Leksykon ostrych zatruć 8320023416 [PDF]

Zitiervorschau

POSTĘPOWANIE W OSTRYM ZATRUCIU WYKAZ OSROOKOW OSTRYCH ZATRUC W POLSCE 1. Klinika Toksykologii Collegium M edicum UJ Krakowski Szpita l Specjalistyczny im. L. Rydygiera Osiedle Złotej Jesieni 1, 31 -826 Kraków Tel./Fax: (012) 647 55 85 E-mail: mfpach@kinga cyt-kr.edu.pl Ośrodek pełni nadzór toksykologiczny w województwach: małopolskim i świętokrzyskim 2. I Klinika Chorób Wewnętrznych i Ostrych Zatruć Instytut Chorób Wewnętrznych AM ul. Dębinki 7. 80-211 Gdańsk Tel.: (058) 34 92 222, 34 92 502 Fax: (058) 34 92 222 Ośrodek pełni nadzór toksykologiczny w województwach: pomorskim i warmińsko -mazurskim 3. Stoleczny Ośrodek Ostrych Zatruć Szpital Praski Al. Solidarności 67, 03-401 Warszawa, Tel.: (022) 6190897, 6196654 Fax: (022) 618 96 66 E-mail: [email protected] Ośrodek pełni nadzór toksykologiczny w województwach: mazowieckim i podlaskim 4. Klinika Ostrych Zatruć Instytut Medycyny Pracy ul. Sw. Teresy 8, 90-950 Łódf Tel.: (042) 631 47 52, Fax: (042) 631 47 02 Ośrodek pełni nadzór toksykologiczny w i kujawsko-pomorskim

województwach: łódzkim

5. Ośrodek Toksykologiczny Wielkopolskie Centrum Medycyny Pracy ul. Mickiewicza 2, 60-833 Poznań Tel.: (061) 8481O11 w. 265 Fax: (061) 848 13 51 . lskim Ośrodek pełni nadzór toksykologiczny w województwach: w1elkopo • lubuskim i zachodniopomorskim cd. na Ili str. okładki

'

Mając przed sobą osobę bardzo ciężko chorą być m k · · • oze zatrutą prze ona1 się'.. czy nie potrzebuje ona natychmiastowei pomoc b · przezyć na1bllzsze chwile: y, Y czy oddycha wydolnie. czy ma wystarczające do zycia krązenie krwi. czy nie 1est w groźnej hipotermii (zamarznięcie), czy 1est przytomna, czy nie cierpi poraza1ącego bólu. Jeżeli pacjent oddycha samo1stn1e z częstością 10-30/min, a glę­ bokość oddechu nie jest uderzai ąco płytka i pacjent nie jest siny, 10 można, z grubsza, uznać, że nie ma on ostrej niewydolności od. dychania Jeśli pacjent ma wyczuwalne tętno choćby na dużych tętnicach

(szy1ne1. ramieniowej udowej) o częstości 36-140. min, to zapewne nie ma śmiertelnie ostrej niewydolności krązenia Sprawdź źrenice: jeśli nagle stały się maksymalnie szerokie, to ustala czynność serca. choćby się zdawało, ze w yczuwa się tętno! Ułóz pacjenta w pozycji bezpiecznej. na brzuchu, z podgiętą „górną" nogą, jak pokazano na ryc. 2 (str 34 ).

STOPNIE ZABURZEŃ SWIADOMOSCI (SPIĄCZKI) _ SKALA EDINBOURGH . 1 STOPIEN . senny, reaguje na bodźce slowne.' STOPI EN nieprzytomny, reaguje na bodzce . czuciowe, dot~k . 2 STOPIEN nieprzytomny reaguje na ból (cewn1kowan1e. wkłucie, 3 - ). intubacja. uszczypnięcie 4 STOPIEN śpiączka. nie reaguje na żadne bodźce PO TYCH WSTĘPNYCH USTALENIACH NALEŻY PODJĄC EWENTUALNIE POTRZEBNE DZIAŁANIA REANIMACYJNE I DOPIERO W ICH TRAKCIE ROZPOCZĄC WNIKLIWSZE DZIAŁANIA DIAGNOSTYCZNE ORAZ DZIAŁANIA TERAPEUTYCZNE DRUGIEGO RZĘDU WAZNOSCI! Teraz trzeba ustalić. jakie jest prawdopodobieństwo, że mamy do czynienia z zatruciem. Wywiady (jeśli jest od kogo je zebrać) i okoliczn ości wydarzenia (znalezienie resztek, opakowań po truciźnie) mogą być pomocne, ale 1 zawodne. Trzeba zachować zdrowy rozsądek i wnikliwą podejrzliwość diagnostyczną: zarówno po to, by nie przeoczyć zatrucia, jak 1po to, by nie przeoczyć innej niż zatrucie przyczyny zachorowania: zwlaszcza cukrzycy, naczyniowych chorób ośrodkowe­ go ukladu nerwowego, urazów czaszki (czasem bez widocznych zewnętrznie śl adów), rzadziej· ostrej niewydolnośc i nerek i ostrej niewydolności krążenia związanej z chorobą wieńcową lub napadem groźnej niemiarowości.

