Collectio Vaticana 1-32 (Ancient Greek Edition) Acta conciliorum oecumenicorum 1, 1, 1, 3110004356, 9783110004359 [PDF]

Zitiervorschau

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:11 PM

ACTA CONCILIORVM OECVMENICORVM IVSSV ATQVE M A N D A T O

SOCIETATIS SCIENTIARVM ARGENTORATENSIS EDIDIT

EDVARDVS SCHWARTZ

TOMVS PRIMVS VOLVMEN

PRIMVM

PARS PRIMA

MDCCCCXXVII

WALTER DE GRUYTER & CO. VORMALS G.J. GÖSCHEN'SCHE VERLAGSHANDLUNG • J. G U T T E N T A G , VERLAGSB U C H H A N D L U N G / GEORG REIMER • KARL J. TRÜBNER / VEIT R C O M P .

BEROLINI ET LIPSIAE Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:11 PM

CONCILIVM VNIVERSALE EPHESENVM EDIDIT

ED YARD VS SCHWARTZ

VOLVMEN PRIMVM ACTA GRAECA PARS PRIMA C O L L E C T I O V A T I C A N A 1—32

MDCCCCXXVII

WALTER DE GRUYTER & CO. VORMALS G.J. GÖSCHEN'SCHE VERLAGSHANDLUNG / J. G U T T E N T A G , VERLAGSB U C H H A N D L U N G / GEORG REIMER • KARL J. TRÜBNER / VEIT & COMP.

BEROLINI ET LIPSIAE Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:11 PM

Printed in Germany Archiv-Nr. 47 13 6S/1 Fotomeohanucher Nachdruck 1965 von Walter de Gruyter ft Co., Berlin SO

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:11 PM

PR^EFATIO I . DE COLLECTIONIBVS ET CODICIBVS GRAECIS

Concilii uniuersalis quod a. 431 Ephesi habitum est, gesta cum iis uarii generis scriptionibus quae inde ab initio per longum temporum decursum gestis ipsis additae sunt, tribus exhibentur collectionibus, quas secundum illorum codices primarios appellaui Vaticanam Seguieranam Atheniensem. omnes tres in hoc uolumine propon e n t s , primo in sex primis uoluminis partibus Vaticana quippe quae ordine et copia ceteras superet quamuis aetate inferior, deinde in septima parte Seguieriana et Atheniensis, addentur denique in eadem parte collectiones quaedam minores, ν Collections Vaticanae formam plenam unus continet codex Vaticanus 830 chartaceus. quae praecedunt Gestis Ephesenis, Gelasii Historia ecclesiastica et alia, ex alio exemplari transscripta esse testatur subscriptio quae legitur f. I05 u άπό βιβλίου μεμβράνου του μοναστηρίου τησ χώρασ; illis, quae incipiunt f. io6 r , desinunt fol. 474", subscriptum est μετεγράφη το παρόν βιβλίον τών πρακτικών τήσ οίκουμενικήσ τρίτησ συνόδου άπό βιβλίου παλαιοτάτου βαμβικίνου τήσ βιβλιοθήκησ τήσ άγίασ σοφίασ κατά το ς ^ ν ε έτοσ[ΐ446] όκτωβρίου ϊε ίνί> ϊ. codex non pulcre sed accurate scriptus est; contra orthographiae regulas raro peccatum est. prsecedit capitulatio ex antiquo exemplari transsumpta neque ex ipso codice compilata: nam ad numeros ttf cfi ργ pb deest ipse epistularum textus, ni fallor, quia in codice aliquo eorum ex quorum Stirpe Vaticanus descendit, nonnulla folia exciderunt, librarius autem qui hunc defectum inuenit, truncata capita maluit omittere quam transscribere. de codicibus qui ex V transscripti sunt, referam in capite quarto, ubi de editione Romana loquar. MP Eiusdem collectionis formae breuioris codex antiquissimus est Ambrosianus Μ 88 sup. chartaceus s. x i n , de quo Martini et Bassi in catalogo codicum Graecorum bibliothecae Ambrosianae referunt sub numero 534. scriptus est a monacho quodam Iohanne, fuit olim Manuelis Sophiani atque a. 1606 ex insula Chio Mediolanum portatus est. margines superior et multo magis inferior humiditate corrosi sunt adeo ut lectio saepe incerta sit. codicis per se boni usui obstat quod librarius multa in breuius contraxit aut prorsus omisit. praeter Μ igitur adhibenda sunt alia huius recensionis exempla, quae quamuis ss. xv et xvi non antiquiora tarnen antiqui alicuius codicis unde descripti sunt, imaginem satis accurate repraesentant. quorum inspexi codices Vat. 21 79 [— Column. 18] scriptum a Georgio Bastraleto a. 1421 r), Parisinum 417 uitiis et interpolationibus fcedatum, Monacensem 40 ex 43 transscriptum; in apparatum recepi Parisinum 416 [h] olim 206. 2041 ex bibliotheca Jo. Huralti Boistallerii, chart, s. xvi et Monacensem 43 \k] chart, s. xvi, cuius altera pars inde a uerbis ä δέ γεγράφαμεν όρθώς κατά τών Νεστορίου quae sunt ex Cyrilli epistula ad Acacium Melitenensem [V 128, pars m i p. 21, 28], ab eodem librario scripta extat in Monacensi 45. *) Gestis Ephesenis praecedit Gelasius; ab editoribus Berolinensibus codex praetermissus est. Acta conciliorum ciccumenicorum. I, i. a Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:06 PM

II

PR^EFATIO

SD

Collectionis Seguieranae codex antiquissimus est Parisinus Coislinianus 32 membr. s. x i i . nitidissime scriptus est a librario non docto, qui terminationum notas saepe non recte interpretatus est, sed contra orthographiam haud ita multum peccauit. praeter folia hic illic amissa codici damnum inde allatum est, quod paginarum partes exteriores non raro plus minus abscisae sunt. eiusdem collectionis alteram recensionem exhibuit ille codex bombycinus qui cum s. x v i primo Monachium peruenisset, ibi bis descriptus est et pro bibliotheca ducis Bauariae [Mon. 115] et pro Fuggerana [Mon. 116], tum in bibliothecam Reuchlinianam receptus possessorem habuit marchionem Turlacensem. ex hoc codice eiusque apographo a Bernhardo Hausio pro Iohanne Pistorio Turlacensi confecto H. Commelinus Acta oecumenicae tertiae synodi Heidelbergae a. 1591 edidit, codicem praeter paucissima fideliter secutus *). ipse codex periit, sed ex duobus apographis Monacensibus facile restituitur praesertim adhibita editione Heidelbergensi.

Α

Codicem Atheniensem collectionis propriae et a ceteris mirum quantum discrepantis testem unicum, A. Ehrhard, collega meus Argentoratensis et huius operis adiutor insignis, illic in bibliotheca Societatis Christianae archaeologicae detexit numero 9 signatum eiusque de inuentione statim me fecit certiorem. cum per Paulum Marc plura comperissem, id egi ut codex totus phototypice exprimeretur, quod ut factum sit, indefesso studio et peritae prudentiae Georgii Karo debetur, qui illo tempore instituto quod dicitur imperii Germanici archaeologico praeerat. uere a. 1914 Fimmen, iuuenis optimae spei, quem postea in bello gloriosa mors patriae et litteris eripuit, codicis phototypa mihi Argentorate detulit. codex scriptus est ab homine docto multis scripturae compendiis adhibitis uersus finem s. XII in Charta quae bombycina dici solet. initio non plus tria folia periere, paucissima in ipso codice, paulo plura in fine; praeterea foliorum primorum uiginti angulus exterior partis inferioris abscissus est.

His uniuersorum corporum codicibus, quorum numerus ceterorum conciliorum codices longe superat, accedunt ii qui maiorem minoremue alicuius corporis partem continent. W Codices Vindobonenses theolog. gr. 18 et 40 unius codicis esse partes ita discerpti, ut prior pars codici 18, altera codici 40 attribueretur, olim ex scripturae similitudine numerisque quaternionum agnouit Ph. E. Pusey breuiterque rem exposuit in schedula, quae primae codicis 18 paginae adnexa est. scripta est ingens moles in charta bombycina nitide et accurate ab uno librario praeter pauca ab homine aetatis inferioris in f. 250" — 2 5 Γ perscripta saeculo XII, nifallor, exeunte, post mortem imperatoris IohannisComneni [1143], in quo finitur catalogue imperatorum f. 258"" [cf. A. Pusch, das χρονικόν έττίτομον der Wiener Hs. P. gr. 40, Jena 1908]. in orthographicis non peccatum est nisi raro, 1 semper subscribitur. quaecumque occurrunt correcturae, ipsi scribae debentur. totus codex comparatus est ab Augerio de Busbeke Constantinopoli, cum legati Caesarei munere fungeretur. Post aliquot Gregorii Nazianzeni et Basilii scripta quae enumerata sunt a Lambecio in commentariorum de Bibliotheca Caesarea libro 111 p. 473, sequitur materies Ephesena. initium faciunt scriptiones nonnullae, quae quamuis ab ipsis gestis alienae, tarnen fere non tradi solent nisi in collectionibus Ephesenis. quarum numeros adscripsi adiecta collectione codicis R, quam descripsi in libello singulari [Abhandig. d. bayer. Akad. d. Wiss. x x x n 6]: ') Plura de his disserui in Commentatione de codice Atheniensi [Abhttdlg. d. Bayer. Akad. d. Wiss. X X X 8 p. 80 sq.], Hartigii sagaces secutus expositiones [ibid. X X V I I I 3 p. 277].

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:06 PM

PRiEFATIO

ΠΙ

a. cod. 18 f. 163' του έν άγίοισ πρσ ήμών κυρίλλου έπισκόπου άλείανδρείασ πρόσ βασιλίδασ λόγοσ έν κεφαλαίοισ τεσσαράκοντα πρόσ τοΐσ τρισί = V 149 S 43 Α 2 R 8 b. f. 178' του μακαρίου κυρίλλου άρχιεπισκόπου άλεΣανδρείασ περι τήσ ένανθραιπήσεωσ του θεού λόγου τοΰ υίου τοΰ πατρόσ — V 140 5 37· c. συΖήτησισ περί τοΰ αύτοΰ = V 141 S 37 d. f. 178" περι τήσ ένανθρωπήσεωσ του θΰ λόγου τοΰ υίοϋ του πρσ: εκθεσισ τών έν νικαία συναχθέντων πρόσ παΰλον σαμοσατέα = V 142 S 37 Α 27 R 2 l a m incipiunt ipsa Acta Ephesena: ι . f. 197' ή κατά νεστορίου του άνολάτρου και άσεβοΰσ παρακολουθήσασα πράΕισ έν έφέσω: — προ τήσ συνόδου: sequitur Cyrilli epistula a d monachos = V 1 S 1 R 10 r 2. f. i85 Cyrilli epistula prima ad Nestorium = V 2 S 2 [7] A 10 R 11 3. f. 185" Nestorii epistula prior a d Cyrillum = V 3 S 3 A 11 R 12 4. [hinc incipit cod. 40] f. 1Γ έπιστολή του αγίου κυρίλλου πρόσ νεστόριον = V 4 S ιι Α 12 R 13 5· f. 2" Nestorii epistula altera ad Cyrillum = F 5 S 12 A 13 i? 14 6. f. 4Γ έπιστολή κυρίλλου πρός νεστόριον έπιφιυνητική τρίτη = V 6 S13 Α 23 R 15 ; de capitulis omissis et subscriptione cf. no tarn p. 40, 21 7. f. 7 r κυρίλλου έπισκόπου άλεΗανδρείας έπιστολή πρόσ κελεστΐνον έπίσκοπον ρώμης = V 144 S 39 Α ι6ι 8. f. 8U Caelestini epistula a d Cyrillum = V 9 S 15 A 6 9. f. 9 r Caelestini epistula ad Nestorium = V 10 S 16 A 7 10. f. I i " Caelestini epistula ad Constantinopolitanos = F 11 S 1 7 A 8 11. f. I4U Caelestini epistula ad Iohannem Antiochenum = V 12 S 18 A 9 12. f. Ι5 Γ τοΰ αγίου κυρίλλου και τής αύτοΰ συνόδου = V 145 S 4 ° Α 102 13- f. 15" έπιστολή ιωάννου έπισκόπου άντιοχείας πρός νεστόριον = V 14 5 41 Α 20 R ι6 Γ 14- f. Ι7 Cyrilli epistula a d Iohannem Antiochenum = V 13 5 19 A 16 15. f. 17" Cyrilli epistula ad Iuuenalem = V 15 5 23 A 18 16. f. i 8 r Cyrilli epistula ad Acacium Beroeensem = V 16 S 21 A 3$ 17. f. i 8 u Acacii Beroeensis epistula ad Cyrillum = V 17 S 22 A 36 18. f. Ι9 Γ διαμαρτυρία προτεθεΐσα έν δημοσίω κατά τών κληρικών Κωνσταντινουπόλεως και κατά έκκλησίας έμφανισθεΐσα ώς δτι όμόφρων έστι νεστόριοσ παύλου του σαμοσατέως τοΰ άναθεματισθέντοσ προ έτών ρΕ άπό τών όρθοδόΗων έπισκόπων = V ι8 5 ΙΟ Α 21 i g . f. 19" τοΰ αύτοΰ αγίου κυρίλλου πρόσ τούσ έν κωνσταντινουπόλει δντασ κληρικούσ αύτοΰ = V 22 Sg Α 137 20. f. 2 Γ τοΰ αύτοΰ προσφωνητικός πρόσ τον εύσεβέστατον βασιλέα θεοδόσιον περι τής ορθής πίστεως τής είσ τον κύριον ήμών ΐν τον χν = F 7 -S 4 Α ι 21. ί.

33 Γ τοΰ αύτοΰ έπιστολή γραφεΐσα πρόσ τόν κλήρον και τον λαόν Κωνσταν-

τινουπόλεως έν ή γράφει ώστε μή προσέχειν αύτούς τη δυσσεβεΐ διδασκαλίοι του αιρετικού νεστορίου μήτε μήν κοινωνεΐν αύτψ εί μένει λύκοσ άντι ποιμένοσ" άλλα μάλλον άνδρίίεσθαι έν κω' και τήν έαυτών πίστιν τηρεΐν άπαράθραυστον · έτι τέ γράφει κοινωνικούσ είναι τούσ έκβληθέντασ παρά νεστορίου" άντειπόντας αύτου τή διδαχή = V 24 5 14 Α 22 r 22. f, 34 Theodosii sacra ad Cyrillum = F 8 S 6 A 5 R 21 Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:06 PM

PR/EFATIO

23. f. 34" Ισον σάκρασ γραφείσησ πρόσ άκάκιον τον της βεροιαίων" συμεώνα τον άντιοχείασ άναχωρητήν και άλλαισ έπαρχίαις ιδία έκάστω = V 23 5 94 Α 138 Γ 24· ί· 35 ίσον υπομνημάτων τών πραχθέντων έν τή έν έφέσψ συνόδψ: — αρχή της συνόδου: sequitur sacra imperatorum = V 25 5 24 A 30 f. 35" και άναγνωσθείσησ πράττεται τά ύπομνήματα πραχθέντα έν έφέσψ παρά τήσ άγιας και οίκουμενικήσ συνόδου ένεκα τοΟ δυσσεβουσ νεστορίου: ipsa gesta omissa sunt, secuntur statim 25. τά παρεκβληθέντα κεφάλαια απ' ένόσ τών αιρετικών βιβλίων του δυσσεβοΰσ νεστορίου τά έπι συνόδου άναγνωσθέντα παρά πέτρου πρεσβυτέρου άλεξανδρείασ = V 6ο 5 32 Ayl R 17 26. f. 37" synodi sententia de Nestorio = V 62 5 34 A 32 27. καθαίρεσισ = V 63 5 35 Λ 33 28. τη έ£ήσ τοΟ καθαιρεθήναι τον αυτόν νεστόριον απεστάλη αύτώ τούτο έπίσταλμα παρά τήσ αγίας συνόδου: — ipsa epistula omissa est, cf. V 64 5 36 A 34 29. Cyrilli epistula ad Comarium Potamonem etc. = V 67 5 47 30. f. 38" Cyrilli epistula ad patres monachorum — V 68 5 48 31. f. 39Γ αναφορά πρόσ τους εΰσεβεστάτουσ βασιλέϊσ παρά τήσ αγίας συνόδου περι τήσ καθαιρέσεως νεστορίου = V 8ι 5 49 32. f. 4° Γ έπιστολή γραφεΐσα παρά τής άγίας συνόδου πρόσ τον κλήρον και τον λαόν Κωνσταντινουπόλεως περί τής καθαιρέσεως νεστορίου = V 85 S 50 έπιστολή γραφεΐσα παρά του κλήρου Κωνσταντινουπόλεως πρός την άγίαν

33·

34· f·

35· 36. f. 37- ί·

38. f.

39· f· 40. 41. f. 42. f.

43· f-

σύνοδον = V 86 5 5 1 [ = n o ] 40 ίσον βασιλικού γράμματοσ άποσταλέν έν έφέσψ πρός την άγίαν σύνοδον διά παλλαδίου μαγιστριανοΟ άνατρέποντοσ τά παρ' αύτών πραχθέντα" ώς όφειλουσησ άνωθεν γενέσθαι ίητήσεωσ = V 83 5 52 αναφορά τήσ συνόδου άντίγραφοσ πρός την σάκραν διδάσκουσα ώσ ψευδή τά άνενεχθέντα παρά του κανδιδιανου = V 84 5 53 4 1 " ίσον άναφοράσ παρά τήσ άγίασ συνόδου πρόσ τούσ εϋσεβεστάτουσ βασιλεΐσ περι τών ανατολικών = V 9 2 5 6ο Α 39 2 4 " γράμματα άποσταλέντα παρά τήσ άγίασ συνόδου τοϊσ καθ' έκάστην έπαρχίαν τέ και πόλιν έπισκόποισ πρεσβυτέροισ ύποδιακόνοισ διακόνοισ και λαικοΐσ περι τών ανατολικών = V Qi 5 6 ι Α 40 43γ ίσον άναφοράσ πρόσ τούσ εύσεβεστάτουσ βασιλεΐσ παρά τήσ άγίασ συνόδου περί τών άπό ρώμησ έλθόντων έπισκόπων καϊ πρεσβυτέρων διά τοΟ διακόνου εύτυχοΰσ = V 107 5 65 Α 43 43u 'σον σάκρασ άποσταλείσησ διά ίω του κόμητοσ σακρών παρά τών εύσεβεστάτων βασιλέων τή αγία και μεγάλη συνόδω = V 93 5 66 Α 44 Ισον άναφοράσ τήσ άγίασ συνόδου πρόσ την σάκραν την άναγνωσθεΐσαν παρά του μεγαλοπρεπεστάτου κόμητοσ τών σακρών ίω = F 94 5 67 Α 47 44Γ Ισον έπιστολήσ κυρίλλου αρχιεπισκόπου άλεζανδρείασ γραφείσησ πρόσ τον κλήρον και τόν λαόν κωνσταντινουπόλεωσ = V ιοο 5 68 Α 5ΐ 44" Ισον έπιστολήσ γραφείσησ παρά του αρχιεπισκόπου κυρίλλου τοΐσ έν κωνσταντινουπόλει εύλαβεστάτοισ έιησκόποισ θεοπέμπτω και ποτάμωνι και δανιήλψ υπέρ ών Ιπαθε συσκευών τών κατά νεστόριον και ίω χάριν = V 104 S 74 Α 46 Γ 45 έπιστολή πραχθεΐσα παρά τήσ άγίασ συνόδου τοΐσ άποσταλεΐσι παρ' u

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:06 PM

PR/EFATIO

44- f. 45u 45- f. 46' 46. f. 47Γ 47. f. 47u 48. f. 48" 49- f. 49r 5θ. f. 49"

V

αύτήσ τήσ άγίασ συνόδου έν κωνσταντινουπόλει εύλαβεστάτοισ έπισκόποισ ώστε αύτούσ δικάσασθαι τόΐσ άπό τησ άνατολήσ = V 95 S 75 Α $8 κυρίλλου άρχιεπισκόπου άλεζανδρείασ κατά του άποσχίσαντοσ ίώ του τησ άντιοχείασ = V η8 5 79 R 20 Cyrilli sermo = F 75 S 8o του αύτοΟ αγίου κυρίλλου = F 77 S 81 του αύτοΰ άγίου κυρίλλου έίήγησισ λεχθεΐσα έν έφέσψ έν άγίω ίώ τω εύαγγελιστή = V?6 S 78 του αύτοΟ κατά νεστορίου = V 8ο [ = 136] 5 82 άνελθόντων έν κωνσταντινουπόλει κτλ. = V log S 115 Α 149 άντίγραφον έρμηνείασ βασιλικού θεσπίσματοσ γραφέντοσ πρόσ ίσίδυυρον έπαρχον πραιτωρίων και υπατον περι τήσ έζορίασ νεστορίου = F ι ι ο S ιιό

Α

150

άντίγραφον θείου νόμου = V m S 1 1 7 Α ι$ι 51. f. 50Γ Maximiani epistula ad Cyrilhim = V 114 S 83 .ώμησ [f. I35 r —142", Leon. ep. 28] Parte numero γ signata comprehensa sunt: 1. f. 2. f. 3· f. 4· f. 5· f. 6. f. 7· f. 8. f. 9· f.

ίο. f. 11. f.

12. f.

48" έπιστολή τών έπτά

ανατολικών έπισκόπων πρόσ τούσ ίδίουσ τούσ έν

έφέσω = Α 6$ 49γ αλλη έπιστολή τών αυτών πρόσ αύτούσ = Α 66 5° Γ άντίγραψα τών έν έφέσω ανατολικών πρδσ τούσ έν κωνσταντινουπόλει = Α 6γ 5 1 " αναφορά τών έν έφέσω ανατολικών και τών συν αύτοΐσ πρόσ τον βασιλέα = Α 68 5 2 " έπιστολή θεοδωρίτου έπισκόπου κύρου προσ άλέ£ανδρον τον Ιεραπόλεωσ γραφεΐσα από χαλκηδόνοσ = A 6g γ 55 έπιστολή τών έν κωνσταντινουπόλει σταλέντων ανατολικών προσ τούσ ίδίουσ τούσ έν έφέσιυ = A JO 56" κυρίλλου πρόσ τά παρά θεοδωρίτου είρημένα κατά τών άναθεματισμών: est eadem recensio atque in A 25 R 7 W 75 io8 r ίσον άναφοράσ σταλείσησ παρά τήσ άγίασ συνόδου προσ τον εύσεβέστατον βασιλέα θεοδόσιον = Α 49 V 102 ι ιο Γ ϊσον έπιστολήσ γραφείσησ παρά τήσ άγίασ συνόδου πρόσ τον άρχιεπίσκοπον τήσ ρώμησ κελεστΐνον δηλοϋσα πάντα τά πραχθέντα έν αυτή τη έφεσίων αγία και μεγάλη συνόδω = Α 54 V 82 115' Cyrilli epistula tertia ad Alexandrinos, in mg. scriptum extat του αύτου έπιστολή γ = V 28, deest in A 115 U έπιστολή μαΗιμιανου του άγιωτάτου αρχιεπισκόπου κωνσταντινουπόλεωσ πρόσ κύριλλον τον άγιώτατον κατά νεστορίου και περί τήσ οίκείασ χειροτονίασ = Α 88 V 114 n 6 u κυρίλλου πρόσ τον αυτόν μαξιμιανόν σταλεΐσα διά άριστολάου = Α 12$

Vi3i Ι3· f. II7 U του αύτοΰ πρόσ τον αυτόν έπιστολή β = Α 126 Ι4· f. ι ι8 α θείον γράμμα πρόσ την έν έφέσω άγίαν σύνοδον άπολύων πάντασ τουσ έπισκόπουσ είσ τά ϊδια και άποκαθιστών κύριλλον και μέμνονα τούσ άγιωτάτουσ ταΐσ ιδίαισ έκκλησίαισ — A g j 15. f. IΙ9 Γ αρχή τών κεκινημένων έπί τη ένώσει τών έκκλησιών: — γράμμα βασιλικον άποσταλέν διά άριστολάου τριβούνου και νοταρίου ίωάννη έπισκόπω άντιοχείασ περί τήσ ένώσεωσ τών έκκλησιών = Α 102 V 120 u ι6. f. I 2 i έπιστολή ίωάννου έπισκόπου άντιοχείασ προσ κύριλλον άρχιεπίσκοπον άλεΗανδρείασ περι τήσ συμβάσεωσ διά παύλου πεμφθεΐσα τοΟ έμέσησ και μή προσδεχθεΐσα παρά κυρίλλου = Α ιο8 u 17. f. I24 τοΟ αύτου πρόσ τον αύτόν κύριλλον τον άγιώτατον = A n o V 123

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:06 PM

PRJEFATIO

νππ

18. f. 126" κυρίλλου τοϋ άγιωτάτου πρόσ τον μακάριον ίωάννην τον άντιοχείας έπιστολή σταλλεΐσα ί>ια του ευλαβεστάτου έπισκόπου παύλου = Α 114 V 127 ig. f. 131r έπιστολή Ιωάννου έτπσκόττου άντιοχείας πρός κύριλλον = Α ι ι 8 20. f. 13211 του αύτοΰ γρόσ πάντας τους τής άνατολήσ έπισκόπους μηνύουσα τήν γεγενημένην είρήνην = Α ng Accuratius de hac collectione disputandum erit simul cum collectione Atheniensi, quacum eamarte cohaerere primo obtutu apparet; hie adnotasse sufficiat J ex ipso codice A descriptum esse non posse, quoniam unam certe epistulam [10] continet, quae in Collectione Α primaria quidem inerat, in codice tarnen Α cum haud paucis aliis iam non extat. Fuit cum crederem similiter iudicandum esse de codice Marciano 504 s. xv, qui inter multa alia hanc paruam continet collectionem: f. f. f. f.

2J9T 279" 280" 281"

θεοδωρίτου πρόσ ίωάννην έπίσκοπον άντιοχείασ — Α 128 κυρίλλου πρόσ δυνατόν έπίσκοπον νικοπόλεωσ παλαιάσ ήπείρου = Α 129 V I2Q του αύτοΰ έπιστολή πρόσ εύσέβιον πρεσβυτερον = Α 130 του αύτου πρόσ εύλογων πρεσβυτερον άλεΗανδρείας στάίοντα [sic] έν κωνσταντινουπόλει = Α 131 V 132 f. 283' του αύτου έπιστολή πρόσ ίωάννην άντιοχείασ έπίσκοπον και τήν συναχθέϊσαν έκεΐ σύνοδον = Α 132 V 133 f. 285" πρόκλου έπισκόπου κωνσταντινουπόλεωσ πρός αρμενίους περι πίστεως = Α 133 Ordine scriptionum artus inter Marcianum et A conexus demonstratur, sed spes qua pellectus me gemellum codicis Atheniensis inuenisse putaveram, fefellit: non gemellus est Marcianus, sed ex ipso codice Atheniensi descriptus. in Cyrilli commonitorio ad Eulogium uerba ή μας τους όρθοδόΗους ταΐς Άπολιναρίου δόΕαις άκολουθεΐν και φρονεΐν δτι σύγκρασις έγένετο ή [uol. 14 p· 35, 18/19] omissa sunt in Marciano, lineam faciunt in A. ibidem p. 36, 10/11 in A linea incipit a | μένησ νοερώσ, desinit in ένώσεως όμολογου |: Marcianus uerba νοερώς usque ad ένώσεως όμολογουμένης omittit. nota igitur Τ = cod. Marcianus 504 in catalogo codicum parti quartae huius uoluminis praemisso delenda est. Eius inter duo concilia a. 431 Ephesi habita quod uniuersalis et orthodoxi nomine dignum esse paulo post uel aduersarii Orientales pronuntiarunt, caput prae omnibus ceteris eminens fuit Cyrillus. neque minus recte molis ingentis librorum commentariorum sermonum epistularum quas ille per longum episcopatus tempus conscripsit, pars quamuis non maxima, sed primaria et ea quam posteri plurimi aestimabant, dici potest uaria ilia et multiplex series scriptionum quibus ecclesiae Aegyptiacae archiepiscopus et dominus pugnam contra Nestorium eiusque et socios et praecessores ante concilium instituit, in concilio peruicit, post synodum et terminauit et continuauit. inde factum est ut non in ipsis tantum concilii gestorum corporibus materies, ut ita dicam, Ephesena et Cyrilliana simul crescerent et magis magisque inter se coalescerent, sed etiam collectiones et ex gestorum corporibus et ex Cyrilli operibus aliunde petitis uario modo componerentur. quarum antiqua et insignia exempla sunt collectio codicis Vaticani 1431 [i?], cui propter nimiam et partim a concilio Epheseno alienam materiem peculiarem destinaui librum [Abhandlg. d. Bayer. Akad. d. Wiss. xxxii 6], et codicis Vallicelliani C 4 [[/], quam ultimae huius uoluminis parti reseruaui. simili intentione confectam, ab eis tarnen quae in codicibus ad haec tempora peruenerunt, longe diuersam describit Photius in bibliothecae codice 169; continebat ilia V 165. 166. 4. 5.6.119 et alias epistulas inter quas certo erant F135, F134 et scholia de incarnatione Acta conciliorum oecumenicorum. I, i. b Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:06 PM

χ

Ζ

PR^FATIO

unigeniti. hie enumero eas quae sicut illae, materiem et Ephesenam et Cyrillianam praebent, sed non dignae s u n t quae specialiter ederentur. Incipio a codice Parisino 1308 [olim M D C C X X X I I I I . 1897. 2981], quem u t hie explorare potuerim, Henrici O m o n t probatae debeo liberalitati. in fine codicis f. 167' alia manu subscriptum est έν frei ςω^Γ γέγραπται, i. e. anno p. C. 1388/89. post alia et recentia continet:

f. 89» του άγιου κυρίλλου αρχιεπισκόπου άλεΣανδρείασ έπιστολή πρόσ νεστόριον έπισκοπον κωνσταντινουπόλεωσ = V 6 Γ f. 99 θεοδωρήτου έπισκόπου κόρου ανατροπή τών τοιούτων ιβ' κεφαλαίων, secuntur litterae fere euanidae quas ita legere mihi uisus sum έν οϊσ αί άπολογίαι προς, t u m clare legitur ?v έ'καστον του άγίου κυρίλλου έπισκόπου άλεξανδρείασ. est recensio genuina apologiae Cyrilli contra Theodoretum qualis e x t a t in V 167—169. in fine scriptae s u n t litterae cryptographicae, quibus rubrica haec superposita est explicatio: τέλος της φιλονεικίας f. 139' τοΟ άγίου κυρίλλου έπισκόπου άλείανδρείασ λόγοσ περι τήσ ένανθρωπήσεωσ του θυ λόγου υίοΰ του πρσ ~ V ΐφ ί. 140" του αύτοΟ άγίου κυρίλλου έκ του συνοδικού τόμου, inscriptio falsa e s t ; sequitur a n a t h e m a t i s m u s v i n concilii quinti [ L ν 573 = Μ v i m 382 εϊ τις έκ δύο φύσεων — ή του θεοΰ έκκλησία] f. 141' του αύτοΟ άγίου κυρίλλου ύπομνηστικόν εύλογίω διακονώ άλεΗανδρείασ παραμένοντι έν κωνσταντινουπόλει δντι άποκρισεαρίω — V 132 f. Ι44 Γ του αύτοΟ άγίου κυρίλλου άλε£ανδρείασ έπιστολή πρόσ τον μακαριώτατον σούκενσον έπίσκοπον τής διοκαισαρέων τήσ κατά τήν ισαύρων έπαρχίαν περι τών δυσσεβεστάτων νεστορίου δογμάτων = V iyi f. 150" του αύτου έπιστολή δευτέρα πρός σούκενσον: — έτερον ύπομνηστικόν άντιγραφέν πρόσ τάσ πεύσεισ ήμών παρ' αύτοΟ = V 172 f. 155" του αύτοΰ περί της ένανθρωπήσεωσ του μονογενούς: secuntur excerpta ex Cyrilli Scholiis quae edidi uol. ν p. 219—226 Finem faciunt scriptiones Athanasio et Basilio suppositae de imaginibus. ceterum ex hoc codice descriptus est Parisinus 882, quo usus est Aubert in Scholiorum editione. Β Aliam huius generis inueni collectionem in codice Borbonico 11 Β 15 bibliothecae Neapolitanae s. x i n . initium faciunt [Codices Graeci mss. regiae bibliothecae Borbonicae descripti a S. Cyrillo. Neapoli 1826 t. 1 p. 163 sq.] f. 1 αί τών αρμενίων αιρέσεις κεφαλαιωδώς, f. 3 του ΰπερτίμου του ψελλοΰ πρόσ τον βασιλέα κύριν μιχαήλ τον δούκαν [1071 —1078] τό σύμβολον τήσ άγίασ πίστεωσ και περι του [sic] Γ συνόδου δια στίχων πολιτικών, deinde secuntur f. 4" ϊ άναθεματισμοϊ τών του ώριγένουσ ληρημάτων τήσ άγίασ και οίκουμενικήσ ε συνόδου: non s u n t illi χ ν a n a t h e m a t i s m i quos olim Lambecius in cod. Vindob. hist. gr. 7 inuenit, sed decern a Iustiniano in fine ttactatus contra Origenem prolati [L ν 677 = M v i m 533] f. 5U δ του έν άγίοισ πρσ ήμών κυρίλλου αρχιεπισκόπου άλείανδρείασ έρμηνεία τών έκτεθέντων παρ' αύτου κατά νεστορίου δώδεκα κεφαλαίων = V 148 Γ f. Ι5 ε του έν άγίοις κυρίλλου αρχιεπισκόπου άλε£ανδρείασ β έπιστολή πρόσ νεστόριον τον έν βέβηλοι« = V 4 f. i8 u ς του έν άγίοισ κυρίλλου αρχιεπισκόπου άλεΗανδρείασ έπιστολή γ πρόσ τον αυτόν δυσσεβή νεστόριον = V 6 f. 28" Ζ τοΟ έν άγίοισ κυρίλλου αρχιεπισκόπου άλεΗανδρείασ έπιστολή πρόσ ίωάννην άντιοχείασ άρχιεπίσκοπον = V 127 Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:06 PM

