić) rnai batina J 1. bal, baston 2. ciornag; dobiti --e a manca bi1taie batinati tr. impr/. a bate (cu MIul), a ciornagi bati-gati se imprf a azvarli picioarele in mers baud m inf baud bauk m (pl. -uci) Jam. sperietoare, babau Bavarska J geogr. Bavaria bavarski ad}. bavarez baviti se impr/. 1. - čim (zanimati se) a se ocupa, a se indeletnici bavljenje n 1. (boravljenje) ~edere intr-un loc 2. (zanimanje) ocupatie, indeletnicire bliza J 1. (osnova, temelj) baza 2. kem. (lužina) baza bazen 1. (plivalište) bazin, piscina 2. geolo miner. ugljeni - bazin carbonifer bazga J bot. soc (Sambucus nigra) bazilica J bazilicl! bazirati tr. impr/. (osnivati, temeljiti) a baza, a fonda bazni ad}. de baza bdjenje n (a sta de) veghe \3

beskonačan

bdjeti, bdim §i bdijem intro impr! a veghea, a priveghea; - nad čim a veghea asupra cuiva beba f (lutka) papu§a Beč m geogr. Viena Bečanin m (pl. -ani) vienez bečki adj. vienez; - odrezak escalop vienez bečiti tr. impr! - oči a se hol ba; bečiti se a privi piezi§ bećar m 1. ceJibatar 2. petrecarel, chefliu bedak m (pl. -aci) reg. imbecil, prost bedast adj. imbecil, prost, neghiob bedastoća f imbecilitate, stupiditate bedem m zid (de aparare ), meterez bedreni adj. anatom. de coapsa; --a kost femur bedro nanatom. coapsa, §old beduin m beduin, arab. nomad beduinski adj. (de) beduin beg m (pl. begovi §i bezi) bei, domn ture behar m reg. (cvijet) floare bejzbOl m sport. baseball bek m sport. (branič) funda§ (lateral), bec beknuti intro perf. a beMi; tig. nezna ni - nu §tie sa vorbeasca, sa scoata o vorbi1 beletristički adj. beletristic, literar beletristika t beletristica Belgija t geogr. Belgia Belgijanac m belgian belgijski adj. belgian benediktinac m benedict beneficiran adj. beneficiar benevolentno adv. (dobrostivo) bunavoinla benzin m benzina; bezolovni - benzina flIra plumb 14

benzinski adj. de benzina Beograd m geogr. Belgrad beogradski adj. belgrlidean berač m culegator (de struguri) berbatrecoJta; - (grožđa) cules (al viilor) berekin, -ina m reg. §trengar Berlin m geogr. Berlin berlinski adj. berlinez Bern m geogr. Berna besan adj. (bez sna) nedormit besanica t insomnie Besarabija t geogr. Basarabia besavjestan adj. (nesavjestan) flira con§tiinta, flIra scrupule bescarinski adj.; --a zona zona liberi1 besciljan adj. flIra scop; flIra obiect bescjenje n; prodati što u - a vinde ceva la un prel derizoriu bescvjetan adj. bot. flIra flori, criptogam bescvjetnice f pl. bot. criptogame pl. (Crypto gamae)

besjeda t 1. (riječ) cuvant, vorbi1 2. (govor) discurs, alocutiune besjediti intro imprf. 1. a vorbi, a discuta 2. a line un discurs sau o alocutiune beskamatni adj. flIra dobdnda; - zajam imprumut nerambursabil beskarakteran adj. flIra caracter beskičmen adj. anat. nevertebrat; figo flIra energie, moale besklasni adj. flIra cJase; --o društvo societate flIra cJase beskompromisan adj. care nu admite compromisuri, flIra compromisuri; intransigent beskOnačan ad}. nesfiir§it, interminabil; infinit

beskorisniist beskorisnost f inuti!itate beskoristan adj. inutil, nefolositor beskrajan adj. nesfiir§it, infinit, imens beskrajnost tinfinitate, imensitate beskralježnjaci m pl. zoolo nevertebrate (Invertebrata) beskrilci m pl. zool. aptere pl. (Apterygota )

beskrupulOzan adj. flIra scrupule beski'vnost t patoI. anemie beskućnik m (pl. -ici) persoana flIra casa, flIr11 adapost besmislen adj. lipsit de sens, absurd besmislica f absurditate, nonsens besmrtan adj. nemuritor, nepieritor; učiniti --tnim a imorta!iza besmrtnik m (pl. -ici) nemuritor besmrtnost t nemurire besperspektivan adj. flIri1 perspectiva besplatan adj. gratuit; --tna ulaznica bilet de favoare besplatno adv. gratis besplatnost f gratuitate besplodan adj. infructuos, steril bespolan adj. asexuat besposlen adj. (nezaposlen) flIri1 ocupatie, §omer besposlica t (nerad) inactivitate; (nemanje rada) §omaj besposličar m lene§, pierde-vari1 besposličiti intro imprf. a trandavi bespravan adj. (bez prava) flIri1 drept; (protupravan) ilegal bespriivnost t (nemanje prava) !ipsa de drepturi; (protupravnost) . ilegaJitate bespredmetan adj. superfluu, flIra obiect, flIra rost; tužba je postala

betonski --tna procesul a devenit flIra obiect bespredmetnost finutilitate besprijekoran adj. impecabil, irepro§abil besprimjeran adj. nemaipomenit, flIra precedent bespuće n linut flIra drumuri, greu de strabatut; tig. (bezizlaznost) situatie flIra ie§ire, impas besputan adj. flIra drum uri besraman adj. (bestidan) flIra ru§ine, neru§inat, impudic besramnik m (pl. -ici) neru§inat, cinic bestemiHjan adj. flIra baza, nefondat bestežinski adj. lipsit de gravitalie; bestežinsko stanje stare de imponderabi!itate bestijalan adj. (zvjerski, divljački) bestiai, animalic bestijalnost f bestialitate besumnje adv. flIra indoiali1, indubitabil besuzan adj. (bez suza) flIra lacrimi besvjestan adj. flIri1 con§tiinli1, incon§tient bešavni adj. flIri1 sudura beščastan adj. necinstit, infam bešćutan adj. insensibil, apatic; impasibil beštija f prezir (životinja) bestie, animal bešuman adj. flIra zgomot, incet, neauzit Betlehem geogr. Bethleem beton m beton; armirani - beton armat betonirati tr. impr! a betona betonski adj. de beton 15

bezUvjetan bez prepo flira; - ičega flira nimic; sumnje flira dubii; - daljnjega atiH, atiit §i nimic rnai mult; - ob zira indiferent de; - traga flira urma; tam. - veze n-are legatura; n-are importanta bezakonje n 1. ilegalitate 2. (bezvlašće) anarhie bezalkoholan ad}. flira alcool, nealcoolic bezazlen ad}. simplu; naiv; inocent bezazlenost t naivi tate; inocenta bezbojan ad}. flira culoare, incolor; tig. (bezizražajan) inexpresiv bezbolan ad}. nedureros, ilira durere bezbožan ad}. ateist bezbožnik m (pl. -iei) ateu bezbrižan ad}. lipsit de griji; nepasator bezbrižnost t lipsa de griji; nepasare bezbroj m §i adv. numar infinit; tig. puzderie, infinitate bezbrojan ad}. nenumarat; (golem) imens; --jno mnoštvo o multime (de) bezdan m abis, prapastie bezdušan ad}. flira inima, insensibil bezdušnik m (pl. -ici) om flira sufiet, flira inima bezglasan ad}. med. flira voce, neauzit bezglav ad}. smintit, zapacit bezglavo adv. bezrnetic, nebune§te bezgraničan ad}. ilira siar§it, nelimitat, infinit bezgrješan ad}. flira gre§eala, impecabil; infailibil . bezidejan ad}. flira idei bezimen ad}. flira nume, anonim bezimenjak m (pl. -aei) anonim 16

bezizgledan ad}. flira speranta, flira §ansa bezizlazan ad}. flira ie§ire, de nerezolvat; --na situacija situatie ilira ie§ire bezizniman ad}. flira excep\ie, exclusiv bezizražajan ad}. ilira expresie, inexpresiv bezličan ad}. impersonal, §ters; --na masa masa amorfli bezmesan ad}. flira carne bezmirisan ad}. inodor beznačajan ad}. 1. (beskarakteran) flira caracter, inconstant 2_ (bez važnosti) neinsemnat, flira valoare beznačajno adv. (In mod) insignifiant, nelnsemnat bezmičelan ad}. flira principii beznadan ad}. flira speranta; disperat, deznadajduit beznadno adv. flira speranta, cu disperare bezobrazan ad}. obraznic, neobrazat, impertinent bezobraznik m obraznic, impertinent bezobzirnost t obraznicie, indelicatete bezočan ad}. (bestidan, drzak) impertinent, insolent bezopasan ad}. (neopasan) !ipsit de pericole; sigur bezopasnost t siguranta, securitate bezosjećajan ad}. insensibil bezosjećajnost t insensibi1itate bezraz!ožan ad}. (neosnovan) nefondat, neintemeiat bezub ad}. §tirb beziiman ad}. flira minte, nesabuit; smintit, nebun beziimnik m (pl. -ici) prost, nebun

bezuvjetan ad}. neconditionat, flira conditii bezuvjetno adv. neconditionat, neaparat bezvezan ad}. confuz, echivoc bezvjerac mateu, necredincios bezvlađe n anarhie bezvodan ~d}. flira apa, arid bezvoijiin ad}. moale, flira vointa, flira chef bezvrijedan ad}. ilira valoare; inconsistent bezviičan ad}. (nečujan) imperceptibil la auz; (lingv.) - suglasnik consoana surdll bežlčan ad}. flira fir; -očni brzojav radiograma; -očno upravljanje telecomanda beživotan ad}. flirll viata, inanimat bIbati tr. impr! a elatina, a agita, a stami (valuri). - bIbati se a se undui; a se tliUlzui; a se agita Biblija t Biblie bibrIjski ad). biblic bibliofil m (ljubitelj knjiga) bibliofil

bibliografija t bibliografie bibliografski ad}. bibliograflc biblioteka t (knjižnica) biblioteca bibliotekar m (knjižničar) bibliotecar bibliotekarstvo n biblioteconomie biceps m anatom. (dvoglavi mišić) biceps bicikl m bicicleta; trkaći - bicieleta de curse biciklist m biciclist, ciclist bič m bici, crava§a bičevati tr. impr[. a biciui, a fiagela biće n 1. existentll 2. flinta, creatura; živo - animal

bik bife m bar (de zi); bufet biftek m biftec bIfokaian ad). (dvožarišni) bifocal; --Ina leća lentila bifocaH1 bigamija t (dvoženstvo ) bigamie biglisati intro impr! a canta; svaka ptica svojim glasom bigliše fleeare pasare eiintll in felul ei. blgotan ad}. (vjerski zadrt) bigot blgotski adv. (pobožnjački; IicenJjeran) de bigot B i H (= BOsna i Hercegovina) Bosnia §i Hertegovina bijeda t 1. (nevolja) napasta, nenorocire 2. (neimaština) mizerie, sllrllcie; zapasti u --u a eadea in mizerie bijedan ad). 1. sllrac, nenorocit, mizer 2. jalnic, lamentabil bijednik m (pl. -iei) nenoroeit, mizerabil; ghinionist bijedno adv. (in mod) jalnic, lamentabil bijeg m (pl. bijezi) fugll; - iz vojske dezertare; - iz tamnice evadare bijel adv. alb; - kao snijeg alb ea zllpada; u po --a dana in plina zi bijelac 1. (konj) cal balan 2. (čov­ jek) om de rasa alba bijeliti tr. impr! a face alb, a albi bijelo 1. ad). v. bijel 2. n (bijela boja) alb (euloare) bijeljeti se impr! a (se) albi bijes m (pl. bjesovi) manic, furie, frenezie; rušilački - vandalism; udariti u - a se mania, a se infuria bijesan ad}. miinios, furibund, turbat; inver§unat, indarjit; - konj cal focos, iute; - pas caine turbat bik m 1. zoolo taur; borba s --ovima corida 2. (ptica) vodeni - buhai-de-balta (Bataurus stel/aris) 17

bilanca bilanca tekon. bilant; trgovinska balanta comerciala bilateriilan ad}. (dvostran) bilateral bilingvizam m (dvojezičnost) bilingvism bilo l n anatom. puls; opipati kome - a lua cuiva pulsul; kucanje --a bataia pulsului; nepravilno - puls intermitent; ubrzano - puls accelerat b00 2 1. v. biti; -bi najbolje ar fi cel rnai bine 2. con}. (ma, makar) dar, macar, chiar, fie ~i; - tko oricine; - kako n-are importanta cum, oricum; - gdje oriunde; - što se desilo orice s-ar intampla bUten m (izvješće) buletin biljar m (igra) biliard biljarstvo n botanica; (biljno carstvo) regn vegetal; (skupljanje ljekovitog bilja i liječenje njime) recoita de plante medicinale bilje n call plante pl., ierburi; ljekovito - plante medicinale; krmno plante furajere biljeg m (pl. biljezi) (oznaka) semn, marca, insemn; (taksena marka) timbru biljegoviin ad}. timbrat, marcat bilješka t noti ta, insemnare biljeter m (prodavač karata) vanzator (de bilete) bilježnica t carnet, agenda, caiet de note; (školska) caiet biljka t planta; divlja - planta salbatica; višegodišnja - planta perena; jednogodišnje --e plante anuale biljni ad}. vegetal biljožder m ierbivor biografija t (životopis) biografie; romansirana - biografie romantata 18

blag

bitak biografski ad}. biografic biokemija t biochimie biologija t biolo gie birač malegator, elector; popis --a lista electorala biralište n sediu electoral biranje n (probiranje, izabiranje) alegere birati tr. impif. (probirati, izaJ:lirati) a alege biro m birou; studiou; agentie birokracija t birocratie birokratski ad}. birocrat, birocratic; - aparat aparat birocratic birtiiš m reg. (gostioničar) hangiu, careiumar birtija t reg. (gostionica) birt; carciuma biser m perla biseran ad}. de perle; ca perla; --ni vijenac diadema de perle bisernica t zoolo scoicll (Meleagrina margaritifera) biskup m episcop biskupija t eparhie, episcopie biskupski ad}. episcopal biskvit m (dvopek) biscuit bista t (poprsje) bust bistar ad}. elar, limpede; tig. istet; um spirit subtil bistrina telaritate, limpezime; figo istetime; perspicacitate bistriti tr. impr! a limpezi, a elarifiea bistroiimlje t sagacitate, perspicacitate bitI t esenta, substanta; u --i in esenta bie m in! bit; --mapa descriere prin puncte; kilo- kilobit; mega- megabit; giga- gigabit

bitak m 1. existenta 2. fiintll bitan ad}. esential, fundamental bitanga t 1. (skitnica) haimana, vagabond 2. (ništarija) pierde-vara, netrebnic biti" jesam, sam; intro 1. a fi, a exista; - na oprezu a fi atent; hladno je e frig 2. (nalaziti se) a se afla; na sigurnom a se afla in siguranta; da sam na njegovu mjestu sa fiu in locul lui 3. (postojati) a fi, a exista 4. (potjecati) a se trage (din) S. (osjećati) a se simti; došlo mi je da zaplačem mi-a venit sa piang 6. (vrijediti) a valora; - bolji a fi rnai bun 7. (biti po zvanju) on je odvjetnik/slikar el e avocat/pictor; - u službi (ili dežuran) a fi in serviciu (sau de serviciu) 8. (razno) koliko je sati? cat e ceasul?; kako si? ce rnai faci?, cum e~ti?; što je novo? ce e nou?; što će - s nama? ce va fi de noi?; bit će lijepo vrijeme o sa fie vreme frumoasa; bit će kiše are sa ploua; pet više pet je deset cinci plus (~i cu) cinci fac zece; gdje bilo oriunde, n-are importan\a unde; - među vatrom i vodom a fi intre ciocan ~i nicovallI biti2 , bijem 1. tr. impr! a bate; a ciomagi 2. intro impr! (o srcu) a bate, a palpita; (o satu) a bate bitka t lupta, batalie; pomorska -, - na moru batalie navala bitnica t vo}. baterie bitno 1. adv. (in mod) esential, in esentll 2. n (gen. -oga) esentialul bitumen m bitum bivak m (pl. -aci) vo}. bivuac bivati, bivam intro impr! 1. (dogoditi se) a se intampla, a se petrece

2. (postati) adeveni 3. (prebivati) a locui bivol m zool. bivol (Bubalus) bivši adj. fost; - predsjednik ex-pre~edinte

Bizant m geogr. pov. Bizant Bizantinac, -nca m bizantin biziiran ad}. bizar, neobi~nuit bizarnost t bizarerie, ciudlltenie bizmut m kem. bismut biznis m (posao) afacere; comeq; (zarada) profit, ca~tig bizon m zool. bizon (Bison) bjegunac m fugar, transfug; vojni dezertor; politički - emigrant bjelilo n 1. (bjelina) albeata 2. (bijela boja) alb, vopsea alba; dana zile albe 3. (za lice) fard, crema bjelina t 1. alb, albea\a 2. (odijelo) imbracllminte alba, albi turi bjelodan ad}. (jasan, očit) elar ea (bunll) ziua, evident bjelodano adv. elar, evident bjelokos ad}. cu parul alb bjelokost t filde~ bjelolik ad}. cu fata alba bjeloruskI ad}. belorus bjesnilo n 1. turbare 2. manie, furie bjesnoća tt. turbare 2. miinie, furie bjesnjeti intro impr! a se infuria, a turba de furie bjesomučan ad}. furios, furibund, scos din minti bježati intro impr! a fugi, a scllpa; figo a evita, a ocoli, a se eschiva; od ljudi a fugi de oameni; Bježi! sa nu te vlld!, fugi (de aici)! blag ad}. 1. (dobroćudan) eumsecade, bland 2. (ugodan) dulce, placut 3. (popustljiv) indulgent, in19

bliigiijna

brJjesak

gMuitor; figo benign; --a bolest boala benigna blagiijna t casa; (državna) - trezorerie blagiijnica t (osoba) casieri\a blagajnički ad}. de eas!! blagiijnik m (pl. -iei) casier bl/igdiin m (svetak, svetkovina) (zi de) s!!rMtoare; slaviti - a s!!rMtori; čestiti (vam) blagdani! sarMtori fericite ! bl/igo I 1. n (dragocjenosti) trezorerie; (imanje) avere, bun; (stoka) vite (cornute) 2. adv. (dobrostivo) dulce, lini§ti t blago 2 exel.; - tebi! norocosul de tine!; - njemu! fetice de el! blagodat t binefacere; favoare blagodiitan ad). (blagotvoran) beneficiu, prosperitate blagomlkloniist t (naklonost, dobrohotnost) bun!!voin\!! blagoslivljati tr. impr! V. blagosloviti bJligosliiv m binecuvilntare blagosloviti tr. pr! a binecuvanta; Bog vas blagoslovio! Dumnezeu s!! v!! binecuvilnteze! blagost t 1. blilnde\e, bunatate 2. indulgen\a, clement!! blagostanje n bunastare, prosperitate blagotvoran ad). binefli.cator; salutar blagovaonica t sufragerie, sala de mese blagovremeno adv. (pravodobno) la tim pul potrivit, (ln mod) oportun blagozvučan

ad}. armonios, melo-

dios blagozvučnost

20

t armonie

blamaža t (bruka) blam, blarnare blamirati (se) tr. §i intro (obrukati) a (se) discredita; a (se) comprornite blanja t rindea blatan ad}. plin de noroi, noroios; murdar biiititi tr. impr! a murd!!ri cu noroi Bliitno jezero n geogr. Lacul de la Balaton bliito n glod, noroi, mocirl!!; tig. cloaca bliitobriin m aparatoare de noroi (la rotile autovehiculelor) blažen ad}. fericit; binecuvantat; --a danguba placuta trand!!vie blaženstvo n beatitudine, multumire deplina, fericire blebetati tr. impr[. (brbljati, naklapati) a tr!!nc!ini, a p!il!!vr!!gi, a sporovili blef m (obmana) bluf blefirati intro §i tr. (obmanjivati, varati) a induce ln eroare, a intimida (prin blut), a (se) in§ela bll!jiinje n beMit blejati intro impr[. a beMi; tig. a se holba, a casca gura blekan m prost, nMilng blenuti 1. intro a privi cu stupefaelie; a fi stupe fiat; a ramane cu gura c!!scata 2. tr. a ului, a stupefia bJesan m n!!tang, prost, imbecil blesav ad). prost, stupid, imbecil brJjed ad}. palid, livid; decolorat; kao mrtvac palid ea un mort blijedjeti intro impr! (postajati blijed) 1. a pilli, a Ingalbeni 2. a se decolora, a se sp!!laci blijesak m (pl. blijesei) 1. lumina striUuci toare 2. fulger

bOd.Ijika

bliještati bliještati intro impr! a stdHuci, a selipi, a scanteia bDskost t apropicre blistati intro impr! a luci, a str!!luci bnstav ad). (sjajan, blještav) lucios; scanteietor, str!!lucitor bnstavost n stralucire, splendoare bntva t bot. (un soi de) sfecla (Beta vulgaris)

bliz ad). V. blizak bnzak ad}. apropiat; biti - komu a fi apropiat cuiva; --ska budućnost viitorul apropiat bnzanac m geaman Blizanci m pl. astr. Gemeni blizina t apropiere blizu I adv. aproape, ln apropiere; (skoro) circa, aproape blfzu2 prpo (čega) aproape de, ln apropiere de; - kuće aproape de eas!! bnže adv. §i prpo rnai aproape; dođite - apropiati-v!! bnžnji 1. ad}. (blizak) vecin 2. m seam!!n, aproape, proxim; ljubav prema --emu iubire fata de aproape bU,k m (PI. -ovi) 1. bloc 2. cupon, tichet 3. carnet de note 4. inf. bloc blokada t blocada; (opkoljavanje) Incereuire; ekonomska - embargou blokirati tr. a bloca, a izola prin blocada blondinka t (plavuša) (doamna) blond!! bludan ad}. dezm!!tat, desfranat bluditi intro impr[. (lutati) arataci, a vagabonda; figo a cMea ln gre§eaHI, a apuca pe cai gre~ite; a se prostitua bludnica t prostituata

bludnik m (PI. -ici) depravat, desfranat bludnja t (pogreška, zabluda) gre§eal!!, eroare; ln~elaciune; amagire bluza t bluz!! bljedilo t paloare bljedolik ad}. pa\id bljesnuti intro prf. a fulgera; a sclipi blještav ad). stralucitor, scilnteietor bljutav ad). (neslan, neukusan) insipid, fad bljiltavost t insipiditate; platitudine bljuvati intro imprf. (povraćati) a vomita bljuvotina t varsatura, vom!! boa zoolo (§arpele) boa (Boa constrictor)

bllb m 1. bot. bob (Vicia taba); 2. sport. bob bOba t 1. bob, graunte; - grožđa bob de strugure 2. bot. baca boca t stici!!; clondir; - vina (o) sticla de vin; sifonska - sifon; če­ lična - (za plin) bute lie bockati tr. impr! a Intepa, a stimula; figo a atala; a zgandari bocnuti, bocnem tr. pr[. a Intepa, a zeflemisi bocun m reg. damigeana bllčica t dim. de la boca; sticlu\!! bočni ad}. lateral; - napadaj atac de flanc bOd m (u šivanju, sportu, kartanju) punct bMar ad). 1. (čio) vioi, dezghetat, ager 2. (živahan) viguros bOdež m pumnal; vo). baioneta bOdljiiš m zoolo (Hystrix cristatus) porc-spinos, porc-ghimpos bOdljika t bot. lep, ghimpe; spin 21

bOdljikav bOdljikavadj. tepos; ghimpat; --a žica sarma ghimpata bodovanje n punctaj, evaluare pe baza de puncte bodovati, bodujem tr. impr! (procjenjivati bodovima) a face punctajuI bOdrenje nincurajare, stimulare bOdriti int. imper! (hrabriti, sokiliti) a anima, a incuraja, astimula Bog m, bog m zeu, Dumnezeu; zna! Dumnezeu ~tie!; ako - da daca o da Dumnezeu; - (s tobom)! cu bine!, ciao!; daj --že! sa dea Dumnezeu!; --že sačuvaj! PDoamne ajuta! bogami! exel. zau! bOgaćenje nimbogatire bogat adj. bogat; - vodom bogat in apa bogiitaš m bogata~, bogatan; truli nabab bogati! exel. ei dracie! bogatiti (se) tr. impr! (obogaćivati) a (se) imbogati bOgato adv. din bel~ug; cu darnicie bOgatstvo n bogatie; duhovno bogatie sufleteasca bOginje J pl. patal. vario la, varsat bOgme! exel. zau! bogohulnik m blasfemiator bogoljiiblje n cucernicie, devotiune, pietate bogomoljan adj. (pobožan) religios, pio s bogomolja J 1. laca~ de cult, biserica; templu 2. serviciu divin Bogorodica J SIanta Fecioara, Maica Domnului bogoslov m 1. teolog 2. seminarist bogoslovni adj. teologic; - fakultet Facuitatea de Teologie 22

bOjnik bogosliižje n (služba božja) oficiu divin; liturghie bogoštovan adj. (crkveni, vjerski) religios; pravoslavna -ovna opći­ na comunitate (de cultura) ortodoxa; židovska -ovna općina comunitate evreiasdi bogoštovlje n (vjeroispovijed) cult, confesiune bogovski 1. adj. di vin 2. adv. in mod divin, dumnezeie~te; živjeti a trai ca un pa~a bOgzna! adv. cine ~tie (ce) bOhem J lit. boemie bOhemski adj. boem bOj n (pl. bojevi) (bitka, borba) batalie, lupta; - biti a se lupta; zametnuti - a se angaja in lupta boja J culoare; nuanta; (zvuka, glasa) timbru (vocal); dobiti brončanu --u a se bronza; (iz)gubiti boju a se deco lora; organske --e coloranti organici; (političko uvjerenje) culoare / opinie politica bOjati se imprj. (čega) a se teme (de ceva); ne boj se nu te teme bojazan J teama, frica bojažljiv adj. temator, fricos; timid bojažljivost J timiditate, frica bOjenje n colorare; zugravire bojevan adj. (bojovan) bataios, combativ bOjiti tr. impr! a vopsi bOjište n camp de luptli, front bOjkot m boicot bojkotirati tr. a boicota bOjler m boiler bOjni adj. de razboi, de lupta; --o polje camp de lupta; - brod nava de razboi bOjnik m (pl. -iei) voj. maior

bOk bOk m (pl. bokovi) 1. (dio tijela) ~ale 2. (bok lađe) latura, flanc bokal m 1. cana, pahar mare 2. borcan boks m 1. sport box, pugilat 2. trg. stand bOksač m pugilist, boxer bOksački adj. pugilistic bOkser 1. m zoolo (pas) boxer 2. m (oružje) pumnal boksit m miner. bauxita bOkiin m reg. (komad) bucata, fragment bOl m (pl. bolovi) ~i bol J (pl. boli) durere; (patnja) suferinta; ljuta durere acutli / profunda; - u leđi­ ma durere de spate bOlan adj. 1. (koji boli) dureros, nevralgic 2. --Ino mjesto loc dureros; figo (jadan) trist, sarman bolećivadj. 1. (sažaljiv) compatimitor, plin de compasiune 2. (osjetljiv) dureros, trist bolesnica J bolnava, pacienta bolesnički adj. de bolnav; --a nosila targa, brancarda bolesnik m (pl. -iei) bolnav, pacient bOlest J boala, maladie; zarazna boala contagioasa; šećerna - diabet; - od rođenja boala congenitala; živčana - nevroza; morska rau de mare; vraćanje --i recidiva; navući na se - a contracta o maladie; prenositi - a transrnite o boala bolestan adj. bolnav , suferind; -osno stanje stare de boala; praviti se - a simula o boala boležljivadj. bolnavicios, ~ubred bolivijski adj. bolivian boleština J infirmitate; epidemie

bombastičan

bOlnica J spital; - za umobolne azil de nebuni; poljska - spital de campanie; - za dječje bolesti spital de copii bOlničar m infirmier bolničarka J infirmiera bOlnički adj. spitalicesc, de spital bolno adv. dureros bOlonjski adj. bolonez bolovanje n 1. maladie; stare de boala 2. concediu medical bolovati intro imprj. a fi bolnav , a zacea bolje adv. (comparativul lui dobro) rnai bine; - ikad nego nikad rnai bine ciindva decat niciodata bOljeti imprs. imprj. (koga što) a durea; boli me želudac ma doare stornacul; to me boli (duševno) asta ma doare, nu-mi place bolji adj. 1. (comparativul lui dobar) rnai bun; preferabil; 2. (dobar, sposoban) bun; iscusit, capabil; - radnik muncitor destoinic boljitak m (pl. -ei) 1. (poboljšanje) ameliorare, imbunl!tatire 2. (korist) avantaj; profit boljševik m (pl. -iei) bol~evic bOmbaJ 1. bomba; zapaljiva - bomba incendiara; atentat --om atentat cu bombe; tempirana - bomba cu ceas; plastična - bomba cu plastic; napaina - bomba cu napaim 2. grenada; ručna - grenada (de (vijest) veste mana); Jig. (bomba) bombarder m aeron. avion de bombardament bombardirati tr. a bombarda bombastičan adj. bombastic; emfatic 23

bOmbOn bOmbon m bomboanli; čokoladni bomboane de ciocolati1; biljni bomboane din plante medicinale; - od prženog šećera caramela bombonijera J (kutija) bomboniedi bon m trg. bon bonifikacija J (odobrenje na raču­ nu) bonifica\ie; (naknada) compensa\ie bonton m bune maniere, bonton bOr m (pl. borovi) l. bot. pin (Pinus); obični - pin salbatic 2. kem. bor Mra J l. (tkanina) pliu, cuta 2. (lica) rid, zbarcitura Mrac m (pl. borci) l. luptlitor, militant; campion 2. vo}. soldat, osta§; stari - veteran 3. sport (natjecatelj) concurent, competitor bOrački ad}. l. de lupta 2. de luptator, de combatant boravak m (pl. -avci) §edere, Iocuire; dozvola --vka permisiune de §edere; prisilni - domiciliu fortat; mjesto stalnog --vka domiciliu stabil boravište n locuin\a, domiciliu boraviti intro impr! a locui, a sta un timp (intr-un loc) bOravljenje n ~edere (§i scurta) borba J lupta, batalie; - sa smrću agonie; - prsa o prsa lupta corp la corp; - za opstanak lupta pentru existen\li; - za život i smrt lupta pe vialli ~i pe moarte; - s bikovima lupta de tauri, corida; među­ sobne --e lupte interne bOrben ad}. 1. combativ; bataios 2. de lupti1 bOrbenost J combativitate, spirit combativ 24

božanski bOrdel m (bludište, javna kuća) bordel, casa de toleran\a borduro J (opšivanje, porub) bordurli, margine bOrik m (pl. -ci) padure de pini bOrilište n arena, salli de gimnasticli; sport (igralište) teren de sport boriti se impr! a se lupta, a se bate; - protiv ase opune; - prsa u prsa a se lupta corp la corp bOrni ad}. l. (vo}.) de lupta; --a kola car de asalt 2. kem. boric; --a kiselina acid boric bOrov ad}. de pin; - češer con de pin; --a šuma plidure de pini bOrovica J bot. (biljka) ienupar (Juniperus communis) bor6vnicaJ bot. (biljka i plod) afin, afinli (Vaccinium myrtillus) bOrovina J (lemm de) pin bOs ad}. descul\; - konj cal nepotcovit Bosanac m (pl. -nei) bosniac Bosiinka J bosniaca bOsanski l. ad}. bosniac, din Bosnia 2. adv. bosanski (ca un) bosniac bosanskohercegovački ad}. din Bosnia ~i Her\egovina bOsiljak m bot. busuioc (Ocymam basilicum) B(,sna J geogr. Bosnia bosonog ad}. descul\, cu picioarele goale bOsti, bOdem tr. impr! a in\epa bOšnjački ad}. bosniac botanički ad}. botanic; - vrt grlidina botanica botiinika J botanica bOva J pom. (plutača) geamandurli b6zaJbraga božanski ad). divin

božBnstvo božanstvo n divinitate, zeitate bOžica J zei\1i Božić m Craciun bOžićni ad}. de Craciun; --o drvce pom de Craciun Božji ad}. božji ad}. divin, dumnezeiesc; al lui Dumnezeu; za ljubav --ju pentro dragoste falli de Dumnezeu; deset zapovijedi (--jih) cele zece porunci; u ime --e in numele lui Dumnezeu; ništa bez volje božje nimic nu se face flira voia lui Dumnezeu br. = broj; nr. = numar bračni ad}. conjugal, matrimoniai; drug sol, sotie; - par pereche de casatoriti; -o putovanje voiaj de nuntli braća J pl. frati pl. brada f l. (dio lica) barbie 2. (dlake) barba; obrijati -u a se rade, a se barbieri bradat ad}. barbos bradavica f l. neg 2. starc al mamelei bradica J l. dim. de la brada; (dio lica) barbiuta 2. (dlake) barbulli bradonja m om cu barba, barbos br8dva J barda brajda f (odrina, živa sjenica) bolti1, umbrar de vita brak m casatorie; divlji - concubinaj; građanski - casatorie civila; crkveni - casatorie religioasli; rastava --a divort; stupiti u drugi a se recasatori brakol6mac m adulter brana f l. dig, baraj 2. grapa branič m (zaštitnik) protector, aparator; sport (u nogometu) funda~, aparator

briva branik m (pl. -Ici) l. (utvrda) bastion 2. (brklja) garda (la sabie) 3. (na autu) apliratoare branitelj m aparator; pravni - avocat; - po službenoj dužnosti avocat din oficiu braniti tr. impr! l. (štititi) a apara, a proteja 2. (spriječiti) a impiediea; a interzice 3. (na sudu) a se aplira; - svoje gledište a sustine propriul punct de vedere branša / (grana, struka) ramurli, bran§li branje n recolta, cules branjenje n l. (štičenje) aparare, protejare 2. (sprečavanje) impediment, interzicere briišnast ad}. fliinos briišno n fliin!1; bijelo - fliina alba; crno - fliina neagra; kukuruzno malai brat m (pl. braća) frate; mlađi fratele (rnai) mic; stariji - fratele (rnai) mare; -braća if) pl. frati; kao - ca fra\ii, fra\e~te; brate moj! fratele meu! bratanac m nepot (fiul fratelui) bratanica / nepoata (fiica fratelui) brati, bkem tr. impr/o a culege, a recolta bratić m nepot (fiul fratelui); (rođak) var bratimiti (se) tr. imprf. l. a (§i-I) face frate de croce 2. a numi frate 3. a se numi reciproc frate bratimljenje n infra\ire; - (između gradova raznih država) infrli\ire bratoubilački ad}. fratricid; - rat razboi fratricid bratski ad}. fratesc bratstvo n (bratska ljubav) fratie brava / teh. broasca, inchizatoare

25

brkat

braviir bravar m lacatu~ bravo! exel. (vrlo dobro) bravo! bnizda t 1. brazda 2. urma (lasata de roata) brazdast ad}. brazdat brazditi tr. impr/. a brazda brazgotina t cicatrice Brazil m geogr. Brazilia brazilski ad}. brazilian brbljati tr. impr! a palavrllgi, a trllncllni bi-čkati intro impr! (praćakati se po vodi) a se ballIci brdašce n dim. colinll, delu~or brdo n munte, deal brdovit ad}. muntos, deluros brdski adj. de munte, alpin brđanin m muntean br(j)egovit deluros; accidentat (despre teren) brektati, brekćem intro impr! 1. a gMai 2. a dudui breme n 1. sarcinll, povarll 2. brat (de lernne etc.) brendi m V. vinjak (vinovica) breskovača t (lernn de) piersic breskva t 1. bot. (stablo) piersic 2. (plod) piersica (Prunus persica) brevijar m (časoslov) breviar breza t bot. mesteaclln (Betula alba) brezovina t (lernn de) mesteaclln br(j)ežuljak m (pl. -Ijei) magurll, colinll brid m (pl. bridovi) muchie briga t grijll, solicitudine, preocupare; bez --e!, nemate --e! nu-ti face griji!; nije me - nu-mi pasli; baš me - putin irni pasli! brigada t vo}. brigadll brigadir m voj. general de brigada brijač mbarbier

26

t frizerie brijanje n ras, barbierit brijati, -jem tr. impr! a rade, a barbieri brijeg m (pl. br(j)egovi) (brežuljak) deal, colinll brijest m (pl. brijestovi) bot. ulm

brijačnica

(Ulmus campestris)

Brijuni geogr. m pl. Brioni briket m brichetll (cllrbune) briljant m briliant briljantan adj. strlIlucitor, emanent briljantin m briantinll brinuti se, -nem se impr! 1. (za) (skrbiti se) a se ingriji, a se preocupa 2. (uznemiravati) a-~i face griji brioš m (vrst peciva) brio~ll brisač m ~tergator brisati, brišem tr. impr/. 1. a ~terge, a radia 2. a cura\a Britanija t geogr. 1. pov. Anglia 2. Velika - Marea Britanie britiinski ad}. britanic britva t brici brizgati 1. tr. impr/. a stropi, a impro~ca 2. intro impr! a \a~ni briznuti, briznem intro pr! a izbucni; - u plač a izbucni in plans brižan adj. 1. (koji se brine) ingrijorat 2. (zabrinut) grijuliu brižljiv ad}. grijuliu, scrupulos brižljivost t solicitudine, scrupulozitate, grija brižno adv. 1. (zabrinuto) cu ingrijorare 2. (pažljivo) cu grija brk m (pl. brci ~i brkovi) musta\ll; smijati se ispod --a a zambi pe sub mustata brkat adj. mustacios

bl-kati brkati tr. impr/. 1. a face dezordine 2. (zamijeniti) a confunda brko m, brkonja m mustacios bi'log m (pl. -ozi) (jazbina) vizuinll, barJog brijati tr. impr! 1. (aljkavo raditi) a amesteca 2. (prljati) a murdllri brljaviti tr. impr/. a murdari, a manji brnjica m botni\ll brlld m nava, vapor; ribarski - vas pesclIresc; putnički - vas de pasageri; teretni - cargou; - za vuče­ nje remorcher; školski - nava-~coalll; ratni - navll de razboi; (-) nosač zrakoplova (aviona) port-avion; petrolejski - petrolier; motorni - motonavll brodar m luntra~; marinar; podar brodarski adj. naval, nautic; --o društvo societate de naviga\ie brOditi intro impr! (ploviti) a naviga brodogradilište n ~antier naval brodogr8đevni ad}. de construc\ii navale; - fakultet Facultatea de Constructii Navale brodolom m naufragiu; figo prllbu~ire; ruinare brodolomac m naufragiu brodovlasnik m armator, proprietarul unei nave brOdovlje n call flotll brodski ad}. de vapor, naval; dnevnik jurnal de bord brllj m (pl. brojevi) 1. numar 2. cifrll; poštanski - cod po~tal; stari - novina numere vechi de ziare brojač m (brojitelj, brojilo) 1. numarator; - okretaja computer 2. numlIrator (persoana) brlljan ad). numeros

brvno brojčani

ad}. numeric; --i podatci date numerice brojčanik m (pl. -iei) 1. cadran (la ceas) 2. disc (la telefon) brojidba t numllratoare; statistica brojilo n (aparat) contor m; električno - contor electric brojiti tr. impr! a numlIra, a socoti brlljka t 1. cifrll 2. numllr brllm m kem. brom bronca t bronz; od --e de bronz brončan ad}. bronz bronhija t (dušnica) anatom. bronhie bronhijalni adj. bronhic bronhitis m patol. bron~itll brOš m (pl. broševi) bro~a brošura t bro~urll bhtiti tr. impr/. a pa~te (muguri, frunze) bršljan m bot. iederll (Hedera helix) brucoš m (student prve godine) boboc, student in prirnul an brujiti intro impr/. a bazai, a zbarnai; a rasuna, a vui bruka t 1. batjocura, afront 2. ru~i­ ne, compromitere brukati se impr/. 1. a se face de ras 2. a se comprornite brunda t muz. dramba brus m piatra de ascu\it, gre sie briisilica t tocila brusiti tr. impr! a ascu\i, a da la tocila brutalan ad). (surov, grub) brutal brutalnost t (surovost, grubost) brutalitate bruto ad). inv. brut; brutto (trg.) težina greutate brutll brvnara t casa din barne brvno n (greda) barna; grinda 27

Bugarin brz ad}. 1. rapid; -·i vlak (tren) rapid; -·i marš mar§ fortat 2. prompt brzati intro impr! a se gr1ibi brzina / vitez1i, iu\eal1i; (autom.) prva I druga I treća I četvrta prima / a doua / a !reia / a patra vitez1i brzinomjer m vitezometru brzo adv. repede brzojiiv m 1. telegram1i; hitan - telegram1i urgent1i 2. telegraf brzojaviti tr. pr! a telegrafia brzojiivka / telegram1i brzojavljati tr. impr! v. brzojaviti brzojiivni ad}. telegrafic; -·vni čio novnik telegrafist brzopiet ad}. pripit; imprudent, nesocotit brzovozni ad}. cu vitez1i mare, rapid bHe adv. compr. de la brzo; rnai repede bubac, opca m pipot1i bubamara / zoolo (božja ovčica) buburuz1i (Coccinella septempunctata) bubanj m baterie, tob1i bubati intro impr! 1. (lupati) a bate (toba) 2. (mnogo učiti) figo a Inv1i\a, a toci bubnuti 1. tr. pr! a lovi, a da o 10vitur1i 2. intro pr! a se lovi, a se izbi (ln c1idere) bubnjiir m tobo§ar bubnjati intro impr/. a canta la baterie; a bate toba bUbrjeg manatom. rinichi; umjetni - rinichi artificial; upala -·a nefrit1i; figo živjeti kao - u loju a tr1ii ln bel§ug bubrježni ad}. renal; - kamenci calculi renali 28

bubuljica / patoI. co§ (pe piele) bubuli\1i bubuljičavad}. plin de co§uri bucmast ad}. 1. buc1ilat 2. durduliu, dolofan bučan ad}. zgomotos, g1il1igios; aplauz aplauze furtunoase bučati intro impr/. a face zgomot / g1il1igie; a vui bućkuriš m 1. Mutur1i / mancare depreciat1i 2. figo talme§-balme§ bućnuti, -ćnem intro pr! a plonja, a c1idea (ln ap1i) bud8la / prost, imbecil; dvorska bufon de curte; praviti se -·om a face pe prostul budalast ad}. prost, n1itang; prostu\ budalaština / prostie, stupiditate budaliti intro impr/. a spune I a face prostii bUdan ad}. 1. (koji bdije) treaz 2. (pažljiv) vigilent budilica / ceas de§tept1itor Budimpešta / geogr. Budapesta bUditi tr. impr! 1. (iz sna) a trezi (din somn) 2. a provoea, a suscita 3. a se trezi budizam m budism budnica / (pjesma) cantec patriotic budno adv. 1. cu aten\ie 2. cu vigilen\1i bUdnost / 1. (bdijenje) (stare de) veghe 2. vigilen\1i bUdiići ad}. viitor; -·e vrijeme (timpul) viitor budući da con}. dat fiind c1i, deoarece budućnost / viitor budžet m (proračun) buget buffet n v. bife Bugarin m bulgar

Bugiirka Bugiirka / bulg1iroaic1i BlJgarskii / geogr. Bulgaria blJgarski ad}. bulgar, bulg1iresc bUha / zoolo purice (Pulex irritans); vodena - purice-de-ap1i (Daphnia pulex) bUjan ad}. (bilje) abundent, luxuriant; --jna kiša ploaie toren\ial1i; - potok parau umflat; --jna kosa p1ir bogat; (razvijen, bogat) abundent; -.jna mašta imagina\ie bogat1i bujati intro impr! 1. (bilje) a cre§te din abunden\1i, a n1ip1idi (despre vegeta(ie); 2. (voda) a se umfla, a se rev1irsa, a n1iboi (despre ape) bujica / torent, puhoi, §uvoi; figo riječi be\ie de cuvinte bUjnost / 1. bel§ug, abunden\1i 2. opulen\1i (a formelor) 3. vigoare, vitalitate buka / g1il1igie, larma, vacarm, tumult bukati, bučem intro impr/. 1. a face zgomot 2. a mugi, a rage buket m (kita cvijeća) buchet (de flori) buknuti, buknem intro pr! 1. a izbucni 2. a scoate un muget bukov ad}. de fag; - žir jir; --a šuma p1idure de fag bUktjeti, ·ktim intro impr! (plam. tjeti) a arde cu flac1ira vie Bukurešt m geogr. Bucure§ti blJkva / bot. fag (Fagus silvatica) bukviilan ad}. (doslovan) literal bula / 1. turcoaica tanara 2. (pove. lja, pečat) bula; diploma bulazniti intro 1. adelira 2. a divaga, a bate cilmpii buldog m (pl . •ozi) zoolo buldog buldožer m teh. buldozer, excavator

burza bUljiti intro impr/. a se holba bumbiir m zool. bondar, Mrz1iun (Bombus terrestris) buna f revolta; rascoal1i; insurec\ie; seljačka - rascoaHI \lIrllneascil; ugušiti -·u a reprima o revolt1i buniir m rantana, pul bUnciinje n 1. (u snu) delir 2. figo trllnc1ineala, flecareala buncati intro impr/o 1. (u snu I u groznici) adelira 2. figo a tr1lncani, a flecari bUnda/§uM bundeva f bot. dovleac (Cucurbita pepo) bunilo n delir, stare de delir, aiurare bUniti tr. impr! (poticati na bunu) a incita la revoltll .• buniti se a se revolta; a protesta bunker m vo}. cazemata bunovan ad). somnolent; nliuc de somn blJntovan ad}. r1izvratit; revolu\ionar; rebel bimtovnički ad). (buntovan) de r1isculat, de razvratit, de insurgent blJra / bora, furtuna, uragan; figo (uzbuđenje) agitare buriid / call. butoaie pl. buran ad}. 1. (uzburkan, vjetrovi. ti) furtunos 2. figo (nemiran, bu· čan) tumultuos, impetuos; --no odobravanje aplauze furtunoase blJre n butoi burek m (pl . •eci) placint1i cu carne (sau cu branz1i) burma / (prsten) verigheta burno adv. zgomotos, frenetic burova voda / kem. apa de Burow burza / burs1i; robna - bursa de marfuri; efektna - bursa de valori; crna - bursa neagra

29

burzovni burzovni ad}. de bursl!, bursier buržoaski adj. burghez buržoazija / (mica) burghezie; srednja - burghezie mijlocie bUržiij m (mic-) burghez busati se imprf.; - u prsa a se bate (cu pumnul) ln piept busen m 1. (bus) brazda cu iarba 2. tufi§ 3. tuil bušač m 1. muncitor care lucreaza la forare (sau cu borma§ina) 2. perforator

30

bUžlja bii.šilica / 1. borma§ina 2. sonda bušiti tr. impr! 1. a gauri, a da gauri; a perfora; a strl!punge 2. a fora bUšotina / 1. gaura; spartura; perforatie 2. gaura de sonda but m 1. coapsa 2. jigou butan m kem. (plin) butan butelja / reg. butelie butina / coapsa buzdovan m pov. ghioagl!, buzdugan bužija / med. cateter, sonda

cerebriilan

e C,

C

n

T, t

caklenjača /

bot. branca (Salieornia /rutieosa) caklina / smalt, email; zubna smalt de dinti cakliti tr. impr! a smaltui; -cakliti se (sjajiti se, blistati) a luci, a straluci caktati intr. impr! 1. a ticai 2. a pocni; a trosni car m Imparat carevati intr. impr! a fi Imparat, a domni (ea imparat); figo a domina carevina / (carstvo) imperiu, impadl\ie carica / impar1iteasa Carigrad m geogr. (Istambul) Istambul (Constantinopoi) carina/vama, taxa vamala; slobodno od --e scutit de tad carinarnica / vama (ciadirea, birourile) carinik m functionar la vama, vame§ cariniti tr. imprf. a percepe vama la carinski adj. de vama, varnai; pregled control varnai; - prekršaj nere gula (contraven\ie) vamala dirski 1. adj. imparatesc, imperial 2. adv. Imparllte§te, rege§te carstvo nimparatie, imperiu; životinjsko - regn animal; biljno regn vegetal cedar m bot. cedru (Cedrus) cedulja / bilet; cupon; recipisa; fi§a ceh m 1. pov. corpora\ie de meseria§i, breasla 2. (potrošak, račun) cont, cheltuiaHI figo platiti - a-§i plati cota-parte

celer m bot. telina (Apium graveolens) celibat m (neženstvo) celibatar, holtei celOfan m celofan celuloid m celuloid celul6za / celuloza celzij m fiz. centi grad cement m ciment cementara / fabrica de ciment cementirati tr. acimenta cementni adj. de ciment centar, -tra m (središte) centru; kulturni - centru cultural centarfiir m sport (vođa navale) centru-atacant centaur m mit. centaur centilitar, -tra m (stoti dio litre) centilitru centimetar, -tra m (stoti dio metra) centimetru centrala / (središnjica) centrala; električna - centrall!. electrica; telefonska - centrala telefonica centralan adj. (središnji, srednji) central; --Ino grijanje incalzire centrala (=termoficare) centralizirati tr. a centraliza centrifuga / teh. centrifuga centrifugalan adj. centrifug, centrifugal centripetalan ad}. centripet cenzor m (osoba koja cenzurira, pročinitelj, ispitivač, preglednik) cenzor cenzura / (procjena, nadzor) cenzura cenzurirati tr. a cenzura cer m bot. cer (Que reas cerris ) cerebralan ad}. cerebral 31

cerekati se cerekati se imprj. a rade (indecent); a se hlizi; a chicoti ceremonija t (utvrđeni obred; pretjerana uglađenost) ceremoniai; protocol ceremonijiilan adj. ceremonios c~riti se impr/. 1. a ranji; a se stramba 2. a scra~ni din dinti cerov adj. de cer; --a šuma p1idure de ceri certifikiit m (potvrda, svjedodžba) certificat; adeverintil. c~sta t drum, ~osea; stradil. c~stiir m (nadglednik) picher; cantonier cestarina t taxi1 pli1titi1 (pentru folosirea §oselei) Cezar m Cezar cica t reg. mamelil., tatil. ciča t - zima iami1 geroasi1 cičati, -čim intr. imprj. a striga, a tipa cifra t (brojka) cifri1 elfrati tr. imprj. (kititi) aimpodobi, a oma Ciganin m (pl. -ani) tigan; (Rom) rom Cigiinka t (Romkinja) tiganca ciganski ad}. tiganesc, de rom cigara t trabuc, tigara de foi cigareta t tigari!; pušiti --u a fuma o tigara cigaretni ad}. de tigari!; - papir Mrtie de tigari! cfgla t (opeka) caramida; tigla ciglana t (opekarnica) 1. fabrici! de ci!ri!midi! 2. loc unde se fabrici! caramidi! cijankiilij m kem. cianuri! de potasiu cijediti tr. impr! 1. a strecura, a filtra 2. a stoarce; - limun a stoarce 32

cilj o lamaie; - kap po kap adistila 3. intro §i; cijediti se a curge pid!tura cu picatura; a se stoarce cijel adj. V. cio cijena t 1. (vrijednost izražena u novcu) pret, cost; po svaku cijenu cu orice pret 2. (vrijednost) vaIoare; - koštanja pret de cost; tržna pretul pietei; --e su porasle preturile au crescut; za pola --e la jumatate din pret; visoka - pret ridicat; snižena - pret redus cijeniti tr. §i intr. a evalua, a estima; (poštivati) a stima, apretui; - od oka/otprilike a dintari!a evalua din ochi cijenjen ad}. stimat, pretuit, apreciat cijepati tr. impr/. (drva) adespica; tig. a divide, a scinda cijepiti tr. 1. med. a vaccina 2. agr. a altoi cijev t 1. tub, teavi!; conducta 2. (anatom.) mokraćna - uretra ciklama t bot. ciclama (Cyclamen europaeum) cikličan ad}. (kružan) ciclic; circular ciklon m (vrtIožnl vihor) cielon ciklop m mit. cielop ciklus m (kružni proces, niz) cielu cikorija t bot. (vodopija) cicoare (Cichorium intybus) ciktati, cikćem intr. impr/. 1. a scoate strigate ascutite 2. a §uiera strident cilindar m 1. (valjak) cilindru 2. (autom.) cilindru 3. (šešir) joben cilindričan adj. (valjkast) cilindric cilj m (pl. ciljevi) tel, tinta; scop; postići - a atinge un scop

CIljati ciljati tr. §i intro impr/. a tinti, a tinde; - previše visoko a avea o ambitie prea mare, a tinti prea sus cimbal m muz. elavecin cimet m bot. scorti~oara ciničan adj. cinic cinik m (pl. -icl) cinic cinizam m (podrngljivost, zlobnost) cinism cink m zinc elo (cijeli) ad}. (sav, čitav) tot, intreg Cipar m geogr. Cipru elpela t pantof; gheata; plitka - pantof; planinarska - bocanc de alpinist; drvena - sabot; plesna pantof de bal (decupat) cirkulacija t circulatie; (promet) trafic, circulatie stradala cirkus m circ cirkusant m (lakrdijaš) artist (de cire) cir6za t patol. cirozi!;'- jetre ciroz!l hepatica cisterna t cisterna eltiit, -ata m (navod) citat citirati tr. (navesti) a cita civil m (građanin) civil; u --u ln civil civilizacija t (uljuđenost, uljudba) civilizatie civiliziran ad}. (uljuđen) civilizat civilizfrati tr. (uljuđivati, uljuditi) aciviliza civilni ad}. (građanski) civil; (pravo, brak) civil cjediljka t filtru cjelina t total, lntreg; totalitate, ansamblu cjelivati tr. imprj. asaruta

ci-knuti cjelodnevni ad}. toati! ziua, ziua lntreagi! cjelokupan adj. lntreg, tot; complet; deplin; integral cj~lov m sarut, sarutare cjelovečernji ad}. de toata seara cjelovit ad}. lntreg, total, integral cjelovitost t Intregime, totalitate, integritate cjenik m (pl. -ici) lista / tabel de preturi cj~nkiinje n tocma, tocmeall! cj~nkati se impr/. atocrni cjepanica t bucata dintr-un lemn despicat cjepidiačiti intr. impr/. a despica firulln patru cjepidlaka m §i t chitibupr; pedant cj~pivo n med.; veter. vaccin cj~pkati tr. imprj. a despica, a sparge (ln bucati mici); figo asepara; cjepkati se a se filramita, a se fragmenta cjevanica t (golijen, goljenica) anat. tibie; fluierul piciorului cjevčica t dim. 1. tub Iliic 2. papiotll 3. (epruveta) eprubeta cm = centimetar centimetru cmz četvorni centimetar centimetru patrat cokula t (vojna cipela, klompa) 1. bocanc soldatesc 2. sabot crijevni ad} intestinal crijevo n intestin, mal; tanko - intestin subtire; debelo - intestin gros; dvanaesto-palačno - duoden; slijepo - cec(um) crkavati intr. imprj. V. crknuti crknuti intro pr/. 1. a muri, a cri!pa (despre animale ) 2. a cdlpa, a plesni; - od smijeha a muri de ras; od dosade a muri de plictiseala

