Nowe słowa, stare rzeczy [PDF]

Zitiervorschau

Magdalena Szelc-Mays – absolwentka polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studiowała także na Wydziale Nauk Politycznych UJ. Od 1980 roku pracuje w Instytucie Studiów Polonijnych i Etnicznych UJ. W latach 1989-91 uczyła języka polskiego jako obcego na Uniwersytecie Stanford, a także w Szkole Polskiej w Kalifornii (Martinez). Jest autorką podręczników do nauczania języka polskiego: Słowa i rzeczy (1989), A jednak się kręci (1994), Nowe słowa – stare rzeczy (1999, 2000), Coś wam powiem (2000, 2002) i współautorką książek Słowa i słówka (1992, 1997, 2001) oraz O ekonomii po polsku (1999). Wydała również książki dla dzieci Małgosia leci na księżyc (1999), Zielona muzyka (2001) i Tańce malowane (2003).

43,00 zł z VAT ISBN 97883-242-2242-1

www.universitas.com.pl

9 788324 222421

MAGDALENA SZELC-MAYS

NOWE SŁOWA – STARE RZECZY

50 PLANSZ TEMATYCZNYCH DO NAUKI PODSTAWOWEGO SŁOWNICTWA

poziomy: MAGDALENA SZELC-MAYS

Podręcznik, dzięki nowoczesnemu, „spiralnemu” układowi materiału, jest pomocą w nauczaniu słownictwa na dwóch poziomach znajomości języka: podstawowym i średnim ogólnym. Każda z 14 jednostek tematycznych została opracowana w ten sposób, że ćwiczenie sprawności językowych zaczyna się od prostego nazywania, a kończy na umiejętności ustnego lub pisemnego wypowiadania się na dany temat z wykorzystaniem zgromadzonego wcześniej słownictwa. W podręczniku: • w każdej lekcji wyróżniono słownictwo podstawowe (grupa A) i dodatkowe (grupa B), które zamieszczono na odwrocie plansz ilustrujących poszczególne tematy; • znajduje się 50 kolorowych plansz z ilustracjami do każdego tematu, pomocnych w opanowaniu słownictwa podstawowego i specjalistycznego (np. wieś, narzędzia). Plansze 45-50 powinny być używane jako flash-cards czyli karty pomocnicze do nauczania słownictwa podstawowego. Są one dwustronnie zadrukowane formami rzeczowników (np. nazwy zawodów w r. męskim i żeńskim) i przymiotników (opozycje np. długi – krótki) i należy je pociąć przed użyciem do ćwiczeń; • ponad 400 ćwiczeń pogrupowano w zestawy o trzech stopniach trudności; • zamieszczono grupę ćwiczeń o charakterze gramatyczno-leksykalnym oraz konwersacyjnym.

PODRĘCZNIK DO NAUCZANIA SŁOWNICTWA JĘZYKA POLSKIEGO

NOWE SŁOWA – STARE RZECZY

PODRĘCZNIK DO NAUCZANIA SŁOWNICTWA JĘZYKA POLSKIEGO

UNIVERSITAS

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

PODSTAWOWY ŚREDNI OGÓ LNY

NOWE SŁOWA – STARE RZECZY PODRĘCZNIK DO NAUCZANIA SŁOWNICTWA JĘZYKA POLSKIEGO

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

PODRĘCZNIK DO NAUKI JĘZYKA POLSKIEGO DLA CUDZOZIEMCÓ W

19

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

PODRĘCZNIK DO NAUCZANIA SŁOWNICTWA JĘZYKA POLSKIEGO

MAGDALENA SZELC-MAYS

NOWE SŁOWA – STARE RZECZY

poziomy: PODSTAWOWY i ŚREDNI OGÓ LNY

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Kraków

© Copyright by Magdalena Szelc–Mays and Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2012, wyd. II ISBN 97883–242–2432–6 TAiWPN UNIVERSITAS

Redaktor Wanda Lohman

Rysunki i plansze Hanna Olewicz–Legutko

Projekt okładki i stron tytułowych Sepielak

Skład i opracowanie graficzne tekstu Mirosław Krzyszkowski

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

WSTĘP

Wstęp

I. Podręcznik i dobór materiałów 1. Zestaw kolorowych plansz z ćwiczeniami pod tytułem Nowe słowa, stare rzeczy to pomoc dydaktyczna przygotowana z myślą o młodzieży uczą− cej się języka polskiego jako obcego. Opracowanie to nie może zastąpić regularnego podręcznika kursowego, ponieważ nie zawiera wykładu gramatyki, dłuższych tekstów czy dialogów. Może jednak funkcjonować samodzielnie jako podręcznik pomocniczy do nauczania SŁOWNIC− TWA JĘZYKA POLSKIEGO na poziomie dla początkujących i średnio zaawansowanych. 2. Podstawą naukową do opracowania podręcznika Nowe słowa, sta− re rzeczy były następujące pozycje: – W. Miodunka Teoria pól językowych. Społeczne i indywidualne ich uwa− runkowanie, ZN UJ, PWN, Kraków 1980, – Z. Cygal−Krupa Słownictwo tematyczne języka polskiego, UJ, Kraków 1986, – M. Chłopicka i P. Fornelski Brak mi słów, pierwszy polski podręcz− nik specjalistyczny do nauczania słownictwa pod red. W. Miodunki, UJ, Kraków 1984, – Z. Kurzowa i H. Zgółkowa, Słownik minimum języka polskiego, SAWW, Poznań 1992. Trzy pierwsze z wymienionych pozycji opierają się na francuskiej teorii centrów tematycznych do badania współczesnego języka mówio− nego. Teorię tę przyswoił dla metodyki nauczania języka polskiego jako obcego W. Miodunka. Według tej metody badawczej opracowany zo− stał słownik wyrazów tematycznych Z. Cygal−Krupowej. Na niej oparty jest także podręcznik M. Chłopickiej i P. Fornelskiego. Prezentowany zestaw pomocy dydaktycznych Nowe słowa, stare rzeczy jest kolorową i zmienioną wersją kompletu plansz przygotowanych do ilustrowania czternastu centrów tematycznych ujętych w podręczniku Brak mi słów. Do nowego zestawu plansz dołączono książkę z ćwiczeniami.

5 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

5

2012-07-05, 09:29

WSTĘP

II. Przeznaczenie podręcznika Nowe słowa, stare rzeczy przeznaczony jest dla osób uczących się języ− ka polskiego jako obcego. Pomoc ta może być wykorzystywana w czasie regularnego kursu słownictwa języka polskiego lub jako dodatek w cza− sie normalnych zajęć. Zestaw przygotowany jest tak, aby mógł służyć do wprowadzania nowego materiału w grupach dla początkujących, utrwa− lania, a nawet testowania słownictwa w grupach średnio zaawansowa− nych. Ma bowiem służyć do poznawania nowego lub uzupełniania oraz porządkowania znanego już słownictwa.

III. Układ podręcznika i jego funkcje Podręcznik Nowe słowa, stare rzeczy składa się z dwóch zasadniczych części: zestawu 44 kolorowych plansz obrazujących 14 wybranych tema− tów, 6 plansz dodatkowych oraz z książki do ćwiczeń, których jest po− nad 400. W podręczniku omówiono następujące tematy: 1. Człowiek, charakterystyka jednostki i stosunki rodzinne 2. Okolice zamieszkania, dom 3. Urządzenie mieszkania 4. Czas 5. Poczta i telefon 6. Podróż 7. Zakupy 8. Potrawy i napoje 9. Gastronomia i usługi 10. Człowiek – jego ciało 11. Człowiek – zdrowie 12. Nauka 13. Wolny czas i rozrywki 14. Święta, uroczystości, zwyczaje 15. Plansze dodatkowe. Na odwrotnej stronie każdej planszy znajdują się wyrazy do wyko− rzystania w czasie zajęć, podzielone na grupy A i B. Słowa umieszczone w grupie A należą do tzw. słownictwa „minimum”. Można je odnaleźć w Słowniku minimum języka polskiego Z. Kurzowej i H. Zgółkowej. Mate− riał leksykalny z grupy B przeznaczony jest do poszerzania zasobu słow− nictwa studentów średnio zaawansowanych. Plansze dodatkowe obejmują zagadnienia takie jak: kolory, kształ− ty, nazwy krajów i ich mieszkańców, antonimy przymiotnikowe czy na−

6 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

6

2012-07-05, 09:29

IV. Metody pracy z podręcznikiem a. Podręcznika Nowe słowa, stare rzeczy można używać do: – wprowadzania nowego materiału leksykalnego (pokazując rysunki i nazywając je), – utrwalania materiału (przez przerabianie ćwiczeń), – testowania uczniów (używając plansz z obu stron oraz wykorzystując ćwiczenia). b. Uczący się powinni wykorzystywać plansze rysunkowe przez wpisywa− nie słów w puste miejsca pod rysunkami, omawiając je, krytykując i uzupełniając według własnych potrzeb. c. Do utrwalającej i sprawdzającej fazy nauczania należy używać zeszytu z ćwiczeniami. Ćwiczenia ułożone są według stopnia trudności. Pierw− szych pięć ćwiczy słownictwo z grupy A, czyli słownictwo minimum. W większości są to rysunki, które powinno się uzupełniać i podpisywać. W ćwiczeniach oznaczonych dwiema lub trzema gwiazdkami używa się słownictwa spoza zakresu minimum. Niektóre ćwiczenia zawie− rają elementy słowotwórstwa, a inne mają zachęcać do prowadzenia konwersacji. Materiał ćwiczeniowy nie jest rozłożony równomiernie. Wynika to ze specyfiki wybranych do programu tematów – bogatych w słownictwo i wdzięcznych do realizacji lub nie. Na przykład do tematów 1–3 opra− cowano po cztery plansze, z których każda opatrzona jest średnio pięt− nastoma ćwiczeniami. Tematy takie jak 5, 10 czy 11 mają po dwie plansze, do których przygotowano jeden zestaw ćwiczeń, wspólny dla obydwu plansz.

7 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

7

2012-07-05, 09:29

WSTĘP

zwy członków rodziny. Plansze dodatkowe służą do praktycznej nauki słówek dla początkujących. Druga część podręcznika to ćwiczenia słownikowe przygotowane do prawie każdej planszy i podzielone na trzy poziomy: pierwszy, zawie− rający ćwiczenia łatwe, oraz drugi i trzeci z ćwiczeniami trudniejszymi i trudnymi dla średnio zaawansowanych. Dla każdego poziomu przygo− towano średnio pięć ćwiczeń. Stopień trudności ćwiczeń oznaczony jest odpowiednio jedną, dwiema lub trzema gwiazdkami. Osobom bardziej zaawansowanym należy polecić podręcznik M. Chłopickiej i P. Fornelskiego Brak mi słów, w którym występujące na planszach słownictwo ujęte jest w teksty, dialogi oraz dużą liczbę ćwi− czeń.

WSTĘP

Ze względu na różną objętość materiałową poszczególnych tematów nie zaleca się przerabiania obszernych jednostek (takich jak np. 1– 2) jednorazowo. Należałoby raczej wybrać jedną lub dwie plansze z da− nego tematu, a pozostałych użyć jako materiału do powtórki. Kolejność omawiania tematów nie ma znaczenia, choć trzeba zazna− czyć, że tematy 10–14 uchodzą za trudniejsze. Przy wykonywaniu ćwiczeń dla początkujących, oznaczonych , nale− ży posługiwać się planszami oraz słownictwem z grupy A zgromadzo− nym na odwrocie planszy. Dla ćwiczeń oznaczonych sugeruje się wykorzystywanie słownic− twa z grupy B, ale też zaleca się samodzielne szukanie potrzebnych słów w słownikach. Grupa ćwiczeń najtrudniejszych, oznaczonych , przeznaczona jest do ćwiczenia umiejętności wypowiadania się ustnego, a nawet pisemnego na dany temat przy użyciu zgromadzonego wcześniej słow− nictwa. Ćwiczenia te mają w większości charakter gramatyczno−leksy− kalny i są przeznaczone dla osób bardziej zaawansowanych, ponieważ używane w nich słownictwo zdecydowanie wykracza poza program minimum. Po ćwiczeniach jest miejsce na własne notatki uczącego się. „Mój słow− niczek” jest przeznaczony do gromadzenia słów ważnych, specjalnych lub takich, których zabrakło w lekcji. d. Zestaw plansz dodatkowych 45–50 przeznaczony jest dla osób po− czątkujących. Plansze zadrukowane słowami z obu stron należy po− ciąć według linii, ułożyć stosik kartek z nazwami np. krajów. Po prze− czytaniu nazwy kraju (np. Polska), należy podać nazwę jego miesz− kańca (−ów) bez zaglądania na odwrotną stronę kartonika, gdzie ta nazwa jest umieszczona (Polak, Polka). Następnie można sprawdzić trafność odpowiedzi. Jeżeli odpowiedzi były dobre, to odkładamy kar− tonik na drugi stosik. Jeżeli odpowiedź nie była prawidłowa, to odkła− damy kartonik na bok, aby po skończeniu czytania wszystkich haseł móc do niego wrócić i powtórzyć odpowiedzi. Tak samo postępuje− my z pozostałymi planszami. Można pracować parami – jeden stu− dent pokazuje drugiemu np. wypisany przymiotnik „długi”, a drugi student powinien podać jego przeciwieństwo „krótki”. Sprawdzają razem prawidłowość odpowiedzi przez odwracanie kartonika. e. Kilka plansz obrazuje zagadnienia, do których słownictwo prawie nie występuje w grupie minimum (A). Są to plansze „specjalistyczne”, takie jak 8 – „Wieś”, 21 – „Środki transportu”, 24 – „Części gardero−

8 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

8

2012-07-05, 09:30

Bibliografia • B. Bartnicka, R. Sinielnikoff, Słownik podstawowy języka polskiego dla cudzoziemców, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1979. • D. Buttler, Z metodyki nauczania polszczyzny jako języka obcego (Słownic− two), w: Metodyka nauczania języka polskiego jako obcego, pod red. J. Le− wandowskiego, Warszawa 1980, s. 129–153. • M. Celce−Murcia and F. Rosenzweig, Teaching Vocabulary in the ESL Classroom, w: Teaching English as a second or foreign language by Celce− Murcia and McIntosh, Rawley, Mass., Newbury House 1997. • M. Chłopicka, P. Fornelski, Brak mi słów. Podręcznik do nauczania obco− krajowców słownictwa języka polskiego, pod red. W. Miodunki, część I: Słownictwo tematyczne, UJ, Kraków 1984. • Z. Cygal−Krupa, Słownictwo tematyczne języka polskiego. Zbiór wyrazów w układzie rangowym, alfabetycznym i tematycznym, UJ, Kraków 1986. • H. Komorowska (red.), Ćwiczenia komunikacyjne w nauce języka obcego, Warszawa 1988.

9 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

9

2012-07-05, 09:30

WSTĘP

by”, 32 – „Narzędzia”, 38 – „Życie uczelni wyższej” czy 40 – „Rozrywki wyszukane”. Przygotowano je z myślą o tych, którzy zainteresowani są poszerzeniem swojego słownictwa. Plansze, takie jak 15 – „Zegar” czy 28 – „Karta dań”, można wykorzystać do gier – zabaw klasowych. Przy intensywnym kursie słownictwa należy materiał podręcznika roz− planować na pół roku (jeden temat tygodniowo). Praktyczne wykorzystanie pomocy pozostawia się do decyzji nauczy− ciela, który może skorzystać tylko z wybranych plansz czy niektórych ćwiczeń. Intencją autorki było dostarczenie pomocy naukowej, ułatwiającej pracę nauczycielowi uczącemu języka polskiego jako obcego często w trudnych warunkach, w grupach o zróżnicowanym poziomie, oraz zachęcenie młodzieży do zapoznania się ze słownictwem języka pol− skiego, zorganizowanym wokół centrów tematycznych uznanych za najpotrzebniejsze w nauczaniu podstaw języka. Podręcznik zaopatrzony jest w klucz, który zawiera przykładowe roz− wiązania ćwiczeń, to znaczy, że możliwe są także inne rozwiązania, też prawidłowe.

WSTĘP

• H. Komorowska, Utrwalanie materiału leksykalnego – ćwiczenia komuni− kacyjne, „Języki obce w szkole”, 1987, z. 5, s. 387–396. • Z. Kurzowa, H. Zgółkowa, Słownik minimum języka polskiego, Poznań 1992. • W. Martyniuk, Samo życie! Materiały do nauczania języka polskiego, UJ, Kraków 1986. • W. Miodunka, Badania współczesnego języka polskiego z punktu widzenia potrzeb nauczania języka polskiego jako obcego, „Przegląd Polonijny” VI, 1980, z. 3, s. 23–33. • W. Miodunka, Lingwistyczne podstawy nauczania języka polskiego jako ob− cego, w: Poradnik metodyczny dla nauczycieli polonijnych, Lublin 1980. • W. Miodunka, Teoria pól językowych. Społeczne i indywidualne ich uwarun− kowania, Zeszyty Naukowe UJ, Kraków 1980. • E. Rybicka, Nie taki diabeł straszny... Podręcznik frazeologii polskiej dla obco− krajowców, UJ, Kraków 1990. • M. Szelc, Słowa i rzeczy. Plansze do nauczania polskiego słownictwa tema− tycznego, UJ, Kraków 1989. • M. Szelc−Mays, E. Rybicka, Słowa i słówka. Podręcznik do nauczania słow− nictwa i gramatyki dla początkujących, Kraków 1997. • P. Watcyn−Jones, Test Your Vocabulary, Book 1–4, Penguin Group, London 1987. • H. Zgółkowa, Ilościowa charakterystyka słownictwa współczesnej polszczyzny. Wybrane zagadnienia, Poznań 1987.

10 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

10

2012-07-05, 09:30

Temat I

TEMAT I

CZŁOWIEK – CHARAKTERYSTYKA JEDNOSTKI I STOSUNKI RODZINNE Plansza 1. Typy ludzi, cechy zewnętrzne Plansza 2. Wygląd człowieka; oczy, włosy Plansza 3. Drzewo rodowe Plansza 4. Portret rodzinny

PLANSZA 1. TYPY LUDZI, CECHY ZEWNĘTRZNE Ćwiczenie 1 Podpisz te rysunki

.......................................................... ..........................................................

.......................................................... ..........................................................

11 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

11

2012-07-05, 09:30

Ćwiczenie 2 Narysuj pana, który jest wysoki i gruby, panią, która jest niska i niegruba oraz pana, który jest stary.

TEMAT I

Ćwiczenie 3 a. Uporządkuj alfabetycznie podane wyrazy: wysoki, niski, średni, drobny, młody, stary, mały, duży, ładny, brzydki, prosty, przystojny. WZÓR: .brzydki .................................................. .......................................................... .......................................................... .......................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wysoki ...... b. Podaj formę żeńską wymienionych słów: WZÓR: pan jest wysoki – .pani . . . .jest . . . wysoka ............. niski – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . miły – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . gruby – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . młody – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . stary – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . przystojny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . brzydki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . drobny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ciężki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . lekki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

12

2012-07-05, 09:30

Ćwiczenie 5 Z podanych wyrazów ułóż pary o znaczeniu przeciwnym: mały, stary, brzydki, chłopak, lekki, pani, pan, niegruby, ciężki, dziewczyna, gruby, ładny, młody, duży. WZÓR: . wysoki . . . . . . –. niski ........................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... Ćwiczenie 6 Narysowane postacie opisz zdaniem zawierającym co najmniej dwie cechy: WZÓR: ten . . . wysoki . . . . . . pan . . . .jest . . . dobrze . . . . . . zbudowany ............

....................... .......................

....................... .......................

....................... .......................

.......................

.......................

13 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

13

2012-07-05, 09:30

TEMAT I

Ćwiczenie 4 Podane wyrazy uporządkuj od najkrótszego do najdłuższego: człowiek, ludzie, postać, mężczyzna, chłopiec, kobieta, dziewczynka, pan, pani, dzieci, dorośli, młodzież, uczeń, uczennica. WZÓR: .pan .................................................. .......................................................... .......................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dziewczynka ...........

....................... .......................

.......................

TEMAT I

.......................

....................... .......................

.......................

.......................

.......................

.......................

.......................

.......................

Ćwiczenie 7 a) Przeczytaj tekst i wyjaśnij wyróżnione zwroty: Kiedy poznajemy nową osobę, to przede wszystkim patrzymy, jaki on/ona ma wygląd. Potem opisujemy tę osobę i mówimy, jakiego jest wzrostu i jakiej jest tuszy. Interesuje nas także, w jakim wieku jest nasz nowy znajomy. Oglądamy, jaką ma powierzchowność i... decydujemy, czy nam się podoba, czy nie. b) Połącz pytania o podobnym znaczeniu: 1. Jaki ona ma wygląd? 2. Jakiego on jest wzrostu? 3. Jakiej ona jest tuszy? 4. W jakim oni są wieku?

a) Czy jest tęga czy szczupła? b) Wygląda elegancko lub nie? c) Ile mają lat? d) Czy jest wysoki czy niski?

Ćwiczenie 8 Wyjaśnij znaczenie podanych słów: chudy, brzydki, przystojny, gruby, stary, elegancki, drobny, niski, ciężki. WZÓR: . .wysoki . . . . . –. .dużego . . . . . . wzrostu, . . . . . . . .nie . . .mały, . . . . .nie . . .niski ................. .......................................................... .......................................................... .......................................................... 14 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

14

2012-07-05, 09:30

Ćwiczenie 9 Wypisz wszystkie znane ci słowa oznaczające: Wzrost . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tuszę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Budowę ciała . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 10 Wybierz sam lub poproś kolegę, aby podał ci jakąkolwiek literę alfabe− tu. Spróbuj znaleźć jak najwięcej słów opisujących cechy i wygląd czło− wieka, a zaczynających się na tę właśnie literę. WZÓR: . wysoki, . . . . . . wesoły, . . . . . . wolny, . . . . . .wielki .......... w .................................... .................................... .................................... .................................... Ćwiczenie 11 Do podanych słów dopasuj termin nadrzędny: Budowa ciała

Wiek

Wzrost

Tusza

Człowiek

Wysoki Stary Gruby Mężczyzna Zwalisty Szczupły Niski Chłopiec Drobny Młody Dziewczynka

15 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

15

2012-07-05, 09:30

TEMAT I

.......................................................... ..........................................................

Ćwiczenie 12 Opisz tego pana: Jak myślisz, w jakim jest wieku? Jakiego wzrostu? Jaką ma powierzchowność? Czy podoba ci się jego sylwetka? ....................................... TEMAT I

....................................... ....................................... ....................................... ....................................... ....................................... ....................................... Ćwiczenie 13 Patrząc na planszę 1 wypisz: przymiotniki np. wysoki, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . rzeczowniki np. chłopiec, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . czasowniki np. stać, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 14 Wybierz jedną z postaci na planszy 1. Zgromadź cechy jej wyglądu, a twoi koledzy powinni zgadnąć, którą postać wybrałeś. Ćwiczenie 15 Wybierz jedną z postaci na planszy 1. Podaj jej cechy pozytywne i nega− tywne: + –

Ćwiczenie 16 Do podanych przymiotników dopisz rzeczowniki: WZÓR: wysoki – .wysokość ...... ciężki – . . . . . . . . . . . . . . . . młody – . . . . . . . . . . . . . . . . stary – . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

16

2012-07-05, 09:30

brzydki – . . . . . . . . . . . . . . . . smutny – . . . . . . . . . . . . . elegancki – . . . . . . . . . . .

TEMAT I

Ćwiczenie 17 Od podanych przymiotników utwórz czasowniki: WZÓR: ładny – . .ładnieć ...... chudy – . . . . . . . . . . . . . . mały – . . . . . . . . . . . . . . . brzydki – . . . . . . . . . . . . . prosty – . . . . . . . . . . . . . . stary – . . . . . . . . . . . . . . . młody – . . . . . . . . . . . . . . gruby – . . . . . . . . . . . . . . PLANSZA 2. WYGLĄD CZŁOWIEKA; OCZY, WŁOSY Ćwiczenie 18 Podpisz rysunki:

.............

............

.............

..............

.............

............

.............

..............

Ćwiczenie 19 Pomaluj lub określ oczy i włosy osoby na obrazku. Podpisz jednym zda− niem: WZÓR: . .on . . ma . . . jasne . . . . .włosy. ..........

.............

............

.............

..............

.............

............

.............

..............

17 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

17

2012-07-05, 09:30

Ćwiczenie 20 Narysuj swój portret. Opisz swoje oczy i włosy:

TEMAT I

To ja. Ja mam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...................................... ...................................... ...................................... ...................................... Ćwiczenie 21 Wypisz słowa, które określają: oczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................................................... .......................................................... włosy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................................................... .......................................................... Ćwiczenie 22 To jest pani, która idzie na bal. Pomaluj jej oczy i uczesz ją:

Ćwiczenie 23 Napisz, co znaczą podane wyrażenia: WZÓR: nosić długie włosy – . .mieć . . . . długie . . . . . . włosy ....... 1. czesać się „na jeża” – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. farbować włosy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. tlenić włosy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

18

2012-07-05, 09:30

TEMAT I

4. ostrzyc się na krótko – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. podciąć włosy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. zrobić trwałą – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. zrobić pasemka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. ogolić głowę – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. wymodelować włosy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. czesać się z przedziałkiem – . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 24 Z jakich elementów (części) składają się te fryzury? Podpisz je: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

przedziałek

grzywka

kok

loki

pejsy

warkocz

Ćwiczenie 25 Jakie fryzury noszą kobiety? Jakie fryzury noszą mężczyźni? A. Panie najczęściej noszą: ....................... ....................... ....................... .......................

B. Panowie noszą: .......................... .......................... .......................... ..........................

Ćwiczenie 26 a) Zbierz słowa oznaczające kolory oczu i włosów: WZÓR: . . .jasne, . . . . .ciemne ....................... ...................................... ...................................... ......................................

19 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

19

2012-07-05, 09:30

b) Co znaczą zwroty? 1. mieć dobre oko 2. nosić okulary 3. zapuścić włosy

4. nosić zarost 5. nosić perukę 6. nosić brodę

TEMAT I

Ćwiczenie 27 Określ, co oznaczają te słowa: WZÓR: . .łysy . . . –. .bez . . .włosów ....... . szatyn – . . . . . . . . . . . . . . . . . . broda – . . . . . . . . . . . . . . . . . . loki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wąsy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

siwy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . brunet – . . . . . . . . . . . . . . . . . . fryzura – . . . . . . . . . . . . . . . . . . peruka – . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ćwiczenie 28 Ze zbioru słów A i B wypisz wszystkie przymiotniki opisujące wygląd oczu i włosów i uporządkuj je według przeciwnych znaczeń: WZÓR: jasne – . . ciemne ............. Ćwiczenie 29 Zaprojektuj fryzury do kształtu twarzy i uzasadnij, dlaczego tak wybrałeś?

Ćwiczenie 30 Zbierz wszystkie negatywne i pozytywne określenia na oczy i włosy: WZÓR: . .nieładne . . . . . . . . . . . . . . .piękne ................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... Ćwiczenie 31 Ustal z kolegą, jakie fryzury są odpowiednie dla:

20 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

20

2012-07-05, 09:30

panny lat 17 pani lat 60

kawalera lat 22 mężczyzny lat 40

WZÓR: myć włosy (czym?) .szamponem ................................. 1. farbować (czym? na jaki kolor?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. strzyc (czym? jak?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. układać (jak?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. nakładać (co?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. suszyć (czym?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PLANSZA 3. DRZEWO RODOWE Ćwiczenie 33 Podpisz na rysunku członków rodziny:

21 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

21

2012-07-05, 09:31

TEMAT I

Ćwiczenie 32 Jak pielęgnujesz włosy?

Ćwiczenie 34 Napisz kim są: WZÓR: Rodzice . . . to . . matka . . . . . .i .ojciec. ..........

TEMAT I

Małżeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rodzeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dziadkowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dzieci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Krewni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 35 Ułóż parami nazwy męskich i żeńskich członków rodziny: WZÓR: .mąż . . . .–. żona .......... ....................... ....................... ....................... Ćwiczenie 36 Narysuj swoje drzewo rodowe. Zacznij od „pradziadek” i „prababka”:

22 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

22

2012-07-05, 09:31

Mam dużą rodzinę. Niestety, nie spotykamy się często. Moja bliska rodzina mieszka w mieście. Dziadek i babcia mają dom na wsi. Dom jest stary, ale duży. Raz w roku spotykam moje ciotki i wujków, a także mo− ich kuzynów i kuzynki właśnie u babci. Wszyscy przyjeżdżamy na święta do dziadków. Ale jest wesoło! Ja mam: trzy kuzynki, czterech kuzynów, czterech wujków, babcię, dziadka, prababcię, brata, siostrę i oczywiście rodziców. Narysuj nas przy stole: Tylko ciocia Hela nie może siedzieć koło wujka Karola, bo się ciągle kłócą. Mnie proszę posadzić koło ciotecznej siostry Ani, bo ją bardzo lubię.

Ćwiczenie 38 Wyjaśnij znaczenie podanych słów: WZÓR: dziadek – . . .ojciec . . . . . ojca, . . . . ojciec . . . . . .matki ..... kuzyn – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . babka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . siostrzeniec – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

23 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

23

2012-07-05, 09:31

TEMAT I

Ćwiczenie 37 Przeczytaj tekst:

szwagier – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . teść – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . rozwódka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 39 Napisz, kim są razem: TEMAT I

WZÓR: mąż i żona – . .małżeństwo .................. 1. brat i siostra – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. dziadek i babka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. wnuk i wnuczka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. teść i teściowa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. ojciec i matka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. wujek i ciotka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. pan i pani – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. kuzyn i kuzynka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 40 Wyrazy z obu kolumn połącz w pary: 1. rozwódka 2. dziadek 3. wdowiec 4. ojczym 5. pasierbica 6. szwagier 7. zięć 8. brat 9. wuj 10. prawnuk 11. bratanek

a) b) c) d) e) f) g) h) i) j) k)

babcia macocha szwagierka rozwiedziony synowa bratanica wdowa pasierb prawnuczka ciotka siostra

Ćwiczenie 41 Opowiedz o „pewnej rodzinie” używając czasowników: mieć, mieszkać, lubić, kochać (nie), kłócić się, szanować, nienawidzić, żyć (nie), rozwieść się, pobrać się, umrzeć. Ćwiczenie 42 Opowiedz historię swojego (cudzego) życia. Użyj podanych czasowników: urodzić się, uczyć się, wychować, pracować, mieszkać, ożenić się (wyjść za mąż), rozwieść się. 24 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

24

2012-07-05, 09:31

Ćwiczenie 43 Przeprowadź wywiad z kolegą na temat roli rodziny: a) w społeczeństwie b) w życiu pojedynczego człowieka.

TEMAT I

PLANSZA 4. PORTRET RODZINNY Ćwiczenie 44 Popatrz na rysunek. Jaka jest ta rodzina? Ta rodzina jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..........................................................

Ćwiczenie 45 Wybierz jedną z osób na planszy 4. Opowiedz, jaki on/ona jest. Możesz zacząć tak: To jest wujek Janek. On jest sympatyczny, ale leniwy. Nic nie lubi robić. A to jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... .......................................................... 25 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

25

2012-07-05, 09:31

Ćwiczenie 46 Do podanych słów dopisz wyrazy o znaczeniu przeciwnym: WZÓR: mądry – . . głupi .......

TEMAT I

myślący – . . . . . . . . . . . . . . . pracowity – . . . . . . . . . . . . . towarzyski – . . . . . . . . . . . . .

kulturalny – . . . . . . . . . . . . . . . . miły – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wesoły – . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ćwiczenie 47 Wypisz cechy: a) miłego człowieka, b) niemiłego człowieka a) Człowiek miły jest: .życzliwy .....................

b) Człowiek niemiły jest: . nieżyczliwy .........................

