Joomla! Biblia. Kompendium wiedzy o systemie Joomla! [2nd ed.] 978-83-246-7928-7 [PDF]

Zitiervorschau

Tytuł oryginału: Joomla! Bible, Second Edition Tłumaczenie: Tomasz Walczak ISBN: 978-83-246-7928-7 Copyright © 2013 by John Wiley & Sons, Inc., Indianapolis, Indiana Published by John Wiley & Sons, Inc., Indianapolis, Indiana All Rights Reserved. This translation published under license with the original publisher John Wiley & Sons, Inc Translation copyright © 2014 by Helion S.A. No part of this book may be reproduced, stored in a retrieval system or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, scanning or otherwise, without either the prior written permission of the Publisher. Wiley and the Wiley logo are trademarks or registered trademarks of John Wiley & Sons, Inc., in the United States and other countries, and may not be used without written permission. Joomla! is a registered trademark of Open Source Matters, Inc. All other trademarks are the property of their respective owners. John Wiley & Sons, Inc. is not associated with any product or vendor mentioned in this book. Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji. Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli. Wydawnictwo HELION dołożyło wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie bierze jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Wydawnictwo HELION nie ponosi również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce. Wydawnictwo HELION ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63 e-mail: [email protected] WWW: http://helion.pl (księgarnia internetowa, katalog książek) Drogi Czytelniku! Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres http://helion.pl/user/opinie/joombi_ebook Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję. Printed in Poland.  Poleć książkę na Facebook.com

 Księgarnia internetowa

 Kup w wersji papierowej

 Lubię to! » Nasza społeczność

 Oceń książkę

Rzut oka na książkę O autorze ......................................................................................................... 15 Podziękowania ................................................................................................ 17 Wprowadzenie ................................................................................................. 19

Część I Pierwsze kroki z systemem Joomla! ................................ 25 Rozdział 1. Wprowadzenie do systemu zarządzania treścią Joomla! ............ 27 Rozdział 2. Pobieranie i instalowanie systemu Joomla! ................................. 41 Rozdział 3. Przegląd systemu Joomla! ............................................................. 57 Rozdział 4. Wykorzystanie możliwości w zakresie konfigurowania witryny ... 75

Część II Zarządzanie treścią i użytkownikami ............................. 91 Rozdział 5. Zarządzanie treścią ........................................................................ 93 Rozdział 6. Praca z edytorami i multimediami .............................................. 143 Rozdział 7. Stosowanie zaawansowanych technik zarządzania treścią ...... 161 Rozdział 8. Praca z systemem menu .............................................................. 185 Rozdział 9. Zarządzanie stroną startową witryny ........................................ 233 Rozdział 10. Zarządzanie użytkownikami witryny ........................................ 245 Rozdział 11. Tworzenie witryn z wieloma wersjami językowymi ................ 273

Część III Praca z komponentami, modułami i dodatkami ......... 287 Rozdział 12. Korzystanie z menedżera Reklamy ........................................... 289 Rozdział 13. Praca z komponentem Kontakty ............................................... 323 Rozdział 14. Używanie komponentu Doniesienia .......................................... 349 Rozdział 15. Korzystanie z komponentów obsługujących wyszukiwanie ... 373 Rozdział 16. Korzystanie z komponentu Zakładki ......................................... 389

4

Joomla! Biblia Rozdział 17. Praca z modułami witryny ......................................................... 411 Rozdział 18. Praca z modułami administratora ............................................. 447 Rozdział 19. Praca z dodatkami ...................................................................... 469

Część IV Dostosowywanie i wzbogacanie systemu ................... 505 Rozdział 20. Dostosowywanie szablonów systemu Joomla! ........................ 507 Rozdział 21. Dostosowywanie funkcji systemu Joomla! ............................... 547 Rozdział 22. Wzbogacanie witryny ................................................................ 573

Część V Konserwowanie witryny i zarządzanie nią .................. 595 Rozdział 23. Zabezpieczanie i aktualizowanie witryny ................................ 597 Rozdział 24. Zarządzanie wydajnością i zapewnianie dostępności ............. 613 Rozdział 25. Tworzenie witryn przyjaznych dla wyszukiwarek ................... 633

Dodatki ....................................................................................... 641 Dodatek A Wybieranie przykładowych danych ............................................ 643 Dodatek B Lokalizacja kluczowych plików .................................................... 651 Dodatek C Instalowanie pakietu XAMPP ....................................................... 655 Dodatek D Instalowanie pakietu MAMP ........................................................ 657 Dodatek E Tworzenie sklepu internetowego za pomocą platformy VirtueMart ................................................ 659 Skorowidz ...................................................................................................... 665

Spis treści O autorze ......................................................................................................... 15 Podziękowania ................................................................................................ 17 Wprowadzenie ................................................................................................. 19

Część I Pierwsze kroki z systemem Joomla! ................................ 25 Rozdział 1. Wprowadzenie do systemu zarządzania treścią Joomla! ............ 27 Zarządzanie treścią za pomocą narzędzi o otwartym dostępie do kodu źródłowego ...........................28 Decydowanie o zastosowaniu systemu CMS ................................................................................28 Decydowanie się na zastosowanie narzędzi o otwartym dostępie do kodu źródłowego ...............29 Określanie, czy oprogramowanie o otwartym dostępie do kodu źródłowego jest odpowiednie dla danej osoby .............................................................31 Odkrywanie systemu Joomla! .............................................................................................................31 Decydowanie się na zastosowanie systemu Joomla! ....................................................................33 Licencja open source systemu Joomla! .........................................................................................35 Architektura systemu Joomla! .............................................................................................................35 Korzystanie z systemu CMS Joomla! ...........................................................................................36 Korzystanie z narzędzia Joomla! Platform ....................................................................................36 Używane technologie ....................................................................................................................37 Nowe wersje systemu Joomla! ......................................................................................................37 Angażowanie się w życie społeczności związanej z systemem Joomla! .............................................38 Struktura społeczności ..................................................................................................................38 Uczestnictwo w życiu społeczności ..............................................................................................39 Podsumowanie ....................................................................................................................................40 Rozdział 2. Pobieranie i instalowanie systemu Joomla! ................................. 41 Pobieranie plików instalacyjnych ........................................................................................................41 Przegląd witryny JoomlaCode ......................................................................................................42 Określanie zestawu potrzebnych plików .......................................................................................44 Wymagania techniczne .......................................................................................................................45 Wymagania dotyczące serwera .....................................................................................................45 Zapewnianie dostępu użytkownikom i administratorom witryny .................................................46 Instalowanie systemu Joomla! ............................................................................................................47 Tworzenie lokalnej witryny rozwojowej ......................................................................................47 Instalowanie systemu na serwerze firmy hostingowej ..................................................................49 Korzystanie z instalatora systemu Joomla! ...................................................................................50 Podsumowanie ....................................................................................................................................55

6

Joomla! Biblia Rozdział 3. Przegląd systemu Joomla! ............................................................. 57 Wprowadzenie do frontonu .................................................................................................................57 Wprowadzenie do struktury organizacyjnej treści ........................................................................58 Wprowadzenie do struktury menu ................................................................................................62 Moduły i ich rola ..........................................................................................................................63 Wprowadzenie do zaplecza .................................................................................................................64 Przegląd interfejsów administracyjnych .......................................................................................65 Przegląd głównego menu nawigacyjnego w systemie administracyjnym .....................................69 Podsumowanie ....................................................................................................................................73 Rozdział 4. Wykorzystanie możliwości w zakresie konfigurowania witryny .... 75 Przegląd menedżera Konfiguracja globalna ........................................................................................76 Poruszanie się po menedżerze Konfiguracja globalna ..................................................................76 Konfigurowanie komponentów ....................................................................................................77 Korzystanie z obszarów roboczych menedżera Konfiguracja globalna ..............................................78 Korzystanie z zakładki Witryna ....................................................................................................78 Konfigurowanie opcji z zakładki System .....................................................................................84 Zarządzanie opcjami z zakładki Serwer ........................................................................................87 Podsumowanie ....................................................................................................................................90

Część II Zarządzanie treścią i użytkownikami ............................. 91 Rozdział 5. Zarządzanie treścią ........................................................................ 93 Tworzenie artykułów ..........................................................................................................................93 Wprowadzenie do menedżera Artykuły ........................................................................................94 Obszar roboczy Utwórz artykuł ....................................................................................................98 Zarządzanie tekstem wprowadzającym .......................................................................................107 Tworzenie artykułów wielostronicowych ...................................................................................109 Zarządzanie istniejącymi artykułami ................................................................................................110 Publikowanie i kończenie publikowania artykułów ....................................................................110 Wyróżnianie artykułów ...............................................................................................................111 Modyfikowanie artykułów ..........................................................................................................112 Kopiowanie i przenoszenie artykułów ........................................................................................113 Archiwizowanie artykułów .........................................................................................................114 Usuwanie artykułów ...................................................................................................................115 Wprowadzenie do hierarchii treści w systemie Joomla! ...................................................................117 Tworzenie hierarchii treści z wykorzystaniem kategorii .............................................................117 Wprowadzenie do menedżera kategorii ......................................................................................118 Dodawanie nowych kategorii do witryny ...................................................................................121 Kopiowanie i przenoszenie kategorii ..........................................................................................123 Edytowanie kategorii ..................................................................................................................124 Archiwizowanie kategorii i wydobywanie ich z archiwum ........................................................124 Usuwanie kategorii .....................................................................................................................125 Tworzenie typowych struktur treści ............................................................................................126 Korzystanie z globalnego menedżera artykułów ...............................................................................130 Określanie domyślnego formatowania artykułów .......................................................................130 Zmiana układu stron do edycji artykułów ...................................................................................133 Ustawianie opcji kategorii ..........................................................................................................135 Dopracowywanie układu blogów i list ........................................................................................137 Zarządzanie integracją i uprawnieniami .....................................................................................139 Podsumowanie ..................................................................................................................................141

Spis treści

7

Rozdział 6. Praca z edytorami i multimediami .............................................. 143 Korzystanie z edytorów dostępnych w systemie Joomla! .................................................................143 Korzystanie z edytora TinyMCE ................................................................................................144 Tworzenie treści bez posługiwania się edytorem WYSIWYG ...................................................151 Wprowadzenie do menedżera Media systemu Joomla! .....................................................................154 Praca z plikami multimedialnymi .....................................................................................................156 Wczytywanie plików na serwer ..................................................................................................156 Porządkowanie plików ................................................................................................................157 Wyświetlanie informacji o pliku .................................................................................................158 Wyświetlanie plików multimedialnych w witrynie .....................................................................159 Podsumowanie ..................................................................................................................................160 Rozdział 7. Stosowanie zaawansowanych technik zarządzania treścią ...... 161 Korzystanie z modułów do wyświetlania treści ................................................................................162 Dodawanie niestandardowych treści do modułów ......................................................................162 Wyświetlanie najnowszych treści ...............................................................................................164 Wyświetlanie najpopularniejszych treści ....................................................................................166 Udostępnianie użytkownikom powiązanych treści .....................................................................167 Losowe wyświetlanie grafik .......................................................................................................172 Umieszczanie modułów w artykułach ........................................................................................173 Wprowadzanie treści zewnętrznych do witryny ................................................................................174 Korzystanie z wpinaczy ..............................................................................................................174 Wyświetlanie rozpowszechnianych treści ...................................................................................176 Zarządzanie treścią z poziomu frontonu ...........................................................................................178 Wprowadzenie do zalet i ograniczeń ..........................................................................................179 Umożliwianie dodawania materiałów przez użytkowników .......................................................180 Podsumowanie ..................................................................................................................................184 Rozdział 8. Praca z systemem menu .............................................................. 185 Wprowadzenie do Projektanta menu .................................................................................................185 Tworzenie menu i zarządzanie nimi ..................................................................................................187 Tworzenie nowego menu ............................................................................................................188 Edytowanie i usuwanie menu .....................................................................................................190 Wprowadzenie do Projektanta pozycji menu ....................................................................................191 Tworzenie pozycji menu i zarządzanie nimi .....................................................................................194 Tworzenie nowych pozycji menu ...............................................................................................194 Przegląd różnych typów pozycji menu .......................................................................................199 Tworzenie wielopoziomowych menu .........................................................................................228 Edytowanie i usuwanie pozycji menu .........................................................................................228 Kontrolowanie dostępu do menu i pozycji menu ..............................................................................230 Podsumowanie ..................................................................................................................................231 Rozdział 9. Zarządzanie stroną startową witryny ........................................ 233 Tworzenie strony startowej witryny ..................................................................................................234 Wprowadzenie do domyślnych opcji układu zawartości ............................................................235 Stosowanie odrębnego szablonu dla strony startowej .................................................................239 Publikowanie artykułów na stronie startowej ................................................................................240 Wyświetlanie wyróżnionych artykułów ......................................................................................240 Tworzenie strony bez wyróżnionych artykułów .........................................................................241 Publikowanie danych wyjściowych komponentu na stronie startowej ..............................................242 Publikowanie modułów na stronie startowej .....................................................................................243 Podsumowanie ..................................................................................................................................244

8

Joomla! Biblia Rozdział 10. Zarządzanie użytkownikami witryny ........................................ 245 Wprowadzenie do menedżera Użytkownicy .....................................................................................246 Wprowadzenie do domyślnej hierarchii użytkowników ...................................................................248 Grupy użytkowników frontonu ...................................................................................................249 Kategorie użytkowników zaplecza .............................................................................................251 Dodawanie użytkowników do systemu .............................................................................................251 Tworzenie nowego użytkownika ................................................................................................252 Korzystanie z okna dialogowego Użytkownicy: Utwórz konto użytkownika .............................253 Zarządzanie użytkownikami .............................................................................................................256 Modyfikowanie kont użytkowników ..........................................................................................256 Usuwanie kont użytkowników ....................................................................................................256 Blokowanie dostępu użytkownikom ...........................................................................................256 Dodawanie i edytowanie grup użytkowników .......................................................................................257 Tworzenie systemu rejestrowania się użytkowników we frontonie ..................................................259 Konfigurowanie procesu rejestracji użytkowników ....................................................................259 Stosowanie modułu Logowanie ..................................................................................................262 Tworzenie strony logowania .......................................................................................................262 Przekierowywanie użytkowników po zalogowaniu lub wylogowaniu .......................................263 Tworzenie strony do rejestrowania się użytkowników ...............................................................264 Włączanie funkcji przypominania nazwy użytkownika ..............................................................265 Włączanie funkcji ponownego ustawiania hasła .........................................................................266 Korzystanie ze strony z profilem użytkownika .................................................................................267 Kontrolowanie dostępu do treści i funkcji ........................................................................................268 Określanie, co użytkownicy mogą oglądać .................................................................................269 Określanie, jakie czynności użytkownicy mogą wykonywać .....................................................271 Podsumowanie ..................................................................................................................................272 Rozdział 11. Tworzenie witryn z wieloma wersjami językowymi ................ 273 Funkcje menedżera Języki ................................................................................................................273 Instalowanie nowych pakietów językowych .....................................................................................276 Modyfikowanie pakietów językowych .............................................................................................276 Udostępnianie treści w wielu językach .............................................................................................278 Konfigurowanie w pełni wielojęzycznej witryny .......................................................................278 Tworzenie struktury treści dostosowanej do wielu języków ..........................................................280 Włączanie pomocniczych dodatków ...........................................................................................283 Podsumowanie ..................................................................................................................................285

Część III Praca z komponentami, modułami i dodatkami ......... 287 Rozdział 12. Korzystanie z menedżera Reklamy ........................................... 289 Wprowadzenie do menedżera Reklamy ............................................................................................290 Konfigurowanie komponentu Reklamy ............................................................................................293 Zarządzanie klientami .......................................................................................................................294 Przegląd menedżera Zarządzanie klientami ................................................................................294 Tworzenie klientów ....................................................................................................................296 Edytowanie klientów ..................................................................................................................298 Archiwizowanie klientów ...........................................................................................................299 Usuwanie klientów .....................................................................................................................299 Zarządzanie kategoriami ...................................................................................................................301 Przegląd menedżera Zarządzanie kategoriami ............................................................................301 Tworzenie kategorii ....................................................................................................................304

Spis treści

9

Edytowanie kategorii ..................................................................................................................307 Archiwizowanie kategorii ...........................................................................................................307 Usuwanie kategorii .....................................................................................................................308 Zarządzanie reklamami .....................................................................................................................309 Tworzenie reklam .......................................................................................................................310 Edytowanie reklam .....................................................................................................................314 Archiwizowanie reklam ..............................................................................................................314 Usuwanie reklam ........................................................................................................................315 Badanie skuteczności reklam ......................................................................................................316 Korzystanie z modułu Reklamy ........................................................................................................318 Tworzenie nowego modułu Reklamy .........................................................................................320 Wyświetlanie reklam kontekstowych .........................................................................................320 Podsumowanie ..................................................................................................................................321 Rozdział 13. Praca z komponentem Kontakty ............................................... 323 Wprowadzenie do menedżera Kontakty ............................................................................................323 Konfigurowanie komponentu Kontakty ............................................................................................326 Zarządzanie kontaktami ....................................................................................................................331 Dodawanie nowych kontaktów ...................................................................................................331 Edytowanie kontaktów ...............................................................................................................334 Archiwizowanie kontaktów ........................................................................................................335 Usuwanie kontaktów ..................................................................................................................335 Zarządzanie kategoriami ...................................................................................................................337 Tworzenie nowej kategorii .........................................................................................................340 Edytowanie kategorii ..................................................................................................................343 Archiwizowanie kategorii ...........................................................................................................344 Usuwanie kategorii .....................................................................................................................344 Tworzenie formularzy kontaktowych ...............................................................................................346 Podsumowanie ..................................................................................................................................347 Rozdział 14. Używanie komponentu Doniesienia .......................................... 349 Wprowadzenie do menedżera Doniesienia .......................................................................................349 Konfigurowanie komponentu Doniesienia ........................................................................................352 Zarządzanie kanałami .......................................................................................................................355 Dodawanie nowych kanałów ......................................................................................................355 Edytowanie kanałów informacyjnych .........................................................................................359 Archiwizowanie kanałów ...........................................................................................................360 Usuwanie kanału .........................................................................................................................360 Zarządzanie kategoriami ...................................................................................................................362 Tworzenie nowych kategorii .......................................................................................................365 Edytowanie kategorii ..................................................................................................................368 Archiwizowanie kategorii ...........................................................................................................368 Usuwanie kategorii .....................................................................................................................369 Podsumowanie ..................................................................................................................................370 Rozdział 15. Korzystanie z komponentów obsługujących wyszukiwanie ... 373 Tworzenie skutecznej wyszukiwarki ................................................................................................374 Podstawowa wyszukiwarka systemu Joomla! .............................................................................374 Wzbogacanie wyszukiwania w witrynie za pomocą wyszukiwarki indeksującej .......................375 Udostępnianie użytkownikom odpowiedniej wyszukiwarki .......................................................378

10

Joomla! Biblia Konfigurowanie komponentów wyszukiwania .................................................................................380 Zarządzanie zindeksowaną treścią ....................................................................................................385 Śledzenie aktywności w wyszukiwarce ............................................................................................386 Podsumowanie ..................................................................................................................................388 Rozdział 16. Korzystanie z komponentu Zakładki ......................................... 389 Wprowadzenie do menedżera Zakładki ............................................................................................389 Ustawianie komponentu Zakładki .....................................................................................................392 Zarządzanie odnośnikami .................................................................................................................396 Dodawanie nowych odnośników ................................................................................................396 Edytowanie odnośników .............................................................................................................399 Archiwizowanie odnośników ......................................................................................................400 Usuwanie odnośnika ...................................................................................................................401 Zarządzanie kategoriami odnośników ...............................................................................................402 Tworzenie nowych kategorii .......................................................................................................405 Edytowanie kategorii ..................................................................................................................408 Archiwizowanie kategorii ...........................................................................................................408 Usuwanie kategorii .....................................................................................................................409 Podsumowanie ..................................................................................................................................410 Rozdział 17. Praca z modułami witryny .......................................................... 411 Przegląd menedżera Moduły .............................................................................................................411 Tworzenie nowych modułów ......................................................................................................414 Kopiowanie modułów .................................................................................................................418 Edytowanie modułów .................................................................................................................419 Usuwanie modułów ....................................................................................................................419 Przegląd modułów witryny ...............................................................................................................420 Publikowanie archiwów za pomocą modułu Archiwum artykułów ............................................421 Przyciąganie uwagi za pomocą modułu Migawki .......................................................................421 Wyświetlanie powiązanych treści za pomocą modułu Tematy pokrewne ..................................423 Wyświetlanie kategorii przy użyciu modułu Kategorie artykułów .............................................423 Publikowanie modułu Artykuły z kategorii ................................................................................424 Zarządzanie reklamami za pomocą modułu Reklamy .................................................................427 Wzbogacanie systemu nawigacji za pomocą modułu Ścieżka powrotu ......................................428 Tworzenie treści za pomocą modułu Własny HTML .................................................................429 Dodawanie zewnętrznych treści za pomocą modułu Doniesienia ...............................................430 Dodawanie modułu Stopka .........................................................................................................431 Moduł Przełącznik języka ...........................................................................................................431 Wyświetlanie najnowszych treści za pomocą modułu Nowości .................................................432 Publikowanie modułu Nowi użytkownicy ..................................................................................433 Wyświetlanie modułu Logowanie ..............................................................................................434 Tworzenie nawigacji za pomocą modułu Menu .........................................................................435 Wyświetlanie popularnych treści za pomocą modułu Popularne ................................................437 Wyświetlanie obrazków za pomocą modułu Grafika losowa .....................................................438 Udostępnianie wyszukiwarki za pomocą modułu Szukaj ...........................................................439 Zaawansowane wyszukiwanie z wykorzystaniem modułu Wyszukiwarka indeksująca .............440 Wyświetlanie informacji o witrynie za pomocą modułu Statystyka ...........................................441 Dodawanie kanałów RSS za pomocą modułu Kolporter ............................................................442 Publikowanie odnośników za pomocą modułu Zakładki ............................................................443 Wyświetlanie informacji o aktywności za pomocą modułu Gościmy .........................................444 Wyświetlanie zewnętrznych treści za pomocą modułu Wpinacz ................................................445 Podsumowanie ..................................................................................................................................446

Spis treści

11

Rozdział 18. Praca z modułami administratora ............................................. 447 Przegląd menedżera Moduły .............................................................................................................447 Tworzenie nowych modułów ......................................................................................................451 Kopiowanie modułów .................................................................................................................454 Edytowanie modułów .................................................................................................................455 Usuwanie modułów ....................................................................................................................455 Przegląd modułów administratora .....................................................................................................457 Publikowanie modułu Lokalne menu zaplecza ...........................................................................457 Konfigurowanie modułu Menu zaplecza ....................................................................................458 Tworzenie niestandardowych treści za pomocą modułu Własny HTML ....................................458 Wyświetlanie zewnętrznych treści za pomocą modułu Doniesienia ...........................................459 Publikowanie modułu z informacjami o wersji systemu Joomla! ...............................................460 Wyświetlanie najnowszych artykułów za pomocą modułu Nowe artykuły ................................461 Moduł Zalogowani ......................................................................................................................462 Stosowanie modułu Logowanie ..................................................................................................463 Moduł narzędziowy Wielojęzyczność — status .........................................................................463 Wyświetlanie popularnych materiałów za pomocą modułu Popularne .......................................464 Stosowanie modułu administratora Ikony skrótów .....................................................................465 Wyświetlanie informacji o witrynie za pomocą modułu Statystyka ...........................................466 Stosowanie modułu Tytuł strony ................................................................................................467 Włączanie modułu Przybornik ....................................................................................................467 Konfigurowanie modułu Pasek stanu .........................................................................................468 Podsumowanie ..................................................................................................................................468 Rozdział 19. Praca z dodatkami ...................................................................... 469 Wprowadzenie do menedżera Dodatki ..............................................................................................469 Edytowanie dodatków .................................................................................................................472 Przegląd dodatków domyślnych .......................................................................................................472 Dodatki z rodziny Uwierzytelnianie ...........................................................................................474 Dodatki Captcha .........................................................................................................................477 Dodatki z rodziny Artykuły ........................................................................................................478 Dodatki z rodziny Edytor ............................................................................................................483 Dodatki z rodziny Przycisk edytora ............................................................................................488 Dodatki typu Rozszerzenia .........................................................................................................489 Dodatki z rodziny Wyszukiwarka ...............................................................................................489 Dodatki z rodziny Ikona powiadomień .......................................................................................491 Dodatki z rodziny Przeszukuj .....................................................................................................491 Dodatki z rodziny System ...........................................................................................................495 Dodatki z rodziny Użytkownik ...................................................................................................501 Podsumowanie ..................................................................................................................................504

Część IV Dostosowywanie i wzbogacanie systemu ................... 505 Rozdział 20. Dostosowywanie szablonów systemu Joomla! ........................ 507 Przegląd szablonów domyślnych ......................................................................................................508 Szablony frontonu .......................................................................................................................508 Beez3 ..........................................................................................................................................508 Przegląd szablonów zaplecza ......................................................................................................511 Wprowadzenie do funkcjonowania szablonów .................................................................................514 Określanie lokalizacji katalogów szablonu .................................................................................515 Przegląd najważniejszych plików ...............................................................................................515

