Perissotera hellenika [PDF]

Zitiervorschau

συνεργασια •

του διδακτικού προσωπικού του Σχολείου N�ας Ελληνικής Γλώσσας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

UNIVERSJTY STUDIO ,'RESS

•

tσσοτ •

vtx�

σvνεργασίcx του διδαχηχού προσωπιχοίΙ του Σχολείου Νέας Ελληνικής Γλώσσας του Αριστοτελείου Πανεπισcιιμίoυ Θεσσαλονίκης

!eI UNIVERSITY STUDΙO PRESS ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1982

� UNIVERSITY STUDIO PRESS Εκδόσεις Επιστημ. ονικών Βι βλίων & Περιοδικών

τηλ. 209637 & 209837 - Κων. Μελενίκο" 15 - Θεσσαλονίκη (54635) Πρώτη έχδοαη: Θ•••οιλονίχη, 1982 Ανα:",uπωση: Θ!ooι:U.oνΙXη, 1993 Η μερική

ISBN 960-12-0005- 3

Τι ολική aνατVπωση Τι καθ' οιονδήποτε τρόπο αναπαραγωγή του βιβλίου

καθώς και τι φωτοτύπηση τμήματος Τι ολοκλήρου του βιβλίου, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη, τιμωρείται από

ΤΌ

νόμο.

Ι © UNIVERSITY STUDΙO PRESS Κων!νον Μελενίκον 13 -15

Α.Ε.

τηλ. 209637 & 209837

θεσσαλονίκη - 546 35

Κάθε )'νήσlO αντίτυπο υπογράφεται από τον εκδότη

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Το βιβλίο αυτό με τον τίτλο «Περισσότερα ελληνικά» απευθύνεται σε ανθρώπους που επιθυμούν σε σύντομο χρονι κό διάστημα να έχουν μια συ­ στηματική και ολοκληρωμένη μορφή της γραμματικής της ελληνικής γλώσ­ σας και ταυτόχρονα να πλουτίσουν το λεςιλόγιό τους. Είναι το δε ύτερο μιας καινούριας σειράς εγχειριδίων που έχουν σκοπό να διδάξουν την ελληνική γλώσσα σταδιακά κατανέμοντας τις γνώσεις σε τρία διαφορετικά επίπεδα. Το «Περισσότερα ελλη νικά» προορίζεται για τη βαθμίδα των μέσων. Περιλαμβάνει είκοσι ολοκληρωμένα μαθήματα όπου εξαντλο ύνται όλα τα γραμματικά φαινόμενα αρχίζοντας από πιο απλά και προχωρώντας σε πιο δύ σκολα. Τα κείμενα, που είναι αποσπάσματα από έργα Ελλήνων συγγρα­ φέων, ποιητών και λαογραφικές μελέτες, άρθρα άπό εφημερίδες ή περιοδι­ κά, συνοδεύονται από λεξιλογικές ασκήσεις με σκοπό να πλουτίσουν το λε­ ξιλόγιο του σπουδαστή. Η συγγραφή του βιβλίου, το οποίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1979, έ­ γινε από το διδακτικό προσωπικό του Σχολείου Νέας Ελληνική ς του Αρι­ στο τε λ ε ίου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης: 1. Βαλσαμάκη - Τζεκάκη Φανή 2. Βογιατζίδου-ΔέλlOυ Σμαρώ

3. Γκιώχα-Περγαντή Δανάη 4. Δεμίρη-Προδρομίδου Ελένη 5. Καμαριανού-Βασιλείου Ζαφειρούλα

6.

Καραμανιτάκη-Αστεριάδου Ιωάννα

•

9.

8.

7.

Καψάλης Αχιλλέας

Κατούδη-ΠιτσώΚΟΌ Ευανθία

Νικολαίδου-Νέστορα Δέσποινα

10. Παναγοπούλου Ευαγγελία

11. Παπαδοπούλου-Ιωαννίδου Ευαγγελία 12. Παράσχου-Μυλωνά Χαρίκλεια 13. Συμεωνίδου-Χριστίδου Αριστέα-Νικολέττα

14. Τλούπα Σαπφώ

15. Τρύφωνα-Αντωνοπούλου Νιόβη-Α γγελ ική

16.

Χατζή-Δημητριάδου Θεοδώρα

17. Χατζηπαναγιωτίδου-Πρασσά Άννα

Π Ε ΡΙ Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Σελ. 10 ΜΑΘΗΜΑ:

20 ΜΑΘΗΜΑ:

Ενεστώτας ενεργητικής φωνής - Ονομαστική ουσιαστικών σε -ος, -ας, -ης, -α, -η, -ι, -ο, -μα . Ασκήσεις . . Κείμενο: Χιουμοριστικά . Ασκήσεις . . . . . . . . . . . . . . . . Κλητική ουσιαστικών σε -ος, -ας, -ης, -α, -η, -ι, -ο, -μα . Συνεχής μέλλοντας και συνεχής υποτα κτική ρημάτων . Ασκήσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Κείμενο: Σημάδια του τόπου . Ασκήσεις . . . . . . . . . . . . _

30 ΜΑΘΗΜΑ:

40 ΜΑΘΗΜΑ:

_

.

Παρατατικός ρημάτων . Αιτιατική ουσιαστικών σε -ος, -ας, -ης, -α, -η, -ι, -ο, -μα . Ασκήσεις . . . . . . . . . . . . Κείμενο: Οι δώδεκα μήνες και το βαρέλι τους . Ασκήσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Αόριστος ρημάτων . Γενική ουσιαστικών σε ·0i φράσεις κάνοντας τις απαραίτητες

αλλαγές:

1 . Η Χρυσάνθη είπε Η Χρυσάνθη θέλει Η Χρυσάνθη φ,άνει σπίτι πριν επιστρέψει ο άντρας της 2 . Οι φοιτητές πρέπει

Οι φοιτητές τηλεφωνούν Οι φοιτητές μαθαίνουν τα αποτελέσματα των εξετάσεων

Οι φοιτητές έγρ α ψ αν χθες 3 . Ο κύριος Σεβαστός πρέπει

Ο κύριος Σεβαστός πηγαίνει στο σταθμό Ο κύριος Σεβαστός συναντά τη γυναίκα του Η γυναίκα του θ α φτάσει σε λίγο

Γ. Να συμπληρώσετε τα κενά με το σωστό τύπο των λέςεων που είναι στην

παρένθεση.

1 . Παδιά, μη . . . . . . . . . . . . . . . τον πίνακα . Γράφω ακόμη . (σβήνω) 2. το χέρι μου δυνατά . (σφίγγω) • • • • • • • • • • • • • • •

3.

• • • • • • • • • • • • • • •

γρήγορα να τον προλάβει . (τρέχω)

4. Γιάννη, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ένα ποτήρι νερό, σε παρακαλώ . (φέρνω,

εγώ) 5.

• • • • • • • • • • • • • • •

. . . . . . . . . . . . . . . επιτέλους! Δεν το έκανε επίτηδες . (καταλαβαί-

νω, αυτός) . . . . . . . . . . . . . . . τις πρωινές εφημερίδες στο δωμάτιό μας . Θα κατεβούμε οι ίδιοι να τις πάρουμε . (στέλνω, εμείς)

6. Μη . . . . . . . . . . . . . . . 7.

·

. . . . . . . . . . . .. . αυτό τον πίνακα . Σου αρέσει; (κοιτάζω)

8 . Φίλοι μου, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . τα νέα σας τακτικά . (γράφω, εμείς) 9. Κύριε, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ν' ανέβω στο λεωφορείο, σας παρα καλ ώ .

(βοηθώ, εγώ) 1 0 . Μάγδα, . . . . . . . . . . . . . . . το δωμάτιό σου . (τακτοποιώ) 11.