...................... ...................... ...................... ...................... ...................... ......................

.......................... .......................... .......................... .......................... ..........................

Ćwiczenie 48 Ze słów podanych na odwrocie planszy wybierz i pogrupuj słowa o po− dobnym znaczeniu: WZÓR: zły – . . .niedobry, . . . . . . . .niesympatyczny, . . . . . . . . . . . . . złośliwy ...................... serdeczny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . niedbały – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . porywczy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . samotny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . inteligentny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 49 Napisz, jakie słowa określają: 1. temperament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................................................... 2. umysłowość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................................................... 3. charakter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..........................................................

26 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

26

2012-07-05, 09:31

surowy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . skąpy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . serdeczny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kulturalny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nietowarzyski – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wykształcony –. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 51 Czasem opisujemy człowieka, do którego mamy szczególny stosunek emocjonalny, na przykład bardzo pozytywny lub bardzo negatywny. Wymień cechy osoby, którą szczególnie lubisz i takiej, która wyjątkowo cię denerwuje: Lubię go, bo:

Lubię go, mimo że:

Nie lubię go, ponieważ:

Nie lubię go, chociaż:

Ćwiczenie 52 Od podanych przymiotników utwórz rzeczowniki: WZÓR: pilny – . . . . .pilność ........ inteligentny – . . . . . . . . . . . . . . zły – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . serdeczny – . . . . . . . . . . . . . . . . poważny – . . . . . . . . . . . . . . . . .

samotny – . . . . . . . . . . . . . . . . . uprzejmy – . . . . . . . . . . . . . . . . skąpy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . smutny – . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ćwiczenie 53 Od podanych rzeczowników utwórz przymiotniki: WZÓR: odpowiedzialność – . .odpowiedzialny ............................... chamstwo – . . . . . . . . . . . . . . . . złośliwość – . . . . . . . . . . . . . . . .

tępota – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . bystrość – . . . . . . . . . . . . . . . . . .

27 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

27

2012-07-05, 09:31

TEMAT I

Ćwiczenie 50 Napisz, co znaczą te słowa: WZÓR: pracowity – . taki, . . . . który . . . . .lubi . . . .i .umie . . . . .pracować ....................

uczynność – . . . . . . . . . . . . . . . surowość – . . . . . . . . . . . . . . . .

lekkomyślność – . . . . . . . . . . . . sympatia – . . . . . . . . . . . . . . . .

TEMAT I

Ćwiczenie 54 Od podanych przymiotników utwórz czasowniki: Wzór: łagodny – . łagodnieć ........... głupi – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . myślący – . . . . . . . . . . . . . . . . . . wesoły – . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

pracowity – . . . . . . . . . . . . . . . . wykształcony – . . . . . . . . . . . . . wymagający – . . . . . . . . . . . . . .

Ćwiczenie 55 Opisz siebie: a) wygląd zewnętrzny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... b) cechy wewnętrzne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... c) kim jesteś w rodzinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... Mój słowniczek .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... ..........................................................

28 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

28

2012-07-05, 09:31

Temat II

OKOLICE ZAMIESZKANIA, DOM

TEMAT II

Plansza 5. Gdzie mieszkasz? Miasto Plansza 6. Miasteczko Plansza 7. Dom, mieszkanie Plansza 8. Wieś

PLANSZA 5. GDZIE MIESZKASZ? MIASTO Ćwiczenie 56 Podpisz rysunki:

29 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

29

2012-07-05, 09:31

Ćwiczenie 57 Zbuduj zdania według wzoru i podpisz rysunki. WZÓR: . . Jadę . . . . rowerem. . . . . . . . . .Idę . . .po . . ulicy. .......

TEMAT II

Ćwiczenie 58 Ze słów zebranych na odwrocie planszy 5 (grupa A) wypisz słowa, które oznaczają: dom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pojazd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . obiekt kultury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 59 Podane wyrazy uporządkuj według podanych tematów: pociąg, teatr, kino, chodnik, park, przejście, wieżowiec, autobus, tramwaj, taksówka, dzielnica, ulica, rower, biblioteka. Pojazdy

Miasto

Obiekty kultury

30 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

30

2012-07-05, 09:31

kościół – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dzielnica – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . miasto – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kultura – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tramwaj – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . teatr – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ulica – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . park – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 61 Od podanych wyrazów proszę utworzyć wyrazy pochodne: WZÓR: miasto – .miasteczko, . . . . . . . . . .miejski ................................ dom – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ulica – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . komunikacja – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . restauracja – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 62 Który z wyrazów pasuje do podanej definicji? Podkreśl go: WZÓR: jezdnia – szosa – autostrada Droga wielopasmowa o twardej nawierzchni i przeznaczona do szybkie− go ruchu. 1. Autobus – tramwaj – taksówka Samochód osobowy, służący do przewożenia ludzi za opłatą. 2. Latarnia uliczna – świetlówka – jarzeniówka Lampa, która oświetla miasto w nocy. 3. Blok – wieżowiec – drapacz chmur Kilkupiętrowy budynek o powtarzalnych segmentach. 4. Kino – teatr – filharmonia Budynek, w którym odbywają się koncerty muzyczne. Ćwiczenie 63 a) Jak nazywa się: – teren rekreacyjny w mieście? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

31 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

31

2012-07-05, 09:32

TEMAT II

Ćwiczenie 60 Od podanych słów utwórz określenie: WZÓR: przemysł – . .przemysłowy .......................................

– zmiana miejsca zamieszkania? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . – budynek, w którym odbywają się imprezy kulturalne? . . . . . . . . . . . . . b) Określ, co to jest: 1. sygnalizacja świetlna to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. placówka handlowa to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. autostrada to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. obiekty rozrywki to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TEMAT II

Ćwiczenie 64 Wpisz nazwy przedstawionych obiektów: 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 65 Ustal, co opisują podane zdania, czyli napisz, co to jest: System rur usuwający brudną wodę i ścieki z miasta to . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... Niewielka miejscowość rolnicza to. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... Budynek, który ma więcej niż 10 pięter to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... Szeroka i długa droga wielopasmowa dla samochodów to . . . . . . . . . . . .......................................................... Ruch pojazdów, transport i łączność to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..........................................................

32 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

32

2012-07-05, 09:32

Ćwiczenie 66 Przeczytaj tekst: Miasto: jednostka osadnicza (1) powstała historycznie w wyniku sku− pienia się ludzi wykonujących (2) zawody nierolnicze. Wyróżnia się (3) intensywnością zabudowy, wyposażeniem w: (4) sieci transportu, (5) urządzenia gospodarki wodnej, (6) urządzenia energetyczne, (7) placówki handlowe i (8) usługowe. TEMAT II

(wg Encyklopedii Popularnej PWN, 1982)

a) Wyjaśnij podkreślone zwroty. b) Odszukaj w słowniku i odczytaj hasło „miasto satelitarne”. Ćwiczenie 67 Przeczytaj tekst i odpowiedz na pytania: Miasto według prawa polskiego jest jednostką podziału administra− cyjnego. Rada Miejska jest organem władzy państwowej i podstawowym organem samorządu społecznego. Na czele miast, które mają powyżej 100 tys. mieszkańców, stoi prezydent. W mniejszych miastach władzę sprawuje burmistrz. (wg Encyklopedii Popularnej PWN, 1982)

a) Kto rządzi twoim miastem? b) Co chciałbyś zmienić w twoim mieście? Ćwiczenie 68 Miasto−ogród W XIX wieku Anglik E. Howard stworzył koncepcję miast wyposażo− nych bogato w tereny zielone rozmieszczone dookoła centrum. Budyn− ki użyteczności publicznej miały być usytuowane w parku. Pomysł Ho− warda był wyrazem protestu przeciwko zabudowie kapitalistycznej miast angielskich. (wg Encyklopedii Popularnej PWN, 1983, s. 464)

Zaprojektuj miasto Twoich marzeń i opisz je w 10 zdaniach.

33 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

33

2012-07-05, 09:32

Ćwiczenie 69 Jakie to dzielnice? Opisz je.

TEMAT II

Ćwiczenie 70 Wpisz brakujące przyimki: Lubię spacery . . . . . . Starym Mieście. To najładniejsza dzielnica . . . . . naszym mieście. Dziś wieczorem umówiłam się . . . . . . kolegą . . . . . . teatru. Najpierw pójdziemy . . . . . teatru, a potem . . . . . spacer . . . . . . śródmieściu. Odkąd zamieszkałam . . . . . . osiedlu, . . . . . bloku, spacery . . . . . . Starym Mieście są dla mnie dużą przyjemnością. PLANSZA 6. MIASTECZKO Ćwiczenie 71 Podpisz rysunki:

34 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

34

2012-07-05, 09:32

TEMAT II

Ćwiczenie 72 Popatrz na rysunek i odpowiedz na pytania:

Co jest w centrum? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w śródmieściu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dalej od centrum? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 73 Opowiedz, jakie są te domy?

35 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

35

2012-07-05, 09:32

Ćwiczenie 74 Odpowiedz na pytania:

TEMAT II

Gdzie mieszkasz? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czy mieszkasz daleko od centrum/śródmieścia? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czy jeździsz tramwajem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czy w twoim mieście/twojej wsi jest kino i teatr? . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czy twoja szkoła jest daleko od domu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czy w twoim domu są schody? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Z kim mieszkasz? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 75 Nazwij te pojazdy:

Które spotykasz tylko w mieście? Ćwiczenie 76 Przeczytaj głośno tekst: Mieszkam w małym mieście. Mamy tu sklepy, kino, kościół i szkołę. Za szkołą jest park. Czasem jeżdżę pociągiem do dużego miasta. Tam miesz− kają moja ciocia i kuzynki. W tym mieście jest duży ruch. Ciocia miesz− ka w bloku na osiedlu i zawsze się denerwuje, kiedy przechodzimy przez ulicę. Jakie jest twoje miejsce zamieszkania? Ćwiczenie 77 Opisz obiekty przedstawione na rysunkach:

36 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

36

2012-07-05, 09:32

TEMAT II

Ćwiczenie 78 Wyjaśnij podane terminy: WZÓR: Willa – to . . dom . . . . .letni . . . .za . .miastem . . . . . . . lub . . . .dom . . . .wolnostojący, . . . . . . . . . . . otoczo− ...... ny ogrodem. ............................................. Klatka schodowa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Peryferie – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pętla tramwajowa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Skwer – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Najemca – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Winda – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Metro – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Parter – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 79 Wypisz nazwy obiektów, które służą pojedynczym mieszkańcom i nazwy obiektów, które służą wszystkim. Dla pojedynczych osób

Dla wszystkich

willa

restauracja

37 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

37

2012-07-05, 09:32

Ćwiczenie 80 Zabierz kolegę na wycieczkę po Twoim mieście: „od centrum po pery− ferie”. Wybierz pojazd: auto, tramwaj, autobus, taksówkę. Wyjaśnij wybór. Opowiedz, co mu pokazałeś. Ćwiczenie 81 Opisz znane ci miasto/miasteczko według planu: TEMAT II

1. Jak wygląda śródmieście? (centrum) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... 2. Ile dzielnic ma to miasto? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... 3. Czy jest stare, czy nowe? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... 4. Czy są w nim ciekawe obiekty? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... Ćwiczenie 82 Rzeczowniki podane w ramce dopasuj do czasownika z przyimkiem: WZÓR: iść do . .cioci ............ iść na .zebranie ............. iść do . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... iść na . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... film, kino, obiad, koncert, posiedzenie, filharmonia, restauracja, kawiarnia, kościół, koleżanka, msza, impreza, lotnisko, dom, wystawa, las, rewia mody, park, kawa, muzeum Ćwiczenie 83 Wpisz brakujący wyraz: Parę lat (1). . . . . . . . . . . studiowałem (2) . . . . . Politechnice (3) . . . . Warszawie. Mieszkałem wtedy (4) . . . . . . centrum (5) . . . . . . . ciotki.

38 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

38

2012-07-05, 09:32

Ćwiczenie 84 Podane nazwy miast uporządkuj według schematu: Tokio, Rzym, Warszawa, Kraków, Wenecja, Pekin, Moskwa, Wilno, Paryż, Bonn, Hamburg, Berlin, Nowy Jork, Los Angeles. Miasta Powyżej 2 milionów

Stolice

Zabytkowe

Do którego miasta chciałbyś pojechać? Dlaczego? Ćwiczenie 85 Wielcy ludzie pochodzili z małych miejscowości. Czy wiesz z których? 1. Jan Paweł II 2. E. Orzeszkowa 3. J. Słowacki 4. F. Chopin 5. W. Szymborska 6. A. Mickiewicz 7. K. Pułaski

a) Krzemieniec b) Wadowice c) Grodno d) Kórnik pod Poznaniem e) Żelazowa Wola f) Zaosie k. Nowogródka g) Warka

39 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

39

2012-07-05, 09:32

TEMAT II

Cały rok mieszkałem (6) . . . . . . . jednym pokoju (7) . . . . . . . kuzynem, który pracował (8) . . . . . . fabryce. Ciotka pracowała (9) . . . . . . teatrze, ale my nie chodziliśmy (10) . . . . teatru. Kuzyn chodził tylko (11) . . . . filmy sensacyjne, a ja wolałem chodzić (12) . . . . . . . . kawę. Teraz (13) . . . . . . . . żałuję, bo mieszkam (14) . . . . . . . . prowincji. Nie ma tu (15) . . . . . . . . kina, (16) . . . . . . . . teatru. Pracuję (17) . . . . . . . . zakładzie położonym (18) . . . . . . . . miastem. (19) . . . . . . . pracy jestem zmęczo− ny i siedzę (20) . . . . . . . . domu (21) . . . . . . . . telewizorem.

PLANSZA 7. DOM, MIESZKANIE

TEMAT II

Ćwiczenie 86 Połącz w pary wyrazy o przeciwnym znaczeniu: 1. duży a) ciemny 2. jasny b) stary 3. nowy c) mały 4. ciepłe d) niewygodne 5. wygodne e) zimne 6. wspólny f) własny Ćwiczenie 87 Podpisz obrazki:

Ćwiczenie 88 Wpisz nazwy ponumerowanych przedmiotów znajdujących się w pokoju: 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. . . . . . . . . . . . . . . . . .

40 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

40

2012-07-05, 09:32

TEMAT II

Ćwiczenie 89 Narysuj Twój pokój. Gdzie są drzwi? Gdzie są okna? Czy są tam meble?

Ćwiczenie 90 Napisz, gdzie mogą znajdować się wymienione rzeczy. Użyj słów: nad, pod, na, w, z tyłu, koło, z przodu, przy. WZÓR: ubikacja – obok . . . . .łazienki, . . . . . . . za . . kuchnią ........ łazienka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ściana – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . telefon – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . okna – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sufit – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . piec – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 91 Opisz budynki na rysunkach:

41 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

41

2012-07-05, 09:32

TEMAT II

Kto mieszka w tych budynkach? Ćwiczenie 92 To jest piętro w bloku. Wpisz nazwy ponumerowanych przedmiotów:

1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Czy mieszkanie w bloku jest wygodne? Ćwiczenie 93 Narysuj plan mieszkania, które Ci się podoba. Opisz rysunek:

42 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

42

2012-07-05, 09:33

1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TEMAT II

5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 94 Uporządkuj podane określenia: ciasne, komfortowe, słoneczne, stare, wspólne, samodzielne, zimne, brzydkie, przestronne, nowe, niewygodne, drogie, przytulne, ciepłe, tanie, ładne. + jasne

– ciemne

43 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

43

2012-07-05, 09:33

Ćwiczenie 95 Co to jest? Do czego służy? WZÓR: sypialnia – . pomieszczenie . . . . . . . . . . . . .przeznaczone . . . . . . . . . . . .do . . spania .............

TEMAT II

jadalnia – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . piec, kaloryfer – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . strych, piwnica, spiżarnia – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . balkon, taras – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . przedpokój, korytarz – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . umeblowanie, wyposażenie – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 96 Wybierz właściwe słowo i wpisz je w odpowiedniej formie w puste miejsce: WZÓR: W sypialni leży zielona miękka . .wykładzina . . . . . . . . . . (parkiet, podłoga, wykładzina). 1. Rano myję się w . . . . . . . . . . . . (toaleta, łazienka, ubikacja). 2. W . . . . . . . . . . . . mam swoje narzędzia i miejsce do malowania obrazów (pracownia, gabinet, salon). 3. Zapasy owoców i jarzyn przechowuję w chłodnej . . . . . . . . . . . . (strych, piwnica, poddasze). 4. W dużych domach przyjmuje się gości w . . . . . . . . . . . . (salon, jadalnia, sypialnia). 5. Mieszkanie, w którym mieszkają dwie rodziny to mieszkanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (własne, wspólne, wynajęte). 6. Gorąca woda, która ogrzewa mieszkanie, znajduje się w . . . . . . . . . . (piec, kaloryfer, kominek). 7. Letnie przyjęcie możemy zorganizować na . . . . . . . . . . . . (taras, balkon, ganek). 8. Przedmioty w twoim pokoju to . . . . . . . . . . . . (wyposażenie, zestaw, umeblowanie). Ćwiczenie 97 Ludzie mieszkający blisko siebie to: sąsiad, mieszkaniec, gospodarz, gospodyni, domownik, lokator, współlokator, najemca, współmieszkaniec, właściciel Wyjaśnij, kim są wymienione osoby: 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

44 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

44

2012-07-05, 09:33

4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Dom miejski przyszedł do Polski z osadnictwem niemieckim. Przed− tem były zamki i klasztory, dwory (dworki) oraz chałupy i karczmy. Przez długi czas domy murowane można było spotkać tylko w wielkich mia− stach. Jeszcze do XVIII wieku można było spotkać obok wielkich i ma− łych domów „lepianki z chrustu plecione, kurne” w Krakowie i Pozna− niu. Pierwotnie nie budowano domów w jednym rzędzie, niektóre wy− stawały, a inne były cofnięte. Dopiero pożary wyrównywały ulice. Prze− ważały domy drewniane, jedno− lub dwupiętrowe, tylko w miastach naj− większych budowano kamienice. Ulice i domy nie miały napisów ani numerów. Przez bramę wchodziło się długą sienią na dziedziniec albo podwó− rze. Sień dzieliła dom na gmachy frontowe i oficyny. Rozróżniano izby z piecem, komnaty z kominkiem, komory nie ogrzewane, kuchnie, wy− gódki, czasem i łazienkę. Okna były wysokie, ale nie dawały dużo światła bo szyby były małe. (wg A. Brückner, Encyklopedia staropolska, t. I, s. 222)

b) Wyjaśnij znaczenie wyróżnionych słów i zwrotów. Użyj encyklopedii lub słow− nika. Ćwiczenie 99 Dobierz wyrazy bliskoznaczne do podanych słów: WZÓR: toaleta – . ubikacja, . . . . . . . .klozet ................................. 1. balkon – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. pracownia – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. garsoniera – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. przedpokój – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. strych – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. składzik – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. piwnica – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. kaloryfer – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. schody – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. drzwi – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

45 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

45

2012-07-05, 09:33

TEMAT II

Ćwiczenie 98 a) Przeczytaj tekst:

Ćwiczenie 100 Zbierz słowa opisujące mieszkanie o wysokim i niskim standardzie. Niski standard

Wysoki standard

TEMAT II

Ćwiczenie 101 Zbuduj samodzielnie definicje pojęć: ogrzewanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . oświetlenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wyposażenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . umeblowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 102 a) Napisz, co to jest? 1. Niewielkie, samodzielne, jednopokojowe mieszkanie przeznaczone dla osób samotnych to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Pomieszczenie, w którym pracuje artysta, rzemieślnik lub naukowiec to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Pomieszczenie między stropem a dachem to . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Podziemne pomieszczenie znajdujące się pod budynkiem to . . . . ...................................................... 5. Przenośny sprzęt, stanowiący część urządzenia mieszkania to . . . . . ...................................................... b) Jak myślisz, co to jest? meblościanka, segment, regał, jamnik/ława.

46 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

46

2012-07-05, 09:33

PLANSZA 8. WIEŚ

................

................

................

.............

................

................

Ćwiczenie 104 Podpisz rysunki:

47 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

47

2012-07-05, 09:33

TEMAT II

Ćwiczenie 103 Podpisz rysunki:

Ćwiczenie 105 Nazwij pojazdy:

............ TEMAT II

............

............ ............

Ćwiczenie 106 Uporządkuj podane wyrazy według tematów: maszyna rolnicza, krzaki, świnia, kura, samochód, kwiaty, trawa, wózek, kot, rower, pies, drzewo Zwierzęta

Rośliny

Pojazdy

Ćwiczenie 107 Utwórz określenia od podanych nazw rzeczy: WZÓR: roślina – . . roślinny ............ ogród – . . . . . . . . rolnik – . . . . . . . . . . . . . . owoc – . . . . . . . . . . . las – . . . . . . . . . . . chłop – . . . . . . . . . . . . . . . przyroda – . . . . . . . . pole – . . . . . . . . . gospodarstwo – . . . . . . . . pies – . . . . . . . . . . . .

48 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

48

2012-07-05, 09:33

Ćwiczenie 108 Podpisz rysunki:

............

............

............ ............ ............

............

Ćwiczenie 109 Wyjaśnij znaczenie słów: WZÓR: stajnia – . .mieszkanie . . . . . . . . . dla . . . koni ............... 1. kurnik – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. chlew – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. stodoła – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. sad – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. obora – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. warzywnik – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. studnia – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. kosiarka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. wóz – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. płot – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

49 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

49

2012-07-05, 09:33

TEMAT II

............

Ćwiczenie 110 Podwórko. Wpisz nazwy ponumerowanych przedmiotów: 1. . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . TEMAT II

4. . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . 6. . . . . . . . . . . . . 7. . . . . . . . . . . . . 8. . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 111 Do podanych czasowników dobierz odpowiednie rzeczowniki pszenicę, trawę, drzewa, gałęzie, zwierzęta, kwiaty, kury, kaczki, podwórko, sad, ziemię, pole, zboże, marchewkę: WZÓR: produkować – . . .(co?) . . . . żywność ......... siać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . uprawiać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ogrodzić – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . karmić – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . hodować – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ścinać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . żąć – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 112 Od podanych rzeczowników utwórz przymiotniki: WZÓR: królik – . .króliczy ....... owca – . . . . . . . . . . . . . . . . . zboże – . . . . . . . . . . . . . . . . kura – . . . . . . . . . . . . . . . . . jarzyny – . . . . . . . . . . . . . . . kaczka – . . . . . . . . . . . . . . .

słoma – . . . . . . . . . . . . . . . mysz –. . . . . . . . . . . . . . . . zagroda – . . . . . . . . . . . . . stajnia – . . . . . . . . . . . . . . siano – . . . . . . . . . . . . . . .

50 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

50

2012-07-05, 09:33

Ćwiczenie 113 W słownictwie związanym z tematem wieś jest dużo trudnych wyrazów, np. słowo „żąć” znaczy „ciąć, ścinać zboże, trawę za pomocą jakiegoś narzędzia lub maszyny”. Słowo „żąć” odmienia się tak: żniemy żniecie żną

spróbuj odmienić słowa i znaleźć wyrazy pochodne siać . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . hodować . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . plewić . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 114 Omów dogodności i niedogodności życia na wsi: +

–

Ćwiczenie 115 Jak wyobrażasz sobie produkcję rolniczą za 50 lat? Napisz 10 zdań: 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................ 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................ 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................ 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................

51 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

51

2012-07-05, 09:33

TEMAT II

1. żnę, 2. żniesz, 3. żnie,

TEMAT II

5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................ 6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................ 7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................ 8. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................ 9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................ 10. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................ Ćwiczenie 116 Jaki jest, a jaki powinien być stosunek człowieka do zwierząt hodowla− nych? Jak to będzie w przyszłości? Porozmawiaj o tym z kolegą.

Mój słowniczek .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... ..........................................................

52 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

52

2012-07-05, 09:33

Temat III

URZĄDZENIE MIESZKANIA

TEMAT III

Plansza 9. Sprzątanie Plansza 10. Łazienka Plansza 11. Kuchnia Plansza 12. Pokój Plansza 13. Sprzęt elektryczny i elektroniczny

PLANSZA 9. SPRZĄTANIE Ćwiczenie 117 Co oni robią? Podpisz obrazki:

.............. ............. .............. .............. Ćwiczenie 118 Podpisz rysunki:

..............

..............

..............

..............

..............

.............. 53

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

53

2012-07-05, 09:33

Ćwiczenie 119 Połącz wyrazy według wzoru 1. porządkować 2. naprawiać 3. prać 4. malować 5. sprzątać 6. myć 7. czyścić

a) czyszczenie b) malowanie c) porządkowanie d) sprzątanie e) pranie f) mycie g) naprawianie

TEMAT III

Ćwiczenie 120 Do podanych słów dopisz wyrazy o znaczeniu przeciwnym: WZÓR: mokry – . suchy ............. czysty – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . porządny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . świeży – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ładny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sprzątnięty – . . . . . . . . . . . . . . . . . zadbany – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . uprany – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 121 Do podanych czasowników (słów) dopisz wykonawców czynności: WZÓR: prać – . praczka .............. sprzątać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . malować – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . brudzić – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . gospodarować – . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 122 Uporządkuj wyrazy według podanych niżej tematów: mydło, szczotka, sprzątać, myć, miotła, proszek, pasta, prać, ścierka, czyścić, za− miatać, trzepaczka, płyn do mycia, odkurzać, śmietniczka, woda. Czynności porządkowe Narzędzia do robienia porządków

Środki czystości

54 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

54

2012-07-05, 09:34

Ćwiczenie 123 Czym się to robi? WZÓR: maluje się – . pędzlem . . . . . . . . i. farbą ...........

TEMAT III

1. pastuje się – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. zamiata się – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. froteruje się – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. odkurza się – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. ściera się – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. szoruje się – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. trzepie się – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 124 Zorganizuj porządki świąteczne: 1. Co trzeba zrobić w domu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Przygotuj narzędzia i środki czystości. Potrzebne będą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Zaplanuj czynności. Najpierw trzeba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Potem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Następnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A na końcu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 125 Dokończ zdania: 1. Otwieram okno, bo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Do wody wsypuję proszek, ponieważ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Smaruję ściany klejem, bo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Kiedy odnawiam mieszkanie, to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Śmieci trzeba wynosić, bo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 126 Do podanych rzeczowników dopisz odpowiednie czasowniki: WZÓR: farba – . malować ......... klej – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . śmieci – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . trzepaczka – . . . . . . . . . . . . . . . froterka – . . . . . . . . . . . . . . . . . kurz – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

brud –. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . szczotka – . . . . . . . . . . . . . . . . . miotła – . . . . . . . . . . . . . . . . . . ścierka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . pasta – . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

55 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

55

2012-07-05, 09:34

Ćwiczenie 127 Znajdź w słowniku synonimy lub wyrazy bliskoznaczne do słów: porządek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . porządkować . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . porządny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 128 a) Wybierz jeden wspólny dla wszystkich podanych czasowników przed− rostek, który zamieni je w czasowniki dokonane (od−, do−, wy−, na−): TEMAT III

... ... ... ... ... ...

czyścić sprzątać lakierować malować myć prać

b) Do podanych niżej czasowników dobierz po dwa przedrostki np. do−, wy−, na−, przy−, prze−. Wyjaśnij, jak zmieniają one znaczenie słów. WZÓR: malować – . .wymalować, . . . . . . . . . .przemalować ............................ trzepać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kleić – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . murować – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . stawiać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 129 Podane niżej czasowniki dokonane zamień na niedokonane: WZÓR: zamieść – . . zamiatać ........... wytrzepać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . odkurzyć – . . . . . . . . . . . . . . . . . . sprzątnąć – . . . . . . . . . . . . . . . . . . pościerać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . przewietrzyć –. . . . . . . . . . . . . . . . nakleić – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

56 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

56

2012-07-05, 09:34

to znaczy

trzepać

dywany skórę bagaż

........................ ........................ ........................

kurz się z kimś buty

to znaczy

ścierać

........................ ........................ ........................

to znaczy

malować

ścianę portret przyszłość

........................ ........................ ........................

ubranie szeregi partii zęby

to znaczy

czyścić

........................ ........................ ........................

bałagan

robić to znaczy mieć w głowie mieć w papierach

........................ ........................ ........................

Ćwiczenie 131 Wyrazy podane na odwrocie planszy 9 uporządkuj według tematów: 1. Porządkowanie mieszkania 2. Odnawianie mieszkania 3. Narzędzia do odnawiania i porządkowania 4. Środki czystości

57 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

57

2012-07-05, 09:34

TEMAT III

Ćwiczenie 130 Wyjaśnij znaczenie podanych wyrażeń:

PLANSZA 10. ŁAZIENKA Ćwiczenie 132 Co oni robią?

TEMAT III

Ćwiczenie 133 Podpisz narysowane przedmioty. 1. . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . 6. . . . . . . . . . . . . 7. . . . . . . . . . . . . . . 8. . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 134 Dobierz słowa o znaczeniu przeciwnym: 1. nieświeży 2. gorący 3. czysty 4. umyty 5. mokry

a) b) c) d) e)

suchy brudny nieumyty zimny świeży

58 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

58

2012-07-05, 09:34

Ćwiczenie 135 Co jest w każdej łazience? Narysuj i podpisz.

TEMAT III

Ćwiczenie 136 Dokończ zdania według wzoru: WZÓR: Oglądam się .w. .lustrze. ................. 1. Myję się (czym?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Używam (czego?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Czyszczę zęby (czym?) . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Czeszę się (czym?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Piorę w (czym?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 137 Co robimy w łazience? Niepotrzebne wyrazy skreśl. kąpać się, jeść, brać prysznic, kupić, rysować, czesać się, kleić, zakręcać włosy, czekać, prać, gotować, golić się, strzyc, wygłupiać się, śpiewać. Ćwiczenie 138 Zbierz słowa, których znaczenie mieści się w podanych terminach: 1. Przybory toaletowe: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... 2. Kosmetyki: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................................................... 3. Ubiory używane przy toalecie porannej i wieczornej: . . . . . . . . . . . . . ..........................................................

59 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

59

2012-07-05, 09:34

Ćwiczenie 139 Wymień nazwy przedmiotów używanych do higieny i do pielęgnacji urody: Higiena

Uroda

TEMAT III

Ćwiczenie 140 Wymień przedmioty ruchome i nieruchome w łazience: Ruchome

Nieruchome

Ćwiczenie 141 Znajdź w słowniku wyrazy określające oraz synonimiczne i bliskoznacz− ne ze słowami: Zapach: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Łazienka: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Toaleta: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 142 Opisz swoją toaletę poranną i wieczorną (maks. 10 zdań). Ja wstaję o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... Ćwiczenie 143 Napisz, do czego służą wymienione przedmioty: WZÓR: Perfumy – .służą . . . . do . . .nadania . . . . . . . pięknego . . . . . . . . zapachu. .................. gąbka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . suszarka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

60

2012-07-05, 09:34

Ćwiczenie 144 Wyszukaj nazwę nadrzędną dla wymienionych wyrazów: WZÓR: mydło, szampon – . . .przybory . . . . . . . .do . . mycia . . . . . /. .środki . . . . . czystości .......... 1. krem, szminka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. żyletka, brzytwa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. wanna, prysznic – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. kapcie, szlafrok – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. dezodorant, perfumy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. gąbka, szczotka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 145 a) Przeczytaj polskie przysłowia i porzekadła związane z myciem i hi− gieną: Bielszy bywa, kto się myje. Częste mycie skraca życie. Kto się myje, ten długo żyje. Próżno myjesz z wierzchu ciało, jeśli wewnątrz co przywarło. Nie pomoże mydło, woda, kiedy brzydka uroda. Bez wody nie ma urody. Wodę tylko gęsi lubią. Brudny, aż się lepi. Brudny jak nieboskie stworzenie. Brudy pierz w domu. b) Wybierz jedno przysłowie lub powiedzenie i rozwiń je. Czy znasz inne powiedzenia na temat czystości? Ćwiczenie 146 Wyrazy z planszy 10 uporządkuj według tematów: Kosmetyki

Przybory toaletowe

Urządzenia toaletowe

61 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

61

2012-07-05, 09:34

TEMAT III

golarka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . brzytwa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pasta do zębów – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . szampon – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dezodorant – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PLANSZA 11. KUCHNIA Ćwiczenie 147 Podpisz obrazki:

TEMAT III

Ćwiczenie 148 Połącz w pary rysunki w ramkach z przedmiotami w ramce dolnej.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

a.

b.

c.

d.

e.