12

Joomla! Biblia Wprowadzenie do menedżera Szablony systemu Joomla! ................................................................517 Przeglądanie szablonów i stylów ................................................................................................517 Ustawianie stylu domyślnego .....................................................................................................521 Przypisywanie stylów .................................................................................................................521 Dostosowywanie stylu szablonów ....................................................................................................522 Praca z szablonami ............................................................................................................................525 Modyfikowanie istniejących szablonów .....................................................................................525 Tworzenie nowego szablonu .............................................................................................................528 Zastępowanie danych wyjściowych modułów i komponentów ........................................................539 Dostosowywanie szablonów widoków .......................................................................................540 Tworzenie dekoracji modułów ...................................................................................................542 Podsumowanie ..................................................................................................................................545 Rozdział 21. Dostosowywanie funkcji systemu Joomla! ............................... 547 Podstawowe zasady ..........................................................................................................................548 Stosowanie odpowiednich narzędzi ..................................................................................................548 Potrzebny pakiet narzędzi ...........................................................................................................548 Przydatne rozszerzenia wspomagające dostosowywanie ............................................................549 Modyfikowanie komponentów .........................................................................................................550 Wprowadzenie do architektury komponentów ...........................................................................551 Wprowadzenie do budowy typowego komponentu ....................................................................552 Tworzenie nowego komponentu .................................................................................................553 Dostosowywanie modułów ...............................................................................................................557 Elementy typowego modułu .......................................................................................................557 Tworzenie nowych modułów ......................................................................................................565 Praca z dodatkami .............................................................................................................................567 Architektura dodatków ...............................................................................................................567 Tworzenie nowych dodatków .....................................................................................................567 Podsumowanie ..................................................................................................................................572 Rozdział 22. Wzbogacanie witryny ................................................................ 573 Wyszukiwanie rozszerzeń .................................................................................................................573 Praca z menedżerem Rozszerzenia ...................................................................................................577 Wprowadzenie do instalatora rozszerzeń ....................................................................................577 Odinstalowywanie rozszerzeń ....................................................................................................580 Znajdowanie rozszerzenia odpowiedniego do zadania ......................................................................582 Usprawnianie zarządzania treścią ...............................................................................................583 Usprawnianie administrowania witryną ......................................................................................585 Wzbogacanie wyszukiwania .......................................................................................................587 Wzbogacanie menu i nawigacji ..................................................................................................587 Budowanie złożonych formularzy ..............................................................................................588 Dodawanie galerii .......................................................................................................................588 Dodawanie forum .......................................................................................................................590 Wzbogacanie możliwości z zakresu pozycjonowania .................................................................590 Dodawanie funkcji z nurtu Web 2.0 ...........................................................................................591 Usprawnianie zarządzania reklamami .........................................................................................592 Podsumowanie ..................................................................................................................................593

Spis treści

13

Część V Konserwowanie witryny i zarządzanie nią .................. 595 Rozdział 23. Zabezpieczanie i aktualizowanie witryny ................................ 597 Najlepsze praktyki z obszaru bezpieczeństwa ...................................................................................598 Zabezpieczanie rdzenia systemu Joomla! ...................................................................................598 Zabezpieczanie rozszerzeń niezależnych producentów ..............................................................602 Śledzenie powiadomień na temat bezpieczeństwa ............................................................................603 Zarządzanie konserwowaniem witryny .............................................................................................603 Wyłączanie witryny ....................................................................................................................605 Tworzenie kopii zapasowej witryny ...........................................................................................605 Przywracanie witryny na podstawie kopii zapasowej .................................................................606 Odzyskiwanie dostępu do konta administratora ..........................................................................607 Aktualizowanie rdzenia przy użyciu komponentu Aktualizacja Joomla! ...................................608 Aktualizowanie rozszerzeń witryny ............................................................................................610 Podsumowanie ..................................................................................................................................611 Rozdział 24. Zarządzanie wydajnością i zapewnianie dostępności ............. 613 Skuteczne zarządzanie pamięcią podręczną ..................................................................................... 613 Ustawianie pamięci podręcznej dla witryny .............................................................................. 614 Włączanie pamięci podręcznej stron .......................................................................................... 616 Ustawianie pamięci podręcznej dla modułów ............................................................................ 617 Czyszczenie pamięci podręcznej ............................................................................................... 618 Usuwanie przedawnionych plików z pamięci podręcznej .......................................................... 619 Przyspieszanie wyświetlania treści .................................................................................................. 621 Unikanie dużych plików ............................................................................................................ 621 Zapisywanie rysunków w odpowiednim formacie ..................................................................... 621 Optymalizowanie grafiki ........................................................................................................... 622 Utrzymywanie przejrzystego kodu ............................................................................................ 622 Unikanie tabel ............................................................................................................................ 622 Stosowanie rotatorów rysunków ................................................................................................ 623 Stosowanie wpinaczy (ramek iFrame) ....................................................................................... 623 Ograniczenie liczby animacji ..................................................................................................... 623 Ograniczenie korzystania z Flasha ............................................................................................. 623 Ograniczenie strumieniowego udostępniania plików ................................................................. 624 Poprawianie wydajności systemu Joomla! ....................................................................................... 624 Stosowanie kompresji po stronie serwera .................................................................................. 624 Wyłączanie nieużywanych funkcji ............................................................................................ 624 Kompresja kodu CSS i JavaScript ............................................................................................. 625 Korzystanie z systemu Google Analytics .................................................................................. 625 Optymalizowanie szablonu ........................................................................................................ 625 Staranny wybór rozszerzeń ........................................................................................................ 625 Rezygnacja z generowania statystyk na bieżąco ........................................................................ 626 Wyłączanie adresów URL przyjaznych dla wyszukiwarek ....................................................... 626 Optymalizowanie bazy danych .................................................................................................. 626 Zarządzanie dostępnością ................................................................................................................ 626 Ocena dostępności systemu Joomla! .......................................................................................... 627 Zwiększanie dostępności szablonu ............................................................................................ 628 Tworzenie dostępnych treści ...................................................................................................... 629 Podsumowanie ................................................................................................................................. 631

14

Joomla! Biblia Rozdział 25. Tworzenie witryn przyjaznych dla wyszukiwarek ................... 633 Tworzenie adresów URL przyjaznych dla wyszukiwarek ................................................................634 Tworzenie niestandardowych stron błędów ......................................................................................636 Praca z metadanymi i tytułami stron .................................................................................................636 Ustawianie metadanych ..............................................................................................................636 Określanie tytułów stron .............................................................................................................637 Podsumowanie ..................................................................................................................................639

Dodatki ....................................................................................... 641 Dodatek A Wybieranie przykładowych danych ............................................ 643 Instalowanie systemu bez przykładowych danych ............................................................................644 Tworzenie typowego bloga ...............................................................................................................644 Tworzenie struktury dla witryny w formie broszury .........................................................................646 Instalowanie domyślnych danych systemu Joomla! ..........................................................................647 Przykładowe dane Poznaj Joomla! ....................................................................................................648 Instalowanie danych na potrzeby testów ...........................................................................................648 Dodatek B Lokalizacja kluczowych plików .................................................... 651 Dodatek C Instalowanie pakietu XAMPP ....................................................... 655 Dodatek D Instalowanie pakietu MAMP ........................................................ 657 Dodatek E Tworzenie sklepu internetowego za pomocą platformy VirtueMart ................................................ 659 Skorowidz ...................................................................................................... 665

O autorze Ric Shreves piastuje stanowisko partnera w firmie water&stone (www.waterandstone.com). Jest to agencja zajmująca się rozwijaniem aplikacji sieciowych głównie na podstawie systemów zarządzania treścią o otwartym dostępie do kodu źródłowego. Ric zawodowo zajmuje się tworzeniem witryn od 1999 roku i niemal tak samo długo pisze o technologiach. Opublikował kilka książek na temat systemów zarządzania treścią o otwartym dostępie do kodu źródłowego, w tym pozycje poświęcone systemom Mambo, Joomla! i Drupal. Jest to jego piąta książka wydana w wydawnictwie Wiley (poprzednie to Mambo Visual Blueprint i Ubuntu Visual Blueprint, a także Drupal 7 Bible i pierwsze wydanie książki Joomla! Biblia). Ric jest Amerykaninem żyjącym od 1995 roku w Azji. Obecnie mieszka w Bali w Indonezji. Więcej o Ricu i jego najnowszych pracach można się dowiedzieć z jego witryny — http://ricshreves.net.

16

Joomla! Biblia

Wprowadzenie

17

Podziękowania Dziękuję wydawnictwu Wiley za zaproponowanie mi napisania drugiego wydania książki Joomla! Biblia. Trzy lata temu wspólnie pracowaliśmy nad jej pierwszą edycją. W ciągu tych lat wiele zmieniło się w świecie systemów CMS, a przede wszystkim w samym systemie Joomla!. Duża część mojej ekscytacji pracą nad nowym wydaniem tej książki wynika z tego, że najnowsza wersja systemu Joomla! jest dużym krokiem naprzód. Mam nadzieję, że wersja ta znajdzie duże grono użytkowników, na co zasługuje. W trakcie prac nad tą książką miałem możliwość dokładnego zapoznania się z systemem Joomla! 3, dzięki czemu wiele się dowiedziałem i uzyskałem bardzo pozytywny obraz najnowszej wersji opisywanego systemu. Mam nadzieję, że uda mi się to odzwierciedlić na kartach tej książki. Prace nad książką toczyły się w niezwykle szybkim tempie. Było to możliwe przede wszystkim dzięki cennym wskazówkom redaktorki projektu Jade Williams. Mieliśmy bardzo mało czasu na ukończenie książki. Bez doświadczenia Jade i jej umiejętności ustalania priorytetów nigdy nie zdążyłbym zakończyć prac w terminie. Dziękuję też Stephanie McComb, starszej redaktorce ds. zamówień w wydawnictwie Wiley. To ona odpowiadała za wydanie przez wydawnictwo Wiley książek z serii Biblia poświęconych systemom Joomla! i Drupal, a także promowała obie pozycje wewnątrz wydawnictwa.

18

Joomla! Biblia

Wprowadzenie

19

Wprowadzenie Zapraszam do lektury książki Joomla! Biblia. Podobnie jak w innych pozycjach z serii Biblia, tak i tu Czytelnik może spodziewać się zarówno praktycznych samouczków oraz aplikacji, jak i informacji podręcznikowych oraz pomocniczych zapewniających kontekst dla poznawanego materiału. Książka ta to wyczerpujące źródło wiedzy na temat Joomla! — systemu zarządzania treścią o otwartym dostępie do kodu źródłowego. Gdy Czytelnik skończy lekturę pozycji Joomla! Biblia, będzie dobrze przygotowany do budowania i konserwowania witryn opartych na systemie Joomla!. Joomla! znajduje się w czołówce jednego z najdynamiczniejszych trendów w obszarze oprogramowania o otwartym dostępie do kodu źródłowego. Ruch ten związany jest z powstawaniem systemów zarządzania treścią (ang. Content Management System — CMS) o otwartym dostępie do kodu źródłowego. Dawniej systemy zarządzania treścią serwisów internetowych były bardzo kosztowne. Systemy o otwartym dostępie do kodu źródłowego całkowicie to zmieniły. Obecnie dostępnych jest wiele rozwiązań, które pozwalają twórcom i właścicielom witryn wykorzystać wielkie możliwości związane z rozwijaniem witryn opartych na systemach CMS. Spośród wszystkich rozwiązań dostępnych obecnie na rynku prawdopodobnie żadne nie jest popularniejsze od systemu Joomla!, a z pewnością żadne z nich nie rozwija się szybciej. System tej jest używany w milionach witryn i jest jednym z ważnych czynników kształtujących sposób interakcji użytkowników z informacjami w internecie. Umożliwił zarówno programistom, jak i właścicielom witryn z całego świata budowanie witryn, które pozwalają na wyrażanie siebie, sprzedawanie produktów, publikowanie informacji i tworzenie społeczności. Wraz z pojawieniem się wersji 3 system osiągnął nowy poziom dzięki wzbogaconym funkcjom i obsłudze urządzeń przenośnych. Dla projektanta chcącego budować funkcjonalne witryny dla swoich klientów Joomla! jest doskonałym narzędziem. System ten spełni też wymagania programisty szukającego platformy, na podstawie której można przygotować niestandardowe rozwiązania. Także właściciel witryny chcący przejąć nad nią kontrolę nie musi już dłużej szukać potrzebnych narzędzi. Wszystkie te osoby zapraszam do lektury książki Joomla! Biblia.

20

Joomla! Biblia

Aby zachować wyczerpujący charakter książek z serii Biblia, starałem się w niej przedstawić różnorodne informacje przydatne dla wielu grup potencjalnych Czytelników. Choć próbowałem zaprezentować materiały adekwatne dla jak największego grona odbiorców, niektóre fragmenty są z konieczności bardziej dostosowane do określonych grup osób. Dla Czytelników, którzy stawiają pierwsze kroki w świecie systemów zarządzania treścią o otwartym dostępie do kodu źródłowego, przechodzę w książce logicznie od pierwszych części z materiałami wprowadzającymi do ostatnich rozdziałów dotyczących dostosowywania systemu do własnych potrzeb i konserwowania witryny. Osoby, które znają już system Joomla!, prawdopodobnie nie skorzystają wiele z lektury pierwszych części książki, jednak dalsze rozdziały pomogą im odblokować pełny potencjał tego narzędzia. Joomla! to stosunkowo skomplikowany system, a w środkowej części książki szczegółowo omawiam, jak wykorzystać jak najwięcej z jego możliwości. Dla projektantów i programistów najciekawsze będą środkowe oraz końcowe części książki, dotyczące tworzenia i konfigurowania witryny opartej na systemie Joomla!, a także podstaw dostosowywania wyglądu i funkcji systemu do własnych potrzeb. Właścicielom i administratorom witryn książka ta powinna służyć jako źródło wiedzy stanowiące łatwy w użyciu przewodnik po codziennych zajęciach związanych z prowadzeniem serwisu opartego na systemie Joomla!.

Czy jest to książka dla Ciebie? Drugie wydanie książki Joomla! Biblia zostało gruntownie zaktualizowane pod kątem wersji Joomla! 3. W wersji tej w systemie całkowicie zmodyfikowano interfejs administracyjny, dodano nowe funkcje, a także wprowadzono liczne zmiany w procesie pracy. Książka ta zapewnia nowym użytkownikom wszystkie informacje potrzebne do zainstalowania i skonfigurowania systemu Joomla!. Dlatego obejmuje informacje na temat różnych funkcji z zakresu zarządzania treścią i komponentami. Wszystkie funkcje są szczegółowo udokumentowane i wyjaśnione. Dla nowych użytkowników bardzo przydatne mogą okazać się też fragmenty poświęcone zarządzaniu systemem i zabezpieczaniu go. Jeśli znasz już system Joomla! i chcesz zacząć korzystać z wersji Joomla! 3, w książce tej znajdziesz wszystkie informacje pozwalające szybko zapoznać się z nowymi interfejsami. Jeżeli czytałeś pierwsze wydanie książki, przekonasz się, że nowa edycja uporządkowana jest bardzo podobnie, jednak jej zawartość została niemal całkowicie zmodyfikowana, a w wielu miejscach także wzbogacona.

Jak uporządkowana jest książka? Książka ta obejmuje sześć części (w tym dodatki z przydatnymi zasobami).

Wprowadzenie

21

Część I. „Pierwsze kroki z systemem Joomla!” W części I znajdziesz wprowadzenie do systemu Joomla!. Oparta jest ona na założeniu, że nie wiesz nic o tym systemie. Przedstawiono tu system Joomla! oraz narzędzia o otwartym dostępie do kodu źródłowego i systemy zarządzania treścią, a także wyjaśniono, jak pobrać i zainstalować Joomlę. W trzecim rozdziale znajdziesz przegląd frontonu i zaplecza domyślnej instalacji systemu Joomla!. W ostatnim rozdziale z tej części opisano, jak optymalnie wykorzystać liczne opcje konfiguracyjne tego systemu.

Część II. „Zarządzanie treścią i użytkownikami” Z części II dowiesz się, jak zarządzać treścią i użytkownikami. Są to najważniejsze aspekty systemu CMS Joomla!. Szczegółowo omówiono tu tworzenie i edytowanie artykułów oraz zarządzanie nimi. Odrębny rozdział jest poświęcony zaawansowanym technikom zarządzania treścią, w tym pracy z poziomu frontonu witryny systemu Joomla!. Rozdział 8. dotyczy systemu menu w Joomli. Znajdziesz tu wyczerpujące omówienie wszystkich typów pozycji menu dostępnych w domyślnej instalacji. W rozdziale 9. opisano różne techniki tworzenia udanych stron głównych i zarządzania treścią na takich stronach. Zarządzanie użytkownikami to temat rozdziału 10. Znajdziesz w nim dokładne omówienie grup użytkowników oraz zarządzania uprawnieniami w systemie Joomla!. Ostatni rozdział w tej części poświęcony jest tworzeniu wielojęzycznych witryn i narzędziom do zarządzania wersjami językowymi w systemie Joomla! 3.

Część III. „Praca z komponentami, modułami i dodatkami” Część III dotyczy głównie funkcji dostępnych w domyślnym systemie. Poszczególnym domyślnym komponentom poświęcono odrębne rozdziały, co pozwoliło szczegółowo opisać korzystanie z tych komponentów i ich konfigurowanie. Różne moduły systemu Joomla! dokładnie przedstawiono w dwóch rozdziałach. Jeden z nich dotyczy głównie modułów witryny, natomiast drugi — modułów administratora. W rozdziałach tych znajdziesz nie tylko wyjaśnienie przeznaczenia każdego modułu, ale też przykłady ich zastosowań i dokładne omówienie dostępnych opcji konfiguracyjnych. W ostatnim rozdziale opisano domyślne dodatki systemu Joomla! i możliwości, jakie oferują właścicielom witryn.

Część IV. „Dostosowywanie i wzbogacanie systemu” Część IV dotyczy dostosowywania wyglądu i funkcji systemu. W pierwszym rozdziale z tej części szczegółowo omówiono szablony systemu Joomla!. Wyjaśniono, jak działają, jak zmieniać ich wygląd, a nawet jak od podstaw tworzyć własne szablony. Znajdziesz tu opis systemów szablonów, a także przykłady wykorzystania narzędzia Twitter Bootstrap w systemie Joomla! 3. W następnym rozdziale przedstawiono komponenty, moduły i dodatki rdzenia. Wyjaśniono architekturę MVC i działanie jej elementów, a także modyfikowanie komponentów i modułów. Z ostatniego rozdziału z tej części dowiesz się, jak wzbogacać witryny systemu Joomla!. W rozdziale tym opisano zestaw rozszerzeń, które można dodać do systemu Joomla! 3, aby rozwiązać typowe problemy z witrynami.

22

Joomla! Biblia

Część V. „Konserwowanie witryny i zarządzanie nią” W części V omówiono bieżące pielęgnowanie witryn systemu Joomla!. Ostatnia część książki dotyczy głównie kwestii ważnych dla właścicieli witryn i jest ciekawa przede wszystkim dla administratorów oraz właścicieli serwisów. W pierwszym rozdziale z tej części przedstawiono wdrażanie procedur bezpieczeństwa i powiązane z tym zagadnienie zarządzania poprawkami. Z drugiego rozdziału dowiesz się, jak zwiększyć wydajność witryny i dostępność treści. W ostatnim rozdziale z tej części znajdziesz omówienie technik, dzięki którym witryna systemu Joomla! stanie się bardziej przyjazna dla wyszukiwarek.

Część VI. „Dodatki” Część VI obejmuje dodatki. Znajdziesz tam pomocnicze informacje, w tym przegląd wszystkich wersji przykładowych danych i wskazówki pomagające znaleźć ważne pliki w instalacji systemu Joomla!. Omówiono też, jak zainstalować w komputerze pakiety XAMPP i MAMP, pozwalające utworzyć lokalną instalację na potrzeby programowania. W ostatnim dodatku wyjaśniono, jak za pomocą rozszerzenia VirtueMart dodać do witryny funkcje sklepu internetowego.

Jak korzystać z tej książki? Aby jak najbardziej skorzystać z lektury tej książki, powinieneś mieć dostęp do instalacji systemu CMS Joomla!. Zwykle potrzebny jest serwer, na którym działa serwer WWW Apache, system bazodanowy MySQL i język PHP. Zarządzanie witryną odbywa się poprzez przeglądarkę mającą połączenie z takim serwerem. Pełne wymagania techniczne i zalecenia co do optymalnych wersji narzędzi omówiono w rozdziale 2. W czasie lektury części IV książki (dotyczącej pracy z kodem systemu Joomla!) warto mieć dostęp do ulubionego edytora. W części tej, a także w kilku innych miejscach, przydatny będzie również klient FTP. Warto zauważyć, że w książce tej skoncentrowano się na wersjach 3.x systemu Joomla!. Te wydania znacznie różnią się od starszych wersji.

Dodatkowe elementy W książce tej znajduje się wiele elementów organizacyjnych i typograficznych zaprojektowanych tak, aby ułatwiały jak najlepsze wykorzystanie informacji. Kiedy chcę zwrócić uwagę na coś istotnego, przedstawiam wiadomości jako Wskazówkę, Uwagę, Ostrzeżenie lub Patrz także.

Wprowadzenie

23

Ostrzeżenie oznacza, że należy zwrócić wyjątkową uwagę na informacje lub instrukcje, aby uniknąć problemów.

Odwołanie prowadzi do powiązanych tematów w innych miejscach książki. Ponieważ możliwe jest, że nie czytasz książki od początku do końca, możesz wykorzystać odwołania do szybkiego wyszukiwania potrzebnych informacji. Tu znajdziesz ważne wiadomości wymagające specjalnej uwagi lub dodatkowe informacje, które mogą okazać się przydatne.

Wskazówki służą do przedstawiania sposobów wykonywania zadań w prostszy lub szybszy sposób.

Co dalej? Mam nadzieję, że dzięki tej książce wzbogacisz swoją wiedzę na temat możliwości systemu Joomla! i zyskasz większą swobodę w pracy z opartymi na nim witrynami. Jeśli przez pewien czas będziesz korzystał z oprogramowania o otwartym dostępie do kodu źródłowego, szybko zauważysz, że szybkość wprowadzania zmian w takich systemach może być bardzo wysoka (czasem jest to nieco przytłaczające). Joomla! to narzędzie o otwartym dostępie do kodu źródłowego rozwijane przez społeczność. Jest ona duża, dynamiczna i wciąż się zmienia. Nowe funkcje powstają w szybkim tempie, a jeszcze szybciej pojawiają się nowe rozszerzenia, wskazówki, sztuczki i narzędzia. Osobom, które chcą maksymalnie wykorzystać możliwości systemu Joomla!, gorąco sugeruję, aby starały się na bieżąco śledzić wprowadzane w nim zmiany. W rozdziale 1. wymieniam oficjalne witryny projektu Joomla!. Należy dodać je do ulubionych i regularnie przeglądać. Forum Joomla! to doskonałe miejsce, które warto odwiedzić, aby dowiedzieć się o nowych i ciekawych rzeczach. Kilka oficjalnych witryn udostępnia kanały RSS i inne wygodne mechanizmy ułatwiające śledzenie rozwoju projektu. Jeśli chcesz przesłać opinie na temat tej książki, dotrzesz do mnie bezpośrednio poprzez moją osobistą witrynę — RicShreves.net (http://ricshreves.net). Znajduje się w niej formularz kontaktowy, a informacje z niego są przesyłane prosto do mnie. Informacje zwrotne można też przekazać poprzez oficjalną witrynę wydawnictwa John Wiley & Sons (www.wiley.com).

24

Joomla! Biblia

Część I

Pierwsze kroki z systemem Joomla! W tej części:

Rozdział 1. „Wprowadzenie do systemu zarządzania treścią Joomla!” Rozdział 2. „Pobieranie i instalowanie systemu Joomla!” Rozdział 3. „Przegląd systemu Joomla!” Rozdział 4. „Wykorzystanie możliwości w zakresie konfigurowania witryny” W części I opisano podstawy niezbędne do rozpoczęcia pracy z systemem Joomla!. Założyłem, że nie wiesz nic o systemie Joomla!. Dlatego przedstawiam wprowadzenie do tego systemu, do oprogramowania o otwartym dostępie do kodu źródłowego i do systemów zarządzania treścią, a następnie omawiam pobieranie i instalowanie systemu Joomla!. W trzecim rozdziale znajdziesz opis frontonu i zaplecza domyślnej instalacji systemu Joomla!. W ostatnim rozdziale z tej części omawiam większość z licznych opcji konfiguracyjnych przedstawianego systemu.

26

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Rozdział 1.  Wprowadzenie do systemu zarządzania treścią Joomla!

27

Rozdział 1.

Wprowadzenie do systemu zarządzania treścią Joomla! W tym rozdziale: 

Zarządzanie treścią za pomocą narzędzi o otwartym dostępie do kodu źródłowego



Odkrywanie systemu Joomla! i jego możliwości



Przegląd funkcji i podstawowej architektury systemu Joomla!



