Słownik naukowo-techniczny polsko-angielski [PDF]

Zitiervorschau

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski tytuł: "słownik techniczno-naukowy polsko-angielski" A A = amper jedn. ampere A = angstrem jedn. Ąngstr"m unit, angstrom A(int) = amper międzynarodowy jedn. international ampere a = ar jedn. are abakus m arch. abacus abandon m żegl. abandonment abażur m lamp-shade abelowy a mat. abelian (group) aberracja f 1. opt. aberration 2. astr. aberration ~ astygmatyczna astigmatic aberration ~ chromatyczna chromatic aberration, chromatism ~ dobowa diurnal aberration ~ komatyczna coma ~ roczna annual aberration ~ sferyczna spherical aberration aberracyjny a opt. aberrated aberroskop m med. aberroscope abherent m odl., gum., tw.szt. abherent, parting agent, release agent abichit m min. abichite abietynian m chem. abietate abiocenoza f biol. abiocoen, nonbiotic habitat abiogeneza f biol. abiogenesis abiotyczny a abiotic abisal m = abysal ocean. abyss abisynka f (studnia abisyńska) Abyssinian well ablacja f 1. geol. ablation; washout 2. kosm. ablation cooling ~ deszczowa rainwash ~ lodowcowa glacial ablation ~ przez stopienie kosm. melting ablation ~ przez wyparowanie kosm. vaporizing ablation ablacyjny a ablative abluwium n gleb. abluvium abonent m telef. subscriber, user ~ uprawniony unrestricted extension ~ uprzywilejowany preference facility ~ wywołujący calling subscriber, caller ~ wywoływany zob. abonent żądany ~ żądany called subscriber abrazja f geol. abrasion, attrition abrewiacja f genet. abbreviation absencja f absenteeism ~ chorobowa sick absenteeism absolut m kosmet. absolute absolutny a absolute absolwent m (wyższej szkoły) graduate absorbancja f fiz. absorbance, absorbency, optical density absorbat m absorbate absorbent m absorbent ~ nadfioletu ultraviolet absorber, ultraviolet inhibitor absorber m absorber; absorption apparatus absorbować v absorb absorpcja f 1. absorption, zob.też pochłanianie 2. uptake (e.g. of a herbicide) ~ cyfr telef. digit absorption ~ dielektryczna dielectric absorption ~ fotoelektryczna photoelectric absorption ~ gruntowa rad. ground absorption ~ międzypasmowa intraband absorption ~ przez skórę percutaneous absorption, absorption through skin ~ rezonansowa nukl. resonance absorption ~ selektywna selective absorption ~ światła light absorption ~ wewnątrzpasmowa intraband absorption Strona 1

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ wilgoci moisture absorption ~ wody water absorption ~ wykładnicza nukl. exponential absorption absorpcjometr m chem. photocolorimeter, photoelectric photometer absorpcyjność f fiz. absorptivity, absorption coefficient, absorptive power, specific absorbance abstrakcja f abstraction abstrakcyjny a abstract abstrakt m inf. abstract abstynencja f abstinence absurdalny a absurd absyda f = apsyda arch. apse absynt spoż. absinthe abysal m ocean. abyss abysalny a ocean. abyssal acenaften m chem. acenaphthene acetal m chem. acetal ~ metylowy dimethylacetal ~ winylowy vinyl acetal acetaldehyd m chem. acetaldehyde, acetic aldehyde, ethanal acetaldoksym m chem. acetaldoxime, acetaldehyde oxime acetamid m chem. acetamide, acetic acid amine acetamido chem. acetylamino acetanilid m chem. acetanilide, N-phenylacetamide aceto = acetylo chem. aceto acetofenon m chem. acetophenone, phenyl methyl ketone acetoina f chem. acetoin, acetylmethylcarbinol acetoksy chem. acetoxy acetol m chem. acetol, hydroxyacetone acetoliza f chem. acetolysis aceton m chem. acetone, dimethylketone acetonitryl m chem. acetonitrile, methyl cyanide acetonochloroform m chem. acetone chloroform, chlorobutanol acetonyloaceton m chem. acetonyl acetone acetotoluidyna f chem. N-acetyltoluidine, acetotoluidine acetyl m chem. acetyl acetylator m chem. acetylator acetylen m chem. acetylene, ethine acetylenek m chem. acetylide ~ miedziawy cuprous acetylide ~ srebrowy silver acetylide, silver carbide acetylo chem. aceto acetyloacetanilid m chem. acetoacetanilide acetyloaceton m chem. acetylacetone, diacetylmethane acetyloamino chem. acetylamino, acetamido acetyloceluloza f chem. acetylcellulose, cellulose acetate ~ pierwotna fully acetylated cellulose, cellulose triacetate ~ wtórna hydrolyzate acetate of cellulose acetylofenylohydrazyna f chem. acetylphenylhydrazine, hydracetin acetylomaślan m chem. acetobutyrate acetylooctan m chem. acetoacetate acetylowanie n chem. acetylation acetyna f chem. (mono)acetin, glyceryl monoacetate achiralność f chem. achirality achiralny a chem. achiral achondryt m min. achondrite achromat m opt. achromatic lens, antispectroscopic lens, achromat achromatopsja f (ślepota na barwy) med. achromatopsia achromatyczny a achromatic achromia f (brak pigmentacji) med. achroma acydoid m gleb. acidoid acydoliza f chem. acidolysis, acid hydrolysis acydymetria f chem. acidimetry, acid titration acykliczność f acyclicity acykliczny a acyclic; chem. acyclic, aliphatic; mat. acyclic acyl m chem. acyl acyloiny fpl chem. acyloins acylowanie n chem. acylation Strona 2

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski adamantan m chem. adamantane adamaszek m włók. damask adamsyt m chem. adamsite, diphenylaminechloroarsine adaptacja f adaptation ~ sensoryczna sensory adaptation adapter m 1. el.akust. pick-up; disk reproducer, record playe 2. masz. adapter ~ dynamiczny dynamic pick-up ~ elektrostatyczny electrostatic pick-up, capacitor pick-up ~ krystaliczny piezoelectric pick-up, crystal pick-up ~ łącza dalekopisowego teletype buffer ~ o ruchomej cewce moving-coil pick-up ~ piezoelektryczny zob. adapter krystaliczny ~ pojemnościowy zob. adapter elektrostatyczny adaptometr m med. adaptometer adaptować v adapt adatom m (atom zaadsorbowany na powierzchni ciała) adaptom addend m chem. ligand (group) addycja f chem. addition, zob. też przyłączenie addytywna synteza f barw additive colour process addytywna teoria f liczb mat. additive number theory addytywność f additivity addytywny a additive adekwatność f adequacy adekwatny a adequate adenaza f = dezaminaza adeninowa biochem. adenine deaminase adenina f chem. adenine, 6-aminopurine adenotom m med. adenotome adenozyna f chem. adenosine adenozynodwufosforan m biochem. adenosinediphosphate, ADP adenozynomonofosforan m biochem. adenosinemonophosphate, AMP, adenylic acid adermina f biochem. adermin(e), pyridoxine, vitamin B6 adhezja f adhesion adiabata f fiz. adiabate, adiabatic curve adiabatyczny a adiabatic adiabatyczny gradient m temperatury meteo. adiabatic lapse rate adiabatyczny spadek m entalpii fiz. adiabatic heat drop adiacent m ek. frontager adiustacja f maszynopisu marking the typescript, mark-up administracja f administration; management administrować v administer, manage (affairs) admitancja f el. admittance ~ akustyczna acoustic admittance ~ małosygnałowa elektron. small-signal admittance ~ mechaniczna mechanical admittance ~ przejściowa transfer admittance ~ własna coefficient of admittance ~ wzajemna transadmittance adonit m chem. adonite, adonitol adrema f biur. addressing machine, addresser, addressograph adrenalina f biochem. adrenaline, epinephrine adrenokortykotropina f biochem. adreno(cortico)tropic hormone, ACTH adres m inf. address ~ bezpośredni direct address ~ bezwzględny absolute address, machine address ~ efektywny effective address ~ generowany generated address ~ indeksowany indexed address ~ komputerowy zob. adres bezwzględny ~ końcowy end address ~ maszynowy zob. adres bezwzględny ~ odniesienia reference address, address constant, ADCON ~ początkowy base address ~ pocztowy postal address ~ podstawowy zob. adres początkowy ~ pośredni indirect address, multilevel address ~ rozkazu instruction address Strona 3

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ rzeczywisty absolute address, machine address ~ skoku jump address, transfer address ~ symboliczny symbolic address ~ telegraficzny cable address ~ wirtualny virtual address ~ względny relative address adresarka f biur. addressing machine, addresser, addressograph adresografia f mailing list adresowanie n 1. addressing 2. inf. addressing ~ bezpośrednie direct addressing ~ bezwzględne absolute addressing ~ otwarte open addressing ~ pośrednie indirect addressing ~ symboliczne symbolic addressing adsorbat m adsorbate adsorbent m adsorbent adsorber m adsorber, adsorption apparatus adsorbować v adsorb ~ chemicznie chemisorb adsorpcja f adsorption ~ chemiczna chemical adsorption, chemisorption ~ fizyczna physical adsorption, physisorption, Van der Waals adsorption ~ jednocząsteczkowa zob. adsorpcja jednowarstwowa ~ jednowarstwowa monolayer adsorption, unimolecular adsorption ~ selektywna selective adsorption ~ (siłami) van der Waalsa zob. adsorpcja fizyczna ~ wewnętrzna internal adsorption ~ wielocząsteczkowa zob. adsorpcja wielowarstwowa ~ wielowarstwowa multilayer adsorption, multimolecular adsorption ~ wymienna exchange adsorption ~ zlokalizowana localized adsorption adsorpcyjność f adsorptivity, concentrating power of adsorber adsorptyw m (substancja adsorbowana) adsorptive, adsorbate adular m min. adularia adwekcja f meteo. advection adwokat m attorney adypinian m chem. adipate aerator m masz. aerator aerobioza f (życie w warunkach tlenowych) aerobiosis aerobus m lotn. airbus aeroby pl biol. aerobes aerodyna f aerodyne, heavier-than-air aircraft aerodynamiczny a aerodynamic(al) aerodynamika f aerodynamics ~ gazów doskonałych ideal aerodynamics ~ klasyczna classical aerodynamics ~ molekularna molecular aerodynamics, superaerodynamics ~ naddźwiękowa supersonic aerodynamics, supersonics ~ płynów rzeczywistych aerodynamics of the viscous fluid ~ poddźwiękowa subsonic aerodynamics aeroelastyczność f aero-elasticity aeroembolizm m med. aeroembolism aerofobia f (lęk przed powietrzem) med. aerophoby aerofotografia f aerial photography, aerophotography aerofotogrametria f air photogrammetry aerograf m aerograph, air-brush aeroklub m flying club aerolit m astr. aerolite, aerolith aerologia f aerology aeromechanika f aeromechanics aeronautyka f aeronautics, air-navigation aeronomia f aeronomy aerosprężystość f aero-elasticity aerostat m aerostat, lighter-than-air aircraft aerostatyka f aerostatics aerotermochemia f aerothermochemistry aerotermoelastyczność f aerothermo-elasticity aerotropizm m bot. aerotropism Strona 4

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski aerozol m chem aerosol aerozyna f chem. aerozine (rocket fuel) afazja f med. aphasia afelium n astr. aphelion aficyd m (środek mszycobójczy) aphicide afinacja f cukr. affination afiniczny a mat. affine afisz m poster agalmatolit m min. pagodite, agalmatolite agamogonia f biol. agamogony agar m agar, agar-agar agar-agar zob. agar agaroza f chem. agarose agat m min. agate agawa f sizalowa bot. green agave, (true) sizal, Agave sisalana agencja f agency ~ eksportowa export house ~ handlowa commercial agency ~ prasowa news agency ~ reklamy advertisement agency, publicity office ~ sprzedaży selling agency ~ ubezpieczeniowa insurance agency ~ zakupu purchasing agency agent m ek. agent, representative ~ asekuracyjny zob. agent ubezpieczeniowy ~ czarterujący chartering agent ~ handlowy middleman, commercial agent ~ okrętowy ship's agent, shipbroker ~ przewozowy freight forwarder ~ ubezpieczeniowy insurance broker ~ zakupów purchasing agent AGH = Akademia Górniczo-Hutnicza aglikon m biochem. aglucone, aglycone aglomeracja f agglomeration aglomerat m agglomerate aglomerownia f hutn. agglomerating plant aglukon m biochem. aglucone, aglycone aglutynacja f agglutination aglutynina f biochem. agglutinin aglutynofor m biol. agglutinophore aglutynogen m biol. agglutinogen aglutynoskop m med. agglutinoscope agon m biochem. prosthetic group agona f geofiz. agonic line agonia f med. agony agorafobia f (lęk przestrzeni) med. agoraphobia agradacja f geol. aggradation agrafka f safety-pin agranulocyt m biol. agranular leukocyte, agranulocyte agranulocytoza f med. agranulocytosis agrarny a agrarian agregacja f 1. kryst. aggregation 2. cybern. aggregation 3. mat. aggregation ~ gleby soil aggregation agregat m 1.masz. set; unit, zob.też zespół 2. min. aggregate 3. (zespół cząstek) aggregate ~ chłodniczy refrigerating unit ~ klimatyzacyjny air conditioning unit ~ kondensatorów rad. gang condenser ~ pompowy pumping engine agrest m bot. gooseberry, Ribes grossularia L. agresywność f korozyjna corrosive power, corrosion aggressiveness agrochemia f agricultural chemistry agrofizyka f agricultural physics agrogeologia f agrogeology agrohydrologia f agrohydrology agroklimatologia f agricultural climatology agrolotnictwo n agricultural aviation, ag-aviation Strona 5

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski agrometeorotogia f agricultural meteorology agronom m agronomist agronomia f agronomy agrotechnika f agricultural science Aůh = amperogodzina jedn. ampere-hour aikinit m min. aikinite ajnsztajn m 1. chem. einsteinium, Es 2. jedn. einstein akacja f bot. acacia, Acacia L. ~ senegalska gum arabic acacia, Acacia senegal akademia f academy akadialit m min. acadialite akant m arch. acanthus akantyt m min. acanthite, silver glance akapit m poligr. 1. indention 2. paragraph akariocyt m (komórka bezjądrowa) biol. acaryocyte akarobójczy a pest. acaricidal akaroid m acaroid (resin), accroides (gum) akarycyd m (środek roztoczobójczy) acaricide, miticide akcelerator m 1. fiz. accelerator (of particles) 2. chem. accelerator, accelerant, zob.też przyspieszacz 3. mot. accelerator ~ chemiczny accelerator, accelerant ~ cykliczny fiz. cyclic accelerator ~ elektrostatyczny fiz. electrostatic accelerator ~ indukcyjny fiz. induction accelerator, betatron ~ liniowy fiz. linear accelerator ~ z wiązkami przeciwbieżnymi fiz. colliding beam accelerator akcelerometr m accelerometer akcent m jęz. accent akcentować v jęz. accentuate akcept m ek. acceptance akceptor m fiz. chem. acceptor ~ elektronów electron acceptor ~ protonów proton acceptor, protophile ~ wolnych rodników free radical acceptor, scavenger akceptować v accept akcesoria pl accessories akcja f 1. action, zob.też działanie 2. ek. share ~ laserowa opt. lasing ~ poszukiwawczo-ratunkowa search-and-rescue operation ~ przeciwpożarowa fire-fighting ~ ratunkowa rescue operation ~ tunelowa elektron. tunneling akcjonariusz m ek. shareholder; stockholder akcydensy pl poligr. jobbing printing, job-work akcyza f ek. excise (duty) akineza f med. akinesia aklina f aclinic line, magnetic equator aklimatyzacja f acclimatization, acclimation akmit m min. acmite, aegirite, aegirine akomodacja f opt. accommodation akomodometr m med. accommodometer akonityna f chem. aconitine akonto n advance (payment) akord m ek. piece rate, task rate ~ progresywny accelerating piece rate ~ prosty clean piece rate ~ z premią incentive rate, piece rate with bonus ~ zwykły clean piece rate akr m jedn. acre: 1 acre = 4046.8564 m^2 akrecja f (wychwyt materii) astr. accretion akredytywa f ek. letter of credit akrobacja f lotnicza aerobatics akrofobia f (lęk wysokości) med. acrophobia akroleina f chem. acrolein, acrylic aldehyde, acraldehyde akronim m acronym akroterium n arch. acroterium akrydyna f chem. acridine akrylan m chem. acrylate Strona 6

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski akrylonitryl m chem. acrylonitrile aksamit m włók. velvet akseroftol m biochem. axerophthol, antixerophthalmic vitamin, vitamin A aksjomat m mat. axiom, postulate ~ istnienia axiom of existence ~ jednoznaczności axiom of extensionality ~ nieskończoności axiom of infinity ~ pary axiom of pairs ~ przeliczalności axiom of countability ~ ~ drugi second axiom of countability ~ ~ pierwszy first axiom of countability ~ regularności axiom of regularity ~ równoległości parallel axiom ~ różnicy axiom of difference ~ sumy axiom of union ~ wyboru axiom of choice ~ wyróżniania axiom of comprehension ~ zbioru potęgowego axiom of power sets ~ ~ pustego axiom of the empty set ~ zupełności axiom of completeness aksjomaty mpl Kołmogorowa mat. Kolmogorov axioms ~ kwantyfikacji axioms of quantification ~ należenia axioms of membership ~ oddzielania separation axioms aksjomatyczny a axiomatic(al) aksjomatyka f mat. axiomatics AKSL = aerodyna krótkiego startu i lądowania short take-off and landing aircraft, STOL aircraft aksoida f mech. axode ~ ciała zob. aksoida ruchoma ~ nieruchoma fixed axode ~ ruchoma moving axode ~ w przestrzeni zob. aksoida nieruchoma akson m (wypustka osiowa komórki nerwowej) axon, neurite aksonometria f mat. axonometry, perspective geometry aksonometryczny a axonometric aksynit m min. axinite akt m jonizacji fiz. ionizing event ~ kupna-sprzedaży ek. bill of sale, sale contract ~ prawny legal act ~ rozpadu nukl. decay event, disintegration event ~ ustawodawczy act of legislation akta pl files aktomiozyna f biochem. actomyosin aktor m reakcji sprzężonej chem. actor in an induced reaction aktówka f portfolio aktualizacja f updating ~ danych data updating ~ zbioru danych file maintenance aktualizować v update, bring up to date aktualny a up-to-date; present aktyn m chem. actinium, Ac ~ D actinium D, AcD aktyna f (białko mięśni) biochem. actin aktyniczność f opt. actinism aktyniczny a opt. actinic aktynolit m min. actinolite aktynometr m actinometer aktynometria f actinometry aktynomycyna f biochem. actinomycin aktynon m chem. actinon, An aktynoołów m chem. actinium D, AcD aktynoterapia f med. phototherapy, actinotherapy, light therapy aktynouran m chem. actinouranium, AcU aktynowce pl chem. actinide series, actinides, actinoids aktywa i pasywa ek. assets and liabilities aktywacja f fiz., chem. activation ~ elektronowa electrons induced activation Strona 7

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ fotojądrowa gamma photon activation ~ neutronowa neutron activation ~ powietrza air activation ~ radiacyjna radiation induced activation ~ rezonansowa resonance neutron activation aktywator m chem. activator, activating agent ~ katalizatora catalyst promoter ~ luminescencji luminescent activator ~ polimeryzacji activator of polymerization, polymerization promoter ~ przyspieszaczy gum. activator of accelerators aktywina f farm. chloramine T aktywność f activity ~ alfa fiz. alpha-activity ~ beta fiz. beta-activity ~ biologiczna biological activity ~ chemiczna chemical activity ~ ciśnieniowa fiz. fugacity, volatility ~ gamma fiz. gamma-ray activity ~ (jądrowa) masowa fiz. unit-mass activity ~ ~ objętościowa fiz. unit-volume activity ~ jonowa ionic activity ~ kapilarna capillary activity ~ katalityczna catalytic activity ~ katalizatora activity of catalyst ~ kwarcu (płytki piezoelektrycznej) crystal activity ~ międzyfazowa interfacial activity ~ molekularna biochem. molecular activity (of enzyme), turnover number ~ nasycenia fiz. saturation activity ~ objętościowa chem. activity concentration ~ optyczna optical activity ~ powierzchniowa surface activity ~ produktów rozszczepienia fission product activity ~ promieniotwórcza radioactivity ~ resztkowa residual activity ~ rozpadu pest. degrading activity ~ sejsmiczna geol. seismicity, seismic activity ~ (stężeniowa) składnika chem. relative activity ~ słoneczna astr. solar activity ~ termodynamiczna zob. aktywność (stężeniowa) składnika ~ właściwa fiz. specific activity ~ wzbudzona fiz. induced activity aktywny a active aktywny zespół m reakcyjny chem. activated complex aktywowanie n activation ~ cieplne thermal activation ~ powtórne reactivation aktywowany a activated akumulacja f accumulation; storage ~ energii storage of energy ~ kosztów ek. cost accumulation akumulator m 1. accumulator; US battery; el. storage cell, rechargeable cell, secondary cell 2. inf. accumulator (register) ~ Edisona Edison accumulator, nickel-iron-alkaline accumulator ~ elektryczny rechargeable cell, secondary cell ~ energii energy accumulator ~ guzikowy button cell ~ hydropneumatyczny hydropneumatic accumulator ~ Jungera zob. akumulator kadmowo-niklowy ~ kadmowo-niklowy nickel-cadmium accumulator ~ kwasowy lead-acid accumulator ~ lotniskowy ground battery ~ motocyklowy motor-cycle battery ~ naładowany charged battery ~ nieprzenośny stationary battery ~ ołowiowo-cynkowy zinc-lead accumulator ~ ołowiowy lead-acid accumulator ~ pary steam accumulator Strona 8

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ prostokątny prismatic cell ~ przenośny portable battery ~ (samochodowy) rozruchowy starting battery ~ srebrowo-cynkowy silver-zinc accumulator ~ srebrowo-kadmowy silver-cadmium accumulator ~ suchoładowany dry-charged battery ~ szczelnie zamknięty sealed battery, gas-proof battery ~ trakcyjny traction battery ~ wyładowany discharged battery ~ zasadowy alkaline accumulator ~ żelazowo-niklowy nickel-iron-alkaline accumulator, Edison accumulator akumulatornia f accumulator plant, battery room akumulować v accumulate; store akupunktura f med. acupuncture akustyczny a acoustic akustyk m acoustician akustyka f acoustics ~ budowlana architectural acoustics ~ mikrofalowa microwave acoustics ~ pomieszczeń room acoustics ~ techniczna sonics, technology of sound akustykofobia f med. acousticophobia (fear of sounds) akwadag m elektron. aquadag (coating) akwaforta f aqua-fortis etching akwalung m aqualung, scuba akwamaryn m min. aquamarine akwamaryna f zob. akwamaryn akwametria f chem. aquametry akwanauta m aquanaut, underwater explorer akwanautyka f underwater exploration akwaplan m sport. aquaplane, aquaboard akwarela f water-colour, aquarel(le) akwarium n aquarium akwatinta f poligr. aquatint akwatorium n water area of harbour akwedukt m aqueduct akwen m water region; sea area ~ zagęszczony żegl. congested sea area akwizycja f ek. canvassing akwizytor m ek. canvassing agent akwokompleks m chem. aquo-complex alabandyn m min. alabandite, mangan blende, manganese glance alabaster m min. alabaster alan m chem. (polymeric) aluminium hydride alanina f chem. alanine, 2-aminopropanoic acid alanit m min. allanite, orthite alantoina f chem. allantoin, glyoxyldiureide alarm m alarm; alert ~ fałszywy false alarm ~ lotniczy air-raid warning ~ pożarowy fire alarm ~ próbny żegl. practice muster ~ przeciwpowodziowy flood alert ~ przeciwwłamaniowy burglar alarm alarmować v (dźwiękiem) sound the alarm alarmowy wskaźnik m ciśnienia aut. pressure alarm alarmowy wskaźnik m temperatury aut. heat alarm albedo n fiz. albedo ~ neutronowe neutron albedo albedometr m fiz. albedometer albertyt m min. albertite albinizm m biol. albinism, congenital leucodermia albinos m biol. albino albinuria f med. albinuria albit m min. albite, sodium feldspar, white schorl albondur m met. albondur albumina f biochem. albumin ~ jaja kurzego egg albumin, ovalbumin Strona 9

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ mleka milk albumin, lactalbumin ~ surowicy krwi blood albumin, serum albumin albuminoidy mpl biochem. albuminoids, scleroproteins albuminometr m med. albuminometer albuminoza f biochem. albuminose, albumose albumoskop m med. albumoscope albumoza f zob. albuminoza aldehyd m chem. aldehyde ~ akrylowy acrylic aldehyde, acraldehyde, acrolein ~ benzoesowy benzaldehyde, benzoic aldehyde ~ bursztynowy succinaldehyde, butanedial ~ chlorooctowy chloroacetaldehyde ~ cynamonowy cinnamic aldehyde, cinnamyl aldehyde, cinnamaldehyde ~ enantowy oenanthic aldehyde, oenanthal ~ fenylooctowy phenylacetaldehyde ~ ftalowy phthalic aldehyde ~ glicerynowy glyceric aldehyde, glyceraldehyde ~ hydrocynamonowy hydrocinnamic aldehyde ~ izomasłowy isobutyl aldehyde, isobutyraldehyde ~ izowalerianowy isovaleric aldehyde, isovaleraldehyde ~ kapronowy n-hexoic aldehyde, caproic aldehyde ~ kaprylowy n-octyl aldehyde, caprylic aldehyde ~ kaprynowy n-decyl aldehyde, capric aldehyde ~ krotonowy crotonaldehyde, 2-butenal ~ kuminowy cuminic aldehyde, cumaldehyde ~ laurynowy lauryl aldehyde, lauric aldehyde, dodecyl aldehyde ~ masłowy butyraldehyde, butyric aldehyde, n-butanal ~ mrówkowy formaldehyde, methanal ~ nitrobenzoesowy nitrobenzaldehyde ~ octowy acetic aldehyde, acetaldehyde, ethanal ~ pirogronowy pyruvic aldehyde, methyl glyoxal ~ propionowy propionaldehyde, propanal ~ salicylowy salicylaldehyde ~ szczawiowy glyoxal ~ toluilowy tolylaldehyde, tolualdehyde ~ trójbromooctowy tribromoacetaldehyde, bromal ~ trójchlorooctowy trichloroacetic aldehyde, chloral ~ n-walerianowy n-valeric aldehyde, n-valeraldehyde, n-pentanal aldehydoalkohol m hydroxy aldehyde aldehydoamina f amino aldehyde, amido aldehyde aldehydoamoniak m aldehyde ammonia, 1-aminoethanol aldehydoimid m aldimine aldehydoketon m aldehyde ketone aldehydokwas m aldehyde acid aldimina f chem. aldimine aldis m żegl. Aldis lamp aldoheksoza f chem. aldohexose aldoksym m chem. aldoxime aldol m chem. aldol, acetaldol aldolaza f biochem. aldolase, zymohexase aldosteron m biochem. aldosterone aldoza f chem. aldose aldrej m met. aldrey aldryna f (insektycyd) aldrin alef-zero mat. aleph-null aleja f lane ~ wirowa aero. vortex street, vortex trail aleksandryt m min. alexandrite alembik m beer still alemontyt m min. allemontite alergen m med. allergen alergia f med. allergy alergiczny a (uczuleniowy) med. allergic alergizujący a (uczulający) med. allergenic alergologia f med. allergology aletryna f (insektycyd) allethrin alfabet m flagowy żegl. flag alphabet ~ genetyczny biol. genetic code Strona 10

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ Morse'a Morse alphabet, Morse code alfa-celuloza f alpha cellulose alfametr m 1. nukl. alpha counter 2. (sprawdzian do ciągadeł) alphameter alfanumeryczny a alphanumeric, alphameric alfa-promieniotwórczy a alpha radioactive, alpha emitting alfaskop m inf. alphanumeric display alfatron m elektron. alphatron algebra f algebra ~ abstrakcyjna abstract algebra ~ Banacha Banach algebra, normed ring ~ Boole'a Boolean algebra ~ Clifforda Clifford algebra ~ grupowa group algebra ~ homologiczna homological algebra ~ klas algebra of classes ~ kwaternionów quaternion algebra ~ liczb kardynalnych cardinal algebra ~ Liego Lie algebra ~ logiki algebra of logic ~ łączna associative algebra ~ macierzy matrix algebra ~ półgrupowa monoid algebra ~ przemienna commutative algebra ~ schematów inf. circuit algebra ~ sieci przełączających inf. switching algebra ~ splotowa convolution algebra ~ uniwersalna universal algebra ~ wolna free algebra ~ zdarzeń algebra of events ~ zewnętrzna exterior algebra, alternating algebra algebraiczny a algebraic(al) algesimetr m algesimeter, algometer, odynometer algi fpl algae, sea-weeds algicyd m pest. algicide alginian m chem. alginate algol m inf. algorithmic language, algol algologia f algology (the study of algae) algometr m med. algometer algonk m geol. 1. Proterozoic era, Algonkian era, Eozoic era 2. Proterozoic group algorytm m mat. algorithm, algorism ~ Euklidesa euclidean algorithm, Euclid's algorithm ~ prymalno-dualny primal-dual algorithm algorytmiczny a algorithmical algorytmizacja f inf. algorithmization algrafia f poligr. algraphy alias m statyst. alias alicykliczny a chem. alicyclic alicyna f farm., allicin alidada f geod. alidad(e), sight rule alifatyczny a chem. aliphatic, acyclic alit m chem. alite aliterowanie n obr.ciepl. aluminizing, calorizing, alitizing alizaryna f chem. alizarin alizja f żegl. allision alkacymetria f chem. acid-base titration alkadieny mpl chem. alkadienes, diolefins alkalia pl chem. alkalies, alkalis ~ mocne strong alkalies ~ żrące caustic alkalies alkaliceluloza f chem. alkali cellulose alkaliczność f chem. alkalinity, basicity alkaliczny a chem. alkaline alkalimetr m chem. alkalimeter alkalimetria f chem. alkalimetry alkalizować v chem. alkalize, alkalify alkaloidy mpl chem. alkaloids alkaloza f med. alkalosis Strona 11

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski alkaminy fpl chem. alkamines alkanna f chem. alkanna, alkanet alkanoloamid m chem. alkanolamide alkanosulfonian m chem. alkane sulfonate alkany mpl chem. alkanes, paraffins, aliphatic saturated hydrocarbons alkatron m elektron. alcatron alkeny mpl chem. alkenes, olefins, ethylenic hydrocarbons alkidale mpl chem. alkyds, alkyd resins alkil m chem. alkyl alkilacja f chem. alkylation alkilat m chem. alkylate alkilator m chem. alkylating equipment; alkylator alkiloamina f chem. alkyloamine alkilobenzenosulfonian m chem. alkylbenzenesulfonate alkiloczterowodoronaftalen m alkyltetrahydronaphthalene alkilofenol m oksyetylenowany alkylphenol ethoxylate, polyoxyethylated alkylphenol alkilopolioksyetylenosiarczan m sulfated polyoxyethylene aliphatic alcohol, polyoxyethylated alkyl sulfate alkilosiarczan m sulfated alcohol alkilosilikony mpl chem. alkyl silicones alkilowanie n chem. alkylation alkiny mpl chem. alkynes, acetylene hydrocarbons alkohol m chem. alcohol ~ absolutny absolute alcohol, anhydrous alcohol ~ allilowy allyl alcohol, propenyl alcohol ~ amylowy amyl alcohol, pentanol ~ anyżowy anisic alcohol ~ arachidylowy arachidyl alcohol, arachic alcohol ~ behenylowy behenyl alcohol, 1-docosanol ~ benzylowy benzyl alcohol, phenylcarbinol ~ bezwodny anhydrous alcohol, absolute alcohol ~ bornylowy bornyl alcohol, borneol ~ butylowy butyl alcohol, butanol ~ cerylowy ceryl alcohol, cerotin ~ cykloheksylowy cyclohexanol, hexahydrophenol ~ cynamonowy cinnamic alcohol, phenylallylic alcohol ~ czterowodorofurfurylowy tetrahydrofurfuryl alcohol ~ decylowy decyl alcohol, decanol ~ drugorzędowy secondary alcohol ~ dwuacetonowy diacetone (alcohol) ~ dwuwodorotlenowy dihydric alcohol, diol ~ etylowy ethyl alcohol, ethanol ~ (etylowy) skażony denatured alcohol ~ á-fenyloetylowy phenethyl alcohol, benzyl carbinol ~ ç-fenylopropylowy phenylpropyl alcohol, hydrocinnamic alcohol ~ fluoroetylowy fluoroethanol ~ furfurylowy furfuryl alcohol, 2-furan carbinol ~ heksylowy hexyl alcohol, hexanol ~ heptadecylowy heptadecanol ~ heptylowy heptyl alcohol, heptanol ~ hydrocynamonowy hydrocinnamic alcohol, phenylpropyl alcohol ~ izobutylowy isobutyl alcohol ~ izopropylowy isopropyl alcohol ~ jednowodorotlenowy monohydric alcohol ~ laurylowy lauryl alcohol,l-dodecanol ~ melisylowy melissyl alcohol, myricyl alcohol ~ metylowy methyl alcohol, methanol, carbinol ~ mirycylowy myricyl alcohol, melissyl alcohol ~ mirystylowy myristyl alcohol, 1-tetradecanol ~ nonylowy nonyl alcohol, nonanol ~ odwodniony dehydrated alcohol ~ oksyetylenowany alcohol ethoxylate, polyoxyethylene alcohol ~ oktylowy octyl alcohol, octanol ~ oleilowy oleyl alcohol ~ pentadecylowy pentadecyl alcohol, pentadecanol ~ pierwszorzędowy primary alcohol ~ piperonylowy piperonyl alcohol Strona 12

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ propargilowy propargyl alcohol, 2-propyn-1-ol ~ n-propylowy n-propyl alcohol, 1-propanol ~ przemysłowy industrial alcohol, industrial spirits (denatured or aqueous ethyl alcohol) ~ rektyfikowany rectified spirits ~ salicylowy salicyl alcohol, saligenin ~ skażony (etylowy) denatured alcohol ~ stearylowy stearyl alcohol, 1-octadecanol ~ suberylowy suberyl alcohol, cykloheptanol ~ sześciowodorotlenowy hexahydric alcohol ~ trójbromoetylowy tribromoethyl alcohol, tribromoethanol ~ trójchloroetylowy trichloroethyl alcohol, trichloroethanol ~ trzeciorzędowy tertiary alcohol ~ undecylowy undecyl alcohol, undecanol ~ uwodniony aqueous alcohol ~ wielowodorotlenowy polyhydric alcohol, polyalcohol ~ winylowy vinyl alcohol, ethenol alkoholan m chem. alcoholate, alkoxide alkoholiza f chem. alcoholysis alkoholizacja f win wine fortification alkoholizm m alcoholism alkoholoaldehyd m alcohol aldehyde alkoholoamina f amino alcohol alkoholoketon m alcohol ketone alkoholokwas m alcohol acid, hydroxy acid alkoholometria f alcoholometry alkoholomierz m alcoholometer alkoholożel m chem. alcogel alkoksy chem. alkoxy alkowa f bud. alcove; recess alkozol m chem. alcosol alkożel m chem. alcogel allantoina f chem. allantoin, glyoxyldiureide allautal m met. allautal allel m genet. allele, allelomorph alleliczność f zob. allelizm allelizm m genet. allelism, allelomorphism allelogenia f genet. allelogeny allelomorf m zob. allel allen m chem. allene, propadiene allil m chem. allyl allilen m chem. allylene, methylacetylene, propyne allobar m fiz. allobar allochromatyczny a min. allochromatic allogen m geol. allogene alloksan m chem. alloxan, mesoxalylurea allometryczny a biol. allometric allopallad m min. allopalladium almanach m nautyczny żegl. nautical almanac almandyn m min. almandine, almandite almukantar m astr. almucantar, parallel of altitude alni m met. alni alniko m met. alnico aloes m bot. aloe, Aloe alofan m min. allophane aloina f chem. aloin aloksyt m met. aloxite alona f (żywica aloesowa) farm. aloe alongator m hutn. elongator, rotary elongating mill alonż m poligr. throwout aloplastyka f (przeszczepy obce) med. allotransplantation, alloplasty alosom m genet. allosome alotriomorficzny a kryst. allotriomorphic, xenomorphic alotropia f allotropy, allotropism alotropowy a allotropic alpaga f wfók. alpaca alpaka f 1. met. alpaca, German silver, packfong 2. zool. alpaca, Lama pacos Strona 13

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski alpaks m met. alpax, silumin, italsil alsifer m met. alsifer, sendust alstonit m min. alstonite, bromlite altait m min. altaite altana f summer-house; arbour altazymut m geod. altazimuth instrument alternacja f mat. alternation alternator m 1. el. a.c. generator; automotive alternator 2. inf. OR element alternatywa f 1. alternative 2. inf. logical sum, inclusive OR 3. mat. alternation, disjunction alternatywny a alternate altocumulus m meteo. alto-cumulus (cloud) altostratus m meteo. alto-stratus (cloud) aludur m met. aludur alumatol m wybuch. ammonal alumel m met. alumel aluminiowanie n obr.ciepl. aluminizing; calorizing ~ dyfuzyjne alitizing, aluminum impregnation ~ ~ w proszkach pack calorizing ~ natryskowe alumetizing ~ ogniowe zob. aluminiowanie zanurzeniowe ~ zanurzeniowe (w stopionym aluminium) hot-dip aluminizing aluminiowy a aluminium aluminit m min. aluminite, websterite aluminium n met. aluminium, aluminum ~ hutnicze primary aluminium ~ pierwotne zob. aluminium hutnicze ~ rafinowane refined aluminium aluminografia f poligr. algraphy aluminotermia f met. thermite process, aluminothermy alumożel m chem. alumina gel alund m alundum (artificial corundum) alunogen m min. alunogen aluwialny a geol. alluvial aluwium n geol. alluvium aluwion m geol. alluvion alużel m chem. alumina gel alychna f opt. alychne ałun m chem. alum ~ chromowo-potasowy chrome (potash) alum, chromium potassium sulfate ~ chromowy zob. ałun chromowo-potasowy ~ (glinowo-)potasowy potash alum, aluminium potassium sulfate ~ prażony burnt alum, exsiccated alum ~ żelazowo-amonowy iron ammonium alum, iron ammonium sulfate ałunit m min. alunite, alum stone amalgamacja f met. amalgamation amalgamat m met. amalgam amatol m wybuch. amatol amazonit m min. amazonite, amazon stone ambiofonia f akust. ambiophony ambligonit m min. amblygonite amblioskop m med. amblyoscope amboceptor m biol. amboceptor ambona f 1. arch. pulpit 2. leśn. high seat ambra f (szara) farm. ambergris ambulans m ambulance ambulatorium n first-aid room ameba f zool. am(o)eba (pl amoebas, amoebae), Amoeba amebiaza f med. am(o)ebiasis ameryk m chem. americium, Am ametropia f med. ametropia ametyst m min. amethyst amezyt m min. amesite amfibia f amphibian ~ desantowa wojsk. amphibious (assault) landing craft, AALC amfibol m min. amphibole amfibolit m petr. amphibolite Strona 14

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski amfibolityzacja f (piroksenów) geol. uralitization amfigonia f (rozmnażanie płciowe) biol. amphigony amfilada f bud. (arrangement of rooms one behind another) amfiteatr m arch. amphitheatre amfolit m chem. ampholyte, amphoteric electrolyte amfolitoid m chem. ampholytoid, amphoteric colloid amfoteryczny a chem. amphoteric, ampholytic, amphiprotic amiant m min. amianthus (fine variety of asbestos) amid m (kwasowy) chem. (acid) amide ~ kwasu adypinowego adipamide ~ ~ akrylowego acrylamide ~ ~ benzoesowego benz(oyl)amide ~ ~ bursztynowego succinamide ~ ~ galusowego gallamide ~ ~ krotonowego crotonamide ~ ~ metakrylowego methacrylamide ~ ~ mlekowego lactamide ~ ~ mrówkowego methanamide, formamide ~ ~ nikotynowego nicotinic acid amide, nicotinamide, niacinamide, pellagra-preventive vitamin ~ ~ octowego acetamide ~ ~ oksalurowego oxaluramide, oxalan ~ ~ sulfonowego sulfonamide ~ ~ szczawiowego ox(al)amide ~ niacyny niacinamide, nicotinic acid amide, nicotinamide ~ sulfurylu sulfuryl amide, sulfamide amidaza f biochem. amidase amidek m chem. (inorganic) amide, metal amide ~ litowy lithium amide, lithamide ~ sodowy sodium amide, sodamide amidochlorek m rtęciowy chem. ammoniated mercury chloride, aminomercuric chloride amidol m chem. amidol amidopiryna f farm. amidopyrine, aminopyrine, amidazophen amidowanie n chem. amidation amidyna f chem. amidine amigdalina f biochem. amygdalin amikron m (cząstka amikroskopowa) amicron amina f chem. amine ~ aromatyczna aromatic amine ~ drugorzędowa secondary amine ~ pierwszorzędowa primary amine ~ trzeciorzędowa tertiary amine aminoaldehyd m amino aldehyde aminoalkan m alkyloamine aminoalkohol m amino alcohol, alcohol amine aminoantrachinon m aminoanthraquinone aminobenzen m aminobenzene, aniline p-aminobenzenosulfonamid m p-aminobenzenesulfonamide, sulfonamide aminobutan m aminobutane, butylamine aminodekan m aminodecane, decylamine aminoetan m aminoethane, ethylamine aminofenol m aminophenol, hydroxyaniline aminoheksan m aminohexane, hexylamine aminoketon m amino ketone aminokwas m biochem. amino acid ~ egzogenny essential amino acid ~ endogenny endogenous amino acid, non-essential amino acid ~ ketogenny ketogenic amino acid ~ niezbędny zob. aminokwas egzogenny ~ ograniczający limiting amino acid ~ podstawowy zob. aminokwas egzogenny aminoliza f aminolysis aminometylowanie n aminomethylation, Mannich reaction aminomocznik m aminourea, semicarbazide aminonaftalen m naphthylamine aminonitrobenzen m aminonitrobenzene, nitraniline aminononan m aminononane, nonylamine Strona 15

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski aminooktan m aminooctane, octylamine aminopiryna f farm. aminopyrine aminoplasty mpl amino resins aminopropan m aminopropane, propylamine aminotiomocznik m aminothiourea, thiosemicarbazide aminotlenek m amino oxide aminotoluen m aminotoluene, toluidine aminotrójoctan m sodowy sodium nitrilotriacetate aminowanie n amination amitoza f biol. amitosis amitrol m pest. amitrole (herbicide) am(min)okompleks m ammine complex, metal ammine amnezja f (utrata pamięci) med. amnesia amniografia f med. amniography amofos m chem. Ammo-Phos (fertilizer) amokompleks m ammine complex, metal ammine amon m chem. ammonium amonal m wybuch. ammonal amoniak m chem. ammonia amoniakat m chem. ammonate, ammonated salt amoniakowanie n (np. gleby) ammonification (of soil) amoniakownia f ammonia recovery plant amonifikacja f biochem. ammonification, ammonization amonoliza f chem. ammonolysis amorficzny a amorphous amorfizacja f rendering amorphous amortyzacja f 1. masz. shock absorption 2. ek. amortization, depreciation amortyzator m shock absorber ~ cierny friction damper ~ hydrauliczny fluid spring, liquid spring ~ hydropneumatyczny zob. amortyzator olejowo-powietrzny ~ odrzutu uzbr. recoil buffer, shock absorbing mechanism (in a gun) ~ olejowo-powietrzny oleo-pneumatic shock absorber ~ pneumatyczny pneumatic shock absorber, pneumatic spring, air spring ~ teleskopowy telescopic shock absorber ~ tłokowy dash-pot amortyzować v wstrząsy absorb shocks, cushion shocks amozyt m min. amosite ampeks m (mnagnetowid studyjny) TV Ampex amper m jedn. ampere, A amperogodzina f jedn. ampere-hour: 1Aůh = 3.6 kC amperometria f el. amperometry amperomierz m el. ammeter ~ cieplny hot-wire ammeter, thermal ammeter ~ elektromagnetyczny moving-iron ammeter ~ magnetoelektryczny moving-coil ammeter ~ szczytowy peak ammeter ~ szynowy bus-bar ammeter ~ termoelektryczny thermoammeter, electrothermal ammeter ~ z bocznikiem shunted ammeter ~ zdalny teleammeter amperostat m elchem. galvanostat amperozwój m jedn. ampere-turn, amp-turn amplidyna f el. amplidyne, metadyne amplifikator m el. amplifier, zob.też wzmacniacz amplitron m elektron. amplitron amplituda f amplitude ~ całkowita total amplitude, peak-to-peak amplitude ~ impulsów pulse amplitude ~ kołysania żegl. amplitude of roll ~ pływu ocean. range of the tide, tidal amplitude ~ prawdopodobieństwa fiz. wave function ~ rozpraszania nukl. scattering amplitude ampułka f ampoule, ampule ~ poziomnicy level phial amputacja f med. amputation amunicja j ammunition Strona 16

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ bojowa live ammunition, service ammunition ~ ćwiczebna practice ammunition ~ ostra zob. amunicja bojowa ~ scalona fixed ammunition ~ szkolna drill ammunition, dummy ammunition ~ ślepa blank ammunition ~ zespolona zob. amunicja scalona amyl m chem. amyl amylaza f biochem. amylase, diastase ~ ślinowa salivary amylase, ptyalin, ptyalase amylen m chem. amylene, pentene amylodekstryna f amylodextrin, soluble starch amylopektyna f biochem. amylopectin amyloplast m biol. amyloplast amyloza f chem. amylose anabazyna f chem. anabasine, 2-(3-pyridyl)piperidine anabergit m min. annabergite, nickel bloom anabioza f (śmierć pozorna) biol. anabiosis anabolizm m biochem. anabolism, constructive metabolism anachromat m opt. anachromatic lens anadromiczny a (wędrujący na tarło) ryb. anadromous anaerobioza f (życie w warunkach beztlenowych) biol. anaerobiosis anaeroby pl biol. anaerobes anafaza f biol. anaphase anafilaksja f med. anaphylaxis anaforeza f fizchem. anaphoresis anafront m meteo. anafront anageneza f biol. anagenesis anaglif m 1. anaglyph (ornament in low relief) 2. anaglyph (stereoscopic picture) analcym m min. analcime, analcite analgezja f med. analgesia analit m (składnik wykrywany lub oznaczany) chem. analyte analityczność f mat. analyticity analityczny a 1. (dotyczący analizy) analytic 2. (w przeciwieństwie do wykreślnego) analytical analityk m 1. analytical chemist 2. inf. analyst analiza f 1. analysis 2. chem. analysis 3. mat. analysis; calculus ~ absorpcyjna absorption analysis ~ ~ gamma gamma ray absorption analysis ~ ~ neutronowa neutron absorption analysis, neutron absorptiometry ~ adsorpcyjna adsorption analysis ~ aktywacyjna activation analysis ~ ~ destrukcyjna destructive activation analysis ~ ~ instrumentalna non-destructive activation analysis ~ ~ neutronowa neutron activation analysis ~ ~ niedestrukcyjna zob. analiza aktywacyjna instrumentalna ~ ~ arbitrażowa umpire analysis ~ bakteriologiczna bacteriological analysis ~ biochemiczna biochemicai analysis ~ całkowita chem. complete analysis, total analysis ~ chemiczna chemical analysis ~ chromatograficzna chem. chromatographic analysis, chromatography ~ ciągła (materiałów masowych podczas transportu przenośnikami lub w czasie ciągłego procesu technologicznego) on-line analysis ~ cieplna thermal analysis; met. thermal examination ~ czołowa chem. frontal analysis, frontal chromatography ~ czynnikowa mat. factor analysis ~ dmuchawkowa blowpipe analysis ~ dokumentacyjna inf. abstract ~ ~ wykonana automatycznie inf. auto-abstract ~ dyskryminacyjna mat. discriminatory analysis ~ dyspersji mat. analysis of dispersion ~ ekonomiczna economic analysis ~ elektrochemiczna electrochemical analysis, electroanalysis ~ elektrograficzna electrographic analysis ~ elektrograwimetryczna chem. analysis by electrodeposition, electrogravimetry Strona 17

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski elementarna chem. elemental analysis, elementary analysis fazy gazowej nad roztworem chem. headspace analysis fizykochemiczna physico-chemical analysis fluorescencyjna chem. fluorometric analysis, fluorescence analysis, fluorometry fluorymetryczna zob. analiza fluorescencyjna fotoaktywacyjna chem. photoactivation analysis fotometryczna photometric analysis ~ płomieniowa chem. (analysis by) flame photometry gazometryczna gasometric analysis, manoscopy gazowa gas analysis granulometryczna grain size analysis, sieve analysis, screen analysis grawimetryczna gravimetric analysis harmoniczna mat. harmonic analysis ilościowa chem. quantitative analysis instrumentalna chem. instrumental analysis interferometryczna interferometric analysis, interferometry inwersyjna chem. stripping analysis izotopowa isotopic analysis jakościowa chem. qualitative analysis kapilarna capillary analysis kolorymetryczna chem. colorimetric analysis, colorimetry kompleksometryczna chem. complexometry konduktometryczna chem. conductometric titration konfluencyjna mat. confluence analysis konformacyjna chem. conformational analysis kosztów ek. cost analysis kowariancji mat. analysis of covariance ~ wielu zmiennych multivariate analysis of covariance kroplowa chem. spot test analysis krwi blood test kulometryczna chem. coulometric analysis kulostatyczna chem. coulostatic analysis kupelacyjna met. cupellation luminescencyjna chem. fluorimetry magnetyczna magnetic analysis manometryczna manometry matematyczna calculus, advanced calculus; (mathematical) analysis mechaniczna chem. particle size determination metod pracy methods study metodą regresji met. regression analysis ~ rozcieńczenia izotopowego isotope dilution (analysis) miareczkowa chem. titrimetric analysis, volumetric analysis miejscowa hydr. Eulerian representation (of fluid flow), Euler method międzyoperacyjna chem. process analysis moczu med. urinalysis mowy speech analysis nefelometryczna chem. nephelometric analysis, nephelometry nieorganiczna chem. inorganic analysis numeryczna mat. numerical analysis objętościowa chem. titrimetric analysis, volumetric analysis obrazu TV image analysis oksydymetryczna chem. oxidimetry operacyjna inf. operations analysis opisowa chem. descriptive analysis organiczna chem. organic analysis organoleptyczna organoleptic analysis oscylometryczna chem. oscillometric titration pniowa leśn. stem analysis polarograficzna chem. polarographic analysis, polarography polarymetryczna chem. polarimetric analysis potencjometryczna chem. potentiometric titration półilościowa chem. semi-quantitative analysis prędkości (ruchów) mech. velocity analysis próbki pobranej z kadzi hutn. ladle analysis przez rugowanie chem. displacement analysis przy użyciu nośnika chem. carrier analysis przyczyn mat. analysis of causes Strona 18

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ przykładowa chem. illustrative analysis ~ punktowa chem. local analysis ~ radiochemiczna radiochemical analysis ~ radiometryczna radiometric analysis ~ ramanowska fiz. Raman spectrometry ~ refleksometryczna fiz. reflection spectrometry ~ refraktometryczna chem. refractometric analysis, refractometry ~ rentgenowsha X-ray analysis ~ ~ absorpcyjna X-ray absorption analysis ~ ~ dyfrakcyjna X-ray diffraction analysis ~ ~ fluorescencyjna X-ray fluorescence analysis ~ ~ niskokątowa small-angle X-ray analysis ~ rozjemcza umpire analysis ~ ruchowa chem. process analysis ~ ruchów (robotnika) time and motion study ~ rynku ek. market analysis ~ sądowa chem. forensic analysis ~ sedymentacyjna sedimentation analysis ~ sekwencyjna statyst. sequential analysis ~ sensoryczna sensory analysis ~ sieciowa network analysis ~ sitowa sieve analysis, screen analysis ~ skrócona chem. short analysis, proximate analysis ~ spektralna chem. spectroanalysis, spectroscopic analysis ~ spektrochemiczna spectrochemical analysis ~ spektrofotometryczna chem. spectrophotometric titration ~ spektroskopowa spectroscopic analysis ~ statystyczna statistical analysis ~ strąceniowa chem. precipitation analysis ~ stripingowa chem. stripping analysis ~ strukturalna (materiału) structural analysis ~ systemów inf. systems analysis ~ śladowa chem. trace analysis ~ środków spożywczych food analysis ~ techniczna commercial (chemical) analysis, commercial product analysis ~ tensorowa mat. tensor analysis ~ termiczna thermical analysis ~ ~ różnicowa differential thermal analysis ~ termograwimetryczna chem. thermogravimetric analysis, thermogravimetry ~ termomagnetyczna met. thermomagnetic analysis ~ turbidymetryczna chem. turbidimetric analysis, turbidimetry ~ w dziedzinie czasu aut. time-domain analysis ~ ~ ~ częstotliwości aut. frequency-domain analysis ~ w polu wielkiej częstotliwości chem. high-frequency titration ~ w skali makro chem. macroanalysis ~ ~ ~ mikro chem. microanalysis ~ ~ ~ półmikro chem. semi-microanalysis ~ wagowa chem. gravimetric analysis ~ wariancji statyst. analysis of variance, ANOVA ~ wartości ek. value engineering, value analysis ~ według grup funkcyjnych chem. analysis via functional groups ~ wektorowa mat. vector analysis ~ wędrowna hydr. Lagrangian representation (of fluid flow) ~ widmowa chem. spectroanalysis, spectroscopic analysis ~ wielowymiarowa statyst. multivariate analysis ~ wskaźnikowa tracer analysis ~ wymiarowa mat. dimensional analysis ~ wytopowa hutn. ladle analysis ~ za pomocą pierwiastków znaczonych tracer analysis ~ zapasów ek. stock analysis ~ zespolona mat. complex analysis analizator m 1. analyser, analyzer 2. (pracownik informacji n-t) abstractor ~ akustyczny sound analyser ~ cyfrowy równań różniczkowych digital differential analyser, DDA ~ do oznaczania tlenu hutn. oxygen determinator ~ ~ ~ węgla carbon determinator ~ gazu gas analyser, gas tester Strona 19

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ harmoniczny el. harmonic analyser, wave analyser ~ krzywych inf. curve analyser ~ obwiedni el. envelope analyser ~ przebiegów przejściowych el. transient analyser ~ przezroczy slide scanner ~ równań różniczkowych differential analyser ~ ruchu aut. motion analyser ~ scyntylacyjny fiz. scintiscanner ~ sieciowy el. network analyser ~ składu mieszanki siln. fuel/air ratio gauge ~ spalin exhaust-gas analyser ~ widma spectrum analyser ~ wielomianów algebraicznych inf. equation solver analizować v analyse analog m analog(ue) analogi mpl dienowe chem. diene analog(ue)s analogia f analogy analogiczny a analogical; analogous analogowy a inf. analog(ue) anamneza f med. anamnesis anamorfot m opt. anamorphote lens ananas m bot. pineapple, Ananas comosus Stickm anastomoza f med. anastomosis anastygmat m. opt. anastigmatic lens, anastigmat anataz m min. anatase, octahedrite anatoksyna f biochem. anatoxin, toxoid anatomia f anatomy anatomiczny a anatomic(al) andaluzyt m min. andalusite andezyn m min. andesine andezyt m petr. andesite andradyt m min. andradite androgeny mpl biochem. androgens androsteron m biochem. androsterone anemia f med. anemia, oligochromemia anemograf m anemograph anemometr m anemometer ~ cieplno-oporowy hot-wire anemometer ~ czaszowy cup anemometer ~ skrzydełkowy vane anemometer ~ termoelektryczny hot-wire anemometer aneroid m 1. aneroid (barometer) 2. aneroid capsule ~ samopiszący aneroidograph anestezja f (znieczulenie) med. an(a)esthesia anestezjolog m med. anesthesiologist anestezjologia f med. anesthesiology anestezyna f farm. benzocaine anetol m chem. anethole, anise camphor, p-methoxypropenylbenzene aneuryna f biochem. aneurin(e), thiamine, vitamin B1 angaria f żegl. angary angażować v (do pracy) employ angielska skóra f włók. wiping cloth angielski koń m parowy jedn. horse-power: 1 hp = 745.7 W angina f med. angina angioblast m biol. angioblast angiografia f med. angiography (r"ntgenographic visualization of blood vessels) ~ płuc pneumoangiography angiologia f med. angiology angiostat m angiostat (apparatus for massage by pressure) anglezyt m anglesite, lead vitriol angoba f ceram. engobe angstrem m Angstr"m unit, angstrom, tenthmeter: 1A = l0^-10m anharmoniczny a mat. anharmonic anhedron m petr. anhedron anhydryt m min. anhydrite anihilacja f fiz. annihilation, dematerialization ~ pary elektronów pair-annihilation, positron-electron annihilation Strona 20

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski anihilator m mat. annihilator anilid m chem. anilide ~ kwasu benzoesowego benz(oyl)anilide ~ ~ mrówkowego phenyl formamide, formanilide ~ ~ szczawiowego oxanilide anilina f chem. aniline, aminobenzene animacja f (przy realizacji filmów rysunkowych) kin. animation animalizowanie n włók. animalization, animalizing process animikit m min. animikite (ore of silver) anion m chem. anion ~ ambidentny ambident anion anionit m chem. anion exchanger anionorodnik m chem. anion-radical anionotropia f chem. anionotropy anizol m chem. anisole, methoxybenzene anizometropia f (wada wzroku) med. anisometropia anizotropia f anisotropy ~ magnetyczna magnetic anisotropy ~ struktury krystalicznej crystallographic anisotropy ~ własności mechanicznych mechanical anisotropy, directionality of mechanical properties anizotropowy a anisotropic anizydyna f chem. anisidine, methoxyaniline ankeryt m min. ankerite ankieta f questionary ankietować v circulate for comment annabergit m min. annabergite, nickel bloom annato 1. bot. annatto, Bixa orellana 2. (barwnik) annatto (dye) ANO = anty-nadawanie-odbiór tel. anti-transmit receive, ATR (tube) anoda f anode, positive electrode; plate ~ bocznikująca elektron. by-pass anode ~ do miejscowego nakładania metalu elchem. doctor ~ główna elektron. main anode ~ lampy rentgenowskiej target of an X-ray tube ~ nierozpuszczalna elchem. insoluble anode, inert anode ~ obojętna zob. anoda nierozpuszczalna ~ podtrzymująca elektron. holding anode ~ podziemna elchem. ground bed (in cathodic protection) ~ pomocnicza elektron. relieving anode ~ protektorowa elchem. sacrificial anode ~ wzbudzająca elektron. excitation anode ~ zapłonowa elektron. ignition anode ~ ~ ignitronu ignitor (of an ignitron) ~ zasilana z zewnętrznego źródła elchem. impressed current anode (in cathodic protection) anodowanie n elchem. anodizing, anodic treatment anodowy a anodic anodówka f rad. anode battery anodyzowanie n elchem. anodizing, anodic treatment anoksemia f (niedotlenienie krwi) med. anoxemia anoksja f (niedotlenienie tkanek) med. anoxia anolit m elchem. anolyte anomalia f anomaly ~ elipsy geom. eccentric angle of an ellipse ~ grawitacyjna gravity anomaly, gravity disturbance ~ izostatyczna geofiz. isostatic anomaly ~ optyczna kryst. optical anomaly anomer m. chem. anomer anomit m min. anomite anormalność f (odchylenie od normy) abnormality ~ stali abnormality of steel anormalny a abnormal anortoklaz m min. anorthoclase anortyt m min. anorthite, calciclase, calcium feldspar anoskop m med. anoscope ansa-związki pl chem. ansa compounds anseryna f biochem. anserine ANT = Akademia Nauk Technicznych (1920 - 1939) Strona 21

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski antagonizm m antagonism ~ jonowy chem. antagonism of ions antarktyczny a antarctic Antarktyka f Antarctic Zone antena f rad. antenna, aerial ~ Adcocka Adcock antenna ~ aktywna driven antenna ~ aperturowa aperture radiator ~ Beverage'a zob. antena falowa ~ bezkierunkowa nondirectional antenna, omnidirectional antenna ~ biczowa whip antenna ~ bierna parasitic antenna ~ bifilarna two-wire antenna ~ Cassegraina Cassegrain (microwave) antenna ~ ćwierćfalowa quarter-wave antenna ~ dielektryczna prętowa polyrod (antenna) ~ dipolowa dipole antenna, doublet antenna ~ długofalowa long-wave antenna, low-frequency antenna ~ do wyznaczania kierunku nawig. sense antenna ~ docelowa lotn. homing antenna ~ dookólna omnidirectional antenna, nondirectional antenna ~ dwukarowa double diamond antenna ~ dwustożkowa biconical antenna, biconical horn ~ dyszowa horn antenna, electromagnetic horn, horn radiator ~ ekranowana shielded antenna ~ eliptyczno-paraboloidalna elpar antenna ~ falowa wave antenna, Beverage antenna ~ ferrytowa prętowa ferrite-rod antenna, ferrod, loopstick antenna ~ fishbone fishbone antenna ~ grzebieniowa comb antenna ~ harmoniczna bez punktów zerowego promieniowania null-less antenna ~ izotropowa izotropic antenna, unipole ~ kierunkowa directional antenna ~ kolumnowa pylon antenna ~ koncentryczna sleeve antenna ~ krótkofalowa short-wave antenna, high-frequency antenna ~ krzyżowa turnstile antenna ~ lejkowa funnel-type antenna, funnel-shaped aerial ~ logarytmiczno-okresowa log-periodic antenna ~ lotnicza aircraft antenna ~ mamutowa mammoth aerial ~ mankietowa sleeve antenna ~ mikrofalowa microwave antenna ~ motylkowa TV batwing antenna ~ nadawcza transmitting antenna ~ o specjalnie ukształtowanej charakterystyce shaped-beam antenna ~ o zasilaniu bocznikowym shunt-excited antenna ~ odbiorcza receiving antenna ~ okrętowa shipboard antenna ~ pajęczynowa spider-web-aerial ~ paraboliczna segmentowa cheese antenna ~ parasolowa umbrella antenna ~ pętlicowa loop antenna ~ pierwotna primary antenna ~ pionowa zasilana szeregowo series-fed vertical antenna ~ płetwowa sharkfin antenna, fin aerial ~ pobudzająca aerial feed ~ poprzecznokierunkowa broadside array ~ powierzchniowa lotn. flush antenna ~ półfalowa half-wave antenna ~ prętowa stub antenna ~ przeciwzakłóceniowa anti-noise antenna, noise reducing antenna ~ przeciwzanikowa anti-fade antenna ~ przeszukująca scanning aerial, scanner ~ radarowa radar antenna ~ ~ o wiązce wirującej rotating-beam antenna ~ radiofoniczna broadcast antenna ~ radionamiarowa direction finding antenna Strona 22

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ramowa frame antenna rezonansowa periodic antenna rombowa rhombic antenna, diamond antenna samochodowa car antenna ~ nad nadwoziem over-car antenna ~ pod podwoziem under-car antenna soczewkowa lens antenna stożkowa cone antenna, conical antenna symetryczna balanced antenna szczelinowa slot antenna szerokopasmowa broad band antenna, wide band antenna szkieletowa fishbone antenna ~ kołowa christmastree antenna ~ stożkowa skeleton cone antenna sztuczna dummy antenna, artificial antenna ścianowa curtain antenna T T antenna tarczowo-stożkowa discone antenna telewizyjna television antenna tubowa horn antenna, (electromagnetic) horn, horn radiator; GB flare, hoghorn antenna ~ ~ z soczewką lens-corrected horn, horn-lens ~ typu H lazy H antenna ~ ultrakrótkofalowa ultra-high-frequency antenna, very-high frequency antenna ~ wachlarzowa fan antenna ~ wiązkowa beam antenna ~ wieżowa tower antenna ~ wnętrzowa inside antenna, indoor aerial ~ wysuwana collapsible aerial ~ wzdłużna end-fire antenna, end-fire array ~ ~ dwukierunkowa double-end-fire antenna ~ wzorcowa reference antenna, standard comparison antenna ~ Yagi Yagi-Uda antenna ~ z falą bieżącą travelling-wave antenna ~ z falą stojącą standing-wave antenna ~ z polem wirującym rotating-field antenna ~ z reflektorem parabolicznym ograniczonym równoległymi płaszczyznami pillbox antenna ~ zasilana bocznikowo shunt-fed antenna ~ ~ w środku centre-driven antenna ~ zbiorowa community antenna ~ zewnętrzna outside antenna, outdoor aerial, open aerial ~ zwisowa lotn. trailing (wire) antenna antocyjan m biochem. anthocyanin antofilit m min. anthophyllite antracen m chem. anthracene antrachinon m chem. anthraquinone antracyt m petr. anthracite, hard coal ~ bezpłomienny blind coal antranilan m metylu methyl anthranilate antranol m chem. anthranol, 9-hydroxyanthracene antranon m chem. anthrone, anthranone antrarufina f chem. anthrarufin, 1,5-dihydroxyanthraquinone antresola f bud. mezzanine antrimid m chem. anthrimide antron m chem. anthrone, anthranone antropologia f anthropology antropometria f anthropometry antropotechnika f human engineering antu pest. antu (rodenticide) antyaktywator m biochem. antiactivator antyapeks m astr. antapex (pl antapexes, antapices) antyauksochrom m chem. anti-auxochrome group antybiotyk m antibiotic antybioza f antibiosis antycentrum n geol. anticentre, antiepicentre antychlor m farb. antichlor Strona 23 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski antycyklon m meteo. anticyclone, high-pressure area, high antycząstka f fiz. antiparticle antydatować v antedate, predate antydegradant m gum. antidegradant, antioxidant antydetonator m paliw. antidetonant, antiknock (agent) antyelektron m fiz. positron, positive electron antyenzym m biochem. antienzyme antyepicentrum n geol. anticentre, antiepicentre antyfebryna f farm. antifebrin antyferromagnetyk m. fiz. antiferromagnet, antiferromagnetic substance antyferromagnetyzm m fiz. antiferromagnetism antyformina f farm. antiformin (disinfectant) antyfryz na antifreeze (additive), freezing inhibitor antygen m biol. antigen antygoryt m min. antigorite antygrafityzator m met. carbide stabilizer antyhomomorfizm m mat. antihomomorphism antyizomorfizm m mat. anti-isomorphism antykatalizator m chem. anticatalyst antykatoda f radiol. anticathode, target (of an X-ray tube) antykawitacyjna nadwyżka f wysokości ciśnienia (pompy) net positive suction head antyklina f geol. anticline, saddle antyklinorium n geol. anticlinorium antykoagulant m farm. anticoagulant antykodon m biochem. anticodon antykoincydencja f elektron. anticoincidence antykorodal m met. anticorodal antykwa f poligr. roman (type) antylogarytm m antilogarithm antyłańcuch m mat. antichain antymateria f fiz. antimatter antymer m chem. enantiomer, antimer, optical isomer, optical antipode antymezon m fiz. antimeson antymon m chem. antimony, stibium, Sb ~ bezpostaciowy explosive antimony ~ czarny black antimony ~ rafinowany regulus of antimony, star metal ~ wybuchowy explosive antimony antymonawy a chem. antimonous, antimonious antymonek m chem. antimonide antymonian m chem. antimonate antymonin m chem. antimonite antymonit m. min. antimonite, stibnite, grey antimony antymonowodór m antimony hydride antymonowy a chem. antimonic antymonyl m. chem. antimonyl antyneutrino n fiz. antineutrino antyneutron m fiz. antineutron antynomia f mat. antinomy antynukleon m fiz. antinucleon antypasaty mpl meteo. antitrades antypiryna f farm. antipyrine antyplastyfikacja f tw.szt. antiplasticization antyplastyfikator m tw.szt. antiplasticizer antypody pl geogr. antipodes ~ optyczne chem. optical antipodes, enantiomers, antimers antyproton m fiz. antiproton, negative proton antyrad m (substancja zwiększająca odporność polimerów na promieniowanie jonizujące) anti-rad antyradiolokacja f radar countermeasures antyrakieta f uzbr. anti-missile (rocket) missile antyratyzacja f (zabezpieczenie od szczurów) ratproofing antyseptyczny a antiseptic antyseptyk m antiseptic antystatyk m (środek antyelektrostatyczny) włók.chem., tw.szt. antielectrostatic agent antystruktura f kryst. antistructure disorder Strona 24

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski antysymetria f antisymmetry antysymetryczny a antisymmetric antyteza f antithesis antytoksyna f biochem. antitoxin antyutleniacz m chem. antioxidant antywirus m biol. antivirus antywibrator m siln. pendulum-type vibration damper antywitamina f antivitamin antyzadymiacz m fot. anti-fog substance anulować v cancel anyż(ek) m 1. bot. anise, Pimpinella anisum 2. (nasienie) anise (seed), aniseed aorta f anat. aorta aortografia f med. aortography aparat m apparatus ~ Abel-Pensky'ego (do oznaczania temperatury zapłonu) paliw. Abel flash-point apparatus ~ abonencki telef. subscriber's set, subset ~ absorpcyjny chem. absorption apparatus, absorber ~ adsorpcyjny chem. adsorption apparatus, adsorber ~ ciśnieniowy chem. autoclave ~ czopowy ferm. bunging apparatus ~ destylacyjny chem. distilling apparatus, distiller, still ~ ~ kolumnowy column distiller, column still ~ ~ kotłowy pot still ~ diagnostyczny med. apparatus for diagnostics ~ do acetylowania włók. acetylator ~ do badania wytrzymałości włókna yarn tester ~ do chlorowcowania chem. halogenator ~ do chromatografii wielobibułowej chromatopack ~ do destylacji ciągłej continuous still ~ ~ ~ molekularnej molecular still ~ do dializy dialyzer ~ do elektrolizy electrolytic cell ~ do elektronarkozy med. electronic anaesthesia apparatus, electronarcosis apparatus ~ do gaszenia wapna lime hydrator ~ do karbonizacji chem. carbonizer ~ do lokalizacji uszkodzeń el. fault locator ~ do miareczkowania potencjometrycznego chem. electrometric titration apparatus ~ do napowietrzania aerator ~ do nawęglania 1. chem. carburettor 2. met. carbonizer ~ do nitrowania chem. nitrator ~ do nurkowania diving apparatus ~ do odmineralizowania (wody) demineralizer ~ do odmywania lepiszcza odl. sand washer, elutriator ~ do oznaczania temperatury krzepnięcia freezing point apparatus ~ ~ ~ ~ zapłonu paliw. Abel flash-point apparatus ~ do pomiaru połysku reflectometer ~ do powiększeń fot. enlarger ~ do rozdzielania izotopów mass separator ~ do rozkładu amalgamatu elchem. denuder, denuding cell, decomposer ~ do skraplania helu helium liquefier ~ do sulfonowania chem. sulfonator ~ do sztucznego oddychania med. resuscitator ~ do terapii elektrowstrząsowej med. electroshock apparatus ~ do utleniania chem. oxidizer ~ do uwadniania chem. hydrator ~ do uwodorniania chem. hydrogenation apparatus ~ do wyciągów barwnych poligr. scanner ~ do wykrywania kłamstw lie detector, polygraph, psychintegroammeter ~ dyfuzyjny diffuser ~ ekstrakcyjny chem. extraction apparatus, extractor ~ filmowy cinematograph camera, cine camera, film camera ~ fluidyzacyjny fluidized(-solids) reactor ~ fotograficzny (photographic) camera, still camera ~ Gantta włók. J-box Strona 25

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski homogenizacyjny homogenizer hydrolokacyjny żegl. sonar; asdic kaskadowy chem. cascade apparatus Kippa chem. Kipp's apparatus, Kipp (gas) generator kontaktowy chem. catalytic reactor; converter kreślarski drafting machine lustrzany fot. reflex camera łącza dwunumerowego telef. two-party-line station małoobrazkowy fot. miniature camera nitracyjny chem. nitrator obciągowy spoż. racking machine odbiorczy taśmowy telegr. tape machine, ticker oddechowy breathing apparatus odlewniczy (do stereotypów) poligr. casting machine, casting box, caster ~ odpędowy spoż. beer still ~ Orsata chem. Orsat apparatus, Orsat analyser ~ pakunkowy włók. package-dyeing machine ~ pasteryzacyjny pasteurizer ~ podsłuchowy wojsk. sound detector, sound locator ~ projekcyjny projector ~ ~ kinowy film projector, motion picture projector ~ ratowniczy indywidualny górn. self-rescuer ~ rektyfikacyjny chem. rectifying apparatus ~ rentgenowski X-ray apparatus, r"ntgen apparatus ~ ~ do prześwietleń r"ntgenoscope ~ ~ do terapii głębokiej deep therapy X-ray unit ~ ~ do zdjęć warstwowych laminagraph, planigraph, stratigraph, tomograph ~ ~ małoobrazkowy photofluorograph, photo-r"ntgen unit, PR unit ~ reprodukcyjny poligr. process camera ~ słuchowy hearing aid ~ ~ okularowy (wmontowany w oprawkę okularów) combined spectacles hearing aid ~ Soxhleta (do ciągłej ekstrakcji z substancji stałych) chem. Soxhlet extractor ~ spiekalniczy hutn. sintering machine ~ ~ Dwight-Lloyda Dwight-Lloyd machine ~ stereoskopowy fot. stereoscopic camera ~ telefoniczny telephone (set), zob. też telefon ~ ~ bezbateryjny batteryless telephone set ~ ~ biurkowy desk telephone ~ ~ CB zob. aparat telefoniczny centralnej baterii ~ ~ CBa dial telephone set ~ ~ centralnej baterii central battery telephone set ~ ~ głośnikowy loudspeaking telephone set ~ ~ induktorowy magneto telephone set ~ ~ MB zob. aparat telefoniczny miejscowej baterii ~ ~ miejscowej baterii local battery telephone set ~ ~ samoinkasujący coin-box telephone set ~ ~ ścienny wall telephone ~ ~ wrzutowy zob. aparat telefoniczny samoinkasujący ~ ~ wybiorczy dial telephone set ~ telegraficzny telegraph, zob. też telegraf ~ telekopiowy facsimile transmitter ~ teleskopowy do śledzenia toru pocisku telescopic camera tracker ~ tlenowy oxygen respirator ~ torpedowy okr. torpedo tube ~ wiertniczy drilling rig, boring rig, boring jig ~ wirnikowy do destylacji cząsteczkowej centrifugal molecular still ~ wulkanizacyjny vulcanizer ~ wyciągowy med. extension apparatus, extension equipment ~ wylęgowy roln. incubator ~ wyparny chem. evaporator, zob. też wyparka ~ wysokociśnieniowy chem. high-pressure reaction vessel ~ zapłonowy siln.spal. timer-distributor aparatura f apparatus ~ do nagrywania zob. aparatura do zapisywania dźwięku ~ do odtwarzania dźwięku sound-reproducing system Strona 26 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ do zapisywania dźwięku sound-recording system ~ doświadczalna testing equipment ~ łączeniowa el. switchgear ~ oddechowa do nakozy med. an(a)esthesia-respiratory apparatus ~ pomiarowa measuring apparatus ~ próżniowa vacuum equipment apartament m apartment, suite of rooms apatyt m min. apatite APD = automatyczne przetwarzanie danych inf. automatic data processing apeks m 1. astr. apex 2. anat. apex apekskardiogram m med. apexogram apel m muster apelować v prawn. appeal aperiodyczny a aperiodic apertura f opt. aperture ~ kątowa opening angle ~ liczbowa zob. apertura numeryczna ~ numeryczna numerical aperture ~ plamki rad., TV spot size apertyzacja f spoż. appertizing aphelium n astr. aphelion apiol m chem. apiol(e) aplanat m opt. aplanat, aplanatic lens, rectilinear lens aplanometr m med. applanation tonometer aplazja f (niedorozwój tkanki lub organu) med. aplasia aplikator m radiol. applicator ~ radowy zewnętrzny radium pack aplit m petr. aplite, haplite apoatropina f chem. apoatropine apochromat m opt. apochromat, apochromatic lens apoenzym m biochem. apoenzyme apofilit m min. apophyllite apogamia f biol. apogamy apogeum n astr. apogee apolune (punkt orbity satelity Księżyca najbardziej od niego oddalony) kosm. aposelene, apolune apomorfina f chem. apomorphine apopleksja f med. apoplexy aposel zob. apolune apostilb m jedn. apostilb, blandel: 1asb = 1/ăůcd/m^2 apotema f geom. apothem short radius apretura f włók., skór. end-use finish ~ akrylowa skór. acrylic finish ~ do włókien szklanych glass finish ~ tłuszczowa skór. oil finish APRL = Aeroklub Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej aprobata f approval aprobować v approve aproksymacja f mat. approximation ~ prostoliniowa aut. straight-line approximation ~ symplicjalna symplicial approximation aproksymować v mat. approximate aprowizacja f victualling; catering APSL = aerodyna pionowego startu i lądowania vertical take-off and landing aireraft, VTOL aircraft apsyda f 1. arch. apse 2. astr. apsis, apse (pl apsides) apteczka f podręczna first-aid kit apteka f pharmacy AR = Akademia Rolnicza ar m jedn. are: 1 a =10^2 m^2 arabeska f arch. arabesque arabinoza f chem. arabinose arabit(ol) m chem. arabitol, arabite arachid m bot. groundnut, peanut, arachide, Arachis hypogaea aragonit m min. aragonite aramid m chem. aramid, aromatic polyamide arapnit m min. satin spar, satin stone arbitraż m arbitration Strona 27

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski arboretum n arboretum, botanical treegarden arbutyna f chem. arbutin arbuz m bot. watermelon, Citrullus lanatus (Thunb) Mansf. ARC = automatyczna regulacja częstotliwości rad. automatic frequency control, A.F.C. archaik m geol. 1. Archaeozoic (era) 2. Archaeozoic group archeologia f archeology archipelag m archipelago architekt m architect architektoniczny a architectonic architektura f architecture ~ krajobrazu landscape architecture ~ okrętu naval architecture, ship architecture architraw m arch. architrave, epistyle archiwolta f arch. archivolt archiwum n archive(s) arcus cosecans m mat. arc cosecant arcus cosinus m mat. arc cosine arcus cotangens m mat. arc cotangent arcus secans m mat. arc secant arcus sinus m mat. arc sine arcus tangens m mat. arc tangent arcydzięgiel m bot. angelica, Archangelica officinalis ardenit m min. ardennite ardometr m ardometer, total radiation pyrometer areał m roln. area (of land) areka f katechu bot. betel nut palm, Areca catechu arekolina f chem. arecoline aren m chem. arene, aromatic hydrocarbon areometr m densimeter, hydrometer ~ akumulatorowy acidimeter, battery tester ~ Baum‚go Baum‚ hydrometer ~ Brixa saccharometer ~ do oleju oleometer ~ solankowy salinometer, salometer argentan m met. argentan, German silver, alpaca, packfong argentometria f chem. argentometry argentyt m min. argentite, silver glance arginaza f biochem. arginase arginina f biochem. arginine argininobursztynian m biochem. argininosuccinate argon m chem. argon, A argument m funkcji argument of a function, independent variable ~ liczby zespolonej amplitude of a complex number ~ operacji inf. operand argyrodyt m min. argyrodite arkady pl arch. arcade arkeryt m min. arquerite arkoza f petr. arkose, feldspathic sandstone Arktyka f Arctic Zone arktyczny a arctic arkusz m sheet ~ autorski (unit of measure of the author's work, equal to 40000 typographical marks) ~ blachy metal sheet ~ drukarski printed sheet; signature ~ kreślarski drawing sheet ~ laminatu laminated sheet ~ oblachowania mot. panel sheet ~ obliczenia namiaru odl. burden sheet ~ papieru jednostronnie zadrukowany poligr. broad sheet ~ poprawkowy (np. do instrukcji) amendment sheet ~ rysunkowy drawing sheet ~ rzymski zob. arkusz tytułowy ~ tytułowy poligr. preliminary matter, preliminaries, prelims (of a book) ~ wydawniczy (unit of measure of the author's work, including also work done by the publisher) Strona 28

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski armata f gun, cannon ~ przeciwlotnicza anti-aircraft gun armator m shipowner ~ zarządzający ship's husband, managing owner armatura f fittings, fixtures ~ kotłowa boiler fittings, boiler accessories, boiler moutings ~ przyłączeniowa pipe fittings ~ wodociągowa plumbing fittings, plumbing fixtures arnika f górska bot. arnica, mountain tobacco, Arnica montana aromat m aroma; flavour aromatyczny a aromatic aromatyzacja f aromatization ~ benzyn hydroforming (process) arsen m chem. arsenic, As ~ czarny black arsenic ~ metaliczny grey arsenic ~ szary zob. arsen metaliczny ~ żółty yellow arsenic arsenał m arsenal, armoury, ordnance depot arsenawy a chem. arsenious, arsenous arsenek m chem. arsenide arseniak m chem. arsenous hydride, arseniuretted hydrogen, arsine arsenian m chem. arsenate arsenin m chem. arsenite arsenit m min. arsenolite, white arsenic arseno-antymon m min. allemontite, arsenical antimony arsenobenzen m chem. arsenobenzene, oxophenylarsine arsenobismit m min. arsenobismite arsenopiryt m min. arsenopyrite, mispickel arsenowodór m chem. arsenous hydride, arseniuretted hydrogen, arsine arsfenamina f farm. arsphenamine arsonowanie n chem. arsonation arsyna f zob. arsenowodór arszenik m chem. arsenic trioxide, white arsenic artefakt m med. artefact, artifact art.plot. = artyleria przeciwlotnicza anti-aircraft artillery arteria f komunikacyjna arterial road, artery ~ obwodowa circular street ~ przelotowa thoroughfare arteriografia f med. arteriography arteriogram m med. arteriogram artrografia f med. arthrography artykulacja f jęz. articulation artykuły mpl biurowe office supplies ~ codziennego użytku articles of daily use ~ deficytowe articles in short supply, scarce goods ~ gospodarstwa domowego household goods ~ gumowe techniczne mechanical rubber goods ~ handlowe articles of trade, traded goods ~ jednorazowego użytku non-durable consumer goods, non-durables ~ konsumpcyjne consumer goods ~ masowego spożycia articles of mass consumption ~ niechodliwe unmarketable articles ~ pierwszej potrzeby primary commodities, basic commodities, necessaries ~ przemysłowe manufactured goods ~ rolne agricultural products, farm produce ~ spożywcze foodstuffs, food products ~ trwałego użytku durable goods, durables artyleria f artillery ~ ciężka heavy artillery ~ nadbrzeżna coast artillery ~ polowa field artillery ~ przeciwlotnicza anti-aircraft artillery, ack-ack ~ przeciwpancerna anti-tank artillery ~ samobieżna self-propelled artillery ARW = automatyczna regulacja wzmocnienia rad. automatic gain control, A.G.C. Strona 29

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski aryl m chem. aryl, Ar arylohydrazyna f chem. arylhydrazine arylosilikony mpl tw.szt. aryl silicones arylowanie n chem. arylation arytmetyczny a arithmetic(al) arytmetyka f arithmetic ~ binarna binary arithmetic ~ modulo N modulo N arithmetic ~ podwójnej precyzji double-precision arithmetic ~ resztowa residue arithmetic ~ stałopozycyjna fixed-point arithmetic ~ zmiennopozycyjna floating-point arithmetic arytmia f med. arrhythmia (esp. of heart beat or respiration) arytmiczność f biol. arhythmicity arytmometr m 1. arithmometer, calculator, calculating machine 2. inf. arithmetic/logic unit, ALU, computing unit ~ biurowy desk calculator ASA = atomowa spektrometria absorpcyjna atomic absorption spectrometry asafetyda f (gumożywica z Ferula assafoetida) farm. asafetida (gum), devil's dung asbolan m min. asbolane, asbolite asembler m inf. assembler, assembly program asemblowanie n inf. assembling asenizacja f waste removal asenizator m waste remover aseptyczność f asepsis aseptyczny a aseptic asfalciarka f samochodowa drog. tar spraying tanker asfalt m asphalt, mineral pitch ~ dmuchany air-blown asphalt, mineral rubber ~ drogowy road asphalt ~ fluksowany cut back asphalt ~ miękki soft asphalt ~ naftowy petroleum asphalt ~ nastawiany cut back asphalt ~ naturalny natural asphalt, native asphalt, mineral pitch ~ utleniony air-blown asphalt, mineral rubber asfalten m chem. asphaltene asfaltobeton m asphaltic concrete asfaltowanie n (nawierzchni) asphalting asfaltyt m min. asphaltite askryptor m inf. non-descriptor asocjacja f chem. association asocjat m chem. associated molecules asocjować v chem. associate asonoryzacja f sound-proofing asonoryzowany a sound-proofed asortyment m assortment ~ części zapasowych spares range ~ produkcji product line ~ towarów range of goods, assortment of goods ~ wyrobów product range asparagina f chem. asparagine, alpha-aminosuccinamic acid asparaginaza f biochem. asparaginase aspekt m (postać czasownika) jęz. aspect aspiracja f med. aspiration, removing by suction aspirator m aspirator, suction apparatus aspiryna f farm. aspirin, acetylsalicylic acid asprężystość f wytrz. anelasticity astat m chem. astatine, At astatyczny a astatic astenosfera f geol. asthenosphere aster m bot. aster, Aster asteroida f 1. astr. asteroid, planetoid 2. mat. asteroid asteryzm m kryst. asterism astma f med. asthma astragal m arch. astragal astrionika f astrionics, space electronics Strona 30

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski astrobalistyka f astroballistics astrobiologia f astrobiology, space biology astrobusola f lotn. astrocompass astrochemia f cosmochemistry, space chemistry astrocyt m biol. astrocyte, star-shaped cell astrofilit m min. astrophyllite astrofizyka f astrophysics astrograf m astrograph astrokompas m lotn. astrocompass astrokopuła f lotn. astrodome, astral dome, navigation dome astrokorektor m (bezwładnościowego systemu nawigacyjnego) stellar monitor astrolabium n astr. astrolabe astrometria f (pomiary ciał niebieskich) astrometry astron m nukl. astron astronauta m astronaut, cosmonaut, spaceman astronautyka f astronautics, cosmonautics astronawigacja f astronavigation, celestial navigation, celo-navigation, astrogation astronomia f astronomy ~ eksperymentalna space science ~ radiowa radio-astronomy ~ rentgenowska X-ray astronomy astrowieżyczka f lotn. astrodome, astral dome, navigation dome astygmatyzm m opt. astigmatism astygmometr m opt. astigmometer, astigmatometer asygnata f kasowa ek. cash order asymetria f 1. asymmetry, dissymmetry 2. statyst. skewness, zob.też skośność ~ energetyczna met. energetic assymmetry ~ magnetyczna maszyny el. saliency ~ rezystancyjna tel. resistive unbalance asymetryczny a asymmetric(al) asymilacja f assimilation asymilować v assimilate asymptota f mat. asymptote asymptotyczny a asymptotic asynchroniczny a asynchronous asystent m assistant ~ pokładowy żegl. midshipman asystentura f assistantship at = atmosfera techniczna jedn. technical atmosphere atak m (choroby) med. fit; seizure; attack ~ masowy pasożytów infestation atakamit m min. atacamite ataksja f med. ataxia, ataxy ataktyczność f chem. atacticity ataraktyk m med. tranquilizer atelier n studio atest m certificate, attestation ~ awaryjny żegl. certificate of damage ~ oględzin żegl. survey report, certificate of survey ~ szkód żegl. damage certificate ~ sztauerski żegl. stowage certificate atestowanie n conformity certification atlant m arch. telamon atlas m atlas ~ geograficzny geographical atlas ~ kolorów colour atlas atłas m włók. sateen atm = atmosfera fizyczna jedn. (standard) atmosphere atm. = atmosferyczny a atmospheric atmoliza f chem. atmolysis atmometr m evaporimeter atmosfera f atmosphere ~ atomów obcych. zob. atmosfera Cottrella ~ Cottrella kryst. Cottrell atmosphere, impurity atmosphere, impurity cloud Strona 31

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ fizyczna jedn. (standard) atmosphere: 1 atm = 1.01325ů10^5 Pa ~ gazów obojętnych inert atmosphere ~ glebowa soil air ~ jonowa 1. geofiz. ion cloud 2. elchem. ion cloud, ion atmosphere ~ kopalniana weather (in a mine), mine air ~ obojętna neutral atmosphere ~ ochronna protective atmosphere, protective gas ~ pieca furnace atmosphere ~ redukująca reducing atmosphere ~ regulowana controlled atmosphere, prepared atmosphere ~ ~ egzotermiczna obr.ciepl. exothermic atmosphere, exogas ~ ~ endotermiczna obr. ciepl. endothermic atmosphere, endogas ~ rozrzedzona astr. tenuous atmosphere ~ standardowa international standard atmosphere, ISA ~ techniczna jedn. technical atmosphere: 1 at = 0,980665ů10^5 Pa ~ utleniająca oxidizing atmosphere ~ wzorcowa zob. atmosfera standardowa ~ zanieczyszczeń zob. atmosfera Cottrella ~ ziemska earth's atmosphere atmosferyczny a atmospheric atmosferyki pl (zakłócenia atmosferyczne) rad. atmospherics, sferics, strays, X's, atmospheric interference atol m geogr. atoll atom m 1. fiz., chem. atom 2. mat. atom ~ asymetryczny asymmetric atom ~ Bohra Bohr atom ~ centralny central atom, nuclear atom ~ donorowy donor atom, coordinating atom ~ epitermiczny epithermal atom ~ gorący hot atom, recoil atom ~ koordynujący donor atom, coordinating atom ~ ligandowy zob. atom koordynujący ~ macierzysty parent atom ~ metatrwały metastable atom ~ mezonowy mesonic atom, mesic atom ~ międzywęzłowy kryst. interstitial atom ~ mostkowy bridging atom ~ nagi stripped atom ~ nietrwały unstable atom ~ nukleofilowy nucleophilic atom ~ obcy foreign atom ~ obojętny neutral atom ~ odrzutu recoil atom, hot atom ~ pochodny daughter atom ~ podstawieniowy kryst. substitutional atom ~ przesunięty kryst. displaced atom ~ sieci (krystalicznej) lattice atom ~ spiro spiro atom ~ śródwęzłowy kryst. interstitial atom ~ wskaźnikowy tracer atom ~ wybity kryst. knocked-on atom ~ wysokowzbudzony hot atom ~ wzbudzony excited atom ~ z drugiej strefy koordynacyjnej kryst. next-nearest neighbour ~ zjednoczony united atom ~ zjonizowany ionized atom, atomic ion ~ znaczony labelled atom, tagged atom ~ związany bound atom atomistyka f atomistics, atomic physics atomizacja f atomization atomizator m atomizer atomowa zdolność f hamowania fiz. atomic stopping power atomowo-dyspersyjny a atomically dispersed atomowość f (pierwiastka) atomicity atomowy a atomic; mat. atomic atomowy czynnik m kształtu fiz. atomic form factor, atomic structure factor atomowy moment m magnetyczny fiz. atomic magnetic moment Strona 32

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski atomowy przekrój m czynny fiz. atomic cross-section atonia f med. atony atrakcyjność f rynkowa (wyrobów) ek. marketability atraktant m roln. attractant ~ płciowy sex attractant, sex pheromone atrament m ink ~ magnetyczny magnetic ink ~ sympatyczny invisible writing ink atrapa f dummy atraton m pest. atraton (herbicide) atrazyna f pest. atrazine (herbicide) atritor m san. atritor atritus m (składnik durytu) geol. attritus atrofia f med. atrophy atropina f chem. atropine, daturine atropoizomeria f atropoisomerism attach‚ m handlowy commercial attach‚ ~ lotniczy air attach‚ ~ wojskowy military attach‚ atto- atto (prefix representing 10^-18) attyka f arch. 1. attic 2. parapet (wall) ~ z otworami brandishing audiofon m med. audiophone audiogram m akust. audiogram audiometr m audiometer, acoumeter audiometria f audiometry audiowizualny a audiovisual audycja f (radiowa, telewizyjna) broadcast audytorium n auditorium augit m min. augite auksanometr m (wzrostomierz roślin) auxanometer auksochrom m chem. auxochrome auksyn f biochem. auxin aula f hall (in schools and universities) auramina f chem. auramine aureola f 1. elektron. halation 2. meteo. aureole 3. geol. aureole aureolina f farb. aureolin, Indian yellow aureomycyna f biochem. aureomycim, chlortetracycline auryna f chem. aurin aurypigment m min. auripigment, orpiment austenit m met. austenite ~ azotowy nitrogen austenite ~ pierwotny zob. austenit pierwszorzędowy ~ pierwszorzędowy primary austenite ~ przechłodzony undercooled austenite, supercooled austenite ~ przemieniony transformed austenite ~ szczątkowy retained austenite austenityczny a austenitic austenityzator m (pierwiastek stabilizujący austenit) met. austenite stabilizer, austenitizer, austenite-forming element austenityzowanie n obr.ciepl. austenitizing auto n motor-car, zob.też samochód autoabsorpcja f self-absorption autobus m (omni)bus, (motor)bus; (motor)coach ~ członowy articulated bus ~ piętrowy double-deck bus, double-decker ~ pogrzebowy funeral coach ~ przegubowy articulated bus ~ szynowy rail bus ~ turystyczny (motor) coach, touring bus ~ wycieczkowy zob. autobus turystyczny autochtoni mpl aborigines autodrabina f pożarnicza fire-fighting turnable ladder autodyfuzja f self-diffusion autodyna f rad. autodyne autogiro n lotn. autogiro, gyroplane autograf m (pisak) plotter autojonizacja f autoionization, preionization Strona 33

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski autokar m motor coach, touring bus autokarawan m hearse van autokataliza f chem. autocatalysis autoklaw m autoclave, pressure (chemical) reactor ~ do utwardzania oleju spoż. hydrogenator ~ do wulkanizacji vulcanization autoclave ~ wahliwy rocking autoclave autoklawowanie n (obróbka w autoklawie) autoclaving autokod m inf. autocode autokompleks m chem. autocomplex autokorelacja f statyst. autocorrelation autokorelogram m mat. autocorrelogram autolit m (inkluzja rodzima) geol. cognate inclusion autoliza f biochem. autolysis automat m 1. automaton (pl automatons, automata) 2. automatic machine; obr. skraw. automatic ~ biletowy ticket-issuing machine, passimeter ~ do lutowania automatic soldering machine ~ do pobierania próbek autosampler ~ do spawania łukowego automatic arc welding machine ~ do zamykania drzwi door closer ~ hamowania (zapobiegający poślizgowi kół) lotn. anti-skid unit, automatic braking system ~ kroplowy szkl. gob feed machine ~ polerski buffing lathe ~ probierczy telef. routiner ~ przeciwpoślizgowy lotn. antiskid unit, automatic braking system ~ skończony mat. finite automaton ~ spawalniczy automatic welding machine, automative welder ~ sprzedający vending machine ~ ssący szkl. suction machine ~ sterujący okr. automatic steering unit, automatic pilot, autopilot ~ telefoniczny automatic telephone, telephone set ~ tokarski automatic lathe, (full) automatic, auto-lathe ~ ~ do śrub automatic screw machine, bolt-threading machine ~ ~ do toczenia wzdłużnego Swiss-type screw machine ~ ~ jednowrzecionowy single-spindle automatic lathe, single-spindle full automatic ~ ~ prętowy bar automatic ~ ~ wielowrzecionowy multiple-spindle automatic lathe ~ ~ ~ uchwytowy multi-spindle chucking machine, multi-spindle chucker ~ wzdłużny Swiss-type screw machine ~ żywieniowy zoot. automatic feeder automatowy a obr.skraw. free-cutting, free-machining automatyczna linia f obrabiarek zespołowych obr.skraw. transfer line automatyczna regulacja f wzmocnienia rad. automatic gain control, AGC automatyczna regulacja f uzyskiwana z sygnału fali nośnej carrier-derived AGC automatyczna regulacja f uzyskiwana z sygnału m.cz. audio-derived AGC automatyczne przetwarzanie n danych inf. automatic data processing, ADP automatyczny a (fully) automatic, self-acting automatyczny regulator m obciążeń wytrz. automatic load maintainer automatyczny regulator m poziomu el. akust. automatic level control, ALC automatyka f automatics, automatic control engineering ~ strumieniowa fluidics, fluid state automation automatyzacja f automation ~ pełna full automation automatyzm m biol. automatism automatyzować v automatize automiksja f biol. automixis automobilista m motorist automobilizm m motoring, automobile sport automorficzny a mat. automorphic automorfizm m mat. automorphism ~ wewnętrzny inner automorphism autonawigator m autonavigator, automatic navigation system autonomiczne przetwarzanie n danych inf. off-line data processing autonomiczny a autonomous; mat. autonomous Strona 34

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski autopilot m lotn. automatic pilot, autopilot autoprotoliza f chem. autoprotolysis autopsja f med. autopsy autor m author autoradiografia f fiz. radioautography; autoradiography autoradiogram m radioautograph; autoradiograph autoradioliza f chem. autoradiolysis autoregresja f mat. autoregression autorotacja f aero. autorotation ~ utajona latent autorotation autoryzować v authorize autosom m genet. autosome autostop m hitch-hiking autostopowicz m hitch-hiker autostrada f motorway, expressway, superhighway, limited-access highway ~ bezpłatna freeway ~ płatna toll-expressway, turnpike autotransformator m el. autotransformer autotransplantat m (przeszczep własnopochodny) med. autograft, autoplasty autotrof m (organizm samożywny) biol. autotroph autotroficzny a biol. autotrophic autotrofizm m biol. autotrophism autotypia f poligr. 1. half-tone process, autotype 2. half-tone block autożyro n lotn. autogiro, gyroplane autunit m min. autunite, calcouranite avogram m fiz. avogram awanport m inż. outer harbour awans m promotion awanturyn m min. aventurine awaria f 1. masz. break-down; failure 2. żegl. average ~ partykularna zob. awaria poszczególna ~ poszczególna żegl. particular average ~ przypadkowa random failure ~ radiologiczna radiation accident ~ reaktora spowodowana ucieczką chłodziwa nukl. loss-of-coolant accident, LOCA ~ wielka żegl. gross average ~ wspólna żegl. general average ~ zwykła żegl. particular average awaryjność f masz. failure frequency, mortality awaryjny a emergency awers m abverse (front side of coin or medal) awicyd m (środek do zwalczania ptaków) chem. avicide awidyna f biochem. avidin awiofon m lotn. intercom awionika f (elektronika lotnicza) avionics, aviation electronics awitaminoza f med. avitaminosis awiważ m włók.chem. avivage awizo n ek. letter of advice, advice note awokado n bot. avocado, Persea americana Mill. awometr m el. multimeter, volt-ohm-milliammeter Az = amperozwój jedn. ampere-turn azbest m asbestos, mineral flax ~ aktynolitowy amianthus, byssolite ~ amfibolowy amphibolite asbestos ~ chryzotylowy chrysotile asbestos, serpentine asbestos ~ palladowany palladized asbestos ~ platynowany platinated asbestos, platinized asbestos ~ serpentynowy serpentine asbestos, chrysotile asbestos ~ w arkuszach asbestos boards azbestocement m asbestos cement azbestoza f med. asbestosis azbestyna f farb. asbestine (extender or filler) azbeścica f med. asbestosis azdyk m nawig. asdic (Anti-Submarine Detection Investigation Committee) azeotrop m chem. azeotrope, azeotropic mixture azeotropia f chem. azeotropy Strona 35

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski azeotropowy a azeotropic azobenzen m chem. azobenzene, diphenyldiimide azochloramid m chem. chloroazodin azoksyzwiązek m chem. azoxy compound azolitmina f farb. azolitmin azot m chem. nitrogen, N ~ amonowy ammonia nitrogen ~ atmosferyczny atmospheric nitrogen ~ azotanowy nitrate nitrogen ~ białkowy albuminoid nitrogen ~ metaboliczny metabolic nitrogen, endogenous nitrogen ~ powietrza atmospheric nitrogen ~ związany fixed nitrogen, combined nitrogen azotan m chem. nitrate ~ amonowy ammonium nitrate ~ barowy barium nitrate ~ celulozy cellulose nitrate, nitrocellulose ~ miedziowy cupric nitrate ~ mocznika urea nitrate ~ potasowy potassium nitrate ~ rtęciowy mercuric nitrate ~ sodowy sodium nitrate ~ srebrowy silver nitrate, lunar caustic ~ torowy thorium nitrate ~ wapniowy calcium nitrate, Iime saltpetre, Norwegian saltpetre ~ żelazawy ferrous nitrate, iron (II) nitrate ~ żelazowy ferric nitrate, iron (III) nitrate azotawy a chem. nitrous azotek m chem. nitride ~ borowy boron nitride ~ fosforowy phosphorous nitride azotniak m roln. nitrogenous fertilizer azotoaustenit m met. nitrogen austenite azotomierz m chem. nitrometer azotowanie n obr.ciepl. nitriding, nitrarding, nitride case hardening, nitrogen (case) hardening ~ gazowe ammonia nitriding, gas nitriding ~ jarzeniowe zob. azotowanie jonowe ~ jonowe ion nitriding, ionitriding, glow (discharge) nitriding ~ kąpielowe bath nitriding, wet nitriding, liquid nitriding ~ z nasiarczaniem sulfonitriding, sulfinuzing azotowce pl chem. nitrogen family, nitrogen group (N, P, As, Sb, Bi) azotowy a chem. nitric azotox m chem. (trade name for DDT) azotyn m chem. nitrite ~ amylu amyl nitrite ~ etylu ethyl nitrite, sweet spirits of niter ~ potasowy potassium nitrite ~ sodowy sodium nitrite ~ srebrowy silver nitrite azozwiązek m chem. azo compound azuryt m min. azurite, chessylite Azw = amperozwój jedn. ampere-turn azydek m chem. azide ~ kwasowy acid azide azymut m 1. astr., geod. nawig. azimuth 2. geom. azimuth; amplitude of a point, vectorial angle ~ łopaty (wiropłata) lotn. blade azimuth azyna f chem. azine ażur m 1. open-work 2. obr.plast. blanking scrap ażurowy a openwork B b = baria jedn. barye baba f kafara drop weight, pile hammer, monkey babit m babbitt metal, Babbitt's metal babka f włók.szt. spinning cake, cheese Strona 36

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ lancetowata bot. ribwort, Plantago lanceolata bacyt m min. bazzite bacytracyna f (antybiotyk z Bacillus subtilis) bacitracin badać v examine, investigate; test; inspect; study; explore ~ możliwości explore possibilities ~ pod mikroskopem examine under the microscope badania npl operacyjne operation research, opsearch, zob.też badanie ~ podstawowe basic research, fundamental research ~ ~ kierowane objective basic research, strategic research ~ ~ wolne free basic research, pure basic research ~ podwodne underwater exploration ~ porównawcze trade-off studies ~ przestrzeni kosmicznej space research ~ stosowane applied research badanie n examination; investigation; testing; inspection, zob.też badania ~ biologiczne (metodami biologicznymi) chem. bioassay ~ częściowo niszczące semi-destructive inspection ~ czystości patentowej prior-art search ~ ~ substancji chem. purity test ~ dotykiem med. palpation ~ drenażu prądowego (w ochronie antykorozyjnej) current drainage survey ~ dwustopniowe double sampling ~ dylatometryczne dilatometry ~ elektryczne indukcyjne met. electric inspection ~ fluorescencyjne fluorescent penetrant inspection ~ gruntu inż. soil survey ~ hartowności na przełomie próbki met. penetration-fracture test ~ jednostopniowe single sampling ~ kliniczne med. clinical investigation ~ konsystencji betonu (za pomocą stożka opadowego) inż. slump test ~ kruszności wg Hessa wybuch. Hess crusher test ~ laboratoryjne bench test, laboratory test ~ lekarskie medical examination ~ magnetyczne proszkowe magnetic particle inspection, magnafluxing ~ makroskopowe macroscopy, macrography, macroscopic examination ~ materiałów materials testing ~ mikroskopowe microscopy, micrography, microscopic examination ~ ~ metali metallurgical microscopy ~ ~ przy dużym powiększeniu high-power microscopic examination ~ ~ przy małym powiększeniu low-power microscopic examination ~ ~ rud mineragraphy ~ ~ w jasnym polu bright-field microscopy ~ ~ w nadfiolecie ultraviolet microscopy ~ moczu urine examination ~ modelowe model testing ~ modelu z napędem własnym okr. self-propulsion test ~ na czystość chem. purity test ~ (rudy) na drodze mokrej górn. wet assay ~ na zgodność z wymaganiami (np. normy) qualification test ~ na zużycie wear testing ~ naukowe scientific research ~ nieniszczące non-destructive testing, NDT ~ niezawodności reliability test ~ ~ eksploatacyjne field reliability test ~ ~ kontrolne reliability compliance test ~ ~ określające reliability determination test ~ odkształceń za pomocą kruchych pokryć strain crack test ~ odporności na czynniki atmosferyczne exposure test ~ oglądaniem med. inspection ~ okresowe routine test ~ organoleptyczne organoleptic test ~ patentowe patent examination ~ penetracyjne liquid-penetrant inspection ~ płynności tw.szt. plastic yield test ~ pobieżne perfunctory examination ~ ponowne re-examination ~ próbki specimen test Strona 37

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski przepuklenia bursting test przyczyn wypadku investigation of an accident przyspieszone chem. accelerated test radiograficzne radiographic examination, radiographic inspection reakcji psychomotorycznych psychomotor test rentgenowskie X-ray examination ~ warstwowe tomography, laminagraphy, planigraphy, stratigraphy, sectional radiography ~ rozszerzalnościowe met. dilatometry ~ ruchów ek. motion study ~ rynków ek. market research ~ sądowe forensic investigation ~ sekwencyjne skj sequential sampling ~ sitowe chem. sieve testing ~ skłonności do pękania spaw. crack test ~ skrócone skj curtailed inspection ~ sortujące screening test ~ sprężystości stali sprężynowej camber test ~ stuprocentowe skj detailed inspection ~ szczegółowe thorough examination ~ środowiskowe environmental test(ing) ~ temperatury krzepnięcia (olejów) cold test ~ terenowe inż. field investigation, site investigation ~ trwałości endurance test ~ ultradźwiękowe ultrasonic testing ~ urzędowe legal test ~ w perle chem. bead testing ~ wad materiałowych flow detection ~ wielostopniowe multiple sampling ~ własności mechanicznych mechanical testing ~ właściwości morskich okr. seakeeping test ~ wstępne chem. preliminary test, exploratory test ~ wyrazistości akust. articulation testing ~ wyrywkowe skj sampling ~ ~ alternatywne sampling by attributes ~ ~ dwustopniowe double sampling ~ ~ na właściwość mierzalną sampling by variables ~ ~ obostrzone tightened sampling ~ ~ odbiorcze acceptance sampling ~ ~ ulgowe reduced sampling ~ ~ wielostopniowe multiple sampling ~ wzrokowe visual inspection, perusal ~ wzroku med. sight-testing ~ z obciążeniem stopniowym step stress test ~ za pomocą środków cieniujących med. contrast radiography ~ zagrożenia zdrowia bhp health monitoring ~ zastępcze substitute investigation ~ zwarciowe el. short circuit testing badawczo-rozwojowy a (np. program) research and development, R and D baddeleit m min. baddeleyite badyl m roln. bent bagassa f bagasse, megass bagaż m luggage, baggage ~ kabinowy żegl. wanted baggage, cabin baggage ~ podręczny wanted baggage bagażnik m luggage boot; luggage compartment ~ dachowy mot. roof luggage rack bagażownia f baggage room bagenreja f żegl. crossjack yard bagenżagiel m żegl. crossjack bagienny a boggy, swampy; palustrine bagier m = pogłębiarka dredger, dredge bagietka f chem. glass rod ~ z gumką policeman bagnet m bayonet bagnisty a boggy, swampy bagno n bog, swamp, morass, marsh ~ torfowiskowe peat swamp Strona 38 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ zwyczajne bot. marsh tea, Ledum palustre bagrownica f = pogłębiarka dredger, dredge bagrowanie n = pogłębianie dredging bainit m met. bainite, troosto-martensite bajeryt m min. bayerite bajt m. inf. byte ~ błędu sense byte, error byte bak m 1. tank 2. okr. forecastle deck ~ do wywoływania fot. developing tank bakburta f okr. port (side) bakcyl m cementowy cement bacillus bakelit m tw.szt. bakelite bakelizować v bakelize baken m żegl. beacon baki mpl masztowe żegl. mast cleat, thumb cleat bakłażan m bot. eggplant, Solanum melongena L. bakowiec m narz. brace bit baksztag m żegl. backstay ~ pomocniczy preventer backstay, breast backstay ~ ruchomy running backstay, shifting backstay baktał m ryb. after quarter rope bakterie fpl bacteria (sing. bacterium); microbes ~ azotowe nitrogen fixing bacteria ~ beztlenowe anaerobic bacteria, anaerobes ~ brodawkowe nodule bacteria ~ denitryfikacyjne denitrifying bacteria ~ gnilne putrefactive bacteria ~ lizogeniczne lysogenic bacteria ~ mezofilowe mesophilic bacteria ~ nitryfikacyjne nitrifying bacteria ~ octowe acetobacters, vinegar bacteria, acetic acid bacteria ~ odporne na wysokie ciśnienie baroduric bacteria ~ tlenowe aerobic bacteria, aerobes ~ trawiące celulozę cellulose digesters ~ wiążące azot zob. bakterie azotowe ~ wytrzymujące temperaturę pasteryzacji thermoduric bacteria ~ żelaziste iron-oxidizing bacteria bakteriemia f med. bacter(i)emia bakteriobójczy a bactericidal bakteriocyny pl biol. bacteriocins bakteriofagi pl (bacterio)phages bakterioliza f bacteriolysis (dissolution of bacteria) bakteriologia f bacteriology bakteriopochodny a bacteriogenic bakterioryza f bacteriorhiza bakterioskopia f bacterioscopy bakteriostatyczny a (hamujący wzrost bakterii) bacteriostatic bakteriostaza f (zahamowanie wzrostu bakterii) bacteriostasis bakterioza f (choroba bakteryjna roślin) bacteriosis bakteroid m biol. bacteroid bakterycyd m bactericide bakteryjny a bacterial bakteryzacja f bacterization bal m drewn. balk; deal ~ ścianki szczelnej inż. pile plank balans m zeg. balance(-wheel), fly-wheel balas m bud. baluster, ban(n)ister balast m 1. ballast 2. zoot. (substancja organiczna niestrawna w paszy) ballast ~ ruchomy shifting ballast, portable ballast ~ stały permanent ballast ~ wodny water ballast ~ żeliwny (w blokach) żegl. kentledge, pig-iron ballast balastować v ballast balata f gum. balata ~ uwodorniona hydrobalata baldachim m 1.arch. canopy 2.lotn. wing canopy baldaszek m bot. whorl Strona 39

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski balistokardiograf m med. ballistocardiograph balistokardiografia f ballistocardiography balistokardiogram m ballistocardiogram balistyczny a ballistic balistyka f ballistics ~ wejścia w atmosferę kosm. entry ballistics ~ wewnętrzna interior ballistics ~ zewnętrzna exterior ballistics balistyt m wybuch. ballistite ~ bezpłomienny flashless ballistite ~ osłabiony attenuated ballistite balkon m bud. balcony ~ cofnięty loggia ballas m (odmiana diamentu technicznego) ballas balneologia f med. balneology balon m lotn. balloon ~ kliwer żegl. balloon jib, ballooner ~ na ogrzane powietrze hot-air balloon ~ na uwięzi captive balloon, tethered aerostat ~ pilotowy meteo. pilot balloon ~ -sonda meteo. sounding balloon, rawinsonde ~ -spadochron ballute ~ szklany glass balloon ~ ~ opleciony carboy ~ sztaksel żegl. balloon staysail ~ topsel żegl. balloon topsail ~ wolny free balloon ~ zaporowy barrage balloon ~ żagiel balloon (fore)sail, balloon balonet m lotn. ballonet baloniarstwo n ballooning (sport), aerostation balonik m do stwierdzania obecności alkoholu w wydychanym powietrzu drunkometer balotyna f szkl. ballotini balsa f balsa wood balsam m balsam, balm ~ guriunowy gurjun balsam ~ kanadyjski Canada balsam, balsam of fir ~ kopaiwowy copaiba balsam, copaiba resin ~ Mekka Mecca balsam, balm of Gilead ~ peruwiański Peru balsam, black balsam ~ tolutański tolu balsam balsamiczny a balmy balustrada f bud. balustrade, railing; parapet Bałtycka i Międzynarodowa Konferencja Morska Baltic and International Maritime Conference, BIMCO bambus m bot. bamboo, Bambusa banan m bot. banana, Musa ~ manilski abaca, Manila hemp, Musa textilis bananowiec m okr. banana carrier bandaż m bandage; band ~ elastyczny med. elastic bandage ~ wirnika masz. shroud of a rotor, shrouding bandażowanie n banding bandera f żegl. flag ~ grzecznościowa courtesy flag ~ marynarki wojennej navy ensign banderola f label band bang-bang (sterowanie przekaźnikowe) aut. bang-bang banisteryna f chem. harmine bank m danych inf. data bank ~ emisyjny bank of issue ~ inwestycyjny investment bank ~ kredytowy loan bank ~ krwi blood bank ~ narodowy national bank ~ rolny land-bank ~ terminologiczny term bank Strona 40

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski Bank Rozrachunków Międzynarodowych Bank for International Settlements, BIS banknot m banknote bankowość f banking bankructwo n bankruptcy bańka f can; bulb ~ do oleju oil can ~ lampy el. bulb ~ matowana el. satin-etched bulb ~ mleczna el. opal bulb ~ surowa el. bulb as blown ~ szklana glass bulb ~ w kształcie płomienia el. flame bulb ~ zwierciadlona el. metal coated bulb bar m 1. chem. barium, Ba 2. jedn. bar ~ samoobsługowy cafeteria; self-service bar barak m hut baran m zool. ram ~ kastrowany wether baranek m ocean. white cap (on tops of waves) baraniec m geol. roche moutonn‚e baranina f mutton barat m włók. barrate, xanthating churn barbakan m arch. barbican barban m chem. barban (herbicide) barbeta f okr. barbette ~ burtowa sponson barbital m chem. barbital, barbitone, diethylmalonylurea barbiturany mpl chem. barbiturates barbotaż m barbotage, bubbling barboter m bubbler, zob.też bełkotka barbotowanie n barbotage, bubbling barchan m 1.włók. fustian 2. geol. barkhan, barchan bardo n włók. harness bardzo drobny superfine bardzo duża skala f integracji (układów scalonych) very large scale integration, VLSI bardzo lotny readily volatile bardzo łatwo rozpuszczalny very soluble bardzo mała częstotliwość f rad. very low frequency, VLF bardzo silny wiatr m meteo. moderate gale, high wind (7 Beaufort scale) bardzo słabo alkaliczny barely alkaline bardzo suchy high-dried bardzo ważna osobistość f very important person, VIP bardzo wielka częstotliwość f rad. very high frequency, VHF bardzo wielka fala f ocean. precipitous sea bardzo wielkie napięcie el. ultra-high voltage, UHV bardzo wolno dead slow bardzo wrażliwy highly sensitive bardzo wysokie ciśnienie n superpressure bareter m rad. ballast lamp, ballast tube, barretter, ballast resistor baria f jedn. barye, microbar: 1 barye = 1 dyne/cm^2 bariera f 1. barrier 2. bud. parapet 3. geol. moraine bar ~ cieplna lotn. heat barrier, thermal barrier ~ Cottrella-Lomera kryst. Cottrell-Lomer barrier ~ dźwięku lotn. sound barrier ~ energetyczna fiz. potential hill, potential barrier ~ kulombowska nukl. Coulomb barrier ~ lodowa ocean. barrier ice ~ podnoszona drog. bascule barrier ~ potencjału zob. bariera energetyczna ~ ~ kulombowskiego zob. bariera kulombowska barierka f (guard) railing bariery fpl celne customs barriers barion m fiz. baryon bark m 1. okr. bark 2. anat. shoulder ~ bieżnika (opony) tread shoulder barka f barge; lighter Strona 41

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ bez napędu dumb barge ~ cumownicza mooring lighter, chain boat ~ desantowa landing craft, landing barge ~ ~ czołgów tank landing craft ~ elastyczna flexible barge (for liquid cargoes), dracone ~ ładunkowa portowa deck barge ~ mieszkalna houseboat ~ motorowa motor cargo boat ~ płaskodenna punt ~ pożarnicza fire barge ~ węglowa coal barge ~ zbiornikowa tank barge barkarz m bargee, lighterman barkas m okr. launch, long boat barkentyna f okr. barkentine barkometr m skór. barkometer barkowiec m okr. barge carrier; LASH (lighters-aboard-ship) barn m jedn. barn: 1b = 10^-28 m^2 barograf m barograph; lotn. recording altimeter, altitude recorder barok m arch. baroque (style) barometr m barometer ~ aneroidalny aneroid barometer ~ naczyniowy cup barometer, cistern barometer barometryczny a barometric(al) barostat m barostat barwa f colour, zob.też barwy ~ achromatyczna neutral colour ~ dźwięku akust. tone quality, timbre ~ nasycona saturated colour ~ przejściowa chem. end-point colour barwiarka f włók. dyeing machine ~ zwrotna jigger, jig-dyeing machine, jig barwica f drewna discoloration of wood barwić v dye, colour barwienie n dyeing, colouring ~ barwnikami kadziowymi włók. vat dyeing ~ dwukąpielowe włók. double-bath dyeing ~ elektrolityczne galvanic colouring ~ jednokąpielowe włók. one-bath dyeing ~ metodą pakunkową włók. package dyeing ~ na zaprawie chromowej włók. chrome bottom dyeing ~ obojętne włók. neutral dyeing ~ płomienia chem. flame coloration ~ powtórne włók. re-dyeing ~ przez zanurzenie włók. dip dyeing ~ sposobem domowym włók. home dyeing ~ unitarne włók. union dyeing ~ w bębnach obrotowych skór. drum dyeing ~ w cytroku skór. paddle dyeing ~ w kąpieli obojętnej włók. neutral dyeing ~ w korytku skór. tray dyeing ~ w masie włók. dyeing in the cake ~ w motkach włók. skein dyeing ~ w nawoju włók. dyeing in the lap ~ wgłębne drewn. cross dyeing, deep dyeing ~ włókien mieszanych union dyeing ~ woskowe włók. batik (dyeing) barwinek m bot. periwinkle, Vinca minor barwka f szkła szkl. flashing knob barwnik m dye, dyestuff, colour; stain, zob.też barwniki ~ akrydynowy acridine dye ~ alizarynowy alizarin dye ~ anilinowy aniline dye ~ antracenowy anthracene dye ~ antrachinonowy antraquinone dye ~ azometynowy azomethine dye ~ azowy azo dye ~ ~ tworzony na włóknie insoluble azoic dye, naphthol dye, ice dye, Strona 42

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski glacial dye, ingrain dye azynowy azine dye benzydynowy benzidine dye bezpośredni direct dye, substantive dye bisazowy bisazo dye ceramiczny ceramic colour chinolinowy quinoline dye chromowy chrome dye cyjaninowy cyanine dye disazowy disazo dye do jedwabiu octanowego acetate dye do skóry leather dye do wełny wool dye do włosów hair dye do włókien mieszanych union dye do żywych komórek vital stain dobrze wyrównujący level-dyeing dye dwufenylometanowy diphenylmethane dye dyspersyjny dispersed dye flawonowy flavone dye fluorescencyjny fluorescent dye helionowy włók. direct dye fast to light hydroksyantrachinonowy hydroxyanthraquinone dye indaminowy indamine dye indantrenowy indanthrene dye indygoidowy indigoid dye kadziowy vat dye komórkowy biochem. cytochrome ksantenowy xanthene dye kwasowo-chromowy chrome dye kwasowo-zaprawowy acid-mordant dye kwasowy acid dye lodowy ice dye, glacial dye, naphthol dye, ingrain dye, insoluble azoic dye metachromowy metachrome colour metalizowany metallized dye, metal complex dye metalokompleksowy zob. barwnik metalizowany mikroskopowy microscopical stain; biological stain mineralny mineral dye, mineral colour monoazowy monoazo dye naftoelanowy naphthol dye, insolublc azoic dye, ice dye naturalny natural dye nietrwały fugitive dye nitrowy nitro dye nitrozowy nitroso dye oksazynowy oxazine dye oksydacyjny oxidized dye pigmentowy (nierozpuszczalny w wodzie) pigment dye pirazolonowy pyrazolone dye pironowy pyrone dye poliazowy polyazo dye reaktywny fibre-reactive dye roślinny vegetable dye rozpuszczalny w wodzie water-soluble dye rozwijany developed dye siarkowy sulfur dye smołowy coal-tar dye spożywczy food colour stylbenowy stilbene dye substantywny substantive dye, direct dye syntetyczny synthetic dye tiazolowy thiazole dye tiazynowy thiazine dye tioindygowy thioindigo dye trisazowy trisazo dye trójfenylometanowy triphenylmethane dye trwały fast colour wytwarzany (na włóknie) przez utlenianie oxidized dye Strona 43

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ wywoływany zob. barwnik rozwijany ~ zaprawowy mordant dye ~ ~ chromowo-kompleksowy bottom chrome dye ~ zasadowy basic dye, tannin dye ~ zawiesinowy dispersed dye barwniki mpl komórkowe biol. cytochromes ~ nigrozynowe nigrosines ~ żółci biol. bile pigments barwny a coloured barwoczułość f fot. colour sensitivity ~ ortochromatyczna orthochromatic colour sensitivity ~ ortopanchromatyczna orthopanchromatic colour sensitivity barwy fpl dopełniające complementary colours ~ nalotowe obr.ciepl. temper colours, heat tint ~ ochronne biol. protective coloration, cryptic coloration ~ odpuszczania zob. barwy nalotowe ~ podstawowe primary colours, primaries ~ spektralne zob. barwy widmowe ~ widmowe spectral colours barycentryczny a barycentric baryłka f barrel; cask; keg; firkin baryłkowatość f barrel shape; crowning (of a cylinder) baryłkowaty a barrel-shaped; crowned barysfera f geol. barysphere, centrosphere baryt m min. barite, heavy spar barytobeton m barium concrete, barytes concrete basen m 1. basin; pool; pond 2. med. bedpan ~ do krystalizacji crystallizing pond ~ do odparowywania evaporating pond ~ doświadczalny okr. experimental tank ~ falowy (do badania właściwości morskich) okr. seakeeping tank ~ granulacyjny (do granulacji żużla) hutn. cinder granulating tank, cinder pit ~ holowniczy (do badania modeli) okr. towing tank ~ jachtowy marina ~ krystalizacyjny crystallizing pond ~ modelowy okr. ship model basin, model experimental tank ~ oceaniczny geol. ocean basin ~ płuczkowy wiertn. slush pit ~ pływacki swimming pool ~ pływowy inż. tidal basin ~ portowy harbour basin; closed basin, wet dock ~ roszarniczy włók. retting pit ~ rozmotalniczy (kokonów) włók. reeling basin ~ rozpryskowy (do studzenia wody) spray pond ~ wanny szklarskiej tank of a tank furnace ~ wyposażeniowy okr. fitting-out basin, fitting-out dock ~ z wapnem defekosaturacyjnym cukr. lime pond bas reflex (typ obudowy głośnika) bass-reflex basofilia f med. basophilia bastard m skór. bastard bastyt m min. bastite, schiller-spar baszta f arch. tower ~ doku pływającego side wall of a floating dock batat m bot. sweet potato, Ipomoca batatas bateria f battery; bank ~ akumulatorowa el. accumulator battery, storage battery ~ ~ buforowa floating battery, buffer battery ~ ~ kadmowo-niklowa nicad battery ~ ~ wyrównawcza balancing battery ~ ~ z płynnym elektrolitem wet battery ~ ~ zrównoważona floating-trickle ~ anodowa el. anode battery ~ atomowa atomic battery ~ dyfuzorów cukr. diffusion battery ~ ekstrakcyjna chem. extraction battery ~ galwaniczna el. primary battery ~ koksownicza bank of coke-ovens, coke oven battery Strona 44

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski kotłów bank of boilers manometrów multiple manometer ogniw mokrych (z ciekłym elektrolitem) wet battery ~ z depolaryzacją powietrzną metal-air battery pieców battery of ovens retort (gazowniczych) retort bench rezerwowa el. floating battery siatkowa rad. grid battery, C-battery słoneczna solar battery sucha el. dry battery termoelektryczna jądrowa radioisotopic power generator, isotopic thermoelectric generator, radioisotope thermal power source ~ trakcyjna el. automative battery, motive-power battery ~ wtórna el. secondary battery ~ wyczerpana run-down battery ~ wyparna evaporator battery ~ zapasowa el. stand-by battery ~ żarzenia rad. filament battery, A-battery bateryjka f kieszonkowa flash-light battery batik m włók. 1. batik (dyeing) 2. batik (dyed cloth) batochrom m farb. bathochrome, bathochromic group batofobia f (lęk głębokości) med. bathophobia batolit m geol. bathylith, batholith batometr m bathometer ~ seryjny Nansen bottle, Petterson-Nansen water bottle, reversing water bottle (water sampling device) batymetr m tel. transmission measuring set batymetria f ocean. bathymetry batysfera f ocean. bathysphere batyskaf m ocean. bathyscaph batyst m włók. batiste; cambric batytermograf m ocean. bathythermograph bawełna f 1. bot. cotton-plant, Gossypium, L. 2. włók. cotton ~ kolodionowa collodion cotton ~ strzelnicza guncotton, nitrocotton bawełnica f (pylica włókiennicza) med. byssinosis baza f 1. base; basis 2. mat. base (of topological space); basis (of vector space) ~ danych inf. data base ~ do pomiaru prędkości speed course ~ dualna mat. dual basis ~ kontenerowa transp. container terminal ~ lotnicza wojsk. air base ~ materiałowa resource base ~ morska wojsk. naval base ~ obróbkowa machining datum surface ~ ortogonalna mat. orthogonal basis ~ otoczeń mat. neighbourhood base ~ przestępna mat. transcendence basis ~ surowcowa source of raw materials, material resources ~ techniczno-materiałowa handlu fixed assets for commercial production ~ ustalająca masz. location ~ wymiarowa rys. reference line ~ zapachowa perfume base bazalt m petr. basalt bazanit m petr. basanite bazoid m gleb. basoid bazowy a mat. basic bazylia f pospolita bot. sweet basil, Ocimum basilicum L. bazylika f arch. basilica bażant m zool. pheasant, Phasianus colchicum L. bąbel m med. blister bąblowiec m zool. echinococcus, Taeniidae bączek m żegl. dinghy; jolly boat bąk m 1. mech. top 2. zob. bączek BDT = biuro dokumentacji technicznej řB‚ = stopień Baum‚go (jednostka gęstości cieczy) Baum‚ degree Strona 45 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski beczka f 1. barrel 2. jedn. barrel (the unit of liquid and dry volume) 3. lotn. barrel ~ akcentowana lotn. hesitating roll ~ autorotacyjna lotn. flick roll, snap roll ~ baryłkowata lotn. barrel roll ~ cumownicza żegl. mooring buoy, anchorage buoy ~ dewiacyjna żegl. swinging buoy ~ na kole lotn. horizontal circle roll ~ na tempa lotn. hesitating roll ~ pionowa lotn. upward roll ~ powolna lotn. slow roll ~ półszczelna transp. dry barrel, slack barrel ~ stalowa steel drum ~ sterowana lotn. slow roll ~ szybka lotn. flick roll snap roll ~ walca (walcarki) face of a roll, roll face (in a rolling mill) ~ ze wznoszeniem lotn. climbing roll beczkować v barrel, put in barrels beczkowatość f (kształt próbki po spęczeniu) barreling beczkowaty a barrel-shaped beczułka f barrel, keg, cask bednarka f hoop iron, band iron, banding steel, hoops bednarstwo n cooperage, coopery bednarz m cooper bejca f 1. drewn. strain 2. roln. seed pickle ~ do mazerowania scumble stain ~ lakierowa varnish stain ~ spirytusowa spirit stain ~ wodna water stain bejcowanie n 1. drewn. staining, dyeing 2. roln. (seed) pickling, (seed) dressing bejdewind m żegl. beating (sailing point) bejdewindem żegl. by the wind bekerel m (jednostka aktywności promieniotwórczej) becquerel, Bq bekon m bacon bel m jedn. bel bela f bale beleczka f (cegła stosowana w zakończeniach muru) bud. queen closure ~ konikowa (wagi analitycznej) rider-bar belit m ceram. belite belka f 1. wytrz. beam 2. bud. beam ~ bezmianu steelyard arm, steelyard shank ~ bujaka kol. truck bolster, swing bolster, equalizer ~ ceowa channel beam ~ ciągła continuous beam ~ deski rozdzielczej mot. scuttle ~ do narzędzi zawieszanych roln. toolbar ~ dwuteowa I-beam, flanged beam ~ ~ szerokostopowa H-beam ~ hiperstatyczna wytrz. statically indeterminate beam ~ -igła needle (beam) ~ ilorazu biur. quotient coupling bar ~ izostatyczna wytrz. statically determinate beam ~ obustronnie utwierdzona clamped-clamped beam ~ odbojowa okr. fender beam, fender bar ~ ~ holownika rubbing strip of a tug ~ ~ nabrzeża cap log ~ ogonowa lotn. tail boom ~ osi przedniej mot. front axle beam ~ ~ tylnej rear axle beam ~ osprzętowa (walcarki) guide bar, rest bar ~ palcowa finger bar (of a mower) ~ podestowa bud. pitching piece, bearer, apron piece ~ podsuwnicowa crane beam ~ policzkowa (biegu schodów) bud. notchboard stringer ~ poprzeczna cross-beam, cross-bar, traverse ~ ~ zaczepu pługa roln. hake bar ~ pozioma frezarki wspornikowej overarm of a milling machine Strona 46

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski rozdzielcza przyrządu uchylnego (wagi) equalizing bar skrzynkowa box beam spocznikowa zob. belka podestowa statycznie niewyznaczalna wytrz. statically indeterminate beam ~ wyznaczalna statically determinate beam stopująca biur. stop bar stropowa bud. floor joist, floor beam sufitowa kotł. girder stay suportowa (obrabiarki) crossrail of a machine tool swobodnie podparta free-ends beam, free-free beam szybowa górn. bunton, byatt tarownicza (wagi) tare beam teowa T-beam usterzenia lotn. tail boom utwierdzona constrained beam, fixed beam wagi balance beam Warrena lotn. Warren truss wibracyjna odl. vibrating beam, shake-out bail wieńcząca pale bud. pile capping beam wlewowa odl. cross-gate, cross-runner ~ z garbami saw-tooth cross gate wodząca biur. guide bar, guide rail ~ wagi stołowej stay of bench scales wspornikowa cantilever (beam), semi-beam wyrównawcza balance beam wzdłużna longitudinal beam; stringer ~ dachu mot. longitudinal roof beam ~ podłogi mot. longitudinal floor beam wzmocniona cięgnem bud. trussed beam zaczepowa roln. draw-bar, draught-bar, drag-bar zakładana inż. stop log, flash-board zakrzywiona bud. arch girder zamocowana constrained beam, fixed beam zderzakowa 1. biur. stop bar 2. kol. buffer beam, end sill (in a rail wagon) ~ żużlowa odl. cross-gate, cross-runner belkowanie n 1. arch. entablature 2. beams; girders (in a structure) belkowiec m lotn. boom tail aircraft belladona f bot. poison black cherry, deadly nightshade, Atropa belladonna belowanie n baling belweder m arch. belvedere bełkotka f chem. sparger, bubbler ~ porowata porous sparger ~ rurowa perforated-pipe sparger bełtać v stir, agitate bełtak m skór. plunger bemit m min. boehmite benchinoks m pest. benquinox (fungicide) bentonit m petr. bentonite, colloidal clay, taylorite bentos m ocean. benthos bentosowy a ocean. benthic benzakron m chem. benzylidene acetone, benzalacetone benzal m = benzyliden chem. benzylidene benzaldehyd m chem. benzaldehyde, benzoic aldehyde benzaldoksym m chem. benzaldoxime benzamid m chem. benzamide, benzoylamide benzanilid m chem. benzanilide, benzoylanilide benzantron m chem. benzanthrone benzen m chem. benzene, benzol(e) ~ nieorganiczny borazole benzenosulfochlorek m chem. benzene sulfonyl chloride benzenosulfonian m chem. benzenesulfonate benzhydrol m chem. benzhydrol, diphenyl carbinol benzil m chem. benzil, dibenzoyl benzimidazol m. chem. benzimidazole benzochinon m chem. (benzo)quinone benzoesan m chem. benzoate Strona 47 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski benzofenon m chem. benzophenone, diphenylketone benzofuran m chem. benzofuran, coumarone benzoil m chem. benzoyl benzoiloglikokol m chem. benzoylglycocoll, hippuric acid benzoilohydrazyna f chem. benzoyl hydrazine, benzoic acid hydrazide benzoilokarbinol m chem. benzoyl carbinol, phenacyl alcohol benzoilooctan m etylu chem. ethyl benzoylacetate, benzoyl acetic ester benzoilowanie m chem. benzoylation benzoina f chem. benzoin, phenyl benzoyl carbinol benzokaina f farm. benzocaine benzoksazol m chem. benzoxazole benzol 1. chem. benzene, benzol(e) 2. paliw. benzol ~ silnikowy motor benzol ~ surowy crude benzol ~ techniczny industrial benzol benzolownia f benzol recovery plant benzonitryl m chem. benzonitrile, phenyl cyanide benzopirazyna f chem. benzopyrazine, quinoxaline 1,2-benzopiron m chem. 1,2-benzopyrone, cumarin benzopurpuryna f farb. benzopurpurin(e) benzotiazol m chem. benzothiazole benzotiofen m chem. benzothiophene, thionaphthene benzotriazol m chem. benzotriazole, aziminobenzene benzydyna f chem. benzidine (base), p-diaminodiphenyl benzyl m chem. benzyl benzyliden m chem. benzylidene benzylidenoacetofenon m chem. benzylidene acetophenone, chalcone benzylidenoaceton m chem. benzylidene acetone, benzalacetone benzylidenoanilina f chem. benzylidene aniline, N-benzal aniline benzylidyn m chem. benzylidyne benzyloamina f chem. benzylamine, aminotoluene benzyloceluloza f chem. benzyl-cellulose benzylokarbinol m chem. benzyl carbinol, phenethyl alcohol benzylopenicylina f benzyl-penicillin, penicillin G benzylowanie n chem. benzylation benzyna f petrol; US gasoline, gas ~ ciężka naphtha ~ do lakierów painter's naphtha, mineral spirits ~ ekstrakcyjna extraction naphtha ~ etylizowana leaded petrol, ethyl gasoline ~ krakowa cracked petrol ~ lakiernicza painter's naphtha, petroleum spirits, mineral spirits ~ lakowa zob. benzyna lakiernicza ~ lekka light petrol, light gasoline ~ lotnicza aviation petrol, aviation gasoline, avgas ~ naturalna straight-run spirit, straight-run gasoline ~ nieetylizowana unleaded petrol ~ niestabilizowana wild gasoline ~ niskooktanowa low-octane petrol ~ niskowrząca volatile spirits ~ pierwszej destylacji straight-run spirit, straight-run gasoline ~ pirolityczna pyrolysis gasoline ~ polimeryzacyjna polymer gasoline, polymerization gasoline ~ przeciwstukowa anti-knock petrol ~ reformowana reformed gasoline ~ rozkładowa cracked petrol ~ silnikowa motor spirits ~ stabilizowana stabilized gasoline ~ surowa wild gasoline ~ syntetyczna synthetic petrol ~ wysokogatunkowa high-test gasoline ~ wysokooktanowa high-octane petrol ~ z poliformowania polyform gasoline berberyna f chłodn. berberine berkel m chem. berkelium, Bk bertolidy mpl chem. non-stoichiometric compounds, berthollides beryl m 1. chem. beryllium, Be 2. min. beryl ~ niebieski min. aquamarine Strona 48

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski berylowce mpl chem. alkaline earth family (Be, Mg, Ca, Sr, Ba, Ra) beryloza f med. beryllosis besemerowanie n hutn. bessemer process besemerownia f hutn. bessemer plant betaaktywny a fiz. beta-active betaina f chem. betaine, trimethylglycine betainy fpl chem. betaines, betaine compounds betapromieniotwórczy a fiz. beta-active betatron m nukl. betatron, induction accelerator betel m bot. betel pepper, Piper betle L. beton m concrete ~ asfaltowy asphaltic concrete ~ barytowy nukl. barium concrete, barytes concrete ~ bitumiczny bituminous concrete ~ cementowy cement concrete ~ chromitowy (ogniotrwały) chrome concrete ~ chudy lean concrete ~ ciekły poured concrete ~ ciężki dense concrete, heavy concrete ~ ekspansywny expansive concrete ~ hydrotechniczny watertight concrete ~ kablowy post-tensioned prestressed concrete ~ komórkowy cellular concrete ~ lany poured concrete ~ lekki lightweight concrete ~ masywny (niezbrojony) mass concrete, bulk concrete ~ napowietrzony air-entrained concrete, aerated concrete ~ natryskiwany shotcrete, gunite ~ niezbrojony plain concrete ~ o dużej zawartości cementu rich concrete ~ odpowietrzony vacuum concrete ~ ogniotrwały refractory concrete ~ porowaty cellular concrete ~ prefabrykowany precast concrete ~ smołowy tar concrete ~ sprężony prestressed concrete ~ strunowy pre-tensioned prestressed concrete ~ stwardniały hardened concrete ~ trocinowy sawdust concrete ~ ubijany tamped concrete, rammed concrete ~ wibrowany vibrated concrete ~ wirowany spun concrete, centrifugally cast concrete ~ wodoodporny watertight concrete ~ wylewany poured concrete ~ z kamienia łamanego rubble concrete ~ zagęszczony compacted concrete ~ zbrojony reinforced concrete, ferro-concrete, armoured concrete ~ zwykły ordinary concrete, normal concrete ~ żużlowy slag concrete betoniarka f bud. concrete mixer ~ drogowa przesuwna movable paving concrete mixer, paver ~ samochodowa truck concrete mixer betoniarnia f bud. (plant producing prefabricated concrete elements) betoniarz m bud. concrete placer betonować v bud. place the concrete betonownia f bud. concrete-mixing plant betonowy a concrete bewatron m nukl. bevatron (accelerator) bez m bot. lilac, Syringa vulgaris ~ czarny elder, Sambucus nigra bez czekania w kolejce ek. free of turn, f.o.t. bez domieszek pure, with no admixtures bez dopłat no extras, without additional charge bez dostępu światła in the dark bez dyplomu uncertificated bez interlinii poligr. solid bez kolejki ek. free of turn, f.o.t. bez napięcia el. dead Strona 49

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski bez nośnika chem. carrier-free bez obciążenia (at) no-load bez obudowy elektron. unencapsulated bez odsetek ek. ex interest bez ograniczeń without restraint; biol. ad lib bez opakowania unpacked; in bulk bez opłaty free of charge; gratis, gratuitous bez pęknięć crack-free bez połysku lustreless; farb. dead bez potrąceń ek. free of all deductions bez powrotu do zera (zapis, odczyt) inf. non-return-to-zero bez prawa regresu ek. without recourse bez prowizji ek. free of commission bez skazy flawless bez smaku tasteless bez strat lossless bez szwu seamless bez uszkodzeń without breakdown, failure-free bez wad flawless bez wpływu na... with no effect on... bez względu na... irrespective of... bez załogi unmanned; crewless bez zapachu odour-free, odourless bez zarzutu (np. towar) faultless; perfect bez zniekształceń distortion-free bezaberracyjny a opt. aberration-free, aberrationless bezalkoholowy n non-alcoholic bezan m żegl. mizzen; spanker bezanmaszt m żegl. mizzen-mast bezawaryjny a without breakdown, failure-free bezbarwny a colourless bezbłędny a free of error, error-free; faultless bezbłyskowy a flashless bezchmurny a cloudless, clear (sky) bezcłowy a duty-free bezdeficytowy a ek. breakeven bezdyfuzyjny a diffusionless bezdymny a smokeless bezdźwięczny a soundless bezechowy a akust. echo-free, anechoic bezgłos m (utrata glosu) med. aphonia bezgorączkowy a med. afebrile, apyretic bezgotówkowy a not involving cash bezinercyjny a inertialess beziskrowy a sparkless bezkierunkowy a non-directional bezkłowy a centreless (grinder) bezkomórkowy a biol. acellular bezkręgowce mpl zool. invertebrates bezkształtny a shapeless; biol. adelomorphic bezlistny a leafless bezładny a chaotic bezmasowy a massless, zero-mass bezmian m steelyard, unequal-armed balance, Roman balance bezobjawowy a med. asymptomatic bezodrzutowy a 1. uzbr. recoilless, non-recoil 2. masz., metrol. dead-beat bezogonowiec m lotn. tailless aircraft bezoporowy a el. resistanceless bezpieczeństwo n safety; security ~ eksploatacji operational safety ~ i higiena pracy industrial safety ~ obsługi safety af service ~ pożarowe fire-safety ~ pracy work safety, occupational safety ~ ruchu drog. safety of traffic, road safety ~ samoistne (dzięki konstrukcji urządzenia, bez uwzględnienia warunków zewnętrznych) intrinsic safety Strona 50

