Norwegia 978-82-02-38158-5 [PDF]

Zitiervorschau

NORWEGIA

z o

~ m

Gl );

A

N

SPIS TREŚCI 4

40

NORWEGIA - DROGA NA PÓŁNOC

Svalbard

Nordkapp

POŁUDNIOWY KRANIEC NORWEGII

•

•

Verde

46

BERGEN

54

KRÓLESTWO FIORDÓW NA ZACHODZIE

80

TRONDHEIM

SZWECJA

NORWEGIA

•

Bergen

•

Stavanger

•

Kristiansand

FINLANDIA

z

o ~ m G)

>

NORWEGIA - DROGA NAPOŁNOC ~

Nazwa Norwegia znaczy "Droga na północ", a podróżując z południa na północ doświadczysz rozmaitości krajobrazu, kultury i historii. Są tu fiordy, góry, wodospady, małe i duże wyspy między lądem a nieokiełznanym morzem. Parki narodowe z dziką przyrodą oraz lodowce, białe noce i zorza polarna, miasta i miasteczka o kulturze zarówno historycznej jak i nowoczesne. Udanej wyprawy! Norwegia graniczy na wschodzie z Rosją, Finlandią i Szwecją - a na zachodzie z Atlantykiem. Ze względu na fiordy, linia brzegowa Norwegii ma ponad 20000 kilometrów. Odległość między najdalej wysuniętym na południe (Lindesnes) a najbardziej na północ (Przylądek Północny) punktem, wynosi 2518kilometrów. Archipelag Svalbard, Bierneya oraz wyspa Jan Mayen również należą do Norwegii. Większość ludności zamieszkuje południową część kraju, a zagęszczenie jest największe w okolicach stolicy kraju, Oslo. Dzięki ciepłemu prądowi morskiemu z Zatoki Meksykańskiej, zwanemu Prądem Zatokowym, możliwe jest zamieszkiwanie szerokości geograficznych, które w innych częściach świata są niezamieszkane.

II

Porywająca przyroda W Norwegii różnice są duże - tak latem jak i zimą. Wyruszając z wybrzeża o łagodnym klimacie i kierując się w głąb lądu, szybko dotrzesz w wysokie góry, gdzie warunki pogodowe są znacznie surowsze. Linia brzegowa jest przerywana wąskimi odnogami fiordów, które wrzynają się nawet do 200 kilometrów w głąb lądu. Te ciasne fiordy, z górami stromo wypiętrzonymi z wody na wysokość ponad 1000 metrów, należą do największych atrakcji turystycznych Norwegii. Krajobraz wschodniej i środkowej części Norwegii jest łagodniejszy, z kolei Norwegia Północna zaprasza piękną i surową przyrodą. Tutaj, w półroczu letnim, białe noce dają światło przez całą dobę, a w półroczu zimowym panuje ciemność, przerywana niewielkim przebłyskiem światła w środku dnia.

Norwegia - kiedyś iteraz Od ponad 10000 lat ludzie zamieszkiwali tereny dzisiejszej Norwegii. Przez wiele tysięcy lat, ludzie północy żyli z łowiectwa, rybołówstwa i rolnictwa. Rządy owianych legendą wikingów, znanych ze swoich morskich wypraw wojennych do innych krajów, trwały 300 lat, od ok. roku 800. Tuż przed rokiem 900, Norwegia została zjednoczona w królestwo przez króla Haralda Pięknowłosego. 100 lat później, królowie Olaf Tryggvason i Olaf Święty, wprowadzili do kraju chrześcijaństwo. Czarna śmierć spustoszyła Norwegię w latach 1348-1350i spowodowała śmierć przynajmniej połowy ludności. W 1537roku rozpoczęła się tak zwana "noc 400-letnia", kiedy Norwegia była w unii z Danią i pod jej rządami. W 1814roku, Norwegia otrzymała pierwszą

001 Hurtigruten płynie na północ w świetle białej nocy. 002 Statek wycieczkowy wpływa do Geirangerfjorden, jednego z naj słynniejszych i najczęściej odwiedzanych fiordów w regionie Vestlandet. 003 Krajobraz norweskiego wybrzeża, ze stromymi górami rzuconymi w morze, ma w sobie wiele dramatyzmu. Zdjęcie z veerey na Lofotach 004 Zima w Jotunheimen 005 17.maja świętowany jest w całym kraju, dzieci idą w pochodach, a orkiestry dęte grają marsza. Tutaj pochód dziecięcy w Oslo idący ulicą Karl Johan w stronę Palacu, aby pozdrowić Rodzinę Królewską. 006 Król Harald V, królowa Sonja, książę następca tronu Haakon Magnus, księżna Mette-Marit i księżniczka Ingrid Alexandra

z o

~ m Gl

»

z

o ;:c

~ m Gl

»

ex>

konstytucję, a w 1905 roku kraj uzyskał niepodległość. Od tego czasu Norwegia miała trzech króli, Haakona VII, Olafa V oraz Haralda V. Norwegia jest monarchią konstytucyjną, gdzie król jest głową państwa, bez realnej władzy politycznej. Kraj jest rządzony według zasad parlamentarnych, gdzie Storting posiada władzę ustawodawczą, a rząd wykonawczą. Norwegia, poprzez dwa referenda, w 1972 i 1994 roku odrzuciła członkostwo w Unii Europejskiej, UE. Jest ona jednym z krajów przodujących w budowaniu nowoczesnego państwa opiekuńczego, którego celem jest zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego i ekonomicznego dla swoich mieszkańców. Oznacza to rozbudowany państwowy system ubezpieczeń społecznych i emerytalnych, darmową służbę zdrowia, wsparcie dla rodzin z dziećmi, a także darmową edukację dla wszystkich. Od lat 1970,na norweskim szelfie kontynentalnym wydobywa się ropę naftową i gaz. Norwegia jest dzisiaj jednym z wiodących eksporterów ropy i jednym z głównych dostawców gazu na kontynent europejski. Norwegia jest również czwartą co do wielkości potęgą morską na świecie, a także wielkim eksporterem ryb. Rybołówstwo od czasów średniowiecza stanowi bardzo istotny sektor gospodarki.

