Ελληνικός νεανικός τύπος (1941-1945). Καταγραφή [PDF]

Zitiervorschau

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΝΕΑΝΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ (1941 -1945)

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΣΠΎΡΟς I. Α ς Δ Ρ Α Χ Α ς , Γ Ι Α Ν Ν Η ς Γ Ι Α Ν Ν Ο Υ Λ Ο Π Ο Υ Λ Ο ς , ΦΙΛΙΠΠΟς ΗΛΙΟΥ, ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟς Ε . ΣΚΛΑΒΕΝΊΤΗς

©

ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ Αχαρνών 417, τηλ. 25 30 872 και 25 30 873

ΟΝΤΕΤ ΒΑΡΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΝΕΑΝΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ (1941 -1945) Κ Α Τ Α Γ Ρ Α Φ Η

ΤΟΜΟΣ ΠΡΩΤΟΣ

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ

10

ΑΘΗΝΑ 1987

ΠΡΟΛΟΓΙΚΑ Η καταγραφή που παρουσιάζεται σ' αυτόν τον τόμο εντάσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος του Ιστορικού Αρχείου Ελληνικής Νεολαίας για την καταγραφή του ελληνικού νεανικού τύπου. Αντικείμενο της είναι τα νεανικά έντυπα,εφημερίδεςκαι περιοδικά, που κυκλοφόρησαν από το 1941 ώς το 1945. Η περίοδος της κατοχής και της αντίστασης, με τις Ιδιομορφίες της και τις ιδεολογικές και συναισθηματικές της φορτίσεις, αποτελείμιαπρόκληση για την έρευνα. Ό σ ο για το είδος του ζητούμενου υλικού, τον νεανικό τύπο, πρόκειται για μια πηγή με Ιδιαίτερη ευαισθησία απέναντι στους κοινωνικούς και πολιτικούς κραδασμούς. Η άνθηση που γνωρίζει το φαινόμενο του τύπου στα χρόνια της κατοχής, είναι χωρίς ανάλογο προηγούμενο. Εξαντλώντας τα όρια της νομιμότητας και περνώντας παράλληλα στους μηχανισμούς της παρανομίας, παρέες, ομάδες και, κυρίως, αντιστασιακές οργανώσεις νέων εκδίδουν ένα πλήθος εντύπων. Η καταγραφή που παρουσιάζεται σ' αυτόν τον τόμο είναι βέβαιο ότι μόνον ενδεικτική μπορεί να θεωρείται μιας πολύ πλουσιότερης εκδοτικής πραγματικότητας. Α π ό την άλλη, όσο εκρηκτικό υπήρξε το εκδοτικό φαινόμενο τα χρόνια εκείνα, τόσες διώξεις αντιμετώπισαν τα έντυπα ίχνη του στα κατοπινά χρόνια που δυσχέραναν τη διάσωση και διατήρησή τους. Αυτό εξηγεί και τις πολλές δυσκολίες που συνάντησε η έρευνα, καθώςκαιταερωτήματαπου έμειναν αναπάντητα. στην υπέρβαση των δυσκολιών της έρευνας αυτής, πολλοί, Ιδιώτες και φορείς, συνέβαλαν ουσιαστικά. Η συνδρομή τους αναφέρεται αναλυτικά στην Εισαγωγή, τους οφείλονται όμως ευχαριστίες κι από τη θέση αυτή.

Κυρίους όμως, θέλω να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στην Επιτροπή του Ιστορικού Αρχείου Ελληνικής Νεολαίας, που μουεμπιστεύτηκετηνέρευνα. Ιδιαίτερη στάθηκε η συνδρομή του κ. Τριαντάφυλλου Σκλαβενίτη στην αντιμετώπιση πολλών προβλημάτων σ' όλη τη διάρκεια των αναζητήσεών μου. Η μεγαλύτερη ευχαριστία οφείλεται στον κ. Φίλιππο Η λ ι ο ύ , που όχι μόνο μου συμπαραστάθηκε το απαιτούμενο χρονικό διάστημα και κατεύθυνε όλα τα στάδια της έρευνας, αλλά υπήρξε κι ο πρώτος της αναγνώστης,μεπλήθος γόνιμων παρατηρήσεων. Τέλος, η έκδο ση αυτού του τόμου, χρωστάει πολλά στην πείρα και στη φροντίδα της κυρίας Γεωργίας Παπαγεωργίου, που είχε την επιμέλεια. Ε λ π ί ζ ω , και εύχομαι, π ώ ς ο τόμος αυτός, που καλύπτει για μια κρίσιμη περίοδο τη σειρά της βιβλιογράφησης του νεανικού τύπου, θα συμβάλει στην καταγραφή και διάσωση κι άλλου π α ρόμοιου υλικού και θα προκαλέσει χρήσιμες συμπληρώσεις. Ο. Β.

/

ΡΗΓΜΑ

ΣΤΟΝ

ΚΡΟΤΑΦΟ

Με τί ακόμα να μετρούσα της γενιάς μου το εμβαδόν; με τί άλλο. Ο πλανήτης έτριζε από αιμοφιλία απ'τηςγενιάς μου ολα τα έναστρα τις εννιά στοίβες όνειρα που έδωσα όλα σπάνιες πέτρες να φύγει ο κόμπος στο λαιμό. Ο πλανήτης έτριζε , μετιςπερήφανες σιωπές μου τα συνομήλικά μου σχήματα τις φωταψ τα μανάλια που ακόμα φέγγουνε όλα σ' εκκλησίες κρυφές. Όμως το ρήγμα στον κρόταφο απ'τηριπή σου πίκρα εννιά μίλια ρήγμα η διάψευση στον κρόταφο. ΕΚΤΩΡ Κ Α Κ Ν Α Β Α Τ Ο ς

(από τη συλλογή

Διήγηση)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ A' Τo αντικείμενο

της

έρευνας

μα της τον Ελληνικό νεανικό τύπο (1941-1945). θα προσπαθήσουμε να τοποθετήσουμε το θέμα μας και να ορίσουμε με ποιό τρόπο το εννοούμε. Η πρώτη λέξη του τίτλου, ελληνικός, αναφέρεται στον ελληνόφωνο τύπο, όπου κι αν αυτός εκδίδεται. για παράδειγμα, έχουμε στον κατάλογο 7 έντυπα που εκδίδονται στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου από την εκεί ελληνική παροικία, κι ένα έντυπο στα ελληνικά που εκδίδεται στο Βερολίνο από την χιτλερική προπαγάνδα. Τί εννοούμε λέγοντας νεανικό τύπο ; Ορίσαμε σαν νεανικό κάθε έντυπο που εκδίδεται από νέους και απευθύνεται στους συνομήλικούς τους. Σ' αυτήν την κατηγορία ανήκουν τα μαθητικά και φοιτητικά έντυπα. Επίσης, κάθε έντυπο που εκδίδεται από ομάδες η οργανώσεις νέων, πολιτικής η άλλης χροιάς. Επειδή οι αντιστασιακές οργανώσεις νεολαίας ανθούν στην περίοδο της κατοχής, μεγάλο μέρος του υλικού μας ανήκει σ' αυτήν την κατηγορία. Μια άλλη κατηγορία του υλικού που συμπεριλάβαμε είναι τα λογοτεχνικά περιοδικά που εκδίδονται από παρέες η ομάδες νέων, που εκδηλώνουν ζωηρό ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία. Αυτά τα περιοδικά δηλώνουν στα προγραμματικά τους άρθρα ότι θέλουν να παρέχουν βήμα έκφρασης στους πολύ νέους που δοκιμάζονται στη λογοτεχνία. Τέλος, συμπεριλάβαμε και έντυπα όχι μόνο με το κριτήριο να εκδίδονταιαπόνέους άλλα και να απευθύνονται σ' αυτούς. ια'

τα εξωτερικά γνωρίσματα, δεν θα πρέπει βέβαια να περιμένουμε τα χαρακτηριστικά άλλων εποχών νομιμότητας και ευμάρειας: καλοτυπωμένα έντυπα, ταχτική κυκλοφορία, περιοδικότητα που να τηρείται, μακρόχρονη διάρκεια έκδοσης, είναι όλα αδιανόηταγιατην εποχή αυτή. Πρόκειται μάλιστα για κατόρθωμα, όταν κάποια περιοδικά μπορούν και έχουν τέτοια χαρακτηριστικά. Διαφοροποίηση των κριτηρίων λοιπόν από άλλες εποχές. Έ ν α ς πρόχειρος ορισμός του τί θεωρήσαμε έντυπο νεολαίας θα ήταν ο έξης: κάθε τυπωμένο, πολυγραφημένο, δακτυλόγραφο η χειρόγραφο, φυλλάδιο, έστω και μονόφυλλο, (εξαιρείται η κατηγορία των προκηρύξεων, τρικ κλπ. που βγαίνουν άφθονα αυτά τα χρόνια) που κυκλοφόρησε έστω μία μόνο φορά, με την ένδειξη «αρ. φύλ...», και με δήλωση ότι εκφράζει άτομα η ομάδες νέων, θεωρείται έντυπο νεολαίας και καταγράφεται. τα κριτήρια αυτά διαμορφώθηκαν μέσα από το ίδιο το υλικό μας και υπαγορεύθηκαν απ' αυτό. Ο καθορισμός, τέλος, της περιόδου: 1941-1945. Η περίοδος θεωρήθηκε αυτόνομη ως προς το υλικό αυτό. στα χρόνια αυτά, η τελείως ειδική κατάσταση της κατοχής και της αντίστασης, επηρεάζει άμεσα τον τύπο, έτσι ώστε να έχουμε τομή ποσοτική και ποιοτική. Α π ό ποσοτική άποψη μας είναι γνωστό από προηγούμενες εργασίες ότι: στα χρόνια 1830-1914, εμφανίζονται 59 νεανικά έντυπα 1 ' στα χρόνια 1915-1936, εμφανίζονται 324 έντυπα 2- τέλος, στα χρόνια της Μεταξικής δικτατορίας (1936-1940) πρωτοεκδίδονται 6 0 έ ν τ υ π α 3 . Ό τ α ν λοιπόν για περίοδο π έ ν τ ε μόλις

ετών,

1941-1945, φτάνουμε στον αριθμό των 400 πρωτοεκδιδομένων εντύπων, ο οποίος ξέρουμε καλά ότι είναι μόνο ενδεικτικός ενός με 1. Μάρθα Καρπόζηλου, Ελληνικός νεανικός τύπος ( 1830-1914). Καταγραφή, εκδ. ΙΑΕΝ 12, Αθήνα 1987. 2. Κώστας Γ. Τσικνάκης, Ελληνικός νεανικός τύπος (1915-1936). Καταγραφή, εκδ. ΙΑΕΝ 5, Αθήνα 1986. 3. Αγγελική Πανοπούλου, «Νεανικός τύπος (1830-1944)», Πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου Ιστορικότητα της παιδικής ηλικίας και της νεότητας, εκδ. ΙΑΕΝ 1, Αθήνα 1986, τ. Β', σ. 562-565. ιβ'

μεγαλύτερουεκδοτικούπλούτου, τότε προφανώς έχουμε μία τομή από ποσοτική άποψη. Εξάλλου η τομή αυτή γίνεται εντυπωσιακή μέσα στην ίδια την περίοδο, στα χρόνια 1943-1944 (βλ. Πίνακα 1 και Διάγραμμα). τα χρόνια αυτά καλύπτουν αντίστοιχα, από την άποψη των πρωτοεκδιδομένων εντύπων, τα ποσοστά του 33,75% (για το 1943) και του 40,75% (γιάτό 1944). Ακόμη, ένα 9% αντιστοιχεί σ'αυτάτα δύο χρόνια, χωρίς να επισημαίνεται η έναρξη της έκδοσης. το 1945 η παραγωγή πέφτει μόλις στα 8,25%. ο λόγος που η πρώτη μεταπελευθερωτική χρονιά, το 1945, συμπεριλήφθηκε σ' αυτόν τον κατάλογο, που είχε ξεκινήσει για τα χρόνια της κατοχής μόνο, υπαγορεύθηκε μέσα από το ίδιο το υλικό. Ερευνώντας τον τύπο τηςεποχήςείδαμε τους απόηχους της εκδοτικής έκρηξης του '43-'44 να συνεχίζονται και μέσα στο 1945. τα πράγματα είναι ακόμα πολύ ζωντανά και πρόσφατα. τα έντυπα του 1945 βρίσκονται σε πολύ στενή σχέση και συνάρτηση με τα προηγούμενα χρόνια: πολλές από τις αντιστασιακές οργανώσεις νεολαίας, που ιδρύθηκαν μέσα στην κατοχή, συνεχίζουν να εκδίδουν έντυπα στη μεταπελευθερωτική περίοδο διαφοροποιώντας και διευρύνοντας τους στόχους τους. Αυτά τα έντυπα όμως αποτελούν οργανική συνέχεια των παράνομων επί κατοχής εντύπων. σε άλλα περιοδικά επισημαίνεται μία αλλαγή τίτλου, επιτελείου, συντακτών κτλ., τα περιοδικά όμως αποτελούν οργανική συνέχεια των προηγούμενων (ξεκάθαρο τέτοιο παράδειγμα είναι Ο Φοιτητής της Θεσσαλονίκης, που αρχίζει την έκδοσή του το 1945, αποτελώντας συνέχεια του περιοδικού Ξεκίνημα του ΕΟΠ). Γενικότερα, τέλος, φάνηκε να υπάρχει κάποια συνέχεια στην αντίληψη της έκδοσης εντύπων που διαρκεί σ' όλο το 1945. Υπάρχει κι η περίπτωση περιοχών εξάλλου, όπως ο μισός νομός Χανίων,πουαπελευθερώθηκετον Μάιο του 1945. Είδαμε λοιπόν τους απόηχους του φαινομένου να διαρκούν και να σημαδεύουν και την εκδοτική παραγωγή του 1945. Πολλά εξάλλου από τα παράνομα έντυπα συνέχισαν τη ζωή τους, νόμιμα πια, και το 1945: παράδειγμα εδώ η Νέα Γενιά της ΕΠΟΝ, πουτο1945 γίνεται νόμιμο περιοδικό με τακτική έκδοση.

» 6 Μάρτιος 1943 » » » 7 Απρίλιος 1943 » » » 8 - 9 Μάϊος-Ιούνιος 1943 » » » 10 28 Ιουνίου 1943 έκτ. έκδ. » » » 11 Ιούλιος 1943 » » » 12 Αύγουστος 1943 » Έ τ ο ς Β' 13 Σεπτέμβριος 1943 » » » 14 Οκτώβριος 1943 » » » 15 Νοέμβριος 1943 » » » 17 1944 Ιανουάριος » » » 20 Μάιος 1944 » » » 22 1944 ι » » » 23 1944 ? Υ π ά ρ χ ε ι και μία έκτακτη έκδοση επίσης με αριθ. 6, Μάρτιος 1943, «αφιερωμένη στη μνήμη των άγιων μαρτύρων της Β. Ελλάδας». Αριθμός αντιτύπων : άγνωστος Τιμή: (τχ 1 - 1 2 χωρίς τιμή), τχ 13 500 δρχ., τχ 17 4.000 δρχ., τχ 20 20.000 δρχ.

. Πρώτη σελίδα του τχ του αρ. *1

Σχήμα: 25,5χ 18 εκ. 2-6 σ. με αρίθ. ανά τχ τρίστηλο τρωση»: «Κι' αν μας χωρίζουν διαφορέςστιςιδεολογικέςτου καθενόςαντιλήψεις—πουστοπάθος τους είναι κιαυτέςασήμαντες αποχρώσεις του ίδιου μεγάλου πόθου για την πανανθρώπινη ευτυχία— μας ενώνει η Μάννα Ελλάδα και σ' Αυτής το προσκλητήριο σήμερα με μια φωνή όλοιθ'απαντήσουμε.μας θυσίες στη χαρούμενη δικαίωση της ιερής μας πάλης, γιατί

δίκαιο».Ακολουθεί κάλεσμα όλης της νεολαίας στον αγώνα γι' αυτά τα Ιδανικά. το όραμα της απελευθέρωσης συμβαδίζει με το όραμα του καινούριου κόσμου, όπως φαίνεται και θέρωση»: « Η Ελλάδα που υπέφερε όσο λίγες χώρεςαπότην ζουν οι μέρες της απελευθερώσεως με συγκίνηση και Ικανοποίηση και με την ατράνταχτη βεβαιότητα ότι ο λαός της Ε λ λάδας μαζί με την Εθνική του Ελευθερία και την εκπλήρωση των Εθνικών του Ιδεωδών θα ανακτήσει ακέριες τις δημοκρατικές του ελευθερίες σ' ένα κόσμο ενωμένο με τους δεσμούς του αίματος που χύθηκαν γύρω από την ιδέα της Ε λευθερίας και της Δικαιοσύνης». Περιεχόμενα: Αναφέρονται μερικά άρθρα ενδεικτικά: (τχ 1) Κύριο άρθρο με τίτλο «μας καλεί η Ελλάδα», (τχ 2-3) Κύριο άρθρο με τίτλο «Προς την απελευθέρωση». (τχ 5) Κύριο άρθρο με τίτλο «Εθνική Συγκέντρωση». Άλλα άρθρα: «ο αγώνας στα πνευματικά μας ιδρύματα, Η "Νέα Τάξις", Η επέτειος του Ερυθρού Στρατού, Ο Ελληνικός λαός εντάσσεται στην πολιτική επιστράτευση. Ογκώδεις παλλαϊκές διαδηλώσεις στους δρόμους της Αθήνας». Υπάρχουν ακόμη συνθήματα αγωνιστικά. 60

(τχ 8-9) Κύριο άρθρο με τίτλο «Ενωμένοι σε καινούργιους αγώνες».Επίσηςανακοίνωσησυνεργασίας της Ιερής Ταξιαρχίας με την Π ΕΑΝ. (τχ 10) Έκτακτη έκδοση με περιγραφή της διαδήλωσης της 25ης Ιουνίου. (τχ 12) Σημειώνεται: «το φύλλο τούτο που βγαίνει στην Ιδρυτική μέρα της " Ιερής Ταξιαρχίας" είναιαφιερωμένοστους αλησμόνητους συναγωνιστές μας που έπεσαν σαν ήρωες κάτω απόταπλήγματα του κατακτητή. Περήφανοι εμείςγιατους ηρωικούς αυτούς συντρόφους μας, τους δίνουμε την υπόσχεση ότι θα συνεχίσουμε τον τίμιο αγώνα τους και θα δικαιώσουμε τα όνειρά τους». (τχ 17) Κύριο άρθρο με τίτλο «στο χρόνο της λευτεριάς». Ά λ λα άρθρα: « Ο αγώνας και η πνευματική ζωή των νέων, Ε λ ληνικός κομμουνισμός. Αγώνας και Φιλολογία» [αναφέρεται στους Πρωτοπόρους]. (τχ 20) Κύριο άρθρο με τίτλο «στη διάθεση πανεθνικής Κυβερνήσεως» [αναφέρεται στην ίδρυση της Π EE Α και την χαρακτηρίζει ως εξής: «Οικτρή κωμωδία εκλογέων και υποψηφίων, που μαζί τους δεν ντράπηκαν να εμφανισθούν άνθρωποι πουαπαιτούσανναπερνούνε σαν ξέχωρες προσωπικότητες του τόπου. Προγραμματισμένη απόπειρα διάλυσης κάθε οργανωμένης εθνικής δύναμης, με σκοπό τη μονοπωλιακή διατήρηση του Ε.Λ.Α.Σ. που εκδηλώθηκε με τη διάλυση και δολοφονία του Ψαρρού [...] και στο εσωτερικό, αφάνταστη αύξηση της τρομοκρατίας, με συνεργούς τα γερμανικά αποσπάσματα που κατά εκατοντάδες θερίζουν αθώο κόσμο, σ' άντίποινα μεμονωμένων δολοφονιών που τα όργανα της Π.Ε.Ε.Α. διαπράττουν»].Άλλα άρθρα: « Ο Ριζοσπάστης και η προπαγάνδα της παράταξής του. τα ελληνικά νειάτακαιηοργάνωσή μας, Νίκος Βαλσάμης, Α π ' τη ζωή της Ι.Τ., ο Εθνικός κόσμος υποστηρίζει αμέριστα τη συγκρότηση πανεθνικής, Επίσημη ανακοίνωση». 157

Συντάκτες: «Β. Λαμπίρης, Λ. Κουρούκλης, Π. Πάτρας» (Μάγερ σ. 330) Βιβλιογραφία: Αναγνωστόπουλος σ. 70-72' Μάγερ σ. 330' Φλάϊσερ σ. 37. είχε εγκατασταθεί στο υπόγειο του σπιτιού του Μαρινόπουσυνέντευξή του στο Αρχείο της ΕΡΤ.

Αρχείο Ε Ρ Τ τχ 5 (φωτογραφία) ΒΒ/ΜΠΕΝ τχ 2-3, 8-9, 10 ΓΑΚ (Αρχ. Πετιμεζά Κ52Α'-1) τχ 6, 11, 14 ΔΙΣ τχ 20 ΔΦΛ τχ 22, 23 EBE τχ 4 (Ιαν. 1943), τχ 4 (έκτ. έκδ.) ΕΛΙΑ τ 2, 3, 6, 6 (έκτ. έκδ.), 7, 8-9, 10, 20 ΕΣΗΕΑ τχ 5 ΙΑΠΜ τχ 2-3, 4 (έκτ. έκδ.), 6, 6 (έκτ. έκδ.), 7, 10-13, 15-17 ΜΜΠ/ΙΑ τχ 11,12,13 με κωδικούς 258/159,258/160,258/161

ΕΛΛΗΝΙΚΑ

NEIRTR

13. Τίτλος του τχ 5 του αρ. *17

158

*1.

Ελληνόπουλο ΑΘΗΝΑ 1942-1943

Υπότιτλος: «Ιερή Ταξιαρχία» Αθήνα Κυκλοφόρησαν 2 τχ τον Δεκέμβριο του 1942 και τον Φεβρουάριο Αριθμός φύλλου 1 Δεκέμβριος 1942 » » 2/3 Ιανουάριος-Φεβρουάριος 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 22x17 εκ. 4 σ. πολυγραφημένο μονόστηλο Α π ό το κύριο άρθρο του τχ 1 με τίτλο «Εμπρός Ελληνόπουλα!»: «το Ελληνόπουλο", βγαίνοντας αυτήν ακριβώς τη στιγμή κι' απευθυνόμενο σ' όλους τους Έλληνες μαθητές κ' εφήβους,δενβγαίνει για να προσθέση ένα ακόμη φύλλο στον συγκεντρώνοντας γύρω του όλα τα Ελληνόπουλα, να εκφράση τις ελπίδες και τους πόθους τους, να εμφανίση τους αγώνες ση το ηθικό τους για μιαν Ελλάδα ελεύθερη, μεγαλωμένη γεωγραφικά και ηθικά, χαρούμενη κι αδελφωμένη, σύμβολο ανθρωπότητα». Περιεχόμενα: (τχ 1) «τα Ελληνόπουλα εν δράσει, Αξονικά ανέκδοτα, Κι ένα μαθητικό απ' την Ελλάδα, Οι Έλληνες έδωσαν την αποφασιστική καμπή στη μάχη της Αφρικής, οι Αντάρτες κυριαρχούν στα βουνά μας, Οι υπονομευτές του Εθνικού Αγώνα [αναφέρεται σε άρθρο της Μαθητικής Φωνής του ΕΑΜ Μαθητών, αρ. φ. 5, 1.12.1942]». (τχ 2/3) «να εντείνουμε τον αγώνα, στον κόσμο της Λευτεριάς, Ά ξ ι α Ελληνόπουλα, Αγώνα κι όχι λόγια, Αιώνια ίδιοι, τα συνθήματά μας».

ΓΕΝ (Αρχ. Τσουδερού) τχ 1 ΕΣΗΕΑ τχ 2/3

l 'i. Πρώτη σελίδα τοϋ τχ 2-3 τοϋ αρ. *18

19. Εργαζόμενα Νιάτα ΑΘΗΝΑ [1942]

Υπότιτλος: [Όργανον του ΕΕΑΜΝ] Αθήνα Κυκλοφόρησε από το ΕΕΑΜ Νέων της Αθήνας το 1942. Ίσως συνέχειά του αποτελεί το έντυπο με τον ίδιο τίτλο που εκδίδει από την άνοιξη του 1943 ο Συνδικαλιστικός Τομέας της ΕΠΟΝ της Αθήνας. Βιβλιογραφία: Ιστορία της Αντίστασης σ. 1474.

Λανθάνει

65 5

20. Ζωντανά Νειάτα ΑΘΗΝΑ

1942

Υπότιτλος: Εθνικοαπελευθερωτικό όργανο των εκπολιτιστικών οργανώσεων των Νέων Μόττο: Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή. [Εκδίδεται από το ΕΑΜΝ] Αθήνα Κυκλοφόρησαν 8 τχ από τον Μάρτιο μέχρι τον Δεκέμβριο του 1942. το πρώτο τχ κυκλοφόρησε στις 4 Μαρτίου του 1942. Είναι ακόμη γνωστά τα εξής: Αριθ. φύλ. 1 4 Μαρτίου 1942 » » 2 24 Μαρτίου 1942 » » 3 27 Απρίλη 1942 » » 4 Ιούλιος 1942 » » 6 Σεπτέμβριος 1942 » » 8 Δεκέμβρης 1942 δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση και το 1943. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 1-3 10 δρχ., τχ 4 20 δρχ., τχ 6 30 δρχ. Ο Ανταίος (AΙΙ σ. 336) σημειώνει για το έντυπο: «Από τις αρχές του Μάρτη (4.3.42) εκδίδεται ένα από τα καλύτερα παράνομα έντυπα της περιόδου, τα "Ζωντανά Ν ι ά τ α " - Ε θ ν ι κ ο απελευθερωτικό όργανο των εκπολιτιστικών οργανώσεων" Βιβλιογραφία : Ανταίος AΙΙ σ. 336, 352, 499, 506, 507* Λιακόπουλος σ. 45, 107' Φλάϊσερ σ. 38.

Λανθάνει

66

*21. Ιερολοχίτης ΛΑΡΙΣΑ

1942-1946

Υπότιτλος: Όργανο της Δ.Ε. τον (Θεσ/κού Ιερού Λόχου) (τχ 1-3) Όργανο του Πανθεσσαλικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ Θεσσαλίας (χρ. Α' τχ 2) ΌργανοτουΣυμβουλίου Περιοχής Θεσσαλίας της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων ΕΠΟΝ (τχ 15-16) Έκδοση του Συμβουλίου Περιοχής ΕΠΟΝ Θεσσαλίας (τχ 21-22) Μόττο: (τχ 2) Τ' αντρειωμένου ο θάνατος δίνει ζωή στα νιάτα (υπέρτιτλος) «Παλεύω και τραγουδάω / Άμα χρειαστεί πιάνω το όπλο / Άμα λάχει ξαίρω να πεθαίνω / Άμα δεν πεθάνω πάλι τραγουδάω / παλεύω και τραγουδάω / η ζωή είναι δικιά μου / Η λευτεριά είναι δικιά μου. Αλμπανικό τραγούδι» (αριστερά (τχ 15-16) Θάνατος στο φασισμό - Λευτεριά στο Λαό (υπέρτιτλος) Παλεύω και τραγουδώ (κάτω από το σχέδιο επονίτη) (τχ 21-22) Χτίζουμε και τραγουδάμε Λάρισα, Σπ. Σπυρίδη 18 Β (τχ 21). Αρχισυντάκτης: Θανάσης Ματίκας (τχ 21) Κυκλοφόρησαν 26 τχ από τον Σεπτέμβριο του 1942 μέχρι τον Νοέμβριο του 1946. Έχουν επισημανθεί τα παρακάτω τχ: [Χρόνος Α'] Α ρ . φύλ. 1 22-9-42 » » » » 3 20-12-42 » » 2 20 Αυγούστου 1943 Χρόνος Α' » » 4 19-12-43 » » » » 8 25 Φλεβάρη 1944 » » 12 27-7-44 » Β' » » 1944 » » 15 28 Σεπτέμβρη » » 16 30 Νοέμβρη » » 1944

67

15. Τίτλος του τχ 21 του αρ. *21

Περίοδος Δ' Α ρ . φύλ. 21 7 του Φλεβάρη 1946 » » » » 22 23 του Φλεβάρη 1946 » τρίτη » » 23 10-11-1946 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: τχ 3 100 δρχ., τχ 2 200 δρχ., τχ 8 5.000 δρχ., τχ 15 500.000 δρχ., τχ 16 4 δρχ., τχ 21-22 200 δρχ. Σχήμα: τχ 1-8 3 5 x 2 2 εκ. 4 σ. με αρίθ. πολυγραφημένο μονόστηλο τχ 15-22 4 2 x 2 8 εκ. 2-4 σ. με αρίθ. ανά τχ πεντάστηλο «Μέσα απ' τις φλόγες και τα ερείπια της Χιτλερικής κόλασης,

ζοντας εθνικό εγερτήpio και μαχητικό προσκλητήριο της νέας μας γενιάς. Ο ΙΕΡΟΛΟΧΙΤΗΣ" στέκεται πάνω από [δυσανάγνωστο] και πολιτικά συμφέροντα. Είναι όργανο εθνικό απελευθερωτικό,αντιφασιστικόκαιπροοδευτικό. Εκπρ πεί την ενιαία εθνική οργάνωση της νέας μας γενιάς, το "ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΙΕΡΟ ΛΟΧΟ" το ενσαρκώνει τους κοινούς πόθους τα κοινά Ιδανικά και τα κοινά συμφέροντά της, ανεξάρτητα από πολιτικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις, ανεξάρτητα από φύλο, εθνική και κοινωνική προέλευση. [...]». Η Λευτεριά, όργανο της Κ.Ε. του ΕΑΜΝ, στις 10 Δεκεμβρίου 1942, χαιρετίζει τη δημιουργία του ΘΙΛ και την έκδοση του εντύπου του (βλ. Ανταίος AΙΙ σ. 383). Ο ΘΙΛ είναι από τις οργανώσεις που ιδρύουν την ΕΠΟΝ, κι έτσι από τον Φεβρουάριο ΕΠΟΝ. με το τχ του Αυγούστου 1943 (αρ. φύλλου 2) αρχίζει καινούρια αρίθμηση. Μετά την απελευθέρωση, η εφημερίδα περνάει μια νόμιμη περίοδο (βλ. τχ 16 σ. 1) για να ξαναγίνει με το τχ 23 παράνομη (βλ. Νέα Γενιά του Κ.Σ. της ΕΠΟΝ, τχ 78 σ. 12-13, « Η Θεσσαλία παράνομη!») Αυτό πρέπει να είναι από τα τελευταία τχ· η εφημερίδα κλείνει Περιεχόμενα: (τχ 3) «Ειδήσεις του πολέμου, Περίληψη του κατα-

69

καταστατικούτουΘΙΛ και ύμνος του, Ανακοίνωση της Δ.Ε. του ΘΙΛ». Μόνιμες στήλες: (τχ 15, 16) «Τ' αετόπουλά μας (κατορθώματα και νέα απ' τη ζωή τους)»" «τα Φαιδρά της Επανάστασης, του Σκίτς (χρονογράφημα)». (τχ 21, 22) «το χωνί μας, (Ειδήσεις και σχόλια)»· «Από τη ζωή και τη δράση της Θεσσαλικής νεολαίας, (Αλληλογραφία κ.τ.λ.)». Άρθρα: (τχ 15) «Πόλεμος και αναδημιουργία, Ο ΕΛΑΣ εξολοθρεύει τους εχθρούς, τα λεύτερα νιάτα της Καρδίτσας πολεμούν και χτίζουν, Η Μάχη (με υπογρ. T.), Η ηρωϊκή μας Αθήνα. με τους καινούριους δασκάλους, Εθνική Κυβέρνηση, Δυο Ιστορικές επέτειες, Λόχοι Νεολαίας, Η κινητοποίηση των Τρικκάλων, Α π ' τη ζωή και την πάλη της Θεσσαλικής νεολαίας, Ο πολεμικός ξεσηκωμός συνεχίζεται», (τχ 16) Κύρια άρθρα: «Χτίζουμε κιαγρυπνούμε,Εχτροίτου Έθνους, Η αυτοδιάλυση της ΠΕΕΑ και του Εθνικού Συμβουλίου, Η Θεσσαλική νεολαία κι η ανοικοδόμηση — ο ρόλος της ΕΠΟΝ, Α π ό έκδοση σε έκδοση, Οι καβαλλάρηδες της ΕΠΟΝ στη μάχη της Μελιάς (με υπογρ. Μ. Στ.), το τραγούδι της ΕΠΟΝ, της Σοφίας Μαυροειδή-Παπαδάκη" στα στενά του Δαμασιού, του Β. Πάσχου" Μάχη η Επονίτισα" το διήγημά μας. τα νιάτα μπροστά, του Τάκη Καλαμπουρδάκη' και άλλα ανυπόγραφα άρθρα (σχόλια και ειδήσεις)», (τχ 21) «Νέοι της Θεσσαλίας ενωθείτε για το μέλλον σας, του συν. Γιάννη Μάγνη· Η Κυπριακή νεολαία Ονειρεύεται τη μέρα που λεύτερη θα σμίξει με τη μητέρα Ελλάδα..., μιλά ο γραμ. της ΑΟΝ Κύπρου Γ. Σαββίδης" Η ΕΠΟΝ προσχωρεί στην Παγκόσμια Ομοσπ[ονδία] Δημοκρατικής Νεολαίας, (φωτογραφία)" με τους νέους δασκάλους της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Λαρίσης, του επονίτη Φιλολάου" το τραγούδι της ειρήνης, ποίημα" ο οδηγισμός στο Βόλο, συνέντευξη με την κ. Νίκη Σαμαρά Τοπική Έφορο Οδηγών του Βόλου, του Θ.Μ.' Τ' αετόπουλά. Ιστορία που απευθύνεται στα Αετόπουλα,

Δάφνη" στη Σοβ. Ένωση και τα πιο τολμηρά όνειρα γίνονται πραγματικότητα, από εκπομπή Μόσχας" το διήγημά μας. Η Φυλακισμένη Μάνα. Γραμμένο για το φίλο μου Γιώργο Ζαχάρο επονίτη, που δολοφόνησαν οι εβενίτες του Καζακλάρ, του Τάσου Φλογερού" Η Πνευματική Πρωτοπορεία Νέων, της Λίτσας Ανδρίτσου, μέλους του Διοικ. Συμβουλίου- Απόφαση δρίου της ΕΠΟΝ (δημοσιεύεται ολόκληρη η απόφαση)». (τχ 22) «Εμπρός με καινούργιο παλμό, του συναγ. Γ. Πρόγρη γιατρού Προέδρου της ΕΠΟΝ Νομού Λάρισας" Ημέρα ενότητας, του σύν. Χαρ. Σισμάνη Γραμματέα Συμβουλίου Περιοχής Θεσσαλίας (με ξυλογραφία που εικονίζει νεαρούς επονίτες)" Οι μεγάλοι μας φίλοι χαιρετίζουν την ΕΠΟΝ" το «Λάφυρο», του επονίτη Αγ. Αθανασόπουλου [διήγημα]" 23 Φλεβάρη, του Λεφτέρη Ραφτόπουλου [ποίημα]' Διάφορες φιλολογικές ειδήσεις" το ποδόσφαιρο στη Θεσσαλία, Συνέντευξη με τον σύν. Π. Αλαμανιώτη Γραμματέα της Ε.Π.Σ. Θεσσαλίας" "με τις κοινέςεξορμήσειςθαεπιτύχωμεντηναγάπην και αλληλεγγύην της νεολαίας", συνέντευξη με τον κ. Κοτσάφτη Περιφ. Έφορο Προσκόπων Λαρίσης" 23 Φλεβάρη 1946, Απολογισμός δράσης της ΕΠΟΝ Θεσσαλίας των Δ. Φλούλη-Γ. Κίσαβου" Δυο ώρες με τις νέες εργάτριες του Ματσάγγου, της επονίτισας Ρίτας Κάβουρα». Εικονογράφηση : (τχ 15, 16) Ξυλογραφία δίπλα στον τίτλο που εικονίζει ένοπλο επονίτη. (τχ 15) Ξυλογραφία « Ο δρόμος για τη Νέα Ζωή». (τχ 16) Ξυλογραφία «Χτίζουμε τη Νέα Ζωή...» (Σκίτσο (τχ 21) Ξυλογραφία δίπλα στον τίτλο. Υπάρχουν επίσης φωτογραφίες με τις εξής λεζάντες: στη σ. 1 « Ο συναγ. Τίμος καπετάνιος του επονίτικου Ουλαμού του Μπουκουβάλα προσφέρει την πολεμική σημαία στο Συνέδριο», [στο Α' Πανελλαδικό Συνέδριο της ΕΠΟΝ], στη σ. 2 Φωτογραφία του Γ.

Ζαχάρου, στη σ. 4 «Επονίτες και Επονίτισες του Τυρνάβου

φτωχή. Βιβλιογραφία: τχ 1 σ. 1 « Ο Ιερολοχίτης για τη Λευτεριά»' τχ 16 σ. 1 «ο Ιερολοχίτης»: «σε λεύτερες, νόμιμες πια συνθήκες θα βγαίνει ο Ιερολοχίτης. [...] στην περίοδο της μαύρης σκλαβιάς ο Ιερολοχίτης μ' όλες τις τεχνικές δυσκολίες κι ελλείψεις στάθηκε ο φωτεινός καθοδηγητής κιεμψυχωτήςτης Θεσσαλικής νεολαίας στον αγώνα της για το ξεσκλάβωμα. [...] στους νέους μεγάλους αγώνες της θεσσαλικής νεολαίας

Νέα Γενιά του Κ.Σ. της ΕΠΟΝ, τχ 78, σ. 12-13, « Η Θεσσαλία παράνομη !» [φωτογραφία τχ 23]' Ανταίος AΙΙ σ. 383, 467, 477, 488, 499, 512, 519' Ανταίος Β σ. 289,391, 488" Λ. Αρσενίου, Η Θεσσαλία στην Αντίσταση, Αθήνα 1966, τ. Α', σ. 309, για τον ΘΙΛ σ. 80-84' Χ. Γκόντζος-Κ. Άναστασάκος, Οι Εκπαιδευτικοί στην Εθνική Αντίσταση, έκδ. Δίπτυχο, Αθήνα 1985, σ. 315' Ιστορία της Αντίστασης, τ. Γ', σ. 1139· Ιστορία της Αντίστασης σ. 1472, 1475" Ε AM, 11 Αυγούστου 1943, χρ. Α', αρ. φ. 2, σ. 5, « Ο εθνικός τύπος στη Θεσσαλία»· Φατσέα σ. 136, 139· Φλάϊσερ σ. 39" Λιακόπουλος σ. 40, 107.

Αρχείο ΕΠΟΝ τχ 1, 3, 15, 16 ΕΕΑ τχ 21, 22 ΠΕΑΕΑ τχ 8

22. Κοινωνική Ενότης ΑΘΗΝΑ

1942

Υπότιτλος: [Όργανο της «Πολιτικής Διαπαιδαγωγήσεως των Νέων»] Αθήνα Κυκλοφόρησαν 3 τχ από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Δεκέμβριο τού1942. Βιβλιογραφία: Μάγερ σ. 323.

Λανθάνει

73

23. Λεύτερη

Νέα ΑΘΗΝΑ

1942

βλ. 33. Η Φωνή της Νέας ΑΘΗΝΑ 1942

Βιβλιογραφία: Ιστορία της Αντίστασης σ. 1474. Αναφέρεται ως όργανο της ομώνυμης οργάνωσης. Είναι ομως γνωστό ότι το παράνομο όργανο της A.N. είχε τίτλο Η φωνή της νέας.

74

*24.

Λευτεριά ΑΘΗΝΑ

1942-1943

Υπότιτλος: Όργανο της Κεντρικής Επιτροπής τον ΕAM των Νέων. Αθήνα. Τυπογραφείο: υπόγειο καταφύγιο στην Κοκκινιά [από έκθεση δράσεως της ΠΕΑΝ που βρίσκεται στη ΔΙΣ] Κυκλοφόρησαν 5 τχ από τον Μάιο του 1942 μέχρι τον Φεβρουάριο Αριθμ. φύλλου 1 29 Μαΐου 1942 » » 2 24 Σεπτέμβρη 1942 Έ κ τ α κ τ η έκδοση [4] 10 Δεκεμβρίου 1942 Αριθμ. φύλλου 5 5 Φλεβάρη 1943 Έ κ τ α κ τ η έκδοση

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 1 10 δρχ., τχ 2 20 δρχ. τχ 5 100 δρχ. Σχήμα: τχ 1 2 0 x 1 5 εκ. 4 σ. με αρίθ. δίστηλο τχ 5 2 8 , 5 x 2 1 εκ. μονόφυλλο τυπωμένο κι από τις 2 όψεις τρίστηλο. Η Λευτεριά είναι από τις πρώτες νεολαιίστικες εφημερίδες καθαρά αντιστασιακού περιεχομένου και παράνομη. στο πρώτο της φύλλο σημειώνεται: « Η "Λευτεριά" έρχεται να σκορπίσει νέα ρίγη ενθουσιασμού και πίστης α ολόκληρη τη νέα γενιά, να τη βγάλει στο αστραφτερό φως του αγώνα, πούναι ο μόνος δρόμος για τη λευτεριά. με την αγάπη και την πραχτική βοήθεια όλων των νέων, η "Λευτεριά" θα γίνει η εγερτήρια σάλπιγγα που ο αντηχήσει σε κάθε γωνιά της πατρίδας μας, σε κάθε ελληνική καρδιά. Καλούμε τους νέους, να διαδώσουν με φανατισμό τη "Λευτεριά", να την ενισχύσουν οικονομικά και με συνεργασία, έτσι που να γίνει η Πανελλαδική φωνή των νέων [...]». στο 5° και τελευταίο τχ σημειώνεται ήθη καθαρά η ανάγκη μιας νέας, πιο πλατιάςοργάνωσης,που θα'ρθεινακαλύψει η ΕΠΟΝ. Συγκεκριμένα στο τχ 5 σ. 2, 4°

.

ρώτη σελίδα του τχ 1 το αρ. *2

76

σημείο της απόφασης της Κ.Ε. του ΕΑΜ Νέων: «4ο) Μπροστάστηνπραγματικότητα των πόθων και Ιδανικών, μπροστά στην πραγματικότητα της αλματώδικης ανάπτυξης των ενιαίων εθνικοαπελευθερωτικών οργανώσεων που δημιουργήθηκαν στην πορεία του ΕΑΜΝ (ΕΕΝ*, ΕΜΝ**, Λ[εύτερη] Ν[έα]), με την προοπτική καινούργιων αφάνταστα πιο μαχητικών κοινών αγώνων της νέας γενιάς, η ολομέλεια της ΚΕ εκφράζει θερμή ευχή στις διοικήσεις των οργανώσεων που συμμετέχουν, να δώσουν όλες τους τις δυνάμεις ηση της πλέριας ενότητας της νέας γενιάς με τη δημιουργία μιας ενιαίας πανελλαδικής εθνικοαπελευθερωτικής οργάνωσης νέων που θα ολοκληρώσει τους σκοπούς του ΕΑΜΝ και θα δώσει σάρκα και οστά στους πόθους ολόκληρης της νεολαίας της χώρας μας». Διατυπώνεται λοιπόν για πρώτη φορά η ανάγκη για την ίδρυση της στελεχών του ΕΑΜ Νέων για μια άλλου τύπου πια παρέμβαση της νεολαίας. στο καινούριο σχήμα θα γίνει προσπάθεια να προσεγγιστούν πολύ ευρύτερα στρώματα νέων και να διοχετευθεί εκεί η διάθεσή τους για αντίσταση. σε άρθρ γραφή «Λεύτερη Νέα» [=Ηλέκτρα Αποστόλου] αναφέρεται: «Όταν στα τέλη του Ιούνη μαζευτήκαμε λίγα, μετρημένα κορίτσια κι' αποφασίσαμε να Ιδρύσουμε τη "Λεύτερη Νέα", δε μπορούσαμε να φανταστούμε πώς η οργάνωση μας θάπερνε μια τό Σήμερα, υστέρα από εξ μήνες μονάχα, τα μέλη της μετριούνται σε χιλιάδες. Η "Λεύτερη Νέα" τραβάει σαν μαγνήτης τα ζωντανά ανταποκρίνεται πέρα για πέρ τα ιδανικά * Εθνικοαπελευθερωτική Εργατοϋπαλληλική Νεολαία ** Ενιαία Μαθητική Νεολαία

77

17. Πρώτη σελίδα του τχ 5 του αρ. *24 (για τον θάνατο του Μ. Κωνσταντινίδη, έκτακτη έκδοση)

78

ιδρυτικές οργανώσεις της ΕΠΟΝ μπορούμε εδώ να δούμε την προετοιμασία των Επονιτισσών. Περιεχόμενα: τχ 1 «το Συμφωνητικό μας [διευκρινίζονται οι όροι νονται οι επιδιώξεις του, βλ. αναδημοσίευση Ανταίος ΑΙ σ. 180], Ανοιχτό γράμμα της Κ.Ε. του ΕΑΜΝ προς όλες τις Ανταίος AΙΙ σ. 324-327], Ο αγώνας της νεολαίαςγιατην ζωή της». τχ 2 [στην κορυφή της πρώτης σελίδας σημειώνεται με κεφαλαία:] « Η ολόπλευρη φασιστική επίθεση στο Πανεπιστήμιο νέα γενειά. Καταχτητές και προδότες πάνε να μας σιδεροδέσουν και να μας στείλουν στο Ανατολικό Μέτωπο. Ό λ ε ς οι οργανώσεις του ΕΑΜΝ και οι έξω του ΕΑΜΝ εθνικές οργανώσεις στο πλευρό των φοιτητών-σπουδαστών-μαθητών [...]». Κύριο άρθρο με τίτλο «στη Μάχη» [βλ. Ανταίος AΙΙ σ. 343]. χόμενά του. τχ 4 Δημοσίευση των στίχων του ύμνου του ΕΑΜΝ [Ανταίος All σ. 368]. στο ίδιο τχ αναγγέλλεται η δημιουργία του «Θεσσαλικού Ιερού Λόχου»: «Στο "Θεσσαλικό Ιερό Λόχο" κιόλας χιλιάδες μέλη και ρίχτηκαν στην πάλη στην πόλη, το χωριό και το βουνό. Έχουμε μπρος μας το πρώτο έντυπό τους, τον " Ιερολοχίτη", τετρασέλιδο, πολυγραφημένο, που βγαίνει παράνομα στη Λάρισα» [βλ. αναδημοσίευση Ανταίος AΙΙ σ. 383], τχ 5 [στην πρώτη σελίδα φωτογραφία του νεκρού φοιτητή Μ. Κωνσταντινίδη. στην κορυφή της πρώτης σελίδας σημειώνεται με κεφαλαία:] «Νέοι και Νέες η πρώτη επέτειο του ΕΑΜΝ (5-2-1943) ας σημάνει καινούργια εξόρμησή μας [...]», Α π ό φαση της ολομέλειας της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜΝ [διατυπώνονται οι στόχοι της πάλης], Η πρώτη επέτειο του 79

ΕΑΜΝ, Χαιρετισμός στις εμπόλεμες με το φασισμό νεολαίες [της Κ.Ε. του ΕΑΜΝ], να ο δρόμος μας, με υπογρ. Λεύτερη Νέα [=Ηλέκτρα Αποστόλου], Εισφορές για τον αγώνα μας». Βιβλιογραφία: Ανταίος ΑΙ σ. 180, 252, 253" Ανταίος All σ. 324-327, 343, 368, 383, 395-397· Ιστορία της Αντίστασης σ. 1474· Π. Καρυκόπουλος, 200 χρόνια Ελληνικού τύπον, Αθήνα 1984, σ. 128" Λιακόπουλος σ. 33, 35, 43" Μαχητής, ΕλεύθεροΦοιτητικό Φύλλο τχ 2.

ΓΑΚ (Αρχ. Πετιμεζά Κ52) τχ 1 ΕΛΙΑ τχ 5

80

25. Μαθητική Πέννα ΠΕΙΡΑΙΑΣ

[1942;]

Βιβλιογραφία: Γιώργος Γιωτόπουλος, Πέντε και μία απ' τις μερες της Μακρονήσου, Αθήνα 1983, σ. 143: «Ακριβώς αυτή

ενός περιοδικού της "Μαθητικής Πέννας". Σ' ένα σπίτι στο Πασαλιμάνι, εγκαθιστούν το επιτελείο τους και στρώνονται Έθνοκομιτατζήδων" και αποφασίζουν να εκδόσουν κι αυτοί ένα δικό τους περιοδικό. [...] και τέλος αποφασίζουν να χτυπήσουν τη "Μαθητική Πέννα". Έ ν α βράδυ πετροβολούν το σπίτι που στεγάζει το περιοδικό». Η παραπάνω μαρτυρία εντάσσεται στο κεφάλαιο «το φιλολογικό μνημόσυνογιατον Θόδωρο Παντελίδη», σ. 139-152, όπου εξιστορείται η ζωή Μαθητικά Νιάτα (*322), το περιοδικό που εκδίδει ο ίδιος το 1945. Δημήτρης Σέρβος, « Η δράση της ΕΠΟΝ στην Ιωννίδειο Πειραιά», Τότε που είμουνα στην ΕΠΟΝ..., σ. 37: [0 συγγραφέας τοποθετεί την έκδοση στις αρχές του χειμώνα του 1942] «Σ' ένα σπίτι της οδού Σανταρόζα στην πλατεία Αλεξάνδρας στήνουμε τα γραφεία της "Μαθητικής Πέννας", δημοσιογραφικό όργανο των μαθητών του Α' Γυμνασίου, που, χειρόγραφη στην αρχή, προσπαθεί να σηκώσει τους συμμαθητές μας απ' τα σκοτάδια, απ' τη σωματική και ψυχική εξουθένωση [...]». στη σ. 40 αναφέρεται ότι ο Θ. Παντελίδης μόνο στην έκδοση των Μαθητικών

Λανθάνει 81 6

Νιάτων.

'Από τήν πρώτη σελίδα τοϋ τν 5 τοϋ αρ. *26

*26. Μαθητική Φωνή [ΑΘΗΝΑ] 1942

Υπότιτλος: Όργανο του ΕΑΜ Μαθητών Μόττο: Ζήτω η νικηφόρο παμμαθητική απεργία/ Ζήτω ο αγώνας για τη ζωή και τη λευτεριά! Ζήτω η σιδερένια ενότητα της μαθητικής νεολαίας! [Αθήνα] το μοναδικό τχ που επισημάνθηκε έχει ημερομηνία: 1 Δεκέμβρη 1942 και αρ. φ. 5. δεν είναι γνωστό πότε ξεκίνησε η έκδοση, είναι όμως γνωστά τα τχ με ημερομηνία 14 Γενάρη 1943 τχ, αφού στις 23 Φεβρουαρίου Ιδρύεται η ΕΠΟΝ και το ΕΑΜ Μαθητών προσχωρεί σ' αυτήν. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 5 50 δρχ. Σχήμα: 3 4 x 2 3 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κι απ' τις δύο όψεις Πρόκειται για το πρώτο μαθητικό περιοδικό του ΕΑΜ Μαθητών. Αργότερα, με την ΕΠΟΝ, τα έντυπα αυτού του είδους θα πολλαπλασιαστούν. Περιεχόμενα (τχ 5) : το κύριο άρθρο αναφέρεται στην παμμαθητική πρέπει να εξεταστούν σε όλα τα μαθήματα. Περιγράφονται οι άθλιες συνθήκες της εκπαίδευσης εξαιτίας των οποίων είναι παράλογη η κυβερνητική απαίτηση. Ά λ λ α άρθρα: «Στιγματίστε τους μαθητές - χαφιέδες, Απάντηση χωρίς λογοκρισία». Βιβλιογραφία: Ανταίος ΑΙ σ. 232" Λιακόπουλος σ. 38.

ΕΣΗΕΑ

83

27. Μαχητής ΑΘΗΝΑ

1942-1943

Υπότιτλος: Όργανο του Γραφείου της Κομμουνιστικής

Νεολαίας

Αθήνα Κυκλοφόρησαν 8 τχ από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Σεπτέμβριο Αριθμός 1 13 Φλεβάρη 1942 » 2 [φθαρμ.] Μάρτη 1942 » 3 [ 25 Μάρτη 1942] » 3 25 Απρίλη 1942 » 7 Σεπτέμβριος 1942 Έ χ τ α χ τ η έκδοση » 8 Σεπτέμβριος 1942 Ο Ανταίος AΙΙ σ. 499 αναφέρει για τον Μαχητή: «Όργανο της Κ.Ν. στη Σπουδάζουσα. Εκδιδόταν από Σεπτέμβρη του 42 ως την ίδρυση της ΕΠΟΝ [Φεβρουάριο του 1943]. το "Μαχητή" διαδέχτηκε η "Φλόγα" της ΕΠΟΝ Σπουδάζουσας». Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Βιβλιογραφία: Ανταίος ΑΙ σ. 156, 167, 192" Ανταίος AΙΙ σ. 487, 499, 504-505 [φωτογραφία 7 τχ του εντύπου]· Λιακόπουλος σ. 49- Φλάϊσερ σ. 41.

Λανθάνει

84

*28. Η Μαχομένη Ελλάς ΑΘΗΝΑ 1942-194

Υπότιτλος: — Αθήνα το πρώτο φύλλο της εφημερίδας κυκλοφόρησε στις 15 Αυγούστου ρήσει 27 φύλλα. Η έκδοση διακόπτεταικαιεπανεκδίδεται ένα τελευταίο φύλλο με την ένδειξη «Περίοδος Β'» την 1η Μαΐου 1944. Μ' αυτό πρέπει να σταμάτησε και η έκδοση. ' Επισημάνθηκαν : 1942 Έ τ ο ς Α' αρ. 1 15 » » » 2 1 Σεπτεμβρίου 1942 » » » 3 15 Σεπτεμβρίου 1942 » » » 4 1 Οκτωβρίου 1942 » » » 5 15 1942 Οκτωβρίου » » » 6 1 Νοεμβρίου 1942 » » » 7 15 Νοεμβρίου 1942 » » » 8 1 Δεκεμβρίου 1942 » » » 9 15 Δεκεμβρίου 1942 » » » 10 1 Ιανουαρίου 1943 » » » 11 15 Ιανουαρίου 1943 » » » 12 1 Φεβρουαρίου 1943 » » » 14 1 Μαρτίου 1943 » » » 15 15 Μαρτίου 1943 » » » 16 1 Απριλίου 1943 » » » 17 15 Απριλίου 1943 » » » 18 1 Μαΐου 1943 » » » 20 1 Ιουνίου 1943 » » » 21 20 Ιουνίου 1943 » » » 22 1 Ιουλίου 1943 » » » 23 15 Ιουλίου 1943 » » 24 » 1 1943 » Β' » 25 15 1943 85

Έ τ ο ς Β' αρ. 26 1 Σεπτεμβρίου 1943 » » » 27 15 Σεπτεμβρίου 1943 Περίοδ. Β' » 1(27) 1 Μαΐου 1944 Άλλο φύλλο δεν επισημάνθηκε. Ο Μάγερ (σ. 323) αναφέρει ότι η έκδοση σταμάτησε το 1944, χωρίς να προσδιορίζει με ποιό τχ. Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Σχήμα: 25x17 εκ. 4-6 σ. ανά τχ με αρίθ. τρίστηλο Α π ό το τχ 1 σ. 1, όπου στο κύριο άρθρο με τίτλο «Οι σκοποί μας», σημειώνονται τα εξής: «Έκφραση του πολέμου αυτού είναι μίσος κατά των κατακτητών, συντάσσεταιαπόανθρώπουςμε τόλμη και αποφασιστικότητα, στοιχειοθετείται και τυπώνεται λιάδες αντίτυπα [...]». Παρακάτω το άρθρο μιλάει για συντονισμένη δράση, υπεράνω παθών, που θα φέρει την απελευθέρωση: «Έφτασε όμως η ώρα των μεγάλων γεγονότων και είναι ανάγκη η συνέχιση του πολέμου μέσα στην Ελλάδα να πάρη μιαν ωργανωμένη μορφή. για το σκοπό αυτό χρειάζεται συντονισμός ενεργειών και δραστηριοτήτων, προσεκτική και μελετημένη διαφώτιση και καθοδήγηση, έξαρση πάνωαπότα πάθη, τις αδυναμίες και τις μικρότητες». το άρθρο αυτό σχολιάζεται στην Κομμουνιστική Επιθεώρηση, όπου στο τχ 4-5 φέρεται: «Έχουμε υπόψη τη "Μαχόμενη Ελλάδα",πουτο πρώτο της φύλλο κυκλοφόρησε στις 15 Αυγούστου. το κύριο άρθρο του πρώτου φύλλου γράφει [παρατίθεται απόσπασμα]. Αυτή ίσα-ίσα την υπεύθυνη απάντηση δεν την βλέπουμε στα πρώτα δύο φύλλα της "Μαχόμενης Ελλάδας" [...] Γιατί η "Μ.Ε." αγνοεί το ΕΑΜ; Μήπως δε θεωρεί αρκετό το πρόγραμμά του; [...]». Η ίδια η εφημερίδα παρουσιάζεται μέσα από τις στήλες της βλέψεις, ούτε κομματίσθηκε ποτέ ως τώρα, αποτελώντας μο86

19. από την πρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *28

87

μοναδικήεξαίρεσησ' όλο τον ελεύθερο τύπο. Σκοπό της και τέρμα της έταξε τον εθνικό αγώνα και μόνο.Εστάθηκεκαιθα σταθή απάνω από τις μικρότητες της στενόψυχης μικροπολιτικής». Πραγματικά, η εφημερίδα δεν δηλώνει να έχει σχέση με καμιά οργάνωση μέχρι το τχ 1(27) όπου υπάρχει μία «Δήλωση»: « Η "Μ[αχομένη] Ε[λλάς]" συνδέεται σήμερα άμεσα με την Ί . [ ε ρ ή ] Τ.[αξιαρχία]" δηλαδή την οργάνωση εκείνη που από τα πρώτα της βήματα οι δεσμοί μαζί της ήσαν εγκάρδια φιλικοί. [...]. Έ τ σ ι η " Ιερή Ταξιαρχία" βρίσκει το πραγματικό της όργανο». 'H Ι.Τ. αποτελεί γνωστή οργάνωση νέων, και χάρη σ' αυτή τη δήλωση το έντυπο θεωρήθηκε νεανικό. σε αντίθεση, όμως, με την παραπάνω δήλωση βρίσκεται μία «Επίσημη Ανακοίνωση» στο τχ 20 των Ελληνικών Νειάτων, κατεξοχήν οργάνου της «Ιερής Ταξιαρχίας», που κυκλοφορεί τον Μάιο του 1944, κι όπου διαψεύδεται κάθε σχέση της «Μ.Ε» με την «Ι.Τ.» [τχ 20 σ. 4]: «την 1ην Μαΐου εκυκλοφόρησε έντυπον με τον τίτλο " Η Μαχομένη Ελλάς" Περίοδος Β' Αριθ. φύλ. 1 (27)καιτοοποίονεμφανιζόμενονως επανέκδοσις της κατά το παρελθόν κυκλοφορησάσης "Μαχομένης Ελλάδος", παρουσιάζεται ως όργανον της Ι.Τ. Η Κεντρική Διοίκησις της Ιερής Ταξιαρχίας δηλοί επισήμως και κατηγορηματικώς ότι το ως άνω έντυπον ουδεμίαν σχέσιν έχει με την Ι.Τ. της οποίας πλαστογραφεί την υπογραφήν [...] Προσθέτει ότι κατά το παρελθόν εχρησιμοποιήθη πλαστώς ο τίτλος της "Μ.Ε." και από τας αρχάς κατοχής». Οι σχετικές πληροφορίες μας είναι μόνον αυτές. άρθρα: (τχ 1) «οι σκοποί μας», (τχ 2) «το δικό μας καθήκον», (τχ 3) «Εθνική Αλληλεγγύη», (τχ 4) «Αποκαλύπτουμε τα όργια της αρπαγής και οικονομικής καταβαράθρωσις της χώρας», (τχ 5) « Ο πόλεμος συνεχίζεται», (τχ 6) «28 Οκτωβρίου 1940», (τχ 7) «να είμεθα έτοιμοι», (τχ 8) « Η Φωνή της Νεμέσεως», (τχ 9) «Μερικές αλήθειες», (τχ 10) «Οι ομολογίες του εχθρού», (τχ 11) «το κράτος του τρόμου», (τχ 88

12) «μια βαρυσήμαντη διακήρυξη», (τχ 14) « Ο ύστατος εξανδραποδισμός», (τχ 16) «Εκείνοι και εμείς», (τχ 17) «Δυο χρόνια δουλείας», (τχ 18) « Η μ έ ρ α ι προσδοκίας», (τχ 20) «Περιμένοντας τα γεγονότα», (τχ 22) «Μόνο με σκληρά αντίποινα», (τχ 23) «τα τσακάλια της Βαλκανικής», (τχ 1(27) σ. 2) « Ο αγώνας των νέων» [δράση της Ι.Τ.]. τα κύρια άρθρα του εντύπου είναι πάντα δίστηλα, ανυπόγραφα και καταλαμβάνουν τις περισσότερες φορές ολόκληρη την πρώτη σελίδα. Οι υπόλοιπες σελίδες του εντύπου είναι τρίστηλες και καλύπτονται από ειδήσεις του πολέμου και της κατοχής, όπως ανταποκρίσεις από απεργίες, περιγραφές διαδηλώσεων, δραστηριότητες ανταρτών, καταγγελίες προδοτών και άλλα παρόμοια. Ενίοτε σχολιάζονται διεθνή γεγονότα, όπως (τχ 7. σ. 1) « Η αγωνία του πεπρωμένου» που αναφέρεται σε πρόσφατο λόγο του Χίτλερ. Συνεργάτες: «Συντάκται-αρθρογράφοι: Ε. Τσέλλος, Π. Παπακωνσταντίνου, Ανδρουλιδάκης, Κ. Ζαφειρόπουλος, Ε. Μεταξάς» (Μάγερ σ. 323). Βιβλιογραφία: Π. Καρυκόπουλος, 200 χρόνια Ελληνικού Τύπου 1784-1984, έκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 1984, σ. 128-129- π. Κομμουνιστική Επιθεώρηση αρ. φ. 4-5, Σεπτέμβρης 1942 [από την Ανατύπωση, Οχτώβρης 1946, σ. 105-106]" Μάγερ σ. 323' Φλάϊσερ σ. 41.

Αρχείο ΕΡΤ τχ 5 (φωτογραφία) ΒΒ/ΜΠΕΝ τχ 2, 7-10, 22, 24, 1(27) ΓΑΚ (Αρχ. Πετιμεζά Κ52Β'-2) τχ 15, 20, 23-27 ΓΑΚ (Αρχ. Φλάμπουρα Κ 103-ε) τχ 16, 21, 22, 27 ΔΙΣ τχ 3 EBE τχ 12 ΕΛΙΑ τχ 1-4, 6-14, 16-18, 20, 22-24

89

20. 'Από τήν πρώτη σελίδα τοΰ τχ 1 τοΰ αρ. *29

*29.

Μπόμπα ΑΘΗΝΑ 1942-1943

Υ π ό τ ι τ λ ο ς : Δεκαπενθήμερος Σατυρική Πολεμική Έκδοσις. Αθήνα Έκδοση και διεύθυνση από τους προμάχους Κ. Μαλούχο και Τ. Βισβίζη. Αρχισυντάκτης : Μηνάς Λαμπρινίδης Κυκλοφόρησαν 5 τχ από τον Οκτώβριο του 1942 μέχρι τον Ι α ν ο υ άριο του 1943. Α ρ . φύλ. 1 28 Ο κ τ ω β ρ ί ο υ 1942 » » 2 [1942] [1942] » » 3 » » 4/5 Δεκέμβριος 1942-Ιανουάριος 1943 Αριθμός αντιτύπων: «το περιοδικό κυκλοφορούσε σε 500 αντίτυπα». Σ χ ή μ α : 2 2 x 1 7 , 5 εκ. 6 - 8 σ. ανά τχ πολυγραφημένο με αρίθ. στο κύριο άρθρο του πρώτου τ χ σημειώνεται: « Ο σκοπός μας»: « Έ σ κ α σ ' η μπόμπα. τα εκρηκτικά μέσα μας θα φέρουν στους Έλληνες...εκρήξεις γελώτων. Φυσικά όλοι γελάμε με την καρδιά μας σε κάθε μαδημένο φτερό σε κάθε λασπωμένη μπότα. Σκοπός μας λοιπόν να σκορπίσωμε διάπλατα το γέλοιο στις Ελληνικές ψυχές». Ο Μηνάς Λαμπρινίδης (βλ. βιβλιογρ.) σημειώνει: «Λίγο μετά την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα, μια Οργάνωση Αντιστάσεως οι " Π ρ ό μ α χ ο ι " αποφάσισαν σατιρική εφημερίδα θα έβγαινε στον πολύγραφο και θα χαράζαμε τις γελοιογραφίες στις μεμβράνες [...] και ξαφνικά έπεσε ο τίτλος [...] Η τ α ν η μπόμπα με την οποία ο μακαρίτης στέγαζε την Ε Σ Π Ο » . Για το έντυπο αναφέρονται τα εξής στο π. Ιστορικόν Α ρ χ ε ί ον Εθνικής Αντιστάσεως: « Η " Μ π ό μ π α " . Ίσως η μοναδική εις την κατεχομένη Ευρώπην κυκλοφορούσα σατυρική εφημερίς

ρις. Ή τ ο τυπογραφημένη, πλήρης ευθυμογραφημάτων, γελοιογραφιών, σατυρικών ποιημάτων και εν γένει περιεχομένου σατυρίζοντος τον κατακτητήν. Ο τίτλοςτηςεφημερίδος ελήφθη από το σαμποτάζ το οποίον έλαβε χώραν διά την ανατίναξιν των γραφείων της προδοτικής οργανώσεως Ε.Σ.Π.Ο. έσχε το Παράρτημα Πατησίων των "Προμάχων"». τα περιεχόμενά της είναι σατιρικά και ψυχαγωγικά άρθρα, που στρέφονται κυρίως εναντίον του κατακτητή. Πολλές και ιδιαίτερα επιμελημένες είναι οι γελοιογραφίες, που συχνά καλύπτουν ολόκληρες σελίδες. Συνεργάτες: «Είχε δε τακτικούς συνεργάτας τους προμάχους Δημ. Σούτζον, Κων. Ιωαννίδην και Κων. Κριεζήν» (Ιστορικόν Αρχείον Εθνικής Αντιστάσεως). Βιβλιογραφία: «Πρόμαχοι», π. Ιστορικόν Αρχείον Εθνικής Αντιστάσεως, τόμ. Α' (Απρίλιος 1958 - Μάρτιος 1960), αρ. φ. 8, σ. 18-23" Ιστορία της Αντίστασης σ. 1471, 1474" Μηνάς Λαμπρινίδης, Σαράντα χρόνια από τα δυο ΟΧΙ, Αθήνα 1980, σ. 120-124.

ΕΣΗΕΑ τχ 1-5 (φωτοτυπία)

92

30.

Η

«Νίκη» Α Θ Η Ν Α 1942

Υπότιτλος: Όργανο της Επιτροπής Πόλης της Κομμουνιστικής] Ν.[εολαίας] της Αθήνας. Αθήνα Δεν είναι γνωστός ο αριθμός των τχ που κυκλοφόρησαν. Υπάρχουν αναφορές στους αρ. 1 και 5. Αριθ. φύλ. 1 13 Μαΐου 1942 » » 5 28 του Οχτώβρη 1942 Τιμή: τχ 1 10 δρχ. Σχήμα: τχ 1 τυπωμένο, τχ 5 πολυγραφημένο. στο τχ 1 δημοσιεύεται ανακοίνωση για τη σύσκεψη στελεχών της ΚΝ Αθήνας, που ενέκρινε τις αποφάσεις της 2ης Συνδιάσκεψης της ΟΚΝΕ. Δημοσιεύεται και χαιρετισμός της σύσκεψης στελεχών. Βιβλιογραφία: Ανταίος ΑΠ σ. 314" Λιακόπουλος σ. 55" Φλάϊσερ σ. 42.

Λανθάνει

*31. Ξεκίνημα της Νειότης ΑΘΗΝΑ 1942-1948

Υπότιτλος: Περιοδικόν για παιδιά, νέους και νέες (τχ 1) Δεκαπενθήμερο περιοδικό για παιδιά, νέους και νέες (τχ 3-13 καί14) Μηνιαίο περιοδικό για παιδιά, νέους και νέες (τχ 15 και 1617) Μηνιαίο φιλολογικό περιοδικό νέων τχ [1(18)-4(21)] Αθήναι. Τύποις: Ε. Τσινίκα-Δ. Τσουλάτη, Πλατεία Αγ. Θεοδώρων, Σκουλενίου 1. (τχ 1) Ιδρυταί- Εκδόται και Διευθυνταί Βασ. Π. Μαθιόπουλος, Χρ. Σ. Αναγνωστόπουλος, Ελ. Ν. Καμπάνης (τχ 3-4) Ιδρυτής Βασίλειος Πετρ. Μαθιόπουλος, Διευθύνεται υπό τριμελούς επιτροπής εκ των κ.κ. Β. Π. Μαθιόπουλου, Δ. Ν. Χωραφά και Γ. Διαμαντόπουλου (τχ 5-9 και 10) Ιδρυτής: 0 ίδιος. Διευθύνεται υπό των κ.κ. Β.Π. Μαθιόπουλου και Δ. Ν. Χωραφά. [τχ 11 και 12-4(21)] Ιδρυτής - Διευθυντής- Εκδότης Βασίλειος Πετρ. Μαθιόπουλος Κυκλοφόρησαν 21 τχ από τον Αύγουστο του 1942 μέχρι τον Αύγουστο του 1943. Λανθάνει το τχ 2, που πρέπει να κυκλοφόρησε στις 16 Αυγούστου 1942. Έ τ ο ς 1ον αρ. 1 τη 1η Αυγούστου 1942 3 τη 1η Σεπτεμβρίου 1942 4 τη 16η Σεπτεμβρίου 1942 5 τη 1η Οκτωβρίου 1942 6 1942 τη 16η Οκτωβρίου 7 1η Νοεμβρίου 1942 τη 8 16η Νοεμβρίου 1942 τη 9 και 10 Δεκέμβριος 1942 11 και12 Γενάρης 1943 Φλεβάρης 1943 13 και14 Μάρτης 1943 15 και 16 94

21. Σελίδα τίτλου του τχ 17 του αρ. *31

95

Έτος Ιον αρ. φ. 17 Πρώτη του Απρίλη 1943 » » Περίοδος 2η αρ. φ. 1(18) Μάϊος 1943 » » » » » 2(19)Ιούνιος 1943 » » » » » 3(20) Ιούλιος 1943 » Β' » » » 4(21) Αύγουστος 1943 Αριθμόςαντιτύπων:«Κυκλοφορούσε σε 700 αντίτυπα» («Δυο λογάκια» τχ 1 σ. 6) Τιμή: τχ 1-7 50 δρχ., τχ 8 60 δρχ., τχ 9 και 10-12 120 δρχ., τχ 13 και 14-17 150 δρχ., τχ 1(18)-2(19) 200 δρχ., τχ 3(20) 300 δρχ., τχ 4(21) 400 δρχ. Συνδρομαί: τχ 1 1.200 δρχ. ετησία4(21) 7.000 δρχ. Σχήμα: 24x15,5 εκ. 8-16 σ. ανά τχ δίστηλο Περιοδικότητα: (τχ 1-13 και 14) Δεκαπενθήμερο- [τχ 15-4(21)] Μηνιαίο Διακρίνονται 2 περίοδοι εκδόσεως του περιοδικού, στη δεύτερη περίοδο έχει την ένδειξη «Περίοδος 2η» και αρχίζει καινούρια αρίθμηση. Πράγματι το περιοδικό αλλάζει αρκετά το ύφος του, παύει ν' απευθύνεται σε παιδιά, φεύγει άλλωστε κι από λογοτεχνικό περιοδικό νέων. Πρωτοδημοσιεύουν σ' αυτό κατοπινοί δόκιμοι λογοτέχνες, όπως ο Τίτος Πατρίκιος. το περιοδικό συνεργάζεται και υποστηρίζεται τώρα και από το «Πρακτορείο Πνευματικής Συνεργασίας». Η έκδοση διακόπτεται περιοδικό με τίτλο Ξεκίνημα και υπότιτλο «Μηνιαίο περιοδικό ελληνικής πνευματικότητας»πουεμφανίζεταισανεπανέκδοση Περιεχόμενα: Μόνιμες στήλες: Αλληλογραφία, Ασύρματος, Σελίς συνεργασίας συνδρομητών, Διαγωνισμός Πνευματικών Ασκήσεων, Ο Ταχυδρόμος. ρημα μεταφρασμένο απ' τα Γαλλικά υπό Ε.Ν. Καμπάνη». 96

(τχ 3-5) «το Ανεμόπτερο, Εγκυκλοπαιδικό άρθρο του Δ. Δουράκη». (τχ 2-6) «το Σκασιαρχείο. Μαθητικό Διηγηματάκι Τρισχαριτωμένο, του Λ. Χαρμόσυνου [=Γρ. Ξενόπουλου]», (τχ 4-6) «Εκείνος που πούλησε τη ψυχή του στον Σατανά, [τχ 5-2(19)] «το παιδί της καταιγίδος», ανυπόγραφη μετάφραση. διαφέρον αστυνομικόν μυθιστόρημα», ανυπόγραφη μετάφραση. (τχ 8-9 και 10) «ο θάνατος του αυτοκράτορος Κωνσταντίνου Η', Διήγημα ερμηνευθέν και διασκευασθέν υπό του κ. Γρηγορίου Π. Μπουρδάκου». [τχ 17-4(21)] «Προσανατολισμοί», του Σπύρου Μελά. δημοσιεύεται απόσπασμα από «Χρονογράφημα» του Σπύρου Μελά στην εφ. Καθημερινή (Μάρτιος 1943) που χαιρετίζει

EBE Π2487 δα (λείπει το τχ 2) ΕΛΙΑ (η έκδοση του 1946-1947)

χονται στο Ευρετήριο

Συνεργατών.

97

32. Ο Συναγερμός «ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟ» 1942 [ΑΙΓΥΠΤΟΣ]

Βιβλιογραφία: Γιώργος Σεφέρης, Μέρες Δ', 1 Γενάρη 1941 - 3 1 Δεκέμβρη 1944, Αθήνα 1977, έκδ. Ίκαρος, σ. 262-263: «ο Κορομηλάς έφερε ακόμη από το μέτωπο το τετράδιο του Κουρελιά (γι' αυτό θα γράψω αργότερα) και μια εφημεριδούλ α — Ο Συναγερμός—"Βγαίνει μια φορά την εβδομάδα" όπως λέει "για τα παιδιά των πολυβόλων. Γραφεία - τυπογραφεία - διεύθυνση οδός 315 μοίρες - Δίπλα στο σπασμένο τάνκ". Είναι γραμμένη με το χέρι (σε καρμπόν), με σκίτσα, ποιήματα, αστεία, κύριο άρθρο. Κάνει εντύπωση πόσο καλά γράφουν τη γλώσσα οι συνεργάτες της». [28 Νοέμβρη 1942, στο Κάϊρο].

Λανθάνει

98

33. Η Φωνή της Νέας ΑΘΗΝΑ 1942

Βιβλιογραφία: Ανταίος All σ. 340-341: «στις 11 του Ιούνη [1942] κυκλοφορεί το πρώτο φύλλο του παράνομου πολυγραφημένου τετρασέλιδου οργάνου της Ά . Ν." [Δεύτερης Νέας] με τον τίτλο " Η Φωνή της Νέας", και με προγραμματικό άρθρο σ' όλη την πρώτη σελίδα με τον τίτλο: " Η θέση γεννά γενιά σκλάβων, που ζητά να γίνει άξια για μια λεύτερη απευθυνόμαστε—γράφειτοάρθρο. και συνεχίζει: . . . Η "Λεύτερη Νέα" σα σκοπό της έχει να ελευθερώσει πραγματικά τα κορίτσια από το ζυγό κι' απ' την πείνα, να τα ελευθερώσει

ανθρώπους, Ικανούς να σταθούν στη ζωή... μέσα κες της ξενικής κατοχής, παλεύοντας στο πλευρό του ΕΑΜΝ

Λανθάνει

99

1943

34.

Αγροτικά

Νειάτα ΝΟΜΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ

1943

Υπότιτλος: [Όργανο του τμηματικού συμβουλίου του χωριού Μ.] Νομός Καρδίτσης Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ μέχρι τον Νοέμβριο του 1943. Βιβλιογραφία: « Ο τύπος», εφ. Νεανική Ορμή του Επαρχειακού Συμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. Παλαμά, αρ. φ. 1 (14 Νοεμβρίου 1943), σ. 2.

Λανθάνει

103

35.

Αγροτική

Φλόγα ΠΑΛΑΜΑΣ 1943

Υπότιτλος: Όργανο του τμηματικού Συμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. Παλαμά Παλαμάς [Νομός Καρδίτσης] Βιβλιογραφία: « Ο τύπος», εφ. Νεανική Ορμή του Επαρχειακού Συμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. Παλαμά, αρ. φ. 1 (14 Νοεμβρίου 1943), σ. 2.

Λανθάνει

104

*36.

Αγώνας ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ

1943

Υπότιτλος: Όργανο Επαρχιακού Συμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. Ευρυτανίας «Κάπου» [Νομός Ευρυτανίας] Tο πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε στις αρχές του 1943. Ε π ι σημάνθηκε μόνο το τχ 3: Χρόνος 1ος Αριθ. φύλλου 3 20 Ιουλίου 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 200 δρχ. Σχήμα: 30x19 εκ. 4 σ. με αρίθ. Απότοκύριο άρθρο με τίτλο «ο αγώνας για την εθνική λευτεριά γανωμένη και πειθαρχημένη, κάτω απ' τη φωτεινή καθοδήγηση της ΕΠΟΝ ατενίζει ψύχραιμα κι' αποφασιστικά τα γεγονότα που θα εξελιχθούν κι' επιστρατεύει κάθε δύναμή της για μικά της λαϊκής κυριαρχίας. Η νέα γενηά, γενηά της αντιφασιστικής αντίστασης της δράσης, της προόδου και της ανόρθωσης έχει και θα κληρονομήσει περισσότερες υποχρεώσεις σα στοιχείο δυναμικό μιας μάχης Περιεχόμενα: «Χαιρετισμός του Γενικού Αρχηγείου Στερεάς, Η Αθήναστοπόδι. μια περιγραφή της Συναγωνίστριας Ε. Σ., Κήρυξη διαγωνισμού, Αλληλογραφία, " Η Φάλαγγα" (ποίημα του Α ρ . Βαλαωρίτη), Αναψυκτικά (χιουμοριστική στήλη), Προάγγελοι της Λευτεριάς, Η Σκοπιά μας, Α π ' τη δράση της Ε.Π.Ο.Ν. στην Ευρυτανία, στο νέο κορίτσι (με υπογραφή Ν.Π.), Ανακοίνωση Ε.Σ. Ε.Π.Ο.Ν. Ευρυτανίας, [Επιστολή του υπεύθυνου για την Α' υποδειγματική Άνταρτοομάδα Σταμάτη [ = Στ. Γιαννακόπουλος] προς όλες τις επονίτικες άνταρτοομάδες Στερεάς Ελλάδας]».

105

Βιβλιογραφία: Ανταίος All σ. 510' Φατσέα σ. 135" Φλάϊσερ σ. 33.

ΕΜΑΕΕ

22. Τίτλος του τχ 3 του αρ. *36

106

*37.

Αγωνιζόμενα

Νιάτα ΑΓΙΑ 1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου Άγιας της Ενιαίας Πανελαδικής Οργάνωσης Νέων Άγια [Νομός Λαρίσης] Επισημάνθηκανταεξής τχ: Χρον. Α' Περ. 1η αρ. 1 25 Δεκ/ρίου 1943 » » » 2 6 Φλεβάρη 44 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή : τχ 1 1.000 δρχ., τχ 2 3.000 δρχ. Σχήμα: 35x22 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο και από τις δύο όψεις στο τχ 1 σ. 1, στο κύριο άρθρο που τιτλοφορείται « Η Έκδοση μας...» σημειώνεται: «Γι' αυτό και μεις στις κρίσιμες αυτές στιγμές σαν νεοσύστατο επαρχιακό συμβούλιο αισθανθήκαμε γανο μόρφωσης και διαφώτησης, που θα συντελέση στη ποιοτική εξύψωση της νέας γενειάς — και στην οργανωτική μας καλλιτέρευση. στη προσπάθειά μας αυτή έχουν υποχρέωση

Περιεχόμενα: (τχ 1) « Η Έκδοσή μας..., Η πρώτη μας Επαρχιακή Συνδιάσκεψη. Ανακοίνωση, Στιγμές... [ποίημα], Διαπιστώσεις και αποφάσεις της 1ης Επαρχιακής Συνδιάσκεψης, Πανελαδικός έρανος της Ε.Α., το Επαρχιακό Συμβούλιο Αγιάς της ΕΠΟΝ χαιρετίζει». (τχ 2) «Οι εχθροί του λαού σε συναγερμό, Λίγα απ' τη Νομαρχιακή Συνδιάσκεψη, μια επιχείρηση, θα νικήσουμε». Εικονογράφηση: στο τχ 2 υπάρχει σκίτσο που εικονίζει ένα νέο και μια κοπέλα να κρατούν έντυπα της ΕΠΟΝ. Αρχείο ΕΠΟΝ 107

38. Τ' Αετόπουλα ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανο της ΕΠΟΝ Στερεάς Ελλάδας Βιβλιογραφία: Κ. Δημητρίου, «μια εκπαιδευτική προσπάθεια», π. Νέα Ζωή, τχ 8, Ιούλιος 1945, σ. 266-268" Ιστορία της Αντίστασης, σ. 1472,1475" Σακελλαρίου σ. 45-52: «Μέσα σ' αυτή την προσπάθεια για μόρφωση και ψυχαγωγία της νέας γενιάς εντάσσεται και η έκδοση του παιδικού περιοδικού " Τ ' αετόπουλα".Αρχικά,μετον τίτλο "το Αετόπουλο" είχε κυκλοφορήσει ένα σχετικό περιοδικό το Κεντρικό Συμβούλιο της ΕΠΟΝ. στο τέλος του 1943 και με παρακίνηση και δική μου δει το περιοδικό Τ' αετόπουλα". Συνεργάστηκαν σ' αυτό, εκτός από μένα [Χάρης Σακελλαρίου], ο Γεράσιμος Σταύρου, Γιάννης, ο Ηρακλής, 0 Ιάσονας και, βέβαια, 0 Νίκος Ά κ ί λογλου»- Φατσέα σ. 135' Φλάϊσερ σ. 34.

Λανθάνει

108

*39.

Αντάρτικα

Νειάτα [ΘΕΣΣΑΛΙΑ]

1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων της 1ης Μεραρχίας Μόττο: Λευτεριά η θάνατος! [Θεσσαλία] το πρώτο τχ κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1943 (βλ. εφ. Φλάμπουρο, τχ 5 σ. 2). του δεύτερου τχ υπάρχει φωτογραφία κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο 1944, επισημάνθηκε δε το τέταρτο: αρ. 1 Δεκέμβρης 1943 Χρόνος 1ος αρ. 2 Γενάρης 1944 » » » 4 23 Μαρτίου 1944 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 2 1.000 δρχ., τχ 4 3.000 δρχ. Σχήμα: 29x23 εκ. 4 σ. με αρίθ. τετράστηλο Απότοτχ 4 σ. 1, που κυκλοφορεί μετά την ίδρυση της ΠΕΕΑ: «Οι Επονίτες αντάρτες της I Μεραρχίας χαιρετίζουνμεενθουσιασμό τη συγκρότηση της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης, που συμβολίζειτιςελπίδεςκαιτους πόθους του Ελληνικού Λαού και των ένοπλων δυνάμεων. [...] Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης η Νέα Γενιά Περιεχόμενα του τχ 4: «στην υπηρεσία της Πατρίδας, Πολιτική Επιτροπήανέλαβενακατευθύνει τον απελευθερωτικό αγώνα, Οι αντάρτες γιορτάζουν τη συγκρότηση Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης, Όλοι στο προσκλητήριο του Έθνους, Αρχίζει η τιμωρία της Βουλγαρίας, Επονίτικα. το νέο ανταρτόπουλο, Εμπρός (ποίημα του Κωστή Παλαμά), Σκίτσα. ο ΕΑΜΣ, Γράμμα Επονίτισσας (υπογρ. Στεργιανώ Φράντζα), Από τους αγώνες μας. Πολεμώντας με τους Γερμανούς». 109

Η 3η και 4η σ. έχουν ειδήσεις από τον πόλεμοκαιαπότη ζωή στη Θεσσαλία όπως «Θεσσαλικά Νέα», « Ο Θεσσαλικός λαός παλεύει για τη ζωή». Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 509' Λιακόπουλος σ. 107" Δημ. Εμμ. Μπαλής, Ο ΕΛΑΣ στη Θεσσαλία, έκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1981, σ. 144" Φατσέα σ. 141" Φλάϊσερ σ. 34·

ΕΜΑΕΕ τχ 4 (φωτοτυπία)

23. Τίτλος του τχ 4 του αρ. *39

110

*40.

Αυγή ΕΥΞΕΙΝΟΥΠΟΛΗ 1943

Υπότιτλος: 'Όργανο του Τμηματικού Συμβουλίου

Ευξεινουπόλεως

Μόττο: ' Εμείς που ξέρουμε να τραγουδάμε και να πολεμάμε. Ευξεινούπολη [Νομός Μαγνησίας] Επισημάνθηκε μόνο το πρώτο τχ: Χρόνος Α' Φύλλο 1 Δεκέμβρης 1 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Βγαίνει από Συντακτική Επιτροπή Τιμή: 500 δρχ. Σχήμα: 34x24 εκ., μονόφυλλο χειρόγραφο και από τις δύο όψεις δίστηλο Α π ό το τχ 1 σ. 1, από το άρθρο « Ο τύπος μας»: «"Υστερα από πολλές θυσίες και κόπους κατωρθώσαμε να εκδώσουμε το πρώτο φύλλο χειρόγραφο γιατί αντιμετωπίζουμε μεγάλες τεχνικές δυσκολίες. [..,] Θέλουμε η εφημερίδα μας να γίνη ο άμεσος παραστάτης των στελεχών μας, και ο πιο πιστός ειλικρινής φίλος των μελών μας. [...] στην εφημερίδα μας θέλουμε όλη της την γυμνή πραγματικότητα που ίσως να είναι και συνέπεια της παληάς κοινωνικής καταδίκης» (υπογραφή: Η Σύνταξη). Περιεχόμενα του τχ 1: « Ο τύπος μας, Γυναικεία Στήλη: Πώς μας θέλει ο αγώνας, Ανακοίνωση, Ζωή και κίνηση της οργάνωσής μας, τα δίχρονα του ΕΑΜ, Δράση Επονιτισσών».

Αρχείο ΕΠΟΝ ΕΜΑΕΕ τχ 1 (φωτοτυπία)

111

24.

Εξώφυλλο του τχ 1 της β' περιόδου του αρ. *41

*41 .

Αυγή (τχ 1-3) ΠΕΙΡΑΙΑΣ 1943

Νέα αβγή (τχ 4) ΠΕΙΡΑΙΑΣ 1944

Υπότιτλος: Ποιήματα και Διηγήματα (τχ 2) Γράμματα-Τέχνες-Διανόηση (τχ 4) Πειραιάς, Νοταρά 63α. Τύποις: «Γραφικοί Τέχναι» Π. Α. Διαλησμά, Καρόρη 11 - Αθήναι Εκδότες (τχ 1-3) : Κ. Έλατος, Κ. Νικηράτος, Φ. Επιτροπόπουλος (τχ 4) Βγαίνει από Επιτροπή. Αρχισυντάχτες: Κ. Έλατος - Κ. Νικηράτος Κυκλοφόρησαν 4 τχ από την άνοιξη του 1943 μέχρι τον Ιανουάριο του 1944. [Χρονιά Α' αρ. φ. 1] Πάσχα 1943 [Χρονιά Α' αρ. φ. 2] 15 του Μάη 1943 [Χρονιά Α'] αρ. φ. 3 1 Ιουνίου 1943 Περίοδο Β' Χρονιά Β' αριθ. 1 Γενάρης 1944 [τχ 4] Η έκδοση διακόπηκε τον Ιανουάριο του 1944 εξαιτίας της τεράστιας καταστροφής που προκλήθηκε απ' τον βομβαρδισμό του Πειραιά. Αριθμός αντιτύπων: 500 Σχήμα: (τχ 1-3) 24χ 17 εκ. 16 σ. με αρίθ. μονόστηλο τχ 4 20χ 15 εκ. 24 σ. με αρίθ. μονόστηλο Τιμή: τχ 1-3 300 δρχ., τχ 4 5.000 δρχ. το περιοδικό αποτελεί ένα ακόμα δείγμα της πνευματικής άνθησης που σημειώθηκε στον Πειραιά μέσα στην κατοχή. Ο Θεοφάνους, που ήταν ένας από τους έκδοτες του περιοδικούμετο ψευδώνυμο Κ. Έλατος, το εντάσσει στα «λογοτεχνικά περιοδικά νέων» του Πειραιά. Σημειώνει ακόμα ότι συνδεόταν λίγο πολύ με την εαμική καθοδήγηση. το περιοδικό ακολουθεί προγραμματικό άρθρο του πρώτου τχ με τίτλο «Δυο λόγια» αναφέρεται: 113

«Είναι παραπολύ ευχάριστο το γεγονός, πώς τον τελευταίο τούτο καιρό μια βαθιά πνευματική ζύμωση άρχισε να γίνεται στον Πειραιά. Και το σπουδαιότερο που όλη αυτή η κίνηση ξεκινάει από νέους λογοτέχνες με δυνατή αγάπη στα γράμματα και το αίσθημα της ευθύνης. Δυο τρία φιλολογικά περιοδικά και πολλά βιβλία (τα πιο πολλά με ποιήματα) φανερώθηκαν τους τελευταίους μήνες. [...] Θελήσαμε μέσα εδώ να περιλάβουμε τα πιο ξεχωριστά κομμάτια των νέων που γράφουν». Περιεχόμενα και συνεργάτες: (τχ 1) «Εκδότες, Δυο λόγια (πρόλογος)- I.A. Γαλέος, Η κούκλα (διήγημα)- Σ. Παναγιωτόπουλος, Στη θύμηση του αγαπητικού (ποίημα)' Μ. Ψαλτάκης, Στο δρόμο της νειότης (διήγημα) - Φ. Επιτροπόπουλος, Ανάσταση (ποίημα)" Φ. Επιτροπόπουλος, Ψυθιρισμοί (ποίημα)" Κ. Ελατός [ = Κ. Θεοφάνους], Ο γυρισμός (διήγημα)" Κ. Σιμιτόπουλος, Στροφή (ποίημα)" Μ. Ματσάκης Μ' αγαπάς (ποίημα)" Κ. Νικηράτος, Ας πούμε (ποίημα)" Κ. Ελατός, Αγροτικό (ποίημα)" Γ. Βασιλειάδης, Τ' αθάνατο κρασί (ποίημα)" Δ. Γουλανδρής, Κάποιας φυγής ατέρμονης (ποίημα)" Κ. Αγγελόπουλος, De profundis (διήγημα)». (τχ 2) «Κ. Παλαμά, Α π ' τα δεκατετράστιχα (ποίημα)" Π. Ταρωνίτης, Το τώρα δε με συγκινεί (ποίημα)" Γ. Εκμέτζογλου, Στον Παλαμά (ποίημα)" Σ. Παναγιωτόπουλος, Ειδύλια σε νύχτες (ποίημα)' Κ. Αγγελόπουλος, Ακριβώς στη σελίδα 12 (διήγημα)' Αγ. Μόσχος, Ανοιξη (ποίημα)· Αυγ. Δροσιά, Στο νεκρό μου πατέρα (ποίημα)- Κ. Ελατός, Το δώρο του φίλου (διήγημα)- Γ. Θεολόγος, Είν' τα γαλάζια μάτια-σου (ποίημα)" Π. Πρόγιας, Λουλούδια του χινόπωρου (ποίημα)" Θ. Καρδαλίνος, Θρήνοι (ποίημα)" Σ. Λεωνιδάκης, Σ' ένα φίλο (ποίημα)" Θρ. Παράσχης, τραγουδάκι (ποίημα)- Σ. Βαρβαρήγος, Τρίπτυχο (διήγημα)" Φ. Επιτροπόπουλος, Στο διάβα-σου (ποίημα)· Κ. Νικηράτος, Αλλοτε και τώρα (ποίημα)- Νίχα, Ανέκδοτα του λαού-μας (λαογραφικά)». στην εσωτερική πλευρά του οπισθόφυλλου υπάρχειηαλληλογραφία 114

με όσους στέλνουν συνεργασίες στη στήλη: τα «Γράμματα», (τχ 3) «Α. Σημηριώτης, Μικρούλα τόση δα - Νάταν το κύμα (ποιήματα)- Γ. Καραπάνος, Δειλινό (ποίημα)' Γ. Φλιάσιος [ = Π . Δανόπουλος] Μάτια - Δίχως τίτλο (ποιήματα)' Ν. Σταφυλοπάτης, Χωρίς εσένα (ποίημα)' Σ. Βαρβαρρήγος, Γιώργης Καράλης (σχεδίασμα μελέτης)' Κ. Αποστολόπουλος, Όταν οι μέρες μεγάλωσαν (διήγημα)' Γ. Θεολόγος, Ακουαρέλλα (ποίημα)' Μ. Ματσάκης, Αφιέρωση (ποίημα)' Φ. Επιτροπόπουλος, Προς το τέρμα (ποίημα)' Σ. Σκουτάρης, Ταξίδι (ποίημα)- I. Νάκος, Αγάπες (διήγημα)" Ν. Καθρέπτης, Άνοιξη (ποίημα)" Π. Τσουλάκος, Εαρινό (ποίημα)' Μ. Ψαλτάκης, Χαμένοι Ορίζοντες (διήγημα)" Κ. Νικηράτος, Ίσως (ποίημα)" Κ. Έλατος, Μια νύχτα σε λαϊκό νοσοκομείο (διήγημα). Σημειώματα Αλληλογραφία», (τχ 4) «Γ. Καραπάνος, Μεριάστε να διαβούμε ( Α π ' τη "Χαρά μου" ποίημα)" Β. Λαμπρολέσβιος, Δέηση (ποίημα)" Ν. Λαπαθιώτης, Ερινύες (ποίημα)" Χ. Λεβάντας, στην έπάνω γειτονιά (διήγημα)' Κ. Σακλαρής, Επιστροφή (ποίημα)' Γ. Σιδέρης, Ο Ίψεν στην Ελλάδα. τα παιγμένα έργα του' Αγ. Μόσχος, Προσμονή (ποίημα)" Γ. Καραπάνος, Γλωσσικοί προσανατολισμοί στη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία' Φ. Επιτροπόπουλος, Ο διαβάτης (ποίημα)' Κ. Νικηράτος, Μια ματιά στη ζωή. Η νίκη της γυναίκας' Μ. Ματσάκης, Επίκληση (ποίημα)" Κ. Έλατος, Απ' τη ζωή μας και την τέχνην μας. Οι "μεγάλοι" κ' εμείς· Π. Ευσταθόπουλος, Μια ευχούλα (ποίημα)" Μ. Σκευοφύλαξ, Η δωδεκανησιακή διάλεκτος. τα χαρακτηριστικά της· Γ. Γαλέος, Μιλούν τα τσιγάρα (διήγημα)" Μ. Γ. Μπακούρης, Περαία (ποίημα τριολέττο)" Μ. Ψαλτάκης, Μπροστά σ' ένα μνήμα (διήγημα)" Π. Πόγριας, Της αγάπης (ποίημα)· Γ. Σάνδης, ο Μπαρμπασαράβαλος (διήγημα)" Γ. Περιστέρης, Θεέ-μου (ποίημα)' [της Σύνταξης], Δυο λόγια [επαναλαμβάνεται σαν σκοπός του περιοδικού το πνευματικό ανέβασμα των νέων]».

115

Εικονογράφηση: υπάρχουν 2-3 βινιέτες που επαναλαμβάνονται Βιβλιογραφία: στο τχ 3, στην εσωτερική πλευρά του εξωφύλλου, υπάρχει κείμενο της Σύνταξης που αναπτύσσει τη θέση του περιοδικού γύρω από το γλωσσικό ζήτημα. Σ' αυτό σημειώνεται ότι: «Ξεκινόντας απ' τη πειθαρχική δίωξη του καθηγηταία με το τύπωμα της Κρατικής Νεοελληνικής Γραμματικής (Δημοτικής) [το γλωσσικό ζήτημα] [...] η παράταξη του δημοτικισμού σήμερα φανερόνεται φοβερά δυναμομένη και σε αγωνιστές και επιχειρήματα [...] Και το ευχάριστο ωστόσο είνε πως οι νέοι λογοτέχνες χωρίς να λένε λόγια μπαίνουνε άμεσα στην πράξη». «Τα περιοδικά των νέων», στο π. Αργώ, τχ 8/9 σ. 136" Σταμ. Βαρβαρήγος, «Χρονικό», στο π. Σαλαμίνα, φ. 4, Δεκέμβρης 1943, σ. 12-13· Θεοφάνους σ. 44-46' Γιάννης Καραμήτσος, «Περιοδικά των νέων στον Πειραιά», στην έφ. Φωνή τον Πειραιώς, 17 Μαρτίου 1948' Χατζημανωλάκης, σ. 154. ΙΑΔΠ (από το αρχείο του Αργύρη Κωστέα) τχ 3 ΚΘΕΟΦ πλήρης σειρά

116

42. Βράχος ΝΟΜΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ

1943

Υπότιτλος: [ Ό ρ γ α ν ο της Ομάδας του χωριού Π. της Ε Π Ο Ν ] Νομός Καρδίτσης Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ μέχρι τον Νοέμβριο του 1943. Βιβλιογραφία: « Ο τύπος», εφ. Νεανική Ο ρ μ ή του Επαρχειακού Συμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. Παλαμά, αρ. φ. 1 (14 Νοεμβρίου 1943), σ. 2.

Λανθάνει

117

43. Για τη Λευτεριά ΠΕΙΡΑΙΑΣ

1943

Υπότιτλος: Όργανο της Επιτροπής Πόλης τον ΕAMΝ Πειραιά Πειραιάς το πρώτο τχ κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 1943 και τον Φεβρουάριο κυκλοφόρησε μία Έκτακτη Έκδοση. Αριθμός Φύλλου 1 25 του Γενάρη 1943 5 Φεβρουαρίου 1943 Έκτακτη Έ κ δ . Η έκδοση διακόπηκε με τη δημιουργία της ΕΠΟΝκαιτην προσχώρηση του ΕΑΜΝ σ' αυτήν. Αριθμός αντιτύπων : άγνωστος Τιμή: 100 δρχ. Α π ό το τχ 1 σ. 1 : «Νέοι και νέες του Πειραιά ! Ενωμένοι στις ατσαλένιες γραμμές του ΕΑΜΝ, εμπρός σε καινούργιους αγώνες ενάντια στη πολιτική επιστράτευση, ενάντια στη βάρβαρη τρομοκρατία και ομηρία ενάντια στα εξοντωτικά κέντρα της Κυβέρνησης. για συσσίτια από τη Κυβέρνηση και από τη ντόπια παραγωγή. για 100 δράμια ψωμί λάδι και τρόφιμα. για Απάντηση μας στη πολιτική επιστράτευση να είναι η δικιά μας επιστράτευση για τους αντάρτες». Βιβλιογραφία: Ανταίος ΑΙ σ. 177.

Λανθάνει

118

*44. Tο Δελτίο μας ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ 1943-1947

Υπότιτλος: Εσωτερικόν δελτίον των Ελλήνων Προσκόπων Αλεξάνδρεια το πρώτο τχ κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 1943. Επισημάνθηκε Αριθμός 7 Αύγουστος - Σεπτέμβριος 1944 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 28,5x20,5 εκ. 4 σ. χ. αρίθ. δίστηλο το περιοδικό συνέχισε την έκδοσή του με τίτλο το Δελτίο μας και υπότιτλο: Εσωτερικόν Δελτίον Τοπικού Προσκοπικού Συνδέσμου Αλεξανδρείας - Ραμλίου ώς το 1947, τον Ιανουάριο, νει με τον προηγούμενο υπότιτλο και με τίτλο Έσο έτοιμος. Αυτός ήταν εξάλλου και ο τίτλος του περιοδικού όταν πρωτοεκδόθηκε (πρώτο φύλλο με ημερομηνία: 1 Ιουνίου 1914). συνθήκες και το πρώτο τχ κυκλοφορεί ώς Εσωτερικόν Δελτίον των Προσκόπων με την φροντίδα του Εφόρου Προσκόπων Γεωργίου Κοκκάλη. Περιεχόμενα: « Η προετοιμασία για το στάδιο σου, του Λόρδου Baden-Powell· Προσκοπική κίνησις" μια παράκλησις' Δωρεαί διά το "Δελτίον" μας" Πρόγραμμα εργασίας, του Γ. Κοκκάλη" Προεισαγωγή εις τα καθήκοντα του πολίτου, Μάθημα Βιβλιογραφία: Σ.Ε.Π.

Μιχαηλίδης σ. 132" Κατάλογος Βιβλιοθήκης

ΕΛΙΑ ΣΕΠ (δεν ήταν δυνατή η αυτοψία)

119

*45. Δελτίο Νέων

Αγωνιστών ΚΑΛΛΙΘΕΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανο τον Τομέα της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων Εκδίδεται στην Καλλιθέα [Αθήνα] Κυκλοφόρησαν 57 τχ μέχρι τον Νοέμβριο του 1943. Επισημάνθηκε το τελευταίο : Χρόνος Α' αρ. φύλ. 57 14 Νοεμβρίου 1943 Δεν είναι γνωστό αν συνεχίστηκε η έκδοση. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 400 δρχ. Σχήμα: 35x22 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κι απ' τις δύο όψεις Πρόκειται για τοπικό φυλλάδιο της Καλλιθέας. Αν ο αρ. φ. ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, πρέπει η έκδοση να ήταν σχεδόν καθημερινή επί 2-3 μήνες περίπου. Δεν έχει εντοπιστεί άλλο έντυπο με τόσο ταχτική κυκλοφορία. Περιεχόμενα: «να οργανώσουμε τον αγώνα του ψωμιού, να πάρη

σωτερικό μέτωπο των λαών [Ειδήσεις από τους παρτιζάνους μανούς αντιφασίστες], [Άτιτλο ημερολόγιο πολέμου σε συνέχειες], Αεροπορικός αγών, Πολιτικά νέα».

ΕΣΗΕΑ

120

* 4 6 . Δημοκρατική

Ελευθερία [ΑΘΗΝΑ]

1943

Υπότιτλος: Όργανο της Σπουδαζούσης Δημοκρατικής Νεολαίας [Αθήνα] Επισημάνθηκε ένα μόνο τχ με τις ακόλουθες ενδείξεις: Αριθ. φύλλου 2 17 Μαΐου 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 100 δρχ. Σχήμα: 2 1 x 1 4 , 5 εκ. 4 σ. με αρίθ. δίστηλο Α π ό το άρθρο της σ. 4 με τίτλο: «Αυτό θέλουμε για το καλό της πατρίδος»: «Θέλουμε μια Σοσιαλ-Δημοκρατική διακυβέρνησι Θέλουμε να πολεμήσουμε τους πλουτοκράτες ολιγαρχικούς. Θέλουμε την κρατικοποίησι των μεγάλων βασικών επιχειρήσεων, τραπεζών και ιδρυμάτων. Θέλουμε να δώσουμε στον αγρότη αρκετή γη για να ευτυχήση, στον εργάτη σπήτι χωρίς νοίκι, να δώσουμε στα παιδιά του δωρεάν μόρφωσι και την ευκαιρία στα πιο εργατικά ν' αναδειχθούν». Ά λ λ α άρθρα: «Ανοικτή Επιστολή του Στρατηγού Ζέρβα προς όλους τους Έλληνας, Είμεθα έτοιμοι, Η τεραστία σημασία χων, Μάταιαι απειλαί, το κλείσιμο του Πανεπιστημίου, Ε θ νική Υπερηφάνεια». Βιβλιογραφία: Ελληνικός αγών.