Μητέρα, θα σου πω την αλήθεια, αλλά μη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (μαλώνω, εγώ)

82

Η μ ο ι ρ αία Είναι φίλες . Τη μια τη λένε Ελένη και έμεινε Ελένη . Την άλλη τη λένε Ε­ λένη και έγινε Λελέ . Η Ελένη είναι καλή . Η Λελέ είναι σαχλή . Η Ελένη είναι νόστιμη και δε νομίζει πως μπορεί να γίνει εξαιτίας της ξανά ο Τρωικός . Η Λελέ όμως το νομίζει. Η ωραία Λελέ - έτσι θέλει να τη λένε . Είναι μοιραία . Ξυρίζει το φρύδι της . Ύστερα παίρνει ένα κατάμαυρο μο­ λύβι και ζωγραφίζει κάτι φρύδια, όπως ακριβώς του Μεφιστοφελή στα μελο­ δράματα . Από κάτω απ ' τα φρύδια της τα μάτια της τα κρατά πάντα ακίνητα και πάντα να κοιτούν στο ίδιο μέρος βαθυστόχαστα . Αφήνει τα μαλλιά της να μακ ραίνουν και να κρέμονται ίσια μέχρι τους ώμους . Πότε πότε πέφτουν και κλείνουν το ένα μάτι της σαν μπερντές και τότε τινάζει το κεφάλι και τα ρίχνει πίσω. Περπατά αργά. Μιλά αργά. Σηκώνει τ ο χέρι της αργά και κοιτά το χερι της αργοτερα . Τη ρωτάς: - Λελέ, σου αρέσουν οι κεφτέδες; Σκέφτεται. Ύστερα κοιτά τον ουρανό σαν κότα που ρούφη.ξε νερό και θέλει να το καταπιεί . Ύστερα κατεβάζει το κεφάλι αργά, τινάζει το μαλλί αργά, γυρίζει το κεφάλι της αργότερα, σε κοιτά μέσα στα μάτια και σου λέει βαρυσημαντα: - Ννννναι! Σπάνια χαμογελά . Πιο σπάνια μιλά . Είναι βαρύγδουπη, θανάσι­ μη, με δυο λόγια . Κείμενα: Κώστα Μακρυγιάννη

-

Michael Gibson)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1 . Γιατί οι αρχαίοι παρατηρούσαν τα φυσικά φαινόμενα ή άλλα σημάδια; 2. Τι είναι μαντική; 3 . Τι είναι η οιωνοσκοπία; 4. Ποιος λόγος ώθησε τους αρχαίους στη μαντική και την οιωνοσκοπία; 5 . Μόνο σι απλοί άνθρωποι πίστευαν στη μαντική τέχνη; 6 . Ποια ήταν συνήθως η αμοιβή σ' ένα μαντείο; 7 . Τα μαντεία ή και οι μάντεις έπαιζαν σπουδαίο ρόλο στη ζωή των αρχαίων; Ποιος ήταν αυτός ο ρόλος; 8 . Μπο ρείται να αναφέρετε κανένα γνωστό μαντείο της αρχαιότητας;

173 Σύνθετα του ρήματος « ποιώ » Ρήμα

Ουσιαστικό

ποιω περιποιουμαι ικανοποιω . πραγματοποιω ειδοποιώ απλοποιώ τακτοποιω γελοιοποιώ •

•

•

•

η η η η η η η η

ποιηση περιποιηση ικανοποιηση πραγματοποιηση ειδοποίηση απλοποίηση τα κτοποιηση γελοιοποίηση •

•

•

.

•

Α. Να συμπληρώσετε τα κενά από τον πίνακα των συν θέτων του ρήμα τος « ποιω». •

1 . Όλοι οι γιατροί συμφώνησαν ότι κρατιέται στη ζωή μ όνο από τις πολλές • • • • •

• • • • • • • • • •

των δικών του .

2 . Σου εύχομαι . . . . . . . . . . . . . . . όλες σου οι επιθυμίες . 3 . Οι τελευταίες του ενέργειες τον . . . . . . . . . . . . . . . στα μάτια όλων . 4 . ' Ενιωσε μεγάλη . . . . . . . . . . . . . . . μετά την έκδοση των αποτελεσμάτων .

5 . 'Εχετε καμιά . . . . . . . . . . . . . . . από τον Κώστα; Εμείς δεν πήραμε γράμμα του τελευτ α ία

.

ή ο πεζός λόγο ς ; 6 . Σου αρέσει . .. 7. Θα πάει για λίγες μέρες στην Αθήνα. γιατί θέλει . . . . . . . . . . . . . . . μια υπόθεσή .

.

.

.

. . .

.

.

.

.

.

του στο Υπουργείο. 8 . Όταν άρχισε να χρησι μοποιείται ο ηλεκτρισμός στην καθημερινή μας

ζωή, τα πάντα

0 . 0 . . . . . . . . . . . .

.

9 . Δε με . . . . . . . . . . . . . . . η απάντηση που μου έδωσες . 1 0 . Έγινε σκ οπ ός τη ς ζωής τη ς . " . . . . . . . . . . . . αυτού του μακρινού ταξιδιού

στην Άπω Ανατολή .

174

Σύν θετα του ρή ματος «βάλλω» Ρήμα

βάλλω εισβάλλω εκβ άλλω συμβάλλω προσβάλλω ανα βάλλω μετ αβά λλω επιβάλλω υπε ρβάλλω αμφιβάλλω

Ουσιαστικό

η βολή η εισβολή η εκβολή η συμβολή η προσβολή η αναβολή η μεταβολή η επιβολή η υπερβολή η αμφιβολία

Β. Να συμπληρώσετε τα κενά με την κατάλληλη λέςη στο σωστό τύ πο.

1 . . . . . . . . . . . . . . . . του καιρού ενοχλούν αυτούς που υποφέρουν από ρευματι­ σμούς . (επιβολή, μεταβολή) 2 . Το θεώρησε μεγάλη . . . . . . . . . . . . . . . να της πει μπροστά σε όλους ότι του χρωστά λεφτά . (προσβολή, εκβολή) J. Συνήθως . . . . . . . . . . . . . . . δεν κάνουν καλό . (αμφιβολία, υπερβολή) 4. Την άλλη Κυριακή θα κάνουμε μια εκδρομή σε . . . . . . . . . . . . . . . του ποταμού Πηνειού . (εκβολή, συμβολή) 5 . Πέθανε από καρδιακή . . . . . . . . . . . . . . . . (μεταβολή, προσβολή) 6 . Δεν έχει καμία . . . . . . . . . . . . . . . ότι του κλέβει λεφτά από το ταμείο . (αμφιβολία, συμβολή) 7.

. . . . . . . . . . . . . των εξετάσεων δεν ανακοινώθηκε έγκαιρα . (βολή, αναβολή) 8 . Οι στρατιωτικές ασκήσεις έγιναν με . . . . . . . . . . . . . . . και της αεροπορίας . .

.

(επιβολή, συμβολή) 9. Προσπάθησαν να συγκρατήσουν τους πολίτες από την παρανομία με . . . . . . . . . . . . . . . αυστηρών νόμων . .(επιβολή, εισβολή) 10. Η ζωή λες και σταμάτ ησε μετά . . . . . . . . . . . . . . . του εχθρού στην πόλη . (εισ-

βολή, μεταβολή)

175 ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ επιδρώ, εξασκώ επίδραση, επενεργώ (συνήθως βλαβερά) επηρεάζω, -ομαι κρώξιμο, το = κράξιμο των πουλιών εντόσθια σπλάχνα, τα συναντιέμαι, ανταμώνω, συντελώ συμβάλλω =

=

=

•

ΔΕΚΑΤΟ

ΕΝΑΤΟ

ΜΑΘΗΜΑ

Ο καπνός θεωρείται εθνικό προϊόν της πατρίδας μου . Ο καπνός, το λάδι και η σταφίδα ε;ναι τα εθνικά προϊόντα της πατρίδας μου . Συνήθως τρώω μοσχα ρίσιο κρέας. Η κυβέρνηση επέτρεψε την εισαγωγή κατεψυγμένου κρέατος . Ο διορισμός του στη θέση που ήθελε είναι πια γεγονός. Συνταρακτικά γεγονότα άλλαξαν τη ζωή τους . Έχεις ιερό καθήκον να προστατέψεlς την οικογένειά σου . Ο νέος υπουργός θ' αναλάβει τα καθήκοντά του μέσα στις επόμενες τρεις μέ­ ρες . Είναι πολύ προκομμένο κορίτσι. Ξέρει κέντη μα, πλέξιμο και ράψιμο. Γυναίκα, άσε και λίγο τα πλεξίματα να κουβεντιάσουμε . Μ' αυτήν τη λάμπα το φως είναι πολύ δυνατό . Άλλαξέ την . Τα φώτα στους δρόμους είναι αναμμένα όλη τη νύχτα . Έκαψε το χέρι του με ισχυρό οξύ την ώρα που έκανε πειράματα στο εργαστήριο του . Κάνει πειράματα με διάφορα οξέα. •

Δεν έχυσε ούτε ένα δάκρυ για το θάνατο του φίλου της . Για να την πιστέψουν οι άλλοι άρχισε να κλαίει με κροκοδείλια δάκρυα.

Η δουλειά του είναι το παν γι' αυτόν' δεν έχει κανένα άλλο ενδιαφέρον . Νομίζει ότι ξέρει τα πάντα, ενώ στην π ραγματικότητα δεν ξέρει τίποτα . Τα φωνήεντα της ελληνικής γλώσσας είναι επτά .

178

7.

