Nederlands voor buitenlanders: Tekstboek 9053528717, 9789053528716 [PDF]

Zitiervorschau

Onder redactie van A.G. Sciarone

Nederlands voor buitenlanders

3 e herziene druk ISBN

90 5352 871 7

Foto's omslag: PhotoDisc Boekverzorging: Marry van Baar, Amsterdam Illustraties: Mirjam Vissers, Bussum 06 05 04 03 54321 © by Boom bv, Amsterdam Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voorzover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16 B Auteurswet 1912 j° het Besluit van 20 juni 1974, St.b.351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, St.b. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 882,1180 AW Amstelveen). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden.

Overzicht van de methode Nederlands voor buitenlanders (herziene editie) materiaal ISBN tekstboek, inclusief audio-cd's en cd-rom 90 5352 871 7 aanvullende woordenlijsten* zie hieronder oefenboek, inclusief audio-cd 90 5352 593 9 '% aanvuuenae woonwmijsien

Amhaars Bulgaars Chinees Farsi Grieks Hongaars Indonesisch Italiaans Japans

90 90 90 90 90 90 90 9°

5352 648 x 5352 649 8 5352 650 1 5352 654 4 5352 651 x 5352 652 8 5352 653 6 5352 655 2

90 5352 656 0

ISBN

Litouws Pools Portugees

Roemeens Russisch Servisch/Kroatisch Spaans Thai Tigrinya Vietnamees

90 5352 893 8 90 5352 657 9 9053526587 90 5352 659 5 90 5352 660 9 90 5352 661 7 90 5352 662 5 90 5352 663 3 90 5352 664 1 90 5352 665 x

Er zijn plannen voor nog meer talen. Ook bij Boom in De Delftse methode: De Basis, instapcursus Nederlands voor buitenlanders (CïTOniveau 1) De Tweede Ronde, cursus Nederlands voor gevorderden (CITO-niveau 3) Nederlands voor buitenlanders: Metaal (CITO-niveau 2-3)

Verder bij Boom: Grammatica's: Laat je horen!: Liedjes: Uitspraak: Schrijfvaardigheid: Nederlandse cultuur: Idioom:

Basisgrammatica NT2 (inclusief oefendiskette) Klare taal! (inclusief cd-rom) Cd-rom Luistervaardigheid Cd-rom Spreekvaardigheid Nederlied Klank & toon Voor-schriften Zo zijn onze manieren Hoe maakt u het? Cultuur en tweedetaalverwerving Beeldtaal

Vraag de catalogus 'Nederlands als tweede taal9 aan: 020-6226107

Inhoud Voorwoord 7 Handleiding cd-rom 8 English: How to install the cd-rom Voor de docent 11 Voor de gebruiker 12 Grammatica 13 I. 2.

34. 56. 78. 910. 11. 12. 1

3-

14. 15. 16. l

7-

18. 19. 20. 21. 22.

23.

Hoe heet jij? 30 Uit welk land kom jij ? 34 Ik leer Nederlands 38 Wanneer heb ik les? 42 Handleiding 46 De klok 50 Boodschappen doen 54 Eten en drinken 58 Met de bus of met de trein 62 Wanneer? 66 Op kamers 72 Op de markt 76 Naar de politie 80 Waar is ...? 84 In het weekend 88 Retourtje Rotterdam 92 De dokter 96 Familie 100 Het postkantoor 104 Uitgaan 108 Een klein land 112 Het huishouden 116 Gefeliciteerd 120

10

24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45.

In Nederland 126 Een gezond lichaam 130 Bent u getrouwd? 136 De toestand in de wereld 14 TV 144 Ziekte 148 School 152 Bezoek 156 Oom agent of'de sterke arm? De bank 166 Een eigen woning 170 De kaart van Nederland 174 Vrije tijd 178 Een brief 184 De gemeente 188 Een verzekering 192 Water 196 Een mooi systeem? 200 De koningin 204 Aan het werk 208 De regering 212 Veel succes! 216 Index

220

160

Voorwoord Voor u ligt de derde, geheel herziene uitgave van Nederlands voor Buitenlanders. De Delftse Methode. Vormgeving en didactische principes zijn in wezen dezelfde gebleven. De teksten zijn geheel herschreven en aangepast aan de ontwikkelingen in de samenleving. Meer nog dan in de vorige edities hebben we geprobeerd alle facetten uit de Nederlandse samenleving die van belang zijn voor buitenlanders, in het tekstmateriaal te integreren. Nederlands leren en vertrouwd raken met de Nederlandse samenleving zijn in onze visie sterk met elkaar verbonden. Doordat de teksten zijn herschreven, is uiteraard ook het oefenmateriaal geheel vernieuwd. Daarnaast heeft de grammatica een aantal flinke wijzigingen ondergaan, maar is deze qua opzet gelijk gebleven. Voor een uitvoerige bespreking van De Delftse Methode verwijzen we naar: A.G. Sciarone en F. Montens, Hoe leer je een taal? De Delftse Methode (Boom, Amsterdam 1991) en naar A.G. Sciarone (ed.), De Delftse Methode nader hekeken (Boom, Amsterdam 1999), waarin de invloed die onze methode heeft gehad en de ontwikkelingen die ze heeft ondergaan, worden besproken. Bij deze derde editie wordt standaard het geluidsmateriaal op audio-cd's meegeleverd. Een taal leren verstaan en spreken kan immers niet zonder geluidsmateriaal. Ook wordt bij deze editie een cd-rom geleverd met alle 45 lessen, geluid, oefeningen, opklikbare vertalingen en feedback. Deze cd-rom is een zeer bruikbare aanvulling op het leerproces. Het auteursteam is voor deze editie uitgebreid met Jan Erik Grezel die werkzaam is bij de sectie Toegepaste Taalkunde van de TU Delft. Deze herziening zou niet mogelijk zijn geweest zonder de vele op- en aanmerkingen die we hebben gekregen van talloze gebruikers en collega's, zowel binnen als buiten Nederland. We zijn hen daarvoor zeer erkentelijk. Met name bedanken wij Lidwien Heerkens, Riet Thijssen en Conny Wesdijk. Een bijzonder woord van dank zijn wij verschuldigd aan Alied Blom en Piet Meijer voor hun opmerkingen over tekst- en oefenmateriaal en de grammatica. Wij hopen dat deze editie eenzelfde positief onthaal zal krijgen als de vorige editie. Voor op- en aanmerkingen houden we ons van harte aanbevolen: nt2@uitgeverij boom.nl. A.G. Sciarone J.E. Grezel

Handleiding cd-rom Installatie 1. Stop de cd-rom in de cd-rom-drive. 2. Klik op: Start, op Uitvoeren... (Run), type in het venster: D:\setup.exe (of een andere letter als de cd-rom in een drive ligt met een andere letter), klik op OK 3. De installatie begint. Klik op Instgü, dan twee keer op OK als u de aangegeven mappen wilt gebruiken. De installatie is gereed. Laat de cd-rom in de drive liggen. Nu meteen starten 1. Er staat nog een venster open met daarin een gezichtje. 2. Laat de cd-rom in de drive liggen» 3. Klik op het molentje. 4. Het programma begint. De volgende keer starten

Leg de cd in dezelfde cd-rom-drive. Klik op Start, op Programma's, op D^D^s^M^§def

op Grg§neboek

Gebruik: beginscherm Kies een taal Selecteer een taal. Engels staat voorgeprogrammeerd. Klik op de pijltjes rechts naast het venster en kies een van de 20 hulptalen. Kies een les Kies met behulp van de pijltjes rechts naast het venster het nummer van de les die u wilt openen en klik hierop. De geselecteerde les wordt gestart. Stoppen Klik op stoggen als u wilt stoppen. De lessen De buttons

Links staat een rijtje van zes buttons: Startmenu: Klik om terug te gaan naar het beginscherm Les: Klik en ga de tekst leren. 8

Handleiding cd-rom

Controle: Oefening: Volume: Stop:

Klik, nadat u de tekst hebt geleerd. U controleert of u de tekst kent. Als u fouten maakt, moet u de tekst opnieuw gaan leren. Klik als u de tekst goed kent en maak de oefeningen. Klik op + of - als u het geluid harder of zachter wilt zetten. Klik als u het programma wilt afsluiten.

De tekst leren

Links naast de tekst staat een lichtgroene balk met cijfers Klik op de cijfers van de regels en u hoort de zinnen. Linksonder staan vier buttons: Boek: Klik: de geschreven tekst verdwijnt (u luistert alleen), klik nogmaals: de tekst komt terug. Oog: Klik, als er geen tekst is: u kunt nu alleen de regel lezen die u hoort. Pijl: Klik en u hoort steeds één enkele zin. Klik nogmaals en u hoort de tekst helemaal. |: Klik, als u naar de hele tekst luistert, U krijgt dan een pauze. Klik nogmaals en u hoort de rest van de tekst. Controleren

Nu gaat u controleren of u de tekst goed kent. • Klik op de button Controle. U hoort een stuk tekst. • Daarna hoort u steeds één zin. Die zin moet u intypen. Druk op enter als u klaar bent met de zin. • U leest vervolgens hoeveel woorden u goed had. • Als u alle zinnen uit het fragment hebt ingetypt, verschijnt de correcte tekst in beeld, met daaronder uw zinnen. Zo kunt u uw fouten duidelijk zien. Oefening

Als u de tekst goed kent, gaat u oefenen. • Vul de woorden in en druk op enter. Als het woord goed is, wordt het groen. Als het fout is, wordt het rood als u verder gaat zonder te corrigeren. U ziet onder in beeld hoeveel woorden u goed heeft. Als u een fout maakt, verschijnt er een venster met uitleg. • Rechts onder ziet u een groen vakje met woorden uit de grammatica erin. Als u erop klikt, verschijnt een venster met grammaticale uitleg. Als u nogmaals op het venster Hikt verdwijnt het weer.

Handleiding cd-rom

English: How to install the cd-rom Nederlands voor buitenlanders 1. Insert the cd-rom in the cd-rom drive. 2. Click the Start button, the Run option, type D:\setup.exe (or type a different drive letter, if your computer uses a different letter), click OK. 3. The set-up starts. Click Install, followed by twice OK ifyou accept the default location. The set-up has now been completed. Leave the cd-rom in the drive. To start immediately 1. On the screen you will see an open window with two icons in it. 2. Leave the cd-rom in the drive. 3. Click on the little face. 4. The program starts. To start next time

Insert the cd-rom in the same cd-rom drive. Click Start, Programs, De Delftse methode.

10

Voor de docent Indeling Het boek is als volgt ingedeeld: - een beknopte grammatica met voorbeelden aan het begin van het boek; - een index van alle gebruikte woordvormen aan het eind van het boek; - een serie van 45 lessen die elk de volgende vier vaste componenten bevatten: • een tekst waarin nieuwe woorden zijn gecursiveerd; • een genummerde woordenlijst met vertalingen van de nieuwe woorden (in de index wordt naar de nummers in deze woordenlijst verwezen); • een gatenversie van de tekst waarmee kan worden nagegaan of de tekst voldoende is bestudeerd; • een oefening die bestaat uit samenhangende zinnen (een minitekst) met een grote variatie aan grammaticale en lexicale problemen. Didactische principes - Vanaf het begin van de cursus wordt alle belangrijke grammatica gebruikt. Ook bij moedertaalverwerving wordt alle grammatica tegelijkertijd aangeboden. - Er wordt nauwelijks grammaticale terminologie gebruikt. In plaats van grammaticale regels te onderwijzen, wordt grammatica zoveel mogelijk uitgelegd door middel van patronen en voorbeelden. - In korte tijd moeten veel en vooral frequente woorden worden geleerd, zodat al snel over veel onderwerpen in de vreemde taal kan worden gepraat. - In de cursus vormen teksten en niet een verzameling grammaticale regels of woordenlijsten, het materiaal waarmee de taal wordt geleerd. Woorden en grammatica worden geleerd via de teksten. - Het oefenmateriaal is samenhangend en gevarieerd. - Het materiaal is zo geconstrueerd dat cursisten de meeste werkzaamheden zelfstandig kunnen uitvoeren: nieuwe teksten leren, vergeten woorden opzoeken, met behulp van de gatenversie nagaan of ze de teksten voldoende hebben geleerd, grammaticale problemen opzoeken bij het maken van de oefeningen. Dit maakt de methode zeer geschikt voor zelfwerkzaamheid. De cd-rom kan hierbij nog extra ondersteuning geven.

Voor de gebruiker Instructies 1. Luister naar de audio-cd, terwijl u meeleest in het boek. Beluister en lees de tekst nog een keer en kijk of u de betekenis van alle woorden kent. Woorden in cursief zijn nieuw: de vertaling vindt u op de rechterpagina. Als u een woord vergeten bent, zoekt u de betekenis op met behulp van de index achterin het boek. 2. Beluister en lees de tekst zo vaak als nodig is om hem helemaal te begrijpen. Stel uzelf vragen zowel over de grammatica als over de betekenis van de woorden en zinnen. 3. Het luisteren naar de audio-cd zal uw uitspraak en luistervaardigheid verbeteren. Luister een of twee keer naar elke tekst zonder in het boek mee te lezen. 4. Als u dit allemaal hebt gedaan, sla dan de bladzij om. Probeer de gaten in de gatenversie in te vullen zonder naar de vorige bladzij te kijken. Schrijf de antwoorden niet in uw boek! Deze bladzij moet u kunnen oplezen zonder aarzelingen. Het is daarom belangrijk om de tekst eerst goed te leren en dan pas de gatenversie te doen. 5. Pas als u de gatenversie goed kunt lezen, gaat u door naar de oefeningen. Gebruik de tekst, de grammatica, de woordenlijsten en de index om problemen op te lossen. 6. Probeer steeds zoveel mogelijk oude teksten te herhalen. De Delftse Methode vraagt van de docent u te helpen bij problemen die u niet zelf kunt oplossen, vast te stellen waar u een verkeerde werkwijze volgt, waar nodig te adviseren en vooral een conversatie op te bouwen. Met name de conversatie zorgt steeds weer voor boeiende lessen. De snelheid waarmee u het materiaal kunt doorwerken, hangt slechts af van de beschikbare tijd. Globaal moet u rekenen op drie uur per tekst, inclusief de oefening die daarbij hoort. CD-rom Tenslotte: wie over een pc met Windows beschikt, kan gebruikmaken van de cd-rom. Met het programma op de cd-rom kunt u: 1. teksten beluisteren met of zonder de geschreven tekst; 2. teksten met of zonder pauzes beluisteren; 3. woorden aanklikken om de vertaling op te vragen; 4. testen of u de tekst beheerst met een luistertest waarbij wordt aangegeven welke fouten u hebt gemaakt; 5. oefeningen maken. Bij foute antwoorden geeft het programma uitleg over de gemaakte fout en krijgt u automatische verwijzingen naar passages uit de grammatica. 12

Grammatica 1. i land - 2 landen land maand dorp

-

landen maanden dorpen

maar: stad kind lid blad en: moeilijkheid

- steden - kinderen - leden - bladeren - moeilijkheden

Voorbeeld: Nederland is een klein land. Duitsland en Frankrijk zijn grote landen. Ik woon één maand in Nederland. Maria woont al drie maanden in Nederland.

2. i jongen - 2 jongens jongen meisje

- jongens - meisjes

winkel kamer

- winkels - kamers

situatie auto -

Voorbeeld: Anne heeft 2 kinderen, een jongen en een meisje. Mijn moeder heeft 5 kinderen: 3 jongens en 2 meisjes. Bijna elke Nederlander heeft een auto. Veel Nederlanders hebben twee auto's.

Op zondag zijn de meeste winkels gesloten. 3. de, het de die deze onze welke elke iedere

stoel stoel stoel stoel stoel stoel stoel

het dat dit ons welk elk ieder

boek boek boek boek boek boek boek

de die deze onze welke alle alle

stoelen, boeken stoelen, boeken stoelen, boeken stoelen, boeken stoelen, boeken stoelen, boeken stoelen, boeken

Voorbeeld: Ik luister naar de cd. Ik lees in het boek. Elke jongen en elk meisje heeft een boek. Ons boek is groen. Onze boeken zijn groen. In welk dorp woon jij of in welke stad?

situaties auto's

Grammatica

4. spelling (les-lessen, leer-leren) land maand tekst feest borst woord lukt punt mist

landen maanden teksten feesten borsten woorden lukte punten miste

f geef brief geloof

V

geven brieven geloven

man naam les week bos woon bus minuut mis s lees grens

mannen namen lessen weken bossen wonen bussen minuten missen

z lezen grenzen

maar: dag glas gat weg kom twee

maar: mens wens kans

dagen glazen gaten wegen komen (wij) tweede

mensen wensen kansen

eis eisen Europees Europese

Voorbeeld: Ik leerNederlands, omdat ik in Nederland woon.. Buitenlanders die in Nederland wonen, moeten Nederlands leren. Wie in Nederland woont, moet lessen Nederlands nemen. Ken jij al Nederlands? Nee, mijn vrouw en ik kennen nog geen Nederlands. We zitten op een cursus die 8 weken duurt. Zeg maar twee maanden. De meeste lessen duren ongeveer 60 minuten. Ik lees en schrijfveel. Ik vind lezen en schrijven fijn. Ik schrijf ook graag brieven naar mijn vrienden en familie. 5. groot, grote

groot de stad is groot het dorp is klein de steden zijn groot de dorpen zijn klein

grote de grote stad het kleine dorp (de) grote steden (de) kleine dorpen

groot/grote een klein__ dorp (het dorp) een grote stad (de stad) een groen__ boek (het boek) een groene tafel (de tafel) een mooi__ land (het land) een mooie stad (de stad)

Voorbeeld: Ik leer Nederlands met een groen boek. Ik leer Nederlands met mijn groene boek. Mijn Nederlandse boek is groen. Ik woon nu in een grote stad in een mooi land. Dit mooie land heeft geen echt grote steden.

Grammatica

6. groot, groter, grootst Delft is een grote stad. Breda is een grotere stad (dan Delft). Amsterdam is de grootste stad (van Nederland).

Delft is groot. Breda is groter (dan Delft). Amsterdam is het grootst.

Nederland is een groter_ land dan Luxemburg (het land). Maar:

veel weinig goed

meer meest minder minst beter best

duur duurder liever graag dichtbij dichterbij

duurst liefst dichtstbij

7. leren, werken, wonen nu ik

vroeger leer, werk, woon ik leer, werk, woon jij, je ? jij, je u jij. Je — leerde, werkte, woonde u hij hij — leert, werkt, woont zij, ze zij, ze het, 't het, 't men men — wij, we leerden, werkten, woonden wij, we — jullie jullie — leren, werken, wonen zij, ze heb geleerd, gewerkt, gewoond zij, ze — ik hebben geleerd, gewerkt, gewoond wij Let op:

Leer jij Nederlands? Nu woon jij in Nederland.

Voorbeeld: Ik woon nu in Nederland. Mijn ouders wonen ook in Nederland. Vroeger woonde ik in China. Ik heb 20 jaar in China gewoond. Een van mijn broers woont en werkt nog in China.

Grammatica

8. leerde, werkte -t, -te, -ten na de letters: X kfs ch p ('t kofschip) 't

praatte (n) gepraat

k (o) werkte (n) gewerkt

f strafte (n) gestraft

miste (n) gemist

ch (i) lachte (n) gekocht

p stopte (n) gestopt

-d, -de, -den in alle andere gevallen. Voorbeeld: Vroeger woonde en werkte ik in Engeland. Mijn vrouw en ik hebben ruim 30 jaar in Engeland gewoond en gewerkt. Mijn vrouw hoopte ook in Nederland te kunnen werken. Ze heeft het ook geprobeerd, maar is nu gestopt in verband met de kinderen.

9. zijn nu ik

ben ben jij, je bent bent

jij» Je u zij, ze — het, 't — is men — wij, we — jullie — zijn zij, ze —

vroeger ik

-i

jij, je u hij — was zij, ze het, 't men — wij, we — jullie — waren zij, ze — ik ben geweest wij zijn geweest

Voorbeeld: Ik ben Anne. Wie bent u? En wie zijn jullie? Gisteren was ik met mijn ouders in Amsterdam. We waren nog nooit in Amsterdam geweest In het centrum was het erg druk. We zijn pas 's avonds laat naar huis gegaan.

Grammatica

1O. hebben nu ik jij, je u hij zij, ze het, 't men wij, we jullie zij, ze

vroeger ik -j jij. je u -had hij zij, ze — wij, we — jullie — hadden zij, ze — ik heb gehad wij hebben gehad

heb heb jij hebt heeft

hebben

Voorbeeld: Ik heb geen kinderen. Anne heeft 2 kinderen. Hebt u kinderen? Ja, wij hebben een zoon en een dochter. Vroeger hadden mensen veel kinderen. Als een vrouw een kind had gehad kreeg ze een jaar later weer een kind. 11. kan - kunt, zal - zult,... ik jij,u hij, zij wij, jullie, zij

mag mag mag mogen

kan kan, kunt kan kunnen

zal zal, zult zal zullen

wil wil(t) wil willen

in in in in

Nederland Nederland Nederland Nederland

wonen wonen wonen wonen

Voorbeeld : Kan (Kun) ie een kaartte koüen in de trein? Ja, dat kan. Je mag ook in de trein zonder kaartje. Maar bijna niemand wil dat, omdat je extra betaalt. Je kunt (kan) beter een kaartje kopen aan het loket of bij de automaat. Maar als je nog geen kaartje hebt, en je de trein wil(t) halen, dan zul (zal) je in de trein een kaartje moeten kopen.

Grammatica

12. geleerd, betaald leren

ik heb geleerd

Maar geen g;e-: betalen ervaren herhalen ontdekken vertellen gebeuren

ik heb betaald ik heb ervaren ik heb herhaald ik heb ontdekt ik heb verteld het is gebeurd

(niet: gebe...) (niet: ge-er...) (niet: geher...) (niet: ge-ont...) (niet: gever...) (niet: gege...)

13. hebben of zijn? Hij heeft geleerd, gewerkt Maar: Hij is gekomen, gebleven, vertrokken, gegaan, geweest begonnen, geëindigd, gestopt, gevallen, gestorven gevallen, gestegen, het is gebeurd,... 14. volgorde: ik kom/kom ik Kom jij morgen? Ik kom morgen. Morgen kom ik. Ik kom morgen misschien met de auto. Morgen kom ik misschien met de auto. Als het regent kom ik morgen met de auto. Zie ook: omdat ik ... woon

18

Grammatica

15. volgorde: omdat ik ... woon

Je leert Nederlands.

Je woont nu in Nederland.

Maar: Je leert Nederlands Dat betekent Je doet boodschappen Ik begrijp niet Ik vraag me af Er zijn veel woorden Soms weten we niet Maar we weten allemaal

omdat je nu in Nederland woont. dat je elke dag naar school gaat. als je 's avonds thuis komt. waarom we zoveel woorden moeten leren. of we minder woorden beter onthouden. die ik na een paar dagen ben vergeten. wat een woord precies betekent. waar we de betekenis kunnen vinden.

Maar: Je leert Nederlands, We leren woorden, Ik werk

want je woont nu in Nederland. maar we vergeten ook woorden. en ik leer Nederlands.

l6. volgorde: ik heb ... gewoond a. Ik woon in Nederland. Ik heb in Engeland gewoond. b. Ik leer Nederlands, omdat ik in Nederland woon. Ik ken Nederlands, omdat ik in Nederland heb gewoond. Ik ken Nederlands, omdat ik in Nederland gewoond heb.

Grammatica

IJ. opstaan, weggaan,... aankomen, terugkomen, nazeggen, opstaan,... De trein komt om 10 uur aan. De trein moet om 10 uur aankomen. De trein is om 10 uur aangekomen. De machinist probeert om 10 uur aan te komen. Wij staan meestal om 7 uur op. Morgen moeten we om halfzeven opstaan. Vandaag zijn we om halfzeven opgestaan. We proberen altijd op tijd op te staan. l8. ik - mijn - mij ik leer Nederlands, jij (= je) leert Nederlands, u leert Nederlands, hij leert Nederlands, zij (= ze) leert Nederlands, wij (= we) leren Nederlands, jullie leren Nederlands, zij (= ze) leren Nederlands,

mijn leraar helpt jouw (= je) leraar helpt uw leraar helpt zijn leraar helpt haar leraar helpt onze leraar helpt jullie leraar helpt hun leraar helpt

mij (= me) jou (= je) u hem haar ons jullie ze (= hun/hen)

Ook: m'n (= mijn), z'n (= zijn), d'r (= haar), 't (= het) 19« zich herinneren ik herinner jij/je herinnert hij /zij /u herinnert

20

mij/me je zich

wij/we jullie zij/ze

herinneren herinneren herinneren

ons je/jullie zich

Grammatica

2O. kan, moet,... + werkwoord Hij kan, moet, mag, wil, zal komen. Hij komt, gaat, blijft eten. Ik laat, hoor, zie hem komen.

Hij heeft kunnen, moeten,... komen. Hij is komen, blijven,... eten. Ik heb hem laten, horen,... komen.

21. zit, staat,... + te + werkwoord Ik zit al 2 uur te werken. Hij staat al ruim een uur te praten. Hij ligt in de kamer te rusten. Ik loop een uur mijn pen te zoeken. Zij durft niets te zeggen.

Ik heb al 2 uur zitten werken. Hij heeft al ruim een uur staan praten. Hij heeft in de kamer liggen rusten. Ik heb een uur mijn pen lopen zoeken. Zij heeft niets durven zeggen.

22. probeert, vraagt,... + (om) te + werkwoord We proberen (om) veel te luisteren. De leraar vraagt ons (om) goed te luisteren. Ik weiger (om) dat te geloven. Hij schijnt te komen. Zij blijkt ziek te zijn.

Het lijkt te gaan regenen. Het begint te regenen.

23. om/door/zonder + te + werkwoord Ik luister veel om goed Nederlands te leren. Herhaal oude teksten om geen woorden te vergeten. Je leert Nederlands door veel te luisteren. Je onthoudt beter woorden door oude teksten te herhalen. Zonder te luisteren leer je geen taal. Sommige mensen leren een taal zonder les te nemen.

Grammatica

24. de kamer = hij (die) Hij (= de kamer) is vrij groot. Het (= het huis) bevat drie kamers. Ze (= de huizen) zijn erg duur in Amsterdam.

ook: die, deze dat, dit die, deze

Ik huur hem (= de kamer) voor 600 euro per maand. Ik vind het (= het bedrag) nogal hoog. Ik vind ze (= de kamers) in het centrum erg duur.

die, deze dat, dit die, deze

Ik lees in de krant. Ik lees graag in de krant. Ik luister naar muziek. Ik luister graag naar muziek. Ik zit op een stoel. enz.

daarin, hierin daar, hier daarnaar, hiernaar daar, hier daarop, hierop

Ik lees erin. Ik lees er graag in. Ik luister ernaar. Ik luister er graag naar. Ik zit erop.

Maar: {personen) Ik luister naar mijn moeder. Ik speel met mijn vader. Anne denkt aan de kinderen.

Ik luister naar haar. Ik speel met hem. Anne denkt aan ze (hen, hun).

25. de trein, die ... (de trein) Ik zit in een trein die overal stopt. (het dorp) Hij stopt bij een dorp dat ik niet ken. (de dorpen) Hij stopt bij allerlei dorpen die ik niet ken. Zie ook: waarin, waarop,... 26. waarin, waarop,... a. Ik lees in de krant. De krant ligt op tafel. Ik lees over een wedstrijd.

22

De krant waarin ik lees, is van gisteren. De krant waar ik in lees, is van gisteren. De tafel waarop de krant ligt, is rond. De tafel waar de krant op ligt, is rond. De wedstrijd waarover ik lees, heb ik gezien. De wedstrijd waar ik over lees, heb ik gezien.

Grammatica

Ik luister naar de cd's.

De cd's waarnaar ik luister, zijn van mij. De cd's waar ik naar luister, zijn van mij. Het boek waarmee we Frans leren, is goed. Het boek waar we Frans mee leren, is goed.

We leren Frans met een boek. Maar: We wonen in een klein land.

Het land waar we wonen is klein.

b. (personen) Ik leer Nederlands van mevrouw Jansen. De docent van wie ik Nederlands leer ... De docent waarvan ik ... De docent waar ik Nederlands van ...

27. er a. plaats Ik woon in Nederland. Mijn auto staat op straat.

Ik woon er pas drie maanden. Hij staat er bijna altijd.

b. hoeveelheid Hoeveel woorden ken je al? Hebt u kinderen? En u?

Ik ken er nu duizend. Ja, ik heb er vier. Nee, ik heb er geen.

c. zijn, zitten, staan, lopen, gebeuren,... + onbepaald woord (een, geen, hoeveel,...) Er is een voetbalwedstrijd op de tv. Is er een voetbalwedstrijd op de tv? Maar: Deze voetbalwedstrijd is ook op de tv. Er zitten veel cursisten in mijn klas. Zitten er veel cursisten in jouw klas? Hoeveel cursisten zitten er in jouw klas? Maar: Deze cursiste zit in mijn klas. Er staan altijd auto's in mijn straat. Staan er auto's in jouw straat? Ja, er staan veel auto's in mijn straat. Maar: Mijn auto staat nooit op straat.

23

Grammatica

28. geen - niet a. (geen + tijd, geld, zin,,.,) Ik heb geen geld. Maak je geen zorgen. Hij eet geen vlees. Hier zijn geen kinderen. Ik spreek wel Frans, maar nog geen Nederlands. Ik heb geen groot huis, geen grote tuin en geen dure auto. niet een = geen b. (niet in alle andere gevallen) Hij luistert niet. Hij wil niet luisteren. Hij zit niet op school. 29. worden - zijn De dokter onderzoekt mijn vader. De dokter onderzoekt mijn ouders. De dokter heeft mijn vader onderzocht. De dokter heeft mijn ouders onderzocht.

Mijn vader wordt door de dokter onderzocht. Mijn ouders worden door de dokter onderzocht. Mijn vader is door de dokter onderzocht. Mijn ouders zijn door de dokter onderzocht.

30. onregelmatige werkwoorden aanbieden aankomen aannemen aanvaarden aanwijzen a/wassen bakken bedenken 24

bood aan kwam aan nam aan aanvaardde wees aan waste af bakte bedacht

aangeboden is aangekomen aangenomen aanvaard aangewezen afgewassen gebakken bedacht

Grammatica

bedragen beginnen begrijpen bekijken beschrijven besluiten betreffen betrekken bevallen bevinden bewegen bewijzen bezitten bieden binden binnenkomen blijken blijven breken brengen buigen denken doen (ik doe) dragen drinken drijven dwingen eten gaan (ik ga) gelden genieten geven grijpen hangen hebben helpen hoeven houden ingaan innemen

bedroeg begon begreep bekeek beschreef besloot betrof betrok beviel bevond bewoog bewees bezat bood bond kwam binnen bleek bleef brak bracht boog dacht deed droeg dronk dreef dwong at ging gold genoot gaf greep hing had hielp hoefde hield ging in nam in

is

is

is is is

is

is

bedragen begonnen begrepen bekeken beschreven besloten betroffen betrokken bevallen bevonden bewogen bewezen bezeten geboden gebonden binnengekomen gebleken gebleven gebroken gebracht gebogen gedacht gedaan gedragen gedronken gedreven gedwongen gegeten gegaan gegolden genoten gegeven gegrepen gehangen gehad geholpen gehoeven gehouden ingegaan ineenomen 25

Grammatica kijken komen kopen krijgen kunnen lachen laten lezen liggen lijden lopen meebrengen meenemen moeten mogen nadenken nemen onderzoeken ontbreken ontstaan ontvangen opgeven ophouden opnemen opstaan optreden roepen rijden scheiden schenken scheppen schieten schijnen schrijven slaan (ik sla) slapen sluiten spreken staan (ik sta) steken 26

keek kwam kocht kreeg kon/konden lachte liet las lag leed liep bracht mee nam mee moest mocht dacht na nam onderzocht ontbrak ontstond ontving gaf op hield op nam op stond op trad op riep reed scheidde schonk schiep schoot scheen schreef sloeg sliep sloot sprak stond stak

gekeken is gekomen gekocht gekregen gekund gelachen gelaten gelezen gelegen geleden gelopen meegebracht meegenomen gemoeten gemogen nagedacht genomen onderzocht ontbroken is ontstaan ontvangen opgegeven opgehouden opgenomen is opgestaan is opgetreden geroepen gereden gescheiden geschonken geschapen geschoten geschenen geschreven geslagen geslapen gesloten gesproken gestaan sestoken

Grammatica

sterven stijgen thuiskomen toegeven toenemen toestaan treffen trekken uitgaan uitsluiten vallen vangen verbinden verdwijnen vergelijken vergeten verkopen verlaten verliezen verschijnen vertrekken vinden voorkomen voorzien vragen wassen werpen weten wijzen willen winnen worden zeggen zien zijn zitten zullen zwemmen zwijgen

stierf steeg kwam thuis gaftoe nam toe stond toe trof trok ging uit sloot uit viel ving verbond verdween vergeleek vergat verkocht verliet verloor verscheen vertrok vond voorkwam voorzag vroeg waste wierp wist wees wilde, wou won werd zei, zeiden zag was, waren zat zou, zouden zwom zweeg

is gestorven is gestegen is thuisgekomen toegegeven is toegenomen toegestaan getroffen getrokken is uitgegaan uitgesloten is gevallen gevangen verbonden is verdwenen vergeleken vergeten verkocht verlaten verloren is verschenen is vertrokken gevonden is voorgekomen voorzien gevraagd gewassen geworpen geweten gewezen gewild gewonnen is geworden gezegd gezien is geweest gezeten gezwommen gezwegen 27

Grammatica

2. 3. O I 2

3 4 5 6 7 8 9 21 22

nul één twee drie vier vijf zes zeven acht negen

IO

eenentwintig tweeëntwintig

IOI

II 12

13 14 15 16 17 18 19

102

tien elf twaalf dertien veertien vijftien zestien zeventien achttien negentien

20

30 40

5o 60 70 80 90 100

1000

twintig dertig veertig vijftig zestig zeventig tachtig negentig honderd duizend

honderd een honderd twee

32. de tijd seizoenen

maanden

dagen van de week

de dag

de winter

januari februari maart april

maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag 1 x A , t , ° | het weekend zondag j

de ochtend/de morgen de middag de avond de nacht

de lente/het voorjaar

mei de zomer

de herfst/het najaar

de winter

28

juni juli augustus september oktober november december

's 's 's 's

ochtends/'s morgens middags avonds nachts

Grammatica

De klok Hoe laat is het?

het is

drie uur

vijf over drie

het is

tien voor half vier vijf voor half vier

het is

tien over half vier

15 minuten = het kwartier 30 minuten = het halfuur 60 minuten = het uur

Hoe Hoe Hoe Hoe

kwart voor vier

tien over drie

kwart over drie

half vier

vijf over half vier

tien voor vier

vijf voor vier

lang duurt de pauze? Een kwartier. laat komt de bus? Over een halfuur. laat is die film begonnen? Een uur geleden. laat ga je naar huis? Om half vier.

