Bądź przyjacielem! Jak być szczęśliwym wśród ludzi [PDF]

Zitiervorschau

BĄDI

%

PNUTJACIELEM! JAK BYĆ szczEŚuwynn WSROD LUDZI ,,L

tekst i ilustracje

ANDREW MATTHEWS

autor światowegobestselleru BĄDŹszczĘśttwY!

WsTĘP

BĄDż, PRZYJACIELEM! Copyright O 1990 by Andrew Matthews and Media Masters Pte Ltd.

PubiishÓd by agreement with Media MaSterS Pte Ltd. All rights reserved

Tytuł oryginału: MAKING FRIENDS A guide to getting along with people

Tłumaczenie: Dorota Szczepa ska

ISBN: 978 963 86753 6 1 Wydanie polskie O Fuggetlen Media Kft., ZOOT E-mail: [email protected] odwiedŹ nasZq Stronę: WWW.evapress.pl

Żadna część tej publikacji, tekstu lub ilustracji nie moze być kopiowana w zadnej formie ani zadngni metodami mechanicznl'rni, elektronicznFi, nagryrruajqrymi lub innymibezwcześniejszej zgody autola i wydawcÓw'

Inne ksiqzki Andrew Matthewsa:

sŁUcHAJ sWoJEGo SERCA! BĄDŹ szcZĘśLIWY! Dystrybutor: PLAToN Sp. z o.o. Dystrybucja Książek ul. Kolejowa 19/21, 01-217 Warszawa E-mail: [email protected] Internet: http ://www. platon.com.pl

sq źr6dłemwiększościcierpiefi i radości wiukimiędzy\udzkie Ta ksiqżka zawiera nieco pomysłÓw i stra* nu'o,'." zyclu. pomÓc doświadczaćwięcej radościniz iegii, ktÓre mogq Ci cierPienia' ".'..oo tej pory miewałeśjui r6ine przekonania względem swoich prostu nie mozna się nie ktÓcić Z wm człowiekiem,' ,nąIiosLi,,,Po pojęcia, jak rozmawiać Z tq kobietq!,'' Sq jednak takie J# ,,ni" mam sobie z t\zmi |udŹmi, ktÓrych mogłeśjeszcze nie il-"'"nv na radzenie przyjrzlvmy. sprÓbować i właśnieim się jak postępować z inn,rmi, jednak Zawsze mamY wybÓr Co do tego, większośćz nas wybiera jui Znane metody i wzorce. Na pewno znasz takich ludzi' ktÓrzy potrafiq rozmawiać dosłownie z każdym.Sporykajq kogośW restauracji, a Ty odnosisz wrazenie, ze znąjqsię z tq osobq od zawsze. Pytasz: .'od jak dawna się znacie?..,a oni na to: ,,Widzimy się po |aZ pierwszy!.'. Ci wyjqtkowi ludzie nie urodzili się szczęściarzami_ oni zwyczajnie uzr7wajqpewnych umiejętności.Posiadaj 4 szczeg5\ny rodzaj świadomości,ktÓry kazdy Z nas moze rozwinqć. Pewne rzeczy po prostu nie dajq satysfakcji. gdy robi się je samemu. Czy prÓbowałeś kiedyś urzqdzić imprezę w pojedynkę? Takie czynności,jak oglqdanie filmÓw, jedzenie obiadu, gra W karty. dojazd do prary, radzenie sobie z problemami, planowanie wakacji - i wfrezna nie, przeprowadzka, planowanie przyszłości''. oraz Urzq*T" imprez, rł4rmagajqtowarzystwa - towarzystwa ludzi, na ktÓrych *d" Ci zalezv. zycie to takie zycie, ktÓre jest pełne prnfiaźnt.WyobraŹ .^..|'|'uś'iwe soDte, że tracisz pracę, pieniqłze albo swo.;ewystrzałowe auto... Nie ma wątpliwości,ze:itts nvs 'o p,^*ał. AIe utrata najblizszych Frzłj*aciÓłto zupełnie inna sprawa. ..- .*1.'" szczęście zaiezy od naszego nastawienia _ nastawienia

tr.l*ffiiłe*tffi* i--

"

p"d.;;;i^qvvoull.