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ użytkowania operational safety ~ żeglugi safety of navigation bezpieczna długotrwałość f lotu lotn. prudent limit of endurance bezpiecznik m safety device; safety catch; el. cut-out ~ awaryjny (w reaktorze jądrowym) reactor safety fuse ~ bezwładnikowy (zapalnika) uzbr. safety pellet ~ bezzwłoczny el. quick-break fuse ~ dwuwkładkowy el. two-shot repeater fuse ~ nieosłonięty el. open fuse ~ odcinkowy el. sectionalizing fuse ~ odśrodkowy (zapalnika) uzbr. locking weight ~ spustu uzbr. trigger lock ~ suchy spaw. dry back-pressure valve ~ temperaturowy el. temperature limit fuse ~ topikowy el. fuse, fusible cut-out ~ ~ wkręcany screw-in (type) fuse ~ ~ z wymiennym elementem renewable fuse ~ ~ zwłoczny slow-blow fuse ~ w walcarce obr.plast. breaker block ~ wielkiej mocy el. high-power fuse ~ wielokrotny el. multiple-shot fuse ~ wielowkładkowy el. repeater fuse ~ wodny spaw. water seal, hydraulic back-pressure valve ~ wydmuchowy el. expulsion fuse ~ wytwornicy spaw. flash-back arrester ~ z poznawką el. indicating fuse ~ z sygnalizacją tel. alarm-type fuse ~ z wymiennym drutem topikowym el. rewirable fuse ~ zamknięty el. enclosed fuse ~ zrywowy (szybowcowy) safety break-off joint (for gliders) ~ zwłoczny el. time delay cut-out bezpieczny a safe bezpieczny pomimo uszkodzenia failsafe bezpieczny promień m lotu lotn. point of no return bezpieczny przy manipulowaniu safe for handling bezpieńka f leśn. truncated plant bezplanowy a planless, unplanned bezpłat m lotn. wingless-aircraft bezpłatkowy a bot. apetalous bezpłatny a free (of charge); gratuitous bezpłciowy a biol. asexual bezpłodność f biol. sterility bezpłodny a biol. sterile bezpłomieniowy a flameless bezpływowy a ocean. tideless bezpokładowiec m okr. open craft bezpokładowy a okr. undecked bezpopiołowy a ash-free, ashless bezpostaciowy a amorphous bezpośredni a direct bezpośrednio uziemiany el. GB solidly earthed; US solidly grounded bezpowietrzny a air-free bezprawny a illegal bezprocentowy a ek. free of interest bezprodukcyjny a non-productive bezprzekładniowy a gearless bezprzewodowy a wireless bezprzyczynowy a causeless bezpyłowy a dust-free bezrdzeniowy a coreless bezreduktorowy a gearless bezrezystancyjny a el. resistanceless bezrobocie n unemployment bezrobotny m unemployed bezrogi a zoot. (rasa) hornless; (pozbawiony rogów) polled bezrolny m lackland bezruch m standstill ~ pływu ocean. stand of the tide Strona 51

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski bezsenność f med. sleeplessness, insomnia bezsęczny a drewn. free of knots, knotless, clear (timber) bezsilnikowy a engineless, motorless, unpowered bezsolny a salt-free bezsprężarkowy a siln. without a compressor bezstopniowy a stepless bezstratny a fiz. lossless; non-dissipative bezstrukturalny a met. structureless bezszmerowy a noiseless bezsznurowy a telef. cordless bezszwowy a seamless bezszynowy a trackless beztarciowy a frictionless beztlenowce pl biol. anaerobes, anaerobic bacteria ~ względne aerotolerant bacteria beztlenowy a oxygen-free beztłuszczowa masa f ciała lean body mass, LBM bezusterkowy a faultless, failure-free bezużyteczny a useless bezwartościowy a worthless, valueless bezwarunkowy a unconditional; mat. unconditional, unconditioned bezwietrze n meteo. calm bezwirowy a 1. fiz. irrotational 2. mat. irrotational bezwładnik m uzbr. pellet, plunger ~ regulatora (odśrodkowego) governor weight bezwładnościowy a inertial bezwładność f inertia ~ akustyczna acoustic inertance, acoustic mass ~ cieplna thermal inertia ~ mas związanych mech.pł. apparent inertia, virtual inertia ~ przygotowana zob. bezwładność mas związanych ~ termometryczna thermometric lag ~ w ruchu obrotowym rotational inertia ~ wirtualna mech.pł. virtual inertia, apparent inertia bezwładny a inert bezwodnik m chem. anhydride ~ azotawy nitrous anhydride, nitrogen trioxide ~ azotowy nitric anhydride, nitrogen pentoxide ~ borowy boric anhydride, boric oxide ~ chromowy chromic anhydride, chromium trioxide ~ fosforawy phosphorus trioxide ~ fosforowy phosphoric anhydride, phosphorus pentoxide ~ kwasowy acid anhydride ~ octowy acetic anhydride, ethanoic anhydride ~ siarkawy sulfurous acid anhydride, sulfur dioxide ~ siarkowy sulfuric anhydride, sulfur trioxide ~ wanadowy vanadic acid anhydride, vanadium pentoxide ~ węglowy carbonic anhydride, carbon dioxide ~ wolframowy tungstic acid anhydride, tungstic oxide bezwodny a chem. anhydrous bezwonny a odour-free, odourless, scentless bezwymiarowy a dimensionless, nondimensional bezwzględnie suchy absolutely dry, completely dry, bone-dry bezwzględny a absolute bezzałogowy a unmanned; crewless bezzasadny a groundless bezzaworowy a masz. valveless bezzwłoczny a instantaneously operating, instantaneous bezzwrotny a 1. non-returnable 2. ek. unrepayable bęben m 1. drum; barrel 2. arch. tambour (wall carrying cupola) 3. arch. tambour (in. the shaft of a column) ~ cepowy (młocarni) beater bar drum ~ ciągarki obr.plast. drawing drum, drawing block ~ czcionkowy (drukarki) type drum ~ do oczyszczania tumbling barrel, rattle barrel, cleaning drum ~ do siarczkowania włók. xanthating churn, barratte ~ do zestalania (tłuszczów) spoż. chill roll ~ do zwijania reel Strona 52

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski grudkujący wzbog. drum pelletizer, pelletizing drum, balling drum hamulcowy brake drum holendra papiern. hollander beater roll kablowy cable drum krzywkowy cam drum linowy cable drum; rope drum ~ windy okr. gypsy, gipsy lustrzany TV mirror drum łańcuchowy (windy kotwicznej) okr. cable lifter, wildcat; chain barrel magnetyczny inf. magnetic drum mieszalny mixing drum mikrometru thimble of a micrometer ~ z noniuszem vernier sleeve of a micrometer napędowy zeg. going barrel ~ z wieńcem zębatym first wheel, great wheel, main wheel, motion wheel nastawczy biur. setting-up rotor nawojowy winding reel nożowy holendra papiern. hollander beater roll, beating roll obrotowy do galwanizacji electroplating barrel ~ krajalnicy cukr. rotating spider pasowy wide-face pulley piłowy włók. saw cylinder płuczkowy górn. washing cylinder pralniczy włók. washing cylinder pralny papiern. washer drum rejestrujący recording drum rewolwerowy włók. revolving box roboczy ciągarki obr.plast. drawing block, drawing drum setowy poligr. justifying scale (in a monotype) sitowy sieve drum soczewkowy TV lens drum sortowniczy sorting drum sprężyny napędowej zeg. going barrel suszarniczy drying drum ściągacza odbieraka prądu ropewinder (in a trolleybus) transportowy kin. sprocket drum (in a projector) wieloczółenkowy włók. revolving box wiertniczy wiertn. draw-rope spool, bull wheel windy okr. winch head wirówki centrifuge basket wrzecionowy obr.skraw. spindle carrier (in a multiple-spindle automatic) ~ wyciągarki hoisting -drum, winding drum ~ wyrównawczy zeg. fusee ~ zębaty (np. projektora) sprocket drum ~ zębowy (młocarni) peg drum ~ zgrzeblący włók. carding cylinder, licker-in ~ zwijarki obr.plast. coiling drum, mandrel of a coiling machine ~ żebrowany finned drum bębenek m ucha unat. eardrum, tympanic mebrane bębnowanie n barrel finishing, tumbling, barreling, rattling; skór. drumming ~ na mokro wet barrel finishing, wet tumbling ~ na sucho dry barrel finishing, dry tumbling ~ wykańczające barrel finishing, precision tumbling bękart m poligr. widow bhp = bezpieczeństwo i higiena pracy industrial safety; occupational safety biaks m inf. biax (ferrite element) biała plama f na mapie geogr. unsurveyed area; unexplored territory biała rdza f met. white rust białaczka f med. leukemia, leukocythemia białawy a whitish białe ciałko n krwi white blood cell, white blood corpuscle, leucocyte białe plamy fpl (wada struktury stali hartowanej) met. white spots białka npl chem. proteins, zob.też białko ~ izolowane spoż. protein izolates ~ kurczliwe contractile proteins Strona 53 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ proste simple proteins ~ przenoszące biochem. transport proteins ~ ~ acyle biochem. acyl carrier proteins, ACP ~ transportujące zob. białka przenoszące ~ włókniste scleroproteins, albuminoids ~ złożone conjugated proteins, proteids białko n jaja white of an egg, albumen ~ jednokomórkowe single cell protein, SCP ~ mięśni muscle protein; actin ~ roślinne upostaciowane spoż. textured vegetable protein białkomocz m med. albinuria, proteinuria białodrzew m white poplar, abele, Populus alba biały dymiący kwas m azotowy white fuming nitric acid, WFNA biały karzeł m astr. white dwarf star biały metal m white metal (bearing alloy) biały szum m el.akust. white noise biały żar m white heat, candescence biały żużel m (w elektrycznym procesie wytapiania stali) white slag bibeloty pl (drobne ozdoby szklane) frigger bibliobus m book van bibliografia f bibliography, reference list biblioteka f library ~ programów inf. program library bibliotekoznawstwo n library science bibuła f blotting-paper, absorbent paper ~ do sączenia zob. bibuła filtracyjna ~ filtracyjna filter paper ~ rozwłókniona macerated filter paper, filter paper pulp bibułka f tissue paper ~ kondensatorowa el. condenser tissue ~ marszczona crepe tissue paper ~ papierosowa cigarette paper bicharakterystyka f mat. bicharacteristics bicie n 1. masz. run-out, whipping 2. hydr. hammering (action) ~ czołowe axial run-out, face run-out ~ osiowe zob. bicie czołowe ~ pasa (pędnianego) belt flap(ping) ~ poprzeczne radial run-out, lateral whip ~ promieniowe zob. bicie poprzeczne ~ wzdłużne axial run-out, face run-out bić v strike; beat bidło n włók. batten of the loom biec v run biedrzeniec m mniejszy bot. pimpinella, Pimpinella saxifraga bieg m 1. run(ning) 2. course 3. mot. gear ~ bezpośredni mot. direct (speed) gear ~ gorący paliw. blow period (of a generator) ~ ~ konwertora hutn. hot blow of a converter ~ górny rzeki headwaters ~ jałowy idle run(ning), idling, running light ~ kanałowy hutn. chimneying (of a blast-furnace) ~ luzem idle run(ning), idling, running light ~ mokry paliw. steaming process ~ najniższy mot. bottom gear, first speed ~ najwyższy mot. top gear, high speed gear ~ nierówny siln. bumpy running ~ obrzeżny hutn. pillaring (of a blast-furnace) ~ odwrócony masz.el. inverted running ~ pieca hutn. working of a furnace ~ (pojazdu) z rozpędu coasting ~ próżny (wagonu) kol. empty run ~ rzeki course of the river ~ schodowy bud. flight of stairs ~ spokojny siln. quiet running, smooth running ~ suchy paliw. non-steaming process ~ synchronizowany mot. synchronized speed (gear) ~ tylny mot. back gear, reverse gear ~ własny licznika (promieniowania) fiz. background counting rate, Strona 54

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski background count ~ wodny hydr. water-course ~ wsteczny 1. mot. back gear, reverse gear 2. masz. back running ~ ~ statku żegl. sternboard ~ z rozpędu coasting ~ zimny paliw. gas making run, up-run stage (of a generator) biegacz m (przędzarki obrotowej) włók. traveller biegły m expert biegun m 1. mat., fiz. pole 2. (w żarnach) upper millstone 3. (w urządzeniach przechylnych) rocker ~ dodatni el. positive end, red pole (of magnet) ~ funkcji analitycznej mat. pole of an analytic function ~ geograficzny terrestrial pole ~ jednokrotny mat. simple pole ~ komutacyjny el. commutating pole, compole ~ magneśnicy el. field pole ~ magnetyczny magnetic pole ~ ~ Ziemi geomagnetic pole ~ niebieski astr. celestial pole ~ południowy geograficzny South Pole, south geographic pole ~ ~ igły magnetycznej south pole ~ ~ magnetyczny Ziemi south (geo)magnetic pole, south pole ~ północny geograficzny North Pole, north geographic pole ~ ~ igły magnetycznej north pole ~ ~ magnetyczny Ziemi north (geo)magnetic pole, north pole ~ przeciwny antipole ~ przegięć mech. centre of inflexions ~ świata astr. celestial pole ~ ujemny el. negative end, blue pole (of magnet) ~ układu współrzędnych mat. pole of a system of coordinates ~ utajony el. non-salient pole ~ wydatny el. salient pole, projecting pole ~ wypadkowy el. consequent pole ~ ziemski terrestrial pole ~ zimna geogr. cold pole ~ zwrotny el. commutating pole, compole biegunowa f mat. polar line ~ krążenia szybowca glider circling polar ~ Lilienthala zob. biegunowa profilu ~ profilu aero. polar curve of an aerofoil ~ skośnej fali uderzeniowej aero. shock polar biegunowość f fiz. polarity ~ dodatnia (elektrody) spaw. straight polarity ~ ujemna (elektrody) spaw. reversed polarity ~ wiązania chem. polarity of bond ~ wzajemna (stożkowych) mat. polarity biegunowy a polar; geom. polar bieguny mpl (w urządzeniach przechylnych) rockers ~ różnoimienne el. opposite poles biel m (drzewa) sap-wood, alburnum biel f farb. white ~ antymonowa antimony white ~ barowa zob. biel barytowa ~ barytowa permanent white, blanc fixe, fixed white ~ cynkowa zinc white ~ indygowa indigo white, leucoindigo ~ kremska zob. biel ołowiana ~ ołowiana white lead, Cremnitz white ~ permanentna permanent white, blanc fixe, fixed white ~ równoenergetyczna TV equal-energy white ~ satynowa papiern. satin white ~ tytanowa titanium white bielactwo n skóry med. leukoderma ~ wrodzone biol. albinism, congenital leukoderma bielak m biol. albino bielarka f włók. bleaching machine bielarnia f włók. bleachery bielenie m 1 włók., papiern. bleaching; skór. whitening 2. bud. Strona 55

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski whitewashing, limewhiting 3. hutn. tinning 4. farb. milkiness (defect of coating) ~ lnu linen bleaching ~ łąkowe włók. grass bleaching ~ masy papierniczej paper pulp bleaching ~ mokre wet bleaching ~ na słońcu sun bleaching ~ optyczne optical bleaching (with optical brighteners) ~ ścieru drzewnego papiern. ground wood bleaching ~ tłuszczów bleaching of fats bielica f gleb. podzol ~ torfiasta peat podzol bielicowanie n gleb. podzolization bielić v bleach; whiten bielidło n 1. bleaching-powder 2. bud. limewash 3. odl. whitening bielizna f linen ~ kolorowa (do prania) coloured wash bielnik m bleaching kettle, bleacher bielność f papiern. bleachability bieluń f dziędzierzawa bot. stramonium, Jamestown weed, Datura stramonium bierka f ryb. meshstick, keevil, kibble bierność f chem. passivity bierny a 1. chem. passive 2. el. wattless bieśnik m wiertn. go-devil bieżnia f 1. running track 2. masz. race(way) ~ czółenka krosna włók. raceplate of the loom, lay race, race board, shuttle race ~ łożyska bearing race(way), bearing track ~ ~ kulkowego ball race, ball-track ~ ~ wałeczkowego roller race, roller path ~ ~ wzdłużnego thrust race of a bearing ~ pierścieniowa (w obrotnicach i żurawiach) live ring ~ pomocnicza łożyska wałeczkowego side flange of a roller bearing ~ rolkowa roller conveyor bieżnik m opony tyre tread, tyre cap bieżnikowanie n (opon) retreading, recapping (of tyres) bifenylen m chem. biphenylene bifilarny a bifilar bifurkacja f bifurcation; mat. bifurcation bifurkować v mat. bifurcate bigowanie n cardboard bending (bookbinding) bigówka f cardboard bending machine (bookbinding) biharmoniczny a mat. biharmonic bijak m beater; ram ~ cepa roln. swingle ~ kafara drop-weight, beetle-head (of a pile driver) ~ krosna włók. picker stick ~ młota (mechanicznego) ram, tup (of a power hammer) ~ młotka hammer face ~ młyna (węglowego) mail beater bijekcja f mat. bijection bijektywny a mat. bijective bijnik m uzbr. firing hammer; firing pin; percussion striker bikarbonat m = wodorowęglan sodowy chem. sodium bicarbonate bilans m 1. balance 2. ek. balance-sheet ~ cieplny heat balance, thermal balance ~ energetyczny energy balance ~ handlowy trade balance ~ losowy random balance ~ materiałowy material balance ~ ~ procesu metalurgicznego metallurgical balance sheet ~ nakładów i wyników produkcji ek. input-output analysis ~ neutronów (w reaktorze) nukl. neutron economy ~ płatniczy ek. balance of payments ~ ~ ujemny adverse balance of payments ~ roczny ek. annual balance ~ tlenowy oxygen balance Strona 56

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ towarowy commodity balance bilansować v balance bilet m ticket ~ powrotny return ticket ~ w jedną stronę one-way ticket, single ticket bilinearny a mat. bilinear bilion m (10^12) GB billion; US trillion bilirubina f biochem. bilirubin, bilifulvin biliwerdyna f biochem. biliverdin bimetal m bimetal, duplex metal ~ termometryczny thermometal, thermal bimetal bimetalowy a bimetallic bimorf m akust. bimorph binarny a mat. binary binaryzacja f mat. decimal-to-binary conversion bindra f oak barrel stave binduga f timber yard for rafting bineutron m fiz. dineutron bing-bang (uderzenie dźwiękowe) lotn. sonic bang, bing-bang binistor m elektron. binistor binoda f fizchem. binodal curve binormalna f mat. binormal biocenoza f biocenosis biochemia f biochemistry biochemiczne zapotrzebowanie n tlenu san. biochemical oxygen demand biochemiczny a biochemical biochemik m biochemist biocybernetyka f biocybernetics biocydy pl (substaneje do niszczenia mikroflory i mikrofauny) biocides biodro n anat. ilium biodynamika f biodynamics bioelektronika f bioelectronics bioelektryczność f bioelectricity biofaktor m biochem., spoż. biofactor biofiltr m san. biofilter biofizyk m biophysicist biofizyka f biophysics biogaz m biogas biogeneza f biogenesis biogurt m spoż. acidophilous milk bioherma f geol. bioherm bioinżynieria f biochemical engineering, bioengineering biokatalizator m biocatalyst biokinetyka f biokinetics bioklimatologia f bioclimatology biokorozja f biocorrosion, biological corrosion biolit m petr. biolith bioliza f biolysis biologia f biology ~ gleby soil biology ~ kosmiczna space biology ~ molekularna molecular biology ~ wód hydrobiology biologiczne sprzężenie n zwrotne biofeedback biologiczny okres m połowicznego zaniku nukl. biological half-life (of a radioactive substance) biologiczny równoważnik m rentgena radiol. r"ntgen-equivalent-man, rem bioluminescencja f bioluminescence biomasa f biomass; roln. standing population biomatematyka f biomathematics biomedycyna f kosm. biomedicine biomedyczny a biomedical biometeorologia f biometeorology biometria f biometry, biometrics biomikroskopia f biomicroscopy bionika f bionics biopsja f med. biopsy biorąc to pod uwagę... with this in mind... Strona 57

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski biorca m med. recipient biortogonalizacja f mat. biorthogonalization biortogonalny a mat. biorthogonal bios m bios (factor of yeasts growth) biosfera f geol. biosphere biostatyczny a (hamujący wzrost i rozmnażanie) biostatic biosynteza f biosynthesis biot jedn. abampere: 1Bi = 10A biotelemetria f biotelemetry, medical telemetry biotop m (środowisko) biotope biotyna f biochem. biotin, vitamin H biotyp m biotype biotyt m min. biotite, black mica bioza f chem. biose bipak m fot. bipack bipolarny a bipolar, dipolar bipolimer m chem. bipolymer biskwit m ceram. biscuit bistabilny a bistable biszofit m min. bischofite bit m inf. bit, binary digit ~ kontrolny check bit ~ najbardziej znaczący most significant bit, MSB ~ najmniej znaczący least significant bit, LSB ~ nieparzystości odd parity bit ~ parzystości even parity bit ~ redundancyjny redundancy bit ~ zgodności tag bitów na cal (gęstość zapisu) inf. bits per inch, bpi bitów na sekundę (szybkość zapisu) inf. bits per second, b/s bitum m chem. bitumen ~ dmuchany blown bitumen, oxidized bitumen ~ sulfonowany sulfonated bitumen ~ torfowy peat bitumen bitumastyk m bitumastic bitumiczny a bituminous bitumizacja f 1. geol. coalification, bituminization, carbonification 2. inż. bituminization bity pl równowartościowe inf. isobits biuletyn m bulletin; report biuret m chem. biuret, carbamylurea biureta f chem. buret(te) ~ do analizy gazu gas burette ~ wagowa weight burette biurko n desk ~ pomiarowe el. test desk biuro n office, bureau ~ informacji handlowej commercial inquiry office ~ konstrukcyjne design office ~ miejskie (linii lotniczej) town terminal ~ napraw telef. fault clearing service ~ numerów telef. directory inquiry service ~ ogłoszeń advertising agency ~ opracowań technologicznych methods department ~ organizacji procesu produkcyjnego zob. biuro opracowań technologicznych ~ patentowe patent office ~ personalne personnel department ~ podróży travel agency ~ pośrednictwa pracy employment exchange, employment agency ~ prasowe news agency ~ projektowe design office ~ reklamy advertising agency ~ rzeczy znalezionych lost (and found) property office ~ spedycji forwarding agency, shipping agency ~ sprzedaży sales office, sales department ~ tłumaczeń translation bureau ~ wymiany (pieniędzy) exchange office Strona 58

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ zaopatrzenia purchasing department ~ zbytu sales office ~ zleceń telef. special service biurowiec m office building biurowość f office work bizmit m min. bismite, bismuth ochre bizmut m chem. bismuth, Bi ~ tellurowy min. tetradymite bizmutan m chem. bismuthate bizmutek m chem. bismuthide bizmutowodór m chem. bismuthine bizmutoza f (zatrucie bizmutem) bismuthism, bismuthosis bizmutyl m chem. bismuthyl bizmutyn m min. bismuthinite, bismuth glance biżuteria f szklana Gablonz glassware BK = biuro konstrukcyjne blacha f sheet (metal); (metal) plate ~ aluminiowa sheet aluminium ~ biała tinplate, tinned sheet ~ ~ bezcynowa tin-free steel, TFS ~ ~ matowa terne(-plate); dull plate ~ ~ ~ o cienkiej powłoce short terne ~ ~ ~ o grubej powłoce long terne ~ bimetalowa composite sheet ~ cienka sheet (metal) ~ ~ walcowana na gorąco hot(-rolled) sheet ~ ~ walcowana na zimno cold(-rolled) sheet ~ ~ wyżarzona w pakietach close-annealed sheet ~ cynkowa sheet zinc ~ czarna black plate, black iron ~ dachowa roofing sheet ~ do cynkowania galvanizing sheet ~ do głębokiego tłoczenia deep-drawing sheet ~ do tłoczenia drawing (quality) sheet ~ dobiegowa spaw. run-on plate ~ duraluminiowa platerowana aluminium aldural ~ dwuwarstwowa duplex plate ~ dziurkowana perforated sheet ~ elektrotechniczna electrical sheet ~ falista corrugated plate, corrugated sheet ~ głębokotłoczna deep-drawing sheet ~ goła (bez powłoki) uncoated sheet ~ gruba (metal) plate ~ ~ walcowana na gorąco hot-rolled plate ~ karoseryjna car body sheet ~ kotłowa boiler plate, boiler iron ~ lutownicza brazing sheet ~ łebkowa bulb plate ~ mosiężna sheet brass ~ na korpusy puszek can body stock ~ nadburcia przydziobnicowa okr. apron plate, spirketting plate ~ niepokryta (bez powłoki) uncoated sheet ~ o nieregularnym kształcie sketch plate ~ o teksturze kostkowej cube texture sheet ~ obołowiona lead-coated sheet ~ ochronna drzwiczek paleniskowych kotł. door liner ~ ~ w gardzieli wielkiego pieca throat armour, stockline armour ~ ocynkowana galvanized iron, zinc coated sheet ~ ocynowana tinplate, tinned sheet ~ odbłyskowa reflector sheet ~ okrętowa ship plate ~ pancerna armour plate ~ perforowana perforated sheet ~ platerowana clad plate ~ podłogowa (żeberkowa lub wzorzysta) floor plate ~ pokryta coated sheet ~ polerowana (stalowa) planished sheet ~ prądnicowa dynamo sheet, generator sheet Strona 59

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski rdzeniowa el. core plate ryflowana chequer plate, riffled plate stalowa steel sheet, sheet iron ~ cienka ( R fiz. Rydberg transition ~ na system dziesiętny decimalization ~ narzędzia obr.skraw. pass; cut ~ optyczne fiz. optical transition ~ podziemne dla pieszych pedestrian subway, underpass ~ projekcyjne kin. change-over ~ promieniste fiz. radiative transition ~ radiacyjne zob. przejście promieniste ~ rydbergowskie fiz. Rydberg transition ~ sklepione arch. archway ~ stopniowe z jednego obrazu w drugi TV lap dissolve ~ uliczne dla pieszych (malowane w pasy) zebra crossing ~ w celu określenia zasięgu pływania żegl. endurance run ~ w hali fabrycznej gangway ~ w lodach żegl. ice lead ~ w stan kruchy met. ductile to brittle transition, D/B transition ~ wzbronione fiz. forbidden transition ~ zapasowe emergency gate przejść v na emeryturę retire ~ próbę (z wynikiem dodatnim) pass a test przejściowy a transitory; transient przekalibrowywanie n walców obr.plast. redressing of rolls przekarmienie n supernutrition, superalimentation; overfeeding przekaz m pocztowy money order przekazać v do eksploatacji commission (a plant etc.) ~ żądaną sumę remit the amount in question przekazywać v transmit; transfer; relay ~ dane transmit data ~ ruch communicate motion przekazywanie n transmission; transfer; relaying ~ ciepła heat transmission, heat transfer ~ energii energy transfer, imparting of energy ~ informacji information transfer ~ pamięci inf. dumping of store ~ parametrów inf. parameter passing ~ rozmów tel. auto-transfer ~ zdalne wyników pomiarów telemetering przekaźnik m aut. relay; transmitter ~ balansowy balanced-beam relay ~ bezzwłoczny instantaneous relay ~ biernomocowy reactive power relay ~ blokujący interlocking relay, latching relay Strona 660

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ cieplny thermal relay ~ ciśnieniowy pressure relay ~ czasowy time relay, timer ~ częstotliwościowy frequency relay ~ czynnomocowy active power relay ~ dwupołożeniowy all-or-nothing relay ~ dwustopniowy two-step relay ~ elektrodynamiczny electrodynamic relay ~ elektromagnetyczny electromagnetic relay ~ fotoelektryczny photorelay ~ główny master relay ~ hermetyczny reed relay ~ hydrauliczny hydraulic relay, hydraulic amplifier ~ ~ mocy fluid power transmission ~ ~ strumieniowy jet relay ~ iloczynowy product relay ~ ilorazowy quotient relay ~ impulsów pulse repeater ~ indukcyjny induction relay ~ liniowy telef. line relay ~ magnetoelektryczny magnetoelectric relay ~ mocowy power relay ~ momentu obrotowego torque transmitter ~ nadmiarowo-prądowy over-current relay ~ nadprądowy zob. przekaźnik nadmiarowo-prądowy ~ napięciowy voltage relay ~ niedomiarowo-prądowy undercurrent relay ~ niedomiarowy underload relay ~ niezależnie zwłoczny independent time-lag relay ~ o opóźnionym działaniu slugged relay ~ o wyzwalaniu swobodnym trip-free relay ~ obojętny nonpolarized relay, neutral relay ~ otwarcia fazy open-phase relay ~ polaryzowany polarized relay, biased relay ~ ~ niepowrotny side-stable relay ~ pomiarowy measuring relay ~ pomocniczy relief relay ~ powolny slow-speed relay, slow-operate relay, slow-acting relay ~ półprzewodnikowy solid-state relay, SSR ~ prądowy current relay ~ próbny telef. test relay ~ przewodnościowy conductance relay ~ sumujący impulsy notching relay ~ sygnałowy signal relay ~ temperaturowy temperature relay ~ torowy track relay ~ udarowy sudden-change relay ~ unieruchamiający lock relay, latching relay ~ ustateczniony stable relay ~ wielostykowy multiple relay, multicontact relay ~ wtykowy plug-in relay ~ wyłączający cut-out relay ~ z bocznikiem magnetycznym tel. shunt-field relay ~ zabezpieczeniowy protective relay ~ zależno-zwłoczny dependent time-lag relay ~ zamykający lock relay ~ zgodnej kolejności faz positive phase-sequence relay ~ zwłoczny time-lag relay ~ zwrotno-prądowy reverse-current relay przekaźnikownia f relay room przekątna f geom. diagonal ~ wielościanu body diagonal przekątny a geom. diagonal przekipiacz m cukr. juice boiler przekład m translation ~ autoryzowany authorized translation ~ maszynowy machine translation przekładacz m szkl. takeout Strona 661

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski przekładać v 1. (warstwami) interleave, sandwich 2. translate przekładanie n opon (dla zapewnienia ich równomiernego zużycia) mot. rotation of tyres ~ toru kol. relaying the track przekładka f separator; divider; spacer, distance piece ~ konwekcyjna obr.ciepl. convector plate ~ międzywarstwowa interlayer ~ przenośników górn. flitting ~ regulująca obr.skraw. packing plate ~ stalowa belki złożonej bud. flitch plate ~ stemplowa (w wykrojnikach) obr.plast. back-up plate ~ z blachy hutn. diffuser plate przekładkarz m przenośnika górn. conveyor shifter przekładnia f transmission (gear) ~ bezstopniowa variable-speed transmission (unit), variable gear ~ biegu szybkiego high gear ~ ~ wolnego low gear ~ ~ wstecznego reverse gear ~ bierna secondary gear ~ chodu zeg. going train ~ ciągła variable-speed transmission (unit), variable gear ~ cierna friction gear ~ czynna primary gear ~ drugiego biegu mot. second gear ~ elektryczna kol. electrical transmission ~ gitarowa swing-frame gear train, change-gear train with quadrant ~ główna mot. final drive ~ hamulcowa brake gear ~ hiperboloidalna hyperboloidal gear ~ hipoidalna hypoid gear ~ hydrokinetyczna hydrokinetic torque converter ~ hydromechaniczna hydraulic torque converter ~ jednokierunkowa irreversible transmission ~ kątowa (o osiach przecinających się) intersecting axis gear ~ kierownicza mot. steering gear ~ ~ globoidalna worm-and-roller steering gear ~ ~ ślimakowa worm-and-sector steering gear ~ ~ śrubowa worm-and-nut steering gear ~ łańcuchowa chain transmission ~ napędzana secondary gear ~ napięciowa el. transformer voltage ratio, ratio of transformation ~ nawrotna reversing gear ~ o kołach daszkowych double-helical gear ~ o stałym przełożeniu constant ratio gear ~ obiegowa planetary gear, epicyclic gear, crypto gear, sun-and-planet gear ~ ~ o kołach prostych simple epicyclic gear ~ ~ o kołach osiowych wewnętrznych internal-internal planetary system ~ ~ o kołach osiowych zewnętrznych external-external planetary system ~ odboczkowa back gears ~ optyczna optical lever ~ pasowa belt transmission ~ pierwszego biegu mot. first gear ~ planetarna planetary gear, epicyclic gear, crypto gear, sun-and-planet gear, zob.też przekładnia obiegowa ~ prądowa el. current ratio ~ prędkości speed transmission ~ przeciwbieżna contra-rotation gear ~ przymusowa bezstopniowa positive infinitely variable gear, PIV gear ~ przyspieszająca multiplying gear, increase gear, step-up gear; mot. overdrive ~ redukcyjna reduction gear ~ ~ o podwójnym położeniu double-reduction gear ~ ~ wielokrotna multiple-reduction gear ~ różnicowa differential (gear), compensating gear ~ ~ kątowa bevel-gear differential ~ ~ równoległa cylindrical-gear differential ~ ślimakowa worm gear Strona 662

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ~ dwukierunkowa reversible worm gear ~ ~ globoidalna globoidal worm gear, hourglass worm gear, double enveloping worm gear, cone-drive gearing ~ ~ jednokierunkowa irreversible worm gear ~ ~ zwykła (o ślimaku prostym) single enveloping worm gear ~ śrubowa stożkowa hypoid gear ~ transformatora el. transformation ratio ~ wejściowa primary gear ~ wskazań zeg. motion work ~ z kompensacją luzu międzyzębnego antibacklash gear ~ zębata (toothed) gear, gear transmission, (change-)gear train ~ ~ gitarowa swinging-frame gear train ~ ~ o kołach rozstawionych straddle-mounted gear ~ ~ o zębach zygzakowych triple-helical gear ~ ~ podwójna gear pair in series ~ ~ równoległa parallel gear ~ ~ stożkowa bevel gear; mitre gear ~ ~ szybkozmienna quick-change gear train ~ ~ śrubowa crossed helicoidal gear ~ ~ walcowa cylindrical gear, spur gear ~ ~ wewnętrzna internal gear ~ ~ wichrowata crossed gear, skew gear, angle gear ~ ~ z kołami o niepełnym uzębieniu intermittent gearing ~ ~ z kołami zmianowymi change-speed gear ~ ~ złożona compound gearing ~ ~ zwarta closed gear train, reverted gear train ~ zębatkowa rack-and-pinion ~ zsynchronizowana synchromesh gear ~ zwalniająca reduction gear ~ zwiększająca multiplying gear, increase gear, step-up gear; mot. overdrive ~ zwojowa (transformatora) (transformer) turns ratio, ratio of transformer przekładnik m el. measuring transformer ~ napięciowy równoległy shunt transformer przekłamanie n tel. error przekompensowanie n overcompensation; lotn. over-balance przekonstruować v redesign przekop m górn. cross-cut, cross heading; cross-measure drift ~ poszukiwawczy exploratory drift ~ w kamieniu stone drift przekos m inf. (tape) skew przekrawacz m papiern. cutter; cross-cutter ~ formatowy size cutter ~ kombinowany (tnący wzdłuż i w poprzek) duplex cutter przekręcić v turn ~ śrubę overtighten a bolt przekroczyć v barierę surmount a barrier (overcome difficulties) ~ dopuszczalną prędkość exceed the speed limit ~ granicę 1. exceed a limit 2. cross a boundary ~ limit ek. exceed the limit; overrun (the costs) ~ plan overfulfill a plan ~ planowane wskaźniki exceed the planned targets ~ przepis contravene the regulation, break the regulation ~ równik żegl. cross the line przekroje mpl główne wytrz. principal sections przekrój m geom. 1. intersection, cut; section 2. cut-set ~ całkowity rys. full section ~ ceowy channel section ~ cząstkowy rys. broken-out section, part section ~ czynny nukl. (collision) cross-section ~ ~ całkowity nukl. total cross-section ~ ~ jądra nukl. nuclear cross-section ~ ~ makroskopowy nukl. macroscopic cross-section ~ ~ mikroskopowy nukl. microscopic cross-section ~ ~ na aktywację nukl. activation cross-section ~ ~ oddziaływania nieelastycznego nukl. nonelastic (interaction) cross-section Strona 663

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ~ pochłaniania neutronów nukl. neutron absorption cross-section ~ ~ przeniesienia z grupy do grupy nukl. group transfer scattering cross-section ~ ~ radiacyjnego rozpraszania niesprężystego nukl. radiative inelastic scattering cross-section ~ ~ rdzenia gwintu masz. stress area of thread ~ ~ reakcji (jądrowej) nukl. reaction cross-section ~ ~ rozpraszania nukl. scattering cross-section ~ ~ ~ spójnego coherent scattering cross-section ~ ~ ~ sprężystego elastic scattering cross-section ~ ~ rozszczepienia nukl. fission cross-section ~ ~ różniczkowy nukl. differential cross-section ~ ~ rury internal area of pipe ~ ~ termicznego rozpraszania niesprężystego nukl. thermal inelastic scattering cross-section ~ ~ termiczny nukl. thermal cross-section ~ ~ ~ skuteczny effective thermal cross-section, Westcott cross-section ~ ~ transportu nukl. transport cross-section ~ ~ usunięcia z grupy nukl. group removal cross-section ~ ~ uśredniony wg zjawiska Dopplera nukl. Doppler-averaged cross-section ~ ~ Westcotta nukl. Westcott cross-section, effective thermal cross-section ~ ~ wychwytu nukl. capture cross-section ~ ~ zderzenia nukl. collision cross-section ~ Dedekinda mat. Dedekind cut ~ dwuteowy I-section ~ geologiczno-inżynierski soil profile ~ glebowy soil profile ~ hydrauliczny (śruby) okr. propeller disk, screw disk ~ hydrometryczny hydrometric section ~ izotermiczny met. isothermal section ~ krytyczny belki wytrz. dangerous section of a beam ~ łamany rys. offset section ~ miarodajny obr.ciepl. ruling section ~ na owrężu okr. midship section ~ obrócony rys. rotated section ~ perspektywiczny częściowy rys. cutaway view ~ pionowy 1. vertical section 2. geol. structure section ~ ~ budynku sciagraph ~ płaski plane section ~ płaszczyzną zob. przekrój płaski ~ politermiczny met. isopleth section, vertical section (of a ternary space diagram) ~ pomiarowy hydr. gauging section ~ poprzeczny cross-section, transverse section ~ promieniowy radial section ~ prostopadły right section ~ przepływowy hydr. flow section ~ przewężony (strugi) hydr. contracted section, vena contracta ~ pseudopodwójny met. quasibinary section, pseudobinary section ~ równoważny met. equivalent section ~ skrzynkowy box-section ~ stężeniowy met. isopleth section, vertical section (of a ternary space diagram) ~ stożkowy mat. conic section ~ teowy T section ~ ukośnicowy okr. diagonal section ~ warstwy skrawanej obr.skraw. area of cut ~ wodnicowy okr. waterplane section ~ ~ konstrukcyjny okr. designed waterplane ~ wzdłużnicowy okr. buttock section ~ wzdłużny longitudinal section ~ ~ statku sheer draft, sheer plan, profile plan (of a ship) ~ zderzeniowy skuteczny nukl. effective collision cross-section przekrwienie n med. congestion przekrycie n 1. bud. cover; roof 2. masz. overlap ~ ujemne masz. underlap Strona 664

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ wiszące bud. suspension roof ~ zaworów masz. valve overlap przekrystalizować v recrystallize przekrystalizowanie n recrystallization przekształcać v convert; transform ~ równanie mat. rearrange an equation przekształcalny a convertible; transformable przekształcenia npl sąsiednie mat. contiguous maps przekształcenie n 1. conversion; transformation 2. mat. map(ping), transformation ~ dopuszczalne mat. admissible map ~ Fouriera mat. Fourier transform ~ konforemne mat. conformal transformation ~ Iekkie mat. light mapping ~ liniowe mat. linear transformation, linear function, linear operation ~ naturalne mat. natural mapping ~ odpowiednle mat. conformal transformation ~ odwrotne mat. inverse transformation ~ podstawienia mat. evaluation map ~ rzutowe mat. projective transformation ~ skaczące mat. bonding mapping ~ szybkie Fouriera mat. fast Fourier transform, FFT ~ wymierne mat. rational transformation przekształtnik m el. converter; inverter ~ iskrowy spark-gap converter ~ kaskadowy cascade converter ~ krzyżowy (przy falowodach) cross-bar transformer ~ prądowy current transformer ~ prądu stałego direct current static converter ~ rodzaju fali rad. mode transformer ~ rtęciowy mercury-arc converter ~ spawalniczy static welding set, static welding machine ~ wielokrotny multiple converter przekuwanie n kęsiska hutn. reforging of a bloom ~ spoiny peening of a weld, hammering of a weld ~ wstępne wlewka hutn. cogging of an ingot przelew m 1. hydr. overfall, weir, notch 2. overflow 3. odl. flow-off, pop-off, strain relief 4. ek. transfer ~ burzowy inż. storm overflow ~ doskonały complete overfall, perfect overfall ~ lewarowy siphon overfall ~ mierniczy measuring overfall ~ niezupełny submerged overfall, drowned overfall ~ o liniowej charakterystyce przepływu proportional overfall, linear weir ~ proporcjonalny Rothera zob. przelew o liniowej charakterystyce przepływu ~ spływowy spillway ~ swobodny inż. free-waste weir ~ szybowy inż. glory hole, morning-glory spillway, shaft spillway ~ trójkątny triangular overfall, triangular-notch weir, V-notch weir ~ wykładniczy exponential overfall ~ zatopiony submerged overfall, drowned overfall ~ zupełny complete overfall, perfect overfall przelewać v się flow over, overflow ~ stal z kadzi do kadzi hutn. reladle przeliczać v 1. count over, tally; recalculate, recount 2. convert przeliczalność f countability, enumeration przeliczalny a (de)numerable, countable przeliczenie n w skali scaling przelicznik m 1. aut. resolver; scaler; (specialized) computer 2. conversion factor ~ artyleryjski gunnery predictor ~ automatyczny autoscaler ~ azymutu azimuth computer ~ cyfrowy digital computer ~ dwójkowy elektron. binary scaler, scale-of-two circuit ~ dziesiętny elektron. decade scaler, scale-of-ten circuit Strona 665

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ elektronowy electronic computer ~ kulowy sin-cos aut. ball resolver, spherical resolver ~ kursu course line computer; omnitrac ~ skali metrycznej na calową metric/inch converter ~ torpedowy torpedo data computer ~ toru lotu flight path computer ~ uniwersalny multiscaler ~ wysokości lotn. height computer ~ zasięgu lotn. ranging computer przelot m 1. lotn. cross-country flight 2. lotn. overshoot (during landing) 3. masz. passage ~ dla wycinków w wykrojniku obr.plast. scrap passage ~ gazowy pionowy (w piecu martenowskim) gas uptake ~ w pobliżu kosm. flyby ~ wentylacyjny dolny górn. undercast przelotka f fair-lead przelotnia f siln.spal. air chamber (in two-stroke engines) ~ sprężarki receiver of a compressor przelotność f (drogi, linii kolejowej) traffic capacity, road capacity ~ prądowa (linii) el. current-carrying capacity ~ turbiny parowej steam flow capacity of a turbine przeludnienie n overpopulation przeładować v 1. reload; transship 2. overload 3. el. overcharge przeładunek m reloading; transshipment ~ towaru żegl. cargo handling, freigt handling ~ w portach stevedoring ~ ze statku na statek overside (cargo) delivery przełam m kryst. fracture ~ tensjonalny geol. tension fracture, subsidiary fracture przełamanie n piany kosmet. lather collapse przełączanie n switching (over); changing over; telef. jumpering ~ biegunów el. pole reversal ~ napięciowe constant-voltage switching ~ prądowe constant-current switching ~ wiązki rad. beam switching, lobe switching ~ wieloobwodowe multiway switching ~ zaczepów tap-changing przełączenie n switch-over; change-over przełącznica f telefoniczna telef. distribution frame przełącznik m 1. el. (throw-over) switch, changer-over switch 2. inf. branch point ~ antenowy antenna change-over switch ~ aparatowy tel. gravity switch ~ biegunów pole reverser ~ do zmiany kierunku reversing switch ~ dwubiegunowy dwupołożeniowy el. double-pole double-throw switch, dpdt switch ~ dwugrupowy el. all-or-part switch ~ dwustabilny toggle switch ~ elektroniczny electronic switch ~ ferrytowy el. ferrite switch ~ grupowy switchgroup ~ gwiazda-trójkąt masz.el. star-delta switch ~ haczykowy telef. switch hook ~ kanałów channel selector ~ krzemowy dwustronny elektron. silicon bilateral switch, SBS ~ ~ ~ niesymetryczny asymmetrical silicon bilateral switch, ASBS ~ ~ jednostronny silicon unilateral switch, SUS ~ ~ sterowany silicon-controlled switch, SCS ~ krzyżowy el. four-way switch ~ między obwodami el. transfer switch ~ migowy przechylny el. toggle switch ~ mikrofalowy dużej mocy elektron. multipactor ~ ~ nadawanie-odbiór rad. transmit-receive switch, TR switch, TR box, TR cell ~ na mikrofonie el. press-to-talk switch ~ NO zob. przełącznik mikrofalowy nadawanie-odbiór ~ o styku rtęciowym el. mercury switch Strona 666

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski obwodów telef. sequence switch ognia uzbr. fire control lever (in a machine gun) pociągany pull switch, ceiling switch powietrza chłodn. air alternator półprzewodnikowy ze sprzężeniem świetlnym light-coupled semiconductor switch ~ przechylny el. lever key ~ przyciskowy button switch, push-button ~ schodowy (dwuobwodowy) el. landing switch ~ seryjny telef. sequence switch ~ silnikowy motor driven switch ~ suwakowy slide switch ~ świateł przy mijaniu mot. dimmer switch, anti-dazzle switch, dipper switch, dipswitch, dimswitch ~ taśmy barwiącej biur. ribbon shift key ~ tranzystorowy switching transistor ~ trzyobwodowy el. three-way switch ~ wciskowy zwrotny el. spring reset push-button ~ widełkowy telef. cradle switch ~ wybierakowy selector switch ~ zaczepów el. tap-changer, tap switch ~ zakresu fal rad. band switch, band selector ~ zegarowy (do licznika) meter changeover clock przełączyć v switch (over); change over przełęcz f geogr. pass przełom m 1. met. fracture 2. drog. fissure ~ aksamitny silky fracture ~ biały white fracture (cast iron defect) ~ ciągliwy ductile fracture ~ drobnoziarnisty fine grained fracture, smooth fracture, even fracture ~ drzewiasty fibrous fracture, woody fracture ~ gruboziarnisty błyszczący fiery fracture ~ jasny bright fracture (cast iron defect) ~ jedwabisty silky fracture ~ końcowy remaining fracture ~ kruchy brittle fracture, cleavage fracture ~ krystaliczny crystalline fracture ~ łupkowy laminated fracture; flaky fracture ~ międzykrystaliczny intercrystalline fracture ~ muszlowy conchoidal fracture ~ naftalinowy fish-scale fracture ~ opóźniony delayed fracture ~ plastyczny ductile fracture ~ poślizgowy shear fracture ~ statyczny remaining fracture ~ stożkowy cup-and-cone fracture ~ szklisty vitreous fracture, glassy fracture ~ szkła fracture mirror (of glass) ~ śródkrystaliczny transcrystalline fracture, intracrystalline fracture ~ śródziarnisty zob. przełom śródkrystaliczny ~ warstwowy laminated fracture ~ wewnątrzkrystaliczny zob. przełom śródkrystaliczny ~ włóknisty fibrous fracture, woody fracture ~ ziarnisty granular fracture ~ zmęczeniowy fatigue fracture przełopatkowanie n reblading (of rotors) przełowienie n ryb. overfishing przełożenie n drogi relocation of a way ~ dźwigni leverage, purchase, prize ~ przekładni masz. transmission ratio ~ ~ głównej mot. axle ratio, final drive ratio ~ ~ obiegowej epicyclic value ~ ~ redukcyjnej reduction ratio ~ ~ zębatej gear ratio, gear train value ~ siłowe maszyny mechanical advantage, purchase, prize przełożony m superior przełyk m anat. gullet, (o)esophagus ~ turbiny wodnej capacity of water turbine, discharge of water turbine Strona 667 ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski przemakalny a water-permeable przemarzanie n frost penetration przemęczenie n lotnicze med. flying sickness, aeroneurosis, aerasthenia przemiał m młyn. milling przemiana f fiz. transformation; conversion; change ~ adiabatyczna term. adiabatic process ~ alotropowa allotropic change, allotropic transformation ~ beta fiz. beta decay ~ całkowita perfect conversion ~ chemiczna chemical change ~ cukrów biochem. saccharometabolism ~ cykliczna term. cyclic process ~ częstotiwości el. frequency translation, frequency changing, frequency conversion ~ drugiego rodzaju zob. przemiana drugiego rzędu ~ drugiego rzędu term. second-order transition ~ egzotermiczna exothermic process ~ elementarna term. infinitesimal process ~ endotermiczna endothermic process ~ energii fiz. energy conversion ~ fazowa phase change, phase transition ~ fizyczna physical change ~ izentropowa isentropic process, isentropic change ~ izobaryczna isobaric process, constant pressure cycle ~ izochoryczna isochoric process, constant volume cycle ~ izomeryczna isomeric transition, IT ~ izotermiczna met. isothermal process, isothermal transformation ~ jądrowa fiz. nuclear transformation, radioactive transformation ~ magnetyczna met. magnetic change, magnetic transformation ~ martenzytyczna met. martensite transformation ~ materii biochem. metabolism ~ nieodwracalna term. irreversible process ~ nieskończenie mała term. infinitesimal process ~ odwracalna term. reversible process ~ perlityczna pearlite reaction ~ perytektyczna met. peritectic transformation ~ pokoleń biol. alternation of generations ~ politropowa term. polytropic process ~ porządek-nieporządek kryst. order-disorder transition ~ promieniotwórcza radioactive transformation, nuclear transformation ~ protonowa fiz. proton decay ~ quasistatyczna term. quasistatic process ~ samorzutna spontaneous transformation ~ strukturalna met. microstructural change ~ syntektyczna fiz. syntectic reaction ~ tautometryczna tautometric change ~ termodynamiczna thermodynamic process ~ ~ elementarna chem. infinitesimal process ~ uporządkowanie-nieuporządkowanie kryst. order-disorder transition ~ w stanie stałym fiz. solid-state transition, solid transformation ~ widma sygnału tel. conversion of spectrum ~ wzajemna interconversion ~ zamknięta term. cyclic process, cycle ~ żelu w zol fizchem. solation przemieniać v transform; convert; change przemiennik m converter; inverter; changer ~ częstotliwości el. frequency converter, frequency changer ~ energii energy converter ~ momentu obrotowego torque converter ~ strumienia neutronów flux converter przemienność f mat. commutation przemienny a 1. mat. commutative 2. alternating 3. convertible przemieszczać v displace; shift; relocate przemieszczenie n displacement; dislocation; shift; relocation ~ celu uzbr. aim-bias ~ ładunku żegl. stowage ~ mimośrodowe masz. lobing ~ tłoka masz. piston travel Strona 668

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski przemoczenie n 1. (ziarna na słód) oversteeping 2. (lnu) overretting przemodulowanie n rad. overmodulation przemostkowanie n el. bridging out (of a storage battery) przemysł m industry ~ atomowy atomic (energy) industry ~ barwników dyestuff industry ~ budowlany building industry ~ budowy maszyn machine-building industry, engineering industry, metal industry ~ celulozowo-papierniczy pulp and paper industry ~ ceramiczny ceramic industry ~ chemiczny chemical industry ~ ciężki heavy industry ~ cukrowniczy sugar industry ~ drobny small(-scale) industry ~ drzewny woodworking industry; wood industry ~ elektrotechniczny electrical industry ~ energetyczny power industry ~ farb i lakierów paint and varnish industry ~ fermentacyjny fermentation industry ~ gazowniczy gas industry ~ górniczy mining industry ~ hutniczy iron and steel industry, metals producing industry, metal-forming industry, metallurgical industry ~ jedwabniczy silk industry ~ kluczowy key industry ~ kosmetyczny cosmetic industry ~ krajowy domestic industry ~ lekki light industry, consumer goods industry ~ lotniczy aircraft industry ~ ~ i kosmonautyczny aerospace industry ~ maszynowy machine-building industry, engineering industry, metal industry ~ metalurgiczny metals producing industry, metal-forming industry, metallurgical industry, iron and steel industry ~ mleczarski dairy industry, dairying ~ motaryzacyjny automotive industry ~ mrożonek food-freezing industry ~ naftowy petroleum industry, oil industry ~ nawozów sztucznych fertilizer industry ~ obrabiarkowy machine-tool industry ~ obuwniczy footwear industry ~ odzieżowy clothing industry ~ okrętowy shipbuilding industry ~ papierniczy papermaking industry, paper industry ~ poligraficzny printing industry ~ pomocniczy supporting industry ~ przetwórczy processing industry ~ rybny fishing industry ~ skórzauy leather industry ~ spożywczy food industry ~ szklany glass-making industry ~ tworzyw sztucznych plastics industry ~ włókien sztucznych synthetic fibre industry ~ włókienniczy textile industry ~ wydobywczy extractive industry ~ wytwórczy manufacturing industry ~ zbrojeniowy armaments industry przemysłowiec m industrialist przemysłowy a industrial przemywacz m washer ~ korytowy wzbog. logwasher przemywać v wash, rinse przemywanie n washing, wash, rinsing ~ gazu scrubbing ~ ługiem alkali wash ~ w korytach wzbog. sluicing przeniesienie n 1. transfer 2. inf. carry Strona 669

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ bezpośrednio przez dziewiątki standing on nines carry ~ cykliczne end-around carry, EAC ~ danych na inny nośnik inf. media conversion ~ dwójkowe binary carry ~ dziesiętne decimal carry ~ elektronu electron transfer ~ energii energy transfer ~ ~ liniowe linear energy transfer, LET ~ kaskadowe cascaded carry ~ ładunku charge transfer ~ na drugą stronę równości mat. transposition ~ na moderator chem. transfer to modifier ~ na monomer chem. transfer to monomer ~ podwójne double carry ~ pozycyjne cascaded carry ~ praw assignation, assignment (of rights) ~ ujemne negative carry przenik m tel. crosstalk ~ skupiony concentrated crosstalk ~ zbliżny near-end crosstalk, NEX ~ zdalny far-end crosstalk, FEX przenikać v penetrate; permeate; pervade; infiltrate ~ się wzajemnie (np. o bryłach) interpenetrate przenikający a penetrating przenikalność f fiz. permeability ~ akustyczna acoustic transmittivity ~ dielektryczna zob. przenikalność elektryczna ~ elektryczna (absolutna) permittivity ~ ~ próżni permittivity of free space ~ ~ względna specific inductive capacity, SIC, dielectric constant ~ magnetyczna magnetic permeability przenikalny a penetrable, permeable, pervious przenikanie n penetration; infiltration ~ barwnika dye penetration ~ ciepła heat transmission; heat penetration ~ garbnika tannin penetration ~ masy fiz. mass transfer ~ międzywarstwowe (w farbiarstwie) włók. bleeding ~ powierzchni mat. intersection of surfaces ~ powietrza air leakage ~ się studzien interference of wells ~ wilgoci migration of humidity ~ wzajemne interpenetration przenikliwość f penetrating power ~ promieniowania radiation hardness przenikliwy a penetrating; radiol. hard przenosić v transfer; transmit; convey; carry ~ informację transcribe ~ na drugą stronę równości mat. transpose, carry over ~ ruch transmit a motion ~ samotokiem convey on a roller table ~ suwnicą carry by overhead crane, move by overhead crane przenoszenie n 1. transfer; transmission; conveyance 2. fiz. transport 3. biol. translocation ~ blokowe inf. block transfer ~ danych inf. transfer operation ~ dźwięku akust. sound transmission, sound conduction ~ elektronów w fotosyntezie biochem. photosynthetic electron transport ~ energii energy transfer ~ ~ liniowe linear energy transfer, LET ~ informacji information transfer ~ łańcucha (polimeru) chem. chain transfer ~ masy chem. transport of mass ~ metalu (w łuku) spaw. metal transfer ~ mocy power transmission ~ na kalkę rys. tracing ~ natryskowe (metalu w łuku) spray transfer ~ pipetą lab. pipetting Strona 670

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ się błędów propagation of errors ~ zapisu z kart dziurkowanych na taśmę magnetyczną card-to-magnetic tape conversion ~ zarazków med. vection przenośnik m 1. conveyor, transporter; elevator 2. rys. dividers ~ chodnikowy górn. gangway conveyor ~ ~ główny trunk conveyor ~ członowy link-belt conveyor ~ ~ korytowy tray conveyor ~ ~ płytowy slat conveyor ~ ~ półkowy cellar hoist ~ do stertowania worków sack piler ~ grawitacyjny gravity conveyor ~ ~ rolkowy gravity roll conveyor ~ ~ ślizgowy gravity shute ~ hakowy hutn. hook carrier, hook conveyor ~ hydrauliczny hydraulic conveyor ~ kątowy geod. station pointer ~ korytowy trough conveyor ~ krążkowy wheel conveyor ~ kubełkowy bucket conveyor ~ ~ pionowy bucket elevator ~ ~ stromopochyły inclined elevator ~ ~ taśmowy belt-bucket elevator, apron elevator ~ łańcucha chem. chain transfer agent ~ ~ zaczepowy pusher chain conveyor ~ montażowy assembly conveyor ~ obiegowy zob. przenośnik okrężny ~ okrężny circular conveyor, closed-belt conveyor; curve-going conveyor ~ pancerny górn. armoured conveyor ~ płócienny roln. elevator canvas, platform canvas ~ płytowy apron conveyor ~ pneumatyczny pneumatic conveyor ~ podawczy krótki górn. short cross conveyor ~ podwieszony monorail conveyor, overhead conveyor ~ przesypowy pośredni górn. transfer conveyor ~ przewoźny mobile conveyor ~ przodkowy górn. face conveyor ~ przyspieszony speeded conveyor ~ redukcyjny rys. proportional dividers ~ rurowy pipe conveyor ~ sortowniczy sorting conveyor ~ (systemu) Redlera Redler conveyor ~ ślimakowy zob. przenośnik śrubowy ~ ślizgowy spiralny spiral chute ~ śrubowy helical conveyor, screw conveyor, worm conveyor; roln. platform auger ~ ~ poziomy łopatkowy screw paddle conveyor ~ ~ ~ z taśmą screw ribbon conveyor ~ ~ rurowy screw tube conveyor ~ taśmowy band conveyor, belt conveyor ~ ~ druciany mattress conveyor, wire mesh conveyor ~ ~ nieckowy troughed belt conveyor ~ ~ płaski flat-belt conveyor ~ ~ przebierczy picking belt, sorting belt ~ ~ zbiorczy górn. mother belt (conveyor) ~ ~ zgrzebłowy scraper belt conveyor ~ tlenu chem. oxygen carrier ~ wałkowy roller conveyor, roller runway ~ ~ grawitacyjny spiralny spiral roller conveyor chute, roller spiral ~ ~ z napędem live roller conveyor, power-driven roller conveyor ~ wibracyjny vibrating conveyor ~ wózkowy trolley conveyor ~ ~ okrężny integrated train ~ wstrząsowy oscillating conveyor, shaker conveyor, jigging conveyor ~ zasilający feeder conveyor ~ zbiorczy górn. gathering conveyor ~ zgarniakowy drag conveyor, flight conveyor; scraper conveyor Strona 671

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ~ prętowy push-bar conveyor ~ ~ rurowy Redler conveyor ~ ~ talerzowy button rope conveyor ~ ~ zgrzebłowy push-plate conveyor ~ zwrotny shuttle conveyor przenośniki mpl w łańcuchu oddechowym biochem. respiratory carriers przenośny a portable; transportable; prawn. transferable przeobrażenie n skał geol. alteration of rocks przeolejenie n masz. overoiling przeorientowanie n fiz. reorientation przeorzech m bot. hickory, Carya Mill. przeostrzanie n narz. regrinding przepadanie n lotn. mushing przepalenie n ceram. overheating; obr. ciepl. burning ~ się żarówki burnout of an electric bulb przepał m (nadmierne zużycie paliwa) excessive fuel consumption przeparnik m chem. stripping column, stripper przepełniać v overfill przepełnienie n wykroju obr.plast. overfill, fin przepełz m el. leakage path przepieczenie n odl. overbaking przepierzenie n. bud. partition; górn. stopping ~ wentylacyjne górn. brattice przepięcie n el. overvoltage, supervoltage, overtension ~ atmosferyczne lightning surge ~ łączeniowe switching overvoltage ~ rezonansowe overvoltage due to resonance ~ wędrowne travelling overvoltage przepiórka f domowa zool. domestic quail, Coturnix coturnix przepis m prescription; formula; recipe ~ prania washing instruction ~ użycia med. signature przepisy mpl regulations; rules, code ~ bezpieczeństwa safety code; safety rules ~ budowlane building code ~ budowy zbiorników ciśnieniowych pressure vessel code ~ cywilne budowy sprzętu lotniczego US civil air regulations, CAR ~ drogi morskiej żegl. rules of the road ~ konstrukcyjne code of construction ~ kotłowe boiler code ~ lotu wg przyrządów lotn. instrument flight rules, IFR ~ ~ z widocznością ziemi visual flight rules, VFR ~ portowe port by-laws ~ przewozowe shipping regulations ~ ruchu drogowego traffic regulations, highway code ~ techniczne (standard) code of practice ~ wysyłkowe shipping regulations przepisywać v transcribe, rewrite przepisywanie n dźwięku (poprzednio zapisanego) re-recording of sound ~ zawartości pamięci operacyjnej (memory) dump przeplatać v interleave, interlace przeplecenie n. (przewodów) el. transposition przepławka f (dla ryb) inż. fish pass, fish ladder przepłukiwanie n 1. flushing (with liquid) 2. siln.spal. scavenging 3. kotł. blowing-down 4. med. irrigation; fizjol. perfusion ~ głębokie high scavenging ~ pętlowe zob. przepłukiwanie zwrotne ~ płytkie flat scavenging ~ wzdłużne uniflow scavenging, straight-through scavenging ~ zwrotne backflow scavenging, loop scavenging przepływ m flow ~ adiabatyczny adiabatic flow ~ ageostroficzny meteo. ageostrophic flow, ageostrophic wind ~ antytryptyczny meteo. antitriptic flow, antitriptic wind ~ baroklinowy baroclinic flow ~ barotropowy barotropic flow, classical flow ~ bieguna masz.el. ampere-turns per pole Strona 672

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski burzliwy turbulent flow ciągły continuous flow ciepła heat flow cyklostroficzny meteo. cyclostrophic flow, cyclostrophic wind cząstek fiz. particle fluence diabatyczny diabatic flow, Rayleigh flow dławiony throttled flow dwufazowy two-phase flow dwuwymiarowy two-dimensional flow entropii entropy flow, entropy flux Eulera Eulerian flow, Eulerian wind geostroficzny meteo. geostrophic flow, geostrophic wind hipersoniczny hypersonic flow izalobaryczny meteo. isallobaric flow, isallobaric wind izentropowy homentropic flow izotermiczny isothermic flow jednorodny homogeneous flow jednowymiarowy one-dimensional flow klasyczny barotropic flow, classical flow Knudsena free-molecule flow, Knudsen flow konwekcyjny convective flow, bulk flow krytyczny critical flow krzyżowy cross flow kulisty spherical flow laminarny laminar flow, streamline flow magneśnicy masz.el. field ampere-turns modelowy model flow, scale-model flow naddźwiękowy supersonic flow nadkrytyczny hydr. supercritical flow nieustalony unsteady flow, variable flow niewirowy irrotational flow niezakłócony undisturbed flow osiowo-symetryczny axi-symmetric flow osiowy axial flow pełzający hydr. creeping flow plastyczny ze sztywnym rdzenlem plug flow, piston flow płaski plane flow płynu fluid flow ~ nielepkiego frictionless flow, inviscid flow poddźwiękowy subsonic flow podkrytyczny hydr. subcritical flow poślizgowy slip flow potencjalny potential flow powietrza airflow prądu el. passage of current przeciwprądowy countercurrent flow przez przewody pipe flow przydźwiękowy transonic flow pulsujący (w przewodach rurowych) pulsating flow quasi-ustalony quasi-steady flow Rayleigha diabatic flow, Rayleigh flow rozwinięty developed flow równomierny uniform flow rwący hydr. supercritical flow sferyczny spherical flow spokojny hydr. subcritical flow stożkowy conical flow subsoniczny subsonic flow supersoniczny supersonic flow swobodnie molekularny free-molecule flow, Knudsen flow swobodny unrestricted flow ślizgowy sliding flow termiczny aero. thermal flow, thermal wind tłokowy piston flow, plug flow transkrytyczny intermittent flow transsoniczny transonic flow trójwymiarowy three-dimensional flow turbulentny turbulent flow Strona 673

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ umiarkowany moderate flow ~ ustalony stationary flow ~ uwarstwiony laminar flow, streamline flow ~ współprądowy countercurrent flow ~ wsteczny reverse flow; backflow ~ ~ gazów siln.spal. blow-back of gases ~ wtórny secondary flow ~ wymuszony forced flow ~ z posiewem fiz. seeded flow ~ zamrożony frozen flow ~ zlinearyzowany linearized flow ~ zmienny nonuniform flow przepływać v flow (through) przepływność f hydr. flowability, quantity of flow ~ turbiny wodnej capacity of a water turbine, discharge of a water turbine przepływomierz m flow-meter, rate-of-flow meter, fluid meter ~ całkujący flow integrator ~ elektroniczny electronic flow meter ~ klapowy flap flow-meter ~ kolanowy zob. przepływomierz krzywakowy ~ krzywakowy centrifugal-head flow meter, elbow flow meter ~ manometryczny differential-head flow meter ~ o stałym otwarciu constant-area flow meter ~ o zmiennym otwarciu variable-area flow meter ~ otwarty free-flow meter ~ piętrzący impact flow meter ~ pływakowy float flow meter ~ ~ swobodny cone-and-float meter, rotameter ~ rejestrujący flow recorder ~ rotacyjny rotary-vane meter ~ upustowy shunt flow meter ~ wirnikowy velocity-type flowmeter ~ wskazujący flow indicator ~ zamknięty closed-flow meter, forced-flow meter ~ zasuwowy sliding-gate measuring valve ~ zaworowy valve flow meter ~ ~ iglicowy needle flow meter ~ ~ przesuwny zob. przepływomierz zasuwowy ~ zwężkowy constriction flow meter przepływy mpl międzygałęziowe ek. input-output relations ~ termodynamiczne thermodynamic fluxes przepołowić v mat. bisect; halve przepołowienie n mat. bisection przepompownia f intermediate pumping station przepompowywanie n pumping operation, pumping over przepona f 1. diaphragm, membrane 2. anat. diaphragm, phren 3. (w prasie Bag-O-Matic) gum. bladder ~ anodowa elektron. target anode ~ bezpieczeństwa blow-out disk, burst(ing) disk, rupture disk (in a rocket) ~ grodzy inż. cut-off wall ~ jonowa ionic membrane ~ uszczelniająca sealing diaphragm ~ wodoszczelna (grodzy, zapory) inż. cut-off wall, core wall przeponka f (przy nadlewach łatwoutrącalnych) odl. neck-down (core), wafer core, Washburn core przeprężenie n wytrz. overstraining; auto-frettage przeprojektowanie n redesign przeprowadzać v badania make an investigation, investigate ~ doświadczenie carry out an experiment, run an experiment, experiment ~ dowód mat. prove (a theorem) ~ próbę carry out a test, conduct a test ~ remont overhaul ~ w alkohol chem. alcoholize ~ w kwas chem. acidify ~ w siarczany chem. convert into sulfates ~ w stan ciekły liquefy Strona 674

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ w stan lotny volatilize ~ w węglan chem. carbonate ~ w żel gelate przeprowadzić v rozmowę z kandydatem interview the candidate przepuklenie n papiern. burst przepuklina f med. rupture, hernia przepust m 1. obr.plast. roll pass 2. inż. culvert 3. el. seal wire ~ ciemniowy radiol. lightproof baffle ~ gładzący obr.plast. pinch pass; skin pass ~ izolatorowy el. bushing ~ jałowy obr.plast. dead pass, dummy pass, blind pass ~ na kant zob. przepust osadczy ~ osadczy obr.plast. edging pass ~ polerujący obr.plast. polishing pass ~ roboczy obr.plast. live pass ~ rurowy inż. pipe culvert ~ wanny szklarskiej throat of a tank furnace, dog-hole ~ wstępny obr.plast. breakdown pass ~ wykończający obr.plast. finishing pass ~ zgniatający zob. przepust wstępny przepustka f pass przepustnica f 1. siln. throttling valve; choke (valve) 2. obr.plast. entry guide ~ całkowicie otwarta full throttle ~ do spalin (przed turbiną) waste-gate ~ rolkowa obr.plast. roller entry guide ~ ślizgowa obr.plast. static entry guide przepustowość f 1. (flow) capacity 2. aut. transfer function ~ członu sprzężenia zwrotnego feedback transfer function ~ drogi traffic capacity, road capacity ~ informacyjna throughput (of information) ~ kanału tel. channel capacity ~ pieca grzewczego hutn. heating rate of a reheating furnace ~ uchybowa aut. error response przepuszczać v (let) pass; fiz. transmit ~ impuls aut. gate ~ prąd pass current ~ światło transmit light ~ statek przez śluzę lock a ship przepuszczalność f permeability ~ promieniowania transmittance ~ światła light transmittance ~ właściwa promieniowania transmissivity przepuszczalny a permeable, pervious przepuszczanie n (światła) transmission (of light) ~ kierunkowe regular transmission ~ rozproszone diffuse transmission przepychacz n obr.skraw. push broach ~ kanalizacyjny hydr. force cup przepychanie n 1. forcing through 2. obr. skraw. push broaching przerabiać v 1. remake; rework; modify 2. process ~ plastycznie work plastically, work mechanically ~ surówkę na stal hutn. convert pig iron into steel ~ wlewek na blachę hutn. convert an ingot into plate przerastanie n warstwami geol. interbedding przeregulowanie n 1. readjustment 2. aut. over-regulation, overshoot przerębla f air-hole in ice przerobiony plastycznie wrought, worked przerobiony plastycznie na zimno coldworked przerost m geol. interlayer, parting; dirt band przerób m working; processing, zob.też przeróbka ~ (materiału) na jednostkę czasu throughput przeróbka f 1. working; processing 2. modification ~ mechaniczna rud ore dressing ~ odpadów waste recovery ~ osadów san. sludge treatment ~ paliwa wypalonego nukl. fuel reprocessing, fuel regeneration ~ plastyczna hutn. plastic working (of metals), mechanical working Strona 675

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ~ na gorąco hot working, hot processing ~ ~ na półgorąco hot-cold working ~ ~ na zimno cold working ~ ropy crude oil refining, crude oil treatment ~ rud wzbog. ore treatment ~ w stanie nadplastycznym hutn. superplastic processing ~ zachowawcza (ropy naftowej) straight-run distillation ~ zużytego katalizatora chem. reworking of a spent catalyst przerwa f interruption; stoppage; pause; break; gap ~ analityczna (w analizie spektralnej) analytical gap, electrode gap ~ Hertzsprunga astr. Hertzsprung gap ~ iskrowa el. spark gap ~ izolacyjna isolating clearance ~ między zapisami (na nośniku informacji) interrecord gap, IRG ~ międzyblokowa (na nośniku informacji) interblock gap ~ międzyelektrodowa analytical gap, electrode gap ~ obiadowa lunch break ~ początkowa (na taśmie magnetycznej) premier gap ~ ruchliwości (nośników ładunków) elektron. mobility gap ~ sedymentacyjna geol. hiatus ~ start/stop inf. start-stop gap ~ sterowana (w ruchu mechanizmu) dwell ~ stykowa contact gap, contact clearance ~ w dopływie energii elektrycznej power failure, power stoppage ~ w dostawach stoppage of supplies ~ w ruchu (maszyn) down time ~ zasilania w sieci energetycznej power stoppage, power failure przerwać v interrupt; break; stop; discontinue ~ czynność stop an operation ~ dmuch stop the blow, turn off the blow ~ dopływ paliwa shut off the fuel ~ ~ prądu shut off the power, cut off (electric) current ~ obwód elektryczny break electric circuit, open electric circuit ~ pracę stop work ~ próżnię relieve a vacuum ~ start lotn. abandon take-off ~ wykonywanie zadania lotn. discontinue the operation; abort przerwanie n 1. interruption; stoppage; break; rupture 2. rys. break 3. inf. interrupt; hang-up ~ dopływu cut-off ~ formy odl. (metal) break-out, run-out ~ łańcucha chem. chain breaking, chain fission ~ łączności tel. communications failure ~ łuku spaw. breaking of arc; el. arc extinction, arc quench, arc interruption, arc suppression ~ naskórka wlewka ciągłego hutn. bleedout ~ spodu (pieca) odl. breakout przerwnik m el. normally closed contactor przerybienie n (stawu) overpopulation, overstocking (with fish) przerysować v redraw; trace przerywacz m 1. masz. disconnector; breaker 2. el. circuit breaker, contact breaker, interrupter 3. lotn. spoiler, intercepter 4. fot. stopping agent ~ ciągu rak. thrust terminator ~ polimeryzacji chem. stopping agent, short stop ~ prędki nukl. fast chopper ~ próżni vacuum breaker (valve) ~ strumienia świetlnego (light) chopper przerywanie n siln.spal. missing, misfiring przerywany a intermittent; discontinuous przerywka f roln. thinning przerzedzanie n owoców roln. fruit thinning przerzucać v switch (over) przerzucanie n łopatką shovelling, spading ~ wątku włók. picking przerzut m med. metastasis ~ czółenka włók. pick, shot, shoot ~ pierwotny elektron. backswing Strona 676

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ płomienia propagation of flame, flame propagation ~ powtórny elektron. forward swing przerzutnik m 1. elektron., inf. bistable multivibrator, flip-flop (circuit), trigger 2. roller ~ o sprzężeniu pojemnościowym capacitance-coupled flip-flop, a-c coupled flip-flop ~ Schmitta Schmitt trigger, Schmitt circuit ~ symetryczny symmetric flip-flop ~ typu J-K J-K flip-flop ~ typu "master-slave" master-slave flip-flop przerzynarka f drewn. cross-cut circular saw przesadzanie n 1. obr.plast. joggling 2. roln. transplantation, transplanting; replanting przesadzenie n obr.plast. joggle (of a forging) przesącz m filtrate ~ z wywaru ferm. slop back przesączać v filter; percolate ~ się ooze, trickle, seep; infiltrate przesączalny a filt(e)rable przesiąkać v percolate przesieka f leśn. clearing przesiew m minus mesh, through, fines przesiewacz m screen, sifter; bolter ~ bębnowy drum screen, rotary screen, revolving screen, trommel (screen) ~ drgający vibrating screen, shaking screen ~ jednopokładowy single-deck screen ~ klasyfikacyjny classifying screen, grading screen ~ obrotowy drum screen, rotary screen, revolving screen trommel (screen) ~ ~ stożkowy cone screen ~ ~ sześciościenny rotating hexagonal screen ~ odwadniający dewatering screen ~ płaski screening table ~ płasko-wahliwy jigging screen ~ rezonansowy resonance screen ~ rusztowy bar screen, grizzly (grate); rod deck screen ~ ~ nieruchomy static grizzly ~ ~ walcowy roll grizzly ~ szczelinowy slotted screen ~ taśmowy band screen, belt screen ~ wahliwy oscillating screen ~ wibracyjny vibrating screen, shaking screen ~ ~ dwupokładowy double-deck vibrating screen ~ ~ mimośrodowy gyratory screen ~ ~ udarowy impact screen ~ wielopokładowy multideck screen ~ wstrząsowy odl. shaker screen, riddler przesiewać v screen; sieve, sift; bolt przesiewalnia f rud hutn. (ore) screening station przesiewnik m screen, sifter; bolter, zob. też przesiewacz przesilenie n astr. solstice ~ letnie summer solstice ~ pływu ocean. change of tide, turn of the tide, slack water ~ zimowe winter solstice przeskakiwanie n (rodzaj niestabilności układów scalonych nieliniowych) elektron. latch-up ~ iskry el. sparking over ~ płomienia flame striking back, flashback (in a burner) przesklepianie n się arching (of loose material) przesklepienie n otworu lejkowate bud. trumpet arch przeskok m jump; skip; kryst. overshoot ~ dozwolony fiz. allowed transition ~ elektronu electron jump ~ iskry el. spark-over, flashover ~ kwantowy fiz. quantum transition ~ płomienia (w palniku) reversion of flame (in a burner) ~ zabrudzeniowy el. pollution flashover przesłać v projekt (dokumentu) do poprawek turn over a project to... for revision Strona 677

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski przesłaniać v (otwór) blank off przesłanianie n jądra fiz. screening of nucleus przesłanka f (logiczna) premise przesłona f opt. diaphragm, zob.też przysłona ~ Goeckla lab. meniscus reader ~ przepustnicy siln.spal. strangler flap ~ reflektora occulter ~ uszczelniająca inż. cut-off wall ~ wiązki promieniowania chopper, beam stop przesłonka f (przy nadlewach łatwoutrącalnych) odl. neck-down (core), water core, Washburn core ~ zaworu ssawnego siln.spal. inlet valve mask przesłuch m telef. crosstalk, overhearing ~ między kanałami inter-channel crosstalk ~ ~ zespołami intersystem crosstalk ~ niezrozumiały nonintelligible crosstalk, babble ~ z toru macierzystego na tor macierzysty side-to-side crosstalk ~ zbliżny near-end crosstalk, NEX ~ zdalny far-end crosstalk, FEX ~ zrozumiały intelligible crosstalk przesłuchomierz m crosstalk meter przesmyk m qeol. isthmus ~ tkacki włók. shed przestać v stosować disuse przestarzałość f obsolescence przestarzały a obsolete; antiquated; outdated przestarzenie n obr.ciepl. overageing przestawialny a adjustable przestawić v transpose, shift; re-set ~ nagrzewnicę na dmuch hutn. go on blast ~ się (np. na inną produkcję) change over, switch over, reconvert ~ śmigło w chorągiewkę lotn. feather an airscrew przestawienie n 1. mat. transposition; permutation 2. odl. mould shift, mismatch ~ produkcji reconversion of production ~ przemysłu na produkcję wojenną industrial mobilization przestępność f mat. transcendence przestępny a mat. transcendental przestojowe n demurrage (charges) przestój m masz. shutdown; outage; down-time; transp. demurrage przestrajać v retune przestrajalny a tunable przestron m hutn. waist, belly (of a blast furnace) przestronny a spacious, roomy przestrzegać v normy adhere to a standard ~ przepisów observe regulations ~ terminów keep the dates przestrzennie centryczny kryst. space-centered, body-centered przestrzenny a spatial, spacial, three-dimensional, non-planar przestrzeń f space ~ afiniczna geom. affine space ~ anodowa anode compartment, anodic area ~ Banacha mat. Banach space ~ barw colour space ~ bazowa mat. base space ~ bornologiczna mat. bornologic space ~ całkowicie regularna mat. completely regular space ~ ciągowa mat. sequential space ~ ciągowo zupełna mat. sequentially complete space ~ ~ zwarta sequentially compact space ~ czynnikowa statyst. factor space ~ doklejona mat. adjunction space ~ doskonale normalna mat. perfectly normal space ~ dóbr mat. commodity space ~ dualna mat. dual space ~ działania cybern. action space ~ ~ radiolokatora radar volume ~ euklidesowa Euclidean space, Cartesian space Strona 678

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski falowa fiz. k space, wave (vector) space fazowa phase space frachtowa (statku) freightage Fr‚cheta mat. Fr‚chet space funkcyjna mat. function space gazowa martwa (w instalacji) gas pocket Hausdorffa mat. Hausdorff space Hewitta mat. realcompact space Hilberta mat. Hilbert space ilorazowa mat. factor space, quotient space jednorodna geom. homogeneous space jednostajna mat. uniform space jednostajnie wypukła mat. uniformly convex space k fiz. k space, wave (vector) space katodowa cathode compartment, cathodic area kosmiczna cosmic space, outer space ~ daleka (poza strefą przyciągania Ziemi) deep space liniowa mat. linear space, vector space liniowo-topologiczna mat. linear topological space lokalnie wypukła mat. locally convex space ładunkowa okr. cargo space łukowa el. arc space manipulacyjna między rzędami kontenerów transp. container aisle space metryczna mat. metric space ~ zupełna complete metric space metryzowalna mat. metrizable space międzybiegunowa el. interpolar space międzyplanetarna interplanetary space międzywręgowa okr. bay Minkowskiego fiz. Minkowski world modularna bud. modular space nakrywająca mat. covering space ~ uniwersalna universal covering space normalna mat. normal space osłonięta od wiatru żegl. wind shadow ośrodkowa mat. separable space parametryczna mat. parameter space parazwarta mat. paracompact space pętli mat. loop space płaska mat. flat space pomiarowa tunelu aerodynamicznego test section of a wind tunnel potrącalna żegl. deductable space powietrzna lotn. airspace, aerospace pozbawiona powietrza airless space próbki skj sample space pseudozwarta mat. pseudo-compact space pusta empty space; void, pocket refleksywna mat. reflexive space regularna mat. regular space Riemanna mat. Riemannian space robocza working space ~ cylindra siln.spal. total cylinder volume ~ pieca furnace laboratory, work space of a furnace ~ pieca ogrzewczego hutn. heating chamber of a furnace ~ tunelu aerodynamicznego working section of a wind tunnel rzutowa mat. projective space sferyczna mat. spherical space składowa storage space Sobolewa mat. Sobolev space sprzężona mat. conjugate space stanu aut. state space swobodna free space symplektyczna geom. symplectic space szkodliwa masz. clearance space, clearance volume ściągalna mat. contractible space Tichonowa mat. completely regular space topologiczna mat. topological space ~ z punktem bazowym pointed topological space Strona 679

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ trójwymiarowa three-dimensional space ~ typu B0 mat. Fr‚chet space ~ unitarna mat. unitary space ~ uniwersalna mat. universal space ~ unormowana mat. normed (linear) space ~ wektorowa mat. vector space ~ wielowymiarowa multidimensional space ~ włóknista mat. fibre space ~ wodna (np. chłodnicy) water space ~ wolna w naczyniu reakcyjnym chem. freeboard ~ n-wymiarowa mat. n-dimensional space ~ z bliskością mat. proximity space ~ zupełna mat. complete space ~ zwarta mat. compact space, compact set przestwory mpl międzykomórkowe bot. intercellular spaces przesunięcie n displacement; shift; travel; offset; translation; slip ~ adresu inf. address adjustment ~ arytmetyczne inf. arithmetic shift ~ atomów kryst. atomic displacement ~ batochromowe (absorpcji światła) bathochromic shift, bathochromic effect ~ chemiczne (w magnetycznym rezonansie jądrowym) chemical shift ~ cykliczne inf. cyclic shift ~ czerwone (absorpcji światła) bathochromic shift, bathochromic effect ~ dielektryczne electric induction, electric displacement ~ doplerowskie fiz. Doppler shift ~ fazowe el. phase shift, phase displacement ~ hypsochromowe (absorpcji światła) hypsochromic shift, hypsochromic effect ~ logiczne inf. logical shift ~ mierzone w płaszczyźnie uskoku geol. net slip ~ niearytmetyczne inf. non-arithmetic shift ~ niebieskie (absorpcji światła) hypsochromic shift, hypsochromic effect ~ obrazu w kierunku poziomym TV line slip ~ przygotowane mech. virtual displacement ~ punktu pracy aut. bias ~ regulatora travel of a governor ~ równolegle mat. translation ~ się matrycy obr.plast. die shift ~ szczotek el. brush shift ~ w fazie o ă antiphase ~ wirtualne mech. virtual displacement przesunięty a displaced; shifted przesunięty w fazie el. out of phase przesunięty w fazie czasowej o 90ř el. in time quadrature przesunięty w przestrzeni o kąt elektryczny 90ř el. in space quadrature przesuw m masz. travel(ling); shift ~ formularza inf. form feeding ~ taśmy tape feed, tape transport; (filmowej) kin. film transport przesuwacz m 1. (w walcowni) hutn. transfer (table) 2: (w wybieraku) telef. paul, pall ~ linowy hutn. cable-type transfer, rope transfer (bank), rope skid ~ łańcuchowy hutn. chain transfer ~ pasa (pędni) belt shifting fork, belt shifter, belt striker przesuwać v shift; displace przesuwalność f programów inf. program relocatibility przesuwanie n impulsów el. pulse shifting ~ się shifting, displacement; drift ~ ~ kontynentów geol. continental drift ~ ~ ładunku żegl. shifting of cargo ~ ~ obrazu TV image drift przesuwka f 1. masz. gear cluster, sliding change gear 2. zeg. index, regulating device 3. cursor (in a slide rule) ~ pryzmowa obr.skraw. sliding vee location, adjustable V-block ~ sprzęgła sliding collar of a clutch przesuwki fpl dekodujące telegr. code bars ~ kodujące combination bars, selector bars Strona 680

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski przesuwnica f kol. transfer table, traverser ~ torów track shifter ~ wozów górn. tub shifter przesuwnik m fazowy el. phase shifter ~ ~ mostkowy phase shifting bridge ~ główny wagi main poise, capacity poise, sliding poise, movable poise ~ maszyny wytrzymałościowej travellig poise weight of a testing machine ~ niezdejmowalny wagi permanent poise weight ~ stały wagi zob. przesuwnik niezdejmowalny wagi ~ torowy wagi tare beam poise ~ wagi poise weight, balance weight, travelling poise, counterpoise ~ zdejmowalny wagi hanger poise weight, loose poise weight przesuwność f jednostkowa (toru przewodowego) tel. wave-length constant, phase constant przesuwny a slidable przesycanie n. 1. supersaturation; impregnation 2. obr.ciepl. solution heat treatment, solutioning, hyperquenching przesycony a supersaturated; impregnated przesył m energii elektrycznej transmission of electrical energy przesyłać v send; transmit; transfer ~ prąd transmit current ~ sygnały send signals; transmit signals ~ towar ship goods przesyłanie n blokowe (danych) inf. block transfer ~ danych data transfer, moving data ~ informacji transmission of information ~ szeregowe (danych) inf. serial transfer przesyłka f (pocztowa) postal matter; (towar) consignment, shipment (of goods) ~ polecona registered letter; registered parcel ~ wartościowa value parcel przesypka f (koksu) odl. coke booster przeszczep m biol. graft, explant; med. graft ~ bliźniopochodny med. homograft ~ obcopochodny med. heterograft ~ własnopochodny med. autoplasty, autograft przeszczepianie n biol. grafting; med. grafting, transplantation przeszkoda f obstacle, obstruction ~ na drodze roadblock ~ nawigacyjna żegl. obstruction to navigation ~ prawna disability ~ przestrzenna chem. 1. steric hindrance 2. blocking group przeszkody fpl nawigacyjne wynurzające się przy odpływie żegl. drying features przeszkolenie n conversion training, special training przeszlifowywanie n obr.skraw. regrinding przesztywniony a wytrz. over-rigid przeszukiwanie n 1. inf. search, searching 2. (w radiolokacji) scanning, sweeping ~ azymutowe azimuth scanning ~ danych inf. data search ~ dookrężne rad. circular scanning ~ elektryczne rad. electrical scanning ~ mechaniczne rad. mechanical scanning ~ metodą połowienia inf. binary search ~ powietrza wojsk. air search ~ sektorowe rad. sector scanning ~ stożkowe rad. conical scanning ~ tablic inf. table look-up, TLU prześlizg m gazów (przez rury wydobywcze) górn. slippage przeświecający a translucent prześwietlanie n jaj spoż. egg candling ~ linii stępki okr. keel sighting ~ promieniami gamma gammascopy ~ ~ X X-raying, r"ntgenoscopy, fluoroscopy; fluoroscopic inspection prześwietlenie n fot. over-exposure prześwit m 1. clearance 2. TV crosstalk ~ kolorowy TV cross-colour Strona 681

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ komórkowy bot. lumen, cell cavity ~ oczka sieci ryb. lumen ~ pod pojazdem road clearance, ground clearance ~ prasy masz. daylight ~ przesłony falowodu rad. window ~ rury bore of pipe ~ słońca (przez mgłę) meteo. fog eye ~ śmigła lotn. propeller clearance ~ śruby napędowej żegl. screw clearance ~ toru rail gauge, track gauge prześwitujący a translucent przetaczanie n cylindrów obr.skraw. reboring of cylinders ~ krwi med. (blood) transfusion ~ wagonów kol. switching, shunting, car handling ~ zużytych walców dressing of rolls, redressing of rolls przetainy fpl żegl. thawing holes (in ice) przetapianie n remelting ~ elektrożużlowe electroslag remelting, ESR, electroslag refining, electroslag process ~ plazmowe plasma-arc remelting ~ w łukowym piecu próżniowym z roztapianą elektrodą vacuum arc remelting (proces), VAR (process) przetarg m warding contract by tenders przeterminowany a overdue, in arrears przetężenie n el. overcurrent ~ rezonansowe resonance overcurrent, overcurrent due to resonance przetłaczanie n 1. forcing through 2. obr. plast. redrawing ~ z wyciąganiem obr.plast. cup-ironing przetłaczarka f montejus, blowing egg ~ kwasowa chem. acid egg, blowcase przetłoczenie n szkl. overpress (defect) przetłocznik m tw.szt. transfer plunger, transfer mould przetłumienie n el. overdamping przetłuszczanie n mydła superfatting of soap przetłuszczenie n lica skór. greasiness of grain przetop m spaw. joint penetration, weld penetration, depth of fusion ~ całkowity thorough penetration ~ częściowy partial joint penetration ~ w grani root penetration, root fusion przetopienie n zob. przetop przetrawienie n met. overpickling przetrenowanie n wytrz. coaxing (of material) przetrwalnik m resting spore; (u grzybów) sclerotium przetrwalnikowanie n biol. sporulation przetrząsacz m siana roln. hay tedder, haymaker, swath turner ~ słomy strawwalker (in a thresher) przetrząsać v siano roln. make hay, ted przetrzymywanie n ścieków w stawach san. lagooning przetuczenie n roln. overfeeding przetwarzać v process; convert przetwarzanie n processing; conversion ~ analogowo-cyfrowe analog-to-digital conversion, a/d conversion ~ cyfrowo-analogowe digital-to-analog conversion, d/a conversion ~ danych data processing ~ ~ automatyczne automatic data processing, a.d.p. ~ ~ autonomiczne off-line data processing ~ ~ bezpośrednie on-line data processing ~ ~ bieżące real-time data processing ~ ~ czołowe front-end data processing ~ ~ dla potrzeb zarządzania business data processing ~ ~ elektroniczne electronic data processing, EDP ~ ~ na bieżąco real-time data processing ~ ~ okresowe batch data processing ~ ~ partiowe zob. przetwarzanie danych okresowe ~ ~ pośrednie off-line data processing ~ ~ potokowe pipelining, pipeline processing ~ ~ równoczesne parallel processing, shnultaneouh processing ~ ~ równoległe zob. przetwarzanie danych równoczesne Strona 682

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ~ potokowe pipelining, pipeline processing ~ ~ swobodne in-line data processing, demand data processing, random processing ~ ~ w czasie rzeczywistym real-time data processing ~ ~ wsadowe batch data processing ~ ~ zintegrowane integrated data processing ~ energii elektrycznej conversion of electrical energy ~ ~ wiatru wind energy conversion, WEC ~ liczby faz el. phase transformation ~ prądu el. current conversion ~ reprezentacji danych inf. interconversion ~ sygnałów aut. signal processing ~ ~ analogowych na cyfrowe analog-to-digital conversion, a/d conversion przetwornica f el. converter ~ częstotliwości frequency converter, frequency changer ~ dwumaszynowa motor-generator set ~ fazowa phase converter, phase changer ~ ~ wirująca rotary phase converter ~ jednotwornikowa rotary converter ~ kaskadowa motor converter ~ spawalnicza motor-driven welding set, welding motor-generator przetwornik m el., aut. converter; transducer ~ a/c zob. przetwornik analogowo-cyfrowy ~ analogowo-cyfrowy analog-to-digital converter, a/d converter, adc, digitizer ~ ~ ~ z kompensacją wagową successive approximation a/d converter ~ bierny passive transducer ~ c/a zob. przetwornik cyfrowo-analogowy ~ cyfrowo-analogowy digital-to-analog converter, d/a converter, dac ~ czynny active transducer ~ elektroakustyczny electro-acoustic transducer ~ elektromechaniczny electromechanical transducer ~ elektrooptyczny electrooptical converter tube ~ kodu code converter ~ kompensacyjny successive approximation converter ~ noktowizyjny infrared sensitive image tube, infrared image converter ~ obrazowy TV image-converter tube, image converter ~ obrazu w podczerwieni zob. przetwornik noktowizyjny ~ odwracalny elektron. reciprocal transducer; reversible transducer ~ piezoelektryczny piezoelectric transducer, crystal transducer ~ standardu TV television system converter, standards converter ~ termoelektryczny thermal converter, thermoelectric generator pzzetwory mpl mleczne dairy products, milk products przetwórnia f (food) processing plant przetwórstwo n processing ~ mleka milk processing ~ owocowo-warzywne fruit-and-vegetable processing ~ rybne fish processing ~ spożywcze food-processing ~ zbożowe grain processing przetyczka f pin ~ przesuwna tommy bar ~ sprężysta spring cotter ~ zabezpieczająca (w zapalniku) uzbr. safety pin przetykacz m kanalizacyjny hydr. force cup przewalcować v roll down; reroll ~ wlewek na kęsisko hutn. reduce ingot to slab, roll (down) ingot into bloom przewalcowanie n gum. overmastication przewał m papiern. backfall ~ paleniskowy furnace bridge, fire bridge przewałowanie n inż. overrolling przewapnienie n skór. overliming przewarstwienie n geol. interbedding przeważać v 1. overbalance, outbalance, outweigh 2. predominate, prevail przewężenie n contraction; necking (down); narrowing ~ dyszy nozzle throat, throat of nozzle ~ kadłuba (samolotu) waisting Strona 683

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ magnetofluidodynamiczne fiz. pinch effect, rheostriction ~ po rozerwaniu wytrz. reduction of area at fracture ~ procentowe obr.plast. percent reduction of area, pct RE ~ próbki wytrz. (percentage) reduction of area of the specimen ~ przewodu choke; throat; restrictor przewiąz m okr. seizing, lashing przewiązka f bud. lacing, batten plate przewiązywać v żegl. seize przewidywane zapotrzebowanIe n forecast demand przewidywanie n prediction, forecasting przewidywany wpływ na... future impact on... przewidziany harmonogramem scheduled przewidziany ustawą statutory przewidzieć v 1. foresee; predict; anticipate 2. make provision for, provide przewiercanie n wiertn. reboring przewiert m wiertn. rebore przewieszka f (do ulicznej oprawy oświetleniowej) lantern span wire przewietrzanie n ventilation; venting ~ sztuczne bud. artificial ventilation przewietrznik m ventilator, ventilating fan przewiew m aeration przewiewność f proszku permeability of powder przewiewny a permeable to air przewijanie n 1. rewinding 2. obr.plast. reverse drawing, reversing ~ przędzy wątkowej włók. weft yarn winding ~ taśmy obr.plast. recoiling the strip przewijarka f 1. włók. winder, winding machine 2. kin. winder, winding bench 3. papiern. re-reeling machine, rewinding machine, rewinder 4. hutn. recoiler, rewind reel ~ (pracująca) z naciągiem hutn. tension rewinder przewlekanie n threading; reeving ~ drutu przez ciągadło threading the wire through the die hole ~ i wiązanie nitek osnowy włók. looming, healding ~ osnowy włók. slaying, sleying przewlekarka f włók. reading-in machine przewlekły a protracted; lengthy; chronic przewłoka f burtowa okr. hawser port, mooring pipe ~ cumownicza zob. przewłoka burtowa ~ holownicza towing chock ~ otwarta cable chock, open chock ~ rolkowa roller chock, roller fairlead ~ zamknięta rowser chock, closed chock przewodnictwo n fiz. conductivity; conduction; conductance, zob.też przewodność ~ cieplne heat conduction, thermal conduction ~ ~ właściwe thermal conductivity, heat conductivity ~ dziurowe elektron. hole conduction, defect (electron) conduction, p-type conduction, conduction by defect ~ elektrolityczne elchem. electrolytic conductivity ~ elektronowe electron conduction, n-type conduction ~ elektryczne electric conduction ~ graniczne elchem. limiting conductivity ~ jednokierunkowe unilateral conductivity ~ jonowe ionic conductance ~ ~ równoważnikowe ionic equivalent conductance ~ molowe elchem. molar conductivity ~ nadmiarowe elektron. electron conduction, n-type conduction ~ niedomiarowe elektron. hole conduction, defect (electron) conduction, p-type conduction, conduction by defect ~ niesamoistne extrinsic conduction ~ równoważnikowe elchem. equivalent conductivity ~ ~ graniczne equivalent conductivity at infinite dilution ~ typu n elektron. electron conduction, n-type conduction ~ typu p elektron. hole conduction, p-type conduction, defect (electron) conduction, conduction by defect ~ właściwe elchem. electrolytic conductivity przewodniczący m chairman Strona 684

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski przewodniczyć v preside (over a meeting), be in the chair przewodnik m 1. (ciało przewodzące) fiz. conductor 2. guide book; directory ~ ciepła thermal conductor ~ elektrolityczny electrolytic conductor, ionic conductor, second class conductor ~ elektronowy electronic conductor, metallic conductor ~ jonowy ionic conductor, electrolytic conductor, second class conductor ~ metaliczny metallic conductor, electronic conductor ~ produkcyjny process planning sheet przewodność f fiz. conductivity; conductance ~ bierna el. susceptance ~ cieplna thermal conductivity, heat conductivity ~ ~ fononowa phonon conductivity ~ ~ nośników ładunku carrier conductivity ~ czynna el. conductance ~ ~ wzajemna transconductance ~ magnetyczna permeance ~ pozorna el. admittance ~ ~ wzajemna transadmittance ~ rzeczywista el. conductance ~ samoistna el. intrinsic conductance ~ ~ przenoszenia intrinsic transconductance ~ temperaturowa thermal diffusivity ~ właściwa el. electrical conductivity przewody mpl instalacji elektrycznej electric wiring ~ pomiarowe el. instrument leads ~ rozmówne telef. transmission wires ~ rurowe pipes, tubing przewodzący a conductive, conducting przewodzący prąd elektryczny electrically conducting przewodzenie n fiz. conduction, zob.też przewodnictwo ~ ciepła thermal conduction, heat conduction ~ elektryczności electric conduction ~ powietrzne (dźwięku) air conduction (of sound) przewodzić v conduct, carry (heat, electric current); convey (liquids, gases) przewołanie n fot. overdevelopment przewozić v transport, carry, convey, haul ~ łodzią boat ~ promem ferry przewozy mpl morskie shipping ~ nieregularne tramp service ~ pasażerów passenger service ~ wahadłowe shuttle service przewoźne n transport charges, freight, frt przewoźnik m transp. carrier ~ lądowy carrier by land ~ lichtugowy żegl. lighterman ~ morski carrier by sea ~ powietrzny carrier by air ~ publiczny common carrier przewoźny a transportable, mobile przewód m conduit, duct; el. conductor, lead; anat. duct, tract, meatus ~ ciśnieniowy pressure conduit ~ dmuchu hutn. air-blast main ~ do masy el. earth conductor, earth lead; spaw. work lead, welding ground ~ doprowadzający supply conduit ~ doprowadzeniowy US el. drop wire ~ drenażowy (w ochronie przeciwkorozyjnej) el. drainage bond ~ elektryczny conductor ~ elementarny el. conductor element ~ giętki 1. (rurowy) hose 2. el. flexible conductor, flexible cord ~ główny main conduit, gallery ~ ~ gorącego dmuchu hutn. hot-blast main ~ ~ paliwa siln.spal. fuel gallery ~ ~ powietrzny air main ~ ~ wodny water main Strona 685

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ zasilający supply main goły el. bare conductor hamulcowy kol. brake pipe, train pipe izolowany el. insulated conductor jednodrutowy el. solid conductor jednożyłowy el. single conductor jezdny el. trolley wire, contact wire ~ górny overhead conductor kanalizacyjny sewer kompensacyjny compensating lead koncentryczny concentric cable liniowy telef. line-wire, conductor wire linkowy el. stranded conductor lufy uzbr. (barrel) bore ~ gładki smooth bore napowietrzny overhead conductor; open wire (conductor), aerial conductor nasienny siewnika roln. delivery tube of a seed drill nawiewnika okr. ventilator trunk nieizolowany el. bare conductor nurkowy powietrza diving air hose obejściowy by-pass conduit odbojowy el. guard wire odgromowy el. ground wire, static wire odprowadzający (rurowy) offtake okrężny dmuchu hutn. blast pipe, bustle pipe (in blast-furnace) olejowy masz. oil pipe, oilway opadowy (odprowadzający w dół) downcomer opleciony el. braided wire otwarty hydr. open conduit paliwa siln. fuel pipe; fuel line pary steam pipe pęcherzykowy anat. cystic duct pionowy bud. riser pod napięciem el. live conductor pokarmowy anat. alimentary canal, alimentary tract, digestive tract, enteron połączeniowy el. connection cord; tel. jumper (wire) powietrzny air conduit; air pipe powrotny el. return conductor, return prądowy el. current-carrying wire probierczy el. test lead profilowy el. shaped conductor przyłączeniowy el. terminal, connector; cord przyłącznicowy telef. jumper (wire) rurowy 1. pipe; pipeline; tubing; conduit 2. el. hollow conductor ~ giętki hose ~ rozdzielczy distributing pipe ~ rozgałęziony manifold ~ w izolacji cieplnej utilidor sądowy legal proceedings sektorowy el. segmental conductor spawalniczy welding cable, welding lead spustowy bud. drain (pipe) ssawny suction conduit, suction line startowy 1. telef. start wire 2. rak. umbilical cord sterowniczy el. pilot wire strzałowy górn. shot-firing cable szynowy el. solid conductor tłoczny pressure conduit ucha anat. vestibule uziemiający el. earth conductor, ground conductor, earth lead wejściowy el. lead-in wire wentylacyjny ventilation duct ~ wyciągowy exhaust pipe wewnątrzbateryjny el. group connector wiązkowy el. multiple conductor, bundle conductor ~ podwójny double conductor, twin conductor Strona 686

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ~ potrójny triple conductor ~ wielodrutowy el. bunched conductor ~ wielożyłowy el. cable ~ wlotowy siln.spal. induction pipe, inlet pipe ~ ~ rozgałęziony induction manifold, inlet manifold ~ wodociągowy water conduit ~ wylotowy outlet pipe; tail pipe (in gas turbines) ~ ~ rozgałęziony outlet manifold ~ zapłonowy siln.spal. ignition cable ~ zasilający el. power lead, feeder (cable) ~ zbiorczy gazu gas collector ~ zerowy el. neutral conductor, neutral, zero lead ~ zewowy telef. ringing current wire ~ złożony ze skrętek el. multiple stranded conductor ~ żółciowy anat. bile duct przewóz m transport; haul(age); conveyance ~ dołowy górn. underground haulage ~ kopalniany mine haulage ~ lichtugą żegl. lighterage, lightering ~ linowy górn. rope haulage ~ (materiałów) luzem bulk handling ~ maszyn górn. flitting ~ na małe odległości short haul ~ wozami górn. tramming przewrócić v się overturn, upset; (o statku, lodzi) capsize przewrót m lotn. wing-over, hammerhead stall, cartwheel ~ falownika el. arc-through przewulkanizowanie n gum. overcure przewymiarowanie n rys. redimensioning ~ napędu (stosowanie zbyt dużych silników elektrycznych) overmotoring przewyższać v exceed przewyższenie n 1. superiority; predominance; excedance 2. lotn. gain in height, overheight przewzbudzenie n el. overexcitation, superexcitation przez analogię by analogy przez omyłkę by mistake, erroneously przez styczność med. per contiguum przez telefon by phone przeziernik m opt. sight vane przeziębienie n med. common cold przezimować v overwinter przeznaczać v (fundusze na jakiś cel) earmark, assign przeznaczony dla publiczności public-oriented przezrocze n 1. fot. diapositive, (film) slide, transparency 2. arch. open-work 3. papiern. lookthrough ~ chmurne papiern. cloudy lookthrough przezroczystość f transparency przezroczysty a transparent przezwajać v el. rewind przeżarcie n wykładziny odl. lining wear, burn-back przeżarzenie n obr.ciepl. over-annealing przeżuwacz m zool. ruminant przeżuwać v zool. ruminate; fizjol. remasticate przeżyć v survive przędza f włók. yarn ~ czesankowa worsted yarn ~ dziewiarska knitting yarn ~ nitkowana twisted yarn, doubled yarn ~ osnowowa warp yarn ~ powroźnicza rope yarn ~ sieciarska ryb. netting twine, fishing twine, fishnet twine ~ skręcona roll, plied yarn ~ szklana spun glass ~ wątkowa weft yarn ~ wielokrotnie nitkowana cable yarn ~ wielowłókienkowa multifilament ~ z włókien mieszanych union ~ zgrzebna carded yarn Strona 687

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski przędzalnia f włók. spinning mill przędzalnictwo n włók. spinning przędzarka f włók. spinning frame ~ kapturkowa cap spinning frame ~ obrączkowa ring spinning frame ~ półmokra (do lnu) cold water spinning frame ~ skrzydełkowa flyer spinning frame ~ szpulowa bobbing-type spinning machine ~ wirówkowa włók.szt. centrifugal box, centrifugal pot, spinning box ~ wózkowa mule spinning frame, self-actor mule przędzenie n włók. spinning ~ mokre wet spinning ~ suche dry spinning ~ ze splotu (polimeru) melt spinning przędzina f włók. bonded cloth, unwoven cloth przędziwo n włók. spinning material przęsło n span; bay ~ kolumnady arch. colonnade bay ~ linii napowietrznej el. span of an overhead line ~ łańcucha kotwicznego okr. shackle, shot ~ mostu bridge span ~ sklepienia arch. severy (bay) ~ wtórnogrupowe tel. supergroup link przodek m 1. biol. ancestor 2. górn. (mine) face, end, forehead ~ chodnikowy gate end, endgate, road head ~ czynny active end, working end, working place ~ działa uzbr. limber, bogie ~ nieobudowany zob. przodek odsłonięty ~ nieprzewietrzany górn. airless end, blind end, dead end, cul-de-sac ~ odsłonięty górn. free face ~ po rozciągłości górn. strike face ~ po wzniesieniu dowierzchni górn. rise face ~ roboczy górn. working face ~ siewnika rzędowego roln. foresteerage ~ ścianowy górn. longwall ~ ślepy górn. blind end, dead end, airless end, cul-de-sac ~ tunelowy tunnel end, tunnel heading ~ ustępliwy górn. stoping face, stope ~ węglowy górn. coal face ~ wozu forecarriage ~ wybierkowy górn. stoping face, stope ~ ~ prowadzony bez obudowy open stope przodowanie n płatów (dwupłata) lotn. stagger (of wings in a biplane) przodowy m górn. face foreman, face boss przód m front ~ kadłuba (np. rakiety) forebody (of a missile) ~ pieca grzewczego hutn. charging end of a reheating furnace ~ ~ martenowskiego charging side of open hearth furnace ~ statku okr. fore(body) przy brzegu żegl. inshore przy burcie żegl. alongside przy całkowicie otwartej przepustnicy siln.spal. at full throttle, flat out przy małych częstotliwościach at low frequencies przy najbliższej okazji by first opportunity przy pełnym obciążeniu at full load przy pomocy with the assistance (of sb, sth) przy przemianie... in converting... przy samej ziemi close to the ground przy stałej prędkości at constant speed przy wielkich częstotliwościach at high frequencies przy założeniu, że... on the assumption that... przy ziemi at ground level przybicie n licytacyjne ek. adjudication (to the highest bidder) przybierać v na sile (o wietrze) freshen (of wind) ~ spąg górn. cut a ripping, cut a dinting przybieranie n górn. ripping, tapping, zob. też przybierka ~ pływu ocean. making of a tide Strona 688

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski przybierka f górn. ripping, tapping ~ ociosów flitching, checking ~ spągu dinting ~ stropu roof ripping, top taking, topping przybierkarz m górn. ripper, pelter przybijać n (gwoździami) nail ~ do nabrzeża żegl. come alongside ~ nabój (w robotach strzałowych) tamp; stem przybijak m (do ubijania przybitek) górn. stemmer, tamping stick, tamping bar, tamper przybitka f (w robotach strzałowych) tamping, stemming, wadding przybliżenia npl kolejne succesive approximations przybliżenie n mat. approximation ~ diofantyczne diophantine approximation ~ liniowe linear approximation ~ średniokwadratowe least-squares approximation ~ wielomianowe polynomial approximation przybliżony a mat. approximate przybornik m set of compasses przybory pl instruments; tackle ~ kreślarskie drawing instruments ~ nawigacyjne navigational aids ~ sanitarne bud. sanitary fittings; sanitary fitments przybój m ocean. surf, breakers przybór m wody flood, water rise przybrzeże n ocean. offshore, nearshore przybrzeżny a coastal przybudówka f bud. outhouse, outbuilding, annex(e), home extension ~ z dachem jednospadowym lean-to przychodzący a incoming przychód m ek. receipts; revenue przychówek m zoot. animal yield przyciąganie n fiz. attraction ~ elektrostatyczne electrostatic attraction, Coulomb attraction ~ międzycząsteczkowe molecular attraction ~ ziemskie terrestrial gravitation, earth gravity, earthpull przyciągarka f transp. capstan przyciemnianie n barwy (wybarwienia) włók. raising the shade przycierek m drożdżowy yeast starter przycinak m obr.plast. notching die przycinanie n 1. obr.plast. notching (stamping operation) 2. drewn. trimming ~ blachy pod kątem prostym resquaring sheet metal ~ gałęzi trimming (the trees) ~ na wymiar drewn. dimensioning ~ żywopłotu hedge trimming przycinarka f drewn. trim saw, trimmer ~ wymiarowa dimension saw przycisk m push; key; push-button ~ do odpalania elektrycznego uzbr. firing key, firing button ~ dzwonkowy bell-push ~ guzikowy push-button ~ jezdniowy vehicle detector pad ~ kasujący reset button ~ kontrolny el. press-to-test button ~ lukowy okr. hatch bar, hatch clamping beam ~ rozruchu biur. start key ~ rozrusznika elektrycznego starting button ~ spustowy uzbr. firing button, firing key ~ sterujący control button ~ sygnału dźwiękowego mot. horn actuator ~ szynowy kol. treadle ~ świecący lighted push-button ~ wiszący el. pendant push ~ ~ gruszkowy pear-push ~ włączający (urządzenie automatyczne) engage button ~ zatrzymujący działanie biur. stop button; stop key przyciskać v press Strona 689

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski przycumować v żegl. come alongside przyczepa f trailer ~ autobusowa passenger trailer ~ -cysterna tank trailer ~ do transportu wewnętrznego works trailer ~ dynamometryczna (do pomiaru siły pociągowej holującego pojazdu) dynamometer trailer ~ kempingowa caravan, house trailer ~ kłonicowa (do dłużyc i słupów) pole trailer ~ mieszkaniowa (dla robotników) house trailer ~ na poduszce powietrznej hovertrailer ~ niskopodwoziowa low loading trailer ~ odwracalna (przystosowana do holowania z obu końców) reversible trailer ~ podłodziowa boat-carrying trailer ~ turystyczna mieszkalna caravan, house trailer ~ -wywrotka dump trailer, tipper trailer przyczepienie n elektronu fiz. electron attachment przyczepka f motocyklowa sidecar przyczepność f adherence, adhesion ~ cierna friction grip ~ kół napędowycb mot. tractive adhesion ~ nawierzchni mot. road adhesion ~ pasa masz. belt grip przyczepny a adhesive, tenacious przyczółek m mostowy bridge head, bridge abutment ~ ~ bez skrzydeł wingless abutment, breast abutment ~ ~ ze skrzydłami wing abutment przyczyna f cause ~ nieprzypadkowa assignable cause ~ przypadkowa chance cause przyczyniać v się contribute; make a contribution to... przyczynowość f causalty przyczynowy a causal przyćmiewacz m wybuch. flash reducing agent przyćmiewać v dim przyćmiony a dim przydatność f suitability, usability ~ do przędzenia (włókna szklanego) drawability ~ do wielokrotnego użycia reusability ~ papieru do pisania writability of paper ~ pojazdu do warunków drogowych roadworthiness ~ praktyczna practicability ~ przechowalnicza keeping quality ~ rzeźna zoot. slaughter value przydatny a suitable; useful przydatny jako kotwicowisko żegl. anchorable przydenny a ocean. demersal przydział m allocation; allotment; assignment ~ częstotliwości rad. allocation of frequencies, frequency assignment ~ pamięci inf. store allocation ~ środków ek. allocation of resources przydzielać v allocate; assign przydźwięk m sieciowy rad. hum ~ talerza obrotowego el.akust. turntable rumble przydźwiękowy a aero. transsonic, nearsonic przygotowawczy a preparatory przygotowywanie n preparation ~ brzegów spaw. forming the edges, edge preparation ~ kąpieli farb. making-up the bath ~ klisz drukarskich poligr. blockmaking ~ masy ciekłej ceram. blunging ~ ~ papierniczej stock preparation ~ paliwa kotł. fuel conditioning ~ rud ore dressing ~ wody water conditioning ~ wstępne preconditioning ~ ziemi do siewu roln. bedding of land Strona 690

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski przygruntowy a meteo. near the ground przyjazd m (pociągu, autobusu) arrival (of a train, bus) przyjąć v do pracy engage (a worker) ~ kształt take the shape, take the form, assume the shape ~ ofertę award a contract ~ położenie assume a position ~ propozycję take advantage of the offer, accept the offer ~ założenie make an assumption, assume ~ zamówienie take an order, accept an order ~ zasadę admit a principle przyjęcie n fałszywej hipotezy statyst. false acceptance ~ się przeszczepu med. acceptance of a graft przyjmowanie n partii (wyrobów) acceptance of a lot ~ pokarmu biol. ingestion ~ towaru taking delivery of goods; acceptance of goods przykanalik m domowy bud. house drain, house sewer przykleić v stick; glue ~ elektrodę spaw. freeze the electrode przyklejenie n spaw. incomplete fusion przykład m example przykładka f chłodząca spaw. cooling shoe ~ klinowa masz. gib ~ stykowa spaw. contact shoe przykładnica f rys. T-square, parallel motion protractor, drafting square przykręcać v screw down przykręcarka f osnowy włók. twisting-in frame przykrycie n 1. cover(ing) 2. siln.par. lap ~ muru bud. coping przykrywa f cover; lid przykrywać v cover przylądek m cape, promontory, point przylegać v adhere; adjoin; abut; fay przylegający a adherent; adjacent, contiguous; abutting przyleganie n fiz. adhesion ~ dokładne (współpracujących części) intimate contact przylepiać v się stick przylepiak m szkl. punty, pontil przylepiec m (pressure-sensitive) adhesive tape, adhesive plaster przylepność f na sucho (kleju) dry tack ~ powłoki farb. residual tack, after tack ~ wtórna sweating back przylga f drewn. rebate przylgnia f masz. faying surface, faying face ~ gniazda zaworu seat face of a valve ~ zaworu valve face przylistek m bot. stipule przylot m samolotu arrival of an aircraft przyłączać v attach; connect ~ do zacisku el. terminate ~ sznurem el. patch in przyłączanie n attachment; addition ~ elektronu electron addition ~ grup wodorotlenowych hydroxylation ~ wody chem. water addition przyłącze n el. terminal; service line ~ antenowe rad. aerial terminal przyłączenie n elektrofilowe chem. electrophilic addition ~ nukleofilowe chem. nucleophilic addition ~ wielocentrowe chem. cycloaddition przyłbica f spawacza welder's helmet, helmet shield, head-gear przyłożyć v obciążenie impose a load, apply a load ~ siłę apply a force przyłów m ryb. gurry fish, additional catch przymiar m metrol. gauge; rule ~ do blach sheet gauge ~ do drutu wire gauge ~ do noży do gwintowania screw-cutting gauge, thread tool gauge Strona 691

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ do promieni radius gauge ~ do wierteł drill gauge ~ końcowy end measuring rod ~ kreskowy graduated rule, measuring rule ~ ~ 12-calowy foot-rule ~ ~ giętki flexible rule ~ ~ metryczny metre rule ~ ~ składany folding rule, zigzag rule ~ ~ stalowy zwijany spring rule, push-pull rule ~ ~ ze skosem bevel rule ~ przesuwkowy slide caliper ~ spoinowy weld gauge ~ taśmowy measuring tape ~ ~ zwijany wind-up measuring tape ~ z zarysami gwintów screw pitch gauge przymieszka f admixture przymiotnik m jęz. adjective przymocować v attach, affix, fasten, secure przymocowanie n fastening, fixing, securing przymrozek m frost, light freeze ~ radiacyjny radiation frost przymusowy a 1. compulsory 2. masz. forced ; positive (drive) przymykać v przepustnicę siln.spal. throttle back przynależność f (do organizacji) affiliation ~ statku nationality of a vessel przynęta f bait; decoy; lure przynosić v korzyści yield benefits ~ zysk show profit, bring profit, pay przypadek m case; incident; occurrence ~ chorobowy med. case ~ ogólny general case ~ szczególny special case przypadki mpl równie prawdopodobne statyst. equally likely cases przypadkowość f randomness przypadkowy a random; incidental; hazard przypalać v burn; scorch pzypalenie n przy szlifowaniu obr.skraw. wheel burn, grinding burn ~ rudy (wada obróbki cieplnej odlewu) ore fusion, burn-on of ore przypawanie n kołków stud welding przypis m footnote przypisywać v ascribe, attribute to...; assign przypływ m ocean. flood tide, rising tide, high tide ~ sztormowy storm tide przypon m ryb. gangen, ganger, norsal, norsel, daffins przypora f 1. bud. buttress; counterfort 2. górn. cocker sprag ~ łękowa bud. flying buttress ~ łodziowa boat spar ~ łukowa bud. straining arch przyporządkować v assign przypór m nitowniczy riveting anvil, holder-on (for riveting) ~ zęba tooth contact (in a toothed gear) przyprawa f spoż. seasoning; flavouring ~ korzenna spice przyprostokątna f leg (of right-angled triangle) przypustnica f bud. false rafter, sprocket (piece) przypuszczenie n assumption; mat. conjecture przyrost m increment; increase; rise; accretion; growth ~ ciepła heat gain ~ ciężaru gain in weight, weight gain ~ drzewostanu leśn. stand increment ~ funkcji mat. increment of a function ~ ludności population growth ~ masy wskutek korozji surrosion ~ naturalny birth-rate, natality ~ objętości increase in volume, gain in volume ~ roczny bot. annual growth ~ temperatury dopuszczalny temperature-rise limit przyrostowy a mat. incremental Strona 692

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski przyrównywać v mat. equate przyrząd m instrument; device; masz. attachment, zob.też przyrządy ~ całkujący integrator ~ ~ kulowo-tarczowy ball-and-disk integrator ~ ~ z tarczą cierną friction-disk integrator ~ celowniczy uzbr. sight, aiming device ~ centralny (artylerii przeciwlotniczej) predictor, director ~ do badania gładkości powierzchni surface tester ~ ~ ~ ostrości wzroku med. optometer ~ do kontroli (poziomu) promieniowania radiation monitor ~ do kształtowego obciągania ściernic form-turning device, profile copying wheel dresser ~ do mierzenia i ważenia noworodków med. pedometer ~ ~ ~ siły refrakcji soczewki med. phacometer ~ ~ ~ wrażliwości na ból med. algometer, algesimeter ~ do montowania opon mot. tyre changer ~ do obciągania ściernic wheel dresser ~ do obserwacji pod wodą hydroscope ~ do określania osi optycznych soczewek axometer ~ do pobierania próbek gleb geotome, soil sampler ~ do pomiaru łuków cyclometer ~ ~ ~ nacisku (np. walców, kół pojazdu) loadmeter ~ ~ ~ ogniskowej opt. focometer ~ ~ ~ prędkości dźwięku w wodzie velocimeter ~ ~ ~ rozpuszczalności gazu w cieczy absorptiometer ~ ~ ~ skażenia nukl. contamination detector ~ ~ ~ strzałki ugięcia (przy próbie zginania) bending test deflection indicator ~ ~ ~ zawartości emanacji w atmosferze emanometer ~ do prób miseczkowych wytrz. cupping test machine ~ do radełkowania knurling tool ~ do rysowania łuków cyclograph ~ do sprawdzania ciągłości uziemienia ground continuity tester ~ ~ ~ kół zębatych gear tester ~ ~ ~ prostoliniowości alignment tester ~ do wyjmowania zaworów valve remover ~ elektronowy electron device ~ funkcjonalny inf. functional element, functional-block device ~ grzejny heating apparatus ~ ilorazowy el. quotient meter, ratio meter ~ kłowy kontrolny bench testing centres ~ kontrolno-ostrzegawczy monitor ~ kontrolny control device; check apparatus ~ łańcuchowy elektron. bucket brigade device, BBD ~ montażowy assembly jig ~ niwelacyjny geol. levelling instrument ~ o sprzężeniu ładunkowym elektron. charge-coupled device, CCD ~ ~ ~ ~ objętościowy bulk-charge-coupled device, BCCD ~ ~ ~ ~ powierzchniowy surface-charge-coupled device, SCCD ~ obróbkowy (production) jig ~ odtwarzający akust. reproducer ~ ostrzegawczy warning device ~ piszący pen recorder, graphic instrument, grapher ~ podziałowy obr.skraw. indexing fixture ~ pomiarowy measuring instrument, meter, gauge ~ ~ całkujący integrating measuring instrument ~ ~ kontrolny check meter ~ ~ nastawiany presetting measuring instrument ~ ~ projekcyjny projection-type measuring instrument ~ ~ sumujący totalizing measuring instrument ~ półprzewodnikowy elektron. semiconductor device ~ precyzyjny precision instrument ~ probierczy tester ~ ratunkowy wiertn. fishing tool ~ rejestrujący recording instrument ~ ~ pisakowy pen recorder ~ ~ rysikowy scratch recorder ~ ~ wielopunktowy multiple-point recorder Strona 693

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ wykreślnie autographic recorder ręczny z napędem mechanicznym power-operated tool spawalniczy montażowy setting-up fixture, work locator ~ ustawczy welding positioner, welding manipulator, welding jig, positioning fixture ~ ~ zestawczy setting-up fixture, work locator ~ sumujący integrator, totalizer ~ testowany elektron. device under test, DUT ~ tnący (żniwiarki) cutting apparatus, cutter bar (of a harvester) ~ uchylny (wagi) pendulum (counterbalancing mechanism), pendulum indicating device (of the scales) ~ wagowy weighing instrument, weighing machine ~ wędrowny obr.skraw. platen fixture ~ wiążący (wiązałki) binder attachment ~ wielokrotny obr.plast. gang-tool ~ wiertarski drill jig ~ ~ podziałowy indexing jig ~ ~ przechylny tumble jig ~ wskazujący indicator, indicating instrument ~ wysiewający (siewnika) seeding apparatus, feed mechanism ~ ~ szczoteczkowy brush feed ~ z pęcherzykami magnetycznymi elektron. magnetic bubble device, MBD ~ z przenoszeniem elektronów transferred electron device, TED ~ z przenoszeniem ładunku elektron. charge-transfer device, CTD ~ zapobiegający ssaniu zoot. suckling preventer ~ zdalny remote-indication instrument, distant-reading instrument ~ ze sprzężeniem ładunkowym elektron. charge-coupled device, CCD przyrządy mpl celownicze uzbr. aiming mechanism, sights ~ i uchwyty obr.skraw. set-up material ~ nawigacyjne nautical instruments ~ obróbkowe jigging ~ pilotażowe lotn. flight instruments ~ pokładowe lotn. board instruments przyrządzać v prepare przyrznica f do oklein veneer saw ~ dwustronna double edged veneer saw przysadka f mózgowa anat. hypophysis, pituitary gland, pituitary body przysiek m mortise chisel, framing chisel przysłaniać v fot. stop down przysłona f opt. diaphragm ~ falowodu el. waveguide iris ~ iluminatora okr. deadlight ~ obrotowa zob. przysłona otworkowa ~ otworkowa fot. rotating diaphragm ~ otworu szkl. tweed block, twell, shear-cake ~ powietrza siln.spal. strangler ~ szczelinowa fot. slit diphragm ~ tęczówkowa fot. iris diaphragm przyspawać v weld on przyspieszacz m 1. chem. accelerant, accelerating agent 2. fiz. accelerator ~ cząstek fiz. accelerator, zob.też akcelerator 1. ~ półaktywny gum. semi-ultra accelerator ~ protonów fiz. cosmotron ~ rakietowy lotn. rocket booster, auxiliary rocket motor ~ startu lotn. assisted take-off unit, ATO unit, take-off booster ~ wulkanizacji rubber accelerator przyspieszać v accelerate, speed up, hasten; promote przyspieszanie n cząstek fiz. particle acceleration przyspieszenie n mech. acceleration ~ anchimeryczne (reakcji) chem. anchimeric assistance ~ autokatalityczne (reakcji) chem. autoacceleration ~ bezwzględne absolute acceleration ~ Coriolisa Coriolis acceleration; supplementary acceleration ~ dobowe (chronometru) gaining rate ~ dodatkowe elektron. post-deflection acceleration, PDA, postacceleration ~ dośrodkowe centripetal acceleration Strona 694 ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski drugiego stopnia jerk grawitacyjne acceleration due to gravity, acceleration of gravity kątowe angular acceleration liniowe linear acceleration normalne normal acceleration obrotu walców hutn. zooming of a rolling mill poodchyleniowe elektron. post-deflection acceleration, PDA, postacceleration ~ siły ciężkości zob. przyspieszenie grawitacyjne ~ styczne tangential acceleration ~ ujemne negative acceleration, deceleration, retardation ~ unoszenia acceleration of translation ~ walcarki hutn. zooming of a rooling mill ~ względne relative acceleration ~ zapłonu siln. advance of spark ~ ziemskie acceleration of gravity przyspieszeniomierz m accelerometer ~ piszący accelerograph przyspiesznik m 1. mot. accelerator 2. roln. hotbed przyspieszyć v zakończenie (prac) hasten completion (of work) przyssawka f suction cup, vacuum cup przystające modulo n A mat. congruous modulo A przystający a mat. congruent przystanek m 1. stop 2. arrest, hold (on a curve) przystań f 1. haven, inland harbour 2. landing stage ~ dla poduszkowców hoverport ~ pływająca floating landing stage przystawanie n mat. congruence, osculation przystawka f 1. attachment 2. hydr. mouthpiece, adjutage ~ Bordy hydr. Borda's mouthpiece ~ dziurkująca inf. punching unit ~ kablowa telef. cable turning section ~ napędu layshaft, countershaft ~ odbioru mocy power take-off ~ tomograficzna radiol. planigraphic attachment ~ Venturiego hydr. Venturi mouthpiece ~ zdawcza (poboru mocy) masz. power take-off; PTO przystąpić v do egzaminu enter for an examination ~ do rozwiązania problemu approach a problem przystosować v adapt; accommodate przystosowanie n adaptation; accommodation ~ do eksploatacji w przestrzeni kosmicznej space-rating ~ do eksploatacji w warunkach zimowych winterizing przystosowany a (do czegoś) adapted for..., fitted for... przystosowany do warunków tropikalnych tropicalized przystrugnica f drewn. angle block, screw mitre shoot przysuwnica f bud. false rafter, sprocket (piece) przyswajać v assimilate przyswajalność f barwnika dyeability ~ składników pokarmowycb nutrient availability; bio-availability of nutrients przyswajalny a biochem. available przyswajanie n assimilation ~ pokarmu nutritive absorption przysypać v ziemią roln. bank with earth przyszwa f skór. vamp przyściennica f górn. stringing deal przyśrubować v screw down, fasten with screw przytarczyce fpl anat. parathyroid glands przytępiać v blunt przyton m akust. partial (tone) przytrzymywacz m masz. keep(er); retainer; holder ~ lampy elektron. tube retainer, tube holder ~ okiennicy casement stay przytrzymywać v hold down przytwierdzać v affix; fasten przywiązać v tie, bind ~ linami żegl. lash Strona 695 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ pętlą żegl. bight przywiązywać v znaczenie do... attach importance to..., attach significance to... przywiedlność f mat. reducibility przywierać v adhere; stick przywieranie n adherence; sticking przywilej m preferential right przywołanie n telef. call przywóz m import przywra f zool. distoma, Distoma przywracać v restore ~ do stanu użytkowego recondition ~ do życia bhp resuscitate ~ pływalność refloat (a vessel) ~ równowagę restore equilibrium przywrzyca f wet. distomiasis, fascioliasis przyzębica f med. paradentosis przyziemie n basement przyziemienie n lotn. touch-down ~ poduszkowca set-down of a hovercraft przyznać v nagrodę award a prize ~ odszkodowanie give damages ~ patent grant a patent przyżegadło n elektryczne electrocauter przyżeganie n med. cauterization ~ igłą elektryczną electropuncture ~ prądem elektrycznym electrocautery PS = polistyren chem. polystyrene ps = parsek jedn. parsec psamit m (skała okruchowa) petr. psammite pseudoazotowanie n obr.ciepl. pseudonitriding, blank nitriding pseudochlorowce mpl chem. pseudohalogens pseudocząsteczka f pseudomolecule pseudoczynnik m mat. pseudofactor pseudo-drzewo n mat. pseudo-tree pseudoeutektyka f met. pseudoeutectic pseudokod m inf. pseudo-code pseudokoloid m chem. pseudocolloid, semicolloid pseudokrystaliczny a pseudocrystalline pseudokwas m chem. pseudoacid pseudomeria f chem. pseudomerism pseudometryka f mat. pseudometric, semi-metric pseudomorficzny a min. pseudomorphic pseudonawęglanie n obr.ciepl. pseudocarburizing, blank carburizing pseudonorma f mat. pseudonorm pseudoplastyczny a pseudoplastic pseudopostaciowy a min. pseudomorphic pseudoprogram m mat. infeasible solution pseudorozkaz m inf. pseudoinstruction pseudorozmaitość f mat. pseudomanifold ~ bez brzegu circuit pseudo-różnica f mat. pseudo-difference pseudoskalar m pseudoscalar pseudostop m met. compound compact, pseudoalloy pseudosymetria f kryst. pseudosymmetry pseudoszafran m bot. bastard saffron, Carthamus tinctorius L. pseudo-uzupełnienie n mat. pseudo-complement pseudozasada f chem. pseudobase PSFN = Polskie Stowarzyszenie Filmu Naukowego psia krzywa f curve of pursuit PSK = Przedsiębiorstwo Spedycji Krajowej PSL = pionowy start i lądowanie lotn. vertical take-off and landing, VTOL psofometr m el. psophometer, noise-meter pstrąg m zool. trout, Salmo ~ strumieniowy speckled trout, Salmo trutta morpha fario L. ~ tęczowy rainbow trout, Salmo irideus Gibb. psucie n się spoilage; masz. mortality Strona 696

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ~ żywności food spoilage psuć v się deteriorate; spoil; get worse psychiatra m alienist psychiatria f psychiatry psychologia f psychology psychometria f psychometrics psychrometr m psychrometer, wet-and-dry bulb thermometer psylomelan m min. psilomelane PSz = Politechnika Szczecińska pszczelarstwo n beekeeping, apiculture pszczelarz m beekeeper pszczoła f bee ~ karmicielka nurse bee pszenica f bot. wheat, Triticum L. ~ orkisz spelt, Triticum spelta L. ~ szklista zob. pszenica twarda ~ twarda hard wheat, durum wheat, Triticum durum L. ~ zwyczajna bread wheat, Triticum vulgare Vill. PTA = Polskie Towarzystwo Astronautyczne PTA = Polskie Towarzystwo Astronomiczne ptactwo n domowe domestic fowls, poultry ~ dzikie game-fowls, wild fowls ~ wodne water fowl ptak m bird ptaki mpl zool. aves ptaszarnia f zoot. aviary ptaszyniec m (pasożyt drobiu) zool. chicken mite, Dermanyssus gallinae PTB, PTBiochem. = Polskie Towarzystwo Biochemiczne PTC = Polskie Towarzystwo Cybernetyczne PTCh = Polskie Towarzystwo Chemiczne PTE = Polskie Towarzystwo Ekonomiczne pterofagia f (choroba drobiu) wet. feather eating PTETS = Polskie Towarzystwo Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej PTF = Polskle Towarzystwo Fizyczne PTFCE = politrójfluorochloroetylen chem. polychlorotrifluoroethylene PTG = Polskie Towarzystwo Geologiczne PTG = Polskie Towarzystwo Gleboznawcze PTL = Polskie Towarzystwo Leśne PTM = Polskie Towarzystwo Matematyczne PTMTS = Polskie Towarzystwo Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej PTNW = Polskie Towarzystwo Nauk Weterynaryjnych ptomainy fpl biochem. ptomaines ptyalina f biochem. ptyalin, salivary amylase, ptyalase PTZ = Polskie Towarzystwo Zootechniczne puaz m jedn. poise publikacja f publication publikacje fpl ciągłe serials ~ pierwotne primary publications ~ podstawowe key publications ~ prymarne zob. publikacje pierwotne ~ zwarte monographs publikatory mpl (środki masowego przekazu) mass media publikować v publish puch m 1. down 2. meteo. wild snow ~ nasion bot. seed hairs, floss ~ przędzalniczy włók. spinning fly puchlina f brzuszna med. ascites ~ wodna med. edema, dropsy puchnięcie n płyt akumulatorowych el. buckling of accumulator plates ~ żeliwa odl. swelling of cast iron puchowiec m bot. ceiba, kapok tree, silk cotton tree, Ceiba pentranda pucka f bud. club hammer, lump hammer, mash hammer pucolana f ceram. pozzolana pudełko n box ~ kartonowe paperboard box, carton ~ nieskładane setup box ~ rurkowania el. conduit-box ~ składane folding box Strona 697

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ szufladkowe slide box ~ tekturowe carton ~ teleskopowe telescope box ~ wytłaczane moulded box puder m powder ~ do twarzy kosmet. face powder; cosmetic powder ~ formierski odl. parting powder ~ kosmetyczny cosmetic powder; face powder ~ w płynie kosmet. liquid powder ~ w sztyfcie kosmet. powder stick pudlarka f hutn. puddling furnace pudło n box ~ bateryjne el. battery casing, battery cupboard ~ wagonu kol. wagon body, car body pudrować v powder, dust pularda f zoot. spayed hen, poularde pulchność f gleby soil looseness pulpa f pulp pulpit m łącznicy ręcznej telef. key-shelf ~ operatorski zob. pulpit sterowniczy ~ sterowniczy control desk, console puls m med. pulse pulsacja f 1. pulsation 2. mech. angular frequency ~ ciśnienia (w układzie) pressure fluctuation ~ światła flicker pulsacyjny a pulsatory pulsar m astr. pulsar pulsator m pulsator; elektron. pulser pulsatron m elektron. pulsatron pulsometr m pulsometer (pump), expulsor pump pulsowanie n (przepływu) aero. buzz pulsujący a pulsating pulweryzacja f pulverization; spraying; atomization pulweryzator m pulverizer; atomizer pułap m ceiling ~ chmur cloud ceiling ~ napięcia el. ceiling voltage ~ nieograniczony lotn. unlimited ceiling ~ praktyczny lotn. service ceiling ~ teoretyczny lotn. absolute ceiling ~ wzbudzenia masz.el. ceiling excitation ~ zawisu lotn. hover ceiling pułapka f 1. trap 2. fiz. catcher 3. kryst. trapping state, trap 4. elektron. (semiconductor) trap ~ elektronów electron trap ~ jonów ion trap ~ labiryntowa ryb. fish corral ~ magnetyczna magnetic trap, magnetic bottle ~ na ryby fish trap, basket trap ~ rodnikowa chem. radical trap ~ sieciowa zakotwiczona ryb. fixed net ~ sygnału dźwiękowego TV sound trap ~ wiązki beam catcher pułapkowanie n (nośników ładunku) elektron. trapping pumeks m petr. pumice(-stone) ~ hutniczy foamed slag, pumice-stone slag punkt m point, zob.też punkty ~ anilinowy paliw. aniline point ~ azeotropowy (na wykresie fazowym) azeotropic point ~ bazowy mat. base point ~ bezprądowy (pływu) ocean. dead point ~ celowania aiming point ~ centralny central point ~ charakterystyczny w terenie landmark ~ Curie met. Curie point, magnetic change point, magnetic transformation point ~ cykliczny geom. circular point ~ czerpania bud. draw-off point Strona 698

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski dali opt. far point, punctum remotum docelowy nawig. point of destination drenażu (w ochronie katodowej) drainage point dymienia smoke point dystektyczny (na wykresie fazowym) distectic point ekstremalny mat. extremal point eliptyczny geom. elliptic point eutektyczny (na wykresie fazowym) eutectic point fazowy (w mechanice statystycznej) phase of the system, phase point, representative point, specific phase geodezyjny geodetic position główny opt. principal point gorący (uzwojenia) masz.el. hot spot graniczny 1. mat. limit point 2. fiz. end point gwizdu (toru) tel. singing point hiperboliczny geom. hyperbolic point inkongruentny (na wykresie fazowym) incongruent (melting) point interferencji zębów (w przekładni o wewnętrznym zazębieniu) masz. interference point of tooth izoelektryczny elchem. isopotential point, isoelectric point izolowany mat. isolated point, acnode jesienny astr. autumnal equinox kątowy geom. angular point kondensacji mat. point of condensation kontrolny control point; checkpoint; el. test point ~ trasy reporting point kongruentny (na wykresie fazowym) congruent (melting) point końcowy miareczkowania chem. end-point of titration kriohydratu cryohydric point kruchości tw.szt. brittle temperature krytyczny 1. mat. critical point 2. fiz. critical point, change point, transition point ~ izolowany mat. isolated critical point ~ stabilny mat. stable critical point kulisty geom. umbilical point legalizacyjny metrol. stamping station lodu fiz. ice point magnetyczny (na magnetycznym nośniku informacji) magnetic spot martenzytyczny (temperatura początku przemiany martenzytycznej) obr. ciepl. martensite start temperature, Ms point materialny mech. particle ~ nieswobodny constrained particle ~ swobodny free particle natarcia aero. point of attack nawiązania nawig. reference point (in direction finding) neutralny el. neutral point nieciągłości mat. point of discontinuity niejednoznaczności mat. ambiguous point niewłaściwy geom. infinite point, ideal point niwelacyjny geod. bench mark obliczeniowy masz. design point obrotu pivoting point obserwacyjny lookout station, observation point ochrony portu harbour watching station oczekiwania lotn. holding point (before landing) odbiorczy el. supply point, supply terminals oderwania warstwy przyściennej aero. separation point, break-off point, burble point (of a boundary layer) odksiężycowy kosm. apolune, aposelene odniesienia reference point; datum point ; origin odprawy pasażerów check-in point odsłoneczny astr. aphelion odziemny astr. apogee opatrunkowy bhp dressing station, first-aid station orientacyjny w terenie landmark osiągalny mat. accessible point osobliwy mat. singularity, singular point Strona 699

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ funkcji analitycznej singular point of an analytic function ~ nieregularny irregular singular point ~ odosobniony isolated singular point, isolated singularity ~ regularny regular point pary fiz. steam point pełnego skupienia mat. point of complete accumulation perytektyczny (na wykresie fazowym) peritectic point początkowy starting point poczwórny fiz. quadruple point podgwiezdny astr. substellar point podparcia point of support, fulcrum podsatelitarny kosm. subsatellite point podwójny (krzywej) geom. crunode ~ ~ w którym obie styczne pokrywają się cusp podziału point of division połowy mocy rad. half-power point pomiarowy measuring point; el. test point potrójny fiz. triple point powtórnego wejścia inf. re-entry point pracy el. working point probierczy tel. testing point przebicia płaszczyzny współrzędnych przez linię geom. trace of a line przebiegu ponownego inf. rerun point przecięcia point of intersection, intersection point ~ środkowych median przegięcia 1. mat. point of inflexion, inflexion point, flex point (of a curve) 2. wytrz. point of contraflexure przejścia fiz. transition point przemiany zob. punkt przejścia przerwania inf. break-point przestrzeni próbki mat. point of a sample space przyłączenia (przyrządu pomiarowego) pick-up point (for measurement) przyłożenia siły mech. point of application of force przyporu masz. contact point, point of action ~ nieruchomy (w przekładni zębatej) concurrent contact przysłoneczny astr. perihelion przyziemny astr. perigee pupinizacji (linii kablowej) tel. loading point regularny krzywej geom. ordinary point of a curve rosy fiz. dew-point, saturation point rozcinający mat. cut point rozdzielczy el. distributing point; switching station rozgałęzienia branch point; mat. branch point, ramification point ~ logarytmiczny logarithmic branch point rozwidlenia aut. breakaway point równonocy astr. equinoctial point, equinox ~ jesiennej autumnal equinox ~ wiosennej vernal equinox, spring equinox równowagi pięciu faz fiz. quintuple point równoważnikowy (miareczkowania) chem. equivalence point of titration, theoretical end-point of titration samostyczności geom. point of osculation, duble cusp, tacnode sczepny spaw. positional weld, tack weld siodłowy mat. saddle point skupienia mat. accumulation point, point of accumulation; (zbioru) cluster point, limit point skupu roln. (state) purchasing centre smarowania masz. lubricating point ~ kroplowego drip-point spiętrzenia aero. impact point spinodalny fiz. spinodal point, spinode spływu aero. trailing point sprawozdawczy rad. commentary point stacjonarny geom. stationary point stagnacji aero. stagnation point stały (odwzorowania) mat. fixed-point styczności geom. point of tangency, point of contact szczytowy el. peak point Strona 700