Βαριέμαι πολύ . . . . . . . . . . . . . . . . (το γράψιμο)

8. Η

συγκίνηση που είδε το φίλο του ύστερα από τόσα χρόνια ήταν τόσο δυ-

νατή που δεν μπόρεσε να συγκρατήσει . . . . . . . . . . . . . . . του . (το δάκρυ) 9. Οι χημικοί πολύ συχνά καταστρέφουν τα ρούχα τους με . . . . . . . . . . . . . . . . (το οξύ) l o . Η θρεπτική αξία . . . . . . . . . . . . . . . είναι μεγάλη . (το κρέας) . (το παν, το γε1 1 . Έχει διαβάσει . . . . . . . . . . . . . . . γύρω από αυτό . . . . . . . . .

. .

. . . .

γονός) 1 2 . Τις ελεύθερες ώρες της ασχολείται με . . . . . . . . . . . . . . . που της αρέσει πολύ . (το ράψιμο) 1 3 . Τον πιο σπουδαίο ρόλο στη ζωή του παίζει η δουλειά του . Είναι άνθρωπος . . . . . . . . . . . . . . . . (το καθήκον) •

•

179

Ο ι 'Ε λ λ η ν ε ς Αγαπητοί φίλοι - αν δε θέλετε να πουληθείτε σκλάβοι, μην - προς Θεού, μην - ανήκετε πουθενά! Μόνο στον εαυτό σας_ Μην απ αλλοτριώσετε την προσωπικότητά σας και την κρίση σας. Μπαίνουμε σε δύσκολους καιρούς και πρέπει να μείνουμε νηφάλιοι, έντιμοι και ελεύθεροι . Μετρήστε πόσοι πέθαναν, πόσοι βασανίστηκαν από στέρηση ελευθε­ ρίας . Από το δόγμα και το φανατισμό, από τη μισαλλοδοξία και τις διακρί­ σεις . . . Δεν είναι θεωρητική επινόηση η ελευθερία - αλλά πρακτική, καθημερι­ νή ανάγκη. Δε στέκει αυτό που λένε καμιά φορά: «πρώτα ψωμί - μετά ελευθε­ ρία». Το ψωμί δεν κατεβαίνει, στέκεται στο λαιμό, χωρίς ελευθερία . (Άσε που δεν ξέρεις αν θα υπάρχεις κι αύριο, για να το φας . . . ) . Αλλά ούτε η ελευθε­ ρία στέκει χωρίς ψωμί . Γιατί η πείνα και η στέρηση είναι βασικές μορφές ανε­ λευθερίας . Κι όταν λέω ελευθερία δεν εννοώ μόνο τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις α­ τομικές ελευθερίες κτλ . Εννοώ την εσωτερική μας ανεξαρτησία: την αμερό­ ληπτη, απροκατάληπτη, αντικειμενική κρίση μας - κάθε στιγμή, για κάθε θέ­ μα . Ο μεγάλος κίνδυνος για την ελευθερία μας δεν είναι οι εξουσίες έξω από μας - αλλά η εσωτερική μας νοητική ραθυμία, αδιαφορία, αδράνεια . Κανείς δεν μπορεί να υποδουλώσει κάποιον που σκέφτεται ελεύθερα . Αντίθετα, ό­ ποιος έχασε την εσωτερική του ανεξαρτησία είναι ήδη δούλος - η εξωτερική δέσμευση είναι μία τυπική επιβεβαίωση . (Απόσπασμα από το βιβλίο «Οι Έλληνες» του Νίκου Δήμου) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1 . Ποιες είναι οι συμβουλές του συγγραφέα; 2 . Τι είναι η προσωπικότητα ενός ανθρώπου και πώς, κατά τη γνώμη σας, είναι δυνατό να απαλλοτριωθεί; 3. Ωφελούν ή βλάπτουν ο δογματισμός, ο φανατισμός και η μισαλλοδοξία; 4 . Τι είναι ελευθερία; 5 . Ποιες είναι οι βασικές μορφές ανελευθερίας; ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Α . Να συμπληρώσετε τα κενά με την κατάλληλη λέζη. 1 . Το χαρακτηριστικό του ανθρώπου που μισεί και πολεμά μ' όλες τις δυνά-

μεις όσους έχουν αντίθετες ιδέες από τις δικές του είναι

• • • • • • • • • • • • •

• •

.

180

2. . . . . . . . . . . . . . . . του δεν το άφηνε να δει ότι τ α επιχειρή ματα των άλλων ήταν σωστά . Επέμενε στις δικές του ιδέες με πάθος . 3 . Δεν μπορώ να καταλάβω πώς μπορεί με τόσο έντονη ζωή που κάνει να είναι πάντα . . . . . . . . . . . . . . . ' να έχει τόση πνευματική διαύγεια . 4 . Πιστεύω πως παρ' όλη την εξέλιξη του ανθρώπου και τις καταπληκτικές κατακτήσεις του εξακολουθούν να υπάρχουν ταξικές . . . . . . . . . . . . . . . . 5 . Δεν μπορεί κανείς . . . . . . . . . . . . . . . έναν άνθρωπο που το πνεύμα του είναι

ελεύθερο . 6 . Η τιμητική διάκριση που του δόθηκε ήταν η ηθική ανταμοιβή, για ό, τι πρόσφερε στην πατρίδα του . 7. Η 8.

• • •

• • • •

• • •

• • •

•

εθνική . . . . . . . . . . . . . . . είναι δικαίωμα του κάθε λαού .

Το μεγαλύτερό της ελάττωμα είναι . . . . . . . . . . . . . . . της, η απροθυμία της να κάνει οτιδήποτε ακόμα κι αν είναι κάτι πολύ εύκολο .

9. Όχι, δεν είναι σωστό αυτό που σκέφτεσαι να κάνεις, . . . . . . . . . . . να φερεσαι μ' αυτό τον τρόπο σε μεγαλύτερούς σου . -

.

.

.

10 . Δεν είναι δυνατό να την παρασύρεις γιατί έχει έντονη . . . . . . . . . . . . . . . και ξεκαθαρισμένες ιδέες . Β. Να βρείτε τα αντίθετα των παρακάτω λέξεων και να συμπληρώσετε μ ' αυτά τα κενα: •

η ενεργητικότητα, μεθυσμένος, απροκατάληπτος, η διάκριση, υποκειμε­ νικά, το ενδιαφέρον, έντιμος 1 . Αρνήθηκε να πει τη γνώμη του επειδή οι προσωπικοί δεσμοί που είχε με τον υποψήφιο δεν τον άφηναν να τον κρίνει . . . . . . . . . . . . . . .

.

2. Ορισμένες μικροαπάτες που έκανε στο πα ρελθόν έγιναν αιτία ν' αποκτήσει τη φήμη . . . . . . . . . . . . . . . ανθρώπου . 3 . Ήταν . . . . . . . . . . . . . . . σου να τον ρωτήσεις πότε και γιατί τον εγκατέλειψε η γυναικα του . •

4. Παραδέχτηκε ότι δεν ήταν αρ κετά . . . . . . . . . . . . . . . όταν έγινε το δυστύχημα . 5 . Ξέρει πως . . . . . . . . . . . . . . . και . . . . . . . . . . . . . . . δε θα τον βοηθήσουν να κερδίσει αυτό που θέλει, αλλά δεν κάνει τίποτε . 6 . Τι περιμένεις από άνθρωπο που είναι τόσο ανθρώπων .

•

•

• • •

•

•

•

• • •

• •

•

• •

εναντιοv των νεων •

181 Γ. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα και τα κενά των προτάσεων που

ακολουθο ύν διαλέγοντας την κα τάλληλ η λέςη από τον π ίνακα : Ρήμα

Ουσιαστικό

Επίθετο-Μετοχή

απαλλοτριώνω το δόγμα, ο δογματισμός, ο δογματιστής φανατισμενΟζ, φανατικος •

•

η διάκριση, η διακριτικότητα αδρανώ •

η επινοηση, το επινοη μα, η επινοητικοτητα •

•

1 . Ανήκει σε . . . . . . . . . . . . . . . των διαμαρτυρομένων .

2 . Υποσχέθηκε να λύσει όλα τα προβλήματα των υπαλλήλων του χωρίς να κανΕι κα μια •

3.

•

.

. . . .. . . . . . .

.

_ .

.

. . . . . . .. . . της την έβγαλε πολλές φορές από τη δύσκολη θέση στην οποία βρισκόταν . .

.

.

.

.

4. Μην επιτρέψεις σ' αυτόν τον άνθρωπο

την προσωπικοτητα •

• • • • • • • • • • • • • • •

•

σου . 5.

• • • • •

•

• • • • • • • • •

είναι κακός σύμβουλος και οδηγεί σε λαθεμένες κρίσεις και

αποφασεις . .

6. Η

ιδιότητα που έχει η ύλη να αντιστέκεται σε κάθε προσπάθεια μεταβο-

λής της κινητικής της κατάστασης λέγεται . . . . . . . . . . . . . . .

.