Poznawanie społeczności związanej z systemem Joomla! i angażowanie się w jej życie

Joomla! to nagradzany system zarządzania treścią umożliwiający łatwe tworzenie zawartości witryn i zarządzanie nią. Aby korzystać z systemu Joomla!, nie trzeba być programistą, ponieważ instalowanie i konfigurowanie witryny oraz prowadzenie jej nie wymaga pisania kodu. Do rozpoczęcia pracy z tym systemem wystarczy dostęp do usług hostingowych i przeglądarka. Ponadto system Joomla! jest oprogramowaniem o otwartym dostępie do kodu źródłowego. Nie trzeba opłacać licencji za korzystanie z niego i można go swobodnie modyfikować w celu dostosowania do swoich potrzeb. Joomla! to jeden z najpopularniejszych systemów zarządzania treścią, stosowany w milionach witryn. Pojawienie się wersji Joomla! 3 oznacza dla systemu początek nowej epoki. W wersji tej znacznie zwiększono użyteczność systemu i zgodność z innym oprogramowaniem, a także położono nacisk na możliwość tworzenia szybko reagujących witryn dostosowanych do urządzeń przenośnych. Ponadto system Joomla! dzięki narzędziu Joomla! Platform można wykorzystać jako platformę do rozwijania rozbudowanych aplikacji sieciowych. W tym wprowadzającym rozdziale omówiono zalety korzystania z systemu Joomla! i oprogramowania o otwartym dostępie do kodu źródłowego, a także przedstawiono podstawowe informacje o działaniu tego narzędzia. Opisano, jak przy jego użyciu rozwijać własne witryny i zarządzać nimi.

28

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Zarządzanie treścią za pomocą narzędzi o otwartym dostępie do kodu źródłowego System zarządzania treścią (ang. Content Management System — CMS) to oprogramowanie narzędziowe instalowane na serwerze. CMS umożliwia publikowanie stron w witrynie oraz zarządzanie funkcjami, zawartością i kontami użytkowników witryny za pomocą łatwego w użyciu interfejsu opartego na przeglądarce. Dawniej rozbudowane systemy CMS były kosztowne. W branży dominowały firmy o uznanej marce, na przykład BroadVision, Vignette i Microsoft. Jednak w ostatnim dziesięcioleciu sytuacja na rynku zaczęła się zmieniać, ponieważ pojawiły się produkty o otwartym dostępie do kodu źródłowego uzupełniające, a czasem zastępujące swe komercyjne odpowiedniki. Udostępnienie wysokiej jakości systemów CMS o otwartym dostępie do kodu źródłowego wywarło istotny wpływ na rynek i doprowadziło do „zdemokratyzowania” dziedziny narzędzi do zarządzania treścią. Małe firmy i użytkownicy prywatni, którzy nigdy nie mogli pozwolić sobie na zakup odpowiedniego systemu CMS, teraz mogą stosować rozwiązania o otwartym dostępie do kodu źródłowego i tworzyć witryny porównywalne z serwisami potężniejszych organizacji. Wraz ze wzrostem stabilności i możliwości systemów o otwartym dostępie do kodu źródłowego zaczęto je wprowadzać także w większych firmach. Dziś produkty CMS o otwartym dostępie do kodu źródłowego można znaleźć w jednostkach o każdej wielkości w sektorze publicznym i prywatnym.

Decydowanie o zastosowaniu systemu CMS Systemy zarządzania treścią sprawiają, że prowadzenie witryny jest wygodniejsze i tańsze. W przeszłości, jeśli ktoś chciał zbudować witrynę, tworzył zbiór statycznych stron HTML, czyli zapisywał w niezmiennej postaci każdą stronę z tekstem i grafiką. Rozwiązanie to ma wiele ograniczeń związanych przede wszystkim ze skalowalnością i łatwością zarządzania. Problem z tym podejściem polega na tym, że statyczne witryny wymagają każdorazowego modyfikowania kodu strony przy wprowadzaniu zmian w serwisie. Modyfikowanie zawartości strony przez zmianę jej kodu jest czaso- i pracochłonne. Prowadzenie statycznej witryny wymaga też zatrudnienia programistów do wykonywania zadań związanych z zarządzaniem treścią. Natomiast jeśli właściciel oprze witrynę na systemie zarządzania treścią, każda osoba o podstawowych umiejętnościach będzie mogła wprowadzać zmiany w serwisie. Nie trzeba wtedy zatrudniać programisty do modyfikowania tekstu lub grafiki na stronie. Większość systemów, w tym Joomla!, udostępnia interfejs do zarządzania treścią bardzo podobny do tego znanego ze standardowych edytorów tekstu, takich jak Microsoft Word. CMS zapewnia istotne korzyści, w tym: 

zwiększenie kontroli nad witryną,



przyspieszenie wprowadzania zmian w treści,



obniżenie kosztów zarządzania stroną,



obniżenie łącznych kosztów prowadzenia witryny.

Rozdział 1.  Wprowadzenie do systemu zarządzania treścią Joomla!

29

System zarządzania treścią udostępnia zwykle następujące funkcje: 

określanie kluczowych użytkowników i ich ról,



możliwość przypisywania ról i obowiązków,



możliwość definiowania procesu pracy,



możliwość publikowania materiałów i planowania ich publikacji,



możliwość ograniczenia dostępu do treści i funkcji,



możliwość administrowania systemem,



możliwość wyłączenia dostępu do witryny i wykonania prac konserwacyjnych,



możliwość dodawania komponentów. Dostępne są różne rodzaje systemów zarządzania treścią. Twórcy niektórych z nich koncentrują się na wyspecjalizowanych funkcjach. Systemy takie jak Joomla! nazywa się czasem systemami zarządzania treścią witryn, ponieważ służą przede wszystkim do zarządzania witrynami, ich zawartością i użytkownikami. Inne systemy są przeznaczone głównie do zarządzania dokumentami, katalogami lub zasobami cyfrowymi. Jeśli szukasz wyspecjalizowanego systemu, np. do zarządzania dokumentami, powinieneś poszukać narzędzi najbardziej dostosowanych do Twoich potrzeb.

Decydowanie się na zastosowanie narzędzi o otwartym dostępie do kodu źródłowego Oprogramowanie o otwartym dostępie do kodu źródłowego związane jest ze swobodą. Nie chodzi tu o wolność idealną, ale swobodę w rzeczywistości komercyjnej. Oprogramowanie o otwartym dostępie do kodu źródłowego nie wymaga wnoszenia opłat z tytułu licencji lub subskrypcji. Choć początkowo takie narzędzia mogą wydać się atrakcyjne głównie z uwagi na to, że są bezpłatne, Czytelnik prawdopodobnie szybko zauważy, iż długoterminowe korzyści związane z oprogramowaniem o otwartym dostępie do kodu źródłowego wynikają z dwóch innych jego cech. Po pierwsze, dostępny jest kod takich narzędzi. W wielu produktach komercyjnych kod jest nie tylko ukryty, ale też zabronione jest jego modyfikowanie. Natomiast kod oprogramowania o otwartym dostępie do kodu źródłowego jest widoczny i można go zmieniać, aby dostosować narzędzie do swoich potrzeb. Po drugie, oprogramowanie o otwartym dostępie do kodu źródłowego chroni przed zależnością od konkretnego dostawcy. Jeśli Czytelnik zastosuje rozwiązanie o otwartym dostępie do kodu źródłowego, może nawiązać współpracę z dowolnym programistą. Jeżeli wdroży system taki jak Joomla!, oparty na popularnych i powszechnie używanych technologiach, nie będzie musiał martwić się o zmianę dostawcy, ponieważ łatwo znajdzie osoby znające system i mające umiejętności potrzebne do pracy nad nim. Niskie koszty początkowe w połączeniu z długoterminowymi korzyściami w postaci dostępu do kodu i możliwości wyboru dostawcy stanowią przekonujące argumenty na rzecz zastosowania rozwiązań o otwartym dostępie do kodu źródłowego. Choć zalety oprogramowania o otwartym dostępie do kodu źródłowego sprawiają, że dla wielu organizacji jest ono doskonałym wyborem, należy jednak rozważyć także wady takiego podejścia. Jeśli firma korzysta z oprogramowania wdrożonego w systemie chronionym prawem autorskim, zastosowanie narzędzi o otwartym dostępie do kodu źródłowego

30

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

powoduje (przynajmniej początkowo) dodatkowe komplikacje. Trzeba wtedy zwrócić uwagę na zgodność poszczególnych programów, koszty zmian, a także to, czy oprogramowanie o otwartym dostępie do kodu źródłowego odpowiada potrzebom biznesowym firmy. Przy stosowaniu produktów o otwartym dostępie do kodu źródłowego problemem może być także uzyskanie pomocy technicznej. Dla systemu Joomla!, podobnie jak dla większości narzędzi o otwartym dostępie do kodu źródłowego, nie jest dostępny pakiet pomocy technicznej. Jeśli organizacja wymaga znacznego wsparcia technicznego, musi wybrać dostawcę narzędzi o otwartym dostępie do kodu źródłowego, który zagwarantuje odpowiedni poziom usług. Jeżeli posiadasz odpowiednie zasoby wewnętrzne lub preferujesz podejście typu „zrób to sam”, możesz skorzystać z licznych form wsparcia technicznego ze strony społeczności. Oto niektóre z nich: 

dokumentacja internetowa,



fora społecznościowe,



samouczki internetowe,



listy dyskusyjne,



kanały RSS,



wiki dla programistów.

Choć samo oprogramowanie jest bezpłatne, trzeba liczyć się z poniesieniem pewnych kosztów w czasie tworzenia witryny lub w trakcie jej prowadzenia. Związane są one między innymi z: 

usługami projektantów,



usługami konsultantów,



rozwijaniem niestandardowych rozwiązań,



wdrażaniem,



pomocą techniczną,



usługami hostingowymi,



nazwami domen,



licencjami za powiązane oprogramowanie — na przykład niektóre rozszerzenia,



konserwacją.

Nie wszystkie te wydatki trzeba ponosić w każdym projekcie, należy jednak pamiętać o nich przy szacowaniu łącznych kosztów korzystania z systemu o otwartym dostępie do kodu źródłowego. Nawet jeśli właściciel planuje samodzielnie zarządzać witryną i ją konserwować, nie powinien zapominać o kosztach związanych z poświęconym na to czasem. Ludzie często za nisko szacują ilość czasu potrzebnego na prowadzenie witryny. CMS to skomplikowane oprogramowanie i może stać się celem dla hakerów lub innych napastników. Nie można po prostu zbudować witryny i o niej zapomnieć. W czasie jej prowadzenia trzeba instalować poprawki i zabezpieczenia. Im bardziej złożona jest witryna, tym więcej czasu zajmuje zarządzanie nią i poprawkami.

Rozdział 1.  Wprowadzenie do systemu zarządzania treścią Joomla!

31

Określanie, czy oprogramowanie o otwartym dostępie do kodu źródłowego jest odpowiednie dla danej osoby Choć oprogramowanie o otwartym dostępie do kodu źródłowego stanowi atrakcyjną alternatywę wobec narzędzi komercyjnych i jest odpowiednie dla większości osób, nie dla każdego będzie właściwym rozwiązaniem. Jego przydatność zależy od warunków i tolerancji ryzyka biznesowego. Zalety narzędzi o otwartym dostępie do kodu źródłowego to: 

Oprogramowanie o otwartym dostępie do kodu źródłowego jest tańsze. Badania wykazały, że koszty implementacji z nim związane mogą być znacznie niższe niż w przypadku rozwiązań o zamkniętym dostępie do kodu źródłowego.



Oprogramowanie o otwartym dostępie do kodu źródłowego może być niezależne od dostawcy. Firma nie wiąże się z jednym dostawcą i nie jest od niego uzależniona.



Oprogramowanie o otwartym dostępie do kodu źródłowego zmniejsza ryzyko. W badaniach regularnie okazuje się, że proces rozwijania narzędzi o otwartym dostępie do kodu źródłowego prowadzi do tworzenia lepszego kodu, a duża liczba biorących w tym udział programistów zwiększa bezpieczeństwo aplikacji. Ponadto po wykryciu problemów społeczność niezwykle szybko przygotowuje poprawki.



Oprogramowanie o otwartym dostępie do kodu źródłowego jest łatwiejsze w instalowaniu. Zwykle konfigurowanie i dostosowywanie takiego oprogramowania jest łatwiejsze oraz nie wymaga korzystania z usług licznych wysoko opłacanych konsultantów.



Oprogramowanie o otwartym dostępie do kodu źródłowego zapewnia szybsze wprowadzanie innowacji. Duża społeczność pracująca nad produktem sprzyja innowacjom.

Jeśli Czytelnik nadal nie jest przekonany, powinien zacząć od czegoś małego. Można zastosować rozwiązania o otwartym dostępie do kodu źródłowego w ograniczonym zakresie i wypróbować je. Po sześciu miesiącach należy ocenić efekty i zdecydować, czy narzędzia są odpowiednie dla firmy. Jeśli Czytelnik przypomina innych użytkowników, stwierdzi, że są one nie tylko sensowną, ale też atrakcyjną możliwością!

Odkrywanie systemu Joomla! System Joomla! powstał w 2005 roku jako odgałęzienie innego popularnego systemu zarządzania treścią o otwartym dostępie do kodu źródłowego — Mambo. Społeczność związana z systemem Joomla! bardzo szybko zorganizowała prace nad nowym projektem oraz pomogła zbudować wizerunek nowej marki i wzbudzić zainteresowanie nią. Przez lata projekt odnosił kolejne sukcesy i stał się jednym z największych oraz najaktywniej prowadzonych w świecie oprogramowania o otwartym dostępie do kodu źródłowego. Nazwa Joomla! to fonetyczny zapis słowa z języka suahili, które oznacza „wszyscy razem” lub „jako całość”.

32

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Funkcje rdzenia systemu obejmują: 

Edytor treści działający w trybie WYSIWYG. Umożliwia on edytowanie artykułów równie łatwo, jak za pomocą edytora tekstu.



Planowanie udostępniania treści. Można określić daty rozpoczęcia i zakończenia publikacji materiałów.



Archiwizowanie treści. Zapisywanie starszych artykułów umożliwia łatwy dostęp do nich.



Zarządzanie użytkownikami. Można tworzyć konta użytkowników i przypisywać ich do grup.



Kontrolowanie dostępu. Można kontrolować dostęp użytkowników do treści i funkcji.



Menedżer multimediów. Pozwala przesyłać i porządkować pliki multimedialne.



Menedżer języków. Umożliwia dodawanie nowych pakietów językowych w celu udostępnienia w witrynie interfejsów w różnych językach.



Menedżer reklam. Pozwala przesyłać i wyświetlać reklamy.



Menedżer kontaktów. Pozwala zapisywać szczegółowe dane kontaktowe użytkowników i udostępniać formularze kontaktowe.



Wyszukiwanie. Można dodać funkcję przeszukiwania treści witryny.



Zarządzanie zakładkami. Można tworzyć strony z odnośnikami do innych witryn.



Rozpowszechnianie treści. Można rozpowszechniać materiały za pomocą kanałów RSS.



Agregowanie i wyświetlanie wiadomości. Można umieścić w swojej witrynie informacje z zewnętrznych kanałów RSS.



Zintegrowany system pomocy. W systemie administracyjnym można wyświetlać pliki pomocy.



Zarządzanie wieloma szablonami. Można dodawać nowe szablony i przypisywać je do stron witryny.



Zarządzanie pamięcią podręczną. Można zarządzać wydajnością witryny przez kontrolowanie zapisywania informacji w pamięci podręcznej.



Dynamiczny projekt. Pozwala zapewnić zgodność z różnymi urządzeniami przenośnymi i przeglądarkami.



Obsługa witryn wielojęzycznych. Za pomocą wbudowanego menedżera języków można udostępniać materiały w wielu językach.



Adresy URL przyjazne dla przeglądarek. Można tworzyć adresy URL przyjazne dla przeglądarek, aby poprawić pozycję witryny w wyszukiwarkach.

Obok udostępniania funkcji rdzenia system Joomla! umożliwia rozszerzanie. Przy użyciu ponad 10 000 bezpłatnych lub niedrogich rozszerzeń o otwartym dostępie do kodu źródłowego można wzbogacić witrynę o potrzebne mechanizmy.

Rozdział 1.  Wprowadzenie do systemu zarządzania treścią Joomla!

33

Decydowanie się na zastosowanie systemu Joomla! Większości osób stosunkowo łatwo jest podjąć decyzję o zastosowaniu systemu Joomla!. System ten jest prosty w użyciu, przystępny cenowo i wystarczająco elastyczny, aby w przyszłości w miarę rosnących potrzeb właściciela można go było rozwinąć. Dlatego Joomla! to łatwe w użyciu rozwiązanie do tworzenia kompletnych witryn i zarządzania nimi. Choć system Joomla! to doskonałe rozwiązanie sprawdzające się w wielu sytuacjach, nie jest przeznaczony dla każdego. W niektórych obszarach system ten jest wyjątkowo przydatny, natomiast w innych korzystanie z niego jest utrudnione. Jeśli Czytelnik chce przyjrzeć się mu w bardziej analityczny sposób, powinien rozważyć jego zalety i wady. Oto wybrane z najważniejszych argumentów na rzecz korzystania z systemu Joomla!: 

Dziesiątki milionów pobranych kopii. Jest to kwitnący i rosnący projekt z dużą grupą zwolenników.



Ponad 10 000 dostępnych rozszerzeń. Duża liczba rozszerzeń oznacza, że można dostosować funkcje systemu do witryny.



Korzystanie z popularnego zestawu narzędzi LAMP. Ułatwia to znalezienie hostingu i pomocy.



Bardzo łatwa w użytkowaniu warstwa prezentacji. Można dostosować wygląd witryny do marki. Twórca nie jest ograniczony do budowania szablonowych serwisów.



Przyzwoite możliwości w obszarze handlu elektronicznego. Jeśli firma chce sprzedawać produkty w internecie, może skorzystać z niedrogich lub bezpłatnych rozszerzeń systemu Joomla!, które udostępniają wszystkie standardowe funkcje sklepów elektronicznych, a także umożliwiają zarządzanie katalogiem towarów.



Bogate wsparcie ze strony programistów. Łatwo jest znaleźć pomoc w rozwijaniu witryny opartej na systemie Joomla!. Oferuje ją wielu programistów, projektantów i pracowników niezależnych firm usługowych, posiadających potrzebne umiejętności.



Dobra dokumentacja. Dokumentacja internetowa dostępna dla systemu Joomla! jest jedną z najlepszych wśród narzędzi o otwartym dostępie do kodu źródłowego. Można też znaleźć dokumentację komercyjną w wielu formatach.



Bardzo aktywna społeczność. Aktywna i dynamiczna społeczność oznacza, że można znaleźć pomoc techniczną na forach oraz mieć pewność co do kontynuowania prac nad projektem.



Przystępne koszty rozwijania. Konkurencja i wspólna platforma sprawiają, że dostępnych jest wielu dostawców oraz różne oferty cenowe. Z uwagi na dużą liczbę osób świadczących usługi związane z systemem Joomla! Czytelnik prawdopodobnie znajdzie dostawcę nawet w regionie, w którym mieszka.

34

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Kto korzysta z systemu Joomla!? Popularność systemu Joomla! powoduje, że w sieci WWW można znaleźć wiele opartych na nim witryn. Są to zarówno małe serwisy reklamowe, jak i duże sklepy internetowe. Oto zestaw wybranych spośród znanych firm i marek korzystających z systemu Joomla!. Nazwa

URL

Citibank

Intranet (witryna niedostępna publicznie)

Guggenheim Museum

http://guggenheim.org

Harvard University, Graduate School of Arts and Sciences

http://gsas.harvard.edu/

Restauracje IHOP

http://www.ihop.com/

Oklahoma State University

http://osu.okstate.edu

Outdoor Photographer Magazine

http://www.outdoorphotographer.com

Jeśli chcesz przyjrzeć się innym przykładom, otwórz stronę Joomla! Community Showcase. Znajdziesz tam katalog uporządkowanych według kategorii witryn opartych na systemie Joomla!. Adres katalogu to http://community.joomla.org/showcase/.

A oto wybrane wady, które warto uwzględnić przed zastosowaniem systemu Joomla!: 

Brak obsługi procesu pracy. Jeśli witryna musi odzwierciedlać pozainternetowy proces pracy, Joomla! może nie być odpowiednim rozwiązaniem. System ten nie obejmuje mechanizmów do obsługi procesu pracy.



Konserwowanie niestandardowych witryn może sprawiać problemy. Jeśli Czytelnik chce dostosować kod witryny do swoich potrzeb, musi zachować ostrożność w czasie aktualizowania systemu, aby nie utracić modyfikacji. Dlatego im większy zakres dostosowywania, tym więcej pracy będą wymagały aktualizacje.



Zróżnicowana obsługa w zakresie pozycjonowania. Joomla! umożliwia tworzenie adresów URL przyjaznych dla przeglądarek, jednak domyślne opcje konfiguracji systemu są stosunkowo ograniczone. Istnieje jednak wiele rozszerzeń niezależnych producentów, które umożliwiają usprawnienie pracy w tym obszarze.



Jakość rozszerzeń jest bardzo zróżnicowana. Choć dostępnych jest wiele rozszerzeń systemu, mają one różną jakość. Należy starannie sprawdzić rozszerzenia przed ich zastosowaniem.



Duża liczba rozszerzeń jest udostępniana komercyjnie. Rdzeń systemu Joomla! jest bezpłatny, jednak coraz większa liczba rozszerzeń jest udostępniana komercyjnie. Często wymagają one regularnego wnoszenia opłat „abonamentowych”. Jeśli chcesz wypróbować system Joomla! przed pobraniem, pod adresem http://demo.joomla.org znajdziesz jego w pełni funkcjonalną wersję. Ta demonstracyjna wersja pozwala przyjrzeć się frontonowi, a także zalogować do administracyjnego zaplecza i wypróbować system. Aby móc wypróbować wersję demonstracyjną, trzeba się zarejestrować.

Rozdział 1.  Wprowadzenie do systemu zarządzania treścią Joomla!

35

Licencja open source systemu Joomla! System Joomla! jest dostępny na licencji GNU General Public License, znanej powszechnie jako GNU GPL. Dla Joomla! obowiązuje wersja 2.0 tej licencji. Zapewnia ona użytkownikom swobodę w czterech obszarach: Swobodę uruchamiania programu w dowolnym celu. Swobodę analizowania działania programu i dopasowywania go do własnych potrzeb. Swobodę rozpowszechniania kopii systemu, co umożliwia pomaganie innym. Swobodę usprawnienia programu i publicznego udostępniania poprawek, co zapewnia korzyści całej społeczności. Dla właścicieli witryn oznacza to, że oprogramowanie jest wolne od opłat licencyjnych i można z niego korzystać w dowolnym celu oraz używać go do tworzenia serwisów każdego rodzaju. Jedyne istotne ograniczenie dotyczy odsprzedaży systemu. Choć dozwolona jest sprzedaż produktów obejmujących kod systemu, trzeba udostępniać je na warunkach zgodnych z licencją GNU GPL v.2. Ten zapis w istocie uniemożliwia przekształcenie kodu w produkt komercyjny, ponieważ warunki licencji oznaczają, że osoba kupująca kod może rozpowszechniać go publicznie bez ponoszenia dalszych opłat za ten przywilej. Swoboda użytkowników jest rozszerzona o możliwość modyfikowania kodu. Nie tylko można korzystać z systemu w dowolny sposób, ale też dopasowywać kod do swoich potrzeb. Choć prowadzi to do zmiany kodu na licencji GPL, nie zmusza ona ich autora do ujawniania zmodyfikowanych fragmentów innym (chyba że ktoś zdecyduje się udostępniać i rozpowszechniać ten kod). Oznacza to, że nie można zmusić użytkownika do ujawnienia napisanego przez niego kodu, jeśli nie chce on udostępniać kodu publicznie. Większość rozszerzeń dla systemu Joomla! także jest udostępniana na licencji GNU GPL. Choć niektóre rozszerzenia są komercyjne, a część z nich jest nawet zaszyfrowana, w społeczności związanej z Joomla! coraz bardziej zwiększa się nacisk na gwarantowanie, że rozszerzenia są w pełni zgodne z licencją GPL, a użytkownicy mają dostęp do ich kodu oraz mogą go modyfikować. Pełny tekst wersji 2. licencji GNU GPL znajdziesz na stronie www.gnu.org/licenses/old-licenses/gpl-2.0.html.

Architektura systemu Joomla! Początkowo system Joomla! był rozwijany wyłącznie jako najwyższej klasy system zarządzania treścią. Dlatego twórcy projektu skoncentrowali się na systemie CMS. Jednak na zapleczu działo się wiele rzeczy niewidocznych dla większości użytkowników. Działała tam inna warstwa, która odpowiadała za wiele możliwości i funkcji systemu CMS. W 2011 roku ta druga warstwa została wyodrębniona jako narzędzie Joomla! Platform. Była to platforma do rozwijania aplikacji sieciowych oparta na procedurach i protokołach związanych z systemem CMS Joomla!. Obecnie nazwa Joomla! dotyczy dwóch produktów — dobrze znanego

36

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

systemu CMS Joomla! i mniej popularnego narzędzia Joomla! Platform. Choć produkty te są ściśle powiązane ze sobą, służą do wykonywania innych zadań i są przeznaczone dla odmiennych odbiorców. Inna nazwa narzędzia Joomla! Platform to JPlatform.