PRJEFATIO

XI

f. 40Γ η του αυτού έπιστολή πρόσ σούκενσον τόν μακαριώτατον έπίσκοπον τήσ διοκαισαρέιυν έκκλησίασ κατά την ίσαύρων έπαρχίαν = V 171 f. 46" θ του αύτοΰ έπιστολή πρόσ τον αυτόν έπίσκοπον σούκενσον περί τών δύο φύσεων = V IJ2 f. 51" Γ του αύτου πρόσ άκάκιον έπίσκοπον μεμψάμενον αυτόν ώσ συνθέμενον τοΐσ άνατολικοΐσ = V 128 f. 64" ια του αύτου έν άγίοισ κυρίλλου έπιστολή πρόσ εύλόγιον πρεσβύτερον χρηματΚοντα έν κωνσταντινουπόλει = V 132 f. 6y r ιβ τοΰ μεγάλου αγίου βασιλείου έκ τών ασκητικών αύτου λόγων: έρωτήσεις όλίγαι. primam sententiam [£ν μεν δη τούτο εχειν δει προειλημμένον έν ταΐς διανοίαις ήμών δτι ποίημα δντες του άγαθοΟ θεοΟ και ύπ' αύτου συγκροτούμενοι μικρά τε και μεγάλα περί ημάς οίκονομοΰντος ούτε πάθοιμεν άν τι ΘεοΟ μη βουλομένου οΰτε μην ών πάσχομεν, βλαβερόν τί έστιν ή τοιούτον ώστε ένεΐναι καν έπινοίαι βέλτιον λαβείν] in eis quae feruntur asceticis Basilii non inueni; ceterse tres sunt regularum breu. tract, interr. et resp. 204 [usque ad τηρήσετε]. 211. 259 f. 67" έκ τοΰ είσ τά γενέθλια του σρσ λόγου του αύτου = P G 3 1 , 1460. 1461 [τίνα τρόπον φησίν έν σαρκί — ού τηι θεότητι της οικείας μετέδωκεν ασθενείας] f. 68Γ ϊγ τοΰ έν άγίοισ γρηγορίου του θαυματουργοΰ περί τήσ ένανθριυπήσεωσ του θϋ λόγου πίστισ έκτεθεΐσα έν κεφαλαίοισ ιβ και έρμηνευθεΐσα = V IJO f. 72Γ ιδ είς το έγώ καθεύδω και ή καρδία μου αγρυπνεί [Cant. 5, 2] = Greg. Nyss. homil. in Cant. 10 p. 993 [δταν γαρ ή ψυχή μόνη — δέχεται του ΘεοΟ τήν έμφάνειαν] f. 72° ϊε του έν άγίοισ πρσ ήμών γρηγορίου τοΰ Θεολόγου πρόσ νεκτάριον έπίσκοπον Κωνσταντινουπόλεως = Greg. Naz. ep. 202 f. 74" ϊς του αύτου έπιστολή β πρόσ κληδόνιον κατά άπολιναρίου = Greg. Naz. ep. 101, quae in editionibus prior numeratur f. 83' ι£ λέοντοσ τοΟ έν άγίοισ έπισκόπου ^ιώμησ πρόσ φλαβιανόν τόν όσιώτατον έπίσκοπον κωνσταντινουπόλεωσ κατά εύτυχοΰσ του έν βεβήλοισ περί τησ ένώσεωσ τών δύο φύσεων τήσ υίικήσ ύποστάσεωσ και τήσ έκατέρασ αύτών έν τη οικεία ίδιότητι μονήσ = Leon. ep. 28. in hoc tomo celeberrimo finem facit collectio; quae secuntur inde a f. 93 r , aliorsum spectant. Finem faciat codex Vaticanus 720 s. x n , ubi inter multa et uaria extant f. 36" του άγίου κυρίλλου αρχιεπισκόπου άλεΕανδρείασ έκθεσισ περι τής ένανθρωπήσεως τοΟ ΘεοΟ λόγον του υίου του πατρός = V 140. adiungitur f. 38' sine interuallo uel distinctione συίήτησισ περι τοΟ αύτοΰ = V 141 f. 39γ του έν άγίοις κυρίλλου έπισκόπου άλε£ανδρείας έτπστολή πρόσ σούκενσον έπίσκοπον διοκαισαρείασ τήσ ίσαύρων χώρασ = V f. 43 r T °ö αύτοΰ πρόσ τόν αυτόν σούκενσον έτπστολή δευτέρα = V i"J2 Singulares Cyrilli epistulae raro in codicibus occurrunt; hic adferendi sunt Codex Oxoniensis Laudianus 92 b s. x , ubi Leontium sequitur f. 2io r ύπομνηστικόν του θεοφιλέστατου αρχιεπισκόπου κυρίλλου πρόσ τόν μακάριον σούκενσον έπίσκοπον τήσ διοκαισαρέων κατά τήν ίσαύρων έπαρχίαν [ = V 171] et f. 2i8 r έτερον όπομνηστικόν αντιγραφών πρόσ τάσ πεύσεισ ήμών παρά του αύτοΰ [V 172] et codex Oxoniensis Baroccianus 26, qui in initio appendicis lectioni adnexa est, f. 341 u continet του άγιου κυρίλλου άλεΕανδρειασ τριτησ συνοδου επιστολην προσ τουσ οικειουσ αποκρισιαριους [ = V et canonum collectione plura inuenies in libro rossico Wladimiri

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:06 PM

quae canonum colέκ τήσ βίβλου τησ 22]. de codice Benesevie de col-

XII

PRIEFATIO

lectione canonica quattuordecim titulorum p. 316 sq. de codicibus singularibus earum Cyrilli scriptionum, quas pro capitulis suis confecit, suo loco in praefationibus partium v. v i . v n agetur. In concilii Chalcedonensis actione prima lectae sunt epistulae V 4 cum initio eorum quae post lectionem gesta sunt [1 2 p. 13, 20—14, 12] et V 127, eaedem epistulae sine gestis iterum in actione tertia quae uulgo secunda dicitur. hac de causa facere non potui quin uel hie adhiberem codices Gestorum Chalcedonensium, quos in codicum tabula p. 2 enumeraui; adieci duos qui epistulas V 4 et V 127 ex Gestis Chalcedonensibus praebent excerptas. accurate de his agendum erit in praefatione tomi alterius.

II. DE FLORILEGIO

CYRILLIANO

Cyrillus ut primus si non instituit, certe diuulgauit communemque reddidit morem fidei doctrinam quam ueram et unice traditam proclamabat, locis ex patribus excerptis probandi et fulciendi, ita inde ab initio primarium fere locum obtinuit in eis florilegiis quae eius exemplum secuti composuerunt qui doctrinam eius contra concilium Chalcedonense non magis quam contra Eutychianos defendebant, Timotheus Aelurus et compilator florilegii quod ex codice Vaticano 1431 nuper a me editum est [Abhandlg. d. Bayer. Akad. d. Wiss. x x x n 6 p. 28 sq.], neque duarum naturarum doctrinae propugnatores sicut Theodoretus et Leo papa facere poterant quin florilegiis a se collectis locos adderent Cyrillianos. etiam magis -Studium effloruit Cyrillum excerpendi, postquam Iustiniani tempore et auspiciis consuetudo inualuit symbolum Chalcedonense explicandi ex Cyrilli doctrina, sicut faciunt Ephraim Antiochenus et Eulogius a Photio excerpti [bibl. 229. 230]; quod ultimum dicere possis antiquorum florilegiorum exemplum, Doctrina patrum plena est locis Cyrillianis. de quibus omnibus hoc loco agere eo minus in animo est, quo de antiquissimis florilegiis Timothei Aeluri et florilegio codicis Vaticani in libro memorato disserui, de posterioribus utilia dici non possunt dum quis ausus sit Leontii Byzantii libros ex codicibus qui extant boni et antiqui, integros edere. de uno uero uel hie plura dicere commodum duxi, de florilegio illo Cyrilliano nondum edito, quod olim Angelus Maius [Noua bibl. patr. 2, 445], Philippus Edwardus Pusey [Cyrill, in Iohann. euang. uol. 3, 476. de recta fide ad imperatorem etc. p. χ ι sq.], Franciscus Diekamp [Doctr. patr. p. X L V I I I sq.] Iohanni Caesariensi concilii Chalcedonensis defensori adscripserunt. quod falsum esse docte et sagaciter ex Seueri memoria syriaca probauit R. Draguet [Julien & Halicar nasse p. 50 sq.]; quae ab eo edoctus nuper [Zeitschr. /. neutestamentl. Wiss. 1926 p. 73] exposui, eo magis breuiter hie repetenda esse censui, quo ipse olim [Act. Cone. I 5, 1 p. xv] illos uiros secutus falsa protuli. Seuerus cum a. 508—511 Constantinopoli degeret, ibi in collectionem quandam c c x x x x i m locorum incidit, quos homines complures eo consilio ex Cyrilli scriptis excerpserunt, ut symbolum Chalcedonense ab illius doctrina non abhorrere probarent. quod illis male cessisse ut demonstraret, conscripsit ipse librum Φιλαλήθης nomine inditum et ita dispositum, ut parte priore florilegium illud Cyrillianum repeteret integrum atque totum, parte altera locos illos non accurate exscriptos aut falso intellectos aut similia doceret. libri huius Seueriani memoria extat duplex, totum praebet ilium uersio syriaca in cod. Vaticano 139 s. v i n ; partem priorem, id est florilegium Cyrillianum, et initium refutationis Seuerianae seruauerunt duo codices Graeci inter se simillimi, codex Parisinus 415 [Ρ] s. x i i , quem hie explorare per Henrici Omont liberalitatem mihi licuit, et codex, s. x n i male et raptim scriptus, olim monasterii S. Ecatherinae Cairensis, ubi Ph. E. Pusey eum detexit, nunc Sinaiticus 1690 [5], iterum abW. Berief eviq inuentus, qui

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:06 PM

PRJEFATIO

ΧΠΙ

phototypa a se expressa olim mihi donauit. codicis Parisini apographon est codex Ven. 165 [p] s. x v ; quoniam ille antequäm in bibliothecam Parisinam peruenit, haud paucas quaterniones et inter eas maximam fiorilegii partem amisit, apographon in hac certe codicis parte utilius est exemplari. in utroque codice, et Parisino et Sinaitico, adiunctum est florilegium epistularum quae ad instituendum concilium Chalcedonense pertinent, collectioni et ipsis primae sessionis gestis; in Parisino sequitur canonum collectio. opus quod hue pertinet, incipit nullo titulo uel auctoris nomine praemisso a definitione fidei Chalcedonensi [cf. Zeitschr. f . neutestamentl. Wiss. 1926 p. 72]; sequitur comparatio singularum symboli sententiarum cum singulis locis Cyrilli; hae partes receptae sunt in Doctrinae patrum c. 24 tmemata χ et x i i . iam sequitur ipsum florilegium: Κυρίλλου αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας χρήσεις διάφοροι, έν αίς εστίν εύρεΐν τών δύο φύσεων τό διάφορον και τον θεόν λόγον άπαθή και άθάνατον, τον be ναον παθητόν και θνητόν παρ' αύτοΰ κηρυττόμενον α—ς Ζ η—ϊα ιβ—ϊε

ις—ιθ

κ

icä—κη

κθ—λε λς—μ£

μη—νδ

νε—vi νή νθ. ί

έκ της προς Νεστόριον δευτέρας έπιστολής, ης ή άρχή" Καταφλυαροΰσι μεν, ώς μανθάνυυ, τινές της έμής ύπολήψειυς [V 4]: excerpta v i τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ της προς Νεστόριον τρίτης έπιστολής, ής ή άρχή' Του σιυτήρος ήμών έναργώς λέγοντος [V 6]: excerptum 1 τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ της προς Ίιυάννην Αντιοχείας άρχιεπίσκοπον έπιστολής ήςήάρχή· Εύφραινέσθωσαν οί ουρανοί και άγαλλιάσθω ή γή [V 127]: excerpta m i τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ τής πρός Εύλόγιον έπιστολής τόν έν Κιυνσταντινουπόλει άποκρισιάριον, ή ς ή άρχή" Επιλαμβάνονται τίνες τής έκθέσειυς ής πεποίηνται οί Ανατολικοί [V 132]: excerpta i m τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ τοΰ περί ένανθρωπήσεως λόγου, ου ή άρχή" Βαθύ μεν και μέγα και άΗιοθαύμαστον [i? 19. Abhndlg. d. Bayer. Akad. d. Wiss. x x x i i 6 p. 13]: excerpta 1111 τοΰ αύτοΰ έκ της πρός Άκάκιον τόν Βεροίας δευτέρας έπιστολής, ής ή άρχή" ΤΤρέπουσαν έαυτήι φροντίδα και νυν ή σή όσιότης άνεδέ?ατο [Α 107]: excerptum 1 τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ τής έρμηνείας του άποπομπαίου ής έποίησε πρός Άκάκιον τόν Σκυθοπόλεως έπίσκοπον, ής ή άρχή' Τοις παρά τής σής όσιότητος άρτίως έπεσταλμένοις έντυχών ήσθην δγαν [V 134]: excerpta ν ι ι ι του αύτοΰ έκ τής πρός Άκάκιον τόν Μελιτηνής έπίσκοπον έπιστολής, ής ή άρχή' Χρήμα μεν άδελφοΐς ή πρόσρησις [V 128]: excerpta ν ι ι τοΰ αύτοΰ έκ τοΰ πρώτου ύπομνηστικοΰ τοΰ πρός Σούκενσον έπίσκοπον τής Διοκαισαρέων τών κατά την Ίσαύρων έπαρχίαν, οδ ή άρχή' Ένέτυχον μεν τώι όπομνηστικώι τώι παρά τής σής όσιότητος άποσταλέντι [V 171]: excerpta χ ι ι τοΰ αύτοΰ έκ τοΰ πρός τόν αύτόν Σούκενσον δευτέρου ύπομνηστικοΰ, ου ή άρχή" Εμφανή μέν καθίστησιν έαυτήν ή αλήθεια τοις άγαπώσιν αύτήν [V 172]: excerpta ν ι ι τοΰ αύτοΰ Κυρίλλου έκ τής πρός θεοδώρητον έρμηνείας του πρώτου άναθεματισμοΰ [V i6g]: excerpta h i τοΰ αύτοΰ έκ τής πρός τόν αύτόν θεοδώρητον έρμηνείασ του δευτέρου άναθεματισμοΰ [V i6g]: excerptum ι τοΰ αύτοΰ έκ τής πρός τόν αύτόν θεοδώρητον έρμηνείας τοΰ τρίτου άναθεματισμοΰ [V l6g]:

Ηα

excerpta 11

του αύτοΰ έκ τής πρός τόν αύτόν θεοδώρητον έρμηνείας τοΰ τετάρτου άναθεματισμου [169]: excerptum 1 Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:06 PM

χ TUT £ß ΗΤ lb HI—öä οβ

ογ οδ. οε

öc— 3 adferuntur ab Eutherio VM, Ρ [ = hk], SD [ = mn], AWRA m A t A c A u 1 γέννησιν MPAWR 2 άλλά τής άνθρωπότητος om. S παραδίδοται VA™ παραδέδοται SDA ιταραδιδούσηι MP παραδεδωκυίασ W R κατ' VM 3 και om. D 4 Φ η σι VMSAWRA t c u m m om. PD.\ 5 δέ om. AA δέ καί S 7 καί ποίλιν Ρ τοίνυν πάλιν S ήμΐν V διαμαρτυρουμένην R 8 γάρ om. AA m 10 τοΟ ίτνσ DAWR τήν — ύπολάβοι SDAWR ύπολάβοι [ύπολοίβη V] τήν τοΟ μονογενοΟσ VMP και SDAWRA t c om. VMPA U 11 καϊ om. MP μαριάμ AWR 12 τό τό VAA m τό MPSDWR 13 τό om. SD 14 τό περί SD Ι5έαυτο0 — πέμψασ SDAWR υίόν αύτοίι άπέστειλεν VMP 15/16 καϊ — άμαρτίας om. W R 16 καί κατέκρινε Ρ ιη παθόντοσ υπέρ ήμών W R έν σαρκί AA m c 18 σώμα μου DAWR ήμών SW κλώμενον εις άφεσιν άμαρτιών V μυρίων άλλων VMP ig διαμαρτυρουμένων V τών om. VMP 21 φησιν ΑΛ om. VMPSDWR 22 τίνοσ SDAWR φησί τίνοσ VMP έστίν υίόσ VMP 6 Τσ VMPWR 23 πνεύματι άγίω DA 24/25 τοΟ δαδ πάντωσ Α 25 τού υίοΟ MPSAWA υιού V τοΟ χ ϋ ϋ 26 τινά om. S ώσ οίκειοΟσθαι SDAWRA οίκειοΰσθαι τέ MP οίκειοΰσθαι δέ V 28 δή om. SD συνημμένησ VPAWRA m om. SDA t c u 29 έστίν άληθώσ SD 29/30 καθ' ?λληνασ άδελφέ VM 30 τά τών SWR κάκείνων τί W R

3 1 αίρέσεωσ SD τό S

δέ τι κάκείνων SDAA δέ δτι κακείνων VM δέ κάκείνων Ρ

3 2 περισυρομένουσ S

διά τήν οίκειότητα om. D

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

COLLECTIO VATICANA

32

L III 327 δειλίας και βοηθείας αγγελικής ένδεά. και πεΐναν, δ

τήι

σαρκί

μέν

ώς

και σιωπώ περιτομήν και θυσίαν και

δι' ημάς

συμβάντα

προσκυνητά

ιδρώτας

προσαπτόμενα,

έτη

δέ της θεότητος ταύτα και ψευδή λαμβανόμενα και ήμΐν ώς συκοφάνταις δικαίας κατακρίσεως αϊτια. 8

Αύται τών αγίων πατέρων αί παραδόσεις" ταύτα των θείων γραφών τα παραγγέλματα" 5 ουτω τις και τά της φιλανθρωπίας τής θείας και τά τής αυθεντίας

θεολογεί'

ταΟτα

ι Tim. 4, 15 μ ε λ έ τ α ' έ ν τ ο ύ τ ο ι ς ι σ θ ι , 'ίνα σ ο υ ή π ρ ο κ ο π ή φ α ν ε ρ ά ή ι π ά σ ι ν , ό Παύλος προς πάντας φησίν.

τής δέ γε τών σκανδαλισμένων φροντίδος καλώς μέν ποιείς άντεχόμενος

και χάρις τήι τών θείων μεριμνητικήι σου ψυχήι και τών παρ' ήμΐν φροντιζούσηι' γίνωσκε δέ πεπλανημένον σαυτόν ύπό τών ένταυθα παρά τής αγίας συνόδου καθηιρημένων, ώς ίο PG 57 τά Μανιχαίων

φρονούντων,

ή

τών

τής σής

ίσως

διαθέσεως κληρικών,

τά

γάρ

τής

έκκλησίας καθ' έκάστην προκόπτει και τά τών λαών έν έπιδόσει διά την του Χρίστου χάριν ies. ι ι , 9 τοσαύτηι,

ώς τά τοΰ προφήτου τους βλέποντας τά πλήθη βοάν'

πλησθή(Γεται

του γ ν ώ ν α ι τον κύριον ώς υδωρ πολύ κατακαλύψαι θαλάσσας. βασιλέων

έν

ύπερβαλλουσηι χαραι πεφωτισμένου

του

δόγματος,

ή γή

τά τε τών

και ίνα συνελών έπι- iß

στείλω, έκείνην έπϊ ταΐς θεομάχοις άπάσαις αίρέσεσιν και τήι τής έκκλησίας όρθοδοΕίαι καθ"* 2 Reg. 3.

1

έκάστην εύροι τις άν παρ' ήμΐν την φωνήν πληρουμένην" ό ο ί κ ο ς Σ α ο ύ λ και ή σ θ έ ν ε ι και ό ο ί κ ο ς Δ α υ ί δ έ π ο ρ ε ύ ε τ ο και

9

Ταύτα

ι Cor. 11, 16 φ ι λ ο ν ε ι κ ε ΐ , Μ 1 1 1 1 1000

συνήθειαν

τά

παρ'

ημών

κεκράΕεται ούκ

ώς

αδελφών

και δι' ημών

έχομεν

ουδέ

αί

προς

άδελφόν

συμβουλεύματα'

προς τον τοιούτον ό Παύλος έκκλησίαι

έπορεύετο

έκραταιο,ύτο.

τοΰ

θεού.

εί

ημείς

πάοαν

δέ

τις

τ ο ι α ύ τ η ν 2ο

την σύν

έν Χριστώι αδελφότητα έγώ τε και οί σύν έμοι πλείστα προσαγορεύομεν.

σοι

έρρωμένος

ύπερευχόμενος ημών διατελοίης, δέσπντα τιμιώτατε και θεοσεβέστατε.

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W R A m A t A ° A u ι και Α τ έ και V M P S D W R

ένδεά S D A W R έπιδεά V M P

προσκυνητά M P S A W R A προσκυνητώσ V πρόσκειται D τ α ψευδή καΐ W R 7 ή φανερά Α παΟλοσ VMP θα —

5 και ταΟτα D

τών —

παρά πάσιν Α έν πάσιν W R 8 ποιώ Μ

9 ημών S

2 πείνην R πεΐναν και δίψαν V

συναπτόμενα VMP προσαπτομεν W R

τά V P A τ ώ ν —

3 ταΟ-

γραφών SWR τά τ ώ ν — γραφών D

η β ό — πάντασ S D A W R A καί πρόσ ποίντασ καθά ό ί ο δέ μάλλον σαυτόν πεπλανημένον S

ίο—ιι

ένταΟ-

κληρικών] τήσ σήσ διαθέσεωσ κληρικών περί τ ώ ν ένταΟθα παρά τησ άγίασ συνόδου καθηρημένων

ώσ τά

μανιχαίων

φρονούντων D

ιι

SDAWRAmtc ήμώνΡ ύμώννΜ

φρονούντων P S D A W R A t c u

ι ι / ΐ 2 της έκκλησίας om. V

τοσαύτη [τοσαΟτα S] S D A W R έπιδόσει τοσαύτη — χάριν VMP παρά\ν' μένων VMP

τούς om. V M P

V M P S D W R άδελφώ in άδελφοΟ corr. S δοκεΐ φιλονεικεΐν VMP

21 ούτε Α

scecula sceculorum A m

22 έν χ ω A W R A t 0 U om. SD

23 και ύπερευχόμενοσ D A U

ή

τών

12/13 έπιδόσει

15 ύπερβαλούση MSm

17 πληρουμένην τ η ν φωνήν S

άδελφούσ D άδελφόνσ S χ£Α

VMAm

ΐ 2 χυ ViMPSWRA m c u θ ΰ ϋ Α Λ '

14 τ ε V M P S W R A ™ ' δέ D A A C U

16 θεομάχοισ S D A W R A om. VMP

νοσοΰντων

12 τά] κ α τ ά R

—

ΐ3τά'] πεφωτισ-

19 τά A o m .

19/20 φιλονεικεΐ S D A W R A t c u

2 ΐ — 2 3 πάσαν — θεοσεβέστατε om. VMP ipsi gloria in 22/23

έρρωμένος

δέσποτα W ' A t c u δέσποτα μου R π ά ν τ α μοι D A

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

—

θεοσεβέστατε

om. S

6, ι. 2 CYRILLI EPISTVLA TERTIA A D NESTORfVM 6

=

S

13 A

23.

Latinae

in anathematismis

Ad

et

uersiones extant Al>]

Dionysii

et in Collectione T C 8

quas habent Collectio Veronensis

33

exigui

[uol. V

[A'A0],

unde

p. 2 3 6 — 2 4 4 ;

deriuatae

17 [Au] et Gesta Concilii quinti

sunt

Ad, eae

[A°]

1

Τώι εύλαβεστάτωι και θεοφιλεστάτωι συλλειτουργώι Νεστορίυυι Κύριλλος και ή συν- L πι 395 ελθοΰσα σύνοδος έν Άλε2ανδρείαι έκ της Αιγυπτιακής διοικήσεως έν κυρίαιι χαίρειν. ΤοΟ σωτήρος ημών λέγοντος έναργώς ό φ ι λ ώ ν π α τ έ ρ α ή μ η τ έ ρ α υ π έ ρ έ μ έ ουκ [ep. 17] ε σ τ ί ν μ ο υ ά £ ι ο ς και ό φ ι λ ώ ν υ ί ό ν ή θ υ γ α τ έ ρ α ύ π έ ρ έ μ έ ουκ έ σ τ ί ν μ ο υ α ζ ι ο ς , μ ' π ι ι ' ι ο ^ τί πάθωμεν ήμεΐς οί παρά τής σής εύλαβείας απαιτούμενοι τό ύπεραγαπόίν σε του πάν- 8 των ημών σωτήρος Χριστού; τίς ημάς έν ήμέραι κρίσεως όνήσαι δυνήσεται ή ποίαν εύρήσομεν την άπολογίαν, σιωπήν ουτω τιμήσαντες την μακράν έπι ταΐς παρά σου γενομέναις κατ' αύτοί) δυσφημίαις; και εί μέν σαυτόν ήδίκεις μόνον τά τοιαύτα φρονών και διδάσκων, ήττων αν ήν ή φροντίς" έπειδή δέ πάσαν έσκανδάλισας έκκλησίαν και ίύμην αίρέσεως άήθους και £ένης έμβέβληκας τοις λαοΐς και ούχι τοις έκεΐσε μόνοις, αλλά γαρ και τοις απανταχού (περιηνέχθη γάρ τών σών έΗηγήσεων τά βιβλία), ποιος έτι ταΐς παρ' ημών σιωπαΐς αρκέσει λόγος ή πώς ούκ ανάγκη μνησθήναι λέγοντος του Χρίστου μη is ν ο μ ί σ η τ ε δτι ή λ θ ο ν β α λ ε ΐ ν ε ι ρ ή ν η ν έ π ι τ ή ν γ ή ν , ά λ λ α μ ά χ α ι ρ α ν . ή λ θ ο ν Mt. ίο, 34·35 γ ά ρ δ ι χ ά σ α ι ά ν θ ρ ω π ο ν κ α τ ά τ ο υ π α τ ρ ό ς α ύ τ ο ΰ και θ υ γ α τ έ ρ α κ α τ ά τ ή ς P G 1 0 8 μητρός αυτής; πίστεως γάρ άδικουμένης, έρρέτω μέν ώς έωλος και έπισφαλής ή προς γονέας αιδώς, ήρεμείτω δέ και ό τής εις τέκνα και αδελφούς φιλοστοργίας νόμος και του Εήν άμείνων έστω λοιπόν τοις εύσεβέσιν ό θάνατος, ϊ ν α κ ρ ε ί τ τ ο ν ο ς ά ν α σ τ ά - Hebr. 11,35 σ ε ω ς τ ύ χ ω σ ι ν κατά τό γεγραμμένον. 2ΐ

2

Ιδού τοίνυν όμου τήι άγίαι συνόδωι τήι κατά τήν μεγάλην 'Ρώμην συνειλεγμένηι προεδρεύοντος του όσιωτάτου και θεοσεβεστάτου αδελφού και συλλείτουργου ήμών Κελεστίνου του έπισκόπου και τρίτωι σε τούτωι διαμαρτυρόμεθα γράμματι, συμβουλεύοντες άποσχέσθαι τών οΰτω σκαιών και έίεστραμμένων δογμάτων δ και φρονείς και διδάσκεις, 25 Flor. Cyr. 7 έ.κ τής πρός Νεστόριον τρίτης έπιστολής, ής ή άρχή' ΤοΟ σωτήρος ήμών έναργώς λέγοντος VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn] A R W H B U Z A d A t A c A u A e inscr. om. VMPU ίσον έπιστολήσ Κυρίλλου έπισκόπου άλεΕανδρείασ πρόσ νεστόριον περί τήσ άκοιναινησίασ SD του αύτοϋ πρόσ νεστόριον Α έπιστολή κυρίλλου Επίσκοπου άλεΕανδρειασ πρόσ νεστόριον τ παραινετική ώστε εί μέν πισθείη και καθύπογροίψειεν τοϊσ τεταγμένοισ έν τ ή έπιστολή έκκλησιαστικοϊσ κεφαλαίοισ κοινωνικών έπίσκοπον αύτόν είναι - ει δε μή. Σένον και άκοινώνητον τυγχάνει ν αύτόν παρά τοΟ τήσ Ρωμαίων έπισκόπου κελεστίνου R έπιστολή κυρίλλου πρόσ νεστόριον έπιφωνητική τρίτη W έπιστολή κυρίλλου έπισκόπου άλείανδρείασ πρόσ νεστόριον τόν αίρετικόν Η τοΟ έν άγίοισ κυρίλλου άρχιεπισκόπου άλεΣανδρείασ έπιστολή πρόσ τόν αυτόν δυσσεβή νεστόριον Β τοΟ άγίου κυρίλλου άρχιεπισκόπου άλεξανδρείασ έπιστολή πρόσ νεστόριον έπίσκοπον κωνσταντινουπόλεωσ Ζ ς V P νγ S ιδ D 4 και θεοφιλεστάτωι om. V θεοσεβεστάτω RW 5 έν ΆλεΕανδρείαι om. W έν κυρίωι χαίρειν om. V 6 έναργώς om. RW ύπέρ έμέ om. Α η και 6 φιλών — άΕιος om. PW 8 πάθομεν Μ πάθοιμεν Ρ θεοσεβείασ S άπειθούμενοι RW τοΟ RW ύπεραγαπάν σε V M P A d t c u o ύπεραγαπάσθαι SDARWHBUZ g ΧριστοΟ om. RWA® ποίαν ουταισ DA 10 τήν om. V B σιωπή Η τιμήσαντες] σιγήσαντεσ A R σιωπήσαντεσ W ιο/ιι γινομέναισ Η ι ι βλασφημίαισ κατ' αύτοϋ Ρ δυσφημίαισ V τά om. HZ, corr. Η και VPSRWHBUZA 1 0 "" ή D A A d 12 ήν om. SDH ή om. Ρ έπεί Ρ 13 δχθουσ V om. Μ τέ καί RW om, Μ Εένην VMS μόνον VMPZ 14 γάρ om. V καί ποΐοσ RW 14/15 τών παρ' ήμΐν VMP 15 σιωπήσ VMPS μεμνήσθαι VMP τοΟ χΰ λέγοντοσ VMP τοΟ χϋ RW 15/16 μή — δτι] ούκ Α ι6 ειρήνην ήλθον βαλεΐν SD τήσ γήσ Ζ άλλά V S A H A d ούκ ήλθον βαλεΐν ειρήνην άλλά MPDRWBUZA,CUό£ης κύριος ό εσταυρωμένος, τό δέ

απαύγασμα του πατρός και της ουσίας ό χαρακτήρ, ό φέρων τά πάντα τώι ρήματι της δυνάμεως αύτοΟ, κρείττων αγγέλων γεγενήσθαι λέγεται; τάχα που τό ελαττον, ως έγώιμαι, Hebr. 2, 9 λαβών, δτε πέφηνεν άνθρωπος.

γέγραπται γαρ δτι τ ό ν δέ β ρ α χ ύ τ ι π α ρ ' α γ γ έ λ ο υ ς 5

ή λ α τ τ ω μ έ ν ο ν β λ έ π ο μ ε ν Ί η σ ο υ ν δια τό π ά θ η μ α τ ο ΰ θ α ν ά τ ο υ δόΕηι και τ ι μ ή ι έστεφανωμένον.

άρ' οδν έζώσομεν τόν έκ θεοΟ πατρός πεφηνότα λόγον της αύτώ 1

πρεπούσης ουσιώδους υπεροχής και της προς αυτόν ακριβούς έμφερείας, της αγγέλων εύκλείας ήττώμενον βλέποντες δια τό έκ της οικονομίας σμικροπρεπές; ού μέν ουν.

οιμαι

γαρ δεΐν ουτε τών ανθρωπίνων άπαλλάττειν παντελώς τόν έκ θεοΰ λόγον μετά την προς ίο σάρκα σύνοδον ουτε μην δόΣης της θεοπρεποΰς άποστερεΐν τό άνθρώπινον, εί έν Χριστώι νοοΐτο και λέγοιτο. 28

ΤΤλήν έρησομένους ουκ ήγνόησά τινας' τίς δη δρα έστίν αληθώς ΊησοΟς ό Χριστός; ό έκ γυναικός άνθρωπος ή γοΰν ό έκ ΘεοΟ λόγος; και ήλίθιον μεν κομιδήι τό διατείνεσθαι περιττά και φληνάφοις είκαιομυθίαις άνταναφωνεΐν, έρώ δ' ούν δτι σφαλερόν τε και ουκ is άΣήμιον τό διατέμνειν εις δύο και άνά μέρος ίσταν άνθρωπόν τε και λόγον ουκ άνεχομένης της οικονομίας και Χριστόν 2να βοώσης της θεοπνεύστου γραφής.