7 . Δεν είναι δυνατό να υπάρξει διάλογος μαζί του, γιατί είναι απόλυτα . . . . . . . . . . . . . . . και υπερβολικά . . . . . . . . . . . . . . . για ό, τι πιστεύει . 8. Το κράτος ανάγγειλε . . . . . . . . . . . . . . . ενός μεγάλου μέρους των μοναστηρια-

κων κτηματων . •

•

9 . Ο τρόπος που . . . . . . . . . . . . . . . για να διδάσκει τα δύσκολα γραμματικά φαινόμενα είναι πολύ αποτελεσματικός . .

10. Είναι πολύ . . . . . . . . . . . . . . . . Ποτέ δεν κάνει ερωτήσεις που μπορεί να φέρουν

κάποιον σε δύσκολη θέση .

1 82

Δ . Να συμπληρώσετε τα κενά με μία από τις παρακάτω λέξεις: ανεπανάληπτος, ακατάληπτος, απροκατάληπτος, ασύλληπτος, θρησκό­ ληπτος, ευυπόληπτος, αμερόληπτος

1 . Όταν ο Τάκης μεθάει κανείς δεν μπορεί να βγάλει νόημα από

0 . 0 . 0 . 0 0 . 0 0 ' 0

•

•

λόγια του . 2. Ο δράστης του εγκλήματος που έγινε την περασμένη εβδομάδα, παραμένει ακομα , . . . . . . . . . . . . 3 . Το να συγκεντρώσει ένας μόνο αθλητής τόσα πολλά μετάλλια είναι κάτι . . . . " . . . . . . . . . στην ιστορια των αγωνων . •

.

.

.

•

•

4 . Είναι . . . . . . . . . . . . . . . πώς ένας άνθρωπος που πάντα ήταν φανατικά άθεος άλλαξε κι έγινε . . . . . . . . . . . . . . . στα τελευταία χρόνια της ζωής του . 5 . . . . . . . . . . . . . . . . πολίτης δε θεωρείται αυτός που κάνει απάτες και συμπεριφέ-

ρεται άσχημα, αλλά αυτός που σέβεται τους συνανθρώπους του και τους κανονες της κοινωνιας . •

•

6 . Ξέροντας ότι και οι δύο νέοι βασίζονταν στη γνώμη του προσπάθησε να είναι οσο γινοταν πιο . . . . . . . . . . . . . . . και .. . . . . . . . . . . . . . . •

•

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

απραξία, ακινησία' (φυσ) η ιδιότητα των σωμάτων να μη με­ αδράνεια, η ταβ άλλουν την κατάσταση της κίνησης ή η ρεμίας αν δεν επιδράσει πάνω τους εξωτερική δύναμη δίκαιος, ακέραιος αμερόληπτος, -η, -ο ανεξαρτησία, η ελευθερία, αυτοτέλεια αντικειμενικός, �ή, -ό αμερόληπτος αποξενώνω ' εξαγοράζω την κυριότητα κτήματος, απαλλοτριώνω, -ομαι μεταβιβάζω σ' άλλον την κυριότητα κάποιου ακίνητου χωρίς τη συγ­ κατάθεση του ιδιοκτήτη αυτός που δεν έχει προκατάληψη, ανεπηρέαστος απροκατάληπτος, -η, -ο τυραννώ, κακοποιώ, παιδεύω, κάνω κάποιον να υποφέ­ βασανίζω, -ομαι ρει ηθικός ή νομικός περιορισμός, υποχρέωση, ανάληψη υποδέσμευση, η χρεωσης διάκριση, η ξεχώρισμα δόγμα, το θεμελιώδης αρχή φιλοσοφικού συστήματος ' ό, τι πιστεύουν για αληθινό οι οπαδοί μιας θρησκείας ' δοξασία =

=

=

=

=

=

=

=

•

=

=

183

τίμιος, ηθικός, ευσυνείδητος έντιμος, -η, -ο απόδειξη ότι κάτι είναι αληθινό επιβεβαίωση, η νέα ιδέα για τη λύση ενός προβ λήμα τος επινόηση, η μίσος για τους αλλόθρησκους ή για όσους ακολουθούν μισαλλοδοξία, η άλλες (κοινωνικές) ιδέες αυτός που δε μέθυσε, αυτός που έχει πνευματ ική διαύνηφάλιος, -α, -ο γεια ηρεμος, ψυχραιμος αυτος που αναφερεται στη νοηση αυτος που ειναι ικανος νοητικος, η -ο να αντιλαμβάνεται τεμπελιά, νωθρότ η τα ραθυμία, η σκλαβώνω υποδουλώνω, -ομαι =

=

=

=

=

•

•

.

.

-

•

.

,

,

=

=

=

.

.

.

.

.

.

ΕΙΚΟΣΤΟ

ΜΑΘΗΜΑ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Α . Να συμπληρώσετε τα κενά με το σωστό τύπο των λέςεων που είναι στην παρένθεση.

. . . . . . . . . . . . . . . . (τελευταίος, το

1 . Μόλις χθες πληροφορήθηκε . . . . . . . . . . . . . . .

συμβάν) 2 . Από τότε που ο άνθρωπος άρχισε να εξελίσσεται, έχει κάνει

• • • • • • • • • • • • • • •

. . . . . . . . . . . . . . . . (πολύς, η εφεύρεση) 3 . Ο Γιώργος μιλά . . . . . . . . . . . . . . . στη γιαγιά του . (αγενής)

4. . . . . . . . . . . . . . κανουν στάση)

. (το λεωφορείο, πολύς, η

•

.

• • • • • • • • • • • • • • •

.

5 . Συνδέεται

• • • • • • • • • • • • • •

• • • • • • • • • • • • • • •

με . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . του . (στενός, όλος, ο

•

συγγενής) 6

.

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

είναι μεταξύ . . . . . . . . . . . . . .

.

• • • • • • • • • • • • • • •

• • • • • • • • • • • •

• •

•

(η κατάκτηση, το σύμπαν, κύριος, το ενδιαφέρον, ο άνθρωπος) 7 . Ξέρεις το τραγούδι που έχει τίτλο «

. . .

..

. . . .

. . . . μου είναι .

.

• • • • • • • • • • • • • • •

» ,.

(το δάκρυ, καυτός) 8 . Διάβαζε με . . . . . . . . . . . . . . . το μάθημά σου, όχι έτσι . . . . . . . . . . . . . . . . (η όρεξη,

τεμπέλης) 9 . Πιστεύεις πως υπάρ χει ζωή σε

• • • • • • • • • • • • • • •

; (άλλος, ο πλα-

• • • • • • • • • • • • • • •

νήτης) 10. ·Οταν κανείς είναι

, όλα τού φαίνονται

• • • • • • • • • • • • • • •

_ , ο

. . .

ο Ι ,

ο

ι

• • • •

•

(ευτυχι-

σμένος, ωραίος) 11

.

.

. .. .

. . . .

. . . .

. .

έχει

. . . .

. . .

. . .

-

. . . .

.

.

. . . . .

. .. .

- . .

.

. . . . . . . . . . . . . . . . (το γάλα, πολύς,

θρεπτικός, η ουσία) 12.

Σε . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ζουν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (βαθύς, η θάλασσα, παράξενος, το ψάρι)

185 Β. Να συμπληρώσετε τα κενά με το σωστό τύπο των ρημάτων που είναι στην παρένθεση.

1 . Ο γιατρός τον . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . μην . . . . . . . . . . . . . . . πολύ, ούτε . . . . . . . . . . . . . . . , γιατί . . . . . . . . . . . . . . . την υγεία του . (συμβουλεύω, καπνίζω, πίνω, καταστρέφω) 2 . Σήμερα πολλές αρρώστιες . . . . . . . . . . . . . . . . (θεραπεύω) πολλά δάση . Φέτος όμως 3 . Πέρσι το καλοκαίρι • • • • • • • • • • • • • • •

• • • • • • • • • • • • • • •

. . . . μην . . . . . . . . . . . . . . . κι άλλα . (καίω, παίρνω, καίω) 4 . Τελικά . . . . . . . . . . . . . . . η ταυτότητά σου που . . . . . . . . . . . . . . . χθες; (βρίσκω, χάμέτρα για

.

νω) 5 . Μακάρι . . . . . . . . . . . . . . εποχή που όλοι οι άνθρωποι . . . . . . . . . . . . . . . την ίδια γλώσσα . (υπάρχω, μιλώ) .

6. 'Ενιωσε

• • • • • • • • • • • • • • •

και

_ , , , , ' .

. . . . . . . . από την άδικη συμπεριφορά του .