Kultura Życie kulturalne Norwegii jest bogate i dynamiczne, a wielu artystów zostało zauważonych za granicą. Najbardziej znanym wśród nich jest dramatopisarz Henryk Ibsen (1828-1906).Jego znane dramaty, takie jak Dom lalki orazUpiory są często wystawiane na światowych scenach teatralnych. Trzech norweskich pisarzy otrzymało

z

nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. Biernstjerne Bjornson (1832-1910) otrzymał nagrodę w 1903 roku. Pisał powieści, wiersze i sztuki teatralne, jest także autorem norweskiego hymnu narodowego "Ja, vi elsker".Nasz produktywny pisarz Knut Hamsun (1859-1952) otrzymał nagrodę Nobla w 1920 roku za powieść Błogosławieństwo ziemi, a Sigrid Undset (1882-1949) otrzymała nagrodę osiem lat później. Napisała wiele powieści, których akcja rozgrywa się w średniowiecznej Norwegii. Norwedzy wyróżnili się również w innych dziedzinach kultury niż literatura. Edward Munch (1863-1944) zyskał światową sławę swoim obrazem .Krzyk=.Edward Grieg (1843-1907) jest największym norweskim kompozytorem muzyki klasycznej, a jednym z jego wielu znanych utworów jest "Wgrocie króla gór". Śpiewaczka operowa Kirsten Flagstad (18951962) należy do grupy najlepszych światowych sopranów wszech czasów i jest jedną z najbardziej znanych Norweżek na świecie. Również ostatnimi czasy Norwedzy dali się zauważyć. Aktorka i reżyserka Liv Ullmann wyróżniła się między innymi ze względu na swój udział w filmach Szweda Ingmara Bergmana, a popowa grupa A-ha, w ostatnich dziesięcioleciach jeździła w trasy koncertowe po całym świecie. We wszystkich dziedzinach kultury, przedstawiciele kultury norweskiej odnoszą sukces zagraniczny, co przyczynia się do umacniania pozycji Norwegii na mapie świata. 007 008

009 010

Gdzieniegdzie wzdłuż wybrzeża można dostrzec światła platform wiertniczych daleko na Morzu Północnym. Sztokfisz, głownie z dorsza, suszy się na specjalnych rusztowaniach lub w suszarni. Sztokfisz jest towarem najdłużej eksportowanym przez Norwegię. Nowym towarem eksportowym są ryby hodowlane, głównie łosoś. "Krzyk:' (namalowany w 1893r) to naj słynniejszy obraz Muncha. Henryk Ibsen to jeden z najbardziej znanych pisarzy Norwegii. Jego sztuki są wciąż wystawiane na światowych scenach teatralnych.

o ;o ~ m

Gl

> I

O ;o

O Gl

:> Z

:> "'C

o' rZ

O (')

Stolica Norwegii położona jest w otoczeniu pięknej przyrody, w głębi piątego co do wielkości fiordu w kraju. Jeśli przybędziesz drogą morską, zobaczysz naipięknieisze wejście do portu, jakie można wymarzyć. Po minięciu idyllicznych szkierów na Oslofjorden, wita cię perła architektury, Opera, w naj młodszej dzielnicy Oslo. Położenie Oslo jest wyjątkowe. Centrum miasta leży nad samym fiordem, otoczone jest rozległymi lasami, a obszary górskie są bardzo blisko. Norwedzy kochają przyrodę, a w Oslo żegluga po fiordzie, wycieczka piesza, rowerowa lub na nartach po terenie Nordmarka, są zawsze na wyciągnięcie ręki. Krótka podróż promem na wysepki fiordu - albo równie krótka podróż kolejką miejską na teren Nordmarka - zabiera cię daleko od miejskiego zgiełku. Oslo już w połowie XI wieku zostało ogłoszone stolicą Norwegii przez króla Haralda Srogiego. Wielki pożar w 1624 roku zniszczył dużą część starych zabudowań, ale miasto zostało przeniesione i szybko odbudowane przez duńskiego króla Christiana IV oraz nazwane Christianią. 300 lat później miasto ponownie nazwano Oslo.