χρήναι γάρ έγωγε

φημι μήτε τόν έκ ΘεοΟ λόγον άνθρωπότητος δίχα μήτε μήν τόν έκ γυναικός άποτεχθέντα ναόν ούχ ένωθέντα τώι λόγωι Χριστόν Ίησουν όνομάίεσθαι.

άνθρωπότητι γάρ καθ' Γνώ-

σιν οϊκονομικήν άπορρήτως συνενηνεγμένος ό έκ ΘεοΟ λόγος νοείται Χριστός, άνωτέριυ μέν 2ο άνθρωπότητος, ως φύσει θεός και υίός, ουκ άτιμάΖων δέ και τό έν ύφέσει γενέσθαι δοκεΐν loh.η,9·ΐο. ^

άνθρώπινον.

τοιγάρτοι ποτέ μεν ίφασκεν ό έ ω ρ α κ ώ ς έ μ έ έ ώ ρ α κ ε τ ό ν

loh. ΐ4,28 τ έ ρ α - έ γ ώ κ α ι ό π α τ ή ρ Ι ν έ σ μ έ ν , έστιν.

ότέ δέ αυ πάλιν ό π α τ ή ρ

μου

ου μείων γάρ ών του πατρός κατά γε τό έν ούσίαι ταύτόν

29 ότιοΟν τό ίσοστατοΟν, έν έλάττοσιν εϊναί φησι διά τό άνθρώπινον. διά τών ιερών γραμμάτων ποτέ μέν ώς δλος

ών άνθρωπος

πα-

μείίων

μού

και

πάν

κατά

κηρύττεται δέ και 25

σεσιωπημένης

αύτοΟ της

θεότητος οικονομικώς, ποτέ δέ αύ πάλιν ώς θεός σεσιγημένης αύτου της άνθρωπότητος· Phil 3 5 "Οικείται δέ κατ' ούδένα τρόπον διά την άμφοΐν εις ένότητα σύμβασιν.

και γοΰν ό

PG 1176 θεσπέσιος ΤΤαΟλος ό 'Εβραίος έξ "Εβραίων και φυλής Βενιαμίν, ό κλητός απόστολος, έπιRom. ι, ι σ τ έλλ€ΐ τοις διά πίστεως δεδικαιωμένοις και κατανεκρώσασι τά μέλη τής σαρκός, π ο ρ ν ε ί α ν 3 ο νΟί, 3» 5· 3 δή λέγω και π ά θ ο ς , έ π ι θ υ μ ί α ν κ α κ ή ν κ α ι τ η ν π λ ε ο ν ε ϋ ί α ν ά π ε θ ά ν ε τ ε γ ά ρ και ή ζ ω ή υ μ ώ ν κ έ κ ρ υ π τ α ι σ ύ ν

τ ώ ι Χ ρ ι σ τ ώ ι έν τ ώ ι θ ε ώ ι .

αυτός γε μήν Ιφη

loh. 17,ιι-ι3 περί τών έαυτοΟ μαθητών" π ά τ ε ρ ά γ ι ε , τ ή ρ η σ ο ν α υ τ ο ύ ς έ ν τ ώ ι ό ν ό μ α τ ί σ ο υ δ έ δ ω κ ά ς μοι, ίνα ώ σ ι ν 1ν κ α θ ώ ς ή μ ε ΐ ς . δτε ή μ η ν μετ' α υ τ ώ ν , έγώ

ώι

έτήρουν

17—28 Flor. Cyr. 149 χρήναι — σύμβασιν VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU ι γένοσ SD 2 πώς οδν] ώσ SD b' Äv Α κσ τησ δόΕη«τ VMPWU 4 τοίχα «ου om. SD έγώμαι SDAA οΐμαι U ήγοΟμαι VMPW 5 öti VMPWU τόν δέ om. Α 6 ήλαττωμένον om. SD θανάτου] σταυροΟ SD 7 έ&Ι»σιυμεν W αύτήσ S om. VMPWU 8 τήσ SD καΐ τήσ VMPAWUA τών άγγέλων VMPWU 9 έκ om. VP μικροπρεπέσ MSW νοούμενον οδμενουν SD οΐμαι] ού U 13 el ήγνόηκά SD δέ SD άληθώς om. SDA ίσ χσ Α 14 γοΟν om. Μ 15 φληνοίφουσ SD είκαιομύθοισ V είκαιομυθίασ SD ι6 Ανατέμνειν D άνεχόμενον S ι8 γυναικός] παρθένου S τεχθέντα S 19 ούχ SDA Flor. Cyr. ώσ MPAWU ώσ μή V Ανθρωπότητα S 20 άπορρήτω Μ συνηνεγμένος V άνώτεροσ VS μέν ών DA 21 τό καΐ Flor. Cyr. τό S 23 καΐ έγώ καΐ Σ Flor. Cyr. ποτέ Flor. Cyr. πάλιν om. Μ SD μου om. S μού om. U 25 φασι S bid om. Flor. Cyr. κηρύσσεται SD 26 ών om. SDA αύτήσ S 27 aö om. Μ σεσιγημένησ SDA σεσιωπημένησ VMPAWU Flor. Cyr. αύτήσ S 28 τοΐν Ρ 29 ό1 om. DA 30 κατανεκρώσασ VMPW τής om. VPW 32 ήμών W γε μήν] oöv V 33 οΟσ PAU 34 καΐ ήμεΐσ DA

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

6l

7, 27—3O CYRILLI ORATIO AD THEODOSIVM

α ύ τ ο ύ ς έν τ ώ ι ό ν ό μ α τ ί σ ο υ ώ ι δ έ δ ω κ ά ς μ ο ι , και έ φ ύ λ α ξ α α ύ τ ο ύ ς και ο ύ δ ε ι ς έζ α υ τ ώ ν ά π ώ λ ε τ ο ,

ei μή

v ö v δέ π ρ ο ς σέ έ ρ χ ο μ α ι

ό υιός

και

της

ταύτα

απώλειας,

Χαλώ

έν

χ α ρ ά ν τ ή ν έ μ ή ν π ε π λ η ρ ω μ έ ν η ν έν α ύ τ ο ΐ ς .

τώι

'ίνα ή γ ρ α φ ή κόσμωι, ίνα

πληρωθήι. Ιχωσι

τήν

συνίης ούν δπιυς άπδ μόνης ώσπερ

ήμΐν της άνθρωπότητος έν γε τουτοισι κατασημαίνεσθαι δοκεΐ; οίησόμεθα γαρ ουδαμώς 5 κεκρύφθαι τε

και

άποδημεΐν του

κόσμου,

καίτοι λέγοντα σαφώς

ύ μ ΐ ν δτι δπου έάν σ υ ν α χ θ ώ σ ι δύο ή τ ρ ε ι ς εις τό έ μ ό ν

αμήν

δνομα,

άμήν

έκεΐ ειμί

μ έ σ ω ι α ύ τ ώ ν και πάλιν ι δ ο ύ έ γ ώ μ ε θ ' υ μ ώ ν ε ί μ ι π ά σ α ς τ ά ς η μ έ ρ α ς συντελείας του αιώνος.

λ έ γ ω Mt. 18,2ο έν

2 ω ς τ η ς Mt. 28,20

ϊδοις δ' αν και αύτόν τον ίερώτατον ΤΤαυλον καταρραθυ- 9

μοϋντα πολλάκις του και άνθρωπον δεΐν άνακηρύττειν αύτόν' Π α ύ λ ο ς γάρ φησιν, ά π ό - Gal. 1, ι σ τ ο λ ο ς , ούκ άπ' α ν θ ρ ώ π ω ν ο ύ δ έ δ ι ' ά ν θ ρ ω π ο υ , ά λ λ α δ ι α Ί η σ ο ΰ Χ ρ ί σ τ ο υ και αύ έπι τούτοις γ ν ω ρ ί ζ ω

δ έ ύ μ ΐ ν τό

εύαγγέλιον,

φησί,

τό

εύαγγελισθέν

υ π ' Gal. ι, ι ι . ΐ2

έ μ ο ΰ δ τ ι ουκ έ σ τ ι κ α τ ά ά ν θ ρ ω π ο ν " ο υ δ έ γ ά ρ έ γ ώ π α ρ ά ά ν θ ρ ω π ο υ π α ρ έ λ α β ο ν α υ τ ό ο ύ δ έ έ δ ι δ ά χ θ η ν , άλλά δι' ά π ο κ α λ ύ ψ ε ω ς Ί η σ ο ΰ Χ ρ ι σ τ ο ΰ . καί

δέ

γινώσκομεν.

τίς ουν έστιν Ίησοΰς ό Χριστός ό τήν ούτως άπόρρητον απλανή τε

και θείαν άποκάλυψιν τών

έγνώκαμεν έαυτοΰ

κατά

μυστηρίων

σάρκα Χ ρ ι σ τ ό ν ,

και μήν και 14

έτέρωθί φησιν εί

έναστράπτων αύτώι;

σάρΗ ό λόγος και τήν έκ γυναικός δι' ημάς ούκ άτιμάσας γέννησιν; αληθές δπερ έφην;

άρ'

ούχι

ο ύ κ έ τ ι 2 Cor. 5, 16

γενόμενος

καίτοι πώς ούκ

μεμνήμεθα γάρ του μακαρίου λέγοντος Γαβριήλ προς τήν άγίαν παρ-1»

θένον μή φ ο β ο ΰ , Μ α ρ ι ά μ " ι δ ο ύ γάρ σ υ λ λ ή ψ η ι έν γ α σ τ ρ ι καλέσεις

άλλά ν υ ν

τό δ ν ο μ α

αύτου

ΊησοΟν.

και τέΕηι

καινόν δέ οΐμαι τουτί

υ ί ό ν κ α ι Lc. 1,30

παρά του

πατρός

δνομα δεδόσθαι τώι λόγωι διά της αγγέλου φωνής" προανακεκράγει γάρ ουτω και χρησμώιδημα προφητικόν κ α ι κ α λ έ σ ο υ σ ι ό ν ο μ ά σ ε ι αύτό.

τό

δνομα

αύτοΰ

τό καινόν δ

ό

κ ύ ρ ι ο ς les. 62,2

δτε τοίνυν ό συναίδιος τώι πατρι και προ παντός αιώνος υιός και

μονογενής έν έσχάτοις του αιώνος καιροΐς γέγονεν άνθρωπος, γεγέννηται δέ και έκ γυναι- 25 κός και ώρίσθη μέν ύίός, κεχρημάτικε δέ και πρωτότοκος και γέγονεν έν πολλοίς άδελ-

Rom

· 8, 29

φοΐς, τότε και ό φύσει πατήρ όρίίει τουνομα, τοις της πατρότητος, ϊν' ούτως εϊπωμεν, έπόμενος νόμοις. 80

Ό

αύτός ούν άρα και μονογενής έστι και πρωτότοκος.

ό γάρτοι μονογενής ως PG Ι 177

θεός, πρωτότοκος έν ήμΐν καθ' ένωσιν οίκονομικήν και έν πολλοίς άδελφοΐς ώς άνθρωπος, so Ινα και ήμεΐς ώς έν αύτώι τε και δι' αύτου υίοι θεοΰ φυσικώς τε και κατά χάριν, φυσικώς μέν ώς έν αύτώι τε και μόνωι, μεθεκτώς δέ και κατά χάριν ήμεΐς δι' αύτου έν πνεύματι. ώσπερ ούν γέγονεν ίδιον της άνθρωπότητος έν Χριστώι τό μονογενές διά τό ήνώσθαι τώι 33—Ρ·

62

>2

Flor

- Cyr. 150 ώσπερ — σαρκΐ ψυχήν έχούσηι τήν λογικήν

VM, Ρ [ = hk], S, D [ = um], AWU ι (In — μοι om. VT οΟσ Α καί1 om. A 3 λέγω A 4 αύτοΐσ Μ έαυτοΐσ UA συνιείσ MAW δπως] ώσπερ Α ώσπερ om. Α 5 ήμεΐσ Ρ τουτοισΐ] τούτοκτ et MW τούτοισ U οίήσομαι VMPWU 6 κόσμου] σκοποΟ W λέγοντοσ SD άμήν1 om. SD 7 δτι om. Α Äv A b' Äv SD 8 ήμών SU καί έωσ MPAW 9 αύτόν] τόν τόν U ίο καί om. D γάρ om. Α ΙΟ/ΙΙ 6 άπόστολοσ Ρ 12/13 τό — έμοΟ VMPWU φησι τό εύαγγέλιον — έμοΟ SD τό εύαγγέλιον τό — έμοΟ φησιν Α 15 et δέ έγνώκαμνε S κατά σάρκα om. D 16/17 Απλανή τ€ καί άπόρρητον θείαν VMPW 17 άπαστράπτων Α ι8 έκ om. Α 19 άληθήσ S βθεν S γάρ om. Α μακαρίου om. VZ γαβριήλ λέγοντοσ V 20 γάρ om. PU τέίεισ U 20/21 καί καλέσεις — ΊησοΟν om. Α 2ΐ καλέσησ S τοΟτο VMPWU 22 Μδοσθαι SD 22/23 άγγέλου — προφητικόν] προφητείασ V 22 τοΟ άγγέλου SDA προανεκεκράγει D 23 τό* om. Α 24 αύται AW 6 om. D και· om. V 6 Α 25 τοΟ αίΦνοσ om. V γ€γένηται S 26 υΐόσ SDAZA υΐόσ θϋ VMPWU 27 τό δνομα VSDA »8 νόμοισ έπόμενοσ V 29 ούν om. Μ 29/30 ό γάρτοι — πρωτότοκος om. U 3° οίκονομικώσ V ώς om. SDAU, corr. U 3 1 ΚΑΊ om. VMPWU ήμεΐσ MPSDWUA ήμεΐσ ώμεν VA χάριν γενώμεθα W 32 μεθεκτικώσ V τέ S 33 Ιδιον γέγονε Α τό μονογενές om. Α

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

62

COLLECTIO VATICANA

Rom. 8, 29 λόγωι κατά σύμβασιν οίκονομικήν, ούτως ϊδιον τοΰ λόγου τό έν πολλοίς άδελφοΐς καΐ τό πρωτότοκος δια τό ήνώσθαι σαρκί.

έρηρεισμένον δ' ουν έχων το είναι θεός και τροπής άμεί-

νων υπάρχων άεί, μεμένηκεν δπερ ήν, και δτε γέγονεν άνθρωπος, τήι κατά πάντων ύπεροχήι δόξηι τε τήι άνωτάτω κατεστεμμένος.

τοιγάρτοι κεκέλευσται μεθ' ημών και αύτη τών

άνω πνευμάτων ή αγία τε και παμμακαρία πληθύς προσκυνεΐν αύτώι.

ήν γαρ δή που

και μάλα εικός άνήνασθαι την προσκύνησιν και κατοκνήσαι τιμάν, τό της

άνθρωπότητος

όρώντας σμικροπρεπές, και τον δι' ημάς γενόμενον καθ' ημάς ουκ άξιώσαι δοξολογεΐν, αποφοιτώντας ώς άπωτάτω τοΰ πεπλανήσθαι δοκεΐν. έπι Χριστώι μυστήριον, Hebr. ι, 6 ήγιασμένους. τότοκον

έίεκάλυπτε

άποπτον γάρ καΐ αύτοΐς ήν Ιτι τό

δε τό πνεύμα αύτοΐς και δυσσεβεΐν ούκ ήφίει τους

τοιγάρτοι φησΐν ό θεσπέσιος Παύλος· δ τ α ν δε ε ί σ α γ ά γ η ι τ ο ν

είς την

ά γ γ ε λ ο ι θεοΰ.

οίκουμένην,

λέγει'

και π ρ ο σ κ υ ν η σ ά τ ω σ α ν

αύτώι

πρωπάντες

ό γάρ ίδιότητι φυσικήι τής οικουμένης άπάσης διενεγκών έ£ω τε αυ-

τής υπάρχων καθό νοείται θεός, είσβέβηκεν εις αύτήν, μέρος κόσμου πεφηνώς ώς άνθρωπος, πλην ού διά τοΰτο τής θείας όπώλισθε δόΗης.

προσκυνείται γάρ ώς

μονογενής

καν εί καλοΐτο πρωτότοκος, δπερ έστίν έναργώς τοις τής άνθρωπότητος μέτροις δτι μάλιστα πρέπον. 31

Ά ρ ' ούν ώς άνθρωπον προσκυνήσομεν τον Εμμανουήλ; μή γένοιτο.

λήρος γάρ

ήδη τουτΐ καΐ άπάτη και πλάνησις, διοίσομεν δε κατ' ούδέν τών τήι κτίσει

λελατρευκότων

Rom. ι, 25 παρά τον κτίστην καΐ ποιητήν, οι τ ί ν ε ς

μετήλλαΗαν την

άλήθειαν

του

θεοΰ

έν

τ ώ ι ψ ε ύ δ ε ι κατά τό γεγραμμένον, οίς εί φρονήσαιμεν άδελφά, καΐ συνακουσόμεθα πάντως" Rom. 1,22.23 φ ά σ κ ο ν τ ε ς ε ί ν α ι σ ο φ ο ί έ μ ω ρ ά ν θ η σ α ν κ α ΐ ή λ λ α £ α ν τ η ν δ ό ξ α ν τ ο ΰ

άφθαρτου

θ ε ο ύ έν ό μ ο ι ώ μ α τ ι ε ι κ ό ν ο ς φ θ α ρ τ ο ΰ α ν θ ρ ώ π ο υ κ α ι π ε τ ε ι ν ώ ν κ α ΐ τ ε τ ρ α π ό δ ω ν καΐ έ ρ π ε τ ώ ν .

ή γάρ ούχΐ καΐ ημείς αύτοΐ καΐ ίσουργοΐ καΐ σύμφρονες τοις μνημονευ-

θέϊσιν έσόμεθα την τοΰ θεοΰ δόζαν έν τώι ψεύδει μεταλλάττοντες εν

όμοιώματι εικόνος

φθαρτοΰ ανθρώπου, εί ώς άνθρώπωι ψιλώι καΐ ένΐ τών καθ' ημάς προσοίσομεν την προσPG 118ο κύνησιν τώι 'Εμμανουήλ;

τί δέ; ούχΐ καΐ αύτη τών άγγέλων ή άνω πληθύς τοις είς

τοΰτο μανίας ήκουσι συντετά£εται;

άνεζίτητον δέ οίμαί που την έπι τώι πεπλανήσθαι

γραφήν καΐ τήι τών έθνών άγέληι περιθήσομεν καΐ δυσαπόνιπτον ΙΗι τών αρχαίων αίτιαμάτων τό βλάβος. εύθύ διαστείχουσαν

πλανάται γάρ οΐμαι καΐ νυν καΐ ούδέν ήττον ή πάλαι, καΐ την είς ήγνόηκε τρίβον,

Gal. 41 8.9 σφωνών τε αύτοΐς καΐ λέγων" ά λ λ ά

καΐ περιττός, ώς Ιοικεν, τότε

μεν

ούκ

ό μακάριος ΤΤαΰλος προ-

είδότες

θεόν

έδουλεύσατε

τ ο ι ς φ ύ σ ε ι μή ο ΰ σ ι θ ε ο ΐ ς , ν υ ν δ έ γ ν ό ν τ ε ς θ ε ό ν , μ ά λ λ ο ν δέ γ ν ω σ θ έ ν τ ε ς υ π ό θ ε ο ΰ , π ώ ς έ π ι σ τ ρ έ φ ε τ ε π ά λ ι ν έπι τά ά σ θ ε ν ή καΐ π τ ω χ ά σ τ ο ι χ ε ί α , οίς π ά λ ι ν άνωθεν

δουλεύειν

θέλετε;

ποίον γάρ έτι θεόν έγνώκασιν, εί μή φύσει θεός ό

Χριστός είς ον πεπιστεύκασιν; καΐ εί λελατρεύκασιν άνθρώπωι, τοις τής αρχαίας πλάνης VM. Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWU 2 σαρκί ψυχήν έχούσηι την λογικήν Flor. Cyr. ουν W om. U 3 δταν V 4 άνωτοίτη S 5 μακαρία PU δή om. Α 6 εϊκόταισ Α 6/7 τό τήσ — δρώντασ μικροπρεπέσ S τό τήσ — δρώντα σμικροπρεπέσ D δρώντασ τό τήσ — σμικροπρεπέσ Α τό τησ — σμικροπρεπέσ [σμικρόν Ρ] δρώντασ VMPWU 8 άποτοίτω DA ϋποπτον U ήν και αύτοΐσ Α αϋτοΐσ ήν D αυτών είναι τι S Ιτι om. A g χΰ Ρ ήφίη Α έφίει VW 13 αύτήν] έαυτόν S 14 άπολεΐσθαι S 17 προσκυνήσομεν SDAIA προσκυνήσομεν μόνον VMPWU ι8 ήδη om. SD τοΟτο VMPWU καΐ άπάτη om. Α διοισόμεθα Α και κατ' Ρ τών om. S 19 κτίσαντα VMPWU τοΟ θεοΰ om. SDA 20 εϊ φρονήσαιμεν VMPAWU άρρονήσαμεν S εϊ συμφρονήσαιμεν D άδελφοΐ SD 2ΐ ήλλάίαντο SD 22 φθαρτοΟ om. D 22/23 έρπετών καΐ τετραπόδων SD 23 ούχΐ om. U 24 έν — μεταλλάττοντεσ την — δόΣαν Ρ μετα\λέ£ατο SDA

μετ' αϋτησ M P W U Z A έν αύτή SD αύτήν Α

6 om. Α

3 τεθνηκώσ SD

σκων 6 ναθαναήλ [ναθαήλ S] SD έκβοίλλειν D φευκτον Α

ι ι π ά σ α ν 1 om. V άπέδρα SD

η f>aßl Α ραββή S έν τώ U

14 ΊησοΟσ om. V

σύ βασιλεύσ εΐ Α

12 τώ ποδι Α

20 άνθρώπινον] άναληφθέν Flor. Cyr.

άπερινόητον VMPWU άπόρρητον SDA Flor. Cyr. S D A U A τόν VMW τών Ρ

23 oö om. S

DA

25 αύτόσ SDA Δ οΟτοσ VMPWU

SD

28 ήκε W

om. SD

ή om. Ρ

29 γινώσκομεν Pm

6 om. Α

ι8 τε om. D A

19 τόν] καΐ Flor. Cyr.

άνθρωπότητος om. D

26 καΐ om. S D

αύτά

1 3 δυσδιάμεθ" ήμών έαυτοΟ Flor.

21 τε om. S Flor. Cyr.

22 υίόν V M P W U Z A χν SDA 24 τοΐσ ουτω S D

6 έπιγινώ-

ίο δ' Ιδυυκε Ρ

προσκαθήμενοσ Μ

15 τήν άλήθειαν Ρ

Α Σ Δ Flor. Cyr. καθ' ήμάσ μεθ' ήμών SD καθ' ήμάσ VMPWU Cyr.

άνεδήσατο M W U A άνεδύσατο

5 ώρώτο MW, corr. Μ

δυεΐν D

τό

γροίφων DA

χϋ θεσπέσιοσ

27 έστιν υΐόσ SDA

κατασφραγίσει

30 ή Ζωή ή SDA Ζωή ή U

3* καΐ om. S D

τε

άγίω M P W U Z A τώ άγίω S τ ώ άγίω και προσκυνητώ καΐ Ζωοποιώ D τώ

άγίω καΐ Σωοποιώ και προσκυνητώ V A

νΟν και άεί καΐ είσ V A

3 2 τών αιώνων om. VMSD

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

8, 1 — 3 S A C R A A D C Y R I L L V M

8 = S 6 A 5.

73

Latine extat in Collectione C T 20

Αυτοκράτορες Καίσαρες Θεοδόσιος και Ούαλεντινιανός νικηται τροπαιούχοι μέγιστοι L III 434 άεισέβαστοι αΰγουστοι Κυρίλλωι έπισκόπωι. Μέλει πλείστον θεοσεβείας ήμΐν, δι' ήν οί Μ 1 1 1 1 1 1 πλημμελοΟντες άζιοΰνται συγγνώμης, ού μην εύδόκιμον [το δεΐσθαι συγγνώμης] τοις έπαινεΐσθαι παρ' ημών όφείλουσι και δια την σεπτήν μάλιστα τιμάσθαι θρηισκείαν. τους δέ 5 ιερέας χρή και από της τών ηθών χρηστότητος και άπό της περί την πίσην ακριβείας θαυμάίεσθαι και την απλότητα του βίου δια παντός έπιδεικνύναι γινώσκειν τε ώς τήν έκάστου πράγματος φύσιν και τους περί την εύσέβειαν μάλιστα λόγους μάλλον δν εύροι 2 Ζητησις ήπερ αύθάδεια. και γαρ ei άρχής ήμΐν αυτούς ουκ απειλή τίνος δυναστεύοντος ή δυναστεύειν νομίίοντος, άλλ' ή τών αγίων πατέρων και της ιεράς συνόδου βουλή κατε- ίο στήσατο, και παντί δήλον ώς ή θρηισκεία τό βέβαιον ουκ αν έκ κελεύσεως σχοίη μάλλον ή συναινέσεως. νυν ούν ήμάς ή σή θεοσέβεια διδαϋάτω τί δήποτε ημών, οίς τοσούτον οΐσθα μέλειν άει εύσεβείας, ύπεριδών, ύπεριδών be και τών απανταχού ίερέων, ους συλλεχθέντας ήν άμεινον λυσαι τήν άμφισβήτησιν, ταραχήν τό γε έπι σαυτώι και χωρισμόν τάϊς έκκλησίαις έμβέβληκας, ώς δή τοις υπέρ εύσεβείας λόγοις θρασυτέρας όρμής is πρεπούσης μάλλον ή ακριβείας και παρ' ήμΐν αύτοΐς ουκ έμμελείας πλέον ισχυούσης ή θράσους και ποικιλίας μάλλον ήμΐν ήπερ άπλότητος άρεσκούσης. και μήν ούχ ούτως ήμών τήν πολλήν ώιόμεθα τιμήν παρά της σης θεοσεβείας δεχθήσεσθαι ούδέ ώσπερ ούχι 3 και άγανακτεΐν είδότων ήμών πάντα συνταραχθήσεσθαΓ νΰν δέ μελήσει ήμΐν της ιεράς γαλήνης. πάντα δέ ισθι συγκινήσας ούχ' ώς έχρήν, και θαυμαστόν ουδέν τό ao μέτρον έκβεβηκότα μή μέχρι τών Ικκλησιών και τών συνιερέων στήσαι τήν έπιχείρησιν, άλλα και περι ήμών αύτών πιστευσαι της ήμετέρας τι εύσεβείας άνάΕιον. ή τίνα είχε λόγον έτερα μεν προς ήμάς και τήν εύσεβεστάτην αύγούσταν Εύδοκίαν τήν έμήν σύμβιον nr. 7 έπιστέλλειν, έτερα δέ προς τήν έμήν άδελφήν τήν εύσεβεστάτην αύγούσταν ΤΤουλχερίαν; nr. 149 ή διχονοεΐν ήμάς ώιήθης ή διχονοήσειν ήλπισας έκ τών της σής θεοσεβείας γραμμάτων. 2 5 τούτο δέ και γεγονός, εϊπερ ούτως εΐχεν, έκ περιεργίας είδέναι τον ούτω πόρρωθεν δντα παντε1

8 VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A , W R A ' A C inscr. deest V M P W A t c "Ισον σοίκρασ [σιίκρας άποσταλείσης D] παρά τοΟ εύσεβεστατου ήμών βασιλέωσ Θεοδοσίου πρόσ κύριλλον έπίσκοπον άλεΕανδρείας SD σάκρα άποσταλεΐσα τώ όσιυυτάτω κυρίλλω Α του βασιλεωσ Θεοδοσίου έπιστολή πρόσ κύριλλον R η V ς SD 2—3 αύτοκράτορες — έπισκόπω D A R A t c Θεοδόσιος ίνδοΕος θριαμβευτής άειαύγουστος κυρίλλαι έπισκόπω VMPW om. S 3 μέλλει V P S D θεοσεβείασ S D A R A , C έν δλλω φιλοσοφίασ A u e φιλοσοtc φίας VMPW 4 εύδόκιμον S D A R A εύδαιμον VMPW τό δεΐσθαι συγγνώμης VMPWA C om. SD A R A ' 4/5 τούς — όφείλοντας Ρ ήμΐν R 5 σεπτήν VMPWA C om. S D A R A 1 7 τοΟ βίου διά παντόσ έπιδεικνύναι [έπιδεικνύειν V] V M P W A t c διά παντόσ έπιδεικνύναι τοΟ βίου SR διά παντόσ έπιδείκνυσθαι τοΟ βίου DA 8 τήν εύσέβειαν S D A R A I C τής εύσεβείας VMPW 9 αύτούσ S D A R A t c αύτοΐς te VMPW ίο δυναστεύειν om. R 1 1 και V M P W A καίπερ SR καίτοι DA δήλον παντΐ Μ παντί τωι Α ή om. VMPWR ούκ δν om. S 1 1 / 1 2 σχοίη μάλλον ή S D R A t c tc Ιχοι μάλλον δέ έκ Α έχοι ή μάλλον VMPW 12 συναινέσεωσ S A A συνέσεως VMPWDR ήμάς om. Α οΐς V M P W R A t c οϊ S οδσ DA 13 οΐσθα μέλειν VMPW οΐσθα μέν D A A t c ήσθημεν S οΐσθα R άεΐ S D A R A t c om. VMPW εύσεβεΐσ DA ύπεριδών ύπεριδών δέ VMPW ύπεριδών ,C SDA ύπεριδών δέ A R πανταχού D A 14 συναφθέντασ Α δμεινον ήν Μ τώ W σέ αύτώ R 14/15 χωρισμόν S D A R A t c om. VMPW 15 όργήσ A 16 προσούσησ S αύτοΐσ SDARA'o om. VMPW 17 μάλλον VMPW καΐ μάλλον τούτων S D A R A 1 0 ήπερ άπλότητοσ άρεσκούσησ S D A R A t c άρκούσης ήπερ άπλότητος VMPW 18 δειχθήσεσθαι S R 18/19 ούδέ — συνταραχθήσεσθαι om. R ούχί καΐ MPW καΐ V A om. SD 19 πάντασ Α 20 ούχ* ώσ έχρήν S D A t c ώς ούκ έχρήν V M P A W R ούδέν S D A R A 1 0 ούδέν έν τούτοισ VMPW 21 τών τήσ έκκλησίασ S R A t c τήσ έκκλησίασ D A και τών om. R συνιερέων S D A R A t c ίερέων VMPW τά τής έπιχειρήσεως Ρ 22 τήσ ήμετέρασ τι S D A R A t c τι τής ήμετέρας VMPW τίνα μέν V 25 ή SDARA* C εΐ μή VMPW ώήθη R έλπισασ R 26 και om. W γεγονώς D περιεργείασ W R Acta conciliorom oecumenicorum. 1, ι