ΓΑΚ (αρχ. Πετιμεζά Κ52Α'-1)

121

25. Πρώτη σελίδα του τχ 2 του αρ. *46

122

*47. Δημοκρατική

Φλόγα ΑΘΗΝΑ

1943

Υπότιτλος: Όργανο Πολέμου της Επαναστατικής Δημοκρατικής Φοιτητικής Νεολαίας Αθήνα Επισημάνθηκε το πρώτο τχ που κυκλοφόρησε την άνοιξη του 1943: 27 Απριλίου 1943 Αριθμός φύλλου 1 Δεν είναι γνωστό αν συνεχίστηκε η έκδοση. Αριθμός αντιτύπων : άγνωστος Σχήμα: 2 3 x 1 6 εκ. 4 σ. με αρίθ. δίστηλο Η ΕΔΦΝ είναι η νεολαία της Πανδημοκρατικής Οργάνωσης (ΠΑΝΔ.Ο.). Α π ό το προγραμματικό άρθρο με τίτλο « Η έκδοσή μας» στη σ. 2: « Η "Δημοκρατική Φλόγα" έρχεται σήμερα με τις ίδιες αρχές κι' αυτή για να συμπληρώση, ότι οι "Νέοι Δημοκράτες" που

ναστατικής Δημοκρατίας. [...] Ο χαρακτήρας της "Δημοκρατικής Φλόγας" είναι άλλος. Όσοι την διαβάσετε (και πρέπει όλοι οι Φοιτητές και σπουδαστές να την διαβάσετε)καιδε νοιώσετε την επαναστατική ορμή να φουντώνη στα στήθια σας, όσοι προσπαθήσετε να βρήτε μέσα στη "Δημοκρατική Φλόγα" πιο είναι ο σημερινός προορισμός κι'ηαποστολή μές του τα όπλα [...] να το φωνάξετε δυνατά πώς αποτύχαμε Περιεχόμενα: «27 Απρίλη [επέτειος κατοχής], Σύντομος Απολογισμός, Φοιτητική κίνηση και δράση τραμπούκων,καιστην Ανωτάτη Εμπορική, το λόγο έχουν οι φοιτητές, Ούτε κι' εμείς, Ψηλά το κεφάλι [ποίημα], Εικόνες απ' τις πρώτες μέρες Βιβλιογραφία: Ελληνικός

Αγών

123

Φλάϊσερ σ. 35.

ΓΑΚ (Αρχ. Πετιμεζά Κ52Α'-1)

26. Πρώτη σελίδα τοϋ τχ 1 τοϋ αρ. *47

124

*48.

Εγερτήριο ΑΙΓΙΑΛΕΙΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανο Επαρχιακού Συμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. Αιγιαλείας Αιγιαλεία το πρώτο τχ, που είναι και το μοναδικό που επισημάνθηκε, κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 1943. Χρόνος 1 αριθ. φύλλου 1 23 Σεπτεμβρίου 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 400 δρχ. Σχήμα: 29x19,5 εκ. 2 σ. με αρίθ. πολυγραφημένο από το τχ 1 σ. 1, από το κύριο άρθρο με τίτλο «Αγώνας»: «στα πεζοδρόμια των πόλεων έσβυνε η Ελληνική ζωή κάτω

κά κορμιά. Α π ό κει όμως ετοιμάστηκαν οι πρώτες εκρήξεις

αγώνα καλείται η Νέα Γενιά, να πάρη τη θέση που της ανίκη. [...]. Ο δρόμος ανοίχτηκε ΝΕΟΙ ΑΓΩΝΙΣΘΗΤΕ. Χωρίς θυσίες τίποτε το μεγάλο δε γίνεται και η ανανδρία πάντα θαύρη κάτι για να δικαιολογηθή. Νέος που θ' αρνηθή σήμερα να προσφέρη στη μεγάλη μάχη ότι μπορεί δεν είναι λιγότερο προδότης απ' αυτούς που πρόδωσαν φανερά». Περιεχόμενα: «Αγώνας, Ελπιδοφόροι [η περιφερειακή οργάνωση νέων που προσχώρησε στην ΕΠΟΝ], στις νέες της Αιγιαλείας (υπογρ. Συναγωνίστρια), Αντίδραση».

Αρχείο ΕΠΟΝ

125

*49.

Εγερτήριο [ΘΕΣΣΑΛΙΑ] 1943

Υπότιτλος: [Όργανο Επαρχιακού Συμβουλίου ΕΠΟΝ Θεσσαλίας] Αμπελοχώρι [Θεσσαλία] Επισημάνθηκε μόνο ένα τχ με την ένδειξη: Αριθ. 359 τη 3-10-43 Σχήμα: χειρόγραφη σελίδα, σπάραγμα Περιεχόμενα: «Τί γράφουν οι αντάρτες μας για τις ομάδες Ε.Π.Ο.Ν.» (υπογραφή Τάκης Ρηγινός). Ακολουθούν στρατιωτικές συμβουλές.

Αρχείο ΕΠΟΝ

126

50. Εθνικός Δρόμος ΑΘΗΝΑ 1943-1944

Υπότιτλος: Ιδεολογικό Όργανο Λαϊκής Διαφωτίσεως της Ε.Β.Ε.Ν. (Ενώσεως Βασιλοφρόνων Εθνικιστών Νέων) Μόττο: Σας θέλω ενωμένους όλους με μια καρδιά, να μην συλλογίζεσθε τίποτε άλλο παρά Ελλάδα και μόνον την [Ελλάδα;]. I. ΜΕΤΑΞΑΣ

Αθήνα Κυκλοφόρησαν 5 τχ από τα τέλη του 1943 μέχρι τον Μάιο του 1944. νώσεως Εθνικοκοινωνική Επανάστασις", με βασιλόφρονα αισθήματα, είχεν ιδρυθή εις κάποιαν συνοικίαν των Αθηνών κιστών Νέων). [...] και η οργάνωσις αυτή Ε.Β.Ε.Ν.", η οποία δεν εσημείωσε καμμίαν σπουδαίαν δράσιν, είχεντηνεφημεριδούλα της που εκυκλοφόρει μέσα εις την Αθήνα και είχε της τον Μάϊον 1944 εδημοσίευσε την κατωτέρω ανοικτήν επιστολήν προς τον Βασιλέα Γεώργιον Β'». Παρακάτω αναδημοσιεύει την επιστολή και φωτογραφία του τίτλου. Υπάρχει η εξής φράση σαν υπέρτιτλος: « Έ . Β . Ε . Ν . " η μαχητική πρωτοπορεία του νέου εθνικοκοινωνικού Κράτους».

τος της 4ης Αυγούστου, τα δε συνθήματα του ιδρυτού της καταλαμβάνουν περίοπτον θέσιν εις την πρώτην σελίδα του βασιλόφρονος εντύπου». μας πληροφορεί επίσης ότι άρχισε να βγαίνει γύρω στο τέλος του 1943 και αναφέρει κι αυτός το 5° φύλλο με την επιστολή. Βιβλιογραφία: Αναγνωστόπουλος σ. 27-29' Γατόπουλος σ. 709710· Ιστορία της Αντίστασης σ. 1470· Μάγερ σ. 334' Φλάϊσερ σ. 36. Λανθάνει 127

*51. Ελεύθερα Νειάτα (τχ 1-4) ΧΑΝΙΑ 1943

Λεύτερα Νειάτα (τχ 9-15) ΧΑΝΙΑ 1944

Υπότιτλος: Όργανον της παγκρητίου οργανώσεως «Ελευθέρων Νέων» (τχ 1-8) Όργανο του συμβουλίου περιοχής Κρήτης της ενιαίας πανελλαδικής οργάνωσης νέων (ΕΠΟΝ) (τχ 9-15) Όργανοτουπαγκρητίου Συμβουλίου της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (ΕΠΟΝ) (τχ 14) Μόττο: (τχ 1) Ή λευτεριά η θάνατο μέσ' της σκλαβιάς τον Α δ η . Αδέρφια πάρτε τ' άρματα κι εμπρός ανασταθήτε. (τχ 14-15) Παλεύουμε και τραγουδάμε, γκρεμίζουμε και χτίζουμε. Χανιά Κυκλοφόρησαν 15 τχ από τον Φεβρουάριο του 1943 μέχρι τον Ιούλιο του 1944. Είναι γνωστά τα ακόλουθα τχ: [Χρόνος Α'] Α ρ . φύλ. 1 2-2-1943 » 8 30-11-1943 » » » 9 Φεβρουάριος 1944 Χρόνος Α' » 11 30-3-1944 » » » 14 Μάης 1944 » Β' » 15 Ιούλης 1944 » » δεν είναι γνωστό αν και ως πότε συνεχίστηκε η έκδοση. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: τχ 14-15 29x21 εκ. 4 σ. πολυγραφημένες μονόστηλες χ. αρίθ. Πρώτη οργάνωση της κρητικής νεολαίας, με εθνικοαπελευθερωτικούς στόχους, είναι η ΠΟΕΝ (Παγκρήτιος Οργάνωσις « Ε λευθέρων Νέων») που Ιδρύεται από τη νεολαία των Χανίων. Η ίδρυσή της χρονολογείται τον Ιούνιο του 1941, όταν υπογράφτηκε «πρωτόκολλο τιμής» για τη δημιουργία της «Παγ128

Παγκρήτειας Οργάνωσης Ελευθέρων Νέων». Όργανο της η παράνομη, πολυγραφημένη εφημερίδα Ελεύθερα Νειάτα, που, όπως σημειώνεται στο τχ 1 σ. 1, στο άρθρο «Γιατί βγαίνουμε», έρχεται να βοηθήσει τους σκοπούς της οργάνωσης,

Έ τ σ ι το έντυπό της αλλάζει τον τίτλο του σε Λεύτερα Νειάτα Α π ό το κύριο άρθρο του τχ 14 σ. 1 «Όλοι και όλες στον αγώνα για τη ζωή και τη λευτεριά»: «Αναζητούνε συνεργούς [οι καταχτητές] στο μακάβριο έργο που άρχισαν. και παντού, πύρινο καρφί στο μάτι τους, τα Κρητικά Νειάτα. Συλλαμβάνουν δεκάδες νέους και νέες στα Χανιά. Διενεργούν συστηματικό παιδομάζεμα του άνθους της Κρητικής Νεολαίας. Γεμάτα τα στρατόπεδα απ' τη Κρήτη ίσαμε τη Γερμανία από λεβεντογεννημένα Κρητικά νειάτα. Κατά δεκάδες βρίσκουν το θάνατο μας». Περιεχόμενα (τχ 14): «Ματαιώστε τις συγκεντρώσεις εθνικής προδοσίας !,Όλοι και όλες στον αγώνα για τη ζωή και τη λευτεριά, Γιατί αγωνιζόμαστε. Ο δωδεκάλογος της νεολαίας της Ε λ λάδας, Ό λ α για τους αντάρτες μας, 20 Μάη 1941 - 20 Μάη 1944. Τρία χρόνια σκληρού κι ηρωϊκού αγώνα, Εμπρός [ποίημα του Κωστή Παλαμά], να ματαιώσουμε το λήστεμα της παραγωγής - να ενισχύσουμε την επιμελητεία του αντάρτη, Μίσος και αηδία για τον αρχιπροδότη !». (τχ 15) «ο λαός και τα νιάτα θα νικήσουν, έπεσαν για τη λευτεριά και τη λαοκρατία [Βαγγέλης Κτιστάκης, Μανώλης Πιμπλάκης, Απόστολος Δεσποτάκης], Γιατί αγωνιζόμαστε. τα ιδανικά μας, Η φωνή της αγωνιζόμενης Κρητικοπούλας: "θα γίνουμε η φλόγα που θα κάψη καταχτητές και προδότες". Α π ' όσα μας γράφουν οι Επονίτισσές μας, Ο ήλιος της ΕΠΟΝ είναι ήλιος δίχως κηλίδες, δεν θα μας εξοντώσουν με την πείνα, Δολοφονούν, καίνε, ατιμάζουν, λεηλατούν. Η "Νέα Τάξη" 129 9

Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 521* Δασκαλάκης' Λιακόπουλος σ. 107' Παγκαλιάς, «Συμπλήρωμα»· Σημανδηράκη σ. 148" Φατσέα σ. 140" Φλάϊσερ σ. 40. Γενικότερα για την ΠΟΕΝ καθώς και για την ΕΠΟΝ Κρήτης: Αντώνης Μπριλλάκης, «ΕΠΟΝ Κρήτης: μια παράλληλη Ιστορία», π. Αντί, αρ. φύλ. 13, σ. 28-30 (στο Αφιέρωμα στην ΕΠΟΝ) - Γιάννης Δ. Τσίβης, Χανιά. Κατοχή και Αντίσταση, Εκδ. Γνώση, Αθήνα 1985. ο Αντώνης Μπριλλάκης (π. Α ν τ ί , αρ. φύλ. 13, σ. 29) γράφειγιατην ΠΟΕΝ και το έντυπο της: « Η διαφωτιστική δουλειά στη νεολαία, με πατριωτικό διαπαιδαγωγικό περιεχόμενο, με προσανατολισμό αγωνιστικό για οργάνωση και δράση κάθε πρόσφορης τότε μορφής, στηριγμένης στα άμεσα προβλήματα έπιβίωσης της νεολαίας, αποτέλεσαν τους πρώτους στόχους της ΠΟΕΝ, του πολυγραφημένου κεντρικού οργάνου της Ελεύθερα Νειάτα" [...] (Απρίλης 1943) [...] αποφασίστηκε η προσχώρηση σ' αυτήν [την ΕΠΟΝ] της ΠΟΕΝ, και η μετατροπή του κεντρικού της οργάνου Ελεύθερα Νειάτα" σε όργανο

Αρχείο ΕΠΟΝ τχ 14, 15 Αρχείο Ε Ρ Τ τχ 1 (φωτοτυπία)

!

t

f p ^ s .τηβ-τ

xr'-jifi

Iâfciieâ ί

A

s

-ν s ί

si/s

v "γ

k

»

» &

mià^jiA

S2ri33S3S.33S3_iiES3i 27. Τίτλος του τχ 14 του αρ. *51

130

λ. * «»••» ι

β h à

*52.

Ελεύθερη

Ελληνική

Ψυχή ΑΘΗΝΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανον της Σπίθας Μόττο : Κι' η ψυχή μου αναγαλλιάζει / γιατ' ο κόρφος καθεμιάς γλυκοβύζαστο ετοιμάζει / γάλα ανδρείας και λευτεριάς. ΣΟΛΩΜΟΣ

Λευτεριά / ήρθ' η μέρα πετιέται, ανάφτει / και ξεχύθη σε κάθε μεριά. ΔΗΜΟΤΙΚΟ [Αθήνα] Κυκλοφόρησαν 32 τχ από τις αρχές του 1943 [;] μέχρι τον Νοέμβριο του ίδιου έτους. Επισημάνθηκαν: Έ τ ο ς Β' αρ. φύλλου 28 Ιούνιος 1943 » » » » 30 Αύγουστος 1943 » » » » 32 Νοέμβριος 1943 συνεχίστηκε. Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Σχήμα: τχ 28-30 3 0 x 2 0 εκ. 4 σ. ανά τχ με αρίθ. δίστηλο τχ 32 25x17,5 εκ. 4 σ. με αρίθ. τρίστηλο στο τχ 32 σ. 3 υπάρχει μια σημείωση μέσα σε πλαίσιο όπου αναφέρεται ότι η «Σπίθα» συμμετέχει στον ΕΣΑΣ. Μ'αυτότο κριτήριο εντάχθηκε και το όργανο της στα νεανικά έντυπα. Συγκεκριμένα στη σημείωση αναφέρεται: « Ε θ ν ι κ ό ς Σύνδεσμος Ανωτάτων Σχολών". με τον τίτλο αυτό είχε συσταθή δράσεως των φοιτητικών και σπουδαστικών τμημάτων των Εθνικών Οργανώσεων ΑΕ - ΕΔ - ΕΔΕΣ - ΕΕΜ - ΕΚΝΙΤ - Π ΕΑΝ - PAN - ΣΕ - ΣΠΙΘΑ - Χ καθώς και διαφόρων Η ύπαρξη του ΕΣΑΣ και η δράση του μας είναι γνωστή και Περιεχόμενα: τα άρθρα της εφημερίδας δεν ασχολούνται με νεανικά 131

κά η φοιτητικά ζητήματα" η παραπάνω αναφορά στον Ε Σ Α Σ είναι και η μοναδική. τα θέματά τους είναι σχετικά με τον

ΙΑΠΜ

28. Τίτλος του τχ 28 του αρ. *52

132

53. Ελεύθερη Ζωή ΝΟΜΟΣ ΠΕΛΛΗΣ 1943-1944

Υπότιτλος: [Όργανο της ΕΠΟΝ Νομού Πέλλης] Νομός Πέλλης Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ στη διάρκεια Φεβρουαρίου 1943 - Φεβρουαρίου 1944, πολυγραφημένο. Αριθμός αντιτύπων: 1000 Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 451 [από Έκθεση Παμμακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ].

Λανθάνει

133

*54.

Ελεύθερη

Κρητικοπούλα ΑΙΑ

1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο των γυναικών της Παγκρητίου Οργανώσεως Ελευθέρων Νέων ΠΟΕΝ (τχ 1) Όργανο τον γυναικείου τμήματος του Σ.Π.Κ. [Συμβουλίου Περιοχής Κρήτης] της Ε.Π.Ο.Ν. (τχ 4) Μόττο: (τχ 1-2) Κρητικοπούλες πυκνώστε τις γραμμές της ΠΟΕΝ. Γυναίκες σβύστε τ' όνομα της σκλάβας που σας δώσαν. Τ' άρματα δεν εγίνηκαν μόνο γι' αντρίκια χέρια. Χανιά το πρώτο τχ κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1943 ώς όργανο της ΠΟΕΝ. το τέταρτο τχ, που είναι το μοναδικό που επισημάνθηκε, είναι πια όργανο της ΕΠΟΝ. Χρόνος Α' αρ. φύλλου 1 Οκτώβρης 1943 » » » » 2 Νοέμβρης 1943 » » » » 3 Δεκέμβρης 1943 » » » » 4 25 Μαρτίου 1944 το τχ 4 είναι το τελευταίο που αναφέρεται και στη βιβλιογραφία. Ίσως μ' αυτό να διακόπηκε και η έκδοση. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τ ι μ ή : τ χ 2 400 δρχ. Σχήμα: 29x19,5 εκ. 2 σ. με αρίθ. ανά τχ πολυγραφημένο Α π ό το τχ 4, που είναι αφιερωμένο στην επέτειο της 25ης Μαρτίου: «και τέλος νίκησε το έθνος. Νίκησε η αυτοπεποίθησή του. Νίκησε η αυτοοργάνωσή του με τη λαϊκή της βάση. Ανάμεσα ναίκα. Αγωνίστηκε με το καρυοφίλι και το γιαταγάνι δίπλα σίες έστησαν υπέροχα τρόπαια στο Ζάλογγο, στο Μεσολόγγι. [...] Όμοια και σήμερα. Ένας παρόμοιος αγώνας μας απασχολεί. το έθνος σχεδόν σύσωμο επαναστατεί στον καινούργιο καταχτητή του. Αρνητής κάθε δουλικότητας θεμέλειωσε το δικό του 21 και ξεκίνησε από τις 28 Οκτωβρίου 1940. [...] 134

Η γυναίκα γίνεται περισσότερο Ελληνίδα. και η Ελληνίδα κά της τρόπαια. Νέες γυναίκες της Κρήτης, οι γυναίκες του 21 σας καλούν να τις μιμηθείτε». Περιεχόμενα: (τχ 4) «Τότε και τώρα 25 Μαρτίου 1821-25 Μαρτίου 1944, Η καλύτερη εκδήλωση, Μπορούμε και θέλομε, δεν κάνουν τα ράσα τον Παπά [αναφέρεται στις οργανώσεις βασιλοφρόνων]». Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 520" Ανταίος Β σ. 267 - Λιακόπουλος σ. 108" Παγκαλιάς, «Συμπλήρωμα» σ. 279" Σημανδηράκη σ. 148" Φατσέα σ. 140' Φλάϊσερ σ. 37.

Αρχείο ΕΠΟΝ

135

*55. Ελευθερία ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 1943-1944

Υπότιτλος: Όργανον της Ε.Π.Ο.Ν. Αγίου Νικολάου (τχ 1) Όργανο Ε.Π.Ο.Ν. Επαρχιακού Α γ . Νικολάου (τχ 4) Όργανο Ε.Π.Ο.Ν. Αγίου Νικολάου (τχ 5) ΌργανοτουΓ' Έπαρχ. Συμβ. Νομού Λασηθίου (τχ 7) Μόττο: (τχ 1) Ελευθερία για σένα ζω/για σε μόνο παλεύω/κι αν εις τον κόσμο δεν σε βρω / αλλού θα σε γυρεύω. Α. Μαβίλης Α π ' τα κόκκαλα βγαλμένη / των Ελλήνων τα ιερά / και σαν πρώτα αντρειωμένη / χαίρε ω χαίρε Ελευθερία] Δ. Σολωμός (τχ 4) Επαναλαμβάνεται η στροφή του Μαβίλη και προστίθεται: Όσο πω αξημέρωτη είναι η νύχτα που μας πλάκωσε, τόσο πω αβασίλευτη θάναι η μέρα που θ' ανατείλη (τχ 5) Μεθύστε με τ' αθάνατο κρασί του Εικοσιένα Ο ήλιος της Ελευθερίας στην Άγια Λαύρα πρώτα τις χρυσές ακτίνες [στέλνει] που λεβέντες πρώτα άναψαν του πολέμου (τχ 7) "β Τριακόσιοι σηκωθήτε / και ξανάρθετε σε μας / τα παιδιά σας θέλει δήτε / πόσο μοιάζουνε με σας. στα χιόνια αξαίνουν τα έλατα / κι' οι λεύκες στον αέρα / και στων αγώνων την ορμή / μεστώνει ο νους ο αντρίκειος. Άγιος Νικόλαος [Νομός Λασηθίου] Κυκλοφόρησαν 7 τχ απ' τον Δεκέμβριο του 1943 μέχρικαιτον Ιούνιο του 1944. Αριθμός φύλλου 1 1 Δεκεμβρίου 1943 » » 4 Φεβρουάριος 1944 » » 5 25 Μαρτίου 1944 Έ κ δ . πανηγυρ. » » 7 Ιούνιος 1944 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 29x19,5 εκ. 2-4 σ. με αρίθ. ανά τχ. τα τχ 1, 4 χειρόγραφα. τα τχ 5,7 πολυγραφημένα. 136

Α π ό το τχ 5 σ. 1-2, που είναι αφιερωμένο στην επέτειο της 25ης Μαρτίου: [μετά από αναφορά στην Επανάσταση του '21 γίνεται σύγκριση με την υπάρχουσα κατάσταση] «Εμείς που βρισκόμαστε σε παρόμοια κατάσταση [με τους υπόδουλους νέου, ατιμοτέρου κατακτητή, εμείς θα αγωνισθούμε να συμπληρώσουμε το έργο τους γιατί το νοιώθομε περισσότερο από κάθε άλλη νεοελληνική γεννιά. με τη Φιλική μας Εταιρεία

ούμε το σύστημα της παλιάς και βαδίζομε πιστά πάνω στα ίχνη της». Περιεχόμενα: (τχ 1) «Φωνή βοώντος εν τη Ερήμω» [τα υπόλοιπα δυσανάγνωστα ]. (τχ 4) « Ο Παγκρήτιος Εθνικός Έρανος της ΕΠΟΝ, για τις μαχητικές μας ομάδες, Χρειάζονται κι αντάρτες, να αναπτύξωμε την επιμελητία, Κινητοποιήσεις, Μερικά πικρά λόγια», (τχ 5) «25 Μαρτίου 1821-25 Μαρτίου 1944» [στροφή από ποίημα του Κωστή Παλαμά]. (τχ 7) «6 Ιουνίου 1944» [ποίημα εμπνευσμένο απ' το άνοιγμα του Β' μετώπου], «το τέλος του Ναζισμού πλησιάζει, Η αντιμετώπισι του οικονομικού προβλήματος, ο έρανος του αντάρτη, Φωτεινό παράδειγμα, Περίοδος εξαιρετικής δράσεως, Δολοφονούν καίνε ατιμάζουν, στον νεκρό μας». Αρχείο ΕΠΟΝ

137

. Πρώτη σελίδα το τχ

138

το αρ.

*56.

Ελληνική

Πολιτική ΑΘΗΝΑ

1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο Πνευματικής, Ηθικής και Εθνικής Καθοδήγησης Ο.Ε.Ε.Ν. [Οργάνωση Εθνικής Ενωτικής Νεολαίας] (τχ 1-2) Όργανο Πνευματικής, Ηθικής και Εθνικής Καθοδήγησης E.E.K. [Ελλ. Εθν. Κομιτάτο] [ Έ τ ο ς Β' τχ 1(3)] Αθήνα «Ιδρυτής: Γ. Καρανικολός» (Μάγερ σ. 330) το πρώτο τχ κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 1943" επίσης επισημάνθηκαν : Αριθ. φύλλου 1 Ιούλιος 1943 » » 2 Αύγουστος 1943 Έ τ ο ς Β' Αριθ. 1(3) Ιανουάριος 1944 Η έκδοση συνεχίστηκε μέχρι και τον Ιανουάριο του 1944, το τχ όμως του 1944 που επισημάνθηκε φέρειστονυπότιτλοτην ένδειξη ότι είναι έκδοση του ΕΕΚ. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 1-2 500 δρχ. Σχήμα: τχ 1-2 23x15,5 εκ. 12 σ. με αρίθ. ανά τχ δίστηλο άρθρο με τίτλο « Η " Ελληνική Πολιτική"»: «ο τίτλος ετούτου του περιοδικού δείχνει το σκοπόγιατονοποίονεκδίδεται του. Ο πόλεμος, η τριπλή κατοχή, η δουλεία, αλλά και το παγκόσμιο χάος που δημιούργησεν η σύγκρουση συστημάτων, ιδεών, συμφερόντων και των κρατών που τα ενσαρκώνουν, έχουν βαθύ τον αντίκτυπό τους στις ψυχές τις Ελληνικές, που άλλωστε και από την προπολεμική εξέλιξη και τη διακοπή που είχεν επέλθει τότε στον ελεύθερο πολιτικό βίο, ήταν επιρρεπείς σε ασυναρτησία και αστάθεια. Κυρίως η προσπάθειαετούτηαποβλέπεικαιαπευθύνεταιστους Νέους, αλλά δεν αφορά μόνο τους Νέους. Αφορά όλους εκεί139

εκείνουςπουδεντουςέφθειρε ολότελα η ψυχική γυμνότητα και πνευματική αναπηρία μιας εποχής που μέσα στην ψυχή του ίδιου του λαού είχεν ήδη ξεπεραστεί, καθώς απέδειξεν ο τρόπος που πολέμησαν στ' αλβανικά βουνά οι νέες ελληνικές γενεές. Εδώ πρόκειται να εξετασθούν προβλήματα πολιτικά και προβλήματα ελληνικά. Η σκοπιά από την οποία τα προβλήματα [...] Η σκοπιά που απ' αυτή θα καταβληθεί προσπάθεια να τεθούν τα προβλήματα και να δοθούν σ' αυτά απαντήσεις και λύσεις, είναι η σκοπιά η πνευματική, η ηθική, η Ελληνική». Άλλα άρθρα του τχ 1 : «τα θέματα της ελληνικής πολιτικής (υπογρ. Α.), Ποιοτική μα. Μπροστά στην Ιστορική καμπή της Ελληνικής εξέλιξης (υπογρ. Χ.), Η κατάργηση της Γ' Διεθνούς (υπογρ. Χ.)». Σ' αυτό το άρθρο σημειώνεται ότι: «Προς τη θέση αυτή, η κατάργηση της Γ' Διεθνούς μας φέρνει πλησιέστερα και την κάνει πραγματοποιήσιμη και δυνατή. θα πρέπει βέβαια και το Κ.Κ.Ε. να θελήσει να καταλάβει την πραγματική της σημασία και να εξαγάγει τα αναγκαία συμπεράσματα. Ό σ ο για τις άλλες πολιτικές ομάδες η κόμματα [...] μπορούμε νάμαστε βέβαιοι ότι ο κίνδυνος της πλήρους αφάνισής τους θα τα οδηγήσει και αυτά στην αποδοχή της εθνικής αυτής γραμμής». Συνεργάτες: «Κ. Δεσποτόπουλος, I. Κανελλόπουλος, Κ. Τζαννίδης, Β. Λαούρδας, Δ. Μπίτσιος, Ε. Κυριακόπουλος, Ν. Μαχαιράς» (Μάγερ σ. 330). Βιβλιογραφία: Μάγερ σ. 330. ΕΛΙΑ

140

57.

Εμπρός ΚΟΖΑΝΗ

1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο του Νομαρχιακού Συμβουλίου Κοζάνης της ΕΠΟΝ Κοζάνη Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ. «Τυπογραφημένο (2000)» [αντίτυπα] Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 452 [από την Έκθεση του Παμμακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ]· Κουζινόπουλος σ. 103" Φατσέα σ. 137" Φλάϊσερ σ. 37.

Λανθάνει

141

58.

Εμπρός Λ AMIA 1943

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Πόλης Λαμίας της Ε.Π.Ο.Ν Μόττο: Τι σ' ωφελεί κι αν ζήσης / και είσαι στη σκλαβιά / Στοχάσου πώς καθ' ώρα / σε ψήνουν ατή φωτιά. Ρ.[ήγας] Φ.[εραϊος] Λαμία το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε το καλοκαίρι του 1943. το τχ 6 αναδημοσιεύεται στον Αναγνωστόπουλο (σ. 107-109): Χρόνος Α' Αριθ. φύλλου 6 4 Οκτωβρίου 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 200 δρχ. Βιβλιογραφία: Αναγνωστόπουλος σ. 107-109" Ιστορία της Αντίστασης σ. 1472, 1475" Φατσέα σ. 135" Φλάϊσερ σ.37" εφ. Φωνή του Φεραίου, αρ. φύλ. 7, 5 Ιουλίου 1943, σ. 3.

Λανθάνει

142

*59.

Εμπρός ΝΕΑΠΟΛΗ

1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο της ΕΠΟΝ Μεραμβέλλου (τχ 37) Καθοδηγιτικό φύλλο τον Τμηματικού Συμβ. Ε.Π.Ο.Ν. Μέρ/ λου (τχ 40) Όργανο τον Β' Επαρχιακού της ΕΠΟΝ (χωρίς αρ. τχ) Όργανο Β' ' Επαρχικού της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.) (τχ 9) ΌργανοτουΑ' Π.Σ. Λασηθίου της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (ΕΠΟΝ) (τχ 10) Μόττο: Ναι αλλά τώρα αντιπαλεύει / κάθε τέκνο σον μ' ορμή /

Ταπεινότατη σου γέρνει / η τρισάθλια κεφαλή / Προστίθεται στο ίδιο τχ και υπέρτιτλος: Όλοι και όλα στη πάλη για τη λευτεριά μας. Νεάπολη [Νομός Λασηθίου] το πρώτο τχ που επισημάνθηκε με αρ. φύλ. 37 έχει την ένδειξη Γενάρης 1944: άρα η έκδοση είχε αρχίσει το 1943. Επισημάνθηκαν: Α ρ . φύλ. 37 Γενάρης 1944 » » 40 Απρίλης 1944 [Χωρίς » »] Ιούνης 1944 Έ τ ο ς Γ' » » 9 Ιούλης-Αύγουστος 1944 » » » » 10 30 Σεπτέμβρη 1944 Έ κ τ . Έ κ δ . δεν μπόρεσα να εξακριβώσω πότε διακόπηκε η έκδοση. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 10 5.000.000 δρχ. Σχήμα: 26,5x18,5 εκ. 2-6 σ. με αρίθ. ανά τχ. τα τχ 37,40 χειρόγραφα. τα τχ Ιούν. '44, 9, 10 πολυγραφημένα. Α π ό το τχ 40 σ. 1, από το κύριο άρθρο με τίτλο «Δράση κι αντίδραση»: «Ενώθηκαν τα νιάτα του τόπου μας μ' αδιάσπαστο 143

σύνδεσμο ενάντια σε καταχτητές κι εθνοπροδότες. Ενώθηκαν μας. Κι έτσι ενωμένα και καθοδηγημένα μέσα στην Ε.Π.Ο.Ν. βρήκαν το σωστό δρόμο που περίφανα τα οδηγεί προς την Ε θνική λευτεριά και τη πρόοδο. Αδελφωμένα τα νιάτα του τόπου μας μάχονται στη πρωτοπορεία του λαϊκούαγώνα.το επονίτικο σφρίγος ξεχύνεται ορμητικά και σπαραλιάζειμετη δράση του, ότι φράσει το δρόμο του, καταχτώντας συγχρόνως κάθε γνήσια ελληνική καρδιά που πονεί τα συμφέροντα της νεολαίας». Περιεχόμενα: (τχ 37) «Καιροί μαρτυρίου και δόξας, Κριτική πάνω στη δουλειά μας, για τους αντάρτες μας, Πιστοί στον αγώνα μας, οι πρώτες αντάρτισσες ωρκίστηκαν, τα φλογοβόλα μας», (τχ 40) «Δράση κι αντίδραση, Ποίημα του Α. Ταπεινού, Οι γραφ. Επονίτισσα), το Ε.Α.Μ. για την Ε.Π.Ο.Ν. [Αναδημοσίευση αποσπασμάτων από τη Νέα Γενιά του Δεκέμβρη 1943]». (τχ Ιούν. '44) «Ανοικτή επιστολή προς τον Θεοφιλέστατον Επίσκοπον, Έ ν α βαρύ πλήγμα, Η Συνδιάσκεψη του Λίβανου, το άνοιγμα του δεύτερου μετώπου, Προς την Νέα Γενιά, Η φωνή των Συμμάχων μας προς την Νεολαία όλου του κόσμου, Ποίησις. ανάστασι-Ελληνόπουλο (2 ποιήματα με υπογρ. Γ.Η.), [δυσανάγνωστο] για τον Αντάρτη μας, Ξαναζωντανεύει το κρυφό σχολειό κ.ά.». (τχ 9) « Η αντίδραση στο πλευρό του καταχτητή, Οι Γαλλίδες στον αγώνα κ.ά.» το τχ 10 έκτακτη έκδοση για την απελευθέρωση της Κρήτης τον Σεπτέμβρη του 1944.

Αρχείο ΕΠΟΝ

144

60. Εμπρός ΦΛΩΡΙΝΑ

1943-1944

Υπότιτλος: [Όργανο της ΕΠΟΝ Φλώρινας] Φλώρινα Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ στη διάρκεια Φεβρουαρίου 1943 - Φεβρουαρίου 1944, και ήταν πολυγραφημένο. Αριθμός αντιτύπων: 600 Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 451 [από Έκθεση Παμμακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ]

Λανθάνει

145 ίο

*61. Εμπρός Νέοι ΚΑΡΔΙΤΣΑ

1943-1944

Υπότιτλος: Εβδομαδιαίο όργανο του Συμβουλίου της 1ης ομάδας Ε.Π.Ο.Ν. Καρδίτσας (τχ 1) Όργανοτης4ης Ομάδας της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων «ΕΠΟΝ» (τχ 2) Μόττο: Τ' αντρειωμένου ο θάνατος δίνει ζωή στη Νειότη Καρδίτσα Κυκλοφόρησαν 2 τχ απ' τον Δεκέμβριο 1943 μέχρι τον Ιανουάριο 1944. Αριθ. φύλλου 1 12 του Δεκέμβρη 1943 » » 2 11 του Γενάρη 1944 δεν μπόρεσα να εξακριβώσω πότε διακόπηκε η έκδοση. Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: τχ 1 2.000 δρχ., τχ 2 3.000 δρχ. Σχήμα: 28,5x19,5 εκ. 2 σ. χ. αρίθ. δίστηλο. Το τχ 1 πολυγραφημένο, το τχ 2 χειρόγραφο. Α π ό το τχ 1 σ. 1 «Λίγα για το Φύλλο μας»: «"Υστερα από σύσκεψη του συμβουλίου της ομάδας βάζουμε σε κυκλοφορία το πρώτο φύλλο του " Εμπρός Νέοι". το " Εμπρός Νέοι" θα είναι το εβδομαδιαίο όργανο του συμβουλίου της ομάδας, που μέσα σ' αυτό θα καθρεφτίζεται όλη η δουλειά της κάθε δεκαρχίας θητής, Διανοούμενος, θα μπορή να γράφη κάτι για τη δεκαρχία του κάτι για το συνεργείο του σε τρόπο που και ο μικρότερος Επονίτης να μπορή, ρίχνοντας μια ματιά να βλέπει, ολη την κίνηση που παρουσίασε η ομάδα του.Ελπίζουμεμε κίνηση της ομάδας και μια νέα όρεξη για το ξεπέρασμα της δουλειάς που μπαίνει μπροστά μας. το Συμβούλιο της 1ης Ομάδας». Περιεχόμενα: (τχ 1) «Λίγα για το Φύλλο μας, Νέο πλάνο δουλειάς, Σύσκεψη 146

ξη, Νέοι Βανδαλοισμοί των Γερμανών, Ό τ α ν ο λαός θέλει, Γυναικεία στήλη. Η γυναίκα στο σημερινόαγώνα,ο έρανος της συνοικίας σας, Ανακοίνωση», (τχ 2) «να ζήσουν τα Νειάτα, Δώρα στους Αντάρτες μας, Φασιστικές θηριωδίες στα Καλάβρυτα, τα οικονομικά μας, 2η Σύσκεψη του Συμβουλίου της Ομάδας, Γυναικεία Δράση».

Αρχείο ΕΠΟΝ

^0. από την πρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *61

147

*62.

Ενισχυτής [ΑΘΗΝΑ] 1943

Υπότιτλος: Όργανο της Κεντρικής Οικονομικής Επιτροπής της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (ΕΠΟΝ) [Αθήνα] Είναι γνωστό το τέταρτο τχ που κυκλοφόρησε το καλοκαίρι του 1943: Τιμή: 100 δρχ. Σχήμα: 3 4 x 2 2 εκ. 4 σ. πολυγραφημένο τα κείμενα του τχ 4 αναφέρονται στην οικονομική δουλειά της ΕΠΟΝ.

ΔΦΛ

148

*63. Ενωμένα Νειάτα ΕΥΒΟΙΑ

1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου ΕΠΟΝ Noμοϋ Ευβοίας Μόττο: Θάνατος στο Φασισμό - Λευτεριά στο Λαό Εύβοια το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε στα τέλη του καλοκαιριού εξής τχ: Αριθ. 8 19 Οκτωβρίου 1943 Χρόνος Β' » φ. 13 23 του Σεπτέμβρη 1944 » » Περ. Β' αριθ. 15 28 Δεκέμβρη 1944 δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν η έκδοση συνεχίστηκεκαιτο 1945. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 8 200 δρχ., τχ 13 100.000 δρχ. τχ 15 6 δρχ. Σχήμα: 2 7 x 2 0 εκ. 2 σ. με αρίθ. ανά τχ τετράστηλο Α π ό το τχ 13 σ. 1, από το κύριο άρθρο «Νέοι Εμπρός-Λευτερώστε την Εύβοια»: «στην Εύβοια τα Νειάτα ξεσηκώνονται σαν κεραυνός μ' αλύγιστη απόφαση και θέληση. να διώξουν τον εχτρό από τον τόπο τους, να λευτερώσουν την Εύβοια,ναεξοντώσουν καταχτητές κι εθνοπροδότες. Σύνθημά τους η ΕΦΟΔΟ. Προσταγή τους Η ΜΑΧΗ. Κατά εκατοντάδες οι νέοι στις γραμμές του ανίκητου και θρυλλικού 7ου Συντάγματοςακράτητοιορμούνστηνεπίθεσηκαι ξεπαστρεύουν τον εχτρό στο Λάλα, στην Αρτάκη. Κατά εκατοντάδες τρέχουν στα έμπεδα. με πυρετό γυμνάζονται και καταχτούν την τέχνη του πολέμου ανυπόμονοι να πάρουν μέρος στην έφοδο που άρχισε. τα βουνά και τα φαράγγια, ol κάμποι και τ' ακρογιάλια της Εύβοιας αντηχούν από τον ενθουσιασμό και τις πολεμικές κραυγές». Περιεχόμενα: (τχ 8) «επίθεση στο λαό και στα νειάτα» [το τ χ 8 αναδημοσιεύεται στον Αναγνωστόπουλο σ. 110-112], 149

31. Πρώτη σελίδα του τχ 13 του αρ. *63

150

(τχ 13) «Νέοι Εμπρός - Λευτερώστε την Εύβοια, Η εθνική ενότητα; Γιάννης Σταμουλιάς-Θανάσης Σταμουλιάς-Σπύρος Βλάσης [νεκροί επονίτες], Η αντίδραση κλονίζεται, Α π ό τη ζωή και τη δράση μας, το 7ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ λευτερώνει την Εύβοια, Η νέες της Εύβοιας ζώνονται τ'άρματα, Ο ΕΔΕΣ στη Χαλκίδα διαφθείρει τη νεολαία, τα νειάτα πολεμούν, "στα έμπεδα!..."». Βιβλιογραφία: Αναγνωστόπουλος σ. 110- 112" Ανταίος All σ. 511" Γ. Κ. Δουατζής, Εθνική Αντίσταση" 'Ημερολόγιο Καπετάν Όθρυ Στερεά - Εύβοια - Δεκέμβρης, έκδ. Αιχμή, Αθήνα 1983, σ. 1047, 1061, 1075· γενικότερα για τύπο σ. 1045-1064" γενικότερα για ΕΠΟΝ σ. 1065-1076" Ι σ τ ο ρία της Αντίστασης σ. 1472,1475 " Φατσέα σ. 140" Φλάϊσερ σ. 37" Γ. I. Φουσάρας, Ευβοϊκή Βιβλιογραφία, τχ 3 0 ν (1933-1958), έκδ. Εταιρείας Ευβοϊκών Σπουδών, Αθήνα 1958, αρ. *2435, σ. 410-411.

ΔΦΛ τχ 15 ΕΜΑΕΕ τχ 13

151

*64.

Εξόρμηση ΕΛΑΣΣΩΝΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανο τον Διαμερίσματος Ποταμιάς της Περιφέρειας Ελασσώνας της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων. (ΕΠΟΝ). Μόττο: Καλλίτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή. Ρ. Φερραίος Ελασσώνα [Νομός Λαρίσης] το πρώτο τχ κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1943 και είναι το μόνο που επισημάνθηκε: Χρόνος 1ος Α ρ . φύλ. 1 1 Δ/βρη 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 100 δρχ. Σχήμα: 2 5 x 2 0 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο από τη μία όψη δίστηλο Α π ό το τχ 1 σ. 1 « Η Έκδοσή μας»: «στην α' Πανθεσσαλική συνδιάσκεψη της ΕΠΟΝ που πραγματοποιήθηκε στις 27 του Ιούλη 1943, κάπου α ένα χωριό της Θεσσαλίας, πάρθηκε σαν απόφασηναεκδίδεικάθε τομέας και τμηματική ένα τακτικό όργανο, έστω και χειρόγραφο. Εμείς ξεκινάμε στην πραγματοποίηση της απόφασης αυτής εκδίδοντας το σημερινό φύλλο, τακτικό όργανο της ΕΠΟΝ στο διαμέρισμα ΚεφαλοβρύσουΠοταμιάς. Μέσα σ' αυτό το φύλλο θα βλέπουμετιςεπιτυχίες μας, μα πιο πολύ τα λάθη, τις ελλείψεις και τις αδυναμίες μας πραγματοποίηση των μεγάλων σκοπών που βάλαμε μπροστά μας». Ά λ λ α άρθρα: «Αποφάσεις της α' Περιφ. Ολομέλειας της ΕΠΟΝ Ελασσώνας, Τί είνε και γιατί γίνονται οι λέσχες της ΕΠΟΝ».

Αρχείο ΕΠΟΝ

152

*65. Εξόρμηση ! ! ΠΕΙΡΑΙΑΣ

1943

Υπότιτλος: Όργανο της Οίκον.[ομικής] Επιτροπής Εν.[ιαίας] Παν.[ελλαδικής] Οργ.[άνωσης] Νέων (ΕΠΟΝ) Πειραιώς Μόττο: —Οι έμποροι και καραβοκυραίοι του 1821 άνοιξαν τις στέρνες τους και έδωσαν τα φλουριά τους για τον Εθνικό αγώνα. —Τιμή στους πατριώτες που συνεχίζουν την ηρωϊκή αυτή παράδοσι. Πειραιάς το πρώτο τχ κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 1943 και είναι το μόνο που επισημάνθηκε: Αριθμός φύλλου 1 Νοέμβρης 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 2.000 δρχ. Σχήμα: 2 6 x 2 0 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο και από τις δύο οψεις δίστηλο Α π ό το τχ 1 σ. 1 «Εμπρός να νικήσουμε το χειμώνα»: «και μέσα στον τραχύ χειμώνα που μάς έρχεται αυτούς τους ήρωες επιστρατεύσεις,στηδιαμαρτυρία για την κάθοδο των γάρων στην Ελληνική Μακεδονία και Θράκη, που οργάνωσαν κι έστειλαν στα βουνά χιλιάδες νέους αντάρτες, ο Ελληνικός λαός θάναι εκείνος που θα τους αγκαλιάση με στοργή Μάλλινα ρούχα, κάλτσες, ότι μπορεί να ζεσταίνη τους αγωνιστάς μας. Οι ενισχυταί μας έχουν τον λόγο ! Ό χ ι μονάχα ότι περισσεύει, μα και ότι δεν είναι απόλυτα αναγκαίο ! Οι εθν. αγώνες δεν γίνονται με ότι περισσεύει!» (η τελευταία φράση υπογραμμισμένη στο κείμενο). Άλλα άρθρα: «για μια Ελλάδα καλύτερη, ευτυχέστερη, δικαιότερη ( Α π ' το λόγο του συνταγματάρχη Στ. Σαράφη στο Πανθεσαλικό συνέδριο της ΕΠΟΝ), Ο πνευματικός μας αρχηγός 153

γός (ο Κοζάνης Ιωακείμ), ο ΕΔΕΣ σήκωσε τα όπλα κατά της πατρίδος, Γύρω απ' τη δουλειά μας. Ελλείψεις-Πείρα». Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 508.

ΕΜΑΕΕ τχ 1 (φωτοτυπία)

32. ΙΙρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *Γ»ο 154

*66.

Εξόρμηση ΦΑΡΣΑΛΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου Φαρσάλων της Ενιαίας Πάνελ.[λαδικής] Όργ.[άνωσης] Νέων Μόττο: Τ' αντρειωμένου ο θάνατος δίνει ζωή στη νειότη (υπέρτιτλος) Φάρσαλα [Νομός Λαρίσης] το πρώτο τχ, που είναι και το μοναδικό που επισημάνθηκε, κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1943. Χρόνος 1ος Αριθ. φύλλου 1 15 Δεκεμβρίου 1943 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: 1.000 δρχ. Σχήμα: 2 9 x 2 0 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο και από τις δύο οψεις με αρίθ. Α π ό το τχ 1 σ. 1 «Λίγα λόγια για την έκδοση»: «Σ' αυτές τις δύσκολες στιγμές του αγώνα αρχίζει και η έκδοση της εφημερίδας μας. Ο τόπος μας αποχτάει δικό του όργανο. Οι λόγοι που σων και η έλλειψη οικονομικών. Οι λόγοι αυτοί και κυρίως θ δεύτερος δεν πρέπει να παρουσιαστή άλλη φορά. Αυτό είναι ξουν αν είναι νέοι που ενδιαφέρονταιγιατηνεκπλήρωσητων τιμίων Ιδανικών της ΕΠΟΝ. Η Εξόρμηση θα εκφράζει τις λαχτάρες και τους πόθους ολάκερης της νέας γενηάς της αγροτιάς, και θα καθρεφτίζει τη ζωή της τη δράση της και τα ζητήματά της». Περιεχόμενα: «Εμπρός Ενωμένοι, Λίγα λόγια για την έκδοση, Γυναικεία Στήλη. Η θέση της γυναίκας στον αγώνα, τα αετόπουλά μας, Η δράση μας».

Αρχείο ΕΠΟΝ 155

*67 .

Επαναστατημένα

Νειάτα [ΘΕΣΣΑΛΙΑ] 1943

Υπότιτλος: Όργανο της ΕΠΟΝ του Τομεακού Συμβουλίου Ε5 Μόττο: Νέοι και νέες όλοι με την ΕΠΟΝ, στον αγώνα για τη λευτεριά για τη λαοκρατία [Θεσσαλία] το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε την άνοιξη του 1943. Ε σημάνθηκε μόνο το τρίτο τχ: Χρόνος Αος Αριθ. φύλλου 3 14-8-43 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 300 δρχ. Σχήμα: 29,5x20 εκ. 2 σ. [κολοβό τχ] πολυγραφημένο χωρίς αρίθ. Α π ό το τχ 3 σ. 1, από το κύριο άρθρο με τίτλο «3-8-43»: «Μέσα σε επαναστατική ατμόσφαιρα, και με εκδηλώσεις αφαντάστου ενθουσιασμού και συναδελφωσύνηςστιςτρειςτου μήνα (Αύγουστος) σ' ένα λεύτερο χωριό έγινε η Αη Συνδιάσκεψη της ΕΠΟΝ περιοχής Ε5. Σ' αυτήν πήραν μέρος ολόκληρο το Τομεακό Συμβούλιο, ο υπεύθυνος του αγροτικού κινήματος του προεδρείου N.M. και όλοιοιαντιπρόσωποιτων χισε με την εισήγηση της υπεύθυνης κοριτσιώνπουεξέλεξανοι εδρείο οι αρχηγοί των τεσσάρων συμμάχων κρατών Τσώρτσιλ, Ρούσβελτ, Στάλιν, Τσαγκ-Κάϊ-Σεκ, οι αρχηγοί των νεολαιών

ται στα ξερονίσια». την σ. 1 καταλαμβάνει η ανταπόκριση από τη Συνδιάσκεψη. σ σ. 2 άρθρο με τίτλο «Νίκες» αναφέρεται στα διεθνή πολιτικοστρατιωτικά γεγονότα. Αρχείο ΕΠΟΝ 156

*68.

Επαναστάτης ΑΘΗΝΑ 1943

Υπότιτλος: Έκδοση ΠΕΑΝ Αθήνα Κυκλοφόρησαν 6 τχ από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Νοέμβριο του 1943. Απ' αυτά επισημάνθηκαν τα εξής: αρ. φύλ. 2 1 Σεπτεμβρίου 1943 » » 6 2 Νοεμβρίου 1943 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Σχήμα: 3 5 x 2 2 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο από τη μία όψη Περιεχόμενα: (τχ 6) « Η ΠΕΑΝ από το μικρόφωνο της Μητρόπολης προς τον ελληνικό λαό, Ζήτω η Ελλάδα μας, Συκοφαντίες και παραλογισμοί Ελλήνων κουμμουνιστών». Εικονογράφηση: Υπάρχει σήμα της ΠΕΑΝ δίπλα στον τίτλο.

ΓΑΚ (Αρχ. Πετιμεζά Κ52Α'-1) τχ 2 ΔΦΛ τχ 6

157

*69. Επονίτης (τχ 1-3) ΕΛΑΣΣΩΝΑ 1943

Φλογοβόλο (τχ 4-7) ΕΛΑΣΣΩΝΑ 1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο του Π. Σ. - ΕΠΟΝ - Ελασσώνας (τχ 1-3) ΌργανοτουΠεριφερειακού Συμβουλίου Ελασσώνας της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.) (τχ 4-5) Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου Ελασσώνας της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.) (τχ 6-7) Μόττο : (τχ 1, 4-6) Τ' αντρειωμένου ο θάνατος δίνει ζωή στη νειότη. (τχ 2) η Λευτεριά καταχτιέται, δε χαρίζεται... (τχ 7) Παλεύουμε - γελούμε - γκρεμίζουμε - χτίζουμε Ελασσώνα [Νομός Λαρίσης] τα τχ 1-3 βγαίνουν με τίτλο Επονίτης. Α π ό το τχ 4 συνεχίζεται με τον τίτλο Φλογοβόλο (βλ. τχ 4, σ. 2). το πρώτο τχ κυκλοφόρησε τον Μάιο του 1943. Χρόνος Α' αρ. φύλ. 1 20/5/43 » 1ος » » 2° 10/6/43 Χρονιά Α' Περίοδος Β' Αριθ. φύλ. 4 22 Ο χ τ ώ β . 1943 » » » » » » 5 14 Νοέμβρη 1943 » » » » » » 6 28 Νοέμβρη 1943 » » » » » » 7 25 Γενάρη 1944 το τχ 3 δεν επισημάνθηκε, πρέπει όμως να κυκλοφόρησε το καλοκαίρι του 1943. το τχ 6 έχει την ένδειξη «έκτακτη έκδοση». δεν μπόρεσα να εξακριβώσω πότε διακόπηκε η έκδοση. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 1-2 100 δρχ., τχ 4-5 200 δρχ., τχ 6 500 δρχ., τχ 7 1.000 δρχ. Σχήμα: 29x20 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο από τις δύο όψεις δίστηλο τχ 7 τυπωμένο μονόφυλλο με αρίθ. τετράστηλο 158

Α π ό το τχ 2 σ. 1 « Η ενότητα και ο αγώνας της νέας γενιάς»: « Η νέα γενιά της περιφέρειάς μας οργανωμένη στη μεγάλη μαχητική στρατιά των νέων, την Ε.Π.Ο.Ν.,μεενότηταστην οργάνωση, με ενότητα στους σκοπούς και στη δράση, αγωνίζεται και θ' αγωνιστεί πλάι στο λαό μας, για το διώξιμο των ξένων καταχτητών, για την κατοχύρωση των λαϊκών ελευθεριών και τη δημιουργία μιας καινούργιας Ελλάδας μέσ' στην οποίαηνέα γενιά θα βρει τη θέση της και θα πάρει πια ενεργό μέρος στην πολιτική και οικονομική ζωή της χώρας μας». Περιεχόμενα: (τχ 2) « Η ενότητα και ο αγώνας της νέας γενιάς (υπογρ. Ο Επονίτης), να φυλάξουμε την παραγωγή μας, Απ' όσα μάς γράφουν οι φίλοι μας (υπογρ. Ένας συναγωνιστής της βάσης Η. 12), Η σκοπιά της επονίτισσας (υπογρ. μια επονίτισσα), Οργανωτική ζωή, Τελευταίες ειδήσεις [νέααπότοανατολικό μέτωπο]». (τχ 4) «να σώσουμε τους πυροπαθείς, Εθνοπροδότες και καθάρματα, Η μάχη για τη σπορά, Αυτοδιοίκηση, Σκοπιά της Επονίτισσας, Οικονομική Κίνηση, Απ' το παιδικό κίνημα, Απ'τηνζωή και την κίνηση των οργανώσεων», (τχ 5) «Ενώ τρέχουν τα γεγονότα, Ν' ανοίξουμε τα σχολειά, Ζητήματα του Λαού, Α π ' τη ζωή του Λαού και της νεολαίας, Α π ' την κίνηση των οργανώσεών μας, Η επέτειος της Ρούσσικης Επανάστασης, Η ΕΠΟΝ σφυρηλατεί χαρακτήρες», (τχ 6) «[Έχταχτη έκδοση για τη Συνδιάσκεψη] Ανακοίνωση Απόφαση του Προεδρείου της Β' Συνδιάσκεψης ΕΠΟΝ Ελασσώνας,Ψήφισμα του Προεδρείου της Β' Συνδιάσκεψης ΕΠΟΝ Ελασσώνας». (τχ 7) «Επονίτες σ' επιφυλακή, Ν' ανοίξουν τα σχολειά, τα παιδικά συσσίτια, Στο βωμό της Λευτεριάς [για τον επονίτη Γιάννη Κουτσιάη (Ακούραστο) που χάθηκε], Ενισχύστε τον έρανο των θυμάτων, Εμπρός στον αγώνα [ποίημα με υπογρ. Γιάννης], Αετόπουλο σε δράση, ΕΠΟΝ - Εκπολιτισμός, 159

Παντού ΕΑΜ-Παντού ΕΛΑΣ, Οι Αμερικανοί για το Ε.A.M., Η έκδοσή μας [αναφέρεται στο πρώτο τυπωμένο φύλλο της εφημερίδας]». Βιβλιογραφία: το έντυπο αναφέρεται στην εφημερίδα Ρήγας, Όργανο της Πανθεσσαλικής Επιτροπής του ΕΑΜ, χρ. Α',

Ανταίος AΙΙ σ. 513' Ιστορία της Αντίστασης σ. 1467" Φατσέα σ. 136· Φλάϊσερ σ. 44.

Αρχείο ΕΠΟΝ τχ 2, 4, 5, 6 ΔΦΛ τχ 1 ΕΜΑΕΕ τχ 7 (φωτοτυπία)

33. 'Από την πρώτη σελίδα τοϋ τχ 2 τοϋ αρ. *69

160

7.

Επονίτης ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ

1943-1944

Υπότιτλος: [Όργανο της ΕΠΟΝ Γιαννιτσών] Γιαννιτσά [Νομός Πέλλης] Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ στο διάστημα Φεβρουαρίου 1943 - Φεβρουαρίου 1944, και ήταν πολυγραφημένο. Αριθμός αντιτύπων: 200 Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 425 [από Έκθεση Παμμακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ],

Λανθάνει

161

71.

επονίτης ΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ

1943-1944

Υπότιτλος: [Όργανο της ΕΠΟΝ Γουμένιτσας] Γουμένιτσα [Γουμένισσα Νομού Κιλκίς] Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ στο διάστημα Φεβρουαρίου 1943 - Φεβρουαρίου 1944, και ήταν πολυγραφημένο. Αριθμός αντιτύπων: 250 Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 452 [από Έκθεση Παμμακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ].

Λανθάνει

162

72.

Επονίτης ΤΡΙΚΑΛΑ

1943

Υπότιτλος: [Όργανο της ΕΠΟΝ Τρικάλων] (τυπωμένο) Βιβλιογραφία: «ο εθνικός τύπος στη Θεσσαλία», εφ. ο Ρήγας, Όργανο της Πανθεσσαλικής Επιτροπής του ΕΑΜ, 11 Αυγούστου 1943, χρ. Α', αρ. φύλ. 2, σ. 5.

Λανθάνει

163

*73. Επονίτης Αντάρτης [ΣΤΕΡΕΑ Ε Λ Λ Α Δ Α ] 1943

Υπότιτλος: Όργανο των Επονιτών Ανταρτών της XIII Μεραρχίας Μόττο: Εμπρός να κάνουμε το 1944 χρόνο της πλέριας εθνικής λαϊκής λευτεριάς [Στερεά Ελλάδα] το πρώτο τχ, που είναι και το μοναδικό που επισημάνθηκε, κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1943. Α ρ . φύλλου 1 29 Δεκεμβρίου 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 200 δρχ. Σχήμα: 3 0 x 2 1 εκ. 4 σ. με αρίθ. τετράστηλο στη σ. 4, σε μια σημείωση, υπάρχει αναφορά στην έκδοση: «Σημείωση»: « Η έκδοση του πρώτου μας φύλλου ήταν γιομάτη περιπέτειες. Οι μεσαίες σελίδες τυπώθηκαν πριν απ' τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις. Ξέρουμε πώς παρουσιάζουν αδυναμίες σοβαρές μα με τη βοήθεια των επονιτών ανταρτών είμαστε βέβαιοι πώς θα τις ξεπεράσουμε. ΕΠΟΝΙΤΕΣ Α Ν Τ Α Ρ ΤΕΣ στέλνετε ανταποκρίσεις απ' τη ζωή σας. το 2ο φύλλο μας νάναι πολύ καλύτερο». Περιεχόμενα: «Θάνατος στο φασισμό-Λευτεριά στο λαό, Πώς μάς βλέπουν οι αρχηγοί μας, Ανακοινωθέντα Γενικού Στρατηγείου, Στο βούρκο της προδοσίας, Η ΕΠΟΝ προχωρεί [ποίημα], Η Συνδιάσκεψη του Συμβουλίου Περιοχής Στερεάς Ε λ λάδας της ΕΠΟΝ, να σώσουμε τα ζώα μας, για το Λαό: Σχολή Αξιωματικών του Λαϊκού μας Στρατού, Ενάντια στο Λαό: Ιερός Λόχος", Α π ' την αντάρτικη ζωή. Ο Γιώργης [υπογρ. Γρ.], Ο Δωδεκάλογος της Νεολαίας της Ελλάδας, Η ψυχαγωγία μας, το τραγούδι της εποχής. Ζέρβα, Ζέρβα, τις ντροπές παράτα, Παρμένα απ' τη δράση της Ε.Π.Ο.Ν., το Ε Δ Ε Σ " για να γελάτε. Αυτοί θέλανε να μάς κυβερνήσουν, 164

Α π ' τη δυτικομακεδονική Συνδιάσκεψη των Επονιτών Ανταρτών, Έ τ σ ι εκδικούνται οι Έπ[ονίτες] Αντάρτες, Α π ' τη μάχη της Αρτοτίνας, στη Λοκρίδα, στην Αράχωβα, τα νιάτα μας δοξάζονται, Α π ' τη δράση των ομάδων μας. η υποδειγματική ομάδα της XIII Μεραρχίας σ' εξόρμηση, Μιλάει

Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 509· Ανταίος Β σ. 224 [αναδημοσίευση ολόκληρης της πρώτης σελίδας]' Φλάϊσερ σ. 38.

ΕΜΑΕΕ

τχ 1 (φωτοτυπία)

165

*74.

Επονίτικα

Νέα ΑΘΗΝΑ

1943

Υπότιτλος: Όργανο του 4ου Τομέα της ΕΠΟΝ της Αθήνας Αθήνα Επισημάνθηκε ένα τχ χωρίς αρ. φύλ. που κυκλοφόρησε στις 30 Σεπτεμβρίου 1943 κι έχει την ένδειξη « Έ χ τ α χ τ η έκδοση». Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 200 δρχ. Σχήμα: 3 5 x 2 2 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κι από τις δύο όψεις Α π ό το κύριο άρθρο με τίτλο «Φωτιά και Τσεκούρι»: « Ε ν ώ ο μεγάλος αγώνας του λαού μας πλησιάζει προς το τέλος του, ενώ οι σταυραετοί της λευτεριάς μας σφυροκοπάνεαμείλιχτατον ξένο καταχτητή και μέσα σε εκατόμβες αίματος και θυσιών προετοιμάζουν τη λευτεριά της πατρίδας μας, η μαύρη και σκοτεινή αντίδραση δίνει το χέρι στο καταχτητή και σα φαρμακερή όχεντρα τινάζεται και χυμάει πάνω στο λαό μας». Ά λ λ α άρθρα: «Οι Συνοικίες σε συναγερμό- στο Πανεπιστήμιο,

Βιβλιογραφία: Φλάϊσερ σ. 38.

ΓΑΚ (Αρχ. Πετιμεζά Κ52Α'-1)

166

75. Επονίτικη

Τέχνη ΚΙΛΚΙΣ

1943-1944

Υπότιτλος: [Έκδοση του Συμβουλίου Νομού Κιλκίς της ΕΠΟΝ] Κιλκίς Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ μέχρι τον Φεβρουάριο 1944, ήταν πολυγραφημένο και είχε μορφή περιοδικού. Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 451 [από Έκθεση Παμμακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ].

Λανθάνει

167

*76. Εργαζόμενα Νιάτα ΑΘΗΝΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανο του Συνδικαλιστικού Τομέα της ΕΠΟΝ της Αθήνας Αθήνα το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε την άνοιξη του 1943. Επισημάνθηκαν τα τχ 2, 4, και 7, ενώ το τχ 6 είναι γνωστό. Αριθ. φύλλου 2 15 Μαΐου 1943 » » 4 29 Ιουνίου 1943 » » 6 16 Αυγούστου 1943 » » 7 15/9/43 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: 100 δρχ. Σχήμα: τ χ 2 28, 5x19έκ. 4 σ. με αρίθ. ανά τχ πολυγραφημένο δίστηλο τχ 4 3 1 , 5 x 2 2 εκ. 4 σ. χ. αρίθ. πολυγραφημένο μονόστηλο τχ 7 34x22 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κι απ' τις δύο όψεις με αρίθ. δίστηλο Α π ό το κύριο άρθρο του τχ 2 με τίτλο «Εμπρός για νέους μεγάλους αγώνες» : «Νέοι και νέες, εργάτες και υπάλληλοι της Αθήνας. Πιότερο μαχητικοί εμπρός να δώσουμεστουςκαταχτητές και στους προδότες την απάντηση που χρειάζεται. Ας πυκνώσουμε τις γραμμές της ΕΠΟΝ που παλεύει για τη Λευτεριά και την ακεραιότητα της Πατρίδας μας. Ατσαλωμένοι δηλώσεις για 100 δράμια ψωμί, άφθονο νερό, βελτιωμένο συσσίτιο». Περιεχόμενα: (τχ 2) «Εμπρός για νέους μεγάλους αγώνες, Η σκοπιά μας, Έ τ σ ι απαντάμε στον κατακτητή και προδότη, Έ τ σ ι μιλούνε

168

Στου Βασιλειάδη, στην Ηλεχτρική Φαλήρου, στους σιδηροδρομικούς, στο ναύσταθμο, Ο Παπαστράτος οι χαφιέδες κα ι θεσσαλικό Συνέδριο], Εξωτερικές [ειδήσεις]», (τχ 4) «μια μεγάλη νίκη [Μεγάλη διαδήλωση διαμαρτυρίας διαδήλωσης στις 25 του Ιούνη, Εξωτερικαί ειδήσεις[οαντιφασιστικός αγώνας στην Ευρώπη], τα πολεμικά εργοστάσια [Ειδήσεις από απεργίες σε πολεμικά εργοστάσια], Οι υφαντουργοί μας, Οι επισιτιστές μας, οι εμποροϋπάλληλοι, Οι φαρμακοϋπάλληλοι, ο λαός και τα νιάτα της Αθήνας διαδηλώνουν [περιγραφή διαδήλωσης της 25ης Ιουνίου 1943], Χαρούμενη Νιότη [ποίημα], Στιγμιότυπα», (τχ 6) «Εμπρός για καινούργιους μαχητικούς αγώνες [...]». (τχ 7) «Οι ηρωϊκοί ανθρακορρύχοι ποτίζουν με το αίμα τους θηκολόγησε - Ο Ρωσσικός στρατός προελαύνει, Συνέδρια και ψηφοφορίες χαφιέδων και εργατοκαπήλων, Εμπρηστές και δολοφόνοι, Ενώ τροχίζουν τα νύχια τους, Κάτω τ' άτιμα στρατοδικεία, Θ' αγωνιστούμε για τη μόρφωση, τα δισεκατομμύρια χορεύουν». Εικονογράφηση: δίπλα στον τίτλο σχέδιο που εικονίζει νέο με σημαία της ΕΠΟΝ. Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 487, 508. στη σελ. 487 αναφέρεται έπεσε στο πόστο αυτό. στη σελ. 508 αναδημοσιεύεται ο τίτλος του τχ 6. στο τχ. 2 σ. 3 αναγγελία θανάτου του Επονίτη Μιχάλη Μακρίδη. Βλ. γι' αυτόν Ανταίος Β σ. 514 [αναδημοσίευση από «Μορφές Ηρώων», εκδοτικό «Νέα Ελλάδα», 1953]. Λιακόπουλος σ. 82, 107" Φλάϊσερ σ. 38.

ΓΑΚ (Αρχ. Πετιμεζά Κ52Α'-1) τχ 7 ΕΜΑΕΕ τχ 2 (φωτοτυπία) 169

Ε Σ Η Ε Α τχ 4 Π Ε Α Ε Α τχ 2

34. από την πρώτη σελίδα του τχ 8 του αρ. *77

170

*77.

Ε.Σ.Ο.Ν. [ Α Θ Η Ν Α ] 1943

Υπότιτλος: Επαναστατική Σοσιαλιστική Οργάνωση Νέων Μόττο : το σύνθημά μας : - Εθνική απελευθέρωση - Λαϊκή Κυριαρχία - Κοινωνική Δικαιοσύνη Τον αντρειωμένο μην τον κλαις / όσο κι' αν αστοχήση κι αν αστοχήση μια και δυο / πάλι αντρειωμένος είναι. [Αθήνα] το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε τον χειμώνα του 1943. Ε π ι σημάνθηκε μόνο το τχ 8. Χρόνος 1ος Αριθ. φύλλου 8 1 Αυγούστου 1943 δεν μπόρεσα να εξακριβώσω πότε διακόπηκε η έκδοση. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 200 δρχ. Σχήμα: 29x21 εκ. 4 σ. με αρίθ. τρίστηλο το έντυπο είναι όργανο επικοινωνίας των μελών της ΕΣΟΝ μεταξύ τους καθώς και μέσο διάδοσης των θέσεών τους προς τα έξω. Περιεχόμενα: «Νίκη, Σοσιαλιστικές θέσεις, Έκκληση της Κ.Ε.

στροφή Ιταλικού Τάγματος από αντάρτες των Α.Α.Α. στην Πελοπόννησο, να προσέξουν οι αξιωματικοί, Διάφορα νέα, στρατηγών». Βιβλιογραφία:

Ελληνικός

Αγών

ΓΑΚ (Αρχ. Πετιμεζά Κ52Α'-1)

171

Φλάϊσερ σ. 38.

*78. Έφηβος ΑΘΗΝΑ1943-1944

Υπότιτλος: Μηνιαίο Περιοδικό της «Συντροφιάς των Μαθητών» Δεκαπενθήμερη έκδοση της «Συντροφιάς του Προτύπου Λυκείου Αθηνών» (τχ 5) Αθήνα, Τύποις Ε. Φωτιάδη, Σόλωνος 99 Διευθυντής : Κ. Σκαλιόρας' (τχ 1-4) Μέλη: Στέλλα Ταρλαζή, Π. Ελευθεριάδης, Ιουλιέττα Γαβριήλ, Θεμιστοκλής Στρώνης (τχ 5) Αρχισυντάκτης: Κ. Κισκήρας, Οικονομικός Διαχειριστής: Α. Ερμογένης Κυκλοφόρησαν 5 τχ από τον Μάιο του 1943 μέχρι τον Μάιο του 1944. Χρόνος Πρώτος Μάης 1943 Αριθμ. φύλλου 1 » » Ιούλιος 1943 » » 2-3 » » Φεβρουάριος 1944 » » 4 » Δεύτερος Μάης 1944 » » 5 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 1 400 δρχ. Συνδρομή τριμηνιαία 100 δρχ- τχ 2-5 [χωρίς τιμή] Σχήμα: τχ 1-4 25x17 εκ. 16 σ. ανά τχ, σε μορφή περιοδικού" τχ 5 28,5x21 εκ. 4 σ. τρίστηλο, σε μορφή εφημερίδας. το περιοδικό είναι έκδοση της μαθητικής κοινότητας του Προτύπου Λυκείου Αθηνών. στο τχ 5, σ. 3 αναφέρεται: «ο Έφηβος ύστερα από την περιπέτεια του χαρτιού, των χρημάτων και την ψυχρή υποδοχή της σοβαρής του εμφάνισης άλλαξε. Έγινε αυτός που βλέπετε σήμερα. μια και τα φαιδρά αποφασίσαμε,

δίχως να φύγουμε απ' την κύ

ντας αγαπητοί μας αναγνώστες ότι θα μπορούσε να συννεφιάσει τον αίθριο ουρανό της γελαστής ψυχής σας. [...] Μ' όλα αυ-

172

(επί τέλους !) ότι θέλησε απ' αρχής νάναι: ένα όργανο πνευματικής επικοινωνίας των μελών της ΣΠΛΑ ανάμεσά τους». Περιεχόμενα και συνεργάτες: (τχ 1) «για την έκδοσή μας(Δυό γράμματα των κ. Κ. Μπερζάν [Διευθυντή] και Α. Μωραΐτη [Υποδιευθυντή]" Α. Ερμογένης, για τ' Ακριτικά Τραγούδια (Μελέτη)· Στέλλα Ταρλαζή, Γαλήνη- Κ. Σκαλιόρας, Ιδανικό (Σκέψεις)· Ιουλιέττα Γαβριήλ, Ανοιξιάτικες Σκέψεις" Ν. Κουντούρης, Αύτοβιογραφία" Λούλα Γιαννέτσου, Θωμάς Φλαγγίνης (Μελέτη)" Αλέξ. Φεράλδης, Η θάλασσα σαν παράγοντας αναπτύξεως ενός έθνουςΜεταξύ μας [μόνιμη στήλη]: Η έκδοσή μας, Η Σ[υντροφιά] Π[ροτύπου] Λ[υκείου] Α[θηνών] μας, Μαίρη Κρητικού, Συζητήσεις, το συσσίτιο μας, Καθήκοντα, Συλλυπητήρια, Πρωινές ομιλίες, Η πρώτη εκδρομή μας, Ο σύλλογος των αποφοίτων». (τχ2-3) «Φιλολογικό Μνημόσυνο του Κωστή Παλαμά: Α. Φεράλδης, Εισαγωγή· Γ. Κυριακόπουλος, Βιογραφία του Παλαμα" Στέλλα Ταρλαζή, Ο "Τάφος" του Παλαμά (Μελέτη)- Λ. Γιαννέτσου, ο ρόλος της Γυναίκας στο "Δωδεκάλογο του Γύφτου" (Μελέτη)- Κωστής Παλαμάς, Ρόδου μοσκοβόλημα (ποίημα)-—Κ. Α. Μπερζάν, Τόπο στα Νειάτα (άρθρο)- Μ. Μανουηλίδου, Θάλασσα" Ιουλιέττα Γ α β ρ ι ή λ , Φαντασίες" I I .

Ελευθεριάδης, Αισιοδοξία' Κ. Κωνσταντινίδης, Οι μαθητικές κοινότητες" Σάμης Κασσούτο, Ζαχαρία Παπαντωνίου "Όθων" (Κριτική)- Κ. Σκαλιόρας, Ποθούλα- Goethe, Βρυκόλακας (Μτφρ. Σ. Σπηλιωτόπουλος) - " Η συντροφιά των μικρών" [μόνιμη στήλη]' Κ. Λυγιδάκης, το ταξείδι μου- ΣΚωνσταντίνου, το καρδιοχτύπι των διαγωνισμών- Λ. Κυριακόπουλος, μια ώρα χωρίς καθηγητή - Ε. Δαούτη, Ο Μεγάλος Αλέξανδρος - Μεταξύ μας: Η υποδοχή του περιοδικού μας, λειοφοίτων, το Δημοτικό μας σχολειό, Οι εμφανίσεις των τάξεων, Οι αριστείς μας, " Η συντροφιά των μικρών", Η κίνηση της ΓΑ γυμνασίου, μια ωραία πρωτοβουλία». 173

(τχ 4) «Ν. Κουντούρης, Η βιογραφία του Σολωμού" Κ. Σκαλιόρας, Σολωμικά μονόστιχα" Ε. Παρθενιάδης, Η "Φαρμακωμένη" του Σολωμού" Π. Σταθοπούλου " Η τρελλή Μάννα". Ε. Μαγκριώτη, Βαρκαρόλα" I. Γαβριήλ, Κριτική" Ν. Γεωργακόπουλος, Εις φιλόπατριν " Η συντροφιά των μικρών"" Α. Δημόπουλος, Επίσκεψη στις Μυκήνες-1. Χατζίσκου, Ο κόκκινος μύλος" "Μεταξύ μας": Ξανά για τον "Έφηβο", Δεύτερη χρονιά, Φιλανθρωπικές Γιορτές, Η Διαγωνιστική γιορτή θλητική κίνηση, Εκδρομές, Νέα από τις Κοινότητες», (τχ 5) «το χρονογράφημά μας. το πρωϊνό τέταρτο, του Κωστή Σκαλιόρα (ΣΤ' γυμν.)· το διήγημά μας. το καλογεράκι, της Ελένης Μαγκριώτου (Ζ' ν.τ.)" το μυθιστόρημά μας. Ταξίδι τεχνικό πεζό κείμενο], της Ιουλιέττας Γαβριήλ (Ζ' ν.τ.)" "Μεταξύ μας": στα πεταχτά. Νέα εμφάνιση, Ιερή Αγανάκτηση!, Παιδικό πνεύμα, Αντιστροφή των όρων, Κοινωνικά [στήλη με στιγμιότυπα σχολικής ζωής], οι κοινότητες. Η κοινότητα της Ζ', η κοινότητα της Στ' ν.τ. [νέα τάξεων]. Σ.Π.Λ.Α. Διοικητικά, Συντροφικά απογεύματα, Πρωινές ομιλίες, Γενικές Συνελεύσεις [δραστηριότητεςκαιεκδηλώσεις

στείδη Γ. Δημόπουλου (της Α' γυμν.), Πασχαλινή γιορτή της συντροφιάς μας, Α θ λ η τ ι σ μ ό ς [συναντήσεις με ομάδες άλλων

σχολείων για αγώνες μπάσκετ-μπώλλ], του Ά λ κ η Δέτσικα. Συνεργάτες: [όπως αναφέρονται στο τχ 5] «Ανταποκριτές τάξεων: Α) Δημόπουλος, Β) Σίσκος, Γ) Παπαγεωργίου, ο) Κυριακόπουλος, Ε) Τσακωνάκος, ΣΤ) Παρθενιάδου, Ζ) Κούρτης, Στ) Κισκήρας». Εικονογράφηση: δεν υπάρχει καμία εικονογράφηση" δίπλα στον τίτλο εικονίζεται κεφάλι εφήβου. Τυπογραφική εμφάνιση επιμελημένη.

174

ΓΓΤΠ (από συλλογή Γ. Κουκά) τχ 5 ΕΦΕΡ τχ 1-4

35. Πρώτη σελίδα τοϋ τχ 5 τοϋ αρ. *78

175

ο6. Σελίδα τίτλου του τχ 1 του αρ. *79

176

*79. Η Εφημεριδούλα μας ΑΘΗΝΑ

Υπότιτλος: Δεκαπενθήμερο

Εικονογραφημένο

1943-1947

Περιοδικό

για

Αθήνα. Προσωρινά γραφεία Μεγ. Αλεξάνδρου 6β. «η Εφημεριδούλα μας» τυπώθηκε στο Τυπογραφείο του παιδικού περιοδικού «Π. Κόσμος» Ε μ μ . Μπενάκη 42. Προϊστάμενος Τυπογραφείου : Μιλτιάδης Ράλλης I. Γενναδίου 4. Ιδρυτής - Ιδιοκτήτης - Διευθυντής: Ιωαν. Α. Καμπανάκης. Αρχισυντάκης : Γεωρ. Παππάς Κυκλοφόρησαν 30 τχ από τον Φεβρουάριο 1943 ώς τον Ιούνιο 1947. Τόμος πρώτος, Έ τ ο ς πρώτον αρ. 1 — 22 Φεβρουάριος-Δεκέμβριος 1943 Τόμος δεύτερος, Έ τ ο ς δεύτερον αρ. 1-4(23-26) — 30. Γενάρης-Φλεβάρης 1944 —Ιούνιος 1947 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: «Συνδρομαί: (τχ 1-6) δρχ. 200. Ετησία δρχ. 4.000. Ε ξ ά μηνος δρχ. 2.000· (τχ 7-22): Ετησία δρχ. 6.000. Εξάμηνος δραχ. 3.000. Τιμή δραχ. 400. το τχ 1-4(23-26) τιμή δραχ. 25.000». Σχήμα: 27,5x20 εκ. 8-32 σ. ανά τχ, τρίστηλο, με συνεχή αρίθμηση για κάθε τόμο Περιοδικότητα: Εκδίδεται εκάστη ν 5ην και 20ήν κάθε μηνός. στο πρώτο άρθρο του πρώτου τχ με τίτλο « Ε π ί τη εκδόσει»

θυνεται στους αναγνώστες του ζητώντας τη δική τους υποστήριξη. Συγκεκριμένα σημειώνει: «Ελπίζω δε, ότι όλοι εσείς μικροί και μεγάλοι, συνεργάται και μή, αναγνώσται και συνδρομηταί, συγγενείς, φίλοι γνωστοί και άγνωστοι, που συμμερίζεσθε την σημερινή μεγάλη μου χαρά και οι οποίοι γνωρίζω ότι με αγαπάτε και θέλετε το καλό μου και το καλό του περι177

12

περιοδικού μου, θα με υποστηρίξετε σ' αυτήν την προσπάθειά μου [...] Ε γ ώ δε σας υπόσχομαι ότι παρ' όλας τας σημερινάς δυσκόλους συνθήκας, θα φανώ αντάξιος του ενδιαφέροντος, κού η ψυχαγωγία των εφήβων, αλλά και των μικρότερων παιδιών. Περιεχόμενα: η ύλη βασικά απαρτίζεται από μόνιμες στήλες και μυθιστορήματα. Μόνιμες στήλες: «Παιδικό θέατρο», «Σάτυρα του Δεκαπενθημέρου» από την Νίνα Ραΐση. «Μουσική Στήλη» με βιογραφίες προσώπων «που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη μουσική, από την Καθηγήτρια της Μουσικής Ευτυχία Καμπανάκη». (αρ. 1-4) Βέρντι, (αρ. 6—19-22) Ερρίκος Καρούζο. «για την υγεία και την ομορφιά», στήλη για κορίτσια,απότην ίδια. «Εμείς, εσείς κι' οι άλλοι» από τον Νικόλαο Καμπανάκη (Νίκος Αθηναίος) «τα παραμύθια της γιαγιάς» με υπογραφή «Γιαγιά». Εγκυκλοπαιδικά ζητήματα υπογραμμένα με τα ψευδώνυμα «Παππούς» και «Θείτσα». «Αλληλογραφία», « Η σελιδούλα μας»: με συνεργασίες συνδρομητών. Μυθιστορήματα σε συνέχειες." «Τομ Μιξ ο ασύλληπτος» υπό Λ. Κίτιγκ (αρ. 1—22). « Η συμμορία του Λι-Τσογκ». Εκτενήςυπερπεριπέτειατου διασήμου ντετέκτιβ Τομ-Κοξ. Ε κ του Ισπανικού: Φ. Μαυρίδης. Διασκευή-συμπλήρωση: Ι. Καμπανάκης (αρ. 1-4). «Ταξείδιον εις το κέντρον της γης» υπό Ιουλίου Βερν. Κατά διασκευή και μετάφραση εκ του Γαλλικού I.E.K, (αρ. 1—22) « Η Ξανθούλα». Μετάφρασις εκ του Γαλλικού υπό Γεωργίου Παππά, Διασκευή από Ευτυχ. Καμπανάκη (αρ. 6—18). «Παραμύθια του Άντερσεν. Η Κοντορεβιθούλα» (αρ. 5—8). «Περιπετειώδη διηγήματα. το τραγικό ματς. Εκτενής υπερ178

υπερπεριπέτειατουθρυλικού Σέρλοκ-Χόλμς.» Υ π ό Κόναν Ντοόϋλ (αρ. 6—9). «Περιπετειώδη διηγήματα. Το μυστήριο της Τσε-Γιαγκ. Μία νέα καταπληκτική κι ανέκδοτη περιπέτεια του περιφήμου ντετέκτιβ: Τομ-Κοξ» (αρ. 13—18). Βιβλιογραφία: Σημειώματα του ιδίου του περιοδικού: Τόμος πρώτος, τχ 1, «Ελάτε να συστηθούμε»- τχ 1-4(23-26), σ. 16-17 «Δεύτερη χρονιά» του έκδοτη. Ελληνικά περιοδικά για παιδιά και έφηβους αρ. 95, 95α, 96.

ΒΒ/ΜΠΕΝ Α5 ΠΡΔ τχ 1-30 EBE Π874 Βο , Π874 Β ΕΛΙΑ τχ 10

179

37. από την πρώτη σελίδα του τχ 2 του αρ. *80

180

*80.

Έφοδος ΑΘΗΝΑ

1943

Υπότιτλος: η Εθνική Δράση εκδίδει: τη «Μάχη», την «Έφοδο» Μόττο: ...Ορκιζόμεθα δε προ πάντων ότι μεταξύ ημών,καιτων έχθρων και τυράννων της πατρίδος, το πυρ και ο σίδηρος, είναι τα μόνα μέσα διαλλαγής, και τίποτε άλλο. από τον όρκον των Φιλικών. Τυπώνεται κάπου στην Αθήνα το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε στις αρχές Σεπτεμβρίου του 1943. Επισημάνθηκε το 2° τχ.

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 3 0 x 2 0 εκ. 4 σ. με αρίθ. τρίστηλο Α π ό το άρθρο « Η άχραντη ώρα» της σ. 1 : «τη λευτεριά μας πρέπει να την κερδίσουμε με τα ίδια μας τα χέρια μ' αυτά τα ίδια, σουμε λεύτεροι, και το βροντοφωνήσαμε στα βουνά της Αλβανίας και της Β. Ηπείρου εκεί που στενάζουνε ακόμα στον 20ον αιώνα, αδέρφια μας σκλαβωμένα που φύλαγαν κρυφά Περιεχόμενα: « Ο περιοδεύων ένοπλος θίασος, Βουνό και πόλεις, τρικολόρε, Ειδήσεις από τις χώρες που αναπνέουνε λεύτερα, Ο άνθρωπος του Χριστού». Βιβλιογραφία: Ελληνικός Αγών.

ΓΑΚ (Αρχ. Πετιμεζά Κ52Α'-1)

181

*81. Ζωντανά Νειάτα ΑΧΑΙΑ

1943

Υπότιτλος: Όργανον της Οργανώσεως των κοριτσών του νομού Αχαΐας Μόττο: Όλα τα κορίτσια αγωνιστήτε για τη Λευτεριά Αχαΐα Επισημάνθηκε μόνο το πρώτο τχ. Χρόνος 1ος Αριθμός 1 24 Μαρτίου 1943 Ίσωςναήταν και το μοναδικό που εκδόθηκε, αφού από το καλοκαίρι του 1943 κυκλοφορούν τα Ζωντανά Νειάτα σαν « Ό ρ γανο του Συμβουλίου Νομού Αχαΐας της ΕΠΟΝ», όπου πρέπει να συγχωνεύτηκε κι αυτή η εφημερίδα. Μπορεί να έδωσε χίζει από το τχ 2. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 100 δρχ. Σχήμα: 25x21 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο από τη μία όψη Α π ό το άρθρο «Γιατί βγαίνουμε» (τχ 1 σ. 1): «Μέσα στον όλο αγώνα που διεξάγει ο Ελληνικός λαός για τη Ζωή και τη Λευτεριά του οι νέες κοπέλες πρέπει να πάρουν δραστήριο μέρος. νία των κατακτητών, οπουδήποτε και αν βρίσκονται. στο εργοστάσιο, στο σχολείο, στο γραφείο, στο σπίτι. Ακόμα ανάμεσα στα άλλα οι νέες κοπέλες αντιμετωπίζουν τις άτιμες προσπάθειες των κατακτητών να τις μεταβάλλουνσεαντικείμενα ηδονής για τις ορδές τους. για να ενώσουμε λοιπόνκαιμειςοι νέες κοπέλες τις δυνάμεις μας με όλο τον Ελληνικό λαό στον οργάνωση (ΖΩΝΤΑΝΑ ΝΙΑΤΑ) που σκοπό έχει να οργανώση και να καθοδηγήση τις νέες κοπέλεςστοαγώναγιατη λύση των καθημερινών ζητημάτων, για το διόξιμο των κατακτητών, την απελευθέρωση της Ελλάδας, και την εγκαθίδρυση Λεύτερου Λαϊκού καθεστώτος». 182

Έκτος από αυτό το κείμενο, υπάρχει ένα ακόμη άρθρο με τίτλο «25η Μαρτίου»: «Λευτεριά η Θάνατος ! Αυτό ήταν το σύνθημα των ηρώων του 1821, αυτό πρέπει να είναι το σύνθημα των Ελλήνων που ζούμε στα 1943. Ό π ω ς εκείνοι μια φούχτα άνθρωποι τα έβαλαν με εκατοντάδες εχθρών και ενίκησαν έτσι τές μας [...]». στο κάτω μέρος της σελίδαςαπευθύνεταισε δουλεύουν στα εργοστάσια δεν πληρώνονται καλά. τους δίνουν 400 δρχ. τη μέρα. Εργάτριες. Σηκωθήτε κατάτωνανωτέρων σας. Έχουμε δικαιώματα στη ζωή. δε θα πεθάνουμε φυματικές. Εκδίκηση. στα γυμνάσια. Μαθήτριες εάν έχετε παράπονα να τα πήτε στους καθηγητές σας. δεν έχουν αυτοί δικαίωμα να σας στερούν τη μόρφωση. Εμπρός χωρίς φόβο». Βιβλιογραφία: Στοιχεία για το πώς έζησαν την κατοχή τα νέα κορίτσια της Πάτρας, στο βιβλίο της Μαρίας Μανωλάκου, Α π ό βλιοπωλείον της " Εστίας".

Αρχείο ΕΠΟΝ

183

*82. Ζωντανά Νειάτα ΠΑΤΡΑ

1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Νομού Αχαΐας της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων ΕΠΟΝ (τχ 2) Όργανο του Συμβουλίου Πόλης Πάτρας της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων Ε.Π.Ο.Ν. (τχ 3-5) Όργανο Συμβουλίου Νομού Αχαΐας της Ε.Π.Ο.Ν. (τχ 3 του 1944) Μόττο: (τχ 2-4) Θέλουμε Λεύτερη εμείς Πατρίδα και Πανανθρώπινη τη Λευτεριά! (τχ 5) Τιμή και δόξα στους μαχητέςτουαπελευθερωτικού μας αγώνα. Πάτρα το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε το καλοκαίρι του 1943. Ε π ι σημάνθηκαν τα εξής τχ: Χρόνος Α' αρ. 2 Ιούνης 1943 » » » 3 Ιούλης 1943 » » » 4 Σεπτέμβρης 1943 » » » 5 29 Οχτώβρη 1943 [ » Β'] » 3 20 Σεπτέμβρη 1944 Αριθμός αντιτύπων: 2.000 Τιμή: τχ 2-4 200 δρχ.,τχ5 500 δρχ., τχ 3 [του 1944] 500.000 δρχ. Σχήμα: 3 7 x 2 5 εκ. περίπου 2-4 σ. με αρίθ. ανά τχ μονόφυλλο πολυγραφημένο από τις δύο όψεις τχ 3 [του 1944] 2 6 x 1 8 εκ. 2 σ. τρίστηλο τυπωμένο Α π ό το άρθρο «Αποφασιστικές στιγμές-Αποφασιστικά καθήκοντα» (τχ 2 σ. 1): «οι δύο κόσμοι ο κόσμος της Λευτεριάς της προόδου και του πολιτισμού κι ο Κόσμος του Φασισμού της σκλαβιάς του Μεσαιωνισμού και της βαρβαρότητας συγκεντρώνουν όλες τις φοβερές δυνάμεις τους για την τελική κι' αποφασιστική σύγκρουση που θα κρίνη την τύχη του ανθρώπου

184

μπροστά στην πλήρη κατανόηση των Ιστορικών στιγμών που περνάμε μπροστά στην άμεση πιθανότητα επιχειρήσεων εισβολής στην περιοχή μας, εμείς οι νέοι και νέες δεν πρέπει ούτε στιγμή να χάσουμε για να συνενώσουμε όλες τις δυνάμεις και προσπάθειές μας για το τσάκισμα των νέων μέτρων των ξένων καταχτητών». Περιεχόμενα: (τχ 2) «Αποφασιστικές στιγμές - Αποφασιστικά καθήκοντα, Γράμμα από τους λεβέντες μας, Εσωτερική Κίνησις. Νέες Σουλιώτισες [ποίημα], Οικονομικό δελτίο», (τχ 3) «Εσύ τί έκανες για τη Λευτεριά;, Η σκοπιά μας, Η σημασία του παράνομου Τύπου, το σάλπισμα του Ρήγα Φεραίου [απόσπασμα από το έργο "Ρήγας ο Βελεστινλής" του Β. Ρώτα], Γράμμα του ανταποκριτή της Νέας Γενιάςαπότη Λεύτερη Ρούμελη [με υπογραφή Ηρακλής], Κι άλλη σπονδή επονίτικουαίματος στο βωμό της λευτεριάς, Ό λ ε ς και όλοι κονομικό Δελτίο, Παλαμάς [ποίημα του Σ. Σκίπη για τον Κω(τχ 4) «Ανακοίνωση του Προεδρείου της Συνδιάσκεψης, Α πόφαση της Συνδιάσκεψης της Οργάνωσης της Ε.Π.Ο.Ν. Πόλης Πάτρας, Ζήτω το Ε.Α.Μ., 14 του Οχτώβρη,δενθα σωθείτε, τα νειάτα δυναμώνουν τον αγώνα, οι εργαζόμενοι, πος στο Ράλλη, Οικονομικοί ενισχυτές», (τχ 5) « Ο πόλεμος συνεχίζεται 28 Οχτώβρη 1940 - 28 Ο χτώβρη 1943, Οι σταυραετοί της Λευτεριάς, Όλοι σε συναγερμό, Προσοχή στον αρχηδολοφόνο, Δολοφόνοι της νεολαίας, Α π ' τους λεβέντες μας, Α π ' το δωδεκάλογο της νέας γενιάς (τχ 3 του 1944) «Στ' άρματα Επονίτες, τα σημειώματά μας, Αθήνα, Εκπολιτιστική Κίνηση, οι Επονίτες της Πάτρας,

185

5.000 Επονίτες Αντάρτες, στο πιεστήριο[απελευθέρωσητου Αιγίου]». Εικονογράφηση: (τχ 2-4) Ανάμεσα στις δύο λέξεις του τίτλου εικονίζεται ένα χέρι που κρατάει αναμμένο πυρσό. στο τχ 5 εικονίζονται ένας νέος και μία νέα με αναμμένο πυρσό στο χέρι. Βιβλιογραφία: Ανταίος Α σ. 515" Ιστορία της Αντίστασης σ. 1472· Φατσέα σ. 140" Φλάϊσερ σ. 38.

Αρχείο ΕΠΟΝ τχ 2, 4, 5 ΕΜΑΕΕ τχ 3 (φωτοτυπία) ΠΕΑΕΑ τχ 3 [του 1944]

186

*83.

Ηπειρωτικά Γράμματα ΙΩΑΝΝΙΝΑ

1943-1944

' Υπότιτλος : Μηνιαίο Φιλολογικό Περιοδικό Γιάννινα. Τυπώθηκε στα Καλλιτεχνικά Τυπογραφεία «Έρμης» Ευθ. Τζάλλα. (τχ 6,9/10) Τυπώθηκε στο Καλλιτεχνικό Τυπογραφείο Γεωργίου Ρουσσά. Εκδότης: Αθανάσιος Γιάγκας (τχ 1), Νίκος Σημηριώτης (τχ 3/46), Εκδίδεται από τη Συντακτική Επιτροπή (τχ 9/10). Συντακτική Επιτροπή: (τχ 1) Χρίστος I. Σούλης, Κ. ο. Στεργιόπουλος, ο. Β. Σιωμόπουλος, Δημ. Σ. Σαλαμάγκας, Αθανάσιος Γιάγκας. (τχ 3/4) Ο Α θ . Γιάγκας αντικαθίσταται από τον Ν. Σημηριώτη. (τχ 5-6) Φεύγει ο Δ.Β. Σιωμόπουλος και παραμένουν οι άλλοι, (τχ 9/10) Χρίστος I. Σούλης, Κ. ο. Στεργιόπουλος, ο. Β. Σιωμόπουλος, Δημ. Σ. Σαλαμάγκας, Λ. I. Παπαβρανούσης*. Κυκλοφόρησαν 10 τχ από τον Δεκέμβριο του 1943 ώς τον Οκτώβριο του 1944. Χρονιά Α' τεύχος 1 Δεκέμβρης 1943 [Γενάρης 1944] 2 Φλεβάρης 1944 » 3/4 Μάρτης [Απρίλης] 1944 » 5 Μάης 1944 6 Ιούνιος 1944 » 7/8 Ιούλιος - Αύγουστος 1944 » 9/10 Σεπτέμβρης-Οχτώβρης 1944 (Όσα σημειώνονται σε αγκύλη είναι μικρές διαφορές ανάμεσα στο εξώφυλλο και στη σελίδα τίτλου. σε αγκύλη τα στοιχεία εξωφύλλου.) Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος * το όνομα του Λέανδρου I. Παπαβρανούση, που υπήρχε στην εκδοτική αγγελία του περιοδικού, εμφανίζεται πάλι στο τχ 9/10, γιατί εν τω μεταξύ ήταν παράνομος στο βουνό.

187

38. Αγγελία Ικδοσης του αρ. *83 (κυκλοφόρησε φθινόπωρο του 1943)

188

Τιμή: [λείπουν τα οπισθόφυλλα των τχ οπού αναγράφεται η τιμή, Σχήμα: 2 4 x 1 5 εκ. 48 σ. ανά τχ με αρίθ. συνεχή (σ. 1-342) δίστηλο στο πρώτο τχ, στη σ. 41, υπάρχει σημείωμα της Σύνταξης, όπου ξεις μας»: « Η διάχυτη από χρόνια σε όλους μας επιθυμία, ν' αποχτήσει η επαρχία μας το απαραίτητο σοβαρό μέσο όχι μόνο για την εμφάνηση της πλούσιας και όχι ευκαταφρόνητης, όπως πιστεύουμε, λογοτεχνικής παραγωγής, αλλά και για την τόνωση κάθε ελπιδοφόρας ενέργειας των νέων, και γενικά για

δικού, και η πρόθυμη υποστήριξη έπειτα των παλιότερων οδήγησαν σε σύντομο διάστημα την πρώτη σκέψη στην άμεση πραγμάτωσή της». Α π ό την Έκθεση Συμβουλίου Ηπείρου της ΕΠΟΝ της 23.2.44 (Ανταίος Β σ. 427) είναι γνωστό ότι την έκδοση υποκινούσε η ΕΠΟΝ. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ώς μία από

Ιωαννίνων (βγήκε το πρώτο τεύχος). Μ' αυτό τον τρόπο αρχίσαμε να κινητοποιούμε γερά τους διανοούμενους της πόλης». Περιεχόμενα και συνεργάτες: (τχ 1) «Δημοτικό Τραγούδι (από ανέκδοτη συλλογή του κ. Χρ. Σούλη)" Κ. ο. Στεργιόπουλος, τα τελευταία τριάντα χρόνια (μελέτη)· Νίκος Σημηριώτης, το κομμένο τζαμί (ποίημα) " J. Vignaud (μτφρ. ο. Σαλαμάγκας), ο Σιδεράς (ποίημα)Χρ. Χρηστοβασίλης, το Κάστρο της Νεράιδας (διήγημα)' Λέαντρος Παπαβρανούσης [ = Λέανδρος Βρανούσης], Θλίψη (ποίημα)" Δημ. Β. Σιωμόπουλος, Διάλογος (ποίημα)Χρίστος I. Σούλης, Δημήτριος Μ. Σάρρος (μελέτη)Νίκος Λεβέτσος, της νύχτας (ποίημα)189

39. Εξώφυλλο του τχ 3-4 του αρ. *83

-190

Μάρκος Κρόκος, Ατλαντίδα (ποίημα)" Δημ. Σαλαμάγκας, Περίπατοι στα Γιάννινα (μελέτη)' Αθανάσιος Γιάγκας, Εαρινή Βακχεία (ποίημα)" Κίμων Τζάλλας, Ειρήνη (διήγημα)" W. V. Goethe (μτφρ. Ν. Σημηριώτης), Μινιόν (ποίημα)" Α π ό μήνα σε μήνα (Βιβλιοκρισίες, Νέα Βιβλία, Αλληλογραφία)». (τχ 2) «Ηπειρωτικά, Δημοτικά Τραγούδια(απόανέκδοτη συλλογή του κ. Χρίστου Σούλη)Χρίστος I. Σούλης, Ανέκδοτα ποιήματα του Βηλαρά. (ΑΙ θυγατέρες του διαβόλου, Χαρακτηριστικά του εντελούς κάλλους, στη γραμματική του Μπαλάνου)Δημ. Σιωμόπουλος, " Η φλογέρα του Βασιλιά" (μελέτη)" Κ. Γ. Καρυωτάκης, Επίλογος (Λησμονημένοι στίχοι)' Ε. Mörike (μτφρ. Α ρ . Γεροντικός), Όμορφη Ρότραουτ (ποίημα)' Δημ. Σαλαμάγκας, Περίπατοι στα Γιάννινα" Μιχ. Γάκης, Φεύγω (ποίημα)" Αύρα Μιράντα [ = Ίντα Χριστινάκη], Η παραστρατημένη (ποίημα)" Βάσος Μπάρμπας, Δέηση (ποίημα)" Edgar Allan Poe, το νησί της ξωθιάς (διήγημα)" Δύο άρθρα για το Σάρρο (Δημήτριος Σάρρος, με το Σάρρο στην Τροιζήνα)" Φάνης Γ. Ματσόπουλος, Μιμηλή (ποίημα)' Βασίλης Κ. Πεταλάς, τα κάστρα Γουργιανών και Κουκουλιών Λέαντρος Παπαβρανούσης, Τετράστιχο (ποίημα)' Γιώργος Χρ. Σούλης, ο Ψαλίδας και το γλωσσικό ζήτημα" Φρίξος Τζιόβας, Ενθύμιο (ποίημα αφιερωμένο στο Μιχ. Γάκη)" Α π ό μήνα σε μήνα ( Η χαρά του σπιτιού)». (τχ 3/4) «Δημοτικό Τραγούδι (Από την ανέκδοτη συλλογή του Χρ. I. Σούλη)191

Κώστας Κρυστάλλης, τα Γιάννινα (ανέκδοτο ποίημα) [προσφορά Γάγαρη]" Δημ. Σιωμόπουλος, " Η Φλογέρα του Βασιλιά" (μελέτη)' Λέαντρος Παπαβρανούσης, Τραγουδάκι (ποίημα)' Φρ. Σίλλερ (μτφρ. Α ρ . Γεροντικός), το δαχτυλίδη του Πολυκράτη (ποίημα)' Fr. Villaespesa (μτφρ. Ν. Σημηριώτης), Πρελούντιο Ρωμαντικό (ποίημα)' Χρίστος I. Σούλης, το λογοτεχνικό έργο του Χρηστοβασίλη (μελέτη)' Κίμων Τζάλλας, Ξέρω ένα σπήτι (ποίημα)' Νίκος Σημηριώτης, Η Φιγούρα (ποίημα)' Γιώργος Λύκας, Ο ύπνος σου (ποίημα)' Γιώργος Κ. Γάγαρης, Κώστας Κρυστάλλης (μελέτη)' Όσσιαν (μτφρ. Μάρκος Κρόκος), Τραγούδι στη Σελήνη (ποίημα)' Μιχ. Καππάς, Γιαννιώτικη Φαντασία (ποίημα)' Νιόβη Γεωργοπούλου, Απόψε...(ποίημα)' Γιάννης Σαραλής, Λίμνη Γιαννίνων (ποίημα)' Γιάννης Μπενέκος, το στοιχειό (διήγημα)' Αισώπου μύθοι (απόδ. Λ. Παπαβρανούση), οι Ξυλοκόποι κι η Βαλανιδιά (ποίημα)' Β. Μπέχλης, στο σταθμό (ποίημα)' Δημ. Σαλαμάγκας, Περίπατοι στα Γιάννινα (μελέτη)· Κίμων Βασματζίδης, σαν όνειρο (ποίημα)· Θάλεια Ιωάννου, Ικεσία (ποίημα)' Α π ό μήνα σε μήνα (Βιβλιοκρισίες, τα Πενηντάχρονα του Κρυστάλλη)». (τχ 5) «Δημοτικό Τραγούδι (Από την ανέκδοτη συλλογή του Χρ. I. Σούλη)" Γεώργιος Γάγαρης, Ανέκδοτα ποιήματα του Κρυστάλλη" Νίκος Κοσμάς, Μνήμες (ποίημα)' Δημ. Β. Σιωμόπουλος, " Η Φλογέρα του Βασιλιά" (κριτική μελέτη)' 192

Νίκος Λεβέτσος, Τραγούδι (ποίημα)Θεόκριτος (μτφρ. Γιάννης Δάλλας), Ειδ. III (ποίημα)' José Maria de Hérédia (μτφρ. Α ρ . Γεροντικός), Αφιέρωση (ποίημα)" Ιβάν Τουργκένιεφ (μτφρ. ο. Σαλαμάγκας), Η γρηά (διήγημα)' Νίκος Σημηριώτης, Απόκοσμο (ποίημα)Νιόβη Γεωργοπούλου, Οι πόθοι μου (ποίημα)' Χρίστος I. Σούλης, Ταξίδι Τούρκου περιηγητού στην Ήπειρο (μελέτη)' Γιώργος Κιούρας, Βακχικό (ποίημα)' Δημ. Β. Σιωμόπουλος, Άτιτλο (σοννέτο)' Φάνης Ματσόπουλος, Ειμί έως θανάτου...(ποίημα)' Αύρα Μιράντα, Αχ! πώς θυμάμαι...(ποίημα)' Φρίξος Τζιόβας, η λογοτεχνία του Μεσοπόλεμου (κριτική μελέτη)' Μάρκος Κρόκος, Α π ό τ' αστέρι Αλντεμπαράν (ποίημα)" Κίμων Τζάλλας, Η θύμηση (διήγημα)" ο. Σαλαμάγκας, Αχ ! μή σταθείς !...(ποίημα)" Κ. Φόφανωφ (μτφρ. Ν. Σημηριώτης), Η σιγαλιά (ποίημα)" Θάλεια Ιωάννου, Είναι ακόμα σύθαμπο...(ποίημα)" Δ. Σαλαμάγκας, Περίπατοι στα Γιάννινα (μελέτη)" Μιχ. Γάκης, Νοσταλγίες (ποίημα)" Νίκος Αθανασίου, οι γάμοι στα Σουλιωτοχώρια (λαογραφική μελέτη)" Α π ό μήνα σε μήνα (Βιβλιοκρισίες: Κ.ο.Σ. " Η λαϊκή κατοικία")». (τχ 6) «Δημοτικό Τραγούδι (Από την ανέκδοτη συλλογή του Χρ. I. Σούλη)' Χρίστος I. Σούλης, Ταξίδι Τούρκου περιηγητού στην Ήπειρο (μελέτη)' Κ. Μπωντλαίρ (μτφρ. Γ. Σημηριώτης),τοανεπανόρθωτο (ποίημα)" Καλλιόπη Σκαρίμπα, ; (ποίημα)" 193

Φρίξος Τζιόβας, Κώστας Ουράνης (μελέτη)' Victor Hugo (μτφρ. Μάρκος Κρόκος), Fantômes (ποίημα)' Βάσσος Καράσσας, Παληά αγάπη (ποίημα)' Γ. Παπαχατζηδάκης, του γιαλού το φίδι (διήγημα)' Γαλάτεια Σαντοριναίου, Διαβαίνοντας τα Γιάννινα (ποίημα)' Νίκος Σημηριώτης, Η μάγισσα (ποίημα)' Νιόβη Γεωργοπούλου, Η πλήξη (ποίημα)' Δ. Σαλαμάγκας, Περίπατοι στα Γιάννινα (μελέτη)' Νίκη Λ. Πέρδικα, Ο σκοπός της ζωής (ποίημα)' Γιάννης Μπενέκος, ο γέρο-Τρίκης (διήγημα)' Γιάννης Δάλλας, Μόρφω (ποίημα)' Σπύρος Ξανθάκης, Ρεμβασμός (ποίημα)' Νίκος Β. Αθανασίου, Οι γάμοι στα Σουλιωτοχώρια (λαογραφική μελέτη)' Μιχ. Γάκης, "Μοντέρνοι καιροί" (ποίημα)' Feodor Fontane (μτφρ. Α ρ . Γεροντικός), ο Γκορμ ο Αράθυμος (ποίημα)' Ράινερ Μαρία Ρίλκε (μτφρ. Ν. Σημηριώτης), στο κάθε τι κοιμάται ένα τραγούδι (έπιστολή)' Κοσμάς Γοργόλης, Πόθος (ποίημα)" Α π ό μήνα σε μήνα (Βιβλιοκρισίες: ο.Σ.Σ. ' Η π ε ι ρ ω τ ι κ ά Χρονικά")». (τχ 7/8) «Ηπειρωτικά, Δημοτικά Τραγούδια (Ηπειρωτική παραλλαγή από την ανέκδοτη συλλογή του κ. Χρ. I. Σούλη)" Q. Horatius Flaccus (μτφρ. ο. Σαλαμάγκας), Carmina liber IllΣιμωνίδης, Επιγράμματα (A.K. 153, A.K. 154 σε μτφρ.)" Χρίστος I. Σούλης, Ταξίδι Τούρκου περιηγητού στην ΉπειροΘάλεια Ιωάννου, με βήμα σέρνουμαι δειλό (ποίημα)Νίκος Σημηριώτης, τα γιασεμιά (ποίημα)Filippo Pananti (μτφρ. ο. Σαλαμάγκας), Κλεμμένοι στίχοι" Άγγελος Ν. Παπακώστας, Λαϊκέςονομασίεςκαιεκφράσεις γιατοθάνατο και τους νεκρούς στην Ήπειρο (Λαογνωστικά Σημειώματα)' 194

Γαλάτεια Σαντοριναίου, Κανείς δεν τον επίστεψε ! (ποίημα)' Νίκος Λεβέτσος, Η βροχή (Αισθητικά Σχεδιάσματα) Αύρα Μιράντα, Φτωχούλα (ποίημα)' Κορνήλιος Αγγελίδης, Προσευχή εωθινή (διήγημα)" Νίκη Λ. Πέρδικα, Ταξίδι (ποίημα)' Fr. Schiller, Οι γερανοί του Ιβύκου Δ. Σαλαμάγκας, Περίπατοι στα Γιάννινα' Χρυσάνθη Ζιτσαία, Κωστής Παλαμάς (ποίημα)' Κίμων Τζάλλας, In memoriam (ποίημα)' Γιώργος Χ. Σούλης, το μοιρολόι της Γκιουλσούμ (Παλαμικά)' Φρίξος Τζιόβας, Ναπολέων Λαπαθιώτης· Κοσμάς Γοργόλης, Διαβάτης (ποίημα)" Τάκης Στ. Κώστας, Λένε...(ποίημα)" από μήνα σε μήνα (Αλληλογραφία)». (τχ 9/10) «Νίκος Σημηριώτης, το Μήνυμα (ποίημα)' Λ. Παπαβρανούσης, Ο Παλαμάς και η Ήπειρος (μελέτη)" Ηπειρωτικό Δημοτικό Τραγούδι (απ' τη συλλογή Χρ. I. Σούλη)' José Maria de Hérédia (μτφρ. Α ρ . Γεροντικός), Μάχη Κενταύρων και Λαπίθων (ποίημα)" Λάκης Κέκησης, Φτωχή μου κιθάρα (ποίημα)" Κωνστ. Άγνάντης, ο Μητρονικόλας (διήγημα)Ντόλης Ζαγόρης, Η κριτική πεζογραφία του μεσοπόλεμου (σχεδίασμα)" Φρίξος Τζιόβας, Ελληνικό Χρονικό (ποίημα)" Δ. Σαλαμάγκας, Περίπατοι στα Γιάννινα (μελέτη)" Γαλάτεια Σαντοριναίου, το 612 το ύψωμα μιλεί (ποίημα)Νίκος Γραικός, Η Ανθώ (διήγημα)' Δ. Σαλαμάγκας, Ακούω τα πεύκα που βροντούν (ποίημα)Χρίστος I. Σούλης, Λορέντσος Μαβίλης (μελέτη)Filippo Pananti (μτφρ. ο. Σαλαμάγκας), Πλούσιος ποιητής (σατυρικό ποίημα)Άγγελος Σημηριώτης, Μεσονύχτι (ποίημα)Φρίξος Τζιόβας, Κώστας Καρυωτάκης (μελέτη)' 195

Θάλεια Ιωάννου, Πλήξη (ποίημα)" Α π ό μήνα σε μήνα [Διάφορα]». Εικονογράφηση: Κάθε τχ κοσμείται από ξυλογραφίες" μίααπ'αυτές είναι πάντοτε ολοσέλιδη, έχει θέμα συνήθως εμπνευσμένο

Σημηριώτη.

Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 427 [από Έκθεση Συμβουλίου Ηπείρου της ΕΠΟΝ]· Σπύρος Εργολάβος, Δύο προσωπικότητες Ομιλία στην εκδήλωση του Δήμου Ιωαννιτών προς τιμήν τους στις 17.11.1986, Γιάννινα 1986, σ. 30· «Από τη δράση ση, τχ 3, Ιούλης - Αύγουστος - Σεπτέμβρης 1987, σ. 8-13.

EBE (λείπουν τα τχ 2, 7/8) ΛΒΡΑΝ (πλήρης σειρά)

40. Τίτλος του τχ 1 του αρ. *83 (με τη σφραγίδα της γερμανικής λογοκρισίας)

196

84. Ηχώ των Νέων ΚΙΛΚΙΣ 1943

Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 451 [από Έκθεση ΕΠΟΝ Η π ε ί ρου]: «" Η χ ώ των Νέων" τυπογραφημένο: (1.500) [αντίτυπα]»" Τότε που είμουνα στην ΕΠΟΝ... σ. 73, σε κείμενο με τίτλο«Η ΕΠΟΝίτικη δράση στο Κιλκίς»αναφέρεται: «"Στους δρόμους πέφτουν τα πρώτα τρυκ και προκηρύξεις, οι παράνομες μπροσούρες αλλάζουν δεκάδες χέρια, ενώ στη μάχη μπαίνει και η τοπική ΕΠΟΝίτικη εφημερίδα ΗΧΩ ΤΩΝ ΝΕΩΝ Η ΗΧΩ ΤΩΝ ΝΕΩΝ που την έγραφε και την έκδιδε ο Φίλιππας Αλεξανδρίδης, στο υπόγειο του σπιτιού του αφανή ηρωα Νίκου Χαραλαμπίδη στο Κιλκίς, συνετέλεσε αποφασιστικά στο να διαδοθούν το μήνυμα και τα ιδανικά της ΕΠΟΝ Χριστοφορίδης, υπεύθυνος τότε για τη διακίνηση της εφημερίδας στους τομείς».

Λανθάνει

197

*85.

Θεμελιωτής ΒΟΛΟΣ

1943

Υπότιτλος: Όργανο του Περιφερειακού Συμβουλίου Νομού Μαγνησίας της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.) Μόττο : Λευθεριά η Θάνατος ! Βόλος Επισημάνθηκε μόνο το πρώτο τχ: Χρόνος 1ος Αριθμός 1 2 Δεκεμβρίου 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 1.000 δρχ. Σχήμα: 3 4 x 2 3 εκ. 2 σ. με αρίθ. τετράστηλο στο πρώτο τχ δεν υπάρχει κείμενο σχετικό με τους στόχους της έκδοσης. Περιεχόμενα: «στο πεδίο της μάχης του εμφύλιου σπαραγμού κυματίζει η σημαία της λαϊκής νίκης, Συνήλθε η κοινή Συνδιάσκεψη των Περιφ[ερειακών] Συμβουλίων Βόλου - Πηλίου και Βελεστίνου - Φαρσάλων - Αλμυρού. 300 και πλέον αντιπρόσωποι εκδηλώνουν τη θέλησή τους να συνεχίσουν τον αγώνα μέχρι της τελικής νίκης. Αι αποφάσεις της Συνδιάσκεψης, Σκίτσα απ' τη Συνδιάσκεψη, Διήγημα. Κατάρα !...,Ο Μαθουσάλας, το δέμα του αντάρτη, Α π ' τη δράση μας. Βόλος - Πήλιο - Φάρσαλα - Βελεστίνο - Αλμυρός, Οικονομική στήλη, Είναι γεμάτο το ποτήρι ! [ποίημα του Ντεράν Μπέντνυ]». στην κορυφή της σ. 2 υπάρχει ο υπέρτιτλος «Εθνικοαπελευθερωτική Φιλολογία». Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 513" Φατσέα σ. 137" Φλάϊσερ σ. 39. Αρχείο ΕΠΟΝ ΓΓΤΠ (φωτοτυπία) ΠΕΑΕΑ 198

86. Καινούργιοι

Δρόμοι ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

1943-1944

Υπότιτλος: Μηνιάτικο Ιδεολογικό - Πολιτικό - Φιλολογικό Όργανο (τον Μακεδονικού Συμβουλίου της Ε.Π.Ο.Ν.) Θεσσαλονίκη Κυκλοφόρησαν 4 τχ από τον Νοέμβριο του 1943 μέχρι τον Φεβρουάριο του '44. δεν είναι γνωστό αν το τχ 4 είναι και το τελευταίο, η αν εξακολούθησε την έκδοσή του. ΑνταίοπουαναδημοσιεύειτηνΈκθεση του Παμμακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ: «Κυκλοφορήσαμεγιατηνεπέτειο [1η Επέτειος της ΕΠΟΝ, 23.2.44] ... Πανηγυρική έκδοση των "Καινούργιων Δρόμων"». «Εκδίδουμε το Παμμακεδονικό συμβούλιο δύο κεντρικά όργανα: "Λεύτερα Νιάτα" και Ιδεολογικό περιοδικό "Καινούργιοι Δρόμοι" Τιράζ [...] Κ. ο. (7-10 χλ.) [αντίτυπα]. Έχουμε ώς σήμερα [23.2.44] [...] 4 εκδόσεις των Καινούργιων Δρόμων μηνιάτικες. στο ένα νούμερο των Κ. ο. ήταν γραμμένες οι εισηγήσεις της Παμμακεδονικής συνδιάσκεψης της ΕΠΟΝ». πρώτου τχ. Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 450, 451' 105.

Λανθάνει

199

Κουζινόπουλος σ. 103,

*87. Κραυγή

(τχ 1-7) ΚΟΡΙΝΘΟΣ 1943

Νέα Πνοή (τχ 1, 1944) ΚΟΡΙΝΘΙΑ 1944

Υπότιτλος: Όργανο της πατριωτικής οργάνωσης Νέων (τχ 1) Όργανο της Ενιαίας Πανελλήνιας Οργάνωσης Νέων Συμβούλιο Πόλης Κορίνθου (τχ 2) Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου της Ε.Π.Ο.Ν. Κορινθίας (τχ 6-7) Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. Κορινθίας (τχ 1, 1944) Μόττο: (τχ 6) Ολόκληρη η νέα γενιά ενωμένη στην Ε.Π.Ο.Ν. [και άλλα συνθήματα] (τχ 7 ) Κανένας τίμιος νέος η νέα ας μή μείνη έξωαπ'την Ε.Π.Ο.Ν. [και άλλα συνθήματα] (τχ 1, 1944) Θέλουμε εμείς τα νειάτα ευτυχισμένα μέσα στη χαρά της δημιουργικής δράσης Κόρινθος Κυκλοφόρησαν 7 τχ από τον Μάρτιο του 1943 μέχρι τον Οκτώβριο

Πάντως υπάρχει μία διακοπή μέχρι τον Απρίλιο του 1944, οπότε κυκλοφορεί η Νέα Πνοή με τον ίδιο υπότιτλο της Κραυγής και σημειώνοντας ότι το έντυπο αλλάζει τίτλο. δεν είναι γνωστό αν η Νέα Πνοή εξακολούθησε την έκδοσή της. Επισημάνθηκαν τα εξής τχ: φύλ. 1 1943 Χρόνος Α' 10 Μαρτίου » » » » 2 1943 30 Μαρτίου » » » » 6 20 1943 » )) » » 2 Οχτώβρη 1943 7 » 1944 » » Απρίλη 1 30 1ος Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 1 100 δρχ., τχ 2-7 200 δρχ., τχ 1, 1944 5.000 δρχ. 200

Σχήμα: τχ 1-7 29x21 εκ. 2-4 σ. με αρίθ. πολυγραφημένο, τχ 7 δίστηλο τχ 1, 1944 21x14,5 εκ. 4 σ. με αρίθ. δίστηλο Περιοδικότητα: τχ 1 βγαίνει δεκαπενθήμερο πιο τυπικά επονίτικο, αλλάζοντας τίτλο, υπότιτλο, περιεχόμενο και προσαρμόζοντάς τα στη γενικότερη αντίληψη της οργάνωσης για τα όργανά της. στο πρώτο τχ σ. 1, χαιρετίζεται ρα θα μείνει Ιστορική στα χρόνια της οργάνωσής μας σήμερα χαιρετίζουμε με όλη μας την υπερηφάνεια το πρώτο φύλλο γκίνηση που επιβάλλουν οι τραγικές στιγμές του εθνικού μας βίου, και η αδάμαστη για την επιδίωξη των Ιδανικών μας μέσα βαφτίσαμε, συμβολίζει έτσι τη γενναία προσπάθεια που θα καταβάλη η νεολαία μας». στο τχ 1, 1944 δικαιολογείται ώς έξης η αλλαγή του τίτλου, στη σ. 2: «σε σύσκεψή του το νέο Επαρχιακό Συμβούλιο Κορινθίας πήρε την απόφαση να αλλάξη το τίτλο του οργάνου του από ΚΡΑΥΓΗ σε ΝΕΑ ΠΝΟΗ. Ο νέος τίτλος νομίζουμε πώς εκφράζει καλύτερα τη ΝΕΑ Π Ν Ο Η , τα αντιφασιστικά ανθρωπιστικά ιδανικά που διαπνέουν και φλογίζουν τη Νέα Γενιά μέσα στην Ε.Π.Ο.Ν.». Περιεχόμενα: (τχ 1) «Χαιρετισμός, το καθήκον μας, Πανλαϊκή (τχ 2) «25 Μαρτίου 1943, για το ξεπέρασμα και την ολοκλήρωση, Πάλη για το ψωμί μας, Φόροι και πάλι φόροι», (τχ 6) «Συνδιάσκεψη της Ε.Π.Ο.Ν. Κορινθίας, Γενική κατάσταση, Ανάμεσα στους επονίτες αντάρτες (υπογρ. Ένας Συναγωνιστής), Εξωτερικά Νέα, Εσωτερικά, Οι φασίστες στο εδώλιο, Στρατιωτική συμμαχία, Ανταρτοπόλεμος στην χία μας, Θέλουν φιλίες, Ανακοίνωση (του Επαρ. Σ.)», (τχ 7) «Όλοι μας σε άγρυπνη επιφυλακή!, Κάτωοιεχθροί

201

"Κραυγή", Ειδησούλες, Ποίημα για το αντάρτικο, Παράδειγμα για μίμηση !, Ο μπόγιας, Οι νέες ελληνίδες, Σημειωσούλες, Τραγούδι της νεολαίας (υπογρ. Πέτρος Γεράνης), Ε σ ω τερική μας ζωή, Όσοι αγαπάτε τα νειάτα, γίνετε "Φίλοι της Ε.Π.Ο.Ν." (Ένας φίλος της Ε.Π.Ο.Ν.)». (τχ 1, 1944) « Η πρώτη μας Συνδιάσκεψη, Παύλος Λογοθέτης (Άρης), Νέα Πνοή, Α π ' τη ζωή και τη δράση μας: Α π ' δικό Κίνημα, Επονίτες Αντάρτες, Ο ΕΛΑΣ χτυπάει». Βιβλιογραφία: [αναφέρεται μόνο η Νέα Πνοή] Ανταίος AΙΙ σ. 514· Φατσέα σ. 139" Φλάϊσερ σ. 41.

Αρχείο ΕΠΟΝ

202

*88. Ο Κύκλος μας ΑΘΗΝΑ

1943-1944

Υπότιτλος: Δεκαπενθήμερο εικονογραφημένο περιοδικό για αγόρια και κορίτσια Αθήνα" Τυπώθηκε στο Τυπογραφείο του «Παιδικού Κόσμου». Προϊστάμενος Τυπογραφείου : Μιλτιάδης Ράλλης Ιδρυτaί - Ιδιοκτήται - Διευθυνταί: Ν. Κ. Πελέκης, ο. Σουλάκος, Δ. Χαυλίδης Κυκλοφόρησαν 4 τχ από τον Οκτώβριο 1943 μέχρι τον Ιανουάριο 1944: Έ τ ο ς πρώτον Τόμ. πρώτος αρ. τχ 1 20 Οκτωβρίου 1943 » » » » » » 2 10 Νοεμβρίου 1943 » » » » » » 3 20 Δεκεμβρίου 1943 » » » » » » 4/5 1 Ιανουαρίου 1944 δεν επισημάνθηκε άλλο τχ ούτε υπάρχουν πληροφορίες για διακοπή. Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: τχ 1-2 1.000 δρχ., τχ 3-4/5 3.000 δρχ. Συνδρομαί: τχ 1 Εξάμηνος 11.200 Τρίμηνος 5.600 » » 2 » 12.000 » 6.000 » » 3 » 40.000 » 20.000 » » 4/5 » 40.000 » 20.000 Σχήμα: 25x17,5 εκ. Το τχ 1 12σ., το τχ 2 8 σ. (13-20), το τχ 3 16 σ. (20-36), το τχ 4/5 12 σ. (36-48) (αρίθμ. συνεχής) Περιοδικότητα: Εκδίδεται δύο φορές τον μήνα τους»: «του Δημοσιογράφου κ. Ε. Θωμόπουλου», συνεργάτη άδα των εκδοτών του "Κύκλου" και μαζί τους όλοι οι μικρούληδες που θα το διαβάσουν ζητούν πνευματική τροφή. Πώς θα

μποσους μήνες, όταν μου έστειλαν τους καλλίτερους που ήμπο203

ημπορούσανναβρουνγιαμένα πρεσβευτάς—τα δυο μου παιδιά—για κό τους απογοήτευσα. [...] Αλλά η τριαδική συμμοριούλα, μαν καλά. Μάζεψαν λεφτά από πατρικά τους βαλλάντια, έκαμαν εράνους μέσα στους ομηλίκους τους, πήγαν σε τυπογραφεία, για να εισπράξουν αλλού το εύκολο γέλοιοκαιαλλούτην εγκαρδίωση και την κατανόησι, έψαξαν να βρουν χαρτί, συμφώνησαν τιμή, και νάτους τώρα έτοιμοι με το φυλλαράκι που Περιεχόμενα και συνεργάτες: (τχ 1) «τα παιδιά και το περιοδικό τους, του Δημοσιογράφου κ. Ε. Θωμόπουλου" Ράμα το κορίτσι των σπηλαίων (ακολουθεί)" Κακή συνεννόηση, Α. Σουλάκος, Μετάφρασις εκ του Γερμανικού" [Ανακοίνωση στη σελ. 5 για έκδοση περιοδικού, μέσα σε πλαίσιο: " Η σημερινή ημέρα που κυκλοφορεί το περιοδικό μας είναι από τις ομορφώτερες της ζωής μας. Είναι όμορφη, γιατί με τον ΚΥΚΛΟΝ μ α σ θα είναι δυνατόν να επικοινωνούμε με όσο το δυνατόν περισσότερα παιδιά, να μεταδίδουμε τη χαρά μας και να συμμεριζόμαστε τη λύπη. Tον κόσμο των παιδιών θα τον αντιπροσωπεύει ο κ υ κ λ ο σ μασ. ..."]' Μαθηταί που κατήντησαν αλήται, Αλέξανδρος Σουλάκος και Νίκος Πελέκης (Μετάφρασις εκ του Γερμανικού)" Η στήλη του φίλου σας, υπογρ.Ο Φίλος σας' ο Μικρός Πρίγκηψ (ακολουθεί)' Ο Λυκαβηττός, ποίημα του Ν. Πελέκη' Αλληλογραφία' [αναφέρεται στα περιεχόμενα: το μυθιστόρημα "Ράμα" είναι του Λ. Λαμπρή μεταφρασμένο από τον Φάνη Άφανο. " Ο Μικρός Πρίγκηπας είναι του Βέσκο ντε Κερεβέν μετάφρ.απότον Φάνη Άφανο [στη διπλανή στήλη λέει ότι τις μετάφρ.απ'τα γαλλικά τις κάνουν οι Σ. Τσερούλης και Α. Πομόνης με ψευδ. Φάνης Άφανος]' Αθλητική στήλη, υπογρ. ο Φίλαθλος' Ο Πρίγκηψ και οι φυλακισμένοι, εκ του αγγλικού Τηλεγραφήματα (εγκρίσεις ψευδωνύμων)». (τχ 2): [στο εξώφυλλο φωτογραφία μικρού κοριτσιού που παί204

παίζειμεκούκλα] τα περιεχόμενα αναγράφονται στο εξώφυλλο ώς έξης: «Κουβέντες μεγάλου, Γιάννη Πάτρη- οι νεράιδες των άστρων, Καίτης Σβορώνου" Ο Μικρός Πρίγκηψ (Kereven) και Ράμα, το κορίτσι των σπηλαίων (Labry) (μυθιστορήματα σε μετάφραση από το γαλλικό του: Ανδρ. Πομόνη)- Πεζοτράγουδα, Γιώργου Πομόνη· Ο μικρός δουλευτής, Κώστα Φλογερού" Ο Ήλιος, Σπ. Λεριώτη- τα δρομολόγιά μου, Σ. Φτελιά" Αλληλογραφία - Πνευμ. Ασκήσεις - Έξυπνα και Κουτά - Τηλεγραφήματα, καθώς και ποικίλη άλλη ύλη», (τχ 3) «Τοτός Γκράν, του Φάντε Μπαστούνη" Κουβέντες μεγάλου, Γιάννη Πάτρη" Οι κλευτογλυκάδες, Ν. Κ. Πελέκη" Σχολικές Εικόνες, Καίτης Σβορώνου' μια Ιστορία σαν παραμύθι, Καίτης Σβορώνου" Κόντε Μιαούριος, Σ. Λεριώτη" Ο Μικρός Πρίγκηψ (Kereven), μετάφρ. Α. Πομόνη" Μαθηταί που κατήντησαν αλήται, Ν. Πελέκη' Η χαραυγή, (ποίημα) Σ. Λεριώτη' στον τάφο σου, (ποίημα) Σ. Φτελιά' Η λουλουδισμένη αμυγδαλιά, (ποίημα) Σ. Φτελιά" Μυστικές φωνές, (ποίημα) Γιάννη Π/. Κλεώπα. Ανέκδοτα' Ράμα το κορίτσι των σπηλαίων (L. Labry-Μετάφ. Α. Πομόνη)· Η Πριγκίπησσα Γιόρι, (παιδικό θέατρο) του Ζ. Παπαμιχαλοπούλου" Θαλής ο Μιλήσιος, Ευάγγ. Θωμοπούλου" Αλληλογραφία" Μεταξύ μας" Ο Βασιληάς των Κουρσάρων (μυθιστόρημα σε συνέχειες)». (τχ 4/5): «ο Μεγαλόδωρος Άγιος, του συνεργάτου μας κ. Ε. Θωμοπούλου" Κουβέντες μεγάλου, Γιάννη Πάτρη" Χριστούγεννα στο δάσος (ποίημα), Α. Π. Πομόνη· Τοτό Γκράν,

Ν. Κ. Πελέκη και Θαλής ο Μιλήσιος, του Ε. Θωμόπουλου" θερον Βήμα" Σεπτέμβριος 1941]" Ανέκδοτα" Η Πριγκίπησσα Γιόρι, Ζ. Παπαμιχαλοπούλου" Νικολ. Παπαδόπουλος (φωτογραφία του Ν.Π.), του Γ. Π. Πομόνη" Ράμα [βλ. πα205

Κουρσάρων (ακολουθεί)». Εικονογράφηση: είναι γενικά φτωχή' περιορίζεται σε κάποιες βινιέτες που επαναλαμβάνονται δίπλα στους τίτλους των μυθιστορημάτων. Βιβλιογραφία: Ελληνικά περιοδικά για παιδιά και εφήβους 97, 98.

ΕΛΙΑ τχ 1, 2, 3, 4/5

41. Από τη σελίδα τίτλου του τχ 1 του αρ. *88

206

*89. Λεύτερα Νειάτα (τχ 1-17) ΕΙ

Ηπειρώτικα Νιάτα

1943-1944

(τχ 18-33) ΗΠΕΙΡΟΣ 1944-1945

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Περιοχής Ηπείρου ΕΠΟΝ (τχ 1-17) Όργανο τον Συμβουλίου Περιοχής Ηπείρου της Ενιαίας Πάνελ. Οργάνωσης Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.) (τχ 18-33) Μόττο: (τχ 5, 12-14) Δίνουμε στη νέα γενιά για αγώνα τα ωραιότερα Ιδανικά. (τχ 16) Μεθύστε με τ αθάνατο κρασί του Εικοσιένα ! Κ. Παλαμάς (τχ 27) Όλοι ενωμένοι με την Εθνική μας Κυβέρνηση να βαδίσουμε για την κατοχύρωση της Λαϊκής Νίκης. Ήπειρος (τχ 1-33)" Γιάννενα (τχ 31-33) (Γραφεία «Μεγάλη Βρεττανία») [για παράνομη έκδοση βλ. βιβλιογραφία] Υπεύθυνος (τχ 33) Ά . Παπλωματάς Κυκλοφόρησαν 33 τχ από τον Φεβρουάριο του 1943 μέχρι τον Μάρτιο - Απρίλιο του 1945. το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε στις άρχές του 1943 παράνομα" η παράνομη περίοδος εκδόσεως λήγει πριν τ ό τ χ 2 7 (δεν έχει επισημανθείακριβώςμε ποιό τχ)" από το τχ 27-33 το περιοδικό κυκλοφορεί νόμιμα. [Χρόνος 1ος] αρ. 5 1-9-43 Χρόνος 1ος » 12 10 του Γενάρη 1944 » 2ος » 13 15 Φλεβάρη 1944 » » » 14 1 Μάρτη 1944 » » » 16 25 Μάρτη 1944 [Χρόνος 2ος] » 18 Πρωτομαγιά του 1944 » » » 19 20 Μαΐου 1944 » » » 20 4-6-44 » » » 21 30 του Ιούνη 1944 » » » 22 24 Ιούλη 1944 » » » 27 1 Νοέμβρη 1944 207

[Χρόνος 2ος] αρ. 30 27 Δεκέμβρη 1944 (Έκτακτη έκδοση) » » » 31 17 Γενάρη 1945 » » » 32 23 Φλεβάρη 1945 » 3ος » 33 Μάρτης - Απρίλης 1945 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 12-13 100 δρχ., τχ 14 1.000 δρχ., τχ 18-20 5.000 δρχ., τ χ 2 1 10.000 δρχ., τχ 22 500.000 δρχ., τχ 27 50 εκατ. δρχ., τχ 30-31 6 δρχ. Σχήμα: τχ 5-14 2 5 x 1 8 εκ. 4-6 σ. με αρίθ. ανά τχ, δίστηλο τχ 18-22 25,5x16,5 εκ. 6-8 σ. με αρίθ. ανά τχ, τρίστηλο τχ 27 35,5x25,5 εκ. 2 σ. χ. αρίθ., τετράστηλο τχ 30 46x32 εκ. μονόφυλλο τυπωμένο από τη μια όψη, πεντάστηλο τχ 31 με τη μορφή περιοδικού, 12 σ. + 2 εξώφυλλα ώνεται: « Η Λ[αική] Δημοκρατία θα δώσει στην Ελλην[ική] νεολαία: Ελευθερία στη σκέψη και στην οργάνωση, που είναι της ικανότητες. Πολύπλευρη παιδεία και ποιοτική μόρφωση, βαθμίδα με ίσα δικαιώματα για όλους τους νέους και τις νέες. σα του κράτους. θα απαλλάξει τα Νιάτα ώς τα 15 χρόνια Περιεχόμενα και συνεργάτες: Μόνιμες στήλες: (τχ 12-14)«τα ζητήματα κι οι απόψεις μας»· (τχ 13-14) « Η δράση μας»· (τχ 12-22) «Χρονογράφημα» (στο τχ 12: « Ο μικρός αναμορφωτής» του Κώστα Λαουτάρη [=Θωμ. Δρίτσας], στο τ χ 1 4 : «Επονίτισσες» της Χαραυγής" στα τχ 18-22 η στήλη ονομάζεται «Λιανολίθαρα» και τα χρονογραφήματα έχουν υπογραφές: τχ 18 ΝΙΚΑΣ [ = Λ . Βρανούσης], τχ 19 Αντρέας, τχ 21 ΝΙΚΑΣ, τ χ 22 Ντίνος).

Ποιήματα δημοσιεύονται στα τχ: τχ 12 «Βασίλης Λέφσκυ» 208

42. Εξώφυλλο της νόμιμης έκδοσης του αρ. *89

209 14

του Ιβάν Βάζωφ, τχ 13 [χωρίς τίτλο] του ΘΟΡ, τχ 14 «23 Φλεβάρη 1943-στην Ε.Π.Ο.Ν.» της Χαραυγής, τχ 18 «Ξυπνάτε Σουλιωτόπουλα» του Γιάννη Οικονομίδη, τχ 19 «Μαρς της Ηπειρωτοπούλας» της Χαραυγής, τχ 21 «Αντάρτες Επονίτες» (χωρίς υπογραφή). Κύρια άρθρα: τχ 5 «Ανοιχτά τα σχολειά μας», τχ 12 «Καινούργιος χρόνος - καινούργιες νίκες», τχ 13 «Οι Επονίτες στις θέσεις τους» και «Δημ. Γληνός», τχ 14 «Ζήτω η 23η Φλεβάρη», τχ 16 «Ζήτω η 25 Μαρτίου», τχ 18 «Προς την ολοκλήρωση της εθνικής μας ενότητας», τχ 19 «στο σκαμνί της Α νάκρισης», τχ 20 «για τη ζωή της νέας μας γενιάς», τχ 21 « Ε νότητα πάλης για τη Λεφτεριά και τη Λαοκρατία», τχ 22 «Όλοι για την τελική επίθεση», τχ 27 «να κατοχυρώσουμε τη λαϊκή νίκη», τχ 30 « Ο Ε.Λ.Α.Σ. λευτέρωσε τα Γιάννινα». τα υπόλοιπα άρθρα είναι επίσημα κείμενα της οργάνωσης, όπως: αποφάσεις του Κ.Σ. της ΕΠΟΝ,ανακοινώσειςτου Συμβουλίου Περιοχής (βλ. τχ 18 σ. 1) και άλλα παρόμοια. Υπάρχουν ακόμη άρθρα που αναφέρονται στην πολιτισμική δράση της ΕΠΟΝ (βλ. τχ 18 σ. 2 «Θέατρο Διαλέξεις», τχ 21 σ. 8 «για τον πολιτισμό μας», τχ 22 σ. 3 «Θέατρο»), στα τχ 18 σ. 5 και 19 σ. 5 άρθρα με τίτλο «Rini Antifasist» που αναφέρονταιστηνΑντιφασιστικήνεολαία της Αλβανίας και στη συνεργασία της με την ΕΠΟΝ, καθώς και στο τχ 22 σ. 6 σχετικό χρονογράφημα με υπογραφή «Ντίνος». τα τχ 27 και 30 (της νόμιμης πια περιόδου)αναφέρονταιστην πρόσφατη απελευθέρωση με άρθρα όπως: τχ 27 σ. 1 «να κατοχυρώσουμε τη λαϊκή νίκη», «στα λεύτερα Γιάννινα», «Οι φασίστες του ΕΔΕΣ», «Χαιρετισμός λευτεριάς», τχ 30 σ. 1 « Ο Ε.Λ.Α.Σ. λευτέρωσε τα Γιάννινα», «Παλλαϊκός γιορτασμός Λευτεριάς, Στους δρόμους της λεύτερης πόλης». το τχ 32 είναι αφιέρωμα στην 3η επέτειο της ΕΠΟΝ. το τχ 33 είναι το τελευταίο, μιας και στις 25 Μαρτίου 1945 δέχτηκε επίθεση η Λέσχη της ΕΠΟΝ και σταμάτησανοιδραστηριότητές της. 210

Βιβλιογραφία: τχ 31 σ. 2" Ανταίος AΙΙ σ. 518" Φατσέα σ. 139· Φλάϊσερ σ. 38, 40. Ο Λέανδρος Βρανούσης αναφέρει σχετικά με την έκδοση «[Φθινόπωρο 1943] Α π ό κει κατέληξα στα τυπογραφεία σαν στα καμποχώρια— Λιγοψά, Βατατάδες—έπειτα αποσυρθήκαμε στη χαράδρα του Βίκου, στο μοναστήρι της Α γ . Παρασκευής, που κρέμεται σαν περιστεριώνας πάνω απ'

Περικλής [...]». Σπύρος Εργολάβος, Δύο προσωπικότητες των Ηπειρωτικών Γραμμάτων Σ. Δάκαρης και Λ. Βρανούσης, Ομιλίαστηνεκδήλωση του Δήμου Ιωαννιτών προς τιμήν τους στις 17.11. 1986, Γιάννινα 1986" σ. 34-35 (αναφέρονται δυο ποιήματα

Ήπειρο», π. ΕΑΜ- Αντίσταση, τχ 3, Ιούλης - Αύγουστος Σεπτέμβρης 1987, σ. 8-13.

Αρχείο ΕΠΟΝ τχ 5, 13, 14, 18-22, 27, 30 ΔΦΛ τχ 31 (φωτοτυπία) ΕΜΑΕΕ τχ 12 ΛΒΡΑΝ τχ 16, 33

211

*90. Λεύτερα Νειάτα ΣΠΑΡΤΗ

1943-1945

Υπότιτλος: Όργανο της Πανελλήνιας Οργάνωσης Ελευθέρων Νέων (Π.Ο.Ε.Ν.) Τμ. Λακωνίας (τχ 1) Όργανο τον Συμβουλίου Νομού Λακωνίας της ΕΠΟΝ (τχ 3-18) Μόττο: (τχ 2/13-5/16) Θάνατος στο Φασισμό! Λευτεριά στο λαό! (τχ 17) Ανάξιος, όποιος ξάφνου ακούει το προσκλητήριο των καιρών, / να το φυσσά η να το κρούει σάλπιγγα η τύμπανο / τ' ακούει, δε λέει ΠΑΡΩΝ. Κωστής Παλαμάς (τχ 18) Είμαστε μεις οι αντιφασίστες, / οδηγητές της νιας Γενιάς, / θεμελιωτές μαζί και χτίστες, / της Λεφτεριάς και Λακωνία (τχ 1-11)· Σπάρτη (τχ 17-18) Τυπογραφεία: Ευαγγελιστρίας 59. Ιδιοκτήτης Τυπογραφείου: Νίκος Δ. Μάνης (τχ 2/13-18) Διευθυντής (τχ 17-18) Χ. Παπαλεξάνδρου Κυκλοφόρησαν 18 τχ από τον Μάρτιο του 1943 μέχρι και τον Αύγουστο του 1945. Α π ό το τχ 1/12 αρχίζει η νόμιμη περίοδος κυκλοφορίας. Επισημάνθηκαν: Χρόνος Α' αρ. 1 25 Μάρτη του 1943 » » » 3 23 Ιουνίου 1943 » » » 5 18 Σεπτεμβρίου 1943 » » » 6 30 Σεπτεμβρίου 1943 » » » 7 7 του Νοέμβρη 1943 » » » 8 1943 18 Δεκέμβρη » » » 9 1944 20 Φλεβάρη » » » 10 14 Μάρτη 1944 » » » 11 17 Μάη 1944 » Β' » 2/13 1944 4 Οχτώμβρη » » 1944 » 3/14 21 Οχτώβρη » » 1944 » 4/15 9 Νοέμβρη » » » 5/16 20 Φλεβάρη 1945 212

Χρόνος Γ' αρ. 17 1ηΙούλη 1945 » » » 18 10 Αυγούστου 1945 δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 1 100 δρχ., τχ 3-7 200 δρχ., τχ 8 1.000 δρχ., τχ 9 3.000 δρχ., τχ 10 5.000 δρχ., τχ11 10.000 δρχ., τχ 2/133/14 5.000.000 δρχ., τχ 4/15 100 δρχ., τχ 5/16 10 δρχ., τχ 17-18 [χωρίς τιμή] Σχήμα: τχ 1-9 3 0 x 2 2 εκ. 2-4 σ. με αρίθ. ανά τχ τχ 1, 3, 5, 6, 7, 9 πολυγραφημένα μονόφυλλα μονόστηλα η δίστηλα τχ 8 τυπωμένο, 2 σ. χ. αρίθ., τρίστηλο τχ 10-11 2 8 x 2 0 εκ. 2-4 σ. με αρίθ. ανά τχ τρίστηλο τχ 2/13-18 42x28,5 εκ. 2 σ. χ. αρίθ. ανά τχ τετράστηλο Α π ό το τχ 10 κ.έ. το έντυπο βγαίνει τυπωμένο, με επιμελημένη εμφάνιση. Τυπική περίπτωση τοπικού οργάνου που μετά την ίδρυση της ΕΠΟΝ γίνεται επονίτικο. Α π ό το άρθρο με τίτλο: «τα Λεύτερα Νειάτα» (τχ 1 σ. 2): « Η ανάπτυξι του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος των Νέων της Λακωνίας επέβαλε την ανάγκη έκδοσης ενός εντύπου οργάνου που θα καθοδηγή τον αγώνα μας μέσα στα πλαίσια φύλλο γύρω από την εξωτερική, εσωτερική και Πολεμική κατάστασι, την ανάπτυξι του Εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος στον τόπο μας και Ιδιαίτερα της Λακωνίας». Περιεχόμενα: πως: αποφάσεις Νομαρχιακού Συμβουλίου (τχ 3 σ. 1), αποφάσεις Πελοποννησιακής Συνδιάσκεψης (τχ 6 σ. 1) και άλλα κείμενα της οργάνωσης. Περιέχουν ακόμη ειδήσεις και πληροφορίες για όλη τη δράση της ΕΠΟΝ, σχολιάζουν σημαντικά γεγονότα, όπως το θάνατο του Δ. Γληνού (τχ 9 σ. 1),

213

συνθήματα. «Από τη ζωή και τη δράση μας» [απολογισμός] (τχ 2/13-18)" «Στήλη Διαφώτισης» (τχ 2/13-3/14)" «Σημειώματα» (τχ 3/14-5/16). Βιβλιογραφία: τχ 1 σ. 2, τχ 4/15 σ. 2, τχ 5/16 σ. 1. Γενικότερα για ΕΠΟΝ Λακωνίας: Γιάννης Χ. Ρουμελιώτης, 1984, σ. 155-168. στη σ. 157 φωτογραφία και βιογραφικό

επιτροπή έκδοσης της εφημερίδας Δεύτερα Νειάτα και ήταν στέλεχος της ΕΠΟΝ. στην έκδοση των Δεύτερων Νειάτων συμμετείχε και ο Βασίλειος Κλαΐνος (σ. 184). στη σ. 189 αναφέρεται: « Η εφημερίδα της ΕΠΟΝ Λακων Νιάτα" διευθυνόταν από επιτροπή και γραφόταν από σπουδαστές επονίτες». Ο συγγραφέας Γ. Ρουμελιώτηςέχειστην κατοχή του τχ του περιοδικού.

Αρχείο ΕΠΟΝ τχ 1-18 (λείπουν τα τχ 2, 4, 1/12)

214

*91. Λεύτερα Νιάτα ΑΘΗΝΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Αθήνας της Ενιαίας Πανελλαδικής] Οργάν[ωσης] Νέων ( Ε . Π . Ο . Ν . ) Αθήνα Επισημάνθηκε μόνο το πρώτο τχ: Αριθ. 1 15 Απρίλη 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 100 δρχ. Σχήμα: 2 1 x 1 5 εκ. 4 σ. με αρίθ. τρίστηλο στο τχ 1 σ. 2 «τα "Λεύτερα Νιάτα"» σημειώνεται: «Τα Λ.Ν." πρέπει νάνε το ζωντανό όργανο καθοδήγησης μα κι' ο καθρέφτης της ηρωικής πάλης της νέας γενιάς της Αθήνας, στο εργοστάσιο, στη λέσχη, στο σχολειό, στη συνοικία. Στέλνετε μείνει κανείς που να μή στείλει ανταπόκριση, κανένας νέος Περιεχόμενα: «δεν είνε άξιοι να μάς κάνουν σκλάβους, οι σκοποί μας, Ανακοίνωση [για πρώτη σύσκεψη ΕΠΟΝ Αθήνας στις 2 Μαρτίου 1943], 24 Φλεβάρη-5 Μάρτη [παλλαϊκές κινητοποιήσεις στην Αθήνα], το 21 και ο σημερινός εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας, Αιωνία σας η μνήμη ηρωϊκά μας αδέλφια [Εδμόνδος Τορόν, Κώστας Ωραιόπουλος], Καλούμε όλες τις έθνικ[ές] οργανώσεις, Νέοι της Αθήνας σ' επιφυλακή, τα "Λεύτερα Νιάτα", Α π ' τον Παλαμά [απόσπασμα], Α π ' τη δράση των σταυραετών μας, Ομιλεί η Μόσχα, Ο πολύς Τσαμούρας, Δολοφονικά Τάγματα, Οικονομικοί Ενισχυτές, ο γιορτασμός της 25 του Μάρτη, να σπάσουμε την Τρομοκρατία, Πλαστογράφος και Απατεώνας [για Λογοθετόπουλο]». ΓΓΤΠ τχ 1 (φωτοτυπία) Π ΕΛΕΑ τχ 1 215

*92. Λεύτερα Νιάτα ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1943-1946

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου της Ενιαίας Παν/δικής Οργάνωσις Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.) Μακεδονίας (τχ 1-16) ΌργανοτουΣυμβουλίου της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων Ε.Π.Ο.Ν. Μακεδονίας (τχ 18-19) ΌργανοτουΣυμ. Περιοχής Μ/νίας της Ε.Π.Ο.Ν. (Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων) (τχ 20-24) Όργανο του Συμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. Περιοχής Μακεδονίας (τχ 31) ΌργανοτουΣυμβουλίου ΕΠΟΝ Μακεδονίας (τχ 34-43) ΌργανοτουΣυμβουλίου Περιοχής Μακεδονίας της Ε.Π.Ο.Ν. (τχ 45) ΌργανοτουΣυμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. Μακεδονίας (τχ 46) Όργανο του Συμβουλίου της ΕΠΟΝ Μακεδονίας - Θράκης (τχ 48) Μόττο: (τχ 1-19) Λευτεριά, Χαρά, Πρόοδος, μ' αγώνα καταχτώνται. [υπέρτιτλος] (τχ 20) Τρέχουν άρματα χιλιάδες / σαν το κύμα στο γιαλό αλλ' οι ανδρείοι παλληκαράδες / δεν ψηφούν τον αριθμό. Δ. Σολωμός (τχ 24-31) Θάνατος στο Φασισμό - Λευτεριά στο λαό [υπέρτιτλος] (τχ 25) Εμπρός! Νέοι και Νέες για την ανοικοδόμηση της χώρας μας (τχ 39-42) για την Δημοκρατία, την Ειρήνη, τον Πολιτισμό! (τχ 43) Εμπρός για μια παντοτινή ειρήνη (τχ 45) Ζήτω η 2η Συνδιάσκεψη ΕΠΟΝ Μακεδονίας (τχ 46) Εμπρός για το μέλλον σας [υπέρτιτλος] Θεσσαλονίκη (τχ 20)· Λεύτερη Ελλάδα (τχ 46) Γραφεία Καρμπολά 9 Διευθύνεται από συνταχτική επιτροπή (τχ 31-46)" Υπεύθυνος: Θαν. Φωτιάδης (τχ 39-43)· Υπεύθυνος: Μαγαζής Αριστείδης 216

δης (τχ 46)· Διευθύνεται απ' την Ε π . Διαφώτισης Διεύθυνση: αρ. Μαγαζής. (τχ 48) Κυκλοφόρησαν 48 τχ από τον Ιούνιο του 1943 μέχρι τον Μάιο του 1946. Α π ό το τχ 24 αρχίζει η νόμιμη περίοδος εκδόσεως. Είναι γνωστά τα παρακάτω τχ: Χρόνος Α' Αριθ. φύλλου 1 2 Ιουνίου 1943 » » » » 2 20 Ιουνίου 1943 » » » » 4 10 Αύγουστου 1943 » » » » 7 23 Σεπτεμβρίου 1943 » » » » 9 26 Οκτωβρίου 1943 » » » » 12 23 Δεκεμβρίου 1943 » » )) » 14 31/1/1944 » » » » 25 Μαρτίου 1944 16 » » » » 17 20 Απριλίου 1944 » » » » 10 Ιουνίου 1944 18 » » » » 5 Ιουλίου 1944 19 » » » » 20 8 Αυγουστου 1944 » » » » 25 Οχτώβρη 1944 24 » » » » 6 του Νοέμβρη 1944 25 » » » Β' 21 του Νοέμβρη 1944 27 » » » » 30 1 του Γενάρη 1945 » » » » 25 του Γενάρη 1945 31 » » » » 32 23 του Φλεβάρη 1945 » » » » 34 15 του Απρίλη 1945 » » » » 6 του Μάη 1945 35 )) » » » 36 16 του Ιούνη 1945 » » Γ' » 14 του Ιούλη 1945 39 )) » » » 21 του Ιούλη 1945 40 » )> » » 42 4 Αυγούστου 1945 » )) » » 43 19 του Αύγουστου 1945 » » » » 22 του Νοέμβρη 1945 45 » » » » 46 1 Γενάρη 1946 » » )) » 1946 46[47] 23 Φλεβάρη » » » Δ' 48 7 Μάη 1946

43. από την πρώτη σελίδα του τχ 24 του αρ. *92

γνωστό αν το τχ 48 είναι και το τελευταίο, η αν συνεχίστηκε Αριθμός αντιτύπων: 10.000-12.000 φύλλα (βλ. Ανταίος Β σ. 451) Ό μ ω ς το περιοδικό, έκτος από την τακτική του έκδοση, είχε και την ευθύνη για την έκδοση κάποιων αυτόνομων φυλλαδίων που φέρουν την ένδειξη: «Έκδοση Λεύτερα Νιάτα». Είναι γνωστά τα εξής: 1) 12 τραγούδια της ΕΠΟΝ. Έκδοση Λεύτερα Νιάτα - Θεσσαλονίκη 1945. 2 2 x 1 4 εκ., 22 σ. Εκτύπωση: Ν. Νικολαΐδη, Θεσσαλονίκη. με 6 ολοσέλιδα χαρακτικά ανυπόγραφα. Τιμή δρχ 5 ' °" 2) Α. Διαμαντόπουλου, Παγκόσμια Εβδομάδα Νέων, Βιβλιοθήκη Λεύτερα Νιάτα 2. [περιέχονται η διάλεξη του Α γ γέλου Διαμαντόπουλου που έγινε στη Θεσσαλονίκη στα πλαίσια της γιορτής για την Παγκόσμια Εβδομάδα των Νέων (21-28 Μαρτίου) καθώς και το πρόγραμμα της γιορτής] Θεσσαλονίκη 1945. Τιμή δρχ. 30 [στο οπισθόφυλλο υπάρχει κατάλογος εκδόσεων των Λεύτερων Νιάτων απ' όπου είναι γνω3) Παιδικό Θέατρο. (Βασίλη Ρώτα) 4) Δημοκρατικές διεκδικήσεις της νεολαίας. (Πάνου Δημητρίου, γραμματέα Περιοχής ΕΠΟΝ Μακεδονίας) 5) Έτσι πολεμήσαμε στη Μακεδονία. Τιμή: τχ1 100δρχ., τχ 9 400 δρχ., τχ 12 1.000 δρχ., τχ 16 7.000 δρχ., τχ 17 15.000 δρχ., τχ 18 25.000 δρχ., τχ 19-24 100.000 δρχ., τχ 25 100.000.000 δρχ., τχ 30 15 δρχ., τχ 31 10 δρχ., τχ 32 20 δρχ., τχ 34 40 δρχ., τχ 35 50 δρχ., τχ 3642 20 δρχ., τχ 43 30δρχ.,τχ 45 50 δρχ., τχ 46 150 δρχ., τχ 46 (της 23 Φλεβάρη) 200 δρχ., τχ 48 300 δρχ. / Συνδρομές: τχ 40-42 έξ. 500, τρίμηνη 250 δρχ. τχ 43 εξάμηνη 800, τρίμηνη 400 δρχ. Σχήμα: τχ 12-17 2 8 x 1 8 εκ. 2 σ. τρίστηλες με αρίθ., τχ 18 35X24 εκ. 2 σ. τρίστηλες χ.ά., τχ 24-31 4 2 x 3 0 εκ. 2-4 σ.

πεντάστηλες η εξάστηλες με αρίθ., τχ 32-35 3 5 x 2 5 εκ. 8 σ. τρίστηλες με αρίθ., τχ 36-43 58x42 εκ. 2 σ. οκτάστηλες με αρίθ., τχ 45-46 4 0 x 2 5 εκ. 2-4 σ. πεντάστηλες με αρίθ., τχ 48 2 2 x 1 5 εκ. 16 σ. δίστηλες με αρίθ. Στις αρχές Ιουνίου του 1943 πραγματοποιήθηκε η Ιδρυτική σύσκεψη της ΕΠΟΝ Θεσσαλονίκης. Πρώτο της μέλημα η έκδοση κεντρικού οργάνου. Έ τ σ ι στις 2 Ιουνίου 1943 κυκλοφόρησε το πρώτο τχ των Δεύτερων Νιάτων. το έντυπο είχε ζωή τριών χρόνων, και εκδόθηκαν 50 περίπου τχ. Είναι δηλαδή ένα από τα πλουσιότερα δείγματα επονίτικου τύπου. στην πρώτη περίοδο της ζωής του, δηλαδή μέχρι την απελευθέρωση, το έντυπο τυπώνεται και κυκλοφορεί παράνομα (τχ1-23). υψηλό το φρόνημα των νέων και να παρουσιάζουν πιο κοντινή ροδότης, λαοκρατούμενος ο καινούργιος χρόνος»: « Ο Λαός γεμάτος πίστη στον δίκαιο απελευθερωτικό του αγώνα γιγαντωμένο από τις νίκες του κατά της πολιτικής επιστράτευσης, κατά της συγκέντρωσης και της δεκάτης,ενισχυμένηαπότο νικηφόρο αγώνα για τη ζωή, τη χαρά και τη μόρφωσή της,

κηρύσσουν τη συνεργασία μαζί της σαν μόνο δρόμο: τχ 17 σ. 1 «Νέοι! στο πλευρό της Π.Ε.Ε.Α. υπερασπίστε τη ζωή σας. Αγωνιστήτε κατά της τρομοκρατίας για τη λευτεριάκαιτη λαοκρατία». στη δεύτερη περίοδο της έκδοσής του, όταν πια βγαίνει νόμιμα μετά την απελευθέρωση (τχ 24-48), οι στόχοι καθώς και η λειτουργία αλλάζουν: τχ 36 σ. 1 «Γιατί βγάζουμε εφημερίδα»: « Η έκδοση σε σχήμα Περιοδικού της "Νέας Γενιάς" οργάνου του Κ.Σ. [...] δίνει αρκετά από κείνα που ζητούν οι νέοι από ένα Περιοδικό τους. Η συνέχιση της έκδοσης των "Λ.Ν." σε σχήμα περιοδικού, συνεπώς, όχι μόνο

220

" Ν . Γ . " [...] ο ρόλος που κυρίως πρόκειται να παίξουν τα Λ.Ν."απότώρα και ύστερα είναι πιο πολύ συγκεκριμμένος

ματα σταθερά και άλλα που κάθε τόσο ξεπηδούν και ζητούν Λ.Ν."». θα μπορούσαμε να δούμε σ' αυτήν τη δήλωση του περιοδικού ένα είδος αυτο-υποβάθμισής του. Α π ό μόνο του

βλήματα. νέων, κάνοντας το τυπικό άνοιγμα όλων των εντύπων της ΕΠΟΝ: τχ 30 σ. 8 «για να γίνουν καλλίτερα [τα Λεύτερα Νιάτα"]»: «για να γίνουν τα Λεύτερα Νιάτα", πραγματικά Οι επονίτες, οι επονίτισες και τ' αετόπουλα, πρέπει να μάς στέλνουν τις συνεργασίες τους, ποιήματα, διηγήματα, μελέτες. Ακόμα ζητούμε, συναγωνιστές, να μάς πείτε τη γνώμη σας για τα Λεύτερα Νιάτα". Πώς σας φαίνεται το περιοδικό μας, το περιεχόμενο του, η καλλιτεχνική του εμφάνιση, τί λείπει από μέσα, ποιά ζητήματα δεν πιάνει καλά η δεν τα πιάνει καθόλου». Γίνεται κριτική του περιοδικού στο τχ 4 σ. 5 του Φοιτητή, μειώνουν τα Λεύτερα Νιάτα", τόσο στο περιεχόμενο, όσο Ιδιαίτερα και στην εμφάνισή τους που είχε κάπως παραμεληθεί. Έχουνε μπει μπορούμε να πούμε, σ' ένα συνετό δρόμο [...] κι' εδώ συναντούμε όμως τη σχετική προχειρολογία και βάρος του φύλλου». Περιεχόμενα: Κύρια άρθρα (ενδεικτικά) : τχ 12 «Νικηφόρος, λευτεροδότης, λαοκρατούμενος ο καινούργιος χρόνος», τχ 18«ναματαιώσουμε 221

σουμε την επιστράτευση - να διαλύσουμε τα τάγματα ' Α σφαλείας"», τχ 24 « Η μέρα Νίκης και Λευτεριάς», τχ 25 «Στρατιά ανοικοδόμησης», τχ 31 «Θέλουν να κλείσουν τις λέσχες μας», τχ 32 «23 του Φλεβάρη 1943-1945», τχ 34 « Ο πόθος της νεολαίας», τχ 39 «158.000 άρρωστους νέους σημειώνει ο ΔΕΣ», τχ 40 «Θέλουν να διαγράψουν τους νέους απ' χαρακτήρας της ΕΠΟΝ» (του Στέφ. Κομνηνού), τχ 43 « Η συγκέντρωση των εργαζομένων νέων». Μόνιμες στήλες: τχ 24-34 «Χαρούμενη εφεδρεία», τχ 34-42 «Επονίτικη δράση», τχ 39-46 «Γνώμες των νέων», τχ 3943 «η βδομάδα που πέρασε», τχ 39-43 «για να μαθαίνουμε», τχ 39-40 «Προσκοπικά». Μυθιστόρημα σε συνέχειες: τχ 34-36 Ζώγια, της Μαργαρίτας Αλιγκέρη. Ακόμη δημοσιεύονται ποιήματα (τχ 40 «Τόλμη», του Β. Παστερνάκ) ξένων αλλά και ελλήνων ποιητών (τχ 35 « Η

επονίτικα έντυπα ειδήσεις και ανταποκρίσεις από τη ζωή Συνεργάτες (για τη νόμιμη περίοδο έκδοσης): Ηλίας Βενέζης (ψευδώνυμο: Μ. Αλκαίος), Γ. Γιαννιώτης, Π. Γρανίτης, Δημήτρης Δημητριάδης, Πάνος Δημητρίου, Έ ν α Αετόπουλο, Επονίτης Μαθητής, Θεσσαλός[= Κ. Καλαντζής], Λ. Καραμαούνας, Κ.Κ., Κώστας Καλαντζής, Μίκα Κόκκινη, Αντρέας Κορωνιός, Κλείτος Κύρου, Στέφ. Κομνηνός, Λεωνίδας, Η Μονταίν, Ελένη Μπιμπίκου, Αριστ. Μαγαζής, Λ. Μπιτούνης, Ν. Χ. Ρουσσόπουλος, Μήτσος Τσαβαχίδης, Φίλαθλος, Τάσσος Φελόνης, Γ. Φιντανό, Θανάσης Φωτιάδης[γιατον οποίο βλ. και Ξεκίνημα του ΕΟΠ Θεσσαλονίκης]. Εικονογράφηση : αποτελείται από γελοιογραφίες (τχ 34-35), φωτογραφίες από επονίτικες εκδηλώσεις και κάποιες επώνυμες ξυ222

ξυλογραφίες, όπως στο τχ 46 ξυλογραφία του Γιώργη Φιντανό Βιβλιογραφία: τχ 36 σ. 1 «Γιατί βγάζουμε εφημερίδα», τχ 40 σ. 1 «1943-1945. Η δεύτερη επέτειος της έκδοσής μας» [κλι[τα ' A . N . " ] » - Ά[ναγνωστάκης] Μ[ανόλης], π. Ο Φοιτητής, τχ 4, σ. 5" Ανταίος AΙΙ σ. 499, 517" Ανταίος Β σ. 75,108, 300, 323-327, 449, 451· Ιστορία της Αντίστασης σ. 1477· Κουζινόπουλος σ. 100, 106" Λιακόπουλος σ. 78" Φατσέα σ. 138· Φλάϊσερ σ. 40.

ΓΓΤΠ τχ 12, 17, 19, 20 (φωτοτυπία) ΔΦΛ τχ 14 (φωτοτυπία), τχ 40 ΕΛΙΑ τχ 24, 25 ΕΜΑΕΕ τχ 18, 24, 30, 31, 32 (φωτοτυπία), 34-36, 39, 40, 42, 43, 45, 46, 46 (της 23 Φλεβ. '45), 48 MAN τχ 30 ΠΕΑΕΑ - τχ 12, 17

223

*93. Λυτρωμένα Νειάτα ΑΜΦΙΣΣΑ

1943

Υπότιτλος: Όργανο της ΕΠΟΝ Σ.[υμβουλίου] Π.[όλεως] Άμφισσας Μόττο: Χύνουμε το αίμα μας για τη Λευτεριά και τη λαοκρατία Τίποτα δεν αντιστέκεται στην φλογερή ορμή μας. Άμφισσα [Νομός Φωκίδας] Επισημάνθηκε μόνο το πρώτο τχ: Χρόνος Α' Αριθ. φύλ. 1 1 Δεκεμβρίου 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 1.000 δρχ. Σχήμα: 30x22 εκ. 4 σ. με αρίθ. δίστηλο το πρώτο τχ κυκλοφόρησε μετά την πρώτη συνδιάσκεψη της ΕΠΟΝ Φωκίδας που έγινε στις 24 Οκτωβρίου του 1943. για

προβλήματα που θα μάς παρουσιάζονται, θα δώσουν σε κάθε παιδί να καταλάβη τον προορισμό του, θα παρακολουθούν την κίνηση της ΕΠΟΝ, καθώς και τις ανάγκες της πόλης μας πάνω σε ζητήματα που ποτέ δε σκέφτηκε, σε ζητήματα μορφωτικά και λαοκρατικά, σε ζητήματα που την ενδιαφέρουν άμεσα και που όλα σ' ένα ενωμένο συμβουλευτικό προσκλητήριο μπάδα στην καινούργια πορεία της». στη σ. 4 υπάρχει μία «Ανακοίνωση» όπου τονίζεται ότι: «πρέπει νάχουμε τις ταχτικές ανταποκρίσεις, τα έργα, τις γνώμες,τιςυποδείξεις,την κριτική κάθε Επονίτη κι' Επονίτισας, κάθε φίλου των Νέων.

Περιεχόμενα: «Εμπρός να τσακίσουμε ξένους και ντόπιους φασίστες, Η Έκδοσή μας, Τραβώντας για την ανάπλαση. Νέοι Δρόμοι [ποίημα], για γέλοια και για κλάματα! [ανέκδοτα], 224

Α π ' την πρώτη Συνδιάσκεψη Ε.Π.Ο.Ν. Φωκίδας [δημοσιεύονται οι αποφάσεις], Τί πρέπει νάχουμε στο σπίτι μας, Μ' ένα σκοπό - σε μια ολότητα [αναφέρεται σε κίνηση από μέρους της ΕΚΚΑ για ίδρυση οργάνωσης νέων], Ζητήματα της πόλης μας, Ν' αρχίσουμε κι' εμείς να κάνουμε έργα ανοικοδόμησης [αναφέρεται στην ανοικοδόμηση της Σοβιετικής Ένωσης], Συνδιάσκεψη της Μόσχας, Ανακοίνωση». Εικονογράφηση: ο τίτλος σε εικονογραφημένο πλαίσιο. Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 511· Φατσέα σ. 135" Φλάϊσερ σ. 40.

Αρχείο ΕΠΟΝ

44. Εξώφυλλο του τχ 1 του αρ. *94

226

*94. Μαθητικά Γράμματα (τχ 1-13) Α Θ Η Ν Α 1943-1944

Μαθητικά - Πανσπουδαστικά (τχ 14-15/16)

Γράμματα ΑΘΗΝΑ 1944

Υπότιτλος: Δεκαπενθήμερη επιθεώρηση (τχ 1-12) Δεκαπενθήμερα (τχ 13-15/16) Αθήνα.«Τυπογραφικαίεργασίαι Χαραλ. Ροδάκη, Παλλάδος 18, Αθήναι ». Συντακτική Επιτροπή: (τχ 1) Σ. Μαράντος, Γ. Μουζάκης, I. Παλαιοθόδωρος' (τχ 2) Φ. Φυλακτός, Γ. Μουζάκης, I. Παλαιοθόδωρος' (τχ 3-5) Προστίθενται οι Δ. Παπακωνσταντίνου, Τ. Λιγνάδης' (τχ 6) Τ. Λιγνάδης, Α. Φωτεινός, Δ. Παπακωσταντίνου (τχ 7-9) Συντάκτης: Τ. Λιγνάδης' (τχ 10-13) Αρχισυντάχτης : Τ. Λιγνάδης' (τχ 14) Αρχισυντάχτης: Φ. Φυλαχτός' (τχ 15/16) Διευθυντής Συντάξεως: Γιάννης Φλιάσιος. Διευθυντής τχ (1-15/16) Τ. Νατσούλης. Διαχειριστής (τχ 1-15/16) Α. Σταυρόπουλος. Εκδότες (τχ 6-8) Γ. Μουζάκης, Α. Σταυρόπουλος, Π. Σταμούλης. (τχ 9-11/12) Γ. Μουζάκης, Π. Σταμούλης. (τχ 13-14) Φ. και Κ. Γεννατάς, Π. Σταμούλης. Κυκλοφόρησαν 16 τχ από τον Ιούλιο 1943 ώς τον Μάρτιο 1944 με Έ τ ο ς 3ον Περ. »

»

»

»

»

»

» »

» »

» »

Β' αρ. φ. 1 » » » »2 » » » 3 » » » 4 » » » 5 » » » 6 » » » »7 227

15 Ιουλίου 1 Αυγούστου » 15 Αυγούστου 1 Σεπτεμβρίου 15 Σεπτεμβρίου 1 Οκτωβρίου » 1[15]Οκτωβρίου

1943 1943 1943 1943 1943 1943 1943

Έ τ ο ς 3ον Περ.

Β' αρ.

φ-

»

»

»

»

»

»

» »

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

»

Χρονιά Γ' »

»

8 9 10 11/12 13 14 15/16

1 15 10 25 15 1 1

Νοεμβρίου Νοεμβρίου Δεκεμβρίου Δεκεμβρίου Ιανουαρίου Φλεβάρη Μάρτη

1943 1943 1943 1943 1944 1944 1944

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 1-3 400 δρχ., τχ 4-5 600 δρχ., τχ 6 800 δρχ., τχ 7-8 1.000 δρχ., τχ 9 2.500 δρχ., τχ 10 3.000 δρχ., τχ 11/12 5.000 δρχ., τχ 13 7.000 δρχ., τχ 14 10.000 δρχ., τχ 15/16 15.000 δρχ. Συνδρομές: Ετησία, εξάμηνος, τρίμηνος (τχ 1-3) 10.000 δρχ., 5.000 δρχ., 3.000 δρχ. (τχ 4-5) 14.000 "δρχ., 7.000 δρχ., 4.000 δρχ. (τχ 8) 24.000 δρχ., 12.000 δρχ., 6.000 δρχ. (τχ9) [προστίθεται η ένδειξη «Προσωρινές» που διατηρείται μέχρι 11/12) [εξάμηνη] 36.000 δρχ., [τρίμηνη] 18.000 δρχ. (τχ 13) [εξάμηνη] 80.000 δρχ., [τρίμηνη] 40.000 δρχ. (τχ 14) [εξ.] 120.000 δρχ., [τρ.] 60.000 δρχ. (τχ 15/16)[έξ.] 180.000 δρχ., [τρ.] 90.000 δρχ. Σχήμα: 27,5x19,5 εκ. 12-20 σ. ανά τχ τρίστηλο με αρίθ. Περιοδικότητα: Δεκαπενθήμερα οι σκοποί του περιοδικού αναφέρονται στο άρθρο « Η επανέκδοσή μας» (τχ 1 σ. 2): «Με την έκδοσή τους αυτή [τα "Μαθητικά Γράμματα"] μπαίνουν σε μια καινούργια φάση του παληού τους αγώνα, για την καλυτέρεψη της πνευματικής προτίμησης του αναγνωστικού κοινού που τώρα τελευταία έχει πολύ καταπέσει .[...] παραβαίνουν τον τίτλο τους [τα "Μαθ. Γρ."] αφού γράφονται από λογοτέχνες, αλλά άλλαξαν μορφή μόνο και μόνο για να δώσουν μια γενικώτερη πνευματική ώθηση στο μαθητής ν' αγωνιστούν για την ανάπτυξη της παιδικής λογοτεχνίας στον τόπο μας και στην πιο πλατιά γνωριμία του νέου, με τη νέα ελληνική και ξένη λογοτεχνία που του είνε 228

σχεδόν άγνωστη». στο εξώφυλλο του πρώτου τχ σημειώνεται: Λογοτεχνικό Περιοδικό. Περιεχόμενα: Μόνιμες στήλες (τχ 1-2) «Λιγόλογα»" (τχ 3-4) «Χρονογράφημα»" (τχ 4-10) «τα ζητήματά μας»" (τχ 1-9) «Εύθυμος Κόσμος»" (τχ 1-15/16) «Αλληλογραφία, Αθλητική Ζωή, Νέα Βιβλία»" (τχ 1-8) «Εγκυκλοπαίδεια - Επιστήμη»" (τχ 6-15/16) «Ζωή-Τέχνη (Ιστορία του Θεάτρου, κ.ά.)»" (τχ 3-6) «Μαθητική κίνηση», η, « Η κίνησή μας». θεατράκι μας», (υπογρ.) Σίγμα" (τχ 1-11/12) «το νησί με τους κρυμένους θησαυρούς», του R. Stevenson. Μετάφραση Ν. I. Βικέλα" (τχ 1-2) «Λίγα λόγια για την κοσμογονία των αρχαίων Ε λ λήνων», του Γιάννη Λιγνάδη" (τχ 6-7) « Ο Προμηθέας», του Γιάννη Λιγνάδη" (τχ 6-7) «Ιστορία της Τέχνης, Ζωγραφική», του Λ. Ξανθοπουλίδη" (τχ 8-10) «Γενική ανάλυση του δωδεκάλογου», του Κ. Ε. Κωνσταντινίδη" (τχ 10 και 14) « Η αρχαία γλώσσα κιηεκπαίδευση»,του Γ. Χατζηπατέρα" (τχ 13-15/16) «Σύγχρονη ποίηση», του Σταύρου Βαβούρη" (τχ 14-15/16) «Αξημέρωτη νύχτα», του Α λ . Παπά" (τχ 13-14) «Ελληνίδες της Επανάστασης», του Λ. Ξανθοπουλίδη. Επίσης δημοσιεύονται διηγήματα μεταφρασμένα η πρωτότυπα., ποιήματα, κριτική θεάτρου και βιβλίων, και εγκυκλοπαιδικά άρθρα. Συνεργάτες: Κρίτων Αθανασούλης, Α . Αλεξανδρόπουλος, Μίλτος Αλευράς, Αλκαμένης, Αλ-πα-κο, Μαγδαληνή Αναγνωστάκη, Λάκης Αναστόπουλος, Β. Αποστολόπουλος, Α.Σ.Α., 229

Δ. Αυγέρης, Σ. Βαβούρης, Άγγελος Βάκος, Ερ. Βαλέρας, Π. Βαρδής, Διονύσης Βαρδιόλας, Χαρ. Βασιλειάδης, Β. Βεντούρη, Μω. Ν. Βικέλας, Ν. I. Βικέλας, Γ. Βυθούλκας, Σασά Γκιτρύ, Δ. Γουλανδρής, Μ. Δελούδης, Φοίβος Δέλφης [ = Γ. Κανέλλος], Σ. Δημητρίου, Δύοφις, Νανά Ζεπάτου, Γιώτα Η τ α , Βάσω Θεοδοσοπούλου, Γιάννης Β. Ιωαννίδης, Θάλεια Καλιγιάννη, Κίμων Καμάρης, Έ λ λ η Κανέλλου, Τάκης Καρυκόπουλος, Ε. Κιουλχαντζής, Γ. Κλεώπας, Α. Κοτζιάς, Β. Κουντουρίδης, Γ. Κουρεμένος, Π. Κριναίος [ = Χ. Μιχαηλίδης], Μ. Κροντηρά, Κ. Κωνσταντινίδης, Ν. Λαπαθιώτης, Σ. Λεφτεργιάς [ = Ε λ . Στεφανάκης], Γιάννης Λιγνάδης, Τ. Λιγνάδης, Λουκάς Λιναράς, Χρ. Λιοφίτης, Β. Μαθιόπουλος, Χρυσούλα Μακασίκη, H p . Μάλωσης, Ε. Μανδριώτης, Π. Μαξίμου, Σ. Μαράντος, Ντίνος Μαυρεπής, Προκοπής Μελετίου, Τάκης Μηλιάδης, Μιμ-Παπ, Γ. Μουζάκης, Ε λ έ νη Μπουλαλά, Δέσποινα Μπουλιγαράκη, -Ν-, Τ. Νατσούλης, Αγαθή Νοτίδου, Λ. Ξανθοπουλίδης, Κ. Ξένος, Κλήμης Ουλκερόγλου, Ι.Π., Α. Παπαδάκη, Δ. Παπακωνσταντίνου, Πάνος Πατρινός, Νίκος Ραγέλος, Ν. Ράπτης, Θ. Ραχουτής, Θ. Ρητορίδης, Αυγή Ρόδη, Αντρέας Α. Σακαλής, Ν. Σαπωνίδης, Χ. Σαρρίκος, Κ. Σβορώνου, Σίγμα, Γεώργος Σκουρλάς Ό λ γ α Σολωμού, Γ. Σταυρολέμης, Ελ. Σταυροπιερράκος, Ανδρ. Σταυρόπουλος, Κώστας Στεργιόπουλος, Γεώργιος Στίνης, Ρ. Ε. Σωμερίτης, Κ. Ν. Τζαβάρας, Κ. Τρικκαλινός, Τ. σ. ς., Γιάννης Φλιάσιος [ = Ε λ . Δανόπουλος], Δήμος Φλόγας, Στέφανος Φτελιάς, Γ. Φουάσης, Πάκης Φυλαχτός, Α. Φωτεινός, Γιάννης Φωτόπουλος, Ν. Κ. Χαιρόπουλος, Γ. Χατζηπατέρας. Ξένοι συγγραφείς που κείμενά τους δίνονται σε μετάφραση: Ανατόλ Φράνς, Maxim Gorki, Ρ. Κίπλιγκ, Ρομαίν Κόολυς, Ράυνε, Frère Sans Risque (Καθηγητής Λεοντίου Σχ.), Jean Rosmer, R. Stevenson. Εικονογράφηση: αναφέρεται ο Λευτέρης Ξανθοπουλίδης σαν «ταχτικός ξυλογράφος» και το περιοδικό κοσμείται από δικές του 230

ξυλογραφίες. Ο ίδιος φιλοτεχνεί και τα εξώφυλλα, που έχουν γραφίες και άλλοτε αναφέρονται περιεχόμενα και συνεργάτες, άλλοτε μόνο συνεργάτες. στην τελευταία σελίδα του εξωφύλλου υπάρχουν συνήθως διαφημίσεις: Δανειστική βιβλιοθήκη Νότη Καραβία, Δανειστική Βιβλιοθήκη Βασ. Καραογλάνη, Ζαχαροπλαστείον «Εθνικόν», Εμπορικόν Κατάστημα Βασ. Καραογλάνη, κ.ά. Βιβλιογραφία: σχέσεις με άλλα περιοδικά: (τχ 1 σ. 2) « Η επανέκδοσή μας», του Ν[ατσούλη]. για την συνεργασία των Μαθητικών Γραμμάτων με την Νεανική Φωνή: Μαθητικά Γράμματα (τχ 8 σ. 10) άρθρο με τίτλο «Νεανική Φωνή» του Τάσου Λιγνάδη, και (τχ 9 σ. 2) Επιστολή του Θ. Ραχουτή (διευθυντή της Νεανικής Φωνής). στο ίδιο τχ και στην ίδια σελ. δημοσιεύεται άγγελία για την ίδρυση «Νεανικού Τύπου» σε συνεργασία με την Νεανική Φωνή. Στο περιοδικό Νεανική Φωνή (Μηνιαίο Περιοδικό Νέων) (τχ 2 σ. 21-22) άρθρο με τίτλο «Λίγα Λόγια. μια ειλικρινής συνεργασία» [αναφέρεται στη συνεργασία Νεανικής Φωνής

2, στη στήλη « Η πνευματική μας κίνηση απ' τη φοιτητική σκοπιά» με υπογραφή Ερμής ο Λόγιος αναφέρεται ότι έλαβαν το τχ των Μαθητικών Γραμμάτων.

EBE ΠOB* 1061

231

95. Μαθητική

Κοινότης ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ

1943

Αναφέρεταιτομαθητικό έντυπο, που εκδίδει κάποια «Τάξις Βα, Τμήμα Βον» στις 15 Απριλίου 1943, χωρίς να προσδιορίζει το σχολείο. Βιβλιογραφία: Μιχαηλίδης σ. 149.

Λανθάνει

232

*96. Μαθητική Φλόγα ΤΡΙΚΑΛΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανο της Μαθητικής ΕΠΟΝ του Γυμνάσιου Τρικκάλων Μόττο: Καταχτάμε τη ζωή μας / διώχνοντας το φασισμό πρώτη φάλαγγα δική μας / στης προόδου το στρατό. Τρίκκαλα [Θεσσαλία] το πρώτο τχ είναι το μόνο που επισημάνθηκε. Χρονιά Ιη Αριθ. φύλλου I 14 Νοεμβρίου 1943 δεν είναι γνωστό αν συνεχίστηκε η έκδοση. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 27,5x20 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κι απ' τις δύο όψεις, μονόστηλο. Α π ό το κύριο άρθρο με τίτλο «Γιατί βγαίνουμε»: «Κι' απ' την άλλη μεριά ρίχτηκαν όλοι μαζί [οι καταχτητές] και με σχέδιο σα λυσασμένα σκυλιά να σκοτώσουν και να σβύσουν την νέα Ελληνική γενιά. Έκλεισαν όλα τα σχολεία της Ελλάδας, τα Πανεπιστήμια και οι Σχολές. τα μετέβαλαν σε στρατώνες [...] μα τα Ελληνόπουλα δείχνοντας τη δύναμη της ψυχικής τους θέλησης γι' αντίστασι οργανώθηκαν στην άρχή στο ΕΑΜΝ[έων], αργότερα στον τόπο μας [Θεσσαλία] πέρασαν 43 έφτιασαν την πιο μαζική οργάνωση νέων της Νεοελληνικής ιστορίας, την ΕΠΟΝ [...] ΕΠΟΝ των μαθητών του Γυμνάσιου της πόλης μας από καιρό τώρα παρουσιάσθηκε η έλλειψη ενός φύλλου αποκλειστικά μαθητικού, ενός οργάνου των μαθητώνπουναεκθέτουνταιτα δικαιώματα κι' οι απαιτήσεις τους. Αυτό το κενό έρχεται να συμπληρώση η "Μαθητική Φλόγα" με τη σημερινή πρώτη νο των μαθητών, γράφεται από μαθητές». Περιεχόμενα: «Γιατί βγαίνουμε, Μαθητικές κινητοποιήσεις [για 233

σχολικά βιβλία άπορων μαθητών], Τί ζητάμε απ' τους καθηγητές ΕΠΟΝ ολομέλειας] κόλουθη φύλλου μέσα στο Γυμνάσιο. Μη κρατάτε απάνω σας έντυπο υλικό

Αρχείο ΕΠΟΝ

234

*97. Η Μαθητική Φωνή ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ

1943

Υπότιτλος: Μηνιαίον Δελτίον της Πατριαρχικής Σχολής «Πυθαγόρας » Αλεξάνδρεια. Τυπογραφεία «Ανατολής» Επισημάνθηκετοπρώτο τχ: Τεύχος Ιον Ιούνιος 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 22,5x17,5 εκ. 16 σ. με αρίθ. Περιοδικότητα: Μηνιαίον στο τχ 1 σ. 3 σε άρθρο με τίτλο: «Εγκαίνια του δελτίου της Πατρ. Σχολής " Η Μαθητική Φωνή"», υπογραμμένο από τον Γυμνασιάρχη Γ. I. Γλύπτη, σημειώνεται: « Η Πατριαρχική Ε λ ληνική Σχολή της Αλεξανδρείας χαιρετίζει με μεγάλην χαράν μερον θα βλέπη το φως ώς μηνιαίον περιοδικόν και θα παρέχη ζωντανήν εικόνα της πνευματικής μαθητικής ζωής και κινήσεως του έθνους μας εις την φιλοξενούσαν ημάς χώραν του Νείλου. [...] χθή υπέρ της λογικήςελευθερίας,τηνοποίανδενημπορείνα έχη ο παις χωρίς την χειραγωγίαν του Σχολείου. Διά τούτο υπερβασίας». Περιεχόμενα: «Εγκαίνια του Δελτίου της Πατρ. Σχολής " Η Μαθητική Φωνή"" Περιγραφή ανοίξεως, Έκθεσις εντός της τάξεως, μαθήτριας Γ' του Γυμνασίου, της Μαίρης Δ. Ζήσου" Πανηγυρικός διά την 25ην Μαρτίου 1943, Γραφείς και εκφωνηθείς εντός της τάξεως, υπό μαθητού Ε' Γυμνασίου, του Γεωργίου Ρούσια" Ελλάς, ποίημα του Α. Ρούσια" Ο καϋμός μίδου" Μήνυμα πολεμιστού, ποίημα του Α. Ρούσια" Έκθεσις, 235

γραφήν, του Ζήρου" Χιούμορ, του Τώνη Ράλλου" Ήταν κι αυτό ένα όνειρο, Έκθεσις κατ' οίκον, του Τώνη Ράλλου' Αινίγματα, πνευματικές ασκήσεις κτλ. της Αρδν. Αθανασιάδου και του Στρατή». Στον Πανηγυρικό για την 25η Μαρτίου, στη σ. 6, αναφέρεται: «Χθες εις την Ελλάδα, η 25η Μαρτίου,δενεωρτάσθημε

κεις κραυγαί της αφάτου αγαλλιάσεως των παιδιών της. [...] Διότι αυτή την φοράν η αγαπημένη μας πατρίς υποφέρει και σπαράζει κάτω από ζυγόν, απείρως χειρότερο από τον Τουρκικόν...Στενάζει κάτω από το βάρος της Γερμανικής μπόττας βώς τον λόγον, όλοι οι Έλληνες ανεξαρτήτως φύλου η ηλικίας, νέοι και γέροι, άνδρες και γυναίκες, να αφήσωμε κατά μέρος κισθούμε στην ιερότητα της μεγάλης εθνικής εορτής μας ότι Ιερόν βράχον της ακροπόλεως». Βιβλιογραφία: Ελληνικά περιοδικά για παιδιά και έφηβους αρ. 99" Μιχαηλίδης σ. 149 [όπου το τχ 1 αναφέρεται ώς μοναδικό

ΕΛΙΑ τχ 1

236

*98. Μαθητικοί Ορίζοντες ΛΑΜΙΑ 1943

Υπότιτλος: Μηνιαίο μαθητικό περιοδικό Λαμία. Τυπογρ. «Λαμιακός Τύπος» Μιλτ. Αλεξανδρή Διευθύνεται απ' τους: Μήτσου (Iεροδ.), Κράββαρη (Γυμ. Αρ.), Μαρέτσικου (Πρ. Δ.), Χριστοπούλου (Γ.Θ.), Εκδότης Μ. Αλεξανδρής Κυκλοφόρησαν 2 τχ τον Ιούνιο και Ιούλιο του 1943. Χρόνος Α' 1 Ιουνίου 1943 Τεύχος 1° ' » » » Ιουλίου 1943 » 2° Η έκδοση διακόπηκε ύστερα από απαγόρευση των Ιταλικών Αριθμός αντιτύπων: περιορισμένος Τιμή: «Είχε διατεθεί δωρεάν στους μαθητικούς και εξωμαθητικούς κύκλους της Λαμίας και της περιοχής» (βλ. βιβλιογρ.). Σχήμα: 24x16 εκ. 26. σ. ανά τχ δίστηλο με αρίθ. το περιοδικό έβγαινε στη Λαμία από μία ομάδα 4 μαθητών που Μ. Αλεξανδρή. στην πρώτη σελίδα του τχ 1 του περιοδικού, τσου, αναφέρονται οι στόχοι της έκδοσης: «Από καιρό τώρα είχε ριχτεί η ιδέα της έκδοσης ενός μαθητικού περιοδικού. ΟΙ "Μαθητικοί Ορίζοντες", παλιά υπόσχεσή μας, βρίσκονται πλέον στην πρώτη τους εμφάνιση. Κύριος της έκδοσης τούτης σκοπός δεν είναι να καταπλήξει τον αναγνώστη με την τεχνική του αξία, ούτε να ρεκλαμάρει το τάλαντο κείνων που συνεργάζονται. Βαθύτερος και ποιο ιερός ο σκοπός που αναλαμβάνει: να συγκεντρώσει τις σκέψεις των μαθητών απ' τη μια μεριά,καινα μας πνευματικής δημιουργίας». Περιεχόμενα και συνεργάτες: (τχ 1) «μια χαραυγή, Ρώμος Φιλύρας [ποίημααπότησυλλογή 237

45. Σελίδα τίτλου του τχ 1 του αρ. *98

238

γή "Μπουμπούκα"] - [άτιτλο προγραμματικό άρθρο]- Κωστής Παλαμάς, Ντίνος Αναγνωστόπουλος [ποίημα για τον Κ. Π.]" μετοχαρτί στο χέρι, Βύρωνας Κυργιακίδης [χρονογράφημα]" Δεκάστιχο, Μ. Τσιριμώκος [ποίημα]' ο ποιητής Μιλτιάδης Μαλακάσης, Φύλλης Μήτσου [μελέτη]' Τραγούδι στην Ε λ π ί δα, Χρήστος Κράββαρης [ποίημα]" Λαμία η όμορφη αρχοντοπούλα, Z-s [παράδοση]" Η γλώσσα κι εμείς, Νάκος Ματσούκας [στη μόνιμη στήλη: Μαθητικές συζητήσεις και απόψεις]" του πόθου το νησί, Φύλλης Μήτσου [ποίημα]" Κλασικές σπουδές, Γ. Ks. [στη μόνιμη στήλη: Μεταξύ σοβαρούκαιαστείου]" Ο πλατωνικός διάλογος, Ντίν.[ος] Αναγνωστόπουλος] [μελέτη]" Μοτίβο, Γιώργος Κουλαμάς [στη μόνιμη στήλη: Οι ομορφιές της ελληνικής γής]' Στίχοι, Μιχ. Πετρίδης [από τη συλλογή "Ψυχής αντίλαλοι"]' Η Μουσική και η εξέλιξή της, Ερρίκος Γκόλφης [μελέτη]' Η κιθάρα, Γ. Παπαγιάννης" Μεταξύ μας" Αλληλογραφία" Ευχαριστίες [στον εκδότη Αλεξανδρή]». (τχ 2) «Λαμία, Αγάπη Βενέζη [ποίημα]" Χωρίς τίτλο, Βλάσης Λατσούδας [ποίημα]" Θάνατος του σπίνου, Χρήστος Κράββαρης [ποίημα]" τα πάντα ρεί, Φύλλης Μήτσου [χρονογράφημα]" Έμμαν.[ουήλ] Ροΐδης - Χαρακτηρισμός του έργου του, Γιώργος Κουλαμάς" ο στίχος, (Χαρ. Σακ.)[ποίημα]" "Παν μέτρον άριστον". Στοχασμοί γύρω σ' ένα δόγμα, Ντ. [ίνος] Αναγνωστόπουλος" του γάμου τα τραγούδια. Γύρω στη δημοτική μας ποίηση, Z-s' Σήμερα νοιώθω, Νίτσα Παραρά [ποίημα]' Ρεμβασμός, Μαρία Παπαστεργίου [ποίημα]' Ψευδαισθήσεις που κυβερνούν, Θανάσης Κάκκος, [πεζό]· Θυσία, Μήτσος Μοντέλος [ποίημα]- στην τυφλή, Νικολ. Α ν . Βενούκας [ποίημα]' ο θάνατος της γης, Α. Πολυδεύκης [ποίημα]' Γωνίες...κι' αγωνίες, Κική Χριστοπούλου [πεζό]· το κυπαρίσσι μου, Λ.Γ. [ποίημα]' Φως και δύναμη: Ποίημα του Α. Αθανασούλη [ανάλυση], Κωνσ. Α. Κατσογιάννος' Λίγα γύρω στον Σαίξπηρ, Α. Μαρέτσικος [μελέτη]- Α π ό μήνα σε μήνα [στήλη άλληλογραφίας]' Μεταξύ μας" Αλληλογραφία». 239

Βιβλιογραφία: Φύλλης Μήτσου, Διηγήματα

της

εφηβείας και

Νέων Λογοτεχνών του 1945», Αθήνα [1977], ναφέρεται: «το 1943, με συμμαθητές του έβγαλε στη Λαμία

βγει με χρηματική ενίσχυση του πατέρα του σ.—ενός αγρότη φωτισμένου—κι' είχε διατεθεί δωρεάν στους μαθητικούς και εξωμαθητικούς κύκλους της Λαμίας και της περιοχής.) Γλύτωσε τη σύλληψη».

Νέων Λογοτεχνών», Αθήνα 1947. στο πρώτο τχ σημειώνεται: « Η Ομάδα Νέων Λογοτεχνών ξεπήδησε μέσ'απ'την αντίσταση κι' έχει για σκοπό της να συγκεντρώσεικαιναεξελίξει όλους τους νέους που έχουν κλίση στην τέχνη. Φιλοδοξεί να βγάλει απ' τους κόλπους της ζωντανούς πνευματικούς

ΦΜΗΤ

240

*99. Μαχητής ΑΘΗΝΑ

1943

Υπότιτλος: Ελεύθερο φοιτητικό φύλλο Μόττο: (τχ 1) τρακόσιοι σηκωθήτε / και ξανάλθετε σ' εμάς' / τα παιδιά σας θελ' ιδήτε / πόσο μοιάζουνε με σας. Δ. Σολωμός (τχ 2) ο Ερυθρός Στρατός είναι στρατός αμύνης, ειρήνης (τχ 3) Ζώστε, ζώστε τ' άρματά σας / ανυπόταχτα παιδιά' στα νεκρά τα ονείρατά μας / δώστε τώρα σεις φτερά! Α. Βαλαωρίτης Αθήνα Κυκλοφόρησαν τρία τχ από τον Φεβρουάριο ώς τον Απρίλιο του 1943. Φεβρουάριος 1943 Αριθ. φ. 1 Μάρτιος 1943 » » 2 Απρίλιος 1943 » » 3 Tον Μάρτιο του 1944 κυκλοφορεί ο Μαχητής (αρ. *240) που Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 32x22,5 εκ. μονόφυλλο τυπωμένο κι απ' τις δύο όψεις χ. αρίθ. δίστηλο Πρόκειται για ένα φοιτητικό φύλλο που δηλώνει «ελεύθερο» και όμως, που το βιβλιογραφεί (σ. 331) αναφέρει: «"Μαχητής". Φεβρουάριος-Απρίλιος 1943 Ελεύθερον φοιτητικόν φύλλον

φο πρακτικού με τίτλο: Πρακτικόν συνεργασίας διά την έκδοσιν του «Μαχητή». Είναι μία δακτυλογραφημένη σελίδα όπου λάς των Εθνικών Οργανώσεων, Ε.Δ., Ε.Κ.Ν., Π.Ε.Α.Ν., προς συζήτησιν διά την έκδοσιν κοινού φύλλου αποβλέποντος 241 16

46. Τίτλος των τχ 1, 2, 3, του αρ. *99

242

μένοι υπό των οργανώσεών των, προτείνουσιαποδέχονταικαι αποφασίζουσι τα κάτωθι». Συμφωνούν στην από κοινού έκδοση της εφ. Μαχητής μέχρι την απελευθέρωση, οπότε η εφημερίδα επανέρχεται στο Ε.[θνικό] Κ.[ομιτάτο] Ν.[έων]. έκδοσης είχε το Ε.Κ.Ν. Ο Α ν . Πεπονής (σ. 34), αναφέρει ότι πρότειναν στην φοιτητική τους συντροφιά εκ μέρους του σκέψη να εκδοθεί ένα φυλλάδιο που θα ήταν κατά κάποιο τρόπο το ανεξάρτητο δημοσιογραφικό αντιστασιακό όργανο του σπουδαστικού κόσμου». Παραθέτουμε απόσπασμα από το κύριο άρθρο του τχ 2 σ. 1: «Ένας απ' αυτούς [τους αγώνες που πρέπει να γίνουν]οαγώναςγιατοΠανανθρώπινο ιδανικό. Δίπλα και μαζύ μ' αυτόν,αγώνεςγιατηλύση του κοινωνικού προβλήματος, αγώνες

ρων στο φρόνημα κι' ανώτερων στην ψυχή. Ανθρωπιστικούς αγώνες. Αγώνες εκπολιτιστικούς». Προτείνονταιαυτούτου είδους οι αγώνες αντί για τους εθνικιστικούς που έχουν στόχο εδαφικές κατακτήσεις. το αντιιμπεριαλιστικό πνεύμα είναι διάχυτο και αιτία του πολέμου θεωρείται ο Ιμπεριαλισμός των ολοκληρωτικώνκρατών. Περιεχόμενα: Κύρια άρθρα: (τχ 1) « Η θέση μας στον Αγώνα», (τχ 2) «ΟΙ νης». Βιβλιογραφία: Μάγερ σ. 331' Αν. I. Πεπονής, Προσωπική Μαρτυρία, έκδ. Κέδρος, Αθήνα 1970, σ. 34-36, 50. ΕΕΑ τχ 2, 3 Ε Σ Η Ε Α τχ 1-3 243

47. από την πρώτη σελίδα του τχ 2 του αρ. *100

*100. Ο Μαχητής ΚΑΡΔΙΤΣΑ

Υπότιτλος: Όργανο του Περιφερειακού Συμβουλίου

1943-1944

Καρδίτσας

(τχ 2) Όργανο του Συμβουλίου Νομού Καρδίτσας της Ε.Π.Ο.Ν. (τχ 4) Μόττο: (τχ 2) Τ' αντρειωμένου ο θάνατος δίνει ζωή στη νιότη! (τχ 4) Ζήτω η 23η Φλεβάρη 1943! Καρδίτσα το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε το καλοκαίρι του 1943. Επισημάνθηκε μόνο το τχ 2, ενώ το τχ 4 είναι γνωστό από φωτογραφία (βλ. Ανταίος A II σ. 513). Χρόνος Α' Αριθ. φύλλου 2 27 Σεπτεμβρίου 1943 » » » » 4 23 Φλεβάρη 1944 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τ ι μ ή : τ χ 2 400 δρχ., τχ 4 4.000 δρχ. Σχήμα: 42x30 εκ. μονόφυλλο τυπωμένο κι απ' τις δύο όψεις χ. αρίθ. πεντάστηλο στο τχ 2 σ. 1 υπάρχει «Ανακοίνωση» της «Συνταχτικής Επιτροπής» όπου σημειώνεται: « Η Συνταχτική Επιτροπή του "Μαχητή" κάνει θερμή έκκληση σε κάθε στέλεχος της ΕΠΟΝ πόλη, για την αποστολή ανταποκρίσεων [...] Έ τ σ ι εξυπηρετούνε τη συνταχτική επιτροπή στο έργο της και κάνουν ώστε το φύλλο, που εκδίδει να εγγίζει καθολικά προβλήματα, νάναι ένας πραγματικός καθρέφτης των αγώνων και των Ιδανικών, συσταίνουμε στους υπεύθυνους της υπαίθρου να κρατούν και δηλώσεων του τομέα τους». Περιεχόμενα (τχ 2): « Η ενότητα κι' η Νέα Γενιά μας, Επονίτικα: 245

Η πρώτη μας νίκη - Καλλιτεχνικές βραδυές, Ανακοίνωση [της Συνταχτικής Επιτροπής], Η πρώτη συναυλία του μουσικού τμήματος της ΕΠΟΝ, Γράμματα στο "Μαχητή" [δημοσιεύεται επιστολή και ποίημα "του συναγωνιστή Γ. Καραχάλιου απ' την Αχλαδιά"], Επονίτικος Υμνος [ποίημα], Επονίτες - Αντάρτες στην πόλη μας, τα διεθνή γεγονότα, νοσοκόμες, Λαχειοφόρος αγορά, Ορκιζόμαστε εκδίκηση, Η καθυστέρησή μας [σημείωμα της Συνταχτικής Επιτροπής εφημερίδας]». Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 513" Ιστορία της Αντίστασης σ. 1476" Λιακόπουλος σ. 108· Φατσέα σ. 136" Φλάϊσερ 'σ. 41' «ο εθνικός τύπος στη Θεσσαλία», εφ. Ο Ρήγας, Όργανο 2 (11 Αυγούστου 1943), σ. 5. [το τχ του Ρήγα είναι της 11ης Αυγούστου 1943, άρα το πρώτο τχ του Μαχητή έχει ήδη κυκλοφορήσει' το αναφέρει ώς «γραφομηχανημένο».] ΕΛΙΑ

246

101. Μαχητής ΚΑΤΕΡΙΝΗ

1943

Υπότιτλος: Όργανο του Περιφ.[ερειακού] Συμβουλίου ΕΠΟΝ Πιερίας Κατερίνη [Νομός Πιερίας] Είναι γνωστό ένα φύλλο που κυκλοφόρησε στις 10 Οκτωβρίου 1943, στο οποίο δημοσιεύεται κατάλογος νεκρών επονιτών απ' τη Μακεδονία. Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 490.

Λανθάνει

247

*102. Μεγάλη Ελλάς ΑΘΗΝΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανον της Στρατιάς των Σκλαβωμένων Νικητών (Ανατολ. Περιφ. Αθηνών) Ανατολική Περιφέρεια Αθηνών Κυκλοφόρησε ένα τχ με τις ακόλουθες ενδείξεις: Έ τ ο ς Α' Αριθ. φύλλου 1 Αύγουστος 1943 δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 100 δρχ. Σχήμα: 33x22,5 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κι απ' τις δύο όψεις στο άρθρο με τίτλο «ο Σκοπός μας» σημειώνεται: «Προβαίνοντας στην έκδοση της " Μ Ε Γ Α Λ Η Σ Ε Λ Λ Α Δ Ο Σ " της Ανατολικής περιφερείας Αθηνών θεωρήσαμε απαραίτητο να αφιερώσουμε λίγες γραμμές της στο [σκοπό] της εκδόσεώς της. Η εφημερίδα μας, στα ίδια πλαίσια τις ίδιες κατευθύνσεις και παραπλήσιο γενικά περιεχόμενο με την γενικήν της οργανώσεως, θέλησε με την έκδοσή της να συμπληρώση εκείνην στη μεγάλη ζήτηση της από το αναγνωστικό κοινό και να εξυπηρετήση καλλίτερα την περιφέρειά μας, θίγοντας ζωτικά της ζητήματα, τα οποία για τεχνικούς λόγους είναι αδύνατον να Διοικήσεως», [βλ. και Μεγάλη Ελλάδα, αρ. *5] Άλλα άρθρα: «Οι ελπίδες του έθνους, θα εκδικηθούμε, Συνεργασία».

ΙΑΠΜ

248

*103. Νέα Γενιά ΑΘΗΝΑ 1943-1947 1

Υπότιτλος: Όργανο του Κ. Σ. της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.) (τχ 1-37) ΌργανοτουΚεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ (τχ 38-82) Αθήνα (τχ 1-29), Δεύτερη Ελλάδα (τχ 30-38), Αθήνα (τχ 39), Τρίκαλα (τχ 40-45), Αθήνα (τχ 46-82) Γραφεία Κοραή 4. Τυπογραφεία «Κ. Ασλάνης» Στοά Πάππου 12 [στη νόμιμη περίοδο εκδόσεως]' Τρίκκαλα (τχ 40-45) Διευθύνεται από συνταχτική επιτροπή. Αρχισυντάχτης - Υπεύθυνος: Νίκος Καραντηνός (τχ 46-82) Κυκλοφόρησαν 82 τχ από τον Μάρτιο 1943 μέχρι και τον Μάιο 1947. Α π ' αυτά μπόρεσα να επισημάνω τα ακόλουθα: Χρόνος πρώτος 22 Μάρτη 1943 Α ρ . φύλ. 1 » » 27 Μάρτη 1943 » » 2 » » 22 Απρίλη 1943 » » 3 )) » 15 Μάη 1943 » » 4 » » 3 Ιουνίου 1943 » » 5 » » 30 Ιουνίου 1943 » » 6 » » 20 Ιουλίου 1943 » » 7 » » 15 1943 » » 9 » » 31 1943 » » 10 » » 23 Σ/βρίου 1943 » » 11 » » 4η Ο/βρίου 1943 » » 12 » » 18 Ο/βρίου 1943 » » 13 » )) 4 Νοεμβρίου 1943 » » 14 » » 24 Νοεμβρίου 1943 » » 17 » » 11 Δεκεμβρίου 1943 » » 19 » » 15 1944 » » Ιανουαρίου 22 » » 18 Ιανουαρίου 1944 » » 23 » » 31 Ιανουαρίου 1944 » » 24 » » 3 Μαρτίου 1944 » » 28 » δεύτερος 1 Ιουνίου 1944 » » 31 249

48. Πρώτη σελίδα, του τχ 1 του αρ. *103

250

Χρόνος δεύτε ρος 6 » » 24 » » 11 » » 25 » » 12 » » 28 » » 19 » » 20 » » 29 » » 1 )) » 4 » » 26 » » 7 » » 23 » » 15 » τρίτος 25 » » 20 » » 5 » » 20 » » 15 » » 1 » » 15 » » 1 » » 15 » » 5 » » 20 » » 15 » » 28 » » 1-15 » 15-30 » » 1-15 » » 15-31 » » 1-15 » » 16-31

Ιούλη Ιούλη

Σεπτέμβρη Σεπτέμβρη Οκτώβρη Νοέμβρη Δεκέμβρη Ιανουαρίου Ιανουαρίου Γενάρη Φλεβάρη Φλεβάρη Μάρτη Μάρτη Απρίλη Μάη Μάη Ιουνίου Ιούλη Ιούλη

Σεπτέμβρη Σεπτέμβρη Οκτώβρη Οκτώβρη Νοέμβρη Νοέμβρη Δεκέμβρη Δεκέμβρη Ιανουαρίου Ιανουαρίου 251

1944 1944 1944 1944 1944 1944 1944 1944 1944 1945 1945 1945 1945 1945 1945 1945 1945 1945 1945 1945 1945 1945 1945 1945 1945 1945 1945 1945 1945 1945 1945 1945 1946 1946

Α ρ . φύλ. 32 » » 33 » » 34 » » 35 » » 36 » » 37 » » 38 » » 39 » » 2[40] » » 41 » » 42 » » 43 » 44 » » 45 » » » 46 » 47 » » » 48 » 49 » » » 50 » 51 » » 52 » » » 53 » » 54 » 55 » » » 56 » » 57 » 58 » » 59 » » » 60 » » 61 » » 62 » » 63 » » 64 » » 65

Χρόνος τρίτος 23 » » 1-13 » τέταρτος 25 )) » 1-15 » » 1-15

Φεβρουαρίου Μάρτη Μάρτη Απρίλη Μάη Ιούνης Ιούνη Ιούλη

»

»

»

» 30 » 15 » 17 » 28 » 20 Σεπτέμβρη » 28 Οκτώβρη » 23 Νοέμβρη » 21 Δεκεμβρίου [ χωρίς άλλα στοιχεία] Μάρτης Μάης

» » » » » »

1946 Α ρ . φύλ. 66 » » 67 1946 » 68 1946 » » 69 1946 » » 70 1946 » » » 71 1946 » 72 1946 » » 1946 » 73 » 74 1946 » » 75 1946 )) 1946 » » 76 » » 77 1946 » 78 1946 » » 79 1946 » [80] 1947 [81] 1947 82

Αριθμός αντιτύπων: στο τχ 63 αναφέρεται ότι το τράβηγμα της παράνομης περιόδου ήταν 5-10.000 φύλλα, ενώ της νόμιμης 40.000 φύλλα. στο τχ 72 το οπισθόφυλλο παραθέτει στοιχεία για την κυκλοφορία του περιοδικού «Άμιλλαγιατην κυκλοφορία της Νέας Γενιάς». Στοιχεία (ενδεικτικά) : Αθήνα Μυτιλήνη 1300, Βόλος 1000, Ήπειρος 1000 φύλλα. Τιμή: τχ 1-10 100 δρχ., τχ 11-13 200 δρχ., τχ 23 500 δρχ., τχ 24 1.000 δρχ., τχ 31 50.000 δρχ., τχ 35 100.000 δρχ., τχ 39 10 δρχ., τχ 40-42 5 δρχ., τχ 43-44 6 δρχ., τχ 45 20 δρχ., τχ 46-48 40 δρχ., τχ 49-50 50 δρχ., τχ 51-58 70 δρχ., τχ 59-60 100 δρχ., τχ 61 150 δρχ., τχ 62-64 300 δρχ., τχ 65-69 400 δρχ., τχ 70-78 600 δρχ., τχ 79-[81] 700 δρχ., τχ 82 800 δρχ. Συνδρομή (τχ 56-60) Τρίμηνη δρχ. 400 Εξάμηνη δρχ. 800.