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski środkowy midpoint, centre świetlny bud. lighting point, lighting outlet topnienia melting point, m.p. ~ lodu ice point triangulacyjny geod. triangulation point tworzący mat. generating point typograficzny poligr. typographical point (=0.37594 mm) umbilikalny geom. umbilical point usługowy service workshop; repairing shop w nieskończoności geom. infinite point, absolute point, ideal point, point at infinity ~ wcięty geod. cutting point ~ wewnętrzny mat. inner point ~ węgla (w kąpieli stalowej) hutn. point of carbon ~ węzłowy mat., fiz. nodal point, node ~ ~ obwodu el. transition point of a circuit ~ widzenia point of view ~ wiosenny astr. vernal equinox, spring equinox ~ wlotowy siln.spal. point of inflow ~ wrzenia fiz. boiling point ~ wsporczy (linii nadziemnej) el. point of support ~ wyjścia nawig. point of departure ~ wyjściowy starting point, origin ~ wznowienia inf. restart point, rerun point ~ zachłystywania (kolumny destylacyjnej) flooding point ~ zaczepienia siły mech. point of application of force ~ ~ wektora mat. origin of a vector ~ zakończenia (procesu) end point ~ zaopatrzenia supply point ~ zapłonu (prostownika) el. fire point ~ zarodkowy kryst. nuclear point ~ zasiłowy el. feeding-point, feed point ~ zastoju aero. stagnation point ~ zawieszenia point of suspension ~ zaziębienia masz. contact point, point of action ~ zbiegu (w rysunku perspektywicznym) vanishing point ~ zbieżności convergence point ~ zerowy zero point; el. neutral (point) ~ ~ charakterystyki wzmacniacza quiescent point ~ ~ chwiejny floating neutral ~ ~ elektrody null potential, zero point potential ~ ~ odbiornika load neutral ~ ~ uziemiony grounded neutral ~ ~ uzwojenia pierwotnego (transformatora) primary neutral ~ ~ ~ wtórnego (transformatora) secondary neutral ~ ~ wagi zero point of balance ~ ~ wybuchu ground zero, surface zero ~ ~ źródła supply neutral ~ zetknięcia contact point ~ złota fiz. gold point ~ znamionowy pracy masz. design point ~ zniknięcia mat. vanishing point ~ zrównania (w analizie) chem. concentration index ~ zwrotny masz. dead centre ~ zwrotu geom. turning point ~ żelowanla chem. gel point punktak m narz. centre punch ~ centrujący bell punch ~ o cienkim ostrzu prick punch ~ samoczynny automatic centre punch punktat m med. punctate punktować v punch, prick punktowanie n marking with a centrepunch, centre-punching ~ obrazu (widma) fiz. scanning punktowo adv pointwise punktualny a punctual; prompt punkty mpl bezpływowe ocean. amphidromic points ~ ekwipotencjalne masz.el. equipotential points Strona 701 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ homologiczne hydr. homologous points ~ kardynalne horyzontu cardinal points of the horizon ~ leżące na jednym okręgu mat. concyclic points ~ niewspółpłaszczyznowe mat. noncoplanar points ~ podstawowe skali fiducial points ~ pośrednie przy niwelacji geod. flying levels ~ przesileń astr. solstitial points ~ równonocne astr. equinoctial points ~ sprzężone (harmonicznie) geom. (harmonic) conjugate points ~ współliniowe mat. collinear points ~ współpłaszczyznowe mat. coplanar points punt m żaglowy sailing punt pupinizacja f (kabla) el. coil loading, Pupin loading ~ torów pochodnych phantom loading purpura f farb. purple ~ antyczna Tyrian purple ~ bromokrezolowa bromocresol purple ~ Kasjusza purple of Cassius, gold-tin purple ~ wzrokowa biochem. rhodopsin, retinal pigment, visual purple purpurowy a purple purpuryna f chem. purpurin puryna f chem. purine pustak m bud. hollow brick, hollow tile ~ ceramiczny structural (clay) tile ~ stropowy structural-floor tile ~ ścienny structural-wall tile, hollow masonry unit ~ wentylacyjny ventilating brick, airbrick pustka f void pusty a empty, hollow; mat. null, void, empty pustynia f desert puszczać v let go, let loose ~ linę żegl. cast off a rope ~ pędy bot. sprout, shoot ~ w ruch set in motion, start puszczanie n farby skór. crocking puszka f tin, can, canister ~ barometrowa barometric capsule ~ ciśnieniowa (sprężysta) pressure capsule, aneroid ~ do obróbki fotograficznej developing tank ~ odgałęźna el. branch box ~ połączeniowa el. junction box ~ przelotowa el. draw box, pull box ~ rozgałęźna el. distribution box ~ uniwersalna el. utility box ~ wypustowa el. outlet box puszkowanie n spoż. canning, tinning puszysty a fluffy puścić v z prądem żegl. cut adrift puzzolana f ceram. pozzolana PW = Politechnika Warszawska PWE = Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne PWN = Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWRiL = Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne pylenie n gum. dusting ~ farby drukarskiej powdering ~ jądra fiz. nuclear evaporation ~ papieru dusting, fuzzing, fluffing, linting pylica f (płuc) med. pneumoconiosis, lithicosis ~ azbestowa asbestosis ~ bawełniana byssinosis ~ berylowa berylliosis ~ kaolinowa kaolinosis ~ krzemowa silicosis, chalicosis ~ węglowa anthracosis, blacklung ~ włókiennicza byssinosis pylisty a powdery, dusty pylnik m bot. anther pylon m arch. pylon Strona 702

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski pył m dust ~ cynkowy zinc dust, blue dust, blue powder ~ gardzielowy hutn. blast-furnace dust ~ kamienny bud. stone dust ~ koksowy coke dust, powdered coke ~ kosmiczny cosmic dust ~ piecowy flue dust, furnace emission ~ promieniotwórczy radioactive dust ~ przemysłowy industrial dust ~ szmerglowy flour of emery ~ ścierny grinding flour ~ węglowy coal dust, pulverized coal ~ wielkopiecowy blast-furnace dust, flue dust ~ wulkaniczny volcanic ash, volcanic dust ~ złoty flour gold pyłek m bot. pollen pyłosuchy a farb. dust dry, sand dry, tack-free pyłoszczelny a dustproof, dusttight pyreks m pyrex (glass) pyros m met. pyros pyrotron m fiz. pyrotron pyrozol m fiz. pyrosol pysk m zool. muzzle, mouth pyszczek m gaśnicy fire extinguisher nozzle pytanie n informacyjne query pz = pieza jedn. pieze PZITB = Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa PZITS = Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych PZK = Polski Związek Krótkofalowców PZL = Polskie Zakłady Lotnicze PZMot = Polski Związek Motorowy PZO = Polskie Zakłady Optyczne PZU = Państwowy Zakład Ubezpieczeń PZŻ = Polski Związek Źeglarski PŻB = Polska Żegluga Bałtycka PŻM = Polska Źegluga Morska Q Q-metr m el. Q-meter quasi-cząstki fpl fiz. quasi-particles quasi-eutektyka f fiz. pseudoeutectic quasi-liniowy a mat. quasi-linear quasi-periodyczny a fiz. quasiperiodic quasi-składowa f mat. quasi-component R R = stała gazowa fiz. gas constant R = rentgen jedn. r"ntgen, R"ntgen unit R = rezystancja el. resistance rabarbar m bot. rhubarb, Rhenum rhaponticum L. rabat m ek. discount, rebate, abatment; deduction in price rabowanie n obudowy górn. drawing off, withdrawing ~ ~ drewnianej timber drawing, timber recovery, striking the timber rabowarka f obudowy górn. prop puller, prop withdrawer, dog-and-chain, sylvester rabunkarz m górn. prop drawer raca f oświetlająca light rocket ~ sygnalizacyjna signal rocket racemat m chem. racemate, racemic compound, dl-compound racemazy fpl biochem. racemases racemizacja f chem. racemization rachmistrz m calculator; żegl. tallyman, tallier rachować v 1. calculate; compute 2. count; reckon rachuba f ek. accounting department rachunek m 1. mat. calculus (pl calculi or calculuses) 2. mat. calculation; computation 3. ek. account 4. bill ~ bieżący ek. current account ~ bulowski Boolean calculations Strona 703

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski całkowy integral calculus kosztów i zysków ek. cost-benefit study ~ własnych cost account kwantyfikatorów functional calculus operatorowy operational calculus otwarty ek. open account prawdopodobieństwa theory of probability, calculus of probability predykatów predicate calculus pro forma ek. pro forma invoice przelewowy ek. transferable account rozliczeniowy ek. clearing account różniczkowy differential calculus, infinitesimal calculus, calculus of finite differences ~ ~ i całkowy advanced calculus ~ środków własnych ek. assets account ~ tensorowy tensor calculus ~ uzgodniony ek. stated account ~ wariacyjny calculus of variations ~ wektorowy calculus of vectors ~ wspólny ek. joint account ~ za fracht freight account ~ zablokowany ek. blocked account, frozen account ~ zaburzeń fiz. perturbation theory ~ zamknięty ek. closed account ~ zdań propositional calculus ~ zysków i strat profit-and-loss account rachunkowość f accountancy rachunkowy a computational; counting racica f zool. cloven hoof racje fpl żywnościowe food rations racjonalizacja f rationalization, improvement (of production methods) racjonalizator m rationalizer (of production methods) racjonalny a rational; efficient racjonować v ration (food etc.) raczek m górn. drill bit rad = radian jedn. radian rad m 1. chem. radium, Ra 2. jedn. rad, radium absorbed dose :1 rd = 0.01 Gy ~ D radium D, RaD ~ G radium G, radium lead, RaG rada f nadzorcza supervisory board ~ zakładowa plant committee, plant council ~ zawiadowcza board of directors radar m radar; radiolocation ~ artyleryjski fire-control radar, gun-aiming radar ~ dalekiego zasięgu long-range radar ~ do wykrywania celów target acquisition radar ~ ~ ~ ~ ruchomych (z tłumieniem ech stałych) moving-target indication radar, MTI radar ~ doplerowski Doppler radar ~ dwuczęstotliwościowy two-frequency radar ~ impulsowy pulsed radar ~ kartograficzny ground mapping radar ~ (kontroli) lądowania precision approach radar, PAR ~ ~ lotniska aerodrome control radar, aerodrome surface-movement indicator, ASMI ~ ~ rejonu surveillance radar (equipment), SRE ~ meteorologiczny weather radar ~ monoimpulsowy monopulse radar ~ na fali ciągłej continuous wave-radar CWR ~ naziemny przechwytywania ground-control intercept radar, GCI radar ~ o dużej rozróżnialności high resolution radar ~ ~ ~ wyrazistości high definition radar ~ o modulacji częstotliwościowej frequency-modulated radar, FMR ~ o wiązce V V-beam radar ~ o zobrazowaniu bocznym side-looking airborne radar, SLAR ~ określający odległość stacji zagłuszającej jammer finder, burn-through ~ optyczny ladar, laser-radar, colidar (coherent light detection and Strona 704 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ranging) ~ ostrzegawczy acquisition radar, early-warning radar ~ oświetlający illuminating radar ~ pokładowy airborne radar ~ ~ antykolizyjny anticollision radar, collision avoidance radar ~ ~ obserwacji bocznej side-loking airborne radar, SLAR ~ ~ ~ okrężnej all-round looking radar ~ ~ ~ przedniej forward-looking radar ~ ~ ochrony ogona tail warning radar ~ ~ przechwytywania air interception radar, AI radar ~ poszukiwania search radar, acquisition radar ~ precyzyjny precision approach radar, PAR ~ przeciwzderzeniowy anticollision radar ~ śledzący (obiekty w przestrzeni) tracking radar ~ świetlny opdar (optical direction and ranging) ~ zbliżania surveillance radar (equipment), SRE ~ ~ wtórny secondary surveillance radar, SSR radca m handlowy commercial counsellor ~ prawny legal adviser radełko n narz. knurl, knurling wheel, serration roll, roulette ~ krzyżowe chequer(ed) knurl ~ skośne lewe left-hand knurl ~ ~ prawe right-hand knurl radełkowanie n knurling, milling ~ krzyżowo-skośne diamond knurling ~ proste straight knurling radiacyjny a radiation(al) radial m rad.nawig. radial radialny a radial radian m jedn. radian radiant m astr. radiant (of meteors) radiator m elektron. radiator ~ dyszowy zob. radiator tubowy ~ falowodowy wave-guide radiator ~ pierwotny (anteny mikrofalowej) aerial feed ~ tubowy horn radiator radio n radio, wireless radioaktyn m chem. radioactinium, RdAc radioaktywacja f radioactivation radioaktywność f radioactivity, zob.też promieniotwórczość radioaktywny a radioactive radioakustyka f radioacoustics radioamator m ham radioastronomia f radio-astronomy radioautografia f radiol. autoradiography, radioautography radiobiologia f radiobiology radiochemia f radiochemistry radiochromatografia f radiochromatography radiochronologia f radioactive dating, radiometric dating, carbon dating, nuclear age determination radioczułość f radiosensitivity radiodalekopis m radioteletype, RTTY radiodalmierz m distance measuring equipment, DME, radio range finder radiodatowanie n zob. radiochronologia radioelektryka f radio engineering radiofonia f radio broadcasting ~ monofoniczna monophony ~ przewodowa line broadcasting, wire broadcasting ~ stereofoniczna stereophony radiofonizacja f planned development of radio services radiofosfor m chem. radiophosphorus, phosphorus-32, P32 radiogeniczny a radiogenic radiogoniometr m radiogoniometer radiogoniometria f radiogoniometry radiografia f radiography ~ gamma gamma radiography, gammagraphy ~ małoobrazkowa miniature radiography ~ metali radiometallography Strona 705

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ przemysłowa industrial radiography ~ rentgenowska X-ray radiography, rontgenography ~ stereoskopowa stereoradiography ~ stykowa contact radiography ~ techniczna industrial radiography ~ udarowa high-speed radiography ~ warstwowa planar radiography radiograficzny a radiographical radiogram m radiograph, radiogram; exograph, X-ray photograph, X-ray pattern ~ stereoskopowy stereoradiograph radioizotop m radioisotope, radioactive isotope radiojądro n radioactive nucleus radiojod m chem. radioiodine, iodine-131 radiojon m radioactive ion radiojonizacja f radiation ionization radiokardiografia f radiocardiography radiokobalt m chem. radiocobalt, cobalt-60 radiokoloidy mpl radiocolloids radiokompas m nawig. automatic direction finder, ADF, radio compass radiokomunikacja f radio communication radiokrystalografia f crystal analysis, radiocrystallography radiolarie pl zool. radiolaria radiolaryt m petr. radiolarite radiolatarnia f nawig. radio beacon, radiophare ~ bezkierunkowa non-directional radio beacon, NDB ~ docelowa lotn. homer beacon ~ kierunkowa directional radio beacon ~ ~ mówiąca talking radio beacon ~ ~ o promieniowaniu okrężnym omnidirectional radio beacon, ORB ~ kołowa circular radio beacon ~ kursowa localizer transmitter ~ lotniskowa aerodrome beacon, aerodrome marker ~ obrotowa rotating radio beacon ~ odzewowa transponder beacon ~ radarowa radar beacon, racon ~ ścieżki schodzenia glide-path radio beacon ~ wirująca rotating radio range ~ znakująca radio marker beacon, ramark radiolinia f radio link radioliza f fiz. radiolysis radiolog m radiologist radiologia f radiology radiolokacja f radiolocation, zob.też radar ~ odzewowa zob. radiolokacja wtórna ~ pierwotna primary radar ~ wtórna secondary radar ~ wzrokowa i słuchowa visual-aural range, VAR radiolokator m radar, zob.też radar radioluminescencja f radioluminescence radiometeorologia f radiometeorology radiometr m radiometer ~ akustyczny acoustic radiometer radiometria f radiometry radionadajnik m radio transmitter radionamiar m nawig. radio bearing, wireless bearing radionamiernik m nawig, radio direction-finder, RDF ~ z anteną obracaną rotating direction-finder radionamierzanie n nawig. radio direction finding radionawigacja f radio navigation radionuklid m radionuclide, radioactive nuclide radioodbiornik m radio receiver radioołów m chem. radium D, RaD radiooperator m radio operator, wireless operator radiopelengacja f = radionamierzanie nawig. radio direction finding radiopierwiastek m radioelement, radioactive element radiopółkompas m lotn. airborne radio direction finder radiosekstans m radio sextant Strona 706

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski radiosiarka f chem. radiosulfur, sulfur-35 radiosonda f meteo. radiosonde, radiometeorograph radiosód m chem. radiosodium, sodium-24 radiospektroskopia f microwave and radiofrequency spectroscopy radiostacja f radio station ~ kontrolna monitoring radio station ~ nadawcza transmitting radio station ~ nadawczo-odbiorcza transmitter-receiver, transceiver ~ namierzająca radio compass station ~ odbiorcza receiving radio station ~ pokładowa airborne radio station ~ przekaźnikowa relay radio station ~ przenośna mobile radio station ~ telewizyjna television station ~ zagłuszająca jamming station, jammer radiostront m chem. radiostrontium, strontium-90 ~ B strontium-89 radiotechnika f radio engineering radiotelefon m radio-telephone ~ przenośny walkie-talkie radiotelefonia f radio-telephony radiotelegrafia f radio-telegraphy radiotelegrafista m radio operator, wireless operator radiotelegram m wireless message radioteleskop m radio telescope radioterapia f radium therapy, radiotherapy, radiation therapy ~ stykowa contact radiation therapy radiotoksyczność f radiotoxicity radiotor m chem. radiothorium, RdTh radiowapń m chem. radiocalcium, calcium-45 radiowęgiel m chem. radiocarbon, C14 radiowęzeł m wire broadcasting system, radio relay centre radiowodór m chem. tritium, T radiowysokościomierz m lotn. radio altimeter radioźródło m astr. radio source radiożelazo m chem. radioiron, iron-59 radło n roln. shovel plough radoaktyn m chem. radioactinium; RdAc radon m radon, radium emanation, Rn radoołów m chem. radium G, radium lead, RaG radykał m mat. radical rafa f geol. reef ~ barierowa barrier reef, coastal reef ~ brzegowa coastal reef ~ koralowa coral reef ~ przybrzeżna fringing reef rafia f 1. bot. raffia (palm), Raphia ruffia 2. włók. raffia rafinacja f refining ~ elektrolityczna hutn. electrolytic refining, electrorefining ~ katalityczna catalytic treatment ~ metali szlachetnych parting of noble metals ~ ogniowa hutn. fire refining, fire reduction ~ parą steam refining ~ próżniowa vacuum refining ~ ~ stali z zastosowaniem tlenu vacuum oxygen decarburization process, VOD process ~ rozpuszczalnikami solvent refining ~ strefowa hutn. zone refining ~ wstępna ołowiu lead softening rafinada f cukr. refined sugar rafinat m raffinate rafiner m 1. gum. refiner, refining mill 2. papiern. refiner rafineria f refinery ~ cukru sugar refinery ~ metali szlachetnych met. parting plant ~ miedzi met. copper refinery ~ ropy petroleum refinery rafinować v refine Strona 707

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski rafinowanie n refining rafinowany a refined rafinowany kwasem acid-refined rafinowany ługiem alkali-refined rafinoza f chem. raffinose, melitriose rafka f papiern. strainer, knotter, knot catcher rajd m mot. rally rajgras m bot. rye grass, Lolium rak m. 1. zool. crawfish, crayfish, Astacus leptodactylus 2. med. cancer 3. okr. parrel ~ ratunkowy wiertn. pipe grab, pipe dog, casing spear ~ ~ nieodpinalny bulldog spear, death grip ~ śmiertelny zob. rak ratunkowy nieodpinalny ~ w betonie bud. honeycombing in concrete raki mpl (słupołazy) climbers, creepers rakiel m włók., poligr. squeegee rakieta f rocket ~ artyleryjska artillery rocket ~ badawcza test rocket ~ balistyczna ballistic rocket ~ fotonowa photon rocket ~ hamująca retrorocket ~ jądrowa nuclear rocket ~ jednostopniowa single-stage rocket ~ jonowa ion rocket ~ kierowana guided rocket ~ kosmiczna space rocket ~ księżycowa lunar rocket, moon rocket ~ lotnicza aircraft (launched) rocket ~ meteorologiczna (do badań górnych warstw atmosfery) sounding rocket ~ międzyplanetarna interplanetary rocket ~ na paliwo ciekłe liquid (propellant) rocket ~ ~ ~ stałe solid (propellant) rocket ~ niekierowana free rocket ~ nośna carrier rocket; launch-vehicle ~ ~ rzutki ratunkowej life rocket ~ opóźniająca retrorocket ~ oświetlająca light rocket, flare ~ pomocnicza rocket booster ~ przeciwlotnicza anti-aircraft rocket ~ ratunkowa startowa (na kabinie rakiety kosmicznej) escape rocket ~ stabilizowana ruchem obrotowym spinner rocket, spin stabilized rocket ~ startowa launching rocket; A.T.O. rocket booster ~ startująca z balonu balloon-borne rocket ~ sygnalizacyjna signal rocket ~ średniego zasięgu medium-range rocket (missile) ~ wielostopniowa multi-stage rocket rakietnica f signal pistol, flare pistol, very pistol rakietoplan m rocket-propelled aeroplane rakieto-torpeda f rocket-assisted torpedo rakotwórczy a biol. carcinogenic rakowatość f odl. sand holes, drop (casting defect) rakowiak m med. carcinoid raksa f żegl. sail slide, snap hook rakurs m (celu) aspect angle (of a target) rama f frame ~ centralna mot. central tube frame ~ do formy drukarskiej poligr. chase ~ formatowa fot. masking frame, enlarging frame ~ krzyżowa cruciform frame ~ nastawnicy kol. power frame ~ natykowa snowarska włók. creel ~ płytowa mot. panel frame, punt frame ~ podłużnicowa mot. longitudinal frame, side-member frame ~ podsilnikowa mot. engine mounting cradle, engine underframe ~ podwozia mot. chassis frame ~ pola stykowego tel. multiple frame ~ silnika engine bed; engine frame Strona 708

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ sitowa papiern. wire frame ~ trakowa saw frame ~ wózka kol. truck frame ~ wzmocniona lotn. spar frame ~ ze wzmocnieniem krzyżowym mot. X frame, cross-braced frame ramelsbergit m min. rammelsbergite, white nickel ramia f bot. ramie, rhea, China grass, Boehmeria nivea ramiak m dolny bud. sill ~ pionowy bud. stile ~ poziomy bud. rail ramieniowy a anat. brachial ramię n 1. arm; rocker 2. anat. brachium; arm ~ bezwładności mech. radius of gyration ~ celownika uzbr. backsight leaf ~ dźwigni lever arm ~ ~ rzeczywiste moment arm of a lever ~ kąta geom. arm of an angle ~ kątownika leg of an angle ~ koła wheel arm, spoke ~ korby masz. crankweb, crank arm ~ kotwicy okr. anchor arm ~ kranu zdjęciowego kin. camera boom ~ kształtownika section flange ~ łyżki koparki dipper stick ~ manometru manometer leg ~ mieszadła strirrer blade ~ pary sił mech. arm of the couple of forces ~ prostujące okr. righting lever, righting arm ~ przekładni kierowniczej mot. drop arm, pitman arm ~ przenośnika rys. divider leg ~ siły arm of a force ~ sterowe tylnicy okr. rudderpost ~ steru lotn. horn (of a control surface) ~ śmigła aero. airscrew blade, propeller blade ~ śrubowe tylnicy okr. propeller post ~ tarczowe wykorbienia masz. crank disk ~ usterzenia lotn. tail arm ~ wagi balance arm ~ wycieraczki mot. wiper arm ~ wykorbienia masz. crankweb ~ zgrzewarki welder horn ~ zwrotnicy mot. knuckle arm ramka f 1. frame 2. pszczel. frame ~ celownika uzbr. backsight leaf ~ kliszowa odl. cliche frame ~ nastawiana odl. top sand frame ~ ozdobna (np. w nadwoziach samochodowych) garnish rim ~ pamięci inf. magnetic storage plate ~ wyprowadzeniowa elektron. lead frame ramnit m chem. rhamnitol ramnoza f chem. rhamnose ramo-antena f rad. (combination of loop and vertical antenna) ramowanie n skór. tacking ramownica f bud. frame rampa f 1. kol. ramp, loading platform 2. foot-light (on a stage) ~ dojazdowa approach bank ~ drągów rozruchowych hutn. dummy-bar parking ramp ~ ładunkowa loading ramp ~ sceniczna górna batten, borden light ~ załadowcza loading ramp rana f med. wound ~ cięta gash randomizacja f mat. randomization randomizowana transformacja f kluczy inf. randomized key transformation ranga f mat. rank ranny a med. wounded rapaki pl (luźno płynące okruchy lodu lądowego) ocean. rapaki rapakiwi (odmiana granitu) petr. rapakivi Strona 709

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski raport m report; account ~ na podstawie obserwacji radarowej meteo. radar report, RAREP rapowanie n tynku bud. scoring rapówka f bud. parge-work, parging raptowny a sudden, abrupt rasa f zoot. race, breed ~ górska zob. rasa wyżynna ~ miejscowa local breed ~ mięsna zob. rasa opasowa ~ mleczna (bydła) dairy breed ~ nizinna lowland breed ~ o dwukierunkowej użytkowości dual purpose breed ~ ogólno-użytkowa multipurpose breed ~ opasowa (bydła) beef breed ~ wyżynna mountain breed, hill cattle raster m poligr. (half-tone) screen raszpla f = tarnik rasp (file) rata f ek. instalment ratować v 1. rescue, save 2. wiertn. fish ratownictwo n górnicze mine rescue work ~ morskie sea rescue ~ okrętowe ship salvaging, wrecking ratownik m rescueman, rescue worker, salvager; żegl. lifeboatman ratusz m town hall razowiec m spoż. whole-meal bread rażące niedbalstwo n gross negligence rażenie n śmiertelne prądem elektrycznym electrocution rąb m młotka hammer peen, hammer pane rąbać v chop; hew rąbek m 1. (przy łączeniu blach) seam, welt 2. obr.plast. burr; fin, flash, fash; spaw. spit ~ ołowiczy med. lead line, blue line ~ prasowniczy tw.szt. flash ~ spoiny (lub zgrzeiny) spaw. weld flash rąbkowanie n seaming (sheet metal) rączka f handle, zob.też rękojeść rącznik m bot. ricinus, Ricinus communis rb = rumb jedn. rhumb rd = rad jedn. rad, radium absorbed dose rd = rezerford jedn. rutherford rdza f 1. rust 2. bot. mould, Puccinia ~ na zbożu bot. blight rdzeniarka f odl. coremaking machine ~ dmuchająca core-blowing machine, core blower ~ prasująca squeeze-type core making machine ~ strzałowa explosion-type core blower ~ -wyciskarka ślimakowa core extrusion machine ~ -wypycharka tłokowa plunger core machine rdzeniarnia f odl. core shop rdzeniarz m odl. coremaker rdzeniowanie n (otworu wiertniczego) wiertn. coring rdzeniówka f wiertn. core barrel rdzennica f odl. core box ~ do nadmuchiwania core box for blowing ~ ramkowa plain-frame core box ~ ~ złożona collapsible core box, loose-frame core box ~ skrzynkowa split core box ~ z pancerzem turn-out core box with loose sides rdzennik m 1. odl. core print 2. górn. upper prop ~ ciągowy tail core print ~ kołnierzowy augmented core print ~ nadłożony tail print ~ stojaka dwudzielnego górn. upper prop ~ zamkowy core print with register ~ ze słupkiem tail core print rdzeń m 1. core 2. med. medulla 3. jęz. stem ~ atmosferyczny odl. atmospheric (riser) core, pencil core ~ atomowy fiz. atomic core, atomic kernel, atomic trunk, effective Strona 710

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski nucleus ~ bieguna masz.el. pole body ~ chłodnicy radiator core ~ ciągadła obr.plast. die insert ~ drzewa pith ~ dyslokacji kryst. dislocation core, dislocation kernel ~ elektrody spaw. core wire, core of an electrode ~ elektromagnesu magnet core ~ ferrytowy inf. ferrite (storage) core ~ jednostronnie oparty odl. floating core ~ kabla el. central quad of cable ~ kompleksu chem. coordination centre ~ kręgowy anat. spinal cord ~ liny heart of a rope, rope core, rope centre ~ magneśnicy el. field core ~ magnetyczny magnetic core ~ mydlany neat soap ~ niedosuszony odl. underbaked core ~ olejowy odl. oil-sand core ~ ołówkowy odl. pencil core, atmospheric (riser) core ~ pamięciowy inf. storage core ~ płaszczowy odl. jacket core ~ podwieszony odl. hanging core, suspended core ~ proszkowy el. dust core ~ przekroju wytrz. core of a cross section ~ przepalony odl. overbaked core ~ przerzucany odl. greensand core ~ przestawiony odl. misplaced core ~ reaktora nukl. reactor core ~ skorupowy odl. shell core ~ spalony odl. overbaked core ~ stalowy (liny) wire core (of a rope) ~ stojana masz.el. stator iron ~ środkowy (zapory) inż. central core wall ~ taśmowy (zwijany z taśmy) tape-wound core ~ wiertła web of a drill ~ wiertniczy drill core, well core ~ wilgotny odl. greensand core ~ wirnika masz.el. rotor core ~ wiru hydr. vortex core, whirl core ~ wiszący odl. hanging core, suspended core ~ zaformowany odl. ram-up core ~ zapory inż. core wall of a dam ~ zwijakowy bobbin core rdzewieć v rust rdzochronny a rust preventive Re, re = liczba Reynoldsa mech.pł. Reynolds number reagent m chem. reacting substance reagować v react; respond ~ z wodą chem. react with water reagowanie n reacting; response ~ wzbudnicy el. exciter response reakcja f 1. mech. reaction 2. chem. reaction 3. cybern., biol. reaction, response ~ (ŕ,n) (ŕ,n) reaction, alpha-neutron reaction ~ (ŕ,p) (ŕ,p) reaction, alpha-proton reaction ~ aerodynamiczna aerodynamic force ~ analityczna analytic reaction ~ analizy decomposition (reaction) ~ barwienia płomienia flame reaction ~ bezmechanizmowa chem. no-mechanism reaction ~ biologiczna (organizmu) biological reaction ~ biuretowa chem. biuret reaction ~ burzliwa violent reaction ~ charakterystyczna identification reaction ~ chemiczna chemical reaction, chemical change ~ cząsteczkowa molecular reaction ~ cząstka alfa-neutron zob. reakcja (ŕ,n) Strona 711

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski alfa-proton zob. reakcja (ŕ,p) czterocentrowa zob. reakcja cząsteczkowa Dielsa i Aldera Diels-Alder reaction, diene synthesis drugiego rzędu second-order reaction dwucząsteczkowa bimolecular reaction dwustopniowa two-stage reaction dysproporcjonowania disproportionation (reaction), dismutation egzoenergetyczna exoergic reaction; biochem. exergonic reaction egzoergiczna zob. reakcja egzoenergetyczna egzotermiczna exothermic reaction elektrodowa elchem. electrode reaction elementarna elementary reaction endoenergetyczna endoergic reaction; biochem. endergonic reaction endoergiczna zob. reakcja endoenergetyczna endotermiczna endothermic reaction fotochemiczna photochemical reaction, photoreaction ~ sensybilizowana photosensitized reaction fotojądrowa photonuclear reaction, nuclear photodisintegration fuzji fusion reaction gorąca chem. hot reaction gwałtowna violent reaction homogeniczna homogeneous reaction hydrodynamiczna hydrodynamic reaction hydrolizy hydrolysis immunologiczna med. immunoreaction indukowana secondary reaction indukująca primary reaction inicjująca initiating reaction jądrowa nuclear reaction ~ kontrolowana controlled nuclear reaction ~ przeszkadzająca interfering nuclear reaction jednofazowa zob. reakcja homogeniczna jonowa ionic reaction knock-out nukl. knock-out reaction kompleksowania chem. complex formation reaction, complexing kondensacji chem. condensation łańcuchowa chain reaction ~ prosta simple chain reaction, straight chain reaction Mannicha aminomethylation, Mannich reaction międzycząsteczkowa intermolecular reaction na dno żegl. smelling the ground, feeling the bottom (of a ship in shallow water) nieodwracalna irreversible reaction odwracalna reversible reaction, balanced reaction odwrotna opposing reaction, opposite reaction okso hydroformylation, oxo process oksyredukcyjna elchem. oxidation-reduction reaction, redox reaction perytektyczna fiz. peritectic transformation pick-up nukl. pick-up reaction pierwszego rzędu first-order reaction podporowa mech. bearing reaction podstawienia chem. substitution (reaction), displacement reaction podtrzymywana sterowana sustained controlled reaction podwójnej wymiany double displacement, metathesis połówkowa elchem. half-reaction porywania nukl. pick-up reaction potencjałotwórcza elchem. electrode reaction prosta zob. reakcja elementarna protolizy protolytic reaction, protolysis przebiegająca do końca complete reaction przeciwna zob. reakcja odwrotna przekazu nukl. transfer reaction przyłączenia addition reaction radiochemiczna radiochemical reaction redoks elchem. redox reaction, oxidation-reduction redukcji elchem. reduction regioselektywna chem. regioselective reaction, regiospecific reaction rodnikowa radical reaction Strona 712

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski rozbieżna nukl. divergent reaction rozkładu decomposition (reaction) rozszczepienia nukl. fission reaction samorzutna natural process solwolizy solvolysis sprzęgania coupling reaction stereoselektywna chem. stereoselective reaction stereospecyficzna chem. stereospecific reaction stopniowana step reaction strącania precipitation reaction syntektyczna fiz. syntectic reaction syntezy synthesis ~ jądrowej nuclear fusion reaction termiczna fiz. low energy reaction termitowa spaw. thermite reaction termojądrowa thermonuclear reaction, nuclear fusion toru mech. reaction of the path transferu nukl. transfer reaction uboczna side reaction utleniania-redukcji elchem. oxidation-reduction reaction, redox reaction ~ wewnątrzcząsteczkowa intramolecular reaction ~ wewnątrzmicelarna gum., tw.szt. intramicelle reaction ~ wtórna secondary reaction ~ wybicia nukl. knock-out reaction ~ wychwytu nukl. pick-up reaction ~ wymiany 1. chem. exchange reaction, replacement reaction 2. nukl. exchange reaction ~ wyższego rzędu higher-order reaction ~ zbieżna nukl. convergent reaction ~ zdarcla nukl. stripping ~ zerowego rzędu zero-order reaction ~ złożona (wielostopniowa) complex reaction, composite reaction reakcje fpl jednoczesne simultaneous reactions, parallel reactions ~ równoległe zob. reakcje jednoczesne ~ sprzężone coupled reactions ~ wewnątrz gniazda zob. reakcje wewnątrzśladowe ~ wewnątrzśladowe spur reactions ~ współbieżne zob. reakcje jednoczesne reakcyjność f 1. reactivity 2. degree of reaction (in turbines) reaktancja f el. reactance ~ bezwładnościowa el.akust. mass reactance ~ elastancyjna elastive reactance ~ pojemnościowa capacitive reactance, capacitance ~ przejściowa transient reactance ~ ~ wstępna subtransient reactance ~ przestrzeni swobodnej intrinsic reactance ~ rozproszenia leakage reactance ~ skuteczna effective reactance ~ wlotowa el.akust. throat reactance ~ wylotowa el.akust. mouth reactance reaktor m 1. chem. reactor, reaction still 2. nukl. reactor, pile ~ atomowy nuclear reactor, atomic reactor, atomic pile ~ badawczy research reactor ~ basenowy (swimming-)pool reactor, aquarium reactor ~ bez reflektora bare reactor, naked reactor ~ chemiczny chemical reactor ~ chemojądrowy chemonuclear reactor ~ chłodzony gazem gas-cooled reactor ~ ~ mieszaniną stopionych soli fused-salt reactor, molten-salt reactor, MSR ~ ~ sodem sodium-cooled reactor ~ ciężkowodny heavy water reactor ~ ~ ciśnieniowy pressurized heavy water reactor, PHWR ~ ciśnieniowo-wodny pressurized-water reactor, PWR ~ ciśnieniowy chem. autoclave; pressure reactor ~ czysty clean reactor ~ deuterowy deuterium-moderated pile Strona 713 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski do badań materiałów materials testing reactor ~ ~ naukowych development reactor do napędu statku ship propulsion reactor do polimeryzacji chem. polimerization reactor, polimerizer do produkcji plutonu plutonium (-producing) reactor doświadczalny experimental reactor, teaching reactor energetyczny power reactor, atomic energy reactor epitermiczny epithermal reactor fluidyzacyjny fluidized-bed reactor, fluosolids reactor grafitowy graphite (-moderated) reactor heterogeniczny heterogeneous reactor homogeniczny homogeneous reactor impulsowy pulsed reactor jądrowy nuclear reactor, atomic reactor jednorodny homogeneous reactor kontaktowy chem. catalyst furnace kontrolowany controlled reactor -konwertor converter reactor, regenerative reactor krytyczny critical reactor, chain-reacting pile lekkowodny light-water reactor małej mocy low-power reactor mocy power reactor, atomic energy reactor na neutronach pośrednich intermediate reactor ~ ~ powolnych slow reactor ~ ~ prędkich fast reactor ~ ~ termicznych thermal reactor na paliwo ceramiczne ceramic reactor ~ ~ plutonowe plutonium reactor ~ ~ półpłynne slurry reactor ~ ~ torowe thorium reactor ~ ~ wzbogacone enriched reactor ~ ~ zawiesinowe suspension reactor na uran naturalny natural uranium reactor nadkrytyczny supercritical reactor nagi bare reactor, naked reactor napędowy propulsion reactor nie eksploatowany cold reactor, clean reactor niejednorodny heterogeneous reactor niskostrumieniowy low-flux reactor o krążącym paliwie circulating reactor o małej gęstości strumienia neutronów low-flux reactor o mocy malejącej convergent reactor ~ ~ rosnącej divergent reactor ~ ~ zerowej zero-power reactor o wielkiej mocy high-power reactor o zmiennym widmie spectral shift reactor obiegowy circulating reactor ogrzewczy thermal reactor okrętowy ship propulsion reactor organiczny organic (-moderated) reactor plutonowy plutonium reactor podkrytyczny subcritical reactor podwodny underwater reactor pośredni intermediate (spectrum) reactor powielający breeder (reactor), regenerative reactor, regenerative converter ~ na neutronach prędkich fast breeder reactor, FBR powolny slow reactor prędki fast reactor produkcyjny production reactor przemysłowy engineering reactor przepływowy flow reactor rozszczepieniowy fission reactor szkoleniowy training reactor termiczny thermal reactor termojądrowy thermonuclear reactor, fusion reactor ~ sterowany controlled thermonuclear reactor, CTR torowy thorium reactor Strona 714

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ uranowy uranium reactor ~ wirtualny image reactor, virtual reactor ~ wodny ciśnieniowy pressurized-water reactor, PWR ~ wykładniczy exponential reactor ~ wymienny (z wymianą paliwa) exchange reactor ~ wysokociśnieniowy high-pressure reaction vessel ~ wysokoenergetyczny high-power reactor ~ wysokostrumieniowy high flux reactor ~ wysokotemperaturowy high temperature reactor ~ wytwórczy nukl. production reactor ~ z katalizatorem nieruchomym bed converter ~ z moderatorem moderated reactor ~ ~ ~ grafitowym graphite (-moderated) reactor, carbon pile ~ ~ ~ organicznym organic (-moderated) reactor ~ z obiegiem paliwa circulating reactor ~ z reflektorem reflected reactor ~ z wodą ciężką heavy water reactor ~ ~ ~ lekką light water reactor ~ ~ ~ wrzącą boiling-water reactor ~ zawiesinowy suspension reactor ~ zbiornikowy tank-type reactor ~ ze spowalniaczem moderated reactor ~ ze złożem fluidalnym fluidized-bed reactor, fluosolids reactor ~ zimny nukl. cold reactor, clean reactor reaktory mpl do aromatyzacji (paliw) aromatization stalls reaktywacja f chem. reactivation reaktywność f fiz. reactivity ~ nadmierna nukl. excess reactivity ~ natychmiastowa nukl. prompt reactivity ~ szczątkowa nukl. shut-down reactivity ~ wbudowana nukl. built-in reactivity reaktywowanie n chem. reactivation realgar m min. realgar, red arsenic realizacja f realization realizator m dźwięku TV sound engineer ~ wizji TV video engineer realizować v realize, put into practice realizowalność f (projektu) realizability ~ fizyczna physical realizability realny a 1. (rzeczywisty) real; actual; true 2. (możliwy do zrealizowania) feasible, practical (project etc.), attainable (plan, target etc.) reanimacja f med. resuscitation; reanimation reasekuracja f ek. reinsurance reboiler m chem. reboiler recenzja f critical review recepcja f reception office (in a hotel) recepejonista m receptionist, desk clerk recepta f med. prescription; recipe; formula receptor m cybern. receptor ~ dotykowy fizjol. tactoreceptor ~ węchowy fizjol. olfactoreceptor receptura f recipe recesja f geol. recession ~ gospodarcza economic recession recyrkulacja f recirculation recyrkulować v recycle recesyw m genet. recessive reda f żegl. roads, roadstead ~ otwarta open roads redagować v 1. draft; formulate (a letter, a report etc.) 2. edit (a book, an article) redagowanie n wstępne inf. preediting ~ następcze inf. postediting redakcja f 1. editing 2. editorial office 3. editorial staff, editors redaktor m editor ~ naczelny chief editor, editor-in-chief redan m step (in the bottom of a float or hull) Strona 715

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski redestylacja f redistillation; rerunning redestylat m redistillate redisówka f rys. speedball pen redlenie n roln. ridging, hilling redlica f roln. coulter, drill opener, furrow opener, drill shoe, drill boot ~ dwutarczowa double-disk coulter double shoe, drill boot ~ jednotarczowa disk coulter ~ stopkowa hoe coulter redliczka f roln. cultivator point redlina f roln. ridge redukat m asphaltum oil redukcja f 1. chem. reduction 2. mat. cancellation (of similar terms); reduction 3. reduction; lowering; diminishing ~ aluminotermiczna hutn. aluminothermic reduction ~ bezpośrednia rud hutn. direct-reduction process ~ danych inf. data reduction ~ elektrolityczna electroreduction, electrolytic reduction ~ kadziowa włók. vatting ~ katalityczna chem. catalytic reduction ~ mokra chem. wet reduction ~ obserwacji mimośrodowych geod. reduction to centre ~ optyczna kin. optical reduction ~ osiągów (do warunków normalnych) performance reduction ~ płac cut in wages ~ prędkości obrotowej speed reduction ~ samorzutna chem. self-reduction ~ stopnia (np. wyznacznika) mat. reduction of order ~ układu sił mech. composition of forces ~ w oleju chem. wet reduction redukować v reduce; lower; diminish redukowalność f mat. reducibility redukowanie n tulei rurowych hutn. sinking of tube shells reduktazy fpl biochem. reductases reduktometria f chem. reductometry, reductometric titration reduktor m 1. masz. reducer; reduction gear 2. chem. reducing agent, reducer, reductant ~ acetylenowy spaw. acetylene regulator ~ centralny spaw. station regulator ~ ciśnienia reducing valve; pressure regulator; gas regulator ~ do rur obr.plast. tube reducing mill, tube reducer, sink mill ~ dwustopniowy spaw. dual stage regulator, two stage regulator ~ dwuwalcowy (do rur bez szwu) hutn. two-roll reducing mill, two-roll sink mill ~ główny spaw. station regulator ~ jednostopniowy spaw. single stage pressure regulator ~ planetarny masz. planetary reduction gear ~ pracujący z naciągiem (do rur bez szwu) obr.plast. stretch (reducing) mill, stretch reducer ~ prędkości masz. speed reducer, reduction gear ~ równoprężny spaw. balanced pressure regulator ~ sieciowy spaw. line regulator ~ tlenowy spaw. oxygen regulator ~ trójwalcowy (do rur bez szwu) hutn. three-roll reducing mill, three-roll sink mill redundancja f 1. inf. redundancy 2. (jako środek zwiększenia niezawodności systemu) redundancy redyk m zoot. (taking the sheep to distant mountain pastures) redystrybucja f domieszek elektron. impurity redistribution ref m żegl. reef referat m paper (presented at a meeting) referent m 1. rapporteur 2. (lower rank official in the administration) referować v present a report; read a paper refleksometria f fiz. reflection spectroscopy refleksyjność f mat. reflexivity refleksywny a mat. reflexive reflektografia f poligr. reflectography reflektometr m reflectometer Strona 716

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski reflektometria f fiz. reflection spectroscopy reflektor m. 1. reflector 2. projector; mot. head-light 3. reflecting telescope ~ akustyczny bud. abatvoix ~ anteny radarowej radar dish ~ chmurowy lotn. ceiling projector, ceiling light ~ do lądowania lotn. landing light ~ iluminacyjny floodlight ~ łukowy arc lamp projector ~ mgłowy mot. fog lamp, fog light ~ miskowy rad. dish reflector ~ ~ pomocniczy subdish ~ nastawny searchlight, adjustable spot light ~ neutronów nukl. neutron reflector, neutron mirror, tamper ~ obrotowy rad. rotoflector ~ pokładowy do lądowania aircraft landing light ~ poszukiwawczy searchlight, adjustable spot light ~ przeciwlotniczy antiaircraft searchlight ~ przeciwmgłowy mot. fog light, fog lamp ~ przeciwradiolokacyjny radar confusion reflector ~ pułapowy lotn. ceiling projector, ceiling light ~ punktowy spot-light ~ ~ mały baby spot ~ rogowy rad. corner reflector ~ serowy cheese reflector (in a waveguide) ~ wąskostrumieniowy spot-light reflina f żegl. reef line refmaszynka f żegl. reefing gear reforma f rolna ek. land reform reformowanie n paliw. reforming (process) ~ katalityczne catalytic reforming, catforming refować v żagiel żegl. reef refpatent m żegl. reefing gear refrakcja f fiz. refraction ~ brzegowa rad. coastal refraction ~ molowa fiz. molar refraction, molecular refraction refraktometr m fiz. refractometer refraktometria f chem. refractometry; refractometric analysis refraktor m opt. refractor, refracting telescope refsajzing m żegl. jack rope, reef point reftalia f żegl. reef tackle refulacja f inż. silting (method) refuler m pogłębiarki dredger cutter refulować v inż. silt up regał m zecerski poligr. frame, cabinet regały pl stillage, rack; shelving regaty fpl żegl. regatta, sailing races regelacja f fiz. regelation regeneracja f regeneration; reclamation; recuperation; recovery ~ ciepła odlotowego recovery of waste heat ~ filmu fot. film regeneration ~ gumy rubber reclaiming ~ impulsów el. pulse regeneration ~ katalizatora chem. reworking of spent catalyst ~ masy formierskiej odl. reclamation of moulding sand ~ oleju przepracowanego spent oil regeneration ~ paliwa nukl. fuel regeneration, fuel reprocessing ~ rozpuszczalnika solvent recovery regeneracyjny a regenerative regenerat m reclaim ~ gumowy reclaimed rubber regenerator m regenerator ~ ciepła heat regenerator ~ gazowy gas regenerator ~ impulsów el. pulse regenerator ~ telegraficzny regenerative repeater ~ z podwójną kratownicą hutn. two-pass regenerator, double-pass chequer regenerować v regenerate; reclaim Strona 717

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski reglamentacja f ek. control, regulation regolit m geol. regolith, mantle rock regresja f 1. regression 2. mat. regression ~ całkowita total regression ~ cząstkowa partial regression ~ krokowa stepwise regression ~ Księżyca astr. regression of nodes ~ liniowa linear regression ~ wielokrotna multiple regression ~ wielomianowa polynomial regression regulacja f control; governing; regulation; adjustment ~ absorpcyjna nukl. absorption control ~ astatyczna floating control, proportional-speed control ~ ~ z wieloma prędkościami multi-speed floating control ~ ~ ze stałą prędkością single-speed floating control ~ automatyczna automatic control ~ ~ częstotliwości rad. automatic frequency control, a.f.c. ~ ~ jaskrawości TV automatic brightness control, ABC ~ ~ napięcia początkowego rad. automatic bias control, ABC ~ ~ wzmocnienia rad. automatic gain control ~ barwy tonu rad. tone control ~ bezstopniowa infinitely variable adjustment ~ biegu jałowego siln.spal. idling adjustment, slow-running adjustment ~ biegunowości el. poling ~ chrominancji TV chroma control ~ ciągła infinitely variable adjustment ~ cieplna biol. thermotaxis ~ ciśnienia pressure control ~ częstotliwości el. frequency control ~ dławieniowa throttle governing (in steam turbines) ~ dwóch zmiennycb parametrów aut. dual effect control ~ chrominancji TV chroma control ~ dwupozycyjna zob. regulacja dwupołożeniowa ~ dwustopniowa aut. two-step control ~ ilościowa siln. quantity governing ~ jakościowa siln. quality governing ~ jaskrawości brightness control ~ jednoznacznie wymuszona positive control ~ kaskadowa el. cascade control ~ kompleksowa uzależniona aut. correlated control system ~ luzu clearance adjustment ~ łuku spaw. arc control ~ nadążna aut. follow-up control ~ nadmiernie czuła oversensitive control ~ nominalnie niezmienna aut. stable control ~ obejściowa by-pass governing (in steam turbines) ~ ogniskowania zob. regulacja ostrości ~ opornikowa el. rheostatic control ~ opustowa hit-and-miss governing ~ ostrości opt., TV focus control; focusing ~ płac salary adjustment ~ podpór bud. setting supports ~ pośrednia siln. intermediate governing ~ programowa programming control ~ proporcjonalna aut. proportional control ~ proporcjonalno-całkowa aut. proportional-plus-integral control ~ proporcjonalno-różniczkowa aut. proportional-plus-derivative control ~ ręczna manual control ~ rzeki river regulation, river engineering ~ samoczynna ciśnienia ładowania lot. automatic boost control ~ ~ elektrod searching of electrodes (in an electric furnace) ~ ~ składu mieszanki siln.lotn. automatic mixture control ~ siły głosu el.akust. volume control; gain adjustment ~ (składu) żużla hutn. slag control ~ spływu inż. flood control ~ stosunkowa aut. ratio control ~ stycznikowa el. contactor control ~ synchroniczna synchronous timing Strona 718

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ synchronizacji TV hold control ~ śledząca aut. follow-up control ~ śrub nastawczych walcarki hutn. screw-down control ~ temperatury temperature control; attemperation ~ toru w planie kol. track lining ~ urodzeń birth control ~ w czasie timing ~ wielostopniowa aut. multi-step control ~ wyprzedzenia zapłonu siln.spal. ignition control ~ wypukłości beczki walca hutn. roll shape control ~ wysokich tonów rad. treble control ~ wzmocnienia el.akust. volume control; gain adjustment ~ zapłonu siln.spal. ignition timing, spark timing ~ zasilania kotł. feed-water regulation ~ zdalna remote control ~ zgrubna coarse control regulamin m regulations regularność f regularity regularny a 1. regular 2. kryst. cubic(al), isomeric regularyzacja f mat. regularization regulator m controller; control (unit); governor; regulator; adjustment ~ astatyczny astatic controller, isochronous governor ~ automatyczny przemiennego włączania over-and-under controller ~ bez energii pomocniczej self-actuated controller, self-operated regulator, direct-acting governor ~ bezpieczeństwa emergency governor, safety governor, overspeed governor ~ bezpośredni self-actuated controller, self-operated regulator, direct acting governor ~ bezpośredniego działania zob. regulator bezpośredni ~ bezwładnościowy inertia governor ~ całkujący astatic controller ~ ciężarowy dead-weight governor, weight-loaded governor ~ ciśnienia pressure-regulating governor; pressure regulator ~ ~ ładowania siln.lotn. boost control (unit), manifold pressure regulator ~ czasu zgrzewania weld-interval timer ~ dwupołożeniowy on-off controller ~ dwustopniowy dual-stage regulator ~ flotacji wzbog. floatation agent ~ I isochronous governor, astatic governor ~ indukcyjny napięcia el. induction voltage regulator ~ izochroniczny isochronous controller ~ mocy (turbiny) output governor, power governor ~ napełnienia zob. regulator mocy ~ napełnień wagi automatic compensator of the scales, dribble compensator, dribble weigher ~ napięcia voltage regulator ~ nastawny adjustable regulator ~ obrotów speed governor ~ odrzutu uzbr. recoil adjusting gear; recoil valve ~ odśrodkowy centrifugal governor ~ ~ kulowy flyball governor ~ osiowy drum governor, shaft governor ~ P proportional controller ~ PD proportional-plus-derivative controller ~ PI proportional-plus-integral controller ~ PID proportional-plus-integral-plus-derivative controller ~ płaski drum governor, shaft governor ~ pozycyjny fixed-position controller ~ prądowo-napięciowy el. current-voltage regulator ~ prędkości obrotowej speed governor ~ programowy programme controller; process timer ~ proporcji (dozowania) ratio controller ~ proporcjonalno-całkująco-różniczkujący proportional-plus-integralplus-derivative controller ~ proporcjonalno-całkujący proportional-plus-integral controller ~ proporcjonalny proportional controller ~ ~ z zapobieganiem proportional-plus-reset controller Strona 719

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ punktu zerowego metrol. zero adjuster ~ rozpędowy inertia governor ~ składu (mieszaniny) ratio controller ~ sprężynowy spring-loaded governor ~ stałych obrotów (śmigła) lotn. constant-speed unit ~ statyczny static controller ~ sterowania wysokości lotn. altitude control unit ~ stężenia masy papiern. stock regulator ~ stożkowy conical governor, pendulum governor ~ światła el. light dimmer ~ temperatury thermoregulator; temperature controller ~ tulejowy conical governor, pendulum governor ~ wahadłowy zob. regulator tulejowy ~ wielopozycyjny multiposition controller ~ wielowymiarowy multivariable controller ~ wszechzakresowy all-speed governor ~ wyprzedzenia zapłonu siln. spark-advance control ~ wzbudzenia el. field rheostat ~ wzrostu biochem. growth regulator ~ zasilania kotł. feed-water regulator ~ zasilany servo-operated regulator ~ zmiennego ciśnienia ładowania siln.spal. variable-datum boost control regulować v control; regulate; adjust ~ zegarek time the watch regulowany a controllable; adjustable; regulated reguła f rule, zob.też zasada ~ dźwigni lever-arm principle ~ E"tv"sa fiz. E"tv"s rule ~ faz fiz. phase rule ~ gazu szlachetnego chem. octet rule, Abegg's rule (of eight) ~ korkociągu el. corkscrew rule ~ Le Chateliera i Brauna zob. reguła przekory 1. ~ Lenza el. Lenz's law ~ lewej ręki el. left-hand rule ~ liczb całkowitych (ciężarów atomowych) chem. whole number rule ~ oktetu chem. octet rule, Abegg's rule (of eight) ~ pól aero. area rule ~ praktyczna (oparta na doświadczeniu) rule of thumb ~ prawej ręki el. right-hand rule przekory 1. fiz. Le Chatelier-Braun's principle, principle of mobile equilibrium 2. el. Lenz's law ~ przesunięć (promieniotwórczych) nukl. displacement law ~ stężeń Gibbsa Gibbs adsorption equation ~ trapezów mat. trapezoidal rule ~ trzech mat. rule of three ~ wartościowości chem. valency rule ~ wyboru fiz. selection principle, selection rule ~ znaków Descartesa mat. Descart's rule of signs reguły fpl wnioskowania mat. rules of inference ~ wyboru fiz. selection rules rehabilitacja f med. rehabilitation rehydratacja f rehydration (of dried products) reja f okr. yard ~ ruchoma hoisting yard rejestr m record; register ~ A inf. A-register arithmetic register ~ adresowy pamięci memory address register, MAR ~ B inf. index register, B-register, B-line, B-box, modifier register ~ buforowy inf. buffer register ~ dynamiczny inf. dynamic register ~ ilorazu inf. quotient register, Q-register ~ indeksowy inf. index register, B-register, B-line, B-box, modifier register ~ jednozadaniowy inf. single-purpose register ~ klawiaturowy telef. sender ~ L inf. instruction counter ~ modyfikacji inf. index register, B-register, B-line, B-box, modifier register Strona 720

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ pamięci inf. memory register ~ patentowy patent roll ~ pośredniczący inf. buffer register ~ przesuwny inf. shift register ~ R zob. rejestr rozkazów ~ rozkazów inf. instruction register ~ równoległo-równoległy inf. parallel-in, parallel-out register ~ ~ -szeregowy parallel-in, serial-out register ~ równoległy asynchroniczny inf. latch ~ stanów (systemu) inf. status register ~ statków żegl. register of shipping ~ statyczny inf. static register ~ szeregowo-szeregowy inf. serial-in, serial-out register ~ szeregowy magnetyczny inf. magnetic-core shift register ~ znaku inf. sign register rejestracja f registration; recording ~ audiowizualna TV video recording ~ danych data logging ~ holograficzna laserowa obrazów selectavision ~ pasażerów (na lotnisku) check-in of passengers rejestrator m 1. recorder; register 2. aut. logger ~ awaryjny lotn. crash recorder ~ danych data logger ~ kursu course recorder ~ rozmów (w kabinie załogi) lotn. cockpit voice recorder ~ samoczynny lotn. automatic observer ~ temperatury temperature recorder ~ toru lotu lotn. flight path recorder rejestrowanie n registration; recording ~ danych logging ~ w pamięci inf. storing rejka f sygnałowa okr. signal yard ~ topsla gaff topsail yard rejl m jedn. rayl, specific acoustical ohm rejon m amfidromiczny ocean. amphidromic region ~ informacji lotu advisory area ~ ~ powietrznej (kontroli ruchu lotniczego) flight information region, FIR ~ kontrolowany lotniska terminal control area, TMA ~ węzła obubieżnego ocean. amphidromic region ~ połowu ryb. fishing region rejonizacja f regional division rejowiec m okr. bark, square rigged vessel rejs m żegl. voyage, trip; lotn. flight ~ bez ładunku ballast voyage ~ dziewiczy maiden voyage ~ pod balastem ballast voyage ~ połowowy fishing trip ~ próbny trial trip ~ próżny ballast voyage rekalescencja f met. recalescence rekapitulacja f biol. recapitulation rekin m zool. shark reklama f advertizing, publicity; advertisement ~ ciągła follow-up advertizing ~ prasowa press advertizing ~ świetlna illuminated advertizing ~ telewizyjna television advertizing reklamacja f claim, complaint reklamować v 1. advertise 2. claim, complain, make a complaint rekombinacja f fiz. recombination ~ augerowska Auger recombination ~ jednopoziomowa single-level recombination ~ jonów ion recombination ~ międzypasmowa band-to-band recombination ~ objętościowa (w objętości półprzewodnika) bulk recombination ~ pośrednia (przez energetyczne stany pośrednie) intermediate-level recombination Strona 721

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ promienista radiative recombination ~ rodników recombination of radicals ~ wielopoziomowa multiple-level recombination ~ wewnątrzgenowa biochem. intragenic recombination rekompatybilność f TV reverse compatibility rekompensata f ek. compensation rekonfiguracja f (systemu) inf. reconfiguration rekonstrukcja f reconstruction rekonwalescencja f med. convalescence rekonwersja f inf. binary-to-decimal conversion rekorder m awaryjny lotn. crash recorder rekord m record rekordowy a record, record-breaking rekrutacja f recruitment, enrollment rekrutować v enrol rekrystalizacja f 1. recrystallization 2. obr. ciepl: recrystallization, recrystallizing, commercial annealing ~ samorzutna obr.ciepl. self-annealing, spontaneous annealing ~ szkła devitrification of glass ~ wtórna obr.ciepl. secondary recrystallization rekrystalizować v recrystallize rekrystalizowanie n obr.ciepl. recrystallization, annealing recrystallizing, commercial annealing rektascensja f astr. right ascension rektor m rector rektorat m rector's office rektoskop m med. rectoscope, proctoscope rektyfikacja f chem. rectification, fractional distillation rektyfikat m rectified spirit rektyfikator m chłodn. rectifier rektyfikować v chem. rectify rekultywacja f terenów land reclamation rekuperacja f recuperation ~ ciepła heat recovery rekuperator m recuperator ~ ceramiczny tile recuperator ~ gazowy gas recuperator ~ igły needle recuperator, hairpin-type recuperator ~ krzyżowy (z krzyżowym przepływem spalin z powietrza) cross-flow recuperator ~ metalowy metallic tube recuperator ~ powietrzny air recuperator ~ przeciwprądowy counter-flow recuperator ~ radiacyjny radiation-type recuperator ~ rurowy tubular recuperator ~ współprądowy parallel-flow recuperator, cocurrent-flow recuperator rekurencyjny a mat. recurrent rekursja f mat. recursion ~ pierwotna primitive recursion rekursywność f mat. recursiveness rekursywny a mat. recursive rekwirować v commandeer relacja f 1. report, statement, account 2. mat. relation ~ cen ek. price relations ~ dwuargumentowa binary relation, dyadic relation ~ dziedziczenie mat. ancestral relation ~ nieprzechodnia intransitive relation ~ porządkująca ordering relation ~ przechodnia transitive relation ~ przewozowa żegl. direction of trade ~ równoważności equivalence relation ~ symetryczna symmetric relation ~ zwrotna reflexive relation relaksacja f wytrz. relaxation ~ kwadrupolowa quadrupole relaxation ~ naprężeń stress relaxation, stress decay ~ poprzeczna zob. relaksacja spinowo-spinowa ~ spinowo-sieciowa fiz. spin-lattice relaxation Strona 722

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ spinowo-spinowa spin-spin relaxation relatywistyczny a relativistic relewancja f inf. relevance relewantny a inf. relevant relief m relief ~ wklęsły intaglio relikt m geol. relic reling m okr. (bulwark) rail ~ rufowy taffrail reluktancja f fiz. reluctance reluktywność f fiz. reluctivity rem m radiol. r"ntgen-equivalent-man, rem remanencja f magnetyczna el. residual flux density, residual magnetism, remanence remanent m inventory, stock-taking remiza f depot remizka f żegl. lacing hole, eyelet remont m repair; overhaul, zob.też naprawa ~ awaryjny damage repair ~ kapitalny major repair, heavy repair, general overhaul ~ ~ wielkiego pieca blast furnace reline ~ okresowy routine repair remontować v repair ren m chem. rhenium, Re rencista m pensioner rendement m cukr. rendement rener m ładunkowy okr. cargo runner, cargo fall renery mpl sprzężone okr. union gear (for handling cargo) renesans m arch. renaissance renian m chem. rhenate renifer m zool. reindeer, Rangifer Tarandus L. renina f fizjol. rennet, rennin, chymosin renkloda f bot. greengage, Prunus domestica ssp. italica renomowany a renowned renowacja f renovation renta f pension; annuity ~ inwalidzka disability benefit ~ roczna annuity ~ wdowia widow's benefit rentgen m 1. X-ray apparatus, r"ntgen apparatus 2. jedn. r"ntgen, R"ntgen unit rentgenodefektoskopia f radiographic inspection rentgenografia f X-ray radiography, X-ray photography, r"ntgenography ~ dyfrakcyjna X-ray crystal analysis, X-ray diffraction, X-ray structure analysis ~ małoobrazkowa photo-r"ntgenography ~ metali X-ray metallography ~ strukturalna zob. rentgenografia dyfrakcyjna rentgenogram m X-ray photograph, X-ray shadow, r"ntgenogram, radiograph, exograph, skiagram ~ Debye'a-Scherrera powder pattern ~ dyfrakcyjny X-ray diffraction micrograph, X-ray pattern ~ proszkowy powder pattern ~ warstwowy tomograph, laminograph, stratigraph ~ wykonany metodą kryształu obracanego rotation diagram, rotation pattern ~ ~ ~ promieni przechodzących transmission diagram, transmission pattern ~ ~ ~ ~ zwrotnych back reflection diagram, back reflection pattern rentgenokinematografia f cinemaradiography rentgenokrystalografia f X-ray crystallography rentgenologia f r"ntgenology, radiology rentgenometr m rontgen meter rentgenoskopia f r"ntgenoscopy, fluoroscopy rentgenoterapia f X-ray therapy ~ głęboka X-ray deep therapy ~ stykowa X-ray contact therapy rentowność f profitability Strona 723

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski rentowny a profitable reobaza f biol. rheobase reologia f mech. rheology reometr m fiz. rheometer reopeksja f fiz. rheopexy reorganizacja f reorganization reorganizować v reorganize reostat m el. variable resistor, rheostat reostrykcja f fiz. rheostriction, pinch effect reotaksja f biol. rheotaxis rep m 1. radiol. rep (r"ntgen-equivalent-physical): 1 rep = 1 Gy 2. ryb. bush rope, fleetrope repelent m repellent reper m geod. bench-mark, datum point ~ stały wagi beam balance indicator reperacja f repair ~ sieci net mending reperforator m telegr. tape reperforator reperować v repair; mend repertuar m rozkazów inf. instruction repertory, instruction set repetier m zeg. repeater, repeating watch, clock watch repetycja f geod. repetition repetytor m girokompasu nawig. gyro repeater replika f ekstrakcyjna extraction replica ~ węglowa carbon replica replikacja f częściowa mat. fractional replicate ~ DNA biochem. DNA replication reportaż m elektroniczny electronic news gathering, ENG represja f (regulacja syntezy enzymu) biochem. repression reprezentacja f mat. representation ~ analogowa inf. analog representation ~ całkowicie przywiedlna completely reducible representation ~ cyfrowa digital representation ~ danych inf. representation of data ~ dwójkowa binary representation ~ dziesiętna kodowana dwójkowo binary-coded decimal representation ~ grupy representation of a group ~ nieprzywiedlna irreducible representation ~ przyrostowa incremental representation ~ stałopozycyjna fixed point representation ~ w kodzie z nadmiarem trzy excess-three representation ~ wierna faithful representation ~ zerowa null representation ~ zmiennopozycyjna floating-point representation reprezentacyjny a presentable; elegant reprezentatywny a representative reproducer m 1. biur. document originating machine 2. reproducing machine, card reproducer, card punch (in punched card machines) reprodukcja f reproduction ~ barw fot. colour reproduction ~ dźwięku sound reproduction reprodukować v reproduce reproduktor m zoot. getter reprografia f reprography reprojekcja f kin. rear projection, back projection reprywatyzacja f return to private ownership residualny a residual residuum n 1. mat. residuum 2. geol. residue, residuum; eluvium ~ funkcji analitycznej residue of an analytic function resor m (carriage) spring, suspension spring ~ ćwierćeliptyczny cantilever spring, quarter-elliptic spring ~ eliptyczny (full-)elliptic spring ~ hydroelastyczny hydroelastic unit, spring-and-damper unit ~ hydropneumatyczny hydro-pneumatic unit ~ (teoretyczny) o stałym naprężeniu constant stress spring ~ piórowy leaf spring, laminated spring ~ poduszkowy bag air spring, air cushion Strona 724

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ poprzeczny transverse spring ~ półeliptyczny half-elliptic spring ~ ustopniowany graduated spring ~ wielokrotny multiplex spring ~ wielopłytkowy leaf spring, laminated spring ~ wspornikowy cantilever spring, quarter-elliptic spring ~ wygięty w górę reversed cambered spring ~ z piórami przylegającymi nipless spring ~ z prześwitami między piórami nipped spring ~ zawieszony na wieszakach shackled spring resorowanie n springing; kol. spring rigging ~ niezależne mot. independent springing resorpcja f resorption resort m government department respirator m bhp respirator restaurować v restore, renovate (works of art, monuments etc.) restrykcja f ek. restriction, restraint resurs m overhaul life; service life ~ silnika engine installation life resuscytacja f med. resuscitation resuscytator m med. resuscitator reszta f 1. rest; remainder 2. residue, residuum ~ kwasowa chem. acid radical ~ spalin siln.spal. exhaust residue, residual gases ~ z dzielenia mat. remainder of the division ~ zbioru mat. final segment of a set, remainder of a set resztka f (materiału) włók. fent ~ anody (z kąpieli galwanicznej) anode butt resztki fpl pożniwne roln. crop residue resztkowy a residual retardant m wzrostu (roślin) chem. growth retardant retarder m polimeryzacji polymerization retarder reten m chem. retene, 7-isopropyl-1-methyl phenanthrene retencja f retention ~ izotopów chem. isotope retention ~ powierzchniowa hydr. surface storage, initial retention, surface retention ~ przeciwpowodziowa inż. flood surcharge retikulometr m (aparat do oznaczania stopnia usieciowania) gum. reticulometer retikulum n endoplazmatyczne biol. endoplasmic reticulum, ER retorta f retort ~ jednostronna stop-ended retort ~ koksownicza coking retort, coker ~ konwertora hutn. converter vessel, converter body ~ przelotowa through retort retrakcja f mat. retraction retrakt m mat. retract ~ absolutny absolute retract ~ deformacyjny deformation retract ~ otoczeniowy absolutny absolute neighbourhood retract retransmisja f rad. retransmission ~ dziurawkowa telegr. tape relay retrognoza f hindcast retrogradacja f chem. retrogradation ~ superfostatu reversion of superphosphate retrokompatybilność f TV reverse compatibility (in colour television) retusz m 1. fot. retouching 2. szkl. blocking ~ elektryczny (obrazu) TV shading correction retykulacja f fot. reticulation (of film emulsion) retynit m min. retinite reumatologia f rheumatology reumatyzm m rheumatism rewa f ocean. submerged bar rewerberacja f akust. reverberation rewers m 1. (odwrotna strona monety, medalu) reverse 2. receipt; lending form (in a library) rewersja f smakowitości spoż. flavour reversion Strona 725

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski rewident m examiner; auditor; US certified accountant ~ wagonowy kol. car examiner rewizja f 1. revision 2. bud. access eye, cleanout 3. poligr. clean proof ~ finansowo-księgowa ek. book audit(ing) ~ normy revision of standard rewolucja f przemysłowa industrial revolution rewolwer m uzbr. revolver rewolwerówka f obr.skraw. turret lathe rezerford m jedn. rutherford: 1 Rd = lO^6Bq rezerpina f farm. reserpine rezerwa f 1. reserve; stand-by 2. redundancy (structural) 3. włók. resist ~ alkaliczna biochem. alkali reserve ~ bierna standby redundancy ~ chłodna (w teorii niezawodności) cold reserve, unloaded reserve ~ ciągła (w teorii niezawodności) parallel redundancy ~ ekspansyjna zbiornika ullage ~ gorąca (w teorii niezawodności) hot reserve, loaded reserve ~ zamówień backlog of orders rezerwacja f booking, reservation (of seats, rooms in a hotel etc.) rezerwat m reserve; preserve (for game or fish) rezerwować v (miejsca, bilety) book, make reservation rezerwowanie n (jako środek zwiększania niezawodności systemu) redundancy rezerwowy a reserve; stand-by (engine etc.) rezerwy fpl gospodarcze economic reserves ~ siły roboczej labour reserves, manpower reserves ~ ukryte hidden reserves rezinografia f chem. resinography rezinoid m tw.szt. resinoid rezit m tw.szt. resite, C-stage resin rezitol m tw.szt. resitol, B-stage resin rezol m tw.szt. resol, A-stage resin, single-stage resin rezolwenta f mat.1. resolvent (in functional analysis) 2. resolution (in algebraic topology) rezolwometr m fot. resolution meter rezonans m fiz. resonance ~ bezwiązaniowy fiz. no-bond resonance, hyperconjugation ~ elektryczny electrical resonance ~ ferromagnetyczny ferromagnetic resonance ~ gigantyczny giant resonance ~ kwadrupolowy jądrowy nuclear quadrupole resonance ~ kwantowo-mechaniczny quantum-mechanical resonance ~ magnetyczny elektronowy electron paramagnetic resonance, EPR, electron spin resonance, ESR ~ ~ jądrowy nuclear magnetic resonance, NMR ~ mezonowy meson resonance ~ napięć voltage resonance, series resonance ~ optyczny optical resonance ~ paramagnetyczny elektronowy electron paramagnetic resonance, EPR, electron spin resonance, ESR ~ ~ jądrowy nuclear magnetic resonance, NMR ~ podwójny elektronowo-jądrowy electron-nuclear double resonance, ENDOR ~ ~ jądrowo-elektronowy nucleus-electron double resonance, NEDOR ~ ~ jądrowo-jądrowy internuclear double resonance, INDOR ~ prądów zob. rezonans równoległy ~ równoległy el. current resonance, parallel resonance ~ spinowy elektronowy electron paramagnetic resonance, EPR, electron spin resonance, ESR ~ szeregowy el. series resonance, voltage resonance ~ w obwodzie strojonym tunance ~ własny self-resonance rezonansowy a resonant rezonator m resonator ~ akustyczny acoustic resonator ~ echa et. echo-box Strona 726

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ komorowy cavity resonator ~ krystaliczny resonator crystal ~ kwarcowy quartz-crystal resonator ~ modulujący modulator resonator ~ motylkowy butterfly resonator ~ paskowy strip line resonator ~ stabilizujący stabilizing resonator ~ wejściowy input resonator, buncher ~ wnękowy cavity resonator, resonant cavity, tuned cavity ~ wyjściowy output resonator, catcher (-resonator) ~ zewnętrzny external resonator rezonatron m elektron. resonatron rezonować v resonate rezonujący a resonating rezorcyna f chem. resorcinol, resorcin rezultat m result rezydencja f residence; mansion rezygnować v z pretensji give up the claim, abandon the claim rezynit m petr. resinite rezystancja f el. (effective) resistance ~ akustyczna acoustic resistance ~ kolektor-baza collector resistance ~ obciążenia termination resistance ~ przestrzeni swobodnej intrinsic resistance ~ rozproszona spreading resistance ~ skrośna volume resistance ~ termiczna thermal resistance ~ uziemienia resistance to earth ~ uzwojenia winding resistance ~ własna self-resistance ~ zestyku contact resistance ~ zwarcia fault resistance rezystor m el. resistor, resistance ~ bezindnkcyjny non-inductive resistor ~ cermetowy cermet resistor ~ cienkowarstwowy thin-film resistor ~ drukowany printed resistor ~ drutowy wire-wound resistor ~ dyfuzyjny diffused resistor ~ fotoelektryczny photoresistor, photoresistive cell ~ grubowarstwowy thick-film resistor ~ grzejny heating resistor ~ kompozycyjny composite resistor ~ lity slug-type resistor ~ masowy zob. rezystor lity ~ metalizowany metal-film resistor ~ napięcia polaryzacji bias resistor ~ nastawny rheostat, variable resistor ~ objętościowy slug-type resistor ~ szeregowy dropping resistor ~ ściśnięty pinch resistor ~ termometryczny thermometer resistor ~ upływowy bleeder resistor ~ warstwowy film resistor ~ węglowy carbon resistor ~ wstępny dropping resistor ~ z zaczepami tapped resistor rezystywność f resistivity, specific resistance reżyser m rad., kin. director, producer reżysernia f rad., TV (master) control room ~ fonii sound control room ~ oświetlenia lighting control room ~ wizji TV production (video) control room rębacz m górn. getter, cutter, hewer, picksman rębak m drewn. chipper, chopper, wood splitting machine rębalnia f drewn. chipping plant rębnia (forest) cutting ~ częściowa zob. rębnia grupowa Strona 727

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ grupowa group felling ~ przerębowa selection felling ~ smugowa strip felling ~ zupełna clear felling ręcznej roboty hand-made ręcznie adv by hand, manually ręcznie dokręcony hand tight ręczny u manual; hand operated ręczny karabin m maszynowy automatic rifle rędzina f gleb. limestone soil ręka f anat. hand rękaw m anody el. anode arm ~ balonu lotn. appendix, neck of a balloon ~ do strzelania ćwiczebnego lotn. towing sleeve ~ izolacyjny bhp insulating sleeve ~ lotniskowy wind-sock, wind cone ~ upustowy (balonu) lotn. appendix, neck of a balloon ~ zsypowy okr. garbage chute, slop chute rękawica f bosmańska żegl. sailmaker's palm, sewing palm ~ żeglarska zob. rękawica bosmańska rękawice fpl gloves ~ gumowe rubber gloves ~ jednopalcowe mittens ~ nurka diver gloves ~ ochronne protective gloves, gauntlets ~ pszczelarskie bee gloves ~ spawacza welding gloves ~ z gumy ołowiowej radiol. lead rubber gloves rękodzielnik m handicraftsman rękodzieło n handicraft rękojeść f handle; grip; helve; haft ~ do przesuwania (np. suportu obrabiarki) draw handle ~ gwiazdowa star handwheel, palm grip ~ korby crank handle ~ piły drewn. saw tiller ~ zaciskowa dwuramienna masz. speed handle ~ zamkowa uzbr. cocking handle; breech mechanism lever rękojmia f prawn. warranty rękopis m manuscript RIAD (family of digital computers produced in the Comecon countries) rillmarki pl geol. rill marks rimifon m farm. (isonicotinic acid hydrazide) rinoskop m med. rhinoscope riolit m petr. rhyolite, liparite ripplemarki pl geol. ripple marks rizosfera f (warstwa gleby otaczająca korzenie) rhizosphere rkm = ręczny karabin maszynowy automatic rifle roadster m mot. convertible, roadster robaczyca f wet. worm infestation robaczywy a worm-infested robak m zool. worm ~ móżdżku anat. vermiform lobe (of the cerebellum), vermis cerebelli robić v korektę read proofs ~ notatki take notes; keep a record ~ postępy make progress; advance in... ~ remanent take stock ~ zdjęcia pomiarowe geod. map out ~ zwrot żegl. put about ~ ~ przez dziób go about ~ ~ przez rufę jibe, gybe, wear robinia f bot. robinia, false acacia, Robinia pseudoacacia L. robocizna f 1. labour 2. labour costs roboczodniówka f man-shift roboczogodzina f man-hour roboczy a working robot m aut. robot robota f work, job, zob.też roboty robotnica f 1. woman-worker, workwoman 2. pszczel. working bee, worker Strona 728

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski robotnik m worker, workman, hand; labourer ~ akordowy piece worker, jobber ~ dniówkowy daily worker, dayman ~ drogowy roadman ~ ~ układający nawierzchnie pavior ~ fabryczny factory worker ~ kwalifikowany skilled worker ~ niewykwalifikowany unskilled worker; labourer; (na obrabiarce) machinist's helper ~ obsługujący maszynę operative, tender ~ pomocniczy auxiliary worker ~ portowy docker; US longshoreman ~ produkcyjny productive worker ~ przemysłowy factory worker ~ przyuczony semi-skilled worker; (na obrabiarce) machine hand ~ rolny farm worker ~ sezonowy seasonal worker ~ wykwalifikowany skilled worker ~ ~ na obrabiarkach specialized machinist ~ wysokokwalifikowany highly skilled worker ~ ziemny navvy, digger robotniko-dzień m man-shift roboty fpl blacharskie sheet metal work ~ budowlane construction work ~ ciesielskie carpentry ~ dekarskie bud. roofwork ~ dodatkowe extras, variations ~ drogowe road work ~ górnicze dołowe underground working, mining ~ ~ przygotowawcze working, development mining ~ gruntowe inż. dirt work ~ instalacyjne bud. plumbing ~ kamieniarskie bud. stonework ~ kamienne (w skale płonnej) górn. dead work ~ kesonowe inż. pneumatic work ~ konserwacyjne maintenance work ~ linowe żegl. sailorizing ~ melioracyjne land reclamation works ~ montażowe assembly, assembling ~ murowe bricklayer's work, brickwork ~ na powierzchni kopalni górn. overground working ~ naprawcze repair work ~ nasypowe inż. filling work ~ odkrywkowe górn. open working, opencast mining, open-cut mining, overground working ~ podsypkowe kol. ballast conditioning ~ pogłębiarskie dredging ~ porządkowe cleaning-up work ~ poszukiwawcze górn. prospecting, exploration work ~ przeładunkowe żegl. stevedoring ~ przygotowawcze górn. first working, development ~ ~ produktywne fore-winning ~ ~ w kamieniu (w skałach płonnych) stone work(ing), rock working, dead work ~ publiczne public works ~ ratunkowe wiertn. fishing ~ rozbiórkowe demolition work ~ stolarskie bud. joinery ~ strzałowe górn. shooting ~ tokarskie lathe work ~ torowe kol. track work ~ tynkowe bud. plaster work ~ udostępniające górn. unproductive development, working in the whole ~ ziemne earth work; diggings roczniak m ryb. yearling rocznik m 1. year class; year group; age group 2. year-book; annual set (of periodicals etc.) ~ astronomiczny nawig. almanac Strona 729

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ statystyczny statistical yearbook ~ wina vintage roczny a annual rod m chem. rhodium, Rh rodaminy pl farb. rhodamines rodan m chem. thiocyanogen rodanek m chem. rhodanate, thiocyanate, sulfocyanate ~ potasowy potassium thiocyanate rodanina f chem. rhodanine rodentycyd m (środek przeciw gryzoniom) rodenticide rodinal m 1. chem. rhodinal, cytronellal 2. fot. rodinal rodnik m chem. radical ~ alkilowy alkyl ~ dwuwartościowy bivalent radical, biradical ~ gorący hot radical ~ krótkotrwały radical of short life ~ kwasowy acid radical ~ przejściowy intermediate radical ~ trwały stable radical ~ wolny free radical ~ złożony complex radical rodniko-anion m chem. radical anion, anion-radical rodniko-kation m chem. radical cation cation-radical rodny a nukl. fertile rodochrozyt m min. rhodochrosite, dialogite rodolit m min. rhodolite rodonit m min. rhodonite rodopsyna f biochem. rhodopsin, retinal pigment rodowód m zoot. pedigree, blood line rodzaj m kind; sort; type; biol. genus (pl genera) ~ drgań el. mode of oscillation ~ ~ podstawowy dominant mode, fundamental mode ~ energii kind of energy ~ ładunku transp. type of cargo ~ ożaglowania rig ~ pisma rys. type of lettering, style of lettering ~ pola rezonansowego (w rezonatorze mikrofalowym) el. resonator mode ~ poprzeczny elektromagnetyczny zob. rodzaj propagacji TEM ~ ~ elektryczny zob. rodzaj propagacji TE ~ ~ magnetyczny zob. rodzaj propagacji TM ~ pracy (maszyny lub przyrządu) masz.el. type of duty ~ propagacji TE tel. transverse electric mode, TE mode, H mode ~ ~ TEM transverse electromagnetic mode, TEM mode ~ ~ TM transverse magnetic mode, T mode, E mode ~ przepływu hydr. pattern of flow ~ rębni leśn. method of cutting ~ stali type of steel ~ wiązania chem. type of binding rodzajowy a biol. generic rodzeństwo n genet. siblings rodzice pl genet. parents rodzić v fizjol. deliver (a child), give birth rodzimy a met. native rodzina f family; series ~ biegunowych skośnej fali uderzeniowej aero. shock polars diagram ~ charakterystyk characteristic family ~ dodatkowa chem. odd series, subgroup B (of periodic system) ~ główna chem. even series, subgroup A (of periodic system) ~ hodowlana zoot. breeding family ~ jednoparametrowa mat. one-parameter family ~ komputerów computer family ~ krzywych mat. family of curves ~ pierwiastków chem. family of elements ~ poboczna chem. odd series, subgroup B (of periodic system) ~ profilów lotniczych aero. family of profiles ~ promieniotwórcza radioactive series, decay series ~ pszczela colony of bees ~ układów scalonych elektron. integrated circuit family, IC family Strona 730

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ zbiorów mat. family of sets ~ ~ gwiaździście przeliczalna star-countable family of sets rodzynki mpl spoż. raisins rogacizna f horned cattle rogatka f toll gate, toll-bar, turnpike rogaty a zool. horned rogowacieć v become horny rogowaty a horny rogowiec m petr. hornstone ~ zwietrzały cotton rock rogowy a (made of) horn; biol. horny rogówka f 1. poligr. round cornering machine 2. anat. cornea roić v się (o owadach) swarm rojnica f pszczel. swarm box rojołapka f swarm catcher, swarm trap rok m budżetowy financial year, fiscal year, FY ~ gwiazdowy sidereal year ~ hydrologiczny water year ~ kalendarzowy calendar year, civil year ~ nieurodzajny roln. fail-year ~ obrachunkowy financial year, fiscal year, FY ~ platoński astr. great year, platonic year ~ przestępny leap year ~ słoneczny solar year ~ sprawozdawczy year under review ~ świetlny astr. light year ~ wydania (książki) year of publishing ~ zwrotnikowy tropical year, astronomical year rokoko n arch. rococo rokowania pl negotiations rokowanie n med. prognosis rokrocznie adv every year, yearly rola f gleb. ploughland ~ alarmowa żegl. stations bill, muster roll ~ papieru paper reel, paper web ~ zaciągowa żegl. ship's articles roleta f roller blind, roller shade ~ migawki (szczelinowej) fot. shutter blind rolka f roller, roll, zob.też krążek; wałek ~ całkująca metrol. integrating roller ~ do nawalcowywania gwintu circular thread rolling die, thread roll ~ do obciążania ściernic (przez wygniatanie) grinding wheel crusher ~ do wyoblania spinning roll ~ dociskowa pressure roll ~ kształtowa obr.plast. profile roller ~ luźna (do oparcia materiału przy walcowaniu blachy) billy roll ~ napędzana transp. powered roll ~ napinająca tension roll ~ nośna support roller ~ odginająca deflector roll ~ pomiarowa metrol. integrating roller ~ profilowa obr.plast. profile roller ~ prowadnicza włók.szt. godet ~ prowadząca guide roll ~ samotoku hutn. table roller ~ sieciowa ryb. net roller, seine-roller ~ stojakowa (w stojaku walcarki) hutn. breast roller ~ wagowa (w wadze) weight roller ~ wygniatająca obr.skraw. crush roll, crushing roller rolkowanie n obr.plast. finish rolling, roller burnishing, roll die working rolnictwo n agriculture rolniczy a agricultural rolnik m farmer rolny a agricultural rolownica f (do nawalcowywania gwintu) thread rolling die romański a arch. Romanesque (style) romb m geom. rhombus Strona 731

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ przegubowy mech. four way link movement romboedr m 1. geom. rhombohedron 2. kryst. rhombohedron, rhomb ~ ujemny reverse rhombohedron romboedryczny a kryst. rhombohedral romboid m rhomboid rombowy a rhombic, lozenge-shaped; kryst. orthorhombic rondo n drog. roundabout, traffic circle ropa f 1. med. pus 2. (naftowa) petroleum, crude oil, rock oil ~ aromatyczna aromatic-base crude oil ~ asfaltowa asphalt-base crude oil ~ bezparafinowa waxfree crude oil ~ naftowa petroleum, crude oil, rock oil ~ parafinowa paraffin-base crude oil ~ półasfaltowa semi-asphalt crude oil ropienie n med. suppuration, pus formation ropień m med. abscess ropociąg m oil pipeline ropomasowiec m okr. oil-bulk carrier, OB roponośny a geol. oil-bearing roporudomasowiec m okr. ore-bulk-oil carrier, OBO roporudowiec m okr. oil-ore carrier, 00 carrier ropowica f med. phlegmon ropucba f zool. toad rorowiec m okr. ro-ro carrier, roll on/roll off (system) ship rosa f dew rosienie n precipitation roskelit m min. roscoelite (vanadium-bearing mica mineral) rosnący a mat. ascending rosnąć v grow rosomierz m meteo. drosometer rostry pl łodziowe okr. skid roszarnia f włók. rettery roszczenie n ek. claim roszenie n wtók. retting rościć v (zgłaszać pretensje) claim ~ sobie prawo do... claim a right to... roślina f plant, zob.też rośliny ~ żywicielka host plant roślinność f vegetation, flora ~ denna ocean. benthic plants ~ morska marine flora roślinny a vegetable roślinożerny a zool. phytophagous, herbivorous, plant-feeding rośliny fpl charakteryzujące siedlisko habitat plants ~ cieniolubne sciophytes ~ cieplarniane hot-house plants ~ doniczkowe pot plants ~ dwuletnie biennial plants ~ glebotwórcze soil builder crops ~ iglaste conifers ~ jare spring crops ~ jednoroczne annual plants ~ lecznicze medical plants ~ leśne foresters ~ liściaste deciduous plants ~ mikroskopijne microphytes ~ miododajne honey plants, bee plants, nectar plants ~ motylkowe papilionaceous plants ~ na kiszonki silage crops ~ nasienne seed plants ~ ochronne (osłaniające wsiewkę) nurse-crops ~ okopowe root crops, roots ~ okrywowe cover crops ~ oleiste oil plants ~ owocujące przez cały sezon ever-bearers ~ ozime winter crops ~ pastewne forage, fodder plants ~ pnące climbing plants, ramblers Strona 732

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ przeciwerozyjne soil binders ~ przemysłowe economic plants, plants of economic importance ~ przyziemne grounding plants ~ rozłogowe creepers, runner plants ~ skałolubne lithophytes ~ słonolubne halophytes ~ spożywcze food crops ~ strączkowe leguminous plants, legumes ~ sucholubne hygrophobes ~ szpilkowe conifers ~ światłolubne heliophytes ~ uprawne cultivated plants ~ wiążące lotne piaski sand binders ~ wiecznie zielone evergreens ~ wieloletnie perennials ~ wielonasienne allseeds ~ włókniste fibre crops ~ wodne water plants ~ wskaźnikowe indicator plants ~ wyczerpujące glebę soil depleting crops ~ wzbogacające glebę soil improving crops ~ zbożowe grain crops, cereals ~ ziołowe herbaceous plants rośnięcie n żeliwa odl. growth of cast iron rotacja f 1. mat. curl, rotation (of vector field) 2. poligr. rotary (press), rotary machine ~ swobodna chem. free (internal) rotation ~ zahamowana chem. restricted (internal) rotation, hindered rotation ~ zapasów (w magazynie) stock rotation rotacyjny a mat. rotational; rotary rotametr m hydr. rotameter, cone-and-float meter rotaniny fpl chem. Polish syntannins rotator m fiz. rotator ~ ferrytowy ferrite rotator ~ sztywny rigid rotator ~ zahamowany restricted rotator rotel m (autobus turystyczny mieszkalny) rotel rotenoid m pest. rotenoid (insecticide) rotenon m chem. rotenone rotograwiura f poligr. rotogravure rotor m 1. masz. rotor, zob.też wirnik 2. hutn. rotary converter, rotor furnace 3. meteo. rotor cloud, roll cloud rotorowiec m rotor ship rototrol m (wzmacniacz elektromaszynowy) rototrol rotunda f arch. rotunda routing m poligr. routing machine, router rowek m groove; chase; gash ~ do rozprowadzania oleju masz. application oil groove ~ dźwiękowy acoustic groove ~ klinowy masz. keyseat, key-slot, key-way, key bed ~ krążka linowego gorge of a pulley ~ łopatkowy blade groove (in a turbine rotor) ~ na J single-J groove ~ na K double bevel groove ~ na podwójne J double-J groove ~ ~ ~ U double-U groove ~ ~ ~ 1/2 V double bevel groove ~ ~ ~ V double V groove ~ na U single-U groove ~ na l/2 V single bevel groove ~ na V single-V groove ~ na wypływkę obr.plast. gate, gutter, flash gap, flash well, flash pan ~ na X double-V groove ~ nadmiarowy tw.szt. spew groove ~ przejściowy akust. lead-over groove ~ smarowy masz. oil groove, grease groove ~ spawalniczy weld groove ~ szlamowy masz. mud groove Strona 733

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ teowy masz. T-slot ~ trapezowy dovetail groove ~ trawienny (przy trawieniu termicznym) met. thermal groove ~ wiórowy narz. flute, chip space, chip clearance ~ wprowadzający akust. lead-in groove ~ wpustowy masz. splineway ~ wyprowadzający akust. lead-out groove ~ zbiorczy oleju masz. collector oil groove rower m cycle; bicycle ~ trzykołowy tricycle rowkarka f obr.plast. groover rowkowanie n grooving; fluting rozalin m szkl. pink glass rozanilina f farb. fuchsin(e), magenta rozarium n roln. rose house; rose-garden rozbełtywanie n ceram. blunging rozbicie n atomu zob. rozbicie jądra atomowego ~ jądra atomowego fiz. fragmentation, nuclear explosion ~ się statku shipwreck rozbić v break; smash; shatter ~ się crash; żegl. wreck rozbieg m (przy starcie) lotn. take-off run ~ wiatru meteo. fetch of wind rozbieganie n się racing, overspeeding rozbierać v dismantle; disassemble; strip; take to pieces rozbieralnia f changing-room ~ mięsa spoż. cutting room rozbieralny a sectional; collapsible; dismountable rozbieżnia f (na boisku sportowym) run-up rozbieżność f divergence ~ danych discrepancy between the data ~ kół mot. toe-out ~ poglądów divergence of opinions ~ pomiarów discrepancy of measurement ~ reakcji łańcuchowej nukl. divergence (of a chain-reaction) ~ skrętna aeroelastyczna lotn. aero-elastic divergence ~ wektora mat. divergence of a vector rozbieżny a divergent rozbijacz m emulsji homogenizer ~ piany froth breaker rozbijać v smash, shatter, break ~ klinami wedge (e.g. stones) ~ otwór batter a hole rozbijanie n bloku inf. deblocking ~ emulsji emulsion breaking, demulsification rozbijarka f kulowa (np. do robót wyburzeniowych) bud. ball breaker rozbiór m gramatyczny zdań parsing rozbiórka f (na części) disassembly, dismantling ~ budynku demolition oi a building ~ tusz mięsnych partition of carcasses rozbitek m żegl. shipwrecked person; castaway rozbłysk m flare up; scintillation ~ słoneczny astr. solar flare ~ wybuchu jądrowego nuclear flash rozbłysnąć v flare up rozbrajać v 1. disarm (ammunition) 2. żegl. unrig; unbend (a mast etc.) rozbrojenie n disarmament rozbryzg m powierzchniowy (fal wiatrowych) ocean. spindrift rozbryzgiwać v się splash rozbrzmiewać v resound rozbudowa f development; expansion rozbudowywać v develop; expand rozcalanie n amunicji disassembly of ammunition rozchodnik m bot. sedum, Sedum rozchodzenie n się fal fiz. propagation of waves ~ ~ płomienia flame propagation rozchodzić v się propagate ~ ~ promieniowo radiate Strona 734

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski rozchód m expenditure rozchylać v (się) part; draw aside; half-open rozchylak m narz. żegl. beveller rozchylenie n burt okr. flare ~ wręgu okr. frame bevel rozchylony a half-open; flared rozciąć v cut (in two), dissect rozciąg m elektron. time base (trace) rozciągać v się na przestrzeni... spread out over an area... rozciąganie n 1. tension; stretching 2. obr. plast. bumping; blocking out (sheet metal) ~ cewki el. coil spreading ~ mimoosiowe wytrz. eccentric tension ~ osiowe wytrz. axial tension ~ pasma rad. band-spreading ~ przy zgrzebleniu włók. drawing ~ tkaniny na szerokość włók. tentering rozciągarka f grzebieniowa włók. gill box ~ taśm włók. drawing frame ~ tkanin tenter frame rozciągliwość f extensibility rozciągliwy a tensile; extendible, extensible; stretchy rozciągłość f extent; stretch; expansion ~ pokładu geol. strike rozcieńczacz m powł. diluent rozcieńczać v dilute, thin ~ napoje alkoholowe reduce in proof rozcieńczalnik m diluent; thinner; reducer rozcieńczenie n dilution ~ graniczne dilution limit ~ izotopowe isotope dilution (method), isotope dilution analysis ~ nieskończenie wielkle infinite dilution rozcieńczony a dilute rozcieracz m 1. grinder 2. poligr. rider rozcierać v grind; triturate ~ na miazgę pulp ~ na proszek grind to powder, triturate rozcięcie n cut; dissection; slit ~ na dwie połowy hemisection rozcinak m obr.plast. parting die rozcinanie n obr.plast. parting; shearing ~ calizny górn. working in the whole ~ filarów górn. splitting of pillars ~ pola górn. panelling ~ taśmy (wzdłużnie) hutn. strip slitting ~ na warstwy slicing rozczepiać v (np. wagony) uncouple rozczyn m spoż. leaven rozczynnik m (leku) farm. excipient rozdarcie n tear rozdeskowywanie n bud. striking, stripping, removal of forms rozdeszczanie n ścieków spray irrigation of sewage rozdmuchiwanie n tw.szt. blow moulding rozdrabniacz m roln. shredder ~ do pasz feed mill ~ mikrocząsteczkowy chem. micronizer ~ złomu fragmentizer ~ żużla clinker grinder rozdrabniać v comminute, break up, disintegrate, reduce size (of grain) ~ na proszek powder ~ na pył pulverize rozdrabnianie n comminution, breaking up, disintegration ~ grube coarse grinding, preliminary breaking up ~ na proszek powdering ~ na pył pulverizing, pulverization ~ skał inż. tampwork ~ wstępne coarse grinding, preliminary breaking up ~ wybuchowe explosive disintegration, explosive shattering Strona 735

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ złomu fragmentation of scrap rozdrabniarka f crusher; disintegrator, zob.też kruszarka rozdrobnienie n size reduction, break-up ~ nadmierne overgrinding ~ struktury obr.ciepl. refinement of structure rozdroże n road fork, diverging roads rozdwajać v divide in two; halve; split rozdwajanie n się skór surowych blistering of hides rozdział m 1. distribution; division; separation 2. (w książce) chapter ~ częstotliwości radiolokatora radar frequency splitting rozdzielacz m distributor; divider ~ cukrzycy cukr. mingler ~ hydrauliczny (w prasie hydraulicznej) manipulator ~ laboratoryjny chem. separatory funnel, tap-funnel ~ rurowy (pożarowy) dividing breeching ~ wewnętrzny (w żniwiarce) roln. inner divider ~ wsadu (w wielkim piecu) hutn. charge distributor ~ zapłonu siln.spal. ignition distributor ~ zewnętrzny 1. roln. outer divider (w żniwiarce) 2. dividing attachment (w kosiarce) rozdzielać v separate; divide; distribute rozdzielanie n 1. separation; resolution; distribution 2. tw.szt. segregation (defect) ~ chemiczne chemical resolution ~ elektrolityczne electrolytic separation ~ emulsji demulsification, emulsion breaking ~ izotopów isotope separation ~ mechaniczne mechanical separation ~ mieszanin separation of mixture ~ na ziarna wzbog. disaggregation ~ pneumatyczne air separation, pneumatic separation, air elutriation ~ radiochemiczne radiochemical separation ~ według wielkości (ziarna) size-grading rozdzielczość f opt. resolving power, resolution ~ liniowa TV line definition ~ obrazu TV definition of picture rozdzielczy a distributive; distributing rozdzielenie n się betonu concrete disintegration ~ zmiennych mat. separation of variables rozdzielnia f switching station rozdzielnica f el. switchgear rozdzielnik m distribution list ~ korespondencji mailing list ~ wywołań telef. allotter rozdzielnopłciowy a biol. dioecious, dioic rozdzielny a separable rozdzierać v tear, rend rozdzierność f tear resistance rozebrać v na części take to pieces rozedma f płuc med. emphysema rozelaborowanie n uzbr. disassembly (of ammunition) rozepchnięcie n formy odl. swell of the mould rozerwać v tear; rend; disrupt rozerwanie n tear; rent; disruption ~ łańcucha chem. chain scission, chain splitting ~ pierścienia chem. ring opening, ring cleavage ~ próbki wytrz. failure of a test piece ~ przy próbie pełzania wytrz. creep failure ~ przy rozciąganiu wytrz. tensile failure ~ się bursting, burst; blow-out ~ ~ koła zamachowego flywheel explosion ~ ~ lufy uzbr. barrel bursting ~ ~ opony tyre blowout ~ wiązania chem. bond cleavage rozesłać v do opinii (projekt dokumentu) circulate for comment rozeta f arch. rosette, rosace, rose window, marigold window ~ czteroramienna four-flute wobbler ~ walca (walcarki) rill wobbler, palm end, tenon end (of a roll) Strona 736

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski rozetka f (np. do klucza) escutcheon, scutcheon ~ sufitowa el. coiling rose, rosette rozgałęziać v się branch off, furcate, fork; bot. ramify ~ ~ w dwóch kierunkach bifurcate ~ ~ w trzech kierunkach trifurcate rozgałęzienie n branching, furcation, fork; bot. ramification ~ łańcucba chem. chain branching rozgałęziony a branched; bot. ramate rozgałęźnik m el. branch-joint; cluster; (w technice mikrofalowej) junction ~ T (falowodowy) tel. T junction ~ transformatorowy hybrid coil rozgęszczać v relieve congestion, thin; dilute rozginać v bend out roźblifiene n arch. splayed jamb, splay embrasure rozgłośnia f manewrowa okr. master communicator ~ radiowa broadcasting station, broadcasting centre rozgłośnictwo n radiowe radio broadcasting rozgniatać v crush rozgotować v (się) boil to a pulp rozgraniczać v delimitate rozgrzany a heated up rozgrzewacz m siln.spal. hot bulb rozgrzewać v heat up, warm up rozgrzewanie n silnika-engine warm-up rozhermetyzować v depressurize; unseal rozjaśniacz m optyczny farb. optical brightening agent, optical brightener, optical bleach rozjaśniać v brighten up rozjaśnianie n obrazu TV kin. fade-in ~ odcienia (wybarwienia) farb. toning down the shade ~ optyczne farb. optical brightening, optical bleaching rozjaśnienie n brzegowe TV edge flare rozjazd m kol. turnout ~ angielski zob. rozjazd krzyżowy ~ krzyżowy scissors crossover ~ sieciowy el. overhead junction rozjemca m mediator; arbitrator rozkawałkowanie n wzbog. disaggregation rozkaz m aut. command; instruction; order ~ adresowy address instruction ~ bezadresowy zero-address instruction, no-address instruction ~ bębnowy drum instruction ~ czekania waiting instruction ~ czteroadresowy four-address instruction ~ dwuadresowy two-address instruction ~ jednoadresowy one-address instruction, single address instruction ~ kierujący rad. guidance command ~ kodowy coded order ~ komputera computer instruction, machine instruction ~ logiczny logical instruction ~ maskowania extract instruction ~ nic nie rób no-operation instruction, NO OP, waste instruction ~ operacyjny operational order ~ pełny absolute instruction, complete instruction ~ panownego uruchomienia komputera startover ~ przesunięcia shift instruction ~ pusty dummy instruction ~ radiowy (przy zdalnym sterowaniu) radio command ~ rozgałęzienia branch instruction ~ skoku jump instruction ~ sterujący aut. control command; inf. control instruction ~ stopu halt instruction ~ warunkowy conditional instruction ~ wieloadresowy multiaddress instruction ~ wprowadzenia input instruction ~ wyprowadzenia output instruction ~ zaokrąglenia round(-off) instruction Strona 737

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski rozkazy mpl początkowe (przy programowaniu) inf. initial orders, bootstrap rozklepywanie n (blachy) blocking out, bumping (of sheet metal) rozkład m 1. distribution 2. decomposition; decay; break-down 3. mat. decomposition; splitting 4. mat. expansion (in series) 5. mat. distribution (in probability theory) 6. schedule ~ alarmowy żegl. muster list, quarter bill, stations bill ~ alarmu łodziowego abandon ship bill ~ asymptotyczny mat. asymptotic distribution ~ Bernoulliego statyst. binomial distribution, Bernoulli distribution ~ beta statyst. beta distribution ~ beztlenowy anaerobic decomposition ~ biologiczny biodegradation ~ brzegowy mat. marginal distribution ~ Cauchy'ego mat. Cauchy (frequency) distribution ~ chemiczny cbemical decomposition ~ chi-kwadrat statyst. chi-square distribution ~ ciągły statyst. continuous distribution ~ ciśnienia 1. pressure distribution 2. meteo. pressure pattern ~ częstości mat. frequency distribution ~ częściowy partial decomposition ~ dnia daily routine ~ dwumianowy skj binominal distribution ~ dwumodalny mat. bimodal distribution ~ dwuwymiarowy mat. bivariate distribution ~ empiryczny mat. empirical distribution ~ Fermiego-Diraca fiz. Fermi-Dirac distribution ~ Fishera statyst. Fisher's distribution ~ fotochemiczny photochemical decomposition, photodecomposition ~ gamma statyst. gamma distribution ~ Gaussa statyst. normal distribution, Gaussian distribution ~ hipergeometryczny hypergeometrical distribution ~ identyczności mat. partition of unity, resolution of the identity ~ jazdy time-table ~ Jordana mat. Jordan decomposition ~ kanoniczny fiz. canonical ensemble, canonical distribution ~ koncentracji domieszki (w przekroju płytki półprzewodnikowej) impurity concentration profile ~ liniowy linear distribution ~ logarytmiczno-normalny statyst. log-normal distribution ~ logarytmiczny statyst. logarithimic distribution ~ lotów flight schedule ~ łączny statyst. joint distribution ~ masy cząsteczkowej chem. molecular-weight distribution ~ Maxwella fiz. Maxwell (velocity) distribution ~ miejsc sypialnych okr. berthing ~ mikrokanoniczny fiz. microcanonical ensemble ~ na czynniki mat. factoring, factorization ~ na jony ionic decomposition ~ najbardziej prawdopodobny statyst. most probable distribution ~ naprężeń wytrz. stress pattern ~ nieskończenie podzielny statyst. infinitely divisible distribution ~ normalny statyst. normal distribution, Gaussian distribution ~ obciążeń load distribution ~ osobliwy mat. singular distribution ~ Poissona statyst. Poisson distribution ~ Polyi statyst. Polya distribution ~ pól laplace'owskich mat. laplacian distribution ~ prawdopodobieństwa statyst. distribution of a random variable, distribution function, statistical distribution, probability distribution ~ prędkości velocity distribution ~ progresywny chem. progressive decomposition ~ rejsów żegl. sailing list ~ roztworu unmixing ~ równomierny statyst. uniform distribution ~ ~ temperatury temperature uniformity ~ samorzutny chem. self-decomposition Strona 738

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ sensybilizowany chem. sensitized decomposition ~ skokowy step distribution ~ spektralny mat. spectral resolution ~ spinodalny fiz. spinodal decomposition ~ statystyczny częstości frequency distribution ~ stopniowy chem. progressive decomposition ~ Studenta Student's distribution ~ symetryczny statyst. symmetrical distribution ~ termiczny thermal decomposition, thermal dissociation pyrolysis ~ twardości met. hardness penetration pattern ~ warunkowy statyst. conditional distribution ~ wektora (na składowe) decomposition of a vector ~ wielowymiarowy mat. multivariate distribution ~ zajęć time-table ~ złożony statyst. compound distribution rozkładać v 1. distribute 2. decompose 3. unfold ~ na czynniki mat. factorize ~ na pierwiastki chem. resolve (a compound) into elements ~ na raty ek. spread (payment) into instalments ~ na składowe resolve ~ obciążenie spread the load, distribute the load ~ się 1. decompose 2. biol. decay rozkładanie n siły mech. decomposition of force ~ wektora mat. resolution of a vector rozkładówka f poligr. (two opposite pages considered as a whole) rozkołys m ocean. swell rozkopywać v inż. dig up rozkręcać v śruby unbolt rozkruszać v crumble; disintegrate rozkruszanie n wzbog. stamping rozkruszek m serowy zool. cheese mite, Tyroglyphus siro rozkrzewiać v roln.layer (plants) ~ się bot. grow, develop rozkurz m transp. draftage rozkuwanie n obr.plast. becking (a ring or tube) rozkwitać v bot. bloom; blossom; burst into blossom rozległy a extensive; vast; widespread rozlew m spoiny weld overlap, roll (defect) rozlewacz m gnojówki roln. liquid manure spreader rozlewać v spill; pour ~ do beczek barrel ~ do butelek bottle rozlewanie n piwa ferm. racking rozlewarka f 1. bottling machine, bottle filler 2. hutn. ingot casting machine, pig casting machine rozlewisko n flood waters; (u ujścia rzeki) broads rozlewnia f bottling plant rozlewność f farby paint fluidity, paint spreading rozliczać v się account (for money spent) rozliczenie n ek. settlement of accounts ~ awarii wspólnej żegl. average adjustment, average statement ~ bezgotówkowe ek. clearing ~ frachtowe żegl. freight account, freight note rozlokowanie n distribution (of people or things over an area); assigning quarters rozlutować v unsolder rozluźniać v 1. slacken; loosen 2. włók. open ~ się slacken; get loose; masz. work loose ~ zgorzelinę obr.plast. rot the scale rozluźniarka f bawełny włók. cotton opener ~ wełny włók. fearnought rozluźnienie n nawierzchni fretting, ravelling (of road surface) rozluźniony a slack; loose rozładowanie n unloading; discharge ~ jonu elchem. discharge of ion ~ udaru el. drainage of a surge rozładowywacz m knotowy lotn. static discharge wick rozładowywać v unload; discharge Strona 739

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski rozładunek m unloading rozłączać v disconnect; uncouple; separate; el. interrupt rozłączenie n disconnection; uncoupling rozłączny a 1. separable 2. mat. disjoint rozłożenie n 1. decomposition 2. distribution rozłożony równomiernie evenly distributed rozłożyć v na części take apart ~ obciążenie distribute a load ~ siłę (na składowe) resolve a force (into components) rozłóg m bot. runner rozłupywać v split; cleave; rive; cope rozmaczać v skór. soak rozmagnesowywacz m demagnetizer rozmagnesowywać v demagnetize rozmaitość f 1. variety 2. mat. manifold ~ Abelowa mat. Abelian variety ~ analityczna analytic manifold ~ orientowalna orientable manifold ~ relatywna relative manifold ~ z brzegiem manifold with boundary ~ zespolona complex manifold rozmaryn m bot. rosemary, Rosmarinus officinalis L. rozmarzać v thaw rozmazać v 1. smear over 2. blur rozmazanie n obrazu TV image blurring ~ ogniska elektron. focus spread rozmiar m size; magnitude ~ arkusza nie obciętego rys. overall size of a drawing ~ ~ po obcięciu rys. nominal size of a drawing, trimmed size of a drawing ~ krytyczny reaktora nukl. critical size of a reactor ~ produkcji volume of production ~ strat extent of losses rozmiary mpl pamięci inf. memory size rozmieszczać v space; arrange (in space); dispose ~ ładunek żegl. stow; trim ~ załogę żegl. house the crew rozmieszczenie n spacing; lay-out; arrangement ~ bezodpadowe wykrojów (przy wycinaniu) obr.plast. scrapless blank layout, no-scrap blank layout ~ broni jądrowej deployment of nuclear weapon ~ ciężarów weight distribution ~ elektronów electronic configuration ~ obiektów przemysłowych industrial development ~ odwiertów wiertn. well spacing ~ okien bud. fenestration, arrangement of windows ~ w przestrzeni chem. spatial arrangement ~ wyrzutni pocisków rakietowych deployment of rocket missiles ~ zwarte (atomów) close packing (of atoms) rozmieszczony w odstępach spaced rozmiękać v get soaked; soften rozmiękczać v soften; steep rozminować v wojsk. clear of mines; sweep (the sea) for mines rozmnażanie n biol. reproduction ~ bezpłciowe monogony, asexual reproduction ~ drożdży growth of yeast ~ płciowe gamogony, sexual reproduction ~ przez podział fissiparism ~ (roślin) metodą odkładów layering ~ wegetatywne proliferation ~ z sadzonek roln. cutting propagation rozmoczyć v soak; steep; sodden rozmoknąć v get soaked; get soggy rozmontować v disassemble, dismantle rozmotać v unwrap; unravel; unreel rozmotalnia f włók. reeling mill rozmotarka f kokonów włók. silk reeling frame rozmowa f telefoniczna telephone call Strona 740

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ~ miejscowa local call ~ ~ międzymiastowa long-distance call ~ ~ z przywołaniem advised call rozmównica f telefoniczna (public) call office rozmrażać v defrost, thaw rozmrażalnia f chłodn. defrosting room rozmrażanie n defrosting, thawing rozmycie n 1. odl. cuts, washes, erosion scab (casting defect) 2. drog. washout, scour ~ linii widmowej fiz. spectral line broadening ~ pasma (w chromatografii) band broadening rozmywać v wash out; scour roznitowywać v unrivet rozogniskowanie n odchyleniowe elektron. deflection defocusing ~ wiązki elektronowej debunching of electron beam rozpad m disintegration; decomposition, decay; med. lysis ~ alfa fiz. alpha disintegration, alpha decay ~ bakterii bacteriolysis ~ beta fiz. beta disintegration, beta decay ~ betonu bud. concrete failure ~ czerwonycb krwinek med. hemolysis ~ fagocytów biol. phagolysis ~ heterolityczny chem. heterolytic dissociation, heterolysis ~ homolityczny chem. homolytic dissociation, homolysis ~ hydrolityczny chem. hydrolytic cleavage ~ jądra fiz. nuclear disintegration ~ ~ komórkowego biol. karyolysis ~ ketonowy chem. ketonic hydrolysis ~ łańcuchowy fiz. series decay, chain disintegration, chain decay ~ promieniotwórczy fiz. radioactive disintegration, radioactive decay ~ rozgałęziony fiz. branching ~ samorzutny chem. autodecomposition, autodestruction ~ termiczny thermal destruction ~ wiązania chem. cleavage of bond rozpadać v się disintegrate, crumble; dilapidate; decay ~ ~ na kawałki fall to pieces, break up into pieces rozpadlina f geol. cleft; crack rozpakować v unpack; unwrap (a parcel) rozpakowywanie n danych inf. unpacking of data rozpalać v kindle; light up ~ kocioł fire up a boiler ~ wielki piec light off a blast furnace rozparcelować v parcel out (an estate) rozpatrywać v (sprawę) examine; consider; look into (a question) ~ ponownie reconsider rozpęczanie n obr.plast. bulging, bulge forming, expanding ~ hydrauliczne hydro-bulging rozpęd m impetus; swing; momentum rozpędzać v accelerate, bring up to speed ~ się accelerate, gather speed, gain speed ~ silnik run up the engine rozpiąć v undo; unhook; unbutton rozpieczętować v unseal; open (a parcel, a letter) rozpieracz m hydrauliczny (szczęk hamulca) mot. wheel cylinder ~ mechaniczny (szczęk hamulca) mot. mechanical expander; expander cam rozpierać v strut; space; górn. sprag rozpierak m zamka mot. lock expander rozpiętość f span ~ naświetleń fot. exposure latitude ~ płata lotn. span of an aerofoil ~ przęsła span (length) ~ resoru spring span, spring chord ~ skrzydeł lotn. wingspan ~ temperatur temperature span ~ teoretyczna bud. effective span ~ w świetle bud. clear span ~ zezwoju el. coil span rozpiętrzanie n impulsów el. debunching of pulses Strona 741

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski rozpiłowywać v drewn. resaw rozpinanie n (skór wyprawionych) skór. tacking rozpinka f (na krośnie) włók. temple rozpisać v konkurs invite entries for a competition rozplanowanie n lay-out ~ pamięci inf. storage schedule, storage planning rozplanowywać v lay out rozplatać v unplait; unbraid ~ linę unlay a rope rozplątać v linę overhaul a rope rozpleniać v się biol. proliferate; grow exuberantly rozpłaszczanie n beating, dressing (of sheet metal) rozpłatnica f drewn. panel saw rozpływ m fal rad. propagation of waves rozpływanie n się (pod wpływem wilgoci powietrza) fiz. deliquescence ~ ~ farby spreading of paint rozpoczęcie n roku szkolnego inauguration of school year ~ wykopów (pod fundamenty) bud. groundbreaking ~ wyładowania (statku) żegl. breaking bulk rozpoczynać v (pracę, działanie) begin, commence, start rozpogodzić v się meteo. brighten up rozpora f bud. strut; counter-tie; straining beam; górn. sprag; stretcher bar; stull piece ~ dokowa okr. breast shore, wale shore, side shore ~ zagrożonej ściany bud. flying shore rozpornica f poprzeczna luku okr. hatchway beam, shifting beam ~ sieciowa ryb. otter board, trawl board ~ wzdłużna luku okr. bridle beam rozporządzać v (czymś) dispose of..., have at one's disposal rozporządzalny a available, disposable rozporządzanie n disposal rozporządzenie n order; decree rozpościerać v spread out; stretch; expand rozpowszechniać v disseminate rozpowszechnianie n informacji dissemination of information rozpowszechnienie n izotopu isotopic abundance ~ pierwiastków abundance of elements rozpowszechniany a widespread; current; prevalent rozpoznanie n 1. wojsk. reconnaissance 2. med. diagnosis ~ celu target identification ~ przy użyciu sztucznych satelitów satellite reconnaissance ~ radiolokacyjne radar reconnaissance ~ skażeń promieniotwórczych frisking, searching for radioactive contamination rozpoznawalność f recognizability rozpoznawanie n cybern. recognition ~ barw colour vision rozpór m łuku thrust of an arch rozpórka f strut; spur; spacer; stay; separator ~ sieci trakcyjnej spreader in an overhead contact line ~ skrzydłowa lotn. drag strut rozpraszacz m fiz. diffuser; scatterer ~ doskonały perfect diffuser ~ ładunków elektrostatycznych static discharger ~ nieselektywny neutral diffuser ~ równomierny uniform diffuser ~ szary neutral diffuser ~ światła light diffuser ~ wirów brzegowych lotn. vortex diffuser; winglet ~ wsteczny nukl. backscatterer rozpraszać v dissipate; disperse; diffuse; scatter rozpraszający a dissipative rozpraszanie n fiz. dissipation; diffusion; scattering, zob.też rozproszenie ~ ciepła heat dissipation ~ cząstek scattering of particles ~ domieszkowe impurity scattering ~ dźwięku acoustic scattering Strona 742

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ energii dissipation of energy ~ fononowe phonon scattering ~ klasyczne Rayleigh scattering ~ komptonowskie Compton effect, Compton scattering ~ mgły fog dispersal ~ międzydolinowe intervalley scattering ~ na domieszkach impurity scattering ~ na dyslokacjach dislocation scattering ~ neutronów neutron scattering ~ niespójne incoherent scattering ~ niesprężyste inelastic scattering ~ niskokątowe low-angle scattering ~ promieniowania scattering of radiation ~ ramanowskie Raman effect ~ rayleighowskie Rayleigh scattering ~ rozmyte diffuse scattering ~ sieciowe lattice scattering ~ spójne coherent scattering ~ światła light diffusion ~ wewnątrzdolinowe intravalley scattering ~ wymienne exchange scattering rozprawa f doktorska doctor's thesis rozprężacz m expander rozprężać v (się) expand rozprężanie n expansion ~ adiabatyczne adiabatic expansion ~ gazu decompression ~ politropowe polytropic expansion ~ wielostopniowe multi-stage expansion rozprężarka f chłodn. expander, expansion engine rozprężenie n resoru spring rebound ~ wybuchowe (gazu) explosive decompression rozprężność f expansion pressure rozproszenie n fiz. dissipation; diffusion; scattering, zob.też rozpraszanie ~ magnetyczne magnetic leakage ~ wirów mech.pł. dissipation of vortices ~ wsteczne backscattering ~ zwrotne zob. rozproszenie wsteczne rozprowadzanie n mieszanki siln.spal. mixture distribution ~ samolotów aircraft ferrying ~ zaprawy bud. buttering rozpruwać v unstitch, rip rozprysk m spatter, splatter, splutter ~ metalu spaw. metal spattering ~ na odłamki fragmentation ~ pocisku uzbr. shell burst rozpryski mpl metalu (przy odlewaniu wlewków) splashings rozpryskiwacz m sprinkler rozpryskiwać v sprinkle; spray; spatter, splash rozprza f włoka ryb. cross beam of a trawl ~ żagla sprit (across a sail) rozprzestrzeniać v (się) propagate rozprzestrzenianie n się propagation ~ ~ fal fiz. propagation of waves ~ ~ płomienia propagation of flame rozpuszczać v (się) dissolve, solubilize ~ w podwyższonej temperaturze digest rozpuszczalnik m (dis)solvent ~ amfiprotonowy amphiprotic solvent, amphoteric solvent ~ amfoteryczny zob. rozpuszczalnik amfiprotonowy ~ aprotonowy aprotic solvent, indifferent solvent ~ do ekstrakcji extraction solvent, extractant ~ kwaśny proton donor solvent, protogenic solvent, acidic solvent ~ naftowy petroleum solvent ~ niewodny non-aqueous solvent ~ niwelujący levelling solvent, equalizing solvent ~ obojętny aprotic solvent, indifferent solvent Strona 743

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ organiczny organic solvent ~ polarny polar solvent ~ protonoakceptorowy proton acceptor solvent, protophilic solvent, basic solvent ~ protonodonorowy proton donor solvent, protogenic solvent, acidic solvent ~ protonofilowy proton acceptor solvent, protophilic solvent, basic solvent ~ protonogenowy proton donor solvent, protogenic solvent, acidic solvent ~ różnicujący differentiating solvent ~ selektywny selective solvent ~ wtórny extraction solvent ~ wyrównujący levelling solvent, equalizing solvent ~ zasadowy proton acceptor solvent, protophilic solvent, basic solvent rozpuszczalność f solubility ~ całkowita zob. rozpuszczalność doskonała ~ doskonała perfect solubility ~ graniczna solubility limit ~ w kwasach acid solubility ~ w stanie stałym solid(-state) solubility ~ w wodzie water solubility ~ wzajemna mutual solubility, intersolubility rozpuszczalny a soluble rozpuszczalny w alkaliach alkali-soluble rozpuszczalny w alkoholu spirit-soluble rozpuszczalny w kwasach acid-soluble rozpuszczalny w tłuszczu fat-soluble rozpuszczalny w wodzie water-soluble rozpuszczalny w wodzie całkowicie all-water-soluble rozpuszczanie n obr.ciepl. quench annealing ~ (się) dissolution, solution ~ wtórne elchem. re-solution rozpuszczony a dissolved rozpylacz m atomizer, sprayer, pulverizer; atomizing nozzle, spray nozzle ~ czopikowy siln. pintle nozzle (of an injector) ~ do rozpylania płaskiego fan atomizer ~ odśrodkowy centrifugal atomizer ~ talerzowy disk atomizer ~ wirowy centrifugal atomizer rozpylać v atomize, spray, pulverize rozpylanie n atomization, spraying, pulverization ~ jonowe elektron. ion sputtering ~ ~ prądami w.cz. rf sputtering ~ katodowe elektron. cathode sputtering, cathode evaporation rozrachunek m bezgotówkowy ek. clearing ~ gospodarczy economic accountability rozrastać v się grow; develop rozregulować v put out of adjustment, put out of order rozregulowanie n maladjustment rozregulowany a out of adjustment rozrost m growth ~ ziarna met. grain growth, grain coarsening rozróżniacz m fiz. discriminator rozróżniać v differentiate; distinguish; discriminate rozróżnialność f discrimination, resolution (in radiolocation) ~ azymutowa azimuth discrimination ~ celu (od tła lub od innych obiektów) target discrimination ~ kątowa angular discrimination, resolution in angle ~ odległościowa range discrimination, resolution in range rozróżnienie n distinction rozruch m starting; start-up ~ ponowny restart ~ produkcji beginning the production ~ silnika starting an engine ~ ~ samolotu w powietrzu airstart of an engine ~ ~ zimnego cold starting, starting from cold rozrusznik m starter Strona 744

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ autotransformatorowy el. autostarter ~ bezwładnościowy inertia starter ~ gwiazda-trójkąt el. star-delta starter ~ lotniskowy (obsługi ziemnej samolotu) ground starter ~ nożny (motocyklowy) kick-starter ~ sztuczny serca med. artificial pacemaker ~ wirnikowy opornikowy el. rotor-resistance starter ~ zmiennobiegunowy el. pole-changing starter rozrywać v tear; disrupt rozrywalność f materiału wybuchowego shattering effect of an explosive rozrząd m 1. siln.spal. timing gear 2. kol. switching ~ dolnozaworowy side-valve timing gear ~ górnozaworowy overhead-valve timing gear ~ pary siln.par. steam distribution ~ zaworowy valve timing rozrzedzać v rarefy; dilute, thin, weaken; farb. cut back rozrzedzenie n rarefaction; dilution; thinning; tenuity rozrzucać v scatter rozrzut m scatter, spread, dispersion ~ częstotliwości radiolokatora radar frequency dispersion, radar frequency scattering ~ przeciętnej wartości mat. spread of averages ~ wskazań (przyrządu) dispersion of indications ~ wyników scatter of results rozrzutnik m gwiazdowy roln. digging reel ~ wapna roln. lime spreader rozsada f roln. seedling rozsadnik m roln. seed-plot, nursery bed rozsadzać v 1. burst; blow out 2. roln. bed out rozsadzanie n skał przez zamarzającą w szczelinach wodę geol. congelifraction, frost bursting rozsiew m spread rozsiewacz m nawozów roln. fertilizer distributor rozsprzęgać v uncouple rozsprzężenie n spinowe fiz. spin decoupling rozstaw m spacing ~ częstotliwości radiolokatorów radar frequency diversity, mode separation ~ kłów centre distance (in a lathe) ~ kół (pojazdu) wheel track, tread ~ osi (pojazdu) wheel base, axle base ~ płatów (dwupłata) gap (in a biplane) ~ ramion (zgrzewarki punktowej) spaw. horn spacing rozstawiak m biur. spacing key rozstawienie n spacing, zob.też rozstaw rozstawiony a spaced rozstęp m 1. range 2. med. lacuna ~ uskoku geol. stratigraphic throw, stratigraphic separation ~ ~ poziomy want ~ ~ prostopadły vertical separation rozstrojenie n (obwodu rezonansowego) rad. mistuning, detuning rozstrojony a out of tune rozstrzygalność f mat. decidability rozstrzygalny a mat. decidable rozsupłać v (linę, drut) take out a kink rozsuw m faz el. angular displacement rozsył m światła light distribution rozsyp m (ładunku) transp. draftage rozsypywać v scatter; spread rozszczelniać v unseal rozszczepiacz m fazy el. phase splitter rozszczepiać v (się) split; cleave; sliver; splinter rozszczepialność f fissility rozszczepialny a fissile, fissionable rozszczepienie n splitting, split; cleavage; fiz. fission ~ białka biochem. proteolysis ~ jądra atomu nuclear fission ~ ketonowe chem. ketonic hydrolysis Strona 745

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ kwasowe chem. acid hydrolysis, acidolysis ~ linii widmowych splitting of spectral lines ~ łańcucha chain fission ~ (na skutek sprzężenia) spin-spin spin-spin splitting ~ nadsubtelne fiz. hyperfine splitting ~ neutronami powolnymi slow-neutron fission ~ ~ prędkimi fast-neutron fission ~ ~ termicznymi thermal neutron fission ~ niekontrolowane explosive fission ~ pierwsze original fission ~ powolne slow-neutron fission ~ prędkie fast neutron fission ~ rezonansowe resonance fission ~ samorzutne spontaneous fission ~ spin-orbita fiz. spin-orbit splitting ~ sztuczne induced fission ~ światła dispersion of light ~ termiczne thermal neutron fission ~ tłuszczów chem. fat splitting ~ wariancji mat. splitting a variance ~ warstw delamination ~ wybuchowe explosive fission ~ wyjściowe original fission ~ wzbudzone induced fission rozszerzacz m wiertn. broach, broaching bit, enlarging bit, expansion bit, reamer ~ tkanin włók. expander rozszerzać v działalność extend activity ~ rynki zbytu ek. expand markets ~ się widen; enlarge; extend; expand; spread rozszerzalność f dilatability; expansion ~ cieplna thermal expansion ~ liniowa linear expansion ~ objętościowa cubical expansion ~ wtórna ceram. secondary expansion rozszerzalny a expandable, dilatable, distensible rozszerzanie n 1. expansion; extension 2. obr.plast. spreading ~ dynamiki el.akust. volume expansion ~ materiału (podczas walcowania) obr. plast. lateral spreading ~ otworu wiertn. broaching, reaming ~ się płomienia propagation of flame ~ się Wszechświata cosmic expansion rozszerzarka f rur hutn. reeling mill ~ tkanin włók. tentering machine rozszerzenie n widening; dilatation; extension, broadening; mat. extension ~ abelowe mat. abelian extension ~ algebraiczne mat. algebraic extension ~ całkowite mat. integral extension ~ linii widmowej fiz. spectral line broadening ~ produkcji production development ~ rozdzielcze mat. separable extension ~ rozwiązalne mat. solvable extension ~ rury (u wylotu) pipe flaring ~ źrenicy med. mydriasis rozsztauować v żegl. unstow rozszycie n kabla el. cable form rozszyfrować inf. unscramble, decipher; break the code rozścielacz m drog. spreading machine, spreader rozściełać v spread rozśrodkowanie n samolotów (na lotnisku wojskowym) dispersal of aircraft roztaczanie n obr.skraw. boring; chambering roztapianie n wsadu hutn. melting (down) the charge, meltdown roztłaczak m do rur narz. tube expander roztłaczanie n obr.plast. spreading; expanding, bulging, bulge forming ~ rur tube expanding, flue rolling roztocza mpl bot. saprophytes, acarus Strona 746

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski roztocze pl zool. mites, Acarina roztop m szkl. bath of glass, melt roztopiony a fused, molten roztrząsacz m obornika roln. dung spreader, manure spreader roztwarzać v digest; pulp; solubilize roztwarzalność f papiern. pulpability roztwarzanie n digestion; papiern. pulping; obr.ciepl. quench annealing ~ obojętnosiarczynowe neutral sulfite pulping ~ półchemiczne semi-chemical pulping ~ siarczanowe sulfate pulping, kraft pulping ~ siarczynowe sulfite pulping ~ sodowe soda pulping, soda process roztwory mpl alkoholowe środków leczniczych spirits ~ izoosmotyczne zob. roztwory izotoniczne ~ izotoniczne isotonic solutions ~ równomolowe equimolar solution ~ sprzężone conjugate solutions roztwór m solution, zob.też roztwory ~ alkaliczny alkaline solution ~ alkoholowy alcoholic solution ~ arseninu potasowego farm. Fowler's solution, arsenical solution, potassium arsenite solution ~ atermiczny athermal solution ~ bielący włók. bleaching liquor ~ bogaty rich solution ~ buforowy buffer(ed) solution ~ Clarka san. standard soap solution ~ do ługowania (rudy) extraction liquor, extractant ~ do pędzlowania med. paint ~ doktora doctor solution, sodium plumbite solution ~ doskonały ideal solution, ideal mixture ~ dwuskładnikowy binary solution ~ elektrolitu electrolytic solution ~ eterowy etheral solution ~ eutektyczny met. eutectic solution ~ fizjologiczny physiological solution ~ Fowlera farm. Fowler's solution, arsenical solution, potassium arsenite solution ~ hipertroniczny hypertronic solution ~ hipotoniczny hypotonic solution ~ inkongruentny incongruent saturated solution ~ jednodziesięcionormalny decinormal solution ~ jednonormalny normal solution ~ jednosetnonormalny centinormal solution ~ koloidalny sol, colloidal solution ~ kwaśny acid solution ~ ługu sodowego (kąpiel hartownicza) caustie solution ~ macierzysty mother liquor ~ maskujący elchem. masking buffer ~ -matka nukl. pregnant solution ~ mianowany standard solution, titrant ~ miedziowo-amoniakalny Schweizer's reagent, cuprammonium solution ~ molalny molal solution ~ molarny molar solution ~ molekularno-dyspersyjny molecular solution, true solution ~ molowy molar solution ~ mydła soap solution ~ ~ wzorcowy san. standard soap solution ~ nadtlenku wodoru hydrogen peroxide solution, hydrogen dioxide solution ~ nasycony saturated solution ~ niedoskonały non-ideal solution ~ nienasycony unsaturated solution ~ nieskończenie rozcieńczony solution at infinite dilution ~ niewodny non-aqueous solution ~ niezgodnie nasycony incongruent saturated solution ~ nitrocelulozy w octanie amylu chem. banana liquid ~ normalny normal solution ~ obojętny neutral solution Strona 747

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski olejowy witaminy A farm. oleovitamin A ołowiu sodowego sodium plumbite solution, doctor solution podstawowy stock solution porównawczy reference solution potrawienny met. spent pickling solution, (spent) pickle liquor przesycony supersaturated solution przędzalniczy włók.szt. spinning solution, spinning liquid, spinning fluid ~ pseudodoskonały pseudoideal solution ~ rozcieńczony dilute solution ~ rozpoznawczy reference solution (in colorimetric analysis) ~ rzeczywisty non-ideal solution ~ słaby weak solution ~ soli saline solution ~ stały solid solution, mixed crystal ~ ~ drugiego rodzaju addition solid solution ~ ~ graniczny terminal solid solution, primary solid solution ~ ~ macierzysty parent solid solution ~ ~ międzywęzłowy interstitial solid solution ~ ~ nieuporządkowany random solid solution ~ ~ pierwotny terminal solid solution, primary solid solution ~ ~ pierwszego rodzaju substitutional solid solution ~ ~ podstawowy zob. roztwór stały pierwotny ~ ~ pustowęzłowy subtractional solid solution ~ ~ różnowęzłowy zob. roztwór stały substytucyjny ~ ~ substytucyjny substitutional solid solution ~ ~ subtrakcyjny subtractional solid solution, omission solid solution ~ ~ śródwęzłowy interstitial solid solution ~ ~ uporządkowany ordered solid solution ~ sterylny sterilized solution ~ stężony concentrated solution ~ ubogi lean solution ~ wieloskładnikowy complex solution ~ właściwy true solution, molecular solution, simple solution ~ wodny aqueous solution, water solution; liquor ~ ~ amoniaku ammonia solution, ammonia water ~ wskaźnika indicator solution ~ wymywający eluent ~ wzorcowy standard solution ~ zatężony concentrated solution; thick liquor ~ zgodnie nasycony congruent saturated solution rozwadniać v water down, dilute with water rozwalcowywanie n rur tube expanding; flue rolling rozwarcie n dyszy nozzle divergence ~ przedformy szkl. cracking ~ ramion zgrzewarki spaw. horn spacing ~ spoiny (klejowej) open (glue) joint ~ zębów piły saw set rozwarstwienie n (de)lamination; stratification; ply separation; foliation ~ emulsji emulsion breaking rozwartość f klucza masz. wrench opening ~ optyczna opt. aperture ~ ~ kątowa angular aperture ~ ~ liczbowa numerical aperture rozwarty a obtuse (angle) rozwiązać v 1. untie; undo 2. solve, zob.też rozwiązywać ~ strop transp. unstrap ~ umowę dissolve a contract rozwiązalne przez pierwiastki mat. solvable by radicals rozwiązalność f mat. solvability rozwiązalny a mat. solvable rozwiązanie n mat. solution ~ asymptotyczne asymptotic solution ~ dopuszczalne feasible solution ~ graficzne graphic solution ~ jednoznaczne unique solution ~ kompromisowe trade-off Strona 748 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski liczbowe numerical solution niedopuszczalne infeasible solution ogólne general solution osobliwe singular solution podstawowe fundamental solution przybliżone approximate solution równania solution of an equation słabe weak solution sposobem prób i błędów cut-and-trial solution, trial-and-error solution ~ szczególne particular solution, partial solution ~ trójkąta solution of triangle ~ trywialne trivial solution ~ umowy dissolution of a contract ~ uogólnione generalized solution ~ w liczbach całkowitych integer solution ~ wariantowe alternative solution rozwiązujący a mat. resolvent rozwiązywać v mat. solve ~ równanie solve an equation ~ problem (re)solve a problem, tackle a problem, meet the problem rozwidlacz m el. branch-joint; cluster rozwidlenie n (bi)furcation, fork, branching ~ dróg road fork rozwidlony a forked, bifurcate rozwieracz m opon narz. tyre spreader rozwierać v open out; pull apart rozwierak m narz.szkl. pucella ~ do pił saw set rozwieranie n zębów piły saw setting rozwiercanie n 1. obr.skraw. reaming; boring 2. wiertn. broaching, enlarging, expanding rozwiertak m 1. obr.skraw. reamer, enlarging drill 2. wiertn. broach, broaching bit, enlarging bit, expansion bit ~ blokowy block reamer ~ do otworów w konstrukcjach stalowych structural reamer, bridge reamer ~ do usuwania zadziorów burring reamer ~ dwuostrzowy (z wkładami prowadzącymi) pack reamer ~ kotlarski boiler reamer ~ kręty spiral reamer, helically-fluted reamer ~ maszynowy chucking reamer ~ nakładany płytkami z węglików spiekanych tipped reamer ~ nasadzany shell reamer ~ płytkowy block reamer ~ rozprężny expanding reamer, expansion reamer ~ samonastawny floating reamer ~ skrócony stub reamer ~ stały (nienastawny) solid reamer ~ stożkowy taper reamer ~ ślusarski diemakers' reamer ~ wykańczak finishing reamer ~ z pokrętłem handle reamer ~ z uzębieniem czołowym end cutting reamer ~ z wiertłem w części przedniej subland reamer ~ z zębami prostymi straight fluted reamer ~ zdzierak roughing reamer ~ ~ do długich otworów hollow-core reamer ~ ~ maszynowy rose reamer ~ ~ nasadzany shell core drill rozwijać v develop; evolve ~ dużą prędkość develop high speed ~ taśmę z kręgu hutn. pay off strip, unroll a coil of strip, unwind the strip from the coil ~ ze szpuli unreel ~ ze zwoju (np. drut) uncoil, unwind rozwijająca f mat. involute, evolvent rozwijalny a mat. developable rozwijanie n development; evolving Strona 749 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ chromatogramu chromatogram development ~ łańcucha reakcji chem. chain propagation ~ programu inf. bootstrap ~ się pęknięcia met. fracture propagation ~ spływowe (w chromatografii) chem. descending development ~ wstępujące (w chromatografii) chem. ascending development ~ zstępujące zob. rozwijanie spływowe rozwijarka f masz. uncoiler; hutn. decoiler, pay-off reel, P.O. reel ~ bębnowa (drutu) mandrel uncoiler rozwinięcie n 1. development 2. rys. developed view 3. mat. expansion (in a series); mat. development (of a surface) ~ asymptotyczne mat. asymptotic expansion ~ funkcji mat. expansion of a function ~ poszycia kadłuba okr. shell expansion ~ powierzchni mat. development of surface, surface development ~ w szereg mat. series expansion ~ wytłoczki (z naddatkiem na obcięcie) obr.plast. blank development rozwinięta f mat. evolute rozwlekłość f inf. redundancy rozwłóknianie n papiern. defibering rozwłókniarka f masz.papiern. defiberizer, defibrator ~ wirowa papiern. hydropulper rozwłóknienie n mat. 1. fibration 2. fibre space ~ uniwersalne universal fibration rozwodzenie n zębów piły saw setting rozwora f (ściany szkieletowej) bud. dwang, nogging-piece rozwój m development; evolution; expansion; build-up; advancement ~ gospodarczy economic development ~ jądra komórkowego biol. karyogenesis ~ miast urban development, urbanization ~ nadmierny overdevelopment ~ produkcji production development rozżaglować v unbend a sail rozżarzony a incandescent rozżarzony do białości white-hot rożek m blacharski narz. stake ~ ~ jednostronny side stake ~ hełmu nurka gooseneck of a diving helmet ~ łukowy el. arcing horn, arc runner ~ ~ pomocniczy sub-arc runner ~ odbijający rad. corner reflector ~ szkutniczy żegl. marline spike ~ takielarski żegl. fid, pricker, setting fid ~ widełek kotwicy zeg. horn of the fork rożki mpl pokładowe okr. deck cleat, belaying cleat ~ ~ zaciskowe jam cleat rożyca f zob. rożki pokładowe ród m genet. lineage róg m 1. horn; zool. horn 2. corner ~ fałowy żagla head of a sail ~ halsowy żagla tack of a sail ~ kowadła anvil horn, anvil beak ~ mgłowy fog-horn ~ sygnałowy zob. róg mgłowy ~ szotowy żagla clew of a sail ~ sztuczny tw.szt. artificial horn rój m 1. pszczel. swarm 2. fiz. cluster ~ jonowy fiz. ion cluster ~ meteorów astr. meteor shower, meteor stream ~ pierwak prime swarm (of bees) rójka f swarming (of bees) rów m trench; ditch; dike ~ chłonny absorption trench ~ cyrkulacyjny san. oxidation ditch ~ drenażowy zob. rów odwadniający ~ odwadniający drainage ditch ~ ~ chwytny catchwater ~ kablowy cable trench Strona 750