29

Les i H o eheet jij? Hoe heet jij?

Eva Sterk

Steenstraat

nummer: 10

Rotterdam 010-213^578

i Dag. Jfe ben Eva. Mijn naam is Eva Sterk. Ik ben de lerares. Hoe heet jij? Wat is jouw naam? - Ik heet Maria. Mijn naam is Maria. Dag Maria. 5 - Dag mevrouw. Uit welk land kom jij? - Ik kom uit Spanje. En u meneer? Hoe heet u? Wat is uw naam? io - Mijn naam is Lie. Waar komt u vandaan} Uit welk land komt u? - Uit China. Waar woont u? - Ik woon nu in Nederland. 15 In welke stad en in welke straat? - In Den Haag, in de Marktstraat, op nummer 5 (vijf). En wat is het nummer van uw telefoon? - Ik heb nog geen telefoon. 20 De lerares heet Eva. Ze komt uit Nederland. Mijnheer Lie komt niet uit Nederland, maar uit China. Hij woont nu in Den Haag.

30

i. H o e h e e t jij? 1

hoe

comment t'appelles

ne, nasil

heet

what (how) are called

wie

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43

heitët

j')

you

tu nom

du

adm sen

44 45 46 47 48 49 50 51

naam (de) adres (het) straat (de) nummer (het) plaats (de) telefoon (de)

dag ik ben mijn

is de lerares (de)

wat jouw mevrouw (de)

uit welk land (het)

kom Spanje

en u meneer (de)

uw

name address street number place telephone hello

adresse

rue numero lieu téléphone bonjour

Name Adresse Strafêe Nummer Wohnort Telefon Guten Tag

1 am my is the

ie

ich bin

mon est Ie

mein

ist die

teacher what your madam from (out) which country are (come) Spain

professeur quel

was

and you sir

suis

yer telefon numarasi merhaba, iyi günier

ben

de

aus

quel pays viens Espagne

welchem Land kommst Spanien

et

und Sie

ve siz

Herr

beyefendi sizin nereden geliyorsunuz

madame

Dein Frau

vous monsieur votre d'oü venez Chine

woher kommen China

oü

WO

wohnen wohne jetzt

Ihr

waar ...vandaan komt China waar woont woon

your where... from are (come) China where live live

nu in

now in

Nederland welke stad (de) Den Haag

the Netherlands which city The Hague

habitez habite maintenant dans, en, a (les) Pays Bas quelle ville La Haye

op het van

at the of

au Ie de

auf die von

heb nog

have

ai encore

geen

not (no)

pas

habe noch kein

var

yet

ze

she Mr not but he

elle monsieur ne... pas mais

sie Herr nicht aber

il

er

o (kadin) beyefendi olumsuzlukeki ama, fakat o (erkek)

mijnheer niet maar

hij

in Niederlanden welcher Stadt Den Haag

bl

-im/-im/-um/-üm benim -dir/-dir/-dur/-dür bayan ögretmen ne, nedir senin hanimefendi -den/-dan hangi ülke, memleket geliyorsun Ispanya

ton

Lehrerin

isim, ad adres sokak, cadde numara

Cin

nerede oturuyorsunuz oturuyorum s,imdi, $u anda -da/-de Hollanda hangi s,ehir Lahey -da/-de -dan/-den/-m/-in/un/-ün daha, henüz

yok

o-*

L^UJ

d..

i . H o e heet jij?

Hoe heet jij? Dag. Ik ben Eva. Mijn naam is. Sterk. Ik ben de lerares. Hoe heet ? Wat is jouw naam? - Ik heet Maria., . naam is Maria. Dag Maria. - Dag mevrouw. . welk land kom jij ? - Ik kom uit. En u meneer? Hoe heet u? Wat. uw naam? - Mijn naam is Lie. Waar _____ u vandaan? Uit welk land komt u? China. Waar woont u? - Ik woon nu Nederland. In welke stad en in welke ? - In Den Haag, in de Marktstraat» op _____ 5 (vijf). En wat is het nummer _ _ uw telefoon? - Ik heb nog geen telefoon. . lerares heet Eva. Ze komt uit Nederland. . Lie komt niet uit Nederland, maar uit. Hij woont nu in Den Haag.

32

£.

i. H o e h e e t jij?

Geef antwoord: ii. Naam: 2. Adres (straat en nummer): 3. Plaats: 4. Telefoon:

Grammatica (7) Uit welk land kom jij? Ik kom uit Nederland. Uit welk land komt Maria? Zij komt uit Spanje. In welke stad woont u? Ik woon in Delft. In welke stad woont meneer Lie? Hij woont in Den Haag. Vul in of aan: Dag mevrouw, uit welk land komt Dag Maria, uit welk land k En waar k

.u?Ikk_ j

jij vandaan? Ik k„

Uit welk land komt Maria? Zij k Hij k M_._

. uit Spanje. .uit... uit Spanje. En meneer Lie?

uit China. Hoe heet jij? Wat is j.

Hoe heet u? Wat is

_ uit Nederland.

naam?

.naam? Ik heet... naam is ...

Waar woont u? Ik woon straat? Ik woon

Nederland. In welke plaats en in welke . Den Haag,

de Marktstraat,

. nummer vijf.

33

Les 2 U i t w e l k l a n d k o m j i j ? Uit welk land kom jij? "iillllllllil|i|»^

^^v"*»***

IWMn

i

«**^

'"—Illllll IWH.IU,,, i

Naam Achternaam Voornamen Adres Straat Plaats

Johan Piefen Stam Stam Johan Piefer

Postcode

2628 AL

Telefoon Privé Werk

015-368 29H 070-205 217^

Hoofdstraat

j nummer IH

l

Delft

GEBOORTEDATUM NATIONALITEIT

(dag / maand /jaar) io (tien) maart 197 5 Nederlandse

\

I—/ /

1 Dag Anne. Uit welk land kom jij? - Ik kom uit Engeland. Ik heb de Engelse nationaliteit. Hoe lang woon je al in Nederland? - Vier (4) jaar. 5 Hoe oud ben je? Wat is je leeftijd} Wanneer ben je geboren? - Ik ben geboren op twaalf (12) maart 1973. Ik ben zevenentwintig (27) jaar. Woon je alleen, bij vrienden of misschien bij familie? - Nee, ik woon niet alleen. Ik ben getrouwd, met een Nederlander. We wonen in Delft. Wonen jullie in het centrum? 10 - Nee, we wonen buiten het centrum, in een grote flat. O, en hebben jullie ook kinderen? -Ja, we hebben twee (2) kinderen, een jongen van drie (3) jaar en een meisje van zes (6) maanden. 15 Anne komt uit Engeland. Ze is zevenentwintig (27) jaar. Ze is getrouwd en ze heeft een zoon en een dochter. Ze woont al vier jaar met haar man Johan in Delft.

34

2. U i t welk land k o m jij?

52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63

achternaam (de) voornamen hoofdstraat (de) postcode (de) privé werk (het) geboortedatum (de) dag (de) maand (de) jaar (het) maart nationaliteit (de)

surname Christian names high street postal code private work date of birth month year March nationality

prénoms rue principale code postal privé travail date de naissance jour mois année mars nationalité

64 65 66

Nederlandse Engeland Engelse

Dutch England British

néerlandaise Angleterre anglaise

Niederlanderin England englische

67

lang (hoe-?)

long (how-?)

longue (depuis combien)

lange (wie-?)

68 69

je (=jij)

you

tu

du

al

already

depuis

schon

70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87

oud (hoe-?) je (= jouw) leeftijd (de) wanneer geboren alleen

(how) old your

age (quel -?) ton

age

age quand

getrouwd met

when born yourown, alone with friends or perhaps family no married to (with)

alt (wie-?) Dein Alter wann geboren alleine

een

a

Nederlander (de)

Dutch person we live

88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104

jullie centrum (het) buiten grote flat (de) hebben

bij vrienden

of misschien familie (de)

nee

we wonen

ook kinderen

ja jongen (de) meisje (het) maanden

heeft zoon (de) dochter (de) haar man (de)

day

you centre outside big, large flat have also children

yes boy girl months

has son daughter

her husband

nom

née seule auprès amis OU

peut-être familie non mariée a un néerlandais nous habitons vous centre hors grand appartement avons aussi enfants oui garcon

fille mois a fils fille

son mari

Nachname Vorname Hauptstraie Postleitzahl privat dienstlich Geburtsdatum

soyad önisimler adli sokak posta kodu özel, sahsi

Tag

gun ay

Monat jahr Marz Nationalitat

bei Freunden oder vielleicht Verwandten nein verheiratet

mit einem Niederlander

'S,

dogum tarihi

yil

mart milliyet, uyruk, uyruklu Hollandali Ingiltere Ingiliz uyruklu, Ingiltereli beri; süre sen gecmis/olmus olayi anlatir

yas senin nezaman dogdun yalniz, tek yanmda arkadasjar veya, ya da belki, yoksa aile hayir evliyim

Hollandali

biz

wohnen

oturmak, ikamet etmek siz (Ier) s,ehir merkezi dis,an,dis,(ta)

ihr aufêerhalb grofêen Wohnung habt auch Kinder

ja Junge Madchen Monaten

hat Sohn Tochter ihrem Mann

SJbLc

ile bir

wir

Zentrum

d...

yas

büyük apartman dairesi sahipolmak da, de cocuklar evet oglan, gene kiz aylar var ogul kiz^ocugu onun (kadm) koca, erkek es

JULI

U...

35

2. Uit welk land kom jij? U i t w e l k l a n d k o m jij? Dag Anne. Uit welk land kom ... ? - Ik kom uit Engeland. Ik heb d^ ,. nationaliteit. Hoe lang woon je al in - Vier (4) jaar. Hoe oud ben je? is je leeftijd? Wanneer ben ie geboren? . ben geboren op twaalf (12) maart 1973. ben zevenentwintig (27) jaar. Woon je alleen, vrienden of misschien bij familie? - Nee, ik niet alleen. Ik ben getrouwd, met een . We wonen in Delft. Wonen jullie in centrum? . een grote flat. - Nee, we wonen buiten het centrum,. O, en hebben jullie kinderen? - Ja, we hebben twee (2) kinderen, - . jongen van drie (3) jaar en een. .van zes (6) maanden. Anne komt uit. _. Ze is zevenentwintig (27) jaar. Ze is . . en ze heeft een zoon Ze woont al vier jaar met haar. . Johan in Delft. en een.

2. U i t welk land kom jij?

Geef antwoord: 1. Achternaam:

.•

,

2. Voornamen: 3. Geboortedatum: dag __________ maand

jaar.

4. Geboorteplaats: 5. Nationaliteit: Grammatica (7) Ik kom uit Nederland. Uit welk land komen jullie? Uit welk land kom jij (komt u)? Uit Spanje. Wij komen uit Egypte. Jij (U) komt niet uit Nederland. Anita en Sheila komen (Ze komen) uit Egypte. Uit welk land komt Anne? Zij (Ze) komt uit Engeland. Jij komt uit Egypte - Kom jij uit Egypte? M Vul in of aan: lij V Uit welk land k orot Ik k_

u? Hoe lang w

u in Nederland?

uit Egypte. Ik w

nu drie m

in Nederland. Wat is

leeftijd? W

Ik b B

geboren in 1975. u getrouwd en hebt u kinderen? Nee, ik ben

getrouwd en ik heb

.

kinderen.

Dag Anne, hoe lang w

jij nu in Nederland? Ik w.

nu vier jaar in Nederland. Ben kinderen? Ja, ik Waar w

bent u geboren?

getrouwd en heb getrouwd en ik

jullie? We w

. . twee kinderen.

. in Delft. 37

Les 3 Ik leer Nederlands Ik leer Nederlands i Waarom leer jij Nederlands? - Omdat ik nu in Nederland woon. Het is belangrijk dat ik Nederlands ken. Waarom is dat zo belangrijk? - Op school, op het werk, in de winkel, overal spreekt men Nederlands. 5 Hoe leer je Nederlands? - Ik heb les op een school. We gebruiken een boek en cassettes. De kleur van het boek is groen. We noemen dat boek daarom 'Het Groene Boek'. Praten jullie veel} - O ja. De leraar stelt vragen: 'Hoe heet jij?', I n welke stad of in welk dorp woon jij?', io 'Waar ben je geboren?', 'Waarom leer je Nederlands?' En wij geven antwoord. De leraar spreekt langzaam en duidelijk. Hij spreekt niet snel En vind je Nederlands een moeilijke taal? - Nee, Nederlands is niet moeilijk. Ik vind Nederlands tenminste geen moeilijke taal. Ik vind Nederlands gemakkelijk. Alle talen zijn trouwens gemakkelijk. 15 Kleine kinderen leren een taal zonder les en zonder boek. Maar ze luisteren wel goed.

3. Ik leer Nederlands 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128

leer Nederlands (het) waarom omdat het belangrijk dat ken dat zo school (de) winkel (de) overal spreekt men les (de) gebruiken boek (het) cassettes kleur (de) groen noemen dat daarom

129

groene

130 131 132 133 134 135 136

praten veel leraar (de) stelt vragen dorp (het) wij

137

geven

138 139 140 141 142 143 144 145 146

antwoord (het) langzaam duidelijk snel vind moeilijke taal (de) moeilijk tenminste

147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158

gemakkelijk alle talen zijn trouwens kleine leren zonder ze luisteren wel goed

am learning (team) Dutch

lerne Niederlandisch warum weil

ögreniyorum Hollandaca nicjn, neden £ünkü, -icin

because

apprends néerlandais pourquoi parceque

it

il

es

0

important that know that

important

wichtig dass kann

önemli, mühim

0

so

tellement école magasin partout parle

das so

why

school shop everywhere speak people lessons

use book cassettes colour green

call that therefore green talk much teacher asks questions vil lage (town)

we • (g've) reply slowly clearly fast find difficult language difficult at least easy

all languages

are in fact (actually) small learn without they do listen well fgood)

que connaisse

que

Schule Geschaft überall spricht

on

man

lecon employons livre cassettes couleur vert appelons

Unterricht benutzen Buch Cassetten Farbe grün nennen dieses deshalb grüne sprecht viel Lehrer stellt Fragen Dorf

ce

bilirim öyle, o derece okul dükkan, market heryerde konu§ur kisi, insan ders kullanmak kitap kasetler renk yes.il diyoruz onun icjn, o yüzden yes.il konus,mak

veririz, veriyoruz yanit, cevap yavas, agir acik, kolayanla§ihr hizli, gabuk bulmak

facile toutes langues sont d'ailleurs petits apprennent sans

leicht alle Sprachen sind übrigens kleine lernen ohne

kolay, basit tüm, hep diller, lisanlar -dir/-dir zaten kü^ük, ufak

ils

sie zuhören wohl

gut

lii»

0

geben Antwort langsam deutlich schnell findest schwierige Sprache schwierig wenigstens

écoutent tres bien

Jl) oJ( Jl) IJLJ

0

pourcela vert parlez beaucoup professeur pose questions village nous donnons réponse lentement clairement vite penses difficile langue difficile du moins

wir

4(

cok erkek ögretmen yöneltmek, sormak sorular

2lt....l

köy biz

zor dil, lisan

XJJ

zor en azmdan, hic.

oÜJ

ögrenmek olmadan,-siz/-siz onlar dinlemek iyi iyi, güzel

39

3. Ik leer Nederlands

Ik leer Nederlands . jij Nederlands? Waarom. _. Het is belangrijk dat ik Nederlands ken. - Omdat ik nu in Nederland. . is dat zo belangrijk? - Op school, op. . werk, in de winkel, overal spreekt men. Hoe leer je Nederlands? - Ik heb les een school. We gebruiken een boek en . De kleur van het boek is groen.. . noemen dat boek daarom 'Het Groene Boek'. . jullie veel? . welk dorp - O ja. De leraar stelt . Hoe heet jij?', 'In welke stad of woon jij?', 'Waar ben je ?\ 'Waarom leer je Nederlands?' . niet snel. En wij geven . De leraar spreekt langzaam en duidelijk. Hij En vind je Nederlands een taal? - Nee, Nederlands isjniet moeilijk. Ik Nederlands tenminste geen moeilijke taal. Ik vind gerfiakkelijk. Alle talen zijn trouwens gemakkelijk. Kleine leren een taal zonder les en zonder . Maar ze luisteren wel goed.

40

3. Ik leer Nederlands

Geef antwoord: 1. 2. 3. 4.

Waarom leren jullie Nederlands? Welke taal spreekt men in de winkel? Is het belangrijk dat jij Nederlands kent? Waarom? Spreekt de leraar/lerares langzaam of snel? Waarom? 5- Hoe leren kleine kinderen een taal?

Grammatica (28) Nederlands is niet moeilijk. Nederlands is geen moeilijke taal. Ik ben niet getrouwd. Ik heb geen kinderen. Johan zit niet op school. Hij heeft geen Nederlandse les.

# Vul in of aan: Vindt

u Nederlands een moeilijke taal? Nee, ik vind Nederlands moeilijke taal. Ik vind Nederlands

Kent u al Nederlands? Nee, ik ken nog Ik luister goed Hoe;

g_

Nederlands.

de leraar. Hij spreekt

snel.

. jullie Nederlands? Wij gebr_

cassettes. Met de cassettes 1 Praten j

moeilijk.

we naar de teksten.

ook veel? O ja, de leraar ste antwoord.

. een boek en vragen en wij

Les 4 Wanneer heb ik les? Wanneer heb ik les? (grammatica 32) De cursus begint op maandag 24 augustus. De cursus eindigt op vrijdag 18 september. Je hebt les op:

1 Wanneer hebben jullie les? - We krijgen elke dag les, behalve op woensdag. Dws vier (4) dagen per week. We hebben twee (2) maal per dag les, in de ochtend en in de middag. Hoe laat beginnen de lessen} 5 - 's Morgens begint de les om negen (9) uur. En 's middags om twee uur. We beginnen precies op tijd. Niemand komt te laat. Hoe lang duurt een les? - 's Ochtends een uur. 's Middags duren de lessen twee uur. Wat doen jullie tussen de lessen? 10 - Dan luisteren we naar de cassettes en leren we de teksten voor de middag. En 's avonds"? - Dan leren we thuis de teksten voor de volgende les, met de cassettes. Krijgen jullie in het weekend geen les? - Nee, op zaterdag en zondag is er geen les. In het weekend werken veel mensen niet. 15 Bijna iedereen is dan vrij.

42

4. Wanneer heb ik les? 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213

cursus (de) begint maandag (de) augustus eindigt vrijdag (de) september hebt dinsdag (de) donderdag (de) ochtend (de) middag (de) krijgen elke behalve woensdag (de)

dus dagen

course begins Monday August ends Friday September have Tuesday Thursday morning afternoon have (get) every except Wednesday in otherwords (thus) days

cours commence lundi aoüt finit vendredi septembre

as mardi jeudi matin

après-midi avons tous sauf mercredi c'est-a-dire jours

Kurs beginnt Montag August endet Freitag September hast Dienstag Donnerstag Morgen IMachmittag haben jeden aufêer Mittwoch also Tage

per

a

par

pro

week (de) maal (de) laat (hoe-?) beginnen lessen 's morgens om (-... uur) uur (het) 's middags precies op tijd niemand te laat duurt 's ochtends duren doen tussen

week - (times) whattime, when begin lessons in the morning at (-... o'clock) hour (the time) the afternoon exactly on time

semaine fois tard (a quelle heure?) commencent le^ons Ie matin a (-... heure) heure

Woche

l'après-midi

nachmittags genau

dan naar (luisteren -) teksten voor 's avonds thuis volgende weekend (het) zaterdag (de) zondag (de)

nobody too late last in the morning last

do between - (then) (listen -) to texts

exactement a l'heure personne

trop tard dure Ie matin durent faites entre alors

mal spat beginnen Unterrichtsstunden morgens

urn Uhr

pünktlich niemand zu spat dauert morgens dauern macht zwischen dann

werken veel mensen bijna

next weekend Saturday Sunday there (-) work many people almost (nearly)

- (écoutons) textes pour Ie soir chez nous suivante week-end samedi dimanche y(ilya) travaillent beaucoup gens presque

abends zu Hause nachste Wochenende Samstag Sonntag gibt es arbeiten viele Leute fast

iedereen vrij

everybody free

tous libres

jeder frei

er

for in theevening at home

zu (zuhören) Texte

für

kurs basjiyor pazartesi agustos sona eriyor, bitiyor cuma

eylül var sah pers,embe sabah ögle almak, görmek

(^a

j

u^yj

T», -il

her -dan/-den bas,ka cars,amba yani, demek ki günler her, -da/-de hafta kez, kere, defa vakit, saat basjamak dersier sabahleyin -da/-de saat ögleyin

tam

L U

saatinde, vaktinde hi$ kimse fazla, $ok gecikme, ge^kalma sürer, sürüyor sabahleyin sürer, sürüyor yaparsiniz arasi(nda) takiben, ardindan, daha sonra

-i/-i metinler, tekstier icjn,-ya/-ye aks,amleyin evde gelecek haftasonu cumartesi

pazargünü var calismak

$ok insanlar, kisjler hemen hemen, nerdeyse herkes tatil, bos

I •

M"|

43

4. Wanneer heb ik les?

Wanneer heb ik les? Wanneer hebben jullie les? - We krijgen dag les, behalve op woensdag. Dus (4) dagen per week. We hebben twee (2) __ per dag les, in de ochtend en de middag. Hoe laat beginnen de lessen? „. En 's middags om twee uur. ' begint de les om negen (9). . precies op tijd. Niemand komt te laat. We__ lang duurt een les? - 's Ochtends een . 's Middags duren de lessen twee uur. _ doen jullie tussen de lessen? . voor de middag. - Dan luisteren naar de cassettes en leren we de. En 's avonds? met de cassettes. - Dan _ we thuis de teksten voor de volgende Krijgen jullie in het geen les? - Nee, op zaterdag en zondag er geen les. In het weekend werken. mensen niet. Bijna iedereen is dan vrij.

44

4. Wanneer heb ik les?

Geef antwoord: 1. 2. 3. 4. 5.

Wanneer heb jij les? Komt iedereen op tijd? Wat doe jij tussen de lessen? Waarom is er in het weekend geen les? Op welke dag eindigt jouw cursus?

Grammatica (1, 2, 4) Hoe lang woont u in Nederland? Een week? Twee weken? Een maand? Twee maanden? Hoeveel kinderen hebt u? Twee: een jongen en een meisje. Een zoon en een dochter. En u mevrouw? Ik heb vier kinderen: twee jongens en twee meisjes. Twee zonen en twee dochters. Vul in of aan: Vind je Nederlands een gemakkelijke taal? Nee, ik vind Nederlands geen gemakkelijke taal En u mevrouw? Ik vind alle t Maar ik luister wel naar de cass Over vier w

gemakkelijk. en ik leer alle teks:

spreken we al Nederlands.

Wanneer hebben jullie les? We krijgen les en v

maandag, woensdag

We hebben dus driemaal

De les begint

negen uur

week les. de ochtend. Hij eind

om tien uur. We krijgen ook les d en

de lessen? Een les duurt

(in de ochtend) één uur

(in de middag) twee uur.

Krijgen jullie ook 's avonds ( we

de middag. Hoe lang

de avond) les? Nee, 's avonds krijgen

les. 's Avonds werkt de leraar

. Hij is dan vrij.

45

Les 5 Handleiding Handleiding Luister, lees en gebruik de woordenlijst Luister - als je alles begrijpt ~ zonder in het boek te kijken. Controleer via de gatentekst of je alles begrijpt. Ga verder als het lukt, ga terug als het niet lukt. Herhaal een paar oude teksten.

2.

46

Luister naar de cassette, lees de tekst in het boek en zeg alles na. Herhaal dit proces tot je de tekst helemaal begrijpt. Woorden in cursief zijn nieuw: de betekenis vind je in de woordenlijst naast de tekst. De andere woorden heb je al geleerd. Dat zijn oude woorden. Wanneer je de tekst helemaal begrijpt en alle woorden kent, sluit dan je boek. Luister naar de tekst zonder boek, en zeg alles na. Herhaal dit proces tot je de tekst goed kent. Ga nu naar de gatentekst. Hierin ontbreekt een aantal woorden. Als je de tekst goed hebt geleerd, weet je welke woorden ontbreken. Schrijf'geen woorden in je boek. Lukt het niet goed om de juiste woorden te vinden, dan begin je weer bi] punt i of 2. Lukt het wel, dan ga je naar de vragen en de oefeningen. Herhaal de oude teksten vaak. Dan onthoud je de woorden beter.

5. Handleiding 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225

handleiding (de) luister iees gebruik woordenlijst (de)

instructions listen read

manue! écoute

use

emploie vocabulaire

word list

lis

Anleitung höre lese benutze Wörterliste wenn alles verstehst

ais

if

si

alles begrijpt

tout comprends

via

everything understand -(to) looking (look) check in (via, through)

regarder controle a partir

sehen kontrollieren über

226

gatentekst (de)

cloze exercise

texte a trous

Lückentext

227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268

of ga

if go

si va

ob

verder lukt terug herhaal een paar oude cassette (de) tekst (de) zeg... na

further works (if you succeed) back repeat acouple

plus avant réussit en arrière répète quelques vieux cassette texte répète

te kijken controleer

dit proces (het)

tot helemaal woorden in cursief nieuw betekenis (de) vind naast andere geleerd kent sluit naar hierin ontbreekt aantal (het) weet ontbreken schrijf om ...te juiste vinden begin weer punt (het) oefeningen vaak onthoud beter

old cassette text repeat this process until completely words in italics

new meaning can befound alongsideof other learnt know close

to there missing number know missing (are missing) write

klavuz, rehber dinle

oku

Ijjl

kullan sözcükler listesi sayet hepsi, hers.ey anliyorsun

Ij]

JU!

zu

ce processus jusqu'aceque tout a fait mots en italique nouveaux sens trouves a cóté autre appris connais ferme

au ici manque (un certain) nombre sais manquent écris

to

a

right (correct) find start again point exercises often remember better

juste trouver commences de nouveau au point exercices souvent tu te rappelleras mieux

gehe weiter gelingt zurück wiederhole ein paar alte Cassette Text spreche nach dieses Verfahren

bis ganz Wörter in Kursiv

neu Bedeutung find est neben anderen gelernt kennst schlieie

zu hierin fehlt Anzahl weifét fehlen schreibe urn zu richtigen finden beginnst wieder Punkt Übungen

oft behaltst besser

bakmak kontrol et, aracihgiyla;-arak/erek doldurmasi icin bos. birakilmi^yerler veya devam et devam iyi gidiyorsa geriye dön tekrarla birka^ eski kaset metin, tekst söyleneni tekrarla

olxlji {JÏ£. (

bu proses, süre l •> i

Jl

47

5. Handleiding Handleiding Luister, lees en gebruik de . Luister -~ als je alles begrijpt - zonder in boek te kijken. Controleer via de, of je alles begrijpt. 3het lukt, ga terug als het niet . 4- Ga verder Herhaal een paar oude teksten. 5I.

2.

1.

2. 3. 4. 5.

naar de cassette, lees de tekst in boek en zeg alles na. Herhaal dit tot je de tekst helemaal begrijpt. Woorden __ . cursief zijn nieuw: de betekenis vind je. de woordenlijst naast de tekst. De andere. . heb je al geleerd. Dat zijn oude. Wanneer je de tekst helemaal begrijpt. . alle woorden kent, sluit dan je boek. naar de tekst zonder boek, en zeg. . na. Herhaal dit proces tot je de goed kent. Ga nu naar de, Hierin ontbreekt een aantal woorden. Als je. . tekst goed hebt geleerd, weet je welke ontbreken. Schrijf geen woorden in je boek. Lukt het niet goed om de juiste te vinden, dan begin je weer bij _ _ 1 of 2. Lukt het wel, dan je naar de vragen en de oefeningen. Herhaal de teksten vaak. Dan onthoud _______ de woorden beter.

5. Handleiding

Geef antwoord:

1. 2. 3. 4. 5. 6.

Hoe leer jij een nieuwe tekst? Is het gemakkelijk om alles na te zeggen? Waarom zijn er woorden in cursief? Waar vind je de betekenis van nieuwe woorden? Wat is een gatentekst? Waarom is het goed om oude teksten te herhalen?

Vul in of aan: Hoe leer je de teksten? Ik 1 üister

naar de cassette. Ik 1.

ook de tekst in het boek. Als ik een woord niet begr

, kijk ik in de

woordenlijst. Vind je alle woorden in de woordenlijst naast de tekst? Nee, alleen n__

woorden,

Wat doe je als je de hele tekst goed begr begr_ m z Her

en alle woorden k boek en luister ik

oude woorden. ? Als ik de tekst helemaal dan sluit ik de cassette

. boek. je ook oude teksten? Ja. En u mevrouw her

u oude teksten? Ja, de lerares zegt elke les: h _

een paar oude teksten.

49

Les 6 De klok De klok (grammatica 32) \ - Hoe laat staat nop} Om zeven uur. Om kwart over zeven (7.15) eet ik wat brood en drink ik thee. Om half'acht (7.30) verlaat ik m% huis en om kwart voor acht (7.45) neem ik de bus naar het station. 5 - Dat is nogal vroeg. Vindt u dat? Er wachten rond die tijd al veel mensen op de bus. Er is nauwelijks plaats in de bus. Het leven begint kennelijk vroeg in Nederland. - Hoe laat vertrekt uw trein} Om vijf over acht (8.05). Dat is tenminste de officiële tijd. Maar mijn trein vertrekt niet 10 altijd op tijd. Hij is vaak te laat. - Hoe lang duurt de reis} Een kwartier: vijftien minuten. De trein komt aan om tien voor half negen: acht uur twintig (8.20 uur). Dan neem ik de bus naar de school waar ik werk. De bus vertrekt om vijf over half negen (8.35 uur). De kans dat ik hem mis, is dus klein. 15 Ik kom liever niet te laat op school. Want de leerlingen moeten ook op tijd komen. - Tot hoe laat werkt u? Dat verschilt van dag tot dag. Normaal gesproken werk ik tot vijf uur. Een enkele keer houd ik wat eerder op.

6. De klok klok (de) staat... op kwart over (kwart -)

clock getup quarter past

eet wat

eat

Uhr

some bread drink

horloge levez quart - (et quart) mange quelquechose pain bois

aufstehen viertel nach (viertel-) esse etwas Brot trinke

saat -ta kalkarsimz? geyrek gece yerim birazcik ekmek igerim

tea

thé

Tee

gay

half leave -(my) home to (before) catch, go by

demi quitte

buguk ayrilinm, cikanm benim

domicile - (moins Ie quart) prends

halb verlasse mein Haus vor (viertel-) nehme

bus

bus

Bus

gare plutöt

Bahnhof ziemlich früh finden warten (auf)

klein liever want leerlingen moeten

station rather (quite) early doyouthinkso? waitingfor around that time hardly space the day (life) obviously leave train official always journey quarter of an hour minutes arrivés work chance it, him miss small prefer because pupils must

314 315

komen werkt

316 317 318 319

verschilt van (- ...tot) normaal gesproken

320 321 322 323

enkele keer (de) houd... op eerder

269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313

brood (het) drink thee (de) half verlaat m'n (= mijn) huis (het) voor (kwart -) neem bus (de) station (het) nogal vroeg vindt wachten (op) rond

die tijd (de) nauwelijks plaats (de) leven (het) kennelijk vertrekt trein (de) officiële altijd reis (de) kwartier (het) minuten komt... aan werk kans (de)

hem mis

mon

tot trouvez attendent vers cette heure a peine place

vie

urn diese Zeit kaum Platz Leben offenbar fahrt ab

ev kala binerim otobüs demiryolu istasyonu oldukga, epey erken bulmak beklemek sularmda

o

yer

offizielle immer Fahrt Viertelstunde Minuten kommt an arbeite Möglichkeit

Ie

ihn

onu

manque petite de préférence élèves doivent

verpasse klein lieber denn Schuier mussen

arrive (come) work

venir travaillez

kommen arbeiten

varies from (-... to) usual(Iy)»general(ly) spoken, said (speaking) single, one time (occasionally) stop earlier

diffère de (-... en) normalement parlant

wechselt von... zu normal gesprochen

kacjrmak kügük, az tercih günkü, zira ögrenciler zorundalar, mecburiyetindeler gelmek calisirsmiz, galisjyorsunuz degisir, farklidir -dan/-den normalinde, olagan oiarak

quelque fois je m'arrête plus tot

einziges

car

Zu

S

mal aufhören früher

dJU

vakit, zaman hemen hemen hic yas,am, hayat anlasjliyorki hareketediyor tren resmf her zaman, daima seyahat, yolculuk ceyrek saat, 15 dakika dakika varir, ulas.ir $alis,mak ihtimal

évidemment part train officiel toujours voyage quart d'heure minutes arrive travaille possibilité

u-W

birkag kez, kere cali^mayi birakmak erkenden

SJ

Lc

6. De klok

De klok

- Hoe laat. . u op? Om zeven uur. Om kwart zeven (7.15) eet ik wat brood drink ik thee. Om half (7-3°) verlaat ik m'n huis en om voor acht (745) neem ik de _ naar het station. - Dat is nogal vroeg. . veel mensen op de bus. Er is. u dat? Er wachten rond die tijd. . plaats in de bus. Het leven begint. roeg in Nederland. - Hoe laat vertrekt uw ? tenminste de officiële tijd. Maar mijn trein. Om vijf over acht (8.05). Dat laat. niet altijd op tijd. Hij is vaak - Hoe lang duurt de reis? Een vijftien minuten. De trein komt aan om voor half negen: acht uur (8.20 uur). Dan neem ik de bus naar school waar ik werk. De bus vertrekt vijf over half negen (8.35 uur).. kans dat ik hem mis, is dus. _. Ik kom liever niet te laat op . Want de leerlingen moeten ook op tijd. - Tot hoe laat werkt u? .vijf uur. Dat verschilt dag tot dag. Normaal gesproken werk ik. Een enkele keer houd ik eerder op. Geef antwoord:

1. 2. 3. 4. 5. 6.

Hoe laat sta jij normaal op? Wat eet en drink je 's morgens? Wanneer vertrek je naar school of naar je werk? Hoe laat kom je aan? Hoe lang duurt de reis? Tot hoe laat ben je op school of op je werk?

6. De klok

Grammatica (18) Mijn naam is Anne. Wat is jouw (uw) naam? Maria. Zij heet Maria. Haar naam is Maria. En hij? Hij heet Lie. Zijn naam is Lie.

mijn = m'n jouw = je zijn = z'n

Hoe heet jullie lerares? En welk boek hebben jullie? Onze lerares heet Eva. Ons boek heet 'Het Groene Boek' Hoe heet de leraar van Anne en Maria? Hun leraar heet Jan.

Vul in of aan: Hoe laat gaat u naar dw

werk?

- Mijn vrouw en ik verlaten o We n

huis om acht uur.

de trein van kwart over acht. We

negen aan, tenminste als o^

. trein niet te laat is. Dan neemt

. vrouw de bus. negen. Als ze de bus n_ N_ Ikn_ O

bus vertrekt om vijf over half . moet ze een kwartier w_

. jij ook de trein naar je werk of naar school? de bus naar mijn school. Ik ga met

. vrienden.