62 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

62

2012-07-05, 09:34

f.

Ćwiczenie 149 To jest stół. Umieść na stole: talerze, szklanki, cukierniczkę, solniczkę, kieliszki, łyżki, nóż, widelec.

TEMAT III

Ćwiczenie 150 Co robimy w kuchni?

Ćwiczenie 151 To jest kuchnia. Umieść tu: lodówkę, kuchenkę, maszynkę do mięsa, talerze.

63 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

63

2012-07-05, 09:34

Ćwiczenie 152 Wyjaśnij terminy: WZÓR: serwis to . talerze . . . . . . płytkie, . . . . . . .głębokie, . . . . . . . .waza . . . . i. półmiski. ................ nakrycie to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zastawa stołowa to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sztućce to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . garnki to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sprzęt kuchenny to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

TEMAT III

Ćwiczenie 153 Wymień urządzenia kuchenne, które zużywają prąd elektryczny: WZÓR: mikser .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... Ćwiczenie 154 Do czego służą te przedmioty?

Te wszystkie przedmioty służą do . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Do czego służy każdy z nich? Stolnica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wałek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sitko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Foremki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nóż . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Waga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

64

2012-07-05, 09:35

Ćwiczenie 156 Gotowanie bez garnków jest rzeczą niemożliwą. Przejrzyj listę garnków przygotowaną przez autora książki kucharskiej i a) wyeliminuj trzy pozycje, według ciebie niepotrzebne, b) scharakteryzuj dokładnie jedną wybraną pozycję, czyli opisz, do czego służy wybrane przez ciebie naczynie. A oto lista: – imbryk o pojemności 2,5–3 litrów; – porcelanowy czajniczek do zaparzania herbaty; – litrowy garnek – wyłącznie do gotowania mleka; – 3/4−litrowy garnuszek emaliowany z dobrze dopasowaną pokrywką wyłącznie do zaparzania kawy; – patelnia teflonowa o średnicy ok. 22 cm; – mała patelnia teflonowa o przekroju ok. 12–16 cm; – garnek 2−litrowy z dopasowaną pokrywką; – rondel 3/4−litrowy z dopasowaną pokrywką; – garnek emaliowany (lub rondel) 1−litrowy z dopasowaną pokrywką; – nóż ze stali nierdzewnej (ostry) do obierania owoców i krajania jarzyn; – sprężyna do ubijania omletów, jaj, piany i śmietany; – mątewka drewniana mała; – deseczka do krajania jarzyn, siekania jaj itp.; – aptekarski moździerz porcelanowy litrowy z porcelanowym wałkiem do ucierania majonezu, sera ze śmietaną, masła itp. albo miska glinia− na (tzw. makutra) i drewniany wałek do ucierania; – małe sitko; – duże sitko lub durszlak do odcedzania makaronów, klusek, kopytek, jarzyn, osączania z wody listków sałaty itp.; – tarka z blachy cynowej i ewentualnie tarka nylonowa – dająca przy ucieraniu miazgę; – pudełko do przechowywania pieczywa; – 2 garnuszki kamionkowe 3/4−litrowe; – 2 łyżki drewniane do mieszania potraw; – łyżka i nóż „kuchenny”;

65 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

65

2012-07-05, 09:35

TEMAT III

Ćwiczenie 155 Wyjaśnij znaczenie tych zwrotów: 1. Krzątać się przy kuchni 2. Prowadzić kuchnię 3. Znać się na kuchni 4. Znać problem od strony kuchni

– uniwersalny otwieracz do konserw, słoików i butelek; – 2 zmywaki nylonowe; – 2 ścierki lniane; – 2 filiżanki; – 2 talerze głębokie porcelanowe; – 2 talerze płytkie porcelanowe; – 1–2 kieliszki do jaj na miękko; – 2 łyżki, 2 widelce i 2 noże oraz 2 łyżeczki do herbaty – ze stali chro− mowanej lub platerowe; – 4 lub więcej szklanek „od wypadku”; –1/2−litrowy kubek porcelanowy. TEMAT III

(wg M. Lemnis, H. Vitry, Książka kucharska dla samotnych i zakochanych, 1962, s. 21)

Ćwiczenie 157 Do podanych czasowników dopisz rzeczowniki: WZÓR: chleb . . . . . . . kroić . .nożem. ............... co? 1. . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . .

czym? mieszać . . . . . . . . . . . . . . słodzić . . . . . . . . . . . . . . . solić . . . . . . . . . . . . . . . . . smarować . . . . . . . . . . . . . myć . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ćwiczenie 158 Dokończ zdania: W kuchni musi być . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W kuchni powinien być . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W kuchni może być . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W kuchni nie powinno być . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 159 Wyjaśnij znaczenie określeń: 1. Kuchnia chińska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Kuchnia dietetyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Kuchnia dobroczynna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Kuchnia domowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Kuchnia elektryczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Kuchnia jarska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Kuchnia polowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

66

2012-07-05, 09:35

Ćwiczenie 160 Uzupełnij brakujące przyimki: WZÓR: kieliszek . . na . . . jajko. 1. pojemnik . . . 2. płyn . . . . . . . . 3. kosz . . . . . . . . 4. młynek . . . . .

chleb naczyń śmieci kawy

5. szuflada . . . . . 6. nóż . . . . . . . . . 7. foremka . . . . 8. półeczka . . . .

sztućce sera ciasta przyprawy

TEMAT III

Ćwiczenie 161 Co to jest? Podpisz przedstawione przedmioty i wyjaśnij, do czego służą:

67 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

67

2012-07-05, 09:35

PLANSZE 12 i 13. POKÓJ. SPRZĘT ELEKTRYCZNY I ELEKTRONICZNY Ćwiczenie 162 Umebluj pokój:

TEMAT III

Ćwiczenie 163 Zdecyduj, co jest potrzebne w pokoju, a co nie. Podpisz odpowiednie przedmioty: 1. . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . 6. . . . . . . . . . . . . . .

68 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

68

2012-07-05, 09:35

........... ........... ........... ........... ........... Ćwiczenie 165 Z każdej linijki wykreśl niepotrzebny wyraz: WZÓR: stół, poduszka, biurko 1. koc, kołdra, dywan 2. fotel, lustro, krzesło 3. chodnik, łóżko, tapczan 4. ściana, podłoga, lampa 5. szafa, biblioteczka, kołdra Ćwiczenie 166 Dokończ zdania: WZÓR: Specjalny stół do pracy nazywa się . .„biurko”. .......... 1. Moje ubrania trzymam w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. W nocy śpię pod . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Na podłodze w pokoju leży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Duże, miękkie krzesło to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Na ścianie wisi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Siadam na . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Oglądam się w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Wieczorem zapalam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 167 Opisz swoje meble używając określeń: nowe, stare, proste, tanie, drogie, specjalne.

69 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

69

2012-07-05, 09:35

TEMAT III

Ćwiczenie 164 Podpisz rysunki:

Ćwiczenie 168 Opisz swój pokój używając czasowników: umieścić, wieszać, urządzić, mieć, położyć, zasłonić. Ćwiczenie 169 Podpisz narysowany na planszy 13 sprzęt elektryczny. Ćwiczenie 170 Podpisz narysowany na planszy 13 sprzęt elektroniczny. TEMAT III

Ćwiczenie 171 Wymień ciężkie i lekkie sprzęty w mieszkaniu: ciężkie

lekkie

Ćwiczenie 172 Z każdej linijki wyeliminuj jeden wyraz nie pasujący do pozostałych: WZÓR: krzesło wyścielane, fotel, fotel bujany, puf 1. łóżko, tapczan, łóżeczko, wersalka 2. dywan, wykładzina, gobelin, chodnik 3. szafa, regał, segment, półka 4. żarówka, latarka, sznur, kinkiet 5. telewizor, radio, magnetowid, kaseta 6. kontakt, wtyczka, kabel, żyrandol Ćwiczenie 173 Wyrazy z planszy 13 zbierz i uporządkuj według następujących zagad− nień: Sprzęty służące do rozrywki i relaksu

Sprzęt elektroniczny

Sprzęt oświetleniowy

70 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

70

2012-07-05, 09:35

Ćwiczenie 174 Podaj nazwy nadrzędne do wymienionych słów: WZÓR: szafa – . . mebel .........................................

Ćwiczenie 175 Znajdź w słowniku synonimy słów: WZÓR: wygodny – . . .komfortowy ...................................... gustowny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . antyczny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wilgotny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zacieniony – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . przeładowany – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . przestronny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 176 Opisz, co to jest i do czego służy: Odtwarzacz video . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Regał . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Szuflada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Meblościanka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Odtwarzacz spacerowy (walkman) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sejf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mój słowniczek .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... ..........................................................

71 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

71

2012-07-05, 09:35

TEMAT III

1. prześcieradło – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. lampa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. magnetofon – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. koc – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. krzesło – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. przedłużacz – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Temat IV

CZAS. ŻYCIE CODZIENNE Plansza 14. Kalendarz i zegar Plansza 15. Tarcza zegarowa Plansza 16. Plan dnia, życie codzienne

PLANSZE 14 i 15. KALENDARZ I ZEGAR. TARCZA ZEGAROWA TEMAT IV

Ćwiczenie 177 Weź planszę 15 i zrób zegar: 1. Wytnij zegar i wskazówki. 2. Umieść szpilkę w korku i nabij wskazówki. 3. Ustaw na 12.00. Ćwiczenie 178 Która to godzina? Podpisz rysunki:

............

............

............

............

Ćwiczenie 179 Jaki to zegar?

................... ................... ..................

72 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

72

2012-07-05, 09:35

Ćwiczenie 180 Która to godzina?

............

............

............

............

TEMAT IV

Ćwiczenie 181 Podpisz rysunki; wypisz nazwy miesięcy przypadające na daną porę roku:

73 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

73

2012-07-05, 09:36

Ćwiczenie 182 Zapamiętaj te zwroty i wyjaśnij ich znaczenie: zegar bije . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zegar chodzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zegar się spieszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zegar stoi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 183 Kiedy jest?

TEMAT IV

świt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . rano. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . południe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . popołudnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wieczór . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . noc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 184 Odpowiedz na pytania: 1. Ile godzin ma doba? 2. Jak długa jest noc? 3. Kiedy zapada zmrok? 4. Ile sekund ma minuta? 5. Ile minut ma godzina? 6. Ile godzin śpisz? 7. Ile godzin jesteś aktywny, −a? 8. O której chodzisz spać? 9. O której wstajesz? 10. Ile czasu masz dla siebie? Ćwiczenie 185 Opisz pory roku w twojej miejscowości: Zima jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................

74 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

74

2012-07-05, 09:36

Lato jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ Jesień jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ Ćwiczenie 186 Zegary mechaniczne Pierwsze zegary mechaniczne zostały zbudowane w XIV w. Nie miały tarcz ani wskazówek, ale co godzinę wydawały dźwięk. Zegary bijące godziny zaczęto umieszczać w miejscach publicznych dużych miast Eu− ropy. Wkrótce też skonstruowano mniejsze zegary na użytek domowy. Czas odmierzał pręt zawieszony w środku i obracający się w obie strony. Zegary wahadłowe wynaleziono w XVII w. Były dokładniejsze, ponie− waż ruchy wahadła odmierzają czas bardzo precyzyjnie. Początkowo wahadła były krótkie. Pierwszy zegar z długim wahadłem, zwany „dziad− kiem”, wykonano w 1670 r. (wg Leksykon szkolny. Nauka i technika, „Delta W−Z”, Warszawa 1993)

75 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

75

2012-07-05, 09:36

TEMAT IV

Wiosna jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................

a) Dokończ historię zegara – jakie zegary są dzisiaj? b) Spróbuj wymyślić przyszłość zegara. Ćwiczenie 187 Mówi się, że „punktualność jest grzecznością królów”. Jak sądzisz, co to znaczy? Czy jesteś punktualny? Czy lubisz spóźnialskich? Napisz, co sądzisz o osobach bardzo punktual− nych? Ćwiczenie 188 a) Uzupełnij kalendarz na planszy 14 nazwami pór roku i miesięcy. b) Opisz swoją ulubioną porę roku, swój ulubiony miesiąc. TEMAT IV

Ćwiczenie 189 Odczytaj nazwy dni tygodnia. Czy możesz wyjaśnić ich znaczenie? poniedziałek – bo . . .po . . .niedzieli ...................................... wtorek – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . środa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . czwartek – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . piątek – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sobota – słowiańska sobótka – dzień poprzedzający święto, także z hebraj− skiego „sabbata” niedziela – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 190 Czy potrafisz uzasadnić polskie nazwy miesięcy? styczeń – .bo . . .w. nim . . . .stary . . . . rok . . . styka . . . . .się . . .z .nowym . . . . . . lub . . . miesiąc . . . . . . .przygoto− ........ wywania tyczek do celów gospodarczych ................................................ luty – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . marzec – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kwiecień – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . maj – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . czerwiec – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . lipiec – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sierpień – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wrzesień – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . październik – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . listopad – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . grudzień – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

76

2012-07-05, 09:36

PLANSZA 16. PLAN DNIA, ŻYCIE CODZIENNE Ćwiczenie 191 Opisz swój dzień: Zwykły dzień

Niedziela

Rano: Popołudnie:

Ćwiczenie 192 Co robisz: Tylko w niedzielę

Tylko w sobotę

TEMAT IV

Wieczór:

1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ćwiczenie 193 Co oni robią? O której?

Ćwiczenie 194 Wymień czynności, które wykonuje się zawsze rano. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wieczorem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w nocy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

77 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

77

2012-07-05, 09:36

Ćwiczenie 195 Napisz, co zwykle robisz: Wcześnie

Późno

Wolno

Szybko

TEMAT IV

Ćwiczenie 196 Podsumuj swój dzień: Co planowałem?

Co zrobiłem?

Ćwiczenie 197 Zrób swój plan tygodnia w zimie i w lecie: Styczeń

Lipiec

Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota

78 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

78

2012-07-05, 09:36

Ćwiczenie 198 Zrób plan na najbliższe 5 i 10 lat: W ciągu pięciu najbliższych lat powinienem: 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Za dziesięć lat będę już: 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ćwiczenie 199 Popatrz na rysunki na planszy 16. Opisz dzień wybranej osoby. Porównaj ze swoim dniem. Ja

1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

TEMAT IV

On/ona

1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ćwiczenie 200 Zaplanuj weekend w swoim mieście dla gości z Ameryki: Piątek

Sobota

Niedziela

Godzina 700 Godzina 1400 Godzina 2000 Ćwiczenie 201 Przeczytaj tekst: Jestem osobą bardzo „zalataną”. Lubię mieć wiele spraw do załatwie− nia, ale czasem się gubię. Jutro na przykład muszę koniecznie iść do

79 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

79

2012-07-05, 09:36

krawcowej i odebrać suknię. Rano mam też zamówioną wizytę u fryzje− ra i u kosmetyczki. Chcę ładnie wyglądać na wieczornym przyjęciu u kuzyna. Coś stuka w moim samochodzie – powinnam pojechać do me− chanika, aby sprawdził, co się dzieje. O drugiej mam być u szefa. Boże, obiecałam Joli, że wpadnę do niej i oddam jej pieniądze! Za− dzwonię do Joli i umówię się z nią na obiad. Nie mam klipsów do nowej sukienki. Kupić? Pożyczyć? Aha, nie zapłaciłam za telefon... Pomóż tej pani uporać się z zajęciami. Poradź jej, co ma zrobić najpierw, a co potem.

TEMAT IV

Ćwiczenie 202 Opisz co zdarzyło się w dniu, który uważasz za bardzo udany lub wyjąt− kowo pechowy. .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... Ćwiczenie 203 Zaplanuj długie, szczęśliwe i zdrowe życie: Co należałoby robić często: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . rzadko: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ciągle: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . od czasu do czasu: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 204 Przeczytaj tekst: Sposoby pokazywania czasu Zegarki z cyframi i wskazówka− mi pokazującymi czas nazywamy analogowymi. Ten zegarek wska− zuje godzinę 3.45. Kiedy spoglą− damy na tarczę, łatwo zauważa− my, że brakuje piętnastu minut do godziny czwartej.

80 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

80

2012-07-05, 09:36

Zegarki bez wskazówek, zmie− niające co sekundę cyfry wyświe− tlane na tarczy, nazywane są cy− frowymi. Pokazują one czas bar− dzo dokładnie. Na tym zegarku jest 3.45, ale nie widać, ile bra− kuje do godziny czwartej. Trze− ba to obliczyć. (wg Leksykon szkolny. Nauka i technika)

TEMAT IV

Jakie znasz sposoby pokazywania czasu bez użycia zegara (w ciągu dnia, roku itd.)?

Mój słowniczek .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... 81 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

81

2012-07-05, 09:36

Temat V

POCZTA I TELEFON Plansza 17. Na poczcie Plansza 18. Urządzenia pocztowe

PLANSZE 17 i 18. NA POCZCIE. URZĄDZENIA POCZTOWE Ćwiczenie 205 Podpisz rysunki TEMAT V

Ćwiczenie 206 Uzupełnij dialogi: I. A. Dzień dobry. Czy są ładne znaczki? B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Proszę dwa znaczki. B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Dziękuję.

82 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

82

2012-07-05, 09:37

II. A. Słucham pana. B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Książka telefoniczna leży na stoliku. B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. A. Dzień dobry. Czy ma Pani karty telefoniczne? B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Po ile są te karty? B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Nie, dziękuję Pani.

Bardzo przyjemnie jest rozmawiać przez telefon z osobą, którą się lubi. Niestety, rozmowy telefoniczne są drogie, zwłaszcza międzymiastowe lub międzynarodowe. Najlepszy jest długi list, w którym można dużo napi− sać i który można przeczytać kilka razy. Ale komu chce się pisać długie listy? Takich osób jest niewiele. b) Odpowiedz na pytania: 1. Czy często wysyłasz listy i kartki pocztowe? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Czy lubisz rozmawiać przez telefon? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Czy wszystko można powiedzieć przez telefon? . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ćwiczenie 208 Do podanych rzeczowników dopisz przymiotniki: WZÓR: pocztówka – kolorowa ............. 1. budka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. znaczek – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. numer – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. rozmowa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. telegram – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. książka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. przekaz – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. list – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

83 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

83

2012-07-05, 09:37

TEMAT V

Ćwiczenie 207 a) Przeczytaj tekst:

Ćwiczenie 209 a) Wypełnij ten przekaz na nazwisko koleżanki:

TEMAT V

b) Zadzwoń do koleżanki i powiedz jej, że dostanie pieniądze. (Pracuj z kolegą) Ćwiczenie 210 Opowiedz, co trzeba zrobić, żeby porozmawiać przez telefon poza domem?

84 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

84

2012-07-05, 09:37

TEMAT V

Ćwiczenie 211 Czasem telefony nie działają, czasem nie mamy numeru osoby, z którą chcemy się skontaktować. Możemy wtedy wysłać telegram do hotelu.

Ćwiczenie 212 Opowiedz, co robi się na poczcie: WZÓR: Na poczcie wysyła się kartki. 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

85 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

85

2012-07-05, 09:37

Ćwiczenie 213 Połącz w pary wyrazy o podobnym znaczeniu: 1. telefon 2. kabel 3. sygnał 4. awizo 5. telegram 6. adresat 7. paczka 8. pocztówka 9. stempel 10. poczta

a) widokówka b) depesza c) pieczątka d) urząd e) aparat f) zawiadomienie g) sznur h) dźwięk i) odbiorca j) przesyłka

Ćwiczenie 214 Wyróżnione wyrazy zastąp odpowiednimi słowami z ramki: TEMAT V

wysłać, wykręcić, dzwonić, podjąć, nieczynny, automatyczny, zajęty, przekaz WZÓR: składać pieniądze – .oszczędzać . . . . . . . . .pieniądze .............. 1. telefon zepsuty – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. nadać list – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. połączenie bezpośrednie – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. wybrać numer – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. telefonować do znajomych – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. wypłacić pieniądze z konta – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. krótki, przerywany dźwięk w telefonie – . . . . . . . . . . . . 8. formularz na paczkę – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 215 Wybierz właściwy wyraz i wpisz w puste miejsce: WZÓR: Przed wysłaniem pieniędzy należy wypełnić . . przekaz .............. (czek * przekaz * awizo) 1. Nazwisko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .umieszcza się na przodzie koperty. (nadawcy * wysyłającego * adresata) 2. Telefony publiczne uruchamia się . . . . . . . . . . . . . . . .. (żetonem * kartą) 3. Telefon . . . . . . . . . . . . . . . . łączy abonentów przez satelitę. (służbowy * prywatny * komórkowy)

86 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

86

2012-07-05, 09:37

4. . . . . . . . . . . . . . . . . sygnał w słuchawce oznacza, że telefon jest zajęty (długi przerywany * krótki przerywany * ciągły) 5. Numery kierunkowe wykręca się przy połączeniach . . . . . . . . . . . . . . (lokalnych * międzynarodowych * przez centralę) 6. Najszybciej dochodzi list . . . . . . . . . . . . . . . . . (polecony * priorytet * zwykły) 7. Pieniądze otrzymujemy realizując . . . . . . . . . . . . . . . . (czek * blankiet * formularz) 8. Z okazji ślubu wysyłamy telegramy . . . . . . . . . . . . . . . . . (przez posłańca * ozdobne * zwykłe)

TEMAT V

Ćwiczenie 216 Praca z kolegą. Obejrzyjcie książkę telefoniczną. 1. Jaki ma tytuł? 2. Z ilu części się składa? 3. Jakie są tytuły poszczególnych części? 4. Znajdź numer kierunkowy do Francji . . . . . . . . . . . . . . . . do Sieprawia . . . . . . . . . . . . . . do centrali Uniwersytetu Jagiellońskiego . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 217 Rzeczowniki na odwrocie planszy 17 zgrupuj według schematów: I. Korespondencja: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II. Komunikacja telefoniczna: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III. Poczta – urząd: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 218 Czasowniki niedokonane zamień na dokonane: WZÓR: telefonować – . zatelefonować .............. rozmawiać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . czekać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zamawiać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . łączyć – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wysyłać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wybierać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nakręcać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . realizować – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . podejmować – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . adresować – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

87 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

87

2012-07-05, 09:37

Ćwiczenie 219 Utwórz imiesłowy przymiotnikowe od podanych czasowników: WZÓR: połączyć – połączony ........ nadać – . . . . . . . . . . . . . . . . . wypełnić – . . . . . . . . . . . . . . . składać – . . . . . . . . . . . . . . . . nakleić – . . . . . . . . . . . . . . . . pakować – . . . . . . . . . . . . . . .

adresować – . . . . . . . . . . . . . wysyłać – . . . . . . . . . . . . . . . zająć – . . . . . . . . . . . . . . . . . zepsuć – . . . . . . . . . . . . . . . podpisać – . . . . . . . . . . . . . .

Mój słowniczek

TEMAT V

.......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... ..........................................................

88 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

88

2012-07-05, 09:37

Temat VI

PODRÓŻ Plansza 19. W podróży Plansza 20. Sprzęt turystyczny Plansza 21. Środki transportu PLANSZE 19, 20 i 21. W PODRÓŻY. SPRZĘT TURYSTYCZNY. ŚRODKI TRANSPORTU

TEMAT VI

Ćwiczenie 220 Podpisz rysunki:

Ćwiczenie 221 O czym informują te znaki?

89 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

89

2012-07-05, 09:37

Ćwiczenie 222 Co oni robią?

WZÓR: turysta zwiedza, podróżuje

......................................

...................................... TEMAT VI

......................................

Ćwiczenie 223 Dopisz określenia do podanych słów: WZÓR: dworzec – .lotniczy ........... przystanek – . . . . . . . . . . . . . . . . . karta – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pociąg – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wagon – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zabytek – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . walizka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . klasa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . hotel – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

90 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

90

2012-07-05, 09:37

Ćwiczenie 224 Do podanych czasowników dopisz odpowiednie rzeczowniki: WZÓR: kontrolować (co?) – .bilety ....... 1. palić (co?) – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. planować (co?) – . . . . . . . . . . . . . . . 3. zamawiać (co?) – . . . . . . . . . . . . . . . 4. zwiedzać (co?) – . . . . . . . . . . . . . . . . 5. spać (gdzie?) – . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. oglądać (co?) – . . . . . . . . . . . . . . . . 7. kupować (co?) – . . . . . . . . . . . . . . .

1. Wysiadać z tramwaju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Nadać przesyłkę na bagaż . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Mieć przesiadkę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Zrobić rezerwację . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Szczęśliwej podróży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 226 Wyjaśnij, co oznaczają nazwy: WZÓR: pociąg osobowy – pociąg, . . . . . . .który . . . . zatrzymuje . . . . . . . . . .się . . na . . .każdej . . . . . .stacji ... 1. pociąg pospieszny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. pociąg ekspresowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. pociąg inter−city . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. pociąg opóźniony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 227 Nazwij przedmioty na rysunku. Które weźmiesz w podróż pociągiem, a które na wędrówkę?

91 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

91

2012-07-05, 09:37

TEMAT VI

Ćwiczenie 225 Ustal znaczenie podanych zwrotów. Zastosuj je w zdaniach:

Wędrówka

Pociąg

Ćwiczenie 228 Jakie usługi oferuje ten hotel? Czy to drogi hotel? Ile dni chciałbyś tam spędzić?

TEMAT VI

Ćwiczenie 229 Jedziesz na tydzień do Paryża. Przygotuj: a) listę spraw do załatwienia: .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... b) listę rzeczy do zabrania: .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... ..........................................................

92 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

92

2012-07-05, 09:38

...............

...............

...............

...............

...............

...............

...............

...............

...............

............... TEMAT VI

Ćwiczenie 230 Wymień obiekty i instytucje, które można znaleźć na dworcu kolejo− wym. WZÓR: . . . informacja ............

Ćwiczenie 231 Wymień osoby, z którymi spotykasz się w podróży: Wzór: kasjer: . . . . . . sprzedał . . . . . . . .mi . . bilet. ......................... 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 232 Zaplanuj trzydniową wycieczkę w góry dla: a) piętnastoosobowej grupy młodzieży szkolnej, b) pięciu biznesmenów interesujących się instytucjami ekologicznymi. Przygotuj: transport, wyżywienie, noclegi. Ćwiczenie 233 Opisz komunikację w swoim mieście: a) komunikacja publiczna: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... ..........................................................

93 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

93

2012-07-05, 09:38

b) transport prywatny: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... .......................................................... Ćwiczenie 234 Połącz ze sobą wyrazy o podobnym znaczeniu: 1. sprzęt 2. wyprawa 3. bagaż 4. plecak 5. prowiant 6. kuszetka 7. rewizor 8. natura

a) wycieczka b) ekwipunek c) żywność d)torba e) tornister f) konduktor g) przyroda h)miejsce do leżenia

Ćwiczenie 235 Podpisz rysunki: TEMAT VI

Ćwiczenie 236 Odpowiedz na pytania: WZÓR: Tak, można. / Nie, nie można. A. Czy można latać

?

.................

94 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

94

2012-07-05, 09:38

Czy można pływać

? .................

Czy można jeździć

? .................

B. Czym można latać? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czym można pływać? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czym można jeździć? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Dokąd chcesz pojechać? Chcę jechać w . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Chcę jechać nad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Chcę jechać do . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 238 Przeczytaj tekst. Podpisz rysunki: Bardzo lubię podróżować (1) . . . . . . . . . . . Niestety, nie mogę tego ro− bić często. (2) . . . . . . . . . . . . . . jest drogi. Najczęściej podróżuję (3). . . . . . . . . . . . . . Latem w (4). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . jeździłem na (5) . . . . . . . . . . . . . ., ale nad morze pojechałem (6) . . . . . . . . . . . . . .. Kiedy byłem nad (7) . . . . . . . . . . . . ., to trochę pływałem (8). . . . . . . . . . . . . . . . . i oglądałem (9). . . . . . . . . ., które latały po (10). . . . . . . ..

95 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

95

2012-07-05, 09:38

TEMAT VI

Ćwiczenie 237 Podpisz rysunki i odpowiedz na pytania:

Ćwiczenie 239 Do podanych nazw rzeczy dopisz określenia: WZÓR: droga – .daleka .................. samochód – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pociąg – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . autobus – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . motocykl – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . statek – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . las – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . góry – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ulica – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . podróż – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . lotnisko – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 240 Narysowane środki transportu nazwij i opisz według wzoru: WZÓR: Furgonetka – . . . transport . . . . . . . . lądowy . . . . . . –. .przewóz . . . . . . .towarów ............ TEMAT VI

1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

96

2012-07-05, 09:38

TEMAT VI

Ćwiczenie 241 Znajdź właściciela zwierzęcia i napisz, KTO jakiego zwierzęcia używa jako środka lokomocji.