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ przeciwczołgowy inż. (anti)tank ditch ~ tektoniczny geol. rift valley, fault trough równać v even; level; flatten; grade równania npl mat. equations, zob.też równanie ~ Cauchy'ego-Riemanna Cauchy-Riemann equations ~ fenomenologiczne term. phenomenological equations ~ kanoniczne (Hamiltona) canonical equations ~ krzywej naturalne intrinsic equations of a space curve ~ ~ wewnętrzne zob. równania krzywej naturalne ~ parametryczne parametric equations ~ równoważne simultaneous equations równanie n 1. mat. equation 2. evening; levelling; flattening; grading ~ adsorpcji Gibbsa Gibbs adsorption equation ~ algebraiczne algebraic equation, polynomial equation ~ barw colour equation ~ Bernoulliego mech.pł. Bernoulli's theorem ~ BET (Brunauera, Emmetta i Tellera) chem. BET equation ~ bezwymiarowe dimensionless equation ~ biharmoniczne biharmonic equation ~ całkowe integral equation ~ ~ Abela Abel's integral equation ~ ~ Fredholma Fredholm integral equation ~ charakterystyczne characteristic equation, indicial equation ~ ~ macierzy characteristic equation of a matrix, secular equation ~ chemiczne chemical equation, stoichiometric equation ~ ciągłości equation of continuity ~ czasu equation of time ~ cząstkowe (reakcji) chem. molecular equation ~ czwartego stopnia quartic (equation) ~ Darcy-Weisbacha mech.pł. Darcy-Weisbach equation ~ drugiego stopnia quadratic (equation) ~ dwukwadratowe biquadratic (equation), quartic equation ~ dwumienne binominal equation ~ eikonału eikonal equation ~ elektronowe chem. electronic equation ~ eliptyczne elliptic equation ~ Eulera-Lagrange'a Euler-Lagrange equation ~ ewolucyjne equation of evolution ~ falowe wave equation; fiz. Schr"dinger equation ~ funkcyjne functional equation ~ Gibbsa term. fundamental equation ~ hiperboliczne hyperbolic equation ~ izobary van't Hoffa fiz. van't Hoff equation ~ jednorodne homogeneous equation ~ kinetyczne (szybkości reakcji) chem. rate equation, kinetic equation ~ kryterialne dimensionless equation ~ krytyczne nukl. critical equation ~ kwadratowe quadratic (equation) ~ liczbowe numerical equation ~ liniowe linear equation ~ logarytmiczne logarithmic equation ~ macierzowe matrix equation ~ niedookreślone indeterminate equation ~ nieliniowe nonlinear equation ~ normalne standard equation ~ odwrotne reciprocal equation ~ operatorowe operational equation ~ piątego stopnia quintic (equation) ~ pierwszego stopnia linear equation ~ proste simple equation ~ prostej przechodzącej przez dwa dane punkty two point form of the equation of a straight line ~ przewodnictwa ciepła heat equation ~ radiolokacyjne radar equation ~ reakcji chemical equation, stoichiometric equation ~ regresyjne regression equation ~ relatywistyczne mechaniki kwantowej relativistic wave equation ~ równowagi mech. equation of equilibrium Strona 751

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ różnicowe difference equation ~ różniczkowe differential equation ~ ~ cząstkowe partial differential equation ~ ~ zwyczajne ordinary differential equation ~ ruchu mech.pł. equation of motion ~ Schr"dingera fiz. Schr"dinger equation ~ sekularne characteristic equation of a matrix, secular equation ~ stanu fiz. equation of state ~ stechiometryczne stoichiometric equation, chemical equation ~ sześcienne cubic (equation) ~ szóstego stopnia sextic (equation) ~ szybkości reakcji chem. rate equation, kinetic equation ~ telegrafistów telegraph equation ~ termochemiczne thermochemical equation ~ trygonometryczne trigonometric equation ~ trzech momentów wytrz. equation of three moments ~ trzeciego stopnia cubic (equation) ~ wiekowe nukl. age equation ~ wielkościowe metrol. quantity equation ~ wykładnicze exponential equation ~ wyznacznikowe determinantal equation równia f pochyła mech. inclined plane równiak m (młotek) face hammer równiarka f 1. drog. grader 2. poligr. jogger, jogging machine ~ podłoża drogowego subgrader ~ samobieżna power grader, maintainer równik m equator ~ astronomiczny zob. równik niebieski ~ magnetyczny magnetic equator, aclinic line ~ niebieski celestial equator, equinoctial ~ astronomiczny zob. równik niebieski ~ ziemski terrestrial equator, astronomical equator równikowy a equatorial równikowy pas m ciszy meteo. doldrums równina f plain ~ napływowa geol. outwash plain ~ potencjału el. potential plateau równoboczny a geom. equilateral równocząsteczkowy a chem. equimolecular równoczesny a concurrent równodzienny a astr. equidiurnal równokątny a geom. equiangular, isogonal równokierunkowość f isotropy równokierunkowy a isotropic równolegle adv in parallel równoległa f geom. parallel równoległobok m geom. parallelogram ~ prędkości mech. parallelogram of velocities ~ sił mech. parallelogram of forces równoległościan m geom. parallelepiped równoległość f parallelism równoległowód m mech. parallel mechanism, parallel motion, parallelogram (linkage) równoległoznacznik m traserski surface gauge, scribing block równoległy a parallel równoleżnik m parallel (of latitude) ~ deklinacyjny astr. parallel of declination ~ kołobiegunowy circle of perpetual apparition ~ przeciwkołobiegunowy circle of perpetual occultlation ~ szerokości parallel of latitude ~ wysokości astr. almucantar, alamacantar, parallel of altitude równoliczny a mat. equipotent, equinumerous równomiernie adv uniformly, at a uniform rate równomierność f uniformity ~ działania masz. smoothness of operation ~ pracy silnika engine smoothness równomierny a uniform równomolarny a chem. equimolar Strona 752

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski równonoc f astr. equinox, equinoctial point ~ jesienna autumnal equinox ~ wiosenna vernal equinox równonocny a astr. equinoctial równoodległy a equidistant równookresowość f isochronism równoosiowy a kryst. equiaxed, equiaxial równopostaciowość f kryst. isomorphism równopostaciowy a kryst. isomorphic, isomorphous równoramienny a geom. isosceles; even-armed równorzędny a equivalent równość f equality równowaga f equilibrium ~ baroklinowa hydr. barocline equilibrium ~ barotropowa hydr. barotropic equilibrium ~ bieli TV white balance ~ biologiczna biological balance ~ chemiczna chemical equilibrium, reaction equilibrium ~ ~ nietrwała false chemical equilibrium ~ ~ pozorna zob. równowaga chemiczna nietrwała ~ chwiejna unstable equilibrium, labile equilibrium ~ cieczy hydr. equilibrium of a liquid ~ cieplna thermal equilibrium ~ Donnana fizchem. Donnan equilibrium; membrane equilibrium ~ dynamiczna dynamic equilibrium ~ fazowa phase equilibrium, transfer equilibrium ~ fotochemiczna photostationary state ~ lokalna local equilibrium ~ mebranowa membrane equilibrium; Donnan equilibrium ~ metastabilna metastable equilibrium ~ międzyfazowa phase equilibrium, transfer equilibrium ~ niestała unstable equilibrium, labile equilibrium ~ niestateczna zob. równowaga niestała ~ obojętna neutral equilibrium, indifferent equilibrium; neutral stability ~ para-ciecz vapour-liquid equilibrium ~ pozorna apparent equilibrium, false equilibrium ~ promieniotwórcza radioactive equilibrium ~ ~ trwała secular equilibrium ~ przejściowa transient equilibrium ~ przemijająca zob. równowaga przejściowa ~ przeponowa membrane equilibrium; Donnan equilibrium ~ reakcji chem. reaction equilibrium, chemical equilibrium ~ ruchoma cybern. mobile equilibrium, transient equilibrium ~ rynkowa ek. market equilibrium ~ sił equilibrium of forces ~ stała stable equilibrium ~ stateczna zob. równowaga stała ~ termiczna thermal equilibrium ~ termodynamiczna thermodynamic equilibrium ~ w układzie jednorodnym homogeneous equilibrium ~ ~ ~ niejednorodnym heterogeneous equilibrium, polyphase equilibrium ~ ~ ~ wielofazowym zob. równowaga w układzie niejednorodnym ~ wiekowa (promieniotwórcza) secular equilibrium ~ względna (układu materialnego) mech. relative equilibrium równowartościowy a equivalent równowartość f equivalence, equal value równoważenie n toru el. balancing of a circuit równoważnik m 1. equivalent 2. tel. balancing network ~ biologiczny radiol. rem (r"ntgen-equivalent-man) ~ chemiczny chemical equivalent ~ chropowatości hydr. equivalent sand roughness ~ cieplny pracy thermal equivalent of work ~ dawki radiol. dose equivalent, DE ~ elektrochemiczny electrochemical equivalent ~ elektryczny ciepła electrical equivalent of heat ~ fotochemiczny photochemical equivalent ~ fotometryczny photometric equivalent Strona 753

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ hamowania nukl. stopping equivalent ~ indukcyjności wzajemnej rad. mutual-inductance balance ~ kompromisowy tel. compromise balancing network ~ liniowy tel. line balancing network ~ mechaniczny ciepła mechanical equivalent of heat, Joule's equivalent ~ molowy chem. molar equivalent ~ ołowiu lead equivalent ~ świetlny photochemical equivalent ~ toru tel. line balance ~ węglowy met. carbon equivalent ~ zmydlenia saponification equivalent równoważnikowy a equivalent równoważność f equivalence, biconditional ~ masy i energii mass-energy equivalence równoważny a equivalent; equipollent równoważyć v counterbalance, counterpoise; equilibrate; compensate ~ z nadwyżką ek. overcompensate równy a 1. even 2. equal równy rozdział m energii equipartition of energy róż m farb. rose, pink; kosmet. rouge ~ polerski (polishing) crocus, rouge róża f dzika bot. dog rose, eglantine, Rosa canina ~ kompasowa compass rose, compass card ~ wiatrów wind rose różdżka f poszukiwawcza dowsing-rod, divining-rod różdżkarstwo n dowsing, divining, radiesthesia różdżkarz m dowser różnica f difference ~ centralna mat. central difference ~ faz phase difference ~ funkcji progresywna mat. forward difference ~ ~ wsteczna backward difference ~ ledwie zauważalna just-noticeable difference, JND ~ postępu arytmetycznego common difference ~ potencjałów el. potential difference ~ poziomów niwelacyjnych hydr. head ~ temperatur temperature difference ~ wzmocnienia sygnału chrominancji i luminancji TV chrominance-luminance inequality ~ zbiorów A i B mat. complement of B in A ~ ~ symetryczna symmetric difference of sets różnice fpl skończone mat. finite differences różnicować v differentiate, make a difference, diversify różnicowanie n genet. differentiation różnicowy a differential różniczka f mat. differential ~ cząstkowa partial differential ~ długości łuku linear element ~ drugiego rzędu differential of second order ~ objętości element of a volume ~ zupełna total differential różniczkować v mat. differentiate różniczkowalny a mat. differentiable różniczkowalny w sposób ciągły continuously differentiable różniczkowanle n mat. differentiation ~ kowariantne covariant differentiation różniczkowo-całkowy a mat. integro-differential różniczkowy a mat. differential różnić v się differ ~ ~ własnościami differ in properties, vary in properties różnobarwny a heterochromous, heterochromic; variegate różnobiegunowy a heteropolar różnokierunkowość f anisotropy różnokierunkowy a anisotropic różnomierność f med. anisometropia różnopostaciowy a heteromorphous różnorodność f variety ~ zastosowań versatility Strona 754

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski różnorodny a various, miscellaneous różnowzroczność f med. aniseikonia różny a different różyca f 1. arch. rosace, rosette, rose-window, marigold window 2. wet. erysipeloid ~ świń wet. swine erysipelas rtęciawy a chem. mercurous rtęcica f (choroba zawodowa) bhp mercurialism rtęciowy a chem. mercuric rtęciówka f el. mercury-discharge lamp rtęć f chem. mercury quicksilver, Hg ~ piorunująca fulminating mercury rubid m chem. rubidium, Rb rubin m min. ruby rubraks m mineral rubber ruch m 1. motion, movement, zob.też ruchy 2. transp. traffic ~ bez ograniczenia prędkości free speed traffic ~ bezładny cząsteczek molecular tumbling ~ bezwładnościowy inertial motion ~ bezwzględny absolute motion ~ centralny central motion ~ chwilowy instantaneous motion ~ cieczy nieswobodny hydr. constrained motion of a liquid, forced flow ~ ~ pełzający creeping motion of a liquid, creeping flow ~ ~ równomierny uniform motion of a liquid, uniform flow ~ ~ swobodny free motion of a liquid, free flow ~ ~ ślizgowy sliding motion of a liquid, sliding flow ~ ~ wymuszony constrained motion of a liquid, forced flow ~ cieplny thermal motion ~ cyrkulacyjny (wody) ocean. gyre, zob. też ruch wirowy ~ dalekobieżny long distance traffic ~ drgający oscillating motion, vibration ~ drogowy road traffic ~ ~ w przeciwnym kierunku oncoming traffic ~ ~ wahadłowy shuttle traffic, shuttling ~ dwukierunkowy two-way traffic ~ elementarny (w analizie ruchów) ek. therblig, elemental motion ~ falowy undulating motion, wave motion ~ główny mech.pł. principal motion ~ harmoniczny (prosty) (simple) harmonic motion ~ jałowy masz. lost motion, dead movement; aut. pretravel ~ jawny mech. apparent motion ~ jednokierunkowy one-way traffic ~ jednostajnie opóźniony uniformly retarded motion ~ ~ przyspieszony uniformly accelerated motion ~ ~ zmienny uniformly variable motion ~ jednostajny uniform motion ~ kolejowy railway traffic ~ kołowy 1. mech. circular motion 2. transp. vehicular traffic ~ krzywoliniowy curvilinear motion ~ kulisty rotation about a fixed point ~ lewostronny left driving ~ lotniczy air traffic ~ lotniskowy aerodrome traffic ~ miejscowy local traffic ~ międzymiastowy telef. trunk traffic ~ molarny molar motion ~ molekularny mech.pł. molecular motion ~ niejednostajny variable motion ~ nieograniczony unconstrained movement ~ niestateczny unstable motion ~ nieswobodny constrained motion, forced motion ~ niewirowy mech.pł. irrotational motion ~ nutacyjny nutation, wobbling motion ~ obrotowy rotation, rotary motion, angular motion, turning ~ ~ wysięgnika żurawia slewing of a crane ~ odwrotny inverse motion ~ okresowy periodic motion Strona 755

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski opóźniony retarded motion oscylująco-obrotowy gyroscopic motion, wobbling motion pasażerski passenger traffic periodyczny periodic motion pieszy pedestrian traffic pionowy postępowo-zwrotny rising and nutacyjny nutation, wobbling motion planetarny masz. planetary motion płaski plane motion płynu fluid motion ~ nieustalony unsteady motion of a fluid, variable motion of a fluid ~ przestrzenny three-dimensional flow ~ stacjonarny steady motion of a fluid ~ trójwymiarowy three-dimensional flow ~ ustalony steady motion of a fluid ~ zmienny unsteady motion of a fluid, variable motion of a fluid po krzywej curvilinear motion pociągów railway traffic pod wpływem światła biol. phototaxis Poinsota free motion of a gyroscope postępowo-zwrotny masz. to-and-fromotion postępowy translatory motion, translation posuwisty plane motion posuwowy obr.skraw. feed motion potencjalny mech.pł. irrotational motion ~ acykliczny acyclic potential motion ~ bezcyrkulacyjny zob. ruch potencjalny acykliczny ~ cykliczny cyclic potential motion ~ cyrkulacyjny zob. ruch potencjalny cykliczny powrotny (wiązki elektronowej, plamki na ekranie) elektron. flyback, return trace, retrace prawostronny right driving precesyjny precession prostoliniowy straight-line motion, rectilinear motion ~ postępowo-zwrotny reciprocating motion (przekazywany) bez poślizgu masz. positive motion przelotowy through traffic przerywany intermittent motion przyspieszony accelerated motion pseudookresowy quasi-periodic motion robaczkowy fizjol. vermicular movement, vermiculation, peristaltic rushes, peristalsis równomierny cieczy uniform flow rumowiska ocean. sediment transport samochodowy motor traffic składowy component motion skokowy stepwise movement stateczny stable motion statku naprzód żegl. headway ~ wstecz sternway stopniowy stepwise movement swobodny free motion; unconstrained movement swoisty astr. peculiar motion szczytowy (w godzinach szczytu) peak traffic ślizgowy sliding motion środkowy central motion śrubowy screw motion telefoniczny telephone traffic, traffic density telegraficzny message traffic termiczny nieuporządkowany fiz. random thermal motion toczny rolling motion towarowy transp. freight traffic translacyjny mech. translatory motion, translation tranzytowy transp. transit traffic ukryty mech. concealed motion uliczny street traffic unoszenia mech. transportation wahadłowy 1. swinging motion 2. transp. shuttle traffic Strona 756

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ wewnętrzny mech.pł. molecular motion ~ wirowy 1. mech.pł. rotational motion, eddy motion, vortex motion; ocean. gyre 2. spinning ~ wsteczny backward motion ~ wyjazdowy outgoing traffic ~ wymuszony mech. constrained motion ~ wypadkowy resultant motion ~ względny relative motion ~ z przeciwnego kierunku lotn. conflicting traffic, opposite traffic ~ z szarpnięciami masz. jerking motion ~ zamiatający sweeping movement ~ zataczający gyroscopic motion, wobbling motion ~ złożony resultant motion ~ zmienny variable motion ruchliwość f mobility ~ dyslokacji kryst. dislocation mobility ~ elektroforetyczna electrophoretic mobility ~ Halla (nośników w półprzewodniku) Hall mobility ~ jonów chem. ionic mobility ~ nośników ładunku el. carrier mobility; (drift) mobility ruchliwy a active; lively ruchomości fpl ek. movables ruchomy a mobile; movable ruchy mpl movements zob.też ruch ~ Browna fiz. Brownian movement ~ górotwórcze geol. earth movements, orogenic movements ~ mimowolne med. hyperkinesia ~ orogeniczne zob. ruchy górotwórcze ~ osiowe masz. end movements, endwise motion ~ podstawowe obr.skraw. cutting motions ~ pomocnicze obr.skraw. non-cutting motions ~ poprzeczne masz. sidewise movements, radial motion ~ proste (statku) żegl. simple motions, uncoupled motions ~ ~ robocze (w analizie ruchów) elemental motions ~ własne żegl. natural motions ~ wzdłużne masz. end movements, endwise motion ruda f ore ~ bagienna bog iron ore ~ besemerowska Bessemer ore ~ bobowa (odmiana limonitu) bean ore, pea iron ~ bogata high-grade ore, rich ore ~ czysta finished ore ~ darniowa bog iron ore, meadow ore, morass ore ~ do odwęglania malleablizing ore ~ drobnoziarnista ore fines ~ glinkowa (ze złożem gliniastym) argillaceous ore ~ gruba lump ore ~ kawałkowa zob. ruda gruba ~ krajowa domestic ore ~ laterytowa lateritic ore ~ lita compact ore ~ łąkowa bog iron ore ~ magnetytowa magnetite ore ~ manganowa manganese ore ~ miedzi copper ore ~ mieszana complex ore ~ nadająca się do wytopu bez wzbogacania smelting ore ~ nerkowa nodular ore, reniform ore ~ niskoprocentowa lean ore, low-grade ore ~ okruchowa drag ore ~ pasemkowa banded ore ~ pierzasta feather ore ~ płowa grey copper ore, tetrahedrite, panabase ~ polimetaliczna complex ore ~ prażona roasted ore ~ przemysłowo opłacalna pay ore ~ przemyta washed ore ~ przerośnięta incrusted ore Strona 757

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ samoożużlająca się fluxing ore ~ samotopliwa self-fluxing ore ~ siarczkowa sulfide ore ~ spieczona agglomerate ~ surowa crude ore ~ tlenkowa oxide ore ~ trudna do przeróbki rebellious ore, refractory ore ~ uboga lean ore, low-grade ore ~ uranowa uranium ore ~ w kęsach coarse ore ~ wapnista (ze złożem zasadowym wapniowym) calcareous ore ~ wielometaliczna complex ore ~ wstęgowa banded ore ~ wstępnie przesiana hurdled ore ~ wysokoprocentowa high-grade ore, heads ~ występująca w postaci kominów pipe ore ~ wzbogacona finished ore ~ ze złożem krzemionkowym siliceous ore ~ ziemista earthy ore ~ żelazna iron ore rudawiec m gleb. hardpan rudny a (zawierający rudę) orey, ory rudonośny a ore-bearing rudowanie n wytopu hutn. oreing down the heat rudowęglowiec m okr. ore-and-coal carrier, coal-ore carrier rudowiec m okr. ore vessel, ore carrier rufa f okr. stern ~ eliptyczna fantail, elliptical stern ~ groszkowa bulbous stern ~ krążownicza cruiser stern ~ łyżkowa spoon stern ~ nawisająca overhanging stern, counter stern ~ ostra sharp stern ~ pawężowa transom stern ~ pełna apple stern ~ tunelowa tunnel stern ~ z przeciwśrubą contra-guide stern rufówka f okr. poop rugować v mat. eliminate rugownik m mat. resultant ruiny fpl ruins ruja f zool. estrus, heat (period), rutting time rukiew f wodna bot. watercress, Nasturtium officinale ruleta f mat. roulette ruletka f measuring tape, tape measure rulon m roll (of papers) rumb m jedn. rhumb rumbatron m elektron. rhumbatron rumian m szlachetny bot. roman camomile, Anthemis nobilis L. rumianek m (pospolity) bot. matricaria, Matricaria chamonille rumień m med. erythema ~ lombardzki pellagra ~ słoneczny sunburn rumosz m skalny zob. rumowisko skalne rumowisko n skalne geol. rubble, scree, rock waste rumpel m okr. rudder crosshead, (rudder) tiller runda f (nad lotniskiem) lotn. circuit runit m petr. runite, graphic granite runo n leśne ground cover (in a forest) ~ owcze fleece rura f pipe, tube ~ akceleracyjna nukl. accelerating tube ~ akustyczna acoustic tube ~ barometryczna siln.spal. barometric tail pipe ~ bez szwu seamless tube, weldless pipe ~ bezpieczeństwa nadmiarowa kotł. safety outlet pipe ~ przelewowa zob. rura bezpieczeństwa nadmiarowa ~ całkowicie wypełniona (płynącą cieczą) pipe running full Strona 758

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ciągniona drawn tube ~ bez szwu solid drawn tube ~ na zimno cold-drawn tube cienkościenna light-wall tube ciśnieniowa pressure pipe ciśnień stand pipe cyrkulacyjna water circulating tube do betonowania podwodnego tremie pipe do sondowania (zbiornika) okr. sounding pipe do spalań lab. combustion tube do wpłukiwania pali inż. wash pipe do wyładowań elektrycznych (w gazach rozrzedzonych) discharge tube dolotowa siln. intake manifold; inlet pipe doprowadzająca delivery pipe, supply pipe; siln.spal. induction pipe dwuścienna double-walled tube dymna flue pipe ekranowa kotł. radiant tube, waterwall tube eliptyczna elliptical tube emisyjna el. generating tube (of an oscilloscope) falista corrugated tube ~ śrubowa helically corrugated tube filtracyjna (perforowana) wiertn. strainer gazowa gas pipe gładka (bez żebrowania) smooth pipe głosowa okr. speaking tube, voice tube grubościenna double extra strong pipe, heavy wall tube gwintowana threaded pipe helowa el. helium lamp iglicowa kotł. studded tube jarzeniowa el. gas discharge tube, glow-tube lamp kablowa el. conduit (pipe) kamionkowa stoneware pipe kanalizacji kablowej el. cable tube, cable duct kanalizacyjna sewage pipe kielichowa flared tube; socket tube, spigot tube kluzy kotwicznej okr. hawse pipe kołkowa kotł. studded tube kołnierzowa flanged pipe, collar tube ~ o stożkowej powierzchni styku universal pipe, hub-and-spigot pipe korpusu cewki el. bobbin tube kotłowa boiler tube kotwowa kotł. stay tube kształtowa profiled tube kwadratowa square tube lufy działa gun tube łańcuchowa okr. chain pipe, naval pipe, hawse pipe łącząca connecting pipe ~ prowadnicę z oprowadnicą walcarki hutn. guide pipe łyżkowa wiertn. bailing cylinder mrożeniowa wiertn. freezing casing neonowa el. neon discharge tube nieizolowana bare pipe o normalnej wytrzymałości standard wall pipe, standard weight pipe obejściowa by-pass pipe obsadowa wiertn. casing (pipe), lining pipe, casing liner ochronna protecting tube odgałęziona branch pipe odlewana odśrodkowo spun pipe odpowietrzająca vent-pipe odprowadzająca outlet pipe ogniowa flame tube (in a gas turbine) okładzinowa wiertn. casing (pipe), lining pipe, casing liner opadowa downcomer (tube), down-pipe opromieniowana kotł. radiant tube, waterwall tube osłonowa wiertn. casing (pipe), lining pipe, casing liner parowa steam pipe płetwowa finned pipe; fin tube płomienna kotł. furnace flue Strona 759

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski płuczkowa wiertn. drill pipe podwójna double-walled tube pomiarowa (zbiornika) okr. sounding pipe poprzeczna w płomienicy kotł. Galloway tube promieniująca (w piecu grzewczym) hutn. radiant tube prowadnikowa wiertn. conductor pipe; guide casing, drive pipe, bore-hole conductor ~ próżniowa vacuum tube ~ przelewowa overflow pipe, spill pipe ~ ~ ostrzegawcza warning pipe ~ przewodowa line pipe ~ przyśpieszeń nukl. accelerating tube ~ rdzeniowa wiertn. core barrel, calyx, sludge barrel, bucket ~ ~ lufy uzbr. barrel liner ~ reakcyjna (stanowiąca pochwę wału napędowego) mot. torque tube ~ rentgenowska X-ray tube ~ rozgałęźna manifold header ~ spawana (lub zgrzewana) welded tube ~ spłukująca flush(ing) pipe ~ spustowa 1. bud. downpipe, fall pipe, downcomer, conductor, leader, rain water pipe 2. kotł. blowdown pipe, blow-off pipe ~ ssawna suction pipe ~ ssąca siln.wodn. suction pipe ~ stożkowa taper(ed) pipe, conical tube ~ studzienna water well pipe ~ szczelinowa hutn. open-joint tube, slit tube ~ ściągowa kotł. stay tube ~ ściekowa drain pipe, waste pipe ~ ścieku pokładowego scupper pipe ~ tłoczna delivery pipe ~ uderzeniowa aero. shock tube ~ wewnętrzna lufy uzbr. barrel liner ~ wiertnicza drill pipe ~ wlotowa inlet pipe; induction pipe ~ wodna kotł. water tube ~ wodociągowa water-main pipe ~ wydechowa siln. exhaust pipe ~ wydmuchowa kotł. blast pipe, free-blow ~ wydobywcza wiertn. lifting casing ~ wylotowa outlet pipe; escape pipe; siln. exhaust pipe ~ ~ silnika odrzutowego jet pipe, tail pipe (of a jet engine) ~ wypustowa kotł. blowdown pipe ~ wyrównawcza compensating pipe, equilizing pipe, balance pipe ~ wysokoprężna pressure pipe ~ wzmocniona double extra strong pipe ~ wznośna ascent tube, riser tube ~ z kołnierzem collar tube, flanged pipe ~ z końcami gładkimi plain-end pipe ~ z odgałęzieniami branch pipe ~ z wykładziną (wewnętrzną) lined pipe ~ zabezpieczająca przed pluciem kotła kotł. anti-priming pipe ~ zapłonowa ignition tube (in gas turbines) ~ zasilająca supply pipe, delivery pipe; feed pipe ~ zbieżna taper(ed) pipe ~ zbiorcza collecting pipe, collector ~ ze szwem seamed tube; welded tube ~ ~ ~ śrubowym spiral formed tube, helically seamed tube, spiral welded pipe ~ ~ ~ wzdłużnym hutn. longitudinally seamed tube ~ zgrzewana na zakładkę lap welded tube ~ żarowa flame tube (in gas turbines) ~ żebrowa finned pipe, gilled pipe, ribbed pipe rurarz m plumber ruraż m bud. piping rurka f tube, pipe ~ aerodynamiczna Pitot head, Pitot tube, impact tube ~ Bourdona metrol. Bourdon tube, C-tube, Bourdon element ~ drenarska drain tile Strona 760 ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski gumowa rubber pipe izolacyjna el. conduit kalibrowana scale pipe kapilarna capillary (tube) lejowa odl. runner brick, guide tube, trumpet-guide; guide brick oddechowa breathing pipe odpowietrzająca vent tube piętrząca hydr. impact (pressure) tube Pitota aero. Pitot head, Pitot tube pola fiz. tube of force, tube of flux prądu hydr. stream tube prędkościomierza lotn. pitostatic tube przyłączeniowa connecting pipe radowa radiol. radium seed sondy ciśnieniowej okr. sounding tube spiętrzająca hydr. impact (pressure) tube sprężynująca metrol. Bourdon tube, C-tube, Bourdon element spustowa oleju oil drain pipe trachealna med. artificial larynx cannula, speaking cannula wirowa hydr. vortex tube włoskowata capillary (tube) wodowskazowa gauge glass -zgłębnik do sztucznego odżywiania med. nutrition probe żerdziowa (osłaniająca żerdź zatyczkową) hutn. stopper rod sleeve, stopper rod brick, stopper sleeve brick, rod cover rurki fpl sitowe bot. sieve tubes rurkowanie n el. conduit pipe rurkowy a tubular, cannular rurociąg m pipeline ~ balastowy okr. ballast suction pipe, ballast line ~ dostawczy (np. w porcie naftowym) feeder line ~ gazowy gas piping ~ kablowy el. cable duct ~ łącznikowy okr. crossover line (in a tanker) ~ naftowy oil pipeline ~ napełniający okr. filling pipe ~ odgazowujący okr. vent line (in a tanker) ~ resztkowy okr. stripping line (in a tanker) ~ tłumienia ognia okr. smothering line ~ wlewowy okr. filling pipe ~ zasilający turbinę wodną penstock ~ zbiorczy wody watermain ~ zęzowy okr. bilge line rurowanie n wiertn. casing rurownia f hutn. tube works, pipe works, tube mill, tube (making) plant rurowy a tubular rury fpl (materiał wyjściowy do dalszej przeróbki) hutn. tube stock, tubular stock ~ okrągłe round tubing ~ okrętowe kotłowe Admiralty tubes ~ owalne streamline tubing ~ ślizgowe (w piecu grzewczym) hutn. skid pipes rustyka f bud. rustic work, rustication, pitch faced finish ruszać v z miejsca start moving; żegl. fetch way (of a ship) ruszenie n lodów (na rzece) debacle, ice run, breaking up (of ice) rusznikarnia f armoury rusznikarz m gunsmith, armourer ruszt m grate; grid ~ do chłodzenia hutn. cooling bed, hot bed ~ do smażenia grill ~ dokowy careening grid, gridiron ~ dopalający kotł. extension grate ~ fundamentowy bud. foundation framework, grillage foundation ~ granulacyjny kotł. water grate ~ korytkowy retort stoker ~ łańcuchowy kotł. chain grate ~ mechaniczny mechanical stoker, automatic stoker Strona 761 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ~ narzutowy spreader stoker, sprinkler stoker ~ ~ nasuwowy overfeed stoker ~ ~ podsuwowy underfeed stoker ~ paleniska kotł. fire grate ~ palowy inż. pile bent ~ pochylniowy (building) ways (in shipbuilding yard) ~ przegubowy kotł. link grate ~ ręczny (z ręcznym zarzucaniem paliwa) kotł. hand-fired grate ~ samooczyszczający się kotł. self-clearing grate ~ samozarzucający kotł. sprinkler stoker ~ schodkowy kotł. step grate ~ sortowniczy bar screen, grizzly ~ stożkowy obrotowy revolving-cone grate ~ taśmowy kotł. travelling grate ~ wędrowny zob. ruszt taśmowy ~ wsadowy (przy piecu grzewczym) hutn. charging grid, loading grid ~ wychylny kotł. shaking grate ~ wywrotny kotł. dump grate ~ załadowczy (przy piecu grzewczym) hutn. loading grid, charging grid ~ zsypujący zob. ruszt wywrotny ~ żużlowy kotł. extension grate rusztowanie n bud. scaffold(ing) ~ drabinowe ladder scaffold ~ kafara pile driving frame ~ na kozłach trestle scaffold, horse scaffold ~ na wysuwnicach outrigger scaffold, needle scaffold ~ rurowe tubular scaffold ~ stojakowe bricklayer's scaffold, independent scaffold, pole scaffold ~ wiedeńskie ladder scaffold ~ wiszące cradle scaffold, suspended scaffold rusztowina f fire-bar; grate bar ruten m chem. ruthenium, Ru rutenian m chem. ruthenate rutenowce mpl chem. light platinum metals, second triad rutherfordyn m min. rutherfordine rutyl m min. rutile, titania rutynowany a experienced; skilled rutynowy a routine rwa f kulszowa med. sciatica rwaniec m włók. filature gum waste RWPG = Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej Council for Mutual Economic Assistance, CMEA, COMECON ryba f fish ~ chłodzona chilled fish ~ denna ground fish, bottom fish ~ lodowana iced fish ~ niewymiarowa undersized fish ~ patroszona gutted fish ~ pelagiczna pelagic fish ~ słodkowodna fresh-water fish ~ solona salted fish ~ ~ na mokro wet salted fish ~ ~ niedojrzała half-salted fish, half-fresh fish ~ suszona dried fish ~ świeża wet fish ~ wędzona smoked fish ~ wytarta spent fish ~ żyworodna live-bearing fish rybactwo n fish culture rybi ogon m 1. (wada walcownicza) fishtail (rolling defect) 2. wiertn. drag bit, fishtail bit rybia łuska f powł. fish scale (defect) rybie oczy npl spaw. fish-eyes (defect) rybie oko n (obiektyw) fish-eye (lens) ryboflawina f biochem. riboflavine, lactoflavine, vitamin B2, vitamin G rybołówstwo n fishery, fishing ~ dalekomorskie deep sea fisheries, open-sea fishery ~ haczykowe hook and line fishing Strona 762

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ przemysłowe commercial fishery ~ przybrzeżne inshore fishery ~ sieciowe net fishery ~ słodkowodne inland fisheries, freshwater fisheries ~ trawlerowe commercial trawling rybonukleaza f biochem. ribonuclease rybosomy pl biol. ribosomes ryboza f chem. ribose rybuloza f chem. ribulose rycynus m bot. castor oil plant, Ricinus communis L. ryczałt m ek. lump sum ryczące czterdziestki fpl meteo., żegl. roaring forties ryć v dziobem żegl. scend rydberg m jedn. rydberg: 1 Ry = (2.17972 +- O.O0017)ů10^-18 J rydlowanie n (betonu) bud. rodding, poking ryga f bud. ledger rygiel m 1. masz. lock; bolt; 2. bud. spandrel beam, nogging-piece, transom ~ zwrotnicowy kol. switch lock ryglować v masz. (inter)lock ryglownik m sterów lotn. gust-lock ryj m zool. snout rylec m burin graver, stylet rymarz m saddler rymarstwo n saddlery rynek m ek. market ~ chłonny consuming market, absorptive market ~ konkurencyjny competitive market ~ krajowy home market ~ niedostatecznie zaopatrzony understocked market ~ obficie zaopatrzony well-stocked market ~ potencjalny potential market ~ pracy labour market ~ światowy world market ~ towarowy commodity market ~ wewnętrzny home market ~ zagraniczny foreign market ~ zbytu outlet, ready market rynienka f olejowa oil pan, oil trough rynkit m min. rinkite rynkowy a ek. marketable rynna f gutter; trough; gully; chute ~ dachowa bud. roof gutter ~ ewakuacyjna nadmuchiwana lotn. inflatable (escape) slide ~ potrząsana (do ładowania wsadu) hutn. shaker chute ~ przenośnika conveyor trough ~ ratunkowa pneumatyczna lotn. inflatable (escape) slide ~ spławiakowa cukr. flume ~ spustowa hutn. tapping spout, pouring spout, tapping runner ~ ~ rozwidlona forked runner ~ ukryta (wbudowana w gzyms) bud. hidden gutter, concealed gutter ~ zsypowa chute ~ ~ wahliwa tipping trough ~ żużlowa hutn. slag spout, slag runner, cinder runner, cinder trough, slag launder rynsztok m gutter, street gully ryps m włók. baize rysa f scratch ~ hartownicza obr.ciepl. quenching crack rysik m narz. scriber, marking point, draw point; scratch awl ~ dwustronny engineer's scriber ~ jednostronny machinist's scriber ~ stolarski stały timber scriber ryski fpl (pęknięcia włoskowate) hair cracks, hairlines, hair seams ryskować v scratch rysować v draw ~ w skali draw to scale rysowanie n drawing Strona 763

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski rysownica f drawing board rysunek m 1. drawing 2. figure, fig. (illustration) ~ aksonometryczny isometric drawing ~ części detail drawing, part drawing ~ dodatkowy appendant drawing ~ kreskowy line drawing ~ lica skór. grain pattern ~ odręczny freehand drawing ~ perspektywiczny perspective drawing ~ pomocniczy appendant drawing ~ roboczy working drawing ~ schematyczny diagrammatic drawing ~ techniczny maszynowy engineering drawing ~ w jednym rzucie one-view drawing ~ w kilku rzutach multi-view drawing ~ w ołówku pencil drawing ~ w skali drawing to scale ~ warsztatowy (work)shop drawing ~ widoku połowy przedmiotu half-view drawing ~ wykonawczy working drawing ~ wymiarowy dimensioned drawing ~ zbiorczy collecive drawing ~ zestawieniowy zob. rysunek złożeniowy ~ złożeniowy assembly drawing ryś m zool. lynx, Felis lynx ryśnik m traserski surface gauge, scribing block rytm m rhythm rytować v engrave rytowanie n engraving ~ punktowe szkl. stippling rytownica f szkl. engraving lathe ryza f 1. papiern. ream 2. (do spuszczania drewna) chute ryzalit m arch. break (in a wall of a building) ryzyko n dostawcy skj producer's risk ~ empiryczne genet. empiric risk ~ morskie marine risk, risk of the sea ~ odbiorcy skj consumer's risk ~ pożaru fire hazard, fire risk ~ przewoźnika carrier's risk ~ wojenne war risk ryż m bot. rice, Oryza sativa L. ~ niełuszczony paddy (rice) rzadki a 1. rare 2. thin (of a fluid) rzadkopłynność f (ciekłego metalu) flowing power rzadkopłynny a highly fluid rzadkoskurcz m med. bradycardia, slow heart rate rzadzizna f odl. micro-shrinkage, shrinkage porosity (casting defect) ~ osiowa axial porosity, core porosity, central porosity, centre looseness rzaz m drewn. kerf, saw cut rząd m 1. mat. grade; dimensionality; rank; type; order 2. biol. order 3. row; tier ~ bieguna mat. order of a pole ~ funkcji order of a function ~ harmonicznej fiz. harmonic number, order of harmonic ~ kodowy inf. code symbol position ~ macierzy mat. rank of a matrix ~ reakcji (chemicznej) order of (chemical) reaction, reaction order ~ ~ pozorny pseudo-order of reaction ~ rezonansu (rezonatora mikrofalowego) rad. resonance index ~ równania różniczkowego mat. order of a differential equation ~ stojaków (teletransmisyjnych) bay suite, suite of racks ~ styczności mat. order of contact ~ tensora rank of tensor ~ (w) macierzy mat. row of a matrix ~ wiązania fiz. bond order ~ widma fiz. order of interference ~ wielkości order of magnitude Strona 764

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ wzoru interpolacyjnego mat. order of interpolation formula rząp m zob. rząpie rząpie n górn. (shaft) sump, sink, receiving pit, standage rzecznik m patentowy patent agent rzeczny a fluvial rzeczownik m noun rzeczoznawca m expert rzeczywiste ramię n dźwigni moment arm of a lever rzeczywisty a 1. mat. real 2. fiz. actual, true rzeczywisty ciężar m właściwy (ciał porowatych) true specific gravity rzednik m włoka ryb. bosom, bosum rzeka f river ~ z pływami tidal river rzemieślnik m craftsman, artisan rzemiosło n handicraft, craft ~ wiejskie rural crafts rzepa f bot. turnip, Brassica rapa rzepak m bot. rape, colza, Brassica oleifera Moench. rzepik m bot. oil-yielding rape, Brassica campestris oleifera D.C. rzepka f anat. kneecap, knee pan, patella rzeszoto n 1. riddle 2. mat. sieve rzetelny a reliable rzewień m bot. rhubarb, Rheum rzeźba f 1. sculpture 2. szkl. cut ~ bieżnika (opony) (tyre) tread pattern ~ terenu geol. relief ~ wklęsła (np. na szkle) intaglio rzeźbiarka f szkl. cutting lathe ~ do jamek i oliwek olive machine ~ do żłobin klinowych mitre grinding machine, mitering machine rzeźbić v sculpture; carve rzeźnia f slaughterhouse, abbatoir rzeżucha f bot. cuckoo flower, lady's smock; US bittercress, Cardamine pratensis L. rzędna f mat. ordinate ~ fali ocean. wave elevation ~ niwelacyjna geod. datum rzędu... (o wartości) of the order of... rzodkiew f zwyczajna bot. (oil) radish, Raphanus sativus L. rzodkiewka f bot. small radish, Raphanus sativus var. sativus rzucać v 1. throw; fling 2. project ~ cień cast a shadow ~ kotwicę let go anchor ~ obraz (na ekran) project a picture ~ sondę żegl. take a cast rzucanie n lotn. bumpy conditions rzut m 1. throw 2. mat. projection 3. rys. projection; view; elevation, zob.też widok 4. cukr. crop ~ aksonometryczny axonometric projection ~ boczny rys. end elevation, end view ~ ~ linii teoretycznych okr. sheer plan ~ centralny central projection ~ cząstkowy rys. local view ~ flag żegl. flag hoist ~ główny rys. main view, principal view ~ ~ pionowy front view, front elevation ~ ~ poziomy plan, top view ~ gnomoniczny (kartograficzny) gnomonic projection ~ kartograficzny map projection ~ łuku styku (w teorii walcowania) projected arc of contact ~ Merkatora Mercator's projection ~ ortogonalny mat. orthogonal projection ~ ortograficzny geol. orthographic projection ~ parteru bud. ground plan ~ pionowy rys. elevation, vertical projection ~ pomocniczy rys. auxiliary view ~ ~ pionowy rear view, rear elevation ~ ~ poziomy bottom view, view looking up Strona 765

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ powierzchni styku (w teorii walcownictwa) projected contact area ~ poziomy rys. horizontal projection, floor projection ~ prądu el. kick current ~ prostej na płaszczyznę współrzędnych geom. trace of line ~ prostokątny zob. rzut prostopadły ~ prostopadły orthogonal projection ~ równikowy (kartograficzny) equatorial projection ~ równoległy parallel projection ~ stereograficzny stereographic projection ~ środkowy central projection ~ ukośny oblique projection ~ wielostożkowy geod. polyconic projection ~ wiernokątny (kartograficzny) conformal projection ~ wodnic okr. half-breadth ~ wręgów okr. body plan rzutek m clay pigeon rzutka f żegl. hauling line, heaving line rzutnia f mat. projection plane ~ ręczna (sieć nakrywkowa) ryb. throw net rzutnik m fot. (slide) projector, projection lantern, still projector ~ kombajnu roln. feeder beater ~ mapy na ekran radiolokatora nawig. chart comparison unit, CCU ~ refleksyjny nawig. reflection plotter rzutować v project rzutowanie n mat., opt. projection ~ amerykańskie rys. third angle projection rzutowy a mat. projective rzygacz m arch. gargoyle, gurgoyle rżnąć v cut; saw rżysko n roln. stubble S S = simens jedn. siemens, mho s = sekunda jedn. second sabadyla f bot. sabadilla, Sabadilla officinalis sabin m jedn. sabin, open window unit, OW unit, absorption unit sabotaż m sabotage sabotować v sabotage sacharaza f biochem. saccharase, á-fructofuranosidase, invertase sacharoza f chem. saccharose, sucrose sacharydy mpl chem. saccharides, carbohydrates, sugars sacharymetr m cukr. saccharimeter sacharyna f chem. saccharin, benzosulfimide, gluside sad m orchard sadło n spoż. leaf fat sadownictwo n pomiculture, fruit culture, orcharding sadownik m fruit-farmer; fruit-grower sadz m ryb. fish bin, fish well, live box sadza f soot, (carbon) black ~ aktywna hard carbon black, reinforcing black ~ gazowa gas black ~ kanałowa channel black ~ lampowa lamp-black ~ piecowa furnace black ~ półaktywna semi-reinforcing black, medium black ~ termiczna thermal black ~ z substancji roślinnych vegetable black ~ zwykła non-reinforcing black sadzarka f roln. planter ~ rozsady seedling transplanter ~ ziemniaków potato planter sadzawka f pool; pond sadzeniak m roln. set, seed-potato sadzenie n roln. planting ~ z bryłką ziemi ball planting sadzić v roln. plant sadzonka f roln. cutting ~ korzeniowa root cutting Strona 766

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski sadź f meteo. rime, hoar-frost safian m skór. saffian, Morocco leather saflor m barwierski bot. bastard saffron, Carthamus tinctorius L. safraniny pl farb. safranines sago n spoż. sago SAKO = system automatycznego kodowania inf. automatic coding system sala f gimnastyczna gymnasium ~ konferencyjna conference room ~ lekcyjna schoolroom, class-room ~ obrad zob. sala konferencyjna ~ odpraw (załóg) lotn. briefing room ~ operacyjna med. operating theatre, operating room ~ przeglądowa kin. showing room, viewing room ~ sypialna dormitory ~ wykładowa lecture room, lecture hall saldo n ek. balance saletra f chem. saltpetre ~ amonowa ammonium nitrate ~ chilijska zob. saletra sodowa ~ indyjska zob. saletra potasowa ~ magnezowa nitromagnesite ~ norweska zob. saletra wapniowa ~ potasowa nitre, saltpetre ~ sodowa soda nitre, Chile saltpetre, Chile nitr(at)e, caliche ~ wapniowa Norwegian saltpetre, Norge nitre, lime saltpetre ~ wybuchowa black blasting powder saletrzak m roln. nitro-chalk salicyl m chem. sodium salicylate salicylan m chem. salicylate ~ ŕ-naftylu alphol ~ naftylu naphthyl salicylate salicyna f chem. salicin saliczny a petr. salic saligenina f chem. saligenin, salicyl alcohol salina f saline, saltern; salt-works saling m żegl. crosstrees; spreader; outrigger salinometr m salinometer salipiryna f farm. salipyrine salit m (odmiana diopsydu) min. salite salkomina f chem. salcomine salmiak m chem. salammoniac, ammonium chloride salmina f biochem. salmine salmonele fpl (bakterie) biol. salmonellae, salmonellas salmoneloza f med., wet. salmonellosis salol m chem. salol, phenyl salicylate salon m drawing room; parlour; okr. lounge, saloon (in a passenger ship) ~ wystawowy show-room, exhibition room salsefia f bot. salsify; oyster plant, vegetable oyster, Tragopogon porrifolius saltacja f (skokowy ruch cząstek osadów) geol. saltation salut m honorowy żegl. courtesy salute salutować v banderą żegl. dip the flag salwa f wojsk. salvo; volley sałata f bot. lettuce, Lactuca sativa samar m chem. samarium, Sm samarskit m min. samarskite samica f zool. female samiec m zool. male samobieżny a self-propelled, mobile samocentrujący a self-centring samochodowiec m okr. car carrier samochodowy a automotive samochód m motor-car, car ~ amfibia amphibious vehicle, amphibian ~ asenizacyjny cesspool emptier, gully emptier ~ chłodnia refrigerated truck, reefer ~ ciągnik przyczep trailer towing truck ~ ciężarowy (motor) truck, lorry Strona 767

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ izotermiczny thermal-insulated truck ~ ratowniczy wrecker, recovery vehicle ~ skrzyniowy sided lorry, open lorry, platform truck cysterna tank truck, road tanker dłużycowy girder truck do przewozu mebli pantechnicon van, removal van do zamiatania ulic street sweeper dostawczy delivery truck, delivery van ~ skrzyniowy zob. samochód półciężarowy dwuosobowy otwarty roadster ewakuacyjny wrecker, recovery vehicle gaśniczy fire tender, fire-fighting truck księżycowy (dla selenonautów) lunar rover meblowy removal van, pantechnicon van mieszkalny (np. turystyczny) house car naprawczy (serwisowy) breakdown van osobowo-bagażowy station wagon, estate car osobowy motor-car, car, automobile ~ otwarty open car, phaeton ~ zamknięty saloon (car) pancerny armoured car pływający amphibious vehicle, amphibian pocztowy mail car pozadrogowy (do ładunków wielkogabarytowych) off-road vehicle, outsize vehicle ~ pożarniczy fire tender, fire-fighting truck ~ półciężarowy light truck, pick-up truck ~ ratowniczy rescue truck ~ samozaładowczy self-loading truck ~ -sanie z napędem śmigłowym autosled ~ sanitarny ambulance (car) ~ sportowy sports car ~ sześciokołowy six-wheeler ~ -śmieciarka refuse collection truck ~ śniegowy snowmobile ~ terenowy cross-country vehicle, all-terrain vehicle; (mały) utility car ~ -warsztat workshop truck, mobile workshop ~ wieżowy (np. do obsługi napowietrznej sieci elektrycznej) tower wagon ~ wydłużony long-wheelbase truck ~ wyścigowy racing car ~ wywrotka dump truck, tipper (truck) ~ z dachem składanym convertible ~ z napędem na przednie koła front-drive motor-car ~ ziemno-wodny amphibious vehicle, amphibian samoczynny a self-acting, automatic; autogenous samodyfuzja f fiz. self-diffusion samodział m włók. homespun samodzielny a independent; self-contained; individual samoekranowanie n nukl. self-shielding samogasnący a self-extinguishing samogon m illicitly distilled liquor; moonshine; rot-gut; hooch samohamowny a masz. self-locking samohartowny a met. self-hardening samohartujący się zob. samohartowny samoindukcja f el. self-induction samoistnie bezpieczny intrinsically safe samoistny a intrinsic; self-contained samojezdny a self-propelled samokierowanie n (pocisku) homing (guidance), zob.też samonaprowadzanie samokontrola f skj operator control samokształcenie n self-education samolikwidator m uzbr. self-destroying fuse, self-destruction unit samolot m aeroplane, plane, aircraft ~ bezzałogowy pilotless aircraft; drone ~ ~ rozpoznawczy reconnaissance drone ~ bezogonowy tailless aircraft ~ bliskiego zasięgu short-range aircraft Strona 768 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski bojowy combat aircraft ~ ofensywny attacker ~ wielozadaniowy multi-role combat aircraft, MRCA bombowy bomber -cel target aircraft; (target) drone ćwiczebny advanced training aircraft, advanced trainer dalekiego zasięgu long-range aircraft do opylania aeroduster dowozowy feeder service aircraft, feeder liner dyspozycyjny executive aircraft ~ odrzutowy corporate jet holujący (szybowce) glider-tug; tow(ing) aeroplane jednomiejscowy single-seater (aircraft) jednosilnikowy single-engine(d) aircraft komunikacyjny communication aircraft, airliner ~ komunikacji lokalnej commuter (airliner) ~ odrzutowy jetliner krótkiego startu i lądowania short-take-off and landing aircraft; STOL aircraft ~ KSL zob. samolot krótkiego startu i lądowania ~ lądowy landplane ~ myśliwski fighter (aircraft) ~ ~ pościgowy pursuit plane ~ ~ przechwytujący interecepter(-fighter) ~ na poduszce powietrznej aircraft with air-cushion landing gear ~ naddźwiękowy supersonic aircraft ~ nieoblatany unflown aeroplane ~ -nosiciel carrier aircraft ~ o zmiennym skosie skrzydeł variable-geometry aircraft ~ obserwacyjny spotter aircraft ~ odrzutowy jet aircraft ~ ~ pionowego startu i lądowania jump jet ~ pasażerski passenger aircraft ~ pilotowany piloted aircraft ~ pionowego startu i lądowania vertical-take-off and landing aircraft, VTOL aircraft, vertiplane ~ -pocisk flying bomb, missile plane ~ podwieszony (pod samolotem-matką) parasite aircraft ~ pokładowy carrier-borne aircraft ~ przekształcalny convertiplane, heliplane ~ PSL zob. samolot pionowego startu i lądowania ~ rakietowy rocket aircraft ~ rolniczy agricultural aircraft, ag-plane ~ rozpoznawczy reconnaissance aircraft, recce plane ~ sanitarny ambulance aeroplane ~ szerokokadłubowy wide-body aircraft ~ szkolny training aircraft, trainer ~ ~ podstawowy primary training aircraft, primary trainer ~ szturmowy attack aircraft, strike aircraft, strafing aeroplane, strafer ~ śmigłowy propeller-driven aeroplane, airscrew propelled aircraft ~ towarowy freighter ~ transportowy transport aircraft ~ ~ do przewozu wojska troop-carrier ~ ~ naddźwiękowy supersonic transport, SST ~ ~ wojskowy dalekiego zasięgu strategic transport aircraft ~ typu kaczka canard (aeroplane) ~ wielocelowy zob. samolot wielozadaniowy ~ wielosilnikowy multi-engined aircraft ~ wielozadaniowy multi-purpose aircraft, general purpose aircraft ~ wodno-lądowy amphibian (aircraft) ~ wodny seaplane, hydroplane ~ wyścigowy racing plane ~ wywiadowczy spy plane ~ z załogą manned aircraft, piloted aircraft ~ zdalnie kierowany drone, remotely controlled aircraft samolotostatek m aerofoil ship samoładujący a self-loading Strona 769 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski samołówka f ryb. fish trap samonagrzewanie n się spontaneous heating samonakładacz m poligr. automatic feeder, feeding apparatus samonapromienianie n radiol. self-irradiation samonaprowadzanie n (pocisku kierowanego) target-homing, homing (guidance) ~ bierne passive homing guidance ~ czynne (fully-)actitve homing guidance, on-board guidance ~ półczynne semi-active homing guidance samonastawność f łożyska self-alignment of bearing samonastawny a self-adjusting; self-aligning samonośny a bud. self-supporting samoobrót m lotn. autorotation ~ wiatrakowy windmilling samoobsługa f self-service; org. help-yourself system samooczyszczanie n się self-cleaning; self-purification ~ ~ drzew (z gałęzi) leśn. self-pruning ~ ~ wód (naturalnych) self-purification of waters samoodwrócenie n linii widmowej self-reversal of a spectral line samoogrzewanie n self-heating samoopalacz m kosmet. sun tan preparation samoosłanianie n nukl. self-shielding samoostrzenie n się obr.skraw. self-sharpening (of a grinding wheel) samopis m recorder, autographic apparatus zob.też rejestrator samopiszący a self-recording, self-registering samopochłanianie n nukl. self-absorption samopodawacz m snopów roln. self-feeder (in a thresher) samopodtrzymujący się fiz. self-sustaining samopomoc f self-help; mutual aid; mutual aid society samopowrotny a masz. automatically reset; self-restoring samoprostowanie n el. self-rectification samoredukcja f chem. self-reduction samoregenerujący się self-restoring samoregulacja f aut. self-regulatian; inherent regulation samorejestrujący a self-registering; self-recording samorodek m min. nugget samorodny a biol. autogenic samorozpraszanie n fiz. self-scattering samorozpuszczanie n biochem. autolysis samorództwo n biol. autogenesis samorząd m autonomy, self-government samorzutny a spontaneous samosieciowanie n gum. self-vulcanizing samosiew m bot. 1. self-seeding 2. self-sown plant samosmarowny a masz. self-lubricating samosprzężony a mat. self-adjoint samosterowanie n okr. automatic steering samoświecący a self-luminous samotok m hutn. roller table, roller-track, rolling table, rollway ~ bez własnego napędu idle rollęr table ~ doprowadzający run-in roller table, ingoing roller table, approach roller table, entry roller table ~ napędzany live roller table, power roller table ~ nawrotny reversible roller table ~ odprowadzający run-out roller table, outgoing roller table, delivery roller table, exit roller table ~ pośredni delay roller table ~ roboczy main mill table, main roller table, mill main table, working roller table ~ ~ przed walcarką front mill table, front roller table ~ ~ za walcarką rear mill table, outgoing main table, back mill table ~ transportowy extension roller table ~ traserski marking roller table ~ wsadowy charging roller table, charge table ~ z rolkami skośnymi skew roller table ~ ~ ~ tarczowymi disk-type roller table ~ za nożycą after shear roller table ~ załadowczy charging roller table Strona 770

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ zbiorczy assembly roller table, collecting roller table samotopliwy a hutn. self-fusible samouk m self-taught person, autodidact samouporządkowanie n aut. self-organizing samoustawiający się self-positioning samoutleniacz m chem. autoxidator samoutlenianie n chem. autoxidation, self-oxidation samoutwardzanie n self-hardening; tw.szt. self-curing samowygaszanie n (oscylatora) el. squegging samowyładowanie n 1. (akumulatora) self-discharge 2. transp. self-dumping samowyładowczy a transp. self-dumping samowyrównywanie n aut. inherent regulation samowystarczalność f self-sufficiency; autarky samowystarczalny a self-sufficient; self-supporting samowyzwalacz m fot. time releaser, self-timer samowzbudny a fiz. self-excited samowzbudzenie n fiz. self-excitation samowzmocnienie n (np. lufy działa) autofrettage samozaciskający się masz. self-locking samozakażenie n med. autoinoculation samozamykający się self-closing samozapalny a self-igniting samozapłodnienle n biol. autogamy, self-fertilization samozapłon m spontaneous ignition, self-ignition samozapłonowy a paliw. self-igniting, hypergolic samozapylenie n bot. self-pollination, self-fertilization, autogamy samozatopienie n (statku) scuttling (of a ship) samozatrucie n med. autointoxication samozryw m włók., papiern. breaking length samozużycie n podczas przechowywania storage depreciation, shelf depreciation (of a battery etc.) samożywienie n zoot. self-feeding samożywny a biol. autotrophic, autoecious sanatorium n sanatorium, sanatorium sandacz m zool. pike perch, Lucioperca lucioperca sandaraka f sandarac gum (natural resin) sanforyzowanie n włók. sanforizing sanidyn m min. sanidine sanie pl 1. sleigh; sledge; sled 2. masz. slide, saddle (in machine tools); slide base (of an electric motor) 3. żegl. cradle ~ do badań aerodynamicznych aerodynamic sledge ~ głowicy rewolwerowej obr.skraw. turret slide ~ narzędziowe obr.skraw. tool slide ~ pionowe obr.skraw. vertical slide ~ poprzeczne obr.skraw. cross slide ~ rakietowe rocket sled sanitarka f mot. ambulance (car) sankcja f ek. sanction sanki pl prowadnicze (kubła szybowego) górn. rider SAPD = system automatycznego przetwarzania danych inf. automatic data processing system saponiny fpl chem. saponins saponit m petr. soapstone, soaprock saprofag m biol. saprophage saprofit m bot. saprophyte, acarus saprolit m petr. saprolite sapropel m geol. sapropel sard m min. sard, sardine, sardius sardela f zool. anchovy, Engraulis encrassicholus L. sardynka f zool. pilchard, sardine, Sardina pilchardus, sardina Risso sarkofag m arch. sarcophagus sarkomycyna f (antybiotyk) biochem. sarkomycin sarna f zool. roe(-deer), Capreolus capraea SARP = Stowarzyszenie Architektów Polskich sarsaparyla f bot. sarsaparilla, Smilax officinalis sasanka f zwyczajna bot. meadow anemone, Pulsatilla vulgaris sassolin m min. sassolite Strona 771

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski satelit m zob. satelita 2. satelita m 1. astr.,kosm. satellite 2. masz. planet (gear), planet wheel ~ biologiczny biosatellite ~ długowieczny long-life satellite ~ do badań jonosfery ionosphere sounding satellite, ISS; topside sounder ~ do wykrywania okrętów podwodnych antisubmarine surveillance satellite ~ geostacjonarny geostationary satellite, synchronous satellite ~ komunikacyjny communication satellite, CS ~ meteorologiczny meteorological satellite ~ nawigacyjny navigational satellite ~ niszczyciel satellite destroyer, satellite killer ~ rozpoznawczy reconnaissance spacecraft ~ stacjonarny stationary satellite ~ synchroniczny synchronous satellie, geostationary satellite ~ Słońca sztuczny artificial asteroid ~ telekomunikacyjny aktywny active communications satellite ~ ~ pasywny passive communications satellite ~ ~ przekaźnikowy radio-relay satellite ~ załogowy manned satellite ~ zorientowany oriented satellite sateloid m astr. satelloid saturacja f chem. saturation; cukr. carbonatation saturator m chem. saturator, gazogene; cukr. carbonator, carbonatation tank Saturn m astr. Saturn satyna f włók. satin; sateen; papiern. enamel(led) paper satyniarka f papiern. glazing calender satynowanie n papiern. glazing, supercalendering sawart m jedn.akust. savart (a unit of pitch interval) sączek m 1. lab. filter 2. inż. drain (tile) 3. med. drain ~ karbowauy lab. fluted filter paper ~ z bibuły lab. filter paper sączenie n filtering, filtration ~ molekularne biochem. molecular filtration, molecular sieving chromatography, gel filtration sączkowanie n med. drainage sącznica f górn. bleeding sączyć v filter, strain ~ się dribble; ooze sąd m konkursowy jury ~ polubowny court of arbitration sąg m drewn. pile sąsiedni a adjacent; adjoining; next; chem. vicinal, vic sąsiedztwo n neighbourhood; mat. contiguity sąsiek m (w stodole) roln. mow sążeń m jedn. fathom: 1 fm = 1,8288 m sb = stilb jedn. stilb scalać v unite, unitize; bond; agglomerate; integrate; merge scalanie n gruntów integration of land property ~ plików inf. collating of files scalony a (o urządzeniach) self-contained scedować v cede; transfer (a debt, a right etc.) scena f stage scenariusz m screenplay scenopis m TV script schab m spoż. loin schemat m diagram; scheme ~ blokowy block diagram ~ działań programu inf. program flow chart ~ funkcjonalny functional diagram ~ ideowy schematic diagram ~ logiczny inf. logic diagram ~ montażowy bud. erection drawing; masz. assembly diagram ~ ogólnostrukturalny inf. structural flow chart ~ operacyjny inf. run diagram ~ organizacyjny organization chart ~ poglądowy pictorial diagram Strona 772

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski połączeń el. connection diagram, circuit diagram, wiring diagram proceduralny flow chart, flow diagram, control diagram, flow sheet reakcji chem. reaction network sieci el. network diagram technologiczny procesu flow chart, flow diagram, control diagram, flowsheet ~ WDH biochem. Warburg-Dickens-Horecker (pathway), WDH schematyczny a diagrammatic schładzacz m kotł. attemperator, desuperheater schładzanie n 1. chłodn. precooling 2. nukl. cooling ~ pary kotł. attemperation of steam schnąć v dry schodek m wzrostu kryst. growth step schodkowanie n 1. geod. stepping 2. inż. benching schodkowy a stepped, arranged in steps schodnia f 1. okr. gangway; gangplank, gangboard 2. bud. gang boarding, duck board schody pl 1. bud. stairs, stair 2. lotn. echelon (formation) ~ kręte spiral stairs, winding stairs ~ kuchenne back stairs, service stairs ~ ruchome escalator, moving stairway ~ w lewo lotn. echelon left ~ w prawo lotn. echelon right ~ zapasowe (na wypadek pożaru) fire-escape ~ zejściowe (pod pokład) okr. companion ladder schodzenie n lotn. descent, descending, letdown ~ wsadu (w piecu) hutn. descending of stock schodzić v come down; descent ~ z kierunku lotn. swing (during take off or landing) ~ z kursu żegl. sheer ~ z mielizny żegl. forge, refloat schorzenie n med. affection schować v hide; conceal schowek m locker; safe-deposit (box) ~ w tablicy rozdzielczej mot. glove compartment, cubby-hole schron m shelter ~ bojowy betonowy wojsk. bunker, blockhouse ~ przeciwatomowy atomic shelter ~ przeciwlotniczy air raid shelter, bomb shelter ~ schładzania paliwa nukl. fuel cooling installation schronienie n refuge; shelter schronisko n shelter-home, hostel schudzanie n masy formierskiej weakening of moulding sand ~ węgla leaning of coal scukrzanie n saccharification scyntylacja f fiz. scintillation scyntylator m fiz. scintillator, scintillating material scyzoryk m pocket-knife, jack-knife, pen-knife sczepianie n 1. tacking 2. spaw. tack welding, tacking ~ wstępne spaw. prior tacking ~ zgrzeinami punktowymi spaw. spot tacking sczepiarka f włók. looping machine, looper ~ łańcuszkowa chain stitch machine, linker sczepina f spaw. positional weld, tack weld seans m łączności rad. communication session sec = secans mat. secant, sec secamskop m TV secamscope secans m mat. secant, sec sedan m mot. saloon, sedan sednik m drewn. knot borer, Forstner auger bit sedymentacja f sedimentation, settling ~ odśrodkowa chem. centrifugal sedimentation seeing (jakość widzialności) astr. seeing segars m okr. mast hoop segment m 1. mat. segment 2. masz. bearing pad ~ nakładany (programu) inf. overlay ~ programu inf. program segment segmentować v segment Strona 773 ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski segregacja f segregation ~ dendrytyczna met. dendritic segregation, microsegregation, minor segregation ~ dodatnia met. positive segregation ~ kroplista met. sweating (out), droplet segregation ~ odwrotna met. inverse segreation, negative segregation ~ ujemna zob. segregacja odwrotna ~ w rdzeniowej strefie wlewka met. core segregation ~ wlewka met. macrosegregation, major segregation segregator m biur. (box) file; binder segregowanie n dokumentów filing seiner m (statek rybacki) purse seiner sejsmiczny a seismic sejsmika f geofiz. seismic prospecting sejsmograf m geofiz. seismograph sejsmologia f geofiz. seismology sejsza f ocean. seiche sejzing m okr. furling line, (sea) gasket sekator n roln. pruning scissors, pruning shears, garden pruner sekcja f 1. section 2. kotł. header ~ nakładania (podawania arkuszy) poligr. infeed station ~ paliwowa nukl. fuel assembly ~ przeplecenia el. transposition interval ~ zwłok med. autopsy sekcjonowanie n (podział układu na odcinki) el. sectionalization sekretariat m secretary's office; secretarial staff sekretarka f secretary ~ planu scenicznego kin., TV script girl sekretyna f biochem. secretin sekstans m nawig. sextant ~ automatyczny autotracker, star tracker sekstet m aromatyczny zob. sekstet elektronowy ~ elektronowy chem. aromatic sextet seksto n hutn. six-high (rolling) mill sektor m sector ~ migawki (centralnej) fot. shutter leaf ~ sterowy okr. rudder quadrant ~ widoczności żegl: arc of visibility ~ zębaty masz. toothed sector, sector gear sekularny a mat. secular sekunda f jedn. second sekundnik m zeg. seconds hand sekundomierz m stop watch; chronograph ~ sportowy sports timer ~ z dwiema centralnymi wskazówkami sekundowymi split-seconds chronograph sekundy fpl Saybolta uniwersalne Saybolt universal seconds (measure of viscosity) sekwencja f sequence; mat. sequent ~ wywołująca inf. calling sequence sekwens m fiz. sequence sekwestracja f chem. sequestration sekwoja f bot. sequoia, Sequoia seledynowy a celadon, willow green selekcja f selection ~ wstępna preselection selektor m 1. masz. selector 2. mat. selector ~ kluczowany TV gated separator ~ mechaniczny neutronów fiz. (neutron) chopper ~ ~ neutronów powolnych slow chopper ~ wstępny el. pre-selector ~ z detektorem zakłóceń TV noise cancelling separator selektywność f selectivity ~ katalizatora chem. specificity of catalyst selektywny a selective; rad. sharp tuning selen m chem. selenium, Se selenek m chem. selenide selenit m min. selenite, spectacle stone selenologia f selenology, lunar science Strona 774

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski selenonauta m selenonaut selenowodór m chem. hydrogen selenide seler m bot. celery, Apium graveolens L. selfaktor m włók. mule spinning frame, (selfactor) mule seligmanit m min. seligmannite selsyn m aut. selsyn, autosyn, synchro, self-synchronous repeater, magslip ~ mocowy power selsyn ~ nadawczy synchrotransmitter, selsyn transmitter, synchro generator ~ odbiorczy selsyn motor, synchro motor, synchro receiver ~ sterownik zob. selsyn nadawczy ~ transformatorowy selsyn control transformer, synchro-control transformer ~ wykonawczy zob. selsyn odbiorczy SEM = siła elektromotoryczna electromotive force semafor m semaphore (signal) ~ odstępowy block signal ~ świetlny light signal ~ ~ dwustawny two-aspect colour light signal ~ ~ trzystawny three-aspect colour light signal ~ wjazdowy home signal semantyka f semantics semestr m semester, half-year semicelinit m zob. semifuzynit semifuzynit m min. semifusinite semikarbazon m chem. semicarbazone semikarbazyd m chem. semicarbazide, aminourea semikoloid m chem. semicolloid, association colloid semikontenerowiec m okr. part container ship, semicontainer ship seminarium n seminar semiotyka f semiotics sen m letni zool. (a)estivation ~ zimowy hibernation, winter sleep senarmontyt m min. senarmontite senes m farm. senna sensoryczny a sensory sensybilizacja fpl optyczna fot. optical sensitization, photosensitization sensybilizator m chem. sensitizer ~ optyczny optical sensitizer, photosensitizer ~ radiacyjny radiosensitizer, radiation sensitizer sensystor m elektron. sensistor sensytometr m fot. sensytometer sensytometria f fot. sensitometry SEP = Stowarzyszenie Elektryków Polskich separacja f pionowa zob. separacja kościowa ~ wysokościowa lotn. vertical separation, level separation, stacking separator m 1. separator; classifier, zob. też oddzielacz 2. rad. buffer amplifier 3. inf. separating character, information separator ~ mas fiz. mass separator ~ odśrodkowy centrifugal separator ~ ostrosłupowy wzbog. pointed-tank separator ~ stożkowy zob. separator ostrosłupowy ~ wilgoci kotł. steam separator ~ zwojowy wzbog. Humphrey's spiral SEPD = system elektronicznego przetwarzania danych inf. electronic data processing system sepia f 1. zool. cuttlefish, Sepia officinalis 2. (pigment) sepia sepiolit m min. meerschaum, sepiolite septarium m geol. septarium, turtle stone, beetle stone, septarian boulder, septarian nodule septyczny a septic ser m spoż. cheese ~ bez oczek blind cheese, eyeless cheese ~ biały cottage cheese, curd cheese ~ chudy skimmed milk cheese ~ do smarowania spreadable cheese, smearcase Strona 775

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ dojrzały ripe cheese ~ kremowy full cream cheese ~ miękki soft cheese ~ niebieski blue-mould cheese, blue-veined cheese ~ niedojrzały immature cheese ~ odtłuszczony fatless cheese, skim-milk cheese ~ owczy ewe's milk cheese, sheep's milk cheese ~ pełnotłusty full-fat cheese, creamed cheese ~ podpuszczkowy rennet cheese ~ półtłusty half fat cheese, semi-fat cheese ~ półtwardy medium hard cheese ~ śmietankowy full cream cheese ~ tłusty fat cheese ~ topiony melted cheese ~ twardy hard cheese ~ twarogowy cottage cheese, curd cheese ~ w blokach brick cheese ~ w bochnach loaf cheese ~ w klinach wedged cheese ~ w kręgach drum cheese ~ wędzony smoked cheese ~ zwarty blind cheese, eyeless cheese seradela f pastewna bot. serradella, Ornithopus sativus L. serce n anat. heart ~ włoka ryb. flapper sercowy a med. cardiac sercówka f 1. odl. heart trowel, safe-edge heart 2. zool. cockle, Cardium edule L. ~ linowa thimble ~ tokarska lathe dog seria f 1. series 2. run, lot, batch (in production) ~ fundamentalna (widma) fiz. fundamental series ~ główna (widma) fiz. principal series ~ impulsów el. pulse train ~ informacyjna pilot lot ~ poboczna (widma) fiz. subordinate series ~ próbna test run ~ strzałów (z broni maszynowej) burst (machine gun fire) ~ widmowa fiz. spectral series, series of spectral lines serioskopia f radiol. serioscopy sernik m chem. casein serologia f biol. serology serotonina f biochem. serotonin, 5-hydroxytryptamine serowarnia f cheese dairy serowarstwo n cheese making serownia f cheese dairy serpentyn m min. serpentine ~ blaszkowy antigorite serum n biol., gum. serum serwatka f spoż. whey serwis m gospodarczy telegr. commercial news distribution serwitut m ek. easement serwohamulec m mot. servo brake, power brake serwomechanizm m aut. servo-mechanism, servo ~ położeniowy (regulacji położenia) position control servo-mechanism ~ typu prędkościowego velocity servo-mechanism ~ z reakcją siły na sterownicy reaction servo-mechanism, feel servo-mechanism serwomotor m aut. servo-motor, servo-operator serwosterowanie n servo-operation; power-assisted control serwosterownica f lotn. power-assisted controls serwosystem m aut. servo-system serwowzmacniacz m el. servo-amplifier serwozawór m aut. servovalve serycyna f biochem. sericin, silk gum serycyt m min. sericite seryjny a serial serymetr m włók. serimeter Strona 776

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski seryna f chem. serine sesja f session (of a committee etc.) seskwikarbonat m chem. modified soda, neutral soda seskwiterpen m chem. sesquiterpene seston m (zawiesina organiczna i nieorganiczna w zbiornikach wodnych) seston sezam m indyjski bot. sesame, benne, Sesamum indicum L. sezon m season sezonowanie n 1. obr.ciepl. stabilizing, seasoning 2. drewn. weathering, seasoning sęk m drewn. knot; knag ~ obrączkowy bark ringed knot ~ szpilkowy pin knot ~ wypadający loose knot ~ zdrowy sound knot ~ zepsuty decayed knot ~ zrośnięty tigh knot sękarka f drewn. holesaw, plugging machine sękaty a knotty sfaleryt m min. sphalerite, zinc blende, mock ore sfalowanie n nawierzchni drog. washboarding sfałdowanie n folding ~ wgłębne geol. underthrust sfen m min. sphene, titanite sfenoedr m kryst. bisphenoid sfenoid m kryst. sphenoid sfera f geom. spherical surface, sphere ~ Fermiego fiz. Fermi sphere ~ koordynacyjna (pierwsza) fiz. (first) coordination sphere, inner coordination sphere ~ ~ zewnętrzna second coordination sphere, outer coordination sphere ~ niebieska astr. celestial sphere ~ opisana circumsphere, circumscribed sphere ~ wpisana insphere, inscribed sphere sfermentowany a fermented sferoid m (krystalit kulisty) met. spherulite sferoida f met. spheroid sferoidalny a spheroidal, nodular sferoidyt m met. divorced pearlite sferoidyzacja f (cementytu) met. spheroidizing, spheroidization, balling sferoidyzowanie n obr.ciepl. spheroidizing annealing sferolit m (krystalit kulisty) met. spherulite sferometr m spherometer; med. dioptometer sferosyderyt m petr. sphaerosiderite sferyczny a spherical sferyka f spherical geometry, spherics sfilcować v felt sfilmować v make into film sfinalizować v conclude; bring to an end; sign (an agreement) sfingomielina f biochem. sphingomyelin sformułować v formulate SGGW - AR = Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego - Akademia Rolnicza SGP = Stowarzyszenie Geodetów Polskich SGPiS = Szkoła Główna Planowania i Statystyki sgraffito n arch. graffito, scratch-work shimmy n lotn. shimmy (castoring wheel vibration) shoran m nawig.lotn. short-range air navigation (system), shoran SI (Systeme International d'Unites) Międzynarodowy Układ Jednostek Miar SI units, international system of units siać v roln. sow siadanie n 1. lotn. alighting 2. zool. alighting sial m geol. sial siano n hay sianokosy pl roln. haysel, hay-making siara f biol. beestings, colostrum siarczan m chem. sulfate, vitriol ~ alkilowy sulfated alcohol ~ amonowy ammonium sulfate, sulfate of ammonia Strona 777

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ barowy barium sulfate ~ cynkowy zinc sulfate ~ ~ siedmiowodny white vitriol, zinc vitriol ~ glinowy aluminium sulfate ~ kwaśny acid sulfate, bisulfate ~ magnezowy magnesium sulfate ~ miedziowy copper sulfate, cupric sulfate ~ ~ pięciowodny blue vitriol, blue copperas, bluestone ~ ołowiawy lead sulfate ~ potasowo-chromowy chromium potassium alum ~ potasowy potassium sulfate, salt of Lemery ~ sodowo-laurylowy sodium lauryl sulfate ~ sodowy sodium sulfate ~ wanadylu vanadyl sulfate ~ wapniowy calcium sulfate ~ żelazawy siedmiowodny copperas ~ żelazowy ferric sulfate, iron sulfate siarczek m chem. sulfide ~ barowy black ash ~ cynawy stannous sulfide ~ cynkowy zinc sulfide ~ cynowy stannic sulfide, tin bisulfide, tin bronze ~ beta-hydroksyetylu thiodiglycol ~ sodowy sodium sulfide ~ srebrowy silver sulfide ~ żelazawy ferrous sulfide siarczkowanie n tw.szt. xanthating, xanthation siarczkowość f papiern. sulfidity siarczyn m chem. sulfite ~ sodowy sodium sulfite siarczynowanie n skór. bisulfiting siarka f chem. sulfur, sulphur, S ~ -35 sulfur-35, radiosulfur ~ bezpostaciowa amorphous sulfur ~ elementarna elementary sulfur, elemental sulfur ~ jednoskośna monoclinic sulfur, prismatic sulfur ~ koloidalna colloidal sulfur ~ krystaliczna crystalline sulfur ~ organiczna organic sulfur ~ pirytowa pyritic sulfur ~ rodzima brimstone, native sulfur ~ rombowa rhombic sulfur ~ strącona lac of sulfur ~ sublimowana sublimed sulfur siarkawy a chem. sulfurous siarkoazotowanie n obr.ciepl. sulfonitriding, sulfinuzing siarkowanie n 1. chem. sulfuration, sulfurization 2. chem. sulfur fumigation 3. cukr. sulfitation ~ dyfuzyjne obr.ciepl. sulfiding siarkowce mpl chem. 1. sulfur group 2. oxygen family siarkowęgloazotowanie n obr.ciepl. sulfocarbonitriding siarkowodór m chem. hydrogen sulfide, sulfuretted hydrogen siarkowy a chem. sulfuric siateczka f endoplazmatyczna biochem. endoplasmic reticulum, ER, ergastoplasma siatka f 1. net; network; grid, zob.też sieć 2. poligr. half-tone block ~ azbestowa asbestos-centered wire gauze ~ cementytu met. cementite network, carbide network ~ charakterystyk w płaszczyźnie przepływu aero. Mach net, principal net of a flow ~ druciana wire net, wire mesh; wire cloth, wire gauze ~ dyfrakcyjna opt. diffraction grating ~ ~ typu echelette echelette grating ~ ~ typu echelle echelle grating ~ ~ wklęsła concave grating ~ ekranująca elektron. screen grid ~ ferrytu met. ferrite network ~ filtracyjna filter gauze Strona 778

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski gęsta fine screen hamująca elektron. suppressor grid ~ do lądowania lotn. landing net jedwabna włók., poligr. silk screen kartograficzna map graticule lampy elektronowej grid ładunkowa transp. cargo net, net sling Macha aero. Mach net, principal net of a flow, shock diamonds maskująca wojsk. camouflage netting metalowa jednolita expanded metal ~ pod tynk bud. metal lath, wire lath miedziana copper wire gauze modularna bud. modular grid nitek opt. cross-hairs, graticule, reticule o drobnych oczkach close-mesh obwodów drukowanych elektron. printed circuit grid okienna (ochronna) window screen osłaniająca elektron. shield grid pęknięć mozaikowych (na powierzchni beczki walca) obr.plast. fire crazing, fire cracks ~ płac ek. wage scale ~ podsadzkowa górn. flushing gauze ~ prętów nukl. rod lattice ~ projektowa bud. planning grid ~ przeciwładunkowa elektron. space-charge grid ~ przeciwoblodzeniowa lotn. ice guard ~ (przeciwrozproszeniowa) nieruchoma radiol. stationary grid, Lysholm grid ~ ~ ruchoma radiol. moving grid, reciprocating grid, bucky ~ przeciwturbulencyjna aero. tranquilization screen ~ pszczelarska (na twarz) bee veil ~ reakcji chem. reaction network ~ reaktora nukl. reactor lattice ~ rozciągana expanded metal (net) ~ rysek (na wykończonej powierzchni przedmiotu) cross-hatching ~ schodkowa (Michelsona) opt. echelon ~ sterująca elektron. control grid ~ swobodna elektron. floating grid ~ szlifierska (pęknięcia) heat check ~ uspokajająca aero. tranquilization screen ~ uziomowa el. ground grid ~ zbrojeniowa bud. reinforcing fabric ~ żarowa incandescent mantle (in a gas lamp) siatkowy a netlike, reticular, reticulated siatkówka f anat. retina, optomeninx sieciowanie n chem. crosslinking; reticulation (in polymers) ~ pod wpływem światła photocrosslinking sieciownia f ryb. net room sieczka f roln. chaff sieczkarnia f roln. chaff cutter, straw cutter ~ toporowa flywheel cutter ~ z wydmuchem (do liści roślin pastewnych) cutter blower, flywheel chopper-blower sieczna f geom. secant sieć f 1. net; network; grid, zob.też siatka 2. mat. lattice (in set theory and algebra); network (in topology and graph theory) 3. kryst. lattice ~ bezwęzłowa ryb. knotless net ~ Bravais kryst. Bravais lattice, point lattice, translation lattice ~ cieplna heat distribution network ~ ciepłownicza zob. sieć cieplna ~ diamentowa płaska kryst. diamond lattice ~ drogowa road net ~ dryfująca ryb. drift net ~ dyslokacji kryst. dislocation network ~ działań inf. flow chart, flow diagram ~ (elektro)energetyczna power network ~ ~ ogólnokrajowa el. power grid Strona 779 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski gazowa gas grid izolowana el. isolated neutral system jednostronnie zasilana el. radial network jezdna kol. contact system, contact line ~ górna overhead contact system jonowa kryst. ionic lattice kanalizacyjna sewerage (system) kolejowa railway system komputerowa wielodostępna inf. time-sharing service, time-sharing system, TSS komunikacyjna communication network kratowa el. mashed network krystaliczna (crystal) lattice ~ atomowa atomic lattice ~ dwuwymiarowa plane lattice ~ heksagonalna hexagonal lattice ~ koordynacyjna co-ordination lattice ~ o nieuporządkowanym rozmieszczeniu atomów disordered lattice ~ o uporządkowanym rozmieszczeniu atomów ordered lattice ~ o zwartym rozmieszczeniu atomów close-packed lattice ~ płaska równoległoboczna parallelogram lattice ~ płasko centryczna face-centered (cubic) lattice ~ prosta plain Bravais lattice ~ prymitywna zob. sieć krystaliczna prosta ~ przestrzennie centryczna body-centered lattice ~ regularna cubic lattice ~ rodzima host lattice ~ romboedryczna rhombohedral lattice, trigonal lattice ~ sześcienna cubic lattice ~ tetragonalna tetragonal lattice ~ złożona multiple lattice logiczna inf. logical net macierzysta kryst. host lattice napowietrzna el. overhead network nieliniowa el. nonlinear network niwelacyjna geol. levelling net o elementach biernych el. passive network oczkowa el. mesh network odwrotna kryst. reciprocal lattice okrążająca ryb. encircling net, surrounding net oświetleniowa uliczna street lighting system otwarta el. radially-operated network pasywna el. passive network pętlowa el. ringed network pierwotna (wysokiego napięcia) el. primary network planktonowa plankton net poligonowa geod. polygon network promieniowa el. radial network prosta mat. simple network przejściowa kryst. transition lattice przestrzenna crystal lattice, zob.też sieć krystaliczna przesyłowa średniego napięcia el. subtransmission grid przewodów elektrycznych wiring system pułapkowa ryb. trap net punktowa kryst. translation lattice, point lattice, Bravais lattice radiolokacyjna radar (warning) net ~ portowa harbour radar network rozdzielcza distribution network równoległa el. shunt system of distribution, parallel system of distribution rybacka fishing net skompensowana el. resonant earthed system (by arc suppression coil) skrzelowa ryb. gill net skutecznie uziemiona el. system with solidly earthed neutral stawna ryb. set-net sygnalizacyjna pożarnicza fire-alarm system szeregowa el. series system of distribution światowa stacji meteorologicznych meteo. reseau Strona 780

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski teledacyjna teletransmission network telefoniczna telephone network telekomunikacyjna communications network telewizyjna zamknięta closed-circuit television, CCTV trakcyjna kol. contact system, contact line translacyjna kryst. point lattice, translation lattice, Bravais lattice ~ transmisji danych teletransmission network ~ transportowa mat. transportation network ~ uziemiająca el. ground mat ~ uziemiona el. earthed neutral system ~ węzłowa ryb. knotted netting ~ wieloprzetwarzania inf. multiprocessing system, multiprocessor ~ włóczona ryb. drag-net, pull net ~ wodociągowa water-pipe network ~ wysokiego napięcia el. high-tension system ~ z powrotem przez szyny kol.el. track return system ~ z punktem zerowym izolowanym el. isolated neutral system ~ z punktem zerowym uziemionym el. earthed neutral system ~ z ziemią jako przewodem el. earth return system ~ zarzucana ryb. cast net ~ zasilająca mains, supply network ~ zastawna ryb. fixed net ~ żywicy (jonowymiennej) chem. resin matrix siedlisko n biol. site; habitat ~ leśne forest site siedmiokąt m geom. heptagon siedmiotlenek m chem. heptoxide siedmiowartościowy a chem. heptad, heptavalent, septivalent, septavalent siedzenie n seat ~ dodatkowe składane rumble seat ~ kanapowe mot. single piece seat ~ odejmowane removable seat ~ odwrócone (tyłem do kierunku jazdy) rear-facing seat ~ przekładane kol. throw-over seat ~ przesuwane mot. sliding seat ~ z oparciem pochylanym reclining seat siedziba f seat (abiding place) sieja f zool. whitefish, Coregonus sp. siekacz m biol. cutter, incisor ~ do okopowych roln. root cutter ~ do paszy food cutter, fodder chopper siekać v chop, hack; mince siekiera f ax(e) ~ kowalska obr.plast. anvil cutter sielawa f zool. vendace, Coregonus albula L. siemię n lniane linseed, flax-seed sień f hall, vestibule sierp m roln. sickle, reaping-hook ~ Księżyca astr. crescent sierpak m (nóż ogrodniczy) pruning knife sierść f hair siew m roln. sowing, seeding ~ rzędowy drilling ~ rzutowy broadcasting siewka f bot. seedling siewnik m roln. seeder, sower; drill ~ do nasion okopowych root drill ~ do nawozów mineralnych fertilizer distributor ~ do siewu kupkowego spacing drill ~ do trawy grass seed drill ~ do wapna lime distributor ~ kombinowany (do jednoczesnego wysiewu nasion i nawozu mineralnego) combine drill ~ ręczny seed barrow ~ rzędowy drill (seeder) ~ ~ do siewu punktowego single-seed drill ~ rzutowy broadcast sower, (seed) broadcaster Strona 781 ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ~ ręczny seed fiddle ~ wielorzędowy gang seeder ~ z kółkami ugniatającymi press drill ~ z łyżeczkowym przyrządem wysiewającym cup-feed drill ~ zbożowy (rzędowy) grain drill sięgacz m bud. header, tie brick; through-stone, parpend sięgać v na dużą odległość reach over a long distance ~ od... do... range from... to... sikawka f hand-driven fire-pump silal m met. silal silan m chem. (mono)silane, silicomethane silany mpl chem. silanes, silicanes, silicon hydrides silchrom m met. silchrom, silcrome silikażel m chem. silica gel silikony mpl tw.szt. silicones, organo-silicon polymers silna topologia f mat. strong topology silna trucizna f powerful poison silna ulewa f heavy rain silna wichura f whole gale (10 Beaufort scale) silne prądy mpl wznoszące (w kumulusach) meteo. uprush silnia f mat. factorial silnie alkaliczny chem. strongly alkaline silnie eliptyczny mat. strongly elliptic silnie kwaśny chem. strongly acid silnie promieniotwórczy nukl. highly radioactive, hot silnie stężony chem. higly concentrated silnie zbrojony bud. heavily reinforced silnie zjonizowany higly ionized, stripped silnik m engine; motor ~ asynchroniczny el. asynchronous motor ~ ~ zasilany dwustronnie doubly-fed motor ~ benzynowy petrol engine ~ bez osprzętu bare engine ~ bezkorbowy free-piston engine ~ bezsprężarkowy (wysokoprężny) airless-injection engine, solid-injection engine ~ bezwodzikowy trunk-piston engine ~ bliźniaczy el. twin motor ~ bocznikowy el. shunt motor ~ bocznozaworowy L head engine, side-valve engine ~ bokser opposed-cylinder engine, flat engine ~ chłodzony cieczą liquid-cooled engine ~ ~ powietrzem air-cooled engine ~ ciągnikowy tractor engine ~ cichobieżny low-noise-level engine; el. silent motor ~ cieplny heat engine ~ czterosuwowy four-stroke engine ~ czterotaktowy zob. silnik czterosuwowy ~ Diesla Diesel engine, diesel, compression ignition engine, oil engine ~ do pracy ciągłej el. continuous-rated motor ~ do pracy przerywanej el. intermittent-rated motor ~ dolnozaworowy L head engine, side-valve engine ~ doładowany supercharged engine ~ dużej mocy high-power engine ~ dwubiegowy el. two-speed motor ~ dwugwiazdowy lotn. two-row radial engine ~ dwuklatkowy el. double squirrel-cage motor ~ dwuprzepływowy (turboodrzutowy) lotn. ducted-fan turbine (engine), turbofan, by-pass turbojet ~ dwurzędowy widlasty Vee-type engine, V-type engine ~ dwusuwowy two-stroke engine, two-cycle engine ~ ~ z przepłukiwaniem wzdłużnym uniflow two-stroke engine ~ dwutaktowy zob. silnik dwusuwowy ~ dwuwirnikowy el. tandem motor ~ dźwigowy el. crane motor ~ ekspansyjny chłodn. expander, expansion engine ~ elektryczny electric motor ~ ~ układu śledzącego (np. anteny) follow-up motor Strona 782

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ gazowy gas engine ~ gaźnikowy carburettor engine ~ główny napędowy (rakiety) sustainer rocket engine; main propulsion engine ~ górniczy el. mine motor ~ górnozaworowy overhead-valve engine, OHV, valve-in-head engine ~ gwiazdowy lotn. radial engine, pancake engine ~ histerezowy el. hysteresis motor ~ hydrauliczny hydraulic engine ~ indukcyjny el. induction motor ~ ~ pierścieniowy wound-rotor induction motor ~ ~ synchronizowany autosynchronous motor ~ jądrowy nuclear engine ~ ~ do pocisków rakietowych nuclear engine for rocket vehicle application, NERVA ~ jednofazowy el. single-phase motor ~ jednogwiazdowy lotn. single-row radial engine ~ jonowy rak. ion engine ~ klatkowy el. squirrel-cage motor ~ kołnierzowy el. flange-type motor ~ kompensowany el. compensated motor ~ kompletny (z osprzętem) mot. complete engine assembly ~ komutatorowy el. commutator motor ~ ~ o przesuwnych szczotkach brush-shifting motor ~ korekcyjny rak. vernier (engine) ~ krokowy el. stepper motor, stepping motor ~ kubkowy el. drag-cup motor ~ kwadratowy square engine ~ lewoobrotowy (patrząc od tyłu silnika) lotn. left-handed engine ~ linearny zob. silnik liniowy ~ liniowy el. linear induction motor ~ lotniczy aero-engine, aircraft engine ~ łopatkowy (hydrauliczny) vane motor ~ małej mocy low-power engine ~ marszowy rak. sustainer rocket engine, sustainer (motor); lotn. propelling jet engine (in VTOL aircraft) ~ mikroułamkowy (o bardzo małej mocy) el. subfractional motor ~ momentowy (dający moment kompensujący) torque motor ~ motocyklowy motor-cycle engine ~ na paliwo ciężkie heavy oil engine ~ ~ ~ lekkie petrol engine ~ napędowy propulsion motor, driving motor ~ ~ główny okr. main engine ~ nastawczy aut. servo-motor (operator) ~ nawrotny reversible motor; reversing engine ~ nie pracujący (w powietrzu) lotn. dead engine, inoperative engine ~ niedoładowany (spalinowy) unsupercharged engine, normally aspirated engine ~ niskoprężny low compression engine ~ nośno-napędowy lotn. vectored-thrust engine (in VTOL aircraft) ~ nośny lotn. liftjet (in VTOL aircraft) ~ o charakterystyce bocznikowej el. shunt-characteristic motor ~ ~ ~ mechanicznej miękkiej soft motor ~ ~ ~ szeregowej series-characteristic motor, inverse-speed motor ~ ~ ~ szeregowo-bocznikowej motor with compound characteristic ~ o cylindrach podwieszonych lotn. inverted engine ~ ~ ~ przeciwległych opposed-cylinder engine, flat engine ~ o dużej przeciążalności el. heavy-duty motor ~ o jednym kierunku obrotu el. unidirectional motor ~ o podwyższonym stopniu sprężania high-compression engine ~ o stałej mocy el. constant horsepower motor ~ ~ ~ prędkości obrotowej constant-speed motor ~ o stałym momencie el. constant-torque motor ~ o tłokach przeciwbieżnych opposed-piston engine ~ o układzie cylindrów H H-engine ~ o układzie cylindrów X X-engine ~ odrzutowy reaction engine, reaction motor ~ ~ nośny liftjet (in VTOL aircraft) Strona 783

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ plazmowo-łukowy arc jet engine ~ plazmowy plasma engine, plasma jet ~ przelotowy jet (engine), jet-propulsion motor ~ pulsacyjny pulsejet, intermittent jet, intermittent impulse duct ~ sterowniczy kosm. thruster, control jet ~ strumieniowy ramjet, athodyd, continuous thermal duct ~ z przestawną dyszą wylotową vectored thrust engine odwrócony lotn. inverted (in-line) engine okrętowy marine engine parowy tłokowy steam engine ~ ~ bliźniaczy twin steam engine ~ ~ posobny tandem-compound steam engine ~ ~ przeciwprężny non-condensing steam engine ~ ~ przelotowy uniflow steam engine ~ ~ rozprężny expansion steam engine ~ ~ sprzężony cross-compound steam engine ~ ~ wydmuchowy exhaust-steam engine pierścieniowy el. slip-ring motor pneumatyczny compressed-air engine płaski opposed-cylinder engine, flat engine pochodny derivative engine podsynchroniczny el. subsynchronous motor położeniowy el. position motor pomiarowy el. messmotor potrójny el. triple motor prawoobrotowy (patrząc od tyłu silnika) lotn. right-handed engine przechylny zob. silnik przekręcany przeciwsobny opposed-piston engine ~ czterocylindrowy flat-four engine prądu przemiennego el. alternating-current motor, a.c. motor ~ stałego direct-current motor, d.c. motor przeciwwzbudny szeregowo-bocznikowy el. decompounded motor przekładniowy el. gear-motor, motorized speed reducer przekręcany lotn. tiltable engine, swivelling engine przeprężony supercompression engine przewietrzany el. ventilated motor przyczepny (do łodzi) outboard motor przystosowany do lotów plecowych lotn. inverted system engine pulsacyjny (rezonansowy) lotn. resojet (engine), resonant jet, aeroresonator, aeropulse engine rakietowy rocket (motor) ~ korekcyjny (w pociskach kierowanych) vernier (engine) ~ marszowy sustainer (motor) ~ na paliwo ciekłe liquid fuel rocket motor ~ ~ ~ stałe solid fuel rocket motor ~ pomocniczy booster rocket motor, rocket booster ~ ~ silnika strumieniowego ram rocket ~ startowy RATO booster rocket ~ sterujący kosm. thruster ~ wspomagający zob. silnik rakietowy pomocniczy reakcyjny zob. silnik odrzutowy regenerowany (po naprawie głównej) reconditioned engine reluktancyjny el. reluctance motor repulsyjny el. repulsion motor rolniczy agrimotor rotacyjny revolving-block engine rowerowy moto bicycle engine rozruchowy starting motor rozwojowy development engine rzędowy in-line engine ~ sześciocylindrowy six-in-line engine samochodowy motor-car engine skokowy el. stepper motor, stepping motor spalinowy na podwójne paliwo dual-fuel engine ~ rozruchowy internal-combustion starter ~ wewnętrznego spalania internal combustion engine, I.C. engine ~ zewnętrznego spalania external combustion engine sprężarkowy (wysokoprężny) air-injection engine Strona 784

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ sprzężony 1. compound (steam) engine 2. lotn. coupled-engine power unit ~ stały stationary engine ~ Stirlinga Stirling engine ~ strumieniowy (odrzutowy) ramjet (engine), athodyd, continuous thermal duct ~ suwakowy sleeve-valve engine ~ synchroniczny el. synchronous motor ~ ~ wału elektrycznego aut. synchro receiver, synchro motor, selsyn motor ~ ~ z rozruchem asynchronicznym self-starting synchronous motor ~ szeregowo-bocznikowy el. compound motor ~ szeregowy 1. el. series motor 2. siln. spal. in-line engine ~ szybkobieżny high-speed engine ~ szybkoobrotowy zob. silnik szybkobieżny ~ tarczowy wobble-plate engine ~ ~ o obwodach drukowanych el. printed motor ~ tłokowy piston engine ~ ~ bezkorbowy free-piston engine, cam engine ~ ~ o tłokach wirujących cat-and-mouse engine ~ ~ o zmiennej objętości skokowej variable-displacement engine ~ ~ obrotowy rotary (piston) engine ~ ~ suwowy reciprocating (piston) engine ~ trakcyjny traction engine; railway motor ~ trójfazowy el. three-phase motor ~ trzyrzędowy (o układzie cylindrów W) arrow engine ~ turbinowy turbine (engine) ~ turboodrzutowy lotn. jet turbine engine, turbo-jet ~ ~ dwuprzepływowy lotn. ducted-fan turbine (engine), turbofan, by-pass turbojet; fanjet ~ ~ wentylatorowy zob. silnik turboodrzutowy dwuprzepływowy ~ turbośmigłowy lotn. propeller turbine engine, turbo-prop, propjet ~ ułamkowy el. fractional horsepower motor, f.h.p. motor, small-power motor ~ uniwersalny el. universal motor ~ w gondoli (pod skrzydłem) lotn. podded engine ~ walcowniczy el. mill motor ~ Wankla Wankel rotary piston engine ~ wewnętrzny (w samolocie czterosilnikowym) lotn. inboard engine ~ wiatrowy windmotor, windmill, wind turbine ~ widlasty (dwurzędowy) Vee-type engine, V-type engine ~ ~ dwunastocylindrowy double six V-type engine, twin-six engine ~ wielobiegowy el. multiple-speed motor, change-speed motor ~ wielocylindrowy multi-cylinder engine ~ wielofazowy el. polyphase motor ~ wielogwiazdowy lotn. multi-row radial engine ~ wielopaliwowy multi-fuel engine ~ wodzikowy crosshead engine ~ wolnobieżny low-speed engine ~ wolnoobrotowy zob. silnik wolnobieżny ~ wolnossący unsupercharged engine, normally aspirated engine ~ wtryskowy fuel injection engine ~ wyciągowy górn. winder motor ~ wysokoprężny compression-ignition engine, Diesel engine, diesel, oil engine ~ z doładowaniem supercharged engine ~ z komorą wstępną indirect-injection engine ~ z przekładnią bezstopniową el. varispeed gearmotor ~ z przepłukiwaniem oddzielną sprężarką separately scavenged engine ~ z regulacją prędkości el. adjustable-speed motor, variable-speed motor ~ z tłokami przeciwbieżnymi opposed-piston engine ~ z zapłonem iskrowym spark-ignition engine ~ ~ ~ samoczynnym compression-ignition engine, Diesel engine, diesel, oil engine ~ zabudowany wewnątrz skrzydła lotn. buried engine ~ zamknięty el. totally-enclosed motor ~ zewnętrzny (w samolocie czterosilnikowym) lotn. outboard engine ~ złożony composite engine Strona 785

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ zwartobiegunowy el. shaded-pole motor silny a powerful; strong silny wiatr m meteo. strong breeze (6 Beaufort scale) siloksany mpl chem. oxosilanes silos m silo; storage bin ~ do wysłodków cukr. pulp silo ~ zbożowy grain silo ~ wgłębiony pit silo ~ wieżowy tower silo silosokombajn m forage harvester silosowanie n roln. silage, ensilage silumin m met. silumin, alpax, italsil, high-siliconi aluminium alloy siła f force zob.też siły ~ adhezyjna adhesive force, adhesive attraction ~ aerodynamiczna aerodynamic force ~ amylolityczna ferm. diastatic activity (of malt) ~ barwienia farb. tinctorial strength ~ bezwładności force of inertia, inertial force ~ bezwzględna absolute force ~ bierna reaction ~ centralna central force ~ chwilowa instantaneous force ~ ciągnienia obr.plast. die pull, drawing load ~ ciężkości force of gravity, earthpull ~ Coriolisa mech. Coriolis force ~ czynna effort, active force, applied force, effective force ~ diastatyczna ferm. diastatic activity (of malt) ~ dośrodkowa centripetal force, deviating force ~ dynamitu strength of dynamite ~ elektromotoryczna electromotive force, electromotance, emf ~ ~ wirowania rotational electromotive force, speed voltage ~ fali uderzeniowej aero. shock strength ~ gnąca bending force ~ grawitacyjna gravity force ~ hamowania braking force ~ jonowa elchem. ion(ic) strength ~ kiełkowania bot. germinating power ~ kohezyjna cohesion force ~ krusząca wybuch. brisance ~ krycia farb. covering power; hiding power, opacity ~ krytyczna (powodująca wyboczenie pręta) critical force ~ lepkości mech.pł. force of internal friction ~ magnesująca magnetizing force ~ magnetohydrodynamiczna magnetohydrodynamic force ~ magnetomotoryczna el. magnetomotive force, magnetomotance ~ masowa mech. body force ~ materiału wybuchowego explosive power ~ na drążku sterowym lotn. control force, stick load ~ na haku transp. draw-bar pull ~ nabywcza ek. buying power ~ nacisku gazów na tłok siln.spal. firing load, gas load ~ napędowa driving force, propulsive effort; propelling force ~ normalna (w prętach) axial force ~ nośna aerodynamic lift ~ objętościowa mech. volume force ~ odporowa skrawania obr.skraw. thrust force ~ odpychająca repulsive force, repelling force ~ odrzutu recoil force ~ odśrodkowa centrifugal force ~ ~ złożona Coriolis force ~ ognia uzbr. firepower ~ oporu resisting force; aero. drag ~ osiowa axial force ~ pchająca push force ~ pęcznienia (gruntu) inż. expansive force ~ pędna propelling force ~ pociągowa tractive force, tractive effort ~ ponderomotoryczna ponderomotive force Strona 786

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski poprzeczna (w prętach) shearing force, transverse force powierzchniowa mech.pł. surface force przeciwdziałająca counterforce przeciwelektromotoryczna counter-electromotive force, c.e.m.f., counter voltage ~ (przesuwowa) regulatora governor effort, regulating force, controlling force of a governor ~ przyciągania attractive force ~ ~ ziemskiego terrestrial gravity force, earthpull ~ przylegania adhesive force, adhesive attraction ~ przywracająca (równowagę układu) restoring force ~ reakcji reactive force ~ robocza ek. manpower, labour force ~ ~ najemna hired labour ~ rozciągająca wytrz. tensile force ~ rozrodcza biol. reproductive power ~ równoważąca (wypadkową sił danych) equilibrant of forces ~ składowa component of force ~ skręcająca torsional force ~ skupiona concentrated force ~ spójności cohesion force ~ sprzęgania farb. coupling power ~ ssania (śruby) okr. thrust deduction ~ ssąca gleb. capillary potential ~ statyczna regulatora strength of governor, powerfullness of governor ~ steru okr. rudder force ~ styczna działająca na korbę crank pin effort ~ ścinająca (w prętach) shearing force, transverse force ~ ściskająca compressive force ~ środkowa mech. central force ~ światła obiektywu fot. rapidity of lens, speed of lens ~ tarcia friction force ~ ~ wewnętrznego mech.pł. force of internal friction ~ termoelektryczna thermal electromotive force, thermoelectric power, thermopower ~ tnąca shearing force, transverse force ~ uciągu pull force; transp. towing power; draw-bar pull ~ uderzenia impact force, force of percussion ~ unoszenia mech. force of transportation ~ uogólniona mech. generalized force ~ wewnętrzna internal force ~ wiatru wind power, wind energy ~ ~ w skali Beauforta Beaufort force ~ wiązania chem. bonding power, bond energy, bond strength ~ wiążąca (spoiwa) cementing power ~ wymuszająca exciting force ~ wypadkowa resultant force ~ wyższa prawn. force majeure, act of god ~ wzbudzająca exciting force ~ względna relative force ~ zakłócająca (równowagę układu) disturbing force ~ zewnętrzna mech. external force siłomierz m dynamometer; force gauge siłownia f power plant, power station, zob.też elektrownia ~ okrętowa marine power plant ~ parowa steam electric power station ~ pływowa tidal power plant ~ skojarzona thermal-electric power station, heat and power generating plant ~ wiatrowa wind power plant ~ wodna water power plant, hydro-plant siłownik m aut. servo-motor, servo, motor operator siły fpl bliskiego oddziaływania fiz. short-range forces ~ jądrowe nuclear forces ~ międzycząsteczkowe chem. (inter)molecular forces, van der Waals forces ~ molekularne zob. siły międzycząsteczkowe ~ niezachowawcze mech. dissipative forces Strona 787 ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ od mas związanych aero. apparent mass forces ~ rozpraszające energię mech. dissipative forces ~ tłumiące (kołysanie) damping forces ~ van der Waalsa van der Waals forces, intermolecular forces ~ wewnątrzatomowe intra-atomic forces ~ wewnątrzcząsteczkowe intramolecular forces ~ wytwórcze ek. productive forces ~ zachowawcze mech. conservative forces sima f 1. arch. cyma, ogee 2. geol. sima simens m jedn. siemens, reciprocal ohm, mho similografia f facsimile (telegraphy), telephotography SIMP = Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich simpleks m telegr. simplex sin = sinus mat. sine, sin singlet m fiz. singlet (state) ~ widmowy singlet line singularny a mat. singular singulet m zob. singlet sinh = sinus hiperboliczny mat. hyperbolic sine sinica f med. cyanosis sinice fpl bot. blue-green algae, Cyanophyta sinizna f drewn. blue stain (defect) sinor m mat. sinor sinus m mat. sine, sin ~ hiperboliczny hyperbolic sine, sinh sinusoida f mat. sinusoid, sine curve sinusoidalny a sinusoidal sinuśnica f metrol. sine bar siny kamień m min. blue vitriol, blue-stone, chalcanthite siodełka npl Berla (kształtki wypełniające) chem. Berl saddles siodełko n 1. saddle (of a bicycle etc.) 2. bud. bolster, crown plate 3. anat. saddle 4. geol. saddleback ~ szynowe kol. rail-chair siodło n 1. saddle 2. mat. saddle point 3. geol. saddle, anticline ~ baryczne meteo. col, saddle point ~ ciągnika (do naczepy) fifth wheel coupling (of a truck-tractor) ~ resoru masz. spring saddle siodłowość f saddleback distortion SITGórn. = Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa sitko n strainer ~ natryskowe shower head SITKom. = Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji SITLiD = Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa sito n 1. sieve; screen, zob.też przesiewacz 2. zob. ściana sitowa ~ cząsteczkowe chem. molecular sieve ~ czerpalne papiern. paper mould, hand mould ~ dolne papiern. bottom wire ~ ~ przesiewacza sub-sieve ~ druciane wire screen ~ Eratosthenesa mat. number sieve ~ gęste fine sieve ~ górne papiern. top wire ~ grube coarse sieve ~ jonowe chem. ionic sieve ~ molekularne molecular sieve ~ odwadniające dewatering screen ~ otworowe punched-plate screen ~ podkładowe papiern. foundation wire ~ poziome płaskie roln. screening tray ~ rusztowe bar screen, grizzly ~ szczelinowe slotted sieve ~ tkane woven screen ~ wibracyjne vibrating screen ~ zbożowe (młocarni) roln. grain sieve sitodruk m screen process (printing), (silk-)screen printing sitosterol m biochem. sitosterol sitowatość f odl. gas holes sitowie n bot. rush Strona 788

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski sitówka f bud. perforated brick SITPH = Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Hutniczego SITPP = Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Papierniczego SITR = Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne Inżynierów i Techników Rolnictwa SITWiM = Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Wodnych i Melioracyjnych sizal m bot. sisal, Agave sisalona Per. sjena f farb. sienna ~ naturalna raw sienna ~ palona burnt sienna sjenit m petr. syenite skafander m ciśnieniowy lotn. pressure suit ~ ~ wentylowany air-ventilated suit ~ kosmiczny space suit ~ ~ wyjściowy extravehicular mobility unit, EMU ~ miękki żegl. diving suit, immersion suit ~ nurka diving dress, diving gear ~ sztywny żegl. armoured diving dress skaj m tw.szt. sky (artificial leather) skakać v 1. jump; leap 2. bounce ~ ze spadochronem parachute, jump with a parachute; bale out skala f metrol. scale, zob.też podziałka ~ barometryczna barometer scale ~ barw colour scale ~ Beauforta (siły wiatru) Beaufort scale ~ bezwzględna temperatur Kelvin temperature scale ~ Brixa cukr. Brix scale ~ celownika uzbr. tangent scale ~ Celsjusza Celsius temperature scale, centigrade scale (of temperature) ~ czasu time scale ~ Douglasa stanu morza Douglas sea and swell scale ~ elektroujemności (pierwiastków) electronegative scale ~ Fahrenheita Fahrenheit temperature scale ~ integracji duża elektron. large scale integration, LSI ~ ~ mała small scale integration, SSI ~ ~ średnia medium scale integration, MSI ~ ~ wielka zob. skala integracji duża ~ Kelvina Kelvin temperature scale ~ kolorymetryczna colour scale ~ konikowa (wagi) rider-scale ~ laboratoryjna (badań) laboratory scale, bench scale, beaker scale ~ ładunkowa żegl. deadweight scale ~ mas atomowych atomic mass scale ~ ~ ~ węglowa carbon-12 atomic mass scale ~ meteorologiczna siły wiatru meteorological wind scale ~ naświetlenia fot. exposure latitude ~ nośności żegl. deadweight scale ~ półtechniczna produkcji semi-commercial scale of production, pilot plant scale of production ~ prawdopodobieństwa probability scale ~ przemysłowa produkcji commercial scale of production ~ przyrostu wyporności żegl. tons per inch scale, immersion scale ~ przysłon fot. stop-scale ~ sit sieve scale ~ stanu morza żegl. sea scale ~ strojeniowa rad. tuning dial ~ ~ mikrometryczna vernier dial ~ stustopniowa temperatury centigrade scale of temperature, Celsius temperature scale ~ szarości fot., farb. grey scale ~ tarczowa (okrągła) indicating dial, dial face, disk scale ~ termometryczna temperature scale, thermometric scale ~ ~ podstawowa basic temperature scale ~ twardości Mohsa Mohs' scale of hardness ~ wachlarzowa fan scale ~ widzialności visibility scale ~ wodorowa chem. hydrogen scale ~ załadowania żegl. scale of loading, displacement scale Strona 789

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski skalar m mat. scalar skalarny a scalar skaleczenie n med. mutilation skaleniowce mpl min. feldspathoid group skalenoedr m kryst. scalenohedron skaleń m min. feldspar ~ sodowy albite, white schorl, whitefeldspar ~ wapniowy anorthite, lime feldspar skalisty a rocky skaliwo n odl. cast rock, rock casting skalnik m quarryman skalny a rock skalowanie n metrol. graduation, scaling skalpel m med. scalpel skała f rock ~ autochtoniczna zob. skała macierzysta ~ drobnouwarstwiona flaggy rock ~ glebotwórcza soil parent rock ~ głębinowa intrusive rock, plutonic rock ~ hipoabisalna hypabyssal rock ~ ilasta argillaceous rock ~ intruzywna intrusive rock, plutonic rock ~ jednorodna monomineralic rock ~ klastyczna clastic rock ~ krucha ravelly rock ~ krystaliczna crystalline rock ~ księżycowa moon-rock ~ luźna detached rock ~ macierzysta bed-rock, parent rock, mother rock, host rock, matrix; country rock ~ magmowa magmatic rock, igneous rock ~ ~ kwaśna acidic rock ~ ~ twarda whin ~ ~ wylewna extrusive rock, eruptive rock, volcanic rock; trap (rock), trappide ~ metamorficzna metamorphic rock ~ o strukturze wstęgowej ribbon rock ~ okruchowa elastic rock ~ osadowa sedimentary rock, derivative rock; stratified rock ~ piroklastyczna pyroclastic rock ~ płonna górn. gangue, deads, waste rock, stent ~ podstawowa zob. skała przewodnia ~ podwodna sunken rock ~ przewodnia base rock ~ roponośna oil rock ~ saliczna acidic rock ~ spągowa górn. bottom rock ~ sypka detached rock ~ talkowa talcose rock ~ towarzysząca adjacent rock ~ twarda cohesive rock, solid rock, hard rock ~ ultrazasadowa ultra-basic rock ~ wodonośna aqueous rock, waterbearing rock ~ wulkaniczna volcanic rock, effusive rock ~ wybuchowa magmatic rock, igneous rock ~ wylewna extrusive rock, eruptive rock, volcanic rock; trap (rock), trappide ~ wypełniająca szczelinę uskokową fault rock ~ zbiornikowa (roponośna, gazonośna) reservoir rock ~ zwietrzała blossom rock ~ zwięzła cohesive rock, solid rock, hard rock ~ żyłowa vein rock skałodrzew m bud. xylolith skałolubny a min. lithophilous skałotocz m morski zool. marine borer skałoznawstwo n lithology skały fpl stropowe górn. cap rock, roof-rock, blanket rock skamielina f zob. skamieniałość Strona 790

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski skamieniałość f geol. fossil ~ drzewna silicified wood, woodstone ~ roślinna phytolith skamienienie n petrifaction, lapidification skanalizowany a bud. sewered skand m chem. scandium, Sc skandowce pl chem. scandium subgroup (Sc, Y, La, Ac) skaner m poligr. scanner ~ formowy electronic engraving machine skanistron m elektron. scanistor skantować v (reję) żegl. cockbill skapolit m min. scapolite skarbiec m strong-room skarbnik m treasurer skarlenie n zob. skarłowacenie skarłowacenie n dwarfing skarłowaciały a dwarfed skarn m geol. skarn skarpa f slope, batter, scarp ~ muru oporowego counterfort ~ nasypu fill slope ~ pochłaniacza fal inż. wave trap floor ~ wykopu cut slope skaryfikator m 1. roln. scarifier 2. med. scarificator, scarifier skatol m chem. 3-methylindole, skatole skawalać v się lump; cake skaza f defect, flaw, fault, blemish, spot skazić v contaminate; pollute; vitiate skażenie n contamination, denaturation; pollution ~ promieniotwórcze radioactive contamination, radiocontamination ~ radioaktywne zob. skażenie promieniotwórcze ~ smaku depravation of taste ~ sygnału distortion of a singal ~ środowiska environmental contamination ~ ~ hałasem noise pollution skąpo użaglowany żegl. undercanvassed skiaskop m med. retinoscope skiatron m elektron. dark-trace tube, skiatron skiba f roln. furrow-slice skierować v direct; point ~ list address a letter ~ sprawę do sądu bring a case before the court skierowany do wewnątrz inward skierowany w dół downward skip 1. skip hoist 2. skip car sklarowany a chem. cleared; szkl. seed-free skleina f glue joint, adhesive-bonded joint ~ o zbyt małej ilości kleju hungry joint, starved (glue) joint sklejać v glue, stick together ~ taśmę filmową splice the film sklejalność f gluability sklejanie n gluing sklejarka f drewn. joint gluer ~ do taśmy filmowej film joining press, splicer sklejka f plywood sklep m shop, store ~ fabryczny manufacturer's own shop ~ samoobsługowy self-service shop ~ specjalistyczny single-line shop, speciality shop ~ wielobranżowy general stores, department store ~ wzorcowy model shop sklepienie n bud. vault, vaulting ~ ciśnień górn. pressure arch ~ dolne (np. tunelu, kanału) invert ~ ekranowane kotł. water-cooled arch ~ gwiaździste stellar vault, lierne vault ~ klasztorne cloister vault ~ kolebkowe barrel vault, wagon vault Strona 791

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ komory paleniskowej kotł. combustion chamber roof ~ krzyżowe cross vault ~ nad przelotami w piecu martenowskim ramp roof of an open-hearth furnace ~ odcinkowe segmental barrel vault ~ odwrotne (np. tunelu, kanału) invert ~ pieca furnace roof ~ ~ podwieszone suspended furnace roof ~ ~ ubijane rammed furnace roof ~ ~ wisząco-rozporowe semi-suspended furnace roof ~ profilu aero. camber of an airfoil section ~ siatkowe lamella roof ~ skrzyni paleniskowej kotł. crown-sheet ~ stopy anat. foot arch ~ wachlarzowe fan vault ~ walcowe barrel vault, wagon vault ~ zapłonowe kotł. ignition arch ~ żebrowe ribbed vault sklepieniówka f bud. arch brick sklepiony a bud. vaulted skleroklaz m min. sartorite sklerometr m sclerometer skleroproteiny fpl biochem. scleroproteins, albuminoids skleroskop m metrol. scleroscope skleroza f med. sclerosis skład m 1. composition, constitution 2. store (house); depot; dump 3. poligr. type-matter; typesetting, composition 4. kol. draft (of cars) ~ bez interlinii poligr. solid matter ~ chemiczny chemical constitution, chemical analysis ~ cząsteczkowy molecular composition ~ drewna timber yard, wood yard ~ drukarski poligr. type matter ~ fazowy fiz. phase composition ~ fotograficzny poligr. photocomposition, phototype setting, photosetting, filmsetting ~ granulometryczny grain composition, size distribution, size grading ~ izotopowy isotopic composition ~ komputerowy poligr. computer typesetting ~ kontenerów container depot ~ maszynowy poligr. machine composition ~ mechaniczny gleb. mechanical composition ~ mieszanki mixture ratio ~ mineralny mineralogical composition ~ objętościowy volumetric composition, composition by volume ~ pociągu kol. draft of cars ~ powietrzno-paliwowy siln. mixture richness ~ procentowy percentage ~ ręczny poligr. hand composition ~ tarcicy timber yard ~ wagowy gravimetric composition, composition by weight ~ wąski poligr. condensed composition ~ widmowy spectral composition ~ ziarnowy size analysis ~ zimny poligr. cold-type composition składacz m poligr. compositor, typesetter składać v 1. assemble; compose; put together 2. poligr. compose, set (type) 3. fold ~ jaja zool. lay eggs ~ ofertę ek. submit an offer, tender ~ się z... consist of...; be composed of...; be made up of... ~ ~ teleskopowo telescope składanie n 1. poligr. composing, typesetting 2. folding 3. mat. concatenation ~ formy odl. mould assembly ~ sił mech. composition of forces składany a 1. folding; collapsible 2. built-up składany w harmonijkę accordion-folded, concertina-folded Strona 792

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski składarka f 1. poligr. typesetter, typesetting machine, composing machine 2. włók. folding machine ~ fotograficzna poligr. photo(type)setter, photocomposer składka f członkowska membership fee ~ ubezpieczeniowa insurance premium składnia f syntax składnica f depot ~ księgarska book repository składnik m component; constituent; ingredient, zob.też składniki ~ barwiący colouring ingredient (of a mixture) ~ główny (w analizie chemicznej) major constituent ~ losowy statyst. random component ~ lotny light constituent, volatile matter ~ mieszaniny ingredient ~ pokarmowy nutrient ~ przeciwstukowy paliw. anti-knock component ~ rozproszony (układu) fiz. disperse phase, discontinuous phase, internal phase ~ sieci kryst. lattice constituent ~ sprzęgający się farb. coupling component, azo component ~ stopowy met. alloy-forming element, alloying constituent, alloying component ~ ~ ferrytotwórczy ferrite former ~ ~ węglikotwórczy carbide former, carbide stabilizer ~ strukturalny met. structural constituent, micro-constituent ~ sumy mat. addend, summand; augend ~ szkłotwórczy glass former ~ śladowy chem. trace constituent ~ uboczny (w analizie chemicznej) minor constituent ~ wariancji mat. component of variance ~ więźbotwórczy szkl. network former ~ wybłyszczający elchem. brightener ~ wysokowrzący farb. high boiler ~ żelatynizujący gelatinizer ~ żużlotwórczy slag-forming constituent, slag former składniki mpl ekstraktowe spoż. solids ~ pokarmowe strawne total digestible nutrients, TDN ~ stopowe w postaci brykietów hutn. alloying briquettes składopis m poligr. justifying typewriter (e.p. Vari Typer) składowa f mat. component (of a vector); component, constituent (of a set) ~ bierna (prądu) el. reactive component, quadrature component, wattless component, idle component ~ czynna (prądu) el. active component, in-phase component, power component ~ dyspersyjna fiz. u-mode component ~ harmoniczna fiz. harmonic ~ indukcyjna napięcia el. inductive voltage ~ jednokierunkowa prądu el. direct-current component ~ kontrawariantna wektora contravariant component of a vector ~ kowariantna wektora covariant of a vector ~ nieokresowa prądu el. direct-current component ~ okresowa prądu el. alternating-current component ~ opóźniająca inf. delay component ~ pływu ocean. partial tide, tidal constituent ~ podharmoniczna akust. subharmonic ~ podstawowa aukst. fundamental ~ przeciwbieżna masz.el. backward-rotating quantity ~ przeciwna napięcia negative-sequence voltage ~ przemienna (wielkości pulsującej lub tętniącej) varying component ~ przenikliwa fiz. penetrating component ~ rzeczywista modułu zespolonego fiz. storage modulus (in rheology) ~ ~ podatności zespolonej storage compliance (in rheology) ~ siły mech. component of force ~ sprzęgająca fot. colour coupler ~ stała constant component ~ twarda fiz. penetrating component ~ wektora component of a vector Strona 793

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ współbieżna masz.el. forward-rotating quantity ~ zerowa napięcia zero-sequence voltage ~ zgodna napięcia positive-sequence voltage ~ zmienna napięcia tętniącego ripple voltage składować v store składowanie n storage, warehousing ~ materiałów luzem bulk storage ~ w chłodni cold storage ~ w piwnicy cellarage ~ w żywym stanie (np. ryb) live storage składowe n warehouse rent; sheddage składowe fpl kwadraturowe rad. quadrature components składowisko n storage yard; stockyard; stacking yard ~ odpadów promieniotwórczych radioactive cemetery ~ rudy ore yard ~ złomu scrap yard składowy a constituent skłon m slope ~ kontynentalny geol. continental slope skłonność f do gruboziarnistości obr.ciepl. susceptibility to overheating ~ do korozji corrodibility ~ do pękania odl. crack sensitivity, susceptibility to cracking ~ do rozrostu ziarn met. coarsening propensities ~ (statku) do nawietrzności żegl. weather helm ~ ~ do zawietrzności lee helm skłonny a inclined; susceptible; disposed; prone; apt SKM = szybka kolej miejska underground; US subway skobel m staple skocja f arch. scotia, cavetto skoczek m spadochronowy parachutist; wojsk. paratrooper skocznia f narciarska ski-jumping take-off ~ pływacka diving tower skojarzenia npl mat. matchings skojarzenie n association skok m 1. jump; leap 2. masz. stroke; travel 3. masz. pitch; lead 4. inf. jump, transfer ~ bezwarunkowy inf. unconditional jump ~ ciśnienia meteo. pressure jump ~ duży (śmigła) lotn. coarse pitch ~ efektywny (śmigła) effective pitch ~ geometryczny (śmigła) geometric pitch ~ gęstości aero. shock compression ~ gwintu masz. pitch of thread, lead of thread ~ hamujący (śmigła) braking pitch ~ izotermiczny aero. isothermic shock ~ jałowy pedału pedal free movement ~ kondensacyjny aero. condensation jump, condensation shock ~ kwantowy nukl. quantum jump ~ linii śrubowej mat. spiral lead ~ mały (śmigła) fine pitch ~ mocy reaktora nukl. reactor runaway, power excursion ~ nitów (w szwie) rivet pitch ~ obciążenia koła jezdnego mot. wheel bump movement ~ odciążenia koła jezdnego mot. wheel rebound movement ~ osi śrubowej kryst. pitch of screw axis ~ pedału masz. pedal travel ~ pływu ocean. range of tide, tidal range, tidal amplitude ~ ~ dobowego diurnal range ~ ~ syzygijnego spring range ~ prasy obr.plast. stroke of press ~ prądu el. current rush ~ pupinizacji tel. coil spacing ~ regulatora masz. governor travel ~ rzeczywisty okr. virtual pitch (of a propeller) ~ skrętu (żył w kablu, drutu w linie) length of lay ~ spadochronowy parachute jump; bale-out, bailout ~ sprężyny spring lead, travel of a spring Strona 794

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ śmigła lotn. airscrew pitch ~ tłoka masz. piston stroke, piston travel ~ ujemny (śmigła) reverse pitch ~ walców obr.plast. roll spring, mill spring ~ warstwic geol. contour interval ~ warunkowy inf. conditional jump ~ z opóźnionym otwarciem spadochronu lotn. delayed parachute jump ~ zaworu masz. valve lift, valve travel ~ ze spadochronem parachute jump; bailout, bale-out ~ zerowego naporu okr. pitch of no thrust (of a propeller) ~ zwoju ślimaka masz. worm lead skokomierz m (do mierzenia skoku śruby okrętowej) pitchometer skokowość f silnika mot. stroke-bore ratio skomplikowany a complicated skomputeryzowany a computer-aided, computer based, computerized skoncentrowany n concentrated; intensive skondensowany a condensed skontaktować v się z... get into contact with..., contact... skończenie adv mat. finitely skończenie generowany mat. finitely generated skończenie wymiarowy mat. finite-dimensional skończony a 1. finished 2. mat. finite skop m zoot. wether skopolamina f farm. scopolamine, hyoseine skorodyt m min. scorodite skoroszyt m letter file, folder skorowidz m 1. index 2. inf. reference record ~ rzeczowy subject index skorupa f shell; crust ~ jaja eggshel ~ małża zool. valve of a mollusk ~ pocisku uzbr. shell case, shell body ~ ziemska lithosphere, crust of the earth skorupiaki mpl zool. crustacea, Crustacea skorupki fpl ułatwiające wrzenie lab. boiling chips, boiling stones skorygowany a corrected; rectified; revised skorzystać v z propozycji take advantage of the offer skos m bevel, chamfer, scarf, cant ~ gładki drewn. plain scarf ~ matrycowy (zbieżności ścianki wykroju) obr.plast. draft ~ płata lotn. sweep ~ rozjazdu kol. frog angle ~ wykroju żagla gore ~ z wrębem drewn. hooked scarf skostnienie n ossification skośnica f metrol. sine bar skośnie adv askew skośnie symetryczny mat. skew-symmetric skośnik m zaczepu pługa roln. brace bar skośność f mat. skewness ~ dodatnia positive skewness ~ lewa negative skewness ~ prawa positive skewness ~ ujemna negative skewness skośny a skew; oblique skotofor m elektron. scotophor skóra f 1. anat. skin 2. skór. leather; skin; hide ~ ałunowa alum leather ~ angielska moleskin ~ blachowata tinny leather ~ bydlęca cow hide ~ chromowa chrome (-tanned) leather ~ ~ cielęca box-calf ~ cielęca calf skin; calf leather, calf ~ deseniowa embossed leather ~ futerkowa fur skin ~ garbowana (tanned) leather ~ gładka leather with smooth grain Strona 795

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ introligatorska bookbinding leather ~ jagnięca lamb skin ~ ~ cienko garbowana basan, basil ~ juchtowa Russian leather ~ kolodionowa leather with nitrocellulose finish ~ końska horse hide ~ kozłowa buck skin ~ koźlęca kid skin ~ lakierowana patent leather, varnished leather ~ licowa grain leather ~ marszczona shrink leather ~ miękka light leather ~ nappa napa (leather) ~ odzieżowa garment leather, clothing leather ~ owcza sheepskin ~ ~ garbowana cabretta ~ ~ pełnowełnista wooled sheepskin ~ ~ półwełnista half-wooled sheepskin ~ ~ strzyżona shearling ~ rękawiczkowa gloving leather ~ roślinna vegetable tanned leather ~ solona salted hide ~ surowa pofałdowana ribby hide ~ ~ wysuszona całkowicie flint-dried hide ~ ~ ze zwierząt dużych hide ~ ~ ~ ~ małych skin ~ suszona dried hide ~ sztuczna artificial leather, imitation leather ~ ścisła firm leather ~ świeża green hide ~ świńska pig skin ~ właściwa anat. dermis, derm, cutis, true skin, corium ~ workowa (zdjęta bez cięcia) skin coat, cased skin ~ wyprawiona leather ~ zielona (świeża) green hide ~ zwarta firm leather skórka f peel ~ pomarańczowa powł. orange peel, pock-marking (defect of coating); met. orange peel, alligator skin, alligator effect, pebbling (defect of metal surface) ~ zamszowa chamois leather, chamois skin ~ źrebięca foal skin skórny a biol. cutaneous, dermal skórowanie n 1. obr.skraw. skinning, scapling, roughing, rough turning 2. skór. flaying ~ wlewków hutn. peeling of ingots skórzany a (made of) leather skracać v 1. shorten 2. mat. reduce; cancel out; 3. abridge; contract ~ czas cut down the time ~ ułamek reduce a fraction skracalny a mat. cancellable skracanie n głowy zęba (koła zębatego) tooth topping skrajnia f kol. (clearance) gauge, limiting outline ~ ładunku loading gauge ~ taboru vehicle gauge ~ tranzytowa transit-gauge skrajnie mała częstotliwość f (poniżej 300 Hz) rad. extremely low frequency, ELF skrajnie wielka częstotliwość f (30000-300000 MHz) rad. extremely high frequency, EHF skrajnik m 1. okr. peak 2. kol. clearance gate ~ dziobowy forepeak ~ rufowy after-peak skrajny a extreme; terminal skrapiacz m. odl. sprinkler, water spray skrapiać v sprinkle skrapiarka f drog. sprinkler skraplacz m condenser; liquefier Strona 796

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski bezprzeponowy jet condenser, direct-contact condenser częściowy partial condenser, dephlegmator natryskowy spray condenser ~ barometryczny (z rurą barometryczną) siln. par. barometric condenser ociekowy spray condenser ~ jednoodpływowy straight spray condenser ~ wieloodpływowy bleeder-type spray condenser par vapour condenser, steam condenser pęczkowy multitube condenser płaszczowo-rurowy shell-and-tube condenser ~ -wężownicowy shell-and-coil condenser powierzchniowy surface condenser ~ jednoprzepływowy one-pass surface condenser ~ wieloprzepływowy multi-pass surface condenser powietrzny (chłodzony powietrzem) air-cooled condenser przeciwprądowy counter-flow condenser (przeciwprądowy) dwururowy double-pipe condenser, tube-in-tube condenser ~ przeponowy surface condenser ~ wiązkowy multitube condenser ~ wodny (chłodzony wodą) water-cooled condenser ~ współprądowy parallel-flow condenser ~ wstępny precondenser ~ wyparny evaporative condenser ~ zanurzony flooded condenser, submerged condenser skraplać v condense, liquefy skraplanie n condensation (of steam); liquefaction (of gas), zob.też kondensacja ~ bezprzeponowe jet condensation ~ błonowe filmwise condensation ~ perliste dropwise condensation skraplarka f chłodn. condensing unit skratki pl san. screenings, rakings skrawać v cut, slice; machine (on a lathe) skrawalność f machinability, machining properties (of material) skrawalny a machinable skrawanie n (machine) cutting; machining ~ warstwami slicing skrawarka f obwodowa veneer slicer skrawki mpl cuttings, clippings, scissel, snips skrawność f cutting ability (of a tool) skreślić v cross out; strike out; delete; cancel ~ klasę statku expunge the class of a ship ~ z listy strike off a list ~ z planu take off schedule skręcać v 1. twist; strand 2. turn ~ jedwab włók. throw silk ~ ku rufie (o wietrze) żegl. veer aft ~ linę lay a rope ~ na wiatr żegl. bear down, come round, come to (of a ship) ~ nici włók. twist threads ~ w lewo 1. turn to the left 2. meteo. (o wietrze) back ~ w prawo 1. turn to the right 2. meteo. (o wietrze) veer skręcalnictwo n jedwabiu włók. silk throwing skręcalność f molowa chem. molar rotation ~ optyczna optical rotation ~ ~ w lewo rotation to the left, levorotation ~ ~ w prawo rotation to the right, dextrorotation ~ właściwa specific rotation skręcanie m 1. mech. torsion 2. włók. twisting, doubling 3. mot. turning; cornering ~ jedwabiu throwing of silk ~ kabla (z wielu drutów) stranding ~ (kabli) w pary twinning (of cables) ~ wiązek czwórkowych (kabla) quadding ~ ~ parowych pairing skręcarka f 1. wytrz. torsion test machine 2. włók. twisting machine, twister Strona 797 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ kablowa el. (cable) stranding machine ~ krepowa włók. crape twisting machine ~ obrączkowa włók. ring twisting frame, ring doubling frame ~ -rozciągarka włók. draw-twister ~ zmęczeniowa wytrz. torsional fatigue machine, torsator skręcenie n twist; torsional deflexion; torsion; contorsion ~ krzywej mat. torsion of a curve ~ płaszczyzny polaryzacji światła rotatory polarization, rotation of plane of polarization of light ~ w stawie med. sprain skrępowanie n mech. constrainment (of a material system) skręt m 1. twist; strand 2. turn 3. sense of rotation ~ falowodowy waveguide twist ~ gwintu lufy uzbr. twist of rifling ~ kiszek med. volvulus, twisting of the bowel ~ liny lay of a rope ~ włókien drewn. slope of grain (defect) skrętka f 1. strand (of rope) 2. el. spiral ~ druciana wire coil ~ grzejna el. heating coil, helical heating element skrętnik m mech. wrench skrętność f (liczba kwantowa) fiz. helicity skrętny a torsional skrętomierz m wtók. twist tester skrobacz m wiertn. oil saver skrobaczka f 1. narz. scraper 2. med. abrasor, raspator ~ do rur kotł. tube scraper ~ stolarska drewn. shave skrobać v scrape; drewn. shave skrobak m narz: scraper; papiern. doctor ~ do łożysk bearing scraper ~ do rur wiertn. wall scraper, rabbit ~ luźnospadowy wiertn. go-devil ~ (ślusarski) hakowy hook scraper ~ ~ łyżkowy wygięty half-round bent scraper ~ ~ płaski flat scraper ~ ~ trójkątny three-cornered scraper, three square scraper skrobanie n scraping; drewn. shaving ~ na tusz spotting skrobia f starch, amylum ~ wątrobiana liver starch, animal starch, glycogen ~ ziemniaczana potato starch ~ zwierzęca zob. skrobia wątrobiana skrobiowość f spoż. starch content skroń f anat. temple skropliny pl condesate; drip skroplony a condensed; liquefied skrosowanie n telef. cross-connection skrośny a through skrócenIe n shortening; contraction ~ bezwzględne wytrz. shortening ~ poskoku zezwojów masz.el. chording ~ ułamka mat. reduction of a fraction ~ względne wytrz. unit shortening skrócony a mat. curtate skrót m abbreviation ~ literowy initialism ~ mnemotechniczny mnemonic symbol skrótowiec m acronym skruber m chem. scrubber, wet cleaner, wet collector ~ z wypełnieniem packed scrubber skrypt m lecture(s) run off on the duplicator ~ dłużny prawn. promissory note skrytka f bankowa safe-deposit (box), bank safe ~ pocztowa post office box, P.O.B. skrytokrystaliczny a cryptocrystalline, hypocrystalline, semicrystalline, structureless skrywka f górn. removing of overburden Strona 798

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski skrzele n 1. lotn. slat 2. zool. gill, branchia ~ nieruchome lotn. auxiliary aerofoil skrzemionkowanie n chem. silicification skrzep m 1. hutn. skull, bear, sow, salamander 2. med. clot, thrombus, blood clot ~ mleka spoż. curd skrzydełko m bot. ala ~ bezpiecznika uzbr. safety lever ~ mieszadła stirrer blade ~ obwoluty flap of a book jacket ~ przędzarki włók. flier ~ żaluzji shutter blade skrzydło n 1. wing 2. zool. wing, ala ~ budynku wing of a building ~ delta lotn. delta wing ~ drzwi bud. door leaf ~ jednodźwigarowe lotn. monospar wing ~ laminarne lotn. laminar-flow wing ~ latające lotn. flying wing, all-wing aircraft ~ łamane do dołu lotn. gull wing ~ ~ do góry cranked wing ~ muru oporowego bud. wing wall ~ o dużym skosie lotn. highly swept wing ~ o profilu laminarnym lotn. laminar wing ~ o zmienianej geometrii lotn. variable-geometry wing ~ o zmienianej rozpiętości lotn. variable-span wing, extensible wing ~ o zmiennym skosie lotn. crescent wing ~ okienne bud. sash; casement ~ powłokowe lotn. stretched-membrane sailwing ~ przyczepne lotn. detachable wing (assembly), outer wing ~ Rogallo lotn. Rogallo wing ~ skorupowe lotn. monocoque wing ~ skośne lotn. swept wing ~ ~ do tyłu backswept wing ~ sprężyste lotn. stretched membrane wing, flexible wing, spring wing ~ strumieniowe lotn. jet wing, blowing wing ~ szablaste lotn. crescent wing ~ szczątkowe lotn. stub plane, stub wing ~ szczelinowe lotn. slotted wing ~ środkowe lotn. inner wing ~ śruby napędowej okr. propeller blade ~ trapezowe lotn. tapered wing ~ trójkątne lotn. delta wing ~ w kształcie litery M lotn. gull-wing ~ w kształcie litery W lotn. inverted gull wing, cranked wing ~ wolnonośne lotn. cantilever wing ~ z klapami lotn. flapped wing ~ z zastrzałami lotn. strut-braced wing ~ zbieżne lotn. tapered wing ~ ze wzniosem lotn. dihedral wing ~ ~ ~ ujemnym anhedral wing ~ zrzucone (uskoku) geol. downthrow side skrzydłowiec m lotn. ornithopter skrzynia f box; case, chest; bin ~ chłodząca cooling box ~ czyszcząca paliw. purifying box, box purifier ~ denna okr. sea chest, water box ~ dmuchowa hutn., odl. air-belt, air-box, blast box, wind-box, wind-belt ~ do pakowania packing case ~ kingstonowa sea chest, water box ~ korbowa siln.spal. crankcase, crankshaft casing ~ ~ tunelowa barrel-type crankcase ~ kratowa (packing) crate ~ ładunkowa (samochodu ciężarowego) open load-carrying body ~ łańcuchowa okr. chain locker ~ mieczowa (jachtu) centre board case ~ mułowa górn. dolly tub Strona 799

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski na śmieci dustbin na węgiel coal bin nasienna roln. seed box (of a drill) osadowa zob. skrzynia paleniskowa paleniskowa kotł. fire-box powietrzna hutn., odl. air-belt, air-box, blast box, wind-box, wind belt ~ pupinizacyjna tel. loading case ~ szlamowa sludge box, mud box ~ wlewowa papiern. head box ~ wodna okr. sea chest, water box ~ wylęgowa roln. brood case ~ załadowcza hutn. charging box ~ zaworowa siln.par. valve chest, steam chest, valve box ~ zęzowa okr. bilge chest ~ żużlowa hutn., odl. slag pot skrzyniec m okr. coffer, lacunar, caisson skrzyniowiec m okr. trunk deck vessel skrzynka f box, chest ~ akumulatorowa accumulator box ~ amunicyjna uzbr. ammunition chest ~ bezpiecznikowa el. fuse-box ~ biegów mot. gearbox; transmission ~ ~ automatyczna automatic gearbox, self-change gearbox ~ ~ czterobiegowa four-speed gearbox ~ ~ hydramatic hydraulic transmission ~ ~ hydrokinetyczno-obiegowa zob. skrzynka biegów hydramatic ~ ~ obiegowa epicyclic gearbox ~ ~ planetarna zob. skrzynka biegów obiegowa ~ ~ preselekcyjna pre-selector gearbox ~ ~ rozdzielcza transfer case, transfer box, wheel reduction gear ~ ~ synchronizowana synchromesh gearbox ~ ~ z nadbiegiem overdrive gearbox ~ ciągadła obr.plast. die box ~ czółenkowa włók. shuttle box ~ do azotowania obr.ciepl. nitriding box ~ do nawęglania obr.ciepl. carburizing box ~ dolna (formierska) odl. drag, bottom box ~ dyszowa nozzle-box (in steam turbines) ~ formierska odl. (moulding) flask, moulding box ~ ~ ręczna one-man flask ~ ~ usuwalna snap flask ~ ~ ~ otwierana pop-off flash ~ ~ ~ zdejmowana taper strip flash, slip flash ~ górna (formierska) odl. cope, top box ~ kablowa el. cable box ~ kartotekowa card filing box ~ napędu akcesorii siln.spal. accessory gear box ~ narzędziowa toolbox ~ opornikowa el. resistance box ~ pocztowa letter-box ~ połączeniowa el. junction box; link-box ~ posuwów feed box, feed unit (of a machine tool) ~ pośrednia (formierska) odl. cheek ~ przegrzewacza kotł. superheater header ~przekładniowa gearbox; transmission; wheel case ~ ~ z kołami w stałym zazębieniu constant-mesh gearbox ~ przyłączowa el. feeder box ~ rdzeniowa odl. split core box ~ rozbieralna (opakowanie) collapsible shipping box ~ rozdzielcza el. connecting box; distributor box ~ rozgałęźna el. distribution box ~ sekcyjna kotł. sectional header ~ ssąca papiern. suction box ~ sterownicza (electric) control box ~ suportowa tokarki apron of a lathe ~ suwakowa siln.par. slide box ~ środkowa (formierska) odl. cheek Strona 800 ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ światłoszczelna dark box ~ uciosowa drewn. mitre box ~ wiertarska obr.skraw. box jig ~ wodna = komora wodna kotł. box-header ~ zaciskowa el. terminal box ~ zbiornika wlewowego odl. runner bush, pouring box ~ zbrojona (opakowanie) cleated box ~ ~ drutem wirebound box ~ żeberkowa (opakowanie) cleated box skrzywienie n otworu wiertniczego wiertn. hole deviation ~ się (np. w prowadnicach) cant(ing) skrzywiony a twisted; bent skrzyżowanie n crossing; elektron. crossover; crossunder (of conductive paths) ~ bezkolizyjne two-level crossing, grade separation ~ drogi z torem kolejowym railway crossing ~ dróg intersection of roads, cross-roads ~ ~ pod ostrym kątem skew crossing ~ ~ w kształcie liścia koniczyny clover-leaf crossing ~ jednopoziomowe level crossing ~ ukośne (torów) kol. diamond crossing skubać v (drób) pluck skubarka f drobiu zoot. plucking machine, plucker skumbria f zool. scomber skumulowany a cumulated, cumulative skunks m zool. skunk, Mephitis skup m ek. purchase, purchasing; buying up skupiać v concentrate; focus; converge; agglomerate skupienie n 1. concentration; agglomeration; pile-up 2. min. aggregate ~ dyslokacji kryst. dislocation pile-up ~ ognia uzbr. accuracy of fire ~ przewodów el. bunching of cables skupisko n cluster ~ jonowe fiz. ion cluster ~ wakansów kryst. vacancy cluster skurcz m 1. shrinkage, contraction 2. med. cramp ~ krzepnięcia odl. solidifying contraction, solidification shrinkage ~ liniowy linear contraction ~ magnetyczny (plazmy) fiz. pinch (effect), rheostriction ~ objętościowy contraction in volume ~ odlewniczy odl. casting contraction ~ podczas krzepnięcia odl. solidifying contraction, solidification shrinkage ~ podwójny odl. double contraction, pattern-maker's shrinkage ~ powierzchni skór. area shrinkage ~ prasowniczy tw.szt. moulding shrinkage ~ przy wysychaniu drying shrinkage ~ serca fizjol. systole ~ spawalniczy welding shrinkage ~ utrudniony odl. hindered contraction, restrained contraction ~ w stanie ciekłym odl. liquid contraction ~ ~ ~ stałym solid contraction, pattern-maker's contraction, solid shrinkage ~ wtórny tw.szt. after-shrinkage skurczenie n shrinkage, contraction skurczliwość f wtórna ceram. after-contraction skurczówka f odl. pattern-maker's rule, shrink rule, shrinkage gauge, contraction rule skuteczność f effectiveness ~ biologiczna promieniowania biological effectiveness of radiation ~ ciśnieniowa (mikrofonu) pressure sensitivity, pressure response ~ detekcji nukl. detection efficiency ~ fotograficzna promieniowania actinicity (of radiation) ~ mocowa (przetwornika) el.akust. response to power, power response ~ napięciowa (przetwornika) el.akust. voltage response ~ parafoniczna (mikrofonu) close talking response, close talking sensitivity ~ prądowa el. current efficiency Strona 801