Korzystanie z systemu CMS Joomla! Głównym tematem tej książki jest system CMS Joomla! — zdecydowanie popularniejszy z dwóch produktów o nazwie Joomla!. System ten jest podstawą wielu witryn na całym świecie i udostępnia funkcje do zarządzania treścią, których właściciele i twórcy witryn potrzebują najbardziej. Ogólnie Joomla! działa w następujący sposób — kiedy użytkownik witryny zażąda strony przez kliknięcie odnośnika, Joomla! złoży tę stronę przez pobranie jej treści z bazy danych, a następnie użyje plików szablonu do określenia, w jakiej formie przedstawić informacje. Scalone dane (treść i warstwa prezentacji) są następnie przesyłane do przeglądarki użytkownika, która je wyświetla. W Joomla! — w odróżnieniu od innych systemów przechowujących wyświetlane strony — prawie wszystkie informacje są zapisane w bazie danych i generowane na ekranie użytkownika na żądanie. Tekst, grafika, nazwy użytkowników i hasła są przechowywane w bazie danych. Zastosowanie pamięci podręcznej może to do pewnego stopnia zmienić, jednak ogólnie wszystko jest generowane dynamicznie. Edytowanie materiałów w Joomla! oznacza modyfikowanie informacji w bazie danych. Pliki szablonów systemu Joomla! określają formatowanie i układ widziane przez użytkowników na ekranach. Szablon to zbiór dokumentów obejmujących zwykle dokumenty CSS, PHP, HTML, XML i pliki graficzne. Aby zmienić układ strony witryny, trzeba zmodyfikować pliki szablonu. W wersji Joomla! 3 w warstwie prezentacji w dużym stopniu wykorzystano system Twitter Bootstrap. Jest to system do tworzenia interfejsu, który zapewnia programistom liczne narzędzia ułatwiające budowanie szybko reagujących, spójnych interfejsów. Więcej o systemie Bootstrap dowiesz się ze strony http://twitter.github.com/bootstrap/.

Korzystanie z narzędzia Joomla! Platform System CMS Joomla! jest przeznaczony dla właścicieli witryn, których jest stosunkowo wielu, natomiast odbiorcami narzędzia Joomla! Platform są programiści. Joomla! Platform pozwala programistom udostępniać aplikacje sieciowe szybciej, niż byłoby to możliwe bez pakietu przydatnych narzędzi i protokołów dostępnych w omawianej platformie. Przy użyciu narzędzia Joomla! Platform programiści mogą zrobić niemal wszystko. Mogą nawet utworzyć własny system CMS! Pliki narzędzia Joomla! Platform znajdują się w katalogu /libraries dystrybucji systemu Joomla! Katalog ten obejmuje dużą liczbę klas i metod, do których dostęp można uzyskać z poziomu wiersza poleceń. Nie istnieje interfejs graficzny dla omawianego narzędzia. Choć Joomla! Platform wchodzi w skład systemu CMS, obejmuje całkowicie niezależny zbiór bibliotek, które do działania nie wymagają produktu Joomla! CMS.

Rozdział 1.  Wprowadzenie do systemu zarządzania treścią Joomla!

37

Witrynę poświęconą narzędziu Joomla! Platform znajdziesz na stronie https://github.com/joomla/joomla-platform.

Używane technologie Produkty o otwartym dostępie do kodu źródłowego, takie jak Joomla!, mogą działać tylko dzięki istnieniu wielu pomocniczych technologii. System Joomla! oparty jest na połączeniu języków programowania, baz danych i serwerów WWW. Najważniejsze technologie systemu Joomla! także są rozwiązaniami o otwartym dostępie do kodu źródłowego. Joomla! to typowy przykład skomplikowanego systemu, który mógł powstać dzięki dostępności wielu mniejszych elementów. Pomocnicze technologie systemu Joomla! nie tylko są dostępne w plikach pakietu instalacyjnego, ale też muszą działać w środowisku hosta. Oto najważniejsze potrzebne komponenty: 

Języki programowania. Joomla! jest napisana głównie w języku PHP, choć w systemie znajdują się pliki różnego typu (w tym CSS, HTML, JavaScript, Ajax, JSON i XML).



Bazy danych. Baza danych jest podstawą architektury systemu Joomla!. System wymaga bazy danych do wykonywania wielu zadań, w tym do przechowywania całej treści witryny i danych użytkowników. System Joomla! zbudowano pod kątem współdziałania z bazą MySQL, jednak obecnie obsługiwane są też bazy SQL Microsoftu i T4 PostgreSQL.



Serwery WWW. Serwery WWW odpowiadają za przetwarzanie żądań otrzymanych od użytkowników i zwracanie odpowiednich informacji. System Joomla! jest dostosowany do współdziałania z serwerem WWW Apache, jednak można używać także serwerów nginx lub IIS Microsoftu. Języki programowania, baza danych i serwer WWW nie są częścią systemu Joomla!. Komponenty te znajdują się w środowisku hosta. Są jednak niezbędne i muszą być zgodne z systemem Joomla!, aby działał on prawidłowo. Pełną listę technicznych wymagań związanych z uruchamianiem systemu Joomla! znajdziesz w rozdziale 2.

Nowe wersje systemu Joomla! Wersje systemu Joomla! są udostępniane w sposób, który może być niezrozumiały. Schemat wprowadzania nowych wersji jest jednak łatwy do zrozumienia. Wystarczy zapamiętać kilka ważnych kwestii. Po pierwsze, produkty Joomla! CMS i Joomla! Platform nie są udostępniane według tego samego schematu i nie mają identycznych numerów wersji. Nie należy mylić tych produktów ze sobą. 

Narzędzie Joomla! Platform jest udostępniane co trzy miesiące.



Produkt Joomla! CMS jest udostępniany co sześć miesięcy.

38

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Gdy piszę o wersjach, mam na myśli planowane edycje produktów. Jeśli konieczne jest opublikowanie poprawki (zwykle z uwagi na problemy z bezpieczeństwem, które trzeba pilnie rozwiązać), nowe wersje pojawiają się między planowanymi edycjami.

Druga rzecz, o której trzeba pamiętać, dotyczy systemu CMS. Produkt Joomla! CMS jest udostępniany w dwóch seriach. Jedna z nich to Long Term Support (LTS), a druga nosi nazwę Standard Term Support (STS). Oto pewne ważne zagadnienia, o których warto wiedzieć: 

Nowe wersje produktu Joomla! CMS pojawiają się co sześć miesięcy.



Wszystkie wersje LTS mają numer x.5 (np. Joomla! 2.5).



Czas życia wersji LTS to około dwa lata.



Czas życia wersji STS to około rok.

Najważniejsze jest to, że po upływie czasu życia danej wersji nie można liczyć na dodatkowe poprawki i aktualizacje. Warto uwzględnić to na etapie podejmowania decyzji. Jeśli chcesz zastosować najbezpieczniejszy system o najdłuższym czasie życia, wybierz wersję LTS. Jeżeli jednak interesuje Cię wersja z najnowszymi rozwiązaniami, pobierz ostatnio wydany pakiet (często jest to wersja STS).

Angażowanie się w życie społeczności związanej z systemem Joomla! Joomla! to projekt o otwartym dostępie do kodu źródłowego prowadzony przez społeczność. Oznacza to, że — inaczej niż w przypadku programów sponsorowanych przez korporacje — system Joomla! to efekt pracy luźno powiązanej grupy osób współdziałających w ramach społeczności. Jest więc wynikiem wysiłków wolontariuszy. Społeczność nie tylko pracuje nad oprogramowaniem, ale też wspomaga użytkowników. Przyszli użytkownicy systemu Joomla! powinni znać zasoby oferowane przez społeczność, a także wiedzieć, jak wykorzystać dostępną bogatą wiedzę. W tym punkcie poznasz strukturę społeczności skupionej wokół systemu Joomla! i najważniejsze zasoby. Dowiesz się też, jak zaangażować się w prace nad projektem Joomla! oraz uczestniczyć w życiu bogatej i zróżnicowanej społeczności związanej z tym systemem.

Struktura społeczności Za wsparcie techniczne i zarządzanie projektem Joomla! odpowiada organizacja non profit o nazwie Open Source Matters. Posiada ona prawa własności intelektualnej do marki i powiązanych z nią dóbr, a także zapewnia ochronę prawną projektowi. Fundacja ta przyjmuje dotacje w postaci gotówki i usług. Datki są przeznaczane na pokrycie podstawowych kosztów ogólnych i operacyjnych, między innymi na opłacenie serwerów, infrastruktury hostingowej i promocji. Ludzie nie otrzymują bezpośrednio wynagrodzenia za pracę nad systemem Joomla!.

Rozdział 1.  Wprowadzenie do systemu zarządzania treścią Joomla!

39

Oficjalne witryny poświęcone systemowi Joomla! Zespół pracujący nad systemem Joomla! prowadzi szereg oficjalnych witryn. Niektóre z nich to serwisy informacyjne, inne umożliwiają rozpowszechnianie kodu, a jeszcze następne pomagają w promowaniu i marketingu systemu Joomla!. Nazwa

Adres URL

Joomla! (witryna główna)

http://www.joomla.org/

JoomlaCode

http://joomlacode.org/

Joomla! Developer Site

http://developer.joomla.org/

Joomla! Extensions Directory

http://extensions.joomla.org/

Joomla! Official Documentation

http://docs.joomla.org/

Joomla! Forum

http://forum.joomla.org/

Systemy o otwartym dostępie do kodu źródłowego, takie jak Joomla!, są udostępniane użytkownikom bezpłatnie. Często ludzie pytają, jak jest to możliwe. Jak firma może pozwolić sobie na bezpłatne udostępnianie czegoś wartościowego? To złożone pytanie, a w przypadku opartych na społeczności projektów o otwartym dostępie do kodu źródłowego odpowiedź nie zawsze jest oczywista. Członkowie społeczności pracują za darmo głównie w celu zdobycia uznania, podniesienia statusu i uzyskania dostępu do wiedzy eksperckiej. Niektórzy są nastawieni jeszcze bardziej idealistycznie i uczestniczą w projekcie z uwagi na poczucie przynależności do większej społeczności oraz chęć odwzajemnienia się grupie, która w jakiś sposób im pomogła. Zespół pracujący nad systemem Joomla! (Joomla! Team) jest podzielony na grupy robocze odpowiedzialne za produkcję i społeczność. Grupy te pomagają w ukierunkowaniu prac nad systemem i zapewniają strukturę działań w ramach społeczności.

Uczestnictwo w życiu społeczności Wolontariusze są podstawą systemu Joomla!. Jeśli Czytelnik ma ochotę zaangażować się w ten projekt, powinien to zrobić. Najłatwiej zacząć od zarejestrowania się na forach Joomla! i pomagania innym użytkownikom. Wiele osób odwiedza fora w poszukiwaniu odpowiedzi na bardzo podstawowe pytania. Inni szukają rozwiązań bardziej złożonych kwestii technicznych. Na forach zawsze potrzebne są osoby, które zechcą poświęcić czas na udzielanie odpowiedzi na pytania i pomaganie innym w rozwiązywaniu problemów. Przydatność forum zależy od udostępnianej wiedzy. Dlatego ważne jest, aby doświadczone osoby pomagały innym. Przez uczestniczenie przez pewien czas w życiu forum można lepiej poznać członków zespołu i ogólne funkcjonowanie projektu. Jeśli Czytelnik chce czegoś więcej, może następnie skontaktować się z członkiem zespołu lub liderem grupy roboczej i poprosić o bardziej oficjalne włączenie go w prace.

40

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

W projektach o otwartym dostępie do kodu źródłowego o rozmiarze i zakresie podobnym do Joomla! potrzebne są osoby o różnych cechach. Nie należy się martwić brakiem wystarczających umiejętności technicznych lub odpowiedniego rodzaju wiedzy. Najważniejszym wymogiem jest gotowość do poświęcenia swojego czasu i szczera chęć pomocy innym. Dla wszystkich zainteresowanych znajdą się odpowiednie zadania.

Podsumowanie W tym wprowadzającym rozdziale przedstawiono podstawowe informacje o systemie Joomla! i oprogramowaniu o otwartym dostępie do kodu źródłowego. Omówiono tu następujące zagadnienia: 

Korzyści płynące z korzystania z oprogramowania o otwartym dostępie do kodu źródłowego i konsekwencje związane z używaniem narzędzi tego rodzaju.



Zalety i wady stosowania systemu Joomla! oraz ich wpływ na podejmowanie decyzji o korzystaniu z tego systemu.



Sposób działania systemu Joomla! (od architektury systemu po znaczenie powiązanych technologii).



Struktura społeczności skupionej wokół projektu Joomla! i sposoby angażowania się w życie tej grupy.

Z następnego rozdziału dowiesz się, jak pobrać pliki instalacyjne systemu Joomla! i jak skonfigurować ten system na swoim serwerze.

Rozdział 2.

Pobieranie i instalowanie systemu Joomla! W tym rozdziale: 

Pobieranie plików instalacyjnych systemu Joomla!



Korzystanie z zasobów ze strony JoomlaCode.org



Instalowanie systemu Joomla! na lokalnym komputerze lub firmowym serwerze



Instalowanie systemu Joomla! na serwerze WWW (ręcznie lub przy użyciu automatycznego instalatora)

Rozpoczęcie pracy z systemem Joomla! jest łatwe. Oprogramowanie o otwartym dostępie do kodu źródłowego można bezpłatnie pobrać, a czasem jest ono dostępne w ramach pakietu hostingowego. W obu przypadkach po uzyskaniu dostępu do pakietu instalacyjnego trzeba przejść przez prosty proces instalacji systemu, aby uruchomić system Joomla! na serwerze. Instalator systemu Joomla! udostępnia przypominający w działaniu kreator interfejs, który pozwala przejść przez niewielką liczbę okien przez klikanie przycisków. Choć nie jest tu potrzebna wiedza techniczna, trzeba podać pewne podstawowe informacje. Instalator umożliwia też zapełnienie nowej witryny przykładowymi danymi, co pomaga poznać system Joomla!. Gdy instalator wykona swoje zadania, można natychmiast przystąpić do pracy nad zawartością i wyglądem witryny. W tym rozdziale przedstawiono podstawowe informacje na temat pobierania plików systemu Joomla! i instalowania ich na serwerze. Jeśli wykonasz opisane w tym rozdziale operacje, otrzymasz kompletną instalację systemu Joomla! gotową do użytku.

Pobieranie plików instalacyjnych Przed rozpoczęciem pracy należy pobrać pliki instalacyjne systemu Joomla!. Oficjalne pliki instalacyjne systemu Joomla! są udostępniane jako jedno skompresowane archiwum. Choć można je znaleźć w kilku miejscach, gorąco zachęcam do pobrania kodu z oficjalnej witryny projektu Joomla!. Wynika to z kilku przyczyn:

42

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla! 

Skorzystanie z oficjalnej witryny gwarantuje pobranie najnowszej wersji systemu.



Oficjalne archiwa są godne zaufania i bardzo mało prawdopodobne jest, że znajdzie się w nich niebezpieczny lub szkodliwy kod.



Można mieć pewność, że archiwum zawiera kompletny zestaw oficjalnych komponentów.

Aby pobrać pliki, należy odwiedzić witrynę www.joomla.org i poszukać przycisku pobierania. Jest on zawsze wyróżniony na stronie głównej, co ilustruje rysunek 2.1. Kliknięcie przycisku spowoduje przejście do strony pobierania, gdzie można wybrać wersję instalatora najlepiej dopasowaną do potrzeb. Warto zauważyć, że choć odnośnik służący do pobierania znajduje się w głównej witrynie projektu Joomla!, same archiwa instalacyjne są przechowywane w witrynie JoomlaCode.org. Dlatego nie martw się, jeśli przeglądarka przejdzie do tej witryny. Jest to oficjalne repozytorium kodu projektu. Rysunek 2.1. Strona główna witryny Joomla.org z wyraźnie widocznym odnośnikiem do pobierania plików

Niektóre firmy hostingowe udostępniają klientom instalatory w panelu administracyjnym. W automatycznym instalatorze można wybrać jeden z kilku pakietów. Najpopularniejsze automatyczne instalatory to Fantastico, Installatron i Softaculous. Poszukaj tych nazw w pakiecie hostingowym. Jeśli je znajdziesz, oznacza to, że możesz uruchomić instalator Joomli! z poziomu systemu firmy hostingowej.

Przegląd witryny JoomlaCode JoomlaCode.org to jedna z najważniejszych oficjalnych witryn projektu Joomla!. Można ją odwiedzić przez wpisanie w przeglądarce adresu www.joomlacode.org. Witryna ta to skład kodu, czyli repozytorium kodu, który mogą pobierać programiści i inni użytkownicy.

Rozdział 2.  Pobieranie i instalowanie systemu Joomla!

43

Witryna ta obejmuje wiele zasobów przydatnych dla użytkowników systemu Joomla!. Przede wszystkim jest centralnym punktem przechowywania oficjalnych plików systemu. W witrynie tej można znaleźć nie tylko najnowsze pełne wydanie systemu Joomla!, ale też poprawki i aktualizacje, które umożliwiają użytkownikom korzystającym ze starszych wersji systemu uaktualnienie ich do najnowszego wydania. Oprócz udostępniania oficjalnych plików witryna stanowi też punkt rozpowszechniania wielu niekomercyjnych rozszerzeń rdzenia systemu Joomla!. Warto poświęcić trochę czasu na odwiedziny w tej witrynie i przejrzenie jej zasobów. Bardziej doświadczeni użytkownicy systemu Joomla! zwykle korzystają z tej witryny jako punktu wyjścia do wyszukiwania i pobierania dodatkowych rozszerzeń dla witryny. Początkowo nawigowanie po omawianej witrynie może wydawać się trudne. Struktura organizacyjna serwisu JoomlaCode przypomina budowę repozytoriów z rozwijanym kodem, ale nie jest intuicyjna. Osobom nieobeznanym z witrynami o takiej strukturze może to początkowo sprawiać problemy. Na przykład kliknięcie odnośnika Home w górnym prawym rogu nie powoduje powrotu do strony głównej witryny JoomlaCode, ale przejście do zupełnie innego serwisu — Joomla.org. Ponadto przeglądanie zasobów po nazwach projektów może okazać się czasochłonne, jeśli użytkownik nie zna nazwy potrzebnego rozszerzenia. Także możliwości wyszukiwania są dość ograniczone. Do przeglądania witryny JoomlaCode najlepiej użyć pola o nazwie Browse Project Topics. Znajduje się ono w prawej kolumnie mniej więcej w połowie strony. Kliknięcie nazwy interesującej użytkownika kategorii powoduje przejście do strony z drzewiastym katalogiem plików, przy czym ich lista znajduje się na dole, jak przedstawia to rysunek 2.2. Rysunek 2.2. Przeglądanie na podstawie tematyki projektów (opcja Topic) powoduje wyświetlenie listy projektów i listy podkategorii

44

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Kliknięcie odnośnika Show obok katalogu pozwala wyświetlić jego zawartość. Odnośnik Add Filter umożliwia ograniczenie wyświetlanych projektów do tych z danej kategorii. Na przykład kliknięcie opcji Gallery & Multimedia powoduje przejście do strony z drzewem katalogów o trzech opcjach: Gallery, Podcasting i Streaming Media. Pod drzewem znajduje się lista wszystkich projektów z kategorii Gallery & Multimedia. Jeśli użytkownik kliknie wtedy odnośnik Add Filter widoczny obok opcji Gallery, przeglądarka odświeży stronę i wyświetli tylko projekty z podkategorii Gallery. Późniejsze kliknięcie odnośnika Add Filter obok opcji Streaming Media spowoduje odświeżenie strony i wyświetlenie tylko tych projektów, które znajdują się zarówno w podkategorii Gallery, jak i Streaming Media. Witryna Joomla! Extensions Directory (http://extensions.joomla.org) udostępnia znacznie łatwiejszy w użyciu katalog rozszerzeń dla systemu Joomla!. Obejmuje ona także komentarze i oceny oraz rozszerzenia komercyjne i niekomercyjne. Dla większości użytkowników witryna Extensions Directory jest znacznie przyjaźniejszym miejscem do przeglądania i wyszukiwania rozszerzeń.

Określanie zestawu potrzebnych plików Zanim zaczniesz pobieranie plików, upewnij się, że ściągasz te, które potrzebujesz. W witrynie JoomlaCode znajduje się kilka wersji plików systemu Joomla!. Należy pobrać wersję dostosowaną do potrzeb. Jeśli wybierzesz nieodpowiednie pliki, prawdopodobnie zmarnujesz czas, pracę i energię. Ustalenie plików rdzenia potrzebnych do zainstalowania systemu Joomla! wymaga udzielenia odpowiedzi na dwa pytania: Czy system jest instalowany od podstaw, czy aktualizowany? Który typ archiwum jest odpowiedni dla używanego serwera? Jeśli system jest instalowany od podstaw, wystarczy pobrać nową pełną wersję z witryny JoomlaCode. W przypadku aktualizowania istniejącej witryny opartej na Joomla! trzeba najpierw ustalić używaną wersję, a następnie uważnie przejrzeć listę aktualizacji w witrynie JoomlaCode i znaleźć archiwum przeznaczone do zmodyfikowania właściwego wydania. Kompletną listę wersji — zarówno pełnych, jak i aktualizacji — można znaleźć pod adresem http://joomlacode.org/gf/project/joomla/frs/?action=index. Pakiety z polską wersją językową są dostępne na stronie http://joomlacode.org/gf/project/jtranslation3_x/frs/?action=Frs ReleaseBrowse&frs_package_id=6436. Instalowanie poprawek i aktualizowanie witryny omówiono szczegółowo w dodatku E.

Drugie pytanie (dotyczące typu pliku archiwum odpowiedniego dla serwera) pomaga znaleźć archiwum we właściwym formacie, zgodnym z używanym serwerem. Oficjalne wydania systemu Joomla! są dostępne w archiwach w różnych formatach — .zip, .tar.gz i .tar.bz2, co ilustruje rysunek 2.3. Można pobrać dowolną wersję, ponieważ wszystkie archiwa obejmują te same pliki. Różne formaty są udostępniane z uwagi na wygodę. Wybór zależy od tego, jakiego rodzaju archiwa potrafi rozpakować system użytkownika.

Rozdział 2.  Pobieranie i instalowanie systemu Joomla!

45

Rysunek 2.3. Witryna JoomlaCode.org to miejsce przechowywania wszystkich oficjalnych plików

Wymagania techniczne System Joomla! ma niewielkie wymagania techniczne. Jest bardzo odporny na różnice w ustawieniach serwera i współdziała z większością komercyjnych usług dla systemów Linux, Unix, a nawet Windows. Powoduje to, że instalowanie systemu Joomla! na większości komercyjnych serwerów WWW jest proste i rzadko wymaga dodatkowego konfigurowania serwera. Wiele firm hostingowych umożliwia instalację systemu Joomla! dla konta za pomocą jednego kliknięcia. Dla początkujących jest to łatwy sposób na zainstalowanie systemu i utworzenie bazy danych bez konieczności samodzielnego przesyłania plików. Odwiedzający mogą korzystać z frontonu systemu za pomocą niemal każdego komputera z dowolną przeglądarką. Zaplecze potrzebne administratorom obsługuje najnowsze wersje wszystkich popularnych przeglądarek.

Wymagania dotyczące serwera Preferowana konfiguracja serwera dla systemu Joomla! obejmuje serwer WWW Apache i bazę danych MySQL, choć dopuszczalne są też inne konfiguracje. Tabela 2.1 przedstawia minimalne i zalecane wymagania techniczne potrzebne do uruchomienia systemu Joomla! 3.x na serwerze WWW. Aktualną listę wymagań dotyczących serwera, a także wymagania starszych wersji systemu Joomla! znajdziesz na stronie www.joomla.org/technical-requirements.html.

46

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Tabela 2.1. Wymagania dotyczące konfiguracji serwera dla wersji Joomla! 3.x Oprogramowanie

Wersja minimalna

Wersja zalecana

PHP (opcja Magic Quotes GPC wyłączona)

5.3.1 (lub nowsza)

5.3.1 (lub nowsza)

Obsługiwane bazy danych

Wersja minimalna

Wersja zalecana

MySQL (wymagana jest obsługa InnoDB)

5.1 (lub nowsza)

5.1 (lub nowsza)

Microsoft SQL

10.50.1600.1 (lub nowsza)

10.50.1600.1 (lub nowsza)

PostgreSQL

8.3.18 (lub nowsza)

8.3.18 (lub nowsza)

Obsługiwane serwery WWW

Wersja minimalna

Wersja zalecana

Serwer WWW Apache (z rozszerzeniami mod_mysql, mod_xml i mod_zlib)

2.x (lub nowsza)

2.x (lub nowsza)

nginx

1.1 (lub nowsza)

1.1 (lub nowsza)

IIS Microsoftu

7 (lub nowsza)

7 (lub nowsza)

Te wymagania dotyczą ogólnej konfiguracji, natomiast jeśli użytkownik chce korzystać z adresów URL przyjaznych dla przeglądarek, powinien zainstalować rozszerzenie mod_rewrite (jeśli używa serwera WWW Apache) lub Microsoft URL Rewrite Module (jeśli korzysta z serwera IIS Microsoftu). W większości hostów WWW rozszerzenia te są zainstalowane, jednak zawsze należy się upewnić, czy są dostępne. Jeśli używasz serwera IIS Microsoftu, powinieneś zapoznać się z forum dyskusyjnym poświęconym systemowi Joomla!. Forum to znajdziesz pod adresem http://forum.joomla.org/viewforum.php?f=717.

