İslamda Karanlığın Başlangıcı [2 ed.] 9755360042 [PDF]

Zitiervorschau

kutuphaneci - eskikitaplarim.com

İSLAM'DA KARANLIGIN BAŞLANGICI Türk

ve

İslam Sentezi

Ali Nejat Ölçen

Ankara 1 994

Ekin Yayınları Türkiye Sorunları Dizisi

*

İSLAMDA KARANLIGIN BAŞLANGICI Türk İslam Sentezi Ali Nejat Ölçen

*

1. Baskı : Şubat 1991 2.

Baskı: Temmuz 1994

ISBN : 975- 536-004-2

Kapak : Sadık Karamustafa

Dizgi : Engin Yayınevi (Gülhan Şahin) B askı : Emel Matbaası

Ekin Yayınları: Bayındır Sok. 14/17 Yenişehir/ANKARA

Tel: 431 87 52

İÇİNDEKİLER SUNUŞ

.............................. ........ ..................................................................

BÖLÜM I . . . . .. . ÜÇ KUTSAL KİTAP HAKKINDA ÖN BİLGİLER

.

......... ........... ... ......... ... ................. .. . ......... .............. ..........

9

20

A. ÜÇ KUTSAL KİTABIN ORTAK NİTELİKLERİ. 1 . Tanrı buyruğu . . .

.

.. ... .. ....................................................... ....

22

2. Yaptırım gücü ........................... ..... ... . ..... ............................. 23 3. Toplumsal düzenleme ................... ... ............... . ................. ... 24

a. Tevrat'ta toplumsal düzenleme ·

b. Kur'anda toplumsal düzenleme

4. İnsanın yaratılışı ve nitelikleri..................................... . .. . .... 32

a. Tevrat'ta i nsan. b. Kur' anda insan. B. KUR' ANIN TEMEL ÖZELLİKLERİ... .

.

.. ................. ............

38

1 . Kur'anın öteki iki dine bakışı........ ,............................... ..... 3 9

2. Kur'anda savaş ..................... ...................... . .................... . ... 42 3. Kur'anda ahlilk..... .................................................... . ........... 45

BÖLÜM 11 . BİLİM VE DİN ZITLIGI

.

................. . .............................. ..............................................

A. ÖZDEKİ ZITLIK.

...................................................................

B. BİLİM VE DİNİN ARAKESİTİ: FELSEFE

.

............. ...........

50

50 55

C. KUR' ANDA BİLİM ARAYIŞI VE BİLİMSEL HURAFECİLİK.

.

.

.

...................... ..... . . . . .............. .....................

58

1 . Sadi Nursi'nin akıl almaz yorumu. . . . . . ... . ........ . ............ ........ 6 1 2 . Kur' anda 1 9 sayısıyla ilgili giz

bulunduğu savı.

.

. . ............. ................................... .................

64

4. Üniversite üyelerinin bilimsel hurafeciliğe

katkısı

.

.

. . ......... . . 67

............................ ............................... ........

5. Kur'anda bilim aramanın çelişkisi ........ . . .. . .. . . ......... . . ....... . . . 72

BÖLÜM 111 . . İSLAMDA KARANLIGIN BAŞLANGICI

.

................. ...... .......................... ...........................................

74

.............................................

74

A. İSLAM'DA İLK MEZHEP KAVGALARI 1. İslam ilkelerine tepkisel mezhepler . . ....................... . ........... 78 2. Akıl yürütmeyi öngören mezhep: Mutezile ................. ........ 79

•

B. İ SLAM'DA AYDINLIK DÖNEM

.

.................................. ......

84

l. Bilimde aydınlık dönem. .. . ............ ............... ...... ................. 86

2. Felsefede aydınlık dönem.... . . . ...........................

.................

90

a. Tanrı'nın varlığı sorunu b. Zaman ve zamanın sonsuzluğu c. Evrenin yaratılması 3. Kaza ve kader sorunu ..................... . ................................... 1 00

C. AYDINLIK KARARMASI

.

.............. ...................................

BÖLÜM iV . İSLAM'DA YENİLİK GEREKSİNİMİ

.

.... ....................................... ........... ........ . . . . . . ......................

A. KARANLIGA DÜŞEN IŞIK

..................................................

B. TANZİMAT'A KARŞI İSLAMCILIK AKIMI

...................

1 03 1 12

112 1 18

1 . Koyu İslamcılık .................................................. ............... 119 2. Ilımlı islamcılık.................... . . . . . . ....................................... 123 3. Türkçü ve islamcı akım ....................................... .............. 1 2 5 4. İslamcı akımın ortak niteliği : ulusallığa

karşı çıkmak ve materyalizmi yadsıma C.İSLAM'DA YENİLİKÇİLİG İN FELSEFİ İLKELERİ

.............................

128

............................................ ............... .................