=

33

cviljeti

crkotina crkotina J mortaciune, starv, hoit crkva J biserica crkveni ad}. bisericesc; - obred liturghie; - sabor sinod crkvenjak m (pl. -aci) paracliser, larcovnic crkvica J dim. biseri cula, cape la crn ad}. negru; --i glasi ve~ti proaste; --e misli ganduri negre (sumbre); Jig. (težak, mučan) trudnic, greu, apasator; --o vino vin ro~u; --o-bijeli film film alb-negru Crnac, -nca m negru, maur crnački ad}. de (om) negru Crna Gora J geogr. Muntenegru crnica J (zemlja) mranil1i; humes crnilo n (boja) negreala; cemeali1 neagra crnina J 1. culoare neagra 2. doliu crniti tr. impr! (činiti što crnim) 1. a innegri, a colora in negru 2. figo a denigra, a ultragia crnka J bruneta Crnkinja J negresa efno adv. negru; gledati sve - avedea totul in negru; - na bijelo negru pe alb Crnogorac m Muntenegru crnogorica J (drvo) conifer; (šuma) pMure de conifere crnogorski ad}. muntenegrean, din Muntenegru crnomanjast ad}. brunet, oache~ Crno more m geogr. Marea Neagr1i crnook ad}. cu ochi negri crpsti tr. impr! 1. a extrage, aaspira cu pompa 2. a suge, a trage (seva) crta J 1. linie, lini ula 2. trils1ituril, insu§ire; vodoravna - !inie orizontaiiI; okomita - !inie verticalil crtač m desenator 34

crtači

ad}. de desen; - pribor material de desen crtanka J caiet de desen crtati tr. impr! 1. adesena 2. figo a schi\a, a descrie eftež m desen chica J dim. 1. liniu\a 2. cratima 3. lit. schila crtić m (crtani film) (film de) desene animate crv m zool. vierme crven adv. ro~u; --i vjetar erizipel; --i luk ceapa (A liuom cepa); --i Križ Crucea Ro~ie crvenilo n 1. ro~ea\a; culoarea ro~ie 2. ruj (de buze) crveniti tr. impr! (činiti crvenim) a inro~i, a colora in ro~u crvenjeti intr. impr! a deveni ro~u crvić

m dim.

cvrkutati cvjećar

tor 2.

m 1. (uezgajatelj) floricul(prodavač)

florar cvjećarski ad}. referitor la florar cvjećarnica J florarie cvjetati intr. impr! a inflori, a fi in floare cvjetni ad}. inflorit; floral cvokotati, cvokoćm intro impr! (zubima) a cliln\ilni din dinli

cvrčak

m (pl. -čki) zool. greier (Cicada plebeia) cvrčati, cvrčim intr. impr! 1. a larai, a canta (despre greieri) 2. a ciripi (despre pl1sl1ri) 3. a sfiirai , (despre grl1simea fncinsl1) cvrkiit n ciri pit, gangurit cvrkutati, cvrkućem intro impr! a

ciripi; aganguri

viermi~or

crvljiv ad}. vierm1inos, plin de viermi ci1njati intro impr! 1. a scotoci, a scormoni; Jam. a-~i bilga nasul, a se amesteca unde nu-i fierbe oala 2. a hoinilri, a vagabonda cupkati intro imprj. alopai cura J razg. (djevojka) fata curica J dim. feti~cana curiti intr. impr! a scurge, a lasa sa curga cvancik m hist. monedil austriacil de argint (de 20 Kreutzer) cvasti, cvatem intr. impr! a inflori cdt m (pl. -ovi) bot. 1. (grozd cvjetova) inflorescenlil 2. (cvjetanje) inflorire cvijeće n coli flori pl.; umjetno flori artificiale cvijet m floare cviljeti, cvilim intro impr! a geme, a suspina; ascanci 35

čavao

č Č, č (ei) (palatal ea in cine, cer) čabar

m hardl!.u; eiubar f seobitoare čačkati tr. impr! a seobi; a scormoni čađa f funingine čiiđav adj. funinginos, plin de funingine čagalj m zoolo §acal (Canis aureus) čahura f 1. bot. eapsulll 2. zoolo dudova svilca gogoa§lI (de viermi de mlitase) čaj m (pl. čajevi) ceai; ruski - ceai rusesc; (ljekoviti) - decoct, infuzie; lipov - ceai de tei čajinka f ceai dansant člijni adj. de ceai čajnik m (pl. -iei) ceainic čak adv. tocmai; - do tocmai pana la; chiar; - ako chiar daea, mlicar; - ni nici mllcar č8klja f (kuka) 1. carlig, eange 2. tiimlicop, harle\ čamac, -mca m barea; §alupli; navli; ambarca\iune; ribarski - vas pescliresc; - za spasavanje barcll de salvare; motorni - barea cu motor čamiti intr. impr! 1. a se plictisi 2. a fi deprimat 3. a trlli in mizerie čiiplja f zoolo biltlan (Ardea cinerea) čar f (draž) farmec, vrajli; ineantare čarapa f ciorap; kratka - §osetli; pamučna - eiorap de bumbae; svilena.- ciorap de matase čarati intr. imprj. (vračati, gatati) a vraji, a faee vraji, a face farmeee člirdaš m cearda§ čačkalica

36

čarka

f voj. schimb de focuri, Mquialll čarobanadj. 1. magic 2. ineantator, fermeciHor, feeric; -bni štapić baghetl\ magielI čarobnica f (vračara, gatara) vrajitoare čarobno adv. (in mod) magic; feerie čarobnjaštvo m magic, artl!. magicil čarolijaft. magie, farmece 2. vrajli, incantare čas m clipli, moment; ovaj - in acest moment časno adj. cinstit, onorabil časopis m revistl\, periodic; ilustrirani - revista ilustratll čast f 1. (dostojanstvo) onoare, cinste; pitanje --i chestiune de onoare 2. (poštovanje) respect, stimll, consideratie; - mi je am onoarea; to ti je na - asta nu-ti face cinste! častan adj. cinstit, one st, onorabil, de onoare, onorific (u naslovima); --sni sude! Onorata Curte!; na -snu riječ! (pe) cuvant de onoare!; --sna sestra calugliri\ll častiti tr. impr! 1. a respecta, a venera, a admira; a slirbatori 2. (gostiti) a trata, a cinsti; ja častim (eu) fac cinste častohlepan adj. ambitios častoljubac (-pca) m ambitios čaša f pahar; cupll; - vina pahar de vin; - za vodu pahar de apa; dižem ovu --u ridic acest pahar čašica ft. dim. pllMrel 2. (anat.) rotulii 3. (bot.) calieiu časKa f bot. (dio cvijeta) caliciu čiiškin adj. (bot.) - listić sepalli čaiiš m ceau§ čavao m eui, tintli, piron; zabiti - a bate un cui

čestitati

čliYka

f zoolo stancli, stlincutll (Corvus monedula) čavrljati intr. §i tr. imprj. a flecllri, a trllncllni, a plllllvrllgi čedan adj. 1. (skroman) modest 2. neprihllnit, cast, feciorelnic čedniistf(skromnost) modestie, discretie čedo n copi!, prunc, odrasili čega prn. gen. de ce; din ee eauzll čeghiiljka f 1. mori§ell, haraitoare 2. figo cllintllu, gurll-sparta Čeh m etno eeh ček m cec; bankovni - cec de bancll čekiinje n a§teptare, expectativli čekaonica f saUl de a§teptare čekati tr. §i intro imprj. a (se) a§tepta, a sta in a§teptare; - u predsoblju a face anticamerli; jedva čekam da abia a§tept sa čekić m ciocan čekinja f par de porc čekinjavadj. cu pllr aspru (ca peria), zbilrlit, ridieat in sus čekovni adj. de cec; - račun eont curent bancar; --a knjižica carnet de cecuri čeličan adj. de olel, din otel; -očno zdravlje slinlitate de fier; - značaj caracter de fier čeličana f otelarie čeličiti 1. tr. imprj. a prefaee (fierul) in otel; a cali, a oteli 2. figo a se intari, a se oteli čelik m otel čelni adj. 1. frontal; --a kost os frontal; 2. voj. - odred avangarda čelnik m cap, conducator čelo· n 1. (dio lica) frunte; poljubiti u - a saruta pe frunte; biti na --u a fi in frunte; biti na - stola capul me sei 2. prepo in fmntea, in capul čavka

2

čelo n muz. violoncel

f call. (osobe) membri pl. ai familiei; kućna - cei de-ai casei (jamilie, servitori) čeljade n (osoba) persoan1l, individ čeljiist f (anatom. ) falca, maxilar; donja - mandibulll; gornja - maxiIarul superior čembalo m muz. clavecin čemer m 1. (žuč) fiere, bila 2. (otrov) amlirealli, amaraciune 3. figo (gorčina, tuga) amar, necaz; mahnire, indurerare čemeran adj. 1. amar (ca fierea) 2. figo miihnit, indurerat, trist čemerikaf bot. strigoaie (Veratrum) čempres m bot. chiparos (Cupressus sempervirens) čeoni adj. anatom. frontal čep m (pl. čepovi) dop; bu§on; cep čepić m dim. dopulet; farmac. supozitor čeprkati intro imprj. a scormoni, a rascoli, a cotroblli, a scotoci čerga f cort (\iglinesc), §atrll čerupati tr. impr! (perušati) a smulge peneie, a jurnuli čest adj. 1. frecvent, des 2. (gust, zbijen) dens čestica f 1. (djelić) parcelll, lot, 2. gram. (riječca) particulli 3. (parcela) plirticicll čestit adj. 1. (pošten) onest, cinstit, cumsecade 2. (sretan) fericit, norocos 3. (vrijedan) valoros, de valoare; - čovjek om de bine čestitati 1. intro impr! (kome na čemu) a felieita (pe cineva, de ceva) 2. tr. imprj. (za buduće) a ura, a face urllri; čestitam Novu godinu vll/te felicit de Anul Nou čeljiid

37

čestitka čestitka /

felicitare; brzojavna - telegrama de felicitare često adv. adesea, des, frecvent; puta de multe ori čestoća f frecventa čestotni adj.; - rječnik diclionar de frecventa češalj m pieptene češati, češem tr. impr! a scarpina češće adv. compr. de la često; rnai des Češka / geogr. Cehia češki l. adj. ceh 2. adv. cehe~te; govoriti - a vorbi ceha češljati tr. imprj 1. a pieptana 2. a coafa češlji:Jgar m zoolo stielete (Carduelis carduelis) češnjak m (bijeli luk) bot. usturoi (Allium sativum) četa/(voj.) companie; deta~ament četiri num. patru; bilo nas je - eram patru; u - la patru; u - oka intre patru ochi; - stotine patru sute; tisuće patru mii četiristo num. patru sute četka / perie; pens ula; - za odijelo perie de haine; - za brijanje pamatuf (pentru barbierit) četkati tr. imprj a peria; a curala, a lustrui incallamintea četkica / dim. periu\a; pensuli\a; za zube periu\a de din\i četrdeset num. patruzeci četrdesetak m (vreo) patruzeci četrdeseti adj. al patruzecilea četrnaest num. paisprezece četrnaesterac m lit. vers alexandrin četrnaesti adj. al paisprezecelea; --o stoljeće secolul al XIV-lea 38

četverac

čim

č'"Imbenik

(pl. -rei) barca cu patru

čunbenik

čistilište

čimpanza

čistina

vasle četvero

num. 1. grup de patru persoane de sex diferit (sau de copii) 2. na - in patru parti četverogOdišnji adj. de patru ani, cvadrienal (care se line la patru ani) četverokatan ad}. cu patru etaje četverokutan adj. cu / in patru unghiuri četveromotorni adj. cvadrimotor, cu patru motoare četveronožac, -nošca m patruped četveroručno adv. pe branci, in patru labe četverostruk adj. cvadruplu, impatrit četvorica f grup de patru persoane de sex masculin, patru in~i četvrt m (četvrtina) sfert; patrar; (kvart) cartier; - godine trimestru četvrtak m (pl. -rei) joi četvrti adj. al patrulea četvrtina / sfert, patrar čeznuti, -znem intr. impr! a dori cu ardoare (cu inflacarare, din tot sufletul); a tanji, a duce dorul čežnja / (žudnja) dorin\a fierbinte (arzatoare, inflacarata); dor; nostalgie čičak (pl. -čei) m bot. brusture (Arctium lappa) čik m (opušak) muc de \igara čil adj. (krepak) robust, viguros; (živahan) vivace, vioi, animat Čile m geogr. Chile čilo adv. (krepko, živahno) viguros, cu for\a, vioi čim l. conj. de Indata ce, indata ce, cum 2. adv. cat; - bolje cat rnai bine; 3. prn. (v. što)

čUin

m (pl. -iei) factor, element / zoolo cimpanzeu (Pan troglodytes) čin m (pl. činovi ~i čini) 1. (djelo) ac\iune, act, fapta; svečani - ceremonie solemna 2. (dio kazališna djela) act 3. (položaj u službi) grad, rang; lišiti koga --a a de grada pe cineva činitelj f f11pta~, autor činiti l. tr. impr! (raditi) a face, a savar~i, a lnf11ptui; - komu dobro a face cuiva un bine 2. - činiti se (praviti se) a se face; što ti se čini? ce \i se pare?; kako se meni čini (cum) mie mi se pare; čini se da nije se pare ca nu e; čini mi se mi se pare činovnica / func\ionara činovnički ad}. func\ionaresc, de func\ionar činovnik m (pl. -niei) func\ionar, slujba~ činovništvo činjenica

n func\ionarime / fapt, lucru

čio V. čil čip

m (pl. -ovi) in! cip / dantela čir m (pl. čirovi) uIcer; abces; - na želucu uIcer gastric čirak m (pl. -aei) sfe~nic čiriiš m uIceros čISt adj. 1. (bez mrlje) curat, pur; to nije čist posao asta nu e treaba curata; - račun, duga ljubav socoteala cinstita, prietenie lunga 2. (nevin) cinstit, inocent čistač m - eipela lustragiu; - ulica maturator čistačica / persoana care cura\a / spala; femeie de serviciu; menajera čipka

n purgatoriu poiana, rari~te čistionica / kemijska - (atelier de) cura\atorie chimica čIStiti tr. impr! 1. a cura\a 2. (tekućine) a purga 3. (mrlje) a epura čistka / polit. epurare čisto adv. curat, elar; reći - i bistro spune elar ~i limpede čistoća / l. cura\enie 2. (neokaljanost) puritate; candoare čistokrvan adj. pur-sange čistunac m 1. (moralni) puritan 2. (jezični) purist čišćenje n cura\ire; cura\enie; lijek za - purgativ, laxativ čitak adj. (čitljiv) lizibil, cite\ čitalac, -taoca m lector (cititor) čitalački ad}. de lectura; --a publika public cititor čitanka / manual de citire čitanje n lectura; citire čitaonica / sala de lectura čitatelj, -telja m cititor čitateljica / cititoare čitateljstvo n public cititor; cititori pl. čitati tr. ~i intr. imprf. a citi; čitao sam to u novinama am citit asta in ziare; (fig.) - između redaka a citi printre randuri čitav ad}. 1. tot, lntreg, complet 2. teaf11r čitljivost / lizibilitate čizma f cizma čizmar m cizmar čUln m (pl. članovi) 1. (obitelji, društva) membru; počasni membru de onoare; - dopisnik membru corespondent 2. (gram.) articol; određeni - articol hotarat; neodređeni - articol nehotarat;

/

lumini~,

39

čllinak

zakonski - alticol de lege; po (prema) tom i tom --u zakona in temeiul articolului de lege čhinak m (pl. članci) 1. (kraći sastavak) articol; (novinski) articol de ziar; uvodni - articol de fond, editorial 2. anatom. incheieturli, articulalie članarina f cotizalie člančić n dim. articola~ člilnicafmembrli (a unei organizaIii etc.) člankon6šci m pl. zoolo artropod (Arthropoda) članski ad}. de membru; --a iskaz· nica carnet de membru članstvo n apartenenlli (la o organizalie, asociatie etc.); totalitatea membrilor (unei organizatii, asocialii etc.) čmičak m (pl. -čci) urcior (la ochi) čobanica f (pastirica) ciohanilli, plistoritli čobanin m (pl. -ani) (pastir) cioban, plis tor, baci čObiinče m dim. ciohana~, plistora~ čobanski ad}. de cioban, de plistor, cioblinesc, plistoresc čokohida f ciocolaUi; mliječna ciocolatli cu lapte; - s lješnjacima ciocolata cu alune; - za kuhanje ciocolata de menaj čokoliidnI ad}. de ciocolata; - bom· boni bomboane de ciocolatli čopor m turrna; cireada; card, stol; figo hoarda čovječan ad}. omenos, uman čovječanstvo numanitate, omenire čovječji ad}. uman, omenesc; a! omu!ui čovječno adv. omene~te; cu omenie 40

čovječnost

čUjan

čfilan

čvrstoća

f (ljudskost) omenie,

čfilan

menline 2. a se feri, a se plizi (de); čuvaj se psa! caine r!iu! čuven ad}. v. glasovit; celebru, vestit čvarak m (pl. -rei) jumarll čvor m (pl. čvorovi) nod; figo incruci~are; željeznički - nod feroviar; gordijski - nod gordian; živčani ganglion čv6rak m (pl. -rei) zoolo graur (Sturnus vulgaris) čvorić m dim. nodulel čvorište n nod (feroviar, stradal), punct de joncliune čvoruga f (patal. ) cucui, umfllitur!i čvrknuti, -knem intro pr! v. kvrcnuti čvrst ad}. 1. (jak) puternic, robust, viguros 2. (tvrd) solid, rezistent 3. (postojan, nepokolebljiv) ferm, stabil, constant; --o tlo teren solid čvrsto adv. viguros, ferm, puternic čvrstoća f 1. (tvrdoća) tlirie, vigoare 2. (postojanost) tenacitate; constanIli, statornicie

umanitate čovjeMljak

dim. omulet, pitic m (pl. ljudi) om; iskusan om cu experientll; čestit - om cinstit; poslovan - om de afaceri; od djela om de acliune; - na glasu om ce!ebru, celebritate; - i po (un) om ~i jumatate; - srednjih godina (om) de varstli mijlocie; u godinama om in varstli; - snuje, Bog određuje omu! propune ~i Dumnezeu hoti1ra~te čovjekolil!; ad}. --i majmun antropoid čovjekoljubiv ad}. filantrop, umanitar čovjekomfzac, -rsca m mizantrop čučati, čučim intr. impr! a sta pe vine; asta chircit / ghemuit čučavac (-vea) 1. latrinll, closet 2. bot. fasole piticl1 (Phaseolus namus) čučnuti intr. pr! a se a~eza pe vine; a se chirci čudiik m (pl. -aci) om bizar, straniu, extravagant čudan ad}. 1. straniu, ciudat, bizar 2. difici!, complicat 3. sucit, aiurit čudesan ad}. 1. miracu!os, fantastic; uimitor, uluitor 2. straniu, ciudat čudesno adv. minunat, admirabi!, exce!ent čUditi se (čemu) ·impr! a (se) mira, a (se) uimi; a fi surprins (de ceva) čiido adv. 1. m (natprirodna pojava) minune, miraco!, minunalie čudotvoran ad}. miraculos, minunat, fermecat čudovište n monstru, pocitanie čuđenje n mirare, uimire čfijan ad}. audibi!; perceptibi!, sesizabil

čovjek

ad}. 1. (osjetilan) senzoriai 2. (puten) senzual čulo n (osjetilo) simI, organ de simI čupati tr. impr! 1. a smulge; a scoate 2. a extirpa 3. a jurnuli (pene) čupav ad}. 1. zbiirlit, ciufulit 2. flocos, pliros, mitos čuperak m (pl. -rei) smoc de plir, mol čuti, čujem tr. ~i intr., pr! ~i impr! a auzi; - čuti se impr! a se auzi; čnje se se aude, se zice; ništa se ne čuje o njemu nimic nu se aude des pre el; kao što se čuje cum se aude čutura f pio sc li čuvanje n custodie, plistrare čuviir m paznic, plizitor, gardian (de noapte); anđeo - inger plizitor čuvarkuća f bot. urechelnilli (Sempervivum tectorum) čuvati tr. impr! 1. a pazi, a apara 2. a plIstra 3. a se !ngriji de 4. a supraveghea; - tajnu a pastra un secret; čuvati se impr! 1. a se plIstra, a se

41

ćutljiv

ć Ć, ć (ci) j (palatal, rnai moale ca ln

ce, cine) ćaća m jam. t!(icuta, tatic, papa ćakniit adj. nerod, ticnit, sonat ćaskati, -kam intro impr! (čavrljati)

a sta la taifas; a flecari, a tranc1ini j che lie ćelav adj. 'chel; --a glava cap tara pllr ćelavost j calvitie; ple~uvie ćelija j (soba) chilie ćete v. htjeti; kad - doći? cand veti veni? ćevapčići m pl. mititei pl. ćilim m arij. (sag) covor ćilimarstvo n manufactura de covoare

ćiHa

Ćiril m Chiril; - i Metod Chiril §i

Metodiu ćirilica j alfabet chiri1ic ću (hoću) v. htjeti; voi; vreau ćftd j 1. (narav) caracter; temperament 2. (raspoloženje) dispozitie; umor ćudljiv ad}. 1. (hirovit) (o životinji) narava§; sperios 2. (o čovjeku) capricios, cu toane, bizar, eiudat, straniu ćudoredan ad}. (moralan) moral, etic ćudoređe n morala, morali tate ćufta j chiftea ćftk m (pl. ćukovi) zoolo cucuvea

D

ćup

D, d n D, d dal con}. 1. sa, ca sa 2. ea; daca; de cand; ne tvrdim - to nije istina nu zic ca asta nu e adevarul; mislim - imam pravo cred ca am dreptate da2 adv. da; kako da ne! cum sa nu! dabar m zoolo castor (Castor jiber) dabome adv. fire§te, bineinteles, de bunll seama, sigur ca da, se lnlelege daća j dare, fribut, impozit diidDja j 1. doiea 2. bonll, guvernanta dafin j bot. dafin (Eleagnus angusti-

ćuškati

dagnja j zoolo sc oica comestibila

(Athene noctua) tr. impr! (prisluškivati); - uši

ćuliti

aciuli urechile m (pl. ćupovi) (zemljan lonac) vas, oala de lut, ureior

tr. imprj. V. čušnuti ćušnuti, -šnem tr. pr! (pljusnuti) a

da branci ćutljiv

42

danas

adj. sensibil, discret

jolia) (Mytilus galloprovincialis)

dah m 1. respiralie, suflare 2. suflu, adi ere 3. miros urat dahnuti, dahnem intro pr! a respira; a expira aerul o singura data dahtati, dašćem intro imprj. a rasufla greu, a gMai dakako adv. (de) sigur, bineinteles, tara lndoiala, de buna seama dakle con}. deci, a§adar, prin urmare, in consecinta; mislim, - postojim cuget, deci exist daktil m lit. dactil daktilografkinja j (tipkačica) dactilograta dalek adj. (in) depiirtat daleko adv. departe dalekometan ad}. cu tragere lunga, cu blltaie lunga dalekosežan adj. 1. amplu, Intins 2. care ajunge departe

dalekovidan ad}. patal. prezbit; jig. perspicace, clarvazator dalekovod m; električni - circuit interurban dalekozor m binoclu; ručni - binoclu; astronomski - telescop dalijaj bot. gherghinll, dalie (Dahlia variabilis )

Dalmacija j geogr. Dalmalia Dalmatinac, -nca m (pl. -i) dairnat Dalmatinka j (pl. -e) dalmatll dalmatinski ad}. dalmatic daltonist m daltonist daltonizam m patal. daltonism dalje adv. compr. de la daleko; rnai departe; i tako - (itd.) §i a§a rnai departe (§.a.m.d), etc.; ne vidi od nosa nu vede rnai departe de varful nasul ui daljina j distanla, departare; iz --e din departare daljinomjer m telemetru damajdoamna, dama; (u kartama) dama; (u šahu) regina Damask m geogr. Damasc dan m zi, ziua; radni - zi de lucru; skraćeni radni - zi de lucru redusa; koji je danas - (u tjednu)? ce zi (a saptamanii) e azi?; svaki (in) fiecare zi; - za --om zi de zi; ovih --a ln aceste zile; zaželjeti komu dobar - a da buna ziua cuiva; iz dana u - din zi ln zi; tijekom --a / kroz - in cursul zilei, ziua; neki - (ln) aM zi; prije tri --a acum trei zile; Dušni - ziua mortilor; živjeti od --a u dan a trai de pe o zi pe alta danak m tribut; bir; haraci; - u novcu tribut ln bani danas adv. astazi, azi; - ujutro azi-dimineala; koji je - (datum)? 43

današnji ce zi eastazi?; - jesmo, sutra tko zna azi suntem, maine cine §tie (ce se intampla) dimašnji adv. de azi, actual, contemporan; --e novine ziare(le) de azi; u --e doba in ziua de azi današnjica f contemporaneitate, actualitate, prezent dan-danas adv. (in ziua de) azi, astazi danguba f (gubljenje vremena) pierdere de timp, lenevie, trandavie dangubiti intr. imprj a pierde timpul in zadar, a fi lene§ Danica fastrom. Venus, Luceaf11r daniti se impif. a se face ziua, a miji zorile danomice adv. zi de zi, in fiecare zi, zilnic; zile intregi danonoćno adv. zi §i noapte Danska f geogr. Danemarca danski adj. danez danju adv. ziua, in cursul zilei dapače adv. (ba) chiar; tocmai dar m (pl. darovi) l. dar, cadou 2. fig. (darovitost) talent, vocatie darak, orka (pl. darci) m, dim. cadou (mic); obol darežljivadj. generos, marinirnos darežljivost f generozitate, marinimie darivalac m donator dariviinje n donare; donatie darivati tr. imprj a darui, a face cadou darmiir m (metež, zbrka) dezordine, harababura; talme§-balme§; taraboi darovatelj m donator darovati, darujem intr. prj a dlirui, a face cadou 44

daždevnjiik darovit adj. inzestrat, talentat darovitost f vocatie, talent darovni adj. de dar; - ugovor act de donatie darovnica f act de donatie darvinizam, -zrna m darvinism daska f l. scandura, doagli; - za crtanje plan§a de desen 2. fig. trambulinli da§čara f baracli (de scanduri ) dučica f dim. sciindurica dati, dam §i dadem tr. pif. a da; a remite; - priliku a da ocazia; - prihod a raporta; ne - znaka života a nu da semn de viatli; - sve od sebe a da totul din partea sa; - u najam a inchiria, a da cu chirie; - za pravo a da dreptate cuiva; daj Božel dli Doamne!. - dati se a se da; zalog a da in gaj datirati tr. a data datoteka f inj fi§ier; - podataka fi§ier de date; tablica smještaja tabelli de alocare a fo§ierelor; izvedbena/izvršna - fi§ier executabil datulja f bot. (stablo i plod) curmal, curmaUI (Phoenix dactylifera) datum m (nadnevak) data davalac, -vaca m donator; - krvi donator de sange davanje n actiunea de a da, dare; donare; acordare davati, diljem tr. imrpj v. dati daviti tr. impif. V. gušiti davni adj. antic, vetust davnina f vechime, vremuri vechi; antichitate davno adv. de mult (tirnp) daždevnjiik m (pl. -aci) zoolo salamandra (Salamandra)

d.d. d.d. (=wonič(ars )ko drUštvo) societate (anonimli) pe actiuni debalans m (neravnoteža) trg. dezechilibru, deficit debata f (rasprava) dezbateri pl., discutii pl. debatirati intr. (raspravljati) a dezbate, adiscuta; - o čemu a discuta despre ceva debeljko m (om) gras, corpolent debeo adj. 1. gros; gras, corpolent; ~Ia šala gluma deplasati1 2. figo imati debelu kožu a avea pielea groasa debitant m debutant, incepator deblo n trunchi, tulpinli deblokirati tr. (skinuti blokadu) a debloca debljati (se) intr. imprj a (se) ingra§a debljina f l. (stvari) grosime; corpolenla 2. (tijela) obezitate decembar m V. prosinac decentan adj. decent decentralizirati tr. adescentraliza deci m razg. V. decilitar decibel m fiz. (jedinica jakosti zvuka) decibel decilitar m decilitru decimiilni adj. decimal; - sustav sistem decimal dečko m Miat; Mietel deducirati tr. (izvoditi sudove, zaključke) a deduce defekt m defect, cusur; viciu defektivan adj. gram. (nepotpun) defectiv defenzivaf(obrana) defensivli; biti u --i a fi in defensivli deficit m (manjak) deficit deficitan adj. de fici tar, deficient

dekorarer deme, defilea m (mimohod) defileu defilirati intr. (prolaziti u mimohodu) adefila definirati tr. a defini deformacija f (izobličenost) deformare deformirati tr. (izobličiti) a deforma degenerik m (pl. -ici) degenerat degradirati tr. (lišiti čina) a degrada degutantan adj. (odvratan) respingator, dezgustator dehidrirati tr. adeshidrata dekada f decada dekagram m (10 g) decagram dekan m decan dekanat m (dekanov ured) decanat deklamacija f deklamiriinje n recitare, declamare deklamirati tr. §i intr. a reci ta, a declama deklaracija f declaralie; carinska declaralie de vama deklarirati tr. a declara, a da decIaralie deklinacija f gram. (sklonidba) declinare deklinirati tr. §i intr. gram. (sklanjati) a decIina dekolte m decolteu dekoltiran adj. decoltat; --a haljina rochie decoltata dekoncentrirati tr. adeconcentra dekor m (ukras) decorare; impodobire, ornament dekoracIjaf 1. (ukrašavanje) decorare, irnpodobire 2. (odlikovanje) decoralie, medalie dekorater m decorator; (u kazalištu) scenograf 45

desen

dekorirati dekorirati tr. a decora; almpodobi dekret m decret delegat m (izabrani predstavnik) delegat, trimis, reprezentant delegIrati tr. adelega delfin m (dupin) zoolo V. pliskavica delikatan adj. delicat, fin delikatesa! delicatese pl. delikt m (zločin) deli ct, crimll delirij m (bunilo) delir deložIrati tr. (prisilno iseliti) a pllrllsi (forlat) o locuinIlI, a izgoni demagog m (pl. -ozi) demagog demagogija! demagogie demanti m (opovrgnuće lažne tvrdnje) dezminlire demantirati tr. (poricati) a dezminli; - vijest a dezminli o §tire demarš m demers (diplomatic) demaskIrati tr. (raskrinkati) a demasca

demilitarizIrati tr. (razvojačiti) a demilitariza deminutiv m gram. (umanjenica) diminutiv demlžon m reg. (opletena boca) damigeanll demobilizacija! demobilizare demografIja! demografie demokracija! democralie demokršćiinski adj. democrat-cre§tin demolIrati tr. (srušiti) adernola demon m demon demonski adj. demonic, diabolic demonstracija! (istupanje) demonstralie; (prikazivanje) prezentare demonstrativan adj. demonstrativ; gram. demonstrativ demonstrirati 1. tr. (pokazati) a demonstra, a arllta 2. intr. (prosvje46

dovati) a manifesta, a face o demonstralie ln piaIlI demontirati tr. a demonta; a dllrama demoralizIrati tr. (obeshrabriti) a demoraliza denacionaliZIrati tr. a deznalionaliza dental m gram. dental den tist m (zubar) dentist denuncirati tr. (pokazivati) a denunIa, a pari depilator m depilator deplasiriin adj. (nepriličan) deplasat; inoportun depo m (spremište) depozit, magazie

deponirati tr. adepune depozit m (pohrana, ulog) depunere depresija! 1. (potištenost) deprimare 2. ekon. recesiune deprimiran adj. (potišten) deprimat, descurajat deprimlrati tr. a deprima, a demoraliza deran m §trengar derati, derem tr. imprj. 1. a jupui, a zgaria 2. a rupe, a sIa§ia. - derati se imprj. (vikati) a lipa, a rllcni, a urla; - iz svega glasa a lipa ca din gurll de §arpe derište n V. deran derivacija ! 1. derivare 2. derivalie derivat m derivat dermatolog m (pl. -ozi) dermatolog dernek m reg. iarmaroc, targ, MIci dernjava! scandal, ceartll derutan adj. (istrošen) ruinat, ln ruinll desant m 1. (pom.) debarcare 2. (aeron.) desant, lansare de para§uti§ti desen m desen

desert desert m desert deset num. zece; od - godina de la zece ani desetak m (vreo) zece desetgodišnji adj. care are zec e ani deseti num. al zecelea desetina! a zecea parte desetkovati, -ujem tr. adecima desetljeće n deceniu desetogodišnjica! decenal, de zece ani desetorica! grup de zece persoane de sex masculin, zece in§i desetoro num. grup de zece fiinle de sex diferit (sau de copii) desiti se pr! (dogoditi se) 1. a Intalni (Intiimpll\tor) 2. a se Intampla, a se nimeri; desila mi se prilika mi s-a ivit ocazia; ako mi se desi ••. dad mi se IntampllI ... desni 1 adj. drept; -a ruka mana dreaptll; polit. s --e strane de dreapta desni2 (zubno meso) ! pl. anatom. gingie; upala - inflamarea gingiei desnica! 1. mana dreaptll, dreapta 2. polit. (grupare ) de dreapta desničar m polit. (membru al unui partid) de dreapta desno adv. la dre apta desperatan adj. (očajan, zdvojan) desperat despot m (samodržac, silnik) despot, tiran despotizam m despotism, tiranie despotski adj. despotic, tiranic, samavolnic destilacija! distilare destilirati tr. adistila destruktivan adj. (razoran) distructiv dešavati se impr! V. desiti se

dezinformacija dešifrIrati tr. adescifra detalj m (potankost) detaliu, amllnunt detaljno adv. (potanko) ln detaliu, cu (de-a) amllnuntul; amllnunlit, cu meticulozitate detektiv m detectiv detektor m elektr. detector detergent m (sredstvo za pranje i čišćenje) detergent deva! zoolo cl\milll; dvogrba - cllmilll cu doull cocoa§e (Camelus bacterianus); jednogrba - cllmilll cu o cocoa§lI (Camelus dromadarius)

devalvacija! devalorizare devastirati tr. (opustošiti) a devasta devedeset num. noullzeci devedesetogOdišnjak m (pl. -aci) nonagenar devet num. noull deveti num. al noualea; biti --o kolo, biti - u plugu a fi a cincea roatll la cllrulll devetica!(cifra) noull (§i la jocul de cllrli) devetnaest num. cincisprezece devetorica! grup de noua persoane de sex masculin, noull in§i devetsto num. noua sute deviza! 1. (geslo) moto, deviza 2. (strana valuta) devize pl. deVIzni adj. de devize, valutar; tečaj curs valutar dezerter m (odbjeg, vojni bjegunac) dezertor dezertirati intro a dezerta dezinfekcija! (raskuživanje) dezinfectare; dezinfeclie; sredstvo za --u mijloc de dezinfeclie dezinformacija! dezinformare, informalie falsa 47

dezodorans dezodorans m deodorant dezorganizacija t (rastrojstvo) dezorganizare dežiiran ad}. (u službi) de serviciu, de garda (despre medic, ofiter) dežurstvo n serviciu (de garda) dičan ad}. distins, renumit, celebru; glorios dičiti se impr[. 1. (čim) (odlikovati se) a se distinge (prin ceva) 2. (ponositi se) a se miindri (cu ceva) dići, dignem tr. prf v. dignuti didaktika t didactica difterija t patoI. difterie diftong m gram. (dvoglasnik) diftong dignitet m (dostojanstvo) demnitate dignuti, dignem tr. prf 1. a ridica, a inal\a, astami; - telefonsku slušalicu aridica receptorul; - sidro aridica ancora; 2. figo - vojsku a ridica armata, amobiliza; - nos a ridica nasul; - u deveto nebo a se ridica I a fi in al noualea cer, a se exalta; - dignuti se pr[. a se seula, a se ridica; a se pomi digresija t (odstupanje od predmeta) digresiune dijabetes m patol. (šećerna bolest) diabet dijabetičiir m (šećeraš) diabetic dijadem m diadema dijafragma tanatom. (ošit) diafragma dijagnoza t diagnostic; postaviti --u a pune un diagnostic, a diagnostica dijagomUa t geom. diagonala dijagram m diagrama dijakritički adj. gram. diacritic dijalekatski ad}. dialectal dijalekt m dialect 48

dimenzija dijalektički ad}.

dialectic dijalektologija t dialectologie dijaliza t med. dializa dijalog m (pl. -ozi) (razgovor) dialog dijamant m diamant; brušeni - diamant ~lefuit; nebrušeni - diamant ne~lefuit

dijamantan ad}. de diamant dijapozitiv m totogr. diapozitiv dijaspora t (iseljeništvo) diaspora dijeliti tr. impr[. 1. (razdvajati) a impaqi, a diviza; (rastaviti) a separa; (dati) a distribui, arepartiza; - na stupnjeve a grada, a spori in mod gradat; dijeliti se impr[. a se divide, a se separa dijelom adv. V. djelomice; većim pentru cea rnai mare parte dijeta t med. dieta, regim (alimentar); biti na -·1 a fi la regim; držati _·u a line regim; - za mršavljenje cura de slabire d"Jjetiilan ad}. med. dietetic dijete, djeteta n (pl. djeca) copil, prunc; izvanbračno - copil nelegitim; uzeti - pod svoje a adopta un copil dika t (ponos) mandrie, glorie, orgoliu; - i ponos onoare ~i mandrie; -·0 moja! dragostea mea! dikcija t dic\ie, dic\iune diktiit m dictare; polit. dictat, impunere; pisati po -·u ascrie dupa dictare diktiitor m dictator diktiriinje n dictare diktirati tr. a dicta dilema t (dvojba) dilema diletant m diletant, novice diletantski ad}. diletant, de diletant dim m (pl . •ovi) fum

dimenzija t (izmjera) dimensiune dimiti se imprf a (se) afuma; a scoate fum,. a fumega dimnjačiir m copr dimnjak m (pl. ·aci) co~, horn dinamičan ad}. (dinamički) dinamic dinamika t dinamielI dinamit m dinamitll diniir m dinar dinastija t dinastie nrnja/ bot. pepene galben (Cucumis melo) dio m (pl. dijelovi) parte, cota parte, poqiune; dobrim dijelom in bunll parte; sastavni - parte componenta dioba / impllf\ire, partaj dioksid m kem. bioxid; ugljični bioxid de carbon; natrijev - sodll caustica dionica/trg. 1. ac\iune 2. (dio) parte, poqi(un)e; - puta o bucatll de drum dioničar

m trg. ac\ionar ad}. pe ac\iuni; -·0 društvo (d.d.) societate anonimll (sau pe ac\iuni) (SA) dioništvo n (sudioništvo) participare dioptrija t tiz. dioptrie diploma t diploma; (na sveučilištu) diplomll de licen\a diplomacija / diploma\ie diplomat m diplomat diplomatski 1. ad}. diplomatic, de diplomat 2. adv. pe cale diplomatiea; (in mod) diplomatic diplomiran ad}. (persoanii) care are o diploma, diplomat; (na sveuči· Iištu) licen\iat, diplomat dionički

discipliniriin diplomirati intr. a-~i lua licenta diriinje n 1. (ticanje) atingere, contact 2. (zadirkivanje) tracasare, tachinare dirati 1. tr. imprf a atinge 2. intr. impr[. a se taehina, a se sacai direkcija t (uprava) direc\ie, conducere direktan ad}. (izravan) direct, nemijlocit direktiva t (uputa, uputstvo) directivll direktor m (upravitelj, ravnatelj) director; - (gimnazije) director (de gimnaziu, liceu) direktorica / direetoare direktorij m 1. V. ravnateljstvo 2. inf director (pl. directoare); pod.subdirector; osnovni - director riidacinll dirigent m dirijor, ~ef de orchestra dirigentski ad}. dirijoral, de dirijor; - štapić bagheta (de dirijor) dirigiran ad}.; -·i projektil proiectil telecomandat dirigirati tr. ~i intr. a indruma, a conduce, adirija dirljiv ad}. mi~cator, emo\ionant, tulburator; -·e riječi cuvinte emo\ionante, ce vin din inima dirnut ad}. mi~cat, induio~at, impresionat dirnuti tr. prf a (se) atingefig. - do suza a fnduio~a panii la lacrimi disiinje t respira\ie, rasuflare, suflare disati, dišem intro imprf a respira, a rasufla; teško - a gMai, a respira greu disciplina / (stega) disciplina discipliniriin ad}. disciplinat

49

disciprmski disciplinski 1. adj. disciplinar 2. adv. (ln mod) disciplinar; u protivnom slučaju odgovarat ćete ln caz contrar veti raspunde disciplinar disertacija t; doktorska - teza de doctorat disident m disident disk m 1. sport disc; bacanje --a a arunca discul; bacač --a discobol 2. autom. disc; - kočnice disc de franli 3. inf. disc; dohvat diska cache de disc; tvrdilčvrstilkruti hard-disc disketa t inf. dischetli diskont m trg. scont diskrecija t discretie; rez\lrvli diskreditirati tr. adiscredita diskretan adj. 1. discret 2. rezervat, retinut QlSkretno adv. discret; cu prudentli, cu bligare de seamli diskriminacija t discriminare; rasna - discriminare rasiala diskusija t (rasprava) discutie, dezbatere diskutant m (sudionik u raspravi) participant la discutii diskutirati intr. (raspravljati) a discuta (despre ceva) diskvalificirati tr. a descalifica diskvalifikacija t descalificare dispanzer m med. dispensar dispozicija t dispozitie sufleteascli disproporcija t (nerazmjet) disproportie distancirati se (od) impif. a se distanta (de), a lua distanta (fata de) distrofija t patol. distrofie dišni adj. respirator div m (pl. divovi) uria~, gigant; colos 50

dbinje divan adj. minunat, admirabil, splendid, fermecator, magnific diverzant m voj. diversionist diverzija f voj. diversiune diviti se imprf. (čemu) a admira; a se minuna; a fi cuprins de lnci\ntare divizija t voj. divizie divizijski adj. de divizie, divizionar divljač t animale pl. salbatice; vanat divljački 1. adj. slilbatic 2. adv. cu slilbliticie divljak m (pl. -aci) 1. slilbatic 2. tig. blidliran, mojic divljaštvo n 1. barbarie, salbliticie 2. tig. vandalism, bestialitate divljati intr. imprf. adeveni salbatic; a se purta ca un salbatic divljenje nadmiratie divlji adj. 1. salbatic, nedomesticit (despre animale ) 2. bot. pliduret; --a biljka planta salbaticli 3. (neobrađen) necuitivat, virgin (despre terenuri) 4. singuratic, ursuz, posac (despre oameni); - brak concubinaj divlj\na t (divlji kraj) salbliticie, loc slilbatie divno adv. minunat, admirabil, splendid divokoza t zool. capra neagrli (capra-de-munte) (Rupicapra rupicapra) divota t splendoare, strlilucire; mliretie divovski adj. gigantic, uria§, eolosal dizalica 1. parghie 2. maeara 3. ele· vator; automobilska - cric dizalo n (lift) ascensor, lift dizanje n ridicare, inaltare; - sidra ridicarea ancorei; - sunca inliltarea soarelui

QIZ3ti dizati, dižem tr. impif. a ridica, a inaita dizel m teh. diesel; - motor (motor) diesel; - gorivo motorina dizenterija t patol. dizenterie djeca t call. copii pl. dječak m (pl. -aci) biliat dječ8stvo n copilarie dječica t call. dim. copi!a§i dječji adj. de copii; pentru copii; vrtić grlidinitli de copii; --e jaslice cre§li dječurlija t call. prezir. pu§time djed m (pl. -ovi) bunie; mo§; mo§neag; - Božićnjak Mo§ Crliciun djedovina t 1. (nasljedni imutak) mo§tenire de la bunic 2. patrimoniu, avere parinteascli 3. (domovina) patrie djelatan adj. (radin) muneitor, operativ; (aktivan) activ djelatnik m (pl. -ici) (radnik) muncitor, luerator djelatnost t aetivitate djelitelj m distribuitor, repartitor; mat. divizor, lmpartitor; najveći zajednički - eel rnai mare divizor comun djelo n munc1i, luerare; opera; aetiune; fapt; dobro - fapta bunli; junačko - fapta eroiea; čovjek od --a om de aetiune; prijeđimo s riječi na -! sli treeem de la vorbe la fapte; to nije tvoje - asta nu e treaba ta; kakvo -, takva nagrada dupa munea §i rlisplata; konac krasi sf1ir§itui lncoroneazli opera; -djela pl. opere; cjelokupna opere complete djelokrug m (pl. -uzi) 1. sfera (domeniu, camp) de activitate 2. jur. eompetenla

dnevni djelomice adv. in parte, partial djelovanje n actiune, activitate, functionare; efect; eficacitate djelovati intr. imprf. 1. a actiona 2. a funeliona 3. a influenta 4. a-§i faee efectul; a avea (un) efeet, a Hisa o impresie; - na koga a acliona asupra cuiva, a influenla djeljenik (pl. -ici) mat. deimplirtit djeljiv ad}. divizibil djetelina t bot. trifoi (Trifolium) djetinjarija t copiiarie, zburdlilnicie copillireasca djetinjast adj. copiiaresc, copi!aros; pueri!, naiv djetinji adj. infantil, pueril djetinjstvo n copilarie; od --a din copilarie djever m (mužev brat) 1. cumnat ([ratele sOfului) 2. cavaler de onoare 3. secundant djevica t fecioara, virgina djevičanstvo n virginitate, feciorie djevojčica t dim. fetila, feti§canli djevojka t 1. fata; fecioarli; imati --u a avea fatli (prietenli) 2. (kućna pomoćnica) fata ln casa; za djecu bona; zaprositi --u a eere ln caslitorie dlačica t dim. firicel de par dlaka t fir de par; par (la animale ); skidati --u a se depila; nemati --e na jeziku a nu avea par pe limba dlakav adj. 1. eu par, paros 2. (bot.) pufos dllln m palma; podul pairnei dlijeto n daIta dne adv. ln ziua de dnevni adj. de zi, zilnie, eotidian; red ordine de zi; -a zapovijed ordin de zi 51

dnevnica dnevnica f 1. (činovnička) diurna; indemnizalie pe o zi 2. (radnička) salariu pe o zi dnevnik m (pl. -ici) 1. (dnevni list) jurnal; brodski - jurnal de bord 2. ziar, cotidian dnevno adv. In fiecare zi, zilnic dno n fund, fundal; morsko - fundul marii do prpo pana (la); aproape de; ln afara de; od kuće - kuće din casa ln casa; - godine pana la anul; nije ml - šale nu-mi arde de gluma; jedan - drugoga unul dupa altul; - vraga! la naiba!, la dracul! do- pre! pre fix verbal care indicl1: 1. sfiir~itul unei acliuni (dočitati, dozreti) 2. sfiir~itul unei acliuni la termenul fixat (dostići) 3. acliunea de sos ire sau de conducere pana la un loc dat (doletjeti, dopratiti) 4. aCliunea de a ajuta pe cineva cu ceva (dopuniti, dodati) doajen m decan (al corpului diplomatic) dob f varsta, etate; jednake --i de aceea~i varsta doba n indecl. timp; perioada de timp; epoca, era; godišnje - anotimp; staro - antichitate; u pravo - la timpul potrivit; u isto - ln acela~i timp; u svako - la ori ce ora; u koje -? la ce ora?; u današnje - ln ziua de azi, actual, contemporan dobaciti tr. prj. 1. a azvarii, a arunca 2. figo a repro~a, a face observatii critice (cu ironie) dobacivati tr. imprj. V. dobaciti dobar adj. bun; - posao (o) treaM buna; - dan! bunl1 ziua!; --bra

52

dobro večer! buna seara! ; budite tako -obri fili a~a de bun (saj~i etc.) dobava f (nabava) aprovizionare; achizilie, procurare; achizilie, cumpl1ratura dobaviti tr. pr! a procura, a furniza; a aproviziona dobavljač m furnizor dobavljati tr. impr! V. dobaviti dobavni adj.; - rok termen de livrare dobit f beneficiu, ca~tig; profit; či­ sta - ca~tig net dobitak, -tka m (pl. -ici) beneficiu; profit, avantaj, ca~tig (~i la loterie); čisti - ca~tig net; sudjelovanje u --tku participare la profit; (u igri) Invingator; - na lutriji ca~­ tigl1tor la loterie dobiti tr. ~i intr. pr! a primi; a ca~tiga, a obtine; (u igri) a ca~tiga (un joc), a Invinge; dobio je zaposlenje a fost angajat, a oblinut un loc de muncl1; dobila je sina a ca~tigat un fiu; - rat a invinge (in rl1zboi) dobitnica f ca~tigatoare, invingatoare dobitnik m (pl. -iei) ca~tig!ltor, invinglitor dobivanje n victorie, ca~tig dobivati tr. ~i intr. impr! V. dobiti; iz mlijeka se dobiva maslac din lapte se obline untul; - zube a face dinli dobni adj. (podosta star) (om) ln varstl1; --a granica limita de varstl1; - predsjednik decan de varsta dobričina m bonom; om bun (ca painea calda) dobro m 1. bine; bun, proprietate, patrimoniu; opće - bun public; za

dobrobit tvoje - pentru binele tau; u --u i u zlu la bine ~i la rau; tko zlo čini, nek se --u ne nada rl1u faci, rau gase~ti. - dobra pl. bunuri pl., mo~ie, propri etate 2. adv. bine; dosta - destul de bine; vrlo - foarte bine; - došao! bine ai venit! dobrobit f bel~ug, bunastare, prosperitate dobročinitelj m bineflicator dobročinstvo n binefacere; beneficiu dobroćudan adj. 1. bun, blajin, bun la iniml1 2. cuminte, cu purtare bunl1; - smiješak suras afectuos; (patol.) - tumor tumoare benignl1 dobrodošao adj. binevenit dobrodošlica f salut j urare de bun venit dobrodušan adj. blajin, bland; bun la suflet; milostiv dobro jiitro n (salutui de) buna dimineala dobronamjeran adj. bine intenlionat, binevoitor dobronamjerno adv. cu intenlii bune, bine intentionat dobrostivadj. binevoitor, blilnd, afabi! dobrostivost f bunl1voin\a dobrosUsjedski adj.; - odnosi raporturi de buna vecinatate dobrota f bunatate; amabilitate; bunavoin\a dobrotvor m bineflicator dobrotvoran adj. bineflicator; caritabil, umanitar; -rno društvo societate de binefacere; --rna predstava spectacol de binefacere dobrotv6rnostfbinefacere, caritate, filantropie dobrov6ljac, -ljca m voluntar

dodijavati dobrovoljački

adj. voluntar, de voluntar(i) dobrovoljan adj. voluntar, benevol docent m docent docentura f docenta dočarati tr. prj. (sebi što) a vraji, a face vraji dočaravati tr. impr! v. dočarati doček mprimire, Intampinare dočekati tr. pr! a a~tepta; a intampina, a primi dočekivati tr. imprj. V. dočekati dočepati se (čega) tr. pr! 1. a apuca; a Inha\a, a pune mana pe 2. dočepati se a-~i insu~i, a se face stapan (pe ceva) dočetak m gram. terminalie, desinenla dočuti, -čujem tr. pr! a afla (din auzite) d6ći, dOđem intr. pr! a veni, a sosi; - po koga a veni dupli cineva; - k sebi a-~i reveni; dobro došao! bine ai venit!; dođi ovamo! vino Incoace!; - u pomoć a veni in ajutor dodatak m (doplatak) adaos, spor, supliment; apendice; dječji - aloca\ie pentru copii dOdatan adj. (dopunski) adi\ional; --tni spisi act adi\ional dOdati tr. pr! 1. (dometnuti) a adauga 2. (pružiti) a da, a transmite (din mana ln mana) dodavanje n 1. (dometanje) adaos 2. (pružanje) transmitere, dare (din milna in mana) dodavati tr. impr! V. dodati dOdijati intr. pr! a plictisi, a sacai, a deveni insuportabil I nesuferit; to mi je dodijalo asta m-a plictisit dodijavati intro imprj. V. dodijati 53

dodijeliti dodijeliti tr. pr! 1. a atribui, a acorda, a conferi 2. arepartiza dodir m 1. atingere, contact 2. fig. legatura, relatie; stupiti u - a intra in I a avea contact dodiran adj. de contact dodirivati tr. impr! V. dodirnuti dodirnuti tr. pr! a atinge, a fi I a veni in contact; -dodirnuti se pr! (čega) a se atinge (de ceva) doduše adv. ce-i drept, intr-adevar dodvoravanje nadulare, curtoazie dodvorica f linge-blide dodvoriti se pr! a se pune bine pe langa cineva, a se lingu~i; a slugari dodvorivati se impif, V. dodvoriti se doga f zoolo (caine) mops, buldog (Canis familiaris molossus) događaj m eveniment, intamplare, accident doglasnik m megafon, portavoce dogled m (vidokrug) orizont dogledan adj. previzibil dogledati tr. pr! 1. a zari, a ob serva; a cuprinde cu privirea 2. a privi pana la capat; a ramane pana la sfilr~itul (spectacolului etc.) dogma f dogma m dogmatika f dogmatica dognati tr. pif, a mana (animale, pana Intr-un loc) dogodine adv. anul viitor, la anul dogoditi se pr! a se intampla, a se petrece, asurveni dogodovštinaf reg. (događaj) aventura dogorijevati intr. impr! V. dogorjeti dogorjeti, -orim intr. pr! a arde pana la capat; a se stinge 54

dojađivati

dogotoviti tr. pr! 1. a termina, a finaliza (o lucrare ) 2. a pregati dogovarati se impif, (o čemu) a delibera (asupra ceva), a tine un consiliu, a discuta, a trata (despre ceva) dogovor m (sporazum) acord, intelegere; biti s kime u --u a fi de acord cu cineva; po --u conform I ln baza acordului dogovoriti se pr! a ciidea de aco rd, a se intelege, a conveni; kako smo se dogovorili cum am convenit, cum am cazut de acord dogovoreno adv. de acord, conform intelegerii dograditi tr. pr! 1. (svršiti građenje) a termina o constructie 2. (građenjem dodati) a zidi anexe I adaosuri la o constructie; - još jedan kat a construi inca un etaj dogradnja f adaos la o constructie; anexa la ocladire; acareturi pl. dograđivati tr. impr! v. dograditi dogurati tr. pif, 1. a impinge 2. a razbate; on je daleko dogurao el a ajuns departe dohodak, -hotka m (pl. -oci) 1. venit 2. renta dohvaćati tr. impr! V. dohvatiti dohvatiti tr. pr! 1. (uhvatiti) a apuca, a prinde 2. a atinge, a ajunge 3. a cuprinde; - dohvatiti se (čega) 1. a se apuca de 2. a se atinge (de) doimanje nimpresie doista adv. intr-adevar, cu adevarat, realmente, de fapt dojaditi intr. pr! (komu, što) a (se) plictisi; dojadilo mi je čekati sunt satul de atata a§teptare dojađivati intro impif, V. dojaditi

dojahati dojahati, -jašem intro pr! (stići jašući) a veni calare dojam, -jma m (pl. dojmovi) impresie; efect; steći - a avea impresia; ostaviti - a face impre sie dojavaf(obavijest) informatie, §tire dojaviti tr. pr! a aviza, a in§tiinta; a avertiza dojavljivač, -ača m informator dojavljivati tr. impif, V. dojaviti dojenče, -četa n sugaci dojenje n (davanje mlijeka) alaptare; (sisanje) sugere dojilja f doica, dadaca dojiti 1. tr. impr! (davati mlijeko) alaptare 2. intr. impif, (sisati) a suge dojka f mame la, san dojmiti se intr. pr! a se impresiona (de ceva) dojučerašnji adj. de pana rnai ieri, recent dojuriti intr. pr! a veni in fuga mare, a veni val-vartej dok! conj. 1. pana cand, pe cat; sam živ pana cand sunt viu 2. in timp ce, atata timp cat, cat timp dok2 m doc plutitor; bazin de carenaj dokad(a) adv. pana cand dokaz m proba, dovada; argument; čvrst - proba certa; očevidan dovada evidenta; valjan (ili uvjerljiv) - argument valid (persuasiv); neobitan - argument irefutabil dokazan adj. demonstrativ dokazati, dokažem tr. pr! a demonstra, a argumenta dok8ziv adj. demonstrabil dokazivati tr. impr! V. dokazati dokazni adj. probatoriu, de proba; materijal material probatoriu

dolar dokle conj. §i adv. pana, pana cand, pana unde; - god cat timp dokolica fragaz; timp liber dokoličar m lene§, trandav dokoljenica f ciorap treisferturi; §oseta; kožna - jambiera; kratka (suknena) - ghetra dokon adj. 1. neocupat, liber 2. trandav, lene§ dokončati tr. pr! a termina; a finisa, a desavar§i dokopati se pr! 1. a apuca, a inhlita 2. a reu§i, arazbate dokrajčiti tr. pr! V. dovršiti doktor m doctor; - filozofije doctor in filozofie; (liječnik) medic, doctor doktorand m doctorand doktorat m doctorat doktoricafdoctori\a, medic (femeie) doktorirati intr. a obtine titlul de doctor (in §tiinte) doktorski adj. de doctor doktrina f doctrina dokučiti tr. pr! 1. a aprinde, a apuca 2. figo a intelege, a pricepe dokučiv adj. 1. accesibil, comprehensibil 2. inteligent, patrunzator; perspicace, istet dokučivost f capacitatea de a fi comprehensibil; perspicacitate, ingeniozitate dokument m (isprava) document dokumentarac, orca (dokumentarni film) (film) documentar dokumentaran adj. documentar dokumentirati tr. a documenta dol m vale dolar m dolar 55