252

Η συνδρομή διακόπτεται από το τχ 61 κε. λόγω καθημερινών αυξήσεων. Σχήμα: τχ 1-29 2 9 x 1 8 εκ. 2-4 σ. με η χ. α. δίστηλο η τρίστηλο τχ 30-38 4 2 x 2 9 εκ. 2-4 σ. με η χ. α. δίστηλο η τρίστηλο τ Χ [4Ο]-45 4 0 x 3 0 εκ. 2-4 σ. με α. τετράστηλο η πεντάστηλο τχ 39, 46-82 27,5x19,5 εκ. 16-24 σ. με αρίθ. δίστηλο [σε μορφή περιοδικού] Περιοδικότητα: στη νόμιμη περίοδο κυκλοφορεί μία η δύο φορές Η Νέα Γενιά ήταν έκδοση του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ,

νυπολογιστεί σ' αυτό ότι η έκδοσή της συνεχίστηκε αδιαλείπτως για πέντε χρόνια, παρέχει ένα πολύ πλούσιο υλικό που είναι εργαλείο για να παρακολουθήσει κανείς τη δραστηριότητα και τις αντιλήψεις της οργάνωσης από την ίδρυσή της, μέχρι τον Μάιο του 1947. Στην έκδοση διακρίνονταιοιεξής περίοδοι: Αθήναμ ε τ α φ ε ρ θ ε ί η έδρα του Κ Σ της Ε Π Ο Ν " περιοδικό"

φή εφημερίδας" τέλος, από το τχ 46-82 το έντυπο εκδίδεται νόμιμα στην Αθήνα, σε μορφή περιοδικού και με χρωματιστό εξώφυλλο. (βλ. Ζορμπαλά) ότι το περιοδικό αναγκάστηκε να σταματήσει φόρησαν κάποια ακόμη τχ, που όμως δεν επισημάνθηκαν. Τέλος, το έντυπο άρχισε να ξανακυκλοφορεί παράνομα, σε μορφή εφημερίδας, μετά από κάποιο διάστημα. 253

49.

Έκτακτη έκδοση του αρ. »103 για τον θάνατο του Δημ. Γληνού

254

το πρώτο τχ της Νέας Γενιάς κυκλοφόρησε στις 22 Μάρτη 1943 και ήταν αφιερωμένο στην επέτειο της 25ης Μαρτίου. στο κύριο άρθρο σημειώνεται: «25 Μάρτη 1821 ! Είνε η Ιστορική μέρα που οι πρόγονοι μας άρπαξαν τ' άρματα, πάλαιψαν και νίκησαν την οθωμανικήν αυτοκρατορία και κέρδισανμετο σπαθί τους την εθνική λευτεριά. [...] Η νέα γενιά, διαδηλώνοντας στις 25 του Μάρτη θα δώσει στους ήρωες του 1821 μ.ά καιστουςτωρινούς που έπεσαν στις επάλξεις του σημερινού εθνικούαγώνα,τονεπίσημο όρκο ότι θα πληρώση στο ακαίρεο αυτό το διπλό χρέος». Δίπλα στο άρθρο υπάρχει μια ξυλογραφία του Ηλία Φέρτη που εικονογραφεί τη σχέση των δύο κινημάτων. Έ τ σ ι το περιοδικό ξεκινάει την έκδοσή του μεαναφοράσ' ένα από τα βασικά ιδεολογήματα του αγώνα. δεν είναι περίεργο λοιπόν που σε κανένα σχεδόν επαρχιακό έντυπο της ΕΠΟΝ δεν παραλείπεται η αναφορά σ' αυτήν τηνεπέτειο.Ακόμα, το πρώτο τχ παραμένει συνδεδεμένο μετηνΗλέκτρα Αποστόλου, μια και βγήκε με την προσωπική της καθοδήγηση και συμμετοχή. στη συντακτική επιτροπή της παράνομης περιόδου αναφέρονται οι Κώστας Σωτηρίου, Ρόζα Ιμβριώτη και Μαρία Σβώλου. Αργότερα προστίθενται οι Στ. Ζορμπαλάς, Νίκος Καραντηνός και Ν. Γιανναράς. Ανάμεσα στους πολλούς συνεργάτες της διακρίνονται γνωστά στελέχη της ηγεσίας της ΕΠΟΝ, αλλά και καθηγητές Πανεπιστημίου, παιδαγωγοί, συγγραφείς και πολλοί λογοτέχνες που τότε πρωτοδημοσίευαν. το περιοδικό στη νόμιμη περίοδο παρουσιάζεται πολύ πλούσιο και προσπαθεί ν' αγκαλιάσει όλο και πλατύτερα ενδιαφέροντα της νεολαίας. στο προγραμματικό άρθρο του πρώτου νόμιμου τχ, του τχ 39, σημειώνεται: « Η "Νέα Γενιά" κυκλοφορεί πια νόμιμη. Γεννημένη μέσα στη φωτιά του μεγάλου απελευθερωτικού μας πολέμου έδειξε στα νιάτα τον τίμιο δρόμο του αγώνα. σαν όργανο του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ καθρέφτισε απ' τις στήλες της τα φωτεινά Ιδανικά της οργάνωσής μας. [...] Σήμερα η "Νέα Γενιά" σαν το μοναδικό περιοδικό της νεο255

νεολαίας,θασυνεχίσει την πάλη της. και θα σταθεί και πάλι στις επάλξεις του αγώνα για τα δικαιώματα της νεολαίας, για την ανοικοδόμηση της πατρίδας μας, για μια ευτυχισμένη και χαρούμενη ζωή». Έ τ σ ι διαγράφονται οι στόχοι του περιοδικού για την μεταδεκεμβριανή περίοδο. Διατρέχοντας τα φύλλα αυτής της περιόδου βλέπει κανείς ανάγλυφο το όραμα της ΕΠΟΝ για τη νεολαία. Επειδή λίγα είναι τα επονίτικα έντυπα που συνεχίζουν ση, η Νέα Γενιά μάς δίνει ένα νήμα για να παρακολουθήσουμε την πορεία της οργάνωσης απ' την αρχή μέχρι και το 1947. Περιεχόμενα: τα τχ της παράνομης περιόδου δημοσιεύουν επίσημα κείμενα της οργάνωσης, όπως στο τχ 17 «Απόφαση του Προεδρείου του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ»ηστο τχ 22 «Απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου». Άλλα κύρια άρθρα αναφέρονται σε ιστορικές επετείους, όπως της 25ης Μαρτίου (τχ 1) και άλλα σχολιάζουν σημαντικά γεγονότα της επικαιρότητας, όπως τον θάνατο του Δημήτρη Γληνού (τχ 23, τερη σελίδα πολλών παράνομων τχ περιέχει τη μόνιμη στήλη: «Εθνικοαπελευθερωτική φιλολογία». Η υπόλοιπη ύλη καλύπτεται από ειδήσεις του πολέμου και της αντίστασης, περιγραφές κινητοποιήσεων και διαδηλώσεων, και γενικότερες ειδήσεις από τη ζωή και τη δράση της ΕΠΟΝ. φή και περιεχόμενο. Α π ό δισέλιδο η τετρασέλιδο γίνεται δεκαεξασέλιδο η και μεγαλύτερο, και παίρνει κανονική μορφή περιοδικού, με έγχρωμο εξώφυλλο. Μεγάλη διαφοροποίηση παρατηρείται και στην ύλη του. Καθώς ο βασικός στόχος, δηλαδή η απελευθέρωση απ' τον κατακτητή, έχει επιτευχθεί, ο άξονας του προβληματισμού μετατίθεταιστηνανοικοδόμηση σμών στον τόπο. Ε κ ε ίεπικεντρώνεταιτοενδιαφέρονστα πρώτα μεταπελευθερωτικά τχ. Λίγους μήνεςαργότερα,το

περιοδικό προσπαθεί να αγκαλιάσει όλο και ευρύτερα νεανικά ενδιαφέροντα. Συχνά γίνονται αφιερώματα με κάποιες αφορμές επικαιρότητας. Αναφέρουμε ενδεικτικά: το τχ 50 περιέχει αφιέρωμα «στη Νίκη των Ενωμένων Εθνών στην Ευρώπη κατά του φασισμού και στην Παγκόσμια Ειρήνη». το τχ 47, της 25 του Μάρτη 1945, είναι πανηγυρικό και αφιερωμένο στους Εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες του λαού και της Νεολαίας" περιέχει ποιήματα των Δ. Σολωμού και Κ. Παλαμά και κείμενα των Σ. Γιαννακόπουλου [πραγμ. όνομα του Πέτρου Ανταί Γ. Λαμπρινού, Μαρίας Σβώλου, Μ. Λουντέμη, Έλλης Αλεξίου, Ν. Καραντηνού, Ειρήνης Φωτεινού, Νίκης Στέφη και Γρηγόρη. το τχ 65 είναι αφιερωμένο στο Α' Αντιφασιστικό Συνέδριο, ενώ το τχ68, της 25 του Μάρτη 1946, είναι αφιερωμένο στην επέτειο της Επανάστασης του '21, και περιέχει κείμενα των Φώτη Φωτεινού και Γιάννη Βλαχογιάννη. Ιδιαίτερα επιμελημένα εμφανίζονται τα αφιερώματα. Η τακτική ύλη του περιοδικού περιέχει πολλά άρθρα γύρω απόεκπαιδευτικάπροβλήματα, όπως είναιεπόμενομιακαι στη συνταχτική επιτροπή βρίσκονται οι Κ. Σωτηρίου, Ρ Ιμβριώτη και Μαρία Σβώλου. Πολλά άρθρα πολιτικών προσωπικοτήτων που απευθύνονται στους νέους, και άλλα που απευθύνονται Ιδιαίτερα στη νέα γυναίκα. Ταχτικές ανταποκρίσεις από διεθνή συνέδρια νεολαίας, στα οποία η ΕΠΟΝ μετέχει με τους αντιπροσώπους της" έτσι υπάρχειανταπόκρισητονΑύγουστο του 1945 από την «Παγ κόσμια Συνδιάσκεψη Νέων», και άλλοτε από το «Αντιφασιστικό Συνέδριο Αλβανικής νεολαίας». Εξακολουθούν πάντοτε να δημοσιεύονται τα επίσημα κείμενα της οργάνωσης, όπως είναι οι αποφάσεις του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ. Οργανώνονται έρευνες γύρω από την εργαζόμενη νεολαία καιταπροβλήματα που αντιμετωπίζει. Τέλος, μεταφράζοντ πολιτικά άρθρα γύρω από τη νεολαία, όπως « Η νεολαία του Ναζισμού» του Heinrich Fraenkel, δημοσιευμένη στο πρω257

50. Εξώφυλλο του πρώτου νόμιμου τχ του αρ. *103

πρωτότυποστοπεριοδικό New Statesman and Nation,και«τα νιάτα μας» του Ηλία Έρενμπουργκ, δημοσιευμένο στο περιοδικό En route. Υπάρχουν επίσης οι μόνιμες στήλες για τα παρακάτω θέματα: « Η σελίδα της Νέας, Αθλητισμός, Τ' Αετόπουλά μας, Η Νεολαία σ' όλο τον κόσμο, Έ τ σ ι πολεμήσαμε για τη λευτεριά [αναδημοσιεύσεις από αφηγήσεις μαχών σε άλλα έντυπα], Αλήθειες που πρέπει ν' ακουσθούν [σχολιασμός ειδήσεων], Πνευματική και καλλιτεχνική ζωή [κριτική βιβλίου, θεάτρου [ανέκδοτα, γελοιογραφίες, ευθυμογραφήματα], Οι ήρωές μας [νεκρολογίες αγωνιστών], Ζωή και δράση της ΕΠΟΝ, Γύρω

όσων συμβαίνουν στα Πανεπιστήμια], απ' ό,τι γράφουν οι νέοι [σελίδα συνεργασίας], Προσκοπικά, Εύθυμη σελίδα». • Η λογοτεχνία εκπροσωπείται από διηγήματα και ποιήματα ελλήνων συγγραφέων, που δημοσιεύονται είτε Ολόκληρα είτε αποσπασματικά. Συχνά επανέρχονται ο Παλαμάς. Η καλύβα της Βάντα Βασίλιεφσκα' Η σημαία, του Β. Κατάεφ" η Ράγια είνε η Γκάλια, [άνυπόγραφο]' Η Μαντσούκ πηγαίνει στον πόλεμο, της Ο. Τσεκοτκίνα. Γενικά το τμήμα τική και από ποιοτική άποψη. Συνολικά, το περιοδικό εμφανίζεται πολύ πλούσιοσεύληκαι δίνει τη δυνατότητα ν' ανιχνευθεί η αντίληψη της ΕΠΟΝ για πλήθος θέματα που αφορούν τη νεολαία καθώς και ο γενικότερος οραματισμός της γι' αυτήν. Συνεργάτες: (ο κατάλογος δεν είναι εξαντλητικός, καλύπτει όμως Χρήστος Αθηναίος, Νίκος Ακριτίδης, Άρης Αλεξάνδρου, Έλλη Αλεξίου, Μανώλης Αλεξίου, Κ. Αξελός, Μέλπω Αξιώτη, Ανδρέας Απελάτης, Μ. Αυγέρης, Ξ. Βακαρέλη - Κα259

Καλαντζή, Φώκος Βέττας, Βλαδίμηρος, Νικηφόρος Βρεττάκος, Χρήστος Γανιάρης, Κ. Γεωργαλάς, Σ. Γιαννακόπουλος [Πέτρος Ανταίος], Δημ. Γληνός, Π. Γρανίτης, Γρηγόρης, Βούλα Δαμιανάκη, Λάμπρος Δαφνής, Φοίβος Δέλφης [ = Γ. Κανέλλος], Πάνος Δημητρίου, Τάσος Δήμου, Ά γ γ . Διαμαντόπουλος, Ο. Δριμάκου, Γ. Ελευθεριάδης, Σταύρος Ζορμπαλάς, Πάνος Θεοδωρακόπουλος, Κώστας Θέος, Λιλή Ιακωβίδη - Πατρικίου, Ρ. Ιμβριώτου, Γαλάτεια Καζαντζάκη, Ν. Καββαδίας, Τ. Καλαμπουρδάκης, Μ. Καλλοναϊος, Ι ώ Καμπέρογλου, I. Κάμπου, Ν. Καραντηνός, Νίκος Καράς, Σταύρος Κασσιμάτης, Κάτια, Κλειώ, Π. Κόκκαλης, Ανδρέας Κομνηνός, Θέμος Κορνάρος, Γ. Κοτζιούλας, Π. Κριναίος [ = Χ. Μιχαηλίδης], Παύλος Κυριαζής, Γ. Λαμπρινός, Σ. Ν. Λιναρδάτος, Μ. Λουντέμης, Α λ . Λυκοχωρίτης, Ι.Τ.Μ., Αθανασία Μαγιάκου, Γιάννης Μάγνης, Ν. Μάνιας, Μ. Μαραγκουδάκη, Κώστας Μαρίνης, Σ. Μαυροειδή - Παπαδάκη, Μιχ. Μηριάγκος, Δ. Μοάτσος, Ρίτα Μπούμη - Παππά, Γ. Μυλωνογιάννης, Γιάννης Μυριάγγος, Λευτέρης Νεγρεπόντης, Γ. Οικονόμου, Δημ. Πανδής, Ντόρα Παπάζογλου, Μίμης Παπαπαναγιώτου, Γιάννης Παπασπύρου, Ηρακλής Παππάς, Νότης Περιγιάλης, Στ. Πορφυρός, Μιχ. Προβατάς, Γ. Ραζής, Μίμης Ραυτόπουλος, Γ. Ρίτσος, Α. Ρόη, Μίλια Ροζίδη [ = Αιμ. Τσιροζίδου], Βασίλης Ρώτας, Α. Σβώλος, Μαρία Σβώλου, Χαρίλ. Σισμάνης, Κώστας Σούκας, Θρασύβουλος Σταύρου, Νίκη Στέφη, Κ. Σωτηρίου, Έλλη Τορναζάκη, Ν. Τραϊφόρος, Δ. Τσουπαρόπουλος, Κώστας Φιλίνης, ΕΙρήνη Φωτεινού, Θανάσης Φωτιάδης, Ιάσονας Χατζηδίνας, Ακριβή Χατζοπούλου, Νίκος Χρυσόπουλος, Δ. Ψαθάς, Πετρούλα Ψηλορείτη [= Γαλάτεια Αλεξίου]. Εικονογράφηση: Η καλλιτεχνική εμφάνιση της Νέας Γενιάς είναι ιδιαίτερα επιμελημένη. Α π ό την παράνομη ακόμα περίοδο εκδόσεώς της. πολλά φύλλα της κοσμούνται από ξυλογραφίες η χαρακτικά. Έ τ σ ι το πρώτο παράνομο τχ κοσμείται από έργο

260

Τότε, η Νέα Γενιά γίνεται περιοδικό με χρωματιστό εξώφυλλο. τα εξώφυλλα στην αρχή κοσμούνται από ξυλογραφίες. Από το τχ 64 κε. έχουν ολοσέλιδα, έγχρωμα, ζωγραφικά έργα, λοί μετέπειτα γνωστοί καλλιτέχνες βοήθησανεθελοντικάτο περιοδικό. Αναφέρουμε ενδεικτικά: το τχ 50 σ. 8, 9 κοσμείται από ξυλογραφίες, έργα της χαράκτριας Βάσως Λεονάρδου" στο ίδιο τχ συνεργάστηκαν και οι καλλιτέχνες Γιάννης Στεφανίδης και Γιώργος Βακιρτζής. ΟΙ ξυλογραφίες που δημοσιεύονται στο πανηγυρικό τχ για την 25η Μαρτίου 1945 είναι έργα του χαράκτη Τάσσου. στα τχ 71-82 την καλλιτεχνική επιμέλεια έχει ο Νίκος Καστανάκης, και τα σχέδια εξώφυλλων είναι του Νικήτα Παπαδόπουλου. Υπάρχουν τέλος γελοιογραφίες πολιτικού περιεχομένου και φωτογραφίες. Βιβλιογραφία: «Χρονικό της Νέας Γενιάς», τχ 47, 25 Μάρτη 1945, σ. 17' « Ο παράνομος τύπος της ΕΠΟΝ», τχ 64, 1-15 Ι α νουαρίου 1946" Αναγνωστόπουλος σ. 174-176" Ανταίος ΑΙ σ. 43-45, 51, 60, 71-72, 78, 214, 216· Ανταίος All σ. 485, 499,502-503,553-554· Ανταίος Β σ. 312-313, 317" «Αφιέρωμα στην ΕΠΟΝ 32 χρόνια από την ίδρυσή της», π. Αντί, Περ. Β', αρ. φ. 13, 22 Φεβρουαρίου 1975, σ. 11-33' Γατόπουλος σ. 731" Χ. Γκόντζος-Κ. Αναστασάκος, 01 Εκπαιδευτικοί στην Εθνική Αντίσταση, Εκδ. Δίπτυχο, Αθήνα 1985, σ. 313-314· « Ο Τύπος της Αντίστασης. ΕΠΟΝ 40 χρόνια», (έρευνα: Π. Μακρής), εφ. Ελευθεροτυπία, 20 Ιανουαρίου 1983, σ. 7· Ελληνικά περιοδικά για παιδιά και έφηβους αρ. 100,101,109 - Σταύρος Ζορμπαλάς, Εθνική Α ν τίσταση. το έπος του Λαού. Αφιέρωμα στα 30χρονα της Αντιφασιστικής νίκης, Εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1975, σ. 209-214 [χρονικό της Νέας Γενιάς]' Ιστορία της Αντίστασης σ. 1461-1462,1473 - Πάνος Καρυκόπουλος, 200χρόνια Ελληνικού Τύπου 1784-1984, Εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 1984, σ. 128" εφ. Ρήγας, Όργανο της Πανθεσσαλικής Επι261

ΕπιτροπήςτουΕΑΜ, Έτος Β', τχ 42" Φατσέα σ. 142' Φλάϊσερ σ. 41. καστικές μαρτυρίες. Ζωγραφική - χαρακτική στον πόλεμο, λιτισμού, Αθήνα 1986, υπάρχουν έργα των καλλιτεχνικών συνεργατών της Νέας Γενιάς: του Γιάννη Στεφανίδη στις σ. 19, 136,139, 140,151· του Τάσσου στις σ. 23, 31, 113, 129, 172,174,195, 204· και του Ηλία Φέρτη στις σ. 97, 120, 121, 130, 154, 157, 164, 168, 193.

Αρχείο ΕΠΟΝ μερικά παράνομα τχ και πλήρης σειρά νόμιμων ΒΒ (Α 5 ΠΡΔ) τχ 39, 46-82 ΓΑΚ (Αρχ. Πετιμεζά Κ 52'-Β') τχ 4, 5, 9, 11, 12, 13 ΓΑΚ (Αρχ. Φλάμπουρα Κ103'-Ε') τχ 9, 12 ΓΓΤΠ τχ 7, 8, 19 (φωτοτυπία) ΓΕΝ τχ 10, 12 ΔΦΛ τ χ 3 , 6, 9, 11, 12, 38 (πρωτότυπα)· τχ 2, 13, 14, 24, 28, 31 (φωτοτυπία) EBE Π10301 τχ39, 46-52, 64-67, 69, 71-73 ΕΕΑ τχ 50, 53, 56-57, 59, 61, 69, 71 ΕΛΙΑ τχ 1, 22-23, 32-34, 36-79, 81-82 ΕΜΑΕΕ τχ 9, 16, 23, 24, Έ κ τ . έκδ. 28 Οκτωβρίου (φωτοτυπία)· τχ 47, 65, 72, 75, 76, 78, 81 (πρωτότυπα) Ε Σ Η Ε Α τχ 3, 6, 7, 11, 12 (πρωτότυπα)· τχ 31, 35 (φωτοτυπία) ΠΕΑΕΑ τχ 6, 7, 14, 35

104. Νέα Γενιά ΝΟΜΟΣ Π Ε Λ Λ Η Σ

1943

Υπότιτλος: [Όργανο της ΕΠΟΝ του Νομού Πέλλης] Η ΕΠΟΝ του Νομού Πέλλης εξέδωσε άγνωστο αριθμό τχ ενός φιλολογικού περιοδικού με τίτλο Νέα Γενιά, που ήταν πολυγραφημένο κι είχε τράβηγμα 300 αντίτυπα. Η έκδοση έγινε στην περίοδο Φεβρουαρίου 1943 με Φεβρουάριο 1944. Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 451 [από Έκθεση Παμμακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ],

Λανθάνει

51. Σελίδα τίτλου του τχ 4 του αρ. *105

*105. Νέα Ευρώπη ΒΕΡΟΛΙΝΟ 1943

Υπότιτλος: ' Επιθεώρησις της ευρωπαϊκής ακαδημαϊκής νεολαίας Βερολίνο, Τυπογραφείον : Buchdruckerei Frickert J Co. (vorm P. Stankiewicz' Buchdruckerei G.m.b.H.) Berlin SW 11. Εκδίδεται υπό της οργανώσεως πνευματικής συνεργασίας. Υπεύθυνος δια το περιεχόμενον: Dr. Rupert Rupp. Tο πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε στις αρχές του 1943. Ε π ι σημάνθηκαν τα εξής τχ: 1943 τεύχος 2/3 1943 τεύχος 4 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 21 Χ14 εκ. 80 σ. ανά τχ με αρίθ. μονόστηλο Πρόκειται για διεθνές όργανο της χιτλερικής προπαγάνδας στην ελληνόφωνή του έκδοση. Εξάλλου εκδίδεται σχεδόν σε όλες τις

ίδιο το τχ, στην πρώτη σελίδα, αναφέρεται: « Η "Νέα Ευρώπη" που εκδίδεται ως όργανον αυτοδιαφωτίσεως της ευρωπαϊκής ακαδημαϊκής νεολαίας, ως μοναδικήν κατευθυντήριον γραμμήν έχει την ιδέαν μιας η ν ω μ έ ν η ς Ε υ ρ ώ π η ς . Η ιδέα αυτή, που εξεπήδησε μέσα από τάς φλόγας της σημερινής πολεμικής αναταραχής, δεν πρόκειται να καλλιεργηθή εδώ με συνθήματα [...] αλλά από της καθαρώς επιστημονικής [...] πλευράς. [...] Ειδικώτερα, οι δημιουργικοίερευνηταίηοι σπουδασταί όλων των σχολών, οι ακαδημαϊκοί και οι φιλόσοφοι [...] αποκτούν ένα σοβαρόν βήμα». το περιοδικό απευθύνεται δηλαδή στο λόγιο κοινό και επιχειρεί να το κερδίσει. Περιεχόμενα: (τχ 2/3) «Ιωσήφ Γκαίρρες, Προς τους λαούς της Ευρώπης" Μ. Μ. Χερνάντεθ (Ισπανία), Η φωνή τη Χανς Κλωΐ (Ελβετία), Προς ένα νέον κοσμοείδωλον" Λουΐ Λε Φυρ (Γαλλία), το Διεθνές Δίκαιον Θ. Γεωργιάδης (Ελλάς),

χνη και πόλεμος" Νηλς Μπγέρντες (Δανία), ο μύθος της Ιστορίας" Λεόν Ντεγκρέλλ (Βέλγιον), το ξύπνημα μιας πολιτικής κινήσεως" Τζίνο Φουμαγκάλλι (Ιταλία), Η Φυσιογνωμία της ευρωπαϊκής ηπείρου" Α. Ντε Μοντεφλόρ (Πορτογαλία), Η υπερθαλασσία αποστολή της Ευρώπης" Μπενίτο Μουσσολίνι, Πίστις και τόλμη" Βιντσέντσο Τζιομπέρτι, Όργανο θεϊκής βούλησης" Γκαίτε, Η Φύση" Αύγουστος Ροντέν, Ο καλλιτέχνης είνε οδηγός της ανθρωπότητος». (τχ 4) «Φ. Φον Σλέγκελ, Η ενότης του ευρωπαϊκού πνεύματος" Μιχαήλ Ιακωβίδη (Αθήνα), Κωστής Παλαμάς" Δρ. Βέρνερ Μάγερ (Ελβετία), Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία" Δρ. Ιωσήφ Γκαίμπελς (Γερμανία), Προς την Ευρώπην" Δρ. Στ. Καρατζώφ (Σόφια), Αι κοινωνικαί ιδέαι των νέων λαών Β. βαν Ώϋτβανκ (Φλάνδρα), Ευρωπαϊκή τέχνη· Λούσιο Χερράνθ ντέλ Νογκάλ (Ισπανία), Στρατιώτης" Αντωνέσκου (Ρουμανία), Πολιτικοί αφορισμοί" Κάρλο Εμίλιο Φέρρι (Ιταλία), Στοιχειώδεις βάσεις της οικονομικής συνεργασίας" Δρ. Σάξεν (Φινλανδία), Η αποστολή μιας κοινής ευρωπαϊκής εργασίας επί σεως του Έρυθρού Σταυρού" Πρίγκηψ Ό τ τ ο Φον Βίσμαρκ, Σκέψεις περί πολιτικής" Ζοζέφ Ζουμπέρ, το ψυχικόν μεγαλείον του ανθρώπου" Σενέκας, Η δοκιμασία του πεπρωμένου" Άγκελ Γκάνιβελ, Ιδέες και Ιδανικά». Εικονογράφηση: τχ 2/3: η μοναδική εικόνα του τχ είναι μια ασπρόμαυρη φωτογραφία, ολοσέλιδη, του γλυπτού του Ivo Beucker «Στρατιώτης και εργάτης»" τχ 4: η μοναδική εικόνα του τχ είναι ένα πορτραίτο του Ιούλιου Καίσαρα.

ΓΕΝ Ρ 43.5 τχ 4 EBE Π988 ο ρ τχ 2/3

266

1 0 . Νέα Ζωή Α Ρ Δ Ε Α 1943

Υπότιτλος: [Όργανο της ΕΠΟΝ Αρδέας] Αρδέα [Νομός Πέλλης] Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ στο διάστημα Φεβρουαρίου 1943 - Φεβρουαρίου 1944 και ήταν πολυγραφημένο. Αριθμός αντιτύπων: 300 Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 452 [από Έκθεση Παμμακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ],

Λανθάνει

*107. Νέα Ζωή ΜΑΡΜΑΡΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανο της τμηματικής επιτροπής ΕΠΟΝ Μαρμάρων Μάρμαρα [Νομός Φθιώτιδος] Επισημάνθηκε μόνο το πρώτο τχ, που είναι χειρόγραφο και δυσανάγνωστο, με ημερομηνία: 10/9/43. δεν ξέρουμε αν συνεχίστηκε η έκδοση. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 29x21 εκ. 4 σ. χειρόγραφο δίστηλο στο κύριο άρθρο του πρώτου τχ με τίτλο « Η έκδοσή μας» σημειώνεται: «Μέσα απ' τις γιγαντομαχίες του ελληνικού λαού για τη λευτεριά του, μέσα απ' τα πολύμορφα δώρα του μαχόμενου ελληνικού λαού, ξεπηγάζει και το δώρο του τύπου. Πρέπει ολόκληρος ο πρωτοπόρος Ρουμελιώτικος λαός να γνωρίση και τας υπ' όψιν μας αποφασίσαμε με τα πενιχρότατα [μέσα] που διαθέτομε, τα οποία δεν είναι τίποτε περισσότεροαπόμια κόλλα χαρτί, κι' ένα μολύβι, να εκδώσουμε την εφημερίδα μας ων του τμήματος μας. Η εφημερίδα μας τούτη πιστεύομε πώς Ά λ λ α άρθρα: «να πλησιάσουμε τους μεγάλους. Η Ε.Π.Ο.Ν. βαδίζει για εκπλήρωση των σκοπών της, Δράση των επονιτών κατά την εφημερίδα "Ρούμελη", Καλλιτεχνική κίνηση των ομάδων μας, Η γιορτή μας [υπογρ. Επονίτισσα]».

Αρχείο ΕΠΟΝ

*108. Νεανική Εξόρμηση ΤΥΡΝΑΒΟΣ

1943

Υπότιτλος: Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου ΕΠΟΝ Τυρνάβου Μόττο: Η ενότητα είναι όπλο νίκης Τύρναβος [Νομός Λαρίσης] Επισημάνθηκε μόνο το πρώτο τχ: Χρόνος Α' Αριθ. φύλ. 1 12 Δεκεμβρίου 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 500 δρχ. Σχήμα: 28,5x19 εκ. 4 σ. πολυγραφημένο κι απ' τις δύο όψεις δίστηλο στη μέση της πρώτης σελίδας, μέσα σε πλαίσιο, το άρθρο «ο Τύπος μας», όπου σημειώνεται: «Ύστερα από μεγάλες προσπάθειες, παραμερίστηκαν τα εμπόδια που μάς δυσκόλευαν την έκδοση του τύπου. Έ τ σ ι κυκλοφορεί σήμερα το πρώτο φύλο της εφημερίδας μας (ΝΕΑΝΙΚΗ ΕΞΟΡΜΗΣΗ) όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου ΕΠΟΝ Τυρνάβου. για να γίνη όμως νωτική μας ανάπτυξη, ο ομαδικός καθοδηγητής μας κι' ο θερμός προπαγανδιστής μας, για να γίνηαντάξιατουπροορισμού της, έχουμε καθήκον όλοι να τη βοηθήσουμε. Ζητάει απ' όλους μας όχι απλώς ανάγνωση, αλλά μελέτη και κριτική και γνώμες πάνω στις αδυναμίες της». Ά λ λ α άρθρα: «στον τελευταίο γύρο» [κύριο άρθρο]. Η δεύτερη σελίδα έχει γενικό επίτιτλο «Η Λογοτεχνία μας». στη στήλη «το διήγημά μας» δημοσιεύεται διήγημα ανυπόγραφο με τίτλο «το υγειονομικό συνεργείο». Αλλο άρθρο με τίτλο «μια σκηνοθεσία», όπου σημειώνεται ότι συνεχίζει στη σ. 3. Φαίνεται ότι το έντυπο ήταν τετρασέλιδο, σώθηκαν όμως μόνο οι δύο πρώτες σελίδες, στο αντίτυπο που έγινε η αυτοψία.

Βιβλιογραφία: Φατσέα σ. 141.

Αρχείο ΕΠΟΝ

*109. Νεανική Ορμή ΠΑΛΑΜΑΣ 1943

Υπότιτλος: Όργανο του Επαρχειακού Συμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. Παλαμά Μόττο: Όποιος έχει τη Νεολαία μαζύ του έχει το μέλον μαζύ του. Παλαμάς [Νομός Καρδίτσης] Επισημάνθηκαν τα δύο πρώτα τχ: Έ τ ο ς I Αριθμ. φύλ. I 14 Νοεμβρίου 1943 Χρόνος Α' Αριθμ. φύλ. 2 19-12-1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή : τχ 1 500 δρχ., τχ 2 1.000 δρχ. Σχήμα: 29,5x20 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κι απ' τις δύο όψεις μονόστηλο. το τχ 2 δίστηλο. στη δεύτερη σελίδα υπάρχει άρθρο με τίτλο « Ο τύπος» που αναφέρεται στην έκδοση της εφημερίδας: «Tο Επαρχιακό μας Συμβούλιο, σαν επιταχτικό καθήκον έβαλε την έκδοση της μας θα είναι ο καθρέφτης όλης της κατάστασης της Επαρχίας μας. Επίσης εκδίδουνται και άλλεςεφημερίδεςστηνεπαρχία μας, αι έξεις. στην πόλι μας η Αγροτική Φλόγα" του τμηματικού συμβουλίου, ο "Νέος Αγωνιστής"τουτμηματικού συμβουλίου του χωριού Κ. ο "Βράχος" της ομάδας του χωριού Π. η "Νεανική Φλόγα" της ομάδας του χωριού Μ. και ριού Μ.». Αυτή η αναφορά αποτελεί μοναδική πηγή, γιατί τα έντυπα που αναφέρει δεν είναι γνωστά από πουθενά αλλού. Περιεχόμενα: (τχ 1) « Η ίδρυσηΕπαρχιακήςΕπιτροπήςστην Πόλι μας, Λίγα για την Ε.[θνική] Α.[λληλεγγύη] (υπογρ. Επονίτης), Η κίνηση στα χωριά μας, Ο τύπος, Η Γυναίκα στον αγώνα». (τχ 2) «Προκήρυξη του Ε.[παρχιακού] Σ.[υμβουλίου] της

Ε.Π.Ο.Ν., Επιστήμη και Επάγγελμα, το δέμα του Αντάρτη, Α π ' τη ζωή και τη δράση μας». Βιβλιογραφία: Φατσέα σ. 141.

Αρχείο ΕΠΟΝ

110. Νεανική Φλόγα ΒΟΛΟΣ

1943

Υπότιτλος: [Όργανο του Συμβουλίου Βόλου της ΕΠΟΝ] Βόλος Επισημάνθηκε μόνο ένα φύλλο με ημερομηνία 15 Οκτωβρίου 1943, όπου δημοσιεύεται ποίημα για τον νεκρό επονίτη Πέτρο Μαντέλα. Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 517 [αναδημοσιεύει το ποίημα] - «ΑΙ Περιφερειακού Συμβουλίου Νομού Μαγνησίας της ΕΠΟΝ, τχ 1 σ. 1: « Η "Νεανική Φλόγα" γίνεται όργανο του Συμβουλίου Βόλου».

Λανθάνει

*111. Νεανική Φλόγα ΚΑΛΑΜΑΤΑ

1943-1945

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Νομού Μεσσηνίας της Ε.Π.Ο.Ν. Μόττο: Θάνατος στο Φασισμό - Λευτεριά στο λαό (τχ 4-7 προστίθεται:) και το αίμα της καρδιάς μας για να δημιουργήσουμε ένα λεύτερο κι' ευτυχισμένο μέλλον. Καλαμάτα' [μετά την απελευθέρωση] Τυπογραφεία του «Θάρρους» το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε στις αρχές του καλοκαιριού αρ. Χρόνος » » »

Α' Περίοδος Β' » » » » » » » » »

» » » »

3 2 4 5 7

17 Αυγούστου 22 Σεπτέμβρη 10 Οχτώβρη 17 Οχτώβρη 3 Νοέμβρη 23/2/45 Μάρτης

1943 1944 1944 1944 1944 1945

σ. 139-140), όπου σημειώνεται και ότι το τχ του Μαρτίου 1945 ήταν το τελευταίο. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 3 (Αυγούστου 1943) 200 δρχ. τχ 2-5 3.000.000 δρχ., τχ 7 10.000.000 δρχ. Σχήμα: τχ 2 4 0 x 3 0 εκ. 2 σ. με αρίθ. τετράστηλο τχ 3 (Αυγ. 1943) 2 9 x 2 0 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κι απ' τις δύο όψεις τχ 4-7 48x30 εκ. 26. με αρίθ. πεντάστηλο Διακρίνονται δύο περίοδοι έκδοσης της εφημερίδας. Η πρώτη, η παράνομη, αρχίζει το καλοκαίρι του '43 και φτάνει μέχρι τον Νοέμβριο του '44. Μετά την απελευθέρωση γίνεται νόμιμη, εβδομαδιαία, κυκλοφορεί κάθε Δευτέρα και συνεχίζει να εκδίδεται μέχρι τον Μάρτιο του 1945. δεν επισημάνθηκαν τχ της

δεύτερης περιόδου. στην πρώτη, παράνομη, περίοδο η εφημερίδα έχει τα κλασικά χαρακτηριστικά επονίτικου εντύπου. Δείγμα γραφής από το κύριο άρθρο του τ χ 3 : «το Ε.Α.Μ. σης αγωνίστηκαν για τη ζωή και τη λευτεριά του λαού μας. Γλύτωσε ο λαός μας και η νέα γενιά από το θάνατο της πείνας, δεν έγινε η επιστράτεψη στη χώρα μας τη νέα μας γενιά Περιεχόμενα: Μόνιμες στήλες: «Χρονικά» [σχολιασμός ειδήσεων], Μορφωτική στήλη: (τχ 2) « Η παιδεία μας», (τχ 4) «το κορίτσι και νάσταση του 1821 ίσαμε σήμερα"», «Από τη ζωή και τη δράση μας [απολογισμός], Ο φακός μας, Τελευταίες ειδήσεις [απ' τα διάφορα μέτωπα του πολέμου]». Άλλα άρθρα: (τχ 2) « Αρπάχτε τ' άρματα, Μιλάνε οι ηρωϊκοί τραυματίες του Μελιγαλά, Έ ν α γράμμα, Γυρισμόςαπ'τη μάχη [ποίημα], Οργανωτική μας ζωή, Ειδησούλες, στο πιεστήριο, Κανένας Φασίστας». (τχ 4) «για την τελική νίκη, για τη νίκη και το μέλλον μας (Μιλάει ο Πρόεδρος του Κεντρικού Συμβουλίου της Ε.Π.Ο.Ν. Συν. Γ. Γεωργαλάς Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών), μια διάλεξη, Οργανωτικός έπαινος, Η Αθήνα του 1943 [ποίημα

(τχ 5) «Στις κάλπες, τα εγκαίνια του Συλλόγου Φιλοπροόδων Νέων, Μήνυμα στην Αθήνα μας, Ηρωίδες [υπογρ. Θωμάς], Οι δούλοι αναστημένοι [ποίημα του Β.Ο.], Επονίτες δάσκαλοι, Πώς πετυχαίνουμε τους σκοπούς μας, Η μεγαλειώδικη πανεργατική συγκέντρωση, οι εκλογές, Φοιτητική Στήλη», (τχ 7) «Μέρα ανοικοδόμησης, Ο αγώνας έχει πλάκες [υπογρ. Θωμάς Μεσσήνης], Η Αθήνα σύμβολο νίκης και χαράς, Τιμήστε τη μνήμη των ηρώων μας, Υπόμνημα προς την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, Η εκπαίδευση στη Σ. Ένωση, 275

τραγούδι της Ε.Π.Ο.Ν. [ποίημα της Σοφίας Μαυροειδή-Παπαδάκη], το παιδί και η οργάνωση των αετόπουλων, Οι Φοιτητές του Νησιού, Η γιορτή του Σ.Φ.Ν., Τμήμα Τριπύλης, Προς τιμή των συμμάχων και του ηρωϊκού ναυτικού, Περιμένετε το " Εγκόλπιο του Επονίτη" [αναγγελία εκδόσεως]». Συνεργάτες: Γ. Σχινάς, σ. 140: «Ξεκίνησε [η Ν.Φ.] [...]μετους Γιάννη Δανάμο (τον σκότωσαν οι Γερμανοαλήτες [...]), Νίκο Καράμπελα, Παναγ. Λυρατζή (τον σκότωσαν αργότερα ταγματασφαλίτες [...]) και το Γιώργη Μπακόπουλο δημοσιογράφο σήμερα. [...] Διευθυνόταν [...] από συνταχτική επιτροπή. Γραμματέας ήταν ο Νίκος Καράμπελας και μέλη οι Παναγ. Σγουρέας, Χρ. Φυτράκης και Μέμος Παναγιωτόπουλος». Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 514· Γιάννης Σχινάς, Αντίσταση νάς σ. 139-140· Φατσέα σ. 139.

Αρχείο ΕΠΟΝ

112. Νεανική Φλόγα [ΝΟΜΟΣ Κ Α Ρ Δ Ι Τ Σ Η Σ

1943]

Υπότιτλος: [Όργανο της ΕΠΟΝ της ομάδας του χωριού Μ.] [Νομός Καρδίτσης] Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ στην περίοδο Νοεμβρίου - Δεκεμβρίου 1943. Βιβλιογραφία: « Ο τύπος», εφ. Νεανική Ορμή, Όργανο του Επαρχειακού Συμβουλίου ΕΠΟΝ Παλαμά, τχ 1 σ. 2.

Λανθάνει

*113. Νεανική Φλόγα [ΝΟΜΟΣ Λ Α Ρ Ι Σ Η Σ ] 1943

Υπότιτλος: Όργανο του Α1 Τμηματικού Συμβουλίου της Ε.Π.Ο.Ν. [Νομός Λαρίσης] δεν αναγράφεται τόπος έκδοσης του εντύπου. ταγμένο στην ενότητα των εντύπων της Θεσσαλίας. Ακόμη, μανών, περιγράφεται εμπρησμός του Πλατύκαμπου, που βρίσκεται πολύ κοντά στη Λάρισα. Αντοτχ που επισημάνθηκε είναι πράγματι το τχ 5 (δυσανάγνωστο), το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε καλοκαίρι με φθινόπωρο του 1943. Χρόνος Α' Περίοδος Α' Αριθ. φύλ. 5 10 Δεκεμβρίου 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 500 δρχ. Σχήμα: 28x19 εκ. 4 σ. με αρίθ. πολυγραφημένο δίστηλο Η εφημερίδα είναι έκδοση του «Α1 τμηματικού Συμβουλίου της Ε.Π.Ο.Ν.». τα τμηματικά Συμβούλια αποτελούσαν υποδιαιρέσεις των Επαρχιακών, κι αυτά με τη σειρά τους υποδιαιρέσεις των Νομαρχιακών. για το Νομαρχιακό Συμβούλιο Λαρίσης γνωρίζουμε ότι απαρτιζόταν από 5 Επαρχιακά Συμβούλια κι από 62 Τμηματικά (Ανταίος Β σ. 399). δεν γνωρίζουμε όμως το ΑΙ σε ποιά ακριβώς περιοχή αντιστοιχούσε. Περιεχόμενα: «τα φασιστικά κοράκια διψούνε από αίματουλαού μας, Είναι άνθρωποι !, Α π ' τους Επονίτες αντάρτες [γράμμα αρχηγού ομάδας με υπογρ. Ηρακλής Θεσσαλός], Α π ' τη δράση των αετόπουλων, μια ευκαιρία, Ε.Π.Ο.Ν. για τα Α ε τόπουλα, [ Α π ' ] τη δράση των συνεργατών μας, Α π ' τον εκπολιτιστικό μας αγώνα, Δωδεκάλογος της νεολαίας της Έ λ -

Ελλάδας, Πολεμικές ειδήσεις, Αδυναμίες μας στο Οικονομικό, Μιλάει μια Επονίτισσα, Οικονομική στήλη».

Αρχείο ΕΠΟΝ

52. Τίτλος του τχ 5 του αρ. *113

*114. Νεανική Φλόγα ΛΕΥΚΑΔΑ

1943-1945

Υπότιτλος: Όργανο της Νέας Γενιάς (τχ 4, 1943) ΌργανοτουΣυμβουλίου Νομού Λευκάδας της ΕΠΟΝ (τχ 1, 1944) Δεκαπενθήμερο Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. Λευκάδας (τχ 1-5, 1945) Μόττο: Άμμες δε γ' εσόμεθα πολλώ κάρρονες (τχ 4, 1943) σμένη (τχ 1, 1944) Όλοι κι' όλες στον αγώνα για τη λευτεριά,τηνανεξ/σία,τη Δημοκρατία (τχ 1-2, 1945) Νέοι και Νέες. τα πάντα για τη συντριβή του φασισμού. τα πάντα για τη Δημοκρ. αναγέννηση της Ελλάδας μας (τχ 3-5, 1945) Λευκάδα το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε άνοιξη με καλοκαίρι του 1943" σημάνθηκε μόνο το τχ 4. τον Αύγουστο του 1943 έγινε η «ενοποίηση της Νέας γενιάς» στη Λευκάδα, συγκροτήθηκε δηλαδή η ΕΠΟΝ. Α π ό τον Ιανουάριο του 1944 αρχίζει η δεύτερη περίοδος εκδόσεως του εντύπου, παράνομη κι αυτή, ως οργάνου της ΕΠΟΝ. Α π ' αυτή την περίοδο έχειεπισημανθείτο πρώτο τχ" δεν είναι γνωστό αν υπήρξαν και άλλα. Η τρίτη περίοδος εκδόσεως του εντύπου, νόμιμη πια, καλύπτει το διάστημα Φεβρουαρίου - Απριλίου 1945,στοοποίοεκδόθηκαν 5 τχ. Χρόνος Ιος αριθμός φύλλου 4 1η Ιούλη 1943 Καινούργια Περίοδο » » 1 20 Γενάρη 1944 Περίοδος Τρίτη » » 1 5 Φλεβάρη 1945 » » » » 2 1 Μάρτη 1945 » » » » 3 25 Μάρτη 1945

Περίοδος Τρίτη αριθμ. φύλλου 4 10 Απρίλη 1945 » » » » 5 25 Απρίλη 1945 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: τχ 1 (1943) 100 δρχ., τχ 1(1944) 1.000 δρχ., τχ 1-5 (1945) 20 δρχ. Σχήμα: τχ 1 (1943) 29,5x19,5 εκ. 2 σ. με αρίθ. χειρόγραφο τχ 1 (1944) 3 5 x 2 4 εκ. 4 σ. με αρίθ. πολυγραφημένο δίστηλο τχ 1-5 (1945) 3 5 x 2 5 εκ. 2 σ. με αρίθ. τυπωμένο τρίστηλο Περιοδικότητα: τχ 1 (1943) Βγαίνει κάθε 15 μέρες τχ 1-5 (1945) Δεκαπενθήμερο νεται: « Η πρώτη συνδιάσκεψη της ΕΠΟΝ του Συμβουλίου Νομού Λευκάδας, ιστορική για το τόπο μας, έκλεισε πίσω της μια περίοδο αγώνων της Νέας μας Γενιάς. [...] Α π ό το στενό εκείνο λεύτερο χώρο ξεκινήσαμε με νέα εφόδια. Ορκιστήκαμε πώς θα προχωρήσωμε ατρόμητα κάτω από το προσκλητήριο της Πανελλαδικής και της Παγκοσμίας ελεύτερης νεότητας για τη κατάχτηση της καινούργιας ζωής. [...] Α π ό

τρανή μας υπόσχεση θα νικήσουμε». Α π ό το τχ (1945) της νόμιμης πια περιόδου εκδόσεως: « Η "Φλόγα" ξαναβγαίνει ύστερα από οχτώ μήνες σκλαβιάς. Χαιρετίζει τους παλιούς τώρα στη τρίτη περίοδο της πιστός σύντροφος στο πλάϊ της Περιεχόμενα: τχ 1 (1943) «Από την Ελλάδα [υπογρ. Ρ. 12],προςτους συναγωνιστές μας, Η αναχώρηση του αντάρτη [ποίημα "αφιερομένο στο Ε.Α.Μ."], Λογαριασμοί που πληρώνονται», τχ 1 (1944) «Καινούργιο ξεκίνημα, Απόψεις, Α π ' τη πρώτη συνδιάσκεψη της ΕΠΟΝ Λευκάδας, [Επίγραμμα του Κωστή Παλαμά], Α π ό τον απολογισμό δουλειάς του Γραματέα του II.Σ.Ν., Α π ' τη δράση των αητόπουλων, Συνδιασκέψεις τμη-

τμηματικών,Ανταποκρίσεις,Η στήλη της Επονίτισας, Δύο μηνών δράση, [Επιστολή του Διοικητή του Τάγματος προς Περνάει ο Ε.Λ.Α.Σ.». τχ 1 (1945) «Νέοι και Νέες επί ποδός πολέμου, Χρονογράφημα. Η φωνή της πατρίδας, Επονίτικη ζωή», τχ 2 (1945) «για τους νέους ειρηνικούς αγώνες, Χρονογράφημα. Α π ό τη γιορτή της 23 Φλεβάρη στο χωριό, Επονίτικη ζωή» [τα 2 πρώτα τχ του 1945 είναι τυπωμένα στο verso καταστάσεων της Εθνικής Τραπέζης], τχ 3 (1945) «Ζήτω η 25 Μάρτη, Χρονογράφημα: Έρχεται μας, στους νεκρούς της ΕΠΟΝ, Α π ό τη "Νέα Γενιά"», τχ 4 (1945) «θα νικήσουμε, το χρονογράφημά μας: Σταμπάρισμα, Οι γνώμες μας, Επονίτικη ζωή, Καντάδα [ποίημα τχ 5 (1945) «για τη Δημοκρατία, Χρονογράφημα: για τα θύματα του αγώνα, Οι γνώμες μας, Ο Τάκης [ποίημα], Νεολαίες, Επονίτικη ζωή». Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 510" Φατσέα σ. 141. Γενικότερα για την περίοδο αυτή στη Λευκάδα: Τάσος Γιάννης Κονιδάρης, Η Λευκάδα στη σκιά του εμφύλιου πολέμου 1943-1947, έκδ. I. Σιδέρης, Αθήνα 1985.

Αρχείο ΕΠΟΝ τχ 1 (1944), τχ 1 (1945) ΤΧΑΡ τχ 4 (1943), τχ 1 (1944), τχ 1-5 (1945)

*115. Νεανική Φωνή ΑΘΗΝΑ 1943-1944

Υπότιτλος: Μηνιαίο Περιοδικό Νέων Αθήνα' (τχ 1-5) Τυπογραφείον : Ε μ μ . Μαθιουδάκη, Ζωοδόχου Πηγής, 15' (τχ 7-9/10) Τυπογραφείο Π. Σεργιάδη, Γερανίου 9, τηλεφ. 20-552. «Εκδίδεται από ομάδα νέων»' (τχ 1) Αρχισυντάκτης: Θανάσης Ραχουτής, (τχ 2, 3, 5, 6, 7) Διευθυντής : Θανάσης Ραχουτής, Αρχισυντάχτης: Τάκης Ε. Κωνσταντινίδης, (τχ 4) Διευθυντής: Θανάσης Ραχουτής, Αρχισυντάχτες : Τάκης Ε. Κωνσταντινίδης, Τάσος Λιγνάδης, Διαχειριστής: Ερρίκος Βαλέρας, (τχ 8) Αρχισυντάχτης : Τάκης Εμμ. Κωνσταντινίδης, (τχ 9/10) Διευθυντής: Τάκης Εμμ. Κωνσταντινίδης. Κυκλοφόρησαν 10 τχ από τον Οκτώβριο του 1943 ως τον Σεπτέμβριο του 1944. Α ρ . φύλ. 1 Οκτώβριος 1943 1 » )) 2 Νοέμβριος 1943 » Ιανουάριος 1944 » 3 » » 4 Φεβρουάριος 1944 » » 5 Μάρτιος 1944 » » 6 .Μάης 1944 » » 7 Ιούνιος 1944 » 1944 » 8 Ιούλιος » » » 9/10 Αύγουστος-Σεπτέμβριος 1944 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 1 600 δρχ., τχ 2 1.500 δρχ., τχ 3 5.000 δρχ., τχ 4 10.000 δρχ., τχ 5 20.000 δρχ., τχ 6 50.000 δρχ., τχ 7 300.000 δρχ., τχ 8 25.000.000 δρχ., τχ 9/10 5 δρχ. Σχήμα: 23x17 εκ. 16-32 σ. με αρίθ. συνεχή (σ. 1-288), δίστηλο Περιοδικότητα: Μηνιαίο το περιοδικό εντάσσεται στην κατηγορία των ανεξαρτήτων εντύπων που βγαίνουν από ομάδες νέων διανοουμένων, και σκοπό έχει να δώσει «μια ώθηση στους ταλαντούχους νέουςγιανα 283

53. Εξώφυλλο του τχ 2 του αρ. *115

πετύχουν κάτι καλύτερο», όπως σημειώνεται στο άρθρο «Δυο λόγια για την έκδοσή μας» (τχ 1 σ. 2) με υπογραφή Θ. P.: «Όλοι οι νέοι, που ανακατεύονται με φιλολογικά περιοδικά, πρέπει νάχουνε σαν αρχή, ν' ανοίξουνε το δρόμο στα νέα ταλέντα. Οι μεγάλοι δεν έχουν θέση στις δικές μας στήλες. Είναι πει ν' ανοιχτεί ο δρόμος να προχωρήσουν, να γνωριστούνε τα νειάτα. αυτών,πουμπορούνε να μάς καταλάβουνε, να μάς νοιώσουνε, Μόνο να μή θελήσουνε να μάς κάνουνε ό,τι είναι οι ίδιοι, αλλά ό,τι εμείς πιστεύουμε πώς θα γίνουμε». Περιεχόμενα και συνεργάτες, όπωςαναγράφονταιστοεξώφυλλο κάθε τχ: (τχ 1) «Γιάννης Πολυχρονόπουλος, σαν Παναγιά (ποίημα)' Αλέξανδρος Φεράλδης, Η έννοια των μαθηματικών στη ζωή (μελέτη)· Τάκης Τζανετέας, Ο θάνατος του Καπανέα" Μαίρη Κυτριλάκη, Αναμνήσεις και Σχέδια" Γιώργος Φούντης, Άνοιξις (ποίημα)· Τάκης Κωνσταντινίδης, Ιδανικό" Στέλα Ταρλαζή, Εγωισμός και Κοινωνικότητα" Γιάννης Δεματάκης, Λογιωτατισμός" Λούλα Γιανέτσου, Καθώς σιγοβρέχει" Χρήστος Πλούτος, απόγεμα στ' ακροθαλάσσι». (τχ 2) «Ηλίας Σιμόπουλος, Μόνος (ποίημα)" Τάκης Κωνσταντινίδης, Η θέση των ανθρωπιστικών γραμμάτων στην Ε λ λάδα- Γιάννης Κοσμοπολίτης, Ρωμαντισμός και τάση φυγής' Λούλα Γιανέτσου, Ελπίδες' Κωστής Νεχαλιώτης [ψευδώνυμο του Κωστή Σκαλιόρα] Βρυκόλακες (κριτική)' Τάσος Λιγνάδης, Παράδοξος Γκόλζος (κριτική)' Νίκος Κουντούρης, ΑνοιχτάστοΠέλαο' Στέλα Ταρλαζή, το πρώτο χιόνι (μετάφραση)' Χρήστος Πλούτος, Τ' αψηλό το σπίτι' Ερρίκος Βαλέρας, Ο Βίκτωρ Ουγκό σα θεατρικός συγγραφέας», (τχ 3) «Στέφου Ροδάνθη, Ωσαννά (ποίημα)' Θανάση Ραχουτή, το θέατρο' Τάκη Κωνσταντινίδη, η θέση των άνθρω285

54. Εξώφυλλο του τχ 5 του αρ. *115

ανθρωπιστικών γραμμάτων στην Ελλάδα (μελέτη)" Νίκου Κουν ρη, Ζητώντας την ευτυχία (διήγημα)' Αλέκου Μυλωνάδη, Έκσταση' Ντίνου Γούλου, Πνοές' Γιώργου Καραπάνου, Μεριάστε να διαβούμε (ποίημα)' Φαιδρού Μπάρλα, Νιότη (ποίημα)' Τάσου Λιγνάδη, Tο τραγούδι των ανθρώπων (διήγημα)' Φίλιππου Φυλακτού, Χινοπώρου ανασασμοί (ποίημα)' Ε ρ ρίκου Βαλέρα, Ο Βίκτωρ Ουγκώ σα θεατρικός συγγραφέας" Λευτέρης Χρυσολούρης, Βροχή (διήγημα)- Κωστή Νεχαλιώτη, Ρόσμερχολμ (κριτική)' Αλεξ. Φεράλδη, Η πνευματική και κοσμική αρχή (μετάφραση)' Έλλη Τορναζάκη, σκίτσα (ποίημα)' Μαίρη Κυτριλάκη, Χριστουγεννιάτικο δώρο (διήγημα)" Ά λ κ η Ζέη, "Μάνα" (διήγημα)" Αγγέλου Λάτρη, Αδύναμες στιγμές (διήγημα)' Κωνστ. Σταυρόπουλου, Αργοναύτες (ποίημα)». (τχ 4) «Γιάννης Φλιάσιος, Φτερά και Φως (ποίημα)' Τάκη Κωνσταντινίδη, Η θέση των ανθρωπιστικών γραμμάτων στην Ελλάδα (μελέτη)' Τάσος Λιγνάδης, Εξομολόγηση' Στέφος Ροδάνθης, Πορεία' Αλέξης Σολομός, Ξεφυλίζοντας τον Φάουστ' Φαίδρος Μπάρλας, Ελλάδα (ποίημα)" Μάριος Πλωρίτης, Ν. Λαπαθιώτης' Ά λ κ η Ζέη, Κοντά στις Ράγες (διήγημα )' Λευτέρης Χρυσολούρης, Μοναξιά (διήγημα)' Γιάννης Πολυχρονόπουλος, το γενναριάτικο φεγγάρι (ποίημα)' Θανάσης Ραχουτής, Διαβαίνοντας το στρατί μου" Γιάννης Κωστόπουλος, Βουβό Ξύπνημα' Ιουλιέττα Γαβριήλ, Στιγμές' Κωστής Νεχαλιώτης, Κριτικό σημείωμα (για ένα κομάτι γης) ' Λάμπρος Θαλάσσης, Αναζήτηση (ποίημα)" Χριστόφορος Σπιράντης, Αγωνία (ποίημα)' Μ.Ι.Μ., Κριτική Θεάτρου' Ένας ανέκδοτος στοχασμός του Ψυχάρη: Ανακοίνωση Κ. Νεχαλιώτη" Αλληλογραφία" Ν.Κ., Παραμονή Πρωτοχρονιάς (ποίημα)». (τχ 5) «Γιάννης Ιωαννίδης, Αιγαίο (ποίημα)" Θανάσης Ραχουτής, Η Γενιά μας (άρθρο)' Αλέξης Σολωμός, Ξεφυλίζοντας τον Φάουστ (μελέτη)· Ά λ κ η Ζέη, Ο Πάβουρας (διήγημα)' Γιάννης Φλιάσιος, Ο πόνος (ποίημα)' Κωστής Νεχαλιώτης 287

της, Ιμπν Σαούντ (παραλαγή)- Γιώργος Καραπάνος, Τελειωμένοι στίχοι (ποίημα)· Τάκης Λαμπρίας, Εξιλέωση (διήγημα)" Κούρης Κουράκος, Η φοινικιά (ποίημα)" Στέφος Ροδάνθης, Παραμύθι (ποίημα)" ΧρήστοςΤσαπάλας, Ντάντε (μετάφραση)- Τάκης Κωνσταντινίδης, Θύμησες (διήγημα)- Α ν δρέας Τσιριμπέας, Εξωτικό ταξίδι (ποίημα)' Τάσος Λιγνάδης, Η μπαλάντα της παγωνιάς (τραγούδι)' Λύντια Γιωργούλη Άνοιξις (ποίημα)' Ελένη Κουμάκη, Φωνές (ποίημα). Α π ό Μήνα σε μήνα: Γιώργου Καραπάνου, Απάντηση στον κ. Κωνσταντινίδη, — τα βιβλία—(Γιάννης Ιωανίδης), Αντώνη Βουσβούνη — Tο προμήνυμα — Γιάννη Αηδονοπούλου. Ο έβδομος ουρανός — Γαλλία: Φιλολογικά νέα—Περιοδικά— Ειδήσεις— Αλληλογραφία». (τχ 6) «Παντελής Μυλωνογιάννης, Ε δ ώ Μιλούν με Σιωπές (ποίημα)' Θανάσης Ραχουτής, Είναι Καιρός πια (άρθρο)' Κωστής Νεχαλιώτης, Προσμονή (ποίημα)' Goethe, το εύρημα (απόδ. Χ. Τσαπάλα) (ποίημα)' R. M. Rilke, Γράμματα σ' έναν νέο Ποιητή (μετάφρ. Μ. Πλωρίτη)' Σταύρος Βαβούρης, Χίμαιρα (ποίημα)' Γιάννης Ιωαννίδης, το Παραμύθι του Γλάρου (διήγημα)' Λουκάς Λιναράς, Αποδημία (ποίημα)' Ελένη Κουμάκη, Σαν Παραμύθι (ποίημα)" Αχιλέας Βήτας, Ποιός Ξέρει (ποίημα)' Δρόσος Αυγέρης, Οδοιπόροι του Πόνου (ποίημα)' Ελένη Καρβέλα, Έκσταση (Στοχασμοί)' Αλέξη Σολομού, Ξεφυλλίζοντας τον Φάουστ (μελέτη)' Ά γ γ ε λος Λάτρης, Φθινοπωρινό. Α π ό Μήνα σε μήνα: Τ. Κωνσταντινίδη, Λίγα λόγια—Β. Ιωαννίδη, Κριτική Βιβλίου Ά σ . Κοββατζή: Έπεισόδια", Άλκης Αγγέλογλου: Εαρινό", — M. I. Μπούχλη, Θεατρική Κίνηση "Ρομάντζο", "Κάποιος απ' το Τ.Τ. 502"—Φ. Δένδρη, Μουσική Κίνηση Θεσσαλονίκης — Περιοδικά, Βιβλία, Εφημερίδες, Αλληλογραφία». (τχ 7) «Σταύρος Βαβούρης, Πορεία (ποίημα)' Roger Milliex, Η Αύτοβιογραφική Έννοια του "Μεγάλου Μώλν"" Alain Fournier (Μετάφρ. Κας Πλακοκεφάλου) " ο Μεγάλος 288

Μωλν" (Μυθιστ.)" Tristan Dérême, Τέσσερα ποιήματα (απόδ. Π. Δήμα)" Έκτορα Κακναβάτου - Δημ. Παπαδίτσα, μια θέση και μια έφοδος (άρθρο)" Στέφου Ροδάνθη, Αδιαφορία (ποίημα)" Κωστή Νεχαλιώτη, Spleen (ποίημα)" Λουκή Λάρα, Αλεξανδρινό Μοτίβο (ποίημα)" Άλκης Ζέη, ο Κατρέφτης (διήγημα)' Κωστή Γαληνού, Ανησυχία (ποίημα)· Hermann Claudius, Αποχαιρετισμός (ποίημα) Απόδ. Α ν . Παρίση" Αλέξη Σολομού, Ξεφυλλίζοντας τον Φάουστ (μελέτη)· Γιάν. Π. Παράγιωργα, Χαμηλό φως (ποίημα)" Γιάννη Βηλαρά, Η Γυμνή Γυναίκα του Πάρκου (ποίημα)" Γιώργου Στάβερη, Φυλακές (διήγημα). Α π ό Μήνα σε μήνα: Σημειώματα. Γιάννη Βηλαρά—Κριτική Βιβλίου: Ηλία Βενέζη Αιολική Γη", Γιώργου Σακκά "Κόρφοι και Κάβοι",—Μ. Γ. Μπούχλη, Θεατρική Κίνηση. "μια ματιά στα περασμένα"—Φ. Δένδρη, Μουσική κίνηση Θεσσαλονίκης —Νέα απ' τη Γαλλία— Περιοδικά, βιβλία — Αλληλογραφία». (τχ 8) «Νικηφόρου Βρεττάκου, Α π ό τον κορυδαλό του πρωϊού (ποίημα)· Σταύρου Βαβούρη, Στρατιώτες χωρίς σίδερα (ποίημα)" Λέοντος Ιγερινού, Studia (Δοκίμιο)" Νίκου Σγούτα, Επιθυμία (ποίημα)" Μανώλη Αναγνωστάκη, Ιστορία (ποίημα)' Γιάννη Βηλαρά, Ανομβρία (διήγημα)' Ο δ . Κ. Εξαρχάκη, Ονειρόδραμα (ποίημα)" Francis Garco, Τέσσερα ποιήματα (απόδ. Π. Δήμα)· Alain Fournier, Ο Μεγάλος Μώλν (μυθιστόρημα) μετ. Μ. Πλακοκεφάλου" Γιάννη Λ. Παυλίδη, Ο άνθρωπος που μέτρησε τα δευτερόλεπτα της ζωής του (διήγημα). Α π ό Μήνα σε μήνα: Σημειώματα. Τάκη Κωνσταντινίδη, Απάντηση στον κ. Β. Λαούρδα για την Αιολική Γη", του Η λία Βενέζη—Σταύρου Βαβούρη, Κριτική βιβλίου: Κοσμά Πολίτη "Eroica", Μάτσης Ανδρέου [ψευδ. της Μάτσης Χατζηλαζάρου] "Μάης, Ιούνης και Νοέμβρης" Ποιήματα—Γιάννη Βηλαρά, Κριτική βιβλίου: Στρατή Μυριβήλη " ο Βασίλης ο Αρβανίτης", —Φ. Δένδρη, Μουσική κίνησις Θεσ-

Θεσσαλονίκης.—Περιοδικά, Βιβλία, Αλληλογραφία», (τχ 9/10) «Γιάννη Βηλαρά, Donnata (ποίημα)· Ντίμη Αποστολόπουλου, Ο άνθρωπος και η Ιστορία (Μελέτη)· Paul Verlaine, Έ ξ ι ποιήματα (Μετάφραση Πέτρου Δήμα)' Άλκή Ζέη, Οι τρεις αδελφές (Διήγημα)· Γιάννη Δάλλα, Καρυωτάκης (Ποίημα)· Σταύρου Βαβούρη, Η "Χίμαιρα" στη ζωή μας (Αισθητικό Δοκίμιο)" Γ. Στογιαννίδη, Άγγελοι της Κυριακής (Ποίημα)' Τάσσου Αιγνάδη, το τραγούδι της ήττας (Λυρική Πρόζα)' Δ. Νάκου, Στιγμή (Ποίημα)' Λ. Ιγερινού, Studia (Αισθητικό Δοκίμιο)' Βάσου Βασιλείου, Ο Ουσάρος Νόϋμαν (Διήγημα)' Alain Fournier, ο Μεγάλος Μωλν (Μυθιστόρημα, μετάφρ. Μ. Πλακοκεφάλου). Α π ό Μήνα σε μήνα: Σεπτέμβρης 1944. Σημειώματα: —μια δήλωση— Προσφορά χωρίς αξία— Λογοτεχνικά Χρονικά —Ένας κακός δρόμος —Πνευματική και κοινωνική αντίδραση— Πνευματική αρτηριοσκλήρωση—Βασ. Λαούρδα: μια επιστολή. Τέχνη και Κριτική: — Γιάννη Βηλαρά: Πάνου Καραβία " Απόπειρες για μια χαμένη υπόθεση" διηγήματα. — Μενέλαου Λουντέμη "Γλυκοχάραμα" διηγήματα.— Σταύρου Βαβούρη: Νίκου Καρύδη "Λιοπύρι" ποιήματα, Γιώργου Θεοτοκά "Ποιήματατού Μεσοπολέμου" ποιήματα. Νίκου Παπαγεωργόπουλου "Δακρυσμένοι Άγγελοι" ποιήματα — Φ. Δένδρη: Μουσική κίνηση Θεσσαλονίκης—μια διόρθωση». Εικονογράφηση: Εξώφυλλα (τχ 1, 2, 3, 5, 7) Ξυλογραφίες του Τάσσου"(τχ 4) Ξυλογραφία του Σπύρου Βασιλείου" (τχ 8, 9/10) στο εξώφυλλο μόνο πίνακας περιεχομένων. στο οπισθόφυλλο υπάρχουν συνήθως διαφημίσεις νέων βιβλίων, διαφήμιση του εκδοτικού οίκου «Ίκαρος» που επαναλαμβάνεται σε πολλά τχ, διαφήμιση του «Θεάτρου Τέχνης» του Καρόλου Κούν, κ.ά. το περιοδικό έχει Ιδιαίτεραεπιμελημένηεμφάνιση Βιβλιογραφία: Βλ. στη Νεανική Φωνή (τχ 1 σ. 2) «Λίγα λόγια για

Ευχαριστίεςτηςεκδοτικήςεπιτροπήςγιατηνοικονομική ενίσχυση του Μάνου Κωνσταντινίδη, του Στέλιου Παπαδάκηκαιτου Δημήτριου Σαμπατακάκη, (τχ 2 σ. 18) για την έκδοση της «Νεανικής Φωνής», του Κ. Γιαλλουρίδη, (τχ 2 σ. 21-22) «Λίγα λόγια. μια ειλικρινής συνεργασία»[άναφέρεται στη συνεργασία ανάμεσα στη Νεανική Φωνή και στα Μαθητικά Γράμματα και ανακοινώνεται η ενιαία πνευματική κίνηση που σκοπεύουν να δημιουργήσουν, η «Ένωση του Νεανικού Τύπου»], (τχ 2 σ. 32) [ανακοινώνεται η διοργάνωση μιας σειράς διαλέξεων πάνω σε θέματαγενικούενδιαφέροντος:οργανωτήςη Νεανική Φωνή], (τχ 3 σ. 58) «μια αναγνώριση» [χαιρετισμός της Ν.Φ. από τον νέο λογοτέχνη Γιώργο Καραπάνο]. στο περιοδικό Ξεκίνημα (Ε.Ο.Π. Θεσσαλονίκης) (τχ 4 σ. 97) αναφέρεται: «Μπράβο σας φίλοι της Αθήνας, σα με θερμά αγαπητότατοί μας νέοι της "Νεανικής Φωνής" και σας δηλώνουμε ότι θα συνεργαστούμε προθυμότατα». Άλλη αναφορά,στοτχ 5 σ. 128. στο περιοδικό Μαθητικά Γράμματα (Δεκαπενθήμερη Επιθεώρηση, τχ 8 σ. 10) αναφέρεται: «τα Μαθητικά Γράμματα το έννοιωσαν αυτό, σαν νέοι μάς εντυπώθηκε το ξεκίνημα της "Νεανικής Φωνής", και στεκόμαστε στο πλευρό τους ενωμένοι να βοηθήση ο ένας τον άλλον». στο ίδιο περιοδικό (τχ 9 σ. 2) δημοσιεύεται αγγελία για την ίδρυση «Νεανικού Τύπου» σε συνεργασία με την Νεανική Φωνή. στο ίδιο τχκαιστην ίδια σελίδα δημοσιεύεται επιστολή του Θανάση Ραχουτή (διευθυντή της Νεανικής Φωνής) για τη συνεργασία των νεανικών περιοδικών. στηνεφημερίδαΕλεύθερο Βήμα (12 Ιουλίου 1943) 0 Π. Παλαιολόγος αφιερώνει δύο άρθρα στη Νεανική Φωνή (αναφέρεται στο τχ 3 σ. 58 της Νεανικής Φωνής). η Φοιτητική, τχ 13 σ. 2, συνιστά θερμά τη Νεανική Φωνή στουςαναγνώστεςτης. Μεταγενέστερες αναφορές : Αλεξ. Αργυρίου, «Σύντομες αναφορές σε περιοδικά της Κατοχής», π. Διαβάζω [Αφιέρωμα

μα Αντίσταση και Λογοτεχνία], τχ 58, σ. 40-45, 49" Λύντια Στεφάνου, «τα περιοδικά της μεταβατικής περιόδου», Πρακτικά Έκτου Συμποσίου Ποίησης, Πάτρα 1986, έκδ. Γνώση, Αθήνα 1987, σ. 39-58.

ΔΦΛ τχ 6 EBE Π1854 Μο (λείπει το τχ 6)

116. Νεανικοί Πόθοι ΒΕΡΟΙΑ 1943-1944

Υπότιτλος: [Όργανο της ΕΠΟΝ Βέροιας] Βέροια Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ στο διάστημα Φεβρουαρίου 1943 - Φεβρουαρίου 1944. Πολυγραφημένο μέχρι τον Φεβρουάριο 1944, οπότε γίνεται έντυπο. Αριθμός αντιτύπων: 600 Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 451 [από Έκθεση Παμμακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ],

Λανθάνει

117.

Νεανικό

Σάλπισμα ΝΑΟΥΣΣΑ 1943-1944

Υ π ό τ ι τ λ ο ς : [ Ό ρ γ α ν ο της Ε Π Ο Ν Νάουσσας] Νάουσσα [Νομός Η μ α θ ί α ς ] Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τ χ στο διάστημα Φεβρουαρίου 1943 - Φεβρουαρίου 1944 και ήταν πολυγραφημένο. Αριθμός αντιτύπων: 150 Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 452 [από Έ κ θ ε σ η Παμμακεδονικού Συμβουλίου της Ε Π Ο Ν ] ,

Λανθάνει

*118. Νεανικός Παλμός Λ Α Ρ Ι Σ Α 1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Νομού Λαρίσης της Ε.Π.Ο.Ν. (τχ 1) ΌργανοτουΝομαρχιακού Συμβουλίου Λάρισας της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.) (τχ 3) Μόττο: (τχ 3) Παλεύουμε, τραγουδάμε, γκρεμίζουμε, χτίζουμε Λάρισα Επισημάνθηκανταεξής τχ: Χρόνος Α' Αριθ. φύλλου 1 1 Δεκεμβρίου 1943 » » » » 3 23 Φλεβάρη 1944 το τχ 3 είναι «Έκτακτη έκδοση». δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 3 2.000 δρχ. Σχήμα: 29,5x20 εκ. 2-4 σ. με αρίθ. τρίστηλο

νη στις γραμμές της ΕΠΟΝ και του ΕΛΑΣ, δοκιμάζει την πιο μεγάλη αγανάχτηση για την όλη καταχθόνια και σατανική προδοτική δράση των πεμπτοφαλαγγιτών προδοτών, των λογής-λογής αντεθνικών - αντιλαϊκών οργανώσεων ΕΔΕΣ EOE - ΛΑΕ - ΠΕΑΝ - ΠΕΝ κλπ. [...] Γι' αυτό συσπειρώνεται πιο πολύ και πιο σφιχτά γύρω στην μοναδική εθνικοαπελευθερωτική και προοδευτική της οργάνωση, την Ε.Π.Ο.Ν. Περιεχόμενα: (τχ 1) «Οι νεκροί μας [κατάλογος 8 εκτελεσμένων επονιτών Σία, Μόρφωση - Ψυχαγωγία - Πολιτισμός [επίτιτλο σ. 2 με (Αλβανικό Μέτωπο - Νοέμβρης 1940) [ποίημα]· Η Επέτειος

Η συμμετοχή των επονιτισσών στον αγώνα, Οικονομική στήλη, Η ζωή και η δράση των οργανώσεών μας." Α π ' τον

λήψεις φοιτητών [στη Νορβηγία]». (τχ 3) «23 Φλεβάρη, Αυτός είναι ο Γλύξμπουργκ, Τσακιστέ ξεις, Τιμή και Δόξα στους ήρωες, Διήγημα. Κάτι κι' εμείς μπορούμε...». Βιβλιογραφία: Ανταίος All σ. 512" Λιακόπουλος σ. 108" Φατσέα σ. 136" Φλάϊσερ σ. 41

Αρχείο ΕΠΟΝ τχ 1 ΕΜΑΕΕ τχ 3 (φωτοτυπία)

*119. Νειάτα ΠΕΙΡΑΙΑΣ

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. Πειραιάς Επισημάνθηκε το εξής τχ: Αριθ. φύλλου 2 Μάϊος 1943 Τιμή: 100 δρχ.

ΔΦΛ τ χ 2 (φωτοτυπία)

Περιοχής

Πειραιά

1943

της

55. Εξώφυλλο του τχ 4-5 του αρ. *120

*120. Νεοελληνική Μούσα ΠΕΙΡΑΙΑΣ

1943

Υπότιτλος: Δίμηνη έκδοση για ποίηση, μελέτη και κριτική (τχ 4/5) Πειραιάς' (τχ 1-3) Γραφεία: Βιτωλίων 12, «Τυπογραφείον: Δ. Σ. Τσουρουνάκη» (τχ 4/5) Καλλέργη 29, Τύπωμα Εργοστασίου «Γραφικών Τεχνών » Π. Διαλησμά. Εκδότης-Διενθυντής (τχ 1-3) Νίκος Γ. Καθρέπτης, Επιμελητής : Στέλιος Παναγιωτόπουλος (τχ 4/5) Διευθυντής : Στέλιος Παναγιωτόπουλος (πραγματικό όνομα του Στ. Γεράνη) Κυκλοφόρησαν 5 τχ από τον Ιανουάριο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1943. » »

2ο Μάρτης-Απρίλης 1943 3ο Μάϊος-Ιούνιος 1943 Έτος Α' Αριθ. φύλλου 4/5 Ιούλιος-Σεπτέμβριος 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 1-2 300 δρχ., τχ 3 400 δρχ., τχ 4/5 [χωρίς τιμή] Σχήμα: 24x17 εκ. 16-32 σ. ανά τχ με αρίθ. συνεχή (1-87) δίστηλο λογοτεχνικά περιοδικά νέων που κυκλοφορούσαν στον Πειραιά. Ιδιαίτερα για το περιοδικό αναφέρει (βλ. Θεοφάνους σ. 45): «τα περιοδικά "Νεοελληνική Μούσα" και Αυγή" συνδέονταν λίγο η πολύ με την εαμική καθοδήγηση, γι' αυτό άλλωστε

. υπηρεσιών του κατακτητή και των οργάνων της Ασφάλειας. Μολοτούτο κατορθώνανε συχνά να ξεγελούντουςαρμόδιους

μενα με εμφανές η υπονοούμενο αντιστασιακό περιεχόμενο. [...] μέσα απ' τα δύο τούτα περιοδικά, διοχετεύονταν στους

αναγνώστες, προπαντός στους νέους, έστω και συγκεκαλυμμένα, μηνύματα αισιοδοξίας για το μέλλον». Περιεχόμενα: (τχ 1) [το πρώτο τχ περιέχει αποκλειστικά ποίηση" πολλά ποιήματα είναι γραμμένα στο μονοτονικό σύστημα]. «Παύλου Νιρβάνα, Φύσαγε ο αγέρας" Γεωργίου, ΘημωνιάΝ. Χατζάρα, Ηλιοβασίλεμα" Στέφανου Μόρφη, Amor (αποσπάσματα)" Σάββα Παπαδόπουλου, Ελεγεία' Γ. Μ. Μυλωνογιάννη, Χειμώνας" Βασ. Λαμπρολέσβιου, Ευαγγελία" Γρ. Θεοχάρη, Ο ίσκιος σου" Νίκου Γ. Καθρέπτη, Προσμονή. Σήμερα ζω αύριο πεθαίνω" Στ. Παναγιωτόπουλου [πιο γνωστός σαν Στ. Γεράνης], Μη μιλήσεις -Αγάπη" Θ. Λιαρούτσου, Αντίο" Γιώργου Περιστέρη, Φθινόπωρο- Δ. Γιατράκου, Ε π ι τάφια" Γιώργου Καράλη, Α π ' τα οράματα" Παναγιώτη Τσουκάτου, Spleen - Κωστή Αμπρακιώτη, Μουράγιο- Μηνά Ματσάκη, Μάταιη προσμονή' Αγγέλου Μόσχου, σαν έρθ' η νύχτα' Δημ. Γουλανδρή, Εσπερινός, Θανάση Καρδαλίνου, Σκέψη». (τχ 2) [και το δεύτερο τχ περιέχει μόνο ποίηση και μία μόνιμη στήλη] «Κωστή Παλαμά, Α π ό τις Εκατό φωνές' Στρατη, Έ ν α τραγούδι μακρινό, και, Τραγούδι- Ρώμου Φιλύρα, Μούτσος' Σαπφώ (Μετάφρ. Μίνως Μ. Ζώτος), Ζήλεια" Άγγέλου Δρόσου, Φυγή- Πάνου Σπάλα, Μάνα- Σάββα Παπαδοπούλου, Μιλτιάδης Μαλακάσης- Γρ. Θεοχάρη, Νάχε ο καημός- Δημ. Γιατράκου, Έτσι περνούν και σβύνουνε- Στ. Παναγιωτόπουλου [Γεράνη], Χωρίς σαλπάρισμα- Νίκου Γ. Καθρέπτη, Οι Γλάροι- Κούλας Γρίφου, στην Ιερή σκιά σου- Γιάννη Πάτρη, Τραγουδάκι- Μηνά Ματσάκη, Φθινόπωρο Ζωής" Πόπης Κονταξή, Πεταλούδα- Στεφάνου Δημητρίου, Δίχως Ιθάκη- Αντρέα Λεοντάρη. Σβυσμένες οπτασίες- Κώστα Αγγελόπουλου, Αγαπημένη - Σημειώματα και ζητήματα», (τχ 3) [και το τρίτο τχ είναιαποκλειστικάαφιερωμένοστην ποίηση] «Σωτήρη Σκίπη, Ηρώδης - Σοφίας Μαυροειδή-Παπαδάκη, Παράπονο - Η γ η σ ώ - Θεόδωρου Ξύδη, Πλήθος τ' ά-

άστρα- Ρώμου Φιλύρα, Ρουσιγιόν- Χρήστου Λεβάντα, Κραυγή" Γ. Μ. Μυλωνογιάννη, Απαντοχή" Γιάννη Φλιάσιου, Καλοκαίρι" Γιάννη Αηδονόπουλου, Μητέρα" Μήτσου Λυγίζου, Έ ν α τραγούδι" Περσέα Αθηναίου, Νοσταλγία στη Μύκονο' Γιώργη Κόλλια, Η κορφή του δέντρου' Σώτου Σκουτάρη, ναμεπάρει ένα καράβι' Βάσου Δερκέτη, στο Φάληρο στην εξέδρα Παντελή Ευγενίου, στην προκυμαία. Παράσταση' Ανθ. Α θ . Δασκαλάκη, Ί σ ω ς κάποια μέρα' Νίκου Γ. Καθρέπτη, Πήγαινε στο καλό- Γ. Μ. Περιστέρη, Σούχα μιλήσει' Παναγιώτη Τσουτάκου, Al mia moglie - Κώστα Αγγελόπουλου, τα όνειρά μου' Στ. Παναγιωτόπουλου [Γεράνη], Άποκαρδίωση' Ελευθ. Μαυδριώτη, Ώρες ανίας" Σταύρου Σταυρακόπουλου, Ποίημα" Κώστα Έλατου [ = Κ. Θεοφάνους], Επίκληση" Παντ. Κεφαλιανού, Εξομολόγηση στη μητέρα" Αντ. Μυστακίδη, Μία όχθη ακόμα Νίκου Μιχαλόπουλου, Ερωτικό Τραγούδι' Όλγας Βότση, Προσευχή. Αλληλογραφία [απαντήσεις σε όσους στέλνουν συνεργασίες]», (τχ 4/5) [σ' αυτό το τχ προστίθενται και λογοτεχνικά πεζά και κριτική] «Τ. Κ. Παπατζώνης, Μανίες της Άρτεμης ένα Σάββατο [ποίημα]' Ν. Νικολαΐδης, Πεζά από το "Χρυσό Μύθο"' I. Μ. Παναγιωτόπουλος, Αλκυόνη. το στεφάνι της μαλαχρινής αγάπης [ποίημα]' Λ. Κουκούλας, Όλβος [ποίημα]' Α. Δόξας, Ο ποιητής, και, Ο έρωτας [ποιήματα]' Ν. Χάγερ-Μπουφίδης, Η χ ο ι πιάνου, από μακρυά...[ποίημα]' Φ. Γιοφύλλης, Νταηλίκι [ποίημα]' Α π . Ν. Μαγγανάρης, Α π ό το βιβλίο " Ο άλλος δρόμος" Φυγή [ποίημα]· Ά ρ η ς Χατζιδάκης, Οικονομική στήλη [ποίημα]' Γρ. Ξενόπουλος, γιατηνποίηση του Κωστή Παλαμά' Μανώλης Αλεξίου, Αυτάρκεια [ποίημα]' Στέλ. Παναγιωτόπουλος, Σάλπαρε το πλοίο μας [ποίημα]' Τίλλα Μπαλή, Αγωνίες, I, II [ποιήματα]' Παύλος Κριναίος, Η πλάκα η παμπαλαία του φωνογράφου [ποίημα]- Ναπολέων Λαπαθιώτης, Νεανικοί Φιλολογικοί Κομπασμοί [πεζό]- Χρήστος Τσαπάλας, που πάν; [ποίημα]- Πάνος Σπάλας, Προμηνύματα [ποίημα]- Κλήμης Άλε301

Αλεξανδρινός, Μικρή βιογραφία [ποίημα]' Γιάννης Σκαρίμπας, Πλοίον εν όψει [ποίημα]' Λίλα Καρακάλου-Καρανικόλα, Μη βασανίζεις άλλο την καρδιά μου [ποίημα]' Κ. Βάρναλη, Οδηγός η εγχειρίδιον διανοουμένου [παρουσίαση της μελέτης του Δ. Αλεξάνδρου, "Μερικοί στοχασμοί για τον Πλάτωνα και καρδιάς [ποίημα]' Θ. Λιαρούτσος, Μεσημέρι [ποίημα]' [ανυπόγραφο], Η ζωή και το έργο του Καβάφη [εκτενές πεζό 7 σ., Α' μέρος]' Τ. Δόξα, Ένας στίχος ακόμα Στ. Δημητρίου, Χαρά [ποίημα]' Κ. Σαββόπουλος, Τραγουδάκι [ποίημα]' Θ. Καρδαλίνος, Τετράστιχα [ποίημα]' Μ. Φωτόπουλος, Καϋμένη μου Μαίρη [ποίημα]' Ανθούλα Δασκαλάκη, Έλα, φίλε, καλός...[ποίημα]' Π. Κεφαλιανός, Αναγάπητοι [ποίημα]' Στεφ. Κατσάμπης, σε τούτα ταπογεύματα [ποίημα]' Α. Μοθωνιός, Nullam Sperare Salutem [ποίημα αφιερωμένο στον Α. Καχριμάνη]- Η Πνευματική Ζωή. Ζητήματα και σχόλια" μια πρωτότυπη έρευνά μας. Τί είναι ποίηση;" Πρόσφατα Ποιητικά Φανερώματα». Tò τχ 4/5 έχει πολλές και σημαντικές διαφορές από τα προηγούμενα, καθώς ξανοίγεται και σε πεζά κείμενα,απ'την άποψη των περιεχομένων, και σε καθιερωμένους λογοτέχνες, τική ζωή» δίνεται η παρακάτω ερμηνεία στη στροφήκαιστο άνοιγμα αυτό του περιοδικού: « Η σημερινή μας ριζική αλλαγή που θα συνεχιστή στο επόμενο πλατύτερα και πιο προγραμματισμένα [...] οφείλεται ρείου Πνευματικής Συνεργασίας" [...] που ανέλαβε πρόθυμα

Εικονογράφηση: πορτραίτο του Καβάφη στο τχ 4/5 σ. 76. Βιβλιογραφία: [Ανώνυμο], «τα περιοδικά των νέων», π. Α ρ γ ώ , τχ 8/9, σ. 136" [Ανώνυμο, στη στήλη «τα βιβλία»], π. Αργώ, τχ 4, σ. 58" Σταμ. Βαρβαρήγος, «Χρονικό», π.

Σαλαμίνα, Δεκέμβρης 1943, φ. 4, σ. 12-13" Θεοφάνους σ. 44-46" Γιάννης Καραμήτσος, «Περιοδικά των νέων στον Πειραιά», εφ. Φωνή τον Πειραιώς, 17 Μαρτίου 1948" Χατζημανωλάκης σ. 154.

ΙΑΔΠ (από το αρχείο του Αργύρη Κωστέα) πλήρης σειρά ΚΘΕΟΦ τχ 2, 3 Σ Γ Ε Ρ πλήρης σειρά

*121. Οι Νέοι ΔΥΤΙΚΗ ΦΘΙΩΤΙΔΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανο του Ε.[παρχιακού] Σ.[υμβουλίου] Ε.Π.Ο.Ν. Δυτικής Φθιώτιδος Μόττο : Καλύτερα το βρόχο / παρά τα γόνατα ατή γ η. Α. Βαλαωρίτης Δυτική Φθιώτιδα [αναφέρονται τα χωριά: Δίλοφο, Κομποτάδα] το μοναδικό τχ που επισημάνθηκε έχει τις ακόλουθες ενδείξεις: Χρόνος Αος' Αριθ. φύλλου I 12-8-43 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 200 δρχ. Σχήμα: 2 8 x 1 9 εκ. 4 σ. με αρίθ. πολυγραφημένο μονόστηλο Α π ό το άρθρο με τίτλο «Ένα ξεκίνημα» που αναφέρεται στην έκδοση του εντύπου: « Η έκδοση του πρώτου φύλλου μας μπορεί χτήσεις κι' επιτυχίες. με την ευκαιρία της έκδοσης του φύλλου μας ρίχνουμε ένα βλέμα στη κοπιώδικη μα καρποφόρα διαδρομή μας». Άλλα άρθρα: «για το ψωμί για τή ζωή μας, Κατανόηση του έργου μας, Α π ' τα θέατρά μας: Α π ' το Τμήμα Διλόφου- Α π ' το Τμήμα Κομποτάδας, Επονίτικη Αλληλεγγύη (Ανταπόκριση)». Εικονογράφηση: σχέδιο δίπλα στον τίτλο που εικονίζει δύο νέους

Αρχείο ΕΠΟΝ

*122. Νέοι Αγωνιστές ΑΘΗΝΑ

1943-1944

Υπότιτλος: Καθημερινό φύλλο διαφώτισης και μάχης Όργανοτουπρώτου τομέα της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (ΕΠΟΝ) [Αθήνα] Η έκδοση πρέπει να είχε αρχίσει το 1943, γιατί ως τον Φεβρουάριο του 1944 κυκλοφόρησαν 121 τχ. Επισημάνθηκαν τα τχ: Α ρ . φύλ. 120 2 Φεβρουαρίου 1944 Χρόνος Α' » » 121 3 » » » » Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 2.000 δρχ. Σχήμα: 3 3 x 2 3 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κι από τις δύο όψεις δίστηλο το έντυπο περιλαμβάνει αποκλειστικά ειδήσεις του πολέμου. Φαίνεται ότι τα νέα παρακολουθούνταν καθημερινά από κάποιο ραδιόφωνο και καταγράφονταν. Είναι από τα ελάχιστα καθημερινά έντυπα. Περιεχόμενα: «Ανατολικό Μέτωπο, Ιταλικό Μέτωπο, Γιουγκοσλαυικό Μέτωπο, Αεροπορικός Αγώνας, Νέα απ' την Ελλάδα [οι επιχειρήσεις των Ελλήνων ανταρτών μέσω του Ραδιοσταθμού του Λονδίνου], Η επέτειος του Στάλινγκραντ, Κι άλλη επέτειος [2 χρόνια του Κουίσλιγκ], Ο υποβρυχιακός αγώνας». Βιβλιογραφία: Φλάϊσερ σ. 41.

ΓΑΚ (Αρχ. Πετιμεζά Κ52Β'-2)

56. Τίτλοι των τχ 1 και 3 του αο. *123

*123. Νέοι Δημοκράτες Α Θ Η Ν Α 1943

Υπότιτλος: Όργανο της Σπουδάζουσας Νεολαίας (τχ 3) Όργανο της Επαναστατικής Δημοκρατικής Σπουδάζουσας Νεολαίας (τχ 3 J Αθήνα Επισημάνθηκαν τα εξής τχ: [Αριθ. φύλλου 1] [χωρίς ημερομηνία] Αριθ. φύλλου 3 15 Μαΐου 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 35x22 εκ. 4 σ. πολυγραφημένο" (τχ 1) δίστηλο" (τχ 3) μονόστηλο Η εφημερίδα έχει χαρακτήρα αντικομμουνιστικό αλλά ταυτόχρονα 1 με τίτλο «Οι σκοποί μας» σημειώνεται: «Σκοπός μας είναι μέλια του νέου κοινωνικού καθεστώτος, της δημοκρατικής,

Νέων» (ΠΑΝΔ.Ο.Ν.) στον χώρο των σπουδαστών. Άλλα άρθρα: «(κύριο άρθρο τχ 3) το κοινωνικό μας πρόβλημα, Ιστορικές αλήθειες, Κύριοι καθηγητές βιασθήτε..., Ο πομπός μας [ειδήσεις από τη δράση της ΠΑΝΔ.Ο.Ν.]». Βιβλιογραφία: Φλάϊσερ σ. 41.

ΓΑΚ (Αρχ. Πετιμεζά Κ52Β'-2) τχ 3 ΕΣΗΕΑ τχ 1, 3

307

*124. Νέοι

Οδηγητές ΛΟΚΡΙΔΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανο του Ε.[παρχιακού] Σ.[υμβουλίου] Ε.Π.Ο.Ν. Λοκρίδας Μόττο: Εμπρός στον αγώνα για τη Λευτεριά και τη Λαοκρατία. Λοκρίδα [Νομός Φθιώτιδος] το μοναδικό τχ που επισημάνθηκε έχει τις ακόλουθες ενδείξεις: Χρόνος Α' Αριθ. φύλλου 2 21-10-43 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 200 δρχ. Σχήμα: 28x18,5 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κι από τις δύο όψεις με αρίθ. μονόστηλο Α π ό το κύριο άρθρο με τίτλο « Η λυσσασμένη επιδρομή των φασιστών»: «Νέοι και Νέες της ηρωϊκής Λοκρίδας, ενισχήσετε ολόψυχατοντρανό και πολύμορφο αυτόν αγώνα. Πυκνώστε

βαρότητας». Άλλα άρθρα: «Οι νεκροί μας [κατάλογος ονομάτων], Η Λεοντή έπεσε [για τον Ε.Δ.Ε.Σ.], Αναπτύξτε την αλληλεγγύη σας». Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 510· Φατσέα σ. 135" Φλάϊσερ σ. 42.

Αρχείο ΕΠΟΝ

*125. Νέοι Ορίζοντες ΠΗΛΙΟ 1943

Υπότιτλος: Εβδομαδιαίο όργανο της Ε.Π.Ο.Ν. Α' διαμερίσμ.[ατός] Πηλίου Πήλιο [Νομός Μαγνησίας] Επισημάνθηκε μόνο το πρώτο τχ με τις ακόλουθες ενδείξεις: Χρόνος Α' Α ρ . Φύλ. 1 Δεκέμβρης 12 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 500 δρχ. Σχήμα: 23x17 εκ. 4 σ. χ. αρίθ. πολυγραφημένο δίστηλο στη σ. 2 υπάρχει άρθρο με τίτλο «Γενική προσπάθεια» που αναφέρεται σε διάφορες αλλαγές που πρέπει να γίνουν στις αντιλήψεις. Έ τ σ ι σημειώνεται: «το κάθε χωριό πρέπει να γίνη ο τόπος που αγαπάει ο χωριάτης, ακριβώς γιατί του δίνει την ώθη πώς το χωριό του είναι ο τόπος της σκλαβιάς του απέναντι στους πολίτες. Γι' αυτό πρέπει να προσπαθήσουμε να κάνουμε τη χωριάτικη ζωή ευχάριστη. Πρέπει να φέρουμε στις γραμμές μας το κάθε πρόσωπο που θα δώση βοήθεια στη συγκρότηση μιας χορωδίας του χωριού και μιας καλιτεχνικής ομάδας που θ' ανεβάση κάμποσες παραστάσεις». Φαίνεται εδώ η αντίληψη της ΕΠΟΝ για παρέμβαση στην καθημερινότητα και στη ζωή της υπαίθρου. Άλλα άρθρα: «Καθήκοντα του Επονίτη, Λίγα λόγια, Επονίτες, Η συνεργασία στις ανταποκρίσεις, το δέμα του αντάρτη, Η δράση των ομάδων μας, [δυσανάγνωστο], Ειδήσεις της Εβδομάδας [νέα του πολέμου]».

Αρχείο ΕΠΟΝ

*126. Νέος Αγρότης ΚΑΤΗΧΩΡΙ 1943

Υπότιτλος: Όργανο της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.) Κατηχωρίου Κατηχώρι [Θεσσαλία] το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 1943. Ε π ι σημάνθηκε μόνο το δεύτερο τχ με τις ακόλουθες ενδείξεις: Αριθ. φύλ. 2 5 Δεκέμβρη 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 26x20 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο απ' τη μια όψη δίστηλο Α π ό το άρθρο με τίτλο « Ο σκοπός μας», όπου αναλύονται οι στόχοι της ΕΠΟΝ: «Τώρα θα πούμε τί σκοπούς έβαλε μπροστά της η Ε.Π.Ο.Ν. για τους οποίους οι νέοι αγωνιστές έδωκαν Ιερό όρκο να τους εκπληρώσουν δίδοντες στην ανάγκηκαιτην ζωή τους υπέρτατη θυσία στον βωμό του αγώνα. Πρώτος σκοπός είναι η εθνική απελευθέρωση, πλήρηςανεξαρτησίακαι ακαιρεότητατηςΕλλάδας. [...] το μικρό χωριό μας είχε την

ταιριάζει». Άλλα άρθρα: «Οργανωτικό. Καθήκοντα υπευθύνων τύπου: " Επίσης στην συγκέντρωση της δεκαρχίας τον διαβάζουν [τον τύπο] οι ίδιοι, τον εξηγούν στα μέλλη και είναιυποχρεωμένοισε περίπτωση που ένα μέλλος δεν κατενόησε καλά το περιεχόμενο ται η σημασία της συμμετοχής της γυναίκας στον αγώνα]».

Αρχείο ΕΠΟΝ

127. Νέος Αγρότης ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

1943-1944

Υπότιτλος: [Όργανο της ΕΠΟΝ του Συμβουλίου Νομού Θεσσαλονίκης] «Αγροτική Περιφέρεια Θεσσαλονίκης» Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ στο διάστημα Φεβρουαρίου 1943 - Φεβρουαρίου 1944 και ήταν πολυγραφημένο. Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 451 [από Έκθεση Παμμακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ],

Λανθάνει

*128. Νέος Αγωνιστής ΔΕΣΚΑΤΗ 1943

Υπότιτλος: Όργανο του Διαμερίσματος Δεσκάτης του Ε π α ρ χιακού] Σ.[υμβονλίου] Ελασσώνας της Ενιαίας Πανελ.[λαδικής] Οργ.[άνωσης] Νέων Μόττο: η Ε.Π.Ο.Ν. είναι οργάνωση μάχης για την πρόοδο Δεσκάτη [Νόμος Γρεβενών] το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 1943. Ε π ι σημάνθηκε μόνο το δεύτερο τχ με τις ακόλουθες ενδείξεις: Χρόνος 1ος Αριθ. φύλλου 2 15 Δεκέμβρη 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 500 δρχ. Σχήμα: 28,5x19 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κι απ' τις δύο όψεις μονόστηλο στη σ. 2 υπάρχει άρθρο (ο τίτλος δυσανάγνωστος)πουαναφέρεται

«Μ' ακόμα πιο τρανό εμπόδιο, στάθηκαν οι γονείς μας. τούτο διαπιστώνεται από το ότι τα παιδιά δεν τρέχουν στις συγκεντρώσεις, δεν κάμουν τις δουλειές της επανάστασης όπως πρέπει και δεν τραβούν μπροστά, σα νεολαία. το παράπονο νείς. Καθώς φαίνεται προτιμούν πάντα τη δουλειά του σπητιού, τα πρόβατα, τα χωράφια κ.τ.λ.[...] Πρέπει να μάθουν οι γονείς πώς όταν δεν μάς αφίνουν ελεύθερους συμμαχούν άθελά τους με το φασισμό». Ζωντανή και άμεση μαρτυρία καθημερινότητας. Άλλα άρθρα: «Β' Περιφερειακή Συνδιάσκεψη της Ε.Π.Ο.Ν. Ελασσώνας, το δέμα του αντάρτη, τα παιδικά συσσίτια, Α π ' Κίνηση, Λίγα απ' τη δράση των αετόπουλων».

Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 512" σ. 42.

Φατσέα σ. 136" Φλάϊσερ

Αρχείο ΕΠΟΝ

57. Τίτλος του τχ 2 του αρ. *128

129. Νέος Αγωνιστής [ΘΕΣΣΑΛΙΑ]

1943

Βιβλιογραφία: Βασίλης Θ. Πάσχος, «τα Θεσσαλικά νιάτα στ' άρματα (Ιο)», π. Εθνική Αντίσταση, Συλλογή 44η, Μάρτης 1985, σ. 39-41. Ο συγγραφέας, που υπήρξε στέλεχος της ΕΠΟΝ, αφηγείται: «το Πάσχα 1943 έβγαλα σε 14 αντίτυπα, μου ήταν κλητήρας, μια 4/σέλιδη εφημεριδούλα με τίτλο " Ο Νέος Αγωνιστής". την έγραψα μόνος μου με ειδήσεις από Αυτό έκανε εντύπωση στο Σωτήρη Μπαρμπουνάκη, καθοδηγητή του ΕΑΜ περιοχής μας (και του ΚΚΕ) και με πρότασή του τοποθετήθηκα Β' Γραμματέας ΕΠΟΝ».

Λανθάνει

* 130. Νέος Αγωνιστής ΚΑΛΑΜΑΤΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Νομού Καλαμάτας της Ε.Π.Ο.Ν. Μόττο: Λευτεριά - Λαοκρατία Καλαμάτα Επισημάνθηκε μόνο το πρώτο τχ με τις ακόλουθες ενδείξεις: Αριθ. φύλλου 1 28 Οχτώβρη 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 29,5x20 εκ. 4 σ. με αρίθ. πολυγραφημένο μονόστηλο Α π ό το κύριο άρθρο με τίτλο «Τέταρτη Επέτειος» που αναφέρεται στην 28η Οκτωβρίου: «Καλαματιανή Νεολαία! Χτύπησαν και πάλι οι καμπάνες τον Πανελλήνιο συναγερμό όπως κάθε Έλληνας Πατριώτης άρπαξε το όπλο για την άγρια πάλη κατά του καταχτητή. Κι' όμως είναι διαφορετικός ο χτύπος ο σημερινός της καμπάνας στο συναγερμό του Έθνους μας [...] Τώρα ο χτύπος της αρμονικότατος, γλυκός, ελπιδοφόρος, απ' τα χέρια των Οργανώσεων του ίδιουτουλαούκαι καταχτητή». Άλλα άρθρα: «στους ήρωες Σαλαβράκο - Σούμπαση [ποίημα], Α π ' τη ζωή και το δράμα της, Α π ό τον έρανο της Ε.Π.Ο.Ν. [κ. ά.]». Βιβλιογραφία: Γενικότερα για αντίσταση στη Μεσσηνία βλ. Γιάννης Σχινάς, Αντίσταση και αντιστασιακός τύπος στη Μεσσηνία, Δεύτερη Έκδοση, πλουτισμένη με νέα στοιχεία, Αθήνα 1981, σ. 34-51: για τύπο.

Αρχείο ΕΠΟΝ

131. Νέος Αγωνιστής [ΝΟΜΟΣ Κ Α Ρ Δ Ι Τ Σ Η Σ 1943]

Υπότιτλος: [Όργανο του τμηματικού συμβουλίου της ΕΠΟΝ του χωριού Κ.] [Νομός Καρδίτσης] Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ στην περίοδο Νοεμβρίου Δεκεμβρίου 1943. Βιβλιογραφία: « Ο τύπος», εφ. Νεανική Ορμή, Όργανο του Επαρχειακού Συμβουλίου ΕΠΟΝ Παλαμά, τχ 1 σ. 2.

Λανθάνει

132. Νέος Αγωνιστής KOΥΦΑΛΙΑ

1943-1944

Υπότιτλος: [Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου Κουφαλίων Κουφάλια [Νομός Θεσσαλονίκης] Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ στο διάστημα Φεβρουαρίου 1943 - Φεβρουαρίου 1944, και ήταν πολυγραφημένο. Αριθμός αντιτύπων: 300 Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 452 [από Έκθεση του Παμμακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ],

Λανθάνει

133. Νέος Δημοκράτης [ΑΘΗΝΑ 1943]

Υπότιτλος: — Εκδίδεται από «Ομάδα νέων». Βιβλιογραφία: Ελληνικός Άγων.

Λανθάνει

134. Νέος Μαχητής ΚΑΤΕΡΙΝΗ 1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο τον Νομαρχιακού Συμβουλίου της Κατερίνης Κατερίνη Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ στο διάστημα Φεβρουαρίου 1943 - Φεβρουαρίου 1944, και ήταν πολυγραφημένο. Αριθμός αντιτύπων: 1.000 Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 451 [από Έκθεση Παμμακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ]' Ιστορία της Αντίστασης σ. 1477' Κουζινόπουλος σ. 106" Φατσέα σ. 138" Φλάϊσερ σ. 42.

Λανθάνει

*135. Νέος Μαχητής ΤΡΙΚΑΛΑ 1943

Υπότιτλος: Εσωτερικό Δελτίο του Συμβουλίου Πόλης Τρικκάλων της Ε.Π.Ο.Ν. Τρίκκαλα Επισημάνθηκε μόνο το πρώτο τχ με τις ακόλουθες ενδείξεις : Χρονιά Α' Αριθ. φύλ. 1 10 Δεκέμβρη 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 27x19 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κι απ' τις δύο όψεις σε άρθρο με τίτλο «Οργανωτής και Καθοδηγητής» αναφέρονται

γματικός οργανωτής και καθοδηγητής των μελών και των στελεχών μας στην πρακτική τους δουλειά». Άλλα άρθρα: «το δέμα του Αντάρτη, τα Εθνικά Κάλαντα, Έ τοιμοι για τον Ε.Λ.Α.Σ., για την υποδειγματικήτουΓενικού Στρατηγείου, Η Ανασυγκρότηση, με λίγα λόγια».