(πληγώνω, προδίδω) 7. Σαπφώ, . . . . . . . . . . . . . . . πώς . . . . . . . . . . . . . . . τη βελόνα . Μπορεί

•

• • • • • • • • 0 . 0 · • •

(προσέχω, κρατώ, τρυπώ) 8 . Μην προσπαθείς . . . . . . . . . . . . . . . το λάθος σου . Τέτοια λάθη δε . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . και πρέπει . . . . . το . . . . . . . . . . . . . . . . (δικαιολογώ, δικαιολογώ

,

φταίω, παραδέχομαι) ως το πρωι, 9 . Τα τραγούδια τους . . . . . . . . . . . . . . . και η φασαρια την αστυνομία . (ακούω, διαρκώ, καλώ) αν δεν •

•

• • • • • • • • • • • • • • •

• • • • • • • • • • • • • • •

10 . Γύρισε . . . . . . . . . . . . . . και . . . . . . . . . . . . . . . από τη δουλειά του . (κουράζω, στε.

νοχωρώ) I I . Μακάρι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . κι εμείς κάποτε στο διάστημα . (μπορώ,

ταξιδεύω) 12 . Μαρία, . . . . . . . . . . . . . . . από το σπίτι αύριο, αλλά . . . . . . . . . . . . . . . . (περνώ, τηλεφωνώ, ξεκινώ)

• • • • • • • • • • • • • • •

μου πριν

13 . Θα ήμουν . . . . . . . . . . . . . . . , αν . . . . . . . . . . . . . . . καμιά φορά και η δική μου γνώμη . (ευχαριστώ, ακούω) 14 . Οι δυό παλιοί φίλοι . . . . . . . . . . . . . . . για λίγο και όταν . . . . . . . . . . . . . . . ο ένας τον άλλο . . . . . . . . . . . . . . . και . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . για τα παλιά . (κοιτάζω, .

αναγνωρίζω, φιλώ, αρχίζω, μιλώ)

186

1 5 . Π ρέπει ως αύριο . . . . . . . . . . . .

.

.

τι . . . . . . . . . . . . . . . μ αυτη την κατασταση . .

.

.

'

(αποφασίζω, γίνομαι) Γ. Να συμπληρώσετε τα κενά με τα παρακάτω ρήματα στο σωστό τύπο:

εργάζομαι, πηγαίνω, μπαίνω, μεταχειρίζομαι, χρειάζομαι, περιποιούμαι, επισκέπτομαι, διατηρώ, ανεβαίνω 1 . Αν . . . . . . . . . . . . . . . ξυριστική μηχανή, . . . . . . . . . . . . . . . τη δικιά μου, Παύλο .

2 . Δεν επιτρέπεται . . . . . . . . . . . . . . . σ' αυτό το γραφείο . 3 . Θα ήθελα . . . . . . . . . . . . . . . κανένα νησί φέτος το καλοκαίρι . 4. Παιδιά, . . . . . . . . . . . . . . . προσεκτικά τις σκάλες, γιατί γλιστρούν . 5 . Αν . . . . . . . . . . . . . . . την Κυριακή, δε . . . . . . . . . . . . . . . εκδρομή . 6.

.

. .... .

.

. . .

ο . . .

τα ρούχα σου πάντα καθαρά και

• 0 . 0 • • • •

_

• • • • • • •

'

Δ . Να συμπληρώσετε τα κενά με τα παρακάτω ρήματα στο σωστό τύπο: θυμίζω, θυμάμαι, κοιμίζω, κοιμάμαι, φοβίζω, φοβάμαι, λυπώ, λυπάμαι

1 . Αυτό το είδος της μουσικής τον . . . . . . . . . . . . 2 . Ποτέ δε . . . . . . . . . . . . . . . το όνομά μου και κάθε φορά που μ' έβλεπε, με ρω.

. .

.

τούσε πώς με λένε. 3 . . . . . . . . . . . . . . . πολύ από το άσχημο όνειρο που είδε, γι' αυτό έβαλε τις φωνές . 4 . Ήταν πολύ . . . . . . . . . . . . . . . για ό,τι έκαναν τα παιδιά της . .

5 . Ακόμα . . . . . . . . . . . . . . . , παιδί μου! Είναι πολύ αργά .

6 . Σε παρακαλώ, μη . . . . . . . . . . . . . . . τα παιδιά με τρομακτικές ιστορίες . 7 . Δεν ξέρω γιατί τον . . . . . . . . . . . . . . . τα νέα που έμαθε . 8. . . . . . . . . . . . . . . μου, σε παρακαλώ, να πάρω την ομπρέλα μου φεύγοντας . .

ΑΣ ΚΗ ΣΕ ΙΣ

Α . Να αντικαταστήσετε τις λέςεις ή φράσεις που είναι γραμμένες με πλάγια γράμματα με συνώνυμές τους.

1 . Έχω έρθει στη Θεσσαλονίκη εδώ και τρεις μήνες . 2 . Μου είναι αρκετή η συντροφιά ενός καλού βιβλίου . 3 . Χθες όλο το απόγευμα λέγαμε για σένα . 4 . Ενώ πότιζα τον κήπο , τον είδα να έρχεται σιγά σιγά .

187 5.

όταν πάει στην αγορά! 'Οσο περνά η ώρα, ο θόρυβος γίνεται όλο και δυν ατότερος. Να πω και στον Κώστα να έρθει μαζί μας; Και δεν του λες; Τι με κοιτάζεις έτσι, λες και είμαι φάντασμα! Ήταν τόσο θυμωμένος που ούτε κάν μας κοίταςε καθώς περνούσε από μπροστα μας . Βλέπω ότι αρχίζει και του αρέσει το διάβασμα . Και τι δεν αγοράζει

6.

7.

8. 9.

•

10.

Β. Να συμπληρώσετε τα κενά με μ ία από τις παρακάτω λέςεις: .

•

.

σαν, οπως, ο,τι, στι Ι . Του είπε

2 . Έλαμπε

• • • • •

• • • • •

.

είχε πολλή δουλειά . ήλιος .

3.

. . . . . και να μου πεις, έχεις άδικο .

4.

Μιλά . . . . . να είναι παντογνώστης .

5 . Μην τρως . . . . . β ρίσκεις μπροστά σου . 6. Είναι καλύτερος απ' . . . . . φαίνεται . 7 . . . . . . . είδε πως δεν μπορεί να κάνει τίποτα, έφυγε . 8 . Δε

θέλω εξαιρέσεις . Θα κάνεις κι εσύ το ίδιο . . . .

.

και σι άλλοι.

9. Μη φωνάζεις κι εσύ . . . . . . ο Κώστας. Γ. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα:

Ρήμα

Ουσιαστικό

η απεικονιση •

αξιώνω η κατ αγγελία διαρρηγνύω διενεργώ η συνοδεία λατρεύω ο υμνος •

σ κοπευω •

η ανανεωση •

1 88

Δ . Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα:

Ρήμα

Ουσιαστικό

Επίθετο

συντηρω .

η κυβέρνηση χορευω •

ανατολικός επιδείχνω εξελικτικός η ανακριση •

επαναληπτικός η συγκεντρωση •

φαντάζομαι

189

Π ίνακας κλίσης των ουσιαστικων •

Α Ρ σ ε ν

,

ι κ ά

σ έ

•

κ ο ς

-

,

ος

.

-

οι

θ μ ό ς

Α

Ε ν

Ον Γ .

ο

δάσκαλ ος

θ ε ίος

γ ιατ ρ ό ς

,ου

δασκ άλου

θ ε ίου

γ ια τ ρ ού

το ( ν )

δά σκαλ ο

θ ε ίο

γ ια τ ρ ό

δά σκαλε

θε ίε

ι. ν ε

.

τ

. Κλ η τ .

n λ η θ υ

ν

, ,

α Ρ

•

Κ

Ο

•

γ ιαΤ Ρ Ε ,

α Ρ

ς

•

θ μ ο ς

Ον .

ο,

δάσκαλο ι

θ ε ίο L

γιατρ ο ί

Γεν .

,ων

θ ε ίων

γ ιο τ ρων

Αιτ.

τους

δασκάλ( )ν , δασκάλους

θ ε ίους

γ ιατρού ς

δάσκαλο ι

θ ε ίο ι

γ ιατρ ο ι

Κλη τ .

Α

Ρ

Ε ν

Ον Γ . εν

Α

. τ ι .

ι κ ά

σ ε ν

,

. Αιτ . Κλη τ .

α Ρ

•

ο

πινακαζ

, ου

π ινακα

το(v}

π ινακα

•

ο,

•

,

•

τα μ ι α ς

•

π ιν α κ ε ς •

ες

•

πα τ ε ρα

,

α Ρ

πατ έ ρ α ς

π ατ έ ρα

ταμια

•

-

τ πα έ ρα

•

ς

•

, θ μ ό ς

ταμια

π ι νακα

Ο

-ας .

•

•

Κ

έ

τ α μ ια

•

n λ η θ υ ν ,

Γεν

•

κ ο ς

Κλ η τ .

Ον .