donMlivno

dolazak dolazak m (pl. -sci) sosire, venire; na vlast a veni la putere; pri --sku inainte de venirea dolaziti intr. impr! 1. a veni, a sosi; što ti dolazi na pamet? ce-li trece prin cap?; to ne dolazi u obzir asta nu se ia in considerare 2. a proveni, a rezulta; - od čega a proveni (a deriva) din ceva dolazni ad}. venit, sosit dolaženje n venire, sosire doletjeti intr. pr! a sosi / a veni in zbor doli prpo (osim) fild!, in afara de, cu excePIia doličan adj. (čemu) cumsecade, cum se cuvine, decent dolijati intr. pr! a i se infunda (cuiva) dolijetati, dolijećem intr. impr! v. doletjeti dolijevati tr. impr! V. doliti dolikovati intr. impr! (komu što) a se cuveni, a se cadea dolina f vale; depresiune doliti, dolijem tr. pr! a rnai turna (in), a umple dolomit m miner. dolomita dolje adv. jos; -! josi dom m (pl. domovi) 1. (kuća) casa, locuinla; - za siročad orfelinat; za starce azil; planinarski - cabana; studentski - casa studenIiIor; popravni - casa de coreclie; gornji - camera lorzilor; donji camera deputalilor 2. familie doma adv. acasa domaći adj. domestic, de casa, easnic; al casei; - život viala de familie domaćica f 1. stapana case i 2. easnica, gospodina 56

domaćin

m capul familiei; stapanul case i; gazda; amfitrion domaćinski adj. casnic, de menaj; gospodaresc domaćinstvo n (vođenje kućnih poslova) gospodarie, menaj; gospodarire domahivati intr. impr! a face semne cu mana domahnuti intr. pr! v. domahivati domaja f reg. (domovina, zavičaj) patrie, patrie natala domalo adv. (uskoro) in curand, peste pulin timp domar m administrator (al unei case); (kućepazitelj) portar domena f domeniu; (područje) camp (de activitate ) d6metak m (pl. -aei) V. dodatak dometati tr. impr! V. dometnuti dometnuti, -metnem tr. pr! 1. a adauga 2. a arunca pana la domicil m (boravište) domiciliu domisao, -misli f idee, gand domisliti se pr! 1. a-§i (re )aminti 2. a gasi rezolvarea, a afia dezlegarea domišljat adj. (dosjetljiv) ingenios, inventiv; perspicace domišljati se impr! V. domisliti se domišljatost f ingeniozitate, inventivitate; perspicacitate domišljen adj. (smišljen) ponderat, chibzuit domjenak m tratalie cu racoritoare domoljub m patriot domorodac, -odea m ba§tina§, indigen domovina f patrie domovnica f certificat de origine donedavni adj. recent donedavno adv. pana nu de muIt

donekle donekle adv. in parte, intru catva, intr-o oarecare masura donijeti, -nesem tr. pr! a aduce; presudu a pronunla o sentinla; zakon a promulga o lege; - odluku a hotari / a lua o decizie donositelj m aducator, purtator donositi tr. impr! V. donijeti donji adj. de (rnai) jos, inferior dopadati intr. impr! 1. a placea 2. a veni I a sosi in pripa dopadljivadj. agreabil, placut dopasti, -padnem intro pr! V. dopadati dopasti se pr! a placea, a fi pe gustul dopeći, -pečem tr. pr! a termina de copt/de fript/de prajit dopirati, -pirem intr. impr! a ajunge pana la (despre voce!~tiri/sunete) d6pis f corespondenla (de presa) dopisati, dopišem tr. pr! 1. a termina de scris 2. a adauga in scris dopisivati, dopisujem tr. §i intr. impr! 1. v. dopisati 2. a trirnite, a expedia corespondenle de presa dopisivati se a coresponda, a fi in corespondenla d6pisni adj.; - član membru corespondent d6pisnica f carte po§tala d6pisnik m (pl. -iei) (novinski) corespondent de presa, invitat (special); član - membru corespondent doplaćivati tr. impr! V. doplatiti doplata f 1. (nadoplatak) plata suplimentara, adaos la plata 2. (naknadna isplata) achitare ulterioara a unei diferente doplatak, -tka m (pl. -aci) indemnizatie, alocatie; obiteljski - alocatii

dopUstiti familiale; porezni - adaos la impozit doplaititi tr. pr! (platiti još nešto) a plati in plus; a plati diferenla doplivati intr. pr! a veni / a sos i plutind doploviti intr. pr! a sosi cu vaporul; a sosi plutind; brod je doplovio vaporul a acostat dop6dne, -dneva 1. n dimineata 2. adv. dimineata dopodnevni adj. de dimineala dopratiti tr. pr! a insoli, apetrece (pe cineva) doprema f (dostava) livrare, expediere dopremati tr. impr! V. dopremiti dopremiti tr. pr! (dovesti) a transporta, a expedia; a expedia, a trimite doprijeti intr. pr! V. dopirati doprinijeti tr. pr! (pridonijeti) a contribui doprinos m contribulie, aport doprinositi intr. impr! V. doprinijeti doprinošenje ncontribulie dopuna f completare, adaos; supliment dopuniti tr. pr! a termina de umplut, a completa, a adauga la dopunski adj. complementar, suplimentar, adilional; - svezak supletiv dopunjati tr. impr! v. dopuniti d6pust m 1. concediu, permisie 2. permis 3. permisiune; incuviinlare; autorizalie dopustiti tr. pr! a permite, a da voie, a autoriza; a admite, a concede; dopustite! dali-mi voie!; 57

dospijevati

dopUstiv pardon!; dopustite da kažem dati-mi voie/permiteti-mi sll spun dopustiv adj. care e permis, permisibil; admisibil dopuštati tr. imprf v. dopustiti dopušten ad}. permis, ingaduit, admis dopuštenje n permisiune, ingMuintll; admitere doputovati, doputujem intr. prf a sosi dintr-o cllllltorie doraditi tr. prf (svršiti rad) a termina de lucru dorađivati tr. imprf v. doraditi dOr8slost f pubertate, maturi tate doriistao ad}. 1. matur 2. apt, capabil dorasti, dorastem intr. prf 1. a cre~te, a se dezvolta; a se maturiza 2. adeveni capabil; a fi apt; nije mu dorastao nu s-a ridicat la nivelullui doručak, očka m (pl. -čci) micul dejun doručkovati, -čkujem tr. ~i intr. imp/f. a dejuna, a lua micul dejun dosad(a) adv. pana acum, panll in prezent dosada f plictiseala, deranj; umirati od --e a muri de plictiseala dosiidan adj. plictisitor; supllrlltor, enervant, agasant dosadašnji adj. de pana acum, precedent, fost, ex-; - uspjeh succesul de pana in prezent dosaditi prf 1. tr. a termina de sMit 2. intr. a plictisi dosiidno adv. plicticos, agasant; baš je -! ce plictiseala! dosađivati, dosađujem intr. imp/f. - dosađivati se a se plictisi 58

doseći,

dosegnem tr. prf a ajunge (cu mana); a sos i d6seg m (pl. -ezi) distanta (la care poate ajunge mana I vazul I auzul sau un obiect aruncat) doseliti se prf a imigra, a (se) muta, a (se) stabili, a (se) stramuta doseljavanje n imigrare doseljenik m (pl. -ici) imigrant; persoanll strllmutatll dosezati, dosežem tr. imprf v. doseći

dosje, -ea m (skup akata) dosar; fascicul dosjetiti se prf 1. a-~i (re )aminti 2. a gasi o solutie dosjetka f butadll; anecdotll dosjetljiv adj. (domišljat) istet, ingenios; spiritual dosjetljivost f (domišljatnost) ingeniozitate, indernanare, diMcie; (duhovitost) spiritualitate doskočicafbutadll; viclenie; simulacru doskočiti intr. prf a sari, a face un salt; - nesreći a preintampina o nenorocire; - komu a invinge, a intrece pe cineva doskora adv. (pana) de curand, (panll) nu de mult doskorašnji ad). in funqiune (in vigoare) pana nu de mult; care a avut loc pana nu de mult doslovan ad}. (u prijevodu) literal, textual; - prijevod traducere literalll doslovce adv., doslovno adv. Iitera cu liter!\, cuvant cu cuvant, textual dosljedan adj. consecvent dosljednost f consecventll dospijevati intro imprf V. dospjeti

dospjeti dospjeti 1. intro prf (prispjeti) a sosi (la timp) 2. a se coace; a deveni copt 3. a reu~i sll, a ajunge sll 4. a termina, a sfiir~i 5. (jur.) a expira dosta adv. (dovoljno) destul, de ajuns, suficient; imaš - vremena ai destula vreme; sada je - acum e de ajuns; -! destu!! dostajati, dostajem intr. imprf a ajunge, a fi suficient; a fi de ajuns dostatan ad}. (dovoljan) suficient, satist1!clltor dostava f 1. predare, remitere, livrare 2. comunicare, in~tiintare 3. pIangere; denunt dostaviti tr. prf 1. a preda, aremite; a furniza 3. a distribui 4. a denunta dostavljiič m 1. comisionar, furnizor 2. informator 3. denuntator dostavljati tr. imprf V. dostaviti dostiivnica f facturlI dostići, dostignem tr. prf 1. (stići) a ajunge 2. intr. prf a fi de ajuns dostignuće n realizare, succes, realizare dostiziinje n actiunea de a ajunge (din urma) dostizati tr. imprf V. dostići dostižan adj. accesibil, realizabil d6stojan ad}. 1. dernn, vrednic de 2. onorabil, respectabil dostojanstven adj. plin de dernnitate dostojanstvenik m demnitar; crkveni - prelat dostojanstvenost f demnitate dostojanstvo f demnitate; smatram da je to ispod moga --a consider cll asta ma jigne~te dostojno adv. cu demnitate d6stojnost f demnitate

dotjerati dostupan adj. accesibil, abordabil dosuda f iur. adjudecare dosuditi tr. prf a adjudeca dosuđivati tr. imprf V. dosuditi dosušiti, -šim tr. prf a termina de uscat; a seca došiipnuti, dopašnem tr. prf a ~opti la ureche; a sufla došaptavati tr. imp/f. v. došapnuti došašće n; - (Gospodinovo) venirea Mantuitorului došetati intr. prf a veni plimbiindu se došljiik m 1. venetic 2. nou-venit dota f dota, zestre dotacija f (novčana pomoć) subventie; dota\ie dotaći, dotaknem tr. prf v. dotaknuti dotad(a) adv. pana atunci dotadašnji adj. de pana atunci, precedent dotaknuti tr. prf a aborda, a atinge; - dotaknuti se (čega) 1. a se atinge (de ceva) 2. figo a face aluzie dotamaniti tr. p/f. a extermina doteći, dotUem intr. prf (dostajati) 1. a curge 2. a expira dOticiij m contact, atingere, relatie doticajan adj. de contact doticati, dotičem tr. imprf V. dotaknuti dotični ad}. dat, respectiv; acest dotirati tr. (pomagati dotacijom) a dota dotjeriin ad}. perfectionat dOtjeriinost f finete, rafinament dotjerati tr. prf 1. (dovesti) a conduce 2. (usavršiti) a (se) perfectiona, a pune in ordine 3. (uljep59

dozreliist

dotjeriviinje šatl) a (se) infrumuse\a, a (se) impodobi dotjerivanje n finisaj, perfec\ionare; retu~ dotjerivati tr. imprf v. dotjerati dlltle adv. pana aci; pana acolo; pana atunci dOtok m (vode, kapitala) aflux dotraj ati, dotrajem intr. prf (traja. ti do kraja) a se uza, a se ponosi dotrajavati intr. imprf v. dotrajati dotrčati, ·čim intr. prf a veni in fuga dotrčIlvati intr. imprf v. dotrčati dotlići, dotličem tr. prf a da lovitu· ra de gralie; a ucide, a omorl doušnik m (pl. .iei) spion; de· nunlator dllvde adv. pana aici dllvečer adv. asta-seara, dese ara doveslati se prf a sosi cu o ambarcaliune cu vasle dovesti\ dovedem tr. prf a aduce, a conduce, a insoli; - u red a pune in ordine; - u vezu a pune in lega· tura; - u nepriliku a pune in situalie neplacuta dovesti2, dovezem tr. prf a aduce cu un (vehicul); . dovesti se a veni (cu un vehicul) doviđenja exel. la revedere dllvijek(a) adv. pentru totdeauna, ve~nic, etem dovitljiv ad}. indernanatic; istel; ingenios dovitljivac, ·ivca m (dosjetljivac) persoana ingenioasa, inventiva; istel dovlačiti tr. imprf v. dovući dovod m instalalie de conducte, lev1irie dovOditi tr. imprf v. dovesti 1 60

dovodni ad}. de conducte, de levi dovodnica tanatom. ; žila - vena dovoljan ad). (dostatan) suficient, satisflicator; (školska ocjena) suficient dovoljno adv. destul, de ajuns, suficient dovoz m 1. transportare; transport 2. import; presjeći - a taia caile (de aprovizionare) dovršavati tr. imprf 1. a fi pe punc· tui de a termina, a sf1ir~i 2. a des1ivar~i

dovršen ad}. terminat, sf1ir~it; indeplinit; incheiat dovršiti tr. prf a termina, a sf1ir§i dovUći, dovućem tr. prf a cara; a aduce (tara§) d6za' t (mjera) doza doza2 t (kutija) cutie (in care se lin ligari/bomboane/zah!ir etc.) dozidati tr. prf 1. a termina o construclie 2. a zidi anexe, adaosuri la o construclie doziranje n dozare, dozaj dozirati tr. a doza, a proporliona doziv m apel, chernare dozivati tr. imprf v. dozvati dozlaboga adv. groaznic, ingrozitor, teribil dozlogrditi intr. prf (komu, što) a importuna; adeveni nesuferit doznačiti tr. prf 1. a aloca 2. a expedia, a trirnite (bani, colet) doznačnlca t formular de varsamiint; mandat (po~tal) dllznaka t mandat po~tal doznati tr. prf a afla, a lua cuno§tinl1i de dozreliist tmaturitate

dozreti dozreti, dozrim intro prf a se coace, a se maturiza dozrijevati intr. imprf V. dozreti dozvati, dozovem tr. prf a chema (la sine); - koga telefonom a da un telefon cuiva dozvola t (dopuštenje, odobrenje) permisiune, Qutorizalie; permis; licenla; - boravka aprobare de ~e­ dere (temporara); prometna Iicenl1i de circulalie; vozačka carnet de conducere; građevinska - autorizalie de construclie; - za letenje brevet de aviator dozvoliti tr. prf a permite, a autoriza, a admite dozvoljavati tr. imprf v. dozvoliti dozvoljen ad}. (dopušten) ingMuit, permis; licit doživjeti, doživim tr. prf a atinge viirsta de, a trlii pana la, a ajunge sa vada; - uspjeh a obline un succes; - nesreću a suferi onenoroci· re doživljaj m eveniment (trait); incercare; aventura doživljavati tr. imprf V. doživjeti dožlvotan ad}. pe viala, viager; -·tna renta renta viagera doživotno adv. pe viala dr. = doktor doctor, dr. drag ad}. 1. scump, drag, iubit; -·e volje cu placere 2. costisitor, prelios; -·i kamen piatr1i prelioasa draga' t 1. iubita; logodnica 2. amanta dragal t (dolina) vale, depresiune drago adv. - mi je irni pare bine; on čini što mu je - el face ce-i place dragocjen ad}. prelios, scump, de valoare

drevan dragocjenost t (skupocjenost) valoare, prel dragoljiib m bot. condurul·doamnei (Tropaelum malus) dragost t (ljupkost) gralie, §arm dragiiIj m piatra prelioasa draguljar m bijutier drama t 1. drama 2. tig. nenorocire dramatičan ad}. (potresan) dramatic dramatizacija t dramatizare, adaptare teatrala dramaturg m (pl. ·urzi) director artistic dramaturgija t dramaturgie dramski ad). de dramll, dramatic; -'0 kazalište teatru dramatic draperija t (zastori) draperie drastičan ad}. (žestok, grub) drastic; energie draž t (dražest) farmec, gralie, atraclie dražba t mezat, licitalie draženje n stimulare, excitare dražestan ad}. gralios, fermecator, atragator dražesno adv. cu farmec, gralios dražiti tr. imprf 1. a stimula; a excita; a alaIa 2. a irita, a enerva drečati, drl!čim intr. imprf (o čo· vjeku) a striga, a lipa; a racni dreka t strigllt, lipat; racnet dremljiv ad). somnoros, somnolent dremnuti, -lUDem intr. prf a alipi putin dres m costum de sport; radnički salopeta dresirati tr. adresa drevan ad}. (prada van) stravechi, antic

61

drUštvo

drhtati drhtati, Dršćem intro impr! a tremura, a dardai; a avea frisoane; od straha a tremura de friell Drhtavica t tremur, tremurat; (med.) frisoane driblati tr. §i intr. sport a dribla drijemati intr. impr! a picoti, a dormita drijemež m somnolentll drijen m bot. 1. (stablo) com (Cornus mas) 2. (Plod) coamll; zdrav kaosllnlltos tun drtjati tr. impr! 1. a grllpa 2. (fig.) a mazgllli, agrifona Drmati tr. ~i intr. impr! 1. a (se) scutura, a (se) cilItina 2. figo a avea cuvantul decisiv drmnuti tr. pr! a zgaltai o datll drob m viscere drobilica m concasor drobiti tr. impr[. a sparge, a sfi!rama, a fi!ramita; a toca; amacina droga t 1. (opojno sredstvo) drog; stupefiant; uživalac --e toxicoman 2. (opojni začin) mirodenie drogerija t drogherie drogirati tr. (omamiti opojnim sredstvima) a se droga drolja t prostituatll, tarfi! drombulja t V. brunda dronjak mcarpa, zdreantll; petic drozak m zoolo sturz (Turdus) dfpati tr. impr! 1. a rupe (bucllli din); a sIa~ia 2. tig. aciupi Drsko adv. 1. cu insolentll, cu obrllznicie, cu neru~inare; cu arogantll 2. cu cutezanta Drskost t 1. insolentll, impertinenta; aroganta 2. cutezanla drug m 1. tovara~; camarad, coleg 2. trg. asociat; - za stolom comesean 62

drugačiji

adj. altfel, diferit

drugarica t tovarll~a drugiirski adj. tovllrll~esc; de camarad; colegial drugarstvo n tovara~ie; camaraderie; colegialitate drugdje adv. altundeva, Intr-alta parte, Intr-alt loe; aiurea drugi num. 1. al doilea; adj. alt, altui; - put altll datll; - dan ziua urmatoare; na --oj strani de cealaltll parte; to je nešto --o asta e alteeva; u --om stanju Inslireinata, gravida; to je (sasvim) --o asta e (cu totul) alteeva; na jedno uho uđe, na --o izađe pe o ureche ii intrll §i pe alta ii iese drugo adv. In al doilea rand; alteeva drugorazredan adj. de ordinul al doilea, de importantll secundara; de calitatea a doua drugovati, drugujem intr. impr! (s kim) a fi prieten (camarad, coleg), a fi ln bune leglIturi cu cineva, a Intretine relatii de prietenie (cu cineva) drukčije adv. altfel, ln mod diferit drukčiji adj. altfel, diferit; deosebit druškan mcamarad, prieten društvance n dim. societate mica, grupulet društven adj. 1. (druževan) sociabil, accesibil 2. (što se odnosi na društvo) social društvo n 1. (skup ljudi) companie, societate; praviti kome - a line companie cuiva 2. (društvena zajednica) societate; besklasno - societate fi!raclase; potrošačko - societate de consum 3. (udruga) asociatie, societate, companie; parobrodarsko - companie de navigatie; dioničko - (d.d.) societate pe

družba actiuni; osiguravajuće - societate de asigurlIri; pjevačko - societate coralll družba f 1. (društvo) societate, companie 2. (drugovi) camarazi pl., prieteni pl. druževan adj. sociabil, comunicabil družina t 1. companie, tovarll~ie 2. ceata, banda; lopovska - bandll de tiilhari; - na brodu echipaj družiti se impr! V. drugovati drva n pl. lemne pl.; ići po - a merge dupli lemne drvara t magazie de lemne drviirnica t depozit de lemne dfvce, -ceta n dim. 1. copacel, pomi~or 2. arbust Drven adj. de lemn, din lemn, lemnos drvenarija t obiecte pl. de lemn Drvenast adj. lemnos drvlje n coli. lemne pl.; trgovac --em comereiant de lemne drvni adj.; --a industrija industria lemnului Drvo n 1. arbore, copac, pom; saditi - a planta un copac 2. (za gradnju) lemn (de construclie ); cherestea; meko - lemn moale; tvrdo lemn tare; ogrjevno - lemn de foe Drvodjelja m dulgher; tamplar Drvored m 1. arbori plantati in rand 2. alee Drvorez m 1. gravura ln lemn 2. xilografie drvosjeća m tllietor de lemne (in pi1dure) Drzak adj. (bezobrazan) impertinent, obraznic; arogant Držak, -ška m (pl. -šci) (ručica alata) maner, coadll (la unelte, instrumente), toarta

dubiOzan držalo n maner, toarta; coada (la unelte, instrumente) držiinje n tinuta, atitudine, comportare držati, držim 1. tr. impr! (imati u rukama) a line; - za ruku a tine in manll; ne - riječ a nu se tine de cuviint; - govor a tine ocuvantare; - satove a tine ore; - na pameti a tine minte 2. a sustine, a sprijini; a apllra 3. intr. impr! (misliti) a socoti, a considera, a lua drept; držati se 1. impr! a se line, a se mentine, a se considera; - pravila a respecta regulile 2. figo jedva se drži na nogama abia se tine pe picioare; drž' se tine-te!; rezistll! država t stat; savezna - stat federal, federatie; nesvrstana - stat nealiniat; - članica lara membra; savez --a confederatie državica t dim. statulet državljanin n (pl. -ani) cetlltean državljiinstvo n cetatenie; bez --a apatrid držiivni adj. statal, de stat; --o dobro domeniu public; - dug datorie publicll; - savjet Consiliu de stat; - udar loviturlI de stat držiivnik m (pl. -ici) om de stat držeć adj. sanlltos, robust duiil m gram. (dvojina) dual dub m - bovi, stejar (Quercus) dubina t 1. adiincime, profunzime, fund 2. fig.; u --i srca (duše) din adancul inimii/sufletului; - osjeća­ ja profunzime a sentimentelor dubinski adj. de (mare) adaneirne; abisal dubiozan adj. (sumnjiv) dubios, suspect 63

dubler dubler m (dvojnik ukinematogra. ilji) cascador dl1blje adv. comp. de la duboko; rnai adanc, rnai pro fund dubok ad}. pro fund, adanc; - tanjur farfurie adanca; - glas voce profunda; s --im poštovanjem cu o stima profunda dubOko adv. 1. adiinc, pro fund; - u noć noaptea tarziu 2. tig. intim, strans dubokoiiman ad}. Intelept, inteligent Dubrovnik m geogr. Dubrovnic (ln Dalmatia) dućlin, ·ana m bacanie; pravalie; dugheana dl1d m bot. (murva) 1. (stablo) dud 2. (plod) duda (Morus) dudov adj. 1. de dud 2. de dudi! duel m (dvoboj) duel dl1g' adj. lung, lndelungat; - rok termen lung; -·0 vrijeme timp lndelungat; imati - jezik a avea limba lunga diig 2 m (pl. dugovi) 1. datorie; uvaliti se u -·ove a se Ingloda ln datorii; - je zao drug imprumutui e tovara§ rau 2. figo indatorire, obligatie dl1ga' t doaga duga2 t curcubeu dl1gačak ad}. V. dug' dl1gmad t coll. (puceta) nasturi pl. dl1gme, ·eta n nasture dl1go adv. multll vreme, timp lnđe­ lungat, lndelung; već te - nisam vidio de muita vreme nu te-am vazut dugogOdišnji ad}. de multi ani, indelungat 64

duhOvnik dugometražni ad}.; - film film de lung metraj dugoročni adj. cu I pe termen lung dugosilazni ad}. gram.; - naglasak accent lung descendent dl1gotrajan ad}. 1. lung, de lunga durata 2. durabil dugouzlazni ad}. gram.; - naglasak accent lung ascendent dugovati, dugujem tr. impr/. a datora, a fi dator dugovječan adj. 1. de lunga durata 2. durabil, trainic duguljast ad}. alungit, prelungit; lunguiet dl1h m (pl. duhovi §i dusi) spirit, duh; klonuti -·om a se descuraja; ograničena -·a marginit; bez -·a insipid; u -·u jezika ln spiritul limbii; velik -·om genial; podu. zetnost --8 spirit de initiativa; Duh Sveti Srantui Duh; - vreme· na spiritul timpului duhan m bot. tutun (Nicotiana tabacum); maloprodaja --a debit de tutun, tutungerie; ne vrijedi ni lule -·a nu face nici cat oceapa degerata; - za lulu tutun de pipa duhanski ad}. de tutun duhOvit adj. spiritual, plin de spirit; ingenios duhovito adv. spiritual, cu spirit duhovitost t spirit, haz; tinete dUhovni adj. 1. spiritual; intelectuai; - život viata spirituala; -·a glazba muzica sacra; - otac parinte spiritual 2. bisericesc, eeleziastic duhovnički adj. ecleziastic, sacerdotal duhovnik m preot, duhovnic, confesor

dUhovniist duhovnost t spiritualitate dukat m ducat (moneda); zlatni techin duljenje n (pre )Iungire duljina t lungime; (geogr.) Iongitudine duljiti 1. tr. imptf. a lungi, a prelungi 2. intr. impr/. a amana, a taragana Dl1nav m geogr. Dunarea dunavski ad). dunarean, danubian dl1nja J bot. 1. (stablo) gutui (Cydonia vulgaris) 2. (plod) gutuie dupin m zoolo delfin (Delphinus delphis)

dl1pli adj. reg. dublu duplikat m duplicat, copie duplja t scorbura; gaura, cavitate; očna - orbita a ochiului; usna cavitate bucala dupsti, dubem tr. impr/. a sapa, a excava dur m muz. ton major dl1rati intr. imptf. reg. (trajati) adura durbin m 1. luneta 2. telescop 3. binoelu duriti se imptf. a se bosumfla, a se 1mbufna, a se supara duša t 1. suflet; - od čovjeka om bun ca painea cal da; za -·u de pomana; boriti se s -·om a fi in agonie, a agoniza; -·om i tijelom trup §i sufle! 2. figo (savjest) con§tiinta; inima, spirit; mirne -·e cu con§tiinta lmpacata; - me boli mi se rupe inima; bez -·e flira inima 3. figo (osoba) locuitor; persoana; oko 3000 --a circa 3000 de locuitori/suflete; poštena - un om pe cinste; -'0 moja! dragul (scumpul) meu!

dužnost dušak m du§ca; sve u jedan - du· škom flira lntrerupere, continuu; popiti na - a da paharul pe gat dl1ševan adj. de suflet, de spirit; -·na borba zbucium launtric/sufletesc; -·vni mir lini§te sufleteasca; -·no poremećenje dezechilibru sufletesc duševno adv. spiritual; intelectual; zdrav spirit sanatos dl1šiivnost t spiritualitate; con§tiinta dušik m kem. azot dl1šmanin m (neprijatelj) du§man, vrajma§, inarnic Dl1šni dan m Ziua mortilor dušnica t (pl . •ice) anatom. bronhii dušnik m (pl. ·iei) anatom. trahee dušobrižnik m (pl . •ici) parinte spiritual, confesor dl1ž adv. (uzduž) de-a lungul, in lungul dužan adj. (koji Ima duga) dator, Indatorat; biti - kome a fi dator cuiva; (obvezan) obligat, dator dl1žd m pov. doge dl1ži ad}. comp de la dug; rnai lung dužina 1. lungime 2. geogr. longititudine 3. durata dužnica t debitoare, datoare dužnički ad}. de debitor dužnik m (pl. -iei) debitor; dator dužnosni adj. ceea ce se cuvine, drept (uri); - prinJjerak (knjige) exemplar(e) (de carti) ca drept de autor dužnosnik m functionar dužnost t datorie, obligatie; atributie, sarcinii; vojna - serviciu militar; službena - indatorire de serviciu; stupiti na - a-§i lua in primire slujba; vršitelj -·i (v.d.)

65

dva insarcinat cu afaceri; po --i din oticiu dva num. doi; - po - doi cate doi; i - su četiri doi plus doi fac patru; (muz.) u - glasa pe doua voci dvadeset num. douazeci dvadeseti num. al douazecilea; --o stoljeće secolul al XX-lea dvadesetogOdišnji adv. de douazeci de ani dvadesetogOdišnjica I sarbatorire a douazeci de ani dvanaest num. doisprezece dvanaesterac, orca m lit. vers alexandrin dvanaesti num. al doisprezecelea dvanaestogodišnji ad}. de doisprezece ani dvaput adv. de doua ori dveri I pl. 1. u~a centralli de la capeteasrna 2. portal, u~a dvije num. f doua (gram.) - točke doua punete dvjesta (dvjesto) num. doua sute dvoboj m duel; pozvati (ili izazvati) na - a provoca la duel dvobojan ad}. (od dvije boje) de 1 in doua culori; bicolor dvobračan ad}. bigam dvobroj m (časopis) numlir dublu (de revista) dvocijevka I arma cu doua levi dvočetvhinski ad}. muz.; --a mjera masura de 2/4 dvočlan ad}. cu doi membri; (mat.) binom dvOdijeian ad}. din douli parli, bimembru dvodnevan ad}. de doua zile dvoglasnik m gram. diftong dvoglasno adv. muz. pe douli voci 66

dvoličan

dvoglav ad}. bice fal, cu doua capete dvogled m binoclu dvojak ad}. de doua feluri dVojbalindoia\a, dubiu, incertitudine dvojben ad}. indoielnic, incert, problematic dvoje, dvoga n doi, doua; na - in doua (parli, bucali); po - doi cate doi dvojezičan ad}. 1. bilingv 2. lig. cu douli fele, ipacrit dvojica I doua persoane de sex masculin, doi in~i dvojina I gram. dual dvojiti l. tr. imprj. a impaf\i in doua; a separa; a desparli 2. intr. imprj. (sumnjati o čemu) a se indoi, a sta la indoiala dvojka I (blizanica) gemeni dvojni ad}. dublu; binar; --o državljanstvo dubla cetlilenie dvojnice I pl. fluier pastoral cu doua levi dvojnik m (pl. -ici) so sie, persoana care seamlina leit cu alta; (u kinematografIji) cascadar; (telefonski pretplatnik) duplex dvokatnica I casa cu doua etaje dvoklik m inj. dublu elie dvokolica I §areta, vehicul cu doua roli; (bicikl) bicicleta dvokratan ad}. de doua ori, in doua reprize; --tno uredovanje program de serviciu de doua ori pe zi dvokrilac, -ilca m (pl. -Ici) 1. aeron. biplan 2. dvokrilci pl. zool. diptere pl. (Diptera) dvokrTIan ad}. cu doua aripi; --Ina vrata u§a cu doua canaturi dvoličan ad}. 1. echivoc, ambiguu; cu doua fele; -očna tkanina

dvoličnost

lesatura cu doua fele 2.lig. talarnic, ipacrit dvoličnost m l. duplicitate 2. talarnicie, ipocrizie dvomjesečan ad}. bimestrial dvomjesečnik m (pl. -ici) revista bimestriala dvomotorac m bimotor, avion cu doua motoare dvomotoran ad}. bimotor dvonožac m biped dvopek m l. pesmet 2. biscuit dvopreg m atelaj cu doi cai dvor m (pl. dvorovi §i dvori) palat, curte dvorac mcastel; palat dvorana I sala; aula; - za sastanke saHI pentru ~edinle (adunari); plesna - sala de dans; svečana - (na sveučilištu) aula; (med.) operacijska - saHI de operaIii; biljarska sala de biliard dvoranin m (pl. -ani) curtean dvored l. ad}. pe doua randuri 2. m (pl. -ovi) rand dublu dvorenje nasistenla, auditoriu dvorišni ad}. din 1 de curte; --a zgrada clad ire care da spre curte dvorište n curte; ograda dvoriti tr. §i intr. imprj. a servi, a face un serviciu (cuiva) dvorkinja I femeie de serviciu; menaj era

dvožični

dvorski ad}. de curte; --a luda bufon la curte, mascarici dvoručno adv. cu ambele maini dvosjed m (auto) vehicul cu doua locuri dvosložan ad}. bisilabic dvosmislen ad}. cu doua sensuri; ambiguu, echivoc dvosmislenost I ambiguitate, echivoc dvosobni ad}.; - stan apartament cu doua camere dvospolan ad}. bisexual, hermafrodit dvostih m (pl. -stisi) lit. distih dvostran ad}. bilateral dvostranački ad}. polit. (format din) doua partide dvostruk ad}. dublu dvostrukost I duplicitate, talarnicie dvotakni ad}. in doi timpi dvotočka I gram. doua punete dvoumica lindoiala; nehotarare, ~ovaiala

dvoumiti intr. imprj. (o čemu) a se indoi (de ceva). - dvoumiti se a ezita, a §ovai dvovlast I dualitate a puterii dvoznačan ad}. ambiguu, cu doua sensuri dvoženac m bigam dvoženstvo n bigamie dvoženja m bigam dvožični ad}. cu doua tire

67

džUngla

Dž Di, dž n G, g (g palatal ca in ger, ginere)

džamija f geamie džem m gem džemper m pulover džentlmen m gentleman džep m buzunar; imati koga u --u a-I avea la mana džepiir m ho! de buzunare

68

džeparac m bani de buzunar džepni adj. de buzunar; - nožić briceag; - rupčić batista; --a bilježnica carne!el džez m jaz džezva ori}. ibric (de cafea) džip m jeep džojstik m inf joystick džokej m jocheu džudo m sport judo dždl m fiz. joul džu.ngla f jungla

điiveč

Đ D, đ n G, g (g palatal, rnai moale ea in ger, ginere) đački ad}. de elev, ~colaresc đak m (pl. đaci) elev; ~colar; ucenic đakon m rel. diacon đakonski ad}. diaconic; - red oranduiala diaconica Dakovo n geogr. Giacovo đavao m drac, diavol; do --vola! la dracu!; poslati koga do --vola a

tnmlte pe cineva la dracul; neka te - nosi! sa te ia dracul!; du-te dracului!; ni - nije onako crn, kao što ljudi govore nici dracul nu e a~a de negru cum spun unii đav61ak

m dim. dracu~or adj. 1. (vražji) indracit, diabolic, satanic 2. figo netrebnic Derdiip m geogr. (Željezna vrata) đavolski

POT\ile de Fier m (potplat) pingea, talpa đurđica f bot. lacrimioara, mlirgliritar (Convallaria ma}alis) điiveč m (vrsta jela) ghiveci đon

69

ekshumirati

E E, e n E, e e! exel. eh, ei, hei; -, to je nešto drugo ei, asta e altceva eban m bot. abanos (Ebenus) ebanovina t (lemn de) abanos edem m patoi. (oteklina, nabreknuće) edem edicija t (izdanje) 1. editare, publicare 2. edi\ie edikt m edict edukativan ad}. (odgojni) educativ EEZ = Europska ekonomska za· jednica Comunitatea Economica Europeana (C.E.E.) efekt m (učinak, posljedica, dojam). efe ct; rezultat; urmare, consecin\a efektan ad}. de un mare efect, efieient efektivan ad}. (stvaran, realan) efectiv, real efikasan ad}. (djelotvoran) eficace efikasnost t (djelotvornost, učinkovitost) eficacitate; eficien\a Egejsko more n geogr. Marea Egee Egipat m geogr. Egipt egipatski ad}. egiptean Egipćanin m egiptean egoist m (sebičnjak) egoist egoističan ad}. (sebičan) egoist egoizam m (sebičnost) egoism egzaktan ad}. (potpun, točan) 1. exact, precis; --ktne znanosti ~tiin\e exacte egzekucija t iur. (ovrha) execu\ie; (pogubljenje) execu\ie capitala egzekutor m iur. (izvršitelj, ovrhovoditelj, krvnik) executor 70

egzemplar m (primjerak, uzorak) exemplar, copie egzemplaran ad}. (primjeran, uzoran) exemplar, care serve§te ca exemplu egzistencija t (postojanje, opstojnost) existen\a egzistencijski ad}. (životni) existen\ial egzistirati intr. imprJ (postojati) a exista egzorcizam, -zrna m exorcism egzotičan ad}. (čudan, bizaran, stran) exotic ej! exel. hei!, ah!, vai! ekavski; - izgovor pronun\are ecaviana ekcem, -erna m patoi. eczema ekipa t (sastav, skupina) echipa ekologija t biolo ecologie ekološki ad}. ecologic ekonomičan ad}. (štedljiv) econom, economic ekonomija t economie; politička economie poJitica ekonomist m economist ekonomski ad}. economic ekran m ecran ekranizirati tr. (filmski snimiti) a filma ekscentričan ad}. 1. (izvan centra) excentric 2. figo (čudljiv, nastran) bizar, extravagant, excentric, original ekselencija t (preuzvišenost) excelen\i!; Vaša E-- Excelen\a voastra ekscerpirati tr. §i intr. (ispisati, sažimati) a excerpta eksces m (izgred) exce s ekshumirati tr. (iskopati leš iz zemlje) a exhuma

ekskluzivan ekskluzivan ad}. (izuzetan, isključiv) exclusiv, exclusivist ekskomuniklicija t (izopćenje) excomumcare ekskurzija t (skupina izletnika, izlet) excursie ekspanzija t (širenje) expansiune ekspanzivan ad}. expansiv, comunicativ ekspedicija t expedi\ie, campanie ekspeditivan ad}. (hitar, žustar) expeditiv eksperiment m (pokus) experien\a, experiment eksperimentalan ad}. (pokusni) experimental eksperimentirati tr. §i intr. (izvoditi pokuse) a experimenta, a face experien\a ekspert m (vještak, stručnjak) expert ekspertiza t (vještačenje) expertiza; tehnička - expertiza tehnica eksploatacija t (iskorištavanje, izrabljivanje) exploatare; utiJizare, valorificare eksploatirati tr. a exploata; a utiliza, a valorifica eksplodirati intro (prasnuti) a exploda, a face explozie eksplozija t (prasak) explozie eksploZivan ad}. exploziv, explozibil; --vni motor motor cu explozie eksponat m (izložak) exponat eksponent, -nta m mat. (izložitelj) exponent ekspres 1. m (brzi vlak) (tren) expres 2. ad}. V. ekspresni 3. adv. ln mod expres ekspresni ad}. (žurno); --no pismo scrisoare expresa

električni

eksproprirati tr. (izvlastiti) a expropria eksproprijacija t (izvlačenje) expropnere ekstaza t (ushit, zanos) extaz eksteritorijalan ad}. iur. exteritorial ekstra adv. (posebno, izuzetno) extra; nešto - ceva special ekstrakt m (iscrpak) extract; esen\a ekstravagantan ad}. (neobičan, nastran) extravagant ekstrem m (skrajnost) extrem ekstremist m extremist ekstremiteti m pl. anatom. extremitate ekvator m (polutnik) ecuator ekvatorijalan ad}., ekvatorski ad}. ecuatoriai ekvivalent m (istoznačnost, jednakovrijednost) echivalent elaborat m lucrare; referat, memoriu elan m elan, avant elastičan ad}. 1. elastic 2. tig. suplu, mladios elastičnost tt. elasticitate 2. tig. suple\e elegancija t elegan\a elegantan ad}. 1. (otmjen) e1egant 2. figo rafinat, pur elegantno adv. cu elegan\a, elegant elegičan ad}. elegiac elegija t lit. elegie elektrana t (električna centrala) centrala electrica elektricitet t electrieitate, curent electric električar m electrician električni ad}. electric; - uređaj instala\ie electrica; --o zvonce sonerie; prekidač comutator, 71

epenteza

elektrika intrerupator; -očni svjetlosni luk arc voltaic; -očno lemilo aparat de sudat elektrika I electricitate; curent electric elektroinstalater m instalator electric elektrokardiogram m med. electrocardiograma elektroliza I kem. electroliza elektromotor m motor electric, electromotor elektron m liz. electron elektronika I electronica elektronički adj. electronic elektrotehnika I electrotehnica elektroterapija I electroterapie element m kem. 1. (počelo, sastojak) element 2. (osnovni pojmovi) elemente, notiuni fundamentale; bitni --i elemente esentiale 3.lig. (ne) biti u svom --u a (nu) fi in apele sale; osjećati se u svom --u a se simti in mediul sau elementaran adj. elementar; --rne nepogode calarnitati naturale eliksir, -ira m elixir; životni - e1ixirul vietii eliminirati tr. (izbaciti, izlučiti) a elimina, a inHHura elipsa I geom., gram. elipsa eliptičan adj. gram. (krnj) eliptic elita I (izabranici, odličnici) elita elizija I gram. (ispuštanje, ispadanje) elidare, eliziune elokventan ad}. (rječit) elocvent, convingiUor emajl m (gleđ, caklina) email, smalt emancipacija I (oslobođenje od zavisnosti) emancipare; emancipatie embrij, -Ija m (zametak) embrion 72

emigracija I (iseljeništvo, iseljavanje) emigratie; emigrare emigrant m (izdomnik) emigrant emigrirati intr. a emigra eminentan ad}. (istaknut) eminent emisiir m (izaslanik) erni sar emisija I 1. emisiune; emitere; - u živo transmisiune directa 2. Iansare, punere in circulatie (sau in vanzare) emitirati tr. 1. a emite 2. a pune in circulatie, a arunca pe piata emocija lemotie emotivan ad}. (osjećajan) emotiv, mi~cator

empirija I (iskustvo) experient1\, practica emulzija I emulsie energičan ad}. (odlučan) energic energija I energie Engleskii I geogr. Anglia engleski 1. adj. englez; - jezik limba engleza; pato!. (rahitis) --a bolest rahitism 2. adv. engleze~te, in engleza; govoriti - a vorbi engleze~te

Englez m englez enigma I (zagonetka) enigma enigmatičan ad}. (zagonetan) enigmatic, misterios enklitika I gram (naslonjenica) particula enc1itica eno adv., exel. iat1!!, uite!; - ga! iat1!-1! enologija I (vinarstvo, vinoslovIje) enologie entomologija I (znanost o kukcima) entomologie entuzijazam m (zanos) entuziasm ep m lit. poezie epica; epopee epenteza I gram. (umetanje) epenteza

evangelički

epidemija epidemija I epidemie epiderma lanatom. (pokožica) epiderma epigon m lit. epigon epika I poezie epica epilepsija I patal. (padavica) epilepsie epilog m (pogovor) epilog; (završetak) epilog, concluzie episkop m pravosl. episcop epitaf m (nadgrobni natpis) epitaf epitel m anatom. (površinsko tkivo) epiteliu epitet m lit. (ukrasni pridjev) epitet epizoda I (sporedni događaj) 1. episod; eveniment; peripetie 2. episod (la un serial TV) epoha I (doba, razdoblje) epoca epohiilan ad}. epocal; senzational epoleta I voj. (naramenica) epolet epopeja I lit. epopee epski ad}. epic era I (razdoblje od početka računa­ nja vremena) era; epod!; perioada de timp; naša - era noastra (e.n.) Erdelj m geogr. Transilvania ergonomija I ergonomie erotičan adj. erotički ad}. erotic; senzual erotika I erotism erozija I gea!. eroziune erudicija I (učenost) eruditie erupcija m (provala) eruptie esej m lit. (ogled, crtica) eseu esejist m lit. eseist esencija I (bit; ekstrakt mirisnih tvari; kiselina) esenta esencijiilan ad}. (bitan) esential eskadrila I voj. ~i aeron. escadrila eskadron voj. escadron; - smrti escadronul mortii

eskalacija I (proširivanje, poveća­ nje) escaladare eskalirati intr. (proširivati, povećavati) a escalada eskimski ad}. eschimos eskontni adj. de scont estetika lestetica estetski ad}. estetic estonski ad}. eston, estonian estrada I estrada; revista; varieteu etapa m etapa; stadiu eter m kem. eter eteričan ad}. eteric etički ad}. etic etika I etica; morala etiketa I 1. (naljepnica) eticheta, marca (fabrici i) 2. (pravila društvenog općenja) eticheta, ceremoniai, protocol etilni ad}. kem. etilic; - alkohol alcool etilic etimologija letimologie etnički adj. (narodnosni) etnic etnografski ad}. etnografic etnolog m (pl. -ozi) etnolog eto adv., exel. iata!, uite!; - ih iata-i! eufemizam m eufemism euforija I euforie euharistijski adj. euharistic Europljanin m european Europljanka leuropeanca europski ad}. european; Europska ekonomska zajednica (EEZ) Comunitatea Economica Europeana (e.E.E.)

Eustahijevad}.; (anatom. ) --a cijev (ili truba) trompa lui Eustache evakuacija levacuare evakuirati tr. (isprazniti) a evacua Evanđelje n evanghelie evangelički adj. evanghelic 73

eventualan eventualan ad}. (možebitan, moguć; slučajan) eventual; ipotetie, posibil eventmilnost J (mogućnost) eventualitate evidencija J eviden\ll evidentan adj. (očevidan) evident evidentirati tr. (zapisati, zabilježiti) a eviden\ia

ezoteričan

evo adv., exel. iatll!, uite!; - me! iatll-ma! evokacija J (dozivanje) evocare evohicija J 1. evolu\ie, dezvoltare 2. Jig. transformare evohicijski adj. de evolu\ie, referi tor la evolu\ie ezoteričan ad}. ezoterie; ascuns, secret, tainic

feferon

F F,fnF,f fakin m reg. (deran) mitocan, badaran fakir m faehir fiiks m 1. Žarg. facultate 2. razg. tele(fax): inf --modem fax-modem faktičan adj. faptie; real, efeetiv fiiktor m (čimbenik) 1. factor, eauza 2. (mat.) factor faktura J trg. factura fiikultativan ad}. (neobvezatan) facultativ fakultet m faeultate dintr-o universitate; Filozofski - Facultatea de Litere ~i Filozofie; Šumarski Facuitatea de Silvicultura; Pravni - Facultatea de Drept fakultetski adj. de facultate fiiliti 1. intr. prf reg. (pogriješiti) a gre~i 2. intr. impTj'. (nedostajati komu što) a lipsi, a nu fi de ajuns falsificfrati tr. (krivotvoriti) a falsifiea, a contraface falsifikat m (krivotvorina) fals, eontrafaeere fiUš adj. Žarg. (pogrešan) gre~it, eronat; (lažan) fals fiimilijaran ad}. familiar; (bine) eunoscut fiimozan ad}. (poznat, slavan) faimos, renumit

fanatik m (zanesenjak) fanatie fantastičan m fantastic, imaginar, extraordinar, formidabil fantazija J (mašta) imagina\ie, !nehipuire fantazirati tr. (zamišljati, maštati) a visa, a-~i imagina, a-~i !nehipui 74

fantom m (utvara) fantoma, stafie far m autom. (prednje svjetlo) far farizej m fariseu, ipoerit farizejski adj. fariseic, fl(\arnic, prefl(eut farizejstvo n (licemjernost) fariseism, duplicitate, perfidie farma J ferma farmaceut m 1. farrnacist 2. student farmaeist farmacija J farmaeie farmakologija J farmacologie farsa J (lakrdija) farsa fasada J (pročelje) fa\adll fascikl m reg. (omot za spise) dosar fascinirati tr. (očarati, opčiniti) a faseina, a vrllji, a !ndlnta fašistički adj. polit. faseist fašizam m faseism; smrt --zrnu sloboda narodu moarte faseismului, libertate poporului fiitalan adj. (koban, sudbonosan) fatal fata list m fatalist fatamorgana J (lažna prividnost) fata morgana faulirati tr. sport a lovi adversarul, a faulta fauna J (životinjski svijet) faunll favorit m favorit favorizirati tr. a favoriza faza J faza, stadiu fazan m zoolo fazan (Phasianus colchicus); srebrnasti - fazan argintiu (Gennaeus nycthermereus)

februar V. veljača federacija J (savez) federa\ie federativni adj. federativ feferon m reg. (ljuta paprika) ardei iute, \u~cll 75

fekalije fekalije J pl. (izmetine) fecale, p/., excrement( e) feljton m foileton feljtonist m foiletonist feminističkI ad}. feminist; - pokret mi~care feministll feminizam m feminism fen m (sušilo za kosu) usclltor (electric) de pllr, fOhn fenomen m fenomen fenomenalan ad}. (izvanredan) fenomenal, extraordinar fenjer m (svjetilika) fe1inar; lanterna fer ad}. (ispravan, pošten) corect, just; drept, cinstit, loial feribot m (trajekt) feribot ferijalni adj. de vacan\a ferije J pl. vacan\a fermenhicija J kem. (vrenje) fermenta\ie fertilitet m (plodnost) fertilitate fes m ori}. (pl. fesovi) fes festiviil m festival fetiš m (predmet obožavanja) feti~ fetus m (zametak) fetus feudalac, -Ica m feudal, senior, nobil feudalizam m feudalism fićfirIć m Jam. (kicoš) filfizon, mutunache figa J bot. reg. (smokva) smochin (Ficus carica)

figura figo figurll; lnta\i~are, aspect figurativan ad}. figurativ; gram. figurat fIjuk m (pl. -uci) 1. fluieratura; ~uierat 2. fluier fijukati intro impr[. a fluiera; a ~uiera fijuknuti intro prf V. fijukati fikcija J fic\iune, nllscocire 76

f'miilan fiksirati tr. a fixa fiksnI adj.; --a ideja idee fixll fiktIvan ad}. (pretpostavljen, nepostojeći) fictiv, nllscocit, ireal; inexistent filatelja J filatelie filatelist m filatelist fileki m pl. reg. (tripice, vrsta jela) (ciorba de) burtll (in fli~ii) filigran m filigran filijala J (podružnica) filialll, sucursallI filistar m filistin film m film; peliculll; zvučni - film sonor; crno-bijeli - film alb-negru; - u bojama film ln culori; crtani - film de desene animate; kriminalistički film poli\ist; snimati - a tuma un film, a filma; prikazivati - a proiecta un film; prirediti za - a adapta pentru cinematograf filmski adj. de film, cinematografic; --o platno ecran; --a vrpca peliculll, film filolog m (p/. -ozi) (jezikoslovac) filolog filološkI adj. filologic filozof m filozof filozofija J filozofie; student --e student la litere (~i filozofie ) filozofski ad}. filozofic; F -- fakultet Facultatea de Litere ~i Filozofie filtar, -tra m (cjedilo) filtru filtrirati tr. a filtra fin adj. 1. fin, delicat 2. pur 3. fin, de calitate 4. distins; rafinat; suplu Finac, -nca m finlandez finalan ad}. 1. gram. (nanIjeran) final, de lncheiere 2. sport (za-

fmSIe vršni) final; --Ini proizvod produs finit finale m sport (završnica) finala; uči u - a intra in final1i; igrati - a juca finala finalist m sport finalist financije J pl. finan\e pl. financirati tr. a finan\a financiranje n finan\are; kratkoročno - finan\are pe termen scurt; dugoročno - finan\are pe termen lung finesa J 1. (nijansa) fine\e 2. (profinjenost) rafinament fino adv. (lijepo, dobro) fin, subtil finoća J 1. fine\e; delicate\e 2. distinc\ie, elegan\l1; gra\ie; rafinament Finska J geogr. Finlanda finski ad}. finlandez Firenca J Floren\a firentinski ad}. florentin firma J firma fiskalan ad}. fiscal fizičar m fizician fizičkI adj. fizic; (tjelesni) fizic fizika J fizicll; nuklearna (ili atomska) - fizica nuclearll (sau atomica) fizikalni adj. fizic; --a terapija fizioterapie fiziologija J (znanost o funkcijama organizma) fiziologie fizionomija J (oblik nečega) aspect exterior; fizionomie, inta\i~are fizioterapeut m fizioterapeut fizioterapija J med. fizioterapie fjllrd m fiord flamanski ad}. flamand Flandrija J geogr. Flandra flanel m (vrsta tkanina) flanela, flanelu\lI

f6rma mister m plasture flilša J reg. (boca) stiela; flacon fliluta J flaut flegmatičan ad}. (ravnodušan) flegmatic, calm fleka m reg. (mrlja) pata fleksibilan ad}. (savitljiv, prilagodljiv) flexibil tUksija J gram. (pronIjena) flexiune flert m flirt fleš m Jotogr. (bljeskalica) flash fl6ra J (biljni svijet) florll florentinski ad}. florentin floret m floretll flota J flot!l fluidan ad}. (tekući) fluid fluktuacija J fluctua\ie, instabilitate fluor m kem. flor fluorescentan ad}. Jiz. fluorescent fobija J psiho (strah) fobie fOka J zoolo (tuljan) focll f6kus m Jiz. (žarište) focar fillija J folie folklOr m folelor folklorni ad}. foleloric, de folelor fOnd m (p/. -ovi) trg. fond; capital; mirovinski - fond de pens ii; tajni - fond secret fonem m lingv. fonem fonetika J fonetica fonetskI adj. fonetic fonologija J fonologie fonološkI adj. fono logic fOnt m inf font; kaseta s fontovima cartu~ cu fonturi forinta J forint f6rma J (oblik) form1l, inta\i~are, aspect; biti u (dobroj) -i a fi in forma 77

fonmicija formacija f forma~ie; formare, organizare, constituire formiilan adj. formal, de formi! formalin m kem. formalini! formalnost f formalitate; bez --i fl1ri! a se formaliza formiit m format formatiranje n in! formatare formatirati tr. pr! a formata formiriinje n formare formirati tr. 1. (oblikovati) a forma, a da formi! 2. (osnovati)' a crea, a intemeia fOrmula f (obrazac, poučak, pravilo) formuli!; devizi!, motto formuiiir m (obrazac) formular, fi§i!; ispuniti - a completa un formular forsirati tr. §i intr. a forta; a insista; a accelera fosfiit m kem. fosfat fOsfor m kem. fosfor fOsforni ad}. kem. fosforic fosil m geo!. (okarnina) fosila fott!lja m (naslonjač) foto liu fOto m fotografie, pozi! fOtoapariit m aparat fotografic fotograf m fotograf fotograrJ.jaffotografie; - u bojama fotografie in culori fotografirati tr. a fotografia, a face o fotografie fotografski adj. fotografic; - aparat aparat fotografic fOtokopija f (copie) xerox fotokopirati tr. axeroxa fOtomontaža f fotomontaj fOtoreportaža f fotoreportaj fOtoreporter m fotoreporter fotosinteza fbioi. foto sinteza 78

frižider fragment m (odlomak, ulomak) fragment fragmentiiran ad}. (nepotpun, djelomičan) fragmentar frak m frac frakcija f polit. fractiune fraktura f med. (prijelom kosti) fracturi! Francuska f geogr. Franta franciiski adj. francez Francuz m francez franko adv. trg. franco, scutit de plata taxelor vamale frankofiin m francofon franjevac, -evca m francescan frapirati tr. (zapanjiti, iznenaditi) a frapa, a surprinde, a §oca fratar m (redovnik) ci!lugi!r catolic fraza f (izričaj, izreka, rečenica) frazi! frazeologija f frazeologie frazirati intr. (naklapati) a fraza, a vorbi afectat trcati intr. impr[. a til§ni, a izbu eni trcnuti intr. pr! v. frcati frekvencija f (učestalost) frecventa frenetičan adj. (buran) frenetic, delirant freska f fresci! frigati tr. impr! reg. (pržiti) a frige frigidan adj. (neosjetljiv, leden) frigid frigidnost f med. frigiditate frivolan adj. frivol, flu§turatic; u§uratic, neserios frizer m frizer frizerka f coafeza frizirati tr. (češljati) a pieptl1na frizura f coafura frižider m (hladnjak) frigider; frigorifer

trka trka f šatr. 1. (galama, gužva) zgomot, zarva; dezordine, confuzie; nema --e nu sunt probleme, nu-ti face griji 2. (strah) frici! frkati tr. impr[. 1. a sforai 2. a se smiorcai trknuti tr. p! v. frkati fronta f front frontiilan adj. frontal frontiilno ad}. frontal; direct frula f (folkl.) fluier cioMnesc, caval; flaut; čarobna - flautul fermecat frustracija f frustrare frustriran ad}. frustrat fUćkati intr. impr[. (zviždati) a fluiera. - fUćkiim ja na to! putin irni pasi!!; ma doare in cot! fUlati intr. pr! reg. (promašiti) a gre§i tinta; a rata lovitura fundacija f (zaklada, zadužbina) fundatie fundamentalan adj. (temeljni, osnovni) fundamental, de baza

fnzionfrati funkcija f (djelnost, namjena, dužnost, služba) functie; slujM, serviciu; roi, sarcina fUnkcioniilni ad}. functional funkcioniir, -ara (službenik) m func~ionar, slujba§ fUnta fl. (nJ.jera) livra, (aproximativ 0,500 kg) 2. (novac) - sterlinga liri! sterlini! fUrati tr. impr! reg. (voziti) a conduce (un autovehicul) furgon m (zatvorena teretna kola) furgon furliinski adj. friulan furnir m (drvena oplata) furnir, placaj futrola f reg. (navlaka, korice) cutie, toe; teaci! futur m gram. viitor; - drugi, - egzaktni viitor anterior futurizam m slik.. lit. futurism fii.zija f (stapanje) fuziune, topire fuzionirati tr. (ujediniti) a fuziona, a se uni