Αρχείο ΕΠΟΝ

*136. Νεότης ΠΕΙΡΑΙΑΣ

1943

Υπότιτλος: Μηνιαία Εγκυκλοπαιδική και Φιλολογική Έκδοσις Πειραιάς, Φιλικής Εταιρείας 31 «Τυπογραφείον : Δημ. Σ. Τσουρουνάκη» «Εκδίδεται υπό Επιτροπής» (τχ 3), «Εκδίδεται από Επιτροπή» (τχ 5, 6), «Διευθυντής επί της ύλης: Νικόλαος Πάγκος, Παντελής Κρανιδιώτης» (τχ3), Διευθυντής: Νικόλαος Πάγκος (τχ 5, 6) Κυκλοφόρησαν 6 τχ από την άνοιξη του 1943 μέχρι το φθινόπωρο

Νεανικός τύπος (1936-1940). Καταγραφή (αδημοσίευτο). Έ τ ο ς Έβδομο Περ. Δευτ. αρ. φύλ. 1 Μάρτιος 1943 » » » » » » 2 Απρίλιος 1943 » » » » » » 3 Μάης 1943 » » » » » » 4 Ιούλιος 1943 » » » » » » 5 Αύγουστος 1943 » » » » » » 6 Σεπτέμβριος 1943 Αριθμός αντιτύπων: ά γ ν ω σ τ ο ς

Τ ι μ ή : τ χ 3 300 δρχ., τχ 5 400 δρχ., τχ 6 600 δρχ. Σχήμα: 24,5x17 εκ. 16 σ. ανά τχ με αρίθ. δίστηλο Συνδρομή τχ 3 3.500 δρχ. Περιοδικότητα: Μηνιαίο στο τχ 3 σ. 1 υπάρχει άρθρο με τίτλο «Καινούργιος Δρόμος» και στόχοι του περιοδικού: «και ξέρω πώς αυτή μου η στάση [η μή προκατάληψη απέναντι στους νέους] είναι πλεονεχτικό στοιχείο γι' αυτούς που ανυπομονούνε, τους μεγάλους, για θρο στο τχ 3 εξηγείται απ' την Ιστορία του περιοδικού. Tο περιοδικό, λοιπόν, εμφανίζεται να απευθύνεται βασικά

στους νέους. Εξάλλου κι ο Θεοφάνους το κατατάσσει στα «λογοτεχνικά περιοδικά νέων» που είδαν το φως στον Πειραιά το 1943, χωρίς να αναφέρει καθόλου την πρώτη περίοδο εκδόσεώς του. Φαίνεται ότι υπήρξε αρκετά αυτόνομη αυτή η δεύτερη περίοδος. για την Ιστορία του περιοδικού το 1943 ο Θεοφάνους δίνει πολλά στοιχεία, μια και είχε αναλάβει το περιοδικό «με τον απώτερο σκοπό να συγκεντρώσουμε τη νεολαία της περιοχής και να στρατολογήσουμε έτσι μέλη στην Ε.Π.Ο.Ν.». ο Θεοφάνους, με το ψευδώνυμο του Κώστας Έλατος, και ο Νίκος Χατζηδουλής, με το ψευδώνυμο του Κ. Νικηράτος, ως επιμελητές ύλης, «καθοδηγούμενοι άμεσα από ειδικό αντιστασιακό κέντρο της Αθήνας», συνέταξαν τα δύο πρώτα τχ του περιοδικού. Ό σ ο για τον ιδιοκτήτη, Νικόλαο Πάγκο, τον οποίο αναφέρει ως πράκτορα της ' Ασφάλειας, ήταν απληροφόρητος για τον διπλό ρόλο των δύο νέων. Ό τ α ν ειδοποιήθηκε,οιΝικηράτος και Έλατος αποχώρησαν, « φανίστηκαν», και το περιοδικό συνέχισε με επιμελητή ύλης τον Σάββα Αυγερινό. Α π ό κει και πέρα φυσικά, από το τχ 3 και έξής, το περιοδικό δεν είχε καμιά σχέση με την Αντίσταση. Ο λόγος διακοπής του παραμένει άγνωστος, μια και δεν απαγορεύτηκε η κυκλοφορία του. στο τχ 1 σ. 1 , στο άρθρο «Μπαίνοντας στη δεύτερη περίοδο» σημειώνεται: « Η "Νεότης" με την επανέκδοσή της δεν έρχεται να "πληρώσει κενόν" στο πνευματικόοικοδόμηματου τόπου μας. [...] Δε φιλοδοξούμε να κλείσουμε μόνοι μας και τελειωτικά τα κενά του πνευματικού μας στίβου, ερχόμαστε μόνο να ρίξουμε κ' εμείς το λιθαράκι μας, στο χαντάκι αυτό, να βοηθήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις στο τελειωτικό του κλείσιμο σαν τίμιοι, ακούραστοι εργάτες και σκαπανείς των δρόμων που θα οδηγήσουν στην ολοκληροτική πνευματική και καλλιτεχνική προκοπή του Πειραιά». στη συνέχεια, τονίζεται σαν βασικός στόχος του περιοδικού, στόχος που καλύπτει δηλαδή τα δύο πρώτα τχ, ο εξής: «Φιλοδοξούμε ακόμα να κάνουμε την "Νεότητα" τον άξονα γύρω από τον οποίον θα ζει,

Περιεχόμενα: (τχ 1) «Μπαίνοντας στη δεύτερη περίοδο" Σ. Αυγερινού, Ο Βάρδος φιλόσοφος που πέθανε- Ιωάν. Κλειδάς, Ταξείδια με απρόοπτα- Κ. Διαβάτη, Δυο κορίτσια δύο κόσμοι" Κ. Νικήρατου, Πυγολαμπίδες (σαν διήγημα)" Δ. Γιατράκος, Ερωτική νοσταλγία [ποίημα]' Ευάγγ. Ασπιώτης,

βάρα Β., Η στήλη της γυναίκας. τα ζητήματά μας· Ω., Φιλία" ο Εαυτός μου [σατιρική σελίδα]», (τχ 2) «Κ. Καρθαίου, Κρασοτράγουδο, και, Κατάνυξη (ποιήματα)" Μελισάνθης, Γαλάζια Φύλλα" Jean Lahor, Μουσική Φλιάσιου, Βουβοί καϋμοί, Πασχαλιάτικο διήγημα- Κ. Έ λ α του, στη "Νεότητα" - Ν. Λαπαθιώτη, Φράσεις απλές- Χ. Βασιλειάδη, Ο Κορδελλάκιας- Οι Νέοι: Α. Σακαλή, Τρίπτυχο Κ. Βαθύ, Έ τ σ ι μιλούσε ένας πεθαμένος- Κ. Νικηράτου, Έ λ α Λ. Ακρογιαλίτη, Ώρα χωρισμού- Κ. Διαβάτη, Τραγούδι στη Νειότη- Γ. Μανουσέλη, με τη βροχή- Δ. Παπαδίτσα, Φθινόπωρο- Γ. Καράλη, Ξενύχτησα- Ε. Ασπιώτη, Tο πέρασμα του λέξεις- Ν. Ταξιάρχη, " Ένας Ιππότης στον καιρό μας" (Κριτική)' Κ, μια καινούργια ταινία' Μετά το πρώτο ξεκίνημα», (τχ 3) «Καινούργιος Δρόμος, υπογρ. "Νεότης" [προγραμματικό άρθρο]' H p . Μαλλώση, Γέρικο δένδρο (ποίημα)" Ο δ . Χριστοδουλάκη, μια χειμωνιάτικη νύχτα (διήγημα)- Παντελή Κρανιδιώτη, το δίκιο του Βερλαίν (μελέτη)- Γεράσ. Μανουσέλη, Tò μονοπάτι (ποίημα)- Αλέκου Γαλανού, Bayar n° 47 (λυρική πρόζα)- Π. Ρασενά, το ένστιχτο (ποίημα)- Δ. Μαρμάρης, Επίλογος (ποίημα)- Φήμιος Αντάρης, Γνωσιολογικά- Γιάννη Στεφάνου, Ποτάμι άγριο (ποίημα)», (τχ 5) «Μέλη Νικολαΐδη, Έ ρ γ ο αγάπης (Διήγημα) - Ναπολ. Λαπαθιώτη, σαν προσευχή (Ποίημα) - Νικ. Γραικού, Χωρίς

τέλος (Διήγημα)" Σπυρ. Γαλαίου, Κατακεφαλιές (Διήγημα)' Νίκου Αυγινού, Προσδοκία (Ποίημα)», (τχ 6) «Πέτρου Κολακλίδη, του Παλαμά (Διήγημα)' Κ.Φ., ένα γράμμα (Επιστολή)' Γεωργ. Μαγκανά, Οι στίχοι σύντροφος μου (Ποίημα)' Δημήτρ. Μαυρομμάτη, Θάναι βράδυ (Ποίημα)' Δημήτρη Αποστολίδη, στο θερισμό επάνω (Διήγημα)· Κλήμη Ουλκέρογλου, Πορεία (Ποίημα)· Π. Θαλασσινού, Ταξίδι στο βορρά (Ποίημα)». Μόνιμες στήλες (τχ 3-6): « Η κριτική του βιβλίου, Αλληλογραφία, Κριτική του Θεάτρου, Α π ό μήνα σε μήνα», (τχ 3) «Χρονικά [γύρω από γράμματα και τέχνες], Σκιαγραφίες Νέων Μουσικών (Θαλή Ρητορίδη, Μαρία Χαιρογιώργου. Βιβλιογραφία: «Καινούργιος Δρόμος», στο ίδιο το περιοδικό Νεότης, τχ 3 σ. 1. «τα περιοδικά των νέων», π. Αργώ, τχ 8/9 σ. 136" Στ. Βαρβαρήγου, «Χρονικό», π. Σαλαμίνα, φ. 4, Δεκέμ. 1943' Θεοφάνους σ. 43-45, 48' Γ. Καραμήτσος, «Περιοδικά τίου 1948' Χατζημανωλάκης σ. 154. EBE Π1711 Τ/Τα τχ 1-3 ΕΛΙΑ τχ 6 ΙΑΔΠ (από το αρχείο του Αργύρη Κωστέα) τχ 3, 5, 6 ΚΘΕΟΦ τχ 1, 2

*137.

Νίκη ΛΑΡΙΣΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανο της Σπουδ.[άζουσας] Νεολαίας Ε.Π.Ο.Ν. Λάρισας Μόττο : Όλοι και όλα για τον αγώνα Λάρισα το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε καλοκαίρι με φθινόπωρο του 1943. Επισημάνθηκε μόνο το δεύτερο τχμετιςακόλουθες ενδείξεις: Α ρ . φύλ. 2 1 του Οχτώβρη 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 200 δρχ. Σχήμα: 29x20 εκ. 4 σ. με αρίθ. χειρόγραφο δίστηλο Α π ό το κύριο άρθρο που απευθύνεται «Προς όλα τα μέλη και στελέχη των Τμηματικών Συμβουλίων της Πόλης μας»: «Είδαμε θινή ζωηρή και αγνή φλόγα της Επανάστασης. Είδαμε και νοιώσαμε πώς στις καρδιές μας πλυμηρίζειοενθουσιασμός σήμερα». Παρακάτω το κείμενο καλείσεεκδίκησηγιατον θάνατο έξη Επονιτών. Άλλα άρθρα «Εκδίκηση· Λογοτεχνία. "του Ανδριωμένου ο θάνατος δίνει ζωή στη Νειότη", του " Ιερολοχίτη" - Λίγα λόγια για την "Λαχειοφόρο" που έκαναν οι Επονίτες μαθητές,

Αρχείο Ε Π Ο Ν

*138.

Όλυμπος ΟΛΥΜΠΟΣ 1943

Υπότιτλος: Μηνιάτικο Όργανο του ΔιαμερίσματοςΟλύμπουτης Ενιαίας Πάνελ.[λαδικής] Οργάνωσης Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.) του Περιφ.[ερειακού] Συμ.[βουλίου] Ελασσόνας Όλυμπος [Νομός Λαρίσης] το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε καλοκαίρι με φθινόπωρο του 1943. Επισημάνθηκε μόνο το δεύτερο τχμετιςακόλουθεςενδείξεις: Χρόνος Ιος Αριθμ. φύλλου 2 Οκτώβρης 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 300 δρχ. Σχήμα: 24χ 19 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κι από τις δύο όψεις Περιεχόμενα: «Πρώτο καθήκον, [δυσανάγνωστο] του Άδου, Α π ' οργανώσεων, το δέμα του αντάρτη, Η σύσκεψη του Ε.Α.Μ.,

Αρχείο ΕΠΟΝ

139.

Η

Ορμή ΛΑΜΠΕΡΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

1943

Υπότιτλος: [Έκδοση της ΕΠΟΝ Λαμπερού Καρδίτσας] Λαμπερό Καρδίτσας Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ μέχρι τον Αύγουστο του 1943" ήταν γραφομηχανημένο. Βιβλιογραφία: « Ο Εθνικός τύπος στη Θεσσαλία», εφ. Ο Ρήγας, Όργανο της Πανθεσσαλικής Επιτροπής του ΕΑΜ, χρ. Α', αρ. 2 (11 Αυγούστου 1943), σ. 5.

Λανθάνει

*140. Ορμή της Νειότης ΛΑΜΠΕΡΟ

1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο του Τμηματικού Συμβουλίου Λαμπερού Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων Μόττο: Τ' αντρειωμένου ο θάνατος δίνει ζωή στη νειότη Λαμπερό [Νομός Καρδίτσης] Επισημάνθηκε ένα μόνο τχ με τις ακόλουθες ενδείξεις: Χρονιά Β' Φύλλο 13 12 Γενάρη 1944 έκδοση ούτε αν συνέχισε. Πάντως, η έκδοση άρχισε σίγουρα Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 28x21 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κι από τις δύο όψεις στο τχ 13 υπάρχει κύριο άρθρο με τίτλο «Επανέκδοση» όπου σημειώνεται: «Είν' αλήθεια ότι η έκδοσή μας καθυστέρησε για ένα αρκετό διάστημα τεσσάρων μηνών. Αυτό δείχνειμετην πρώτη ματιά την καθυστέρηση της οργάνωσής μαςκαιτηναδιαφορία που δείξαμε εμείς σα διοίκηση της Ε.Π.Ο.Ν. για μότητα; Τέλειωσαν πια όλα; δεν υπάρχει για μάς αγώνας; Παρανόηση. [...] Η εφημερίδα μας επανεκδίδεται τώρα γιαυ-

Άλλα άρθρα: «στην ένοπλη πάλη, Tο δέμα του Αντάρτη, Α π '

γώνα κατά του Φασισμού, Ό τ α ν αγωνιστούμε, Άγρυπνοι, Ισπανικό τραγούδι: "Παλεύω και τραγουδάω. / Ά μ α χρεια-

πεθαίνω πάλι τραγουδάω. / Παλεύω και τραγουδάω / η ζωή είναι δική μου. / Η λευτεριά είναι δικιά μου"».

Αρχείο ΕΠΟΝ

*141. Το Παρόν ΑΘΗΝΑ 1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο της Εθνικής Ενώσεως Νέων Αθήνα Κυκλοφόρησαν 16 τχ από το φθινόπωρο του 1943 μέχρι τον Δεκέμβριο του 1944. τα 12 πρώτα τχ αποτελούν την παράνομη περίοδο, κι εκδόθηκαν μέχρι την απελευθέρωση. Επισημάνθηκαν : Χρόνος Β' αρ. φύλ. 11 28 Σεπτέμβρη 1944 » » » » 14 18 Νοεμβρίου 1944 » » » » 15 25 Νοεμβρίου 1944 » » » » 16 2 Δεκεμβρίου 1944 Μετά το 1944 η εφημερίδα συνεχίζει την έκδοσή της αλλάζοντας υπότιτλο. Επισημάνθηκαν τα τχ 17, 18, 19, 20 του 1945 με υπότιτλο Μηνιαία Πολιτική Επιθεώρησις, Ιδρυτής: Γρηγ. Κασιμάτης και με την ένδειξη «Περίοδος Γ ' - Έ τ ο ς Γ'». Επισημάνθηκαν επίσης τα τχ 36, 37, 38, 39 του 1946 με υπότιτλο Μηνιαία Πολιτική και Οικονομική Επιθεώρησις, Διευθυντής : Κ. Στασινόπουλος. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: τχ 14-16 50x35 εκ. στηνεφημερίδαΔόξα, της ΠΕΑΝ, τχ 79 (21 Νοεμβρίου 1944) σ. 1, σημειώνονται τα εξής: «Εξεδόθηκαιεκυκλοφόρησετο Παρόν" εβδομαδιαία εφημερίς αποτελούσα συνέχειαν της

κή Εθνική Ένωσις Νέων) υπό τον Καθηγητήν Γρηγ. Κασιμάτην, με "παράνομον" δημοσιογραφικόν της όργανον "το Παρόν"». Οι πληροφορίες του Μάγερ συμπίπτουν. Βιβλιογραφία: Ε φ . Δόξα, της ΠΕΑΝ, αρ. φύλ. 79, σ. 1, της 21 Νοέμ. 1944· Μάγερ σ. 323" Στυλ. Θ. Χούτας, Η Εθνική

Αντίστασις των Ελλήνων (1941-1945), Αθήναι 1961, σ. 43" Ιστορία της Αντίστασης σ. 1470. ΕΛΙΑ

58. από την πρώτη σελίδα του τχ 11 (παράνομη έκδοση) του αρ. *141

59. Πρώτη σελίδα του τχ 3 του αρ. *142

*142. Ο Προμαχών ΑΘΗΝΑ

1943

Υπότιτλος: [Επίσημον Όργανον της οργανώσεως των «Προμάχων»] Μόττο: Ωραία είναι τ' άστρα / οι λίμνες, τ' άνθη, τα δάση Ωραίο είναι ν' αγαπήσης, ν' αγαπηθής Μα είναι ωραιώτερο / από τότε πούγινε η πλάση (Τραγούδια της Πατρίδας) (τχ 1) Εμπρός! Στις φλόγες! Εμπρός / Α ς τρέξει το αίμα βρύση Κ. ΠΑΛΑΜΑΣ

( τ χ 3)

Αθήνα Κυκλοφόρησαν 3 τχ από τον Μάιο μέχρι τον Ιούνιο του 1943. Αριθμός φύλλου 1 Μάϊος 1943 [ » » 2] [Ιούνιος 1943 (α)] » » 3 Ιούνιος 1943 (β) Αριθμός αντιτύπων: «εκυκλοφόρει εις 2.000 αντίτυπα» (βλ. βιβλιογραφία) Σχήμα: 21x17 εκ. μονόφυλλο τυπωμένο κι απ' τις δύο όψεις δίστηλο στο κύριο άρθρο του πρώτου τχ με τίτλο «Δυο χρόνια» σημειώνεται: «Κι' όμως κάτι μέσα μας μάς έλεγε ότι δεν τελείωσαν όλα. Κάτι μάς έλεγε ότι δεν πήγαν χαμένα ούτε το αίμα μας ούτε οι κόποι μας, ούτε τόσοι σύντροφοι που έμειναν εκεί πάνω. Κάτι που ακουγόταν βαθειά από μέσα από την πολεμική μας ψυχή μάς έλεγε ότι δεν ετελείωσαν όλα, ότι δεν είχαμε πει την τελευταία μας λέξη. [...] πρώτη αξίωσις του Ελληνικού Λαού, είναι η εδαφική επέκτασις της Ελλάδος. Δευτέρα αξίωσις είναι η απόκτησις μονίμων πηγών Εθνικού πλούτου χάριν της οικονομικής μας αυταρκείας και της συγκεντρώσεως της φυλής μας». δεν υπάρχει κανένα άρθρο σχετικό με τους σκοπούς της εκδόσεως. το έντυπο, όπως σημει-

σημειώνεταιστηναναφορά του Ιστορικού Αρχείου Εθνικής Αντιστάσεως αποτελούσε «Tο επίσημον όργανον της οργανώσεως φεία επί πληρωμή [...] υπό την Διεύθυνσιν των Προμάχων Δημ. Σούτζου και Χρήστου Μπαγλανέα». Έκτακτη έκδοση Ελλάδος». Περιεχόμενα: (τχ 1) «Δυο χρόνια, Ο αγώνας μας, Σπαθιές (Tò πολιτειακό), Χωρισμός (απρίλιος 1941 υπογ. Δυναμίτης), οι προδότες, Έλληνες». Συνεργάτες: «με Κύριον αρθρογράφον τον Πρόμαχον Γεώργιον Ρουμάνην (τέως Βουλευτήν) και συντάκτας τους προμάχους Κων. Μαλούχον, Μηνάν Λαμπρινίδην, Νικόλαον Σταθάκην, Κων. Κριεζήν, Τιμ. Βισβίζην αρχιδιεκπαιρεωτήν δε τον πρόμαχον Δ. Παπαμιχαήλ» (βλ. βιβλιογραφία). Βιβλιογραφία: [ανυπόγραφο], «Πρόμαχοι», π. Ιστορικόν Αρχείον Εθνικής Αντιστάσεως, τόμ. Α' (Απρ. 1958 - Μάρτ. 1960), τχ 8, σ. 19' Ιστορία της Αντίστασης σ. 1467.

ΓΑΚ (Αρχ. Πετιμεζά Κ52Β'-1) τχ 3 ΙΑΠΜ τχ 1 (φωτοτυπία)

*143. Πρωτοπόροι ΠΕΙΡΑΙΑΣ

1943

Υπότιτλος: Εφημερίδα της εργαζόμενης νεολαίας (τη βγάζουν Πειραιάς Tο πρώτο τχ κυκλοφόρησε στη δεύτερη επέτειο από την κήρυξη Α ρ . φίλου 1 28 Οχτόβρη 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 200 δρχ. Σχήμα: 2 5 x 1 9 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κι απ' τις δύο όψεις Α π ό το κύριο άρθρο με τίτλο «28 του Οχτώβρη. Όλοι στον τίμιο αγώνα»: « Η φετεινή 28 Οχτώβρη μάς βρίσκει μέσα στη μάχη για τη ζωή πούνε και μάχη για τη λευτεριά. Ε μ ε ί ς οι νέοι εργάτες και εργάτριες θα γιορτάσουμε την εθνική και τήσωμε να διατεθούν κεφάλαια από το κράτος και τους εργοδότες για την αγορά τροφίμων που θα διαχειριστούνε και θα Άλλα άρθρα: Αποστολή του Ε.Α.Μ. στο εξωτερικό. Εικονογράφηση: δίπλα στον τίτλο σχέδιο που εικονίζει νέο εργάτη Βιβλιογραφία:Ανταίος AΙΙ σ. 508' Λιακόπουλος σ. 108" Φλάϊσερ σ. 43.

ΕΜΑΕΕ τχ 1 (φωτοτυπία)

60. Εξώφυλλο του τχ 4 του αρ. *144

*144. Σαλαμίνα Σ Α Λ Α Μ Ι Ν Α 1943

Υπότιτλος: Μηνιαίο Φιλολογικό Περιοδικό Νέων [Σαλαμίνα] Τυπογραφείον : Γ. Σερμπίνη, Θεμιστοκλέους 33Αθήναι Διευθυντής: Στέλιος Αράπης Κυκλοφόρησαν 4 τχ το 1943. Επισημάνθηκε το τελευταίο: Χρόνος lo? Φύλλο 4 Δεκέμβρης 1943 προηγουμένων τχ. Ό σ ο για το τχ 4, πρέπει να είναικαιτο τελευταίο, αφού μετά τον βομβαρδισμό της 11ης Ιανουαρίου 1944 του Πειραιά από συμμαχικά αεροπλάνα, σταματάει κάθε εκδοτική δραστηριότητα. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 5.000 δρχ. Σχήμα: 25x17 εκ. 16 σ. με αρίθ. δίστηλο Περιοδικότητα: Μηνιαίο στο τχ 4 σ. 12-13 δημοσιεύεται το «Χρονικό» του Σταμ. Βαρβαρήγου, που αναφέρεται στην πνευματική κίνηση του Πειραιά σημειώθηκε τον τελευταίο καιρό στην κάθε λογής εκδήλωση

ρας μας. Φυσικά το ρεύμα ξεσήκωσε και τον Πειραιά[...]. Τώρα καινούργια άξια ταλέντα φανερώνουνται μ' όλη την πρωτοποριακή ορμή και δράση και με δικά τους μέσα, δίνουν στη πένα τους την αγωνία της μορφής κι' αναζητούν την πιο τέλεια έκφραση !». Σ' αυτό το κλίμα αναζήτησης εντάσσεται κι αυτό το περιοδικό κι αυτές τις νεανικές ανησυχίες εκφράζει. Είναι το μοναδικό που βγαίνει από Σαλαμίνιους και περιέχει κάποια κείμενα γραμμένα με μονοτονικό. Συνεργάτες και Περιεχόμενα: «Στέλιου Παναγιωτόπουλου [πιο γνωστός με το ψευδώνυμο

Στέλιος Γεράνης], Νοσταλγίες (Ποίημα)" Νότη Παλέρμου, Χριστούγεννα- Θεόδωρου Κρυστάλλη, Παραμονή της Πρωτοχρονιάς· Σπύρου Παλέρμου, τα βήματα του αλήτη (Διήγημα)' Ευάγγελου Σαλματάνη, Ο Γύφτος (Ποίημα)· Κώστα Έλατου [ = Κ . Θεοφάνους], Εκεί (Ποίημα)- Θ.Σ., Requiem (Μετάφραση) Ποίημα- Μαρίκας Γ. Μπαλλή, Μελαγχολία (Ποίημα)- Στέλιου Αράπη, Λυρικά Σχέδια (Πεζό) - Μίμη Σελάκη, Η χρησιμότης της Μουσικής- Σταμ. Βαρβαρήγου, Χρονικό (Κριτική)- Αυγής Δροσιάς, Κάτω από τις λεύκες (Ποίημα): Ζωή και Κίνησις [μόνιμη στήλη]- το επισιτιστικόν ζήτημα της νήσου Σαλαμίνος, του δημάρχου Γ. Παπασωτηρίου, υποστρατήγου [το μόνο κείμενο σε καθαρεύουσα]». Εικονογράφηση: στη στήλη «Ποίησις» και στη στήλη «Ζωή και Κίνησις». Βιβλιογραφία: Θεοφάνους σ. 45" Χατζημανωλάκης σ. 154.

ΚΘΕΟΦ

* 145.

Σάλπισμα ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ

1943

Υπότιτλος: Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου της Ε.Π.Ο.Ν. Καλαμπάκας Καλαμπάκα [Νομός Τρικάλων] Βγαίνει από συνταχτική επιτροπή. το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε καλοκαίρι με φθινόπωρο του 1943. Επισημάνθηκαν τα εξής τχ: Χρόνος Α' αριθ. φύλ. 3 20 [δυσανάγνωστο] 1943 Αριθ. φύλ. 6 χρονιά πρώτη περ. I 5 Δεκέμβρη 1943 δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 3 200 δρχ., τχ 6 400 δρχ. Σχήμα: 3 0 x 2 0 εκ. 4 σ. πολυγραφημένο με αρίθ. δίστηλο Περιοδικότητα: Βγαίνει κάθε 15 μέρες Περιεχόμενα: (τχ 3) « Η Μόρφωση, Οι ήρωες που ζουν στη μνήμη μας: Πέτρος Μαντέλας [για τον Πέτρο Μαντέλα βλ. και Πέτρος Ανταίος, Χίλια σκοτωμένα παιδιά της ΕΠΟΝ, Εκδόσεις ΕΠΟΝ, Αθήνα 1986, σ. 202], Ανακοινώσεις, Σκοποί της ΕΠΟΝ, "Υμνος της ΕΠΟΝ Μακεδονίας, Στήλη της Επονίτισσας, Α π ' τη δράση μας, Χρονογραφικά: Ο Γαβριάς, Επονίτικα Νέα, Εθνική Αλληλεγγύη». (τχ 6) «ΘΒ/ Θάνατος στους προδότες, Οι αγροτοεργάτες μας τώρα, οι πυροπαθείς, Ο Ε.Λ.Α.Σ. μας, η στήλη του αετόπουλου, για τα σχολεία, Οι λαϊκές επιτροπές, για την επονίτισα, Α π ' το δωδεκάλογο της νέας γενιάς, Πυροπαθείς μά επονίτισες, Προσοχή στα δάση μας, Α π ' όσα πετύχαμε και Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 512" σ. 43.

Αρχείο ΕΠΟΝ

Φατσέα σ. 137" Φλάϊσερ

Από την πρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *146

*146. Σημαία ΑΘΗΝΑ 1943-1944

Υπότιτλος: Όργανον της «Βασιλικής Νεολαίας Ελλάδος» Μόττο: [αλλάζει από τχ σε τχ. Αναφέρουμε ενδεικτικά]: (τχ 1) η «Βασιλική Νεολαία Ελλάδος» δεν ανήκει σε φατρίες κόμματα η παρατάξεις, ανήκει στην Ιδεολογία της Μεγάλης Πατρίδος με τον ηνωμένο Ελληνισμό. (τχ 10) Ελεύθεροι "Ελληνες! Τώρα που αναπνέομε τον ζωογόνο αέρα της Λευτεριάς μή λησμονήτε : ότι είναι η μοναδική περίστασις να δημιουργήσωμε Ελλάδα Ενιαία, Μεγάλη, ισχυρή και πολιτισμένη, σεβαστή στους φίλους και φοβερή στους εχθρούς της. Μη το λησμονήσετε ποτέ! Αθήναι, Γραφεία : Μετοχικόν Ταμείον Στρατού, Σταδίου 4, (όροφος 5ος) Διευθυντής: Κωνστ. Α. Στρατηγός Κυκλοφόρησαν 15 τχ από τον Σεπτέμβριο του 1943 μέχρι τον Νοέμβριο 1944. Είναι γνωστά τα εξής τχ: Έ τ ο ς 1ον Σεπτέμβριος 1943 Α ρ . φύλ. 1 » 2ον 13 Οκτωβρίου 1944 » » 10 ( Έ κ τ . έκδ.) » » 16Οκτωβρίου 1944 » » 11 » » 13 Νοεμβρίου 1944 » » 13 Περ. δευτ. 27 Νοεμβρίου 1944 » » 15 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 10 Διανέμεται δωρεάν τχ 13-15 4 δρχ. Σχήμα: τχ 10 2 9 x 2 1 εκ. 2 σ. χ. αρίθ. τετράστηλο τχ 11 43 x 2 8 εκ. 2 σ. χ. αρίθ. τετράστηλο τχ 13-15 48x33,5 εκ. 2 σ. χ. αρίθ. πεντάστηλο "Σημαία" φιλοδοξεί να γίνη πόλος συσπειρώσεως της ελληνικής νεολαίας, προς την οποίαν απευθύνει "προσκλητήριον σάλπισμα"». Γενικότερα για την οργάνωση που την εκδίδει, γράφει ο Αναγνωστόπουλος: « Έ ν α μέρος της νεολαίας της

πρωτευούσης μας κατά την Κατοχήν συνέπηξεν διαφόρους οργανώσειςεπίτω σκοπώ, να προξενή ζημίας εις τους κατακτητάς και να αγωνισθή με όλας της τας δυνάμεις διά την διατήρησιν του Βασιλικού θεσμού εις την χώραν. Μίααπότας οργανώσεις αυτάς ήτο και η " Β α σ ι λ ι κ ή Ν ε ο λ α ί α Ε λ λ ά δ ο ς " (Β.Ν.Ε.). Η οργάνωσις αυτή τον Σεπτέμβριον 1943 απέκτησεν και το δημοσιογραφικόν της όργανον, το Οποίον είχε τον τίτλο " Σ Η Μ Α Ι Α " » . σμα» αναφέρεται: «Μέσα σ' αυτή τη σκοτεινή περίοδο του Εθνικού μας βίου, η Ελληνική Νεότης αποτελεί την αληθινήν, την πραγματικήν ελπίδα του μέλλοντος. Διότι η Ελληνική Νεότης, είναι ξένη προς τα αμαρτήματα του παρελθόντος. [...] ο Ελληνικός Στρατός που είναι έτοιμος, διά την εξόρμησιν, εκεί κάτω, εις την Μέσην Ανατολήν, αποτελεί εκδήλωσιν της ζωτικότητος του Νέου Ελληνικού Λαού». Η εφημερίδα δηλώνει ότι η Β.Ν.Ε. συνεργάζεται με όλες τις άλλες βασιλικής κατευθύνσεως οργανώσεις. Περιεχόμενα: Κύρια άρθρα: τχ 10 [κάλεσμα για συνέχισητουαγώναγιαναμεγαλώσουν τα όρια της πατρίδας], τχ 11 «Καλώς ήλθατε γενναίοι σύμμαχοι Βρεττανοί ! Καλώς ήλθατε», τχ 13 «Ανοικτή επιστολή της "Βασιλικής Νεολαίας Ελλάδος" προς τον Πρόεδρο της Έλλ.[ηνικής] Βασιλικής Κυβερνήσεως κ. Γεώργιον Παπανδρέου. Ενταύθα». Βιβλιογραφία: Αναγνωστόπουλος σ. 45-46' Γατόπουλος σ. 711 * Ιστορία της Αντίστασης σ. 1470· Μάγερ σ. 330" Φλάϊσερ σ. 43. EBE Π 2247 Να τχ 15 ΕΣΗΕΑ τχ 10, 11, 13 (το τχ 13 φωτοτυπία)

*147. Συμμαχικά Νέα ΑΘΗΝΑ 1943-1944

Υπότιτλος: Ιερή Ταξιαρχία Αθήνα Tο πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο 1943. Επισημάνθηκαν : Αριθμός 2 8 Δεκεμβρίου 1943 » 9 24 Δεκεμβρίου 1943 » 44 20 Μαρτίου 1944 δεν είναι γνωστό πότε διακόπηκε η έκδοση. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 2-9 1.000 δρχ., τχ 44 5.000 δρχ. Σχήμα: 3 5 x 2 3 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο μόνο απ' τη μία όψη Πρόκειται για ραδιοφωνικό δελτίο που εξέδιδε η οργάνωση νεολαίας «Ιερή Ταξιαρχία» με ειδήσεις από τον διεθνή χώρο και μόνον. Περιεχόμενα: (τχ 2) «το ανακοινωθέν της διασκέψεως της Τεχεράνης, Ανακοινωθέν διά την συνάντησιν Ινονού, Πολεμικά Μέτωπα». (τχ 9) « Η κατάστασις του κ. Τσώρτσιλ, Δυτικόν Αεροπορικόν Μέτωπον, Γιουγκοσλαυΐα, Ρωσσικόν Μέτωπον, Ιταλικόν Μέτωπον». (τχ 44) «Οι Ρώσσοι εισήλθον εντός του εθνικού εδάφους, Ρωσσία, Ιταλία, Ά π ω Ανατολή, Αεροπορικόν μέτωπον, Άλλαι ειδήσεις, Τελευταία στιγμή». Βιβλιογραφία: Μάγερ σ. 334.

ΕΛΙΑ τχ 2, 9 ΕΣΗΕΑ τχ 44

148. Τέχνη και Ζωή ΑΘΗΝΑ 1943

Βιβλιογραφία: Εφ. Ακρόπολις, 23 Σεπτεμβρίου 1943, αρ. φ. 5146: «την 1ην Οκτωβρίου υπό ομάδος νέων λογοτεχνών εκδίδεται και κυκλοφορεί με συνεργασίαν των καλυτέρων λογοτεχνών μας το νέο λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό περιοδικό ΤέχνηκαιΖωή"».

EBE Περ. 2362 Η ' Η ο (από τη δελτιοθήκη" το έντυπο δεν βρέθηκε)

62. Τίτλος του τχ 9 του αρ. *147

149. Tο Τιμόνι ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ 1943

Υπότιτλος: [Προσκοπικόν φύλλον των Ναυτοπροσκόπων] (έντυπο) Βιβλιογραφία: Μιχαηλίδης σ. 133.

Λανθάνει

63. Από την πρώτη σελίδα του τχ 9 του αρ. *150 (πολυγραφημένο)

*150.

Φλόγα ΑΘΗΝΑ

1943-1944

Υ π ό τ ι τ λ ο ς : Όργανο του Συμβουλίου των Σπουδαστών της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (ΕΠΟΝ) (τχ 1) Όργανο του Συμβουλίου των Σπουδαστών των Ανωτέρων Ιδρυμάτων της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.) (τχ 9-15) ΌργανοτηςΕΠΟΝ Φοιτητών - Σπουδαστών (τχ 26-28) ΌργανοτηςΕΠΟΝ Σπουδαστών (τχ (31)1) Βδομαδιάτικο Όργανο Σπουδαστών (τχ (32)2) Μόττο: (τχ (32)2) Α γ ω ν ι ζ ό μ α σ τ ε για να θρονιάσουμε τη Λευτεριά στο τόπο μας, να αναπτύξουμε το πλούσιο δυναμισμό μας, νούργιου παλλαϊκού πολιτισμού. Αθήνα Κυκλοφόρησαν 32 τ χ από τον Μάρτιο του 1943 μέχρι τον Νοέμβριο του 1944. Ε π ι σ η μ ά ν θ η κ α ν τα έξης τ χ : Α ρ . φύλ. I 25 του Μάρτη 1943 Χρόνος Ιος αρ. φύλ. 9 1° 15μερο Αυγούστου 1943 » » » » 10 26 Αυγούστου 1943 Έ χ τ α κ τ η έκδ. » » » » 11 1° 15μερο Σεπτεμβρίου 1943 » » » » 12 30 Σεπτεμβρ. 1943 Έ χ τ α κ τ η έκδ. » » » » 15 15/10/43 Χρονιά 2η » » 26 3 του Ιούλη 1944 » Β' » » 28 6 Σεπτέμβρη 1944 Περίοδος Β ' Χρόνος Β' αρ. φύλ. (31)1 2 3 Ο χ τ ώ β ρ η 1944 » » » » » » 2(32) 2 8 Νοέμβρη 1944 Το τ χ 1 έχει την ένδειξη: « Έ κ τ α κ τ η Πανυγηρηκή Έ κ δ ο σ η » . Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τ ι μ ή : τ χ 1 5 0 δ ρ χ . , τ χ 9 - 1 2 100 δρχ., τ χ 15 200 δρχ., τ χ 26 30.000 δρχ., τ χ 31(1) 2.000.000.000 δρχ., τ χ 2(32) 6 δρχ. Σ χ ή μ α : τ χ 1 3 3 x 2 1 , 5 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένοαπ'τημια όψη μονόστηλο

64. Από την πρώτη σελίδα του τχ 26 του αρ. *150 (τυπωμένο)

τχ 10, 12 3 5 x 2 2 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κιαπ'τις δύο όψεις τχ 15 35x22 εκ. 4 σ. με αρίθ. πολυγραφημένο δίστηλο τχ 26-2(32) 28,5x19 εκ. μονόφυλλο τυπωμένο κιαπ'τις δύο όψεις το έντυπο εκδιδόταν από τους Επονίτες φοιτητές και σπουδαστές ση της ΕΠΟΝ και τη συνέχισε με 30 τχ μέχρι την απελευθέρωση. Σ' όλην αυτήν την περίοδο το έντυποεκδιδότανκαι κυκλοφορούσε παράνομα. με την απελευθέρωση, αρχίζει ή νόμιμη περίοδος εκδόσεώς του, οπότε κυκλοφορεί με καινούρια αρίθμηση. Α π ' αυτήν την περίοδο έχουν επισημανθεί μόνο 2 τχ, μπορεί όμως να κυκλοφόρησαν και περισσότερα. στο τχ 2(32) σ. 1 σε άρθρο με τίτλο «Συνεχίζοντας την έκδοσή μας» σημειώνεται: « Η ελεύθερη ΦΛΟΓΑ, ή ΦΛΟΓΑ των σπουδαστών που στις πικρές όσο κι ηρωϊκές μέρες της σκλαβιάς ούτε στιγμή δεν έπαψε να καταυγάζει με τη λάμψη της τα πηχτά σκοτάδια της φασιστικής νυχτιάς, συνεχίζει με το φύλλο αυτό, νόμιμη πια, την έκδοσή της. στους νέους μεγάλους ειρηνικούς αγώνες για την ανασυγκρότηση κιανοικοδόμησητης χώρας μας ή σπουδάζουσα νεολαία — ή χρυσή ελπίδα του Έ θνους— καλείται να προσφέρει πολλά. Α π ' τις ελεύθερες στήλες αυτής της λεύτερης εφημερίδας, κάθε φοιτητής καλείται λέφτερα να προσφέρει τη συμβολή του. Η βδομαδιάτικη ΦΛΟΓΑ ανήκει σ' όλους τους σπουδαστές κι' είνε το ελεύθερο βήμα τους. Η Συνταχτική Επιτροπή της περιμένει συνεργασίες, ανταποκρίσεις και γνώμες από κάθε συνάδελφο ανεξάρτητα απ' τα φρονήματά του. και υπόσχεται ότι θα κάνει το πάν για να καλυτερέψη αυτό το φύλλο, υψώνοντάς το ώς το μεγάλο αγωνιστικό κι αναδημιουργικό σκοπό του». Περιεχόμενα: (τχ 1) Δημοσιεύεται άρθρο με τίτλο «25 του Μάρτη». τα υπόλοιπα τχ έχουν ειδήσεις από φοιτητικές εξεγέρσεις και συγκρούσεις με τον κατακτητή, όπως (τχ 12) το κύριο άρθρο: «στη λάμψη της φωτιάς που τους δείχνει γυμνούς

Θώμη Χατζηθωμά και Θ. Τεργιακή, που έπεσαν στη διαδήλωση της 22 Ιουλίου 1943. Υπάρχουν ακόμη στα τχ 9-15 οι μόνιμες στήλες με τίτλο: « Α π ό φύλλο σε φύλλο, με το φακό της Επονίτισσας, Σπουδαστική ζωή και κίνηση». Ακόμα κάθε είδους ειδήσεις γύρω Εικονογράφηση: τχ 1 χαρακτικό που εικονίζει χέρι με υψωμένη δάδα" τχ 10-12 χαρακτικό που εικονίζει νέους επονίτες με σημαία. Βιβλιογραφία: Ανταίος All σ. 487" Ιστορία της Αντίστασης σ. 1474" Π.Καρυκόπουλος, 200Χρόνια Ελληνικού Τύπου 17841984, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 1984, σ. 128" Λιακόπουλος σ. 107' Roger Milliex (μτφρ. Κ. Κουλουφάκου), «Οι διανοούμενοι της Ελλάδας στην υπηρεσία της Αντίστασης», π. Επιθεώρηση Τέχνης, τόμ. ΙΕ', Μάρτιος-Απρίλιος 1962, τχ 87-88, σ. 431" Σπύρος Λιναρδάτος, «οι φοιτητές στην Αντίσταση», ό.π., σ. 469" Φλάϊσερ σ. 44.

ΓΑΚ (Αρχ. Πετιμεζά Κ52Β'-2) τχ 9, 10, 11, 15 ΔΦΛ τχ 10, 28, 1(31), 2(32) ΕΛΙΑ τχ 1, 26 ΕΣΗΕΑ τχ 12 ΠΕΑΕΑ τχ 12

*151. Η Φλόγα ΑΘΗΝΑ 1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο της Νεοδημοκρατικής Πρωτοπορείας Αθήνα Κυκλοφόρησαν 31 τχ από τον Μάρτιο του 1943 μέχρι τον Οκτώβριο του 1944. Επισημάνθηκαν τα εξής τχ: Χρον. Α' Περ. Β' αρ. φύλ. 4 30 Απριλίου 1943 1943 6 10 Ιουλίου 7 12 Σεπτεμβρίου 1943 24 7 Αυγούστου 1944 25 27 Αυγούστου 1944 26 6 Σεπτεμβρίου 1944 27 11 Σεπτεμβρίου 1944 28 24 Σεπτεμβρίου 1944 1944 29 3 Οκτωβρίου 1944 31 24 Οκτωβρίου Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 4-6 100 δρχ., τ χ 7 500 δρχ., τχ 24 1.000.000 δρχ., τχ 25-31 5.000.000 δρχ. Σχήμα: τχ 4-6 25x17 εκ. 4 σ. με αρίθ. δίστηλο τχ 7 3 5 x 2 5 εκ. 2 σ. με αρίθ. τρίστηλο τχ 24 30,5x20 εκ. 4 σ. με αρίθ. τρίστηλο τχ 25-31 3 3 x 2 4 εκ. 4 σ. με αρίθ. τρίστηλο το έντυπο εκδιδόταν από «την οργάνωση νέων του ΕΔΕΣ της Α θήνας» (Ιστορία της Αντίστασης σ. 1466, Γατόπουλος σ. 717). τα άρθρα του διαπνέονται από το πνεύμα της οργάνωσης. στο κύριο άρθρο του τχ 29 με τίτλο «Μετά το διάγγελμα της Εθνικής Κυβέρνησης» σημειώνεται: «Όταν μετά τη στάση της Αιγύπτου, ή Κυβέρνηση "σκιά" του Καΐρου που νισμό, έπαψε και τυπικά να υφίσταται το χάοςεφάνηκενα επικρατεί ολότελα. ο αγωνιζόμενος λαός δεν ήταν δυνατόν

65. Πρώτη σελίδα του τχ 4 του αρ. *151

δυσκολίες και αφού υπερπηδηθήκαν αρκετά εμπόδια να σχηματιστεί μια Κυβέρνηση Ισχυρή και αντιπροσωπευτική». Περιεχόμενα: (τχ 4) «Μακεδονία και Θράκη» [κύριο άρθρο]. (τχ 6) «μια βαρυσήμαντη είδηση, Το ελληνικό οικονομικό πρόβλημα, Μάχη του 5/42 και του Ε.Α.Μ.-Ε.Λ.Α.Σ., Ας ελπίσουμε, Α π ' τον αγώνα του ένοπλου λαού μας τυράννων, Ατυχώς όμως...». (τχ 7) «Προς τους δημοσίους υπαλλήλους, Υπεύθυνοι είναι

Ιταλοί υπετάγησαν δίχως όρους, Η προέλασις των Ρώσων». Συνεργάτες: «Συντάκται: Κ. Περιστεράκης, Α θ . Μπούρας, Χρ. Ματρακίδης, Σ. Θεοχάρης, I. Μπαλάσκας, Ε. Κερχουλάς, Λ. Κοτσίρης, Α. Μπουρνιάς, Γ. Γέροντας, Κ. Στεργιόπουλος. Τυπογράφοι: Ν. Μάγγος, Μ. Καλογρίδης» (Μάγερ σ. 323, για τη νόμιμη περίοδο). Βιβλιογραφία: Γατόπουλος σ. 717- Ιστορία της Αντίστασης σ. 1466· Μάγερ σ. 323.

ΓΑΚ ΓΑΚ ΔΦΛ ΕΛΙΑ

(Αρχ. Πετιμεζά Κ52Β'-2) τχ 6, 7 (Αρχ. Φλάμπουρα Κ 103-ε) τχ 25 τχ 24-31 τχ 4, 29

*152.

Η

Φλόγα ΑΜΑΛΙΑΔΑ-ΚΑΜΠΟΣ

1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο της Επαρχιακής Επιτροπής Ε.Π.Ο.Ν. Αμαλιάδος - Κάμπου Μόττο: Θέλουμε τα νειάτα ευτυχισμένα μέσα στη χαρά της δημιουργικής δράσης Αμαλιάδα-Κάμπος [Νομός Ηλείας] Κυκλοφόρησαν 2 τχ από τον Οκτώβριο του 1943 μέχρι τον Απρίλιο του 1944. Χρόνος Α' » » 2 Απρίλης 1944 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή:τχ 1 500 δρχ., τχ 2 5.000 δρχ. Σχήμα: 29x21 εκ. 2-4 σ. τχ 1 τυπωμένο, τρίστηλο, τχ 2 πολυγραφημένο Α π ό το άρθρο του τχ 1 σ. 2 με τίτλο «Υπόσχεση»: «Εξαγνισμένοι κι' εξαϋλωμένοι απ' τα δηλητήρια και τη σαπίλα που μάς πότιζε κάποτε ή Έτσιθελική" 4η Αυγούστου, θέλαμε δε θέλαμε, ξυπνημένοι πια και βλέποντας από τη πραγματική όψη

φόρων φασιστικών κι' αντιλαϊκών κυβερνήσεων και να σκοτωνόμαστε για τα συμφέροντά τους». Περιεχόμενα: (τχ 1) «Tο λυκόφως των βαρβάρων, Οι σκοποί μας, Tο χρονογράφημά μας: Τί ζητάνε;, Α π ό τη δράση της Ε.Π.Ο.Ν., Άγρια δολοφονία, Υπόσχεση, Παιδομάζωμα, (τχ 2) « Η ενότητα της νέας γενιάς, Η γυναίκα στον αγώνα, Επονίτικη αλληλεγγύη, Βάλθηκαν να μάς ξεκάνουν, Καινούργιο παιδομάζωμα, και ατομικές προσκλήσεις, το δέμα

Βιβλιογραφία: Φλάϊσερ σ. 44.

Αρχείο ΕΠΟΝ τχ 2 ΕΜΑΕΕ τχ 1 (φωτοτυπία)

66. Πρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *152

*153. Φλόγα ΑΡΤΑ 1943 Υ π ό τ ι τ λ ο ς : Όργανο του Συμβουλίου Ν ο μ ο ύ της Ε.Π.Ο.Ν. ΑΡΤΑΣ. Άρτα [διαγραμμένο] Ε π ι σ η μ ά ν θ η κ ε μια «Πασχαλιάτικη έκδοση», χωρίςαριθμόκαι ημερομηνία, που πρέπει να ήταν και το πρώτο τ χ . Tο δεύτερο έχει πλήρη στοιχεία: Πασχαλιάτικη Ε κ δ ο σ η " Φ λ ό γ α ς " του Συμβουλίου Ν ο μ ο ύ Άρτης της ΕΠΟΝ Αριθμ. φύλλου 2 25 Αύγουστου 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τ ι μ ή : τ χ 2 200 δρχ. Σ χ ή μ α : (Πασχαλιάτικη) 3 3 x 2 2 , 5 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο (τχ 2) 3 5 x 2 2 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο και από τις δύο όψεις Α π ό το κείμενο της Πασχαλιάτικης έκδοσης με τίτλο «Παλμός φωτοδότρας Ε λ λ ά δ α ς μας, αντάξια αγγόνια των Λαϊκών λευθερωτικής πάλης, οργανωμένα και εμπνευσμένα από τη φ ω τ ε ι ν ή καθοδήγηση της Ε Π Ο Ν βρίσκονται στις επάλξεις του αγώνα μας, πρωτοπόρα στο βουνό, στις πόλεις, στα Οδοφράγματα». Το τ χ 2 έχει ένα κύριο άρθρο με τίτλο «δε θα μάς λυγίσετε» και κριση από την ανταρτοομάδα Ε . Λ . Α . Σ . - Ε . Π . Ο . Ν . του Αρχηγείου Ανατ. Η π ε ί ρ ο υ » . Εικονογράφηση: Η Πασχαλιάτικη έκδοση κοσμείται από Ινα σχέδιο που καλύπτει την μισή σελίδα και εικονίζει επονίτες τος. Ε Π Ο Ν » . Βιβλιογραφία: Ανταίος

AΙΙ

σ. 518"

Αλέκος

Κουτσούκαλης,

Η Εθνική Αντίσταση τον Νομού Άρτας 1940-45, 1983· Φατσέα σ. 139" Φλάϊσερ σ. 44.

Αρχείο ΕΠΟΝ

67. «Πασχαλιάτικη έκδοση» του αρ. *153

Αθήνα

Φλογοβόλο

(τχ 4-7) ΕΛΑΣΣΩΝΑ

1943-1944

βλ. *69. Επονίτης (τχ 1-3) ΕΛΑΣΣΩΝΑ

Υπότιτλος: Όργανο του Π. Σ. ΕΠΟΝ

358

Ελασσόνας

1943

*154. Η Φοιτητική ΑΘΗΝΑ

1943-1944

Υπότιτλος: Εβδομαδιαία Πανσπουδαστική Εφημερίς Αθήναι - Τυπογραφείον Ξ. Σεργιάδου, Γερανίου 9 Διευθυντής I. Α. Αντωνιάδης, Αρχισυντάκτης Κ. Α. Κρασσάς Κυκλοφόρησαν 13 τχ από τον Νοέμβριο 1943 ώς τον Φεβρουάριο 1944. Έ τ ο ς Α' αρ. φ. 1 11 Νοεμβρίου 1943 » » » 2 18 Νοεμβρίου 1943 » » » 25 Νοεμβρίου 3 1943 » )> » 6 Δεκεμβρίου 4 1943 » » » 5 13 Δεκεμβρίου 1943 » » » 6 20 Δεκεμβρίου 1943 » » » 7 27 Δεκεμβρίου 1943 » » » 1944 8 3 Ιανουαρίου » » » 8(9) 10 Ιανουαρίου 1944 » » » 10 5 Φεβρουαρίου 1944 » » » 12 Φεβρουαρίου 1944 11 )) » » 19 Φεβρουαρίου 12 1944 » » » 26 Φεβρουαρίου 1944 13 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 1 1000 δρχ., τχ 2-7 2.000 δρχ., τχ 8 3.000 δρχ., τχ 8(9) 4.000 δρχ., τχ 10-13 5.000 δρχ. Σχήμα: τχ 1 53x34,5 εκ. 2 σ., με αρίθ. πεντάστηλο τχ 2-5 43x29 εκ. 4 σ., με αρίθ. πεντάστηλο τχ 7-9 47,5x31 εκ. 4 σ., με αρίθ. πεντάστηλο τχ 10-13 50x35 εκ. 2 σ., με αρίθ. εξάστηλο Ο σκοπός της εφημερίδας αναφέρεται στο άρθρο « Η έκδοση της "Φοιτητικής"» (τχ 1 σ. 1): «Κάτω απ' τις δύσκολες περιστάσεις και συνθήκες, τις γενικές, όσο και ειδικώτερα, εκείνες Έλληνες σπουδαστές την "Φοιτητική" που με τόση λαχτάρα περίμεναν. Η εφημερίδα αυτή θα είναι η έκφραση και η απή-

απήχησητηςζωής και των μόχθων του Έλληνα σπουδαστή, αυέχασε τη ζωντάνια του και την αντοχή του μέσα στις δυσχέρειες και τις δοκιμασίες που υφίσταται όλη η ανθρωπότητα, πραγματικά ηθικού και πνευματικού ξαναγεννήματοςμετις τόσες αξιοθαύμαστες εκδηλώσεις πνευματικής, ανθρωπιστικής και εκπολιτιστικής δράσης». Περιεχόμενα: γεγονότα που «φορούν τους φοιτητές και είναι συνήθως ανυπόγραφα. Ενδεικτικά αναφέρω: (τχ 4 σ. 1) «900 περίπου νέοι φοιτηταί μπήκαν στο Πανεπιστήμιο μας. Πώς τους υποδέχτηκαν οι παληοί», υπογρ. Χ, (τχ 5 σ. 1) « Α π ' την Ανωτάτη Εμπορική. το Ταμείο Σπουδαστικής περιθάλψεως. νεότητα», του I. Αντωνιάδη. Μόνιμες στήλες: (τχ 1-3) «το βήμα των συζητήσεων»' (τχ 1-3) «τα καλλιτεχνικά νέα της εβδομάδος»' (τχ 4) « Η στήλη της γυναίκας»' (τχ 5-8) « Η στήλη της φοιτήτριας»' (τχ 1-7) «Συνηγορίες και συστάσεις»' (τχ 4-5) «Φοιτητική ζωή»' (τχ 4-10) «Οι επιφυλλίδες της "Φοιτητικής"»' (τχ 4-9) «Ρεπορτάζ απ' τις σχολές»" (τχ 1-6) « Α π ' τη ζωή μας. Πολλά και διάφορα. Ο πομπός μας»" (τχ 1-4) «Οι οργανώσεις μας», η, «Οι φοιτητικές μας οργανώσεις»(τχ 4-8) «Λογοτέχναι και καλλιτέχναι σπουδασταί»" (τχ 4-6) «Σπουδαστικό κουτσομπολιό», η, «Επικαιρότητες»" (τχ 4-9) «Γράμματα-Τέχνη-Θέατρο-Βιβλίο-Τύπος-Κριτική»' (τχ 4) «Θέματα και ζητήματα»'

(τχ 1-5) «Ανταποκρίσεις απ' την επαρχία,» η, « Η στήλη τωνΕπαρχ.φοιτητών»" (τχ 7-13) « Ο πομπός μας», υπογρ. Η Πέννα" (τχ 10-13) « Η πνευματική μας κίνηση απ' τη φοιτητική σκοπιά»" (τχ 1-13) «Αλληλογραφία» (στα πρώτα τχ: « Α π 'εδώσας απαντούμε»). Έντονη είναι η γυναικεία παρουσία και η ενασχόληση με θέματα που αφορούν τις φοιτήτριες η τις αυριανές πτυχιούχους. μετη«Στήλη της γυναίκας» και τη «Στήλη της φοιτήτριας» αλλάκαιμεάλλα άρθρα καλύπτονται αυτά τα θέματα. Σειρά άρθρων γύρω από τη γυναικεία ψήφο: (τχ 4 σ. 1-2) [στη «Στήλη της γυναίκας»] «Είνε ώριμη η Ελληνίδα γυναίκα γιαναπάρη ψήφο; Ομιλεί ο κ. Π. Παλαιολόγος», (τχ 6 σ. 1-3) [στη «Στήλη της φοιτήτριας»] «Εμείς κι' η ψήφος», της Δ/δος Ανθής Πολύζου, (τχ 7 σ. 2) «Άντρες και γυναίκες είνε πιο ώριμοι σήμερα για την ψήφο», της Δ/δος Μαρίας Αμαριώτου (συνεχίζεται στο τχ 8 σ. 2-3), (τχ 8 σ. 2-3 και τχ 10 σ. 4) «το δικαίωμα της γυναίκας για την ψήφο», της κ. Ρόζας Ιμβριώτη, και τέλος, (τχ 11 σ. 2) «για την ψήφο της γυναίκας. Τελεία και παύλα», της Δ/δος Έλλης Αλεξίου. Η ευαισθησία εξάλλου της εφημερίδας στα θέματα αυτά δηλώνεται σαφώς στην εναρκτήρια «Στήλη της φοιτήτριας»,, όπου η Ανθή Πολύζου γράφει: «Ιδιαίτερη στήληγιατη φοιτήτρια; Μήπως σκέπτεται διαφορετικά από το φοιτητή, η έχει άλλα ενδιαφέροντα ; θα πρέπει άραγε να μηλήσωμε για τη μόδα η την τέχνη του μακιγιάζ; Ό χ ι βέβαια όταν έχωμε υπ'όψει μας τις ζωντανές Ελληνίδες φοιτήτριες που σπουδάζουν ενσυνείδητα για ν' αγκαλιάσουν πλατύτερους ορίζοντες σκέψης». οιεπιφυλλίδεςτηςΦοιτητικής είναι ενυπόγραφες και καλύπτουν πολλά θέματα. Μερικές υπογράφονται από τον αρχισυντάκτη Κ. Α. Κρασσά, όπως: (τχ 4 σ. 1-3) «οι σύγχρονες

αντιλήψεις για την τέχνη και οι δημιουργικές τάσεις των νέων καλλιτεχνών».

(σ. 1-4) η επιφυλλίδα έχει τίτλο «Λίγα πάνω στο σεξουαλισμό» και υπογραφή Στεφ. Κυριαζής, Φοιτητής. Εκτός από τα παραπάνω, η εφημερίδα περιέχει κάθε είδους ειδήσεις γύρω από Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, Συλλόγους, Οργανώσεις φοιτητών, Ομάδες και σωματεία διανοουμένων (τχ 6 σ. 4 «Γιατί Ιδρύθηκε η ομάδα των δημοτικιστών νομικών») καθώς και εκτενείς κριτικές νέων βιβλίων και θεατρικών παραστάσεων. Συνεργάτες: Έλλη Αλεξίου, Μαρία Αμαριώτου, Ι . Αντωνιάδης, Νίκος Ατελλανός, Κώστας Βεκρής, Οδυσ. Βερνάρδος, Λεωνίδας Βραχνός, Κ. Γ., Ηλίας Γαργαλάς, Λώλος Ε. Γεωργίου, Πάνος Αντ. Γεωργίου, Ζήσης Γιαννάτος, Σπύρος Γιαννάτος, Γρηγ. Εμπίτης, Ερμής ο λόγιος, Γ. Ζησιμόπουλος, Σπ. Θεοδωρόπουλος [και με το ψευδ. Ά γ η ς Θέρος], Ρόζα Ιμβριώτη, Α λ . Καμπάς, Φίλιππος Ευ. Κασδώνης, Π. Γ. Κατσαρός, Μαρία I. Κεσίση, Αντρέας Κομνηνός, Δημητρ. Γ. Κονταξής, Κ. Κρασσάς, Στεφ. Κυριαζής, Γ. Μάμαλης, Μίνα Μάνου, Στέλιος Μαρκάκης, Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη, Ρ. Μιλλιέξ, Δ. Μπόγρης, Αντρέας Μ. Νέγρος, Γιάννης Νουχάκης, Ο.Μ.Π., Π. Παλαιολόγος, Γ. Πανταζής, Θύμιος Παπαγεωργίου, Π. Παπανάστου, Νίκος Πάσσαρης, Έλλη Παύλου, Η Πέννα, Ανθή Πολύζου, Στέλιος Σπετσάκης, Κ. Γ. Σταυρόπουλος, Διον. Α. Τρόβας, Γιούλης Φάρος, Στέφανος Φτελιάς, Χ., Κώστας Χαραλαμπίδης, Δημ. Χάριτος. Υπάρχουν άκόμη συνεντεύξεις με τους: Γρηγόρη Κασιμάτη (καθηγ. Πανεπιστημίου), Στέλιο Σπετσάκη (δικηγόρο), Σωτήρη Σκίπη (ποιητή) και Ν. Κιτσίκη (πρύτανι του ΕΜΠ). Βιβλιογραφία: στην ίδια τη Φοιτητική: τχ 1 σ. 1, τχ 2 σ. 1, τχ 4 σ. 1, τχ 8 σ. 1, τχ 13 σ. 1. στο τχ 8 σ. 1: «Τί λένε οι άλλοι...

Βήμα" της 18-12-43 σε χρονογράφημά του ο κ. Π. Παλαιολόγος εμπνέεται από το 5° φύλλο της "Φοιτητικής" μας». αναφέρεται:

«Εκτός λοιπόν του κ. Π. Παλαιολ

που στην "Πρωΐα" για να χειροκροτήση την προσπάθειά μας, ιδούτώρα και η "Νέα Εστία"» [με υπογραφή: Ω] στη στήλη «Περιοδικά κι εφημερίδες» Νέα Εστία, Έ τ ο ς IH', τόμ. 35ος, τχ 400, 1 Φεβρουαρίου 1944, σ. 191. στο ίδιο τεύχος, σ. 175-176 άρθρο του Αίμ.[ίλιου] Χ.[ουρμούζιου] με τίτλο « Η Φοιτητική», όπου γίνεται παρουσίαση και κριτική της εφημερίδας.

ΒΒ/ΜΠΕΝ Δ49 τχ 4-13 ΔΙΣ τχ 8 ΔΦΛ τχ 1-4 ΕΛΙΑ τχ 8, 10

* 155. Φοιτητική

Δράση ΑΘΗΝΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανον της Εθνικής Δράσης Αν.[ωτάτων] Σχολών Αθήνα Κυκλοφόρησαν 4 τχ από τον Δεκέμβριο του 1943 ώς τον Μάιο Αριθ. φύλλου 2 11-12-43 » » 3 3-1-44 » » 4 16 Μαΐου 1944 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 3 0 x 2 2 εκ. 2 σ. ανά τχ με αρίθ. τετράστηλο το περιοδικό φέρεται ώς όργανο της οργάνωσης «Εθνική Δράση» στους χώρους των Ανωτάτων Σχολών. Εκφράζει έτσι τις θέσεις της οργάνωσης. στο κύριο άρθρο του τχ 3 με τίτλο «Αρμενίζοντας το 44» σημειώνεται: «Βοηθήστε μ' όλη της ψυχής σας τη δύναμη για να φανή πια καθαρά στο νέο το χρόνο που μπήκε πώς στην Ελλάδα δεν υπάρχει αληθινή διαίρεση μα ένα μόνο κόμμα το κόμμα της Μεγάλης Ελλάδας, μια μονάχα οργάνωση. Η Ελληνική καρδιά. [...] να αυτό ας γίνη η μόνη μας προσπάθεια στο χρόνο το καινούργιο, το μόνο μεγάλο μας έργο». και σε κείμενο άτιτλο του ίδιου τχ που βρίσκεται μέσα σε πλαίσιο σημειώνεται: «στις Ανώτατες Σχολές, μπορεί πια, χωρίς αμφισβήτηση, να διαπιστωθή η απόλυτη επικράτηση της Εθνικής Ιδέας». στο τχ 4 σ. 2 σημειώνεται διακοπή της έκδοσης: «Συμμορφούμενη προς απόφαση της Διοίκησης του ΠΑΣ, η Επιτροπή Αν. Σχολών της " Εθνικής Δράσης" διακόπτει την έκδοση της "Φοιτητικής Δράσης". στη

θέση της θα εκδοθή ο "Φοιτητικός Αγώνας",πουθα φέρη εις πέρας την αποστολή της [...]». (βλ. *298) Άλλα άρθρα (τχ 3): «στους ελληνόφωνες φοιτητές της Γερμανίας, Κάτι που γίνηκε, Μέσα στον Ιερό χώρο: Γραμμένογιατον

68. Από την πρώτη σελίδα του τχ 3 του αρ. *155

*156. Η Φωνή της Ε.Π.Ο.Ν. ΑΘΗΝΑ 1943

Υπότιτλος: Όργανο της Ε.Π.Ο.Ν. των νέων φυματικών της Αθήνας Αθήνα το πρώτο τχ κυκλοφόρησε στις 28 Οκτωβρίου του 1943 κι είναι Χρόνος Α',

Φύλλο 1, 28 Οκτώβρη 1943

Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 200 δρχ. Σχήμα: 34x22 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κι απ' τις δύο όψεις δίστηλο το έντυπο απευθύνεται στις νέες και στους νέους φυματικούς που βρίσκονται άρρωστοι στα σανατόρια η έξω. στο κύριο άρθρο σημειώνεται: «Εμείς οι νέοι φυματικοί νοιώσαμε πιο πολύ

βοήθεια των Κουΐσλιγκ. Πολλοί από μας πέσαμε άρρωστοι Σανατόρια αιμοφτύνοντας δεν βρίσκουν μια θέση. [...] Είχαμε όλοι μας σπήλαια, όλοι μας βγάζαμε αίμα. Τρέξαμε, κουραστήκαμε. Ό μ ω ς δεν πεθάναμε. Η πάλη η σκληρή μας χάρισε πει να παλαίψουμε πιότερο για την ζωή μας, για τη ζωή όλου Περιεχόμενα: «Τί έκανε τα λεφτά ο Δήμαρχος; Η πάλη μας εξασφαλίζει τη ζωή μας, Μάλλινα για τους αντάρτες μας, θα πάρεις κι έσύ μάθημα. Ο Νικολαΐδης περιλούζεται, Μαθητικός κινηματογράφος στην Σωτηρία, Παλεύουμε και νικούμε». Βιβλιογραφία: Φλάϊσερ σ. 45 ΓΑΚ (Αρχ. Πετιμεζά Κ52Β'-2)

* 157. Φωνή της Ε.Π.Ο.Ν. ΓΟΡΤΥΝΙΑ 1943-1944

Υπότιτλος: Όργανο του Επαρχιακού Γραφείου της ΕΠΟΝ Γορτυνίας (τχ 2-3) Όργανο του Περιφερειακού Συμβουλίου ΕΠΟΝ Γορτυνίας (τΧ

5)

Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου ΕΠΟΝ Γορτυνίας (τχ 18/5/44) Μόττο: (τχ 2-3) Νέοι και Νέες πυκνώστε τις γραμμές της ΕΠΟΝ για τη λευτεριά και την πρόοδο. Ζήτω το φως, κάτω το σκοτάδι (Πούσκιν). [Γορτυνία]" (τχ 5) Κάπου στη Γορτυνία [Νομός Αρκαδίας] Διευθύνεται από Συντ.[ακτική] Επιτροπή (τχ 5) το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε στα τέλη του 1943. Επισημάνθηκαν τα παρακάτω τχ, με ελλειπείς ενδείξεις: αρ. 2 Δεκέμβρη 1943 » 3 28 Ν/βρη [1943] Χρόνος Α' » 5 22 Γενάρη 1944 » » » [;] 18 Μάη 1944 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 2-3 500 δρχ., τχ 5 1.000 δρχ., τχ 18/5/44 4.000 δρχ. Σχήμα: 3 5 x 2 2 εκ. 2-4 σ. ανά τχ με αρίθ. πολυγραφημένο δίστηλο Α π ό το άρθρο «Το φως και το σκοτάδι», κύριο άρθρο του (τχ 2, σ. 1): «Ανειρήνευτος με μεγάλες θυσίες και αίμα τραβάει ο αγώνας μας για το τέρμα του. Το μεγαλειώδικο ξέσπασμα του λαού μας, για το θανάτωμα του διεθνούς Φασισμού για το φτιάξιμο καλού ελληνικού Νοικοκυριού, από τη Θράκη ώς το Ταίναρο, παρασέρνει στο διάβα του κάθε εμπόδιο που στέκει σαν πρόσκομμα στον προοδευτικό και εθνοσωτήριο δρόμο του. [...] όλοι στον αγώνα ενωμένοι κάνοντας ν' ανατείλη απ' το αίμα που χύνεται, ένας νέος ήλιος». Περιεχόμενα: (τχ 2) «Το φως και το σκοτάδι, Η πολιτική γραμμή

μή μας, Το Ε.Α.Μ. σαν Εθνοαπελευθερωτική οργάνωση, Ο καθρέφτης της δουλειάς μας: Α π ό τα Λαγκάδια (υπογρ. Ο Κριτικός), Α π ό τη Βυτίνα, Α π ό τη Δημητσάνα, Στήλη συνεργασίας: [Κείμενο που απευθύνεται στις νέες με υπογρ. Η Επονίτισσα (Ελένη Π. Δεληγιάννη)], το χρέος του Επονίτου ( Ο υπεύθυνος των οικονομικών της Επαρχίας Νάκος),

κης"), για τις Λέσχες μας». (τχ 3) «Κάτου οι προσκυνημένοι, Εξωτερικήκαιεσωτερική κατάσταση, Ιστορικά χωριά, Ο καθρέφτης της δουλειάς μας: Α π ό τα Λαγκάδια». (τχ 5) «Το λέρωμα της φουστανέλας, Ο αγώνας και η μαύρη αγορά, Γράμμα από τους Επονίτες αντάρτες, Ο Τύπος μα ΕΠΟΝ και κίνηση: Οι ανταποκρίσεις μας. Α π ό τα Λαγκάδια ( Η Λαγκαδιανή), Α π ό τον Ατσίχολο, Α π ό την ΕΠΟΝ Ηραίας, Α π ό το Βαλτεσίνικο, Α π ό τα Τρόπαια, Τί μας διδάσκει η Πράξη, για τις συνδρομές μας, Η Συντ. Επιτ. Τύπου απαντάει, σαν παραμύθι». (τχ της 18 Μάη 1944) «το σάλπισμα της ενότητας, Πολιτική Α π ό τα Λαγκάδια, Α π ό τη Ζάτουνα, Α π ό το Ρυζίκι, τα άετόπουλά μας ( Ο Μικρόφιλος), στη μνήμη ενού ήρωα (του Ανδρέα Παπασπήλιου), για το δέμα του άντάρτη». 1944): «Χωρίς την ΕΠΟΝ αδύνατη η εξύψωση της νέας γενιάς «Εμπρός να λευτερώσουμε την πατρίδα να ξεριζώσουμε το φασισμό, να θεμελιώσουμε τη Λαϊκή Δημοκρατία.—».

Αρχείο ΕΠΟΝ

*158. Η Φωνή της Ε.Π.Ο.Ν. ΛΟΥΤΡΟ 1943

Υπότιτλος: Όργανο του Τομεακού Συμβουλίου

Λουτρού της

ΕΠΟΝ Μόττο: του αντρειωμένου ο θάνατος δίνει ζωή στα νειάτα Λουτρό [Νομός Καρδίτσης] Το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε άνοιξη με καλοκαίρι του 1943. Επισημάνθηκε μόνο το τέταρτο τχ: αρ. φύλου 4 Χρόνος I 10 Οκτωβρίου 1943 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: [δυσανάγνωστη] Σχήμα: 3 8 x 2 8 εκ. 2 σ. χειρόγραφο μονόστηλο Περιοδικότητα: Βγαίνει κάθε δέκα πέντε μέρες σημειώνεται: «"Υστερα από την προχθεσινή βροχή άρχισε ϊόντων που σπέρνουνται αυτή την εποχή. Φέτος θα πρέπει να κάνουμε πλατιά προπαγάνδα ανάμεσα στα μέλη μας να σπείρουν όσο μπορούν περισσότερα στρέμματα με όλα τα είδη και προπάντων με στάρι για να εξασφαλίσουμε το ψωμί του αγωνιζόμενου λαού. [...] θα ριχτούμε με τα μούτρα στη δουλειά « Η Σύνταξη». Άλλα άρθρα: «ο Φακός της Ε.Π.Ο.Ν., τα Σχολεία, Η πάλη της Επονίτισσας, Η Γνώμη για τον πόλεμο μας, Οικονομική Στήλη, Εκπολιτιστική Κίνηση, Δράση μας στα χωριά».

Αρχείο ΕΠΟΝ

*159. Η Φωνή της Ε.Π.Ο.Ν. ΣΚΛΗΘΡΟ [1943]

Υπότιτλος: Δεκαπενθήμερο Όργανο της ΕΠΟΝ Σκλήθρου Σκλήθρο [Νομός Λαρίσης] Εκδίδεται απ' την ΕΠΟΝ Σκλήθρου το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε άνοιξη με καλοκαίρι του 1943. Επισημάνθηκε μόνο το τρίτο τχ: Χρόνος πρώτος [;] Νοέμβρη [1943] αρ. φύλ. 3 ον Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 29x21 εκ. 1 σ. χειρόγραφη τετράστηλη Περιοδικότητα: Δεκαπενθήμερο Πρόκειται για μια χειρόγραφη εφημερίδα με τον τυπικό χαρακτήρα της ΕΠΟΝ. το αντίτυπο είναι αρκετά φθαρμένο και γι' αυτό κάπως δυσανάγνωστο. Περιεχόμενα: «τα μαργαριτάρια της εποχής [κύριο άρθρο εναντίον του ΕΔΕΣ], Καμένα χωριά, Ελληνική ψυχή, Α π ' τη ζωή (υπογρ. Λάκης), Ποίημα για τ' αετόπουλα».

Αρχείο ΕΠΟΝ

*160. Φωνή της Μελούνας ΜΕΛΟΥΝΑ 1943

Υπότιτλος: [Όργανο της ΕΠΟΝ Ελασσώνας] [φθαρμένο] Μόττο: [φθαρμένο] Μελούνα [Νομός Λαρίσης] Επισημάνθηκε ένα μόνο τχ χ. αρίθ. φύλλου και πολύ φθαρμένο. Έ χ ε ι την ένδειξη: 4 Αυγούστου 1943. δεν ξέρουμε αν ήταν Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 26,5x19,5 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κι απ' τις δύο όψεις μονόστηλο Περιεχόμενα: τα περιεχόμενα είναι δυσανάγνωστα εκτός απ' τη στήλη «Από τη ζωή και δράση των αετόπουλων», όπου περιγράφεται μία εκδήλωση των αετόπουλων με παρέλαση και ομιλίες.

Αρχείο ΕΠΟΝ

* 161. Η Φωνή της Νειότης ΝΕΑ ΓΙΑΝΝΙΤΣΟΥ

1943

Υπότιτλος: Όργανο της Βάσεως Νέας Γιαννιτσούς Νέα Γιαννιτσού [Θεσσαλία] Επισημάνθηκε μόνο το πρώτο τχ με τις ακόλουθες ενδείξεις: Αριθμός φύλου 1 Χρόνος: Α οΐ Ε ν Γιαννιτσού τη 5 Νοέμβρη 1943. δοση. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 500 δρχ. Σχήμα: 4 0 x 2 5 εκ. 2 σ. χειρόγραφο τρίστηλο Περιεχόμενα: «Ούτε σπιθαμή γης να μείνη ακαλλιέργητη, Γυναίκες στον Ε.Λ.Α.Σ., Η ΕΠΟΝ πλάϊ στους αντάρτες μας, Η γιορτή της ΕΠΟΝ, Τέτοια ζωή, μια απορία».

Αρχείο ΕΠΟΝ

*162. Φωνή του Φεραίου (τχ 1-10) ΣΤΕΡΕΑ

ΕΛΛΑΔΑ

1943-1944

Φωνή των Νέων (τχ 11-2) ΣΤΕΡΕΑ

ΕΛΛΑΔΑ

1944

Υπότιτλος: Όργανο Δ. Ε. Ένωσης Νέων Αγωνιστών Ρούμελης (Ε.Ν.Α.Ρ.) (τχ 1) ΌργανοτουΣυμβουλίου Περιοχής Ε.Π.Ο.Ν. Στερεάς Ελλάδας (τχ 6-2) Μόττο: (τχ 1) Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή... (τχ 8-2) Θάνατος στο Φασισμό - Λευτεριά στο Λαό Στερεά Ελλάδα' (τχ 11) Δεύτερη Ελλάδα Κυκλοφόρησαν 12 τχ από τον Ιανουάριο του 1943 μέχρι τον Οκτώβριο του 1944. Α π ' αυτά επισημάνθηκαν: I - Πρωτοχρονιά 1943 Χρόνος Α' - Αριθ. Φύλ. 6 Φύλλο 23 Φλεβάρη 1944 1944 7 Χρόνος Β' Αριθμός φύλλου 15 Ιούνη 1944 » » 24 Ιούλη 8 » » 1944 10 1 s 8/βρη » » 11 15 Οκτώβρη 1944 )> » 2 28 Οχτώβρη 1944 δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 1 100 δρχ., τχ 6 2.000 δρχ., τχ 7 50.000 δρχ., τχ 8 100.000 δρχ., τχ 10 1.000.000 δρχ., τχ 11 1 εκατ. δρχ., τχ 2 20.000.000 δρχ. Σχήμα: τχ 1 3 5 x 2 2 εκ. 4 σ. με αρίθ. πολυγραφημένο τχ 6 3 5 x 2 5 εκ. τετράστηλο τχ 7 20x15 εκ. 8 σ. με αρίθ. τρίστηλο τχ 8-10 3 5 x 2 5 εκ. 2 σ. ανά τχ χ. αρίθ. τετράστηλο τχ 11 4 3 x 3 1 εκ. 2 σ. με αρίθ. εξάστηλο τχ 2 3 5 x 2 5 εκ. 2σ. χ. αρίθ. πεντάστηλο

Το έντυπο ξεκίνησε ώς έκδοση της Ένωσης Νέων Αγωνιστών Ρούμελης, την Πρωτοχρονιά του 1943. με την προσχώρηση όπως γινόταν συνήθως, διατηρώντας τον αρχικό τίτλο μέχρι

ραίου". Η φωνή πού πρέπει ν' αντιβουήξει μέσ' τις νεανικές μάζες σαν σάλπιγγα μάχης. Το "Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή - παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή..." του τροβαδούρου της λευτεργιάς του 1821, του Ρήγα Φεραίου, του Ποιητή πού τραγούδησε την αξία της λευτεργιάς και ενθουσίασε τις μάζες των Ελλήνων, αυτή τη βάνουμε σαν τίτλο εμείς». Ο τίτλος θα διατηρηθεί σ' όλη την κατοχή και θ' αλ λάξει στο τχ 11, το πρώτο πού κυκλοφορεί μετά την απελευθέρωση, και θα γίνει Φωνή των Νέων. στο τχ 11 σημειώνεται σχετικά: «με απόφαση του προεδρείου του Σ.[υμβουλίου] Περιοχής ΕΠΟΝ Στερεάς η εφημερίδα μας πού μέχρι τα τώρα έβγαινε με τον τίτλο "Φωνή του Φερραίου" θα εκδίνεται Νέων" αγκαλιάζοντας έτσι μια καινούργια περίοδο». Το αμέσως επόμενο τχ πού επισημάνθηκε με ημερομηνία 28 Οχτώβρη 1944 έχει αρ. φύλλου 2. "Ισως είναι τυπογραφικό λάθος ση στη νέα περίοδο κυκλοφορίας της. Άλλο τχ αυτής της μεταπελευθερωτικής περιόδου δεν επισημάνθηκε. Υπάρχει όμως μια πληροφορία στα Πρωτοπόρα Νειάτα, Όργανο του Σ.Π. ΕΠΟΝ Στερεάς, την Πρωτοχρονιά του 1945, στο τχ 1 σ. 1: « Η "Φωνή των Νέων" θα εξακολουθήσει να βγαίνει θηκε αν αυτό πραγματοποιήθηκε. Περιεχόμενα: Κύρια άρθρα: (τχ 1) « Ο πόλεμος και η νέα γεννιά», (τχ 6) « Ό λ α για την ενότητα, τη λευτεριά, τη λαοκρατία, τη λαϊκή δημοκρατία», (τχ 7) «πιο πάνω τη σημαία της πάλης», (τχ 8)

«Προσκλητήριο μάχης», (τχ 10) «Όλη η νεολαία σε πολεμικό ξεσηκωμό», (τχ 11) «και την τελευταία θυσία...». Εκτός από τα κύρια άρθρα, σε κάθε τχ υπάρχουν ειδήσεις από δεικτικά: (τχ 1) «Έκκληση προς όλες τις νέες και γυναίκες, Απάντησηστουςδειλούς, Η σπουδάζουσα νεολαία (υπογρ. Μαθητής), Οικονομικά μιας Οργάνωσης, Κριτική ανασκόπηση γεγονότων του 1942». (τχ 6) «Δ. Γληνός, Χαιρετιστήριο της Κ.Ε. του ΕΑΜ Προς στεύεται». (τχ 7) «για τη ρουμελιώτικη νεολαία, Επίδαυρος 1821-Κορυσχάδες 1944. Ζήτω το Εθνικό Συμβούλιο,ναεξοντώσουμε

(τχ 8) « Ο Παπανδρέου διασπαστής της εθνικής ενότητας, Άνοιξε το παιδαγωγικό φροντιστήριο στο Καρπενήσι, Επονίτες στη μάχη (υπογρ. Τάσος Λευτεριάς)», (τχ 10) «"Ηρωες της ΕΠΟΝ, Εκείνοι πού πέσανε. Ο κατάλογος των ηρωϊκών θυμάτων του σκληρού τρίχρονου αγώνα νεολαία της Στερεάς επί ποδός πολέμου, Ο ΕΛΑΣ ελευθερώνει την Ελλάδα, Ιδρύθηκε η Γ.Σ.Ε.Ε., Ανοίγουν τα σχολεία, Μήνυμα του κ. Παπανδρέου προς τον ηρωϊκό ΕΛΑΣ, Αγρίνι - Μεσολόγγι, Ό λ α για τον πόλεμο», (τχ 11) « Η Αθήνα και ο Πειραιάς ελευθερώθηκαν απ' το λαό μας (του Γεωργαλά), Ηρωϊκά μας αδέρφια στις σκλαβωμένες πόλεις». (τχ 2) «για καινούργιους αγώνες και νίκες». Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 488, 499, 510, 519" Λιακόπουλος σ. 40, 107" Φλάϊσερ σ. 45.

Αρχείο ΕΠΟΝ τχ 1, 7, 8, 10 ΕΛΙΑ τχ 7, 11,2

69. Πρώτη σελίδα του τχ 7 του αρ. *162

*163.

Η

Φωνή του Φεραίου ΦΘΙΩΤΙΔΟΦΩΚΙΔΑ - ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ

1943

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Νομών Φθιωτιδοφωκίδας Ευρυτανίας της Ε.Π.Ο.Ν. Φθιωτιδοφωκίδα - Ευρυτανία, τχ 7 Κάπου Επισημάνθηκαν τα εξής τχ: Χρόνος 1ος Α ρ . φύλ. 6 5 Ιουνίου 1943 Έκτακτη εκ. » Α' » » 7 5 Ιουλίου 1943 δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τ ι μ ή : τ χ 6 100 δρχ., τχ 7 200 δρχ. Σχήμα: τχ 6 3 0 x 2 0 εκ. 2 σ. με αρίθ. τρίστηλο τχ 7 36x25,5 εκ. 4 σ. με αρίθ. τετράστηλο το τχ 6 αναφέρεται αποκλειστικά στους ανταρτοεπονίτες. Έ τ σ ι , στο κύριο άρθρο με τίτλο «Οι αντάρτες της Ε.Π.Ο.Ν.», σημειώνεται: « Η ΕΠΟΝ ενσάρκωση του ενθουσιασμού, της αγνότητας, της συνέπειας της Νέας Γενιάς της Ελλάδας σα συνέχεια των τόσων αγώνων της για τη ζωή και τη λευτεριά για ένα καλύτερο μέλλον έστειλε με το όπλο στο χέρι τα παιδιά της να πολεμήσουν τον καταχτητή. Αυτό και σαν είδηση μονάχα μας γέμισε με ενθουσιασμό και καμάρι για την οργάνωσή μας, γιατί απέδειχνε την πίστη της στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα». Περιεχόμενα: (τχ 6) «Ανακοίνωση [Γενικής Συνέλευσης αντάρτικων ομάδων], Χαιρετιστήρια [της Συνέλευσης], Α π ' την αντάρτικη ζωή. "Ντάλκια"». (τχ 7) « Α ς χτυπήσουμε τους καταχτητές, Α π ' ό,τι βλέπουμε, Η καμπάνια μας. για να σώσουμε τα παιδιά, με λίγα λόγια, Α π ό τη δράση της Ε.Π.Ο.Ν. Ανταποκρίσεις, οι αντάρτες Στιγμιότυπα και εικόνες, Συνέλευση, Ένας μικρός λεβέντης, Η αγωνία των παιδιών της Ευρώπης, οι πιτσιρίκοι άνταρ-

τες, Οι πιτσιρίκοι επαγρυπνούν, Οι πιτσιρίκοι της Αθήνας, Οι πιτσιρίκοι ενισχύουν τον αγώνα». Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 192-193' Λιακόπουλος σ. 94' Φλάϊσερ σ. 45.

ΕΜΑΕΕ

(φωτοτυπία)

164. Φωνή των Αετόπουλων ΝΟΜΟΣ Λ Α Ρ Ι Σ Η Σ

1943

Υπότιτλος: [Έκδοση του Α1 Τμηματικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ] Βιβλιογραφία: στη Νεανική Φλόγα του ΑΙ Τμηματικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ, στη σ. 2, αναφέρεται η έκδοση εντύπου σε άρθρο με τίτλο « [ Η ] Ε.Π.Ο.Ν. για τ' Αετόπουλα»: «Το A l Τμηματικό Συμβούλιο έχοντας υπ' όψη του τη μεγάλη άξια του παιδικού [κινήματος] εξέδωκε ειδική εφημερίδα την ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΑΕΤΟΠΟΥΛΩΝ

πού

την

αφιέρωσε

αποκλει-

στικά για τ' Αετόπουλα του Τομέα. Δυστυχώς όμως δεν μπόρεσε να κυκλοφορήση πλατειά στη Οργάνωση των Αετόπουλων και τούτο γιατί οι ομάδες δεν έχουν ακόμη συστηματοποιηθή. Ελπίζουμε [ότι] πολύ σύντομα οι υπεύθυνοι του παιδικού κινήματος θα δώσουν στην Οργάνωση των Αετόπουλων

Λανθάνει

165. Φωνή των Μαθητών ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1943-1944

Υπότιτλος: [Όργανο του Συμβουλίου Πόλης Θεσσαλονίκης της ΕΠΟΝ] Είχε κυκλοφορήσει ένα τχ μέχρι τον Φεβρουάριο 1944, για τη μαθητική νεολαία. Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 451 [απ' την έκθεση του Παμμακεδ. Συμβ. της ΕΠΟΝ],

Λανθάνει

*166. Η Φωνή των Νέων ΛΑΣΗΘΙ 1943-1944 ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ 1944-1945

Υπότιτλος: Όργανο των Ελευθέρων Νέων Νομού Λασηθ. (τχ 1) ΌργανοτηςΕ.Π.Ο.Ν. Νομού Λασηθίου (τχ 3-4) ΌργανοτουΝομ/κούΣυμ/λίου Λασηθίου της Ενιαίας Πάνελ. Οργάνωσ. Νέων (ΕΠΟΝ) (τχ 6-7) Όργανο του Συμβουλίου Νομού Λασηθίου της Ε.Π.Ο.Ν. (τχ 10-13) Μόττο: [στα περισσότερα τχ, δίπλα στον τίτλο δεξιά και αριστερά, (τχ 1-3) Καλύτερα μιας ώρας / ελεύθερη ζωή / παρά σαράντα χρόνια / σκλαβιά και φυλακή. (τχ 10-11) για μια ζωή / ελεύθερη κι' ωραία / απλώνουμε της νιότης τα φτερά / μια πλάση ονειρευτή, μια πλάση νέα / τα μπράτσα μας να χτίσουν τα γερά. Υπάρχουν ακόμη στίχοι των Δ. Σολωμού και Α ν . Κάλβου, (τχ 11-13) Θάνατος στο φασισμό - Λευτεριά στο λαό (υπέρτιτλος) Λασήθι. στα τχ 7-13 Άγιος Νικόλαος Υπεύθυνος συντάξεως (τχ 13) Γεωργ. Βασ. Δεσποτάκης Κυκλοφόρησαν 13 τχ από τον Οκτώβριο 1943 μέχρι τον Μάρτιο 1945. Επισημάνθηκαν: . 1 31 Οκτωβρίου 1943 Έτος πρώτο αρ » » » Φλεβάρης 1944 3 » » » 4 Μάρτης 1944 » » » Μάης-Ιούνης 1944 6 )> » » 1944 7 28 Σεπτεμβρίου » 1944 10 13 Δεκεμβρίου Χρόνος Β' » » » 11 12 Ιανουαρίου 1945 » 12 » » 1945 8 Φεβρουαρίου » 13 » » 1945 8 Μάρτη Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος

Τιμή: τχ 1 300 δρχ., τχ 3-4 5.000 δρχ., τχ 6 50 χιλ. δρχ., τχ 7 5 εκατ. δρχ., τχ 10 5 δρχ., τχ 11, 10 δρχ., τχ 12-13 _ 20 δρχ. Σχήμα: τχ 1-7 35x25 εκ. 2-4 σ. ανά τχ με αρίθ. τα τχ 1-6 πολυγραφημένα, το τχ 7 4 σ. δίστηλο, τχ 10-13 42x28,5 εκ. 2 σ. ανά τχ με αρίθ. πεντάστηλο το έντυπο πρωτοκυκλοφόρησε στις 31 Οκτωβρίου του 1943 σαν όργανο του ΕΑΜ Νέων και της ΠΟΕΝ. Α π ' το τχ 3 γίνεται νεται στο τχ 1 σ. 1, με τίτλο «η Έκδοσή μας»: « Η Φωνή των Νέων πού μ' αυτό το φύλλο αρχίζει την κυκλοφορία της ποθεί να γίνη μέσον πνευματικής επικοινωνίας όλων

Λευτεριάς. Γιαυτό κάθε συνεργασία θάναι ευχαρίστως δεκτή». Μετά την απελευθέρωση η εφημερίδα συνεχίζει την έκδοσή της με καινούριους στόχους, όπως σημειώνεται στο άρθρο «Μπαίνοντας στο δεύτερο χρόνο» (τχ 10 σ. 1): «με τεριάς του. " Η Φωνή των Νέων" ποτέ δεν θα πάψη ν' λιτισμό, τους σκοπούς της ΕΠΟΝ με μια λέξη». Περιεχόμενα: ΕΠΟΝ, όπως: (τχ 7 σ. 1) «Προκήρυξη του Νομαρχιακού Συμβουλίου της Ε.Π.Ο.Ν. Λασηθίου». Περιέχουν ακόμη ειδήσεις και πληροφορίες για τη δράση της ΕΠΟΝ,γιατον ΕΛΑΣ, (τχ 3 σ. 1) «Λίγα λόγια για τον Ε.Λ.Α.Σ.», και ειδήσεις του πολέμου. Πολλά άρθρα αναφέρονται στον συσχετισμό του απελευθερωτικού αγώνα με την επανάσταση του 1821. Μόνιμη στήλη (τχ 10-13): «τα Επονίτικα».

(τχ 10 σ. 1) «Ένας χρόνος αδιάκοπης πάλης», (τχ 11 σ. 1) «Συλλαλητήριο», (τχ 12 σ. 2) «δεν θα πετύχουν». Βιβλιογραφία: στην ίδια την εφημερίδα, τχ 1 σ. 1, τχ 10 σ. 1" Ανταίος All σ. 521' Φατσέα σ. 140" Φλάϊσερ σ. 45.

Αρχείο ΕΠΟΝ

167.

Χαραυγή ΑΜΦΙΣΣΑ 1943

[ Ε κ δ ί δ ε τ α ι ] υπό Νέων της Ρούμελης. Βιβλιογραφία: στην εφ. Λυτρωμένα Νειάτα της Ε Π Ο Ν Ά μ φ ι σ σας, τ χ 1 (1 Δεκεμβρίου 1943) σ. 3, σε άρθρο με τίτλο « Μ ' ένα σκοπό - σε μια ολότητα», σημειώνεται: «Τώρα τελευταία παρατηρείται μέσα στην πόλι μας απ' την Ε Κ Κ Α (5/42) μια κίνηση για την ίδρυση ξέχωρης Οργάνωσης Νέων απ' την ΕΠΟΝ. Αυτή τη κίνηση μας την επικυρώνουν καλύτερα πρώτα η έκδοση της εφημερίδας "Χαραυγή", πού εκδίδεται "υπό Νέων μέλη της».

Λανθάνει

168. Χαρούμενα Νιάτα ΣΚΥΔΡΑ

1943-1944

Υπότιτλος: [Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ Σκύδρας] Σκύδρα [Νομός Πέλλης] Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ στο διάστημα Φεβρουαρίου 1943 - Φεβρουαρίου 1944, και ήταν πολυγραφημένο. Αριθμόςαντιτύπων:200 Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 452 [από Έκθεση του Παμμακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ],

Λανθάνει

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΩΤΟΥ ΤΟΜΟΥ

Προλογικά

ζ'

Εισαγωγή Πίνακες

ια' πβ'

1. Ετήσια, βιβλιογραφημένη, παραγωγή νεανικών εντύπων την περίοδο 1941-1945 Διάγραμμα 2. Γεωγραφική κατανομή νεανικών περίοδο 1941-1945 3. Κατανομή νεανικών εντύπων κατά οργανισμό Συντομογραφίες Α' Βιβλιοθηκών Β' Βιβλιογραφίας Γ' Οργανώσεων -

εντύπων

πβ' πγ' την πδ'

οργάνωση

Αρχείων Οργανισμών

η πη' ρ' ρ' ρ α' ρδ'

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΝΕΑΝΙΚΩΝ ΕΝΤΥΠΩΝ Έντυπα πού η έκδοσή τους άρχισε πριν το 1941 1941 (αρ. *1-10) 1942 (αρ. *11-33) 1943 (αρ. 34-168)

1 3 27 101

Ο ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΗΣ ΟΝΤΕΤ ΒΑΡΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ

ΝΕΑΝΙΚΟΣ

ΤΥΠΟΣ

(1941-1945)

ΔΕΚΑΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ

ΑΡΧΕΙΟΥ

ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ

ΝΕΟΛΑΙΑΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΟΘΕΤΗΘΗΚΕ, ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΤΥΠΩΘΗΚΕ ΣΤΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ Ε. ΜΠΟΥΛΟΥΚΟΣ - Α. ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ ΦΩΤΟΜΑΡΑ 54, Ν. ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΛ. 92.38.933 - 92.36.675 ΜΕ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ

ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ

ΤΟΝ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟ ΤΟΥ 1987 ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΝΕΑΝΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ (1941 - 1 9 4 5 )

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΣΠΎΡΟς I. Α ς Δ Ρ Α Χ Α ς , Γ Ι Α Ν Ν Η ς ΓΙΑΝΝΟΥΛΟΠΟΥΛΟς, ΦΙΛΙΠΠΟς ΗΛΙΟΥ, ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟς Ε . ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗς

©

ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ Αχαρνών 417, τηλ. 25 30 872 και 25 30 873

ΟΝΤΕΤ ΒΑΡΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΝΕΑΝΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ (1941 -1945) Κ Α Τ Α Γ Ρ Α Φ Η

ΤΟΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ

10

ΑΘΗΝΑ 1987

1 9 4 4

* 169. Αγροτικά Νειάτα ΑΝΩ ΚΟΠΑΝΟΣ

1944

Υπότιτλος: Όργανο του ΝομούΆνωΚοπανού Μόττο: Θάνατος [φθαρμένο] Α ν ω Κοπανάς [Νομός Ημαθίας] το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε στις αρχές του 1944. Ε π ι σημάνθηκε μόνο το δεύτερο τχ: Χρόνος Α' φύλλο 2ο 4/1/44 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: 1.000 δρχ. Σχήμα: 2 6 x 1 8 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο και από τις δύο όψεις το κύριο άρθρο αναφέρεται στη δολοφονία μιαςεπονίτισσαςτου χωριού τους, κι έχει τον τίτλο «Οι Χτηνάνθρωποι» : «Δίπλα κης, της Νάουσας, στις κρεμάλες της Φλώρινας, στις Ομαδικές εχτελέσεις των Καλαβρύτων, δίπλα σ' ένα σωρό άλλα φρικιαστικά εγκλήματα των χτηνανθρώπων του Χίτλερ προστέθηκε κι ένα καινούργιο έγκλημα. το έγκλημα της μικρής επονίτισσαςτουΆ ν ω Κοπανού. της Βούλας Ιωνά. Είνε μια περίτρανη απόδειξη της χτηνανθρωπιάς των ν ατσίδων των στεριωτών της "Νέας Τάξης" απ' τόνα μέρος και της τιμιότητας μιας ελληνίδας επονίτισας. [...] Απόδειξες με τη θυσία σου πώς στο σημερινό αγώνα ξαναζούν οι Σουλιωτοπούλες κι' Ακολουθεί ενα ποίημα αφιερωμένο «στην ηρωϊκή μας συναγωνίστρια Βούλα» με την υπογραφή «Ερμής». στη β' σελίδα υπάρχει άρθρο με τίτλο «οι συνδιασκέψεις μας» κι ακόμα «Οι επονίτισέςμας» και η «Εκπολιτιστική κίνηση» όπου αναφέρεται ότι «ένα αγέρι πολιτισμού πνέει στα χωριά μας».

Βιβλιογραφία:Ανταίος AΙΙ σ. 520.

Αρχείο ΕΠΟΝ

170.

Αγροτικά

Νιάτα ΟΛΥΜΠΟΣ 1944

Υπότιτλος: [Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ Ολύμπου] Όλυμπος [Μακεδονία] Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ μέχρι τον Φεβρουάριο 1944, Αριθμός αντιτύπων: 200 Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 452 [από Έκθεση Παμμακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ],

Λανθάνει

171.

Αγροτικός

Αγώνας ΝΟΜΟΣ ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ 1944

Υπότιτλος: [Όργανο της Ομάδας 5γ της ΕΠΟΝ] Νομός Καρδίτσης Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ μέχρι τον Ιανουάριο 1944. Βιβλιογραφία: [ανυπόγραφο], «για τον τύπο μας», εφ. Νεανική Φωνή, του Επαρχιακού Συμβουλίου Σοφάδων της ΕΠΟΝ, τχ 1 (18 Ιανουαρίου 1944), σ. 6.

Λανθάνει

* 172. Τ' Αγροτόπαιδο ΗΠΕΙΡΟΣ

1944

Υπότιτλος: Αγροτικό δελτίο για τ' αγροτόπαιδα της Ηπείρου... Αγροτικό δελτίο του Γεωπονικού Τμήματος Μορφ. "Διαφωτισμού του Σ. Π . Ηπείρου Ε.Π.Ο.Ν. (τχ 6) Μόττο: (τχ 6) Θάνατος ατό Φασισμό! - Λευτεριά στο Λαό! Ήπειρος το πρώτο τχ, χωρίς καμιά χρονολογική ένδειξη, πρέπει να κυκλοφόρησε την άνοιξη του 1944. Επισημάνθηκαν τα εξής τχ: [τχ 1 χωρίς καμία ένδειξη] [τχ 2] Από τις 15 μέχρι τις 31 του Μάη 1944 Αριθμός φύλλου 3 [καλοκαίρι του 1944] Φύλ. 6 Σεπτέμ.[βρη] 1944 Δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Περιοδικότητα: Βγαίνει κάθε 15 μέρες Σχήμα: 25x17,5 εκ. μονόφυλλο τυπωμένο από τη μια όψη Από το πρώτο τχ σ. 1: «με το " Αγροτόπαιδο" πού θα κυκλοφορεί κάθε 15 μέρες στα χωριά της Ηπείρου θα δίνουμε σύντομες πραχτικές γεωργικές οδηγίες, έτσι πού τα Γεωργικά μας συνεργεία να μαθαίνουν πώς μπορούν να προλαβαίνουν πολλούς κινδύνους για την παραγωγή. Πώς με απλά μέσα μπορεί να καλυτερέψει και να πληθύνει η παραγωγή. το " Αγροτόπαιδο" μας θα γίνει ο καλύτερος φίλος και συμβουλάτορας για τους νέους αγρότες κι αγρότισσες της Η π ε ί ρου πού με τη πολύτιμη βοήθεια των φίλων μας Γεωπόνων και μορφωμένων Γεωργών στα χωριά θα μας συνηθίσει στην Επιστημονική καλλιέργεια πού τόσα κέρδη δίνει στον αγρότη». Ακολουθούν πραχτικές συμβουλές πού αφορούν τις καλλιέργειες και την κτηνοτροφία. Οι ίδιες συμβουλές υπάρχουν και στο τ χ 2 σε χωριστές κατηγορίες: «για τα σιτάρια μας, για τα δέντρα και τ' αμπέλια μας, Λαχανικά, για τα ζώα μας» (αναφέρεται και σε έντομα πού βλάπτουν την παραγωγή). το

δελτίο κλείνει με την ένδειξη: «Τοιχοκολλήστε τ' " Αγροτόπαιδο" σε κεντρικό μέρος». Στο τχ 6 άρθρο με τίτλο «Δουλειά μας ο αγώνας» όπου αναφέρονται τα καθήκοντα των αγροτόπαιδων σ' αυτή τη φάση: «Πρώτο, θα νήσουμε τους αντάρτες,ταπαλληκάρια του ΕΛΑΣ μας. θα μαζέψουμε όλο θήσουμε τις οικογένειες των ανταρτών μας σ' όλες τους τις δουλειές, και μέσα στο σπίτι και έξω στο χωράφι, στο αμπέλι μα της Ε.Π.Ο.Ν.» όπου περιγράφεται λεπτομερώς πώς θα έχει η καλλιέργεια ενός πειραματικούαγροχτήματος«άφού βρεθεί και ταχτοποιηθεί ο αγρός». Το τχ κλείνει με σύνθημα μέσα σε πλαίσιο: «Αγροτόπαιδα ! να στείλουμε επιτροπές στά Γιάννενα, να πάρουμε τρόφιμα και φάρμακα. Ν' ανοίξουμε στο χωριό μας Παιδικό Σταθμό - Λαϊκό Ιατρείο - Λαϊκό Φαρμακείο !». Εικονογράφηση: στο τχ 6 υπάρχει σχέδιο δίπλα στον τίτλο πού εικονίζει νέο αγρότη. Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 518.

Αρχείο ΕΠΟΝ

*173. Ο Αγωνιστής [ΑΘΗΝΑ]

1944

Υπότιτλος: Έκδοσις Εθνικής Δράσης Νέων (τχ 1) Έκδοση Εθνικής Δράσης Νέων (Ε.Δ.Ν.) (τχ 4) Μόττο (τχ 4) : Πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θ&ναι [Αθήνα] Επισημάνθηκαν τα εξής τχ:

Περίοδος δεύτερη φύλλο τέταρτο 15 Αυγούστου 1944 Αριθμόςαντιτύπων:«πολύ περιορισμένος» (Γατόπουλος σ. 718) Σχήμα: 3 2 x 2 2 εκ. το τχ 1 μονόφυλλο τυπωμένο και από τις δύο όψεις (τετράστηλο)" το τχ 4 μονόφυλλο πολυγραφημένο και Α π ό το τχ 1 σ. 1, από το κύριο άρθρο με τίτλο «Θ' αγωνιστούμε»: «με την εφημερίδα μας πού εγκαινιάζουμε απόψε οι Ιδέες σουν από τώρα πιο πλατειά στους νέους και τις νέες της Ε λ λάδος. Τ' όνομα του φύλλου μας φανερώνει τη μεγάλη πατριωτική κι' αγωνιστική διάθεσί μας, πού το παρελθόν έδειξε και πού το μέλλον πρόκειται ακόμα πιο πολύ να επιβεβαιώση». κατακτητών και εναντίον εκείνων πού «θεληματικά δηλητηριάζουν τον Ιερό μας αγώνα». το κύριο άρθρο του τχ 4 με τίτλο «15 Αυγούστου» στρέφεται αποκλειστικά εναντίον των Ιταλών: «να σφάζουν, να σκοτώνουν μέσα στη μανία της κατάκτησης οι Γερμανοί, ίσως να είχε κάποιο νόημα: αλλά παράστεναν τους νικητές μας, μας φρένιαζαν. [...] οι Ιταλοί είναι εχθροί, της Ελλάδας μας». στη συνέχεια υπενθυμίζεται μηνία (15 Αυγούστου).