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ rażenia (broni) lethality (of weapon) ~ spowolniania nukl. moderating efficiency ~ steru lotn. control sensitivity ~ świetlna lampy (luminous) efficiency of a lamp skuteczny a effective skutek m effect skuter m scooter skuterudyt m (ruda kobaltu i niklu) min. skutterudite skutki mpl uboczne side effects ~ ujemne unfavourable effects skutkować v be effective; produce desired results ; work skuty lodem (np. port) ice bound skuwka f ferrule skwalen m chem. squale, spinacene skwantowany a fiz. quantized skwarki pl spoż. greaves, cracklings skwaśniały a sour skwaśnieć v turn sour skwer m 1. square 2. ryb. square (of a trawl net) slabing m hutn. slab mill slajd m fot. (film) slide, lantern slide, transparency slip m 1. okr. marine railway, slipway, patent slip 2. ryb. net ramp, stern slip, stern ramp, trawl ramp (of a trawler) slot m lotn. slat slup m żegl. sloop słabnąć v weaken; abate; diminish słabo alkaliczny chem. slightly alkaline, weak-alkaline, alkalescent słabo amoniakalny chem. faintly ammoniacal słabo kwaśny chem. slightly acid, weak-acid słabo parazwarty mat. metacompact słabo promieniotwórczy nukl. cold słabo rozpuszczalny slightly soluble słabo zakwaszony chem. weakly acidified, acidulated słabosilnikowy a low-powered słaby a weak słaby wiatr m meteo. light breeze, slight breeze, light wind (2 Beaufort scale) słaniec m dew ratted flax słęp m ryb. lamp net, splash net słodkawy a sweetish słodki a sweet słodowanie n ferm. malting ~ klepiskowe flooring słodownia f ferm. malt-house ~ klepiskowa floor malt-house słodzenie n (benzyn) paliw. sweetening, doctor treatment słodzić v spoż. sweeten słodzik m spoż. artificial sweetener słodziny fpl piwne ferm. spent grain słodzone cukrem spoż. sugar added słodzony a sweetened słojowanie n drewna graining of wood słoma f straw słomiak m ryb. briddle, ground cable słonawy a saltish; brackish słoneczko n (spiralnie zwinięta lina na pokładzie) żegl. flemish coil słonecznik m bot. sunflower, helianthus, Helianthus annuus L. słoneczny a solar słonina f spoż. back fat słoniowacizna f med. elephantiasis słoność f salinity, saltiness słony a salty, saline słońce n 1. sun 2. (zespół lamp używany przy przeładunku towarów) cargo light ~ prawdziwe astr. apparent sun ~ średnie astr. mean sun słowa npl kluczowe poza kontekstem keywords-out-of-context, KWOC ~ ~ w kontekście inf. keywords-in-context, KWIC Strona 802

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski słownictwo n vocabulary, lexis ~ specialistyczne terminology słownie adv in words słownik m dictionary; vocabulary; glossary; inf. symbol table ~ a tergo reverse dictionary ~ dwujęzyczny bilingual dictionary ~ frekwencyjny frequency dictionary ~ normatywny (norma terminologiczna) standard(ized) vocabulary, standard glossary ~ w układzie systematycznym classified vocabulary ~ wielojęzyczny multilingual dictionary; multilingual vocabulary słowo n inf. word ~ indeksowe modifier, index word ~ kluczowe keyword ~ komputerowe computer word, machine word ~ o długości 16 bajtów quad word ~ podwójnej długości double-length number ~ rozkazowe instruction word ~ stanu procesora processor status word, PSW ~ zabezpieczające password ~ zastrzeżone reserved word słód m malt ~ barwiący caramel malt ~ browarniany brewer's malt, short malt ~ gorzelniczy distiller's malt, long malt ~ jęczmienny malted barley ~ mokry green malt ~ palony caramel malt ~ piwowarski brewer's malt, short malt ~ zielony green malt słój m (naczynie) jar ~ roczny drewn. annual ring, growth ring słuch m (zdolność słyszenia) audition słuchacz m rad. listener słuchać v steru żegl. answer the helm ~ wykładów attend lectures słuchawka f el. earphone, receiver ~ douszna insert earphone ~ kostna bone-conduction receiver ~ lekarska stethoscope, phonendoscope ~ nagłowna (head)phone, head receiver ~ telefoniczna telephone receiver słuchowisko n radio-play słuchowo-wzrokowy a (np. o pomocach naukowych) audiovisual słuchowy a auditory, aural słup m 1. post, pole; pillar; column, stud 2. kryst. prism ~ A-owy el. A-pole ~ biiźniaczy el. twin pole ~ bramowy el. H-pole, portal structure ~ cieczy column of liquid ~ dymu column of smoke ~ dytrygonalny kryst. ditrigonal prism ~ (gazowy) łuku arc (gaseous) column ~ H-owy el. H-pole, portal structure ~ kablowy el. transition pole ~ kolei linowej trestle of an overhead railway ~ kotwiczny pogłębiarki spud of a dredge ~ krańcowy el. terminal support ~ kratowy (lattice) tower, pylon ~ krzyżowniczy el. transposition pole ~ latarniany lamp-post ~ łuku el. arc column, arc space ~ milowy drog. milepost ~ nadstawny el. shoed pole ~ napowietrznej linii przesyłowej overhead transmission line support ~ narożny el. angle support, angle post ~ odporowy anchor support, section support ~ ogłoszeniowy poster pillar Strona 803

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ogrodzenia fence post ~ oświetleniowy lamp post ~ powietrza air column ~ prowadzący (tłocznika) obr.plast. guide-post, leader pin ~ przelotowy el. straight-line support ~ solny geol. salt plug, salt dome ~ stacyjny el. lead-in pole ~ stalowy kratowy pylon ~ szczudłowy el. shoed pole ~ środkowy schodów krętych newel (post), solid newel ~ telegraficzny telegraph pole ~ wieżowy el. tower (of an overhead line) ~ wody column of water ~ ześlizgowy (strażacki) sliding pole (at fire station) ~ żelbetowy uzwojony bud. spiral reinforced column słupek m 1. post; stanchion, stake 2. bot. pistil ~ balustrady schodowej bud. newel post ~ drzwiowy (w nadwoziu) mot. door post, center pillar ~ kratownicy vertical member of the truss, truss post ~ ograniczający wychwytu kotwicznego zeg. banking pin ~ okienny bud. muntin, mullion, monial ~ okna przedniego mot. widnscreen pillar ~ rtęci mercury thread, mercury column (in thermometer) ~ ściany kolankowej bud. oxter piece ~ wagi balance pedestal ~ zestyków tel. contact group słupica f pługa roln. plough standard, plough frog słupołazy pl climbers, creepers słupowy a columnar służba f service ~ alarmowa lotn. alerting information service, AIS ~ czasu timed signal service ~ czynna wojsk. active service ~ holownicza żegl. towage service ~ informacji bieżąca inf. current awareness service ~ ~ retrospektywna retrospective information service ~ ~ ruchu lotniczego flight information service, FIS ~ łączności communication service ~ meteorologiczna weather service, meteorological service ~ nasłuchu rad. monitoring service ~ radiokomunikacyjna radiocommunication service ~ ratownicza 1. salvage service 2. life saving service ~ ~ lotniczo-morska air-sea rescue (service) ~ teleksowa tel. TWX service ~ wywiadowcza intelligence service ~ zdrowia (public) health service, medical service służbowo adv on business; on duty służyć v radą provide advice słyszalność f audibility słyszalny a audible; within hearing smaczliwka f właściwa: bot. avocado, Persea americana Mill. smaczny a palatable smak m taste; flavour ~ następczy after-taste smalec m spoż. lard ~ benzoesowy farm. benzoinated lard smalta f farb. smalt smaltyn m min. smaltite smar m lubricant; grease ~ antykorozyjny corrosion preventing grease ~ barowy barium-base grease ~ ciągarski obr.pIast. drawing lubricant ~ ciekły liquid lubricant; lubricating oil ~ do form bud. mould oil, form oil ~ grafitowany graphite grease ~ litowy lithium grease ~ maszynowy machine grease ~ niskotopliwy low setting grease Strona 804

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski próżniowy (uszczelniający) vacuum grease przekładniowy gear grease, transmission grease stały grease, solid oil ~ nie zawierający mydeł alkalicznych nonsoap grease Tovotte'a cup grease wagonowy black oil walcowniczy hutn. rolling lubricant wewnętrzny tw.szt. internal release agent, mould release; friction reducer ~ wlewnicowy hutn. mould dressing ~ wodowaniowy okr. launching grease ~ wysokotopliwy high-melting grease smardz m bot. morel, Morchella smarność f 1. lubricating ability, lubricity; oiliness 2. papiern. slowness, wetness smarochłodziwo n obr.skraw. cutting fluid, cutting compound, cutting oil smarowacz m greaser, lubricator (worker); górn. fetter, fat boy smarować v lubricate; smear ~ olejem oil ~ pastą paste ~ smarem stałym grease ~ zaprawą murarską bud. butter smarowanie n masz. lubrication ~ ciśnieniowe pressure lubrication, forced lubrication ~ ciśnieniowo-rozbryzgowe pump-and-splash lubrication ~ dawkowane measured-feed lubrication ~ dopływowe (bez obiegu) all-loss lubrication, total-loss lubrication ~ hydrostatyczne hydrostatic lubrication ~ kąpielowe oil bath lubrication ~ knotowe wick feed lubrication, wick oiling, waste lubrication ~ krążeniowe circulating lubrication ~ kroplowe drip-feed lubrication, drop cup lubrication ~ mgłą olejową oil-mist lubrication, atomized lubrication, aerosol lubrication ~ mieszankowe petroil lubrication ~ nadmierne over-lubrication; overgreasing ~ natryskowe spray lubrication ~ niedostateczne under-lubrication ~ obiegowe circulating lubrication ~ obiegowo-ciśnieniowe pressure-circulation lubrication ~ olejem oiling; oil lubrication ~ opadowe gravity lubrication ~ pasa (pędnianego) belt dressing ~ pastą pasting ~ pierścieniowe ring lubrication ~ płynne fluent lubrication, full fluid lubrication, fluid-film lubrication, complete lubrication, viscous lubrication ~ poduszkowe pad lubrication ~ półpłynne regulose lubrication, incomplete lubrication ~ półsuche partial lubrication, boundary lubrication, discontinuous lubrication ~ przy mokrej komorze korbowej siln.spal. wet-sump lubrication ~ przy suchej komorze korbowej siln.spal. dry-sump lubrication ~ ręczne hand-feed lubrication ~ rozbryzgowe splash lubrication ~ rozbryzgowo-obiegowe splash-circulating lubrication ~ rozpyleniowe oil-mist lubrication, atomized lubrication, aerosol lubrication ~ smarem stałym greasing, grease lubrication ~ smarownicą cup oiling ~ strumieniowe spray lubrication ~ w warunkach tarcia płynnego complete lubrication ~ ~ ~ ~ półpłynnego incomplete lubrication, regulose lubrication ~ wymuszone forced lubrication, pressure lubrication ~ zanurzeniowe oil bath lubrication ~ ze swobodnym dopływem smaru flooded lubrication smarownica f lubricator; greaser; oiler, oil feeder ~ ciśnieniowa grease gun Strona 805 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ drucikowa bottle oiler ~ igiełkowa needle lubricator ~ kapturowa grease cup, cup greaser ~ knotowa wick lubricator ~ kroplowa drop-feed lubricator, drop-feed oiler ~ przeziernikowa sight feed lubricator ~ tłokowa grease gun smarowniczka f masz. (grease) nipple, lubricating nipple, lubricant fitting ~ olejowa ręczna oil can ~ ręczna wtryskowa squirt-can oiler ~ zastrzykowa oleju priming nipple smarownik m greaser, lubricator (worker) smarowność f lubricating ability, lubricity; oiliness smarówka f papiern. brush coater smektyczny a fizchem. smectic smicyt m min. smithite smitsonit m min. smithsonite, zinc spar SMM = siła magnetomotoryczna el. magnetomotive force, magnetomotance smocza krew m farb. dragon's blood smoczek m injector; ejector smok m pompy strainer of a pump; suction rose smolej m tail oil, tallol smolt m zool. smolt smoła f tar; pitch ~ drzewna wood tar ~ gazownicza gas pitch ~ koksownicza high-temperature tar ~ łukowa shale tar ~ niskotemperaturowa low-temperature tar, primary tar ~ pogazowa gas pitch ~ polerownicza szkl. mallet pitch ~ powęglowa coal tar ~ surowa crude tar ~ średniotemperaturowa mid-temperature tar ~ torfowa peat tar ~ węglowa coal tar ~ wysokotemperaturowa high-temperature tar ~ wytlewna primary tar, low-temperature tar smołobeton m tar concrete smołować v tar, pitch smołowiec m petr. pitchstone smołownia f tar working plant smuga f streak ~ kondensacyjna lotn. condensation trail, contrail, vapour trail ~ meteorowa meteor trail ~ piany (na morzu) żegl. spume-streak smugacz m uzbr. tracer smugi fpl barwne szkl. striae, streaks, smoke (defect) ~ płynięcia tw.szt. flow lines, flow marks (moulding defect) ~ spływania farb. runs (defect) ~ w magmie petr. schlieren smukłość f 1. aero., okr. fineness ratio 2. wytrz. slenderness ratio ~ graniczna wytrz. limiting slenderness ratio smukły a slender smużenie n (w obrazie) TV streaking snop m 1. roln. sheaf 2. mat. sheaf ~ analityczny geom. analytic sheaf snopienie n el. brush discharge, corona brush snopowiązałka f roln. (sheaf-)binder, sheafer snowarka włók. warping machine, warping mill ~ działowa sectional warping machine ~ sekcyjna zob. snowarka działowa ~ taśmowa zob. snowarka działowa SNT = Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne snucie n 1. włók. warping 2. szkl. drawing, attenuation soból m zool. sable, Martes zibellina L. socjotechnika f social engineering Strona 806

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski soczewica f bot. lentil, Lens culinaris Medik soczewka f 1. opt. lens 2. geol. lens, lenticle 3. anat. (crystalline) lens, eye lens ~ asferyczna aspheric lens ~ cienka (o grubości pomijalnej) thin lens ~ dodatnia convergent lens, focusing lens, positive lens ~ dwuogniskowa spajana fused bifocals ~ ~ szlifowana solid bifocals ~ dwuwklęsła biconcave lens, double-concave lens ~ dwuwypukła biconvex lens, double-convex lens ~ elektronowa electron lens ~ elektryczna electrostatic lens ~ Fresnela Fresnel lens, stepped lens ~ konikowa (wagi) rider lens ~ magnetyczna fiz. magnetic lens ~ nasadkowa fot. supplementary lens ~ obiektywu fot. component lens, lens element ~ płasko-wklęsła plano-concave lens ~ płasko-wypukła plano-convex lens ~ rozpraszająca divergent lens, negative lens ~ ~ wklęsło-wypukła diverging meniscus, positive meniscus ~ schodkowa stepped lens, Fresnel lens ~ skupiająca convergent lens, focusing lens, positive lens ~ ujemna divergent lens, negative lens ~ wahadła zeg. lenticular pendulum bob ~ wklęsło-wypukła meniscus, concavo-convex lens ~ wskazówkowa (wagi) pointer lens ~ wypukło-wklęsła convexo-concave lens ~ zbierająca convergent lens, focusing lens, positive lens ~ ~ wklęsło-wypukła converging meniscus, positive meniscus ~ żwirowa geol. gravel pocket soczewkowaty a lenticular soczystość f succulence; juiciness soczysty a succulent; juicy soda f soda ~ amoniakalna soda ash, calcined soda ~ ~ topiona fused soda ash ~ ~ zwykła light soda, light ash ~ bezwodna zob. soda amoniakalna ~ ciężka heavy ash, dense ash, dense soda (ash) ~ do pieczenia baking soda ~ do prania washing soda, sal soda ~ jednowodna soda monohydrate, soda crystals, crystal carbonate ~ kalcynowana soda ash, calcined soda ~ kaustyczna caustic (soda) ~ krystaliczna sal soda, washing soda ~ naturalna natron ~ oczyszczona baking soda ~ śnieżna modified soda, neutral soda ~ żrąca caustic (soda) sodalit m min. sodalite sodówka f sodium discharge lamp, sodium-vapour tube SOETO = Stołeczny Ośrodek Elektronicznej Techniki Obliczeniowej sofioni (wyziewy gazów wulkanicznych) geol. soffione soja j bot. soya(-bean), soybean, Glycine hispida Maxim. sok m juice ~ dyfuzyjny cukr. raw juice, diffusion juice ~ komórkowy bot. cell sap ~ odsaturowany cukr. thin juice ~ stężony cukr. thick juice, concentrated juice ~ surowy cukr. raw juice, diffusion juice ~ żołądkowy fizjol. gastric juice soki mpl roślinne bot. sap ~ trawienne biol. digestive juices sokora f bot. black poplar, Populus nigra L. sokowirówka f juice extractor sola f zool. (common) sole, Solea solea L. solanka f brine; med. brine bath Strona 807

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ amoniakalna chem. ammoniated brine; green liquor ~ chłodnicza refrigerating brine ~ eutektyczna cryohydrate, cryosel ~ z wody morskiej sea brine solankowanie n skór. brining, brine cure solarium n bud. solarium solarymetr m solarimeter, pyranometer solaryzacja f fot. solarization, sunning down sole fpl mineralne mineral salts solenie n spoż. salting; brining solenoid m el. solenoid solidny a solid; robust solidus m met. solidus (curve) ~ cofający się retrograde solidus soliflukcja f geol. solifluction, soil flow, soil creep solion m elektron. solion solomierz m salinometer; brinometer, brine gauge solonośny a saliferous solstycjum n astr. solstice, zob.też przesilenie solum n gleb. solum, true soil solwat m chem. solvate solwatacja f chem. solvation solwatochromia f chem. solvatochromism solwent-nafta f chem. solvent naphtha solwoliza f chem. solvolysis solwus m (na wykresie równowagi faz) fiz. solvus sołodź f gleb. solod, soloth sołonczak m gleb. solonchak sołoniec m gleb. saline soil, solonetz somatotropina f biochem. growth hormone, GH, somatotropic hormone, STH, somatotropin somatyczny a biol. somatic son m jedn. sone sonar m żegl. sonar, sound navigation and ranging sonda f probe; sounder; depth finder ~ akustyczna 1. geofiz. sonic sounder, echo sounder 2. żegl. sonic depth finder; depth recorder, sonic sounder, echo sounder ~ czteroostrzowa el. four point probe ~ do pobierania próbek (gazu) hutn. sampling probe ~ ~ ~ ~ dna bottom sampler ~ elektryczna electric probe ~ głębinowa żegl. deep-sea lead ~ jonosferyczna rad. ionosonde ~ kierunkowa aerodynamiczna lotn. yaw meter ~ kosmiczna space probe, cosmic probe, unmanned spacecraft ~ mechaniczna żegl. sounding machine ~ (meteorologiczna) radarowa radar sonde ~ mikrofonowa probe microphone ~ na balonie na uwięzi meteo. wiresonde ~ radiowa meteo. radiosonde, radiometeorograph ~ ręczna żegl. sounding lead, hand lead; US plumb bob ~ sprzęgająca el. coupling probe ~ stożkowa inż. cone penetrometer ~ ultradźwiękowa żegl. ultrasonic depth finder ~ wbijana inż. driving rod ~ wielkopiecowa stock line indicator, burden level indicator (in a blast furnace) ~ ~ radarowa radar stock indicator ~ wiertnicza probing auger ~ zwężkowa hydr. Venturi velocity meter sondolina f żegl. sounding line, lead line sondowanie n sounding; probing ~ atmosfery meteo. atmospheric sounding ~ bez osiągnięcia dna ocean. no-bottom sounding ~ górnych warstw atmosfery upper-air probing ~ ręczne żegl. heaving the lead ~ rynku ek. market research sonochemia f sonochemistry, phonochemistry Strona 808

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski sonoluminescencja f fiz. sonoluminescence sonometr m akust. objective noise meter, sound level meter sonoskop m sonoscope sonotroda f (końcówka robocza urządzenia do spawania ultradźwiękami) spaw. sonotrode sopstok m chem. soap stock sorbat m chem. sorbate sorbent m chem. sorbent, sorbing agent sorbit m 1. met. sorbite, emulsified pearlite 2. chem. sorbite, sorbitol ~ hartowania met. quenching sorbite ~ odpuszczania met. temper sorbite sorbityczny a met. sorbitic sorboza f chem. sorbose sorgo n bot. sorghum, grain sorghum, sorgo, Sorghum vulgare sorpcja f fiz. sorption ~ chemiczna chemisorption ~ wyładowania elektrycznego electrical clean-up sorpcyjny a sorptive sorter m (punched-card) sorter, card sorter sortowacz m sorter (worker) sortowanie n sorting, grading, classification; screening; sizing ~ hydrauliczne hydraulic classification ~ ręczne picking ~ według wielkości sizing, grading according to size sortownia f sorting plant; screening plant; grading plant sortownica f jaj (wagowa) egg grading machine sortownik m sorting machine, grading machine, sorter, classifier; sizing machine, sizer ~ nasion roln. trieur ~ odrzutu papiern. tailings screen ~ papierniczy strainer, knotter, knot catcher sortyment m assortment; górn. size grade, coal size SOS = stacja obsługi samochodów sosiuryt m min. saussurite sosna f pine ~ amerykańska white pine, weymouth pine, Pinus strobus L. ~ czarna black pine, Pinus nigra Arnold ~ górska mountain pine, dwarf pine, Pinus montana Mill. ~ limba Siberian stone pine, Pinus cembra L. ~ pospolita common pine, Scotch pine, Pinus silvestris L. ~ smołowa pitch pine, yellow pine, Pinus rigida Mill. sosyryt m min. saussurite sozologia f environmental science sód m chem. sodium, Na ~ -24 sodium-24, radiasodium ~ w postaci drutu sodium wire sól f salt ~ angielska bitter salt ~ arsoniowa arsonium salt ~ Candlota ceram. cement bacillus ~ glauberska Glauber's salt ~ ~ rodzima mirabilite ~ gorzka bitter salt ~ ~ rodzima epsomite, Epsom salt ~ jadalna domestic salt, table salt ~ kamienna rock-salt, halite ~ kompleksowa complex salt ~ kuchenna domestic salt, table salt ~ kwasu nadtlenowego persalt ~ ~ tlenowego oxy-salt ~ ~ żywicznego resinate ~ kwaśna acid salt ~ lizawkowa roln. mineral lick ~ Mohra Mohr's salt ~ morska sea salt, marine salt ~ nawozowa manure salt ~ nylonowa tw.szt. nylon salt ~ obojętna neutral salt, normal salt Strona 809

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ pastewna roln. mineral lick ~ podwójna double salt ~ preparacyjna (metacynian sodowy) włók. preparing salt ~ przewodząca elchem. conducting salt ~ sodowa proksanu pest. proksan(-sodium) (herbicide) ~ stołowa domestic salt, table salt ~ uwodniona salt hydrate ~ warzona evaporated salt ~ wewnątrzkompleksowa neutral chelate ~ zasadowa basic salt ~ złożona complex salt spacer m w przestrzeni kosmicznej space walk spacja f 1. inf. space character 2. poligr. space spacjować v poligr. space out spacystor m elektron. spacistor spad m hydr. head, difference of levels ~ krzywki masz. instroke of a cam, drop of a cam ~ połaci dachowej bud. roof pitch ~ użyteczny hydr. effective head spadać v 1. fall, drop 2. decrease, diminish spadanie n fall, drop, zob.też spadek spadek m 1. drop, decrease 2. decline, declivity, downgrade ~ anodowy (potencjału) elektron. anode fall, anode drop ~ ciągu kotł. draught drop ~ ciśnienia pressure drop ~ ~ pomiarowy measuring pressure drop ~ gorączki med. defervescence ~ hydrauliczny hydraulic gradient ~ intensywności absorpcji farb. hypochromic effect ~ katodowy (potencjału) elektron. cathode drop ~ napięcia el. voltage drop ~ ~ czynny IR drop ~ ~ na linii line drop ~ ~ na rezystorze voltage across the resistor ~ ~ sieciowego mains voltage drop ~ ~ w łuku arc drop ~ niwelacyjny geol. slope, falling gradient ~ obrotów 1. masz. decrease in speed 2. ek. drop in sales ~ oporności izolacji el. insulation loss ~ pod wpływem własnego ciężaru gravity fall ~ poprzeczny drog. crossfall, cross slope ~ potencjału potential drop ~ produkcji production decline ~ próżni loss of vacuum; vacuum breakdown ~ swobodny free fall ~ temperatury temperature drop, drop in temperature ~ toru kol. track fall ~ wydobycia górn. production decline ~ wzmocnienia el. roll-off ~ zanieczyszczeń abatement of pollution ~ zwierciadła wody hydr. free surface slope spadki mpl 1. (wielkiego pieca) bosh(es) (of a blast-furnace) 2. roln. windfalls spadochron m 1. lotn. parachute 2. górn. cage catcher, cage parachute ~ hamujący drag (para)chute, brake parachute, deceleration parachute ~ klatkowy górn. cage catcher, cage parachute, safety apparatus for cages ~ otwierany samoczynnie statichute ~ piersiowy lap-type parachute ~ plecowy back-type parachute ~ płachtowy parasheet ~ siedzeniowy seat-type parachute ~ taśmowy ribbon parachute ~ towarowy supply-dropping parachute, freight parachute, cargo parachute ~ (transportowy) wyciągający extraction parachute ~ ułatwiający wyjście z korkociągu (anti)spin parachute ~ wirnikowy rotachute, rotochute spadochroniarstwo n parachute jumping (sport) Strona 810

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski spadochroniarz m parachutist; wojsk. paratrooper spadochronik m wyciągający lotn. pilot (para)chute spady mpl roln. windfalls spadzisty a steep spadź f spoż. honeydew spajać v cement; bond spajanie n metali na zimno cold pressure welding spalacja f nukl. spallation spalać v (się) burn spalanie n combustion; burning ~ bezdymne smoke-free combustion ~ bezpłomieniowe flameless combustion ~ całkowite complete combustion, perfect combustion ~ degresywne (prochu) wybuch. regressive burning ~ dymiące smoky burning ~ gwałtowne deflagration ~ jednostajne uniform burning ~ na popiół incineration, reduction to ashes ~ niecałkowite incomplete combustion, imperfect combustion ~ nieprawidłowe imperfect combustion ~ nierównomierne (w silniku rakietowym lub strumieniowym) rough burning ~ od końca (paliwa stałego) rak. cigarette burning, end burning ~ pod powierzchnią cieczy sumberged combustion ~ powierzchniowe surface combustion ~ powolne zob. spalanie przewlekłe ~ przewlekłe siln.spal. delayed combustion, sluggish combustion; delayed burning ~ pulsujące zob. spalanie rezonansowe ~ rezonansowe resonant burning, chufting, chugging (of solid rocket fuel) ~ w komorze wstępnej siln.spal. pre-combustion ~ zupełne complete combustion, perfect combustion spalarnia f śmieci incinerating plant spalenie n odl. overbaking spalinowóz m kol. diesel locomotive spaliny pl combustion gas, waste gas, emission; siln. exhaust gas; kotł. flue gas, furnace gas spallacja f nukl. spallation spalność f paliw. combustibility spalony a burned, burnt spała f leśn. tap (in a log) spałowanie n leśn. tapping spangolit m min. spangolite spardek m okr. spar deck spardekowiec m okr. spar deck vessel sparteina f chem. sparteine, lupinidine sparzanie n (obgotowywanie) spoż. parboiling, scalding spasanie n roln. grazing spat m min. spar, zob.też szpat spawacz m welder ~ gazowy gas welder ~ łukowy arc welder ~ maszynowy welding operator ~ okrętowy ship welder spawać v weld spawadełko n electric hand welder spawalnia f welding shop spawalnica f welding set, (arc) welding plant, arc welder ~ jednostanowiskowa single-arc welding plant ~ prostownikowa rectifier welding set ~ przetwornicowa motor-driven welding set ~ transformatorowa welding transformer, transformer welding plant ~ wielostanowiskowa multiple-arc welding plant spawalnictwo n welding technology spawalność f weldability ~ konstrukcyjna overall weldability ~ metalurgiczna local weldability ~ technologiczna operative weldability spawalny a weldable Strona 811

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski spawanie n (fusion) welding ~ acetylenowe (oxy-)acetylene welding ~ acetylenowo-powietrzne air-acetylene welding ~ atomowe atomic-hydrogen welding ~ atomowo-wodorowe zob. spawanie atomowe ~ automatyczne automatic welding ~ dielektryczne tw.szt. high-frequency welding, radio frequency welding ~ doczołowe butt welding ~ dwiema elektrodami jedna obok drugiej transverse welding ~ ~ ~ jedna za drugą tandem welding ~ dwoma drutami two-wire welding ~ dwustronne jednoczesne two-operator welding ~ ~ w górę double cordon gas welding with two operators ~ elektrodą leżącą firecracker welding, self-operating welding process ~ ~ oplataną fusarc welding ~ ~ rdzeniową flux-cored welding ~ ~ topliwą w osłonie gazu czynnego MAG-welding, metal active gas welding ~ ~ ~ w osłonie gazu obojętnego MIG-welding, metal inert gas welding ~ ~ węglową carbon-arc welding ~ ~ wolframową w osłonie gazu obojętnego TIG-welding, tungsten inert gas welding, gas tungsten-arc welding ~ elektrogazowe electrogas welding, gas-arc welding ~ elektronowe electron beam welding, EB welding ~ elektrożużlowe electroslag welding, electroslag process ~ elektryczne electrical welding ~ gazowe gas (torch) welding, autogenous welding ~ ~ z głębokim wtapianiem deep penetration gas welding ~ gorącym powietrzem tw.szt. hot-air welding ~ impulsowe impulse welding ~ indukcyjne induction welding ~ jednostronne w górę double cordon gas welding with one operator ~ kontaktowe touch welding ~ laserowe laser-beam fusion welding ~ łukiem bezpośrednim transferred-arc welding ~ ~ elektrycznym electric-arc welding ~ ~ krótkim short(-circuiting) arc welding, shorting arc welding, dip-transfer welding ~ ~ krytym (pod topnikiem) hidden arc welding, submerged arc welding, sub-arc welding ~ ~ ~ bliźniaczym twin-arc welding ~ ~ metalowym metal-arc welding ~ ~ nieosłoniętym open-arc welding ~ ~ osłoniętym shielded arc welding ~ ~ plazmowym plasma-arc welding ~ ~ węglowym carbon-arc welding ~ łukowe arc welding ~ ~ elektrodą gołą bare-metal arc welding ~ ~ ~ nietopliwą non-consuming electrode welding ~ ~ ~ stykową contact arc welding, touch arc welding ~ ~ ~ topliwą consumable electrode welding ~ ~ punktowe arc spot welding ~ ~ w osłonie argonu argon-arc welding ~ ~ ~ ~ gazów obojętnych gas-shielded welding, inert-gas arc welding ~ ~ ~ ~ helu heliarc welding, heliwelding ~ łukowo-tlenowe arcogene welding ~ maszynowe machine welding ~ metodą MAG MAG-welding, metal active gas welding ~ ~ MIG MIG-welding, metal inert gas welding ~ ~ ~ o łuku zwartym MIG-short arc welding, MIG-dip arc welding, MIG-dip transfer welding ~ ~ TIG TIG-welding, tungsten inert gas welding, gas tungsten-arc welding ~ ~ Unionarc unionarc welding ~ montażowe field welding, site welding ~ na zakładkę overlapping welding, lap welding ~ obwodowe girth welding ~ odlewnicze liquid metal welding, cast welding Strona 812

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ołowiu lead burning oporowe tw.szt. high frequency welding, radio frequency welding pachwinowe dwustronne twin fillet welding pionowe w dół vertical down welding ~ w górę vertical up welding, upward welding plazmowe plasma-arc welding ~ łukiem zwężonym constricted arc welding płomieniem wodorowym hydrogen welding pod wodą underwater welding podolne downhand welding, gravity position welding ponowne rewelding poziome horizontal welding półautomatyczne semi-automatic welding przerywane tw.szt. stitch welding przez zalewanie (złącza roztopionym spoiwem) flow welding pułapowe overhead (position) welding (punktowe) pakietu blach stack welding ręczne manual welding, hand welding szwem przestawnym staggered welding ~ ~ pachwinowym staggered intermittent fillet welding ściegiem krokowym back-step welding ~ schodkowym cascade welding, block welding ~ skokowo-krokowym skip step-back welding ~ skokowym skip welding ~ zakosowym welding with weaving termitowe thermit welding tlenowo-wodorowe oxy-hydrogen welding w górę uphill welding w lewo leftward welding, forward welding, forehand welding w prawo rightward welding, backward welding, backhand welding w spawalni shop welding w strumieniu gorącego gazu tw.szt. hot gas welding we wszystkich pozycjach all-position welding wiązką elektronową w normalnej atmosferze out-of-vacuum EB welding wibracyjne vibration welding wieloelektrodowe multiple electrode welding wieloimpulsowe woodpecker welding wielowarstwowe multiple-pass welding, multilayer welding z przetapianiem through welding z wkładką łatwotopliwą (tworzącą grań spoiny) consumable insert welding ~ złącz teowych T-welding ~ żużlowe electro-slag welding, pool (slag) welding spawany gazowo gas-welded spawarka f welder, welding machine ~ elektronowa electron-beam welding unit ~ elektronowiązkowa zob. spawarka elektronowa ~ jednostanowiskowa single-operator welding machine ~ łukowa (arc) welding plant, welding set, arc welder ~ o stałej mocy łuku constant energy welding machine ~ portalowa gantry-type welding machine ~ półautomatyczna semi-automatic welder, squirt welder ~ wielostanowiskowa multiple-operator welding machine ~ wirująca rotary welding machine spąg m górn. floor, thill, sole ~ ilasty geol. underclay, underearth, seat clay ~ miękki weak floor ~ pęczniejący heaving bottom, swelling ground ~ podatny yielding floor spągnica f górn. sill piece, foot piece, sill timber, bottom sprag, ground brace, stringer SPD = system przetwarzania danych inf. data processing system specjacja f biol. speciation specjalista m specialist; master hand specjalizacja f specialization specjalność f speciality; (special) line specyficzność f katalizatora chem. specifity of catalyst, selectivity of catalyst Strona 813 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ substratowa biochem. substrate specificity specyfikacja f specification ~ ładunków cargo list ~ magazynowa housing note spedycja f forwarding, dispatching spedytor m forwarder, forwarding agent spektralnie czysty chem. spectrally pure, specpure spektralny a spectral spektrochemia f spectrochemistry spektrofluorymetria f spectrofluorimetry spektrofotometr m spectro(photo)meter spektrofotometria f spectrophotometry ~ absorpcyjna chem. absorption spectrophotometry, spectrophotometric analysis, (analytical) absorption spectroscopy ~ płomieniowa flame spectrophotometry ~ szybka time-resolved spectroscopy spektrograf m spectrograph ~ akustyczny sound spectrograph ~ Astona Aston's spectrograph, mass spectrograph ~ magnetyczny magnetic spectrograph ~ masowy mass spectrograph, Aston's spectrograph ~ o małej dyspersji small spectrograph ~ prędkości magnetic spectrograph ~ rejestrujący quantometer spektrogram m spectrogram spektrometr m spectrometer ~ beta beta-ray spectrometer ~ gamma gamma-ray spectrometer ~ o dużej zdolności rozdzielczej high resolution spectrometer ~ odbiciowy reflection spectrometer ~ przelotowy transmission spectrometer ~ rentgenofluorescencyjny fluorescent X-ray spectrometer ~ rentgenowski X-ray spectrometer ~ satelitarny na podczerwień kosm. satellite infrared spectrometer, SIRS ~ scyntylacyjny scintillation spectrometer spektrometria f spectrometry ~ rentgenowska z dyspersją energii energy dispersive X-ray spectrometry, EDXS spektroprojekt m spectrum projector spektroskop m spectroscope ~ akustyczny sound spectroscope spektroskopia f spectroscopy ~ absorpcyjna absorption spectroscopy ~ błyskowa flash photolysis ~ cząsteczkowa molecular spectroscopy ~ elektronowa w analizie chemicznej electron spectroscopy for chemical analysis, ESCA ~ emisyjna emission spectroscopy ~ jądrowa nuclear spectroscopy ~ masowa mass spectroscopy ~ mikrofalowa microwave spectroscopy ~ NMR nuclear magnetic resonance spectroscopy, NMR spectroscopy ~ próżniowa vacuum spectroscopy ~ w zakresie nadfioletu próżniowego zob. spektroskopia próżniowa spektroskopowy a spectroscopic spektrum n mat. spectrum spekularyt m min. specular iron (ore) speleologia f geol. speleology spełniać v funkcję perform a function, serve a function, fulfil a purpose ~ równanie mat. satisfy an equation ~ warunek satisfy a condition, fulfil a condition, meet a condition ~ warunki techniczne meet specifications ~ wymagania meet requirements, fulfil requirements, satisfy requirements spełnialny a satisfiable spełzanie n gleby geol. soil creep spermacet m chem. spermaceti, cetaceum sperylit m min. sperrylite Strona 814

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski spesartyn m min. spessartite spęczanie n obr.plast. upsetting, upset forging, upend forging, upending, bossing up, jumping-up ~ łbów heading spęczenie n obr.plast. upset spęcznienie n swell(ing) spichlerz m zob. spichrz spichrz m (zbożowy) granary spidobarograf m lotn. velocity-height recorder, VH recorder spidograf m lotn. air speed recorder spiek m (rudy) hutn. sinter; agglomerate ~ ceramiczno-metalowy cermet, ceramet ~ ceramiczny ceramal, ceramic metal, self-bonded carbide ~ metalowy sintered metal; sintered alloy ~ o dużej zasadowości hutn. superfluxed sinter ~ samotopliwy self-fluxing sinter ~ twardy sintered hard alloy ~ węglikowy sintered carbides, cemented carbides ~ zwrotny return sinter spiekalnia f (rudy) hutn. sinter(ing) plant, agglomerating plant ~ dwutaśmowa two-strand sinter plant ~ skrzyniowa pan sintering plant spiekalność f sinterability; caking properties spiekanie n agglomeration; sintering ~ cłągłe (wyprasek z proszków metali) stoking ~ ~ w aparacie Dwighta-Lloyda Dwight-Lloyd process, dwighting ~ wstępne presintering spieniacz m frother, frothing agent spienianie n foaming, foam formation ~ z odlewaniem tw.szt. pour-in-place expansion ~ żużla hutn. expanding the slag, foaming the slag spiętrzanie n się lodu ocean. hummocking ~ wody damming up of water spiętrzenie n 1. hydr. swell(ing); backwater 2. aero. ram effect ~ dyslokacji kryst. pile-up of dislocations ~ naprężeń wytrz. stress concentration spiętrzona krzywa f błędów stowed error curve spiker m rad., TV announcer spikule pl (wytryski gazów z chromosfery Słońca) astr. spicules spilśnianie n włók. felting; fulling: milling spiłować v file off spin m fiz. spin ~ całkowity integral spin ~ detonacyjny spin-detonation ~ izobaryczny zob. spin izotopowy ~ izotopowy isotopic spin, isobaric spin, isospin ~ jądra atomowego nuclear spin, nuclear angular momentum ~ połówkowy half-integral spin spinacz m clip; clamp ~ biurowy paper clip ~ okienny bud. casement stay ~ pasa masz. belt fastener ~ resoru masz. spring clamp ~ wozów górn. flatter; wagon rider spinaker m żegl. spinnaker spinanie m tacking; clipping; lacing; clamping ~ klamrami stapling ~ pasa masz. belt lacing ~ wozów górn. coupling spinel m min. spinel spinoda f fiz. spinodal curve, spinodal spinor m mat. spinor spinorbital m fiz. spinorbital spintaryskop m fiz. spinthariscope spirala f 1. mat. spiral, helix 2. arch. scroll, volute; masz. spiral casing, scroll casing, volute casing 3. lotn. spiral glide, falling spiral ~ Archimedesa spiral of Archimedes Strona 815

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ balansu zeg. balance spring ~ Cornu mat. Cornu's spiral, clothoid ~ grzejna el. heating coil, helical heating element ~ hiperboliczna hyperbolic spiral, reciprocal spiral ~ Humphreya wzbog. Humphrey's spiral (classifier) ~ logarytmiczna logarithmic spiral, logistic spiral, equiangular spiral ~ o dużym skoku quick spiral ~ paraboliczna parabolic spiral ~ stożkowa mat. conical helix ~ świecy żarowej siln.spal. plug spiral ~ turbiny (wodnej) turbine scroll ~ wzrostu kryst growth spiral spiralność f 1. fiz. helicity 2. tel. spiralling spiralny a spiral, helical spiramycyna f biochem. spiramycin spirany mpl chem. spiranes spiratron m (lampa mikrofalowa o fali bieżącej) elektron. spiratron spiroatom m chem. spiro atom spirometr m med. spirometer spiropolimery mpl chem. spiro polymers spirula f rys. spirule spirytus m spirit(s) ~ czysty spożywczy neutral spirits ~ denaturowany denatured alcohol ~ drzewny wood spirit ~ eterowany spirit of ether compound ~ kamforowy spirits of camphor ~ miętowy essence of peppermint ~ rektyfikowany rectified spirit ~ skażony denatured alcohol ~ ~ metanolem methylated spirit ~ surowy high wines ~ z ziemniaków potato spirit ~ zbożowy grain alcohol spis m list ~ inwentarza inventory (sheet) ~ kontrolny check list ~ ludności census ~ rzeczy contents (of a book) ~ telefonów telephone directory ~ treści contents (of a book) spisywać v na straty ek. write off spiż m met. zinc bronze, red bronze, statuary bronze ~ armatni gun-metal, ordnance bronze, government bronze ~ okrętowy naval bronze spiżarnia f bud. pantry, larder splatanie n splicing (of ropes etc.); stranding spleśniały a mouldy; mucid splot m 1. włók. weave; plait; splice 2. mat. convolution, resultant 3. anat. plexus ~ atłasowy włók. satin weave ~ dyslokacji kryst. dislocation tangle ~ dziewiarski knitting weave ~ funkcji mat. convolution ~ Langa (liny współzwitej) lang lay ~ liny rope lay ~ płócienny włók. plain weave ~ skośny włók. twill weave ~ tkacki włók. weave ~ torów kol. gauntler tracks ~ z wytraceniem grubości drawing splice ~ żaglowy round splice, sailmaker's splice splotarka f (do lin stalowych) hutn. stranding machine ~ koszowa basket-type stranding machine splotka f liny rope strand spluwaczka f spittoon, cuspidor spłacić v pay off; pay up; repay; liquidate, spłaszcz m (lampy) el. pinch, squeeze Strona 816

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski spłaszczać v flat, flatten spłaszczenie n (kuli) na biegunach oblateness spłaszczony a flattened; oblate (e.g. spheroid) spłata f długu repayment of debt spław m drewna floating of timber, rafting spławiak m transp. flume ~ do buraków cukr. beet flume spławianie n fluming spławny n navigable (river) spłonka f wybuch. primer, detonator ~ nabojowa percussion cap ~ pobudzająca disruptive detonator ~ zapalająca igniferous detonator spłowieć v fade; become discoloured spłuczka f szyby przedniej mot. windscreen washer spłukiwać v flush; wash away spływ m 1. hydr. run-off 2. lotn. fillet ~ błotny geol. mud-flow ~ gruntu inż. earth flow ~ powodziowy hydr. flood run-off ~ średni roczny hydr. mean yearly run-off ~ wióra obr.skraw. chip flow spływać v flow off; drift spływanie n żużla spaw. flow of slag spływnik m 1. okr. scupper 2. bud. drip spocznik m (schodowy) bud. staircase landing ~ dwubiegowy half-space landing ~ jednobiegowy quarter-space landing ~ schodów zewnętrznyeh stoop spoczynek m rest spoczywać v rest (upon) spodarka f geod. levelling head, substage spodek m (prostopadłej) geom. foot (of perpendicular) ~ kowalski obr.plast. bottom fuller ~ wyrobiska górn. bottom, sole ~ żeliwiaka odl. cupola hearth spodnik m (stojaka dwudzielnego) górn. lower prop, stool shoot spodumen m min. spodumene, triphane spoina f 1. (fusion) weld 2. bud. (mortar) joint ~ bez rąbka flashless joint ~ brzeżna flange weld ~ ciągła continuous weld ~ czołowa butt joint; butt weld; groove weld ~ ~ bez odstępu closed butt weld ~ ~ jednoskokowa bevel (groove) weld ~ ~ na B double-J butt weld ~ ~ na I z odstępem square groove weld ~ ~ na J (single-)J butt weld ~ ~ na K double-bevel butt weld ~ ~ na podwójne J double-J butt weld ~ ~ na podwójne U double-U butt weld ~ ~ na U (single-)U butt weld, U weld ~ ~ na 1/2 V bevel (groove) weld ~ ~ na V V-groove weld, single-Vee butt weld ~ ~ na X double-Vee butt weld ~ ~ w złączu teowym T-butt weld ~ ~ z odstępem open butt weld ~ dwustronna na U double-U butt weld ~ elektrycznie przewodząca (w połączeniach szyn) bond weld ~ gazowa gas weld ~ goła termoelementu bare junction of a thermocouple ~ gorąca termoelementu hot junction of a thermocouple, measuring junction of a thermocouple ~ graniowa back weld ~ grzbietowa w złączu przylgowym edge weld ~ jednowarstwowa (single-)bead weld, single-run weld, single-pass weld ~ kielichowa (single-)U butt weld ~ ~ dwustronna double-U butt weld Strona 817

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski klejowa adhesive-bonded joint kołkowa plug weld kołowa all-around weld, circumferential weld łukowa arc weld montażowa field weld nadwymiarowa (z nadmiernym nadlewem) oversize weld naścienna horizontal weld nieizolowana termoelementu bare junction of a thermocouple nośna strength weld, stress weld o niepełnej grubości undersize weld obwodowa girth weld; stress weld; all-around weld, circumferential weld ~ odniesienia termoelementu cold junction of a thermocouple, reference junction of a thermocouple, dry joint ~ otworowa plug weld ~ pachwinowa fillet weld ~ ~ pełnej grubości full fillet weld ~ ~ płaska mitre fillet weld ~ ~ w złączu teowym inside fillet weld ~ ~ z licem wklęsłym concave fillet weld ~ ~ zewnętrzna (w złączu kątowym) corner weld ~ pełna gładko zatarta bud. flat joint, flush joint ~ płaska flush weld ~ podłużna longitudinal weld ~ podolna downhand weld, flat weld ~ poprzeczna 1. transverse weld 2. bud. cross joint ~ pomiarowa termoelementu measuring junction of a thermocouple, hot junction of a thermocouple ~ próbna sample weld ~ przerywana intermittent weld, skip weld ~ przestawna staggered weld ~ pułapowa overhead weld ~ pusta bud. recessed joint ~ równomierna even weld ~ sczepna positional weld, tack weld ~ szczelinowa slot weld ~ termoelementu junction of a thermocouple, thermojunction ~ uszczelniająca caulk weld, seal weld ~ w złączu teowym tee weld ~ ~ ~ zakładkowym lap weld ~ warsztatowa shop weld ~ wielowarstwowa multi-layer weld, multi-run weld, multi-pass weld ~ wklęsła 1. sagged weld, light weld 2. bud. keyed joint ~ wsporna bud. bed joint ~ wypukła bud. projecting joint ~ z nadlewem reinforced weld ~ z pełnym przetopem complete penetration weld ~ zakładkowa overlapping weld ~ zimna termoelementu cold junction of a thermocouple, reference junction of a thermocouple spoinomierz m weld gauge, fillet (weld) gauge spoinowanie n bud. pointing spoistość f cohesion, cohesiveness; tenacity spoisty a coherent; cohesive; tenacious spoiwo n binder, binding material; binding agent; spaw. filler (metal), added metal ~ bitumiczne bud. bituminous binder, bituminous cement ~ do natapiania spaw. surfacing filler metal ~ farby paint vehicle ~ hydrauliczne bud. hydraulic binding agent ~ mosiężne brazing brass ~ rdzeniowe odl. core binder spojówka f anat. conjunctiva spolaryzowany a polarized społeczność f community spontaniczny a spontaneous spopielać v incinerate spopielanie n incineration; ashing Strona 818 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski spora f biol. spore sporny a questionable; controversial; disputable sport m motorowodny motorboating ~ samochodowy motoring ~ szybowcowy gliding ~ żeglarski yachting sporysz m bot. ergot, Claviceps purpurea Tul. sporządzać v abstrakt inf. abstract ~ bilans ek. balance ~ fakturę make up an invoice ~ kosztorys estimate (costs) ~ mapę chart ~ mieszankę blend ~ plan lay out a plan ~ remanent take stock, draw up an inventory, inventory ~ wykres plot (a graph) sposób m postępowania procedure ~ użycia directions for use spostrzeżenie n observation spotkanie n (w powietrzu, na orbicie) lotn., kosm. rendezvous spowalniacz m nukl. moderator ~ -chłodziwo moderator coolant ~ grafitowy graphite moderator ~ neutronów neutron moderator ~ ognia fire retardant spowalnianle n nukl. moderation, slowing down ~ (neutronów) do energii termicznej (neutron) thermalization spowodować v cause; bring about spożycie n ek. consumption ~ dzienne dopuszczalne (substancji toksycznej) acceptable daily intake, ADI spód m bottom; undersurface ~ formy odl. mould drag, nowel ~ kolumny chem. column bottom ~ łopaty śmigła lotn. pressure face of a propeller blade, thrust face ~ odwiertu wiertn. bore-hole bottom ~ paleniska kotł. furnace bottom, furnace floor ~ pieca do wyżarzania annealing base, base of an annealing furnace ~ płata lotn. downstream face of an aerofoil; lower wing surface ~ pokładu górn. footwall ~ profilu lotniczego downstream face of an aerofoil section ~ stopy anat. sole spójnik m dwuargumentowy mat. binary connective ~ zdaniowy connective, statement connective spójność f 1. coherence; cohesion 2. mat. connectivity spójny a 1. coherent 2. mat. connected spójny łukowo mat. arcwise connected spółdzielczość f ek. co-operative movement spółdzielczy a co-operative spółdzielnia f ek. co-operative ~ mieszkaniowa housing co-operative ~ rzemieślnicza handicrafts co-operative spółka f ek. company; partnership ~ akcyjna (joint) stock company ~ z ograniczoną odpowiedzialnością limited liability company, Ltd SPP = statek na poduszce powietrznej (poduszkowiec) ground-effect machine, cushioncraft, hovercraft, air cushion vehicle, a.c.v. sprawca m szkody author of the damage sprawdzać v check; verify sprawdzalny a verifiable sprawdzanie n checking; verification; inspection; validation; rad. monitoring ~ hipotezy mat. testing of hypothesis ~ parzystości inf. odd-even check ~ programu inf. program check ~ za pomocą sprawdzianu gauging ~ zespołowe (za pomocą sprawdzianu) mating gauging Strona 819

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ zgodności z normą validation test sprawdzarka f verifier, verifying punch (in punched card machines) ~ taśmy inf. tape verifier sprawdzenie n mat. check, proof sprawdzian m metrol. gauge ~ czujnikowy dial gauge ~ do gwintów wewnętrznych internal screw gauge ~ do kół zębatych odontometer ~ do stożków wewnętrznych male taper gauge ~ ~ ~ zewnętrznych female taper gauge ~ długości length gauge ~ drążkowy stick gauge ~ dwugraniczny double limit gauge, go-not-go gauge ~ dwustronny double end gauge ~ działania functional gauge ~ głębokości depth gauge ~ graniczny limit gauge ~ gwintowy thread gauge, screw gauge ~ jednograniczny single limit gauge ~ jednostronny single end gauge ~ kąta wierzchołkowego wiertła krętego drill angle gauge, drill point gauge; drill grinding gauge ~ kontrolny inspection gauge, check gauge ~ kształtu curve gauge ~ nastawny adjustable gauge ~ nieprzechodni not-go gauge ~ odbiorczy acceptance gauge ~ optyczny średnicy prętów hutn. optical bar gauge ~ pierścieniowy ring gauge ~ ~ gwintowy screw ring gauge, thread ring gauge ~ prętowy bar gauge, rod gauge ~ przechodni go gauge ~ roboczy working gauge, workshop gauge ~ składany built-up gauge ~ skoku gwintu lead gauge ~ stopniowy step gauge ~ stożkowy taper gauge ~ ~ stopniowy step-type taper gauge ~ szczękowy caliper gauge, snap gauge ~ ~ czujnikowy dial snap gauge ~ ~ jednostronny horseshoe gauge ~ ~ gwintowy screw caliper gauge, thread snap gauge, thread caliper gauge ~ szlifierski grinding gauge ~ średnicówkowy rod gauge, bar gauge ~ tłoczkowy plug gauge ~ tolerancyjny gauge of tolerance limits ~ trzpieniowy plug gauge ~ ~ gwintowy screw plug gauge, thread plug gauge ~ ~ stożkowy male taper gauge ~ tulejowy ring gauge ~ ~ do stożków female taper gauge ~ wewnętrzny (do powierzchni zewnętrznych np. sprawdzian tulejowy) female gauge ~ wymiarów size gauge ~ z gniazdem pomiarowym receiver gauge ~ zewnętrzny (do powierzchni wewnętrznych, np. sprawdzian tłoczkowy) male gauge sprawdzić v mat. prove, check sprawność f mech. efficiency ~ adiabatyczna adiabatic efficiency ~ amperogodzinowa (akumulatora) ampere-hour efficiency ~ całkowita total efficiency, overall efficiency ~ cieplna thermal efficiency ~ elektronowa electronic efficiency ~ elektryczna ampere-hour efficiency ~ energetyczna el. watt-hour efficiency ~ generacji przebiegu sinusoidalnego elektron. sine-wave efficiency Strona 820

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski indykowana indicated efficieney, internal efficiency kolumny chem. column performance, column efficiency kotła boiler efficiency łopatkowa blade efficiency (of a turbine) masowa rakiety rocket propellant loading ratio, rocket mass ratio maszyny efficiency of a machine mechaniczna mechanical efficiency mechanizmu odwróconego reversed efficiency metody statystycznej power of a statistical test napędu propulsive efficiency, propulsive coefficient napięciowa el. voltage efficiency obiegu term. cycle efficiency ~ powietrznego siln.spal. air-standard efficiency objętościowa volumetric efficiency ogólna total efficiency, overall efficiency oświetlenia coefficient of utilization przetwarzania elektron. conversion efficiency, plate efficiency, anode efficiency ~ startowa lotn. take-off ability ~ statku handiness of a ship ~ śmigła lotn. propulsive efficiency of a propeller ~ teoretyczna ideal efficiency ~ usługowa telef. grade of service ~ watogodzinowa el. watt-hour efficiency ~ wewnętrzna siln.spal. indicated efficiency, internal efficiency ~ wolumetryczna masz. volumetric efficiency ~ znamionowa declared efficiency ~ (źródła) promieniowania radiant efficiency sprawny a efficient sprawny fizycznie able-bodied sprawować v kontrolę exercise control (over...), effect control ~ urząd hold an office sprawozdania npl z posiedzeń towarzystw naukowych transactions sprawozdanie n report; account sprawozdawczość f accountancy sprecyzować v specify; state precisely spręż m compression sprężanie n 1. compression (of gas) 2. bud. prestressing, tensionning (of concrete) ~ adiabatyczne adiabatic compression ~ betonu po stwardnieniu posttensioning of concrete ~ ~ przed stwardnieniem pretensioning of concrete ~ jednostopniowe single-stage compression ~ politropowe polytropic compression ~ wielostopniowe multistage compression ~ z doładowaniem czynnika chłodn. dual compression, multiple-effect compression sprężarka f compressor ~ chłodnicza refrigerating compressor ~ ~ przelotowa uniflow refrigerating compressor ~ ~ z doładowaniem dual-effect refrigerating compressor ~ doładowująca supercharger ~ ~ Rootsa Roots supercharger ~ ~ wielobiegowa multi-speed supercharger ~ jednostopniowa single-stage compressor ~ kabinowa lotn. cabin supercharger, pressurizer ~ ładująca siln. supercharger ~ o pierścieniu cieczowym liquid-piston rotary compressor ~ o przepływie mieszanym (osiowo-promieniowym) mixed-flow compressor ~ odśrodkowa centrifugal compressor ~ osiowa axial(-flow) compressor ~ powietrzna air compressor ~ rotacyjna rotary compressor ~ rotodynamiczna rotodynamic compressor ~ śrubowa screw compressor ~ tłokowa piston compressor, reciprocating compressor ~ ~ bezkorbowa free-piston compressor ~ wielostopniowa multi-stage compressor Strona 821 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ wirowa rotodynamic compressor ~ wolnotłokowa free-piston compressor ~ wyporowa positive(-displacement) compressor ~ ~ obrotowa rotary compressor ~ wysokoprężna high-pressure compressor ~ złożona osiowo-promieniowa axial-cum-centrifugal compressor sprężenie n compression, zob.też sprężanie sprężony a 1. compressed (gas) 2. bud. prestressed (construction) sprężyna f spring ~ amortyzująca cushion spring, damper spring ~ cierna friction spring ~ dociskowa sprzęgła clutch compression spring ~ drzwiowa (do samoczynnego zamykania) door check spring ~ główna uzbr. driving spring (in a machine-gun) ~ igliczna uzbr. firing spring, mainspring ~ krążkowa disk spring, Belleville spring ~ naciągowa pull spring, tension spring, draw spring ~ naciskowa push spring ~ napędowa power spring; zeg. mainspring ~ nośna zestawu kol. driving spring ~ o stałym naprężeniu constant-force spring ~ o zmiennej charakterystyce variable rate spring ~ odbojowa rebound spring ~ odciągająca antagonistic spring ~ ograniczająca (ruch elementu) control spring ~ pierścieniowa garter spring, ring spring ~ płytkowa leaf spring, flat spring, plate spring ~ podmaźnicza kol. underhung spring ~ powrotna return spring, retracting spring; uzbr. recoil spring (in a machine-gun) ~ prętowa rod spring ~ rozciągana tension spring ~ skręcana torsion spring, twist spring ~ spiralna spiral spring ~ spustowa uzbr. firing spring; sear spring ~ stykowa el. contact spring ~ szczotkowa el. brush spring ~ sztywna stiff spring ~ ściskana compression spring ~ ściśle spiralna true spiral spring ~ śrubowa coil spring, helical spring ~ ~ kwadratowa (z drutu kwadratowego) square-wire coil spring ~ ~ o końcach przeciwnie zwitych laevodex spring ~ ~ obciążona stycznie helical twist spring ~ ~ okrągła (z drutu okrągłego) round-wire coil spring ~ ~ ruchoma two-load helical spring ~ ~ stała single-load helical spring ~ ~ stożkowa taper helical spring, conical spring ~ śrubowo-spiralna helico-spiral spring ~ talerzowa disk spring, Belleville spring ~ ~ falista crown spring ~ twarda stiff spring ~ ustalająca stabilizer spring ~ wężykowa zigzag spring ~ wielopłytkowa laminated spring, multiple-plate spring ~ włosowa hair-spring ~ zablokowana home spring, closed spring, solid spring ~ zaczepowa grip spring, key spring ~ zapadkowa click spring ~ zatrzaskowa zob. sprężyna zapadkowa ~ zaworowa valve spring ~ zderzakowa buffer spring ~ zginana flexion spring ~ złożona combination spring, grouped spring, nest spring ~ zwarta home spring, closed spring, solid spring ~ zwojowa coil spring, helical spring sprężynica f masz. elastic element sprężynka f spring (small) Strona 822

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ odskokowa zeg. fly spring sprężynowanie n springing; spring-back, spring action sprężynowy a spring-actuated; spring-loaded sprężynówka f roln. spring-tooth harrow sprężyny fpl zaworowe podwójne siln. duplex valve springs sprężystość f wytrz. elasticity ~ objętościowa elasticity of volume, elasticity of bulk ~ opóźniona anelasticity, delayed elasticity ~ podłużna elasticity of elongation ~ postaciowa shape elasticity ~ powrotna resilience sprężysty a elastic sprostować v correct; rectiiy, right (a mistake) sproszkowany a powdered sprowadzać v do niedorzeczności bring to an absurdity ~ do warunków normalnych reduce to normal conditions ~ do wspólnego mianownika bring (fractions) to common denominator, reduce to a common denominator ~ do zera reduce to zero, null ~ (statek) z orbity kosm. deorbit ~ z zagranicy bring from abroad; import sprowadzanie n na żądanie (sposób przemiennego wykorzystania pamięci) inf. demand fetching sprowadzony do uzwojenia głównego masz. el. in main winding terms sprowadzony do uzwojenia stojana masz. el. in stator terms spryskiwacz m szyby mot. windscreen washer spryskiwać v sprinkle; dabble sprzączka f buckle ~ węzłowa el. bull-ring (in an overhead contact line) sprzątaczka f charwoman sprzątać v clear away, clean up; char sprzeczność f contraction; contradiction; discrepancy; inconsistency sprzeczny a contradictory sprzedawać v sell sprzedawca m salesman, seller sprzedaż f ek. sale ~ detaliczna retail ~ hurtowa wholesale ~ na kredyt credit sale ~ na raty sale by instalments, instalment sale ~ poniżej kosztów własnych sale under cost price ~ z licytacji auction sale ~ z przetargu sale by tender ~ za gotówkę sale for cash, cash sale sprzęg m 1. kol. coupler; draw-bar, draught-bar 2. inf. interface ~ hamulcowy brake coupling ~ samoczynny górn. autocoupler ~ siodłowy mot. fifth wheel coupling ~ śrubowy screw coupling ~ wozu górn. jig, jigger, jink sprzęgacz m rad. coupler ~ barwnika chem. colour coupler ~ fotonowy zob. sprzęgacz optyczny ~ kierunkowy rad. directional coupler ~ magiczny T rad. magic T ~ optyczny elektron. transoptor, photo coupler ~ rozgałęźny hybrid coupler ~ szczelinowy rad. slot coupler ~ wozów górn. clipper, nipper, hatcher sprzęgać v couple; interconnect; interface; engage sprzęgło n masz. coupling; clutch ~ bezpieczeństwa safety coupling ~ bezpoślizgowe positive(-engagement) clutch ~ Cardana universal coupling, Hooke's coupling ~ cierne friction clutch ~ ~ zapadkowe roller friction clutch ~ elektromagnetyczne electromagnetic clutch ~ hydrauliczne zob. sprzęgło hydrokinetyczne Strona 823

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski hydrokinetyczne mot. fluid coupling, fluid flywheel indukcyjne eddy-current clutch jednokierunkowe unidirectional clutch, one-way clutch jednotarczowe single-plate clutch kłowe claw coupling, claw clutch, dog clutch ~ o kłach śrubowych spiral jaw coupling kołnierzowe flange coupling łubkowe clamp coupling, split-muff coupling magnetyczne hydrauliczne magnetic particle coupling, magnetic fluid clutch ~ metalowe wężykowe multiflex coupling, steelflex coupling ~ mokre wet clutch ~ odsuwne double slider coupling, Oldham coupling ~ odśrodkowe centrifugal (friction) clutch ~ Oldhama zob. sprzęgło odsuwne ~ podatne flexible coupling ~ ~ z łącznikami gumowymi silentblock flexible coupling ~ poślizgowe slip(ping) clutch ~ półodśrodkowe semicentrifugal clutch ~ przeciążeniowe overload (release) coupling; safety coupling ~ ~ z kołkiem ścinanym shear-pin coupling ~ przegubowe universal coupling, Hooke's coupling ~ przesuwne slip coupling, sliding clutch ~ przymusowe positive (engagement) clutch ~ rozłączne disengaging coupling; clutch ~ samozaciskające się self-energizing clutch, self-sustained clutch ~ Sellersa compression coupling, Sellers' muff coupling ~ sprężynowe spring coupling ~ ~ wężykowe multiflex coupling, steelflex coupling ~ sprężyste flexible coupling ~ pierścieniowe (z pierścieniem rozprężnym) expanding-ring clutch ~ stałe permanent coupling ~ sterowane clutch (coupling) ~ stożkowe (cierne) cone clutch ~ ~ zdwojone double-cone clutch ~ suche dry clutch ~ sztywne rigid coupling ~ tarczowe (cierne) disk clutch, plate clutch ~ ~ z wkładką sprężystą flexible disk coupling ~ taśmowe band clutch ~ tulejowe box coupling, muff coupling, sleeve coupling ~ wielotarczowe multiple-disk clutch ~ włączalne clutch (coupling), disengaging coupling ~ wychylne universal coupling ~ wyłączalne zob. sprzęgło włączalne ~ wyprzedzeniowe free-wheeling clutch, free wheel ~ wysuwne expansion coupling ~ zapadkowe ratched coupling ~ zmiany kierunku obrotu reversing clutch sprzęgnik m el. plug-and-socket (connector) sprzęt m 1. equipment 2. roln. harvest; gathering ~ biurowy office equipment ~ budowlany construction equipment ~ do robót ziemnych earth-moving plant ~ dźwigowy hoisting equipment ~ gospodarstwa domowego household equipment, domestic appliances ~ komputerowy inf. hardware ~ kotłowy boiler appliances ~ kotwiczny okr. anchor gear ~ kuchenny kitchen equipment ~ laboratoryjny laboratory equipment ~ lotniczy aircraft fleet ~ łączeniowy el. switchgear ~ naziemny lotn. ground support equipment, GSE ~ ochrony osobistej personal safety equipment ~ powszechnego użytku consumer product; appliances ~ pożarniczy fire-fighting equipment ~ radionawigacyjny radio aids to navigation Strona 824 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ratowniczy rescue equipment, life-saving equipment, survival equipment ~ rybacki fishing gear, fishing tackle ~ transportowy transport equipment, hauling equipment ~ uzbrojeniowy uzbr. ordnance (material); US weaponry ~ wojskowy military hardware ~ żeglarski sailing gear sprzęty mpl (domowe) bud. fitments; furniture sprzężenie n 1. coupling 2. mat. conjugation ~ bezpośrednie direct coupling ~ cierne frictional contact ~ dławikowe el. impedance coupling ~ do przodu aut. feedforward ~ elektronowe electron coupling ~ indukcyjne el. inductive coupling ~ jj fiz. jj coupling ~ krytyczne el. critical coupling ~ LS fiz. L-S coupling, Russel-Saunders coupling ~ magnetyczne el. mugnetic coupling ~ mechaniczne el. ganging ~ mieszane el. compound coupling ~ nadkrytyczne el. over coupling ~ oporowe el. resistance coupling, resistive coupling ~ oporowo-pojemnościowe el. resistance-capacity coupling ~ podkrytyczne el. undercoupling ~ pojemnościowe el. capacitive coupling ~ ponadoptymalne el. supercoupling ~ Russela-Saundersa fiz. Russel-Saunders coupling, L-S coupling ~ słabe rad. loose coupling ~ spinowo-orbitalne fiz. spin-orbit coupling: spin-orbit interaction ~ spinowo-spinowe fiz. spin-spin coupling, spin-spin interaction ~ termoelastyczne aero. thermoelastic coupling ~ transformatorowe el. transformer coupling ~ zwrotne 1. aut. feedback 2. rad. regenerative coupling, back coupling ~ ~ akustyczne acoustic feedback ~ ~ biologiczne biofeedback ~ ~ dodatnie positive feedback, regenerative feedback, reaction, regeneration, retroaction ~ ~ główne monitoring feedback, primary feedback ~ ~ kompensacyjne compensating feedback ~ ~ podatne frequency sensitive feedback ~ ~ położeniowe position feedback ~ ~ stabilizujące stabilizing feedback ~ ~ szybkościowe rate feedback ~ ~ ujemne negative feedback, degenerative feedback, degeneration reverse feedback, inverse feedback ~ ~ wewnętrzne envelope feedback sprzężony a 1. coupled 2. mat. conjugate, adjoint, adjugate; associate spulchniacz m roln. opener, ripper ~ pogłębiarki cutter of a dredger spulchniać v 1. fluff 2. roln. open spulchnianie n masy formierskiej odl. aeration of moulding sand, fluffing of moulding sand spulchniarka f 1. odl. (sand) disintegrator, (sand) aerator 2. inż. scarifier ~ palcowa zob. spulchniarka tarczowa ~ tarczowa disintegrating mill, disintegrator ~ taśmowa przewoźna odl. Royer sand mixer spust m 1. release (mechanism), trigger; uzbr. firing lock; sear 2. drain, bottom outlet 3. hutn. tapping, cast, heat melt ~ bombowy lotn. bomb firing switch ~ liny lay of rope ~ migawki fot. shutter release ~ pierwszego żużla (w procesie martenoskim) hutn. flushing slag ~ żużla hutn. draining off slag, slagoff, slagging spuszczać v hutn., odl. tap (metal) ~ na taliach żegl. bowse down ~ na wodę okr. launch (a ship) ~ prostopadłą mat. drop a perpendicular Strona 825

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ wodę ze stawu empty a pond ~ wytop hutn. tap the heat ~ żużel hutn. drain off slag, slag; flush ~ żywicę z drzew bleed the trees spychacz m obr.plast. flip-off finger, stripper ~ wodowaniowy okr. starting ram, starting arrangement; push block spycharka f inż. (bull)dozer ~ czołowa front casting bulldozer ~ łyżkowa shoveldozer ~ mała calfdozer ~ o lemieszu nastawianym tilting dozer ~ skośna angling dozer, angledozer, bullgrader, side casting bulldozer sr = steradian jedn. steradian srebrny a 1. argentine, of silver 2. silvery srebro n chem. silver, Ag ~ czyste fine silver ~ koloidalne colloidal silver; farm. collargol ~ rafinowane zob. srebro czyste ~ rogowe min. cerargyrite, chlorargyrite, hornsilver ~ standardowe standard silver, sterling silver srebrzanka f met. silver steel, bright steel srebrzenie n silver plating srebrzyca f med. argyria srokaczenie n leśn. barking in patches ssać v suck ssak m zool. mammal ~ pogłębiarki suction drag head, dustpan ~ żołądkowy med. stomach pump ssanie n suction ~ przez brzeg żegl. bank effect, bank suction (on a moving ship) ~ śruby okr. screw thrust deduction ssawa f exhaust fan ssawka f suction nozzle ~ podsitowa papiern. wire suction box St. = stokes jedn. stoke stabilitron m półprzewodnikowy elektron. Zener diode stabiliwolt m elektron. stabilivolt stabilizacja f stabilization, stabilizing ~ austenitu met. stabilization of austenite ~ cząsteczki chem. deactivation of molecule ~ częstotliwości rad. frequency stabilization ~ gruntu bud. soil stabilization ~ miana chem. stabilization of a titer ~ pocisku ruchem obrotowym spin stabilization ~ przepływowa okr. flume stabilization ~ rodników chem. trapping of radicals ~ statku ship stabilization ~ termiczna włók. heat setting ~ tlenowa osadu san. aerobic sludge digestion stabilizacyjny n stabilizing; aut. antihunt stabilizator m 1. stabilizer; stable element 2. chem. stabilizing agent, stabilizer ~ Denny-Browna okr. Denny-Brown stabilizer, fin(-type) stabilizer ~ giroskopowy gyrostabilizer; kosm. reaction wheel ~ lampy wyładowczej el. ballast for discharge lamp ~ łuku spaw. arc stabilization oscillator ~ napięcia el. constant-voltage regulator ~ piany chem. foam stabilizing compound, foam stabilizer ~ płetwowy okr. fin(-type) stabilizer, Denny-Brown stabilizer ~ płomienia flame holder (in jet engines) ~ poprzeczny mot. anti-roll bar ~ półprzewodnikowy prądu semiconductor current limiter ~ przepływowy okr. flume stabilizer ~ stateczności poprzecznej mot. anti-roll bar ~ statku okr. ship stabilizer, anti-rolling device ~ świetlny tw.szt. light stabilizer ~ wciągany okr. retractable stabilizer stabilizować v stabilize Strona 826

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski stabilizowanie n 1. stabilization 2. obr.ciepl. stabilizing, seasoning stabilność f stability ~ asymptotyczna mat. asymptotical stability ~ jądrowa naturalna fiz. inherent nuclear stability stabilny a stable stabilny asymptotycznie mat. asymptotically stable stabilotron m. elektron. stabilotron stabistor m elektron. stabistor stacja f station ~ abonencka końcowa inf. remote data station ~ alarmowa żegl. muster station ~ badawcza testing station ~ ~ dryfująca ocean. drift station; research station ~ benzynowa mot. petrol station, filling station, gas station ~ doświadczalna experimental station ~ elektroenergetyczna substation ~ filtrów san. filter plant ~ ~ workowych hutn. bag filter plant, baghouse ~ główna (w systemie nawigacyjnym Decca) rad. master station ~ kolejowa railway station ~ konwersacyjna inf. conversational station ~ końcowa terminus ~ kosmiczna space station ~ ładowania akumulatorów battery charging station ~ meteorologiczna weather station ~ metra underground station ~ międzyplanetarna kosm. space station ~ na podszybiu górn. shaft station ~ nadawcza rad. transmitting station ~ namiarowa rad.nawig. range station ~ obsługi service station ~ oceanograficzna oceanographic station ~ oczyszczania ścieków sewage-treatment plant ~ orbitalna kosm. orbiting (space) station, orbital station ~ pogotowia ratunkowego first-aid station, emergency station ~ pomiarowa hydr. measuring station, gauging station ~ pomp pumping station, pumping plant ~ prób testing station ~ przekaźnikowa relay station, repeater station ~ przeładunkowa kol. transfer station ~ przetwórcza el. converting station ~ przygotowania mas formierskich odl. sand conditioning plant, sand treating plant, sand preparation plant ~ radarowa zob. stacja radiolokacyjna ~ radiofoniczna broadcasting station ~ radiolokacyjna radar station ~ ~ dalekiego wykrywania early-warning radar, long range radar ~ ~ do wykrywania celów nawodnych antiship radar ~ ~ lądowania lotn. precision approach radar ~ ~ podrzędna slave station ~ ~ wielokanałowa multichannel radar ~ ~ zbliżenia airport surveillance radar ~ radionamiarowa nawig. (radio) direction-finding station ~ radiowa radio station ~ retransmisyjna tel. repeater station, relay (radio) station ~ rozdzielcza el. distribution substation ~ rozrządowa kol. marshalling yard, shunting yard, switch yard ~ ~ z górką rozrządową hump yard, gravity yard ~ śledzenia (lotu obiektów kosmicznych) kosm. tracking station ~ uzdatniania wody water purification plant ~ towarowa kol. goods station ~ trakcyjna el. traction substation ~ transformatorowa el. transformer station ~ translacyjna telegr. repeating station ~ węzłowa kol. junction station ~ wyładowczo-napinająca (kolei linowej) unloading and tension station ~ wyparek kotł. distillation plant ~ wzmacniakowa tel. repeater station, relay station Strona 827

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ zakłóceń rad. jamming station ~ zależna (w systemie nawigacyjnym Decca) slave station ~ załadowcza kol. loading station ~ załadowczo-napędowa (kolei linowej) loading and driving station ~ zlecająca (nadanie sygnału) rad. station of origin stacjonarny a stationary stacyjka f mot. ignition switch stać v stand (still); be at a standstill; stand idle; żegl. lie (of a ship) ~ burtą do wiatru żegl. ride athwart ~ na dwóch kotwicach żegl. moor ~ na kotwicy żegl. ride at anchor, lie at anchor ~ na luźnym łańcuchu żegl. ride easy ~ na łańcuchu pracującym żegl. ride hard ~ na przeszkodzie hinder; obstruct ~ na redzie żegl. lie out ~ na stanowisku że... be of an opinion that.. ~ na uboczu żegl. stand clear ~ w dryfie żegl. hove to stadion m. stadium stadium n stage ~ eksperymentalne stage of experiments ~ końcowe final stage ~ początkowe initial stage stadnina f roln. stud stado n roln. herd; flock ~ wielorybów pod of whales ~ zarodowe breeding herd, attested herd stagnacja f stagnation stajnia f stall, stable, barn stal f steel ~ aluminiowa aluminium steel ~ austenityczna austenitic steel ~ austenityczno-ferrytyczna austenitic-ferritic steel ~ automatowa free-cutting steel, free-machining steel, easy-machining steel, resulfurized steel ~ azotowana nitrided steel ~ bainityczna bainitic steel ~ bardzo miękka extra-soft steel, dead soft steel ~ besemerowska Bessemer steel ~ budowlana structural steel ~ całkowicie uspokojona dead killed steel, full killed steel ~ cementowa blister steel ~ chromowa chromium steel ~ chromowo-niklowa chromium-nickel steel ~ cyrkonowa zirconium steel ~ czteroskładnikowa ternary steel ~ damasceńska damascene steel ~ diamentowa extra-hard steel ~ do azotowania nitriding steel ~ do głębokiego tłoczenia deep-drawing steel ~ do hartowania w wodzie water-hardening steel ~ do nawęglania carburizing steel, case-carburizing steel, case-hardening steel ~ do normalizowania normalizing steel ~ do pracy na zimno cold-working (tool) steel ~ do ulepszania cieplnego toughening steel ~ drobnoziarnista fine-grained steel ~ dzika (całkowicie niedotleniona) wild steel ~ elektrotechniczna electrical steel, (arc-)electric steel ~ eutektoidalna eutectoid steel ~ ferrytyczna ferritic steel ~ głęboko hartująca się deep hardening steel ~ głębokotłoczna deep-drawing steel ~ grafityzowana graphitized steel, graphitic steel ~ gruboziarnista brittle timber steel ~ Hadfielda Hadfield steel ~ handlowa commercial steel Strona 828

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski hartowana quenched steel, hardened steel hartująca się w oleju oil-hardening steel ~ ~ w wodzie water-hardening steel jakościowa quality steel kobaltowa cobalt steel konstrukcyjna constructional steel ~ budowlana structural steel ~ maszynowa machinery steel, machine-steel ~ niskoperlitowa pearlite reduced structural steel, PRS steel konwertorowa converter steel ~ świeżona tlenem oxygen steel kotłowa boiler steel kowalna forge iron krzemowa silicon steel krzemowo-manganowa silico-manganese steel kwasoodporna acid resistant steel kwaśna (wytopiona w piecu o wyłożeniu kwaśnym) acid steel lana cast steel ledeburytowa ledeburitic steel łożyskowa bearing steel ługoodporna alkali-resisting steel magnetyczna magnetic steel magnetycznie miękka soft magnetic steel ~ twarda hard magnetic steel manganowa manganese steel ~ o małej zawartości manganu carbon-manganese steel manganowo-chromowa manganese-chromium steel maraging maraging steel, martensitic ageing steel martenowska open-hearth steel martenzytyczna martensitic steel ~ starzona zob. stal maraging matrycowa (na matryce) die steel, die-block steel ~ do kucia na gorąco hot-work die steel miedziowa copper steel miedziowo-niklowa Hi-steel miękka mild steel, soft steel mikrostopowa micro-alloyed steel ~ o podwyższonej wytrzymałości high-strength low-alloy steel, HSLA steel molibdenowa molybdenum steel mrozoodporna low-temperature steel, steel tough at subzero na blachy głębokotłoczne deep drawing steel na koła zębate gear steel na łopatki turbin gazowych turbine-blade steel na łożyska toczne bearing steel na magnesy trwałe permanent-magnet steel na narzędzia tnące cutting steel ~ ~ wykończające finishing tool steel na nity riveting steel na noże cutlery steel na przebijaki punch steel na przecinaki chisel steel na rury tube steel na szyny rail steel na śruby screw steel nadeutektoidalna hyper-eutectoid steel najwyższej jakości high-quality steel, high-grade steel nakrywana (otrzymana z wlewka nakrytego) plugged steel, capped steel, cooler plated steel narzędziowa tool steel ~ do pracy na gorąco hot-work tool steel ~ do pracy na zimno cold-work tool steel nawęglona carburized steel nie hartująca się non-hardenable steel niemagnetyczna non-magnetic steel nierdzewna stainless steel, rust-resisting steel, rustless iron niestopowa unalloyed steel, carbon steel, ordinary steel, common steel nieuspokojona effervescing steel, rimming steel, open(-poured) steel Strona 829

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski niklowa nickel steel niklowo-chromowa nickel-chromium steel niskochromowa low-chromium steel niskostopowa low-alloy steel niskowęglowa low-carbon steel normalna normal steel normalizowana normalized steel nożowa cutlery steel o dużej wytrzymałości (na rozciąganie) high-strength steel, high-tensile steel, HTS o podwyższonej wytrzymałości higher-strength steel obrabialna cieplnie heat-treatable steel obręczowa tyre steel, banding steel, hoop odgazowana w próżni vacuum treated steel odlewana sposobem ciągłym strand cast steel odporna na pełzanie creep-resisting steel ~ na starzenie age-resisting steel odpuszczona tempered steel ogólnego przeznaczenia general-purpose steel okrętowa ship steel ołowiowa lead-bearing steel, ledloy oszczędnościowa (zastępcza) alternate steel perlityczna pearlitic steel platerowana clad steel płytko hartująca się shallow-hardening steel podeutektoidalna hypo-eutectoid steel pospolita tonnage steel półaustenityczna semi-austenitic steel półferrytyczna semi-ferritic steel półuspokojona semi-killed steel, semirimming steel, balanced steel prądnicowa (na blachy prądnicowe) dynamo steel prętowa (rolled) steel bar, bar iron, rod iron próżniowa vacuum-treated steel, vacuum-melted steel przegrzana (podczas obróbki cieplnej) overheated steel przemysłowa commercial steel przepalona burnt steel przetleniona overoxidized steel pudlarska puddled steel, puddling iron, malleable iron, knobbled iron resorowa vehicle spring steel rosnąca (nieuspokojona) rising steel samohartowna air-hardening steel sorbityczna sorbitic steel spawalna weldable steel specjalna special-purpose steel sprężynowa spring steel srebrzanka bright steel, silver steel starzejąca się ageing steel stopowa alloy steel ~ do azotowania nitralloy (steel) ~ wieloskładnikowa complex steel szybkotnąca high-speed steel, rapid tool steel szynowa rail steel średniostopowa medium-alloy steel średniowęglowa medium-carbon steel świeżarska ball iron taśmowa band steel, strip steel techniczna commercial steel tomasowska Thomas steel transformatorowa transformer steel tyglowa crucible steel, pot steel tytanowa titanium steel ulepszona (cieplnie) toughened steel uranowa uranium steel uspokojona killed steel, dead steel, solid steel, piping steel wanadowa vanadium steel we wlewkach ingot steel węglowa carbon steel, ordinary steel, common steel, nonalloyed steel, unalloyed steel Strona 830

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski wieloskładnikowa complex steel wielowarstwowa composite steel wolframowa tungsten steel, wolfram steel wolframowo-chromowa tungsten-chromium steel wysokiej jakości high-grade steel, high-quality steel wysokochromowana high-chromium steel wysokogatunkowa extra-fine steel wysokostopowa high-alloy steel wysokowęglowa high-carbon steel wytopiona w rotorze rotor steel wyższej jakości quality steel z dwoma składnikami stopowymi (prócz węgla) quaternary steel z pieca zasadowego basic steel z procesu duplex duplex steel zanieczyszczona dirty steel zasadowa basic steel zastępcza alternate steel zbrojeniowa bud. reinforcing steel, concrete steel zgrzewalna weld steel zgrzewna puddled steel, puddling iron, wrought iron, malleable iron zlewna cast steel znormalizowana standard steel zwykła carbon steel, ordinary steel, common steel, nonalloyed steel, unalloyed steel ~ zwykłej jakości tonnage steel ~ żaroodporna heat resisting steel ~ żarowytrzymała creep-resisting steel stalagmit m geol. stalagmite stalaktyt m geol. stalactite staliwo n cast steel ~ stopowe alloy cast steel ~ węglowe cast carbon steel stalka f palca (kosiarki) finger liner stalle fpl arch. stalls staloryt m steel engraving staloskop m steeloscope stalownia f steelworks, steel(making) plant, steel melting shop, steelmaking shop ~ elektryczna electric steelworks, electric furnace shop, electric melting shop ~ Kaldo Kaldo plant ~ konwertorowa converter plant ~ ~ tlenowa basic oxygen steel(making) plant, BOS plant, basic oxygen process shop, basic oxygen furnace shop; Linz-Donawitz steel plant, LD steelworks ~ LD zob. stalownia konwertorowa tlenowa ~ Linz-Donawitz zob. stalownia konwertorowa tlenowa ~ martenowska open-heart (furnace) plant, open-hearth steelmaking plant ~ rotorowa rotor steelworks ~ tlenowa oxygen melt shop ~ tomasowska Thomas plant ~ (z konwertorami) OBM OBM steelmaking plant stalownictwo n steel-making, steel manufacture stalownik m steel-maker stalowy a steel stalówka f żegl. wire rope stała f constant ~ aberracji astr. constant of aberration ~ adresowa inf. address constant, ADCON ~ Avogadra chem. Avogadro constant, Avogadro number ~ balistyczna ballistic factor (of a measuring instrument) ~ Boltzmanna fiz. Boltzmann constant ~ całkowania mat. integration constant ~ czasowa time-constant ~ ~ członu pierwszego rzędu aut. first order lag ~ ~ reaktora reactor time constant, reactor period ~ dielektryczna dielectric constant, permittivity, specific inductive capacity, SlC Strona 831 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ zespolona complex permittivity dyfuzji diffussion coefficient, diffusivity dysocjacji (kompleksu) dissociation constant, instability constant ebulioskopowa ebullioscopic constant ekranowania nukl. screening constant fazowa tel. phase constant Faradaya elchem. faraday gamma ionization constant, gamma-constant gazowa gas constant grawitacji gravitational constant jonizacji ionization constant, gamma-constant kalorymetru water equivalent of a calorimeter, heat capacity of a calorimeter ~ kapilarna capillarity constant ~ katalityczna catalytic coefficient ~ krioskopowa cryscopic constant ~ licznika el. constant of a meter ~ masowa łopaty wirnika (śmigłowca) mass constant of a rotor blade ~ maszyny el. machine constant ~ materiałowa material constant ~ ~ histerezy hysteresis material constant ~ ~ obrabialności machining constant ~ naczynia elchem. cell constant ~ napięcia powierzchniowego capillarity constant ~ natapiania spaw. deposition rate ~ nietrwałości (kompleksu) chem. instability constant, dissociation constant ~ Plancka fiz. Planck constant, elementary quantum ~ powszechnego ciążenia gravitational constant ~ propagacji tel. propagation constant ~ przemiany promieniotwórczej zob. stała rozpadu promieniotwórczego ~ przenoszenia tel. transfer constant ~ rozpadu promieniotwórczego fiz. (radioactive) decay constant, decay coefficient, disintegration constant, transformation constant ~ rozprzestrzeniania tel. propagation constant ~ rozpuszczalności (elektrolitu) elchem. solubility product ~ równowagi (chemicznej) chem. equilibrium constant ~ sieciowa kryst. lattice constant, lattice spacing, lattice parameter ~ sprężyny masz. spring constant, scale of a spring ~ sprzężenia fiz. coupling constant ~ ~ spin-spin spin coupling constant ~ symboliczna inf. figurative constant ~ szybkości reakcji chem. reaction-velocity constant, rate constant ~ ~ zużywania tlenu san. deoxygenation constant ~ tłumienia 1. tel. attenuation constant 2. ballistic factor (of a measuring instrumtent) ~ włoskowatości capillarity constant ~ wzrostu w procesie utleniania oxidation rate constant stałe fpl pływów ocean. tidal constants ~ skupione el. lumped constants ~ sprężystości wytrz. elastic constants ~ uniwersalne fiz. universal constants, absolute constants, fundamental constants stałocieplny a biol. hermatothermal, homeothermal, warm-blooded stałopłat m lotn. fixed-wing aircraft stałościan m (poduszkowiec bocznościenny) sidewall hovercraft stałość f stability; constancy; permanency ~ chemiczna chemical stability ~ objętości constancy of volume ~ płomienia spaw. flame stability ~ równowagi stability of equilibrium ~ wskazań wagi truth of a balance ~ wymiarów dimensional stability stały a 1. constant; permanent; stable 2. stationary; immovable 3. fiz. solid 4. mat. uniform, constant stan m state, condition ~ akceptorowy elektron. acceptor level, acceptor state Strona 832 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski barometru height of barometer bezpostaciowy amorphous state ciekły liquid state cieplny thermal state energetyczny fiz. energy state, quantum state ergodyczny mat. ergodic state gazowy gaseous state gotowości readiness, stand-by jałowy no-load state kauczukopodobny tw.szt. high-elastic state krystaliczny crystalline state krytyczny nukl. critical state kwantowy fiz. quantum state, energy state ~ zapełniony occupied quantum state lepkopłynny fiz. plastic state magazynu stock on hand magnetyczny magnetic state makro(skopowy) macroscopic state, macrostate, thermodynamic state metaliczny fiz. metallic state metastabilny fiz. metastable state metatrwały zob. stan metastabilny mezomorficzny (kryształów ciekłych) mesomorphic state mikro(skopowy) microscopic state, microstate morza sea, state of the sea naprężenia wytrz. state of stress, stress ~ jednoosiowy uniaxial stress ~ jednorodny homogeneous stress ~ kołowo-symetryczny axially symmetrical stress ~ ogólny general state of stress, three dimensional state of stress ~ płaski plane stress, state of stress in two dimensions ~ przestrzenny general state of stress, three dimensional state of stress nieba (zachmurzenie, widocznnść) sky condition, state of the sky niestabilny fiz. unstable state niestacjonarny fiz. nonstationary state nietrwały fiz. unstable state nieuporządkowania kryst. disordered state nieustalony el. transient (state) nieważkości state of weightlessness normalny fiz. ground state obojętny el. neutral state odkształcenia wytrz. state of strain, strain (state) ~ ogólny general state of strain ~ płaski plane state of strain odniesienia state of reference odwodnienia gleby melior. drainage status of soil plastyczny plastic state pochłaniający mat. absorbing state początkowy initial state podstawowy fiz. ground state pogody weather conditions pośredni intermediate state powierzchniowy elektron. surface state pracy operating conditions ~ procesora inf. processor status prawny legal status procesora zob. stan pracy procesora przejściowy el. transient state; intermediate state pseudokrystaliczny quasi-crystalline state pseudopłynny pseudoliquid state rezonansowy atomu resonance state of atom rozwoju (dziedziny wiedzy, technologii) state of the art ~ technicznego state of technology równowagi state of equilibrium singletowy fiz. singlet (state) skupienia fiz. state of aggregation spoczynku standstill stacjonarny fiz. steady state, stationary state Strona 833

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ stały solid state ~ standardowy fiz. standard state ~ surowy odlewu odl. as-cast condition ~ ~ wyrobu walcowanego obr.plast. as-rolled condition ~ szklisty fiz. vitreous state, glassy state ~ termodynamiczny thermodynamic state, macroscopic state ~ trwały stable state ~ trypletowy fiz. triplet (state) ~ uporządkowania kryst. ordered state ~ ustalony el. steady state ~ utajony fiz. latent state, latency ~ w chwili dostawy as supplied condition ~ ~ ~ powstawania nascent state ~ wibroniczny fiz. vibronic level ~ wirtualny fiz. virtual state ~ własny fiz. eigenstate ~ ~ włączenia (układu) on state ~ wody water level ~ wolny chem. elemental state ~ wyjściowy initial state ~ wyłączenia (układu) off-state ~ wysokoelastyczny (polimerów) high-elastic state, rubber-like state ~ wyzerowania (miernika) zero balance ~ wzbudzony fiz. excited state ~ zachmurzenia meteo. cloudiness; cloud cover ~ zagrożenia emergency, distress ~ ~ wybuchem explosive conditions ~ zajętości telef. busy condition ~ zapasów stock level, stock balance ~ zarybienia stock of fish ~ zdegenerowany fiz. degenerate state ~ zdrowia state of health ~ zerowy zero state ~ związany chem. combined state ~ zwyrodniały fiz. degenerate state stanąć v na kotwicy żegl. bring to an anchor, come to anchor, anchor ~ w miejscu stop dead ~ w płomieniach burst into flames ~ wzdłuż burty żegl. range alongside standard m standard, zob.też norma ~ telewizyjny television standard standaryzacja f standardization, standards engineering, zob.też normalizacja stanin m min. stannine, tin pyrite, hell-metal ore staniol m met. tin-foil, stanniol, tin leaf stanowić v integralną część... be part and parcel of... ~ rezerwę back up stanowisko n stand; post; station; zoot. standing ~ alarmowe żegl. muster station ~ badawcze latające lotn. flying test bed ~ do prób test stand ~ dowodzenia okrętem conning station ~ etatowe ek. permanent status, regular employment ~ kontrolne control stand, inspection station ~ kotwiczne czyste żegl. swinging berth ~ letnie słońca astr. summer solstitial point ~ łaty geod. staff station ~ montażowe assembly stand ~ obróbkowe machining station ~ oczyszczania (np. wlewków) hutn. conditioning dock ~ ~ płomieniowego (wlewków, kęsisk itp.) scarfing bed ~ odlewnicze casting area; pouring stand; teeming stand ~ pomiarowe measuring position ~ pracy work station, work-stand, work-place ~ przygotowania nadstawek wlewnicowych (w stalowni) hot top yard ~ ~ zatyczek kadziowych (w stalowni) stopper making area ~ robocze work station, work-stand, workplace ~ suszenia kadzi odlewniczych hutn. ladle drying station Strona 834

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ triangulacyjne geod. triangulation station ~ w alarmie łodziowym żegl. boat station, abandon ship station ~ zdalnego kierowania remote control post ~ zimowe Słońca astr. winter solstitial point stany mpl szybkie na powierzchni granicznej fiz. fast interface states ~ ~ powierzchniowe fiz. fast surface states stapel m włók. staple stapianie n (się) fusion; colliquation stara wapnica f skór. old lime liquid starannie adv with care, carefully; scrupulously staranny a careful; scrupulous; accurate; neat starcie n ostrza na powierzchni przyłożenia narz.obr.skraw. wear land starczowzroczność f fizjol. presbyopia starczy a biol. senile; of old age, old-age stare zroby pl górn. abandoned workings, old excavations starodrzew m leśn. mature forest starorzecze n old river bed staroświecki n antiquated starszy mechanik m żegl. chief engineer start m lotn. take-off ~ alarmowy zob. start natychmiastowy ~ katapultowy catapult launch ~ natychmiastowy scramble (take-off) ~ pionowy vertical take-off ~ pocisku nieudany abort ~ ~ z napędem odrzutowym blast-off ~ punktowy zero-run take-off, spot take-off ~ rakiety launch, lift-off (of a rocket) ~ w terenie przygodnym off-field take-off ~ wspomagany assisted take-off ~ ~ silnikami rakietowymi rocket-assisted take-off ~ z katapulty catapulting, launching ~ z lin gumowych bungee launch(ing) (of a glider) ~ z miejsca zob. start punktowy ~ z wody water take-off ~ za samolotem aerotow take-off, tow-off (of a glider) ~ za wyciągarką winch launch(ing) (of a glider) starter m starter, zob.też rozrusznik ~ lampowy el. glow starter, starting switch startować v lotn. take off startowność f lotn. take-off ability starzenie n ageing ~ magnetyczne (stali) magnetic ageing ~ martenzytu obr.ciepl. maraging ~ mechaniczne met. strain ageing ~ naturalne obr. ciepl. natural ageing, spontaneous ageing ~ po przesyceniu quench ageing ~ po zgniocie met. strain ageing ~ pod wpływem światła gum., tw.szt. light ageing ~ przyspieszone 1. obr.ciepl. artificial ageing, accelerated ageing, precipitation heat treatment 2. ferm. quick ageing ~ samorzutne obr.ciepl. natural ageing, spontaneous ageing ~ się biol. ageing ~ (się) oleju oil deterioration ~ sztuczne obr.ciepl. artificial ageing, accelerated ageing ~ świetlne tw.szt. light ageing ~ w warunkach atmosferycznych weathering statecznik m stabilizer ~ kierunkowy lotn. fin ~ lampy wyładowczej el. ballast for discharge lamp ~ pionowy zob. statecznik kierunkowy ~ poziomy zob. statecznik wysokości ~ skośny lotn. swept (tail) fin ~ wysokości lotn. tail plane stateczność f stability ~ awaryjna okr. damage stability ~ boczna lotn. lateral stability ~ dynamiczna okr. dynamic stability Strona 835

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ kierunkowa lotn. directional stability ~ kształtu okr. form stability ~ kursowa okr. directional stability ~ podłużna lotn., okr. longitudinal stability ~ poprzeczna lotn., okr. transverse stability ~ przechyłowa okr. righting capacity ~ regulatora stability of a governor ~ równowagi stability of equilibrium ~ skarpy geol., inż. stability of slope, slope stability ~ statyczna lotn., okr. static stability ~ ~ kierunkowa lotn. weathercock stability ~ wymiarowa papiern. dimensional stability ~ wzdłużna lotn., okr. longitudinal stability ~ zbocza geol., inż. stability of slope, slope stability stateczny a stable stateczny na kursie okr. directionally stable statek m ship; vessel; craft, zob.też okręt ~ atomowy nuclear ship, NS ~ badawczy research vessel ~ -baza ryb. (fishing) mother-ship ~ baza-przetwórnia factory mother-ship ~ bez ładunku empty ship ~ bez napędu dumb vessel, dumb craft, non-propelled vessel ~ bezpokładowy open craft ~ bliźniaczy sister ship ~ bocznokołowy paddle vessel, paddler ~ budowany z sekcji fabricated vessel ~ -chłodnia refrigerated ship, cold storage vessel, reefer ~ con-ro (kontenerowiec-pojazdowiec) con-ro vessel ~ daszkowy shade deck vessel ~ desantowy wojsk. landing ship ~ do podnoszenia wraków ship raising vessel, wrecker ~ do przewozu bydła cattle carrier ~ ~ ~ drewna timber carrier ~ ~ ~ drobnicy general cargo ship ~ ~ ~ ładunków ciężkich heavy lift ship ~ ~ ~ ~ masowych bulk carrier ~ ~ ~ ~ suchych dry-cargo ship ~ ~ ~ ~ tocznych roll on/roll off (system) ship, ro-ro ship, trailer ship ~ ~ ~ owoców fruit carrier, fruiter ~ ~ ~ rudy ore carrier, ore vessel ~ ~ ~ samochodów car carrier ~ ~ ~ węgla coal carrier, collier ~ dwukadłubowy catamaran ~ dwuśrubowy twin-screw vessel ~ flagowy flagship ~ handlowy merchant ship, trading vessel, trader ~ harpunniczy whale catcher, whale vessel, whaler, whaleman ~ hydrograficzny hydrographic ship, surveying vessel ~ idący naprzeciw meeting vessel ~ jednopokładowy single deck vessel ~ jednośrubowy single screw vessel ~ kablowy (do kładzenia kabli podmorskich) cable ship, cable layer ~ kosmiczny spacecraft, spaceship ~ ~ orbitalny orbital space vehicle, orbiter ~ kotwiczący na redzie roadster ~ latający flying craft (aircraft or spacecraft) ~ latarniowy lightship ~ łatwotrymujący easy trimmer ~ łowczy fisherman, fishing boat, fishing vessel ~ miękki crank(y) ship ~ motorowy motorship, motor vessel, m.v. ~ na mieliźnie stranded ship ~ na poduszce powietrznej cushioncraft, hovercraft, air cushion vehicle, a.c.v., surface effect ship ~ nawodny surface ship ~ niewypornościowy surface effect vehicle, SEV, surface skimmer Strona 836

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski niezatapialny unsinkable ship niezdatny do żeglugi disabled ship o konstrukcji mieszanej (stalowo-drewnianej) composite ship o napędzie jądrowym nuclear ship, NS ~ ~ strugowodnym jet-propelled vessel oceanograficzny oceanographic research ship; floating island platform ochronnopokładowy shelter deck vessel otwarty (bezpokładowy) open ship orbitalny orbital space vehicle, orbiter paragrafowy paragraph vessel parowy steam ship, steamer pasażerski passenger vessel, passenger ship, passenger liner pełnomorski ocean-going ship, sea-going ship pełnopokładowy full scantling vessel pełnotliwy full form vessel, full ship pełnowymiarowy full scantling vessel pełny full form vessel, full ship pilotowy pilot vessel; pilot cutter pława (do badań oceanograficznych) floating instrument platform, FLIP pocztowy mail ship, mail boat, packet vessel podwodny submersible, submarine pokładowy decked ship pomocniczy auxiliary ship; tender porzucony derelict powietrzny aircraft pożarniczy fire-fighting vessel, fire-boat, monitor półzanurzony semisubmerged ship -prom ferry-boat przestrzenny good measurement ship -przetwórnia factory vessel, factory ship, floating factory; floating cannery ratowntczy 1. rescue vessel 2. salvage ship ro-ro (pojazdowiec) roll-on/roll-off vessel, ro-ro ship, trailer ship rybacki fishing boat, fishing craft, fishing vessel, fisherman, netter ~ łowiący niewodem seiner rzeczny river boat, river vessel samotrymujący self-trimming vessel, self-trimmer samowyładowczy self-unloading vessel skrzyniowy trunk deck ship smukły fine (form) vessel spalinowo-elektryczny Diesel-electric vessel spardekowy spar-deck vessel stojący na redzie roadster studniowy well-deck vessel szańcowy raised quarter-deck vessel szkolny training ship, school vessel sztywny stiff ship, stiff vessel śrubowy screw ship towarowo-pasażerski combination vessel, intermediate vessel towarowy cargo ship, cargo carrier, freighter trójkadłubowy trimaran trójśrubowy triple-screw vessel trójwyspowy three-island ship turbinowy turbine ship turboelektryczny turbo-electric vessel turbogazowy gas-turbine ship, g.t.s. twardy stiff ship warsztatowy repair ship, floating workshop węglowy coal carrier, collier wielorybniczy whale vessel, whaler, whale catcher, whaleman wiertniczy drilling vessel, drill ship wieżowy turret deck vessel wodny water craft wycieczkowy pleasure-boat wypornościowy displacement craft zamrażalnia freezership żaglowy sailing vessel Strona 837

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ żeglugi nieregularnej tramp (ship) ~ ~ przybrzeżnej coasting vessel, coaster ~ ~ regularnej liner ~ ~ śródlądowej inland (waterways) vessel ~ ~ wielkiej foreign going vessel stator m el. stator statoskop m statoscope statycznie niewyznaczalny wytrz. statically indeterminate, over-rigid statycznie wyznaczalny wytrz. statically determinate statyczny a static(al) statyka f mech. statics ~ budowli structural analysis, stress analysis ~ cieczy hydrostatics statystyczna kontrola f jakości statistical quality control statystyczny a statistic(al) statystyka f 1. statistics 2. statistic ~ biologiczna biostatistics ~ Bosego i Einsteina fiz. Bose-Einstein statistics ~ Fermiego i Diraca fiz. Fermi-Dirac statistics ~ kwantowa fiz. quantum statistics ~ matematyczna mathematical statistics ~ Maxwella i Boltzmanna fiz. Maxwell-Boltzmann statistics ~ ubezpieczeniowa insurance statistics, actuarial statistics statystyki fpl niezgodne mat. inconsistent statistics ~ pozycyjne order statistics statyw m stand; tripod staurolit m min. staurolite staw m 1. pond 2. anat. articulation, joint ~ biologiczny san. sewage (purification) pond, waste lagoon ~ cepowy anat. flail joint ~ chłodzący cooling pond, spray pond ~ górski geol. tarn ~ kulisty anat. ball-and-socket joint ~ napowietrzny san. aerated pond ~ narybkowy ryb. nursery pond ~ obrotowy anat. rotary joint, pivot joint ~ odrostowy ryb. finishing pond, rearing pond ~ płaski anat. plane joint ~ rybny fish pond ~ ściekowy san. waste lagoon, waste pond, sewage pond ~ utleniający san. oxidation pond ~ wylęgowy ryb. hatching pond ~ zawiasowy anat. hinge joint stawa f żegl. beacon stawać v na kotwicy żegl. anchor stawiacz m min okr. minelayer stawiać v hipotezę make a hypothesis, hypothesize ~ miny lay mines ~ obudowę górn. set support ~ ogrodzenie fence, surround with fence ~ opór resist, withstand, offer a resistance ~ żagle make sail, set sail stawianie n (sznurów haczykowych, takli) ryb. stringing stawidło n 1. siln.par. valve gear 2. hydr. gate stawka f dzienna ek. day's rate ~ płacy wage rate ~ ~ jednostkowa piece(-work) rate ~ podatkowa tax rate ~ stała fixed rate ~ ulgowa cheap rate stawonogi mpl arthropoda stawowy a anat. articular staż m period of service; professional experience; seniority stażysta m trainee stągiewka f ryb. daffins STC = Stowarzyszenie Techników Cukrowników steadyt m met. steadite, phosphide eutectic stearon m chem. stearone, diheptadecyl ketone Strona 838

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski stearyna f chem. stearin, glyceryl tristearate sterynian m chem. stearate steatyt m min. steatite, soapstone, soaprock STE = siła termoelektryczna thermal electromotive force stebnowanie n quilting stechiometria f chem. stoichiometry stefanit m min. stephanite, brittle silver ore stelinga f żegl. staging stellarator m fiz. stellar generator, stellarator stellit m met. stellite stellitowanie n stelliting stempel m 1. obr.plast. punch 2. stamp 3. bud. shore ~ ciągowy drawing punch ~ do gięcia bending punch ~ do kształtowania obciąganiem stretch-forming block ~ do wgłębiania matryc obr.plast. hob ~ do wybijania monet coining punch ~ do wytłaczania cupping punch ~ dolny lower punch ~ dziurujący piercing punch, piercer ~ formy tw.szt. male mould, patrix ~ górny upper punch ~ legalizacyjny metrol. verification stamp ~ okrawający cropping punch ~ prasy do wyciskania met. extrusion ram ~ ruchomy samonastawny floating punch ~ składany z segmentów segmental steel punch ~ spęczający staking punch ~ tłocznika plunger die, male die ~ wyjmowany tw.szt. loose punch ~ wypychający odl. stripper punch ~ zastępczy dummy stamp stemplować v 1. stamp 2. bud. shore stemplowanie n krążynowe bud. centring ~ rozpierające poziome bud. flying shore stemplownica f obr.plast. stamping machine, stamper, marking machine, marker, branding machine sten m jedn. sthene, sn, funal:1 sn =1000 N stenga f dziobnika okr. jib boom ~ masztu topmast stenograf m stenographer, shorthand writer stenografia f shorthand, stenography stenografować v write in shorthand stenogram m shorthand notes stenwanta f okr. topmast shroud step m geol. steppe ster m 1. okr. rudder; helm 2. lotn. control surface ~ awaryjny okr. jury rudder ~ dziobowy okr. bow rudder ~ głębokościowy okr. diving plane, diving rudder, hydroplane (of a submarine) ~ ~ rufowy stern plane (of a submarine) ~ kierunkowy lotn. rudder ~ kontra żegl. contra-rudder ~ opływowy okr. streamline rudder ~ opuszczany (jachtu) okr. drop rudder ~ skręcony żegl. contra-rudder ~ strumieniowy okr. tubular rudder ~ wychylony w prawo żegl. right rudder ~ wypornościowy okr. streamline rudder ~ wysokości lotn. elevator ~ zrównoważony okr. balanced rudder steradian m jedn. steradian, sterad, sr sterczeć v protrude, project sterczyna f arch. pinnacle stereochemia f stereochemistry stereofonia f stereophony, stereophonics; stereo (sound system) stereofoniczny a stereophonic Strona 839

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski stereofotografia f stereophotography stereofotogrametria f stereophotogrammetry stereografia f stereography stereogram m stereogram (a stereoscopic set of photographs) stereoizomeria f chem. stereoisomerism, space isomerism stereokartograf m geod. stereoplotter stereometria f stereometry, geometry of solids, solid geometry stereomutacja f chem. cis-trans izomerization stereopara f stereogram (a stereoscopic set of photographs) stereoradian m jedn. steradian, sterad, sr stereoradiografia f stereoradiography stereoradiogram m stereoradiograph stereoregularność f chem. stereospecificity stereorentgenografia f X-ray stereoscopy stereoskop m opt. stereoscope stereoskopia f opt. stereoscopy stereotyp m poligr. stereotype, stereo sterlinga f żegl. staging sternik m żegl. steersman, helmsman, wheelman ~ automatyczny automatic pilot, autopilot, automatic steering unit, gyro-pilot ~ łodzi coxwain sterociąg m żegl. rudder chain steroidy fpl biochem. steroids sterole mpl biochem. sterols, steroid compounds sterolotka f lotn. elevon, ailavator sterować v control; steer, operate ~ do lądu żegl. stand in ~ kurs żegl. lie the course, stand ~ od lądu żegl. bear off ~ ostrzej do wiatru żegl. luff sterowalność f controllability sterowanie n control; steering; operation ~ astatyczne aut. floating control ~ automatyczne automatic control ~ azymutalne (skoku) lotn. azimuthal control, cyclic pitch control (in helicopters) ~ bezstopniowe prędkości obrotowej infinitely variable speed control ~ bilansu materiałowego aut. material balance control ~ całkowe aut. integral control ~ ciągłe continuous control ~ ciekłą trucizną nukl. fluid poison control (in reactors) ~ cyfrowe aut. digital control, DC ~ ~ bezpośrednie direct digital control, DDC ~ cykliczne (skoku) lotn. azimuthal control, cyclic pitch control (in helicopters) ~ dokładne fine control ~ elektronowe electronic control ~ fazowe el. phase control ~ jakości quality control, QC ~ ~ (wyrobów) w przemyśle industrial quality control, IQC ~ kaskadowe aut. cascade control ~ komputerowe computer control ~ liczbowe aut. numerical control, NC ~ łukiem arc control ~ mechaniczne mechanical control, power operation ~ moderatorowe fiz. moderator control (in reactors) ~ nadążne aut. follow-up control ~ nadzorcze aut. supervisory control ~ numeryczne aut. numerical control, NC ~ ~ bezpośrednie direct numerical control, DNC ~ ~ za pomocą komputera computer numerical control, CNC ~ odtwarzające aut. play-back control ~ okresowe (skoku) lotn. azimuthal control, cyclic pitch control (in helicopters) ~ optymalne aut. optimal control ~ paliwem nukl. fuel control (in reactors) ~ położenia (przedmiotu względem narzędzia) obr.skraw. positioning Strona 840

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski control ~ programowe program control ~ przekaźnikowe aut. bang-bang control ~ przesunięciem widma nukl. spectral shift control (in reactors) ~ przyciskowe push-button control ~ reflektorem nukl. reflector control (in reactors) ~ repetycyjne aut. play-back control ~ ręczne manual control ~ różniczkowe aut. derivative control ~ sekwencyjne aut. sequential control ~ siatkowe el. grid control ~ siłowe lotn. power-assisted control ~ skoku (śmigła, wirnika) pitch control ~ ~ ogólnego collective pitch control (in helicopters) ~ spowalniaczem moderator control (in reactors) ~ stosunkowe aut. ratio control ~ stycznikowe el. contactor control ~ układem rdzenia nukl. configuration control (in reactors) ~ ustawienia aut. positioning control ~ w układzie otwartym aut. open-loop control ~ ~ ~ zamkniętym closed-loop control ~ warstwą przyścienną aero. boundary layer control, BLC ~ według wzornika obr.skraw. tracer control ~ wieloobwodowe aut. multicircuit control ~ wielostopniowe aut. multi-step control ~ współbieżne aut. on-stream control ~ wyprzedzające aut. anticipating control ~ za pomocą klapek sterowniczych lotn. servo-tab control ~ ~ ~ serwomechanizmów aut. servo-control ~ ~ ~ taśmy dziurkowanej punched tape control ~ zapalnikowe el. ignitor control ~ zaprogramowane w pamięci aut. stored-program control ~ zdalne remote control, telecontrol ~ ~ samolotem z ziemi aircraft vectoring ~ ze sprzężeniem zwrotnym feedback control, closed-loop control ~ ze wzmacniaczem lotn. power-assisted control ~ zgrubne coarse control ~ zmianą pochłaniania nukl. absorption control (in reactors) sterowany a controllable; steerable sterowiec m airship, dirigible ~ bezszkieletowy non-rigid airship ~ ciśnieniowy zob. sterowiec bezszkieletowy ~ miękki zob. sterowiec bezszkieletowy ~ szkieletowy rigid airship sterownia f okr. wheelhouse, pilothouse ~ doku dock valve house sterownica f 1. lotn. flying controls 2. okr. rudder crosshead, (rudder) tiller sterownik m 1. el. controller 2. aut. programmer ~ nawrotu przeciwprądowego plugging reversing controller ~ wieloobwodowy master controller, pilot controller sterowność f steerability, steering qualities; lotn. manoeuvrability sterowny a steerable; lotn. manoeuvrable sterówka f okr. wheelhouse, pilothouse sterta f 1. roln. stack; rick 2. pile stertnik m roln. stacker, ricker ~ do siana hay-stacker ~ taśmowy stacking elevator stertować v stack; pile; tier stertownik m stacker; piler; tiering machine sterydy mpl biochem. steroids sterylizacja f sterilization ~ ciągła w butelkach (mleka) in-bottle process ~ radiacyjna radiation sterilization sterylizator m sterilizer ~ glebowy chem. soil sterilant sterylność f sterility sterylny a sterile Strona 841

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski steryny fpl = sterole chem. sterols sterżagiel m okr. crossjack stetoskop m med. stethoscope ~ podwójny (do osłuchiwania maszyn) symballophone stewa f dziobowa okr. stem ~ rufowa okr. stern frame, stern post steward m żegl., lotn. steward stewardesa f stewardess; lotn. air hostess stewartyt m min. stewartite stęchlizna f must stęchły a stale; fusty; musty stępa f (kadź do ugniatania skór) crank stock stępić v blunt, dull stępka f okr. keel ~ belkowa bar keel ~ dokowa docking keel ~ obłowa bilge keel ~ płetwowa fin keel ~ przechyłowa bilge keel ~ skrzynkowa box keel stępor m wzbog. stamp, beater stężacz m 1. chem. concentrator 2. chłodn. rectifier, analyser stężać v 1. chem. concentrate 2. bud. brace stężanie n solanki reduction of brine stężenie n 1. chem. concentration; strength 2. bud. bracing, strutting 3. med. rigor ~ cząsteczkowe molecular concentration ~ dopuszczalne allowable concentration, permissible concentration ~ elektronów (free) electron density ~ graniczne limiting concentration, concentration limit ~ jonowe ionic concentration ~ koagulujące coagulation concentration ~ masowe mass concentration, mass fraction, weight in volume concentration, w/v. ~ masy papiern. stock consistency ~ mieszanki paliw. mixture richness ~ ~ nadmierne over-richness of mixture ~ ~ powietrzno-paliwowej air-fuel ratio, AFR ~ molalne chem. molal concentration, molality ~ molarne chem. molar concentratian, molarity ~ molowe zob. stężenie molarne ~ normalne normal concentration ~ objętościowe chem. volume fraction ~ ogólne bulk concentration ~ poprzeczne bud. sway brace ~ pośmiertne med. rigor mortis ~ roztworu concentration of solution ~ równoważnikowe normal concentration, normality (of solution) ~ śladowe trace concentration ~ ukośne bud. angle brace, angle tie ~ wagowe chem. mass concentration, mass fraction, weight in volume concentration, w/v. ~ wiatrowe bud. lateral bracing, wind bracing stężony a concentrated stibnit m min. stibnite, stibium, antimonite, grey antimony, antimony glance stigmasterol m biochem. stigmasterol stilb m jedn. stilb stiuk m bud. artificial marble, scagliola stłok m (fal) ocean. overfalls stłuc v (szkło itp.) break, shatter stłuczenie n med. concussion stłuczka f breakage ~ obca foreign cullet ~ szklana cullet ~ własna szkl. factory cullet, domestic cullet ~ z nabiera szkl. moil ~ zwrotna szkl. return cullet Strona 842

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski stochastyczny a stochastic; random stoczek m odl. wax vent, strum stocznia f shipyard, shipbuilding yard; dockyard ~ marynarki wojennej naval shipyard ~ montażowa multiple shipyard ~ remontowa repair (ship)yard, repair dock ~ złomowa ship-breaker's yard stoczniowiec m shipbuilder, dockyard worker stoczyć v się roll down stodoła f barn stogowanie n roln. ricking, stacking (up) stoisko n stand ~ do prób silników engine test bed, engine test bench ~ wyrzutni launching stand ~ wystawowe exhibition stand stojak m 1. stand; column; pillar; upright; pedestal; stud; górn. prop 2. trestle; rack; stillage 3. kotł. outer box ~ cierny górn. friction prop ~ dachowy (linii napowietrznej) el. roof pole ~ do imadła vice-stand ~ dwudzielny górn. collapsible prop, expanding prop ~ ~ cierny mechanical yielding prop ~ hydrantowy standpipe ~ hydrauliczny górn. hydraulic prop ~ kopalniany górn. pit prop ~ kroczący górn. travelling prop, walking prop, self-advancing support ~ łożyskowy masz. bearing pedestal, pillow block ~ montażowy silnika lotn. engine erection stand, engine trestle ~ nadburcia okr. bulwark stay ~ octowniczy ferm. acetifier, mother cask ~ organowy górn. cockermeg ~ ostrzegawezy górn. safety prop, watch prop ~ ościeżnicy drzwiowej door post ~ oświetleniowy light floor stand ~ podatny górn. collapsible prop, yielding prop ~ pomiarowy tel. test rack ~ pośredni górn. jack prop, catch prop ~ późnopodporowy górn. late-bearing prop ~ prasy obr.plast. column of a press ~ rozporowy górn. anchor prop, stelling prop ~ rozsuwny górn. adjustable prop, expanding prop ~ skrzynkowy obr.plast. box column ~ szpulowy (do materiału kręgowego) obr.plast. coil cradle ~ tentu okr. awning stanchion ~ tymczasowy górn. temporary prop, advancing prop ~ walcarki hutn. mill housing, roll housing, stand housing ~ ~ typu otwartego open topped mill housing ~ wczesnopodporowy górn. early bearing prop, rigid prop ~ wskaźnikowy górn. safety prop, watch prop ~ wybierakowy tel. switchrack ~ wyrzutni rakietowej launching rack ~ zabezpieczający górn. preventer prop, emergency prop ~ zasilania telef. power frame ~ żurawia masztowego derrick pole stojan m el. stator ~ dzielony split stator stojący a standing; upright; erect stok m slope, declivity; mountain-side; scarp ~ pokryty rumoszem geol. detrital slope stoker m kotł. stoker, zob.też ruszt mechaniczny stokes m jedn. stoke(s): 1 St = 1 cm^2/s stolarka f joinery, woodwork ~ meblowa cabinet work stolarnia f joinery, woodworking shop stolarstwo n joinery, woodworking stolarz m joiner ~ meblowy cabinet-maker stolec m fizjol. stool Strona 843

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski stolik m mierniczy geod. plane table, surveyor's table ~ pomiarowy twardościomierza anvil of a hardness testing machine ~ przedmiotowy mikroskopu stage of a microscope, microscope stage, object stage ~ topograficzny geod. plane table, surveyor's table stołówka f cafeteria, canteen stomatologia f stomatology, odontology stonka f ziemniaczana zool. Colorado beetle, potato beetle, Leptinotarsa decemlineata Sag. STOP = Stowarzyszenie Techniczne Odlewników Polskich stop m 1. met. alloy 2. szkl. melt 3. inf. halt ~ addycyjny addition solid solution ~ anatomiczny anatomical alloy, anatomical metal ~ architektoniczny decorative alloy, ornamental alloy ~ automatowy free cutting alloy ~ B bahnmetall, alkaline earth bearing alloy ~ ciężki (tungsten) heavy metal ~ czcionkowy poligr. type metal ~ ~ linotypowy linotype metal, slug-casting metal ~ ~ monotypowy monotype metal ~ ~ stereotypowy stereotype metal ~ czteroskładnikowy quaternary alloy, four-component alloy ~ dekoracyjny decorative alloy, ornamental alloy ~ do lutowania soldering alloy, solder ~ do napawania hard-facing alloy, hard-surfacing alloy ~ do przeróbki plastycznej wrought alloy, workable alloy, forging alloy ~ dentystyczny dental alloy ~ drukarski printer's metal ~ ~ do galwanotypii electrotype metal ~ dwufazowy two-phase alloy ~ dwuskładnikowy binary alloy, two-component alloy ~ eutektyczny eutectic alloy ~ ferromagnetyczny ferromagnetic alloy ~ galwanotypowy electrotype metal ~ jednofazowy single-phase alloy, homogeneous alloy ~ jubilerski jewellery alloy ~ kolorowy non-ferrous alloy ~ lekki light alloy ~ linotypowy slug-casting metal ~ Lipowitza (stop łatwo topliwy Bi-Pb-Sn-Cd) cerrobend ~ lutowniczy solder, soldering alloy ~ łatwotopliwy fusible alloy, low melting alloy ~ ~ Rose'go Rose's alloy ~ łożyskowy bearing metal, antifriction metal ~ ~ kolejowy alkaline earth bearing alloy, bahnmetall ~ magnetycznie miękki magnetically soft alloy ~ ~ twardy magnetically hard alloy ~ magnetyczny magnet alloy ~ miedziowo-arsenowy arsenical copper ~ ~ -berylowy berylium copper ~ ~ -chromowy chromium copper ~ ~ -kadmowy cadmium copper ~ ~ -manganowy cupromanganese ~ ~ -niklowy cupro-nickel ~ Monela Monel metal, monel ~ monetowy coinage metal ~ na magnesy trwałe magnet alloy ~ na odlewy ciśnieniowe die-casting alloy ~ na osnowie żelaza iron(-base) alloy ~ nadeutektyczny hypereutectic alloy ~ nadplastyczny superplastic alloy ~ nadwytrzymały super-strength alloy, ultra-high-strength alloy ~ narzędziowy tool alloy ~ nasycany infiltration alloy ~ naturalny (występujący w przyrodzie) native alloy ~ nieżelazny nonferrous alloy ~ niskoprocentowy dilute alloy, low alloy ~ niskotopliwy fusible alloy, low melting alloy Strona 844

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ o dużej przenikliwości magnetycznej (high) permeability alloy ~ o dużej wytrzymałości strong alloy, high-strength alloy ~ o małej rozszerzalności cieplnej low-expansion alloy ~ o podstawie cynkowej zinc-base alloy ~ ~ ~ cynowej tin-base alloy ~ ~ ~ miedziowej copper-base alloy ~ ~ ~ niklowej nickel-base alloy ~ odlewniczy casting alloy ~ odporny na korozję corrosion-resisting alloy, non-corrosive alloy ~ ~ na matowienie tarnish-resisting alloy, non-tarnishing alloy ~ oporowy resistor alloy, (electrical) resistance alloy ~ panewkowy bearing metal, antifriction alloy ~ pierwotny new alloy ~ pięcioskładnikowy quinary alloy, five-component alloy ~ piroforyczny pyrophoric alloy, ignition alloy, sparking alloy ~ poczwórny quaternary alloy, four-component alloy ~ podwójny binary alloy, two-component alloy ~ potrójny ternary alloy, triple alloy ~ przejściowy odl. master alloy, foundry alloy, preliminary alloy ~ przemysłowy met. commercial alloy, technical alloy, engineering alloy ~ przerabialny plastycznie workable alloy, wrought alloy, forging alloy ~ przewodowy high-conductivity alloy ~ pseudopodwójny pseudobinary alloy, quasi-binary alloy ~ sodowo-potasowy sodium-potassium alloy, nack ~ steksturowany textured alloy ~ stykowy (electrical) contact alloy ~ superwytrzymały ultra-high-strength alloy, super-strength alloy ~ śródwęzłowy addition solid solution ~ techniczny commercial alloy, technical alloy, engineering alloy ~ termostatyczny thermoelectric metal ~ trójskładnikowy ternary alloy, three-component alloy ~ trudno topliwy high-melting alloy, refractory alloy ~ twardy hard metal ~ ultralekki ultra-light alloy ~ utwardzalny dyspersyjnie thermal hardening alloy ~ warunkowy inf. conditional stop instruction ~ wielofazowy heterogeneous alloy ~ wieloskładnikowy complex alloy ~ Wooda Wood's metal, Wood's alloy ~ wtopieniowy (do wtapiania w szkło, np. w lampach) seal-in alloy ~ wtórny odl. secondary alloy, re-melted alloy ~ wysokoprocentowy concentrated alloy, high alloy ~ wysokotopliwy refractory alloy ~ wysokowytrzymały strong alloy, high-strength alloy ~ zwierciadłowy speculum alloy, mirror alloy ~ żaroodporny heat-resisting alloy ~ żarowytrzymały high-temperature alloy, creep-resisting alloy ~ żelaza ferroalloy, ferrous alloy, ferrous metal, iron(-base) alloy ~ żelazo-węgiel iron-carbon alloy stopa f 1. anat. foot 2. jedn. foot: 1ft = 0,3048 m ~ bieżąca running foot ~ błędu tel. error rate ~ butli (do gazu) cylinder stand ~ deskowa US jedn. board foot (measure), bd-ft ~ fundamentowa bud. base of foundation, spot footing ~ inflacji ek. inflation rate, rate of inflation ~ kolumny bud. column footing ~ korbowodu siln.spal. connecting rod big end ~ kwadratowa jedn. square foot ~ nasypu inż. toe of embankment ~ podatkowa tax rate ~ popychacza siln.spal. tappet face ~ procentowa ek. interest rate, rate of interest ~ struga narz. face of a plane, sole of a plane ~ sześcienna cubic foot ~ szybowa górn. curb, crib, kerb ~ zapory inż. toe of a dam ~ zęba masz. tooth root (in a gear wheel) Strona 845

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ zysku ek. profit rate ~ życiowa ek. standard of living stopaż m kin. footage number stoper m 1. zeg. stop-watch; chronograph, zob.też sekundomierz 2. okr. stopper, controller (of a chain) ~ kotwiczny okr. housing stopper stopić v (się) fuse, melt stopienie n fusion ~ bezpiecznika el. fuse blow-out stopień m 1. step; foot-plate (in vehicles) 2. metrol. degree 3. mat. grade, degree 4. masz. stage (in turbines etc.) 5. grade; rate ~ akcyjny impulse stage (in steam turbines) ~ asocjacji chem. degree of association ~ BaumŠ jedn. BaumŠ (degree), řBŠ ~ Brixa cukr. Brix degree, řBx ~ Celsjusza jedn. degree Celsius, degree centigrade: 1řC = 1 K ~ chropowatości roughness grade ~ ciśnienia pressure stage (in steam turbines) ~ czcionki poligr. type size, point size ~ czystości degree of purity ~ deflegmacji reflux ratio ~ dokładności degree of accuracy, order of accuracy ~ dokowy okr. altar step ~ dopuszczalności mat. admissibility ~ dysocjacji degree of dissociation ~ dyspersji degree of dispersion, dispersity ~ Fahrenheita jedn. degree Fahrenheit: 1řF = 5/9K ~ funkcji mat. order of a function ~ grafityzacji met. degree of graphitization ~ jonizacji degree ionization ~ Kelvina jedn. degree Kelvin, kelvin, K ~ klinowy bud. winder (stair) ~ koncentracji wzbog. concentration ratio ~ krzywej mat. degree of a curve ~ łączenia telef. switching stage ~ mocy znamionowej lotn. height power factor ~ nadwozia mot. running board ~ napełnienia filling ratio ~ nasycenia fiz. saturation ratio ~ naukowy academic degree, university degree ~ niejednorodności met. segregation ratio, index of segregation, degree of (dendritic) segregation ~ niejednostajności regulatora static fluctuation of a governor ~ niepewności pomiaru metrol. incertitude limits ~ nierozdzielczości mat. inseparable degree ~ nierównomierności biegu masz. coefficient of fluctuation of speed ~ niskiego ciśnienia (turbiny) lotn. low-pressure (turbine) stage, LP stage ~ obciążenia load factor, ld.f. ~ oddzielający rad. buffer stage ~ odkształcenia (plastycznego) degree of deformation, amount of deformation ~ ~ krytyczny critical degree of deformation, critical strain, threshold strain ~ ~ przy wyciskaniu extrusion ratio ~ odporności paliwa na detonację fuel grade ~ pierwiastka mat. index of a radical ~ pisma poligr. type size, point size ~ pod nasypem inż. berm ~ podgórski geol. piedmont step, piedmont bench ~ pokrewieństwa genetic step ~ pokrycia (w przekładni zębatej) (tooth) contact ratio, drive ratio, engagement factor (in a toothed gear) ~ polimeryzacji chem. degree of polymerization, D.P. ~ prędkości łopatki blade-speed ratio (in gas turbines) ~ przechłodzenia met. degree of supercooling, degree of undercooling ~ przekucia forging reduction ratio, degree of forging ~ przestępny mat. transcendence degree Strona 846

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ przewalcowania obr.plast. rolling reduction ratio, degree of rolling, reduction ratio in rolling ~ rakiety stage of a rocket ~ Rankine'a jedn. degree Rankine: 1řR = 9/5K ~ reakcji degree of reaction (of a turbine) ~ regeneracji recovery ratio (of a product) ~ rekrystalizacji met. fraction of recrystallization ~ rozdrobnienia (degree of) fineness ~ rozprężania expansion ratio ~ roztworzenia masy papiern. pulp hardness ~ (równania) krzywej mat. degree of a curve ~ schodów stair, step ~ segregacji met. segregalion ratio, index of segregation, degree of (dendritic) segregation ~ sferyczny geom. spherical degree ~ skorodowania (powierzchni metalu) degree of rusting ~ skrakowania po jednym przejściu chem. cracking per pass ~ spęcznienia (żelu) chem. swelling index ~ spójności mat. connectivity number ~ sprasowania (proszku) compression ratio (of powder) ~ sprężania compression ratio ~ sprężarki stage of a compressor ~ sterujący (np. ostatni stopień wzmacniacza mocy) rad. driver stage ~ swobody mech. degree of freedom ~ symetrii kryst. degree of symmetry ~ szerokości geograficznej degree of latitude ~ trwałości farb. degree of fastness ~ twardości min. degree of hardness, hardness number ~ ~ stali narzędziowej temper of tool steel ~ umocnienia obr.plast. degree of strain hardening ~ uporządkowania kryst. degree of order ~ utlenienia oxidation state, oxidation number ~ uwęglenia (węgla) rank of coal ~ warstwicowy geod. contour interval ~ wielomianu mat. degree of a polynomial ~ wielostrumieniowy multi-exhaust stage (in steam turbines) ~ wodny hydr. stage of fall ~ wojskowy rank ~ wygarbowania skór. degree of tannage ~ wykorzystania mocy turbozespołu el. unit capacity factor ~ wymiany izotopowej fiz. exchange fraction ~ ~ powietrza bhp air changes factor ~ wypalenia nukl. burn-up fraction ~ wypełnienia kryst. (efficiency of) space filling ~ wytuczenia zoot. fattening grade ~ wyznacznika mat. order of a determinant ~ wzbogacenia nukl. degree of enrichment ~ wzmacniacza el. amplifier stage ~ wzrostu kryst. growth step ~ zabiegowy bud. winder (stair) ~ zaklejenia papiern. degree of sizing ~ zanieczyszczenia san. level of pollution ~ ~ dopuszczalny acceptable level of pollution ~ zapylenia dust loading ~ zasadowości hutn. basicity ratio, V-ratio, V-value ~ zasilania siln.wod. degree of admission ~ zasolenia salinity ~ zatapialności okr. permeability (of a ship) ~ zawartości alkoholu ferm. proof ~ zdolności ochronnej powłoki malarskiej paint value ~ zgniotu obr.plast. degree of cold work ~ zrównoważenia okr. balance ratio (of a rudder) ~ zwulkanizowania gum. state of cure stopina f wybuch. black match stopiony a fused; szkl. batch-free stopiwo n spaw. deposited metal, weld metal, weld deposit stopka f belki (stalowej) beam flange ~ łopatki wirnika masz. rotor blade root Strona 847

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ okrągła masz.odl. round sleeker ~ oporowa wiertarki piersiowej narz. breast plate ~ szyny rail foot, rail flange stopnica f (stopnia schodów) bud. stair tread stopniowanie n stepping; gradation ~ prędkości velocity staging (in turbines) stopniowany a stepped; graduated; graded stopniowo adv gradually, by steps, stepwise, by stages, progressively stopniowy a gradual; graded; progressive stopoświeca f jedn. foot-candle storczyk m bot. orchid, Orchis L. stos m 1. pile; stock-pile; stock; heap 2. inf. push-down storage, stack 3. górn. crib, chock, cog, pigsty ~ form odl. stacked moulds ~ galwaniczny el. galvanic stack battery ~ termoelektryczny thermo-electric pile, thermopile stosiarz m górn. cogger stosować v apply; use; employ: deploy ~ duże gnioty (przy walcowaniu) hutn. take heavy reductions, use heavy drafts ~ normę adhere to a standard, obey a standard ~ płodozmian roln. rotate the crops ~ się do instrukcji follow instructions, obey instructions ~ ~ do umowy adhere to the contract ~ ~ do zaleceń follow recommendations ~ ~ do zasady observe a principle ~ zbyt duże posuwy obr.skraw. overfeed stosowalność f applicability stosowanie n application; use, usage ~ (pestycydu) na całą uprawę roln. overhead application (of pesticide) ~ nadmiernej prędkości obrotowej masz. overspeeding ~ przedsiewne (nawozów, pestycydów) roln. presawing application stosowany a applied stosownie do... as appropriate; in compliance with.. ; accordingly stosunek m mat. ratio, proportion, quotient ~ anharmoniczny mat. cross ratio, anharmonic ratio ~ białkowo-energetyczny spoż. protein-energy ratio ~ ciężarowy weight ratio, proportion by weight ~ długości do średnicy masz. length to diameter ratio, L/D ratio ~ harmoniczny mat. harmonic ratio ~ jednokładności geom. ray ratio ~ kontrakcji aero. contraction ratio ~ korelacyjny mat. correlation ratio ~ mas rak. mass ratio ~ masy pożywek do masy mikroorganizmów (w komorze napowietrzania) san. food-to-microorganism ratio, F/M ratio ~ momentu krytycznego do znamionowego masz.el. pull-out ratio ~ natężenia przepływów (w silniku odrzutowym dwuprzepływowym) by-pass ratio ~ objętościowy voluminal ratio ~ odgałęzień (rozpadu promieniotwórczego) nukl. branching ratio ~ odwrotności mat. inverse ratio ~ orosienia chem. reflux ratio ~ osiowy kryst. axial ratio ~ osłabienia (promieniowania) nukl. attenuation factor ~ pojedynczego podziału geom. affine ratio of three points ~ posuwu do szerokości materiału (przy wydłużeniu podczas kucia) bite ratio ~ ramion dźwigni lever ratio ~ spalania combustion ratio ~ tłumienia (drgań) damping ratio ~ upakowania nukl. packing fraction ~ wagowy weight ratio ~ wariancji mat. variance ratio ~ zawartości izotopów nukl. abundance ratio ~ zwarcia el. short circuit ratio ~ zwężenia aero. contraction ratio stosunki mpl międzyludzkie human relations Strona 848

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski stowarzyszenie n association ~ inżynierów i techników engineering association ~ księgi stadnej zoot. breed society stożek m 1. geom. cone 2. narz. taper 3. hutn. bell, cone (in a blast-furnace) ~ aluwialny geol. detrital fan, alluvial fan ~ charakterystyczny geom. characteristic cone ~ ciszy tel. cone of silence ~ kołowy geom. circular cone ~ ~ prosty right circular cone ~ Macha aero. Mach cone ~ Monge'a mat. Monge cone ~ napływowy geol. detrital fan, alluvial fan ~ naprężeń mech. stress-conic ~ (narzędziowy) Brown and Sharpe Brown and Sharpe taper ~ ~ Morse'a Morse taper ~ o dużej zbieżności steep taper, large taper, quick-taper ~ odkształceń mech. strain-conic ~ osadowy chem. settling cone ~ pirometryczny pyrometric cone, pyrocone ~ płomienia (gazowego) spaw. flame cone ~ pochyły geom. general cone ~ poślizgu mech. cone of static friction ~ roboczy ciągadła obr.plast. die approach angle, die reduction angle ~ samohamowny self-holding taper ~ Segera Seger (pyrometric) cone ~ ścięty geom. frustum of a cone, truncated cone ~ światła mat. light cone ~ tarcia mech. cone of static friction ~ wału śrubowego okr. tail-end of the propeller shaft ~ wejściowy ciągadła obr.plast. die entrance angle, entrance cone of a die, entrance bell of a die ~ wewnętrzny 1. masz. female cone 2. lotn. inner body (in a turbojet) ~ wulkaniczny geol. volcanic cone ~ ~ boczny adventive cone ~ wyjściowy ciągadła obr.plast. die exit angle, relief angle of a die, exit bell of a die ~ wylotowy (w dyszy silnika odrzutowego) exhaust cone ~ zaciskowy podwójny masz. olive, ball sleeve ~ zewnętrzny masz. male cone ~ zgniatający ciągadła obr.plast. die approach angle, die reduction angle stożkowa f geom. conic (section) ~ prostych line conic ~ punktów point conic stożkować v cone; taper stożkowanie n próbek coning of samples stożkowe fpl współogniskowe geom. confocal conics stożkowość f conicity; taper stożkowy a conic(al); tapered stóg m roln. stack, rick stójka f lotn. interplane strut (in a biplane) stół m table, bench ~ do czyszczenia odlewów fettling bench ~ do gięcia prętów bud. bar bending bench ~ do przemywania i klasyfikacji rud górn. Wilfley table ~ do zbierania poligr. collating table ~ elektromagnetyczny obr.skraw. electromagnetic chuck ~ farbowy poligr. ink slab, inking stone ~ formierski odl. moulder's bench ~ frezarski obr.skraw. milling table ~ inspekcyjny tkanin włók. cloth looking machine ~ kamieniarski bud. banker; siege ~ klasyfikacyjny sitowy wzbog. screening table ~ koncentracyjny wzbog. concentrating table ~ ~ potrząsany oscillating table, vanner ~ kontrolny inspection table ~ kreślarski drawing desk Strona 849