79

garaža

G G, g n G, g ga pm. (forma scurta de la njega) il. (-)1(-)

gacati intr. impr! (gaziti) 1. a trece un rau (printr-un yad) 2. a se tari (prin noroi, apa sau zapada) gaće t pl. indispensabili pl., chilo\i pl. gaćicetpl. dim. de la gaće; (muške) izmene, chilo\i pl.; (ženske) chilo\i de dama; kupaće - chilo\i de baie gaćnik m bracinar gad m 1. (pokvarenjak) canalie, ticalos 2. coli. reptile pl. gadan ad}. urat; dezgustator, respingator; scarbos, josnic giiditi se (komu, što, od čega) a avea (o) aversiune, scarba, repulsie g8dljiv ad}. (koji se lako gadi) delicat, dificil, greu de multumit, mofturos gadno adv. (odvratno) murdar, marpv; dezgustator, scarbos gađanje n tir, tragere; ochire gađati tr. §i intr. impr! (u metu) 1. a tinti, a ochi; a trage (cu arma) 2. a arunca (in ceva) giiđenje ndezgust, scarb1l, grea\li gaf m reg. (greška, nesmotrenost) gafa, gest gre§it gaj m 1. crang, padurice 2. boschet gajba t colivie; cu§ca gajde t pl. tolkl. cimpoi gajenje n cre§tere, cultivare, ingrijire

80

gajiti tr. impr! 1. (biljke) a cre§te, a cultiva 2. (njegovati) a ingriji (de cineva); - nadu a nutri o speran\li gakati intr. impr! a croncani; a gagili gaknuti intr. pr! v. gakati grua ad}. (svečan, raskošan) de galli; luxos, somptuos; - odijelo costum de gala galaksija t galaxie galama t zgomot, glilagie; zarva galamiti intr. impr! a face galagie, a face zarva galantan ad}. galanton galanterija t (roba) galanterie; mercerie galeb m zoo l. pescliru§ (Larus) galerija t galerie galica t kem. vitriol; bijela - sulfat de zinc galicizam m galicism galop m galop galopirati intr. agalopa galoša t reg. (kaljača) galo§ galvanizirati tr. agalvaniza gamad t coli. insecte, ganganii ganglij tanatom. ganglion gangrena t patoi. cangrena ganuće n induio§are, emo\ionare ganuti tr. pr! (dirnuti) a emo\iona, a tulbura; a mi§ca, aimpresiona ganjati tr. impr! a urmari; a prigoni, a persecuta gar t (čađa) funingine garancija t (jamstvo, jamčevina) garan\ie garantirati tr. (jamčiti) agaranta garav ad}. 1.- innegrit de fum; mazgalit de funingine 2. brunet, oache§ garaža t garaj

glirda garda t gardli garderoba t 1. garderob 2. garderoba gardist m soldat din gardli garište n (zgarište) loc unde a ars ceva garnirati tr. impr! a impodobi, a garnisi garniturat(pribor) garnitura; trusli garniziin m voj. (vojnička posada; smjestište vojske) garnizoanli garsonijera t garsonierli gasiti tr. impif. a stinge; - žeđ a(-§i) potoli setea gastritis m patol. gastrita gašenje n stingere; aparat za - extinctor gat m 1. dig, baraj, stlivilar 2. canal de scurgere (la moara de apa) gatalac m ghicitor, prezicator; vrlijitor gatalica t prezicatoare, ghicitoare; vrajitoare gatati intr. impr! a ghici, a prezice viitorul; a practica vrlijitoria gavran m zoolo corb (Corvus corax) gaz m 1. yad 2. - broda pescaj gazela t zoolo gazela (Gazella doreas) gaziti tr. impr! a calea (cu piciorul sau cu un vehicul) gaženje n 1. caleare 2. pom. pescaj gdje adv. unde; -god oriunde gdjegod adv. (negdje) undeva gdjekad(a) adv. (katkad) uneori, cateodata; din cand in cand gdjekoji 1. prn. cate unul 2. ad}. cate un gđa gospođa dna (= doamna) gđica = gospođica dra (= domni§oara)

=

geometrija gegati se impif. (ljuljati se) a se elatina pe picioare; a se impletici gemišt m reg. (mješavina) amestec; amested1tura; (čaša vina s mineralnom vodom) §pri\ gen m biolo gene, purtatoare de insu§iri ereditare generacija t (naraštaj) genera\ie generiil m general generalizirati tr. (uopćiti) a generaliza generiilni ad}. (opći, glavni) general; --ni direktor director general generiilski ad}. de general generalštiib m vo}. stat major generiitor m fiz. generator, dinam genetički ad}. genetic genetika t genetica geneza t genezli genij m geniu genijiilan ad}. geniai genijalniist t genialitate genitiilije t pl. (spolni organi) organe pl. genitale genitiv m gram. genitiv genocid m genocid geOdezija t (zemljomjerstvo) geodezie geofizika t geofizica geograf m (zemljopisac) geograf geografija t (zemljopis) geografie geOgrafski ad}. (zemljopisni) geografic; --a karta (zemljovid) hartli geografica geolog m geolog geologija t geologie geološki ad}. geologic geometar m geometru; topograf geometrija t geometrie; ravna - geometrie plana; opisna - geometrie descriptiva 81

glas

geometrijskI geometrijskI ad}. geometric geopolitika f geopolitica gepard m zoolo ghepard (Felis capensis) gerijatrija f med. geriatrie gerila f gherila gerilac, -Ica m luptator de gherila, gueriler German m german germanistika f germanistica germanizirati tr. (ponijemčiti) a germaniza germanskI ad). german gerund m gram. gemnziu geslo n (slogan) m deviza; moto gesta m gest geto m ghetou gg = gospoda dior (= domniior) gibak ad}. suplu, flexibil gIbiinje n mi~care; unduire gibati tr. impr! a mi~ca, a pune in mi~care; a agi ta; - gibati se a se mi~ca, a se agita Gibraltar m geogr. Gibraltar gigantskI ad}. (divovski) gigantic giht m patal. reg. (ulozi) guta, podagra giljotina f ghilotina gimnasticfrati intr. a face gimnastica / exercilii de gimnastica gimnazija f gimnaziu, liceu gimnazijalac m elev de gimnaziu, licean ginekolog m (pl. -ozi) ginecolog ginekologija f ginecologie ginuti, -nem intr. impr! a pieri, a muri; - za kim (ili čim) a muri dupa cineva (dupa ceva) gipkost f flexibilitate, suplele, elasticitate gips m (sadra) ghips, ipsos 82

gIpsati tr. impr! a ghipsui; a tencui (cu ghips) gitara f muz. chitara gitarist m chitarist gizdati tr. impr! a oma; a im podobi, a decora; - gizdati se a se gati, a se impodobi gizdav adj. 1. (nakićen) impodobit, gatit; elegant 2. (tašt) vanitos, tmfa~ glačalo

n fier de caleat n (glačalom) caleat; daska za - masa de dileat glačaonica f caleatorie glačati tr. impr! 1. (glačalom) a calea (cu fieml de calcat) 2. (Iaštiti) a lustrui, a da luciu 3. (glatkim) a ~Iefui glad f foame; umirati od --i a muri de foame gladak ad). neted, lustruit gllidan ad}. flamiind, infornetat; biti - a-i fi foame; - sam mi-e foame; - sam kao vuk mi-e o foame de lup gladijator m pov. gladiator gladiti tr. impr! 1. a lustrui; a da luciu 2. amangaia gladovati, gladujem intro impr! a-i fi foame; a flamanzi glagol m gram. verb; pomoćni verb auxiliar; prijelazan - verb tranzitiv; neprijelazan - verb in; tranzitiv glagolskI ad}. verbal; - pridjev participiu; - prilog gerunziu glagoljica f alfabet glagolic glas m 1. voce, glas; zvonak - voce sonora; poznati po --u a cunoa~te dupa voce; prepoznao sam ga po --u l-am recunoscut dupa voce; ne pustiti ni --a a nu sufla nici un glačanje

glasačkI

cuvant 2. (u pjevanju) voce; biti pri --u a fi in voce; u dva --a pe doua voci 3. (gram.) sunet; fonem; znanost o --ovima fonetica 4. (polit.) vot, sufragiu; pravo --a drept la vot; opće pravo --a sufragiu universal 5. (vijest) veste, ~tire; noutate, zvon; pronio se s-a raspandit vesteaizvonul; nema mu ni traga ni --a a disparut, s-a dus 6. (ugled) renume, fairna, reputa\ie; na (dobru) --u celebru, renumit; biti na --u, uživati dobar - a se bucura de reputa\ie 8. (razno) - naroda, - Božji glasul poporului, glasul lui Dumnezeu glasačkI ad}. de vot; electoral; - listić buletin de vot; --o mjesto sec\ie de votare; --a kutija urna de vot; --i stroj ma~ina de vot glasan adj. sonor, tare, rasunator; --sne žice coarde vocale glasilo n organ (de presa) glasiljke f pl. (anatom. ) coarde vocale glasiti intr. 1. a anun\a, a enun\a 2. a spune, a glasui; a suna; koji glasi ovako care spune (sunll) a~a; kako glasi njegov odgovor? care e raspunsul sh? glasnica' f (anatom.) glota; -e pl. anatom. coarde vocale glasnica2 f mesagera, vestitoare glasnik m (pl. -iei) curier; mesager; sol gJasno adv. (cu voce) tare; zgomotos glasnogovornik m purtator de cuviint glasnost f sonoritate glasovanje n votare; tajno - vot(are) secret(a); javno - vot(are) deschisea); - dizanjem ruku vot(are) prio ridicare de maini; staviti što na -

glavar a pune ceva la vot; (s)uzdržati se od - a se abline de la vot gJasovati, glasujem intr. impr! a vota, a merge la urne, a da votul; za koga a vota in favoarea cuiva glaSOVIr m muz. (klavir) pian; pianina glasovit ad). (slavan, poznat) faimos, renumit, celebru glasovnI adj. vocal, sonor; fonetic glatko adv. cu u~urinla, curgator, curent glava f 1. cap; od --e do pete din cap pana-n picioare; udarac --om (u sportu) lovitura cu capul (ln sport) 2. (pamet) cap; creier, minte; bistra - minte ascu\ita; tvrde --e (koji teško shvaća) capa\anos; raditi --om a lucra / a proc eda cu cap; raditi svojom ~om a face dupa capuI sau; znam ga ja u --u il cunosc (eu) bine; šenuti --om a-§i pierde min\ile 3. (život) via\a; iznijeti živu --u a-~i salva viata; nositi --u u torbi a fi in mare pericol; izgubiti --u a-~i pierde via\a, a pieri; dok mi je - na ramenu pana ciind irni sta capuI pe umeri 4. (osoba) cap, ins, persoana; on --om el in persoana; muška - om, barbat; ženska - doamna, femeie; - obitelji capul familiei 5. (stvar u obliku glave); - kupusa capa\iina de varza; - šećera dipa\ana de zaMr 6. (u knjizi; poglavlje) capitol; alineat; (naslovna - pismu) antet 7. (različiti izrazi) biti bez -·e i repa a fi flira cap ~i coada; drži ga kao oko u --i pastreaza-I ca pe ochii din cap; riba smrdi od --e pe~tele de la cap se impute; za to me ne boli - nu ma intereseaza glavar m ~ef, superior

83

glavešina glavešina J iron. ~ef, conduclltor, cap glavica J dim. 1. cap mic, cap~or; (crvenog) luka bulb de ceapa; kupusa capatana de varza; - čavla capul cuiului; - vijka capul ~uru­ bului; - salate capatana de salata 2. colina gliivičast ad}. ln forma de cap; rotunjit, bulbos glavina J augm. cap mare glavni ad}. principal, capital, general; - grad capitala; - broj numar cardinal; - zgoditak lozul cel mare; - kolodvor gara centrala; stan cartier general; - zapovjednik comandant suprem; --a oznaka nota caracteristica, trasatura definitorie; --o lice protagonist, personaj principal; --a rečenica propozitie principala; --o je important e (ea); - stožer (voj.) stat major glavnica J capital; fond; dionička capital aclionar glavnina J voj. grosul fOTlelor armate glavobolja JI. durere de cap 2. Jig. grija, preocupare, bataie de cap glavonožac, -šcii m pl. zoolo cefalopod (Cephalopoda) glavonja m persoana cu cap mare glaviirda J augm. de la glava; cap mare

glazbaJmuzica; komorna - muzica de camera glazben ad}. muzical, de muzica glazbenik m (pl. -Ici) muzicant glazura J (caklina) smalt, email gle! exel. uite!, uita-te!, ia te uita! glečer m v. ledenjak 84

glOdati gledalište n auditoriu; sala de spectacole gledatelj m spectator gledati tr. ~i intro impr! 1. a privi, a se uita; - za kim a urmari (pe cineva) cu privirea; - s visoka a se uita de sus; kriomice - a se uita cu coada ochiului; ne - na fliciind abstraclie de, nelinand cont (de); gledaj tl njega! ia te uit!! la el! gleda kao tele u šarena vrata se ui t!! ca vitelul la poarta noua; prozor gleda na ulicu fereastra d!! spre strada 2. (nastojati) a se str!ldui, a-~i da silinta, a cauta (sl!) 3. (čuvati, paziti) a pl!zi, a supraveghea, a veghea; - djecu a supraveghea copiii; - bolesnika a lngriji (veghea) un bolnav; ne - na što a neglija (ceva) gledište n (motrište) punct de vedere, opinie gležanj m (anatom.) maleola, glezna glib m noroi, nllmol gfibav ad}. (blatan) noroios, ml!!~tinos, mocirIos glicerin m kem. glicerina glina J argill!, lut; pečena - teracota glinen adj. argilos, lutos glista J zoolo vierme; - (gujavica) raml!; trbušna - vierme intestinal; med. sredstvo protiv - vermifug globaJamendl!; penalitate (ln bani); udariti --u a penaliza, a aplica o amend!!; osuditi na --ll a condamna la plata unei amenzi globiilan ad}. global globiti tr. imprf. 1. a amenda 2. Jig. a stoarce, a ~antaja globus m geogr. glob, planiglob glOdalica J teh. (m~ina) frezl! glOdati, glOđem tr. imprj. a roade; a rontai

glOdiivci glodiivci pl. zool. rozl!toare gJl)g m bot. p!lducel (Crataegus monagyna) glomazan ad}. 1. voluminos, gros; corpolent, trupe~ 2. nelndemanatic, stangaci glorifikacija J (uznošenje, veliča­ nje) glorificare glosiir m (tumač riječi) glosar glfth ad}. surd; - od rođenja surd din na~tere; - na jedno uho surd de o ureche; praviti se - a face pe surdul; u --o doba noći ln miez de noapte, ln plinl! noapte gluhoća J surzenie glUhonijem ad}. surdomut gluma J (dramska umjetnost) arta dramaticl!; - bez riječi pantomiml! glumac m actor, artist dramatic; kazališni - actor de teatru; filmski actor de film glumački adj. de actor; de artist glumica J actritl! glUmiti imprf. a juca, a interpreta (un roI) glup ad}. prost, tampit; neghiob, bleg glupača J proastl!, toantl!, dobitoacl! glupan m prost, tampit, neghiob glupost J stupiditate, prostie; --i! ne vjerujem ni riječi! prostii!, nu cred o iota! glJiva J bot. ciupercl! (Fungus); jestiva - ciupercl! comestibill!; otrovna - ciupercl! otrl!vitoare; bratilloviti --e a culege ciuperci gljivica J dim. ciupercull! gmaz J (pl. gmazovi) zool. reptila gmizati intro imprj. (o gmazovima) a mi~una; a se tari gmizavac m (pl. -avci) lingu~itor, lingl!u

gOdina gnijezditi se impr! a-~i face cuibul, a se cuibl!ri gnijezdo n cuib gnoj m 1. gunoi; bl!ligar; stajski lngrl!~amant natural 2. patal. puroi, coptura gnojenje n (patal. ) supuralie gnojidba Jagr. fertilizare a pl!mantului gnoseologija J fil. (teorija spoznaje) gnoseologie gnusan ad}. murdar, sordid gnusoba J murd!!rie, jeg gnušanje n aversiune, repulsie, oroare gnUšati se imprf. (čega) a avea oroare (de ceva) gnjaviitor m Jam. pisl!log, cicl!litor gnjavaža J Jam. (dosađivanje) pis!llogeal!!, cicl!leall! gnjev m (ljutina, srdžba) manie, furie, indignare gnJida J lindinl!, ou de p!lduche gnjilež m putregai, putreziciune gnjiljenje n putrezire, putrefaclie gOJio adj. putred, mancat de viermi gOJiti, gnjijem intro imprf. a putrezi goblen m goblen gOd! m (pl. godovi) 1. (godišnjica) aniversare; (blagdan) sl!rbl!toare 2. bot. inel de cre~tere (la arbori) god 2 v. dokle -, gdje -, kad-, što-, tako-, koliko -, kakav god. = godina an godina J an; sunčana - an astronomic; školska - an ~colar; prijestupna - an bisect; Nova - Anul Nou; sretna Nova -! La mulli ani!; do --e, iduće --e anul viitor, la anul; za --u dana ln timp de un an; iz --e u --u din an ln an; koliko ti je --a? cati ani ai?; njemu 85

godišnjak je 30 --a el are 30 de ani; poslovna - exercitiu financiar; tekuća anul curent; pred dvije/tri --e acum (inainte cu) doi/trei ani; on je mojih godina el e de varsta mea; u najboljim je godinama la cei rnai frumo§i ani; biti u godinama a fi in varsta gOdišnjak m 1. (ljetopis) anuar 2. (životinja) animal de un an gOdišnji adj. anua1, de un an; --a otplata plata anua!!!.; - odmor concediu (anual) de odihna; --e doba stagiune; trg. - zaključak bilant financiar anual gOdišnjica f aniversare gOdište n 1. promotie; an de studii; contingent 2. (časopisa) anuar gOditi intr. impif, (komu što) a placea, a face placere gojan adj. (ugojen, debeo) gras; ingra§at gojenac m elev intern; - vojne akademije elev de §coala militara gojiti tr. impif, 1. (uzgajati) a cre§te (animale ); - biljke a cultiva plante 2. (toviti) a se ingra§a goll adj. 1. gol, dezbracat 2. figo pur, adevarat; - kao od majke rođen in costumul lui Adam; --e glave cu capul gol (descoperit); --a istina adevarul gol (-golut), purul adevar gol2 m sport gol, punct marcat; postići - a inscrie I a marca un gol golem adj. mare; imens, enorm, colosal; vast; --a nevolja necaz mare glllet f loc gola§ (in munti) golf m sport golf golišav adj. 1. (gol) gol, neimbracat 2. (bez perja) fara pene, gola§ gIlIman m sport (vratar) portar

86

gorčiti

golobrad ad}. imberb, filra barba, span gologlav adj. cu capul gol, descoperit goloruk ad}. (bez oružja) cu mainile goale; neinarrnat golotinja f goliciune, nuditate gIlIiib m zoolo porumbel (Columba); divlji - turturica, turturea; - peči­ nar porurnbel-de-stanca; - listonoša porumbel voiajor; figo --e moj dragul meu golilbarnik m porurnbar gombač m (gimnastičar) gimnast gomila f 1. gramada, morman, maldar 2. multirne, masa gomilati tr. impr! 1. a ingramadi 2. a aduna, a strange; a acumula gomolj m bot. bulb, tubercul gomoljika f bot. trufil gondola f gondola gondolijer m gondolier goniČ m vacar, pazitor de vite goniti tr. impr! 1. (tjerati) a mana, a indemna 2. (progoniti) li (iz)goni, a alunga 3. (poticati) a incita, astimula gora f 1. munte 2. padure gorak (gorki) adj. amar; --rke suze lacrirni amare; --a čaša cupa amara; -orka istina adevar amar; - kao pelin amar ca pelinul goranin m muntean, persoana care locuie§te la munte gorčati intr. impr! a se amar!, a deveni amar gorčica f mu§tar gorčikaf bot. susai (Soncus oleraceus) gorčina f amareala, amaraciune gorčiti tr. impif, a amari, a produce amareala

gord gord ad}. (ponosan) mandru, falnic; orgolios gordost f (ponos) mandrie, orgoliu gllrel adv. sus, deasupra, in sus, colo sus; - spomenuti sus-mentionat gllre2 adv. comp. de la zlo; rnai rau; utoliko - cu atat rnai rau; sve - i din ce in ce rnai rau; bolesniku ide na - starea bolnavului se inrautate§te (se agraveaza) gorenje nardere gllri ad}. compr. de la zao; rnai rau gorila m zoolo gorila (Gorilla gorilla)

goriv ad}. combustibil; -a drva lemn de foc gorivo m combustibil, carburant; tekuće - combustibil (carburant) lichid gorjeti, -rim intr. impr! a arde; između dvije vatre a fi intre ciocan §i nicova!!!; - od želje a arde de dorinla ... gorko adv. cu amaraciune, amarnic gornji ad}. de sus, superior; - grad ora§ul de sus goropadan ad}. (bijesan) impetuos; irascibil; furios goropadnica f femeie furioasa, irascibila gorostas m uria§, gigant, colos, titan gorovit ad}. muntos, montan gorski adj. 1. (brdski) de munte; lanac lant de munli 2. (šumski) [orestier, de padure gorštak m muntean goruć ad}. arzator, fierbinte; aprins, in flacari; --e pitanje chestiune I problema arzatoare gorUšica f (bot.) Jpu§tar (Eruca sativa); (začin) mu§tar gosp. = gospodin dl (= domnul)

gostioničarka

gospa f hypo de la gospođa; stapana casei; doamna; Blažena - Maica Domnului gospin ad). al doamnei, al stapanei Gllspod m - (Bog) Domnul gospOda f coli domni gospodar, -ara m stapan; gazda, stapan al casei; propri etar; patron; on je svoj - el e propriul lui stapan gospodArica f stapana, propri etara; patroana; doamna gospodariti intr. impif, 1. a domina, a guverna, a stiipani, acomanda 2. a se ocupa de gospodarie, a gospodari gospOdarski ad}. 1. de stapan, de patron 2. (privredni) economic gospodarstvo m 1. stapanire, dominatie 2. economie, gospodarire gospodin m domn gllspodskil ad}. de domn, de boier, boieresc, nobiliar; somptuos gospodski2 adv. ca un stapan, boiere§te; magnific, somptuos gospodstvo n domnie; Vaše - Domnia voastra (Dvs. ili Dv.) gospođa f doamna, stapana, cucoana; (supruga) solie gospođica f domni§oara, cuconitii gost m musafir, oaspete, invitat; vizitator; nezvan - nechemat, intrus; pozvati u --e a invita in casa sa; svakoga --a za tri dana dosta a treia zi invitatul se pune la munca gostinski ad}. de musafiri, de oaspeti; --a soba camera de oaspeli gostionica f 1. han 2. restaurant gostioničar m 1. hangiu 2. carciumar 3. propri etar de restaurant gostioničarka fhangita 87

gostiti gostiti tr. impif, a ospllta, a trata, a cinsti; a gllzdui gostoljubivadj. ospitalier, primitor gostoljubivost lospitalitate; pružiti - a oferi ospitalitate; zahvaljujem na --i multumesc pentru ospitalitate gostovati, gostujem 1. tr. impif, a gllzdui, a ospllta 2. intr. impif, a fi musafir, a fi invitat gOšća I invitat1l gošćenje nospitalitate, receptie gotički adj. arhit. gotic gotovadj. 1. (svršen) gata, terminat; indeplinit, fllcut; ja sam - eu sunt gata; - čin fapt implinit; --a stvar lucru fllcut; htjeti doći na --o a vrea sll vinll cand totul e preglltit; 2. (spreman) preglltit (pentru), dispus sll; - novac bani pe§in, numerar; u --u pe bani ghea\lI; biti - a fi pierdut; duga bolest, smrt --a boalil lungll, moarte sigurll gotoviin m tr!intor; parazit gotovina I bani gheatll (numerar, pe§in); - u blagajni fond de rulment gotovo adv. gata; sve je - totul e gata; - je! e gata!; i -! ajunge!, destul! govediir m boar, vllcar; prezir. Mdllran govedarstvo n cre§terea vitelor (cornute) govedina I came de vit1l govedo n animale bovine; vite l govor m 1. vorbire, cuvant; dar --a elocvent1l; sloboda --a libertate a cuvantului; pogreška u --u gre§ealll de limM 2. (narječje) dialect, grai; idiom 3. discurs, cuvantare; alocutiune; pozdravni - dis-

88

gršbljati cUrs de salut; (o )držati - a tine un discurs 4. (razgovor) vorM, conversatie; bilo je lotome --a a fost vorba §i despre asta; ni --a in nici un caz; nije vrijedno --a nu merit1l sll vorbe§ti (despre asta) govorancija I reg. lam. discurs lung §i plictisitor govorenje n vorbire, discurs, conversatie govoriti 1. intro impif, a vorbi; a conversa; - književnim jezikom a vorbi corect (sau elegant); - o čemu a vorbi despre ceva; općenito a se tine de generalitlIti kao iz knjige a vorbi ca din carte 2. tr. a vorbi, a spune, a zice, a rosti; - strani jezik a vorbi o limM strllinll; - lekciju a spune lectia 3. (imprs. ) govori se se vorbe§te, umblll vorba . govorkati tr. impif, a §u§oti, a murmura; a fiec1iri, a trllncllni; (imprs.) govorka se se §u§ote§te, umblll zvonul govorljivadj. vorMret, guraliv, bun de gurll govorni adj. de vorbire; de limM; organ organ al vorbirii; - jezik limM vorbitll govornica I tribunll; amvon; (javna) telefonska - cabin1l telefonicll govornik m (pl. -ici) orator; conferentiar govorništvo n elocventil; retoricil gozba lospiltare, petrecere; banchet grabež m pradll, jaf, talhme grabUljiv adj. rApitor, de pradA; rapace grabiti tr. impif, (pljačkati) a apuca, a in§fllca; a fura, arApi grabljati tr. impr! a grebla

grablje grablje I greblA grabljivica I (zaal. ) (ptica) - pasilre rilpitoare grabljivost Irapacitate, aviditate grabovadj. de carpen gracija I (dražest) gratie, drAglllil§enie graciozan adj. grati os, plin de gratie gridl m ora§; - Zagreb orR§ul Zagreb; glavni - (države) capitalll, metropolA griid2 m (tuča) grindinA; pada cade grindina gradacija I (stupnjevanje) gradatie gradić m dim. de la grad; orli§el, !arg gradilište n §antier gradina I ruine, dllramllturi ale unui ora§ graditelj m constructor graditi tr. impr! 1. a zidi, a cilIdi, a construi 2. a crea, a f1Iuri, a face griidivo n material (de constructie) gradnja Iconstructie; construire, edificare gradonačelnik m (pl. -iei) primar (al unui ora§) gradski adj. orA§enesc, urban, de ora§; --a općina, --o poglavarstvo municipalitate; --a četvrt cartier; - promet trafic orA§enesc građa I material de constructie građanin m (pl. -anI) 1. cetAtean 2. orA§ean 3. burghez građanka I 1. cet1lteanA 2. orA§eancA 3. burghezlI građanski adj. 1. civil, civic; --o pravo dreptul civil; - brak c1isAtorie civilA; - rat rllzboi civil 2. citadin, urban 3. burglIez grilđanstvo n 1. cetAtenie 2. call. populatie (a unui ma§) 3. burghezie

griimzivost građenje

n constructie, construire,

edificare građevinar

m v. graditelj n arta de a construi,

građevinarstvo

arhitecturA građevinski

adj., građevni adj. de constructie, edilitar gracem m (slovo) grafem grMlčar m artist grafic grafički adj. grafic; - znak sernn grafic grafija I (način pisanja) grafie grMlka I artA graficA grMlkon m (dijagram) grafic, diagramA grafit m grafit grafolog m grafolog griih m bot. fasole (Phaseolus vulgaris); zeleni -, - rogačić fasole verde graja I larmA, zarvA, t1IrAboi; scandal gniknuti, graknem intr. pr! 1. a scoate un croncllnit 2. figo a striga, a scoate un strigAt; graknu mi srce od radosti irni tresare inima de bucurie graktati intr. impif, v. graknuti gram m gram gramatički adj. gramatical, de gramaticA; --s pogreška gre~alA gramaticaiA gramatika f gramaticA gramofOn m gramofon grilmofOnski adj. de gramofon; --a ploča disc de gramofon gramzivac, -:i:loca m om lacom, om avid gramziviist I 1. lAcomie, nesat; aviditate 2. cupiditate

89

grana grana J 1. ramurli, creangli, cracli 2. bran§li, domeniu, ramurli; - znanosti domeniu al §tiintei 3. (anat.) brat; - rijeke brat al unui rau; ruke metacarp; - stopala metatars graniinje n ramificare granatajvo}. grenadli; ručna - grenadli de manli grančica J dim. de la grana; crengutli, rlimuricli grandiozan ad}. (veličanstven) grandios, mliret; impunlitor grandomanija J megalomanie granica J 1. frontierli, granitli, hotar 2. limitli, margine, caplit graničiir m gri1nicer graničiti intr. impr! a se mi1rgini, a se invecina granični ad}. de frontieri1, de graniti1; limitrof; - kamen bornli de frontieri1; --a crta !inie de demarcatie graničnik m borni1 de frontieri1 granit m miner. granit granulacija f (pretvaranje u sitna zrna) granulatie granilliim m patoI. granulom granuti, granem intr. pr! a ri1si1ri, a se ini1lta granje n coli. rlimuri§, crengi pl. grašak m (pl. -šci) bot. mazi1re (Pisum sativum) graševina J specie de vin alb, grasi1 (de) gratis adv. (besplatno) gratis, gratuit gravidniist m (trudnoća) graviditate gravira J (rezbarija) incizie, ti1ieturi1; gravurli gravirati, graviriim tr. (urezivati) a graya

90

grebenast gravis m gram. accent gray gravitacija J (sila teža) gravitatie grb m (pl. grbovi) stemi1, blazon grba J cocoa§i1; gheb grbača J šal}. spinare, spate, carci1; imati mnogo godina na --i a avea multi ani (in spate) grbav ad}. coco§at, ghebos; incovoiat grbavac m coco§at g'i'baviti se impr! a (se) garbovi, a deveni coco§at grbin m vant de sud-vest grbiti se imprf a se inclina, a se apleca; a se indoi grbonja m coco§at grcati intr. impr! (gušiti se) a respira cu dificultate, a se sufoca grč m patoI. carcel; convulsie, spasm; crampi1 grčenje n contractie (a mu§chilor); chircire grčevit ad}. convulsiv, spasmodic grčiti tr. impr! a se strange, a se contracta Grčkii J geogr. Grecia grčki 1. ad}. grec; - jezik limba greadi, greaca 2. adv. grece§te, in greacli; govoriti - a vorbi grece§te / greaca grditi tr. impr! 1. a mustra, a dojeni 2. a injura, a insul ta grdnja J 1. injuri1turli 2. jignire, injurie grdoba JI. uratenie 2. slutenie; anomalie; monstruozitate grdosija J 1. monstru 2. figo colos, uria§, gigant greben m 1. (gornji dio brda) coamll, creasti1 (de munte) 2. (stijena u vodi) stanci1 (ie§iti1 din api1)

grebenast ad}. crestat, cu creastli grebenati tr. impr! a carda, a dliri1ci, a piepti1na (iani1, in) grebotina J zgarieturi1, cicatrice greda J 1. grindli; poprečna - traversi1 2. figo nije - n-are importantli gredica J dim. de la greda; grindli subtire grehOta J (šteta) paguhli, daunli, stricliciune; - je i sramota e o ru§ine (mare) Grenland m geogr. Groenlanda grepsti, grebem tr. impr! 1. a zgaria 2. a rlizui, a rade 3. a se sclirpina grešan ad}., grješan ad}. pi1ci1tos; vinovat; culpabil greška J, grješka J gre§ealll; eroare; vinli; tiskarska - gre§eali1 de tipar; pravopisna - gre§ealli de ortografie greškom adv., grješkom adv. gre§it grgeč m biban (Perca fluviatilis) grgljati intr. impr! (ispirati grlo) a face gargarli grickati tr. impr! V. griskati grijiič m calorifer, inclilzitor grijiinje n inclilzire; incalzit grijati, -jem tr. §i intr. impr! a inci1lzi, a face cald grijeh m (pl. grijesi) pacat; vinli, gre§ealll; smrtni - gre§ealli fatali1; (u)pasti u - a cadea in pacat griješiti intr. imprf (pogriješiti) a pi1ci1tui, a gre§i; a se in§ela grimasa J grimasi1 grimiz m (boja) carmin, purpuri1 grumzan ad). (ljubičastocrven) purpuriu; de purpura gripa J patoI. gripa

grob gripiizan ad}. gripat; gripal griskati tr. impr! a rontai gr1va J coama • griz! m mu§clituri1; pi§caturli; intepiHura grizZ m reg. (krupica) flirama gr1ža J patoI. (dizenterija) dizenterie grižnja J roadere; - savjesti remu§cari de con§tiintll Grk m grec grk ad}. (gorak) amar Grkinja J grecoaici1 grkljan manatom. gatIej; laringe; upala --a laringitli grkoistočni ad}. (greco-) ortodox grko katolik m greco-catolic (de rit bizantin) grIat ad}. 1. cu voce puternic1l2. figo (rječit, govorljiv) glilllgios, locvace grleni ad}. de gat, gutural; lingv. gutural; - suglasnik consoana guturalli grlica J zDol. turturea, turturicli (Streptopelia turtur) grliti tr. impr! a imbrati§a, a strange in brate grIo n (anatom. ) gat, gatlej grlobolja J dureri in gat grljenje n imbrllti§are, strangere in brate grm m (pl. -ovi) arbust, tufli; Jig. u tom --u leži zec aici e buba grmjeti, grmim intr. impr! a tuna, a bubui; grmi tunli grmljavina J tunet; bubuitura grmlje n coli. tufi§, tuflirie gro m (glavnina) grosul (armatei etc.) grob m mormant, groapa; - neznanog junaka mormantul soldatului necunoscut; on je već jednom no91

grobar gom u --u el e deja cu un picior in groapl! grobar m gropar gr6blje n cimitir grobnica J mormant; cavou, cript grof m (pl. grofovi) conte grofica J contesl! grohot m hohot de ras, zgomotos; rasete pl.; --tom se smijati a rade cu hohote grohotan ad}.; - smijeh hohote de ras; udariti u - smijeh a izbucni in hohote de ras groktati intr. impr[. a grohl!i gr6m m (pl. gromovi) trlisnet, tunet; neće - u koprive soiul rliu nu piere gromada J grlimadli, masli gromko adv. cu voce tunlitoare, glilligios gromobran m paratrlisnet gromoglasan ad}. tare, cu voce tare grosist m (trgovac na veliko) angrosist, en gros grM m pov. gro§, Il!scaie; ne vrijedi ni (dva) --a nu face nici o para chioarli groteska J lit. grotesc groteskan adj. grotesc groza J groazli, spaimli gr6zan ad}. ingrozitor, inspllimantlitor; oribil, feroce grozd m (pl. grozdovi) ciorchine; ciorchine de strugure grozdast ad}. cu ciorchini, in formli de ciorchini groziti se impr[. (osjećati grozu) a avea oroare de, a fi cuprins de groazli groznica J patal. febrli, temperaturli; imati --u a avea febrli grozničav ad}. febril, infrigurat

92

gUbica gr6zno adv. groaznic, ingrozitor, oribil, inspliimantlitor grozota J 1. groazli, grozlivie 2. atrocitate grozovit ad}. 1. oribil 2. atroce gr6žđe n call. struguri pl.; suho stafide pl. grožđice J stafide pl. grub ad}. 1. grosolan, ordinar 2. dezagreabil, nepllicut grubijan m bMliran, mojic grubijanstvo n grosollinie, mojicie grubo adv. nepoliticos; dur, grosolan; cu mojicie, ca un blidliran grubost J grosollinie, mojicie grilda J bulglire; - snijega bulglire de zlipadli grildati se impr! a se bate cu bulgliri de zlipadli grudi J pl. piept; san, mamelli grudnjak m sutien grudobran m parapet grumen m bucatli; - zemlje bulglire de pl!mant; - soli grliunte (bob) de sare grumenčić m dim. bucliticli grunt m reg. (zemljište) teren agricol , grontovnica J (zemljišne knjige) cadastru, carte funciarli grupa J (skupina) grup; grupll grupirati tr. (svrstavati) a grupa grošati se impr[. a se prinde; (o krvi) a se coagula gruševina J corasli1 Gruzija J geogr. Georgia gruzijski ad}. georgian gilba J (patal. ) leprli gilbav ad}. lepros; --a žaba broascli-raioasli gilbavac m lepros; chelbos gilbica J bot, rat

gubitak gubitak m (pl. -iei) pierdere, paguM, daunli; prejudiciu, privatiune; - povjerenja discreditare; raditi s --tkom a lucra in pierdere; - vremena pierdere de timp gubiti tr. impr[. a pierde; - boju a se decolora; - vrijeme a pierde timpul; - nadu a pierde speranta, a dispera; - svježinu a (se) ofili gubitnik m persoanli care pierde la joe gubljenje n pierdere gudač m violonist gudački ad}.; - orkestar orchestrli de coarde; - instrument instrument cu coarde gudalo m muz. arcu§ gudjeti, gudim intro impr[. a canta la un instrument cu coarde gudura J tinut stancos, pietros gugutka J turturicli (Streptopelia decaocta) guja J zool. (zmija) §arpe veninos gukati, gtičem intro impr[. aganguri, a ugui guknuti intr. pr! v. gukati gillaš m gula§ gUliti tr. impr[. 1. (kožu) a jupui, a despuia 2. (voće) a coji; a dezghioca, adecortica gUma J l. cauciuc 2. gumli, radierl!; - za brisanje guml! (de §ters); žvakaća - gumli de mestecat 3. (autom.) vanjska - (na kotaču) anvelopl!; unutarnja - camerli gilmast ad}. ca (de) cauciuc gumirati intro a cauciuca gumica J dim. de la guma; - (za brisanje) gumitli de §ters gunđati tr. impr! (brundati) a bomblIni; a mormlii; a marai

gUšav

gungula J reg. 1. (metež) glilligie, larml!, tlirl!boi 2. (tučnjava) incliierare, ceartli cu Mtaie gunj J invelitoare guranje J 1. impingere 2. inghesuiaIli, imbulzealli gurati tr. impr! a impinge, a inghesui; a bl!ga, a indesa; - gurati se a se inghesui; a da din coate, a se imbranci gurman m (sladokusac) gurmand, manclicios, lacom gilrmanski ad}. de gurmand gilmuti, -mem tr. pr! a da un branci, a izbi gurnjava J 1. inghesuialli, imbulzeall!, aglomeratie 2. zarvli, glilligie gusak m (pl. -sei) zool. gascan; mladi - boboc (de gascl!) gusar m pirat, corsar, hot de mare gusarica J vas pirateresc gusjenica J zool. omidli gilska J l. zoolo gascli (Anser) 2. (noćna posuda za bolesnike) ploscli (pentru bolnavi) gilslač m muz. cantliret la un instrument cu coarde guslar m Jolkl. cantliret la guslli gUslati intr. impr! a canta la gusll! gusle J pl. Jolkl. muz. gusll!; to su druge --e asta-i altl! mancare de pe§te gilsnuti se impr[. 1. a se ingro§a 2. a se condesa, a se indesa gust ad}. 1. des 2. gros, dens 3. strans, compact gustjeti impr! a deveni des gustoća J 1. desirne, densitate 2. consistent!! gUša J patol. gu§li gušavad}. gu§at 93

gUšče

gušče n boboc de gasca gušiti tr. impr! 1. a sugruma, agatui 2. a inabu~i, a asfixia, a sufoca gušter m zoolo ~oparla, gu~ter (Lacerta) gušterača anatom. pancreas gutiinje ninghilire, ingurgitare gutati tr. imprj. 1. a inghili, a infuleca, a dev ora; - riječi a manca cuvintele; - očima a manca, a sorbi din ochi 2. figo a indura, a rabda, a suporta gutljiij m inghilitura; du~ca

94

Gvineja gutnuti, -tnem tr. pr! 1. a trage o du~ca 2. a inghili dintr-o data / dintr-o sorbitura guvernanta f (odgajateljica) guvernanta guverner m guvernator gOz m vulgo fesll guzica f vulgo cur guzičiir m vulgo homosexual gOžva f mullime, gloata gužvati tr. impr! 1. a mototoli a boli 2. a se imbulzi ' Gvineja f geogr. Guineea

hereza

H H,hnH,h hai = hektar m hectar hall exel. ah! ha! hajde! exel. vino!, sa mergem!; - sa mnom vino cu mine; - odavde! afara!, ie~i! hajdemo! exel. 1. sa mergem!; dalje! sa continu1lm, sll mergem mal departe 2. haide!, hai hajdučki adj. haiducesc, de haiduc hajduk m haiduc, razvrlItit hlljka f blltaie, goanll haker m in! hacker hala f (dvorana) hala halabuka f (vika, buka) galllgie, zarva, vacarm; taraboi ha~~pljiv ad}. (pohlepan, proždrljiV) vorace, lacom, mancacios hlIlo! exel. (na telefonu) alo! halogeni ad}. kem. halogen halucimicija f (priviđenje) halucinalle hlllva f arij. halva haljina f haina, ve~mant; rochie; kućna - capot ham biir m ori}. (žitnica) hambar Hamburg m geogr. Hamburg hamburger m hamburger hangiir m hangar hapsiti tr. imprj. v. uhititi hapšenje n V. uhićenje hariič m pov. bir, tribut harati tr. imprj. a prada, a jefui, a devasta harem m harem hllrfa f harpa haringa f zoo l. V. sleđ

harlekin m arlechin f armonie harmonika farmonica, acordeon; usna - muzi cula harpun m harpon hašiš m ha~i~ havarija f (teška nesreća) avarie HE = hidroelektrana centrala hidroelectrica hebrejski ad}. ebraic hedonizam, -zrna m hedonism hegemonija f (prevlast, dominacija) hegemonie hej! exel. hei!, ehei!, ascultll! heksametar, -tra m lit. (stih od šest diakrilskih stopa) hexametru hektiir m hectar hektolitar, -tra m hectolitru Helada f geogr. pov. (Grčka) Elada helenski ad}. elenic helij m kem. heliu helikopter m aeron. elicopter helioterapija f med. helioterapie hematologija f med. (znanost o krvi) hematologie hemisfera f (polutka) emisfera hemoglobin, -ina f med. hemoglobinll hemoroidi m pl. patal. hemoroizi pl. hendikep m handicap, impediment heraldika f (znanost o grbovima) heraldicll herbiirij m ierbar Herceg Bosna f geogr. (=Bosna i Hercegovina) Bosnia ~i Hertegovina Hercegovac, -ovca m locuitor din Hertegovina Hercegovina f Het1egovina heretik m (krivovjerac) eretic hereza f (krivovjerje) erezie harmoničnost

95

herkulski herkulski ad}. (divovski) hereulean hermafrOdit m (dvospolac) hermafrodit hermetičan ad}. ermetie heroin m (opojna droga) heroina heroj m erou her6jstvo n (junaštvo) eroism herpes m patal. herpes heterogen ad}. (nejednak, raznovrstan) heterogen hibrid m (križanac, mješanac) hibrid hidrant m hidrant; protupožarni gura de incendiu hidrauličan ad). hidraulic; -očna kočnica franli hidraulicli hidroavion m aeron. (hidrozrakoplov) hidroavion hidrocentrala f hidrocentrala higijena f igiena higijenski ad}. igienica hihot m chicot hijiit m gram. (zijev) hiat hijena f zoolo hiena (Hyaena) hijerarhija f ierarhie hijeroglif, -ifa m hieroglita hiljada f v. tisuća Himalaja f geogr. Himalaia hlmnafimn hiperbola f hiperbola hiperprodukcija f supraproductie hipersenzibilan ad}. (preosjetljiv) hipersensibil hipertrofIja f hipertrofie hipnotizirati tr. a hipnotiza hipn6za f hipnoza hipodrom m hipodrom hipofiza fanatom. hipofiza hipohondar, -dra m (umišljeni bolesnik) ipohondru

96

hladnokfvnOst hipohondrija f ipohondrie hipokrizija f (licenIjerstvo) ipocrizie hipoteka f ipoteca hipotekiirni ad). ipotecar; --rna banka banca de credit ipotecar hipotenuza f geom. ipotenuza hir m (pl. hirovi) (mušica) capriciu, toane pl. hirovit ad}. (mušičav, ćudljiv) eapricios, ciudat, eurios hirovitost fbizarerie, eiudatenie histeričan ad}. isteric histologija f med. (znanost o tkivima u organizmu) histologie historija f (povijest) istorie historijski ad}. (povijesni) istoric hit m (šlager) hit, ~lagar hitan ad). presant, urgent, grabnic; u naročito --tnim slučajevima in eazuri de maxima urgenta hitar ad). (brz) repede, rapid; ager hitati intr. impr! (žuriti se) a se grabi, a se pripi hItno adv. repede, rapid, urgent hitnoća furgenta hItnost furgenta hlače f pantaloni pl. hladan ad}. 1. reee, raeoros 2. figo (neosjetljiv) reee, indiferent; --dno oružje arma alba hladetina f gelatina hladiti tr. impr! a raci, a face sa raeeasc1i; a rlieori hladno adv. la rece, cu ealm; cu raceala, cu indiferenta hladnoća fracoare, frig hladnokrvno adv. cu sange rece, stapanire de sine hladnokrvnost f sange reee, stapanire de sine

hliidnjiik hliidnjiik m 1. frigorifer 2. autom. radiator hladovina fracoare, loe racoros hlađenje n racire hlapiti intr. impTj. a se evapora hlapljenje n (isparivanje) evaporare hh!piti intr. impTj. (za čim) a fi avid (dupa ceva); a arde de dorinta hljepčić n dim. paini~oara, painica hmelj m bot. hamei (Humulus lupulus)

HNK = Hrvatsko narodno kaza. lIšte Teatrul National eroat hilbi n (omiljena razbibriga) predilectie; hobby hobotnica f zoolo earaeatit!t (Octopus vulgaris)

hOd m (hodanje) mers, pas; tri sata -·a trei ore de mers; ubrzani mar~ fortat h6diinje n 1. mers, umblet 2. plimbare h6dati intr. impTj. a umbla; - na prstima a umbla in varful pieioarelor hMnik m (pl. .iei) eoridor, euloar, gang; - na stupove galerie, colonade h6dnja f (vo}.) maq hodočasnik m (pl. ·ici) pelerin, hangiu hodočastiti tr. impTj. a umbla in pelerinaj hodočiišće n pelerinaj hOkej m - na ledu hoehei pe gheata hilmogen ad}. omogen homonim m gram. omonim homoseksualac, -Ica m homosexual honoriir m onorariu, retributie hilnoriirni ad). retribuit; onorifie, de onoare

hrliniti honorirati tr. impr! (novčano) a retribui, a-i plati onorariu hOp! exel. hop!, hopa! hOrda f hoarda horizont m (obzorje) orizont hilrizontiilan ad). (vodoravan) orizontal hormon m hormon horoskop m horoseop hortenzija m bot. hortensie (Hydranga hortensia)

hotel m hotel hotelijer m hotelier hotelijerstvo nindustrie hoteliera hOtelski ad). hotelier, de hotel hiltimice adv. intentionat, voit, dinadins hiltimičan ad}. intentionat; premeditat hrabar ad}. eurajos, indraznet hrabriti tr. impr! a incuraja, a imbarbata hrabro adv. cu curaj, cu barbatie hrabrost f curaj, bravura, vitejie hram m (pl. hramovi) templu; biserica hramati, hramljem intr. impTj. a ~ehiopata

hrana f hrana, alimente pl., produse alimentare; - za topove came de tun; držati (koga) na --i a avea (pe cineva) in pensiune; primiti koga na stan i --u a tine pe eineva in pensiune completa; opskrbiti -·om a aproviziona hranidbeni ad}. nutritiv hranitelj m persoana care asigura subzistenta euiva, sustinlitor (al familiei) hraniti tr. impr! 1. a hrani, a alimenta; a da de mancare 2. (izdržavati) a intretine 97

hrlmjiv hranjiv adj. hranitor; nutritiv; --a vrijednost valoare nutri tiva hranjivost f valoare nutritiva hrlipavadj. 1. (neravan) grunturos, aspru 2. (promukao) ragu~it, spart hrast m bot. stejar (Quercus) hrastovina f (lemn de) stejar hf-čak m zoolo harciog (Cricetus cricetus) hrđa f rugina hrđav adj. ruginit hrđati tr. impr! a rugini, a prinde rugina hren m bot. hrean (Cochlearia armoracia) hrenovka f crenvur~t hrid f stanca (ascutita) hridina faugm. de la hrid; stanca mare hripavac m patal. tuse convulsiva hi-liti intro impr[. a se grlibi; a veni in fuga hrom adj. ~chiop hrpa f 1. (gomila) grlimadli, morman, maldlir 2. (gomila ljudi) multirne, puzderie hi-pteni adj. anatom. , dorsal, vertebral; --a kost coloana vertebrala hrskati tr. impr! a rontai; a !rosni hrskav adj. crocant hrskavica fanatom. cartilagiu; zgarci hrt m (pl. hrtovi) ogar hrupiti intr. impr[. a da buzna, a navlili hrušt m zoolo clirabu~ (Melolontha vulgaris) hrvanje n lupta; incliierare, cearta hrvaština f limba croata Hrvat mcroat Hrvatica f croatli 98

humanizam hrvati se impr! a se lupta hrvatofil 1. adj. croatotil 2. m croatotil hrvatožder mcroatofob Hrvatska f Croatia; Republika Republica Croata hrvatski 1. adj. croat; - jezik limba croata, croata; prevesti na - a traduce in croata 2. adv. in croatli; govoriti - a vorbi croata Hrvatsko primorje n geogr. litoralul croat htijenje n vointli, vrere htjeti, hOću tr. ~i intro impr! a vrea, a voi; a avea pofta (sli), a dori; htio, ne htio I hoćeš, nećeš vrei, nu vrei; ne ću mu ništa n-am sa-i fac nici un rau; što hoćeš? ce vrei? I ce dore~ti?; baš je htio izaći tocrnai era sa iasa; sad hoće, sad ne će ba vrea, ba nu vrea; kad se hoće, sve se može cand vrea, totul eposibil HTV (Hrvatska televizija) Televiziunea croata huk(a) f (vika, dreka) zgomot; zarva; - i buka vacarm infernai hukati, hučem intr. impr[. 1. a sufla ln pumni 2. a respira cu greu, a gafiii huligan m huligan, vagabond huliti tr. ~i intro a huli, a blasfema; a def11ima; a pangliri hulja fticalos, netrebnic, pramatie hum mcolinli, movila hilman adj. (čovječan, ljudski) uman humanist m umanist humanistički adj. umanistic humanitaran adj. (dobrotvoran) umanitar humanizam m umanism

hilmanost hilmanost f (čovječnost) umanitate, omenie humor m umor humorlstičan adj. (duhovit, šaljiv) umoristic humus m humus hunta f; vojna - huntli militara hunjavica f patol. guturai hilškač minstigator, atatlitor, provocator; ratni - atatator la razboi huškati tr. impr! a insti ga, a provoca, a atata hvala fl. elogiu, lauda 2. -! muIturnesc!, mersi!; -Ijepa, -Ijepo, najljepša (Vam) - (Vli) multumesc frumos I foarte mul!; - Bogu! Slava Domnului!

hvoja hvalilac m 1. lingu~itor 2. Iliudaros; fanfaron hvalitelj mlaudator hvaliti tr. impr! a lauda, a-i aduce elogii, a elogia (solemn) hvat m (mjera) dozli, priza hvataljka f cle~te; maner, coada hvlitati 1. tr. impr! a prinde, a apuca; a in~f11ca; a cuprinde; - zupce a angrena; - kraj s krajem (abia) a lega doua in tei; hvata me san mli prinde I irni vine somn; jeza me hvata ma cuprind fiorii, mli cutremur 2. a inte lege, a pricepe hvatati se (držati se) a se prinde, a se aglita; mrak se hvata se-ntuneca, se-nnopteaza hvoja framura, creanga