Περιεχόμενα: (τχ 1) «Θ' αγωνιστούμε, Ελληνόπουλα ενωθήτε, Ε κ ε ί [ποίημα], Στα παιδιά της Ε.Δ.Ν. [Χαιρετισμός της Εθνικής Δράσης στη νεολαία της]». (τχ 4) «15 Αυγούστου, Τη υπερμάχω στρατηγώ, Tο ελληνικό πολεμικό ναυτικό, Η τρομοκρατία». Συνεργάτες: «Επιμέλεια Τρ. Τριανταφυλλάκου, Γ. Δρόσου. Συντάκται: Φ. Φέσσας, Στρ. Μυριβήλης, Κουρόπουλος, Σαραμαντής, Δροσόπουλος» (Μάγερ σ. 334). Βιβλιογραφία: Αναγνωστόπουλος σ. 36-38" Γατόπουλος σ. 718" Ιστορία της Αντίστασης σ. 1467" Μάγερ σ. 334· Φλάϊσερ σ. 34. ΒΒ/ΜΠΕΝ τχ 4 ΕΛΙΑ τχ 1 ΙΑΠΜ τχ 1, 2

70. από την πρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *173

*174. Τ' Αετόπουλα ΘΕΣΣΑΛΙΑ

1944

Υπότιτλος: Όργανο των Αετόπουλων Θεσσαλίας Μόττο: Ανθίζουν νέοι βλαστοί Θεσσαλία Βγαίνει από Συντ. Επιτροπή του Πανθ/λικού Συμβουλίου της ΕνιαίαςΠανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (ΕΠΟΝ) Θεσσαλίας Επισημάνθηκε μόνο το πρώτο τχ: Χρόνος Α' αρ. 1 30 του Γενάρη 1944 Είναι όμως γνωστό ότι κυκλοφόρησαν 2-3 φύλλα ακόμη [Κ. Δημητρίου, «μια εκπαιδευτική προσπάθεια», π. Νέα Ζωή, τχ 8, (Ιούλιος 1945), σ. 266-268]. στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ότι η απόφαση για την έκδοση του περιοδικούεντάσσεταιστις αποφάσεις της συνδιάσκεψης εκπαιδευτικών πού έγινε στις 20-23 Ιουλίου του 1944 στο χωριό Λάσπη της Ευρυτανίας, Εύβοια και τη Θεσσαλία. Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: 2.000 δρχ. Σχήμα: 2 8 x 2 0 εκ. 4 σ. με αρίθ. έντυπο τρίστηλο Α π ό το τχ 1 σ. 1, από το άρθρο με τίτλο «Γιατί βγαίνει η εφημερίδα μας»: «Πρώτη φορά βγαίνει μια εφημερίδα για τ' Αετόπουλά μας, και πόσο ήταν ανάγκη να βγει [...]. και μεις τώρα γιατί αγαπάμε τ' Αετόπουλά μας, τους χαρίζουμε πουλα και όλες οι Αετοπούλες πρέπει να μας γράφουν ότι κάνουν, για να τα γράφουμε στην εφημερίδα τους». Περιεχόμενα: «Γιατί βγαίνει η εφημερίδα μας, θα τους σκοτώσουμε τους Γερμανούς (υπογρ. Ο μεγάλος σας φίλος), Οι Εδεσίτες είναι εχθροί μας, μια αληθινή ιστορία (υπογρ. Ο μικρός επαναστάτης), Πολεμικές εικόνες. Η μάχη (υπογρ. Ο πολεμικός αν-

ανταποκρίτης), Αετόπουλα [ποίημα], για να γελάτε, Η ενέδρα, Οργανώσεις, του λαού μας. Απλό μάθημα, Σχολειό ! Σχολειό! Η αλληλεγγύη ανάμεσα στ' αετόπουλα, Τ' αετόπουλα στα τηλέφωνα, Πώς θα κάνετε τη λέσχη σας, Παιδικά δικαστήρια, για να μαθαίνετε, Τ' αετόπουλα στον αγώνα (αναφορά απ' όλες τις περιφέρειες της Θεσσαλίας), Τ' αετόπουλα

φασιστικά συνθήματα, Παράδειγμα τιμιότητας αετόπουλων, Τ' αετόπουλα καλούν όλα τα παιδιά να οργανωθούν, Διαδήλωση αετόπουλων». Βιβλιογραφία: Ανταίος All σ. 512" Κ. Δημητρίου, «μια εκπαιδευτική προσπάθεια», π. Νέα Ζωή, τχ 8 (Ιούλιος 1945), σ. 266-268· Λιακόπουλος σ. 108* εφ. Οδηγητής, τχ 221, 10 Δεκεμβρίου '78* Φλάϊσερ σ. 34" Φατσέα σ. 137.

Αρχείο ΕΠΟΝ

175. Τ' Αετόπουλα ΠΑΤΡΑ

1944

Υπότιτλος: [Όργανο του Μωρηά της ΕΠΟΝ για παιδιά] Βδομαδιάτικο όργανο των αετόπουλων Πάτρας [νόμιμη περίοδος] Πάτρα το πρώτο τχ κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 1944 με τις ενδείξ «Τμήμα Μόρφωσης Διαφωτισμού. Τ' αετόπουλα του Μωρηά. Αριθ. 1 Έ τ ο ς Α' Ιούλης 1944 Συμ. Περ. Πελοποννήσου» [τα στοιχεία είναι από Έκθεση της ΕΠΟΝ πού βρίσκεται λη έκδοση, γιατί στην Έκθεση του Συμβουλίου Περιοχής Πελοποννήσου για το διάστημα Φεβρουαρίου 1943 - Φεβρουαρίου 1944 αναφέρεταί.: «Δείγματα της κάποιας ανάπτυξης τόπουλωντηςΠάτρας» [Ανταίος Β], Μετά την απελευθέρωση άρχισε η νόμιμη περίοδος έκδοσης, από την οποία είναι γνωστό μόνο το πρώτο τχ [Παπαστεριόπουλος]: «Αριθ. φύλ. 1, Διευθυντής I. Δαμίγος, Γραφεία Κορίνθου 30β». Δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση. Τιμή: 15 δρχ. [νόμιμη περίοδος] Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 355 [από Έκθεση Συμ. Περ. Πελ/νήσου]" Ελληνικά περιοδικά για παιδιά και εφήβους αριθ. 105* Ιστορία της Αντίστασης σ. 1472, 1476' Παπαστεριόπουλος, Ο παράνομος τύπος, σ. 31 [φωτογραφία νόμιμου τχ 1]· Σακελλαρίου σ. 51" Φατσέα σ. 139' Φλάϊσερ σ. 34.

Λανθάνει

176. Τ' Αετόπουλα [PENTINA] 1944

Υπότιτλος: [Όργανο της Ομάδας Β' της ΕΠΟΝ της επαρχίας Ρεντίνας] Ρεντίνα [Νομός Καρδίτσης] Βιβλιογραφία: « Α π ' τη δράση της επαρχίας μας», εφ. Λεύτερα Νειάτα, της ΕΠΟΝ Ρεντίνας, τχ 1 (23 Φλεβάρη 1944), σ. 4.

Λανθάνει

*177. Τ' Αητόπουλο [ΘΕΣΣΑΛΙΑ]

1944

Υπότιτλος : Όργανο του Διαμερίσματος των Αετόπουλων Μόττο : Παλεύουμε και Τραγουδάμε [Θεσσαλία] το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε στις αρχές του 1944. Επισημάνθηκε μόνο το δεύτερο τχ: Χρονιά Πρώτη Αριθμός Φύλλου 2 10 του Φλεβάρη 1944 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: 2.000 δρχ. Σχήμα: 29x20,5 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο και από τις δύο όψεις δίστηλο στο τχ 2 σ. 1 υπάρχει μία «Διακήρυξη» όπου αναφέρεται: « Έ λ ληνες Πατριώτες η οργάνωση πού έχει ιδρυθή σ'ολόκληρητην Ελλάδα γενικά και Ιδιαίτερα εδώ στα χωριά μας, τ' Αετόπουλα είναι η πιο κατάλληλη οργάνωση για τα παιδιάκαιη ξεκάθαροι πολύτιμοι. Αυτού μέσα θα βρουν τα παιδιά το κατάλληλο τόπο για να διαπαιδαγωγηθούν και να μορφωθούν». Περιεχόμενα: «Θέλουμε να δουλεύει το σχολειό μας, Διακήρυξη, Πρέπει (ποίημα με υπογρ. Μάρω), Κουβεντούλες, 1942-1943. [Μέσα δουλέψουμε για το γιορτασμό της. το Σύνθημά μας: Δράση Χαρά Τραγούδι». Εικονογράφηση: μικρό σχέδιο πού εικονίζει επονίτες με σημαία.

Αρχείο ΕΠΟΝ

178.

Ακρίτας ΒΟΛΟΣ

1944

Υπότιτλος: [Όργανο Επονίτικου σχηματισμού σε διαμέρισμα Βόλου] Βόλος Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ μέχρι τον Φεβρουάριο 1944. Βιβλιογραφία: [ανυπόγραφο], « Ο Επονίτικος Τύπος», εφ. Νέος Αγωνιστής, του Συμβουλίου Νομού Μαγνησίας της ΕΠΟΝ, τχ 3 (23 Φεβρουαρίου 1944), σ. 2.

Λανθάνει

* 179.

Η

Αναγένηση ΣΗΤΕΙΑ

1944

Υπότιτλος: Όργανο Επαρχιακού Συμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. Σητείας Μόττο: (αριστερά του τίτλου) Ελλάδα μας Ελλάδα μας / ώς πότε σκλάβα θάσαι ; / το μαύρο ύπνο της σκλαβιάς / ώς πότε (δεξιά του τίτλου] Όποιος δεν είναι μερακλής / και στ' άρματα τεχνίτης / δεν πρέπει του να κατοική / είς το νησί της Κρήτης Σητεία [Νομός Λασηθίου] Επισημάνθηκε μόνο το πρώτο τχ: Αριθμός φύλλου 1 Ιούν. 1944 Σχήμα: 25x19,5 εκ. χειρόγραφο 4 σ. χ. αρίθ. Α π ό το τχ 1 σ. 1, από το κύριο άρθρο με τίτλο « Η Έκδοσή μας»: «για να μή παρουσιασθούνε δε εις το μέλλον κενά,καιγιατη πιο καλή διοργάνωση του επαρχιακού μας, από σήμερο θα εκδίδεται και από το επαρχιακό μας όπως και από τα άλλα επαρχιακά εφημερίδα με τον τίτλον Ή Α Ν Α Γ Ε Ν Ν Η Σ Η " η οποία με τη συνεργασία και τη συνδρομή των συναγωνιστών, θα καλύψει πολλές ανάγκες και πολλά κενά και θα συνδράμη πολύ στη καλή διοργάνωση. [...] Η γλώσσα εις την οποίαν θα γράψουν [τα μέλη της ΕΠΟΝ πού παρακαλούνται να γράφουν άρθρα] θα είναι Ομαλή δημοτική—». Περιεχόμενα: « Η έκδοσή μας, Εμπρός να μιμηθούμε τ' αδέρφια μας, Τί πρέπει να γνωρίζωμε, Πώς έγιναν οι συλλήψεις στην Επαρχία Σητείας, Έκτακτες πληροφορίες». Εικονογράφηση: σχέδιο πού εικονίζει αμμουδιά με τρεις φοίνικες.

ΑρχείοΕΠΟΝ

*180.

Αντάρτικη

Φλόγα [ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ] 1944

Υπότιτλος: Όργανο των Επονιτών Ανταρτών του Ε.Λ.Α.Σ. Κάπου [Ελεύθερη Ελλάδα] το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε στις αρχές του 1944. Ε π ι σημάνθηκε το 2ο: Χρόνος Α' αρ. φύλ. 2 15 Απρίλη 1944 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τ ι μ ή : τ χ 2 5.000 δρχ. Σχήμα: 26,5x19,5 εκ. 4 σ. με αρίθ. τετράστηλο Περιεχόμενα: «Ενότητα πάλης για τη λευτεριά, " Αδέρφια μας

τέσσερις δόξες, Μιλάει η Ελληνίδα μητέρα, οι Μακεδόνες Επονίτεςστηφωτιά της μάχης (υπογρ. Λεωνίδας),Απ'την αντάρτικη..., Χτυπάτε λεβέντες μου το φασισμό ( τρος Ανταίος), Η ποίησή μας: Αντάρτες Επονίτες, Ε κ πολιτιστικός Οργασμός, Τότε θα γυρίσω [ποίημα] (υπογρ. Νικηφόρος), στην Ανατολή μας [ποίημα] (υπογρ. Ανατολή), Αντάρτικες Έπονίτ.[ικες] Εφημερίδες [ακολουθεί κατάλογος τίτλων], Ο Πρόεδρος στο πλευρό μας, Επονίτες αξιωματικοί του Ε.Λ.Α.Σ., Πρωτοπόροι μαχητές του Ε.Λ.Α.Σ., Εκδικητές μαζύ και χτίστες",ΕπονίτεςΑντάρτες(υπογρ. Ροβεσπιέρος), Αισιοδοξία, Ζύτω η Πανελλαδική Σύσκεψη νων και θυσιών, Καινούργια καθήκοντα, Τ ' αγγόνια του "Γέρου του Μωριά", τα νιάτα νίκησαν».

ΠΕΑΕΑ

* 181. Αντιφασίστας ΠΙΝΔΟΣ 1944

Υπότιτλος: Όργανο του Δυτικομακεδονικού Γραφείου του Μ.Σ. Μόττο: (τχ 1) Τιμή και δόξα στους πρωτοπόρους του αγώνα. θάνατος στο φασισμό - Λευτεριά στο Λαό! (τχ 5) Παλεύουμε, γελούμε, γκρεμίζουμε, χτίζουμε! Πίνδος (τχ 5) το πρώτο τχ κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 1944. τον Φεβρουάριο κυκλοφορεί μια Έκτακτη Έκδοση (βλ. Ανταίος Β σ. 304-305 φωτογραφία της 1ης σ.) και τον Απρίλιο κυκλοφορεί το τχ 5 (βλ. Ανταίος AΙΙ σ. 517 φωτογραφία τίτλου). Χρονιά Α' αρ. 1 15 Γενάρη 1944 Έκτακτη έκδοση 23 Φλεβάρη 1944 Χρονιά Α' αρ. 5 10 Απρίλη 1944 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: τχ 1 1.000 δρχ., έκτακτη έκδοση 2.000 δρχ., τχ 5 2.000 δ

Ρχ·

Σχήμα: 29x19 εκ. 4 σ. με αρίθ. Α π ό το τχ 1 σ. 1, από το άρθρο με τίτλο «ο Αντιφασίστας»: « Η εφημερίδα μας βγαίνει μέσα σε στιγμές πού ο αγώνας μας μπαίνει στη πιο αποφασιστική του καμπή. σε στιγμές πού οι δυνάμεις της αντίδρασης από την μια μεριά, οι δυνάμεις της προόδου από την άλλη, συγκεντρώνονται για την τελική μάχη. [...] σε τέτοιες λοιπόν στιγμές ο " Αντιφασίστας" φιλοδοξεί να γίνει ο καθοδηγητής, ο οργανωτής, ο εμψυχωτής της πάλης της Νέας Γενηάς στη Δυτ. Μακεδονία. Φιλοδοξεί να γίνει το καμάρι της Δυτικομακεδονικής Νεολαίας. δράση μας. Κάθε έκδοση θάναι και καλλίτερη από την προηγούμενη. [...] Μόνο με το ομαδικό διάβασμά του από όλη

τελευταίο Επονίτη, [...] θα μπορέσει να προοδεύσει η εφημερίδα μας». Περιεχόμενα: (τχ 1) «[Ευχές του Δυτικομακεδονικού Γραφείου του Μ.Σ. Μίσος κι' εκδίκηση στους προδότες και δολοφόνους, για το ψωμί και τη λευτεριά, το βήμα μας. Ο " Αντιφασίστας", Ταμεία Τύπου, Η ζωή των οργανώσεών μας. Ανακοίνωση, Τραγούδι [ποίημα], τα νειάτα στο πλευρό του λαού μας, Προς λογος της νεολαίας της Ελλάδας, Α π ' την Υποδειγματική όργανο της IX Μεραρχίας), Α π ό τους αγώνες της παγκόσμιας νεολαίας, Απεργίες - κινητοποιήσεις - διαμαρτυρίες. Η Δυτικομακεδονική νεολαία στο δρόμο της πάλης, Καμαρώστε τ' Αετόπουλά μας, για τα μέλη της Ε.Π.Ο.Ν., Οι κομιτατζήδες βρήκαν το δάσκαλο τους, τα εγκλήματα των Χιτλερικών [για τη σφαγή στα Καλάβρυτα]». Η έκτακτη έκδοση πού κυκλοφορεί για να γιορτάσει την 1η

ρέλαση νέων με πανώ πού γράφουν: «Λευτεριά - Δημοκρατία, Ψωμί». στο κάτω μέρος της σ., μέσα σε πλαίσιο: « Η νεολαία μας βαδίζει ενωμένη στο δρόμο της απολύτρωσης και μάχεται υπέροχα για την πραγματοποίηση της ποθητής Λαοκρατίας». Βιβλιογραφία: Ανταίος All σ. 517· Ανταίος Β σ. 304-305· Κουζινόπουλος σ. 105" Φατσέα σ. 137· Φλάϊσερ σ. 34.

ΓΓΤΠ τχ 1 (φωτοτυπία) ΠΕΑΕΑ τχ 1

*182.

Αντιφασίστας ΛΕΣΒΟΣ 1944-1946

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων—Ε.Π.Ο.Ν.— Λέσβου Λέσβος. «Τυπωνόταν στο τυπογραφείο του ΕΑΜ.» (Αποστόλου σ. 211) Κυκλοφόρησαν 25 τχ από τον Ιούνιο του 1944 μέχρι τον Φεβρουάριο του 1946. Έγινε αυτοψία μόνο στο τχ 2, ενώ τα στοιχεία Μυτιλήνης, επιστολή της 29.6.87). 2 25 Ιουνίου 1944 έκδοση αρ.Έκτακτη φύλ. » » 1944 6 22 Σεπτεμβρίου » )) 5 Οκτωβρίου 1944 7 » » 1944 12 Οκτωβρίου 8 » » 1944 11 24 Νοεμβρίου )) » 12 29 Νοεμβρίου 1944 » » 6 Δεκεμβρίου 1944 13 » » 1944 14 20 Δεκεμβρίου » » 15 28 Δεκεμβρίου 1944 » » 5 Ιανουαρίου 16 1945 » » 1945 19 25 Νοεμβρίου )) » 2 Δεκεμβρίου 1945 20 » » 21 12 Δεκεμβρίου 1945 » » 2 Φεβρουαρίου 1946 24 » » 25 23 Φεβρουαρίου 1946 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: τχ 2 100 δρχ. Σχήμα: τχ 2 μονόφυλλο πολυγραφημένο κι απ' τις δύο όψεις Συνεργάτες: «κύριος υπεύθυνος ο Γιώργος Σίμος» (Αποστόλου) Βιβλιογραφία: Ανταίος All σ. 520" Απόστολος Ε. Αποστόλου, Μνήμες. Όταν ήμουν δάσκαλος - η Εθνική ' Αντίσταση στη Λέσβο - Όταν ήμουν δήμαρχος, Αθήνα 1985, έκδ. Κ. Καπόπουλος, σ. 206-209 « Η ΕΠΟΝ της Λέσβου», σ. 211-215

« Η εκδοτική δραστηριότητα»- Γιώργος Βαλέτας, «Σελίδες Αιολικά Γράμματα, 1975, χρόν. ε', τχ 29, σ. 387-402" Ι στορία της Αντίστασης σ. 1478' Φατσέα σ. 140" Φλάϊσερ σ. 34.

ΔΦΛ τχ 2

183. Τ' Αρματωμένα - Νειάτα [ΔΥΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ]

1944

Υπότιτλος: Όργανο της Ύποδ.[ειγματικής] Ομάδας Ε.Π.Ο.Ν. IX Ταξιαρχίας Μόττο: Στ' άρματα στ' άρματα / μπρος στον αγώνα [Δυτική Μακεδονία] Κυκλοφόρησαν 4 τχ μέχρι τον Οκτώβριο του 1944. Είναι γνωστό Αριθμός φύλλου 4 Οχτώβρης 1944 Ίσως η έκδοση διακόπηκε με την απελευθέρωση. Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Κύριο άρθρο: «στους νεκρούς μας αντάρτες Επονίτες». Βιβλιογραφία: Ανταίος All σ. 509" Φατσέα σ. 141· Φλάϊσερ σ. 34.

Λανθάνει

*184.

Ασκλάβωτα

Νιάτα ΚΑΡΔΙΤΣΑ 1944

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Πόλης Ε.Π.Ο.Ν. Καρδίτσας Καρδίτσα το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε στις αρχές του 1944. Ε σημάνθηκε μόνο το τρίτο τχ: Φύλλο 3 5-7-44 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 28x19 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο και από τις δύο όψεις Α π ό το τχ 3 σ. 1, από το άρθρο με τίτλο «Κανένας στο καταφύγιο πτο είναι το καταφύγιο του βρωμερού υποκείμενου Μαράβα. ΟΙ ΕΠΟΝίτες πού μάχονται βλέπουν με πίκρα το κατάντημα λίγων νέων πού συχνάζουν στο άντρο αυτό. Προειδοποιούμε

χαγωγία είναι συνθήματα της ΕΠΟΝ, αλλά δε βρίσκονται ται στις εκδρομές και στα αθλητικά σπορ. Εκεί δημιουργούνται νέοι γεροί στο σώμα και στο μυαλό. Τέτοιους θέλει η ΕΠΟΝ». Περιεχόμενα τχ 3: «Επονίτες ! Όρθιοι στα Ταμπούρια, Κανένας στο καταφύγιο Μαράβα, Η ζωή και η δράση της Ε.Π.Ο.Ν. Καρδίτσας, Οικονομική Στήλη, Ένας ακόμα πάει... μα χιλιάδες έρχονται». Εικονογράφηση : στη μέση της πρώτης σελίδας υπάρχει σκίτσο πού εικονίζει νέο αγρότη και δεξιά και αριστερά υπάρχουν συνθήματα: « Η Λευτεριά δε δωρίζεται, αποχτιέται, Φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους, Λευτεριά - Ειρήνη - πρόοδος

δος - χαρά - ευτυχία είναι τα ιδανικά της Ε.Π.Ο.Ν.πουθα πραγματοποιηθούν με την Λαϊκή Δημοκρατία».

Αρχείο ΕΠΟΝ

71. Από την πρώτη σελίδα του τχ 3 του αρ. *184

* 185. Βοιωτικά Νειάτα ΒΟΙΩΤΙΑ 1945

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου της Ε.Π.Ο.Ν. Νομού Βοιωτίας (τχ 1) ΌργανοτουΣυμβουλίου Νομού Βοιωτίας της Ε.Π.Ο.Ν. (τχ 2) Βοιωτία Επισημάνθηκαν τα εξής τχ: Αριθμός φύλλου 1 20 Μαΐου 1944 » » 2 8 Ιουνίου 1944 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή : τχ 1 15.000 δρχ., τχ 2 25.000 δρχ. Σχήμα: 27,5x19 εκ. μονόφυλλο τυπωμένο από τις δύο όψεις τρίστηλο Α π ό το τχ 1 σ. 1, από το άρθρο με τίτλο «Ψυχοραγήματα» : « Η τρομοκρατικά μέτρα του καταχτητή και στα αντεθνικά σχέδια των ντόπιων προδοτών είναι μία: Επίθεση για την εξόντωση και των δύο ! Οι απελευθερωτικές προοδευτικές φάλαγγες της γενιάς μας στα βουνά και στις πόλεις, ας πυκνώσουν αλματώδικα και η γενική έφοδος άρχισε για το γρήγορο πανούκλας». Περιεχόμενα:

(τχ 1) «Ψυχοραγήματα, Η ΕΠΟΝ, τα Αετόπουλά μας, οι Επονίτισές μας, στην υπηρεσία της πατρίδας, τα νειάτα της Θήβας στον αγώνα, ΠΕΕΑ και εκλογές, Α π ' το νομό μας, Ηρωική Λειβαδιά, Η Γιουγκοσλαβική νεολαία», (τχ 2) «Ανακοίνωση, Διακήρυξη [της 1ης πλατειάς Ολομέλειας του Σ.Ν. Βοιωτίας της ΕΠΟΝ], Αποφάσεις της πρώτης πλατιάς Ολομέλειας του Σ.Ν. Βοιωτίας της ΕΠΟΝ, Μιλούν τα νειάτα της Βοιωτίας». Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 486 [αναδημοσίευση από το τχ 1 )' Φλάϊσερ σ. 35.

Αρχείο ΕΠΟΝ τχ 1, 2 ΕΛΙΑ τχ 2

72. Πρώτη σελίδα του τχ 2 τοϋ άρ. * 1 8 5

*186. Βδομάδα της Αθήνας ΕΥΞΕΙΝΟΥΠΟΛΗ

1944

Υπότιτλος: Έκτακτη εφημερίδα Αφιερωμένη στην πρώτη μέρα Ευξεινούπολη [Νομός Μαγνησίας] Κυκλοφόρησε ένα μόνο πανηγυρικό τχ μετάτηναπελευθέρωσητης Αθήνας: Τρίτη 17 Οκτώβρη 1944 Έκτακτη εφημερίδα Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Σχήμα: 35x22 εκ. μονόφυλλο χειρόγραφο από τη μια μόνο όψη δίστηλο Πάνω από τον τίτλο σημειώνεται: « Η Ε.Π.Ο.Ν. της Ευξεινούπολης τρελλή από χαρά πανηγυρίζει τη "Βδομάδα της Αθήνας". με σκοπό να βοηθήσει κι' αυτή την ηρωϊκή μας πρωτεύουσα, για ν' αναλάβη και να ξαναγυρίσει γρήγορα στο πρώτο της μεγαλείο ανοίγοντας πάντα καινούργιους δρόμους στη πρόοδο». Περιεχόμενα: «για τη Λαχειοφόρο, το βράδυ στη Λαχειοφόρο, Σκίτσα απ' το πανηγύρι». Εικονογράφηση: στη μέση της σελίδας σκίτσο πού εικονίζει επονίτες δίπλα σε σύνθημα γραμμένο σε τοίχο: «Ζήτω η Λεύτερη Αθήνα» ΕΠΟΝ. Πάνω από τον τίτλο, σχέδιο του Παρθενώνα.

Αρχείο ΕΠΟΝ

187.

Γλυκοχάραμα ΠΕΙΡΑΙΑΣ

1944

Βιβλιογραφία: Γιάννης Καραμήτσος, «Περιοδικά των νέων στον Πειραιά (τα χρόνια της Κατοχής)», εφ. Φωνή τον Πειραιώς, 17 Μαρτίου 1948: «το "Γλυκοχάραμα" λαμπρή μαθητική προσπάθεια, με διευθυντή τον κ. Γ. Νικολακάκο και αρχισυντάκτες τους κ. Β. Γαλανό και Χαλιάσα».

Λανθάνει

188. Δελτίο ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1944

Υπότιτλος: [Έκδοση του Λυκείου Ελληνίδων] [Εκδίδεται με φροντίδα του ΕΟΠ Θεσσαλονίκης.] Κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 1944. Βιβλιογραφία: Φωτιάδης σ. 441.

Λανθάνει

*189. Δόξα ΞΗΡΟΒΟΥΝΙ

Υπότιτλος:

Όργανο

της

Ε.Δ.Ε.Ε.

Περιφερείας

1944

Συντάγματος

Ξηροβουνίου Επισημάνθηκε ένα τχ με τις ακόλουθες ενδείξεις: Έ τ ο ς Α' αριθ. 3 21 Σεπτεμβρίου 1944 Πρόκειται για ένα δισέλιδο έντυπο της νεολαίας του Ε Δ Ε Σ .

ΕΣΗΕΑ

73. Από την πρώτη σελίδα του τχ 3 του αρ. *189

*190. [Έκδοση ΕΠΟΝ] ΑΘΗΝΑ

1944

Υπότιτλος: Έκδοση ΕΠΟΝ Μόττο: Νεολαία! Στ' άρματα για την ανεξαρτησία και το μέλλον σον [στη θέση του τίτλου] Αθήνα το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε στις αρχές του 1944. Ε π ι σημάνθηκε μόνο το τχ 12, πού βγαίνει μετά την απελευθέρωση : Έκδοση ΕΠΟΝ Αριθμ. φύλλου 12 26.12.44 βγήκε. Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Σχήμα: 29x19,5 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο από τη μία 6ψη Περιεχόμενα: «σε σκληρούς αγώνες ο λαογέννητος στρατός μας ο δοξασμένος Ε.Λ.Α.Σ. αποκρούει τους επιδρομείς!, τα χριστουγεννιάτικα δώρα του Σκόμπυ !, Όργια των δολοφόνων στην Καλλιθέα !, το Λονδίνο αγγέλλει ότι..., Ο Ζέρβας απωθείται !, Ο πόλεμος στα μέτωπα!, Ο ΤσώρτσιλκαιοΉντενστην Αθήνα, Όλη η Ελλάδα στο πλευρό της Αθήνας !».

Αρχείο ΕΠΟΝ

191. Ελεύθερες

Νέες ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ

1944

Υπότιτλος: Όργανο της Ε.Π.Ο.Ν. θηλέων Α γ . Νικολάου Μόττο: Τώρα πια οι Λαοί όλοι αδελφωμένοι / χτυπάνε τον εχθρό πούχουν τον έva / Γιατί δεν έχουν πόθο άλλον κανένα / παρά Άγιος Νικόλαος [Νομός Λασηθίου] Επισημάνθηκε μόνο το δεύτερο τχ με τις ακόλουθες ενδείξεις: Αριθ. φύλλου 2 Μάρτης 1944 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: 5.000 δρχ. Α π ό το τχ 2, πού είναι αφιερωμένο στην επέτειο της 25ης Μαρτίου: «τα σύγχρονα Ελληνόπουλα και Ελληνοπούλες σαν γνήσιοι και πραγματικοί απόγονοι των ημιθέων του 21 μπόρεσαν στην εποχή της δικής μας μαύρης σκλαβιάς να μας παίξουν το έργο αυτό σαν νάταν πραγματικότητα γιατί ποτίστηκαν βαθειά από το όμορφο περιεχόμενο του γιατί ένοιωσαν πώς η εποχή πού ζούμε μοιάζει με την εποχή του Σουλιού». Περιεχόμενα: «ο χορός του Ζαλόγγου, και εμείς οι Ελληνίδες». Βιβλιογραφία: Ανταίος Β σ. 266.

Λανθάνει

*192. Ελεύθερη Νειότη ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ

1944

Υπότιτλος: Όργανο Ε.Π.Ο.Ν. Ιεράπετρας (τχ 3-5) Όργανο Β' Π.Σ. ΕΠΟΝ Λασηθίου (τχ 8) Μόττο: (τχ 3) Νίκη - Ελευθερία Ιεράπετρα [Νομός Λασηθίου] το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε στις αρχές του 1944. Επισημάνθηκαν τα εξής τχ: Χρόνος Α' αρ. 3 Μάρτης 1944 » » » 4 Απρίλης 1944 » » » 5 Μάης 1944 » » » 8 Σεπτέμβρης [1944] Δεν μπόρεσα να εξακριβώσω πότε διακόπηκε η έκδοση. Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: τχ 4-5 5.000 δρχ., τχ 8 5.000.000 δρχ. Σχήμα: 29x19,5 εκ. 2-4 σ. χ. αρίθ. ανά τχ. τα τχ 3, 5, 8 πολυγραφημένα, το τχ 4 χειρόγραφο. Α π ό το τχ 8 σ. 1, πού κυκλοφορεί το φθινόπωρο του '44: «Μαύρα, σκληρά, γεμάτα πόνο μα και πλημμυρισμένα από μια γερή λαϊκή αντίσταση και μάχη ενάντια στην εθνική υποδούλωση ξανάρχονται στη μνήμη της Νειότης τα περασμένα χρόνια. Νειότη γεμάτη αγνά ιδανικά και λεπτά αισθήματα, μια Νειότη πρωτοπόρα στον Εθνικό και Λαϊκό αγώνα ξαναβλέπει. Είναι η ίδια Νειότη αυτή πού γιορτάζει σήμερα είναι η ίδια πού περήφανη χαιρετά τη Λευτεριά. Είναι αυτή πού με πιασμένα τα χέρια σ' ένα αγνό και παντοτεινό αδελφικό χαιρετισμό βλέπει με αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση το μέλλον». Περιεχόμενα: (τχ 3) «Μαχητικές ομάδες, τα Τάγματα του Πασσαδάκη, Παγκρήτιος έρανος, οι γυναίκες στη σημερινή κατάσταση (υπογρ. ΕΠΟΝίτισσα), Η οικονομική μας κίνηση, Ελεύθερη Νειότη (ποίημα), Εσωτερικές Ειδήσεις».

(τχ 4) «τα καθήκοντά μας, Εσωτερικά Νέα, Ε π ί των γεγονότων». (τχ 5) «ο Αντάρτης (ποίημα με υπογρ. Συναγων. Ν.), Ένας γνήσιος εθελοντικός στρατός, Χαιρετισμός μιας Κρητικοπούλας προς τον αντάρτη (υπογρ. ΕΠΟΝίτισσα)». (τχ 8) « Η Νειότη χαιρετά τη λευτεριά, και συ στον αγώνα (υπογρ. ΕΠΟΝίτισσα), Η γιορτή της λευτεριάς στη πόλη μας, Προκήρυξη της Ε.Π.Ο.Ν. Λασηθίου (Τμήμα μόρφωσης και διαφώτισης) προς τη Νεολαία, Θύματα των παγίδων Βιβλιογραφία: Ανταίος ΑΙ σ. 113.

Αρχείο ΕΠΟΝ

193.

Ελεύθερος

Αθλητισμός ΑΘΗΝΑ

1944

Υπότιτλος: [Επίσημο όργανο της αθλουμένης Νεολαίας της Ε λ λάδος] Αθήνα το πρώτο τχ κυκλοφόρησε στις 23 Νοεμβρίου 1944. Δεν είναι γνωπροαναγγέλλει ώς: «Μεγάλη δισεβδομαδιαία αθλητική εφημερίδα». Ίσως να υποκινεί και την έκδοσή της η ΠΕΑΝ. Βιβλιογραφία: εφ. Δόξα της ΠΕΑΝ, αρ. φ. 80, 22 Νοεμβρίου 1944, σ. 1.

Λανθάνει

*194.

Εμπρός ΖΑΚΥΝΘΟΣ

1944

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Νομού της Ε.Π.Ο.Ν. Ζακύνθου Μόττο: Θάνατος στο φασισμό! Ζωή χαρά δημιουργία Λευτεριά Ζάκυνθος το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε το καλοκαίρι του 1944. Ε π ι σημάνθηκαν τα τχ: Χρόνος 1 αρ. 2 30 του Σεπτέμβρη 1944 » » » 3 19 του Οκτώβρη 1944 » Α' » 3 14 Οκτώβρη 1944 » » » 4 14 Οχτώβρη 1944 » » » 4 8 του Νοέμβρη 1940[44] τα τχ 3, 4 είναι «Έχταχτες εκδόσεις». Το τχ «8 του Νοέμβρη» έχει διόρθωση με το χέρι στον αρ. φ. «5». Η εφημερίδα διέκοψε την έκδοσή της τον Νοέμβριο του 1944, όταν υστέρα από απόφαση του Συμβουλίου Περιοχής, τα Συμβούλια Νομού παύουν να εκδίδουν εφημερίδα (βλ. τχ 4 σ. 2). Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: τχ 2-3 2.000.000 δρχ., τχ 3-4 έχτ. εκδ. 1.000.000 δρχ., τχ 4 20.000.000 δρχ. Σχήμα: Τακτικές εκδόσεις: 4 5 x 3 0 εκ. πεντάστηλο μονόφυλλο τυπωμένο από τις δύο όψεις. Έκτακτες εκδόσεις: 3 3 x 2 2 εκ. μονόφυλλο τυπωμένο η πολυγραφημένο από τη μια όψη. το τχ 3 πολυγραφημένο μονόφυλλο. το τχ 4 τυπωμένο τρίστηλο. Σκοπός της εφημερίδας είναι να συμβάλειστηνανοικοδόμησητης χώρας μετά την απελευθέρωση και στην επικράτηση του σοσιαλισμού. στο τχ 2 σ. 1, στο κύριο άρθρο με τίτλο: « " Ε μ πρός" για νέους αγώνες»: «να εμπεδόσουμε τη Λαϊκή Δημοκρατία θα μας ανασύρη από τα ερείπια του πολέμου και θα δημιουργήση τις προϋποθέσεις για το πέρασμα σε ένα προτοπόρο Νεοελληνικό Σοσιαλισμό !

Έ τ σ ι θα βάλουμε και τις γερές βάσεις για την ανόρθωση μιάς Λαοκρατούμενης κι' ευτυχισμένης Ελλάδας μέσα στα πλαίσια της Λαϊκής Δημοκρατίας, πού θα μας ανοίξει το δρόμο Περιεχόμενα: Μόνιμες στήλες: «το χρονογράφημά μας»: (τχ2) « Ο Λυτρωμός», με υπογραφή Σ—ς, (τχ3) « Η Αλλαγή», (τχ 5) «Κουβέντες της γειτονιάς», ανυπόγραφα. «Από τη ζωή και τη δράση μας» (Απολογισμός). Κύρια άρθρα: (τχ 2) «" Εμπρός" για νέους αγώνες, (τχ 3) τητα για νέους αγώνες». Άλλα άρθρα: (τχ 2) «Απόφαση του Προεδρείου του Σ.Ν., Οι ήρωες ζητούν εκδίκηση, Ηρωικά χωριά, για τις ανταποκρίσεις μας, Α π ό τα εγκαίνια του Σ.Φ.Ν.Ζ., το δώρο για Καθήκοντα της στιγμής, Α π ό την ηρωική δράση του ΕΛΑΣ, Εμπρός για το "Λάδι του Επονίτη"». (τχ 3) « Α π ό τα συνέδρια του νησιού μας, Εθνική Πολιτοφυλακή, Α π ό τη συνεδρίαση με τον αντ/πο της Αμερικής, προς την εφημ. " Εμπρός", Σχολή Οικοκυρικής, Α π ό τους ποδοσφαιρικούς αγώνες του Σ.Φ.Ν., Ο Τόφαλος προς την ελληνική νεολαία, Η σύσκεψη των στελεχών, Α π ό την Ολομέλεια της επιτροπής του Σ.Π.Α.Π., τα τρίχρονα του Ε.Α.Μ., Η ηρωϊκή μας Αθήνα, Η Ε.Π.Ο.Ν. ανοικοδομεί, Εμπρός όλοι στις κάλπες, Η γιορτή της απελευθέρωσης της Αθήνας, Απόφαση της ολομέλειας του Σ.Ν.Ζ., Ο τελευταίος αγώναςτουΣ.Φ.Ν., Η Εθνική Κυβέρνηση ευχαριστεί τον Ε.Α.Α.Σ.». Ανάλογα είναι και τα περιεχόμενα του τ χ 5 . Η «έχταχτη έκδοση» αρ. 3 είναι αφιερωμένη στην απελευθέρωση της Αθήνας και η έκτ. έκδ. αρ. 4 στην 28η Οκτωβρίου. Εικονογράφηση: στο τχ 2 σ. 1 ανυπόγραφη ξυλογραφία εικονίζει κρεμασμένους επονίτες. Δίπλα στον τίτλο, σαλπιγκτής.

Αρχείο ΕΠΟΝ τχ 3, 3 (έχτ. έκδ.), ΕΜΑΕΕ τχ 2

4[5]

74. Πρώτη σελίδα του τχ 2 του αρ. *194

*195.

Εμπρός Σ Ε Ρ Ρ Ε Σ 1944

Υπότιτλος: Όργανο του Περιφερειακού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ Νομού Σερρών Σέρρες Είναι γνωστό το τρίτο τχ (βλ. Ανταίος All σ. 517): Χρονιά Α' Αριθ. φύλλου 3 Ιούνιος 1944 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: 10 Λέβα [βουλγαρικό νόμισμα πού κυκλοφορούσε στην κατεχόμενη απ' τους Βουλγάρους ζώνη] Βιβλιογραφία: Ανταίος All σ. 517" Λιακόπουλος σ. 108' Φλάϊσερ σ. 37.

ΑρχείοΕΠΟΝ (σπαράγματα)

196. Ενωμένα Νειάτα ΒΟΛΟΣ 1944

Υπότιτλος: [Όργανο Επονίτικου σχηματισμού σε διαμέρισμα Βόλου] Βόλος Κυκλοφόρησε άγνωστος αριθμός τχ μέχρι τον Φεβρουάριο 1944. Βιβλιογραφία: « Ο Επονίτικος Τύπος», εφ. Νέος Αγωνιστής του Συμβουλίου Νομού Μαγνησίας της ΕΠΟΝ, αρ. φ. 3 (23 Φεβρουαρίου 1944), σ. 2.

Λανθάνει

197. Εξόρμηση ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

1944

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Περιοχής Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης [της ΕΠΟΝ] Κυκλοφόρησαν 23 φύλλα τα χρόνια 1943-1944. Βιβλιογραφία: Ιστορία της Αντίστασης σ. 1472, 1477' Κουζινόπουλος σ. 106" εφ. Δεύτερα Νιάτα, ΕΠΟΝ Θεσσαλονίκης, τχ 43, σ. 2" Φατσέα σ. 137.

Λανθάνει

*198. Εξόρμηση ΤΡΙΦΥΛΙΑ

1944

Υπότιτλος: Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ Τριφυλίας Μόττο: Ελευτεριά ζητάμε για το λαό ψωμί κυβέρνηση δικειά του αντιφασιστική Τριφυλία [Πελοπόννησος] Το πρώτο τχ κυκλοφόρησε τον Μάιο του 1944 και είναι το μόνο πού επισημάνθηκε: Α ρ . φύλλου 1 7 Μάϊ 1944 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: 10.000 δρχ. Σχήμα: 2 7 x 2 0 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο από τις δύο όψεις δίστηλο Α π ό το τχ 1 σ. 2, από τη στήλη « Ο Φακός μας», για την έκδοση γματικότητα. Η ΕΠΟΝ της Τριφυλίας οπλίζεται με το κεντρικό της όργανο. Η εξόρμηση φιλοδοξεί να γίνει ο αλάθευτος οδηγητής της νέας γενειάς στους αγώνες ζωής, λευτεριάς όλα τα νεολαιίστικα ζητήματα. Σαλπίζει σ' όλους συνεργασία μας, τους τιμημένους αντάρτες μας». Περιεχόμενα: «Όλοι και όλα στη διάθεση της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης Π.Ε.Ε.Α., Εμπρός τα νειάτα τ' αντρειωμένα, τα νέα της επαρχίας μας, Γιώργος Παυλέας [νεκρός επονίτης],Ο Φακός μας, Η Ποίηση. "το τραγούδιτουαγρότη"». Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 515" Φατσέα σ. 139' Φλάϊσερ σ. 37.

ΑρχείοΕΠΟΝ

* 199. Εξόρμηση ΤΥΡΝΑΒΟΣ

1944

Υπότιτλος: Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου Τυρνάβου της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (Ε.Π.Ο.Ν.) Μόττο: Η Ενότητα όπλο Νίκης Τύρναβος [Νομός Λαρίσης] το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε στις αρχές του 1944. Επισημάνθηκε μόνο το δεύτερο τχ: Χρόνος Α' Αριθ. φύλλου 2 25 Γενάρη 1944 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: 1.000 δρχ. Σχήμα: 25,5x18 εκ. 4 σ. με αρίθ. τρίστηλο Α π ό το τχ 2 σ. 2, από περιγραφή της Α' Συνδιάσκεψης ΕΠΟΝ Τυρνάβου: «με όσο ζωντανά χρώματα κι αν προσπαθήσει κανένας να παρουσιάσει την εικόνα και την αξίαν της συνδιάσκεψης τούτης, δεν θα κατωρθώσει ν' αποδώσει τη πραγματικότητα. θα έπρεπε κανένας να τη ζήσει, να νοιώσει το νεανικό κείνο επαναστατικό ξεχύλισμα, να παρακολουθήσει την ειλικρίνεια με την οποία εξέθετε ο κάθε ομιλητής τα θετικά

Περιεχόμενα: «Ζητούν να επαναφέρουν στη χώρα μας μια καινούργια 4η του], Συνήλθε η Α' Επαρχιακή Συν/ψη Ε . Π Ο . Ν . Τυρνάβου, Ποίηση. " η Λαοκρατία !" [ποίημα με υπογρ. Επονίτης Α ν τάρτης], Απ' τη ζωή και τη κίνηση των οργανώσεών μας, Διαπιστώσεις - καθήκοντα και αποφάσεις της Α' Ιστορικής μας Συνδιάσκεψης». Βιβλιογραφία: Ανταίος All σ. 513" Φατσέα σ. 136.

Αρχείο ΕΠΟΝ

*200.

Εξόρμηση ΧΑΝΙΑ

1944-1945

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Νομού Χανίων της ΕΠΟΝ (τχ 1-5) ΌργανοτουΣυμβουλίου ΕΠΟΝ Νομού Χανίων (τχ 9-23) Μόττο: σε κάθε τχ υπάρχουν δύο ειδών μόττο' ένα σύνθημα, υπέρτιτλος με κεφαλαία, κι ένα ποιητικό απόσπασμα η στροφή τραγουδιού. τα μόττο αλλάζουν από τχ σε τχ. Παρατίθενται ενδεικτικά συνθήματα: (τχ 12) Εμπρός να γίνωμε η δημοκρατική πρωτοπορεία (τχ 13) Γερά και χαρούμενα νιάτα - Ελεύθερη και δυναΣτροφές τραγουδιών: (τχ 11) για μια ζωή ελεύθερη κι' ωραία / απλώνουμε της νιότης τα φτερά / μια πλάση ονειρευτή, μια πλάση νέα / ύμνουτηςγιουγκοσλαβικής νεολαίας] (τχ 15) Είμαστε νέοι αντιφασίστες / Εκδικητές της Νιας Γεννιάς / Θεμελιωτές μαζί και χτίστες / της Λευτεριάς και Κάπου (τχ 4-5, στην παράνομη περίοδο)' Χανιά. Γραφεία Σφακιανάκη 20. Τυπογραφεία Κ. Γ. Πελεκανάκη (τχ 9, πρώτο νόμιμο τχ)' Χανιά. Γραφεία Βενιζέλου 46 (τχ 10-23,γιατη νόμιμη περίοδο). [Υπεύθυνοι για τη νόμιμη περίοδο εκδόσεως:] Υπεύθυνος: Πανταλός Ν. (τχ 9-13)' Διευθύνεται από Συνταχτικό Συνεργείο. ΥπεύθυνοςύληςΛευτέρης Μαυρεδάκις (τχ 15-23). Κυκλοφόρησαν 24 τχ από τον Μάρτιο του 1944 μέχρι τον Νοέμβριο του 1945. τα τχ 1-5 αντιστοιχούν στην παράνομη περίοδο εκδόσεως. τα τχ 6-8 Δεν επισημάνθηκαν. Α π ό το τχ 9 πλήρης σειρά, έκτος του τχ 14, πού πρέπει να κυκλοφόρησε

αρχέςΙουλίουτου1945. το τχ 24 ήταν και το τελευταίο (Παγκαλιάς, «Εφημερίδες Χανίων»), Ιούνης 1944 Χρόνος Α' [χωρίς αρ. φ.] » » » » » 10 Νοέμβρη 1944 » » 4 23 Φλεβάρη '45 » » » » 5 Απρίλη 5 1945 » Β' » » 9 19 1945 » » » » 1945 10 30 » » » » 11 13 1945 » » » » 12 20 1945 » » » » 13 27 1945 » » » » 15 26 1945 » » » » 2 16 1945 » » » » 9 17 1945 » » » » 18 17 1945 )) » » » 19 23 1945 » » » )> 20 31 1945 » » » » 21 7 Σεπτέμβρη 1945 » » » » 22 22 Σεπτέμβρη 1945 » » » » 23 27 Οχτώβρη 1945 » » » » 24 3 Νοέμβρη 1945 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: τχ 4 5 δρχ.,τχ 5 25 δρχ., τχ 9-19 20 δρχ., τχ 20-23 30 δρχ. Σχήμα: τχ «Ιούνη 1944» 3 0 x 2 0 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο από τις δύο όψεις τχ 4 πολυγραφημένο" από το τχ 5 τυπωμένο, τρίστηλο η τετράστηλο τχ 9-24 36x25,5 εκ. 2-4 σ. ανά τχ τυπωμένο (νόμιμη περίοδος) Περιοδικότητα (για τη νόμιμη περίοδο): 2-3 φορές τον μήνα στο τχ 23 σ. 1 σημειώνεται: « Η Εξόρμηση" σαν όργανο της ΕΠΟΝ Νομού Χανίων είναι όργανο ολόκληρης της Χανιώτικης Νεολαίας πού οι στήλες της θα είναι ανοιχτές στο κάθε νέο και κάθε φίλο της Νεολαίας πού θέλει να πάρει μέρος στον

Περιεχόμενα: Μόνιμες στήλες: (τχ 5-18) «το χρονογράφημά μας»' (τχ 9-23) «Οι ήρωές μας» [κατάλογος νεκρών επονιτών]· (τχ 9-23) « Η φωνή της νεολαίας» [νεολαιίστικα ζητήματα]' (τχ 11-13) « Η ΕΠΟΝ στην άλλη Ελλάδα»' (τχ 13-23) «Προσκοπική στήλη» η «Προσκοπικά»· (τχ 18-23) « Α π ' τη ζωή και τη δράση μας»' (τχ 18-20) « Η στήλη της Έπονίτισας»' (τχ 13-23) «Αθλητική στήλη» η «Ποδοσφαιρικά»' (τχ 9-20) «Έτσι αγωνιστήκαμε για τη Λευτεριά» (ενυπόγραφες μαρτυρίες)' (τχ 9-23) « Η στήλη των αετόπουλων» η «για τ' αετόπουλα»' (τχ 13-23) «Οι νεκροί μας ήρωες» [νεκρολογίες επονιτών]. Κύρια άρθρα: επίσημα έγγραφα της οργάνωσης, όπως (τχ 11) «Απόφαση του Κ.Σ. της Ε.Π.Ο.Ν. Η Ε.Π.Ο.Ν. αποχωρεί συναγερμό για τη δημοκρατία» και (τχ 13) «τα προβλήματα άρθρα πού αναφέρονται άμεσα στην οργάνωση, όπως (τχ 17) «Όλα τα νειάτα στην Ε.Π.Ο.Ν. για την ενότητα της νεολαίας του νομού μας», και (τχ 20) «τα Ιδανικά μας, πού γι' αυτά αγωνίζονται τα νειάτα σήμερα». Ποιήματα περιλαμβάνονται σχεδόν σε όλα τα τχ. στα τχ 15, 20 και 23 υπογράφονται από τη Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη. τα ποιήματα των τχ 16 και 23 είναι του Κώστα Καλαντζή (Θεσσαλού) και το ποίημα του τχ 19 είναι του Γ. Στεφάνου. το ποίημα του τχ 5 έχει υπογραφή Σ.Δ. και τα υπόλοιπα είναι ανυπόγραφα' μερικά απ' αυτά είναι τραγούδια Ανακοινώσεις, ειδήσεις, σχόλια και πληροφορίεςαπότις νουν την ύλη.

Βιβλιογραφία: « Η έκδοσή μας», εφ. Εξόρμηση, τχ 23 σ. 1" ΑνταίοςAΙΙσ. 520, 521, 534· Ανταίος Β σ. 465" Δασκαλάκης" Λιακόπουλος σ. 108" Παγκαλιάς, «Εφημερίδες Χανίων»· Παγκαλιάς, «Συμπλήρωμα»· Φατσέα σ. 140.

Αρχείο ΕΠΟΝ τχ χ. αρίθ. φ., τχ 4-24 (λείπουν τα τχ 12, 14) ΕΜΑΕΕ τχ 12 (φωτοτυπία)

*201. Επαναστατημένα Νειάτα ΒΟΥΛΓΑΡΙΝΗ

1944

Υπότιτλος: Όργανο της Ομάδας «Ε.Π.Ο.Ν.» Βουλγαρινής (Ομάς Α! ) Μόττο: Θέλουμε λευτεριά Βουλγαρινή [Θεσσαλία] το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησεστιςαρχέςΙανουαρίουτου 1944. το δεύτερο τχ είναι το μόνο πού επισημάνθηκε: Χρόνος Α' Αριθ. φύλ. 2 30 Ιανουαρίου 1944 Δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση. Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: 1.000 δρχ. Σχήμα: 26x18,5 εκ. μονόφυλλο χειρόγραφο και από τις δύο όψεις Α π ό το τχ 2 σ. 1 « Ο σημερινός αγώνας και η θέση μας σ' αυτόν»: « Η στιγμή κατά την οποία πρέπει όλοι μαζίενωμένοινα δώσουμε το τελειωτικό χτύπημα στο βάρβαρο εχθρό, να πετάξουμε από πάνω μας το βαρύ ζυγό του καταχτητή και ν' αποχτήσουμε το πολυτιμώτερο αγαθό στη ζωή πού το λένε λευτεριά, πλησιάζει όσο πάει και πιο πολύ. Γι αυτό λοιπόν [...] [δυσανάγνωστο] και να τις διαθέσουμε ολοκληρωτικά στον αγώναγιατηζωή». Περιεχόμενα: «ο σημερινός αγώνας και η θέση μας σ' αυτόν, Ενότητα, Παλεύει η Νεολαία μας για μια Νέα Ζωή, Δεν θα πετύχουν (υπογρ. Λάζ. Παπ.), Ζωή και Κίνηση της Οργάνωσής μας. Δράση της ομάδας μας. οι εισπράξεις από το θέατρο [από πρωτοχρονιάτικη παράσταση]». στο τέλος της σ. 2 συνθήματα όπως: «Εμπρός όλοι για μια Ελλάδα Λ Ε Υ Τ Ε Ρ Η , χαρούμενη, πολιτισμένη, Λ Α Ο Κ Ρ Α Τ Ο Υ Μ Ε Ν Η » .

Αρχείο ΕΠΟΝ

*202. Επαναστατημένα Νειάτα [ΘΕΣΣΑΛΙΑ] 1944

Υπότιτλος: Όργανο της Δεκαρχίας της ομάδας Ίκαρος Α Μόττο: Λευτεριά [Θεσσαλία] (ταξινομημένο με τύπο Θεσσαλίας στο Αρχείο ΕΙΙΟΝ) το πρώτο τχ είναι και το μοναδικό πού επισημάνθηκε. Αριθμός φύλλου 1 έτος 1ον 13 του Μάρτη 1944 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Σχήμα: 29x20 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο και από τις δύο όψεις δίστηλο Α π ό το τχ 1 σ. 1 για την έκδοση του εντύπου : «' Η Δεκαρχία μας καταλαβαίνοντας καλά την μεγάλη σημασία πού έχει η μόρφωση και η διαπαιδαγώγηση της νέας γεννιάς πάνω στο πνεύμα και τα προβλήματα του αγώνα και πιστεύοντας ότι η μόρφωση αποτελεί σήμερα δίψα και απαίτηση κάθε οργανωμένου Αγαπητές Συναγωνιστές και Συναγωνίστριες αν πεισθήτε πλατειά διάδοσή της. αν κρίνετε ότι η προσπάθειά μας αυτή είναι άτονη τονώστε την με τη συνεργασία σας. αν βρίσκετε ειλικρίνεια». Περιεχόμενα: «θα νικήσωμε (υπογρ. Ψ.Ω.), Προσοχή [ανακοίνωση για την έκδοση], Η Νέα Γενιά [ποίημα], στη μνήμη της Ελπίδας (υπογρ. Γ.Δ.), Εμπρός Επονίτες, Διήγημα. Έ ν α περιστατικό, Λευτεριά [κολοβό κείμενο με την ένδειξη: η συνέχεια

Αρχείο ΕΠΟΝ

*203. Επαναστατημένη Νειότη ΚΑΜΠΟΣ [1944]

Υπότιτλος: Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου Κάμπου της Ενιαίας Πανελ.[λαδικής\ Οργάν.[ωσης] Νέων Κάμπος [Θεσσαλία] το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε στις αρχές του 1944. το δεύτερο τχ, πού είναι και το μόνο πού επισημάνθηκε είναι χρονολογημένο: 16 Φλεβάρη [1944], Πρέπει να βγήκε το 1944 γιατί αναφέρεται ότι «η νεολαία έμαθε να παλεύει μέσα στην Ε.Π.Ο.Ν.». Χρόνος Ιος Αριθμός φύλλου 2 16 Φλεβάρη [1944] Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: [δυσανάγνωστη] Σχήμα: 29x19 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο και από τις δύο όψεις δίστηλο Α π ό το τχ 2 σ. 1, από το κύριο άρθρο με τίτλο «Οι νέοι απαντούν» : «στο βουνό και στον Κάμπο, στο χωριό και στη Πόλι,οαγώνας συνεχίζεται σκληρός, άμείλιχτος,· ολοκληρωτικός. Οι δυνάμεις της μουχλιασμένης αντίδρασης τα παλαιά [δυσανάγνωστο] του λαού μας, δραστηριοποιούνται, ενώνονται, προπαρασκευάζονται ν' αρπάξουν την εξουσία. [...] μα στις καινούργιες προθέσεις της αντίδρασης, στα αιμοβόρα ένστιχτα

στομα : Ό χ ι κακούργοι ! Δεν θα σας αφήσουμε να καρπωθήτε Περιεχόμενα: «οι νέοι απαντούν, Πάλη για τη ζωή μας, τα παιδικά συσσίτια, Α π ό τη ζωή και τη κίνηση της οργάνωσής μας, Τ' αετόπουλα, Άξιον προσοχής, Η επιμελητεία». Αρχείο ΕΠΟΝ

*204. Επαρχιώτικα Νειάτα ΜΕΣΣΗΝΗ

1944

Υπότιτλος: Δεκαπενταήμερο όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου Μεσσήνης (τχ 13) Όργανο του Επαρχιακού συμβούλων Ε.Π.Ο.Ν. Μεσσήνης (τχ 15) Μόττο : Θέλουμε λεύτερη μεις πατρίδα και πανανθρώπινη τη ΛΕΥΤΕΡΙΑ

Μεσσήνη - «άλλοτε στο Μαυρομάτι η στην Πηλαλίστρα» (βλ. βιβλιογρ.) το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε το 1943. Επισημάνθηκαν: Αριθ. φύλλου 13 1η Απρίλη 1944 » » 15 1η Μάη 1944 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: 6.000 δρχ. Σχήμα: τχ 13 20x14 εκ. 4 σ. με αρίθ. μονόστηλο, πολυγραφημένο τχ 15 28,5x21 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο και από τίς δύο όψεις Α π ό το άρθρο «Καθένας τον εαυτό του» (τχ 15 σ. 1): «Μέσα στον τιτάνειο αγώνα πού κάνει σήμερα ο Λαός μας με τα νειάτα του ενάντια στην πολύμορφη φασιστική σκλαβιά, τώρα πού ληού σάπιου κόσμου, τώρα πού ο λαός μας αρχινάει να γίνεται νοικοκύρης στον τόπο του, να νοιώθει την πραγματική ζωή,

κάθε παληάς, άχρηστης και βλαβερής συνήθειας. [...] Φτιάνοντας λοιπόν τον εαυτό μας κερδίζουμε το μεγαλύτερο κομμάτι του αγώνα μας. Ας μην ξεχνάμε πώς ο Λαός μας βλέπει ανατολιστεί και να πάρει το δρόμο του. ας μην ξεχνάμε πώς δίνουμε όλοι μας εξετάσεις πού πρέπει με κάθε θυσία να πά-

πάρουμενακερδίσουμε το Α Ρ Ι Σ Τ Α , πού είναιηαγάπητου Λαού μας, η Ν Ε Α Μ Α Σ Ζ Ω Η » . Άλλα άρθρα: (τχ 13) «Νέες κατευθύνσεις, Ένας ήρωας [αναφέρεται στον θάνατο του Χρίστου Δαλκαφούκη - Τμηματικού Γραμματέα], Γιορτασμός της 25 Μάρτη, Α π ' τα νύχια του Χάρου, Άλληλοτρώγουνται, οι δυο τους, Γερμανοτσολιάδες (ποίημα), Στήλη της Επονίτισας (υπογρ. μια Επονίτισα)». (τχ 15) «Σκοποί μας, τα Παιδικά Συσσίτια, 2η Συνδιάσκεψη, "Τριάκοντα αργύρια, Πρωτομαγιά", Μιλάει η Μ Ο Σ Χ Α ,

«Εμπρός να διπλασιάσουμε τα μέλη μας μέχρι τέλη Μάη». «Εμπρός για το δέμα και γράμμα του Επονίτη Αντάρτη». «Κανένας νέος αναλφάβητος στα χωριά μας». «Φωτιά στη φωτιά, Λεπίδι στο λεπίδι, θάνατο στο θάνατο. Κουράγιο κι η Λ Ε Υ Τ Ε Ρ Ι Α είναι κοντά. Θ. Κολοκοτρώνης». Συνεργάτες: «Συντάχτες οι Μέμος Παναγιωτόπουλος και Χριστ. Φυτράκης» (βλ. βιβλιογραφία). Βιβλιογραφία: Σχινάς σ. 140.

Αρχείο ΕΠΟΝ

*205. Επονίτης ΝΟΜΟΣ ΕΒΡΟΥ

1944

Υπότιτλος: Δεκαπενταήμερο Όργανο της Ε.Π.Ο.Ν. Νομού Έβρου Νομός Έβρου το πρώτο τχ είναι και το μοναδικό πού επισημάνθηκε: Αριθ. φύλλου 1 29 Μαΐου 1944 Δεν μπόρεσα να εξακριβώσω αν συνεχίστηκε η έκδοση. Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Σχήμα: 3 4 x 2 0 εκ. 4 σ. πολυγραφημένο δίστηλο Α π ό το τχ1 σ. 2 για την έκδοση του εντύπου: «Συμπαραστάτες στον αγώνα»: «Συναγωνιστές. με την έκδοση του " Επονίτη" δίνουμε πιο πλέρια κατεύθυνση στον αγώνα μας, αποχτούμε το ιδιαίτερο όργανο πού θα μας κατατοπίζει στη γεν.[ική] κατάσταση της ΕΠΟΝ του τόπου μας. Ταυτόχρονα ξεπηδά στο κοινό και η πνευματική δυναμικότητα των νέων, απλώνουμε έτσι πιο πλατειά τα δύχτια της πνευματικής μας επιρροής. το φύλλο θα γίνει δεχτό από όλο τον Επονίτικο κόσμο γιατί δείχνει τη ζωή και τη δράση του. Ανήκει στην ΕΠΟΝ κι' ας διαβαστεί διάπλατα. Σήμερα πού η κίνηση γιγαντώθηκε ενάντια στο φασισμό, σήμερα πού η Ελληνική πραγματικότητα ζωγραφίζεται στους τίμιους αγώνες των ανταρτών μας στα βουνά και τους λόγκους ζητούμε κι' εμείς να συμβάλουμε σά γνήσια αδέλφια του στη γιατριά». Περιεχόμενα: «Είμαστε έτοιμοι να παλαίψουμε για το ξεσκλάβωμα μας, ας μας σταθεί στο πλάϊ, Εμπρός στον αγώνα, Συμπαραστάτες στον αγώνα, Πρωτοπόρα Νειότη (ποίημα)» [σ. 3 και 4 κολοβές]. Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 512, 516" Φατσέα σ. 137.

Αρχείο ΕΠΟΝ

*206. Επονίτης ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

1944-1945

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Περιοχής Πελοποννήσου της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων «ΕΠΟΝ» Μόττο: (τχ 1-3) Ο δρόμος για την λευτεριά περνάει από το πεδίο της μάχης. (τχ 4, 6-8) Και το αίμα της καρδιάς μας για να δημιουργήσουμε ένα ευτυχισμένο και χαρούμενο μέλλον. (τχ 5) Εμπρός να ελευθερώσουμε την Πατρίδα, να ξεριζώσουμε το φασισμό, να θεμελιώσουμε τη Λαϊκή Δημοκρατία! (τχ 9-15) Θάνατος στο Φασισμό! - Λευτεριά στο Λαό! Κάπου (τχ 1)' [Χωρίς τόπο έκδοσης] (τχ 3-13)" Τρίπολη (τχ 1415)· Περίοδος Β' ( τ χ 1 , 2 , 4) Πάτρα" (τχ3) Καλαμάτα" τα τχ 1,2, 4 της Β' Περιόδου τυπώθηκαν στα «Τυπογραφικά Καταστήματα Θ. Α. Κούκουρα». Διευθυντής και Υπεύθυνος (τχ 4) Δ. Σταυρόπουλος. Κυκλοφόρησαν 17 τχ από τον Φεβρουάριο 1944 μέχρι τον Απρίλιο 1945. τα τχ 1-13 αντιστοιχούν στην παράνομη περίοδο εκδόσεως. τα υπόλοιπα τχ εκδόθηκαν και κυκλοφόρησαν νόμιμα. αρ. Χρόνος Α' 1944 • μένο— Νιγρίτα 335. Όργανο πολυγραφημένο Συμβούλιου Νομού Χαλκιδικής 336. Όργανο πολυγραφημένο Βοΐου Καστοριάς (Συμβούλιου Νομού ή Επαρχιακό) 337. Όργανο πολυγραφημένο Συμβούλιου Νομού Καβάλας 338. Όργανο Ανταρτοομάδων Γραφείου ΕΠΟΝ 9ης Μεραρχίας 339. Όργανο Ανταρτοομάδων Γραφείου ΕΠΟΝ 10ης Μεραρχίας 340. Όργανο Επαρχιακού Συμβουλίου Πτολεμαΐδος πολυγραφημένο (150 αντ.) 341. Όργανο Επαρχιακού Συμβουλίου Αμύνταιου πολυγραφημένο (200 αντ.) Βιβλιογραφία: τα έντυπα αυτά αποτελούν εκδόσεις της ΕΠΟΝ Μακεδονίας στο διάστημα Φεβρουαρίου 1943 - Φεβρουαρίου 1944 και δεν είναι γνωστοί οι τίτλοι τους. τα στοιχεία είναι κεδονικού Συμβουλίου Μακεδονίας - Θράκης της ΕΠΟΝ],

Λανθάνουν

1 9 4 3 ή 1944*

* για την κατηγορία πού ακολουθεί δεν έχει εξακριβωθεί αν τα έντυπα εκδόθηκαν το 1943 ή το 1944, ή αν ή έκδοση διήρκεσε και τα δύο χρόνια.

342.

Αγώνας ΑΤΙ

[1943

ή

1944]

Υπότιτλος: Ο Αγώνας για την εθνική λευτεριά της Ελλάδας Εκδίδεται από την ΕΠΟΝ Αττικής Βιβλιογραφία: Ιστορία της Αντίστασης σ. 1474· Φατσέα σ. 133.

Λανθάνει

*343.

Αετόπουλο ΔΥΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ [1943 ή 1944]

Υ π ό τ ι τ λ ο ς : Εφημερίδα των Αετόπουλων Δυτ. Μακεδονίας Δυτ. Μακεδονία Ε π ι σ η μ ά ν θ η κ ε μόνο το πρώτο τ χ : Χρονιά I αριθ. φύλ. 1 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τ ι μ ή : 1.000 δρχ. Σ χ ή μ α : 3 2 x 2 2 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο από τις δύο όψεις δίστηλο Α π ό το τ χ 1 σ. 1, από το κύριο άρθρο με τίτλο «το μέλλον είναι δικό μας»: « Ε μ ε ί ς τ ' αετόπουλα στα χωριά ποτέ δεν γνωρίσαμε την παιδική χαρά. Α π ό τα πέντε μας χρόνια π ά μ ε στην δουλειά, δίπλα στον πατέρα, στο χωράφι, στ' αμπέλι. Κι' όμως πέρνανε οι φασίστες Μεταξάδες-Βασιλιάδες. Τώρακαιδυο χρόνια οι Γερμανοί και Ιταλοί φασίστες δεν μας άφησαν αυγό αίμα μας για την λευτεριά της πατρίδας μας και του Λαού». Περιεχόμενα: «το μέλλον είναι δικό μας. ο ύμνος των αετόπουλων (ποίημα), να οργανωθούμε, Α π ό την δράση μας (Ανταποκρίσεις νή, Νεστόρι, Κοζάνη), Διαγωνισμός, ο χιονισμένος Χίτλερ (ποίημα και σκίτσο με τίτλο " ο χιονένιος Χίτλερ"), Ά ε τ ό πουλίτικο πνεύμα, Έ ν α σοβαρό καθήκο, Αριθμητική, Γεωγραφία». διαβάζεται ομαδικά». Εικονογράφηση: Δίπλα στον τίτλο υπάρχει ένα σκίτσο πού εικονίζει ένα αγόρι κι ένα κορίτσι. MAN

344.

Αετός ΗΠΕΙΡΟΣ

[1943 ή 1944]

Βιβλιογραφία: Ιστορία της Αντίστασης σ. 1472, 1478" Σακελλαρίου σ. 51: «το Συμβούλιο αυτό [της ΕΠΟΝ Ηπείρου] εξέδωκε μάλιστα κι ένα παράρτημα των " Αετόπουλων", τόν " Αετό", "βιβλίο των αρχηγών των Αετόπουλων", όπου δίνονται οδηγίες για την οργάνωση της δουλειάς μέσα στις "Φωλιές των Αετόπουλων" και για την όλη δράση των παιδιών»· Φατσέα σ. 139' Φλάϊσερ σ. 34. Ο Σακελλαρίου χεται σε καταλόγους εντύπων.

Λανθάνει

345. Αντιφασίστας ΣΕΡΡΕΣ

[1943 ή 1944]

Υπότιτλος: Όργανο του Νομαρχιακού Συμβουλίου Σερρών της ΕΠΟΝ Βιβλιογραφία: Ιστορία της Αντίστασης σ. 1478" Κουζινόπουλος σ. 106- Φλάϊσερ σ. 34. Λανθάνει

*346.

Ο

Δοσίλογος ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ [1943 ή 1944]

Υπότιτλος: Πανελλήνιον όργανον των Ομήρων και Δοσιλόγων Θεσσαλονίκη, Γραφεία Πλατεία Συν-τάγματος ασφαλείας Ιδρυτής fA. Δαγκούλας, Υπεύθυνος Κάνεις δοσίλογος Κυκλοφόρησε ένα και μοναδικό τχ: Δευτέρα 19 Μαρτίου Αριθμός φύλλου Πρώτο και τελευταίο Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Σχήμα: 39x29 εκ. 4 σ. με αρίθ. πεντάστηλο Πρόκειται για ένα χιουμοριστικό τχ που εκδόθηκε από τον Μανόλη Αναγνωστάκη και άλλους επονίτες μία μόνο φορά. Περιεχόμενα: «να διαλυθή η Ε.Π.Ο.Ν., του Αρθρικού' Η δίκη των δοσιλόγων και νέαι σοβαραί απο-καλύψεις' Α π 'τιςαπόκρηεςπου πέρασαν (ποίημα)' Μικρά και περίεργα' Α π ' όσα δε βλέπουμε· η εγκυκλο-παιδία μας" Σιωπή! Ο Στρατηγός εργάζεται μετά της Φλώρας και η Φανή κρατεί φανόν επί-αγράμματα (2 τετράστιχα)" Αστειο-νομικόν δελτίον Εισ-δύσεις νέαι κουκουεδοβουλγαροεαμοελασιτικαί φρικαλεότητες ομαδικοί τάφοι εις τα Εβρέϊκα μνήματα Σοβαραί δηλώσεις της Μαντάμ Σουσούς" Τελευταία τους ώρα Ο Αδόλφος Χίτλερ εις Θεσ/νίκην Εμπνευσμένος λόγος του κ. Μόδη" το μνημείον νέαι προτάσεις ειρήνης». Υπάρχουν και δέκα γελοιογραφίες. τα κείμενα είναι γραμμένα με χιούμορ και ειρωνία: «να διαλυθή η Ε.Π.Ο.Ν.», σ. 1 : «Διότι υπεράνω της κεφαλής του Έθνους δαμόκλειος χατζάρα επικρέμαται ο κίνδυνος να ξυπνήση ο Λαός. και τότε ποίος νέος θα πολεμήση διά να καταλάβωμεν την Σόφιαν;».

MAN

94. Πρώτη σελίδα του αρ. *346

9 5 . Δεύτερη σελίδα του αρ. * 3 4 6

347. Δράσις ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ [1943 ή 1944] Υπότιτλος:

Εβδομαδιαία

Εφημερίδα

ΕΠΟΝ]

Βιβλιογραφία: Ανταίος AΙΙ σ. 517.

Λανθάνει

μιας

Ομάδ.[ας

της

348. Δρόμος του Επονίτη Π Ε Λ Λ Α [1943 ή 1944]

Υπότιτλος: Όργανο του Νομαρχιακού Συμβουλίου Πέλλης της ΕΠΟΝ Βιβλιογραφία: Ιστορία της Αντίστασης σ. 1477- Κουζινόπουλος σ. 105" Φατσέα σ. 137" Φλάϊσερ σ. 36.

Λανθάνει

349. Ελεύθερα Νειάτα ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ [1943 ή 1944]

Βιβλιογραφία: Φωτιάδης σ. 431: «Οι σπουδαστές της Θεσσαλονίκης βγάζουν τα " Ελεύθερα Νειάτα"» [προφανώς υποκινούνται από την ΕΠΟΝ].

Λανθάνει

350.

Ελευθερωτής ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ [1943 ή 1944]

Υπότιτλος: [Έκδοση της ΕΠΟΝ Πελοποννήσου] Βιβλιογραφία: Ιστορία της Αντίστασης σ. 1472.

Λανθάνει

351.

Επαναστάτης Α Τ Τ Ι Κ Η [1943 ή 1944]

Πρόκειται για έκδοση της ΕΠΟΝ Αττικής. Βιβλιογραφία: Ιστορία της Αντίστασης σ. 1474' σ. 133.

Λανθάνει

Φατσέα

352.

Επονίτικη

Φλόγα ΜΑΡΜΑΡΙΑΝΗ [1943 ή 1944]

Υπότιτλος: Δεκαπενθήμερον όργανο του Τμηματικού

Συμβουλίου

Μόττο : Νέοι και νέες ενωθήτε Μαρμάριανη [Νομός Λαρίσης] Επισημάνθηκε ένα τχ στο οποίο είναι εντελώς φθαρμένο το σημείο όπου αναγράφονταν η ημερομηνία, ο αρ. φύλ. και η τιμή. Τιμή:[φθαρμένο] Σχήμα: 28x19 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο και από τις δύο όψεις δίστηλο Α π ό τη σ. 1 « Ο δρόμος της Λευτεριάς και της Προόδου»: «Λαμπρός δρόμος φωτίζει και τραβά θαρραλέα για την εκπλήρωσι μεγάλων ιδανικών, η Νέα Γεννιά ενωμμένη και καθοδηγημένη μέσα στις γραμμές της οδηγήτρας οργάνωσις της Ε.Π.Ο.Ν. Στον υπέρτατο αγώνα της Λευτεριάς και της Προόδου της κοινωνίας, αγωνίζεται και θα αγωνισθή έως ότου απαλλαχθή χτητές και απ' τα Μαύρα Κοράκια της αντίδρασης του Ελληνικού Λαού, που χρόνια ολόκληρα ροφούσαν σα βδέλλες το αίμα του Λαού μας». Περιεχόμενα: «ο δρόμος της Λευτεριάς και της Προόδου, Α π ' τη ζωή και Στήλη Επονίτισας, Παιδικό κίνημα, Οικονομική στήλη, Οικονομικοί ενισχυτές [αναφέρονται με κωδικό αριθμό τα ονόματα και δίπλα τα ποσά]».

Αρχείο ΕΠΟΝ

353. Λεύτερα Νιάτα ΘΡΑΚΗ [1943 ή 1944]

Αναφέρεταιωςέκδοση της ΕΠΟΝ Θράκης. Βιβλιογραφία: Λιακόπουλος σ. 107" Φλάϊσερ σ. 40.

Λανθάνει

354. Λεύτερη Ζωή Π Ε Λ Λ Α [1943 ή 1944]

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Ν ο μ ο ύ Πέλλης της ΕΠΟΝ Βιβλιογραφία: Ιστορία της Αντίστασης σ. 1477" Κουζινόπουλος σ. 105· Φατσέα σ. 138" Φλάϊσερ σ. 40.

Λανθάνει

355. Μαθητικές

Ακτίνες ΠΕΙΡΑΙΑΣ

[1943 ή 1944]

Βιβλιογραφία: Γιάννης Καραμήτσος, «Περιοδικά των νέων στον Πειραιά (τα χρόνια της Κατοχής)», εφ. Φωνή τον Πειραιώς, 17 Μαρτίου 1948: «και τις "Μαθητικές Ακτίνες" που πρωτότυπα κι' έξυπνα έβγαζαν και κυκλοφορούσαν οι κ.: Δ. Βαρώνος, Γ. Αναστασόπουλος και Θ. Καββαδίας. Ό λ α αυτά τα περιοδικά οφείλονταν (το ξαναλέω) σε θυσίες δοτες των».

Λανθάνει

356. Μαχητής ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ

Αναφέρεταιωςέκδοση της ΕΠΟΝ Καρπενησίου. Βιβλιογραφία: Φλάϊσερ σ. 41.

Λανθάνει

[1948 ή 1944]

3 5 7 . Nέa

Γενιά ΝΙΓΡΙΤΑ [1943 ή 1944]

Υπότιτλος: Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου Νιγρίτας της Ε.Π.Ο.Ν. Νιγρίτα [Νομός Σερρών] Βιβλιογραφία: Ιστορία της Αντίστασης σ. 1477" Κουζινόπουλος σ. 105· Φατσέα σ. 138" Φλάϊσερ σ. 41.

Λανθάνει

358. Νέα Ζωή ΗΡΑΙΑ

[1943 ή 1944]

Υπότιτλος: Όργανο του Τμηματικού Συμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. Ηραίας Μόττο: [δυσανάγνωστο] Ηραία [Νομός Αρκαδίας] Επισημάνθηκαν δύο τχ χειρόγραφα, φθαρμένα και δυσανάγνωστα, έτσι που δεν διακρίνεται ούτε αρ. φύλ. ούτε καμιά χρονολογική ένδειξη. Αφού είναι έκδοση της ΕΠΟΝ πρέπει να κυκλοφόρησε το 1943 η το 1944. Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Σχήμα: 2 9 x 2 1 εκ. 4 σ. χειρόγραφο δίστηλο στο, φαίνεται ότι ζητάνε υποστήριξη για να μπορέσει «η έκδοση να ανταποκριθή στο βαρύ της έργο». Σημειώνεται ότι χρειάζεται οικονομική στήριξη για ν' αγοραστεί γραφομηχανή στο Τμήμα και να αγοράζεται και χαρτί. «Ακόμα για

χωριού». Παρακάτω ζητούνται ανταποκρίσεις. το άρθρο κλείνει με σύνθημα: «Εμπρός για την ολόπλευρη ενίσχυση Περιεχόμενα: τα αντίτυπα είναι πολύ φθαρμένα και τα άρθρα δυσανάγνωστα. Ωστόσο ξεχωρίζουν κάποιοι τίτλοι. στο ένα τχ: «η έκδοσή μας, Ζήτω η πρώτη μας έκδοση, Η στήλη της Επονίτισας, Οι δυο αγάπες [ποίημα], Καλλιτεχνική κίνηση, Ανταποκρίσειςαπόχωριά». ημά μας, θα γενούν για τις προδότριες..., Τιμωρίες, Ε π ι στολή από ομάδα χωριού. Επονίτικη Πνοή, Ανταποκρίσεις

Αρχείο ΕΠΟΝ

359. Νέα Ζωή ΦΛΩΡΙΝΑ [1943 ή 1944]

Υπότιτλος: Όργανο του Νομαρχιακού Συμβουλίου Φλώρινας της Ε.Π.Ο.Ν. Φλώρινα Βιβλιογραφία: Κουζινόπουλος σ. 102.

Λανθάνει

360. Νεανικός

Δρόμος ΠΑΓΓΑΙΟ[1943

1944]

Υπότιτλος: Όργανο Περιφερειακού Συμβουλ.[ίου] ΕΠΟΝ Παγγαίου [σε άλλες αναφορές: Νομαρχιακού Συμβουλίου] Μόττο: Λευτεριά - χαρά - πρόοδος Παγγαίο [Μακεδονία] Είναι γνωστό ότι το πρώτο φύλλο κυκλοφόρησε στις 14 Ιουνίου, χωρίς να προσδιορίζεται αν είναι 1943 ή 1944. δεν είναι γνωΒιβλιογραφία: Ανταίος All σ. 517- Ιστορία της Αντίστασης σ. 1478· Κουζινόπουλος σ. 103' Φατσέα σ. 138" Φλάϊσερ σ. 41.

Λανθάνει

691

361. Νεανικός Παλμός ΝΗΣΙ [1943 ή 1944]

Αναφέρεται ως Έκδοση της ΕΠΟΝ Νησιού. Βιβλιογραφία: Φατσέα σ. 141.

Λανθάνει

362.

Οδηγητής ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ [1943 ή 1944]

Αναφέρεται ως έκδοση της ΕΠΟΝ Πελοποννήσου. Βιβλιογραφία: Ιστορία της Αντίστασης σ. 1472.

Λανθάνει

363.

Ορμή ΚΙΣΑΜΟΣ 1943

1944]

Βιβλιογραφία: Δασκαλάκης [για Νομό Χανίων]. Αναφέρεται ότι όταν στις 7 Οκτωβρίου 1945 συνήλθε στα Χανιά το Α' Συνέδριο της ΕΠΟΝ του Νομού, σε έκθεση που είχε διοργανωθεί ταυτόχρονα είχε αναρτηθεί στον τοίχο, μεταξύ άλλων, φανώς έβγαινε κατά τη διάρκεια της κατοχής.

Λανθάνει

364. Πάντα

Εμπρός ΒΕΡΟΙΑ [1943 ή 1944]

Υπότιτλος: Όργανο του Νομαρχιακού Συμβουλίου Βέροιας της ΕΠΟΝ Βιβλιογραφία: Ιστορία της Αντίστασης σ. 1477" Κουζινόπουλος σ. 105- Φατσέα σ. 138" Φλάϊσερ σ. 42. Λανθάνει

365. Πρωτοπόρα

Νέα ΑΘΗΝΑ [1943 ή 1944]

Αναφέρεταιωςέκδοση της ΕΠΟΝ της Αθήνας. Βιβλιογραφία: Ιστορία της Αντίστασης σ. 1474.

Λανθάνει

366.

Η

Πρωτοπορία ΕΛΑΣΣΩΝΑ [1943 ή 1944]

Υπότιτλος: Όργανο του Α' Διαμερίσματος της ΕΠΟΝ του Περιφ.[ερειακού] Συμβουλίου Ελασσώνος Ελασσώνα [Νομός Λαρίσης] Επισημάνθηκε ένα τχ αρκετά δυσανάγνωστο, οπού η μόνη ένδειξη Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: [δυσανάγνωστο] Σχήμα: 25x17 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο κι απ' τις δύο όψεις δίστηλο Περιεχόμενα [όσα διακρίνονται]: «Γυναίκα ξύπνα, Αποφάσεις

Αρχείο ΕΠΟΝ

367. Φλογερά

Νιάτα ΦΛΩΡΙΝΑ - ΚΑΣΤΟΡΙΑ [1943 ή 1944]

Αναφέρεταιωςέκδοση της ΕΠΟΝ Φλώρινας - Καστοριάς. Βιβλιογραφία: Ιστορία της Αντίστασης σ. 1477' Κουζινόπουλος σ. 106" Φλάϊσερ σ. 44.

Λανθάνει

698

1945

*368.

Αγώνας ΣΕΛΥΝΟΣ

[1945]

Υπότιτλος: Όργανο του Επαρχιακού Συμβουλίου της Ε.Π.Ο.Ν. Σελύνου Μόττο: [δυσανάγνωστο] Σέλυνος [Νομός Χανίων] Επισημάνθηκε ένα μόνο τχ χ. αρίθ. φύλ. και με δυσανάγνωστες ενδείξεις. Α π ό τις σχετικές πληροφορίες η έκδοσή του χρο νολογείται το φθινόπωρο του 1945. Σχήμα: 25x21 εκ. χειρόγραφο 2 σ. Το κύριο άρθρο με τίτλο «Οι σκοποί μας και ο αγώνας μας» υπογράφεται από τη Συνταχτική Επιτροπή. Υπάρχουν ακόμη άρθρα με τίτλο: «Oι σταυραετοί μας, Τιμή και δόξα στον αθάνατο νεκρό, Ο πόλεμος στο τέρμα του, Φωτιά και μολύβι Βιβλιογραφία: Δασκαλάκης σ. 3.

Αρχείο ΕΠΟΝ

369.

Αετόπουλα ΛΕΣΒΟΣ

1945

Υπότιτλος: [Περιοδικό για τα Αετόπουλα] Λέσβος Κυκλοφόρησαν 1 η 2 τχ το 1945 [κατά πληροφορία της κ. Αθ. Πάλλη, προϊσταμένης της Δημοσίας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Μυτιλήνης, όπου όμως δεν υπάρχει το περιοδικό, Επιστολή

Λανθάνει

370.

Αιγαίο ΑΘΗΝΑ

1945

Υπότιτλος: Φύλλο των νέων ποιητών Αθήνα Εκδότες:Φαιδρός Μπαρλάς, Νίκος Φωκάς, Λύντια

Στεφάνου

Κυκλοφόρησε ένα μόνο τχ τον Ιούνιο του 1945. Συνεργάτες: Ε κ τ ό ς από τους αναφερόμενους και ως έκδοτες, με όπως σημειώνει η Λ. Στεφάνου είναι ο «πρώτος μεταπολεμικός μεταφραστής νεοελληνικής ποίησης στα γαλλικά». Βιβλιογραφία: π. Παλμός, τχ 8, Ιούλιος 1945, σ. 152, στη στήλη «Βιβλία και περιοδικά που λαβαίνουμε»Λύντια Στεφάνου, «τα περιοδικά της μεταβατικής περιόδου», Πρακτικά Έκτου Συμποσίου Ποίησης, Πάτρα 1986, έκδ. Γνώση, Αθήνα 1987, σ. 53.

Λανθάνει

*371.

Αναγέννηση ΧΙΟΣ 1945

Υπότιτλος: Έκδοση του Νομαρχ.[ιακού] Συμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. Χίου Μόττο: —για μια καινούργια λεύτερη ζωή— Χίος Η έκδοση πρέπει να είχε αρχίσει από την κατοχή, επισημάνθηκε όμως μόνο ένα τχ που κυκλοφόρησε μετά την απελευθέρωση: Αριθμός φύλλου 17 3 Δεκέμβρη 1945 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: 30 δρχ. Σχήμα: 28x19 εκ. σώζεται μόνο η πρώτη σ. χειρόγραφη τρίστηλη το κύριο άρθρο που δημοσιεύεται στην πρώτη σελίδα έχει τίτλο «Απόφαση της Α' Συνδιάσκεψης της Ε.Π.Ο.Ν. Α . Αιγαίου» και ασχολείται με τα προβλήματα της οργάνωσης στα νησιά του Αιγαίου, στο κείμενο αυτό δίνονται διάφορες ερμηνείες και αναλύονται τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η οργάνωση ειδικά σ' αυτόν τον χώρο. Σημειώνεται λοιπόν: «α) Αργά και χωρίς επαφή με το Κέντρο γεννιέται και αναπτύσσεται το Εαμικό Εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα [...] β) Αργάκαιχωρίς επαφή με το Κέντρο γεννιέται η Ε.Π.Ο.Ν. [...] Στον αγώνα για τη λευτεριά τα νειάτα στέκονται η πρωτοπορεία. Ο αγώνας τους όμως δεν έχει ξεχωριστό νεολαιίστικο χρώμα, άλλα είναι αγώνας κάτω απ' τις σημαίες του Ε.Α.Μ. Αγώνας για τη ζωή της νεολαίας μας αρχίζει υστέρα

ΠΕΑΕΑ

372.

Ανοικοδόμηση ΠΕΙΡΑΙΑΣ 1945

Υπότιτλος: Δελτίο του Σ.[υμβουλίου] Π.[όλης] ΕΠΟΝ Πειραιά Βιβλιογραφία: στη Νέα Γενιά του ΚΣ της ΕΠΟΝ, τχ 58, αναφέρεται : «" Ανοικοδόμηση" δελτ. του ΣΠ. ΕΠΟΝ Πειραιά (Φύλ. 2). Πραχτική νοικοκυρεμένη έκδοση, με καλλιτεχνική εμφάνιση και πλούσια ύλη απ' τη δράσητηςΟργάνωσης.το μεστό άρθρο " Ό λ α στις συνδιασκέψεις", τα στιγμιότυπα από ΕΠΟΝ Κοκκινιάς στις κατασκηνώσεις" το πλούσιο και ζωντανό γράψιμο όλου του φύλλου φέρνουν την " Ανοικοδόμηση" σκεται στη στήλη «Περιοδικά που λάβαμε» και το τχ 58 κυκλοφόρησε στις 15 Οκτώβρη 1945].

Λανθάνει

3 7 3 . Βήμα

της

Ε.B.E.N. ΑΘΗΝΑ 1945

Υπότιτλος: [Όργανο της Ε.Β.Ε.Ν.] Αθήνα Βιβλιογραφία: Μάγερ σ. 355.

Λανθάνει

374. Βήμα των Νέων (τχ 1-6) Βήμα Χριστιανών Σοσιαλιστών

(τχ 7) ΑΘΗΝΑ

1945

Υπότιτλος: Δεκαπενθήμερη εφημερίδα Χριστιανικής πρωτοπορείας Αθήνα, Τυπογραφείο Μενάνδρου, 30· Διεύθυνση: Πιπίνου 30Α Διευθυντής: Γεώργ. Μ. Καλλίας Κυκλοφόρησαν 6 τχ από τον Ιούνιο ως τον Οκτώβριο του 1945. Έτος Α' Αριθ. φύλ. 1 18 Ιουνίου 1945 Α π ό το τχ 7 κε. η εφημερίδα κυκλοφορούσε με τον τίτλο: Βήμα Χριστιανών Σοσιαλιστών. Τιμή: 20 δρχ· Συνδρομή έξάμηνη: 350 δρχ. Σχήμα: 2°, δισέλιδη Βιβλιογραφία: Γ. I. Φουσάρας, Ευβοϊκή Βιβλιογραφία, τόμ. 3ος, έκδ. Εταιρείας Ευβοϊκών Σπουδών, Αθήνα 1958' το έντυπο εκδιδόταν στην Αθήνα αλλά κατατάσσεται από τον Φουσάρα στα ευβοϊκά" αριθ. 2501, σ. 421.

Λανθάνει

*375. Βιαννίτικα Νειάτα ΒΙΑΝΝΟΣ

1945

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Επαρχίας Βιάννου της Ε.Π.Ο.Ν. Μόττο: Θέλουμε τα νειάτα ευτυχισμένα μέσα στη χαρά της δημιουργικής δράσης (υπέρτιτλος, με κεφαλαία) Τριακόσιοι σηκωθήτε, / και ξανάλθετε σε μας, / τα παιδιά σας θε να δήτε, / πόσο μοιάζουνε με σας (αριστερά του τίτλου, Βιάννος [Νομός Ηρακλείου] το πρώτο τχ πρέπει να κυκλοφόρησε το καλοκαίρι του 1944. Ε π ι σημάνθηκε μόνο το όγδοο τχ: Περίοδος Β' - Χρόνος Α' - Αριθμ. φύλλου 8 - 8 Απρίλη 1945 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: 20 δρχ. Σχήμα: 29x21 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο και από τις δύο όψεις δίστηλο Α π ό το τχ 8 σ. 2, που κυκλοφορεί μετάτηναπελευθέρωσητης Κρήτης: «στην Απάνω Βιάννο και Ά η Βασίλη οι χωροφύλακες απειλούν τους ΕΠΟΝίτες κάθε μέρα, γιατί νομίζουν πώς μ' αυτό το τρόπο της τρομοκρατίας και των τραμπουκισμών

ριότητες της ΕΠΟΝ: «Ετοιμάζεται από όλες τις ομάδες κίνηση πέρνει κάθε μέρα και μεγαλλύτερη έχταση. Οι Επονίτες μας οι αγωνιστές για μια καινούργια ζωή δεν μπορούν Περιεχόμενα (τχ 8) « Η Επαρχία μας στον αγώνα (υπογρ. Στάθη Μάστορα - Διασ. Χ. Κονδυλάκη), στη Βιάννο (ποίημα), Μιλάμε με έργα, στο πέρασμά σου για μάς Φάρος φωτεινός, λουθούν ...οι τραμπούκοι».

Βιβλιογραφία." Ανταίος AΙΙ σ. 521"

Αρχείο ΕΙΙΟΝ

Φλάϊσερ σ. 35.

376. Γ ρ ι - Γ ρ ι ΧΑΝΙΑ 1945

Βιβλιογραφία: Στον Κήρυκα Χανίων, αρ. φ. 2273, της 28 Μαρτίου 1982*, δημοσιεύεται η εξής πληροφορία σε άρθρο με τίτλο: «Αντώνιος Γαμπάς. (μια θύμηση από την παράνομη έκδοση

ρεται στις Απόκριες του '45]. «Ηταν η εποχή της κατοχικής περιόδου, που παρά τα τόσα δεινά μας (στέρηση ελευθερίας, πείνα, εκτελέσεις κλπ.), είχαμε αποφασίσει μια ομάδα νέων ανθρώπων,ναεκδόσομεένα σατιρικό περιοδικό, με απότερο σκοπό να διασκεδάσομε την κατάθλιψη, την ανία και την τραγωδία μέσα στην οποία είμεθα αναγκασμένοι να ζούμε. [...] Μαζευτήκαμε λοιπόν στο σπίτι του Νίκου Δαμιανάκη ζωγράφου που σήμερα ζει μόνιμα στο Παρίσι επτά εν όλω άνθρωποι (Νικ. Δαμιανάκης, Μιχ. Παπαγιαννάκης δικηγόρος, Θρασ. Παπαδάκης, Α λ . Δρουδάκης, Α ν τ . Γαμπάς, I . Δουνάκης και ο Ι.Τ.) γεμάτοι ζωντάνια και αποφασιστικότητα: "βυθομετρήσαμε" τους κινδύνους που μπορούσε να έχειηενέργειά μας αυτή, και χωρίς δισταγμό, με ομόφωνη γνώμη, πήραμε την απόφαση να προχωρήσομε στην έκδοσή του [...]». μελάνη κλεμμένη από Γερμανούς, διαφανές χαρτί, μέθοδος ηλιοτυπίας). Ό λ α τα περιεχόμενα του περιοδικού ήταν έμμετρα. Αναφέρει ένα σατιρικό ποίημα του Α. Γαμπά με τίτλο « Η εξέλιξη». Επίσης σημειώνει ότι κάθε σελίδα διανθιζόταν επικαιρότητα.Αναδημοσιεύεταιένα σκίτσο.Άλληαναφορά

Λανθάνει * Ευχαριστώ τον κ. Παπιομύτογλου, που μου έθεσε υπόψη το φύλλο.

377. Δελτίο

Ειδήσεων ΚΡΗΤΗ

1945

Υπότιτλος: [Έκδοση της ΕΠΟΝ] Μόττο: το δίκιο, η Λευτεριά για σύνθημα μας ποιος θα μας αντικόψει την ορμή; Κρήτη Είναι γνωστό ένα τχ χωρίς αρ. φύλ. και με ημερομηνία: 30 Απριλίου 1945. Η έκδοση ήταν παράνομη και πολυγραφημένη. Βιβλιογραφία: Σημανδηράκη σ. 150.

Λανθάνει

378. Δράσις ΣΕΡΡΕΣ

1945

Υπότιτλος: Όργανο του Νομαρχιακού Συμβουλίου Σερρών της ΕΠΟΝ Βιβλιογραφία: Ιστορία της Αντίστασης σ. 1478" Κουζινόπουλος σ. 106· Νέα Γενιά, του ΚΣ της ΕΠΟΝ, αρ. φύλ. 58, 15 Οκτώβρη 1945: « Η "Δράση" έκδοση του Ν.Σ. ΕΠΟΝ Σερρών (Φυλ. 5, 6) παρουσιάζει σημαντική βελτίωση από φύλλο σε φύλλο. Ξεχωρίζουμε το άρθρο "το νέο μας καταστατικό σταθμός στην Ιστορία της ΕΠΟΝ" όπως και το άρθρο

Λανθάνει

*379. Ελεύθερα Νιάτα ΑΘΗΝΑ

1945-1947

Υπότιτλος: Μηνιαίο Όργανο της Εθνικής Ενωτικής Νεολαίας (τχ 1-10) Επίσημο Όργανο της Κ.Ε. της ΕΕΝ (τχ 10, εσωτερική πλευρά εξωφύλλου) Μόττο: (τχ 10) για την Ελλάδα και το λαό μας (υπέρτιτλος) Αθήνα, Γραφεία Φιλελλήνων 2 Διευθύνεται από Συντακτική Επιτροπή (τχ 1-9) Διευθυντής Χ. Πρωτοπαπάς, Αλληλογραφία Β. Φύλλιας (τχ10) Κυκλοφόρησαν 10 τχ από τον Οκτώβριο του 1945 μέχρι τον Φεβρουάριο του 1947. στο τχ 1 σημειώνεται: «Περίοδος Α'. (Κατοχή). Περίοδος Β'». Οκτώβριος 1945 Χρόνος Α' Τεύχος 1 » » » Νοέμβριος 1945 2 » )) » 1945 Δεκέμβριος 3 » » 1946 Β' Ιανουάριος 4 » » » Φεβρουάριος- \Μάρτιος 1946 5/6 » » » 1946 7 Απρίλιος » » » 1946 Αύγουστος 8 » » » 9 Νοέμβριος 1946 » » Φύλλο 10 Φεβρουάριος 1947 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: τχ 1-2 50 δρχ., τχ 3 100 δρχ., τχ 4 200 δρχ., τχ 5/6-7 400 δρχ., τχ 8-9 500 δρχ., τχ 10 1.000 δρχ. Σχήμα: 29,5x20 εκ. 24 σ. ανά τχ με αρίθ. τυπωμένο δίστηλο Περιοδικότητα: Μηνιαίο Η εφημερίδα ήταν όργανο της Εθνικής Ενωτικής Νεολαίας. Αντικατέστησε τα Μαχόμενα Νιάτα (βλ. αρ. 242), όπως σημειώνεται στο οπισθόφυλλο του τχ 3: «τα " Ελεύθερα Νιάτα" συνεχίζουν την έκδοση του περιοδικού μας "Μαχόμενα Νιάτα" που έβγαινε μυστικά τον καιρό της Κατοχής».

96.

Εξώφυλλο του τχ 1 του αρ. *379

Περιεχόμενα και συνεργάτες: (τχ 1) Π. Κανελλοπούλου: ο Ελληνικός λόγος" Π. Παπαληγούρα: το νόημα του πολέμου και η Ελληνική πολιτική' Χρονικό κατοχής: μια ραδιοφωνική εκπομπή" Β. Σταματόπουλου." Tο Αντιδραστικό Μέτωπο και η Νέα Γενιά" Γ. Μπαμπάκου: το Παγκόσμιο Συνέδριο Νέων Μ. Μάρκογλου: η Γενιά μας" Τ. Λιγνάδη: Δημοκρατία-Αντιφασισμός πραγματικότητα" Βιβλιοφίλου: Ν. Ζαχαριάδη "οαληθινός Παλαμάς"' Ζ. Στάλιου: Σ' εκείνους που έφυγαν Ελεύθερες σκέψεις" Η κίνηση της Ε.Ε.Ν." Tο άνοιγμα των σχολείων Ο Ιερός Λόχος. Η Ελλάδα και οι Νέοι: τα πρακτικά μιας συντροφιάς νέων, Ιούλιος 1943». (τχ 2) «Π. Κανελλοπούλου: Μεγάλη ώρα εσήμανε" Ζ. Στάλιου: Σύγχρονες Κατευθύνσεις" Α. Παυλοπούλου: Στα εργοστάσια της Δραπετσώνας' Τ. Καρτάλου: Δημοκρατία και Νιότη" Ο. Λαζαρίδη: Πώς γιόρταζαν οι Αθηναίοι στην Κατοχή· Βιβλιοφίλου: η περίπτωση Αγγέλου Σικελιανού" μια επέτειος:Ελ-ΑλαμέϊνΚ. Δημητριάδη: Μετάλλινη Ανοικοδόμηση" Ελεύθερες σκέψεις" Λογοπαίγνια" τα συλλαλητήρια" Στα Πανεπιστήμια" Χιτλερισμοί" οι αθλητές μας. Οι Νέοι χαιρετίζουν το περιοδικό μας" Η κίνηση της Ε.Ε.Ν. Η Ελλάδα και οι Νέοι: τα πρακτικά μιας συντροφιάς νέων, Ιούλιος 1943». (τχ 3) «της Σύνταξης: Η έννοια του Κέντρου" Β. Σταματόπουλου: Δέκα χρόνια αγώνα" Λ. Πάτρα: Παρατηρήσεις για

ενότητα" Βιβλιόφιλου: ο Τροτσκισμός στο Κ.Κ.E." Χ τοπαπά: Ο Ενωτισμός μπροστά στα σύγχρονα προβλήματα" Ν. Παπαντωνίου: Η αντιμετώπιση του Αναλφαβητισμού" Ε. Νικολαΐδη: το νόημα της Ελευθερίας" Β. Μαυρίδη: Σκέψεις για την προσκοπική μας κίνηση" Τ. Γιατζόγλου: Ε μ ε ί ς δε σας ξεχάσαμε. Μιλάνε οι φοιτητές" ΈναςΕπονίτηςγια

Ήπειρος- Παρφουμαρισμένοι Αριστεροί" "Πνευματικά" Φύλλα" Προκλήσεις από Φασίστες" Πανεπιστήμια η Ζούγκλες; Η Ελλάδα και οι Νέοι: τα πρακτικά μιας συντροφιάς νέων, Ιούλιος 1943" Η κίνηση της Ε.Ε.Ν.», (τχ 4) «Π. Κανελλοπούλου: Α ς γίνει η αρχή" Γ. Καραμητσάνη: Οι επαρχιώτες σπουδαστές" Μ. Μάρκογλου: μια συνέντευξη με τον Καθηγητή κ. Κ. Τσάτσο" I. Στάλιου: Μπροστά στιςεκλογές"Μ. Παύλου: με τους νέους εργάτες" Βιβλιόφιλου: τα 16σέλιδα της Κομέπ [π. Κομμουνιστική Επιθεώρηση]· Λ. Νικολάου: Η κρίση της Δημοκρατίας" Αντιφασίστα: Κόλπα Νεοχιτλερικών Π. Πάτρα: Η Συμφωνία της Μόσχας" Ε. Κυριακόπουλου: τα προβλήματα της Πολιτείας" Γ. Μπουκουβάλα: Η μάχη του Αρχάγγελου* Α. Παυλόπουλου: στα Γυμνάσια του Πειραιά. Η ΕΠΟΝ εξοπλίζεται" Η ΕΕΝ και οι θρησκείες- Πρωτοχρονιάτικος χαιρετισμός της ΕΕΝ· το Συνέδριο Νέων στη Θεσσαλονίκη" στο Σκοπευτήριο. της Σύνταξης: Ελεύθερες σκέψεις" Η κίνηση της ΕΕΝ». (τχ 5/6) «Π. Α. Παπαληγούρα: Εγερτήριο" Κ. Καλλία: τα λαϊκά μας βάθρα" Γ. Σαχίνη: Μαραθωνοδρόμοι υπάρχουν Λ. Πάτρα: Βαδίζουμε προς την ειρήνη με πολεμικές κρούσεις" Ρ. Ρούφου: το τέλος της Ευρώπης" Σπύρου Μακρή: Συνέντευξη με τον πρόεδρο της Παγ. Δημοκρατικής Νεολαίας Γκυ ντε Μπουασσόν" Βιβλιοφίλου: τα " Ελεύθερα γράμματα" καιοιανελεύθεροισυνεργάτες τους" Α. Παυλόπουλου:μετην αγροτική Νεολαία στα χωριά της Ολυμπίας' Ν. Δελάκη: Πρακτική συμβολή στο πρόβλημα της Κοινωνικής Δικαιοσύνης· Καστρινού: Εργασία σε όλους" της Σύνταξης: Κίτσος Μαλτέζος Μακρυγιάννης" Χαιρετισμός της Νεολαίας της Κύπρου. Ελεύθερες σκέψεις" Η κίνηση της ΕΕΝ». (τχ 7) «Π. Α. Παπαληγούρα: Εμπρός για νέους αγώνες" Β. Σταματόπουλου: Προς τ' αριστερά" Τ. Καρτάλου: Η Υποχώρηση του Κομμουνισμού" Αντιφασίστα: Έ ν α κρίσιμο Νεοελληνικό πρόβλημα" Π. Κοττίκα: Η Αγροτική Νεολαία" Καστρινού: Η Οργάνωση της Εκπαίδευσης και της ζωής

των νέων Ν. Berdiaeff: Γιατί η Δύση δεν καταλα Σοβιετική Ρωσσία' Ε. Νικολαΐδη: Η Κοινωνική μας τοποθέτηση" Σπύρου Μακρή: Η ΕΠΟΝ και οι Νέοι" της Σύνταξης: Ελεύθερες σκέψεις" Η κίνηση της Ε.Ε.Ν.», (τχ 8) «Π. Κανελλοπούλου: Προς τους νέους της Ελλάδος" Μ. Δεσύλλα: να σώσουμε τη Νεολαία από τα νύχια του φασισμού" Τ. Καρτάλου: Α π ' την μεγάλη Ιδέα στα μεγάλα πολιτιστικά Ιδανικά" Ε. Κυριακόπουλου: Δημοκρατικό κόμμα" Β. Φίλια: να κερδίσουμε την Ειρήνη" Μ. Δεσύλλα: Ο Δημοκρατικός αγώνας και οι νέοι" Γ. Μπουκουβάλα: Α π ' τη μάχη της Μενίνας" Βιβλιόφιλου: Ο Ρόλλμπρέγερ και ο σύν Βιβλιόφιλου: οι οργανώσεις της νεολαίας μιλάνε από τις στήλες μας" Μ. Νικολαΐδου: Σκίτσα και σκέψεις για τα Δωδεκάνησα" Ο Ενωτισμός και οι νέοι" Η κίνηση της ΕΕΝ" Ελεύθερες σκέψεις».