Arab jeździ na . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hindus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kowboj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Eskimos używa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Chłopczyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Meksykanin używa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 242 Jaki rodzaj energii porusza wymienione pojazdy: Wzór: balon – .gorące . . . . . .powietrze ......... żaglówka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . kajak – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . helikopter – . . . . . . . . . . . . . . . . . tratwa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

97 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

97

2012-07-05, 09:38

tramwaj – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . samochód – . . . . . . . . . . . . . . . . . lodołamacz –. . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 243 Wymień pojazdy, które składają się na: 1. Transport lądowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Transport wodny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Transport powietrzny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 244 Wymień rodzaje sprzętu turystycznego, który zabieramy na wakacje: w górach nad wodą na wędrówce TEMAT VI

Ćwiczenie 245 Ustal znaczenie podanych bezokoliczników. Użyj ich do budowy zdań lub krótkiego opowiadania: (1) podróżować, (2) jeździć, (3) latać, (4) prowadzić, (5) kierować, (6) przygotowywać, (7) wyjechać, (8) planować, (9) iść, (10) zwiedzać, (11) wydawać, (12) wybierać się, (13) ustalać, (14) rezerwować, (15) zamawiać, (16) żeglować, (17) przemieszczać się WZÓR: zamawiać – polecać komuś wykonanie czegoś, rezerwować „Czy można zamówić w hotelu pokój na trzy dni?” .......................................................... .......................................................... Ćwiczenie 246 Przypomnij znane Ci środki transportu i uporządkuj je według źródeł energii, które je poruszają: WZÓR: siła mięśni: kajak, rower

98 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

98

2012-07-05, 09:38

Siła mięśni

Wiatr

rower

samochód

tramwaj

Ćwiczenie 247 Dobierz nazwy ludzi kierujących podanymi środkami transportu: WZÓR: wóz – . .woźnica ......... a) żeglarz b) dorożkarz c) kierowca d) kolarz e) marynarz (kapitan) f) lotnik g) motorniczy h) wioślarz i) rybak (szyper) TEMAT VI

1. kuter 2. statek 3. rower 4. tramwaj 5. kajak 6. szybowiec 7. autobus 8. dorożka 9. żaglówka

Ćwiczenie 248 Wymień dobre i złe strony podróżowania: Dobre strony podróżowania

Złe strony podróżowania

poznajemy nowe kraje

Ćwiczenie 249 Wyjaśnij znaczenie następujących zwrotów. Wybierz jeden i rozwiń go: Podróż sentymentalna. Podróż w głąb siebie. Podróż w czasie. Mój słowniczek .......................................................... .......................................................... .......................................................... 99 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

99

2012-07-05, 09:38

Temat VII

ZAKUPY Plansza 22. W sklepie Plansza 23. Rodzaje sklepów Plansza 24. Części garderoby

PLANSZA 22. W SKLEPIE Ćwiczenie 250 Podpisz rysunki:

TEMAT VII

Ćwiczenie 251 Wykreśl wyraz, który nie pasuje do pozostałych: WZÓR: pieniądze, cena, złotówka 1. koszyk, wózek, papier 2. rzecz, wejście, wyjście 3. kasa, złotówka, grosz 4. sklep, torba, handel 5. lodówka, wybór, możliwość

100 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

100

2012-07-05, 09:38

Ćwiczenie 252 Dopisz określenia do podanych słów: WZÓR: wózek – .metalowy ........ kolejka – . . . . . . . . . . . . . . . sklep – . . . . . . . . . . . . . . . . gatunek – . . . . . . . . . . . . . .

pieniądze – . . . . . . . . . . . . . . . sprzedawca – . . . . . . . . . . . . . . torba – . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ćwiczenie 253 Uzupełnij dialog: W sklepie A.: Dzień dobry. Czy jest . . . . . . . . . . . .? B.: Tak. A.: Ile kosztuje jeden . . . . . . . . . . . .? B.: . . . . . . . . . . . . A.: To proszę dwa . . . . . . . . . . . .? B.: Proszę wziąć rachunek kasowy A.: Dziękuję

TEMAT VII

Ułóż podobny dialog z kolegą. Ćwiczenie 254 Wpisz brakujące wyrazy: sklep, zakupy, wybór, kupić, drogi Muszę . . . . . . . . . . . . coś do jedzenia. . . . . . . . . . . . . koło mojego domu jest już zamknięty. Trzeba jechać na . . . . . . . . . . . . do centrum. Tam są . . . . . . . . . . . . otwarte w dzień i w nocy. W tych . . . . . . . . . . . . jest duży . . . . . . . . . . . .rzeczy, ale wszystko jest . . . . . . . . . . . .. Ćwiczenie 255 Przeczytaj podane zwroty. Wyjaśnij ich znaczenie: 1. Wejście na salę tylko z koszykiem 2. Płacić w kasie 3. Sklep całodobowy 4. Udzielić gwarancji 5. Złożyć reklamację 6. Nie mieć drobnych

101 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

101

2012-07-05, 09:39

Ćwiczenie 256 Odszukaj na planszy 24 rzeczy, które 1. kupowałeś niedawno 2. lubisz nosić 3. których nie lubisz nosić Ćwiczenie 257 Wyjaśnij znaczenie podanych słów: WZÓR: kierownik sklepu – . osoba, . . . . . . która . . . . .prowadzi . . . . . . . .sklep ........ 1. hurtownik – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. klientka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. oszust – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. właściciel – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. ekspedientka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 258 Uporządkuj podane wyrazy według schematu: Opakowanie

Wyposażenie sklepu

Pracownicy handlu

TEMAT VII

lada, hurtownik, torba, pudełko, woreczek, waga, papier, półka, regał, ekspe− dient, pojemnik, kasjerka, konwojent, kasa, dostawca Ćwiczenie 259 a) Kupiłeś karton soków. Soki są niedobre. Złóż reklamację. b) Założyłeś sklep. Zareklamuj go w prasie.

102 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

102

2012-07-05, 09:39

Ćwiczenie 260 Połącz ze sobą wyrazy o podobnym znaczeniu: 1. moneta 2. portmonetka 3. worek 4. pudło 5. sprzedawca 6. skrzynka 7. półka 8. jakość 9. etykietka 10. złodziej

a) nalepka b) gatunek c) portfel d)bilon e) torba f) karton g) ekspedient h)pojemnik i) oszust j) regał

1. Sprzedaż ratalna bez żyrantów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... 2. Naprawy gwarancyjne w domu klienta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... 3. Punkt w likwidacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... Ćwiczenie 262 Ustal znaczenie podanych niżej haseł. Zwróć uwagę na różnice znacze− niowe: reklama

reklamacja

sprzedaż hurtowa

sprzedaż detaliczna

towar wybrakowany

towar wysokiej jakości

sprzedaż ratalna

sprzedaż za gotówkę

Ćwiczenie 263 Przeczytaj podane fragmenty tekstu. O czym mówią? Zatytułuj poszcze− gólne części, wyjaśnij podkreślone wyrazy i zwroty: 1. Handel jest bardzo trudny! Klient chce być dobrze obsłużony, ale nie zgadza się płacić zbyt drogo. Jeżeli handlowiec próbuje go wykorzy−

103 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

103

2012-07-05, 09:39

TEMAT VII

Ćwiczenie 261 Wyjaśnij znaczenie podanych zwrotów:

stać (1) obniżając jakość produktów lub podnosząc zbytnio ceny, klient idzie gdzie indziej. I na odwrót, ten kto potrafi przyciągnąć nabywców i sprzedać dużo towarów po (2) korzystnej cenie, może zarobić bardzo dużo. Dzieje się tak w przypadku (3) handlowców na wielką skalę, pracu− jących często w porozumieniu. Od producentów kupują oni towar ta− nio, ponieważ biorą go w wielkiej ilości. Sami zaś organizują transport. Ich sklepy są obszerne i spotyka się je wszędzie. Wreszcie, robią dużo reklamy. Stanowią oni groźną konkurencję dla drobnych handlarzy. 2.

TEMAT VII

Handlowcy sprzedają nam to, co sami najpierw kupili od (4) wy− twórców, producentów i hurtowników służących jako pośrednicy. Poza tym, musieli opłacić sprzedawców i pracowników pomagających im w pracy. Trzeba doliczyć także (5) czynsz i utrzymanie sklepu, a także swój zysk. Wszystko to nazywamy poniesionymi kosztami. Są one wliczo− ne w cenę kupowanych towarów. Handlowiec musi więc sprzedać każdą rzecz drożej, niż ją kupił. Musi obliczyć, ile go rzeczywiście kosztowała, ze wszystkimi (6) poniesionymi nakładami i czasem zużytym na jej przy− gotowanie do sprzedaży klientom. W przeciwnym razie będzie praco− wał na próżno, bez zarobku. Jak więc widać, gdy kupujemy cokolwiek, płacimy jednocześnie (7) przewoźnikowi, handlowcowi i jego pracownikom. Ponieważ każdy z nich powinien móc wyżyć ze swej pracy. 3. Banknoty i monety same w sobie nie mają żadnej wartości; trochę papieru, trochę metalu... Jednak każdy banknot, każda moneta repre− zentuje maleńką część rezerw złota Banku Narodowego. Bank prze− chowuje złoto w skarbcu i (8) emituje pieniądze, które krążą na rynku zamiast szlachetnego metalu. Pieniądze wszystkich krajów świata opie− rają się na tej zasadzie. Jeżeli wyjeżdżacie za granicę, trzeba najpierw wymienić pieniądze, jakie macie ze sobą, (9) na walutę kraju, do które− go zamierzacie przyjechać. Zajmują się tym banki, i w ogóle wszystkim, co dotyczy obrotu pieniędzmi. 4. Ludzie, którzy nie chcą trzymać przy sobie wszystkich pieniędzy, mogą je (10) zdeponować w banku, a tam wydadzą im książeczkę czekową. Dzięki niej pobiorą pieniądze, gdy będą im potrzebne, lub zapłacą bez posługiwania się nimi. Można także wpłacić pieniądze w okienku na 104 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

104

2012-07-05, 09:39

poczcie. Dostaniemy książeczkę oszczędnościową i będziemy mogli pła− cić odpisem z takiej książeczki. Można wreszcie płacić (11) kartą kredy− tową, tak jak czekiem. Sprzedawca da wam do podpisu jedynie kwit, na którym wpiszecie numer waszej karty. (wg Moja pierwsza encyklopedia. Larousse, BGW, Warszawa 1991, s. 44–45)

PLANSZE 23 i 24. RODZAJE SKLEPÓW. CZĘŚCI GARDEROBY Ćwiczenie 264 Gdzie możesz kupić te rzeczy? sklep z zabawkami WZÓR: zabawka – . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

TEMAT VII

4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 265 Utwórz określenia od podanych słów: WZÓR: ryby – . . . rybny ............. mięso – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . elektryczność – . . . . . . . . . . . . . . . mebel – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . chemia – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sport – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zabawka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 266 Co kupujemy? WZÓR: na placu – . . .warzywa . . . . . . .i.owoce ............. w księgarni – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w sklepie sportowym – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w sklepie z zabawkami – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

105

2012-07-05, 09:39

w sklepie chemicznym – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w aptece – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w sklepie z papierem – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 267 Do podanych słów dobierz z ramki związane z nimi czynności: pakować, zakładać, łowić, grać, czytać, płacić WZÓR: warzywa – . .gotować ...................... pieniądze – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . książki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . papier – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . piłka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . buty – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ryby – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 268 Od podanych nazw czynności utwórz nazwy rzeczy: WZÓR: bawić się – . . . zabawa ..................... TEMAT VII

rachować – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sprzedawać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . meblować – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wydawać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wystawiać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . otwierać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . grać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kupować – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 269 Ustal, w jakim sklepie można kupić: WZÓR: ser – . . .w. spożywczym ........................ sandały – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . guziki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . serwetki jednorazowe – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kabel – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . karpie – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tygodnik – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

106 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

106

2012-07-05, 09:39

grę planszową – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . grabie – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 270 Zrób trzy listy zakupów. Wymień na nich rzeczy, które: 1. Kupujesz codziennie 2. Kupujesz raz w tygodniu 3. Kupujesz bardzo rzadko 1

2

3

TEMAT VII

Ćwiczenie 271 Wymień produkty, które można nabyć w wymienionych sklepach: WZÓR: apteka – lekarstwa, . . . . . . . . .materiały . . . . . . . . opatrunkowe ........... 1. piekarnia – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. kwiaciarnia – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. pasmanteria – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. elektrotechniczny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. nabiałowy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 272 Wymień nazwy nadrzędne do podanych terminów: WZÓR: kapelusz – . nakrycie . . . . . . . .głowy .................. majtki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . klapki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . papier śniadaniowy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ziemniaki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . bułki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kotlety – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sprzedawca – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . obcęgi – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

107 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

107

2012-07-05, 09:39

Ćwiczenie 273 Znajdź wyrazy o podobnym znaczeniu: 1. witryna 2. rachunek 3. odzież 4.obuwie 5. sprzęty 6. płaszcz 7. sprzedawczyni 8. klient 9. zwrot 10. stoisko

a) ubranie b) meble c) wystawa d) paragon e) buty f) stragan g) reklamacja h) ekspedientka i) kupujący j) palto

Ćwiczenie 274 Wypisz produkty, które można kupować w wymienionych niżej skle− pach: WZÓR: sklep papierniczy: . papier . . . . . . toaletowy, . . . . . . . . . papier . . . . . . pakunkowy .............. przybory piśmiennicze i szkolne ...................................................

TEMAT VII

1. sklep z galanterią: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... 2. drogeria: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... 3. pasmanteria: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... 4. sklep kaletniczy: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... 5. zakład modystki: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......................................................... Ćwiczenie 275 Zaprojektuj zestaw odzieży na zimę dla mężczyzny i kobiety (po pięć rzeczy): Pan

Pani

1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

108 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

108

2012-07-05, 09:39

Ćwiczenie 276 Zrób spis podstawowych ubiorów dla dorosłej osoby (minimum dzie− sięć sztuk). Wymień nazwy sklepów, w których można je zakupić: 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6. 7. 8. 9. 10.

.................. .................. .................. .................. ..................

TEMAT VII

Ćwiczenie 277 Określ wzory na ubraniach:

Ćwiczenie 278 Wyjaśnij określenia ubiorów: 1. za luźny 2. dopasowany 3. opięty 4. elegancki

5. wąski 6. ozdobny 7. nie dobrany 8. wyzywający Mój słowniczek

.......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... ..........................................................

109 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

109

2012-07-05, 09:39

Temat VIII

POTRAWY I NAPOJE Plansza 25. Posiłki, naczynia Plansza 26. Owoce, warzywa, słodycze Plansza 27. Rodzaje żywności Plansza 28. Karta dań

PLANSZA 25. POSIŁKI, NACZYNIA Ćwiczenie 279 Podpisz rysunki:

TEMAT VIII

Ćwiczenie 280 Czym to robisz?

W czym to trzymasz?

WZÓR:

Zupę

jem

łyżką

cukier

mam

w cukiernicy

110 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

110

2012-07-05, 09:40

jem

mam

kroję

mam

jem

mam

piję

mam

Ćwiczenie 281 Dokończ zdania:

Ćwiczenie 282 Po co to jest? WZÓR: czajnik – do . . .gotowania . . . . . . . . .wody .............................. 1. talerz głęboki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. kieliszek – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. karta dań – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. cukierniczka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. nóż – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. szklanka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 283 Napisz z czym to jest? WZÓR: herbata z . cytryną ....................

kawa z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

111 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

111

2012-07-05, 09:40

TEMAT VIII

1. Na śniadanie jem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i piję . . . . . . . . . . . . . 2. Na obiad jem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i piję . . . . . . . . . . . . . 3. Na kolację jem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i piję . . . . . . . . . . . . .

zupa z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wódka ze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . woda mineralna z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kanapka z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . lody z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ciastka z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ćwiczenie 284 Nazwij przedmioty na tym stole:

TEMAT VIII

Ćwiczenie 285 Co to jest? Do czego służy? Dopisz odpowiedni czasownik: zaparzać kawę, zaparzać herbatę, smażyć, dusić, nabierać, piec, ucierać, mleć, cedzić, kroić WZÓR: garnek – .gotować ........................ patelnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . czajniczek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

112 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

112

2012-07-05, 09:40

rondel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . maszynka do mięsa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . deska do krojenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . duża miska (makutra) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . chochla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ekspres do kawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . forma na ciasto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . durszlak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 286 Masz specjalnych gości z dziećmi. Przygotuj dla nich posiłki: Dorośli

Dzieci

Śniadanie: Drugie śniadanie: Obiad: przystawka zupa drugie danie deser TEMAT VIII

Podwieczorek: Kolacja: Ćwiczenie 287 Pogrupuj wyrazy i wpisz w odpowiednie miejsce: śledź w oleju, lody, sól, ocet, herbata, jajko z majonezem, pasztet, piwo, sok owo− cowy, pieprz, papryka, ciastko, galaretka bananowa Przystawki

Przyprawy

Desery

Napoje

Dopisz Twoje ulubione desery lub przystawki.

113 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

113

2012-07-05, 09:40

Ćwiczenie 288 Połącz wyrażenia z grupy A z odpowiednim słowem z grupy B: A. 1. jeść w stołówce 2. sypać sól i pieprz 3. kłaść talerze, sztućce na stole 4. myć garnki i talerze 5. przyrządzać posiłki 6. dzielić mięso na kawałki 7. zalewać gorącą wodą 8. jeść 9. kłaść warstwę masła na chleb 10. kłaść ozdoby na tort

B. a) dekorować b)parzyć c) smarować d)spożywać e)nakrywać f) przyprawiać g)zmywać h)gotować i) stołować się j) kroić

Ćwiczenie 289 Odczytaj przepis. Czy zgadniesz, jaka to potrawa?

TEMAT VIII

Kapustę kwaszoną pokroić, zalać małą ilością wrzącej wody, dodać boczek i gotować 1 godzinę do miękkości. Oczyszczoną świeżą kapustę opłukać, poszatkować, zalać małą ilością wrzącej wody, gotować razem z rozdrobnionymi grzybami 30–40 minut. Opłukane mięso wieprzowe i cielęce odcisnąć z wody, zrumienić na rozgrzanym tłuszczu ze wszyst− kich stron. Włożyć do kapusty kwaszonej, dusić do miękkości ok. 40 minut. Mięso i boczek wyjąć z kapusty i pokroić w kostkę. Kiełbasę obrać ze skórki, pokroić w plasterki. Obie kapusty połączyć razem. Słoninę pokroić w kostkę, stopić. Skwarki dodać do kapusty. Na tłuszczu sporzą− dzić zasmażkę z cebulą. Dodać rozdrobnione mięso, boczek i kiełbasę. Przyprawić do smaku solą, pieprzem i, jeśli trzeba, cukrem. Zagotować. Można dodać czerwonego wina. (wg Kuchnia polska, PWE, Warszawa 1990, s. 242)

1. Wypisz nazwy produktów potrzebnych do wykonania potrawy. 2. Jaki może być smak tej potrawy? Czy jest kaloryczna? Ćwiczenie 290 Co można ugotować z wymienionych produktów? Nazwij te potrawy: WZÓR: z drobiu: . rosół, . . . . . kura ....w . . galarecie, . . . . . . . . .kaczka . . . . . .z .jabłkami .............. z wołowiny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . z wieprzowiny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . z mąki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

114 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

114

2012-07-05, 09:40

z jaj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . z kaszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 291 Zestaw dzienne menu osoby na diecie i osoby pracującej fizycznie: Osoba chora na nerki menu

ilość

Górnik menu

ilość

Składniki: mąka, tłuszcz, jaja, cukier, mleko, drożdże, aromaty, dżem 1. Przygotować i zważyć produkty 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 293 Wytłumacz podane niżej zwroty. Kogo i czego one dotyczą? 1. Jedzenie dietetyczne 2. Jedzenie niskokaloryczne 3. Zdrowa żywność 4. Jedzenie wegetariańskie 5. Dieta wysokokaloryczna

115 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

115

2012-07-05, 09:40

TEMAT VIII

Ćwiczenie 292 Nazwij kolejne czynności potrzebne do zrobienia ciasta:

PLANSZA 26 i 27. OWOCE, WARZYWA, SŁODYCZE. RODZAJE ŻYWNOŚCI Ćwiczenie 294 Podpisz rysunki:

Ćwiczenie 295 Zakreśl linią produkty tej samej grupy i podpisz je: TEMAT VIII

1.

2.

3.

4. 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

116 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

116

2012-07-05, 09:40

Ćwiczenie 296 Połącz czasowniki z rzeczownikami: 1. piec 2. gotować 3. sadzić 4. kroić 5. czyścić 6. słodzić 7. pić

a) drzewa owocowe b) herbatę c) mięso d) ciastka e) warzywa f) woda mineralną g) zupę

Ćwiczenie 297 Wykreśl słowo, które nie pasuje do pozostałych: WZÓR: cebula, sałata, jabłka

TEMAT VIII

1. gotować, myć, czyścić 2. solić, piec, słodzić 3. nieświeży, młody, zielony 4. słodki, kwaśny, stary 5. czekolada, cukierek, sól 6. smaczny, niedobry, dobry 7. mleko, ryba, ser 8. jaja, kapusta, masło 9. szynka, bułki, kiełbasa Ćwiczenie 298 Do podanych rzeczowników dopisz przymiotnik: WZÓR: jabłko – . . zielone ........................ 1. ser . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. szynka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. masło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. cebula . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. lody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. marchewka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. sól . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. przepis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. czekolada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

117 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

117

2012-07-05, 09:40

Ćwiczenie 299 Zastąp nazwy produktów jednym słowem: WZÓR: chleb, bułki – . pieczywo ..................................... 1. boczek, parówki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. seler, pietruszka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. śmietana, serek topiony – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. krem, cukierek – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. margaryna, smalec – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. sardynki, szprotki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. pieczarki, prawdziwki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. cytryny, jabłka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. lody, ciastka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. karp, pstrąg – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 300 Przeczytaj tekst. Wytłumacz znaczenie podkreślonych słów:

TEMAT VIII

Owoce i warzywa są ważnym składnikiem pożywienia ludzi. Zawierają witaminy potrzeb− ne dla zdrowia. Najpopularniejsze owoce w Polsce to (1) jabłka, grusz− ki i śliwki. Można też kupować przywożone z zagranicy (2) cytrusy: po− marańcze i cytryny, albo egzotyczne owoce takie jak: (3) banany czy ananasy. Owoce zjadamy najczęściej (4) na surowo. Natomiast nie wszystkie warzywa mogą być (5) spożywane na surowo. Musimy gotować: (6) ziem− niaki, buraki i groch. Inne warzywa, na przykład: (7) kalafior, marchew, pietruszkę czy seler, można gotować albo zjadać w postaci (8) surówek, to znaczy, że należy je drobno pokroić lub utrzeć i dodać do nich oliwy, soku z cytryny oraz (9) przypraw.

118 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

118

2012-07-05, 09:41

Ćwiczenie 301 Do podanych słów dobierz wyrazy o znaczeniu przeciwnym: WZÓR: smaczny =/ niesmaczny .......... słodki =/ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tani =/ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . świeży =/ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . duży =/ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . surowy =/ . . . . . . . . . . . . . . . . . .

tłusty =/ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zimny =/ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dobry =/ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wiejski =/ . . . . . . . . . . . . . . . . . . słony = / ...................

Ćwiczenie 302 Podpisz rysunki używając podanych z boku określeń: 1. koszyk jabłek 2. pęczek rzodkiewek 3. plaster szynki 4. puszka ananasa

TEMAT VIII

5. główka kapusty 6. porcja sera 7. kostka masła 8. butelka piwa 9. paczka herbaty 10. bochenek chleba 11. puszka rybek 12. pudełko zapałek

119 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

119

2012-07-05, 09:41

Ćwiczenie 303 Podane niżej określenia uporządkuj według kryterium „pozytywne”, „negatywne”. Spróbuj znaleźć rzeczowniki, do których pasują te określenia: Pozytywne dobry

Negatywne obiad przesolona

zupa

smaczny, zepsuty, najlepszy, przepyszny, nieświeży, bez smaku, wyśmienity, świe− ży, niesłony, apetyczny, gorzki, wyborny, za kwaśny, pyszny, przesłodzony, sma− kowity, zgniły, niedobry Ćwiczenie 304 Wyjaśnij, co znaczą te terminy: WZÓR: Tort .jest . . . to . . słodkie . . . . . . .ciasto, . . . . . .przekładane . . . . . . . . . . masą . . . . .i.udekorowane: ...........

TEMAT VIII

szarlotka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . makowiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . mazurek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . drożdżówka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . batonik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . babka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sernik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kruche ciasteczko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . konfitura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . powidła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 305 Uporządkuj wyrazy w dwie grupy: a) gramatycznie: rzeczowniki – czasowniki b) znaczeniowo: określenia pozytywne i negatywne. Określ, do czego się odnoszą i co oznaczają: smakołyki, swąd, wydzielać brzydką woń, łakocie, pachnieć, odór, cuchnąć, przy− smaki, śmierdzieć, delicje, zalatywać, rarytasy, wydzielać odór, delikatesy, reszt− ki, odpadki, spleśnieć, zgnić, zepsuć się

120 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

120

2012-07-05, 09:41

rzeczowniki

czasowniki

+

–

Ćwiczenie 306 Zbierz słowa do tematów: Ryby: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tłuszcze: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nabiał: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cytrusy: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Drób: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Warzywa: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1. smarować: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. przyprawiać: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. wędzić: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. miksować: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. ucierać: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 308 Jak mierzymy ilość, gdy kupujemy następujące produkty: WZÓR: kapusta – . główka . . . . . . .kapusty . . . . . . lub . . . .kilogramy/dkg ........................ 1. piwo – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. rzodkiewki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. cebula – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. herbata – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. sardynki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. masło – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. olej – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. chleb – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

121 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

121

2012-07-05, 09:41

TEMAT VIII

Ćwiczenie 307 Wyjaśnij, co znaczą te czasowniki: WZÓR: porcjować . to . . .na . . przykład . . . . . . . .kroić . . . . na . . .plasterki . . . . . . . i. ważyć ............

9. mleko – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. zapałki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. papier – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. film do aparatu – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

PLANSZA 28. KARTA DAŃ Ćwiczenie 309 Jesteś właścicielem małej restauracji. Wypełnij kartę dań:

TEMAT VIII

Mój słowniczek .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... ..........................................................

122 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

122

2012-07-05, 09:41

Temat IX

GASTRONOMIA I USŁUGI Plansza 29. Zakłady gastronomiczne Plansza 30. Zawody i usługi Plansza 31. Przedstawiciele różnych zawodów Plansza 32. Narzędzia PLANSZA 29. ZAKŁADY GASTRONOMICZNE

TEMAT IX

Ćwiczenie 310 Podpisz rysunki:

Ćwiczenie 311 Opowiedz tę historyjkę:

123 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

123

2012-07-05, 09:41

Ćwiczenie 312 a) Opowiedz, co robimy w restauracji:

b) Opowiedz, co robimy w barze:

Ćwiczenie 313 Zbuduj zdania z podanymi czasownikami: 1. zajmować (miejsce) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. czekać . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. zamawiać . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. podawać . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. jeść . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. płacić . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TEMAT IX

Ćwiczenie 314 Do dwóch podanych wyrazów dobierz jeden z ramki: impreza, bawić się, pracownik, sala, zakład, napój, meble, sprzątać WZÓR: nocny, mleczny – .bar .................................. 1. szef kuchni, kelner – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. piwo, sok – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. dla palących, dla niepalących – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. restauracja, kawiarnia – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. wesele, zabawa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. krzesło, stół – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. czyścić, myć – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. tańczyć, weselić się – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

124 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

124

2012-07-05, 09:41

Ćwiczenie 315 Przeczytaj tekst: Nie zawsze jadamy (1) posiłki w domu. W czasie podróży lub w dni świąteczne przyjemnie jest iść do restauracji lub baru. Bary są na ogół mniejsze i tańsze od restauracji. Najczęściej są samo− obsługowe, to znaczy, że sami (2) konsumenci podchodzą do (3) lady, wybierają dania i płacą za nie w kasie, a następnie zanoszą je sobie do stolika. Często są proszeni o odnoszenie brudnych (4) naczyń do ku− chennego (5) okienka. Bywają bary (6) mleczne, sałatkowe, wegeta− riańskie, koktajl−bary lub bary z (7) alkoholem (pub). W restauracjach najczęściej siadamy przy stoliku i czekamy na kelne− ra, który (8) przyjmuje zamówienia i pomaga wybrać dania lub sałatki. Potem kelner podaje zamówione dania i napoje, a następnie przynosi rachunek, który musimy zapłacić. W restauracjach jadamy zwykle obia− dy lub kolacje. Kawiarnie służą głównie do (9) spotkań towarzyskich. Pije się tam kawę, herbatę, wino i jada ciastka lub lody. Stoliki w kawiarniach są nieduże i często (10) udekorowane kwiatami. W kawiarniach pracują kelnerki, które (11) obsługują klientów.

Ćwiczenie 316 Sprawdź, czy wymienione rodzaje placówek gastronomicznych znajdują się tam, gdzie mieszkasz, określ, ile ich jest, i oceń je. Jest

Nie ma

Liczba

Ocena

Bar mleczny Bar nocny Restauracja Kawiarnia Lodziarnia Cukiernia Kiosk z hamburgerami Lokal z dancingiem Piwiarnia 125 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

125

2012-07-05, 09:41

TEMAT IX

Objaśnij podkreślone zwroty i wyrazy.

Ćwiczenie 317 Zaprojektuj restaurację. Narysuj plan sal konsumpcyjnych i zaplecza. Nie zapomnij, że powinny tam być: A) sale do konsumpcji: witryna z lodami i słodyczami bufet bar stoliki, krzesła B) zaplecze: kuchnia spiżarnia zmywalnia toaleta garderoba / szatnia piwnica składzik na narzędzia lodówka zamrażarka pokój dla personelu Ćwiczenie 318 Do podanych czasowników dobierz jeden o podobnym znaczeniu: rezerwować, zapraszać, konsumować, sprzątać, dawać napiwki, obsługi− wać, uiszczać TEMAT IX

WZÓR: prosić, wybierać dania – . zamawiać ............................ dawać, zostawiać resztę kelnerowi – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . jeść, spożywać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . podawać, przynosić jedzenie – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . brać do restauracji kogoś, fundować – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zajmować wcześniej, zamawiać miejsce – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wyrównywać, płacić rachunek – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zamiatać, odkurzać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 319 Wyjaśnij znaczenie słów: WZÓR: dyskoteka – . miejsce, . . . . . . . gdzie . . . . . się . . .tańczy ....................... 1. dancing – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. bar dworcowy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

126 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

126

2012-07-05, 09:41

3. bar mleczny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. szatnia – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. bufet – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. kafejka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. zaplecze restauracji – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. spiżarnia – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. sala konsumpcyjna – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 320 Do podanych czasowników znajdź termin nadrzędny: WZÓR: odkurzyć, myć, czyścić – . . sprzątać ........................... 1. łykać, chłeptać, żłopać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. konsumować, spożywać, posilać się – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. kucharzyć, pichcić, pitrasić – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. serwować, przynosić, podawać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. regulować, wyrównywać, bulić – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 321 Zidentyfikuj narysowaną restaurację. Opisz, jakiego typu jedzenia, ob− sługi i nastroju spodziewasz się w danej restauracji:

................................... ...................................

................................... ...................................

................................... ...................................

127 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

127

2012-07-05, 09:42

TEMAT IX

................................... ...................................

Ćwiczenie 322 a) Ustal znaczenie podanych słów: Wzór: gospoda – . .jadłodajnia, . . . . . . . . . .restauracja . . . . . . . . . .wiejska ..................... zajazd – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . bufet – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . spelunka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . bar – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . hotel – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . motel – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . schronisko – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pensjonat – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Wyjaśnij, co znaczą zwroty: Nie siedź jak w karczmie. To jest dom, a nie hotel. Złego karczma nie zepsuje, kościół nie naprawi.

TEMAT IX

Ćwiczenie 323 Uzupełnij związki frazeologiczne i powiedz, co znaczą podane przysło− wia: WZÓR: SIEDZIEĆ (jak) . tyłem, . . . . . .przodem, . . . . . . . . po . . . turecku, ........ (na czym) . na . . .krześle, . . . . . . na . . .podłodze, ......... (nad czym)nad . . . .butelką, . . . . . . . nad . . . .książką ...... PRZYSŁOWIE – wiedzą sąsiedzi, jak kto siedzi = sąsiedzi wiedzą wszyst− ko o nas 1. PIĆ –

(co) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (czym) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (jak) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . PRZYSŁOWIA: Kto pije, długo żyje. Kto dużo pije, rad się pobije. Co wypijesz to twoje. Dopił się królestwa niebieskiego.

2. JEŚĆ –

(co) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (czym) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (na czym) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (przy czym) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (jak) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

128 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

128

2012-07-05, 09:42

PRZYSŁOWIA: Dobra wieść, niosą jeść. Kto nie pracuje, niech nie je. Kto w miarę je i pije, ten najdłużej żyje. Za tanie pieniądze psy mięso jedzą. Taki dobry, że łyżką go jeść. 3. GOŚCIĆ – (kogo) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (czym) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (gdzie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . PRZYSŁOWIA: Gość w dom, Bóg w dom. Gość nie w porę, gorszy od Tatarzyna. Gość w dom, kubeł wody do rosołu. Im gość rzadszy, tym milszy.