Zapewnianie dostępu użytkownikom i administratorom witryny Użytkownicy i administratorzy witryny korzystają z systemu Joomla! za pomocą przeglądarek. W ten sposób można uzyskać dostęp zarówno do frontonu, jak i do zaplecza witryny. Z frontonu systemu Joomla! można korzystać za pomocą różnych platform i przeglądarek, w tym przy użyciu urządzeń przenośnych. Wyświetlanie frontonu zależy w większym stopniu od sposobu zakodowania szablonu witryny niż od cech samego systemu. Zalecane jest zapewnienie obsługi języka JavaScript, jednak nie jest to wymagane. Niektóre rozszerzenia niezależnych producentów mogą wymagać spełnienia dodatkowych warunków. Zawsze należy sprawdzać, czy instalowane rozszerzenie jest zgodne z systemami potrzebnymi dla osób odwiedzających witrynę.

Do administrowania witryną w systemie Joomla! wystarczy połączenie z internetem i przeglądarka. Administracyjny system zaplecza jest zgodny z nowymi wersjami większości popularnych przeglądarek, w tym z aplikacjami Internet Explorer, Firefox, Safari i Chrome.

Rozdział 2.  Pobieranie i instalowanie systemu Joomla!

47

Instalowanie systemu Joomla! Po pobraniu plików instalacyjnych należy przenieść je na serwer i uruchomić program instalacyjny. Po zainstalowaniu systemu Joomla! na serwerze można zacząć dostosowywanie witryny i dodawanie materiałów. Instalacja to niezbędny — a przy tym stosunkowo szybki i łatwy — etap przygotowywania witryny. System Joomla! można zainstalować na serwerze lokalnym lub na zdalnym serwerze WWW. Lokalna instalacja pozwala utworzyć witrynę testową lub rozwojową, która znacznie ułatwi prace nad serwisem. Zainstalowanie systemu Joomla! na zdalnym serwerze WWW umożliwia zbudowanie publicznie dostępnej witryny. Inne osoby mogą ją przeglądać i jej używać. W obu przypadkach proces instalowania przebiega prawie tak samo. Istnieje forum, na którym osoby mające problemy z instalacją systemu Joomla! 3 mogą znaleźć pomoc. Forum to znajduje się pod adresem http://forum.joomla.org/viewforum.php?f=707.

Tworzenie lokalnej witryny rozwojowej Można utworzyć witrynę opartą na systemie Joomla! na lokalnym komputerze na potrzeby testów i rozwijania serwisu. Lokalna instalacja przyspiesza i ułatwia prace nad budową nowego serwisu. Jest to doskonały sposób na utworzenie witryny przed umieszczeniem jej na aktywnym serwerze, ponieważ pozwala natychmiast zobaczyć efekt zmian bez konieczności przesyłania plików na zdalny serwer WWW i z powrotem. Ponadto, jeśli programista korzysta z wolnego lub niestabilnego połączenia internetowego, lokalna instalacja rozwojowa oszczędzi mu wiele czasu i nerwów. Lokalną instalację można utworzyć w dowolnym systemie — Windows, Mac lub Linux. Trzeba jednak się upewnić, że maszyna może działać jako serwer i spełnia wymagania techniczne wymienione w poprzednim podrozdziale. Jeśli Czytelnik chce pobrać i zainstalować każdy komponent niezależnie, może to zrobić, jednak zalecam zastosowanie jednego z licznych pakietów umożliwiających zainstalowanie całego potrzebnego oprogramowania za pomocą jednego kliknięcia. Dla użytkowników systemu Windows dostępne są pakiety XAMPP i WampServer umożliwiające łatwe zainstalowanie serwera Apache, bazy MySQL, języka PHP oraz powiązanych narzędzi. Użytkownicy systemu Mac mogą wybrać pakiet XAMPP lub MAMP. Użytkownicy systemu Linux mogą zainstalować pakiet XAMPP (choć zwykle jest to zbędne, ponieważ w instalacjach systemu Linux potrzebne komponenty są przeważnie dostępne; wystarczy je aktywować). Pakiet XAMPP można pobrać pod adresem www.apachefriends.org, pakiet WampServer — ze strony www.wampserver.com, a pakiet MAMP — pod adresem www.mamp.info.

Opis instalowania pakietu MAMP znajduje się w dodatku D.

48

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Po zainstalowaniu pakietu z wszystkimi niezbędnymi komponentami serwera można przystąpić do umieszczania systemu Joomla! na lokalnym komputerze. Instalowanie systemu Joomla! w połączeniu z dowolnym pakietem –AMP obejmuje następujące etapy: 1. Pobranie plików rdzenia systemu Joomla!. 2. Otworzenie katalogu htdocs w folderze z instalacją pakietu –AMP na komputerze. 3. Utworzenie nowego katalogu dla witryny systemu Joomla!. Nazwa tego folderu powinna być prosta (na przykład „joomla3”), ponieważ posłuży jako adres w przeglądarce. 4. Rozpakowanie plików systemu Joomla! i umieszczenie ich w nowym katalogu. 5. Uruchomienie serwerów pakietu –AMP. Należy zastosować się do wskazówek podanych w aplikacji. Kiedy serwery zaczną działać, przeglądarka otworzy i wyświetli stronę główną pakietu –AMP. Powinna ona wyglądać mniej więcej tak, jak na rysunku 2.4. Rysunek 2.4. Strona startowa pakietu MAMP. Jest ona typowa dla pakietów –AMP

6. Wskazanie przeglądarce katalogu z plikami systemu Joomla!. Pojawi się kreator instalacji tego systemu. W tym przykładzie pliki są umieszczone w podkatalogu /joomla3 w katalogu głównym pakietu –AMP. Jeśli nie chcesz korzystać z podkatalogu, skopiuj pliki systemu Joomla! do katalogu głównego pakietu (/htdocs). Jeżeli zastosujesz to podejście, stroną główną witryny będzie adres katalogu głównego pakietu –AMP.

Od tego miejsca można wykonać kroki opisane w punkcie „Korzystanie z instalatora systemu Joomla!”.

Rozdział 2.  Pobieranie i instalowanie systemu Joomla!

49

Joomla! 3 wymaga, aby funkcja Magic Quotes GPC na serwerze WWW Apache była wyłączona. W niektórych wersjach pakietów –AMP funkcja ta domyślnie jest włączona. Aby zainstalować system Joomla! 3, trzeba ją wyłączyć. Stanowi to problem dla użytkowników podstawowej wersji pakietu MAMP, ponieważ nie można w niej zmienić ustawienia Magic Quotes GPC. Aby móc wyłączyć tę funkcję, trzeba zainstalować wersję MAMP Pro. Pozwala ona wprowadzić właściwe ustawienia w pliku php.ini.

Instalowanie systemu na serwerze firmy hostingowej Przy instalowaniu systemu Joomla! na zdalnym serwerze zwykle stosowane jest jedno z dwóch podejść. Można przeprowadzić automatyczną instalację z wykorzystaniem instalatora udostępnianego przez firmę hostingową lub ręcznie zainstalować system. Automatyczne instalatory, np. Fantastico, Softaculous i Installatron, umożliwiają zainstalowanie systemu Joomla! lub innych popularnych narzędzi bezpośrednio z poziomu panelu sterowania kontem w firmie hostingowej. Jeśli Czytelnik chce użyć automatycznego instalatora, powinien zastosować się do wskazówek firmy hostingowej. Jeżeli potrzebna będzie pomoc, należy poprosić firmę o wsparcie techniczne. Stosowanie automatycznych instalatorów może czasem prowadzić do problemów z uprawnieniami do utworzonej witryny. Dla większości użytkowników nie jest to istotne, jednak jeśli Czytelnik zamierza dostosowywać witrynę w dużym zakresie, powinien uniknąć kłopotów i samodzielnie zainstalować pliki witryny, zamiast polegać na automatycznym instalatorze.

Aby zainstalować system Joomla! ręcznie przy użyciu standardowego pakietu instalacyjnego, należy wykonać następujące operacje: 1. Pobranie plików rdzenia systemu Joomla!. Krok ten opisano we wcześniejszej części rozdziału. 2. Uzyskanie dostępu do serwera WWW. Zwykle należy zastosować protokół FTP lub menedżer plików z konta firmy hostingowej. 3. Utworzenie nowego katalogu na witrynę systemu Joomla!. Nazwa katalogu powinna być prosta (na przykład „joomla”), ponieważ posłuży jako adres w przeglądarce. Jeśli system Joomla! ma być instalowany w katalogu głównym, można pominąć ten krok. 4. Przeniesienie archiwum z plikami systemu Joomla! na serwer. Pliki należy umieścić w katalogu, którego wskazanie ma prowadzić do wyświetlenia witryny. W dodatku B znajduje się lista plików i katalogów systemu Joomla! w formie, w jakiej powinny pojawić się na serwerze.

5. Wypakowanie archiwum z systemem Joomla!. Jeśli firma hostingowa nie umożliwia wypakowywania archiwów na serwerze, trzeba to zrobić lokalnie, a następnie przenieść pliki na serwer. Warto zauważyć, że potrwa to znacznie dłużej z uwagi na dużą liczbę plików i ich znaczny rozmiar. 6. Wskazanie w przeglądarce katalogu z plikami systemu Joomla!. Pojawi się kreator instalacji systemu Joomla!.

50

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Od tego miejsca można wykonać kroki opisane w punkcie „Korzystanie z instalatora systemu Joomla!” w dalszej części rozdziału. Nazwa katalogu głównego jest inna w poszczególnych firmach hostingowych. Jeśli Czytelnik nie ma pewności, który folder na serwerze WWW jest katalogiem głównym, powinien skontaktować się z pomocą techniczną firmy hostingowej.

Korzystanie z instalatora systemu Joomla! System Joomla! obejmuje działający krok po kroku instalator z interfejsem podobnym do wielu innych standardowych kreatorów instalacyjnych. Narzędzie to wykonuje za użytkownika większość zadań. Zwykle wystarczy tylko podać informacje, kiedy program ich zażąda, a następnie kliknąć przycisk Dalej. Przed uruchomieniem instalatora trzeba wykonać operacje wymienione w jednym z dwóch poprzednich punktów (w zależności od tego, czy system jest instalowany lokalnie, czy na serwerze firmy hostingowej), a następnie wskazać przeglądarce lokalizację plików systemu Joomla! na serwerze. Po wczytaniu w przeglądarce adresu witryny opartej na systemie Joomla! automatycznie uruchomi się kreator instalacyjny. Jeśli serwer spełnia wymagania związane z instalacją, na ekranie pojawi się okno dotyczące pierwszego etapu jego działania, widoczne na rysunku 2.5. Rysunek 2.5. Na pierwszym ekranie kreatora instalacji należy podać podstawowe ogólne informacje o konfiguracji

Jeśli serwer nie jest odpowiednio skonfigurowany i nie umożliwia uruchomienia systemu Joomla!, nie zobaczysz pierwszego etapu instalatora. W zamian pojawi się strona z informacjami o stanie systemu. Znajdziesz tam wymagania, które trzeba spełnić, aby zainstalować system Joomla!. Jeżeli serwer nie spełnia któregoś z wymagań, obok opisu widoczny jest czerwony napis Nie. Przed zainstalowaniem systemu trzeba rozwiązać problemy.

Rozdział 2.  Pobieranie i instalowanie systemu Joomla!

51

Po wprowadzeniu potrzebnych zmian odśwież stronę lub kliknij przycisk Sprawdź ponownie. W razie potrzeby wprowadź dalsze zmiany i sprawdź skutki. Gdy przy wszystkich wymaganiach widoczny jest napis Tak, można kontynuować instalację. W pierwszym etapie widoczny jest główny ekran konfiguracyjny (rysunek 2.5). Wykonaj przedstawione poniżej operacje, aby uzupełnić potrzebne informacje: 1. Aby zainstalować system Joomla! w języku innym niż polski, wybierz opcję w polu Wybierz język widocznym w górnej części strony. Jeśli chcesz zastosować język domyślny, nie musisz wprowadzać żadnych zmian. 2. W polu Nazwa witryny wprowadź pożądaną nazwę witryny systemu Joomla!. 3. W polu Opis witryny wpisz krótki opis witryny systemu Joomla!. Tekst wprowadzony w polu Opis zostanie wykorzystany w domyślnych metadanych z opisem witryny.

4. W polu Email administratora wprowadź poprawny adres e-mail głównego administratora witryny. 5. W polu na nazwę administratora możesz zmienić nazwę domyślną (jest to opcjonalny krok). 6. W polu Hasło administratora wprowadź hasło. 7. Potwierdź hasło administratora, wprowadzając je ponownie w odpowiednim polu. 8. Aby zainstalować początkowo wyłączoną witrynę (jest wtedy niewidoczna dla innych), zmień ustawienie Witryna wyłączona z Nie na Tak. Jeśli nie ma znaczenia, że witryna natychmiast będzie dostępna, nie musisz zmieniać tej opcji. 9. Kliknij przycisk Dalej w prawym górnym rogu witryny, aby przejść dalej. Wiele informacji wprowadzanych na ekranie z główną konfiguracją w trakcie instalacji można później zmienić z poziomu menedżera konfiguracji systemu Joomla!.

Drugi etap w kreatorze instalacji to ekran konfiguracji bazy danych (rysunek 2.6). Podaj następujące informacje, aby ukończyć ten etap: 1. W polu kombi wybierz typ bazy danych używanej przez serwer. Jeśli chcesz zainstalować system Joomla! w bazie SQL Microsoftu, a w polu kombi nie ma potrzebnej opcji, upewnij się, że w instalacji PHP włączyłeś obsługę baz SQL Microsoftu. Jej włączenie może wymagać pobrania i zainstalowania opracowanych przez Microsoft sterowników umożliwiających obsługę baz SQL Server w PHP. Sterowniki i dodatkowe informacje znajdziesz na stronie www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx? id=20098.

2. W polu Nazwa serwera bazy danych wprowadź nazwę serwera bazy danych. Często jest to localhost. 3. W polu Nazwa użytkownika wpisz nazwę użytkownika bazy danych.

52

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Rysunek 2.6. Drugi etap kreatora wymaga podania informacji potrzebnych systemowi Joomla! do nawiązania połączenia z bazą danych

4. W polu Hasło wprowadź hasło dla użytkownika podanego w kroku 3. 5. W polu Nazwa bazy danych wprowadź nazwę nadaną bazie w trakcie jej tworzenia. 6. Pole Przedrostek dla tabel bazy danych zwykle można pozostawić bez zmian. Znajduje się w nim wartość domyślna. Nie trzeba jej modyfikować (jest generowana losowo ze względów bezpieczeństwa). 7. Jeśli zastępujesz istniejącą instalację systemu Joomla!, określ, czy chcesz zastąpić, czy zarchiwizować dawne tabele. W tym celu wybierz opcję w kontrolce Przetwarzanie starej bazy danych. Jeśli nie zastępujesz dawnej instalacji systemu Joomla!, wybrana opcja nie ma znaczenia. 8. Po wprowadzeniu wszystkich potrzebnych informacji kliknij przycisk Dalej w prawym górnym rogu. W starszych wersjach systemu Joomla! przed uruchomieniem instalatora trzeba było ręcznie utworzyć bazę danych. Teraz jest inaczej. Instalator systemu Joomla! 3 potrafi utworzyć bazę danych w trakcie instalacji i przypisuje jej nazwę określoną w jednym z opisanych kroków. Trzeba jednak zadbać o podanie odpowiedniej nazwy użytkownika i hasła. Dane konto musi istnieć i mieć wystarczające uprawnienia do utworzenia nowej bazy danych.

W trzecim etapie pracy kreatora instalacji zobaczysz ostatni ekran — Finalizacja (rysunek 2.7). Pełni on dwie funkcje. Pozwala określić, czy należy zainstalować przykładowe dane systemu Joomla!, i umożliwia sprawdzenie, czy informacje podane na wcześniejszych ekranach są prawidłowe. Przejrzyj dane widoczne na tej stronie i zdecyduj, czy chcesz korzystać z przykładowych danych. Jeśli tak, wskaż, który zestaw chcesz wykorzystać. Po sprawdzeniu poprawności informacji i wybraniu przykładowych danych kliknij przycisk Instalacja. Program spróbuje wtedy dokończyć instalację.

Rozdział 2.  Pobieranie i instalowanie systemu Joomla!

53

Rysunek 2.7. W trzecim etapie kreatora instalacji można przejrzeć wprowadzone informacje i określić, czy kreator ma zainstalować przykładowe dane

Jeśli użytkownik po raz pierwszy korzysta z systemu Joomla!, bardzo wskazane jest zainstalowanie przykładowych danych. Obejmują one różne przydatne informacje, a także przykłady zastosowania standardowych technik budowania witryn. Ponadto w trakcie instalowania przykładowych danych system tworzy liczne menu i moduły, które przyspieszają rozwijanie witryny. Wielu doświadczonych programistów instaluje przykładowe dane, ponieważ przyspiesza to tworzenie najczęściej używanych menu i modułów. Szybciej można usunąć niepotrzebne komponenty, niż od podstaw budować wszystkie podstawowe fragmenty witryny. Istnieje kilka różnych wersji przykładowych danych. Najprzydatniejsza nosi nazwę Poznaj Joomla. Pozostałe wersje są mniej szczegółowe i dotyczą konkretnych zastosowań określonych w nazwach. Warto zauważyć, że przykładowe dane zawsze można usunąć, natomiast ich późniejsza instalacja nie jest prosta, dlatego jeżeli mogą okazać się przydatne, należy od razu je zainstalować! Informacje na temat poszczególnych zestawów przykładowych danych znajdziesz w dodatku A.

Gdy klikniesz przycisk Instalacja, instalator systemu Joomla! zostanie uruchomiony i zobaczysz ekran z informacjami o postępie instalacji (rysunek 2.8). Gdy kreator instalacji zakończy działanie, zobaczysz ostatni ekran (rysunek 2.9). Widoczne są na nim gratulacje. Pozostał do wykonania jeszcze jeden ważny krok — usunięcie katalogu instalacyjnego. Nie należy pozostawiać go na serwerze, ponieważ stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa witryny. Aby go usunąć, kliknij przycisk Usuń folder instalacyjny. Po kliknięciu przycisku powinien pojawić się komunikat z potwierdzeniem. Jeśli stanie się inaczej, usuń katalog ręcznie. Możesz kliknąć przycisk Witryna, aby zobaczyć fronton nowej witryny, lub przycisk Zaplecze, aby przejść bezpośrednio do ekranu logowania dla administratorów. Teraz możesz przejść do konfigurowania nowej witryny systemu Joomla! i zapełniania jej danymi.

54

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Rysunek 2.8. Ekran stanu pojawia się, gdy kreator instalacji przygotowuje witrynę. To już prawie koniec!

Rysunek 2.9. Ekran z gratulacjami. Usuń katalog instalacyjny i możesz przystąpić do pracy

Aby włączyć język polski w zapleczu i frontonie, zaloguj się do systemu administracyjnego, wybierz opcję Rozszerzenia/Języki z głównego menu administracyjnego i kliknij przycisk Instaluj język. Na liście, która się pojawi, zaznacz pole wyboru obok języka polskiego i kliknij przycisk Instaluj. Gdy system zakończy instalowanie języka, na listach zainstalowanych języków (opcje Zainstalowane języki witryny i Zainstalowane języki zaplecza w menu widocznym po lewej stronie) zaznacz opcję Polish (pl-PL) i kliknij przycisk Domyślnie.

Rozdział 2.  Pobieranie i instalowanie systemu Joomla!

55

Podsumowanie W tym rozdziale omówiono pobieranie i instalowanie systemu Joomla!. Oto poruszone zagadnienia: 

Pobieranie odpowiednich plików potrzebnych do zainstalowania systemu Joomla!.



Poruszanie się po witrynie JoomlaCode w poszukiwaniu plików i zasobów.



Spełnianie wymagań związanych z instalacją systemu Joomla! 3.



Instalowanie systemu Joomla! lokalnie i na serwerze firmy hostingowej.



Używanie wbudowanych przykładowych danych systemu.

W następnym rozdziale znajdziesz przewodnik po frontonie i zapleczu świeżo zainstalowanego systemu Joomla!.

56

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Rozdział 3.

Przegląd systemu Joomla! W tym rozdziale: 

Wprowadzenie do frontonu domyślnej instalacji systemu Joomla!



Omówienie struktury domyślnej zawartości



Wprowadzenie do zaplecza domyślnej instalacji systemu Joomla!



Przegląd kontrolek panelu administracyjnego systemu Joomla!

Jeśli Czytelnik wykonał czynności z poprzedniego rozdziału, powinien mieć w pełni zainstalowany system Joomla! gotowy do przeglądu. Ten rozdział obejmuje omówienie interfejsów frontonu i zaplecza systemu Joomla! oraz objaśnienie elementów widocznych na ekranie. Znajduje się tu też krótkie wprowadzenie i przegląd systemu Joomla!. Po zapoznaniu się z tym rozdziałem powinieneś znać interfejsy na tyle dobrze, aby móc wydajnie konfigurować i dostosowywać system Joomla! oraz dobrze rozumieć skutki podejmowanych decyzji. Odwołania i rysunki w tym rozdziale dotyczą witryny domyślnej z zainstalowanymi przykładowymi danymi.

Wprowadzenie do frontonu Fronton systemu Joomla! to interfejs widoczny dla osób odwiedzających witrynę. Jest to docelowa lokalizacja danych wyjściowych i miejsce, w którym użytkownicy mogą uzyskać dostęp do treści oraz funkcji serwisu. Domyślnie dostęp do frontonu witryny systemu Joomla! jest nieograniczony. Można jednak ograniczyć widoczność materiałów i funkcji przez udostępnienie ich tylko zarejestrowanym oraz zalogowanym do systemu użytkownikom. Kontrolę dostępu i uprawnienia użytkowników omówiono szczegółowo w rozdziale 10.

58

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Osoby odwiedzające witrynę powinny mieć możliwość oglądania i używania zawartości oraz funkcji frontonu za pomocą nowszych i starszych wersji różnych przeglądarek. Witryna powinna być dostępna także w większości popularnych urządzeń przenośnych. Dostępność frontonu w dużej mierze zależy od szablonu witryny, dlatego jeśli zainstalujesz inny szablon, może to mieć wpływ na użyteczność frontonu.

W kategoriach mechanizmów strukturalnych frontonu kluczowe elementy widoczne na ekranie (zobacz rysunek 3.1) to: 

Szablon. Jest to kontener na wszystkie dane wyjściowe strony. Określa wygląd i działanie strony.



Artykuły. Są to elementy treści witryny.



Moduły. Elementy należy umieszczać w określonych miejscach szablonu, aby udostępnić dane i funkcje. Za pomocą modułu można np. dodać menu w górnej części szablonu lub umieścić listę artykułów albo formularz logowania na pasku bocznym.



Komponenty. Zapewniają najważniejsze niezależne funkcje, np. wyszukiwanie w witrynie.

Rysunek 3.1. Fronton domyślnej witryny systemu Joomla! 3 z zainstalowanymi przykładowymi danymi. Warto zwrócić uwagę na najważniejsze obszary z danymi wyjściowymi

Wprowadzenie do struktury organizacyjnej treści W systemie Joomla! elementy treści są uporządkowane w hierarchię składającą się z kategorii i artykułów. Kategorie można tworzyć i zagnieżdżać (obsługują one relację nadrzędna – podrzędna). Artykuły można albo przypisać do kategorii, albo wydzielić z hierarchii i umieścić w uniwersalnej kolekcji tak zwanych materiałów nieprzypisanych.

Rozdział 3.  Przegląd systemu Joomla!

59

Rozwijanie słownictwa związanego z systemem Joomla! W tekście — z kilkoma wyjątkami — stosowana jest terminologia spójna ze słownictwem używanym przez zespół Joomla! w witrynie z dokumentacją i w internetowych plikach pomocy. Krótki przegląd pojęć specyficznych dla systemu Joomla! pomoże Czytelnikom dokładnie zrozumieć analizy zarówno z tej książki, jak i z materiałów z dokumentacji systemu. 

Poziom dostępu. Poziomy dostępu umożliwiają administratorowi witryny kontrolowanie dostępu do artykułów lub funkcji. System Joomla! ma trzy poziomy dostępu: powszechny, rejestrowany i specjalny. Ustawienie poziomu dostępu do elementu na powszechny oznacza, że każdy może z niego korzystać. Poziomy rejestrowany i specjalny umożliwiają dostęp do materiałów tylko użytkownikom przypisanym do określonych grup.



Archiwa. Artykuły w systemie Joomla! można usunąć z ogólnych obszarów z treścią witryny i umieścić w archiwum. Archiwa mogą być dostępne publicznie, a można też zablokować publiczny dostęp do archiwum. Omawianą technikę stosuje się najczęściej w blogach, ponieważ zarchiwizowane artykuły można wykorzystać do uporządkowania dawnych artykułów według miesiąca ich dodania.



Artykuł. Artykuł to strona z treścią utworzona za pomocą funkcji Utwórz artykuł systemu Joomla!. Artykuły są dostępne w menedżerze Artykuły i można je tworzyć, edytować, usuwać, publikować, wycofywać z publikacji i archiwizować. Niektóre grupy użytkowników mogą też dodawać artykuły z poziomu frontonu witryny.



