Azja Wschodnia na przełomie XX i XXI wieku: stosunki międzynarodowe i gospodarcze : studia i szkice 8388542966, 9788388542961 [PDF]

Zitiervorschau

Azja Wschodnia na przetomie XX i XXI wieku

Azja Wschodnia na przetomie XX i XXI wieku

Stosunki międzynarodowe i gospodarcze Studia

i szkice

Pod redakcją Krzysztofa Gawlikowskiego We wspótpracy z Małgorzatą Ławacz

lnstytut Stud iów Politycznych Polskiej Akademii Nauk Wydawnictwo TRIO Warszawa 2004

Opracowanie graficzne: Andrzej KąIinouski Redakcja i korekta: S t efań ska- Matu s zyn Aleksandrą Kąn torotoicz

Maria

Opracowanie indeksu; Iwona Madej

Praca została wykonana w ramach projekfu badawczego nr 1 H02E 007 finansowanego Przez Komitet Badań Naukowych w latach 1999Ą002

@

']'6

Copyright by Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk and Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2002

rsBN 83-88542-96-6 Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk 00425Warczawa, ul. Polna 18/20 www.isppan.waw.pl e-mail: [email protected]

Wydawnictwo TRIO 00-373łNarszawa, ul. Nowy Świat 1'8120 www.wydawnictwotrio.pl e-mail: [email protected] Wydanie pierwsze

Druk A-Z Druk, Raszyn, ul. Slowikowskiego

21c

Spis treści sTosUNKI MIĘDzY

o

o

płŃsrwłłuREGIoNU

Stosunki chińsko-japońskie w latach 90. cze (Robert Jakimowicz)

- aspekĘ polityczne i

l3 gospodar-

Półwysep Koreański w polityce Chin - stosunki z państwami koreańskimi ()an Rowiński) . .. Główne etapy polityki Chin wobec Korei . Stosunki ChRL z KRLD w latach 90. . . . Stosunki Chin z Republiką Korei w latach 90. Nieoficjalne kontakty Republiki Korei z Tajwanem Załącznlk. Ważniejsze wydarzenia w stosunkach ChRL z państwami koreańskimi

KRLD. Republika Korei . o Stosunki Chin z republikami Azji Centralnej (Stanisław Zapaśnik) Okres pierwszy: od uzyskania niepodległoścido połowy l996 r. Okres drugi: od lipca 1996 r. do 1l września200l r. .... okres trzeci: po 1l września200l r' Problemy

t

l5 26 27 JC

40 50 51 51

CJ 55 5t)

59 65

ozszerzenia Szan ghajskiej Organizacji t//spółp racy

67

Południowo-Wschodnia (Małgorzata Ławacz)

l3 l5 16

o Chiny a Azja

Początek nowego etapu współpracy na przełomie lat 80. i 90. Rozwój stosunków Chin z regionem w latach 90' ' . Stosunki dwustronne z krajami regionu w latach 90. . . .

Malezja Tajlandia

78

Indonezja

78

Filipiny

79 80 80

Singapur Kraje Półwyspu Inhochińskiego Birma (Myanmar) Współpraca gospodarcza Chin z krajami ASEAN Rola ChRL we współpracy regionalnej Perspektywy

82 83

84 87

l6

S'pis treści

Japonia w poszukiwaniu nowej pozycji w społecznościmiędzynarodowej (Elżbieta Potocka)

Koniecerypacyfizmu ... Potrzebna normalna armia

9l

. Wzrost nastrojów nacjonalistycznych Imperialne symbole Podręczrrikowa wojna Poszukiwanie nowego kierunku Rozliczeniez przeszłością.... Srosunki z państwami regionu Japonia-Chiny... Japonia-Republika Korei . Japonia-KRLD . .. Japonia-Rosja ..

o

.

90

94 94 95

96 99 100

l03 103 105

106 108

.

Japonia-ASEAN Priorytety i kluczowe kierunki polityki zagranicznej Australii (Beata Sto-

109

czyńska)

111

kju

112

.

Japonia Chiny Korea Południowa i KRLD

113

tt4

ll5 ll6 ll6

Indonezja Pozostałe kraje ASEAN Stany Zjednoczone .

rt7

Eqropa

118

ll9

Współpraca regionalna i międzynarodowa Polityka pomocy zagranicznej

121

Wnioski

|22

końcowe

SPORY GRANICZNE I KONFLIKTY TERYTORIALNE o Spory graniczne i konflikty terytorialne w Azji Wschodniej

u

XXI w. (}an Rowiński) .''

t26

ChRL-KRLD KRlD-Republika Korei

Japonia-Korea-Chiny Japonia-Rosja ... Rosja-Chiny AzjaCentralno-Południowa...

progu r25

Spory i konflikty terytorialne w rejonie Azji Północno_Wschodniej

Japonia-Republika Korei . Japonia-Chiny (ChRL, Republika Chińska na Tajwanie)

r23

....