z

o ;>;l

~ m Gl

s

Dzisiejsze Oslo, ze swoimi 575000 mieszkańców, jest nowoczesną metropolią z mnóstwem ciekawych miejsc, jak na przykład charakterystyczne budynki Opery, Ratusza oraz nowo wybudowanej skoczni Holrnenkollbakken. W norweskiej stolicy można znaleźć jedną z najczęściej odwiedzanych atrakcji turystycznych, wyjątkowy Park Vigelanda z rzeźbami Gustava Vigelanda, możesz też odwiedzić Munchmuseet i napawać się widokiem obrazów jednego z najbardziej znanych artystów Norwegii, Edwarda Muncha. Niedaleko od centrum znajdziesz sielski półwysep Bygdoy, ze statkami Wikingów, statkiem polarnym Fram Fridtjofa N ansena, tratwą Kon -Tiki Thora Heyerdahla i oczywiście skansenem Folkemuseet, który mieści wszystkie stare, tradycyjne budowle drewniane charakterystyczne dla kraju. Oslo stale się zmienia. Wokół nowej Opery, w nadmorskiej części miasta wyrasta nowa, nowoczesna dzielnica, która podkreśla bliskość stolicy do fiordu. Wzdłuż fiordu Oslofiorden czekają kolejne atrakcje. Po stronie wschodniej leżą na biało malowane miasta letniskowe Drebak i Son, Fredrikstad z uroczym Starym Miastem, a także potężna twierdza Fredriksten Festning w Halden. Po stronie zachodniej fiordu jest wzgórze zamkowe Slottsfiellet w Tonsberg - naj starszym mieście w kraju, Asgardstrand, gdzie mieszkał Edward Munch oraz Blaafarveverket (muzeum sztuki i przemysłu) w Modum, których nie można przegapić.

Ol l 012

013

014 015

W samym centrum Oslo leży główna ulica Karl J ohansgate, która prowadzi do Pałacu. Ze skoczni Holmenkollbakken, leżącej na wzgórzu ponad Oslo, roztacza się piękny widok na fiord i miasto, tutaj w zimowej szacie. Ratusz w Oslo góruje nad miastem ze swoimi dwiema masywnymi wieżami o wysokości 63 i 66 metrów. Plac Radhusplassen rozciąga się aż do wody i nabrzeża AkerBrygge, które latem tętni życiem. Oslo od strony morza Pałac królewski, z pomnikiem króla Karla Johana na pierwszym planie, leży na szczycie głównej ulicy Oslo, Karl J ohansgate.

o Vl r-

o "TI

o ;;o

o

o Vl

r-

o ~ o ;;o o m Z

016

017 018

019

Opera jest pięknie położona nad samą wodą i po otwarciu w 2008 roku, stała się nowym znakiem rozpoznawczym miasta. Stortinget, parlament Norwegii, leży na ulicy Karl Johansgate w samym centrum Oslo. Okazały średniowieczny zamek w Oslo, twierdza Akershus, od początku XIV wieku chronił miasto przed najeźdźcami od strony morza. Opera w Oslo jest pierwszym na świecie gmachem opery, po którego dachu można chodzić!

z

o ;:o ~ m Gl

s

020

021 022

023

Park Vigelanda to największy na świecie zbiór rzeźb wykonanych przez jedną osobę, Gustava Vigelanda (1869-1943). Kolekcja składa się aż z 192 rzeźb. Posągi w parku przedstawiają człowieka we wszystkich fazach życia i budzą ciekawość u dużych i małych. W najwyższym punkcie parku wznosi się Monolit, 17 metrowy słup, który składa się ze 121postaci ludzkich. Słup wykonano z jednego kamienia, stąd nazwa Monolit. Jedna z najmniejszych rzeźb w parku jest zarazem najbardziej znaną. To Sinnataggen czyli Złośnik.

z o ;lJ ~ m

Gl

:>

024

025

026

027

Muzeum Kon-Tiki mieści oryginalną tratwę Kon-Tiki z drzewa balsa, która w 1947 roku przewiozła światowej sławy podróżnika Thora Heyerdahla (1914-2002) i jego załogę przez Ocean Spokojny z Peru do Polinezji. Osebergskipet jest jednym z trzech statków wikingów z IX i X wieku, który jest wystawiony w muzeum Vikingskipshuset. Norskfolkemuseum to największe w Norwegii muzeum historii kultury. Muzeum mieści prawie 150 starych domów, zebranych z całego kraju i odbudowanych na terenie wielkiego parku. Na Bygdoy stoi pomnik upamiętniający pierwszych

028

ludzi, którzy dotarli na Biegun Południowy. Roald Amundsen (w środku) dotarł na Biegun Południowy w 1911roku, a jego statek, "Gjoa", jest wystawiony w Norweskim Muzeum Morskim (w tle).Obok znajduje się Frammuseet.i.Fram" to okręt, który poniósł innego podróżnika polarnego, Fridtjofa Nansena, w kierunku Bieguna Północnego w okresie 1893-1896. Nansen i jego drużyna dotarli do Bieguna Północnego jako pierwsi na świecie, po długiej i wyczerpującej podróży na nartach. Bunad występuje w wielu wariantach i powstał w okresie rozwiązania unii ze Szwecją w 1905 roku, zainspirowany tradycyjnym strojem ludowym.

z

o ;JJ ~

m

Gl

5>

tv

o

029 030 031

032 033 034

W 2011 roku Oslo było gospodarzem MŚ w narciarstwie. Było to wielkie święto na terenach Nordmarka. Zasłużona przerwa podczas wyprawy narciarskiej w jednym z lokali gastronomicznych na Nordmarka. 031 Oslo otoczone jest piękną przyrodą, a Nordmarka jest dla mieszkańców miasta popularnym terenem rekreacyjnym przez cały rok. Zimą obowiązują narty biegowe. Wzdłuż fiordu Oslofjorden rozciąga się wiele pięknych plaż. Na kwitnącej wyspie na Oslofjorden leży twierdza Oscarsborg. Oslofjorden jest latem uczęszczany przez miłośników łodzi.

o ro li>

"T'I

o ;:o

o o li>

r-

o

~ o ;:o o

m Z

z

o ~

m G)

);:

NORWEGIA GÓRZYSTA OJCZYZNA TROLLI Monumentalna przyroda w królestwie górskim Norwegii porywa wysokimi szczytami, stromymi przepaściami, nieskończonymi równinami, głębokimi lasami i żyznymi dolinami z dzildmi rzekami, Prawie jedna trzecia Norwegii to góry. Więl