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

ΙΟ

74

COLLECTIO VATICANA

MIHI ΙII2 λώς έστιν έπίψογον, και μή γεγονός ποιήσαι βούλεσθαι παντός μάλλον Ρ| ιερέως. όρμής μέντοι μιας και της αύτής προθέσεως τά τε των έκκλησιών τά τε των βασιλέων μέλη χωρίίειν LIII 435 * βούλεσθαι ώς ούκ ούσης αφορμής έτέρας ευδοκιμήσεως. ως άν ούν είδείης όποιον τό ήμέτερον, και τάς έκκλησίας ισθι και τήν βασιλείαν ήνώσθαι και έτι μάλλον κελευόντων ήμών ένωθήσεσθαι συν τήι του σωτήρος προνοίαι θεού και δεδόσθαι τήι σήι θεοσεβείαι s συγγνώμην, ώς δν μή πρόφασις εΐη μηδέ λέγειν δύναιο δια τους ύπέρ της εύσεβείας έγκεκλήσθαι λόγους. γυμνασθήναι γαρ τούτους έπι της ιεράς συνόδου βουλόμεθα και κρατάν ώς αν καλώς Ιχειν δό£ειεν, είτε μεταλαμβάνοιεν συγγνώμης εϊτε μή παρά τών πατέρων οί νικηθέντες. ήμέϊς μέντοι γε συνταράσσεσθαι τάς πόλεις και τάς έκκλησίας ούκ άνεζόμεθα ουτε μήν άνεΗετάστους ήμΐν τους λόγους, ών κριτάς προκαθίσαι δει τους ίο της απανταχού προεστώτας ίερωσύνης και δι' ών ημείς έγκρατέστεροι της αληθινής δόζης έσμέν τε και έσόμεθα. πάντως δέ ουδείς δτωι καν μικρόν μέτεστι πολιτείας άξιας παρρησιάίεσθαι ή τής κατά την εύσέβειαν πεποιθήσεως, τήν τοιαύτην άποφυγέΐν αίρήσεται κρίσιν, έπει μηδέ βουληθέντι τούτο έΕέσται, τής ημετέρας θειότητος έπαινούσης μέν άναγκαίως τους έπι προθυμίαι θαρρουντας έλθεΐν έπι τήν τοιαύτην έζέτασιν, ούκ άνεϋο-15 μένης δέ εϊ τις κελεύειν μάλλον ή συμβουλεύειν και συμβουλεύεσθαι περι τών τοιούτων 5 έθέλοι. ώστε ήκειν δει σου τήν εύλάβειαν κατά τον χρόνον δν τά έτερα δηλοΐ γράμματα e P· «5 προς άπαντας απεσταλμένα τους τών μητροπόλεων επισκόπους, κομ τήν παρ' ήμών σχέσιν μή άλλως άνακτήσασθαι προσδοκάν, ει μή πάν μέν λυπηρόν και ταραχώδες παύσειας, έπι δέ τήν τών ζητουμένων Ιρευναν έλθοις έθελοντί. και γαρ άν ούτως δόζειας ούτε 2ο οίκείαι πεπληγμένος λύπηι ουτε τινι δυσμεναίνων παρά τό προσήκον τά τε ήδη γεγονότα σκληρώς μέν και παραλόγως, δμως δέ ύπέρ δόξης πεποιηκέναι και τά έξης ένδίκως έθέλειν' ού γάρ έτέρως άν έθέλοντος άνεΗόμεθα. VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWRA»A C 1—3 παντός — βούλεσθαι om. PSDARA* 2 μέλη MAC μέλλει W μέλλεη» V 3 εί^εΐη S 0 είδής D 4 κελευόντων VMPWDAA καΐ λεγόντων S R A ' 5 τοΟ δρσ προνοία S R A t c τοΟ σρσ ήμών προνοία DA προνοία τοΟ σρς VMW προνοία Ρ τοΟ θεοΟ Ρ om. R δεδόσθαι δέ Ρ 6 μήτε SDAR τησ εύσεβείασ S εύσεβείας DAR pietatis A t c τής έκκλησίας VMPW 6/7 έγκεκλεΐσθαι VMW έκκεκλήσθαι R excluderis A t c 8 έχειν καλώσ SR δείΕειεν D μεταλαμβώ/ειεν S καΐ μή SDAR 9 κινηθέντεσ Ρ γε om. SDAR συνταροίττεσθαι MPWR τούσ έκκλησίας Α ίο ούδε R ήμΐν S D A R A t c είναι VMPW ι ι και δι* SDARA , C δι" VMPW 12 δτω MWSDRA® OÖTU» V P A A 1 κδν V D A R A 1 καΐ MPWSA C μέτεστι SDA 1 μέτεστιν αίιτώ V A έστΐ MPW πρόσεστι R πολιτείασ VSDARAtc τάα αίτίασ MPW 12/13 άΕίας παρρησκίίεσθαι scripsi δΕιος [άΕίως MW] παρρησκίΣεσθαι V S D A R A t c παρρησιοίΖεσθαι άΕίως Ρ 13 ή τήσ MPSWRA C εί τις VDA τήσΜώμησ πρόσ τόν άρχιεπίσκοπον κύριλλον Α θ VMP ϊε S ις D 3 Τώι — Κελεστΐνος [cf. Λ'] om. S [ = A e ] 4 ήμών om. W όσιότητοσ A W 5 άπέδωκεν VMPW [ = Λ] παρίσχηκεν SD παρέσχον Α τό ηδον VSDA τόν δ όντα MPW 6 όμιλίαισ ΡΑ 8 postulatur έβασανιΜμεθα τό πώσ Α βοηθηθεΐεν S βοηθεΐεν D βοηθηθής VMP βοηθηθεΐσ W βοηθηθή A in exemplari Latino deerat populis sicut in A f έν τώ Α πίστει οί> κατεδέΕατο W 9 Εννοιαν S 10 ήπίω Α ι ι καθαρδς] καθ' ήμάσ W 12 καθαριεΐται VPW καθαρεΐται Μ καθαίρεται SD καθαιρείται Α ή om. Α ίσχύσ MPW 13/14 καί στίΣομεν καί om. V 14 γράμμασιν om. Μ 15 όρώντες SDA [ = Λ] είδότες VMPW ι6 τοΟ κυρίου VPWS [ = Λ] τοΟ χϋ Α χριστόν D ιγ τοιαύτη VMPW μετά τοσαύτησ SD μετά τοιαύτησ A in exemplari Latino legebatur siue intellegebatur hac pro ac άρετήσ SDA ώστε VMPW [ = Α] ώσ καί SDA 17/18 άνθίστασθαι δύνασθαι SDA 18 έαυτοΟ S αύτώ V A αυτήν W έμπιστευσαμένους Ρ 20 είναι Ρ ένεΐναι όρώντες SD ένοΟσαν όρώντεσ Α εύσεβεία S γρήγορσιν Μ έγρήγορσιν SD σε om. VMPW 21 γενομένων om.V 22 όρθοΟ DA άληθώσ DA [ = Λ] άληθώσ τέ VMPSW άρμόσει VMPW άρμόΣουσα ευρίσκεται SDA potest... conuenire Λ 23 καλόσ S τών ίδιων προβάτων VMPW τών προβάτων τών ιδίων SD τών προβάτων Α 24 οΟτος Ρ 25 έαυτοΟ] έκείνου Μ 26 προσθεΐναι VMW προθεΐναι Ρ προστιθέναι SDA 27 σε om. W ταϋτα πάντα φρονοΰντα S τά αύτά φρονοΟντα Ρ καί ήμεΐς και V 28 σοι S ϊσχυρότατον είναι SDA κατά τά£ιν πάντα V 29 παρά SDA [ = Λ] διά VMPW τούτου om. Α ίο*

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

COLLECTIO VATICANA

76

άγιότης γεγράφηκεν. πάντα τά δίκτυα της δολερός προσομιλίας έγύμνωσας και ούτως τήν πίστιν ώχύρωσας, ώς μή δύνασθαι την καρδίαν τών τώι Χριστώι και θεώι ήμών πιστευ4 όντων εις έτερον έλκυσθήναι μέρος. μέγας οΰτός έστι της ημετέρας πίστεως θρίαμβος τό και άποδεΐΗαι τά ημέτερα ούτως ισχυρώς και νενικηκέναι τά έναντία δια της τών θείων γραφών μαρτυρίας. τί λοιπόν διαπράξεται ή που έαυτόν έκεΐνος περιστρέψει; δς γενόμε- 5 νος έραστής άσεβους νεωτερισμού, ώς εβούλετο ταΐς έαυτου μάλλον έννοίαις δουλεύειν ή τώι Χριστώι, τόν έμπιστευθέντα έαυτώι δήμον βλάψαι ήθέλησε τώι της ιδίας προσομιλίας Tit. 3, 9 δηλητηρίωι, δέον και άναγνώναι τοΟτο και κατέχειν δτι τά μάταια Ζητήματα και μή προκύπτοντα εις ύγίειαν, άλλα χωροΰντα είς ψυχών άπώλειαν φεύγειν μάλλον ή έπιζητεΐν δει. 5 άλλ' δμως είς κρημνούς αυτόν έπειγόμενον, μάλλον δέ ήδη έν αύτώι τώι κρημνώι δθεν ίο πεσεΐται, διάγοντα, εϊ γε δυνάμεθα, άνακαλεΐσθαι όφείλομεν, μή τήν πτώσιν αύτοΟ τώι μή βοηθεΐν προσωθήσωμεν. ό Χριστός ό θεός ήμών, ώι έπάγεται ίήτησις περι της ιδίας Lc. 15, 4· s γεννήσεως, έδίδαζεν ήμάς κάμνειν ύπέρ προβάτου ενός, θέλων και διά τών ιδίων ώμων άνακαλεΐσθαι, μή έκκέηται τώι λύκωι είς αρπαγή ν ' ειτα ό διδάΕας ήμάς ούτως δραμεΐν ύπέρ σωτηρίας προβάτου ένός, πώς άρα ήμάς κάμνειν βούλεται ύπέρ αύτοΰ του τών προβάτων is ποιμένος; δς της προσηγορίας ταύτης και του έπαγγέλματος έπιλελησμένος αύτός έαυτόν είς άρπαγήν λύκου μετήλλαζεν, έπιθυμών άπολέσαι τήν άγέλην ήν αύτός ώφειλε συντηρήσαι. 6 τούτον ούν ήμεΐς άπό της περικλείσεως τών άμνών άποκινήσαι όφείλομεν, έάν μή αύτόν, Εζ. 3«. ιι ώς θέλομεν, διορθωσώμεθα. εϊη έτι συγγνώμης έλπις διορθούμένωι- θέλομεν γάρ ίνα ύποστρέψηι και Σήσηι, εϊ μή αύτός τήν £ωήν τών έμπεπιστευμένων έαυτώι άπολέσειεν" 2ο ειη δέ τις φανερά άπόφασις κατ' αύτου έμμένοντος. έκκοπτέον γάρ τό τοιούτον τραύμα, cf. Mt. 5» 29 δι' ού ούχ 'έν μέλος βλάπτεται, άλλά πάν τό σώμα της έκκλησίας τιτρώσκεται. τί γάρ ποιεί μετά τών άλλήλοις όμονοούντων, δς μόνος έαυτώι φρονεΐν δοκών άπό της ήμετέρας L ΠΙ 35° διχονοεΐ πίστεως; δθεν μενέτωσαν έν τήι κοινωνίαι ους αύτός άντιλέγοντας αύτώι άπεκίνησε της κοινωνίας, και γινωσκέτω δτι αύτός τήν ήμετέραν κοινωνίαν έχειν ού δύναται, 25 έάν έν ταύτηι τήι της διαστροφής όδώι παραμείνηι έναντιούμενος τήι άποστολικήι διδαχήι. 7 συναφθείσης σοι τσίΫυν της αύθεντίας του ήμετέρου θρόνου, τήι ήμετέραι διαδοχήι χρηVM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W A l A e A u A f 2 τ ώ ι om. Ρ

ι δολεράσ SDA δόλιας VMPW 6 θρίαμβος Ρ

4 τό καΐ DA [ = Λ] τό VMPSW

τυρίασ έδείχθη DA

ποΟ λοιπόν W

6 άσεβούς om. Ρ

αύτόν V

ώς VDA [ = Λ] δσ MPSW

και om. Μ τ ώ

Ρ

3

om·

και SDA [ = Α] και οίίτως VMPW

περιστρέψει VMPW περιαγάγοι SDA circumferat Λ μάλλον ταΐς έαυτου VMPW

δουλεύων D

7 ή τ ώ χω MPW [ = Λ] ώφθη έαυτώ ή [μάλλον ή Α ] τ ώ χω επακολουθών και VSDA ήθέλησε VMPW [ =

Λ] έσπούδασε

SDA

8 άναγνόντι W

τοΟτον DA

8/9 προκύπτοντα είς ύγίειαν VMPW είσ ύγείαν προκύπτοντα SDA γόμενον SD έπιγενόμενον Α

έν om. S

λεται Α

13 γενέσεωσ Α

14 άνακεΐσθαι S πόσον SD

περί Ρ

ίο αύτούς V om. D

ι6 8σον S

και om. Ρ

τ ό ν DA

ι8 και ήμεΐσ S

19 έθέλομεν Α

δραμεΐν V M P W τρέχειν SDA του om. MW

εϊη Λ ή εί MPW εί VSDA

σκεται V

αύτώ PDA

23 δς V M P W [ = Λ] 6 SDA

δριστα SDA

και άπό DA

21

τ ό ν αύτόν S έαυσπουδάσωμεν διορθώσα-

διορθουμένωι MPW corrigenti 20 έπιστρέψη Ρ

εΐη VMPW ϊσται SDA

έαυτόν S

SDA

φρονεΐν δοκών VMPW δοκών φρονεΐν

24 διχονοεΐ V M P W [ = Λ] διχονοών SDA

γινωσκέτω VMPW [ = Λ] γινωσκέτωσαν SD om. Α

διαμείνη S

διατάΕει S

27 τοίνυν σοι Μ

τών

22 διατιτρώ-

μενέτωσαν έν τη κοινωνία

VMPW [ = Λ] μένειν έαυτούσ παντεσ έν τή ήμετέρα κοινωνία είδέτωσαν [ίδέτωσαν SD] SDA ώς ένόμισε SDA

Α

17 άρπαγήν

μετήλλαΕεν VMPW μετέβαλεν SDA

περικλείσεωσ VMPW μάνδρασ SDA

Λ διορθωθησομένω [διορθωθησομένου S] δυνήσεται περιλείπεσθαι VSDA έμπεπιστευμένων τήν Σαιήν S

15 δπωσ

αύτόν έαυτόν D

διορθωσώμεθα VMP [ = Λ] διορθωσόμεθα W

O0at S σπουδάση διορθώσασθαι DA

ώσ έπαγγέλ-

ώμων om. W spatio relicto ήμών DA

λύκου MPW [ = Λ] άρπαγα λύκον VSmcorr α άρπαγμα λύκον D μδλλον ώφειλε S

έπεισα-

τ ώ μή βοηθεΐν

προσωθήσομεν DA προσωθίσομεν W

θέλειν S

και μή Μ ώς μή D

τ ώ ν om. Ρ

αύτώ PDA τά om. Α τό S

11/12 μή — προσωθήσωμεν om. Μ

VS [ = Λ] τ ώ βοηθεΐν P D W του βοηθεΐν Α

Α

5 μαρ-

δυνήσεται VMPW

και τ ή SDA

δοχή Ρ τοΟ τόπου διαδοχή έπ* έξουσία VSDA

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

25 κοινωνίας 26 έν om.

διαδοχή MW [ =

Α]

9, 3 — 8 C A E L E S T I N V S A D

CYRILLVM

ίο,

ι CAELESTINVS

AD

NESTORIVM

77

σάμενος ταύτην έκβιβάσεις άκριβεΐ στερρότητι την άπόφασιν ϊνα ή έντός δέκα ή μερών άριθμουμενων άπό της ήμέρας της ύπομνήσεως ταύτης τά κακά κηρύγματα έαυτοΟ έγγράφωι όμολογίαι άθετήσηι και έαυτόν διαβεβαιώσηται ταύτην κατέχειν τήν πίστιν περί της Μ i m ιο2ΐ γεννήσεως του Χρίστου του θεοΰ ήμών ήν και ή 'Ρωμαίων και ή της σης άγιότητος έκκλησία και ή καθόλου καθοσίωσις κατέχει, ή έάν μη τοΰτο ποιήσηι, ευθύς ή σή άγιότης s έκείνης της έκκλησίας προνοησομένη μάθηι αυτόν παντι τρόπωι άττό του ήμετέρου σωματίου άποκινητέον, δς ουτε των θεραπευόντων ΐασιν ήθέλησε καταδέΣασθαι και εις άπώΧειαν αύτοϋ τε και πάντων των αύτώι έμπεπιστευμένων καθώς λοιμώδης ήπείχθη. 8 Τά δέ αύτά έγράψαμεν προς τους αγίους αδελφούς και συνεπισκόπους ήμών Ίωάννην 'Ρουφον Ίουβενάλιον και Φλαβιανόν, ίνα φανερά ήι ή περί αύτου ήμών, μάλλον be ή του ίο Χρίστου ήμών θεία άπόφασις.

10 = 1

S ΐ 6 Α 7· Latina epistula extat in Collectionibus Turonensi [A1], Casinensi [Ac], Veronensi [Au], Frisingensi [A'], Vaticana [A1], edita est uol. II p. 7—12

Τώι άγαπητώι άδελφώι Νεστορίωι Κελεστϊνος. Έ φ ' ήμέρας τινάς της Ζωής ήμών L III 354 μετά τό άνόσιον και πολλάκις κατακριθέν δόγμα ΤΤελαγίου και Κελεστίου ή καθολική πίστις Μ 111 1 0 2 5 είρήνευσεν, όπότε εκείνους μετά των επομένων τήι δόϋηι αυτών ή τε 'Ανατολή και ή Δύσις ιβ άκοντίωι συμφωνούσης αποφάσεως ?πλη£εν. αύτίκα ό της άγίας μνήμης Αττικός ό διδάσκαλος τής καθολικής πίστεως και αληθώς του μακαρίου Ιωάννου και εις ταΰτα διάδοχος ούτως εκείνους έδίωΗεν υπέρ του κοινού βασιλέως, ώστε αύτοΐς μηδέ του έκεΐ έστάναι άνεσιν συγχωρηθήναι. έσχεν ημάς μετά τήν έκείνου ΙΗοδον ούχ ή τυχούσα φροντίς έκδεχομένους 2ο πότερον ό έκεΐνον διαδεχόμενος εϊη αύτου και εις τήν πίστιν διάδοχος, επειδή δυσχερές έστιν έκτείνεσθαι τά καλά" πολλάκις γάρ έαυτάς άμοιβαδόν αί έναντιότητες διαδέχονται. αλλ' έσχήκαμεν μετ' έκεΐνον· τον μέλλοντα ήμάς ταχέως καταλιπεΐν τον αγιον Σισίνιον εύδοκιμήσαντα επί τε άπλότητι και άγιότητι κοινωνόν, αύτήν τήν πίστιν ήν ευρε, κηρύττοντα. 24 άνεγνώκει δηλαδή ή άπλή έκείνη ευλάβεια και ευλαβής άπλότης δεΐν μάλλον φοβεΐσθαι ή Rom. 11,20 V M , Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W A t A c A u A f ι ϊνα om. Ρ

ή V M P W [ = A] ei μη S D A

[ = Λ] τ ή σ κ α τ ά τ ή ν ύ π ό μ ν η σ ι ν τ α ύ τ η ν S D A σει SA] όμολογία S D A ή τήσ Ρωμαίων

4 τενέσεωσ Α

DA

νοησομένη

Λ

προνοησαμένη

ά π ό om. S D A

ή — VMPW

πρό.νοιαν

έαυτοΟ S D καθ' έαυτοΟ Α

pestifer

Τά —

και

10

VM, Ρ [ =

inscr.

δσιότησ

SDA

αύτόν

VMPW

6 έαυτόν

τ η ν τ ώ ν SD

πεπιστευμένων V M P W

κατέχει

SDA

[ = Λ] om.

hk], S, D [ =

deest in V M P W τοΟ

προSDA

δέΕασθαι S

κ α θ ώ σ [καθά MP] λ ο ι μ ώ δ η σ

Λ δ υ σ τ ρ ό π ω σ KoCi ώ σ [οία Α ] λοιμώδησ νόσοσ S D A οία λοιμώδης νόσος V

άπόφασις V M P W

VMPW

[άναθεματί-

Λ] θρησκεία S D A

ποιήσηι V M P W [ = Λ] om. S D A ποιήσηται

άναθεματίση

χ ΰ τοΟ θ ϋ V P W [ = A t u f ] χ ϋ και θ ϋ S D A [ = A C ]

5 καθοσίωσις V M P W [ =

θ η M P [ = Λ] ύ π ε ί χ θ η W ή π ε ί χ θ η δραμεΐν διά π α ν τ ό σ τοΟ τ ή σ 9—ιι

2 τής ύπομνήσεως

ά θ ε τ ή σ η VMP^V

7 άποκινητέον V M P W ά π ο κ ι ν η τ έ ο ν τ υ γ χ ά ν ε ι ν S D A

8 αύτοΟ V M P W M P W male

τ ο ϋ 1 om. W

4/5 Εκκλησία om. S

V M P W [ = Λ] κ η ρ ύ τ τ ε ι S D A

ή μ ε ρ ω ν δέκα Μ

3 όμολογία

έκκλησίασ

σώματοσ

ήπείχ-

έλαυνόμενοσ

VSDA

SDA

mn], A W A t A n A u A f A 1

αύτοΟ

πρόσ

νεστόριον

S A τοΟ

αύτου

κελεστίνου

πρόσ

νεστόριον

D

Γ V M P ϊς S Τε D 14 Τ ώ — D om.

SA

κ ε λ ε σ τ ΐ ν ο ς V M P W [ = A t c l ] τ ώ ά γ ι ω τ ά τ ω ά δ ε λ φ ώ νεστοριυυ κ ε λ ε σ τ ϊ ν ο ς έν κυρίω χαίρειν 15 τ ό

16 ήρεύνησεν Ρ VMP

om. Α

om. V M P W

τό

αύτών αότούσ 21

W

και

τή

MPSW

διαδεΕόμενος

om. W

δό£η Ρ μήτε D

καΐ

om.

καΐ δύσισ ΜΑ VDA

μή

MPW

σισίννιον M D

24 τ ε τ ή V

25

MPSD

εύλαβής V M P A ή ευσεβής S D

VMPA

ευσέβεια

SD

δηλαδή

MSAW, S

20 έκείνου om. S 22 αί om. Ρ

άνεγνώκει — Σητεΐν om. W spatio relicto ευλάβεια

γάρ

κελεστίνου

17 σ υ μ φ ω ν ο ύ ν τ ω ν

διαδεΕοίμενοσ V M P S A W

διαδέχεσθαι m A γ ρ κ α τ α λ ι π ε ΐ ν m in mg.

Μ

Μ

corr.

S

19 έκεΐνος έκδεχομένουσ

23 τ α χ έ ω ς om. m A αύτόν Ρ

25—78, ι

ή ά π λ ή έκείνη V A έκείνη ή ά π λ ή

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

δει Ρ

;8

COLLECTIO VATICANA

Sir. 3, 22 ίδιας συνέσεως βάθος Σητεΐν, και άλλαχοΰ' μή δειν άνερευνάν τά βαθύτερα, και π ά λ ι ν εϊ Gal. ι, 8 2 τις άλλο κηρύ?ειεν παρ5 δ έκηρύΣαμεν, ανάθεμα εϊη. άλλα και τούτου έκ του κόσμου μεθισταμένου, ώς ή ημετέρα φροντις έπι τοσούτον έαυτήν έΕέτεινεν, έφ' δσον ό κύριος έπέτρεψεν, έχαροποίησεν ημών την ψυχήν ή διήγησις τών ερχομένων αγγέλων, ήν ευθέως έβεβαίωσεν ή τών ήμετέρων κοινωνών αναφορά τών παραγενομένων τηι σήι χειροτονίαι, 5 ο'ίτινες τοσούτον σοι έμαρτύρησαν δσον έχρήν τώι αλλαχόθεν έπιλεχθέντι. μετά τοσαύτης πρότερον όπολήψεως Ιίησας, ώστε και έφθόνησε τοις σοΐς άλλοτρία πόλις' μετά τοσαύτης δέ νΰν άτοπίας φευκτέον σεαυτόν παρεσκεύασας, ώς τους σους έν άλλοτρίοις όράν δπως 8 άπηλλάγησαν. πρώην έδεζάμεθα τάς σάς έπιστολάς, αϊς έν στενώι ουκ ήδυνήθημεν άποκρίνασθαι" έδει γαρ τον λόγον εις 'Ρωμαικόν μεταβληθήναι. δπερ ώς βραδέως διά την ίο ανάγκην ποιουμεν, έδεζάμεθα τοιαύτα περι σου γράμματα του αγίου αδελφού και συνεπισκόπου μου Κυρίλλου του δοκιμωτάτου ιερέως διά του υίου μου Ποσειδωνίου του διακόνου, άφ' ών σφόδρα έλυπήθημεν άπολωλέναι τών περι σου άνενεγκόντων την μαρτυρίαν. καλάς γάρ σου τάς αρχάς κακή, ώς όρώμεν, άπόβασις διεδέίατο, καλάς φημι αρχάς τάς παρ' ήμΐν ουτω φημισθείσας, ώς δεΐίαι ήμάς έν τήι άποκρίσει τηι προς τήν άναφοράν τών is αδελφών δπως ήμεν κοινωνοί της χαράς" αλλά νυν έννοοΰντες και τήν περι σου μέμψιν του προειρημένου αδελφού και τάς σάς έπιστολάς έρμηνευθείσας, αϊτινες φανεράς περιέχουσι Gal. 4» so βλασφημίας, όρώμεν δτι λεκτέον παρ' ήμών τό άποστολικόν Εκείνο' ήθελον άλλάίαι μου τήν φωνήν, δτι καταισχύνομαι έν ύμΐν. μάλλον δέ ήλλαζα, εί μή έαυτόν άπό του ι Cor. 5, 13 κρημνού άνακαλέσειεν ό ασεβής προσομιλητής' άνάγκη γάρ έστιν ϊνα άφ' ήμών αυτών τό 2ο κακόν, ώσπερ έκελεύσθη, άποστήσωμεν. L ill 355 ^ Άνέγνωμεν τοίνυν τών έπιστολών το υφος και τάς βίβλους του μεγαλοπρεπεστάτου ανδρός του υίου ήμών Άντιόχου άποδιδόντος ύπεδείάμεθα. έπι ταύταις ανιχνευθείς μέν ήμΐν και εύρεθεις και κατασχεθείς, πολυλαλίαι nvi έΙΞωλίσθανες, τάληθή τοις σκοτεινοΐς έγκαλύπτων και πάλιν συγχέων έκάτερα τώι όμολογεΐν μέν τά άρνηθέντα, έπιχειρεΐν δέ 2» άρνεΐσθαι τά ώμολογημένα" έν δέ ταΐς σάϊς έπιστολαΐς φανεράν άπόφασιν ούχ ούτως περι της ήμετέρας πίστεως ώς περι σεαυτου έΕήνεγκας, θέλων περι του θεου λόγου άλλως κηρΰΗαιήπερ ή 5 πάντων πίστις έχει. ιδού νΰν είς οΐαν καλούμεθα άπόφασιν περι σου" ιδού οιαί εϊσιν αί εϋεργεσίαι τών σών καινοτήτων. άφ' ου αγνοούμενος μέν έπελέχθης, γνωσθείς δέ κατηγορήθης, λοιπόν Rom. 8, 26 μετά του τών έθνών διδασκάλου λεκτέον" τί γάρ εύξόμεθα ώς χρή, ουκ ϊσμεν. άρα ού ταΰτα 30 τά βήματα έκείνηι τήι έκκλησίαι πρέπει, ήτις δεδοκιμασμένων έν αύτήι ανθρώπων κατεφρόνησεν, άκολουθήσασα τηι σήι φήμηι, ού τήι γνώσει; ήπατήθη ή ύπόνοια τών καλώς V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWA t A c A u A f A 1 ι έρευνάν PWA καΐ DA [ = A] om. VMPSW πλην Ρ 2 κηρύΣειε και νομοθετήσειε V κηρύξει PDA Ιστω VMPW 3 έαυτήν MSDA αίιτήν V έαυτόν PW 4 έπέστρεψεν Μ εύθύσ S 5 ύμετέρων VMP 6 οΐ DA σοι om. S τοσαύτησ οΟν Μ τοσαύτησ γάρ και SD η ώστε] δθεν SD 8 σαυτόν Α παρασκεύασασ S ιο ί>ωμαικήν Ρ άνενεχθήναι Ρ ι ι ποιοΟμεν MPWS [ = Λ] έποιοΟμεν VDA τοιαΟτα SDA [ = Λ] om. VMPW irapäD 12 μου om. PS μου] ήμών D τοΟ διακόνου om. Α άφ'] δι' DA 13 έλυπήθη S τήν τών Μ τήν om. MPW 14 κακήν S άπόβασιν S άπόφασισ PD 15 φανείσασ Α 15/16 τήι — άδελφών] άναφορά τή πρόσ τούσ άδελφοΰσ Α ι6 παρά D \η άδελφοΟ VMPW [ = Λ] άδελφοΟ μου SDA έπιστολάς τάσ DA ϊχουσι VMPW ι8 άναλλάΣαι Ρ 19 τήν φωνήν μου DA ήμΐν S έκ Ρ 20 έστιν om. S 21 έκελεύσθη DA [ = Λ] έκελεύσθημεν VMPSW άποσποΐσωμεν DA 22 pcstulatur τάς βίβλους δς 23 άπεδε&ΐμεθα VA άνιχνεύθησ SD 24 ήμΐν om. Ρ εύρέθησ SD καΐ κατασχεθείς om. S κατεσχέθης D πολυλαλιά τινί VMPW [ = Λ] πολυλαΐα τινί Α πολύλογα τινα SD έΕωλίσθανες [έΕωλίσθαινεσ A] VPAW [ = Λ] έΕολισθοίνων S έΕολισθαίνων D oblitteratum in Μ 26 όμολογηθέντα Ρ 27 σαυτοΟ Α θεοΟ] υίοΟ Μ 28 περί πάντων Ρ νΟν MPSW [ = A ,c ] τοίνυν VDA om. A ufI 29 καινοτήτων SDA [ = Λ] κενοτήτων VMPW μέν om. Α κατηγορή Α 3° τών om. Α καθώσ W δρα ού] δρ' οδν Α 3 2 άκολουθήσασα DA [ = Λ] άκολουθοΟσα VMPSW

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

ΙΟ, 1—8 CAELESTINI EPISTVLA AD NESTOR!VM

περί σου πιστευσάντων.

79

τις γαρ έντός προβατείου μαλλοΰ αρπαγα κεκρύφθαι λύκον Mt. 7,15

νομίσειε; φωνή έστιν αύτου τοΰ αποστόλου δειν και αιρέσεις είναι, ίνα οί δεδοκιμασμένοι ι Cor. ι ι , 19 φανεροί ώσιν.

άνοιγε σου τάς άκοάς και τούτου τους προς Τιμόθεον και Τίτον άκουε

λόγους" τί άλλο κελεύει ή ϊνα τάς βέβηλους κοινότητας τών φωνών άποστρέφωνται; ταύτα γαρ είς άσέβειαν προχωρεί, απερ άεΐ άκανθας και τριβόλους ποιεί. παρακεκληκέναι κηρύΗηι. β έγένετο

Jilt·

3»

2' 1 6 9

τον δέ Τιμόθεον και ι Tim. 1,3

αυτόν φησιν, ίνα τήι Έφέσωι παραμένων παραγγείληι τισί μή τις άλλο β

προ όφθαλμών μοί έστι τά ρήματα Ιερεμίου του προφήτου' φοβερά, φησίν ler. 5, 30· 31 έπάνω

της

γης -

οί προφήται

άδικίαν

προφητεύουσι.

άγνωστα σε παρέρχεται ή ώς έγνωσμένων καταφρονείς;

ταΟτα,

είπε μοι, ώς

εί μέν ώς άγνωστα σε παρέρ-

χεται, μή αϊδεσθήις μαθεΐν τό όρθόν, ώς ούκ έφοβήθης τό διεστραμμένον διδά£αι" εί bk 10 ώς έγνωσμένων καταφρονείς, νόει δτι αναπολόγητα σοι Ισται, δταν άπο σου του έπιτρα- Mt. 35, 24 sq. πέντος σοι ταλάντου τον λόγον έκεΐνος έπιΕητήσηι, δανείσματος Ιαυτοΰ άεΐ κέρδος έκδέχεται.

δς δι' ήμών άπό τούτου του αγίου

δρα οία τιμωρία έκεΐνον μένει τον κρύψαντα

δπερ είλήφει, ίτι γε μην τον όλόκληρον άποκαταστήσαντα δπερ είλήφει. 7 πρόσεχε δσος και οΓος ό κίνδυνος μηδέ δπερ έλαβες, άποδιδόναι.

δθεν φανερώς

άρα σύ τώι δεσπότηι 15

ήμών έρεΐς' οΟς δέδωκάς μοι, έφύλαΣα, όπότε ούτως άκούομεν σχίϊεσθαι είς μέρη τήν loh. 17, 12 έκκλησίαν αύτοΰ; πόλει καταλειφθείς;

μεθ* οίας συνειδήσεως Ζήις, σχεδόν ύπό πάντων τών έν ταύτηι τηι ηύχόμην αυτούς τότε μάλλον γεγενήσθαι άσφαλεΐς ή νυν είσιν, δτε

έαυτοΐς έπιίητοΰσι βοήθειαν. νοεΐν βλάσφημον; παρθενικού τόκου βλάσφημοι

πόθεν σοι εις τοιαύτα Ζητήματα ίθύνειν λόγους, απερ έν-

πόθεν έπισκόπωι ταύτα είς δήμους κηρύττειν, δι' ών το σέβας του 2ο τιτρώσκεται;

ούκ όφείλουσι της αρχαίας πίστεως τήν καθαρότητα

είς τον θεόν λόγοι διαταράΗαι.

Υίς πώποτε ούκ άξιος του άναθεματισθήναι

έκρίθη ή άφαιρών τι ή προστιθεις τήι πίστει; τά γαρ μεστώς και φανερώς παραδοθέντα ήμΐν παρά τών αποστόλων ούτε προσθήκην ουτε μείωσιν έπιδέχεται.

άνέγνωμεν έν τάϊς Apoc.aa, 18.19

βίβλοις ήμών μήτε προστιθέναι δεΐν μήτε άφαιρεΐν" μεγίστη γάρ και τον προστιθέντα και l III 3 5 8 ^ τον άφαιροΰντα τιμωρία δεσμεΐ. 8

26

"Οθεν καυτηρα και σίδηρον έτοιμάίομεν, έπειδήπερ έτέρως ουκ έστι καταντλητέα τά τραύματα, άπερ έστι λοιπόν άποκοπης ά£ια" ϊσμεν γάρ τά μέγιστα έλαττώματα μετά μείζονος άεΐ πόνου θεραπευόμενα.