99

'ikakav

I I, i n l, i iconj. §i iako conj. de§i, cu toate dl; - nije više mlad, dobar je trkač cu toate cll nu rnai e tanllr, este un bun alerglltor 'ičiji adj. al cuiva, al oricui ići, 'idem intr. imprf. 1. a merge, a umbla 2. a pleca, a se duce; - po koga a merge sll caute pe cineva; idite po liječnika duce\i-vll dupli doctor; - komu na ruku a ajuta pe cineva; ne ide mu u glavu nu-i intrll in cap; to mi ne ide u račun asta nu-mi convine; sve ide dobro totul e in ordine; koliko puta dva ide u deset? de cate ori se cuprinde doi ln zece; tko polako ide, prije dođe cine merge incet ajunge departe ideal m ideal idealist m idealist idealizirati tr. a idealiza idealno adv. ideal, (ln mod) ideal ideja f idee; fiksna - idee fixll identičan adj. (isti, istovjetan) identic, asemenea, aidoma identitet midentitate ideologija fideologie ideološki adj. ideologic idila fidillI idiličan adj. idilic idiom m (jezik, narječje) idiom idiot m idiot idol, -61a m idol idolopokl6nstvo n idolatrie idii.ći adj. urmlltor, (de) viitor, proxim; - put data viitoare 100

igdje adv. undeva igla f ac; šivača - ac (la ma§ina de cusut); sigurnosna - ac de siguranlA; pletaća - andrea; čipkaća cro§etll; sjediti kao na --ma asta ca pe ghimpi igleni adj. de ac; --a ušica urechile acului iglica f dim. de la igla; ac mic igličast adj. in formll de ac ignorirati tr. a ignoTa igra f; društvena - joc de societate; hazardna - joc de noroc; - glumca joc al unui actor; dobiti u --i a ca§tiga un joe; - riječi joe de cuvinte; (teat. ) ljetne --e festival de varll igrač m (sport) juelltor; obrambeni - apllrlltor; navalni - atac ant igračica f juclltoare igračka f jucllrie igralište n teren (de joacll); športsko - teren de sport igranje n joc igrati tr. §i intr. impr[. a juca; - karte a juca cllTli; - otvorenim kartama a juca cu cllf\ile pe masli; ulogu a juca un roi igrokaz m (kazališni komad) spectacol (teatral) iguman m pravosl. egumen ih pm. (gen., pl., m, f, n) lor; bojim - se mll tem de ei; (ace., pl., m, f, n) ii, (-)i(-), (-)Ie(-); ne vidim - nu-i (le) yad ikad(a) adv. candva, vreodatll; jesi li - bio u Bukureštu? ai fost vreodata la Bucure§ti?; bolje - nego nikad! rnai bine rnai tarziu decat niciodata! ikakavadj, vreunul, de vreun fel; bez ikakvog flira nici un fel de, flira nici unul

ikiiko ikako adv. in vreun fel ikavština f (dialect croat) icavian ikoji adj. careva; bez Ikojeg flira vreun ikoliko adv. cat de putin; cat de cat ikona f 1. erim icoan!! 2. inf. pictogram!! ikra f icre pl. iks m (slovo x) x (cs) ilegalac m ilega1ist ilegalan adj. (nezakonit) ilegal; (potajan) clandestin ilegalnost f ilega1itate ili conj. sau, ori Ilijada f I1iada ilirski ad}. iliric; - pokret mi§carea ilirica ilovača f argil!!, lut ilustracija f (slika) ilustralie; ilustrare ilustriran adj. ilustrat ilii.zija f (obmana) iluzie iluzoran adj. (varljiv) iluzoriu imaginaran adj. imaginar imanje navere, bun, propri etate imati 1. tr. imprf. a avea, a poseda; - na pameti a avea ln minte; - u vidu a avea in vedere, a considera; - neki položaj a ocupa o pozilie; - okus čega a avea gust de ceva; tko više ima, više mu se I hoće cine rnai are §i rnai mult vrea; pofta vine mancand; ima este, exist!!; uzmite dok ima luali pana e; ima oko 25 godina are in jur de 25 de ani 2. impr[.; - se dobro a se avea bine cu cineva ime n nume; krsno - nume de botez, prenume; vlastito - nume propriu; kako ti je -? cum te nume§ti?; u čije -ln numele cui; u moje - in numele meu; slavno -

impresija celebritate, renume; U - zakona in numele legii imela f; bijela - vasc (Viscum album) imendan m ziua numelui, onomastica imenica f gram. substantiv; zbirna - substantiv colectiv Imenički adj., imeničan adj. nominal, substantival 'lmenik m (pl. -iei) 1. indice de nume, registru matricoi, matricola; telefonski - carte de telefoane 2. i1!f. director (pl. directoare) imenovati, -nujem tr. imprf. §i prf. (nazvati) 1. a numi, a-i da un nume 2. (spomenuti po imenu) a chema pe nume 3. (postaviti) a numi, a desemna (intr-o funclie) imenski adj. nominal imenjak m tiz imetak, -tka (pl. -eei) m avere, bun imitacija f (oponašanje) imitalie imitirati tr. (oponašati) a imita imovina f (imetak) avere, proprietate; pokretna - bunuri mobile; nepokretna - bunuri imobile; društvena - domeniu public imovinski adj. referitor la avere, bunuri, proprietate imovnik m (pl. -iei) jur. inventar de bunuri 'lmperativ m gram. imperativ 'lmperfekt m gram. imperfect imperij m (carstvo) imperiu implicirati tr. (uključivati, podrazumijevati se) a imp1ica; a subinlelege imponirati intr. (izazivati divljenje) a impune respect impozantan adj. (zadivljujući, silan) impun!!tor, impozant impresija f (dojam) impresie 101

impresionirati impresionirati tr. (izazvati jak dojam) aimpresiona impresionizam, -zrna m impresionism impresivan ad). (dojmljiv) impresionant improvizacija I improvizalie; improvizare improvizirati tr. aimproviza impuls m (poticaj) impuls, imbold imućan ad). bogat, !nstarit imun ad}. imun imunitet m polit. (nepovredivost) imunitate imunost I med. imunitate inače adv. altrninteri, altfel inat m 1. (prkos) ciuda, necaz 2. (svađa) cearta, disputa inatiti se impr! 1. a face in ciuda; a se incapa\fu1a 2. a se certa, a se sfMi incident m (izgred) incident indeks m 1. (kazalo) index; indice (de materii) 2. (studentska knjižica) carnet de student indicija I indiciu indiferentan ad}. (ravnodušan) indiferent indigo m (boja) culoare indigo; papir Mrtie de carbon, indigo, plombagina Indija I geogr. India Indijac m indian (din India) Indijanac m indian (din America) indikativ m gram. indicativ indirektan ad}. (neizravan) indirect indiskrecija lindiscrelie indiskretan ad}. (nametljivo radoznao) indiseret individualan ad}. individual individualnost I individualitate indoeuropski ad}. indo-european 102

inkubator indolencija I (nemar) indolenla Indonezija I geogr. Indonezia indukcija I IiI. ~i fiz. induclie indUstrija I industrie; teška - industrie grea; hotelijerska - industrie hoteliera; ratna - industrie de razboi industrijski ad}. industrial inercija I (tromost) inertie infantilan ad}. (djetinji) infantil infarkt m patoi. infarct infekcija I (zaraza) infeclie inferiornost I inferioritate inficirati tr. (zaraziti) a infecta infinitiv m gram. infinitiv inflacija I inflalie inflacijski ad}. inflalionist informacija I (obavijest) informalie; informare informatika I informatica informirati tr. (obavijestiti) a informa infracrven ad}. --e zrake raze infraro~ii

infrastruktura I infrastructura infuzija I med. infuzie ingerencija I (uplitanje) ingerinla inhalacija I med. inhalare inicijal m (veliko početno slovo) iniliala (litera) inicijativa I (prvi poticaj) iniliativa inicijator m (začetnik) ini\iator, promotor injekcija I med. injectie inkarnacija I (utjelovljenje) incarnare inkasator m (ubirač) incasator, colector inkompatabilan ad}. (nespojiv) incompatibil inkubator I pov. incubator

intriga

inkvizicija inkvizicija I pov. inchizilie inokosan ad}. individual, cu gospodarie individual!l, necooperativizat (despre farani)

inozemac m strain inozemni ad}. strain inozemstvo n strainatate insekt m zoolo (kukac) insecta insinuacija I (podmetanje) insinuare inspekcija linspectie inspektor n inspector inspiracija I (nadahnuće) inspira\ie inspirirati tr. (nadahnuti) a inspira instalacija linstalalie, dispozitiv instalater minstalator instinkt m (nagon) instinet institucija I (ustanova) institulie institut m (zavod) institut instruktor m instructor; (kućni učitelj) preceptor instrument m mehan. muz. (glazbalo) instrument; gudački - instrument de coarde; duhački - instrument de suflat instrumental m gram. (caz) instrumental integracija I (ujedinjavanje) unificare; integrare integral m mat. caleul integral integrirati tr. (upotpuniti) a se integra; (ujediniti) a se unifica integritet m (ukupnost, neokrnjenost) integritate intelekt, -kta m intelect intelektualac m intelectual intelektualan ad}. intelectual inteligencija 1. I inteligenla 2. coli. intelectualitate inteligentan ad}. (uman, razuman) inteligent

intendant m 1. (voj.) intendent 2. (teat.) director general (al unui teatru) intenzitet m (jačina) intensitate intenzivan ad}. intens; intensiv intenzivnost I intensitate interes m 1. (zanimanje) interes, participare 2. (korist) interes, avantaj, folos; dobiinda interesantan ad}. (zanimljiv) interesant interesirati se tr. (zanimati se) a se interesa de; a trezi interesul interferencija I interferenla interfOn m interfon internacionalan ad}. (međunarodni) international internat m internat internet m in! internet interni ad}. (unutarnji) intern interogativan ad}. (upitan) interogativ interpelacija I polit. interpe lare interpretacija I (tumačenje) interpretare interpretirati tr. a interpreta interpunkcija I gram. (rečenični znaci) punctua\ie, sernne de punctualie intervencija I interven\ie intervenirati intr. a interveni intervju m interviu intervjuirati tr. a lua un interviu, a intervieva

intiman ad}. (prisan) intim, intrinsec intimnost I intimi tate intonacija I muz. intonatie intranzitivan ad}. gram. (neprijelazan) intranzitiv intriga I (spletka) intriga 103

intrigant intrigant m (spletkar) intrigant intuicija fintuitie invalid m invalid; ratni - invalid de razboi Invalidski f de invalizi; de invalid(itate); --o osiguranje asigurare de invaliditate invazija f (upad, provala) invazie inventar m jur. inventar inverzija f gram. inversiune investicija f ekonom. investilie investicijski adj. de investilie; plan program de investiIii inzistirati intr. (ustrajati) a insista inzUlin m farmac. insulina inženjer m inginer; građevni - inginer constructor inje n bruma iole adv. putin, cat de putin ionako adv. tot aia e; ar fi rnai bine; atat ipak adv. totu~i, cu toate astea ipsilon m (slovo y) y (=i) grec iracionalan adj. irational Iran m geogr. Iran irealan adj. (nestvaran) ireal iredentizam m iredentism irelevantan adj. (nebitan) irelevant irigacija f (navodnjavanje) irigatie; irigare iritirati tr. airita ironičan adj. (podrugljiv, peckav) ironic ironija f ironie ironizirati tr. a ironiza irska f geogr. IrIanda irski adj. irlandez iscijediti tr. prf a stoarce iscijepati tr. pif. (drva) a taia 104

iskazivati iscrpan (iscrpni) adj. (temeljit) amanuntit, detaliat; exhaustiv iscrpljen adj. epuizat iscrpljivati tr. imprf v. iscrpsti iscrpsti tr. prf a goli, a aspira; a epuiza iscrtati tr. prf a ~terge, a radia iscrtavati tr. impif. v. iscrtati iseliti 1. tr. prf a expatria, a evacua 2. intro prf a emigra, a se muta, a-~i schirnba domiciliul iseljenički adj. de emigrant; - ured birou de emigrari iseljenik m (pl. -ici) emigrant iseljeništvo nemigratie; emigrare iseljivati imprf V. iseliti ishod m urmare, rezultat ishrana falimentare, nutrire; nedovoljna - subalimentare isisati, -šem tr. prf a suge (tot) isisavati tr. imprf V. isisati iskakati infr. imprf v. iskočiti iskliliti tr. prf. a cali, a oteli; - svoj gnjev a-~i descarca mania iskaIljivati tr. impif. V. iskaliti iskapiti tr. pif. a bea pana la fund iskašljatl, -Ijem tr. prf a expectora (tu~ind)

iskašljavati tr. imprf V. iskašljati iskati, ištem tr. imprf 1. (tražiti) a cauta 2. (zahtijevati) a cere, a pretinde iskaz m (izjava) dec1aratie, depozitie iskazati, iskažem tr. pif. (izraziti) a spune, a spune panli la cap1it; -iskazati se a se afirma, a se distanta iskazivanje n povestire, naratiune iskazivati tr. imprf V. iskazati

iskaznica iskaznica f act de identitate; član­ ska - carnet de membru iskesiti tr. prf (zube) a-~i arata coltii iskidatl tr. prf a sfii~ia, a rupe in bucati isklesati tr. prf a taia cu dalta, a ciopli isklijati intr. prf a germina, a incolli iskliznuti, -kliznem intr. pif. a aluneca din, a ie~i, a cadea (alunecand) iskljiičen adj. exc1us; - iz crkve excomunicat isključenje n exc1udere, eliminare; descalificare isključiti tr. pif. 1. a exclude, a elimina 2. (iz crkve) a excomunica 3. (šport) a descalifica isključivadj. exc1usiv isključivati tr. imprf V. isključiti isključivo adv. exc1usiv; numai, singur

iskobeljati se pif. razg. a scapa din bucluc iskočiti intr. prf a sari in afarli; - iz tračnica a deraia iskonski adj. primar, primordiai; originar iskop m sapatura iskopati tr. prf a sapa, adescoperi (cu prilejul sapaturilor); - iz groba (leš) a exuma iskopčati tr. prf elektr. a decupia, a intrerupe iskopčavati tr. imprf V. iskopčati iskopina f slipaturli iskoprcati se prf a scapa cu greu (dintr-o inc1e~tare, dintr-o incurcliturli) iskorijeniti tr. prf a dezradacina; a extirpa

iskupiti iskoristiti tr. prf a folosi, a profita; - priliku a folosi pri1ejul iskoristivadj. utilizabil, bun de exploatat iskorištenost n intrebuintare, folosire iskorjenjivanje f dezradacinare, extirpare iskorjenjivati tr. imprf V. iskorijeniti iskovati, iskujem tr. prf a forja iskra f scanteie; od male --e velik oganj a face din tanlar armasar iskrcati tr. prf 1. adebarca 2. a descarca; - iskrcati se a se debarca iskrcavanje n 1. debarcare 2. descarcare iskrcavati tr. imprf V. iskrcati iskren adj. sincer, franc, loial iskreno adv. (in mod) sincer iskrenost f sinceritate, franchete iskrenuti tr. pif. 1. a apleca intr-o parte 2. a intoarce 3. a scranti, a luxa iskretati tr. imprf V. iskrenuti iskriviti tr. prf 1. a stramba; a curba 2. adeforma iskrivljen adj. 1. contorsionat; curbat 2. deformat iskrivljivati tr. imprf V. iskriviti iskrižati tr. prf 1. (prekrižiti) a bifa 2. a taia in felii iskrsnuti, -snem intr. prf arasari ca din pamant iskrvariti intr. pif. (izgubiti svu krv) a goli de sange; asangera mult iskuhati tr. pif. a coace bine iskuhavati tr. imprf V. iskuhati iskupiti tr. pif. a rascumpara, a libera 105

iskupljenje iskupljenje n discumparare, eliberare; juro eliberare de un angajament iskupljivati tr. impr! V. iskupiti Iskusan adj. experimentat, versat; dibaci iskusiti tr. pr! a experimenta, a proba iskustven adj. experimentat iskustvo n experienla, practica; iz --a din experienla Iskušati tr. pr! 1. a lncerca, a experimenta 2. (staviti na kušnju) a pune la Incercare iskušavati tr. impr! V. iskušati iskušenje n 1. Incercare, experienla 2. figo tentalie, ispita iskviirenost I coruplie, irnoralitate isliim n islam, islamism isliimski adj. islamic Island m geogr. Islanda isliižen adj. emerit, eminent ispadati intr. impr! V. ispasti isparati tr. pr! 1. a rupe, a sfii~ia 2. adescoase Ispariti intr. pr! a se evapora, a se volatiliza isparivanje nevaporare isparivati intr. impif. V. ispariti ispasti, -dnem intr. pr! a cadea (ln afara) ispaša I 1. pa~une 2. pa~unat ispaštati tr. impr! a ispa~i ispavati se pif. a dormi pe saturate ispeći, ispečem tr. pr! 1. a coace, a frige 2. - rakiju adistila luica ispijen adj. baut, amelit, beat ispiliti tr. pr! a sfiir~i de taiat cu ferastraul Ispipati tr. pr! a sfiir~i de palpat; a examina (a recunoasle) prin palpare / pipaire 106

isplata ispipavati tr. impr! V. ispipati ispiriič m ma~ina de spaJat ispiriinje n spalare, cIatire ispirati, Ispirem tr. impr! a limpezi, aclati; - grlo a face gargara Ispis m transcriere, copie ispisati, ispišem tr. pr! 1. a sfiir~i de scris 2. a copia, a transcrie ispisivati tr. impr! V. ispisati Ispit m examen, test; prijamni examen de admitere; popravni examen de corigenla; - zrelosti bacalaureat; pismeni - proba scrisa; usmeni - proba orala; polagati - a susline / a se prezenta la un examen; proći na --u a trece / a reu~i la un examen; propasti na --u a ci1dea / a pica la un examen ispitanik m candidat la un examen; subiect ispitati tr. pr! 1. a examina, a interoga 2. a cerceta, a investiga 3. a explora ispitiviič m examinator ispitiviinje n cercetare, investigare, exarninare; - javnog mišljenja sondaj de opinie (publica) ispitivati tr. impr! V. ispitati ispitni adj. de examen; --no povjerenstvo comisie de examen; - rok sesiune de examene ispjevati tr. pif. 1. (sastaviti pjesmu) a compune un cantec 2. (svršiti pjevanje) a termina de cantat isplaćivati, isplaćujem tr. impr! V. isplatiti isplahnuti, isplahnem tr. pif. aclati isplakati se, isplačem se 1. a se epuiza piangand 2. a se sfiir~i de plans isplata I plata, achitare

isplatiti isplatiti tr. pr! a plati, a achita (tot). - isplatiti se a conveni, a fi convenabil; ne isplati se nu merita, nu-mi convine isplatni adj. de plata isplaziti tr. pr!; - jezik a scoate limba isplivati intr. pr! 1. a ie~i la suprafala apei, a se salva lnotand 2./ig. a ie~i din lncurcatura, a ajunge la liman isploviti intr. pif. a ie~i dintr-un port, a pleca isplovljivati intr. impr! v. isploviti ispljunuti, -nem tr.' pr! a scuipa (tot) ispljuvak m scuipat ispočetka adv. (iz početka) la lnceput ispod prpo sub, de sub; - ruke pe sub mana, de ocazie isporučiti tr. pr! a transrnite, a remite; a livra isporučivati tr. impr! V. isporučiti isporuka I (dostava) livrare (a unei cornenzi), remitere isposlovati, isposlujem tr. pr! 1. a face, arealiza 2. a obline ispostava 11.seclie 2. filiala, sucursala 3. agenlie ispostaviti tr. pr! a elibera (un document) ispovijed I confensiune, spovedanie, destainuire ispovjedati tr. impr! a face confesiuni, a se spovedi ispovjednik m confesor isprašiti tr. pif. 1. a curala de praf 2. - komu leđa a bate zdravan pe cineva isprašivati tr. impr! V. isprašiti

isprepletati isprati, isperem tr. pr! a termina de cIatit / de limpezit (rufele) ispratiti, -atim tr. pr! a acompania, a conduce, a petrece (pe cineva ) isprava I document; putna pa~aport; brodske --e documente de bord; - ne vrijedi documentui nu evalabil ispravak, -iivka m (pl. -avci) 1. (popravak) corectura, rectificare 2. (popis ispravaka u knjizi) erata 3. (izjava) rectificare ispriivan adj. 1. (točan) corect, just 2. (pošten) drept, cinstit ispraviti tr. pr! (popraviti) a corecta, a corija, a rectifica ispravljač m corector (~i ln tehnici:!) ispravljati tr. impif. v. ispraviti ispravno adj. 1. corect 2. cu acte ln regula ispravnost 11.justele, corectitudine 2. spirit de dreptate isprazniti tr. pr! a goli, a de~erta; pušku a descarca pu~ca ispriiznost Ivanitate ispražnjenje Igolire, evacuare; (elektr.) descarcare electrica ispražnjivati tr. impif. V. isprazniti isprebijati tr. pr! a sparge, a rupe; koga na mrtvo' ime a snopi ln bataie ispred prpo ln fala; din fala isprekidan adj. lntrerupt, rupt (ln rnai multe locuri) ispremetati tr. pr! 1. a rasturna, a intoarce cu susulin jos 2. a bulversa, a rava~i ispremiješati tr. pr! a interverti ispreplesti, -pletem tr. pr! a lntrelese, aimpleti isprepletati tr. impr! V. ispreplesti 107

ispresti Ispresti, -prt!dem tr. prf. a termina de tors ispričati tr. prf 1. a povesti, arelata 2. a scuza; a justifica ispričati se (opravdati se komu) a se scuza (cuiva) ispričavati tr. imprf (opravdavati) a scuza isprika f 1. (opravdanje) scuzll 2. (izgovor) pretext ispi-ljati tr. prf. a murdllri, a manji; a pllta isprobati tr. prf. a proba, a experimenta, a incerca isprobavati tr. imprf. v. isprobati isprositi tr. prf 1. a obtine prin cer~it; a obtine prin rugllminti 2. a

obtine mana unei fete Isprsiti se prf a-~i bomba pieptul ispnižati tr. imprf. v. ispružiti Ispružiti tr. prf a intinde, a lungi isprva adv. rnai intai, la inceput Ispržiti tr. prf. a frige, a prllji ispsovati, Ispsujem tr. prf. a injura Ispucati tr. prf 1. a plesni, a crllpa (in rnai multe locuri) 2. a termina (munitia) Ispuniti tr. prf 1. a umple (cu vari) 2. a implini; a indepiini; obećanje a-~i tine promisiunea; svoju dužnost a-~i indepiini indatorirea; - želju a (-~i) satisface o dorinta ispunjati tr. imprf v. ispuniti ispunjivati tr. imprf v. ispuniti Ispupčen adj. ie~it in afarll, bombat; convex; dvostruko - biconvex ispupčina f protuberantll; convexitate ISpust m 1. canal de scurgere 2. pll~une; ima~

ispustiti tr. prf a 11Isa sll iasll / sll cada; - uzdah a scoate un oftat; 108

istiskati dušu a-~i da duhul, a muri; - vodu a scurge apa; - iz vida a pierde din vedere, a omite ispuštati tr. imprf v. ispustiti Ispuzati, -pužem intr. prf. a ie~i tara~ (sau alunecand) Istaći, Istaknem tr. prf. v. istaknuti Istakniit adj. 1. proeminent, ie~it in relief 2. figo eminent, distins, marcant istaknuti, istaknem tr. prf a scoate in relief, a scoate in evidentll; - istaknuti se a se evidentia, a se distinge istarski adj. istrian Istek m (pl. -eci) 1. curgere, scurgere 2. jur. scadentll, termen istesati, istešem tr. prf. 1. a da la rindea; a sublia (cu barda sau cu cutitul) 2. a sculpta Isti prn. acela~i; na - način in acela~i mod, la fel; uvijek si - e§ti acela§i mereu Isticiinje nevidentiere, reliefare, subliniere Isticati, ističem tr. imprf v. istaknuti istina f adevllr; živa - adevi!rul curat, purul adevllr; nije - nu-i adevlirat; zar nije -? nu e adevarat?; otišao je Bogu na --u amurit Istinit adj. adevllrat, veridic, veritabil, autentic istinost f adevllr, veridicitate, autenticitate istinoljubiv adv. care iube~te adevllrul, cu spirit de dreptate istinski adj. adevarat, veridic, autentic istipkati tr. prf a termina de batut istiskati tr. imprf v. istisnuti

istisnuti Istisnuti, -snem tr. prf a face sa iasa (prin presare ), a stoarce isto adv. la fel, in acela§i mod Istočni adj. oriental, de rllsarit Istočno adv. la est, la rllsliri t Istočnjački adj. oriental istodobno adv. simultan, in acela~i timp istoimen adj. 1. omonim 2. care are acela~i nume Istok m est, orient, rllsllrit; (izlaz sunca) rasaritui soarelui; geogr. Daleki 1-- Extremul Orient; Srednji 1-- Orientul Mijlociu; Bliski 1-- Orientul Apropiat istokračan adj. geom. isoscel; trokut triunghi isoscel istom 1. adv. (tek) abia 2. conj. (tek što) de indatll ce istomišljenik m cet care impllrtll~e~te acelea~i opinii istorodan adj. de acela~i gen (specie); omogen istosmjeran adj.; (elektr.) --rna struja curent continuu istovar m descllrcllturll, marfli descarcatll istovariti tr. prf a descarca istovarivati tr. imprf V. istovariti istovjetan adj. identic; uniform istovrijedan adj. echivalent istovrstan adj. de acela~i fel (gen, specie) lstra f geogr. Istria Istraga f jur. (ispitivanje krivnje) ancheta istranin m (pl. -ani) istrian istražitelj m cereetlltor, investigator istražiti tr. prf 1. a examina; a investiga, a cerceta 2. a explora 3. jur. a ane heta, a face o ane heta

isušivati istraživač

m 1. eercetlltor, investigator 2. explorator 3. (radnih nalazišta) prospector istraživanje n 1. cercetare, investigare 2. explorare 3. prospectare istraživati tr. imprf. V. istražiti istražni adj. de anchetll, de instructie; - zatvor !ncbisoare, detentiune preventivll; - sudac judeclltor de instruclie istrčati, istrčim intr. prf a ie~i (in fugll) istrčavati

intro imprf

V. istrčati

istresati tr. imprf. V. istresti istresti, istresem tr. prf. a scutura (complet), a goli (prin scuturare) istrčavati intr. imprf v. istrčati Istrgnuti, -gnem tr. prf a scoate, a trage afara, a smulge istrorumiinjski adj. istroroman istrošen adj. 1. uzat 2. epuizat, extenuat istrošiti tr. prf a cheltui, a consuma; - istrošiti se a se epuiza, a se extenua istrugati, istružem tr. prf a rade, a rllzui (complet ) istući, istućem tr. prf. 1. a pisa, a fliramila 2. a bate, a snopi in blitaie Istup m 1. (izlazak) ie~ire 2. figo invectivli istupati intr. imprf V. istupiti istupiti intr. prf (izićI) a ie~i, a se retrage; - iz službe a plirlisi serviciul Isus m lisus; - Krist lisus Hristos Isusovac m iezuit isušenje n, isušivanje n 1. uscare 2. secare, desecare, asanare

isušiti tr. prf a usca, a zvanta isušivati tr. imprf V. isušiti 109

išarati išarati tr. pr! a balta, almpestrita tr. pr! a scranti, a luxa, a dis Ioca iščekivanje n a~teptare iščekivati, iščekujem tr. impr! a a~tepta; a sta ln expectativ1l iščezavati intr. impr! a disp1lrea (treptat) iščeznuće n disparilie iščeznuti, -znem intr. pr! adisparea, a pieri iščistiti tr. pr! a cur1lla (o haina) iščupati tr. pr[. a smulge, a dezradacina išibati tr. pr! a bate cu varga, a flagela išijas m patoi. sciatic1l išta, ičega prn. ceva (pulin); bolje nego ništa rnai bine rnai putin decat nimic Italija f geogr. Italia; Republica Republica italian1l italofil mitalofil itd. =i tako dillje ~i a~a rnai departe iščašiti

(~.a.m.d.)

Ivan m Ion

f bot. margareta (Leucanthemum vulgare) Iver m 1. a~chie, landara 2. anatom. rotula Iz prpo din, de la; dolazi - vine din / de la; - navike din obi~nuinta; temelja din teme lie, complet; sveg srca din toata inima iza prpo dupa, dincolo de; ln urma, ln spatele izabiriinje nalegere; seleclie izabirati tr. impr! v. izabrati Izabriin ad}. ales; selectat; --i sud tribunal arbitral iviinčica

110

izbezumljivati izabrati, izaberem tr. pr[. a selecta; a alege; - većinom glasova a alege cu majoritate de voturi; - jednoglasno a alege ln unanimitate izaći, izađem intr. pr! v. izići izaslanik m (pl. ·ici) trimis, delegat; vojni - ata~at militar; (tajni) emisar; papinski - legat pontifical izaslanstvo ndelegatie, misiune izaslati, izašaljem tr. pr! a trirnite, a dele ga izaziviič m provocator; patoi. - bolesti agent pato gen izaziviički 1. ad}. de provocator 2. adv. (ln mod) provocator izazivati tr. impr! v. izazvati Izazov m provocare, sfidare izazvati, ·zovem tr. pr! 1. a chema afar1l 2. a cauza, a pricinui, a suscita; - smijeh a face sa rada; - gađenje a dezgusta; - srdžbu a mania; - poštovanje a ins pira respect 3. a provoca (pe cineva); - koga na dvoboj a provoca la duel izbaiciti tr. pr! a arunca afarll; a elimina; - (iz usta) a vorna; a expectora izbacivati tr. impr! v. izbaciti izbatinati tr. pr! a bate (cu balul) izbaviti tr. pr[. a salva, a (se) izbllvi; - koga iz opasnosti a salva pe cineva de la pericol izbavljiinje neliberare, salvare, izbavire izbavljati tr. impr! v. izbaviti izbečiti tr. pr! a se holba izbezumiti tr. pr! 1. a ln~ela 2. a-~i ie~i din minli, a lnnebuni izbezumljen ad}. ca un nebun izbezumljivati tr. impr[. v. izbezumiti

izderati

izbijati izbijati tr. impr! 1. a scoate prin 10vire, a bate 2. intro impr! a la~ni 3. a Inco lli 4. a suna ora exacta izbiriič m aleg1ltor, elector izbirati, izbirem tr. impr! a selecta, a alege izbirljiv ad}. mofturos, dificil, (om) greu de mul\Umit izbistriti tr. pr! 1. a limpezi 2. a clarifica, a elucida izbiti, izbijem 1. tr. pr! (istjerati) a scoate prin lovire / izbire; - što iz glave a-~i scoate ceva din cap 2. intr. pr! (o vatri, pobuni) a izbucni; (o osjećajima) a se manifesta cu forta izbjeći, izbjegnem tr. ~i intr. pr! a evita; a ocoli; a fugi de; - opasno· sti a evita / a ocoli un pericol; udarac a eschiva o lovitura; nezgodna pitanja a eluda o Intrebare importanta (sau incomod1l) izbjegavati tr. impr! v. izbjeći izbjeglica f fugar; refugiat; (poli. tički) - emigrant politic izblijedjeti, ·dim (postati blijed) intr. pr[. a pali, a se decolora Izbliza adv. de aproape, lndeaproape izbljuvati, izbljujem tr. pr[. a vorna, a da afar1l izbočen adj. bombat, proeminent izbočina f umflatura, proeminenla izbor m 1. alegere, selectare; po --u la ale gere; uži - balotaj 2. pl. iz· bori alegeri izborni ad}. electoral; - okrug circumscriplie electoral1l izbranik m (pl . •ici) ales izbriizdati tr. pr[. a brazda tot izbrbljati tr. pr! a tr1lnc1lni; a divulga

izbrisati, izbrišem tr. pr! a ~terge, a radia; - uspomenu a ~terge din amintire izbrojiti tr. pr! a termina de numarat izbrusiti tr. pr! a staqi de ascutit / de dat la tocila izbUljiti tr. pr!; - oči a holba ochii izbušiti tr. pr! a g1luri, a perfora; a fora ln rnai multe locuri izdahnuti, izdahnem intr. pr! 1. a expira 2. a-~i da duhul, a muri izdaja f tradare izdajica m trad!ltor izdaleka adv. de departe, din departare; ni - nici pe departe izdanak, .nka (pl . •nci) vl1lstar, mUIdit1l izdanje neditare; edilie; posebno (novina) edilie special1l izdiišan ad}. 1. (darežljiv) generos 2. (unosan) productiv, manos, fecund 3. (obilan) abundent, 1mbel~ugat

izdatak, .tka m (pl. .aci) cheltuiaHi izdati tr. pr! 1. a da, a erni te, a publica; - knjigu a publica o carte; ispravu a eli bera un document; naredbu a promulga un decret 2. (počiniti izdajstvo) a tr1lda izdaviič m editor izdaviički ad}. editorial; -'0 poduzeće editura izdaviinje n 1. emisiune 2. distribuire 3. publicare izdavati, izdiijem tr. impr! v. izdati izderiin ad}. uzat, ponosit, rupt izderati, lzderem tr. pr[. a sta~ia, a rupe ln bucali; a uza, a consuma; • izderati se a se rupe, a se uza de tot; (viknuti); - se na koga a lipa la cineva, a racni III

izgovarati

izdići

izdići, izdignem tr. pr! izdići se a se ridica

aridica; -

izdisiij m expirare; expira\ie; biti na --u a fi ln agonie izdisati intr. impr! v. izdahnuti izdizati tr. impr! v. izdići izd6miti tr. pr[. a exila izdomljiviinje n exilare izdomljivati tr. impr! v. izdomiti 'izdomnik m exilat, surghiunit 'izdomništvo n 1. exil, surghiun 2. emigra\ie izdržati, -žim 1. tr. pr! (podnjetl, pretrpjeti) a line piept, a rezista; a suporta, a Indura; - kaznu a executa o pedeapsll 2. intr. pr! a persevera, a rezista; ne mogu više na nogama nu rnai pot sli mll lin pe picioare izdržaviinje n 1. suportare 2. sprijnire 3.,lntre\inere (a unei persoane) izdržavati tr. impr! v. izdržati izdržljiv adj. 1. rezistent; tenace 2. suportabil izdržljivost f 1. rezisten\li; tenacitate 2. suportabilitate izdiibljen adj. scobit; concav izdubiti tr. pr! v. izdupsti izdupsti, izdubern tr. pr! a adanci; a sapa, a excava izdužiti tr. pr! a lungi izduživati tr. impr! v. izdužiti izdvajati tr. ~i impr[. v. izdvojiti izdvojiti tr. pr! asepara izgarati intr. impr! a arde izgaziti tr. pr! a cli1ca ln picioare (cu totul) izginuće n moarte; pieire (1n masa); distrugere izginuti, izginem intr. impr! a pieri 112

izglačati ~Iefuit

tr. pr! a sfiiqi de lustruit /

izgladiti tr. pr! 1. a termina de netezit / ~Iefuit 2. a aplana; - spor a aplana un diferend izgladnjeti, -dnim intr. pr[. 1. (ogladnjeti) a fllimanzi, a i se face foame 2. (iznemoći od gladI) a fi epuizat de foame izgladnjivati tr. impr! v. izgladnjeti Izglađivati tr. impr! v. izgladiti Izglasovati tr. pr! a vota; a aproba prin vot 'izgled m 1. (primjer) exemplu, model 2. (oblik) aspect, aparen\li lnfli\i~are, fizionomie; sačuvati vanjski - a salva aparen\ele 2. (šansa) ~ansli, perspectivli izglediinje n aspect, aparen\li izgledati intr. impr! (činiti se) a arMa, a plirea; dobro - a avea o minll bunli; - mlađe pare rnai tanar; izgleda kao da će nešto reći par cll ar vrea sa spunli ceva; izgleda mlađe nego što jest aratli rnai tanar decat este izglOdati, izglođem tr. pr! a roade tot, adistruge prin roadere izgnanik m (pl. -ci) (prognanik) exilat, surghiunit izgnanstvo n exil, surghiun izgnati tr. pr! 1. a goni, a alunga 2. a exila izgnječiti tr. pr[. a strivi, a zdrobi izgon m expulzare; exil izgoniti tr. impr[. 1. (istjerati) a alunga, a izgoni 2. (prognati) a exila izgorjeti, izgorim intr. pr! a arde, a se consuma prin ardere izgovarati tr. pr[. 1. a pronun\a 2. izgovarati se a se scuza

'izgovor 'izgovor m l. pronun\are; pronun\ie 2. (isprika) scuzli; pretext; pod --om sub pretextul izgovoriti tr. impr! v. izgovarati izgraditi tr. pr! a construi, a edifica izgradnja f construc\ie; construire, edificare; stambena - construc\ii edilitare; ponovna - reconstruc\ie izgrađiviinje n v. izgradnja izgrađivati tr. impr! v. izgraditi izgriiđen adj. construit; - čovjek om format izgrditi tr. pr! 1. (nagrditi) a deforma, adesfigura 2. (ispsovati) a odiri; a mu~trului; - na pasje ime a ultragia, a face cu ou ~i cu otet 'izgred m dezordine, tumult; lnvlllmli~ealli; Indlierare izgristi, izgrizem tr. pr! 1. a roade complet 2. a deta~a (mu~cand) izgrliti tr. pr[. a 1mbrati~a (o persoanli de rnai multe ori sau rnai multe persoane la rand) izgubiti tr. pr[. a pierde; (zametnuti) - dlaku a-~i pierde plirul; ravnotežu a-~i pierde echilibrul; svijest a-~i pierde cuno~tin\a; povjerenje a pierde Increderea; na težini a pierde din greutate; glavu a-~i pierde via\a, a muri; a se fiistaci; - iz vida a pierde din vedere; - strpljenje a-~i pierde rabdarea, a se impacienta; - izgubiti se a se rMaci; a disparea izgubljen partie. pr! de la izgubiti; pierdut izgUrati 1. tr. pr[. a Impinge (ln afara) 2. intr. pr[. a face cariera izići, iziđem intro pr[. a ie~i; a aparea; (o suncu) a rasliri; (o novinama) a aplirea; - dobro a ie~i bine, a reu~i; (o rijeci) - iz korita a se revlirsa; - u susret a veni ln ln-

izlazak tampinare; - iz kože a-~i ie~i din piele; - iz mode a se demoda; na vidjelo a ie~i la ivealli; - na zrak a ie~i la aer; - će to njemu na nos o sa-i iasll pe nas asta, va plati el pentru asta izigrati tr. pr! 1. a termina de jucat 2. (prevariti) a ln~ela, a trage pe sfoara; - zakon a eluda legea izigravati tr. impr! V. izigrati Iziskivati, iziskujem tr. pr! a cere, a pretinde izjadati se a-~i spune oful, a-~i spune durerea 'izjava f declara\ie; declarare, exprimare izjaviti tr. pr! a declara; a manifesta izjavljiviinje n declarare; manifestare izjavljivati tr. impr! v. izjaviti izjedati tr. impr! a roade putin cate putin; a eroda izjednačenje n 1. egalizare 2. nivelare 3. gram. asimilare 4. sport egalare; egalitate izjednačiti tr. pr! 1. a face egal / identic 2. anivela 3. a identifica 4. gram. a asimila 5. sport a egala izjelica m (~i j) manc liu, mancacios Izjutra adv. diminea\a; de diminea\a izlagiič m expozant (la o expozi\ie) izlagiinje n expunere; interpretare izlagati, izliižem tr. impr! v. izložiti izlajati, -jem tr. pr! a divulga un secret izlanuti, izlanem tr. pr! a-i scapa o vorbi1 izlaz m ie~ire; aparipe; sigurnosni ie~ire de siguran\iI izlazak m ie~ire; - sunca raslIritul soarelui; (u vojsci) zabrana izlaska f consemn 113

izlaziti izlaziti intro imprf. 1. a ie~i 2. a aparea 3. (o suncu) arasari 4. a reu~i izlazni ad}. de ie~ire izleći se a ie~i din ou, a se na~te (din ou) izlet m excursie izletjeti, izletim intr. pr! a zbura afarII, a-~i lua zborul izletnički ad}. de excursie; - vlak tren de excursie izletnik m (pl. -ici) excursionist; turist izlijevati tr. impr! V. izliti izlika f (izgovor) scuzlI; pretext izliti, izlijem tr. pr! a vllrsa, a revarsa; - bijes a-~i vllrsa focul; kap po kap a vllrsa pic1ltur1l cu picllturll izlizan ad}. 1. lins 2. uzat, ros izlog m (pl. -ozi) vitrinll izlomiti tr. pr! a frange, a rupe in buc1lti izlomljen ad}. frant, rupt izložba f expozitie; - uzoraka targ de mostre izložbeni ad}. de expozitie izložitelj m 1. exponant 2. mat. exponent izložiti tr. prf. 1. a expune, a etala; život a-~i risca viala; - koga ruglu a face pe cineva ridicol 2. a expune, a prezenta, a enunla, a interpreta; - ukratko a prezenta pe seurt, arezuma; - izložiti se; opasnosti a se expune unui pericol / risc izlučan ad}. 1. fizial. care ajuta la excrelie 2. (sport) eliminatoriu izlučina f fizial. secrelie izlučiti tr. pr! a secreta, a elimina izlučivanje n secretie; secretare; eliminare 114

izmicati izlučivati tr. impr! V. izlučiti izluditi tr. pr! a in~ela, a trage pe sfoara izluđivati tr. impr! V. izluditi izlupati tr. prf. a lovi, a bate izmaglica f burnita, burll izmak m (pl. -aci) sIar~it, capIIt; declin; dan je na --u ziua e pe sIar~ite; njegove su snage na --u este la caplltul puterilor izmaknuti, izmaknem 1. intr. pr! (pobjeći) a se face nevllzut, a disparea; a se eschiva; - iz ruke a scapa, a aluneca din manll; - zakonu a se sustrage 2. tr. pr! (odmaknuti) a deplasa, a muta din loe; izmaknuti se a sellpa, a pierde; izmakla mi se prilika am pierdut prilejul; izmakla mi se riječ m-a luat gura pe dinainte izmamiti tr. pr! 1. a obline (prin lingu~ire sau in~elllciune); - koga a ademeni pe cineva 2. asustrage, a stoarce; - tajnu a smulge un secret; - suze a face sll planga, a-i stoarce lacrimi; - osmijeh (komu) a provo ea un suras (cuiva) izmamljivati tr. impr! V. izmamiti izmazati, -mažem tr. prf. a gresa, a unge (bine) između pr! intre; dintre; printre; ostaloga printre altele; staviti - interpune izmesti, izmetem tr. pr! a sIar~i de maturat izmet m excrement; -ljudskog društva pleava societIlIii (omene~ti) izmicati, izmičem intro impr! (bježati) a se departa incet (pulin elite pulin); (nestajati) a displlrea (treptat); izmiče mu tlo pod nogama ii fuge pIImantui de sub picioare

izmijeniti izmijeniti tr. pr! a schimba, a modifie a, a transforma; - nekoliko riječi aschimba cateva cuvinte; (jur.) - presudu a comuta opedeapsa izmijesiti tr. pr! a frllmanta izmiješati tr. pr! a amesteea, a face un amestec din izmiljeti, izmflim intr. prf. a ie~i (linandu-se) izmisliti tr. pr! a nIIscoci, a inventa, ascorni izmišljanje f nllscocire, scornealII, invenlie izmišljati tr. impr! V. izmisliti izmišljotina f nascocire, inventare izmjena f schimbare, modificare; substituire, inlocuire; (autom.) dijelova inlocuire de piese; - ulja schimb de ulei izmjeničan ad}. alternativ; - čna struja curent alternativ izmjenjivati, izmjenjujem tr. impr! v. izmijeniti izmjera f mIlsurare izmjeriti tr. pr! 1. a masura; a cantllri 2.fig. - koga pogledom a mllsura pe cineva cu privirea izmjerljiv ad}. mIlsurabil; comensurabil izmlatiti tr. pr! a termina de Mtut / de treierat (graul) izmoliti tr. pr! a obline prin rugaminli izmoren ad}. frant de oboseala; epuizat izmorenost f oboseala; sIar~eala, epuizare izmoriti tr. prf. a obosi, a istovi, a epuiza izmotati se prf. a se desfi1~ura; a se derula

iznenađivati

izmotavanje n 1. derulare 2. figo tergiversare izmotavati tr. impr! a derula, a desfi1~ura. - izmotavati se a cauta subterfugii, a incerca sll se eschiveze izmožden ad}. epuizat, extenuat izmrcvariti tr. prf. 1. a cioparti, a masaera 2. figo a maltrata; a tortura izmi-ljati tr. pr! a pIIta, a intina, a murdllri izmrviti tr. prf. a pre face in sfi1rame, a fi1rama, a fi1ramita izmučiti tr. pr! a tortura, a chinui. izmučiti se a se chinui, a se epuiza muncind izmusti, izmuzem tr. pr! a mulge (tot laptele) iznad prpo deasupra; de deasupra iznajmiti tr. pr! 1. a da cu chirie, a inchiria 2. a da in arendl!, a arenda iznajmljivati tr. impr! V. iznajmiti iznakaziti tr. pr! a desfigura; a mutila iznalaženje n descoperire; invenlie, inventare iznemoći, iznemognem intr. prf. a-~i pierde fortele, a sll!bi, a se epuiza iznemogao ad}. epuizat, extenuat iznemoglost f epuizare, extenuare; ponavljati do --i arepeta panl! la epuizare iznenada adv. prin surprindere, pe nea~teptate

iznenaditi tr. pr! a surprinde .. iznenaditi se a fi / aramane surprins; to me je uvelike iznenadilo sunt foarte surprins iznenađen ad}. surprins iznenađenje n surprindere; surpriza; neugodno - surpriza neplacuta iznenađivati tr. imprf. V. iznenaditi 115

iznenađujiići iznenađujiići adj. surprinzator iznevjeriti tr. pr[. a in~ela (1ncrederea), a trllda iznicati, izničem intr. impr! v. izniknuti iznijeti, iznesem tr. pr[. 1. a scoate; - jelo a servi mancarea; - prijedlog a face opropunere; - što pred koga a prezenta, a face o prezentare (a unui lucru, a unei chestiuni); - na vidjelo a da in vileag; - zahtjeve a expune pretenliile; - živu glavu a scapa cu vialli izniknuti, izniknem intr. pr! a incolli, a rllsllri izniman adj. care se abate de la regula, care face exceplii iznimka f exceplie iznimno adv. (in mod) exceptional iznos m valoare; suma; u --u od in valoare de iznositi 1. tr. impr! v. iznijeti; (istrošiti) a cheltui, a consuma 2. intr. impr! a se ridica la, a ajunge la; koliko iznosi? la cat se ridicll?, la cat se cifreazll? , cat face? iznošen adj. purtat, uzat iznošenje n 1. scoatere (afarll) 2. expunere iznova adv. din nou iznuditi tr. pr! a scoate, a stoarce, a obline cu forta (ceva de la cineva ) iznuđivanje n ~antaj; ~antajare iznuđivati tr. impr! v. iznuditi izniirenost f (stare de) epuizare, vlllguire, extenuare iznutra adv. dinlluntru, din interior; pe dinauntru izobilan adj. abundent izobilje n abunden\lI, bel~ug izobličen adj. diform, monstruos

116

izrabiti izobličenost

f diformitate, defect;

slulenie izobličiti

tr. pr[. (nagrditi) a deforma; a urali; a strica; - činjenice a denatura faptele izobličivati tr. impr! v. izobličiti izobrazba f 1. educare; educa\ie 2. instruire, formare, culturlI izobraziti tr. pr! 1. a educa 2. a instrui, a forma izobražen adj. 1. cultivat, instruit 2. educat izobraženost f educalie, culturll, erudi\ie izolacija f izolare izočan adj. absent izolacijski adj. izolant, de izolare; materijal material izolant izolator m izolator, izolant izoliran adj. izolat izolirati tr. a izola izopačenost f 1. denaturare 2. corup\ie 3. depravare izopačiti tr. pr! 1. a deforma, a denatura 2. a falsifica 3. a corupe, a perverti izopačivati tr. impr[. v. izopačiti izostajati intr. impr! v. izostati izostanak, ·anka m (pl. -anci) absenla; opravdani - absen\lI motivatll izostati, -stanem intr. pr! 1. alipsi, a absenta 2. a rllmane in urmll; a intarzia izostaviti tr. pr! a omite izostavljati tr. impr! v. izostaviti iziištriti tr. pr[. a ascu\i izotop m kem. izotop izrabiti tr. pr! (iskoristiti) a exploata; a profita de; - priliku a profita de ocazie

izrabljivati izrabljivati, izrabljujem tr. impr! v. izrabiti izračunati tr. pr! a termina de socotit / de calculat izračunavati tr. impr[. v. izračunati izradba f 1. elaborare 2. confec\ionare; fabricare, executare izraditi tr. pif. 1. a termina de lucrat / de confec\ionat 2. a ca~tiga prin muncll 3. a procura izrađivanje nelaborare, fabricare izrađivati, -rađujem tr. impr! v. izraditi Izrael m Israel; Država - Statul Israel izranjati intr. impr! v. izroniti izraslina f 1. excrescen\lI 2. protuberanlll izrastati intr. impr! v. izrasti izrasti, izrastem intr. pr! a cre~te, a se dezvolta izravan (izravni) adj. direct, nemijlocit izravnati tr. pr[. (činiti ravnim) a netezi, a face sa fie plan izravnavati tr. impr! v. izravnati izravno adv. (in mod) direct izraz m 1. expresie, mina; - lica expresia fe\ei, mina 2. gram. expresie, locu\iune; zastario - arhaism; otrcan - formuilI banailI izrazit adj. 1. expresiv 2. pronunlat, accentuat izraziti tr. pr! a exprima, a manifesta. - izraziti se a se exprima izrazito adv. (in mod) expresiv izrazitost f expresivitate izraziv adj. exprimabil izražaj m v. izraz izražajan adj. expresiv, plin de expresivitate

izrugivati se izražavanje n exprimare; lakoća --a u~urinlll in exprimare; - kretnjama mimicll; opisno - perifrazlI; način --a mod de exprimare izražavati tr. impr! v. izraziti izrecivadj. exprimabil izreći, izrečem tr. pr! 1. a exprima, a pronunla; - presudu a pronun\a o sentin\lI 2. a profera izredati se pr[. a randui, a a~eza in ordine izreka f 1. sentin\lI, maximll, aforism 2. gram. enunl izrešetati tr. pr! a ciurui izrez m tllieturll, crestllturli; - na haljini decolteu izrezak, breska m (pl. -sci) fii~ie; parte decupatli (din ceva) izrezati, izrežem tr. pr! 1. a tllia; a decupa 2. a tliia, areteza izricati, izričem tr. impr! v. izreći izričan adj.; -očna rečenica propozi\ie enun\iativll izričit adj. 1. explicit 2. categoric, net izričito adv. 1. (in mod) explicit 2. raspicat, categoric izrod m 1. degenerat 2. renegat izriiditi tr. pr[. 1. a na~te, a aduce pe Jurne 2. a degen era izroniti intr. pr! a scoate din apll izronjavanje n emersiune izronjivati impr! v. izroniti izručenje n 1. golire, de~ertare 2. predare, livrare izručiti tr. pr! 1. aremite 2. a livra 3. a transrnite; - komu pozdrave a transrnite cuiva salutlIri izručivati tr. impr! v. izručiti izrugivati se, izrugujem se impr[. a lua in deradere, a-§i bate joc de, a persifla 117

izružiti izružiti tr. pr/. 1. a deforma, aurati, a sluti 2. figo a aduce injurii, a insuita izučavati tr. impr/. V. izučiti Izučen adj. inv11\at, deprins izučiti tr. pr/. 1. (zanat) a sIar~i de inv11\at o meserie 2. a invata pe cineva 3. a absolvi (o ~coal11) 'izum m inven\ie; descoperire izumirati intr. impr/. V. izumrijeti izumitelj m inventator, descoperitor izumiti, izumim tr. pr/. adescoperi; a inventa izumrijeti, Izumrem intr. pr! a muri, a disparea cu totul izustiti tr. pr! 1. a spune 2. a profefa, a rosti

izuti, 'izujem tr. pr! a desci1l\a izuvati tr. impr! v. izuti izuzeće n 1. excePtie 2. Uur.) derogare izuzetak m V. iznimka 'izuzetan adj. V. izniman izuzeti tr. pr/. V. izdvojiti; isključiti izuzetno adv. (in mod) excep\ional izuzev(ši) adv. ~i prpo exceptiind, cu excep\ia izuzimati tr. impr! V. izuzeti Izvadak m extras Izvaditi tr. prf. a trage afara, a extrage, a scoate; - iz neprilike a scoate din incurcatura; - krv a lua sange; izvadi ruke iz džepa! scoate mainile din buzunar! izvaliti tr. pr! 1. a abate 2. a dobor! izvaljati tr. pr! 1. a se rostogoli 2. a se tavali izvaljivati tr. impr! V. izvaljati Izvan prpo 1. afara din 2. (in) afara de, cu excePtia 118

izviđanje

izvana adv. afara, pe dinafar11, in exterior izvanbračni adj. 1. adulterin 2. extraconjugal; -očno dijete copil nelegitim / natural, copil din flori, bastard, bitang izvanredan adj. extraordinar, exceptional, nemaipomenit; - profesor conferentiar (universitar) izvanredno adv. (in mod) excePtional izvansezonski adj. in afara sezonului, extrasezon izvanškolski adv.; --o obrazovanje instruire extra~colar11 izvanjski adj. extem, exterior izvedba f realizare, executare izvedenica f gram. derivat, derivare izvedivost f posibilitate de a executa (sau de arealiza) izvesti" izvedem tr. pr! l. a conduce (afara) 2. a executa, arealiza; što na kraj a duce (pana) la capat; - dramu a reprezenta o dram11 3. gram. aderiva 4. a deduce; - zaključak a trage o concluzie izvesti2, izvezem tr. prf. 1. a scoate cu un vehicul 2. a exporta; - (u inozemstvo) a exporta izvesti 3, izvezem tr. pr! a sIar~i de brodat, a acoperi cu broderii izvid m jur. cercetare, descindere izvidjeti, izvidim tr. pr/. 1. (istražiti) a examina, a cerceta 2. (pogledati) a inspecta 3. a sonda izvidnica fl. patrula 2. recunoa~tere 3. vedet11 izvidnički adj. de recunoa~tere, de patrula izviđač m cerceta~ izviđanje n 1. recunoa~tere 2. explorare 3. investigare

izviđati izviđati tr. impr! V. izvidjeti izvijati tr. impr! V. izviti izvijestiti tr. pr! a da de ~tire, a informa, arelata izvikan adj. (ozloglašen) discreditat, cu un prost renume izviklvač m vanz11tor ambulant izvikivati, izvikujem tr. pr! (klicanjem izabrati) a alege (o c11petenie prin stri gate ) izvinuti, Izvinem tr. pr! l. a curba, a stramba 2. a scriinti, aluxa; - iz ruke a smulge din mana izvirati, izvirem intr. impr! 1. a izvori; a \a~ni 2. a decurge, a proveni izviriti intr. pr! a arunca o privire afara izvirivati intr. impr! V. izviriti izviti, izvijem tr. pr! a impleti, a tricota. - izviti se a se rasuci izvjesiti tr. pr! a agata, a atama; zastavu a arbora un steag; - oglas a afi~a un anunt izvjestitelj m informator, raportor; (novinski) - corespondent de presa Izvješće m 1. raport, informare; comunicare, buletin; podnijeti - a prezenta un raport 2. buletin izvješćivati, izvješćujem tr. impr! V. izvijestiti izvještaj m v. izvješće izvještavati tr. impr! V. izvijestiti izvjetriti intr. pr! a se evapora, a se volatiliza izvježbati tr. pr/. a exersa, a antrena izvlačenje n scoatere, tragere, extragere; - ždrijebom (ili kockom) tragere la sorti izvlačiti tr. impr! V. izvući izvod m concluzie; deduc\ie izvOditi tr. impr/. V. izvesti

lzvršan izvođenje

n v. izvedba; - drame reprezentare a unei drame; gram. riječi derivare (a cuvintelor); zaključka deductie izvojevati, izvojujem tr. pr! a obtine, a ca~tiga prin lupta, a cuceri; - pobjedu a repurta o victorie izvoljeti, izvolim tr. pr! a binevoi; izvolite! pofti\i!; izvolite (ući) poftiti (intra\i)!; izvolite primiti izraz moga poštovanja binevoi\i sa primili respectele mele; izvolite? poftim?, ce-ati spus? izvor m l. izvor, sursa 2. figo origine, provenien\a; povijesni --i izvoare istorice; - prihoda sursa de venituri; vijest iz pouzdanih --a ~tire din surse sigure izvoran adj. 1. de izvor; izvorna voda apa de izvor 2. figo original, autentic izvornost f originalitate, autencitate izvorski adj. de izvor; de la sursa izvoz m export; zabrana --a embargou izvoziti tr. imprf. a exporta; v. ~i izvesti2 izvozni adj. de export izvoznik m (pl. -ici) exportator izvoznina f taxa de export izvrgavati tr. impr! V. izvrgnuti izvrgnuti, izvrgnem tr. pr! a arunca afara; a avorta izvrnuti, Izvrnem tr. pr! 1. a rasturna 2. figo adenatura; - riječi, čin­ jenice a denatura, arastalmaci (cuvintele, fapteie) izvrsno adv. perfect, excelent izvrstan adj. 1. delicios, incantlitor 2. exceient, perfect izvršan adj. 1. executiv; --šna vlast putere executiva 2. juro 119

ižvakati

izvršavati (izvršiv) executoriu; --šna presuda sentintli executorie izvršavati tr. impr/. v. izvršiti izvršenje n v. provedba izvršitelj m v. provoditelj izvršiti tr. pr/. a executa, a infliptui, a indeplini, arealiza; - pritisak a exercita o presiune; - zadaću a indeplini o sarcinli; - obećanje a-§i tine promisiunea; - samoubojstvo a se sinucide izvršivad}. 1. realizabil 2. iur. (Izvršan) executoriu izvršni ad}. executiv; --a vlast putere executivli; --a presuda sentintli executorie (definitivli) izvrtiinje n 1. rlistumare 2. inversare