040 041 042 043 044 045

Grupa związana liną pokonuje lodowiec na trasie z Galdhepiggen, najwyższej góry Norwegii (2469 m n.p.m.). Dom Gjendinebua w Jotunheimen Jesień w Jotunheimen 1994 był rokiem, kiedy Norwegia organizowała 10 w Lillehammer, zdjęcie z ceremonii zamknięcia. Besseggen, grzbiet w J otunheimen Jotunheimen w szacie zimowej. To naj dziksze obszary górskie Norwegii, gdzie znajduje się większość jej najwyższych szczytów. Góry wznoszą się ponad 2000 metrów n.p.m.

z o ;Jj ::E m

G) ); G)

O, ;Jj

N

-


~ O l.-

n N

-


~ O

'n N

-< N

Z

»

-I

;:o

O

r-

e

055 056 057

058 059

Dziewczyny w bunadach z Hallingsdal Piękne ozdoby srebrne są oczywistym dodatkiem do bunadów. Drzeworyty należą do bogatej tradycji rękodzielniczej w Norwegii. Na zdjęciu widnieją ornamenty zwierzęce stanowiące część wystroju wnętrza kościoła Heddalstavkirke. Wnętrze Heddalstavkirke malowane w tradycyjnym stylu rosemaling W średniowieczu wzniesiono około tysiąca kościołów klepkowych w Norwegii. Dziś zostało tylko 28 z tych imponujących i zupełnie wyjątkowych kościołów drewnianych. Największym z nich wszystkich jest Heddalstavkirke w Telemark.

z

o ;:o ::::

m

Gl

s

060 061 062

063 064

Rafting po rwącej rzece Sjoa spływającej z gór. Łoś na dużych obszarach leśnych Femunden. Skoczek narciarski w locie w Morgedal. Telemark. rodzinnej miejscowości SondreNorheima. Był on pionierem rozwoju nowoczesnego narciarstwa. Hardangervidda to największy płaskowyż Północnej Europy i największy z wielu parków narodowych Norwegii. SOOludziom zajęło pięć lat. żeby za pomocą dynamitu wykopać kanał Telernarkskanalen, który biegnie od podnóża Hardangervidda aż na wybrzeże. do miasta Skien. Kanał był gotowy w 1892 roku. i był największym osiągnięciem inżynieryjnym tamtych czasów.

POŁUDNIOWY KRANIEC NORWEGII Piękny pas wybrzeża ciągnący się od Skien, u ujścia kanału Telernarkskanalen, na zachód od Stavanger, stanowi południowy kraniec Norwegii. Tu znajdziesz beztroską idyllę norweskiego krajobrazu wakacyjnego - czarujące miasteczka o biało malowanych domach oraz ruchliwe przystanie, nagrzane skały i pokrzykiwanta mew, słone morze i drewniane łodzie. Ciepłe i słoneczne dni na południowonorweskim wybrzeżu szkierowym to dla wielu Norwegów pełna definicja wakacji. Riser, Grimstad i Lillesand to perełki, z wielu innych, leżące wzdłuż południowego wybrzeża, gdzie ludzie ściągają przez całe lato, aby uczestniczyć w festiwalach łodzi drewnianych, wydarzeniach kulturalnych, i leniuchować w swoich letnich domkach. Wielu artystów od wieków inspirowało się prowincjonalną idyllą południowej Norwegii, jak też krajobrazem wybrzeża. Jednym z nich jest światowej sławy malarz Edward Munch. Liczne miasta portowe wzdłuż południowego wybrzeża rozkwitały w erze żaglowców w XIX wieku, dzięki intensywnemu transportowi morskiemu, rybołówstwu i handlowi. Ślady tych

t

złotych czasów można znaleźć w przepięknych rezydencjach lokalnych armatorów i kupców, a także w wielkich budynkach handlowych. Kristiansand jest największym miastem w regionie Serlandet, a zostało założone przez Christiana IVjako miasto- forteca w 1642 roku. Na zachód, w pobliżu Kristiansand, leży Mandal, naj dalej na południe wysunięte miasto w Norwegii, a jadąc jeszcze nieco na zachód i dotrze się do najbardziej na południe wysuniętego punktu kraju, do Lindesnes. Stąd jest 2518kilometrów do najbardziej na północ wysuniętego punktu Norwegii, Przylądka Północnego. Zanim dotrzesz do Stavanger, oczaruje cię piękna równina nadbrzeżna, Jreren, która rozciąga się do wzburzonego morza. Tutaj też leży druga co do długości piaszczysta plaża Norwegii, Orrestranden. Wśród bezkresnych piaszczystych plaż, położone są jedne z najbardziej żyznych obszarów rolniczych. Stavanger to czwarte pod względem wielkości miasto Norwegii, dodatkowo nazywane Miastem Naftowym, gdyż stanowi ono centrum norweskiej morskiej działalności poszukiwawczowydobywczej. Pomalowana na biało i kameralna starówka leży wokół portu Vagen i trzeba ją zobaczyć, zanim zacznie się podróż w kierunku majestatycznych fiordów Norwegii. 065 066

067 068 069

Blindleia to idylliczna przystań.Jeżąca pomiędzy LilIesand na lądzie a okolicznymi wyspami. Masywne "kotły olbrzyma" pod Riser należą do największych w Europie Północnej. Kiedyś wierzono, że trolle gotowały w nich jedzenie, ale obecnie wykorzystywane są raczej do kąpieli. Widok na naj dalej na południe położone miasto Norwegii, Mandal, z wejściem do portu i otwartym morzem. Brekkeste to symbol letniej idylli na południu. Jacht Coli n Archer pod Riser. Colin Archer był naj znamienitszym konstruktorem łodzi w Norwegii pod koniec XIX wieku. Opracował on nowy rodzaj łodzi, które były wytrzymale na trudne warunki żeglarskie.