Czasem rozpoznanie zatrucia jest oczywiste ze względu na oko· liczności zachorowania (np. znalezienie kilku nieprzytomnych osób w palącym się mieszkaniu) Czasem widoczne poparzenia warg, jamy ustnej nasuwają podejrzenia zatrucia środkami zrącyn11, głębo­ kie zaburzenia świadomości kierują podejrzenia na alkohole, rozpuszczalniki i środki psychotropowe. Ogromne ślinienie się 1 duszność wywolana gromadzeniem się w drogach oddechowych nadmiernej wydzieliny każą, przede wszystkim, myśleć o za· truciu fosforoorganicznymi lub karbam1n1anowym1 środkami ochrony roślin.

li

JEZELI ISTNIEJE DUZE PRAWDOPODOBIEŃSTWO OSTREGO ZATRUCIA. MOZE BYC WSKAZANE NATYCHMIASTOWE USUNIĘ · CIE NIE WCHŁONIĘTEJ JESZCZE TRUCIZNY z powierzchni ciala ( oc~yl) 1ewentualnie z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Jeśli grozna trucizna zostala spozyta nie dawn1e1 n1z godzinę temu w znacz. nej ilości . Z dekontaminacją zatem nie mozna zwlekać. Z pow1erzchn1 c1ala trzeba usunąć truciznę. 1eśh ona tam pozostaie. przez zdjęcie skażonej odz1ezy i umycie skazonej powierzchni skóry ciepią wodą z mydłem. Oczy plucze się pod strumieniem biezące1 wody, np. z kranu, nie gorącej. Z GÓRNEGO ODCINKA PRZEWODU POKARMOWEGO USUWA SIĘ TRUCIZNĘ TYLKO WTEDY, KIEDY NIE MA PRZECIWWSKAZAN, A SĄ OCZYWISTE WSKAZANIA! Polega to na opróżnieniu zolądka wymuszonymi wymiotami lub plukan1em zolądka. Wskazania są wątphwe. jeśli trucizna została połknięta ponad godzinę temu Nie ma sensu plukanie zotądka. jeśb polknięta dawka byla niewielka (mniejsza od najmniejszej znanej dawki śmiertelnej) lub trucizna nie bardzo groźna. Przeciwwskazaniem jest uplyw ponad pół godziny od spozyc1a trucizny żrącej Chorych nieprzytomnych, a takze zatrutych naftą. benzyną lub pochodnymi nie wolno plukać (ani forsować wymiotów) bez zabezpieczenia intubacją dróg oddechowych przed zachlyśn1ęc1em się wymiocinami lub popluczynami. TECHNIKA PROWOKOWANIA WYMIOTÓW 1est ogóln'e znana: podaje się do picia ciepłą wodę w 1iośc1ach po 200-300 rr.:. drazr1ąc między tymi dawkami gardło palcem lub szpatułką 01v1n1ętą gazą (zwłaszcza u dziecka. które by moglo ugryźć). Skuteczność tego zabiegu 1es1 dobra naprawdę tylko w ciągu kilku, OKA· kilkunastu minut od spożycia trucizny. Również ogólnie znana 1est TECHNIKA PŁUKANIA ZOLĄ ... . dk lewa się ilości 300 mili· przez lejek 1 gruby zglębn1k zolą owy w . . ·k · z lejka opuszcza się go litrowe cieplej wody 1 zanin1 woda zni nie . ót . . 1 dk co powodu1e powr nad wiadro. poniżej wysokości zo ą a. wody dopiero co wlanej 111

•

Zabieg ten powtarza ~ię wielokrotnie az do uzyskania czystych popłuczyn. i kończy się go wlanien1 do zołądka zawiesiny 50-60 g węgła aktywowanego w 250 ml wody Uzyskanie w popłuczynach resztek teku (masy tabletkowej) lub rośliny trującej (np. trujących grzybów) nie jest jednoznaczne z. wypłukaniem istotnej ilości trucizny ustroju. która mogla się 1uz dawno wchłonąć, a nie wchłonięte resztki 2 są wolnym obecnie od trucizny byłym jej nosicielem.

TERAZ TRZEBA PONOWNIE ZASTANOWIC SIĘ NAD WERYFIKACJĄ ROZPOZNANIA ZATRUCIA. USTALIC PLAN POSTĘPOWA­ NIA Z POMOCĄ PODROZDZIALÓW SZCZEGÓŁOWYCH W RAZIE JAKICHKOLWIEK WĄTPLIWOSCI LUB NIEPEWNO$CI TRZEBA ZADZWONIC DO REGIONALNEGO OSRODKA OSTRYCH ZATRUC PO RADĘ!

LEKSYKON ostijch zatruć t

I I

I I

l l

l t

r

•I

ł •I

•

Janusz Szajewski Ryszard Feldman Maria Glińska-Serwin

Warszawa Wydawnictwo Lekarskie PZWL

---- -

©

Copyńght by Wydnwnictwo Lekarskie PZWL

Warszawa 2000 Wszyslkie prawa 1.1st~eżo.nc ... Pr7.edruk i reprodukcja w jllKICjkohv1ck pos1ac1 całości lub części książki bez pisemnej zgody wydawcy są 2;1bromone.

'

Redaktor: Anna Siedlecka Redaktor tcchmczny· Afaria Kart·'ell'Skll Korektor: Agata Noc111i, Barbara SuLikie1ric=

Rycina I 1 2: S:ymo11 Kobyli1iski Okładkę

i strony

tytułowe

projcktowal: A11dr::ej Pili