120

izvrta ti, vrnuti

izvrćem

tr. impif" v. iz-

jako

J

izvući, izvučem

tr. pr/. a extrage, a scoate, a smulge; - koga iz neprilike a scoate pe cineva din incurclitur!!; - korist a trage un profit; kraći kraj a fi in dezavantaj; živu glavu a sclipa cu viatli; (mat.) - kvadratni korijen a extrage rlidlicina plitratli. - izvući se a sclipa din incurclitur!l ižeči, ižežem tr. pr/. a arde; - ranu a cauteriza o rana ižeclnjeti intr. pr/. 1. a i se face sete; a fi insetat 2. (umrijeti od žeđi) a muri de sete ižvakati, -viičem tr. pr/. a amesteca, a mastica

J, j n l, i (din: rnai, iarM, pomi, cazi) ja pm. eu jabliin m plop (piramidal) (Populus pyramidalis ) jabučica t dimin. mlir mic, meri§or; anatom. Adamova - mlirul lui Adam; očna - globulocular jabuka t bot. mlir (Pirus malus) jabukovača t 1. cidru 2. rachiu de mere jačiinje nintarire, fortificare; reconfortare; sredstvo za - fortifiant jačati 1. tr. impif, a da forta, a fortifica 2. intr. impr/. a prinde forte, a se fortifica jači ad}. compr. de la jak; rnai puternic jačina t f0rta, vigoare jad m 1. amar!lciune, suferintll, durere 2. (bijeda) mizerie jadan ad}. 1. nenorocit 2. sarac, sarman 3. (slab) slab jildiinje n 1. mahnire, intristare 2. gearnat, plans 3. lamentare jiidati intr. impr/. jadati se impif, a (se) plange, a geme, a se lamenta; - se kome a se pliinge cuiva jadikovanje n lamentare; gem ete pl., plansete pl. jildikovati, -kujem intr. impr/. a se lamenta; a se plange jadikiivka t cantec de jale jadnica t sllrman!l, nenorocitli jildnik m (pl. -iei) sarman, nenorocit Jadriin m geogr. Adriatica jadriinski ad}. adriatic; --a obala coasta adriatica; Jadransko more Marea Adriatic!l

jaglac m bot. ciubotica-cucului (Primula veris) jagma t (navala) 1. multirne, gloat!l 2. inghesuiala jagmiti se impif, a se inghesui, a se imbulzi jagoda f, vrtna - dip§unli (Fragaria elatior); šumska - fragli (Fragaria vesca); crna - murli (Rubus truticosus) jagodica t dim. de la jagoda; frligutli; anatom. - prsta buricul degetului jaguiir m zoolo jaguar (Felis anca) jahiič m clilaret; (sport) jocheu jahiički ad}. de c1illiret; de clilarie; sport echitatie jahiići ad}. de echitatie jahiinje n clillirire; clillirie, echitatie jahati, jašem 1. tr. §i intr. impr/. a clilllri 2. figo - na čemu a insista prea mult, a fi agasant jahta t iaht jajašce n dim. de la jaje; ou mic, ou§or jaje, jajeta n (pl. jaja) 1. ou; pržena jaja na oko ouli ochiuri; tvrdo kuhana jaja oua fierte tari; uskrsno - ou de Pa§ti; nositi --a a oua; ležati na --ima a cloci; bolje danas - nego sutra kokoš ce-i in miinli nu-i minciunli 2. (anatom.) testicul jajni ad}. de ou, de ouli jajnik m (anat.) ovar jajolik ad}. oval jak ad}. 1. putemic, robust, viguros, tare 2. tig. dur; rezistent, tenace; --a zima frig mare, ger; - miris miros putemic jako adv. 1. foarte, tare, viguros 2. tare, mult 121

jiistuk

jakOst jakost f forta, vigoare, robustete jalan adj. reg. (zavidan) invidios; biti - na koga a fi invidios pe cineva jalov adj. 1. sterp, steril 2. inuti! jalovina f pammt sterp jalovost fl. steri!itate 2. figo inutiIitate jama f groapa, gaura; tko drugom --u kopa, sam u nju pada cine sapa groapa altuia cade singur in ea jamac, -mca m garant, cheza§; mjeni~ni - girant jamačno adv. (pouzdano, sigurno) (in mod) cert, fara indoiala, cu siguranta jamb m lit. iamb jamčenje n garantare; garantie jamčiti 1. tr. impr! adepune cautiune; a garanta, a asigura 2. intr. impTj'. (za koga, za što) a cheza§ui, a garanta; a gira (pentru cineva); - glavom (ili životom) a raspunde de cineva cu capul jamicaf dim. de la jama; 1. gropita; gaurice 2. anatom. por jamstvo n garantie, cautiune jantar m ambra, chihlimbar januar m V. siječanj jajnac m V. janje janjad call. miei janje, janjeta n 1. miel; umiljato dvije majke sisa mielul bland suge la doua oi 2.fig. nevinovat; moje! odorul meu! janjeći adj. de mie!; --e pečenje friptura de miel janjetina f (carne de) miel jao! exel. ah!, oh!, vai!; - tebi! vai de tine! Japan m geogr. Japonia Japanac, -nca m japonez

!22

japanski adj. japonez, nipon jar adj. 1. timpuriu, de primavara (despre plante) 2. arzator, fierbinte; posijati na - a semma primavara Jarac, Jarca m zoolo tap; musti -orca u rešeto a se stradui zadarnic; astronom. J-- Capricom jarak, orka (pl. -rei) (prokop) canal, §ant jaram, jarma m jug; pod tuđim --mom sub jug strain jare, jareta n (mlado od koze, kozlić) ied jarebica f zoolo potarniche (Perdix perdix) adj. de tap; de ied

jareći

jaretina f carne de ied jarki adj. fierbinte, stralucitor; --a boja culoare vie jaruga f 1. groapa 2. §ant, canal jasan (jasni) adj. 1. limpede, elar, luminos, senin 2. figo evident, elar jasen m (pl. -novi) bot. frasin (Fraxinus excelsior)

jasika f bot. plop tremurator (Popu· lus tremula)

jasle, jasala f pl. 1. iesle 2. cre§a jaslice f pl. dim. de la jasle; cre§a jasmin m bot. iasomie (Jasminum officinale)

jasno adv. limpede, elar; explicit jasnoća f limpezime, elaritate jastog m (pl. -ozi) zool. langosta (Palinurus vulgaris) jastreb m (pl. -bovi) 1. zoolo uliu 2. pasare de prada (Astur palumbarius) jastučić m dim. de la jastuk; pernita

f (navlaka za jastuk) fata de pernli jastuk m (pl. -uei) pernli; capatai

jastučnica

jato jato n 1. (ptica) stol; svaka ptica svome --u leti cine se aseamanli se aduna 2. roi 3. figo multirne, puzderie jauk m (pl. jauei) vaiet, geamlit, plans; lamentare jaukati, jaučem intr. impr! 1. a geme 2. a se vliita, a se lamenta jaukavadj. vliicllros, plangacios java f 1. trezie 2. realitate; na --i in stare de ve ghe, treaz javan (javni) adj. 1. evident, manifest 2. public; -ovna sigurnost securitate publicli; -ovna kuća casa de tolerantli, bordel javiti tr. pr! a anunta, a aduce la cuno§tintli, a informa, acomunica. - javiti se a aplirea, a se ivi; - u snu a aparea ln vis; - komu (pozdraviti) a saluta pe cineva javljanje n 1. comunicare, informare 2. salut javljati tr. impr! v. javiti javno adv. (in mod) public javnost f 1. public; iznijeti u - a face public, a aduce la cuno§tinta opiniei publice 2. opinie publica javor m bot. ar\ar (Acer) jaz m 1. (brana) dig, baraj 2. (ponor) prlipastie, abis jazavac, -avca m zoolo viezure, bursuc (Meles taxus) jazavčar m zool. baset (edine) (Ca· nis vertagus)

jazbina f vizuinli (de viezure ) jebati, jebem tr. impr! vulgo a fute jecaj m suspin, gearnat jecanje n suspinare; suspine pl., gemete pl. jecati intr. impr! 1. asuspina -2. a geme 3. a plange cu suspine

jedinstvo ječam, -čma

m bot. orz (Hordeum vulgare); jari - orz de vara;

oljušten - orz decorticat; arpaca§ intr. impr! 1. (stenjati) a geme 2. (odjekivati) a rlisuna ječmenac, -nca m patal. urcior, mic furuncul ce apare ln regiunea ochilor ječmeni adj. de orz jedak adj. suparat, iritat; mahnit jedan, -dna, -dno 1. num. §i ad}. unu; - jedini unul singor; - sat ora unu; - za drugim unul dupli altul, succesiv; - po - unut cate unul; svi do --dnoga toti farli excep\ie; --dnom riječju Intr-un cuvant; ovako, drugi onako unul Mis §i altul cea; nisu --dno za drugo nu sunt facuti unul pentru altu!; - za sve, svi za --dnoga unul pentru toti, toti pentru unul 2. prn. unut, vreunul, un oarecare; -dni pl. unii jedanaeset num. unsprezece jedanaesterac, orca m 1. (lit.) endecasilab (vers) 2. (sport) penalti, 10vitura de pedeapsli (de la 11 m) jedanaesti adj. al unsprezece!ea jedanput adv. o datli; na - dintr-o datli jedar adj. vigoros, bine facut, solid jedenje n mancare jedinac, -nca m (pl. -nei) fiu unic jedini adj. singur, unic; jedan - un singor, singorul, unicul; singur-singurel jedinica f 1. unitate 2. (jedina kći) fiica unica 3. unu (nota, cifra); borbena - unitate militara jedino adv. numai, doar jedinstven adj. 1. unic 2. unitar 3. figo singular, deosebit; excelent jedinstvo n 1. unitate 2. figo uniune ječati, -čim

123

jMnadžba jednadžba t mat. eeua\ie; - drugog I trećeg stupnja eeua\ie de gradul al doi1ea I al treilea jedniik ad}. egal, identic; potpuno perfect egal; --e vrijednosti eehivalent, de valoare egalli jedniiko adv. (in mod) egal, in aeela§i mod jednakost tegalitate, identitate; paritate jednina t gram. singular jedno adv. (rnai) intai, pe prirnul loe, primo; uvijek - te isto mereu aeela§i lueru jednobojan ad}. monoerom jednoboštvo n monoteism jednočinka t teat. piesli de teatru intr-un act jednočliin ad}. mat. monom jednodnevni ad}. de o zi, eferner; ovna zarada cas\igul pe o zi de lueru jednodomni ad}. polit. mono eameral, cu o singurli eamerli jednodušno adv. ln unanimitate jednofiizan, -zna, -zno ad}. elektr. monofazie jednoglasan ad}. 1. unanim 2. (muz.) pe o voce jednoglasnik m gram. monoftong jednogOdišnji ad}. 1. de un an 2. anual; --e biljke plante anuale jednokatan ad}. cu un etaj jednokatnica t cI!idire cu un etaj jednokratan ad}. tarli lntrerupere; --no radno vrijeme program de lueru nonstop jednoličan (jednolični) ad}. uniform, regulat; figo monoton jednoličnost tuniformitate; figo monotonie jednolik ad}. uniform 124

jedrina jednolikost m uniformi tate jednoljetan ad}. V. jednogodišnji jednom adv. (jedanput) o datli; još - ineli o datli; (nekoć) odatli; candva jednomjesečni ad}. de o lunli; lunar jednomotorni ad}. monomotor, cu un motor jednoruk ad}. care are numai o singurli manli; eiung jednosložan ad}. (gram.) monosilabie jednosmjeran ad}. (autom.) --rna cesta sens unie; -orni promet eireula\ie ln sens unie jednospolan ad}. bot. unisexuat jednostaničan ad}. biolo unicelular, monocelular; --čne životinje protozoare jednostiivan ad}. simplu; natural; modest jednostiivno adv. (in mod) simplu; (skromno) modest jednostavnost t simplitate; sobri etate; naturale\e; modes tie jednostriin ad}. unilateral; par\ial jednostruk ad}. simplu; simplu (opus lui dublu) jednotjedni ad}. de o sliptlimanli jednoznačan ad}. de un singur sens, monosemantic jednoženstvo t monogamie jednjiik m (pl. -aei) anatom. esofag jedrenjiik, -aka m (pl. -aei) ambarea\iune cu panze, velli jedrenje n navigare (cu ambareatiuni cu vele); (sport) jahting jedrilica t sport ambarea\iune cu panze; aeron. (zračna) - planor jedrina t 1. frligezime 2. eonsisten\li 3. vigoare, robuste\e; - stila eonciziune a stilului

jedriti jedriti intro impr! a naviga (cu ambarea\iuni cu panze) jedro n panzli, vela jedva adv. abia, cu greu jedenje tiritare, manie, furie jeftin ad}. ieftin; --e cijene preturi moderate (selizute) jeftino adv. ieftin, la un pret selizut jeftinoća t preturi selizute jegulja t zoolo anghilli (Anguilla anguilla) jejina t bufni\li (Buba buba) jek m u najvećem - in plina eursli; biti u --u a ti in vogli; u --u snage la apogeul for\elor; u --u mladosti in floarea varstei jeka t 1. eeou; rezonanta 2. gemete pl.

jekavski ad}. (lingv.) ieeavian jeknuti, jeknem intr. imprf. 1. (odjeknuti) a rlisuna 2. (zaječati) a seoate un geam!it jektika t patal. (sušica) oftiea, ftizie jela t bot. brad (Abies alba) jelen m zoolo eerb (Cervus elaphus); - lopataš eerb-Iopatar (Cervus dama); sjeverni - ren (Rangiter tarandus) jelica t dimin. de la jela; br!idu\ jelo n hranli, aliment; hladno - hranli reee; za - de mancat, eomestibil jelovina t lemn de brad jelovnik m (pl. -aei) lista de bueate, meniu jenjati intr. impr! a silibi, a sc !idea, a se potoli jenjavati intr. imprf. V. jenjati jer con}. clici, deoareee Jeruzalem m geogr. Ierusalim

jesen, jesenittoamnli; kasna - toamnli tarzie jesenas adv. (prošle jeseni) toamna treeutli jesenski ad}. de toamnli, autumnal jesetra t zool.; obična - sturion (Acipenser sturio) jest part. 1. este 2. da; to - adieli jestan ad}. (potvrdan) atirmativ, pozitiv jesti, jedem tr. impr! 1. amanea; hrđa jede željezo rugina roade fierul 2. tig. a consuma, adistruge. - jesti se a se consuma; jede mi se mi-e foame, am poftli de mancare jestivad}. comestibil, maneabi1 jetko adv. (ln mod) tliios, mu§eator, iritat jetkost t aseu\ime, virulen\a jetra n pl. anatom. ticat jetreni ad}. de ficat, al ficatului; med. hepatic jetrva t cumnata (so\ia fratelui so\ului) jeza t frison, fior, tremur; hvata me - mli intior, mli eutremur jezditi intr. §i tr. impr! a merge calare, a calari jezerce n dim. de la jezero; llieule\ jezero n lac jezerski ad}. de lac, lacustru jezgra t 1. sambure 2. miez 3. figo concis, consistent, cu miez jezičac, -čca m dim. de la jezik; limbu\li jezičav ad}. limbut, palavragiu jezik m (pl. -iei) 1. limba; riječ mi je na vrhu --a irni stli vorba pe varful limbii; - za zube! lini§te!, line-li gura!; razvezao mu se - i s-a dezlegat limba; ta ima dug ea are o limba lungli 2. (govor) 125

jezikoslovac limba, limbaj, vorbire; govorni !imba vorbita; znanost o --u lingvistica jezikosl6vac, ovca m lingvist; filolog jezikosliivlje n lingvistica; filologie jezivad}. (grozan, užasan) infiorator, sini stru jezivost f pericol, risc jezuit m (isusovac) iezuit jež m (pl. ježevi) zoolo arici (Erinaceus europaeus); morski - arici-de-mare (Echinus lividus) ježiti se impr! a se zbiirli, a se ridica in sus; koža mi se ježi piel ea mi se face ea de gaina; ježim se (od zime) tremur, dardai (de frig) jOd m kem. iod jogurt m iaurt joha f bot. arin (Almus glutinosa) j/ln m elektr. V. ion j/lnski adj. (geogr.) ionic; Jonsko more Marea Ionica; (arhit. ) - stil stil ionic Jordiin n geogr. (država) lordania jorgoviin n bot. li!iac (Syringa vulgaris) jOš adv. 1. inca; rnai; - danas chiar astazi; - bi i to trebalo asta ar rnai !ipsi; (teat.) -! bis! (la spectacole) jubilarac, orca m (svečar) sarbatorit jubilej m jubileu jučer adv. ieri; od - de ieri jučerašnji adj. de ieri judejski ad}. (židovski) evreesc jug m sud, miazazi jugo n (jugoistični vjetar) siroco (vant) jugoistočan ad}. (de) sud-est jugoistok m sud-est Jugosliivija flugoslavia 126

juta jugovina f 1. (vrijeme) timp calduros (insotit de dezghet) 2. pejo lugosiavia jugozapad m sud-vest juha f supa; jaka - supa concentrata juhast adj. zemos, suculent jul m V. srpanj junac, -nca m zoolo 1. manzat 2. taura~

junačiti

tr. impr! a da curaj, a incuraja. - junačiti se a face pe grozavul, a se da mare juniički 1. adj. eroic, viteaz, curajos; --a djela fapte de vitejie; --a pjesma cantec de vitejie, balada 2. adv. eroic, curajos; ca un erou juniik m (pl. -aci) erou, viteaz; Neznani - Eroul Necunoscut junakinja f eroina junaštvo n eroism, vitejie; fapta de vitejie jun m v. lipanj junior adj. lat. (mlađi) junior, cadet Jupiter m Jupiter jurisdikcija f (sudska nadležnost) jurisdictie jurist m 1. (pravnik) jurist, om al legii 2. (student) student in drept jurIstički adj. (pravnički) juridic juriš m asalt, atac; iure~; zauzeti na - a lua cu asalt jurišati intro impr! a asalta, a ataca juriti 1. intro impr! a alerga, a goni; - za čim a se da ln vant dupa ceva 2. tr. impr! (goniti) a goni, a urmari pe cineva jurnuti, jurnem intro pr! a ataca; a se napusti, a se repezi, a da buzna jurnjava f1.goana, alergare 2.

jutiirnji jutiirnji adj. de dimineata, matinal; de dinainte de amiaza jutrenje n ivire a zorilor; zori jutro n dimineata; rano u - dis-de-dimineata; sutra u - maine-dimineata; od --tra do mraka din zori pana-n seara; dobro -! buna dimineata!; po --u se dan poznaje I iz --a se vidi, kakav će biti dan ziua buna de dimineata se cunoa~te

jUžnjiički

jutrom adv. dimineata jutros adv. azi-dimineata, in dimineata aceasta jutrošnji adj. de azi-dimineata južni ad}. de sud, sudic, meridional; - vjetar vant de miazazi, austru jUžno adv. in/la sud južnoamerički adj. geogr. sud-american južnjiički ad}. meridional

lnvalma~eala

juta f bot. iuta (Corchorus capsularis) 127

kaloričan

K K, k n C, c (capa) kea) prpo dUre, spre, inspre kabanica J ~ubll; manta; kišna - impermeabil kabao, -bla m galeata, vadra; kiša pada kao iz --bla ploua cu galeata kabaret, -eta m cabaret kabel m cablu; telefonski - cablu telefonic kabina J cabina; telefonska - cabina telefonica; - s klima uređajem cabina cu aer conditionat kabinet. m cabinet; šef --a ~ef de cabinet kaciga J casca, coif kad(a) adv. 1. cand, cateodata, uneori 2. con}. cand, in timp ce; daca; - god oricand, ori de cate ori kada J cada, baie kada god adv. oricand, ori de eiite ori kadar!, -dra m (pl. -ovi) cadre, personal kadar2 adj. capabil, priceput, apt; biti - a fi in stare; a fi capabil kadet m voj. (vojni pitomac) elev al unei ~coli militare kadikad adv. din cilnd in cilnd, cateodata, uneori kadionica J cadelnita kadrovik m (tko se brine o kadru) care se ocupa cu probleme le de cadre kadulja J bot. salvie (Salvia officinalis) kafić J Jam. bar, cafenea kajak m (pl. -aci) sport caiac 128

kajanje

n caire; cainta, regret,

remu~care

kajati se imprj (za što, zbog čega) a se cai, a re greta kajdanka J caiet de muzica kajgana J oml eta, jumari de oua kajkavština J (dialect croat) caicavian kakao m cacao kakav ad}. ~i pm. 1. cum, ce fel; takav cum o fi, n-are importanta calitatea; - sam takav sam sunt a~a cum sunt; - god oricare kako I. adv. cum; - bilo ori cum o fi; bilo - bilo, - bilo da bilo fie cum o fi; - gdje depinde unde; - god oricum; - si? ce rnai faci?; i te -! i još -! ~i (ba) inca cum!; - da ne cum sa nu II. conj. 1. cilnd, dupa ce, de cum 2. cum 3. ca; ca sa 4. deoarece kako god adv. (bilo kako) cumva kaktus m bot. cactus (Cactus) kakvoća J calitate kalcij m kem. calciu kalendar m calendar; almanah; zidni - calendar de perete kalež mcrkv. potir kalibar, -bra m calibru Kalifornija J geogr. California kaligraFija J (krasopis) caligrafie kalij m kem. potasiu kliliti tr. imprj (željezo) a cali, a oteli kalk m lingv. (doslovce prevedena riječ) calc (lingvistic) kalkulacija J (proračunavanje) calcul k8lo m trg. (manjak na težini) lipsa la cantar kaloričan ad}. caloric, de calorii

killorija kaliirija J fiz. calorie kalup m 1. forma, model 2. calapod, calup killjača J galo~

kaljati tr. imprj a murdari, a pata kamataJdobiindll, camIIta; - od kapitala dobanda la capital kamatni adj. de dobanda; - račun calcul al dobilnzilor; --a stopa procent al dobanzii kameleon m zool. cameleon (Chamaeleon vulgaris) kamelija J bot. camelie (Camellia japonica) kamen m piatra; roca; standl; mlinski - piatra de moarll; dragi - piatra pretioasa; baciti se --om na koga a arunca cu piatra in cineva; - kušnje piatra de incercare; zrno do zrna pogača, - do --a palača bob cu bob se face snop kamenac m miner. concretiune; depunere; zubni - tartru; bubrežni --nci calculi renali, pietre la rinichi kamenčić m dim. de la kamen; pietricicI!; - (za upaljač) piatrlI de brichetll kameni adj. de piatrlI; - ugljen huila; --o ulje petrol; --o doba epoca de piatra kamenica J zoolo (školjka) stri die (Ostria edulis ) kamenit adj. pietros; de piatra kameniti se imp1j'. a se impietri kamenolom n carierll de piatrlI kamenotisak, -tiska m (pl. -sci) litografie kamenovati, -nujem tr. imprj a lapida kamera J (fotografski aparat) aparat de fotografiat

kancelarijski kamerman m (snimatelj) cameraman Kamerun m geogr. Camerun kamfor m camfor kamilica J bot. mu~etel, romanita (Matricaria chamomilla); popit ću šalicu --e o sa beau o cea~ca de ceai de mu~etel kamin m ~emineu kamion m (teretnjak) camion; - s prikolicom autocamion cu remorca kamionet m camioneta kamo adv. unde; incotro; - sreće! sa dea Durnnezeu!; - god oriunde kamoli adv. darmite, cu atilt rnai putin / rnai mult kilmp m (pl. -ovi) camping kampirati intr. a campa kampanja J campanie kamuflaža J (prikrivanje) camuflaj kamuflirati tr. (prikriti) a camufla, a masca Kanada J geogr. Canada kanadski adj. canadian Kanađanin m (pl. -ani) canadian kanal m canal; conducta; odvodni canal de scurgere kanalizacija J canalizare kanalizirati, -iziram tr. (usmjeriti) a canaliza kanarinac, -inca m zoolo canar (Serinus canarius) Kanarski otoci m pl. geogr. Insulele Canare kancelar m cancelar kancelarija J (pisarnica, ured) cancelarie; birou; odvjetnička - barou de avocati kancelarijski adj. (uredski) de cancelarie, de birou; functionaresc; pribor ustensile de birou 129

kiincerogen kancerogen adj. pato l. cancerigen kancona f canloneta kandidat m (pristupnik) candidat; ispitni - candidat la un examen kandidatUra f candidatura; podržati --u a sprijini candidatura kandirati tr. (ušećeriti) acandida kandža f (pandža) gheara kaniti tr. impr! (namjeravati) a intenliona, a avea de gand; što kaniš danas? ce ai de gand sa faci astazi? kanonada f canonada kanonik m (pl. -iei) canonic kanonizacija f crkv. canonizare, a pune in randul sfinlilor kanta f galeata; - za smeće galeata de gunoi kantautor m (skladatelj i pjevač) cantautor kantina f cantinii kanton m (oblast) canton kanuti, kanem intr. pr! a picura, a turna picatura cu piciitura kao 1. adv. cum; - da ca §i cum, parca; - ja ca mine; - mladić ca tanar; govorim ti - prijatelj ili vorbesc ca prieten; - ništa ca nimic; još - dijete inca de copil 2. conj. cum, precum, cat, ca §i cum; indata ce; - da ca ~i cum; pravi se - da to ne zna se (pre) face ca §i cum nu §tie; - što se často događa (dupa) cum deseori se intampla kaos m (zbrka) haos kaotičan adj. (zbrkan) haotic kap f 1. piditura; - po - picatura cu picatura; do --i pana la ultima picatura; (pat~l.) apoplexie; moždana - hemoragie cere brala kapa f boneta; tichie; scufila; - za plivanje casca de inot 130

karakterističan

kapacitet m capacitate, volum kapak m 1. anat. pleoapa 2. oblon kapara f (predujam) arvuna, acont kapati, -pijem intr. impr! a picura, a curge piciiturii cu piciiturii kapelaf(crkvica) bisericula; cape Iii kap/Han m cape lan kapetan m voj. capitan; pomorski capitan (de marina), comandant al unui vas; (sport) - momčadi ciipitanul echipei kapetanija f; lučka - ciipitiinia portului kapilaran adj. capilar kapital m capital kapitalist m capitalist kapitalistički adj. capita1ist kapitalizam, -izma m capitalism kapitel marhit. capitel kapitulacija f (predaja) capitulare kapitu\{rati intr. a capitula, a depune armele kaplar m voj. caporal kaplja f 1. piciitudi; na --e piciitura cu picaturii; mlad kao - tadr agreabil kapnuti, kapnem intr. pr! a picura kapric m, f (hir) capriciu kapriciozan adj. (hirovit) capricios kapricirati se, kaprieiram se a fi capricios kaptol m capitol kapucin, -ina m (ciilugiir) capucin kapuljača f gluga kapiit m hainii, sacou; (zimski) paiton; kišni - impermeabil; salonski - redingota karakter m caracter karakteran adj. de caracter karakterističan adj. (svojstven) caracteristic

karakteristika karakteristika f (značajka, obilježje) caracteristica, trasatura de caracter karakterizirati tr. a caracteriza karakternost f forta de caracter karamela f caramela karanfil m bot. garoata (Dianthus cariophyllus) karantena f carantina karanje n 1. dojana, mustrare 2. disputa; aitercalie; cearta karaš m zoolo (riba) caras (Carassius vulgaris) karate, -e m (japanski borilački šport) karate karati tr. impr! 1. a dojeni, a mustra, a admonesta 2. a pedepsi. - karati se a se certa karbid m kem. carbid karbonat m kem. carbonat karbonizacija f (pougljenjenje) carbonizare karbonizirati tr. a carboniza karburator m teh. autom. carburator karcinom m patol. (rak) cancer kardinal m cardinal kardinalan adj. (osnovni) cardinal, de baza kardiogram m med. cardiograma kardiologija f med. (znanost o srcu) cardiologie karfiol n conopida (Brassica oleracea, var. botrytis) karijera f cariera; učiniti --u a face cariera karijes m med. carie karika f (u lancu) veriga, za karikatura f caricatura karikaturist m caricaturist karikirati tr. a caricaturiza

kasni kariran adj. inicu carouri, cadrilat karitativan adj. (dobrotvoran) de caritate karizma f figo carisma karizmatski adj. (nadahnut) carismatic karneval m (poklade) carnaval karoserija f caroserie Karpati m pl. geogr. (Munlii) Carpali pl. urta f 1. bilet; (vozna karta) bilet de tren; povratna - bilet dus-intors; vozna - za kružno putovanje bilet (de tren) in circuit 2. igraća karta carte de joc; figo otkriti --e a da cartile pe fala 3. zemljopisna - harta Kartaga f geogr. Cartagina kartanje n joc de carli kartaš m jucator de carli, cartofor kartati se impr! a juca carli kartel m econom. cartel kartica f 1. carte la; kreditna - cartela de credit 2. in! placa; video cartela video; zvučna - placa de sunet kartografski adj. cartografic karton mcarton kartoteka f fi§ier, cartoteca kasa f (blagajna) casa kasan adj. larziu, tardiv; in intarziere kasati intr. imprf. a merge, a alerga la trap kaseta f 1. caseta 2. in! cartu§ kasetofOn m casetofon kask8der, -era m cascador kaskati intr. impr! a merge la trap u§or; figo - za kim a merge pe urmele cuiva kasni adj. v. kasan l3l

kavez kasnije adj. rnai tarziu; prije ili rnai inainte sau rnai tarziu kasniji adj. compr. rnai tarziu klisniti intro impr! a intarzia; a veni, a sosi cu intarziere klisno adv. tarziu Kaspijsko more m geogr. Marea Caspidi klista J cast~ kastrirati, kastriram tr. (uškopiti) a castra kliša J 1. (od brašna) terci 2. (od kukuruzna brašna) m~mllligll klišalj, -šlja tuse; to je mačji - e un fleac klišast ad). c1eios, vascos (ca terciul) kašljanje n tuse kašljati, kašljem intro imprj. a tu~i, a avea tuse kašljucati intr. imprj. a tu~i slab din cand in cand kašmir m (vunena tkanina) ca~mir klišnjenje n intarziere klit metaj, palier; na prvom --u la prirnul etaj kataklizma J cataelism katakomba J catacombll kataliza J kem. catalizll katalog m (pl. -ozi) catalog; opći catalog general; ilustrirani - catalog ilustrat KatalOnija J geogr. Catalonia katapult m vo). catapuita katar m patoi. catar katastar, -stra m iur. (zemljišne knjige) registru agricol, cadastru katastr6fa J catastrotl kBtastroralan ad). catastrofal katedra J catedrll katedrala f catedrallI 132

kategoričan adj. categoric kategorija J categorie, elasll kategorizirati tr. (razvrstavati) a categorisi, a elasifica katehet m (vjeroučitelj) catihet katekizam, -zma m catehism kateta J geom. catetll katkad(a) adv. uneori, din cand in cand kat6da J elektr. catod kBtodni ad). elektr. catodic; --a cijev tub catodic katolicizam, -zma m catolicism katolički ad). catolic katolik m (pl. -ici) catolic katran m kem. catran katun m stanll, siila~ kaucija J (jamčevina) cautiune kliuč m divan; studio kaučuk m cauciuc kaustičan ad). (jedak, zajedljiv) mu~cator, usturlltor, caustic kauzalan ad). gram. (uzročan) cauzal kauzalitet m Jil. (uzročnost) cauzalitate kava J 1. cafea; pržena - cafea prlljitll; zrno --e cafea boabe; sirova - cafea cruda; mljevena - cafea mllcinat~; bijela - cafea cu lapte; jaka - cafea tare 2. (bot.) arbore de cafea (Coffea arabica) kavalir m cavaler kavalirski 1. adj. de cavaler, cavaleresc 2. adv. ca un cavaler, cavalere~te

kavana J cafenea kavanski ad). de cafenea kaveni adj. de cafea kaverna J patal. vo). cavema kBvez m 1. cu~ca 2. colivie

klivga klivga J reg. disputll, cearta, incaierare; zametnuti --u a provoca o ceartll (cu blltaie), a clluta pricinll kavijar m icre negre Kavkaz m geogr. Caucaz kazališni adj. teatral, de teatru; slikar scenograf; - zastor cortina kazalište n teatru; ljetno - teatru de var~; - lutaka teatru de p~pu~i; dramsko - teatru dramatic kazalo n 1. indice; tabUI de materii 2. cadran kBzaljka J indicator kazati, kližem tr. impr! (~i prj.) a spune, a zice; - ime a-~i spune numele; - da a zice da; - ne a spune nu; kako kažu (dupil) cum se spune; kažu da se zice c~, se spune cll; da tako kažem ca sll spun astfel. - kazati se a se spune; kako se kaže rumunjski? cum se spune pe romane~te?; loše mi se kaže am o impresie proasta kazino m cazinou kazivati, kazujem tr. impr! 1. a spune, a povesti 2. (umjetnički) a recita; - u pero a dicta kliznaJsanctiune, pedeap~; condamnare, penalitate; novčana - amenda, sanctiune pecuniara; oštra sanctiune severa kazneni ad). penal; - zakonik cod penal; - zavod inchisoare, penitenciar kaznionica J inchisoare, penitenciar klizniti tr. prj. a sanctiona, a pedepsi; a condamna; - globom a amenda; - zatvorom a condamna la detentiune kažiprst m deget arlltlltor kažnjavanje J sanctiune, pedeapsa; condamnare

kidati kažnjavati tr. imprj. v. kazniti kažnjenik m (pl. -iei) detinut kažnjiv ad). condamnabil, sanctionabil; --o djelo act criminal, delict kćerka J v. kći kći, kćeri J fiica; mlađa - mezinll; starija - fiica (cea) mare kečka J cosita keks m biscuit; nmec Kelti m pl. pov. celti kemičar m chimist kemija J chimie kemijski ad). chimic keramičar m ceramist keramika J ceramic!; obiect de ceramica kesa J orij. (vrećica, torba) punga; traistuta, sllculet; odriješiti --u a-~i dezlega punga kesica J dim. de la kesa; punguta, trllistuta kesiti tr. imprj.; - zube a-~i arata dinpi. - kesiti se imprj. figo a-~i arata dintii, a ranji kesten m bot. 1. (stablo) castan (Kastanea sativa) 2. (Plod) castanll; figo vaditi --e iz vatre a scoate castanele din foc cu mana altuia kestenjast ad). castaniu kestenov ad). de castan, al castanului kibernetika J cibemetica kicoš m bllrbat elegant, spilcuit kič m 1. lucru prost executat 2. pictura proasta kičen adj. omat, impodobit kićenost J elegantll, cochetllrie kidati 1. tr. impr! a rupe, a sfii~ia 2. intro impr! Žarg. (bježati) a fugi, a o lua la fuga 133

kidnuti kidnuti, kidnem intro pr! (pobjeći) a spala putina, a o ~terge kifla I (roščić) chifla kInati, kišem intr. impr! astranuta kInnuti intr. pr! V. kihati kika I V. kečka kikiriki m bot. (plod) arahide pl. Kiklop m v. Ciclop kiks m reg. (pogreška) gre~eala; e~ec; (u pjevanju) nota falsa kila patal. hernie kllav adj. 1. bolnav de hernie; gdje je mnogo babica, --a su djeca copilul cu rnai multe moa~e ramane cu buricul netaiat kilogram m kilogram kilometar, -tra m kilometru kIlovat m kilowat (KW) kllovo1t m kilovolt (KV) kim m V. kumin kImati intr. impr!; - glavom a elatina / a da din cap kimnuti intr. prj. V. kimati Kina I geogr. China kinemat6graf mcinematograf kineski ad). chinez; - zid zidul chinezesc kinetika Iliz. cinetica Kinez m chinez kinin m larmac. chinina kino m (pl. kina) cinema, cinematograf kinoteka I (zbirka filmova) chinoteca kiosk m (pl. kiosci) chio~c kip m (pl. kipovi) statuie, chip; brončani - statuie de bronz kipiir m sculptor kipiirski adj. de sculptor kiparstvo n sculptura l34

kita kipjeti, -pim intr. imprj. a fierbe, a elocoti, a da in elocot kipljenje n fierbere, clocotire kipuć adj. elocotit, fierbinte; arzator kirurg m (pl. -urzi) chirurg kirurgija I chirurgie kirurški adj. chirurgical kiselica I 1. (vinski talog) drojdie de vin 2. (mineralna voda) apa minerala / gazoasa 3. bor~ kiselina I 1. acreala; aciditate 2. kem. acid; ugljična - acid carbonic kiseliti tr. imprj. a acri, a acidula kiselkast adj. acidulat, acrit kiselOst laciditate, acrime kiseljenje nacrire, acidulare kiseo (kiseli) adj. 1. acru, acid; kiselo mlijeko lapte batut; kiseli ku· pus varza acra; kiseli krastavac castraveciori acri 2. lig. incruntat, morocanos; praviti --o lice a se incrunta kisik, -ika m kem. oxigen kisnuti, -snem intr. impr! 1. a se acri 2. (od kiše) a se uda, a se muia (de ploaie) kist m (pl. -ovi) pensula kiša I ploaie; sitna - ploaie marunta; - sipi bureaza, burniteaza; sprema se na --u sta sa ploua kišan adj. de ploaie; ploios; --šni ogrtač impermeabil kišica I dim. de la kiša; ploaie marunta, burnita kišiti intr. imprj. a ploua, a burnita kišnica I apa de ploaie kišobriin mumbrela kišovit adj. ploios kit m zoolo balena (Balaena) kita I l. (cvijeća) buchet (de flori) 2. cosita

kitica kitica I l. dim. de la kita; buchetel 2. lit. strofa kititi tr. impr! a impodobi, a orna kitol6vac m vanator de balene kivan adj. suparat; ranchiunos, du~manos; biti - na koga a avea necaz / ranchiuna pe cineva klada I bu~tean, butuc kladionica f; (športska) - agentie de pronosport / de pariuri kladiti se impr! (o što, za što) a paria, a pune rama~ag klađenje n pariere; pariu, rama~ag klan m (rod) elan, grup klBnac, -nca m defileu, pas, trecatoare klilnjiinje n piecaciune, reverenta klilnjati se imprj. 1. a-~i face rugaciunea, a (se) ruga 2. a se inelina, a face o reverenta; klanjam se! respectele / omagiile mele! klBnje n abataj klaonica labator klapa I reg. (družina, skupina) l. companie, banda 2. muz. grup coral klilpati 1 intr. impr! reg. (biti u redu) a fi in ordine, a se potrivi klapati2 , klapam intr. imprj. (brbljati) a palavragi, a trancani klilpka I (zaklopac) valva, valvula klBpnja I (tlapnja) inchipuire, halucinatie klarinet m muz. elarinet klilsal 1. elasa, an de studiu 2. elasa sociala klasati intr. imprj. a scoate spic klasicizam, -zrna m c1asicism klasičan adj. elasic klasificirati tr. (razvrstavati) a elasifica, a elasa

klesati klasika I antichitate(a) elasica; elasicitate klasje n call. spice pl. klilsni adj. de elasa klatariti se impr! a hoinari, a vagabonda klatež m hoinar, vagabond klilti, koljem tr. impr! l. a !UJunghia, a-i taia beregata 2. amasacra klatno n (klepac) limba de elopot klilun melaun, paiata klilustar, -stra m (unutarnje dvorište samostana) manastire klaustrofobija I elaustrofobie kliluzula I (ograda, uvjet) elauza klavijatura I muz. elaviatura klavir m (glasovir) pian; dugi pian cu coada klecati intr. impr! a-~i indoi genunchii klecnuti intr. prj. V. klecati klečati, -čim intr. imprj. a sta in genunchi kleknuti, -koern intr. pr! a se a~eza in genunchi, a ingenunchia klekovača I rachiu de ienupar klempav adj. elapaug klepetalo n caraitoare, plesnitoare klepetati, klepećem intr. impr! a face zgomat / galagie (prin bat1ii repetate) klepka I talanga, elopot (la animale ) kleptomiin m eleptoman kUk m (svećenstvo) eler klerik m (pl. -ici) eleric, seminarist klerikiilan adj. clerical klesiinje n cioplire, daltuire in piatra klesiir m cioplitor in piatra klesati, klešem tr. impr! a taia, a ciopli piatra l35

kleti kleti, kunem intro impif, 1. (prokleti) abiestema 2. a injura. - kleti se (čim) a se jura; - nebom i zemljom a se jura pe toti sfintii; krivo se - a jura stramb kletva J 1. blestem 2. injuratura klevetaj calomnie, defliimare; biirfli klevetati, klevećem tr. impr! a ealomnia, a defliima klevetnički ad}. calomnios, defliimator klevetnik m (pl. -ici) calomniator, defliimator knca J (bot.) germen, mugur, lastar; bacati --e a germina, a incoiti knciinje n strigate pl. (de bucurie, satisfactie); aelamatii pl. kncati, knčem intro impr! (od radosti) a exuita, ajubila; - komu a aclama pe cineva kliconoša J purtator de bacili krIjiinje n germinare, germinatie klijati intro a incoiti, agermina klijent m elient kliješta n pl. c1e~te pl. krIjet J (kućica u vinogradu) casuta la vie klik m1.exclamare, strigat de bucurie 2. in! elie; dvo-- dublu elie klika J eliel!, ~leahta, ga~ca kfiknuti, -knem intro impr! a scoate un strigat (de bucurie), un chiot klima J elima, elimat knmiinje n 1. elatinare a capului 2_ ciatinare, oscilare krnnati intro impif,; - glavom a da ( a elatina din cap. - klimati se (ljuljati) a se elatina, a os cila, a se legana klimatizacija J (stanova) (instalatie de) aer conditionat klimatizator m aer conditionat

136

klokan knmav ad}. oscilant, instabil knmavost J toropeala, somnolenta knn m (pl. klinovi) cui; - se klinom izbija cui pe cui se seoate knnast ad}. in forma de cui, cuneiform klinički ad}. elinie klinika Jelinica klip m (pl. klipovi) 1. bot. ~tiulete (de porumb) 2. teh. piston 3. bat; figo bacati (komu) klipove pod noge a pune (cuiva) bete in roate klipan m om greoi; stangaci, neindernanatic kfipsati, knpšem intro impr! amerge anevoie kliring m cIiring, compensatie klistir m med. clisma; spalatura intestinala klisura J 1. stramtoare, defileu 2. stanca ascutita kliše, -ea m eli~eu kliziič m sport patinator klizačica J sport patinatoare klizak (kliski) ad}. v. klizav klizalište n patinoar kliziiljka J sport patina kliziinje n 1. patinare, glisare 2. sport (na ledu) patinaj; umjetničko - patinaj artistic klizati se, -žem se impr! 1. a aluneea 2. šport (na ledu) a patina knzav ad}. alunecos krIZavica J (poledica) teren, drum alunecos kfiznuti, -znem intr. pr! a aluneca k1obučiic, -čca m bot. ciclama (Cyclamen europaeum)

klobiik m (pl. -uci) (šešir) paHIrie klokan m zoolo cangur (Macrobus giganteus)

klokot klokot m galgait klokotati, klokoćem intro impr! a galgai klon m elon klonirati tr. a elona kloniti se impr! (čega) a evila, a se feri (de ceva) klonuo (klonuli) ad}. 1. obosit 2. trist, abatut; - duhom deseurajat klonuti, klonem intro pr! 1. a se inclina, a se indoi, a se curba, a se apleca, a se lasa in jos; - duhom, srcem a-~i pierde curajul; glava mu klonu capul i se lasa pe piept 2. a fi epuizat 3. a-~i pierde eurajul klanjenje n (izbjegavanje) ferire, evitare klopka J (~i fig.) cursa, lat, capcana klOpot m zgomot, zanganit, zdranganit klopotanje n zgomot, zanganit, zdranganit klopotati, klopoćem intro impif, a face zgomot ( larma; a zangani, a zdrangani klor m kem. elor klorid m kem. elorura klOrofil m bot. elorofiH! kloštar, oštra m reg. (samostan) manastire klub m elub; cazinou; (društvo) asociatie, societate klupa J banca, bancheta; optuženička - banca acuzatilor klupica J dim. de la klupa; bancuta, banca mica klUpko n (pl. klupka) ghem; smotati u - a face ghem kljucati tr. ~i intro impr! a lovi cu ciocul; a ciuguli kljucnuti tr. pr! V. kljucati

knJiženje ključ

m (pl. -evil 1. eheie 2_ (teh.) francuski - cheie franceza ključanica J (brava) broasea (la u~a)

ključiir

m 1. portchei, inel pentru chei 2. paznic, gardian ključati intro impr! a fierbe, a elocoti ključni ad}. (de) cheie; --o mjesto pozitie-cheie kljun m (pl. kljunovi) cioc; - broda prova kljuniiš m zoo l. ornitorinc (Ornithorhynchus paradoxus)

klju vati, kljujem tr. impr! a lovi cu ciocul; a eiuguli kmečati, -čim intro impif, ascanci kmet mLiobag, ~erb 2. prirnar (al satului) kneginja J printesa; principesa knez m (pl. knezovi) 1. principe, print; eneaz; - namjesnik print regent; (u Dubrovačkoj republici) guvernator 2. seoski - primar knežev ad}. 1. al printului, al contelui 2. al primarului satului kneževina J principat kDjiga J carte; volum; - rokova registru de scadente; matična - registru matricoi; zemljišne knjige (registru de) cadastru; govori kao iz --e vorbe~te ca din carte; baviti se --om a se consacra studiilor knjigoveža m legator de carti knjigovežnica flegatorie (de carti) knjigovOdstvo n contabilitate knjigovođa m contabil knJiški ad}. livresc kDjižiir m librar knjižara J librarie kDjiženje n inscriere, inregistrare 137

kn.iiževni kDJiževni ad}. Iiterar književnica / scriitoare kDJiževnički ad}. literar, de scriitor kDJiževnik m (pl. -ici) scriitor; literat, om de li tere književnost / literatura beletristica; dječja - literatura pentru copii kDJižica / livret, carnet; zdravstvena - carnet de sanatate; radna carte de munca; uložna - carnet de economii kDJižiti tr. imprj a inscrie, a inregistra kDJižnica / biblioteca kDJižničar m bibliotecar knjižurina / augm. carte groasa, mare kit adv. v. kao koagulacija / med. (zgrušavanje krvi) coagulare koalicija / (udruživanje) coalitie kob / (sudbina) soart!!, destin; zla fatalitate kobalt m miner. cobalt koban (kobni) ad}. 1. fatal 2. funest, nefast, sinistru kobasica / dirnat; suha - dimat afumat kobasičar mcamatar kobasičarnica / mezelarie kobila / zoolo iapa kobra/zoolo cobra (Na}a tripudians) kocka / 1. cub; - šećera cub de zaMr 2. (u kartama) caro (la jocul de carli) 3. zar; staviti život na --u a-~i risca viata 4. (hazardna igra) joe de carti kockanje n joe de noroc kockar m 1. juei!tor (de jocuri de noroe) 2. eartofor kockarnica / tripou 138

koji kockast ad}. cubic; in caro uri kockati se imprj a juca jocuri de noroe k6čenje n franare kočija /1. caruta 2. trasura; calea~ca kočijaš m 1. birjar 2. earuta~ k6čiti tr. imprj 1. a frana 2. a intepeni k6čnica / frana; ručna - frana de mana; nožna - frana de picior; sigurnosna - frana de siguranta k6čničar m franar kočoperiti se impr/. a-~i da importanta, a-~i da ifose kOdI prpo la; langa; - kuće acasa; stola la / langa masa kod2 m lingv. cod; Morseov - alfabetul Morse k6deks meodiee; manuscris kodifikacija / iur. (sistematizacija zakona) cod kodirati tr. a codifica koeficijent m mat. coeficient koegzistencija / polit. (suživljenje ) coexistentli koegzistirati intr. (supostojati) a coexista kofein m /armac. cofeinli kohezija / fiz. (privlačna sila) coeziune koincidencija / (slučajno podudaranje) coincidenta kojekad adv. uneori, din timp in timp kojekakav ad}. de orice fel kojekako adv. in vreun fel kojekud(a) adv. oriincotro koješta, -ječega prn. orice, n-are importantli ce; govori - spune verzi ~i uscate

koji, kojega prn. care, cine; (upitno) - je (datum) danas? ce data e azi?, in dt(e) suntem astlizi?; - je sat? cat e ceasul?; - put uneori; (odnosno) bilo -, ma -, - mu drago, - god oricare; za - čas in cateva clipe kojigod prn. careva kokain m /armac. cocainli koketa / cocheta kokedrati intr. (očijukati) acocheta k6kica / (prženo zrno kukuruza) flori cele pl. (de porumb) kokodakati, kokOdačem intr. imprj a cotcodlici kokos m bot. cocos kokoš / gaina kokošinjac, -njca m cotet kokot m zoolo (pijetao) coco~ koks m (carbon) cocs koksara / cocserie koktel m 1. (piće) aperitiv (bautura) 2. (primanje) cocteil kola n pl. mrtvačka - dric; (željeznička) putnička - vagon (de) clilatori; - za ručavanje vagon-restaurant; - za spavanje vagon de dormit; u -! (poftiti) in vagoane! kolaboracija / (suradnja) colaborare kolac, k6lca m par; \eapa; zabiti - a trage in \eapli kolač m prlijitura; turta; cozonac kolajna/l. (ogrlica) ~irag, colier 2. (medalja) medalie kolanje n circulatie kolaps m med. (nagla malaksalost) colaps k6lati, kolam intr. imprj 1. (teći) a curge 2. (o novcu) a fi in circulatie kolaudacija / (odobrenje) acceptare, aprobare

korIZija kolebanje noscilare; oscila\ie kolebati se imprj 1. a oscila, a se legana, a se balansa 2. figo a ~ovlii, a ezita kolebljiv ad}. oscilant; Jig. ~ovliitor, ezitant kolebljivac, -ivca m om nedecis, ~ovliitor koleda J Jolkl. colindli koledar m colindator kolega m co leg; confrate kolegij m curs universitar; (skup) colegiu kolegijalan ad}. colegial kolekcija / (zbirka) colec\ie kolektiv m grup; colectivitate, colectiv kolera J patal. holerli kolesterol m med. colesterol koliba f coliba, casa saracacioasa kolica J pl. dim. de la kola; clirucior; dječja - carucior de copii; ručna - bri~cli cu douli roti; - dizalice elevator količina J cantitate količinski ad}. cantitativ količnik m (pl. -ici) mat. cat kolik prn. cat de mare; --i god oricat koliko adv. cat; - ••• toliko atat ... cat: - je sati? cat e ora?; - ti je godina? cati ani ai?; ma - stajalo ori cat ar costa; - hoćeš la discre\ie; - mu drago n-are importantli cat; - god puta ori de cate ori; - ljudi, toliko ćudi cate bordeie, atatea obiceie kolitis m patal. (upala debelog crijeva) colita kolizija J (sukob) ciocnire, coIiziune, izbire 139

kolni kolni adj. de vehicul, de car; - put drum carosabil kolnik m (pl. -iei) drum de care kolo m (pl. -ici) 1. (kotač) roatll; biti peto - a fi a cincea roatll la cllrulll 2. talk!. (ples) horli; vrzino - hora ielelor; tko se uhvatio u -, mora i igrati cine s-a prins in horli trebuie sll joace 3. (krug) cerc 4. (društvo) societate, cerc kolodviir m garll; glavni - garll centralll; autobusni - autogarll koliikvij m disculie, colocviu kolokvirati intr. §i tr. a da un colocviu (la universitate ) kolomaz m lubrifiant kol6na t coloanll kolomida t (stupovlje) colonadll, portic koliinija t colonie kolonijalan adj. colonial kolonist m (naseljenik) colonist kolonizacija t (naseljavanje) colonizare koliinjski adj.; --a voda apa de colonie koloraturni adj.; - -a pjevačica cantareata de coloratura kolor-film m (film u bojama) film color / kolorit m colorit; lokalni - culoare IocailI kolos m (div, gorostas) colos kolosalan adj. (divovski) colosal kolosijek m 1. fliga§, urmll (iasatll de o roat1i) 2. §ina, linie (de cale feratll, tramvai) kolotečina t cale, fliga§ kolotur m scripete kolovođa m talk!. cel care conduce hora 140

komentar kolovoz m august Kolumbija t geogr. Columbia koludrica t calugllrilll, maica, sora koliit m cerc, inel; - dima rotocol (de fum) koljač m (čovjek) caiau, gade, uciga§ kolje n call. lepi pl., pari pl., araci pl. koljeno n (anatom. ) 1. genunchi; na --ima in genunchi; pasti na --a a c1ldea in genunchi 2. (stupanj srodstva) grad de rudenie 3. generalie 4. origine, stirpe komad n bucatll, fragment; teat., muz. piesll, bucata muzicalll; kruha bucat1i de paine komadati tr. impr! a fragmenta, a rupe in bucllli komanda t voj. (zapovijed) comandll komandant m (zapovjednik) comandant komarac, orca m zoo!. tiinlar (Culex pipiens); činiti od komarca magarca a face din lanlar armllsar kombajn m combina kombi m autobuz mic, microbuz kombinacija t combinalie kombinat m complex industrial, combinat kombine m combinezon, furou kombinirati tr. a combina komedija t comedie komedijaš m (lakrdijaš) comediant; bufon, ghidu§ar komediograf m (pisac komedija) comediograf komemoracija t comernorare komentar m comentariu

komentirati komentirati tr. (tumačiti) a comenta komercijalan adj. comerciai komercijalist m persoanll cu studii economice, specializat in comerI komesar m comisar komešati se impr! a se pune in mi§care; a se agi ta, a se alarma komet mastron. (repatica) cometll komfiir m (udobnost) confort komfOran adj. (udoban) - stan apartament confortabil komičan adj. comic komičar m comic komina t (od grožđa) tescovina (de struguri) komisija t comisie komisijski adj. de comisie, al comisiei komisionar m comisionar komisionarski adj. trg. (posrednički) de comision komitet m comitet komora t camerll; tamna - camera obscurll; trgovačka - camerll de corner! komorni adj. de camerll; --a glazba muzicll de camerll kompaktan adj. compact; inf. -otni disk unitate de CD-ROM kompanjon m razg. (ortak) companion, camarad, tovara§ komparativ m gram. comparativ (grad) kompas m busoM kompatibilan adj. compatibil kompatibilniist m compatibilitate kompetencija t (nadležnost) competent1l kompetentan adj. (mjerodavan, nadležan) competent

komunizam kompjutor m (računalo) computer kompleks m complex; - kuća ansamblu de locuinle kompleksan adj. (složen) complex komplementaran adj. (dopnnski) complementar komplementarnost t comprementaritate komplet m set, garniturll; costum (de haine) komplicirati, kompliciram tr. a complica komplikacija t complicare; complicalie kompliment m compliment kompliit m (zavjera) complot komponenta t (sastavni dio) componentll, element component komponirati tr. (skladati) a alc1ltui, a compune kompost m (miješano gnojivo) compost kompot m compot kompozicija t (skiadba) compozilie kompozitor m muz. (skladatelj) compozitor kompresija t (stlačivanje, zbijanje ) compresie kompresor m mehan. compresor kompromis m (nagodba) compromis kompromitirati tr. acompromite komuna t (zajednica) comunll komunalan adj. (općinski) comunaJ, al comunei komunikacija t comunicare komunikativan adj. comunicativ komunist m comunist komunistički adj. comunist komunizam, -zrna m comunism 141

konac

konfiizan

konac, konca m 1. fir; ala; 'šivaći ala de cusut; udjenuti - u iglu a pune / a baga all! in ac; život mu visi o --ncu via\a ii atiirnl! de un fir de pl\r 2. (kraj) sfiir~it, capl!t; na --ncu konca la urma urmelor; - djelo krasi finalul incoroneazl! opera konačan ad}. final; definitiv konačnica ! (završnica) finall! konačno adv. 1. in final, finalmente 2. (in mod) definitiv koncentracija! concentrare koncentracijski ad}. de concentrare koncentrat m concentrat; extract koncentrirati tr. a concentra koncept m concept, ciornl!; minutl! koncepcija ! (zamisao) concep\ie, concept, idee koncern m ekon. concern, cartel koncert m muz. concert; - po želji slušatelja cantece la cererea ascultl!torilor koncertni ad}. de concert; - klavir pian cu coadl!; --a dvorana sala de concerte koncesija! 1. concesie 2. iur. concesiune koncesioniran ad}. trg. concensionar, (persoanl!) care a ob\inut o concesiune koncesivan ad}. gram. concesiv; care face concesii koncil m (crkveni sabor) conciliu; sinod koncipirati, koncipiram tr. a concepe koncizan ad}. (sažet, jezgrovit) concis, suce int

kondenzacija ! densare 142

(zgušćivanje)

con-

kondenzirati tr. (zgusnuti) a condensa kondicija ! (tjelesna izdržljivost) (bunl!) pregl!tire fizicl!, forml! (sportivl!) kondicional m gram. (pogodbeni način) condi\ional kondicionalan ad}. (pogodbeni) condi\ional kondom m (prezervativ) prezervativ kondor m zoolo condor (Vultur gryphus)

kondukter m 1. (u vlaku) conductor (la tren); controlor 2. (u tramvaju) taxator konfederacija ! (savez suverenih država) confedera\ie konfekcija! confec\ie, confec\ii pl.; muška - confec\ii de barba\i; ženska - confec\ii de daml! konferencija! conferin\l!; mirovna - conferin\l! de pace; - za tisak conferen\l! de presl! konfesija ! (vjeroispovijest) 1. ml!rturisire, spovedire 2. credin\l! religioasa, confesiune konfident m (špijun, doušnik) spion, delator; confident konfiguracija ! 1. configura\ie 2. inf configurare konfiguracijski ad}. 1. de configuratie 2. inf de configurare; --ska datoteka fi~ier de configurare konfiscirati tr. (zaplijeniti) a confisca konfiskacija! (zapljena) confiscare konflikt m (prepirka, sukob) conflict konfrontacija ! (suočenje; sukob) confruntare konfUzan ad}. (zbrkan) confuz

kontrolni

Kongo Kongo m (država) Congo kongregacija! unire, grupare; congrega\ie kongres m congres koničan ad}. (stožast, čunjast) de forma conului, conic konjugacija ! gram. (sprezanje) conjugare konjunktiv m gram. conjunctiv konjunktura! conjuncturl! konkavan ad}. gram. (udubljen) concav konkluzivan ad}. gram. (zaključan) conclusiv konkretan ad}. concret; u --om slučaju in cazul concret konkretizirati tr. a concretiza konkurencija! trg. (suparništvo) concuren\a konkurent m concurent konkurentan ad}. competitiv konkurirati intr. trg. a concura konoba! reg. (podrum) pivni\l! konobar m chelner konobarica! chelneri\a, ospatari\a konoplja ! bot. ciinepl! (Cannabis sativa)

konsekutivan ad}. gram. consecutiv konsenzus m (pristanak, odobrenje) consens konsolidacija! consolidare konsolidirati tr. (učvrstiti) a consO'lida konsonant m gram. (suglasnik, zatvornik) consoana konspirativan ad}. conspirativ konstanta! mat. (stalna veličina) constantl! konstatacija! (tvrdnja, zaključak) constatare konstatirati tr. (utvrditi) a constata

konstelacija! constela\ie konstitucija! constitu\ie konstituirajući

ad}.; - sastanak adunare constitutivl! konstrukcija! construc\ie konstruktivan ad}. (stvaralački) constructiv konstruktor m constructor kontakt m 1. (dodir) contact, atingere 2. teh. (spoj) contact, legl!turl! kontaminacija! (oR.uženje, onečišćenje) contaminare kontejner m trg. container kontekst m context kontinent m continent kontingent m (određena količina) contingent kontinuitet n (neprekidnost) continuitate kontracepcija! contracep\ie kontradikcija! (protuslovlje, proturječje) contradic\ie kontradiktoran ad}. (protuslovan) contradictoriu kontraindikacija! med. contraindica\ie kontrakcija! (stezanje) contractie kontranapad m contraatac kontraproduktivan ad}. (sa suprotnim učinkom) contraproductiv kontrapunkt m muz. contrapuhct kontrarevolucija ! contrarevolutie kontrast m (opreka) contrast . kontrastivan ad}. lingv. contrastiv; -ovna lingvistika lingvistici! contrastivii kontr61a ! (nadzor, provjera) control, inspec\ie kontroliran ad}. controlat kontrolirati tr. a controla, a inspecta kontrolni ad}. de control