"C

o rc o z

o::E -< A ;O

» z m ()

Z

O ;O

::E m Gl

.~518

070

071

072

073

Nordkapp

Pornnik historyczny "Miecze w skale" został wzniesiony na pamiątkę bitwy pod Hafrsfjord w IX wieku - jednej z największych i najważniejszych bitew w erze wikingów, gdzie pierwszy król Norwegii, Harald Pięknowłosy, pokonał lokalnych władców i zjednoczył Norwegię w królestwo. Kameralna starówka w Stavanger, czwartym co do wielkości mieście Norwegii (ok. 124 000 mieszkańców), leży na wzgórzu opadającym w stronę portu. Najstarsza latarnia Norwegii leży na Lindesnes i długo była śmiertelnie ważnym znakiem rozpoznawczym dla wszelkiego ruchu morskiego w kierunkach od i do Bałtyku. Kierunkowskaz, który potwierdza, że Norwegia jest długim krajem

z

o ;Je ::E

m G) m Z

BERGEN - STOLICA FIORD ÓWWREGONIEVESTLANDET

Bergen leży nad morzem, na zachodnim krańcu Norwegii, i otoczone jest siedmioma wysokimi górami. To miasto to urokliwa mieszanim charakterystycznych drewnianych domów, sięgających korzeniami do czasów hanzeatyckich, gwarnego i ludnego portu i przedsiębiorczego handlu ze sklepami i straganami, a także zachęcającym targiem rybnym. Wznieś się wysoko kolejką Pleibanen, a zobaczysz fantastyczny widok na miasto, które leży u twoich stóp. Bergen, zamieszkane przez ponad 260 000 osób, nazywane jest często stolicą regionu Vestlandet i jest drugim co do wielkości miastem Norwegii. Miasto jest popularnym celem wycieczek turystycznych i naturalnym punktem wyjścia do wypraw nad osławione fiordy Norwegii. Dlatego też Bergen jest jednym z najbardziej atrakcyjnych europejskich portów dla statków wycieczkowych. Miasto zostało założone w 1070 roku przez Olafa Spokojnego i nazwane Bjergvin, co znaczy "zielona łąka pomiędzy górami". W średniowieczu, Bergen przez pewien okres było największym miastem Skandynawii, a także miastem

z

g

~

8 ~

~

handlowym i portowym o znaczeniu europejskim. Przez kilkaset lat miasto miało monopol na eksport wszelkich ryb złowionych na obszarze od Vestlandet aż po Finnmark. Niemiecki Związek Hanzeatycki, w XIII i XIV wieku, miał w Bergen jedną ze swoich czterech najważniejszych zagranicznych izb handlowych oraz kontrolował większość handlu na Bryggen. Dzisiaj te stare charakterystyczne domy handlowe z okresu hanzeatyckiego są wizytówką miasta i wpisane są na listę światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO. W swojej historii, Bergen zostało dotknięte aż 36 rozległymi pożarami. Ten największy, z 1702 roku, zamienił 90 procent miasta i całe Bryggen w popioły. W kolejnych latach Bryggen odbudowano zgodnie z pierwotną tradycją budowlaną. Bergen wciąż jest ważnym miastem handlowym i portowym, posiadając drugi co do wielkości port w Norwegii. Położenie pomiędzy wybrzeżem a górami miejskimi sprawia, że w Bergen "zawsze" pada i deszczu jest tu około trzy razy więcej niż w Oslo. Bergen jest też miejscem rozpoczęcia "Najpiękniejszego rejsu na świecie", czyli trwającej pięć i pół doby podróży statkiem Hurtigruten do Kirkenes na samej północy Norwegii. Od 1893 roku statek ten przewozi pasażerów, towary i pocztę wśród bajecznej norweskiej przyrody - po spektakularnych fiordach, w kierunku białych nocy lub zórz polarnych i wzdłuż surowego wybrzeża Północnej Norwegii.

074 075

076 077 078

Bergeńska zabudowa drewniana widziana z vagen Przechadzki pomiędzy starymi, drewnianymi, hanzeatyckimi domami na Bryggen. Domy pochodzą z okresu średniowiecza i są jedną z największych atrakcji turystycznych w Norwegii. Zabudowa drewniana składa się z 61 budynków objętych ochroną i wpisanych na listę dziedzictwa światowego UNESCO. Na osławionym targu rybnym nad Vagen można posmakować i kupić niemal wszystko, co pływa w morzu. Charakterystyczne fasady domów Bryggen. Vagen w Bergen, na pierwszym planie statek szkolny "Statsraad Lehmkuhl". Statek został wybudowany w Niemczech w 1914 roku i zakupiony w 1921 roku przez byłego premiera Kristoffera Lehmkuhla, dyrektora Bergeńskiej Spółki Statków Parowych.