Komponent. Komponenty to podstawowe jednostki funkcjonalne, które zapewniają dane wyjściowe dla głównych obszarów z treścią strony. Komponenty to najbardziej złożone pojedyncze jednostki systemu. Czasem składają się z kompletnych aplikacji. Każdy komponent ma w systemie administracyjnym odrębny interfejs do zarządzania. W systemie domyślnym znajduje się wiele komponentów, a użytkownik może dodać następne.



Rdzeń. W tym kontekście nazwa rdzeń opisuje po prostu pliki składające się na domyślną dystrybucję systemu Joomla!.



Rozszerzenia. Rozszerzenia to ogólna nazwa dotycząca dowolnych komponentów, modułów, dodatków i szablonów dołączanych do domyślnego systemu. Do instalowania i usuwania rozszerzeń oraz zarządzania nimi służy menedżer Rozszerzenia w systemie administracyjnym. Warto zauważyć, że z uwagi na to, iż niektóre rozszerzenia są wymagane przez system Joomla!, nie można ich usunąć. Prawdopodobnie dobrym podejściem jest usuwanie tylko samodzielnie zainstalowanych rozszerzeń.



Menu. Menu przechowują opcje nawigacyjne witryny. Do tworzenia, edytowania i usuwania menu służy Projektant menu, jednak do zarządzania wyglądem menu przeznaczony jest menedżer Moduły uruchamiany dla modułów typu Menu. Menu składają się z pozycji menu.



Pozycje menu. Pozycje menu to odnośniki w menu. Do ich tworzenia, edytowania i usuwania służą poszczególne Projektanty pozycji menu. Każde menu w systemie jest powiązane z jednym takim projektantem.



Typy pozycji menu. Każda pozycja menu ma określony typ. Tworzenie nowej pozycji menu wymaga wybrania jej typu. Typy te są w systemie Joomla! bardzo ważne, ponieważ określają pewne aspekty wyglądu strony, do której prowadzi dana pozycja.

60

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!



Moduł. Moduły zwykle generują dane wyjściowe w dodatkowych obszarach strony (czyli poza głównym obszarem z treścią). Moduły są czasem prostymi kontenerami na tekst lub grafikę. W innych sytuacjach udostępniają ograniczone funkcje, na przykład pole logowania. Moduły często łączone są z komponentami w celu udostępnienia dodatkowego sposobu wyświetlania danych wyjściowych komponentu. Moduły są dostępne w menedżerach modułów, gdzie można je edytować i przypisywać do różnych stron oraz pozycji. W domyślnym systemie dostępnych jest wiele różnych typów modułów. Moduły można dodawać do systemu poprzez menedżer Rozszerzenia. Ponadto administrator witryny może je tworzyć z poziomu menedżera Moduły.



Pozycje modułów. Pozycje modułów to miejsca na stronie, do których można przypisać moduł, żeby wyświetlić go w danym obszarze. Pozycje modułów są określane przez projektanta szablonu. Zapisuje on w szablonie znaczniki pozycji modułów wyznaczające wszystkie pozycje modułów.



Typ modułu. Każdy moduł w systemie ma określony typ. Przy ręcznym tworzeniu nowego modułu trzeba wybrać jego typ. Wyznacza on pewne aspekty działania modułu.



Kanały informacyjne. W systemie Joomla! pojęcie kanał informacyjny dotyczy kanału RSS lub podobnego mechanizmu rozpowszechniania informacji. System Joomla! potrafi wyświetlać w witrynie dane z kanałów informacyjnych za pomocą komponentu News Feed lub modułu Feed Display. W witrynie można też udostępnić użytkownikom odnośniki służące do rozpowszechniania informacji, co pozwala przekształcić treść strony w wiadomość z kanału informacyjnego wyświetlanego innym osobom. Nie należy mylić kanałów informacyjnych z funkcją wyświetlania wiadomości za pomocą modułu Newsflash (zobacz następne pojęcie). Choć obie nazwy są podobne, mechanizmy te nie są ze sobą w żaden sposób powiązane.



Wyświetlanie wiadomości. Funkcja wyświetlania wiadomości jest oparta na module pokazującym na ekranie jeden lub kilka krótkich fragmentów treści. Nie należy mylić tej funkcji z kanałami informacyjnymi. Mechanizmy te nie są ze sobą w żaden sposób powiązane.



Dodatek. Dodatki to aplikacje pomocnicze wzbogacające funkcje komponentów, artykułów lub modułów w witrynie. Dodatki są dostępne w menedżerze Dodatki. Nowe dodatki można instalować za pomocą menedżera Rozszerzenia. Ponadto administrator witryny może je tworzyć za pomocą menedżera Dodatki.



Szablon. Szablony kontrolują warstwę prezentacji w witrynie systemu Joomla! i określają interfejs serwisu. Zmiana szablonu powoduje zmodyfikowanie wyglądu witryny dla odwiedzających lub administratorów. Szablony można dodawać do systemu za pomocą menedżera Rozszerzenia. Zainstalowane szablony są dostępne w menedżerze Szablony, gdzie można je edytować.



Tłumaczenia i pakiety językowe. Tłumaczenia to pliki językowe w witrynie systemu Joomla!. W tej książce zestaw przetłumaczonych plików językowych dla jednego języka jest nazywany pakietem językowym, ponieważ nazwa ta jest bardziej opisowa i mniej myląca niż ogólne pojęcie tłumaczenia. Nowe pakiety językowe można dodawać za pomocą menedżera Rozszerzenia, a zainstalowane pakiety są dostępne w menedżerze Języki.



Kosz. Kosz w systemie Joomla! to tymczasowy magazyn na artykuły oraz pozycje menu usunięte z witryny i oczekujące na trwałe skasowanie. Aby wyświetlić elementy z kosza, należy przefiltrować ich listę i zostawić na niej tylko obiekty przeniesione do kosza.

W ramach przykładu warto przyjrzeć się domyślnej witrynie systemu Joomla! 3 z zainstalowanymi przykładowymi danymi. Pozwoli to zobaczyć, jak wykorzystano kategorie do utworzenia logicznego zbioru kontenerów na zawartość witryny. Strukturę przykładowej zawartości przedstawiono w tabeli 3.1.

Rozdział 3.  Przegląd systemu Joomla!

61

Tabela 3.1. Hierarchia kategorii dla przykładowych danych z systemu Joomla! 3 Kategoria Kategoria (najwyższy poziom) (druga warstwa)

Kategoria (trzecia warstwa)

Kategoria Kategoria (czwarta warstwa) (piąta warstwa)

Sample data — articles Joomla! Extensions Components Modules Content modules User modules Display modules Utility modules Navigation modules Templates Beez3 Protostar Languages Plug-ins Park Site Park Blog Photo Gallery Animals Scenery The Fruit Shop Site Growers Recipes Uncategorized

W każdej z wymienionych kategorii znajduje się jeden lub kilka artykułów. W przykładowych danych widać, że można utworzyć zestaw kategorii i zagnieżdżać je w złożone hierarchie. Strukturę kategorii witryny można wyświetlić w dowolnym momencie. W tym celu należy otworzyć menedżer Kategorie w interfejsie administracyjnym systemu Joomla!. Jeśli chcesz zobaczyć, do których kategorii są przypisane poszczególne artykuły, otwórz menedżer Artykuły.

62

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Warto zwrócić tu uwagę na ważną kwestię — struktury treści utworzone przez administratora nie są automatycznie przekształcane na struktury organizacyjne widoczne dla odwiedzających we frontonie witryny. Hierarchia treści odzwierciedla strukturę artykułów i kategorii na zapleczu serwisu. Jest to narzędzie pomagające porządkować dane autorom treści serwisu. To, w jakiej postaci treść zobaczą użytkownicy, zależy głównie od opisanej szczegółowo w następnym punkcie struktury menu. Omówienie korzystania z sekcji, kategorii i artykułów znajduje się w rozdziale 5.

Wprowadzenie do struktury menu Domyślna instalacja systemu Joomla! z przykładowymi danymi obejmuje dużą liczbę pozycji uporządkowanych w 6 menu. Menu te są widoczne w Projektancie menu, a opcje są dostępne w Projektantach pozycji menu powiązanych z każdym menu. Tabela 3.2 przedstawia listę wszystkich menu z systemu domyślnego z zainstalowanymi przykładowymi danymi. W tabeli znajduje się też liczba pozycji w każdym menu i ustawienia poziomu dostępu. Tabela 3.2. Przegląd domyślnej struktury menu Nazwa menu

Liczba pozycji

Poziom dostępu

User Menu

3

Rejestrowany i specjalny

Top Menu

3

Publiczny

About Menu

86

Publiczny

Australian Parks

7

Publiczny i specjalny

Main Menu

11

Publiczny

Fruit Shop

8

Publiczny i poziom dostępu użytkownika

Poziomy dostępu różnych opcji menu określają ich widoczność dla poszczególnych grup użytkowników. Elementy publicznie dostępne są widoczne dla wszystkich użytkowników, natomiast opcje z ograniczonym dostępem pojawiają się tylko wtedy, gdy użytkownik jest zarejestrowany i zalogował się w witrynie. Administrator witryny może ustalić widoczność opcji menu w trakcie ich tworzenia lub w czasie edycji. Zarządzanie użytkownikami i uprawnieniami opisano w rozdziale 10.

Warto zauważyć, że struktura menu i opcji przedstawiona w tabeli 3.2 jest zupełnie odmienna od struktury kategorii pokazanej w tabeli 3.1. Menu i opcje określają strukturę opracowaną przez administratora witryny dla użytkowników. Choć struktura menu i opcji może odzwierciedlać strukturę kategorii i artykułów, nie musi tak być. W prostych serwisach powiązane ze sobą struktury mogą być odpowiednie, jednak w skomplikowanych witrynach często jest inaczej. Jeśli materiały do witryny tworzy wiele osób, przygotowanie (za pomocą kategorii) struktury treści używanej na zapleczu jest znakomitym sposobem na uporządkowanie danych.

Rozdział 3.  Przegląd systemu Joomla!

63

Po utworzeniu kilku menu można przypisywać różne menu do poszczególnych stron i rozmaitych obszarów na stronach, co pokazano na rysunku 3.2. Kontrolowanie rozmieszczenia menu na stronie odbywa się przez przypisanie modułów menu do określonych pozycji modułów. Służy do tego opisany w następnym punkcie menedżer Moduły. Rysunek 3.2. Fronton domyślnej witryny systemu Joomla! 3 z widocznymi różnymi menu. Zauważ, że użytkownikiem jest tu administrator witryny, co pozwala mu dodawać i modyfikować treści we frontonie

Zarządzanie menu i opcjami omówiono w rozdziale 8.

Moduły i ich rola Domyślna instalacja systemu Joomla! z zainstalowanymi przykładowymi danymi obejmuje dużą liczbę modułów. Niektóre z nich są opublikowane i widoczne, natomiast inne — nie. Widoczność modułów zależy od tego, czy: 1. moduł jest włączony (czyli tego, czy jest opublikowany); 2. moduł jest przypisany do oglądanej strony; 3. użytkownik ma uprawnienia dostępu wystarczające do zobaczenia modułu. Przypisanie, widoczność i poziomy dostępu modułów można zmieniać przez ich edycję w menedżerze Moduły (zobacz rysunek 3.3). Moduły umieszcza się na stronie przez przypisanie ich do pozycji modułów. Pozycje te są zapisane w kodzie szablonu przez projektanta. Na rysunku 3.3 widoczna jest strona z rysunku 3.1, jednak tym razem dodano nazwy pozycji modułów. W systemie Joomla! występują dwa rodzaje modułów — moduły witryny i moduły administratora. Moduły witryny są widoczne tylko we frontonie. Moduły administratora pojawiają się tylko na zapleczu witryny.

64

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Rysunek 3.3. Typowa strona z domyślnej witryny z zainstalowanymi przykładowymi danymi. Widać tu, jak różne moduły wyglądają dla użytkowników frontonu serwisu

Do przeglądania modułów i manipulowania nimi służy menedżer Moduły. Moduły witryny omówiono w rozdziale 17. Opis modułów administratora znajduje się w rozdziale 18.

Wprowadzenie do zaplecza Zaplecze witryny systemu Joomla! to interfejs administracyjny. To tu wykonywana jest większość zadań związanych z zarządzaniem serwisem. Interfejs administracyjny umożliwia tworzenie, modyfikowanie i usuwanie treści oraz kont, a także zmianę konfiguracji i wyglądu witryny. Interfejs ten pozwala też sprawdzić aktywność użytkowników i statystyki oraz obejmuje narzędzia pomagające w optymalizowaniu wydajności witryny, a także instalowaniu poprawek i zabezpieczeniu jej. Dostęp do systemu administracyjnego jest kontrolowany przez formularz logowania i mogą go uzyskać tylko użytkownicy przypisani do grup z uprawnieniem dostępu do interfejsu administracyjnego. W instalacji domyślnej dostęp do tego interfejsu mają tylko grupy Administrator i Super Users. Zmienić to można na karcie Ustawienia uprawnień w menedżerze Konfiguracja globalna. W standardowej instalacji domyślnie strona logowania dla administratorów znajduje się w katalogu /administrator — na przykład www.domena.pl/administrator. Aby się zalogować, wystarczy wpisać ten adres w przeglądarce, a następnie wprowadzić nazwę użytkownika i hasło. Na rysunku 3.4 przedstawiono ekran logowania do interfejsu administracyjnego. Użytkownicy zaplecza powinni korzystać z systemu tylko za pomocą nowych wersji przeglądarek Internet Explorer, Firefox, Chrome lub Safari, aby zapewnić sobie maksymalny dostęp do wszystkich funkcji administracyjnych. Starsze lub mniej popularne przeglądarki mogą nie działać w optymalny sposób.

Rozdział 3.  Przegląd systemu Joomla!

65

Rysunek 3.4. Ekran logowania do interfejsu administracyjnego

Przegląd interfejsów administracyjnych Układy stron używane w interfejsie administracyjnym można zaklasyfikować do trzech typów. Każdy typ zaprojektowano tak, aby pełnił specyficzne funkcje: 

Panel kontrolny. Jest to ogólna strona, która służy za stronę wejściową do systemu administracyjnego. Ten interfejs pozwala szybko zapoznać się z aktywnością w witrynie i zapewnia łatwy dostęp do często używanych narzędzi.



Strony menedżerów. Są to strony zbiorcze z listami wszystkich elementów z danej kategorii. Gdy wybierzesz jeden z elementów, przejdziesz do strony z obszarem roboczym.



Strony z obszarem roboczym. To tu wykonuje się większość zadań takich jak edycja, usuwanie i modyfikowanie elementów. Interfejs zapewnia wszystkie narzędzia potrzebne do wykonania takich operacji.

W dalszych punktach opisano każdy z tych interfejsów. Omówienie pulpitu systemu Joomla! Pierwsza strona widoczna po zalogowaniu się do systemu administracyjnego to Pulpit przedstawiony na rysunku 3.5. Można też w dowolnym momencie wrócić do tej strony przez wybranie opcji Pulpit w menu witryny. Pulpit ma zapewniać administratorom szybki dostęp do najczęściej stosowanych funkcji i używanych narzędzi, a także do streszczenia przydatnych informacji. Oto krótki przegląd zawartości tej strony: 

Na samej górze wzdłuż krawędzi ekranu rozciąga się główne menu nawigacyjne. Kliknięcie poszczególnych opcji daje dostęp do dodatkowych funkcji widocznych na listach rozwijanych.

66

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Rysunek 3.5. Pulpit to pierwsza strona widoczna po zalogowaniu się do systemu administracyjnego na zapleczu witryny



Po lewej stronie, pod logo systemu Joomla!, widoczne jest podmenu z odnośnikami do wybranych ważnych funkcji globalnych.



Po prawej stronie znajduje się kolumna Quick icons. Obejmuje ona skróty do najważniejszych funkcji.



W środkowej kolumnie widoczne są informacje na temat aktywności w witrynie. Dane wyjściowe widoczne na stronie Pulpit są generowane przez różne moduły administracyjne. Można w pewnym zakresie dostosować wygląd tej strony do swoich potrzeb przez zmianę uporządkowania modułów lub ich wyłączenie. W domyślnym szablonie administracyjnym w systemie Joomla! 3 wykorzystano dostosowujący się projekt, aby zachować układ strony niezależnie od przeglądarki lub rozdzielczości ekranu. Interfejs administracyjny działa bardzo dobrze także w urządzeniach przenośnych.

Korzystanie ze stron menedżerów Wszystkie interfejsy menedżerów w systemie administracyjnym są podobne do siebie. Strony z tymi narzędziami mają spójną strukturę, choć mogą wyświetlać różne dane. Aby zobaczyć stronę menedżera podobną do tej z rysunku 3.6, należy kliknąć dowolny z odnośników wśród ikon skrótów na stronie Pulpit lub użyć odsyłaczy dostępnych za pomocą głównego paska nawigacji systemu administracyjnego. Strony menedżerów służą do zarządzania wieloma elementami i wyświetlania ważnych informacji. W dalszych rozdziałach omówiono każdy z tych menedżerów i objaśniono kontrolki oraz informacje widoczne na ich stronach.

Rozdział 3.  Przegląd systemu Joomla!

67

Rysunek 3.6. Typowy interfejs strony menedżera. Tu jest to menedżer Artykuły

Na rysunku 3.6 widoczny jest typowy interfejs menedżera. Oto ważne elementy tego interfejsu: 

W górnej części, pod niebieskim paskiem tytułu, znajduje się grupa kontrolek rozciągnięta wzdłuż całej strony. Ikony te umożliwiają szybkie dodawanie nowych elementów, modyfikowanie ich, kontrolowanie stanu publikacji itd. W ten sposób można uruchomić najczęściej wykonywane zadania.



W lewej kolumnie znajdują się dwa zestawy kontrolek. Jeden to zbiór skrótów do odpowiednich menedżerów (na rysunku 3.6 są to menedżery artykułów, kategorii i wyróżnionych artykułów), a poniżej widoczna jest lista filtrów, które można zastosować do listy pozycji w menedżerze, co ułatwia znajdowanie elementów.



W interfejsie menedżera najważniejsza jest lista elementów. Zajmuje ona większość strony. Obok każdego elementu w kolumnach wyświetlone są podstawowe informacje. Każda kolumna umożliwia sortowanie. Nad listą elementów znajduje się wyszukiwarka i dodatkowe klawisze do obsługi sortowania. Są to niezwykle przydatne narzędzia do zarządzania dużymi lub skomplikowanymi listami elementów. W systemie Joomla! 3 kolejność elementów na stronach menedżera można zmieniać za pomocą funkcji przeciągania. Aby ją włączyć, trzeba najpierw kliknąć ikonę zmiany kolejności (pionową strzałkę o dwóch grotach widoczną po lewej stronie kolumny elementów).

Tworzenie elementów przy użyciu stron z obszarem roboczym Jeśli użytkownik kliknie konkretny element lub ikonę na stronie menedżera, aby wyjść z niej i wykonać konkretne zadanie, przejdzie do strony z obszarem roboczym. Wszystkie strony tego rodzaju są podobne do siebie, a ich elementy mają stałą lokalizację. Układ stron z obszarem roboczym ma ułatwiać wykonywanie zadań. Strony tego typu mają zapewniać łatwy w użyciu interfejs z wszystkimi narzędziami potrzebnymi do skutecznego wykonywania operacji.

68

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Strony z obszarem roboczym zwykle obejmują podstawowe elementy widoczne na rysunku 3.7. Oto wybrane z nich: 

Podobnie jak w interfejsie menedżera, tak i tu bezpośrednio pod niebieskim paskiem tytułowym znajduje się lista ikon często wykonywanych zadań.



Pod listą ikon widoczny jest zbiór zakładek, które umożliwiają przełączanie się między różnymi opcjami związanymi z danym zadaniem.



W prawej kolumnie znajduje się lista najważniejszych funkcji dotyczących danego elementu. Jeśli element to artykuł, kolumna udostępnia kontrolki, które pozwalają zarządzać publikowaniem i dostępem, wyróżnić artykuł i zmienić język.



Najważniejszym fragmentem interfejsu jest główny obszar z treścią. To tu znajdują się pola niezbędne do wykonania podstawowego zadania (zwykle polega ono na tworzeniu lub modyfikowaniu elementu). Jeśli elementem jest artykuł, to tu można wpisać jego treść i ją sformatować.



W dolnej części interfejsu znajdują się dodatkowe funkcje związane z głównym zadaniem. W przypadku artykułów dostępne są dodatkowe pola do zarządzania grafiką i odnośnikami.

Rysunek 3.7. Typowy interfejs strony z obszarem roboczym. Tu jest to strona do edycji artykułów

Obszary robocze różnią się ze względu na główne zadanie, w którego wykonywaniu pomagają. W dalszych rozdziałach opisano każdy obszar roboczy i omówiono kontrolki oraz informacje widoczne na stronach z takimi obszarami. Choć interfejs administracyjny systemu Joomla! jest zaprojektowany tak, aby działał przy różnych ustawieniach wyświetlaczy, to ze stron obszarów roboczych najlepiej jest korzystać w rozdzielczości wyższej niż 1024×768.

Rozdział 3.  Przegląd systemu Joomla!

69

Przegląd głównego menu nawigacyjnego w systemie administracyjnym W systemie Joomla! 3 zmodyfikowano główne menu nawigacyjne w systemie administracyjnym. Pozwoliło to ułatwić dostęp do najważniejszych funkcji i sensowniej pogrupować opcje. W efekcie menu jest lepsze niż w starszych wersjach systemu, a elementy są pogrupowane w bardziej intuicyjny sposób. W tym punkcie opisano pokrótce zawartość i przeznaczenie poszczególnych menu. W dalszych rozdziałach każde menu omówiono dokładniej. Menu System Menu System zawiera odnośniki do funkcji kontrolujących ogólne działanie witryny. Opcje z tego menu dotyczą głównie konfigurowania ustawień i zarządzania witryną, dlatego korzysta się z niego rzadziej niż z innych menu, przeznaczonych do zarządzania treścią. Aby wyświetlić zawartość tego menu, wybierz opcję System w głównej nawigacji. Zobaczysz wtedy następujące opcje: 

Pulpit. Kliknięcie opcji powoduje powrót do Pulpitu.



Konfiguracja globalna. Jej kliknięcie otwiera menedżer Konfiguracja globalna.



Odblokowanie. Powoduje zamknięcie wszystkich artykułów otwartych do edycji. Jest to przydatne, jeśli jedna osoba nie zamknęła elementu otwartego do edycji i blokuje dostęp do niego innym użytkownikom.



Czyść bufor. Wybierz tę opcję, aby opróżnić bufor witryny. System później odbuduje bufor. Jest to przydatne, jeśli zaktualizowane materiały nie są widoczne w witrynie.



Usuń przestarzałe pliki. Kliknij tę opcję, aby usunąć przestarzałe pliki z bufora. Pomaga to odzyskać pamięć dyskową zajmowaną przez takie pliki.



Informacja o systemie. Wybierz tę opcję, aby wyświetlić szczegółowe informacje na temat zainstalowanej wersji systemu Joomla!, a także najważniejsze ustawienia konfiguracyjne serwera.

Menu Użytkownicy Jak wskazuje na to nazwa, menu Użytkownicy obejmuje odnośniki do funkcji dotyczących użytkowników witryny. Opcje z tego menu pozwalają dodawać nowych użytkowników, zarządzać obecnymi i wysyłać korespondencję masową do zarejestrowanych osób. Gdy klikniesz opcję Użytkownicy w głównym menu nawigacyjnym, zobaczysz następujące opcje: 

Użytkownicy. Kliknij ten odnośnik, aby otworzyć menedżer użytkowników. Gdy umieścisz kursor nad opcją, pojawi się skrót umożliwiający dodanie nowego użytkownika.

70

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla! 

Grupy użytkowników. Wybierz tę opcję, aby otworzyć menedżer grup. Gdy umieścisz kursor nad opcją, pojawi się skrót umożliwiający dodanie nowej grupy użytkowników.



Poziomy dostępu. Kliknięcie tej opcji powoduje otwarcie menedżera poziomów dostępu. Przeniesienie kursora nad opcję powoduje pokazanie skrótu, który pozwala dodać nowy poziom dostępu.



Uwagi o użytkownikach. Mechanizm uwag pozwala dodawać uwagi na temat użytkowników. Pomaga to administratorom w zarządzaniu dużymi grupami użytkowników. Informacje tu wprowadzone nie są publikowane we frontonie witryny.



Kategorie uwag o użytkownikach. Ta opcja umożliwia tworzenie kategorii uwag na temat użytkowników.



Korespondencja. Wybierz tę opcję, aby uruchomić funkcję wysyłania korespondencji masowej. Umożliwia ona wysyłanie e-maili do wszystkich użytkowników systemu.

Menu Menu Opcja Menu w głównej nawigacji zapewnia szybki dostęp do wszystkich menu i opcji menu w witrynie. Przy użyciu dostępnych tu opcji można tworzyć nowe menu i dodawać do nich odnośniki wyświetlane użytkownikom frontonu. Kliknięcie opcji Menu w głównej nawigacji systemu administracyjnego powoduje wyświetlenie poniższych pozycji: 

Projektant Menu. Kliknięcie tej pozycji otwiera menedżer Projektant menu. Gdy umieścisz kursor nad tą opcją, zobaczysz skrót pozwalający utworzyć nowe menu.



Lista poszczególnych menu. Pod opcją Projektant menu znajduje się lista wszystkich menu witryny. Kliknięcie nazwy dowolnego z tych menu powoduje przejście do projektanta pozycji dla danego menu. Lista ta jest różna w poszczególnych witrynach.