I\aZYWam to Subtelnq nlozohq ZyCIoWq.

i"'#ilT:?#,*T""*T.*J:lfi., 3;. Ęiln:i:"*,'::T,iffif ktÓrymi się śmiejemy. r.io,.7-i cierpimy, na ktÓrych H:''"i-,," .yrrrl, ,ktÓr\rmi *..{"oną

.

. _ - ^ Ą ! 1 l rL U U 4 r Ę .

la KSlqZKaJeSt Wtasnle o lNNYcH.

ktÓrym przysięgamy, z

"

ptaczemy, prÓbujemy,

pracujemy, bawimy się. planujemy, debatujemY...' ktÓrych kochamy, ktÓĄ/m ufamy. ktÓrych tolerujemy i obwiniamy, ktÓrym wierzymy, i ktÓrych' od czasu do czasu, unikamy. Po to właśniejest ta ksiqZka_ ,,BqdŹprzyjacielem|''.' ' Nie ma prostej recepty na znalezienie prĄac\6ł. Z pewnością trzeba mieć bardziej niz zdrowe poczucie własnej wartości i pewien zasÓb dobrych manier, by zaskarbić sobie zaufanie innych. Potrzebna jest tez pęWna rÓwnowaga między dawaniem a otrzymywaniem, pomiędzy obowiqzkami wobec siebie i wobec innych. Na pewno potrzeba tez wielkoduszności. wrazliwości. poczucia humoru i odrobiny rozsqdku. Nasz światjest zbudowanY Z WarStW. Mamy świat wewnętrznY _prĄacifi, rodzinę. i światzewnętrznY - szefÓW kierownikÓw bankÓw, a od czasu do czasu kosmitÓw - akwizytora u drzwi. '. RÓzni ludzie wymagajq rÓznego traktowania (nie traktujesz swojego szefa tak jak traktujesz Żonę).Niemniej jednak poszukujemy harmonijnej koegzystencji z ludźmi Ze Wszystkich ,,warstw,'' Wszystko w świeciepoddawane jest ocenie. Firmy analizujq swoje raporty i zmieniajq strategię zgodnie z ich wYnikami. Powinniśmy robić podobnie z nami samymi. Zr1bmy bilans. Spytajmy siebie :,,Co ja właściwierobię i CA1to, co robię' wzbogaca moje życie?,,' Weźmy Franka, ktÓry ma caĘ asortyment modnych gadzetÓw. Koszula od Armaniego, garnitur od Cardina, buĘ od Gucciego i wachlarz kart kredytowych. Ma złoty zegarek na ręku i porsche pod jego kolor w garazu. I mÓgłby się spierać, że wszystko robi ,,dobrze.,, ale moie tez w ktÓrejśchwili spytać Samego siebie: ,,JeżeIiWSZYStkolobię dobrze, to gdzie sq moi prawdziwi przyjacieie? Jak to się dzieje. ze Bartek, ktory jeździ starq, zdezelowanq toyotq, jest duszq towalzystwa i nie może się opędzić od kobiet?',. Tak samo jak Franek mozemy skorzystać, p}'tajqc siebie samych na przykład o takie Sprawy: ,,Czy moznana mnie polegać? Czy zadzieram nosa? Cn. czuję się gorszy? Czy jestem Wystraszony? Czy nie traktuję siebie zbyt powaznie? Cry potrafię się z siebie śmiać?Czy umiem słuchać? Czy jestem odpowiedzialny? Czy ludzie majq frajdę z bycia w moim towarzystwle, czy tez zanudzam wszystkich na śmierć?,.. Pierwsza zasada w przyjaŹni brzmi: JEZELI CHCESZ MIEC PRZYJACIÓŁ, SAM NAJPIERW BĄDŹ PRZYJACIELEM.

SPTS irBozdziałt Wszysry się denerwujemy NawYki

B 10

Ić do innych PorÓwny,.lanie siebie lo Co myśliszo sobie? ?.1, ' Czekajqcna kogoś.. poważnie z 4 Gdy bierzemy siebie zbyt

Przestalr obwiniać innych Szczerośćsię opłaca Wyrażanie gniewu

28

z9 30 36 +I

42

:latr .

nozdział 3

Nasze oczekiwania

46

BqdŹ asertywny

50

PozwÓI Iudziom myśleć.co chcq

54

Przestafi się tłumaczyĆ

57

Gdy chcesz powiedzieć: ,'Nie..