(τχ 9) «Π. Παπαληγούρα: Μακαρισμοί" Ομιλεί ο Π. Κανελλόπουλος" Ε. Κυριακόπουλου: Tο Κίνημα" Μ.Π.: Ελληνική Κοινωνιοικονομική πολιτική' Τ. Καρτάλου: Η Ελλάδα στην Α. Μεσόγειο' Γ. Μπουκουβάλα: Α π ' τη μάχη της Μενίνας· Π. Κοττίκα: Το Χρέος της Ελληνικής Νεολαίας' Ν. Παπαντωνίου: Νέα φάση Δημοκρατικού αγώνα' Ν. Σταυρόπουλου: οι νέοι μπροστά στην εποχή μας' Μ. Δεσύλα: T του Γαλλικού Σοσιαλ. Κόμματος. Ελλάδα - Τουρκ τικά Κείμενα: Η Ενωτική συνείδηση' Η Ενωτική προσπάθεια" Ελεύθερες σκέψεις" Προκήρυξη της ΕΕΝ Ηρακλείου. Η κίνηση της Ε.Ε.Ν.». (τχ 10) «Ομιλεί ο Επαμεινώνδας Τσέλλος" Χ. Πρωτοπαπά: Η Κυβέρνηση Μαξίμου" Β. Σταματόπουλου: ο έλεγχος της ηγεσίαςαπότηβάση" Τ. Αθανασιάδη: Ο Φώτος Πο ένας πνευματικός ηγέτης' Σ. Μακρή: Α ς δώσει το σύνθημα ο φοιτητικός κόσμος' Α. Παυλόπουλου: Ε κ ε ί που γούν αμείλικτα οι νόμοι του καπιταλισμού' Ν. Σκύρη: Ε.Ε.Ν. το χαράκωμα του νέου Έλληνα" Α. Τριανταφύλλου θνής οργάνωση της εργασίας και η προστασίατηςεργαζόμενης

νης νεολαίας- Γ. Μπουκουβάλα: το Κυπριακό ζήτημα" Ν. Δελάκη: οι ελληνικές πολιτικές παρατάξεις" Λ. Δρεπανιώτη: Δημιουργία στελεχών Η κίνηση της Ε.Ε.Ν.». Βιβλιογραφία: Bulletin Analytique de Bibliographie Hellénique, Tome Vili, 1947 (Fasc. I et II), σ. 320" εφ. Φοιτητική Φωνή, αρ. φ. 37, σ. 2 και αρ. φ. 39, σ. 2.

ΔΦΛ τχ 2 ΕΛΙΑ τχ 1-10

380. Ελληνόπουλον ΧΑΝΙΑ 1945

Υπότιτλος: Όργανο της Ε.Ε.Ν. Χανίων Χανιά Κυκλοφόρησαν 4 τχ από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Μάιο του 1945. Α ρ . φύλ. 1 20-2-1945 » » 2 Απρίλιος 1945 » » 3 30-4-1945 » » 4 1-5-1945 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Σχήμα: πολυγραφημένο Ο Παγκαλιάς σημειώνει: «Εφημερίδα της νεολαίας ΕΟΚ [Εθνική Οργάνωσις Κρήτης] νομού Χανίων. Αντικατέστησε το Ημερήσιον Δελτίον. Κύριος συντάκτης ήταν ο Μιχ. Μποτωνάκης». Βιβλιογραφία: Παγκαλιάς, «Συμπλήρωμα» σ. 281" Σημανδηράκη σ. 150.

Λανθάνει

381. Εξόρμηση ΛΕΣΒΟΣ 1945

Υπότιτλος: [Περιοδικό της ΕΠΟΝ] Λέσβος Κυκλοφόρησαν 3 τχ από τον Ιανουάριο μέχρι τον Απρίλιο του 1945 [κατά πληροφορία της κ. Α θ . Πάλλη, προϊσταμένης

Λανθάνει

*382. Επονίτικος Παλμός ΛΑΡΙΣΑ

1945

Υπότιτλος: Όργανο της Λέσχης της Ε.Π.Ο.Ν. Λάρισας Μόττο: Ανεξαρτησία - Δημοκρατία - Χαρά - Μόρφωση - Πολιτισμός Λάρισα ΕπισημάνθηκετοΙο τχ που κυκλοφόρησε τον Γενάρη του 1945: Χρόνος Α' αριθ. φύλλου 1 7 Γενάρη 1945 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Σχήμα: 2 9 x 1 9 εκ. μονόφυλλο πολυγραφημένο και από τις δύο όψεις δίστηλο Τιμή: 5 δρχ. Βγαίνει από συνταχ.[τική] επιτροπή κάθε βδομάδα από το σχόλιο το σχετικό με την αναγγελία της έκδοσης, στη σ. 1: «με το άνοιγμα της λέσχης φανερή ήτανηανάγκημιας μάτων της, θα βοηθούσεστηνανάπτυξητηςεκπολιτιστικής δουλειάς, θα υποβοηθούσε τη λύση παλιών ζητημάτων και

λιτισμού». Περιεχόμενα: «Ξανά στ' άρματα. Η έκδοσή μας, Δημήτρης Γληνός. ο μεγάλος μας Δάσκαλος, Επονίτικη σκοπιά. Σχολές Αγραμμάτων, Α π ' την καμπή των αλλαγών. Δεύτερο μέτωπο [με υπογρ. Χαραυγή], σε μια Βδομάδα, τα σχολειά ν' ανοίξουν, Η Βιβλιοθήκη της Λέσχης, Συνθήματα στους τοίχους, Επιγραφές που θυμίζουν κατοχή, ό,τι κάνουν αλλού οι Επονίτες, Ο μουσικός σύλλογος, Ασκλάβωτη Νιότη [τετράστιχο]».

Αρχείο ΕΠΟΝ

383. Κρητικά Νειάτα ΚΡΗΤΗ

1945-1947

Υπότιτλος: Όργανο του Συμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. Κρήτης «Διευθύνεται από ταχτικό συνεργείον. Φύλλα 1 (21/11-1945)-25 (16/7-1947)» (Παγκαλιάς) Βιβλιογραφία: Παγκαλιάς, «Εφημερίδες Χανίων», σ. 423" Ιστορία της Αντίστασης σ. 1478" Φλάϊσερ σ. 39.

Λανθάνει

384. Κρητικοί

Παλμοί ΧΑΝΙΑ

1945

Βιβλιογραφία." Δασκαλάκης. στο άρθρο αυτό* δημοσιεύεται η παρακάτω πληροφορία: «τον επόμενο μήνα (δηλ. τον Μάϊο) [του 1945] ο συμπολίτης δικηγόρος Στυλ. Δερμιτζάκης, με την συνεργασία των Αντ. Ησυχάκη, Αλεξ. Δρουδάκη και Ελευθερίας Προγούλη εκδίδουν σε τυπογραφείο των Χανίων το μηνιαίο περιοδικό "Κρητικοί Παλμοί".

Λανθάνει

* Ευχαριστώ τον κ. Παπιομύτογλου που μου έθεσε υπόψη το φύλλο.

385.

Λογοτεχνία ΑΘΗΝΑ 1945

Βιβλιογραφία : Λύντια Στεφάνου, «τα περιοδικά της μεταβατικής περιόδου», Πρακτικά Έκτου Συμποσίου Ποίησης, Πάτρα 1986, έκδ. Γνώση, Αθήνα 1987, σ. 51 : «τον Μάη του '45 στούν οι νέοι. Κλείνει στο δεύτερο φύλλο, του Αυγούστου [...] πολογισμός για τα περιοδικά των νέωντηςεπαρχίαςμετην φύλλο ; να 'ναι ο Βρεττάκος; Πάντως από κει μαθαίνουμε για : — τον Νέο Ρυθμό της Πάτρας — τον Οδυσσέα του Πύργου που εκδίδει ο Τάκης Δόξας όπου πρωτοπαρουσιάζεται ο Γ. Παυλόπουλος — τα Ηπειρωτικά Γράμματα στα Γιάννενα του Νίκου Σημηριώτη». Λανθάνει

*386. Μαθητικά Νιάτα ΠΕΙΡΑΙΑΣ 1945

Υπότιτλος: Περιοδικό των Μαθητών του Πειραιά «Διευθύνεται: από Επιτροπή Καθηγητών και Μαθητών» Πειραιάς Κυκλοφόρησαν 4 τχ από τον Ιούνιο μέχρι τον Νοέμβριο του 1945: Φύλλ. 1 21 Ιουνίου ; » 2 Ιουλίου ; » 3 Αύγουστος - Σεπτέμβρης [του '45] » 4 Οκτώβριος - Νοέμβριος [1945] διακοπή έκδοσης. Στο τχ 4 σημειώνεται στη σ. 3: «στις 21 Νοεμβρίου κλείνουν έξη μήνες κυκλοφορίας του Περιοδικού.

οδικού». Τιμή: 100 Δρχ. Σχήμα: 2 8 x 2 1 εκ. 16 σ. τρίστηλο Α π ό το άρθρο «28 Οκτωβρίου» της Σύνταξης (τχ 4 σ. 3): « Η Μαθητική Νεολαία του Πειραιά όπως κι όλης της Ελλάδος, ποτισμένη με τα πατριωτικά και φιλελεύθερα Ιδανικά, δέχτηκε τη μέρα τούτη, ένα υπέροχο ιδεολογικόαναβάπτισμα,που σταλλώσει και να συνειδητοποιήση τον Ιδανικό της κόσμο.[...] Η μεγάλη τούτη μέρα, χάρισε στα μαθητικά νειάτα τα πιό σοφά διδάγματα, σήμερα που μέσα στα σχολιά, σφυρηλατούμε τους χαρακτήρες μας, το μυαλό και τη ψυχή μας, θα πρέπει τα διδάγματα αυτά ν' αποτελούν κριτήριο για τον καθένα μας». Περιεχόμενα και συνεργάτες: (τχ 4) Εξώφυλλο με κλισέ από σκίτσο της συνεργάτιδος Δάφνης και Ποίημα του Συνεργάτη Ν. I. Καλογερά, γραμμένο

97. Εξώφυλλο του τχ 4 του αρ. *386

ειδικά. «Επίκαιρα - 28 Οκτωβρίου' στα Βουνά, της ΔάφνηςΈ ν α κλωνάρι Δάφνης, της Ελληνοπούλας-Αναμνήσειςτου 42, της Μαριέττας- το Βιβλιοπάζαρο, του Νικ. Καλογερά" Οι ανάγκες της Μ. Εκπαιδεύσεως, του Ν. Γρηγορίου, μαθητη-Οιγεωμετρίες, του Καθηγητή κ. Διον. Λιβέρη- Τί πρέπει λάου, Υγειονομικού Επιθεωρητού - Οι μαθητές σ' όλο τον κόσμο (πληροφορίες για πολλές χώρες, φωτογραφίες)- μέγεθος και εσωτερική κατάστασις του άτομου (σε συνέχειες)" Ψιλοκουβέντες (αλληλογραφία, σταυρόλεξο κτλ.) - στην Παιδαγωγική Ακαδημία, του Στεφ. Σμυρτιά" Μάλτα του 44, του Β. Σκορδιανού" ο Δράκος κι η Πεντάμορφη, Ελληνικό Διήγημα γραμμένο απ' τη Δάφνη" Ζωή του θρανίου (Μαθητική κίνηση, τα ζητήματά μας)" Αρμονικές σχέσεις, το χρονογράφημά μας, του Ν.Ι.Κ.-άς [Καλογεράς]». στο οπισθόφυλλο φωτογραφίες και ανακοίνωση για αύξηση τιμής. Βιβλιογραφία: «Περιοδικά και εφημερίδες που πήραμε», π. Νέα Ζωή, τχ 8 (Ιούλιος 1945), σ. 274, αναφέρεται. «"Μαθητικά Νιάτα". Μαθητικό Περιοδικό, φύλλ. 1, Πειραιάς»· Ανταίος ΑΙ, σ. 165-166: «με την απελευθέρωση, στα "Μαθητικά Νιάτα", περιοδικό που έβγαζαν με τη βοήθεια της ΕΠΟΝ οι μαθητές του Πειραιά, στο 3° φύλλοΑυγούστου-Σεπτέμβρητου '45 περιγράφεται αυτή η εκδήλωση». Γιώργος Γιωτόπουλος, Πέντε και μία απ' τις μέρες της Μακρονήσου, Αθήνα 1983, σ. 144-147 [εκτενήςαναφοράστο περιοδικό]. ΚΣ της ΕΠΟΝ Τότε που είμουνα στην ΕΠΟΝ..., σ. 37, 40, 41 [του Δημήτρη Σέρβου], Πειραιά» ο Δημήτρης Σέρβος αφηγείται σχετικά με το περιοδικό: «Σ' ένα σπίτι της οδού Σανταρόζα στην πλατεία Αλεξάνδρας στήνουμε τα γραφεία της "Μαθητικής Πέννας", δη-

δημοσιογραφικό όργανο των μαθητών του Α' Γυμνασίου, που, χειρόγραφη στην αρχή, προσπαθεί να σηκώσει τους συμμαθητές μας απ' τα σκοτάδια, απ' τη σωματική και ψυχική εξουθένωση, που προσπαθούν να μάς ρίξουν οι ξένοι καταχτητές μαζί με τους έλληνες κουίσλιγκς». δεν προσδιορίζεται ο χρόνος ακριβώς, πάντως είναι πριν από την ίδρυση της ΕΠΟΝ. Μετά την ίδρυση εξακολουθεί η έκδοση. «τη "μαθητική πέννα", τη χειρόγραφη εφημερίδα που έβγαλαν οι μαθητές του Α' Γυμνασίου, τη διαδέχθηκαν τα "Μαθητικά Νειάτα". Η συνταχτική επιτροπή στην αρχή ήταν η ίδια μόνο που προστέθηκε και ένας καινούργιος μαθητής. Καθόταν στην οδό Κουντουριώτου και λεγόταν Θόδωρος Παντελίδης. [...] Διευθυντής

θητόκοσμο του Πειραιά, του δίνουν περιεχόμενο, του καλλιεργούν τη δημιουργία, του δείχνουν το σωστό δρόμο.Αυτήτη δραστηριότητα δεν θα του τη συγχωρήσουν ποτέ. Μετά από βαθειά παρανομία και μια στημένη δίκη εκτελούν το Θόδωρο Παντελίδη στο Γουδί τον Αύγουστο 1949 σε ηλικία 22 χρόνων.[...] τη συνταχτική επιτροπή των "Μ. Ν." την είχαν σύρει σε δίκη με βάση το μεταξικό νόμο για τη λογοκρισία του τύπου. και τον Ιούνη του 1947 το Δικαστήριο έκλεισε το περιοδικό...» [βλ. και αρ. 25 Μαθητική Πέννα].

ΕΛΙΑ τχ 4

*387. Μαθητικό Βήμα [ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ] 1945

Υπότιτλος: Βδομαδιάτικο όργανο της ΕΠΟΝ Γυμνασίου Μόττο: Ζήτω η 25η Μαρτίου [Πελοπόννησος] Υπεύθυνοςεπί της ύλης: Γ. Αναστασιάδης το μοναδικό τχ που επισημάνθηκε έχει ημερομηνία: 25 Μαρτίου [1945]. δεν είναι γνωστό πότε ξεκίνησε η έκδοση, είναι όμως πιθανό να άρχισε σαν παράνομηπριντηναπελευθέρωση.δεν σημειώνεται ούτε χρόνος, ούτε τχ. Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Σχήμα: 27x21 εκ. μονόφυλλο τυπωμένο κι απ' τις δύο όψεις με αρίθ. τετράστηλο Πρόκειται για ένα ακόμα από τα πάμπολλα μαθητικά περιοδικά

μαστε σίγουροι αν υπήρξε προηγούμενο η συνέχεια. το μοναδικό τχ βρέθηκε μαζί με το υλικό της Πελοποννήσου στο αρχείο του Κ.Σ. της ΕΠΟΝ, κι από κει συνάγεται κι ο τόπος έκδοσης. το φύλλο βγαίνει στην επέτειο της 25ης Μαρτίου και είναι πανηγυρικό. Α π ό το κύριο άρθρο με τίτλο «25 Μάρτη 1821»: «[...] Το 21 σα λαϊκή επανάσταση στηριζόταν πάνω δρόμο του, οι κοτζαμπάσηδες και τα ξένα συμφέροντακαιτου σήκωμα του λαού μας, έχει τα ίδια χαρακτηριστικά, τους ίδιους σκοπούς. το 1821 υπήρχαν Τούρκοι, Γενίτσαροι, Κοτζαμπάσηδες. Το 1941-45 οι Γερμανοί, Ράλληδες, τα τσανάκια του καταχτητή, η ντόπια αντίδραση που κήρυττε το ραγιαδισμό και την υποταγή». Περιεχόμενα: «25 Μάρτη 1821, να τί ζητάνε οι μαθητές [να ξανανοίξουν τα μαθητικά συσσίτια], οι νέοι πατριώτες [οι εθνικόφρονες,], Ε.Π.Ο.Ν. [ποίημα], Έ ξ ω οι φωτοσβέστες απ'

[αίτημα για δωρεάν εκπαίδευση]». στο τέλος της δεύτερης σελίδας, μέσα σε πλαίσιο, λόγια του Κολοκοτρώνη.

Αρχείο ΕΠΟΝ

388. Ο Μαθητικός

Παλμός ΑΘΗΝΑ 1945

Υπότιτλος: Δεκαπενθήμερο όργανο των μαθητών Σχολής Νέας Σμύρνης Βιβλιογραφία: Διαφήμιση στο π. Φοιτητική Φωνή.

Λανθάνει

Ευαγγελικής

389. Μεταπολεμική

Φωνή ΑΘΗΝΑ 1945

Υπότιτλος: Ανεξάρτητη Σπουδαστική Εφημερίδα Κυκλοφόρησαν 2 τχ μέχρι τον Μάιο του 1945. Περιεχόμενα: «Ανοιξιάτικος Χαιρετισμός, Προσανατολισμός του Ά ρ η Λινόπουλου, Σκέψεις για την Ανώτερη Παιδεία του Γ. Κυπαρίσση, Άρθρο για το Χέμφρυ Νταίσυ της Ελπίδας Γρηγοριάδη. Απόσπασμα απ' τον "Προσανατολισμό" του Ά ρ η Λινόπουλου: "να φυσήσει δημοκρατική εξυγιαντική πνοή, Ελευθερίαστησκέψη, στην Αυτοδιοίκηση, σεβασμός των Ιδεών, στίβος πνευματικών αγώνων η Ακαδημαϊκή ζωή. Έ ν τονη προσπάθεια για να βγει ο φοιτητής, από την εποχή τούτη, νέος άνθρωπος, καλλιεργημένος ηθικά, καλλιεργημένος πνευματικά, παράγοντας στη ζωή του τόπου». Βιβλιογραφία: Ειδήσεις, π. Ελεύθερα Γράμματα, αρ. 3, 19 Μαΐου 1945.

Λανθάνει

390. Πάντα

Εμπρός ΑΘΗΝΑ

1945-1947

Βιβλιογραφία: βλ. Κώστας Τσικνάκης, Ελληνικός νεανικός τύπος (1915-1936). Καταγραφή, έκδ. ΙΑΕΝ 5, Αθήνα 1986, το έντυπο αρ. *250. Υπάρχουν πληροφορίες ότι το έντυπο επανεκδίδεται την περίοδο 1945-1947.

Λανθάνει

391. Το Περιοδικό πολιτικής και τέχνης ΛΕΣΒΟΣ 1945

Υπότιτλος: [Περιοδικό της ΕΠΟΝ] Λέσβος Κυκλοφόρησε 1 τχ τον Απρίλιο του 1945 [κατά πληροφορία της κ. Α θ . Πάλλη, προϊσταμένης της Δημοσίας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Μυτιλήνης, όπου όμως δεν υπάρχει το περιοδικό].

Λανθάνει

*392. Πρωτοπόρα Νειάτα ΛΑΜΙΑ

1945

Υπότιτλος: Όργανο του Σ.[υμβουλίου] Π.[εριοχής] ΕΠΟΝ Στερεάς (τχ 1 ) Όργανο του Συμβουλίου Περιοχής ' Ανατολικής Στερεάς ΌργανοτουΣ.[υμβουλίου] Π.[εριοχής] ΕΠΟΝ Α. Στερεάς (Τχ3)

, Μόττο: Θάνατος ατό Φασισμό. - Λευτεριά στο Λαό! Ελεύθερη Ρούμελη (τχ 2)- Λαμία (τχ 3) Κυκλοφόρησαν 3 τχ από τον Γενάρη μέχρι τον Φλεβάρη του 1945. Χρόνος Α' αρ. 1 Πρωτοχρονιά 1945 » 2 12 Φλεβάρη 1945 » 3 23 Φλεβάρη 1945 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τ ι μ ή : τ χ 1 4 δ ρ χ . , τ χ 2 6 δ ρ χ . , τ χ 3 10 δρχ. Σχήμα: τχ 1-2 3 5 x 2 5 εκ. 2 σ. ανά τχ χ. αρίθ. τετράστηλο τχ 3 4 2 x 2 8 εκ. 2 σ. ανά τχ χ. αρίθ. πεντάστηλο

γιοι δήμιοι Λήπερ και Σκόμπυ που με τα τανκς και τ' αεροπλάνα τους, δολοφονούν το λαό της Αθήνας. [...] το 1944 συντρίψαμε τους Γερμανούς φασίστες καταχτητές. Το 1945 θα συντρίψουμε τους ντόπιους φασίστες και τους ξένους υποστηρικτές τους». Περιεχόμενα: (τχ 1) «θα πολεμήσουμε όλοι για τη δημοκρατία Ναπολέοντα Ζέρβα, Έκκληση (της Ε.Π.Ο.Ν. προς ξένες προοδευτικές νεολαίες), τα Πρωτοπόρα Νειάτα", Πολεμάμε για την ανεξαρτησία μας, με λίγα λόγια..., Χαιρετιστήριο

πονίτες εθελοντές για τη μάχη της ανεξαρτησίας, Πρωτοχρονιά [ποίημα σατιρικό με υπογρ. Φ.Φ.], το Κεντρικό Συμβούλιο της ΕΠΟΝ προς τις νεολαίες όλου του κόσμου, Η Αθήνα πεινάει..., Επονίτες ήρωες». (τχ 2) «Αθήνα, σύμβολο πάλης και νίκης ενάντια στο φασισμό, "Λόρδος Μπάϋρον" ο Λόχος ΕΛΑΣ - ΕΠΟΝ, Η νεολαία της Λειβαδιάς νικάει, Οι ανταρτοεπονίτες μας στον αγώνα της Αθήνας, Οι Λέσχες της Ε.Π.Ο.Ν., Εμπρός ! στο Βερολίνο ! [ποίημα με υπογρ. Φώτης Φωτεινός], τα νιάτα διαδηλώνουν: Κάτω η κυβέρνηση Πλαστήρα, τα αετόπουλά μας, Δε μας τρομάζουν !, Χαιρετισμός της Συμφωνίας των Αντιπροσώπων του ΕΑΜ με την Κυβέρνηση», (τχ 3) «23 του Φλεβάρη 1945! (του Προεδρείου του Σ.Π. ΕΠΟΝ Α. Στερεάς), στους νεκρούς μας, το έργο της ΕΠΟΝ εγγύηση για τη νίκη της νεολαίας στους καινούργιους αγώνες της, Χαιρετίζουμε τον Κόκκινο Στρατό, 23 Φλεβάρη (ποίημα), Δυο χρόνια σκληρών αγώνων της Ρουμελιώτικης νεολαίας για μόρφωση της Νέας Γενιάς, Έ τ σ ι πολεμήσαμε για τη δημοκρατία και την ανεξαρτησία, Λίγη ώρα με τ'αετόπουλατης Ρούμελης, Επονίτες αντάρτες (χαιρετισμός)». Μόνιμη στήλη και στα τρία τχ ένα χρονογράφημα. Τίτλος στήλης (τχ 1-2) «Επονίτικα Σκίτσα» και τχ 3 «Επίκαιρα Σκίτσα». Τίτλοι του χρονογραφήματος: τχ 1 «Αθήνα», τχ 2 « Αθήνα-Ρούμελη», τχ 3 «Φρούτα της εποχής». Υπογραφή Φ.Φ. Εικονογράφηση: στα τχ 2-3 ξυλογραφία δίπλα στον τίτλο εικονίζει εργάτη και αντάρτη. στο τχ 3 σ. 2 ξυλογραφία με τίτλο «Λευτεριά η Θάνατος». Βιβλιογραφία: για την ζωή της εφημερίδας: τχ 1 σ. 1 «τα Πρωτοπόρα Νειάτα"», ανακοίνωση της καινούριας έκδοσης.

Αρχείο ΕΠΟΝ τχ 1, 2, 3 ΔΦΛ τχ 1

*393. Σκλάβα Νιότη ΦΥΛΑΚΗ

ΚΑΣΤΩΡΟΣ

1945

Υπότιτλος: Βδομαδιάτικο Όργανο Κρατουμένων Επονιτών Κάστωρος Μόττο: Ζωή - Χαρά - Λευτεριά - Μόρφωση Φυλακή Κάστωρος [Πειραιάς] Επισημάνθηκαν δύο τχ χωρίς αρ. φύλ. και σε πολύ δυσανάγνωστες φωτοτυπίες, όπου δεν διακρίνεται παρά μόνο η χρονολογία 1945, στο ένα τχ. Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Σχήμα: άγνωστο γιατί η φωτοτυπία είναι σε σμίκρυνση· χειρόγραφο, εξάστηλο Πρόκειται για πλούσιο και προσεγμένο έντυπο που βγάζουν οι κρατούμενοι Επονίτες. Δυστυχώς τα κείμενα είναι εντελώς δυσανάγνωστα στη φωτοτυπία και δεν μπορεί να δοθεί απόσπασμα. Διακρίνονται όμως οι τίτλοι. Περιεχόμενα: (το ένα τχ) «τα νιάτα στην κατοχή, Γιατί ιδρύθηκε Επανάσταση, Γύρω απ' την ανοικοδόμηση, Καλλιτεχνική Ζωή. το Θέατρο, Ποιητική Στήλη. Πιστός στον αγώνα [μερικά κείμενα έχουν υπογραφές δυσδιάκριτες]», (το άλλο τχ) «Υπόσχεση [του Αντ. Αντωνιάδη], Γύρω απ' φυλακή μας [άρα βγαίνει τον Φεβρουάριο του 1946] (του Ν. Φασέα), Μορφωτική [...] (του Σταμ. Σκούρτη), το χρονογράφημα. το τηλέφωνο (του Ν. Φασέα), Επονίτικα, Χρονικό Εικονογράφηση: σκίτσο νεαρού αγωνιστή με λεζάντα: « Η ΕΠΟΝ αιμοδότης της λευτεριάς». Βιβλιογραφία: Λιακόπουλος σ. 140.

ΕΜΑΕΕ (φωτοτυπία)

394. Το

Τρίφυλλο ΧΙΟΣ 1945

Υ π ό τ ι τ λ ο ς : Δεκαπενθήμερον

Προσκοπικόν

Περιοδικόν

Περιφε-

ρείας Χίου Χίος Κυκλοφόρησαν 2 τχ το 1945 με την ένδειξη: Έ τ ο ς Α' Φύλλο 1 » » » 2 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος τα 2 τχ βρίσκονται στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Χίου «Κοραής», όπως ευγενώς με πληροφόρησε η κ. Μ. Πανοπούλου (επιστολή της 17.6.87).

ΔΚΒΧ τ χ ' 1 , 2

395.

Φλόγα ΣΑΜΟΣ

1945

Υπότιτλος: Όργανο του Νομαρχιακού Συμβουλίου Ε.Π.Ο.Ν. Σάμου Σάμος Είναι γνωστό μόνο το τχ 12 που κυκλοφόρησε πριν τα μέσα Οκτωβρίου του 1945. δεν είναι γνωστό αν συνεχίστηκε η έκδοση. Περιεχόμενα: «στη "Φλόγα" του Ν. Σ. Σάμου (Φύλλο 12) σημειώνουμε το άρθρο Ενώ ανοίγουν τα σχολεία", άρθρο για

κτλ.», (βλ. βιβλιογρ.) Βιβλιογραφία: π. Νέα Γενιά του ΚΣ της ΕΠΟΝ, αρ. φύλ. 58, 15 Οκτωβρίου 1945.

Λανθάνει

396. Η Φλόγα ΧΑΝΙΑ

1945

Υπότιτλος: Όργανο της Χριστιανικής Σοσιαλιστικής Νεολαίας Νομού Χανίων Χανιά Διευθύνεται από Επιτροπή νέων της ΧΡΙΣΝΕ Κυκλοφόρησαν 3 τχ από τον Μάρτιο του 1945 ως τον Ιούνιο του ίδιου έτους (βλ. Παγκαλιάς). Υπάρχει και μια πληροφορία κης). Βιβλιογραφία: Δασκαλάκης σ. 3" Χανίων», σ. 422.

Λανθάνει

Παγκαλιάς,

«Εφημερίδες

98. Π ρ ώ τ η σελίδα του τ χ 1 του αρ. * 3 9 7

*397. Ο Φοιτητής ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

1945

Υπότιτλος: Δεκαπενθήμερο φοιτητικό περιοδικό (τχ 1-3) [Χωρίς υπότιτλο] (τχ 4) Μόττο: (τχ 4) Ειρήνη - Λευτεριά - Δημοκρατία Θεσσαλονίκη «Διευθύνεται από Συνταχτική Επιτροπή. Αρχισυντάχτης Θαν. Παπαδόπουλος » Κυκλοφόρησαν 4 τχ από τον Μάρτιο ως τον Ιούνιο 1945. Χρόνος Α' αριθ. φύλλου 1 25 του Μάρτη 1945 » » » » 2 7 του Απρίλη 1945 » » » » 3 5 του Μάη 1945 Χρονιά πρώτη » » 4 1 του Ιούνη 1945 Αριθμόςαντιτύπων:άγνωστος Τιμή: τχ 1-3 40 δρχ., τχ 4 50 δρχ. Σχήμα: 3 5 x 2 5 εκ. 8 σ. ανά τχ με αρίθ. τετράστηλο Ο σκοπός του περιοδικού δηλώνεται στο κύριο άρθρο του πρώτου τχ με τίτλο « Ο Φοιτητής» (τχ 1 σ. 1): « Ο Φοιτητής φιλοδοξεί να γίνει ο εκφραστής του παλμού ολάκαιρης της φοιτητικής νεολαίας, ερμηνευτής των ανησυχιών της, να σταθεί μαζί βοηθός και παραστάτης στις προσπάθειές της, για τη μόρφωση της, τη ζωή της, την υγεία της, την εκπολιτιστική της ανάπτυξη. Λάβαρο του θάναι: Λευτεριά στη σκέψη. Κατευθυντήρια γραμμή του τα προοδευτικά, αντιφασιστικά, δημοκρατικά Ιδανικά. Λεύτερο βήμα δημοκρατικό θα φιλοξενήσει στις στήλες του και θα σεβαστή τη γνώμη κάθε φοιτητή, θα προσπαθήσει να δώσει πνευματική τροφή χρήσιμη και δημιουργική». το περιοδικό αποτελεί οργανική συνέχεια του φοιτητικού περιοδικού Ξεκίνημα και βγαίνει από το ίδιο σχεδόν επιτελείο. Περιεχόμενα και συνεργάτες: (τχ 1) « Ο Φοιτητής, Α π ό τ' " Απομνημονεύματα" του Στρατηγού Γ. Μακρυγιάννη, λαϊκού ήρωα του 1821, Α π ό το πο-

πολίτευματουΡήγα, Το τραγούδι για το γεράκι, του Μαξίμ Γκόρκι (Μετ. Ελ. Π.), Α π ό την αντιφασιστική πάλη των φοιτητών στις άλλες χώρες της Ευρώπης, Παγκόσμιο Συμβούλιο Νέων [αποσπάσματα από την πρόσκληση], ' Η Παγκόσμια Εβδομάδα των Νέων, Ιερός Λόχος, Αρχηγός, ποίημα του Ζήση Σεϊσλή, στους νεκρούς ήρωες, ποίημα ανυπόγραφο, [Ονομαστικός κατάλογος φοιτητών που έπεσαν κατά τη διάρκεια του αγώνα], οι Φιλέλληνες του Κ. Κύρου, Η Νέα Γενιά στη Ρουσία, Α π ό τα τραγούδια του λαού, Α π ό τη συλλογή Δημοτικών Τραγουδιών του Ν. Πολίτη, Ο λαϊκός και δημοκρατικός χαρακτήρας 1821, για τη φοιτητική ενότητα, Στίγμα ανεξίτηλο για το Παν/μιο μας οι προχθεσινοί τραμπουκισμοί του καθηγητού Βιζοκίδη, Συνδικαλιστική πάληΣύλλογοι, ' I u s Vurdulis..." του Στάθη», (τχ 2) «το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, του Π. Θασίτη" Πνευματικές μορφές του Νέου Ελληνισμού Γιάννης Βηλαράς, του Θ. Παπαδόπουλου" Κυνηγημένοι, διήγημα του Γ. Καφταντζή" το Παγκόσμιο Συμβούλιο Νέων τιμά τους Δανούς μάρτυρες, Α π ό το Περιοδικό International Youth Council" για κάποιο μήνυμα, του Νίκου Βεργίδη" ' Α π ο δ ι ο πομπαίοι", Η Συναυλία της Φοιτητικής Λέσχης, Πνευματική κίνηση της πόλης μας, "Ηρωες φοιτητές του αγώνα: Νίκος Μπαλής" Μανιφέστο, υπογρ. Ο Γεν. Γραμματέας Vidua Kanuga (Μετάφρ. Αλέκος Φωκάς)" Η Λέσχη μας έκλεισε" Μεγάλη συγκέντρωση στο Πανεπιστήμιο" Χάρης 1944, ποίημα του Μ. Αναγνωστάκη [πρώτη δημοσίευση]· Φορτία, ποίημα του J. Masefield σε μετ. Κλείτου Κύρου" Εθνικοφροσύνη, του Στάθη». (τχ 3) «Δημοκρατική ενότητα των φοιτητών το Πάσχα του Κλέφτη, Ο Καπετάν Τζιοβάρας (Από τη Συλλογή «Songs of Modern Greece» του G. F. Abbott, Β.Α.)· Ό τ α ν ήμουνα φοιτητής, του Βασίλη Ρώτα - Η Επαναστάτρια, της Pearl Buck (βραβείο Νόμπελ)- Γιάννης Βηλαράς (Συνέχειααπ'το προηγούμενο), του Θανάση Παπαδόπουλου" [Άτιτλο απόσπασμα

σμα από κείμενο του Δημήτρη Γληνού]' Ήρωες φοιτητές του αγώνα, Πάνος Δουλγεράκης" 16 τ' Απρίλη 1943, του Μ.Α.Έ ξ ω από τις σπηλιές (Από τη συλλογή "Πανοπλίες"), [ποίημα τυπωμένο με μονοτονικό], του Θανάση Φωτιάδη" Προσμονή, [ποίημα τυπωμένο με μονοτονικό], του Κλείτου Κύρου' 33 ημέρες (Ένα απόσπασμα), του Νικηφόρου Βρεττάκου' Φοιτητική ζωή' Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Νέων για τοναντιφασιστικόαγώνατηςελληνικήςνεολαίας και των νων νεολαιών, Α π ό το περιοδικό του "Παγκόσμιου Συμβούλιου Νέων" Γενάρης 1945' Α π ό την πνευματική ζωή, Διαλέξεις' Γνώμες πάνω σε γεγονότα, Ζήτημα λυμένο, του Μαν. Αναγν.' Φοιτητική Πρωτομαγιά». (τχ 4) «Ελεύθερες Σκέψεις, Παγκόσμιο Συνέδριο Νέων, του Στάθη" Συγχαρητήριο ψήφισμα των φοιτητών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης προς τους φοιτητέςτωνενωμένων εθνών Ο αγώνας της τσεχοσλοβακικής νεολαίαςενά γερμανικό ζυγό" Η Επαναστάτρια, της Pearl Buck (συνέχεια απ' το προηγούμενο) σε μετ. Κλείτου Κύρου" Φύλλα ημερολογίου,Αναμνήσειςαπ'τον'ΟίκοτουΦοιτητή", του Στράτου Ευστρατιάδη" Οι φοιτητές στον ένοπ των μακεδονικών βουνών Ψυχαγωγίακαιεκπολιτισμ Τ. Παπαδόπουλου' Ήρωες φοιτητές του αγώνα, Χαράλαμπος Τσιάρας (Μπάμπης)· Καλλιτεχνική - Πνευματική - Εκπολιτιστική Ζωή: τα βιβλία [Κριτική και παρουσίαση του βιβλίου του Νικηφόρου Βρεττάκου "33 ημέρες" από τον Μανόλη Αναγνωστάκη], τα περιοδικά [Παρουσίαση και κριτική περιοδικών της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης από τον Μαν. Αναγνωστάκη], Διαλέξεις [Κριτική για τη διάλεξη του Γυμνασιάρχη Τσουρουκτσή με θέμα: "το εκπαιδευτικό μας πρόβλημα" από τον Ν.Δ.]· το τραγούδιενόςεπαναστάτη [ποίημα τυπωμένο με μονοτονικό], του Γ. Καφταντζή' στη μάχη [ποίημα του Julian Grenfell, σε μετ. Κ. Κορφιάτη, τυπωμένο με μονοτονικό]' [Απόσπασμα από το ποίημα " Ο δ η γητής" του Βάρναλη]' Πρόσκληση [ποίημα τυπωμένο με μο-

μονοτονικό],τουΑλέκουΦωκά" Φοιτητική Ζωή: Συζητήσεις Οι στρατεύσιμοι φοιτητές - Άταφοι νεκροί - οι φοιτητές σε κατασκήνωση - Οι αγωνιστές καθηγητές - το ζήτημα της Ιατρικής Σχολής - Φοιτητικοί Σύλλογοι" Φοιτητική πάλη, Ε π ί γης ειρήνη και εν ανθρώποις πείνα». Εικονογράφηση: το περιοδικό έχει αρκετά πλούσια εικονογράφηση Συγκεκριμένα: τχ 1 σ. 1, ξυλογραφία - πορτραίτο του Ρήγα Βελεστινλή με την λεζάντα: « Ο μεγάλος πρόδρομος και τραγουδιστής της επανάστασης του ελληνικού λαού και των άλλων σκλάβων της Βαλκανικής»" τχ 1 σ. 4, σχέδιο και κατάλογος με ονόματα, χαραγμένος με το χέρι, με τη λεζάντα: «Φοιτητές που πέσανε στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα ρους και τους ντόπιους εθνοπροδότες»" τχ 1 σ. 6, ξυλογραφία - πορτραίτο του Γιωργάκη Ολύμπιου με την λεζάντα: «Μακεδόνας Αγωνιστής του 1821»" τχ 1 σ. 8, γελοιογραφία με θέμα: «Φοιτητικό κοινοβούλιο». τχ 2 σ. 1, ξυλογραφία του Γ. Φιντανό με τίτλο «Ορμή»" τχ 2 σ. 5, δυο φωτογραφίες απ' το γιορτασμό της 25ης Μαρτίου κόνι του να πετάει τη σημαία στους φοιτητές και η άλλη τον «φοιτητή Άνθιμο» [τον ποιητή Άνθιμο Φιλητά] να καταθέτει στεφάνι εκ μέρους των φοιτητών" τχ 2 σ. 5, ξυλογραφία - πορτραίτο του φοιτητή της Φιλοσοφικής Νίκου Μπαλή" τχ 2 σ. 8, δυο γελοιογραφίες με θέματα από τη φοιτητική ζωή. τχ 3 σ. 1, ξυλογραφία του Σ. Μυρτιά με τίτλο «Στοργή» τχ 3 σ. 3, φωτογραφία του φοιτητή της Δασολογίας Π. Δουλγεράκη" τχ 4 σ. 1, ξυλογραφία του Σ. Μυρτιά με τίτλο «Ειρήνη»" τχ 4 σ. 3, φωτογραφία του φοιτητή της Γεωπονικής Χ. Τσιάρα" τχ 4 σ. 7, φωτογραφία με λεζάντα: «Οι φοιτητές στο γιορτασμό της Ημέρας της Νίκης».

Βιβλιογραφία: τχ 1 σ. 1 « Ο Φοιτητής». Μανόλης Αναγνωστάκης, «να σταματήσει η μυθολογική αναβίωση καταστάσεων», Συνέντευξη με τον Μ. Αναγνωστάκη

15· Ανταίος AΙΙ σ. 458, 517, 531-532· Γιώργος Καφταντζής, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στον καιρό της κατοχής, Θεσσαλονίκη [;], σ. 100, 107" Λιακόπουλος σ. 154" Φατσέα σ. 137" Φωτιάδης σ. 442" Χριστιανόπουλος σ. 100. βλ. Μανόλης Αναγνωστάκης, « Ο δάσκαλος, ο φίλος...» (Μνήμη Θανάση Παπαδόπουλου), και, Τάσος Βουρνάς, «Το του, στην εφ. η Αυγή, αρ. φύλ. 3411, 22 Σεπτεμβρίου 1985, σ. 22. Αναφορά στη στήλη «Ειδήσεις», π. Ελεύθερα Γράμματα, 19 Μαΐου 1945, αρ. 3, σ. 10.

Αρχείο ΕΠΟΝ τχ 2 MAN τχ 1-4

*398. Φοιτητική Φωνή ΑΘΗΝΑ

1945-194

Υπότιτλος: Ανεξάρτητη Πανσπουδαστική Εφημερίδα (τχ 27-47) Πανελλήνια Σπουδαστική Εφημερίδα (τχ 48-108) Πανσπουδαστική Εφημερίδα (τχ 109-113) [Χωρίς υπότιτλο] (τχ 114-123) Αθήνα, Τυπογραφείο : Στοά Πάππου 9, (τχ 113-123) Προϊστάμενος Τυπογραφείου: Α. Τριαντάφυλλου Διεύθυνση: Κ. Μ. Αυγινός, Α. Μητρόπουλος (τχ 27-28), Α. Μητρόπουλος (τχ 29-30), Γιάν. Νάννος (τχ 32), Π. Ανδριτσάκης (τχ 33-60), Π. Ανδριτσάκης, Π. Πετρόπουλος (τχ 6299), Π. Ανδριτσάκης (τχ 100-106), Υπεύθυνος: Επαμεινώνδας Ρούσσος (τχ 107), Έκδοσις - Διεύθυνσις: Π, Πετρόπουλος (τχ 108-123). Η εφημερίδα πρέπει να άρχισε την έκδοσή της τον Απρίλιο του 1945. Λανθάνουν τα τχ 1-26 [Περίοδος Α;]. Επισημάνθηκαν 96 τχ με την ένδειξη Περίοδος Β' από τον Ιούλιο του 1945 123 δεν υπάρχει ένδειξη για διακοπή έκδοσης, αντίθετα υπάρχει διήγημα με την σημείωση (Συνέχεια στο επόμενον). Χρ. Β' αρ. 62 29 Απριλίου 1946-αρ. 94 21Απριλίου 1947 » Γ' αρ. 95 28 Απριλίου 1947-αρ. 120 7Απριλίου 1948 » Δ' αρ. 121 21 Απριλίου 1948-αρ. 123 19 Ιουλίου 1948 Αριθμός αντιτύπων: άγνωστος Τιμή: τχ 27 20 δρχ., τχ 28-37 30 δρχ., τχ 38 40 δρχ., τχ 39 30 δρχ., τχ 41-44 50 δρχ., τχ 45-47 80 δρχ., τχ 48-50 100 δρχ., τχ 51 150 δρχ., τχ 53-74 200 δρχ., τχ 88-114 300 δρχ., τχ 115-123 500 δρχ. Σχήμα: 5 7 x 4 3 εκ. 2-4 σ. με αρίθ. ανά τχ οχτάστηλο. Περιοδικότητα: βγαίνει κάθε Δευτέρα κι αργότερα Εκδίδεται κάθε βδομάδα, στο τέλος χωρίς ένδειξη. Οι σκοποί της εφημερίδας σημειώνονται στη στήλη «Αλληλογραφία

φία» (τχ 27 σ. 2): « Η "Φοιτ. Φωνή" φιλοδοξεί να καλλιεργήσει και βοηθήσει την πνευματικήν απόδοση της διανοούμενης νεότητας. Μέσα στους σκοπούς της έχει να εμφανίσει όλες όλους τους συναδέλφους να της στέλνουν την οποιαδήποτε πνευματική παραγωγή τους: Επιστημονικά η καλλιτεχνικά άρθρα, μελέτες, επιφυλλίδες, ποιήματα, διηγήματα. θα θεωρήσει υποχρέωσή της να φέρει στη δημοσιότητα αυτούς τους πνευματικούς καρπούς και να βοηθήσει όσο μπορεί και με τρόπους που σύντομα θα θέσει σ' εφαρμογή στο ποιοτικό ανέβασμα της φοιτητικής πνευματικής προσπάθειας». τα κύρια άρθρα της εφημερίδας αναφέρονται συνήθως σε γεγονότα

αναφέρω: (τχ 27) «οι φοιτητές ρωτάνε για την αναβο σπουδών. Ατμόσφαιρα αβεβαιότητας», (τχ 42) « Ο γιορτασμός της Διεθνούς Μέρας των σπουδαστών», (τχ 44) «το Πανεπιστήμιο έκλεισε», (τχ 89) « Η υπαναχώρηση του Υ πουργού της Παιδείας κ. Παπαδήμου από τις υποσχέσεις του γία διαρκείας», (τχ 95) « Η ανησυχία για την ενδεχόμενη διακοπή του συσσιτίου», (τχ 114) «για μια καινούργια παιδεία». πόγραφα άρθρα των διευθυντών όπως του Α . Μητρόπουλου (τχ 27 σ. 1) «Αδελφωσύνη και δουλειά», του Π. Πετροπούλου (τχ 114 σ. 1) «Χωρίς κρατική επιχορήγηση, χωρίς εισοδήματα το Πανεπιστήμιο περνά τις τελευταίες στιγμές του». Μόνιμες στήλες: (τχ 27-123) «Λέμε τη γνώμη μας»· (τχ 27-100) «Κάθε βδομάδα» (με υπογραφή διαφόρων συνεργατών)" (τχ 27-123) «οι επιφυλλίδες μας» (ενυπόγραφες διαφόρων)· (τχ 27-121) «Πνευματική Επιθεώρηση», η, «Πνευματική Κίνηση»" (τχ 27-123) «Γράμματα και καταγγελίες» η, «το ταχυδρομείο μας»"

(τχ 27- 43) «Ακαδημαϊκά νέα», η, «Ακαδημαϊκή ζωή»(τχ 74-121) «Φοιτητική ζωή - επιστήμη»" (τχ 100-102) «Αθλητική κίνηση»· (τχ 103-123) «Φοιτητικός αντίλαλος» (με υπογραφή Τάσος Βορινός)· (τχ 107-121) «το περιθώριο της έβδομάδας»· (τχ 114-123) «Φοιτητικά». στη στήλη «Πνευματική Κίνηση» περιλαμβάνονται: κριτική θεάτρου, δημοσίευση ποιημάτων, βιβλιοκρισίες, αναγγελία νέων εκδόσεων, κριτική διαλέξεων, κριτική κινηματογράφου, μικρά άρθρα, όλα ενυπόγραφα, διαφόρων συνεργατών. Έρευνες: (τχ 90-93) έρευνα με τίτλο: «Μπορεί η γυναίκα να είναι επιστήμων και νοικοκυρά;». Η έρευνα ανοίγει με ανυπόγραφο εισαγωγικό άρθρο στο τχ 90 και στα επόμενα τεύχη ακολουθούν συνεντεύξεις. στο τχ 91 συνέντευξη με την κ. Κακριδή, γυμνασιάρχη, στο τχ 92 με την κ. Μελά-Ιωαννίδη, βιοχημικό, με την κ. Σωτηριάδου-Παγκάλου,υφηγήτριατης φαρμακολογίας και με την κ. Χ-Μιχάλη, ζωγράφο. στο τχ 93 υπάρχουν συνεντεύξεις με φοιτήτριες που δηλώνουν το όνομά τους και μ' αυτές κλείνει και η έρευναμεαισιόδοξα συμπεράσματα. (τχ 88, 93, 94) έρευνα με τίτλο: «Φοιτητές του 1947. Α' Ο αυριανός γιατρός». (τχ 98-99) έρευνα για τον κινηματογράφο. Δημοσιεύονται συνεντεύξεις με τους Ελύτη, Σεφέρη, Καραντινό, Βάρναλη, Ξεφλούδα, Βρεττάκο. Θέματα στα όποια αναφέρονται συχνά πολλά άρθρα και απασχολούν πολύ το έντυπο είναι: το γλωσσικό(αναφέρονταιενδεικτικά): τχ 123 σ. 1 «και πάλι το γλωσσικό», του Κωστ. Στεργιανού" τχ 101 σ. 1 «Γλώσσα και επιστημονικός λόγος», του Αλεξ. Βαρλάμου. Ο ανθρωπισμός σε σχέση με τις επιστήμες (τχ 121 σ. 1,

«Ανθρωπιστικό ιδανικό και κλασικός κόσμος», του Σταμάτη Καρακώστα). Οι φοιτητές ξένων χωρών, οι δραστηριότητες και τα προβλήματά τους: τχ 27 σ. 1, « Η κίνηση των Νέων στη Γαλλία», της Ντενίζ Λαρώκ' τχ 103 σ. 1, «μια Πανεπιστημιούπολη στο Παρίσι», του Léonce Ε. J. Bois· τχ 104 σ. 1, « Η Λαϊκή Παιδεία στη Σουηδία»' τχ 105 σ. 1, «το Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ»' τχ 107 σ. 1, « Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στη Γαλλία»' τχ 114 σ. 3, «Ματιές στη σπουδαστική ζωή της Αγγλίας» (Από το Etudiants du monde, μετάφραση Ν. Πολίτη). Η φοιτήτρια: τχ 27 σ. 1, « Η συμβολή της φοιτήτριας στη γενικώτερη γυναικεία κίνηση», της Αγγέλας Κόντου" τχ 96 σ. 1, « Ο σημερινός ρόλος της φοιτήτριας»' τχ 101 σ. 1, «Μεταπολεμική φοιτήτρια: Μερικές σκέψεις γύρω από τη σημερινή πραγματικότητα»' τχ 102 σ. 2, «με τις φοιτήτριές μας στην κατασκήνωση της Πεντέλης».

Ντενίζ Λαρώκ, Θ. Καστανάκη. Πίνακας του Ντελακρουά « Η Λευτεριά οδηγεί το λαό». Τέλος υπάρχουν: όλων των ειδών οι ειδήσειςπουαφορούντον φοιτητικό κόσμο, αναφορές σε σημαντικά γεγονότα της πνευματικής ζωής, άρθρα με θέματα καθαράεπιστημονικάκαι διηγήματα. Διαφημίζονται νέα βιβλία, φροντιστήρια, βιβλιοπωλεία καθώς και άλλα έντυπα. Εικονογράφηση: Η εικονογράφησητουεντύπουαποτελείταιαπό φωτογραφίες και γελοιογραφίες. οι φωτογραφίες έχουν για θέμα τους σημαντικά γεγονότα, όπως είναι οι διαδηλώσεις

φίες απ' την καθημερινή ζωή των φοιτητών, (τχ 29 σ. 1) Α π ' Φωτογραφίες αγωνιστών φοιτητών, (τχ 44 σ. 1) Νίκος Ματσούκας, (τχ 54 σ. 1) Έκτορας Οικονομίδης. Τέλος υπάρχουν φωτογραφίες πνευματικών ανθρώπων, όπως του Κωστή Παλαμά, και φωτογραφίες ξένων φοιτητών (Γάλλων, Τσεχοσλοβάκων κλπ.) σε διάφορες δραστηριότητές τους. Φωτογραφικά όπως: τχ 27 σ. 2, πίνακας του Γαΐτη, τχ 28 σ. 1, Ντελακρουά: Η Λευτεριά οδηγεί το λαό, τχ 28 σ. 2, Νταβίντ: Ο θάνατος

είναι ελληνικές, ανυπόγραφες, και αντλούν τα θέματά τους είναι γνωστό ότι ένας φοιτητής της Νομικής με το ψευδώνυμο Τάσος Βορινός, συνεργάτης της εφημερίδας, έκανε και μερικά σκίτσα. Συνεργάτες: Π. Ανδριτσάκης, Γιάννης Αντωνόπουλος, Κώστας Αξελός [ο Αργυρίου τον αναφέρει ως ιδρυτή], Ν. Απηλιώτης, Νίκος Αριανός, Κ. Αυγινός, Μπ. Βακαλοπούλου, Γ. Βαλέτας, Αλέξ. Βαρλάμης, Αλέξ. Βαρλάμος, Α. Βασιλείου, Στράτος Βλάσσης, Τάσος Βορινός, Γιώργ. Βουδούρης, Νίκος Βρανάς, Δήμος Γεωργίου, Πάρις Γεωργίου [κείμενα του Δημ. Γληνού], Γιάννης Δάλλας, Γρηγόρης Δαρζέτας, Γεωρ. Δασκαλάκης, Σωτ. Δημητρίου, Αλέκος Ευσταθίου [ψευδ. του Αλέξ. Αργυρίου], Γεώργιος Κ. Ζαφειράς, Ζήσης, Κώστας Καλαντζής (Θεσσαλός), Γρηγόρης Καλοκαιρινός, Σ. Καρακώστας, Σ. Καραντινός, Ν. Χ. Κονομής, Β. Κοντοδήμος, Αγγέλα Κόντου, Δ. Κορφίδης, Γιώργος Κουμάντος, Γ. Κυπαρίσσης, Πολ. Κυριαζής, Αντώνης Κυριακίδης, Λεωνίδας Κύρκος, Κώστας Κύρρης, Γρ. Κωνσταντινίδης, Γρηγ. Κων/-

Κων/τόπουλος, Γ. Λαμπρινός, Χρίστος Λογοθέτης, A.M., Νίκο Μάγνης, Νίκος Μακρής, Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη, Μήτσος Μελτέμης, Α. Μητρόπουλος, Κ. Στ. Μονουράς, Διονυσία Μπιτζιλέκη, Κλεάνθης Νικολάου, ο Νομικός, Τολ. Ντρόλιας, Γιώργος Ξένος, Α. Πάνος, Ταξ. Παπαδόπουλος, Ε. Π. Παπανούτσος, Παπαπασχάλης, Α. Παπαρροδόπουλος, Π. Πετρόπουλος, Ν. Πολίτης, Α. Ν. Πουλιανός, Αλέξης Πρωτεσιλάου, Β. Ρώτας, Ι-Σ, Μ. Β. Σακελλαρίου, Γιάννης Σιδέρης, Νίκος Σίμος, Κωστ. Στεργιανός, Ν. Σφακισάνος, Διδώ Σωτηρίου, Κ. Δ. Σωτηρίου, Παύλος Τζερμιάς, Λεωνίδας Τζεφρόνης, Αλέξης Τόμπρος, Κ. Τριανταφύλλης, Α.Φ., Γρηγόρης Φαράκος, Κ. Φωτεινός, M.Χ., Κ. Χατιάδης, Στ. Χρυσολούρης. Ξένοι συγγραφείς που κείμενά τους δίνονται σε μετάφραση: Άλμπερτ Αϊνστάιν, Léonce Ε. J. Bois, Harry Woodburn Chase, Εύα Κιουρί, Ντενίζ Λαρώκ, Ρ. Μιλλιέξ, Κάρλ Μπωντελαίρ. Βιβλιογραφία: τχ 95 σ. 1 (28 Απριλίου 1947), άρθρο με τίτλο «Χρόνος τρίτος», τχ 27 σ. 2 «Αλληλογραφία». [Αλέξανδρος Αργυρίου], «μια ιστορία...». μια συζήτηση ρά σήμερα, τχ 8, Σεπτέμβριος 1984, σ. 52-57.

ΒΒ/ΜΠΕΝ 4094 (λείπουν τα τχ 1-26, 31, 34, 35, 40, 52, 61, 6368, 70-73, 75-87, 122) ΕΛΙΑ τχ 27

399. Φοιτητικός

Πυρσός ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

1945-1946

Υπότιτλος: Δεκαπενθήμερο επιστημονικό και λογοτεχνικό περιοδικό της Μ.Ε.Ε.Φ. [Μορφωτικής Ενώσεως Εθνικοφρόνων Φοιτητών] Θεσσαλονίκη Διευθύνεται από συντακτική επιτροπή Κυκλοφόρησαν γύρω στα 10 τεύχη απ' τον Μάιο του 1945 μέχρι Περιεχόμενα: η μισή ύλη λογοτεχνική Βιβλιογραφία: Α π ό σύγχρονη με την έκδοση του περιοδικού μαρτυρία: Μ[ανόλης] Α[ναγνωστάκης], στο π. Ο Φοιτητής, αρ. φύλ. 4, 1 του Ιούνη 1945: «Επιφυλασσόμαστε να γράψουμε με ακόμα κάνα δυο φύλλα του κι' αυτό για νάναι πιο συνετή Μεταγενέστερες αναφορές: Χριστιανόπουλος σ. 100, όπου έκτος από τα παραπάνω στοιχεία σημειώνεται: « Η τοποθέτηση του περιοδικού δεξιά», και Ντίνος Χριστιανόπουλος, «Λογοτεχνικά βιβλία και περιοδικά που τυπώθηκαν στη Θεσσαλονίκη (1850-1950). Πρώτη καταγραφή», π. Διαγώνιος, τχ 4, Απρίλιος 1980, σ. 56-79.

Λανθάνει

400. Φυλακισμένα

Νιάτα ΑΘΗΝΑ

1945

Υπότιτλος: Όργανο των φυλακισμένων Επονιτών Μόττο: Λευτεριά στα φυλακισμένα νιάτα Αθήνα, Φυλακές Αβέρωφ Κυκλοφόρησαν 10 τχ μέχρι το τέλος του 1945, απ' τα οποία έχει γίνει γνωστό μόνο το τελευταίο τχ, με δυσδιάκριτες τις υπόλοιπες ενδείξεις, έκτος από το «Δεκέμβρης [1945]». απότοκύριο άρθρο του τχ 10, που αποτελεί ευχαριστήρια επιστολή των φυλακισμένων επονιτών προς το Συμβούλιο της ΕΠΟΝ Αθήνας: «Αγαπητοί Συναγωνιστές, Πήραμε τα δώρα που μας έστειλαν οι συναγωνιστές μας της Αθήνας για την Πρωτοχρονιά και ακούσαμε τις ευχές που μας στείλανε με αγωνιστές μας για τις ευχές και τα δώρα τους, τους ευχόμαστε τον καινούργιο χρόνο ευτυχισμένο χαρούμενο και Λαοκρατούμενο και τους υποσχόμαστε ότι θα καταβάλουμε κάθε προσπάθεια ώστε με τη δουλειά μας να κάνουμε τον καινούργιο χρόνο παράγοντα χαράς ευτυχίας προόδου και ευημερίας

Οι Επονίτες, Φυλακών Αβέρωφ». Βιβλιογραφία: Νέα Γενιά, του ΚΣ της ΕΠΟΝ, αρ. φύλ. 64, 1-15 Ιανουαρίου 1946.

Λανθάνει

Ε υ ρ ε τ ή ρ ι α

Α ' Ευρετήριο τίτλων Β' Ευρετήριο τόπων έκδοσης Γ ' Ευρετήριο Οργανώσεων - Οργανισμών Δ ' Ευρετήριο Βιβλιοθηκών - Αρχείων Ε ' Ευρετήριο συνεργατών

A'

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΤΙΤΛΩΝ

1941 *1. 2. *8. 3. 4. *5. 6. *7. *8.

Αγωνιστής Αλήθεια Αχρίς, βλ. Οχρίς Δελτίο του Στρατιώτη Ελεύθερη Νιότη Μεγάλη Ελλάς Νάρκη Νεολαία Οχρίς (τχ 1-3), Αχρίς 4-7) _ ^ 9. Φιλική Εταιρία 10. Χριστιανική Σπίθα

Αθήνα 1941 Αθήνα 1941 [από το Μέτωπο] 1941 Αίγυπτος 1941 Θεσσαλονίκη 1941 Αθήνα 1941-1944 Αλεξάνδρεια 1941 Αθήνα 1941-1943 [ Α π ό το Μέτωπο] 1941 Αθήνα 1941 Κοζάνη 1941 1942

*11. Αργώ 12. η Γροθιά 13. Δελτίον *14. Δόξα *15. Εθνική Επανάσταση *16. Ελεύθερη Σκέψη *17. Ελληνικά Νειάτα *18. Ελληνόπουλο 19. Εργαζόμενα Νιάτα 20. Ζωντανά Νειάτα *21. Ιερολοχίτης 22. Κοινωνική Ενάτης 23. Λεύτερη Νέα, βλ. 33. Φωνή της Νέας *24. Λευτεριά 25. Μαθητική Πέννα *26. Μαθητική Φωνή 27. Μαχητής *28. η Μαχομένη Ελλάς *29. Μπόμπα

Πειραιάς 1942-1943 Αθήνα 1942 Αλεξάνδρεια 1942 Αθήνα 1942-1945 Αθήνα 1942-1943 Αθήνα 1942-1944 Αθήνα 1942-1944 Αθήνα 1942-1943 Αθήνα [1942] Αθήνα 1942 Λάρισα 1942-1946 Αθήνα 1942 η Αθήνα 1942 Αθήνα 1942-1943 Πειραιάς [1942;] [Αθήνα] 1942 Αθήνα 1942-1943 Αθήνα 1942-1944 Αθήνα 1942-1943

30. η «Νίκη» Αθήνα 1942 *31. Ξεκίνημα της Νειότης Αθήνα 1942-1943 32. ο Συναγερμός «από το μέτωπο» 1942 33. η Φωνή της Νέας, βλ. 23. Λεύτερη Νέα Αθήνα 1942 1943 34. Αγροτικά Νειάτα 35. Αγροτική Φλόγα *36. Αγώνας *37. Αγωνιζόμενα Νιάτα 38. Τ' αετόπουλα *39. Αντάρτικα Νειάτα *40. Αυγή *41. Αυγή (τχ 1-3), Νέα αβγή (τχ 4) 42. Βράχος 43. Για τη λευτεριά Το Δελτίο *44. *45. Δελτίο Νέων Αγωνιστών *46. Δημοκρατική Ελευθερία *47. Δημοκρατική Φλόγα Εγερτήριο *48. *49. Εγερτήριο 50. Εθνικός Δρόμος *51. Ελεύθερα Νειάτα (τχ 1-8), Λεύτερα Νειάτα (τχ 9-15) *52. Ελεύθερη Ελληνική Ψυχή 53. Ελεύθερη Ζωή *54. Ελεύθερη Κρητικοπονλα *55. Ελευθερία *56. Ελλ.ηνική Πολιτική 57. Εμπρός 58. Εμπρός *59. Εμπρός 60. Εμπρός *61. Εμπρός Νέοι Ενισχυτής *62. *63. Ενωμένα Νειάτα Εξόρμηση *64.

Νομός Καρδίτσης 1943 Παλαμάς 1943 Ευρυτανία 1943 Ά γ ι α 1943-1944 Στερεά Ελλάδα 1943 [Θεσσαλία] 1943-1944 Ευξεινούπολη 1943 Πειραιάς 1943-1944 Νομός Καρδίτσης 1943 Πειραιάς 1943 Αλεξάνδρεια 1943-1947 μας Καλλιθέα 1943 [Αθήνα] 1943 Αθήνα 1943 Αιγιαλεία 1943 [Θεσσαλία] 1943 Αθήνα 1943-1944 Χανιά 1943-1944 Αθήνα 1943 Νομός Πέλλης 1943-1944 Χανιά 1943-1944 Άγ. Νικόλαος 1943-1944 Αθήνα 1943-1944 Κοζάνη 1943-1944 Λαμία 1943 Νεάπολη 1943-1944 Φλώρινα 1943-1944 Καρδίτσα 1943-1944 [Αθήνα] 1943 Εύβοια 1943-1944 Ελασσώνα1943

*65. Εξόρμηση!! *66. Εξόρμηση *67. Επαναστατημένα Νειάτα *68. Επαναστάτης *69. Επονίτης (τχ 1-3), Φλογοβόλο (τχ 4-7) 70. Επονίτης 71. Επονίτης 72. Επονίτης *73. Επονίτης Αντάρτης *74. Επονίτικα Νέα 75. Επονίτικη Τέχνη *76. Εργαζόμενα Νιάτα *77. Ε.Σ.Ο.Ν. *78. Έφηβος *79. Η Εφημεριδούλα μας *80. Έφοδος *81. Ζωντανά Νειάτα *82. Ζωντανά Νειάτα *83. Ηπειρωτικά Γράμματα 84. Ηχώ των Νέων *85. θεμελιωτής 86. Καινούργιοι Δρόμοι *87. Κραυγή (τχ 1-7), Νέα Πνοή

(τχ 1) *88. ο Κύκλος μας *89. Λεύτερα Νειάτα (τχ 1-17), Ηπειρώτικα Νιάτα (τχ 18-33) *90. Λεύτερα Νειάτα *91. Λεύτερα Νιάτα *92. Λεύτερα Νιάτα *93. Λυτρωμένα Νειάτα *94. Μαθητικά Γράμματα 95. Μαθητική Κοινότης *96. Μαθητική Φλόγα *97. η Μαθητική Φωνή *98. Μαθητικοί Ορίζοντες *99. Μαχητής »100. ο Μαχητής 101. Μαχητής

Πειραιάς 1943 Φάρσαλα 1943 [Θεσσαλία] 1943 Αθήνα 1943 Ελασσώνα 1943-1944 Γιαννιτσά 1943-1944 Γουμένιτσα 1943-1944 Τρίκαλα 1943 [Στερεά Ελλάδα] 1943 Αθήνα 1943 Κιλκίς 1943-1944 Αθήνα 1943 [Αθήνα] 1943 Αθήνα 1943-1944 Αθήνα 1943-1947 Αθήνα 1943 Αχαία 1943 Πάτρα 1943-1944 Ιωάννινα 1943-1944 Κιλκίς 1943 Βόλος 1943 Θεσσαλονίκη 1943-1944 Κόρινθος 1943-1944 Αθήνα 1943-1944

Ήπειρος 1943-1945 Σπάρτη 1943-1945 Αθήνα 1943 Θεσσαλονίκη 1943-1946 Άμφισσα 1943 Αθήνα 1943-1944 Αλεξάνδρεια 1943 Τρίκαλα 1943 Αλεξάνδρεια 1943 Λαμία 1943 Αθήνα 1943 Καρδίτσα 1943-1944 Κατερίνη 1 943

* 102. Μεγάλη Ελλάς *41. Νέα αβγή, βλ. Αυγή *103. Νέα Γενιά 104. Νέα Γενιά *105. Νέα Ευρώπη 106. Νέα Ζωή *107. Νέα Ζωή *108. Νεανική Εξόρμηση *109. Νεανική Ορμή 110. Νεανική Φλόγα *111. Νεανική Φλόγα 112. Νεανική Φλόγα *113. Νεανική Φλόγα *114. Νεανική Φλόγα *115. Νεανική Φωνή 116. Νεανικοί Πόθοι 117. Νεανικό Σάλπισμα *118. Νεανικός Παλμός *119. Νειάτα *120. Νεοελληνική Μούσα *121. οι Νέοι *122. Νέοι Αγωνιστές *123. Νέοι Δημοκράτες *124. Νέοι Οδηγητές *125. Νέοι Ορίζοντες *126. Νέος Αγρότης 127. Νέος Αγρότης *128. Νέος Αγωνιστής 129. Νέος Αγωνιστής *130. Νέος Αγωνιστής 131. Νέος Αγωνιστής 132. Νέος Αγωνιστής 133. Νέος Δημοκράτης *134. Νέος Μαχητής *135. Νέος Μαχητής *136. Νεότης *137. Νίκη *138. Όλυμπος 139. η Ορμή *140. Ορμή της Νειότης *141. Το Παρόν

Αθήνα 1943 Πειραιάς 1943-1944 Αθήνα 1943-1947 Νομός Πέλλης 1943 Βερολίνο 1943 Αρδέα 1943 Μάρμαρα 1943 Τύρναβος 1943 Παλαμάς 1943 Βόλος 1943 Καλαμάτα 1943-1945 [Νομός Καρδίτσης 1943] [Νομός Λαρίσης] 1943 Λευκάδα 1943-1945 Αθήνα 1943-1944 Βέροια 1943-1944 Νάουσσα 1943-1944 Λάρισα 1943-1944 Πειραιάς 1943 Πειραιάς 1943 Δυτ. Φθιώτιδα 1943 Αθήνα 1943-1944 Αθήνα 1943 Λοκρίδα 1943 Πήλιο 1943 Κατηχώρι 1943 Θεσσαλονίκη 1943-1944 Δεσκάτη 1943 [Θεσσαλία] 1943 Καλαμάτα 1943 [Νομός Καρδίτσης 1943] Κουφάλια 1943-1944 [Αθήνα 1943] Κατερίνη 1943-1944 Τρίκαλα 1943 Πειραιάς 1943 Λάρισα 1943 Όλυμπος 1943 Λαμπερό Καρδίτσας 194 Λαμπερό 1943-1944 Αθήνα 1943-1944

*142. ο Προμαχών Αθήνα 1943 *ί 43. Πρωτοπόροι Πειραιάς 1943 *144. Σαλαμίνα Σαλαμίνα 1943 *'145. Σάλπισμα Καλαμπάκα 1943 *146. Σημαία Αθήνα 1943-1944 *147. Συμμαχικά Νέα Αθήνα 1943-1944 148. Τέχνη και Ζωή Αθήνα 1943 149. Το Τιμόνι Αλεξάνδρεια 1943 *150. Φλόγα Αθήνα 1943-1944 *151. Αθήνα 1943-1944 η Φλόγα *152. η Φλόγα Αμαλιάδα - Κάμπος 1943-1944 *153. Φλόγα Άρτα 1943 *69. Φλογοβόλο, βλ. Επονίτης Ελασσώνα 1943-1944 *154. η Φοιτητική Αθήνα 1943-1944 *155. Φοιτητική Δράση Αθήνα 1943 η Φωνή της Αθήνα Ε.Π.Ο.Ν. 1943 "•156. *157. Φωνή της Ε.Π.Ο.Ν. Γορτυνία 1943-1944 *158. 1943 η Φωνή της Λουτρό Ε.Π.Ο.Ν. *159. ΣκλήθροΝ.[1943] η Φωνή της Ε.Π.Ο *160. Φωνή της Μελούνας Μελούνα 1943 *161. η Φωνή της Νέα Νειότης Γιαννιτσού 1943 *162. Φωνή τον Φεραίου (τχ 110), Φωνή των Νέων (τχ Στερεά Ελλάδα 1943-1944 11-2) - Ευρυτ. 1943 *163. η Φωνή του Φθιωτιδοφωκίδα Φεραίου 164. Φωνή των 1Αετόπουλων Νομός Λαρίσης 1943 165. Φωνή των Μαθητών Θεσσαλονίκη 1943-1944 *166. η Φωνή των Λασήθι, Νέων Άγ. Νικόλ. 1943-1945 167. Χαραυγή Άμφισσα 1943 168. Χαρούμενα Νιάτα Σκύδρα 1943-1944 1944 *169. Αγροτικά Νειάτα 170. Αγροτικά Νιάτα Αγροτικός Αγώνας 171. *172. Τ' Αγροτόπαιδο *173. ο Αγωνιστής *174. Τ' Αετόπουλα 175. Τ' Αετόπουλα 176. Τ' Αετόπουλα

Ά ν ω Κοπανός 1944 Όλυμπος1944 Νομός Καρδίτσης 1944 Ήπειρος 1944 [Αθήνα] 1944 Θεσσαλία 1944 Πάτρα 1944 [Ρεντίνα] 1944

*177. Τ' Αητόπουλο 178. Ακρίτας * 179. η Αναγένηση *180. Αντάρτικη Φλόγα * 1 81. Αντιφασίστας *182. Αντιφασίστας 183. Τ" Αρματωμένα-Νειάτα *184. Ασκλάβωτα Νιάτα *185. Βοιωτικά Νειάτα *186. Βδομάδα τ»/ς Αθήνας 187. Γλυκοχάραμα 188. Δελτίο *189. Δόξα *190. {Έκδοση ΕΠΟΝ] 191. Ελεύθερες Νέες *192. Ελεύθερη Νειότη 193. Ελεύθερος Αθλητισμός *194. Εμπρός *195. Εμπρός 196. Ενωμένα Νειάτα 197. Εξόρμηση *198. Εξόρμηση *199. Εξόρμηση *200. Εξόρμηση *201. Επαναστατημένα Νειάτα *202. Επαναστατημένα Νειάτα *203. Επαναστατημένη Νειότη *204. Επαρχιώτικα Νειάτα *205. Επονίτης *206. Επονίτης *207. Επονίτης 208. ο Επονίτης *209. Επονίτης Μαχητής 210. Επονίτης Μαχητής 211. Επονίτικη Κραυγή *212. Επονίτικη Ορμή 213. Εργαζόμενα Νειάτα 214. Εργαζόμενη Νεολαία *215. Έφοδος 216. Έφοδος *2Ι7. Ζωντανά Νειάτα

[Θεσσαλία] 1944 Βόλος 1944 Σητεία 1944 [Ελεύθερη Ελλάδα] 1944 Πίνδος 1944 Λέσβος 1944-1946 [Δυτ. Μακεδονία] 1944 Καρδίτσα 1944 Βοιωτία 1944 Ευξεινούπολη 1944 Πειραιάς 1944 Θεσσαλονίκη 1944 Ξηροβούνι 1944 Αθήνα 1944 Άγ.Νικόλαος 1944 Ιεράπετρα 1944 Αθήνα 1944 Ζάκυνθος 1944 Σέρρες 1944 Βόλος 1944 Ανατ. Μακεδονία 1944 Τριφυλία 1944 Τύρναβος 1944 Χανιά 1944-1945 Βουλγαρινή 1944 [Θεσσαλία] 1944 Κάμπος [1944] Μεσσήνη 1944 Νομός Έβρου 1944 Πελοπόννησος 1944-1945 [Πήλιο] 1944 [Ρεντίνα] 1944 [Στερεά Ελλάδα;] 1944 [Ελεύθερη Ελλάδα] 1944 Βόλος 1944 Ρέθυμνο 1944 Βόλος 1944 Βόλος 1944 Θεσσαλονίκη 1944 [Ελεύθερη Ελλάδα] 1944 Αργολιδοναυπλιερμιονίδα 1944

*218. Ζωντανά Νειάτα 219. Ζωντανά Νιάτα *89. Ηπειρώτικα Νιάτα, Λεύτερα Νειάτα *220. Θεμελιωτής 221. Θρακικά Νειάτα *222. Ιερολοχίτης *223. Καθρέφτης *224. Καινούργια Ζωή *225. Καινούργια Ζωή *226. Καινούργια Ζωή *227. «Κοραής» *228. η Κουτσουκέλλα

Αχαΐα 1944 Καβάλλα 1944 βλ.

229. *230. *231. *232. *233. *234. *235. *51.

Λαϊκός Φρουρός ο Λαός Νικά Λεσβιακά Γράμματα Λεύτερα Αγροτικά Νειάτα Λεύτερα Νειάτα Λεύτερα Νειάτα Λεύτερα Νειάτα Λεύτερα Νειάτα, βλ. Ελεύθερα Νειάτα *236. Λεύτερα Νειάτα *237. Λεύτερα Νιάτα 238. *239. *240. *241. 242. 243. *244. *245. *246. 247. *248. *249. *250. *251. *252. *253. *254.

Λεύτερη Ζωή Μαχητής Μαχητής Μαχόμενα Ελληνόπουλα τα Μαχόμενα Νιάτα οι Μικροί Επαναστάτες ο Μικρός Επαναστάτης Μιλάνε τα Νιάτα Νέα Γενιά Νέα Γενιά Νέα Ζωή Νεανική Ορμή Νεανική Φλόγα Νεανική Φλόγα Νεανική Φωνή Νεανική Φωνή Νεανική Φωνή

Ήπειρος 1943-1945 Φαρκαδώνα 1944 Διδυμότειχο 1944 [Θεσσαλονίκη] 1944 Καλαμπάκα 1944 Ήπειρος 1944 [Θεσσαλία] 1944 Πτελεόν 1944 Αθήνα 1944 «Ελευθέρα Ορεινή Ελλάς» 1944 [;] 1944 Αθήνα 1944 Μυτιλήνη 1944 Θήβα 1944 Αθήνα 1944 Αιτωλ/νία και νησιά 1944 Δημητσάνα 1944 Χανιά 1943-1944 Ρεντίνα 1944 Αργολιδοκορινθία 1944 [Ρεντίνα] 1944 Αθήνα 1944 Χανιά 1944 «Ελευθέρα Ορεινή Ελλάς» 1944 Αθήνα 1944 Προμύρι [1944] Σκήτη 1944 Αθήνα 1944 Ά γ ι ά 1944 Σοφάδες 1944 Κουτσιαρή 1944 Αχίλλειο 1944 «Ελευθέρα Ορεινή Ελλάς» 1944 Λαμία 1944 Καβάλλα 1944 Κεσερλί 1944 Σοφάδες 1944

255. 256. *87. *257. *258. *259. *260. 261. *262. *263. *264. *265. *266. *267. *268. *269. *270. *271. *272. 273. *274. *275. *276. *277. *278. *279. *280. 281. *282. 283. *284. 285. 286. *287. *288. *289. 290. 291. *292. 293. 294.

Νεανικός Παλμός Νέα Ζωή Νέα Πνοή, βλ. Κραυγή Νέα Φλόγα τα Νειάτα τα Νειάτα Νειότη οι Νέοι Νέοι Αγωνιστές Νέοι Αγωνιστές Νέοι Αντιφασίστες Νέοι Βλαστοί Νέοι Δρόμοι Νέοι Δρόμοι Νέοι Μαχητές Νέος Αγωνιστής Νέος Αντιφασίστας Νέος Μαχητής Νέος Μαχητής «Νέος Μαχητής» τα Νιάτα Νιάτα τα Νιάτα Νίκη Νιότη Ξεκίνημα Ξεκίνημα Ξεσήκωμα της Νειότης Ξύπνημα Οδηγητής Ορίζοντες, Σκέψη Ορμή Ορμή της Νειότης ΟΨΥΠ η Πάλη της Νειότης Παλμός Πατρίς Το Περιοδικό μας Πνοή της Νειότης Πρόοδος η Πρόοδος

Προμύρι 1944 [Ρεντίνα] 1944 Κόρινθος 1943-1944 Αργολιδοκορινθία1944 Άγραφα 1944 Στεφανόβουνο [1944] Βελεστίνο 1944 [Ρεντίνα] 1944 Α χ α ΐ α 1944 Φωκίδα 1944 [Νομός Ιωαννίνων] 1944 Κανάλια 1944 ΕρμιονίδακαιΤροιζηνία 1944 Κόρινθος 1944 Κέρκυρα 1944-1945 Βόλος 1944 [Δυτική Μακεδονία] 1944 Αποκόρωνας - Σφακιά 1944 Δυτική Πυλία 1944 [;] 1944 Αθήνα - Πειραιάς 1944-1945 Μεγαλόπολη 1944 Πύργος 1944 Αθήνα 1944 Αλμυρός 1944 Θεσσαλονίκη 1944 Πειραιάς 1944 Βόλος 1944 Ευξεινούπολη 1944 Καστοριά 1944 Αθήνα 1944 Αλμυρός 1944 [Ρεντίνα] 1944 Θεσσαλονίκη 1944 [Θεσσαλία] 1944 Αθήνα 1944-1945 Κοζάνη 1944 Σπάρτη 1944 [Θεσσαλία] 1944 [Ρεντίνα] 1944 Αλεξάνδρεια 1944

*295. *296. 297. *298. *299. *300. *301. *302. *303. *304. *284. 305. *306. 307. *308. 309. *310. 311. *312. 313. *314. *315. 316. *317. *318. *319. *320. *321. *322. 323. *162.

Πρωτοπόρα Νιάτα Πρωτοπορία οι Πρωτοπόροι Πρωτοπόρος Πρωτοπόρος Ράδιο-ΕΠΟΝ Σάλπισμα Το Σάλπισμα Σάλπισμα της Νειότης Σημαία της Ε.Π.Ο.Ν. Σκέψη, βλ. Ορίζοντες Σοσιαλιστική Φλόγα Σουλιωτόπουλα Το Σπίτι του Φτωχού Φλόγα Φλόγα Φλόγα Φλόγα Φλόγα Φλόγα της Νειότης Φλογερά Νειάτα Φλογισμένα Νειάτα Φλογοβόλα Νειάτα Φοιτητική Τέχνη Φοιτητικό Δελτίο Φοιτητικός Αγώνας η Φωνή της Ε.Π.Ο.Ν. η Φωνή της Ε.Π.Ο.Ν. Φωνή του Ρήγα Φωνή των Νέων Φωνή των Νέων, βλ. Φωνή

*324. *325. 326. *327. *328. *329. 330. 331.

η Φωνή των Νέων Φως Χαραυγή Χαραυγή Χαραυγή Χαρούμενα Νιάτα Χαρούμενα Παιδιά Ένας Χρόνος της Σχολής Εφ. Α ξ / κ ώ ν ΕΛΑΣ

Τρίπολη 1944-1945 [Μακεδονία 1944;] [Ρεντίνα] 1944 Βρυότοπος 1944 Πάρνωνας 1944 Αθήνα 1944 Καλάβρυτα 1944 Πύργος 1944-1945 Κεφαλονιά - Ιθάκη 1944 Ξηρόμερο - Βάλτος 1944 Αθήνα 1944 Αθήνα 1944 Ά ρ τ α - Π ρ έ β ε ζ α 1944 Κοζάνη 1944 Ά γ ι α 1944 Δράμα 1944 Ηράκλειο 1944-1945 Θεσσαλονίκη 1944 Μεσολόγγι 1944 [Ρεντίνα] 1944 Τρίκαλα 1944 Κέρκυρα 1944 [Ρεντίνα] 1944 Αθήνα 1944 Αθήνα 1944 Αθήνα 1944 Γαργαλιάνοι 1944 Λακωνία 1944 Βελεστίνο 1944 Βόλος 1944 Στερεά Ελλάδα 1943-1944 Μηλιές Πηλίου 1944 [Θεσσαλία] 1944 Θεσσαλονίκη 1944 Πάτρα 1944-1945 Σέρβια 1944 Ξάνθη [1944] Πειραιάς 1944 «Ελεύθερη Ελλάδα» 1944

1943 - 1944 332-341. [Άγνωστος τίτλος]

Μακεδονία 1943-1944

1943 ή 1944 342. Αγώνας *343. Αετόπουλο 344. Αετός 345. Αντιφασίστας *346. 347. Δράσις 348. Δρόμος του Επονίτη 349. Ελεύθερα Νειάτα 350. Ελευθερωτής 351. Επαναστάτης 352. Επονίτικη Φλόγα 353. Λεύτερα Νιάτα 354. Λεύτερη Ζωή 355. Μαθητικές Ακτίνες 356. Μαχητής 357. Νέα Γενιά 358. Νέα Ζωή 359. Νέα Ζωή 360. Νεανικός Δρόμος 361. Νεανικός Παλμός 362. Οδηγητής 363. Ορμή 364. Πάντα Εμπρός 365. Πρωτοπόρα Νέα 366. 367. Φλογερά Νιάτα

Αττική [1943 ή 1944] Δυτ. Μακεδονία [1943 ή 1944] Ήπειρος [1943 ή 1944] Σέρρες [1943 ή 1944] ο Δοσίλογος Θεσσαλονίκη [1943 ή 1944] Μακεδονία [1943 ή 1944] Πέλλα [1943 ή 1944] Θεσσαλονίκη [1943 ή 1944] Πελοπόννησος [1943 ή 1944] Αττική [1943 ή 1944] Μαρμάριανη [1943 ή 1944] Θράκη [1943 ή 1944] Πέλλα [1943 ή 1944] Πειραιάς [1943 ή 1944] Καρπενήσι [1943 ή 1944] Νιγρίτα [1943 ή 1944] Ηραία [1943 ή 1944] Φλώρινα [1943 ή 1944] Παγγαίο [1943 ή 1944] Νησί [1943 ή 1944] Πελοπόννησος [1943 ή 1944] Κίσαμος [1943 ή 1944] Βέροια [1943 ή 1944] Αθήνα [1943 ή 1944] η Πρωτοπορία Ελασσώνα [1943 ή 1944] Φλώρινα - Καστοριά [1943 ή 1944] 1945

*368. Αγώνας 369. Αετόπουλα 370. Αιγαίο *371. Αναγέννηση 372. Ανοικοδόμηση 373. Βήμα της Ε.Β.Ε.Ν. 374. Βήμα των Νέων

Σέλυνος [1945] Λέσβος 1945 Αθήνα 1945 Χίος 1945 Πειραιάς 1945 Αθήνα 1945 Αθήνα 1945

*375. 376. 377. 378. *379. 380. 381. 382. 383. 384. 385. *386. *387. 388. 389. 390. 391. *392. *393. 394. 395. 396. *397. *398. 399. 400.

Βιάννος 1945 Βιαννίτικα Νειάτα 1'ρί - γρι Χανιά 1945 Δελτίο ΕΙδήσεωι· Κρήτη 1945 Δράσις Σέρρες 1945 Αθήνα 1945-1947 Ελεύθερα Νιάτα Ελληνόπουλον Χανιά 1945 Λέσβος 1945 Εξόρμηση Επονίτικος Παλμός Λάρισα 1945 Κρητικά Νειάτα Κρήτη 1945-1947 Κρητικοί Παλμοί Χανιά 1945 Λογοτεχνία Αθήνα 1945 Μαθητικά Νιάτα Πειραιάς 1945 Μαθητικό Βήμα [Πελοπόννησος] 1945 ο Μαθητικός Παλμός Αθήνα 1945 Μεταπολεμική Φωνή Αθήνα 1945 Πάντα Εμπρός Αθήνα 1945-1947 το Περιοδικό πολιτικής και τέχνης Λέσβος 1945 Πρωτοπόρα Νειάτα Λαμία 1945 Σκλάβα Νιότη «Φυλακή Κάστωρος» 1945 Το Τρίφυλλα Χίος 1945 Φλόγα Σάμος 1945 η Φλόγα Χανιά 1945 ο Φοιτητής Θεσσαλονίκη 1945 Φοιτητική Φωνή Αθήνα 1945-1948 Φοιτητικός Πυρσός Θεσσαλονίκη 1945-1946 Φυλακισμένα Νιάτα Αθήνα 1945

Β' ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΤΟΠΩΝ ΕΚΔΟΣΗΣ

Αγιά [Ν. Λαρίσης] Αγ. Νικόλαος [Ν. Λασηθίου] Άγραφα [Ευρυτανίας] Αθήνα

Αιγιαλεία Αίγυπτος [Αίγυπτος] (από το μέτωπο) Αιτωλοακαρνανία Αλεξάνδρεια Αλμυρός Αμαλιάδα - Κάμπος Άμφισσα Ά ν ω Κοπανός Αποκόρωνας Αργολιδοκορινθία Αργολιδοναυπλιερμιονίδα Αρδέα Άρτα Ά ρ τ α - Πρέβεζα Αττική Αχαΐα Αχίλλειο

1943 *Ά7 1944 *246, *308 1943 *55, *166, 191 1944 *258 1941 *1, 2, *5, *7, 9 1942 12, *14, 15, *16, 17, *18, 19, 20, 22, 23, *24, *26, 27, *28, *29, 30, *31 1943 *46, *47, 50, *52, *56, *62, *68, *74, *76, *77, *78, *79, *80, *88, *91, *94, *99, *102, *103, *115, *122, *123, 133, »141, *142, *146, *147, 148, *150, »151, *154, *155, *15G 1944 *173, *190, 193, *215, *227, *230, *233, *239, 242, *245, *274, *277, *284, *289, *300, 305, *317, *318, *319 1943 ή 1944 365 1945 370, 373, 374, *379, 385, 388, 389, *398, 400 1943 *48 1941 3 1942 32 1944 *234 1941, 6 1942 13 1943 *44, 95, *97 149 1944 294 1944 *278, 285 1943 *152 1943 *93, 167 1944 *169 1944 *271 1944 *237 *257 1944 *217 1943 106 1943 *153 1944 *306 1943 *81 1944 *218, *262 1943 fl 1944 342 351 1944 *249

Βελεστίνο Βερολίνο Βέροια Βιάννος Βοιωτία Βόλος Βουλγαρινή Βρυότοπος

1944 1943 1943 1945 1944 1944 1944 1944

*260, *322 *105 116 1943 ή 1944 364 *375 *185 *269, *281, 323 *201 *298

Γαργαλιάνοι Γιαννιτσά Γορτυνία Γουμένιτσα

1944 1943 1943 1943

*320 70 *157 71

Δεσκάτη Δημητσάνα Διδυμότειχο Δράμα

1943 1944 1944 1944

*128 *235 221 309

Νομός Έβρου Ελασσώνα «Ελευθέρα Ορεινή λάς» ((Ελεύθερη Ελλάδα» Ερμιονίδα Εύβοια Ευξεινούπολη Νομός Ευρυτανίας

1944 *205 1943 *64, *69 1943 ή 1944 366

Ζάκυνθος Ήπειρος Ηραία ' Ηράκλειο Θήβα Θεσσαλία Θεσσαλονίκη

Ελ1944 1944 1944 1943 1943 1943

*228, *241, *250 *180, 216, 331 *266 *63 *40 1944 *186, *282 36

1944 *194 1943 *89 1944 *172, *224 1943 ή 1944 344 1943 fi 1944 358 1944 *310 1944 *232 1943 *39, *49, *67, 129 1944 *174, * I 77. *202, *225, *288, *292, *325 1941 4 1943 86, *92, 127, 165 1944 188, *215, *222, *279, *287, 311, 326

Θράκη

1943 ή 1944 *346, 349 1943 il 1944 353

1945 *397, 399

Ιεράπετρα Ιωάννινα Νομός Ιωαννίνων

1944 *192 1943 *83 1944 *264

Καβάλλα Καλάβρυτα Καλαμάτα Καλαμπάκα Καλλιθέα Κάμπος Κανάλια Καρδίτσα Νομός Καρδίτσης Κατερίνη Καρπενήσι Καστοριά Κατηχώρι Κέρκυρα Κεσερλί [σήμερα Συκούρι] Κεφαλονιά - Ιθάκη Κιλκίς Κίσαμος Κοζάνη Κόρινθος Κουτσιαρή Κουφάλια Κρήτη

1944 1944 1943 1943 1943 1944 1944 1943 1943 1944 1943 1944 1943 1944 1944 1944 1943 1943 1941 1943 1944 1943 1945

219, *252 *301 *111, *130 *145 1944 *223 *45 *203 *265 *61, *100 1944*184 3 4 , 4 2 , 1 1 2 , 1 3 1 1944 171 101, *134 η 1944 356 283 *126 *268, *315 *253 *303 75, 84 ή 1944 363 10 1943 57 1944 290, 307 *87 1944 *267 *248 132 377, 383

Λακωνία Λαμία Λαμπερό Καρδίτσας Λάρισα Νομός Λαρίσης Λασήθι Λέσβος Λευκάδα Λοκρίδα Λουτρό

1944 1943 1943 1942 1943 1943 1944 1943 1943 1943

*321 58, *98 1944 *251 1945 *392 *139, *140 *21 1943 *118, *137 1945 382 *113, *16 4 *166 *182 1945 369, 381, 391 *114 *124 *158

Ανατολική Μακεδονία Δυτική Μακεδονία Μάρμαρα Μαρμάριανη Μεγαλόπολη Μελούνα Μεσολόγγι Μεσσήνη Μηλιές Πηλίου Μυτιλήνη

1943 168 1944 *296 1943-1944 332, 333, 334, 335, 336, 337, 338, 339, 340, 341 1943 ή 1944 347 1944 197 1944 183, *270 1943 ή 1944 *343 1943 *107 1943 η 1944 352 1944 *275 1943 *160 1944 *312 1944 «204 1944 *324 1944 *231

Νάουσσα Νέα Γιαννιτσού Νεάπολη Νησί Νιγρίτα

1943 1943 1943 1943 1943

Ξάνθη Ξηροβούνι Ξηρόμερο - Βάλτος

1944 *329 1944 *189 1944 *304

Μακεδονία

Όλυμπος Παγγαίο Παλαμάς Πάρνωνας Πάτρα Πειραιάς

Πέλλα Νομός Πέλλης Πελοπόννησος Πήλιο Πίνδος Προμύρι Πτελεόν

117 *161 *59 ή 1944 361 η 1944 357

1943 *138 1944 170 1943 ή 1944 360 1943 35, *109 1944 *299 1943 *82 1944 175, *327 1942 *11, 25 1943 *41, *43, *65, *119, *120, *136, *143 1944 187, *274, *280, 330, 355 1945 372, *386 1943 η 1944 348, 354 1943 53, 104 1944 *206 1943 ή 1944 350, 362 1945 *387 1943 *125 1944 *207 1944 *181 1944 243, 255 1944 *226

Δυτική Πυλία Πύργος

1944 *272 1944 *276, *302

Ρέθυμνο Ρεντίνα

1944 *212 1944 176, 208, *236, 238, 256, 261, 286, 293, 297, 313, 316

Σαλαμίνα Σάμος Σέλυνος Σέρβια Σέρρες Σητεία Σοφάδες Σκήτη Σκλήθρο Σπάρτη Στερεά Ελλάδα Στεφανόβουνο Σφακιά

1943 1945 1945 1944 1944 1944 1944 1944 1943 1943 1943 1944 1944

*144 395 *368 *328 *195 1943 ή 1944 345 1945 378 *179 247, *254 *244 *159 *90 1944 291 38, *73, *162 1944 [*209;] *259 *271

Τρίκαλα Τρίπολη Τριφυλία Τροιζηνία Τύρναβος

1943 1944 1944 1944 1943

*72, *96, *135 1944 *3Ι4 *295 *198 *266 *108 1944 *199

Φαρκαδοινα Φάρσαλα Δυτική Φθιώτιδα Φθιωτιδοφωκίδα - Ευρυτανία Φλώρινα. Φλώρινα - Καστοριά Φυλακή Κάστωρος Φωκίδα

1944 *220 1943 *66 1943 *121 1943 1943 1943 1945 1944

*163 60 1943 ή 1944 359 η 1944 367 *393 *263

Χανιά

1943 376, 1945 1944

*51, *54 1944 *200, *240 380, 384, 396 *371, 394 210, 229, 273

Χίος [Άγνωστος τόπος έκδοσης]

1945

Γ' ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ - ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

ΒΝΕ

* 146

Διάφορα

10, »11, 13, 25, *78, *79, *83, *88, *94, 95, *97, *98, *115, *120,133,*136,*144, 148, *154, 187, *227, *231, *280, *284, *289, 290, 291, 294, 307, *317, *318, 326, *327, 331, 355, 370, 374, 378, 384, 385, 386, 388, 389, 390, »397, *398

ΕΑΜ.Μ ΕΑΜΝ

*26

EBEN ΕΔΕΕ ΕΔ η ΕΔΝ ΕΔΣΝ η ΕΔΦΝ

20, *24 373 *151, *189, *233, »241, *250, *315 *80, *155, *173 *47, *123

ΕΕΑΜΝ

19

ΕΕΝ η ΣΕΕΝ ΕΕΝ Χανίων ΕΘΝΕΠ

*141, *379 380

ΕΚΝ η ΕΕΚ ΕΝΑΡ

*16, *56, *99

ΕΟΠ

188, *279

ΕΙΙΟΝ

53, -55, 57, 58, *59, 60, *61, *62, *63, *64, *65, *66, *67, *69, 70, 71, 72, *73, *74, 75, *76, *82, 84, *85, 86, *87, *89, *91, *92, *93, *96, *100, 101, *103, 104, 106, *107, *108, *109, 110, *111, 112, *113, *114, 116, 117, *118, *119 *121, *'122, *124, *125, *126, 127, *128, 129, *130, 131, 132, * 134, 135, *137, *138, *139, *140, *143, *145, *150, *152, *153, *156, *157, *158, *159, *160, *161, *162, *163, 164, 165, *166, 168, *169, 170, 1 71, 172, *174, 175, 176, 177, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 185, 186, *190, 191, 192, *194, *195, 196, 197, 198, 199, 200, *201, *202,

15 *162

[ΕΠΟΝ συνέχεια]

ΕΣΑΣ ΕΣΟΝ

*203 *204, *205, *206, *207, 208, *209, 211, *212, 213, 214, *215, *216, *217 *218, *219, *220, 221, *223, *224, *225 *226, 229, *230, *232, *234, *235, *236 *237, 238, *240, 243, *244, *245, *246 247, *248, *249, *251, *252, *253, *254 *255, 256, *257, *258, *259, *260, 261, »262, *263, *264, *265, *266, *267, *268 *269, *270, *271, *272, *273, *274, *275, *276, *278, 281, *282, 283, 285, 286, *288, *292, 293, *295, *296, 297, *298, *299, *300, *301, *302, *303, *304 , *306, *308, 309, *310, 311, *312, 313, *314, 316, *318, *320, *321, *322, 323, *324, *325, *328, *329, 332, 333, 334, 335, 336, 337, 338, 339, 340, 341, 342, 343, 344, 345, 346, 347, 348, 349, 350, 351, 352, 353, 354, 356, 357, 358, 359, 360, 361, 362, 363, 364, 365, 366, 367, *368, 369, *371, 372, *375, 377, 378, 381, *382, 383, 387, 391, 392, *393, 395, 400 *239 *77

ΘΙΛ

*21

ΙΛ (των EOEΑ)

*228

IT

*17, *18, *28, *147, 242, *277

210,

ΛΝ

23, 33

ΜΕΕΦ

399

ΟΕΕΝ OK νομ. Αχαΐας ΟΚΝΕ (ΕΤΚΔΝ) ΟΠΣ Οργάνωση νέων της ΕΚΚΑ ΟΣΝΕ ΟΤΥΠ

*56 *81 12, 27 *105 167 305 *287

ΙΙΑΟΝ IIΔΝ ΠΕΑΝ ΙΙΟΕΝ (Κρήτης) ΠΟΕΝ (Λακωνίας) Πρόμαχοι Πρόσκοποι

*222 22 *14, *68, 193 *51, *54 *90 *142 149, 394

ΣΔΝ ΣΣΝ

*46 *5, *102

ΦΕΝ

330

ΧΡΙΣΝΕ (Χανίων)

39 G

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ - ΑΡΧΕΙΩΝ

Αρχείο ΕΠΟΝ

Αρχείο ΕΡΤ

ΒΒ ΒΒ/ΜΙΙΕΝ ΓΑΚ

»21, *37, *48, *49, *51, *54, *55, *59 *61, *64, *66, *67, *81, *82, *85, *87 *89, *90, *93, *96, *103, *107, *108 * 109, *111, *113, *114, *118, *121, *124, *125, * 126, * 128, *130,*135,*137, *138, *140, *145, *152, *153, *157, *158, *159, *160, *161, *162, *166, *169, *172, *174, *177, *179, *184, *185, *186, *190, * 192, *194,*195,*198, *199, *200, *201, *202, *203, *204, *205, *206, *207, *212 *217, *218, *220, *223, *224, *225, *226, *230, *232, *234, *235, *236, *237, *240, *244, *245, *246, *248, *249, *252, *254, *257, *258, *259, *260, *262, *263, *264, *265, *266, *267, *268, *269, *271, *272, *275, *276, *278, *282, *288, *292, *295, *296, *298, *299, *300, *301, *302, *303, *304, *306, *308, *310, *312, *314, *320, *321, *322, *324, * 325,*328,*352,*358, *366, *368, *375, * 382, *38 7, *392,*397 *14, * 17, *28, -51, *233 *103 *14 * 16, *17, *28, ' 79, *154, *173, *398 »14 '16, »17, *24, Φ28, *46, *47 *68, *74, *76, *77, *80, *103, *123, * 14 2, *150, *151, *156

ΓΓΤΙΙ

*78, *85, *91, *92, *103, *181, *206, *252, *270, *329

1ΈΝ

*14,

ΔΒΚ

10, 290, 307

4

16, *18, *103 *105

ΔΙΣ ΔΚΒΜ ΔΚΒΧ ΔΦΛ

*16, *17, *28, »154, »155, »241, *315 231 394 »14, *16, »17, *62, *63, *68, *69, *89, *92, *103, * 1 15, *119, *150, *151, *154, *182, *206, *209, »215, »218, *274, *285, *302, »318, »379, »392

EBE

»14, »17, *28, »31, »79, *83, »94, »103, »105, »115, »136, »146, 148, *274, *280, 289, »317, 327 *14, »16, »21, *99, »103 »8, »14, »16, »17, *24, *28, *31, »44, *56, *79, »88, »92, *97, »100, »103, »136, »141, »147, »150, »151, »154, »155, »162, »173, »185, *206, *215, *227, »231, »233, *239, »274, »277, »279, »280, *284, »317, »319, »379, *386, »398 *36, »39, »40, »63, *65, *69, »73, »76, »82, »89, »92, »103, »118, »143, »152, »163, »194, »200, *206, »215, »230, *245, »263, »269, *274, *279, *295, »300, *302, »312, *393 * ι 4 > *'"> »26, »29, *45, *76, »99, * 103, »123, »146, »147, »150, »189, *228, »250, »274, *300

ΕΕΑ ΕΛΙΑ

ΕΜΑΕΕ

ΕΣΠΕΑ

ΕΦΕΡ

»78, »289

ΙΑΔΙΙ ΙΑΠΜ

»11, »41, »120, »136, *280 »16, »17, »52, »102, »142, »155, »173, *222

ΚΘΕΟΦ

»41, »120, »136, »144

ΛΒΡΑΝ

»83, »89

MAN ΜΜΠ/ΙΑ

»92, *279, »287, »343, »346, »397 »14, »17

ΠΕΑΕΑ

»21, »76, »82, »85, »91, »92, »103, »150, *180, »181, »206, »245, »270, »274, *329, »371

ΣΓΕΡ ΣΕΙΙ

»11, »120 »44

ΤΚΟΡ ΤΧΑΡ

*327 »114

ΦΜΗΤ

*98

E' ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ*

Λ . . . *295 Αγαπητίδης, Κώστας *11, *280, *289, *327 Αγγελακόπουλος, Ιωάν. *279 Αγγελάκος, Γιάννης Χ. *90 Αγγελίδης,Κορνήλιος *83 Αγγέλογλου, Άλκης *115 Αγγελόπουλος,Κ. *41 Αγγέλου, Π. *327 Αγνάντης, Κωνστ. *83 Ά γ ρ α ς , Τέλλος »11, *31 Αηβαλιώτης, Κ. *103 Αηδονόπουλος, Γιάννης *31,*103, *115 Αθανασιάδου, αρ. *97 Αθανασίου, Νίκος *83 Αθανασόπουλος, Αγ. *21 Αθανασούλης, Κρίτων *94 [Αθηναίος, Νίκος] βλ. Καμπανάκης, Ν. Αθηναίος, Περσεύς *280 Αθηναίος, Χρήστος *103 Α.Κ. *278 Ακίλογλου, Νίκος 38 Ακριτίδης, Νίκος *103 Αλαμανιώτης, ΓΙ. *21 Αλεξανδρίδης, Κ. *279 Αλεξανδρίδης, Φίλιππας 84 Αλεξανδρόπουλος, Α. *94

Αλεξανδρόπουλος, Κ. *327 Αλεξανδρόπουλος, Τάσος *289 Αλεξάνδρου, Ά ρ η ς *103 Αλεξιάδης, Γεώργ. *14 Αλεξίου, Έλλη *31, *103, *154 Αλεξίου, Μανώλης *103 Αλέπης, Κούλης »31 Αλευράς, Μίλτος *94 Αλιβιζάτος, Μ. *15 Αλκαίος, Μ. [ = Ηλίας Βενέζης] *92 Αλκαμένης *94 Αλ-πα-κο*94 Αμαριώτου, Μαρία *154 Αμπαστάδος, Νικόλαος Μ. *31 Αμπάτης, Γερ. Π. *280 Αμπρακιώτης,Κωστής *11 Αναγνωστάκη, Μαγδαληνή *94 Αναγνωστάκης, Μανόλης *115, *279, *346, *397 βλ. και Δημαρχ, Φανή Αναγνωστόπουλος, Ντίνος *98 Αναζηρόπουλος, Στάθης *11 Αναστασέλλης, Στρατής *8 Αναστασιάδη - Δεληγιάννη, Γεωρ. *31 αναστασιάδης, Γ. *387 Αναστασιάδης, Χρ. *44 Αναστασόπουλος, Γ. 355

* Ευρετηριάζονται τα ονόματα των συνεργατών. Στις περιπτώσεις ψευδωνύμων μέσα σε αγκύλη αναφέρεται το πραγματικό όνομα, όπου η ταύτιση ήταν δυνατή. δεν ευρετηριάστηκαν οι υπογραφές του τύπου «Ένας Επονίτης» η «Μία Επονίτισσα», που είναι πολύ συχνές στα έντυπα της ΕΠΟΝ, και δεν έχουν γίνει ταυτίσεις.