1 32

.

1 . İslam' da sekularizm ........... ....................................... . ........ 133

2. Dışa açılma gereksinimi .............. . . . . ........ ............. .... ........ 1 36

3. Özerklik gereksinimi . . ............................................... ........ 1 39 4. İslam'da pragmatizm . .. ...................... . .................... ........... 1 4 1 5 . İslam ve akıl

.

.

......... ............................ ........... . . . .................

BÖLÜM V ŞERİAT ÖZLEMİ VE LAİKLİK

......................................................... .....................................

A. LAiKL1G1 YADSIMANIN BEDELİ 1 . Laikliğin kaynağı: Sekularizm

1 42 1 47

.......... ...........................

1 47

.

1 47

...................... ..... .............

2. Laikliğin karşıt bedeli:Mezhep çatışması ............. . . ......... 1 53 3. Laiklik, bilimsel düşüncenin ve düşün

özgürlüğünün güvencesi B. ŞERiAT POLİTİKASI. . .

..

.

........ ............. . ... .. . . . . .....................

1. Yanlışlarla dolu bir kitap

.

a. Yanlış Anayasanın yanlış eleştirisi b. Laikliğin doğuşuna ilişkin yanlış değerlendirme c. İslamdaki hoşgörü yanılgısı d. Stephenson olayı

.

............ .............................. ......

1 56 1 56

C. ŞERİAT NEDiR NE DEGiLDİR

.

................................... .......

1. Osmanlı yönetimi bir teokratik

devlet miydi?

.

.

.

. . .. ....... ................. ..................... ........ .........

1 69

1 70

2. Şeriat ve teokrasi ilintisi . ... ....... ............... . .. .............. ..... . . .. 1 74

3. Şeriata karşı Mecelle . ........ . .. . ....... ................ ............. ....... . 1 75

BÖLÜM VI TÜRK-İSLAM SENTEZİ

180

.................... .................. ......................................................

A. TÜRK-İSLAM SENTEZİNE GENEL BİR BAKIŞ

.

. . ... . . .............. .... . .......... . ... .. ... . . ..... . .. . .. .. .... .. ...

...... .... . .

B. TÜRK-lSLAM SENTEZİNİN TEMEL YANUŞLIÔI .. . . ....

.

.

.

.... ................... .................. ........... .......... .

1 80

183

1. Ahlak kitabında ahlak dışı yanlışlıklar....................... ..... 1 88

2. Biyoloji kitabının çağdışılığı ...... .. .................. ..............

..

1 92

3. Felsefeye başlangıç kitabındaki akılalmaz

yanlışlıklar

.. ...................... .......... ............... .. . ... . ...... . ....

.....

194

a. Mezheplere ait yanlışlıklar b. Tasavvufun çarpıtılması

c. Diyal ektik materyaliz min çarpıtılması

4. Üniversitenin birinde felsefenin sefaleti ..... . .... .................. 206

a. Metafizik zorunlu mu? b. Pozitivizmi yadsıma

C. MİLLI KÜLTÜR RAPORU

.. .............. ...... . .......... .. ....... 222

.......

1 . Milli Kültür Raporunda tarih anlayışı

ve çarpıtılması

.

. .

............... ................................ .. ...............

a. İstiklal savaşını Osmanlı Devleti

224

kazanmış

b. Türkler İslam dinini isteyerek mi kabul etmişler, zorla mı? c. Moğol istilasında dinin bütünleştirici rolü olmuş 2. Milli Kültür Raporunda din anlayışı. ................................ 228 3 . Milli Kültür Raporunda çarpık kültür

planlaması

. . .

.

.

..... .. .. ..... .... ...

................ ..... ........................... 23 1

4. Milli Kültür Raporunda ahl�k anlayışı .............. ............... 234

5. Cumhuriyeti suçlama ..... . ................... ................................ 237

6 . Cumhuriyet döneminde din temelinden

yoksun eğitimin sonucu: Suç işlemede artış olduğu suçlaması

.

.

.. ...... 238

......... ........ ...........................

a. Suçun en çok i şlendiği yaş grubu b. Sanık sayısının en çok olduğu suç türü: Hırsızlık c. En çok suç işleyen: Yan cahil nüfus d. Genelevsiz Sivasta zina e. En çok suç i şleyen ülke:Türkiye SONUÇ : Din eğitimine rağmen suçlarda artış

7. Milli Kültür Raporunda bilimi yadsıma .................... ........ 253

a. Freud' a sövgü

b. Ansiklopedistlere sövgü

BÖLÜM VIl . . .. TARİHİ MADDECİLİK ÜZERİNE İSLAMCI TEZLER ............. .................. ..................

......................................

260

A. MAKY AVELlZM1 KULLANAN İSLAMCILIK ....................................................................... 260

B. TARİHİ M ADDEC1L1G 1N TAHLİL VE TENKİDİ

.

