Ağıt Toplumu [PDF]

Zitiervorschau

AGIT TOPLUMU ADNAN BİNYAZAR

A�IT TOPLUMU 1 Adnan Binyazar 1 Kapak Besımı murcvk Mııtbaıısında dizilip, basılmı�tır.

Denemeler

73 1. Basım

·

1979

MAY YAYINLARI Babıali Caddesi No: 19 Cagaloglu 1 İSTANBUL Telf. : 27·71 61

:

Reyo Ofset i To­

ADNAN BİNYAZAR

AGIT TOPLUMU

MAY YAYlNLARI

insanı Tan ı ma Sanatçı lar ele almadıkça , top lumsal b i r va rlık olan i nsanı gerçek boyutlarıyla tanıyamayız. Topluluklara top­ lum nite l i ğ i kazandıran da sanatç ı d ı r. Dilsel anlaşmayı in­ sanın toplumsa l l aşmas ı n ı n i l k aşaması sayarsak bu yar­ g ı n ı n anlamı daha da somutlaş ı r. Sanat, anlaşmayla doğmuştur. En i l kel düzeyde de olsa, d i l i kul lanmaya baş layan insan, kendini an latmaya d'l başlamıştır. Kendisini an latması ise, varl ı ğ ı n ı n b i l i nci nd� olmas ı nırı sonucudur. Kend i n i an iatma isteğ i , başka varl ık­ ların var olmasıyla açıklanabi l ir. Bu gereks i n i m i , yani ken­ d i n i başka larına aniatma isteğini duyan i nsan, kuşkusuz, yeryüzünün i l k sanatçısıdır. Bu i l k sanatçı n ı n kul landığı i l k sanatsal araç d a dil'dir. B u yönden , i l eti ş i m i gerçekleş�i­ ren b i r yaratı k olarak insan, aynı zamanda di lsel b i r kiş i l i k ' k azanm ıştır. Uygarl ı klar, değişen çağlar, i nsanı i nsandan i nsana koşturan gel işmeler, bu d i lsel kiş i l i ğ i anlatımsal gerçeğe dönüştürmenin atı l ı mlarıdır. Bunun gerçekleşme­ sinde araç sanatı r. Bu neden le bi r yaratıcı iş lev olan sa­ natın en büyük etkin l i klerinden b i ri , yansıtıcı olmas ı d ı r. in­ sanı doğaya, doğayı i nsana yans ıtan en etki l i araçtı r sa­ nat. Doğa-i nsan uyuşumunu kuran da sanattır. Bunlar ara­ s ı ndaki çel işki n i n bel irmesinde de sanatın büyülü gücüyle karşı laşıyor i nsaı:ı. Her şeyde olduğu gibi, bu nedenle sa­ nat, i nsan ı top lumsal bir varl ı k ol arak beli rlemede etken­ d i r. Sanatçı, bunu gerçekleşti rmede, anl aşma n ı n en etki l i aracı olan d i l i , yeryüzünün i l k sanatını kul l anır. I nsanı n in­ sanı tanı mas ı , yani toplumsal iaşma da bu aşamadan son­ ra başl amıştır. 5

Hangi a landa iş yaparsa yapsı n, sanatç ı , göstergeleri tan lam, ses, ren k. . . göstergeleri) insanın gerçeğini yan­ sıtıcı bir bağlamda 'ku l lanarak ·k endi gerçeği n i , doğal ola­ rnk insanın gerçeği n i yansıtı r. Sanatçı nın bireyl i kten kur­ tulması budur. Gervantes bu nedenle ispanya'd ı r, Home­ Shakespeare hümanizmad ı r . . . Batı ros Grek kü ltürüdür. kü ltürünün de orta d i reklerid i r bu yazarlar. Ama önce, Don .Ki�ot ispanya! insanıdı r. Yazarının adını b i l e unut­ turmuştur. ispanya'n ı n duyarl ı ğ ı , mantı ğ ı , beğe­ n i s i , kişiliği . . . topl umu be l i rleyen her şeyidir. Cervantes, ispanya insanı ndan başl ıyor işe, onu anlatarak evrensel insanı buluyor. D i l i , düşüncey i , beğeniyi, duyarlığı ortakla­ şa kuran i nsan .,ı . Kendi n i anlatarak insan ı , toplumunu a,­ lat