C:l

m

;;o

G) m Z Vl

-I

O r

n

»

"T1

o ;;o

o o' ~ ~

z

o ;:c ::E m

Gl

m Z

z

o ;>:l

~

m Gl m Z

V1 N

079

080

081

Ulriksbanen potrzebuje jedynie trzech minut na podróż z centrum na szczyt Ulriken, który leży 642 m n.p.m.Można tu wybrać się na spacer po rozległej okolicy, lub po prostu cieszyć się widokiem. Z Fleien roztacza się fantastyczny widok na Bergen. Kolejka Fleibanen zabierze cię z targu rybnego Fisketorget do stacji końcowej Fleien, leżącej 320 metrów nad miastem. Akwarium w Bergen jest najstarszym i największym akwarium w kraju. Są tam foki, pingwiny i gatunki ryb z bliskich i dalekich mórz. Akwarium odwiedza rocznie

082

083

ok. 250 000 osób, aby obejrzeć widowiskowe karmienie fok i pingwinów. Troldhaugen to dom kompozytora Edwarda Griega. Dom wybudowano w 1885 roku, a dziś funkcionu]e on jako muzeum. Wewnątrz willi można między innymi zobaczyć fortepian Steinway z 1892 roku należący do Griega, który wciąż wykorzystywany jest na koncertach. Edward Grieg nazwał dom Troldhaugen "moim najlepszym dotychczasowym opusem", mimo, że dom został zaprojektowany przez jego kuzyna.

.: c::J

m ::

-I

O r

;=;

» " O ::

oraz wspaniale reprezentują porywający krajobraz fiordów, charakterystyczny dla tej części kraju. Wśród zachodnionorweskiego pejzażu fiordów, oprócz wielu z najwyższych gór Norwegii, znajduje się jedenaście z 20 największych lodowców kraju. Jostedalsbreen o powierzchni 480 km2 jest największym lodowcem kontynentalnej Europy. W wielu miejscach regionu Vestlandet odnajdziesz ślady starego osadnictwa, między innymi z czasów wikingów. Norweskie kościoły klepkowe są architektonicznymi pomnikami wprowadzenia chrześcijaństwa do Norwegii. Kościoły klepkowe Borgund stavkirke i Urnes stavkirke leżą w odnogach fiordu Sognefjorden, i pochodzą z XII i XIII wieku. Zachodnie królestwo fiordów spina sieć połączeń promowych, mostów, tuneli i stromych dróg pnących się wzwyż. Czy będziesz przemieszczać się lądem, czy wodą, będziesz świadkiem widowiska, którego sama natura jest reżyserem. Wyprawa wąskimi i krętymi drogami w strome góry lub rejs po fiordzie, zapierają dech w piersiach i są doświadczeniem na całe życie.

084 085 086

087 088

Wczesny ranek na Preikestolen, wznoszącym się nad Lysefjorden, naj dalszym na południe fiordem Vestlandet. Kwitnące drzewa owocowe w Hardanger, sadzie Norwegii Latem wiele fiordów i jezior barwi się na zielono z powodu mułu wypływającego z lodowców, tak jak tutaj - jezioro Oldevatnet. Rowerzyści na Kjeragbolten, głazie zaklinowanym w rozpadlinie skalnej nad Lysefjorden. Folgefonna to trzeci co do wielkości lodowiec Norwegii oraz wspaniałe miejsce do wędrówek lodowcowych.

A

'r"

O, m

VI

-I

~ O

" (5

'O," CI

~ z » N » ()

:I: O

CI N

m

VI

"

V1

co

,,~

.• >

. .. .

W

,>{l~

f'

"' •

•

A Al

O, r m VI

~ O

"T1

(5 Al

O

O,

~ Z :I> N

:I>

n

J: O

o

t:! m

.t"

r' '

z o ;lJ

~

m Gl

»

089 090 091 092

Malownicze gospodarstwo górskie Kieasen w Eldfiord, Hardanger Ruch promowy w okolicach Utne w Hardanger W od powiedniej porze roku można podziwiać piękny ogród różany przy Baronii w Rosendal. Hardanger. Imponujący wodospad venngsfossen w Eidfrord, Hardanger, należy do najczęściej odwiedzanych atrakcji przyrodniczych Norwegii. Woda spada z wysokości aż 182 metrów.

z

o ~ m G)

»

093 094 095 096

097 098

Wodospad Latefoss w Odda jest jedną z najczęściej odwiedzanych przyrodniczych atrakcji w Norwegii. W półroczu letnim Flam jest portem intensywnie uczęszczanym przez statki wycieczkowe. Punkt widokowy ze Stegastein na fiord Sognetjorden Trasa Flamsbanen to jeden z najbardziej spektakularnych odcinków kolejowych na świecie. Pociąg potrzebuje SSminut na przejechanie 20 km ze stacji kolejowej Myrdal na Hardangervidda. Najpierw pociąg wjeżdża na granicę występowania drzew na wysokości 900 metrów, a potem zjeżdża do Flam nad Aurlandstjorden. Sielskie gospodarstwo Otternes, pomiędzy Aurland a Flam Wąski i długi na 17km Nseroyftorden jest odnogą Sognetjorden i figuruje na liście dziedzictwa światowego UNESCO.

A

;:o

O, r-

m Vl

-I

~ O -n

(5 ;:o O

O,

~ Z » N » n

J: O

o !:::! m

... z

o :>:J

~ m G')

s

A ;>J

O, rm V\ -I

~

O TI

O ;>J O

O,

~ Z » N » ()

I

O O N m

099 100

101

102

Skoczkowie BASE w akrobatycznym skoku z Nebbet w Gudvangen. Kościół klepkowy Urnesstavkirke nad Lustrafjorden jest najstarszym zachowanym stavkirke z pierwszej połowy XII wieku. Kościół figuruje na liście światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Borgundstavkirke leży w Laerdal, w Sognefjorden i należy do najlepiej zachowanych w Norwegii kościołów klepkowych z okresu średniowiecza. Większość norweskich kościołów klepkowych wzniesiono w latach 1150 -1350. Dziś zostało ich tylko 28. Urnesstavkirke ma bogato dekorowane wnętrze. Na zdjęciu zdobienia ściany zewnętrznej.