.

.

.

.

.

263

.... ............. ........ .... ........... ...................... ..........

1. Madde ve Varlık sorunu ................ ........................... ......... 265 2. Madde ve Enerji özdeşliği.................... ............... ........ . . .... 269 3. Maddenin başlangıcı ......................................................... 274 4. Zaman ve sonsuzluk . .. .................... ......... ... ....................... 276 5. Mutlak irade ve yasallık ......................... ............... ..... ....... 279

C. RUHCU VE M ADDECİ GÖRÜŞÜN M ÜCADELESİ KiTABI

.

.

.

..... ........ .......................... ............

281

D. DİY ALEKTİK M ATERY ALİZM VE SPİRİTÜALİZM................................................................... 284 1. Diyalektik materyalizm ve modern fizik ........................... 285 2. Yaşamın başlangıcı ya da nicelin nitele

dönüşümü . ... ...

. . ......................................... ........................

289

3. İdeal is t felsefenin sönüşü .......... .... ............. ... .. . . . .. ... .......... 290

4. Ruhçu görüşün kaynağı

SONSÖZ Dipnotlar

.

.

................................ ...................

293

.. ................ ....................... .................. ......... ........... 297

........ .. ......

............................................ ......................................................

302

Ad Di zin i ................................................................................................. 3 13

SUNUŞ İslam dünyasının, bilimde, teknolojide, toplum ve insan ilişkilerinde yüzyıllar boyu süren geri kalmışlığı, kimsenin do­ kunmadığı bir sorun olarak güncelliğini korumaktadır. İslam din­ inin mezheplerinden birine bağlı olanlar için, bu alanda inceleme yapmak güç olabilir. Belki de bu yüzden, konu daha fazla yabancı . islambilimcilerin ilgisini çekiyor, fakat onlar da kendi to­ plumlarının değer yargıları içinde sorunu irdelemeye çalışıyorlar. .Oysa bir gerçek apaçık ortada : Hiç bir din, İslam kadar siyasetle bütünleşmemiş, teori ile pratiği birbirinden bu denli farklı ve bir-. birine bu denli zıt duruma getirilmemiştir. Bundan 1 200 yıl önceleri, doğuş yıllarında, insan haklarına, sosyal adalete, aile hukukuna ve moral değerlere, çağının en dev. rimci yaklaşımını getiren bu dinin, sonradan uğradığı de-. formasyonu irdelemek gerekir. Bilimde ve felsefede, büyük. gelişmelere alan oluşturduğu çağı gerilerde bırakarak, neden bir­ denbire karanlığa gömüldü? Hem aydınlığa ve hem de karanlığa. açık mı bu din? Böylesi zıt iki davranış biçimini, kısa zaman aralığı ile İslam dünyası nasıl oldu da yaşayabildi. Bu soruların yanıtlarını Abbasi devletinin yapısında ve kimi yanıtlarını da 1980 sonrasının Türkiyesi'nde görebiliriz. Böylesi bir benzerliğin rast­ lantısal olacağı düşünülemez. Benzerliğin oluşumu, olayların de­ terminist niteliğinden kaynaklanmaktadır. Biz bu kitabı hazırlarken, inanç kategorilerine dayanan düşüncelerin İslam dinine yansıyan biçimlerini irdeleyerek, kendi iç çelişkilerini ortaya çıkarmaya çalıştık. O yüzden, Türk-İslam ' sentezini ve bu sentezi resmi devlet politikasına dönüştüren Milli Kültür Raporu'nu ve kimi ders kitaplarını irdelemek gereksinimi' duyduk. İnanç kategorilerini temel alan bu belgelerin tümünde, bi-· !imsel olma savlarının geçersizli�ine ait sayısız örnekleri yaka!amamız olanağı doğdu. Tarihsel gerçeklerin nasıl çarpıtıldığını ve tez'e haklılık kazandırmak için akıldışı ne tür yanlışlıkiara başvurulduğunu gördük ve okuyucuya da bunları göstermeye çalıştık. 9

•

Bir bakıma, Türk-İslam sentezi, Osmanlı Devletinin son _yıllarında ortaya çıkan İslamcılık akımının Cumhu�iY�.t Türkiyesi'ndeki uzantısıdır. O zaman bu akımın Osmanlı Dev­ -İetinin bütünlüğünü kÖrumak için taşıdığı siyasal kimliği, şimdilerde Türk-İslam sentezi üstlenmiş görünüyor. Ne var ki.,,ıt.Os.....,manlı Devletinin son döneminde ortaya çıkan, Islamcı!ık a�ı_ı11Jnıl} �savunucuları Cumhuriyet_ Türkiyesi'ndeki bugiinkü �e. 11.?'._�ı:J.��!11.� -���1-1�1:1?: -�-a