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ kwasowy chem. chamber drip spout (H2S04 industry) ~ laboratoryjny chem.laboratory bench ~ magnetyczny obr.skraw. (permanent) magnetic chuck ~ mikserski kin., rad., TV mixer console ~ ~ foniczny audio mixing desk ~ montażowy kin. film cutting bench ~ obrotowy turntable ~ operacyjny med. operating table ~ piły (obrabiarki) saw bench ~ płuczkowy wzbog. washing table; strake; buddle ~ pochylny masz. tilting table, inclinable table ~ podnośny obr.plast. lifting table ~ powietrzny wzbog. air table, pneumatic table ~ prasy obr.plast. press table, lower platen ~ przebierczy wzbog. picking table ~ przesuwny obr.plast. slide plate ~ rdzeniarski odl. coremaker's bench ~ roboczy masz. work table; platen ~ samonakładacza poligr. feed board ~ sinusowy obr.skraw. sine table ~ sitowy papiern. wire frame ~ spawalniczy welding bench ~ traserski marking-off table ~ uchylny obr.skraw. swivel table ~ warsztatowy bench, work-bench ~ wiązacza roln. binder deck ~ wibracyjny vibrating table, table vibrator ~ wstrząsowy odl. plain jolting machine, plain bumper ~ zbierający roln. receiving board (in a thresher) straceniak m górn. waster (prop) strajk m ek. strike ~ okupacyjny sit-in strike ~ powszechny general strike strajkować v ek. strike strata f loss, zob.też straty ~ bezzwrotna irrecoverable loss ~ brodzenia łopatek blade windage loss, fanning loss (in steam turbines) ~ całkowita total loss ~ ciśnienia loss of pressure ~ ~ hydrostatycznego hydr. loss of (pressure) head ~ częściowa partial loss ~ częściowego zasilania partial admission loss (in steam turbines) ~ indukowana (śmigła) lotn. induced power loss ~ kominowa kotł. chimney loss ~ magazynowa storage depreciation ~ mocy loss of power, power loss ~ na ciężarze loss of weight, loss in weight ~ na iskrzenie spaw. flash-off ~ na wadze loss of weight, loss in weight ~ na zgorzelinę hutn. scaling loss ~ prażenia ceram., hutn. loss on ignition, ignition loss ~ przeciekowa leakage loss ~ przemiałowa młyn. milling loss ~ (przepływu) na krzywiźnie hydr. bend loss ~ uderzeniowa hydr. shock loss ~ wartości ek. depreciation ~ wentylacji blade windage loss, fanning loss (in steam turbines) ~ wlotowa masz. entrance loss, admission loss ~ wodorowa weight loss in hydrogen, H2 loss (in powder metallurgy) ~ wskutek niedopasowania tel. mismatch loss ~ wylotowa masz. carry-over loss, discharge loss ~ wysokości ciśnienia hydr. loss of pressure head ~ z rozprysku spaw. spatter loss ~ zasysania masz. aspirating loss strategia f strategy ~ czysta mat. pure strategy ~ dopuszczalna mat. admissible strategy Strona 850

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ optymalna mat. optimum strategy stratność f dielektryczna dielectric loss stratocumulus m meteo. strato-cumulus (cloud) stratopauza f meteo. stratopause stratosfera f stratosphere stratosferyczny n stratospheric stratostat m stratospheric balloon stratowizja f TV stratovision stratus m meteo. stratus (cloud) straty fpl losses; waste, zob.też strata ~ cieplne heat losses, heat waste ~ dielektryczne dielectric loss ~ (dielektryczne) w izolacji insulation loss ~ do otoczenia siln. radiation heat losses ~ dodatkowe (obciążeniowe) el. stray losses ~ energetyczne loss of energy ~ histerezowe el. hysteresis loss ~ hydrauliczne hydraulic losses ~ jednostkowe (produktu) specific losses ~ jonizacyjne ionization losses ~ korozyjne corrosion losses ~ mechaniczne mechanical losses ~ na promieniowanie radiation losses ~ nieujawnione el. unaccounted losses ~ obciążeniowe el. load loss ~ oporowe el. ohmic loss, resistance loss ~ oporów ruchu mechanical losses ~ przemiany (energii) fiz. conversion losses ~ przewodzenia el. conduction loss ~ przy napełnianiu filling losses ~ przy pracy jałowej el. stand-by losses ~ przy prądzie stałym el. I^2R loss ~ radiacyjne radiation losses ~ ulotowe el. corona loss ~ w cieple odpadkowym waste-heat loss ~ w łuku el. arc-drop loss ~ w uzwojeniu el. copper loss ~ w żelazie el. iron loss, core loss ~ wskutek histerezy el. hysteresis loss ~ wydechu siln.spal. exhaust heat losses ~ z prądów wirowych el. eddy-current loss stratyfikacja f stratification stratygrafia f geol. stratigraphy stratymetr m górn. slope level, (in)clinometer strawność f digestibility straż f guard ~ ogniowa fire-brigade ~ portowa harbour police strażak m 1. fireman 2. bud. (chimney) cowl, tallboy strażnica f watch-tower; lookout station strażnik m guard strącanie n frakcyjne chem. fractional precipitation ~ następcze postprecipitation ~ oczyszczające scavenging ~ powtórne reprecipitation ~ (się) precipitation ~ w postaci kłaczków flocculation ~ wspólne co-precipitation strącany n chem. precipitated, pptd strącić v samolot bring down an aircraft; shoot down an aircraft strączkowy a bot. leguminous strąk m bot. pod strefa f zone ~ abysalna abyssal zone ~ afotyczna ocean. aphotic zone ~ bezakustyczna geofiz. anacoustic zone ~ bezpieczeństwa protected zone, protection area ~ Brillouina kryst. Brillouin zone Strona 851

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski cementacyjna geol. zone of cementation chroniona protection area cienia (radiolokacyjnego) shadow region ciszy rad. silent zone, skip zone, zone of silence czynna reaktora nukl. reactor core, active zone daleka rad. far zone, radiation zone dysfotyczna ocean. disphotic zone dysz (w żeliwiaku) odl. tuyere zone działań wojennych battle zone epi geol. epizone eufotyczna ocean. euphotic zone fotyczna ocean. photic zone godzinna astr. time zone grudkowa (w piecu obrotowym Kruppa do wytwarzania żelgrudy) hutn. luppen zone klimatyczna climatic zone komfortu (w klimatyzacji) comfort zone kontroli lotn. control zone kontrolowana lotniska control terminal area, CTR koordynacyjna kryst. coordination zone kryształów równoosiowych (we wlewku) hutn. equiaxed zone ~ słupkowych (we wlewku) columnar (crystal) zone ~ zamrożonych (we wlewku) chill zone litoralna geol. littoral zone martwa 1. rad. silent zone, skip zone, zone of silence 2. aut. dead zone, blind spot miejska urban area milczenia rad. silent zone, skip zone, zone of silence napowietrzenia geol. zone of aeration, vadoze zone naprężeń ścinających geol. shear zone napromieniania radiation zone nasilenia sejsmicznego geol. zone of earthquake intensity nasycenia geol. phreatic zone niebezpieczna danger area nieczułości (np. regulatora) zone of insensitivity; aut., metrol. dead band, neutral zone niepewności pomiaru metrol. confidence zone of measurement nieskończonej liczby półek (w kolumnie) chem. pinch zone obojętna masz.el. neutral zone odtleniająca płomienia spaw. flame reducing zone osiadania górn. mine subsidence area osiowa wlewka (nieuspokojonego) hutn. core zone of an ingot osłonowa (zwodu pionowego) el. cone of protection pelagiczna ocean. pelagic zone podchodzenia lotn. approach zone podzwrotnikowa tropics pożaru fire zone promieniowania (anteny mikrofalowej) rad. far zone, radiation zone przejściowa spoiny weld interface przemarzania inż. freezing zone przewagi grawitacyjnej astr. gravisphere przyboju ocean. surf zone, breaker zone przyziemienia lotn. touchdown zone, TDZ rdzeniowa wlewka hutn. core zone of an ingot reakcji chem. reaction zone redukująca spaw. reducing zone równikowa ciszy meteo. doldrums ruchu lotn. movement area sejsmiczna geol. seismic belt; earthquake zone spalania combustion zone spawania weld zone, weld melt, welding area spiekania ceram. burning zone stopienia spaw. fusion zone stożkowa milczenia tel. cone of silence środkowa wlewka hutn. core zone of an ingot topienia hutn. melting zone utleniania oxidizing zone, oxidation layer ~ wewnętrznego (pod powierzchnią metalu) hutn. subscale Strona 852

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski wolnocłowa ek. free (trade) zone wpływu ciepła spaw. heat-affected zone, HAZ wtopienia spaw. fused zone wygrzewania (w piecu przepychowym) hutn. soak zone wygrzewcza pieca grzewczego hutn. equalizing zone of a reheating furnace ~ wzbogacenia w siarczki geol. sulfide zone of enrichment ~ z ograniczeniem ruchu lotn. restricted area ~ zabezpieczenia el. protected zone ~ zaburzeń uskokowych geol. distributed fault, fault zone ~ zagrożenia danger zone ~ ~ śmiertelnego lethal zone ~ zakazana prohibited area, exclusion area ~ załamania geol. fracture zone ~ zewnętrzna wlewka (nieuspokojonego) hutn. rim zone of an ingot strefowanie n bud. zoning strefowy a zonal streptomycyna f farm. streptomycin streszczać v abstract streszczenie n abstract; synopsis ~ autorskie synopsis stripping m nukl. stripping stroboskop m stroboscope ~ błyskowy stroboscope with flashlamp, lightning stroboscope stroboskopowy a stroboscopic strobowanie n elektron. strobing, strobe strofantyna f G chem. G-strophanthin, ouabain strofoida f mat. strophoid strofotron m elektron. strophotron stroiczka f rozdęta bot wild tobacco, Lobelia inflata stroić v obwód na częstotliwość rad. tune a circuit to a frequency stroik m (widełkowy) tuning fork strojenie n rad. tuning ~ dokładne fine tuning, vernier tuning ~ klawiszowe push-button tuning ~ magnetyczne permeability tuning ~ obwodów rezonansowych przesuniętych staggered tuning ~ pojemnościowe capacitive tuning ~ tępe broad tuning ~ zgrubne rough tuning strojnik m rad. tuner stromy a steep strona f 1. side 2. prawn. party ~ cisnąca (skrzydła śruby) okr. blade face, driving face (of a screw blade) ~ ciśnieniowa łopatki pressure face of blade of a rotor) ~ grzbietowa łopatki back of blade (of a rotor) ~ lewa tkaniny włók. back of cloth ~ licowa skór. grain side (of leather) ~ maszynowa pieca koksowniczego pusher-side of coke oven ~ mizdrowa skór. flesh side ~ nawietrzna windward side, weather side ~ obsługiwania (urządzenia) masz. tending side ~ odpowietrzna zapory (od dolnej wody) inż. downstream side of a dam ~ odwodna zapory (od górnej wody) inż. upstream side of a dam ~ poboru mocy power end of an engine ~ podciśnieniowa łopatki suction face of blade (of a rotor) ~ podpisująca umowę signatory ~ pozwana prawn. defendant ~ prawa (samolotu) starboard (side) ~ przednia karty (dziurkowanej) inf. card face ~ ~ walcarki ingoing side of a rolling mill, roll entry side ~ robocza (manipulatora) slave-end of a manipulator ~ równania mat. member, side (of an equation) ~ sitowa papiern. wire side (of paper machine) ~ skarżąca prawn. plaintiff ~ spustowa pieca martenowskiego tapping side of an open-hearth furnace ~ ssąca (skrzydła śruby) okr. blade buck, drag surface (of a screw Strona 853 ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski blade) ~ ~ topaty śmigła suction face of an airscrew blade ~ tłoczna pompy delivery side of a pump ~ tylna pieca martenowskiego pitside of an open-hearth furnace ~ ~ walcarki outgoing side of a rolling mill, delivery side of a rolling mill, exit side of a rolling mill ~ tytułowa poligr. title page ~ wewnętrzna inside ~ wsadowa pieca grzewczego hutn. charge end of a reheating furnace ~ ~ ~ martenowskiego charging side of an open-hearth furnace ~ wykonawcza (manipulatora) lab. slave end of a manipulator ~ zawietrzna lee side ~ zewnętrzna outside; exterior stroncjanit m min. strontianite stronica f nieparzysta (książki) recto ~ parzysta (książki) verso ~ rozkładowa (książki) opposite page stronicowanie n (pamięci) inf. paging stront m chem. strontium, Sr ~ -90 strontium-90, radiostrontium strony fpl świata cardinal points of the compass strop m 1. bud. floor; ceiling 2. górn. roof 3. transp. sling ~ belkowy beam-framed floor ~ blazy ryb. stopper, buoy rope, bulf strop ~ bojkowy ryb. dan line ~ czteroramienny cargo bridle ~ do beczek transp. barrel sling ~ dzieleniowy włoka ryb. lazy rope, splitting strop ~ gęstożebrowy rib-and-slab floor ~ giętki górn. bending roof, yielding roof ~ grzybkowy flat slab floor ~ kruchy górn. weak roof, bad roof, instable roof, short roof ~ łodziowy boat sling ~ mocny górn. fast roof, safe roof, tough roof ~ nagi open floor ~ nawisający górn. heavy roof ~ nie wymagający obudowy górn. self supporting roof ~ niebezpieczny górn. hazardous roof ~ nieobudowany zob. strop odkryty ~ odkryty górn. exposed roof ~ płaszcza stojaka kotł. roof-sheet ~ płytowo-bezbelkowy girderless floor ~ ~ -monolityczny solid slab floor ~ ~ -żebrowy beam-and-slab floor ~ pokładu górn. roof ~ pustakowy tile void slab floor ~ skrzyni paleniskowej kotł. crown-sheet ~ słaby górn. weak roof, bad roof, instable roof, short roof ~ świeży (świeżo odsłonięty) górn. green roof ~ wytrzymały górn. fast roof, safe roof, tough roof ~ ~ -żebrowy beam-and-slab floor stropnica f górn. roof-bar, cross-bar, roof-timber, cap (piece) ~ osadzona w ociosach górn. stretcher bar strój m bobrowy chem. castor ~ (muzyczny) normalny akust. standard pitch stróż m nocny watchman strug m narz. plane ~ bocznik side rabbet plane, side-rebate plane, T-rabbet plane ~ do ukosowania chamfer plane ~ do wpustów dado plane ~ ~ ~ trapezowych dovetail plane ~ garbarski skór. shaving knife ~ gładzik smoothing plane ~ kątnik rabbet plane, rebate plane ~ krzywak compass plane; circular plane ~ ~ wypukły concave plane ~ kształtownik moulding plane, bead-plane, cornice plane ~ płaszczyznowy bench plane Strona 854

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ~ dwustronny double end block plane ~ profilowy bead-plane, cornice plane, moulding plane ~ równiak jack plane ~ spustnik jointing plane, shooting plane, trying plane ~ wałkownik rounding plane ~ węglowy górn. coal plough, coal planer, wedgehead ~ wpustnik badger plane, grooving plane ~ wręgownik rabbet plane, rebate plane ~ ~ nastawny filletster plane ~ wypustnik tonguing plane ~ wyżłabiak plough plane, router plane, trenching plane, quirk-router ~ zdobinowy bead-plane, cornice plane, moulding plane ~ zdzierak jack plane, scrub plane ~ zębak scraper plane ~ żłobnik hollow plane struga f stream ~ elementarna płynu mech.pł. stream filament ~ lodów ocean. ice stream strugacz m (pracownik) skór. shaver struganie n 1. obr.skraw. planing; shaping 2. drewn. planing; dressing 3. skór. shaving ~ krawędzi (desek) shooting ~ pionowe obr.skraw. slotting ~ poprzeczne obr.skraw. shaping ~ powierzchni walcowych obr.skraw. radius planing ~ wpustów drewn. ploughing ~ wzdłużne obr.skraw. planing strugarka f 1. obr.skraw. planing machine, planer 2. drewn. planing machine, planer 3. skór. shaving machine ~ bramowa obr.skraw. double-housing planer, closed planer ~ czterostronna drewn. four-side planer ~ do kół zębatych obr.skraw. gear shaper ~ grubościowa drewn. thicknessing machine, thicknesser, panel planer ~ pionowa obr.skraw. slotting machine, slotter, vertical shaper ~ poprzeczna obr.skraw. shaper, shaping machine ~ pozioma poprzeczna obr.skraw. traverse, shaper, travelling-head shaper ~ -wyrówniarka drewn. surfacer, jointer ~ wzdłużna obr.skraw. planer, planing machine ~ ~ dwustojakowa closed planer, double-housing planer ~ ~ jednostojakowa openside planer ~ z powrotnym ruchem roboczym obr. skraw. drawcut shaper strugnica f stolarska joiner's bench strugoszczelny a masz.el. hose-proof struktura f 1. structure; texture 2. mat. lattice, structure ~ analityczna geom. analytic structure ~ Brouwera mat. Brouwerian lattice ~ danych inf. data format ~ dendrytyczna dendritic structure, cored structure, fir-tree structure ~ domenowa domain structure ~ drobnoziarnista close-grained structure ~ dwufazowa met. duplex structure, two-phase structure, dual microstructure ~ dyslokacyjna kryst. dislocation structure ~ dziedziczna met. lineage structure ~ eutektoidalna eutectoid structure ~ eutektyczna eutectic structure ~ ferrytyczna ferritic structure ~ gruboziarnista coarse-grained structure ~ grzebieniowa elektron. interdigitated structure ~ harmonijkowa (białka) biochem. pleated sheet structure ~ heterodesmiczna kryst. heterodesmic structure ~ iglasta acicular structure ~ jednostajna mat. uniform structure ~ kierunkowa geol. vectorial structure, directional structure ~ komórkowa met. cellular structure, network structure, polyhedral structure ~ krystaliczna crystal(line) structure ~ krystaloblastyczna (skał metamorficznych) geol. crystalloblastic Strona 855

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski texture ~ listowa danych inf. list structure ~ martenzytyczna martensitic structure ~ metal-aluminium-tlenek-krzem elektron. metal-aluminium-oxidesilicon, MAOS ~ metal-azotek-tlenek-krzem elektron. metal-nitride-oxide-silicon, MNOS ~ metal-izolator-metal-półprzewodnik elektron. metal-insulator-metalsemiconductor, MIMS ~ metal-izolator-półprzewodnik elektron. metal-insulator-semiconductor, MIS ~ metal-tlenek-półprzewodnik elektron. metal-oxide-semiconductor, MOS ~ metalu metal structure ~ mikroskopowa microstructure ~ modularna mat. modular lattice ~ mozaikowa mosaic structure ~ nadcząsteczkowa chem. supermolecular structure ~ nadsubtelna fiz. hyperfine structure ~ o ziarnach wielościennych polyhedral structure ~ oscylacyjna (widma) fiz. vibrational structure ~ otwarta ściernicy open grain of the grinding wheel ~ pasemkowa met. banded-structure ~ pasm energetycznych fiz. energy band structure ~ perlityczna pearlitic structure ~ pierwotna met. primary structure ~ ~ odlewu cast structure ~ płytkowa 1. met. lamellar (micro)structure 2. petr. platy flow structure, linear flow structure, planar flow structure ~ półprzewodnikowa elektron. semiconductor chip ~ projektywna mat. projective structure ~ promienista radiate structure ~ rozkazu inf. instruction format ~ różniczkowa geom. differential structure ~ SATO elektron. self-aligned thick oxide structure, SATO (structure) ~ siatkowa envelope structure ~ słowa maszynowego inf. word format ~ smugowa geol. flaser structure ~ subkrystaliczna sub-boundary structure, veining (structure) ~ submikroskopowa sub-microstructure ~ subtelna fine structure ~ towarowa handlu commodity pattern of trade ~ warstwowa lamellar structure; banded structure ~ ~ krzem na szafirze elektron. silicon-on-sapphire (system), SOS ~ wiatru wind structure ~ Widmanst"ttena Widmanst"tten structure ~ wielofazowa heterogeneous structure ~ włóknista fibrous structure ~ wtórna met. secondary structure ~ wyjściowa obr.ciepl. initial structure ~ z kontaktem sferycznym elektron. flip-chip ~ zapisu inf. record layout ~ zgniotowa hutn. cold-work structure ~ ziarnista granular structure ~ zwarta ściernicy closed grain of the grinding wheel strukturalnie wrażliwy kryst. structure-sensitive strukturalny n structural struktury fpl graniczne chem. canonical structures ~ homometryczne kryst. homometric structures ~ kanoniczne (cząsteczki) zob. struktury graniczne ~ rezonansowe zob. struktury graniczne strumienica f masz. jet pump ~ ssąca ejector strumienika f fluidics, fluid state technology, fluid-state automation strumieniomierz m el. maxwellmeter, fluxmeter strumieniowanie n geol. rainwash strumień m flux; stream; jet ~ 2200 m/s nukl. 2200 m/s flux density, conventional flux density ~ biegunów zwrotnych masz.el. interpole flux ~ boczny chem. side stream Strona 856

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ cieplny heat flux, thermal flux ~ cząstek fiz. particle flux, particle beam ~ ~ beta beta ray ~ elektronów (w górnych warstwach atmosfery) geofiz. electrojet ~ elektryczny electric flux ~ energii energy flux, flux of energy ~ magneśnicy el. field flux ~ magnetyczny magnetic flux ~ ~ rozproszony leakage flux ~ masy płynnej mech.pł. fluid flux ~ nadążający mech.pł. wake; żegl. wake (current), backwash ~ ~ falowy żegl. wave wake ~ ~ potencjalny żegl. displacement wake ~ ~ tarciowy żegl. frictional wake ~ neutronów termicznych fiz. thermal neutron flux ~ niewysychający geogr. perennial stream ~ odmłodzony geol. revived stream ~ pary steam jet ~ pędu mech.pł. momentum flux ~ plazmy fiz. plasma beam ~ pojazdów traffic line ~ prędki fiz. fast (neutron) flux ~ promieniowania fiz. radiant flux ~ przelewowy hydr. nappe ~ ruchu drogowego traffic line; traffic flow ~ ~ telefonicznego traffic flow ~ sprzężony el. flux linkage ~ sterujący aut. control jet ~ swobodny cieczy free jet of a liquid ~ śmigłowy aero. propeller airflow ~ śrubowy żegl. propeller race ~ świetlny luminous flux ~ towarzyszący skrzydła lotn. wing wake ~ umowny nukl. conventional flux density, 2200 m/s flux density ~ w korycie wgłębionym geol. entrenched stream ~ wektora mat. flux of a vector ~ ~ przez cewkę el. flux linking a coil ~ ~ przez zwój el. flux linking a turn ~ wirowości hydr. flux of vorticity ~ wody water jet ~ wpływający influent ~ wylotowy (spalin) siln. lotn. exhaust jet, jet-stream; rak. backblast ~ zachowawczy conservative flux (of a vector) ~ zarufowy żegl. back eddy ~ zaśmigłowy lotn. slipstream, propeller race ~ zaśrubowy żegl. screw race ~ zwężony cieczy hydr. contracted stream of a liquid strumyk m geol. rill; rivulet struna f 1. string 2. zeg. fusee gut 3. anat. cord ~ głosowa anat. vocal cord ~ nicielnicowa włók. heald, heddle ~ stykowa tel. contact wire strunobeton m bud. pre-tensioned prestressed concrete strunowce mpl zool. chordata strup m 1. med. scab, incrustation 2. odl. sand buckle, scab (casting defect) strużyny fpl drewn. shavings, abatement strych m bud. loft strychnina f chem. strychnine strychować v strike off strychulec m narz. strike stryperownia f hutn. ingot stripper building strzał m shot ~ do gaźnika siln.spal back-fire ~ niedoładowany górn. undercharged shot ~ niewydarzony górn. failed shot ~ odbitkowy uzbr. ricochet, rebounding shot ~ opóźniony górn. hung shot Strona 857

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ rozszczepkowy górn. pop ~ spóźniony uzbr. hang-fire ~ w rurze wydechowej siln.spal. backflash ~ włomowy górn. breaking-in shot, buster-shot strzała f leśn. bolt, bole strzałka f rys. arrow ~ fali stojącej fiz. loop of wave ~ kierunkowa direction arrow ~ linii szkieletowej profilu aero. camber of an aerofoil section ~ łuku bud. rise of arch ~ świetlna luminous arrow ~ ugięcia deflection; sag ~ ~ resoru spring camber ~ ~ wirnika nieruchomego (turbiny) static deflection of a rotor ~ ~ ~ wirującego (turbiny) dynamic deflection of a rotor strzałowy m górn. shot firer, shot lighter, blaster strzały fpl kafara inż. guide poles, leaders (of a pile-driver) strzebla f zool. minnow strzecha f bud. thatch; thatched roof strzelanie n shooting; firing; blasting ~ palnika spaw. blowpipe back-fire ~ przy mokrych otworach górn. wet blasting ~ seriami górn. volley shooting ~ w caliźnie niepodwrębionej górn. solid shooting ~ zespołowe zob. strzelanie seriami strzelarka f odl. core shooter strzelnica f uzbr. shooting-range strzemiączko n anat. stapes, stirrup strzemię n masz. stirrup; shackle; clevis strzęp m shred strzępek m grzybni bot. hypha (pl hyphae) strzępiarka f hutn. ripper strzępić v shred ~ się fray strzępie n bud. toothings strzyc v clip strzyk m zool. teat strzykawka f syringe; squirt ~ do jednorazowego użytku disposable syringe ~ repetująca (do masowych szczepień) repeating syringe strzyża f zoot. clip(ping) (of wool) strzyżenie n 1. (tkanin) włók. shearing, cropping 2. zob. strzyża studia pl podyplomowe postgraduate course ~ terenowe bud. exploration of the site ~ zaoczne extra-mural studies studio n rad., TV, kin. studio ~ bez pogłosu dead studio ~ do nagrywania audycji recording room ~ niewytłumione live studio ~ radiofoniczne broadcasting studio ~ wytłumione dead studio studiować v study studnia f 1. well 2. meteo. (thermal) downdraft ~ abisyńska driven well ~ artezyjska artesian well ~ chłonna absorbing well, drain well, soakway ~ czerpalna (pompowni kanalizacyjnej) san. wet well ~ kontenerowa (w ładowni) okr. container cell ~ kopana dug well, shaft well ~ kubłowa ladder well (of a dredger) ~ odciążająca relief well ~ opuszczana inż. caisson, sunk well ~ podmaszynowa szkl. drawing pot ~ pojemnikowa okr. container cell (in a hold) ~ potencjału fiz. potential well, potential trough ~ rurowa bored well, drilled well ~ szybowa shaft well, dug well ~ ściekowa szkl. glass pocket Strona 858

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ulgi (do obniżenia ciśnienia wody artezyjskiej) bleeder well ~ wbijana driven well ~ wentylacyjna okr. ventilating well, chimney, (in the cargo) ~ wiercona bored well, drilled well studniowiec m okr. well-deck vessel studzenie m 1. obr.ciepl. slow cooling; chłodn. chilling 2. nukl. cooling down ~ do temperatury wyrobowej szkl. standing off studzienka f well, sump ~ dyszy siln.spal. jet well ~ kablowa el. jointing chamber, cable vault ~ kompensacyjna (w gaźniku) siln.spal. pick-up well, compensating well ~ olejowa masz. oil well, oil sump ~ peryskopowa okr. periscope well ~ pompy okr. pump well ~ rewizyjna bud. inspection chamber, gully ~ rozruchowa (w gaźniku).siln.spal. starter well ~ ściekowa san. sink basin ~ w układzie wlewowym odl. sprue base, well ~ zęzowa okr. bilge well stuk m tłoka siln. piston slapping stukać v knock stukanie n siln.spal. (engine) knock, combustion knock, knocking; pinking ~ zaworów valve knock stukawka f telegr. sounder stukomierz m siln.spal. knockmeter, detonation meter, bouncing-pin indicator, bouncing-pin detonation meter stustopniowy a centigrade stwardniały a hardened; set (e.g. cement) stwardnienie n med. sclerosis; induration stwarzać v trudności cause difficulties stwierdzać v tożsamość identify stwierdzić v (na piśmie) certify stwierdzono że... it was found that.. stworzyć v dogodniejsze warunki dla... ease conditions for... stybina f chem. stibine, antimony hydride stybnit m min. stibnite, antimonite, antimony glance styczka f el. contact point styczna f geom. tangent ~ do krzywej tangent to a curve stycznik m el. contactor ~ rozwierny normally closed contactor ~ zwierny normally open contactor stycznikownia f el. switchhouse styczność f 1. geom. tangency, contact, contingence 2. contact ~ elektryczna electrical contact ~ przerywana el. intermittent contact ~ ścisła geom. osculation ~ wyższego rzędu geom. superosculation styczny a geom. tangent(ial) styczny ściśle geom. osculating, osculatory styczny wewnętrznie geom. internally tangent styczny zewnętrznie geom. externally tangent styfninian m chem. styphnate stygnąć v cool (down) stygnięcie n self-cooling styk m contact ~ czołowy el. butting contact ~ gniazdowy el. socket contact, female contact ~ kamertonowy el. bifurcated contact ~ krańcowy el. end contact ~ liniowy linear contact ~ montażowy spaw. field splice; field joint ~ nieruchomy el. stationary contact, fixed contact ~ nożowy el. wedge contact, knife contact ~ obejmowany el. male contact, pin contact ~ obejmujący el. female contact, socket contact Strona 859

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ obojnaki el. hermaphroditic contact ~ ostrzowy el. point contact ~ powierzchniowy area contact ~ punktowy point contact ~ ruchomy moving contact ~ samooczyszczający się el. wiping contact ~ spoczynkowy el. home contact ~ sprężynowy el. spring contact ~ szczękowy el. jaw contact, contact-jaw, ferrule contact ~ szczotkowy el. brush contact ~ szybkodziałający el. snap-action contact ~ ślizgowy sliding contact; el. slider ~ toczny rolling contact ~ tulejkowy rozcięty el. slotted tubular contact ~ uziomowy el. ground contact ~ wielopunktowy multiple point contact stykać v się contact, touch, be in contact with... ~ się ściśle geom. osculate styki mpl el. contacts, set of contacts ~ przerywacza siln. contact breaker points ~ rozdzielacza siln. distributor points styl m style ~ architektoniczny klasyczny architectural order ~ barokowy baroque style ~ bizantyjski Byzantine style ~ gotycki Gothic style ~ romański Romanesque style stylben m chem. stilbene, diphenylethylene, tolnylene stylbestrol m chem. (diethyl) stilbesterol stylbit m min. slilbite stylisko n narz. handle, helve stylizacja f (np. nadwozia samochodu) styling stylobat m arch. stylobate stymulacja f stimulation stymulator m elektryczny med. stimulator ~ korozji corrosion stimulator, stimulator of corrosion ~ serca med. pacemaker stymulować v stimulate stypendium n scholarship; bursary stypendysta m holder of a scholarship styraks m styrax, storax (balsam) styren m chem. styrene, vinyl benzene styropian m tw.szt. foamed polystyrene subaddytywny a mat. subadditive subatomowy a fiz. subatomic subiektywny miernik m szumów akust. subiective noise meter sublimacja f fiz. sublimation sublimat m chem. mercuric chloride, corrosive sublimate sublimator m sublimator sublimować v sublimate sublokator m subtenant submikrometoda f chem. submicro method, nanogram method submikron m submicron, sub-microscopic particle submikroogniwo n (korozyjne) submicro-cell submikroskopowy a sub-microscopic submoduł m bud. submodule subskrypcja f ek. subscription substancja f substance; matter, zob.też substancje ~ absorbowana absorbate ~ absorbująca absorbent ~ aktywna chem. active matter, active substance; radiol. (radio)active substance; pest. active component, active ingredient, a.i. ~ amfoteryczna amphoteric substance ~ antyzadymiająca fot. anti-fog agent; antifogging compound ~ barwiąca colouring matter ~ bieląca papiern., włók. bleach ~ blaskotwórcza elchem. brightener, brightening agent ~ błonotwórcza powł. film forming substance, filmogen; (non-volatile) Strona 860

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski vehicle; binding agent, binder ~ chemiczna (pure) substance, chemical individual ~ chłonąca sorbing agent, sorbent ~ czysta pure substance ~ dymotwórcza smoke producing substance ~ inicjująca wybuch. detonator ~ lotna volatile substance, volatile matter ~ nie zmydlająca się unsaponifiable matter ~ nielotna non-volatile matter, NVM ~ nieorganiczna mineral matter ~ obca foreign substance ~ optycznie czynna optically active substance ~ organiczna organic matter ~ ~ niestrawna (w paszy) zoot. ballast ~ palna combustible ~ pianotwórcza frother ~ pochłaniająca wilgoć humectant ~ podstawowa chem. matrix ~ powierzchniowo czynna surface-active substance, surfactant ~ powłokotwórcza powł. film forming substance, filmogen; (non-volatile) vehicle; binding agent, binder ~ promieniotwórcza radioactive material ~ prosta simple substance ~ rakotwórcza carcinogen, carcinogenic substance, cancerigenic substance ~ reagująca chem. reacting substance, reactant ~ rozpuszczona solute ~ skażająca contaminant; denaturant ~ sucha dry substance, dry matter ~ szkłotwórcza vitrifier; glass former ~ tłumiąca maksima polarograficzne chem. maximum suppressor ~ wydzielona chem. educt ~ wzorcowa do nastawiania miana chem. standard titrimetric substance ~ wzrostowa biol. growth-promoting substance ~ zagęszczająca produkt spożywczy food thickener ~ zanieczyszczająca contaminant ~ zapachowa odoriferous substance, odorant ~ zapobiegająca zamarzaniu anti-freeze ~ zmętniająca szkl. opacifier ~ znakująca wodę (do lokalizacji obiektów na morzu) dye marker ~ żrąca caustic substancje fpl obce w żywności incidental additives, unintentional food additives ~ odporne na rozkład san. refractory substances ~ rozpuszczone total dissolved solids, TDS ~ suche nietłuszczowe spoż. solids not fat, s.n.f. ~ zanieczyszczające środowisko environmental pollutants substantywność f barwnika substantivity of dye substrat m chem. parent substance, substrate, reactant substytut m substitute subsydiować v subsidize subsydium n ek. subsidy, subvention subtelny a (bardzo drobny) chem. fine subtraktor m aut. (digital) subtracter subtraktywna synteza f barw fot. subtractive colour process subtylina f biochem. subtilin (antibiotic) subultramikrometoda f chem. subultramicro method, picogram method subwencja f subsidy, subvention subwencjonować v subsidize sucha destylacja f drewna destructive distillation of wood sucha destylacja f węgla coal carbonization sucha masa f spoż. dry matter, dry substance sucha pozostałość f (po odparowaniu) solid residue, total residue, total solids, TS suchar m spoż. biscuit, cracker suche gorąco n dry heat suchorosty mpl bot. xerophytes suchy a dry suchy dok m okr. dry dock, graving dock Strona 861

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski suchy lód m dry ice, solidified carbon dioxide, carbon dioxide snow suchy tynk m bud. plaster board sufit m ceiling sukcynamid m chem. succinamide, butanediamide sukcynit m min. succinite, amber sukno n cloth sulfaguanidyna f farm. sulfaguanidine sulfaktyna f farm. sulfactin sulfamid m farm. sulfamide, sulfuryl amide, sulfa drug sulfanilamid m chem. sulfanilamide 2-sulfanilamidopirydyna f farm. sulfapyridine 2-sulfanilamidotiazol m sulfathiazole sulfapirydyna f zob. 2-sulfanilamidopirydyna sulfataza f biochem. sulfatase sulfatiazol m zob. 2-sulfanilamidotiazol sulfhydryl m sulfhydryl (group) sulfitacja f cukr. sulfitation sulfobursztynian m chem. sulfosuccinate sulfochlorek m chem. sulfonyl chloride sulfochlorowanie n chem. sulfochlorination, chlorosulfonation sulfoksylan m sodowy chem. sodium formaldehyde sulfoxylate, SFS sulfon m chem. sulfone sulfonamid m farm. sulfonamide, sulfuryl amide, sulfa drug sulfonator m chem. sulfonator sulfonian m chem. sulfonate sulfonowanie n chem. sulfonation ~ pierścienia nuclear sulfonation sulfotep m pest. sulfotepp (acaricide and insecticide) sulfotlenek m chem. sulfoxide sulfotransferazy fpl. biochem. sulfortransferases sulfuryl m chem. sulfuryl sulfuryzowanie n chem. sulfurization sulwanit m min. sulvanite sum m zool. sheatfish, Silurus glanis L suma m mat. 1. sum 2. coproduct (in theory of category) 3. union ~ algebraiczna algebraic sum ~ całkowa grand total ~ częściowa (szeregu) patrial sum ~ galwaniczna inf. wired-OR ~ geometryczna vector sum ~ kontrolna inf. checksum, proof total, control total ~ ~ łączna hash total, gibberish total ~ kwadratów niepoprawiona unadjusted sum square ~ logiczna logical sum, disjunction, OR operation ~ naturalna natural sum ~ pośrednia inf. subtotal ~ prosta direct sum ~ stanów fiz. state sum, partition function, sum of states, sum over states ~ statystyczna wielka fiz. grand partition function ~ szeregu sum of a series ~ trygonometryczna trigonometric sum ~ wektorowa vector sum ~ zanegowana inf. NOR function ~ zbiorów union (of sets) sumak m 1. bot. sumac, Thus 2. skór. sumac sumaryczny a total; global; summary sumator m inf. (digital) adder ~ akumulujący adder accumulator ~ algebraiczny algebraic adder ~ amplitudowy amplitude adder ~ analogowy analog adder ~ całkowity full adder ~ cyfrowy digital adder ~ dwójkowy binary adder ~ dziesiętny decimal adder ~ jednocyfrowy half-adder, one-digit adder ~ kaskadowy ripple-carry adder Strona 862

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ pełny full adder ~ równoległy look-ahead carry adder ~ szeregowy serial adder ~ szybki high-speed adder ~ zupełny full adder sumować v sum, totalize; tot sumowalność f mat. summability sumowanie n mat. summation; totting ~ tolerancji tolerance stack-up supeł m kink ~ na przędzy włók. nub superarbiter m ek. umpire superata f surplus (e.g. of weight) superduralumin m met. super-duralumin superdyslokacja f kryst. superdislocation superemitron m TV super-emitron superfinisz m obr.skraw. superfinish superfosfat m superphosphate ~ kostny bone superphosphate:, vitrolized bone, dissolved bone superheterodyna f rad. superheterodyne (receiver) superikonoskop m TV image iconoscope, emitron superkargo m (przedstawiciel załadowcy na statku) żegl. supercargo superkawitacja f hydr. supercavitation supernatant m (ciecz sklarowana nad osadem) supernatant liquid supernowa f astr. supernova superpoliamid m tw.szt. superpolyamide superpolichlorek m winylu tw.szt. post-chlorinated polyvinyl chloride superpolimer m chem. superpolymer superpozycja f 1. mat. superposition 2. fiz superposition supersensybilizacja f fot. supersensitization supersoniczny a aero. supersonic superstop m met. superalloy supertlenek m chem. superoxide superuczulenie n supersensitization super-zbiornikowiec m okr. super-tanker, very large crude carrier, VLCC supłacz m roln. knotter (of a binder) supłanie n się kinking (of a chain or rope) suport n obr.skraw. slide, carriage, saddle ~ krzyżowy compound slide ~ poprzeczny cross slide supra f poligr. monotype display caster supraporta f arch. overdoor supremum n mat. least upper bound, lub, supremum, sup surfing m sport surfing surjektywny n mat. surjective surogat m substitute, surrogate surowica f biol. serum ~ krwi blood serum ~ przeciwtężcowa tetanus antitoxin surowiec m raw material ~ do krakowania chem. cracking stock ~ drzewny timber, lumber ~ obiegowy chem. recycle stock ~ podstawowy fundamental material ~ suszarniczy wet material ~ włókienniczy textile raw material surowy a raw; crude surówka f 1. hutn. pig iron 2. obr.plast. blank 3. bud. green brick ~ besemerowska Bessemer pig iron ~ biała white pig iron ~ drzewnowęglowa charcoal pig iron ~ elektropiecowa electric furnace pig iron ~ fosforowa phosphoric pig iron ~ gorzelnicza ferm. high wines ~ hematytowa heamatite pig iron ~ koksowa coke pig iron ~ martenowska open-hearth pig iron ~ na żeliwo ciągliwe malleable pig iron Strona 863

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ nie trafiona off-iron ~ niskofosforowa low-phosphorous pig iron ~ o nietrafionym składzie chemicznym off-analysis iron ~ odlewnicza foundry (pig) iron ~ połowiczna mottled pig iron ~ półhematytowa medium-phosphoric pig iron ~ przeróbcza steelmaking pig iron ~ pstra mottled pig iron ~ stalownicza sleelmaking pig iron ~ stopowa alloy pig iron ~ syntetyczna synthetic pig iron ~ szara grey pig iron ~ tomasowska Thomas pig iron ~ wielkopiecowa pig (iron) ~ wysokofosforowa high-phosphorous pig iron ~ wysokowęglowa high-carbon pig iron ~ z mieszalnika mixer metal ~ zasadowa basic pig iron ~ zwierciadlista specular pig iron, spiegel (eisen) ~ ~ krzemowa silicospiegel susceptancja f el. susceptance suspensoid m suspensoid susz m dried material ~ owocowy dried fruit ~ warzywny dried vegetables susza f drought suszarka f drier; dryer ~ bezpośrednia direct drier ~ bębnowa drum drier ~ dielektryczna dielectric drier ~ do włosów hairdrier ~ festonowa festoon drier ~ naprężarka włók. stenter, tenter ~ pneumatyczna flash drier ~ pojemnościowa dielectric drier ~ pospieszna (laboratoryjna) odl. moisture teller ~ pośrednia indirect drier ~ promiennikowa infra-red drier ~ próżniowa vacuum drier ~ rolkowa roller drier ~ rozpryskowa spray drier ~ sitowa screen drier ~ sublimacyjna vacuum freeze drier ~ szafkowa cabinet drier ~ szufladowa odl. drawer-type stove ~ taśmowa band drier, belt drier ~ wieszankowa festoon drier ~ wirówkowa centrifugal drying machine, centrifugal drier, spin drier, turbodrier ~ wstępna predrier suszarnia f drier; dryer; drying room, drying stove; drying oven ~ do chmielu ferm. hop kiln, oast ~ etażerkowa rdzeni odl. rack-type core oven ~ fluidyzacyjna fluidized-solids drying plant ~ form odl. mould drying stove ~ komorowa drying chamber ~ łańcuchowa ceram. mangle drier ~ o działaniu ciągłym continuous drier; continuous drying stove ~ ~ ~ okresowym batch drier; batch-type drying stove ~ odlewnicza foundry stove ~ pionowa odl. vertical continuous drying stove ~ podłogowa ceram. hot floor ~ powietrzna wentylatorowa blast drier ~ promiennikowa infra-red drying oven ~ rdzeni odl. core-drying stove ~ regałowa rdzeni odl. rack-type core oven ~ szufladkowa odl. drawer-type drying oven ~ ~ rdzeni drawer-type core oven Strona 864

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ tunelowa horizontal continuous drying stove ~ wgłębna odl. pit drying stove, drying pit ~ wielkiej częstotliwości radio-frequency drying oven ~ wieżowa odl. vertical continuous drying stove ~ wysokotemperaturowa drying furnace, drying kiln suszarnictwo n spoż. dehydration industry suszenie n drying ~ dielektryczne dielectric drying, high-frequency drying ~ drewna timber seasoning ~ form odl. mould drying ~ na powietrzu air drying; weathering ~ na walcach (podgrzewanych) roller drying ~ naturalne (na powietrzu) drewn. weathering ~ piecowe stoving ~ pod zmniejszonym ciśnieniem vacuum drying ~ pneumatyczne flash drying ~ podczerwienią infra-red drying, radiant-heat drying ~ pojemnościowe dielectric drying, high-frequency drying ~ promiennikowe infra-red drying, radiant-heat drying ~ próżniowe vacuum drying ~ rdzeni odl. core drying, core baking ~ rozpryskowe spray-drying ~ rozpyłowe zob. suszenie rozpryskowe ~ sublimacyjne lyophilization, freeze drying ~ wstępne preliminary drying, predrying ~ wysokotemperaturowe high-temperature drying, oven drying, stoving suszka f farb. siccative, (quick-)drier susznik m papiern. dryer felt suszyć v dry; exsiccate, desiccate; cure, zob.też suszenie ~ do stałej masy chem. dry to constant mass suterena f bud. basement suw m masz. stroke ~ dolotu intake stroke ~ jałowy idle stroke ~ kukorbowy siln. outstroke ~ odkorbowy siln. instroke ~ powrotny return stroke ~ pracy siln. power stroke, working stroke ~ roboczy zob. suw pracy ~ rozprężania siln. expansion stroke ~ sprężania siln. compression stroke ~ ssania suction stroke, induction stroke, intake stroke ~ tłoczenia delivery stroke (in a pump) ~ w dół downstroke ~ w górę upstroke ~ wydechu siln. exhaust stroke, scavenging stroke suwać v (się) slide suwak m masz. slide, slider, slide block; slide valve; metrol. sliding head ~ boczny (w prasie korbowej) obr.plast. outer slide, outside slide ~ celownika (karabinu) uzbr. sight slide ~ Corlissa siln.spal. Corliss valve, oscillating valve ~ logarytmiczny slide rule ~ muszlowy siln.par. D slide-valve ~ nawigacyjny navigational slide-rule ~ podający (w tłocznikach) obr.plast. feed slide ~ prasy obr.plast. press ram, press slide, upper platen ~ rachunkowy slide rule ~ tłoczkowy siln.par. piston valve suwmiarka f slide caliper ~ do kół zębatych gear-tooth vernier, gear-tooth caliper suwnica f overhead (travelling) crane ~ bramowa gantry crane, goliath; transporter crane ~ do wyciągania wlewków hutn. ingot-stripping crane, ingot stripper ~ dwubelkowa double-girder crane ~ jednobelkowa single-girder crane ~ kleszczowa do ściągania wlewnic hutn. (ingot mould) stripper crane, ingot stripper Strona 865

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ mostowa bridge crane, travelling transporter, travelling bridge ~ odlewnicza foundry crane, ladle crane; hutn. teeming crane ~ pomostowa overhead travelling crane, overhead traveller, shop traveller ~ półbramowa semi-gantry crane, single-leg gantry crane, semi-goliath ~ wsadowa hutn. charging crane, steelworks charger ~ z napędem elektrycznym electric overhead travelling crane, EOT crane suwnicowy m craneman, (overhead) crane operator swoboda f ruchów freedom of movement swobodnie podparty simple-supported swobodny a free; unbounded sworzeń m masz. pin; bolt ~ gładki plain pin ~ gwintowany śruby screw bolt ~ kulowy ball pin, ball stud, spherical pin ~ łatwo wyjmowany quick-release pin ~ łącznika shackle bolt ~ montażowy erection pin, assembling bolt ~ stopy korbowodu bocznego siln.spal. wrist-pin, knuckle pin, anchor pin ~ ścinany wybuchowo explosive bolt ~ tłokowy siln.spal. gudgeon pin, piston pin ~ ~ pływający floating gudgeon pin ~ ustalający skrzynki formierskiej odl. moulding box pin ~ wybuchowy (zrywany ładunkiem wybuchowym w razie nagłej potrzeby) explosive bolt ~ zabezpieczony kołkiem key bolt ~ zawiasy hinge pin ~ zawieszenia obrotowego trunnion pin ~ ~ steru okr. rudder pintle ~ zwrotnicy (osi przedniej) mot. king-pin, swivel-pin, steering pivot SWP = Stowarzyszenie Włókienników Polskich syciwo n saturant; impregnant, impregnating agent syczenie n łuku el. hissing of arc syderofilit m min. siderophyllite syderostat m astr. siderostat syderyt m min. siderite, siderose, ironstone, spathic iron ore syfilis m med. syphilis syfon m 1. syphon bottle 3, air-trap; water seal ~ do wody sodowej soda-fountain ~ kanalizacyjny drain trap, sewer trap, waste trap sy-gaz m chem. synthesis gas sygnalista m signaller, signalman; górn. cager ~ na nadszybiu górn. top cager ~ na podszybiu górn. onsetter, bottom cager sygnalizacja f signalling ~ dwustawna kol. two-aspect signalling ~ dźwiękowa sound signalling ~ kolejowa railroad signalling ~ optyczna visual signalling ~ ostrzegawcza monitoring ~ przejazdowa kol. highway crossing signalling ~ ruchu ulicznego road traffic signalling ~ świetlna light signalling ~ trzystawna kol. three-aspect signalling sygnalizator m signalling device; inf. invigilator, flag ~ klapkowy telef. drop-type indicator ~ pożarniczy fire-alarm (device) ~ promieniowania radiation (warning) monitor ~ przeciągnięcia stall-warning device sygnalizować v signal sygnalizowanie n poziomu jakości (podczas procesu produkcyjnego) quality audit sygnał m signal ~ akustyczny audible signal; rad. audio signal ~ alarmowy alarm (signal) ~ analogowy analog signal ~ blokujący inf. blocking signal ~ całkowity wizji TV composite video signal Strona 866

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski chrominancji TV chrominance signal cyfrowy numerical signal czasu time signal częstotliwości wzorcowej rad. standard-frequency signal dźwiękowy sound signal, audible signal, aural signal; mot. hooter, horn fałszywy rad. spurious response foniczny TV sound signal jednowstęgowy za stłumioną falą nośną elektron. single side-band suppressed carrier, SSBSC karzełkowy kol. dwarf signal kierujący aut. command klapkowy telef. drop signal końca wybierania tel. end-of-selection signal korekcyjny aut. corrective impulse lustrzany rad. image signal modulujący aut. modulating signal mgłowy żegl. fog signal nadmiaru inf. overflow alarm, carry signal niebezpieczeństwa distress signal niedostępności telef. number unobtainable tone, NU tone niepożądany tel. spurious signal niezapisany (na taśmie magnetycznej) drop in o wartości (bezwzględnej) niezmiennej w czasie el. drift-free signal, driftless signal obrazu TV picture signal odczytu inf. sense signal, read output signal odzewu telef. answer signal okrężny rad. round-the-world echo ostrzegawczy warning signal pasożytniczy tel. spurious signal pierwszeństwa drogi żegl. right of way signal podejściowy portowy żegl. approach signal pomiarowy obrazu okna TV window signal ~ ~ pasa TV bar signal ~ ~ punktów TV dot signal ~ sinus kwadrat sine-squared signal ~ skali kontrastów gray scale signal progowy rad. threshold signal przejazdowy ruchomy kol. wig-wag pytający rad. interrogation signal radiolokacyjny radar signal ~ bezpośredni ground wave ~ użyteczny desirable signal radiowy radio signal rozpoznawczy recognition signal, identification signal (friend-or-foe) skali kontrastów TV gray scale signal sterujący aut. command (signal); TV driving signal synchronizacji kolorów TV colour burst, reference burst, colour sync signal ~ pionowej TV field sync pulse, field synchronizig signal ~ poziomej line sync pulse, line synchronizing signal świetlny light signal uchybu aut. error signal uruchamiający aut. actuating signal wejściowy aut. input (signal) ~ odniesienia reference standard wizyjny TV video signal wyboru struktury pamięci inf. chip enable, CE, chip select, CS, memory enable, ME wygaszenia TV blanking signal wyjściowy aut. output (signal) wywoławczy call-sign wzywania pomocy distress signal zadający aut. input (signal), set point zajętości dźwiękowy telef. busy tone ~ świetlny busy flash zakazujący inf. inhibiting signal Strona 867

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ zakłócający rad. spurious response ~ zakłócony (szumem) rad. noisy signal ~ zespolony wizji TV composite video signal ~ zezwolenia zapisu inf. write enable, WE ~ zgłoszenia telef. dialling tone ~ ~ zapytania inf. request signal ~ zwężony rad. chirp signal sygnały mpl synfazowe el. common-mode signals sygnatariusz m signatory (of an agreement) sygnatura f 1. signature 2. (formy) mat. signature 3. med. signature ~ czcionki poligr. nick of type sykatywa f farb. siccative, (quick-)drier ~ w paście paste drier, patent drier sylaba f syllable sylfon m aneroid, pressure capsule sylifikacja f chem. silification sylimanit m min. sillimanite sylogizm m syllogism sylur m geol. 1. Silurian period 2. Silurian system sylwan m chem. silvan, 2-methyl furan sylwanit m min. sylvanite, yellow tellurium, white tellurium, graphic tellurium sylwetka f silhouette sylwin m min. silvine symazyna f pest. simazine (herbicide) symbiotyczny a biol. symbiotic symbioza f biol. symbiosis symbol m symbol; mat. sign ~ chemiczny chemical symbol ~ klucza inf. key number ~ kodowy inf. code symbol ~ matematyczny mathematical symbol ~ pierwiastka symbol of an element ~ pierwiastkowania mat. radical ~ porządkowy inf. ordering term ~ przesunięcia adresu inf. character adjustment ~ sortowania inf. sorting term symetralna f (odcinka) geom. midperpendicular symetria f symmetry ~ cykliczna cyclosymmetry ~ fałszywa kryst. pseudosymmetry ~ kryształu crystalling symmetry ~ lustrzana mirror reflection symmetry, reflection plane symmetry ~ obrotowa rotational symmetry ~ osiowa axial symmetry ~ pozorna kryst. pseudosymmetry ~ promieniowa radial symmetry ~ środkowa central symmetry ~ względem prostej reflection in a line ~ translacyjna fiz. translational symmetry ~ zwierciadlana mirror reflection symmetry, reflection plane symmetry symetryczny a symmetric(al) symetryzacja f mat. symmetrization ~ kabla teleg. cable balancing symilograf m elektron. facsimile transmitter symilografia f facsimile, fax, radiophoto, telephoto, phototelegraphy, picture telegraphy, wirephoto symistor m (tyrystor symetryczny) elektron. bidirectional thyristor sympleks m mat. simplex symplektyczny a mat. symplectic symplicjalny a mat. simplicial sympozjum n symposium symptom m uszkodzenia skj failure mode symptomy mpl symptoms symulacja f inf. simulation ~ analogowo-cyfrowa analog-digital simulation ~ na bieżąco real-time simulation symulator m 1. aut. simulator 2. inf. simulator program Strona 868

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ analogowy inf. analogue simulator ~ elektroakustyczny aut. electronic dummy, ED ~ lotu lotn. flight simulator; link-trainer ~ treningowy training simulator ~ zakłóceń rad. noise generator synapsa f biol. synapse synchrocyklotron m nukl. synchrocyclotron synchrodyna f rad. synchrodyne receiver, homodyne receiver synchrofazotron n nukl. synchrophasotron synchrogenerator m TV synchronizing pulse generator, sync generator synchroniczny a synchronous synchronizacja f synchronization; sync; timing; masz.el. pulling into step ~ częstotliwości frequency synchronization ~ fazowa rad. phase lock synchronizator m synchronizer; chronolizer ~ zazębienia przekładni mot. synchro-mesh gear synchronizm m synchronism synchronizować v synchronize; masz.el. pull into step; zero in synchronoskop m el. synchronoscope synchrotron m nukl. synchrotron ~ protonowy proton-synchrotron syndrom m med. syndrome, complex synereza f chem. syneresis synergetyk m chem. synergist synergizm m biol., farm. synergism, synergetic effect, synergy; (w koloidach) synergic coagulation synfazowo adv telegr. in phase syngenetyczny a geol. syngenetic syngonia f crystal system synklina f geol. syncline, trough synklinorium n geol. synclinorium, composite syncline syntaktyka f syntax syntany pl chem. syntannins, synthetic tannins syntetazy fpl biochem. synthetases, ligases syntetyczny a synthetic synteza f synthesis; nukl. fusion ~ antracenu Elbsa chem. Elbs reaction ~ automatów cybern. automata synthesis ~ biologiczna biosynthesis ~ (chinoliny) Skraupa chem. Skraup synthesis ~ dienowa chem. diene synthesis, Diels-Alder reaction ~ fotochemiczna photosynthesis ~ jądrowa nuclear fusion, fusion (reaction), thermonuclear reaction ~ logiczna inf. logical synthesis ~ metodą Fischera-Tropscha chem. Fischer-Tropsch process ~ na skalę przemysłową chem. industrial synthesis ~ obrazu TV scanning (in reception) ~ pierwiastkowa chem. total synthesis ~ radiacyjna chem. radiosynthesis, radiation chemical synthesis syntezator m el.akust. synthetizer, synthesizer ~ częstotliwości frequency synthesizer syntezować v synthesize syntina f paliw. synthin syntonia f el. syntony sypać v pour (sand, ,grain etc.) sypki a loose (material) sypkość f proszku flow rate of powder, liquidity of powder (in powder metallurgy) syrena f siren; buzzer ~ ostrzegawcza warning horn syrop m syrup system m 1. system, zob.też układ 2. geol. formation ~ abonencki inf. time-sharing system, TSS, time sharing service, subscriber system ~ aksjomatyczny mat. axiomatic system ~ antykolizyjny (pokładowy) lotn. collision avoidance system, CAS ~ automatycznego lądowania lotn. autoland system ~ ~ przetwarzania danych automatic data processing system Strona 869

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ testowania elektron. automatic test system, ATS dalekosiężny telef. trunk system Dolby el. Dolby (noise-reduction) system dwójkowy mat. binary system dziesiętny mat. decimal system, decimal notation dziesiętny kodowany dwójkowo inf. binary coded decimal system, BCD system ekologiczny ecosystem elektroenergetyczny electric power system elektroniczny przekazywania danych ładunkowych transp. datafreight system informacyjno-wyszukiwawczy information retrieval system informacyjny skomputeryzowany computer-based information system informatyczny zarządzania (computerized) management information system interakcyjny inf. interactive system jednoprocesorowy inf. uniprocessor system kanałów inż. canalization; ductwork kolejno-polowy TV field-sequential system kolejny TV sequential colour television (system) komutacyjny tel. exchange system lądowania GCA ground control approach, GCA ~ mikrofalowy microwave landing system, MLS ~ na przyrządy instrument landing system, ILS ~ na radiolatarnie blind approach beacon system ~ według sygnałów beam approach system liczący computing system liczbowy number system metryczny metric system modularny bud. modular system nawigacyjny inercyjny inertial navigator odwadniający drainage system odwrotny mat. inverse system operacyjny operating system ~ DOS disk operating system, DOS podziału czasu inf. time-sharing system, TSS podziału częstotliwości tel. frequency-division multiplexing, fdm poślizgu kryst. slip system problemowy programowania inf. problem-oriented programming system proceduralny programowania inf. procedure-oriented programming system programowania inf. programming system ~ w języku komputera machine-oriented programming system przechowywania i wyszukiwania danych inf. storetrieval system, storage and retrieval system przeładunku dwuramienny transp. burtoning ~ pionowy żegl. lift-on/lift-off (system), lo-lo ~ poziomy roll-on/roll-off (system), ro-ro ~ ~ , pionowy i przez wpływanie do ładowni barkowca roll-on/roll-off lift-on/lift-off float-on/float-off (system), ro-lo-flo ~ wahadłowy one-on/one-off (system) (przemysłowy) centralnej rejestracji danych inf. Industrial Data Acquisition System, IDAS przetwarzania danych inf. data processing system ~ informacji information processing system, IPS radiofonii przewodowej wire broadcasting system radionawigacyjny Decca Decca (navigation system) relacyjny mat. relational system rozgłoszeniowy rad. broadcasting system rozszerzalny inf. expandable system samoporządkujący aut. self-organizing system sanitarny sanitation (sterowania) wejścia/wyjścia inf. input/output control system, IOCS ~ zintegrowany nawig. integrated control system, INCOS szybkiego ładowania (aparatu) fot. quick-loading system, QL system śledzący półczynny nawig. semi-active tracking system telekomunikacyjny wewnątrzzakładowy in-plant communication system telewizyjny przekaźnikowy television repeater uzbrojenia weapons system wielodostępny inf. multi-access system Strona 870

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ wielokomputerowy inf. multicomputer system ~ wieloprocesorowy inf. multiprocessing system ~ wykrywania i śledzenia (obiektów w przestrzeni kosmicznej) kosm. space detection and tracking system, SPADATS ~ wyszukiwania informacji information retrieval system, IRS ~ z przetwarzaniem potokowym inf. pipeline system ~ zerojedynkowy inf. zero-one system ~ zintegrowany przetwarzania danych inf. integrated computing system ~ zmianowy (pracy) ek. shift labour systematyczny a systematic systematyka f systematics; biol. taxonomy systematyzować v systematize systemiczny a biol. systemic systemotechnika f systems science sytnik m chem. saturator sytuacja f decyzyjna decision situation ~ problemowa problem situation syzygium n astr. syzygy szablon m pattern; templet; mould; curve gauge, zob.też wzornik szabota f (młota) obr.plast. anvil block szacować v estimate; assess ~ zbyt nisko underestimate ~ zbyt wysoko overestimate szacunek m estimate; assessment szadź f meteo. rime szafa f cupboard; wardrobe ~ chłodnicza (domestic) refrigerator ~ rozdzielcza el. cubicle ~ suszarnicza drying cabinet ~ ścienna bud. built-in wardrobe ~ wyciągowa lab. fume cupboard ~ zasilająca el. power cubicle szafir m min. sapphire szafka f locker; cabinet ~ kablowa telef. cable distribution box ~ kartotekowa file cabinet ~ kompasowa okr. binnacle ~ wagi balance case ~ wystawowa show-case szafran m bot. saffron, Crocus sativus L. ~ barwierski safflower, Carthamnus tinctorius szagryn m papiern. shagreen paper, paper with shagreen grain szakla f żegl. shackle ~ łącząca łańcuch z liną splicing shackle szakłak m kruszyna bot. frangula, Rhamnus frangula szala f (wagi) scale pan, platter ~ polerska szkl. polisher ~ szlifiersko-polerska szkl. optical tool szalanda f okr. dump barge, dump-scow, garbage scow szalej m jadowity bot. water hemlock, Cicuta virosa szalet m public lavatory; US comfort station szalka f wagi scale pan, platter ~ odważnikowa weight pan ~ towarowa commodity pan szalowanie n 1. bud. boarding, shuttering, forms, form work, falsework 2. okr. ceiling ~ przestawne bud. climbing shuttering szalupa f ship's boat; pinnace szałas m bud. chalet szałwia f bot. sage, Salvia officinalis L. szambo n san. septic tank szamot m ceram. chamotte szamozyt m min. chamoisite szampon m kosmet. shampoo ~ koloryzujący colour shampoo ~ suchy dry shampoo szandor m inż.wod. log stop, flashboard szanta f zwyczajna bot. horehound, Marrubium vulgare Strona 871

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski szańcowiec m okr. raised quarter deck vessel, quarter-deck ship, quarter-decker szarańcza f zool. locust, Acridiae szare mydło n potash soft soap, green soap szarogłaz m petr. greywacke, wacke szarowaka f zob. szarogłaz szarpać v jerk; włók. tear szarpak m 1. wiertn. jerke-line 2. papiern. thresher, rag cutter szarparka f włók. tearing machine szarpi n żegl. sharpie (boat) szarpie pl med. lint szarpnięcie n jerk; flirt szary a grey szarzeń f farb. grey szarża f chem. manufactured unit szatkownica f (cabbage-)slicer szatnia f cloak-room; dressing-room szczapa f drewn. sliver, chopped log, split log szczaw m bot. sorrel, Rumex acetosa L. szczawian m chem. oxalate szczawianowanie n hutn. oxalate coating szczawiooctan m chem. oxalacetate szczątki mpl (po katastrofie) wreckage; debris szczątkowy a residual; biol. vestigial szczebel m (drabiny) rung, spoke ~ płaski ladder step szczeblina f okienna bud. window bar, sash bar szczecina f bristle szczeciniarka f dehairing machine, dehairer szczególny a particular szczegół m detail szczegółowo adv in detail szczegółowy a detailed szczelina f 1. gap; slot; slit; interstice; crevice; fissure; rift; crevasse 2. siln. port 3. odl. hot crack ~ dylatacyjna inż. expansion gap ~ nadłopatkowa tip clearance (in turbines) ~ osiowa masz. axial clearance ~ po cięciu gazowym spaw. kerf ~ powietrzna el. air-gap ~ przeziernikowa geol. viewing slit, vision slit ~ skrzelowa 1. zool. atriopore 2. lotn. slot ~ skurczowa contraction joint ~ smarowa łożyska masz. bearing interspace, oil clearance ~ sprzęgająca rad. coupling slot ~ uskokowa geol. fault fissure ~ w stropie górn. foig ~ wierzchołkowa tip clearance (in turbines) ~ wlotowa siln. admission port, inlet port ~ wylotowa siln. exhaust port szczeliniak m narz. nicker, tracer szczelinomierz m feeler gauge, gap gauge, clearance gauge, feelers szezeliny fpl wentylacyjne louvers szczeliwo n packing, stuffing, sealant szczelność f (np. rurociągu) leak tightness ~ powłoki coating density szczelny a tight; leakproof; air-tight; hermetic; staunch szczep m bot. graft; scion ~ bakteryjny biol. (bacterial) strain szczepak m (nóż ogrodniczy) roln. grafting knife szczepić v 1. med. vaccinate 2. roln. graft szczepienie n med. inoculation, vaccination ~ elektrolityczne (polimeru) chem. electrolytic grafting ~ gleby (bakteriami) roln. soil vaccination ~ ochronne med. preventive inoculation ~ polimerów grafting of polymers ~ radiacyjne chem. radiation induced grafting ~ w roztworach (polimerów) chem. solution grafting Strona 872

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ zapobiegawcze med. preventive inoculation szczepionka f biochem. vaccine, inoculum ~ bakteryjna bacterial vaccine, bacterin ~ BCG Bacillus Calmette-Guerin vaccine, BCG vaccine szczerba f nick; dent szczerbina f celownika uzbr. sighting notch, sight aperture, peep szczęka f 1. anat. jaw 2. masz. jaw ~ dolna anat. submaxilla ~ górna anat. maxilla ~ hamulcowa brake shoe ~ ~ rozpierana expanding brake shoe ~ płaska do walcowania gwintów thread rolling die, flat die ~ stała (uchwytu) master jaw (of a chuck) ~ ślizgowa sprzęgła clutch slipper ~ zaciskowa (uchwytu) gripping jaw (of a chuck) ~ zgrzewarki weld die szczęki fpl imadła vice jaws ~ uchwytu elektrody spaw. electrode-holder jaws szczękościsk m med. trismus szczotka f 1. brush 2. el. brush ~ do (mycia) butelek bottle-brush ~ do pilników file card ~ do szorowania scrubbing brush ~ do tepowania bud. stippler ~ do zębów tooth brush ~ druciana wire brush; card ~ gąsienicowa (do mycia probówek) test-tube brush ~ odczytu inf. brush scanner, sensing brush ~ tarczowa wheel brush, brushing wheel ~ węglowa el. carbon brush ~ wybieraka telef. wiper szczotkarka f włók. brushing machine, brushing mill szczotkotrzymacz m el. brush-holder szczotkowanie n brushing; brush cleaning szczudło n (słupa linii nadziemnej) el. crutch, pole socket ~ pogłębiarki spud of a dredger szczupak m 1. ryb. pike, Esox lucius L. 2. (środkowa część skóry bydlęcej) back (of hide) szczur m zool. rat, Rattus szczypce pl pliers; tongs ~ do cięcia drutu nippers, wire cutter ~ ~ ~ ~ boczne side-cutting nippers ~ ~ ~ ~ czołowe end-cutting nippers ~ ~ ~ ~ przegubowe multi-power cutting nippers, toggle jointed (cutting) nippers ~ ~ ~ ~ skośne diagonal cutting nippers ~ do gięcia rurek izolacyjnych el. hickey ~ do obciskania crimper ~ do rozwierania zębów piły saw set pliers ~ do tygli crucible tongs ~ do zdzierania izolacji (z drutu) el. skinning pliers ~ elektrotechniczne electricians' pliers ~ kolankowe toggle pliers ~ kombinowane combination pliers, engineers' side-cutting pliers ~ nastawne slip-joint pliers ~ okrągłe krótkie round-nose pliers ~ ~ wydłużone round-nose fine point pliers ~ płaskie flat nose pliers ~ ~ krótkie short snipe nose pliers ~ ~ wydłużone long snipe nose pliers ~ równoległe parallel action pliers ~ stożkowe cone plięrs ~ trzyzębowe three prong pliers ~ uniwersalne combination pliers, engineers' side-cutting pliers ~ z bocznymi nożami side-cutting pliers ~ zaciskowe clamping pliers szczypczyki pl forceps; pincette; tweezers szczypiorek m bot. chives, Allium schoenprasum L. Strona 873

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski szczyt m 1. peak; top; acme 2. el. peak load, maximum demand 3. anat. apex ~ pagórka sprawności (na wykresie) point of best efficiency ~ płuca anat. apex of lung ~ podwodny ocean. sea peak ~ przemieszczeń kryst. displacement spike ~ stosu inf. top of stack ~ ściany bud. gable ~ temperaturowy fiz. thermal spike szczytówka f okr. blinker, flashing lantern SZD = Szybowcowe Zakłady Doświadczalne szedyt m wybuch. cheddite szelak m shellac ~ w bochenkach button lac szelf m geol. shelf ~ kontynentalny continental shelf szelit m min. scheelite szenit m min. schoenite szerardyzacja f powł. sherardizing, zine impregnation szereg m 1. series 2. row ~ aktynowy (promieniotwórczy) actinium series ~ asymptotyczny mat. asymptotic series ~ czasowy mat. time series ~ efektu trans chem. trans effect series ~ eluotropowy chem. eluotropic series ~ geometryczny mat. geometric series ~ główny mat. chief series ~ hipergeometryczny mat. hypergeometric series ~ homologiczny chem. homologous series ~ interpolacyjny mat. interpolation series ~ kiurowy (promieniotwórczy) curium series ~ liotropowy chem. (Hofmeister's) lyotropic series (of anions) ~ napięciowy (metali) chem. electromotive series, electrochemical series, displacement series, constant series ~ naprzemienny mat. alternating series, oscillating series ~ nieskończony mat. infinite series ~ ograniczony mat. bounded serics ~ pochodny mat. derived series ~ potęgowy mat. power series ~ promieniotwórczy fiz. radioactive series, decay series, disintegration series, disintegration chain, decay family ~ ~ przynależny (danemu nuklidowi) collateral series ~ przestawny staggered row (of rivets etc.) ~ rozbieżny mat. divergent series ~ torowy (promieniotwórczy) thorium series, thorides ~ trygonometryczny mat. trigonometric series ~ urano-aktynowy (promieniotwórczy) actinium series ~ urano-radowy (promieniotwórczy) uranium series ~ wszędzie zbieżny mat. permanently convergent series ~ wykładniczy mat. exponential series ~ zbieżny mat. convergent series ~ ~ bezwzględnie absolutely summable series szeregowanie n inf. scheduling ~ wielopoziomowe foreground-back-ground scheduling ~ z wywłaszczaniem (w systemach operacyjnych) preemptive scheduling szeregowo adv in series szeroki a wide, broad szeroki zakres m wide range szeroko otwarty (o drzwiach, klapie itp.) wide open szerokolistny n bot. broad-leaved szerokopasmowy n broad-band szerokość f width, breadth ~ ekliptyczna astr. celestial latitude, ecliplic latitude ~ geograficzna latitude ~ impulsu el. pulse length, pulse duration ~ konstrukcyjna kadłuba statku (na wręgach) moulded breadth of a ship ~ linii widmowej fiz. breadth of spectral line ~ pasma (częstotliwości) rad. bandwidth, BW Strona 874

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ~ widmowego spectral bandwidth ~ piku (w chromatografii) chem. peak width ~ pomiarowa okr. tonnage breadth ~ poprawiona (na płaszczyźnie ziemi) astr., nawig. reduced latitude ~ rejestrowa (statku) okr. register breadth ~ rozwarcia klucza masz. width across flats, wrench opening ~ skorygowana zob. szerokość poprawiona ~ strefy fazowej uzwojenia el. phase spread ~ ścieżki (na taśmie magnetycznej) track width ~ tonażowa (statku) okr. tonnage breadth ~ toru rail gauge, track gauge ~ w świetle clear width ~ wiązki (promieniowania) beamwidth ~ widma impulsu el. pulse bandwidth ~ wieńca koła zębatego face (width) of gear, tooth facewidth ~ wrębu międzyzębnego masz. gear interval ~ ~ ~ normalna true interval of a gear szeryf m (litery) poligr. serif szesylit m min. chessylite sześcian m mat. 1. cube, regular hexahedron 2. cube (third power) sześcienny a 1. geom. cubic(al), cu 2. kryst. isometric sześcioazotan m chem. hexanitrate sześciochlorek m chem. hexachloride sześciochlorocykloheksan m chem. hexachlorcyclohexane, benzene hexachloride ~ techniczny technical benzene hexachloride, TBH sześciofluorek m chem. hexafluoride sześciofluorokrzemian m chem. fluosilicate ~ potasowy potassium fluosilicate sześciokąt m geom. hexagon sześciokątny a hexagonal sześciokrotnik m tel. sextupler sześciometylenoczteroamina f chem. hexamethylenetetramine, hexamine, aminoform sześciościan m geom. hexahedron sześciotlenek m chem. hexoxide sześciowartościowy a chem. sexivalent, hexavalent sześciowodorek m chem. hexahydride szew m seam; med. suture ~ na okrętkę round seam ~ na styk butt seam ~ nitowy riveted joint ~ ~ nakładkowo-zakładkowy overlapping riveted joint ~ ~ nakładkowy dwurzędowy double-riveted butt joint ~ ~ nakładkowy jednorzędowy single-riveted butt joint ~ obwodowy zob. szew nitowy poprzeczny ~ ~ poprzeczny circumferential riveted joint ~ ~ zakładkowy dwurzędowy double-riveted lap joint ~ ~ ~ jednorzędowy single-riveted lap joint ~ spawany intermittent weld, skip weld, weld(ing) seam ~ ~ łańcuchowy chain intermittent weld ~ ~ przestawny staggered stitch weld ~ ~ punktowy stitch spot weld ~ ~ szczelinowy slot stitch weld szewiot m włók. cheviot szewro n skór. glazed kid szkartat m farb. scarlet szkic m sketch, draft ~ projektu predesign szkicować v sketch szkielet m 1. mat. skeleton 2. (konstrukcji) skeleton (of a structure), frame(work), framing; carcass ~ jonitu chem. ionite skeleton ~ kompleksu mat. skeleton of a complex ~ pudła wagonu kol. car body shell ~ rdzenia odl. core grid, core iron; core arbor, stalk ~ zbrojeniowy bud. reinforcing cage szkieletowa f profilu lotniczego centre line of aerofoil section Strona 875

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski szkiełko n glass ~ przedmiotowe mikroskopu microscopic slide, micro slide ~ przykrywkowe mikroskopu microscopic cover glass, micro(cover) glass ~ zegarkowe watch glass, crystal szklanka f (tuleja rurowa z dnem) hutn. bottle, thimble-shaped hollow szklany a (made of) glass szklarnia f roln. glasshouse, greenhouse, solar house szklarstwo n glass-making szklarz m 1. glassworker 2. glazier szklenie n glazing (windows) szklisty a glassy, glasslike, vitreous szkliwienie n ceram. glazing (covering with glaze) ~ za pomocą chlorku sodowego salt glazing, salting szkliwo n 1. glaze 2. anat. enamel, adamantin ~ bezołowiowe leadless glaze ~ borowe boracic glaze ~ ceramiczne ceramic glaze ~ czarne black stain ~ fosforowo-krzemowe phosphosilicate glass, PSG ~ lodowe ocean. ice-slush, sludge ~ lśniące glossy glaze ~ matowe matt glaze ~ nieprzezroczyste opaque glaze ~ ołowiowe lead glaze ~ opalizujące iridescent glaze ~ porcelanowe porcelain enamel ~ solne salt glaze ~ wulkaniczne petr. volcanic glaze, natural glass ~ ziemne clay glaze szkliwotwórczy a med. amelogenic szkła mpl kontaktowe opt. contact lenses ~ korekcyjne ophthalmic glasses; eyeglasses; spectacles ~ nagałkowe opt. contact lenses ~ ochronne eye-protection glasses, protective glasses ~ z nóżką goblet, stemware szkło n glass ~ antysolowe bud. antisolar glass ~ barwione stained glass ~ bezbarwne colourless glass ~ bezodpryskowe zob. szkło bezpieczne ~ bezpieczne safety glass, shatterproof glass; security glass ~ brunatne amber glass ~ budowlane architectural glass ~ butelkowe bottle glass ~ ciągnione drawn glass ~ ciepłochronne heat-absorbing glass ~ długie technologicznie slow-setting glass, long glass, sweet glass ~ do aparatury chemicznej chemical glass ~ do oszkleń glazing glass ~ formowane za pomocą piszczeli free-blown glass, off-hand glass ~ fotochromowe photochromic glass ~ gięte bent glass, curved glass ~ gospodarcze domestic glassware ~ hartowane chilled glass, toughened glass, tempered glass, hardened glass ~ inspektowe greenhouse glass, roofing glass ~ jenajskie Jena glass ~ katedralne bud. cathedral glass ~ klejone laminated glass ~ ~ trójwarstwowe triplex glass ~ kolorowe opt. coloured glass ~ koronowe opt. crown glass ~ krótkie technologicznie quick-setting glass, short glass ~ kryształowe lead glass, lead crystal ~ kuchenne ognioodporne cooking glass ~ kwarcowe vitreous silica, quartz glass, silica glass ~ laboratoryjne laboratory glassware ~ lodowe ocean. ice rind Strona 876

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski lustrzane (polished) plate, glass plate łączeniowe (np. na złącza z metalem) sealing glass, glass for sealing matowe clouded glass, frosted glass mieniące się dichroic glass miękkie soft glass mleczne milk glass młotkowane hammered glass mrożone wzorzyste ice-patterned glass, ice-flower glass, glue-etched glass naczyniowe hollow glassware o regulowanej porowatości controlled pore glass, CPG o szerokim zakresie temperatur wyrobu slow-setting glass, good-natured glass, sweet glass o własnościach półprzewodnikowych semiconducting glass o wzorze kropelkowym dewdrop glass ochronne protecting glass odbłyskowe reflex-reflector ognioodporne flameproof glass okienne bud. sheet glass, window glass ~ falowane corrugated sheet glass okularowe spectacle lens ~ dwuogniskowe bifocal lens ~ surowe płasko-wypukłe micoquille ~ ~ wypukłe coquille ołowiowe lead glass opakowe opaque glass ~ czarne black glass opalizujące opalescent glass opalowe opal glass optyczne optical glass, flint (glass) ~ surowe optical blank organiczne tw.szt. organic glass ornamentowe ornamental glass pancerne bullet-proof glass piankowe foam glass, cellular glass płaskie (walcowane) flat glass, plate glass pochłaniające promieniowanie nadfioletowe document glass podstawowe base glass, parent glass pokładowe okr. deck light polerowane (polished) plate glass pośrednie do spajania solder glass powiększające magnifying glass, reading glass powlekane flashed glass, cased glass półkryształowe semi-crystal, half crystal próbne (optyczne) med. trial lens przeciwodblaskowe non-reflecting glass przednie hełmu nurka window door przepuszczalne dla nadfioletu uviol glass pyreksowe pyrex glass różowe pink glass rubinowe ruby glass rżnięte cut glass sokowskazowe cukr. juice gauge spawalnicze ochronne welding lens surowe w donicy transfer glass, raw pot glass, pot-cooled glass szare (dla telewizji) neutral tinted glass, neutral gray glass trudnotopliwe refractory glass trzonowe slag, hearth glass twarde hard glass uwiolowe uviol glass walcowane rolled glass wielowarstwowe laminated glass wodne water-glass, soluble glass, liquid glass wodowskazowe hydr. water gauge glass wystawowe glass for shop windows wytłaczane pressed glass, pressware z nalotem smoked glass zadymione zob. szkło z nalotem Strona 877

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ zamącone opaque glass ~ ~ w masie pot-opal glass ~ zapobiegające olśnieniu glare-reducing glass, non-glare glass ~ zbrojone armoured glass, wire glass ~ żaroodporne flameproof glass, ovenproof glass, oven ware ~ żeberkowe ribbed glass szkoda f damage szkodliwość f ścieków harmfulness of wastes szkodliwy a harmful; noxious: detrimental; damaging szkodnik m roln. pest ~ zwierzęcy animal pest szkody fpl górnicze mining damage ~ korozyjne corrosion damage szkolenie n training, schooling, instruction ~ na stanowisku roboczym on-the-job training ~ podyplomowe post-graduate training ~ przywarsztatowe on-the-job training ~ przyzakładowe training within industry, vestibule training ~ zawodowe vocational training szkolić v train, instruct szkolnictwo n educational system szkoła f techniczna technical school; polytechnic ~ zawodowa trade school szkorbut m m.ed. scurvy szkółka f (drzewek) roln. nursery szkuner m okr. schooner szkunerbark m okr. barkentine szkunerbryg m okr. brigantine szkuta f (barka) scow, tray szkutnictwo n boatbuilding szkutnik m boatbuilder, shipwright; US ceiler, planker szkwał m meteo. squall szlak m 1. mat. route 2. biochem. pathway ~ morski seaway, shipping lane, sea-lane ~ zrywkowy leśn. skidding road ~ żeglugowy zob. szlak morski szlaka f = żużel slag szlam m sludge; slime, mud; silt; sullage; tails ~ anodowy elchem. anode slime ~ czerwony met. red mud, Bayer mass ~ olejowy oil residues ~ popiołowy ash slurry ~ rudny wzbog. ore pulp szlamnik m kotł. washout, mud hole, handhole, cleaning hole, cleanout szlamowanie n liquid classification; wzbog. tossing ~ gliny ceram. clay washing szlamownik m chem. sludger; ceram. washmill szlamówka f 1. sludge pump 2. wiertn. sand bucket szlichtowanie n włók. dressing szlif m 1. met. microsection, polished section, metallographic specimen 2. cut (of a gem) ~ brylantowy diamond cut szlifierka f 1. obr.skraw. grinder, grinding machine 2. drewn. sander, sandpapering machine 3. skór. fluffing machine ~ bezkłowa centreless grinder ~ bębnowa drewn. drum sander ~ bramowa do płaszczyzn plano grinder ~ czołowa face grinder ~ do gwintów thread grinder ~ do kół zębatych gear grinder ~ do obróbki kształtowej contour grinding machine, profile grinder ~ do obróbki obwiedniowej kół zębatych generating grinder, generation grinder ~ do otworów internal grinder ~ do otworów planetarna planetary-type internal grinding machine ~ do płaszczyzn surface grinder ~ do prowadnic slideway grinder ~ do rdzeni odl. core grinder Strona 878

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski do usuwania wad powierzchniowych conditioning grinder do walców roll grinder do wałków cylindrical grinder, external grinder do zaworów valve refacer -docierarka lapper, lapping machine -dogładzarka superfinisher do płaszczyzn (szlifujqca dwustronnie) double disk grinder, double-ended grinder ~ kłowa centre-type grinder ~ koordynatowa jig grinder ~ obwiedniowa generating grinder ~ -ostrzarka do pił saw grinding machine, saw gummer ~ ~ do przeciągaczy broach sharpening machine ~ ~ do wierteł drill sharpening machine ~ ~ narzędziowa tool grinder, tool grinding machine, sharpening machine, sharpener ~ profilowa optyczna (z ekranem do obserwacji szlifowanego zarysu) optical profile grinding machine ~ -przecinarka abrasive-cutting machine ~ ~ z obrotem przedmiotu rotating abrasive-cutting machine ~ ręczna z napędem mechanicznym portable grinding tool ~ stojakowa floor-stand grinder, pedestal grinder ~ stołowa bench grinder ~ suportowa lathe grinder, tool-post grinder ~ tarczowa drewn. disk sander ~ taśmowa belt grinder, band grinding machine, abrasive belt machine, bandfacer ~ wahadłowa swing frame grinder ~ walcowa pionowa drewn. bobbin sander ~ współrzędnościowa jig grinder ~ -wygładzarka honing machine ~ z tarczą segmentową (do szlifowania przerywanego) chop-stroke abrasive cutting machine ~ -zdzierarka snagging grinder szlifiernia f grindery, grinding shop szlifierski a grinding; abrasive szlifierz m grinder ~ diamentów diamond cutter szlifowanie n 1. grinding 2. drewn. sanding 3. skór. fluffing 4. powł. rubbing down ~ bezkłowe centreless grinding ~ czołowe face grinding ~ i rzeźbienie dna (naczyń szklanych) puntying ~ elektrolityczne electrolytic grinding ~ kłowe centre-type grinding ~ kształtowe form grinding, profile grinding, contour grinding ~ na mokro (z chłodzeniem) wet grinding ~ na sucho (bez chłodzenia) dry grinding ~ obwiedniowe generation grinding ~ otworów internal grinding ~ ~ cylindrycznych inside diameter grinding, ID grinding ~ pierścieniowe annular grinding ~ płaszczyzn surface grinding ~ poprzeczne traverse grinding ~ profilowe form grinding, profile grinding, contour grinding ~ przeciwbieżne up cut grinding, up-grinding ~ przelotowe continuous grinding ~ przerywane chop grinding ~ taśmą ścierną (abrasive) belt grinding, linishing ~ taśmowe zob. szlifowanie taśmą ścierną ~ wałków cylindrical grinding ~ wgłębne plunge grinding, plunge-cut grinding ~ współbieżne climb cut grinding, down-grinding szmaragd m min. emerald ~ niklowy zaratite szmatowatość f skór. sponginess szmaty fpl rags szmer m (serca) med. murmur Strona 879 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski szmergiel m min. emery sznajderyt m wybuch. schneiderite sznary pl farb. brush marks sznur m cord; line; el. flexible cord ~ elastyczny elastic cord ~ haczykowy dorszowy ryb. throat line, bultow ~ ~ zakotwiczony trawling line, set line ~ łączeniowy el. connecting cord, patch cord ~ plazmy plasma filament ~ pomiarowy tel. test cord ~ przyłączeniowy el. line cord, power cord ~ uszczelniający packing cord ~ woskowy odl. wax vent, strum sznurek m string ~ traserski (do odbijania linii prostych) chalk line sznurowanie n ryb. pursing sznurówka f kutla niewodu ryb. tie line ~ worka włoka ryb. draw rope sznury mpl haczykowe ryb. long lines szok m med. shock szopa f shed, shanty ~ dla bydła covered cattle yard szorować v scrub, scour szorstki a rough, coarse szorstkość f roughness, coarseness szorstkować v roughen, rasp szosa f highroad szot m okr. sheet szóstego stopnia mat. sextic szóstnik m el. six-terminal network szpachla f spatula; putty krafe; stopping knife szpachlować v lute; stop szpachlówka f lute; putty; surfacer; filler ~ stolarska wood filler szpagat m cord, twine szpaler m roln. 1. (korona drzewa) espalier 2. (podpora) espalier szpalta f poligr. column szpałdówka f bud. scone brick szpara f gap; chink szparag m bot. asparagus, Asparagus officinalis L. szpat m min. spar ~ ciężki barytes, barite, heavy spar, tiff ~ islandzki Iceland spar ~ manganowy rhodochrosite, dialogite, manganese spar ~ migający schillerspar ~ polny feldspar ~ tabliczkowy wollastonite, tabular spar ~ wapienny (sparry) calcite, calsparite, calcspar, sparite ~ żelazny ironstone, spathic iron ore, siderite szperacz m mot. searchlight, adjustable spot light szpic m point, pointed tip szpicak m bud. point chisel szpicowanie n bud. pointing (stones) szpiczasty a pointed szpigat m okr. scupper szpik m anat. (bone) marrow, medulla szpilka f pin ~ formierska odl. (moulder's) sprig, moulder's brad ~ miernicza geod. chaining arrow, pin arrow ~ pokładowa okr. deck bolt szpilkowanie n formy odl. sprigging, nailing szpinak m bot. spinach, Spinacia oleracea L. szpital m hospital ~ okrętowy (na okręcie wojennym) sick-bay; (na statku handlowym) sick berth szpon m zool. claw szpring m okr. spring (line), quarter mooring ~ rufowy quarter rope Strona 880

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski szprot m ryb. sprat, Spratus spratus L. szprycha f spoke, wheel arm szpula f spool; bobbin; reel ~ nawijająca (np. taśmę magnetyczną) take-up reel ~ odbiorcza fot. take-up spool ~ odwijająca (np. taśmę magnetyczną) take-off reel, pay-off reel ~ podająca (np. taśmę magnetyczną) feed reel; fot. delivery spool szpularka f hutn. spooling machine, spooler szradan m pest. schradan (acaricide and insecticide) szrapnel m uzbr. shrapnel (shell) szron m meteo. hoarfrost, silver frost, white frost; rime sztaba f heavy bar ~ mydła slab sztabik m bud. glazing bead sztacheta f pale, paling sztag m okr. stay ~ dziobnika bobstay sztaksel m okr. staysail sztamowanie n (przy formowaniu) odl. stamping-back sztapel m stack (of timber) sztaplarka f stacker (for stacking timber) sztaplowanie n stacking (timber) sztauer m żegl. stevedore sztauować v żegl. stow, stevedore sztauowanie n żegl. stowage, stevedoring sztauplan m żegl. stowage plan sztender m okr. pendant, pennant sztokfisz m ryb. stockfish sztolnia f 1. górn. (side) drift; adit 2. inż. power tunnel ~ łącznikowa close work ~ odprowadzająca powietrze off-take drift ~ odwadniająca drain adit; off-take drift ~ poszukiwawcza exploratory drift ~ przelewowa spillway tunnel (in a dam) ~ wentylacyjna air adit ~ wodna drain adit ~ z ujściem na powierzchnię górn. day level sztorm m meteo. storm ~ wirowy revolving storm sztormować v żegl. weather sztormtrap m okr. rope ladder, jack ladder, Jacob's ladder sztruks m włók. corduroy sztuczka f odl. drawback, false core sztuczna inteligencja f artificial intelligence sztuczna łąka f roln. seeded grassland sztuczna nerka f med. artificial kidney sztuczna przynęta f ryb. plug sztuczna skóra f imitation leather, leather substitute, leathercloth sztuczna szczęka f denture sztuczne czucie n lotn. artificial feel sztuczne jajo n (w gnieździe) zoot. nest egg sztuczne jezioro n man-made lake sztuczne oddychanie n bhp artificial respiration sztuczne oddychanie n usta-usta mouth-to-mouth rescue breathing sztuczne płuco-serce n med. heart-lung machine sztuczne ręce fpl nukl. master-slave manipulator sztuczne serce n med. artificial heart sztuczne wędzenie n spoż. artificial smoking sztuczny a artificial; dummy sztuczny horyzont m lotn. artificial horizon sztuczny jedwab m rayon sztuczny rozrusznik m serca med. artificial pacemaker sztuczny róg m tw.szt. galalith, artificial horn sztuczny satelita m artificial satellite sztuczny satelita m Słońca artificial asteroid sztuka f 1. piece; specimen; unit; head 2. (umiejętność) art; craft ~ dobra skj good piece, conforming unit ~ drukarska art of printing Strona 881

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ wadliwa skj defective (piece) ~ z wadą istotną major defective ~ ~ ~ krytyczną critical defective ~ ~ ~ nieznaczną minor defective sztukateria f bud. stuccowork sztukator m bud. plasterer, stucco decorator sztuki fpl pojedyncze (należące do zdekompletowanej całości) odd pieces sztychowanie n betonu bud. rodding the concrete sztychówka f do darniny sod knife, turf cutter sztyft m kosmet. stick ~ dezodoryzujący deodorant stick ~ do cieniowania powiek eyestick sztygar m mine foreman, head miner ~ mierniczy surveying deputy ~ objazdowy overman, overlooker ~ przy głębieniu szybu deputy of sinkers ~ strzelniczy deputy for shot firing sztylet m zecerski poligr. bodkin, spike sztywnieć v stiffen, become rigid sztywnik m bud. window brace, window bracket sztywność f 1. rigidity, stiffness 2. mat. tautness 3. med. rigor ~ akustyczna acoustic stiffness ~ bezpośrednia aero. direct stiffness ~ klatki walcowniczej hutn. mill modulus ~ rozciągania longitudinal rigidity ~ skręcania torsional rigidity ~ sprężyny spring rate ~ zginania flexural rigidity sztywny a rigid, stiff szubienica f lotn. glider training scaffold szufla f shovel, scoop szuflada f drawer ~ klujnikowa (inkubatora) zoot. hatching tray ~ lęgowa (inkubatora) zoot. setting tray szuflarka f nożowa zob. szuflarka samoczynna ~ samoczynna odl. sand cutter, sand cutting machine szuflować v shovel szukacz m 1. tel. hunter, interference search device 2. mot. searchlight, adjustable spot light ~ horyzontu nawig. horizon tracker, horizon scanner ~ kabla (ziemnego) el. cable finder ~ liniowy tel. line finder ~ przerwy (w kablu) el. disconnection locator ~ słońca kosm. sun-position indicator, sun seeker, sun follower szukanie n tel. hunting; inf. search(ing) szum m el.akust. noise, zob.też szumy ~ biały white noise ~ cieplny thermal agitation noise ~ dyfuzyjny elektron. diffusion noise ~ igły needle scratch ~ informacyjny information noise ~ kwantowy tel. quantization noise, quantization distortion ~ migotania elektron. flicker noise ~ mikrofonu (węglowego) frying ~ pochodzenia zewnętrznego fuzz ~ pseudolosowy tel. pseudorandom noise ~ sali room noise ~ syczący hiss ~ taśmy filmowej kin. film noise ~ tłowy rad. background noise ~ torowy tel. line noise ~ wybuchowy elektron. popcorn noise, burst noise ~ wywołany impulsami tel. pulse noise szumować v skim szumowiny pl (na powierzchni ciekłego metalu) odl. dross, scruff, scum szumówka f odl. skimmer spoon szumy mpl geomagnetyczne tel. geomagnetic noise ~ kosmiczne rad. cosmic noise, sky noise, extraterrestrial noise, Strona 882

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski galactic noise ~ lampy elektron. tube noise ~ modulacyjne modulation noise ~ radiowe radio noise ~ ~ słoneczne solar (radio) noise ~ śrutowe elektron. shot-effect ~ w antenie rad. antenna pick-up ~ własne rad. internal noise szungit m (odmiana grafitu) shungite szworka f ryb. fishing line szyb m shaft; okr. casing ~ dźwigu lift shaft ~ kablowy el. cable chute ~ kominowy okr. funnel casing ~ kopalniany górn. pit shaft ~ kotłowy okr. boiler(-room) casing ~ maszynowy do ciągnienia szkl. tower of a drawing machine ~ nadmiarowy okr. expansion trunk ~ naftowy wiertn. oil well ~ oświetleniowy okr. light casing ~ pieca furnace shaft ~ pływakowy hydr. float well ~ pomocniczy górn. countershaft ~ poszukiwawczy górn. prospecting shaft, discovery shaft ~ ratunkowy 1. górn. emergency shaft, escape shaft 2. okr. escape trunk ~ solankowy salt well ~ spalania (w nagrzewnicy dmuchu) hutn. combustion well ~ studzienny well shaft ~ ślepy górn. staple shaft, staple pit ~ świetlny bud. light-well ~ ucieczkowy górn. emergency shaft, escape shaft ~ wdechowy górn. downcast (shaft) ~ wentylacyjny górn. ventilating shaft, air-shaft ~ wlotowy górn. downcast (shaft) ~ wodowskazowy water gauge well ~ wyciągowy lift shaft; górn. drawing shaft ~ wydechowy górn. upcast shaft, U.C., outtake shaft ~ wydobywczy górn. drawing shaft, output shaft ~ ~ kopalni węgla coal-pit ~ wylotowy górn. upcast shaft, outtake shaft ~ żeliwiaka cupola shaft szyba f (okienna) (window) panel ~ bezpieczna mot. safety window ~ ogrzewana mot. heated window ~ opuszczana mot. drop window, wind-down window ~ ~ do połowy half drop window ~ pancerna transparent armour ~ panoramiczna (przednia) mot. panoramic window, wrap round window ~ przednia mot. windscreen; US windshield ~ ~ łamana V-front window ~ tylna o ujemnym kącie pochylenia mot. cliff-cut rear window ~ wirująca (w oknie sterowni) okr. clear-view screen (in wheelhouse) szyber m chimney damper, chimney register szybiarz m górn. sinker szybik m górn. small shaft, fore-shaft ~ badawczy trial pit, test pit; prospecting shaft, discovery shaft ~ między dwoma poziomami winze ~ poszukiwawczy zob. szybik badawczy ~ ślepy staple ~ wiertniczy wiertn. cellar szybka f zeg. watch glass, crystal szybka kolej m miejska underground; US subway szybki a fast, quick, rapid szybki algorytm m przekształcenia Fouriera mat. fast Fourier transform, FFT szybki dostęp m (do pamięci) inf. quick access szybki ruch m jałowy masz. skip motion szybki ruch m powrotny quick-return motion; fly-back, kickback (of a Strona 883

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski pointer) szybki wzrost m rapid growth szybkie przejście n adiabatyczne fiz. adiabatic fast passage szybko działający quick-acting, fast-acting szybko zamarzający quick-freezing szybkobieżny n high-speed; quick-running szybkoobrotowy a high-speed szybkoschnący a quick-drying szybkostrzelność f uzbr. rate of fire szybkostrzelny a uzbr. quick-firing szybkościomierz m speed indicator, speedometer; lotn. air-speed indicator szybkościowy a high-speed szybkość f speed; rate; rapidity; celerity; zob.też prędkość ~ chłodzenia cooling rate ~ drukowania inf. print-out rate ~ działania całkującego aut. reset rate ~ ekonomiczna mot. maxmile speed ~ jazdy running speed; mot. driving speed ~ jonizacji ionization rate ~ kątowa obrotu Ziemi astr. earth rate ~ korozji corrosion rate ~ narastania impulsu elektron. pulse rate-of-rise ~ ~ oblodzenia lotn. rate of icing, icing severity ~ obrotowa angular velocity, speed of rotation ~ opadania krwinek med. blood sedimentation rate, BSR ~ osiadania sedimentation rate ~ pełzania wytrz. creep rate ~ posuwu obr.skraw. feed rate ~ prądu odpływu ocean. strength of ebb ~ ~ przypływu strength of flood ~ przemiany promieniotwórczej nukl. decay rate, disintegration rate ~ przesyłania danych throughput ~ ~ informacji information flow rate ~ reakcji chem. reaction rate ~ rozchodzenia się fali speed of wave propagation ~ rozpadu nukl. decay rate, disintegration rate ~ rozszczepienia nukl. fission rate ~ roztapiania (wsadu) hutn. melting rate ~ ruchu posuwowego obr.skraw. feed speed ~ skrawania obr.skraw. cutting speed ~ spalania rate of combustion, combustion rate ~ spływu wióra (wzglgdem narzędzia) obr.skraw. chip flow velocity ~ sterowania aut. rapidity of control ~ sterowna (statku) żegl. steerageway ~ stygnięcia cooling rate ~ tętna med. pulse rate ~ transmisji bitów tel. bit rate ~ trawienia etch rate ~ tworzenia (się) chem. rate of formation ~ unoszenia nośników ładunków (w polu elektrycznym) elektron. carrier drift velocity ~ walcowania obr.plast. rolling speed, rolling rate, mill speed ~ wejściowa (do walców) obr.plast. entering speed ~ wprowadzania (danych) inf. input speed ~ wybuchu explosion rate ~ wyjściowa (z walców) obr.plast. delivery speed ~ wykonywania zakrętu lotn. turn rate ~ wypalania się nukl. rate of depletion ~ ~ ~ węgla (w kąpieli stalowej) hutn. carbon loss rate, carbon drop rate ~ wypornościowa żegl. displacement speed ~ wyprowadzania (danych) inf. output speed ~ wzrostu ek. rate of increase ~ zakręcania lotn. rate of turn, turning rate ~ zasilania feed rate ~ zbieżności całki mat. rate of convergence of an integral ~ zliczeń radiol. counting rate Strona 884

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ zmiany kursu żegl. turning rate szybkowar m pressure cooker szybowanie m lotn. soaring, planing szybowiec m lotn. glider; sailplane ~ wyczynowy sailplane, soaring glider szybowisko n glider airfield szybownictwo n lotn. gliding szybownik m glider pilot szybowy m górn. shaftsman szych m włók. tinsel szyć v sew; stitch szydło n awl ~ odpowietrzające odl. vent wire ~ płaskie bradawl szyfon m włók. chiffon szyfr m code; cipher ~ jednokierunkowy inf. one-way cipher szyfrator m inf. coder, encoder szyfrować v code, encode; cipher (a message); tel. scramble szyja f anat. neck szyjka f neck ~ bańki el. neck of bulb ~ butelki bottleneck ~ butli (do gazu) cylinder neck ~ kolby lab. flask neck ~ nadlewu odl. riser neck ~ nitu rivet neck ~ płuczkowa wiertn. gooseneck ~ szyny rail web ~ wiertła drill neck ~ wlewu (zbiornika) filler neck ~ zegarka zeg. case pendant szyjkowanie n obr.plast. necking, neck forming szyk m array; lotn. formation ~ antenowy rad. aerial array ~ ~ promieniujący poprzecznie broadside array ~ ~ ~ wzdłużnie end-fire array ~ ~ synfazowy cophasal array ~ ~ ścianowy curtain array ~ bojowy lotn. battle formation ~ czołowy żegl. line abreast ~ torowy żegl. line ahead ~ zwarty lotn. close formation szykana f inż.wod. baffle pier szyld m signboard szyna f 1. rail 2. el. bus(bar) 3. inf. bus 4. med. splint ~ bezstykowa spawana kol. continuous welded rail, CWR ~ dwugłówkowa (przestawna) double-head rail ~ dźwigowa crane rail ~ jezdna traffic rail, running rail ~ ~ podwieszona runway (of an overhead conveyor) ~ karetki biur. carriage rail ~ kolankowa kol. wing rail ~ kolejowa railway rail ~ ochronna kol. check rail, guard rail, side rail ~ podsuwnicowa bridge rail ~ prądowa kol. conductor-rail, contact rail, third rail ~ prowadząca guide bar, guide rail ~ przecinkowa (w maszynach do liczenia) biur. decimal rod ~ rowkowa dock rail ~ skrzydłowa kol. wing rail ~ suwnicowa bridge rail ~ szlifierska szkl. nog bar ~ toczna obrotnicy kol. circle rail ~ tramwajowa tram rail ~ uziemiająca el. earth bar ~ Vignoli flat bottom rail, F.B. rail ~ wagowa (wagi wagonowej) scale rail, weighing rail, deck rail, live Strona 885

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski rail ~ wąskotorowa kol. light rail ~ wózka biur. carriage rail ~ z płaską stopą flat bottom rail ~ z rowkiem grooved rail ~ zasilająca wielowarstwowa elektron. laminated busbar ~ zębata rack-rail ~ ~ marginesu biur. margin stop rack ~ odstępów biur. letter spacing rack ~ ~ tabulatora tabulator rack szyniak m kol. rail(road) spike, track spike, dog-nail szynka f spoż. ham szynoprzewód m el. busway ~ ślizgowy trolley duct szynszyla f zool. chinchilla, Chinchilla laniger szyny fpl ślizgowe (w piecu przepychowym) hutn. running skids, skid rails ~ zasilające el. power rails ~ zbiorcze el. busbars szypczendler m żegl. shipchandler szyper m żegl. skipper szypułka f bot. leaf stalk szyszka f bot.cone szyszki fpl chmielowe ferm. hops szyszynka f anat. pineal gland, conarium, epiphysis O o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

bliskim zasięgu short-range budowie grzebieniowej elektron. interdigitated dalekim zasięgu long-range długim okresie połowicznego rozpadu nukl. long-lived dużej częstotliwości high-frequency dużej masie cząsteczkowej chem. high-molecular (weight) dużej mocy powerful dużej objętości voluminous dużej przewodności el. highly conductive dużej wartości opałowej paliw. rich dużej wydajności high-duty, high efficiency dużej wytrzymałości na rozciąganie high-tensile dużej zawartości alkoholu high-proof dużej zawartości popiołu high in ash dużych oczkach (sito, sieć) large meshed dużych rozmiarach bulky, large sized dużym przekroju (np. drut) heavy gauge (wire) gładkim poszyciu okr. carvel built krótkim okresie połowicznego rozpadu nukl. short-lived małej masie cząsteczkowej chem. low-molecular (weight), lmw małej mocy low-power małej stratności dielektrycznej low-loss małej zawartości ekstraktu ferm. light-bodied małej zawartości oleju powł. short-oil małych rozmiarach small sized małym natężeniu low-intensity małym przekroju (np. drut) light gauge (wire) masie zerowej fiz. zero-mass, massless napędzie jądrowym nuclear-powered napędzie odrzutowym jet-propelled napędzie parowym steam-driven napędzie silnikowym power-driven; power-operated nieokreślonej marce fabrycznej unbranded nietrwałej barwie farb. fugitive niewłaściwych wymiarach off-gauge, out of size odcieniu czerwonym red-shaded ograniczonej zawartości ołowiu farb. lead restricted orientacji uprzywilejowanej with preferred orientation pełnej wodnicy okr. full-ended przeciwnym znaku of opposite sign przekryciu ujemnym underlapped Strona 886

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski o przekryciu zerowym zero-lapped o rozproszeniu atomowym atomically dispersed o równym zasięgu coextensive o symetrii obrotowej rotational symmetric o symetrii osiowej in axial symmetry, axial symmetric, axisymmetrical o tym samym stopniu prawdopodobieństwa equiprobable o wartościach zespolonych mat. complex valued o wzbudzeniu bocznikowym masz.el. shunt-excited o wzbudzeniu szeregowym masz.el. series-excited o wzmocnionej konstrukcji ruggedized OB = odczyn Biernackiego med. erythrocyte sedimentation rate obalić v teorię refute a theory obarczony aberracjami opt. aberrated obca czcionka f poligr. bastard (type) obca waluta f foreign exchange, foreign currency obcas m heel obcążki pl narz. pincers obce ciało n foreign body, foreign matter obce pióro n drewn. slip feather, slip tongue, loose tongue obce wtrącenie n we wlewku hutn. skull, patch obcęgi pl narz. pincers ~ do gwoździ carpenter's pincers obchodzić v by-pass ~ się handle ~ ~ niewłaściwie mishandle ~ ~ ostrożnie handle with care, handle cautiously obchód m kontrolny round obciąć v cut off ~ na wymiar cut to the length obciąg m 1. poligr. cylinder dressing, packing 2. ferm. racking (of beer) obciągacz m obr.skraw. honing tool ~ bomu (jachtu) kicking strap ~ ściernic grinding wheel dresser, dressing cutter, abrasive dressing wheel ~ jednoostrzowy single point wheel dresser obciągać v luz żegl. round up the slack (of a rope) obciąganie n 1. obr.skraw. honing (process) 2. obr.plast. stretch drawing, stretch-draw forming, wrap forming (stamping operation) 3. ferm. racking ~ barwnika włók. stripping ~ obrotowe obr.plast. roll flowing, rotary extrusion, flow turning, power spinning ~ ściernic dressing of grinding wheels, truing of grinding wheels ~ ~ kształtowe forming of grinding wheels ~ ~ przez wygniatanie crushing of grinding wheels ~ uchwytami obr.plast. stretch pressing obciągarka f obr.plast. stretch-forming machine, stretcher; stretch press obciągnięcie n odl. shrinkage depression, sink, suck (casting defect) obciążacz m 1. farb. extender, filler 2. włók. weighting agent obciążać v 1. load, apply a load, impose a load; weight 2. siln. put under load ~ hipotekę mortgage a property ~ konto debit an account (with a sum), charge (a sum) to an account ~ kosztami charge expenses (to somebody) ~ odpowiedzialnością za... make (somebody) responsible for... obciążalność f load-carrying capacity, load-carrying ability, load capacity ~ dopuszczalna bezpiecznika el. fuse rating ~ łożyska load rating of a bearing ~ mocowa el. power-carrying capacity ~ prądowa el. current-carrying capacity ~ ~ w amperach ampacity ~ ruchowa telef. traffic-carrying capacity ~ sprężyny load capacity of a spring ~ trafikowa telef. traffic-carrying capacity ~ udarowa el. discharge capacity Strona 887

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ wejściowa (bramki logicznej) elektron. fan-in ~ wyjściowa (bramki logicznej) elektron. fan-out obciążanie n loading; weighting ~ jedwabiu włók. silk weighting ~ papieru paper loading, paper filling ~ skóry leather loading obciążenie n 1. load, loading; ballast 2. masz. duty 3. statyst. bias ~ balastowe inż. kentledge ~ bierne el. reactive load ~ całkowite total load ~ ciągłe continuous load ~ ciągu lotn. thrust loading ~ cieplne heat load ~ ~ komory paleniskowej kotł. heat release ~ ~ materiałów ogniotrwałych thermal load of refractories ~ cykliczne mech. cyclic loading ~ dopasowane tel. matched load ~ dopuszczalne permissible load, admissible load, safe load ~ ~ gruntu inż. permissible soil pressure ~ ~ na oponę mot. load per tyre ~ ~ skręcające wału torque capacity of shaft ~ ~ wzdłużne łożyska thrust capacity of bearing ~ dynamiczne dynamic load ~ dziedziczne genet. genetic load ~ ekonomiczne siln. economic load ~ eksploatacyjne service load ~ estymatora statyst. estimator bias ~ fikcyjne fictitious load ~ genetyczne zob. obciążenie dziedziczne ~ hamowania (pojazdu) braking load ~ impedancyjne el. inductive load, lagging load ~ indukcyjne zob. obciążenie impedancyjne ~ jednostkowe wytrz. load intensity ~ ~ ciągu lotn. thrust loading, weight per pound thrust, thrust-weight ratio ~ ~ mocy power loading, weight per horse-power ~ ~ powierzchni nośnej lotn. wing loading, surface loading ~ ~ rozpiętości lotn. span loading ~ jednostronnie zmienne fluctuating load, pulsating load ~ kotła (steam) boiler rating ~ krótkotrwałe short-time load ~ krytyczne (przy wyboczeniu) wytrz. buckling load, critical load ~ łożyska masz. bearing load ~ maksymalne maximum load ~ manewrowe (w locie) lotn. manoeuvering load ~ momentem żyroskopowym gyroscopic load ~ na oponę mot. load per tyre ~ na oś kol. axle load, weight per axle ~ nadmierne excessive load, overload ~ niedostateczne underloading ~ nieruchome dead load ~ niszczące breaking load, crippling load, failure load ~ obliczeniowe design load ~ obustronnie zmienne alternating load ~ od ciężaru własnego konstrukcji gravity loading ~ od drgań vibratory load ~ od oblodzenia ice load ~ od sił aerodynamicznych aerodynamic loading, airload ~ od sił bezwładności inertial load ~ odbiorcze proof load ~ okresowo zmienne mech. cyclic loading ~ osiowe axial load ~ pamięci inf. storage occupancy ~ pełne full load ~ podstawowe el. base load ~ pojemnościowe el. leading load ~ poprzeczne cross-bending load, transverse load ~ pośrednie transmitted load Strona 888

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ powierzchni nośnej lotn. wing loading, surface loading ~ ~ rusztu kotł. stoker rating ~ pozaszczytowe el. off-peak load ~ probiercze el. test load ~ prostokątne uniform load ~ próbne test load, trial load, proof load ~ przemienne alternating load ~ przy jeździe na zakrętach mot. cornering load ~ przyłożone bud. imposed load ~ pulsujące fluctuating load, pulsating load ~ reaktancyjne el. reactive load ~ robocze working load ~ rozłożone distributed load ~ równomierne uniform load ~ równoważne equivalent load ~ ruchome moving load, live load, travelling load, rolling load ~ siłami bezwładności inertial load ~ siłowe el. power load ~ skupione concentrated load, point load ~ stałe fixed loading, steady load, static load, dead load ~ statyczne zob. obciążenie stałe ~ symetryczne el. balanced load ~ szczytowe el. peak load ~ sztuczne el. dummy load, artificial load ~ śniegiem bud. snow load ~ średnie (łożyska) mean effective load (of a bearing) ~ tarczy wirnika (śmigłowca) disk loading (of helicopter rotor) ~ teoretyczne design load ~ tętniące fluctuating load, pulsating load ~ trapezowe trapezoidal load ~ trójkątne triangular load ~ trwałe permanent load ~ udarowe shock load, impact load ~ układu tel. termination ~ usterzenia lotn. tail load ~ użytkowe useful load; operational load ~ wahające alternating load ~ węzłowe transmitted load ~ wiatrem wind load ~ wibracyjne vibratory load ~ wstępne preload load ~ wtórne fictitious load ~ wzdłużne axial load ~ zastępcze equivalent load ~ zginające bending load ~ zmienne changing load ~ znamionowe rated load ~ żyroskopowe (momentem żyroskopowym) gyroscopic load obciążnik m 1. (dead) weight; bob 2. wiertn. sinker bar 3. farb. extender, filler 4. ryb. leads, sinker ~ formy odl. pouring weight ~ łańcuszkowy wagi catenary poise ~ wahadła pendulum bob obciążniki mpl do kół (zwiększające przyczepność) wheel weights ~ wagi włącznikowej unit weight obciążony a loaded; weighted obciążony sprężyną spring-loaded obciążyć v 1. load, apply a load, impose a load; weight 2. siln. put under load 3. (kogoś kosztami) charge (an expense to sb), zob.też obciążać obciekać v drip, drain obcięcie n (funkcji) mat. section obcinacz m 1. elektron. limiter, clipper, zob.też ogranicznik 2. med. cutting nippers obcinać v cut off; clip; crop; mat. truncate ~ wydatki ek. cut (down) spending, reduce expenses obcinak m cutter; obr.skraw. cut-off tool, parting tool ~ do rur pipe cutter, tubing cutter Strona 889

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski obcinanie n brzegów trimming ~ końców (prętów, rur itp.) hutn. end cropping ~ krawędzi blach hutn. side shearing ~ nadlewów palnikiem gazowym odl. hogging ~ nitów deriveting ~ ogona wet. docking ~ płomieniowe szkl. burning-off ~ pod kątem prostym (blachy) hutn. squaring (metal sheet) ~ słów inf. truncation of words ~ (sygnału) mowy rad. speech clipping ~ wlewów odl. spruing, cutting of gates obcinarka f cutter; cut-off saw ~ nadlewów odl. gate cutter, sprue cutter ~ tarczowa promieniowa (z wysięgnikiem) obr.skraw. cut-off saw obcinka f górn. boundary caving drift, fringe drift obcinki mpl (metalowe) clippings, snips, scissel; obr.plast. crops ~ papieru (produkcyjne) paper trims obciskanie n obr.plast. reducing, necking, neck forming (stamping operation) ~ przez rolowanie crimping obciskarka f obr.plast. crimping machine obcisły a tight obcopłodność f biol. cross-fertility obcopylny a bot. allogamous obcowzbudny a masz.el. separately excited obejma f clamping ring, connection clip ~ izolacji insulation grip ~ kuwety med. flask clasp ~ przedniej szyby mot. windscreen clamp ~ śrubowa stirrup bolt obejmować v 1. enclose; clasp; grasp 2. incorporate; include ~ kierownictwo take charge of... ~ przedstawicielstwo take up an agency ~ urząd accede to an office ~ w posiadanie take possession, enter into possession ~ wiązkę prowadzącą rad. bracket a guide beam obejście n by-pass obejść v bezpiecznie ląd żegl. clear the land ~ przylądek żegl. double (a cape), make the head obelisk m obelisk oberwanie n chmury meteo. cloudburst, rain gush ~ formy odl. drop in a mould ~ się stropu górn. fall of roof obficie zaopatrzony well supplied; heavily stocked obfitość f izotopu nukl. isotope abundance obfity a plentiful; abundant obgotowywanie n włók. boiling-off ~ alkaliczne bowking, bocking obicie n 1. sheat(ing) 2. bruising ~ mebli furniture covering ~ ścienne tapestry ~ tapicerskie upholstery obieg m circulation; cycle ~ azotu (w przyrodzie) nitrogen cycle ~ Braytona term. Brayton cycle, Joule cycle (of gas turbine) ~ Carnota term. Carnot cycle ~ chłodniczy refrigerating cycle ~ ~ suchy refrigerating cycle by dry compression ~ ~ wieloczynnikowy cascade refrigerating cycle ~ ~ wilgotny refrigerating cycle by wet compression ~ cieplny thermal cycle ~ cięć leśn. felling cycle ~ częśclowo zamknięty term. semi-closed cycle ~ dwuczynnikowy term. binary cycle ~ gazowo-parowy term. gas-steam cycle ~ grawitacyjny gravity circulation, natural-circulation ~ histerezy fiz. hysteresis loop ~ jednokierunkowy one-way circulation Strona 890

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski Joule'a Brayton cycle, Joule cycle (of gas turbine) naturalny gravity circulation, natural circulation odwracalny term. reversible cycle olejowy oil circulation Otto term. Otto cycle otwarty term. open cycle pieniężny ek. money circulation, currency powietrzny term. air(-standard) cycle recyrkulowany kotł. superimposed recirculation synodyczny astr. synodic period roboczy term. working cycle teoretyczny term. ideal cycle termodynamiczny thermodynamic cycle, heat cycle ~ silnika engine cycle węgla (w przyrodzie) carbon cycle wymuszony forced circulation, induced circulation z dopalaniem afterburning cycle, Mordell cycle (in aircraft gas turbine) ~ z regeneracją ciepła term. regenerative cycle ~ z rekuperacją ciepła term. recuperative cycle ~ zamknięty term. closed cycle oblegać v circulate; orbit obiegowy a ek. circulating, current obiekt m object ~ inwestycyjny investment object ~ kosmiczny spatial body ~ latający możliwy do zidentyfikowania identifiable flying object, IFO ~ ~ niezidentyfikowany unidentified flying object, UFO ~ markujący cel wojsk. decoy target ~ regulacji aut. controlled system, controlled plant ~ wadliwy (w teorii niezawodności) detective object ~ wojskowy military object obiektyw m opt. objective, object glass; fot. lens ~ achromatyczny achromatic lens, achromat, antispectroscopic lens ~ anachromatycany anachromatic lens ~ anamorfotyczny anamorphote lens ~ anastygmatyczny anastigmatic lens, anastigmat ~ aplanatyczny aplanat ~ apochromatyczny apochromatic lens, apochromat ~ długoogniskowy long-focus lens ~ do zdjęć krajobrazowych landscape lens ~ imersyjny immersion objective, immersion lens ~ jednosoczewkowy simple lens ~ konwersyjny convertible lens ~ lustrzany mirror lens ~ miękko rysujący soft-focus lens ~ o zmiennej ogniskowej zoom (lens), varifocal lens, transfocator ~ otworkowy pinhole lens ~ projekcyjny projecting lens ~ "rybie oko" fot. fish-eye (lens) ~ sklejany cemented lens ~ szerokokątny wide-angle lens ~ wymienny interchangeable lens ~ zmiennoogniskowy zoom (lens), varifocal lens, transfocator ~ zwierciadlany mirror lens obieranie n formy odl. parting down, coping out ~ ze skórki spoż. peeling obijaczka f poligr. backing and rounding press, rounder obijać v upholster objaśniający a explanatory; interpretative objaśnienie n explanation; commentary objaw m symptom; manifestation objawy mpl choroby popromiennej med. radiation syndrome ~ zatrucia med. toxicological effect objazd m by-pass (road), diversion; detour objętościomierz m (do gazów) volumeter objętościowo adv by volume objętościowy a volumetric Strona 891 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski objętość f volume ~ atomowa atomic volume ~ ciała stałego solid volume ~ cieczy liquid volume ~ cząsteczkowa molecular volume ~ cząstkowa molowa chem. partial (molal) volume ~ czynna nukl. sensitive volume ~ informacji information volume ~ jednostkowa powietrza wilgotnego humid volume ~ końcowa end volume ~ krytyczna critical volume ~ międzyziarnowa void volume ~ molowa chem. molar volume, molal volume, mole volume ~ ~ normalna standard volume (of gas) ~ nasypowa apparent volume (of powder) ~ ~ z usadem tap volume (of powder) ~ płynna hydr. fluid volume ~ podwodzia okr. volume of displacement ~ pustek void volume ~ skokowa cylindra masz. displacement volume, swept volume, piston-swept capacity, piston displacement ~ ~ silnika engine capacity; engine displacement ~ stała constant volume ~ substancjalna hydr. fluid volume ~ szkodliwa masz. clearance volume, clearance space ~ wdechowa zapasowa med. inspiratory reserve volume, IRV, complemental air ~ właściwa specific volume ~ wydechowa zapasowa med. expiratory reserve volume, ERV, reserve air ~ wypełnienia wieży chem. effective tower space ~ wyporności okr. volume of displacement ~ względna pustek void fraction ~ zalegająca med. residual air, residual volume, RV ~ złoża geol. bed volume ~ zredukowana reduced volume objęty lekospisem farm. officinal objęty umową falling under the contract obkurczanie n (przy pakowaniu) shrink wrapping oblatywacz m lotn. test pilot oblatywanie n lotn. test flying oblew m fot. coating oblicówka f bud. facing ~ z cegły brick facing, brick veneer obliczać v calculate, compute ~ błędnie miscount, miscalculate ~ koszty reckon the costs ~ objętość cube ~ powierzchnię square ~ średnią average obliczalny a computable obliczanie n calculation, computation ~ namiaru hutn. (blast-furnace) burdening ~ ponowne recalculation ~ zestawu (surowców do produkcji) batch calculation obliczenia npl automatyczne inf. automatic calculations ~ hybrydowe hybrid computation ~ statyczne bud. structural analysis obliczenie n calculation, computation ~ błędne miscalculation obliczeniowy a analytical; computational obliczony na... rated at... obliczyć v make calculation obligacja f ek. bond oblina f drewn. wane oblodzenie n icing ~ statku żegl. overicing of a ship oblot m lotn. test flight obluzować v się work loose; slacken Strona 892

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski obłamywanie n (klisz) poligr. dressing obłąk m straining strap obłęd m med. alienation obło n okr. (turn of) bilge ~ beczki bilge of a cask ~ łagodne okr. slack bilge ~ ostre okr. hard bilge obłok m meteo. patch obłożyć v face, clad, zob.też okładanie ~ linę żegl. belay a rope obłóg m drewn. facing board, face veneer obłuskiwacz m spoż. huller, hulling machine obłuskiwanie n (ziarna) spoż. hulling, husking; decortication obły a (kształt) rounded obmiar m bud. quantity survey obmurówka f ceglana brick setting ~ szybu górn. ginging obmurze n kotła boiler brickwork, boiler setting ~ pieca odl. masonry envelope of a furnace obmywać v swill, rinse obnażanle n geol. denudation ~ drutu z izolacji baring of wire obniżać v lower; depress; reduce; step down ~ się fall, decrease, go down; subside; lotn. lose ~ temperaturę lower the temperature, reduce the temperature ~ wartość ek. devaluate obniżanie n napięcia voltage reduction ~ ceny ek. markdown ~ wartości znamionowych derating obniżenie n fall; decrease; depression, subsidence ~ horyzontu geod. dip, depression (of the horizon) ~ jakości deterioration of quality ~ napięcia sieciowego mains voltage drop ~ ~ znamionowego voltage derating ~ poziomu wody inż. drawdown ~ temperatury krzepnięcia depression of freezing point ~ wartości depreciation, reduction of value ~ włoskowate capillary depression obniżki f reduction ~ ceny diminution of price, price reduction ~ kosztów reduction of costs obojczyk m anat. collar-bone, clavicle obojętnochłonny a med. orthoneutrophil, orthochromophil obojętność f chemiczna chemical inertness obojętny a neutral; chem. inert, inactive obojnaczy a biol. bisexual oboknie n bud. window frame obołowiony a lead-coated obora f cowhouse, cow shed, byre ~ uwięziowa tying stall obornik m roln. manure, dung obowiązek m ustawowy statutory duty obowiązki mpl zawodowe professional duties obowiązujący a compulsory; obligatory; binding; in force; valid obowiązujący na okres... effective for... obowiązywać v (o przepisach) be in force, be valid, be effective OBR = ośrodek badawczo-rozwojowy development centre obrabiać v work; treat; zob.też obróbka ~ cieplnie heat treat ~ plastycznie work plastically ~ skrawaniem machine obrabialność f workability ~ betonu cutting property of concrete ~ cieplna heat treatability ~ skrawaniem machinability obrabialny a workable obrabialny cieplnie heat-treatable obrabialny skrawaniem machinable Strona 893

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski obrabiarka f machine tool ~ automatyczna automatic (machine) ~ do drewna woodworking machine ~ do metalu metal working machine ~ do obróbki wielostanowiskowej w jednym zamocowaniu combination-operation machine ~ do rowków klinowych key-seating machine, keyseater ~ elektroiskrowa electroerosion machine ~ elektronowa electron-beam machine ~ elektronowiązkowa zob. obrabiarka elektronowa ~ -kopiarka tracer machine ~ obwiedniowa do kół zębatych gear generating machine, gear generator ~ półautomatyczna semi-automatic (machine) ~ promieniowa do wiercenia i wytaczania radial boring machine ~ przenośnikowa transfer machine ~ (skrawająca) wielooperacyjna machining centre ~ sterowana liczbowo numerically controlled machine ~ stolarska uniwersalna general joiner ~ wielostanowiskowa ze stołem obrotowym rotary index machine ~ z bębnem o osi poziomej trunnion machine ~ zespołowa 1. unit-construction machine, building-block machine 2. transfer machine ~ ~ ze stołem obrotowym rotary transfer machine obracać v (się) turn; rotate, revolve; (wokół czopa) swivel ~ korbą crank (up) ~ silnik turn the engine; crank the engine obracak m leśn. peavy, peevy obracanie n (się) turning; rotation, revolving; rad. slewing ~ ~ śmigła "młynkiem" lotn. windmilling of airscrew obracarka f turning engine, turning gear, barring gear obrady pl debate; conference; proceedings obramowanie n framing; fringe ~ kominka mantelpiece ~ rysunku border of a drawing obrasować v na przeciwny hals żegl. counter brace, haul the yards round ~ ostrzej brace up ~ tępiej brace in obrastanie n kadłuba żegl. fouling of ship's hull obraz m picture; opt. image; mat. image; mat. range ~ anamorfotyczny anamorphic image ~ dyfrakcyjny radiol. diffraction pattern ~ elektronowy TV electron image ~ firmowy brand image ~ fotograficzny picture; image ~ ~ kombinowany composition photo ~ interferencyjny interference pattern ~ kontrolny TV test pattern ~ krwi med. blood picture, haemogram, blood count, haematologic state ~ ładunkowy TV latent electronic image ~ miękki fot. soft focus image ~ mowy visible speech ~ negatywowy fot. negative image ~ nieodwrócony upright image, erect image ~ nieostry fot. soft-focus image; TV blurred image ~ nieruchomy still picture ~ odtwarzany TV displayed television picture ~ pola prądu hydr. stream-line diagram ~ pozorny virtual image ~ pozytywowy fot. positive image ~ prosty upright image, erect image ~ punktu mat. image of a point ~ radarowy radar presentation, radar image ~ rentgenowski X-ray shadow, X-ray pattern ~ ~ dyfrakcyjny X-ray diffraction spots ~ ~ telewizyjny X-ray television image ~ rzeczywisty true image, real image ~ statyczny kin. still ~ telewizyjny displayed television picture Strona 894

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ testowy TV test pattern ~ urojony opt. virtual image ~ utajony fot. latent image ~ widzialny visible image obrazkowiec m min. agalmatolite obrazować v represent; illustrate; display obrazowanie n holograficzne imaging from holograms obrazowód m opt. fibrescope, coherent flexible fibre bundle, fiber-optic cable (transmitting images) obrazowy a figurative; graphic obrażenie n med. injury, trauma ~ popromienne radiation injury obrączkowanie n (drzew) girdling, ring-barking; (drobiu) ringing, banding obredlanie n roln. ridging, hilling OBREP = Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Elektroniki Próżniowej obręb m żagla tabling obrębianie n włók. hemming obrębiarka f włók. hemming machine obręcz f hoop; anat. girdle ~ barkowa anat. shoulder girdle, pectoral girdle ~ koła tyre, ring of a wheel; wheel band ~ masztowa okr. mast hoop, mast ring, mast band ~ ochronna (koła ciągnika) roadband ~ okołkowana (np. koła ciągnika) studded tyre ~ wieńca koła drewnianego felloe band obręczowanie n kol. tyring OBRI = Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Informatyki obr/min = obrotów na minutę revolutions per minute, r.p.m. obrobiony a machined; dressed obrobiony z jednego kawałka machined from the solid obrodzić v roln. bear a rich crop; be plentiful obrona f defence ~ cywilna civil defence ~ przeciw okrętom podwodnym anti-submarine warfare ~ ~ pociskom rakietowym antimissile defence ~ przeciwatomowa atomic defence ~ przeciwawaryjna (okrętu) damage control ~ przeciwgazowa antigas defence ~ przeciwlotnicza air defence, anti-aircraft defence ~ radiologiczna radiological defence obrotnica f kol. turn-table ~ statków turning basin, manoeuvring basin, swinging area ~ w samotoku hutn. turn-around table obrotnik m spawalniczy welding positioner, welding manipulator, turnover fixture ~ ~ karuzelowy welding turntable obrotomierz m revolution counter, rev-counter, speed indicator, tachometer ~ silnikowy engine-speed indicator obrotowy a rotational, rotary; mat. rotational, of revolution obroża f zoot. collar obróbki f working; machining; treatment; processing; dressing ~ bezwiórowa chipless forming ~ blacharska dachu flashing, roof work ~ chemiczna chemical treatment ~ ~ (metali) trawieniem chemical machining, chemical milling, chem-milling ~ cieplna heat treatment ~ ~ po spawaniu postweld treatment ~ ~ ponowna reheat treatment, retreating ~ ~ w ośrodku sfluidyzowanym fluidized-bed heat treatment ~ cieplno-chemiczna cementation, thermochemical treatment ~ cieplno-dyfuzyjna zob. obróbka cieplno-chemiczna ~ cieplno-magnetyczna thermo-magnetic treatment, magnetic annealing ~ cieplno-mechaniczna thermo-mechanical treatment, ausforming (treatment), hot-cold working ~ cięciem gazowym flame machining, flame shaping, oxygen machining Strona 895

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski czopów drewn. tenoning danych inf. handling of data dodatkowa (skrawaniem) after-machining drewna woodworking dwutlenkiem siarki cukr. sulfitation elektrochemiczna electrochemical machining, ECM, chem-milling elektroerozyjna electrolytic machining, electromachining elektroiskrowa electron discharge machining, EDM, electrodischarge machining, electrical discharge machining, electroerosive machining, electric spark machining, electrospark machining elektronowa electron-beam machining, EBM elewacji bud. exterior finish filmu fot. processing of a film frezem jednoostrzowym fly cutting gwintu threading kamienia stone dressing krawędzi (desek) edging kształtowa profiling kwasem chem. acid treatment łukiem elektrycznym arc machining materiałów fotograficznych photo finishing ~ w warunkach kosmicznych kosm. space processing of materials mechaniczna mechanical working ~ końcowa (po spawaniu) postweld machining metali metalworking na mokro wet treatment na pilnikarce machine filing na rewolwerówce turret work na tokarce lathe work następcza after-treatment obwiedniowa obr.skraw. generation ~ kół zębatych gear generating odwiertu naftowego oil-well reconditioning parą steam treatment, steaming (process) pilnikiem filing plastyczna plastic working, plastic forming ~ na gorąco hot working ~ na zimno cold working płaszczyzn obr.skraw. surfacing płomieniowa (palnikiem gazowym) flame machining, flame shaping podzerowa obr.ciepl. sub-zero treatment, subquenching, cold treatment, deep-freeze treatment, low-temperature treatment ponowna retreating powierzchni surfacing; surface treatment ~ czołowych obr.skraw. facing ~ węwnętrznych obr.skraw. internal work ~ zewnętrznych obr.skraw. external work powietrza air treatment (in air conditioning) półczysta kamienia scabbling, scappling profili złączowych drewn. rebating, rabbeting radiacyjna radiation processing skrawaniem machining strumieniowo-ścierna vapour blasting, vapour honing, liquid honing; wet blasting; abrasive blasting szkła za pomocą palników lamp working of glass ścierna abrasive machining ślusarska bench work tarnikiem rasping termiczna heat treatment ultradźwiękowa ultrasonic machining, ultrasonic impact grinding w autoklawie autoclaving w uchwycie tokarskim chucking work według wzornika tracing wielonarzędziowa obr.skraw. multiple tool cutting, multitooling wiórowa machining wstępna pretreatment wybarwień taniną włók. tanning Strona 896

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ wykończająca finishing; after-machining ~ ~ mikroskopowa microfinishing ~ ~ powtórna refinishing ~ ~ spoiny weld dressing ~ wykrojów matryc obr.skraw. diesinking ~ z jednego kawałka machining from the solid ~ z pręta (na tokarce) bar job, bar work ~ za pomocą palników szkl. lamp working ~ zgrubna obr.skraw. roughing ~ ~ bloków kamiennych knobbling ~ zużytych gniazd zaworowych valve reseating ~ ~ walców (walcarki) hutn. dressing the rolls obrócić v o kąt... turn through an angle of... obrót m 1. turn, revolution 2. rotation 3. geom. rotation, revolution 4. ek. turnover, traffic ~ bezgotówkowy traffic not involving cash ~ chwilowy mech. instantaneous rotation ~ działa uzbr. training of a gun, traverse ~ handlowy commercial traffic, trade turnover ~ kapitału capital turnover ~ na minutę revolution per minute, r.p.m. ~ towarowy commodity turnover, goods traffic ~ w lewo left turn ~ w prawo right turn obrys m outline, contour ~ dolny profilu aero. lower camber of an aerofoil section ~ płata aero. aerofoil outline, aerofoil contour ~ skrzydła lotn. wing plan(form), wing shape ~ wyrobiska (np. przy drążeniu tunelu) neat lines obrysie n limiting outline, overall dimensions, zob.też skrajnia ~ ładunkowe kol. loading gauge obryw m skalny geol. rock fall obrywanie n zob. obrywka obrywka f górn. ripping, tapping, bringing down, breaking down ~ ławic skalnych slabbing obrywkarz m górn. ripper obrządzać v bydło zoot. handle the cattle ~ konie groom the horses obrzeża npl kolorowe (wada obrazu) TV colour fringing obrzeże n periphery; rim; border ~ górne sieci ryb. cork strip ~ nadwozia mot. body sill ~ natarcia aero. aerofoil profile nose, (aerofoil) border of attack ~ (obręczy) koła mot. wheel flange ~ opony mot. tyre bead ~ pierścienia (łożyska) ring lip (of a bearing) ~ rysunku margin of a drawing ~ sieci ryb. guarding of a net ~ tapicerskie mot. upholstery border obrzeżny a peripheral obrzęk m med. swell(ing) obrzucać v (przy szyciu) overcast obrzutka f bud. rendering (coat), scratch coat, rough coat obrzynanie n tarcicy drewn. edging, slabbing obrzynarka f drewn. edger, edge saw ~ podwójna two-saw edger ~ pojedyncza straight-line edger obrzynki mpl trimmings obsada f 1. holder; mounting; housing 2. personnel, crew ~ ciągadła obr.plast. draw plate ~ dyszownicy (wielkiego pieca) tuyŠre cooler holder ~ dyszy (gaźnika) siln.spal. jet carrier ~ etatowa statku complement of a ship ~ iglicy uzbr. striker holder ~ klocka hamulcowego kol. brake shoe holder, brake shoe back ~ łodzi boat's crew ~ matrycy obr.plast. die holder, die housing ~ osobowa personnel; crew Strona 897

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ szczotkowa el. brush-holder ~ żużlownicy (w wielkim piecu) monkey cooler obsadzenie n poziomów fiz. population of levels obsadzić v wolny etat fill a vacant post, fill a vacancy ~ załogą żegl. man (a ship) obserwabla f fiz. observable (quantity) obserwacja f observation ~ bezpośrednia visual observation ~ ciśnieniowa (stanu kabla) el. gas control ~ fikcyjna mat. dummy observatian ~ nietypowa statyst. outlier, outlying observation ~ przy użyciu radiosondy meteo. radiosonde observation, raob ~ skrajna statyst. extremal observation ~ (zjawiska) w skali naturalnej full-scale observation ~ zdalna remote observation obserwacyjny a observational obserwator m observer; górn. examiner obserwatorium n observatory ~ astronomiczne astronomical observatory ~ ~ orbitalne orbiting astronomical observatory, OAO ~ orbitalne do badań geofizycznych orbiting geophysical observatory, OGO ~ ~ do obserwacji astronomicznej Słońca orbiting solar observatory, OSO obserwować v observe; watch obserwowalność f aut. observability obsługa f 1. service, servicing; maintenance 2. servicing personnel ~ bieżąca routine maintenance ~ codzienna daily servicing, daily inspection, DI ~ klientów customers' service ~ konserwacyjna maintenance service ~ naziemna lotn. ground personnel ~ pasażerów passenger service ~ pomocnicza żegl. tender service ~ prasowa news service ~ regularna (linii komunikacyjnych) regular service; (maszyn i urządzeń) routine maintenance ~ ręczna hand operation ~ zapobiegawcza preventive maintenance obsługiwać v service; maintain; tend ~ maszynę operate a machine, attend a machine ~ nurka tend the diver obstalować v order obstalunek m order obsunięcie n się ziemi geol. landslide obsuwanie n się gleby soil creep ~ ~ stoków górskich geol. hill(side) creep obsydian m petr. obsidian obsypnik m roln. ridging plough, furrow plough, ridger obsypywanie n roln. ridging, hilling obszar m 1. region; zone; range 2. mat. domain; field; range ~ austenitu (na wykresie fazowym) austenite range ~ bazy (tranzystora) base region ~ bezpieczny morza żegl. sea room ~ bramki elektron. gate region ~ celny customs area ~ centrali telefonicznej exchange area ~ chroniony pamięci inf. protected location ~ dobrego samopoczucia comfort zone, comfort standard ~ doświadczalny experimental area ~ drenowany inż. drainage area ~ dyfuzyjny reakcji chem. diffusion region of reaction ~ działania field of action, sphere of action ~ ~ radiolokacji radar coverage ~ ~ studni filtracyjnej inż. seepage area of a well ~ emitera (tranzystora) emitter region ~ gęsto zaludniony densely populated area ~ gospodarczo zacofany backward area, undeveloped area ~ górniczy mine-field, mining area Strona 898

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski graniczny boundary informacji lotniczej flight information region, FIR jednospójny mech.pł. simply connected region jonosferyczny F geofiz. F-layer, Appleton layer katodowy el. cathode region kinetyczny reakcji chem. kinetic region of reaction kolektora (tranzystora) collector region kontroli lotniska terminal control area, TCA krytyczny skj critical region ładunku przestrzennego elektron. space-charge region martwy dead-zone miejski urban area międzyelektrodowy interelectrode space modulowania elektron. buncher space N-spójny mat. N-tuple connected domain napromieniony irradiated region nastawialny metrol. setting range niebezpieczny bhp hazardous area nieodławiany ryb. unfished ground niepewności pomiaru metrol. confidence zone of measurement nieradioaktywny nukl. cold area nierozróżniania (radiolokacyjnego) confusion region niskiego ciśnienia meteo. low-pressure area, cyclone nośności (wagi) run of capacity obojętności mat. zone of indifference oddziaływania interaction range odrzuceń mat. rejection region ograniczonej mieszalności chem. miscibility gap określoności mat. domain of determinancy osuszany inż. drainage area paliwa wzbogaconego nukl. seed (in a reactor) pamięci inf. storage area pływowy ocean. tidal waters, tide waters pod kantrolą radiol. controlled area pod uprawą roln. cultivated area pokrycia rad. coverage, service area pomiarowy measuring range (of an instrument) prawie stacjonarny mat. quasi-stationary surface przepływu przydźwiękowego aero. transonic range przeszukiwany rad. field of search przyjęć mat. acceptance region przyporu masz. zone of contact przyspieszania elektron. acceleration space rozbudowy bud. development area rozrzutu (wartości) scatter band skażony radiol. contaminated area słyszalności akust. auditory sensation area spawania welding area spójny mat. connected domain ssawny (pompy) suction space stagnacji mech.pł. dead region, stagnation region styku surface of contact, contact area stosowalności field of application szkód górniczycb górn. mine subsidence area tłoczny (pompy, dmuchawy) delivery space tolerancji mat. tolerance region transsoniczny lotn. transonic range turbulencji atmosferycznej meteo. turbosphere ufności mat. confidence region uskokowy rad. skip area uwarstwiony geol. sheeted zone widma region of spectrum wiecznych śniegów geogr. n‚v‚ wielospójny mech.pł. multiply connected region wirowy mech.pł. vortex region wolny od działania pola fiz. field-free area wpływu mat. domain of influence wskazań metrol. range of indication Strona 899

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ wypartej cieczy mech.pł. region of immersion ~ wysokiego ciśnienia meteo. high pressure area, anticyclone ~ zabezpieczony protected zone, protection area ~ zabroniony fiz. forbidden region ~ zabudowany bud. built-up area ~ ~ lotniska aerodrome building area ~ zagrożenia pożarowego designated fire zone ~ ~ śmiertelnego lethal zone ~ zakłóceń rad. interference area ~ zależności mat. domain of dependence ~ zanikowy rad. fading area ~ zanurzenia mech.pł. region of immersion ~ zapisu taśmy (magnetycznej) inf. tape writing area ~ zasięgu rad. service area ~ zastoju aero. stagnation region, dead region ~ zetknięcia surface of contact, contact area ~ zimny nukl. cold area ~ zmienności zmiennej mat. range of variable ~ źródła elektron. source region ~ źródłowy mech.pł. field of sources obszerny a extensive, spacious, roomy; vast, wide, broad obszycie n wagonu kol. sheating of a car obtaczanie n 1. obr.plast. reeling 2. szkl. marvering obtaczarka f obr.plast. reeling mill, reeler obtłuczenie n bruising obuch m młotka hammer face obudowa f 1. masz. housing; casing 2. elektron. encapsulation, potting 3. górn. lining ~ bezpieczeństwa (reaktora) nukl. containment ~ bezwyprowadzeniowa elektron. leadless chip carrier ~ ceramiczna jednowarstwowa elektron. single layer metallization package, SLAM ~ cerdip elektron. ceramic DIP package, cerdip package ~ chłodnicy radiator-shell ~ czterorzędowa elektron. quad-in-line package, QUIP ~ DIP elektron. dual-in-line package, DIL, DIP ~ ~ z radiatorem bocznym fin DIP ~ ~ z wkładką radiatorową DIP with insert ~ drewniana górn. timbering, timber lining ~ dwurzędowa zob. obudowa DIP ~ formy tw.szt. chase, bolster ~ jednolita mostu pędnego mot. banjo-type axle housing ~ kamienna bud. stoning ~ kasztami górn. cribbing ~ klatkowa górn. squaring ~ kotwiowa górn. roof bolting ~ krocząca górn. self-advancing supports ~ łukami stalowymi górn. steel arching ~ mechanizmu różnicowego mot. differential cage, differential casing ~ mieszana górn. timbering and walling ~ mimośrodu masz. eccentric strap ~ mostu mot. axle casing, axle housing ~ murowa górn. brick lining, (brick) walling, (shaft) walling ~ pełna (odrzwiami) górn. close-set timbering ~ pieca outer furnace body ~ płaska (mikroukładu monolitycznego) elektron. flat pack ~ ~ jednorzędowa elektron. single in-line package, SIP ~ ~ typu krab flatpack ~ prowizoryczna górn. false timbering ~ przekładni kierownicy mot. steering box ~ sprzęgła masz. clutch shell ~ stojakami górn. propping, posting ~ stosami górn. cribbing ~ stropnicami górn. cross-barring, bar timbering ~ szeregami górn. close-set timbering ~ szybu shaft lining; boxing; crib ~ tubingami górn. tubbing ~ tylnego mostu mot. rear-axle housing, rear-axle casing Strona 900