ο

•

•

τα μ ι ε ς •

θ μ ό ς

πατ έ ρ ε ς •

,ων

Π Lνακων

τ ους

π ιν ο κ ε ς

ταμι ες

πατερες

π ίνα

ταμί ες

πα τ έ ρ ε ς

•

Κ

ς

Ε

ταμ ιων •

πατερων •

1 90 σ ε v ι κ ά

ρ

Λ

Ε ν

ι

χ

•

Ον .

ο

να υτ ης

ψο ι τ η τ η ς

Γεν .

του

ν αύ τ η

φο L τητή

Αιτ .

το(ν}

ναυτ η

•

φο ι τ η τ η

ναύ τη

φο ιτ ητ ή

11 λ

" θ

u

ν

τ

.

ι

•

α Ρ ι θ μ ο ς •

ό ς

χ

Ον .

οι

Γε ν .

των

ναυτων

φο ι τητων

Α ιτ

του ς

ναυτ ες

φοιτητές

.

•

ναυτες •

,

Κλπ τ .

σ

- ες

-ης,

α Ρ ι θ μ ό ς

ό ς

Κλη τ .

Α ρ

σ έ

ε

ν ι Ε ν

,

ναυτ ες

ο i;

ά

κ

ι

χ

φοιτητές •

ιστ ας

•

ι

•

θα εχουν

ν ικησε ι

Ιυ νε χή ς πρ ο σ τ

•

εχε

.

Απλή

ν ι κήσε ι

ν ι κή σ ε ι

•

προστακτικη

•

•

•

•

ν ι κα

Υ ικησε

ν ικατε

ν ι κήστε

•

•

•

Δυνητιχή

Ευχ ε τ ιχή

θα ν ικούσα

να ν ι χούσα

θα ν ικούσες

να ν ικου σες

θα ν ικ ού σε

να ν ικ ου σε

•

θα ν ικο υσ αμ ε •

θα ν ικου σατ ε •

θα ν ικ ου οαν

Μ ετοχι'ι

•

•

•

να νικουσαμε •

να ν ικουσατε •

να ν ικουσαν

•

ν ι χωντας

201 Φ Ω Ν Η

n Α θ Η Τ Ι Κ Η

α

τ ά ξ η

Πα ρ ατατ ικό ς

Ενεστώτας

Σ υν εχ ής μ έ λλοντας

Αόριστος

ν ικ ι έ μα ι

ν ικ ι όμουν

ν ι κήθηκα

θα ν ι χ ι έ μα ι

ν ικ ιέσαι

ν ι κ ι ό σο υ ν

ν ικ ή θ η κ ε ς

θα ν ιχ ιέσα L

ν ι.κ ι έ τ α ι

ν ι κ ιο τα ν

νικήθηκε

θ α ν ι κ ι.. Ε τα ι

ν ικ ιόμαστε

ν ικ ιομασταν

νικηθήκαμε

θα ν ικ ιό μασ τε

ν ι κ ι έ στ ε

ν Ι1( ι οσαοταν

ν ι κ η θή κα τ ε

θα ν ιχ: ι όσα στε

ν ι κ ι όνταν ( - ιούνταν )

ν ικήθηκ αν

θα ν ικ ι ο υ ν τ α ι

•

•

•

•

Υ ι κ ι σ υντ α ι

Παρακε ίμενος

Απλός μέλλ οντα ς •

ε χω

θα ν ι κ η θ ώ

•

ε ιχα

εχ ε ι ς

ν ικ η θ ε ί

ε ιχες

θα ν ικηθε ί

έχε ι

ν ικηθ ε ί

ε ιχε

θα ν ικηθούμε

εχουμε

ν ι κη θ ε ί

ε ιχ αμ ε

θα νικ η θ ε ίτ ε

έχ ε τ ε

ν ικη θ ε ί

Ε ι χα τ ε

θα ν ι κ η θ ο ύ ν

έχ ο υ ν

ν ικηθε ί

ε ι χαν

•

•

Συνε χής υ πο τακτ . •

να ν ι κ ι ε μ α ι •

Απλή υ π ο τ α κ τ .

να ν ι κ η θ ε ί ς

να ν ι κ ι έ τ α ι

να

•

•

να ν ι κ ι εσ τε •

να ν ι κ ι ο υ ν τ α ι

ν ι κη Θ ε ί

θα έχ ω

ν ικηθε ί

ν ικη θ ε ί

Θα έ χ ε ι'ς

ν ικ η θ ε ί

ν LκηΘε ί

Οα ε χ ε L

νικηΟεί

θ α εχου με

•

•

•

•

•

Τετελεσμένος μέ λλ .

ν ι κη

θε ί

ν ικ η θε ί

Συ ν ε χή ς προστ .

•

ν ικη θ ε ί

•

θα

•

εχ ε τ ε

ν ικη θ ε ί ν ι.κη θ ε ί

•

θα εχ ου ν

ν ικη θ ε ί

Απλή προστακτ ικ ή

να ν ι κ η θώ

να ν ι κ ι ε σ α ι

να ν ι κ ι ο μα οτ ε

•

Υπερσυντ έλικος

ν ι κη θ ε ί

θα ν ικ η θ ε ί ς

•

ν

•

(ν α ν Ι1< ι έ σα ι )

ν ικη σου

(να ν ικ ι έ στ ε )

ν ικ η θ ε ί τ ε

Ευ χ ε τ ι -κή

f..1ετοχή

ικηθε ί

να ν ικη θ ο ύ μ ε να ν ικηθε ί τ ε να ν ι κ η θ ο ύ ν

Δυνη τ ική •

•

•

θα ν ι κ ι ο μ ουν

ν α ν ι κ ιομουν

ν ικημενος

θα ν ικ ιόσουν

να ν ικ ιόσουν

ν ικ ημε ν η

θα ν ικ ι ο τ αν

να ν ι κ ιόταν

ν ι κημέν ο

θα ν ι κ ι ό μα σταν

να ν ι 1< ιόμασταν

Οα ν ικ ιόσασταν

να ν ικ ιόσ αστ αν

•

•

θα ν ι κ ιόνταν ( - ιούνταν) να ν ικ ιόνταν ( - ιούνταν}

•

202

Ενεστώτας •

τ τ

•

•

ιμωΡΕ L

ι μωρου μ ε τ ι μωρ ε ί τ ε τ ι μωρ ο ύν •

Συνεχής

τ ιμωρησα

•

•

θ α τ ι μωρ ε ί ς

τ ι μώρ η σε

τ ι μ ωρο ύ σ ε τ ιμωρ ούσα με

τ

τ ιμωρουσατε τ ι μωρουσαν •

•

ιμωρ ήσα με

τ ι μωρήσαΤΕ

•

θ α τ ι μωΡ Ε Ι

θα τ ιμωρου μ ε •

θα τ ι μωρ ε

ιn: •

•

•

τ ι μωρησαν

-

μέλλοντας

θα τ ι μωρω

τ ι μω ρη σε ς

τ ι μωρουσες

•

η

Αόρ ιστος

τ ιμω ρ ου σα

ι,μωρε ίς

τ

Παρα τ ατ ι κ ό ς •

τ ι μωρ ω

ά ξ

τ

β'

θα τ ι μωρουν

·

.

•

θ α τ ι μωρ ήσε ι ς

εχε Ιζ

ι ε χου μ ε έχε •

τ ι μωρήσουμε

έ χε τ ε

Θα τ ιμ(:)ρη σ ε τ ε

•

εχου ν

θα τ ι μωρή σουν

ε ίχα

τ ι μωρη σε ι

•

θα τ ι μωρήσ ε ι

.

•

Εχω

θα τ ι μω ρη σ ω

θα

Υπερσυντέλικος

Π α ρ α κ ε ίμενΟζ

Απλός μέλλοντας

τ

ι μωρ η σ ε •

τ ι μ ωρ η σ ι:: ι

τ ι μω ρή σ ε ι ί ι μωρ η σ ε ι

Ε

ε ιχα μ ε •

•

θα έχετε

•

•

τ ι μωρήσε ι

τ ι μω ρή σ ε ι

Θα ε χ ου μ ε

Ε ιχ α τ ε τ ι μ«> ρ ησΕ Ι

ε ι χαν

θα έΧΕ Ι ζ

•

•

τ ι μωρή σ ε ι

•

•

τ ι μω ρη σε ι

τ ι μωρ η σ ε ι

θα έ χ Ε Ι

•

t t jJwpn o t: L

ίχ ε

τ ι μωρ ή σ ε ι

μέ λ λ .

θ α εχω

•

τ ι μωρή σ ε ι

ε ίχ ε ς

L

Τ ι:: τελ ε σ μ έ ν ο ς

θα έχου ν

l

ι μωρη σ ε ι •

τ ι μωρ η ο ε ι •

•

τ ι μω ρη σ ε ι

τ ι μωρησ ε ι •

- -- .