A. [...] Pod koniec 1993 r. [wszystkie dane podawane są na dzień 31 grudnia 1993] w placówkach gastronomicznych dominował zdecydo− wanie sektor prywatny. Sektor publiczny stanowił zaledwie niecałe 3% całej polskiej gastronomii. Liczba zakładów gastronomicznych dynamicznie wzrastała na prze− strzeni ostatnich trzech lat. Bezwzględna liczba zakładów w tym czasie zwiększyła się prawie o 40%, co jest wzrostem ogromnym i rzadko spoty− kanym. W opracowaniach statystycznych GUS* podzielił gastronomię na czte− ry działy: – restauracje – zakłady gastronomiczne powszechnie dostępne dla ogółu konsumentów, z pełną obsługą kelnerską, oferujące całodzien− ne wyżywienie o szerokim asortymencie potraw i napojów; – bary – placówki gastronomiczne prowadzące działalność o charak− terze zbliżonym do restauracji, lecz z asortymentem ograniczonym do popularnych napojów i potraw. Do tej grupy GUS zaliczył: jadłodajnie, bary (uniwersalne, szybkiej obsługi, przekąskowe i mleczne), bistra, kawiarnie, herbaciarnie, winiarnie i piwiarnie; – stołówki – placówki zbiorowego żywienia zapewniające określonym grupom konsumentów posiłki obiadowe, śniadaniowe, jednorazowe itp. Zaliczono tu stołówki szkolne, studenckie, przyzakładowe i inne oraz bufety działające w tych obiektach; – punkty gastronomiczne – placówki prowadzące ograniczoną dzia− łalność gastronomiczną, takie jak: smażalnie, pijalnie, lodziarnie, bufe− ty w kinach, na stadionach itp. * GUS – Główny Urząd Statystyczny

(wg „Food Service” 1994, nr 4)

129 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

129

2012-07-05, 09:42

TEMAT IX

Ćwiczenie 324 Przeczytaj tekst. Scharakteryzuj sytuację w polskiej gastronomii w 1993 r. w pięciu zdaniach.

PLANSZE 30, 31 i 32. ZAWODY I USŁUGI. PRZEDSTAWICIELE RÓŻNYCH ZAWODÓW. NARZĘDZIA Ćwiczenie 325 Podpisz rysunki:

Ćwiczenie 326 Dopasuj nazwy do rysunków:

TEMAT IX

1. reżyser 2. nauczyciel 3. sprzedawca 4. sprzątaczka 5. pielęgniarka 6. policjant 7. listonosz 8. robotnik 9. lekarz

130 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

130

2012-07-05, 09:42

Ćwiczenie 327 Dopasuj przedmiot do wymienionego zawodu: 1. fryzjer 2. sprzątaczka 3. listonosz 4. mechanik 5. nauczyciel 6. malarz 7. pielęgniarka Ćwiczenie 328 Co oni robią? Do podanych rzeczowników dopisz czasowniki: WZÓR: sprzedawca – . .sprzedaje .................. nauczyciel – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sprzątaczka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . robotnik – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pisarz – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . lekarz – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . aktor – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . malarz – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kelner – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

dług, pieniędzmi, żelazkiem, samochód, klientkę, pieniądze, ubranie, włosy, okno, bieliznę, kartą WZÓR: wypisać (co) przekaz, . . . . . . . .rachunek ............ 1. oddać (co) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. płacić (czym) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. prać (co) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. prasować (czym) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. czesać (kogo, co) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. umyć (co) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 330 Odpowiedz na pytania: 1. Kim jest twoja mama / tata / siostra? Co on/ona robi?

131 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

131

2012-07-05, 09:42

TEMAT IX

Ćwiczenie 329 Do podanych czasowników dopisz rzeczowniki z ramki:

Narysuj ich narzędzia pracy:

2. Kim ty jesteś/będziesz? Co będziesz robić? Ćwiczenie 331 Gabinet kosmetyczny:

a) opowiedz, co robi się w gabinecie kosmetycznym, TEMAT IX

b) wyjaśnij znaczenie podanych zwrotów korzystając z wyrażeń w ramce: WZÓR: depilować brwi – . .regulować, . . . . . . . . . wyskubywać ........................ 1. nałożyć hennę – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. zrobić makijaż – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. zrobić manicure – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. zrobić pedicure – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. nałożyć maseczkę – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a) położyć na twarz leczniczą papkę z ziół b) nałożyć puder i róż, szminkę na twarz c) pielęgnować stopy d) farbować rzęsy / brwi e) opiłować paznokcie i wyciąć skórki

132 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

132

2012-07-05, 09:42

Ćwiczenie 332 Podpisz rysunki. Opisz, co robi się u fryzjera:

Ćwiczenie 333 U krawca: To masz

TEMAT IX

To chciałeś

Wytłumacz mistrzowi krawieckiemu, że nie jesteś zadowolony.

133 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

133

2012-07-05, 09:42

Ćwiczenie 334 U mechanika. Wybierasz się w długą podróż. Trzeba przygotować sa− mochód. Poproś mechanika, aby się tym zajął. WZÓR: gaźnik – .Proszę . . . . . sprawdzić . . . . . . . . .i.wyczyścić . . . . . . . .gaźnik. .........

1. olej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. opony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. powietrze w kołach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. wycieraczki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. płyn hamulcowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. reflektory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

TEMAT IX

Ćwiczenie 335 Do podanych rzeczowników rodzaju męskiego dopisz rzeczowniki w ro− dzaju żeńskim: WZÓR: sprzedawca – . sprzedawczyni ............. robotnik – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pielęgniarz – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . policjant – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . aktor – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . lekarz – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . urzędnik – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . minister – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . malarz – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . prezydent – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pisarz – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sekretarz – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kucharz – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

134 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

134

2012-07-05, 09:42

Ćwiczenie 336 Wymień narzędzia używane: a) w salonie fryzjerskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................ ........................................................ b) w kuchni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................ ........................................................ c) u krawca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................ ........................................................

TEMAT IX

Ćwiczenie 337 Stacja benzynowa Opowiedz, co można zrobić na stacji benzynowej.

Ćwiczenie 338 Wyjaśnij znaczenie słów związanych z bankiem: WZÓR: bankowiec – pracownik . . . . . . . . . .banku ........... weksel – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . czek – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . przelew – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . waluta – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . karta kredytowa – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kredyt – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . depozyt – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . konto – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . odsetki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . gotówka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

135 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

135

2012-07-05, 09:43

Ćwiczenie 339 Przeczytaj tekst: ZAWÓD, wyodrębniony w ramach społecznego podziału pracy okre− ślony zespół czynności, wymagający odpowiedniego wykształcenia (kwa− lifikacji), wykonywany przez jednostkę stale lub dorywczo i stanowiący dla niej źródło utrzymania. ZAWÓD WYKONYWANY, zespół czynności, których wykonanie sta− nowi główne źródło utrzymania danej jednostki. ZAWÓD WYUCZONY, zespół czynności, do których wykonywania dana jednostka uzyskała społecznie wymagane przygotowanie teoretycz− ne i praktyczne. To są hasła z encyklopedii. Wytłumacz swoimi słowami ich znaczenie. Mój słowniczek

TEMAT IX

.......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... ..........................................................

136 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

136

2012-07-05, 09:43

Temat X

CZŁOWIEK – JEGO CIAŁO Plansza 33. Dłoń, twarz Plansza 34. Części ciała, narządy wewnętrzne

PLANSZE 33 i 34. DŁOŃ, TWARZ. CZĘŚCI CIAŁA, NARZĄDY WEWNĘTRZNE

TEMAT X

Ćwiczenie 340 Podpisz rysunki

Ćwiczenie 341 Dopisz formy liczby mnogiej podanych niżej rzeczowników: Wzór: ręka – .ręce ............ noga – . . . . . . . . . . . . . . . . . . ucho – . . . . . . . . . . . . . . . . . . palec – . . . . . . . . . . . . . . . . . gardło – . . . . . . . . . . . . . . . .

ząb – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dłoń – . . . . . . . . . . . . . . . . . . człowiek – . . . . . . . . . . . . . . . płeć – . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

137

2012-07-05, 09:43

Ćwiczenie 342 Do rzeczownika dopisz czasownik: WZÓR: oko – . widzieć ...... ucho – . . . . . . . . . . . . . dłoń – . . . . . . . . . . . . . noga – . . . . . . . . . . . . .

kolano – . . . . . . . . . usta – . . . . . . . . . . . ręka – . . . . . . . . . . .

głowa – . . . . . . . . . serce – . . . . . . . . . . język – . . . . . . . . . .

Ćwiczenie 343 Jakie są te ciała? Opisz osoby przedstawione na rysunkach.

Ćwiczenie 344 Dorysuj i zaznacz strzałką, gdzie są: TEMAT X

czoło nos oczy usta uszy język zęby

138 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

138

2012-07-05, 09:43

Ćwiczenie 345 Wymień: a) części twarzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) części oka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) nazwy palców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d) części szkieletu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 346 Do czego służą te narządy: WZÓR: nos – do . . .wąchania ........... oko – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . usta – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ucho – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . gardło – . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ręka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . noga – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . żołądek – . . . . . . . . . . . . . . . . płuca – . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1. kiwać (czym) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. leżeć (na czym) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. złapać (czym) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. kopać (czym) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. słyszeć (czym) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. złamać (co) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. oddychać (czym) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. dotykać (czym) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. wąchać (czym) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. gryźć (czym) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 348 Wymień wewnętrzne narządy człowieka: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................ ........................................................

139 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

139

2012-07-05, 09:43

TEMAT X

Ćwiczenie 347 Do podanych czasowników dopisz rzeczowniki: WZÓR: ruszać (czym) – . . głową ...................................

1.

5. 6.

2.

7.

3.

8.

4.

9.

Ćwiczenie 349 Nazwij zaznaczone części ciała człowieka: 5. 1. 6. 7. 2. TEMAT X

3.

8.

4.

Ćwiczenie 350 Uporządkuj wyrazy i zwroty odnoszące się do poszczególnych narządów zmysłu:

140 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

140

2012-07-05, 09:43

dotykać, zamieniać się w słuch, niuchać, kierować wzrok, przypadać do sma− ku, musnąć, smakować, łowić uchem, wciągać zapach, spoglądać, próbować, wyczuwać, patrzeć, natężać słuch, wietrzyć, rozglądać się, kosztować, czuć, wą− chać, słuchać Ucho

Nos

Oko

Język

Skóra

Ćwiczenie 351 Spróbuj wyjaśnić znaczenie starych przysłów polskich:

TEMAT X

1. Co z oczu, to z myśli. 2. Czego oko nie widzi, tego sercu nie żal. 3. Nie dłub w nosie, boś nie prosię. 4. Nie zadzieraj nosa. 5. Jednym uchem słucha, a drugim wypuszcza. 6. Ani ucho nie słyszało, ani oko nie widziało. 7. Koniec języka za przewodnika. 8. Bezpieczniej siedzieć w domu niż na języku komu. 9. Niedźwiedź w lesie, a skórę jego sprzedajesz. 10. Nie opłaci się skórka za wyprawę. Ćwiczenie 352 Wyjaśnij znaczenie podanych związków frazeologicznych: WZÓR: mieć dobre oko – . .mieć . . . . .dobry . . . . .wzrok ....................... 1. mieć rękę do czegoś – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. mieć głowę – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. mieć plecy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. mieć twardy kark – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. nie mieć serca – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. mieć mocną głowę – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. mieć dobre ucho – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. mieć ostry język – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

141

2012-07-05, 09:43

Ćwiczenie 353 Przeczytaj tekst: O ciele ludzkim Na skórę przypada około 16% ogólnej masy ciała, na mięśnie 40%, kości 25%, a mózg 2%. Organizm składa się od 55% do 70% z wody, kolejne około 10% jest chemicznie związane z tłuszczami, białkami i węglowodanami. Mężczyź− ni mają w organizmie większe ilości wody niż kobiety, a dzieci nawet większe niż mężczyźni. Osoba dorosła ma w organizmie około 8 kilogramów substancji tłusz− czowych. Z sześciu litrów krwi ponad połowa znajduje się w żyłach, a jedna piąta w płucach. Najbardziej pospolitym pierwiastkiem organizmu ludzkiego, odnaj− dywanym w wielu różnych postaciach, jest tlen – 65%: wystarczyłoby go do napełnienia 200 000 puszek coca−coli. Węgla wystarczyłoby na pale− niska ponad 30 rożnów, fosforu na 20 paczek zapałek, wodoru do wy− pełnienia balonu o pojemności 10 000 litrów, a żelaza tyle, co na mały gwóźdź. Pozostałe sole mineralne wypełniłyby worek tak duży, że wy− starczyłoby go jako nawozu na potężny trawnik. Po urodzeniu mamy 300 kości, ale w wieku dojrzałym tylko 208. Dzie− je się tak dlatego, że część kości zrasta się ze sobą w czasie rozwoju. Mamy 639 mięśni. Największy jest mięsień znajdujący się na biodrze i pośladku, a najmniejszy jest mięsień strzemiączkowy w uchu środko− wym. (wg M. Crocker, Tajemnice ciała, PZWL, Warszawa 1991, s. 59)

TEMAT X

Wypisz dane liczbowe. Ćwiczenie 354 Przeczytaj tekst. Przypomnij sobie znane Ci przykłady niezwykłych moż− liwości fizycznych ludzkiego ciała. Ludzie biją rekordy Najwyższy mężczyzna mierzył 2,47 metra (8 stóp), a najniższy miał tylko 47 centymetrów (2 stopy wysokości). Najpospolitszą chorobą zakaźną jest przeziębienie, a najpospolitszą chorobą niezakaźną jest zapalenie dziąseł, które daje obrzęk dziąseł i może dotyczyć nawet 80% ludzi.

142 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

142

2012-07-05, 09:44

Najdłuższy, rekordowy czas przeżycia bez pracy serca należy do pew− nego Norwega. Wpadł do lodowatej wody i przeżył tam cztery godziny, zanim został wyłowiony i przywrócony do życia za pomocą sztucznego płuco−serca. Najdłuższy atak czkawki trwał 67 lat, a najdłuższy atak kichania trwał przez ponad dwa i pół roku, z około milionem kichnięć w ciągu pierw− szego roku. Najgłośniejsze zarejestrowane chrapanie miało natężenie 90 decy− beli. Przekroczyło ono normy dopuszczalne prawem Vancouver, gdzie maksymalne dopuszczalne natężenie dźwięku wynosiło 80 decybeli. Najdłużej żyjący z przeszczepionym sercem człowiek przeżył 18 lat od operacji. Pierwszego przeszczepienia serca, płuc i wątroby dokona− no w 1987 roku, a przeszczepu pięciu narządów dokonano na trzylet− nim dziecku, które nigdy nie jadło stałych pokarmów. Przeszczepiono mu: wątrobę, płuca, trzustkę, jelito cienkie i grube oraz żołądek. Najdłuższy przepłynięty dystans wynosi 2938 kilometrów w dół rzeki Missisipi w ciągu 742 godzin. Najdłuższy przepłynięty bez przerwy dy− stans wynosi 48,5 kilometra (w ciągu 84 godzin i 37 minut). (wg M. Crocker, Tajemnice ciała, s. 59)

Ćwiczenie 355 a) Co sądzisz o możliwościach ludzkiego organizmu? b) Co sądzisz o inżynierii genetycznej i możliwościach poprawiania ludz− kiego ciała?

.......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... 143 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

143

2012-07-05, 09:44

TEMAT X

Mój słowniczek

Temat XI

CZŁOWIEK – ZDROWIE Plansza 35. Opieka zdrowotna Plansza 36. Lekarze specjaliści

PLANSZE 35 i 36. OPIEKA ZDROWOTNA. LEKARZE SPECJALIŚCI Ćwiczenie 356 Podpisz rysunki:

TEMAT XI

Ćwiczenie 357 Co oni robią? lekarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pielęgniarka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . aptekarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . chory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

144 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

144

2012-07-05, 09:44

Ćwiczenie 358 Opowiedz tę historyjkę:

Ćwiczenie 359 Opisz tę historię:

Ćwiczenie 360 Opowiedz, kiedy idziemy/jedziemy do miejsc przedstawionych na ry− sunkach: .................................

.................................

.................................

145 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

145

2012-07-05, 09:44

TEMAT XI

.................................

Ćwiczenie 361 Uzupełnij podane zdania: WZÓR: Personel szpitala to: .lekarz, . . . . . .pielęgniarki, . . . . . . . . . . .salowe, . . . . . . portierzy, ......... sprzątaczki ........................................................ 1. Placówki służby zdrowia to: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Narzędzia lekarskie to: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Wyposażenie szpitala to: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Środki opatrunkowe to: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Służba zdrowia to: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 362 Dopasuj nazwy do rysunków: 1. pastylki . d. . . . . . . . . . . . 2. kroplówka . . . . . . . . . . . 3. bandaże . . . . . . . . . . . . 4. wata, lignina . . . . . . . . . 5. krople i zakraplacz . . . . 6. syrop . . . . . . . . . . . . . . . 7. tlen . . . . . . . . . . . . . . . . 8. maść . . . . . . . . . . . . . . . 9. karetka . . . . . . . . . . . . .

TEMAT XI

Ćwiczenie 363 Co leczą następujący lekarze: WZÓR: Internista: .choroby . . . . . . .narządów . . . . . . . . wewnętrznych ......................... kardiolog: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dermatolog: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pediatra: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . okulista: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . laryngolog: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dentysta: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ortopeda: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

146 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

146

2012-07-05, 09:44

Ćwiczenie 364 Przeczytaj dialog: U lekarza internisty A.: Dzień dobry, panie doktorze. B.: Dzień dobry, proszę usiąść, co panu dolega? A.: Boli mnie gardło i kaszlę. B.: Ma pan temperaturę? A.: Chyba tak, ale nie mierzyłem. B.: Proszę się rozebrać do pasa. Osłucham pana. Proszę oddychać głę− boko. Proszę nie oddychać. Proszę pokazać gardło. Proszę się ubrać. A.: No i co panie doktorze? B.: Ma pan zapalenie oskrzeli. Musi pan poleżeć w łóżku kilka dni. Pro− szę zażywać antybiotyk. Zaraz panu wypiszę zwolnienie. Zainscenizuj podobny dialog u: dentysty, okulisty, laryngologa. Ćwiczenie 365 Do podanych niżej słów dobierz wyrazy o podobnym znaczeniu (z ram− ki): czystość, dentysta, izba porodowa, chory, temperatura, tabletka, lekarz zwierząt, zapalenie, lekarz, zrobić rentgen

pastylka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . infekcja – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . weterynarz – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . gorączka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pacjent – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . doktor – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . stomatolog – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . prześwietlić – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . higiena – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . porodówka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

147 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

147

2012-07-05, 09:44

TEMAT XI

WZÓR: karetka – . . . ambulans ......................................

Ćwiczenie 366 Przeczytaj tekst: Choroby i lekarstwa Dwa główne typy chorób atakują organizm – powodowane przez in− fekcję z zewnątrz, i takie, które występują na skutek zaburzeń wewnętrz− nych. Takie choroby jak rak, reumatyzm lub zapalenie stawów, jak też choroby psychiczne, należą do drugiego typu. Pospolite choroby wieku dziecięcego, takie jak świnka (nagminne zapalenie przyusznic), ospa wietrzna, odra, są wynikiem ataku z zewnątrz i należą do typu pierwszego. Nasze ciało jest stale atakowane przez drobnoustroje (bakterie i wi− rusy) lub maleńkie zwierzątka, które mogą żyć i rosnąć wewnątrz orga− nizmu, zwane pasożytami. Przeżywamy, ponieważ nasz układ odporno− ściowy rozpoznaje najeźdźców i atakuje przeciwciałami. Zdarza się, że atakujący drobnoustrój lub pasożyt jest tak szkodliwy, że układ odpornościowy organizmu nie jest na tyle silny, by zwalczyć go samemu. W tych wypadkach może pomóc nowoczesna medycyna. Szczepienia chronią ludzi przed zapadaniem na niebezpieczne cho− roby, a takie leki jak antybiotyki atakują zakażające drobnoustroje silny− mi substancjami chemicznymi. Dzięki obejmującej cały świat kampanii szczepień choroba zwana ospą, która zwykła zabijać miliony ludzi, aktu− alnie zniknęła. Inne, bardziej pospolite choroby, takie jak gruźlica, bło− nica lub krztusiec (koklusz) mogą też być teraz leczone. (wg M. Crocker, Tajemnice ciała, s. 54)

Wypisz z tekstu nazwy chorób. Określ ich charakter, przebieg i objawy. Ćwiczenie 367 Są różne sposoby leczenia chorób. Niżej podane są dwa ze sposobów. Spróbuj przypomnieć sobie inne sposoby leczenia. Pożyteczne antybiotyki TEMAT XI

Antybiotyki są używane do zwalczania w organizmie szkodliwych bakte− rii. Mogą wyleczyć z wielu chorób, takich jak zapalenie płuc, gruźlica i zakażone rany. Jednakże czasem bakterie stają się odporne na antybiotyk – nie będzie on wówczas działał. Czasem antybiotyki zabijają pożyteczne bakterie żyją− ce w organizmie człowieka.

148 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

148

2012-07-05, 09:44

Dlaczego szczepić? Szczepienie daje ochronę przed wieloma chorobami wywołanymi przez drobnoustroje. Szczepienie jest szczególnie ważne w zwalczaniu chorób wirusowych, po− nieważ nasz układ odpornościowy stanowi jedyną obronę przed wirusami. (wg M. Crocker, Tajemnice ciała, s. 54)

Ćwiczenie 368 Wymyśl receptę na długie i zdrowe życie: 1. Wyżywienie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Używki: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Tryb życia: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Praca: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Życie emocjonalne: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 369 Obejrzyj planszę 36 pt. „Lekarze specjaliści”. Na rysunkach nie ma wszyst− kich specjalistów. Spróbuj określić, co leczą wymienieni niżej lekarze:

1. geriatra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. androlog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. ortopeda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. endokrynolog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. pulmonolog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. gastrolog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. urolog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. onkolog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. hematolog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. traumatolog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 370 a) Ustal listę najpotrzebniejszych według Ciebie specjalności lekarskich: 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

149 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

149

2012-07-05, 09:44

TEMAT XI

urazy mechaniczne, choroby ludzi starych, nowotwory, nerki, krew, układ pokarmowy, kości, gruczoły dokrewne (hormony), płuca, choroby męskie

b) Zaproponuj trzy nowe specjalności, jakie według Ciebie powinny się pojawić w przyszłości. Uzasadnij. Mój słowniczek .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... TEMAT XI

.......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... ..........................................................

150 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

150

2012-07-05, 09:45

Temat XII

NAUKA Plansza 37. Ośrodki nauczania. Wakacje Plansza 38. Życie uczelni wyższej

PLANSZE 37 i 38. OŚRODKI NAUCZANIA. WAKACJE. ŻYCIE UCZELNI WYŻSZEJ Ćwiczenie 371 Podpisz rysunki:

Ćwiczenie 372 Podpisz rysunki: na uniwersytecie

TEMAT XII

w szkole

151 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

151

2012-07-05, 09:45

Ćwiczenie 373 Do słów w rodzaju męskim dopisz słowa w rodzaju żeńskim: WZÓR: nauczyciel – . . nauczycielka .............................. student – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . uczeń – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . profesor – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dyrektor – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wykładowca – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . doktor – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . bibliotekarz – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 374 Dopisz przymiotniki do rzeczowników: WZÓR: sala – . .duża, . . . . jasna, . . . . . .wykładowa ......................... egzamin – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . szkoła – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . uniwersytet – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . student – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . uczeń – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 375 Dopisz rzeczowniki do czasowników: WZÓR: studiować (co?) – .język . . . . obcy ...................... zdawać (co?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dostać się (na co?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . znać (co?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pamiętać (co?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . powtarzać (co?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . brać udział (w czym?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . chodzić (dokąd?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zapominać (o czym?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TEMAT XII

Ćwiczenie 376 Połącz wyrazy – według wzoru: 1. zabawa 2. klasa 3. wykład 4. kreda 5. matura

a) szkoła b) uniwersytet c) przedszkole d) liceum e) tablica

152 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

152

2012-07-05, 09:45

Ćwiczenie 377 Znajdź synonim: podręcznik, dom studencki, uczelnia, szkoła średnia, nagroda, zabawa akademicka, sala, klasa, wakacje, słuchacze WZÓR: profesor – . nauczyciel ....................................... 1. uniwersytet – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. oddział – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. liceum – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. akademik – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. ferie – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. studenci – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. wyróżnienie – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. skrypt – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. juwenalia – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. aula – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 378 Wykreśl słowo, które tu nie pasuje: WZÓR: przedszkole, szkoła, liceum, technikum wykład, ćwiczenia, zajęcia, zabawa ferie, wakacje, wolne, pauza, kreda, tablica, pióro, długopis, docent, rektor, dziekan, wychowawca, ławka, mapa, tablica, przerwa, książka, zeszyt, podręcznik, skrypt.

Polska

Twój kraj

przedszkole szkoła podstawowa gimnazjum szkoła średnia: ogólna techniczna artystyczna zawodowa szkoła pomaturalna szkoła wyższa

........................... ........................... ........................... ........................... ........................... ........................... ........................... ........................... ........................... 153

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

153

2012-07-05, 09:45

TEMAT XII

Ćwiczenie 379 W Polsce edukacja przebiega następująco:

Ćwiczenie 380 Do podanych niżej słów dobierz jedno z ramki: podręcznik, sprzęty, pracownik naukowy, zajęcia, przybory do pisania, szkoła wyższa, erudyta WZÓR: test, sprawdzian – . . egzamin ................................ doktor, magister – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . uniwersytet, politechnika – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . profesor, uczony – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . skrypt, książka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wykład, ćwiczenia – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pióro, długopis – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tablica, ławka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 381 Przeczytaj tekst: Obserwacje i odkrycia nauki „Dlaczego dzieje się akurat tak?” „Jak to działa?” Dzieci zadają dużo pytań, a dorośli nie zawsze potrafią na nie odpowiedzieć, ponieważ świat trudno zrozumieć nawet największym uczonym. Już od tysięcy lat ludzie rozglądają się wokół siebie, robią doświad− czenia, obserwują przyrodę usiłując odkryć jej tajemnice. Dlaczego upuszczone przedmioty spadają? Dlaczego magnes przyciąga żelazo? Czy wszystko, co istnieje, zbudowane jest z materii? Czy są w Kosmosie inne światy, podobne do naszego? Jaki jest sens naszego istnienia na Ziemi? I tak dalej. To, co nazywamy nauką, stanowi zespół odpowiedzi na niektóre py− tania, a zwłaszcza jest czymś w rodzaju wielkiego śledztwa bez końca.

TEMAT XII

Badania naukowe dotyczą wszystkich dziedzin Każdy uczony pracuje codziennie nad postępem technicznym. Skąd wziąć nowe źródła energii? Jak produkować szybciej i taniej? W jaki sposób zwalczać daną chorobę? Rolnictwo, przemysł, medycyna stwarzają wciąż nowe problemy. Po− trzebni są uczeni do ich rozwiązania. To ciągłe poszukiwanie niesie ze sobą niebezpieczeństwa, jednakże posuwa naukę naprzód. Niektórzy badacze usiłują zrozumieć, jak przebiega proces myślenia, dlaczego po− stępujemy w taki, a nie inny sposób. Obserwują więc życie ludzi w in− nych krajach, organizację małych grup i wielkich społeczeństw. Uczeni

154 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

154

2012-07-05, 09:45

ci to psychologowie, socjologowie, historycy, ekonomiści. Czy pewnego dnia znajdziemy sposób, żeby wszyscy stali się mądrzejsi i bardziej szczę− śliwi? Matematycy Matematycy wymyślili cyfry i liczby, aby rachować, mierzyć i obliczać. Nasz system „dziesiętny” zna dziesięć cyfr: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 0. Są to znaki języka zrozumiałego na całym świecie. Astronomowie Astronomowie obserwują niebo – gwiazdy, planety oraz wszystko, co się dzieje w przestrzeni. Odkryli, że w Kosmosie istnieją miliardy słońc i światów podobnych lub innych od tego, w którym żyjemy. Nauki przyrodnicze Pozwalają poznać, poprzez obserwacje i doświadczenia, to co dzieje się w przyrodzie – minerały, rośliny, zwierzęta. Ale jeszcze dużo pozo− stało do zbadania w biologii – czyli nauce o życiu. Fizyka i chemia Zajmują się różnymi postaciami energii i elementami tworzącymi ma− terię. Fizycy odkryli prawa mechaniki, optyki, elektryczności, magnety− zmu. Ważnym odkryciem współczesnej fizyki stał się elektron. Chemicy pracują nad poznaniem pierwiastków. Badają, jak atomy łączą się ze sobą tworząc znane gazy, płyny i ciała stałe. Nauczyli się na− wet otrzymywać nowe substancje podczas reakcji chemicznych. Nauki humanistyczne Wszystko, co dotyczy człowieka i jego zachowania wchodzi w zakres badań naukowych. Tą rozległą dziedziną trudnią się historycy, psycho− logowie, etnologowie, lingwiści itd. (wg Moja pierwsza encyklopedia. Larousse, BGW, Warszawa 1991, s. 54–55)

TEMAT XII

Odpowiedz na pytania: 1. Jakie dziedziny nauki wydają Ci się najważniejsze? 2. Która z nauk wydaje Ci się najatrakcyjniejsza? 3. Co chciałbyś studiować? Dlaczego?

155 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

155

2012-07-05, 09:45

Ćwiczenie 382 Do rzeczowników dopisz odpowiednie czasowniki i zbuduj zdania: WZÓR: uczeń – .uczy . . . .się . . .(czego) . . . . . . historii . . . . . . .(gdzie) ......w . . szkole ............. student – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wykładowca – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dziekan – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nauczyciel – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wychowawca –. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . rektor – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . trener – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 383 Do podanych nazw specjalności naukowych dopisz nazwy ich przedsta− wicieli w liczbie pojedynczej i mnogiej: WZÓR: psychologia – . .psycholog . . . . . . . . –. .psycholodzy .......................... polonistyka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ekonomia – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . matematyka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . chemia – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . medycyna – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . farmacja – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . historia – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . geologia – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . astronomia – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 384 Utwórz rzeczowniki od podanych czasowników: WZÓR: studiować – . student . . . . . . .–. .studia . . . . . –. .studium ......................

TEMAT XII

uczyć – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wykładać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pracować – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . eksperymentować – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . badać – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . konstruować – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 385 Wymyśl idealny system nauczania i uzasadnij, dlaczego jest on najlepszy (maksymalnie sto słów).

156 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

156

2012-07-05, 09:45

Mój słowniczek

.......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... ..........................................................

157 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

157

2012-07-05, 09:45

TEMAT XII

.......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... ..........................................................

Temat XIII

WOLNY CZAS I ROZRYWKI Plansza 39. Typy rozrywek Plansza 40. Rozrywki wyszukane

PLANSZE 39 i 40. TYPY ROZRYWEK. ROZRYWKI WYSZUKANE Ćwiczenie 386 Podpisz rysunki rzeczownikami: WZÓR: kino

Ćwiczenie 387 Podpisz rysunki czasownikami: WZÓR: grać TEMAT XIII

158 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

158

2012-07-05, 09:46

Ćwiczenie 388 Połącz wyrazy według wzoru: 1. wycieczka 2. kino 3. teatr 4. ogródek 5. muzeum 6. literatura 7. koncert

a) czytanie b) sztuka c) rośliny d)turysta e) film f) przedstawienie g) muzyka

Ćwiczenie 389 Opowiedz o Jacku i Joli:

Jacek ma i lubi . . . . . . . . . . . . . . . .

TEMAT XIII

Jola nie lubi . . . . . . . . . . . . . . . .

A co Ty lubisz? . . . . . . . . . . . . . . .......................... ..........................