. bus is meestal op tijd.

Hoe laat begint ju_

. cursus?

- Om negen uur. Tenminste als o omdat z

. om half

leraar op tijd is. Soms is hij te laat

bus niet op tijd is.

53

Les 7 Boodschappen doen Boodschappen doen Lijstje boodschappen Supermarkt: - melk - vlees - brood - suiker

Markt: ~ groente ~ fruit

Aanbieding: 2 halen, i betalen

i Hé, Anne, waar ga jij heen} - Hallo, Peter. Ik ga naar de supermarkt. Ik moet boodschappen doen. Ik ook. Zullen we samen gaan"? - Goed. Moet je veel kopen} 5 Kijk, ik heb een lijstje gemaakt. Daar staat alles op. Meneer, mag ik even wat vragen} Waar kan ik de melk vinden? - Derde gang links, aan het eind rechts. io Even kijken, ik geloof dat ik nu alles heb. O nee, ik heb ook geen koffie meer. Zie jij de koffie ergens} - Daar staat de koffie. Ah, een aanbieding: Twee halen, één betalen.' Zo'n voordeel komt altijd goed uitl - Hebben we nog meer nodig? Moet je geen groente hebben? i s Dat haal ik op de markt. Daar is de groente goedkoper dan hier. Anne en Peter gaan betalen. Ze zetten de boodschappen op de band. - Vijftien euro twintig. Alstublieft. Wilt u de bon} Nee, dat is niet nodig. Dag. 20 - Tot ziens.

54

j . Boodschappen doen 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 36G 370 371 372 373 374 375 376 377 378

boodschappen lijstje (het) supermarkt (de) melk (de) vlees (het) suiker (de) markt (de) groente (de) fruit (het) aanbieding (de) halen betalen heen (waar-?) moet zullen samen gaan kopen kijk gemaakt daar... op staat mag even vragen kan derde gang (de) links aan eind (het) rechts geloof koffie (de) meer (geen -) zie ergens daar zo'n voordeel (het) komt... uit meer nodig (hebben -) haal goedkoper dan hier zetten band (de) euro (de) alstublieft wilt bon (de) nodig (is-) tot ziens

courses liste supermarché lait viande sucre marché légumes fruits offre prendre payer

see anywhere (over) there such bargain welcome else (more) to need get (buy) cheaper than here put, place conveyor belt

Einkaufe Zettel Supermarkt Milch Fleisch Zucker Markt Gemüse Obst Angebot holen bezahlen hin oü dois muss sollen pouvons ensemble zusammen aller gehen acheter kaufen regarde schau fait gemacht la darauf est steht puis darf un peu eben demander f ra gen peux kann troisième dritter couloir Gang gauche links an a fin Ende droite rechts crois glaube café Kaffee plus de (keinen) mehr vois siehst quelque part irgendwo la-bas dort un tel so ein avantage Vorteil vient ankommen quelquechosed'autre mehr besoin nötig (haben) prends hole meilleur marché billiger als que ici hier legen mettent bande Band

Euro piease do... want receipt necessary (is -) goodbye

euro s'il vous plaft voulez bon de caisse nécessaire au revoir

the shopping list supermarket milk meat sugar market vegetables fruit special offer fetch, get (buy) pay - (where... to) must shall go together go together buy look made there... down is written may just ask can third aisle left at (on) end right think (believe) coffee more (any -)

Euro bitte mochten Kassenzettel nötig Wiedersehen

ali^veris, liste supermarket süt et s,eker pazaryeri sebze meyve ucuzluk almak ödemek nereye gerekir -lim/-iim beraber, birlikte gidelim satmalmak bak yaptim onda yazili -ebilmek biraz sormak -ebilmek ü^üncü koridor, sira sol, sol taraf -unda/-inda/-inde son, sonunda sag, sag taraf inanc, sanirim kahve da/de görüyor biryerler orada böylesi kar, ucuzfiyat makbule geger s,ey, ne lazim gelmek alinm daha ucuz -dan/-den bura koyuyorlar kasanin önündeki band euro buyurun istemek kasafisj gerekli görüs^mek üzere

tl:u

JLJ

J-J

55

7. Boodschappen doen

Boodschappen doen Hé, Anne, waar jij heen? - Hallo, Peter. Ik ga naar supermarkt. Ik moet boodschappen doen. Ik ook. we samen gaan? - Goed. Moet je veel. . alles op. Kijk, ik heb een lijstje gemaakt. Daar. Meneer, mag ik even wat ? Waar kan ik de melk vinden? - Derde links, aan het eind rechts. Even kiiken, geloof dat ik nu alles heb. O , ik heb ook geen koffie meer. Zie de koffie ergens? - Daar staat de koffie , een aanbieding: Twee halen, één betalen.' Zo'n komt altiid goed uit! ——————

f

xy

- Hebben we nog nodig? Moet je geen groente hebben? Dat ,._., ik op de markt. Daar is de goedkoper dan hier. Anne en Peter gaan Ze zetten de boodschappen op de band. euro twintig. Alstublieft. Wilt u de bon? , dat is niet nodig. Dag. - Tot ziens.

7. Boodschappen doen

Geef antwoord:

1. 2. 3. 4.

Waar doe jij boodschappen? Kun je groente beter in de supermarkt of op de markt kopen? Waarom? Op welke dagen van de week is er markt in jouw stad? Gebruik jij ook een lijstje, als je boodschappen moet doen?

Grammatica (3) de stad

het dorp

In welke stad woon jij? In deze / die stad. Onze stad heet... Is het een kleine stad? Elke stad in Nederland is klein.

In welk dorp woon jij? In dit / dat dorp. Ons dorp heet... Is het een klein dorp? Ja, maar elk dorp is klein. Of niet?

Vul in of aan: Wij wonen in een grote

stad. In o

supermarkt. In el

grote stad vind je wel een supermarkt.

In w kl

stad is een

stad woon jij of in w .

___ dorp. In o

supermarkt. In d_

,

dorp? Ik woon in een dorp is een ld

dorp wonen ruim 1000 mensen. Je vindt niet in dorp een supermarkt. In kL

dorpen vind je vaak

(geen/niet) supermarkt. Mijnheer, m_ vinden. Hebt u.

. ik u iets vragen? Ik k_ melk? U k

. de melk niet . de melk vinden in de

derde gang links. Dank u wel.

57

Les 8 Eten en drinken Eten en drinken

Prijzen in de kantine Koffie

€

Thee Broodje kaas

Broodje ei Fruit

i Op deze afdeling is een kantine. Wil je wat drinken? Koffie of thee? - Ik heb dorst. Geef me maar een glas koud water. Laten we aan die tafel gaan zitten, daar bij de deur. Daar zijn een paar stoelen vrij. Ik leg mijn jas even op die stoel. Wacht je even? Ik ben zo terug. 5

Kijk, alsjeblieft. Wil je misschien ook wat eten? Ik kan wel een broodje halen. - Nee, dank je. Ik heb al gegeten. Heb je een stukje papier voor mij? Dan kan ik ondertussen een paar oefeningen maken. io Nederlanders eten driemaal per dag. 's Ochtends wat brood met iets erop: kaas of vlees. En 's middags weer brood, 's Avonds eten ze warm: aardappelen, vlees of vis, en groente. Dat staat meestal om zes uur op tafel. In het algemeen eet het hele gezin samen. Verder drinken Nederlanders veel koffie. Sommige mensen nemen een kop sterke koffie voordat ze gaan werken. Anders hebben ze geen energie, denken ze. En dan eten 15 ze 's morgens verder niets. Eten jullie ook drie keer per dag? Wat eet jij 's morgens? En hoe drink jij de koffie? Met melk en suiker? Of drink je hem zwart? - Ik drink liever thee dan koffie. Zonder suiker.

8. Eten en drinken eating drinking prices canteen roll cheese

manger boire prix cantine petit pain fromage oeuf ce rayon veux soif donne

389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420

dorst (de) geef me maar glas (het) koud water (het) laten tafel (de) zitten deur (de) stoelen (de) leg jas (de) stoel (de) wacht zo alsjeblieft dank je gegeten stukje (het) papier (het) mij ondertussen maken Nederlanders iets erop warm aardappelen vis (de) meestal

glass cold water let's table sit door chairs put coat chair wait soon thereyou are, please thankyou eaten piece of paper me in the meantime do (make) Dutch people something on it a warm meal potatoes fish usually

verre froid eau allons table asseoir porte chaises mets manteau chaise attends tout de suite s'ilteplaft merci mangé morceau papier moi entre-temps faire néerlandais quelquechose sur chaud pommesdeterre poisson souvent

Essen Trinken Preise Kantine Kasebrötchen Kase Ei diese Abteilung möchtest Durst gib mir nur Glas kaltes Wasser lassen Tisch sich setzen Türe Stühle lege Mantel Stuhl wartest sofort bitte danke Dir gegessen Stückchen Papier mich inzwischen machen Niederlander etwas darauf warm Kartoffein Fisch meistens

421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433

algemeen (in het-) hele gezin (het) sommige nemen kop (de) sterke voordat anders energie (de) denken niets zwart

generally whole family some have (take, drink) cup strong before otherwise energy think nothing black

général (en -) toute familie certaines prennent tasse fort avant si non energie pensent rien noir

im allgemeinen ganze Familie manche nehmen Tasse starke bevor sonst Energie denken nichts schwarz

379 380 381 3S2 383 384 385 386 387

eten drinken prijzen kantine (de) broodje (het) kaas (de) ei (het) deze afdeling (de)

388 wil

egg this department do (you) thirsty give me

yemekyemek icecek igmek fiyatlar kantin sandvic peynir yumurta bu bölüm, servis istemek susama ver bana bakalim, ama bardak soguk su haydi masa oturmak kapi sandalyeler koyuyorum pardesü, manto sandalye bekle hemen, boyle lütfen, buyrun tes,ekkürederim yedim par^a kagit bana bu arada yaparmak Hollandahlar birs,eyler üzerinde sicak patates (cogul) bahk genellikle, £o|u zaman genelde tüm, bütün

J

aile bazi almak fincan sert, sade -dan/-den önce yoksa, aksi halde enerji, güc; düsünürler, sanirlar hi$ birsey sade

59

8. Eten en drinken

Eten en drinken . afdeling is een kantine. Wil je wat ? Koffie of thee? Op. - Ik heb dorst. Geef maar een glas koud water. Laten we die tafel gaan zitten, daar bij de Daar zijn een paar stoelen vrij. Ik mijn jas even op die stoel. Wacht even? Ik ben zo terug. Kijk, alsjeblieft. je misschien ook wat eten? Ik kan al gegeten. Heb je een stukje papier - Nee, dank je. Ik. maken. ondertussen een paar

een broodje halen. mij? Dan kan ik

Nederlanders eten driemaal per dag.' Ochtends wat brood met iets erop: kaas vlees. En 's middags weer brood, 's eten ze warm: aardappelen, vlees of groente. Dat staat meestal om zes uur tafel. In het algemeen eet het vis, samen. hele_ nemen een kop sterke koffie Verder drinken Nederlanders veel koffie. Sommige . En dan eten voordat ze werken. Anders hebben ze geen energie, denken ze 's morgens verder. eet jij 's morgens? En hoe drink. Eten jullie ook drie keer per dag? .de . je hem zwart? koffie? Met melk en suiker? Of __ koffie. Zonder suiker. — Ik drink liever thee

8. Eten en drinken

Geef antwoord:

1. 2. 3. 4.

Wat eet jij tussen de middag, rond twaalf uur? Hoe laat eet men warm in jouw land? Waarom eten Nederlanders zo vroeg? Wat drink je 's morgens, 's middags en 's avonds?

Grammatica (11)

Mag ik betalen? Ja, jij mag betalen. Anne mag betalen. Ik kan niet betalen. Jij kan/kunt ook niet betalen. Jan kan wel betalen? Ik zal voor de koffie en jij zal/zult voor de melk betalen. Ik wil betalen. Jij wil(t) nooit betalen. Peter wil niet betalen.

/

Vul in of aan:

y

Mijnheer, mag ik u iets vragen? Wat wilt K

u vragen?

u mij zeggen waar de kantine is? Ja, aan het eind van deze gang.

Dank u Je k

_. Laten we aan die tafel _

zitten.

je jas op deze stoel leggen. Wat w

Koffie, 's Ochtends w

bijna iedereen koffie.

Anne heeft dorst. Ze wil

koffie, maar een glas k

water. Peter haalt voor Anne water. Hij w Anne m

je drinken?

ook betalen.

niet betalen van Peter. Misschien k_

zij

de volgende keer betalen. Er zijn veel mensen in de kantine. Hoe lang z Peter zijn glas water en zijn k

het duren voordat koffie krijgt?

61

Les 9 M e t de bus of met de trein Met de bus of met de trein i De school waar ik les heb, is niet ver van mijn huis. Ik ga erheen op de fiets. Ik ben blij dat ik dichtbij woon. Daardoor verlies ik weinig tijd met reizen. Het kost mij hoogstens vijf minuten. Ik kan eventueel zelfs lopend gaan. Sommige cursisten komen uit andere steden. Ze wonen ver weg. 5 Elke ochtend nemen ze de bus of de trein. Dat kost hun veel tijd. Isabel, hoe kom jij naar de les? - Ik kom met de tram. Ik stap uit bij het station. Van daar loop ik in 5 minuten naar school. 10 Hoeveel tijd kost het jou om van huis naar school te gaan? - Een half uurtje. Soms kom ik met de fiets, zeker als het mooi weer is. Dan ben ik binnen een kwartier op school Wie komt er met de auto? 15 Eerst zwijgt iedereen, maar dan steekt Boris zijn vinger in de lucht. Hij is de enige. - Ik, meneer. Ik heb sinds kort een auto. Neem je liever de auto dan de trein of de bus? - Ja, dan hoefik nooit op de bus of de trein te wachten. Met de auto ben ik sneller waar ik moet zijn. Alleen als er een file is op de weg - 's ochtends vroeg en laat in de middag 20 - gaat het niet zo snel. De bus en de trein hebben nog een nadeel: ze zijn vaak erg vol Als er geen lege plaatsen zijn, moet je staan. In m'n auto heb ik altijd plaats. Dat is waar, maar de bus en de trein zijn wel goedkoop, zeker als je studeert.

62

9. Met de bus of met de trein 434 435

ver erheen

436

fiets (de)

437

blij

438 439

dichtbij daardoor

440

verlies

441

weinig

442

reizen

443 444

kost hoogstens

445 446 447

eventueel zelfs lopend

448

cursisten

449 450

steden weg (ver -)

451 452

hun tram (de)

453

stap... uit

454

loop

455 456 457

hoeveel jou uurtje (het)

458 459 460 461 462

soms zeker mooi weer (het) binnen

463 464 465 466 467 468 469 470 471

wie auto (de) eerst zwijgt steekt zijn vinger (de) lucht (dis) enige

472 473 474 475

sinds kort hoef (- nooit) nooit sneller

476 477 478

alleen file (de) weg (de)

479 480 481 482

gaat nadeel (het) erg vol

483 484

lege plaatsen

485 486

staan waar

487

goedkoop

488

studeert

far

loin

there bike glad nearby inthatway lose little travelling takes (costs) no more (than) possibly even walking, ongoing (on foot) course participants cities away (far -) them tram get off» get out of walk how much

y

uzak oraya bisiklet memnun, hos.nut yakin, yakminda oyüzden, onun icin kayib

voyageant coüte au plus eventuellement même en marchant

weit dahin Fahrrad froh in der Nahe dadurch verlier wenig Fahrzeit kostet höchstens eventuell sogar zuFui

cursistes villes loin leur tramway descends marche combien

Kursteilnehmer Stadten (weit) weg ihnen Strafêenbahn aussteigen gehe wieviel

kursiyerler, ögrenciier s,ehirler

you

te

dir

hour sometimes definitely fine weather within

heure parfois sürement beau temps dans

Stündchen manchmal sicherlich schönes Wetter innerhalb

who car

qui

wer

kim

voiture d'abord se talt léve

Auto zuerst schweigt hebt seinen Finger hoch (Luft) einzige seit kurzem brauche

otomobil ilkönce, ilkin susuyor kaldinyor onun (erkek) parmak hava, havada yalniz, tek kisa zamandan beri gerekmek asla, hic daha^abuk ancak, yalniz trafik tikanikligi

first is quiet, silent puts

bicyclette content pres de ce fait perds

peu

his

son

finger

doigt

air

air

theonlyone recently need (- never) never quicker only trafficjam road

Ie seul depuis peu je nedois (-jamais) jamais plus vite seulement bouchon route

go

va

disadvantage very full empty places

désavantage trop plein vides places

stand true cheap studying

rester vrai bon marché fa is des études

nie schneller

nur Stau Strafte geht Nachteil sehr voll freie Platze stehen wahr

billig studiert

dJIU

az yolculuketmek zaman aliyor en fazla, en p k gerekirse, icap ederse bile, hatta yürüyerek

yol onlara tramvay iniyorum, inerim yürüyorum, yürürüm ne kadar sana saatcik bazen hele, emin güzel hava durumu icinde, zarfinda

yol gidiyor dezavantaj ^ok, oldukca dolu bos, yerlestirmek, yerler (cogul) durmak gercekten, hakikaten ucuz ögrenim görüyor

JJJ~* f t». Jjl

9. Met de bus of met de trein

Met de bus of met de trein . erheen op de fiets. De school waar ik les , is niet ver van mijn huis. Ik met reizen. Ik ben blij ik dichtbij woon. Daardoor verlies ik weinig. Het kost mij hoogstens 5 . . Ik kan eventueel zelfs lopend gaan. Sommige komen uit andere steden. Ze wonen ver _ . Elke ochtend nemen ze de bus of trein. Dat kost hun veel tijd. Isabel, . kom jij naar de les? _. Van daar loop ik in 5 minuten. - Ik kom. de tram. Ik stap uit bij het. school. Hoeveel tijd kost het jou om. huis naar school te gaan? - Een half Soms kom ik met de fiets, zeker het mooi weer is. Dan ben ik een kwartier op school. Wie komt er. . de auto? .de Eerst zwijgt iedereen, maar dan Boris zijn vinger in de lucht. Hij enige. - Ik, meneer. Ik heb sinds een auto. Neem je liever de auto de trein of de bus? - Ja, dan ik nooit op de bus of de te wachten. Met de auto ben ik waar ik moet zijn. Alleen als er file is op de weg - 's ochtends en laat in de middag - gaat het zo snel. De bus en de trein. nog een nadeel: ze zijn vaak erg . Als er geen lege plaatsen zijn, moet . staan. In m7n auto heb ik plaats. . studeert. Dat is waar, maar de bus ___ . de trein zijn wel goedkoop, zeker als .

9. Met de bus o f met de t r e i n

Geef antwoord:

1. 2. 3. 4.

Hoe ga je naar de school waar je les hebt? Hoeveel tijd kost het jou om naar school te gaan? Wat vind je beter, de auto of de fiets? Welke voordelen en nadelen hebben de bus en de trein?

Grammatica (14)

Ik ga vandaag met de fiets. Morgen ga ik met de auto. De bus is in Nederland goedkoper dan de trein. In Nederland is de bus ook goedkoper dan de auto. In mijn land zijn de bussen nog goedkoper. De bussen zijn in mijn land bijna gratis!

Vul in of aan: V

Peter werkt in de kantine van 0J2_ze_

. school. Normaal.

. (hij, gaat) op de fiets naar zijn werk. Hij woont dichtbij, het is . ver van z

huis. 's Ochtends

. (hij, begint) om half negen. Eerst . (hij, maakt) koffie. Om negen uur beginnen de L Voor de les.

(veel cursisten, drinken) een kop koffie. . ik les heb is niet ver van

De school _ Ik ga erheen.

.de fiets. In vijf m_

huis. . ben ik op school.

. komen met de tram of met de bus.

De meeste Ze st

.

uit bij het station. . vinger in de lucht.

Wie komt er op de fiets? Anne steekt h Ik, maar alleen als het m

. weer is.

Les I O Wanneer? Wanneer? (grammatica 32) 1 Welke dag is het vandaag? Hoe laat gaan de winkels dicht} Hoe lang duurt de cursus? Wanneer gaat u met vakantie? Hoe laat bent u opgestaan? Dit soort vragen stellen we vaak. We willen kennelijk graag weten wanneer iets gebeurt of hoe lang iets duurt. Hieruit blijkt dat tijd een heel belangrijk element is in ons leven. 5 We verdelen om die reden de tijd in bepaalde stukken: jaren, maanden, weken, dagen en minuten. Zo bestaat een jaar uit twaalf maanden en een maand uit ongeveer vier weken. - Wat voor seizoenen kent Nederland? Wij verdelen het jaar in vier perioden van drie maanden: de lente, de zomer, de herfst en 10 de winter. In juni, juli en augustus is het zomer. En in januari en februari is het winter. - Maar wat bedoelt men dan met lvoorjaaf en 'najaar'? In plaats van lente' zeggen we ook wel 'voorjaar'. Dat is de periode maart, april, mei. En in plaats van 'herfst' gebruiken we ook het woord 'najaar'. Dat seizoen begint in september en eindigt in december. 15 - Is het in het najaar warm of koud? Het wordt vooral in oktober en november wat kouder. De dagen worden korter:

1

66

io. Wanneer?

490 491 492 493 494 495 496 497 498

vandaag winkels dicht vakantie (de) bent opgestaan soort (het) stellen willen graag (willen -)

today shops close holiday are (did you)

499

weten

500 501 502 503 504 505 506

gebeurt hieruit blijkt heel element (het) ons verdelen

know happens from this appears (shows) very aspect our

507

reden (de) (om die -

508 509 510 511 512 513

bepaalde stukken jaren weken zo bestaat... uit

514 515 516 517 518

ongeveer wat voor seizoenen perioden lente (de)

519

zomer (de)

520 521

herfst (de) winter (de)

522

juni

523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543

juli januari februari bedoelt (met) voorjaar (het) najaar (het) in plaats van zeggen periode (de) april mei woord (het) seizoen (het) december wordt vooral oktober november kouder worden korter

4 g9

getup kinds ask want like

divide reason (for that -) certain segments years weeks in this way consists of about what (kind of/sort of) seasons periods spring summer autumn winter

June July january February mean by

spring autumn instead of

say period April May word season December becomes, gets particularly October November colder get (becomes) shorter

aujourd'hui magasins ferment vacances êtes levés genre posons voulons voudrions

heute Geschafte

savoir arrive de cela il ressort tres element notre divisons raison (pourcette-) déterminés morceaux

wissen

années semaines parexemple comprend a peu pres quelles saisons periodes printemps été automne hiver juin juillet janvier février queveut-on dire printemps automne au lieu de disons periode avril mai nom saison décembre fait surtout octobre novembre plusfroid

deviennent plus courtes

zu Urlaub sind aufgestanden Art stellen mochten gerne

geschieht hieraus

sich erweisen sehr Element unser verteilen Grund bestimmte Stücke Jahre Wochen

so besteht aus ungefahr

welche jahreszeiten Perioden Frühling Sommer Herbst

bugün dükkanlar, marketier kapali tatil

-niz/-niz (kalktiniï) kalkmak böylesi, tür, eins yöneltmek (soru) istiyoruz, ediyoruz

isteyerek, memnuniyetle bilmek, ögrenmek oluyor

bundan anlasiliyor cok, oldukga unsur, öge bizim paylas.tirmak, bölmek sebepten, yüzden belli, belirli pargalar yillar haftalar böylece, bu gekilde ibaret olmak,-den meydana gelmek ortalama, asagi yukari hangi mevsimler dönem, periyod ilkbahar yaz sonbahar

Winter Juni juli januar Februar meint Frühjahr Herbst anstatt (von) sagen Zeit April Mai Wort Jahreszeit Dezember wird vor allem Oktober November kalter werden kürzer

haziran temmuz ocak s.ubat (ile) kastediyor ilkbahar güz yerine deriz» söyleriz dönem, periyod nisan mayis sözcük, kelime mevsim, sezon aralikayi olmak bilhassa, ozellikle

ekim ayi kasim daha soguk olmak daha kisa

il.'t |) I

io. Wanneer?

17 Het wordt vroeg donker, rond vijf uur. En 's morgens wordt het pas na acht uur weer licht. De natuur verandert, de bladeren vallen van de bomen. Maar in de lente worden de bomen weer groen, als het echt wat warmer wordt. Dat gebeurt in april. 21 - Wanneer werkt u eigenlijk} Ik werk op vijf dagen van de week: maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag. In principe begin ik 's ochtends om half negen. Tussen half een en half twee heb ik vrij. 's Middags werk ik meestal tot half zes. 25 Daarna, dus 's avonds, ben ik natuurlijk ook vrij. - Moet u wel eens op reis voor uw werk? O ja, vrij vaak. Vorige week ben ik naar Londen geweest en volgende week vlieg ik naar Parijs. Mijn huidige baan is erg druk. Gisteren was ik in Amsterdam en morgen ben ik in Rotterdam, 's Woensdags ben ik bijna altijd op de zaak voor overleg met 30 onze directeur of voor een vergadering. - Waar is die zaak van u? Die is dichtbij. Ons kantoor ligt midden in de stad, maar in een rustige straat. Je hoort er nauwelijks geluid van buiten. We hebben geen last van het verkeer. - Werkt uw vrouw ook? 35 Ja. Vroeger werkte zij, net als ik, de hele dag. Tegenwoordig werkt ze halve dagen. In de toekomst, wanneer de kinderen naar school gaan, gaat ze misschien weer hele dagen werken.

io. Wanneer? 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556

donker pas na licht natuur (de) verandert bladeren vallen (van) bomen echt warmer eigenlijk in principe

dark only after light nature changes leaves fall (from) trees really warmer actually in principle

nuit après après clair nature change feuilles (les) tombent arbres vraiment pluschaud au fond en principe

dunkel erst nach heil Natur verandert Blatter fallen Baume wirklich warmer eigentlich im Prinzip

557 558 559 560 561 562 563 564 565

daarna natuurlijk eens (wel -) op reis vrij vorige Londen geweest vlieg

afterwards ofcourse ever travel quite last London been fly

après naturellement parfois voyager assez dernière Londres été vole

danach natürlich schon mal auf Reisen ziemlich vergangene London gewesen fliege

566 567 568 569 570 571 572 573

Parijs huidige baan (de) druk gisteren was morgen 's woensdags

Paris present job busy yesterday was tomorrow Wednesdays

Paris actuel emploi exigeant hier étais demain les mercredis

Paris heutige Stelle anspruchsvoll gestern war morgen mittwochs

574 575 576 577 578 579 580 581 582

zaak (de) overleg (het) onze directeur (de) vergadering (de) die kantoor (het) ligt midden {- in)

work deliberation our di rector meeting it (that) office is (lies) middle (- in the)

societé deliberation notre directeur conférence elle bureau se trouve centre (au -)

Geschaft Rücksprache unserem Direktor Versammlung diese Büro liegt mitten in

583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596

rustige hoort geluid (het) buiten (van -) last (van) verkeer (het) vrouw (de) vroeger werkte zij net als tegenwoordig halve toekomst (de)

quiet hear noise outside (from -) trouble, problem traffic wife used to worked (- work) she just like nowadays half (part-time) future

tranquille entends bruit extérieur (de I'dérangés trafic femme autrefois travaillait elle comme actuellement demi futur

ruhigen hort Gerausch von draufien Belastigung Verkehr Frau früher arbeitete genau wie zurZeit halbe Zukunft

karanlik ancak -dan/-den sonra aydinhk, i s j t doga, tabiat degisjr yapraklar dusmek aga^lar yeterince, ger^ekten dahasicak aslinda presipolarak, normalinde ondan sonra tabii bazen yolculuk, seyahat oldukga gecen Londra gittim u^uyorum, u^akla gidiyorum Paris sjmdiki is., meslek yogun dün -dim/-dim yarm carsamba günü/günleri sjrket, isjeri is. görüs,mesi bizim müdür toplanti, istisare o ofis, yazihane bulunuyor merkezinde, ortasinda sakin, sessiz duyuyorsun gürültü, ses dis.(tan),dis,an(dan) -den/dan rahatsizlik trafik kadin önceleri, gegmisie calisjrdi o (kadin) aynen, gibi sjmdi, sjmdilerde yarim gelecekte, ileride

J Uu

io. Wanneer?

Wanneer? Welke dag is het vandaag? laat gaan de winkels dicht? Hoe lang de cursus? Wanneer gaat u met vakantie? laat bent u opgestaan? Dit soort vragen we vaak. We willen kennelijk graag weten iets gebeurt of hoe lang iets duurt. blijkt dat tijd een heel belangrijk element in ons leven. We verdelen om die de tijd in bepaalde stukken: jaren, maanden,. dagen en minuten. Zo bestaat een jaar twaalf maanden en een maand uit ongeveer weken. - Wat voor seizoenen kent Nederland? Wij het jaar in vier perioden van drie : de lente, de zomer, de herfst en winter. In juni, juli en augustus is zomer. En in januari en februari is _____ winter. - Maar wat bedoelt men dan met' ' en 'najaar'? In plaats van 'lente' zeggen ook wel 'voorjaar'. Dat is de periode , april, mei. En in plaats van 'herfst' we ook het woord 'najaar'. Dat seizoen in september en eindigt in december. - Is in het najaar warm of koud? Het vooral in oktober en november wat kouder. dagen worden korter: het wordt vroeg donker, vijf uur. En 's morgens wordt het na acht uur weer licht. De natuur , de bladeren vallen van de bomen. Maar de lente worden de bomen weer groen, het echt wat warmer wordt. Dat gebeurt april. - Wanneer werkt u eigenlijk? Ik werk vijf dagen van de week: maandag, dinsdag, , donderdag en vrijdag. In principe begin ik ' ochtends om half negen. Tussen half een half twee heb ik vrij. 's Middags ik meestal tot half zes. Daarna, dus ' avonds, ben ik natuurlijk ook vrij. - Moet wel eens op reis voor uw werk? ja, vrij vaak. Vorige week ben ik Londen geweest en volgende week vlieg ik Parijs. Mijn huidige baan is erg druk. was ik in Amsterdam en morgen ben in Rotterdam, 's Woensdags ben ik bijna op de zaak voor overleg met onze of voor een vergadering. - Waar is die van u? Die is dichtbij. Ons kantoor midden in de stad, maar in een straat. Je hoort er nauwelijks geluid van . We hebben geen last van het verkeer. uw vrouw ook? Ja. Vroeger werkte zij, als ik, de hele dag. Tegenwoordig werkt halve dagen. In de toekomst, wanneer de naar school gaan, gaat ze misschien weer dagen werken.

70

io. Wanneer?

Geef antwoord: 1. 2. 3. 4.

Welke seizoenen kent jouw land? Wanneer begint en eindigt de zomer in Nederland? Hoe verandert de natuur in de herfst en in de lente? Werkt u tegenwoordig of hebt u gewerkt?

Grammatica (7, 8, 9) Vandaag ben ik op de zaak. Gisteren was ik in Londen. Vorige week ben ik in Parijs geweest. En morgen ga ik naar Den Haag.

Ik werk en woon tegenwoordig in Den Haag. Vroeger werkte en woonde ik in Rotterdam. Ik heb ook lange tijd in Delft gewerkt en gewoond. In de toekomst ga ik misschien in Utrecht werken. Dan ga ik daar ook wonen.

Vul in of aan: Vandaag is het zondag. Dan werken

wij niet. In het weekend

z

we vrij. Gisteren w

w

dus vrij en mijn man ook. Maar vrijdag b

school gew

het zaterdag: ik ik naar

. Morgen ga ik ook naar school. Dan

het

maandag. Ik g

vijf dagen per week naar school.

Mijn man wer

op een kantoor in Den Haag. Hij komt tegenw

elke avond thuis. Vroeger wer hij de hele week

hij vaak in Parijs. Dan w

thuis.

Ik heb vroeger ook gew

, maar nu heb ik

Ik zit op een cursus om Nederlands te 1 ik weer werken. Maar dat duren. Je k

niet én leren én werken.

baan. Als ik goed Nederlands ken, nog wel een paar weken

Les 11 Op kamers Op kamers i Hoe wonen jullie eigenlijk? Hebben jullie een eigen huis of huren jullie een woning? En wie woont op kamers, dus bij iemand anders in huis? Anita, vertel eens hoe je woont. - Ik woon op kamers, midden in de stad, samen met een vriendin, bij een Nederlandse 5 familie. Wij hebben allebei onze eigen kamer. Maar de douche en de keuken gebruiken we samen. Onze kamers zijn boven, de keuken is beneden. Meestal maken we samen het eten klaar. Heb je veel contact met die Nederlandse familie? - We eten af en toe bij hen en zij eten soms ook bij ons. io Vind je het Nederlandse eten lekker? - Eerlijk gezegd houd ik niet zo van aardappelen. Daar zijn Nederlanders gek op. Natuurlijk heb ik liever eten uit mijn eigen land. Maar verder bevalt het Nederlandse eten me wel. Heb je veel ruimte? Hoe groot is je kamer? 15 - Mijn kamer is vrij ruim: ongeveer 20 vierkante meter. De keuken is erg nauw: maar twee bij drie meter. Is het een dure kamer? Hoeveel betaal je als ik vragen mag? - Tja, wat noemt u duur? Ik betaal ruim 300 euro per maand, inclusiefgas en licht. Zelf beschouw ik dat als een redelijke huur. 20 Hoe ben je aan die kamer gekomen? - Via een vriendin van mij die al lang in Nederland woont. Zo zie je maar wat een vriend of vriendin voor je kan betekenen.

i i . Op kamers

mad, crazy (about) - to like, suit space big spacious square metres narrow only, just two by three expensive pay call

nous bon franchement dit aime raffolent platl espace grandeur spacieuse carré mètre étroite rien que - (deux surtrois) chère paies appelez

Zimmer eigenes mietet Wohnung jemand sonst erzahle einmal Freundin beide Zimmer Dusche Küche oben unten zubereiten Essen Kontakt hin und wieder ihnen sie uns lecker ehrlich gesagt mogen begeistert von gefallt Platz gro£ geraumig QuadratMeter eng nur mal teures bezahlst nennen

duur ruim inclusief gas (het) licht (het) zelf beschouw

expensive at least, just over including gas i.e. electricity I myself see (regard)

cher plus que compris gaz électricité moi-même considère

teuer ungefahr inklusive Gas Strom selbst betrachte

643 644 645 646

als redelijke huur (de) aan... gekomen

as reasonable rent come by (find)

comme raisonable loyer trouvé

als angemessene Miete bekommen

647 648 649 650

die vriend (de) je (= jou) betekenen

who friend you mean

qui ami toi représenter

die Freund du bedeuten

597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635

kamers eigen huren woning (de) iemand anders vertel eens vriendin (de) allebei kamer (de) douche (de) keuken (de) boven beneden maken... klaar eten (het) contact (het) af en toe hen zij ons lekker eerlijk gezegd houd... van gek (op) bevalt ruimte (de) groot ruim vierkante meter (de) nauw maar bij (twee - drie) dure betaal noemt

(in) lodgings own rent house someone else teil (us) - (now, once) girl friend both room shower kitchen upstairs downstairs préparé, get ready food contact sometimes them they us tasty honest(ly) said

636 637 638 639 640 641 642

like

chambres propre louez habitation quelqu'un d'autre raconte donc amie toutes les deux chambre douche cuisine en haut en bas préparons repas contact parfois

eux ils

kiralikoda kendi kiralamak konut, ev biri, bir kimse baska anlat bakahm kiz/bayan arkadas, herikisi oda banyo, dus, mutfak yukanda, üst kat altta, alt kat hazirlamak yemek, yemek yemek i!i$ki, münasebet arasira onlar onlar biz lezzetli, tatli dogrusu söylemek sevmek bayilmak, cok sevmek hosjamrim, severim saha, alan

büyüklük genis;, büyük kare (metrekare) met re dar ama, fakat -ye (ikiye uc) pahali ödüyorum isimlendirmek, adini anmak pahali takriben, asagi yukari dahil, icinde gaz elektrik, isik kendi(m) sayiyorum, görüyorum oiarak makul, ölgülQ kira ulasmak, sismanlamak o erkek arkadas, sana/senin icjn cok onemli olmak

73

i i . Op kamers

Op kamers Hoe wonen jullie ? Hebben jullie een eigen huis of huren jullie een woning? En wie woont op kamers, bij iemand anders in huis? Anita, vertel hoe je woont. - Ik woon op kamers, in de stad, samen met een vriendin, een Nederlandse familie. Wij hebben allebei onze kamer. Maar de douche en de keuken we samen. Onze kamers zijn boven, de is beneden. Meestal maken we samen het klaar. Heb je veel contact met die familie? - We eten af en toe bij en zij eten soms ook bij ons. je het Nederlandse eten lekker? - Eerlijk gezegd ik niet zo van aardappelen. Daar zijn gek op. Natuurlijk heb ik liever eten mijn eigen land. Maar verder bevalt het eten me wel. Heb je veel ruimte? groot is je kamer? - Mijn kamer is ruim: ongeveer 20 vierkante meter. De keuken erg nauw: maar twee bij drie meter. het een dure kamer? Hoeveel betaal je ik vragen mag? - Tja, wat noemt u ? Ik betaal ruim 300 euro per maand, gas en licht. Zelf beschouw ik dat een redelijke huur. Hoe ben je aan kamer gekomen? - Via een vriendin van mij al lang in Nederland woont. Zo zie maar wat een vriend of vriendin voor kan betekenen. Geef antwoord: 1. 2. 3. 4.