Συ νε χή ς υπ οτ . να

τ ι μωρω •

•

να

να τ ι μωρ ε ί ς •

να να

να τ ι μ ω ρ ε ι •

να τ ι μωρουμε •

να τ ι μωρ ε ι τ ε να

Απλή υπ στ α κτ ικ η

τ ι μωρ ο υ ν

τ ιμω ρη σω τ ιμωρησε ι ς τ ι μω ρη σ ε ι

l:υνεχής π ρ οσ1 .

•

Απλή :τ ρ ο ο τ α κ τ ι κ η

•

•

(να

τ

ι μω ρ ε ί ς )

•

τ ι μωρ η σ ε

•

να τ ι μωρήσουμε •

να τ ιμωρησε τ ε

να τ ι μω ρη σου ν

τ ι μω ρ ή σ τ ε

τ ιμ(:) ρε ί τ ε

•

Δυ νη τ ι κ ή

Ευ χ ε τ ικ ή

Θα τ ι μωρουσα

να τ ι μω ρ ο ύ σα

θα τ ι μω ρ ο ύ σ ε ς

να τ ι μω ρ ο ύ σ ε ς

Οα τ ι μ(:)ρούσε

να τ ι μωρούσε

•

θα τ ι μωρούσαμε

να τ ι μωρο ύ σα μ ε

Οα τ ι μωρούσατε

να τ ι μω ρο ύσ ατ ε

θα τ ι μωρο ύ σα ν

να τ ι μωρ ού σαν

1>1 ε τ ο χ ή

•

τ ι μωρων τ α ς

203 β' Ε ν ε στώτ ας ,

,

τ ι μωρουμουν

,

,

τ ι μωρ ε ισα ι

τ ι μωρσυσουν

ι μωρε ι τ α ι ,

,

τ ιμωρουνταν

,

,

τ ιμωροuμαστε

τ ι μωρσυμασταν

,

,

τ ιμωρε ιστε

τ ι μωρουσασταν

,

,

τ ι μωρουνται

Απλό ς μ έ λλο ν τας

τ ι μωρουνταν

,

'Χ ω

θα τ ι μωρη θ ε ίς

εχεις

τ

,

εχ ε ι

τ ι μω ρ η θ η κ ε ς

θα τ ι μωρε ισα ι

τ ι μω ρ ή θ η κ ε

θα τ ι μω ρ ε ι τ α ι

τ ι μωρη θ ή κ α μ ε

θα τ ι μωροuμαστε

τ ι μωρηθήκατε

θα τ ιμωρ ε ι σ τ ε

τ ι μω ρ ή θ η καν

θα τ ι μωρουνται

,

θα τ ι μωρηθούμε

εχουμε ,

θα τ ι μωρη θ ε ί τ ε

f: X E T f

θα τ ι μωρ ηθο ύν

εχο)'"

,

,

τ ι μωρη θ ε ί

ε

ι μω ρ η θ ε ί

,

να τ ι μωρουμαι ,

να τ ι μωρε ι σα ι ,

ν α τ ι μω ρ ε ι τ α ι ,

να τ ι μωρΟlJμαστε ,

να τ ι μ ω ρ ε ι σ τ ε ,

να τ ι μω�',(·υνται

,

,

Τ ε τ ε λ ε σ μ έ ν ο ς μέλλ .

,

ε ι χαμε

τ ι μωρ η θ Ε ί

ε ιχατε

,

θα ε χω

τ ι μωοη θ ε ί

ε ι χα ν

,

Οα ε χ ε Ιζ ,

θα

εχε

τ ι μωρ η θ ε ί τ ι μωρη θ ε ί

,

τ ιμωρη θ Ε ί

θα εχετε

ιμωοηθε ί

θ α εχουν

τ

τ ι μω ρη θ ε ί

ι

θ α εχουμε

,

-

τ ιμωρηθε ί

τ ι μωρη θ ε ί

,

,

ιμω ρη θ ε ί

τ ι μ ω ρη θ ε ί

τ ιμωρηθε ί

τ

,

τ ι μωρη θ ε ί

,

ι χ ες ,

Απλή υποκτακτ ι κη να

τ

ε ι χε

,

Συνε χής υποτακτ .

,

Υπερσυντέλικος ε ιχ α

τ

,

θα τ ι μω ρ σ υ μ α ι

τ ι μωρη θ ε ί

,

ιμ(,)ρηθε ί

Σ υ ν ε χή ς μέλλοντας

τ ι μωρήθηκε

Παρακε ί μ ε ν ο ς

Οα τ ι μωρηθώ

θα

Αό ρ ιστ ος

Παρατατικός

τ ι μωρ ου μ α ι

τ

τ ά ξ η

,

τ ι μωρη Ο ε ί

,

τ ι μωρ η θ ε ί

-

Συνεχής προστακτ .

Απλή π ρ ο σ τ α κ τ ι κ ή

ιμωρηθω

να τ ιμωρηθε ίς

(να

Τ

ιμωρε ίσα ι )

,

τ ι μωρησου

να τ ι μ ω ρ η θ ε ί να τ ι μωρη θ ο ύ μ ε να τ ι μωρ η θ ε ί τ ε

( ν α τ ιμωρε ί στ ε )

τ ι μωρη θ ε ίτ ε

να τ ι μω ρηθ ού ν

Ε υ χ ε τ ική

Δυνητ ι κή ,

θα τ ι μωρουμουν ,

θα τ ι μωροuσουν ,

Οα τ ιμω ρου ντα ν ,

θα τ ι μωρουμασταν ,

Ι

,

να

τ ι μωρουμουν

να

τ ι μωοουσουν

,

,

να τ ιμ ωρ ου ντ αν ,

να τ ιμωρουμασταν ,

θα τ ιμωρουσασταν

να τ ι μωρουσασταν

θα τ ι μωρούνταν

να τ ι μωρούνταν

Μετοχη ,

τ ι μωρημενος τ ι μωρημένη τ ιμω ρη μ ε ν ο

Ι

204 •

Ρ ή ματ α με τ ρια θέματα

Ενεστώτας

Απλός μέ λ λ ο ν τα ς

Αόριστος

Απλή

,

προστακτ ικη

ε ( δέ σ τ ε ) ίτ ε -δ

βλέ πω

ε ί δα

θα δω

(3 Ρ ίσκω

β ρή ;:::α

θα βρω

ες δβ ρ ε ς - β ρ ε ί τ ε ( βρ έ στ ε ι

θα

j"[ ε ς -π ε ί τ ε { π έ στ ε )

είπα

λέ ω ,

π α ι ρνω

π ή ρα

ί νω Ι πάω ) πηγα ω ν ι υ π τρωω π

lΙιΊ να

,

ά

ρ

Οα π ά ρω

lΙά ρ ε - πά ρ τ ε

,

θ α π αω

,

πάνε-πατε ι π ες-π ι ε ί τ ε { π ι έστ ε )

θ α π ιω

η ια η έφ αγα

,

ω π

,

θ α φάω

,

α -φατ ε φ ε

υπηρχα

θ α υπ α ρξ ω

ερχομα ι

ή ρ θα

θα

βγα ίνω

βγήκ α

θ α βγω

βγ ες ( έ β γα ) - β γ ε ί τ ε

αν εβ α ίν ω

αν έ β η κ α

θ α αν έβ ω ( αν ε Ο ώ ι

αν έ βα -ανε β ε Ι τ ε

ί ω χα τ ε β α ν

κατ έ β η κ α

Ο α κα τ έ 13 ω ( κατ εβ ώ )

κ ατ έ β α - κα τ ε β ε ίτ ε

θ α μπω

μπες ( έ μπ α ) - μ π ε ί τ ε

χ

,

ω

,

,

,

μπα ινω

μπηκα

,

έλ α -ελά τ ε

ρθω( έρΘω)

Ρήματα που παρουσιάζουν δυσκολίες στην κλίση τους ,

Ε v ε σ τ ω τ α ς ,

,

παω

λ έω

φτ α ί ω

κα ίω

ακ ους

πας

λες

φτ α ι ς

κα ις

λ κ κλ α ι ς

ακ ο ύ ε ι

πά ε ι

λέε L

φτ α ί ε ι

κα ί ε ι

κ λα ί ε ι

τ ρώε ι

κα ί μ ε

κλ α ί μ ε

τ ρώμε

,

κα ι τ ε

κλα ί τ ε

τ(.)�τ ε

,

κ λα ί ν ε

τ ρωνε

,

ακ ουω ,

,

,

οκουμε

πα μ ε

λέ μ ε

φτ α ί μ ε

ακ ο ύ τ ε

πάτε

λέ ε

φτ α

λ έν ε

φτ α ι νε

τ

,

ακού ν ( ε )