143

kontrolOr kontrolor m controlor, inspector kontroverzan ad}. (prijeporan, sporan) controversat kontura t (obris) contur kontiizija t med. (ozljeda, nagnječenje) contuzie konveksan ad}. (izbočen) convex konvencija t (sporazum) convenlie konvenciolan adj. convenlional konvertibilan adj. (pretvoriv) convertibil konvertit m (obraćenik) convertit konverzacija t (razgovor) conversalie, disculie konverzija t (pretvaranje) transformare, schimbare; conversiune konvoj m convoi konzerva t 1. conserva; mesna conserva de carne 2. cutie de conserve konzervativan ad}. conservator konzervatorij m muz. conservator konzerviran adj. conservat konzervirati tr. a conserva konzistentan adj. (čvrst, valjan) consistent konz6la t in! consola konzorcij m consof\iu konzul m consul konzularni adj. consular konzulat m consulat konzultacija t consultalie konzultirati tr. a consulta, a cere o parere / un sfat konzumirati tr. (potrošiti, pojesti) a consuma konj m l. cal; tegleći - cal de tracliune; jahati --a a calari un cal; - za trke cal de curse; čistok­ rvan/punokrvan - cal pursange; raditi kao - a se speti muncind; 144

kopiranje pasti s --a na magarca animeri din lac in pul; sad smo na --u suntem stapani pe situalie; suntem pe calea reu~itei; darovanom --u zubi se ne gledaju calul de dar nu se cauta in gura / la dinli 2. vodeni (nilski) - hipopotam 3. (stalak) ~e­ valet 4. (skakač u šahu) cal 5. (na glazbalima) calu~ (la unele instrumente cu coarde) konjak m coniac konjanik m (pl. -ici) l. clHarel 2. voj. cavalerist konjaništvo n voj. cavalerie konjski adj. 1. de cal; cabalin 2. --a snaga cal-putere (CP) konjušar m randa~ la cai konjiišnica t grajd (pentru cai) kooperacija t (suradnja) cooperare koordinacija t (usklađivanje) coordonare koordinirati tr (uskladiti) a coordona kopač m sapator, pra~itor kopanje n 1. sapare 2. pra~it, pra~ire, pra~ila

kopar, -pra m bot. marar (Anethum graveolens) kopati tr. impr! 1. a sapa 2. a pra~i kopča t 1. cheotoare, copca 2. bro~a 3. agrara kopčati tr. impr! 1. a prinde, a tixa cu agrafe 2. a incheia (nasturii, copcile) kopija t (prijepis, duplikat) copie; in! sigurnosna - salvare de siguranI!! kopile, kopileta n pejo copil nelegitim, bastard kopilot m copilot kopiranje n reproducere; in! zaštita od --nja proteclie la copiere

koridor

kopirati kopirati tr. (prepisati, preslikati) l. a copia, a transcrie 2. a calchia 3. areproduce kopito n copita koplje n l. lance, sulila 2. sport. sulila kopnen adj. de uscat, terestru, continental kopnjeti, kopnim intr. impr! a se topi (despre gheata, zapada), a se dezghela; figo a se consuma, a se topi (de dor, de drag) koprcati se impr! 1. a azvarli cu picioarele 2. a se zvarcoli, a se zbate, a da din maini ~i din picioare k6prena t 1. vaJ, voal 2. figo aparenla 3. tig. pretext; skinuti --u (s čega) a dezvalui kopriva t bot. urzica (Urtica); mrtva - urzidl-moarta (Lamium purpureum); figo neće grom u --e soiul rau nu piere koprocesor m in! coprecesor; matematički - coprocesor matematic; grafički - coprocesor gratic koprodukcija t (zajednička proizvodnja) coproduclie kopulat gram. (spona) verb copulativ, copula kopiin m clapon kori m (pl. korovi) muz. (pjevački zbor) cor ko~ m voj. corp (de armata); diplomatski - corp diplomatic kora t coaja; scoaf\a; (na stablu) scoaqa, coaja (de copac); - od oraha, od jaja coaja de nuca, gaoace de ou koraba t bot. gulie (Brassica oleracea gongyloides) koračaj m V. korak

koračati

intr. impr! a merge, a pa~i; sitno - a merge cu pa~i mici koračnica t muz. mar~ korak m (pl. -aci) pas; - po -, - za --om pas cu pas; plesni - pas de dans; pogrešan - pas gre~it; poduzeti nUŽDe --e a lua masurile corespunz!itoare; ići u - s kim a merge in pas, a line pasul cu cineva; jahati --om a merge / a calari la pas; diplomatski - intervenlie diplomatica koraknuti, koraknem intr. pr! a face un pas koral m muz. coral koralj m zoolo margean, coral (Corrallium rubrum) kOrbač m reg. (bič) crava~a, bici, garbaci kordon m cordon Koreja t geogr. Coreea korejski ad}. geogr. coreean korektan adj. (ispravan) corect korektura t l. (ispravljanje sloga) corectare 2. (otisak) corectura korelativan ad}. (suodnosan) corelativ korenje n dojenire, mustrare koreografija t teat. coregratie korespondencija t (dopisivanje) corespondenla korespondent n (dopisnik) corespondent korica t dim. coaja sublire, cojila; boriti se za --u kruha.a munc! din greu pentru o bucata / coaj!! de paine; -ce pl. (knjige) coperte; od --a do --a (knjige) din scoaf\!i in scoarla koričiti tr. imprf. (uvezati) a lega, a coperta koridor m geogr. culoar; coridor 145

korigirati korigirati tr. (ispraviti) a corija, a c orecta, a indrepta korijen m radllcinl1; vaditi kvadratni I kubni - a extrage radacina patrata I cubica; (!ing.) - riječi riidacina unui cuvant, radical; tig. uhvatiti --a a prinde radacini korisnik m (pl. -ici) beneficiar korisno adv. (in mod) folositor, util korisnost tutilitate, avantaj korist t folos, avantaj; profit, beneficiu; biti od --i a fi de folos I avantajos; izvući - iz čega a trage foloase din ceva, a profita de ceva koristan adj. util, folositor, avantajos koristiti 1. intr. imprj a fi util, a folosi, a servi (la) 2. tr. imprj ~i koristiti se (čime) a (se) folosi (de), a trage (din), a profita (de pe urma) koristoljubiv adj. interesat, egoist korištenje n falosire koriti tr. imprj a mustra, adojeni, a-i face repro~uri korito n 1. albie, troaca 2. (riječno) albie a unui rau korizma terkv. postui mare, paresimi korizmeni adj. erkv. care tine de postul mare korjenit adj. radical kormilar m timonier kormihiriti intro imprj a carmui, a carrni, a conduce o ambarcatiune kormilo n (pom., aeron.) carma; timona; ghidon korner m sport corner kornjača t zool. broasca-testoasa (Testudo) korota t doliu korov m buruiana, buruieni pl. 146

kOstiir korozija t (nagrizanje; hrđanje) coroziune, rugina korporacija t corporatie korpull!;ntan adj. (krupan) corpolent korpus m voj. 1. (vojni sastav) corp (de armata) 2. (zbirka) corpus, colectie kortizon m tarmac. cortizon korupcija t (podmićivanje; pokvarenost) coruptie; corupere Korzika t geogr. Corsica kos! (pl. kosovi) m zoolo mierloi (Turdus meru la ) kos2 adj. 1. oblic, inelinat 2. (gram.) --i padež caz obli e kosa! t par (pe capul omului); fir de par kosa 2 agro coasa, secera kosac, -sea m seceri1tor, cosa~ kosidba t 1. cosit 2. secerat, seceri~ kosilica t cositoare kosina t plan inclinat, inelinatie kosinus m mat. cosinus kositi tr. imprj 1. a cosi 2. asecera kosmat adj. paros kosnuti, kosnem tr. prj a atinge u~or (in treacat) koso adv. oblic, piezi~; in panta Kosovo n Kosovo kosovski adj. cosovar; --a bitka biitalia de la Kosovo (1389) kost t os; riblja - os de pe~te; slonova - filde~; pretvoriti se u - a se osifica; on je sama - i koža el enurnai piele ~i os kostim m1.costum 2. (ženski) taiOT kostobolja t patol. 1. reumatism 2. guta kostiir m schelet, osatura

kiiš

koš m 1. co~, paner de hartii 2. hambar, patul 3. anatom. prsni - torace košara t 1. co~, paner 2. co~ar (pentru vite) košarka t sport baschet košarkaš m sport baschetbalist koščat adj. osos koščica t dim. de la kost 1. os mic, oscior 2. sambure (la fructe) košenje t1.cosit; cosire 2. seceri~; secerare košnica t stup, ~tiubei, co~niti1 košnja t (kosidba) cosit; vremea cositului koštan adj. đe os, osos koštanje n cost; cijena --a pret de cost koštati intro imprj a costa koštica t 1. os mic, oscior 2. sambure (la fructe) koštunica t bot. drupa koštunjav adj. osos; - orah nuca incuiata košulja t cama~a; noćna I spavaća - cama~a de noapte; luđačka cama~a de forta košuta f caprioara kota t geogr. cota kotač m (kolo) roata; pričuvni roata de schimb kotao, kotla m (pl. kotlovi) caldare, cazan; parni - cazan de aburi; za rakiju alambic kotar m district kotirati intr. imprj trg. a cota, a fi cotat kOliti tr. imprj'. 1. a fata 2. a se reproduce, a se inmulti kotizacija t (ulog, prinos) cotizatie kotlar m caldarar; cazangiu

kozmetičiirka

kotlet m cotlet koturaljka t patina cu rotile koturati tr. imprj'. sport a patina pe rotile kov m forjare; forja kovač m forjar; fierar; faurar; svako je - svoje sreće norocul e cum ~i-I face omul kovačnica t atelier đe forjat I de fierarie kovanica t 1. coasa 2. gram. euvant nou format in mod artificial, neologism kovanje n1.forjare, forja 2. (potkivanje) potcovire kovati, kiljem tr. imprj 1. a forja, a bate, a modela (fierul) 2. (konja) a potcovi 3. tig. a inventa, a crea cuvinte in mod artificial 4. a pune la cale, a urzi, a unelti; - urotu a complota; - koga u zvijezde a riđica pe cineva in slavi kovčeg m (pl. -ezi) 1. (sanduk) lada; (putni) - valiza, geamantan 2. mrtvački - sieriu kovina t metal forjabil I maleabil I dactil; plemenita - metal pretios kovinski adj. metalic kovitlac m (vrtlog) vartej, volbura kovitlati tr. imprj'. a involbura; a ridica in vartejuri kovrčast adj. cret (despre pl1r) kovrčati tr. imprj a friza, a buela, a ondula; a face cret koza t zoolo capra (Capra hireus) Kozak m (pl. -aci) cazac kozice t pl. patal. vari cela, varsat de vant kozji adj. de capra; caprin kozlić m ZDol. ied kozmetičarka t cosmeticiana 147

kozmetički

kozmetički

adj. cosmetic, de cosmetica kozmetika Jcosmetica kozmopolit mcosmopolit koža J (čovječja) piele, derma; boja --e ten kožara J tabacarie kožica J dim. de la koža 1. piele mica, pielicica 2. membrana kožni adj. de piele; med. de piele, cutanat; --e bolesti boli de piele kožuh m (pl. -usi) cojoc krabulja J mase li krabuljni adj.; - ples bal mascat kraći adj. compr. de la kratak; rnai scurt kriidljivac, -ivca m hot, punga§; književni - plagiator kra~om adv. pe furi§; pe ascuns; ln tama kradomice adv. pe furi§; pe ascuns, ln taina krMa J furt, hotie krah m (slom, propast) faliment, crah kraj1 m (pl. krajevi) 1. (svršetak) sf1ir§it, capat, final; pri --u pe sf1ir§it( e); pri --u mjeseca spre sf1ir§itul lunii; biti na --u života a fi la sf1ir§itul vietii; od početka do --a de la Inceput pana la sf1ir§it; bez --a i konca tara sf1ir§it, interrninabil; infinit; izići na - s kim a o scoate la capat cu cineva 2. (granica) limita, extremitate; na - svijeta la capatul lumii; to mi nije bilo ni na - pameti nici prin gand nu mi-a trecut a§a ceva 3. (predio) tinut, regiune 4. (strana) parte; s jednog i drugog --a de o parte §i de alta; (bjež) u kraj! la o parte!, fere§te! 148

kriista kraj2 prpo (pokraj) alaturi de, langa krajina J tinut margina§, regi une de frontiera krajnik m (pl. -iei) anatom. amigdala; upala --a amigdalita; anghina kraijnost J extremitate, extrema, capat, margime krajnje adv. extrem krajnji adj. extrem, ultim, final; --e neznanje ignoranta crasa; --e je vrijeme nu rnai e timp de pierdut krajobraz m v. krajolik krajolik m (pl. -iei) peisaj krak m (pl. kraei §i krakovi) 1. (noga) picior, crac 2. (kod životinja) laba; copita 3. (geom.) raza kralj m (pl. kraljevi) rege; Sveta tri kralja Boboteaza kraljevina J regat kraljevski adj. regal, al regelui kraljevstvo n regalitate; regat kralježak, -ška manatom. vertebra kralježnica Janatom. coloana vertebrala, §ira spinarii kralježnjaci m pl. zoolo vertebrate pl. kriiljica J regina kramar reg. m mic comereiant, negustor marunti§uri kramp m (pijuk) tarnacop krap m zoolo (šaran) crap (Cyprinus carpio) kras m (gea!.) tinut stane os (pietro s); carst krasan adj. frumos; minunat; splendid krasiti tr. impr/ a oma, a decora, a lmpodobi krasopis mcaligrafie krasota J frumusete kriista J patol. variolil

krastača

krema

krastača

kravata Jcravata kravlji adj. de vaca, de vaci k'tc! exel. trosc!, prr! krcati tr. impr/ (tovariti) alncarca almbarca ' krčag m (pl. oazi) urcior kfčati intr. impr/ 1. a scartai 2. a galgai kfčenje n defri§are krčitelj m per.oana care defri§eaza; - novih putova pionier krčiti tr. impr/ (šuma) a defri§a; put a face, a deschide un drum / o cale krčma J carciuma; han; bodega krčmar m carciumar; hangiu krčmarica J cilrciumareasa, hangita krdo m turmli, cireada; card kreacija J crea\ie kreativan adj. (stvaralački) creativ kreativnost J creativitate kreatura J (stvor) creaturli kreda J miner. creta kredit m credit; dugoročni - credit pe termen lung; kratkoročni credit pe termen seurt; potrošački - credit pentru bunuri de consum kreditiranje n concesionare a unui credit, creditare kreditirati tr. a credita, a acorda un credit kreditni adj. de credit; --a banka baneli de credit kredo m figo (uvjerenje, načelo) convingere, Incredere, erez; principiu kreirati tr. (stvarati) a crea kreket m oracait kreketati, krekećem intr. impr! a oraci1i krema J crema

zoolo (vrsta žabe) broasca-raioasa (Buja vulgaris) krastavac, -avca m bot. castravete (Cucumis sativus); kiseli - castravete ln otet krasti, kradem tr. impr/ a fura, a punga§i kraški adj. geogr. carstic, ca1caros kratak adj. scurt; biti --ke pameti a . fi marginit la minte; u govoru, pismu succmt; --tki spoj scurtcircuit krater m (otvor, grotlo) crater kratica J abreviere, sigla kratiti tr. impr/ a preseurta, a abrevia kratko adv. scurt, concis kratkoća J 1. seurtime 2. termen scurt kratkOdnevnica J solstitiu de iama kratkometražni adj.; - film film de scurt-metraj kratkorek adj. concis, laconic kratkoročan adj. cu/pe termen seurt; - zajam lmprumut pe termen scurt kratkosllazni adj. gram.; - naglasak accent scurt descendent kratkospojnik m in/ calaret, jumper kratkotrajan adj. cu durata redusli, treclitor, eferner kratkoiiman adj. redus la minte, prost kratkonzlazni adj. gram.; - naglasak accent scurt ascendent kratkovalni adj. cu/pe unde seurte kratkovidan adj. miop, (cu) vedere seurta kratkovječan adj. de viata seurta, efemer krava Jvaca; - muzara vaca de lapte

149

krematorij krematorij / m crematoriu kremen m miner. silex; cremene kremeni adj. de silex krenuti, krenem tr. pr! 1. a pomi, a pune in mi§care 2. intr. prf a pleca, a pomi; - na put a pomi la drum; - na lijevo a lua la stanga krep m (tkanina) crep krepak ad}. robust, vanjos, viguros krepati intr. (crknuti) a crapa, a muri kreposno adv. (in mod) cinstit krepost, krjepost/l. (vrlina) virtute 2. (jakost) forta, vigoare 3. (jur.) biti u --i kreposti a fi in vigoare krepostan, krjepostan ad}. virtuos, cinstit kresati, krešem tr. impr! 1. a curali (arborii de crengi); - vatru a aprinde focul cu amnarul 2. intr. impr! a scapara, a scoate scantei kresnuti tr. prf v. kresati Kreta/ geogr. (insula) Creta kretanje n mi§care, deplasare; pornire, plecare; -na bolje ameliorare, vindecare; - cijena fluctualia prelurilor kretati, krećem 1. Ir. imprf a mi§ca, a deplasa; a pune in mi§care 2. intr. impr! a fi pe punctul de a pleca / de a pomi; - nagore / nabolje a se inrautali / a se ameliora. kretati se a se mi§ca, a circula; u otmjenim krugovima a frecventa inalta societate kreten m cretin kretenski 1. ad}. cretin 2. adv. ca un cretin kretnja / 1. mi§care; mers, pas 2. gest 150

Krim

kreveljiti se impr! a se schimonosi, a se stramba krevet m pat; - za dvoje pat dublu; namjestiti - a face patul; raspremiti - a des face patul; ustati iz --a a se scula din pat krevetnina / (posteljina) a~temut, lenjerie de pat krevetski adj. de pat krezub ad}. ~tirb KtC m geogr. Corfu krhak ad}. fragil, casabil krhkost / fragilitate krhotina / \andara, ciob krIčati intro impr! a stri ga; a lipa, a scoate \ipete krIgla / reg. halha (de bere) kriještati, -štim intr. imrp! a tipa, a striga (despre pasari) krijii.mčar, -ara m contrabandist krijii.mčaren ad}. --a roba marta de contrabandii krijumčariti tr. ~i intr. impr! a face contrabanda krik m (pl. krici §i krikovi) strigat, tipat, urlet kriknuti, kriknem intr. pr! a scoate un tipat / un ri\enet krilat adj. inaripat; --e životinje zburatoare krilatica / 1. slogan, expresie in voga 2. /olkl. animal inaripat (in basrne) krilo n 1. aripa; podrezati kome --a a-i taia cuiva elanul; pala su mu --a e foarte ahatut 2. (na prozoru I vratima) canat 3. (polit.) ari pa, fracliune; plućno - lobul plamanului; šatorsko - foaie de cort 4. (sport) desno - extrema dreapta; lijevo - extrema stanga Krim m geogr. Crimeea

kriminiil kriminal mcrima kriminalac m criminal, delincvent kriminalistički ad}.; - roman roman polilist kriminalistika / criminologie kriminalitet m criminalitate; maloljetnički - delincvenIa juvenila krinka/masca; skinuti komu --u a demasca pe cineva kriomice adv. pe furi§, pe ascuns Krist m Cristos; prije --a inainte de Cristos (i. Cr.); poslije --a dupa Cristos (d. Cr.) kristal m miner. cristal kristalan ad}. de cristal; cristalin kristalizIrati tr. a cristaliza kriška / felie krišom adv. v. kriomice kriterij m criteriu kriti, krijem tr. impr! a ascundc, a tainui pe cineva; figo tu se nešto krije aci se ascunde ceva kritičan ad}. critic; med. --čne godine varsta critica kritičar m critic kritički adj. critic kritika / critica; porazna - critica nimicitoare; umjetnička - critica de arta kritizirati tr. a critica kriv ad}. 1. (iskrivljen) stramb, indoit; --o ime nume fals 2. (pogrešan) gre§it, eronat; po --om putu pe o cale gre§ita, pe un drum rau 3. (kažnjiv) vinovat, culpabil; ni - ni dužan fara cea rnai mica vina; (iron.) a tko ti je -? tu insuti e§ti vinovat krivac, -vca m vinovat, culpabil krivica / vina, eulpa krivični ad}. penal, criminal

križanac kriviti tr. impr! 1. (nakriviti) a stramba, a eurba; atorsiona; usta a stramba gura 2. (okrivljivati) a invinovati, a inculpa; a imputa (eeva cuiva) krivnja / vina; culpa; culpabilitate; priznati svoju --u a-§i recunoa~te vma krivo adv. piezi~, oblic; - gledati a privi in diagonala; sjedi - ali sudi pravo sa stam striimb §i sa judedim drept krivokletnik m (pl. -ici) sperjur krivotvoren ad}. fals, contrafacut krivotvoriti tr. impr! a falsifica, a contraface; (jelo, piće) adenatura, a falsifica krivovjerac, -vijerca meretic krivovjerje n erezie krivovjernik m (pl. -ici) eretic krivudati tr. impr! a §erpui;fig. a se abate de la drumul drept krivudav ad}. sinuos, intortocheat, ~erpuitor

krivulja / geom. linie curha kriza / criza; - vlade criza guvemamentala krizantema / bot. crizantema (Chrysanthemum)

krizma / crkv. (Sveta potvrda) eonfirmatie krizmanik m (pl. -ici) copil care trebuie sa primeasca confirmalie krizmati tr. imprf a confirma, a mirni križ m (pl. križevi) cruce; crucifix; nadgrobni - cruce funerara / de mormiint; kukasti - svastica križa n pl. anatom. regiune lombara, ~ale

pl.

križaljka / cuvinte pl. incruci§ate križanac, -nca m 1. hibrid 2. (duhan) tutun de pipa 151

križiir križiir m pov. cruciat križiirski ad}. de cruciat; - rat cruciadll križati tr. imprj a face cruce / semnul crucii. - križati se 1. a se intersecta, a se incruci§a 2. a-§i face semnul crucii križište n (raskrižje) rllscruce, riispantie, intersectie križni ad}. de cruce; in forma de cruce; - put Drumul Crucii krkljati intr. imprj a clocoti, a da in clocot krletka J coli vie krma! J (stočna hrana) furaj, nutret krma2 J pom. pupll; carma krmača J zoolo scroata krmak, -mka m (pl. -mei) zool. porc; vier (Sus serafa domestica) krmelj m urdoare, urdori pl. krmeljiv ad}. urduros krmiIiir m pom. timonier krmilo m pom. carma krntija J obiect metalic uzat krnj ad}. trunchiat, incompiet; ciobit; (gram.) --a rečenica enunt eliptic; - stih vers §chiop krnjiti tr. imprj 1. a trunchia, a ciunti 2. a leza, a §tirbi; - čije pravo a §tirbi un drept at cuiva Kroacija (lat. Croatia) J lit. (Hrvatska) Croatia kroatistika J croatistica kroatizam, -zrna m gram. croatism kročiti intr. pr[. a face un pas mare; figo - naprijed a avansa, a progresa kročenje n (pripitomljivanje) imblanzire, domesticire; dresare; strasti infranare a pasiunilor kroj m croi, croiala 152

kroz krojiič m

croitor; muški - croitor de Mrbati; ženski - croitor de dama krojačica J croitoreasa krojiičnica J atelier de croitorie krojiti tr. imprj a croi; figo - pravdu aimparti dreptatea kroki m (skica, nacrt) crochiu, schitli, desen krokodil m zoolo crocodil (Crocodillus) krom m kem. crom kromatičan ad}. 1. (u boji) cromatic 2. (muz.) cromatic, format dintr-o succesiune de semitonuri kromosom m biolo cromozom kroničan ad}. cronic kronlčiir m (ljetopisac) cronicar kroničnost J cronicitate krouika J 1. (ljetopis) cronid, istorie cronologicll 2. (dnevne vijesti) cronicll, rubricli de §tiri (intr-un ziar, la radio, la TV) kronologija J (slijed događaja) cronologie kronološki ad}. cronologic kronometar, -tra m cronometru krošnja J coroanli de arbore krošnjat ad}. rlimuros, frunzos krotak ad}. bland, lini§tit, supus krotitelj m imblanzitor krotiti tr. impr[. a imblanzi, adresa, a domestici krotkost J 1. blandete, bunlitate 2. docilitate krov m (pl. krovovi) acoperi§; primiti pod - a adliposti krovni ad}. de acoperi" al acope· rilului kroz prpo prin, printre, peste; baciti - prozor a arunca pe fereastrli; plač printre lacrimi

kriišni krpa J carpll, zdreanta; blijed kao palid, galben ea ceara krpariti 1. tr. imprj a petici, a reconditiona cu petice 2. intr. imprj (životariti) a trai din greu krpati tr. imprj a carpi, a petici krpelj m zoolo clipu§a (Ixades ricinus) krpica J dim. drpa mic li, carpi§oarli krsni ad}. de botez; - kum na§; list certificat de botez krstarenje n patrulare krstarica J pom. vo}. cruci§lItor krstariti intr. impr[. pom. a patrula krstiti tr. imprj §i prj 1. a boteza 2. (vino) a drege, a boteza (vinul). krstiti se a primi botezul krš n teren stan cos / pietros; carst kršan ad}. (kršni) pietros, stancos; carstic; Jig. viguros kršćanin m (pl. -ćani) cre§tin kršćiinka f cre§tina kršćiinski 1. ad}. cre§tin, cre§tinesc 2. adv. cre§tine§te, ca un cre§tin 3. Jig. (ljudski) uman, omene§te kršćanstvo n cre§tinism kršenje n 1. rupere 2. incllIcare, violare krševit ad}. pietros, stancos; carstic kršitelj m contravenient kršiti tr. impr[. 1. a frange, a rupe; a sparge; - ruke a-§i frange mainile 2. a viola, a inclilea; - pravo a incli1ca / a nesocoti un drept; - zakon a contraveni unei legi kHten part. pr[. de la krstiti; botezat kršteni ad}. de botez; botezat krštenje n botez krtica J zoolo cartila (TaIpa europaea); radin kao - hamic ca o furnici!

krućenje nincordare, intepenire krug m (pl. krugovi) 1. cerc 2. tur, rond; društveni - cerc (de societate ); - djelovanja cercuri oficiale kruh m (pl. kruhovi §i krusi) paine; bijeli - paine aiM; mliječni - paine cu lapte; raženi - paine de secarli; domaći - paine de casll; rezati - a tllia in felii painea; Jig. živjeti o svom --u a-§i ca§tiga existenta; ići trbuhom za --om a fi / a pleca in cllutare de lucru kruliti intr. imprj a bolborosi; a colclli; a galgai krumpir m bot. cartof; pečeni prlljiti (Solanum tuberosum) kruna J coroanli krunica J dim. de la kruna; coronilli krunidba J incoronare kruniti tr. imprj a (se) incorona krunski ad}. de coroanll, al coroanei krupa J grindina, piatrli; pada cade grindina krupan ad}. mare; masiv; --pno brašno taina macinatli mare; --pno blago vite (cornute) mari; čovjek om mare / corpolent / solid; -opna pogreška gre§ealli crasli; -opne riječi vorbe grele krupica J 1. dim. od krupa; (mrvica) taramilli 2. gri§; - soli bob de sare krušan ad}. V. krušni krUščić m dim. de la kruh; painicll, paini§oara kruška J bot. 1. (stablo) plir 2. (plod) parli kruškovača J (rakija) rachiu de pere; gdje će - no pod --u a§chia nu sare departe de trunchi krUšni ad}. de paine; --a karta cartela de paine

153

krUt

krut adj. 1. solid, tare 2. rigid; scortos; --a košulja dlma§a scrobita 3.fig. (okrutan) dur, crud, atroce kruto adv. 1. (In mod) rigid 2. figo (okrutno) cu cruzime, cumplit krutost t 1. rigiditate, duritate 2. figo (okrutnost) atrocitate, cruzime kruženje n circulatie kružić m dim. de la krug; cerculet kružiti intro impr! l. a se roti 2. a circula kružni adj. 1. circular 2. ciclic 3. de rota\ie 4. anatom. orbicular kružnica t geom. circumferinta, cerc krUžok m (pl. -oci) cerc, grup; cenaclu krv t sange; pljuvati - a scuipa sange; zaustaviti - a opri sangele; ide mu - iz nosa ii curge sange din nas; bacanje --i voma cu sange; zavađeni su na - i nož sunt certa\i la cutite; - nije voda sangele apa nu se face; davatelj --i donator de sange krvarenje n sangerare, hemoragie krvariti intr. impr! asangera; - za domovinu a-§i varsa sangele pentru patrie krvav adj. 1. sangeriind, Insangerand 2. sangeros 3. tig. - znoj sudoare de sange; - zalogaj paine ca§tigata din greu krvavo adv. sangeros; cu pretul sangelui krvni adj. de sange, sanguin; --a zrnca (ili tjelešca) globule sanguine; --e žile vase de sange; --a grupa grupa sanguina; --o srod· stvo rudenie de sange; - neprijatelj du§man de moarte; --a osveta vendeta krvnički adj. 1. uciga§, asasin 2. sangeros 154

kućanski

kućanstvo

krvnik m (pl. -ici) calau, gade krvoločan adj. sangeros; crud, feroce krvopija m care suge / bea sange, vampir; tig. tiran, calau krvoproliće n varsare de sange; crima, omor; masacru krvotok m (pl. -oci) circulatie a sangelui krznar m blanar krznarija t (atelier de) blanarie krznen adj. de blana; --i kaput haina / palton de blana kržljav adj. pipernicit, jigarit; atrofiat ksenofobija t (odbojnost prema strancima) xenofobie kubični adj. cubic; - metar metru cub kubik m metru cub kubizam, -zma m slik. cubism kuburiti intr. impr! arij. a trai din greu, a duce o viata de mizerie kucaj m ciocanit; Mtaie; - srca Mtaie a inimii; - bila puls kucanje n 1. Mtaie 2. (o satu) ticait al ceasului 3. (patal. ) - srca palpita\ie kucati intr. imprf. 1. a bate, a ciodini; - na vrata a bate la u§a 2.fiziolo a bate, a palpita kucnuti, -cnem tr. pr! a lovi (o data); kucnuo je čas asunat ceasul, avenit c1ipa kuća t casa; c1adire; kod --e acasa; iz siromašne --e de / dintr-o familie saraca; trgovačka - casa de comert kućanica tmenajera kućanski adj. de casa, de menaj; domestic; --i aparati aparate de menaj

kućanstvo

kukuruz n l. menaj, gospodarie 2.

familie kućepazitelj

m portar (de imobil) pejor. casoaie kućevlasnik m (pl. -ici) proprietar de imobil kući adv. acasa kućica t dim. de la kuća; casuta, cascioara; pasja - cu§ca de caini kućište n in! carcasa kućni adj. de casa, de menaj; učitelj preceptor; - zatvor arest la domiciliu; --a pomoćnica femeie de serviciu kud(a) adv. unde, incotro, in ce parte; pe unde; - i kamo cu mult; bilo da bilo, - mu drago n-are importanta unde / Incotro, oriunde, oriincotro; - koji care incotro kudgod adv. oriunde, oriincotro, undeva kuditi tr. impr! l. a ponegri, a vorbi de rau 2. a mustra, a critica kUdelja t canepa; cal\i pl. kudrav adj. 1. cu parul scurt §i cret 2. ciufulit, zburlit kuđenje n 1. ponegrire, detaimare 2. mustrare, blarnare kuga f patal. pesta, ciuma kugla f 1. bila 2. geogr. glob (pamantesc) kuglana t popicarie kuglanje n joc de popice kuglast adj. sferic; globular kuglati se impr! a juca popice kuglični adj.; (teh.) - ležaj rulment cu bile kuhalo n boiler; električno - re§ou kuhanje n pregatire a mancarurilor kuhar m bucatar kuharica t buciitareasa kućerina t

kuharski adj. de bucatar, cuhnar kuharstvo n arta culinara, bucatarie kuhati 1. tr. impr! a fierbe (alimente ), a pune la fiert 2. a gati, a pregati (mancarea) 2. intr. impr! a ciocoti, a fierbe; figo u njemu nešto kuha el coace ceva. - kuhati se a se fierbe; tig. tu se nešto kuha (aci) se urze§te / se unelte§te ceva kuhinja t bucatilrie; pučka - bucatilrie popularil kuhinjski adj. de bucatarie; --o posuđe vesela kuja t catea kuk m (pl. kukovi) l. anatom. §old 2. stanca kuka tl. carlig 2. colt 3. cro§eta kukac, -kca m (zool.) insecta, gaza, gandac kukanje n vaicareala, lamentare kukast adj. In forma de carlig; --i nos nas acvilin, --i križ svastica kukati intr. impr! l. a canta cucu 2. figo a se tangui kukavica t zoolo 1. cuc (Coculus canorus) 2. tig. la§, poltron kukavičji adj. de cuc kukavički adj. la§, poltron kukavištvo m (pl. -uci) la§itate, poltronerie kukavno adj. (In mod) jalnic kukica t dim. de la kuka; cro§eta, igli\ii kukolj m bot. neghina (Agrostemma githago); figo iarM rea kUkurijek m bot. spiioz (Helleborus) kukurfkati, kukurićem intro a canta (despre coco~) kukuruz m bot. porumb; klip --a §tiulete de porumb (Zea mays) 155

kukUruzan kukuruzan adj. de porumb; --zno brašno f1Iina de porumb, malai kukuružnjak m (kruh) paine din f1Iina de porumb kula / turn; castel; babilonska turnul Babel; figo graditi (zidati) --e u zraku a construi castele in Spania; obećavati zlatne --e a prornite marea cu sarea kulisa / teat. culi sa; iza --a in culise, in ascuns kulmimicija / (vrhunac) culme; culminare kuloar m culoar kult m cult; - ličnosti cultul personalitaIii kultivirati tr. imprf. (gajiti) a cultiva kultura / 1. cultura, civilizalie 2. agr. cultura kulturan adj. 1. civilizat; cultural 2. de cultura, cultural kum m (pl. kumovi) na§, cumatru kuma / na§a, cumatra kumče, -četa n fin kumek m dim. de la kum; na§ic; reg. (seljak) laran kumin m bot. chimen, chimion (Carum carvi)

kumovati, kumujem intr. imprf. (komu) a fi na§ kumstvo n cumetrie; na§it, na§ire kumulirati tr. (gomilati) 1. a ingramadi, a pune claie peste gramada 2. a aduna; a acumula kuna / 1. zool.; - zlatica jder (Mustela martes) 2. (hrvatski novac) cuna kunić m zoolo iepure (de casa) (Cuniculus cuniculus) 156

kupljen kunjati intr. imprf. 1. a fi cuprins de o stare de somnolenla; adormita 2. a fi bolnavicios kunjav ad}. 1. (dremežljiv) somnoros; somnolent 2. (boležljiv) bolnav kupac, opca m cumparator; stalan client kupač m cel care face baie / se scalda kupačica / cea care face baie / se scaida kupaći adj. de baie; - kostim costum de baie kupalište n 1. loe pentru scaldat; §trand 2. staliune balneara, Mi; javno - baie publicll kupanje n scaldare, baie; sezona --a sezon de Mi kupaonica / baie (camerll sau saM) kupast adj. geom. (stožast) conic kupati se imprf. a se imMia, a se scalda, a face baie; figo - u znoju a fi leoarca de sudoare kupe m željezno (odjeljak) compartiment (la tren) kupelj/baie; parna - baie de aburi kupina / bot. 1. (grm) rug, mur 2. (plod) mura (Rubus fruticosus) kupiti' tr. imprf. a aduna, a strange; a acumula; - vrhnje s mlijekom a smantani laptele; - priloge a face o colecta; - porez a percepe impozitu!. - kupiti se a se aduna, a se reuni; (o tkaninama) a se !ncreli, a face ereturi kupiti 2 tr. prf. (nabaviti) a cumpara, a achiziliona; - voznu kartu a cumpara un bilet (de calatorie ); - na kredit a cumpara pe credit; - mačka u vreći a cumpara mala in sac

kupljen partie. de la kupiti2; cumparat kupnja / cumparatura; cumparare kupola / arhit. (svod) cupola kupon m (odrezak) cupon kupoprOdaja / vanzare - cumparare kupovanje ncumparare, achizilionare kupovati tr. imprf. V. kupiti2 kupovina / cumparare, achizilie; Ići u --u a merge dupa provizii / cumparaturi kupovni ad}. de achizilie; cumparat; --a moć putere de cumparare kupus m varza (Brassica eleracea capitala); kiseli - varza acra kupusište n teren cultivat cu varza kupusni ad}. de varza kurac m vulgo pula Kuran m Coran kuraža / reg. (hrabrost, smjelost) curaj; nema --e da to učini nu are curajul sa faca asta kuražan adj. (hrabar) curajos kurban m - bajram sarMtoare musulmana kurentan adj. (tekući; običan) curent, cotidian, obi§nuit kuriozitet m curiozitate; ljubitelj --a amator de curiozitali kurir m (teklič, glasonoša) curier kurs m (pl. -ovi) (tečaj, tijek, smjer) curs, direelie kursor m inf. cursor kurtizana / curtezana kurtoazija / (uljudnost) curtoazie, gentilele kurva / vulgo tarf1l kurziv m ( caracter) cursiv, scriere cursiva

kurzivan ad}.; --vno pismo caractere cursive kustos m custode (la un muzeu) kUš exel. šalr. lini§te!, gura! kušanje n 1. incercare, tentativa 2. (jela, pića) degustare kušati tr. imprf. 1 (pokušavati) a incerca, a pune la incercare, a experimenta 2. (jelo) a gusta, (piće) adegusta kušnja / 1. experienla 2. (punere la) !ncercare; kamen --e piatra de incercare; staviti koga na --u a pune pe cineva la incercare; ispita kUštrav ad}. 1. cu parul crel2. zburlit, ciufulit kut m (pl. kutovi) coil, unghi, ungher; vidni - unghi vizual kutak, -tka (pl. kuci) m dim. de la kut; colli§or kutija / cutie; toe; caseta; - za nakit caseta pentru bijuterii; - za cigarete port\igaret, tabachera; poštanska - cutie de scrisori; - za slatkiše bomboni era; glasačka urna de vot; (med.) - prve pomoći trusa de prim ajutor kutijica / dim. de la kutija; cutie mica, cutiula kutlača / lingura de supa, polonic kutnjak m (pl. -aci) dinte molar, masea kuverta / (omotnica za pismo) plic kužan ad}. 1. de pestl\, de ciuma 2. contagios; - -žna boala infec\ioasa; - zrak aer viciat kuženje / contagiere, infectare kužiti] tr. imprf. a contagia (cu ciuma); a infecta kužiti2 tr. imprf. šatr. (shvaćati, razumjeti) a inlelege, a intui 157

kvačiti

kvrgav

kvačiti

kvariti tr. impr! l. a strica, a defecta 2. a deteriora, a altera 3. a corupe, a perverti kvart m cartier kvartal m (tromjesečje) trimestru kvartaini adj. (tromjesečni) trimestrial kvartet m muz. cvartet kvasac, -sea m drojdie kvintal m chintal (100 kg) kvintet m muz. cvintet kvit adv. Žarg. chit; sad smo - acum suntem chit kviz m (nagradna igra) concurs "cine ~tie ca~tiga"

tr. impr! l. a prinde cu un cariig 2. a ambreia 3. figo aoprima kvadrat m geom. mat. plltrat; dići broj na - a riđica un numar la patrat kvadratni ad}. patrat; --a jednadžba ecualie de gradul doi; izvaditi - korijen a extrage radacina patrata kvaka J l. cariig 2. clanla, maner la u~a

kvalificiran adj. calificat kvalifikacija J calificare kvalifikacijski adj. de calificare; sport eliminatoriu kvaliteta J (kakvoća, vrsnoća) calitate, insu~ire kvalitetan ad}. (vrstan) de calitate, calitativ, de valoare kvantitativan adj. cantitativ kvantiteta J (količina) cantitate kvantum m (količina) cantitate kvar m 1. deteriorare; stricaciune 2. pana (de motor) 3. paguba, dauna kvarenje n l. stricare, deteriorare 2. stricare, alterare 3. figo corupere, pervertire

158

kvočka J elo~ca

kv6rum m cvorum, numar legal kvota J cota kvrcati intro impr! v. kvrcnuti kvrcnuti intro pr! a da un bobiimac kvrčiti se impr! a se striimba, a se indoi, a se curba kvrga J l. (u drvu) nod !n lemn 2. (na tijelu) cucui kvrgav adj. noduros, cu noduri

lakirati

L L, I n L, I; I (=litra) litru Laba J geogr. Biba (rau) labav ad}. 1. nefixat, prost fhat; labil, instabil; - zub dinte care se elatina; --e veze raporturi limitate 2. lipsit de soliditate, ~ubred 3. confuz, dezlanat, prolix IiIbaviti tr. imprf. a slabi (un ~urub, o legatura etc.) IiIbavjeti intro impr! a deveni slab labijal m gram. (usneni suglasnik) Iabiai IiIbilan ad}. (nestalan, kolebljiv) labil labiodentiil m gram (usnenozubni suglasnik) labiodental labirint m labirint laborant m laborant labOrantica Jlaboranta laboriltorij mlaborator laboriltorijski ad}. de laborator, al laboratorului Iilbiid m (pl. labudovi) zoolo lebada (Cygnus) IiIbuđi ad}. de lebada, allebedei; pjev cantecul lebedei laburist m polit. laburist laćati se imprf. V. latiti se IiIdica J sertar lađa J l. vas, nava, corabie; motorna - motonava 2. (arhit. ) - crkve naos lađar m marinar, navigator; corabier lađica J dim. de la lađa; corabioara, barcula lagan adj. 1. (o težini)' u~or 2. (o teškoći) u~or 3. (o brzini) lent, domol

lagano adv. incet, inceti~or; in surdina lagati, lažem intr. impr! a minli, a spune minei uni Iilgodan adj. comod, agreabil lagodnost J comoditate, condilii potrivite; tihna laguna J (plitki zaljev) laguna lahor m briza, adi ere laički ad}. laic; Jig. (nestručan) neinformat; profan, ignorant laik m (pl. laici) (svjetovnjak) laic, mirean; figo (nestručnjak) profan, ignorant IiIjanje n latrat; Jig. trancaneala; biirfeala Iiljati, -jem intro impr! l. alatra 2. a vorbi obraznic 3. a biirfi IiIjavad}. 1. latr1ltor 2. asculit la limba 3. barfitor Iiljavac, ovca m l. guraliv; gudl-rea 2. elevetitor, barfitor lak' adj. 1. (o težini) u~or, care nu cantare~te greu 2. (o teškoći) u~or, facil, comod; na --u ruku (in mod) lejer, cu u~urinla; --a ozljeda rana u~oara; --u noć! noapte buna!; biti --e ruke a avea mana u~oara, a fi priceput; a fi damic Iilk2 m (pl. lakovi) (pokost) lac, vopsea; email, small; - za nokte lac de unghii lakaj m (sluga) lacheu, sluga, servitor lakat, -kta m (pl. lakti ~i laktovi) anatom. cot; gurati se laktovima a da din coate, a razbate cu orice prel; (mjera: oko 60 cm) cot, unitate de masura pentru lungime lakiran ad}. lacuit; --e cipele pantofi lustruili lakiranje n lacuire lakirati tr. a lacui 159

larentan

lakfrer lakirer m Ulcuitor laknuti, Hiknem intro pr! (odlanuti) a se simti rnai bine/u§urat; laknulo mi je mi-e rnai u§or lako adv. u§or, cu u§urinta; - je e u§or, e u§or sa; - je tebi govoriti ai o exprimare frumoasa lakoća t u§urinta; facilitate; agilitate; - stila stil curgator lakom adj. (na što) lacom, avid (de ceva); - na jelo nesatul, lacom lakomislen adj. (lakouman) u§uratic; nechibzuit, nesocotit lakomislenostt(lakoumnost) 1. nechibzuinta, u§urinta 2. imprudenti! lakoiiman ad}. u§uratic; nechibzuit, nesocotit; neserios; zapacit lakoumno adv. 1. cu u§urinta, cu nepasare 2. fl!ri! judecata, fl!ra cap, proste§te lakoumnost t 1. u§urinta 2. !ipsa de judecata, zapaceaUI, prostie lakovjeran ad}. credul, naiv, ingenuu, inocent lakovjernost t credulitate; naivitate lakrdija t l. teat. farsa, vodevii 2. bufonerie, gluma lakrdijiiš m 1. bufon, mi!scarici 2. histrion 3. (u cirkusu) paiala, clovn lakše adv. compr. de la lako; rnai u§or, rnai comod laktiiš marivist, carierist laktaštvo n arivism, carierism lampa t reg. (svjetiljka) lampa lampica t dim. de la lampa; lampa mica, Ii!mpita lampion m felinar mic lan m bot. in (Linum usitatissimum) lanac, -nca m lant; planinski - lant de munli 160

lančan

adj. de lant; in lant; --i sustav rada (a luera pe) banda rulanta; kem. --a reakcija reaclie in lanI; --i sudar caramboi, ciocnire in lant a rnai multor ma§ini lančić m dim. de la lanac; lanti§or; (na vratu) colier, §irag; (na ruci) bri!tara lane, -neta n pui de ci!prioara; figo moje! odorul meu!, dragostea mea! langobardski ad}. pov. longobard lani adv. (prošle godine) anul trecut lansirati tr. a lansa lanuti, lanem intro prf. tig. a scoate un latrat; a tranti una boacana lanjski ad}. de anul trecut Jilpor m miner. marina lapidiiran adj. (jezgrovit) lapidar, succint, scurt laringiilan adj. (grkljanski) laringian Ilber m fiz. (snop svjetla) laser lasica t zoolo nevastuica (Mustela nivalis) laskiinje nadulare, magu!ire IlIskati intro impr! (komu) a flata, a ma guli (pe cineva); to mi laska asta ma magule§te laskav ad}. magulitor; adulator, lingu§itor IiIskavac, -avca m lingu§itor, adulator, !ingi!u IiIso m (zamka) lal, cursa lasta t zoolo randunea, randunica (Hirunda rustica); jedna - ne čini proljeće cu o floare nu se face primavara laštiti tr. impr! a lustrui, a §lefui, a curali latentan adj. (prikriven, potajan) latent, ascuns

lateriinski lateriinski ad}. care tine de biserica San Giovani in Laterano (din Roma) laterna. t reg. (svjetiljka, fenjer) lanterna, felinar latica t (na cvijetu) petala latinica t alfabet latin; caractere pl. latine latinični adj.; - tekst text cu caractere latine latinist mlatinist latinski 1. adj. latin; - jezik limba latina 2. adv. in latina, latine§te latiti se pr! (čega) a se pune (pe), a se apuca (de); a intreprinde; - posla a se apuca de lucru; - oružja a pune mana pe arma, a recurge la arme Latvija t geogr. Letonia laureat m (actor sau student) premiat; premiant lav m (pl. lavovi) zoolo leu (Felis leo) hiva t miner. lava laviinda t bot. levantica, lavanda (Lavandula angustitolia) lavež mlatrat lavica t leoaica lavina t avalan§a lilvor m lighean IiIvovski 1. adj. de leu, al leului 2. adv. ca un leu laz m carare , poteca liiž, lilži t minciuna, fals; to je gola - asta e o minciuna goala / gogonata; utjerati koga u - a face pe cineva sa recunoasca o minciuna; u --i su kratke noge minciuna are picioare scurte lažac, lašca m mincinos

ledište lažan (lažni) adj. mincinos; fals; --ni novac bani fal§i; --žna vjera erezie lažljiv ad}. mincinos, neadevarat; fals, in§eli!tor lažljivac m mincinos lažljiv!ca t mincinoasa lažljivost t minciuna, falsitate lilžno adv. (in mod) fals lilžnost t falsitate, falsificat lebdjeti, -dim intro impr! a plana; u zraku a fi suspendat in aer; - u opasnosti a fi in pericol; - između života i smrti a se zbate intre viata §i moarte; - nad kim / oko koga a veghea asupra cuiva, a avea grija de cineva lecitin m kem. lecitina leća' t bot. linte (Ervums lens) Jeća 2 t fiz. 1. (staklo) lenti Hi 2. anatom. (u oku) cristalin 3. totogr. obiectiv; kontaktna - lentila de contact leći', ležem §i legnem intro pr! a se culea, a se intinde; - u krevet (zbog bolesti) a cadea la pat; stvar je legla chestiunea a fost clasata Jeći 2 , ležem tr. impr! a cloci led m gheata; umjetni - gheata artificiala; (studen) frig, ger leden ad}. de gheata; inghetat, glacial; L--o more (sjeverno/južno) Oceanul Inghetat (Artic/Antartic ); tig. - (ili hladan) primire glaciala ledenica t ghetarie ledenjak m (p/. -aci) ghelar ledina t teren necultivat, piirloaga ledinjiik m (pl. -aci) bot. piciorul-coco§ului (Pica ria ranun culoides) ledište fiz. punct de congelare 161

leiit

lMiti lMiti tr. impr[. a ingheta, a congela. - lediti se a ingheta, a se congela ledol6mac, -mca m spargator de gheat ll leđa n pl. spinare, spate; dos; nositi na --ima a duce in spinare; govoriti iza - a vorbi pe cineva in dos leđni adj. de spinare, de spate, dorsal; --a moždina maduva spinarii; --o plivanje inot pe spate legalan adj. (zakonit) legal legalizacija f 1. (ozakonjenje) ratifieare; sanctionare (a unei legi) 2. (ovjerovljenje) legalizare, autentifieare legalizirati tr. 1. (ozakoniti) a intra in vigoare, a ratifica 2. (ovjeroviti) a legaliza legenda flegenda legendaran adj. legendar legija f legiune legionar m legionar legitiman adj. (zakonit) legitim legitimizirati se a se legitima, a prezenta documentele personale legitimnost f (zakonitost) legitimitate leglo n (gnijezdo) cuib, ascunzlltoare, culcu§ legura f aliaj lej m (rumunjska novčana jedinica) leu; sto leja o suHi de lei lekcija f lectie, prelegere, curs; figo očitati komu --u a da o lectie (bunll) cuiva leksem m lingv. (leksička jedinica) lexem leksički adj. lexical leksik m (pl. -ici) lexic leksikograf m lexicograf leksikografIja f lexicografie 162

leksikologija f (proučavanje leksika) 1exico10gie leksikon m encic10pedie lektira f 1. (čitanje) 1ecturll; CltIt, citire 2. (propisano štivo) lecturi (alese) lektor m pl. cititor; (na sveučilištu) 1ector universitar lelujati se impr[. a se legana, a se undui lemiti tr. impr[. 1. a lipi 2. a suda lemljenje n teh. 1. lipire 2. sudura lenta f §nur, panglica (la decoratii) leopard m zoolo leopard CFelis pardus)

lepeza f evantai lepinja f sortiment de paine; franzelll lepra f patal. (guba) lepra leptir m fluture leš m (čovječji) cadavru; (životinjski) hoit, starv, mortaciune let m (pl. letovi) zbor letač m aeron. aviator letak, letka m (pl. leci) foaie volanta, manifest leteći adj. zburlltor, volant; - tanjur farfurie zburlltoare letenje n zbor letimice adv. 1. la repezealll, repede; in graba 2. superficial letimičan adj. fugitiv, trecator, rapid letjelica f aeron. aparat de zbor letjeti, letim intr. impr[. a zbura Letonija f V. Latvija letva f §ipca, uluca leukemija f patal. leucemie leukociti m pl. biolo leucocite, globule albe leiit m muz. pov. (žičano glazbalo) lauta

iezbijski lezbijski adj. lesbian ležaj m 1. culcu§ 2. (krevet) pat; (željezn. ) kola s --ima (vagon de tren cu) cu§eta 3. (teh.) palier, lagllr; rulment ležanje n zllcut; starea de a fi culcat; - na jajima c10cit ležarina f taxa de magazinaj ležati, -žim intr. impr[. a fi culcat, a sta intins; - u zatvoru a sta la inchisoare; to mi leži na srcu aici e buba, aici e cheia problemei ležerno adv. (in mod) lejer, comod ležernost f (neusiljenost) lejeritate, neconstrangere li (particulll postpusa verbului) je si li bio? ai fost?; znaš li? §tii?; nisam li mu rekao? oare nu i-am spus? Libanon m geogr. Liban liberal m polit. liberal liberalan adj. (slobodouman) liberal Libija f geogr. Libia libijski adj. geogr. libian libiti se impr[. (ustručavati se, ustezati) a evita, a se feri de; a se furi§a libreto m libret (de opera) lice n 1. fatll, obraz; oblo (ili ugojeno) fata plina; namršteno - figura incruntatll / mohorata; kazati u - a spune in fata; --em u - fatll in fata; smijati se u - a rade in fata 2. infiiti§are, aspect, mina 3. lit. glavno - protagonist 4. gram. persoana 5. fata, fateta; fatada; (prednja strana) fatll, avers; (pročelje) fatadll; na --u nIjesta la fata locului licenIjer m ipocrit, fiitarnic licenIjeran adj. ipocrit, fiitarnic, fals

lijepiti licenIjerje n ipocrizie, fiitarnicie licencija f jur. (dopuštenje) licenta, brevet licitacija f licitatie, mezat licitirati tr. a scoate / a vinde la Iicitatie, a licita ličinka f zool. larvll ličiti tr. impr[. a picta, a zugrllvi lider m polit. lider lift m (dizalo) ascensor, lift liga f (savez) liga; (pov.) L- naroda Liga Natiunilor; sport categorie Iignit m Iignit lignja f zoolo calarnar (Loligo vulgaris)

lihvar m cllmlUar lihvarski adj. camlltllresc lija f hypo de la lisica; vulpe; figo om §iret, pi§icher liječenje n tratament, curll (medicall\) liječiti tr. impr[. a trata; a ingriji. liječiti se a urma un tratament, a face o curll liječnica f doctori tll rIječnički adj. de doctor; medical; pregled examen medical rIječnik m (pl. -ici) medic, doctor; kućni - medic de familie lijeha f rllzor, strat lijek m (pl. lijekovi) medicament, doctorie, leac, remediu; nema ni za - n-are nici de leac / nici un pic lijen adj. lene§, tramdav lijenčina f persoana lene§a lijenost f lenevie, trandavie lijep adj. frumos; --a (Vam) hvala (va) multumesc frumos lijepiti tr. impr[. a lipi, a inc1eia; a chitui; a afi§a 163

Djepo Djepo adv. frumos; molim -! va rog frumos! lijes m co§ciug, sicriu lijeska / bot. alun (Coreylus avellana) Djevak, -vka m (pl. Ijevkovi) stangaci Djevi ad). stang; --i trak ceste banda stanga Djevo adv. la stanga lik m (pl. likovI) 1. figura, fizi onomie, chip, fatl! 2. imagine 3. portret tablou 4. figurl!, personaj; (gram.) glagolski - diatezl! Lika/ geogr. Lica (regiune muntoasl! din Croatia apuseanl!) liker m lichior Okovati, -knjem intr. impr! 1. a jubila, a se bucura 2. a fi asemanator, asemana likovni ad). figurativ; plastic; --e umjetnosti arte plastice likvidacija / (odstranjenje, uništenje) lichidare Okvidan adj. ekon., lingv. lichid likvidator m lichidator likvidirati tr. (odstraniti, uništiti) a lichida, asuprima lila adj. violet, lila Dm m tabla subtire, tinichea limar m tinichigiu limen adj. de tabla, de tinichea; --i instrumenti instrumente de alama limenka / (limena posuda) cutie (din tabla) de Mutura limfa/limfa limfni adj. limfatic; --e žlijezde glande limfatice Omiin m bot. 1. (stablo) lamai 2. (plod) lamaie limunada / limonada 164

IlIjni limuzina / limuzina Ončovati, Ončujem

tr. pr! a lin§a

rmearan adj. liniar lingvist m (jezikoslovac ) lingvist lingvistika / (jezikoslovlje) lingvistica Iinljaflinie; (vo).) u prvoj --i in linia intai linoleum m linoleum linjati se impr/o a nl!par1i Dpa / bot. tei (Tilia) lipanj, -pnja m iunie lipanjski adj. de iunie lipik m (pl. -iei) teren plantat cu tei Opovad). de tei; - čaj ceai de tei Ifra I / muz. pov. lira lira2 / (talijanski novac) lirl! lirika / lit. lirica, poezie lirica lirski adj. liric; - pjesnik (poet) liric

Lisabon m geogr. Lisabona Osac, lisca m zoolo vulpoi; figo (lukavac) vulpoi lisica / zool. vulpe (Vulpe~ vulpes); srebrna - vulpe argintie; lukav kao - §iretlviclean ca o vUlpe lisice / pl. catu§e pl., fiare pl. lisičji adj. de vulpe lisnat adj. frunzos, infrunzit lisnica / 1. portofel 2. portofoliu; ministar bez --e ministru fara portofoliu listi m (pl. listovi) 1. bot. frunza; on je naše gore - e de-al nostru 2. foaie; fill!; - papira filaJfoaie de Mrtie; (tijesta) foaie de placintl!; tovarni - scrisoare de trasura; naslovni - (knjige) pagina de titlu; krsni - certificat de na§tere 3. (novine) ziar, gazeta; povremeni - periodic 4. zool.