74

Vertel eens hoe je woont (alleen, op kamers, met vrienden, in een eigen huis?). Maak je zelf het eten klaar? Waar houd je van, waar ben je gek op? Hoe groot is de kamer waar je woont? Heb je veel of weinig contact met de Nederlanders in jouw straat?

i l . Op kamers

Grammatica (18)

Ik woon bij een Nederlandse mevrouw. Zij vraagt mij (me) soms of ik koffie bij haar (d'r) kom drinken. 'Hoe is het met jou (je)?' zegt ze dan. 'Goed, en metu?' Er woont nog een student bij haar. Soms vraagt ze ons samen op de koffie. Haar man is meestal weg. Ik zie hem ('m) bijna nooit. Ze heeft ook twee jonge kinderen. Ik praat altijd Nederlands met ze (hen, hun)! Vul in of aan: V Anne en Maria wonen in een g r o o t studenten. Het bevalt

huis met Nederl andse wel. Anne heeft een gr

kamer. Maria zit vaak bij h

_ , want Maria's kamer is erg klein.

Anne en Maria gebr

de keuken samen

de

anderen. De anderen spreken soms Nederlands tegen

. Maar

meestal Engels. Hoe zijn ze aan de kamers gek

? Via een vriend van

. Hij woont al lang in het huis. 'Hij heeft k Anne, jij h

verteld dat er twee

vrij waren.' toch Nederlandse vrienden? Ja, ik woon een Nederlandse familie. En jij Peter, h

Nederlandse vrienden? Nee, ik heb bijna Ik werk de h

jij ook contact met Nederlanders.

dag. Alleen in het weekend werk ik

.

75

Les 12 Op de markt Op de markt

^

i - Vijf pond bananen voor één-vijftig! Wie is er aan de beurt? Ja, ik wil bananen graag. Geeft u maar i kilo. - Alstublieft. Anders nog iets, mevrouw? Wat kosten de appels? 5 - Die groene zijn o,8o per kilo, die rode 0,70. Doet u maar twee kilo groene appels. - Wilt u er een tasje bij? Nee, dank u, ik heb een grote tas bij me. 10 Op de markt is van alles te koop. De belangrijkste producten zijn fruit, groente, kaas en vis. Maar je kunt er ook terecht voor kleren en schoenen. Zowel voor dames als voor heren. Het materiaal waarvan ze worden gemaakt, is natuurlijk vrij eenvoudig. - Waarom doen mensen graag hun boodschappen op de markt? Ze vinden het gezellig. Op de markt wordt handel gedreven. De verkopers proberen met 15 luide stem de aandacht van het publiek te trekken. We kunnen nog een andere reden noemen: dat zijn de prijzen. Die liggen er wat lager dan in de winkel. De markt is goedkoop vergeleken met een winkel. En in de loop van de dag gaan de prijzen van een hoop producten zelfs nog verder naar beneden. Met andere woorden: je geld is op de markt meer waard dan in een winkel.

76

12. Op de markt 651 652

sla (de) per stuk

653 654

bananen kilo (de)

655 656 657 658 659

slechts appels tomaten pond (het) beurt (aan de-)

660 661

geeft kosten

662 663 664

rode doet er... bij

665 666 667

tasje (het) tas (de) van alles

668 669 670 671 672 673 674

te koop belangrijkste producten kunt terecht kleren schoenen

675 676

zowel... als dames

677

heren

678 679

materiaal (het) waarvan

680 681

worden eenvoudig

lettuce

salade

each bananas kilo only apples tomatoes

la pièce

(a) pound turn (to be next)

give cost

red give with it (small) bag bag all sorts for sale most important products can go there clothes shoes

both... and ladies gentlemen material ofwhich are

682

hun

683 684

vinden gezellig

simple their find enjoyable

685 686 687

wordt handel (de) gedreven (handel -)

is trade to do business

688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701

verkopers proberen... te luide stem (de) aandacht (de) publiek (het) trekken kunnen liggen lager vergeleken in de loop van hoop (de) met andere woorden

sales people to try to

702

geld (het)

703

waard

loud voice

attention public attract can are (lie)

lower compared in the cour se of many in otherwords money worth

bananes kilo rien que pommes tomates livre tour (c'estaqui)

donnez coütent rouges donnez avec sac sac de tout acheter Ie plus importants

produits peux trouver habits chaussures tant... que dames messieurs matériel

dont sont simple leur trouvent agréable commerce fait (on - du commerce) marchands essayent haute voix attention public attirer pouvons

Salat pro Stück Bananen Kilo nur Apfel Tomaten Pfund

Reihe geben kosten roten tun dazu Plastiktute Tasche von allem

zu kaufen wichtigsten Produkte kommt zurecht Kieider

Schuhe sowohl als Damen Herrn Material woraus werden einfach

ihre finden gemütlich wird

handel betrieben Verkaufer versuchen lauter Stimme Aufmerksamkeit Publikum

sont

ziehen können liegen

plus bas en comparaison au cours de tas autrement dit argent valeur

niedriger verglichen im Laufevon Menge mit anderen Worten Geld wert

marul tanesi, parca basjna muzlar kilogram sadece elmalar domatesler yarim kilogram si ra, kuyruk veriniz mal olmak, para etmek kirmizi veriniz, tartiniz yaninda da/de pos, etcik, cantacik pos.et, canta

(j«i »S

hers,ey satilir, satilik en önemli maddeler, urunler -ebiimekeki ... da/de yapilabilir elbise, giysï ayakkabilar hem... hem, ikiside bayanlar baylar, erkekler madde, materyal -dan/-den olmak, edilmek basit, degeri düs,ük onlann bulmak zevkli, e|lenceli olmak, edilmek ticaret, esnaflik yapilir

SJL.

saticilar, esnaflar cah$maktadirlar yüksek, gür ses dikkat, ilgi halk, müsteriler cekmek -ebiimekeki olmak

düs,ük kiyasalandiginda boyunca, sürecinde bircok, umid yani, bir ba^ka deyi^ie para deger, eder

11

12. Op de markt

Op de markt - Vijf pond bananen één-vijftig! Wie is er aan de Ja, ik wil bananen graag. Geeft u i kilo. - Alstublieft. Anders nog iets, mevrouw? kosten de appels? - Die groene zijn 0,80 kilo, die rode 0,70. Doet maar twee kilo groene appels. - Wilt u een tasje bij? Nee, dank u, ik een grote tas bij me.

?

Op de is van alles te koop. De belangrijkste zijn fruit, groente, kaas en vis. Maar kunt er ook terecht voor kleren en . Zowel voor dames als voor heren. Het waarvan ze worden gemaakt, is natuurlijk vrij . - Waarom doen mensen graag hun boodschappen op markt? Ze vinden het gezellig. Op de wordt handel gedreven. De verkopers proberen met stem de aandacht van het publiek te . We kunnen nog een andere reden noemen: zijn de prijzen. Die liggen er wat . dan in de winkel. De markt is vergeleken met een winkel. En in de. van de dag gaan de prijzen van hoop producten zelfs nog verder naar beneden. andere woorden: je geld is op de meer waard dan in een winkel. Geef antwoord: 1. 2. 3. 4.

Doe je liever boodschappen op de markt of in de winkel? Waarom? Welke producten kun je op de markt kopen? Hoe trekken de verkopers de aandacht van het publiek? Waarom gaan de prijzen op de markt in de loop van de dag naar beneden?

ia. Op de markt

Grammatica (18) Ik heb een grote tas bij me. Heb jij een tas bij je? En u? Hebt u een tas bij u? Hij/zij heeft een tas bij zich, Wij hebben een fiets bij ons. Hebben jullie ook een fiets bij je. Zij hebben geen fiets bij zich.

Vul in of aan: Heeft iedereen het boek bij 21'oh - Ja, en ik

_? Jij ook, Johan, heb je het boek bij

. het oefenboek ook bij me.

- H.

iedereen dat bij zich?

- Nee, Anita heeft niets bij h

. Die vergeet de boeken vaak. We

wel allemaal papier bij

- En hebben jullie de cassettes ook bij Sommige cursisten la immers

. ?

de cassettes liever thuis. Ze hebben die nodig in de les. Daarom hebben ze

cassettes bij

. Luisteren naar de bandjes doen.

liever thuis. Op de markt probeert men een lage prijs _ . En lukte het? Ja, het is . O ja,

. betalen. Ik heb dat ook _. Heb je veel gekocht?

tas was veel te klein. Ik heb daarom aan de man bij wie ik

bananen heb gekocht een tas

. In welke taal heb je met hem

? In het Nederlands. Ik heb toch al een beetje Nederlands

79

Les 13 Naar de politie Naar de politie 1 Dag Anita. Waar was je gisteren? Je was niet aanwezig. Waar ben je geweest? Ik heb je gisteren gemist. - Ik ben bij de politie geweest. Ik moest mijn visum in orde maken. Heeft dat de hele dag geduurd? Hoe is dat mogelijk} 5 - Het duurde lang, omdat het erg druk was bij de politie. Ik moest lang wachten. Ik heb een paar uur gewacht voordat ik aan de beurt was. Ik woon in Rotterdam. Er wonen nu eenmaal veel buitenlanders in Rotterdam en daardoor is het meestal erg druk bij de politie. En hoe is het afgelopen"? Hoe is het gegaan? Is het gelukt met je visum? 10 - Nou, ik zat eerst wel in spanning, maar het is gelukt. Ik heb weer een verblijfsvergunning voor twaalf maanden. Ik hoef voorlopig niet terug te komen, pas over een heel jaar. Wat moet je eigenlijk doen om hier te mogen blijven? - De politie stelt eerst een aantal vragen waarop je antwoord moet geven: Wat is de 15 reden dat u naar Nederland bent gekomen? Hoe lang bent u van plan te blijven? Hebt u voldoende geld of middelen van bestaan? Hebt u een bankrekening? Mag ik zien hoeveel geld daarop staat? Kost het veel moeite om in Nederland te mogen blijven? - Dat ligt eraan. Dat hangt onder andere (o.a.) of van de reden waarom je in Nederland 20 bent. Als je hier gaat studeren en je hebt voldoende geld, dan komt het meestal snel in orde. Als je uit een land komt waar oorlog wordt gevoerd, is de kans ook groot dat je mag blijven. Zodra het echter vrede is, moet je eigenlijk weer terug. Een visum wordt meestal geweigerd, als de politie constateert dat je weinig of geen geld bezit en hier werk komt zoeken. Dus als je om economische redenen bent gekomen. Dan moet je weer 25 vertrekken. Behalve als je uit een land komt dat tot de Europese Unie behoort. Dan heb je zelfs geen visum nodig.

3. Naar d e p o l i t i e 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722

politie (de) aanwezig gemist moest visum (het) in orde geduurd mogelijk duurde gewacht nu eenmaal buitenlanders afgelopen gegaan gelukt nou zat spanning (de) verblijfsvergunning (de)

police there (present) missed had to visa sort out lasted possible took a long time waited it is so foreigners end up gone succeeded (in)

723 724 725 726 727 728 729 730 731

voorlopig terug... komen over (- eenjaar) heel mogen blijven waarop gekomen van plan

for the time being come back in a year's time whole

732 733 734 735 736 737 738

voldoende middelen bestaan (het) bankrekening (de) zien daarop moeite (de) (kost -)

enough means life, existence bank account

739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758

ligt eraan hangt... af (van) onder andere (o.a.) studeren oorlog (de) gevoerd zodra echter vrede (de) geweigerd constateert bezit zoeken economische redenen vertrekken

dat Europese Unie (de) behoort... tot

well sat, waited anxiety, tension residence permit

be able stay to which coming (come) to plan to, intend

see in it, on to be very difficult depends depends on amongotherthings study

war waged, continuing as soon as however (really) peace refused establish, discover possess looking for economie reasons leave which European Union is part of, belongs to

police présente manqué devais visa en ordre

dure possible durait attendu figure-toi étrangers terminé passé réussi alors attendais anxiété permis deséjour pour Ie moment retourner après (- un an) entier pouvoir rester auxquelles venu comptez-vous assez moyens existence compte en banque voir

sur peine (faut-il beaucoupde-) il y a des raisons qa depend entre autres étudier guerre sévit

Polizei anwesend vermisst musste Visum Ordnung gedauert

möglich dauerte gewartet nun einmal Auslander verlaufen gegangen geklappt

nun war gespannt Aufenthaltsgenehmigung vorlaufig zurückkommen

in ganzen dürfen bleiben worauf gekommen beabsichtigen ausreichend Mittel Existenz Bankkonto sehen darauf

Mühe

polis hazirolmak, buiunma görememek zorunda vize tamam sürmek, zaman almak mumkun sürmek, zaman almak beklemek bir kere, bilinir ki yabancilar sonucjanmak gecmek ba§anh olmak s,ey, simdi olmak, -dim/-dim heyecan oturma izini

v ? 1

sjmdilik, birsüre geri gitmek sonra

tam -ebilmek kalmak ona dair gelmek -ma/-me niyetinde olmak yeterli imkanlar varlik, varolma banka hesabi görmek, bakmak onda zahmet, zorluk

toutefois paix refusé constate possèdes chercher économiques raisons repartir

das kommt darauf an abhangen von unteranderem studieren Krieg geführt sobald aber Frieden verweigert feststellt besitzst suchen wirtschaftlichen Gründen abreisen

bans, itiraz edilmek tespitediyor/eder sahip olmak aramak ekonomik sebepler terketmek, gitmek

qui

das

o

européenne Union appartient a

Europaischen Union gehören zu

Avrupa Birlik -na/-nedahil olmak

dès que

'Ir

-a/e- bagli -na/-ne bagh olmak mesela ögrenim görmek savas, yapmak -digmda/-diginde

ise

81

13* Naar de p o l i t i e

Naar de politie Dag Anita. Waar was je gisteren? was niet aanwezig. Waar ben je geweest? heb je gisteren gemist. - Ik ben bij politie geweest. Ik moest mijn visum in maken. Heeft dat de hele dag geduurd? is dat mogelijk? - Het duurde lang, omdat ere druk was bii de politie. Ik lans wachten. Ik heb een paar uur voordat ik aan de beurt was. Ik in Rotterdam. Er wonen nu eenmaal veel in Rotterdam en daardoor is het meestal druk bij de politie. En hoe is afgelopen? Hoe is het gegaan? Is het met je visum? - Nou, ik zat eerst in spanning, maar het is gelukt. Ik weer een verblijfsvergunning voor twaalf maanden. Ik voorlopig niet terug te komen, pas over heel jaar. Wat moet je eigenlijk doen hier te mogen blijven? - De politie stelt een aantal vragen waarop je antwoord moet : Wat is de reden dat u naar bent gekomen? Hoe lang bent u van te blijven? Hebt u voldoende geld of van bestaan? Hebt u een bankrekening? Mag zien hoeveel geld daarop staat? Kost het moeite om in Nederland te mogen blijven? ligt eraan. Dat hangt onder andere (o.a.) van de reden waarom je in bent. Als je hier gaat studeren en hebt voldoende geld, dan komt het meestal in orde. Als je uit een land waar oorlog wordt gevoerd, is de kans groot dat je mag blijven. Zodra het vrede is, moet je eigenlijk weer terug. visum wordt meestal geweigerd, als de politie dat je weinig of geen geld bezit hier werk komt zoeken. Dus als je economische redenen bent gekomen. Dan moet je vertrekken. Behalve als je uit een land dat tot de Europese Unie behoort. Dan je zelfs geen visum nodig. Geef antwoord: 1. Heb je een visum voor een maand of langer? 2. Ben je van plan lang in Nederland te blijven? 3. Welke vragen stelt de politie aan buitenlanders die een visum willen?

82

13. Naar de politie

Grammatica (20) Het moet Het hoeft niet Het moest Het hoefde niet

= = = =

het is nodig het is niet nodig het was nodig het was niet nodig

Pieter moet vandaag naar de politie. Als hij een visum krijgt, hoeft hij niet terug te komen. Moet iedere buitenlander een visum hebben? Nee, niet als je uit West-Europa komt. Dan hoeft het niet. Vroeger moest dat wel. Na 1990 hoefde het niet meer. Vul in of aan: Anita gaat naar de politie. Ze moet nog

haar visum in orde maken. Ze heeft

.visum voor Nederland. Vorige week m

al bij de politie komen, maar het is niet ge zet

ze ook

. met het visum. Nu moet

.

Het is druk bij de politie. Anita moet lang w_ zo druk en h

_. Vorige week was het . ze niet te wachten. Ze

. haar papieren laten zien. Die waren niet in o_

nx_ Nu wel.

Als ze aan de beurt is, st_

. de politie veel vragen. Anita

antwoord geven. Bijvoorbeeld over de bankrekening. Eigenlijk

m_ moet zij laten z_

hoeveel daarop staat. Als ze dat niet wil, . het niet. Maar dan moet ze 1

geld heeft. Anders.

zien dat ze voldoende

ze terug naar haar eigen land. Dan

. ze hier niet blijven.

83

Les 14 Waar is ...? Waar is ...? i - Mevrouw, mevrouw... Kunt u mij zeggen waar de Beverstraat is? De Beverstraat? Nee, geen idee. Die ken ik niet. Daar heb ik nooit van gehoord. Maar ik ben niet bekend in deze omgeving. Het spijt me. - Dag meneer, kunt u mij de weg wijzen? Ik zoek de Beverstraat, 5 Ja, dan zit u wel in de verkeerde buurt. U kunt het beste lijn 3 nemen, aan de andere kant van de weg, richting Zuidplein. Precies hier tegenover. - O, maar ik ben met de auto. Dan moet u even keren. Volgt u de borden 'Maasfwintf. Voorbij de Maastunnel komt u op een plein. Daar gaat u naar rechts. Dan komt u op een vrij brede en drukke weg. Na 10 ongeveer een kilometer komt u langs een grote kerk. Daar buigt de weg scherp naar links. Dan moet u de eerste straat rechts hebben. Het beste kunt u daar nog een keer vragen naar de Beverstraat. Ik geloof dat er aan het begin van die weg ook een bord staat met de plattegrond van dat gebied. Succesl

15 O, kijk, daar op de hoek staat dat bord waarover die meneer sprak. - Ik zie niets. Daar met die grote letter I van Informatie. Er is daar ook voldoende plaats voor de auto. Ik stop daar even om te kijken hoe we naar de Beverstraat moeten rijden. Hier is een alfabetische lijst met de namen van de straten. Beverstraat, die ligt in B3. 20 - Ja, ik heb hem gevonden. We bevinden ons hier, op dit punt. Zie je, dit is de plaats waar we staan. Eerst rechtdoor, voorbij dat groene veld, de tweede straat links en dan de eerste straat rechts. Dat moeten we proberen te onthouden.

14. Waar is ...? 759 760 761 762 763 764 765 766 767

idee (het) daar ...van gehoord bekend omgeving (de) (het) spijt me wijzen zoek

768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812

verkeerde buurt (de) het beste lijn (de) kant (de) richting (de) plein (het) tegenover keren volgt borden (de) tunnel (de) voorbij brede drukke kilometer (de) langs kerk (de) buigt scherp eerste begin (het) bord (het) plattegrond (de) gebied (het) succes (het)

zit

hoek (de) waarover sprak letter (de) informatie (de) stop rijden alfabetische lijst (de) namen straten gevonden bevinden (ons)

ons dit rechtdoor veld (het) tweede onthouden

idea ofthat heard known, familiar area 1 am sorry show looking (you) are, flnd (yourself) wrong area, district best line side direction square opposite turn around follow signs tunnel after wide busy kilometre pass church bends, curves sharp first beginning information board

map area

good luck corner aboutwhich wastalking letter information stop drive alphabetical list names streets found are (here) ourselves this straight ahead field second remember

idee en entendu parier connu environs je regrette indiquer cherche vous vous trouvez faux quartier mieux ligne cöté direction place en face retoumer suivez panneaux tunnel après large animée kilometre

par église tourne brusquement première début panneau plan district bonne chance co in dont parlait lettre information je m'arrête conduire alphabétique liste noms mes trouvé nous noustrouvons nous (- is) c'est ici tout droit champ deuxième Ie rappeler

Ahnung davon gehort bekannt Umgebung tut mir leid zeigen suche sind

fikir, gorus onu, öyle birs,ey duymadim tanidik, bildik $evre, muhit özürdilerim tarifetmek ariyorum olmak, bulunmak

falschen Gegend am besten Linie Seite Richtung Platz gegenüber wenden folgen Schildern Tunnel vorbei breiten lebhaften Kilometer vorbei Kirche biegt scharf erste Anfang

yanlis. semt en iyisi

Schild Stadtplan Gebiet Erfolg Ecke worüber sprach Buchstaben Information halte fa h ren alphabetisches Verzeichnis Namen Straféen gefunden befinden uns dies geradeaus Feld zwei te behalten

hat taraf yön, istikamet alan, meydan -in/-in karsisinda geri dönmek takip edersiniz trafik levhalan tünel ileride, ötede genis. yogun, kalabalik kilometre yanindan kilise kivnlir, egilir keskin

ilk bas,, basjangic levha yerlesim plani semt, bölge rastgele!, bas.anlar! kö$e hakkmda, dair konus,tugu, bahsettigi harf enformasyon, bilgi duruyorum tasjtsürmek alfabetik liste adlar, isimler sokaklar buldum bulunmak kendimiz

bu

dosdogru, dümdüz alan, saha ikinci hatirmda tutmak

ZJL*

14- Waar is...?

Waar is...? _, mevrouw... Kunt u mij zeggen waar de is? De Beverstraat? Nee, geen idee. Die ik niet. Daar heb ik nooit van . Maar ik ben niet bekend in deze . Het spijt me. - Dag meneer, kunt u de weg wijzen? Ik zoek de Beverstraat. , dan zit u wel in de verkeerde . U kunt het beste lijn 3 nemen, de andere kant van de weg, richting . Precies hier tegenover. - O, maar ik ben de auto. Dan moet u even keren. u de borden 'MaastunneF. Voorbij de Maastunnel u op een plein. Daar gaat u rechts. Dan komt u op een vrij en drukke weg. Na ongeveer een kilometer u langs een grote kerk. Daar buigt weg scherp naar links. Dan moet u eerste straat rechts hebben. Het beste kunt daar nog een keer vragen naar de . Ik geloof dat er aan het begin die weg ook een bord staat met plattegrond van dat gebied. Succes! O, kijk, op de hoek staat dat bord waarover meneer sprak. - Ik zie niets. Daar met grote letter I van Informatie. Er is ook voldoende plaats voor de auto. Ik daar even om te kijken hoe we de Beverstraat moeten rijden. Hier is een lijst met de namen van de straten , die ligt in B3. - Ja, ik heb gevonden. We bevinden ons hier, op dit . Zie je, dit is de plaats waar staan. Eerst rechtdoor, voorbij dat groene veld, tweede straat links en dan de eerste rechts. Dat moeten we proberen te onthouden. Geef antwoord: 1. 2. 3. 4.

86

Kun je de weg van school naar jouw huis wijzen? Vraag eens de weg naar een supermarkt in de buurt. Maak een plattegrond van de omgeving en laat zien waar je zit. Waar bevindt zich een plattegrond of bord met Informatie over jouw stad of buurt?

14- Waar is...?

Grammatica (11)

Ik wil, kan, mag en zal Nederlands leren. Jij wil(t), kan (kunt), mag en zal (zult) ook Nederlands leren. Ook Anne wil, kan, mag en zal Nederlands leren. Wij willen, kunnen, mogen en zullen allemaal Nederlands leren. Vul in of

aan:

Mevrouw, m ag K_

ik u wat vragen? Ik moet naar een supermarkt. . u mij zeggen waar ik die k

vinden?

u naar een grote supermarkt w

•W_

u van alles . in de buurt. Er is hier

. kopen? Die is hier.

me. Maar als u richting

. winkel. Het sp_

helemaal. Zuidplein gaat, z_

supermarkt vinden.

. u wel een gr_

. je als buitenlander in Nederland gemakkelijk een baan kr_ - Dat hangt K

af. De vraag is wat iemand w_ je al goed Nederlands? Dan z

moeilijk zijn om werk.

. en kan. . het niet zo

. vinden. En wat voor werk w_

je doen? Bovendien: hoeveel uur per week Ie

_ je werken? Jonge

mensen

. vaak een baantje voor

nog studeren, w_

een p

uur per week. in Nederland werken? Nee, alleen als je een

Mag i

. hebt om te werken m

verg w

. je toch werken, dan z_

moeten (aan)vragen.

het. Heb je die niet en . je zo n vergunning

Les 15 In het weekend In het weekend 1 - Wat heb je het afgelopen weekend gedaan} Ik heb een druk weekend gehad. Eerst heb ik boodschappen gedaan op de markt. Ik heb groenten, vis en fruit gekocht. Op weg naar huis heb ik ergens midden op straat bloemen gekocht voor een vriendin. 5 - En 's avonds? Ik was van plan bij je langs te gaan. Ik heb gebeld, maar je bleek niet thuis. Ik was bij die vriendin op bezoek. Ze is net terug van vakantie. - Waar is ze naartoe geweest? Naar Egypte. Toevallig ben ik daar ook pas geweest. 10 - Jullie hebben vast en zeker de hele avond over de vakantie gepraat. }2L, we hebben elkaar uitgebreid over onze ervaringen verteld. Een leuk onderwerp van

gesprek. We hebben ook foto's bekeken die zij tijdens haar reis heeft gemaakt. En ik heb mijn foto's laten zien. - Hebben jullie niet dezelfde reis gemaakt? 15 Nee, zij reisde alleen, ik was met een groep. Dan ben je een stuk minder vrij. Maar het schijnt de beste manier te zijn om veel te zien. We hadden een vol programma. Ik heb hier wat foto's van de hele groep. Kijk, die vrouw in het midden had de leiding. Achter ons staat een gebouw... hoe noemen ze dat ook al weer? Ik vergeet het telkens, ik kan de naam niet onthouden. Maar een interessant land, hoor. Het heeft grote indruk op mij 20 gemaakt. Het was de moeite waard. Ben jij er ooit geweest? - Nee. Wij gaan meestal naar China. Daar komt mijn vrouw vandaan. Maar daarover vertel ik een andere keer wel meer.

5> In het weekend 313 814 815 816 gl 7 gig

afgelopen gedaan gehad groenten gekocht op weg naar

last done had vegetables bought on the way

319 820 821

bloemen langs (-gaan) gebeld

flowers visityou phoned, called, rang were (appeared) visiting just -(to) Egypt coincidentally just undoubtedly evening about (over) talked (about) each other at length, all about experiences

822

bleek

823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835

op bezoek net naartoe Egypte toevallig pas (= net) vast en zeker avond (de) over gepraat (over) elkaar uitgebreid ervaringen

836

verteld

837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850

leuk onderwerp (het) gesprek (het) foto's bekeken tijdens laten (- zien) dezelfde reisde groep een stuk (• ...-er) minder schijnt manier (de)

851

hadden

852 853 854 855

programma (het) vrouw (de) midden (het) had

856 857 858 859 860

leiding (de) achter gebouw (het) vergeet telkens

861 862 863 864 865 866 867

interessant hoor indruk (de) de moeite waard ooit daar... vandaan daarover

told nice, pleasant subject discussion photos seen during shown the same travelled group alot less supposed to be the way had programme woman middle was (had) in charge

behind building forgetting each time interesti ng you know impression

worth it ever from there about that

dernier fait eu légumes acheté surlechemindu retour fleurs venir chez toi téléphone il s'avérait que en visite juste

oü Egypte par hasard

juste sürement soiree sur parlé (de) mutuellement de maniere détaiilée experiences raconté agréable sujet conversation photos regarde

vergangenen gemacht gehabt Gemüse

gekauft aufdemWegnach Blumen vorbeigehen angerufen schienst zu Besuch gerade hin

Agypten zufa'Hig gerade ganzgewiss Abend über gesprochen einander ausgebreitet Erfahrungen

erzahlt nettes Thema Gesprach Fotos angeschaut pendant wahrend fait (- voir) sehen lassen ie même dieselbe reiste voyageait groupe Gruppe beaucoup ein Stück wenïger moins paraft scheint Art maniere hatten avions Programm programme femme Frau Mitte milieu avait hatte charge Führung hinter derriére batiment Gebaude vergesse oublie standig tout Ie temps interessant interessantes ganz gewiss impression Eindruck 9a valait la peine Mühe wert jemals jamais c'estdelè quevient.. daher darüber surcela

gecen yaptm olmak sebzeler satmaldim -dij-e giderken ci^ekler yanina/yamnda telefon ettim anlasjimak ziyarette olmak yeni nereye Misir tesadüfen az zaman önce mutlaka aks.am hakkmda konustuk birbirine aynntili, enineboyuna izlenimler, baslan gecenler anlattik güzel, hos,, zevkli konu konu^ma fotograflar, resimler

UI

baktik sirasinda, esnasinda etmek, yapmak ayni seyahatetti grup birazdaha az görünmek s.ekil, yöntem sahip olmak program bayan, kadin orta sahip olmak rehberlik, kilavuzluk arka taraf bina,yapi unutuyorum hep, sürekli ilginc, enteresan yani etki, tesir zahmetede|er

j

/ï

s ;R \ \

hiï oradan, orali o konuda

89

5- In het weekend In het weekend - Wat heb je het afgelopen gedaan? Ik heb een druk weekend gehad heb ik boodschappen gedaan op de markt. heb groenten, vis en fruit gekocht. Op naar huis heb ik ergens midden op bloemen gekocht voor een vriendin. - En 's ? Ik was van plan bij je langs gaan. Ik heb gebeld, maar je bleek thuis. Ik was bij die vriendin op . Ze is net terug van vakantie. - Waar ze naartoe geweest? Naar Egypte. Toevallig ben daar ook pas geweest. - Jullie hebben vast zeker de hele avond over de vakantie . fa, we hebben elkaar uitgebreid over onze verteld. Een leuk onderwerp van gesprek. We ook foto's bekeken die zij tijdens reis heeft gemaakt. En ik heb mijn 's laten zien. - Hebben jullie niet dezelfde gemaakt? Nee, zij reisde alleen, ik was een groep. Dan ben je een stuk vrij. Maar het schijnt de beste manier zijn om veel te zien. We hadden vol programma. Ik heb hier wat foto's de hele groep. Kijk, die vrouw in midden had de leiding. Achter ons staat gebouw... hoe noemen ze dat ook al ? Ik vergeet het telkens, ik kan de niet onthouden. Maar een interessant land, hoor. heeft grote indruk op mij gemaakt. Het de moeite waard. Ben jij er ooit ? - Nee. Wij gaan meestal naar China. Daar mijn vrouw vandaan. Maar daarover vertel ik andere keer wel meer. Geef antwoord: 1. Wat heb jij het afgelopen weekend gedaan? 2. Welke landen vind jij mooi of interessant (bijvoorbeeld voor een vakantie)? 3. Vertel iets over jouw ervaringen tijdens een reis of vakantie.

90

15. In het weekend

Grammatica (13, 30) hebben (gedaan, gekeken, ...) Wat heb je in het weekend gedaan? Ik heb eerst tv gekeken en daarna met een vriendin foto's bekeken. Ze heeft op vakantie veel foto's genomen. Ze heeft niet alleen foto's gemaakt, maar ook foto's gekocht. We hebben elkaar over onze vakanties verteld en over vroeger gepraat. Daarna hebben we vrienden gebeld. zijn

(gekomen, gebleven, ...) Een paar uur later zijn onze vrienden gekomen. We zijn begonnen met eten om 9 uur en we zijn geëindigd om 12 uur. Iedereen is de hele avond gebleven. Bijna iedereen is laat vertrokken. We waren de tijd vergeten. Zelf ben ik pas in de nacht naar huis gegaan.

Vul in of aan: V

Ben je dit

jaar nog op vakantie geweest? Ja, ik

mijn vriendin in China geweest. Een m ,

. We hebben veel

. Eerst zijn we naar Beijing geg

. Daar

we begonnen met onze reis. In vier da_ de hele stad bek,

met

land! Hoe lang

jullie er geweest? Drie we

ged__

.

hebben we

. Daarna hebben we de trein naar een stad in/het

zuiden gen___ Welke stad? Iemand heeft het me vert naam vergeten. Daar

, maar ik

de

we drie dagen gebleven. En toen

we nog een week in een dorp gezeten. Wat hebben we veel gez

! Ik

ook veel foto's gemaakt. Mijn vriendin

vooral veel mooie kleren gek

!