159 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

159

2012-07-05, 09:46

Ćwiczenie 390 Dopisz słowa o znaczeniu przeciwnym: WZÓR: interesujący – .nieinteresujący ............ kolorowy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . stary – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ciekawy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . piękny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wesoły – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . leniwy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . towarzyski – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 391 Przeczytaj tekst: Większość dzieci lubi się bawić zabawkami, które przypominają lu− dzi. Są to postacie żołnierzyków walczących ze sobą lub lalek, którymi można bawić się w „dom”. Popularny jest rodzaj zabawek zwanych „przytulankami”. Są to, uszy− te z materiałów, miękkie lalki lub zwierzątka. Niektóre zabawki są zro− bione ze sztucznego futerka i nazywa się je „pluszankami”. Dzisiejsze lalki wykonane są najczęściej z sztucznych tworzyw. Naj− pierw projektant rysuje zabawkę, potem barwi się otrzymany produkt, ubiera, dekoruje, dokleja włosy. (wg Druga księga pytań i odpowiedzi, Arkady, Warszawa 1991, s. 155)

1. Jaka była Twoja ulubiona zabawka? 2. Zaprojektuj zabawkę dla dzieci. Ćwiczenie 392 Połącz ze sobą wyrazy według wzoru:

TEMAT XIII

1. morze 2. książka 3. rośliny 4. koncert 5. zwierzęta 6. znaczki 7. zdjęcia 8. obraz

a) hodowla b) muzyka c) żeglarstwo d) literatura e) fotografika f) ogrodnictwo g) malarstwo h) filatelistyka

160 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

160

2012-07-05, 09:46

Ćwiczenie 393 Uporządkuj podane niżej wyrazy odpowiadając na pytania: leżeć, odpoczywać, spacerować, grać w karty, słuchać muzyki, chodzić po skle− pach, filatelistyka, kolekcjonerstwo, podglądanie ptaków, pielęgnowanie ogród− ka, haft angielski Co ludzie robią w wolnym czasie? Jakie mają pasje? Ćwiczenie 394 Wyjaśnij znaczenie podanych słów: WZÓR: filatelistyka .to. .zbieranie . . . . . . . .znaczków . . . . . . . .pocztowych ..................... ogrodnictwo to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kolekcjonerstwo to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . żeglarstwo to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sport to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . rozrywka to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 395 Dopisz synonimy do podanych słów: stare rzeczy, sztuka, zainteresowania, ogródek, album, wystawa, instrument, bilet WZÓR: zdjęcie – .fotografia .........................................

TEMAT XIII

działka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . klaser – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . przedstawienie – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . fortepian – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . karnet – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ekspozycja – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . antyki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . hobby – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

161 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

161

2012-07-05, 09:46

Ćwiczenie 396 Idziesz na bal kostiumowy. Jakie jest Twoje przebranie?

Ćwiczenie 397 Przeczytaj tekst. Wyjaśnij podkreślone zwroty. Odpowiedz na pytania: Gry, zabawy i wypoczynek Zabawa jest w życiu równie ważna jak praca. (1) Zagadki, krzyżówki, gra w karty wymagają takiego samego zastanowienia, jak rozwiązanie jakiegoś problemu. Trzeba być dokładnym i cierpliwym, żeby zwyciężyć w (2) grze zręcznościowej. Roztargnieni nie wygrywają więc ani w (3) warcaby, ani w (4) szachy.

TEMAT XIII

Przyjąć reguły gry Czemu podczas zabawy przystajemy na najbardziej (5) skomplikowa− ne zasady? Dlatego, że uczestniczymy w niej dla przyjemności i nie je− steśmy do niczego zmuszani. To zabawne – (6) obserwować przeciwnika, próbować przewidywać, co on zrobi, jeśli zagramy tak, albo inaczej, (7) wynajdywać fortele, umieć być ostrożnym, a także (8) umieć ryzykować. Dobry gracz wie, że można wygrać lub przegrać, i że czasami trzeba (9) liczyć na przypadek. Ale przy pewnym wysiłku i wytężeniu uwagi, człowiek potrafi poprawić się i przewyższyć swoje (10) własne osiągnięcia.

162 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

162

2012-07-05, 09:46

Rozwijać ciało Gry sportowe rozwijają mięśnie na równi z inteligencją. (11) Upra− wianie sportu utrzymuje ciało w dobrej formie, umożliwia wypoczynek, (12) daje gibkość, wyrabia zręczność, równowagę, pozwala odczuwać przyjemność obcowania z żywiołami – wodą, wiatrem, wielkimi prędko− ściami. Sport to (13) umiejętność gry w drużynie, bezbłędne opanowa− nie jakiejś techniki, zrozumienie, jak prowadzi się konia, łódź, rower, motocykl, szybowiec, samochód. Prawdziwy sportowiec wie, że woda, góry, szybkość potrafią być groźne. Dlatego ćwiczy się stopniowo, (14) postępując według zaleceń osób bardziej doświadczonych. Dzięki temu człowiek ciągle czyni postępy. Zabawa dla przyjemności Bawimy się, żeby ćwiczyć wyobraźnię i zręczność. Staramy się jak umie− my najlepiej odgadnąć rozwiązanie, wygrać partię. Można grać same− mu, z przyjaciółmi, w szachy, w karty, lub po prostu bawić się przy po− mocy papieru i ołówka. Ludzie, którzy wymyślają zabawki, czerpią po− mysły z nowych technik audiowizualnych i z elektroniki. Produkcja za− bawek stała się obecnie bardzo ważnym przemysłem. 1. Czy lubisz gry? 2. W co umiesz grać? 3. Czy znasz gry trudne? Świat w miniaturze Świat zabawek naśladuje świat dorosłych, lecz wszystko jest w nim na miarę dzieci. Zwierzęta nie są groźne, można głaskać tygrysa, broń ni− kogo nie zabija, (15) miniaturowe samochodziki jeżdżą po całym domu nie (16) powodując korków. Zabawki stają się coraz bardziej zmechani− zowane, wiadomo, jak nimi kierować na odległość – są (17) „zdalnie sterowane”. Z plastikowych klocków buduje się miasta, maszyny, mosty. Przy pomocy robotów i statków kosmicznych można wyobrazić sobie świat przyszłości.

Upodobanie do gier trwa całe życie Dorośli bardzo lubią gry w karty i inne gry zespołowe. (18) Loterie, wyścigi konne i gry, gdzie robi się zakłady – to (19) gry hazardowe. Czasami wygrywa się w nich pieniądze, ale najczęściej się je przegrywa.

163 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

163

2012-07-05, 09:46

TEMAT XIII

Czy bardziej lubisz zabawki techniczne, czy wykonane ręcznie? Jakie zabawki uważasz za najbardziej pożyteczne?

Czy w Twoim kraju hazard jest legalny? Czy grasz na loterii? Dla każdego coś miłego Dorośli i dzieci odczuwają podobną przyjemność z uprawiania spor− tu. Pływanie, żeglowanie, narty, łyżwy, rower, jazda konna przyciągają wiele rodzin podczas wakacji lub week−endów. Już od małego dziecka uczymy się „sportów walki”, na przykład judo, co pozwala lepiej poznać siebie, być bardziej zadowolonym z własnego ciała i kontrolować swoje odruchy. Każde pokolenie wprowadza nowe dyscypliny sportowe. Dziś panuje moda na deskorolkę, lotnię, snowboarding i windsurfing. Jaki sport uprawiasz lub uprawiałbyś chętnie dla przyjemności? Opisz go. Zawody sportowe Bardzo wielu kibiców pasjonuje się meczami piłki nożnej, (20) bie− gami maratońskimi czy (21) turniejami tenisowymi. Można je śledzić w telewizji. Dużo dyscyplin sportowych stało się widowiskami przynoszą− cymi dochody organizatorom. Mistrzowie danej dyscypliny sportowej uprawiają ją jako zawód, ponieważ trzeba dłużej trenować, żeby mieć szansę na zwycięstwo. Czy mieliby na to czas, gdyby równocześnie wyko− nywali inny zawód? (22) Reklama i handel odgrywają ważną rolę w widowiskach sporto− wych. Igrzyska olimpijskie, podobnie jak inne wielkie spotkania mię− dzynarodowe, bywają niekiedy zakłócane przez (23) konflikty politycz− ne i waśnie pomiędzy państwami. (wg Moja pierwsza encyklopedia. Larousse, s. 58, 59)

Czy znasz przykłady ingerencji polityki w sport? Ćwiczenie 398 a) Przeprowadź wywiad z trzema różnymi osobami na temat ich sposo− bów wypoczywania. b) Jaki rodzaj rozrywki i wypoczynku odpowiada Ci najbardziej? TEMAT XIII

Ćwiczenie 399 Omów rolę sportu w życiu młodzieży.

164 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

164

2012-07-05, 09:46

Ćwiczenie 400 Co sądzisz o współczesnych modelach zabawek dla dzieci? Czy zabawki mogą być niebezpieczne? Dlaczego? Ćwiczenie 401 Obejrzyj planszę 40. Omów z kolegą przyjemności dla ekscentryków. Mój słowniczek

.......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... ..........................................................

165 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

165

2012-07-05, 09:46

TEMAT XIII

.......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... ..........................................................

Temat XIV

ŚWIĘTA, UROCZYSTOŚCI, ZWYCZAJE Plansza 41. Święta rodzinne. Zwyczaje Plansza 42. Uroczystości, święta

PLANSZE 41 i 42. ŚWIĘTA RODZINNE. ZWYCZAJE. UROCZYSTOŚCI, ŚWIĘTA Ćwiczenie 402 Podpisz rysunki:

Ćwiczenie 403 Wyrazy połącz w pary: WZÓR: zaprosić – zaproszenie

TEMAT XIV

1. bawić się 2. ubierać 3. przemawiać 4. żyć 5. śpiewać 6. świecić

a) światło b) zabawa c) ubranie d)śpiew e) przemówienie f) życie

166 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

166

2012-07-05, 09:47

Ćwiczenie 404 Dobierz określenia do podanych czasowników: WZÓR: Bawić się (jak) .wesoło ..... przemawiać . . . . . . . . . . . . . . . . . . cieszyć się . . . . . . . . . . . . . . . . . . . śpiewać . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zapraszać . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

żyć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . świecić . . . . . . . . . . . . . . . . chodzić . . . . . . . . . . . . . . . . ubierać się . . . . . . . . . . . . .

głośno, bardzo szybko, poważnie, ładnie, serdecznie, długo, jasno Ćwiczenie 405 Napisz, czyje to święta? Czy obchodzisz te święta? Jak? WZÓR: Dzień Nauczyciela – święto . . . . . .wszystkich . . . . . . . . .nauczycieli ................. Dzień Matki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dzień Babci – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Św. Mikołaj – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gwiazdka – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nowy Rok – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 406 Znajdź w słowniku wyrazy i uzupełnij definicje: WZÓR: Urodziny – święto . . . . . .w. .dzień, . . . . . w. .którym . . . . . . się . . .urodziłeś ............... Wesele – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Imieniny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zjazd – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Akademia – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 407 Od lat słowem święto nazywa się dzień, w którym nie idzie się ani do pracy, ani do szkoły, ponieważ obchodzi się jakąś uroczystość. Istnieją święta narodowe, religijne, rodzinne.

rocznica, urodziny, Boże Narodzenie, Dzień Zwycięstwa, imieniny, chrzest, Wielkanoc, Święto Niepodległości, Popielec, pogrzeb, Wielki Post, ślub

167 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

167

2012-07-05, 09:47

TEMAT XIV

Uporządkuj wyrazy z ramki według schematu:

Święta kościelne

Święta państwowe

Święta rodzinne

Ćwiczenie 408 Dobierz synonimy do podanych rzeczowników: przyjęcie, zwyczaj, lampki, sztuczne ognie, dania, Sylwester, nastrój, pochód, podarunek, uroczystość WZÓR: jubileusz – .rocznica ....... 1. Nowy Rok . . . . . . . . . . . . . . . 2. manifestacja . . . . . . . . . . . . . 3. potrawy . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. stypa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. prezent . . . . . . . . . . . . . . . . .

6. święto . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. atmosfera . . . . . . . . . . . . . . 8. tradycja . . . . . . . . . . . . . . . . 9. znicze . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. fajerwerki . . . . . . . . . . . . . .

Ćwizenie 409 Przeczytaj tekst: Starożytni Rzymianie obchodzili początek Nowego Roku 1 stycznia. Rządzone przez nich ludy przyjęły rzymski kalendarz, a wraz z nim zwy− czaj świętowania Nowego Roku w ten dzień. Zwyczaj ten rozprzestrze− nił się i przetrwał przez wieki. Inne ludy obchodzą jednak Nowy Rok w różnych terminach. (wg Druga księga pytań i odpowiedzi, s. 107)

a) Ułóż tekst życzeń noworocznych. b) Ułóż program przyjęcia „Powitanie Nowego Roku”.

TEMAT XIV

168 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

168

2012-07-05, 09:47

Ćwiczenie 410 Połącz wyrazy z obu kolumn według wzoru: 1. Boże Narodzenie 2. pogrzeb 3. ślub 4. pochód 5. Popielec 6. andrzejki 7. karnawał 8. Nowy Rok

a) b) c) d) e) f) g) h)

manifestacja śledziówka Wigilia wróżby wesele sztuczne ognie stypa tłusty czwartek

Ćwiczenie 411 Dopisz synonimy do przymiotników: podniosły, ponury, zwyczajowy, radosny, wystawny, świąteczny, dostojny WZÓR: religijny – . .pobożny .......... tradycyjny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . huczny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wzruszający – . . . . . . . . . . . . . . . . . uroczysty – . . . . . . . . . . . . . . . . . . wesoły – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . poważny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . smutny – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ćwiczenie 412 Przeczytaj podane teksty. Który tekst Cię zainteresował? Opowiedz głośno o Twoim stosunku do organizowania uroczystości.

Święto Świeczek to żydowskie święto zwane Chanukka, które zazwy− czaj przypada w drugiej połowie grudnia. Obchodzi się je na pamiątkę wydarzenia sprzed ponad 1000 lat, kiedy to Żydzi z Judei wypędzili Sy− ryjczyków ze świątyni jerozolimskiej. Po usunięciu ze świątyni syryjskich idoli i posągów chcieli zapalić święte lampki, lecz znaleźli jedynie jedną małą ampułkę oliwy. Ku zdumieniu wszystkich ta maleńka ilość oliwy wystarczyła na osiem dni. Od tego czasu Żydzi palą świece i dają sobie podarunki dla upamiętnienia tamtego wydarzenia.

169 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

169

2012-07-05, 09:47

TEMAT XIV

1. Co to jest Święto Świeczek?

Czy znałeś tę historię? Czy wydała Ci się ciekawa? Czy znasz historię pochodzenia jakiegoś święta? 2. Dlaczego obchodzi się Wielkanoc? Wielkanoc to najważniejsze święto w kalendarzu chrześcijańskim. Czci się wówczas śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa. Jest to również świę− to wiosny – odrodzenia wszystkiego, co żyje, po długiej i mrocznej zi− mie. Czy w Twoim kraju/mieście/domu obchodzi się Wielkanoc? Jak? 3. Dlaczego na Wielkanoc przygotowuje się pisanki? Barwienie i zdobienie jajek na Wielkanoc jest zwyczajem rozpo− wszechnionym w wielu krajach, ale nie wiadomo, dlaczego Wielkanoc tak nieodłącznie związana jest z jajkami. Może dlatego, że jajka są sym− bolem nowego życia – tak jak Wielkanoc. Zrób projekt/wzór pisanek. 4. Czy prezenty gwiazdkowe zawsze kładzie się pod choinkę? Nasz Święty Mikołaj kładzie prezenty pod poduszkę, ale w innych krajach są różne zwyczaje. W Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczo− nych trzeba powiesić wieczorem przy łóżku pończochę, żeby Santa Claus miał gdzie włożyć przywiezione rzeczy. W Holandii i Austrii dzieci na− pełniają buty sianem i marchewkami dla konia Świętego Mikołaja, po czym stawiają je przed kominkiem. Rano w miejsce marchewki i siana znajdują prezenty. W Hiszpanii zaś dzieci przygotowują jedzenie dla wielbłądów Trzech Króli, a buty na prezenty stawiają na parapecie okna. Jak wyglądał św. Mikołaj w Twoich marzeniach, gdy byłeś mały? 5. Skąd wziął się zwyczaj ubierania choinki na Boże Narodzenie? Choinka jako symbol Bożego Narodzenia pojawiła się dopiero w dzie− więtnastym wieku. Na ogół uważa się, że pomysł narodził się w Niem− czech. Przedtem w Polsce na Boże Narodzenie wiązano stroiki z gałą− zek jodły, kłosów, słomy i kolorowych wstążek i podwieszano u sufitu. (wg Druga księga pytań i odpowiedzi, s. 109–110)

TEMAT XIV

Napisz opowiadanie pt. „O czym myślała choinka”.

170 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

170

2012-07-05, 09:47

.......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... .......................................................... ..........................................................

171 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

171

2012-07-05, 09:47

TEMAT XIV

Mój słowniczek

KLUCZ KLUCZ

Rozwiązania przykładowe Oprac. Irena Dwornicka

TEMAT I 1. Ludzie, dorośli, dzieci, starszy pan, niemowlę, wysoki mężczyzna, gruby męż− czyzna. 3. a. Brzydki, drobny, duży, ładny, mały, młody, niski, prosty, przystojny, stary, śred− ni, wysoki. b. Wysoka, niska, miła, gruba, młoda, stara, przystojna, brzydka, drobna, ciężka, lekka. 4. Pan, pani, uczeń, ludzie, dzieci, postać, dorośli, kobieta, człowiek, młodzież, chłopiec, mężczyzna, uczennica, dziewczynka. 5. Wysoki – niski, stary – młody, brzydki – ładny, gruby – niegruby, ciężki – lekki, duży – mały, chłopak – dziewczyna, pan – pani. 7. b. 1 – b, 2 – d, 3 – a, 4 – c. 9. Wzrost: wysoki, niski, średni, mały, duży, tyczka. Tusza: gruby, chudy, chudzielec, szczupły, tęgi, zwalisty, dobrze zbudowany. Wiek: noworodek, niemowlę, maluch, przedszkolak, podlotek, młody, stary, starszy (pan), starsza (pani), w średnim wieku, staruszek, emeryt, starzec. Budowa ciała: drobny, lekki, ciężki, dobrze zbudowany, zwalisty, zgrabny, niezgrabny, tyczka, zgarbiony, pochylony. 11. Stary – wiek, gruby – tusza, mężczyzna – człowiek, zwalisty – budowa ciała, szczu− pły – tusza, niski – wzrost, chłopiec – człowiek, drobny – budowa ciała, młody – wiek, dziewczynka – człowiek. 13. Przymiotniki: wysoki, niski, mały, młoda, młodzi, szczupła, przystojny, tęgi, zwa− listy, elegancka, stary, malutki. Rzeczowniki: chłopiec, młodzieniec, panna, dziewczynka, facet. Czasowniki: stać, siedzieć, chodzić, wyglądać, leżeć, spacerować, iść, ćwiczyć, biegać, bawić się. 16. Ciężki – ciężar, młody – młodość, stary – starość, brzydki – brzydota, smutny – smutek, elegancki – elegancja. 17. Chudy – chudnąć, mały – maleć, brzydki – brzydnąć, prosty – prostować, stary – starzeć (się), budowa – budować, gruby – grubieć.

172 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

172

2012-07-05, 09:48

23. 1) mieć krótkie, proste włosy, 2) malować włosy, 3) rozjaśniać włosy, 4) ściąć włosy, żeby były krótkie, 5) lekko skrócić, wyrównać, 6) zrobić ondulację, 7) po− malować tylko część włosów, 8) być bez włosów, 9) zrobić fryzurę, 10) mieć przedziałek. 24. 1) kok, 2) przedziałek, 3) grzywka, 4) pejsy, 5) warkocz, 6) loki. 25. A: ułożone włosy, trwałą ondulację, loki, kok, „afro”, „koński ogon”, kucyki, rozpuszczone/upięte włosy, warkocz. B: krótkie włosy, z przedziałkiem, „na jeża”, z grzywką. 26. a. Oczy: czarne, brązowe, zielone, niebieskie, piwne, ciemne, jasne, szare. Włosy: siwe, białe, czarne, brązowe, blond, rude, „marchewka”, szatyn, jasne, ciemne, szpakowate. b. 1) umieć wybrać, umieć (właściwie) ocenić, 2) używać okularów, 3) nie ści− nać włosów, 4) mieć brodę i/lub wąsy, 5) mieć sztuczne włosy, 6) mieć brodę. 27. Szatyn – ma brązowe włosy, broda – zarost (włosy) na brodzie, loki – włosy kręcone, wąsy – zarost (włosy) pod nosem, siwy – ma białe włosy, brunet – ma ciemne włosy, fryzura – ułożone/obcięte włosy, peruka – sztuczne włosy. 30. Negatywne: brzydkie, małe, rzadkie, suche, tłuste, wyłupiaste, zezowate, przyli− zane, wyskubane. Pozytywne: ładne, gęste, duże, kręcone, błyszczące, puszyste, piękne, sarnie, żywe, wyraziste. 32. 1. Farbą, szamponem koloryzującym, henną, na wszystkie kolory. 2. Nożyczkami, maszynką, na krótko, „na jeża”, z grzywką, z przedziałkiem. 3. W loki, w kok, w „koński ogon”, we fryzurę, w kucyki, splatać. 4. Farbę, lakier, żel, trwałą ondulację. 5. Ręcznikiem, suszarką. 34. Małżeństwo to mąż i żona. Rodzeństwo to bracia i siostry. Dziadkowie to babka i dziadek. Dzieci to synowie i córki. Krewni to wujowie, ciotki, kuzyni. 35. Syn – córka, matka – ojciec, mama – tata, brat – siostra, dziadek – babka, wujek – ciotka. 38. Kuzyn – syn wuja, syn ciotki

173 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

173

2012-07-05, 09:48

KLUCZ

18. Brzydkie włosy, krótkie włosy, czarne wąsy, siwe włosy. 19. Ona ma krótkie, czarne włosy. Ona ma warkocz. On nie ma włosów. Ona ma długie włosy. 21. Oczy: piękne, ładne, małe, duże, smutne, wesołe, czarne, brązowe, niebieskie, zielone, jasne, ciemne. Włosy: rzadkie, gęste, długie, krótkie, proste, siwe, tłuste.

KLUCZ

babka – matka ojca, matka matki siostrzeniec – syn siostry szwagier – brat żony, brat męża teść – ojciec żony, ojciec męża rozwódka – kobieta rozwiedziona. 39. 1) rodzeństwo, 2) dziadkowie, 3) wnuki, 4) teściowie, 5) rodzice, 6) wujowstwo, 7) państwo, 8) kuzyni. 40. 1 – d, 2 – a, 3 – g, 4 – b, 5 – h, 6 – c, 7 – e, 8 – k, 9 – j, 10 – i, 11 – f. 44. Ta rodzina jest liczna i bogata. 46. Myślący – bezmyślny, pracowity – leniwy, towarzyski – nietowarzyski, kulturalny – niekulturalny, miły – niemiły, wesoły – smutny. 47. a. Towarzyski, dobry, kulturalny, przyjemny, sympatyczny, serdeczny, życzliwy, uprzejmy, wesoły, fajny. b. Nietowarzyski, zły, niekulturalny, nieprzyjemny, niespokojny, niesympatyczny. 48. Serdeczny – życzliwy, sympatyczny, uprzejmy, uczynny. Niedbały – niedokładny, lekkomyślny. Porywczy – raptus, postrzelony, szybki, niespokojny, gwałtowny. Samotny – nietowarzyski, odludek. Inteligentny – zdolny, mądry, myślący, by− stry, genialny. 49. 1. Szybki, wolny, flegmatyk, żywy, niespokojny, poważny, nerwowy, gwałtowny, porywczy, postrzelony, zbzikowany, raptus. 2. Mądry, głupi, myślący, bezmyślny, wykształcony, niewykształcony, erudyta, inteligentny, nieinteligentny, zdolny, mało zdolny, tępy, bystry, genialny, krytyczny, oczytany, pilny, żywy umysł. 3. Zły, dobry, leniwy, pracowity, nieprzyjemny, przyjemny, niesympatyczny, sym− patyczny, niemiły, miły, egoista, odludek, samolub, gbur, łagodny, złośliwy, lek− komyślny, odpowiedzialny, gwałtowny, oszczędny. 50. Surowy – taki, który nie jest łagodny, lecz krytyczny. Skąpy – taki, który nie lubi dawać, nie jest rozrzutny. Serdeczny – taki, który jest życzliwy dla innych, przy− jemny. Kulturalny – ten, kto jest wykształcony, oczytany i dobrze wychowany. Nietowarzyski – taki, który lubi być sam, nie szuka towarzystwa. Wykształcony – ktoś, kto dużo umie, dużo się nauczył, ma wiedzę. 51. Plusy: mądry, erudyta, oczytany, myślący, inteligentny, wymagający, kulturalny, pracowity, pilny. Minusy: głupi, bezmyślny, tępy, leniwy, nierób, nietowarzyski, egoista, samo− lub, niekulturalny, cham, gbur, złośliwy, nudny. 52. Inteligencja, złość, serdeczność, powaga, samotność, uprzejmość, skąpstwo, smutek. 53. Chamski, złośliwy, uczynny, surowy, tępy, bystry, lekkomyślny, sympatyczny. 54. Głupieć, myśleć, weselić się (cieszyć się), pracować, wykształcić, wymagać.

174 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

174

2012-07-05, 09:49

56. Przejście, autobus, blok, budynki, tramwaj, światła sygnalizacyjne, kościół. 57. Jadę samochodem. Jadę tramwajem. Stoję przed sklepem. Jadę autobusem. Idę po chodniku. Idę po przejściu. Jadę taksówką. Stoję na trawniku. 58. Dom: blok, wieżowiec, budynki. Pojazd: samochód, pociąg autobus, tramwaj, rower, taksówka. Obiekt kultury: kino, teatr, biblioteka. 59. Pojazdy: pociąg, autobus, tramwaj, taksówka, rower. Miasto: chodnik, park, przej− ście, wieżowiec, dzielnica, ulica. Obiekt kultury: teatr, kino, biblioteka. 60. Kościelny, dzielnicowy, miejski, kulturalny, tramwajowy, teatralny, uliczny, par− kowy. 61. Dom – domek – domowy – domeczek; ulica – uliczka – uliczny – ulicznik; komunikacja – komunikacyjny; restauracja – restauracyjny – restaurator. 62. 1 – taksówka, 2 – latarnia uliczna, 3 – blok, 4 – filharmonia. 63. a. 1) park, obszar zielony, 2) przeprowadzka, 3) filharmonia, teatr, kino, dom kultury, placówka kulturalna. b. 1) światła uliczne, 2) sklep, dom towarowy, supermarket, 3) droga szybkiego ruchu, 4) kino, teatr, filharmonia. 64. 1) budynek, 2) światła sygnalizacyjne, 3) lampa uliczna, 4) kanalizacja, 5) ta− bliczka, 6) taksówka, 7) jezdnia, szyny, tory. 65. Kanalizacja, wieś, wieżowiec, autostrada, komunikacja. 66. 1. Powstała stopniowo, z upływem lat. 2. Praca inna niż rolnictwo. 3. Zabudowa jest gęsta. 4. Rozbudowane drogi i tory. 5. Kanalizacja i wodociągi. 6. Urządze− nia dostarczające prąd elektryczny. 7. Sklepy. 8. Warsztaty i miejsca obsługi klientów. 70. 1. po, 2. w, 3. z, 4. do, 5. do, 6. na, 7. po, 8. na, 9. w, 10. po. 71. Fabryka, domek, przystanek, schody, ogródek, blok. 72. W centrum jest plac, kino, kawiarnia i park. W śródmieściu są szkoła i przed− szkole. Dalej od centrum są domy i kościół. 75. Autobus, tramwaj, samochód, rower, taksówka, pociąg. Tylko w mieście zazwy− czaj są tramwaje i taksówki. 78. Klatka schodowa to miejsce w bloku lub wieżowcu, gdzie są schody. Peryferie to miejsca oddalone od centrum. Pętla tramwajowa to plac, na którym tramwaj kończy i zaczyna jazdę. Skwer to mały obszar zielony z trawnikiem i ławkami. Najemca to osoba, która korzysta z cudzego mieszkania lub pokoju za zapłatą. Winda to urządzenie do wożenia osób i towarów w górę i w dół. Metro to kolej podziemna. Parter to dolna część domu. 79. Dla pojedynczych osób: willa, dom jednorodzinny, dom parterowy, mieszkanie. Dla wszystkich: restauracja, kawiarnia, teatr, kino, fabryka, zakład pracy, szkoła, przedszkole, kamienica, blok, wieżowiec.

175 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

175

2012-07-05, 09:49

KLUCZ

TEMAT II

KLUCZ

82. Iść do: kina, filharmonii, restauracji, kawiarni, kościoła, koleżanki, domu, lasu, parku, muzeum. Iść na: film, obiad, kawę, koncert, posiedzenie, mszę św., lot− nisko, wystawę, rewię mody, imprezę. 83. 1) temu, 2) na, 3) w, 4) w, 5) u, 6) w, 7) z, 8) w, 9) w, 10) do, 11) na, 12) na, 13) tego, 14) na, 15) ani, 16) ani, 17) w, 18) za, 19) po, 20) w, 21) przed. 84. Miasta powyżej 2 milionów: Stolice: Tokio, Rzym, Warszawa, Pekin, Moskwa, Wilno, Paryż, Berlin, Nowy York. Zabytkowe: Rzym, Warszawa, Kraków, Wenecja, Moskwa, Wilno, Paryż, Berlin. 85. 1 – b, 2 – c, 3 – a, 4 – e, 5 – d, 6 – f, 7 – g. 86. 1 – c, 2 – a, 3 – b, 4 – e, 5 – d, 6 – f. 87. Kuchnia, łazienka, pokój dziecinny, ubikacja. 88. 1) drzwi, 2) ściana, 3) sufit, 4) okno, 5) podłoga, 6) piec. 90. Łazienka koło korytarza. Ściana przy ścianie. Telefon w pokoju, w przedpokoju. Okna w pokoju, w kuchni. Sufit nad podłogą. Piec w pokoju, w kuchni. 92. 1) korytarz, 2) drzwi, 3) mieszkanie, 4) balkon, 5) schody, 6) winda, 7) zsyp na śmieci. 94. (+) komfortowe, słoneczne, samodzielne, przestronne, nowe, przytulne, cie− płe, tanie, ładne. (–) ciasne, stare, wspólne, zimne, brzydkie, niewygodne, drogie. 95. Jadalnia to pokój, w którym się je posiłki. Piec, kaloryfer to urządzenia do ogrzewania. Strych, piwnica, spiżarnia to pomieszczenia do przechowywania rzeczy. Strych mieści się pod dachem, a piwnica pod budynkiem. Balkon to płyta z poręczą wystająca ze ściany domu. Taras to odkryta, płaska część budyn− ku na parterze domu, otoczona balustradą. Przedpokój, korytarz to przejście między pokojami i kuchnią. Umeblowanie, wyposażenie to przedmioty używa− ne w mieszkaniach, sklepach i urzędach. 96. 1) łazience, 2) pracowni, 3) piwnicy, 4) salonie, 5) wspólne, 6) kaloryferze, 7) tarasie, 8) umeblowanie. 97. Sąsiad to osoba mieszkająca obok nas. Mieszkaniec to osoba, która mieszka. Go− spodarz to najważniejsza osoba zarządzająca domem. Gospodyni to pani domu. Domownik jest jedną z osób mieszkających w jednym mieszkaniu. Lokator to osoba zajmująca mieszkanie. Współlokator mieszka z innymi lokatorami. Najem− ca to osoba, która wynajmuje lokal. Współmieszkaniec jest osobą, z którą dzielimy mieszkanie lub dom. Właściciel to osoba, która posiada dom lub mieszkanie. 98. 1. Z Niemcami, którzy zamieszkali w Polsce. 2. Domy chłopów i gospody. 3. Domy lepione gliną i plecione z chrustu, bez kominów, z których dym z paleniska wydobywał się otworem w dachu. 4. Po pożarze budowano domy w równym rzę− dzie. 5. Pomieszczenia. 6. Ładne i duże pomieszczenie z kominkiem. 6. Ubi− kacje.