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ walca (walcarki) hutn. bearing chock ~ wbijana (wyprzedzająca) górn. forepoling, piling, spiling ~ wewnętrzna fittings, fitments ~ wkładki topikowej zamkniętej el. fuse-carrier ~ wykopu inż. steening, steining ~ zwarta bud. close timbering obudowany a cased, encased obudowywać v encase ~ stojakami bud. prop ~ drewnem górn. timber obukierunkowy a bidirectional obumieranie n biol. atrophy oburęczny a med. bimanual, ambidextrous obustronny a double-sided, two-sided, bilateral obuwie n footwear ~ ochronne bhp protective shoes, safety boots obwał m inż. rock slide obwałowanie n inż. embankment obwałowywać v inż. embank obwiązywać v linę przechwytami żegl. marl ~ unos transp. sling obwiednia f mat. envelope ~ obciążeń przy manewrach manoeuvring envelope ~ rodziny krzywych envelope of a family of curves ~ wyrwania manoeuvring envelope obwiert m górn. round of holes, set of holes ~ pola naftowego oil-field development obwodnica f drog. ring road ~ sklepienia arch. intrados curve obwodowy a 1. circumferential 2. el. circuital obwodzina f górna ściany bocznej wagonu kol. cantrail; body-side rail obwoluta f book jacket, dust cover, wrapper obwód m 1. mat. perimeter (in geometry); circuit (in graph theory) 2. circuit; network ~ alarmowy alarm set, alarm circuit, alarm indicator ~ bezszumny rad. quiet circuit ~ bierny el. passive circuit ~ dodatkowy el. applique circuit ~ drgań el. tank (circuit), electrical resonator ~ drukowany el. printed circuit, pc ~ ~ na płytce izolacyjnej plated (printed) circuit ~ dzwonienia tel. ringing circuit ~ elektroenergetyczny power circuit ~ elektryczny electric circuit ~ gaszący licznika nukl. counter quench circuit ~ grupujący (elektrony) elektron. buncher (resonator), input resonator ~ gwiazdowy el. wye circuit ~ hydrauliczny hydraulic circuit ~ jednoprzewodowy el. single-wire circuit ~ Karpa elektron. Karp circuit ~ koła mat. circumference of circle ~ kontrolny nukl. control loop ~ logiczny inf. logic circuit ~ łącznikowy tel. connecting circuit ~ łowiecki leśn. hunting ground ~ magnetyczny magnetic circuit ~ molekularny el. molecular circuit ~ motylowy (rezonansowy) elektron. butterfly resonator ~ napięciowy voltage circuit, shunt circuit ~ o stałych rozłożonych el. distributed-constant circuit ~ ~ ~ skupionych el. lumped-constant circuit ~ oscylacyjny el. oscillating circuit ~ oświetleniowy lighting circuit ~ otwarty el. open circuit ~ pierwotny el. primary circuit ~ pochodny el. phantom circuit ~ pomiarowy measuring circuit ~ przeciwoscylacyjny el. antihunt circuit Strona 901

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ przytrzymujący el. self-holding circuit ~ regulacji automatic control system ~ rezerwowy el. back-up loop ~ rezonansowy el. resonant circuit; tank (circuit), electrical resonator ~ rozmówny telef. conversational circuit, talking circuit ~ ~ przyciskowy push-to-talk circuit ~ równoległy el. parallel circuit ~ różniczkujący el. differentiator circuit ~ scalony elektron. integrated circuit, i-c unit, zob.też układ scalony ~ sprzężenia zwrotnego rad. retroactive circuit, singing path ~ strojony rad. tuned circuit ~ sumujący inf. add(ing) circuit ~ symetryczny el. balanced network ~ szumiący rad. noisy circuit ~ torowy el. track circuit ~ trójkątny el. delta circuit ~ uziemiony el. earth circuit ~ wejściowy el. input circuit ~ wnękowy el. cavity (resonator), tuned cavity, microwave resonance cavity ~ ~ wychwytujący catcher-resonator ~ owręża okr. girth of a vessel ~ wiążący elektron. link circuit ~ wtórny el. secondary circuit ~ wyjściowy el. output circuit ~ wyrównawczy el. equalizer circuit ~ wysokiego ciśnienia hydr. high-pressure circuit ~ zamknięty el. closed loop, mesh ~ zapisujący inf. writing circuit ~ zaporowy el. trap circuit ~ ziemnopowrotny el. earth-return circuit ~ zwarciowy el. short circuit ~ zwilżony hydr. wetted perimeter, wetted profile ~ żarzenia el. filament circuit obwódka f 1. fringe; rim; circuit 2. anat. areola (pl areolae, areolas) ~ reakcyjna min. border rim, reaction rim OC = obsługa codzienna daily servicing, daily inspection, DI ocean m ocean ~ pełny mid-ocean oceaniczne drogi fpl komunikacyjne żegl. ocean lanes oceaniczny a oceanic oceanografia f oceanography ocena f assessment; evaluation, estimation ~ działania systemu inf. system evaluation ~ fałszywa misjudgement ~ jakościowa quality assessment ~ kwalifikacji pracownika (oparta na specjalnej punktacji) employee rating ~ organoleptyczna organoleptic assessment ~ partii skj valuation of a lot ~ przybliżona rough estimate ~ subiektywna subjective assessment ~ sztuki skj valuation of piece ~ toksykologiczna toxicological evaluation ~ wysoka high rating ~ zbyt niska underestimate, underrating ~ ~ wysoka overestimate, overrating oceniać v evaluate, estimate; ek. assess; judge ~ błędnie misjudge ~ chwyt włók. judge the feel ~ stopień dojrzałości roln. judge the ripeness ~ zbyt nisko underrate ~ ~ wysoko overrate ocet m vinegar ~ drzewny surowy pyroligneous acid, wood vinegar ~ fermentacyjny distilled vinegar, spirit vinegar ~ jabłkowy cider vinegar ~ słodowy malt vinegar ~ spirytusowy distilled vinegar, spirit vinegar ~ winny wine vinegar, grape vinegar Strona 902

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ochładzacz m chłodn. cooler ochładzać v cool down ochładzalnik m odl. chill, densener ~ spiralny chilling spiral ~ wewnętrzny internal chill ~ zewnętrzny external chill ochmistrz m żegl. chief steward ochotnik m volunteer ochra f farb. ochre, ocher ~ bizmutowa bismuth ochre ~ ciemnożółta terra di Siena ~ czerwona ruddle, reddle ~ molibdenowa min. molybdite, molybdic ocher, molybdine ~ palona burnt ochre ~ tellurowa min. tellurite ~ wolframowa tungstic ochre ~ żółta yellow ochre ochraniacz m protector; guard; fender ~ dziobowy (łodzi) puddening, pudding, bow fender ~ gwintu thread protector ~ uszu bhp ear protector ochraniacze mpl stóp bhp protective spats ochraniać v protect, guard ochrona f 1. protection; safeguard 2. farb. resist ~ anodowa met. anodic protection ~ ~ elektrolityczna impressed current anodic protection ~ barwna farb. colour resist ~ biała farb. white resist ~ brzegu (przed wymywaniem) inż. shore protection ~ czasowa temporary (corrosion) protection ~ danych inf. data security ~ dróg oddechowych bhp respiratory protection ~ elektrochemiczna met. electrochemical protection ~ katodowa met. cathodic protection ~ ~ elektrolityczna impressed current cathodic protection ~ konwoju convoy escort ~ lasu forest protection ~ nadmiarowa el. overload protection ~ oczu bhp eye protection ~ odbiorcy skj consumer protection ~ odgromowa el. lightning protection ~ osobista personal protection ~ pamięci inf. storage protection, memory protection ~ patentowa patent protection ~ pracy work protection ~ prawna legal protection ~ protektorowa met. sacrificial protection, galvanic cathodic protection ~ przeciwkorozyjna anticorrosion protection ~ przeciwpożarowa fire protection ~ przeciwprzepięciowa el. surge protection ~ przed błędami error protection ~ przed korozją corrosion protection ~ przed promieniowaniem radiation protection ~ przed rdzą rustproofing ~ przed wpływami atmosferycznymi climatic protection ~ przed wpływami środowiska environmental protection ~ przed wstrząsami shock isolation ~ przyrody conservation of nature ~ radiologiczna radiation protection ~ rąk bhp hand protection ~ roślin plant protection ~ środowiska environment protection ~ środowiskowa environmental protection ~ wód przed zanieczyszczeniem water pollution control ~ wzroku bhp eye protection ~ zasobów inf. resource protection ~ zdrowia health protection Strona 903

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ znaków towarowych trade mark protection ochronnik m el. protector ~ abonencki tel. subscriber's protector unit ~ antystatyczny static discharger ~ liniowy tel. fuse panel ~ przepięciowy lightning arrester, (surge) arrester ~ rożkowy horn gap ~ wydmuchowy expulsion (protective) gap, expulsion arrester, expulsion tube ~ zaworowy non-linear-resistance arrester ~ zmiennooporowy zob. ochronnik zaworowy ochronnopokładowiec m okr. shelter deck ship, complete superstructure vessel ochronny a protective ochwyt m łodziowy (łodzi ratunkowej) boat gripe ocios m górn. side wall ~ chodnika roadside ~ szybu shaft cheek ~ wolny od stojaków prop-free front ~ wyrobiska side of work octan m chem acetate ~ barowy barium acetate ~ butylu butyl acetate ~ cynkowy zinc acetate ~ celulozy cellulose acetate, acetylcellulose ~ etylu ethyl acetate, acetic ester ~ izoamylu isoamyl acetate ~ miedziowy cupric acetate, verdigris, crystal aerugo, copper acetate, crystals of Venus ~ niklowy nickel acetate ~ sodowy sodium acetate ~ uranylu uranyl acetate ~ wapniowy calcium acetate ~ winylu vinyl acetate ~ żelazowy iron acetate octanopropionian m celulozy chem. cellulose acetate propionate, CAP octomierz m acetimeter octowanie n ferm. acetification octowy a acetic ocucić v med. resuscitate ocyfrowanie n podziałki scale numbering ocynkownia f hutn. galvanizing line, galvanizing shop ~ elektrolityczna electrogalvanizing line, electrolytic galvanizing line ~ taśm strip galvanizing line ocynownia f hutn. tinning plant, tinhouse ~ elektrolityczna electrolytic tinning plant ~ gorąca hot-dip tinning plant oczar m wirgiński bot. witch hazel, Hamamelis virginiana oczep m bud. girt, top plate ~ pali inż. pile cap, pile capping beam oczka npl sera spoż. eyes of cheese, holes of cheese oczko n 1. mesh 2. okr. lacing hole, eyelet 3. włók. stitch 4. bot. eye ~ ciągadła obr.plast. drawhole; die nib, die insert, die pellet ~ czcionki poligr. type-face ~ do snucia (włókna) szkl. drain bushing ~ lutownicze elektron. soldering eye ~ ochronne grommet ~ podchwytywacza włók. guide-eye ~ sieci 1. net mesh 2. el. closed loop 3. mat. mesh ~ sita sieve mesh oczkowanie n 1. drewn. barking in patches 2. roln. budding oczkowatość f sera spoż. eyes of cheese, holes of cheese oczodół m anat. orbit, eye socket, eyehole oczyszczacz m 1. cleaner; purifier 2. odl. fetter ~ powietrza air cleaner ~ wozów górn. scavenger, scrubber oczyszczać v clean; purify; scavenge, refine, zob.też oczyszczanie ~ odlewy clean (off) castings, dress (off) castings, fettle castings oczyszczalnia f gazu gas cleaning plant Strona 904

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ odlewów fettling shop, dressing shop ~ ścieków sewage-treatment plant, waste-water treatment plant ~ ~ biologiczna biological treatment plant ~ ~ metodą tlenową aerobic sewage-treatment unit ~ wody water treatment plant, water purification plant oczyszczalnik m cleaner; purifier ~ gazu mokry wet cleaner; scrubber, wet collector ~ wody water purifier oczyszczanie n cleaning; purifying; scavenging; refining ~ biologiczne (ścieków) biological treatment ~ chemiczne chemical purification ~ dokładne fine purification ~ elektrolityczne met. electrochemical cleaning ~ gazu gas cleaning; gas purification ~ hydrauliczne odl. hydroblasting ~ i zmiękczenie wody san. water conditioning, water treatment ~ końcowe final cleaning ~ lica skór. scudding ~ mechaniczne mechanical cleaning; mechanical refining ~ ~ szczotką obrotową power brushing ~ metalu azotem odl. nitrogen scavenging ~ metodą bębnowania barrel cleaning ~ odlewów odl. fettling, dressing of castings ~ odwiertu wiertn. workover ~ ogniowe zob. oczyszczanie płomieniowe ~ płomieniowe hutn. flame desurfacing, flame scarfing, flame blasting; (przed malowaniem) flame priming; flame cleaning ~ przed lutowaniem presoldering cleaning ~ powietrza air cleaning ~ spalin siln. emission control ~ spoin (w murze) bud. raking ~ stopniowe gradual purification ~ strefowe met. zone refining ~ strumieniem piasku sand blasting ~ ~ ścierniwa dry-blast cleaning ~ ~ śrutu shot blasting ~ ~ wody z zawiesiną ścierną liquid blast cleaning ~ strumieniowo-ścierne abrasive cleaning, blast cleaning, impact cleaning, grit blasting ~ ścieków san. sewage treatment, waste treatment, sewage purification ~ ~ biologiczne bio-aeration ~ ~ przez wypienianie foam separation of wastes ~ trzeciego stopnia san. tertiary treatment ~ w bębnach barrelling, tumbling, rattling ~ wlewków hutn. ingot dressing, ingot conditioning, conditioning of ingots ~ wodne odl. hydroblasting ~ wody water treatment, water purification ~ ~ zasilającej kotł. feed-water treatment ~ wstępne ścieków san. pretreatment of sewage ~ z kamienia kotłowego descaling, furring ~ z min wojsk. minesweeping ~ z rdzy rust removal, furbishing ~ z topnika spaw. defluxing ~ z żużla spaw. deslagging oczyszczarka f 1. odl. casting cleaning plant, fettling plant 2. skór. scudding machine ~ bębnowa tumbling barrel, rattle barrel, tumbler, cleaning drum ~ do walcówki hutn. rod descaling machine ~ gąsienicowa odl. chain shot-blasting machine, conveyor wheelabrator ~ karuzelowa odl. rotary fettling table ~ komorowa shot blast chamber, shot blast cabinet, abrasive blast room ~ ~ piaskowa sand blast room ~ odśrodkowa odl. airless shot-blasting machine, airless shot blast plant ~ piaskowo-wodna odl. hydraulic casting cleaning plant, wet-type fettling plant, hydroblast ~ pneumatyczna air-operated shot-blasting machine, pneumatic Strona 905

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski shot-blasting machine, grit-blasting machine, blast cleaning machine ~ ~ bębnowa shot-blasting barrel ~ powietrzna z dyszami air-operated shot-blasting machine, pneumatic shot-blasting machine ~ śrutowa shot-blast(ing) machine ~ wirnikowa airless shot-blasting machine, airless shot blast plant ~ wirnikowo-łańcuchowa odl. chain shot-blasting machine, conveyor wheelabrator ~ wodna odl. hydraulic casting cleaning plant, wet-type fettling plant, hydroblast oczyszczony a cleaned; purified; refined oczywisty a obvious, evident; mat. trivial od góry from above od granic do szybu (kierunek wybierania) górn. on the retreat od osi do osi (odległość) centre to centre od pola zob. od granic do szybu od ręki off-hand od szybu do granic (kierunek wybierania) górn. on the advance odacetylowanie n chem. deacetylation odalkilowanie n chem. dealkylation odaluminowanie n (korozja selektywna stopów) dealuminization odaminowanie n chem. deamination, desamination odarniowany a sodded odasfaltowanie n chem. deasphaltizing, deasphalting odazotowanie n (stali) met. denitriding odbalastować v żegl. unballast odbarwiacz m decolourant, decolourizer, decolourizing agent odbarwiać v decolour, decolourize; discolour odbarwianie n 1. decolourization 2. (paliw) deblooming 3. włók. stripping; bleaching ~ makulatury de-inking of waste paper odbarwienie n discolouration odbenzolowanie n chem. debenzolization, debenzolizing odbezpieczać v unlock, release the safety catch odbicie n 1. fiz. reflection; mat. reflection 2. rebound ~ dyfuzyjne fiz. diffuse reflection ~ kierunkowe mirror reflection ~ Macha aero. Mach reflection ~ nieregularne zob. odbicie Macha ~ od fal morskich (w radiolokacji) sea return ~ od jonosfery (w radiolokacji) ionospheric reflection ~ od ziemi (w radiolokacji) ground return ~ kierunkowe zob. odbicie zwierciadlane ~ regularne zob. odbicie zwierciadlane ~ resoru spring rebound ~ rozproszone diffuse reflection ~ światła reflection of light ~ wielokrotne opt. multiple reflection, inter-reflection ~ zwierciadlane mirror reflection, specular reflection, direct reflection, regular reflection odbić v od nabrzeża żegl. put off (from the pier) ~ się od powierzchni glance off the surfacc odbielanie n fot. bleaching odbierać v receive; collect; (towar) accept odbierak m prądu el. current collector ~ ~ krążkowy trolley collector ~ ~ łyżwowy contact shoe, collector-shoe, plough ~ ~ pałąkowy bow collector odbieralnik m receiver, receptacle ~ destylacyjny distillation receiver ~ pozostałości (po destylacji) chem. tail box ~ próżniowy chem. vacuum receiver ~ przesączu chem. filter receiver odbijacz m żegl. fender, bumper ~ burty dolphin (fender) ~ dziobowy bow fender, puddening, pudding ~ pływający camel Strona 906

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ rufowy quarter fender odbijać v 1. reflect; reverberate 2. knock off 3. poligr. print ~ się 1. (to) be reflected; reverberate 2. rebound, spring back odbijak m narz. 1. (boiler) scaling hammer, scaler 2. bud. club hammer, lump hammer, mash hammer 3. szkl. knocker-off odbijanie n proszkowe fot. powder process odbiorca m (towaru) ek. consignee; buyer, recipient ~ drobny small buyer ~ główny main buyer ~ informacji information receiver ~ ładunku receiver of cargo, consignee ~ masowy bulk buyer, heavy buyer ~ oferty offeree ~ usług recipient of services odbiornik m receiver ~ alarmowy automatyczny rad. automatic alarm receiver, autoalarm receiver ~ bateryjny battery (operated) receiver ~ dziurkujący telegr. (tape) reperforator ~ FM rad. frequency-modulation receiver ~ informacji information receiver ~ kontrolny monitoring receiver ~ ~ obrazu TV picture monitor ~ krótkofalowy rad. short-wave receiver, HF receiver ~ kryształkowy rad. crystal set ~ lampowy valve-type receiver ~ laserowy laser pick-off unit, laser receiving set ~ morsowski telegr. inker ~ panoramiczny rad. panoramic receiver ~ podczerwieni infrared receiver, nancy receiver ~ pokładowy lotn. airborne receiver ~ radarowy radar receiver ~ radiofoniczny broadcast receiver ~ radiolokacyjny radar receiver ~ ~ odpowiedzi responsor ~ radiowy radio receiver, wireless set ~ reakcyjny rad. regenerative receiver ~ refleksowy reflex receiver ~ samochodowy automobile receiver ~ sieciowy mains receiver ~ superheterodynowy superhet(erodyne) receiver ~ superreakcyjny superregenerative receiver ~ synchrodynowy synchrodyne receiver, homodyne receiver ~ ścieków san. receiving body of water ~ telemetryczny el. telemetering receiver ~ telewizyjny television receiver, television set, TV set ~ tranzystorowy transistor receiver ~ wielozakresowy multiband receiver, multirange receiver, all-wave receiver ~ z modulacją częstotliwości rad. frequency-modulation receiver ~ ze wzmocnieniem fali nośnej rad. exalted-carrier receiver odbiór m 1. rad. reception 2. ek. acceptanee; receipt ~ ciśnienia metrol. pressure tapping ~ jednouszny akust. monaural reception ~ kierunkowy rad. directive reception ~ różnicowy dźwięku TV intercarrier ~ synchrodynowy rad. homodyne reception, zero-beat reception ~ towaru acceptance of goods ~ wielokrotny rad. multiple reception ~ wyrywkowy skj sampling acceptance inspection, acceptance sampling ~ zbiorczy rad. diversity reception odbitka f 1. copy 2. fot. print 3. impression, imprint ~ Baumanna met. Baumann print, sulfur print ~ do reprodukcji (fotografżcznej) poligr. reproduction proof, repro ~ fotograficzna print ~ makrostruktury met. macro-print ~ projekcyjna fot. optical print, projection print ~ próbna poligr. pull, proof ~ siarkowa met. Baumann print, sulfur print Strona 907

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ stykowa fot. contact print ~ szczotkowa poligr. rough proof, hand proof ~ w zmienionej skali poligr. ratio print odblask m 1. reflection; gleam 2. fot. halo odblaskowy a reflective odblokować v masz. unlock odbłyskowy a reflecting odbłyśnik m reflector (reflecting element) odboczka f back gears odbojnica f 1. hutn. stop-measuring gear 2. kol. check rail, guard rail, guide rail, side rail 3. bud. fender beam; guard timber odbojność f gum. resilience, shock elasticity odbój m 1. inż. fender; bumping block; bumping post 2. rebound ~ drzwiowy door stop ~ pala inż. refusal of pile odbromowanie n chem. debromination odbudowa f rebuilding, reconstruction odbutanizowanie n chem. debutanization odbyt m anat. anus odbytnica f anat. rectum odbytowy a anat. anal odcedzać v strain out odchlorowodorowanie n chem. dehydrochlorination odchlorowywanie n chem. dechlorination (of water) odchładzalnia f chłodn. defrosting room odchmielacz m ferm. hop jack odchody pl zool. droppings odchodzenie n wiatru żegl. backing around odchodzić v od wiatru żegl. pay off (from the wind) odchwaszczanie n roln. weeding; weed control odchylacz m masz. deflector, baffle ~ strumienia jet deflector ~ ~ gazów wylotowych rak. blast deflector odchylać v deflect; divert; turn aside; elektron. sweep ~ się deviate; diverge; depart odchylak m struga back iron, cap iron, cover iron (in a plane) odchylanie n elektryczne (wiązki elektronów) electrostatic deflection; sweep ~ magnetyczne (wiązki elektronów) magnetic deflection ~ samolotu lotn. yawing odchylenie n 1. fiz. aberration 2. deflection; diversion; metrol. deviation 3. mat. deviation ~ czynne actual deviation ~ ćwiartkowe mat. quartile deviation ~ dodatnie positive deviation ~ (dopuszczalne) dolne metrol. lower deviation ~ ~ górne upper deviation ~ kwadratowe mat. mean square deviation ~ magnetyczne geofiz. magnetic declination ~ na południe nawig. southing ~ na zachód nawig. westing ~ normalne mat. normal deviation ~ podstawowe metrol. fundamental deviation ~ samolotu (kierunkowe) lotn. yaw ~ skrzydła (śruby) okr. raising the shade ~ standardowe mat. standard deviation, s.d. ~ strug za płatem lotn. downwash ~ systematyczne systematic variation, deviation ~ średnie mat. average deviation, AD, mean deviation ~ ~ kwadratowe mat. mean square deviation ~ (toru) w jonosferze rad. ionospheric error ~ wielodzielcze średnie kwadratowe mat. mean square contingency odchylić v się od pionu get out of plumb odchylnica f okr. bowline odchylny a hinged odchylony do przodu (o płacie) swept-forward (wing) odchylony do tyłu (o płacie) swept-back (wing) odchylony od pionu out of plumb Strona 908

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski odchyłka f metrol. deviation ~ dolna lower deviation ~ górna upper deviation ~ impulsowa tel. dial pulse distortion ~ rzeczywista real deviation ~ wymiarowa dimensional deviation odciąć v dopływ paliwa shut off the fuel odciąg m guy, stay ~ linowy guy (rope), stay (rope); okr. backstay ~ sieciowy el. pull-off ~ soku (dyfuzyjnego) cukr. juice draught, juice draft odciągacz m kowalski obr.plast. fuller, fullering tool odciągać v pull off; pull back; draw off odciąganie n obr.plast. fullering; broaching odciążacz m uzbr. equilibrator, equalizer, counterbalance mechanism (in a gun) odciążać v lighten; discharge; relieve odciążenie n lightening; discharge; relief: unloading odciążka f el. stay (wire), guy ~ na łuku (w sieci trakcyjnej) pull-out wire odciążnik m mass-balance weight; counterweigh odciek m 1. chem. reflux; eluate, phlegm 2. cukr. machine syrup, run-off syrup ~ biały wash syrup, high wash ~ ciemny green syrup, high green ~ jasny wash syrup, high wash ~ pierwszego rzutu first molasses ~ zielony green syrup, high green odcień m shade, hue, tinge, tint ~ ciemny deep shade ~ czysty brilliant shade, bright shade ~ głęboki deep shade ~ matowy dull shade ~ pastelowy tint ~ żywy zob. odcień czysty odcięcie n 1. cut-off 2. severance(cut) 3. pinch-off 4. med. amputation ~ kadmowe nukl. cadmium cutt-off ~ obwodu el. lockout odcięta f mat. abscissa ~ środka przekroju wodnicowego okr. longitudinal centre of flotation ~ ~ wyporu okr. longitudinal centre of buoyancy odcinać v cut off; cut away; sever; clip ~ dopływ cut off (the supply) odcinak m obr.plast. cutoff; cutting-off die; dropping die; shearing die ~ odpadu obr.plast. scrap cutter odcinanie n obr.plast. parting, shearing (stamping operation) odcinek m 1. mat. interval; geom. segment 2. section; sector ~ bierny (linii energetycznej) dead end(ing) ~ ciśnieniowy (kabla) pressure section ~ elementarny ścieżki (recording) track element ~ fabrykacyjny kabla cable length ~ koła mat. segment of a circle ~ kulisty mat. spherical segment ~ odniesienia (przy pomiarze chropowatości powierzchni) sampling length, reference length; US roughness with cut off ~ pomiarowy measuring length, traversing length ~ prostej geom. line segment ~ przyporu masz. path of contact, drive length (in a toothed gear) ~ ~ głowy zęba path of face contact ~ ~ stopy zęba path of flank contact ~ pupinizacyjny tel. loading coil section ~ rzeki prosty geol. reach ~ sklepienia arch. severy ~ symetryzacyjny tel. complete transposition section ~ torowy kol. track section ~ uszkodzony tel. faulted section ~ wejściowy przyporu masz. path of approach, length of approach (in a toothed gear) Strona 909

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ wyzębienia masz. path of recess, length of recession (in a toothed gear) ~ wzębienia masz. path of approach, length of approach (in a toothed gear) ~ wzmacniakowy tel. repeater section ~ zbioru mat. initial segment of set ~ zejściowy przyporu masz. path of recess, length of recession (in a toothed gear) odcinki mpl niewspółmierne geom. incommensurable line segments odcisk m impression; imprint; indentation (in hardness testing) ~ palców finger-print; dactylogram ~ skamieniałości geol. mould ~ stempla stamp ~ wałka szkl. pluck, roller impression (defect) odciski mpl kropel deszczu geol. rain prints odciskać v impress odcukrzanie n desugarization ~ melasy metodą Steffena spoż. Steffen process odcumowanie n 1. żegl. unmooring 2. kosm. undocking odcynkowanie n met. dezincification odcynowanie n met. detinning odczep m el. branch; tap(ping) ~ środkowy centre tap, CT odczepiać v detach; release odczulacz m fot. desensitizer odczulanie n fot. desensitization odczuwanie n med. feel odczyn m (roztworu) chem. reaction ~ alkaliczny alkaline reaction ~ Biernackiego med. erythrocyte sedimentation rate ~ kwaśny acid reaction ~ obojętny neutral reaction ~ opadania czerwonych krwinek zob. odczyn Biernackiego ~ popromienny med. radioreaction odczynnik m chem. reagent ~ chelatujący chelating agent ~ (czysty) do analizy analytical reagent, analytically pure reagent ~ do trawienia met. etching reagent, etching solution, etchant ~ ~ barwnego staining (metallographic) etching reagent ~ flotacyjny flotation reagent, flotation agent ~ grupowy group reagent, group precipitant, classification reagent ~ maskujący (jony) sequestering agent ~ miareczkujący titrant ~ miedziowy met. cupric (metallographic) reagent ~ Nesslera Nessler's reagent ~ promieniotwórczy radioreagent ~ Schweizera Schweizer's reagent ~ specyficzny specific reagent ~ spektralnie czysty spectral pure reagent, specpure reagent ~ strącający precipitating agent, precipitant odczyt m 1. inf. read-out, zob.też odczytywanie 2. lecture ~ cyfrowy inf. digital read-out ~ magnetyczny magnetic reading ~ nieniszczący inf. nondestructive readout, NDRO ~ niszczący inf. destructive read ~ powtórny reread ~ rozproszony inf. scatter reading ~ w przód geod. foresight ~ wskazań przyrządu instrument reading ~ wstecz geod. back sight ~ wymazujący inf. destructive read ~ zawartości pamięci inf. storage read-out odczytywacz m dźwięku el.akust. sound reproducer odczytywać v (wskazania przyrządów) take readings, read off odczytywanie n (zapisu informacji) reading; scanning; sensing, zob.też odczyt 1. ~ dźwięku el.akust. sound reproduction, playback ~ ~ magnetyczne magnetic sound reproduction Strona 910

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ~ optyczne optical sound reproduction ~ pisma optyczne inf. optical character recognition, OCR ~ zapisu sygnału playback ~ zdjęć lotniczych interpretation of aerial photographs ~ ~ stereoskopowych stereoviewing oddać v do dyspozycji (statek) żegl. tender ~ do eksploatacji (put into) commission, put into service, put into operation, bring into operation ~ do użytku put to use ~ pod kontrolę place under supervision ~ sprawę do sądu submit a case to court ~ w dzierżawę lease out, put out to lease oddalony a remote, distant oddalony od osi opt. abaxial oddawać v ciepło give up the heat ~ moc siln. develop power ~ mocz fizjol. urinate ~ ster żegl. ease the helm oddech m fizjol. respiration ~ sztuczny med. artificial respiration oddestylowanie n distilling off oddychanie n breathing, respiration ~ fotosyntetyczne biochem. photorespiration ~ osadu czynnego san. activated sludge respiration ~ sztuczne med. artificial respiration oddział m 1. department; division 2. geol. series 3. (szpitalny) ward ~ anestezjologiczny med. anaesthesia department ~ intensywnej opieki medycznej med. intensive-care ward ~ kontroli technicznej production control department ~ kopalniany górn. flat ~ obróbki wstępnej preparation plant ~ oczyszczania płomieniowego (wlewków kęsów) hutn. scarfing plant, desurfacing plant ~ ~ półwyrobów walcowanych hutn. deseaming plant ~ ~ wlewnic hutn. mould dressing shop ~ produkcyjny production department ~ przedsiębiorstwa ek. branch office ~ przerobu mas formierskich odl. sand shop ~ przygotowania dennic konwertorów hutn. bottom house ~ ~ nadstawek wlewnicowych hutn. hot-top yard ~ ~ zatyczek kadziowych hutn. stopper making area ~ przygotowawczy zob. oddział obróbki wstępnej ~ rentgenowski X-ray department ~ wykończalniczy włók. finishing department oddziaływanie n 1. mech. reaction 2. fiz. interaction 3. influence ~ bliskiego zasięgu fiz. short range interaction ~ dipol-dipol fiz. dipole interaction ~ dipolowe zob. oddziaływanie dipol-dipol ~ elektromagnetyczne electromagnetic interaction ~ jądrowe strong interaction (produced by short range nuclear forces) ~ konfiguracyjne configurational interaction ~ międzycząsteczkowe intermolecular interaction ~ nadsubtelne hyperfine interaction ~ silne strong interaction (produced by short range nuclear forces) ~ słabe weak interaction, beta interaction ~ spinowo-orbitalne spin-orbit coupling, spin-orbit interaction ~ spinowo-spinowe spin-spin coupling, spin-spin interaction ~ twornika el. armature reaction ~ wymienne exchange interaction ~ wzajemne interaction oddzielacz m masz. separator ~ bezwładnościowy inertial separator ~ cyklonowy pyłu cyclone separator ~ drzazg papiern. coarse screen ~ (elektromagnetyczny) tarczowy do rud (silnie magnetycznych) wzbog. disk-type ore separator ~ elektrostatyczny electrostatic separator ~ kamieni cukr. stone separator, stone catcher Strona 911

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ kropel chem. catch-drop, drip tube ~ magnetyczny magnetic separator ~ ~ taśmowy overband magnetic separator, belt-type magnetic separator ~ mokry wet separator ~ nieskroplonych gazów chłodn. flash chamber ~ odśrodkowy centrifugal separator ~ oleju oil separator ~ piany foam separator ~ powietrzny air separator ~ pyłu dust separator ~ sęków papiern. knots catcher, knotter ~ skroplin steam trap ~ smoły tar separator ~ wilgoci dehydrator, moisture trap ~ wody water separator ~ żużla odl. slag separator oddzielać v separate; isolate; detach; set apart; part oddzielalność f mat. separability oddzielanie n na mokro wet separation oddzielenie n przeciwpożarowe bud. fire division oddzielny a separate; discrete; individual oddzierać v tear off oddźwiękowienie n sound-proofing odejmować v 1. mat. subtract 2. detach, demount odejmowanie n mat. subtraction ~ międzyokresowe (sygnałów radiolokacyjnych) cancellation of pulses odejmowany a detachable, demountable odejść v (o pociągu, autobusie) leave; (o statku) steam away, draw out ~ na drugi krąg lotn. make an overshoot, go round again ~ na przeciwny baksztag żegl. bring by the lee ~ od lądu żegl. clear the land ~ od szyku lotn. peel off, break away (from formation) ~ w morze żegl. stand to sea odelektryzowanie n destaticizing oderwanie n od ziemi (przy starcie) lotn. lift-off ~ elektronu electron abstraction ~ się breakaway; separation, detachment ~ ~ linii prądu mech.pł. burble ~ ~ strumienia mech.pł. flow separation, flow breakaway ~ ~ warstwy przyściennej boundary-layer separation ~ wiru hydr. detachment of vortex odeskowanie n bud. timbering, boarding, planking ~ luźne open timbering ~ pomostu decking ~ zwarte close timbering odetkać v unstop odfenolowanie n chem. dephenolization odfermentowanie n brzeczki attenuation of wort odfluorowanie n chem. defluorination odfosforowanie n chem. dephosphorization odgałęziać v (się) branch off, branch out odgałęzienie n branch; leg ~ boczne żyły geol. apophysis run ~ od kabla głównego el. stub cable ~ łańcucha chem. chain branch ~ podsłuchowe tel. wiretap ~ strumienia powietrza wentylacyjnego górn. air split ~ ukośne przewodu rurowego pipe lateral odgarbowanie n skór. detanning odgarc m zob. odgarniak żużla odgarniak m żużla hutn. skimmer, skimming bar odgarnianie n żużla hutn. slag skimming odgazowanie n degassing, outgassing, zob. też odgazowywanie ~ obiegowe próżniowe hutn. vacuum circulation degassing, circulating flow vacuum degassing ~ pola naftowego wiertn. gas freeing ~ porcjowe próżniowe hutn. vacuum batch degassing, vacuum lift degassing, vacuum lifter process Strona 912

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ próżniowe metodą Ruhrstahl-Heraeus hutn. Ruhrstahl-Heraeus process, R-H process ~ stali próżniowe hutn. vacuum degassing of steel ~ ~ w kadzi hutn. ladle degassing of steel ~ strumieniowe próżniowe hutn. vacuum stream degassing ~ ~ przy spuście do kadzi hutn. (ladle) tap degassing ~ wysokotemperaturowe hutn. high-temperature carbonization odgazowany a out-gassed, gas free odgazowywacz m 1. degasifier, degasser 2. kotł. deaerating heater odgazowywanie n degassing, outgassing, zob.też odgazowanie ~ węgla coal carbonization ~ wody water deacidification odgięcie n skrzydła śruby okr. skewback odginać v deflect; bend out odgławianie n ryb. deheading. beheading (of fish) odgławiarka f ryb. (de-)heading machine odgotowywanie n jedwabiu włók. boiling-off, silk degumming odgraniczenie n adiabatyczne fiz. adiabatic partition ~ diatermiczne diathermic partition, diathermal wall ~ półprzepuszczalne semi-permeable membrane odgraniczony a mat. bounded odgraniczony od zera mat. bounded from zero odgroda f acoustic baffle, baffle board odgromnik n lightning arrester, lightning protector ~ zaworowy valve arrester odgruzowanie n rubble clearance odgryzacz m kostny med. bone punch, rongeur, bone forceps odgumowywanie n jedwabiu włók. silk degumming, boiling-off odhaczyć v unhook odhamowanie n brake release ~ reakcji chem. reversal of inhibition odholować v żegl. tow away odholowanie n statku od nabrzeża żegl. streaming ODiIN PAN = Ośrodek Dokumentacji i Informacji Naukowej Polsklej Akademii Nauk odiskiernik m kol. spark arrester odjazd m 1. (np. pociągu) departure 2. (kamerą) track out odjemna f mat. minuend odjemnik m mat. subtrahend odkażać v disinfect; decontaminate odkażanie n disinfection; decontamination odkiełkowywanie n ferm. degermination odkleić v (się) come unstuck odklejanie n 1. deglutination 2. włók. desizing ~ jedwabiu degumming of silk, boiling-off odkłaczkowanie n chem. deflocculation odkład m 1. inż. spoil, dump (in earthtwork) 2. roln. (air) layer odkładacz m arkuszy papiern. layboy, sheet collector odkładanie n roln. (air) layering ~ kart błędnych (w maszynie licząco-analitycznej) error stacking odkładnica f pługa roln. mouldboard odkłócanie n (osłabianie zakłóceń) rad. noise suppression odkłucie n (mas skalnych) geol. decolbment odkolczarka f włók. burr crusher odkonserwowanie n powł. protective coating removal odkopywanie n odlewu baring a casting odkotwiczać v żegl. weigh anchor odkręcać v kurek turn on a tap ~ nakrętkę undo a nut ~ śrubę unscrew a bolt, unbolt; back off odkrycie n (naukowe) discovery odkryć v 1. discover; find out 2. uncover odkrywanie n odlewu digging up a casting odkrywka f górn. strip mine, strip pit, open pit ~ piasku sand pit ~ żwiru gravel pit odkrzemianie n (wody) desiliconization odkształcać v deform Strona 913

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ się undergo a deformation odkształcalność f deformability, deformation ability; obr.plast. formability odkształcenie n 1. wytrz. strain 2. deformation; distortion ~ cieplne thermal deformation ~ elasto-plastyczne elastic and plastic strain ~ jednorodne homogeneous strain ~ jednostkowe unit strain ~ kołowo-symetryczne axi-symmetrical strain ~ liniowe linear strain ~ objętościowe dilatational strain, volumetric-strain ~ plastyczne plastic strain, permanent set ~ podłużne longitudinal strain ~ poprzeczne transverse strain ~ postaciowe non-dilatational strain ~ przez bliźniakowanie obr.plast. deformation by twinning ~ przez poślizg obr.plast. deformation by slip ~ przy rozciąganiu tensile strain ~ przy skręcaniu torsional strain ~ przy ścinaniu shear strain ~ przy ściskaniu compressive strain ~ przygotowane virtual deformation ~ równoległościenne obr.plast. parallelepipedal deformation ~ sprężyste elastic strain ~ termiczne thermal deformation ~ trwałe plastic strain, permanent set ~ ~ po ściskaniu gum. compression set ~ wirtualne virtual deformation ~ wstępne prestrain ~ ~ odwrotne (w stosunku do spodziewanego odkształcenia) spaw. initial reverse distortion ~ względne rzeczywiste true strain ~ zredukowane obr.plast. effective strain odkształcona f (belki) wytrz. deflection curve, bending line odkurzacz m vacuum cleaner odkurzać v dust, remove the dust odkuwka f obr.plast. forging ~ matrycowa die forging, drop forging ~ ~ na walcach kuźniczych roll forging ~ ~ prosta stamping ~ nie wykazująca "płatków" flake-free forging ~ prasowana press forging ~ przesadzona offset stamping ~ ręczna hand forging, smith forging, flat-die forging, blacksmith forging ~ swobodna zob. odkuwka ręczna ~ wstępna blank, slug, use, biscuit ~ wydłużona drawn forging ~ z kuźniarki machine forging ~ z młota hammer forging odkwaszacz m spoż. batch refining kettle odkwaszanie n deacidification ~ ługiem (tłuszczów) alkali refining odladzacz m lotn. de-icer odladzanie n lotn. deicing odległościomierz m opt. range-finder, telemeter ~ doplerowski (do śledzenia lotu pocisków) Doppler range-finder, doran ~ radarowy distance measuring equipment, DME, radio range-finder odległościowy a remote, distant odległość f distance, space ~ bezpośrednia (celu) rad. slant distance ~ biegunowa polar distance ~ celowania sighting range ~ dobowa żegl. day's run ~ efektywna działania broni kill range ~ hamowania braking distance ~ hiperfokalna opt. hyperfocal distance ~ identyczności kryst. identity period Strona 914

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski kątowa angular distance między elektrodami zgrzewarki spaw. throat opening ~ liniami kontrolnymi skj spread of the control limits ~ płaszczyznami sieciowymi kryst. interplanar distance, interplanar space, grating space, grating constant ~ ~ półkami chem. plate spacing (in rectifying column) ~ ~ równoległymi rzędami nitów back pitch of rivets ~ międzyatomowa fiz. interatomic distance, atomic spacing ~ międzyelektrodowa elchem. electrode spacing, anode-cathode spacing ~ międzyjądrowa fiz. internuclear distance ~ międzypłaszczyznowa kryst. interplanar distance, interplanar space, grating space, grating constant ~ modularna bud. modular gap ~ na trawersie żegl. bow-and-beam bearing, four-point bearing ~ (na drodze) od pojazdu poprzedzającego mot. following distance ~ ogniskowa opt. focal length, FL, focal distance ~ osi (kół współpracujących) masz. centre distance ~ po loksodromie nawig. rhumb distance, nautical distance ~ po ortodromie nawig. great-circle distance ~ południkowa nawig. meridian distance ~ robocza working distance ~ rzeczywista nawig. true distance ~ skośna (celu) rad. slant distance, slant range ~ spiętrzenia hydr. length of backwater ~ translacji kryst. identity period, axial length, translation period ~ w linii prostej (w terenie) crow-fly distance ~ widzenia mot. sight distance ~ wykrycia (np. celu) detection range ~ zenitalna astr. zenith distance, ZD ~ zmiany pędu (w przepływie burzliwym) aero. mixture length odległy a remote, distant odlepiać v (się) unstick odlew m odl. cast(ing) ~ artystyczny art casting, ornamental casting ~ bezrdzeniowy coreless casting ~ budowlany builder's casting ~ cienkościenny light section casting ~ ciśnieniowy pressure casting, die casting ~ części maszyn engineering casting ~ gipsowy bud. plaster cast ~ grubościenny thick-walled casting, heavy-section casting ~ handlowy commercial casting ~ kokilowy chill casting, permanent-mould casting, die-casting ~ naturalny (w paleontologii) natural cast ~ maszynowy machinery-casting, engineering casting ~ odśrodkowy centrifugal casting ~ ołowiany do sprawdzania kształtu wykroju matrycy obr.plast. lead cast, lead proof ~ precyzyjny precision casting ~ rdzeniowy cored casting ~ skorupowy shell casting ~ staliwny steel casting ~ surowy rough casting ~ utwardzony chill casting ~ wadliwy zob. odlew wybrakowany ~ warstwowy compound casting, composite casting; faulty casting ~ wybrakowany waster (casting); aborted casting ~ z modelu wytopionego investment casting ~ z pęcherzami blown casting ~ z żeliwa sferoidalnego nodular iron casting ~ zdrowy sound casting ~ żeliwny iron casting odlewać v cast, found; pour; teem odlewanie n odl. cast(ing), founding; pouring; hutn. teeming ~ ciągłe continuous casting, conti-casting, strand casting ~ ~ poprzez kadź pośrednią tundish pouring ~ ~ seryjne sequence casting, continuous-continuous casting ~ ~ wielożyłowe multistrand continuous casting Strona 915 ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ciśnieniowe pressure die casting elektrożużlowe electroslag casting grawitacyjne gravity casting, non-pressure casting kokilowe (gravity) die-casting, chill casting, permanent-mould casting metodą traconego wosku cire perdue (process), lost-wax process na płasko horizontal casting na sucho dry-sand casting na wilgotno green-sand casting niskociśnieniowe tw.szt. vacuum casting odśrodkowe centrifugal casting, spinning ~ właściwe true centrifugal casting, centrispinning process, centre spinning ~ piętrowe stack casting ~ pionowe vertical casting ~ pochyłe inclined casting, sloping casting ~ poziome horizontal casting ~ półciągłe semi-continuous casting, direct-chill casting, dc casting ~ półodśrodkowe semi-centrifugal casting ~ precyzyjne investment casting, precision casting; lost-wax process ~ próżniowe vacuum casting, suction casting ~ przez garniec hutn. basket pouring ~ skorupowe shell casting ~ syfonowe uphill casting, bottom casting, uphill pouring ~ taśm strip casting ~ w dołach pit casting ~ w formach piaskowych sand casting ~ w skrzynkach formierskich casting in flasks ~ w stos stack casting ~ wlewków hutn. teeming (of) ingots, pouring of ingots, casting of ingots ~ z dołu bottom casting, uphill casting, uphill pouring ~ z gęstwy ceram. slip casting ~ z góry top casting, down-hill casting ~ z wylewaniem slush casting odlewarka f poligr. caster, casting machine, casting box ~ gęsi hutn. pig casting machine ~ materiału ślepego poligr. material maker ~ monotypowa monotype composition caster, monotype typecaster ~ uniwersalna monotype composition caster with display attachment ~ wierszowa linecasting machine odlewnia f foundry; casting house ~ czcionek poligr. type foundry ~ kokilowa die-casting foundry ~ metali nieżelaznych non-ferrous foundry ~ rur pipe foundry ~ staliwa steel foundry ~ stopów miedzi brass foundry ~ walców roll foundry ~ żeliwa iron foundry ~ ~ ciągliwego malleable foundry odlewnictwo n founding, foundry (practice), foundry (engineering) odlewnik m foundryman, founder odleżyna f med. bedsore odliczanie n wsteczne rak. countdown ~ ~ przy próbie gotowości do startu countdown demonstration test, CDDT odlodzenie n lotn. deicing odlot m lotn. departure (of an aircraft) odlutować n unsolder odłamać v (się) break off odłamek m fragment; splinter; chip, spall ~ góry lodowej ocean. calf ~ jądrowy fiz. nuclear fragment odłączać v detach; disconnect odłączalny a detachable odłączanie n detachment; disconnection ~ sznurem el. patching out odłączenie n obwodu el. isolation of circuit odłącznik m el. disconnecting switch, isolating switch, cut-out Strona 916 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ferrytowy elektron. ferrite isolator ~ hallotronowy elektron. Hall-effect isolator odłóg m roln. fallow, idle land odłów m ryb. catch, fish crop ~ główny sezonowy harvest (of fish) ~ przemysłowy commercial catch odłupywać v split off, chip off, break off; exfoliate; górn. prise odmagnesowywanie n demagnetization odmanganianie n san. demanganization, manganese removal odmetylowanie n chem. demethylation odmętnianie n wody water elutriation odmgławianie n 1. (usuwanie zamglenia, np. szyb kabiny) demisting 2. (rozpraszanie mgły) fog dispersal, defogging odmiana f variety; variation; modification ~ aci(-nitrowa) chem. aci(-nitro)form ~ alotropowa allotropic form, allotropic variety, allotrope ~ cykliczna chem. cyclic form ~ enolowa chem. enol form ~ erytro chem. erythro form ~ karbonylowa zob. odmiana ketonowa ~ ketonowa chem. keto form ~ mezo chem. meso form, mesomer ~ pierścieniowa zob. odmiana cykliczna ~ polimorficzna polymorphic modification, polymorph ~ racemiczna chem. racemic modification, dextro-laevo modification, racemate ~ tautomeryczna chem. tautomer ~ trans chem. trans form ~ treo chem. threo form odmiareczkowywanie n nadmiaru chem. back titration odmierzacz m rys. fine adjustment dividers, hair dividers, hair compasses ~ sprężynowy spring-bow dividers odmierzać v measure; meter, batch ~ czas time odmierzak m bud. batcher odmierzanie n pipetą lab. pipetting ~ porcji batching odmięsanie n skór. fleshing, scouring odmięsarka f skór. fleshing machine odmineralizowanie n (wody) san. demineralizing odmłodzenie n geol. rejuvenation odmocowywanie n unclamping, unfastening odmowa f refusal odmrażalnia f chłodn. thaw room odmrażanie n defrosting odmrożenie n med. frostbite odmulacz m (wody) san. desilter; sludger, mud trap odmulanie n desludging; elutriation ~ kotła boiler blowdown, blow-off ~ piasku odl. sand washing, elutriation ~ wody water elutriation odmularka f odl. sand washer, elutriator odmulnik m wzbog. settler, clarifier, slime separator ~ ostrosłupowy spitzkasten ~ stożkowy settling cone, conical settling tank odmywanie n lepiszcza z piasku odl. sand washing, elutriation odnawiać v renew, renovate; recondition; regenerate odnawianie n lasu reforestation ~ nawierzchni drog. resurfacing ~ wyprawy (pieca) relining (a furnace) ~ zapasów restocking, refreshing the stock odniklowanie n met. denicklefication odnoga f branch, leg ~ morska arm of the sea, firth, reach ~ rzeki arm of a river ~ żylna geol. apophysis run odnosić v się do... relate to..., refer to..., apply to... Strona 917

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski odnośnie... towards, in relation to...; regarding, respecting odnośnik m 1. reference mark 2. chem. reference material odnowienie n renewal, renovation; reconditioning odolejacz m oil separator, oil trap odolejanie n deoiling odoliwiacz m oil separator, oil trap odontoblast m anat. odontoblast odorymetria f odorimetry odoryzowanie n gazu gas odorizing odosiowy a biol. abaxial odpad m discard, zob.też odpady ~ od głowy wlewka ingot top(end) discard ~ od stopy wlewka ingot bottom discard, bottom crop ~ z przedniego końca (np. kęsa) nose crop ~ z tylnego końca (np. kęsa) tailcrop odpadać v (od podłoża) drop off, fall off ~ od wiatru żegl. pay off (from the wind) odpadki mpl refuse; waste(s); offal; leavings; tails; garbage ~ kuchenne household wastes; food waste ~ miejskie municipal refuse ~ poubojowe slaughterhouse offal ~ przędne włók. hard waste ~ rybne gurry ~ użytkowe utility waste odpady mpl 1. hutn. scrap material, waste material, discards 2. wzbog. tailing; spoil; debris; dirt; dross 3. górn. strippings; deads ~ atomowe atomic waste ~ ciekłe liquid waste ~ drzewne wood waste ~ gumowe scrap rubber, rubber scraps ~ kuzienne discards from forging ~ ludzkie human waste ~ nieradioaktywne nukl. cold waste ~ poflotacyjne wzbog. flotation tailings ~ produkcyjne waste products ~ promieniotwórcze radioactive waste ~ reaktorowe nukl. reactor waste ~ stałe solid wastes, nonaqueous wastes ~ tartaczne sawmill waste, sawmill leftovers ~ walcownicze discards from rolling ~ zimne nukl. cold waste odpalanie n firing, shooting odpalenie n opóźnione uzbr. hung shot odparafinowywanie n (olejów) wax removal, dewaxing ~ rozpuszczalnikowe solvent dewaxing odparować v evaporate; vaporize ~ do sucha evaporate to dryness odparowalność f evaporative power odparowanie n evaporation, vaporization ~ jądra nukl. nuclear evaporation ~ jednorazowe zob. odparowanie jednostopniowe ~ jednostopniowe single-effect evaporation ~ pod próżnią vacuum evaporation ~ pod zmniejszonym ciśnieniem zob. odparowanie pod próżnią ~ rzutowe equilibrium vaporization ~ wielokrotne zob. odparowanie wielostopniowe ~ wielostopniowe multiple-effect evaporation ~ za pomocą energii słonecznej solar evaporation ~ ze stanu zamrożenia lyophilization, freeze drying odparownik m kotł. odparowywacz m vaporizer; evaporator ~ ciekłego tlenu oxygen evaporator ~ paliwa siln.spal. fuel vaporizer odparowywać v vaporize, evaporate odpaść v od wiatru żegl. fall away odpestczanie n spoż. stoning odpestczarka f spoż. stoning machine odpędzacz m chłodn. desorber odpędzanie n chem. expelling; repelling Strona 918

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ butanu debutanization ~ części lotnych expelling of volatile matter ~ etanu deethanization ~ lekkich składników topping ~ propanu depropanization ~ rozpuszczalnika stripping ~ z parą wodną steam-stripping odpiaszczanie n desanding, sand removal odpieniacz m froth breaker odpienianie n defoaming odpiklowanie n skór. depickling odpilśniarka f włók. unfelting machine odpis m amortyzacyjny el. depreciation allowance ~ uwierzytelniony ek. true copy, certified copy odplamianie n spot removal odpłynąć v żegl. steam away; sail odpływ m ocean. ebb (tide), falling tide, low tide ~ masy papiern. pulp outlet ~ wody kotł. water outlet ~ ze zlewni geol. run-off odpoczynek m mieszanki gumowej rubber relaxation odpopielacz m ash remover, cinder trap odpopielanie n kotł. ash removal, ash disposal odpopielarnia f boiler-room basement odporność f resistance; fastness; biol. immunity ~ barwnika fastness of dye ~ barwy włók. colour fastness ~ chemiczna chemical resistance ~ cieplna thermal resistance, heat stability ~ cukru na inwersję strength of sugar ~ korozyjna corrosion resistance ~ na alkalia fastness to alkali ~ na barwienie biol. achromatophilia ~ na chorobę immunity to a disease ~ na czynniki atmosferyczne resistance to weather ~ na detonację paliw. knock resistance ~ na działanie bakterii resistance to bacteria ~ ~ ~ mrozu frost resistance ~ ~ ~ pleśni mildew resistance ~ ~ ~ prądów pełzających creep current resistance ~ ~ ~ światła słonecznego sunlight resistance ~ ~ ~ żużli odl. resistance to slags, slag resistance ~ na emulgowanie demulsibility ~ na gniecenie włók. wrinkle resistance: papiern.. crumpling resistance ~ na gotowanie fastness to boiling, resistance at the boil ~ na korozję corrosion resistance ~ na kruche pękanie fracture toughness ~ na kurczenie się shrink resistance ~ na kwasy fastness to acid ~ na łamanie papiern. bending strength ~ na magazynowanie fastness to storage ~ na obciążenie dynamiczne met. shock-resistance ~ na odpuszczanie obr.ciepl. red hardness, temper(ing) resistance ~ na parowanie fastness to steaming ~ na pełzanie met. creep resistance ~ na pękanie crack resistance ~ na pranie włók. washing fastness, washing resistance, fastness to laundering ~ na promieniowanie radioresistance ~ na przeciążenia overload capacity ~ na przepuklenie papiern. bursting strength ~ na rozdzieranie tear resistance, tear strength ~ na rozwarstwianie (np. tektury) delamination resistance, resistance to ply separation ~ na sklejanie się (opakowań) blocking resistance ~ na ścieranie abrasion resistance, abrasion hardness; wear resistance ~ na światło light resistance, fastness to light ~ na tworzenie się żywic paliw. gum stability Strona 919

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski uderzenia wytrz. impact strength, impact value utlenianie resistance to oxidation wielokrotne zginanie gum., tw.szt. flex life wilgoć moisture resistance wodę fastness to water wpływy atmosferyczne weather resistance, fastness to exposure, weatherability ~ na wstrząsy shock resistance ~ ~ ~ cieplne thermal shock resistance; spalling resistance ~ ~ ~ mechaniczne mechanical shock resistance ~ na zakłócenia el. noise immunity, NI ~ na zarysowanie scratch resistance, scratch hardness ~ na zmęczenie cieplne thermal endurance ~ na zmywanie farb. washability ~ na zużycie wear resistance, wearing quality, wearability ~ nabyta biol. acquired immunity ~ radiacyjna radioresistance ~ żelu na ścinanie gel strength odporny a resistant, fast, -proof; immune odporny chemicznie chemical resistant, chemical resisting odporny na działanie alkaliów alkali-resistant odporny na działanie wilgoci moisture-proof, moisture-resistant, damp-proof odporny na działanie wysokiej temperatury stable to heat odporny na korozję corrosion-proof, corrosion-resistant, non-corrodible, stainless odporny na łuszczenie się scale-tight odporny na obciążenia dynamiczne met. tough, shock-proof, shock-resistant odporny na paczenie drewn. warpproof odporny na pleśń mouldproof odporny na pociski uzbr. shell-proof odporny na pranie barwn., włók. wash-resistant, fast to wash odporny na przebicie puncture-proof odporny na ścieranie abrasion-resisting, wear resistant odporny na światło fast to light, light-resistant, photostable odporny na uszkodzenia fail-safe; survivable odporny na wilgoć moisture-proof, damp-proof, moisture-resistant odporny na wpływy atmosferyczne weatherproof, resistant to weather odporny na wstrząsy shock-proof, shock-resistant odporny na zakłócenia rad. jamproof odporny na zatrucie poison-resistant odporny na zużycie wear-resistant odporny w ciężkich warunkach pracy hard-wearing odpotniarka f włók. wool degreasing unit odpowiadać v normie meet a standard, comply with a standard ~ określonym tolerancjom meet specified tolerances ~ wymaganiom meet the requirements, conform to requirements ~ za swoje ruchy żegl. be under command odpowiedni a corresponding; equivalent; adequate; applicable; suitable odpowiednik m operatorowy mat. operational equivalent odpowiednio adv accordingly; as appropriate odpowiedniość f mat. correspondence, homology ~ odwrotna (odbiornika telewizji kolorowej) reverse compatibility ~ prosta (systemu telewizji kolorowej) compability (of colour television system) ~ wzajemnie jednoznaczna mat. one-to-one correspondence, bi-uniform correspondence odpowiedzialność f responsibility; liability ~ cywilna civil liability ~ finansowa financial responsibility ~ nieograniczona unlimited liability ~ ograniczona limited liability ~ osobista personal responsibility ~ prawna legal responsibility ~ solidarna joint liability ~ za szkodę liability for damage ~ zbiorowa collective responsibility Strona 920 ~ ~ ~ ~ ~ ~

na na na na na na

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski odpowiedzialny a responsible; liable odpowiedź f aut. response (function) ~ czasowa transient response ~ częstotliwościowa frequency response, harmonic response ~ dynamiczna dynamic response ~ impulsowa aut. transient response ~ jednostkowa unit step response ~ na wymuszenie skokowe step function response ~ (potencjałowa) elektrody elchem. electrode response odpowietrzacz m chłodn. flash chamber, purger odpowietrzać v vent, deaerate odpowietrzanie n venting, deaeration ~ betonu bud. vacuum process (of concrete making) ~ formy odl. mould venting odpowietrznik m vent; air-escape; breather; deaerator ~ rdzenia odl. core vent odpowietrzony a deaerated odpór m gruntu inż. passive earth pressure odprawa f celna (custom) clearance ~ ~ warunkowa temporary admission ~ (pasażerów) przed odlotem check-in (of passengers) ~ statku przy wejściu do portu żegl. inward clearance ~ ~ przy wyjściu z portu outward clearance ~ (załogi) po locie lotn. debriefing ~ ~ przed lotem briefing, pre-mission meeting odprężanie n 1. obr.ciepl. (stress) relief annealing, stress relieving, lonealing 2. unstressing, destressing ~ szkła glass annealing odprężarka f szkl. annealing furnace ~ muflowa muffle lehr ~ tunelowa lehr, leer, lear ~ wózkowa pan lehr odprężenie n 1. decompression 2. wytrz. elastic recovery 3. obr.ciepl. stress relief odprężnik m siln.spal. decompressor, pressure-relief valve odpromieniowanie n fiz. re-radiation odprowadzać v carry away, carry off odprowadzanie n cieczy draining of liquid ~ ciepła carrying away of heat, heat abstraction ~ narzędzia obr.skraw. tool retracting ~ ścieków sewage disposal ~ warstwy granicznej aero. boundary-layer bleed odprowadzenie n (przewód) offtake; drain ~ anteny rad. antenna downlead ~ udaru do ziemi el. drainage of a surge odprysk m 1. chip, splinter, spall 2. ceram. pop-off (defect) odpryskiwanie n chipping; spalling; cissing (of enamel) odpuszczać v obr.ciepl. temper, draw odpuszczalność f (stali) met. temperability odpuszczanie n obr.ciepl. tempering, drawing the temper, drawback treatment, letting down ~ niskie (w niskiej temperaturze) low-temperature tempering ~ przez opalanie w oleju blazing-off odpychacz m drążka sterowego lotn. stick pusher odpychać v repel odpychający a repellent; repulsive odpychanie n repulsion ~ elektrostatyczne electrostatic repulsion odpylacz m dust collector, dust extractor, dust separator, dust catcher, deduster ~ cyklonowy cyclone (separator), cyclone-type dust collector ~ elektrostatyczny electrostatic precipitator, electro-filter ~ mokry wet dust collector ~ ~ półkowy chem. multiwash collector ~ odśrodkowy cyclone ~ próżniowy vacuum cleaner ~ szmat papiern. rag duster, rag willow odpylanie n dust extraction; dedusting, dust removal Strona 921

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ mokre gazu gas scrubbing odpylarka f pokarbonizacyjna włók. carbonizing duster odpylnik m dust collector, dust extractor, dust separator, dust catcher, dustbin, deduster, zob.też odpylacz ~ mokry wet precipitator, wet collector, scrubber ~ rękawowy zob. odpylnik tkaninowy ~ tkaninowy fabric filter dust collector, cloth filter dust collector ~ workowy zob. odpylnik tkaninowy odra f med. measles odraczać v adjourn; postpone; defer odrdzewiacz m rust remover odrdzewianie n derusting, rust removal odroczenie n adjournment; postponement; deferment odrostek m anat. apophysis odrośl f bot. offshott; sprout odruch m med. reflex ~ bezwarunkowy unconditioned reflex ~ ruchowy motor reflex ~ warunkowy conditioned reflex odrutowanie n wiring odrywać v tear off ~ się break away, break off, detach, separate odrywanie n chlorowca chem. dehalogenation odrzucać v throw away, cast away, reject; discard ~ braki reject ~ roszczenie ek. repudiate a claim ~ propozycję turn down an offer ~ przeszczep med. reject a graft odrzut m 1. uzbr. recoil, reaction; kick 2. reaction (of jet) ~ elektronu fiz. electron recoil ~ jądra fiz. nuclear recoil odrzutnik m 1. masz. thrower, slinger, deflector 2. uzbr. barrel mouthpiece (in a machine gun) ~ liści obrotowy roln. tops spinner ~ oleju masz. oil thrower, oil deflector, oil baffle, oil slinger ~ ~ pierścieniowy masz. oil thrower ring ~ rąk (tłoczarza) obr.plast. Posson guard ~ smaru masz. grease shield, grease retainer ~ wiórów masz. chip baffle odrzutowiec m jet(-propelled) aircraft, (pure) jet odrzutowy a jet-propelled odrzwia pl bud. door frame ~ obudowy górn. double timber set ~ ~ prostokątne square set ~ ~ zamknięte four-piece set odsadek m zoot. weaned calf odsadka f czcionki poligr. beard of type odsadnia f (łodzi wiosłowej) outrigger odsadzanie n obr.plast. offsetting (forging operation) odsadzenie n offset ~ czopa drewn. haunch, hauncheon ~ wału masz. shaft shoulder ~ od matki zoot. weaning odsadzka f 1. bud. set-off, offset 2. offset pipe, offset bend 3. narz. fuller ~ gzymsowa bud. corbel odsalanie n 1. desalting, desalination 2. kotł. surface blowoff odsączanie n 1. filtering off 2. górn. bleeding (of water) odserycynowanie n jedwabiu włók. silk degumming, boiling-off odsetki pl interest ~ składane compound interest ~ za zwłokę interest for default odsiarczalnia f chem. sulfur-recovery plant odsiarczanie n hutn. desulfurization, sulfur removal ~ gazu sulfur removal from gas ~ roztworem doktora paliw. sweetening odsiew m mesh fraction, plus mesh, shorts, screenings odsiewacz m sifter Strona 922

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski odsiewać v sift, screen odskakiwać v rebound, spring back odsklepianie n (plastrów z miodem) uncapping odskocznia f spring-board odskok m rebound ~ Bidone'a hydr. hydraulic jump ~ działa recoil of a gun ~ jądra nukl. nuclear recoil ~ pala inż. rebound of a pile odskórzanie n ryb. skinning odskórzarka f mechaniczna ryb. de-skinning machine odsłaniać v uncover, expose; unveil (a monument); górn. bare, lay bare odsłonięcie n pokładu geol. outcrop, basset odsłuch m audio monitoring odsmalacz m (gazu koksowniczego) tar separator, tar remover, tar extractor odsmalanie n (gazu koksowniczego) tar separation, tar removal, detarring odspajanie n gruntu loosening of rock odsprzedawać v resell, sell back odsprzedaż f ek. resale odsprzężenie n el. decoupling, uncoupling odsrebrzanie n met. desilverization ~ cynkiem (ołowiu) Parke's (desilverizing) process, zincing odstawa f górn. haulage odstawanie n sedimentation, settling ~ lateksu gum. creaming of latex ~ masy formierskiej odl. sand maturing odstawiać v od matki zoot. wean odstąpienie n od umowy ek. withdrawing from a contract, backing out of a contract ~ praw cession of rights, waiving the rights ~ wierzytelności assignment of a debt odstearynowanie n spoż. wintering, winterizing (of fat) odstęp m interval, space, spacing, gap, interstice, interspace; poligr. space ~ bezpieczeństwa zob. odstęp czerni ~ blokowy kol. block section ~ czerni TV pedestal, lift, set up ~ częstotliwości rad. frequency spacing ~ iskiernika el. gap distance ~ izolacyjny el. isolating clearance, isolating gap ~ księżycowy pływów ocean. lunitidal interval ~ między stykami el. contact clearance, contact gap ~ ~ szczękami zgrzewarki spraw. die opening, die spacing ~ ~ wykrojami obr.plast. blank spacing ~ międzyimpulsowy tel. spacing interval, blank ~ nierówności profilu (powierzchni) spacing of irregularities ~ od zakłóceń elektron. noise margin ~ płatów (dwupłata) lotn. wing gap ~ podstawowy skali metrol. fundamental scale interval ~ poziomów lotu lotn. vertical separation interval ~ psofometryczny tel. signal-to-noise ratio, SNR ~ rowka spaw. root opening, root gap, weld gap ~ warstwic geod. contour interval odstępne n key money odstępnik m biur. spacer; space bar ~ uzwojenia el. winding spacer odstępstwo n od reguły departure from the rule odstojnik m decanter, clarifier, sedimentation tank, settling pond ~ błota defekosaturacyjnego cukr. sludge tank ~ masy formierskiej odl. sand seasoning and storage bin odstrojenie n TV offset odstrzał m górn. firing, shooting odsunięcie n fali uderzeniowej aero. stand-off distance of a shock wave odsuwanie n narzędzia obr.skraw. tool retracting odsyłacz m (w tekście) reference mark, cross-reference; foot-note ~ do norm reference to standards odsyłanie n krzyżowe (np. w słowniku) cross-reference Strona 923

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski odsyp m rzeczny geol. river outwash odsysacz m gazów fume extractor ~ powietrzny air ejector ~ strumieniowy ejector, eductor odsysać v suck off odsysanie n warstwy przyściennej aero. boundary layer suction odsysarka f włók. sucking-off machine, suction extractor odszaklować v żegl. unshackle odszczepiać v split off odszczepienie n chlorowodoru chem. dehydrochlorination ~ fluorowca dehalogenation ~ grupy metylowej demethylation ~ wody dehydration odszczurzanie n deratization, deratting, rat extermination odszklenie n devitrification odszkodowanie n ek. compensation (for loss), damages, indemnity ~ awaryjne żegl. average damages ~ ubezpieczeniowe insurance indemnification ~ ustawowe statutory damages ~ za niewykonanie (umowy) damages for non-performance ~ za stratę compensation for a loss ~ za zwłokę damages for delay odszlamowanie n desludging odszraniacz m (szyb) defroster odśluzowanie n (tłuszczów) degumming (of fats) odśnieżanie n snow removal, snow fighting odśnieżarka f snow clearing machine, snow remover ~ lemieszowa snow-plough ~ wirnikowa snow-blower, snow-thrower odśrodkowy a centrifugal odśrubować v unscrew odświeżać v refresh; freshen; furbish; restore, renew, recondition; revive ~ masę formierską odl. rebond the sand odtajanie n chłodn. thawing, defrosting odtleniacz m deoxidizer, deoxidant, deoxidizing agent odtleniać v chem. deoxidize, reduce odtlenianie n chem. deoxidation, reduction ~ próżniowe hutn. deoxidation by vacuum ~ wstępne kąpieli stalowej (w piecu martenowskim) blocking odtłumik m telef. negative impedance repeater odtłuszczać v degrease odtłuszczalnik m san. grease trap, grease interceptor, grease-removal tank, skimming tank odtłuszczanie n defatting; degreasing, skimming ~ anodowe powł. anode cleaning, reverse-current cleaning ~ elektrolityczne powł. electrolytic cleaning, electrolytic degreasing odtrącać v szkl. crack off odtrutka f antidote, counterpoison, detoxicant, detoxifier odtruwanie n gazu (świetlnego) detoxication of gas odtwarzacz m dźwięku el. sound reproducer ~ (poziomu) prądu stałego rad. direct-current restorer, reinserter, clamper odtwarzać v reproduce odtwarzalność f reproducibility ~ wyników reproducibility of results ~ ~ badań laboratoryjnycb inter-laboratory reproducibility odtwarzalny a reproducible odtwarzanie n reproduction ~ dźwięku akust. sound reproduction, play-back ~ fali nośnej rad. reinsertion of carrier ~ mleka (przez rozpuszczanie w wodzie) reconstitution of milk ~ składowej stałej TV d.c. restoration odurzenie n azotem med. nitrogen narcosis, rapture of the deep odwadniacz m 1. dewaterer; dehydrator 2. steam trap, steam drier, steam separator odwadnialność f masy papiern. drainage property, drainage time (factor) odwadnianie n 1. dewatering, unwatering, water removal; dehydration Strona 924

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski 2. drainage ~ gruntu dewatering of soils ~ kopalni mine drainage ~ osadu san. dewatering of sludge ~ piany foam drainage odwadniarka f 1. górn. drainer 2. papiern. wet (lap) machine ~ próżniowa bębnowa papiern. vacuum drum filter odwał m inż. spoil, dump (in earthwork) odwaniacz m deodorizer odwanianie n deodorization odwapnianie n skór. deliming, decalcification odwar m chem. decoction odwarstwianie n exfoliation odważać v weigh odważka f chem. weighed amount, weighed sample ~ racjonalna factor weight odważnik m metrol. weight ~ analityczny analytical weight ~ bez główki knobless weight ~ cylindryczny zob. odważnik bez główki ~ handlowy commercial weight, trade weight ~ jednostkowy unit weight ~ kontrolny test weight ~ legalny authorized weight ~ miligramowy fraction weight ~ nielegalny unauthorized weight ~ pierścieniowy ring rider weight, circular rider weight ~ wzorcowy standard weight ~ z haczykiem do zawieszania hanger weight ~ z uchwytem grip handle weight ~ z wykrojem dośrodkowym slotted counterpoise weight ~ zwyczajny commercial weight, trade weight odwęglanie n met. decarburization, decarbonizing ~ powierzchniowe skin decarburization odwęglenie n powierzchniowe met. soft skin odwiązać v unlash; unstrap; unbend odwiert m wiertn. bore-hole, wellbore ~ badawczy exploratory bore-hole, test bore-hole ~ gazowy gas well, gasser ~ konturujący development well ~ mokry wet hole ~ naftowy oil well ~ nawodniony zob. odwiert mokry ~ nieczynny shut-in well ~ poszukiwawczy exploratory bore-hole, test bore-hole ~ produktywny producing well ~ przemysłowo opłacalny paying well ~ samoczynny flow(ing) well, spouter ~ ~ nieopanowany free flowing well, wild well ~ ~ opanowany belching well ~ w pompowaniu pumping well ~ wydobywczy zob. odwiert produktywny ~ zamknięty shut-in well odwiewka f (żarówki) el. deflector odwijalnia f kokonów włók. filature odwijanie n uncoiling; unwinding; unreeling; unwrapping; unrolling; spooling off ~ rury beading of a tube odwijarka f papiern. rewinding machine, rewinder ~ kokonów włók. silk reeling machine, silk reeling frame odwilż f meteo. thaw, thawing weather odwilżacz m dehumidifier; dehydrator odwilżanie n dehumidification odwirowywanie n (na wirówce) centrifuging, centrifugation ~ odwadniające włók. hydro-extracting, whizzing ~ wirników (test) overspeeding of rotors odwłaszanie n skór. depilation, dehairing, unhairing odwłaszarka f skór. unhairing machine Strona 925

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski odwłok m zool. abdomen odwodnienie n dehydration; anhydration odwodniony a dehydrated odwodornienie n chem. dehydrogenation odwodorowywanie n obr.ciepl. dehydrogenation odwodzenie n 1. mech. restoring mechanism 2. med. abduction odwołać v się od decyzji appeal against a decision ~ zamówienie cancel an order odwracacz m ciągu lotn. thrust reverser ~ fazy el. phase inverter odwracać v reverse; invert; turn down ~ na bok turn aside ~ na drugą stronę turn over odwracalność f mat. invertibility ~ wskazań metrol. reversibility of indications odwracalny a reversible, convertible; mat. invertible odwracanie n widma tel. frequency inversion odwrotna godzina f jedn. inhour odwrotna strona f Księżyca farside of the Moon, lunar farside odwrotną pocztą by return mail odwrotnie proporcjonalny mat. inversely proportional odwrotność f mat. inverse, converse, reverse ~ godziny nukl. inhour, inverse hour ~ przenikalności magnetycznej reluctivity odwrotny a reciprocal; inverse; reverse; contrary; converse odwrócenie n inversion; reversal ~ działania steru lotn. control reversal ~ faz emulsji chem. emulsion inversion ~ fazy el. phase inversion ~ linii (spektralnej) self-reversal ~ obsadzeń elektron. inversion of charge-carrier population, population inversion ~ spinu fiz. spin flip odwrócić v kierunek reverse the direction odwrócony a inverted; reversed odwulkanizowanie n gum. devulcanization odwzbudzenie n el. de-energizing odwzorowanie n mat. representation; mat. map(ping), transformation ~ 1-1 injection, one-to-one mapping, injective mapping ~ afiniczne affine mapping ~ domknięte closed mapping ~ homomorficzne homomorphism, homomorphic mapping ~ identycznościowe identity mapping ~ izogonalne equiangular transformation ~ kartograficzne geod. map projection ~ konforemne conformal mapping; isogonal transformation ~ "na" surjection ~ nakrywające covering transformation ~ odwrotne inversion ~ otwarte open mapping ~ równokątne isogonal transformation ~ równopolowe equiareal mapping ~ różnowartościowe injection, injective mapping, one-to-one mapping ~ stałe constant map ~ stycznościowe contact transformations ~ topologiczne zob. odwzorowanie homomorficzne ~ w adres inf. address conversion ~ wiernokątne conformal representation, conformal mapping; geod. conformal projection ~ wzajemnie jednoznaczne zob. odwzorowanie różnowartościowe odymianie n fumigation ~ siarką sulfur fumigation odyniec m zool. wild boar odzerowanie n (usuwanie nieznaczących zer) inf. zero suppression odziarnianie n bawełny włók. ginning odziarniarka f włók. gin ~ piłowa saw gin ~ podmuchowa air-blast gin Strona 926

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ wałkowa roller gin odzierki pl skór. machine fleshings, glue stock odzież f clothing, clothes ~ gotowa ready-made clothing; US store clothes ~ kabla el. cable dressing, cable bedding ~ maszynowa papiern. machine clothing ~ ochronna protective clothing ~ robocza working clothing ~ szyta na miarę made-to-measure clothes odziomek m drewn. butt end odznaczać v się be distinguished by... odzysk m recovery, zob.też odzyskiwanie ~ produktów ubocznych by-product recovery ~ wody ze ścieków waste water reclamation odzyskiwać v recover, recuperate: reclaim; retrieve odzyskiwalny a recoverable odzyskiwanie n recovery, recuperation; regeneration; retrieval ~ ciepła heat recovery, heat recuperation ~ ciśnienia hydr. pressure recovery odzysknica f (ciepła) recuperator, waste-gas heater odżelaziacz m san. iron remover odżelazianie n (wody) san. deironing, iron removal odżużlacz m odl. dirt trap, slag trap ~ pionowy relief sprue ~ poziomy cross-gate, cross runner, top-trench ~ wirowy spinner-gate, spinning gate, whirl-gate odżużlanie n odl., hutn. (de)slagging, skimming odżywczy a nutrient, nutritive; trophic odżywianie n nutrition, nourishment; alimentation; feeding odżywka f nutrient Oe = ersted jedn. oersted oferent m ek. bidder, tenderer oferować v ek. tender; offer; quote ~ niższą cenę underquote oferta f ek. tender, offer; quotation ~ korzystna advantageous offer, favourable offer ~ niewiążąca open offer ~ wiążąca firm offer, f.o. offset m poligr. 1. offset printing, offset process 2. offset press ~ arkuszowy sheet-fed offset rotary ~ rolowy web-fed offset rotary ofiara f nieszczęśliwego wypadku casualty oficer m mechnik żegl. engineer officer oficyna f bud. outbuilding; outhouse, annex(e) oftalmometr m med. ophthalmometer; astigm(at)ometer oftalmoskop m med. ophthalmoscope ogarek m elektrody spaw. stub end of an electrode, electrode stub ogień m fire ogier m stallion, stud-horse ogiwa f mat. ogive oglądać v pod mikroskopem view under the microscope oględziny pl visual inspection, perusal ~ przy przejmowaniu statku żegl. on-survey ~ przy zwrotnym zdaniu statku żegl. off-survey ~ szkód damage survey ogławiacz m buraków roln. root topper ogławianie n 1. roln. trimming 2. roln. topping, heading ogłosić v konkurs invite entries for a competition ~ przetarg invite tenders, advertise for tenders ~ sprawozdanie publish a report ~ upadłość declare insolvency ~ w prasie announce in press ~ wyrok pronounce a judgment ogłoszenie n l. advertisement, advert, ad 2. (podanie do wiadomości) announcement, publication ognie mpl sztuczne fireworks ~ św. Elma meteo. St. Elmo's fire, corposant ognienie n (na komutatorze) el. flashing, flash-over Strona 927

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ognioodporność f fire resistance ognioodporny a fire-resisting, fireproof ognioszczelny a flame-proof ogniotrwałość f refractoriness ~ pod obciążeniem refractoriness under load, R.U.L. ogniotrwały a refractory ognisko n mat., fiz. focus, focal point ~ do grzania nitów riveting forge ~ korozji corrosion centre ~ kowalskie (smithy) forge ~ pieca (maksimum krzywej topnienia) szkl. hot spot ~ profilu (lotniczego) aerodynamic centre of a profile, focus of a profile ~ świeżarskie hutn. finery, bloomary ~ wtórne opt. sagittal focus ~ zaburzenia aero. disturbance source ~ zakażenia med. focus of infection ogniskowa f opt. focal length, focal distance ogniskowanie n opt. focusing, focalizing ~ elektryczne elektron. electrostatic focusing ~ gazowe elektron. gas focusing ~ magnetyczne elektron. magnetic focusing ogniskowy a 1. opt. focal 2. mat. focal ogniwo n 1. mech. link, element 2. el. cell, element ~ aktywacyjno-pasywacyjne active-passive cell ~ akumulatorowe (reversible) secondary cell ~ chemiczne chemical cell ~ doładowywane rechargeable cell ~ dwuroztworowe el. two-fluid cell ~ elektrochemiczne galvanic cell ~ elektrolityczne electrolytic cell ~ ~ samoistne unintentional electrolytic cell ~ fotobłyskowe photoflash cell ~ fotoelektryczne photo-voltaic cell, photoelement ~ ~ selenowe elektron. photronic cell ~ galwaniczne voltaic cell, galvanic cell ~ ~ wtórne storage cell ~ gazowe el. gas cell ~ gąsienicy (np. ciągnika) track link ~ guzikowe el. button cell ~ jednoroztworowe el. one-fluid cell ~ kinematyczne mech. kinematic link ~ kontrolne pilot cell ~ korozyjne corrosion cell ~ kuprytowe el. cupron element, neotherm cell ~ Leclanchego Leclanche cell ~ lokalne (na powierzchni metalu) local cell ~ łańcucha chain link ~ łącznikowe (łańcucha) (chain) connecting link ~ miejscowe (na powierzchni metalu) local cell ~ mokre el. wet cell ~ normalne el. standard cell ~ ~ Westona el. Weston (standard) cell ~ obciążnikowe (wagi elektronowej) load cell ~ odwracalne el. reversible cell ~ otwarte open cell ~ paliwowe fuel cell ~ pary kinematycznej mech. pairing element ~ patentowe (łańcucha kotwicznego) okr. detachable link ~ przeciwnapięciowe el. countercell, counter-electromotive cell ~ różnicowego napowietrzania elchem. oxygen concentration cell ~ słoneczne el. solar cell ~ spaleniowe fuel cell ~ spinające (łańcucha) (chain) connecting link ~ stężeniowe el. concentration cell ~ ~ tlenowe elchem. oxygen concentration cell ~ ~ z przenoszeniem concentration cell with transport ~ suche el. dry cell Strona 928

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ termoelektryczne thermo-couple, thermoelement, thermel ~ wodnonalewne el. water activated cell ~ woreczkowe el. bag-type cell ~ wtórne el. secondary cell ~ wzorcowe standard cell ~ z depolaryzacją powietrzną elchem. air cell ~ zamknięte el. sealed-in cell ~ zamykające gąsienicy track masterlink ~ zbiorcze (zawiesia) transp. master link ogołocić v denude, bare ~ z liści defoliate ogon m zool. tail ~ destylacyjny tail fraction, tails ~ komety astr. tail of a comet, train ~ samolotu aircraft tail ogólnego zastosowania general-purpose ogólnie dostępny open to the public ogólnoświatowy a world-wide, global ogólnotechniczny a (concerning all fields of technology) ogólny a general; overall ogólny program m rozwiązywania problemów cybern. general problem solving, GPS ogórek m bot. cucumber, Cucumis sativus L. ogradzać v fence ograniczać v limit; restrict; restrain ~ do minimum keep to a minimum ~ prędkość limit the speed; impose a speed limit ~ się do... be confined to..., be restricted to... ograniczający a limiting; restrictive ograniczanie n sygnałów elektron. impulse clipping ~ zakłóceń rad. noise suppression ograniczenia npl dewizowe exchange restrictions ~ funkcjonalne functional constraints ~ kolejnościowe org. precedence constraints ~ kredytowe credit restrictions ~ obowiązujące restrictions in effect ~ obszarowe (przy projektowaniu) regional constraints ~ użytkowania operating limitations ograniczenie n limitation; restriction; constraint; confinement; bound ~ dolne mat. lower bound ~ górne mat. upper bound ~ ~ istotne essential upper bound ~ jednostronne skj single specification limit ~ luźne mat. slack constraint ~ napięte mat. tight constraint ~ odpowiedzialności limitation of liability ~ popytu cut in demand ~ wydatków limitation of spending, cut in expenses ogranicznik m stop; limiter ~ amplitudy el., akust. limiting amplifier ~ bieli TV peak white limiter ~ diodowy elektron. diode limiter ~ formatu papiern. deckle strap; former strap ~ idealny inf. hard limiter ~ maksymalnej prędkości obrotowej masz. overspeed governor ~ nieidealny inf. soft limiter ~ odrzutu uzbr. recoil control ~ poduszki obr.plast. cushion lock ~ prędkości masz. snubber, snub, speed limiter ~ ruchu sprężyny masz. bump stop ~ szczytów (peak) limiter, (peak) clipper, amplitude limiter, automatic peak limiter, limiter circuit, amplitude-limiting circuit ~ szumów noise limiter, noise silencer, noise suppressor ~ ~ dynamiczny dynamic noise limiter, DNL ~ wahań belki wagi trig loop ~ zakłóceń rad. interference limiter ograniczona wzajemna rozpuszczalność f incomplete miscibility ograniczoność f mat. boundedness Strona 929

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski a mat. bounded; limited; confined; restrained; restricted całkowicie mat. totally bounded prawie wszędzie mat. essentially bounded start i lądowanie lotn. restricted take-off and landing, RTOL ograniczony wspólnie mat. equi-bounded ograniczony z góry mat. bounded from above ograniczony zanurzeniem żegl. constrained by draught ogrodnictwo n gardening, horticulture ogrodniczy a horticultural ogrodnik m horticulturist, gardener ogrodowizna f roln. garden produce, horticultural crop ogrodzenie n fencing; railing; guard rail ~ elektryczne electric fence ogród m garden ~ owocowy orchard ogródek m działkowy allotment garden ~ przydomowy kitchen garden ogrzewacz m heater ~ elektryczny electric heater; electric fire ~ płytowy ścienny wall panel heater ~ przewiewowy convector ~ wentylatorowy fan heater ~ (wnętrzowy) akumulacyjny thermal-storage stove ogrzewać v heat ~ bezpośrednio płomieniem heat over a naked flame ~ do wrzenia heat to boiling ~ wstępnie preheat ogrzewanie n heating ~ bezpośrednie zob. ogrzewanie bezprzeponowe ~ bezprzeponowe direct heating ~ centralne central heating ~ ciepłym powietrzem warm-air heating ~ dielektryczne dielectric heating, electronic heating ~ dzielnicowe district (central) heating ~ elektryczne electric heating ~ gazami odlotowymi waste heating ~ grawitacyjne gravity heating ~ grzejnymi pasami promieniującymi (pod stropem) sun-strip heating ~ indukcyjne induction heating ~ parowe steam heating ~ płytowe ścienne wall panel heating ~ podczerwienią radiant heating ~ podłogowe floor heating ~ pojemnościowe dielectric heating, electronic heating ~ pośrednie indirect heating ~ powietrzne obwodowe perimeter heating ~ prądami wielkiej częstotliwości high-frequency heating ~ promiennikowe radiant heating ~ przeponowe indirect heating ~ stopniowe progressive heating ~ wodą water heating ~ wstępne preheating ~ zdalaczynne remote control heating ogrzewek m siln.par. steam-jacket ogumienie n pełne mot. solid tyre ~ pneumatyczne mot. pneumatic (tyre) zob.też opona ojciec m (w odniesieniu do ssaków) genet. sire ojstradiol m biochem. (o)estradiol ojstriol m biochem. (o)estriol, theelol okablowanie n el. cabling; wiring (system) okap m (dachu) bud. eaves; hood ~ komina chimney hood ~ nad konwertorem hutn. converter hood ~ odciągowy hutn. waste-gas hood, suction hood, fume collection hood, canopy hood ~ podszalowany closed cornice ~ wyciągowy lab. fume hood Strona 930 ograniczony ograniczony ograniczony ograniczony

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ z podbitką closed cornice ~ zapłonowy maszyny spiekalniczej hutn. sinter ignition hood okapnik m bud. drip (cap) okapotowanie n silnika lotn. engine cowling okaz m specimen; biol. individual; (na wystawie) exhibit okaziciel m ek. bearer (of a cheque etc.) okienko n window ~ kontrolne sight glass ~ licznika nukl. counter window ~ na poddaszu squint window ~ obrazowe fot. image window ~ projekcyjne kin. film window, viewing gate ~ wentylacyjne vent window ~ z żaluzją bud. louver okiennica f (window) shutter okleina f drewn. veneer, scaleboard oklejać v fornirem veneer okludować v fiz. occlude (gases) okluzja f 1. fiz. occlusion 2. meteo. occlusion okład m med. compress, pledget, pack ~ prądowy el. specific electric loading ~ wilgotny med. wet dressing okładanie n facing; cladding ~ boazerią (ścian) wainscoting ~ darnią (skarp) turfing ~ kamieniem stone facing ~ szczęk hamulca brake lining okładka f dociskająca (przy klejeniu) filler sheet ~ książki book cover ~ ostrorysująca radiol. detail sereen ~ wzmacniająca radiol. intensifying screen okładzina f facing; lining; cladding, zob. też wykładzina ~ cierna masz. friction lining ~ drewniana 1. bud. timber facing; wood lining 2. górn. poling, cleating timber ~ kamienna bud. stone slab facing ~ ~ skarpy stone pitching ~ kondensatora el. capacitor plate ~ sprzęgła clutch facing ~ tynkowa bud. plaster board ~ szczęk hamulca brake lining okno m 1. window; light 2. siln. port ~ Brewstera opt. Brewster window ~ falowodowe e1. waveguide window, iris, diaphragm ~ gotyckie lancet window ~ indukcyjne (falowodu) rad. inductive window ~ mansardowe dormer (window) ~ odmykowe hopper window ~ opuszczane drop window ~ ostrołukowe zob. okno gotyckie ~ przesuwne sliding window ~ skrzynkowe casement window ~ ślepe blind window, dead window ~ śrubowe okr. propeller, screw aperture (in the sternframe) ~ trójskrzydłowe Venetian window ~ uchylne hopper window ~ weneckie Venetian window ~ (wentylacyjne) regulacyjne górn. regulator ~ wielodzielne mullion window ~ witrażowe stained glass window ~ wlotowe siln.spal. inlet port ~ wsadowe hutn. charging door, furnace door ~ wykuszowe bay window, bow window, oriel (window) ~ wylotowe siln.spal. exhaust port ~ wyładowcze (pieca grzewczego) hutn. discharge door ~ wystawowe shop window; show window ~ zimowe storm window ~ żaluzjowe louvre window Strona 931

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski oko n anat. eye ~ burzy meteo. eye of the storm ~ liny splecione żegl. eyesplice ~ magiczne rad. magic eye ~ pocisku uzbr. fuse-hole okolicznościowy a accidental, casual; occasional, incidental, circumstantial okołobiegunowy a circumpolar okołoksiężycowy a circumlunar okołosłoneczny a circumsolar okołoziemski a circum-earth okoń m zool. perch, Perca fluviatilis L. okopowe pl roln. root crops okopywać v roln. hill, earth up, ridge okorek m drewn. slab okorowywać v drewn. bark, debark, decorticate okostna f anat. periost okowita f ferm.. high wines (containing 60-90% ethyl alcohol) okólnik m 1. roln. stable-yard; cattle yard; barton 2. (pismo okólne) circular letter okółek m bot. whorl okratowanie n grille, grating ~ wlotu chłodnicy mot. radiator grille okrawanie n obr.plast. trimming (stamping operation) okrawarka f obr.plast. trimmer, trimming machine; clipping press okrawki mpl obr.plast. trimmings okrąg m circle, zob.też koło ~ cyrkulacji żegl. turning circle ~ dopisany geom. excircle ~ koła geom. circumference ~ opisany geom. circumcircle, circumscribed circle ~ ~ na trójkącie circle circumscribed about a triangle ~ tarczy śmigła lotn. airscrew circle ~ toczny koła tread of a wheel (of a vehicle) ~ wpisany geom. incircle, inscribed circle ~ ~ w trójkąt inscribed circle of a triangle okrąglak m round timber okrągławy a subcircular okrągłość f roundness okrągły a round, circular okrążać v encircle okrążenie n circle okres m period ~ ciszy radiowej radio silence period; silent period ~ deszczów rainy season ~ długi chem. long period (of periodic system) ~ dmuchania chem. blow period, blow stage ~ dojrzewania ripening period ~ ~ betonu bud. curing cycle of concrete ~ dopuszczalny magazynowania shelf life, storage life ~ drgania vibration period ~ drgań własnych fiz. natural period ~ dwuletni biennium, period of two years ~ dymowy odl. smoke period ~ eksploatacji service life ~ ~ kopalni mine age ~ ~ statku powietrznego flying life ~ fali ocean. wave period ~ funkcji mat. period of a function ~ gazowania chem. gas-making run, up~ gotowania odl. boiling period ~ gotowania odl. boiling period ~ gwarancyjny warranty period, repeat of warranty ~ identyczności kryst. identity period, axial lenght, translation period, repeat distance ~ impulsowania elektron. pulse repetition period ~ indukcji chem. induction period ~ indukcyjny reakcji zob. okres indukcji Strona 932

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ inkubacyjny biol. incubation period, latent period; zoot. incubation period ~ iskrowy odl. slag-formation period ~ iskrzenia zob. okres iskrowy ~ istnienia fiz. life-period ~ ~ serii (wyrobów) ek. batch life ~ karencji roln. waiting period, preharvest interval ~ koksowania coking time ~ krótki chem. short period (of periodic system) ~ lodowcowy geol. glacial period ~ ładowania żegl. lay time, laydays ~ małego zapotrzebowania el. off-peak period ~ mały chem. short period (of periodic system) ~ między kolejnymi zamówieniami ek. reorder cycle ~ międzyimpulsowy elektron. interpulse period ~ międzylodowcowy geol. interglacial period ~ międzynaprawczy time between overhauls, TBO ~ międzyrujowy zool. an(o)estrus ~ nieśności (kur) laying period ~ obiegu satelity satellite period ~ obrachunkowy ek. account(ing) period ~ obróbki cieplnej i mechanicznej (w cyklu zgrzewania oporowego) postweld interval ~ ochronny (w myśliwstwie) close season ~ odtleniania hutn. killing stage (in steelmaking) ~ otwarcia masz. duration of opening, opening period ~ płomienny odl. boiling period ~ pływu ocean. tidal period ~ początkowy chem. initiation step (of reaction) ~ podgrzewania wstępnego (w cyklu zgrzewania oporowego) pre-weld interval ~ podstawowy mat. fundamental period, primitive period ~ połowicznego rozpadu zob. okres połowicznego zaniku ~ połowicznego zaniku nukl. half-life (period), half-period (of a radioisotope) ~ połowicznej przemiany fiz. period of half-change ~ połowu ryb. fishing period ~ połówkowy zob. okres połowicznej przemiany ~ powtarzania impulsów el. pulse repetition period ~ półrozpadu zob. okres połowicznego zaniku ~ pozaszczytowy (obciążenia) el. off-peak period ~ półtrwania zob. okres połowicznego zaniku ~ próbny testing period, trial period ~ przechowywania period of storage ~ ~ najdłuższy dopuszczalny safekeeping period ~ przemiany promieniotwórczej nukl. decay time, storage time, disintegration time ~ przestoju masz. down-time ~ przygotowawczy preparatory period ~ przyporu zęba masz. cycle of tooth contact, tooth cycle (in a gear) ~ reaktora nukl. reactor time constant, reactor period ~ rozruchu starting period ~ rójki (pszczół) swarming season ~ rui zool. heat period ~ skrytego spalania siln.spal. ignition lag ~ skutecznego działania pestycydu persistence of pesticide ~ służby lufy uzbr. accuracy life of a barrel ~ smarowania masz. lubrication interval ~ sprawozdawczy reporting period ~ szczytowy (obciążenia) el. peak period ~ średni międzyawaryjny mean time between failures, MTBF ~ świeżenia hutn. refining stage (in steelmaking) ~ tarła ryb. spawning season ~ tłoczenia pompy wtryskowej siln.spal. fuel pump delivery period ~ translacji kryst. identity period, axial length, translation period, repeat distance ~ trwałości ostrza obr.skraw. tool life under cut ~ trwania duration; fiz. life(-period) Strona 933

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ułamka mat. repetend uszkodzeń początkowych (w teorii niezawodności) early failure period ~ wskutek zużycia wear-out failure period utajenia latency time, latent period użytkowania operation life, working life ~ silnika lotn. engine installation life wahnienia period of oscillation (of mathematical pendulum) warunkowy mat. conditional ~ w trybie warunkowym subjunctive conditional ważności validity period; ek. currency (period) ~ patentu duration of patent wdrażania (np. nowej technologii) breaking-in period wegetacyjny bot. vegetation season, growing season wiązania betonu bud. concrete setting period wielki chem. long period (of periodic system) wybiegu (przed zatrzymaniem się) masz. stopping period wylęgania zoot. incubation period wyłączenia off-period ; down-time wypalania krzemu (w procesie konwertorowym) hutn. silicon phase of converter blow ~ wypowiedzenia (pracy) period of notice, term of notice ~ wzębienia masz. cycle of tooth contact, tooth cycle (in a gear) ~ zachowania wysokiej jakości spoż. high quality life, HQL ~ zawiązywania kryształów graining period ~ zbiorów roln. crop season ~ zdatności skj utility life ~ życia fiz. life(-period), lifetime ~ ~ katalizatora chem. catalyst life ~ ~ satelity lifetime of satellite okresowość f periodicity okresowy a periodic(al), recurrent określać v determine; define ~ priorytet assign priorities ~ z góry predetermine ~ zależność determine a relationship, relate (something) to... określanie n determination ~ głębokości echosondą żegl. echo sounding ~ grupy krwi med. blood-grouping, blood-typing ~ odległości metodami radioakustycznymi nawig. radioacoustic ranging, RAR ~ pozycji nawig. fixing position ~ wieku dating, age determination ~ ~ metodą izotopową isotope dating ~ wysokości lotn. height finding określenie n definition określony a specified; particular, precise; determinate, definite określony dodatnio mat. positively definite okręg m district; region ~ przemysłowy industrial district ~ wiejski rural district okręt m ship, vessel, zob.też statek ~ -baza depot ship ~ ~ mieszkalna barrack ship ~ ~ okrętów podwodnych submarine tender, submarine depot ship ~ bojowy fighting ship, fighting vessel, combat ship ~ desantowy landing craft ~ dowodzenia command ship ~ dyżurny guardship ~ ~ obserwacji radiolokacyjnej radar guardship ~ eskortowy escort ship ~ flagowy flagship ~ liniowy battleship ~ markujący decoy ship ~ nieruchomy dead ship ~ obrony przybrzeżnej coastal craft ~ opancerzony belted ship ~ podwodny submarine ~ ~ atomowy nuclear submarine, atomic submarine, A-sub Strona 934 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ~ miniaturowy minisub ~ rozpoznawczy reconnaissance ship ~ śmigłowcowy helicopter carrier ~ transportowy transport ship ~ warsztatowy repair ship ~ wojenny warship, naval vessel, man-of-war ~ wykrywający miny minehunter ~ z uzbrojeniem rakietowym rocket ship okrętka f swivel; swivel socket okrętowy a shipborne; naval okrężnica f 1. okr. gunwale 2. ryb. purse net, purse seine, ring net, round-haul net 3. anat. colon ~ dmuchu hutn. blast pipe, bustle pipe (in a blast-furnace) okrężny a circumferential, circular; angular okrojnica f obr.plast. trimming press tool okrojnik m obr.plast. trimming die okrój m bud. reverse templet ~ do gzymsów ciągnionych cornice mould, running mould okruchowiec m petr. breccia okruchy mpl kamienne chippings, chips, spalls ~ wiertnicze wiertn. borings okrytonasienny a bot. angiosporous okrytozalążkowy a bot. angiospermous okrywa f darniowa roln. sod cover ~ śnieżna snow cover, snow mantle okrywać v cover okrzemki mpl bot. diatoms, bacillariophyceae okrzesywanie n drzew roln., leśn. pruning, branching, lopping oksalan m chem. oxalan, oxaluramide oksalilomocznik m chem. oxalylurea, parabanic acid oksamid m chem. oxamide oksamoil m chem. oxam(o)yl oksamyl m zob. oksamoil oksanilid m chem. oxanilide oksazol m chem. oxazole oksazyna f chem. oxazine oksimid m chem. oximide, oxalimide oksokompleks m chem. oxo complex oksol m chem. tetrol oksy- = hydroksy- chem. hydroxy, hydroxyl (group) oksyceluloza f chem. oxy-cellulose oksydaza f biochem. oxidase ~ aminokwasów amino acid oxidase ~ o-dwufenolowa tyrosinase, o-diphenol oxidase ~ p-dwufenolowa laccase, p-diphenol oxidase ~ tłuszczowa lipoxidase oksydowanie n powł. oxidizing, blueing, browning, black oxide finishing, blackening, black oxide treatment ~ anodowe anodizing oksydymetria f chem. oxidimetry oksyetylenowanie n chem. ethoxylation oksyhemina f biochem. h(a)ematin oksyhemoglobina f biochem. oxyh(a)emoglobin oksylikwit m wybuch. liquid oxygen explosive, liquid air explosive oksym m chem. oxime ~ acetonu acetoxime ~ aldehydu aldoxime ~ ~ benzoesowego benzaldoxime ~ ~ mrówkowego formaldehyde oxime, formaldoxime ~ ketonu ketoxime oksymetr m med. oximeter oksyna f chem. oxine oksyterracyna f zob. oksytetracyklina oksytetracyklina f biochem. terramycin, oxytetracycline oksytocyna f biochem. oxytocin oktadecen m chem. octadecene oktadekan m chem. octadecane oktadekanol-1 m chem. 1-octadecanol, stearyl alcohol Strona 935

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski oktaedr m geom. regular octahedron oktaedryczny a octahedral oktan m chem. octane oktanal m chem. octanal, n-octyl aldehyde, caprylic aldehyde oktanol m chem. 1-n-octanol, primary n-octyl alcohol oktant m geom. octant oktawa f akust. octave okten m chem. 1-caprylene, 1-octylene oktet m elektronowy fiz. electron octet oktoda f elektron. octode, eight electrode tube oktoza f chem. octose oktyl m chem. octyl oktylion m GB octillion; US quindecillion oktyloamina f chem. octylamine, aminooctane oktyn m chem. octyne okucia npl budowlane furniture ~ meblowe cabinet hardware okucie n ferrule ~ dziobnicy okr. stem band ~ ochronne wearing-iron okular m 1. opt. eyepiece, ocular 2. obr. skraw. rest ~ dwuoczny binocular eyepiece ~ jednooczny monocular eyepiece ~ mikroskopu microscope eyepiece okulary pl glasses, (pair of) spectacles ~ do bliży reading spectacles ~ do dali distance spectacles ~ końskie horse-blinders ~ korekcyjne corrective glasses ~ lornetkowe telescopic spectacles ~ lotnicze flying goggles ~ ochronne (safety) goggles ~ polaryzacyjne polaroid spectacles ~ spawalnicze welding goggles okulista m ophthalmologist, oculist okulistyka f ophthalmology okulizacja f roln. inoculation; budding, bud grafting okulizak m roln. budding knife okurzacz m odl. dust bag, dustbin okurzać v 1. dust, clear of dust 2. odl. dust, powder okurzawiec m dust brush, duster olbrot m chem. spermaceti, cetaceum olbrzym m astr. giant star olcha f bot. alder, Alnus Sp. oleandomycyna f biochem. oleandomycin, matromycin olefiny pl chem. olefins, alkenes, ethylenic hydrocarbons oleić v oil, lubricale (with oil) oleina f chem. olein, triolein, glycerol trioleate oleinian m chem. oleate ~ etylu ethyl oleate oleistość f oiliness; oil contents oleisty a oily olej m oil ~ absorpcyjny absorption oil, wash oil, scrubbing oil ~ antracenowy anthracene oil ~ arachidowy arachis oil, peanut oil ~ asfaltowy asphaltum oil ~ bawełniany cottonseed oil ~ behenowy ben oil, behn oil ~ biały white mineral oil, white paraffin oil ~ bukwi tureckiej zob. olej behenowy ~ bunkrowy bunker oil ~ bursztynowy farm. amber oil ~ chaulmugrowy farm. chaulmoogra oil, hydnocarpus oil ~ chiński (drzewny) Chinese wood oil, tung oil ~ chłodniczy (do sprężarek chłodniczych) refrigeration oil ~ ciężki paliw. heavy oil, dead oil ~ cylindrowy cylinder oil Strona 936

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ czerwieni alizarynowej alizarin oil, Turkey red oil, sulfonated castor oil ~ delfinowy dolphin oil ~ dezodoryzowany spoż. deodorized oil ~ dieslowy diesel oil, diesel fuel, gas oil ~ dmuchany blown oil, oxidized oil, base oil, thickened oil ~ ~ zagęszczony blown stand oil ~ do celów technicznych denatured oil ~ do dalszej przeróbki unfinished oil ~ do odpuszczania tempering oil ~ do pomp próżniowych pump oil ~ do przemywania układu olejowego flushing oil ~ do silników okrętowych marine engine oil ~ do zmiękczania bitumów i asfaltów flux oil ~ doprowadzany masz. feed oil ~ dorszowy cod-liver oil ~ ~ techniczny cod oil ~ drogowy road oil ~ drzewny Chinese wood oil, tung oil ~ emulgujący emulsifiable oil ~ flotacyjny floatation oil ~ fuzlowy fusel oil; grain oil; potato spirit ~ gazowy gas oil, diesel oil, diesel fuel ~ gęsty sluggish oil ~ gotowy manufactured oil ~ grafitowany graphitic oil ~ hartowniczy obr.ciepl. hardening oil, quenching oil ~ hipoidalny extreme pressure oil, EP oil ~ impregnacyjny impregnating oil, wood preservative oil ~ izolacyjny insulating oil, electrical oil ~ jadalny edible oil ~ kakaowy cacao butter, theobroma oil ~ karbolowy carbolic oil, middle oil ~ kokosowy coconut oil ~ koniugowany dehydrogenated oil ~ konopny hempseed oil ~ kopalowy copal oil ~ kopytkowy neatsfoot oil, bubulum oil, hoof oil ~ kostny bone oil ~ kreozotowy creosote oil ~ kukurydziany maize oil; US corn oil ~ lebiodkowy origanum oil ~ lekki light oil ~ letni siln. summer grade oil ~ lniankowy cameline-seed oil ~ Iniany linseed oil, flaxseed oil ~ łogowy sesame oil, ben(n)e oil ~ łupkowy shale oil ~ makowy poppy (seed) oil ~ maszynowy machine oil ~ mieszany compounded oil ~ migdałowy almond oil ~ mineralny mineral oil ~ mirbanowy mirbane oil ~ naftalenowy naphthalene oil ~ napędowy diesel oil, diesel fuel, gas oil ~ neutralny neutral oil ~ niebieski blue oil ~ nieoczyszczony raw oil, crude oil ~ niepreparowany uncompounded oil ~ nierafinowany untreated oil ~ nieschnący non-drying oil ~ niskokrzepnący cold-test oil, anti-freezing oil ~ obiegowy recycle stock ~ obojętny neutral oil ~ odparafinowany dewaxed oil ~ odstearynowany winterized oil ~ odwodorniony dehydrogenated oil Strona 937

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski odzyskany recovered oil oiticica oiticica oil olbrotowy sperm oil oliwkowy olive oil, sweet oil opałowy (do pieców przemysłowych) furnace oil; fuel oil; heating oil, heater oil, heating fuel oświetleniowy burning oil pakowy pitch oil palmowy palm oil, palm butter parafinowy paraffin oil, liquid paraffin ~ destylowany wax distillate perilla perilla oil pędny diesel oil, diesel fuel, gas oil pierwszego tłoczenia virgin oil płuczkowy wash oil, absorption oil, scrubbing oil ~ nasycony benzolem benzolized oil po desorpcji denuded oil, lean oil poekstrakcyjny solvent-extracted oil polimeryzacyjny polymerized oil powrotny recycle stock pozostałościowy residual oil, asphaltum oil półschnący semi-drying oil preparowany compounded oil przekładniowy gear oil przepracowany masz. used oil pszenny wheat germ oil pyłochłonny dust-allaying oil, dust-laying oil rafinowany refined oil rącznikowy ricinus oil, castor oil ~ sulfonowany Turkey red oil, sulfonated castor oil, alizarin oil rdzeniowy odl. core oil regenerowany reclaimed oil, recovered oil resztkowy residual oil, asphaltum oil roślinny vegetable oil rozpuszczalnikowy solvent oil rozpylony oil mist rozruchowy starting oil rozrzedzony (smarowy) prediluted oil rybi fish oil rycynowy ricinus oil, castor oil rzepakowy rape (seed) oil, colza oil schnący drying oil sezamowy sesame oil, ben(n)e oil, teel oil siarkowany sulfurized oil silikonowy silicone oil silnikowy (smarowy) engine oil, motor oil, engine lubricant ~ nieinhibitowany regular-type engine oil, regular motor oil ~ ulepszony (inhibitorami utleniania i korozji oraz detergentami) premium-type engine oil, heavy-duty oil, HD oil ~ uniwersalny (zimowo-letni) multigrade motor oil skalny rock oil, petroleum mineral oil, crude oil slopowy slop oil słonecznikowy sunflower oil smalcowy lard oil smarowy lubricating oil, lube oil ~ z dodatkami myjącymi detergent oil smołowy tar oil sojowy soybean oil solarowy solar oil specjalnie ciężki extra heavy oil ~ lekki extra light oil specjalny special oil spermacetowy sperm oil sulfonowany sulfonated oil surowy crude oil, raw oil szafranowy safflower oil średni middle oil, carbolic oil talowy tall oil, tallol Strona 938

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ tłoczony pressed oil ~ transformatorowy transformer oil ~ transmisyjny transmission oil ~ tropikalny tropical grade oil ~ trotylowy wybuch. TNT oil ~ tungowy tung oil, Chinese wood oil ~ turbinowy (smarowy) turbine oil ~ turecki Turkey red oil, sulfonated castor oil, alizarin oil ~ ubogi lean oil, denuded oil ~ uspianowy farm. chaulmoogra oil, hydnocarpus oil ~ utleniony oxidized oil, blown oil, base oil, thickened oil ~ utwardzony hardened oil, hydrogenated oil ~ uwodorniony zob. olej utwardzony ~ wagonowy dark oil, black oil ~ wazelinowy white mineral oil, white paraffin oil ~ węglowy coal oil ~ wielorybi whale oil, body oil, blubber oil ~ woltolizowany voltolized oil ~ wrzecionowy spindle oil ~ wytłaczany pressed oil ~ z kiełków pszenicznych wheat germ oil ~ z nasion moreli apricot kernel oil, persic oil ~ z orzechów brazylijskicb Brazil-nut oil, castanka oil ~ ~ ~ włoskich walnut oil ~ z orzeszków ziemnych peanut oil, arachis oil ~ zagęszczony thickened oil, blown oil, oxidized oil, base oil ~ zarobowy tw.szt. doluent oil, pasting oil ~ zdenaturowany denatured oil ~ zegarkowy watch oil ~ zielony paliw. green oil ~ zimowy siln. winter grade oil ~ zużyty used oil, fouled oil ~ zwierzęcy animal oil ~ żywiczny rosin oil, rosinol olejarka f oiler ~ wtryskowa squirt oiler olejarnia f oil mill olejarstwo n oil manufacture, oil milling olejek m ajowanowy ajowan oil, ptychotis oil ~ ambretowy ambrette oil ~ bajowy bay(berry) oil, myrica oil ~ bergamotowy bergamot oil ~ bezterpenowy terpeneless oil ~ dzięglowy angelica oil ~ dżindżergrasowy ginger-grass oil ~ estragonowy estragon oil, tarragon oil ~ eteryczny volatile oil; essential oil; perfume oil ~ gorczyczny black mustard oil ~ goździkowy clove oil, caryophyllus oil ~ ilangowy ilang-ilang oil, cananga oil, ylang-ylang oil ~ jałowcowy juniper(-berry) oil (from Juniperus communis); savin oil (from Juniperus sabina) ~ jaśminowy jasmine oil ~ jodłowy fir oil ~ kamforowy 1. camphor oil (from Cinnamonum cammphora) 2. farm. camphorated oil, camphor liniment ~ kasjowy cassia oil, Chinese cinnamon oil ~ komosy piżmowej chenopodium oil, American wormseed oil, goosefoot oil ~ kozłkowy valerian oil ~ lawendowy lavender oil ~ lotny volatile oil ~ miętowy peppermint oil ~ odterpenowany terpeneless oil ~ palczatki indyjskiej zob. olejek palmarozowy ~ palmarozowy Indian grass oil, palmarosa oil, East Indian geranium oil ~ różany attar of roses, otto of rose oil, rose oil ~ rumiankowy (German) camomile oil ~ sandałowy sandalwood oil Strona 939

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ sasafrasowy sassafras oil ~ starzęślowy checkerberry oil, gaultheria oil, wintergreen oiI ~ terpentynowy turpentine (oil), spirits of turpentine, turps ~ walerianowy zob. olejek kozłkowy ~ wetiwerowy vetiver oil, vetivert, cuscus oil ~ wintergrinowy zob. olejek starzęślowy ~ z gorzkich migdałów bitter almond oil ~ z kory brzozowej betula oil ~ z kory Kaskaryli cascarilla oil ~ zapachowy perfume oil; volatile oil olejenie n lubrication, oiling olejnik m el. oil expansion chamber, oil conservator (in a transformer) olejno-żywiczny a oleo-resinous olejny a oily olejoodporność f oil resistance olejoodporny a oilproof olejoszczelny a oil-tight olejówka f (ubranie sztormowe) żegl. oilskins oleofilowy a oleophilic oleomargaryna f spoż. oleomargarine oleożywice fpl oleoresins oleum n chem. oleum, fuming sulfuric acid, Nordhausen (sulfuric) acid olfaktometria f med. olfactometry oligocen m geol. Oligocene (period or system) oligochromemia f med. oligochromemia oligoklaz m min. oligoclase oligomer m chem. oligomer oligomeryzacja f chem. oligomerization oligosacharydy mpl chem. oligosaccharides oligosaproby pl biol. oligosaprobic organisms olikowanie n okr. bolt-rope, roping olinkowanie n lotn. bracing cables, bracing wires (in a biplane) olinowanie n okr. rigging ~ ruchome running rigging ~ spadochronu parachute shroud lines ~ stałe standing rigging oliwa f olive oil, sweet oil ~ dla dzieci kosmet. baby oil ~ techniczna olive oil foots, sulfur olive oil oliwenit m min. olivenite, wood copper oliwiarka f oiler oliwić v oil oliwienie n oiling, lubrication oliwin m min. olivine, chrysolite oliwka f bot. olive tree, Olea europaea L. olowanie n drewn. dapping olsza j bot. alder, Alnus L. olszyna f 1. leśn. alder forest 2. drewn. alder wood olśnienie n glare ~ jednoczesne simultaneous glare ~ kontrastowe contrast glare ~ następcze successive glare ~ odbiciowe reflected glare ~ oślepiające blinding glare ~ poświatowe vailing glare ~ przeszkadzające disability glare ~ przykre discomfort glare olunek m drewn. dap, sally ołowian m chem. plumbate ołowianka f 1. plumb-bob, plummet, souding-lead 2. min. galena, lead-glance ołowiany a leaden ołowica f lead poisoning, plumbism, saturnine poisoning (occupational disease) ołowin m chem. plumbite ołowiowanie n leading, lead plating, lead coating ołów m chem. lead, Pb ~ antymonowy antimonial lead, hard lead, regulus metal Strona 940

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ lutowniczy burning lead ~ metaliczny blue lead ~ radiogeniczny nukl. radiogenic lead, uranium lead ~ surowy crude lead, base bullion, work lead ~ techniczny commercial lead ~ twardy antimonial lead, hard lead, regulus metal ~ w blokach pig lead ~ z rozpadu uranu radiogenic lead, uranium lead ołówek m rys. pencil ~ do brwi kosmet. eyebrow pencil ~ elektryczny (do znakowania) electric etcher ~ kopiowy indelible pencil ~ zaostrzony na łopatkę rys. chisel-pointed pencil, wedge-pointed pencil ołównik m rys. pencil, pencil point ~ podwójny road pencil om m jedn. ohm ~ akustyczny acoustical ohm ~ ~ jednostkowy rayl, specific acoustical ohm, unit-area acoustical ohm ~ cieplny fourier, thermal ohm oma = om akustyczny oman m wielki bot. elecampane (inula), Inula helenium L. omasztowanie n okr. masting ombrometr m rain-gauge, pluviometer, ombrometer omdlenie n med. swoon omegatron m (miniaturowy spektrograf masowy) elektron. omegatron omegówka f obr.plast. top-hat section omiatać v sweep omijać v by-pass ~ trudność obviate a diificulty omłot m roln. 1. threshing 2. yield of corn (in the threshing) omometr m jedn. metre ohm omomierz m ohmmeter omułek m jadalny zool. mussel, Mytilis edulis L. omurowanie n górn. walling omyłka f mistake, error ~ w druku misprint ~ w obliczeniu miscalculation, miscount omyłkowo adv by mistake, erroneously omyłkowy a mistaken, erroneous ondograf m el. ondograph ondulator m telegr. undulator onkologia f med. oncology ONPMP = Ośrodek Naukowo-Produkcyjny Materiałów Półprzewodnikowych ontogeneza f biol. ontogeny onyks m min. onyx ONZ = Organizacja Narodów Zjednoczonych United Nations Organization, UNO oolit m min. oolite, eggstone ~ żelazisty iron oolite, oolitic limonite OP = ochrona pracy work protection opad m atmosferyczny meteo. precipitation ~ deszczowy rainfall ~ popiołu wulkanicznego ash fall ~ promieniotwórczy (radioactive) fall-out ~ przelotny intermittent precipitation ~ pyłów dustfall ~ śnieżny snowfall opadać v fall; drop; descend; sink; settle opadanie n 1. falling; (osadu na dno) settling: (mas powietrza) subsidence 2. lotn. descent, losing hight 3. med. prolapse ~ liści bot. shedding of leaves ~ liściem lotn. falling leaf (aerobatics) ~ swobodne (osadu) free settling ~ w autorotacji autorotation descent (of a helicopter) ~ wierzchołka impulsu elektron. pulse drop ~ własne szybowca sinking of a glider ~ zakłócone (osadu) hindered settling opadowy a (działający pod wpływem własnego ciężaru) gravity operated opakowalnictwo n packaging Strona 941

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski opakowania npl puste empties opakowanie n package; packaging ~ aerozolowe aerosol container, pressure pack ~ bezzwrotne non-returnable container ~ ciśnieniowe pressure pack ~ do transportu morskiego seaworthy package ~ giętkie flexible packaging ~ grupowe multipack ~ indywidualne prepack, prepackage ~ jednorazowego użytku single-trip container, STC ~ jednostkowe consumer package, unit package ~ kokonowe cocooning ~ konturowe blister pack(aging) ~ koszowe hamper ~ kurczliwe shrink pack(aging) ~ niedostateczne insufficient packaging ~ obciągane na produkcie skin-pack(aging) ~ oryginalne original package ~ poduszkowe pillow pack ~ półsztywne semirigid container ~ próżniowe vacuum package, vacuum container ~ sztywne rigid container ~ transportowe shipping container ~ wielokrotnego użytku re-use package ~ zastępcze substitutive package ~ zbiorowe omnibus package; bulk container ~ zwrotne returnable package, returnable container ~ ~ rozbieralne knock-down returnable shipping container opakowany należycie properly packed opakowany wadliwie badly packed opal m min. opal ~ ognisty fire opal, pyrophane opalacz m (drobiu) spoż. singeing machine opalanie n 1. kotł. firing 2. włók. singeing ~ mechaniczne stoker firing ~ powłok (malarskich) paints burning off ~ ręczne hand-firing opalany gazem gas-fired opalany paliwem płynnym oil-fired opalany węglem coal-fired opalarka f (tkanin) włók. singeing machine opalenizna f tan ~ zamrażalnicza chłodn. freezer burn opalescencja f fiz. opalescence opalizacja f zob. opalescencja opał m furnace fuel opancerzenie n armour ~ kabla el. cable sheathing ~ kotła boiler casing ~ przeciw pociskom kumulacyjnym passive armour ~ z płyt armour plating opancerzony a armoured; bullet-proof opanować v pożar control the fire ~ problem tackle a problem opanowanie n technologIi know-how oparcie n support; rest; bolster ~ belki stropowej bud. floor joist bearing ~ boczne abutment ~ głowy (np. w samochodzie) head-rest ~ siedzenia back-rest ~ ręki (np. w samochodzie) arm-rest opary pl vapours, fumes ~ szkodliwe noxious vapours oparzelina f kory drewn. bark scorch oparzenie n med. burn ~ pierwszego stopnia first-degree burn ~ prądem elektrycznym electrical burn ~ słoneczne sunburn Strona 942

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski opas m zoot. fattening opasać v zoot. fatten, fat opasanie n alkierzowe stall fattening ~ w oborze zob. opasanie alkierzowe opaska f 1. band 2. bud. finish casing, trim ~ brzegowa inż. seawall, sea bank ~ do form bezskrzynkowych odl. slip jacket for snap flask moulds ~ drzwiowa bud. door trim ~ elastyczna med. elastic bandage ~ ~ przylepna elastoplast ~ kolumny arch. cincture ~ liny whipping ~ nośna rury band iron pipe hanger ~ okienna bud. window trim ~ ościeżnicy bud. architrave ~ pleciona (liny) Turk's head ~ resoru spring hoop, spring stirrup ~ ściągana śrubami clamp hoop ~ uciskowa med. pressure band, pressure cuff ~ wzmacniająca głowicę pala (drewnianego) inż. driving band, pile hoop ~ zaciskająca med. tourniquet ~ zaciskowa band clip ~ ~ przewodu giętkiego hose clamp, hose clip opatentować v patent (an invention) OPAtom = obrona przeciwatomowa atomic defence opatrunek m med. dressing, pack ~ gipsowy plaster dressing ~ uciskowy pressure dressing opcja f ek. option operacja f 1. (technologiczna) operation 2. mat., inf. operation 3. ek. operation; transaction 4. med. operation ~ ciągła non-batch operation ~ dwuargumentowa inf. dyadic operation ~ I inf. conjunction, AND operation ~ jednoargumentowa inf. monadic operation ~ jednoczesna inf. concurrent operation ~ jednostkowa unit operation ~ logiczna inf. logical operation ~ matematyczna mathematical operation ~ na bieżąco inf. real time operation ~ NIE inf. NOT operation ~ niearytmetyczna inf. non-arithmetical operation ~ NIE-I inf. NON-conjuction, NAND (operation), NOT-AND operation, Sheffer stroke ~ NIE-JEŚLI-TO inf. exclusion, NOT-IF-THEN operation ~ NIE-LUB inf. NON-disjunction, NOR operation ~ obróbki skrawaniem machining operation ~ pamięciowa inf. store-to-store operation ~ plastyczna med. plastic operation ~ poprawkowa inf. re-operation, rework ~ szeregowa inf. serial operation operacje fpl jednostkowe chem. unit operations ~ pomocnicze (przy porządkowaniu danych) inf. bookkeeping operations ~ porządkowe inf. housekeeping operations, red tape operations ~ symetrii fiz. symmetry operations operator m 1. (pl operatory) mat. operator 2. (pl operatorzy) (machine) operator, machinist ~ brzegu mat. boundary operator ~ całkowy mat. integral operator ~ d'Alamberta mat. d'Alambertian ~ domknięty mat. closed operator ~ domykalny mat. closable operator ~ dualny mat. dual operator ~ dźwięku kin. mixer ~ dźwigu lift operator ~ filmowy kin. cameraman ~ gęstości fiz. statistical operator, density matrix, density operator ~ hermitowski mat. Hermitian operator Strona 943

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski identycznościowy mat. identity operator istotnie samosprzężony mat. essentially self-adjoint operator jednostkowy zob. operator identycznościowy kamery TV cameraman kobrzegu mat. coboundary operator kwantowo-mechaniczny fiz. quantum-mechanical operator Laplace'a mat. Laplacian, Laplace operator nabla mat. del, nabla niearytmetyczny inf. non-arithmetical statement normalny mat. normal operator nożyc hutn. shearer, shear operator ograniczony mat. bounded operator pełnociągły mat. completely continuous operator pseudoróżniczkowy mat. pseudodifferential operator radarowy radar operator; US radarman różniczkowy mat. differential operator rzutowy mat. projector samosprzężony mat. self-adjoint operator, hypermaximal operator sprzężony mat. 1. adjoint operator (in Hilbert space) 2. conjugate operator (in Banach space) ~ statystyczny fiz. statistical operator, density matrix, density operator ~ Stokesa mech.pł. operator D/Dt ~ symetryczny mat. symmetric operator ~ ~ maksymalny mat. maximal symmetric operator ~ sztuczny tel. artificial operator ~ unitarny mat. unitary operator ~ wektorowy mat. vector operator ~ windy ładunkowej żegl. winchman, winch operator ~ zwarty mat. compact operator, completely continuous operator operatorowy a mat. operational operon m biochem. operon opękanie n szkl. crack(ing)-off ~ gorącą obręczą szkl. hot-wire cutting opętnik m masztu okr. mast bed opiekacz m (do chleba) toaster opielacz m roln. hoe ~ do przecinki mechanicznej gapper, thinner ~ rzędowy inter-plant hoe opielanie n roln. weeding opierać v się (na czymś) rest; be supported on; (o coś) abut against ~ ~ na zasadzie be based on a principle opierzenie n inż. planking; skin plates opięcie n sita bolting cloth opiłki mpl filings, file dust, swarf opiniodawca m (tekstu) reviser opinka f górn. lagging; poling; slabbing ~ drewniana timber lining ~ stropu astel opis m description ~ bibliograficzny bibliographic description ~ patentowy patent specification ~ ~ pełny complete patent specification ~ procesu process description ~ techniczny specification opisywacz m (punched card) interpreter ~ kontrolujący check writing interpreter ~ z przeniesieniem transfer interpreter, poster interpreter opisywać v 1. describe 2. mat. circumscribe opium n opium OPL = obrona przeciwlotnicza air defence, anti-aircraft defence oplatać v braid oplatarka f (do kabli) braider, braiding machine opląt m włók. floss-silk oplot m braid, plait ~ ekranujący el. braided screen opłacalność f ekonomiczna worthwhileness opłacalny a profitable, remunerative Strona 944 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski opłata f charge; fee, zob.też opłaty ~ bojowa żegl. buoyage ~ celna customs duty ~ cumownicza moorage ~ dodatkowa surcharge; additional charge ~ dokowa dock charge, dockage ~ drogowa toll ~ dźwigowa cranage ~ kanałowa tool (money) ~ kolejowa railway charge ~ kotwiczna groundage, anchor dues ~ ładunkowa żegl. wharfage ~ obowiązująca cały rok ek. year-round rate ~ patentowa patent fee ~ ~ roczna patent annuity ~ pilotażowa żegl. pilotage ~ pocztowa postage, postal charge ~ przewozowa cartage, truckage ~ przystaniowa wharfage; quayage; berthage ~ rejestracyjna registration fee ~ roczna annuity ~ skarbowa duty ~ składowa storage, sheddage ~ stała fixed duty ~ stemplowa stamp duty ~ stępkowa żegl. keelage ~ sztauerska żegl. stevedorage ~ taryfowa tariff charge ~ ulgowa reduced charge ~ za holowanie żegl. towage, tugboat charge ~ za lichtowanie żegl. lighterage ~ za nadanie górnicze górn. royalty ~ za postój kol. demurrage ~ za przechowanie fee for safe-keeping ~ za przejazd fare ~ za przestój kol. demurrage ~ za przewóz łodzią boatage ~ za rezerwację booking fee ~ za rozmowę telefoniczną telef. call-fee ~ za śluzowanie żegl. lockage opłatek m (do leku) farm. wafer opłaty fpl dues, zob.też opłata ~ manipulacyjne handling charges ~ portowe port charges, port dues, harbour dues ~ ~ wejściowe inward charges ~ przeładunkowe cargo handling charges opłomka f kotł. water tube opłucna f anat. pleura opływ m flow round; mech.pł. flow around a body ~ burzliwy zob. opływ turbulentny ~ laminarny laminar flow around a body ~ turbulentny turbulent flow around a body ~ uwarstwiony zob. opływ laminarny opływać v flow round ~ przylądek żegl. double a cape opływka f okr. fairwater ~ piasty śruby (okrętowej) fairwater (cone), propeller cap, fairwater cap ~ wału śrubowego shell bossing opływowy a streamline(d) opodatkowanie n taxation opona f 1. mot. tyre, tire 2. anat. meninx ~ balonowa full balloon tyre, low-pressure tyre ~ bezdętkowa tubeless tyre ~ diagonalna diagonal tyre, bias-ply tyre ~ -gigant (samochodu ciężarowego) gigant cover ~ gwoździowana steel-studded tyre ~ klinczerowa clincher-bead tyre ~ kordowa cord tyre Strona 945

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ miękka anat. pia mater ~ o osnowie z drutu metallic tyre ~ odporna na przebicie puncture-proof tyre ~ ogumienia pneumatycznego pneumatic tyre ~ okolcowana steel-studded tyre ~ opasana belted-bias-ply tyre ~ pajęcza anat. arachnoid ~ pełna solid tyre ~ półbalonowa semi-balloon tyre ~ radialna radial-ply tyre ~ spłaszczona (bez powietrza) flat tyre ~ superbalonowa extra low-pressure tyre ~ surowa niewulkanizowana green cover ~ terenowa cross-country tyre, off-the-road tyre ~ twarda anat. dura mater ~ wysokiego ciśnienia high-pressure tyre ~ wzmocniona heavy-duty cover opończa f canvas cover; mot. collapsible hood OPOP = obrona przeciw okrętom podwodnym anti-submarine defence opora f abutment; back-up; stop ~ nabojowa lufy uzbr. cartridge stop opornica f 1. drewn. bench stop 2. kol. switch-point saver, stock rail ~ do strugania krawędzi drewn. shooting board opornik m 1. el. resistor, resistance, zob. też rezystor 2. uzbr. recoil brake, buffer oporność f el. resistance, zob.też opór (elektryczny) ~ bierna reactance, zob.też reaktancja ~ czynna effective resistance, ohmic resistance ~ magnetyczna reluctance, zob.też reluktancja ~ nasycenia kolektor-emiter collector-emitter saturation resistance ~ pozorna (electrical) impedance, zob.też impedancja ~ właściwa resistivity, specific resistance oporopowrotnik m uzbr. recoil mechanism opory mpl przewodów rurowych pipe resistance opozycja f astr. opposition opół m drewn. offcut opór m fiz. resistance; aero. drag; refusal (i.e. of a driven bolt) ~ aerodynamiczny aerodynamic drag ~ bezindukcyjny el. non-inductive resistance ~ bierny el. reactance, zob.też reaktancja ~ bryzgowy okr. spray resistance ~ całkowity total resistance ~ chłodzenia (silnika) lotn. cooling drag ~ cieplny thermal resistance, heat resistance ~ ciśnienia hydr. pressure resistance, eddy-making resistance ~ czołowy head resistance ~ czopa drewn. tenon shoulder ~ czynny el. effective resistance, ohmic resistance, zob.też rezystancja ~ elektryczny electric resistance ~ falowy aero. wave drag; hydr. wave-making resistance, wave resistance ~ holowania żegl. towrope resistance ~ hydrauliczny hydraulic resistance ~ indukowany aero. induced drag ~ interferencyjny aero. interference drag ~ jazdy po łuku kol. curve resistance, train resistance due to curves ~ ~ pod górę kol. grade resistance ~ kształtu 1. aero. form drag 2. hydr. residuary resistance ~ ~ kadłuba okr. line resistance of hull ~ lepkoścI mech.pł. viscosity resistance ~ magnetyczny el. reluctance ~ obciążenia el. load resistance ~ odkształcenia obr.plast. resistance to deformation, deformation resistance ~ ośrodka resistance of the medium ~ plastyczny obr.plast. deformation resistance ~ pługa roln. draft of plough ~ płynięcia obr.plast. resistance to flow ~ poślizgu krytyczny wytrz. critical shear Strona 946

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ powietrza aero. air resistance, drag ~ pozorny el. (electrical) impedance, complex impedance, zob.też impedancja ~ profilowy aero. profile drag ~ przedarcia papiern. tear resistance ~ przepływu hydr. resistance of flow ~ przy malowaniu pędzlem hydr. pulling ~ przy wbijaniu (pali) inż. driving resistance ~ resztkowy hydr. residuary resistance, form resistance ~ równoważny equivalent resistance ~ ruchu resistance to motion ~ skrawania obr.skraw. cutting resistance ~ skupiony (w pewnych punktach toru) el. lumped resistance ~ sterowania okr. steering resistance ~ styczny (kadłuba statku) okr. tangential resistance ~ szkodliwy aero. parasitic drag ~ tarcia frictional resistance; frictional drag ~ ~ powierzchniowego aero. surface friction drag, skin friction drag ~ ~ zęba masz. tooth loss ~ tarczy wirującej (w płynie) disk friction ~ toczenia się rolling resistance, rolling friction ~ trakcji kol. train resistance, tractive resistance ~ ~ jednostkowy specific train resistance ~ ~ na łukach train resistance due to curves, curve train resistance ~ ~ na pochyłości grade resistance ~ ~ na prostej poziomej train resistance on the level ~ ~ w chwili ruszania breakaway force ~ uciosowy drewn. mitre block ~ ujemny el. negative resistance ~ upływowy siatki el. grid leak ~ użyteczny mech. useful resistance ~ w ostrzu (pala) inż. point resistance ~ wewnętrzny internal resistance ~ wirowy hydr. pressure resistance, eddy-making resistance ~ właściwy el. resistivity, specific resistance ~ wylotowy siln. exhaust resistance ~ wyrównawczy el. balancing resistance ~ wzbudzony aero. induced drag ~ wzniesienia grade resistance ~ zespolony el. (electrical) impedance, complex impedance, zob.też impedancja opóźniacz m 1. chem. retarder, retardant, retarding agent 2. uzbr. delayer, delay pellet ~ korozji corrosion inhibitor, rust inhibitor ~ płomieni flame retardant ~ polimeryzacji polymerization retarder ~ wulkanizacji vulcanizing retarder opóźniać v retard, delay ~ się lag opóźnianie n retardation, delay ~ krystalizacji inhibition of crystallization ~ reakcji chem. inhibition of reaction opóźnienie n 1. mech. deceleration, negative acceleration, retardation 2. time lag; delay ~ czasowe time-lag; delay ~ ~ odpowiedzi aut. response time lag ~ dielektryczne dielectric viscosity ~ fazowe el. phase lag ~ grupowe tel. group delay ~ kątowe angular lag ~ magnetyczne magnetic viscosity, magnetic creep ~ obwiedni (fali) tel. envelope delay ~ odległościowe distance-velocity lag ~ przeniesienia inf. carry delay ~ samozapłonu siln. self-ignition delay ~ sprężyste wytrz. elastic after-effect ~ sygnału (w układzie) tel. propagation delay ~ termometryczne thermometric lag Strona 947

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ w czasie time-lag; delay ~ w rozwoju biol. underdevelopment ~ wtrysku siln.spal. injection lag ~ wykładnicze aut. exponential lag ~ zapłonu siln.spal. ignition delay, ignition lag opóźnieniomierz m decelerometer opóźnik m el. delay network; delay opóźniony w rozwoju biol. underdeveloped opóźność f jednostkowa toru (przewodowego) tel. envelope delay per unit length opracować v work out, elaborate ~ metodę develop a method, work out a method, evolve a method ~ model matematyczny formulate a mathematical model ~ projekt prepare the draft ~ ~ normy draft a standard ~ zasady develop principles opracowywanie n danych inf. data handling oprawa f 1. masz. mount(ing) 2. poligr. binding ~ ciągadła obr.plast. die case ~ książki book binding ~ łożyska bearing mounting ~ miękka poligr. flexible binding, flexicover ~ obiektywu lens mount(ing) ~ oświetleniowa lighting fitting, electric-light fitting, luminaire ~ ~ korytkowa trough lighting fitting ~ ~ opuszczana rise-and-fall lighting pendant ~ ~ podwodna waterproof lighting fitting ~ ~ przeciwopryskowa rainproof lighting fitting ~ ~ przysufitowa ceiling lighting fitting ~ ~ skośna angle lighting fitting ~ ~ szerokostrumieniowa wide-angle lighting fitting ~ ~ ścienna wall lighting fitting ~ ~ wąskostrumieniowa narrow-angle lighting fitting ~ ~ wbudowana (w sufit lub w ścianę) recessed lighting fitting ~ ~ wielolampowa multi-lamp fitting ~ ~ wodoszczelna waterproof lighting fitting ~ ~ zwieszakowa suspended lighting fitting ~ ~ płócienna poligr. cloth binding, full-cloth ~ struga narz. plane body, plane stock ~ w półpłótno poligr. half-cloth binding, half-cloth oprawiać v insert; set ~ książki bind books oprawka f holder; adapter; socket ~ do narzynek dieholder, diestock ~ ~ ~ okrągłych circular die holder ~ do noży stycznych shaving holder ~ do radełek knurl holder, knurling tool ~ do rozwiertaków reamer holder, reamer bar ~ do wierteł drill holder ~ do wytaczadła bar holder ~ kryształu (kwarcu) el. crystal holder ~ lampowa lampholder, lamp socket ~ ~ bagnetowa bayonet cap lampholder, B.C. lampholder ~ ~ gwintowa screwed lampholder, Edison lampholder, E.S. lampholder ~ ~ z wyłącznikiem switch lampholder ~ narzędziowa obr.skraw. tool holder, toolpost ~ obciągacza (ściernic) dresser holder ~ okularowa spectacle frame ~ pierścieniowa obr.skraw. collet ~ piłki do metali hacksaw frame ~ podatna (do rozwiertaków) floating holder ~ szybkomocująca obr.skraw. quick-change holder ~ wahliwa (do rozwiertaków) floating chuck ~ wielonożowa obr.skraw. multiple cutter turner, gang tool ~ wkładki bezpiecznikowej el. fuse carrier ~ zapłonnikowa el. starter-holder oprofilowanie n lotn. fairing; fillet ~ nasady łopaty śmigła propeller cuff Strona 948

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski oprofilowany a lotn. faired oprogramowanie n inf. software ~ maszyny standard software ~ mikroprogramowe firmware ~ sprzętowe zob. oprogramowanle mikroprogramowe ~ układowe zob. oprogramowanie mikroprogramowe ~ użytkowe application software oprowadnica f obr.plast. looping trough, looping channel, looper, loop lifter oprowadzanie n obr.plast. looping (during rolling) opróżniać v empty; evacuate opróżnianie n emptying; evacuation ~ zbiorników z paliwa (w locie) lotn. defuelling oprysk m ultramałoobjętościowy roln. ultra low volume spray, ULV spray opryskiwacz m roln. spraying machine ~ plecakowy knapsack spraying machine opryskiwanie n spraying ~ tworzywem sztucznym spray webbing oprzeć v się (np. działaniu) withstand oprzewodowanie n el. wiring (system) oprzęd m kokonu cocoon shell, floss oprzędnik m włók. (straw) frame oprzędzanie n włók. cocoon spinning oprzyrządowanie n insrumentation ~ naziemne statku kosmicznego spacecraft ground instrumentation ~ niehartowane obr.skraw. soft-type tooling ~ obrabiarki tooling a machine-tool ~ prasy obr.plast. press tools ~ reaktora nukl. instrumentation of a reactor optimetr m metrol. optimeter optimum n optimum ~ wulkanizacji gum. plateau effect optoelektronika f optoelectronics optofon m optophone optometr m med. optometer optotyp m med. optotype, test figure, test mark optycznie czynny optically active optycznie dodatni optically positive optycznie nieczynny optically inactive optycznie ujemny optically negative optyczny a optical optyka f 1. optics 2. optical system ~ elektronowa electron optics ~ kryształów optical crystallography ~ nieliniowa nonlinear optics ~ włóknista fiber optics ~ zintegrowana integrated optics optymalizacja f optimization optymalna częstotliwość f pracy tel. optimum working frequency, OWF, optimum traffic frequency optymalność f optimality optymalny a optimum optymizacja f zob. optymalizacja opukiwanie n med. percussion opust m ek. rebate, abatement, deduction of price ~ frachtowy żegl. draftage opuszczać v lower; sink ~ prostopadłą mat. drop a perpendicular ~ się descend, come down opuszczanie n kesonu caisson sinking ~ się wsadu hutn. descending of stock (in a blast-furnace) ~ skrzydła lotn. wing dropping opuszczenie n lotek lotn. aileron droop ~ skrzydeł lotn. wing anhedral ~ zapłonu el. misfire (in a rectifier) opuścić v abandon (ship, aircraft) opylacz m roln. duster, dusting machine ~ plecakowy knapsack duster Strona 949