Les 16 Retourtje Rotterdam Retourtje Rotterdam 1 Goedemiddag, een retourtje Rotterdam alstublieft, tweede klas, met korting. - Zeven vijftig (7,50). Alstublieft. Kunt u mij zeggen hoe laat de trein vertrekt? - Drie minuten over twee. / 5 En van welk perron? - Spoor 7A. Als u snel bent, haalt u de trein nog. Dank u wel voor de informatie. Meneer, kunt u mij even helpen} Hoe werkt zo'n automaat? 10 - Waar wilt u heen? Naar Den Haag. - Nou, hier ziet u een lijst met alle stations. Achter Den Haag staat 2500. U drukt op 2 - 5 - o - o. Kijk, nu verschijnt Den Haag in het venster. Dan drukt u op 'tweede klas', vervolgens op 'alleen vandaag geldig. 15 Tenslotte drukt u op 'met korting' of'zonder korting'. Hoe betaalt u, contant of met een pinpas} Met m'n pinpas. - Kijk hier staat het bedrag. U drukt op 'ja' als het bedrag juist is. Fijn, dank u wel voor uw hulp. 21 Een kaartje voor de trein koop je op het station, meestal bij de automaat, soms bij het loket. In de toekomst verdwijnt waarschijnlijk het loket. In elk geval op een klein station. Een kaartje kun je ook in de trein kopen. Dan betaal je wel eenjlink bedrag extra. Met een voordeel-uren-kaart krijg je 40 procent (%) korting. Maar die geldt door de week alleen

25 na negen uur 's ochtends. Gedurende het weekend is de kaart de hele dag geldig. Een strippenkaart voor de bus of de tram koop je op het station. Maar daarvoor kun je ook terecht op het postkantoor. In de bus of tram betaal je een stuk meer. - Hoe werkt een strippenkaart? 30 Je gebruikt minstens twee strippen. Dat is voor de kortste afstand. Hoe verder je reist,

hoe meer strippen je gebruikt. Er is een vaste relatie tussen afstand en aantal strippen.

i6. Retourtje Rotterdam 8 68

873 874

retourtje (het) goedemiddag klas (de) korting (de) perron (het) spoor (het) haalt

875 g76

dank u wel helpen

877 878

werkt automaat (de)

return good afternoon class reduction platform platform (track) catch thankyou help work vending machine

879

ziet

see

880 881 882 883 884

stations drukt verschijnt venster (het) vervolgens

886 887 888 889 890 891 892 893 894 895

tenslotte betaalt contant pinpas (de) bedrag (het) juist fijn hulp (de) kaartje (het) koop

stations press appears window afterwards valid finally pay (in) cash PIN pass amount correct

896

loket (het)

897 898

verdwijnt waarschijnlijk

869 870 8 71 g72

899 elk 900 901 902 903 904 905

geval (het) (in elk -) kun flink extra voordeel-uren-kaart (de) krijg

906 907 908 909

procent (het) geldt door de week gedurende

910 911 912 913 914 915 916

kaart (de) strippenkaart (de) daarvoor postkantoor (het) gebruikt minstens strippen

917 918

kortste afstand (de)

919

hoe... hoe

920 921 922

reist vaste relatie (de)

good help ticket buy ticket office disappear probably any case can quite a lot more

retour bonjour classe rabais quai

voie attrapez merci aider fonctionne distributeur automatique voyez gares pressez paraït cadran ensuite valable finalement

payez en espèces carte bancaire montant correct merci aide ticket achètes guichet disparaft probablement danstous lescas peux assez élevé supplément

off-peak pass get percent valid on week days during pass

recois pou reent valable pendant la semaine pendant ticket

the strip (zone) ticket for that post office use at least strips

pourcela bureau des postes emploies au moins bandes

shortest distance the... the (comp.) travel fixed relationship

Ie pluscourt distance plus... plus voyages fixe relation

Rückfahrschein CutenTag Klasse Erma£igung Bahnsteig Cleis bekommen danke sehr helfen funktioniert Automat

gidis,-dönüs, bileti iyigünler smif indirimli peron peron yetisjrsiniz tes.ekkürederim yardim etmek isjemek, cahs,mak otomat

sehen Bahnhöfen drücken erscheint Fenster danach guitig

görüyorsunuz demiryolu istasyonlari basarsiniz, tusjarsimz gözüküyor, yaziyor ekran pesjnden

schlieilich

son olarak, sonunda ödüyorsunuz nakit banka karti mebla| dogru peki, gok iyi yardim

bezahlen bar Scheckkarte Betrag richtig schön Hilfe Fahrschein

kauf Schalter verschwindet

wahrscheinlich jedem Fall kann

anstandigen extra Sondertarif erhalt Prozent gilt inderWoche wahrend Fahrschein Streifenkarte dafür Postamt benötigt mindestens Streifen

gegerli

bilet satmalirsin gis.e yokolur, kaldinlir belki her hal, durum -ebilmek oldukc.a fazla, ekstra indirimli saatler abone karti alirsm yüzde gecerli hafta i^inde süresince abone karti

onun icin postane kuUamrsin en az bilet üzerinde damgalanan kareler kürzeste en kisa Entfernung mesafe je (weiter),je (mehr) ne kadar... o kadar seyahat etmek fahrt feste sabit Verbindung iliski

93

i6. Retourtje Rotterdam

Retourtje Rotterdam Goedemiddag, retourtje Rotterdam alstublieft, tweede klas, met korting. vijftig (7,50). Alstublieft. Kunt u mij _____ hoe laat de trein vertrekt? - Drie minuten twee. En van welk perron? - Spoor 7A. u snel bent, haalt u de trein . Dank u wel voor de informatie. Meneer, u mij even helpen? Hoe werkt zo' automaat? - Waar wilt u heen? Naar Den . - Nou, hier ziet u een lijst met stations. Achter Den Haag staat 2500. U op 2 - 5 - o - o. Kijk, nu Den Haag in het venster. Dan drukt op 'tweede klas', vervolgens op 'alleen vandaag '. Tenslotte drukt u op 'met korting' of' korting'. Hoe betaalt u, contant of met pinpas? Met m'n pinpas. - Kijk hier het bedrag. U drukt op 'ja' als bedrag juist is. Fijn, dank u wel uw hulp. Een kaartje voor de trein je op het station, meestal bij de , soms bij het loket. In de toekomst waarschijnlijk het loket. In elk geval op klein station. Een kaartje kun je ook de trein kopen. Dan betaal je wel flink bedrag extra. Met een voordeel-urenkrijg je 40 procent (%) korting. Maar geldt door de week alleen na negen 's ochtends. Gedurende het weekend is de de hele dag geldig. Een strippenkaart voor bus of de tram koop je op station. Maar daarvoor kun je ook terecht het postkantoor. In de bus of tram je een stuk meer. - Hoe werkt een ? Je gebruikt minstens twee strippen. Dat is de kortste afstand. Hoe verder je reist meer strippen je gebruikt. Er is een relatie tussen afstand en aantal strippen.

94

i6. Retourtje Rotterdam

Geef antwoord: 1. 2. 3. 4.

Hoe werkt de kaartjesautomaat op het station? Waarom verdwijnen op veel stations de loketten? Wat zijn de Voordeeluren7? Hoe werkt de strippenkaart?

Grammatica (14, 15) Je koopt een treinkaartje op het station. Op het station koop je een kaartje. Als je een kaartje in de trein koopt, betaal je extra. Sommige mensen hebben een voordeel-uren-kaart. Ik denk dat mensen zo'n kaart hebben om goedkoper te reizen. Het is voor negen uur erg druk in de trein. Die kaart is dan niet geldig. Omdat het voor negen uur zo druk is, is die kaart dus niet geldig! Vul in of aan, zet in de juiste vorm en volgorde: V Mevrouw, weet u (wanneer - vertrekken - de treinen naar Rotterdam) Elk kwartier. Over twee minuten (de volgende trein - gaat). Als u via die kant gaat, Ik moet een kaartje k

. (u - haalt - hem - nog) bij de automaat omdat . (het loket - is - niet open)

Waarom sluiten de lo

zo vroeg?

Misschien, omdat

. (er - reizen - 's avonds - weinig mensen - met de trein)

En, omdat

. (het kopen bij de automaat - gaat - heel gemakkelijk)

95

Les 17 De dokter De dokter i De telefoon bij de dokter, de heer Jansen, gaat. De assistente neemt op. - Met de assistente van dokter Jansen. Goedemorgen, u spreekt met Springer. - Goedemorgen, wat kan ik voor u doen? 5 Ik bel voor mijn vrouw. Zij is patiënt bij u. Ze voelt zich al een paar dagen erg slecht Ik wil haar graag door de huisarts laten onderzoeken. Kan ik nu een afspraak voor haar maken? - Eh, even kijken. Ze kan om half twee op het spreekuur komen. O, ik zou graag willen dat de dokter bij ons langskomt. io - Dat wordt moeilijk. Lukt het echt niet om op het spreekuur te komen? Ik ben bang van niet. Ze kan bijna niet lopen van de pijn. - Een ogenblikje. Ik zal even overleggen met dokter Jansen. Mijnheer Springer, met dokter Jansen. Uw vrouw is ziek, begrijp ik. Wat is er precies is met haar aan de hand} - Ze heeft vreselijk veel pijn, vooral in haar hoofd. Het houdt maar niet op. En ze heeft al twee nachten niet geslapen. Haar gezicht is ook helemaal rood. Heeft ze koorts"? - Eh, wat bedoelt u? 20 Hebt u haar temperatuur opgenomen} - Ja, ja, ja, ze heeft 40.2! Dat is toch ernstig} Dat is inderdaad zeer hoog. Ik kom zo snel mogelijk even langs, rond half zes denk ik. - O fijn. Wat kan ik ondertussen voor haar doen? Niks bijzonders. Geeft u haar in ieder geval voldoende te drinken. 25 - Goed, dat zal ik doen. Dank u wel dokter. Tot straks.

17. De dokter 523 924 925 926 927 928 929 930

dokter (de) heer(de) gaat assistente (de) neemt op goedemorgen bel patiënt (de)

931 932 933

voelt (-zich) zich slecht

doctor Mr rings assistant answers (picks up) good morning am ringing patiënt has been feeling - (him or herself) bad

934

haar

her

935

door

936 937

huisarts (de) laten

938

onderzoeken

939 940

afspraak (de) spreekuur (het)

by general practitioner allow examine appointment surgery

941' 942 943 944

zou... willen langskomt bang van niet

945

lopen

would like

946 van 947 pijn (de) 948 ogenblikje (het) 949 zal 950 overleggen 951 ziek 952 begrijp 953 aan de hand 954 vreselijk 955 hoofd (het) 956 houdt... op 957 nachten 958 geslapen 959 gezicht (het) 960 rood 961 koorts (de) 962 temperatuur (de)

passes by, visits afraid not walk because of pain moment shall talkwith ill understand (sthg.) is wrong awful head (doesn't) stop nights slept face red fever temperature

963

opgenomen

taken

964 965 966

toch ernstig inderdaad

isn't it serious indeed very high co me to you as (quickly as) possible

967

zeer

968 969 970

hoog kom... langs zo... mogelijk

971 972 973

denk niks bijzonders

974

ieder

975

tot straks

think nothing in particular each/every (any) till later

médecin monsieur sonne assistante répond bonjour téléphone patiënte sent (se -) se mal la par médecin de familie faire examiner rendez-vous heures de consultation je voudrais vienne peur que non marcher a cause douleur moment consulterai consulterai malade comprends qu'est-cequi se passé terriblement tête ne s'arrête pas nuits

Arzt Herrn klingelt Arzthelferin hebtab Guten Morgen rufe an Patientin fühlt sich schlecht sie vom Haus'arzt lassen untersuchen Termin Sprechstunde

hekim, doktor bay C,aliyor asistan»yardimci aliyor günaydin telefon ediyorum ha sta hissediyor {kendi) kendi kötü, rahatsiz onu (kadin) tarafmdan evdoktoru -ayim/-eyim muayene etmek randevu muayene saati isterdim gelmek korkma olmaz yürümek -dan/-den agn bir saniye -yim/-yim görüs,mek, dan^mak hasta, rahatsiz anliyorum

visage rouge fièvre temperature pris pourtant grave certainement tres haute viendrai aussi ...que possible

möchte vorbeikommt befürchte das geht nicht gehen vor Schmerzen Momentchen werd e überlegen krank verstehe los furchtbar Kopf hort auf Nachte geschlafen Gesicht rot Fieber Temperatur gemessen doch bedenklich in derïat sehr hoch kommevorbei so... möglich

pense rien particulier (en tout cas) a bientot

denke nichts besonders jedem bis nachher

samrim

dormi

eldeki ile feci, dehs,etli ba5, kafa dinmiyor, durmuyor

geceler uyumus, oimak yüz, ^ehrè kirmizi ates, yüksekligi ates, derecesi öl^müs, olmak degil mi? ciddi, vahim dogru, öyle 9 ok yüksek

geliyorum mümkün oldugunca

hi^: özel, hususi her birazdan görüs,mek üzere

97

7- De dokter

De dokter De telefoon bij de dokter, de Jansen, gaat. De assistente neemt op. - Met de van dokter Jansen. Goedemorgen, u spreekt Springer. - Goedemorgen, wat kan ik voor u doen? bel voor mijn vrouw. Zij is patiënt u. Ze voelt zich al een paar slecht. Ik wil haar graag door huisarts laten onderzoeken. Kan ik nu een voor haar maken? - Eh, even kijken. Ze om half twee op het spreekuur komen. , ik zou graag willen dat de dokter _____ ons langskomt. - Dat wordt moeilijk. Lukt het niet om op het spreekuur te komen? Ik bang van niet. Ze kan bijna niet van de pijn. - Een ogenblikje. Ik zal overleggen met dokter Jansen.

erg

Mijnheer Springer, met Jansen. Uw vrouw is ziek, begrijp ik. is er precies met haar aan de ? - Ze heeft vreselijk veel pijn, vooral in hoofd. Het houdt maar niet op. En heeft al twee nachten niet geslapen. Haar is ook helemaal rood. Heeft ze koorts? , wat bedoelt u? Hebt u haar temperatuur ? - Ja, ja, ja, ze heeft 40.2! Dat toch ernstig? Dat is inderdaad zeer hoog. kom zo snel mogelijk even langs, rond zes denk ik. - O fijn. Wat kan ondertussen voor haar doen? Niks bijzonders. Geeft haar in ieder geval voldoende te drinken. , dat zal ik doen. Dank u wel. . Tot straks. Geef antwoord: 1. 2. 3. 4.

98

Ben je ooit ernstig ziek geweest? Wat was er met jou aan de hand? Wat moet je doen voordat je naar de dokter gaat? Wat voel je als je koorts hebt? In welke gevallen komt een dokter bij je langs in Nederland?

7- De dokter

Grammatica (16)

nemen - opnemen Eva neemt meestal de trein. Gisteren heeft ze de bus genomen. Als ze de trein neemt, komt ze op tijd. Maar als de trein niet rijdt, moet ze de bus wel nemen. Anders hoeft ze de bus niet te nemen. Meneer Springer neemt de temperatuur van z'n vrouw op. Gisteren heeft hij ook haar temperatuur opgenomen. Als hij de temperatuur opneemt, blijkt hoe ziek zij is. Daarom moet hij de temperatuur vaak opnemen. Als ze beter is, hoeft hij die niet meer op te nemen.

Vul in of aan: Mijn vrouw is ziek. Ze voelt zich dat de dokter

al een paar dagen slecht. Ik wil graag

onderzoekt. Kunt u

vragen of hij bij

. langs komt? Dat wordt moeilijk,.

. is erg druk. Als u

. vragen of hij tijd heeft. Ja, de dokter komt bij

even wacht, zal ik. . langs om.

vrouw te onderzoeken. Het wordt wel

laat in de middag. Hoe laat

u meestal

uur. Maar vandaag ben ik niet om zeven uur Ik ben,.

h

? Om zeven

_. Ik ben namelijk ziek.

koorts. Hebt u uw temperatuur. . ik altijd mijn temperatuur.

je temperatuur. bent, moet je altijd je temperatuur. ziek. Ik heb

.

.

? Ja, als ik ziek . Het is belangrijk . Als je ziek

_. Mijn dochter is trouwens ook

. temperatuur ook opgenomen. Ze heeft koorts. De dokter komt straks langs om _

.te

onderzoeken. Ik denk dat ze wel een paar dagen in bed moet. 99

Les 18 Familie Familie Kom jij uit een groot gezin? - Mijn ouders hebben zes kinderen. Ik heb drie broers en twee zusters. Woont jouw familie ook in Nederland? - Alleen mijn jongste zus. Zij is getrouwd met een Nederlander. Daardoor kent ze beter Nederlands dan ik. Ze hebben drie kinderen, twee jongens en een meisje. Maar de rest van mijn familie woont niet in Nederland. Ga je vaak bij je zus op bezoek? - Ja, ik help haar regelmatig met de kinderen. Zij heeft het erg druk, want ze werkt vier dagen per week. 10 Leven je beide ouders nog? - Gelukkig wel. Ze zijn nog gezond en flink, ze zorgen voor zichzelf. Maar onlangs zijn ze wel gestopt met werken. Mijn vader had een klein bedrijf"waar ze kleding maken. Hij heeft het bedrijf verkocht. Nu zijn ze van plan spoedig naar Nederland te komen voor een vakantie. Ik hoop dat ze een paar weken blijven. Ik heb ze al zo lang niet gezien. En heb je nog grootouders? - Die zijn helaas gestorven toen ik klein was. Ik heb ze nauwelijks gekend. Dat vind ik jammer. Grootouders spelen een belangrijke rol in de familie, althans in onze cultuur. Iedereen houdt rekening met hun ideeën en opvattingen. Zij hebben veel gezag, net als 20 de ouders. Die kunnen zelfs bepalen met wie je moet trouwen. Kun je je dat voorstellen? Of vind je het een slechte zaak dat de ouders over zulke zaken beslissen? Wat is jouw mening hierover?

1OO

i8. Familie ouders broers zusters jongste zus (de) jongens rest (de) help regelmatig leven beide gelukkig gezond

parents brothers sisters youngest sister boys rest help often alive both fortunately healthy

parents frères soeurs Ie plus jeune soeur garcons reste aide regulièrement sonten vie tous les deux heureusement en bonne santé

Eltern Brüder Schwestern jüngste Schwester jungen Rest helfe regelmatig leben beiden glücklicherweise gesund

fit

992 993 994 995 996 997 998 999

flink zorgen (voor) zichzelf onlangs gestopt vader (de) bedrijf (het) kleding (de) verkocht spoedig hoop

en forme s'occupent d'eux-mêmes depuis peu arrêtés père entreprise habillement vendu bientöt espère

rustig sorgen sich selbst kürzlich aufgehört Vater Betrieb Bekleidung verkauft bald hoffe

1000

ze

976 977 978 979 9S0 981 982 983 984 985 986 987

9èS 989 990 991

1001 1002

1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013

1014 1015 1016 1017

1018 1019

1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026

gezien grootouders

look after themselves not long ago stopped father business clothes sold soon hope them seen grandparents

helaas gestorven toen gekend jammer spelen (- een rol) belangrijke rol (de) althans cultuur (de) houdt rekening (met)

unfortunately died when known apity play (- a part) important part, role at least culture takes into account

hélas morts quand connus dommage jouent (- un role) important role du moins culture tenircompte (de)

ideeën opvattingen gezag (het) bepalen

ideas views authority determine

idees conceptions autorité décider

trouwen voorstellen (kunjeje-?) slechte zaak (de) zulke zaken beslissen mening (de) hierover

marry imagine (canyou?)

temarier imaginer (tu peuxte l'imaginer?) mauvaise affaire telles affaires décident opinion a ce sujet

bad thing such matters decide opinion aboutthis

les vus grands-parents

sie gesehen GroSeltern leider gestorben

als gekannt schade spielen (eine Rolle) wichtige Rolle jedenfalls Kultur nimmt Rücksicht (auf) Ideen Auffassungen Ansehen bestimmen heiraten vorstellen schlechte Sache solche Dinge entscheiden Meinung hierüber

anne-baba, ebeveyn erkek kardesjer kizkardesjer en kücük kizkardes, oglan cocuklan geriye kalan yardirn ederim düzenli olarak hayatta olmak ikisi s,ükürlerolsun saglikh, sihhati yerinde aktif, etkin bakarlar kendi kendilerine bir süreönce birakmis, olmak baba isjetme, is yeri elbise, giysi satti, satildi yakin zamanda umarim onlar görmüs, olmak büyükbababüyükanne maalesef ölmü§ olmak iken tammis, olmak yazik (rol) oynamak önemli rol, isjev en azindan kültür dikkatealmak, gözönünde tutmak düs.ünce!er görüsjer otorite belirlerler, tayin ederler evlenmek kavrayabimek, anlayabilimek yanlis,, kötü s,ey, du rum böylesi durumlar, konular kararlas,tirmak düs,ünce bu konuda

jUiVl

TOT

iS. Familie

Familie Kom jij uit een gezin? - Mijn ouders hebben zes kinderen. Ik drie broers en twee zusters. Woont jouw ook in Nederland? - Alleen mijn jongste zus. is getrouwd met een Nederlander. Daardoor kent beter Nederlands dan ik. Ze hebben drie , twee jongens en een meisje. Maar de van mijn familie woont niet in Nederland. je vaak bij je zus op bezoek? , ik help haar regelmatig met de kinderen. heeft het erg druk, want ze werkt dagen per week. Leven je beide ouders ? - Gelukkig wel. Ze zijn nog gezond en , ze zorgen voor zichzelf. Maar onlangs zijn wel gestopt met werken. Mijn vader had klein bedrijf waar ze kleding maken. Hij het bedrijf verkocht. Nu zijn ze van spoedig naar Nederland te komen voor een . Ik hoop dat ze een paar weken . Ik heb ze al zo lang niet . En heb je nog grootouders? - Die zijn gestorven toen ik klein was. Ik heb nauwelijks gekend. Dat vind ik jammer. Grootouders een belangrijke rol in de familie, althans . onze cultuur. Iedereen houdt rekening met hun en opvattingen. Zij hebben veel gezag, net de ouders. Die kunnen zelfs bepalen met je moet trouwen. Kun je je dat ? Of vind je het een slechte zaak de ouders over zulke zaken beslissen? Wat jouw mening hierover? Geef antwoord: 1. 2. 3. 4.

1O2

Kom je uit een groot gezin? Heb je familie in Nederland of in andere landen in Europa? Vind je familie belangrijk? Waarom wel/niet? Welke rol spelen de ouders en de grootouders in jouw land?

i8. Familie

Grammatica (6)

Mijn ouders hebben drie kinderen: Jan, Wim en Marlies. Jan is hun oudste kind en Marlies hun jongste. Ik ben Wim. Ik ben dus jonger dan Jan, maar ouder dan Marlies. Ik heb maar één zus. Ik had liever meer zussen gehad. Mijn vader had het liefst alleen dochters gehad.

Vul in of aan: v Hoe groot is het gezin

waar jij uit komt?

- Vrij groot. Ik heb twee b o

en twee zusters. Zij zijn allemaal

dan ik. Ik ben namelijk de j

.

- En wonen je b

en zusters ook in Nederland?

- Alleen mijn o

broer en zus. Die wonen hier al veel

1 j

dan ik. Mijn broer woont hier het •

•

Zijn de gez

tegenwoordig gr

kl

of

dan vroeger? In sommige landen hebben vr

nog altijd erg veel k gr

: al bijna tien

,

. In Afrika zijn de gez . Daar hebben vr

het

de m

kinderen. Maar in het algemeen krijgen zij nu m

kinderen dan

vroeger. In het westen zijn de m

gezinnen klein. Meisjes

w

graag eerst studeren of werken. Ze krijgen op oudere leeftijd hun

e

kind. En dat betekent ook dat ze vaak

twee k

meer dan

krijgen. Sommige vrouwen willen zelfs helemaal kind. In andere landen vinden vrouwen het b

r

om op jonge leeftijd kinderen te krijgen.

103

Les 19 Het postkantoor Het postkantoor 1 Even kijken of de post al langs is geweest. Ja, inderdaad. Er is een brief aangekomen en een bericht van een aangetekend stuk. Hm, ze hebben niemand thuis getroffen. Vanavond wordt het stuk opnieuw aangeboden, tussen 18.00 en 20.00 uur, aldus het bericht Ik denk dat ik het stuk zelf ga halen. 5 Ik moet toch naar het postkantoor om postzegels te kopen. We hebben trouwens ook geld nodig. Dan ga ik meteen langs de bank om geld uit de muur te halen. - Wat bedoel je met 'geld uit de muur halen'? O, die uitdrukking betekent: geld halen uit een automaat. Die zit buiten, in de muur van een bank. 10 - Hoe werkt zo'n automaat? Ongeveer als een kqffieautomaat. In plaats van geld stop je je pinpas in de gleuf, je drukt op een paar toetsen en even later komt er geld uit in plaats van koffie. Er staat vast ook wel zo'n automaat bij het postkantoor. Dan hoefik niet ook nog naar onze eigen bank te rijden. 16 Dag meneer, waarmee kan ik u van dienst zijn? - Ik heb een bericht van een aangetekend stuk gekregen. Een ogenblik, ik ga het voor u pakken. Alstublieft. Wilt u hier tekenen en mag ik even uw paspoort of rijbewijs zien? 20 Dank u wel, hier is uw paspoort weer terug. - Ik heb ook postzegels nodig. Hoeveel moet er op een brief naar Spanje? Ik wil hem aangetekend versturen, of nee, ik bedoel per expresse. Hoeveel kost dat extra? Hoe zwaar is uw brief? Ik zal hem even voor u wegen. Kijk hier hangt een lijst met alle 25 tarieven, waarop precies staat wat het kost. - O ja, ook nog graag een strippenkaart. Alstublieft. - Dank u wel. 30 Op het postkantoor kun je tevens terecht om rekeningen te betalen of om geld te halen, net als op een bank. Het postkantoor heet daarom tegenwoordig de 'postbank'. En als je een nieuwe auto koopt, moet je ook naar het postkantoor. Daar maken ze voor jou de papieren in orde. Die papieren zijn van groot belang. Vergeet dat dus niet, vooral als het een gebruikte 35 auto betreft.

104

ig. Het postkantoor post letter arrived message registered letter (piece) found thisevening again offered according stamps goto immediately bank wall mean expression means coffee machine

1047

post (de) brief (de) aangekomen bericht (het) aangetekend stuk (het) getroffen vanavond opnieuw aangeboden aldus postzegels ga... langs meteen bank (de) muur (de) bedoel uitdrukking (de) betekent koffieautomaat (de) stop

1048

1049

put

veut dire expression signifie distributeur de café mets

Post Brief angekommen Benachrichtigung eingeschriebenen Sendung angetroffen heute Abend von neuem angeboten laut Briefmarken gehe vorbei gleich Bank Mauer meinst Ausdruck bedeutet Kaffeeautomat steckst

gleuf (de)

slot

fente

Schlitz

1050

toetsen (de) later (even -)

buttons (a little white) later

touches tard (un peu plus -)

Tasten kurzdanach

1051

er... uit

-out (ofit)

en sort

daraus

1052

vast waarmee van dienst (zijn) gekregen ogenblik (het) pakken tekenen paspoort (het) rijbewijs (het) versturen

surely with which be of service received moment get (it) sign passport driving licence send

certainement en quoi puis-je vous aider re^u moment chercher signer passeport permis de conduire envoyer

bestimmt womit dienen bekommen Augenblick holen unterschreiben Pass Führerschein versenden

per expresse zwaar wegen hangt tarieven (het tarief) tevens rekeningen postbank (de) nieuwe koopt papieren van... belang gebruikte betreft

by express heavy weigh is (hangs) tariffs also bills the post bank

expres lourde peser ilya tarifs également factures banque postale nouvelle achète papiers de... importance d'occasion s'il s'agit

per Eilboten schwer wiegen hangt Tarifen zugleich Rechnungen Postbank neues kaufst Papiere von Interesse gebrauchter betrifft

1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046

1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061

1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075

new buy papers ofimportance used,second-hand concerns

poste lettre arrivée avis recommandé envoi trouvé ce soir de nouveau présenté selon timbres irai en mêmetemps banque

mur

posta mektup gelmis. olmak bildiri

taahhütlü yazi, posta bulmu$ olmak bu aks,am tekrar, yeniden takdim edilmis, olmak böyle posta pullan -ya gideyim hemen banka duvar kastetmek tabir anlaminda kahve otomatigi sokmak (otomatige sokarsm) otomatikte paso sokulacakdelik tusjar (hemen) sonra, -dan/-den (para otomatikten 51 kar) kesin, mutlaka hangi konu yardimci (olmak) alrms. olmak birsaniye alayim imzalamak pasaport sürücü ehliyeti göndermek, postalamak ekspres posta ile agir tartayim asili tarifler ayni zamanda faturalar postabankasi yeni satmahrsin evraklar önemli kullamlmis,, ikinciel ise, ilgili

jbji

J"-J

.-,1 .1 ...^

105

- Het postkantoor

Het postkantoor Even kijken de post al langs is geweest. Ja, . Er is een brief aangekomen en een van een aangetekend stuk. Hm, ze hebben niemand getroffen. Vanavond wordt het stuk opnieuw aangeboden, _____ 18.00 en 20.00 uur, aldus bericht. Ik denk dat ik het stuk ga halen. Ik moet toch naar het om postzegels te kopen. We hebben trouwens geld nodig. Dan ga ik meteen langs bank om geld uit de muur te . - Wat bedoel je met 'geld uit de halen'? O, die uitdrukking betekent: geld halen een automaat. Die zit buiten, in de van een bank. - Hoe werkt zo'n ? Ongeveer als een koffieautomaat In plaats van stop je je pinpas in de gleuf, . drukt op een paar toetsen en even komt er geld uit in plaats van. Er staat vast ook wel zo'n bij het postkantoor. Dan hoef ik niet nog naar onze eigen bank te rijden. _____ meneer, waarmee kan ik u van dienst ? - Ik heb een bericht van een aangetekend gekregen. Een ogenblik, ik ga het voor pakken. Alstublieft. Wilt u hier tekenen en ik even uw paspoort of rijbewijs zien? u wel, hier is uw paspoort weer . - Ik heb ook postzegels nodig. Hoeveel moet op een brief naar Spanje? Ik wil aangetekend versturen, of nee, ik bedoel per . Hoeveel kost dat extra? Hoe zwaar is brief? Ik zal hem even voor u . Kijk hier hangt een lijst met alle , waarop precies staat wat het kost. - O , ook nog graag een strippenkaart. Alstublieft. - Dank wel. Op het postkantoor kun je tevens om rekeningen te betalen of om geld halen, net als op een bank. Het heet daarom tegenwoordig de 'postbank'. En als een nieuwe auto koopt, moet je ook het postkantoor. Daar maken ze voor jou papieren in orde. Die papieren zijn van belang. Vergeet dat dus niet, vooral als een gebruikte auto betreft.

106

19- Het postkantoor

Geef antwoord: 1. 2. 3. 4.

Hoe laat komt de post bij jou langs? Hoeveel keer per week? Op welke punten kun je terecht om geld uit de muur te halen? Welke zaken kan men op het postkantoor in orde maken? Hoe heb jij contact met je familie en vrienden (per post of op een andere manier)?

Grammatica (30) Gisteren moest ik naar het postkantoor. Ik had geld nodig. Het was er erg druk. Vandaag moet ik weer naar het postkantoor. Ik heb weer geld nodig. Vandaag is het misschien niet zo druk. Vul in of aan: v Gisteren moest ik naar het postkantoor. Ik hjad een brief. En ik w k

postzegels nodig voor

geld halen. Toen ik op het postkantoor , zag ik dat het erg druk was. Er st

voor

loket. Ik ging achteraan st

een Ned d de p

wel 10 mensen

meneer. Die b

. Voor mij stond tegen mij te praten. 'Het

wel lang vandaag/ z

hij. Iemand voor ons moet

van z'n auto in orde maken. Dat k

veel tijd/

Na tien minuten w

ik aan de beurt. Ik k

tien

postzegels. En ik vr

hoeveel er op een br

naar

Engeland moet. Daarna g d

ik geld uit de muur halen. Ik

m'n pinpas in de gleuf en even 1

kwam er

200 euro uit de automaat. Wat gaat dat toch gemakkelijk! Ik

nog wat boodschappen gedaan en daarna

ik

weer naar huis gegaan.