Menu Artykuły Opcje z menu Artykuły są podstawowym elementem mechanizmu zarządzania treścią w systemie Joomla!. Z tego menu będziesz często korzystał przy dodawaniu nowych elementów, modyfikowaniu istniejących artykułów i zarządzaniu ich pogrupowaniem oraz sposobem wyświetlania. Kliknięcie opcji Artykuły w głównym menu nawigacyjnym systemu administracyjnego powoduje wyświetlenie następujących pozycji: 

Artykuły. Kliknięcie pozycji otwiera stronę Artykuły. Umieść kursor myszy nad tą opcją, aby wyświetlić skrót pozwalający utworzyć nowy artykuł.



Kategorie artykułów. Kliknięcie pozycji otwiera menedżer kategorii. Umieść kursor myszy nad tą opcją, aby wyświetlić skrót pozwalający utworzyć nową kategorię.



Wyróżnione. Kliknięcie pozycji otwiera menedżer wyróżnionych artykułów.



Media. Ta opcja otwiera menedżer multimediów.

Rozdział 3.  Przegląd systemu Joomla!

71

Menu Komponenty Wszystkie komponenty witryny są zgrupowane w menu Komponenty. Pojawiają się tu zarówno komponenty rdzenia, jak i komponenty opracowane przez niezależnych producentów. Wiele komponentów udostępnia podmenu, które pozwala przejść do konkretnych funkcji danego komponentu. Kliknięcie opcji Komponenty w głównym menu nawigacyjnym systemu administracyjnego powoduje wyświetlenie następujących pozycji: 

Reklamy. Jej kliknięcie powoduje przejście do komponentu Reklamy. Zagnieżdżone opcje umożliwiają bezpośrednie przejście do stron Reklamy: Ogłoszenia, Kategorie: Reklamy, Reklamy: Klienci i Reklamy: Śledzenie.



Kontakty. Kliknięcie pozycji zapewnia dostęp do komponentu Zarządzanie kontaktami. Zagnieżdżone opcje umożliwiają bezpośrednie przejście do stron Kontakty: Wizytówki i Kategorie: Kontakty.



Aktualizacja Joomla!. Kliknięcie tej opcji uruchamia funkcję aktualizacji systemu Joomla!. Sprawdza ona dostępność aktualizacji oprogramowania zainstalowanego w systemie.



Powiadomienia. Wybranie tej opcji powoduje otwarcie komponentu Powiadomienia. Umieszczenie kursora nad opcją zapewnia szybki dostęp do odnośników, które pozwalają utworzyć nową wiadomość prywatną lub otworzyć ekran czytnika.



Doniesienia. Kliknięcie tej opcji daje dostęp do komponentu Doniesienia. Opcje w podmenu pozwalają przejść bezpośrednio do menedżera doniesień i menedżera kategorii doniesień.



Przekierowania. Kliknięcie pozycji otwiera komponent Przekierowania.



Wyszukiwanie. Kliknięcie pozycji otwiera stronę Statystyka wyszukiwania.



Wyszukiwarka indeksująca. Kliknięcie tej opcji zapewnia dostęp do funkcji inteligentnego wyszukiwania. Możliwe jest m.in. utworzenie indeksu witryny.



Zakładki. Kliknięcie pozycji zapewnia dostęp do komponentu Zakładki. Zagnieżdżone opcje umożliwiają bezpośrednie przejście do menedżerów Zakładki: Adresy i Kategorie: Zakładki.

Menu Rozszerzenia Menu Rozszerzenia obejmuje odnośniki, które umożliwiają dodawanie rozszerzeń do witryny systemu Joomla! i zarządzanie nimi. Przy użyciu dostępnych tu opcji można instalować, aktywować i publikować nowe rozszerzenia. Menu to obejmuje także odnośniki zapewniające dostęp do motywów, dodatków, modułów i pakietów językowych. Kliknięcie opcji Rozszerzenia w głównym menu nawigacyjnym systemu administracyjnego powoduje wyświetlenie następujących pozycji: 

Instalacje. Kliknięcie pozycji powoduje otwarcie menedżera rozszerzeń, który umożliwia dodawanie i usuwanie rozszerzeń oraz zarządzanie nimi w systemie.

72

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla! 

Moduły. Kliknięcie pozycji otwiera menedżer Moduły. Można w nim przeglądać wszystkie moduły dostępne w systemie, a także je kontrolować i konfigurować.



Dodatki. Kliknięcie pozycji otwiera menedżer Dodatki. Jak wskazuje na to nazwa, menedżer ten zapewnia interfejs do zarządzania wszystkimi dodatkami zainstalowanymi w systemie.



Szablony. Kliknięcie pozycji otwiera menedżer Szablony. Przy użyciu kontrolek z tego menedżera można wybrać główny szablon witryny, a także przypisać dodatkowe szablony do konkretnych stron.



Języki. Kliknięcie pozycji otwiera menedżer Języki. Można w nim dodawać do witryny nowe języki, a także zastępować konkretne łańcuchy znaków ich niestandardowymi odpowiednikami.

Menu Pomoc Menu Pomoc udostępnia zbiór odnośników do różnych zasobów, które mają pomagać w optymalnym wykorzystaniu możliwości systemu Joomla!. Opcje w tym menu są odnośnikami do oficjalnych witryn związanych z systemem Joomla! (od forów po katalogi dostawców usług). Kliknięcie opcji Pomoc w głównym menu nawigacyjnym systemu administracyjnego powoduje wyświetlenie następujących pozycji: 

Pomoc Joomla!. Jej kliknięcie otwiera indeks tematów pomocy dostępnych w systemie pomocy Joomla!.



Wsparcie na Forum oficjalnym. Kliknięcie opcji powoduje przejście do forum w witrynie Joomla!.



Dokumentacja na Wiki. Wybranie opcji pozwala przejść do wiki z dokumentacją systemu Joomla!.



Rozszerzenia. Kliknięcie pozycji powoduje przejście do witryny Joomla! Extensions Directory.



Tłumaczenia Joomla!. Wybranie opcji powoduje przejście do strony z językami w witrynie Joomla! Community Portal.



Zasoby Joomla!. Jeśli wybierzesz tę opcję, przejdziesz do katalogu Joomla! Resources. Obejmuje on listę firm i osób z całego świata, które zapewniają pomoc techniczną, usługi programistyczne i rozwijanie dodatków dla systemu Joomla!.



Społeczność. Kliknięcie tej pozycji powoduje przejście do strony głównej witryny Joomla! Community Portal.



Centrum bezpieczeństwa. Wybranie tej opcji pozwala przejść do centrum bezpieczeństwa w witrynie Joomla! Developer Network.



Zasoby programistów. Kliknij tę opcję, aby przejść do witryny Joomla! Developer Network.



Sklep Joomla!. Wybranie tej pozycji powoduje przejście do sklepu Joomla! Shop, gdzie można znaleźć rozmaite narzędzia dla systemu Joomla!.

Rozdział 3.  Przegląd systemu Joomla!

73

Podsumowanie W tym rozdziale przedstawiono krótki przegląd frontonu i zaplecza domyślnej instalacji systemu Joomla!. Omówiono tu wymienione poniżej obszary, co powinno pomóc w zrozumieniu układu witryny i poznaniu lokalizacji najważniejszych kontrolek oraz funkcji. Oto opisane zagadnienia: 

Uporządkowanie domyślnej treści z podziałem na kategorie.



Wykorzystanie menu i opcji do nadania materiałom struktury widzianej przez użytkowników witryny.



Sposób dostępu do systemu administracyjnego.



Sposób uporządkowania interfejsów administracyjnych.



Zawartość wszystkich menu z głównego paska nawigacji systemu administracyjnego.

W następnym rozdziale omówiono proces konfigurowania witryn systemu Joomla!.

74

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Rozdział 4.

Wykorzystanie możliwości w zakresie konfigurowania witryny W tym rozdziale: 

Rola globalnego menedżera konfiguracji



Omówienie i konfigurowanie ustawień witryny



Konfigurowanie ustawień systemu Joomla!



Zarządzanie ustawieniami serwera

Pierwsze zadanie wykonywane przez większość użytkowników po zainstalowaniu systemu Joomla! to ustawienie globalnych opcji konfiguracji witryny. Aby ułatwić ukończenie tego ważnego procesu, w systemie Joomla! udostępniono menedżer Konfiguracja globalna umożliwiający ustawienie wielu opcji konfiguracyjnych witryny w jednym miejscu. Jak wskazuje na to nazwa menedżera, ustawienia w konfiguracji globalnej dotyczą całej witryny. Choć wiele dostępnych tu opcji wystarczy ustawić raz i nie trzeba do nich wracać, niektóre można zmienić za pomocą parametrów dostępnych dla poszczególnych elementów. W systemie Joomla! 3 menedżer Konfiguracja globalna został zmodyfikowany. Pomogło to skonsolidować liczne opcje konfiguracyjne różnych komponentów i zapewnić łatwy dostęp do funkcji zarządzania uprawnieniami. W starszych wersjach konfigurowanie komponentów wymagało przejścia do ich menedżerów, co było nieintuicyjne i zmniejszało użyteczność systemu. Obecnie można wygodnie zarządzać nie tylko opcjami konfiguracyjnymi dotyczącymi całej witryny, ale też opcjami konkretnych komponentów. W tym rozdziale wyjaśniono zastosowanie opcji dostępnych w menedżerze Konfiguracja globalna i przedstawiono wskazówki pomagające ustawić opcje konfiguracyjne tak, aby uzyskać optymalne efekty. W tym rozdziale skoncentrowano się na opcjach dla całej witryny. Konfigurowanie komponentów opisano w poświęconych im rozdziałach, a zarządzanie uprawnieniami wyjaśniono w rozdziale 10.

76

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Przegląd menedżera Konfiguracja globalna Menedżer Konfiguracja globalna to jeden z najważniejszych interfejsów administracyjnych systemu Joomla!. Zrozumienie konfigurowania opcji dostępnych w tym interfejsie ma dla właściciela witryny duże znaczenie. Za pomocą menedżera Konfiguracja globalna można kontrolować podstawowe aspekty działania, bezpieczeństwa, wydajności, a nawet wyglądu witryny. Aby optymalnie wykorzystać możliwości systemu Joomla!, należy dobrze opanować kontrolki dostępne w omawianym menedżerze. W tym rozdziale znajdziesz przegląd interfejsu menedżera Konfiguracja globalna. Główny nacisk położono tu na to, jak opcje nawigacyjne umożliwiają poruszanie się między licznymi kontrolkami dostępnymi w tym menedżerze. Spośród wszystkich interfejsów systemu menedżer Konfiguracja globalna jest prawdopodobnie najbardziej skomplikowany. Dobra wiadomość jest taka, że menedżer jest logicznie uporządkowany, a po zakończeniu wstępnego procesu konfigurowania witryny korzysta się z niego stosunkowo rzadko.

Poruszanie się po menedżerze Konfiguracja globalna Menedżer Konfiguracja globalna znajduje się w panelu administracyjnym systemu Joomla!. Po zalogowaniu się do systemu administracyjnego menedżer Konfiguracja globalna można otworzyć na dwa sposoby — przez kliknięcie ikony Konfiguracja globalna w menu System w lewej kolumnie na Pulpicie lub wybranie opcji Konfiguracja globalna w menu System w głównym menu nawigacyjnym. Na rysunku 4.1 pokazano stronę wejściową menedżera Konfiguracja globalna wczytaną w przeglądarce. Rysunek 4.1. Strona wejściowa menedżera Konfiguracja globalna. Zauważ, że aktywna jest zakładka Witryna

W górnej części, pod niebieskim paskiem tytułu, znajduje się pasek narzędzi. Kontrolki z tego paska są dostępne na różnych ekranach menedżera Konfiguracja globalna. Gdy przewiniesz stronę w dół, pasek narzędzi wciąż będzie widoczny w górnej części strony. Zapewnia to łatwy dostęp do najważniejszych kontrolek potrzebnych do wykonania zadań. Pasek narzędzi obejmuje następujące funkcje:

Rozdział 4.  Wykorzystanie możliwości

77



Zapisz. Jej kliknięcie powoduje zachowanie wszystkich zmian bez zamykania menedżera Konfiguracja globalna.



Zapisz i zamknij. Jej kliknięcie powoduje zapisanie wszystkich wprowadzonych zmian. Następnie system zamyka menedżer Konfiguracja globalna i wraca do Pulpitu.



Anuluj. Jej kliknięcie powoduje zamknięcie menedżera Konfiguracja globalna bez zapisywania zmian.



Pomoc. Jej kliknięcie daje dostęp do internetowych plików pomocy powiązanych z aktywnym ekranem.

Pod paskiem narzędzi, a nad obszarem roboczym znajduje się pięć zakładek. Zapewniają one dostęp do pięciu głównych obszarów roboczych menedżera Konfiguracja globalna: 

Witryna. Kliknij tę zakładkę, aby przejść do obszaru roboczego z konfiguracją witryny. Jest to domyślnie aktywna zakładka. Gdy klikniesz odnośnik Konfiguracja globalna w menu, przejdziesz do tej właśnie zakładki. Znajdują się tu podstawowe informacje, np. nazwa witryny i opisowe dane. Kontrolki z tej zakładki omówiono szczegółowo w następnym punkcie.



System. Kliknij tę zakładkę, aby przejść do obszaru roboczego z konfiguracją systemu. Tu można zarządzać buforem, diagnostyką i sesją. Kontrolki z tej zakładki opisano w dalszej części rozdziału.



Serwer. Kliknięcie tej zakładki pozwala przejść do obszaru roboczego z konfiguracją serwera. Jak wskazuje na to nazwa, kontrolki na tym ekranie dotyczą interakcji systemu Joomla! z serwerem. Zakładkę tę omówiono w dalszej części rozdziału.



Uprawnienia. Kliknij tę zakładkę, aby przejść do obszaru roboczego z konfiguracją uprawnień. Kontrolki z tej zakładki służą do ustawiania globalnych uprawnień dla różnych grup użytkowników.



Filtrowanie tekstu. Ta zakładka umożliwia przejście do obszaru roboczego z konfiguracją filtrów tekstowych. Kontrolki z tej zakładki pozwalają automatycznie odfiltrowywać potencjalnie szkodliwe łańcuchy znaków z materiałów przesłanych przez autorów witryny. Ponieważ obszary robocze uprawnień i filtrów tekstowych dotyczą wyłącznie uprawnień użytkowników, omówiono je w rozdziale 10.

Konfigurowanie komponentów Każdy komponent zainstalowany w systemie Joomla! ma zwykle przynajmniej kilka charakterystycznych dla siebie ustawień. Jedną z przydatnych zmian w systemie Joomla! 3 było połączenie stron z konfiguracją wszystkich komponentów w jednym miejscu. W lewej kolumnie na rysunku 4.1 widoczne jest dodatkowe menu nawigacyjne. Odnośniki w sekcji Komponent pozwalają przejść do opcji konfiguracyjnych różnych komponentów zainstalowanych w systemie. Kliknięcie dowolnego z odnośników powoduje przeskoczenie bezpośrednio do obszaru roboczego z konfiguracją wybranego komponentu.

78

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Ponieważ opcje konfiguracyjne poszczególnych komponentów są różne, a niektórzy użytkownicy nie korzystają w witrynie z każdego elementu, w tym rozdziale nie opisano opcji komponentów. Opcje konfiguracyjne każdego komponentu przedstawiono w dalszych rozdziałach, poświęconych poszczególnym elementom.

Korzystanie z obszarów roboczych menedżera Konfiguracja globalna Pod pięcioma wspomnianymi zakładkami znajduje się obszar roboczy strony. To tu widoczne są wszystkie kontrolki i opcje konfiguracyjne dotyczące aktywnej zakładki. Choć dostępne są różne kontrolki, zawsze można zastosować opisany wcześniej pasek narzędzi, aby zastosować, zapisać lub anulować zmiany. Zawsze należy zachować zmiany przed zamknięciem zakładki. W przeciwnym razie zmiany zostaną utracone. Warto zauważyć, że po kliknięciu przycisków Zapisz oraz Zapisz i zamknij w górnej części strony powinien pojawić się komunikat z potwierdzeniem Konfigurację pomyślnie zapisano. Oznacza to, że opcje zostały zastosowane w systemie.

Każdy obszar roboczy jest inny. W tym rozdziale omówiono po kolei obszary Witryna, System i Serwer, opisując kontrolki z każdego z nich. W następnym punkcie jako pierwszy przedstawiono obszar Witryna.

Korzystanie z zakładki Witryna Zakładka Witryna to domyślna strona startowa menedżera Konfiguracja globalna. Kliknięcie odnośnika Konfiguracja globalna w dowolnym menu administracyjnym lub zakładki Witryna w menedżerze Konfiguracja globalna powoduje przejście do obszaru roboczego z konfiguracją witryny. Obejmuje on podstawowe opcje dotyczące witryny, takie jak nazwa, metadane witryny i struktura adresów URL używana w systemie. Obszar roboczy z konfiguracją witryny przedstawiono na rysunku 4.2. Obszar roboczy zakładki podzielony jest na cztery części: Ogólne, Metadane, Optymalizacja dla wyszukiwarek i Ciasteczka. W następnych punktach szczegółowo omówiono każde z tych pól. Ogólne Pole Ogólne w zakładce Witryna obejmuje opcje związane z podstawowymi cechami witryny. Dwie najważniejsze kontrolki w tym miejscu dotyczą określania nazwy witryny i możliwości jej wyłączenia. Oto wszystkie opcje dostępne w omawianym obszarze roboczym: 

Nazwa witryny. W tym polu należy podać pożądaną nazwę witryny. Wybór nazwy ma kilka konsekwencji, ponieważ nie jest ona wyłącznie etykietą samej witryny. Nazwa ta pojawia się w wielu miejscach, w tym w wiadomościach e-mail i kanałach RSS generowanych przez witrynę, dlatego należy wybrać odpowiednie i praktyczne określenie. Nazwę wyświetlaną w wiadomościach e-mail można zmienić w zakładce Serwer.

Rozdział 4.  Wykorzystanie możliwości

79

Rysunek 4.2. Obszar roboczy witryny w menedżerze Konfiguracja globalna



Witryna wyłączona. Należy kliknąć opcję Tak, aby ukryć witrynę przed dostępem publicznym. Ta opcja jest najbardziej przydatna w czasie instalowania aktualizacji i poprawek, ponieważ zapobiega przeglądaniu niekompletnej lub niedziałającej witryny. Tekst wyświetlany użytkownikom, gdy witryna jest wyłączona, można ustawić w opisanej dalej kontrolce Komunikat o wyłączeniu. Wyłączenie witryny powoduje zablokowanie dostępu tylko do frontonu. Nadal można wtedy korzystać z systemu administracyjnego.

80

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla! 



Komunikat o wyłączeniu. W tym polu należy wpisać wiadomość wyświetlaną użytkownikom, którzy odwiedzą witrynę w czasie, kiedy jest ona wyłączona za pomocą opcji Witryna wyłączona. Dostępne są następujące opcje: 

Ukryj. Wybierz tę opcję, aby wyświetlać użytkownikom tylko pustą stronę.



Użyj własnego komunikatu. Wybierz tę opcję, jeśli chcesz utworzyć własny komunikat dla użytkowników (przy użyciu pola Własny komunikat o wyłączeniu).



Użyj domyślnego komunikatu. Za pomocą tej opcji można wyświetlić komunikat domyślny — Witryna została wyłączona ze względu na prace konserwacyjne. Proszę zajrzyj tu ponownie za jakiś czas. Użytkownicy zobaczą też okno logowania i grafikę, jeśli przy użyciu kontrolki Ilustracja komunikatu dodałeś odpowiedni rysunek.

Własny komunikat o wyłączeniu. To pole ma znaczenie tylko wtedy, gdy wybrałeś opcję Użyj własnego komunikatu w polu kombi Komunikat o wyłączeniu. Za pomocą pola Własny komunikat… można dodać niestandardowy tekst i sformatować go za pomocą HTML-a. Na rysunku 4.3 przedstawiono efekt zastosowania tego pola do dodania niestandardowego komunikatu z formatowaniem w HTML-u i niestandardową grafiką przesłaną przy użyciu pola Ilustracja komunikatu.

Rysunek 4.3. Za pomocą kontrolek z obszaru roboczego z ustawieniami witryny można dodać niestandardowe komunikaty i ilustracje informujące o wyłączeniu serwisu



Ilustracja komunikatu. Jeśli chcesz dodać grafikę do strony wyświetlanej użytkownikom, gdy witryna jest wyłączona, możesz to zrobić za pomocą tej opcji. Grafika pojawia się niezależnie od tego, czy wyświetlany jest niestandardowy, czy domyślny komunikat o wyłączeniu. Aby zastosować tę kontrolkę, wystarczy kliknąć przycisk Wybierz. W oknie dialogowym, które się pojawi, możesz przesłać grafikę lub wybrać ilustrację, którą wcześniej dodałeś w menedżerze multimediów. Na rysunku 4.3 widoczna jest niestandardowa ilustracja komunikatu dodana za pomocą tej kontrolki.

Rozdział 4.  Wykorzystanie możliwości 

81

Domyślny edytor. Za pomocą tej kontrolki można wybrać domyślny edytor dostępny dla autorów materiałów z witryny. Domyślnie w polu znajdują się następujące opcje: 

Edytor — TinyMCE. Jest to opcja domyślna, która zapewnia użytkownikom dostęp do popularnego edytora TinyMCE działającego w trybie WYSIWYG.



Edytor — CodeMirror. Wybierz tę opcję, aby włączyć edytor CodeMirror. Jest on przeznaczony dla osób, które wolą korzystać z rozbudowanego edytora kodu zamiast z interfejsu typowego dla edytorów tekstu.



Edytor — Prosty. Zaznacz tę opcję, aby nie udostępniać edytora w trybie WYSIWYG. Jeśli wybierzesz to ustawienie, autorzy materiałów będą mieli dostęp do zwykłego edytora tekstu, który zmusza użytkowników do określania formatowania za pomocą znaczników HTML-a.

Warto zauważyć, że lista edytorów WYSIWYG zależy od tego, które z nich są zainstalowane i udostępnione. Informacje o udostępnianiu dodatkowych edytorów WYSIWYG znajdują się w rozdziale 19. 

Domyślny poziom dostępu. W tym polu kombi wybierz wartość ustawianą jako domyślny poziom dostępu dla nowych elementów w witrynie. Dotyczy to nie tylko artykułów, ale też nowych opcji menu. Warto zauważyć, że ustawienie to zawsze można zmienić dla poszczególnych elementów w trakcie ich tworzenia lub modyfikowania.



Pozycji w wykazach. Należy wybrać wartość w polu kombi, aby określić domyślną długość list elementów w systemie administracyjnym. Wartość domyślna to 20. Ustawienie wyższej wartości powoduje wyświetlanie na stronach większej liczby opcji. Pozwala to rzadziej korzystać z kontrolek paginacji, jednak może też prowadzić do niewielkiego spowolnienia działania systemu administracyjnego z uwagi na wydłużenie czasu wczytywania stron.



Wiadomości w kanałach informacyjnych. Należy wybrać w polu kombi wartość, aby określić, ile wiadomości RSS ma się jednocześnie pojawiać. Wartość domyślna to 10.



Email w kanałach informacyjnych. Każda wiadomość RSS wygenerowana przez witrynę opartą na systemie Joomla! obejmuje nazwisko autora i adres e-mail. Przy użyciu pola kombi należy wybrać wyświetlany adres e-mail. Opcja Email autora powoduje zastosowanie adresu e-mail autora, a opcja Email witryny powoduje wykorzystanie adresu e-mail ustawionego dla witryny. Ustawienie domyślne to Email autora. Możesz nie ustawiać opcji Email autora ani Email witryny, ponieważ powodują upublicznienie adresów e-mail, przez co dostęp do nich mogą uzyskać spamerzy.

Metadane Metadane witryny pojawiają się w obszarze nagłówkowym kodu strony. Nie są one widoczne dla użytkowników, natomiast są indeksowane przez wyszukiwarki. Metadane mają wpływ na pozycjonowanie, dlatego możliwość ich modyfikowania bez konieczności

82

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

edycji kodu witryny jest cenna. Menedżer Konfiguracja globalna umożliwia ustawienie metadanych dla całej witryny. Opcje dotyczące streszczenia, słów kluczowych i wyszukiwarek można zmienić na stronach konkretnych artykułów. W tym celu należy podać nowe wartości w zakładce Opcje metadanych poszczególnych artykułów. Można też dodać do witryny rozszerzenia niezależnych producentów, aby jeszcze bardziej zwiększyć możliwości w zakresie generowania odpowiednich metadanych.

To pole w obszarze roboczym umożliwia ustawienie opcji metadanych stosowanych dla całej witryny. Niektóre ustawienia można zastąpić dla poszczególnych artykułów lub przez zainstalowanie niezależnych rozszerzeń. Dostępne są następujące opcje: 

Streszczenie witryny. W tym polu tekstowym należy wpisać informacje, które mają pojawić się w polu z opisem w metadanych strony. Powoduje to ustawienie opisu w metadanych dla całej witryny. Pole Streszczenie witryny jest bardzo ważne. Wiele wyszukiwarek, w tym Google, wykorzystuje to pole jako opis strony w wynikach wyszukiwania.