(riba) limM de mare (Solea vulgaris) list2 m (pl. listovi) anatom. pulpa rotunda (a piciorului, sub genunchi) Osta / (popis) lista, tabel; tečajna (tečajniea) curs valutar; izborna lista de alegatori listanje n 1. infrunzire 2. frunzl!rire (a unei cl!rti, ziar etc.) listate intr. impr! a infrunzi, a se acoperi cu frunze Iistati 2 tr. impr! (knjigu, časopis) a rasfoi, a frunzari listić m dim. de la list 1. frunzulita; foitl! 2. fituica, bilelei; glasački buletin de vot listom adv.; (svi) - toti (de) odata, in masa listonoša m factor po§tal; golub porumbel voiajor fistopiid m 1. octombrie 2. (padanje lišća) caderea frunzelor, desfrunzire Ostopadni ad). de octombrie Ostiivni adj.; - papir hiirtie de scrisori; - omot plic (de scrisori); --a marka timbru po§tal r!Šaj m (pl. lišajevI) 1. bot. (na stablu) lichen 2. patol. (kožna bolest) chelbe lišavati tr. impr/. V. lišiti lišće n coli. frunzi§, frunze pl. lišenje n privaliune lišiti tr. pr/. (čega) a priva, alipsi (de ceva); - nasljedstva a dezmo§teni; - slobode a intemnita; čina adegrada; - obveze a exonera, a libera, a scuti (de o obligatie) - lišiti se (čega) a se priva, a se lipsi (de ceva), a renunta (la), a se descotorosi (de) litanije / pl. erkv. litanie; rugaciune

literiirni adj. (književni) literar literiit m (književnik) literat literatura / 1. (književnost) li teratura 2. (bibliografIja) bibliografie Oti, rljem tr. §i impr/. 1. a varsa, a turna 2. a curge mereu 3. a ploua §iroaie, a §iroi litica / stanca (ascutita) litografija / litografie Otra / litru; boca od --e (o) stiela de un litru; - vina un litru de vin liturgija / liturghie Litva / geogr. Lituania livada / paji§te, f1ineatl!, izlaz livadni ad). de paji§te, de izlaz lizati, ližem tr. impr! a linge Oznuti tr. pr/. a atinge cu limba logaritam, -tma m mat. logaritm logičan adj. logic logika / logica logoped m logoped IlIgor mlagar, taMra; koncentracijski - lagar de concentrare; izbjeglički - taMra de refugiati logoraš m detinut (dintr-un lagar de concentrare ) logoraški ad). de taMra, de lagar lllgorovanje n sport campare, campament lllgorovati, -rujem intr. impr! a campa, a instala o taMra, a sta in taMra IlIj m seu;fig. ide kao po loju merge ca pe roate lojalan ad). (iskren, odan) loial; sincer, cinstit lojalnost / (odanost, vjernost) lealitate, loialitate lojanica / lumanare de seu IlIjni ad). cu gust de seu; (anatom. ) --a žlijezda glande sebacee 165

lokacija lokacija I (smještaj, položaj) a~eza­ re, situare lokal m (prostorija) local (public) (restaurant, cafenea); noćni -local de noapte lokalizirati tr. a localiza; a limita, a margini lokalni adj. (mjesni) local lokati, lOčem tr. imrp! a lipai, a sorbi IOkativ m gram. (cazul) locativ lokomotiva Ilocomotiva lOkot mlacat lOkva I smarc, baltoaca, mocirla lokvanj m bot. nufar (Nuphar luteum) l6la I chefliu; derbedeu, hairnana lom m (pl. lomovi) 1. spargere; sfaramare 2. rupere, frangere lomača I rug Lombardija I geogr. Lombardia lomiti tr. imprj. 1. a sparge, a sfarama 2. a rupe, a frange lomljava I 1. trosnet, pocnet 2. huruit 3. zarva lomljiv adj. 1. fragil 2. sfaramicios lomljivost I fragilitate lonac, l6nca m (pl. lonci) oala; marmita; - za cvijeće vas de flori lončar m olar lončić m dim. de la lonac; olila, oala mica London m geogr. Londra londonski adj. londonez lopata I lopata; cazma lOpoč m bot. nufar alb (Nymphaea alba) l6pov m hol, talhar, borfa~ l6povski adj. de hol, de punga~ lOpta ll. minge, balon; nogometna - minge de fotbal; igrati se --om 166

loženje a se juca cu mingea / balonul; dodati --u a pasa mingea 2. bila, glob; zemljina - glob pamantesc lOptati se impr! a se juca cu mingea lOpuža I hol mare; ticalos lOsos m zool. somon (Salmo salar) lOš adj. rau, nenorocit, mizerabil; --e sam sreće n-am noroc loše adv. rau; nije baš -! nu-i chiar atat de rau! lošiji adj. compr. de la loš; rnai rau lov m (pl. lovovi) vanatoare; vrijeme --a sezon de vanatoare; - na ribe pescuit l6va I Žarg. (novac) bani, lovele lovac, lovca m vanator; (aeron.) avion de vanatoare lovački adj. de vanatoare, vanatoresc; --a dozvola permis de vanatoare lovina lvanat lovište n 1. teren de vanatoare 2. (riba) loc de pescuit loviti tr. ~i intro impr! a vana, a prinde; - ribu a pescui; - miševe a prinde ~oareci; lig. - u mutnom a pescui in ape tulburi lOvor m bot. laur, dafin (Laurus nobilis) IOvorov adj. de limr; - list foi de dafin; - vijenac cununa de lauri loza ll. vinova - vila de vie (Vitis vinilera) 2. lig. (koljeno) spila, stirpe, neam lozinka I 1. lozinca, deviza, slogan 2. voj. paro la lozov adj. de vila de vie; - list vila de vie; --a rakija rachiu l6ža I (u kazalištu) loja ložač m fochist; ma~inist loženje n incalzire

lUnjalo

ložionica ložionica I; željeznička - depou de locomotive ložiti tr. ~i intro impr! a face focul, a pune (lemne ) pe foc lubanja lanatom. craniu, leasta lubenica I bot. pepene verde, lubenila (Citrullus vulgaris) lubin m zoolo (brancin) lavrac, lup-de-mare (Labrax lupus) lubrifikator m (ulje za podmazivanje) unsoare, lubrifiant lucidan adj. elar, curat, luci tor lucidnost I c1aritate, curalenie, stralucire Lucifer m Lucifer lUckast adj. 1. nebunatic, zurliu 2. prostanac, nerod lučiti, lučim intro impr! 1. (razlikovati) a distinge, a deosebi, a diferenlia 2. (izlučivati) a separa, a despaT\i lučki adj. de port, portuar; --o poglavarstvo capitania portului lud adj. nebun, dement; --a sreća noroc chi or, alienat (mintal) ludilo n nebunie, demenla; veličine megalomanie; kravlje boala a vacilor nebune (descoperita ln 1994 ln Marea Britanie) ludnica I ospiciu ludo adv. nebune~te, la nebunie, proste~te; - zaljubljen amorezat la nebunie lUdostil. nebunie, demenla 2. (glupost) prostie, absurditate ludovati, ludujem intro impr! a face nebunii, a se comporta ca un nebun; - za čim a fi nebun dupa ceva; - za kim a fi amorezat de cineva la nebunie, a fi nebun dupa cineva

luđački

1. adj.

de nebun; --a forla 2. adv. ne-

cama~a de bune~te, proste~te

košulja luđak

m (pl. -aci) nebun, dement, alienat mintal lug m (pl. lugovi) crang, padurice lugar m (šumar) padurar lugarnica I casa de padurar lugarstvo n (šumarstvo) silvicultura lUkI m (pl. lukovi) crveni/crni ceapa; bijeli - usturoi; glavica (crvenog)--a capalana de ceapa; poripraz; ni - jeo, ni - mirisao nici usturoi n-a mancat, nici gura nu-i miroase; kao - i oči ca pisica cu cainele luk 2 m (pl. lukovi) 1. arc 2. arbaleta luka I port; slobodna - port liber; trgovačka port comercial; zračna aeroport; tranzitna zračna - aeroport de tranzit lUkav ad}. ~iret, viclean; perfid lUkavac, -avca m ~iret, viciean, ~trengar

lUkavo adv. ~mecheros, (In mod) iscusit lUkavstvo n vielenie, viele~ug, ~iretenie, ~iretlic; perfidie lUkobran m dig, stavilar lUkovica I bot. bulb Luksemburg m geogr. Luxemburg luksuz m (raskoš) lux, somptuozitate luksuzan adj. de lux, luxos lula I pipa, lulea; ne vrijedi ni --e duhana nu face nici cat oceapa degerata lumpati intro imprJ. razg. (pijančevati) a face che furi, a o duce ln chefuri lunja I zoolo gaie (Milivus mi/vus) lunjalo n hoinar, vagabond 167

lUnjati lunjati intro impr! a hoinari, a umbla tara rost lUpal f hatai pl. repetate lupal f lupa lupiinje n 1. Mtai pl. repetate, ciocanit 2. batere; bataie; pulsatie; srca hatai pl. de inima, palpitatie lupati tr. impr! 1. a bate, a lovi, a izbi; - nogama a bate / a tropai din picioare 2. a ciocani (la u~a) lupeški ad}. de hot, de punga~ lupetati intro impr! 1. a bate darabana 2. (brbljati) a sporovai, a trancani, a palavragi, a flecari, a spune prostii lupež m (kradljivac) hot, tMhar, borfa~ lUpiti 1. tr. pr! a izbi, a lovi, a da o lovitura 2. intr. pr! a da buzna

168

hižiti luster m lustra; candelabru hitalica f 1. pribeag, hoinar; zvijezda - stea ci1zatoare 2. vagabond 3. bot. zoospor lutiinje n 1. ratacire; pribegie 2. vagabondaj lutati intro impr! 1. a rataci, a pri begi 2. a umbla lutka f papu~a; - na žici marioneta; krojačka - manechin; igrati se --ma a se juca cu papu~ile lutkica f dim. de la lutka; papu~ica lutrija floterie lutrijski ad}. de loterie lUžina f kem. baza; natrijeva - soda caustica 1užiti tr. impr! a spala cu le~ie; a pune ln le~ie

ljiljan

Lj Lj, lj n Li, li ljama f zoolo lama ljaga f pata; stigmat lječilište n 1. sanatoriu 2. stati une balneara ljekarna f farmacie; dežurna - farmacie de serviciu . Ijekiirnik m (pl. -ici) farmacist Ijekarništvo n farmacologie ljekovit ad}. medicinal, curativ; --o bilje plante medicinale; - izvor izvor curativ ljekovitost f putere de vindecare Ijenčariti intro impr! a trandavi (in pat), a se lenevi; asta degeaba Ijenguz m vulgo lene~, trandav, trantor ljepenka f carton; krovna - carton gudronat ' ljepilo n clei; lipici, gumi1 arabica; adeziv; stolarsko - clei foarte rezistent ljepitelj m; - oglasa lipitor de afi~e ljepljenje n lipitura, incleiere ljepljiv ad}. lipicios, cleios; vascos; --a vrpca banda adeziva Ijeporječiv ad}. elocvent Ijeporječivost f elocventa, limbutie ljepota f frumusete; u punom sjaju svoje --e in toata splendoarea frumusetii sale ljepotan m om frumos; iron. fante, fudul ljepotica f femeie frumoasa ljepuškast ad}. frumu~el; dragala~, dri1gut ljesa f gard de nuiele

ljeskati se impr! (blistati se) a luci, a stri1luci ljeskov ad}. de alun ljeskovina f (lemn de) alun ljestve, Ijestiiva f pl. scara; dvokrake - scara dubla ljestvica f dim. de la ljestve; scala, gradare lješnjak m (pl. -aci) (plod od lijeske) aluna ljeti adv. vara, in timpul verii ljetina f reco Ita de un an ljetni adv. de vara, estival; --o vrijeme ora de vadi; - odmor vacanta de vara ljetnikovac, ·ovca m vila, casa de vilegiatura ljeto n 1. vadI. 2. (godina) an ljetopis n anale pl., letopiset, cronica ljetopisac, -sea mcronicar ljetos adv. asta-vara, vara trecuta ljetošnji ad}. de asta-vara, de vara trecuta ljetovalište n 1. statiune balneoclimaterica (de vara) 2. vila la tara; re~edinta de vara ljetovanje n vilegiatura ljetovati, ljetujem intro impr! a fi in vilegiaturi1 ljevač m turnator, topitor ljeviik m (pl. ·aci) stangaci ljevaonica f 1. topitorie 2. turni1torie ljevica f 1. mana stanga 2. polit. grupare de stanga, aripi1 stanga, stanga ljevičiir m polit. membru al unei organizatii/grupari de stanga Ijevičiirski adj. polit. de stanga ljevoruk ad}. stangaci ljigav adj. (sluzav) vascos, cleios, lipicios ljiljan m bot. erin (Lilium candidum) 169

1j00nuti ljosnuti, -snem intro pr! a se prabu~i cu zgomot ljubak (ljupki) adj. 1. amabil, gentil 2. agreabil, placut 3. afectuos, prietenos, binevoitor ljubakanje n flirt ljubav tdragoste, iubire, amor; afectiune; - prema domovini dragoste fata de patrie; iz --i prema din dragoste pentru I fata de; učini mi tu - fa-mi aceasta placere; čist račun, duga - socoteala curatli, prietenie Indelungata ljubavni adj. 1. de dragoste 2. de amorezat, de Indragostit; - par cuplu I pereche de Indragostiti ljubiivnica t 1. iubita 2. ibovnica amanta, metresa; curtezana ljubiivnik m (pl. -ici) 1. iubit 2. ibovnic amant ljubazan adj. amabil, gentil; afabil; budite tako - fiti a~a de bun, fiti a~a de amabil ljubazno adv. cu amabilitate ljubaznost tamabilitate, gentilele; afabilitate ljubica t bot. violeta, viorea (Viola odora ta) ljubičast adj. violet, liliachiu ljubimac, -bimca m 1. favorit, preferat 2. bot. rozeta (Reseda odorata) ljubimica t favorita, preferata ljubitelj m iubitor/amator de ljubiteljica t iubitoare/amatoare de ljubiti tr. impr! 1. (cijelivati) a saruta, a pupa; ljubim ruke sarut mainile 2. a iubi, a-i placea Ljubljana t geogr. Ljubljana ljubljen adj. partie. prj. de la ljubiti; iubit, !nddigit ljubljenje n 1. sarutare 2. iubire 170

ljut ljubOmora t gelozie ljubomoran adj. gelos ljubomornost t gelozie ljućenje n (ljutiti) ac\iunea de a supara I de a exaspera pe cineva; (ljutiti se) suparare, iritare, exasperare ljudeskara m munte de om, matahala ljudi m pl. de la čovjek; oameni pl.; bilo je mnogo - au fost mulli oameni ljudina t V. ljudeskara ljudožder m antropofag, canibal ljudski 1. adj. omenesc, uman, de om 2. adv. (čovječno) omene~te, cu omenie 3. tig. (valjano) cum trebuie, ca lumea ljudskost tumanitate, omenie ljudstvo n (čovječanstvo) 1. omenire, umanitate 2. (mnogo ljudi) oameni pl., lume ljuljačka t leagl!n; scranciob; hamac ljuljati tr. impr! a legana, a balansa. - ljuljati se a se balansa, a se legana; a se elatina, a se mi~ca ljupko adv. cu amabilitate, (In mod) amabil, cu afectiune ljupkost tamabilitate, gentilete;

ljutika ljutika t bot. (Allium ascalonicum) hajme ljutina t 1. iuteala, gust In\epator 2. suparare, ciuda ljutit adj. furios, manios, iritat ljutiti tr. impr! a supara, a Infuria. ljutiti se a se supara, a se Infuria;

ljuto - na koga a se mania pe cineva ljutito adv. cu suparare, cu furie ljutitost t suparare, manie, furie ljutnja t manie, furie, suparare ljuto adv. 1. cu amaraci une 2. cu rautate, cu cruzime, cu brutalitate

dragala~enie

t

ljuska 1. coaja 2. (od ribe) solz ljuskari m pl. crustaceu (Crustacea) ljuskav adj. solzos; cu coji ljuštiti tr. impr! 1. a coji, a dezghioca; adecortica 2. a curala de solzi ljuštura t 1. coaja, gaoace (de nuci, de oua etc.) 2. (kod školjke) scoiea 3. (kod puža) cochilie ljut adj. 1. (žestok, jak) iute, picant, tare; puternic; --a rakija \Uica tare; - bitka lupta !nvequnata 2. (gnjevan) suparat; furios; indignat 171

magnezij

M

mađarski 1. ad}. maghiar, unguresc 2_ adv. ungure~te, ln maghiarl!; govoriti - a vorbi ungure~te / ma-

ghiara M,mnM,m m = metar metru ma eonj. (ali) dar, ci, lnsl!; - da de~i, cu toate cl!; - gdje oriunde; kako ori cum; - koliko stajalo oricat ar costa mač m (pl. mačevi) spadl!, sabie; ognjem i --em prin foc ~i sabie mačak, očka m zoolo cotoi, motan mačevalac, -vaoca m scrimer, spadasin mačevanje n sport scriml! mačić m dim. de la mačak; motl!nel, motl!na~; prvi se mačići u vodu bacaju primii catei se arunca mačji ad}. de pisica, felin; - kašalj fleac, marunti~, bagatela; figo --a derača tambl!Hlu, vacarm, zgomot mačka t zoolo pisica, matl! (Felis); kad nema --e kod kuće, miši se vesele cand pi sic a nu-i acasa, ~oa­ recii joaca pe masa; domaća - pisica domestica; divlja - pi sic a salbatica maćeha t mama vitrega maćehinski adj. de mama vitrega, vitreg maćuhica t bot. pansea (Viola tricolor) mada eonj. (premda, iako) de~i, cu toate ca; chiar daca madež m neg madrac m (strunjača) saltea madridski ad}. geogr. madrilen madrigiil m lit. madrigal Mađiir m geogr. maghiar, ungur Mađarskii t geogr. Ungaria 172

mađioničiir

m (čarobnjak) 1_ vrajitor, mag 2_ scamator, prestidigitator mMionica t (čarobnica) vrajitoare, magicianl! maestral m (sjeverozapadni vjetar na Jadranskom moru) mistral mafija tmafie magarac, orca m zoolo ml!gar (Equus asinus); nazvati koga --rcem a face pe cineva magar; (fig.) pasti s konja na -orca a cMea din lac ln put magazin m 1. (skladište) depozit, magazie 2_ (ilustrirani časopis) revista magičan ad}. (čaroban, tajanstven) magic, ferrnecat, vrajit magija (čaranje) t magie; vrl!jitorie magistrala t strada principala magistriilan ad}. 1. (glavni, temeljni) fundamental, principal, capital, de temelie, de baza 2. (majstorski) magistral, de maestru maglatceatl!; pacla; sjećam se toga kroz --u lmi amintesc ca prin ceata; - da je možeš nožem rezati ceata de poti sa o tai cu cutitul maglovit adj. cetos, neguros, paclos maglovitost t nebulozitate (a aerului), ceatll magnet m miner. magnet magnetičan adj. magnetic magnetofOn m magnetofon magnetski adj. magnetic; --a vrpca banda magneticl! magnezij m kem. magneziu

magn61ija magn6lija t bot. magnolie (Magnolia grandiflora ) mah m (pl. mahovi) 1. mi~care (a mainii), bl!taie din (aripi) 2_ lovitura, elan; jednim --om dintr-o (singura) lovitura; dati --a a da elan 3. (čas) moment, ciipl!; u (na) jedan - lntr-o ciipl! 4_ datl!, orl!; na --ove din timp ln timp, din cand ln cand; u nekoliko --ova ln repetate randuri, de mai multe ori mahag6ni m bot. acaju, mahon (Swietenia mahagoni) mahati, mašem intro impr/. a agita, a flutura, a da (din); - rukom a face semn cu mana; - rukama a da din maini, agesticula; - krilima a bate din aripi; - glavom a ciatina / a da din cap; - sabljom a lnvarti (a flutura ) o sabie mahnit ad}. nebun, dement mahnitost t nalienalie mintala; dementa, nebunie; nesl!buinta, lipsa de judecata mahnuti, mahnem intro prf V. mahati mahom adv. 1_ de obicei, ln mod obi~nuit 2. imediat, lndata, numaidecat mahovina t bot. mu~chi mahuna t pastaie; mahune pl. fasole verde maj m V. svibanj majčin ad}. 1. matern, de maml!; --o dijete copi! preferat 2. bot. --a dušica cimbri~or (Thymus serpyllum) majica t maiou mijka t mama; žalosna ti -! nenorocitule!, pl!cl!tosule!; časna - starela; M- Božja Fecioara Maria, Maica Domnului majmun n maimutll (Simia)

makinalan majmunče

n dim. de la majmun; pui de mairnula, mairnuta mica majoneza t maioneza major m vo}. (bojnik) maior majstor m me~ter; maistru, meseria~, me~te~ugar; tig. maestru majstorica t me~terila majstorija t 1. (vješto izveden posao) meserie, me~te~ug 2. artl!, maiestrie, iscusintl! 3. (lukavstvo) ~iretlic, ~mecherie, vicle~ug

majstorski ad}. 1. ad}. de meseria~, de ine~te~ugar 2. (savršeno, sjajno) magistral, de maestru 3_ adv. ca un maestru, (ln mod) magistral, desavar~it

majušan ad}. foarte mic, minuscul mak m (pl. makovi) bot. mac (Papaver somniferum); divlji - mac de camp (Papa rez rhoeas); figo tjerati - na konac a !mpinge lucrurile pana la extrem makac adv.; ni -! stai!, nu mi~ca!; taci!, nu rnai scoate o vorbii! makadiim m macadam makar adv. ~i eonj. macar, cel putin; chiar; fie ~i; - kako n-are importanta cum, oricum; - što n-are importanta ce, orice; - koji, - tko n-are importanta cine/care; oricine, oricare; - gdje n-are importanla unde, oriunde; - tko bio oricine/oricare o fi; - bilo kasno, hoću ga čekati ori cat ar fi de tarziu, am sl!-I a~tept; - sve izgubio chiar daca ar pierde totul makarIini m pl. macaroane pl. Makedonija t Macedonia makedonski ad}. macedonean maketa tmacheta makinalan ad}. ma~inal, mecanic, automat 173

maknuti maknuti, maknem tr. pr! a mi§ca, a pune in mi§care, a urni, a muta din loc, adeplasa .• maknuti se a se pune in mi§care; a se pomi, a se indrepta; makni se! mi§ca-te!, da-te la o parte! makov ad}. de mac milko vica t maciulie de mac milkrostruktura t macrostructura milksimalan adj. maximal, maxim; --Ina brzina viteza maxima; --Ina cijena pret maxim milksimum m maxim, maximum millahan ad}. hypo de la malen; micut, mititel; minuscul malaksati, malakšem intro pr! a slabi, a-§i pierde fortele; a se §ubrezi malaričan adj. de malarie; bolnav de malarie malarija t friguri pl. palustre, paludism, malarie maIc m (ječmeni slad) malt malčice adv. razg. putin, nitel, putintel, nitelu§ malen ad}. mic, marunt; neinsemnat; od --a din copilarie, din frageda varsta malenkost t marunti§, fleac, bagatela; moja - modesta mea persoana malešan ad}. hypo de la malen; micut, mititel; minuscul miili, miiloga 1. adj. mic, micut, mititel; - prst degetul mic 2. m micut, copila§, bliietel, bliieta§ malina t 1. (stablo) zmeur 2. (plod) zmeura (Rubus idaeus) malko adv. putintel, nitelu§, foarte pulin, onimica toata malinovac, ·ovca m sue de zmeura milio adv. pulin, nilel; u - riječi in puline cuvinte; --pomalo pulin 174

milma dite pulin; - je trebalo da pulin a tipsit ca; još - inca pulin; prodavati na - a vinde cu amanuntul malobrojan ad}. putin numeros, pUlin la numar malOdoban adj. minor malodobnica tminora, nevarstnica malOdobnIk m (pl. -ici) minor, nevarstnic maiOdobnost tminoritate malOdušan ad}. sfios, lipsit de curaj, slab de lnger malograđanin m (pl. -ani) 1. mic-burghez 2. provinciai malograđanski adj. 1. de mic-burghez 2. provinciai malogranični ad}.; - promet trafic de frontiera millokad adv. arareori, rar maloljetan ad}. minor maioljetnIk m (pl. ·ici) minor maloljetnost t minora, de varsta mica maloposjednik m (pl. -ici) mic proprietar maloprije adv. nu de mult, recent; adineaori maloprodaja t vanzare cu amanuntui; - duhana debit de tutun, tutungerie malotiražnI adj. de mic titraj malošto adv. pulin, foarte putin malovrijedan ad}. de mica valoare, de duzina malteškI ad}. geogr. maltez maltretirati tr. (zlostavljati) a trata rau, amaltrata malverzacija t (pronevjera, utaja) delapidare; detumare de fonduri miilj m (pl. maljevi) rnai mama t tam. (majka) mama

mamac mamac, -mea m nada, momeala mamica t hypo de la mama; mamica, maicula milmin ad}. de mama, al mamei mamiti tr. impr! a atrage, a ademeni, a momi mamiiran adj. mahmur, a se simti cu capul greu (dupa o belie), amelit; distrat, neatent mamiirnost m mahmureala; durere de cap; zapaceala (dupa o belie) mamut m zoolo mamut (Elephas primigenius)

mamuza t ori}. pinten manat t defect, lipsa, neajuns; - od rođenja infirmitate congenitala; sluha defect de auz; bez - fara defecte Ivicii, irepro§abil, impecabil mana2 t mana; (pada kao) - (s neba) (a venit I a cazut) ea o mana cereasca mandarina t 1. (stablo) mandarin 2. (plod) mandarina mandat juro mandat mandatar m jur. (opunomoćenik) mandatar mandator m jur. (opunomoćitelj) persoana care da un mandat I o lmputemicire mandolina t muz. mandolina maneken mrnanechin manevar, -vra m voj., pom. manevra, stratagerna manevrirati intro a efectua o manevra miti tara; tig. a lucra cu iscusinla, a se descurea mangan m kem. mangan manganat m kem. manganat mangup m arij. (obješenjak; vragolan) 1. §trengar; pozna§, §mecher 2. derbedeu, hairnana, golan

manjinskI mangupski adj. 1. §trengar 2. de golan, de huligan maničan ad}. med., psiho maniac manifest m (proglas) manifest manifestacija t demonstralie, manifestalie; manifestare manifestirati tr. (javno izražavati) 1. a manifesta, a da dovada de, a vadi 2. polit. a face I a participa la o manifestalie I demonstralie manija t med., psiho (opsjednutost čime) manie; idee fixa, obsesie manijak m maniac manipulacija t (rukovanje) manipulare, manuire manipulirati intro 1. (rukovati; upravljati) a manipula, a manui 2. figo a manevra, a invarti; a tri~a manira t (način ponašanja) maniera manometar, -tra m tiz. (tlakomjer) manometru mansarda t (potkrovlje) mansarda manšeta t (orukavlje ) man~eta mantija t 1. (svećenička halja) anteriu, sutana; rasa de calugar 2. mantie manufaktura t manufactura manjak, .njka m (pl. -njici) lipsa, insuficienta, deficit; - u težini tipsa la cantar milnje adv. rnai putin; što je moguće - cat rnai pulin po sibil; ni - ni više (nego) nici rnai mult, nici rnai pulin (decilt); chiar a~a, intocrnai milnje-više adv. pulin rnai mult milnjI adv. compr. de la mali; rnai mic manjina f minoritate; nacionalna minoritate nalionalil manjinskI ad}. minoritar 175

mlinjkati manjkati intro impr! (nedostajati) a lipsi, a nu ajunge manjkavad). (nedostatan, nepotpun) 1. insuficient, neindestulator, incomplet 2. defectuos manjkavost f (nedostatak) lipsa, defect mapa' f (zemljovid, karta) harta mapa 2 f formular, mapa mlir m grija, ingrijire, solicitudine; grija, atenlie marama f v. rubac maratonski ad}. sport; --a trka maraton; - trkač maratonist marcipan m (vrsta slastice) martipan (prajitura) marelica f bot. 1. (stablo) cais 2. (plod) caisa margarin m margarina margina f margine; na --ni la margine marina f (lučica) marina marinirati tr. a marina, a face marinata marioneta f marioneta, fanto~a mariti intr. impr! a avea grija, a se ingriji de, a se preocupa de; ne marim za to nu-mi pasa de asta, mi-e totuna marka ft. (oznaka) mardi (de fabrica) 2. (poštanska) timbru 3. (njemački novac) marca markantan ad}. (istaknut) marcant, distins, de vaza markirati tr. (označiti) a marca, a insemna markiz m marchiz marljiv ad). silitor, sarguincios, zelos, asiduu marljivost f asiduitate, sarguinla, ze I, ravna marmelada f marmelada 176

miisovan marokanski ad}. din Maroc, marocan Maroko m geogr. Maroc Marseljeza f (francuska himna) Marseieza marš m (pl. marševi) mar§ maršal, -ala m mare§al marširati intr. (stupati) a mar~alui; a defi1a mart m V. ožujak martirij, -ija m (mučeništvo, stradanje) martiriu, martiraj masa f masa, mullime; narodne --e mase populare masaža f masaj maser m maseur masirati tr. a masa, a face masaj masiv m geogr. masiv masivan ad}. masiv maska f (krinka) masca; plinska masea de gaze maskirati tr. 1. (prerušiti) a masca; a travesti, a deghiza 2. (prikriti) a masea, a camufla maslac m unt maslačak, očka m bot. papadie (Taraxacum officinale)

masleni adj. de unt, untos maslina f bot. 1. (stablo) maslin 2. (plod) maslina maslinast ad). masliniu, oliv maslinik m (pl. -ici) livada de maslini mas-medij m mass-media pl. masnoća f gras ime; faptul de a fi unsuros masonerija f masonerie, francmasonerie masonski ad). masonic masovan adj. in masa, de masa

mlist mast f 1. gras; svinjska - untura; biljna - grasime vegetala 2. teh. lubrifiant, unsoare mastan ad}. gras; figo --sna šala gluma obseena mastiti, mlistim tr. impr! (mašću) a unge mašiti se impr! (čega) a apuca, a pune mana pe ceva, a se apuca de; a intinde mana spre eeva maškara f masea mašta fimaginalie, fantezie maštati intr. impr! a visa, a( -§i) imagina, a( -~i) inchipui; figo a visa, a dori cu ardo are maštovit adj. plin de fantezie, dotat cu fantezie mat' ad}.; šah - ph mat mat2 ad}. (zagasit, bez sjaja) opac, mat, netransparent matematički ad}. matematic matematika f matematic1i; viša matematica superioara materija f (tvar) materie, substanla materijal m (tvorivo, gradivo) material materijiilan ad}. material materijalistički ad}. materialist materijalizam, -zrna m materialism materijalizirati tr. a materializa materinski ad}. matem, de mama materinstvo n 1. matemitate 2. (nasljeđe) mo§tenire de la mama materinji ad}. de mamll, matem; jezik limba matema maternica fanatom. uter mati, -ere f mama; po --teri dupa mamll matica f 1. (pčela) matca, regina 2. (registar) registru; - rođenih I umrlih I vjenčanih registru de

mliziti stare civila (nasculi/morti/casatorili) 3. (društvo) Matica hrvatska societatea culturala croata matičar m 1. funclionar la oficiul starii civile 2. membru al soeietalii Matica matični

ad}.; --a knjiga registrul starii civile matineja f (prijepodnevna priredba) matineu matirati tr. a face pe cineva §ah-mat, a invinge matovilac, -iIca m bot. fetica (Valerianella olitoria)

matrica f matrila matura f (ispit zrelosti) (examen de) baealaureat, bae maturant m candidat la (examenul de) bacalaureat maturantski adj. de maturitate, de bacalaureat maturirati intr. a trece I a da bacalaureatul maurski ad}. maur mauzolej m mausoleu maza f eopil rasf1ilatirazgaiat; mamina - odorul mamei mazalicaf(teh.) 1. gresor; lubrifiant 2. mistrie mazanje nungere, gresaj; mast za lubrifiant; - lica fardare, sulimeneala mazati, miižem tr. impr! 1. a unge; - maslo na kruh a unge painea cu unt 2. a gre sa, a lubrifia 3. afarda, a maehia 4. a mazgali; a murdari, a pata mazga f zoolo eatar (Equus hinnus) maziti tr. impr! 1. a alinta, a dezmierda 2. a rasf1ila, a dizgaia. maziti se 1. a se alinta, a se rasf1ila 2. a se fandosi, a se sclifosi

177

mazivo mazivo tunsoare, lubrifiant maznuti, -znem tr. prf Žarg. 1. a unge pulin; tig. a lovi; a plesni 2. a fura mažuran t bot. maghiran (Origanum majorana) mecena m (pokrovitelj) mecena, protector al oamenilor de culturl1 med m miere; zemlja gdje teče - i mlijeko lara fabuloasl1 (in care domne~te bel~ugul ~i fericirea, unde curge miere ~i lapte) medalja t (kolajna) medalie; z1atna!srebrnalbrončana - medalie de aur / argint / bronz medaljon m medalion medan adj. de miere; melifer; --i sok (u cvijetu) nectar; figo dulce ea mierea meden adj. de miere; -·i kolač pdljitura; --i mjesec luna de miere medenjak m (pl. -aci) turtl1 dulce medicina t medicina medicinar m (student) medicinist medicinski adj. de medicinll, medical; --a sestra sora medicala medij m (sredina; sredstvo) 1. mijloe (de produelie, de transport, de rezolvare ) 2. mediu inconjurator, ambianla 3. mediu (in practicile oculte) mediokritet m mediocritate meditacija t (način razmišljanja) medi tare; meditalie Mediteran m geogr. (Sredozemno more) Marea Mediterana mediteranski adj. (sredozemni) mediteranean meduza t zoolo (morski klobuk) meduzl1 (Medusa) medvjed m zoolo urs (Ursus); bijeli - urs alb (polar) (Ursus mariti178

međuspremnik

mus); mrki - urs brun (Ursus arctos); astron. Veliki / Mali MUrsa-mare, Carul-mare / Ursa-micl1, Carul-mic medvjedica t zool. ursoaica medvjedić m dim. de la medvjed; ursulel medvjeđi adj. 1. de urs 2. bot. dlan branca ursului, crucea pamantului (Heracleum spondylium) međa t 1. hotar, hat 2. (ograda) gard, imprejmuire, incinta, ocol međaš m; kamen - bornlllpiatrl1 de hotar međiti 1. intr. imprf (graničiti) a se invecina, a fi limitrof 2. tr. implj. (razgraničavati) a delimita, a margini, a marca cu borne među prpo lntre, printre; - nama (rečeno) intre noi (fie zis); - inim (- ostalim) printre alte le međudržavni adj. interstatal međugradski adj. interurban; - telefonski razgovor convorbire (telefonica) interurbana međnigra t pauza, intermezzo, interludiu, divertisment međukat m (pl.' -ovi) mezanin međuljudski adj.; - odnosi raporturi interumane međukIasni adj. intercIase mMumemorija t inf buffer međunarodni adj. international međuprostor m interval, spaliu gol međuratni adj. intre cele doua razboaie mondiale; interbelic međusaveznički adj. de interalianla, interaliat međusoban adj. reci proc, mutual međusobno adv. (ln mod) reciproc, mutual mMuspremnik m inf buffer

međustranački

međustranački međutim

meridijan adj. interpartinic

1. adv. intre timp 2. conj.

(~i) totu~i,

cu toate acestea, lnsa,

dar međuvrijeme

n interval, rastirnp; u --vremenu lntre timp međuzavisan adj. interdependent megafOn m (zvučnik) megafon megalomanija t megalomanie megavat m elektr. (1 milijun vati) megawatt (MW) Meglenorumunj m meglenoroman meglenorumunjski adj. meglenoroman mehaničar m mecanica mehanički 1. adj. mecanic 2. adv. (ln mod) mecanic, ma~inal mehanika t tiz. mecanica mehanizam, -zrna m teh. mecanism, dispozitiv mek adj. moale, fraged; --o drvo lemn moale / u~or de lucrat; --o meso carne frageda; --a jaja oull moi; --i čovjek om conciliabil / lnleleglltor; --a srca sensibil; --a rakija \Uica slaM meka t (mamac) momeala, nadll maketati, mekećem intr. imprf a behai mekinje t pl. tarale pl. meko adv. duios, cu duio~ie, cu afecliune mekoća t moli ci une, slabiciune meksički adj. mexican Meksiko m geogr. Mexic mekšati tr. imprj. a (ln) muia, a face moale mekušae, -šea m zool. molusea (Mollusca) melankoličan adj. melaneolie melankolija t melancolie

melem m 1. emplastru, plasture 2. figo alinare, consolare melioracija t 1. (agr) ameliorare, asanare, amendament 2. (poboljšanje) 1mbunatalire, ameliorare melOdičan adj. (blagozvučan) melodic, melodios melOdija t melodie melodrama t melodrama melOdriimski adj. melodramatic membrana t membrana memoari m pl. memorii pl., amintiri pl. memorandum m (predstavka) memorandum memorija t 1. (pamćenje; sjećanje) memorie 2. inf memorie; konvencionalna - memorie convenlionala; proširena - memorie expandata; visoka - memarie lnaWi memorijalni adj. memorial, dedicat memoriei cuiva

meni, menija m (jelovnik) 1. meniu, lista de bucate 2. (objed uz određenu cijenu) meniu (cu pret) fix menopauza t fiziaI. menopauza menstruacija t (mjesečniea) menstrualie mentalitet m (način mišljenja) mentalitate mentalni adj. (duševni, duhovni) mental, mintal mentol m mentol mentor m (voditelj; odgojitelj) mentor menuet m menuet menza t cantina, restaurant (studentesc etc.) meridijan m geogr. (podnevnik) meridian 179

mi

meritoran meritoran adj. (bitan; mjerodavan) meritoriu, vrednic de lauda; competent merit6rnost / (mjerodavnost) competenta, pricepere meritum m (bit) substanta, esenta a unui proces merkantTIan ad}. (trgovački) mercantil, comerciai Merkiir m mit. Mercur mesiir, -ara m mace lar mesarstvo n macelarie mesnat adj. carnos; ca o pulpa, cu miez mesni adj. de carne; --a konzerva conserva de carne mesnica / macelarie meso n 1. carne; mršavo - carne macra; goveđe - carne de vitel; svinjsko - carne de porc; smrznuto - carne congelata; suho - carne afumata 2. (o voću) miez, pulpa mesožder m carnivor mesti, metem tr. impr/o (čistiti metlom) a matura, a da cu matura, a curata mešetiir m intermediar, mijiocitor; samsar, misit

mešetariti intr. impr[. a media, a mijioci meštar, -tra m v. majstor meta/(cilj) tinta; tel, scop; obiectiv metabolizam, -zrna m biol. (izmjena tvari) metabolism metafizički ad}. metatizic metafora / lit. (slikovito izražavanje) metafora metaforičan adj. metaforic metak, -tka m (pl. meci) glonl, cartu~; proiectil metiil m (kovina) metal 180

metiilni ad}. (kovinski) metalic metalurgija / metalurgie metamorf6za / (preobrazba) metamorfoza metiin m kem. metan metar, -tra metru; kvadratni - metru patrat (m2); kubni - metru cub (m')

metarski ad}. metric metastaza / med. metastaza metati, mećem tr. impr! V. metnuti meteor m meteor, stea cazatoare meteorit m meteorit, stea cazatoare meteorologija / meteorologie . meteorološki ad}. meteorologic metež m l. (komešanje) confuzie, incureatura 2. (vreva) imbulzeala, invalma~eaHI; taraboi metTI m kem. metil metTIni adj. metilic; - alkohol alcool meti lie metla / matura metlica/l. dim. de la metla; maturica 2. bot. panicuHI metnuti, metnem tr. pr[. (stavljati) a pune, a a~eza, adepune met6da/(postupak; način) metoda metodičan adj. metodic metodika / metodologie, metodi ea metonimija / lit. (stilska figura) metonimie metraŽ8 / metraj metrika / lit.; muz. metrica metronom m muz. (taktomjer) metronom metropola f metropola metvica / bot. menta (Mentha) mezanin m (polukat) mezanin mezimac, -imca m (miljenik) mezin; fiu preferat; rasflltat mi pm. pl. noi

miciinje miciinje n mi~care, deplasare micati, mičem tr. i intro impr! V. maknuti; micati se a se pune in mi~care, a se mi~ca; miči se (odatle)! mi~ca!, grabe~te-te! mig m (pl. migovi) l. clipire din ochi 2. semn; semnal; dati komu - da oo. a face cuiva semn sa, a-I face sa inteleaga ca migiinje / ciipire, ciipit (din ochi) migati intr. imprf, v. mignuti mignuti intr. prf, l. a clipi 2. a face cu ochiul migoljiti se intro a se agita, a se zvarcoli migracija / (seoba) migrare; migratie; mutare migrena / patoI. migrena mijaukanje n mieunat (continuu ~i insistent) mijaukati, mijaučem intr. imprf, a mieuna; a mior1ai mijauknuti intro prf, V. mijaukati mijeh m (pl. mjehovi) burduf (din piele de animal), foale mijena / (promjena, izmjena; razdoblje) schimbare, variatie; moditicare, transformare; perioada (de timp), rastirnp, interval; Mjeseče­ va - luna noua; morska - maree mijenjiinje n schimbare; transformare; alterare; schimb mijenjati tr. impr[. 1. a schimba, a face schimb 2. a inlocui, a substitui 3. a transforma 4. gram. (imenicu) declinare; (glagol) conjugare mijesiti tr. imprf, a framauta I a pli1madi un aluat miješalica / teh. ma~ina de amestecat

mlIosrdan miješiinje namestecare; amestec; u unutrašnje stvari amestec I ingerinta in treburile interne miješati tr. impr! 1. a amesteca; a incurca, a incalci 2. figo (brkati) a confunda. - miješati se (u što) a se amesteea; a interveni, a se baga mlkrob m microb mikrobiologija / microbiologie m'lkrof'llm m (pl. -ovi) microfilm mikrofOn, -ona m microfon mikroskop m microscop mikser m (miješalica) ma~ina de amestecat, mixer mlIii adj. draga, scumpa, iubita miliinski ad}. milanez milen ad}. drag, scump, iubit milenij m (tisućljeće) mileniu; (tisućugodišnjica) milenar mlIibiir m (tisućiti dio bara) milibar (unitate de masura a presiunii barometrice ) milijiirda / miliard milijarder m miliardar milijiin m milion milijunaš m milionar milimetar, -tra m (tisućiti dio metra) milimetru milina / desflltare, deliciu, placere militaristički ad}. militarist mlIiti se imprf, a placea, a dori, a vrea; a accepta; ne mili mi (mu) se nu-mi face placere, nu-mi surade mlIo adv. 1. (in mod) placut, agreabil; - mi je sunt bucuros; irni pare bine mlIodiir m oferta milosrdan adj. milos, caritabil, indurator 181

milosrđe

miritelj

milosrđe

mineralogija / mineralogie minijatura / miniatura minimalan ad}. minim, minimal mInimum m minimum minirati tr. a mina; figo (potkopati) a subrnina, a sapa ministar, -stra m ministru ministarski ad}. ministerial, de mini§tri; - savjet Consiliu de Mini§tri ministarstvo n minister; - unutarnjih poslova Minister al Afacerilor Interne; - vanjskih Minister al Afaceri10r Externe minobacač m morti er, tun minol6vac m draga (de cules mine submarine) minuli ad}. tre cut, scurs minus 1. adj. mat. (manje) minus, fara 2. m lipsa, absenta minuta / minut minuti, minem intr. pr! (vremenski) a trece, a expira mIo (mIli) ad}. scump, drag; amabil mIomiris m parfum mir m 1. pace 2. tihna, lini§te; calm; -! lini§te!; sačuvati - amentine lini§tea miran (mirni) adj. pa§uic, lini§tit, calm; ostati - apastra cairnul mirenje n pacificare, impacare miris m miros; aromi1, mireasma; ugodan - parfum; neugodan miros neplacut; bez --a inodor mirisan ad}. mirositor, odorant; aromat(ic) mirisati, mirišem 1. intr. impr! (čim ili na što) a mirosi, a raspandi un miros 2. tr. impr[. a mirosi, a adulmeca 3. tig. ne - koga a nu suporta pe cineva miritelj m pacificator, conciliator

n milll, compasiune, compatimire milost/bunavointa, favoare; bez -·i fara crutare milostinja / pomana milostiv ad}. binevoitor, indulgent; --a gospođo! doamna (scumpa)! milovanje / 1. mangaiere, dezmierdare 2. amor, iubire; moje -! dragostea mea! milovati, milujem tr. impr[. 1. a mangaia, a dezmierda 2. (voljeti) a iubi milozvučan adj. armonios, melodios milja / geogr. mila miljenica / favorita, preferata; iubita miljenik m (pl. -ici) favorit; iubit miljeti, milim intr. impr! a §erpui, a (se) tari mimika / mimica mimo prpo 1. (pe) langa, (pe) alaturi, alaturi (de); - zakona a eluda legea 2. adv. alaturi, aproape mImohod m §ir; rand; serie mimoići, mimoiđem tr. §i intr. pr! 1. a trece pe langa, a da alaturi de 2. (izbjeći) a evita, a ocoli, a eluda. - mimoići se a se incruci§a (fara a se intalni) mimoilaziti tr. impr[. V. mimoići mimoilaženje n 1. depa§ire 2. incrucipre 3. evitare; - zakona eludarea legii mim6za / bot. mimoza (Mimosa pudica) mina/l. (uložak u olovci) mina (de creion) 2. mina mimiret m ori}. (toranj džamije) minaret miner, -era m miner mineral, -ala m mineral mIneralni adj. mineral 182

miriti miriti tr. impr! a pacifiea, a restabiIi pacea mirno adv. lini§tit, (cu) calm; pa§nic mirnoća / lini§te, tihna, calm mirnOdopski adj. de pace, din timp de pace miroljubivadj. pa§nic; iubitor de pace mirotvoran adj. pacificator mirovanje n repaus; calm, (stare de) lini§te mirovati, mirujem intr. impr! a fi in repaus; asta lini§tit, a fi calm; neću - dok .•• nu ma voi lasa pana nu ... , nu-mi voi gasi lini§tea pana cand ... mirovina / pensie; starosna - pensie de vechime; poslati u --u a ie§i la pensie mirovinski ad}. de pensie, pensionar mirovni adj. de pace; - ugovor tratat de pace mirta/bot. mirt (Myrtus communis) misa / mesa, liturghie (la catolici) misao, misli / gand; cuget; idee; glavna - idee dominanta misaon ad}. 1. meditativ, ganditor 2. chibzuit 3. mintal misija / (izaslanstvo, zadaća) misiune misionar m misionar mislen adj. mintal; abstract mIslilac, -slioca m cugetator misliti intr. §i tr. impr! 1. (razmišljati) a gandi, a reflecta 2. (držati) a crede, a presupune; što misliš o tomu? ce crezi despre asta? misterij m (tajna) mister, taina misteriOzan ad}. (tajanstven) misterios; enigmatic misticizam, -zrna m misticism

mjenjač

mističan adj. mistic mistifikacija / mistificare mistika / mistica miš m (pl. miševi) 1. zoolo §oarece (Mus musculus); slijepi - (šišmiš) liliac (Plecotus auritus §i Nyctalus noctula) 2. in! mouse m'lšić m 1. anatom. mu§chi 2. dim. de la miš; §oricel m1šićav ad}. musculos mišji ad}. de §oarece mIšljenje n parere, punct de vedere, opinie; javno - opinie publica; po mome --u dupa parerea mea; borba --a lupta de opinii mišolovka / cursa de §oareci mit m mital. mit miting m (pl. -zi) polit. (zbor) miting mititi tr. impr! a da mita, a mitui; a corupe mito n mita, §pert mitologija / mitologie mItra / crlm mitra mitraljez m (strojnica) mitraliera mitski ad}. mitic; legendar, de basm mizantrop m mizantrop mizerija / 1. (bijeda) mizerie, saracie 2. (bijednik) sarman, nevoia§ mjed / cupru, arama; bronz; žuta alama mjeden ad}. de arama; de bronz mjehiir m vezica, ba~ica; - od sapuna balon de sapun mjenica / polita, cambie, scrisoare de schimb D1Jemcm adj. cambial; propriu schimbului mjenjač m 1. (trg.) agent de schimb valutar 2. (elektr.) comutator 3.

183

mjenjačnica

(autom.) - brzine schirn bator (de viteze) mjenjačnica j casa de schimb (valutar) mjllrajmasura, masuratoare; po --i dupa / pe masura; u punoj - pe deplin; preko --e peste niasura, exce siv; to prelazi svaku --u! asta intrece orice masura!, asta e culmea! mjerač m masurator, instrument de masurat mjllrenje n masuratoare mjllrilo n (mjera) masura, etalon mjllriti tr. impif. 1. a masura, a cantari 2. - (po težini) acantari mjllriti se figo a se cantari, a se masura mjerljiv adj. 1. masurabil 2. (po težini) cantaribil mjernik m (pl. -ici) geometru; topograf mjllrodavan adj. competent, autorizat mjerodavnost j competenta mjllsec m 1. luna; prije - dana acum o luna; na početku I pri kraju --a la inceputui / la sfiiqitul lunii; medeni - luna de miere; za - dana intr-o luna; o -·u cu luna, pe timp de o luna 2. (astron.) luna; pun - luna plina; mladi - luna noua; po --u pe (elar de) luna mjesečar m somnambul, lunatic mjllsečev adj. lunar, selenar mjesečina j elar de luna mjesečni adj. de o luna, mensual, lunar mjesečnica j menstruatie mjesečnik m (pl. -ici) periodic, lunar, mensual 184

mliidenka mjllsečno

adv. cu luna; pe timp de o luna; in fiecare luna mjesni adj. 1. local, din partea locului, M~tina~ 2. (gram.) - padež (caz) locativ mjestašce n targu~or, sat mjllstlmice adv. ici-colo, din loc in loc mjestimičan adj. 1. local, partial 2. sporadic mjesto n 1. loe; počasno - loc de ono are; na licu --a la fata locului 2. (grad, selo) a~ezare omeneasea, localitate; rodno - locul na~terii; stalnog boravka domiciliu stabil 3. (služba) post, functie, slujM, pozitie; radno - loc de munca; zauzimati neko - a ocupa un post; da sam na njegovu --u oo. sa fiu in locullui oo.; on je čovjek na svom --u el e om la locullui; --a! faceti loc!; opće - loc comun mješanac, -nca m 1. hibrid; metis; mulatru 2. (o životinji) bastard, hibrid mješavina jamestecare, amestec, mixtura mješovit adj. 1. amestecat; mixt; --a roba mercerie 2. (mat.) - broj numar fractionar mjllštanin m (pl. -tani) localnic, indigen mlačan adj. caldut, incropit mlad adj. tlinar; --o vino vin nou; kao rosa tanar de tot, tinerel; --i par insuratei; --i mjesec luna noua; -·0 ljeto an nou; --a nedjelja prima duminica dupa luna noua mladenački adj. de adolescent; juvenil, tineresc mladenci, -enaca m pl. insuratei pl. mladenka j (mlada) mireasa

rnn