107

Les 20 Uitgaan Uitgaan i Hoi Eva. Ben je vanavond vrij? Er draait een leuke film. Heb je zin om mee te gaan? - Ja, gezellig. Hoe heet die film? Uh, even in de krant kijken. De titel is: Millennium. Hij gaat over een jongen die via zijn computer duizend (1000) jaar teruggaat in de tijd. 5 - O, leuk! De vroege of de late voorstelling? Laten we de late nemen. Dan kunnen we eerst nog ergens samen eten. Herinner )eje dat restaurant van de vorige keer waar we zo lekker hebben gegeten? De bioscoop is naast dat restaurant. - Ben je soms jarig? 10 Nee hoor. Ik vind het gewoon leuk om met jou uit te gaan. Ik kom je rond zessen halen. Tot straks. (Eva en Henk gaan het restaurant binnen ...) Goedenavond. We willen graag eten. Hebt u plaats voor ons, als het kan bij het raam. is Daar hebben we verleden keer ook gezeten. - Met hoeveel personen bent u? Met z'n tweeën. - Als u even wacht, komt er een tafel vrij bij het raam. Dat is goed. Terwijl we wachten, bekijken we de kaart. 21 (Even later...) - Uw tafel is klaar. U kunt plaats nemen. Hebt u uw keuze al gemaakt? Ja, we willen graag beginnen met Franse uiensoep. Daarna als hoofdgerecht voor haar de vis. Ik geef de voorkeur aan vlees. Geeft u mij maar deze schotel. 25 - Wat wilt u drinken? Voor haar een glas witte wijn bij de vis. Voor mij een glas bier. Licht bier graag, niet van dat zware. En brengt u ook maar een fles water.

jat* (Half negen...) 30 Kunt u de rekening brengen? Ik kan toch met mijn creditcard betalen? - Zeker, geen enkel probleem.

io8

x&/

20. Uitgaan 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105

1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114

1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127

uitgaan draait leuke film (de) zin (-om) mee... gaan krant (de) titel (de) millennium (het) gaat over computer (de) vroege late voorstelling (de) herinner (-jeje?) restaurant (het) bioscoop (de) soms jarig gewoon zessen (rond -) gaan... binnen goedenavond raam (het) verleden gezeten personen tweeën komt... vrij terwijl

goingout turns (is showing) nice film (would you) like (to) going (with) me paper title millennium is about computer early late showing do you remember restaurant cinema by anychance birthday just (ordinary) (around -) six go into good evening window last sat (were) people thetwo (ofus) will befree while

sortir tourne joli film envie (- de) aller avecmoi journal

bekijken kaart (de) klaar plaats nemen keuze (de) Franse uiensoep (de) hoofdgerecht (het) voorkeur (geef de - aan)

look at the menu ready sit down choice French onion soup main course prefer

consultons menu

schotel (de) witte wijn (de) bier (het) licht zware brengt fles (de) rekening brengen creditcard (de) enkel (geen -) probleem (het)

dish white wine beer light heavy bring bottle thebill bring credit card no... at all problem

titre millenium il s'agit ordinateur tot tard scéance tu te rappelles? restaurant cinéma par hasard anniversaire toutsimplement vers six heures entrent bonsoir fenêtre dernière assis personnes deux sera libre pendant que

prête asseyez-vous choix frangaise soupeal'oignon plat principal préférence (donnerla-a) plat blanc

vin bière légere forte apportez bouteille addition apporter carte de crédit aucun

problème

Ausgehen spieit (Film) lustiger Film Lust (- urn) mitgehen Zeitung Titel Millenium handelt von Computer

frühe spate Vorstellung erinnerst (-du dich) Restaurant Kino etwa Ceburtstag einfach urn sechs herum gehen herein Guten Abend Fenster vergangenes gesessen Personen zu zweit wird frei wahrend studieren Speisekarte bereit Platz nehmen Wahl französische Zwiebelsuppe Hauptgericht bevorzuge Platte weiE (Wei£wein) Wein Bier leichtes schweren bringen Flasche Rechnung bringen Kreditkarte einziges Problem

eglenmeyecikmak gösterimde olmak güzel, hos, sinemafilmi istek berabergitmek gazete mans,et milenyum, yuzyil hakkinda bilgisayar erken

ge? gösteri hatirliyor musun restoran, lokanta sinema

herhalde, bazen dogumgünü normal, dogal saat alti sulan(nda) iceri giriyorlar iyi aks,amlar pencere gecen oturmus, olmak kisjler (cx>gul) iki kisj bos,aiacak -ken (beklerken menu kartina da bakanz) bakmak menu karti hazir yerini almak, oturmak se^me, tercih Fransiz sogan corbasi bas, yemek tercih tabak beyaz s,arap bira

hafif agir getiriniz sjs,e hesap getirmek kredi karti hig sorun degil problem

IJJ

V

2 l< .*. „

20. Uitgaan

Uitgaan Hoi Eva. je vanavond vrij? Er draait een leuke . Heb je zin om mee te gaan? _, gezellig. Hoe heet die film? Uh, even de krant kijken. De titel is: Millennium. gaat over een jongen die via zijn duizend (iooo) jaar teruggaat in de . - O, leuk! De vroege of de late ? Laten we de late nemen. Dan kunnen eerst nog ergens samen eten. Herinner je dat restaurant van de vorige keer waar zo lekker hebben gegeten? De bioscoop is dat restaurant. - Ben je soms jarig? Nee . Ik vind het gewoon leuk om met uit te gaan. Ik kom je rond halen. Tot straks. (Eva en Henk gaan restaurant binnen ...) Goedenavond. We willen graag eten. u plaats voor ons, als het kan raam. Daar hebben we verleden keer gezeten. - Met hoeveel personen bent u? Met tweeën. - Als u even wacht, komt een tafel vrij bij het raam. Dat goed. Terwijl we wachten, bekijken we de .

het

(Even later...) - Uw tafel is klaar. U plaats nemen. Hebt u uw keuze al ? Ja, we willen graag beginnen met Franse . Daarna als hoofdgerecht voor haar de vis. geef de voorkeur aan vlees. Geeft u maar deze schotel. - Wat wilt u drinken? haar een glas witte wijn bij de . Voor mij een glas bier. Licht bier ., niet van dat zware. En brengt u maar een fles water. (Half negen ...) Kunt de rekening brengen? Ik kan toch met - Zeker, geen enkel probleem.

no

creditcard betalen?

20. Uitgaan

Geef antwoord: 1. 2. 3. 4.

Welke film heb je het laatst gezien? Waar ging die over? Welke soorten restaurants zijn er in Nederland? Aan welk soort restaurant geef jij de voorkeur? Drinkt men in jouw land wijn, bier of water bij het eten?

Grammatica (19) Ik herinner me een leuk restaurant. Herinner jij je dat restaurant ook? Eva herinnert zich dat restaurant nog heel goed. We voelen ons goed. Voelen jullie je ook goed? Ja, maar Henk en Eva voelen zich niet lekker.

(~ N^

Vul in of aan: Herinner je je

. dat restaurant nog waar we vorig jaar geg eten

Nee, ik her

. hebben?

dat niet meer. Waar bevindt . dat? Nou, de naam van de straat herinner

niet meer! Maar het bev_

me ook

. zich midden in de stad. Z_

we daar vanavond weer gaan eten? O, ik voel.

. helaas niet zo goed. Ik

heb hoofdpijn. Kun je

. voorstellen dat ik liever thuis blijf? Natuurlijk

kan

_ dat voorstellen. Ik hoop dat _ morgen weer beter voelt.

Ga je vanavond m_

. uit? Ja, gezellig. Waar z . gaan? Heb je een g_

. idee? Ik heb zin

. naar de film te gaan. Er dr_ Nederlandse film. Ik kan.

.we een nieuwe

. voorstellen dat het een leuke film is.

Les 21 Een klein land Een klein land Land

Totale bevolking

Nederland Frankrijk Marokko Amerika

16 miljoen 58 miljoen 27 miljoen 260 miljoen

Aantal inwoners per km2 450 106 59 28

1 Nederland is klein. Toch wonen er veel mensen: ongeveer 16 miljoen. Nederland heeft een zeer dichte bevolking. Gemiddeld telt Nederland 450 mensen per vierkante kilometer. In verhouding tot andere landen is dat aantal opvallend hoog. - Groeit de bevolking nog verder? 5 Ja, men verwacht dat de bevolking verder zal toenemen, richting 18 miljoen. - Hoe komt dat? Worden er meer kinderen geboren? Of heb je een andere verklaring voor die ontwikkeling} Er zijn verschillende oorzaken. Inderdaad stijgt het aantal kinderen langzaam. En de mensen leven langer. Doordat er veel buitenlanders naar Nederland komen, stijgt de 10 bevolking ook. Sommige mensen kunnen dat moeilijk aanvaarden. Zij zeggen: Nederland is vol. - Kan iedereen wel een huis vinden, als de bevolking sterk toeneemt? De overheid houdt er rekening mee dat de bevolking stijgt. Daar is het beleid op gericht. Let er maar eens op hoeveel er gebouwd wordt! 15 Iedereen heeft recht op een passende woning. Niemand hoeft op straat te slapen. Maar niet alle mensen zijn tevreden. Dat bleek onlangs uit een onderzoek. Het toonde aan dat de meeste Nederlanders een huis wensen met een tuin. Maar dat kan niet vanwege het gebrek aan ruimte. Lang niet elke woning heeft een tuin. Een flat bijvoorbeeld. Daarbij is natuurlijk geen sprake van een eigen tuin of een stukje 20 grond. Hoogstens een balkon met wat bloemen en planten. Toch nog een beetje tuin bij het huis!

112

21. Een klein land TT28 1129 1130 1131 Tl 32 11 33 1134 H35 1136 1137 -j 138 7139 1140

totale bevolking (de) inwoners miljoen Frankrijk Marokko Amerika dichte gemiddeld telt in verhouding tot landen opvallend

total population inhabitants million France Morocco America dense average count in comparisonto countries strikingly, remarkably

total population habitants million France Ma roe Amérique densité en moyenne compte par rapport a pays remarquablement

gesamt Bevölkerung Einwohner Millionen Frankreich Marokko Amerika dichte durchschnittlich zahlt im Verhaltniszu Landern auffallend

1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 U57 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167

groeit verwacht toenemen hoe komt dat verklaring (de) ontwikkeling (de) verschillende oorzaken stijgt langer doordat aanvaarden sterk toeneemt overheid (de) er... mee beleid (het) gericht (op) let... op er ...op gebouwd recht op (het) passende hoeft slapen tevreden uit (bleek-)

is growing expect» anticipate increase why is that explanation development different reasons is increasing longer because accept sharply increases government bears in mind that policy geared (to that) just look at built entitled to suitable need(s) sleep satisfied emerged from

croit s'attend a augmenter commentsefait-il explication développement différentes raisons s'accrott plus longtemps comme accepter fortement augmente Etat tient compte de strategie dirigée (sur) regarde on construit droitde convenable doit dormir contents il ressortaitde

wachst erwartet zunehmen wie kommtdas Erklarung Entwicklung verschiedene Ursachen steigt langer dadurch (dass) hinnehmen stark zunimmt Behörden damit Handlungsweise richtet sich (auf) achte (auf) darauf gebaut Recht auf geeignete braucht schlafen zufrieden

1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181

onderzoek (het) toonde aan meeste wensen tuin (de) vanwege gebrek aan (het) lang niet daarbij sprake van (geen-' grond (de) balkon (het) planten beetje (het)

study showed most want garden because of (the) shortage of by no means in such cases (no -) talk of land balcony plants a little bit

enquête révélait que la plupart souhaitent jardin a causede manquede pas toutes ici il n' est pas question terrain balcon plantes un peu de

Untersuchung zeigte an meisten wünschen Garten wegen Mangel an langst nicht dabei Rede von Erde Balkon Pflanzen bisschen

toplam nüfus nüfus, ikimetedenler milyon Fransa Fas Amerika yogun ortalama saymak kiyaslandi|inda ülkeler dikkati gekici derecede büyüyor, artiyor beklemek ^ogalmak nasil oluyor? acjklama gelis.rne cesitli, degisik sebepler artiyor, yükseliyor daha uzun -dan/-den dolayi kabullenmek hizli, suratli cogalmak hükümet, devlet konuyla, ile yönetmelik, politika yönelik bak gör görürsün in^aedilmis. olmak hak etmek uygun zorundaolmak uyumak, yatmak memnun -dan/-den (aras.tirmadan anla$ihyorki...) ara$tirma gösterdi cogu istemek, arzu etmek bahce -dan/-den dolayi yoklugundan elbette degil onun yaninda, ayrica olmak arsa balkon ci^ekler biraz, azicik

LI

2 1 . Een k l e i n l a n d

Een klein land is klein. Toch wonen er veel mensen: 16 miljoen. Nederland heeft een zeer dichte . Gemiddeld telt Nederland 450 mensen per vierkante . In verhouding tot andere landen is dat opvallend hoog. - Groeit de bevolking nog verder? ., men verwacht dat de bevolking verder zal , richting 18 miljoen. - Hoe komt dat? Worden meer kinderen geboren? Of heb je een verklaring voor die ontwikkeling? Er zijn verschillende . Inderdaad stijgt het aantal kinderen langzaam. En mensen leven langer. Doordat er veel buitenlanders _ _ _ Nederland komen, stijgt de bevolking ook. Sommige kunnen dat moeilijk aanvaarden. Zij zeggen: Nederland vol. - Kan iedereen wel een huis vinden, de bevolking sterk toeneemt? De overheid houdt rekening mee dat de bevolking stijgt. Daar het beleid op gericht. Let er maar op hoeveel er gebouwd wordt! Iedereen heeft op een passende woning. Niemand hoeft op te slapen. Maar niet alle mensen zijn . Dat bleek onlangs uit een onderzoek. Het aan dat de meeste Nederlanders een huis met een tuin. Maar dat kan niet het gebrek aan ruimte. Lang niet elke heeft een tuin. Een flat bijvoorbeeld. Daarbij natuurlijk geen sprake van een eigen tuin een stukje grond. Hoogstens een balkon met bloemen en planten. Toch nog een beetje bij het huis! Geef antwoord: 1. Hoeveel inwoners telt jouw land? Hoeveel mensen wonen er per vierkante kilometer? 2. Groeit de bevolking in jouw land of neemt het aantal mensen niet toe? 3. Welke verklaringen kun je geven voor het toenemen van de bevolking in Nederland? 4. Is Nederland te vol? Wat is jouw mening?

2 1 . Een k l e i n l a n d Grammatica (25) De woning die ik huur, ligt in het centrum van de stad. Het huis dat ik huur, is tamelijk ruim. Een huis dat in het centrum ligt, is meestal duur. Huizen die in het centrum liggen, zijn meestal duur. Vul in of aan: Hoe komt hef

. dat de bevolking stijgt? Een verklaring d_

je vaak hoort, is: er worden meer kinderen g Het aantal kinderen d Een goede v

. Dat is niet juist.

wordt geboren, blijft ongeveer hetzelfde. is dat de mensen 1

blijven leven dan

. ziek zijn,.

vroeger. Mensen.

. naar de dokter en . wij nu hebben, is minder zwaar

worden weer beter. En het leven d_

aantonen dat ons leven

dan vroeger. Kun je wat voorbeelden geven d_ minder zw

is?

Het aantal mensen.

. in Nederland woont,.

steeds toe. Daarom w_

.nog

. er veel gebouwd. De huizen.

worden gebouwd, zijn in het algemeen duur. Alleen mensen die over veel geld bez

, kunnen een n

huis betalen. Zij verlaten hun

oude woning. In zo'n oud huis.

. dan vrij komt, kunnen andere

mensen gaan wonen. Dat zijn meestal mensen hebben om een nieuwe

te kopen.

. niet voldoende geld

Les 22 Het huishouden Het huishouden Anne

Piet

WC schoonmaken De was doen Kamers opruimen

Afwassen Koken

Koffie zetten

_... J

Wie maakt graag het huis schoon? Wie vindt het fijn om af te wassen? Wie ruimt met plezier de kamers op? Zeg eens eerlijk, niemand toch? De meeste personen vinden het geen leuke taak om het huishouden te doen. Toch is het noodzakelijk: we moeten immers eten, dus iemand moet het eten klaarmaken. We willen graag schone kleren dragen. Dan moet de was regelmatig worden gedaan. Wie doet dat? Vroeger was dat allemaal de taak van de vrouw. Het huis was haar terrein. Zi\ bleef thuis. Mannen werkten elke dag, behalve zondag. Ze maakten lange dagen en kwamen laat thuis. Ze verdienden weinig en hadden nauwelijks vakantie. 10 Vrouwen kregen veel kinderen. Daardoor waren ze gebonden aan huis. Zeker als een kind pas geboren is, heeft het de moeder nodig. De moeder is dan natuurlijk nog niet sterk genoeg om de hele dag te gaan werken en tegelijk voor het kind te zorgen. Doordat vrouwen thuis moesten blijven, verdienden ze ook geen geld. Soms mochten ze zelfs niet werken. Die situatie is gelukkig veranderd. 15 Vrouwen zijn nu veel minder aan huis gebonden dan in het verleden. Gemiddeld krijgen vrouwen in ons land nog slechts twee kinderen. Vrouwen met een baan mogen, wanneer het kind wordt geboren, een aantal maanden thuisblijven. En ze worden gewoon betaald. We zien dan ook dat tegenwoordig veel vrouwen een baan hebben. Het gevolg is dat de vrouw onmogelijk thuis alles kan doen. Daarvoor is ook 20 geen enkele reden. De man heeft meer vrije tijd. Iedereen werkt nu immers veel korter dan vroeger. De taken in het huishouden moeten daarom verdeeld worden. Dat betekent dat ook een man energie moet steken in het huishouden. Dat past in een moderne maatschappij. Daarover is iedereen het toch wel eens? Of heeft iemand een andere mening? .>.._

/8T

116

22. Het huishouden 1182 huishouden (het) 1183 afwassen 1184 wc (de) 1185 schoonmaken 1186 was (de) 1187 opruimen 1188 koken 1189 zetten (koffie-) 1190 maakt... schoon 1191 ruimt... op H92 plezier (het) 1193 zeg 1194 taak (de) 1195 noodzakelijk 1196 immers H97 klaarmaken 1198 schone 1199 dragen 1200 doet 1201 allemaal (dat-) 1202 terrein (het) 1203 bleef 1204 mannen 1205 werkten 1206 maakten 1207 lange 1208 kwamen (-thuis)

house work wash(ing)- up the toilet cleaning laundry, washing tidy up cooking making (coffee -) (doingthe) cleaning clearing up pleasure, joy let's (say) job, task, duty necessary after all préparé clean wear does allthat territory stayed men worked worked (made) long came (- home)

1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 12.23 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236

earned women obtained, got (had) were tied child mother strong enough at the sametime had to allowed situation changed past paid therefore also consequence impossible man, husband free tasks divided put suits (fitsinwith) modern society (to be) in agreement

verdienden vrouwen kregen waren gebonden kind (het) moeder (de) sterk genoeg tegelijk moesten mochten situatie (de) veranderd verleden (het) betaald dan ook gevolg (het) onmogelijk man (de) vrije taken verdeeld steken past moderne maatschappij (de) eens (het-)

ménage faire la vaiselle w.-c. (les) nettoyer lessive ranger cuisiner préparer (du café) netto ie range piaisir dis tache essentiel puisque préparer propres porter fait toutcela domaine restait hommes travaillaient faisaient longues retournaient (• a la maison) gagnaient femmes avaient étaient liées enfant mère forte assez en même temps devaient pouvaient situation changé passé payées donc suite impossible homme libre taches divisées mettre convient a moderne societé accord (d' -)

Haushalt spuien WC sauber machen Wasche Aufraumen Kochen machen macht sauber raumtauf Vergnügen sag Aufgabe notwendig doch fertigmachen saubere tragen macht alles Gebiet blieb Manner arbeiten hatten lange kamen

ev idaresi bulasjkyikamak tuvalet, yüznumara temizlemek

verdienten Frauen bekamen waren gebunden Kind Mutter kraftig genug zugleich mussten durften Situation verandert Vergangenheit bezahlt dannauch Folge unmöglich Mann freie Aufgaben verteilt investieren passt moderne Gesellschaft einig (es damit- sein)

kazanirlardi kadmlar yaparlardi olmak bagli olmak

ortaligi toplamak yemek pisjrmek koymak, yapmak temizlikyapmak ortaligi toplar zevk söyle i$, görev zorunlu» gerekli zira hazirlamak temiz giyinmek yapmak hepsi alan kalirdi erkekler calis,irlardi yaparlardi uzun (eve) geürlerdi

\j\-r

" A

22. Het huishouden

Het huishouden Wie graag het huis schoon? Wie vindt het om af te wassen? Wie ruimt met de kamers op? Zeg eens eerlijk, niemand ? De meeste personen vinden het geen leuke om het huishouden te doen. Toch is noodzakelijk: we moeten immers eten, dus iemand het eten klaarmaken. We willen graag schone dragen. Dan moet de was regelmatig worden . Wie doet dat? Vroeger was dat allemaal taak van de vrouw. Het huis was terrein. Zij bleef thuis. Mannen werkten elke , behalve zondag. Ze maakten lange dagen en laat thuis. Ze verdienden weinis en hadden ____ vakantie. Vrouwen kregen veel kinderen. Daardoor waren gebonden aan huis. Zeker als een kind geboren is, heeft het de moeder nodig. moeder is dan natuurlijk nog niet sterk om de hele dag te gaan werken tegelijk voor het kind te zorgen. Doordat thuis moesten blijven, verdienden ze ook geen . Soms mochten ze zelfs niet werken. Die is gelukkig veranderd. Vrouwen zijn nu veel aan huis gebonden dan in het verleden. krijgen vrouwen in ons land nog slechts kinderen. Vrouwen met een baan mogen, wanneer kind wordt geboren, een aantal maanden thuis . En ze worden gewoon betaald. We zien ook dat tegenwoordig veel vrouwen een baan . Het gevolg is dat de vrouw onmogelijk alles kan doen. Daarvoor is ook geen reden. De man heeft meer vrije tijd. werkt nu immers veel korter dan vroeger. taken in het huishouden moeten daarom verdeeld . Dat betekent dat ook een man energie steken in het huishouden. Dat past in moderne maatschappij. Daarover is iedereen het toch eens? Of heeft iemand een andere mening? Geef antwoord: 1. Vind jij het een leuke taak om het huis schoon te maken of om af te wassen? 2. Welke taken in het huishouden moeten elke dag gedaan worden? 3. Hoe is het werk in het huishouden in jouw land verdeeld tussen man, vrouw en kinderen? 4. Wie moet het huis schoonmaken als man en vrouw de hele dag werken?

22. Het huishouden

Grammatica (7, 9, 10)

Tegenwoordig

Vroeger

Veel vrouwen werken. Ze zijn een deel van de dag niet thuis. Ze hebben geen tijd alles thuis te doen. Mannen maken minder lange dagen. Ze komen op tijd thuis. Daarom worden de taken thuis verdeeld.

Vrouwen werkten niet. Ze waren de hele dag thuis. Ze hadden tijd het huishouden te doen. Mannen maakten erg lange dagen. Ze kwamen laat thuis. De taken thuis werden door de vrouw gedaan.

Vul in of aan: In het weekend maken Piet en Anne hun huis sch oon

_. Meestal heeft het

. zin in. Hij houdt niet.

Piet er helemaal.

huishouden. Maar het moet nu eenmaal, want Anne w schoon huis wonen. Vroeger woo Hij m

Piet alleen.

bijna nooit schoon. Hij zei dat hij geen tijd

h

, omdat hij de hele dag w

d

het niet, omdat hij het geen leuke taak v

Hijh_

Anne w_

_ m een

. Maar hij

. er geen zin m. . vroeger ook alleen, maar zij m_

dag schoon, d_

. haar kamer op. Ze

de was en r

k

__ ook nog eten voor zichzelf, beh

k

_. Ze vond het _ gedaan, w

bijna elke als ze laat thuis

altijd een fijne taak, maar als ze het ze heel tevreden.

119

Les 23 Gefeliciteerd Gefeliciteerd Op vrijdag 2 juli a.s. geven wij een feest. Wij zijn dan 10 jaar getrouwd. Ons bedrijf bestaat 10 jaar. Arthur wordt 40 jaar. Al met al reden genoeg voor een feest. We stellen het op prijs als jullie komen. Laat ons even weten (oio - 541 32 40) of we op jullie kunnen rekenen. Renée en Arthur Smit 1 Morgen ga ik naar een feest van Nederlandse vrienden. Een mooie gelegenheid om kennis te maken met Nederlanders. Wat gebeurt er precies op een Nederlands feest? Kun je me dat vertellen? - Als je binnenkomt, ga je eerst naar de mensen die het feest hebben georganiseerd. 5 Meestal breng je iets voor ze mee, bijvoorbeeld bloemen, of een fles wijn, een boek of iets anders waarvan je denkt dat ze het leuk zullen vinden. Als je samen met vrienden gaat, kun je die er ook bij betrekken. Dan geef je samen een cadeau. Vaak tref je op een feest vrienden en kennissen die je lange tijd niet hebt ontmoet. Dat levert heel wat stof op voor een gesprek: 10 'Wat doe je tegenwoordig?7 'Hoe gaat het met je studie?' 'Hoe is het met de kinderen?' en meer van zulke onderwerpen. Je kunt wat drinken en eten. Vaak wordt er ook muziek gedraaid en sommige mensen gaan dansen. Zo ontstaat er een gezellige sfeer.

12O

23. Gefeliciteerd

stellen ... op prijs

congratulations party next has existed all in all would be glad

felicitations fête prochain a été fondée tout compte fait apprécierons

gratuliere Fest kommenden besteht alles in allem legen Wert auf

laat rekenen... op mooie gelegenheid (de) kennis... maken (met)

let counton good opportunity to get to know

faites comptersur

lasst rechnen mit schone

occasion faire connaissance

teil (explain)

avec raconter

1237 l23g 1239 12 40 1241

gefeliciteerd feest (het) a.s. (aanstaande) bestaat ai met al

1242 1243 1244 1245 1246 1247

1248 vertellen 1249 binnenkomt 1250 georganiseerd 1251 breng... mee 1252 bijvoorbeeld 1253 denkt 1254 betrekken (bij) 1255 cadeau (het) 1256 tref 1257 kennissen 1258 ontmoet 1259 levert... op 1260 heeiwat 1261 stof (de) 1262 doe 1263 hoe gaat het (met) 1264 studie (de) 1265 onderwerpen 1266 muziek (de) 1267 gedraaid 1268 dansen 1269 ontstaat

come in organised bring... with for example think involve present meet acquaintances met produces a lot of material

do (you do) howis itgoing (with) studying, course subjects music

belle

entres organisé apportes par exemple penses compromettre cadeau rencontres connaissances tombe sur donne beaucoup sujets fais comment vont les

études sujets musique

played

fait de dansent se crée agréable atmosphere

1270

gezellige

da nee (is) created cosy, enjoyable

1271

sfeer (de)

atmosphere

Gelegenheit Bekanntschaft machen (- mit)

erzahlen hereinkommst organisiert bringst mit zum Beispiel denkt einbeziehen (bei) Geschenk trifft Bekannte getroffen bietet

tebrikler, kutlu olsun eglence, parti önümüzdeki, gelecek mevcut/varoimak nazari itibanyle memnun kalmak/ olmak etmek, yapmak beklemek iyi, güzel firsat, imkan tams,mak anlatmak i^eri girmek düzenlemis. olmak beraberinde götürmek örnegin, mesela sanmak, düs,ünmek katmak hediye, armagan rastlarsm tanidiklar kars,ilas,mak ortaya cikar

epey, pekcok Stoff machst was macht Studium Themen Musik gespielt

tanzen entsteht gemütliche Atmosphare

konus,ma konusu yapiyorsun nasil gidiyor ? egitim konular müzik calinir dans etmek olus,mak hos;, zevkli ortam

121

23. Gefeliciteerd

Soms viert heel Nederland feest. Dat gebeurt op een nationale feestdag, bijvoorbeeld op 15 Koninginnedag: 30 april. En op 5 mei vieren we het einde van de Tweede Wereldoorlog. Op 4 mei zijn we om 8 uur 's avonds twee minuten stil ter herinnering aan de slachtoffers van die oorlog. Onze gedachten zijn dan bij de doden die toen zijn gevallen, niet alleen de soldaten, maar ook de burgers. 20 'Sinterklaas' is weer een echte feestdag. We vieren dat feest elk jaar op 5 december. Op zijn witte paard brengt Sinterklaas ('de heilige Nicolaas') cadeautjes voor de kinderen. Verder kennen we een aantal christelijke feestdagen. De belangrijkste is Kerstmis op 25 december. Dat wordt in brede kring gevierd. Tussen Kerstmis en Nieuwjaar (1 januari) nemen veel mensen een paar vrije dagen. Soms gaan ze dan een week weg, 25 bijvoorbeeld op wintersport.

1272 1273 1274 1275

viert nationale feestdag (de) Koninginnedag (de)

1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286

vieren einde (het) wereldoorlog (de) stil ter herinnering aan slachtoffers gedachten doden toen gevallen niet alleen ... maar ook

1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301

soldaten burgers echte paard (het) heilige cadeautjes kennen christelijke feestdagen (de) Kerstmis (-) kring (de) gevierd Nieuwjaar (-) gaan... weg wintersport (de)

122

celebrates national holidays the Queen's official birthday celebrate

fête nationale fête fête de la Reine

feiert nationalen Feiertag Königinnentag

fêtons

end

fin

world war silence in remembrance of victims thoughts the dead atthattime (then)

guerre mondiale de silence en souvenir de victimes pensees les morts autrefois tombes non seulement... mais aussi soldats population civile vrai cheval saint cadeaux il y a les fêtes chrétiennes lesfêteschrétiennes

feiern Ende Weltkrieg still zur Erinnerung Opfer Gedanken Toten damals gefallen nicht nur, sondern auch Soldaten Zivilpersonen echter Pferd heilige Geschenke kennen christliche Feiertage Wei h nachten Kreis gefeiert Neujahr fahren weg (in) Wintersport

feil notonly... butalso soldiers civilians real horse saint presents recognise, observe Christian holidays Christmas circles celebrated Newyear go away winter sport

Noël circle

fêté jourdel'An partent pour sports d'hiver (les)

kutlar ulusal

bayram günü krali^e günü kutlanz son dünya savasj sessiz anisma savas, kurbanlan düs,ünceler ölüler ozaman düs,müs. olan sadece... degil da/de askerler siviller, halk hakiki, tam

at aziz hediyeler, armaganlar var olmak hiristiyan bayram günleri Noel nayrami zümre, cevre kutlanir Yeniyil bayrami giderler kis,sporu

Ji^J,

Lajl

23. Gefeliciteerd

Gefeliciteerd Op vrijdag 2 juli a.s. geven Wij zijn dan 10 jaar getrouwd. bedrijf bestaat 10 jaar. Arthur wordt 40 .

een feest.

Al met al reden genoeg voor een . We stellen het op prijs als jullie Laat ons even weten (oio - 541 3240) we op jullie kunnen rekenen. Renée en Arthur Smit

.

Morgen ga ik naar een feest Nederlandse vrienden. Een mooie gelegenheid om kennis maken met Nederlanders. Wat gebeurt er precies een Nederlands feest? Kun je me dat ? - Als je binnenkomt, ga je eerst naar mensen die het feest hebben georganiseerd. Meestal je iets voor ze mee, bijvoorbeeld bloemen, een fles wijn, een boek of iets waarvan je denkt dat ze het leuk vinden. Als je samen met vrienden gaat, je die er ook bij betrekken. Dan je samen een cadeau. Vaak tref je een feest vrienden en kennissen die je tijd niet hebt ontmoet. Dat levert heel stof op voor een gesprek: 'Wat doe tegenwoordig?' 'Hoe gaat het met je studie?'' is het met de kinderen?' en meer zulke onderwerpen. Je kunt wat drinken en . Vaak wordt er ook muziek gedraaid en mensen gaan dansen. Zo ontstaat er een sfeer. Soms viert heel Nederland feest. Dat op een nationale feestdag, bijvoorbeeld op Koninginnedag: april. En op 5 mei vieren we einde van de Tweede Wereldoorlog. Op 4 zijn we om 8 uur 's avonds _____ minuten stil ter herinnering aan de slachtoffers die oorlog. Onze gedachten zijn dan bij doden die toen zijn gevallen, niet alleen soldaten, maar ook de burgers. 'Sinterklaas' is een echte feestdag. We vieren dat feest jaar op 5 december. Op zijn witte brengt Sinterklaas ('de heilige Nicolaas') cadeautjes voor kinderen. Verder kennen we een aantal christelijke . De belangrijkste is Kerstmis op 25 december. wordt in brede kring gevierd. Tussen Kerstmis Nieuwjaar (1 januari) nemen veel mensen een vrije dagen. Soms gaan ze dan een weg, bijvoorbeeld op wintersport.

123

23. Gefeliciteerd

Geef antwoord: 1. 2. 3. 4.

Bij welke gelegenheid geef je een feest? Wat kun je voor de mensen die een feest geven, meenemen? Wat gebeurt er in Nederland op een feest? Is dat in jouw land anders? Welke nationale (Nederlandse) en internationale feestdagen ken jij?

Grammatica Wie praat over geld? specifiek:

Wie viert feest? Jan praat graag over geld. Mijn kinderen vieren graag feest.

Wie praat over geld? algemeen:

Wie viert feest? Men praat veel over geld. Er wordt veel over geld gepraat. Men heeft de hele avond over geld gepraat. Er is de hele avond over geld gepraat.

•.l»:

-

/

Vul in of aan: Gisteren ben ik naar een feest

geweest

. Ik heb daar oude vrienden

. We hebben veel gepraat over o o

kinderen en

werk. Op feesten praat

onderwerpen. Op feesten

graag over dergelijke er vaak gepraat over zulke onderwerpen.

Was je alleen of ben je met vrienden

? Met vrienden. Samen met

heb ik ook een cadeau gegeven: een boek De vrienden lek

het feest gaven, houden namelijk van eten.

Op welke dag Op d op vijf m 124

koken.

Koninginnedag gev april. Een ander belangr_ .

? feest vieren we

23. Gefeliciteerd

Op die dag

het einde van de Tweede Wereldoorlog gevierd. Vroeger

kreeg

op 5 mei ook vrij. Tegenwoordig kr

alleen nog vrij op Koninginnedag. De meeste mensen die oorlog. En mensen

we geboren na

in of na de oorlog geboren zijn, herinneren

die oorlog niet. Bovendien behoren Duitsland en Nederland nu in feite

één land: Europa.

bag 127

24. in Nederland

In Nederland Drie geleden ben ik naar Nederland gekomen. Ik het een bijzondere ervaring. In het begin veel dingen wel vreemd. In de eerste is Nederland zo groen en vlak, wat trouwens prachtig vind. In de tweede plaats . Nederland druk en vol. Overal wonen mensen.. . nergens is een rustig gebied te vinden in de derde plaats, het weer! De _ is voortdurend grijs in plaats van blauw. mis de zon. Ik heb de indruk . het weer grote invloed heeft op het , op de aard van de mensen. Ze wel vriendelijk, maar je krijgt naar mijn moeilijk contact. Nederlanders komen ook weinig op . Bijna alles gebeurt in huis. De mensen op zichzelf. Ik ken bijvoorbeeld mijn buren , noch de mensen die tegenover mij wonen. dat heb ik toch een positief gevoel aanzien van Nederland. Er is een grote van vrijheid. Verder is het verschil tussen en rijk gering. Bijna iedereen heeft werk krijgt financiële steun van de overheid. En kan studeren. - Ben je van plan enige in Nederland te blijven? Ik blijf hier elk geval twee jaar. Ik ben hier studie gekomen. Als ik klaar ben, ga waarschijnlijk terug naar mijn eigen land. Maar ik de kans krijg hier te werken, ik misschien langer of voor altijd. Geen beslissing. - Nee, dat lijkt me ook een stap. . Nederland veel voordelen te bieden. Maar Op het eerste gezicht schijnt werken. ? Je wordt in zekere zin gedwongen een is in elk opzicht zo gunstig hier te _ . altijd een buitenlander, is mij verteld. . bestaan op te bouwen. Toch blijf je. En. je niet een beetje de band met __ . eigen land?

128

24- In Nederland

Geef antwoord: 1. 2. 3. 4.

Hoe lang geleden ben jij naar Nederland gekomen? Vertel iets over jouw ervaringen in de eerste weken. Welke invloed heeft het weer volgens jou op het karakter van de mensen? Welke positieve kanten van het leven in Nederland kun je noemen?

Grammatica (12) Ik woon nu in Nederland. Eerst heb ik ergens anders gewoond. Maar: Ik herhaal elke dag een tekst. Gisteren heb ik ook een tekst herhaald. Toch vergeet ik wel eens woorden. Laatst ben ik weer een paar woorden vergeten. Wat gebeurt er tijdens een les? Wat is er gisteren gebeurd?

Vul in of aan: Drie maanden geleden

ben ik naar Nederland gekomen. Ik

het een bijzondere ervaring. In het begin Nederlanders

veel dingen wel vreemd.

bijvoorbeeld weinig op straat. Bijna alles in huis. Ik vroeg me

iemand mij dat

hoe dat komt Laatst heeft

(verklaren). Hij z;

klimaat. Het is hier vaak k

: door het

en de lucht is meestal

gr Maar iemand heeft mij ook gr^

(vertellen) dat het in de

steden anders is. Amsterdam bijvoorbeeld wordt (beschouwen) als een gezell

nog van alles

stad, waar 's avonds

(gebeuren). Onder de jeugd is het gebruik (ontstaan) pas na 12 uur 's avonds de stad in

gaan. Het lijkt wel of men norm

(vergeten) is dat een

persoon 's nachts slaapt.