61

f.Rozdział 4 WartośćkomplementÓw Misiek MÓwienie

Andrew Matthews

RÓb. co mÓwisz Ludzie pragną szacunku

L-_

Chodzi o to, Czego nie mÓwisz obrazanie się Unikanie kłÓtni MÓwienie ludziom, że się mylq

Kryryryzm Najpierw zapYtai nie motywuje Złość

70 72 73 '7P.

BO

89

9Z 95 96 99 100 1,02, 106 110 't 1.2

Ustal zasadY 116 Ucz się na błędach otrąrmujes z to, Czego oczekujesz 1 1 8 1.20 Zachowywać się z klasq oczekiwania w przyjaźni Granice prn7jaŹni

1,23 1,24

Rozdział 6 Przytulanie osqdzanie ludzi Plotki Dawanie

.l

85

Rozdział 5

Upokarzanie innYch

.:,,Bozdział 2 Dystans Skoficz te gierki Przyciqganie ludzi

Powiedz innym, jak się CZuJesz Ludzie potrzebujq przestrzeni

ZazdrośĆ Uszczęśliwianieinnych Gdy spędzasz Czas znieszczęśliwymi ludźmi... Gdy prÓbujesz zmienić innych Kto iest doskonaĘ?

126 1.27 1,2,9 I,5ć

1,34 1,34 138 139 14o

@

R jZDZIAŁ 1

TYIINNI Wszyscy się denerwujemy Nawyki PorÓwnvwanie siebie do innvch Co mvśliszo sobie? C z e k a j ą cn a k o g o ś . . . Gdy bierzemy siebie zbyt powaznie

jest dobrze być czyjqś,,drug4 poł6wkq,, - jesteś całq osobq.

FtF"

WszYscY sIĘ DENERWUJEMY iększośćludzi j est bardziej przer aŻona ntŻTy, Czy kiedykolwiek się kogośbałeś?Jeśli Cię to pocieszy, to wielu ludzi, ktÓrzy wygłqdajqna naprawdę spokojnych, opanowanYch' twardych i zdajq się wręcz promieniować pewnością siebie,jest przerazonychna śmierć. Zauwaiasz na przyjęciu oszałamiajqcopięknq kobietę, ktÓra siedzi sama i od czasu do czasu popija maltini. Myśliszsobie: ',Wyglqda na bardzo opanowanq i pewnq siebie''. Ale gdybyśm6gł czytać w jej myślach,bytbyśzdumiony... ,,CzYludzie zastanawiajqsię, czemu jestem sama? JeŻe|ijestem atrakcYjna, dlaczego nie mam faceta? Mam za małepiersi'.. Chciałabymbyć tak mqdra.jak moja siostra... Poszłabym do łazienki, ale wszyscY będq się na mnie gapić... Jezeli ten koleś podejdzie do mnie tzacznie rozmowę, chyba umrę!..',, PatrzyrnY na potentata finansowego i myślimy:,.Temu to się udało!,,. patrzY na siebie i martwi się, ze ma wtelki brzuch, Zastanatomiast on nawia się, czemu nie potrafi rozmawiać ze swoimi dziećmi i umiera z obawy, ze niedługo straci wszystkie swoje włosy i pieniqdze.

ON JE5T TAKi sPOKOJNY I PEWNYSIEBIE...

JESTEMTAKZESTRESOWANY, ! ZWyMIoTUJĘ 7E ZAą,AZ

rąl żsCianie jest jedn\,.rnwielkim dowcipem? Patrzymy na innych . -:"ł;;^rn Się, Że im się udało.oni patrzq na nas i myślą,ze to w lęku przed innymi ludźmi, ktÓrzy zyjq w lęku l,Ji ';;"o"ło'Zl71emy nas' wobec ,,""-,,,", wiele lat prowadziłenr seminarium, na poczqtku ktÓrego zadanie się przedstawić. Na Ęch seminariach u.""*.,i"y mieli,za nau czycie l i, babcie, modelki, sprzed awcow i nasto;;d,1^Ł";doktorow, ze mieliby przemawiać przeztrzyo ;;fipanikujqrych 'ił{"s,isekund na myśI Ę,rn,