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski opylać v dust, sprinkle with dust opylarka f górn. dusting machine orać v plough oranż m farb. orange ~ antymonowy antimony orange, antimony vermilion ~ chromowy chrome orange ~ metylowy methyl orange, helianthine orbita f orbit; trajectory ~ Bohra fiz. Bohr orbit ~ cząsteczkowa molecular orbit ~ dozwolona fiz. allowed orbit ~ elektronowa electronic orbit ~ eliptyczna kosm. elliptical orbit ~ ~ przejściowa (w locie międzyplanetarnym) transfer orbit, transfer ellipse ~ kołowa circular orbit ~ kwantowa fiz. quantum orbit ~ Larmora fiz. Larmor orbit ~ oczekiwania kosm. parking orbit ~ okołoksiężycowa circumlunar orbit ~ okołosłoneczna heliocentric orbit, circumsolar orbit ~ okołoziemska circumearth orbit ~ paraboliczna parabolic orbit ~ parkingowa kosm. parking orbit ~ planety planetary orbit ~ przejściowa kosm. transfer orbit ~ satelity satellite orbit ~ ~ stacjonarnego stationary orbit ~ stała fiz. stable orbit, equilibrium orbit ~ ustalona zob. orbita stała ~ wewnętrzna fiz. inner orbit ~ zewnętrzna fiz. outer orbit ~ ziemska earth orbit orbital m fiz. orbital ~ antywiążący anti-bonding orbital ~ atomowy atomic orbital, AO ~ Blocha fiz. Bloch orbital, crystal orbital ~ krystaliczny zob. orbital Blocha ~ molekularny molecular orbital, MO ~ niewiążący nonbonding orbital ~ rozmyty fiz. diffuse orbital ~ wiążący bonding orbital ~ wodoropodobny hydrogen-like orbital ~ zdelokalizowany delocalized (molecular) orbital ~ zhybrydyzowany hybridized orbital ~ zlokalizowany localized (molecular) orbital orbitalna liczba f kwantowa fiz. azimuthal quantum number, secondary quantum number orbitalne laboratorium n załogowe kosm. manned orbiting laboratory, MOL orbitować v (krążyć po orbicie) orbit orcyna f chem. orcin, dihydroxytoluene orczyk m 1. lotn. rudder bar 2. el. strain yoke (in insulators) 3. roln. equalizing bar, equalizer (in horse-drawn machines) 4. odl. ladle bar, ladle whiffletree 5. ryb. danleno ordowik m geol. Ordovician (period or system) organ m masz. organ ~ deprymogeniczny hydr. deprimogenous organ ~ dławiący hydr. throttling organ ~ łączeniowy tel. switching unit ~ regulacyjny aut. control element ~ spiętrzający hydr. liquid level uplift unit ~ szczątkowy biol. vestige ~ wykonawczy aut. actuator organek m poligr. galley organella f biol. organelle organiczny a organic organizacja f organization ~ logiczna (komputera) logical structure Strona 950

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ pamięci inf. storage organization ~ pliku inf. file organization ~ pracy organization of labour ~ przedsiębiorstwa business organization Organizacja Europejskiej Współpracy Gospodarczej Organization for European Economic Cooperation, OEEC Organizacja Narodów Zjednoczonych United Nations Organization, UNO Organizacja Narodów Zjednoczonych d/s Oświaty, Nauki i Kultury United Nations Educational Scientific Cultural Organization, UNESCO Organizacja Narodów Zjednoczonych d/s Rozwoju Przemysłu United Nations Industrial Development Organization, UNIDO Organizacja Państw Eksportujących Ropę Naftową Organization of Petroleum Exporting Countries, OPEC organizm m biol. organism ~ ciepłolubny biol. thermophile ~ samożywny biol. autotroph organofilowy a organophilic organoleptyczny a organoleptic organopreparaty mpl farm. biologicals organozol m chem. organosol organożel m chem. organogel organy pl górn. breaker row, close-set timbering orientacja f orientation; mat. orientation; fiz. arrangement, array; (w przestrzeni) attitude ~ cząsteczek molecular orientation ~ spinu spin orientation ~ uprzywilejowana preferred orientation, texture ~ w podstawieniu aromatycznym chem. orientation in aromatic substitution ~ wektora mat. direction of a vector orientowalność f mat. orientability orientowalny a mat. orientable orientowanie n orientation; mat. orientation; vectoring ~ polimeru tw.szt. racking ~ przez rozciąganie tw.szt., gum. stretching orka f roln. ploughing orlon m włók.chem. (polyacrylic fibre) ornament m ornamentation ~ czterolistny arch. quatrefoil ornitopter m lotn. ornithopter ornityna f chem. ornithine orny a roln. arable orogeneza f geol. orogenesis orogeniczny a geol. orogenic, orogenetic orografia f orography orosienie n chem. reflux, phlegm ORP = Okręt Rzeczypospolitej Polskiej (wojenny) orsztyn m gleb. hardpan ortęć f met. amalgam ortikon m TV orthicon, cathode-potential-stabilized tube ~ obrazowy image orthicon ortoarsenian m chem. orthoarsenate, arsenate ~ (trój)sodowy sodium arsenate ortoarsenin m chem. orthoarsenite, arsenite ortocentrum n mat. orthocentre ortochromatyczny a fot. orthochromatic ortodeuter m chem. orthodeuterium ortodoncja f orthodontics ortodroma f nawig. orthodrome, great circle ortofosforan m chem. orthophosphate, phosphate ortofosforyn m chem. orthophosphite, phosphite ortogonalizacja f mat. orthogonalization ortogonalny a mat. orthogonal ortohel m chem. orthohelium ortoklaz m min. orthoclase ortokrzemian m chem. orthosilicate ~ dwuwapniowy dicalcium silicate ~ etylowy ethyl silicate ortomrówczan m chem. orthoformate Strona 951

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ortonormalny a mat. orthonormal ortooctan m chem. orthoacetate ortopedia f orthopedics ortorombowy a kryst. orthorombic ortowęglan m chem. orthocarbonate ortowodór m chem. orthohydrogen ortyt m min. allamite, orthite orurowanie n tubulation; wiertn. casing (string), string of casing oryginał m rysunku original drawing orzacha f bot. groundnut, peanut, arachide, Arachis hypogaea L. orzech m 1. bot. nut 2. (sortyment węgla) nut coal, bean coal ~ brazylijski Brazil nut, zob.też orzesznica wyniosła ~ czarny bot. black walnut, Juglans nigra ~ kokosowy coconut, zob.też palma kokosowa ~ laskowy hazel-nut, filbert, zob.też leszczyna ~ tylnicy okr. propeller post boss, stern boss ~ włoski (common) walnut, English walnut, Persian walnut, Juglans regia L ~ ziemny bot. groundnut, peanut, arachide orzeczenie n arbitrażowe arbitration award orzeszki mpl buka bot. beechnuts orzesznica f wyniosła bot. Brazil nut, Brazilnut tree, Bertholettia excelsa orzesznik m bot. hickory, Carya sp. osad m deposit; sediment; settlings; precipitate, ppt; buildup; geol. drift ~ aktywny nukl. active deposit ~ anodowy anode slime ~ bezpostaciowy amorphous precipitate ~ czynny san. activated sludge ~ ~ zawracany san. recirculated activated sludge ~ denny 1. chem. bottoms 2. geol. sediment ~ ~ pochodzenia lądowego ocean. terrigenous sediment ~ detrytyczny geol. detrital sediment ~ drożdżowy ferm. lees ~ elektrolityczny electrodeposit ~ eoliczny geol. wind laid deposit ~ galaretowaty gelatinous precipitate ~ gąbczasty spongy precipitate ~ głębokomorski ocean. abyssal deposit ~ kanalizacyjny san. sludge ~ krystaliczny crystalline precipitate ~ nadający się do usuwania san. workable sludge ~ nawiany geol. wind laid deposit ~ promieniotwórczy (radio)active deposit ~ przefermentowany san. digested sludge ~ przybrzeżny ocean. littoral drift ~ radioaktywny (radio)active deposit ~ rzeczno-lodowcowy geol. glacial outwash ~ rzeczny geol. river deposit, fluvial outwash ~ surowy san. green sludge, fresh sludge ~ ściekowy sludge ~ śluzowaty san. fouling ~ świeży san. green sludge, raw sludge ~ węglowy siln.spal. carbon formation, carbon deposit ~ zwarty dense deposit osadka f ryb. selvage line osadnik m decanter, clarifier; san. settling tank, settling pond, sediment trap: mud box ~ Imhoffa san. Imhoff tank ~ pionowy san. vertical sedimentation tank ~ poziomy san. horizontal-flow sedimentation tank ~ stożkowy wzbog. settling cone ~ świeżowodny san. Imhoff tank ~ terenowy san. settling pond ~ wstępny san. primary settling tank ~ wtórny san. secondary settling tank ~ zanieczyszczeń (w przewodzie) dirt pocket Strona 952

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski osadowy a geol. sedimentary osady mpl lodowcowe geol. glacial drift ~ rezydualne geol. resistate ~ rzeczne geol. alluvium osadzać v 1. mount; seat; embed; encase; set 2. deposit (a coating) 3. obr.plast. edge (in rolling) ~ się precipitate; settle; sediment osadzanie n chemiczne z pary elektron. chemical vapour deposition, CVD ~ elektrolityczne electrolytic deposition ~ przy walcowaniu obr.plast. edging, edge rolling ~ reotaksjalne elektron. rheotaxial growth ~ sieci (na linie) ryb. rigging ~ ~ zawieszkowe ryb. osselling, norsalling ~ się settling, sedimentation ~ ~ kamienia kotłowego furring up ~ ~ soli salting ~ ~ swobodne free settling ~ ~ wtórne chem. redeposition ~ ~ zakłócone hindered settling ~ warstwy epitaksjalnej elektron. epitaxial growth osadzarka f wzbog. jig(ger) ~ membranowa diaphragm jig ~ przeponowa zob. osadzarka membranowa ~ pulsacyjna pulsator (jig) ~ z sitem nieruchomym fixed-sieve jig ~ ~ ~ ruchomym movable-sieve jig osadzenie n przegubowe articulation ~ sprężynowe spring mounting ~ w łożyskach bearing mounting osadzony głęboko deep seated osadzony przegubowo articulated osazon m chem. osazone oscylacja f oscillation, zob.też drgania ~ atomu fiz. atomic vibration ~ plamki TV spot wobble ~ wzdłużna (statku) żegl. surge, surging oscylacje fpl relaksacyjne fiz. relaxation wiggles ~ wierzchołka impulsu elektron. pulse ripple oscylacyjny a oscillatory oscylacyjny powrót m do równowagi aut. oscillatory recovery oscylator m el. oscillator ~ anharmoniczny anharmonic oscillator ~ blokujący blocking oscillator ~ dudnieniowy beat-frequency oscillator, b.f.o., heterodyne oscillator ~ harmoniczny harmonic oscillator, simple oscillator ~ koherentny coherent oscillator, coho ~ mikrofalowy o fali wstecznej elektron. carcinotron ~ Plancka fiz. Planck oscillator, radiation oscillator ~ samodławny blocking oscillator ~ samowygaszany squegger (oscillator) ~ samowzbudny self excited oscillator ~ skokowy swept oscillator ~ wzbudzający tel. actuator oscylograf m el. oscillograph ~ elektromagnetyczny soft iron oscillograph ~ elektronowy oscillograph tube ~ o podtrzymywanej próżni pumped-type oscillograph ~ pętlicowy loop oscillograph ~ szybkopiszący high-speed oscillograph ~ wielopromieniowy multiple-beam oscillograph oscylogram m oscillogram, oscillograph record oscylometria f oscillometry oscylopolarograf m chem. cathode-ray polarograph oscylopolarografia f chem. oscillopolarography, cathode-ray polarography, oscillographic polarography oscyloskop m el. oscilloscope ~ samplingowy sampling oscilloscope oscylować v oscillate Strona 953

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski oseina f biochem. ossein osełka f whetstone, hone(stone), abrasive stick ~ do docierania lapping stone ~ szmerglowa emery stone osełkowanie n obr.skraw. honing (process) osesek m suckling oset m bot. thistle, Carduus osęka f ryb. gaff osiadać v settle: subside; sediment: szkl. sag osiadanie n settlement: subsidence; sedimentation; szkl. sagging ~ gleby self-consolidation of soil ~ gruntu inż. ground settlement ~ postępujące (gruntu) inż. progressive settlement ~ stropu górn. sag of roof, roof settlement ~ wskutek wyrobisk górniczych mining subsidence ~ ziarna (np. w ładowni statku) sinkage of grain osiadły na mieliźnie podczas odpływu żegl. sand warped osiągalny a attainable (result, target etc.) osiągi mpl performance osiągnąć v cel 1. reach the target 2. achieve a purpose, achieve an object ~ korzyść gain an advantage of..., gain a benefit of..., derive a benefit from... ~ maksimum reach maximum value ~ maksymalną wysokość lotn. hit the ceiling ~ porozumienie reach an agreement ~ postęp make progress ~ równowagę attain equilibrium, reach equilibrium ~ szybkość reach a speed, achieve a speed, attain a speed ~ wymiar attain (proper) size osiąść v na mieliźnie żegl. run aground, ground, take ground osie fpl mat. axes, zob.też oś ~ główne bezwładności mech. principal axes of inertia ~ ~ stanu naprężenia wytrz. principal axes of stress ~ ~ ~ odkształcenia wytrz. principal axes of strain ~ kolorowości TV colour coordinates ~ krystalograficzne crystal axes ~ współrzędnych mat. coordinate axes osiedle n settlement ~ mieszkaniowe housing estate osierdzie n anat. pericardium, heart sac osika f bot. aspen, asp, trembling poplar, Populus tremula L. osiować v align, aline osiowanie n alignment osiowe n kol. demurrage (charges) osiowy a axial oskard m pick(axe) oskrzele n anat. bronchus (pl bronchi) osłabiacz m fot. reducer ~ odrzutu uzbr. recoil reducer, buffer osłabiać v weaken; attenuate; abate; mitigate osłabienie n 1. weakening; attenuation 2. fot. reducing ~ masy formierskiej odl. weakening of moulding sand ~ negatywu fot. negative reducing ~ promieniowania fiz. radiation attenuation ~ włókna weakening of the fibre ~ wzbudzenia masz.el. field weakening ~ zakłóceń rad. noise suppression osłaniać v shield; screen; guard; cowl osłanianie n shielding; screening; guarding; cowling ~ prętów paliwowych nukl. canning, jacketting osłona f shield; screen; guard; casing: housing ~ anodowa elektron. anode sheath ~ betonowa nukl. concrete shield ~ biologiczna nukl. biological shield ~ boczna poduszkowca skirt of a cushioncraft ~ chowanego podwozia lotn. undercarriage fairing door ~ cieplna heat shield, thermal shield Strona 954

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ~ ablacyjna kosm. ablative heat-shield ~ detektora podczerwieni infrared dome, irdome ~ elektromagnetyczna electromagnetic screen ~ elektrostatyczna electrostatic shield, Faraday shield, Faraday cage ~ elektryczna electric screen ~ elementu paliwowego nukl. fuel element jacket ~ gazowa hutn. gas shroud; gaseous envelope ~ ~ grani spaw. backing shielding ~ izolacyjna hollow insulator ~ kabiny pilota lotn. cockpit canopy ~ kabla cable tube, cable duct ~ kalorymetru calorimeter jacket ~ kotła boiler casing ~ kroplowa (kabiny samolotu lub szybowca) bubble-type canopy ~ łożyska masz. bearing housing, bearing shell ~ ~ jednolita one-piece bearing housing ~ magnetyczna magnetic screen ~ napędu rozrządu siln.spal. timing case, timing cover ~ ochronna nukl. protective barrier ~ oczu eye-shield ~ od kurzu dust shield ~ odchylna hinged guard ~ odrzucana (kabiny pilota) jettisonable canopy ~ pasa napędowego masz. belt guard ~ pianowa foam protection ~ piasty śmigła lotn. spinner; nose cap ~ pierścieniowa silnika lotn. Townend ring ~ pierwotna nukl. primary protective barrier ~ płomienia (gazów wylotowych) lotn. glare shield ~ powietrzna air curtain ~ probiercza kabla el. cable test shield ~ przeciwbryzgowa obr.skraw. splash guard (on a machine-tool) ~ przeciwiskrowa obr.skraw. spark shield (on a grinder) ~ przeciwłukowa el. flash-barrier ~ przeciwpyłowa dust hood ~ przeciwsłoneczna mot. (sun) visor ~ ~ obiektywu fot. lens screen, lens hood ~ przeciwwiatrowa okr. dodger, weather cloth ~ przed promieniowaniem radiation shield, radiation protection ~ radiacyjna zob. osłona przed promieniowaniem ~ resoru mot. spring cover, spring gaiter ~ rury pipe casing ~ silnika cowling, engine casing ~ spiralna masz. spiral casing, volute (casing) ~ spowalniacza nukl. moderator can ~ szamotowa ceram. saggar ~ śruby okr. propeller guard ~ termometryczna thermometer well ~ turbiny wodnej water turbine casing ~ ucha bhp ear muff ~ uszczelki masz. seal housing ~ wiatrowa roln. windbreak (in a binder) ~ wylotu lufy uzbr. blast tube; barrel mouthpiece ~ wziernika (np. radiolokatora) viewing hood ~ z betonu ciężkiego nukl. heavy-aggregate shield ~ z drutu (np. lampy) wire guard ~ zabezpieczająca fender, guard ~ zaciskowa el. terminal cover ~ zbieralnika kol. dome shell ~ zewnętrzna kabla (opancerzonego) el. cable serving osłonięty a shielded; screened; cased; cowled: (od światła) shaded osłonka f 1. anat. sheath 2. bot. aril osłuchiwanie n med. auscultation osm m chem. osmium, Os osmalać v singe osmian m chem. osmate osmofor m chem. osmophore, odoriphore, odour-bearing radical osmoiryd m met. osmiridium, iridosmine, iridosmium Strona 955

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski osmometr m fiz. osmometer osmondyt m met. osmondite osmotyczny a osmotic osmowce mpl chem. heavy platinum metals, third triad (Os, Ir, Pt) osmoza f fiz. osmosis ~ odwrócona reverse osmosis osnowa f 1. włók. warp 2. mat. matrix ~ kremu (kosmetycznego) cream base ~ luminoforu el. host (crystal), base-material of a phosphor ~ opony tyre body, tyre carcass ~ piaskowa odl. sand grains (in moulding sand) ~ stopu met. metallic matrix, groundmass ~ ściany bud. base wall osnuwanie n tw.szt. spray webbing osoba f fizyczna ek. natural person ~ (lub instytucja) popierająca sponsor ~ prawna artificial person, legal person ~ uprawniona authorized person osobliwość f mat. singularity ~ istotna essential singularity ~ usuwalna removable singularity osobliwy a mat. singular osobnik m biol. individual osobokilometr m transp. passenger-kilometer osocze n biol. plasma; serum ospa f bydlęca med., wet. vaccinia, cowpox ~ cynowa (wada) met. tin pest, tin disease ~ naturalna med. smallpox, variola ~ ptaków wet. fowl pox ~ wietrzna med. chickenpox, varicella ospałość f termometru thermometric lag ospowatość f 1. odl. pitted skin, orange peel, surface blowholes (casting defect) 2. farb. pock-marking (coating defect) osprzęt m fittings; fixtures; accessories ~ bezpiecznikowy el. fusegear ~ do rurkowania el. conduit fittings ~ elektryczny electrical equipment ~ kadzi hutn. ladle rigging ~ kotłowy boiler fittings, boiler accessories, boiler appliances ~ samochodowy motor-car accessories ~ wypustowy el. terminal fittings ostaniec m geol. island mountain, monadnock, inselberg, outlier, torso mountain ostatni a last, final ostatni na wejściu - ostatni na wyjściu (w teorii kolejek) last-in, last-out, LILO ostatni na wejściu - pierwszy na wyjściu (w teorii kolejek) last-in, first-out, LIFO osteocyt m anat. bone cell osteologia f osteology osteotom m med. flat chisel, osteotome ostoja f lokomotywy kol. locomotive frame, locomotive bed ~ wózka kol. bogie frame, truck frame ostojnica f kol. side sill, skid rail ostro do wiatru żegl. by the wind, on a wind, upon wind ostro zakończony pointed ostrobok m zool. saurel, horse mackerel, Trachurus trachurus L. ostrobrzeżny a sharp-edged ostroga f inż. groin, groyne, repelling spur, wing dam ostrogi fpl przeciwślizgowe (na kołach ciągnika) cleat, grouser, spade lug (on tractor's wheels) ostrołuk m arch. gothic arch, ogive ~ pocisku projectile ogive ostrołukowy a ogival ostromlecz m bot. spurge, Euphorbia ostrosłup m mat. pyramid ~ foremny regular pyramid ~ ścięty truncated pyramid Strona 956

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ostrość f sharpness; keenness; acuity ~ obrazu image sharpness; sharpness of picture; TV high definition ~ rezonansu sharpness of resonance ~ wzroku visual acuity ~ zarysów obrazu fot. acutance ostrożnie przetaczać transp. handle with care ostry a 1. sharp, keen; geom. acute 2. pungent, acrid, tart (taste, smell) 3. med. peracute ostry zakręt m 1. sharp bend 2. sharp turn ~ ~ o 180 stopni drog. hair-pin bend ostry zapach m pungent smell ostryga f zool. oyster, Ostrea sp. ostryż m długi bot. turmeric, Indian saffron, Curcuma longa L. ostrzarka f narzędziowa tool grinder, tool grinding machine, sharpening machine, sharpener ostrze n 1. narz. blade; cutting edge; tooth 2. point; nib; spike; spear 3. mat. cusp; (punkt podwójny krzywej, w którym obie styczne pokrywają się) spinode ~ iglicy zwrotnikowej kol. facing point ~ igły needle point ~ impulsu tel. pulse overshoot ~ narzędzia obr.skraw. tool point ~ noża knife-edge ~ obciągacza diamentowego narz., obr. skraw. diamond nib ~ odgromnikowe tel. earth spike ~ ołówka pencil point ~ prowadzące przeciągacza narz., obr. skraw. bumper tooth of a broach ~ strzałki arrow-head ~ wiertła drill point; bit ~ woltomierza el. voltmeter spike, voltmeter spear ~ wstawiane freza cutter blade ~ ~ narzędzia tool insert ~ na ostrze młyn. sharp to sharp ostrzegacz m pożarowy fire alarm box ostrzegać v warn; caution; monitor ostrzegawczy a warning; cautionary; monitory ostrzenie n sharpening ~ kamienia ścieraka papiern. burring ~ na osełce whetting ~ na pasku stropping ~ pił saw filing ~ ściernic dressing of grinding wheels ~ ściernicą grinding ostrzeżenie n warning; notice ~ o nagłej zmianie aktywności Słońca geofiz. adalert, advance alert ~ przed niebezpieczeństwem warning of danger ~ przed silnym wiatrem gale warning ~ sztormowe meteo. gale warning; storm warning ostrzyć v sharpen osuszacz m 1. drier; liquid separator; dehumidifier 2. drying agent, desiccant ~ pary kotł. steam drier, steam separator ~ ~ żaluzjowy impact steam separator, baffle-plate steam separator osuszać v dry; dehumidify; drain ~ w eksykatorze chem. exsiccate osuszanie n drying; dehumidification; drainage ~ rowami otwartymi melior. open drainage ~ terenów bagnistych (lub zalanych) land accretion, land reclamation osuwisko n geol. landslide, landslip ~ skalne rock slide ~ stoku inż. slope failure oswajać v (zwierzęta) domesticate oszacowanie n estimation; evaluation ~ kosztów cost estimation ~ wartości valuation ~ "z grubsza" rough estimate oszalowanie n inż. timbering, boarding, planking oszałamianie n (zwierząt przed ubojem) stunning Strona 957

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski oszczędnościowy a economical oszczędność f economy; saving ~ czasu time saving ~ paliwa fuel economy ~ pracy labour saving oszczędzacz m siln.spal. economizer (in a carburettor) ~ gazu spaw. gas saver, gasaver, gas-mizer oszczędzać v economize; save oszklenie n bud. glazing (of windows) osznurowanie n maszyny Żakarda włók. harness oszronienie n frosting oszwar m drewn. slab oś f 1. mat. axis, zob.też osie 2. masz. axle; staff; arbor ~ belki wytrz. centre line of a beam ~ bez przedpiaścia kol. muley axle ~ biegunowa kryst. polar axis ~ bliźniacza kryst. twin-axis ~ charakterystyczna kryst. unique axis ~ chwilowa mech. instantaneous axis ~ czasowa time axis ~ drążona tubular axle ~ działania ciągu lotn., kosm. thrust axis ~ dzielona divided axle ~ dźwigienek zaworowyeh siln.spal. rocker shaft ~ elektryczna serca med. electrical axis of heart ~ elipsy mała minor axis of an ellipse ~ ~ wielka major axis of an ellipse ~ główna stanu naprężenia wytrz. principal axis of stress ~ inwersyjna zob. oś symetrii inwersyjna ~ jednolita mot. solid axle ~ kołysania żegl. axis of roll ~ kotwicy zeg. pallet arbor ~ krystalograficzna crystallographic axis ~ liczb rzeczywistych mat. real axis ~ ~ urojonych imaginary axis ~ lunety line of sight, line of collimation ~ magnetyczna magnetic axis ~ napędowa mot. driving axle, live axle ~ niedzielona mot. solid axle ~ niestateczna (obrotu) mech. unstable axis ~ niewłaściwa obrotu kryst. improper rotation axis ~ nośna mot. dead axle, stationary axle ~ obojętna neutral axis ~ obrotu mech. axis of rotation; geom. axis of revolution ~ odciętych mat. axis of abscissae, X-axis ~ odciążona mot. floating axle ~ odniesienia rys. reference axis ~ optyczna optic axis ~ półodciążona mot. semifloating axle ~ pasa kryst. zone axis ~ podtrzymująca mot. dead axle, stationary axle ~ pola pływania hydr. axis of intersection of waterplanes ~ polarna kryst. polar axis ~ pręta mech. centre line of a bar ~ przechyleń zob. oś przechyłów ~ przechyłów hydr. axis of heel, axis of angular inclination ~ przednia mot. front axle; kol. leading axle ~ przegubu pivot ~ przekręceń (łopaty śmigła) lotn. feathering hinge ~ przemienna kryst. alternating axis ~ pusta kol. tubular axle ~ ruchoma live axle ~ ruchu śrubowego mech. axis of the screw motion ~ rzeczywista mat. real axis ~ ~ hiperboli transverse axis ~ rzeczywistych mat. real axis ~ rzędnych mat. axis of ordinates, Y-axis ~ sprężystości (belki) wytrz. elastic axis Strona 958

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski stała (obrotu) mech. permanent axis stateczna zob. oś stała swobodna (obrotu) mech. free axis symetrii axis of symmetry, symmetry axis ~ czterokrotna kryst. quaternary axis, tetrad axis, four-fold axis of symmetry ~ ~ dwukrotna kryst. diad axis, two-fold axis of symmetry ~ ~ inwersyjna kryst. (rotation) inversion axis, rotoinversion axis ~ ~ przekroju wodnicowego hydr. axis of intersection of waterplanes ~ ~ sześciokrotna kryst. hexad axis, six-fold axis of symmetry ~ ~ śrubowa kryst. screw axis ~ ~ trzykrotna kryst. ternary axis, triad axis, three-fold axis of symmetry, three fold rotation axis ~ ślimaka worm shaft ~ świata astr. axis of heavens ~ tylna mot. back axle, rear axle ~ urojona mat. imaginary axis ~ ~ hiperboli conjugate axis of an hiperbola ~ (wagonowa) wydrążona kol. bored axle ~ widokowa arch. vista ~ współrzędnych mat. coordinate axis ~ wzdłużna (samolotu, pocisku) roll axis ~ z tuleją roboczą masz. quill axle ~ (zawieszenia) wahadła axis of the pendulum ~ zerowa profilu lotniczego aero. axis of zero lift, no-lift line ~ zestawu kołowego kol. road axle ~ ziemska astr. axis of Earth oścień m ryb. leister ościeże n bud. reveal ~ w głowie doku (lub śluzy) jamb ~ zukosowane bud. splayed jamb ościeżnica f drzwiowa bud. door frame ~ okienna bud. window frame ościeżyna f bud. door lining ość f 1. bot. awn 2. zool. (fish) bone oślepiać v (blaskiem) dazzle ośmiokąt m geom. octagon ośmiokątny a octagonal ośmiornica f zool. octopus, Octopus sp. ośmiościan m geom. octahedron ~ piramidalny trisoctahedron ośmiościenny a octahedral ośmiowartościowy a chem. octavalent ośmiowodzian m chem. octahydrate ośnik m drewn. spokeshave, shave, drawknife ~ do korowania barking iron, knife-barker ośrodek m 1. fiz. medium, zob.też środowisko 2. centre ~ badań jądrowych nuclear research centre ~ badawczo-rozwojowy research and development centre ~ badawczy research centre ~ chłodzący obr.ciepl. cooling medium, quenchant ~ ciągły fiz. continuous medium, (physical) continuum ~ ciekły liquid medium ~ doświadczalny experimental centre ~ dyspersyjny fiz. dispersion medium, continuous phase ~ ETO zob. ośrodek obliczeniowy ~ giromagnetyczny fiz. gyromagnetic medium ~ główny rytmu serca anat. pacemaker ~ grzewczy obr.ciepl. heating medium ~ handlowy commercial centre, business centre ~ hartowniczy obr.ciepl. hardening medium, quenching medium, guenchant ~ informacji information centre ~ kabla el. cable core ~ koordynacji chem. centre for coordination, coordination centre ~ krystalizacji crystal nucleus, nucleus of crystallization ~ obliczeniowy inf. computer centre, electronic data-processing centre EDP centre ~ ~ niedostępny closed shop Strona 959 ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ usługowy service computer centre ~ z maszyną dostępną open shop pamięciowy inf. storage medium płynny fiz. fluid medium przemysłowy industrial centre przetwarzania danych inf. data processing centre radarowej kontroli ruchu lotniczego radar air traffic control centre, RATCC ~ rozdzielczy el. distribution centre ~ rozpraszający fiz. dispersion medium, continuous phase ~ społeczny community centre ~ spowalniający nukl. moderating medium ~ szkoleniowy training centre ~ wymiany informacji inf. clearinghouse ~ załamujący fiz. refracting medium ośrodkowość f mat. separability ośrodkowy a mat. (completely) separable ośródka f (w paleontoloqii) internal natural cast oświadczenie n statement ~ o abandonie żegl. notice of abandonment ~ pod przysięgą affidavit ~ potwierdzone notarialnie notarized statement oświata f sanitarna health education oświetlacz m mikroskopu microscope illuminator oświetlać v lighten, illuminate oświetlenie n lighting; illumination ~ apertury (anteny mikrofalowej) rad. aperture field, aperture illumination ~ awaryjne emergency lighting ~ bezpieczeństwa zob. oświetlenie awaryjne ~ błyskowe fot. flashlight ~ celu (radiolokacyjnego) illumination of a target ~ ciemniowe fot. darkroom lighting ~ dzienne day lighting ~ górne sky lighting, top lighting ~ jarzeniowe fluorescent lighting ~ kierunkowe directional lighting ~ naturalne natural lighting ~ płaszczyznowe two-dimensional lighting ~ pośrednie indirect lighting ~ projektorowe floodlighting ~ przestrzenne three-dimensional lighting ~ przeważnie bezpośrednie semi-direct lighting ~ ~ pośrednie semi-indirect lighting ~ punktowe spot-lighting ~ reflektorami szerokostrumieniowymi floodlighting ~ rozproszone diffused lighting ~ sztuczne artificial lighting ~ w ciemnym polu (przy badaniu mikroskopowym) dark-field illumination ~ w jasnym polu (przy badaniu mikroskopowym) bright-field illumination ~ z góry zob. oświetlenie górne ~ zapasowe emergency lighting oświetlony a illuminated otaczać v surround; enclose otaczający a ambient, surrounding otaczarka f drog. paving plant otapianie n krawędzi szkl. edge melting otaśmowywanie n (np. kabli) taping otenit m min. autunite otłuszczenie n serca med. fatty heart, adipositas cordis, adiposity otoczak m boulder, cobble otoczenie n environment; surroundings; mat. neighbourhood otoczka f envelope; biol. areola (pl areolae, areolas) ~ ferrytyczna met. ferrite halo ~ właściwa bakterii biol. capsule of bacteria otok m powielający nukl. breeding blanket otolaryngologia f otolaryngology otorbiony a med. saccate Strona 960 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski otoskop m med. otoscope otręby pl roln. bran otrzewna f anat. peritoneum otrzymać v dyplom qualify as...; graduate (from a university); take one's degree ~ licencję ek. take out a licence ~ patent obtain a patent ~ stopień naukowy take an academic degree; graduate otrzymywanie n getting; receiving; winning ~ elektrolityczne metali electro-winning of metals ~ metali winning of metals, extraction of metals, extractive metallurgy ~ stali bezpośrednio z rudy direct steelmaking ~ w drodze syntezy chem. synthetic preparation otulanie n (pokrywanie otuliną) lagging, cleading otulina f 1. lag(ging), cleading, heat insulation 2. packing material ~ elektrody spaw. covering of an electrode, coating of an electrode ~ gazująca spaw. volatile covering ~ kotła boiler lagging, boiler covering ~ niskowodorowa spaw. hydrogen controlled covering ~ rury pipe covering, pipe casing, pipe wrapping otulony a lagged, heat-insulated otwarcie n opening ~ jamy brzusznej med. laparotomy ~ serca med. cardiotomy otwarte morze n high sea(s), open sea otwarty a open; med. patent otwieracz m opener ~ puszek can-opener, tin-opener ~ tkanin włók. expander otwierać v open, zob.też otworzyć otwieranie n cholewy szkl. blowing out otworek m kontrolny w rurociągu pipe tap ~ piezometryczny metrol. pressure hole, pressure tap, piezometric orifice otwornica f (piła) fret saw, compass saw, keyhole saw otworzyć v luki ładowni żegl. break bulk ~ nawiasy mat. remove parentheses ~ obwód el. open a circuit ~ rachunek ek. open an account ~ zatrzask snap out otwór m hole, opening; orifice; aperture; anat. meatus ~ badawczy wiertn. exploratory bore-hole; exploratory well, test well, prospect hole ~ chłonny geol., inż. sink hole ~ ciągadła obr.plast. drawhole ~ do oczyszczania cleaning hole, cleanout ~ do olejenia masz. oilhole ~ do palnika kotł. burner port ~ do ściągania żużla hutn. slagging door, cinder notch, slag notch ~ do zagrzewania (w piecu) szkl. glory hole ~ dolotowy masz. inlet (opening) ~ drzwiowy bud. door-way ~ gwintowany tapped hole ~ kalibrowany calibrated orifice ~ kluzy kotwicznej okr. hawse hole ~ kolby lab. mouth of the flash ~ kontrolny inspection opening ~ kryzy pomiarowej hydr. iris of an orifice ~ kwadratowy w kowadle obr.plast. hardie hole ~ ładowni okr. hatch square ~ ładunkowy charging hole ~ na czop bung hole ~ na elektrodę (w sklepieniu pieca łukowego) electrode port ~ na klin poprzeczny masz. cotter way ~ na kołek masz. pinhole ~ ~ ~ ustalający dowel hole ~ na śrubę (lub na sworzeń) bolt hole ~ napowietrzający aerator; aeration vent Strona 961

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski nawiercony w osi zespórki kotł. tell-tale hole nieprzelotowy blind hole, dead hole nitowy rivet hole obiektywu opt. lens aperture, stop obserwacyjny sight-hole odniesienia obr.skraw. datum-hole odpowietrzający vent hole, vent(ing) aperture, air vent odwadniający drain hole okienny bud. window opening okrągły w kowadle obr.plast. pritchel hole, spud hole piasty koła kol. axle seat po sęku drewn. knothole pod gwint tapping hole podstawowy masz. basic hole (fits) poszukiwawczy wiertn. exploratory bore-hole, exploratory well, prospect hole powietrza dodatkowego siln.spal. air-bleed orifice prowadzący masz. lead hole przedmuchowy odl. foreblow hole przelewowy 1. hydr. notch 2. okr. limber hole przelotowy port przesypowy okr. bleeder hole (e.g. for grain) roboczy (w piecu) szkl. gathering hole, working hole, ringhole rurowy kotł. tube hole smarowy grease hole, oil hole sprzęgający rad. coupling hole spustowy masz. drain (hole); bottom outlet (in a tank) ~ surówki tap(ping) hole, iron notch (in a blast-furnace) ~ w dnie łodzi boat drain ~ żużla cinder notch, slag notch, slag hole (in a blast-furnace) sterowy okr. helm port, rudder port strzałowy górn. blast-hole, shot-hole, plughole, gopher hole ~ bez przybitki unstemmed shothole ~ czołowy breast hole ~ ociosowy rib hole ~ pomocniczy relief hole, slab hole, splitter ~ przyspągowy snake hole, toe hole strzelniczy (w murze) bud. embrasure; firing port studzienny well hole swobodny hydr. free orifice ściekowy drain hole ślepy blind hole, dead hole świetlikowy bud. lunette tonażowy okr. tonnage opening ulażowy okr. ullage hole ulgowy (do zmniejszania ciężaru konstrukcji) lightening hole upustowy bleeder hole ustalający skrzynki formierskiej odl. moulding box pinhole użyteczny fot. angular aperture w zsypni górn. drawhole wentylacyjny ventilating hole, vent wielorowkowy obr.skraw. internal splines wiertniczy bore-hole, drill-hole ~ poszukiwawczy exploratory bore-hole, prospect hole ~ próbny trial bore-hole ~ rurowany cased bore-hole wlotowy inlet ~ wirnika (np. sprężarki) impeller eye włazowy manhole włomowy górn. breaking-in hole, snubbing hole, snubber wsadowy hutn. charging door wstępny do dalszego wiercenia lead hole for drilling wtryskowy formy tw.szt. mould gate wyczystkowy kotł. washout hole, cleaning hole, cleanout wykrawany perforation wylotowy outlet; mouth; escape hole wyprzedzający górn. protection hole wyrdzeniowany (uzyskany za pomocą rdzenia) odl. cored hole Strona 962

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ wywiercony bore-hole, bore ~ względny obiektywu fot. focal ratio, stop number, f-number ~ wziernikowy inspection opening: peep hole ~ wzmocniony reinforced hole ~ z kołnierzem collared hole ~ załadowczy charging hole ~ zapłonowy kotł. lighting port ~ zasilający górn. (gas-)injection well ~ zarzutowy w palenisku kotł. furnace mouth ~ zatopiony hydr. drowned orifice, submerged orifice ~ żużlowy cinder notch, slag notch, slagging door (in a blast-furnace) otyłość f biol. adiposity, fatness owad m insect ~ pożyteczny beneficial insect owadobójczy a insecticidal owadożerny n insectivorous owal m 1. geom. oval 2. (wykrój owalny) obr.plast. oval ~ dwupromieniowy double radius oval ~ -gładzik leading oval ~ osadczy slug oval, edged oval ~ przedgotowy leading oval ~ spłaszczony flat oval, hexagonal oval ~ trójpromieniowy triple radius oval owalizacja f ovalization (of an opening) owalność f ovality owalny a oval owantowanie n diamentowe (jachtu) diamond rig owca f zool. sheep, Ovis. L. ~ cienkowełnista fine-wool sheep ~ kotna in-lamb ewe ~ mięsna mutton sheep ~ wełnista wool sheep owczarnia f fold, sheep shed owicyd m pest. ovicide owies m bot. oat(s), Avena sativa L. owiewek m lotn. fairing ~ kierujący deflector, baffle (in air-cooled engines) ~ nasady łopaty śmigła airscrew blade shank cuff owiewka f zob. owiewek owijać v wrap owijak m żegl. serving mallet, serving board owijanie n drzew workami roln. sacking ~ lin żegl. rounding ~ się metalu wokół walca obr.plast. collaring ~ taśmą taping owijarka f wrapping machine ~ kabli el. cable covering machine owijka f (w oponie) bead cover (in a tyre) owłosiony a biol. hirsute owoc m fruit, zob.też owoce ~ miękki soft fruit ~ pestkowy drupe, stone fruit ~ płynny fruit juice ~ pojedynczy w gronie acinus (pl acini), drupelet ~ twardy hard fruit owoce mpl cytrusowe citrus fruit ~ kandyzowane candied fruit ~ suszone dried fruit owocobranie n gathering of fruit owocować v fructify, bear fruit owocowiec m fruit carrier, fruit ship owodnia f anat. amniotic sac, amnion owoskop m spoż. eggtester owój m (kabla) lapping, serving, wrapping, cable covering, overwrap owręże n okr. midship section, midship bend owrężenie n okr. framing ~ budowlane frame lines, frame body plan ~ poprzeczne transverse framing Strona 963

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski owrzodzenie n chromowe (choroba zawodowa) chrome ulceration owsik m zool. (human) threadworm, pinworm, Enterobius vermicularis owulacja f fizjol. ovulation oxytetracyklina f biochem. terramycin, oxytetracycline oz m geol. esker, back furrow ozdabiać v ornament, decorate ozdoba f ornamentation; decoration ozdobny a ornamental, decorative, fancy ozdoby fpl szklane gablonz glassware oziębiacz m cooler ~ bańkowy mleka in-churn milk cooler oziębiać v cool down; obr.ciepl. quench oziębianie n cooling down; obr.ciepl. rapid cooling, quenching ~ głębokie zob. oziębianie do niskich temperatur ~ do niskich temperatur chłodn. low-temperature refrigeration oziębiarka f refrigerating machine, refrigerating unit oziminy fpl roln. winter crops oznaczalny a chem. determinable oznaczanie n 1. notation, marking 2. chem. determination; assay ~ barwami distinctive painting ~ grupy krwi blood grouping, blood typing ~ ilościowe chem. quantitative determination, estimation ~ jakościowe chem. qualitative determination ~ liczby oktanowej paliw. fuel rating ~ miareczkowe zob. oznaczanie objętościowe ~ objętościowe chem. volumetric determination ~ pH chem. pH determination ~ pośrednie chem. indirect determination ~ próby metalu assay of a metal ~ wagowe chem. gravimetric determination ~ wieku age determination, dating ~ ziarnistości sieve analysis, mesh analysis, screen analysis oznaczenie n 1. designation, denotation 2. chem. determination ~ bibliograficzne bibliographical strip ~ liczbowe gładkości powierzehni rys. roughness number oznacznik m inf. tag oznakowanie n marking ~ drogi road signs ozobrom m fot. ozobrome ozokeryt m min. ozocerite, ozokerite, mineral wax ~ oczyszczony ceresin(e), ceressin wax, cerin ozon m chem. ozone, 03 ozonek m chem. ozonide ozonid m zob. ozonek ozonizator m ozonator, ozonizer, ozone generator ozonoliza f chem. ozonolysis ozonosfera f geofiz. ozonosphere ozonowanie n ozonization ożaglowanie n sails ~ bermudzkie Bermuda rig, Bermuda sail, Marconi rig ~ łacińskie lateen rig ~ Marconi Marconi rig, Bermuda rig, Bermuda sail ~ rejowe square rig ~ skośne fore-and-aft rig ~ trójkątne Marconi rig, Bermuda rig, Bermuda sail ożóg m fire iron ożużlanie n hutn. fluxing, scorification ożywianie n 1. włók.szt. avivage 2. med. reanimation, resuscitation, transanimation ~ odwiertu górn. (oil-)well stimulation ~ osadu san. sludge activation T T = tesla jedn. tesla T = tona siła jedn. ton-force t = tona jedn. ton t. = temperatura temperature tabela f table, chart, zob.też tablica Strona 964

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski tabelaryczny a tabular tabletka f tablet; tw.szt. preform, pellet, biscuit tabletkarka f tableting machine; tw.szt. pelleter, pelleting machine, preforming press tabletkowanie n tableting; pelleting, pelletizing tablica f 1. board; pannel 2. table, chart, zob.też tablice ~ algorytmu sympleks mat. simplex tableau ~ bezpiecznikowa el. fuse-board ~ częstości statyst. frequency table ~ czteropolowa statyst. four-fold table ~ decyzyjna inf. decision table ~ do pisania blackboard ~ dopuszczalnej wadliwości w partii skj lot tolerance table ~ dwudzielcza statyst. four-fold table ~ funkcji inf. look-up table ~ Karnaugha elektron. Karnaugh map ~ kontrolna 1. el. control board 2. TV test pattern, resolution chart ~ ~ kolorów TV colour fidelity chart ~ ~ rozdzielczości obrazu TV resolution chart, test pattern ~ ~ skali kontrastów TV grey scale chart ~ liczb losowych table of random numbers ~ ogłoszeniowa notice-board ~ pamiątkowa commemoration plaque ~ planów badań wyrywkowych skj sampling table ~ ~ odbiorczych acceptance table ~ połączeń el. plugboard, patch board ~ poprawek correction table ~ prawdy mat. truth table ~ programowania inf. patchboard, patchpanel, problem board ~ przeglądowa look-up table ~ przeliczeniowa conversion table ~ -przewodnik inf. hash table ~ przyrządów lotn., mot. instrument board; instrument panel ~ ~ pilotażowych lotn. flying instrument panel ~ rejestracyjna mot. number plate, licence plate ~ rozdzielcza el. switchboard; distribution board; mot. dashboard ~ rozproszona inf. hash-coded table, scatter table ~ sterownicza el. control switchboard, control board, control panel ~ szkolna blackboard ~ świetlna lighting panel ~ testowa TV test pattern ~ układu okresowego pierwiastków chem. periodic table (of elements) ~ wielodzielcza statyst. contingency table ~ wpisów o adresach obliczanych inf. computed entry table ~ wskaźników instrument panel; dashboard ~ współzależności cechy statyst. contingency table tablice fpl decyzyjne inf. decision tables ~ logarytmiczne mat. logarithmic tables ~ miąższości drewn. log rules, volume tables ~ nawigacyjne żegl. nautical tables, nautical almanac ~ pływów żegl. tide tables ~ proceduralne inf. decision tables ~ przejścia conversion tables ~ trygonometryczne trigonometric tables ~ zasobności leśn. yield tables tablicować v (ujmować w tablice) tabulate tabliczka f plate; plaque ~ firmowa name plate ~ identyfikacyjna identification plate, tally ~ ostrzegawcza bhp safety tag; danger notice ~ oznaczeniowa designation label ~ rysunkowa rys. title block ~ zaciskowa el. terminal board ~ znamionowa masz. data plate, rating plate tabor m kolejowy (railway) rolling stock tabulator m 1. tabulator 2. inf. tabulating machine, tabulator tabulogram m inf. report ~ programu program write-up Strona 965

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski tabun m chem. GA agent, tabun taca f tray ~ chłodnicza spoż. shallow cooler ~ ładownicza transp. loading tray, platform sling ~ wylęgowa ryb. hatching trough tacan m lotn. tacan (tactical air navigation) tachograf m tachograph tachometr m tachometer, speed indicator, revolution counter, rev-counter ~ zdalny teletachometer ~ rezonansowy resonant-reed tachometer tachymetr m geod. tachymeter, tacheometer tachymetria f geod. tachymetry taczka f wheel-barrow ~ silnikowa power barrow ~ wywrotna tip barrow taczkarz m bud. barrowman tafla f panel; pane ~ lodowa ocean. ice floe ~ podłogowa bud. floor panel ~ sufitowa bud. ceiling panel tajanie n thawing ~ śniegu snowmelt tajemnica f służbowa official secret tajfun m meteo. typhoon tak trzymać! żegl. keep her so!, steady! takielarnia f okr. rigging loft, rigger's shop takielarz m okr. rigger takielunek m okr. rigging ~ stały standing rigging takle fpl dryfujące ryb. drift lines taklowiec m okr. lingliner takonit m min. taconite taksacja f appraisal; valuation taksator m ek. appraiser, valuer taksogen m chem. taxogen taksometr m taximeter, fare register taksonomia f biol. taxonomy taksówka f taxi, taxi-cab ~ powietrzna air taxi takt m masz. stroke, zob.też suw ~ produkcyjny production pace taktomierz m metronome taktyczność f (polimeru) chem. tacticity taktyt m petr. tactite tal m chem. thallium, Tl talawy a chem. thallous talerz m plate; masz. dished disk ~ grudkujący hutn. balling disk ~ obrotowy (w gramofonie) akust. turn-table talerzówka f roln. disk harrow talerzykarka f el. flare machine, funneling machine talia f okr. purchase, tackle ~ kotwiczna anchor tackle, cat purchase, cat tackle ~ łodziowa boat tackle ~ podręczna burton ~ rybacka fish tackle ~ refowa reef tackle ~ sterowa amortyzująca relieving tackle talk m talc, French chalk ~ kosmetyczny talcum powder ~ włóknisty agalite talowy a chem. thallic taloza f chem. talose talrep m (ściągacz linowy) okr. lanyard talweg m geol. thalweg, valley line tama f dam, zob.też zapora; bulkhead, cofferdam; górn. stopping; brattice ~ bezpieczeństwa górn. emergency stopping Strona 966

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ gazo- i wodoszczelna górn. stank ~ klocowa górn. frame dam ~ ogniowa zob. tama pożarowa ~ poprzeczna inż. repelling spur, groin, groyne ~ pożarowa górn. fire dam, fire stopping ~ regulacyjna 1. inż. training wall 2. górn. gauge door ~ wentylacyjna górn. air stopping, ventilation stopping, air barrage ~ ~ płócienna air curtain ~ wodoszczelna górn. sealed stopping ~ zabezpieczająca (brzeg) inż. protecting groyne tambur m arch. drum (carrying a cupola) tamiarz m górn. waller tamować v dam; block; impound (water) tamowność f jednostkowa toru (przewodowego) tel. propagation coefficient tampon m med. tampon tanaceton m chem. tanacetone tanalbina f farm. tannalbin (albumin tannate) tandem m arrangement in series tangens m mat. tangent (of an angle) ~ hiperboliczny hyperbolic tangent ~ kąta stratności (dielektrycznej) loss tangent tangensoida f mat. tangent curve tangensowy a mat. tangential tani a cheap tani tlen m (technologiczny) cheap oxygen tania bandera f żegl. flag of convenience taniec m przewodów el. conductor dancing, conductor gallopping ~ pszczół dance of bees tanina f chem. tannin taninian m chem. tannate tank m = zbiornik tank; cistern ~ do wywoływania fot. developing tank tankowanie n refuelling tankowiec m okr. tanker, zob.też zbiornikowiec tantal m chem. tantalum, Ta tantalan m chem. tantalate tantalawy a chem. tantalous tantalit m min. tantalite, niobite tantalowy a chem. tantalic TAO = trójacetylooleandomycyna triacetyloleandomycin (antibiotic) tapeciarka f wallpaper printing press tapeta f wallpaper tapetowanie n paper-hanging tapicer nc upholsterer tapicerka f upholstery tapicernia f upholstery shop tapioka f spoż. tapioca TAR = termiczna analiza różnicowa min. differential thermal analysis tara f tare (weight) taran m ram ~ hydrauliczny hydraulic ram ~ młota wahadłowego wytrz. hammer of an impact testing machine ~ wodny hydraulic ram taras m 1. bud. terrace 2. inż. berm, bench ~ brzegowy dolny geol. shoreface terrace ~ ~ górny backshore terrace ~ morski akumulacyjny geol. wave(-built) terrace, wave-built platform ~ ~ erozyjny wave-cut terrace, wave (-cut) platform, erosion platform ~ nadbrzeżny geol. raised beach tarasować v obstruct (the passage) tarasowanie n melior. benching tarcica f sawn timber, sawn wood ~ iglasta coniferous timber ~ liściasta hardwood timber, converted hardwoods, broadleaved sawn wood ~ nieobrzynana unedged timber ~ obrzynana edged timber, square-sawn timber ~ odziomkowa butt-end timber Strona 967

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ogólnego przeznaczenia merchantable sawn wood, commercial sawn wood ~ rdzeniowa heartwood timber ~ stolarska joinery timber ~ strugana planed timber ~ środkowa heartwood timber ~ wierzchołkowa top-end timber tarcie n friction ~ czopowe journal friction ~ graniczne mitigated solid friction ~ kinetyczne kinetic friction, friction of motion ~ krętne pivoting friction ~ lepkościowe viscous friction ~ międzycząsteczkowe molecular friction ~ o powietrze (części wirujących) masz. air friction, windage ~ obrotowe journal friction ~ płynne fluid friction ~ (płynu) o ścianki przewodu wall friction ~ posuwiste sliding friction ~ potoczyste rolling friction, rolling resistance ~ powierzchniowe mech.pł. skin friction, surface friction ~ półpłynne semi-fluid friction ~ półsuche mitigated solid friction ~ przy rozruchu starting friction ~ ruchowe kinetic friction, friction of motion ~ spoczynkowe static friction, stiction, friction of rest ~ statyczne zob. tarcie spoczynkowe ~ suche dry friction, Coulomb friction ~ suwne sliding friction ~ ślizgowe zob. tarcie suwne ~ toczne rolling friction, rolling resistance ~ w łożyskach bearing friction ~ w ruchu running friction ~ w rurach (płynu) pipe friction ~ wewnętrzne internal friction ~ wiertne pivoting friction ~ wywołane uszczelnieniem packing friction tarciowy a frictional tarcza f 1. shield; disk 2. nukl. target ~ cierna friction disk ~ dociskowa obr.skraw. contact roll, contact wheel; obr.plast. follow block ~ ~ sprzęgła clutch pressure plate ~ hamulca brake disk ~ jądrowa nukl. target ~ katodowa (lampy mikrofalowej) cathode end-disk ~ kodowa aut. code disk, keying disk ~ koła wheel disk; kol. web of a wheel, wheel plate ~ ~ wirnikowego turbiny turbine rotordisk ~ namiernicza nawig. pelorus, dumb compass ~ napędzająca sprzęgła clutch drive plate ~ nożowa rębaka papiern. chipper disk ~ numerowa telef. dial ~ odciążająca (w maszynie przepływowej) balance disk ~ Odhnera (w arytmometrze) Odhner wheel ~ oporowa (na wale) masz. keep plate ~ ostrzegawcza kol. distant signal ~ pędna górn. Koepe pulley ~ piły tarczowej saw-blade disk ~ podtrzymująca (w bezkłowej szlifierce do otworów) obr.skraw. upport roll ~ podziałowa (podzielnicy) obr.skraw. index plate, dividing plate ~ polerska polishing wheel, buffing wheel, buff ~ prowadząca (szlifierki bezkłowej) regulating wheel, feed wheel (of a centreless grinding machine) ~ przeciw szczurom (na cumie) żegl. rat guard ~ rozpryskowa spray disk ~ słoneczna sun's disk ~ spawacza welder's handshield, face shield Strona 968

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski sprzęgła clutch plate sterująca (wirnika śmigłowca) swashplate, wobble plate (in helicopters) szlifierska disk-type grinding wheel, abrasive disk; szkl. nog plate ścierna zob. tarcza szlifierska śmigła lotn. airscrew disk świecąca (np. zegara) luminous dial tokarska obr.skraw. face plate, face chuck (in a lathe) trytowa nukl. tritium target, tritiated target tunelowa inż. tunnelling shield, greathead shield wirnika (śmigłowca) lotn. rotor disk, rotor orbit, tip-path plane ~ turbiny (osiowej turbine disk wirująca z łopatkami vaned disk wklęsła dished disk z podziałką indicating dial zabierakowa (tokarki) catch plate, driver plate, driving chuck (in a lathe); dog carrier (in an automatic) ~ ~ przestawna (do toczenia gwintów wielokrotnych) indexing catch plate ~ ~ z czopem single pin catch plate ~ ~ z wycięciami slotted catch plate ~ zegara dial-plate of a clock ~ zrywkowa leśn. skidding plan tarcze fpl hamujące okr. sea drags (to stop the vessel after launching) tarczka f do klucza key plate ~ opadowa (klapki) telef. shutter ~ zarodkowa (jaja) zool. blastodisk, germinal disk tarczownica f bud. folded plate structure tarczówka f 1. drewn. circular saw, circular sawing machine, buzz saw 2. obr. skraw. face lathe, surfacing lathe ~ poprzeczna cross-cut circular saw ~ ~ dwupiłowa double cross-cut circular saw ~ ~ wahadłowa pendulum cross-cut circular saw, swing saw ~ stolikowa circular sawbench ~ wielopiłowa gang saw ~ wzdłużna edger, edge saw tarczyca f anat. thyroid gland targan m oakum ~ bawełniany cotton wicking ~ niesmołowany white oakum targanie n bel włók. bale breaking targaniec m 1. roln. pitman (in a mower) 2. oakum targarka f bel włók. bale breaker targi pl ek. fair targlica f ryb. dolphin-striker ~ wielohaczykowa ripper tarka f rasp; rasping machine ~ do koniczyny roln. clover huller tarlak m ryb. spawner, hard-roe fish tarlisko n ryb. spawning ground, breeding ground tarło n ryb. spawning tarnik m narz. rasp (file) ~ do drewna wood rasp, grater ~ kowalski horse rasp ~ obrotowy rotary rasp ~ okrągły round rasp ~ półokrągły half-round rasp tarować v tare tarownik m wagi balance weight, balance ball tartak m sawmill tartrazyna f chem. tartrazine, hydrazine yellow taryfa f tariff; rate ~ pozasezonowa off-season fare taryfikator m scale of charges, schedule tasiemiec m zool. taenia, Taenia, tapeworm ~ bąblowcowy echinococcus, Taeniidae tasmanit m petr. tasmanite, yellow coal taster m poligr. keyboard (in monotype) tastrowanie n poligr. keyboarding taśma f tape; band; strip; ribbon; belt; włók. sliver Strona 969 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski bieżnikowa (do bieżnikowania opon) gum. camelback bimetalowa bimetal strip błędów inf. error tape czysta inf. blank tape dziurkowana perforated tape, punch(ed) tape ~ całkowicie chad(ded) tape ~ niecałkowicie chadless tape filmowa (cinematrograph) film, cine-film, film stock ~ magnetyczna perforated magnetic film ~ nienaświetlona raw film stock ~ wąska substandard film geodezyjna measuring tape, tape measure hamulca brake band izolacyjna insulating tape klejąca adhesive tape ~ przezroczysta scotch tape lepka zob. taśma klejąca magnetofonowa sound recording magnetic tape magnetowidowa video magnetic tape magnetyczna magnetic tape ~ z blokami danych inf. gapped tape ~ z ciągłym zapisem danych inf. gapless tape maskująca masking tape metalowa metal strip miernicza geod. measuring tape ~ zwijana wind-up measuring tape montażowa assembly belt nabojowa ammunition belt, cartridge belt, linked ammunition o powierzchni wzorzystej (imitującej fakturę skóry, tkaniny itp.) obr.plast. pattern rolled strip ~ ochraniająca masking tape ~ oryginalna odwracalna kin. reversal original ~ perforowana punched tape, perforated tape ~ pociągowa wózka biur. carriage tape ~ podgumowana adhesive tape ~ prochowa wybuch. powder strip ~ przebiercza wzbog. picking belt ~ przenośnika conveyor belt ~ rejestracyjna recorder tape ~ rozciągarkowa włók. drawing sliver ~ samoprzylepna pressure-sensitive adhesive tape ~ sortownicza sorting belt ~ spiekalnicza hutn. sinter belt, sinter strand ~ stalowa hutn. steel strip; (do opakowań) steel strap ~ sterująca aut. control tape ~ tapicerska webbing ~ uszczelniająca sealing tape; mot. weather strip ~ walcowana na gorąco hutn. hot(-rolled) strip ~ ~ na zimno cold(-rolled) strip ~ z wyciętymi otworami obr.plast. apertured strip ~ zgrzeblarkowa włók. card sliver ~ zrywana (przy otwieraniu opakowania) pull strip ~ źródłowa systemu inf. system master tape taśmociąg m belt conveyor flight taśmoteka f collection of tape recordings, library of tapes taśmować v tape; strap taśmowiec m poligr. auto-stitcher, gatherer and stitcher taśmówka f drewn. band saw ~ rozdzielcza band resaw, band resawing machine ~ stolikowa band-sawing machine ~ wąska ribbon saw taśmy fpl formujące bele (słomy lub siana) roln. bale-forming belts tauryna f chem. taurine, 2-aminoethansulphonic acid tautochrona f mech. tautochrone tautologia f tautology tautologiczny n tautological tautomeria f chem. tautomerism, dynamic isomerism ~ okso-cykliczna ring-chain tautomerism Strona 970 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski tautomeryczny a chem. tautomeric tautomeryzować v chem. tautomerize tąpnięcie n górn. crump, bounce, bump ~ po strzelaniu afterburst tchawica f anat. trachea, windpipe tchórz m zool. polecat, Mustela putorius teak m bot. teak, Tectona grandis L. teatr m theatre tebaina f chem. thebaine, paramorphine technet m chem. technetium, Tc techniczna metryczna jednostka f masy metric-technical unit of mass, hyl, metric slug: 1 TME = 9,80665 kg technicznie czysty chem. technically pure, commercially pure techniczno-ekonomiczny a techno-economic techniczny a technological; technical techniczny węglan m potasowy potash techniczny węglan m sodowy soda, sodium carbonate techniczny wodorotlenek m wapniowy caustic lime technik m technician, engineer ~ bezpieczeństwa pracy safety engineer ~ normowania pracy ratefixer ~ rentgenowski X-ray operator, radiographer technika f 1. engineering, technology 2. technique ~ analogowa elektron. analog technique ~ bezpieczeństwa pracy safety engineering ~ budowlana structural engineering, architectural engineering, construction engineering ~ chłodnicza refrigerating engineering ~ cienkowarstwowa elektron. thin-film technique ~ cieplna thermal engineering ~ cyfrowa elektron. digital-circuit engineering ~ grubowarstwowa elektron. thick-film technique ~ hybrydowa elektron. hybrid technique ~ impulsowa rad. impulse technique, pulse electronics ~ jakości quality (control) engineering ~ jądrowa nuclear engineering ~ kosmonautyczna space technology ~ laboratoryjna laboratory technique ~ laserowa laser technology ~ lotnicza aeronautical engineering ~ ~ i kosmonautyczna aircraft and space engineering, aerospace technology ~ łączności communication engineering ~ mikrofalowa microwave technique ~ niskich temperatnr low-temperature technique, cryogenics ~ obliczeniowa calculation technique, computing technique ~ okrętowa marine engineering, naval engineering ~ oświetleniowa lighting engineering ~ pocisków kierowanych missilry, missile engineering ~ pomiarowa measuring technique ~ programowania software engineering ~ radiacyjna radiation technique, irradiation technique ~ rakietowa rocketry, rocket engineering ~ rentgenowska X-ray technique ~ samochodowa automobile engineering, automotive engineering ~ sanitarna sanitary engineering ~ sterowania jakością quality (control) engineering ~ strumieniowa aut. fluid-state technology, fluidics ~ systemów systems engineering ~ światłowodowa fibre optics ~ transportowa transportation engineering ~ ultradźwięków ultrasonic engineering ~ wielkiej częstotliwości high-frequency engineering ~ wielowarstwowa (elementów półprzewodnikowych) multi-layer technology ~ wojskowa military technology ~ wysokich ciśnień high-pressure technology ~ wysokiej próżni high-vacuum engineering ~ zarządzania management engineering technikum n technical school Strona 971

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski technolog m process engineer, production engineer ~ żywienia nutritionist ~ żywności food technologist technologia f product(ion) engineering, process engineering, production technology ~ budowy maszyn mechanical engineering, tool engineering, workshop practice ~ CDI elektron. collector diffusion isolation technology, CDI technology ~ chemiczna chemical technology ~ (dyfuzyjnej) izolacji kolektorowej zob. technologia CDI ~ elektronowa electron-beam technology ~ epiplanarna elektron. planar epitaxial process ~ epitaksjalna elektron. epibase technology ~ "krzem na izolatorze" elektron. epitaxial silicon film on insulator technology, ESFI technology ~ mechaniczna product engineering ~ n-MOS elektron. n-channel metal-oxide semiconductor technology, n-MOS technology ~ odlewania wlewków hutn. pouring pit practice, casting pit practice ~ planarna elektron. planar process ~ p-MOS elektron. p-channel metal-oxide semiconductor technology, p-MOS technology ~ procesu wielkopiecowego hutn. blast-furnace practice ~ przeróbki plastycznej metali mechanical metallurgy ~ SATO elektron. self-aligned thick oxide technology, SATO technology ~ SOS elektron. silicon-on-saphire technology, SOS technology ~ układów logicznych monolitycznych solid logic technology, SLT ~ ~ LSI na całej płytce elektron. full slice technology ~ ~ MOS z samocentrującą bramką elektron. self-aligned thick oxide technology, SATO technology ~ utrwalania żywności preserving technology ~ V-MOS elektron. vertical metal oxide semiconductor technology, V-MOS technology ~ warstw cienkich elektron. thin-film technique ~ ~ grubych elektron. thick-film technique ~ wytapiania stali hutn. steelmaking practice ~ żywienia nutrition engineering ~ żywności food technology, food engineering technologiczność f (konstrukcji) producibility technoprognozowanie n technological forecasting teczka f 1. briefcase 2. folder; binder teflon m tw.szt. teflon tefryt m petr. tephrite teina f chem. theine, caffeine teknacen m pest. tecnazene, TCNB (fungicide) teknetron m elektron. technetron teks m jedn. włók. tex: 1 tex = 10^-6 kg/m tekstura f kryst. texture, preferred orientation ~ daszkowa zob. tekstura Gossa ~ Gossa met. Goss texture, cube-on-edge texture ~ kostkowa met. cube-on-face texture ~ po rekrystalizacji met. recristallization texture, annealing texture ~ po walcowaniu met. rolling texture ~ po zgniocie met. deformation texture ~ reliktowa petr. relict texture ~ resztkowa zob. tekstura reliktowa ~ rozciągania met. tensile texture ~ skręcania met. torsional texture ~ walcowania zob. tekstura po walcowaniu ~ zgniotowa zob. tekstura po zgniocie teksturogram m radiol. fibre diagram teksturowanie n włók. texturing ~ powierzchni malowanej bud. paint texturing tekstylia pl włók. textiles tektofacja f geol. tectofacies tektogen m geol. tectogene tektogeneza f geol. tectogenesis tektonika f geol. tectonics Strona 972

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski tektura f papiern. (card)board; paperboard ~ azbestowa asbestos board ~ budowlana building board ~ falista corrugated board ~ introligatorska binder's board ~ lita solid fibreboard ~ na opakowania container board ~ słomowa strawboard ~ szewska leather board ~ twarda hardboard ~ wielowarstwowa pasteboard tekturnica f zob. tekturówka tekturówka f papiern. board machine, cardboard machine tektyt m geol. tectite, tektite, obsidianite teleautomatyka f remote control engineering teledacja f data transmission teledator m data transmission unit teledetektor m aut. scanner teleelektryka f telecommunication engineering telefilm m telefilm telefon m 1. telephone set 2. telephone (system) ~ biurkowy desk telephone ~ nastolny zob. telefon biurkowy ~ nurkowy diving telephone ~ pokładowy lotn. intercom, interphone ~ ścienny wall telephone ~ tubowy speaking tube, gosport ~ wewnętrzny 1. extension telephone 2. interphone; domestic telephone telefonia f telephony ~ międzypojazdowa vehicular telephony ~ nośna carrier telephony telefoniczna moc f odniesienia reference telephone power telegraf m telegraph ~ cumowniczy żegl. mooring telegraph ~ manewrowy żegl. docking telegraph ~ maszynowy okr. engine room telegraph ~ sterowy żegl. steering telegraph telegrafia f telegraphy ~ abonencka telex, teleprinter exchange, TEX ~ faksymilowa zob. telegrafia kopiowa ~ kopiowa fascimile (photo)telegraphy, telephoto(graphy), picture telegraphy ~ nośna carrier telegraphy ~ prądem stałym direct-current telegraphy telegrafista m telegraph operator telegrafować v telegraph; cable telegram m telegram; cablegram telekino n TV telecine telekomunikacja f telecommunication ~ przewodowa wire telecommunications telekonferencja f (przy wykorzystaniu urządzeń telekomunikacyjnych) teleconference teleks m telex, teleprinter exchange, TEX telemechanika f remote control engineering, telemechanics telemetria f telemetry, remote measurements telemotor m okr. telemotor teleobiektyw m fot. telephoto lens teleprzetwarzanie n inf. teleprocessing teleran m nawig., lotn. teleran, television and radar navigation telerekording m TV telerecording, television recording teleskop m telescope ~ na balonie stratosferycznym (z urządzeniem przekazującym obrazy na Ziemię) stratoscope ~ na podczerwień infrared telescope ~ zwierciadlany reflecting telescope teleskopowy a telescopic telesterowanie n telecontrol, remote control teletachometr m teletachometer Strona 973

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski teletechnika f telephone and teletype service, telecommunication engineering teletermometr m telethermometer teletransmisja f falowodowa wave-guide transmission ~ przewodowa wire transmission ~ radioelektryczna wireless transmission ~ radiowa zob. teletransmisja radioelektryczna teletyposetter m poligr. teletypesetter telewidz m (television) viewer telewizja f television ~ czarno-biała black-and-white television, monochrome television ~ kablowa community aerial television, CATV, cable television, wired television ~ kasetowa cassette television ~ kolorowa colour television, CTV ~ komercyjna pay television, subscription television ~ monochromatyczna monochrome television, black-and-white television ~ o małym poziomie światła low-light-level television, LLL TV ~ o powolnym wybieraniu slow-scan television, SSTV ~ podwodna underwater television ~ programowa telecasting ~ ~ dla abonentów pay television, subscription television ~ projekcyjna projection television ~ przemysłowa industrial television, ITV ~ przewodowa community aerial television, CATV, cable television, wired television ~ użytkowa closed circuit television, CCTV ~ ~ na usługach przemysłu industrial television, ITV ~ z retransmisją programu relay television telewizor m television receiver, television set, TV set telinit m geol. provitrain, telain tellur m chem. tellurium, Te telluran m chem. tellurate tellurawy a chem. tellurous tellurek m chem. telluride tellurowodór m chem. hydrogen telluride tellurowy a chem. telluric telluryt m chem. tellurite telogen m chem. telogen telomer m chem. telomer telomeryzacja f chem. telomerization telwar m (środek do sterylizacji gleby) chem. telvar tematyka f subject area; subject matter temblak m med. sling tempera f (farba) tempera temperatura f temperature ~ absolutna absolute temperature ~ austenityzowania obr.ciepl. austenitizing temperature ~ barwowa opt. colour temperature ~ bezwzględna absolute temperature, thermodynamic temperature ~ białego żaru met. white heat ~ całkowita aero. stagnation temperature, total temperature ~ ciała czarnego fiz. blackbody temperature, brightness temperature ~ Curie met. Curie temperature, Curie point, magnetic transformation point ~ ~ antyferromagnetyczna antiferromagnetic Curie point, N‚el temperature, N‚el point ~ ~ asymptotyczna zob. temperatura Curie paramagnetyczna ~ ~ paramagnetyczna paramagnetic Curie point, asymptotic Curie point ~ czerwonego żaru met. red heat ~ Debye'a fiz. Debye (characteristic) temperature ~ degeneracji fiz. Fermi temperature, degeneracy temperature ~ detonacji siln.spal. detonation point ~ dymienia smoke point ~ elektronowa electron temperature ~ empiryczna empirical temperature ~ eutektyczna met. eutectic temperature ~ Fermiego fiz. Fermi temperature, degeneracy temperature Strona 974

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski fuzji nukl. fusion temperature hartowania obr.ciepl. hardening temperature, quenching temperature inwersji chem. inversion temperature kadziowania włók. vatting temperature kinetyczna plazmy fiz. kinetic temperature of plasma kondensacji condensation point końca przemiany martenzytycznej met. martensite finish temperature, Mf temperature końcowa destylacji chem. dry point, DP ~ operacji hutn. finishing temperature ~ walcowania hutn. finish-rolling temperature kroplenia chem. dropping point kruchości tw.szt. brittle temperature, brittle point krytyczna fiz. critical temperature, critical point ~ mieszalności critical solution temperature, consolute temperature ~ nadprzewodnictwa superconducting transition temperature, superconducting critical temperature ~ plazmy critical temperature of plasma, ignition temperature of plasma ~ rozpuszczania zob. temperatura krytyczna mieszalności krzepnięcia fiz. freezing temperature, freezing point, solidification point ~ kwasów tłuszczowych chem. titer (value) ~ złota gold point kucia forging temperature, forging heat likwidusu met. liquidus temperature luminancyjna fiz. brightness temperature mętnienia chem. cloud point mieszalności (krytyczna) critical solution temperature, consolute temperature mięknienia softening point, fusing point nadmierna overtemperature N‚ela N‚el temperature, N‚el point, antiferromagnetic Curie point niebieskiego nalotu obr.ciepl. blue heat normalna normal temperature (273,15 K) odniesienia fiducial temperature odprężania szkl. annealing point odpuszczania obr.ciepl. tempering temperature osiadania szkl. sag point otoczenia ambient temperature palenia paliw. fire point perytektyczna met. peritectic temperature płynięcia tw.szt. flow temperature początku deformacji szkl. sink point ~ destylacji chem. drip point ~ flokulacji chem. floc point ~ przemiany martenzytycznej met. martensite start temperature, Ms temperature ~ wrzenia initial boiling point, i.b.p. podwyższona elevated temperature pokojowa room temperature poniżej punktu zamarzania sub-freezing temperature powstawania klinkieru ceram. clinkering temperature pracy working temperature przejścia w stan kruchości met. brittle fracture transition temperature, nil ductility transition temperature, NDT temperature ~ w stan nadprzewodnictwa met. superconducting transition temperature przemiany met. critical temperature, critical point, transformation point, transition point ~ magnetycznej Curie point, Curie temperature, magnetic transformation point przy wlocie inlet temperature radiacyjna fiz. radiation temperature resublimacji w próżni vacuum condensing point, vcp rosy fiz. dew-point, saturation point rozkładu fiz. breakdown temperature samozapłonu spontaneous ignition temperature, autoignition point Strona 975

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski scukrzania saccharification temperature skraplania condensation point spalania combustion temperature spawania welding heat spiekania sintering point spinowa fiz. spin temperature spustu hutn., odl. tapping temperature stagnacji aero. stagnation temperature, total temperature sublimacji sublimation temperature, snow point syntezy jądrowej nukl. fusion temperature termodynamiczna thermodynamic temperature, absolute temperature termometru suchego dry-bulb temperature ~ wilgotnego wet-bulb temperature topnienia melting point; fusion temperature ~ czystego lodu ice point walcowania hutn. rolling temperature wiśniowego żaru obr.ciepl. cherry-red heat, dull red heat wrzenia boiling point, bubble point wygrzewania obr.ciepl. soaking heat wymieszania (gazu) bulk temperature zalewania (form) odl. pouring temperature, pour point zamarzania freezing temperature, freezing point, solidification point zanikania naprężeń szkl. strain point zapłonu flash-point, ignition temperature, kindling temperature ~ plazmy fiz. critical temperature of plasma, ignition temperature of plasma ~ zastoju aero. stagnation temperature, total temperature ~ zestalania się produktu sublimacji sublimate condensing point ~ zeszklenia tw.szt. glassy temperature, glass transition temperature ~ zmętnienia chem. cloud point temperowanie n sygnału tel. tapering of signal temperówka f mechaniczna do ołówków biur. pencil sharpener tempo n rate, speed ~ rozwoju gospodarczego economic growth rate ~ walcowania hutn. rolling rate tenantyl m min. tennantite (ore of copper) tenardyt m min. thenardite tendencja f rozwojowa ek. growth trend ~ w losowaniu statyst. bias in sampling ~ zniżkowa downward trend ~ zwyżkowa upward trend tender m 1. kol. tender 2. okr. tender (ship) tendrzak m kol tank locomotive, tank engine tenoryt m min. tenorite, melaconite tensametria f (polarografia przy użyciu prądu zmiennego) chem. tensammetry tensjometr m fiz. tensiometer tensometr m wytrz. strain gauge; extensometer; deformeter ~ czujnikowy dial extensometer ~ elektrooporowy electric resistance wire strain gauge, bonded wire strain gauge ~ pojemnościowy capacity strain gauge ~ ryskowy scratch extensometer tensor m mat. tensor ~ antysymetryczny antisymmetrical tensor, skew-symmetrical tensor ~ drugiego rzędu tensor of rank two ~ dwuwskaźnikowy zob. tensor drugiego rzędu ~ izotropowy mech. isotropic component of a tensor ~ kontrawariantny contravariant tensor ~ kowariantny covariant tensor ~ krzywizny zwężony contracted curvature tensor, Ricci tensor ~ kulisty mech. isotropic component of a tensor ~ metryczny metric tensor ~ mieszany mixed tensor ~ naprężeń wytrz. stress tensor ~ odkształcenia wytrz. strain tensor ~ pierwszego rzędu tensor of rank one ~ Ricciego-Einsteina zob. tensor krzywizny zwężony Strona 976 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ skośny mech. deviator ~ symetryczny symmetric tensor ~ zerowego rzędu tensor of rank zero tent m okr. awning tenyl m chem. thenyl teobromina f chem. theobromine teodolit m geod. theodolite, altometer ~ głuchy direction instrument ~ górniczy mining theodolite ~ noniuszowy vernier theodolite ~ repetycyjny repeating theodolite, double-centre theodolite, repeating instrument ~ wiszący suspension theodolite ~ z lunetą przekładaną transit theodolite, wye theodolite teofilina f chem. theophylline teoretyczny a theoretical teoria f theory ~ automatów automata theory ~ błędów theory of errors ~ doświadczeń mat. theory of experiments ~ dowodu mat. proof theory ~ elektronowa metali free-electron theory of metals ~ ewolucji evolution theory ~ falowa światła wave theory of light ~ gier mat. game theory, theory of games ~ grafów graph theory ~ homologii mat. homology theory ~ kinetyczna gazów aero. kinetic theory of gases ~ kohomologii mat. cohomology theory ~ kolejek queueing theory ~ korpuskularna światła corpuscular theory of light ~ kwantowa quantum theory ~ kwantykułowa quanticule theory ~ liczb mat. number theory ~ masowej obsługi queueing theory ~ mechanizmów i maszyn theory of machines ~ mezonowa pola fiz. meson field theory ~ mnogości mat. set theory ~ modeli mat. theory of models, model theory ~ niezawodności reliability theory ~ okrętu naval architecture ~ pasmowa ciała stałego fiz. energy band theory of solids ~ podejmowania decyzji decision theory ~ pola jednolita fiz. unified field theory ~ ~ krystalicznego fizchem. crystal field theory ~ potencjału mat. potential theory ~ prawdopodobieństwa theory of probability, probability mathematics ~ przenoszenia fiz. transport theory ~ sieci el. network theory ~ sprężystości wytrz. theory of elasticity ~ stref kryst. zone theory ~ transportu fiz. transport theory ~ warstewek granicznych mech.pł. film theory, boundary layer theory ~ wartościowości chem. theory of valence ~ wielkich kier litosfery geol. plate tectonics ~ wielkiego wybuchu astr. big bang theory, superdense theory ~ względności fiz. relativity theory ~ zbiorów mat. set theory ~ zderzeń aktywnycb chem. collision theory teoriomnogościowy a mat. set-theoretic teownik m tee bar, T-bar ~ łebkowy tee bulb bar, bulb tee ~ niski unequal tee (bar) ~ wysoki equal tee (bar) teowniki mpl stalowe tee iron, T-iron teowy a T-shaped tepowanie n bud. stippling tera- tera (prefix representing 10^12) Strona 977

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski terakota f bud. terracotta terapeutyczny a med. therapeutic terapia f med. therapy, treatment ~ aerozolowa aerosol therapy ~ bodźcowa stimulating therapy, stimulation therapy ~ cezowa caesium therapy ~ fizyczna physiotherapy, physicotherapy, physical therapy ~ głęboka deep radiation, deep therapy ~ intensywna intensive care ~ jonowa ionotherapy ~ kobaltowa cobalt therapy ~ powierzchniowa superficial therapy ~ półgłęboka intermediate therapy ~ radiologiczna radiotherapy ~ radowa radium therapy ~ rentgenowska X-ray therapy, R"ntgen therapy ~ ~ megawoltowa supervoltage X-ray therapy ~ ~ wnękowa (wewnątrz jam ciała) intracavitary X-ray therapy ~ ruchomą wiązką promieniowania pendulum therapy ~ stykowa contact therapy ~ tlenowa oxygen therapy, treatment by oxygen ~ wahadłowa zob. terapia ruchomą wiązką promieniowania ~ wiązką zbieżną convergent irradiation ~ wstrząsami elektrycznymi electroshock therapy terazzo n bud. terrazzo terb m chem. terbium, Tb tereftalan m chem. terephthalate teren m terrain; site; ground, zob.też tereny ~ bagnisty everglade ~ budowy building site, building ground ~ do prób testing ground ~ doświadczalny experimental area ~ lądowania lotn. landing site ~ łowiecki hunting ground ~ nie zbadany górn. unproven area ~ otwarty open area ~ pagórkowaty hilly country ~ podmokły waterlogged area ~ pustynny desert land ~ rekreacyjny pleasure grounds; recreation ground ~ skażony contaminated area, contaminated ground ~ uzbrojony developed area ~ zakazany out-of-bounds area ~ zalewany w czasie przypływu tidal flat, tideland ~ zatopiony flooded land ~ zbadany górn. proven area tereny mpl nie zbadane (biała plama na mapie) geogr. unsurveyed area ~ nieurodzajne badlands ~ podmokłe geogr. fenland, fen ~ wystawowe exhibition grounds, show grounds ~ zalesione geogr. woodland ~ zielone greens; green belt terfenyl m chem. terphenyl, 1,4-diphenylbenzene term m fiz. term ~ atomowy atomic term ~ bieżący current term ~ cząsteczkowy molecular term ~ stały (serii) series term ~ widmowy spectral term terma f 1. geol. thermal spring 2. water heater termalizacja f neutronów nukl. thermalization of neutrons termaloj m met. thermalloy termia f jedn. ton calorie: 1th =0.41868ů10^7 J termicznie nietrwały thermolabile termiczny a thermal, thermic termika f meteo. thermal air currents termin m 1. time-limit; appointed time; fixed date 2. (technical) term ~ dostawy time of delivery, delivery date Strona 978

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ niezalecany deprecated (technical) term ~ ostateczny deadline ~ preferencyjny preferred (technical) term ~ skrócony abbreviated (technical) term ~ techniczny technical term ~ ważności expiration date ~ zalecany preferred (technical) term terminal m 1. inf. terminal (unit) 2. transp. terminal (station) ~ kontenerowy transp. container terminal ~ konwersacyjny inf. conversational terminal terminator m 1. apprentice 2. astr. terminator, circle of illumination terminologia f terminology terminowanie n apprenticeship terminowy a punctual; prompt termistor m elektron. thermistor, temperature-sensitive resistor ~ PTC (o dużym dodatnim współczynniku temperaturowym rezystancji) positive temperature coefficient resistor, posistor termit m 1. zool. termite, white ant, Isoptera 2. met. thermite termoanemometr m elektryczny hot-wire anemometer termobarometr m thermobarometer termobeton m bud. foamed slag termobimetal m thermometal, thermal bimetal, thermostatic bimetal termochemia f thermochemistry termochromia f chem. thermochromism termodyfuzja f thermal diffusion, thermodiffusion, Soret effect termodynamiczna skala f temperatur Kelvin thermodynamic scale of temperature termodynamiczny a thermodynamic termodynamika f thermodynamics ~ chemiczna chemical thermodynamics ~ ciał stałych thermodynamics of solids ~ fenomenologiczna macroscopic thermodynamics ~ klasyczna thermostatics, classical thermodynamics ~ procesów nieodwracalnych nonequilibrium thermodynamics, irreversible thermodynamics ~ stanów nierównowagi zob. termodynamika procesów nieodwracalnych ~ statystyczna statistical thermodynamics ~ stopów metallurgical thermodynamics termoelastyczność f thermoelasticity termoelastyczny a thermoelastic termoelektroda f thermocouple wire termoelektrolizer m electrolytic furnace termoelektron m thermion, thermoelectron termoelektronika f thermionics termoelektronowy a thermionic termoelektryczność f thermo-electricity termoelektryczny a thermo-electric termoelement m thermocouple, thermoelement, thermel ~ wrzutowy hutn. throw-in thermocouple termoemisja f elektron. thermionic emission termofon m akust. thermophone termofor m med. thermophore termofrezarka f hutn. hot ingot peeling machine termogalwanometr m thermo-galvanometer termogenerator m thermoelectric generator, thermal converter ~ półprzewodnikowy semiconductor heat generating element termograf m thermograph, recording thermometer, temperature recorder termografia f thermography, infrared photography, thermal photography termogram m thermogram, thermal image, infrared photograph termograwimetria f chem. thermogravimetric analysis, thermogravimetry termohigrometr m hytherograph termoizolacyjny a heat-insulating termojądrowy a fiz. thermonuclear termojon m fiz. thermion ~ ujemny thermoelectron termojonizacja f fiz. thermal ionization termojonowy a thermionic termokatoda f el. thermionic cathode, hot cathode Strona 979

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski termoklina f geofiz. metalimnion, thermocline termokolor m thermometric paint termokompresja f thermocompression termokopiarka f thermal printer, thermoprinter termokopiowanie n thermography termoliza f chem. thermolysis termolokacja f infrared range and direction detection termolokator m IR locator, heat seeker termoluminescencja f thermoluminescence termometr m thermometer ~ alkoholowy alcohol thermometer ~ Beckmanna Beckmann thermometer, metastatic thermometer ~ cieczowy liquid thermometer ~ dylatacyjny expansion thermometer ~ elektryczny electric thermometer, electrothermometer ~ galowo-kwarcowy gallium-in-quartz thermometer ~ gazowy gas thermometer ~ ~ izobaryczny (o stałym ciśnieniu) constant-pressure gas thermometer ~ ~ izochoryczny (o stałej objętości) constant-volume gas thermometer ~ głębinowy żegl. deep-sea thermometer ~ kąpielowy bath thermometer ~ kontaktowy contact thermometer ~ lekarski clinical thermometer ~ maksymalny maximum (reading) thermometer ~ manometryczny pressure (spring) thermometer ~ metastatyczny metastatic thermometer, Beckmann thermometer ~ minimalno-maksymalny maximum and minimum thermometer, Six's thermometer ~ minimalny minimum (reading) thermometer ~ normalny standard thermometer ~ o całkowitym zanurzeniu total immersion thermometer ~ odległościowy telethermometer ~ oporowy resistance thermometer ~ optyczny optical pyrometer ~ pałeczkowy capillary thermometer ~ piszący recording thermometer, thermograph ~ pokojowy wall thermometer ~ prętowy solid rod thermometer ~ przemysłowy industrial thermometer ~ rozszerzalnościowy expansion thermometer ~ rtęciowy mercurial thermometer ~ skórny med. cutaneous thermometer ~ stalowy rtęciowy mercury-in-steel thermometer ~ stykowy contact thermometer ~ suchy (w psychrometrze) dry-bulb thermometer ~ szklany cieczowy liquid-in-glass thermometer ~ ~ rtęciowy mercury-in-glass thermometer ~ ścienny wall thermometer ~ techniczny industrial thermometer ~ wilgotny (w psychrometrze) wet-bulb thermometer ~ wysokotemperaturowy high-temperature thermometer ~ wzorcowy standard thermometer ~ zdalny telethermometer termometria f thermometry, temperature measurements termometryczny a thermometric termonuklearny a thermonuclear termonukleonika f thermonucleonics termoodporność f heat resistance termoodporny a heat-resistant termoogniwo n termocell termopara f thermocouple, thermoelement, thermal, zob.też termoelement termoplasty mpl thermoplastics termoplastyczny a thermoplastic termopolimeryzacja f chem. thermopolymerization, heat polymerization termopreny mpl gum. thermoprenes termoregulator m thermoregulator termos m vacuum bottle, vacuum flask termosfera f geofiz. thermosphere Strona 980

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski termoskop m thermoscope termostabilność f thermostability termostabilny a thermostable termostat m thermostat termostatyczny a thermostatic(al) termostatyka f thermostatics, classical thermodynamics termostos m thermopile termosyfon m thermosiphon, thermal siphon termotechnik m heating engineer termotechnika f thermal engineering; heating engineering termotransport m fiz. thermal diffusion, Soret effect termoutwardzalny a tw.szt. thermosetting, thermohardening, heat-hardening, heat-convertible termowaga f chem. thermobalance termowizja f thermovision, infrared mapping termowizor m infrared receiver, nancy receiver termozyt m foamed slag terotechnika f terotechnology terpentyna f turpentine (oil), spirits of turpentine, turps ~ balsamiczna gum turpentine ~ ekstrakcyjna steam-distilled wood turpentine ~ rektyfikowana destructively-distilled wood turpentine ~ siarczynowa sulfite wood turpentine terpeny mpl chem. terpenes terpin m chem. terpin, terpinol terpinen m chem. terpinene terpineol m chem. terpineol terpinolen m chem. terpinolene terpolimer m chem. terpolymer terra rossa geol. terra rossa terramycyna f terramycin, oxytetracycline (antibiotic) terrofotogrametria f ground photogrammetry terylen m tw.szt. Terylene (trade name) tesla f jedn. tesla, T test m 1. statyst. test 2. inf. trial routine ~ chi kwadrat chi-square test ~ dwustronny two-sided test ~ hipotezy test of hypothesis ~ ilorazu wariancji variance ratio test ~ ~ wiarogodności likelihood ratio test ~ istotności test of significance ~ jednostronny one-sided test ~ losowości test of randomness ~ najmocniejszy most powerful test ~ nieobciążony unbiased test ~ nieparametryczny nonparametric test ~ normalności test of normality ~ post mortem (ułatwiający lokalizację błędu) inf. post-mortem routine ~ przeskokowy inf. leap-frog test ~ statystyczny statistical test, criterion ~ śledzący inf. trace routine ~ t-Studenta Student's t-test ~ zgodności test of goodness of fit ~ zgodny consistent test tester m automatyczny automatic test equipment, ATE testosteron m biochem. testosterone testowanie n (badanie kontrolne) testing tetartanopia f med. tetartanopia, blue-yellow blindness tetartoedryczny a kryst. tetartohedral tetra f chem. carbon tetrachloride, tetrachloromethane tetracen m chem. tetracene, naphthacene tetracyklina f tetracycline (antibiotic) tetradekanol-1 m chem. myristyl alcohol, 1-tetradekanol tetradifon m pest. tetradifon (acaricide) tetradymit m min. tetradymite tetraedr m 1. mat. tetrahedron 2. kryst. tetrahedron tetraedryczny a tetrahedral tetraedryt m min. tetrahedrite, grey copper ore, panabase Strona 981

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski tetragonalny a kryst. tetragonal tetramer m chem. tetramer tetrametylen m chem. tetramethylene, cyclobutane tetrazen m wybuch. tetrazene tetrazol m chem. tetrazole tetrazyna f chem. tetrazine tetroda f elektron. tetrode; four-electrode tube ~ polowa field-effect tetrode ~ wiązkowa beam power tetrode tetroza f chem. tetrose tetrówka f (gaśnica tetrowa) carbon-tetrachloride extinguisher tetryl m wybuch. tetryl, tetralite, nitramine tex m jedn.włók. tex: 1 tex = 10^-6 kg/m teza f argument; thesis; proposition tezaurus m inf. thesaurus (pl thesauri), indexing vocabulary tęcza f 1. meteo. rainbow 2. arch. rood arch ~ biała meteo. fogbow, white rainbow ~ księżyca lunar rainbow tęczówka f anat. iris tęgoryjec m (pasożyt z rodziny nicieni, Ancylostomatidae) hookworm tępić v destroy, exterminate (pests etc.) tępiej do wiatru żegl. (go) off the wind tępienie n się ściernicy glazing of grinding wheel ~ szczurów rat extermination, deratting tępy a blunt; dull; obtuse tętniak m med. aneurysm tętnica f anat. artery ~ główna aorta ~ udowa femoral artery tętniczka f anat. arteriole tętnienie n fiz. pulsation ~ prądu el. current ripples, ripple ~ przepływu (w sprężarce) surging (in axial compressor) ~ sieciowe rad. hum tętnik m hydr. pulsometer, expulsor pump tętno n med. pulse, heart rate ~ nitkowate thready pulse tężec m med. tetanus, lockjaw ~ pośmiertny rigor mortis tężeć v stiffen; solidify tężnia f graduation tower, twig tower tężnik m inż. brace, stay tg = tangens mat. tangent tiamina f biochem. thiamine, aneurin(e), vitamin B1 tiazol m chem. thiazole tik m bot. teak, Tectona grandis L. tiksotropia f chem. thixotropy; farb. false body tillit m geol. tillit (lithified till) tintometr m tintometer tioacetal m chem. mercaptal tioalkohol m chem. mercaptan, thiol tiocyjanian m chem. thiocyanate, rhodanate, sulfocyanate tiodwufenyloamina f chem. phenothiazine, dibenzothiazine tiodwuglikol m chem. thiodiglycol, dihydroxyethylsulfide tioeter m chem. thioether tiofen m chem. thiophene, thiofuran tiofenol m chem. thiophenol, phenyl mercaptan tiofosgen m chem. thiophosgene, thiocarbonyl chloride tiofuran m chem. thiophene, thiofuran tiohydroksy = merkapto mercapto (HS-) tioindygo n barwn. thioindigo tiokarbamid m chem. thiocarbamide, thiourea tiokauczuk m tw.szt. thiorubber, thioplast, polysulfide rubber tiokol m zob. tiokauczuk tioksen m chem. thioxene, dimethyl thiophene tiokwas m chem. thioacid tiometon m pest. thiometon (acaricide and insecticide) tiomocznik m chem. thiourea, thiocarbamide Strona 982

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski tionaften m chem. thionaphthene, benzothiophene tionaftol m chem. naphthalenethiol tionowy a chem. thionic tionyl m chem. thionyl, sulfinyl (-SO-) tioplast m tw.szt. thioplast, thiorubber, polysulfide rubber tiosemikarbazyd m chem. thiosemicarbazide, aminothiourea tiosiarczan m chem. hyposulfite, thiosulfate tiosiarczanometria f chem. thiosulfatimetry tiosiarkowy a chem. thiosulfuric tiotlenek m węgla carbonyl sulfide, carbon oxysulfide tiouretan m chem. thiourethan tiowęglan m chem. thiocarbonate titr m włók. titre titrant m (roztwór mianowany) chem. titrant, standard solution tiularka f włók. bobbinet machine tiuram m chem. 1. thiocarbamoyl 2. thiuram (fungicide) tkactwo n weaving tkacz m weaver tkać v weave tkalnia f weaving mill, weaving plant tkanina f (woven) fabric; cloth ~ azbestowa asbestos cloth ~ dekoracyjna tapestry ~ druciana wire cloth ~ drukowana printcloth ~ dwustronna double faced cloth ~ filtracyjna filter cloth ~ flagowa bunting ~ gładka bareface fabric ~ grzejna el. woven resistors ~ gumowana rubberized fabric ~ impregnowana impregnated fabric ~ jutowa (workowa gruba) burlap ~ kordowa cord (fabric) ~ obciążona filled cloth ~ pokryta drukiem ochronnym resisted fabric ~ powleczona coated fabric ~ ~ gumą rubberized fabric ~ sieciowa (fish) netting ~ sitowa sieve cloth, space cloth ~ spilśniona felted fabric; fulled fabric, milled fabric ~ workowa sackcloth, bagging ~ wzorzysta jackquard ~ z włókien mieszanych (np. półwełna) union fabric tkanka f biol. tissue ~ chrzęstna anat. cartilage ~ drzewna bot. xylem ~ kostna osseous tissue ~ łączna anat. connective tissue ~ mięśniowa muscular tissue ~ naczyniowa bot. vascular tissue ~ nerwowa nervous tissue ~ przewodząca bot. conducting tissue ~ sitowa bot. phloem, bast, sieve tissue ~ sprężysta anat. elastic tissue ~ tłuszczowa anat. adipose tissue ~ włóknista fibrous tissue tlen m chem. oxygen, O ~ 95% low-purity oxygen ~ 99,5% high-purity oxygen ~ aktywny available oxygen (in oxidizing agents) ~ atmosferyczny atmospheric oxygen ~ atomowy atomic oxygen ~ całkowity total oxygen ~ ciekły liquid oxygen, lox ~ ciężki oxygen-18, heavy oxygen, O18 ~ cząsteczkowy molecular oxygen ~~ do celów technicznych tonnage oxygen Strona 983

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ gazowy gaseous oxygen, gox ~ niezwiązany free oxygen ~ rozpuszczony dissolved oxygen, D.O. ~ tani cheap oxygen ~ techniczny zob. tlen technologiczny ~ technologiczny tonnage oxygen ~ wolny free oxygen ~ zużyty san. consumed oxygen ~ związany combined oxygen tlenek m chem. oxide, zob.też tlenki ~ aminy amine oxide, amino-oxide ~ antymonawy antimony (tri)oxide ~ antymonowy pentoxide ~ azotu nitric oxide ~ barowy barium oxide, calcined baryta ~ berylowy beryllium oxide, beryllia ~ bizmutawy bismuth (tri)oxide ~ butylomezytylowy butyl mesityl oxide, butopyronoxyl ~ cerawy cerous oxide ~ cerowy ceric oxide, ceria ~ chloru chlorine monoxide ~ chromowy chromic oxide, chromium oxide ~ cynawy stannous oxide ~ cynkowy zinc oxide ~ cynowy stannic oxide, tin dioxide, tin peroxide ~ cyrkonowy zirconium (di)oxide, zirconia ~ deuteru deuterium oxide, heavy water ~ dysprozowy dysprosium oxide, dysprosia ~ erbowy erbium oxide, erbia ~ etylenu ethylene oxide, 1,2-epoxyethane ~ galawy gallium suboxide ~ galowy gallium sesquioxide ~ germanowy germanium (di)oxide ~ glinowy aluminium oxide, alumina ~ iterbowy ytterbium oxide, ytterbia ~ itrowy yttrium oxide, yttria ~ kwasowy acid oxide, acidic oxide ~ lantanowy lanthanum oxide, lanthana ~ magnezowy magnesium oxide, magnesia ~ manganawo-manganowy manganese (II, III) oxide ~ manganowy manganic oxide, manganese (III) oxide ~ manganu manganese oxide (in general) ~ ~ (IV) manganese dioxide ~ miedziawy cuprous oxide ~ miedziowy cupric oxide ~ niklawy nickel oxide, nickelous oxide ~ niklowy nickelic (per)oxide, nickel sesquioxide ~ ołowiawy lead monoxide ~ ołowiowy lead dioxide, lead peroxide, lead superoxide ~ ołowiu czerwony red lead (oxide) ~ pośredni mixed oxide ~ potasowy potassium oxide ~ rtęciowy mercuric oxide ~ ~ czerwony red mercuric oxide, red precipitate ~ samarowy samarium oxide, samaria ~ skandowy scandium oxide, scandia ~ sodowy sodium oxide, sodium monoxide ~ strontowy strontium oxide, strontia ~ szkłotwórczy glass forming oxide ~ talawy thallium (mon)oxide ~ talowy thallium peroxide, thallic oxide ~ terbowy terbium oxide, terbia ~ torowy thorium dioxide, thoria ~ trytu (woda superciężka) heavy-heavy water ~ tulowy thulium oxide, thulia ~ tytanowy titanium dioxide, titania, titanium white ~ tytanu (III) titanium trioxide, titanium peroxide ~ uranowo-dwuuranowy triuranium octoxide Strona 984

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ uranowy uranium trioxide, orange oxide ~ wapniowy calcium oxide ~ ~ techniczny burned lime ~ węgla carbon monoxide ~ wodoru hydrogen oxide, water ~ zasadowy basic oxide ~ żelazawo-żelazowy iron (II, III) oxide, ferroferric oxide ~ żelazowy ferric oxide, ferric trioxide ~ ~ blaszkowaty farb. micaceous iron oxide tlenki mpl lantanowców chem. rare earths ~ spiekane sintered oxides ~ wapniowców alkaline earths tlenobromek m węgla chem. carbon oxybromide, carbonyl bromide, bromophosgene tlenochlorek m chem. oxychloride ~ fosforu phosphorus oxychloride, phosphoryl ~ węgla carbon oxychloride, carbonyl chloride, phosgene tlenodwuchlorek m wanadu (IV) vanadyl (di)chloride, vanadium oxydichloride tlenosiarczan m wanadu (IV) vanadyl sulfate, vanadium sulfate tlenosiarczek m chem. oxysulfide tlenowce pl 1. chem. oxygen family, chalcogens (O, S, Se, Te, Po) 2. biol. aerobes, aerobic bacteria tlenownia f oxygen (generating) plant tlić v się smoulder TLM = telemechanika remote control engineering tło n background ~ barwne farb. ground colour ~ licznika (promieniowania) background count ~ obrazu telewizyjnego television raster ~ otoczenia environmental background ~ promieniowania radiation background tłoczek m 1. masz. (small) piston; plunger 2. zeg. pusher, push-piece ~ wzorcowy metrol. standard plug tłoczenie n 1. obr.plast. stamping; press forming, pressing; zob.też kształtowanie 2. forcing; pumping ~ blach sheet-metal forming ~ elektrohydrodynamiczne electrohydraulic forming, electric hydroforming ~ głębokie deep drawing ~ impulsowe high-energy-rate forming ~ magnetyczne magnetic-pulse forming ~ na młotach spadowych impact stamping ~ wielorzędowe multiple pressing, multi-row pressing ~ wielotaktowe follow-on-die pressing, progresive pressing ~ wielozabiegowe combination pressing, compound pressing ~ wstępne prepressing ~ wybuchowe explosive forming ~ złożone combination pressing, compound pressing tłoczliwość f obr.plast. drawability tłocznia f 1. obr.plast. stamping press 2. spoż. extractor press tłocznica f do smaru grease compressor tłocznictwo n obr.plast. sheetmetal working, press-forming (industry); presswork tłocznik m obr.plast. (stamping) die, press-forming die, press tool ~ do kształtowania przesadzeń joggle die ~ do obcinania cutting-off die ~ do obciskania crimping die ~ do wyciskania extrusion die ~ do wygniatania embossing die ~ do zawijania obrzeży curling die, hemming die ~ do znakowania marking die ~ gnący bending die ~ ~ trójkątny V-bend die ~ jednoczesny (do wycinania i dziurkowania) compound die ~ maszyny wytrzymałościowej wytrz. punch of a testing machine ~ odsadkowy joggle die ~ odwrócony (stempel w dolnej części przyrządu) inverted die ~ prosty (do jednej operacji) simple press tool, simple die Strona 985

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ rozprężny expanding die ~ składany sectional die ~ wielokrotny multiple die, gang die, gang tool ~ wielotaktowy multi-stage die, progressive die, follow die ~ z prowadnicami słupowymi pillar die ~ złożony (do kilku operacji) combination press tool, combination die tłoczność f obr.plast. drawability, press-formability tłoczyć v 1. force; pump 2. obr.plast. stamp, press tłoczysko n siln. piston rod tłoczywo n tw.szt. moulding composition, moulding compound ~ arkuszowe sheet moulding compound, SMC ~ do prasowania compression moulding material ~ proszkowe moulding powder ~ wtryskowe injection moulding compound tłok m masz. piston ~ drgający akust. vibrating piston ~ jednolity (w odróżnieniu od składanego) siln. single-piece piston ~ krzywkowy lobe (in a compressor) ~ o nieprzeciętej części prowadzącej siln.spal. solid skirt piston ~ o przeciętej części prowadzącej siln. spal. split skirt piston ~ obrotowy siln. rotary piston ~ odciążający (maszyny przepływowej) balance drum, balance piston ~ odciążony siln.par. supported piston ~ podparty zob. tłok odciążony ~ prasujący (w maszynie do odlewania pod ciśnieniem) injector plunger ~ remontowy over-size piston ~ schodkowy step piston ~ składany siln. composite piston ~ stopniowany step piston ~ swobodny free piston ~ w falowodzie waveguide plunger ~ wtryskarki tw.szt. injection ram ~ wyrzutnika tw.szt. ejection ram ~ zaworowy (w pompie) pump bucket ~ zowalizowany siln. oval piston ~ zwierający (w maszynie do odlewania pod ciśnieniem) closing plunger tłuc v stamp; pestle ~ o boję żegl. bull the buoy tłuczarka f stamp mill tłuczek m pestle; beater; stamp tłuczeń m broken stone, breakstone ~ ceglany crushed brick ~ drobny (stone) chippings ~ drogowy road-metal ~ gruby coarse stone ~ nie przesiany crusher-run stone tłuka f ocean. drift-ice, pack ice ~ luźna open drift-ice tłumacz m interpreter; translator ~ przysięgły sworn translator tłumaczenie m translation; interpreting ~ kabinowe simultaneous interpreting ~ maszynowe machine translation, automatic translation ~ pełne (np. czasopism naukowych) cover-to-cover translation tłumaczyć v translate; interpret tłumić v dampen; attenuate; suppress tłumienie n damping; attenuation; suppression ~ drgań vibration damping ~ dźwięków silencing, sound insulation ~ fali nośnej rad. carrier suppression ~ hałasu noise suppression ~ niskich tonów el.akust. bass attenuation ~ ognia smothering, blanketing (of fire) ~ prądu nośnego rad. carrier suppression ~ sygnałów synfazowych elektron. in-phase rejection, common mode rejection, CMR ~ sygnału wspólnego zob. tłumienie sygnałów synfazowych ~ tętnień elektron. ripple rejection Strona 986

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ wstrząsów buffering, shock absorption ~ wysokich tonów el.akust. high note attenuation tłumienność f tel. attenuation ~ jednostkowa attenuation constant ~ odbicia return loss, reflection loss ~ odniesienia (łańcucha telefonicznego) reference equivalent ~ przenikowa cross-talk attenuation ~ przesyłania transmission loss ~ równoważna (łańcucha telefonicznego) reference equivalent ~ wtrąceniowa insertion loss ~ wynikowa linii overall line equivalent tłumik m broni palnej gun silencer ~ dopasowujący nieregularny el. fixed attenuator ~ drgań vibration damper ~ ~ skrętnych masz. torsion damper ~ dynamiczny drgań skrętnych masz. antivibrator, dynamic vibration damper, de-tuner ~ dźwięków silencer, muffler ~ echa tel. echo suppresor ~ falowodowy waveguide attenuator ~ hałasu noise suppressor ~ języczkowy rad. flap attenuator ~ mikrofalowy microwave attenuator ~ nastawny rad. attenuator; fader ~ ~ tłokowy piston attenuator ~ płomieni siln.spal. flame-trap, induction flame damper ~ płomienia wylotowego uzbr. muzzle flash deflector, flash hider ~ sprzężeń zwrotnych tel. singing suppressor ~ szumów el. akust. noise suppressor ~ tłokowy (drgań mechanicznych) dash-pot ~ w rurze wydechowej mot. exhaust silencer ~ wiroprądowy el. eddy current damper ~ zakłóceń rad. noise suppressor tłumiony a damped; dead-beat tłusty a 1. fatty; oily 2. (druk) bold-faced tłuszcz m fat ~ ciekły fatty oil ~ garbarski moellen, degras ~ jadalny edible fat ~ kakaowy cocoa butter, cocoa oil ~ kokosowy coconut (palm) oil ~ kostny bone fat, bone grease, bone tallow ~ mineralny mineral fat ~ mleka milk fat, butter fat ~ niejadalny inedible fat ~ palmowy palm butter, palm grease, palm oil ~ piekarski spoż. shortening ~ roślinny vegetable fat, plant fat ~ techniczny z odpadków kuchennych house grease ~ ~ z odpadków miejskich garbage grease ~ ~ z odpadków zwierzęcych tankage grease ~ utwardzony hydrogenated fat ~ uwodorniony zob. tłuszcz utwardzony ~ wielorybi whale oil, body oil, blubber oil ~ wytopiony spoż. drippings ~ z wełny (owczej) wool grease, wool wax ~ zwierzęcy animal fat; adeps tłuszczak m med. lipoma, fatty tumour tłuszczomierz m do mleka butyrometer tłuszczoodporność f greaseproofness tłuszczoodporny a greaseproof tłuszczopot m suint (grease), fat of wool tłuszczowce mpl biochem. lipides, lipins, lipoids tłuszczownik m san. grease trap, grease-removal tank tłuszczowy a chem. fatty; aliphatic; biol. adipose TM = telemetria telemetry, remote measurement TM = tłumaczenie maszynowe machine translation, automatic translation TNT = trójnitrotoluen chem. trinitrotoluene Strona 987

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski toaleta f retiring room; lavatory tobogan m toboggan (rescue sledge) toczak m grindstone ~ do rdzeni odl. core turning lathe toczek m ceram. potter's wheel, jolley toczenie n 1. obr.skraw. turning 2. rolling 3. ceram. throwing ~ czyste mech. pure rolling ~ kształtowe obr.skraw. contour turning ~ poprzeczne obr.skraw. facing ~ powierzchni czołowych zob. toczenie poprzeczne ~ ~ stożkowych taper turning ~ promieniowe zob. toczenie poprzeczne ~ się rolling (motion) ~ stożków taper turning ~ wielonożowe multi-tool turning ~ wykańczające finish turning ~ wzdłużne straight turning toczny a transp. rolling toczony a obr.skraw. turned (on a lathe) toczyć z 1. obr.skraw. turn 2. roll 3. ceram. throw ~ się roll toczysko n ryb. bobbin, roller toina f konopna bot. Indian hemp, Apocynum cannabinum tojad m bot. monkshood; aconite, Aconitum ~ mocny aconite, Aconitum napellus ~ mordownik zob. tojad mocny tok m obliczania calculation procedure ~ technologiczny production process; manufacturing procedure tokarka f obr.skraw. (turning) lathe ~ automatyczna automatic lathe, (full) automatic, auto-lathe ~ do długich wałów i osi shafting lathe ~ do drewna wood-turning lathe ~ do gwintów screwing lathe ~ do krzywek cam cutting lathe ~ do luf działowych gun lathe ~ do metalu metal-turning lathe ~ do nakrętek nut lathe ~ do obróbki zgrubnej roughing lathe ~ do otworów boring lathe ~ do powierzchni kulistych ball turning lathe ~ do robót dokładnych precision lathe ~ ~ ~ z pręta bar-stock lathe ~ do toczenia kształtowego forming lathe, profile-turning lathe ~ do walców roll-turning lathe ~ do wałów korbowych crankshaft lathe ~ ~ ~ krzywkowych camshaft lathe ~ do wlewków ingot lathe ~ do zestawów kołowych axle-turning lathe, wheel-turning lathe ~ karuzelowa turning and boring lathe, vertical lathe, vertical boring mill, side-head boring mill ~ kłowa centre lathe ~ -kopiarka copying lathe, tracer lathe ~ narzędziowa toolmaker's lathe ~ o dużej wydajności skrawania heavy-duty lathe ~ -obcinarka cutting-off lathe ~ pedałowa foot lathe ~ pociągowa screw-cutting lathe, engine lathe ~ półautomatyczna semi-automatic (lathe) ~ precyzyjna precision lathe ~ produkcyjna manufacturing lathe ~ rewolwerowa turret lathe ~ ~ z poprzecznym posuwem głowicy set-over turret lathe, cross-slide turret lathe ~ sterowana numerycznie numerically controlled lathe, NC lathe ~ stołowa bench lathe ~ "T" (odmiana tokarki tarczowej z poprzecznym łożem) tee-lathe ~ tarczowa face lathe, surfacing lathe ~ ~ z wybraniem gap lathe, break lathe Strona 988

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ uchwytowa chuck(ing) lathe, chucker ~ uniwersalna engine lathe, toolmaker's lathe ~ wielocelowa zob. tokarka uniwersalna ~ wielonożowa multi-tool lathe, multicut lathe ~ -wytaczarka boring lathe ~ z napędem indywidualnym power lathe ~ z preselekcyjnym przełączaniem prędkości preoptive lathe ~ z ręcznym posuwem speed lathe, hand lathe ~ z rozsuwnym łożem extension gap lathe ~ -zataczarka backing-off lathe, relieving lathe ~ -zdzierarka roughing lathe ~ zegarmistrzowska watchmaker's lathe tokarko-wyoblarka f spinner, spinning lathe, bulging lathe, mandrel lathe tokarnia f turning shop, turnery ~ walców hutn. roll (turning) shop tokarstwo n turnery, turning practice tokarz m turner, lathe hand tokoferol m biochem. tocopherol, vitamin E, fertility vitamin, antisterility factor tokowanie n zool. tooting tokowisko n tooting-grounds toksafen m pest. toxaphene (insecticide) toksemia f med. toxemia, blood poisoning toksoid m biochem. toxoid, anatoxin toksyczność f toxicity toksyczny a toxic, poisonous toksykologia f toxicology ~ przemysłowa industrial toxicology toksykomania f drug dependence toksyna f biochem. toxin ~ bakteryjna bacteriotoxin tolan m chem. tolan, diphenylacetylene tolerancja f tolerance; allowance ~ ciężaru (marża przy ważeniu) transp. weight allowance ~ dwustronna bilateral tolerance ~ kształtu geometrical tolerance ~ leku med. drug tolerance ~ pestycydu zob. tolerancja pozostałości pestycydu ~ położenia positional tolerance ~ pozostałości pestycydu spoż. maximum pesticide residue limit, pesticide tolerance ~ procesu (produkcyjnego) process tolerance ~ sumaryczna cumulative tolerance ~ ustalona explicit tolerance ~ wymiaru dimensional tolerance ~ zarysu profile tolerance ~ zbiorcza cumulative tolerance tolerancje fpl wymagane specified tolerances ~ wykonawcze working tolerances tolerowanie n (wymiarów) rys. tolerancing (of dimensions) ~ dwugraniczne bilateral tolerancing ~ jednograniczne unilateral tolerancing tolidyna f chem. tolidine, dimethylbenzidine tolil m chem. tolyl tolilen m chem. tolylene tolilomocznik m chem. tolylurea toluen m toluene, methylobenzene toluidyna f chem. toluidine, aminotoluen toluil m chem. toluyl toluilen m chem. tolylene tom m volume (of a book) tomasówka f zob. tomasyna tomasyna f (nawóz) Thomas slag; basic slag phosphate tomatyna f pest. tomatine (plant fungicide) tombak m met. tombac, red brass tombolo n geogr. tombolo, tie bar, connecting bar tomofan m tw.szt. Cellophane (trade name) tomograf m radiol. tomograph, laminagraph, stratigraph, planigraph Strona 989

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ skanujący computer-assisted tomograph, CAT, tomo-scanner, CT-scanner ~ wspomagany komputerem zob. tomograf skanujący tomografia f radiol. tomography, laminagraphy, stratigraphy, sectional radiography, planigraphy ~ skanująca computer-assisted tomography, CAT, computerized tomography, CT-scan ~ wspomagana komputerowo zob. tomografia skanująca tomogram m (zdjęcie) tomograph, laminagraph, stratigraph, planigraph tomsonit m min. thomsonite ton m 1. akust. simple tone, pure sound, zob.też dźwięk 2. med. sound ~ pilotujący tel. pilot tone ~ podstawowy fundamental tone ~ różnicowy akust. difference tone ~ składowy górny overtone ~ wewnątrzsercowy med. endocardiac sound tona f jedn. ton ~ amerykańska short ton (907.18 kg) ~ angielska long ton (1016.05 kg) ~ chłodnicza ton of refrigeration ~ frachtowa żegl. freight ton, shipping ton ~ metryczna metric ton: 1 t = 1000 kg ~ nośności żegl. ton burden ~ przestrzenna zob. tona rejestrowa ~ rejestrowa żegl. register ton, measurement ton, gross ton (2.83 m^3) ~ -siła ton-force ~ wypornościowa żegl. displacement ton ~ zarobkowa transp. payable ton tonar m ryb. madrague, tuna trap tonaż m okr. tonnage ~ brutto gross tonnage ~ całkowity (floty) aggregate tonnage (of a fleet) ~ rejestrowy register tonnage ~ wolny (do zafrachtowania) open tonnage tonąć v sink; founder (of a ship), go down tonkobób m bot. tonka (bean), Dipteryx oppositifolia tonlar m telef. tonlar, tone-operated net-loss adjuster tonokilometr m transp. ton-kilometre tonometr m med. tonometer tonometria f med. tonometry (measuring hydrostatic pressure within the eye) tonowanie n 1. fot. toning 2. farb. grading tonus m mięśniowy fizjol. tonus tony mpl niskie akust. bass (sounds of low frequencies) ~ wysokie treble (sounds of high frequencies) top m masztu okr. masthead topaz m min. topaz topenanta f okr. (topping) lift, topping line ~ bomu span rope ~ stała standing lift topforsztag m okr. headstay topiarka f do wosku (pszczelego) wax extractor topiarz m szkl. teaser, fazer, founder, melter, furnace-man topić v (się) melt; fuse topienie n melting; fusion ~ łukiem elektrycznym met. arc melting ~ powtórne remelting ~ się melting; fusing ~ składników szkliwa ceram. fritting ~ strefowe met. zone melting, zone refining ~ szkła melting of glass ~ w próżni vacuum fusion ~ wysokopróżniowe high-vacuum melting topik m el. fuse-element, fuse-link topliwość f fusibility topliwy a fusible topnieć v melt topnienie n melting ~ śniegu snowmelt Strona 990

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski topnik m flux, fluxing agent, fusing agent ~ ceramiczny spaw. bonded flux ~ do lutowania miękkiego solder flux ~ ~ ~ twardego brazing flux ~ do spawania welding flux ~ gazowy gaseous flux ~ redukujący reducing flux ~ spiekany spaw. bonded flux ~ utleniający oxidizing flux ~ w postaci pasty spaw. flux paste ~ w proszku flux powder; welding powder topnisko n pieca hutn. hearth topografia f topography topola f bot. poplar, Populus L. ~ biała white poplar, abele, Populus alba L. ~ czarna black poplar, Populus nigra L. ~ kanadyjska eastern poplar, cottonwood, Populus daltoides Marsh. ~ nadwiślańska black poplar, Populus nigra L. ~ osika aspen, asp, trembling poplar, Populus tremula L. ~ szara grey poplar, Populus canescens L. topologia f mat. topology ~ fotomaski elektron. mask layout ~ indukowana relative topology ~ kombinatoryczna combinatorial topology ~ nieskończenie wymiarowa infinite dimensional topology ~ silna strong topology ~ słaba 1. weak topology 2. coherent topology (in homotopy theory) ~ układów scalonych elektron. IC layout ~ Zariskiego Zariski topology ~ zwarto-otwarta compact-open topology topologiczny a topological toporek m hatchet, hand-axe ~ dekarski bud. sax toporzysko n helve topór m ax(e) ~ ciesielski adze ~ kowalski obr.plast. anvil cutter ~ pożarniczy fire axe topsel m okr. jib headed topsail, jib-header topsztag m okr. headstay topwanta f okr. topmast shroud topżagiel m okr. skysail tor m 1. mech. path, trajectory 2. kol. track 3. el. line; circuit; channel 4. chem. thorium, Th 5. jedn. torr: 1 Tr = 1.333224ů10ý Pa ~ (badawczy) falisty mot. pitching track ~ bezstratny el. no-loss line ~ boczny kol. siding ~ chrominancji TV chrominance channel ~ cząstki fiz. particle trajectory ~ czteroprzewodowy tel. four-wire line ~ D chem. thorium D, ThD, Pb208 ~ (doskonale) gładki mech. smooth trajectory ~ dwuprzewodowy tel. two-wire line ~ dwustronnie zasilany el. ring circuit ~ falowodowy tel. wave-guide line ~ fazowy separujący aut. separatrix ~ foniczny TV sound channel ~ huraganu storm track ~ jednoprzewodowy tel. one-wire circuit ~ jednostronnie zasilany el. radial circuit ~ jezdny dźwignicy crane track ~ jonizacyjny fiz. ionization track ~ kolejowy railway track ~ krarupizowany tel. continuously loaded circuit ~ lotu flight path ~ luminancji TV luminance channel ~ macierzysty tel. side circuit Strona 991

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ mijankowy kol. passing track ~ na spadku kol. down-grade track ~ na wzniesieniu kol. up-grade track ~ niesymetryczny tel. unbalanced line ~ normalny standard-gauge track ~ o dużej tłumienności tel. lossy line ~ opóźniający el. delay cable ~ pętlowy el. ring circuit ~ pochodny tel. phantom circuit, derived circuit ~ ~ drugiego rzędu double phantom circuit ~ podsuwnicowy crane track ~ podwieszony overhead track, elevated track ~ pomiarowy tel. slotted line, slotted section ~ postojowy kol. storage track ~ promieniotwórczy chem. radiothorium, Th228 ~ próbny samochodowy (o sfalowanej nawierzchni) washboard course ~ przelotowy kol. running track ~ przewodowy tel. metallic circuit ~ pupinizowany tel. coil-loaded circuit ~ radiowy radio link, radio channel ~ ~ mikrofalowy microwave link ~ ~ optyczny line-of-sight radio link ~ rozrządowy kol. sorting track ~ sprzężenia zwrotnego aut. feedback path ~ sznurowy telef. cord circuit ~ sztuczny tel. artificial line ~ szynowy rail-track ~ ślepy kol. stub track ~ wąski narrow-gauge track ~ wizji TV video channel, picture channel ~ wodny żegl. fairway, water lane ~ współosiowy tel. coaxial line, coaxial pair ~ współziemny tel. earth-return circuit, ground-return circuit ~ wtórnie pochodny tel. double-phantom circuit ~ wyścigowy racing track ~ zestawczy kol. marshalling siding torakoplastyka f med. thoracoplasty torakoskop m med. thoracoscope torarz m górn. track layer torba f bag; pouch ~ fałdowa square bag ~ klockowa self-opening square bag, SOS bag ~ krzyżowa satchel-bottom bag ~ narzędziowa tool bag ~ papierowa paper bag ~ płaska flat bag ~ wielowarstwowa multiwall bag ~ z uchwytem carrier bag, chopping bag torbanit m petr. torbanite, boghead coal torbernit m min. torbernite, copper uranite, uran-mica torbiel f med. cyst torebka f small bag; biol. capsule ~ nasienna bot. seed bag ~ oddechowa anat. breathing bag ~ stawowa anat. articular capsule ~ włosowa anat. hair follicle torebkarka f paper-bag making machine torf m peat ~ hydrauliczny hydropeat ~ mszysty moss peat ~ nizinny fen peat, lowmoor peat ~ opałowy peat coal ~ rozmywany hydropeat ~ smolisty pitch peat ~ wyżynny highmoor peat torfiasty a peaty torfienie n peat-formation torfowiec m bot. peat moss, bog moss, Sphagnum L. Strona 992

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski torfowisko n peat-bog; peat land torianit m min. thorianite torktet m bud. gunite, shotcrete torkretnica f bud. cement gun, concrete gun, concreting sprayer, spraying gun torkretować v bud. gunite, spray with concrete tornado n meteo. tornado, twister toroidalny a mat. toroidal toromierz m kol. track gauge, rail gauge toron m chem. thoron, thorium emanation, Tn, Rn220 toroołów m chem. thorium D, ThD, Pb208 torować v drogę clear the way torowisko n kol. railway subgrade ~ drogowe road subgrade ~ przewodów el. wireway, raceway torowy m górn. track layer torpeda f 1. uzbr. torpedo 2. wiertn. torpedo 3. tw.szt. torpedo, pencil ~ lotnicza aerial torpedo ~ niesamonaprowadzająca się aimed torpedo ~ rakietowa rocket-assisted torpedo, RAT ~ samonaprowadzająca się homing torpedo ~ z samonaprowadzaniem biernym passive homing torpedo torpedować v (statek) torpedo (a ship) ~ odwiert wiertn. shoot the well torpedowiec m okr. torpedo boat torsator m wytrz. torsion fatique machine torsja f mat. second curvature torsjograf m torsiograph torsjometr m torsiometer, torsion meter torus m mat. torus tory mpl wodowaniowe okr. launching ways; ground ways, standing ways toryt m min. thorite TOS = Techniczna Obsługa Samochodów tosyl m chem. tosyl towar m merchandise, commodity, goods, zob.też towary ~ chodliwy fast-moving goods ~ deficytowy goods in short supply, scarce goods ~ do natychmiastowej dostawy spot goods, loco goods, spots ~ drobnicowy general cargo ~ luksusowy luxury goods ~ masowy bulk commodity, goods in bulk ~ na miejscu goods on spot, goods on hand ~ na składzie goods in stock ~ niechodliwy (zalegający w magazynie) dead stock ~ paczkowany packet goods, parcelled goods ~ pokupny marketable goods, easy going goods ~ przestrzenny measurement goods ~ sypki dry goods ~ trwały durable goods ~ w beczkach barreled goods ~ w puszkach canned goods ~ wyborowy choice goods ~ wybrakowany rejects, cast off goods, defective goods ~ wyładowany żegl. off-load ~ zamówiony goods in order towarowiec m cargo ship, cargo carrier towaroznawstwo n product determination, science of commodities towary mpl importowane podlegające ocleniu dutiable imports ~ konsumpcyjne consumer goods ~ ~ trwałego użytkowania durable consumer goods ~ łatwo psujące się perishable goods, perishables ~ pierwszej potrzeby basic commodities ~ podstawowe staple commodities towarzystwo n society; company ~ akcyjne joint stock company ~ klasyfikacyjne żegl. classification society ~ lotnicze airline company ~ naukowe scientific society Strona 993

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ubezpieczeniowe insurance company ~ udziałowe shareholders' company ~ żeglugowe shipping company towot m cup grease towotnica f masz. screw-down grease cup tożsamość f mat. identity ~ polaryzacyjna polarization identity ~ trygonometryczna trigonometrical identity TPF = trójpolifosforan (sodowy) pentasodium triphosphate, sodium tripolyphosphate Tr = tor jedn. torr trachit m petr. trachyte tracić v czas waste time ~ liście bot. shed leaves ~ na wadze lose weight ~ na wartości lose value, fall in value ~ na wietrze żegl. sag to leeward, drop to leeward ~ połysk lose lustre, tarnish ~ prawo do... forfeit a right to... ~ słoność (o wodzie morskiej) freshen (of sea water) ~ wiatr żegl. spill the wind (from the sails) ~ wysokość lotn. lose height ~ zabarwienie lose colour, fade tracz m sawyer tracznica f drewn. cleaving saw, pit saw tradycyjny a traditional; conventional; customary trafić v (w cel) hit (the target) trafienie n hit trafik m tel. traffic (density) tragakant m zob. tragant tragant m tragacanth (gum) trajektoria f fiz. trajectory; path ~ fazowa nukl. phase trajectory; phase orbit ~ izogonalna isogonal trajectory ~ największa naprężeń stycznych wytrz. shear stress trajectory ~ równokątna isogonal trajectory ~ wyprzedzająca nukl. ancestor trajectory trajektorie fpl naprężeń głównych wytrz. stress trajectories, stress lines, isostatics trak m drewn. frame sawing machine, frame saw, gang saw, power-saw, bench trakcja f transp. traction ~ cieplno-elektryczna thermo-electric traction ~ dieslowska Diesel traction ~ elektryczna electric traction ~ rzeczna geol. river traction ~ spalinowa motor traction traktor m tractor, zob.też ciągnik ~ spawalniczy welding tractor, tractor welder ~ wodny (mały pchacz portowy) marine tractor traktoria f mat. tractrix traktorzysta m tractor driver, tractor operator traktowanie n kwasem chem. acid treatment traktrysa f mat. tractrix tralka f arch. baluster, banister trał m (naval) sweep, minesweep ~ czołgowy tank minesweeper ~ hydrograficzny żegl. wire drag, sweepfloat (in hydrographic surveys) ~ parawan (ochronny) paravane, otter trałowanie n 1. ryb. trawling, trawl fishing 2. (oczyszczanie z min) minesweeping trałowiec m okr. minesweeper tram m dachowy bud. footing beam trama f włók. tram tramp m okr. tramp (ship) tramping m (żegluga nieregularna) tramping, tramp service trampolina f springboard tramwaj m tram, tram-car; US street car Strona 994

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ wodny passenger river boat tran m dorszowy cod-liver oil ~ rybi fish-liver oil ~ wielorybi whale oil, body oil, blubber oil transadmitancja f el. transadmittance transakcja f wiązana ek. matched sale transaminacja f chem. transamination transaminaza f biochem. transaminase, aminotransferase transdukcja f biochem. transduction transduktor m el. transductor ~ samosterowny auto-transductor transept m arch. transept transestryfikacja f chem. transesterification, ester exchange transfer m bagażu lotn. luggage transfer transferazy fpl biochem. transferases transferkar m hutn. transfer car transfluksor m elektron. multi-aperture device, MAD transfokator m fot. zoom lens, transfocator transformacja f 1. mat. transformation, zob.też przekształcenie 2. el. transformation ~ Fouriera mat. Fourier transformation transformata f mat. transform ~ Fouriera Fourier transform ~ funkcji wymuszającej aut. driving transform ~ Laplace'a Laplace transform ~ ~ odwrotna inverse Laplace transform ~ odpowiedzi aut. response transform transformator m el. transformer ~ bezrdzeniowy air-core transformer ~ blokowy (sprzężony z turbogeneratorem) unit transformer ~ częstotliwości frequency transformer ~ ćwierćfalowy rad. quarter-wave transformer ~ dodawczy booster transformer ~ ~ obniżający napięcie buck transformer ~ ~ regulacyjny regulating transformer ~ dopasowujący rad. matching transformer ~ dwurdzeniowy two-core transformer ~ ekranowany shielded transformer ~ głośnikowy prosty output transformer in direct circuit ~ ~ torowy line output transformer ~ impulsowy rad. pulse transformer ~ izolujący isolating transformer ~ jednofazowy single-phase transformer ~ liniowy line transformer ~ miernikowy measuring transformer ~ międzylampowy intervalve transformer ~ mocy power transformer ~ niedrgający non-resonating transformer ~ o chłodzeniu wymuszonym forced-cooled transformer ~ o stałej wartości prądu (w uzwojeniu wtórnym) constant-current transformer ~ o sztucznym chłodzeniu powietrznym air-blast transformer ~ o zmiennym sprzężeniu rad. jigger ~ obniżający napięcie step-down transformer ~ odporny na przepięcia udarowe surge-proof transformer ~ olejowy oil-immersed transformer ~ płaszczowy shell-type transformer ~ podwyższający napięcie step-up transformer ~ powietrzny air-core transformer ~ prostownikowy rectifier transformer ~ przejściowy (umożliwiający przejście z układu symetrycznego na niesymetryczny) rad. balance-to-unbalance transformer rdzeniowy core-type transformer ~ regulacyjny regulating transformer ~ rezonansowy resonance transformer ~ rozruchowy starting transformer ~ różnicowy tel. bridge transformer, hybrid transformer ~ sieciowy mains transformer Strona 995

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski spawalniczy welding transformer ~ wielostanowiskowy multioperator welding transformer sprzęgający rad. coupling transformer ~ dopasowujący variocoupler sprzęgowy (sprzęgający szyny zbiorcze o różnych napięciach) interbusbar transformer ~ sprzężony (z innym transformatorem) banked transformer ~ ssący draining transformer ~ stabilizujący stabilizing transformer ~ symetryzujący balancing transformer, bazooka ~ torowy line transformer ~ wejściowy input transformer ~ wielofazowy polyphase transformer ~ wyjściowy output transformer transformatorek m dzwonkowy doorbell transformer transformatornia f el. transformer room; transforming station transformować v transform transfuzja f med. transfusion transgresja f 1. geol. transgression 2. mat. transgression transhydrogenaza f NAD(P) biochem. NAD(P) transhydrogenase transkodowanie n TV transcoding (in colour TV) transkonduktancja f el. transconductance transkrypcja f transcription transkrystaliczny a transcrystalline transkrystalizacja f (wlewka) met. transcrystallization, ingotism translacja f 1. mat. translation 2. biochem. translation 3. tel. repeater translator m inf. translating program, (language) translator ~ języka symolicznego assembly routine; assembler transliteracja f transliteration translokacja f biol. translocation (in plants) transmetylowanie n chem. transmethylation transmisja f tel. transmission; broadcast ~ danych data transmission ~ dwuskokowa two-hop transmission ~ dwuwstęgowa double-sideband transmission, DSB ~ jednoskokowa single-hop transmission ~ "na żywo" rad., TV live coverage ~ przezroczysta kodowo inf. transparent mode (transmission) ~ radiowa radio broadcast ~ telewizyjna television broadcast, telecast ~ z częściowo tłumioną wstęgą boczną vestigial-side-band transmission ~ z falą nośną carrier transmission ~ z tłumioną falą nośną suppressed-carrier transmission transmitancja f 1. fiz. transmittance 2. aut. transmittance, transfer function transmitować v transmit; broadcast transmitywność f (acoustic) transmittivity transmutacja f chem. transmutation transoceaniczny a transoceanic transoptor m elektron. transoptor, photo coupler transpasywność f elchem. transpassivity transpasywowanie n elchem. transpassivation transpiracja f transpiration transplantacja f med. transplantation transplutonowce mpl chem. transplutonium elements (Z > 94) transponder m rad. transponder transponować v mat. transpose transport m 1. transport, transportation, haulage 2. fiz. transport 3. geol. transport ~ aktywny biol. active transport ~ bliski materials handling ~ dalekobieżny long-distance transport ~ dołowy górn. underground transport ~ drogowy road transport ~ filmu (w projektorze) film propulsion ~ hydrauliczny hydraulic transport; fluming ~ kolejowy rail transport Strona 996 ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski kołowy road transport kopalniany mine transport lądowy land transport liną otwartą górn. main rope haulage system lotniczy air transport materiałów sypkich (w ośrodku ciekłym lub gazowym) mass transport miejski municipal transport morski sea transport; sea-borne trade nośników ładunków fiz. carrier transport osobowy passenger transport pneumatyczny pneumatic conveying przemysłowy mechaniczny mechanical handling (of materials) rurociągowy piping rzeczny (materiału skalnego wleczonego przez wodę) geol. stream transport ~ samochodowy motor transport ~ towarowy goods transport ~ wewnątrzzakładowy works transport ~ wiatrowy geol. aeolian drift ~ wodny water transport transporter m 1. wojsk. armoured personnel carrier, APC; mechanized infantry combat vehicle, MICV 2. conveyor, zob. też przenośnik ~ kątowy metrol. sine bar ~ ustawczy rak. transporter-erector ~ zwierząt (żywych) mot. livestock transporter; cattle truck transporterka f do butelek bottle crate transportować v transport, convey; haul transportowiec m okr. transport ship, carrier ~ paliwa fuel ship ~ podwodny cargo-carrying submarine ~ wojska troop carrier, troop ship transpozycja f mat. transposition, contraposition transsoniczny a aero. transonic; nearsonic transuranowce mpl chem. transuranic elements (Z > 92) transurany mpl zob. transuranowce transwersalny a mat. transversal tranzycja f par zasad biochem. transition of base pairs tranzystancja f elektron. transistance tranzystor m el. transistor ~ bipolarny bipolar junction transistor, BJT ~ boczny lateral transistor ~ cienkowarstwowy thin-film transistor, TFT ~ dryftowy drift transistor ~ dwubramkowy MOSFET dual-gate MOSFET ~ dwukierunkowy bidirectional transistor ~ dyfuzyjny diffusion transistor ~ elektrochemiczny electrochemical transistor ~ epitaksjalny epitaxial transistor ~ jednozłączowy unijunction transistor, UJT, double-base diode ~ ~ programowalny programmable unijunction transistor, PUT ~ komplementarny complementary transistor, C/MOS transistor ~ lawinowy avalanche transistor ~ mesa mesa transistor ~ mikrostopowy microalloy transistor, micro-alloy-diffused transistor, MADT ~ mocy power transistor ~ o podwójnej implantacji (obszaru źródła) DI (double implantation) MOS transistor ~ o złączu stopniowym graded-junction transistor, rate-grown transistor ~ ostrzowy point-contact transistor, type A transistor ~ pasożytniczy parasitic transistor ~ planarny planar transistor ~ p-n-i-p pnip-transistor ~ polowy field-effect transistor, FET ~ ~ DMOS double-diffused MOS transistor ~ ~ jonowoczuły ion-sensitive FET ~ ~ ~ z elektrodą odniesienia referenced ISFET Strona 997 ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ ~ MES metal-semiconductor FET, MESFET ~ ~ MIS metal-insulator-semiconductor transistor, MISFET ~ ~ MOS metal-oxide-semiconductor FET, MOSFET ~ ~ o rezystancji ujemnej nesistor ~ ~ RMOS refractory MOS FET ~ ~ z barierą Schottky'ego Schottky barrier (gate) FET, SBFET ~ ~ z bramką izolowaną insulated gate FET,IG-FET ~ ~ ~ ~ krzemową silicon-gate transistor ~ ~ z kanałem wzbogaconym enhancement transistor ~ ~ ~ ~ zubożonym depletion transistor, depletion-layer transistor ~ ~ złączowy junction FET, JFET ~ stopowo-dyfuzyjny post alloy diffused transistor, PADT ~ stopowy alloyed transistor ~ super-beta super-beta transistor, SBT ~ tetrodowy tetrode transistor ~ unipolarny unipolar transistor ~ warstwowy post alloy diffused transistor, PADT ~ wieloemiterowy overlay transistor, multiple emitter transistor ~ złączowy junction transistor tranzystorowy a transistorized tranzyt m ek. transit tranzytron m el. transitron tranzytywność f mat. transitivity tranzytywny a mat. transitive trap m petr. trap (rock) ~ burtowy okr. accommodation ladder, gangway ladder ~ pneumatyczny ratunkowy lotn. inflatable escape slide ~ załadunkowy lotn. ventral loading door (in a transport aircraft) trapez m 1. geom. trapezoid 2. żegl. trapeze, balance board trapezoedr m kryst. trapezohedron tras m petr. trass trasa f route; itinerary ~ drogi highway location ~ krytyczna critical path (critical path method) ~ linii dalekosiężnej tel. trunk route ~ lotnicza air route, airway ~ ~ ubezpieczona advisory route ~ spawania welding route trasant m ek. drawer trasat m ek. drawee traser m loftsman trasernia f okr., lotn. mould loft trasowanie n 1. masz. laying out; laying off; marking-off, marking-out; scribing; lofting 2. inż. route survey; location (of roads etc.) 3. elektron. routing (conducting paths) ~ optyczne photolofting, optical marking trata f ek. draft tratwa f raft ~ ratunkowa żegl. life raft ~ ~ pneumatyczna inflatable life raft, dinghy trauma f med. trauma, injury traumatologia f med. traumatology trawa f 1. grass; herb 2. rad. grass (on radar screen) ~ morska seaweed trawers m żegl. beam, athwartship direction ~ nawietrzny weather beam trawersa f bud. cross-bar, cross-beam, traverse ~ wibracyjna odl. shake-out bail trawertyn m petr. travertine; calcareus tufa trawiasty a grassy trawienie f 1. fizjol. digestion 2. elchem. etching; pickling ~ cieniowane (o różnej głębokości) szkl. French embossing, multi-tone etching ~ elektrolityczne electrolytic etching ~ głębokie met. macroetching ~ jonowe elektron. ion etching ~ przezroczyste szkl. clear etching, bright etching ~ rozjaśniające met. bright pickling Strona 998

Słownik techniczno-naukowy polsko-angielski ~ szkła glass etching, acid embossing; frosting ~ termiczne met. thermal etching ~ w celu ujawnienia mikrostruktury micro-etching ~ z kontrastem fazowym met. contrast etching ~ za pomocą stempla szkl. acid badging, stamp etching trawieniec m zool. abomasum, true stomach (of ruminants) trawler m okr. trawler ~ burtowy side trawler ~ dalekomorski distant-water trawler ~ -przetwórnia fish factory trawler ~ rufowy stern trawler ~ -zamrażalnia freezer trawler trawnik m lawn trawoznawstwo n bot. agrostology, study of grasses trąba f powietrzna meteo. whirlwind, tornado, twister ~ wodna meteo. waterspout trąbik m zool. whelk, Buccinum sp. trąbka f Eustachiusza anat. eustachian tube trąd m med. leprosy ~ cynowy met. tin pest, tin disease trądzik m różowaty med. whelk tremolit m min. tremolite trenażer m training simulator; lotn. link-trainer trend m trend; tendency trepan n med. trepan trepanacja f med. trepanation treść f informacji information content ~ pojęcia connotation of a concept, intension of a concept ~ żyły geol. vein matter, vein content lodestuff trędowaty m med. leper tri n chem. trichloroethylene triada f 1. chem. triad 2. mat. ternary ~ barwna (ekranu mozaikowego) TV colour triad ~ osmu chem. third triad, heavy platinum metals (Os, Ir, Pt) ~ rutenu chem. second triad, light platinum metals (Ru, Rh, Pd) ~ żelaza chem. first triad, ferrous metals (Fe, Co, Ni) triak m elektron. triac (triode ac switch), bidirectional thyristor triakontan m chem. triacontane trialat m pest. tri-allate (herbicide) triangulacja f geod. triangulation triangulować v triangulate trias m geol. 1. Triassic system, Trias 2. Triassic period triazol m chem. triazole, azimino compound trichlorofon m pest. trichlorphon (insecticide) tridekan m chem. tridecane tridekanol m chem. tridecanol, tridecyl alcohol triformal m chem. metaformaldehyde, triformal trikozan m chem. tricosane trimaran m okr. trimaran trimer m chem. trimer trioda f elektron. triode; three-electrode tube ~ dużej mocy high-power tr