129

Les 25 Een gezond lichaam Een gezond lichaam 1 Het menselijke lichaam lijkt op een machine. Net als een machine heeft ons lichaam voedsel nodig. Als je goed eet en drinkt, blijft je lichaam lang gezond: veel groente en fruit en weinig alcohol. Het schijnt echter dat een paar glazen rode wijn goed zijn voor het hart en voor het bloed. Dat beweren tenminste sommige artsen. 5 - Misschien hebben ze gelijk, maar is dat ook bewezen} Veel alcohol is natuurlijk slecht, dat is een feit. De overheid geeft via de pers (krant en tv) een goede raad: Geniet, maar drink met mate, met name als je nog het verkeer in moet. Net als een machine moet ons lichaam regelmatig in bedrijf zijn. We moeten 10 voldoende bewegen. Daarvoor dienen onze benen en voeten. Het lijkt soms wel of we vergeten zijn waarvoor onze benen dienen. Het wordt tijd dat we dat opnieuw ontdekken. Als het lichaam ouder wordt, werkt het, precies zoals een machine, minder goed. 15 Er treden dan problemen op. Onze ogen zien en onze oren horen minder. We zeggen dan: Neemt u mij niet kwalijk, ik versta niet wat u zegt. U praat zo zachtjes, kunt u wat harder spreken?

130

25. Een gezond lichaam 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380

1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397

lichaam (het) menselijke lijkt (op) machine (de) voedsel (het) drinkt blijft alcohol (de) glazen hart (het) bloed (het) beweren artsen gelijk (hebben -) bewezen feit (het) pers (de) tv (de) goede raad (de) geniet met mate met name in (het verkeer-)

body human resembles machine food drink stays alcohol glasses heart blood claim, assert doctors (are -) right proven fact press

IV. good advice enjoy (yourself) in moderation especially to be in (trafflc)

corps humain ressemble a machine nourriture bois reste alcool verres coeur sang affirment médecins raison (ont-) prouvé fait presse télé

bon conseil jouis avec mesure a savoir

Körper menschliche ahnelt Maschine Nahrung tri n kt bleibt

Alkohol Glaser Herz Blut behaupten Arzte recht (- haben) bewiesen Tatsache Presse

TV guten

Rat genieSe in Malen vor allem in (- Verkehr)

action, use move (exercise) serve legs feet seems... as if (have) forgotten what discover older like manifest (themselves) problemen problems ogen eyes oren (het oor) ears horen hear neemt u mij niet kwalijk pardon, excuse me

en fonctionnement bouger servent jambes pieds semble comme si oublié a quoi découvrions plus vieux comme se présentent problèmes yeux oreilles entendent excusez-moi

Probleme Augen Ohren horen entschuldigen Sie

verste, zegt praat zachtjes harder spreken

comprends dites parlez doucement plus fort parier

verstehe sagen sprechen leise lauter sprechen

in bedrijf bewegen dienen benen voeten lijkt ...of vergeten waarvoor ontdekken ouder zoals treden... op

in Betrieb bewegen dienen Beine

Fütëe scheint ob vergessen

wofür entdecken alter

wie treten auf

vücut insan benzemek (-ya/-ye) makine yiyecek, gida icecek icmek kahr alkol bardak (cx)gul) kalp

kan iddia ediyorlar hekimler, doktorlar haklilar kanitlanmak ge reek, hakikat basm

TV iyi nasihat zevkini al

ölcülü bilhassa (trafige) cikmak, girmek cahsjr hareketetmek vazife görmek bacaklar ayaklar sanki unutmak ne icin kes.fetmek yas.li, ihtiyar gibi bas.gösterir, ortaya cikar problemler gözler kulaklar duymak kusuruma bakmayin

,-,\K

*. -

A"7i*i rn il Ari m (J/.UI UIICi 1II! 1398 1399 1400 1401 1402 1403

understand says talking

softly louder speak

anlamak söylemek konus.uyorsunuz alcak sesle, hafif sesli konus,mak

131

2$. Een gezond lichaam

Onze armen, handen en vingers bewegen minder snel. Ons haar wordt grijs of wit, verdwijnt voor een gedeelte en soms helemaal - althans bij mannen. Ook de tanden in 20 onze mond veroorzaken problemen als we ze niet goed verzorgen. Maar dat geldt voor de jeugd net zo goed als voor ouderen. Als ons lichaam gebreken vertoont, laten we het behandelen door een arts. Die stelt soms 25 een ziekte vast. Soms moeten we van de dokter medicijnen innemen, nadat we op het spreekuur zijn geweest. Het aantal jaren dat we leven is gemiddeld vijfenzeventig (75) en neemt langzaam toe. Ook machines gaan langer mee. Denk maar eens aan de auto, onze heilige koe. Hoe voorkom je pijn in je schouders of in je rug? Wat dergelijke problemen betreft, ligt de 30 oorzaak dikwijls in een verkeerde houding. Men 'hangt' bij wijze van spreken, in plaats van dat men zit. Dat leidt bijna zeker tot problemen in je rug.

132

25. Een gezond lichaam 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412

armen handen vingers haar (het) gedeelte (het) tanden mond (de) veroorzaken

arms hands fingers hair white part teeth mouth cause

bras mains doigts cheveux (les) blancs partie dents bouche causent

Arme Hande Finger Haar wei£ teilweise Zahne Mund verursachen

1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428

verzorgen jeugd (de) ouderen gebreken vertoont behandelen arts (de) stelt... vast ziekte (de) van (moeten -) medicijnen innemen nadat neemt (...) toe machines gaan ... mee

look after youth, young people old people defects shows treat doctor diagnoses illness (ordered) by medicine take after is (slowly) increasing machines (are) lasting longer

soignons je unes se agés infirmités présente soigner médecin constate maladie

pflegen jugend Alteren Gebrechen aufweist behandeln Arzt dignostiziert Krankheit

1429 1430 1431 1432 1433

koe (de) voorkom schouders rug (de) wat... betreft

cow

1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440

dergelijke oorzaak (de) dikwijls houding (de) bij wijze van spreken

wit

zit leidt... tot

prevent shoulders back as far as... are, is concerned such cause

often posture as it were sits leads to

von médicaments prendre

après que augmente machines durentplus longtemps va ene óévance épaules

dos en ce qui concerne tels cause souvent attidute pourainsi dire s'assied

mène

Medikamente einnehmen nachdem nimmtzu Maschinen laufen langer

Kuh verhindert Schultern Rücken was betrifft derartige Ursache haufig Haltung wie man sagt sitzt führt zu

kollar eller parmaklar

tJ

sac beyaz, ak kismen disjer agiz yaratmak, sebep olmak bakimini yapmak gencler yasjilar, ihtiyarlar kusurlar, özürler gösterir tedavi ettirmek hekim tes.his koyar hastalik onun ilaclar icmek, kullanmak -dan/-den sonra artiyor, uzuyor makineler dahadayanikli olmak inek önlemek omuzlar sirt, bel

ise benzer sebep ekseriyetle hareket, davrams. tabircaizse oturmak yolacar, sebep olur

133

25. Een gezond lichaam

Een gezond lichaam Het menselijke lijkt op een machine. Net als een heeft ons lichaam voedsel nodig. Als je eet en drinkt, blijft je lichaam lang : veel groente en fruit en weinig alcohol. schijnt echter dat een paar glazen rode goed zijn voor het hart en voor bloed. Dat beweren tenminste sommige artsen. - Misschien ze gelijk, maar is dat ook bewezen? alcohol is natuurlijk slecht, dat is een . De overheid geeft via de pers (krant tv) een goede raad: Geniet, maar drink mate, met name als je nog het in moet. Net als een machine moet lichaam regelmatig in bedrijf zijn. We moeten. bewegen. Daarvoor dienen onze benen en voeten. lijkt soms wel of we vergeten zijn onze benen dienen. Het wordt tijd dat dat opnieuw ontdekken. Als het lichaam ouder , werkt het, precies zoals een machine, minder . Er treden dan problemen op. Onze ogen en onze oren horen minder. We zeggen : neemt u mij niet kwalijk, ik versta wat u zegt. U praat zo zachtjes, u wat harder spreken? Onze armen, handen vingers bewegen minder snel. Ons haar wordt of wit, verdwijnt voor een gedeelte en helemaal - althans bij mannen. Ook de tanden onze mond veroorzaken problemen als we ze goed verzorgen. Maar dat geldt voor de net zo goed als voor ouderen. Als lichaam gebreken vertoont, laten we het behandelen een arts. Die stelt soms een ziekte . Soms moeten we van de dokter medicijnen , nadat we op het spreekuur zijn geweest. aantal jaren dat we leven is gemiddeld (75) en neemt langzaam toe. Ook machines langer mee. Denk maar eens aan de , onze heilige koe. Hoe voorkom je pijn je schouders of in je rug? Wat problemen betreft, ligt de oorzaak dikwijls in verkeerde houding. Men 'hangt' bij wijze van , in plaats van dat men zit. Dat bijna zeker tot problemen in je rug.

134

25. Een gezond lichaam

Geef antwoord: 1. 2. 3. 4.

Voel je je gezond? Wat doe jij om gezond te blijven? Denk jij dat een paar glazen rode wijn per dag goed voor je is? Welke problemen treden op met ons lichaam als we ouder worden? Hoeveel jaar leeft men gemiddeld in jouw land? Is er verschil tussen mannen en vrouwen?

Grammatica (15) Men zegt dat jonge mensen meestal gezond zijn. Je blijft gezond als je voldoende beweegt. Mijn kinderen doen aan sport, omdat ze bij sport vrienden ontmoeten. Vul in of aan: v Ben je gezond? Ja, want ik ben nog jong. Je bent meestal gezond, als je jong bent . En u mevrouw? Ik voel gezond, want ik doe aan sport. Daardoor heb ik gezond, omdat ik

gebreken. Ik blijf . Gaat u nooit

naar de dokter? Jawel, soms hoor en zie

,

gest

naar de dokter. Ik zo goed. Laatst heeft de dokter me naar de specialist

: ik kon niet goed meer lezen. Ik ben naar de specialist geweest,

omdat ik niet meer

.

Drinkt u wel eens alcohol? Nee, ik drink

alcohol. Ik houd

van alcohol. Ik heb een vriend drinkt elke dag een paar gl nog rijden moet. En als hij toch gedr

wijn, beh

gek is op wijn. Hij wanneer hij heeft, neemt hij de fiets of rijdt

vrouw.

135

Les 26 Bent u getrouwd? Bent u getrouwd? Na twee jaar samenwonen gaan wij nu officieel trouwen. Vrijdag 21 mei is het zover. Om 11.00 uur gaan we naar het gemeentehuis. Daarna trouwen we in de Heilige Geestkerk aan de Dorpsstraat. Wij hopen dat u daarbij aanwezig zult zijn. 1 Heb jij al kinderen? - Nee, ik ben immers nog niet getrouwd. Moet je getrouwd zijn, voordat je kinderen krijgt? Dat hoeft toch niet? Dat is toch niet nodig? 5 - In Nederland misschien niet, maar in onze maatschappij is dat absoluut noodzakelijk. Wat gebeurt er als een vrouw een kind verwacht, terwijl ze nog niet getrouwd is? - Dan moet ze onmiddellijk een huwelijk sluiten. Het liefst met de vader van het kind natuurlijk. 11 Nog niet zo lang geleden gold dat ook voor Nederland. Vrijwel iedereen die het huis van z'n ouders verliet, trouwde of woonde alleen. Zo hoorde dat. De laatste 30 jaar is er rond het huwelijk veel veranderd. Nog steeds trouwen veel mensen, maar ze wonen vaak eerst een tijdje samen. Dat is niets bijzonders meer. In plaats van 'dit is mijn man' of 15 'dit is mijn vrouw7 zeggen ze bewust: 'dit is mijn vriend7 of'dit is mijn vriendin'. Je kunt ook bij de gemeente melden dat je officieel samenwoont. Je wordt dan praktisch op dezelfde wijze behandeld als iemand die is getrouwd en het gaat een stuk gemakkelijker. - Wat is dan het verschil met trouwen? 20 Tja, dat is inderdaad heel klein. Bij samenwonen is de officiële band losser dan bij trouwen. Als ze trouwen, beloven man en vrouw dat ze tot aan hun dood goed voor elkaar (en eventuele kinderen) zullen zorgen. Vaak spelen financiële factoren ook een rol. Of je trouwt of samenwoont, is vooral een kwestie van persoonlijke keuze. 25 Niet elk huwelijk is overigens een succes, bijvoorbeeld doordat de liefde op een bepaald moment voorbij is. Dan kunnen man en vrouw besluiten om 'uit elkaar' te gaan, te scheiden. Bij een huwelijk moet dat officieel gebeuren: via een uitspraak van de rechter.

26. Bent u getrouwd? 1441

samenwonen

live together

cohabiter

zusammen leben

1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455

officieel zover gemeentehuis (het) Geest (de Heilige-) hopen zult absoluut onmiddellijk huwelijk (het) sluiten (een huwelijkhet liefst gold z'n(=zijn) verliet

officially due to happen town hall Ghost(Holy-)

officiellement

1456

trouwde

1457 1458

woonde hoorde (zo - dat)

1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469

laatste nog steeds wonen... samen eentijdje bewust gemeente (de) melden samenwoont praktisch wijze (de) behandeld

married lived thatwasthedone thing in the past, the last still live together awhile deliberately the local authority register cohabit almost way treated

offiziell soweit Rathaus Geist (Heilig-) hoffen werden absolut sofort Ehe schliefêen am liebsten galt seiner verliet heiratete wohnte so gehorte sich das

1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1434

easier looser promise until death possible factors either... or marry a matter of personal anyway iove certain moment

1485 1486 1487 1488

gemakkelijker losser beloven tot aan dood (de) eventuele factoren of... of trouwt een kwestie van persoonlijke overigens liefde (de) bepaald moment (het) (op een bepaald -) voorbij besluiten uit elkaar scheiden

over decide to separate to d ivo ree

plus facile plus légere promettent jusqu'a mort eventuels facteurs si ou ... tu te maries unequestion personnelle d'ailleurs amour certain moment ('un certain -) disparait décident se séparer divorcer

1489 1490 1491

gebeuren uitspraak (de) rechter (de)

happen pronouncement judge

se faire sentence juge

hope will absolutely immediately marriage get married preferably applied, held true his

left

mairie Esprit (Ie Saint -) espérons serez absolument immédiatement mariage se marier de préférence valait ses quittait se mariait habitait c'étaitainsi dernières toujours habitent... ensemble un certain temps délibérément municipalité notifier cohabite presque maniere traite

letzten noch immer leben zusammen

ei ne Wei Ie bewusst Gemeinde melden zusammenlebt praktisch Weise behandelt leichter lockerer versprechen bis an Tode eventuelle Faktoren ob oder heiratet eineFragevon persönlicher übrigens Liebe bestimmten Moment vorüber beschliefêen auseinander sich scheiden zu lassen geschehen Urteil Richter

nikahsiz beraber yas.amak resmt gelipcatmak belediye binasi ruh ümitederiz

J-L.

-cak/-cek kesin derhal, hemen evlilik yapmak (evlilik) tercihen gecerli idi -nm/-nin aynlan,cikan evlenirdi otururdu adetti son, gecen halen beraber oturmak birmüddet bilerek, suurlu olarak

belediye bildirmek beraber oturmak cogunlukla gibi muamelegörüyor olmak daha kolay biraz daha gevs,ek söz vermek -ya/-ye kadar ölüm olabilecek faktörler, sebepler ister... ister evlen ... meselesi kisjsel öteyandan sevgi

4-»JLL

L....L

belli an, zaman bitmi$ kararla$tirmak ayrilmak bos.anmak olmak hüküm,karar hakim

137

26. Bent u getrouwd?

Bent u getrouwd? Na twee jaar samenwonen gaan nu officieel trouwen. Vrijdag 21 mei is zover. Om 11.00 uur gaan we het gemeentehuis. Daarna trouwen we in de Geestkerk aan de Dorpsstraat. Wij hopen dat daarbij aanwezig zult zijn. Heb jij al ? - Nee, ik ben immers nog niet getrouwd. je getrouwd zijn, voordat je kinderen krijgt? hoeft toch niet? Dat is toch niet ? - In Nederland misschien niet, maar in onze is dat absoluut noodzakelijk. Wat gebeurt er een vrouw een kind verwacht, terwijl ze niet getrouwd is? - Dan moet ze onmiddellijk huwelijk sluiten. Het liefst met de vader het kind natuurlijk. Nog niet zo lang gold dat ook voor Nederland. Vrijwel iedereen het huis van z'n ouders verliet, of woonde alleen. Zo hoorde dat. De 30 jaar is er rond het huwelijk veranderd. Nog steeds trouwen veel mensen, maar wonen vaak eerst een tijdje samen. Dat niets bijzonders meer. In plaats van 'dit mijn man' of'dit is mijn vrouw' ze bewust: 'dit is mijn vriend' of' is mijn vriendin'. Je kunt ook bij gemeente melden dat je officieel samenwoont. Je dan praktisch op dezelfde wijze behandeld als die is getrouwd en het gaat een gemakkelijker. - Wat is dan het verschil met ? Tja, dat is inderdaad heel klein. Bij is de officiële band losser dan bij . Als ze trouwen, beloven man en vrouw ze tot aan hun dood goed voor (en eventuele kinderen) zullen zorgen. Vaak spelen factoren ook een rol. Of je trouwt samenwoont, is vooral een kwestie van persoonlijke . Niet elk huwelijk is overigens een succes, doordat de liefde op een bepaald moment is. Dan kunnen man en vrouw besluiten 'uit elkaar' te gaan, te scheiden. Bij huwelijk moet dat officieel gebeuren: via een van de rechter.

26. Bent u getrouwd?

Geef antwoord: 1. 2. 3. 4.

Hoe trouwt men officieel in jouw land? Wat beloven man en vrouw in jouw land aan elkaar als ze gaan trouwen? En scheiden, hoe gaat dat ? Wat is het verschil tussen 'mijn vriend(in)' en 'een vriend(in) van mij'?

Grammatica heel (= erg = zeer)

veel

heel klein heel goed erg weinig zeer gemakkelijk

veel kleiner dan ... veel beter dan ... veel minder dan ... een stuk gemakkelijker dan ...

(ét Vul in of aan: V Het verschil tussen samenwonen en trouwen is is

heel / erg

Hein. Dat verschil

kleiner dan men vaak denkt. Sommige mensen

dat de band bij samenwonen een

losser is dan bij trouwen. Daar

ben ik het niet mee eens. Ik woon bijvoorbeeld samen met Maar dat betekent niet dat wij veel die getrouwd

van elkaar houden dan mensen

.

Bent u getrouwd? Nee, ik ben ,-

vriendin.

getrouwd en ik heb ook

kinderen. En u mevrouw,

u getrouwd? Ja, en

man en ik hebben twee kinderen, een j .

. Hoe oud zijn

,

oudste kind, Peter, is acht en naar school. Soms gaan ze met breng ik

en een

kinderen? O, dochter, Inge, is zes. Ze gaan allebei

,

vader naar school, maar meestal

naar school. 139

Les 27 De toestand in de wereld De toestand in de wereld 1 De wereld wordt steeds kleiner. Althans het lijkt of de wereld steeds kleiner wordt. Per vliegtuig ben je in nog geen halve dag overal in Europa. Binnen een dag kun je steden in Afrika of Amerika bereiken. En in ruim één dag ben je in de rest van de wereld. Geen plaats op aarde is in wezen nog ver weg. 5 Maar ook als we thuisblijven, staan we via de pers in contact met bijna de gehele wereld. Op tv zien we dagelijks beelden uit alle delen van de wereld. Ook de krant levert ons informatie over wat er in de wereld gebeurt. En iedereen leest toch de krant? Wie kent de belangrijkste Nederlandse kranten} - 's Ochtends op het station zie ik altijd 'de Telegraaf', 'het Algemeen Dagblad', 'de 10 Volkskrant' en 'Trouw', 's Middags zie je ook veel mensen die 'de NRC' lezen. Die verschijnt pas aan het eind van de middag. Welke krant lees jij? - De 'Metro', een gratis blad dat je 's ochtends op het station kunt krijgen. Daar staat alles in wat ik belangrijk vind. Ik houd niet van die dikke kranten. 15 Tja, en de wereld wordt ook steeds kleiner door de telefoon en internet. Vroeger werd elke brief per post gestuurd. Nu stuur je hem per e-mail, of je pakt de telefoon. De post verdwijnt, behalve misschien voor liefdesbrieven. - Maar bellen naar het buitenland is duurder dan het sturen van een briefen vaak tref je niemand thuis. 20 Beide problemen zijn opgelost. Via speciale nummers bel je goedkoop naar het buitenland. Bellen naar Amerika is nauwelijks duurder dan het bellen binnen Nederland. Hoewel België en Duitsland dichterbij zijn, betaal je voor het bellen naar die landen soms iets meer. En tref je niemand thuis, dan is er wel een antwoordapparaat. Je hoort een stem die 25 zegt: 'Spreek na de pieptoon een bericht in', of iets dergelijks. Bovendien hebben steeds meer mensen tegenwoordig een mobiele telefoon. Je kunt ze dan overal bereiken. Zou het oude antwoordapparaat daardoor spoedig verdwenen zijn? Voor het geven van informatie door bedrijven en door mensen, zoals artsen, blijft het een praktisch middel.

140

27. De toestand in de wereld situation 1492 toestand (de) world 1493 wereld (de) increasingly T494 steeds smaller 1495 kleiner with, by 1496 per 1497 vliegtuig (het) plane Europe 1498 Europa Africa 1499 Afrika 1500 bereiken reach 1501 aarde (de) earth 1502 in wezen really 1503 gehele whole 1504 dagelijks daily 1505 beelden images 1506 delen parts 1507 levert brings reads 1508 leest papers 1509 kranten read 1510 lezen free 1511 gratis paper 1512 blad (het) 1513 daar... in that (includes) 1514 dikke thick (big) 1515 door because of 1516 internet (het) Internet was 1517 werd 1518 gestuurd sent 1519 stuur send 1520 e-mail (de) e-mail piek up 1521 pakt 1522 liefdesbrieven love letters 1523 bellen phoning 1524 buitenland (het) abroad 1525 duurder more expensive 1526 sturen sending 1527 opgelost resolved 1528 speciale special 1529 nummers numbers 1530 binnen in, within 1531 hoewel even though 1532 België Belgium 1533 Duitsland Germany 1534 dichterbij nearer 1535 antwoordapparaat (het) answering machine 1536 spreek... in leave,record 1537 pieptoon (de) bleep 153E iets dergelijks (or) some such thing 1539

bovendien

1540 mobiele (telefoon) 1541 zou 1542 verdwenen 1543 bedrijven 1544 praktisch 1545 middel (het)

moreover, furthermore mobile will disappeared companies practical, useful instrument, medium

situation monde de plus en plus petit en avion Europe Afrique parvenir terre au fond tout tous les jours images parties livre lit journaux lisent gratuit journal la dedans volumineux a cause internet était envoyée envoies e-mail prends lettres d'amour téléphoner a étranger plus cher envoyer résolus

spéciaux numéros en bien que Belgique Allemagne plus pres répondeur enregistrez bip quelque chose de pa rei I en outre portatif serait en disparition compagnies pratique moyen

Zustand Welt immer kleiner mit dem Flugzeug Europa Afrika erreichen Erde imGrunde ganzen taglich Bilder Teilen liefert liest Zeitungen lesen gratis Blatt darin dicke durch Internet würde verschickt sendest e-mail nimmst Liebesbriefe telefonieren Ausland teurer schicken gelost spezielle Nummern innerhalb obwohl Belgien Deutschland in der Nahe Anrufbeantworter spreche Signalton etwas Ahnliches aufêerdem Handy würde verschwunden Betriebe praktisch es Mittel

durum, hal dünya gittikge daha kücük

ile uc,ak Avrupa Afrika ulas.mak yeryüzü, dünya aslmda bütün günlük görüntüler bölümler, kesimler veriyor, sagiiyor okuyor gazeteier okuyorlar bedava, ücretsiz gazete onda kalm sayesinde internet idi gönderilmek gönderiyorsun e-posta ahrsm, kaparsin a$k mektuplan telefon etmek di$ülke, yurtdisj daha pahali göndermek £özülmüs olmak özel telefon numaralan icinde olsa da Belcika | Almanya I daha yakin ! telesekreter | bantakonus, I bipsesi | benzer bïrs.ey üstelik mobil, cep I idi 1 yok olmak, kaybolmak sirketler, isjetmeler kullamsji gerec, alet, cihaz

2 .1« r-

141

27. De toestand in de wereld

De toestand in de wereld

De wereld wordt steeds kleiner. Althans het of de wereld steeds kleiner wordt. Per ben je in nog geen halve dag in Europa. Binnen een dag kun je. in Afrika of Amerika bereiken. En in één dag ben je in de rest de wereld. Geen plaats op aarde is wezen nog ver weg. Maar ook als thuisblijven, staan we via de pers contact met bijna de gehele wereld. Op zien we dagelijks beelden uit alle delen de wereld. Ook de krant levert ons over wat er in de wereld gebeurt. iedereen leest toch de krant? Wie kent belangrijkste Nederlandse kranten? - 's Ochtends op het zie ik altijd 'de Telegraaf, 'het Algemeen , 'de Volkskrant' en Trouw', 's Middags zie ook veel mensen die 'de NRC' lezen. verschijnt pas aan het eind van de . Welke krant lees jij? - De 'Metro', een blad dat je 's ochtends op het kunt krijgen. Daar staat alles in wat belangrijk vind. Ik houd niet van die kranten. Tja, en de wereld wordt ook kleiner door de telefoon en internet. Vroeger. elke brief per post gestuurd. Nu stuur hem per e-mail, of je pakt telefoon. De post verdwijnt, behalve misschien voor . - Maar bellen naar het buitenland is duurder het sturen van een briefen vaak je niemand thuis. Beide problemen zijn opgelost. speciale nummers bel je goedkoop naar het . Bellen naar Amerika is nauwelijks duurder dan bellen binnen Nederland. Hoewel België en Duitsland zijn, betaal je voor het bellen naar landen soms iets meer. En tref je thuis, dan is er wel een antwoordapparaat. hoort een stem die zegt: 'Spreek na pieptoon een bericht in,' of iets dergelijks. hebben steeds meer mensen tegenwoordig een mobiele . Je kunt ze dan overal bereiken. Zou oude antwoordapparaat daardoor spoedig verdwenen zijn? Voor geven van informatie door bedrijven en door zoals artsen, blijft het een praktisch middel.

142

27* De toestand in de wereld

Geef antwoord: 1. 2. 3. 4.

Wat bedoelen we met 'de wereld wordt steeds kleiner'? Welke Nederlandse kranten ken je? Welke krant lees jij? Denk jij ook dat de post verdwijnt? Waarom wel/niet? Noem enkele voor- en nadelen van de mobiele telefoon.

Vul in of aan: Anne, welke krant 1 ees

jij? En u meneer, welke krant L

u? 's Ochtends 1

ik de Metro. Dat is een krant

iedereen gratis kr

op het station. Wie k

een krant als je die krant gratis kr

? Ja, dat is een g

vraag, waarop ik

antwoord weet.

Dag mevrouw, h

u telefoon? Wat is

heb twee n nummer. A_ goedk telefoon: dat is veel d

Nee, ik heb

.

nummer? Ik

: een nummer voor mijn vaste telefoon en een mobiel ik thuis ben, gebruik ik mijn vaste lijn. Dat is dan mijn mobiele telefoon. Ik bel niet graag naar een mobiele dan naar een vaste telefoon.

Met mijn mobiele telefoon kan iedereen En jij Henk, h

er dan nog

bereiken.

jij ook een mobiele telefoon? mobiele telefoon. Dat kan ik

betalen.

M3

Les 28 TV TV Overzicht van de programma's 20.00 uur 20.30 UUT 22.15 UUT 22.45 uur 23.30 uur

Nieuws Film: Oorlog en vrede De heilige koe - programma over auto's De geest van de eeuw: discussie-programma Laatste nieuws

1 Kijken jullie thuis veel tv? - Om je de waarheid te zeggen: ja! Sinds we in Nederland wonen, kijken we vrijwel dagelijks. Er is ruime keus door al die zenders. Hebben jullie een voorkeur voor bepaalde programma's? Kijken jullie vooral naar 5 Nederlandse of buitenlandse zenders? - Dat hangt ervan af. Ik hou van Amerikaanse films met veel actie. Maar mijn zuster kijkt graag naar programma's waarin over persoonlijke problemen wordt gepraat. Vooral als het over relaties gaat en zo. En mijn jongste broer wil altijd naar voetballen kijken. Maar daar vinden de anderen niks aan. Dat maakt het een beetje moeilijk om te kiezen. En jij? 10 Ik kijk elke dag naar het nieuws. Zo blijf ik op de hoogpe van de belangrijkste zaken die in mijn land gebeuren. - Besteedt de Nederlandse tv daar aandacht aan? Of kijk je naar het nieuws op buitenlandse zenders? Die geven toch veel meer informatie over de toestand in de rest van de wereld? 15 Ik probeer het nieuws in het Nederlands te volgen, omdat ik Nederlands leer. Af en toe brengen ze berichten uit mijn land. Helaas is dat meestal slecht nieuws: over de felle strijd tussen verschillende legers in mijn land en het aantal doden dat is gevallen. Het is natuurlijk leuker om naar een film te Hjken. Laatst heb ik een Nederlandse film op tv gezien. De beelden hielpen me om te begrijpen waar het overging. En we hebben er hard 20 om gelachen.

Wordt er in het algemeen veel gekeken} Ja. Vaak gepen mensen niet toe dat ze elke avond tv kijken. Ze doen alsof ze de programma's niet kennen. Maar in werkelijkheid zitten ze voortdurend voor de tv. Twee 25 Nederlanders, zelf bekend van de tv, hebben daar eens een grappige uitspraak over gedaan. Ze zeiden: 'Soms kijken we nooit.'

144

28. TV 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574

overzicht (het) programma's nieuws (het) geest (de) eeuw (de) discussie-programma (het) laatste waarheid (de) sinds ruime keus (de) al (- die) zenders voorkeur (de - voor) buitenlandse ervan hou... van Amerikaanse films actie zuster (de) kijkt (naar) waarin relaties en zo broer(de) voetballen daar... aan niks aan (vinden -)

overview programmes news spirit century discussion programme latest truth since broad, wide choice all (the) channels (a) preference (for) foreign depends (on) like American films action sister watches which relationships and such like brother football that boring, uninteresting

(find -) 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601

anderen maakt kiezen op de hoogte (van) besteedt... aan probeer... te volgen berichten felle strijd (de) legers leuker laatst hielpen begrijpen ging (over) er... om hard gelachen (om) gekeken geven... toe doen alsof in werkelijkheid voor daar... over grappige zeiden

others makes choose up to date (with) devote to tryto follow bulletins, news bitter fighting armies nicer recently helped understand was (about) about... it loudly laughed (about) watched admit pretend in reality in front of about that amusing said

sommaire programmes journal télévisé esprit siècle programme de discussion dernier vérité depuis grand choix toutes chames préférence pour étrangères j'aime américains films action soeur regarde les

oü relations

frère football pas passionnant (ne trouvent -) autres rend choisir alahauteurde prête-t-elle ... a essaiede suivre nouvelles violente lutte armées plus agréable dernièrement m'ontaidéa comprendre de quoi il s'agissait

Übersicht Programme N ach richten Geist Jahrhundert Diskussionsprogramm spat Wahrheit seit reichliche Auswahl alle Sender Vorliebe auslandische davon liebe amerikanische Filme Spannung Schwester sieht worin Beziehungen und so Bruder

Futëball davon nichts davon (- halten) Anderen macht wahlen auf dem Laufenden widtmet daran versuche verfolgen Nachrichten heftigen Kampf Armeen angenehmer unlangst

halfen verstehen handelte sich urn

darüber bruyamment ri regarde admettent font semblant en vérité devant sur ca comique ontdit

laut gelacht (über) gesehen geben zu tunalsob in Wirklichkeit

vor darüber witzige sagten

siralama programlar haberler

ruh asir, yüzyil tartis.ma programi

son gercek, dogru -dan/-den beri fazla, cok se^enek o kadar tvyayin kurumu tercih yabanci -ya/-ye severim, begenirim Amerikan filmier eylem, hareket kizkardes. izler -da/-de ilis.kiier ve saire erkekkardes futbol

onu hosjanmazlar digerleri, baskalari eder, yapar secmek haberdar -ya/-na yer vermek cabalarim izlemek haberler sjddetli carpis.ma ordular daha hos, daha zevkli gecenlerde yardimci oldular anlamak konu konuya yüksek sesle

JjU.1

ij £ .«o ï a^p-i ,'ü J>

güldük televizyon izlemek itirafetmek -mis7-mi$ gibi aslinda, gebekte basjnda o konuda komik^e dediler

M5

28. TV

TV Kijken jullie thuis veel tv? - Om de waarheid te zeggen: ja! Sinds we Nederland wonen, kijken we vrijwel dagelijks. Er ruime keus door al die zenders. Hebben een voorkeur voor bepaalde programma's? Kijken vooral naar Nederlandse of buitenlandse zenders? - Dat ervan af. Ik hou van Amerikaanse films veel actie. Maar mijn zuster kijkt graag programma's waarin over persoonlijke problemen gepraat. Vooral als het over relaties gaat zo. En mijn jongste broer wil altijd voetballen kijken. Maar daar vinden de anderen aan. Dat maakt het een beetje moeilijk te kiezen. En jij? Ik kijk elke naar het nieuws. Zo blijf ik op hoogte van de belangrijkste zaken die in land gebeuren. - Besteedt de Nederlandse tv daar aan? Of kijk je naar het nieuws buitenlandse zenders? Die geven toch veel meer over de toestand in de rest van wereld? Ik probeer het nieuws in het te volgen, omdat ik Nederlands leer. Af toe brengen ze berichten uit mijn land. is dat meestal slecht nieuws: over de. strijd tussen verschillende legers in mijn land het aantal doden dat is gevallen. Het natuurlijk leuker om naar een film te . Laatst heb ik een Nederlandse film op gezien. De beelden hielpen me om te waar het over ging. En we hebben hard om gelachen. Wordt er in het veel gekeken? Ja. Vaak geven mensen niet dat ze elke avond tv kijken. Ze alsof ze de programma's niet kennen. in werkelijkheid zitten ze voortdurend voor de Twee Nederlanders, zelf bekend van de tv, daar eens een grappige uitspraak over gedaan. zeiden: 'Soms kijken we nooit.' Geef antwoord: 1. 2. 3. 4.

146

Voor welke tv-programma's heb jij een voorkeur? Hoe blijf jij op de hoogte van het nieuws uit je eigen land? Wat is het grootste verschil tussen de Nederlandse tv en de zenders uit jouw land? Wat noem jij slecht nieuws en goed nieuws?