w salipełnej ]"9"l.łł:ry91,!:Yjry|.]ą'."]*

Iękiem,

P9MYSLEC, ZE NIE JESTEM D6SC D.BRY". iimia.,,INNI MoGĄ Że kazdy ma myśliw rodzaju. ,,Nie jestem pamiętać. Powinniśmy ma Wszystkiego w zyciu poukładanego nie nas dośćdobry,,. Nikt z idealnie. Abstrahujqc od samego lęku, obawa przed sobq nawzajem prowadzi często do nieporozumiefr' MoŻe zdarzyła Ci się kiedyśtaka sytuacja, że miałeśsqsiadÓw. ktorzy nigdy się do Ciebie nie odzy'wali, więc i Ty się do nich. Wydedukowałeś,ze to nadęte, nieuprzejme nie odzywałeś snoby. Kiedykolwiek mijałeśich na ulicy, oni akurat kontemplowali chmury, a Ty intensyrunie studiowałeśpęknięcia w chodniku... Az w koficu po roku czy dwÓch zostaliściesobie przedstawieni i z miejsca uostaliścieprzyjaciÓłmi. Byłeśzbyt"przerazony, by powiedzieć:,,Dziefi dobry', i wywnioskowałeś,ze to oNI majq jakiśproblem' oni zbytnio się bali. aby się przywrtać i stwierdzili, ze widocznie to z ToBĄ jest cośnie tak. Bardzo niewielu ludzi prezentuje takq pewnośćsiebie, jak się wydaje. Możesz wydawać się sobie stosunkowo nieszkodliwy, kiedy wi9.t9z sie w łazienkowr7mlustrze myjqcego zęby, ale nie daj się zwieść. J.ESTEŚ PRZERAZAJĄCYI Sprawiasz, ze wielu ludzi się denerwuje' Więc jeżeli spędzasz bezsenne noce Z powodu strachu przed innymi' pozwÓIsobie przestać ro robić.A kiedykolwiek czujesz pokusę, by dyskredytowaćinnych iosqdzac jako upartych inieprzystępnych, daj im pamiętajqc, że jednak moŻesz się myiić. Jest bardzo prawdo:1T:ę' Podobne' że oni po prostu Sq przerazeni'

W slqÓcln

ffi*t-Wff.ę:łf

NAWYKI ZY Zauwazyłeś,Że osoby, ktÓre rnajq jakiśirytujqcy zwyczaj, najczęściejdowiadujq się o t1.rnostatnie? Na przykład ktoś, kto uzyrruawulgarnego ięzrykai ą,tn odstręczaIudzi albo koleś, ktÓry zywi się kiełbasq czostrkowq i nigdy nie wpadł na to, ze pachnie tak jak ona. Co mozemy z tego w1vlnioskować względem naszych ir}tujqcych nawykÓw? To, Że Zapewne dowiemy się o nich OSTATNI. Mam przyjaciÓłkę, ktÓra jest okropną gadułq. Rozmawiaj qc z niq, czujesz się, jakbyśstał naprzeciw karabinu masz\'nowego, Jest bardzo inteligentna i świetnie wykształcona, ale zupełnie nie zdaje sobie Sprawy. jak odbierĄq jq inni. Jest mistrzem monologu. MÓwiono jej juz kilkakrotnie o tl,.rnproblemie, ale jakimśdziwnym sposobem informacja ta nie Zostałaprzez niq nigdy przyswojona. Jest towarzYsko i nie ma o tym pojęcia. upośledzona Musimy zdawać sobie sprawę Z tego, jak oddziałujemy na innych i być gotowi, by cośZ ąTn zro|:iĆ.WłrnÓwki w stylu: ,,Takijuż jestem'' mogq nas CZaSem wiele kosztować. Jezeli ileśosÓb mÓwi nam, ze za duzo gadamy albo ze Zawsze się spÓźniamy, albo Ze mamy w zwyczaju pouczać innych czy narzekać, albo ze brak nam kultury, mozemy skorzystać z tej informacji. Zwykle jest to znak, ze mamyjakiś problemJedryłrnze sposobÓw, by wzbogacić wiedzę o sobie Sam\,Tn, jest rozmowa zprry1acie\em, kt remu naprawdę ufamy. ZnajdŹ ludzi' ktÓryłmnie będzie za]eŻałona rym, by Cię Ęzrizkowac, i zapytaj ich: ,,Jakijestem?,,. W1,jaśnrj. ze zaleĘ Ci na ą'rn, by popracować nad sobq i ze potrzebujesz ich zupełnejszczerosci.