άλλά μεταξύ πολλών άπερ παρά σου άσεβώς κηρυτ-

τόμενα ή καθόλου απωθείται έκκλησία, κλαίομεν μάλιστα τό ταύτα τά βήματα παρά σου so έπηρθαι άπό τοΰ συμβόλου, απερ ήμΐν πάσης ϊ ω ή ς και σωτηρίας έπαγγέλλεται την έλπίδα. V, Μ [usqua ad 2 νομίσειε], Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWAtA c A u A f A 1 ι προβατίου S προβάτου V μαλοΟ VSW Αρπαγα κεκρύφθαι λύκον VMPW Αρπαγα λύκον κεκρύφθαι S κεκρύφθαι λύκον άρπαγα DA 2 νομίσειε VMPS νομίσει W ύποτοπάσειε Α όποτοπάσεις D 2—ρ. 83, 3 φωνή — κρίσει om. Μ, pro his ponendo ταΟτα και τά τοιαΟτα τήσ τοιαύτησ έπιστολήσ περιεχούσησ και πή μέν τόν δυσσέβή νεστόριον κατονειδιΣούσησ πή δέ και πρόσ μετάμελον προκαλούσησ πρόσ τώ τέλει διαλαμβάνει Μ ζ φωνήσ Α 3 τούτου DA [ = A] om. VPSW 4 καινότητασ SDA [ = Λ] κενότητας VPW ζ δεί SDA [ = Λ] δν VPW ποιή VhW 6 έαυτόν Ρ παραγγέλη Α η μου SD τά βήματα τά [τά διά τού S] SA 8 προφήται φησίν DA 9 001 PSD 9/ 10 εί — παρέρχεται om. Α 9 μέν om. VPSW σοι PD ίο μαθεΐν τό διεστραμμένον καΐ V ι ι καταφρονεΐν Α 13 έαυτοΟ VPWA [ = Λ] έαυτΦ SD κέρδος άεΐ V μένει έκεΐνον DA 14 δπερ om. V ίτι γε — είλήφει om. PW μήν καί D τόν Α [ = Λ] τόν μή VSD 15 προσέχετε Α 6 om. PAW άποδιδότω S ι6 έδιυκάσ Α σχβεσθαι είσ μέρη PWSDA [ = Λ] σφάίεσθαι καί σχβεσθαι V 17 άπό VPSW τών om. VPW ταύτη VPW [= Λ] αύτή DA om. S 18 καταληφθείς Ρ τότε SDA [ = Λ] om. VPW 19 αυτοΐς SA τήν βοήθειαν SD 20 είς δήμους ταΟτα VP 21 τήν τησ — καθαρότητα SDA 22 είσ τόν θεόν λόγοι SD [ = Λ] είσ θεολογίαν Α λόγοι VPW άνοίΕιοσΑ 23 τι om. S τί τή S 24 γάρ έν V 25 προσθεΐναι PS προσθήναι VW άφελεΐν S καί1 om. S 27 καυστήρα Α τά om. Α 28 λοιπόν έστίν Α καί μετά Ρ 29 τοΟ πόνου DA άσεβώσ SDA [ = Λ] om. VPW 29/30 ή — έκκλησία τά κηρυττόμενα διά σοΟ Α 3° καθολική SD άπό A 31 sublata Λ έπήρθαι VPWSDA άπήρθαι coni. edd. Rom. συμβόλου VPSDA διαβόλου W symbolo ab apostolis tradito Λ

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

8θ

C O L L E C T I O VATICANA

δπερ δια τί γίνεται, λαλοΰσιν αί έπιστολαί σου, περί ών ουδεμία άμφιβολία έστίν, έπεώή ταύτας αύτός άπέστειλας, δς ουκ ήβουλόμεθα έληλυθέναι εις ήμετέρας χείρας, μή άναγκασθώμεν δικάσαι περί τοΰ είδους του τηλικούτου μύσους. πασών τών διαλέξεων σου τάς οδούς ό βραχύς έκείνων περιέκλεισε λόγος" ήπλωσας σεαυτόν πλατύτερον καίπολλάϊς στροφαΐς περιήλθες, όψέ δέ δμως δια διαφόρων όδών εις τον άσεβη δρον εφθασας. ϊσμεν τί 5 Tit. 3, 9 έκεΐνος διέταΗεν ό κελεύσας φεύγειν τάς Ιριδας καΙ τάς μάχας τάς περί του νόμου' είσί γάρ, φησίν, άχρηστοι και μάταιαι. δπερ τοίνυν άχρηστον και μάταιον κρίνεται, ουδείς 8 άμφιβάλλει μακράν είναι ωφελείας. τοιγαροΰν εί και ό άδελφός Κύριλλος ήδη σε διά δευτέρων έπιστολών μεθοδευθήναί φησι, θέλω σε τούτο νοεΐν δτι μετά τήν πρώτην και δευτέραν έκείνου και ταύτη ν τήν ήμετέραν έπιτίμησιν, ην δήλόν έστιν είναι λοιπόν τρίτην, ίο παντελώς άπό του συνεδρίου ημών και της τών Χριστιανών συνόδου άπεκλείσθης, έάν loh. 14, 6 μή ευθέως τά κακώς είρημένα διορθωθήι, έάν μή είς ταύτην τήν όδόν έπανέλθηις, ήν έαυτον ό Χριστός είναι μαρτύρεται. κακώς κατά τούτου δπλα κατ' άνελπιστίαν έκίνησας, Mt. «4.45 sq. δς έτίάνω σε τών οίκετών έαυτου ώς πιστόν καΙ συνετόν δουλον έπέτρεψε πρότερον καταστηναι. άπώλετό σοι ή υπέρ της τοιαύτης ύπηρεσίας έπαγγελθεΐσα μακαριότης" ού is γάρ μόνον τροφήν ού παρέχεις έν καιρώι, άλλά και δηλητηρίωι αναιρείς οΰς έκεΐνος τώι Ps. 13, 3 ίδίωι αΐματι και τώι ίδίωι θανάτωι έκέρδανε. δηλητήριον γάρ ύπό τοις σοΐς χείλεσίν έστι ταΟτα απερ κατάρας και πικρότητος μεστά καθορώμεν, όπότε κατά του δντος ήδέος loh. ίο, 10 έπιχειρεΐς διαλέγεσθαι. που έστιν ή ποιμενική έπιμέλεια; ποιμήν αγαθός τήν ψυχήν 11 12 αύτου τίθησιν ύπέρ τών ιδίων προβάτων, μισθωτός δέ έστιν, δς ταΟτα τοις λύκοις 2ο καταλιμπάνει και παραδίδωσι. τί δέ σύ, ώ ποιμήν, ένταΰθα πράξεις, δτε τήν δεσποτικήν άγέλην άντί λύκων αύτός διασπαράττεις; είς ποίους λοιπόν φραγμούς ή δεσποτική άγέλη καταφυγεΐν δύναται, εί έντός τών έκκλησιαστικών περιβόλων τιτρώσκεται; ή loh. ίο, ι6 ποίαι παραφυλακήι ασφαλής 2σται, όπότε σε φάσκει αντί φύλακος άρπαγα; και άλλα, φησίν ό κύριος, Ιχω απερ ουκ έστιν άπό τούτου του προβατεώνος κάκεΐνα δει με άγαγεΐν. & έκέϊνος άλλα έπαγγέλλεται άγαγεΐν, σοι δέ απερ είχες, άπόλλυται, εί και τά μάλιστα φανερόν έστιν, οσάκις. ταΟτα συμβαίνει, ού τά πρόβατα τοις ποιμέσιν, άλλά μάλλον τοΐς προβάτοις τούς ποιμένας άπόλλυσθαι. και τήν φωνήν μου, φησίν, άκούσονται. διά τί; ίνα γένηται μία άγέλη. προς τήν έκείνου φωνήν μία άγέλη γίνεται, προς δέ τήν σήν 11 ή βλάπτεται ή φυγαδεύεται. σκληρόν έστιν 'ίνα έπί σοΰ άρμόσηι τά ρήματα του μακαρίου 30 Μ nil 1032 Παύλου άπό τών ΤΤράΗεων τών αποστόλων' έγώ, φησίν, οϊδα δτι είσελεύσονται μετά τήν Act. Αρ. 2ο, £μή ν άναχώρησιν λύκοι βαρείς καθ' υμών, μή φειδόμενοι της άγέλης' άφ' ύμών άναL ill 359 στήσονται άνθρωποι λαλοΰντες διεστραμμένα, ίνα άγάγωσι τους μαθητάς όπίσω αυτών. V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AW, Η [inde a 23 — βόλων], Λ Ά ^ Λ Ά 1 2 πρός D 4 έκεΐνοσ Α περιέκλυσε SD π ε ρ ι σ τ ρ ο φ α ΐ σ VA 5 διήλθες Ρ διά om. P W τ ί SDA δτι V P W 9 θέλω Α [ = Λ] θέλων V P S D W νοεΐν Λ ποιεΐν VPSDAW ι ι τοΟ DA τ ή ς τοΟ V P S W ab uniuersitate collegii Λ ΐ2 είρημένα ύ π ό σού SD 14 αύτοΟ Ρ ώ ς V P W ώ σ π ε ρ SDA δοΟλον καΙ σ υ ν ε τ ό ν DA έκέλευσε D πότερον S 15 τ η ς om. SDA 16 παρέχεις V P W [ = Λ] παρέσχεσ SDA 18 είσί D A δντυυσ VA ήδέωσ D 20 έαυτοΟ P W τ ώ ν ίδίων π ρ ο β ά τ ω ν V P W τ ώ ν π ρ ο β ά τ ω ν τ ώ ν ιδίων S τ ώ ν π ρ ο β ά τ ω ν D A 21 6 ποιμήν S δ τ ε SDA δτι V P W qui Λ 23 κ α τ α φ ε ύ γ ε ι ν D S A εί] ή D έν τοις τ ώ ν έκκλησιαστικών περιβόλοις V 24 άσφαλέσ V om. Η φάσκει] postulatur πάσχει 25 ä Ρ π ρ ό βατα ά π ε ρ V ά π ό τ ο ύ τ ο υ τοΟ προβατεώνος VA ά π ό τ ο ύ τ ο υ τοΟ προβατώνος D έκ τ ο ύ τ ο υ τοΟ προβατώνοσ S ά π ό τ ο ύ τ ω ν τ ώ ν π ρ ο β ά τ ω ν ώ σ W H άπό τ ώ ν π ρ ο β ά τ ω ν τ ο ύ τ ω ν δς Ρ 26 έκεΐνος — ά γ α γ ε ΐ ν om. Ρ έκεΐνος V S W H [ = Λ] ό κσ DA σοι Η [ = Λ] σύ V P S D A W & DA εΐχεσ V·"« P S W [ = Λ] έχεισ VDA άπόλλυται V P S W [ = Α] άπόλλυνται Η άπολλύεις D άπολύεισ Α 27 έστιν om. Α 28 τ ή ς φ ω ν ή ς P D A 29 γ έ ν ω ν τ α ι S άγέλη SDAH π ο ί μ ν η P W π ο ί μ ν η εΐς ποιμήν V ποίμνη V γένηται Η 30 ή βλάπτεται SDAH [ = Λ Π ] βλάπτεται V P W [ = A c t u ] σκληρόν σοι Α σοΟ V P W H σοΙ SDA 3 2 τ ο ϋ ποιμνίου Ρ καί ά φ ' Η 33 δνδρεσ Η άγάγωσι VPW [ = Λ ε Π ] ά π α γ ά γ ω σ ι SDAH [ = Λ"] έ α υ τ ώ ν SD

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

ΙΟ, 8—15 CAELESTINI EPISTVLA AD NESTORIVM

8l

ταύτα ήβουλόμεθα παρά σου άλλοις ή σοι ειρήσθω" διδακτέα γάρ ήν παρά σου, ού μαθητέα σοι άπερ λέγομεν. στιανός; επιμελώς

τίς

πρόσεχε

γάρ φέρει διδάσκεσθαι έπίσκοπον δπαις όφείλει είναι Χρι-

εις οΐαν αΐρεσιν κέκλησαι" προκαλήι,

διαβάλληι,

κατηγορήι.

τί τούτων ίερεΐ πρέπει; σκληροΐς σκληρά άπόκρισις, εϊ τις δρα έστιν άμυνα λόγοις τιμωρεΐσθαι τά βλάσφημα.

ή ύπολαμβάνεις δτι ήμεΐς σου φεισόμεθα, όπότε τής έαυτοΰ ψυχής αύτός ού 6

φείδηι; δς πάντας θέλεις τους φθάσαντας και τους παρόντας και τους μέλλοντας άφαιρεΐσθαι 12 τήν εύεργεσίαν της σωτηρίας.

διώκω δηλονότι τους έχθρούς του καλού δεσπότου μου δού-

λος πιστός, όπότε φησίν ό προφήτης τελείωι μίσει τούτους μισεΐν ύπομιμνήσκομαι πάλιν Ps. 138, 22 άλλου λαλουντος ϊνα μη φείσωμαι.

.. τίνι έγώ ένταυθα προσχώ; τίνι δέ τιμήν τινα φυλά- Deut. 13,8

ζω, όπότε τούτο όρώ πραττόμενον, ίνα μοι άρθήι ή άπάσης έλπίδος ύπόθεσις;

αύτοΰ ίο

του κυρίου εν τώι εύαγγελίωι βήματα έστιν οΓς φησιν μή πατέρα μή μητέρα μη τέκνα μη τινα Mt. 10, 37 συγγένειαν όφείλειν αύτοΟ προτιμάσθαι.

έστι γάρ πολλάκις τοιαύτη εύσέβεια άφ' ής ασέ-

βεια τίκτεται, δτε, νικώσης της κατά σάρκα διαθέσεως, έκείνης της αγάπης, ήτις έστιν ό θεός, ή σωματική αγάπη προκρίνεται.

1 Ioh

·

»6

δι* ήν πολλάκις [μέν] τιμώμέν τινας" άλλ' δτε κατ'

έκείνου έστίν, δς έστιν αύτη ή αγάπη, ανάγκη λοιπόν κάκείνας τάς έννοιας έκβάλλεσθαι, is 13 ών ό αρχηγός είς δίκην καλείται.

έΕυπνίσθητι όψέ ποτέ" ού γάρ λεκτέον ταύτας έγρη-

γόρσεις ας απονέμεις ού τήι φυλακήι, άλλά τήι άρπαγήι.

ήβουλόμεθά σε έν τούτωι ώι

κηρύττεις, κοιμάσθαι και έγρηγορέναι έν τούτωι καθ' ού πολεμεΐς" τί δέ λέγω; φορητότερον ήν ήμΐν, εί έκοιμώ είς έκάτερον.

ούδένα άπώλλυες, ούδένα έκέρδαινες" έν ούδεμάι ίημίαι

ψυχών ή έκκλησία έστύγναίεν, έν ούδενΐ κέρδει Ιχαιρεν ήρκει αύτηι εί τώι ίδίωι νυμφίωι 2ο αύτήν

ώσπερ παρειλήφεις,

και

παρεδίδους.

άλλ« τί

πολλοίς

έμβραδύνω; λέγοντος

του άρχιτέκτονος Παύλου, μάτην διά σου έπικτισθέν τι ίητώ, έν ώι ούχ όρώ θεμέλιον. 14

Ακούω βίαν ύπομένειν

τους

κληρικούς

iCor.3,10.11

μεγίστην τούς καθολικώς φρονοΟντας, οΓς

ήμεΐς κοινωνουμεν, ώς λέγεσθαι αυτούς και της πόλεως άποκεκλεϊσθαι.

χαίρσμεν δτι

τό έπαθλον της όμολογίας έκέρδαναν, άλλά λυπούμεθα δτι έπίσκοπος ό διώκων.

ό 2δ

μακάριος απόστολος Παύλος άπό διώκτου είς κήρυκα μετηλλάγη" vöv δέ μέγιστον άσέ16 βημα είς διώκτη-ν

άπό

κήρυκος

μετηλλάχθαι.

τοιαύτας Ζητήσεις ταΐς έκκλησίαις έπήνεγκαν.

άρίθμει

τούς πάλαι αιρετικούς, οΐτινες

τίς πώποτε άπό τοιαύτης ίριδος νικήσας

άνεχώρησεν; έχεις τής πόλεως τής σής υπόδειγμα' Παύλος ό Σαμοσατεύς έπιβάς τής Άντιοχέων έκκλησίας ώς τινα έκήρυττε, συνήΗε τών ιδίων σπερμάτων τό θέρος.

τούς Μ ΗΠ 1033

λοιπούς τών κακών εύρετάς κατασχόντας τών έκκλησιών άει ή αυτή στερρότης τής άπο- si φάσεως κατεβάλλετο" άλλά και τούτους τους αιρετικούς, περί ών ή μας, ώς τά κατ' αύτούς V, Ρ [== bk], S, D [ = urn], AWHA , A c A u A f A 1 ι έβουλόμεθα Ρ παρά σοΟ ήβουλόμεθα "DA 2 σοι] σου Α έλέγομεν S γάρ — διδάσκεσθαι om. Η 2/3 χριστιανός είναι V 3 προσέχετε Α ποίαν DH κέκλισαι VA προσκαλή Ρ 4 ei D A H [ = Λ] ή PSW f| V λόγων S 5 öti om. Η σου φεισόμεθα ήμεϊς V ήμεΐσ σου φειδόμεθα Α σαυτοΟ Α αύτός om. VS 6 θέλει S τούς παρόντας και om. Ρ και τούς om. Η η διώκω VSD [ = Λ] διώκων PAWH ηβ δοΟλοσ PAWH [ = Λ] ώσ δοΰλοσ VSD 9 μή om. PW φήσωμαι ΡΑ γάρ έγώ Η τιμά S τινα om. V τίνα δέ DA 10 μοι SDAH [ = Λ] μή VPW άρεσθή Α ποίσησ SDAH ι ι (>ήμοί ΑΗ ιι/ΐ2 συγγένειαν τινά DA 12 όφείλει S 13 δτι Α έκείνην τήν άγάπην PW 14 ήσ Α μέν om. VDH δτε] Λ Α 15 έκείνουσ PW έκεΐνον Η ώσ W ι6 ταύτησ S 16/17 έγρηγορήσεις V et γρηγορεΐσ DA έγρηγορεΐν Η 17 έβουλόμεθα Ρ SDAH ώι om. Η ι8 και] ή D έν τούτω SDAH [ = Λ] om. VPW 18/19 φορητέον W 19 ήν έν V άπώλυεσ SA έκέρδανες PAW 20 ψυχήσ SD έν om. Α αύτήν W 2ΐ παρείφης V παρείληφασ Α παρεδίδως PDA 22 έπικτηθέν Α 23 βίαν ύπομένειν μεγίστην τούσ κληρικούσ Α μεγίστην ύπομένειν βίαν τούς κληρικούς D 25 έκέρδανον Α άλλά SDAH [ = A] om. VPW 26 άπόστολος om. V μετηλλάγη] είσ τήν Η δέ] ώσ Η 27 άπό κήρυκοσ είσ διώκτην S 28 ταΐσ έκκλησίαισ SDAH [ = A ctuf ] τή έκκλησία VPW [ = Αϊ] 29 τήσ«—ύπόδειγμα SDAH ύπόδειγμα τής πόλεως τήσ σής VPW 3 1 λοιπών W αύτή ή άει Α αύτής W 3 2 κατεβάλετο ΑΗ τούτους ota. Η Acta conciliorum oecumenicorum. I, 1. II Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

COLLECTIO VATICANA

82

άγνοών, έρωτήσαι ήθέλησας, έκ τών ιί>ίων θρόνων ώς άδικα λαλοΟντας καταδίκη δικαία έΣέωσεν.

οΟς έκεΐ εύρηκέναι άνάπαυσιν ού θαυμάΣομεν' εύρήκασιν γαρ ασεβές κήρυγμα,

L ill 36J 1β δτε έν συγκρίσει

έαυτούς ένόμισαν άνευθύνους.

άπήιτησεν, ού δυνάμεθα

ένταΰθα έπειδή ή εύκαιρία του λόγου

σιωπάν δπερ θαυμάζομεν.

άνέγνώμεν δπιυς καλώς πιστεύεις

περί της κατά γένεσιν αμαρτίας και δπως αύτήν την φύσιν δεικνύεις εΐναι κατάχρεω και 5 τούτον δικαίως άποδιδόναι το

χρέος, δς

από του γένους του χρεώστου κατάγεται.

μετά σου ποιοΰσιν οί κατακριθέντες, δτι ταΰτα ήρνήσαντο; έναντία έαυτοΐς συμφωνεί' άλλά μην Ιξεβάλλοντο,

τί

ουδέποτε άνυπόπτως

εί και σοι όμοίως άπήρεσκον.

τα

δμως

δια τί νυν τά κατ' έκείνων πεπραγμένα Ζητείται, όποτε δήλόν έστιν δτι έκείθεν προς ή μας παρά του τότε έπισκόπου του καθολικού ΆττικοΟ τά ύπομνήματα απεστάλη; ό της άγιας μνήμης Σισίνιος έ ί ή τ η σ ε ; σαμένου δικαίως κατακεκρίσθαι. έλπίδος, όϊτινες

είς

μόνην

την

διά τί μή ίο

δηλαδή, δτι έδοκίμασεν αυτούς παρά τοΰ προηγη-

κλαιέτωσαν οί άθλιοι έκπεπτωκότες της κατά άνθρώπους κοινωνίαν

διά

μετανοίας βοηθέϊσθαι ήδύναντο.

ιδού

ήρΣω μαθεΐν περί αυτών, εϊ τι πρώτον ήγνόησας' άλλά τό σον πράγμα μάλλον ή το άλλων Lc. 4, 23 καθολικήι και έπιταχυνομένηι σκέψει θεράπευε, δτι ήρμοσμένως λέγομεν" ιατρέ, θεράπευσον ι» σεαυτόν ό βοηθεΐν άλλοις σκεπτόμενος. 17 έπιτρέπει δοθήναι άνακωχήν. και ίχομεν

του ιερέως της ΆλεΕανδρέων έκκλησίας τήν πίστιν και έσχήκαμεν

δεδοκιμασμένην, και σύ δι' αΰτοΰ ύπομνησθεις τά αύτά ήμϊν πάλιν φρόνει, εί

μεθ' ήμών είναι θέλεις. ών άχρι του παρόντος ρύττοντα καθοράις. άλλ' ώσπερ

ή ποιότης της νόσου της σης οΰτε έπιδέχεται ουτε

ώι, αδελφέ, εί δίδοται παρά σοΰ συναίνεσις, πάντων καταγνούς, έφρόνησας,

ευθύς ταΰτα, ώ ς θέλομεν,

κήρυττε, άπερ αύτόν κη- 2ο

ημείς γάρ παρά το πρέπον και τούς ίερεΐς άνεχόμεθα διορθωθήναι"

φροντίΖομεν αυτών τώι πρότερον μεθοδεύειν, ούτως εί άποχρήσοιντο τηι ύγι-

εινήι ύπομνήσει, ανάγκη ήμάς βεβαιώσαι κατ' αύτών την της καταδίκης άπόφασιν.

τοΟτο

δέ Ισται μετά τό καταγνώναί σε του φαύλου δόγματος μεστόν μαρτύρων της διορθώσεως" άνακληθώσι πάντες είς τήν 8 ς έστι ταύτης κεφαλή.

έκκλησίαν, οΟς δήλόν έστιν άνακληθώσι

άποκεκλεΐσθαι

διά τον Χριστόν, 25

πάντες, οΟς εί μή γίνεται δ λέγομεν, ό έκβλητέος

έ£έβαλεν, εί και τά μάλιστα έν τηι ήμετέραι κοινωνίαι είσιν είς οΟς ώφθης τοιούτος. 18

Και προς τον κλήρον δέ της έκκλησίας της κατά Κωνσταντινούπολιν και πάντας τούς έπιγραφομενους τό του Χρίστου δνομα, οία άπήιτησεν ή άνάγκη, άπεστείλαμεν γράμματα, ίνα έάν έν τήι της διεστραμμένης διαλέΣεως παραμονήι διατελέσηις και μή ταΰτα άπερ ό 3ο αδελφός Κύριλλος μεθ' ήμών κηρύττει, κηρύΣηις, μάθωσί σε άποκεχωρίσθαι τοΰ ήμετέρου V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWHAVWVAW ι ήθέλησας έρωτήσαι V 2 έΕώθησεν Ρ 3 8τε έν] cuius A c t u l eui A f κρίσα Ρ 4 δπωσ DAH [ = Λ] δτι ώσ S δπερ VPW 4/5 ^ερΐ — άμαρτίασ πιστεύεις S 5 κατάχρεων Α κατάχρεωσ Η 6 κατάγεται] κατέσται Η η ήρνήσατο Α τά ένυπόπτωσ τά W τά Ρ 8 συμφωνήσει DA 9 νΟν om. V Ζητείτε PSWH δτε S om. PW 10/11 6 μή S ό PW ι ι σισίννιοσ WH 12 κεκρίσθαι VPW κλαέτωσαν SAW κλάστιυσαν Η οί άθλιοι ot Ρ 14 ήγνόηκασ Α πράγμα Η [ = Λ] τραύμα VPSDAW 15 έπισκέψει V θεράπευε VW ι6 βοηθήσειν D σκηπτόμενος Ρ \η καΐ om. V 18 ίσχομεν S πάλιν om. Η φρονείς Ρ φρόνησον VW 19 δίδοται Λ δέδοται VPSDAWH παρά σοΟ PSWH [ = Λ] δρα σοΙ VDA συναίνεσις Λ σύνεσισ VPSDAWH 20 παρόντοσ VPDAWH νϋν S έθέλομεν Α κηρύττομεν Ρ 20/21 καθοράσ κηρύττοντα S 2ΐ τούς ίερεΐς] τήν είσ τούσ Ιερεΐσ μέμψιν W 22 έφροντβομεν DA έαυτών PSDA τώι] τό WH 22/23 ύγιεΐ VA 24 έστιν Η δόγματοσ DAH [ = Λ] διδάγματοσ VPSW μεστόν SDAH [ = Λ] μεστόν γάρ VPW διορθώσεωσ PSDWH [ = Λ] συνειδήσεωσ VA 25 άνακληθώσι SDAWH [ = A t c f ] άνακληθώμεν V εί άνακληθώσι Ρ [ = Α"'] άν άνακληθώσι W c o " πάντα S οΟς] ού Η 26 άνακληθώσι πάντες om. W άνακληθώμεν V πάντα S οΟσ PSDA οΐσ V ώσ WH γίνεται DA γίνηται S γένηται VPWH ό έκβλητέοσ Α [ = Λ] έκβλητέοσ δσ VPSDW έκβέβληται δσ Η 28 τούς om. VP 29 τοΟ χϋ VPDWH χϋ S τούτου Α άπήντησεν SDH ή om. D έπεστείλαμεν Η 30 «ί VPW διατελέσεις VP 31 άδελφός ήμών D έμώνΗ κηρύΕεια ΑΗ

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

ίο, 1 5 — 1 8 C A E L E S T I N V S A D N E S T O R I V M

11, ι A D C O N S T A N T 1 N O P O L I T A N O S

83

συνεδρίου, μεθ' ών σοι ού δύναται είναι κοινωνία, είσόμενοι και τοΰτο και λοιπόν δντες τώι ύποδείγματι ασφαλείς, δπιυς της ψυχής έαυτών προνοεΐσθαι όφείλουσι καθηψημένηι και πεπεμμένηι κρίσει.

φανερώς τοίνυν ΐσθι ταύτην ημών είναι τήν άπόφασιν ώς έάν ΜΙΙΙΙ 1036

μη περί του θεοΟ του Χρίστου ημών ταύτα κηρύζηις άπερ και ή 'Ρωμαίων και ή ΆλεΕανδρέων και πάσα ή καθολική έκκλησία κατέχει, ώς και ή αγία ή κατά τήν μεγάλην Κων- β σταντινούπολιν έκκλησία έως σου κάλλιστα κατέσχε, και ταύτην τήν απιστον καινότητα, ήτις έπιχειρεΐ χωρίίειν απερ συνάπτει ή αγία γραφή, έντός δεκάτης ήμέρας άριθμουμένης άπό της ήμέρας ταύτης της ύπομνήσεως φανεράι και έγγράφωι όμολογίαι άθετήσηις, άπό L III 363 πάσης κοινωνίας καθολικής έκκλησίας έκβέβλησαι. δνπερ τύπον προς σέ της ήμετέρας κρίσεως δια του μνημονευθέντος υίοΟ ήμών Ποσειδωνίου του διακόνου μετά πάντων τών ίο χαρτίων προς τον όίγιον και συνεπίσκοπόν μου της μνημονευθείσης ΑλεΣανδρέων ιερέα τον προς ημάς περί τούτου αύτοΰ έντελέστερον άνενεγκόντα άπεστείλαμεν, 'ίνα τοποτηρών ήμΐν τοΰτο πράΕηι ώστε τό παρ' ήμών ώρισμένον σοί τε και πάσι τοις άδελφοΐς φανερωθήναι, επειδή πάντες ή σκέψις.

11 = 1

S 17 Α 8.

είδέναι

όφείλουσι

τό

πραττόμενον,

όσάκις

ήι περί κοινοί)

πράγματος is

Latin a epistula extat in iisdem Collectionibus atque 10

Κελεστΐνος επίσκοπος πρεσβυτέροις διακόνοις κλήρωι θεού δούλοις και καθολικώι λαώι διάγουσιν έν Κωνσταντινουπόλει άγαπητοΐς άδελφοΐς έν κυρίωι χαίρειν. ΤΤρός τούτους μοι διαλεχθησομένωι οΐτινες έκκλησίαν ποιούσι, παράσχοι ό άποστολικός λόγος προοίμιον, ϊνα οί ευλαβείς μαθηται πρώτον άκούσωσιν έκείνου του διδασκάλου τά βήματα, 2ο δς τοις ϊθνεσιν έκήρυζεν. έκτός Ικείνων, φησίν, απερ έστΐν έξωθεν, ή έπιμονή μου a Cor. ή καθημερινή, ή φρονης πασών τών έκκλησιών. και πάλιν' τίς άσθενέι, και ούκ άσθενώ; τίς σκανδαλίζεται, και έγώ ού καίομαι; ουτω και ήμεΐς, εί και πόρρω δντες, ώς έγνώκαμεν ενταύθα διαστροφήι διδασκαλίας τά ήμέτερα μέλη διασπαράττεσθαι, πατρικής φροντίδος ημάς υπέρ υμών καιούσης, άλλοτρίωι πυρι ένεπρήσθημεν, εϊ καΐ τά μάλιστα παρά ταΐς 26 subscr. Α ΰ τ η ή έπιστολή άνεγνώσθη έν τήι συνόδωι τήι έν Έφέσωι μετά τάς καταθέσεις τάς κατά τής έπιστολής Νεστορίου, ήτις καί άνελήφθη έν τοις ύπομνήμασιν: —

SD

V, Μ [inde a 3], Ρ [ = hk], S, D [ = mn], A W H A W A ^ W ι μεθ' ήμών γάρ D A

κοινωνόν είναι V

ψημένη D κατηψημένη P W H

τοΟτο και om. S

θΰ Α τοΟ χ ϋ καί θΰ W H

καί 1 om. Η

ή 2 om. Η

5 άγια κατά SD

τινούπολιν S D H μεγαλόπολιν V M P W μεγαλόπολιν κιυνσταντινούπολιν Α καινότητα S D A [ = Λ] κενότητα V M P W H 8/9 άπό πόσης om. M P W τών S

y/S άριθμουμένης —

12 πρός ήμάς om. V

τούτου

bid

τοποτηρητών

Wcorr

τόπον

τηρών Η

τοποτηρών — ήμών Ρ

8 άθετήσεισ A W H

της καθολικής Ρ

άλεΕανδρέιυν

πράΕηι om. Μ

ξ/6 μεγοίλην καινσταν-

ήμέρασ om. Η

άλεΕανϋρέων MP [cf. Λ]

σίασ άλεΕανδρέων W άλεΕανδρείας V 12/13 ίνα —

καθε-

6 σού S D A [ = Λ ] oö V M P W H

9 έκβέβλησαι κοινωνίασ — έκκλησίασ Μ

μνημονευθείσης om. V

αύτοΟ D A

2 δπερ V P W

4 τοΟ θ ϋ τοΟ χ ϋ M P [ = Λ] τ ο υ θ ϋ καί χ ΰ S τοΟ χ ϋ τοΟ θϋ V D χ ΰ τοΟ

έκκλησίασ

αύτοΟ

ώ σ τ ε om. V 13 φανεριυθή V

ι ι χαρ-

SDAH

έκκλη-

V M P W S [ = Λ]

12 τ ο π ο τ η ρ η τ ώ ν

τοΟ

PWm

14 ήι V D A

om.

MPSWH V Μ, Ρ [ = hk], S [multa abscissa], D [ = mn], A W A ' A ^ A ' A · inscr. deest V M P S W

τοΟ αύτοΟ πρός

τόν κλήρον

καί τόν λαόν κωνσταντινουπόλεωσ έπιστολή Α

Κελεστίνου άρχεπισκόπου />ώμης πρός τ ό ν κλήρον καί τόν λαόν Κωνσταντινουπόλεως έπιστολή D

ϊα

V M P ι2 S ΐς D 17 έπισκόποις M P W έκκλησίασ

SD

22 ή 1 om. A W

ι 8 άγαπητοΐς om. D

έκκλησίαν ΘεοΟ V M P W καθ' ήμέραν Α

εί και] είναι Ρ om. MW

έν —

παράσχη MS ή» om. P W

24 πατρική Α

χαίρειν

παράσχοι

om. V μοι Ρ

19 έκκλησίαν Α [ = Λ] 20 π ρ ώ τ ο ν

om.