28. TV

Grammatica We kijken naar een film. Het gaat over auto's. Ik moet lachen om een gekke situatie. We zijn gek op snelle auto's. Waar hou jij van? Zo blijf ik op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen. De tv besteedt aandacht aan veilige auto's. Je kunt rekenen op veel discussie. We geven de voorkeur aan programma's over koken. Ik ben het eens met jou over het belang van koken. i ƒ Vul in of aan: V Ik zie hier de naam van een tv-programma: De heilige koe. Waar g aat dat over? - O, dat is een programma dat

auto's gaat. Daar kijk ik nooit

. Ik hou niet

zulke programma's. Die zijn

erg interessant - Dat ben ik h

je eens. Waar

je wel van?

- Nou, ik ben gek

Franse films en ik kijk graag

nieuws. Dat besteedt vaak aandacht Ik ben graag

het

zaken die ik interessant vind.

de hoogte van nieuwe ontw

op

economisch gebied. Soms kijk ik naar een film, het liefst een film ik om kan lachen. Daarom geef ik de voorkeur

grappige, Engelse

films. Daarbij kun je r

op gekke situaties!

- Inderdaad, ook daar

zijn we het eens. Ik moet ook altijd erg

die films lachen.

Les 29 Ziekte Ziekte 1 - Hoe is de medische zorg in Nederland georganiseerd? Aan de basis staat de huisarts. Dat is een dokter bij je in de buurt. Als je nog geen huisarts hebt, vraag je aan je buren wie hun dokter is en of ze tevreden zijn over hem. Of over haar als het een vrouwelijke arts betreft. 5 Vervolgens bel je die dokter op en vraag je of hij nog plaats heeft voor een nieuwe patiënt. Als hij antwoordt dat hij geen ruimte meer heeft, weet hij vast wel bij welke dokter je terecht kan. Zorg ervoor dat je een huisarts kiest voordat je plotseling ziek wordt, anders raak je in moeilijkheden wanneer je echt een dokter nodig hebt. En dat is niet de bedoeling. 10 - Wanneer je ziek bent, ga je dus naar de huisarts? Precies. Alleen als je zo ziek bent, dat je in bed moet blijven, komt hij bij je langs. Voor de meeste ziektes weet de huisarts een oplossing. Als hij geen oplossing weet of foto's wil laten maken, stuurt hij je naar een specialist. Je krijgt dan een brief van de huisarts mee. De meeste specialisten zijn verbonden aan een ziekenhuis. 15 Vaak gaan mensen trouwens naar de dokter, terwijl ze niet aan een of andere ziekte lijden. Vrouwen die (voorlopig) geen kinderen willen krijgen, gaan bijvoorbeeld naar de dokter voor de pil. Ook kleine kinderen moeten regelmatig naar de dokter om problemen te voorkomen. Groeien ze voldoende, zijn de ogen en oren in orde? Zo niet, wat is daarvan de oorzaak? Dat onderzoek bij kinderen is gratis. 20 Het voordeel van dit systeem is dat kinderen op tijd geholpen kunnen worden, als er problemen zijn. - Hoeveel kost een dokter? En wie betaalt dat allemaal? Een bezoek aan de dokter of specialist kost tussen de 15 en 50 euro. Daarnaast moet je extra betalen voor foto's, medicijnen, een uitgebreid onderzoek en speciale 25 behandelingen. Als je in het ziekenhuis wordt opgenomen, kost dat rond de vijfhonderd (500) euro per dag. De gemiddelde patiënt kan dat absoluut niet betalen. Daarom is praktisch iedereen verzekerd tegen ziektekosten, bij het ziekenfonds of bij een particuliere maatschappij. Dat hangt af van je loon. Niet alle ziektes zijn overigens lichamelijk van aard. Bij steeds meer mensen worden 30 tegenwoordig psychische ziektes geconstateerd. Hoe zou dat komen} Is dat het gevolg van de moderne stijl van leven?

148

29. Ziekte medicaux soins base demandes médecin femme téléphone au répond prends soin de

medizinische Versorgung Basis fragst weiblicher ruftan antwortet sorge

get (into) difficulties intention so that

choisir tout a coup peux avoir des difficultés intention tellement... que

bed

lit

illnesses

maladies

wahlst plötzlich geratst Schwierigkeiten Absicht sodass Bett Krankheiten

oplossing (de) stuurt specialist (de)

solution sends specialist

solution envoie specialiste

Lösung schickt Spezialist

tibbi hizmet/bakim saglikbakimi temel sorarsm bayan telefon edersin cevplar hallet, yap is,i (o is.i hallet) ec, secimini yap aniden, birden acarsm problemler, zorluklar amac cok, agir yatak hastaliklar, rahatsizliklar care havale eder uzman doktor,

1622 1623

krijgt... mee specialisten

(are) given special ists

recois specialistes

bekommt mit Spezialisten

verilir uzman doktorlar,

1624 1625 1626 1627 1628. 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635

verbonden (aan) ziekenhuis (het) een of andere lijden (aan)

affiliated hospital one or another suffering (from) the pill prevent are growing if not ofthat system helped visit

attachés a höpital une ou autre souffrent pilule prévenir croissent sinon en système aidés consultation

angeschlossen Krankenhaus einen oder anderen leiden Pille vorzubeugen wachsen wenn nicht davon System geholfen Besuch

bagh

1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642

daarnaast behandelingen gemiddelde verzekerd tegen ziektekosten ziekenfonds (het) particuliere maatschappij (de) loon (het) lichamelijk van aard psychische geconstateerd hoe zou dat komen?

en plus traitements moyen assuré contre frais medicaux caisse d'assurance maladie privée compagnie salaire physique de nature psychique con state commentcela?

darüber hinaus Behandlungen durchschnitts versichert gegen Krankenkosten Krankenkasse

1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650

on top ofthat treatment average insured against medical costs Dutch National Health Service private company salary physical nature (by/of) psychological diagnosed why should that be

style

Stil

1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618

medische zorg (de) basis (de) vraag vrouwelijke bel... op antwoordt zorg (voor) ervoor kiest plotseling raak moeilijkheden bedoeling (de) zo... dat bed (het) ziektes

medical care base, basis

1619 1620 1621

ask female ringup replies care (for) about choose

suddenly

dafür

mi'if p» *icci"7 INUlCildbbl/L

pil (de) voorkomen groeien zo niet daarvan systeem (het) geholpen bezoek (het)

privaten Gesellschaft Gehalt körperlicher von Natur psychische festgestellt wie kommtdas?

so? 1651

stijl (de)

way (oflife)

hastane herhangi hasta olmak dogum kontrol hapi önlemek

büyümek, gelis.mek degilse onun sistem, yöntem tedavi edilmis. olmak ziyaret, muayene olma aynca tedaviler ortalama sigortah olmak karsi hastahkgiderleri hastalik fonu/ sigortasi özel sjrket maas. fiziksel, vücutsal türden, cinsinden ruhsal, psikolojik tes,his edilmek nasilolabilir? ne(re) den kaynaklanabilir? tarz, uslub

OX-Luu

düU

149

29. Ziekte

Ziekte - Hoe de medische zorg in Nederland georganiseerd? Aan basis staat de huisarts. Dat is een bij je in de buurt. Als je geen huisarts hebt, vraag je aan je wie hun dokter is en of ze zijn over hem. Of over haar als een vrouwelijke arts betreft. Vervolgens bel je dokter op en vraag je of hij plaats heeft voor een nieuwe patiënt. Als antwoordt dat hij geen ruimte meer heeft, hij vast wel bij welke dokter je kan. Zorg ervoor dat je een huisarts voordat je plotseling ziek wordt, anders raak in moeilijkheden wanneer je echt een dokter hebt. En dat is niet de bedoeling. je ziek bent, ga je dus naar huisarts? Precies. Alleen als je zo ziek , dat je in bed moet blijven, komt bij je langs. Voor de meeste ziektes de huisarts een oplossing. Als hij geen weet of foto's wil laten maken, hij je naar een specialist. Je krijgt een brief van de huisarts mee. De specialisten zijn verbonden aan een ziekenhuis. Vaak mensen trouwens naar de dokter, terwijl ze aan een of andere ziekte lijden. Vrouwen (voorlopig) geen kinderen willen krijgen, gaan bijvoorbeeld de dokter voor de pil. Ook kleine moeten regelmatig naar de dokter om problemen voorkomen. Groeien ze voldoende, zijn de ogen oren in orde? Zo niet, wat is de oorzaak? Dat onderzoek bij kinderen is Het voordeel van dit systeem is dat op tijd geholpen kunnen worden, als er zijn. - Hoeveel kost een dokter? En wie dat allemaal? Een bezoek aan de dokter specialist kost tussen de 15 en 50 . Daarnaast moet je extra betalen voor medicijnen, een uitgebreid onderzoek en speciale behandelingen. je in het ziekenhuis wordt opgenomen, kost rond de vijfhonderd (500) euro per dag. gemiddelde patiënt kan dat absoluut niet betalen. is praktisch iedereen verzekerd tegen ziektekosten, bij ziekenfonds of bij een particuliere maatschappij. Dat af van je loon. Niet alle ziektes overigens lichamelijk van aard. Bij steeds meer worden tegenwoordig psychische ziektes geconstateerd. Hoe zou komen? Is dat het gevolg van de stijl van leven?

150

29. Ziekte

Geef antwoord: 1. Hoe is de medische zorg in uw land georganiseerd? 2. Om welke redenen gaan mensen, hoewel ze niet ziek zijn, soms toch naar de dokter? 3. Kan in uw land iedereen naar de dokter en naar het ziekenhuis? 4. Welke verzekering voor ziektekosten hebt u in Nederland? Vul in of aan: V Wat moet je doen als je plotseling ziek w ordf Uiteraard b je de dokter, als je tenminste een huisarts h

. Meestal krijg je eerst z

assistente of

assistente als het een vrouwelijke huisarts is. B ernstig ziek, dan komt de dokter bij st

„

langs. Meestal

hij een aantal vragen: hoe voelt u .

koorts, w

,

, hebt

hebt u pijn? enzovoort.

Gisteren ben ik naar de dokter. goed. Hij heeft

je

Ik voelde onderzocht. Volgens

koorts. Mijn vrouw voelde

niet had ik

ook niet goed. Hij heeft

ook onderzocht. Bent u tevreden over

.,

huisarts? Ja, we zijn heel tevreden over

. Vroeger h waren we ook erg tevreden.

we een vrouwelijke huisarts. Over

Les 30 School School 1 - Hoe is het onderwijs in Nederland georganiseerd? In grote lijnen is het systeem als volgt. Kinderen gaan vanaf hun vijfde jaar naar school, dat is verplicht, tot zestien jaar. Maar ze mogen al een jaar eerder naar school. Tegenwoordig is dat de normale gang van zaken. Men moet ze wel ruim van tevoren 5 opgeven.

Tot twaalf jaar gaan kinderen naar de basisschool. Die duurt zeven of acht jaar. Elk jaar noemen we een 'groep': groep 1 tot en met (t/m) groep 8. De leraar noemen ze daar 'meester' of'meneer' en de lerares wordt juffrouw7 of juf genoemd. - Wat leren Nederlandse kinderen op school? 10 Aanvankelijk, net als in de meeste andere landen: lezen, schrijven en rekenen. Ze krijgen verder tekenen, sport en muziek. Kinderen zingen graag. Ook leren ze de kaart van Nederland, van Europa en van andere delen op aarde. Geschiedenis behoort eveneens tot de vakken die op de basisschool worden gegeven. De school probeert kinderen ook iets te leren over de natuur: bloemen, planten, vogels en andere dieren. Zo ontwikkelen 15 kinderen hun kennis van en inzicht in de wereld. Op christelijke en islamitische scholen schenkt men speciale aandacht aan het geloof'm God. Na de basisschool gaan veel kinderen naar de middelbare school. Ze gaan dan door met allerlei vakken, zoals geschiedenis en economie. En ze kunnen kiezen uit een stuk of drie vreemde talen: Duits, Engels en Frans. Een andere, grote groep kinderen gaat na de 20 basisschool naar een technische school. Daar leren ze vooral met hun handen werken. Aan het eind van de middelbare school is er een belangrijk examen. Wie daarvoor slaagt, kan nog doorgaan met leren, bijvoorbeeld op de universiteit voor wetenschappelijk onderwijs of op een hogeschool voor beroepsonderwijs. Je kunt ook besluiten om werk te zoeken.

152

30. School 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687

onderwijs (het) in grote lijnen als volgt vanaf vijfde verplicht normale gang van zaken (de) van tevoren opgeven basisschool (de) tot en met (t/m) meester (de) juffrouw (de) juf (de) genoemd aanvankelijk schrijven rekenen tekenen sport (de) zingen kaart (de) geschiedenis (de) eveneens vakken gegeven probeert... te vogels dieren (het dier) ontwikkelen kennis (de) inzicht (het) islamitische scholen schenkt (- aandacht

1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706

aan) geloof (het) God (de) middelbare gaan... door allerlei economie (de) een stuk of... vreemde Duits Engels Frans technische examen (het) slaagt doorgaan (met) universiteit (de) wetenschappelijk hogeschool (de) beroepsonderwijs (het)

Unterricht in groben Zügen wie folgt

at first writing arithmetic drawing sport sing the map hi story also subjects given (taught) tries to birds animal(s) develop, expand knowledge insight Islamic schools attention is given to

enseignement en grandes lignes comme suit depuis l'agêdecinqans obligatoire normal cours des événements d'avance inscrire école élémentaire jusqu'a maitre mattresse mademoiselle appelée au début écrire calculer dessiner sport chantent carte histoire également matières données essaie de oiseaux animaux développent connaissance compréhension islamiques écoles prête (-attention a)

faith, belief

foi

God

Dieu (-) secondaire continuent toutes sortes economie un certain nombre de étrangères allemand anglais francais technique examen réussit continuer a université scientifique école supérieure enseignement professionel

Glaube Gott

education in broad outline as follows from, as of

fifth compulsory normal state of affairs beforehand register primary school up until

sir miss

called

secondary continue all sorts economics a numberof foreign German English French technical exam passes go on with university academie polytechnic vocational training

ab fünften Pflicht normale Laufder Dinge vorher anmelden Grundschule bis einschliefélich Meister Fraulein Fraulein genannt anfangs Schreiben Rechnen Zeichnen Sport Singen Karte Geschichte ebenfalls Fachern gegeben versucht zu Vogel Tiere entwickeln Kenntnis Einblick isiamische Schulen widtmet

weiterführende gehen weiter allerlei Wirtschaft ungefahr fremde Deutsch Englisch Französisch technischen Examen besteht weitergehen (mit) Universitat wissenschaftlichen Hochschule berufsbezogener Unterricht

egitim ana hatlanyla s,öyle, s.eklinde -dan/-den itibaren besjnci mecburiyet normal gidis,at, durum önceden kayityaptirmak ilkögretim okulu -dan/-dene kadar erkek ögretmen bayan ögretmen bayan ögretmen denilmek basjangigta yazi yazmak matematikyapmak resim gizmek spor $arki türkü söylemek harita tarih da/de, ayni gekilde dersier verilmek calis.mak kusjar hayvanlar geli$tirmek bilgi anlayis., görüs. islam? okullar vermek, göstermek dinsel inanc, din ilah, tanri (Allah) ortadereceli gecmek bircok ekonomi tane yabanci Almanca Ingilizce Fransizca teknik smav bas.armak devam etmek üniversite bilimsel

SaU

-

7

I . |fM 1 "• "

llrt«.l A

31. Bezoek

Bezoek Henk en Margriet wonen in nieuw huis. Dat is voor veel vrienden goede aanleiding eens bij hen langs te. . Vanavond verwachten ze bezoek. Margriet ruimt van de woonkamer op, terwijl Henk boven met kinderen bezig is. Hij leest nog een verhaal met ze. Opeens klinkt de bel roept naar beneden: Doe jij even open? zullen Paul en Laila zijn. - 'Ja, ik al,' roept Margriet. Ze doet de deur . 'Hallo, kom binnen!' Hallo, hoe is het? , ik heb wat meegebracht. Laila geeft Margriet . - O wat prachtig, dank je wel, maar is echt niet nodig hoor. Ik zal snel in het water zetten. Doe je uit. Geef maar, dan hang ik ze de gang. Ga zitten. Henk komt zo. willen jullie drinken? Waar hebben jullie zin ? Terwijl Margriet wat te drinken haalt, komt beneden. Als hij in de kamer verschijnt, hij Laila een hand en hij slaat vriendelijk op z'n schouder. 'Hallo, hoe gaat ?' 'Uitstekend!' Henk vindt het leuk zijn oude weer te ontmoeten. 'Wat een verandering/ merkt op. 'Eerst woonden jullie zo klein, nu jullie een zee van ruimte.' Hij werpt. blik in de tuin. 'Wat een mooie . Kijk, er zitten ook vogels in. Die geven zeker veel schaduw in de zomer?' Margriet de koffie heeft gebracht, wordt er gepraat, eerst over het huis, later voornamelijk het werk. En de opvoeding van de is natuurlijk ook een belangrijk onderwerp van . Iedereen vindt dat de opvoeding een taak beide ouders is. Daarover zijn de vrienden onderling wel eens. Maar welk aandeel heeft vader in wezen? Wie schenkt in de de meeste aandacht aan de kinderen? 'Ik ze regelmatig naar bed,' zegt Henk. Margriet hem aan en zegt: 'Ja, maar je ze de hele dag niet vanwege je .' Henk knikt, hij moet toegeven dat zijn veel tijd eist. Door de week komt gewoonlijk pas om zeven uur thuis. 'Ik wel minder gaan werken,' zegt hij. 'Maar we dan het huis nog kunnen betalen?' hij er vragend aan toe. Margriet kijkt verbaasd, maar dan moet ze lachen. Het inmiddels al diep in de nacht wanneer opstaat en zegt: 'Kom, 't is al , we moeten naar huis. Het was ere . Komen jullie snel eens bij ons?' 'Goed, beloven we.'

3i. Bezoek

Geef antwoord: 1. Wat doe jij van tevoren als je bezoek verwacht? 2. Wat voor cadeautjes kun je meenemen als je op bezoek gaat? 3. Welke onderwerpen van gesprek vind jij belangrijk om met vrienden over te praten? 4. Waarom kunnen mensen soms niet besluiten om minder te gaan werken?

Vul in of aan: Henk en Margriet wonen in een n ieüw huis ligt in een n

huis. Hun n

gedeelte van de stad. Het is een

gr

huis met een ld

tuin. Het is een huis

. veel geld heeft gekost. Ze hebben er veel geld voor

Als ik.

. (bezoek verwachten, in het weekend),

ruim ik meestal eerst mijn huis op. Wanneer ik

(doen, de afwas),

doe ik de radio aan. Ik luister graag naar muziek, terwijl ik. (bezig zijn, daarmee). Zodra ik

. (klaar zijn, helemaal),

ga ik boodschappen doen. Ik koop speciale dingen die mijn vrienden. (lekker vinden). Als ik

. (thuis zijn, weer),

maak ik eten klaar.

159

Les 32 Oom agent of'de sterke arm'? Oom agent of'de sterke arm'? 1 Gisteren zag ik in onze straat een politieagent toen ik toevallig uit het raam keek. Hij stond voor de deur van iemand die tegenover mij woont. Ik dacht meteen: O, o, zou die iets gedaan hebben? Laatst reed er op de weg een politieagent achter mij. Zodra ik hem in het oog kreeg, 5 dacht ik direct: Rijd ik te hard, ging ik door rood, deed ik iets verkeerd? Hebben jullie ook last van zo'n gevoel? Is dat een algemeen verschijnsel? Hebben jullie ook zulke ervaringen? - O ja, wanneer ik een agent zie, ben ik bang. Ook als ik mijn paspoort moet laten zien, zit ik in angst. Je weet maar nooit of er iets niet in orde is. 10 Hoe verklaar je dat veel mensen zo negatief reageren op de politie? - Volgens mij komt dat doordat je pas merkt dat er politie is als zich problemen voordoen. De politie verschijnt wanneer mensen dingen doen die niet zijn toegestaan. Bijvoorbeeld bij geweld op straat, in een café of discotheek, waarbij met wapens wordt gestoken of geschoten. Vooral de laatste jaren is dat erger geworden. 15 Ook voor, tijdens en na een voetbalwedstrijd zie je steeds vaker geweld. Zelfs lang nadat de wedstrijd is afgelopen, zeker als de tegenstander heeft gewonnen. De politie treedt in zulke omstandigheden op, en soms, als ze dat noodzakelijk acht, met harde hand.

160

32, Oom agent o f ' d e sterke arm1?

1765

oom (de) agent (de) arm (de)

uncle policeman arm

1766

zag

saw

politieagent (de) uit (- het raam) keek stond dacht reed oog (het) kreeg direct rijd hard ging deed verkeerd algemeen verschijnsel (het) angst (de) je weet maar nooit verklaar negatief reageren (op)

policeman out of (-thewindow) looked was standing thought drove

volgens merkt voordoen (zich -) toegestaan geweld (het) café (het) discotheek (de) waarbij wapens (het wapen) gestoken geschoten erger geworden voetbalwedstrijd (de) vaker wedstrijd (de) tegenstander (de) gewonnen treedt... op omstandigheden acht harde (met- hand)

according notice occur, arise allowed violence café discotheque where weapons stab shoot worse

1763 1764

1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787

1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809

eye had (saw, noticed) instantly (am 1) driving fast went did (1) do wrong general phenomenon fear you never know explain negatively react (to)

got football match often match opponent (has) won come into action circumstances (to)thinkitis

hard-handed

Tonele l'agent bras ai vu agent de police par (- la fenêtre) regardais était pensé roulait oeil voyait directement roule rapidement grillais faisais de faux général

phénomène angoisse on ne sait jamais expliques négativement réagissent (sur) selon t'apercois surviennent permis violence café discotheque

oü armes on te poignarde on tetiresur pire devenu match de football plus souvent match adversaire gagné intervient circonstances nécessaire dure (la main-)

Onkel Polizist

Arm sah Polizist aus (- dem Fenster) schaute stand dachte fuhr Au ge bekam sofort fahre schnell fuhr machte falsch allgemeine Phanomen Angst man weifêja nie erklarst negativ reagieren nach bemerkt sich einstellen erlaubt Gewalt Wirtschaft Diskothek vorbei Waffen zugestochen geschossen schlimmer geworden

Futëballspiei öfters Wettkampf Gegner gewonnen tritt an Umstanden achtet harter (mit- Hand)

amca polis

kol gördüm polis memuru -dan/-den baktim duruyordu

dü^ündüm sürüyordu

göz ili$ti hemen sürüyorum hizli, süratli gecmek yaptim hatah,yanh$ genei belirti korku olurya! izah etmek olumsuz, negatif (-a/e-) tepki göstermek -a/-e gore farkediyorsun olmak, ortaya cikmak yasakolmayan sjddet, tecavüz kafe diskotek oesnada silahlar bicaklamak ates. etmek daha kötü oldu futbol müsabakasi daha sik müsabaka, mac rakip kazanmak müdahele eder durumlar gerekli bulmak siddet, sert müdahele

LoU

161

32. Oom agent o f ' d e sterke arm'?

is Op tv verschijnt dan al gauw iemand die zich als slachtoffer van de politie beschouwt. Dat geeft een negatieve indruk van de politie. 21 - Misschien heb je gelijk. Aan de andere kant zijn er mensen die van mening zijn dat 'de sterke arm' niet hard genoeg optreedt. Het lijkt wel alsof alles hier mag. Daar zijn ze het niet mee eens. Sla, steek of schiet je iemand per ongeluk dood, dan word je met begrip

behandeld. 25 Veroorzaak je een ongeluk doordat je teveel gedronken hebt, dan kun je ook op begrip rekenen. Zoiets kan de gemiddelde Nederlander maar moeilijk aanvaarden. Er bestaat toch ook een positief beeld van de politie? Op de tv had iemand het laatst over 'oom agent'. Een oom is iemand die aardig is en die je helpt als dat nodig is. - Inderdaad. Als er een ongeluk is gebeurd, waarschuwt de politie het ziekenhuis. Als 30 iemand schade veroorzaakt aan je auto of je huis, vraag je de politie om hulp. Hetzelfde geldt als je iets verloren hebt. Je hoort dan ook vaak: Goed dat er politie is. Maar volgens sommigen nog te weinig. Zij eisen meer 'blauw' op straat (de politie draagt meestal blauwe kleren, vandaar). Zou er meer politie zijn, dan zouden ze zich beter beschermd voelen. Bovendien zou dat veel moeilijkheden voorkomen.

162

32. Oom agent o f ' d e sterke arm*?

1S10 1811

gauw beschouwt (zich - als)

1812 lg!3 1814 1815

slachtoffer (het) negatieve aan de andere kant van mening (zijn)

1816

hard

soon sees (himself/ herself as) victim negative on the other hand who believe that

promptement considère (se comme) victime negative d'autre part qui pensent

schnel! betrachtet

hemen saymak

Opfer negative anderseits der Meinung sein

(are not) firm

durement

hart

kurban olumsuz, negatif öteyandan dü^ünmek, fikrinde olmak sert, siddetli

intervient comme si tout est permis avec cela assommes poignardes abats

auftritt alsob darf damit schlagst (tot) stichst (tot) schieit (tot)

müdaheleetmek sanki -ebilmekeki okunuda dövmek (olduresiye-) bi^aklamak

par accident mort es compréhension causes accident trop bu unetellechose image parlaitde gentil

irrtümlich tot wirst Verstandnis verursachst Unfall zuviel

yanhsjikia ölüm, ölme olmak anlayi§ sebep olmak kaza asm, cokfazla

getrunken

igmek

etwas Bild sprach über nett hilft passiert alarmiert

böyle birsey imaj konusunadegindi sevimli yardim etmek oldugunda uyarmak zarar, ziyan sebep olmak icin aynen kaybetmis. olmak bazilan, bazi insanlar talep etmek giymek mavi is,te ondan güvenli, emniyetli hissetmek

VI LL

(enough) 1817 optreedt 1818 alsof 1819 mag 1820 daar... mee 1821 sla (-dood) 1822 steek (-dood) 1823 schiet (-dood) 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830

per ongeluk dood word begrip (het) veroorzaak ongeluk (het) teveel

1831 1832 1833 1834

gedronken zoiets beeld (het) had het over

1835

aardig

1836

helpt

1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850

gebeurd waarschuwt schade (de) veroorzaakt om (vraag-) hetzelfde verloren sommigen eisen draagt blauwe vandaar beschermd voelen (zich-)

behave, (take) action as though is possible, allowed with that hit (-dead) stab (someone) dead shoot (someone) dead by accident dead are understanding cause accident too much

drunk such things image wastalkingabout kind helps happened calls (up) damage causes (ask-)for thesame lost

aide

demand wears

arrivé prévient dommages cause (demandes -) a la même chose perdu certaines personnes exigent porte

blue

bleu

that'swhy protected feel (oneself)

c'est pourquoi protégés sentiraient (se-)

some people

Schaden verursacht um(bittet-) dasselbe verloren manche fordern tragt

blaue daher beschützt (sich) fühien

ates. etmek

.LS,

i63

32. Oom agent o f ' d e sterke arm'?

Oom agent of'de sterke arm9? Gisteren zag ik in onze straat een toen ik toevallig uit het raam keek. stond voor de deur van iemand die mij woont. Ik dacht meteen: O, o, zou die iets gedaan hebben? Laatst reed er de weg een politieagent achter mij. Zodra hem in het oog kreeg, dacht ik : Rijd ik te hard, ging ik door , deed ik iets verkeerd? Hebben jullie ook van zo'n gevoel? Is dat een verschijnsel? Hebben jullie ook zulke ervaringen? - O , wanneer ik een agent zie, ben ik . Ook als ik mijn paspoort moet laten , zit ik in angst. Je weet maar of er iets niet in orde is. verklaar je dat veel mensen zo negatief op de politie? - Volgens mij komt dat je pas merkt dat er politie is zich problemen voordoen. De politie verschijnt wanneer dingen doen die niet zijn toegestaan. Bijvoorbeeld geweld op straat, in een café of , waarbij met wapens wordt gestoken of geschoten. de laatste jaren is dat erger geworden. voor, tijdens en na een voetbalwedstrijd zie steeds vaker geweld. Zelfs lang nadat de is afgelopen, zeker als de tegenstander heeft . De politie treedt in zulke omstandigheden op, soms, als ze dat noodzakelijk acht, met hand. Op tv verschijnt dan al gauw die zich als slachtoffer van de politie . Dat geeft een negatieve indruk van de __. - Misschien heb je gelijk. Aan de andere zijn er mensen die van mening zijn . 'de sterke arm' niet hard genoeg optreedt. lijkt wel alsof alles hier mag. Daar ze het niet mee eens. Sla, steek schiet je iemand per ongeluk dood, dan je met begrip behandeld. Veroorzaak je een doordat je te veel gedronken hebt, dan kun ook op begrip rekenen. Zoiets kan de Nederlander maar moeilijk aanvaarden. Er bestaat toch een positief beeld van de politie? Op tv had iemand het laatst over 'oom '. Een oom is iemand die aardig is die je helpt als dat nodig is. . Als er een ongeluk is gebeurd, waarschuwt politie het ziekenhuis. Als iemand schade veroorzaakt ___ je auto of je huis, vraag je politie om hulp. Hetzelfde geldt als je verloren hebt. Je hoort dan ook vaak: dat er politie is. Maar volgens sommigen te weinig. Zij eisen meer 'blauw' op (de politie draagt meestal blauwe kleren, vandaar). er meer politie zijn, dan zouden ze beter beschermd voelen. Bovendien zou dat veel voorkomen.

164

32. Oom agent of 'de sterke arm'?

Geef antwoord: 1. 2. 3. 4.

Heb jij ook last van angst voor de politie of voor andere mensen? Is het beeld van de politie volgens jou negatief of positief? Hoe komt dat? Geef voorbeelden van situaties waarin de politie problemen voorkomt. Heeft de politie in jouw land een andere rol dan in Nederland?

Vul in of aan: v Vorige week is hier in de straat een ernstig ongeluk gebeurd. Ik liep (lopen) toevallig aan deze kant van de weg, toen er een auto uit die richting kwam

(komen). Hij

(rijden) veel te hard, dat

(zien) ik direct. Op d

moment stak er een oude

man de weg over. Wat er toen gebeurde,

(gaan) allemaal erg snel. Ik

(zien) dat de auto de man aanreed. D

viel op de grond en

(blijven) liggen. Maar de auto reed onmiddellijk door! Gelukkig (kunnen) ik nog net zijn nummer zien. Dat heb ik snel (opschrijven). Even later

(komen) de politie. Die

natuurlijk informatie van de mensen d

(vragen) het ongeluk hadden

(zien). Ik was blij dat ik het nummer van de auto (kunnen) geven. Ik heb gehoord dat ze de man d snel hebben gepakt. Het

(blijken) dat hij te veel

in de auto reed, al —

(drinken, hebben)!

165

Les 33 De bank De bank i Dag mevrouw. Ik woon sinds kort in Nederland. Ik wil graag een rekening openen. Wat moet ik daarvoor doen? - U moet een formulier invullen met uw persoonlijke gegevens. U moet ook uw paspoort meenemen, zodat we uw gegevens kunnen controleren. Daarna krijgt u direct het 5 nummer van uw rekening. U krijgt ook een pinpas en een pincode. Dat duurt ongeveer een week. Waarvoor dient die pinpas? - Daarmee kunt u in de meeste winkels betalen zonder dat u geld bij u hebt. Het gebruik ervan is eenvoudig. U hoeft alleen maar uw pincode te onthouden. De pinpas io biedt meer mogelijkheden: U kunt er ook geld mee uit de muur halen, dat is praktisch voor kleine bedragen. Los geld hebt u bijvoorbeeld nodig voor de krant, een kopje koffie, een bos bloemen, enzovoort. Wat zijn de kosten verbonden aan zo'n rekening? - Een rekening voor privé-gebruik is gratis. i5 Meent u dat echt? Dat is geweldig. Volgens mij kan iets dergelijks alleen in Nederland. Gratis rekening, gratis school, huursubsidie. Wat een prachtig land is dit! Geld speelt een belangrijke rol in de huidige samenleving. We hebben geld nodig voor onze dagelijkse behoeften: eten, drinken, kleren, woning. Kleine bedragen betalen we 20 meestal contant, dat wil zeggen (d.w.z.) met geld dat je kunt zien en voelen. Voor je woning betaal je iedere maand huur of rente. In je woning gebruik je gas, licht en water. Daarvoor krijg je elke maand een rekening. Dit soort bedragen betalen we in het algemeen automatisch. Je geeft één keer opdracht aan je bank voor automatische betaling. Een goede methode: je loopt dan geen gevaar dat je vergeet de rekening te 25 betalen. De meeste andere rekeningen maak je in orde per post. Ook als je geld ontvangt, van je werk, van je ouders of misschien van de gemeente, gebeurt dat via je rekening bij de bank. Dat voorkomt dat we voortdurend geld moeten brengen en halen.

33- De bank rekening openen formulier (het) invullen gegevens (het gegeven) meenemen zodat controleren

account open form fillin details bring so that check

compte ouvrir formulaire remplir données prendre avec de sorte controler

Konto eröffnen Formular ausfüllen Angaben mitnehmen so dass überprüfen

1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874

pincode (de) dient daarmee gebruik (het) biedt mogelijkheden bedragen

PIN code - (serves) with that

kopje (het) bos (de) enzovoort kosten privé-gebruik (het) meent geweldig huursubsidie (de)

cup bunch and soon costs private use areyou serious? wonderful rent subsidy

code carte bancaire sert avec cela usage offre possibilités sommes (petite monnaie) tasse bouquet et cetera frais usage personnel c'estvrai? formidable allocation logement

Geheimnummer nützt damit Benutzung bietet Möglichkeiten Betrage loses Tasse Straui und so weiter Kosten Privatgebrauch meinen gewaltig Wohngeld

1875 1876 1877 1878 1879

speelt (- een rol) samenleving (de) dagelijkse behoeften dat wil zeggen (d.w.z.)

plays (- a part) society daily requirements inotherwords

joue (- un role) société quotidiens besoins c'est-a-dire (c.-è-d.)

spielt (-eineRolle) Gesellschaft tagliche Bedürfnisse das heiit (d.h.)

1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888

voelen iedere rente (de) automatisch opdracht (de) automatische betaling (de) methode (de) loopt (- gevaar)

feel (touch) each

fühlen jeden Zinsen automatisch Auftrag automatische Bezahlung Methode lauft (- Gefahr)

1889 1890 1891 1892

gevaar (het) maak ontvangt voorkomt

danger make receive(s) prevents

palper chaque intérêt automatiquement ordre automatique paiement methode risques (- aucun danger) danger régies re^ois empêche

1851 1852 1853 1854 1855 1857

los

use offers possibilities sums loose

tax automatically order automatic payment method run (-the risk)

Gefahr bringst erhaltst verhindert

banka hesabi acmak form, evrak doldurmak veriler beraberinde getirmek

ki kontrol etmek, denetlemek sifre hizmet etmek onunla kullanim sunarmak imkanlar, olanaklar mebla|lar nakit fincan demet vesaire masraflar, harcjar sahsi kullanim ciddi harika kirayardimi, sübvansiyon oynuyor toplum

A. n t ,-v.n

günlük ihtiyacjar yani, basia birdeyisje (b.b.d.) dokunmak