Kilka p1ta , od ktÓrych Warto zacząĆ: ,,Czy nte za duŻo mÓwię?., ,,Czy nie za wiele narzekam?" ,,Czy nie za duzo piję?,, ,,Czy nie mam przypadkiem nieświezegooddechu?'' ,,Czy nie uzywam wulgarnego języka?,, partnerze, mojej bez,,Czy nie gadam za duŻo o moim zdrowiu, senności,pieniqdzach' religii, joggingu itp.?,, ,,Jakie mam maniery PrzY stole?" .,Czy jem Z otwarĘTni ustami?,' ,,Czy bynram nudziarzem?" na ,,Czy s4takie rzeczy w mojej szafie, ktÓre powinny wylqdowac śmietniku?,.. To dośćosobiste p1tania, ale musisz to wiedziećl Cokolwiek powie Ci przyjaciel. nie przyjmuj tego rÓwniez jak świętqprawdę, ale spro' buj po przemyśleniu znaleŹćW tym jakieśwskazÓwki. Zapytaj siebie: . ,.Czy ttototwlek inny zwrÓcił mi juz uwagę na ktÓrqśz tych rzeczy?,, jak mi by sobq, Z SamyTn Zapytaj siebie: ,,Gdybym miał ŻyĆ/pracować się to podobaŁo?,,' IMozebyć na przykład tak, ze rzecrywiścieobrazasz innych' ale postanawiasz nic z tpn nie robić.I to jest w porządku, o iie zdajesz sobie spra.

/ D A C I EW IAR E? PoWIEDZTAŁA, \-=\- Z E NIEŁADNI E P A C H N E I )

t.

WęZtego'cosiędziejeijakwielemozeCiękosztowaćtakiezachowanie. jeden NiektÓrzy ludzie majq takie nastawienie: .,Ja mam tylko Ja na świecie. ludzi pozostaĘch problem i dotyczy on pięciu milionÓw ''. . . jestem doskonaĘ - to oni po prostu mnie nie rozumiejq. 11

L--

Byłoby idealnie, gdyby inni byli toleranryjni wobec Twoich słabości, ale nie moiesz zawsze na to liCZYć.Podczas gdy Ty moiesz zdecydować' by rozwljać swojq tolerancję,wiele osÓb tego nie zrobi! Niejeden obiecujący pracownik został przeoczonY, gdy rozdawano awanse, bo ubierałsię jak flejtuch. Niejedno małze stwo roztrzaskałosię na skałach zycia, bo zona bez prZerWYmowiła,a mąŻ nigdy nie słuchał.. .

W sKRÓcIE Wybitni ludzie rozwijajq w sobie szczegÓlny rodzaj świadomości, ktÓry zbliza ich do innych. Aby być odbieranym przez ludzt w sposÓb pozytywny, musimy rozwinqć ten rodzaj świadomościsiebie samych.

POROWNYWANIE SIEBIE DO INNYCH ,,MIŁOŚC Do SIEBIE To NAJWSPANIALSZY

/]!4?tieus

RODZAJ MIŁOŚCI".

usisz pokochać siebie zanim pokochasz kogokolwiek innego. Trzeba o t\zm pamiętać,jezeli pragniesz polepszyć swoje życte.Ksiqżki i seminaria na temat rozwoju osobi-

mnicjszych sukcesow życto_ przewrazliwlonyna 'punkcie odnoszenja Że,takŻeza Ze ma nadwagę i podej1zewa, wych niż 3"go .qs,."dii wi", pewnie i ocenla lubi siebie' n1e czuje się duzy nos. Poniewaz r."a .,ie się obawia ,,i?,.Ż" M"]]ij."^"glqda siebie jako osobę d ;; kate'gorii. i jest strasznie gderliwy. juzzakimŚ lepszym od niego Łatwo=g:)rrazić o sworch pronlmlcrr na tyle, Biedny Fred nie JeSt W stanie zapomnieć niekolrła1ir'Efekt - Maria czuje się by rzeczyl.liściepoświę".. ..*ugę nasze Kiedy c,.,j się dobrze Sam Ze sobq. chana, poniewaz F.;;; blisry. zawsze cierpiq na q/rn nasi poczucie własne3wartości;estnisi