SD

23 έ γ ώ ού καίομαι M P W ούκ έ γ ώ πυρούμαι V S D A

25 ήμών S II*

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

11,28. 39

84

COLLECTIO VATICANA

έκκλησίαις τοΰ θεοΰ, αίτινες εις ένα θάλαμον Χρίστου πανταχού άναφέρονται, τί αν εΐη πόρρω; 2 τί δέ νομισθείη άλλότριον; δντων oöv όμών ήμετέρων μελών, δικαίως ήγωνιάσαμεν μή τήν ύμετέραν πίστιν τήν πανταχού κηρυττομένην άπό της όδοΰ της αληθείας ή ένδελέχεια του κακώς διδάσκοντος άποστρέψηι. Νεστόριος γαρ ό έπίσκοπος περι τοΰ παρθενικού τόκου και περι της θεότητος του Χρίστου του θεοΰ και "σωτήρος ημών, ώσπερ του 5 σεβάσματος αύτοΰ και της κοινής πάντων σωτηρίας έπιλελησμένος, αθέμιτα κηρύττει, φευκτέα συμβουλεύει, ώς και τά γράμματα αύτοΰ μετ' ίδιας υπογραφής άποσταλέντα ήμΐν, ώς και ή άναφορά του αγίου άδελφοΰ και συνεπισκόπου μου Κυρίλλου δια του υίου μου Μ i m 1037 Ποσειδωνίου του διακόνου προς έμέ άποσταλείσα έδίδαξεν. ών πάντων άναγνωσθέντων, μεγίστην και φευκτέαν διαστροφήν άσεβους κηρύγματος εύρήκαμεν. τήν γαρ άνθρω- ίο πίνην και την θείαν φύσιν εν τώι Χριστώι ανακρίνει, νυν μόνον άνθρωπον, νΰν αύτώι 3 κοινωνίαν θεοΰ, όσάκις καταζιοΐ, πρρσάπτων. άλλ' ήμεΐς, ώς Ιερεμίας φησί, τών Toiler. 23» ·6 ούτων προφητών τούς ματαίους άκοΟσαι ού δυνάμεθα λόγους. άκούσηι του ΊεΣεκιήλ Eiech. 13, 9· και έπιγνώι τί αΰτώι απειλεί. έκτενώ, φησί, τήν χείρα μου έπάνω τών προφητών τών L III 366 δρώντων ψευδή και λαλούντων κενά. έν τήι έπιστήμηι τοΰ λαού μου ούκ έσονται ού- is δέ έν τήι γραφήι τοΰ οϊκου Ισραήλ γραφήσονται και εις τήν γήν τοΰ 'Ισραήλ ούκ είσελεύσονται, δτι τον λαόν μου ήπάτησαν. ποΰ έστιν ή χρεωστουμένη περί τήν ίεράν άγέλην φροντϊς τοΰ ποιμένος; ποΰ ή πρόνοια τών δεσποτικών περιβόλων; ποίαν δέ έλπίδα 8-ει ή αγέλη, δτε λύκον έαυτόν ό ποιμήν δείκνυσιν και οϋτως τοις προβάτοις επέρχεται, ώς καθ' έκάστου λυσσάν; έκείνωι γαρ τώι στόματι διασπαράττονται, άφ' ού τά 2ο άσεβη προφέρεται. τροφαΐ παραβάλλονται ούχ αί πιαίνουσαι, άλλ' αί βλάπτουσαι' μα4 καρία δέ δμως ή άγέλη ήι παρέσχεν ό κύριος κρίνειν περι τής ιδίας νομής. δθεν, ώς ούκ άμφιβάλλομεν δτι ποιείτε, τήν άσεβή διάλεΗιν άπωθεΐσθαι οφείλει ή πίστις υμών, ίνα παρ' ύμΐν έν Χριστώι έγρηγορόσι φανερά ήι διαφορά τροφής και δηλητηρίου και έπιμείνητε τούτοις απερ του λόγου τών προτέρων ποιμένων διδάσκοντος μεμαθήκατε, είδότες δτι 25 άχρι του παρόντος έσχήκατε ιερέας ?ν τε διδασκαλίαι και άγιότητι προύχοντας, οϊτινες ούδέποτε χωριζόμενοι τών πατρικών παραδόσεων τήν έκκλησίαν τοΰ κυρίου μετά μεγίστης 5 έκυβέρνησαν ήσυχίας. ίνα γάρ άπό τών νεαρών άρζώμεθα, τί ούκ ένέβαλε ταΐς ψυχαΐς ύμών ή παίδευσις του τής αγίας μνήμης έπισκόπου Ιωάννου; ου ό λόγος εις πάντα τόν κόσμον έζεχύθη οικοδομών τήν καθολικήν πίστιν, δς ούδαμοΰ κατά διδασκαλίαν άπήν* 3ο δπου γάρ δήποτε άνεγνώσθη, έκήρυΕεν. τήν δέ έκείνου έπιμελή σύνεσιν στερρότης διαβεβοημένη διεδέξατο- έκυβέρνησε γάρ ό τής άγιας μνήμης έπίσκοπος Αττικός τόν Χριστιανόν λαόν τώι τοΰ προηγησαμένου ύποδείγματι και έδίω2ε τάς ίεροσύλους τών αιρετικών μανίας. έσχήκαμεν δέ τούτου άπογενομένου κοινωνόν τόν τής αγίας μνήμης Σισίνιον, V, Μ [usque ad 1 2 προσάπτω ν], Ρ [ = hk], S, D [ = um], A W A t A r A u A f A 1 ι

τοΟ θεού om. SD

τοϋ χϋ S

πανταχή S

2 ύμών ex ημών

ήγωνισάμεθα Ρ

3 ύμετέραν MhW [ = Λ] ήμετέραν V k S D A

τοΟ χϋ και θϋ V

8 μου1 om. SD

κηρύγματοσ διαστροφήν Α

εΰρηκα S

11 και θείαν Α

in Christo nostro Λ

τήν μάχαιράν μου V P W 19/20 έπέρχεσθαι D βάλλονται Α τύνουσαι V P W

20 έν έκείνω SD

προφέρονται W

27 χϋ S

πίστιν τήν καθολικήν S

δ:ασπαράσσονται Α

παρεΐχεν Ρ

παρ' ύμΐν έγρηγορόσιν ή διαφορά SD τή V τη DA

ι6 τοΰ 2 om. SDA

τομής P W

βλάπτουσαι SDA [ = Α] λεπ-

ώσ SDA [ = Λ] om. V P W

έπιμείνητε δέ Α μακαρίασ D A

3 2 έπίσκοπος om. S

φησί

19 δτι Α

2ΐ προφέρεται — παραβάλλονται] προ-

άλλ' αί] άλλά Α

καί 2 om. Α

29 ήμών V S άπή Α

13 άκούση W άκούσει V P S D A

15/16 ούτε SDA

ούχ αϊ] ούχΐ Α

22 ή om. SD

1 0 άσεβοϋσ νΰν δέ αύτώ SD

φησί τήν χείρα μου S D [ = Λ] τήν χείρα μου φησί ν Α

15 κενά λαλούντων SD

A

5 θειότητοσ A

8/9 bid — διακόνου S D A [ = A] om. VMPW

1 2 άλλ*—p. 85, 1 0 διαμερίΖεσθαι om. Μ, ponendo pro illis καΐ μεθ* έτερα 14 έκτενώ V S D [ = Α] έκτείνω P A W

corr. S om.

πανταχή S

24 φανερά

25 διδάσκοντεσ W έπκ;κόπου om. DA

34 τόν om. V P W

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

26 τε 3 ° τήν

σισίννιον D

II, 1—9 CAELEST1NI EPISTVLA AD CONSTANTINOPOLITANOS

85

εϊδότα δση δό£α αυτού ?μενεν, ei φυλάίειεν ολόκληρα και άβλαβη τά άχρις αύτου διαμείναντα της καθολικής πίστεως κόσμια. ένοήσαμεν δπως έκείνωι ούκ έλειψε και άπλότης περιστεράς και σύνεσις έρπετου. έκλαύσαμεν, άγαπητοί αδελφοί, ώσπερ προορώντες Mt. ίο, ι6 6 τά μέλλοντα, το ταχέως ύμάς της εκείνου βοηθείας άπεστερήσθαι. έν τουτωι γαρ άγνοώ ποίαν έλπίδα ευρήσομεν, δς περι του θεοΟ ήμών άλλως διαλαμβάνει Ρ) αύτός περί έαυτοΰ s F| οί απόστολοι περί αύτοΰ παραδεδώκασιν' ού μόνον τους συντετριμμένους ου σύνδεσμε!, cf. Ezech. 34. 4 άλλα και συντρίβει τους συνδεδεμένους' ου μόνον τους καταβεβλημένους ούκ έγείρει, άλλά και τους ισταμένους καταβάλλειν έπ»χειρεΐ· ού μόνον τά διεσπαρμένα ού συνάγει, άλλά και cf. Mt. 12,30 τά συνηγμένα διαμερίζει, εί και τά μάλιστα ουτε συντριβήναι δύναται διάνοια αφιερωμένη Μ i m 1040 θεώι ουτε καταβληθήναι ιστάμενος ούρανίαι δυνάμει ουτε τό ιερόν πλήθος διαμερίίεσθαι. ίο φανερώς ουν τήι άγάπηι ύμών, δπερ χωρίς δακρύων ού δυνάμεθα ειπείν, άπαγγέλλομεν " έκίνησεν ό διαλεκτικός ύμών μάχην προς την άλήθειαν, τήι άρχαίαι πίστει χείρας έπήνεγκεν, πολεμεΐ προς τους άποστόλους, τους προφήτας έκβάλλει, αύτου τοΰ κυρίου ήμών περι 7 έαυτοΰ λέγοντος τοις ρήμασιν ούκ άκολουθεΐ. ποίας θρηισκείας ή ποίοις νόμοις έαυτόν επίσκοπον λέγει, άποχρησάμενος τήι καινήι και τήι παλαιάι διαθήκηι; και γαρ και τό νοητόν is τοΟ σχήματος έκβάλλει και ού δέχεται τήν μεταξύ ήμών άναστραφεΐσαν άλήθειαν και απλώς άλλως περί τοΰ μυστηρίου τοΰ Χρίστου του θεοΰ ήμών διαλαμβάνει ή ανέχεται τό L m 367 τής πίστεως τής ήμετέρας άγιασμα, ώι μετά σεβάσματος ήκολούθησε πάς καθολικώς διαλεγόμενος. ούδείς γαρ καλώς τήι θρηισκείαι έκδεδομένος άλλως περί του ΧριστοΟ 8 έφρόνησεν ή αύτός περι έαυτοΰ φρονεΐσθαι ήθέλησεν. έκίνησέ ποτε ίερόσυλον Εήτησιν 2ο ό Σαμοσατεύς Παΰλος, δτε τής αγίας κατά τήν Αντιόχειαν εκκλησίας προίατατο· άλλά τοΰτον άπό τοΰ θρόνου, έν ώι μιαρώς προυκαθέίετο, κάθήιρηκεν ένωθεΐσα τών καθολικών ιερέων άπόφασις. del γάρ έκκόπτεσθαι όφείλουσιν οί τοιούτοι, οϊτινες τήν ψυχήν τοΰ Χριστιανού λαοΟ διαταράττοντες και προς τήν γνώμην τήν ιδίαν τά εύαγγέλια διαστρέφοντες τώι θεώι καρποφορεΐν ού δύνανται, και γεωργητέα έστιν ή άμπελος ή τό δίκαιον του κτητορος 25 9 έπιγινώσκουσα. δήλον δέ έστιν δτι αί τοιαΰται τών λόγων καινότητες άπό ματαίου Ιρωτος δόζης γεννώνται" ώς τίνες έθέλουσι παρ' έαυτοΐς δοκεΐν όΗεΐς, όπτικοί και φρόνιμοι, ΣητοΟσι τί προσενέγκωσι £ένον, δθεν παρά ταΐς άπαιδεύτοις ψυχαΐς πρόσκαιρον δόΕαν όζύτητος άπενέγκωνται. άλλά τίς πώποτε άληθή δόίαν έκέρδανεν έαυτώι δοκών φρόνιμος; ό γάρ θεός ήμών τά άσθενή τοΰ κόσμου έπιλέγεται και έκ τών έναντίων συγχεει ι Cor. 1, 27 τά ισχυρά και τούς φρονίμους διά τών τοΰ κόσμου μωρών. τίς έν τήι τοΟ κόσμοϋ 3 ι σοφίαι καυχάται, εί μή ό όμολογών εαυτόν έκ τοΰ κόσμου είναι, εί μή ό αρνούμενος έαυV, Μ [inde a 11 φανερώσ usque, ad 20 ήθέλησεν], Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWA , A C A U A ( Ä I ι δόΣα αϋτοΟ V αύτού δό2α PW boSa Εμεινεν VPW

1/2 μείναντα SD

στερήσθαι V άποστερεΐσθαι PW μόνον VPWSDA qui nott solum

αύτόν

4 τ ω SD

D δό£α aü . . S αύτόν δόΣα Α

γάρ τούτω V τούτω δέ W Λ

εμενεν SDA

ύμάσ VPW [ = Λ] ήμάσ SDA [ = Λέ Α [ = Λ] δή D om. VMPSW 22 τόν DW om. VMPSA έκκλησίας και πίστεως V 22/23 ταύτην S [ = Λ] ταΟτα DA om. VMPW 23 γινωσκέτω κα'ι DA άπ' SDA 24 θΰ χϋ SDA [ = Λ] θϋ καΐ χϋ VMPW εί SD 25 äv om. VDA, corr. Α ύπομνησθή Α ύπομνησθείη VMPSDW 26 καταδικάσει D καταφρόνηση S αύτόν W 27 όμολογησει SDW ήντινα ή SDA ή 1 om. A def. S 28 ή om. S 29 έαυτόν οίκείω Ρ έαυτόν τώ οίκείω DA οίκείω έαυτόν VMW τώ οίκείω έαυτόν S βεβλήσθαι Α όλεθρίω MW ήμών] αύτώνΡ 3 1 έβουλήc tu< θημεν Ρ βουλόμεθα S 33 Ό — τιμιώτατε VMPWSD [ = A ] om. A [ = A ] διαφυλίίΕαι SD διαφυλάξει MW διαφυλοίΕειεν Ρ διαφυλοίττοι V

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

COLLECTIO VATICANA

92

13 =

S 19 A 16.

Latine extat in Collectione CT 16

Κυρίωι μου άγαπητώι άδελφώι και συλλειτουργώ! Μωάννηι Κύριλλος έν κυρίωι χαίρειν. "Εγνω που πάντως και δια πολλών ή σή θεοσέβεια της άγιας Κωνσταντινουπολιτών έκκλησίας την νυν ου σαν κατάστασιν δτι τεθορύβηται λίαν και άποσύνακτοι μεμενήκασι πολλοί και Μ i m 1052 τών άγαν σπουδαίων και έπιεικών, ου τον τυχόντα θόρυβον εις αυτήν υπομένοντες τήν πί- 5 σην έκ τών λεγομένων έπ' έκκλησίας αύτης παρά του εύλαβεστάτου έπισκόπου Νεστορίου, ep. 4 ώι και συνεβούλευσα δια γραμμάτων άποσχέσθαι τών τοιούτων σκαιών και έζεστραμμένων ζητημάτων και τήι τών πατέρων άκολουθήσαι πίστει. άλλ' έμέ μέν ώιήθη ταΰτα γράφοντα δυσμενή και τοσούτον άπέσχε του προσέχειν ώς ίϊ αγάπης έκεΐνα γεγραφότι πρός τήν αύτου εύλάβειαν, ώστε και ώιήθη τά τοιαύτα φρονών καϊ λέγων και τάς 'Ρωμαίων ίο cf.Coll.Veron. ά κ ο άς συναρπάσαι δύνασθαι" γέγραφε γαρ εκτοπά τινα συνθείς έν έπιστολήι μακράι τώι ep 3 4 ' κυρίωι μου τώι θεοσεβεστάτωι έπισκόπωι της 'Ρωμαίων έκκλησίας Κελεστίνωι και δή και τοις ιδίοις ένέθηκε γράμμασι κατά τών έναντία δο£α£όντων αϋτώι δτι τήν άγίαν παρθένον L ill 379 θεστόκον λέγοντες ού φρίττουσιν, ειτα και τετράδας ιδίων έ£ηγήσεων άπέστειλεν, ας και άναγνόντες οί κατά τήν μεγάλην 'Ρώμην ευρεθέντες θεοσεβέστατοι έπίσκοποι και συνεδρίων πολλών is γενομένων κατεβόησαν αύτοΰ φάσκοντες έναργώς αϊρεσιν αύτόν καινοτομήσαι παγχάλεπον τήν ούδενΐ τών πάλαι γεγονότων έίευρημένην. έπειδή δέ ανάγκη με γραψάσης αύτου e P· 4 της εύλαβείας έκείσε ταύτα τά γεγονότα ειπείν άπαντα, πέμψαι δέ και τά ϊσα τών παρ' έμου γραφέντων πρός αυτόν γραμμάτων, έκδεδήμηκεν άναγκαίως κληρικός της Άλεζανδρέων, ό άγαπητός διάκονος ΤΤοσειδώνιος. άναγνωσθέντων τοίνυν έν συνεδρίωι τών τε έ2ηγή- 2ο σεων αύτοΰ και τών έπιστολών, μάλιστα έν οΓς ούκ έστι συκοφαντίας τόπος (έχουσι γάρ αύτοΰ τήν ύπογραφήν), φανερά τετύπωκεν ή άγία 'Ρωμαίων σύνοδος και δή και γεγράφηκε πρός τήν ®ρ·12 σήν θεοσέβειαν, οΓς και ανάγκη πείθεσθαι τους άντεχομένους της πρός άπασαν τήν Δύσιν κοινωνίας - γεγράφασι γάρ τά ισα και πρός τόν θεοσεβέστατον έπίσκοπον της Θεσσαλονίκης ' Ροΰφον και πρός έτέρους τινάς τών κατά τήν Μακεδονίαν θεοσεβεστάτους έπισκόπους, 25 οϊ και αεί συντρέχουσι ταΐς παρ' αύτοΰ ψήφοις. γεγράφασι δέ ούδέν ήττον και πρός τόν της Αίλιέων θεοσεβέστατον έπίσκοπον Μουβενάλιον. της σής τοίνυν θεοσεβείας έστί σκοπήσαι τό συμφέρον' ήμεΐς γάρ τοις παρ' αύτου άκολουθήσομεν κρίμασι δεδιότες τό άπολισθεΐν της τοσούτων κοινωνίας ούκ έφ' έτέροις τισιν ήγανακτηκότων πράγμασιν ουδέ έπι VM, Ρ [ = hk], S [haud pauca abscissa], D [ = urn], A W U A ' A 0 inscr. om. V M P S D W τοΟ αύτοΟ πρόσ ίυυάννην τόν άντιοχείασ Α τοΟ αίιτοΟ Επιστολή ίωάννη έπισκόπω άντιοχείασ U

ϊγ VM ιθ S κ D άγαπητΦ DAUA t c om. V M P S W

2 τ ώ κυρίω VMD τεθορύβηται V

5 θόρυβον] βόθυνον MPW

S D A U A , C om. V M P W

9 προσχεϊν S

10 καϊ 1 om. V

γεγαινότι S

12 τ ώ S D A U και VMPW

έ ν — χ α ί ρ ε ι ν om. S

4 τεθρύλληται καϊ

η τοιούτων V M P S W U A t c οΟτω D A

και έΕεστραμμένων

ώσ S D A U τ ώ VMPW φρονών V M S W A t c και

θεοσεβάστω Ρ

13 ένέθηκα Α

S D A U A , C om. VMPW

15 ευρεθέντες om. D A

17 έΕηυρηιιένην VMW

με γραψάσης] μεταγραψάσησ Ρ

19 γραφέντων] γεγονότων S μάλιστα S

Ιχει W

ιι

τά έναντία MPSWU

και om. U

20 άναγνωσθεισών V A

ούκ om. Λ

γεγραφότα DA γράφοντι W

φρονών P D A U χ6 γινομένων D 17/18 τήσ αύτοΟ V

τε om. VkS

γάρ om.

Ρ

αίιτώ αυτόν om. Ρ

ι8 τά om. D U

21 καϊ μάλιστα D A αίιτοΟ

22 φανερά [φανεράν U] — σύνοδοσ D U A , C φανϊράν

τετύπωκεν ή άγία σύνοδοσ Α ή άγία Ρωμαίων σύνοδοσ φανερά τετύπωκε S ή άγία Ρωμαίων σύνοδοσ φανεράν MPW

ή άγία /κυμαίων σύνοδοσ φανεράν τετύιτωκεν ή άγία σύνοδοσ V

24 τά Ισα καϊ MPDWU και τά ίσα καϊ V τά ίσα S A om. SD οία Ρ

θεοσεβεστάτουσ D A U A περί Ρ, corr. h in mg.

28 τό συμφέρον σκοπήσαι U σθαίνειν V

τής om. DA

θεσαλονίκησ S

25 τήν

έπισκόττων S

26 άεΐ]

θεοσεβεστάτων S θεοσεβεΐσ V M P W ήττον om. W

αύτοΟ ούκ W

27 ίουβεννάλιον Α

άκολουθοΟμεν U

έστί θεοσεβείασ SDU

τό om. VMPSW

29 ήγανεκτηκότων Ρ

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

και 2 om. Ρ

28/29 άπολι-

J 3 CYRILLVS AD IOHANNEM

14, ι. 2 I OH ANNES AD NESTORIVM

93

σμικροΐς πεποιημένων τήν κίνησιν, άλλ' υπέρ αύτής της πίστεως και τ ώ ν άπανταχου κειμένων έκκλησιών και της οικοδομής τ ώ ν Χαών. ΤΤρόσειπε τήν παρά σοι άδελφότητα" σέ ή σύν ήμΐν έν κυρίωι προσαγορεύει.

14 =

S 41 Α 20.

Latine extat in Collectione C T ig

*

Άντίγραφον έπιστολής γραφείσης παρά Ιωάννου

L ΠΙ 387

έπισκόπου 'Αντιοχείας προς Νεστόριον 1

Μ 1111ΙΟ 1

Τώι δεσπότηι τώι θεοφιλεστάτωι και όσιωτάτωι έπισκόπωι Νεστορίωι 'Ιωάννης έν κυρίωι χαίρειν.

Τον έμαυτου σκοπόν περί τήν σήν θεοσέβειαν μετά πάσης αληθείας δια του

κυρίου μου του τά πάντα μεγαλοπρεπεστάτου κόμητος Ειρηναίου έδήλωσα τηι σήι διαθέσει καϊ έπειδή, ως νομίζω, πάσης είμι λοιπόν υποψίας έκτος άληθέσιν άπολογίαις χρησάμενος, πεπαρρη- ίο σιασμένηι λοιπόν χρώμαι προς τήν σήν γνησιότητα συμβουλίαι.

Ιζεστιν

δέ σοι έΗ αύτών

ώ ν συμβουλεύω, ένέχυρα ημών λαβείν της περί σέ γνησιότητος και ως φροντϊς ήμΐν έστιν ού μικρά της κατά θεόν αγάπης, ήν οί μετιόντες τούς θείους έκπληρουσι νόμους, οί δε άμελοΰντες και πανουργως προσφερόμενοι τοις οϊκείοις μέλεσιν έαυτους πρότερον βλάπτουσιν ή καθ' ών έγχειρουσιν.

is

Έπει ουν ταϋτά μοι καλώς πεπροοιμίασται, ως έγωγε οϊμαι, δέΕαι με, παρακαλώ, L Iii 390 αγαθόν σοι έσόμενον σύμβουλον, μή παρωθούμενος το έν τοις παρ' έμοΰ λεγομένοις χρήσιμον 2 και μετά πάσης της κατά θεόν διαθέσεως λεγόμενον.

έδει μεν ουν ήμάς περι χρηστών

πραγμάτων τά σκέμματα προς αλλήλους ποιεΐσθαι' έπειδή δέ αί άμαρτίαι ήμών πολλήν έζουσίαν τάΐς έκκλησιαστικαΐς ταραχάίς ένεποίησαν, τούτου ένεκα ήπείχθην τά πρόσφατον ήμΐν γρα- 2ο φέντα από τε 'Ρώμης και 'Αλεξανδρείας τηι σήι γνωρίσαι όσιότητι.

άθρόον γάρ ΑλεΗανδρέων

κληρικοί έπιστάντες έπιστολάς ήμΐν δεδώκασι διαφόρους περί της σής φιλοθείας έκπεμφθείσας, τήν μέν του άγιωτάτου έπισκόπου Κελεστίνου, τάς δέ του θεοφιλεστάτου έπισκόπου ep. 12 Κυρίλλου, ών τά αντίγραφα αποστείλας* παρακαλώ σου τήν διάθεσιν ούτως αύτοΐς έντυχεΐν, ώστε ep. 13 μήτε τάραχόν τινα κατά διάνοιαν υποστήναι, άφ' ης πολλάκις φιλονεικίαι και ένστάσεις έπιβλα- 26 βεΐς συμβαίνουσι, μήτε μήν καταφρονήσαι του πράγματος, είδότος του διαβόλου δι' υπεροψίας πολλά τ ω ν οΰ χρηστών πραγμάτων κορυφουν και εις υψος αϊρειν, ώστε αδιόρθωτα αύτά ποιήσαι γενέσθαι, άλλ' έμμελώς αύτοΐς έντυχεΐν, παραλαβεΐν δέ τινάς τ ώ ν όμοψύχων VM, Ρ [ = bk], S, D [ = mn], AWUA«AC ι μικροϊσ VMPW σμικρώ U κρίσιν Ρ κρίσιν καϊ κίνησιν V πανταχοΟ VMPW ι/2 κειμένων MPWUA tc κινουμένων DA κεκινημένων καϊ κειμένων V de S non constat 3 ή om· Μ έμοί D in fine add. έρρώσθαι σε και μνημονεύειν ήμών τώ κω εύχομαι άγαπητέ καϊ ποθεινότατε U VM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWRA'A® 5. 6 άντίγραφον — νεστόριον VMP cf. Λ iuidvvou — νεστόριον SD έτη στολή ίωάννου — νεστόριον W Ιωάννου — νεστόριον έν ή μακάριον άποκαλεΐ θεόδωρον τόν αιρετικών Α έπιστολή iiudwou θεοφιλεστάτου έπισκόπου άντιοχείασ πρόσ νεστόριον R ιδ VMP μα S μβ' D γ/8 τώι δεσπότηι — χαίρειν om. VMPR 7 τ ώ ι ' ] μου SD μου τώ WA t c καϊ όσιωτάτω om. Α ί ο είμϊ om. SW ύποψίασ λοιπόν παρ' ύμϊν VMPR ι ι συμβουλή W 12 έστιν ήμΐν R ήμών Ρ 13 μετιώντεσ W τηροΟντεσ VMP 14 πανοΟργοι ώσ W φερόμενοι D βέλεσιν D ι6 προοιμίασται MPSDAR 17 καϊ μή Ρ ι8 ouv om. SD ήμάς om. R 19 σκάμματα R πρόσ άλλήλουσ τά σκέμματα DA άλλήλους] πρόσ αύτούσ ex ποιουμένουσ corr. W έπει S μαρτυρίαι Ρ 20 έποιήσαντο V ένεκεν VA ήπείχθη Ρ 22 φιλοθείασ SDR θεοσεβείασ VMPAA ,C θεοφιλείασ W 23 τάς] τήν S; de quibus Cyrilli praeter earn quae praecedit epistulis loquatur, nescitur θεοσεβεστάτου A 24 συντυχεΐν SDWR, corr. W 25 μή AR ταραχήν VMPA R φιλονεικία A R Ινστασισ έπιβλαβήσ ARA t c 26 συμβαίνει A R A t c τυγχάνουσι SD 26/27 δι'ύπεροψίαν V αϊ ύπεροψίαι S 27 κορυφοΟν τε καϊ D κορυφοΟνται και S αϊρουσιν S 27/28 άδιόρθωτον αύτόν S 28 αύτά om. Ρ αύτοΐσ om, VMPW συντυχεΐν S παραλαβών R συμπαραλαβεΐν Μ

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

COLLECTIO

94

VATICANA

σοι προς την τών προκειμένων διάσκεψιν, δούναι δε αύτοΐς και έδουσίαν το συμφέρον, άλλα μή τερπνόν είσηγήσασθαι. πάντως γάρ ει σχοΐεν άδειαν πολλοί τε δντες και γνήσιοι οί τοΰ σκέμματος κοινωνοΰντες, ραιδίως επί την συμβουλίαν ήξομεν και τό νομιΖό3 μενον ύπάρχειν σκυθρωπόν παραχρήμα εϊη φαιδρόν· και γάρ ei και προθεσμίαν στενοep. ίο τάτην τοις γράμμασιν ένέθηκεν ό κύριος μου ό θεοφιλέστατος έπίσκοπος Κελεστϊνος, δέκα 5 μόναις ήμέραις, ώς τά γράμματα αύτου περιέχει, περιορίσας την άπόκρισιν, αλλ' εζεστιν έργον αύτό ποιήσαι και ήμέρας μόνης μιας, τάχα δέ και ώρών όλίγων. τό γάρ χρήσασθαι προσφόρωι ονόματι έν τήι κατά τον παμβασιλέα Χριστόν υπέρ ημών οΐκονομίαι, τετριμμένωι μεν πολλοίς τών πατέρων, έπαληθεύοντι δέ και τήι σωτηρίωι εκ παρθένου γεννήσει, τούτο ράιδιον ώς ουτε έπικίνδυνον χρή παραιτήσασθαι την σήν όσιότητα ουτε ίο εκείνο ύπολογίσασθαι ώς ού χρή σε έαυτώι εναντία έκθέσθαι. εί γάρ ή διάνοια σου του αύτοΰ τοις πατράσιν και τής έκκλησίας διδασκάλοις φρονήματος έχεται (τοΟτο γάρ διά πολλών και κοινών φίλων περι σοΰ, δέσποτα, μεμαθήκαμεν), τί λυπεί τό ευσεβές φρόνημα καταλλήλωι ονόματι δημοσιεΰσαι, και τοΟτο τοσαύτης προκειμένης ταραχής και [τοσαύτης] Ζητήσεως έκ σου; τοΟτο γάρ εδ ϊσθι, θεοφιλέστατε· κεκίνηται τό κεφάλαιον is και τοις τε μακράν και τοις έγγύς σφόδρα αύτό περιτεθρύληται και πλείστη δση περι τούτου Ζάλη άδοκήτως τάς έκκλησίας διέλαβεν, τών πανταχού πιστών ταύτης £νεκα τής αιτίας άλλήλοις καθ' έκάστην συρρηγνυμένων την ήμέραν. και οτι τουτό έστιν άληθές, απ' L III 391 αυτών τών πραγμάτων εϊσηι σαφώς. ή γάρ Δύσις και Αίγυπτος, τάχα δέ και Μακεδονία έκρινεν άπορραγήναι τής ένώσεως, ήν ίδρώσι πολλοίς και πόνοις αγίων και έπισή- 2ο μων έπισκόπων και μάλιστα του τά πάντα αγίου και κοινού ημών πατρός του μεγάλου Άκακίου ή του θεου χάρις τώι κοινώι τών εκκλησιών κεχάρισται. τίς γάρ άν μέμψαιτο, εΐ δόϋεις λέγειν δ φρονείς; μάλλον δέ τίς ουκ αν άποδέΣαιτο, εί δέΗαιο προσηγορίαν, ής την διάνοιαν, ώς εγνωμεν, ή σή ευλάβεια κέκτηται, και τοΰτο υπέρ ευσταθείας και ειρήνης οικουμενικής; 25 Εί δοκεΐ δέ, καλοΟ παραδείγματος εις καιρόν ύπομνήσω σε, ου βούλομαί σε και μεμνήσθαι" ούδέ γάρ χρόνος πολύς έστιν έζ ου παρ' ήμΐν συμβέβηκεν, ώστε αύτό και λήθηι παραδοθήναι. μέμνησαί που πάντως του μακαρίου Θεοδώρου του έπισκόπου έν εξηγήσει ειπόντος τι τών ού δο£άντων καλώς είρήσθαι πρώτωι τε σοι τώι και παρρησιασαVM, Ρ [ =

hk], S, D [ =

ι σου S

mil], AWRA«A C , cf. Innocentium [t. I1II 2 p. 71] et Facund. 10, 2

be] τ έ D

ίχοιεν V M P R έχοιμεν A

και om. D

πρόσ τό A

3 προίγματοσ S D A

mus Α 1 ήΕουσι VA°

4 ή υπάρχον R

5 ένέθηκεν] ένεκεν S

ένέθηκί τοϊσ γροίμμασι D A

om. D

9 τετριχμμένιυ S σε σεαυτώ MPW

DARAtc

έαισ S om. V M P W

13 παρά Ρ

σέ W

περικειμένησ V

παραυτίκα D A

χρή om. R

σεαυτώ V S D

12 πατράσιν] πράγμασι 14 και om. S

έΕου R

ι ό τοίσ S D W οΐσ VMP ο'ί A R 17 άδόκητοσ A R

19 αύτών V P D A t c αύτών τ ο ύ τ ω ν M S A W R 20 Ικρινεν S D A R A , c έκριναν V M P W βεια S

δοΟναι S D W παρα&ραμεΐν Α Wcorr

εϊη V

σο

I καϊ τ ώ S D

πωσ

SR

2 9 — ρ · 95>

τοΰτο

eö om. V

R

καϊ om. S

22 δν ή D

άλήθεια S ή αϊγυπτοσ D A

γάρ] &' V

26 ύπομνήσεωσ ού βούλομαι S λήθην S 28/29 έΕήγει S

πεπαρρησιασμένω S D A παρρησιασμένω R

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

θεοφι-

16/17 αδόκητοσ Ζάλη —

ι 8 συνρηγνυμενων

27/28 και λήθη αύτό Ρ

VMPW

αύτό S D A R A t c om. V M P W

και om. A R

Θεοδώρου] παύλου V 1

σου

S D R A , C ταΰτα Α τότε

και τούτο S

δέίαιο D A R A t c δέΕαιτο MPW δέΕεται V

25 οϊκουιχενικήσ είρήνησΜ

σε έαυ-

τοΐσ διδασκάλοισ τήσ έκκλησίασ S D

σαφέσ VW

21 τοΟ] και ΑΑ'=

27 οδ παρ' V M P A W ούπερ S D

ύπολογήσασθαι Ρ

οΐσ VMP οΐ A R ένεκεν S

άποδέΕαιτο — δέΕαιο om. S

εύσταθίασ V R

om. SA

8 ύπέρ

τάναντία V τά έναντία MPW

S

περιτεθρύλληται V P S D περιτεθρύληνται R περιτεθρύλληνται Α

ξας] b o E d & i o M P W

R

4/5 στενιυτάτην Ρ

η μόνης om. S D

11 έκείνου S έναντία S D A R

λυπη P D W

διέλαβεν περί τούτου R

δν addidi

6 αύτοΟ om. Ρ

15 τοσαύτησ V M P W R om. S D A A t c

λέστατε καλώσ V

ei om.