Αναστόπουλος,Λάκης *94 Ανατολή*180 Ανδρέου, Μάτση [ = Μάτση Χατζηλαζάρου] *115 Ανδρικός, Τ. 331 Ανδριτσάκης,Π. *398 Ανδρίτσου, Λίτσα *21 Ανδρουλιδάκης, Μίνος *28, *227 Ανεμογιάννης, Γιώργος *284 Ανταίος,Πέτρος [ = Στ. Γιαννακόπουλος] *180, *206 Ανταχόπουλος, Χρήστος 2 Αντρέας*89 Αντωνιάδης, Ά ν τ . *393 Αντωνιάδης, I.* 154 Αντωνόπουλος, Γιάννης *295, *398 Ανυφαντής, Άριστος *317 Αξελός,Κώστας *103, *398 Αξιώτη, Μέλπω *103 Απελάτης, Ανδρέας *103 Απηλιώτης, Ν. *398 Αποστολατος, Σ. *15 Αποστολίδης, Ν. *279 [Αποστόλου, Ηλέκτρα] βλ. Λεύτερη Νέα Αποστολόπουλος, Β. *94 Αποστολόπουλος, Κ. *41 Αποστολόπουλος, Ντίμης *115 Αποστολοπούλου [- Φεράλδη], Ειρήνη *289 Αραβανόπουλος, Α. *231 [Αργυρίου, Ά λ έ ξ . ] βλ. Ευσταθίου, Αλέκος [Αργυρόπουλος, Γ. ] βλ. Μαρκίνας, Κλαύδιος Αρης*235 Αριανός, Νίκος *398 Αρμαριώτης, Αντώνιος *8 Αρχίλοχος,*14 Α.Σ.Λ. * *94

Ασμοδαιος [ = Νίκος Δεληπέτρος] *14 Ατελλανός, Νίκος *154 [Αττικός] βλ. Λινάρδος, Π. Αυγέρης, Δρόσος *94, *115 Αυγέρης, Μ. *103 Αυγερινός, Χ. *279 Αυγινός, Κ. *398 Αυλωνίτου, Λυδία *317 Αφανος, Φάνης [ = Σ. Τσερούλης και Α. Πομόνης] *88 Β. *289 Βαβούρης, Σταύρος *94, * 1 15, *279 Βαγενάς, Θάνος *280 Baden - Powell, (Λόρδος) *44 Βαϊάνος, Μάριος *284 Βακαλό, Γ. *279 Βακαλό, Έλ. *279 [ Βακαλόπουλος] βλ. Μύρας, Άλκής Βακαλόπουλος, Ά . *279 Βακαλοπούλου, Μπ. *398 Βακαρέλη - Καλαντζή, Ξ. *103 Βακιρτζής, Γιώργος * 103 Βάκος, Ά γ γ ε λ ο ς *94 Βαλέρας, Έρ. *94, * 115 Βαλέρνης, Δ. *289 Βαλέτας, Γ. *279, *398 Βαλσαμάκης, Πάνος *31, *284 Βαρβαρρήγος, Σ. *41 Βαρδής, Π. *94 Βαρδιόλας, Διονύσης *94 Βαρλάμος, Άλέξ. *398 Βάρναλης, Κ. *287, *397 Βαρώνος, Δ. 355 Βασιλακάκης, Ν. *279 Βασιλειάδης, Γ. *41 Βασιλειάδης, Χαρ. *94 Βασιλείου, Α. *398

Βασιλείου, Βάσος *115 Βασιλείου, Ί. *279 Βασιλείου, Σπύρος *115 Βασιλόπουλος, Ν. *327 Βάσις, Γιώργος *8 Βασμανώλης, Λ. *8 Βασματζίδης, Κίμων *83 Βεάκης, Αίμ. *31 Βεκρής, Κώστας *154 Βελμύρας, Κωστής *31 Βενέζη, Αγάπη *98 Βενέζης, Ηλίας [βλ. και το ψευδ. Μ. Αλκαίος] *92 Βενέτης, 'Άρης *11, *280, *317 Βενιέρης, Νικήτας *279 Βενούκας, Νικόλ. Άν. *98 Βεντούρη, Β. *94 Βεργής, Νικόλαος *8 Βεργίδης, Νίκος *397 Βερλής, Γρηγόρης *31 Βερνάρδος, Οδυσ. *154 Βέρροιος, Κ. *16 Βέττας, Φώκος *103, *206 Βηλαράς, Γιάννης *115, *279 Βήτας, Αχιλλέας *115 Βήχος, Γ. *16, *99 Βιβλιόφιλος *379 Βικέλας, Μω. Ν. *94 Βικέλας, Ν. I. *94 Βισβίζης, Τ. *29, "142 Βλαδίμηρος *103 Βλάσσης, Στράτος *398 Βλάχος, Κωνστ. *8 Βλάχου [- Κάσδαγλη], Λίνα *289

Β.Ο. *111 Βολογιάννης, Μάνος *231 Βορινός, Τάσος *398 Βότση, Όλγα *317 Βουδούρης, Γιώρ. *398 Βουσβούνης, Αντώνης *115 Βρανάς, Νίκος *398

[Βρανούσης, Λέανδρος] βλ. Νίκας και Παπαβρανούσης, Λ. Βραχνός, Λεωνίδας *154 Βρεττάκος, Νικηφόρος *31, *103, *115, 385, *397 Βρισαγώτης *8 Βρυώνης, Κώστας *268 Βυθούλκας, Γ. *94 Βώττης, Α. *284 Γ. . . *295 Γαβριήλ, Ιουλιέττα »78, »115 Γάγαρης, Γιώργος Κ. *83 Γάκης, Μιχ. *83 Γαλανός, Β. 187 Γαλέος, I. Α. *41 Γαληνός, Κωστής *115 Γαλούσης, Γιώργος *231 Γαμπάς, Αντ. 376 Γανιάρης, Χρήστος *103 Γαργαλάς, Ηλίας *154 Γεράνης, Πέτρος *87 [Γεράνης, Στ.] βλ. Παναγιωτόπουλος, Σ. Γέροντας, Γ. *151 Γεροντικός, αρ. *83 Γέρω-σοφός, [ο] *31 Γεωργακόπουλος, Ν. *78 Γεωργαλας, Γ. *111, *194 Γεωργαλας, Κ. *103 Γεωργαρίου, Πέτρος 291 Γεωργιάδη, Μιρέλλα *289 Γεωργιάδης, Θ. *105 Γεωργιάδης, Νίκος 291 Γεωργιάδης, Ο. *279 Γεωργίου, Δήμος *398 Γεωργίου, Αώλος Ε. * 154 Γεωργίου, Μ. *279 Γεωργίου, Πάνος Άντ. *154 Γεωργίου, Πάρις *398 Γεωργόπουλος, Δ. *279

Γεωργοπούλου, Νιόβη *83 Γεωργούλη [ - Στεφάνου], Λύντια *115, *289, 370 Γιαγιά *79 Γιάγκας, Αθανάσιος *83 Γιαννακάκης, Γ. Γ. *31 Γιαννακόπουλος, Σταύρος [βλ. και το ψευδώνυμο Πέτρος Ανταίος] *103 Γιαννακόπουλος, Τάκης *231 Γιαννάτος, Ζήσης *154 Γιαννάτος, Σπύρος [και Σπ. Γ - ς] *154 Γιαννέτσου, Λούλα *78, *115 Γιάννης 38 Γιαννιώτης, Γ. *92 Γιασεμίδου, Ισμήνη Χ. *97 Γιατζόγλου, Τάκης *228, *379 Γιοφύλλης, Φώτος [ = Σ. Μουσούρης] *11, *31 Γκιτρύ, Σασά *94 Γκοβόπουλος, Γ. *327 Γκόλφης, Ερρίκος *98 Γκόλφης, Ρήγας *206 Γκότσης, Α. *15 Γκούφας, Βαγγέλης *289 Γληνός, Δημ. 2, *103, *398 Γλύπτης, Γ. I. *97 [Γονατάς, Επαμ.] βλ. Ε.Χ.Γ. Γόνης, Ν. *289 Γοργόλης, Κοσμάς *83 Γουλανδρής, Δημήτρης *11, *31, 41, *94, *280, *289, *317 Γούλος, Κωνσταντίνος *31, * 115 Γραικός, Ε. *31 Γραικός, Νίκος *83, *280 Γραικός, Φώτος *315 Γρανίτης, Π. *92, *103 Γρανίτσας, Σπίρος *317 Γρεγάλης, Σ. [ = Γ. Σχίζας] *327 Γρηγόρης [ = Γεράσιμος Σταύ-

ρου] *103 Γρηγόρης *288 Γρηγοριάδη, Ελπίδα 389 Γρηγοριάδης, Ν. *16 Γρηγορίου, Ν. *386 Γρηγορίου, Στρ. *231 Γρημάνης, Μιχ. *231 Γυφτάκης Άνδρ. *5 Δάλλας, Γιάννης *83, * 115, *398 Δαμίγος, I. 175 Δαμιανάκη, Βούλα * 103 Δαμιανάκης, Νίκος 376 Δανάμος, Γιάννης *111 [Δανόπουλος, Π.] βλ. Φλιάσιος, Γ. Δαούτη, Ε. *78 Δαρζέτας, Γρηγόρης *398 Δασκαλάκη, Αθ. 330 Δασκαλάκης, Γ. *11 Δασκαλάκης, Γεωρ. *398 Δαυίδ, Δ. 331 Δάφνη *386 Δάφνης, Λάμπρος * 103 Δελάκης, Ν. *379 Δεληγιάννης, Παν. Φ. *11 *94, *103 Δεληδημήτρης, Δ. *15 [Δεληπέτρος, Νίκος] βλ. Ασμοδαίος Δελούδης, Μ. *94 Δέλφης, Φοίβος [ = Γ. Κανέλλος] *94, *103 Δεματάκης, Γιάννης * 11 5 Δεμίρης, Δώρος *31 Δένδρη, Φ. *115 Δερμιτζάκης, Στυλ. 384 [Δεσποτίδης, Μίμης] βλ. Πέτρος Δεσποτόπουλος, Κ. *56 Δεσύλλας, Μ. *379 Δέτσικας, Άλκης *78

Δήμα, Π. *115 Δημαρά, Φανή [ = Μ. Αναγνωστάκης] *279 Δημητριάδης, Δημήτριος *92 Δημητριάδης, Κ. *379 Δημητρίου, Γ. *279 Δημητρίου, Πάνος *92, *103, *279 Δημητρίου, Σ. *94 Δημητρίου, Σωτ. *398 Δημόπουλος, Αριστ. Γ. *78 Δημόπουλος, Δ. Ν. *206 Δημόπουλος, Κ. *295 Δημόπουλος, Ντίνος *11 Δημόπουλος, Π. *206 Δήμου, Τάσος *103 Διαμαντόπουλος, Ά γ γ ε λ ο ς 2, *92 *103 Δ. Ν. *397 Δόξας, Άγγελος [ = Νικ. Δρακουλίδης] *11 Δόξας, Ανδρέας [ = Τάκης Καμπανάς] *327 Δόξας, Τάκης [ = Παναγ. Λαμπρινόπουλος] *280, 385 Δούκας, Άλέξ. *31 Δούκας, Στρατ. *31 Δουλγεράκης, Πάνος *397 Δουνάκης, Ί. *376 Δ . Π . *246 Δρεπανιώτης, Λ. *379 [Δρακουλίδης, Νικ.] βλ. Δόξας, Άγγελος Δρίβας, Αναστάσιος *11 Δριμάκου, Ο. *103 [Δρίτσας, Θωμ.] βλ. Λαουτάρης, Κώστας Δροσιά, Αύγή *41 Δροσόπουλος *173 Δρόσου, Γ. *173 Δρουδάκης, Άλέξ. 376

Δρυμώνας, Τάκης [ = Τ. Καμπανάς] *327 Δύοφις, *94 Δ. Χ. Ν. »31 Ε.

*8

Ε.384 *14 Ε.2000 *14 Ε.2109 *14 Ε.2123 *14 Ε. Α.83 *16 Ε. Α.1333 *16 Ελατός, Κ. [ = Κ. Θεοφάνους] *41 Ελάτου, Χαρά [ = Χαρά Στούπη] *327 Ελευθεριάδης, Γ. *103 Ελευθεριάδης,Π. *78 Ελληνοπούλα*386 Εμπίτης, Γρηγ. *154 Εξαρχάκης, Οδ. *115 Επιτροπόπουλος, Φ. *41 Ερευνητής *14 Ερμής *169 Ερμήςολόγιος *154 Ερμογένης, Α. *78 Ευαγγέλου, Γιάννης *289 Ευσταθίου, Αλέκος [=Αλέξ. Αργυρίου] *398 Ευσταθόπουλος, Π. *41 Ευστρατιάδης, Στράτος *397 Ευστρατίου, Π. Ν. *31 Ε.Χ.Γ [ = Επαμεινώνδας Γονατάς] *289 Ζαγόρης, Ντόλης *83 Ζαρκάδας, Γ. *16 Ζαφειρας, Γεώρ. Κ. *398 Ζαφειρόπουλος, Κ. *28 Ζαχαράκης, Σ. *16 Ζαχαριάδης, Ν. *379

Ζαχαρόπουλος, Αντ. *279 Ζαχόπουλος, Νικ. *279 Ζέη, Άλκη *115 Ζεπάτου, Νανά *94 Ζέπος, Δ. *8 Ζερβάκος, Βάσσος *227 Ζηριώτης, Ντ. *289 Ζήσης, *398 Ζησιμόπουλος, Γ. *154 Ζήσου, Μαίρη Δ. *97 Ζιτσαία, Χρυσάνθη *83, *287 Ζορμπαλάς, Σταύρος *103 Ζορμπαλάς, Τάκης Χ. *31

Ζ. Ρ. *288

Ηλιάδης, Β. *284 Ηλιόπουλος, Ντίνος *11 Ηρακλής 38 Ηρακλής *82 Ησυχάκης, Ά ν τ . 384 Ή τ α , Γιώτα *94 Θαλασινός, Π. *279, *397 Θαλάσσης, Λάμπρος *11, *115 Θασίτης, Π. *279 Θείτσα *79 Θεοδοσοπούλου, Βάσω *94 Θεοδωρακόπουλος, Πάνος *103 Θεοδωρόπουλος, Ά γ γ . *284 Θεοδωρόπουλος, Σπ. [γνωστός με Θεολόγος, Γ. *41 Θέος, Κώστας *103 [Θέρος, Ά γ η ς ] βλ. Θεοδωρόπουλος, Σπ. Θεοτοκάς, Γιώργος *284 [Θεοφάνους, Κώστας] βλ. Έλατός, Κ. Θεοχάρης, Σ. *151 [Θεσσαλός] βλ. Καλαντζής, Κώστας

Θλιβερός *207 Θρακιώτης, Η. *279 Θρύλος, Ά λ κ η ς [ = Ελένη Ουράνη] *284 Θωμάς *111 Θωμόπουλος, Ε. *88

1103 *14 1753 *14 Ιακωβίδη - Πατρικίου, Λιλή *31, *103 Ιακωβίδης, Μιχαήλ *105 Ιάσονας 38 Ιγερινός, Λέων [ = Λουκάς Λιναρας] *115 Ιμβριώτης, Γ. *279 Ιμβριώτου, Ρ. *103, *154 Ιπποκράτης, I. *5 Ιωαννίδης, Γιάννης Β. *94,,*115 Ιωαννίδης, Κων. *29 Ιωάννου, Γιώργος 326 Ιωάννου, Θάλεια *83 Ιωάννου, Παύλος *227 Καββάδας, Δ. *279 Καββαδίας, Θ. 355 Καββαδίας, Ν. *103 Κάβουρα, Ρίτα *21 Καζαντζάκη, Γαλάτεια *103, *284 [βλ. και Ψηλορείτη, Π.] το Καζαντζής, Κωνστ. Γ. *31 Καζίδης, Ά λ . *279 Καζολέας, Κ. *17 Καθρέπτης, Νίκος Γ. *11 Κακαδέλλης, Τάκης *231 Κάκκος, Θανάσης *98 Κακναβάτος, Έκτωρ *115 Καλαμπουρδάκης, Τάκης *21, *103 Καλαντζής, Κώστας [γνωστός με

*295, *398 Καλιγιάννη, Θάλεια *94 Καλλίας, Γεώργ. Μ. 374 Καλλίας, Κ. 242 Καλλοναίος, Μ. *103 Καλογρίδης, Μ. *151 Καλογεράς, Ν. I. *386 Καλοκαιρινός, Γρηγόρης *398 Καλομοίρης, Μαν. *31, *284 Καμάρης, Κίμων, *94 Καμπανάκη, Ευτυχία *79 Καμπανάκης, Ί . *79 Καμπανάκης, Νικόλαος [και με το ψευδ. Νίκος Αθηναίος] *79 [Καμπανάς, Τάκης] βλ. Δόξας, Ανδρέας, Δρυμώνας, Τάκης και Καραλής, Θωμάς Καμπάνης, Ε. Ν. *31 Καμπάς, Αλ. *154 Καμπέρογλου, Ίώ *103 Κάμπου, I. *103 Κανάς, Αντώνης *317 Κανδή, Καίτη *231 Κανελλάκης, Γ. *239 Κανελλόπουλος, I. *56 Κανελλόπουλος, Παν. Κ. *8, *14, *379 [Κανέλλος, Γ.] βλ. Δέλφης, Φοίβος Κανέλλου, Έλλη *94 Κανονίδης, Σ. *16 Κάπα, Ν. *206 Καπετανάκης, Γιάννης *227 Καππας, Μιχ. *83 Καράγιωργας, Γιάννης Π. *11, *280,*327 Καρακάλου - Καρανικόλα, Λίλα *11

Καρακώστας, Σ. *398 Καρακώστας, Φ. *279

το ΚαμπαΚαραλής, Θωμάς [ = Τ. νάς] *327 Καραμάνος, Κ. *16 Καραμαούνας, Λ. *92 Καραμητσάνης, Γ. *379 Καραμήτσος, Γιάννης Α. *11, *280, *289 Καράμπελας, Νίκος *111 Καρανίκας, Δημ. *279 Καραντηνός, Ν. *103, »206 Καραντινός, Σ. *284, *398 Καραπάνος, Γ. *41, *115 Καράς, Νίκος *103 Καράσσας, Βάσσος *83 Καραχάλιος, Γ. *100 Καρβέλα, Ελένη *115 Καρβούνης, Νίκος 2 Καρδαλίνος, Θανάσης *11, *41, *280

Καρθαίος, Κώστας *284 Καρπούζης, Σπύρος *11 Καρράς, Δ. *8 Κάρταλος, Τ. *379 Κάρτερ, Γιώργος *327 Καρύδης, Νίκος *115 Καρυκόπουλος, Τάκης *94 Κασδώνης, Φίλιππος Ευ. *398 Κασσιμάτης, Σταύρος *103 Κασσούτο, Σάμης *78 Καστανάκης, Θράσος *284 Καστανάκης, Νίκος *103 Κατακάλου, Π. *279 Κατεβάτης, Ιω. *14 Κάτια *103 Κατρίτσης 331 Κατσαρός, Π. Γ. *398 Κατσέλης, Πέλος *284 Κατσικαδέλλης, Γ. *231 Κατσογιάννος, Κωνστ. Α. *98 Καφταντζής, Γ. *397 Καψάλης, Δ. *16

Καψάλης, I. *1 Καψαμπέλης, Γ. *280 Κ. Γ. *154, *289 Κέκησης, Λάκης *83 Κερχουλας, Ε. *151 Κεσίση, Μαρία I. *398 Κιουλχαντζής, Ε. *94 Κιούρας, Γιώργος *83 Κιουρί, Εύα* 398 Κίσαβος, Γ. *21 Κισκήρας *78 Κιτσίκης, Κ. *279 Κλαΐνος, Βασίλειος *90 Κλειώ *103 Κλεώπας, Γιάννης *31, *94 Κοββατζής, Αστέρης *115 Κοκκάλης, Γ. *44 Κόκκαλης, Π. *103 Κόκκινη, Μίκα *92 Κοκοβίνης, Κ. *279 Κολλίντζας, Κώστας *8 Κολυβα, Νίτσα *231 Κομίλη, Παναγιώτα *231 Κομνηνός, Ανδρέας *103, *398 Κομνηνός, Στέφ. *92 Κονδυλάκης, Διασ. Χ. *375 Κονομής, Ν. Χ. *398 Κονταξής, Γ. Δημητρ. *398 Κόντογλους, Φώτης *31, *284 Κοντοδήμος Β. *398 Κόντου, Αγγέλα *398 Κορνάρος, Θέμος *103 [Κόρφης, Τάσος] βλ. Χέλμης, Αίνος Κορφιάτης, Κ. *397 Κορφίδης, Δ. *398 Κορωνιός, Αντρέας *92 Κοσμάς, Νίκος *83 Κοσμοπολίτης, Γιάννης *115 Κοτζιάς, Αλέξανδρος *94 Κοτζιούλας, Γ. *103,*279

Κότσιρας, Γιώργης Στ. *317 Κοτσίρης, Λ. *151 Κοττάκης, Γιώργος *289 Κοττίκας, Π. *379 Κουκόπουλος, Γιάννης *218 Κουκούλης, Γ. *231 Κουλαμάς, Γιώργος *98 Κουλουμβάκης, Εύσ. *5 Κουμάκη, Ελένη *115 Κουμαντος, Γιώργος *238, *398 Κουντούρης, Νίκος *87, *115 Κουντουρίδης, Β. *94 Κουράκος, Κούρης *115 Κουρεμένος, Γ. *94 Κουρής, Διον. *31 Κουρόπουλος *173 Κουρούκλης, Λ. *17 Κούρτης »78 Κουρτίδης, αρ. *31 Κράββαρης, Χρήστος *98 Κρανάκη, Μιμικα *289 Κρασσας, Κ. *398 Κρητικός, Δημήτρης 291 Κρητικού, Μαίρη *78 Κριεζής, Κων. *29, *142 Κριναϊος, Παύλος [ = Π. Μιχαηλίδης] *11, *94, *103, *280 Κρόκος, Μάρκος *83 Κροντηρα, Μ. *94 Κροντήρης, I. *15 Κ. Στ. *11 Κυπαρίσσης, Γ. 389, *398 Κυργιακίδης, Βύρωνας *98 Κυριαζής, Παύλος *103 Κυριαζής, Πολ. *398 Κυριαζής, Στέφ. *398 Κυριαζίδης, Νίκος 2 Κυριακίδης, Αντώνης *398 Κυριακίδης, Μίμης *11 Κυριακόπουλος, Γ. *78 Κυριακόπουλος, Ε. *56, *379

Κυριακόπουλος, Λ. *78 Κύρκος, Λ. *398 Κύρου, Αχ. *16 Κύρου, Κλείτος, *92, *279, '397 Κύρου, Μ. *279 Κύρρης, Κώστας *398 Κυτριλάκη, Μαίρη *115 Κωνσταντινίδης, Γρ. *398 Κωνσταντινίδης, Κ. *78 Κωνσταντινίδης, Κ. Ν. *11, *94 Κωνσταντινίδης, Τάκης *115, *289 Κωνσταντινόπουλος, Γρηγόρης *317 Κωνσταντίνου, Σ. *78 Κων/τόπουλος, Γρηγ. *398 Κώστας, Τάκης Στ. *83 Κωστόπουλος, Γιάννης *115 Κώτης, Στρατής *8 Λάζαρης Ιω. *5 Λαζαρίδης, Ο. *379 Λάκης *159 Λαμπαδάριος, Κ. *16 Λαμπίρης, Β. *17 Λαμπρίας, Τάκης *115 Λαμπρινίδης, Μηνάς *29, *142, *227 [Λαμπρινόπουλος, Π.] βλ. Δόξας, Τάκης Λαμπρινός, Γ. *103, *398 Λαμπρολέσβιος, Β. *41 Λαούρδας, Βασίλειος *115, 385, *56 Λαουτάρης, Κώστας [ = Θωμ. Δρίτσας] *89 Λαπαθιώτης, Ν. *31, *41, *94, *115 Λάρας, Λουκής * 115 Λάσκαρης, Νίκος *284 Λάτρης, Ά γ γ ε λ ο ς * 115

Λατσούδας, Βλάσης *98 Λεβάντας, Χρ. [ = Κυριάκος Χατζηδάκις] *11 Λεβέτσος, Νίκος *83 Leigh - Fermor, Patrick *8 Λεονάρδου, Βάσω *103 Λεοντιάδης, Σ. *279 Λεριώτης, Σπ. *88 Λεσβιώτης, Α. *11 Λεσβιώτης, Παναγής *231 Λευτέρη Νέα [ = Ηλέκτρα Α π ο στόλου] *24 Λευτεριάς, Τάσος *162 Λεφτεργιάς, Σ. [ = Ελ. Στεφανάκης] *94 Λεωνιδάκης, Σ. *41 Λεωνίδας *92 Λεωνίδας *180 [Λιακόπουλος, Θ.] βλ. Πορφυρής Λιαρούτσος, Πάρις Κ. *8, *14 Λιβέρης, Διον. *386 Λιγνάδης, Γιάννης *94 Λιγνάδης, Τάσος *94, *115, *379 Λιναράς, Λουκάς [βλ. και Λέων Ιγερινός] *94, *115 Λιναρδάτος, Κώστας 2 Λιναρδάτος, Σπύρος 2, *103 Λινάρδος, Πέτρος Ν. [γνωστός και Λινόπουλος, Άρης 389 Λιοφίτης, Χρ. *94 Λοβέρδος, Νίκος *327 Λογοθέτης, Χρίστος *398 Λόης, Δ. *14 Λουντέμης, Μ. *103 Λύκας, Γιώργος *83 Λυκοχωρίτης, Αλ. *103 Λυγιδάκης, Κ. *78 Μ. Α. *8, *398 Μαγαζής, Αριστ. *92

Μάγγος, Ν. *151 Μαγιάκου, Αθανασία *103 Μαγκριώτη, Ε. *78 Μάγνης, Γιάννης *21, *103 Μάγνης, Νίκος *398 Μαζαράκης, Γ. *239 Μάης, Βασίλης *280 Μαθητής *162 Μαθιόπουλος, Βασ. II. *31, *94 Μαθιόπουλος, Παν. Φ. *31 Μακασίκη, Χρυσούλα *94 Μακρής, Α. Π. *279 Μακρής, Νίκος *398 Μακρής, Σπύρος *379 Μακρίδης, Στ. *279 Μαλλώσης, Ηρακλής Θ. *94, *327 Μαλούχος, Κ. *29 Μαμαλάκης, Αντώνης *310 Μάμαλης, Γ. *398 Μανδριώτης, Ε. *94 Μάνεσης, αρ. *279 Μάνιας, Ν. *103 Μανιάτης, Κ. *279 Μανιός, Σωτήρης *279 Μάνου, Μίνα *398 Μανουηλίδου, Μ. *78 Μαντρεπήλιας, Λοΐζος *289 Μαξίμου, Π. *94 Μαραγκοπούλου, Κούλα *31 Μαραγκουδάκη, Μ. *103 Μαραγκουδάκης, I. Θ. *31 Μαράντος, Σ. *94 Μαρέτσικος, Α. *98 Μαριέττα *386 Μαρίνης, Κώστας *103 Μαρκάκης, Στέλιος *398 Μαρκέτου, Σταυρούλα *287 Μαρκίνας, Κλαύδιος [= Γεωρ. Αργυρόπουλος] *11, *31 Μάρκογλου, Μ. *379

Μαρόπουλος, Χ. *279 Μάστορας, Στάθης *375 Μαστραντώνης, Νείλος 2 Ματθαίου, Κώστας *227 Ματρακίδης, Χρ. *151 Ματσάκης, Μηνάς »11, *41, *280 Ματσόπουλος, Φάνης Γ. *83 Μαυρεδάκις, Λευτέρης *200 Μαυρεπής, Ντίνος *94 Μαυρίδης, Β. *379 Μαυρίδης, Φ. *79 Μαυροειδή-Παπαδάκη, Σοφ. *21, *31, *103, *111, *200, *398 Μαυρονικόλας, Γ. *231 Μαχαιράς, Ν. *56 Μεγάλος σας φίλος, [ο] *174 Μελάς, Παύλος Γ. *317 Μελάς, Σπύρος *31, *284 Μελετίου, Προκόπης *94 Μελετόπουλος, Τάσος *8 Μελτέμης, Μήτσος *398 Μενεγάκης, Μανώλης *8 Μενεστρέλ, Πωλ *284 Μεταξάς, Ε. *28, 242 Μηλιάδης, Τάκης *94 Μηριάγκος, Μιχ. *103 Μητρόπουλος, Α. *398 Μητσόπουλος, Γ. *327 Μήτσου, Φύλλης *98 Μηττάς, Γιάννης *279 Μικρός επαναστάτης, [ο] *174 Milliex, Roger *115, *317, *398 Μίμ - Πάπ *94 Μιράντα, Αύρα [ = Ίντα Χριστινάκη] *83 Μισίρλογλου, Α. *279 [Μιχαηλίδης, Π.] βλ. Κριναίος, Παϋλος Μίχας, Α. *14 Μοάτσος, Δ. *103 Μονουράς, Κ. Στ. *398

Μονταίν, [η] *92 Μοντέλος, Μήτσος *98 Μόσχος, Ά γ γ ε λ ο ς *11, »41, *280 Μούγιος, Γιώργος *227 Μουδρέας, I. *1 Μουζάκης, Γ. *94 [Μουσούρης, Σ.] βλ. Γιοφύλλης,

Μύρας, Ά λ κ η ς [ = Βακαλόπουλος] »11, »280, »289 Μυριάγγος, Γιάννης «103 Μυριαλλής, Αλέξανδρος 38 Μυριβήλης, Στρ. «31, »173, »284 Μωραΐτης, Α. «78

Φώτος Μπακούρης, Μ. Γ. *41 Μπαλάσκας, I. *151 Μπαμπάκος, Γ. *379 Μπαρλάς, Φαϊδρος *11, *115, »289, 370 Μπάρμπας, Βάσος *83 Μπαταγιας, Νίκος »280 Μπενέκος, Γιάννης *83 Μπερζάν, Κ. »78 Μπέχλης, Β. *83 Μπιμπίκου, Ελένη *92 Μπιτζιλέκη, Διονυσία *398 Μπιτούνης, Λ. *92 Μπίτσιος, Δ. *56 Μπόγρης, Δ. *398 Μποτωνάκης, Μιχ. 380 Μπουκουβάλας, Γ. *379 Μπουλαλά, Ελένη *94 Μπουλιγαράκη, Δέσποινα *94 Μπούμη-Παππα, Ρίτα * 103 Μπουμπουλίνα *288 Μπούρας, Ά 0 . »151 Μπουρδάκος, Γρηγόριος Π. *31 Μπουρνελάκης, Πέτρος *8 Μπουρνιας, Α. *151 Μπουρνιάς, Θανάσης *272 Μπούχλη, M. I. »115 Μ.Τ. »298 Μ.Τ.Ι. *103

Ν 201 »14 Ναβουχοδονόσορ, »31 Νάκος, Δ. »115 Νάκος, I. »41 Νάρβας, Ν. »279 Νατσούλης, Τ. «94 Νεγρεπόντης, Λευτέρης »103 Νέγρος, Αντρέας Μ. »398 Νεχαλιώτης, Κωστής [ = Κωστής Σκαλιόρας] »115 Νίκας [ = Λ. Βρανούσης] »89, »306 Νίκη «288 Νικηράτος, Κ. »41 Νίκης, Αντώνης »279 Νικήτας, Νικ. [ = Ν. Γ. Σταθάκης] «31 Νικηφόρος »180 Νικολαΐδης, Α. Θ. »317 Νικολαΐδης, Ε. 242. «379 Νικολακάκος, Γ. 187 Νικολάου, Κλεάνθης »398 Νικολάου, Λ. »379 Νιρβάνας, Παύλος «31 Νομικός, [ο] «398 Νοτίδου, Α γ α θ ή *231 Νουάρου, Α. *103 Νουχάκης, Γιάννης »398 Ντάλιας, Ν. «11 Νταουντάκης, Γ. »16 Ντάρδας, Βαγγέλης »227 Ντικάρ »206 Ντίνος »89 Ντρόλιας, Τολ. *398

Μυλωνάδης, Αλέκος «115 Μυλωνάς, Ν. *5 Μυλωνογιάννης, Γ. *103 Μυλωνογιάννης, Παντελής «115

Ξανθάκης, Σπόρος *31, *83 Ξανθοπουλίδης, Λευτέρης *94 Ξάνθος, Θ. *279 Ξενόπουλος, Γρηγόριος Δ. *31, *284 Ξενόπουλος, Στέφανος *31 Ξένος, Γιώργος *398 Ξένος, Κ. *94 Οικονομίδης, Γιάννης *89 Οικονόμου, Γ. *103 Οικονόμου, Ν. *279 Οικονόμου, Χρήστος *317 Ουλκερόγλου, Κλήμης *94 [Ουράνη, Έ λ . ] βλ. Θρύλος, κής

Άλ-

Παλαιολογοπούλου, Θ. *32 7 Παλαιολόγος, Π. *398 Παλαμάς, Κωστής *31 Παναγιωτόπουλος, I. Μ. *284 Παναγιωτόπουλος, Μέμος *204 Παναγιωτόπουλος, Σ. [βλ. και Σ. Γεράνης] *41 Παναγουλόπουλος, Γ. *11 Πανδής, Δημ. *103 Πάνος, Α. *398 Πανταζής, Γ. *398 Πανταλός, Ν. *200 Παντελίδης, Θόδωρος 25, *386 Παπαβασιλείου, Γιάννης *279 Παπαβρανούσης, Λέαντρος [ = Λέανδρος Βρανούσης] *83 Παπαγεωργίου *78 Παπαγεωργίου, Εύθ. [ και Θύμιος] *279, *398 Παπαγεωργόπουλος, Νίκος *115 Παπαγιαννάκης, Μιχ. 376 Παπαγιάννης, Γ. *98 Παπαδάκη, Α. *94 Παπαδάκης, Θρασ. 376

Παπαδίτσας, Δημήτρης *115, *289 Παπαδόπουλος, Β. *14 Παπαδόπουλος, Θ. *279, *397 Παπαδόπουλος, Νικήτας *103 Παπαδόπουλος, Τ. *279, *397 Παπαδόπουλος, Ταξ. *398 Παπαδοπούλου, Μαρία *231 Παπάζογλου, Α. *279 Παπάζογλου, Κ. *279 Παπάζογλου, Ντόρα *103 Παπαθανασίου, Γεωργία *231 Παπακωνσταντίνου, Δ. *94 Παπακωνσταντίνου, II. *28 Παπακώστας, Άγγελος Ν. *83 Παπαλαμπρόπουλος, Θύμ. 331 Παπαληγούρας, Π. *379 Παπαμιχαήλ, Δ. *142 Παπαμιχαλόπουλος, Ζ. *88 Παπανάσσου, Π. *398 Παπάνης, Δημ. [και Μήτσος] *8 Παπανικολάου, Ά ν τ . *386 Παπανούτσος, Ε.Π. *398 Παπαντωνίου, Νίκος »239, *379 Παπαπαναγιώτου, Μίμης *103 Παπαπασχάλης *398 Παπαρροδόπουλος, Α. *398 Παπάς, Ν. *279 Παπασινός, Νίκος *1 Παπασπύρου, Γιάννης »103 [Παπασταμέλος] βλ. Π. Γ. Σ. Παπασταύρου, Δ. *31 Παπαστεργίου, Μαρία *98 Παπαχατζηδάκης, Γ. *83 Πάπ. Λάζ. *201 Παππάς, Γεώργιος *79 Παππας, Ηρακλής *103 Παππάς, Τάσσος *280 Παππούς *79 Παράγιωργας, Γιάν. Π. * 11 5 Παραλίκας, Β. *279

Πάραρα, Νίτσα *98 Παράσχης, Θρ. *41 Παράσχος, Κλέων »284 Παρθένης, Γ. »279 Παρθένης, Στ. 331 Παρίσης, Ά ν . *115 Πασαλάρης, Χρ. *274 Πάσσαρης, Νίκος *398 Παστόρε, Αίμύλιος *31 Πάσχος, Β. *21 Πάτρας, Λ. *379 Πάτρας, Π. *17 Πατρέλλης, Πέτρος 9 Πατρέου, Νίκη *327 Πάτρης, Γιάννης *88 Πατρίκιος, Τίτος »31 Πατρικόπουλος, Δημ. *231 Πατρινός, Πάνος *94 Παυλάτος, Γ. *289 Παυλίδης, Γιάννης Λ. *115 Παυλίδης, Λευτέρης 9 Παυλόπουλος, Α. *379 Παυλόπουλος, Γ. 385 Παύλου, Έλλη *398 Παύλου, Μ. *379 Π.Γ.Σ. [ = Παπασταμέλος] »327 Πελέκης, Νίκος *88 Πέννα, [ή] *98 Πεπονής, Ά ν . *99, *239 Πέρας, Γιούλης *31 Πέρδικα, Νίκη Λ. *83 Περιγιάλης, Νότης *103 Περιστεράκης, Κ. »151 Περιστέρης, Γ. *41 Περρϊκος, Κωνσταντίνος *14 Πεσματζόγλου, Ιωάννης *239 Πεταλας, Κ. Βασίλης *83 Πετιμεζας - Λαύρας, Ν. *11 Πετρής, Γ. *279 Πετρής,Πέτρος II. *280 Πετρόπουλος, Π. *398

Πέτρος [ = Μίμης Δεσποτίδης] 38 Πίτσιος, Μιχαήλ »231 Πιττή, Μαρίτσα »231 Π/. Κλεώπας, Γιάννης »88 Πλακοκεφάλου, Μ. »115 Πλάτης, Λευτέρης »317 Πλ.[ούτος], Χρ.[ήστος] »31, »115 Πόγριας, Π. »41 Πλωρίτης, Μάριος »115 Πολεμικός άνταποκριτής, [ο] »174 Πολίτης, Ν. »398 Πολυδεύκης, Α. »98 Πολύζου, Ά ν θ η »398 Πολυζωΐδης, Π. »279 Πολυχρονόπουλος, Γιάννης »115 [Πομόνης, Α.] βλ. Άφανος, Φάνης Πομόνης, Γιώργος »88 Πορφύρης [ = Θ. Λιακόπουλος] »295 Πορφυρός, Στ. »103 Προβατάς, Μιχ. »103 Πρόγιας, Π. »41 Προγούλη, Ελευθ. 384 Πρόγρης, Γ. »21 Προεστόπουλος, Νίκος »11 Πρωτάνθης. Γ. *279 Πρωτεσιλάου, Αλέξης »398 Πρωτοπαπάς, Χ. »379 Πουλάκου, Άφρ. »31 Πουλιανός, Α. Ν. »398 Πουλίτση, Δήμητρα »289, *317 Ραγέλος, Νίκος »94 Ραζής, Γ. »103 Ραίση, Νίνα »79 Ράλλης, Τώνης *97 Ράπτης, Ν. »94 Ραυτόπουλος, Μίμης *103 Ραφτόπουλος, Λεφτέρης »21 Ραχουτής, Θανάσης *94, »115

Ρεδιάδης, Δ. *16 Ρηγινός, Τάκης *49 Ρητορίδης, Θ. *94 Ρίτσος, Γ. *103 Ροβεσπιέρος *180 Ροδάνθης, Στέφος *115 Ρόδη, Αύγή *94 Ροδινός, Ά ρ η ς *11 Ροζίδη, Μίλια *103 Ρόη, Α. *103 [Ρομποτής, Τάσος] βλ. Κόρφης, Τάσος και Χέλμης, Αίνος Ρουμάνης, Γ. *142 Ρούνης, Μανώλης *280 Ρούσιας, Γεώργιος *97 Ρουσσόπουλος, Ν. Χ. *92 Ρούφος, Ρ. *379 Ρυσσιανός, Νότης *28ϋ Ρώτας, Βασίλης *82, *92, *103, *397 Ρώτας, Ρ. *398 Σαββίδης, Γ. *21 Σακαλής, Ανδρ. Α. *94, *289 Σακελλαρίου, Μ. Β. *398 Σακελλαρίου, Χάρης 38 Σακλαρής, Κ. *41 Σαλαμάγκας, Δημ. *83 [Σαμαρίδης. Α.Σ.] βλ. Σ.Α.Σ. Σάνδης, Γ. *41 Σαντοριναίου, Γαλάτεια *83 Σαπωνίδης, Ν. *94 Σαραλής, Γιάννης *83 Σαραμαντής *173 Σαραντάκος, Μίμης *231 Σαράντης, Γιώργος *317 Σαρρϊκος, Χ. *94 Σ. Α. Σ. [ = Σαμαρίδης Α.Σ.] *8 Σαχίνης, Γ. *379 Σβορώνου, Καίτη *11, *31, *88, *94, *280

Σβώλος, Α. *103 Σβώλου, Μαρία *103 Σγάντζος, Τάσσος *227 Σγούτας, Νίκος *115 Σ. Δ. *200 Σεϊσλής, Ζήσης *397 Σεφτελής, Γ. *231 Σεφτελής, Στράτος *231 Σημηριώτης, Άγγ. *41 Σημηριώτης, Νίκος *83 Σ. - I. *398 Σιγάλας, Ά ν τ . *279 Σιδέρης, Γ. *41, *284, *398 Σικελιανός, Ά γ γ ε λ . *284 Σιμιτόπουλος, Κ. *41 Σιμόπουλος, Ηλίας *115 Σίμος, Γιώργος *182 Σίμος, Νίκος *398 Σινέλος, Βαγγέλης *8 Σινόπουλος, Γ. *279 Σίσκος *78 Σισμάνης, Χαρ. *21, *103 Σιωμόπουλος, Δημ. Β. *83 Σκαλιόρας, Κωστής *78 Νεχαλιώτης, Κ. Σκαρίμπα, Καλλιόπη *83 Σκευoφύλαξ, Μ. *41 Σκιαδας, Ανδρ. »279 Σκίπης, Σωτήρης *11, *31, 82, *206

Σκλάβος *206 Σκλέπμαρ *8 Σκορδιανός, Β. *386 Σκούρας, Άθαν. *14 Σκουρλας, Γεώργιος *94 Σκούρτης, Σταμ. *393 Σκουτάρης, Σ. *41 Σκύθης, Άνάστος *206 Σκύρτης, Ν. *379 Σμυρτιάς, Στεφ. *386 Σολομός, Αλέξης *115

βλ.

Σολομός, Γιάννης 291 Σολωμού, Όλγα *94 Σούκας, Κώστας »103 Σουλάκος, Άλέξ. *88 Σούλης, Γιώργος Χρ. »83 Σούλης, Χρίστος *83 Σούμης, Γ. *206 Σοϋτζος, Δημ. »29 Σοφιαλάκης, Νίκος *317 Σπανδωνίδης, Πέτρος »11, »284 Σπανούδη, Σοφία »284 Σπεράντζας, Κωστής *31 Σπετσάκης, Στέλιος »398 Σπήλιος, Ά π . »206 Σπηλιωτόπουλος, Δημ. Θ. »11 Σπιράντης, Χριστόφορος »115 [Σπυρόπουλος, Γ.] βλ. Στάβερης, Γιώργος Σ - ς »194 Στάβερης, Γιώργος [ = Γ. Σπυρόπουλος] *115, »289 [Σταθάκης, Ν. Γ.] βλ. Νικήτας, Νικ. Στάθης »397 Σταθοπούλου, II. *78 Στάλιος, Ζ. »379 Σταμάτης [ = Σταύρος Γιαννακόπουλος] *36 Σταματίου, Β. *279 Σταματόπουλος, Β. »16, »379 Στάμπολης, Γ. »279 Σταμπολής, Γ. *280 Σταμπολής, Γ. Κ. *11, »31 Στάνας, Μάρκος »31 Στασινόπουλος, Μ. »11 Σταυρολέμης, Γ. »94 Σταυροπιερρακος, Έλ. *94 Σταυρόπουλος, Άνδρ. *94 Σταυρόπουλος, Δ. »31 Σταυρόπουλος, Δημ. »206 Σταυρόπουλος, Κ. Γ. »398

Σταυρόπουλος, Κων. »115 Σταύρου, Γεράσιμος 38 βλ. και Γρηγόρης Σταύρου, Θρασύβουλος »103 Σταύρου, Τατιάνα »284 Σταυρουλάκης, Νικαίας 2 Σταφυλοπάτης, Ν. »41 Στεργιανός, Κωστ. »398 Στεργιόπουλος, Κ. Δ. »83, »94, »151 [Στεφανάκης, Ελ.] βλ. Λεφτεργιάς, Σ. Στεργιόπουλος, Κ. »151 Στεφανή, Μαρία [ = (Μαρία Στοφώρου] »327 Στεφανίδης, Γιάννης »103 Στεφανίδης, Μ. »279 Στεφανίδου, Ά . »279 Στεφάνου, Γ. »200 Στέφη, Νίκη *103 Στίνης, Γεώργιος »94 Στογιαννίδης, Γ. »115 Στοίλης, Πανταζής »279 [Στούπη, Χαρά] βλ. Ελάτου, Χαρά [Στοφώρου, Μαρία] βλ. Στεφανή, Μαρία Στρατηγός, Κ.Α. »146 Στρατής »97 Σύλβιος [ = Ανδ. Παπαδόπουλος] »31 Συναδινός, Θεόδωρος »284 Σφακισάνος, Ν. »398 Σ. Χ. »324 Σχίζας, Γιώργος »327 βλ. και Γρεγάλης, Σ. Σωμερίτης, Ε. Ριχάρδος »94 Σωτηρίου, Διδώ »398 Σωτηρίου, Κ. Δ. »103, »279, »398

Ταπεινός, Α. »59, *111 Ταρλαζή, Στέλλα «78, *115 Ταρσούλη, Αθηνά «11 Τάσσος *103 Ταυράκος, Μ. [=Μενεγάκης, Μ.] *8

Τερζάκης, Ά γ γ ε λ ο ς *284 Τζαβάρας, Κ. Ν. »94 Τζάλλας, Κίμων *83 Τζανετέας, Τάκης *115 Τζαννίδης, Κ. *56 Τζερμιάς, Παύλος *398 Τζεφρόνης, Λεωνίδας *398 Τζιόβας, Φρίξος *83 Τζωρτζίδου, Αθηνά *231 T. I. 376 Τόμπρος, Αλέξης »398 Τόμπρος, Μιχ. «284 Τορναζάκη, Έ λ λ η »103, *115 Τραϊφόρος, Ν. *103 Τριανταφυλλακος, Τρ. *173 Τριανταφύλλης, Κ. «398 Τριαντάφυλλου, Α. «379 Τρόβας, Διον. Α. »398 Τροπαιάτης, Ά λ κ η ς *11 Τ — ς [η ΤΣ] *206 Τσαβαχίδης, Μήτσος *92 Τσακωνάκος 78 Τσαλουχίδης, Γιάν. «279 Τσαντίλης, Γιώργος *317 Τσαπάλας, Χρήστος *115 Τσάρας, Ν. *279 Τσάτσος, Θεμιστοκλής *14 Τσέλλος, Ε. »28 Τσερνόγλου, Άθαν. Γ. *231 [Τσερούλης, Σ. ] βλ. Άφανος, Φάνης Τσιμπίδαρος, II. «14 Τσίμπος, Δ. »16 Τσιριμπέας, Ανδρέας *115 Τσιριμώκος, Μ. *98

Τσοπανάκης, Ά γ . »279 Τσουλάκος, Π. *41 Τσουπαρόπουλος, Δ. «103 Τυπάλδος-Λοβέρδος, Α. *289 Φ. Α. *398 Φάντε, Μπαστούνης *88 Φαράκος, Γρηγόρης «398 Φάρος, Γιούλης *398 Φασέας, Ν. *393 Φ. Β. *302 Φεδέρωφ, Ζήνα *231 Φελόνης, Τάσσος *92 Φεράλδης, Άλέξ. *78, *115 Φερτάκης, Κώστας *317 Φερτάκης, Νάσος *317 Φέρτης, Ηλίας *103 Φέσσας, Φ. *173 Φιδάς, Γ. *279 Φιλαδελφεύς, Αλέξ. *31 Φίλαθλος *92 Φιλέρημος *31 Φίλιας, Β. *379 Φιλίνης Κώστας 2, *103 Φιλόλαος, *21 Φιντανό, Γ. *92, *397 Φλιάσιος, Γ. [ = Π. Δανόπουλος] *31, »41, *94, »115 Φλόγας, Στ. »279 Φλογερός, Κώστας *88 Φλογερός, Τάσος »21 Φλούλης, Δ. »21 Φραγκόπουλος, Θ. Δ. *289 Φούντης, Γιώργος »115 Φράγκος 331 Φράγκος, Βασίλης 326 Φράντζα, Στεργιανώ *39 Φτελιάς, Στέφανος »88, »398 Φυλακτός, Φίλιππος »115 Φύλλιας, Β. »379 Φυτράκης, Χριστ. »111, «204

Φωκάς, Αλέκος *397 Φωκάς, Νίκος 370 Φωτεινός, Β. *206 Φωτεινός, Κ. *398 Φωτεινός, Φώτης *392 Φωτεινού, Ειρήνη *103 Φωτιάδης, Θανάσης *92, *103, *279, *397 Χ. *398 Χάγερ - Μπουφίδης Ν. *11 Χάκκας, Νίκος Κ. *11 Χαλλιόρης, Κωνστ. *8 Χαραλαμπίδης, Κώστας *398 Χαραλαμπίδης, Νίκος 84 Χαραυγή *89 Χαριτωνίδης, Φ. *289 Χ.[αρμόσυνος], Λ.[ουκιανός] [ = Γ. Δ. Ξενόπουλος] *31 Χάριτος, Δημ. *398 Χαρουτιούν, Δ. *317 Χατζηγιανιοϋ, Χρυσούλα *231 Χατζηγιώργης, Χριστόφορος *231 [Χατζηδάκης, Κυριάκος] βλ. Λεβάντας, Χρ. Χατζηδίνας, Ιάσονας *103 Χατζηθωμάς, Θώμης 4 [Χατζηλαζάρου, Μάτση] βλ. Ανδρέου, Μάτση

Χατζημιχαήλ, Αθ. »231 Χατζημιχαήλ, Εμμ. *8 Χατζίσκου, I. *78 Χατζοπούλου, Ακριβή *103 Χατιάδης, Κ. *398 Χέλμης, Αίνος [ = Τάσος Ρομποτης] *327 Χλόης, Νίκος *11 Χούλης, Μ. *239 Χ. Μ. *398 Χουρμούζιος, Αίμ. *284 Χρηστοβασίλης, Χρ. *83 Χρυσολούρης, Λευτέρης *115 [Χριστινάκη, Ίντα] βλ. Μιράντα, Αύρα Χριστοπούλου, Κική *98 Χρυσολούρης, Στ. *398 Χρυσόπουλος, Νίνος *103

Χ. Τ. *212 Χωρίανόπουλος, Έ μ . Γεωργ. *31

Ψ. [=Νίκος Ζαχαρόπουλος] »289 Ψαθάς, Δ. *103, *284 Ψαλτάκης, Μ. *41 Ψηλορείτη, Πετρούλα [ = Γαλάτεια Καζαντζάκη] *103 Ω. *268

Βιβλιογραφία [ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗ]

Έλλη Αλεξίου, «οι συγγραφείς στην Αντίσταση», περ. Διαβάζω, αρ. 58, σ. 62-67 [από το αφιέρωμα «Αντίσταση και Λογοτεχνία» 15.12.82]. Μανόλης Αναγνωστάκης, «να σταματήσει ή μυθολογική αναβίωση καταστάσεων», περ. Θούριος, 3 Φλεβάρη 1977, σ. 14-15 [Συνέντευξη]. Πέτρος Ανταίος, Χίλια σκοτωμένα παιδιά της ΕΠΟΝ, Εκδόσεις ΕΠΟΝ, Αθήνα 1986. Μέλπω Αξιώτη, Αθήνα 1941-1945, Εκδόσεις Καραβία, Αθήνα 1945. Μέλπω Αξιώτη, «ο παράνομος τύπος», περ. Χαραυγή, 1946. Μέλπω Αξιώτη, Χρονικά, Άπαντα, Γ' Τόμος, Εκδόσεις Κέδρος, Α θ ή να 1980. Απόστολος Ε. Αποστόλου, Μνήμες: Όταν ήμουν δάσκαλος - Ή Εθνική Αντίσταση στη Λέσβο - Όταν ήμουν δήμαρχος, Εκδόσεις Κ. Καπόπουλος, Αθήνα 1985. Αλέξανδρος Αργυρίου, « Ή λογοτεχνική ζωή της Θεσσαλονίκης τα τελευταία τριάντα χρόνια. Σχέδιο εισαγωγής», περ. Επιθεώρηση Τέχνης, αρ. 94-95, Οκτώβριος - Νοέμβριος 1962, σ. 390-415[απότοαφιέρωμα στην πνευματική Θεσσαλονίκη]. Αλέξανδρος Αργυρίου, «Σύντομες αναφορές σε περιοδικά της Κατοχής», περ. Διαβάζω, αρ. 58, σ. 40-45, 47 [από το αφιέρωμα «Αντίσταση και Λογοτεχνία» 15.12.82], [Αλέξανδρος Αργυρίου], «Αλέξανδρος Αργυρίου, Μια ιστορία...», περ. Ή Αριστερά Σήμερα, αρ. 8, Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 1984, σ. 52-57. Γιώργος Βαλέτας, «Σελίδες από την ιστορία της Εθνικής Λεσβιακής Αντίστασης», περ. Αιολικά Γράμματα, χρόν. Ε', τεύχος 29, Σεπτέμβρης Οκτώβρης 1975 [από το αφιέρωμα στην Εθνική Αντίσταση], Γ. Θ. Βαφόπουλος, « Ή "Νέα Πορεία" και τα περιοδικά της Θεσσαλονίκης», περ. Νέα Πορεία, τχ 119-123, Ιανουάριος-Μάιος 1965, σ. 10-12. Γ. Θ. Βαφόπουλος, Σελίδες Αυτοβιογραφίας, τόμος δεύτερος, Ή Ανάσταση, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήναι 1971. Γιώργης Βασιλόπουλος, Άγνωστα χρονικά του Αντιστασιακού περιοδικού " Καλλιτεχνικά Νέα», Αθήνα 1982.

συντομογραφίες και δίνονται με τα πλήρη στοιχεία τους στον κατάλογο των Συντομογραφιών (σ. ρβ'-ρδ').

Γιώργος Βελουδής, « Ή ελληνική λογοτεχνία στην Αντίσταση», περ. Διαβάζω, αρ. 58, σ. 29-39 [από το αφιέρωμα «Αντίσταση και Λογοτεχνία» 15.12.82] Bulletin Analytique de Bibliographie Hellénique 1945-1947, έκδοση του Γαλλικού Ινστιτούτου της Αθήνας. Γιάννης Γαλανός, Ή Ψυχογραφία της γενιάς της Αντίστασης, Εκδόσεις Μπαρμπουνάκης, Θεσσαλονίκη [19;]. Γιώργος Γιωτόπουλος, Πέντε και μία απ' τις μέρες της Μακρονήσου, Αθήνα 1983. Χρήστος Γκόντζος - Κώστας Αναστασάκος, ΟιΕκπαιδευτικοίστην Εθνική Αντίσταση, Εκδόσεις Δίπτυχο, Αθήνα 1985. Γιάννης Δάλλας, « Ή κοινωνική συνείδηση των ποιητών της Θεσσαλονίκης, Συνεκτίμηση», περ. Αντί, αρ. 324, σ. 33-40 [από το «Αφιέρωμα στην Πνευματική Θεσσαλονίκη», Δεκαπενταύγουστο 1986], Δημήτρης Δασκαλόπουλος, «Εκδοτική και πνευματική ζωή 19411944», περ. Διαβάζω, αρ. 58, σ. 22-28 [από το αφιέρωμα «Αντίσταση και Λογοτεχνία» 15.12.82]. Νικόλαος Π. Δελιαλής, «Εφημερίδες (Εκδοθείσαι εν Κοζάνη)», Κοζάνη 1959 [Ανατύπωση εκ της Δυτικής Μακεδονίας]. Κ. Δημητρίου, «Μια εκπαιδευτική προσπάθεια», περ. Νέα Ζωή, αρ. 8, Ιούλιος 1945, σ. 266-268. Γιάννης Κ. Δουατζής, Εθνική Αντίσταση. Ημερολόγιο Καπετάν Όθρυ, Στερεά - Εύβοια - Δεκέμβρης, Εκδόσεις Αιχμή, Αθήνα 1983. Εθνική Αντίσταση. Το Έπος του Λαού, (Αφιέρωμα στα 30χρονα της Αντιφασιστικής Νίκης), Πρόλογος - Επιμέλεια Νίκου Ανδρέου, Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1975 [σ. 193-208: «ο Τύπος της Εθνικής Αντίστασης, όπλο στον αγώνα για τη λευτεριά», του Στάθη Καραγιώργη' σ. 209215: «το χρονικό της Νέας Γενιάς», του Σταύρου Ζορμπαλά.] Έκδοση Γραφείου Δημοσίων Σχέσεων Ε.Μ.Π., Αθήνα 1985. Ά γ γ ε λ ο ς Γ. Ελεφάντης, Ή Επαγγελία της αδύνατης επανάστασης. ΚΚΕ και αστισμός στον μεσοπόλεμο, Ιστορική Βιβλιοθήκη, Εκδόσεις Θεμέλιο, Β' Έκδοση, Αθήνα 1979. 40 χρόνια από την ίδρυση της ΕΠΟΝ, Αναμνηστική έκδοση της Επιτροπής Πρωτοβουλίας, Γενική επιμέλεια έκδοσης: Ν. Μάργαρης, Αθήνα, Φλεβάρης 1983. ΕΠΟΝ, από τη ζωή και τη δράση της. με ανέκδοτες φωτογραφίες του του Σπ. Μελετζή, Β' Έκδοση, Εκδόσεις Οδηγητής, Αθήνα 1986. «από τη δράση των νέων της ΕΠΟΝ στην Ήπειρο», π. Ε A M σταση, τχ 3, Ιούλης - Σεπτέμβρης 1987, σ. 8-13.

Αντί-

Γιάννης Α. Ζαφείρης, Ή Σάμος στον αγώνα. Χρονικό από την κατοχή και την Εθνική Αντίσταση 1941-1945, Β' έκδοση, Αθήνα [19;]. Σωζ. Θωμόπουλος (επιμέλεια), Ή περί τύπου και δημοσιογραφίας ελληνική βιβλιογραφία. Αυτοτελείς εκδόσεις (1831-1967), Αθήνα 1967. Σωζ. Θωμόπουλος, ο Κορινθιακός Τύπος. Εφημερίδες - Περιοδικά (1874-1964), Συμβολή στην Ιστορία του Ελληνικού Τύπου, Αθήναι 1966. Τόλης Καζαντζής, « Ή πεζογραφία της Θεσσαλονίκης (πρώτο κεφάλαιο μελέτης)», περ. Πολίτης, Νοέμβριος 1983, [Ειδικό τεύχος με το αφιέρωμα «Θεσσαλονίκη πεζός λόγος 1912-1980»]. Τόλης Καζαντζής, « Ή πεζογραφία της Θεσσαλονίκης (Σχέδιο μελέτης)», περ. Αντί, αρ. 324, σ. 12-15 [από «το αφιέρωμα στην Πνευματική Θεσσαλονίκη», Δεκαπενταύγουστο 1986]. Γιάννης Καραμήτσος, «Περιοδικά των νέων στον Πειραιά (τα χρόνια της Κατοχής)», έφ. Φωνή του Πειραιώς, 17 Μαρτίου 1948. Πάνος Καρυκόπουλος, 200 Χρόνια Ελληνικού Τύπου 1784-1984, Εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 1984. Γιώργος Καφταντζής, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στον καιρό της κατοχής, Θεσσαλονίκη 1982. Μήτσος Κηπουρός, « Ή Θεσσαλική νεολαία στην Αντίσταση», (στα 30-χρονα από την ίδρυση της ΕΠΟΝ), περ. Εθνική Αντίσταση, Συλλογή Ενδέκατη, Μάης 1973, σ. 15-23. Νίτσα Κολιού, Άγνωστες πτυχές Κατοχής και Αντίστασης 1941-44, Ιστορική ερευνά για το νομό Μαγνησίας, τόμ. Α'-Β', Βόλος 1985. Περ. Κομμουνιστική Επιθεώρηση 1942-1944, Ανατύπωση Οχτώβρης 1946. Γιώργος Κουκάς, Βιβλιογραφία του ελληνικού Τύπου (1465-1982). Αθήνα 1982. Κώστας Κουλουφάκος, « Ή αντιστασιακή λογοτεχνία. Αναζήτηση κάποιων γενικών της χαρακτήρων», περ. Διαβάζω, αρ. 58, σ. 46-48, 61 [από το αφιέρωμα «Αντίσταση και Λογοτεχνία» 15.12.82] Αλέκος Κουτσούκαλης, Ή Εθνική Αντίσταση 1940-45, Τόμ. Α', Εκδόσεις Ιωλκός, Αθήνα 1983,

του

Νομού

Άρτας,

Δημήτρης Γ. Κυριακόπουλος, «για τον τύπο της Αντίστασης στη Μεγαλόπολη. Έτσι ξεκινήσαμε», περ. Ρίζες, αρ. 6, Μάιος-Ιούνιος 1984, σ. 75-77 [από το «Αφιέρωμα στην Εθνική Αντίσταση»]. Χρήστος Λάζος, Ελληνικό Φοιτητικό κίνημα 1821-1973, εκδόσεις Γνώση, Αθήνα 1987. Σπύρος Λιναρδάτος, «οι Φοιτητές στην Αντίσταση», περ. Επιθεώρηση Τέχνης, Τόμος ΙΕ', Μάρτιος - Απρίλιος 1962, τεύχος 87-88, σ. 463-471 [από το αφιέρωμα στην Αντίσταση].

M. I. Λογοθέτης, «ο περιοδικός τύπος της Νισύρου (1914-1978)», περ. Νισυριακά, Τόμος VI, 1978. Φύλλης Μήτσου, Διηγήματα της εφηβείας και του πολέμου, Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα [1977] [Ανατύπωση του περ. Θεμέλιου του 1947]. Roger Milliex (μτφρ. Κ. Κουλουφάκου), «οι διανοούμενοι της Ελλάδας στην υπηρεσία της Αντίστασης», περ. Επιθεώρηση Τέχνης, Τόμος ΙΕ', Μάρτιος - Απρίλιος 1962, τεύχος 87-88, σ. 416-433 [από το αφιέρωμα στην Αντίσταση], Στ. Μπίρης, Οργάνωσις Μυστικού Τύπου Κρήτης 1941-45, Αθήναι 1962. Αντώνης Μπριλλάκης, «ΕΠΟΝ Κρήτης: Μια παράλληλη ιστορία», περ. Αντί, αρ. 13, σ. 28-30 [από το «αφιέρωμα στην ΕΠΟΝ»]. «Χρονικό της Νέας Γενιάς», περ. Νέα Γενιά, αρ. φύλ. 47, 25 Μαρτίου 1945, σ. 17. Κ. Παπαλεξάνδρου, Ιστορία του ελληνικού Τύπου, Αθήναι 1960. Ευστρ. Παπαμανουσάκης, Ο Κρητικός Τύπος, Έκδοση Φιλολογικού Συλλόγου Χανίων «ο Χρυσόστομος», Χανιά 1975. Γ. Ζ. Παπιομύτογλου, «Εκατό χρόνια ρεθεμνιώτικων εφημερίδων (18811981)», περ. Προμηθείς ο Πυρφόρος, Έ τ ο ς 6ο, Μάρτιος-Μάιος 1982, αρ. 29, σ. 165-181. Έλλη Παππά, Σελίδες από τον τύπο της Αντίστασης, Εκδόσεις Φιλιππότη, Αθήνα 1985. Κώστας Παράσχος, Ή απελευθέρωση. Χρονικό με σπάνιες φωτογραφίες, Εκδόσεις Ερμής, Αθήνα 1983. Βασίλης Θ. Πάσχος, «τα Θεσσαλικά νιάτα στ' άρματα (Ιο)», περ. Εθνική Αντίσταση, Συλλογή 44η, Μάρτης 1985, σ. 39-41. Αν. I. Πεπονής, Προσωπική Μαρτυρία, Εκδόσεις Κέδρος, Αθήνα 1970. «ο εθνικός τύπος στη Θεσσαλία», εφ. ο Ρήγας, Όργανο της Πανθεσσαλικής Επιτροπής του ΕΑΜ, 11 Αυγούστου 1943, χρ. Α', αρ. φ. 2, σ. 5. Γ. Χ. Ρουμελιώτης, Ή Εθνική Αντίσταση στη Λακωνία 1941-1945, Όπωςτηνέζησαν και την έγραψαν οι πρωταγωνιστές της, Εκδότης: «Σπαρτιατικά Νέα» Νικ. Σούστας, Σπάρτη 1984. Νίκος Γ. Σβορώνος, Ανάλεκτα νεοελληνικής Ιστορίας και ιστοριογραφίας, Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 1983. Λύντια Στεφάνου, «τα περιοδικά της μεταβατικής περιόδου», Πρακτικά Έκτου Συμποσίου Ποίησης, Πάτρα 1986, Εκδόσεις Γνώση, Αθήνα 1987, σ. 39-58. Γιάννης Σχινάς, Αντίσταση και αντιστασιακός τύπος στη Μεσσηνία, α' έκδ. Αθήνα 1980" β' Μκδ. Αθήνα 1981 (πλουτισμένη με νέα στοιχεία). Γιάννης Δ. Τσίβης, Χανιά. Κατοχή και Αντίσταση, Εκδόσεις Γνώση, Μαρτυρίες 9, Αθήνα 1985.

Γ. I. Φουσάρας, Ευβοϊκή Βιβλιογραφία, τεύχος 3 (1933-1958), Έκδοση Εταιρείας Ευβοϊκών Σπουδών, Αθήνα 1958. Θανάσης Φωτιάδης, « Ή πολιτιστική αντίσταση στη Θεσσαλονίκη (19411944)», περ. Διαβάζω, αρ. 58, σ. 60-70 [από το αφιέρωμα «αντίσταση και Λογοτεχνία» 15.12.82]. Στυλ. Θ. Χούτας, Ή Εθνική αντίστασις των Ελλήνων (1941-1945), Αθήναι 1961. Ντίνος Χριστιανόπουλος, «Λογοτεχνικά βιβλία και περιοδικά πού τυπώθηκαν στη Θεσσαλονίκη (1850-1950). Πρώτη καταγραφή», περ. Διαγώνιος, αρ. 4, Ιανουάριος - Απρίλιος 1980, σ. 56-79.

ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ Τ Η Ν ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ (χρονολογική κατάταξη) Αρχεία Εθνικής Αντίστασης, Εκδότης: Εταιρεία «τα Νέα Βιβλία», τχ 1 Απρίλιος 1946, τχ 2 Αύγουστος 1946. Ιστορικόν Αρχείον Εθνικής Αντιστάσεως, Μηνιαίον Περιοδικόν, Εκδότης: Κομνηνός Πυρομάγλου, Τόμος Α' (Απρίλιος 1.958 - Μάρτιος 1960), Τόμος Β' (Απρίλιος 1960 - Μάρτιος 1962). Εθνική αντίσταση (Νέα Περίοδος), Επίσημα Κείμενα - Αναμνήσεις - Χρονικά Στοιχεία, Συλλογή 12η (Οκτώβριος 1974) - Συλλογή 50η (Μάης Σεπτέμβρης 1986), Έκδοση: Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΑΕΑ), Αθήνα [τχ 1-11 εκδόθηκαν στό εξωτερικό], «Ενωμένη Εθνική αντίσταση 1941-1944», Έκδοση: Ενωμένη Εθνική αντίσταση (ΕΕΑ), τχ 2-4 (Άνοιξη 1981 - Ιούνιος 1982). Ενιαία Εαμική Εθνική αντίσταση, Διμηνιαίο Δημοσιογραφικό Όργανο 1944» (ΠΕΜΕΑ), αρ. φ. 1, Νοέμβρης - Δεκέμβρης 1985. ΕΑΜ Αντίσταση, Έκδοση του Πανελλαδικού Συνδέσμου Εαμικής Εθνικής Αντίστασης (ΠΣΑΕΕΑ), τχ 1, Γενάρης - Μάρτης 1987, τχ 3 Ιούλης - Σεπτέμβρης 1987.

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ (χρονολογική κατάταξη) για την ΕΠΟΝ: «Ε.Π.Ο.Ν. 32 χρόνια», περ. Θούριος, τχ 12, 21 Φλεβάρη 1975, σ. 8-13. «αφιέρωμα στην ΕΠΟΝ, 32 χρόνια από την ίδρυσή της», περ. Αντί, Περίοδος Β', τχ 13, 22 Φεβρουαρίου 1975, σ. 11-33. «ΕΠΟΝ : 35 χρόνια. Μια ανάμνηση απ' την ΕΠΟΝ (της Διδώς Σωτηρίου), Ερωτήματα ενός επονίτη (του Πέτρου Ανταίου), μια πρώτη βιβλιογραφία για την ΕΠΟΝ», περ. Θούριος, τχ 77, 2 Μάρτη 1978. για την Εθνική Αντίσταση : « Ή πνευματική Ελλάδα εμπρός στο δρόμο της κατοχής», [σειρά συνεντεύξεων του Μ.Α.Μ.], περ. Ελεύθερα Γράμματα, αρ. 1-5, Μάιος - Ιούνιος 1945. [αφιέρωμα στην Εθνική Αντίσταση], περ. Επιθεώρηση Τέχνης, αριθ. τχ 10, Οκτώβριος 1955. «οι πνευματικοί άνθρωποι στην Εθνική Αντίσταση», περ. Επιθεώρηση Τέχνης, τόμ. ΙΕ', αριθ. τχ 87-88, Μάρτιος - Απρίλιος 1962 [το αφιέρωμα καλύπτει ολόκληρο το διπλό τχ]. «αφιέρωμα στην Εθνική Αντίσταση», περ. Αιολικά Γράμματα, χρόνος Ε', [αφιέρωμα στην Εθνική Αντίσταση], περ. Αντί, τόμος 5, αρ. 54, 18 Σεπτεμβρίου 1976. [αφιέρωμα στην Εθνική Αντίσταση], περ. Τομές, τόμος 5, αρ. 52, Σεπτέμβριος 1979. «Αντίσταση και Λογοτεχνία», περ. Διαβάζω, αριθ. 58, 15 Δεκεμβρίου 1982.

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ

α. Καταστατικό της ΕΔΕΕ (από το Αρχείο ΕΡΤ) β. Προκήρυξη της ΣΣΝ για την πρώτη επέτειο της Κατοχής (από το Αρχείο ΕΡΤ) γ. Παράνομο τυπογραφείο της Ιερής Ταξιαρχίας (από το Αρχείο ΕΡΤ) δ. Προκήρυξη του ΕΑΜ Νέων ε. το εξώφυλλο του Καταστατικού της ΕΠΟΝ (παράνομη έκδοση του 1943) στ. Εξώφυλλο νόμιμης έκδοσης των Λεύτερων Νιάτων ΕΠΟΝ Μακεδονίας (Πρωτοχρονιά 1945) ζ. οι δραστηριότητες του ΕΟΠ Θεσσαλονίκης περ. Ξεκίνημα, 1944)

(από

τεύχος

η. Διαφήμιση του «Πρακτορείου Πνευματικής Συνεργασίας» (από τεύχος του περ. Αργώ)

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.

από την πρώτη σελίδα του τχ 15-16 του αρ. *5 από την πρώτη σελίδα του τχ 13 του αρ. *7 από την πρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *8 Σελίδα τίτλου του τχ 1 του αρ. *11 Πρώτη σελίδα του τχ 4 του αρ. *14 Πρώτη σελίδα του τχ 16 του αρ. *14 (για τον θάνατο Κ. Περρίκου) Πρώτη σελίδα του τχ 27 του αρ. *14 Τίτλος του τχ 76 (νόμιμη έκδοση) του αρ. *14 Πρώτη σελίδα του τχ 3 του αρ. *15 από την πρώτη σελίδα του τχ 5 του αρ. *16 Τίτλος του τχ 15 του αρ. *16 Πρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *17 Τίτλος του τχ 5 του αρ. *17

σ.

λδ'

»

λστ'

»

λη'

»

να'

» της

νδ'

»

ξ'

του »

οβ'

»

οη'

» » » » »

10 16 23 31 37 του 43 45 49 51 54 57 59 6'2

» » » » » » » »

14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37 . 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47 . 48. 49. 50. 51.

Πρώτη σελίδα του τχ 2-3 του αρ. *18 Τίτλος του τχ 21 του αρ. *21 Πρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *24 Πρώτη σελίδα του τχ 5 του αρ. *24 (για τον θάνατο του Μ. Κωνσταντινίδη, έκτακτη έκδοση) Από την πρώτη σελίδα του τχ 5 του αρ. *26 από την πρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *28 από την πρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *29 Σελίδα τίτλου του τχ 17 του αρ. *31 Τίτλος του τχ 3 του αρ. *36 Τίτλος του τχ 4 του αρ. *39 Εξώφυλλο του τχ 1 της β' περιόδου του αρ. *41 Πρώτη σελίδα του τχ 2 του αρ. *46 Πρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *47 Τίτλος του τχ 14 του αρ. *51 Τίτλος του τχ 28 του αρ. *52 Πρώτη σελίδα του τχ 2 του αρ. *56 από την πρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *61 Πρώτη σελίδα του τχ 13 του αρ. *63 Πρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *65 από την πρώτη σελίδα του τχ 2 του αρ. *69 από την πρώτη σελίδα του τχ 8 του αρ. *77 Πρώτη σελίδα του τχ 5 του αρ. *78 Σελίδα τίτλου του τχ 1 του αρ. *79 από την πρώτη σελίδα του τχ 2 του αρ. *80 Αγγελία έκδοσης του αρ. *83 (κυκλοφόρησε φθινόπωρο 1943) Εξώφυλλο του τχ 3-4 του αρ. *83 Τίτλος του τχ 1 του αρ. *83 (με τη σφραγίδα της γερμανικής λογοκρισίας) από τη σελίδα τίτλου του τχ 1 του αρ. *88 Εξώφυλλο της νόμιμης έκδοσης του αρ. *89 από την πρώτη σελίδα του τχ 24 του αρ. *92 Εξώφυλλο του τχ 1 του αρ. *94 Σελίδα τίτλου του τχ 1 του αρ. *98 Τίτλος των τχ 1, 2, 3 του αρ. *99 από την πρώτη σελίδα του τχ 2 του αρ. * 100 Πρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *103 Έκτακτη έκδοση του αρ. *103 για τον θάνατο του Δημ. Γληνού Εξώφυλλο του πρώτου νόμιμου τχ του αρ. *103 Σελίδα τίτλου του τχ 4 του αρ. *105

σ. » »

64 68 76

» » » » » » » » » » » » » » » » » » » » »

78 82 87 90 95 106 110 112 122 124 130 132 138 147 150 154 160 170 175 176 180 του » 188 » 190

» » » » » » » » » » » »

196 206 209 218 226 238 242 244 250 254 258 264

52. Τίτλος του τχ 5 του αρ. *113 σ. 279 53. Εξώφυλλοτουτχ 2 του αρ. *115 » 284 » 286 54. Εξώφυλλοτουτχ 5 του αρ. *115 » 298 55. Εξώφυλλοτουτχ 4-5 του αρ. *120 » 306 56. Τίτλοι των τχ [1] και 3 του αρ. *123 » 313 57. Τίτλος του τχ 2 του αρ. *128 58. Απότηνπρώτη σελίδα του τχ 11 (παράνομη έκδοση) του αρ. *141 » 331 » 332 59. Πρώτη σελίδα του τχ 3 του αρ. * 142 60. » 336 Εξώφυλλοτουτχ 4 του αρ. *144 » 340 61. Απότηνπρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *146 62. Τίτλος του τχ 9 του αρ. *147 » 344 απότηνπρώτη σελίδα *150 (πολυγραφημένο) του τχ 9 του αρ. » 346 63. *150 (τυπωμένο) 64. απότηνπρώτη σελίδα του τχ 26 του αρ. » 348 65. Πρώτη σελίδα του τχ 4 του αρ. *151 » 352 66. Πρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *152 » 355 » 357 67. «Πασχαλιάτικη έκδοση» του αρ. *153 68. απότηνπρώτη σελίδα * 155 του τχ 3 του αρ. » 365 » 376 69. Πρώτη σελίδα του τχ 7 του αρ. *162 » 408 70. Από την πρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *173 *184 του τχ 3 του αρ. » 423 απότηνπρώτη σελίδα 71. 72. Πρώτη σελίδα του τχ 2 του αρ. *185 » 425 απότηνπρώτη σελίδα *189 του τχ 3 του αρ. » 429 73. 74. Πρώτη σελίδα του τχ 2 του αρ. *194 » 437 75. απότηνπρώτη σελίδα *206 του τχ 7 του αρ. » 457 απότηνπρώτη σελίδα του τχ 9 (νόμιμη έκδ.) του αρ. *2 76. » 468 Εξώφυλλοτουτχ 3 του αρ. *227 77. » 486 78. απότηνπρώτη σελίδα *228 του τχ 1 του αρ. » 490 79. Πρώτη σελίδα του τχ 3 του αρ. *231 » 494 80. απότηνπρώτη σελίδα *233 του τχ 1 του αρ. » 500 απότηνπρώτη σελίδα 81. *239 του τχ 1 του αρ. » 512 82. Πρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *250 » 526 83. Πρώτη σελίδα του τχ 3 του αρ. *274 » 560 84. Πρώτη σελίδα του τχ 3 του αρ. *278 » 566 85. Εξώφυλλο του τχ 1 του αρ. *279 » 569 86. Σελίδα τίτλου του τχ 1 του αρ. *279 » 572 Εξώφυλλοτουτελευταίου τχ του αρ. *279» 577 87. 88. Εξώφυλλο του τχ 1 του αρ. *280 » 580 Εξώφυλλοτουτχ 6-8 του π. Ορίζοντες 89. αρ. *284 » 588 90. Τίτλος του τχ 1 του αρ. *300 » 619

646αρ. *319 91. από την πρώτη σελίδα του τχ 2 σ. του 653αρ. *162 92. από την πρώτη σελίδα του τχ 2» του 662αρ. *329 93. από την πρώτη σελίδα του τχ 4 ))του » 676 94. Πρώτη σελίδα του αρ. *346 » 677 95. Δεύτερη σελίδα του αρ. *346 » 714 96. Εξώφυλλοτουτχ 1 του αρ. *379 » 726 97. Εξώφυλλοτουτχ 4 του αρ. *386 » 742 98. Πρώτη σελίδα του τχ 1 του αρ. *397

LA PRESSE POUR JEUNES EN GRÈCE (1941 - 1945) UN RECENSEMENT ODETTE V A R O N

Résumé Dans le cadre du programme des Archives historiques de la jeunesse grecque, inauguré par le Sous-secrétariat à la Jeunesse, il est prévu de dresser un inventaire des publications pour jeunes depuis la constitution de l ' É t a t grec jusqu' à nos jours 1 . Ce recensement se propose de constituer des corpus de documents publiés dûs à la jeunesse ou s'adressant à elle, le critère retenu étant une référence claire aux jeunes, que ce soit dans le titre ou le sous-titre. C'est-à-dire qu'on ne considère pas pour «jeunes», les publications qui sont tout simplement publiées par des jeunes, mais celles qui aspirent soit à sΑdresser aux jeunes, soit de mettre en avant le stat u t juvénile de leurs rédacteurs; tous ceux qui, en fin de compte, utilisent le statut de jeunesse comme un moyen particulier de communication. Celles-ci peuvent être littéraires, religieuses, estudiantines, scoutes ou appartenir à des jeunesses politiques. La constitution de cet inventaire viendra à lΑppui d'une approche du phénomène de l'âge jeune, au sens que ces pu1. Dans la même collection: Kostas Tsiknakis, La presse pour jeunes (1915-1936), édit. IAENT 5, Athènes 1986 et Martha Karpozilou, La presse pour jeunes (1830-1914), édit. IAEN 12, Athènes 1987.

publications recèlent des documents sur la double dimension de celui-ci, l'image qu'ont les jeunes d'eux-mêmes ainsi que la façon dont les adultes les perçoivent et s' adressent à eux. Une fiche est créée pour chacune de ces publications, contenant l'identité de celle-ci, c'est-à-dire les éléments suivants: titre, sous-titre, exergue, lieu de publication et imprimerie, éditeur et directeur, tirage, prix, format, nombre de pages. Hormis les éléments ci-dessus, purement bibliographiques, une description du périodique est également donnée, basée sur une caractérisation qui comprend des extraits des rédacteurs eux-mêmes sur les buts du périodique. Il y a encore une mention la plus analytique possible du sommaire et des rédacteurs. Ensuite, sont localisés les numéros de chaque périodique dans les bibliothèques (publiques et privées), est photocopiée la première page du premier numéro et l'on procédera par la suite à une reproduction par microfilm. Pour certaines catégories de publications, on rencontre des problèmes particuliers. Dans le cas par exemple des publications clandestines de l'occupation, qui occupent une grande partie de ce volume, la constitution d'un corpus est rendue pour la plupart d'entre eux impossible à cause du nombre infime des numéros conservés, éparpillés de plus en diverses bibliothèques ou archives personnelles, dont lΑccès n'est pas toujours aisé. En parallèle à lΑpproche de la publication même, s'effectue également une recherche concernant la bibliographie afférente. Il est vrai qu'à ce point se fait ressentir le manque de telles recherches bibliographiques, mais aussi d'études plus générales sur la presse. Nous procédons ainsi d'une manière quelque peu empirique, en nous appuyant sur le matériau original. Ce matériau même est susceptible d'un traitement ultérieur, qui montrera l'opinion de la jeunesse, à chaque époque, sur tout dΑbord la publication elle-même et ensuite sur son impact social plus général.

Par son côté éphémère qui, conjointement à lΑctualité et à sa large diffusion qui lui est propre, la publication périodique est un des moyens par excellence qui correspondent au désir d'expression et de communication de la jeunesse. Elle reflète et façonne en même temps les courants politiques, culturels ou autres des jeunesses de l'avant-garde, qui trouvent de la sorte un moyen d'expression. Là où les autres voies sont barrées et les obstacles insurmontables, le périodique offre toujours la possibilité d'une expression différente, moins contrôlée.

Les publications de la jeunesse constituent pendant l'occupation (avril 41-octobre 44) un phénomène à part, entièrement déterminé par les conditions spéciales qui y régnaient. Dès avril 41, date où s'ébauche le mouvement de résistance de la jeunesse, la publication d'une presse clandestine est l'une de ses premières manifestations. L'itinéraire du mouvement de la jeunesse est inextricablement associé à la presse clandestine antifasciste, qui sert de voie principale d e communication avec la jeunesse à laquelle il sΑdresse. La presse reflète à son tour lΑttitude de la jeunesse, enregistre ses frémissements et sa sensibilité. Tout cela dans une période de grands changements pour la jeunesse, où une prise de conscience nouvelle imprègne des couches de celle-ci de plus en plus larges. C'est justement cette conscience nouvelle, la conscience résistante, qui constitue le fil conducteur de la presse pour jeunes; elle traverse tous les aspects de la vie, le quotidien le plus trivial et les mentalités et conceptions, et marque de son sceau profondément la jeunesse de cette époque. L'effort de survie quotidien emprunte désormais des voies différentes, la tentative de solution individuelle des problèmes de tous les jours étant quasiment vouée à l'échec. Les circonstances mêmes incitent aux regroupements

et occasionnent un esprit nouveau de solidarité. Des différends sΑplanissent, des ponts sont jetés entre des couches de la société qui, jusqu'alors, nΑvaient pas eu les moyens de communiquer. Quelques interdits sont levés, ailleurs de nouvelles barrières s'élèvent et de toute façon, les mentalités changent. Le terrain est propice aux aspirations et aux idéologies les plus diverses, lesquelles se proposent de construire une société nouvelle. Cette aspiration a déjà clairement pris forme bien avant la libération. De nouvelles valeurs se substituent aux anciennes, des croyances ancestrales sont renversées et, sur des questions cruciales, des ruptures naissent dΑvec les mentalités dΑntan. Parmi ces questions, nous allons en citer une qui offre un exemple des plus nets d'un renversement dans les conceptions. Il sΑgit de la place de la femme dans la société, de son rôle et de ses propres caractéristiques. La jeune fille qui prend contact avec le mouvement en adhérant à une organisation aperçoit s'ouvrir devant elle des voies nouvelles. Ses horizons s'élargissent, des champs dΑctivité nouveaux lui sont offerts où elle ne tardera pas à faire preuve de ses capacités. Nombreux sont, dans ces publications, les textes qui, rédigés par des jeunes femmes, se réfèrent à leur lutte pour la «double» libération: elles essaient de formuler de quelle façon elles la vivent et l'imaginent. Ceci n'est qu'une des composantes du phénomène global que nous avons défini comme prise de conscience nouvelle de la jeunesse. Une approche de la presse pour jeunes de cette époque nous permettra d'observer de plus près certaines dimensions de ce phénomène complexe. La presse est un outil de travail adéquat qui, de par sa nature immédiate et éphémère, peut beaucoup mieux que dΑutres formes d'expression relever lΑpparition de changements dans leur cours et cristalliser leurs étapes successives.

L'idéologie apte à recevoir le phénomène nouveau était, bien sûr, celle de la gauche. Par son intervention pertinente, la gauche gagne à sa cause des jeunes de plus en plus nombreux, qui en son sein trouvent un débouché à leur désir dΑction et d'interventions efficaces. Ce phénomène n'échappe pas à la gauche et elle se rend compte que l' EAM (FNL) des jeunes, qui était né de l'OKNE 1 au début de l'occupation n'est pas le cadre le plus adéquat. C'est ainsi qu'en 23 février 1943, l'EPON (Organisation Unifiée Panhellénique des Jeunes) est créée par auto-dissolution de 1ΈΑΜ des jeunes et l'intégration de quelques autres organisations résistantes de jeunesse. Ce nouveau cadre peut recevoir le raz-de-marée des jeunes et mobiliser leur désir de résistance. L' EPON a bien saisi le message de l'époque, ce qui explique son essor fulgurant. Bien que la presse pour jeunes soit apparue dès les premiers mois de l'occupation, elle va culminer à partir de la création de l'EPON. Parmi 400 titres de publications relevés jusqu' ici, 264, c'est-à-dire 66%, représentent des publications de l'EPON. Les titres restants correspondent soit à dΑutres organisations de gauche, la plupart absorbées plus tard par l'EPON, soit à des organisations de droite, soit enfin ne dépendent dΑucune organisation et ont un caractère tout autre. Nous distinguerons ainsi trois grandes catégories dans les publications de cette période: publications des organisations résistantes de gauche (la plus grande partie revenant à l' EPON), publications d'autres organisations résistantes (en plus petit nombre) et publications indépendantes. Cette troisième catégorie consiste en feuilles éditées surtout par de jeunes étudiants ou intellectuels témoignant des tendances et préoccupations intellectuelles de la partie la plus avancée de la jeu1. Organisation communiste des jeunes grecs (la jeunesse officielle du parti communiste grec).

jeunesse. Elles reflètent également de manière très vivante la totalité de la vie étudiante et ce qui se passe dans les universités. Leur position idéologique est généralement de gauche, sans pourtant se réclamer d'organisations précises. Cette dernière catégorie comprend 48 éditions (12%). En calculant par année, à partir de 1941 à 1945, les publications de jeunes parues, on peut dresser le tableau ci-dessous. pour lΑnnée

1941 1942 1943 1944 1943-1944 1943 ou 1944 1945

nombre de publications 10 23 135 163 10 26 33

pourcentage

2,5% 5,75% 33,75% 40,75% 2,5% 6,5% 8,25%

Total 400 titres La presse résistante, et de ce fait clandestine, occupe la place majeure en la période examinée. 352 publications sur un total de 400, c'est-à-dire le 88%, appartient à des organisations de résistance de la jeunesse. On a jusqu'ici repéré 40 organisations qui avaient comme premier but la libération du pays. L'ensemble des journaux et périodiques publiés par ces organisations peut être divisé en deux groupes: en la presse des organisations de gauche, qui monte à 79%, et en la presse des autres organisations, qui occupe le 21%. On a repéré 74 publications appartenant aux organisations de jeunesse nΑyant pas de relations à la gauche. On peut nommer: Jeunesse royaliste de Grèce(BNE),Union des jeunes royalistes-nationalistes (EBEN), Union nationale de jeunes (EDN),

Organisation des jeunesses nationales unifiées (OEEN), Union Panhellénique des jeunes Combattants (PEAN) et Brigade Sacrée (IT). Certaines de ces organisations, comme les deux premièrement mentionnés, étaient de petits groupes, peu populaires,formés de jeunes gens royalistes et de tendance vers l'extrême droite. DΑutres, par contre, comme la PEAN, et la IT, sont de véritables organisations résistantes de jeunes aux opinions politiques démocrates. La publication principale de PEAN était le journal Δόξα (La Gloire), qui publia sans interruption 100 numéros et fut l'un des journaux clandestins les plus importants. Ελληνικά Νειάτα (Jeunesses grecques) de l'IT connurent environ 25 numéros et Μεγάλη Ελλάς (Grande Grèce) organe du Comité central de l' EDEE 1 environ 100. Les autres journaux de ce groupe ne connaissent qu'un nombre infime de numéros. Selon la remarque de N. Anagnostopoulos, dans sa préface à Παράνομος Τύπος 1941-1944 (p. 13): «La presse de droite fut minime. Par contre, la presse clandestine de gauche avait tout submergé». Il apparaît clairement que la droite a sousestimé le rôle de l'imprimé, en particulier de celui pour les jeunes. Quant aux deux ou trois journaux mentionnés, ils paraissent tous à Athènes, la presse de droite nΑyant jamais atteint la province. N. Anagnostopoulos remarque également: «Il n' y a pas de doute que la presse de droite était aussi représentée, mais elle n'est pas sortie dΑthènes, à l'opposé de celle de gauche» (ibid., p. 13). Nous relevons donc une approche radicalement différente selon les organisations de jeunesse de droite ou de gauche, sur la question de la presse. L'EPON est parmi les organisations de gauche celle qui édite le plus grand nombre de publications. La presse de 1. L' EDEE était la jeunesse officielle de l' EDES (l'organisation et l'armée commandée par le général N. Zervas).

l ' Ε Ρ Ο Ν constitue par elle-même un phénomène à part, ce qu'on peut constater même à partir de son volume par rapport aux autres publications. Parmi les 400 titres que la bibliographie, ainsi que toutes sortes de références, ont repéré jusqu'ici, 264 sont de l'EPON. Nous ne possédons que pour très peu d'entre elles des séries complètes, pour dΑutres nous avons des numéros isolés, nombreuses étant celles représentées par 2-3 numéros seulement. La constitution d'un corpus des publications présente de nombreuses difficultés, étant donné que les bibliothèques publiques officielles, c'est-à-dire la Bibliothèque Nationale de Grèce (EBE), la Bibliothèque du Parlement (BB) et la Bibliothèque Benaki ne disposent que de rares exemplaires. Si l'on considère que la partie la plus importante fut diffusée en province, ainsi que les conditions de clandestinité sous lesquelles elle était éditée et diffusée aussi bien en province qu'à Athènes, on comprend aisément pourquoi cette presse n'est pas parvenue jusquΑux bibliothèques publiques. D'après certaines informations, une partie qui y est parvenue fut détruite dans la période qui suivit la libération. Le résultat en est que si l'on excepte la période de diffusion légale de Nouvelle Génération, organe central de l'EPON, dont existent des séries aussi bien dans Γ EBE que dans la BB, rares sont les autres publications de l'époque dont celles-ci disposent. De ce fait, l'investigation se poursuivit à la Bibliothèque de l'Union des rédacteurs des quotidiens dΑthènes (ESHEA), aux Archives de la résistance du Musée Benaki, aux Archives littéraires et historiques grecques (ELIA), aux Archives du secrétariat d ' É t a t à la presse et à l'information, aux Archives de la « Résistance nationale unie», aux Archives de la société d'étude et d'illustration de l'oeuvre de l'EPON et, enfin, à la source principale, aux Archives du conseil central de l' EPON. Une comparaison avec les publications dΑutres organisations fait immédiatement ressortir que, parmi toutes cel-

celles-ci, c'est l'EPON qui attribue à la presse le poids le plus important, en faisant d'elle un moyen des plus considérables pour approcher la jeunesse et lui offrir une tribune d'expression. Un phénomène sans précédent se produit quand, avec la création de l'EPON, le pays est submergé par une multitude de publications. Celles-ci se distinguent par une conception tout autre, chaque membre à l'instruction la plus r u d i m e n t a l e pouvant participer aux publications de l'organisation dans son village le plus reculé. C'est le départ de journaux ronéotypés, dactylographiés ou même manuscrits de 2 à 4 pages, avec images et dessins, portant l'indication: organe de l'EPON de tel village. Dans les grandes villes de province, les journaux sont imprimés, souvent même bien imprimés si l'on songe aux conditions de clandestinité, d'un format plus grand et paraissent plus régulièrement. Leurs équipes sont composées de membres et de cadres plus expérimentés. Pourtant, le fait le plus significatif est quΑvec l'EPON la presse devient réellement de masse, lève des interdits et des préjugés. Éditeurs et rédacteurs ne sont plus uniquement que des cadres expérimentés et qualifiés; parmi les obligations des membres on retrouve celle d'apporter son concours à la presse. C'est là l'élément nouveau que l'EPON apporte à la publication pour jeunes; elle l'affranchit des cadres où elle était gardée jusqu'alors, privilège des étudiants et des grands centres urbains, pour l'amener en province, à la campagne, au village. On ne cesse de rappeler dans ces publications: «Nous attendons des correspondances de tous les éponites, de tous nos membres». Et la demande rencontre un écho certain, ce qui confère à ces publications un caractère propre, plein de créativité et de spontanéité. Leur uniformité dans la forme et dans le contenu est impressionnante concernant des publications venant des quatre coins du pays. Ce fait est-il dû à la discipline envers la ligne

de l'organisation ou bien reflète-t-il une unanimité plus profonde? La vie et lΑuthenticité que dégagent ces publications prouvent qu'elles répondent à de profonds besoins d'expression et de communication. L'uniformité manifeste débute par le titre même: toujours les mêmes titres se répètent d'une région à lΑutre (Des Jeunesses libres paraissent à Dimitsana, en Crète, en Étolie et Acarnanie, en Macédoine, en Épire, dans le maquis, à Athènes et ailleurs). Le choix des titres est dΑilleurs très réduit; on y répète souvent les mots: «jeune, éponite, nouveau, libre, combattant» avec tous leurs dérivés. Leur physionomie se manifeste ne fut-ce que par leur titre seul, souvent chargé: Cri, Lance-flammes, Jeunesse ardente. Le sous-titre est identique et toujours neutre: organe de «tel» conseil ou bien de «telle» région de l'EPON. Le contenu est aussi ordonné selon une ligne précise. Des rubriques permanentes reviennent telles quelles dans la plupart des publications: «Nouvelles de notre vie et de nos activités», «Notre point de vue», «La jeune éponite», «Les aiglons», «Sports». Les éditoriaux se réfèrent soit à des événements importants de la guerre et de la résistance, soit à des documents officiels de l'organisation (décisions, etc.) souvent publiés intégralement. La langue employée est le démotique, souvent jusqu'à l'exagération, par souci d'opposition à la langue écrite consacrée jusquΑlors. Le discours possède une forte charge émotionnelle, reposant directement sur l'imagerie de la Révolution de 1821 et puisant en elle (les'jeunes filles de l'EPON sont fréquemment comparées aux jeunes femmes Souliotes, etc.). On essaye de montrer le rapport de la Résistance à la Révolution de 1821, d'identifier ces deux mouvements, l'un apparaissant comme l'héritier légitime de lΑutre. Une prise de conscience de la spécificité de la jeunesse, en tant que partie distincte et autonome de la population, est

également perceptible (nombreux articles intitulés: «Comment les adultes nous voient-ils?»). Parallèlement, les publications reflètent l'effort de l'organisation pour créer un type d'homme nouveau, aux caractéristiques précis correspondant à la société future à laquelle aspire l'EPON. Selon la remarque de Pétros Antéos dans son ouvrage Contributions à l'histoire de l'EPON: «Avoir posé les bases des caractéristiques du nouveau grec constitue, à notre avis, la résultante des conquêtes les plus considérables de l'EPON; c'est là le fruit le plus significatif du travail idéologique et pédagogique ainsi que de la pratique dΑvantgarde de l'EPON sur le front de la lutte et de la culture». L'impression globale retirée au contact de ces publications est un souffle de liberté. Les objectifs sont élargis: pas un aspect de la vie sur lequel les jeunes n'interviennent pas et hésitent à donner leurs opinions. Ils sont enfin portés par un optimisme qui tente d'embrasser des préoccupations juvéniles de plus en plus vastes, et de frayer la voie pour la réalisation des aspirations les plus audacieuses de la jeune génération.

La dernière catégorie de publications regroupe des publications éditées par des groupes de jeunes ne dépendant pas d'organisations résistantes. Celles-ci paraissent légalement et sont diffusées en toute liberté. Nous citerons les principales d'entre elles: Μαθητικά Γράμματα (Lettres des élèves), revue bi-mensuelle - A t h è n e s 1943-1944 Νεανική Φωνή (La voix des jeunes), mensuel pour jeunes Athènes 1943-1944 Ξεκίνημα (En marche!), périodique littéraire et scientifique bi-mensuel de lΑssociation culturelle de l'université (EOP) - Salonique 1944

Ξεκίνημα (En marche!) mensuel pour jeunes - le Pirée 1944 Ξεκίνημα της νειότης (La jeunesse en marche), périodique pour enfants, jeunes gens et jeunes filles - Athènes 1942-1943 r Ορίζοντες (Horizons), parution mensuelle dΑrts et lettres [supplément à la revue pour jeunes Σκέψη (La pensée)] - Athènes 1944 Ο Φοιτητής (L'étudiant), bi-mensuel étudiant - Salonique 1945 H Φοιτητική (Le journal étudiant), hebdomadaire de tous les étudiants - Athènes 1943-1944 Φοιτητική Τέχνη (Art étudiant), mensuel dΑrt pour tous les étudiants - Athènes 1944 L'étudiant de Salonique, qui commence à paraître en 1945, est la simple continuation de la revue En marche ! qui cesse de paraître fin 1944. Parmi ces revues, En marche! de Salonique est la plus étroitement liée à une organisation de jeunesse. Elle constitue, en quelque sorte, la publication légale de 1' EPON, l'EOP étant crée et encadré par celle-ci. La ligne directrice de la revue coïncide avec les thèses et les vues de Γ EPON; elle reste pourtant ouverte à d Α u t r e s opinions. Après la libération, la revue proclame ouvertement son identité. Les autres revues de ce groupe n'ont aucun rapport avec une quelconque organisation; elles ne sont que le point de rencontre des préoccupations intellectuelles des jeunes. Ce n'est pas un hasard si, dans leur totalité, elles paraissent dans les grandes villes, Athènes, le Pirée, Salonique, où les stimulants sont bien plus nombreux et ou existe une concentration d'étudiants. Les rapports entre ces revues sont très étroits: on y retrouve souvent à un poste de responsabilité la même personne dans deux revues. Chacune salue la parution de l'autre avec enthousiasme, d'où naît un climat de coopération.

C'est dans un tel esprit qu'une annonce est publiée aussi bien dans Lettres des élèves que dans Voix des jeunes, en faveur de la création d'une «Union de la presse pour jeunes», qui constituera un «mouvement culturel unifié». Les objectifs des revues en question sont plus ou moins communs, se référant au désir de donner aux jeunes une impulsion culturelle plus générale, et de frayer la voie à leur propre création et expression. D'habitude, on observe une distance dΑvec la génération précédente en place, envers qui la critique est souvent virulente. Le contenu de ces revues consiste en quelques rubriques permanentes, où sont examinés des problèmes et des questions qui préoccupent les jeunes, et dΑrticles originaux ou traduits. La littérature occupe une place prépondérante: des poèmes (premières publications), des récits, des romans (à épisodes) et, en même temps, critiques de théâtre et de livres, des articles au contenu encyclopédique, dans un effort de couvrir toute sorte de manifestations culturelles. C'est souvent l'occasion, pour le public grec, de faire connaissance avec des auteurs traduits dans ces revues. La Voix des jeunes publie ainsi, en feuilleton, une traduction du roman d ' A l a i n Fournier, Le Grand Meaulnes, par M. Plakoképhalou, avec une introduction de Roger Milliex. Dans En marche! (de 1ΈΟΡ de Salonique) Manolis Anagnostakis traduit Fed. Garcia Lorca et dΑutres poètes espagnols. L'illustration est aussi soignée, autant que le permettent les finances réduites des revues. La couverture, mais aussi les pages intérieures, sont ornées de gravures sur bois. On s'efforce de mieux soigner la présentation des revues et de ne pas négliger la forme. La fin de l'occupation et la libération modifient radicalement les mobiles et les objectifs des publications. La plupart d'entre elles cessent de paraître; les plus importantes,

comme Jeune génération (EPON) et Gloire (PEAN) continuent leur diffusion, désormais légale, pour un certain temps. De nouvelles publications débutent, avec dΑutres objectifs. Le phénomène propre de la presse résistante pour jeunes disparaît donc à la fin de 1944.

824

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΔΕΥΤΕΡΟΥ

ΤΟΜΟΥ

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΝΕΑΝΙΚΩΝ ΕΝΤΥΠΩΝ [συνέχεια]

1944 1943 1943 1945

(αρ. »169-331) - 1944 (αρ. 332-341) ή 1944 (αρ. 342-367) (αρ. *368-400)

Ευρετήρια Α' Β' Γ' Δ' Ε'

Ευρετήριο Ευρετήριο Ευρετήριο Ευρετήριο Ευρετήριο

399 665 669 699 757

τίτλων τόπων έκδοσης Οργανώσεων -Οργανισμών Βιβλιοθηκών -Αρχείων συνεργατών

759 770 775 778 781

Βιβλιογραφία [επιλεκτική]

799

Κατάλογος φωτογραφιών

807

Περίληψη (Résumé)

811

Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΗΣ ΟΝΤΕΤ ΒΑΡΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ

ΝΕΑΝΙΚΟΣ

ΤΥΠΟΣ

(1941-1945)

ΔΕΚΑΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ

ΑΡΧΕΙΟΥ

ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ

ΝΕΟΛΑΙΑΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΟΘΕΤΗΘΗΚΕ, ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΤΥΠΩΘΗΚΕ ΣΤΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ Ε. ΜΠΟΥΛΟΥΚΟΣ - Α. ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ ΦΩΤΟΜΑΡΑ 54, Ν. ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΛ. 92.38.933 - 92.36.675 ΜΕ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΠΑΠΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΟΝ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟ ΤΟΥ 1987 ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