176 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

176

2012-07-05, 09:50

103. Krowa, kot, kura, świnia, pies, koń. 104. Warzywa, owoce, trawa, drzewo, krzak, las. 105. Wózek, rower, traktor, samochód. 106. Zwierzęta: świnia, kura, kot, pies. Rośliny: krzaki, kwiaty, trawa, drzewo. Pojaz− dy: samochód, maszyna rolnicza, wózek, rower. 107. Ogrodowy, leśny, polny, rolniczy, chłopski, gospodarczy, owocowy, przyrodni− czy, psi. 108. Owca, kaczka, królik, mysz, indyk, gęś, kogut. 109. 1) mieszkanie dla kur, 2) pomieszczenie dla świń, 3) pomieszczenie na zboże i słomę, 4) miejsce, gdzie rosną drzewa owocowe, 5) mieszkanie dla krów, 6, grządki z jarzynami, 7) miejsce, skąd czerpie się wodę, głębokie, wykopane w ziemi, 8) maszyna do koszenia zboża i trawy, 9) pojazd konny, 10) ogrodzenie. 110. 1) dom, 2) studnia, 3) stajnia, 4) obora, 5) chlew, 6) kurnik, 7) płot, 8) psia buda. 111. Siać – zboże, trawę, pszenicę. Uprawiać – ziemię, pole, marchewkę. Ogrodzić – podwórko, sad. Karmić – zwierzęta, kury, kaczki. Hodować – zwierzęta, kury, kaczki, kwiaty. Ścinać – drzewa, gałęzie. Żąć – zboże. 112. Owczy, zbożowy, kurzy, jarzynowa, kaczy, słomiany, mysi, zagrodzony, stajenny, sienny. 113. Siać, sieję, siejesz, sieje, siejemy, siejecie, sieją (siewnik, siewca). Hodować, hoduję, hodujesz, hoduje, hodujemy, hodujecie, hodują (hodow− ca, hodowla). Plewić, plewię, plewisz, plewi, plewimy, plewicie, plewią (plewienie, plewka).

TEMAT III 117. Maluje, pierze, pastuje, wiesza pranie. 118. Szczotka, kosz, klucze, pralka, sprzątaczka, pasta. 119. 1 – c, 2 – g, 3 – e, 4 – b, 5 – d, 6 – f, 7 – a. 120. Brudny, nieporządny, nieświeży, brzydki, niesprzątnięty, niezadbany, nieuprany. 121. Sprzątaczka, malarz, brudas, gospodarz. 122. Porządki: sprzątać, myć, prać, czyścić, zamiatać, odkurzać. Narzędzia do robie− nia porządków: szczotka, miotła, ścierka, trzepaczka, śmietniczka. Środki czy− stości: mydło, proszek, pasta, płyn do mycia, woda.

177 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

177

2012-07-05, 09:50

KLUCZ

99. 1) taras, loggia, 2) pokój do pracy, gabinet, 3) kawalerka, 4) korytarz, 5) pod− dasze, 6) schowek, 7) przyziemie, 8) grzejnik, 9) stopnie, 10) wejście, wyjście, brama. 102. 1) garsoniera, 2) pracownia, 3) strych, 4) piwnica, 5) meble, umeblowanie.

KLUCZ

123. 1) pastą, ścierką, szczotką, 2) miotłą, szczotką, 3) froterką, ścierką, 4) odkurza− czem, ścierką (prochówką), 5) ścierką, szmatą, 6) szczotką, gąbką, 7) trze− paczką. 125. 1) wietrzę, 2) piorę, 3) tapetuję, 4) maluję, tapetuję, lakieruję, naprawiam, czyszczę, 5) śmierdzą, robią bałagan. 126. Kleić, śmiecić, trzepać, froterować, odkurzać/kurzyć, brudzić, szczotkować, zamiatać, ścierać, pastować. 128. a. wy−, b. wytrzepać – zakończyć trzepanie (przetrzepać skórę = zbić), przykleić – zakończyć klejenie, nakleić – za pomocą kleju umieścić jedną rzecz na drugiej, wymurować – skończyć murowanie, przymurować – przytwierdzić do muru, wystawiać – stawiać na zewnątrz, nastawiać – włączać (np. radio) / za− cząć (np. gotowanie zupy). 129. Trzepać, odkurzać, sprzątać, ścierać, wietrzyć, kleić. 130. Uderzać trzepaczką w dywan. Bić dziecko, zwierzę. Przeglądać dokładnie (o cel− niku). Czyścić ścierką meble z kurzu. Gwałtownie kłócić się. Niszczyć podeszwy bu− tów chodząc. Pokrywać ścianę farbą. Malować osobę. Mówić jaka będzie przyszłość. Usuwać brud z ubrania (w pralni). Pozbywać się z partii pewnych osób. Szczot− kować zęby, myć je. Rozrzucać rzeczy, robić nieporządek. Mieć gonitwę myśli. Mieć niepoukłada− ne dokumenty. 131. 1. Sprzątać, pastować, prać (robić pranie), wieszać pranie, czyścić, porządko− wać, zamiatać, odkurzać, zetrzeć, wytrzeć/wycierać, wynosić śmieci, szorować, froterować, trzepać, wietrzyć. 2. Malować, naprawiać, odnawiać, tapetować, la− kierować. 3. Szczotka, miotła, zmiotka, śmietniczka, froterka, odkurzacz, ścier− ka, szmata, trzepaczka, wiadro, wiaderko, gąbka, farba, pędzel, miednica, mi− ska. 4. Mydło, pasta, płyn do prania i zmywania, proszek. 132. Myje się, kąpie się, bierze prysznic, czesze się, myje zęby, pierze. 133. 1) lustro, 2) grzebień, 3) szczotka, 4) nożyczki, 5) szczoteczka do zębów, 6) pa− sta, 7) ręcznik, 8) papier toaletowy. 134. 1 – e, 2 – d, 3 – b, 4 – c, 5 – a. 136. 1) mydłem, 2) ręcznika, 3) szczoteczką i pastą, 4) grzebieniem, 5) pralce. 137. Jeść, kupić, rysować, kleić, czekać, gotować, strzyc. 138. 1. Lustro, ręcznik, papier toaletowy, szczotka do włosów, do mycia zębów, do rąk, grzebień, nożyczki, pasta, mydło, gąbka, pinceta, pilnik, pędzel, wata, maszynka do golenia, nożyk, żyletka, brzytwa, suszarka do włosów. 2. Krem, cienie, róż, puder, tusz (do rzęs), szminka, kredka, dezodorant, pianka do golenia, balsam, żel. 3. Szlafrok, płaszcz kąpielowy, kapcie, pantofle, czepek kąpielowy.

178 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

178

2012-07-05, 09:50

143. Gąbka służy do mycia ciała, suszarka służy do suszenia włosów, golarka służy do golenia zarostu, brzytwa służy do golenia zarostu, pasta do zębów służy do mycia zębów, szampon służy do mycia włosów, dezodorant służy do neutralizo− wania zapachu potu. 144. 1) kosmetyki do upiększania, 2) przybory do golenia, 3) urządzenia do mycia i kąpieli, 4) ubiory, 5) kosmetyki do uzyskania zapachu, 6) przybory do mycia. 147. Lodówka, szafka, kuchenka, stół, krzesło, formy do ciasta. 148. 1 – b, 2 – a, 3 – d, 4 – e, 5 – f, 6 – c. 150. Gotujemy, kroimy, jemy, pieczemy. 152. Nakrycie to talerze i sztućce, które kładzie się na stole do posiłku dla jednej osoby. Zastawa stołowa to komplet naczyń używanych do posiłku. Sztućce to noże, widelce i łyżki. Garnki to garnki, patelnie, rondle, brytfanny, czajniki. Sprzęt kuchenny to lodówka, chłodziarka, zamrażarka, suszarka, mikser, mły− nek, ekspres do kawy, waga, piekarnik, kuchenka, stół, krzesło, zlewozmywak, zlew, kran. 153. Lodówka, chłodziarka, zamrażarka, czajnik elektryczny, kuchenka elektrycz− na, młynek do kawy, ekspres do kawy, piekarnik elektryczny, elektryczna ma− szynka do mięsa, robot kuchenny. 154. Te wszystkie przedmioty służą do pieczenia. Stolnica służy do wałkowania na niej ciasta. Wałek służy do wałkowania ciasta. Sitko służy do przesiewania mąki. Foremki służą do pieczenia ciastek (lub wycinania ciastek z ciasta). Nóż służy do krojenia. Waga służy do ważenia produktów. 155. 1. Pracować pilnie w kuchni, gotować. 2. Stale gotować. 3. Być smakoszem, wiedzieć co jest dobre do jedzenia. 4. Wiedzieć jak dana rzecz lub zjawisko powstaje. 157. Herbatę mieszać łyżeczką. Kawę słodzić cukrem. Zupę solić solą. Chleb sma− rować masłem. Garnki myć myjką. 159. 1. Jedzenie spożywane przez Chińczyków, ich potrawy narodowe. 2. Przygoto− wywanie żywności zdrowotnej, np. dla chorych. 3. Darmowa kuchnia dla bied− nych. 4. Potrawy najczęściej gotowane w domu. 5. Kuchenka na prąd elek− tryczny. 6. Potrawy bez mięsa. 7. Jedzenie gotowane w warunkach obozowych, turystycznych lub na poligonie wojskowym.

179 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

179

2012-07-05, 09:51

KLUCZ

139. Higiena: wanna, prysznic, umywalka, bidet, lustro, papier toaletowy, szczotki, grzebień, mydło, pasta, pilnik, pinceta, dezodorant, wata, gąbka, przybory do golenia. Uroda: szminka, kredka, balsam, perfumy, krem, cienie, róż, puder, tusz (do rzęs), ołówek. 140. Ruchome: przybory toaletowe, miednica, ręcznik, waga łazienkowa, zasłonka. Nieruchome: wanna, toaleta, bidet, umywalka, prysznic.

KLUCZ

160. 1) na, 2) do, 3) na, 4) do, 5) na, 6) do, 7) do, 8) na. 161. 1) ekspres do kawy, 2) waza, 3) kubek, 4) taca, 5) dzbanek, 6) salaterka, 7) mikser, 8) chochla, 9) sitko, 10) wentylator. 163. 1) okno (+), 2) radio (+), 3) lustro (+), 4) obraz (+), 5) formy do ciast (−), 6) piec gazowy (−). 164. Zegar, lustro, fotel, obraz, poduszka. 165. 1) dywan, 2) lustro, 3) chodnik, 4) lampa, 5) kołdra. 166. 1) szafie, 2) kołdrą, 3) dywan, 4) fotel, 5) obraz, 6) krześle, 7) lustrze, 8) lampę. 171. Ciężkie: tapczan, łóżko, szafa, meblościanka, stół. Lekkie: stolik, krzesło, obraz, półka. 172. 1) łóżeczko, 2) gobelin, 3) szafa, 4) sznur, 5) kaseta, 6) żyrandol. 173. Do relaksu: adapter, gramofon, odtwarzacz video, odtwarzacz laserowy, ma− gnetofon, radio, telewizor, słuchawki, kompakt, płyta gramofonowa, kaseta, taśma. Sprzęt elektroniczny: adapter, gramofon, odtwarzacz video, odtwarzacz CD, magnetofon, radio, telewizor, słuchawki, mikrofon, głośnik, kolumna głośni− kowa, pilot. Sprzęt oświetleniowy: lampa, kinkiet, żarówka, żyrandol. 174. 1) pościel, 2) sprzęt oświetleniowy, 3) sprzęt elektroniczny, 4) pościel, 5) me− bel (sprzęt), sprzęt elektryczny. 176. Odtwarzacz video służy do odtwarzania kaset video. Regał służy do przechowy− wania książek. Szuflada jest wysuwaną częścią mebla, np. stołu lub szafki, służy do przechowywania drobnych przedmiotów. Meblościanka to zestaw mebli, półek i szafek zamocowanych obok siebie. Odtwarzacz spacerowy służy do odtwarzania płyt i kaset podczas przemieszczania się. Sejf służy do przechowy− wania pieniędzy, papierów wartościowych i kosztownych przedmiotów.

TEMAT IV 178. Dwunasta, pierwsza, pierwsza trzydzieści, druga dziesięć. 179. Zegar słoneczny, zegarek na rękę, budzik. 180. Piętnaście po dwunastej, piętnasta trzydzieści, za piętnaście piąta, piętnaście po szóstej. 181. 1. Wiosna: marzec, kwiecień, maj. 2. Lato: czerwiec, lipiec, sierpień. 3. Jesień: wrzesień, październik, listopad. 4. Zima: grudzień, styczeń, luty. 182. Zegar bije – wydaje dźwięk o określonej godzinie. Zegar chodzi – działa, pokazuje godziny.

180 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

180

2012-07-05, 09:51

189. Wtorek – bo jest to dzień wtóry (dawniej znaczyło: drugi) środa – bo w środku tygodnia czwartek – bo czwarty dzień tygodnia piątek – bo piąty dzień tygodnia niedziela – od nie działać (nie robić). 190. Luty – w staropolskim języku znaczyło mroźny, marzec – pochodzi z jęz. łacińskiego – Martius, kwiecień – bo kwitną rośliny, maj – maić znaczyło dawniej ozdabiać zielonymi gałązkami, czerwiec – wtedy pojawiały się czerwie pszczele, lipiec – kwitły lipy, sierpień – żniwa dokonywano sierpami, wrzesień – od kwitnących wrzosów, październik – od paździerza lnianego, listopad – bo spadają liście z drzew, grudzień – nazwa pochodzi od grudy, czyli zamarzniętego kawałka ziemi. 193. On się ubiera o wpół do siódmej. On je śniadanie o siódmej. On jedzie do pracy o wpół do ósmej. 194. Rano: budzenie się, wstawanie, załatwianie się, mycie się, czesanie, ubieranie się, jedzenie śniadania, wychodzenie. Wieczorem: zostawanie w domu, wy− chodzenie, spacerowanie, uczenie się, bawienie się, jedzenie kolacji, słucha− nie radia, oglądanie telewizji, odpoczywanie, czytanie. W nocy: spanie.

TEMAT V 205. Poczta, okienko, telefon, listonosz, książka telefoniczna, listy, pieniądze, tele− gram, pocztówki, znaczek. 206. I. Na list czy na kartkę? Proszę. II. Gdzie jest książka telefoniczna? Dziękuję. III. Około 20 minut. 5 złotych za minutę. 208. 1) telefoniczna, 2) pocztowy, 3) telefoniczny, 4) miejscowa, 5) zwykły, 6) tele− foniczna, 7) pocztowy, 8) ekspresowy.

181 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

181

2012-07-05, 09:52

KLUCZ

Zegar się spieszy – źle działa, wyprzedza czas. Zegar stoi – nie działa, nie pokazuje dobrze czasu. 183. świt – gdy wschodzi słońce rano – od wschodu słońca do południa południe – około godziny dwunastej popołudnie – po godzinie dwunastej a przed osiemnastą wieczór – przed zachodem słońca noc – gdy słońce zaszło, między dwudziestą a świtem. 184. 1) 24, 2) 12 godzin, 3) To zależy od pory roku, zimą wcześniej, 4) 60, 5) 60.

KLUCZ

210. Przygotować żeton. 2. Podnieść słuchawkę. 3. Włożyć żeton do otworu. 4. Wy− brać numer. 5. Aby przedłużyć rozmowę, dodać następny żeton. 6. Odebrać niewykorzystane żetony. 212. 1. Kupuje się koperty i kartki. 2. Zamawia się rozmowy telefoniczne. 3. Wysyła się przekazem pieniądze. 4. Wysyła się i odbiera paczki. 5. Pobiera się pienią− dze czekiem. 6. Wysyła się telegramy. 213. 1 – e, 2 – g, 3 – h, 4 – f, 5 – b, 6 – i, 7 – j, 8 – a, 9 – c, 10 – d. 214. 1) nieczynny, 2) wysłać, 3) automatyczne, 4) wykręcić, 5) dzwonić, 6) podjąć, 7) zajęty, 8) przekaz. 215. 1) adresata, 2) błyskawiczna, 3) komórkowy, 4) krótki przerywany, 5) między− narodowych, 6) priorytet, 7) czek, 8) ozdobne. 216. B. Chciałbym zamówić rozmowę z Brazylią. A. Jakie miasto i numer? 217. I. Korespondencja: list, pocztówka, telegram, koperta, znaczek, depesza, wi− dokówka, adres, nadawca, adresat. II. Komunikacja telefoniczna: telefon, rozmowa, numer, aparat, książka, głos, automat, budka, tarcza, słuchawka, żeton, połączenie, karta magnetyczna. III. Poczta – urząd: poczta, okienko, listonosz, kasa, waga, skrzynka, opłata, wpłata, urzędniczka, awizo, formularz, blankiet, wezwanie, prenumerata, urząd lokalny. 218. Porozmawiać, zaczekać, zamówić, połączyć, wysłać, wybrać, nakręcić, zrealizo− wać, podjąć, zaadresować. 219. Nadany, wypełniony, składany, naklejany, spakowany, adresowany, wysyłany, zajęty, zepsuty, podpisany.

TEMAT VI 220. Walizka, teczka, mapa, turysta, bilet, wagon, konduktor, przyroda. 221. Restauracja, nie wyrzucać butelek, nie palić, przechowalnia bagażu, kem− ping, uwaga, dzikie zwierzęta, ostrożnie z ogniem, toalety. 222. Konduktor kontroluje bilety. Kierowca wozi pasażerów. Przewodnik oprowa− dza turystów. 223. Przystanek autobusowy, tramwajowy. Karta tramwajowa. Pociąg osobowy, po− spieszny. Wagon restauracyjny. Zabytek kultury. Walizka ciężka, duża. Klasa druga, pierwsza. Hotel turystyczny, luksusowy. 224. 1) papierosa, 2) podróż, 3) pokój, bilety, 4) zabytki, muzeum, 5) w hotelu, w namiocie, 6) widoki, zabytki, 7) bilety, karty, miejscówki. 225. 1. Skończyć jazdę tramwajem, opuścić tramwaj. 2. Oddać przesyłkę do pocią− gu w celu przewiezienia koleją. 3. Zmieniać pojazd w czasie podróży. 4. Zamó− wić bilet z wyprzedzeniem. 5. Życzenia dla osoby, która wyjeżdża w podróż.

182 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

182

2012-07-05, 09:52

230. Restauracja, kawiarnia, przechowalnia bagażu, poczta, wymiana pieniędzy, biuro rzeczy znalezionych, sklep z upominkami, fryzjer, toalety, poczekalnia. 231. 1. Konduktor sprawdził mój bilet. 2. Pasażer rozmawiał ze mną. 3. Kontroler sprawdzał mój bilet i legitymację. 4. Kelner w wagonie restauacyjnym podał mi herbatę. 5. Kieszonkowiec mnie okradł. 234. 1 – b, 2 – a, 3 – d, 4 – e, 5 – c, 6 – h, 7 – f, 8 – g. 235. Pociąg, tramwaj, rower, samochód, wóz, statek, autobus, samolot. 236. A. Statkiem nie można latać. Pociągiem nie można pływać. Rowerem można jeździć. B. Samolotem można latać. Statkiem można pływać. Autobusem, po− ciągiem, tramwajem, samochodem, wozem i rowerem można jeździć. 237. Góry, morze, jezioro, rzeka, las. Chcę jechać w góry. Chcę jechać nad morze, nad jeziora, nad rzekę. Chcę jechać do lasu, miasta. 238. 1) pociągiem, 2) samolot, 3) autobusem, 4) górach, 5) rowerze, 6) na motocy− klu, 7) morzem, 8) statkiem, 9) samoloty, 10) niebie. 239. Samochód osobowy/dostawczy. Pociąg pośpieszny/ osobowy/ ekspresowy. Autobus miejski/pośpieszny. Motocykl szybki/ mocny/wolny. Statek pasa− żerski/powietrzny/wycieczkowy. Las gęsty/duży. Góry wysokie/niskie/stro− me. Ulica szeroka/ wąska/długa. Podróż lądowa/powietrzna/wodna. Lotni− sko krajowe/międzynarodowe. 240. 1. Tratwa – transport wodny – przewóz ludzi i towarów 2. Dorożka – transport konny – przewóz osób. 3. Kuter – transport wodny – połów ryb. 4. Psi zaprzęg – transport lądowy – przewóz towarów i ludzi. 5. Żaglówka – transport wodny – przewóz ludzi. 6. Ciężarówka – transport lądowy – przewóz towarów. 7. Stero− wiec – transport powietrzny – przewóz ludzi i towarów. 8. Balon – transport powietrzny – przewóz ludzi. 9. Lotnia – transport powietrzny – przewóz czło− wieka. 241. Arab jeździ na wielbłądzie. Hindus jeździ na słoniu. Kowboj jeździ na koniu. Eskimos używa psiego zaprzęgu. Chłopczyk jeździ na koniku na biegunach. Meksykanin używa osła. 242. Wiatr, siła mięśni (wiosła), motor (śmigło), woda, elektryczność (silnik), ben− zyna/ropa (silnik), energia atomowa/ węgiel/ropa. 243. 1. Wóz, samochód, furgonetka, ciężarówka, tramwaj, autobus, pociąg, rower, motocykl. 2. Statek, jacht, barka. 3. Samolot, helikopter, awionetka.

183 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

183

2012-07-05, 09:53

KLUCZ

226. 1. Pociąg, który zatrzymuje się na ważniejszych stacjach. 2. Pociąg, który jest szybszy niż pociąg pośpieszny. 3. Pociąg łączący dwa duże miasta. 4. Pociąg, który nie przyjeżdża zgodnie z rozkładem jazdy. 227. Wędrówka: plecak, śpiwór, namiot, kompas, latarka, butla gazowa. Pociąg: walizka, torba, rozkład jazdy, termos, parasol, gazeta. 228. Restauracja, bar, basen, korty tenisowe, plac zabaw, można przyjeżdżać ze zwie− rzętami, ułatwienia dla inwalidów, pralnia i prasowalnia, garaż.

KLUCZ

244. W górach konieczne są: buty, plecak, śpiwór, namiot, materac. Nad wodą potrzebne są: butla gazowa, palnik, menażki, wędka. Na wędrówce potrzebne są: mapa, kompas, dobre buty, plecak. 245. 1. Zmieniać miejsce pobytu. 2. Posługiwać się pojazdem. 3. Poruszać się w po− wietrzu. 4. Uruchamiać pojazd i jechać nim. 5. Powodować, że coś porusza się w potrzebnym kierunku. 6. Zrobić czynności, które ułatwią później wykona− nie danego zadania. 7. Opuścić miejsce pobytu na dłużej. 8. Ułożyć, przemy− śleć przyszłe czynności. 9. Poruszać się na nogach. 10. Oglądać, poznawać miasto lub teren w celach turystycznych. 11. Pozbywać się, głównie pieniędzy na towary lub usługi. 12. Zamierzać (planować) wyjazd lub wyjście z domu. 13. Poznawać fakty na dany temat lub umawiać się z kimś. 14. Zamawiać sobie coś z góry, przed terminem. 15. Zgłaszać chęć otrzymania czegoś w przyszłości. 16. Przenosić drogą morską, po wodzie, np. rzece lub jeziorze łodzią z żagla− mi. 17. Poruszać się z miejsca na miejsce. 246. Siła mięśni: rower, kajak, łódka, tratwa. Benzyna, ropa: samochód, autobus, ciężarówka, furgonetka, motocykl, skuter, statek, samolot. Elektryczność: tram− waj, pociąg, trolejbus. Wiatr: żaglowiec, jacht, żaglówka, szybowiec, lotnia, balon. 247. 1 – i, 2 – e, 3 – d, 4 – g, 5 – h, 6 – f, 7 – c, 8 – b, 9 – a. 248. Dobre strony podróżowania: poznajemy nowe kraje, zwiedzamy zabytki, podzi− wiamy przyrodę, poznajemy nowych ludzi i ich zwyczaje, poszerzamy wiedzę o świecie. Złe strony podróżowania: męczymy się w środkach transportu, nie mieszkamy w domu, ponosimy wysokie koszty, jesteśmy rozdzieleni z rodziną. 249. Podróż sentymentalna to wyjazd do miejsc, z którymi jesteśmy związani uczu− ciowo. Podróż w głąb siebie to zamyślenie się nad sobą, nad swą naturą. Pod− róż w czasie to przeniesienie się myślą (wyobraźnią) w inne czasy, przyszłość lub przeszłość.

TEMAT VII 250. Kasa, koszyk, wózek, kolejka, pieniądze, torba, sprzedawca, ubranie. 251. Papier, rzecz, kasa, torba, lodówka. 252. Kolejka długa, sklep otwarty/zamknięty, gatunek dobry, zły, pieniądze pol− skie, sprzedawca uprzejmy, torba papierowa. 253. Chleb/bochenek/2 złote/bochenki. 254. Kupić, sklep, zakupy, sklepy, sklepach, wybór, drogie. 255. 1. W sklepie można brać towar tylko do specjalnych koszy. 2. Pieniądze za towar daje się kasjerce. 3. Sklep pracuje (jest czynny) 24 godziny. 4. Zapewnić przyjęcie towaru lub zwrot pienięzy, jeśli zepsuje się przed podanym termi− nem. 5. Zgłosić, że kupiony towar ma wadę. 6. Nie mieć monet ani banknotów o niskim nominale.

184 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

184

2012-07-05, 09:53

260. 1 – d, 2 – c, 3 – e, 4 – f, 5 – g, 6 – h, 7 – j, 8 – b, 9 – a, 10 – i. 261. 1. Klientowi pozwala się płacić za towar w ratach, bez poręczenia przez inną osobę. 2. Zepsuty sprzęt objęty terminem gwarancji naprawia się na miejscu, bez potrzeby przywożenia go do sklepu. 3. Firma jest rozwiązywana, zaprzestaje działalności. 262. Reklama – namawianie do kupienia towaru. Reklamacja – zażalenie na złą jakość towaru. Sprzedaż hurtowa – sprzedawanie dużych partii towaru. Sprze− daż detaliczna – sprzedawanie pojedynczych artykułów. Towar wybrakowany – towar z wadą. Towar jakościowy – towar dobrej jakości. Sprzedaż ratalna – spła− canie ceny towaru w ratach. Sprzedaż za gotówkę – zapłacenie całej ceny pod− czas kupna. 263. 1. Sprzedawać towary gorszej jakości za tę samą cenę co dobre. 2. Cena odpo− wiadająca oczekiwaniom klientów. 3. Handlowcy prowadzący dużą sprzedaż (sprzedający wielkie ilości towaru). 4. Osób dostarczających towar. 5. Opłata za pomieszczenia, prąd i inne. 6. Zainwestowane pieniądze. 7. Przywożący towar do sklepu. 8. Drukuje banknoty i bije monety. 9. Jednostka pieniężna danego kraju. 10. Złożyć w banku. 11. Elektroniczny środek płatniczy. 264. 1) sklep rybny, 2) kwiaciarnia, 3) kiosk, 4) sklep papierniczy, 5) sklep elek− tryczny. 265. Mięsny, elektryczny, meblowy, chemiczny, sportowy, z zabawkami. 266. Książki, sprzęt sportowy, zabawki, artykuły chemiczne, lekarstwa, papier i ze− szyty. 267. Płacić, czytać, pakować, grać, zakładać, łowić. 268. Rachunek, sprzedaż, mebel, wydatek, wystawa, otwór, gra, zakupy. 269. W obuwniczym, w pasmanterii, w papierniczym, w elektrycznym, w rybnym, w kiosku, w zabawkowym, w ogrodniczym. 271. 1. Pieczywo: chleb, bułki, bagietki, weki, ciastka, obwarzanki, kajzerki, precle, rogale. 2. Kwiaty, rośliny. 3. Nici, igły, guziki 4. Sprzęt, narzędzia, żarówki. 5. Nabiał: mleko, ser, masło, jogurt, margaryna. 272. Bielizna, obuwie, papier, warzywa, pieczywo, mięso, handlowiec, narzędzia. 273. 1 – c, 2 – d, 3 – a, 4 – e, 5 – b, 6 – j, 7 – h, 8 – i, 9 – g, 10 – f. 274. 1. Paski, rękawiczki, apaszki, krawaty. 2. Kosmetyki, lakier, żel, krem, dezodo− rant, pasta, mydło. 3. Nici, igły, haftki, agrafki, szpilki, tasiemki, wstążki. 4. To−

185 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

185

2012-07-05, 09:53

KLUCZ

257. 1. Osoba, która sprzedaje towar tylko w dużych ilościach. 2. Kobieta, która kupuje lub korzysta z usługi. 3. Człowiek, który zdobywa coś nieuczciwą drogą, oszukuje. 4. Osoba, która posiada przedmiot lub firmę. 5. Kobieta, która sprze− daje w sklepie. 258. Opakowanie: torba, pudełko, woreczek, papier, pojemnik. Meble sklepowe: lada, kasa, waga, półka, regał, witryna. Pracownicy handlu: hurtownik, ekspe− dient, konwojent, dostawca.

KLUCZ

rebka, portfel, torba, neseser, walizka, plecak. 5. Kapelusz, czapka, kaszkiet, beret, cyklistówka, pilotka, bejsbolówka. 277. W kratkę, w grochy, w paski, gładki, w kwiaty (kwiecista), w jodełkę, w kropki, w szachownicę. 278. 1. Za duży, zwisający. 2. Dobrze leżący. 3. Przylegający. 4. W dobrym guście. 5. Nie szeroki, obcisły. 6. Mający ozdoby, niepowszedni. 7. Taki, który nie pa− suje do osoby. 8. Przyciągający uwagę, odbiegający od innych.

TEMAT VIII 279. Kanapka, zupa, garnek, talerze, szklanka, łyżka−nóż−widelec, czajnik. 280. Zupę jem łyżką, cukier mam w cukiernicy. Ziemniaki jem widelcem, sól mam w solniczce. Szynkę kroję nożem, ziemniaki mam w koszyku. Lody jem łyżeczką, mleko mam w kubku. Piwo piję ze szklanki, wodę mam w czajniku. 282. Do jedzenia zupy. 2. Do picia wódki. 3. Do wybierania potraw w restauracji. 4. Do cukru. 5. Do krojenia. 6. Do picia. 283. Kawa z mlekiem, zupa z ziemniakami, wódka z lodem, woda mineralna z so− kiem, kanapka z szynką, lody z owocami, ciastka z czekoladą. 284. 1) talerz płytki, 2) talerz głęboki, 3) talerzyk deserowy, 4) sztućce, 5) obrus, 6) serwetki, 7) cukierniczka, 8) solniczka, 9) waza, 10) taca, 11) sosjerka, 12) dzbanek, 13) filiżanka, 14) flaszka, 15) świecznik. 285. Smażyć, zaparzać herbatę, dusić, mleć, kroić, ucierać, nabierać, zaparzać kawę, piec ciasto, cedzić. 287. Przystawki: śledź w oleju, jajko w majonezie, pasztet. Przyprawy: sól, ocet, pieprz, papryka, Desery: lody, ciastko, galaretka bananowa. Napoje: herbata, piwo, sok owocowy. 288. 1 – i, 2 – f, 3 – e, 4 – g, 5 – h, 6 – j, 7 – b, 8 – d, 9 – c, 10 – a. 289. 1. Kapusta kwaszona i świeża, woda, boczek, grzyby, mięso wieprzowe i cielęce, tłuszcz, kiełbasa, słonina, cebula, sól, pieprz, cukier, czerwone wino. 2. Kwaśny; bardzo kaloryczna. 290. Z wołowiny: pieczeń, gulasz, zrazy. Z wieprzowiny: kotlety, pieczeń, gulasz. Z mąki: kluski, pierogi, placki, makaron, naleśniki. Z jaj: jajecznica, omlet, jajka na twardo i miękko. Z kaszy: kasza z mlekiem, kasza jęczmienna, kasza gryczana, kleik, pęcak, grysik, gołąbki. 291. Chory na nerki je potrawy bez soli, gotowane mięso, gotowane warzywa, ryby. Górnik je kotlety wieprzowe, kaszę, ziemniaki, szynkę, pasztet. 292. 1. Przygotować i zważyć produkty. 2. Drożdże rozmieszać z mlekiem i cukrem. 3. Mąkę z tłuszczem i jajami zagnieść. 4. Dodać wyrośnięte drożdże i aromaty. Wymieszać. 5. Placek rozwałkować, posmarować dżemem i piec.