A AJ

O, rm II>

-I

~ O

:!! O AJ

O

O,

~ z > N

> n ::r

o o ~ m

103 104 105 106 107

Briksdalsbreen to odnoga lodowca Jostedalsbreen. Krowy na pastwisku Breng nad Lovatnet Turyści wędrujący po lodowcu Briksdalsbreen Owce na Grotli nad Strynefjellet Widok naAlesund. Po ogromnym pożarze w 1904 roku, miasto zostało odbudowane i w przeciągu kilku lat wzniesiono 350 budynków w charakterystycznym stylu secesyjnym. Dzisiaj miasto może pochwalić się jednym z naj piękniejszych i najbardziej wizualnie dopracowanych centrów w Norwegii.

A

;lO

O, r m V\ -ł

::iE O "TI

Ci ;lO O

O,

::iE Z

» N » n I

O O N m

z

o ;lJ ::E m

Gl

:>

108 109 110 111

Brosundet w centrum Alesund Charakterystyczne budynki secesyjne w Alesund. Maskonury na ptasiej górze na wyspie Runde Widok na fiord Geirangerfjorden z Flydalsjuvet

z

o ;0=E m Gl

5>

112

113 114 115 116 117

Jar Gudbrandsjuvet otrzymał nowy wygląd w 2010 roku, dzięki innowacyjnej architekturze związanej z projektem Narodowe szlaki turystyczne. Trollstigen to najsłynniejszy szlak turystyczny w Norwegii. Ta momentami wąska i stroma droga ma w sumie 11zakrętów o 180°. Z góry Dalsnibba (1476 m n.p.m.) rozciąga się panorama na Geirangerfjorden. Wzdłuż fiordu Geirangerfjorden leżą wodospady Zalotnik, Siedem Sióstr oraz Welon panny młodej. Statek Hurtigruten we fiordzie Geirangerfjorden, zrozumiałe zboczenie z trasy .najplękniejszego rejsu świata" wiodącej na północ do Kirkenes. Na zboczu, wysoko ponad Geirangerfjorden, leży opuszczone gospodarstwo górskie Skagefla, z widokiem na Siedem Sióstr.

A ;>;J

O, r-

m VI -I

~

O -n

(5 ;>;J

O

O,

~ Z :I>

N :I>

n J: O

o

!:::! m

z

o ;!J

~ m Gl

s

A

;>J

O, rm Ul -i

~ O

"T1

(5 ;>J

O

O,

~ Z » N » n I

O O

!::::! m

118 119

120 121

Trollveggen W Romsdalen, która przyprawia o zawrót głowy pionowym spadkiem o wysokości aż 1700 metrów. Między Molde a Kristiansund możesz przejechać spektakularną Drogą Atlantycką, która skacze z wyspy na wyspę, sąsiadując z oceanem. Autobus turystyczny jadący Drogą Trolli nad wodospadem Stigfossen Kviknes Hotell w Balestrand, wybudowany w stylu szwajcarskim, którego historia sięga roku 1752. Lista prominentnych gości jest długa, a naj sławniejszym z nich był Cesarz Niemiec Wilhelm II.

z

o ;:o

~ m

G) );

TRONDHEIM ,-CEL PIELGRZYMOW Katedra Nidarosdomen, to znak rozpoznawczy Trondheim, a zarazem największa nordycka katedra, Tu, od prawie 1000 lat, przybywają pielgrzymi w poszukiwaniu grobu świętego Olafa. Również współcześni podróżni wędrują lub jeżdżą rowerem po dawnych trasach pielgrzymów. Inni pielgrzymują do innych, bardziej świeckich "świętości" - dużych, rybnych rzek położonych w okolicach miasta. Była stolica Norwegii, Trondheim, dziś jest trzecim co do wielkości miastem z 174000 mieszkańców. Trondheim lub Nidaros, bo tak miasto nazywało się kiedyś, zostało założone przez Olafa Tryggvasona w 997 roku. W 1030 roku Olaf Święty poległ w bitwie pod Stiklestad, i tym samym chrześcijaństwo na dobre zadomowiło się w Norwegii. Najpierw wzniesiono małą, drewnianą kaplicę nad grobem Olafa, a następnie ludność wybudowała kamienny kościół, który stał się zaczątkiem katedry takiej, jaką znamy dzisiaj. Napłynęło wiele darów dla kościoła, bo szybko rosła sława Olafa świętego jako osoby świętej. Był on największym królem męczennikiem kraju, był też znany i czczony daleko poza jego granicami.

z

o;o ::E m G)

);

00 IV

W rzeczywistości, w średniowieczu Nidaros był najczęstszym celem pielgrzymek w Europie północnej. Obecnie w Nidarosdomen przechowywane są klejnoty koronne, razem z kościelnymi skarbami z dawnych czasów. W Trondheim jest też wiele innych godnych zobaczenia miejsc i atrakcji, między innymi czarująca zabudowa drewniana dzielnicy Bakklandet oraz wyjątkowe nabrzeże Bryggene, u ujścia rzeki Nidelven. Wiele zabytków kultury opowiada o historycznym znaczeniu miasta, jednak mimo zakorzenienia w historii, Trondheim jest nowoczesnym miastem. Miasto nad rzeką Nidelven jest również miastem uniwersyteckim i stolicą technologiczną kraju. Wzdłuż fiordu Trondheimsfjorden leżą jedne z najbardziej żyznych i kwitnących wsi rolniczych. Nigdzie też nie ma takiej ilości petroglifów jak w okolicach Trondheim. W krajobrazie kulturowym regionu 'I'rondelag możesz niemal poczuć klimat dramatycznej przeszłości.