.

r26 t27 r28

l28 130 130 132

136

S'pLs

7l

lreści

Chiny-Indie Chiny-Pakistan Indie-Bangladesz . Chiny-Bhutan . .. Chiny-Afganistan . Nowe republiki Ęi Centralnej ChRl-Kazachstan . ChRl-Kirgistan .. ChRl_Tadżykistan Inne sporne kwestie graniczne Morze Południowochińskie

136

l4l

142 142

L43

l44 145 145 146 146

|47

Spór chińsko-wietnamski o Archipelag Paracelski Wielostronny spór o Archipelag Spratly

Chiny-Wietnam

..

Inne spory terytorialne w Azji

(Myanmar) Filipiny Indonezja Sinagapur Tajlandia Kambodża

148

l49 153 156

Południowo-Wschodniej

Birma

PoLITYKA MIĘDzYNARoDowA r Region Azji i Pacyfiku w polityce międzynarodowej (Edward

156

r57 157 158 158

l58 16l Ha_

liżak) .

163

Zasadnicze problemy regionu i jego nowe formy funkcjonowania Pozycja ChRL i jej stosunki ze Stanami Zjednoczonymi . . . Problem podzielonych Chin i nowy etap stosunków Tajwanu z konty-

163

nentem

.,.,,1

Podział Korei i perspektywy jego przezwyciężenia Rada'Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku wobec kryzysu gospodar-

czegowArji..

Wschodnioazjatycki multilateralizm . . Unia Europejska a państwa Azji Wschodniej . Stosunki Unii Europejskiej ze Stowarzyszeniem Państw Azji Południowo-Wschodniej Geneza, struktura i funkcje międzyregionalnego dialogu ASEM Nowe miejsce Rosji w regionie Azji i Pacyfiku . . . . Zaangażowanie Rosji w sPrawy regionu Pacyfiku Potencjał rosyjskiego Dalekiego Wschodu Redefinicja interesów Rosji w regionie Tożsamośćodrodzonej Rosji a jej rola w regionie Pacyfiku

t64 168

r79 185

190 193

193 201

2ll 2ll

2r3 220 227

l8

Spis treści

PROBLEMY GOSPODARCZE MII WSCHODNTEJ I POLTTYKA POLSKI WOBEC

c

o

o

......

REGIONU

Azja w polskiej polityce zagranicznej

-

zadania u progu

XXI w. (Bogdan

233

Góralczyk) Stosunki Polski z krajami Ęi i PacyEku - 1989-2003 (Tomasz Łukaszuk) Główne tendencje i procesy Stosunki Polski z wybranymi państwami regionu Stosunki z Australią Stosunki z Chinami Stosunki z Japonią Stosunki z Republiką Korei Stosunki z Koreą Północną Stosunki z Malezją Stosunki z Indonezją Stosunki z Singapurem ... Stosunki z Tajlandią Stosunki z Filipinami Stosunki z Wietnamem Stosunki z Kambodżą Stosunki z Laosem Stosunki z Mongolią Stosunki z Birmą (Myanmar) Stosunki z Nową Żelandią Rozwój gospodarczy krajów Azji-Pacyfiku - implikacje dla stosunków gospodarczych z Polską (pod red. Kazimierza Starzyka) Słowo wstępne (Kazimierz Starzyk) Gospodarki krajów Azji Południowo-Wschodniej na przełomie stuleci (Ewa

235 243 243

Oziewicz)

2?6 276

Uwagi ogólne Rola rządów w rozwoju gospodarczym państw Azji Południowo-Wschod-

niej.

.

.

Indonezja Singapur Malezja

Tajlandia Filipiny Brunei Wietnam

Laos

.

Kambodża Birma (Myanmar) Handel zagraniczny krajów ASEAN Współpraca krajów Azji Południowo-Wschodniej z Polską

25r 251

252 256 258

259 261

262 264 266 267

268 269

210

27t 271 9,7 c)

274 274

277 286 287 288 289 289 291

29r 252 909

293 294 299

el

spis treści

Rozwój gospodarczy i handel zagraniczny ChRL - implikacje dla polsko-chińskich stosunków gospodarczych (Kazimierz Starzyk)

303 303

Wstęp

Elementy transformacji gospodarki ChRL . Długofalowe tendencje rozwojowe gospodarki ChRL . Fazy rozwoju gospodarki ChRL . Czynniki wzrostu PKB . Potencjał innowacyjny Handel zagraniczny Droga ChRL do członkostwa w WTo i jego implikacje . . Droga do członkostwa . . . Główne problemy negocjacyjne Implikacje członkostwa ChRL w WTo . Stosunki gospodarcze Polska-ChRL Podstawy traktatowe polsko-chińskich stosunków gospodarczych Polsko-chińskie stosunki gospodarcze Dostęp do rynku chińskiego Polsko-japońskie stosunki gospodarcze w latach 90. (Bogusława Drelich-

303 305 305 306 308 310

-Skulska)

325

Uwagi wstęPne Rozwój stosunków gospodarczych Polski i Japonii Polsko-japońska wymiana handlowa w latach 90. . . . Inwestycje japońskie w Polsce Wnioski dla Polski Stosunki gospodarcze Polski z Republiką Korei - uwarunkowania i perspektywy (Roman Gurbiel, Kazimierz Starzyk)

325 325 328

Wprowadzenie.... Kierunki rozwoju społeczno-gospodarczego Korei

3t2 313

3t4 317

32r 321

322 323

333

336 337 337 331

.

Tendencje r