πανε

,

ιτε ,

n α Ρ α τ α

τ

φ

,

ακσυγα

,

ι

πηγα να

,

έ λ εγ α

ε

ι

γα τα

κα ινε

ι

α ίω

τ ρωω τρως

,

,

κ ο ζ ,

ε χα-ι ν α

έ κλ

α ι γα

,

ε τ ρωγα

,

Α ο Ρ Ι Ο Τ σ ς ,

ωcουσα

,

11ηνα

,

ε Ι11α

έφτα ιξ α

έχαΨα

έ κ λαΨα

έ φαγα

Πίνακας ρ ημάτων που παρουσιάζουν δυσκολίες Ε ν ε σ τ ώ τ α ς

Α ό ρ

ι

σ τ ο ς ΠαθηΤLκή μ ε τ ο χ ή

ΠαΘ η τ ικός

Ενεργητικός αγανακτώ

-

αγαναχ:τ ισμενος

αγρυπνησα

αγΡυ π ν ι ο μένο ς

-

ακουμπώ

-

ακούμπησα

αμαρτανω

-

αμάρτησα

αμφιβάλλω

-

αμφέβαλα

αναγγελλω

αναγγ έλλ ομα ι

αναπνέω

•

ανανά",τησα

αγρυπνώ

•

Παθ η τ ιχός

Ενεργητικός

ανάγγ ε ιλα

-

αιι:συμπ ισμένος

αναγγ έλθη1Cα

αναγγ ελμένος

αναστήθηκα

αναστη μένος

ανάπνευσα

ανασταίνω

•

ανασ τ ο ι ν ο μ α ι

α ν α τέ λ λ ω αναφ έρω

ανάστησα ανάτειλα

αναφέρομαι

ανάφερα

άναφέΡθηκα

avt Pn1C Q

ανεβα ίνω

-

α ν ε βα σ μ έ ν σ ς

αποδίδω

αποδ ίδομα ι

απόδωσα

αποδόθηκα

αποδομένος

αποθαρρύνω

αποθαρρύνομαι

αποθάρρυνα

αποθαρρύνθηκα

αποθαρρημένος

απομακρυνω

απoμαιcρύνo μ α ι

α;ιομά1CΡυνα

απομα1CΡύνθnκα

απομακρυσμένος

απονέμω

απον έ μ ο μ α ι

απόν ε ι μα

απονεμήθηκα

•

αποσταίνω αυξ"ανω •

αφηνω

απόοτασα ουξάνομα L •

αφη ν ο μ ο ι.

βάζω

•

Βαραίνω

-

Βγάζω

-

Βγαίνω

-

Βλασταίνω

αποσταμένος

αυξησα

αυξήθηκα

αυξημένος

άφησα

αφέθη1Cα

αφημένος

έβα λα

βάλθη1Cα

βαλμένος

βάΡυν α

βαρημένος

έβγαλα

βγαλμένο ς

βγη 1Cα βλάστ ησα

ι3λαστη μ έ ν ο ς

βλ έπ ω

βλέπομα L

ε Ιδα

ε ι δώθηκα

ε ι δωμένος

βόσ κω

Βάσκαμα ι

βόΟ1Cnσα

βοσ ,ςήθ ηκα

POO1CfIUEVOC;

βρ έχω

βρέχομαι

έβρεξα

6Ρά χη1C α

βρεγμένος

Β Ρ ίσκω

βΡίσκομαι

βΡτ11Cα ( ή β Ρ α )

βρέθη'Κα

γδέρνω

γδέρνομαι

έγδαρα

γδ άρ θη 'Κα

•

γερνω

έ γ ε ιρα

νδ αρ μέ νο ς γΕρμενος •

γίνομαι

-

έγινα

δέομαι

-

δεήθη'Κα

•

γ ινωμενος

δέ ρν ω

δέρνομαι

έ δ ε ιρα

δάρθηκα

δαρμένος

δ ιαθλώ

δ ιαθλώμα L

δ ιάθλασα

δ ιαΘλαστη'Κα

δ ιαθλασμένος

δ όθη κα

δοσμένος

-

δ ια ρρ έω δ ίνω

-

δ ίν ο μ α ι

� ι όl' 1'1 kXt δ ι έ Ρρευσα έδωσ α

δρω

-

δυστυχώ

-

έδρασα δυστύχησα

δυστυΧΙΟI1ένος

εΥκατασταίνω

εγκ:αταστα ί νομα ι

εγκατάστησα

εγ

'Κα τασ τ ά θ η 'Κα

ενκαταστη μένο ς

εγl(αθιοτώ

εγκαθί.σταμαι

εγκ ατά σττι σα

εγκαταστάθηκα

ενιι:αταστημενος

ε ισάγω

ε ισάγο μαι

ε ισΤ; γαγα

ε ιοήχθηκα

•

206 Ε v ε σ τ

ώ

τ α ζ

ι σ τ

Α ό ρ

f------,---t--j Παθη τ ι κή ενδ ιαφέρω

εξ ά γ ο μα ι

επαναλαμβάνω

επαναλαμβάνομα

ε π ι β α ρύνω

ε π ι β α Ρ ύνο μα ι

L

ετιαναλή φτηκα

επα ναλ αβα

ε π ι βα ρύ νθ η κα

επ ιβάουνα

επε με ινα

ε π ιστρέ(ρομαι

ε ρ χ ομ α ι

ε π έ στ ρ εΨα

ε π ι σ τ ράφηκα ήρθα

ευ τυ χη σα •

εύχομα L

ευ χή θη κα

θαρρώ

θάρρ εΨα Ι θ ά ρρησα)

θέλω

θέλησα

θέτω

έ Θ εσα

κ άθο μα L •

κοιν ομαι

•

κ:ανω καταγγέλλω

κα τ αλα β α ί ν ω

κλα ίω

κλ ί νω

-

λαβαίνω

κα τα γγ έλ λο μα ι

-

ά θ ισα

επ ι (3 αρ η μένος

-

•

κ α τ α Υγ

κα τά λα βα

έκλινα

κ λάφτ η κα

κλ ίθ η κα

κ ο ιμουμα L

-

έ λθη κα

κα τα Ρά σ :r η κ α

Kατέ�η -.::α

κλίνομαι

ε υ τυ χ ι σ μ έ νο ς

κ α μω μ ενος •

κατάγγε ιλα

έκλαΨα

ερ χ ό μ ε ν ο ς

καμένος

-.:: α η -.::α

έκαΨα

κλαίγομαι

-

καθ ι σμένος

Χ

ατ α ρ ι έ μ α ι

λαχαίνω

κ

ο ι μή θη κα

καταγγ ελμένος

καταραμένος κατεΒασμένος κλαμένο ς

κ λ ι μ έ νο ς κο

ι μ ι ο μ εν ο ς •

έλαβα έλαχα

λέ ω

λέΥομα ι

ε ί πα

μαθαίνω

μαθαίνομαι

έμαθα

ε Ι:1ώθηκα

ε ιπωμένος

μαθεύτηκα

μαθημένος

•

μω::ρα ί. νω

μάκρυνα

μεθώ

μέ θυ σα

μένω

επανε ι λ η μ μ ε ν Ο ζ

θελημένος

έκανα

κ

κατεβα ίνω

-

ε ξ ή γαγ α

•

'Καί ω

Παθητ ικός

μ ε τοχή

•

ε π ι μ έ νω

ευτ υχώ

ς

ενδ ιαφέρθηκα

ενδιαφέρομαι

εξάν ω

ε π ιοτρέφω

Εν ε ργ η τ ι κ ός

Παθητ�ιι:ός

Ενεργητικός

ο

-

μεθυσμένος

-

ε μ ε ι να •

-

μετατρέπω

μετατρέπομοι.

μ ε τ ά τ ρ εΨα

μ ετ α τ ρ ά π η κ α

μηνώ

μη ν ι έ μ α ι

μήνυ σα

μηνύθηκα

μηνυμένος

μολύνω

μολίινο ιια L

μόλυ να

μολύνθηκα

μολυσμένος

μηαί νω

μ π η κα

μ Τιορω

μπόρεσα

ξ ε δ ιαλύνω

•

ξ ε δ ιαλύνομαι

ξ ε δ ιάλυνα

ξεΨυχώ

ξεΨύ χησα

παθ αίν ω

έπαθα

•

πα ιρνω παρ αγγ έλνω lΙαραμένω παρασταίνω

παίρνομαι

π αρ αγ γ έλνομα ι -

παρ ασ τ α ί ν ο μ α ι

πήρα π αρα Υγ ε ιλα

μπασμένος

ξεδ ιαλύθηκα

ξ ε δ ιαλυμένος ξ ε Ψυχι σμέν ος

πά ρ θη κ α

τιαρα γγέλ θ η κα

παρμένος παραννελμένος

παρέμε ινα •

παραστησα

παρα στάθ ηκα

παραστη μ ένος

207 Α ό ρ

Ε v ε σ τ ώ τ α ς

ι σ τ ο ς Γιαθητ Ι1