186 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

186

2012-07-05, 09:54

294. Jabłka, koszyk, sałata, ziemniaki, marchewka, cebula, jajka, ser, chleb. 295. 1) pieczywo, 2) warzywa, 3) słodycze, 4) nabiał. 296. 1 – d, 2 – g, 3 – a, 4 – c, 5 – e, 6 – b, 7 – f. 297. Gotować, piec, nieświeży, stary, sól, niedobry, ryba, kapusta, bułki. 298. 1) biały/żółty, 2) smaczna, 3) stare, 4) zielona, 5) zimne, 6) świeża, 7) słona, 8) dobry, 9) słodka. 299. 1) wędlina, 2) warzywa, 3) nabiał, 4) słodycze, 5) tłuszcze, 6) ryby morskie, 7) grzyby, 8) owoce, 9) słodycze, 10) ryby rzeczne. 300. 1. Owoce powszechnie występujące w Polsce. 2. Owoce egzotyczne spokrew− nione z cytryną. 3. Owoce egzotyczne. 4. Bez gotowania lub smażenia. 5. Zjada− ne, jedzone. 6. Warzywa. 7. Warzywa. 8. Danie sporządzone z przyprawionych surowych warzyw. 9. Przyprawy, którymi polepsza się smak potraw. 301. słodki – kwaśny, tani – drogi, świeży – zepsuty, duży – mały, surowy – gotowany, tłusty – chudy, zimny – gorący, dobry – zły, wiejski – miejski, słony – niesłony. 302. 7, 5, 8, 2, 9, 11, 3, 6, 4, 12, 10, 1. 303. Pozytywne: smaczny, najlepszy, przepyszny, wyśmienity, świeży, apetyczny, wy− borny, pyszny, smakowity. Negatywne: zepsuty, nieświeży, bez smaku, niesło− ny, gorzki, za kwaśny, przesłodzony, zgniły, niedobry. 304. Szarlotka jest to ciasto z jabłkami. Makowiec jest to ciasto z makiem. Mazurek jest to kruchy placek udekorowany lukrem i bakaliami. Drożdżówka to pieczy− wo ze słodkiego ciasta drożdżowego. Batoniki to podłużne czekoladki. Babka to słodkie ciasto drożdżowe z rodzynkami. Sernik to ciasto z sera. Kruche ciasteczko to drobny wypiek z ciasta, które łatwo się kruszy. Konfitura to owoce ugotowane w syropie z cukrem. Powidła to długo smażone owoce z cukrem. 305. Rzeczowniki: odpadki (−), smakołyki (+), swąd (−), łakocie (+), odór (−), przy− smaki (+), delicje (+), rarytasy (+), delikatesy (+), resztki (−). Czasowniki: zepsuć się (−), wydzielać brzydką woń (−), pachnieć (+), cuchnąć (−), śmier− dzieć (−), zalatywać (−), spleśnieć (−), wydzielać odór (−), zgnić (−). 307. 1. Rozmazywać na czymś. 2. Dodawać przypraw smakowych. 3. Konserwować dymem ze specjalnego opału. 4. Rozbijać na miazgę urządzeniem elektrycz− nym (mikserem). 5. Rozdrabniać przez tarcie. 308. 1. Butelki, puszki, litry. 2. Pęczki. 3. Kilogramy. 4. Paczki, pudełka. 5. Puszki, konserwy. 6. Kostki, kilogramy. 7. Butelki, litry. 8. Bochenki, kilogramy. 9. Bu− telki, kartony, woreczki, litry. 10. Pudełka, paczki, sztuki. 11. Arkusze, bloki, ryzy. 12. Rolki.

187 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

187

2012-07-05, 09:54

KLUCZ

293. 1. Dla osób chorych, lekkostrawne. 2. Jedzenie z małą ilością tłuszczu. 3. Pro− dukty naturalne, bez środków chemicznych. 4. Potrawy bezmięsne. 5. Jedze− nie dostarczające dużo energii.

TEMAT IX KLUCZ

310. Kucharz, kelner, szatniarz, kelnerka, bar, parasol, karta dań, rachunek. 312. a. Zajmujemy miejsce (stolik), wybieramy z karty dań, zamawiamy, jemy, płaci− my, b. Stoimy w kolejce, bierzemy jedzenie na tacę, płacimy, jemy, odnosimy naczynia. 314. 1) pracownik, 2) napój, 3) sala, 4) zakład, 5) impreza, 6) meble, 7) sprzątać, 8) bawić się. 315. 1. Jedzenie, czynność jedzenia. 2. Osoby kupujące jedzenie w barze lub re− stauracji. 3. Długi stół, przy którym kupuje się towar lub jedzenie. 4. Przed− mioty, na których podaje się jedzenie. 5. Małe okno. 6. Nazwy barów, które tworzy się od potraw tam podawanych. 7. Napój zawierający spirytus. 8. Dowia− duje się, jakie potrawy wybrali goście. 9. Spotkanie osób, które chcą widzieć się z powodów innych niż zawodowe. 10. Ozdobione. 11. Przynoszą konsu− mentom zamówione potrawy. 318. Dawać napiwki, konsumować, obsługiwać, zapraszać, rezerwować, uiszczać, sprzątać. 319. 1. Lokal, w którym się tańczy. 2. Bar na dworcu, dla podróżnych. 3. Bar, w któ− rym podaje się potrawy bez mięsa. 4. Miejsce, gdzie się zostawia się płaszcze, ubrania. 5. Lada, za którą barman lub bufetowa obsługuje konsumentów, albo mała jadłodajnia w zakładzie pracy lub na dworcu. 6. Mała kawiarnia. 7. Miej− sce z tyłu, gdzie się pracuje. 8. Miejsce, gdzie przechowuje się żywność, pro− dukty. 9. Miejsce, gdzie konsumenci jedzą podane potrawy. 320. 1) pić, 2) jeść, 3) gotować, 4) obsługiwać, 5) płacić. 321. Staropolska, włoska, chińska, meksykańska. 322. a. Zajazd – restauracja lub bar przy drodze. Bufet – mała jadłodajnia w zakła− dzie pracy lub na dworcu. Spelunka – restauracja, bar złej jakości. Bar – miej− sce, gdzie można zjeść szybko tanie potrawy. Hotel – wynajmuje pokoje na krótkie pobyty. Motel – tani hotel dla kierowców, zwykle przy uczęszczanych drogach. Schronisko – udziela tanich noclegów dla turystów. Pensjonat – wynajmuje pokoje wraz z utrzymaniem, zwykle w letniskowej miejscowości. b. Nie siedź jak w karczmie – niedbale, jak pijak. To jest dom a nie hotel – do osoby, która przychodzi do domu nieregularnie, na krótko. Złego karczma nie zepsuje, kościół nie naprawi – osoba o złym charakterze nie zmieni się. 323. 1. Napój, szklankami, na umór. 2. Jedzenie, sztućcami, na talerzach, przy stole, żarłocznie. 3. Gości, winem, w salonie. 325. Fryzjer, mechanik, pralka, ubranie, maszynka do mięsa, klucz, maszyna do szycia, szczotka i grzebień. 326. 1 – d, 2 – a, 3 – e, 4 – c, 5 – i, 6 – b, 7 – g, 8 – f, 9 – h. 327. 1 – c, 2 – d, 3 – e, 4 – f, 5 – g, 6 – a. 328. Uczy, sprząta, robi, pisze, leczy, gra, maluje, podaje. 329. 1) dług, pieniądze, 2) pieniędzmi, kartą, 3) bieliznę, ubranie, 4) żelazkiem, 5) włosy, klientkę, 6) okno, samochód.

188 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

188

2012-07-05, 09:55

TEMAT X 340. Głowa, ręka, kolano, palec, nos, oko, zęby, dłoń, usta, noga. 341. Oczy, nogi, uszy, palce, gardła, usta, zęby, dłonie, ludzie, płcie/płci. 342. Ucho – słyszeć, dłoń – dotykać, noga – chodzić, kolano – klęczeć, usta – mówić, ręka – trzymać, głowa – myśleć, serce – bić, język – jeść. 343. 1. Brzydkie, stare, zgięte, krzywe, sztuczna noga. 2. Piękne, zdrowe, dobrze zbudowane, silne. 345. a. Czoło, brew, powieka, rzęsy, oko, skroń, nos, ucho, małżowina uszna, usta, wargi, zęby, policzki, broda. b. Źrenice, tęczówka, powieka, rzęsy. c. Kciuk, palec wskazujący, duży, serdeczny, mały. d. Czaszka, kręgosłup, kości, żebra, obojczyk. 346. Oko do patrzenia, usta do mówienia, jedzenia, ucho do słyszenia (słuchania), gardło do łykania, ręka do chwytania, noga do chodzenia, żołądek do trawie− nia, płuca do oddychania. 347. 1) palcem, głową, 2) na brzuchu, na plecach, na boku, 3) ręką, palcami, 4) nogą, 5) uszami, 6) rękę, nogę, kość, nos, 7) płucami, przez nos, ustami, 8) ręką, 9) nosem, 10) zębami.

189 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

189

2012-07-05, 09:55

KLUCZ

331. b) 1 – d, 2 – b, 3 – e, 4 – c, 5 – a. 332. Strzyżenie, golenie, trwała ondulacja, farbowanie, suszenie/modelowanie, peruka, zagęszczanie treską, fryzura. 334. 1. Proszę wymienić olej. 2. Proszę napompować opony. 3. Proszę sprawdzić powietrze w kołach. 4. Proszę sprawdzić wycieraczki. 5. Proszę dolać płynu hamulcowego. 6. Proszę wyregulować reflektory. 335. Robotnica, pielęgniarka, policjantka, aktorka, lekarka, urzędniczka, mini− ster, malarka, prezydent, pisarka, sekretarka, kucharka. 336. a. Grzebień, szczotka, maszynka do golenia, brzytwa, żyletka, suszarka. b. Nóż, maszynka do mięsa, maszynka do orzechów, chochla, łyżka, wałek, tłuczek do mięsa, tarka, sekator, nożyce do drobiu. c. Nożyczki, centymetr krawiecki, kreda, igły, szpilki, haftki, agrafki, nici. 338. Weksel – papier wartościowy wystawiany w zamian za pożyczane od kogoś pieniądze. Czek – podstawa wypłaty pieniędzy z konta bankowego. Przelew – czynność przeniesienia pieniędzy z konta jednego klienta na konto drugie− go. Waluta – jednostka pieniężna danego kraju. Karta kredytowa – karta pla− stikowa (elektroniczna), służąca do bezgotówkowego obrotu pieniędzmi. Kredyt – pożyczanie przez bank pieniędzy, które klient musi zwrócić z pro− centem. Depozyt – oddanie do banku pieniędzy na pewien okres, po którym bank wypłaci je z procentem. Konto – rachunek, na którym klient przechowu− je pieniądze w banku. Odsetki – kwoty, będące procentem od kredytu lub depozytu. Gotówka – środki płatnicze w postaci monet i banknotów.

KLUCZ

348. Płuca, wątroba, żołądek, serce, kiszki, pęcherz. 1) płuca, 2) wątroba, 3) dwunastnica, 4) pęcherz, 5) tchawica, 6) serce, 7) żołą− dek, 8) kiszki, 9) płeć. 349. 1) plecy, 2) pośladek, 3) łydka, 4) pięta, 5) czaszka, 6) żebra, 7) miednica, 8) kolano. 350. Ucho: zamieniać się w słuch, łowić uchem, natężać słuch, słuchać. Nos: niu− chać, wciągać zapach, wietrzyć, wąchać. Oko: kierować wzrok, spoglądać, pa− trzeć, rozglądać się. Język: przypadać do smaku, smakować, próbować, koszto− wać. Skóra: dotykać, musnąć, wyczuwać, czuć. 351. Nie pamiętamy o tym, czego nie widzimy. 2. Nie żałujemy tego, co znika nam z oczu. 3. Dłubanie w nosie jest nieestetyczne. 4. Nie bądź zarozumiały. 5. Ktoś nie uważa, gdy do niego mówimy. 6. Rzecz niezwyczajna, niecodzienna, która się jeszcze nie zdarzyła. 7. Jeśli czegoś nie wiesz – zapytaj. 8. Narazisz się na plotki, kiedy wyjdziesz z domu. 9. Nie obiecywać tego, czego się nie ma. 10. Rzecz nie jest warta starania o nią. 352. 1. Umieć coś dobrze wykonać. 2. Myśleć. 3. Mieć znajomych, którzy coś dla nas załatwią. 4. Nie być przymilnym, nie prosić. 5. Nie litować się nad nikim. 6. Być odpornym na działanie alkoholu. 7. Mieć słuch muzyczny. 8. Być złośliwym, robić komuś przykre uwagi.

TEMAT XI 356. Szpital, apteka, lekarz, pielęgniarka, pogotowie, choroba, zastrzyk, lekarstwa. 357. Lekarz bada. Pielęgniarka robi zastrzyk. Aptekarz sprzedaje lekarstwa. Chory leży w łóżku. 360. Do lekarza idziemy, kiedy jesteśmy chorzy. Do szpitala idziemy, kiedy choroba jest ciężka. Do apteki idziemy, żeby kupić lekarstwa. Na pogotowie jedziemy, kiedy jest wypadek. 361. 1. Ośrodek zdrowia, gabinet lekarski, pogotowie, izba porodowa, klinika, szpi− tal, apteka, centrum medyczne. 2. Słuchawki, skalpel. 3. Rentgen, kroplówka, tlen, łóżka, środki opatrunkowe. 4. Wata, lignina, bandaże, maść, zasypka, puder, plaster. 5. Lekarze, pielęgniarki, salowe, sanitariusze, położne. 362. 1 – d, 2 – b, 3 – i, 4 – c, 5 – e, 6 – h, 7 – g, 8 – f, 9 – a. 363. Kardiolog: serce i choroby układu krążenia. Dermatolog: choroby skóry i cho− roby weneryczne. Pediatra: choroby dziecięce. Okulista: choroby oczu. Laryn− golog: choroby uszu, nosa i gardła. Dentysta: choroby zębów. Ortopeda: cho− roby kończyn i kręgosłupa. 365. Tabletka, zapalenie, lekarz zwierząt, temperatura, chory, lekarz, dentysta, zro− bić rentgen, czystość, izba porodowa.

190 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

190

2012-07-05, 09:55

TEMAT XII 371. Szkoła, uczniowie, nauczycielka, książki, tablica, pióra. 372. Lekcja/wykład, uczeń/student, klasa/ćwiczenia. 373. Studentka, uczennica, profesorka, dyrektorka, wykładowczyni, doktor, biblio− tekarka. 374. Egzamin: ustny, pisemny, trudny, łatwy. Szkoła: podstawowa, średnia, zawodo− wa, wyższa. Uniwersytet: stary, nowy. Student: pracowity, leniwy. Uczeń: praco− wity, leniwy, głupi, mądry. 375. Zdawać egzamin, dostać się na studia, znać języki, pamiętać wykład, powtarzać egzamin/ćwiczenia/ klasę, brać udział w ćwiczeniach/lekcjach/zabawie/wy− cieczce, chodzić do szkoły/na uniwesytet/na wykład/do laboratorium/do biblioteki/do klasy/na zajęcia, zapominać o wykładach/o wakacjach. 376. 1 – c, 2 – a, 3 – b, 4 – e, 5 – d. 377. 1) uczelnia, 2) klasa, 3) szkoła średnia, 4) dom studencki, 5) wakacje, 6) słu− chacze, 7) nagroda, 8) podręcznik, 9) zabawa akademicka, 10) sala. 378. Zabawa, pauza, tablica, wychowawca, przerwa, zeszyt. 380. Pracownik naukowy, szkoła wyższa, erudyta, podręcznik, zajęcia, przybory do pisania, sprzęty. 382. Student studiuje na uczelni. Wykładowca wykłada na uczelni. Dziekan zarzą− dza wydziałem na uczelni. Nauczyciel naucza w szkole. Wychowawca wychowu− je uczniów w szkole. Rektor zarządza uczelnią. Trener trenuje (ćwiczy) spor− towców. 383. Polonista – poloniści, ekonomista – ekonomiści, matematyk – matematycy, chemik – chemicy, lekarz – lekarze, farmaceuta – farmaceuci, historyk – hi− storycy, geolog – geolodzy, astronom – astronomowie. 384. Uczeń – uczennica – uczelnia – uczniak, wykład – wykładowca, praca – pra− cownik – pracownica, eksperymentować – eksperyment – eksperymentator, badacz – badanie, konstruktor – konstrukcja.

191 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

191

2012-07-05, 09:56

KLUCZ

369. 1. Leczy choroby ludzi starych. 2. Choroby męskie. 3. Choroby układu ruchu. 4. Choroby gruczołów dokrewnych (hormonów). 5. Choroby płuc. 6. Choroby układu pokarmowego. 7. Choroby nerek i układu moczowego. 8. Nowotwory. 9. Choroby krwi. 10. Urazy mechaniczne.

TEMAT XIII KLUCZ

386. Kino, teatr, koncert, telewizor, zabawki, znaczki, ptak, rośliny. 387. Grać, oglądać, tańczyć, śpiewać, czytać, bawić się, rozmawiać, słuchać. 388. 1 – d, 2 – e, 3 – f, 4 – c, 5 – b, 6 – a, 7 – g. 389. Jacek ma zwierzęta, lubi góry, zwierzęta i rośliny. Jola nie lubi telewizora, muzyki, szkoły, znaczków i gór. 390. Niekolorowy, nowy, nieciekawy, brzydki, smutny, pracowity, nietowarzyski. 392. 1 – c, 2 – d, 3 – f, 4 – b, 5 – a, 6 – h, 7 – e, 8 – g. 393. Ludzie w wolnym czasie: leżą, odpoczywają, spacerują, grają w karty, słuchają muzyki, chodzą po sklepach. Ludzie mają takie pasje: filatelistykę, kolekcjo− nerstwo, podglądanie ptaków, pielęgnowanie ogródka, haft angielski. 394. Ogrodnictwo to uprawianie roślin ogrodowych. Kolekcjonerstwo to zbieranie przedmiotów. Żeglarstwo to pływanie żaglówką lub jachtem. Sport to uprawia− nie ćwiczeń fizycznych i gier zespołowych. Rozrywka to zajęcia dla przyjemności. 395. Ogródek, album, sztuka, instrument, bilet, wystawa, stare rzeczy, zaintereso− wania. 397. 1. Rozrywki umysłowe, domowe. 2. Współzawodnictwo wymagające sprawności ciała. 3, 4. Gry planszowe, wymagające szachownicy i pionków. 5. Przepisy stosowane w grze, zawierające utrudnienia. 6. Patrzeć co robi osoba, z którą gramy. 7. Znajdować sposoby oszukania przeciwnika. 8. Zgadzać się na sytu− acje niepewne. 9. Mieć nadzieję, że coś się uda. 10. To, co się zdobyło samo− dzielnie. 11. Korzystanie z gier sportowych, dbanie o rozwój ciała. 12. Sprawia, że ciało jest zwinne, łatwo się rusza. 13. Współpraca z innymi w tej samej grupie sportowców. 14. Słucha i wykorzystuje rady innych. 15. Bardzo małe modele samochodów. 16. Nie robiąc tłoku. 17. Kierowane z daleka, na przy− kład przy pomocy radia. 18. Gry, konkurencje, na które stawia się pieniądze, aby wygrać. 19. Gry na pieniądze, dla zarobku. 20. Biegi na długim dystansie. 21. Duże zawody tenisowe, z dużą liczbą graczy. 22. Ogłoszenia zachwalające produkt lub towar. 23. Spory, kłótnie między państwami dotyczące polityki.

TEMAT XIV 402. Choinka, Święty Mikołaj, kościół, urodziny, prezent, Dzień Babci, Dzień Na− uczyciela, Dzień Matki. 403. 1 – b, 2 – c, 3 – e, 4 – f, 5 – d, 6 – a. 404. Przemawiać poważnie, cieszyć się bardzo, śpiewać głośno, zapraszać serdecz− nie, żyć długo, świecić jasno, chodzić szybko, ubierać się ładnie.

192 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

192

2012-07-05, 09:56

407. Święta kościelne: Boże Narodzenie, Wielkanoc, Wielki Post, Popielec. Świę− ta państwowe: rocznica, Dzień Zwycięstwa, Święto Niepodległości. Święta ro− dzinne: rocznica, imieniny, chrzest, ślub, pogrzeb, urodziny. 408. 1) Sylwester, 2) pochód, 3) dania, 4) przyjęcie, 5) podarunek, 6) uroczystość, 7) nastrój, 8) tradycja, 9) lampki, 10) fajerwerki. 410. 1 – c, 2 – g, 3 – e, 4 – a, 5 – b, 6 – d, 7 – h, 8 – f. 411. Zwyczajowy, wystawny, podniosły, świąteczny, radosny, dostojny, ponury.

193 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

193

2012-07-05, 09:56

KLUCZ

405. Święto wszystkich matek. Święto wszystkich babć. Dzień, w którym obdarowuje− my bliskich prezentami. Przeddzień Bożego Narodzenia, gdy dzieci dostają prezenty. Uroczyste rozpoczęcie nowego roku – święto dla wszystkich.

194 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

194

2012-07-05, 09:56

SPIS TREŚCI

Wstęp ____________________________________________________________ 5 Temat I. Człowiek – charakterystyka jednostki i stosunki rodzinne _________ Plansza 1. Typy ludzi, cechy zewnętrzne _______________________________ Plansza 2. Wygląd człowieka; oczy, włosy _______________________________ Plansza 3. Drzewo rodowe ___________________________________________ Plansza 4. Portret rodzinny __________________________________________

11 11 17 21 25

Temat II. Okolice zamieszkania, dom ________________________________ Plansza 5. Gdzie mieszkasz? Miasto ___________________________________ Plansza 6. Miasteczko ______________________________________________ Plansza 7. Dom, mieszkanie _________________________________________ Plansza 8. Wieś ___________________________________________________

29 29 34 40 47

Temat III. Urządzenie mieszkania ___________________________________ Plansza 9. Sprzątanie ______________________________________________ Plansza 10. Łazienka _______________________________________________ Plansza 11. Kuchnia _______________________________________________ Plansze 12 i 13. Pokój. Sprzęt elektryczny i elektroniczny _________________

53 53 58 62 68

Temat IV. Czas. Życie codzienne ____________________________________ 72 Plansze 14 i 15. Kalendarz i zegar. Tarcza zegarowa ______________________ 72 Plansza 16. Plan dnia, życie codzienne ________________________________ 77 Temat V. Poczta i telefon ___________________________________________ 82 Plansze 17 i 18. Na poczcie. Urządzenia pocztowe _______________________ 82 Temat VI. Podróż _________________________________________________ 89 Plansze 19, 20 i 21. W podróży. Sprzęt turystyczny. Środki transportu _______ 89 Temat VII. Zakupy _______________________________________________ 100 Plansza 22. W sklepie _____________________________________________ 100 Plansze 23 i 24. Rodzaje sklepów. Części garderoby ____________________ 105 Temat VIII. Potrawy i napoje _______________________________________ Plansza 25. Posiłki, naczynia ________________________________________ Plansze 26 i 27. Owoce, warzywa, słodycze. Rodzaje żywności _____________ Plansza 28. Karta dań _____________________________________________

110 110 116 122

Temat IX. Gastronomia i usługi _____________________________________ 123 Plansza 29. Zakłady gastronomiczne _________________________________ 123 Plansze 30, 31 i 32. Zawody i usługi. Przedstawiciele różnych zawodów. Narzędzia _____________________________________________________ 130

195 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

195

2012-07-05, 09:57

Temat X. Człowiek – jego ciało _____________________________________ 137 Plansze 33 i 34. Dłoń, twarz. Części ciała, narządy wewnętrzne ____________ 137 Temat XI. Człowiek – zdrowie _____________________________________ 144 Plansze 35 i 36. Opieka zdrowotna. Lekarze specjaliści _________________ 144 Temat XII. Nauka ________________________________________________ 151 Plansze 37 i 38. Ośrodki nauczania. Wakacje. Życie uczelni wyższej ______ 151 Temat XIII. Wolny czas i rozrywki ___________________________________ 158 Plansze 39 i 40. Typy rozrywek. Rozrywki wyszukane ___________________ 158 Temat XIV. Święta, uroczystości, zwyczaje ___________________________ 166 Plansze 41 i 42. Święta rodzinne. Zwyczaje. Uroczystości, święta __________ 166 Klucz __________________________________________________________ 172 Plansze dodatkowe Plansza 43. Kolory Plansza 44. Kształty Plansza 45. Nazwy zawodów w rodzaju męskim i żeńskim Plansza 46. Przymiotniki i ich przeciwieństwa (antonimy) Plansza 47. Nazwy krajów i ich mieszkańców Plansza 48. Nazwy członków rodziny Plansza 49. Zdrobnienia rzeczowników Plansza 50. Rzeczowniki w liczbie pojedynczej i mnogiej (mianownik)

196 Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays.p65

196

2012-07-05, 09:57

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

1

2012-07-05, 10:30

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

2

2012-07-05, 10:30

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

3

2012-07-05, 10:31

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

4

2012-07-05, 10:31

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

5

2012-07-05, 10:31

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

6

2012-07-05, 10:31

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

7

2012-07-05, 10:31

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

8

2012-07-05, 10:31

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

9

2012-07-05, 10:31

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

10

2012-07-05, 10:31

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

11

2012-07-05, 10:31

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

12

2012-07-05, 10:31

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

13

2012-07-05, 10:31

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

14

2012-07-05, 10:31

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

15

2012-07-05, 10:32

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

16

2012-07-05, 10:32

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

17

2012-07-05, 10:32

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

18

2012-07-05, 10:32

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

19

2012-07-05, 10:32

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

20

2012-07-05, 10:32

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

21

2012-07-05, 10:32

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

22

2012-07-05, 10:32

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

23

2012-07-05, 10:32

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

24

2012-07-05, 10:32

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

25

2012-07-05, 10:33

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

26

2012-07-05, 10:33

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

27

2012-07-05, 10:33

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

28

2012-07-05, 10:33

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

29

2012-07-05, 10:33

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

31

2012-07-05, 10:33

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

32

2012-07-05, 10:33

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

33

2012-07-05, 10:33

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

34

2012-07-05, 10:33

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

35

2012-07-05, 10:34

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

36

2012-07-05, 10:34

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

37

2012-07-05, 10:34

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

38

2012-07-05, 10:34

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

39

2012-07-05, 10:34

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

40

2012-07-05, 10:34

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

41

2012-07-05, 10:34

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

42

2012-07-05, 10:34

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

43

2012-07-05, 10:34

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

44

2012-07-05, 10:34

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

45

2012-07-05, 10:35

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

46

2012-07-05, 10:35

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

47

2012-07-05, 10:35

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

48

2012-07-05, 10:35

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

49

2012-07-05, 10:35

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

50

2012-07-05, 10:35

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

51

2012-07-05, 10:57

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

52

2012-07-05, 10:57

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

53

2012-07-05, 10:57

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

54

2012-07-05, 10:57

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

55

2012-07-05, 10:57

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

56

2012-07-05, 10:57

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

57

2012-07-05, 10:58

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

58

2012-07-05, 10:58

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

59

2012-07-05, 10:58

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

60

2012-07-05, 10:58

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

61

2012-07-05, 10:58

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

62

2012-07-05, 10:58

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

63

2012-07-05, 10:58

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

64

2012-07-05, 10:58

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

65

2012-07-05, 10:58

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

66

2012-07-05, 10:58

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

67

2012-07-05, 10:58

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

68

2012-07-05, 10:58

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

69

2012-07-05, 10:59

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

70

2012-07-05, 10:59

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

71

2012-07-05, 10:59

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

72

2012-07-05, 10:59

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

73

2012-07-05, 10:59

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

74

2012-07-05, 10:59

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

75

2012-07-05, 10:59

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

76

2012-07-05, 10:59

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

77

2012-07-05, 10:59

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

78

2012-07-05, 10:59

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

79

2012-07-05, 11:00

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

81

2012-07-05, 11:00

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

82

2012-07-05, 11:00

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

83

2012-07-05, 11:00

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

84

2012-07-05, 11:00

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

85

2012-07-05, 11:00

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

86

2012-07-05, 11:00

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

87

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

88

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

89

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

90

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

91

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

92

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

93

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

94

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

95

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

96

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

97

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

98

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

99

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

100

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

101

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

102

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

103

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

104

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

105

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

106

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

107

2012-07-05, 11:01

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

Szelc-Mays_tablice.p65

109

2012-07-05, 11:01

Magdalena Szelc-Mays – absolwentka polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studiowała także na Wydziale Nauk Politycznych UJ. Od 1980 roku pracuje w Instytucie Studiów Polonijnych i Etnicznych UJ. W latach 1989-91 uczyła języka polskiego jako obcego na Uniwersytecie Stanford, a także w Szkole Polskiej w Kalifornii (Martinez). Jest autorką podręczników do nauczania języka polskiego: Słowa i rzeczy (1989), A jednak się kręci (1994), Nowe słowa – stare rzeczy (1999, 2000), Coś wam powiem (2000, 2002) i współautorką książek Słowa i słówka (1992, 1997, 2001) oraz O ekonomii po polsku (1999). Wydała również książki dla dzieci Małgosia leci na księżyc (1999), Zielona muzyka (2001) i Tańce malowane (2003).

www.universitas.com.pl

MAGDALENA SZELC-MAYS

NOWE SŁOWA – STARE RZECZY

50 PLANSZ TEMATYCZNYCH DO NAUKI PODSTAWOWEGO SŁOWNICTWA

poziomy: MAGDALENA SZELC-MAYS

Podręcznik, dzięki nowoczesnemu, „spiralnemu” układowi materiału, jest pomocą w nauczaniu słownictwa na dwóch poziomach znajomości języka: podstawowym i średnim ogólnym. Każda z 14 jednostek tematycznych została opracowana w ten sposób, że ćwiczenie sprawności językowych zaczyna się od prostego nazywania, a kończy na umiejętności ustnego lub pisemnego wypowiadania się na dany temat z wykorzystaniem zgromadzonego wcześniej słownictwa. W podręczniku: • w każdej lekcji wyróżniono słownictwo podstawowe (grupa A) i dodatkowe (grupa B), które zamieszczono na odwrocie plansz ilustrujących poszczególne tematy; • znajduje się 50 kolorowych plansz z ilustracjami do każdego tematu, pomocnych w opanowaniu słownictwa podstawowego i specjalistycznego (np. wieś, narzędzia). Plansze 45-50 powinny być używane jako flash-cards czyli karty pomocnicze do nauczania słownictwa podstawowego. Są one dwustronnie zadrukowane formami rzeczowników (np. nazwy zawodów w r. męskim i żeńskim) i przymiotników (opozycje np. długi – krótki) i należy je pociąć przed użyciem do ćwiczeń; • ponad 400 ćwiczeń pogrupowano w zestawy o trzech stopniach trudności; • zamieszczono grupę ćwiczeń o charakterze gramatyczno-leksykalnym oraz konwersacyjnym.

PODRĘCZNIK DO NAUCZANIA SŁOWNICTWA JĘZYKA POLSKIEGO

NOWE SŁOWA – STARE RZECZY

PODRĘCZNIK DO NAUCZANIA SŁOWNICTWA JĘZYKA POLSKIEGO

UNIVERSITAS

Nabywca: Liliya Klok 2014-05-20

PODSTAWOWY ŚREDNI OGÓ LNY