122 123 124

125 126

127

Nidarosdomen dominuje nad miastem Trondheim. Trondheim oraz ściana zachodnia Nidarosdomen. która jest najpiękniejszą i najbardziej zdobną ścianą katedry Widowisko Stiklestadspelet opowiada historię Olafa Świętego i chrystianizacji Norwegii. To przedstawienie plenerowe wystawiane jest co roku w okolicach Verdal, na północ od Trondheim. Szczegół katedry Nidarosdomen Pomnik przedstawiający Olafa Tryggvasona, który był jednym z ważniejszych i bardziej wpływowych królów Norwegii, stoi na rynku w centrum Trondheim. Wczesny poranek na nabrzeżu Bryggene nad rzeką Nidelven w Trondheim

-ł

;>:)

o z o :I: m

Dzika przyroda Północnej Norwegii zniewala: Widoki gór i morza, równin i fiordów, białych nocy i zorzy polarnej, są tak spektakularne, że zapierają dech w piersi nawet najbardziej doświadczonym podróżnikom. Zaś pomiędzy wysokimi górami i licznymi wyspami, leżą czarujące osady rybackie zabudowane chałupami. CD V1

Tę jedną trzecią Norwegii, położoną najbardziej na północ, zamieszkuje jedynie 10 procent ludności. Większość tutejszej ludności zamieszkuje przytulne nadbrzeżne miasteczka. Olbrzymie obszary nietkniętej przyrody ciągną się od równiny, gdzie pasą się oswojone renifery i błyszczą liczne i pełne ryb jeziora, po strome szczyty górskie, fiordy i królestwo licznych przybrzeżnych wysp. Obszary na północ od kręgu polarnego pogrążone są w ciemności w środku zimy, a latem oświetlają je białe noce. Najbardziej spektakularny sposób dotarcia do Norwegii Północnej, to statek. Hurtigruten, zwany też Drogą krajową nr 1,płynie z Bergen na południu aż do Kirkenes na północy. W drodze na północ przekraczasz koło podbiegunowe, a następnie docierasz do gór Lofotów, które wynurzają się z morza jak majestatyczna ściana. Ludzie powiadają, że to naj starsze góry świata. Archipelag Lofotów jest

z

~

głównym celem wycieczek w tej części kraju ~ i zawsze był jednym z najbogatszych w ryby 5> obszarów na świecie. Hurtigruten zawija do wszystkich miast wzdłuż północnonorweskiego wybrzeża, w tym do regionalnej "stolicy" - Tromse, które leży nieco na północ od Lofotów. Miasto jest słusznie nazywane Paryżem Północy, ze względu na liczne restauracje, bary, kluby nocne i kawiarnie. Tu znajduje się też przepiękna Katedra Arktyczna. Przyroda Północnej Norwegii jest jedną z najmniej naruszonych w Europie. Warunki są tu bardziej ekstremalne niż dalej na południe, a ludzie musieli dopasować się do krajobrazu i sił natury. Możesz osobiście zbliżyć się do sił natury, mieszkając w tradycyjnym kota na równinie Finnmarksvidda lub w chałupie rybackiej na ~ Lofotach. Dzika przyroda wabi do siebie amatorów wspinaczki, wędrówek po lodowcu i narciarstwa. Płynąc statkiem Hurtigruten do Bode, wzdłuż drogi Kystriksveien, można zobaczyć lodowiec Svartisen, który spełza aż do morza oraz być świadkiem jak orki baraszkują wokół statku. A może wyprawa na równinę Finnmarksvidda, do ojczyzny Samów, w towarzystwie reniferów? Równina może pochwalić się ponad 60 000 jezior pełnych ryb oraz tysiącami kilometrów rzek pełnych łososia i pstrąga. Z Przylądka Północnego, naj dalej na północ wysuniętego punktu Europy, możesz popatrzeć na Morze Barentsa, w kierunku Svalbardu i Bieguna Północnego. ~

128 129 130 131

132

Wczesny poranek w Reine na Lofotach Domy typowe dla regionu Nordland, pod skałą Torghatten w okolicach Brenneysund. Północna Norwegia jest bogata w ptactwo, tu reprezentowane przez mewę siwą (Larus canus). Statek Hurtigruten Nordlys ze skałą Torghatten w tle, w regionie Nordland. W skale Torghatten jest przechodzący na wylot otwór. Otwór ma 160 metrów długości, 35 metrów wysokości i 20 metrów szerokości. Zorza polarna to zjawisko występujące na terenach podbiegunowych, widoczne na niebie w postaci falującego światła. Zorza może mieć różne kształty, kolory i natężenie, od ciemnoniebieskiej po zieloną i żółtą, czerwoną i pomarańczową.

z

o ;o ~

m G)

s "O

O, rZ O

n

z

»

z

o ;lJ

~ m G')

>

"

O, rZ

O ()

Z

» A ;lJ

O, rm VI

-ł

~ O OJ

>r-

-< () ::c Z O ()

-
A

::o O, rm Vl --ł

~ O \XI

); r""

-
--l

~

O co

:;; r--

-< ::c ()

Z

O ()

-
-C

O, rZ O

n Z

»

A ;;o

O, r

m li> --ł

~ O OJ

~

r;

J: Z

O

n -