ήΕομεν M P S D A W R descendi-

10 ώσ οϋτε M P S D W R δπερ ούτε ώσ VAA C locus conceptoris neglegentia

corruptus, uoluit τοΰτο ούτε ώς τιίι A R

2 τό τερπνόν S D W

συμβουλήν S W

23 δό24 εύσέκαι 28 παρα?9 τινα

14, 2—4

IOHANNIS ANTIOCHENI EPISTVLA AD NESTORIVM

95

μένωι κατ' έκεΐνον τον καιρόν, έπειτα και πάσιν τοις άκούσασιν, και δπαις έκεΐνος αίσθόμενος της βλάβης και της ταραχής, ήν ό μικρός ένεποίησε τονθορυσμός, έννοήσας ώς ή ταραχή ποιήσει διάστασιν, μάλλον δέ και άντίστασιν, φιλούντων τών άνθρώπων, εί τοιαύτης δράΕοιντο αφορμής, τήιδε κάκεΐσε διαιρεΐσθαι, και τήν άντίστασιν αυίειν τον δοκοΰντα βραχύν είναι του σκανδάλου σπινθήρα (δ δή και νυν παρ' ήμΐν γεγένηται), δπως ό γεν- 5 ναΐος έκεινος άναστάς ού μετά πολλάς ήμέρας το παρ' αύτου λεχθέν άνερυθριάστως έπι Μ i m 1065 •χρησίμωι της έκκλησίας διωρθώσατο, και διορθωσάμενος, παραχρήμα άπετρίψατο τήν κατ' αυτοί) γεγονυΐαν διαβολήν, ού λογισάμενος εΐναί τι σαθρόν την διόρθωσιν, και τούτο πάντων είδότων μέν ώς σαθρώς παρ' αύτου ελέχθη τό λεχθέν, άποδεΗαμένων δέ αύτόν τής παραυτίκα μεταστάσεως. ίο 4

'Εγώ δέ σου τήν θεοσέβειαν ουκ επί διαβεβλημένηι μεταστάσει του λόγου προτρέπω ουτε μήν έναντιότητι μειρακιώδει, ώς άν τις ειποι, άλλ' έπειδή σοι πολλάκις προς πολλούς εϊρηται, ώς μεμαθήκαμεν, ώς ούκ έκτρεπόμενος τήν εύσεβή ταύτην διάνοιαν μόνον το όνομα παραιτήι, ει δέ σοι τινές τών έν τήι έκκλησίαι επισήμων και τούτο υπόθοιντο, ούκ δν παραιτήσαιο άνενδοιάστως και θεοτόκον ειπείν τήν άγίαν παρθένον, τούτου ένεκα έπι to is σόν σε προτρέπω, προενεγκεΐν έκκαλούμενος δπερ μεμαθήκαμεν, μή διασφάλλεσθαί σε φρονοΰντα, προστιθέντα δέ ρήμα πράγματι και δνομα πολλοίς τών πατέρων και συντεθέν και ρηθέν και συγγραφέν και μή παραιτήσασθαι δλως βήμα τήν κατά ψυχήν έλέγχον εύσεβή διάνοιαν. τοΰτο γαρ τό δνομα αύδείς τών έκκλησιαστικών διδασκάλων παρήιτηται. οί τε γαρ χρησάμενοι αύτώι πολλοί και επίσημοι οϊ τε μή χρησάμενοι ούκ έπελάβοντο τών 2ο χρησαμένων, και μάτην ημείς, ώς έοικεν, δήθεν ακριβείας περιττής ένεκα προς αίρετικήν κακοδοΗίαν μόνον βλεπούσης τάς συνειδήσεις τών αδελφών είς ούδέν δέον πληττομένας περιορώ- L ill 394 μεν, δνομα παραιτούμενοι ου τήν διάνοιαν εύ και καλώς παραδεχόμεθα. εί γάρ τό έ£ αύτοΰ σημαινόμενον μή παραδεχοίμεθα, λείπεται περι πολλά ήμάς διασφάλλεσθαί, μάλλον δέ κινδυνεύειν περί τήν άρρητον οίκονομίαν του μονογενούς υίου του θεου. ακολουθήσει γάρ as εύθύς τήι του ονόματος τούτου άναιρέσει εϊτ' ούν τώι έζ αύτοΰ σημαινομένωι τό μήτε θεόν είναι τόν τήν άρρητον οίκονομίαν υπέρ ημών άναδεΕάμενον μήτε μήν τόν θεόν λόγον κενώσαντα έαυτόν είς τήν του δούλου μορφήν άφατόν τι περί ήμάς Ιπιδεδεΐχθαι φιλαν- Phil. 2, 7 θρωπίας μέγεθος, άπερ αί θεΐαι γραφαί μάλιστα κυρουσιν τήν είς ήμάς φιλανθρωπίαν, δταν τόν προαιώνιον και συναίδιον και μονογενή του θεου υίόν έπι τήν έκ παρθένου γέννησιν so άπαθώς τώι λόγωι καταγάγωσι κατά τό είρημένον τώι θείωι άποστόλωι έ Η α π έ σ τ ε ι λ ε ν ό Gal. 4, 4 θ ε ό ς τ ό ν υ ί ό ν α ύ τ ο υ γ ε ν ό μ ε ν ο ν έκ γ υ ν α ι κ ό ς , άποδεικνύντι σαφώς τήν τοΰ μονογενούς έκ παρθένου, ώς φθάσας ?φην, άρρητον γέννησιν, άφ' ής γεννήσεως εί προσαγοVM, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWRA l A c , cf. Fac. 7, 5 ι κατά τόν καιρόν έκεΐνον Μ

ι/2 αίσχόμενοσ Α αίσθανόμενοσ R

τονθορισμόσ Ρ τών θρυσμών S τόν θρυσμόν R θόρυβοσ V παρ* ήμΐν νυν VMPSD

ύμΐν Innoc. Fac.

παρητήσαι

SD

παρήτησαι

τούτου ένεκα om. SD Εγκαλούμενοσ R σησ Μ

ι8 γραφέν Ρ περί om. VS

τών — σημαινόμενων Α cf. Fac. ταΟτα μάλιστα R αιώνων SDAR

AR

om. Α

τήν —

ί>ήμα δλωσ V ήμΐν S

14 παραιτή 15 καΐ om.

ι6 προσενεγκεΐν VMP 2ΐ δήθεν om. D

25 γάρ om. S

ένεκεν S

26 εϊτ' ούν —

φιλανθρωπίαν conceptoris incuiia addita καταγαγεΐν R

22 δρώ-

σημαινομένωι om. V τούτοισ μάλιστα AA t c

3° τόν] τών S

31 τούτω άπαθώσ VM τοΟτο άπαθώσ Ρ

33 γέννησιν άρρητον ώσ φθάσασ ϊφην VMP

SDW

διενεγκεΐν W

24 παραδεχοίμεθα ARAC παραδεχόμεθα

29 άπερ VMPSW δπερ DR καίπερ Α cum A t c

συναίδιον μονογενή A

ίο μεταβολήσ DA

μόνον om. D έν om. V

23 tu και καλώς] εύκόλωσ W

τώι — καταγάγωσι] λέγωσι κατελθεΐν Α VD om. W

σοι

σπιθήρα R παραυτίκα V

σαθρόν VMP Fac. όρθόν SDAWRA tc

13 έντρεπόμενοσ SD

15/16 τό σόν σε] τοσόνδε Α

πλαττομένασ S

VMPSDW

λιγάμενοσ S

διορθώσατο VDWR

και τοΟτο SDARA tc καίτοι VMPW

12 έναντιότητα μειρακιώδη PSDWR VMPW

7 χρησμώ R

8 ού VMPSW Fac. om. DARA t c

άπερρίψατο Α

τήν διόρθωσιν] f| τήν δρθωσιν SW

2 μικρόσ τότε AR Innoc.

5 βραχύν] μικρόν W

πρό

τοΟ λόγου R

3 2 γενόμενον MPSARA te γεννώμενον εΐπον R

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

COLLECTIO VATICANA

96

ρεύοιτο ή παρθένος παρά των πατέρων, ώσπερ οδν και προσαγορεύεται, τούτωι τώι όνόματι, Μ im 1068 ούκ οιδ' δτου χάριν την ούκ άναγκαίαν ταύτην ίήτησιν (καί μοι σύγγνωθι) καθ' έαυτών και της έκκλησιαστικής ειρήνης, ώς όραις, άναδεδέγμεθα. κίνδυνος γαρ ούδεις τά αύτά λέγειν τε και φρονεΐν τοις έν τηι έκκλησίαι του θεου εύδοκιμήσασι διδασκάλοις, ών περιττόν μέν τά όνόματα άπαριθμεΐσθαι· έπίστασαι γαρ αύτούς ούδενός ήττον, έπειδή τώι είναι αυτών μαθητής αύτός 5 τε και πάντες ήμεΐς σεμνυνόμεθα. ΤαΟτα παρ' ήμών συμβουλεύθητι, παρακαλώ· ταΰτα πραίαι παρακλήθητι" μή δώις χώραν καί νομήν έρπούσηι διαστάσει. έννόησον γαρ ώς εί προ τών vöv άποσταλέντων γραμμάτων ο! πολλοί άσχετοι ήσαν καθ' ήμών, vöv δρα£άμενοι της άπό τών γραμμάτων τούτων παρρησίας τίνες ούκ έσονται και ποίαι ού χρήσονται καθ' ήμών τηι παρρησίαι. ίο ταύτα έγώ πολλούς τών θεοφιλεστάτων έπισκόπων και τών της σής φιλοθείας έραστών παρ' έμαυτόν ?χων, oi Ζτυχον παρέϊναι ήμΐν τών γραμμάτων τούτων τών άπευκτών άποδοθέντων, νομίσας και γνησίου έργον ποιεΐν κατά τάς έμαυτου υποσχέσεις καί άδελφικήι συμβουλίαι άνορθοΟν κάμνουσάν σοι έπί του παρόντος τήν ίιπόληψιν, έπέστειλα, ευχόμενος σου τήν φιλοθείαν άφιλονείκωι τηι γνώμηι δέΗασθαι, ην μετά φόβου θεοΰ καί φίλτρου του is περί σέ καί του άσφαλοϋς ένεκα της έκκλησίας είσηγησάμην, ού μόνος ων, ώς έφην, αλλά γάρ παρόντων μοι τών περί τον κύριόν μου τον θεοφιλέστατον έπίσκοπον Άρχέλαον Άπρίγγιον θεοδώρητον Ήλιάδην Μελέτιον καί τόν πρόσφατον τηι του θεοΰ χάριτι προβληθέντα τηι Λαοδικέων του θεοΰ έκκλησίαι έπίσκοπον Μακάριον, οΐ καί δογμάτων έντός ύπάρχουσιν καί περί σέ διαπύρως διάκεινται, μεθ' ήμών σε ευχόμενοι, δέσποτα, φρονήματι 2ο L ill 395 εύπειθέϊ χρησάμενον στήσαι τών γραμμάτων τούτων καθάπερ λαίλαπος σφοδροτέραν φοράν, ίκανήν, εί μέν εϊζαιμεν, μή θολώσαι μηδέ ταράζαι, εί δέ ένσταίημεν, λυπήσαι. ταΰτα οίκειούμενοι τά σά ήμεΐς μέν έδηλώσαμεν, αύτός δέ καταδέζασθαι καί άσμενίσαι καταΣίωσον, εί μή άρα τις ούκ αγαπών ήμάς παρασκευάσειεν έπί βλάβηι έαυτοΰ τε καί του κοινού καταφρονήσαι τούτου τοΰ πράγματος. τό δοκούν, παρακαλώ, παραχρήμα άντιγράψαι καταΗίωσον, 25 μάλλον δέ μή το δοκούν, αλλά τό συμφέρον.

15 =

L in 386 1111 1 0 5 7

S 23 Α l8.

Latine extat in Collectione C T

17

Κυρίωι μου ποθεινοτάτωι άδελφώι καί συλλειτουργώι Ίουβεναλίωι Κύριλλος έν κυρίωι χαίρειν. Ηύχόμην μέν τοις τών εύδοκιμησάντων ϊχνεσι καί τηι όρθήι πίστει κατακολουVM, Ρ [ = hk]. S, D [ = mn], AWRA'A C ι οδν] αδ D τό ταΟτα MW έρπούση τή Α

3 τά αύτά SDAWo Qrr A c ταΟτα RA' τό ταύτά Ρ τ ώ ταΟτα V η δούσ V

8 καί νομήν VMPWRA" καινοτομήν Α ή νομήν SD

διαστάσει καινοτομεϊν D

12 πρόσ R μενοσ V

2 ούκ 1 om. A 5 τό MPSWR

έμαυτώ DA

13 έργου R

ίο τη om. VPW

άπέστειλα MPDR

έχό-

15 άφιλονείκω τή S άφιλονείκω D άφιλονεικήτω MPAR άφιλονεικοτάτη VW

ι6 άσφαλώσ S

μόνον ών ίφην S

17 μοι om. R

18 άπριγγίου θεοδωρήτου ήλιάδου μελετίου καί τοΟ V τιον AR

11 πολλοΐσ MDW τοΐσ S

14 σου AW, cörr. W

τηι τοΟ om. Α τήι om. R

2ο ύπάρχειν S 24 παρασκευάσει

V

θεοδώριτον MSDA

18/19 προβληθέντοσ V

διάκεινται] καίονται S

χι στήναι SD

22 μηδέ SD

πραγράματοσ R

μελί-

19 έπισκόπου μακαρίου V

εύχόμενοί σε V εύχόμενοι Α

25 καί τούτου V

ante μάλλον adiasum S

τόν θεοφιλέστατον κύριόν μου τόν DA

άπερίγγιον S

ραν — Ικανήν] σφόδρα τά σφοδρότερα τήν κοινήν S

ήν] ä Α

σφοδροτέ-

ένσταίηιιεν] έντείνομεν VMP παραχρήμα om. VA

26 εί

δέ om. V

VM, Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = mn], A W A ' A C inscr. om. VMPSW κυρίλλου [κυρίλλου έπισκόπου άλεΕανδρείασ D] πρόσ ίουβενάλιον [έπίσκοπον Ιεροσολύμων Α] DA 28 τ ώ

κυρία)

VM

κύριλλοσ έπίσκοποσ DA

έπίσκοπον

ϊε VP numerus abscissus in S κδ' D μου

om.

Ρ

29 μέν om. DA

άδελφώ

ποθεινοτάτω Ρ

probatissimorum patrum A c

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

Flauiano Iuuenali A c τήι om. A

14, 4 IOHANNES AD NESTOR1VM

15 CYRILLVS A D IVVENALEM

97

θεΐν τον εύλαβέστατον έπίσκοπον Νεστόριον (τίς γαρ τών eö φρονούντων ούκ αν ευ£αιτο δοκιμωτάτους είναι τούς καθηγεΐσθαι λαχόντας τών του σωτήρος ποιμνίων;)" έπειδή be παρ' έλπίδας ή τών πραγμάτων ήμΐν έκβέβηκε φύσις (δν γαρ έσεσθαι προσεδοκώμεν ποιμένα γνήσιον, τούτον της όρθής πίστεως διώκτην εύρήκαμεν), δει λοιπόν μνημονεΰσαι του πάν- Μ i m 1060 των ήμών σωτηρος Χρίστου λέγοντος ο ύ κ ή λ θ ο ν β α λ ε ΐ ν ε ί ρ ή ν η ν έ π ι τ ή ν γ ή ν , Mt. 10,34.35 ά λ λ α μάχαιραν. ή λ θ ο ν γαρ δ ι χ ά σ α ι α ν θ ρ ω π ο ν κατά τ ο υ π α τ ρ ό ς αύτοΟ, εί β δέ δή και προς γονέας ήμΐν ό πόλεμος άνέγκλητός τε και άνεπίληπτος, μάλλον δέ και παντός έπαίνου μεστός, δτε τήι του Χρίστου δόΗηι συναθλεΐν έγνώκαμεν, πώς ούκ ανάγκη πάσα, καίτοι δακρύοντας ώς άδελφόν άπολέσαντας, τον θεοφιλή περιΣώσασθαι Ζήλο ν και μόνον ούχι τοις ανά πάσαν την γήν έκεΐνο είπεΐν ει τ ι ς π ρ ο ς κ ύ ρ ι ο ν , ϊ τ ω π ρ ό ς με. Exod. 32. 26 έγώ μέν γάρ και δι' ένός και δευτέρου γράμματος ώς άδελφόν παρεκάλεσα μη ταΐς ίδίαις ep. 2. 4 άκολουθεΐν έννοίαις, άλλα τήι όρθήι και άποστολικήι πίστει τήι παραδοθείσηι ταΐς έκκλησί-12 αις, οίηθεις άπαλλάΗαι αύτόν τής τών αύτοΟ γραμμάτων σκαιότητος" αλλ' ουδέν ώνησε το τής διαθέσεως φάρμακον, άπρακτος γέγονεν ή συμβουλή και τοσούτον άπέσχε τοΰ θέλειν τοις τής άληθείας έπεσθαι δόγμασιν, ώστε και έπιστολήν άπέστειλε πρός με μεθ' ep. 5 υπογραφής ιδίας, έν ήι και έπιπλήττει μεν ώς λυπούμενος, διωμολόγηκε δέ σαφώς θεοτό- ιβ κον ούκ εϊναι τήν άγίαν παρθένον, δπερ έστΐν έναργώς είπεΐν μή είναι θεόν άληθώς τον Εμμανουήλ, έφ' ώι τάς τής σωτηρίας έχομεν ελπίδας. οίηθείς δέ δτι και τήν 'Ρωμαίων ^jjj 1 yj!r7on έκκλησίαν συναρπάσαι δυνήσεται, έγραψε πρός τον κύριόν μου τον εύλαβέστατον και θεοσε- 3. 4 βέστατον άδελφόν και συλλειτουργόν Κελεστΐνον τής 'Ρωμαίων έκκλησίας έπίσκοπον, ένθεΐς 2ο ταΐς έπιστολαΐς τών αύτου δογμάτων τήν διαστροφήν. πέπομφε δέ και εξηγήσεις πολλάς, Ü ών έλήλεγκται φρονών τά διεστραμμένα, και κατεγνώσθη λοιπόν άραρότως ώς αιρετικός, έπειδή τοίνυν ό μνημονευθείς ευλαβέστατος και θεοσεβέστατος τής 'Ρωμαίων έκκλησίας Ιπίσκοπος Κελεστΐνος φανερά γέγραφε περί αύτοΰ και πέπομφε πρός με τάς έπιστολάς, ep. 9-« 2 δεΐν ώιήθην άποστεΐλαι ταύτας και άκονηθεΐσαν οίκοθεν εις ευσεβή Ζήλον τήν σήν θεοσέ- PG 105 βειαν διαναστήσαι διά του γράμματος, όπως αν έκ μιας ψυχής και συντόνου προθυμίας 2β τήν εις Χριστόν άγάπην ζωσώμεθα 'και σώσωμεν λαούς κινδυνεύοντας και στήσωμεν έκκλησίαν τήν ουτω διαφανή, σύμφρονες δηλονότι γεγονότες έκάστοις άπαντες και κατά τον ορισθέντα τύπον έπιστέλλοντες αύτώι και τοις λαοΐς. αν μέν ώφελήσωμεν και μεταστήσωμεν κατά τό αληθές αύτόν ών πεφρόνηκεν, κεκερδάκαμεν άδελφόν και σεσώκαμεν ποι- 3ο μένα' έαν δέ άπρακτος ήμών ή συμβουλή γένηται, αύτός έαυτώι έπιγράψας τό συμβάν αύτώι τών ιδίων πόνων Ιδεται τους καρπούς. δει δέ ήμάς άναγκαίως και τώι φιλοχρίστωι και ies. 3, «ο εύσεβεστάτωι βασιλεΐ, και άπασι δέ τοις έν τέλει γράψαι και συμβουλεΰσαι μή προτιμήσαι τής εις Χριστόν εύσεβείας ανθρωπον, άλλά χαρίσασθαι τήι οίκουμένηι τό βέβαιον εις

VM, Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = mil], AWA [ A C 3/4 γνήσιον ποιμένα D 4 εΰρομεν D A διό bei W 6 γ ά ρ om. S 7 ή μ ΐ ν om. Λ® ά ν ε π ί λ η π τ ό σ τ ε και άνέγκλητοσ S μάλλον δέ om. Ρ 8 τ ο υ om. Α δόΣει Ρ έδώκαμεν Ρ 9 όλέσαντασ A lapsum A t c θεοφιλεΐ Ρ π ε ρ ι σ ώ ί ε σ θ α ι Ρ περισώσασθαι S ίο τοις] τ ή ν Ρ έκεΐ έκεΐνο MP, corr. k 12 τ α ι σ SDAA t c τ α ΐ σ άγίαισ V M P W 13 άπαλλα£ειν VMPW τής — γ ρ α μ μ ά τ ω ν om. S 14 συμβούλια V 15 έπιστολάσ DA άποστεΐλαι VMPW 16 αΤσ SD μέν] με Α 17 ούκ] ε ί π ε ΐ ν μή V άληθώς om. V 18 δν W τ ή ς σωτηρίας] σωτηρίουσ V 19 εύλαβέστατον και om. Ρ 19/20 θεοφιλέστατον D 22 ώ ς om. Α 23 καΐ θεοσεβέστατος om. Ρ θεοφιλέστατοσ D A 23/24 έπίσκοποσ τ ή σ — έκκλησίασ SDA 25 τ α ϋ τ α σ π ρ ό σ σέ W είς om. S 26 διαστήσαι D ψ υ χ ή σ μιάσ Μ 27 Σησώμεθα Μ 27/28 και — δ ι α φ α ν ή om. V 28 δ ι α φ ω ν ή Μ om. spatio rel. W γ ε γ ο ν ό τ ε σ δηλονότι V 29 αΰτΦι] et clero Λ° 3 ° πεφρόνηκασ S sapuü et docere praesumpsit A c τ ό ν άδελφόν V 31 γίνηται Μ έαυτοΟ MW έπιγροίψασ S D A t c γροίψασ VMPAW α ύ τ ώ MPAWA 1 έαυτιϊι V αύτόσ SD et clero A c 32 οικείων V κόπων S τούσ καρπούσ ϊδεται Μ 33 εύλαβεστοίτω S π3σι D A δέ om. S μή] καΐ Μ Acta conciliorum oecumenicorum. 1, 1.

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

13

98

COLLECTIO VAT IC ANA

πίστιν όρθήν και ποιμένος άπαλλάίαι πονηρού τά θρέμματα, ei μή τοίϊς άπάντιυν εϊκει συμβουλαΐς. Πρόσειπε την παρά σοϊ αδελφότητα' σέ ή σϋν ήμΐν έν κυρίωι προσαγορεύει.

16 = S 2ΐ Α 35· Latine extat in Collectione CT 14 L III 379 pq

Κυρίωι μου άγαπητώι άδελφώι και συλλειτουργώι Άκακίωι Κύριλλος έν κυρίωι χαίρειν. Σφόδρα λυπούμενοι καΐ φροντίδι τετρωμένην Ιχοντες τήν καρδίαν ού μικρώς Ιχουσι

παραψυχήν, δταν τισι τών όμογνωμόναιν τά έφ' οίς λελύπηνται, λέγωσι. τοιούτος τις γέγονα κάγώ - δ»ά τοι τοΟτο τηι σήι τελειότητι γράψαι δέϊν ώιήθην τάς αιτίας έφ' αίς είκότως, ώς γε οϊμαι, λελύπημαι, μάλλον δέ και έτι λυπούμαι. ού γάρ ήρκεσε τώι εύλαβεστάτωι έπισκόπωι Νεστορίωι τό έπ' έκκλησίας ειπείν & έπ' έκκλησίας έσκανδάλισε καΐ παρέλυσε πίστιν τήν έπι τώι πάντων ήμών σωτηρι Χριστώι, άλλα γαρ και ήνέσχετο Δωροθέου τινός έπισκόπου τολμήσαντος έπ' έκκλησίας και συνάΕεως ειπείν άναφανδόν - εϊ τις λέγει θεοτόκον τήν Μαρίαν, ανάθεμα έστω. τί τοίνυν δράσομεν έν έκκλησίαι όρθοδόζων L tu 382 άναθεμαπσθέντες μετά τών αγίων πατέρων; ευρίσκω γάρ έν συγγραφαΐς και τον της άοιδίμου μνήμης έπίσκοιτον Άθανάσιον πλειστάκις αύτήν όνομάσαντα θεοτόκον, και τον μακάριον δέ πατέρα ήμών θεόφιλον και έτέρους πολλούς τών αγίων και κατά καιρούς έπισκόπων, τοΟτο μέν Βασίλειον, τοΰτο δέ Γρηγόριον, και αυτόν δέ τόν μακάριον Άττικόν. ουδείς δέ οίμαι τών όρθοδόζων θεοτόκον αύτήν δέδιεν είπεΐν, εϊπερ έστιν αληθές δτι θεός έστιν ό Εμμανουήλ. γεγόνασι τοίνυν ανάθεμα προς θεόν δντες άγιοι πατέρες, και πάντες δέ δσοι τοις όρθοΐς της αληθείας έπόμενοι δόγμασι θεόν όμολογοΰσι Χριστόν, 2ο και ού . μέχρι τούτων ή έκ του πράγματος 2ημία, άλλά γάρ και διεστράφησαν αί τών λαών γγώμαι. τεθρήνηκα γάρ άκούων τους μέν εις τούτο πεσόντος άπιστίας ήδη και άμαθίας, ώς μηδέ θεόν όμολογεΐν τόν Χριστόν, τους δέ κδν ει ελοιντο όμολογεΐν δλως αυτόν θεόν, μηδέν ύγιές έπ' αύτώι δοΣάίειν, άλλ' εύδοκίαι και χάριτι μεθ' ήμών κεκλήσθαι προς τοΰτο λέγοντας. ταύτα θρήνου και οιμωγής άξια. ποία γάρ δλως ή χρεία και εις μέσον άγεσθαι τά ούτως λεπτά και κεκρυμμένα; διά τί δέ μή μάλλον ήθικαΐς έζηγήσεσιν ώφελοΰμεν τους λαούς, ει μή σφόδρα έχομεν ίκανώς είς άκρίβειαν τήν δογματικήν; έπειδή δέ μονάίουσι τοις κατά τήν Αϊγυπτον και τήν Αλεζάνδρειαν τεθορυβημένοις έκ τών τοιούep. ι των αναγνωσμάτων ή γοΟν έΕηγήσεων τόν όρθόν της πίστεως έξηγησάμεθα λόγον, έκπεπολέμωται και γέγονεν έχθρός και συλλέγει τινάς άγύρτας και άπεγνωσμένους και παρασκευάζει ψεύδεσθαι κατ' έμου τινά έπι πολλών, και τάχα δικαίως. ει γάρ είχομεν ίήλον VM, Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = mn], AWA«AC ι όρθήν πίστιν Μ ήκει V 2 συμβουλιαΐσ V συμβουλίαισ S 3 πίρί σέ Ρ παρά σοΟ Μ C VM, Ρ [ = hk], S (pauca abscissa), D [ = mn], AWA«A inser. κυρίλλου Αρχιεπισκόπου άλεΕανδρείασ [τοΟ αύτοΟ Α] πρόσ άκοίκιον έπίσκοπον βερροίασ περί τοΟ αίρετικοΟ νεστορίου DAA ϊς VMP numerus abscissus S κβ' D 5 τώ κυρίω V τώ τήσ βερο . . . έπισκόπω κυρίυυ S μου om. Μ άγαπητώ και συλλειτουργώ άδελφώ MPW άγαπητώ om. V 6 μικράν W 7 λίγου σι V 8 τοι om. Ρ τε Μ 9 ήρκέσθη MPW 9/ι° είιλαβεστάτω και θεοσεβεστάτω S ίο έκκλησίαισ S έπ' VMAWAtc πάσασ Ρ τάσ SD ι ι παραλΟσαι S ήμών om. DA γάρ om. SD και om. Ρ ΐ2 άναφανδόν SDA,C om. VMPAW 13 έκκλησίαισ S όρθοδόΣω V όρθόδοίοι Ac 14 γραφαΐσ Ρ 15 έπίσκοπον om, DA ταύτην Α ι6 άγιων om. Α και om. DA 19 οί πρόσ W τόν θν SD 20 δέ SDAAtc om. VMPW τήσ άληθείασ όρθοΐσ Α θεόν om. Λ' τόν χν SD 2ΐ έκ om. Α γάρ om. PS 23 θεόν om. At εί om. SDA δλιυσ όμολογεΐν S 24 μή δέ S 25 ή MW ήν Mcorr ρ άκριβώσ W 28 τήν* om. VMPW 2η είχομεν SDA τών om. VMPW 29/30 έκπεπολέμωται — συλλέγει om. Ρ 3° κατεγνωσμένουσ VMPW και om. Ρ 3°/3ΐ κατασκευάζει DA 31 τινά έπ! πολλών κατ' έμοΟ S έχοιμεν Ρ

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

i6 CYRILLVS AD ACAC1VM

17 ACACIVS AD CYRILLVM

99

θεού και της τών ποτέρων φιλοθείας έγινόμεθα μιμητοί, πάλαι δν ήμεν κατά τών τετολμηκότιυν φλυαρήσαι κατά τοΰ Χριστού και άναθεματισάντων ήμάς τε τους Ζώντας και τους Μ im 1056 προς θεόν δντας ήδη πατέρας άγιους ψήφον όσίαν έΗενέγκαντες, δι' ής ήν εικός θεράπευε- PG ιοο σθαι καί τους είς πίστιν ήδικημένους τών Χαών. ΤΤρόσεπτε τήν παρά σοι αδελφότητα" σέ ή συν ήμΐν έν κυρίωι προσαγορεύει. s

17 = S 22 Α 36.

Latine extat in Collectione CT 15

Τώι δεσπότηι μου τώι τά πάντα άγιωτάτωι και θεοφιλεστάτιυι έπισκόπωι Κυρίλλιυι Ακάκιος έν κυρίωι χαίρειν. Ένέτυχον γράμμασι της σης θεοσεβείας έκ τοΰ σύνεγγυς ήμΐν άποδοθεΐσιν όπευκτοΐς, δακρύων και θρήνου μεστοΐς, τών κατά Κωνσταντινούπολιν θρυλουμένων ένεκεν, και κρατεί τό βάθος της κατά Χριστόν πίστεως, καθό δει, μετέχουσιν, ώς ίο περιττόν ήν τούτο και τήν αρχήν είς μέσον άχθήναι. τί γάρ ώνησεν Άπολινάριος ό Λαοδικεύς, είς ών έν τοις Εμπροσθεν ό μέγας άγωνιστής ό υπέρ τής όρθής πίστεως κραταιώς προς τους έχθρούς μαχεσάμενος θαρσήσας έαυτοΟ τήι σοφίαι και έθελήσας παρεισα- L ill 383 γαγεΐν έΕ άπορων πόρους τινάς τήι καθαράι και άδόλωι τοΰ Χρίστου πίστει; ού παρεσκεύασεν έν τοις σχισματικόϊς έαυτόν παρά τήι καθόλου έκκλησίαι λογισθήναι; ουκ εϊρηται is τινΐ τών προ ήμών έπισκόπων άναστεΐλαι βουλομένωι τά υπέρ άνθρωπον μή περιεργάίεσθαι τούς εύ διακειμένους, έρρωμένηι τήι διανοίαι και έντελεΐ συνέσει ταύτην βήΕαντι την φωνήν" »πώς ό πατήρ τον μονογενή έγέννησε, σιωπήι τιμάσθω«; καί προϊόντος τοΰ λόγου άπηριθμήσατο ώς διαλανθάνει ήδε ή έρευνα κατά μικρόν πάσας όμοΰ τάς κατ' ούρανόν δυνάμεις, μήτι γε ανθρώπους και έννοιαν ανθρώπων. πώς δέ ούκ αναγκαία και πρέπουσα 20 ή παραίνεσις τών θείων γραφών έκδιδάσκουσα" βαθύτερά σ ο υ μή Ζήτει και ι σ χ υ ρ ό - Sir. 3, ai τερά σ ο υ μή π ε ρ ι ε ρ γ ά ί ο υ " α π ρ ο σ ε τ ά γ η σοι, τ α ύ τ α δ ι α ν ο ο ΰ , ού γάρ έ σ τ ι σοι χρεία τ ώ ν κ ρ υ π τ ώ ν ; οί δέ όπεραπολογεΐσθαι ίητοΰντες τών ταύτα έννοήσαι και φράσαι έπιχειρησάντων παρόμοιόν τι λέγουσι πεπονθέναι ών ύπέμεινεν ό μακάριος ΤΤαυλΐνος ό έπίσκοπος, δς παρηιτεΐτο τρΐΐς υποστάσεις λέγειν ίιητώς, δυνάμει και αληθώς ταυ- 25 τα φρονών, ταΰτα μετιών, ήκολούθησε δέ τοις Δυτικφς θεοφιλέσιν έπισκόποις τώι έστενώσθαι τήν 'Ρωμαικήν φωνήν και μή δύνασθαι προς τήν ήμετέραν τών Γραικών φράσιν τρεις Αποστάσεις λέγειν. πλήν δτι χρή πάντας ήμάς τούς δυναμένους συναλγεΐν και PG ιοί ι8—20 locum non inueni V, Μ [usque ad 8], Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = mn], AWA«AC 1 έγενόμεθα A 2 άναθεματίσαντασ S τούσ τε D τοΰσ VS 3 τόν θν S έΕενεγκόντεα SD ήα ην VMPWAe ήσ δν SD ήν Α 4 ήδικημένους] ήδη κειμένουσ Ρ 5 πρόσειπε — προσαγορεύει om. AA tc σέ — προσαγορεύει om. V έμοί SD _ inscr. άκακίου Επισκόπου [om. S] βεροίασ [βερροίασ D om. Α] πρόσ κύριλλον SDA cf. A tc ιΖ VMP itß S κγ' D 7 άγίω AAtc καί θεοφιλεστάτωι om. Μ 8—ρ. ιοο, 15 om. Μ pro iis ponendo Ή τοιαύτη Επιστολή διαλαμβάνει δτι έδεΣάμεθα τήν σταλεΐσάν μοι έπιστολήν τε και τά έν αίιτήι διδαχθέντα — [fere Ii litterae oblitteratae] έποίησα δέ κτλ. 9 θρήνου SDAA,C θρήνων VPW g/io θρυλλουμέvojv VPSDW ίο ένεκεν PAWAtc ίνεκεν έν οΐσ VSD ποίθοσ V, noli βάθος coniungere cum τής πίστεως δει VSW δή PDAA'e 12 έν om. PW ό ί>πέρ] oö περί D 12/13 6 κραταιώσ SDAAtc 13 θαρρήσασ DA 13/14 παραγαγεϊν Α 14 άπόρου D 14/15 παρεσκευοίσαμεν V 15 σχηματιστικοϊσ SD ι6 άναγγεΐλαι VPW 17 έντελεΐ] έν τελείων Ρ ι8 μονογενή] υΐόν PW 19 διαλανθ(ίνοι Ρ πάσασ 6μοΟ κατά μικρόν S 20 μήτοι PD καί πρέπουσα om. S 21 βαρύτερά VA 22 περιεργάΣου SDA έζέταΖε VPW προετάγη D 22/23 έστι σοι χρεία SDA χρεία σοι VPW 23 άπολογεϊσθαι ΖητοΟντεσ ύπέρ S νοήσαι S 23/24 καί φροίσαι om. D 24 λέγει S 2ζ άληθεία SDW 25/26 τά αίιτά SD 26 ταΟτα μετιών om. W τά αίιτά SDA μετρών Λ» θεοφίλεστάτοισ SDA 27 γραικών SDAAtc γραφών VPW 28 λέγειν {>ητώσ W 13*

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

100

COLLECTIO VATICANA

συμπάσχειν τηι έκκλησίαι του θεοΰ περί πολλοί) ποιεΐσθαι καταστεΐλαι τήν έζαγγελθεΐσαν φωνήν, δπως μή πρόψασις δοθήι τοις διασχίΕειν και διατέμνειν τήν έκκλησίαν του θεοΰ έτοίμιυς ?χουσι. διό χρή τήν σήν έντελή και άπηρτισμένην σύνεσιν, εί καί n τοιούτον τήν αρχήν έλέχθη Μ i m 1057 το λυπεΐν και διαταράττειν πολλούς τών εύλαβών και φιλοχρίστων δυνάμενον, καταστεΐλαι το κινηθέν, εϊ και τα μάλιστα, ώς φθάσας Ιφην, πολλοί τών από Κωνσταντινουπόλεως εις 5 την Άντιόχειαν άφικνουμένων, έτι μην και προς ή μας, τούτο μέν κληρικών, τοΟτο δέ λαϊκών, συνηγορεΐν δοκοΰσι τώι βηθέντι ρητώι ούκ έναντίως έχοντι κατά διάνοιαν τηι άποστολικήι πίστει, προσέτι δέ και τηι τών αγίων πατέρων τών έν Νικαίαι συνελθόντων περί του όμοουσίου θεσπισθείσηι καί διαδοθείσηι είς πάσαν τήν καθόλου έκκλησίαν. τό τοίνυν συνετόν καί συμπαθητικόν καί έντελές της σης ίερωσύνης καιρού καλούντος έπιδείΗασθαι καταίίωσον, μεσιτευούσης ίο σου της άγιωσύνης τώι ρηθέντι ρητώι προς τούς άκούσαντας καί διαρραγέντας, ώστε σου τήν άγιωσύνην εκείνα φρονήσαί τε καί έπιτελέσαι, δ δυνήσεται, χειμαζόμενης έπί τοΰ παρόντος της καθόλου έκκλησίας, Ιτι μάλλον καί μάλλον είς υψος άναπεμφθήναι, δεσποτικήι τινι φωνήι χρώμενον καί έπινοοΰντα τηι νοητήι θαλάττηι έπί του παρόντος δοκούσηι Mc. 4,39 διαταράττεσθαι καί έπάγοντα τό σ ι ώ π α , π ε φ ί μ ω σ ο . is Έποίησα δέ άναγνωσθήναι τήν έπιστολήν της σής θεοσεβείας τώι τά πάντα άγιωτάL ill 386 τωι καί θεοφιλεστάτωι Ίωάννηι τώι της Άντιοχέων έπισκόπωι, καί κατακούσας μετά πολλής της συναισθήσεως καί συμπαθείας, τά αύτά ήμΐν πρεσβυτικήν άγουσιν ήλικίαν νεωστί είς έπισκοπήν έληλυθώς (δς τηι του θεοΰ χάριτι άκμάΣει έν τοις τηι έπισκοπηι προσεΐναι όφείλουσιν έπάθλοις, ώς μέγα έπ' αύτώι φρονεΐν καί σεμνύνεσθαι πάντας τούς της Άνατο- 2ο λικής διοικήσεως θεοφιλεστάτους έπισκόπους) παρακαλών σου τήν θεοσέβειαν καταλαμβάνεται ώστε σου τήν άγιωσύνην τηι προσούσηι αυτήι συνέσει χρησαμένην μεταχειρίσασθαι τό έπισυμβάν ούκ άνεκτόν ρήμα, ώς δι' ών λαλείς, δι' ών πράττεις, τό άποστολικόν καιρού a Cor. 10,8 καλούντος έπιδείίηι τό φάσκον' έάν γάρ θέλω χρήσασθαι τηι έξουσίαι, ήι Ι δ ω κ ε ν ήμΐν ό θεός ε ί ς ο ί κ ο δ ο μ ή ν κ α ί ούκ ε ί ς κ α θ α ί ρ ε σ ι ν , ο υ κ α ί σ χ υ ν θ ή σ ο μ α ι . τον δέ ποθεινότατον τον τά γράμματα ήμών έπαγόμενον τηστόν δντα καί Χριστιανόν έκ προγόνων καταίίωσον τηι ένούσηι καί ένυπαρχούσηι σοι φιλαγαθίαι προσέσθαι καί έν οϊς δν δεηθείη, προνοίας αύτόν άϋιώσαι της σοι πρεπούσης. ΤΤάσαν τήν συν σοι αδελφότητα έγώ τε καί οί συν έμοί πλείστα προσαγορεύομεν. V, Μ [inde a 16 έποίησα], Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = mn], AWA*AC ι ποιήσαι VPW 2 τέμνειν S 3 τοιοΟτο W 4 λυποΟν VPW τούσ πολλού« Ρ 5/6 είσ τήν [τήν om. D] άντιόχειαν — καί SDA άφικνουμένων εϊσ άντιόχειαν και VPW η ούκ om. Ρ 8/9 θεσπισθεΐσαν καί διαδοθεΐσαν W 9 δοθείση Ρ ίο καί έντελέσ om. VPW 11 καί ώσ PW ΐ2 φρονήσαί τε καί om. VPW 13 καθόλου om. VPW 14 τινι] τή Ρ χρώμενον φωνή DA έπινοοίιντα SDWA,C έπιτιμώντα VA έπιφωνοΟντα Ρ θαλασσή SD 15 καί έπάγοντα om. PW καί έπάδοντα V ι6 θεοσεβείας] äTuutri^oWAt 16/17 τά—θεοφιλοστάτω SDAA tc άγιωτάτω VMPW 17 ίωοίννη — έπισκόπω DAA tc έπισκόπω ίωάννη τώ τήσ άντιοχείασ VMPSW 17—29 καί κατακούσας —προσαγορεύομεν om. Μ 17/18 μετά — συμπαθείας om.VPW ήμΐν VPWA ήμΐν βούλεται SD ήμΐν φρονεί Α 19 δσ — χάριτι VW δσ έν τη — χάριτι Ρ δστισ [δσ S] χάριτι θΰ SDA τήσ έπισκοπήσ SA προσιέναι Α 2ο καί σεμνύνεσθαι om. VPW 20/21 άνατολικήσ διοικήσευυσ SDAA άνατολήσ VPW θεοφιλεστάτους om. VPDW θεοσέβειαν ώσ DA 21/22 καταλαμβάνεται VPWAA παραλαμβάνεται SD 22 τήι — χρησαμένην om. VPW αύτήσ D 23 ώστε SD om. Α 23/24 καιροΟ καλοΟντος om. VPW 24 γάρ om. VPW 25—28 τόν δέ — πρεπούσης om. VPW 26 ήμΐν A 27 προσέσθαι scripsi suscipere Λ προέσθαι Α προσήσεσθαι S προστήσεσθάι D 28 καταΕιώσαι A 29 σύν'] έν W ήμΐν Ρ πλείστα om. VPW

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

17 ACACII EPISTVLA A D C Y R I L L V M

1 8 = S10A21.

18 O B T E S T A T I O PVBLICE PROPOSITA

ιοί

Latina uersio extat in Collectione CT 4

Διαμαρτυρία προτεθεΐσα έν δημοσίωι κατά των κληρικών Κωνσταντινουπόλεως και ^ mi 3 1^>8 κατά έκκλησίαν έμφανισθεΐσα ως δτι όμόφρων έστΐ Νεστόριος Παύλου τοΰ Σαμοσατέως του άναθεματισθέντος προ έτών ρΐ υπό τών όρθοδό£ων έπισκόπων Όρκίζω τον λαμβάνοντα τόδε τό χαρτίον κατά της αγίας τριάδος ώστε φανερόν 5 αυτό ποιήσαι έπισκόποις πρεσβυτέροις διακόνοις άναγνώσταις λαικοΐς οίκοΰσι Κωνσταν- Μ m i 1009 τινούπολιν I n τε και τό ϊσον αύτοΐς έκδοΰναι πρός έλεγχον τοΰ αίρετικοΟ Νεστορίου δτι όμόφρων έστι του όναθεματισθέντος Παύλου του Σαμοσατέως προ έτών έκατόν έίήκοντα υπό τών όρθοδόζων πατέρων έπισκόπων. έστι δέ τά παρ' όποτέρων είρημένα ούτως 9 ΠαΟλος είπε" Μαρία τον λόγον ούκ Ιτεκε. κεν, ώ βέλτιστε, Μαρία την θεότητα.

Νεστόριος συμφώνως είπεν" ουκ Ιτε- J j ^ s , N e 2 s t ° " 5-6

Παύλος" ουδέ γάρ ήν πρό αιώνων. Νεστόριος' και μητέρα χρονικήν τήι δημιουρ- Λ , £ · Ρ· 2 4 5 , γώι τών χρόνων έφιστώσι θεότητι. Παύλος" Μαρία τον λόγον ύπεδέζατο και ουκ έστι πρεσβυτέρα τοΰ λόγου. Νε- ibid.p.373.i7 15 στόριος" πώς ουν Μαρία τόν έαυτής άρχαιότερον Ιτεκεν; Παύλος" Μαρία Ιτεκεν άνθρωπον ήμΐν ϊσον. Νεστόριος" άνθρωπος ό τεχθείς εκ παρθένου. Παΰλος - κρείττονα δέ κατά πάντα, επειδή έκ πνεύματος αγίου και έ£ έπαγγελιών και εκ τών γεγραμμένων ή έπ' αύτώι χάρις. Νεστόριος; τ ε θ έ α μ α ι γάρ φησι, τ ό π ν ε ύ μ α κ α τ α β α ΐ ν ο ν ώ σ ε ι π ε ρ ι σ τ ε ρ ά ν και μ έ ν ο ν έπ' α υ τ ό ν , τό την άνάληψιν αύτώι χαρισάμενον ( έ ν τ ε ι λ ά μ ε ν ο ς , φησί, τ ο ι ς ά π ο σ τ ό λ ο ι ς οί)ς έ Σ ε λ έ ζ α τ ο , δ ι ά π ν ε ύ μ α τ ο ς ά γ ι ο υ ά ν ε λ ή φ θ η ) , toöto δή τό τηλικαύτην Χριστώι χαρισάμενον δόΗαν.

ibid.p.373." is loh. ι, 32 Act. 1, 2

Παΰλος" ϊνα μήτε ό έκ Δαυίδ χρισθείς άλλότριος ήι της σοφίας μήτε ή σοφία έν άλλωι ούτως οΐκήι. ' και γάρ έν τοις προφήταις ήν, μάλλον δέ έν Μωσεΐ, και έν πολλοίς κυρίοις, μάλλον δέ έν Χριστώι ώς έν ναώι. και άλλαχοΟ λέγει άλλον είναι τόν Ίησουν 25 Χριστόν και άλλον τόν λόγον. Νεστόριος· μη έγχωρεΐ τόν πρό πάντων τών αιώνων γεννηθέντα άλλο άπαξ γεννηθήναι, και ταΰτα θεότητι; Cassian. c. Nest. 6, 9 s 2—27 θεότητι adfert Anastasius Sinaita in Hodego 20, lectiones adfero, sed non omnes ex codice Monacensi 467 [H] et excerptorum codice Parisino 1115 [X] VM, Ρ [ = hk], S [pauca abscissa], D [ = mn], A W A ' A C irj VMP Γ S ια' D 2—4 δημοσίωι — έπισκόπων] κωνσταντινουπόλει A

2 δημοσία Ρ

κατά VMPWA παρά S D H X 3 έκκλησίαν SDHA τήν έκκλησίαν Χ έκκλησίασ V P W propter scripturam abbreuiatam de Μ non constat 4 τοΟ άναθεματισθέντος — έπισκόπων om. Η Χ έκατόν έΕήκοντα ΡΑ έΕήκοντα V άπό PSW 5 μεταλαμβάνοντα Χ λαβόντα SDAW 6_ποιήσαι αύτό S 6/7 κωνσταντινουπόλει S η αύτοΟ ΗΧΛ= 8 πρό — έΕήκοντα om. V ρΕ MSnWHX 9 άπό P S W H X πατέρων om. DA Λ δέ καΐ S καΐ D παρ' όποτέρων SD παρά όποτέρων Η ab utrisque A c παραποτέρων Χ παρά πρων MPW om. V A 10 ό σαμοσατεύσ παΟλοσ D A τόν om. D A σύμφωνα Α Ι2πα0λοσ [6 σαμοσατεύσ παΟλοσ DA] εΐπεν D A H X A γάρ ήν] παρήν S νεστόριοσ εΐπε D A H X A ΐ3 έφίστησι Ρ έ φ ι σ τ ώ ν W έφεστώση Χ 14 παΟλοσ εΐπε D A H X A 14/15 νεστόριοσ εΐπε D A H X A 15 άρχαιότερον αίιτήσ S ι 6 παΟλοσ [ό σαμοσατεύσ παΟλοσ Α] εΐπε DAHA παΟλοσ λέγει Χ ήμΐν άνον S νεστόριοσ εΐπεν D A H X A 18 παΟλοσ [ό σαμοσατεύσ παΟλοσ Α] εΐπε D A H X A έπειδή και έκ A c c έΕ om. S άγγελων Α 19 ή] ήν A νεστόριοσ εΐπε D A H X A γοίρ SHXA om. VMPDAW 20 ώσ Α τό om. Ρ 2ΐ τοΐσ άποστόλοισ φησΐν D A 22 δέ Ρ τ ώ χω SD αύτώι A c χαρισάμενον χω Α 23 παΟλοσ [6 σαμοσατεύσ Α] εΐπεν D A H X A ή om. S H X 24 οικεί ΜΑΗΧ μωυσή SD μωσί\ Η 25 ναώ MPSWXA ναώ θΰ V D A ούρανώ Η 26 νεστόριοσ εΐπε V D A H X A om. MPW έγχωρεΐν Ρ Α πρό om. D πάντων om. S τ ώ ν om. D H X 27 γεννηθέντα om. S άλλον Ρ και τοΟτο D om. Α θεότητι MPWHX τή θεότητι V ditUniiaU Α ' θεότητοσ S θεότητα D κατά τήν θεότητα Α Λ °

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

COLLECTIO VATICANA

102 3

'Ιδού öebeiKTat σαφώς λέγων ό παραβάτης* ουκ έτέχθη άπό Μαρίας ό γεννηθείς έκ

L1Η 339 του πατρός' ίδου συναινεί τώι αίρετικώι Παύλωι τώι λέγοντι άλλον είναι τον λόγον και άλλον τον ΊησοΟν Χριστόν, και ουκ έστιν είς ώς ή όρθοδοΕία κηρύττει.

διά τοΰτο

έσημειωσάμην σοι, ώ Σηλωτά της άγιας πίστεως, και μέρος του μαθήματος τής έκκλησίας Act. i t , »6 Άντιοχέων, iE ής και την των Χριστιανών έπίκλησιν έν πρώτοις έσχομεν, 8π ουκ οϊδεν 5 άλλον και άλλον υίόν του θεοΟ, άλλ' ένα τον πρό πάντων αίώνων γεννηθέντα θεόν έκ ΘεοΟ άπό του πατρός, όμοούσιον τώι πατρι και τον αυτόν έπί Αύγούστου Καίσαρος έκ Μαρίας της παρθένου γεννηθέντα.

έχει γαρ £ητώς

θεόν άληθινόν έκ ΘεοΟ άληθινοΰ, όμοούσιον τώι πατρί, δι' οδ και οί αίώνες κατηρτίσθησαν και τά πάντα έγένετο, τόν δι

ημάς έλθόντα και γεννηθέντα έκ Μαρίας τής αγίας ίο

παρθένου και σταυρωθέντα έπί Ποντίου Πιλάτου και τά έ£ής του συμβόλου 4

Συνάιδει δέ τούτοις και ό μακάριος έπίσκοπος Ευστάθιος ό τής αύτής Αντιοχείας, είς ών έκ τών τριακοσίων δεκαοκτώ έπισκόπων έπί της αγίας και μεγάλης συνόδου, λέγων ούτως τό

Bar- 3. 36-38 ο ύ τ ο ς

μή

μόνον

άνθρωπον,

ό θεός ήμών,

άλλα και θεόν,

ού λ ο γ ι σ θ ή σ ε τ α ι

καθώς και Ιερεμίας ό προφήτης λέγει' ^

έτερος

πρός

αύτόν.

ό δ ό ν έ π ι σ τ ή μ η ς καΐ Ι δ ω κ ε ν α ύ τ ή ν Ι α κ ώ β τ ώ ι π α ι δ ί α ύ τ ο ΰ ήγαπημένωι

ύπ' αύτοΰ.

συνανεστράφη.

έΗεΰρε

πάσαν

και Ι σ ρ α ή λ

μ ε τ ά τ α ΰ τ α έπί τ η ς γ ή ς ώ φ θ η και τ ο ι ς

τώι

άνθρώποις

πότε δε συνανεστράφη άνθρώποις, εί μή δτε συνεγεννήθη μετ' αύ-

τών έκ παρθένου και συνενηπίασε και συνηυζήθη και συνέφαγε και συνέπιε και τά άλλα; ζο Εϊ τις ουν τολμήσειε λέγειν άλλον είναι υίόν τον πρό τών αιώνων μονογενή τον άπό του πατρός γεννηθέντα και άλλον τόν έκ Μαρίας τής παρθένου τεχθέντα και ού τόν αύτόν ένα κύριον Ίησουν Χριστόν, έστω άνάθεμα. 9—Ii plura ex symbolo Antiocheno adfert Cassian. c. Nestor. 6, 3 J . 4». 9' αΰτη ή διαμαρτυρία προετέθη έν δημοσίωι τόπωι έν Κωνσταντινουπόλει έπέχοντος έτι Νεστορίου τόν θρόνον τής αύτής πόλεως subscr. A, cf. Λ V, Μ [inde a 12 μακάριος deficiunt phototypa], Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWA'A 0 ι ό παραβάτησ λίγων DA 2 τοΟ om. SDA παύλω VMPSWA παύλω τώ σαμοσατεί [σαμοσατέων D] DA 5 ίοχομεν VMPSWA' έχομεν DAAC 6 θΰ υίόν V αίώνων om. V 6/7 θν — του VMPSWA cf. Cass. 6, 66 έκ θϋ [τοΟ θϋ Α] και DA 8 τεχθέντα VMPW ίο έγένοντο DA έλθόντα SDA Cass. 11. cc. et 6, 8 κατελθόντα VMPAW ιο/ι ι άγίασ παρθένου VMPSWA άειπαρθένου DA παρθένου Cass. 12 δέ om. DA έπίσκοποσ εύστάθιοσ [εύστοίθιοσ om. S] ό τήσ αϋτήσ [αϋτήσ έκκλησίασ Ρ] VPSW εύστάθιοσ ό γενόμενοσ έπίσκοποσ [έπίσκοποσ om. D] DAA άντιοχέων Ρ 13 έκ om. SA τϊη D 15 τόν S και' om. DA 6 προφήτησ Ιερεμίασ S ι8 μετά bt Ρ τής om. S 19 δτι δτε Ρ 20 συννενηπίακε DA συνέφαγε και συνέπιε SDAA συνέφαγεν άνδϊσ και συνέπιε Ρ συνέπιε και συνέφαγε VW και τά άλλα [τάλλα D] PSDAA om. V και τά άλλα άπλώσ άνθρώπινα καί άδιάβλητα τήσ φύσεωσ ήμών κατεδέΕατο πάθη W 2ΐ λέγειν άλλον — μονογενή] άλλον — μονογενή ειπείν S τόν υίόν τόν W τών VPWA» πάντων τών SDAAC 22 έκ V τεχθέντα] γεννηθέντα S

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

18 OBTESTATIO PVBLICE PROPOSITA

19 = S 93 A 19.

19 SERMO PROCLI

IO3

Latina uersio extabat in cod. Vat. 3836, sed fere tota periit

'Ομιλία Πρόκλου έπισκόπου Κυίίκου λεχθεΐσα καθεΕομένου Νεστορίου έν τηι μεγάληι μ hi?577 PG 6 έκκλησίαι Κωνσταντινουπόλεως S. 680 1

Παρθενική πανήγυρις σήμερον τήν γλώτταν, άδελφοί, προς εύφημίαν καλεί και ή παρούσα έορτή τοις συνελθουσιν ωφελείας γίνεται πρόξενος. και μόλα είκότως· άγνείας γαρ ϋχει ύπόθεσιν, και του γένους των γυναικών καύχημα το τελούμενον και δό£α του β θήλεος δια τήν έν καιρώι μητέρα και παρθένον. έπέραστος ή σύνοδος" ίδού γαρ PG68i γη και θάλαττα δορυφορεΐ τηι παρθένωι, ή μέν τά νώτα ταις όλκάσιν γαληνώς υφαπλώσασα, ή δέ τά ϊχνη των βαδιζόντων άκωλύτως παραπέμπουσα. σκιρτάτω ή φύσις, και γυναΐ- β κες τιμώνται· χορευέτω ή άνθρωπότης, και παρθένοι δο£άίονται. δπου γαρ έ π λ ε ό ν α - 1 , 1 1 1 , 2 σ ε ν ή α μ α ρ τ ί α , ύ π ε ρ ε π ε ρ ί σ σ ε υ σ ε ν ή χάρις. συνεκάλεσεν ήμάς ή άγία Μαρία, Rom. 5, 20 τό άμόλυντον της παρθενίας κειμήλιον, ό λογικός του δευτέρου Αδάμ παράδεισος, τό έργαστήριον της ένότητος των φύσεων, ή πανήγυρις του σωτηρίου συναλλάγματος, ή 13 παστάς έν fji ό λόγος ένυμφεύσατο τήν σάρκα, ή έμψυχος της φύσεως βάτος, ¥jv το τής Exod. 3, * θείας ώδΐνος πυρ ού κατέκαυσεν, ή δντως κούφη νεφέλη ή τον έπι τών χερουβΐμ μετά σώ- les. 19, « ματος βαστάσασα, ό του έ£ ουρανών ύετοΰ καθαρώτατος πόκος ΙΕ ού ό ποιμήν το πρόβα- lud. 6, 37.38 τον ένεδύσατο, ή δούλη και μήτηρ, ή παρθένος και ουρανός, ή μόνη θεώι προς ανθρώπους γέφυρα, ό φρικτός της οικονομίας ίστός έν ώι άρρήτως ύφάνθη ό της ένώσεως χιτών, ιβ οΰπερ Ιστουργός μέν τό πνεύμα τό αγιον, ϋριθος δέ ή έ£ ύψους έπισκιάσασα δύναμις, J ^ 1 " 1 5 8 0 έριον δέ τό άρχαΐον του Αδάμ κώιδιον, κρόκη δέ ή έκ παρθένου άμόλυντος σάρί, κερκις δέ ή άμέτρητος του φορέσαντος χάρις, τεχνίτης δέ ό δι' άκοής είσπηδήσας λόγος. Τίς εϊδεν, τίς ήκουσεν δτι μήτραν ό θεός άπεριγράπτως ώικησεν; δν ουρανός ούκ 2 έχώρησεν, γαστήρ ουκ έστενοχώρησεν, αλλ' έγεννήθη έκ γυναικός θεός ού γυμνός και άνθρωπος ού ψιλός, και πύλην σωτηρίας ό τεχθεις τήν πάλαι τής αμαρτίας έδειΕεν θύραν. δπου γαρ ό δφις δια τής παρακοής τον ιόν ένέχεεν, έκεΐ ό λόγος δια τής άκοής είσελθών 25 τον ναόν έίωοπλάστησεν δθεν ό πρώτος μαθητής τής αμαρτίας Κάιν προέκυψεν, έκεΐθεν 23 cf. Nestorium in Collectione Palatina 22 p. 38, 10 V, Ρ [ = hk], S, D [ = mn], AWR, Λ [deficit in 14 έμψυχος] 2/3 'Ομιλία — έπισκόπου] τοδ αϋτοΟ όμειλία R 2 kuÜkow om. PSWR 2/3 καθεΣομένου — κωνσταντινουπόλεωσ VPSW έν κιυνσταντινουπόλει καθείομένου νεστορίου είσ τήν ένανθρώπησιν τοΟ κϋ ήμών ϊϋ χΰ δτι θεοτόκοσ έστίν ή άγία παρθένοσ μαρία και δτι δ τεχθείσ ούτε θσ γυμνόσ ούτε δνοσ ψιλόσ άλλ* έμμανουήλ τυγχάνει θσ και ϋνδσ άσυγχύτιυσ και άμεταβλήτωσ ύπαρχων DA περί τήσ γεννήσεωσ τοϋ κΰ ήμών ΐΰ χϋ R in fine add. είπε δέ αύτήν [αύτην έν κιυνσταντινουπόλει είσ τήν άγίαν μαρίαν συνάΕεωσ οΰσησ R] δτε ην έπίσκοποσ νεστόριοσ προτραπείσ παρ' αύτοΟ AR ι Τ ν Ρ ({ D 4 γλώτταν ήμών ARA 5/6 ϊχει γάρ άγνείασ W 6 τοϋ κοινού τών γυναικών γένουσ AR 7 έπέραστοσ αΰτη καΐ έΕαίσιοσ D 8 δωροφορεΐ DA ύφαπλώσασα VDAA έφαπλώσασα R συνπλώσασα PSW 9 άναλόγωσ W σκιρτά τέ W ίο και — δοΕοίΖονται om. ARA καϊ VPW αϊ SD 10/ΐί έπερίσσευσεν W ι ι ύπέρ περίσσευσεν R ήμΑσ DARA μέν ήμάσ ένταΟθα VPSW άγία ARA άγ(α θεοτόκοσ D άγία καϊ θεοτόκοσ παρθένοσ VPS άγία παρθένοσ και θεοτόκοσ W 13 ένώσεωσ DA 14 ίμψυχοσ DARA έμφυτοσ VPSW 15 τών] τόν mW 17 άνεδήσατο W μαρία ή δούλη DAR θϋ DAWR ι8 ύφάνθη ό τήσ ένώσεωσ PSW ύφανθεισ τήσ ένώσεωσ V δ τησ ένώσεωσ [ένανθρωπήσεωσ Α γρ καϊ ένώσεωσ Α™κ ένσαρκώσεωσ R] ύφάνθη DAR 19 ίστουργία V 20 άμόλυντοσ έκ παρθένου S 2ΐ δέ om. VPSW ύπακοήσ R 22 δ om. AR καϊ δν VAR 23 γαστήρ VPSW γαστήρ παρθένου AR ή γαστήρ τήσ παρθένου D ούκ έστενοχώρησεν] έχώρισεν R έκ γυναικόσ έγεννήθη VS 24 πύλη SD πύλη ήν R 25 δ όφις] ή φύσισ W έΕέχεεν VR έκεΐθεν PSDW άκοήσ AR ύπακοήσ VPSDW 26 τόν ναόν] τό κοινόν Α έΣωοβλάστησεν S μαθητής om. VPSDW έκεΐθεν γάρ S

Brought to you by | Cambridge University Library Authenticated Download Date | 9/6/15 4:09 PM

COLLECTIO VATICANA

104

ό τοΰ γένους λυτρωτής Χριστός άσπόρως έβλάστησεν.

ουκ ήισχύνθη ό φιλάνθρωπος

τήν έκ γυναικός ώδΐνα" Ζωή γάρ ήν τό πραγματευόμενον. PG684 απερ αύτός άνυβρίστως έδημιούργησεν.

ουκ έμιάνθη οίκήσας μόρια,

εί μή παρθένος έμεινεν ή μήτηρ, ψιλός άνθρω-

πος ό τεχθεις και ού παράδοξος ό τόκος" εί δέ και μετά τόκον Ιμεινεν παρθένος, έκεΐνος loh. 20,26.28 άφράστως έγεννηθη ό και των θυρών κεκλεισμένων άκωλύτως είσελθών, oö τήν συίυγίαν s 3 των φύσεων ό Θωμάς άνακεκράγει λέγων ό κ ύ ρ ι ο ς

μου

και ό θ ε ό ς

μου.

μή

έπαισχυνθήις τήν ώδΐνα, ώ άνθρωπε" αυτή γάρ ήμΐν γέγονε σωτηρίας αφορμή. Hebr. 2,14 έκ γυναικός έγεννήθη, κατήργησεν

τον

τό

ούκ αν άπέθανεν" εί μή άπέθανεν, ουκ αν κράτος

έχοντα

τοΰ

θανάτου,

δια

τουτέστι

του

τον

εί μή θανάτου

διάβολον.

ούχ ύβρις άρχιτέκτονι μεΐναι έν οις ώικοδόμησεν, όυ μιαίνει πηλός τόν κεραμέα άνακαινίίοντα ίο δπερ έπλασεν" ούτως ουδέ

μιαίνει τόν

άχραντον

τό έκ παρθενικής γαστρός προελθεΐν.

ήν γάρ πλάσσων ούκ έμολύνθη, δια ταύτης προελθών ούκ έμιάνθη.

ώ γαστήρ έν ήι

τό της κοινής έλευθερίας γραμματεΐον συνετάγη' ώ κοιλία έν ήι τό κατά του

θανάτου

δπλον έχαλκεύθη" ώ άρουρα έν ήι ό της φύσεως γεωργός Χριστός ως στάχυς άσπόρως Hebr. 6, 20 έβλάστησεν * ώ ναός έν ώι ό θεός γέγονεν ιερεύς, ού τήν φύσιν μεταβολών, άλλά τόν is loh 11 / 14

κατ