Słowa kluczowe witryny. W tym polu tekstowym należy wpisać informacje, które mają pojawić się w polu ze słowami kluczowymi w metadanych strony. Powoduje to ustawienie słów kluczowych w metadanych dla całej witryny.



Wyszukiwarki. W tym polu kombi można wybrać jedną z opcji, aby poinformować roboty wyszukiwarek, jak mają obsługiwać witrynę. 

Indeksuj strony i indeksuj wskazywane przez odsyłacze. Jeśli chcesz, aby roboty indeksowały wszystkie strony witryny i podążały za odsyłaczami, wybierz tę opcję. Dla większości właścicieli witryn, którzy są zainteresowani generowaniem ruchu przy użyciu wyszukiwarek, jest to najlepsza opcja.



Nie indeksuj stron, ale indeksuj wskazywane przez odsyłacze. Wybierz tę opcję, jeśli chcesz, aby roboty podążały za odsyłaczami, ale nie indeksowały stron.



Indeksuj, nie indeksuj wskazywanych przez odsyłacze. Wybierz tę opcję, jeśli chcesz, aby roboty indeksowały strony, ale nie podążały za odsyłaczami.



Nie indeksuj, nie indeksuj wskazywanych przez odsyłacze. Jeśli chcesz całkowicie zablokować roboty i sprawić, aby strony witryny nie pojawiały się w wynikach wyszukiwania, wybierz tę opcję.



Prawa do treści. Za pomocą tego pola można określić prawa do witryny i publikowanych treści. Zwykle podaje się tu informacje o prawach autorskich, zamiast zamieszczać je na każdej stronie witryny.



Autor w metadanych. Należy kliknąć opcję Tak, aby dodać pole autora do metadanych na stronach. Zawartość tego pola jest określana na podstawie nazwiska autora określonego w polu z metadanymi artykułu.



Pokaż wersję Joomla!. Wybierz opcję Tak, aby dodać do metadanych informację o wersji systemu Joomla!. Wartość domyślna to Nie, ponieważ część osób uważa wyświetlanie informacji o wersji za potencjalne zagrożenie z obszaru bezpieczeństwa (ponieważ powoduje to ujawnienie hakerom informacji o używanym oprogramowaniu).

Rozdział 4.  Wykorzystanie możliwości

83

Zmiana ustawień dotyczących pozycjonowania Domyślne adresy URL generowane przez system Joomla! nie są optymalne w zakresie marketingu w wyszukiwarkach. Domyślne adresy URL często obejmują łańcuchy znaków z zapytaniami i dodatkowe znaki, które mogą utrudniać działanie robotom wyszukiwarek. Ponadto takie adresy URL często są trudne do zapamiętania i niewygodne także dla ludzi. Domyślny adres URL systemu może wyglądać tak: http://www.witryna.pl/index.php?option=com_content&view=article&id= 27:the-joomla-community&catid=30:the-community&Itemid=30

Pole Optymalizacja dla wyszukiwarek w zakładce Witryna umożliwia włączenie lub wyłączenie adresów URL przyjaznych dla wyszukiwarek, co pomaga przezwyciężyć opisany problem. Po włączeniu opcji adresów URL przyjaznych dla wyszukiwarek adres URL strony będzie wyglądał tak (warto porównać to z wcześniejszym przykładem): http://www.witryna.pl/the-community.html

Dostępne są następujące opcje: 

Proste adresy. Należy kliknąć opcję Tak, aby system wyświetlał adresy URL przyjazne dla wyszukiwarek. Ustawienie domyślne to Tak, jeśli instalator w trakcie instalacji wykrył obsługę tej funkcji przez serwer. Po włączeniu tej opcji można tworzyć własne aliasy adresów URL w czasie tworzenia lub edytowania artykułów. Jeśli nie podasz aliasu, system utworzy go automatycznie na podstawie tytułu artykułu.



Korzystaj z mod_rewrite. Należy kliknąć opcję Tak, aby zastosować funkcję mod_rewrite serwera Apache przy tworzeniu adresów URL przyjaznych dla wyszukiwarek. Ustawienie domyślne to Nie. Warto zauważyć, że opcja ta jest przydatna tylko przy korzystaniu z serwera Apache i ustawieniu w poprzedniej kontrolce (Proste adresy) wartości Tak. Aby użyć opcji mod_rewrite serwera Apache, trzeba wykorzystać plik .htaccess witryny opartej na systemie Joomla!. W katalogu głównym domyślnej dystrybucji systemu Joomla! znajduje się plik htaccess.txt. Należy zmienić jego nazwę na .htaccess, aby opisywana funkcja mogła działać prawidłowo.



Użytkownicy serwera WWW Apache mogą włączyć adresy URL przyjazne dla przeglądarek przez wykonanie następujących operacji:

1. Przejście do katalogu głównego serwera WWW. 2. Znalezienie pliku htaccess.txt i zmienienie jego nazwy na .htaccess. 3. Zalogowanie się do systemu administracyjnego witryny. 4. Kliknięcie opcji Konfiguracja globalna w menu System. Przeglądarka wczyta wtedy menedżer Konfiguracja globalna. 5. Ustawienie opcji Proste adresy na Tak. 6. Ustawienie opcji Korzystaj z mod_rewrite na Tak. 7. Kliknięcie ikony Zapisz w pasku narzędzi. System będzie od tego momentu wyświetlał adresy URL przyjazne dla wyszukiwarek.

84

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla!

Na niektórych serwerach po zmianie nazwy z htaccess.txt na .htaccess plik pozornie znika. Nie martw się — w rzeczywistości tak się nie dzieje, jednak część serwerów ze względów bezpieczeństwa automatycznie ukrywa pliki, których nazwa rozpoczyna się od kropki. 

Adresy z przyrostkiem. Należy ustawić tę opcję na Tak, aby system dodawał do wszystkich adresów URL przyrostek .html. Ustawienie domyślne to Nie. Ze względów bezpieczeństwa lepiej jest dodawać przyrostek .html, zamiast zostawiać niedookreślone adresy URL.



Aliasy w unikodzie. Wybierz opcję Tak, jeśli w aliasach adresów URL zamierzasz stosować znaki spoza alfabetu łacińskiego. Jeżeli nie zamierzasz korzystać z takich znaków, pozostaw wartość domyślną Nie.



Nazwa witryny do tytułów stron. W tym kontekście tytuł strony oznacza nazwę widoczną w górnym pasku okna przeglądarki (lub w zakładce w przeglądarce) po wyświetleniu danej strony. Domyślnie system jako tytuł strony wyświetla tylko tytuł artykułu. Jeśli chcesz, aby widoczna była także nazwa witryny, w polu kombi wybierz opcję Przed lub Po. W ten sposób można określić miejsce nazwy witryny względem tytułu artykułu.

Konfigurowanie ustawień ciasteczek W systemie Joomla! ciasteczka służą do śledzenia aktywności użytkowników, np. w kontekście rejestracji użytkownika, ścieżki powrotu itd. Kontrolki w polu Ciasteczka omawianego obszaru roboczego umożliwiają dostosowanie działania ciasteczek. Dostępne są tu dwie opcje konfiguracyjne: 

Ciasteczko domeny. Jest to domena, dla której ciasteczka witryny są prawidłowe. Jeśli chcesz, aby ciasteczka działały tylko dla głównej domeny, wprowadź nazwę w formacie www.twojadomena.pl. Ze względów bezpieczeństwa ciasteczka muszą należeć do ustawiającej je domeny. Oznacza to, że nie można ustawiać ciasteczek dla innych domen. Jeśli pole pozostanie puste, system domyślnie wykorzysta pełną nazwę domeny pliku ustawiającego ciasteczko.



Ścieżka ciasteczka. Jest to ścieżka z adresem URL, dla której ciasteczka witryny są prawidłowe. Strony spoza podanej ścieżki nie mogą wczytywać ani używać tych ciasteczek. Jeśli chcesz, aby ciasteczka były prawidłowe dla całej witryny, wprowadź tylko symbol „/”. Wartość domyślna to katalog pliku ustawiającego ciasteczko. Jeśli mieszkasz w regionie, w którym stosowanie ciasteczek podlega regulacjom prawnym (np. w Wielkiej Brytanii lub Polsce), możesz zainstalować niezależne rozszerzenie, aby usprawnić obsługę ciasteczek i zapewnić zgodność witryny z owymi regulacjami.

Konfigurowanie opcji z zakładki System Zakładka System obejmuje kontrolki związane z zarządzaniem buforem i sesją. Można tu także włączyć tryb diagnostyczny dla systemu Joomla!. Dostęp do ustawień z tego obszaru można uzyskać dzięki kliknięciu zakładki System w lewej górnej części okna menedżera Konfiguracja globalna. Rysunek 4.4 przedstawia obszar roboczy tej zakładki.

Rozdział 4.  Wykorzystanie możliwości

85

Rysunek 4.4. Zakładka System menedżera Konfiguracja globalna

Obszar roboczy zakładki System jest podzielony na cztery części. W następnych punktach omówiono każdą z nich. Konfigurowanie ustawień systemu Zakładka ustawieniami systemowymi jest początkowo zapełniana automatycznie przez system Joomla!. Niektóre wartości z tego pola nie mogą lub nie powinny być zmieniane. 

Katalog dzienników. To pole określa lokalizację katalogu dzienników na serwerze. Ta informacja jest zapisywana automatycznie przez system Joomla! w procesie instalacji.



Serwer pomocy. Adres URL witryny, która udostępnia informacje wyświetlane administratorom po kliknięciu ikony Pomoc w interfejsie administracyjnym. Domyślnie jest to oficjalna witryna projektu Joomla!.

Włączanie ustawień diagnostycznych Ustawienia z pola Diagnostyka są przydatne w czasie rozwijania witryny lub po wystąpieniu w niej problemów. Opcji tych nie należy włączać dla publicznie dostępnej witryny, ponieważ w dolnej części stron odwiedzający zobaczą wtedy dane wyjściowe związane z diagnozowaniem. To pole obejmuje tylko dwa ustawienia:

86

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla! 

Analiza systemu. Należy wybrać wartość Tak, aby włączyć diagnozowanie systemu. Funkcja ta powoduje wyświetlanie informacji diagnostycznych, a także tłumaczeń i danych wyjściowych związanych z błędami SQL-a. Domyślnie wartość tej opcji to Nie.



Analiza języka. Należy wybrać wartość Tak, aby włączyć diagnozowanie plików języka. To ustawienie nie przyniesie skutków, jeśli kontrolka Analiza systemu nie jest ustawiona na Tak. Wartość domyślna omawianej opcji to Nie.

Konfigurowanie ustawień pamięci podręcznej Kontrolki z tego miejsca służą do włączania i konfigurowania pamięci podręcznej systemu. Oto dostępne tu opcje: 

Pamięć podręczna. Choć domyślnie opcja ta jest wyłączona, po udostępnieniu witryny prawdopodobnie zechcesz włączyć obsługę pamięci podręcznej, ponieważ znacznie poprawia to wydajność witryny. Wybierz opcję Włącz — poziom konserwatywny, aby uruchomić proste buforowanie stron i treści. Jeśli strona jest modyfikowana rzadko lub korzysta z niej wielu użytkowników, możesz wybrać inną opcję, Włącz — poziom progresywny. Pozwala ona na lepsze zarządzanie obciążeniem serwera WWW.



Obsługa buforowania. To ustawienie ma tylko dwie wartości — Plik i Cache_Lite. Wartość domyślna to Plik. Powoduje ona, że system wykorzystuje katalog witryny jako tymczasowe miejsce na pliki zapisane w pamięci podręcznej. Ustawienie Cache_Lite jest bardziej agresywne i jest przeznaczone głównie do zwiększania wydajności PHP.



Czas przechowywania. Należy wpisać liczbę całkowitą, aby określić w minutach czas przechowywania zawartości pamięci podręcznej przed jej usunięciem i odświeżeniem. Wartość domyślna to 15 minut. Ta opcja wymaga ustawienia kontrolki Pamięć podręczna na jedną z wartości Włącz.

Zarządzanie ustawieniami sesji Ustawienia z pola Sesja umożliwiają określenie obsługi zalogowanych, ale nieaktywnych użytkowników. Dwie kontrolki z tego obszaru to: 

Czas trwania sesji. Należy podać liczbę całkowitą, aby określić, ile minut użytkownik może być nieaktywny, zanim system go wyloguje. Wartość domyślna to 15 minut.



Obsługa sesji. Należy wybrać z pola kombi sposób przechowywania danych sesji. Ustawienie domyślne to Baza danych. Aby wyłączyć obsługę sesji, wybierz opcję Nic. Dłuższe sesje są wygodniejsze dla użytkowników i administratorów, ale nadmiernie długi czas zmniejsza bezpieczeństwo witryny, ponieważ osoba, które nie wyloguje się prawidłowo, zostawi aktywną otwartą sesję, co może wykorzystać nieuwierzytelniony użytkownik. Jednak w czasie rozwijania serwisu bardzo długie czasy trwania sesji są niezwykle wygodne w trakcie pracy nad treścią witryny.

Rozdział 4.  Wykorzystanie możliwości

87

Zarządzanie opcjami z zakładki Serwer Zakładka Serwer udostępnia zestaw ustawień związanych ze sposobem interakcji systemu z serwerem, na którym działa. Ustawienia z tego pola dotyczą nie tylko serwera WWW, ale też systemów bazodanowego, FTP i pocztowego. Rysunek 4.5 przedstawia obszar roboczy tej zakładki. Rysunek 4.5. Zakładka Serwer w menedżerze Konfiguracja globalna

Obszar roboczy zakładki Serwer jest podzielony na pięć części. W następnych punktach omówiono każdą z nich. Dostosowywanie ustawień serwera Omówione poniżej ustawienia dotyczą ogólnej konfiguracji serwera. 

Katalog tymczasowy. To pole pokazuje ścieżkę do katalogu, w którym przechowywane są tymczasowe pliki systemu. Wartość tego pola jest określana automatycznie przez system Joomla! w czasie instalacji. Wartość tę należy zmieniać tylko wtedy, gdy istnieją dobre powody. Upewnij się wtedy, że nowa wartość jest poprawna. Dzięki temu unikniesz problemów.

88

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla! 

Kompresja stron. Należy wybrać wartość Tak, jeśli serwer obsługuje kompresję stron metodę GZIP. Pozwala to poprawić wydajność witryny, jednak działa tylko wtedy, jeśli serwer udostępnia wspomnianą funkcję.



Raportowanie błędów. Należy wybrać wartość z pola kombi, aby określić poziom raportowania błędów stosowany w systemie. Dostępne opcje to: Domyślny systemu, Brak, Prosty, Maksimum i Rozwój. Wartość domyślna to Domyślny systemu. Umożliwia ona określenie poziomu raportowania błędów na podstawie ustawień z pliku php.ini serwera. Dane wyjściowe z mechanizmu raportowania błędów są wyświetlane w dolnej części wszystkich stron i są widoczne dla użytkowników frontonu i zaplecza.



Wymuś SSL. Należy wybrać wartość z pola kombi, aby określić, czy system wymaga stosowania połączeń SSL. Dostępne opcje to: Brak, Tylko zaplecze i Cała witryna. Wartość domyślna to Brak. Warto zauważyć, że działanie tej kontrolki zależy od tego, czy serwer obsługuje protokół SSL.

Ustawienia lokalizacji Pole Lokalizacja umożliwia dostosowanie czasu do witryny niezależnie od domyślnych ustawień serwera. Należy wybrać preferowaną strefę z pola kombi. Ustawienie Strefa czasowa jest oparte na czasie Coordinated Universal Time, nazywanym też czasem UTC. Przesunięcia stref czasowych w czasie UTC można stosować wymiennie z wartościami z dawnego standardu GMT.

Ustawienia serwera FTP System Joomla! ma wbudowaną funkcję obsługi plików przez FTP, pomagającą w przenoszeniu plików na serwer bez konieczności korzystania z niezależnego oprogramowania. Ustawienia w tym polu obszaru roboczego umożliwiają skonfigurowanie tej funkcji. Jeśli użytkownik chce korzystać z tradycyjnego klienta FTP lub menedżera plików witryny, nie musi ustawiać poniższych opcji: 

Włącz FTP. Aby włączyć funkcję obsługi plików przez FTP w systemie Joomla!, należy wybrać wartość Tak.



Serwer FTP. Tu należy wpisać adres URL serwera FTP. W polu tym zwykle znajduje się wartość, którą system Joomla! uznał za właściwy adres URL serwera FTP (przeważnie jest on prawidłowy).



Port FTP. Tu należy podać liczbę całkowitą określającą numer portu dostępu do serwera FTP. Wartość domyślna to 21.



Użytkownik FTP. Tu należy wprowadzić nazwę użytkownika, którą system Joomla! ma podać w celu uzyskania dostępu do serwera za pomocą protokołu FTP.



Hasło FTP. Tu należy podać hasło powiązane z nazwą użytkownika serwera FTP.



Główny katalog FTP. Tu należy wpisać nazwę katalogu, do którego system ma przesłać pliki.

Rozdział 4.  Wykorzystanie możliwości

89

Modyfikowanie ustawień bazy danych Początkowe wartości ustawień z pola Baza danych są tworzone w czasie instalowania witryny. Informacje z tego miejsca można modyfikować tylko w wyjątkowych warunkach, na przykład przy przenoszeniu witryny na nowy serwer. Dostępne są tu następujące opcje: Wartości domyślne wszystkich ustawień bazy danych są określane w trakcie instalowania witryny. Zmiana każdej z tych wartości może doprowadzić do awarii i utraty dostępu do witryny. 

Typ bazy. To pole pokazuje typ bazy danych używanej przez system.



Nazwa serwera. To pole przedstawia nazwę serwera bazodanowego.



Użytkownik. To pole zawiera nazwę użytkownika potrzebną do uzyskania dostępu do bazy.



Baza danych. To pole pokazuje nazwę bazy danych.



Przedrostek w nazwie. To pole obejmuje przedrostek dla tabel bazy danych. Jeśli użytkownik korzysta z wielu instalacji systemu Joomla! w jednej bazie danych, musi określić niepowtarzalne przedrostki dla każdej witryny.

Ustawienia poczty Witryny oparte na systemie Joomla! mogą wysyłać do użytkowników e-maile w wyniku wystąpienia różnych warunków. Ustawienia z tego pola obszaru roboczego kontrolują konfigurację serwera pocztowego w sposób opisany na poniższej liście. 

Obsługa poczty. Z pola kombi można wybrać program używany do obsługi poczty. Zwykle wartość ta jest określana w czasie instalacji. System Joomla! obsługuje protokoły PHP Mail, Sendmail i SMTP. Jeśli chcesz zmodyfikować tę wartość, najpierw się upewnij, czy serwer obsługuje wybrany protokół.



Wysyłaj z adresu. To pole zawiera adres e-mail wyświetlany w wiadomościach wysyłanych przez system. Wartość ta jest określana w czasie instalacji, ale w dowolnym momencie można ją w tym miejscu zmienić.



Nazwa nadawcy. To pole obejmuje nazwę wyświetlaną w polu Od dla wiadomości wysyłanych przez system. Domyślnie jest to nazwa witryny wprowadzona w zakładce Witryna.



Ścieżka Sendmail. W tym miejscu należy wpisać ścieżkę do programu Sendmail serwera. Ustawienie to jest stosowane tylko wtedy, jeśli pole Obsługa poczty ma wartość Sendmail.



Uwierzytelnianie SMTP. Jeżeli serwer SMTP wymaga uwierzytelniania, należy wybrać wartość Tak. Ustawienie to jest stosowane tylko wtedy, jeśli pole Obsługa poczty ma wartość Sendmail.



Bezpieczeństwo SMTP. Wybierz odpowiedni protokół bezpieczeństwa SMTP używany przez serwer pocztowy.

90

Część I  Pierwsze kroki z systemem Joomla! 

Port SMTP. W tym polu znajduje się liczba całkowita określająca numer portu na serwerze SMTP. Wartość ta zależy od konfiguracji serwera.



Użytkownik SMTP. To pole obejmuje nazwę użytkownika serwera SMTP. Ustawienie to jest stosowane tylko wtedy, jeśli pole Obsługa poczty ma wartość Sendmail.



Hasło SMTP. To pole zawiera hasło serwera SMTP. Ustawienie to jest stosowane tylko wtedy, jeśli pole Obsługa poczty ma wartość Sendmail.



Serwer SMTP. W tym polu znajduje się nazwa serwera SMTP. Ustawienie to jest stosowane tylko wtedy, jeśli pole Obsługa poczty ma wartość Sendmail.

Podsumowanie W tym rozdziale opisano korzystanie z globalnych opcji konfiguracji systemu, dostępnych w menedżerze Konfiguracja globalna systemu Joomla!. Choć menedżer ten obejmuje pięć obszarów roboczych, tu opisano tylko trzy. Dwa pozostałe przedstawiono szczegółowo w dalszych rozdziałach. Trzy omówione tu rozdziały umożliwiają wykonywanie następujących operacji: 

Konfigurowanie opcji z zakładki Witryna, gdzie znajdują się podstawowe ustawienia (dotyczące np. nazwy witryny, domyślnych globalnych metadanych, aliasów adresów URL i zarządzania ciasteczkami).



Konfigurowanie opcji konfiguracyjnych systemu Joomla!. Dotyczą one m.in. diagnostyki, pamięci podręcznej i zarządzania sesją.



Konfigurowanie opcji serwera. Obejmują one ustawienia serwera, bazy danych, serwera FTP i poczty.

To już ostatni rozdział części I. Opisano tu podstawowe zagadnienia, w tym instalowanie i konfigurowanie systemu. Następny rozdział rozpoczyna część II, poświęconą przede wszystkim tworzeniu materiałów i zarządzaniu nimi.

Część II

Zarządzanie treścią i użytkownikami Z części II dowiesz się, jak zarządzać treścią i użytkownikami. Są to najważniejsze aspekty systemu CMS Joomla!. Bardzo szczegółowo opisano tu tworzenie i modyfikowanie elementów oraz zarządzanie nimi. Osobny fragment poświęcony jest zaawansowanym technikom zarządzania treścią, w tym zarządzaniu treścią z poziomu frontonu witryn opartych na systemie Joomla!. Rozdział 8. dotyczy systemu menu w Joomli!. Znajdziesz tam dokładny przegląd wszystkich typów opcji menu dostępnych w domyślnej instalacji systemu. W rozdziale 9. przedstawiono różne techniki tworzenia dobrych stron głównych i zarządzania ich treścią. Zarządzanie użytkownikami to temat rozdziału 10. Szczegółowo opisano tu grupy użytkowników, a także zarządzanie uprawnieniami użytkowników w systemie Joomla!. Ostatni rozdział w tej części poświęcony jest tworzeniu witryn z obsługą wielu języków. Omówiono w nim wszystkie narzędzia systemu Joomla! 3 przeznaczone do zarządzania językiem. W tej części:

Rozdział 5. „Zarządzanie treścią” Rozdział 6. „Praca z edytorami i multimediami” Rozdział 7. „Stosowanie zaawansowanych technik zarządzania treścią” Rozdział 8. „Praca z systemem menu” Rozdział 9. „Zarządzanie stroną startową witryny” Rozdział 10. „Zarządzanie użytkownikami witryny” Rozdział 11. „Tworzenie witryn z wieloma wersjami językowymi”

92

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

93

Rozdział 5.

Zarządzanie treścią W tym rozdziale: 

Tworzenie nowych artykułów



Zarządzanie istniejącymi artykułami



Praca z hierarchią treści



Określanie struktury treści za pomocą kategorii



Zarządzanie globalnymi ustawieniami artykułów

Tworzenie treści i zarządzanie nimi to istota każdego systemu CMS. Joomla! nie jest pod tym względem wyjątkiem. Nie zaskakuje więc to, że system ten udostępnia bardzo bogaty zestaw opcji z tego obszaru. W systemie Joomla! 3 wprowadzono liczne ważne zmiany w interfejsach do zarządzania treścią, zwiększono ich użyteczność i ułatwiono dostęp do różnych opcji systemu. W tym rozdziale szczegółowo opisano nowy interfejs do zarządzania treścią. Oprócz omówienia podstawowych informacji z zakresu tworzenia i edytowania treści wyjaśniono, jak za pomocą dostępnych narzędzi określić logiczną strukturę treści — zarówno dla administratorów witryny, jak i dla jej użytkowników. Logiczne ustrukturyzowanie treści nie tylko ułatwia korzystanie z witryny odwiedzającym, ale też wspomaga wydajne zarządzanie serwisem. W tym rozdziale opisano najczęściej stosowane podejścia do rozwiązywania problemów z porządkowaniem treści, a także różne parametry. Pozwalają one zwiększyć skuteczność wyszukiwarki dostępnej w witrynie i ułatwiają tworzenie treści. Jeśli nie możesz się już doczekać, zacznij od ABC zarządzania treścią — tworzenia pierwszego artykułu w systemie Joomla!.

Tworzenie artykułów Jeśli przypominasz typowego użytkownika systemu Joomla!, artykuły są najważniejszym elementem Twojej witryny. To na nich znajduje się tekst, często wzbogacony o grafikę i materiały multimedialne. Treść artykułu jest też oczywiście jednym z najważniejszych czynników wpływających na pozycję w wyszukiwarkach. Z uwagi na podstawową rolę, jaką artykuły odgrywają w większości witryn, opanowanie narzędzi do tworzenia artykułów

94

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

w systemie Joomla! bezpośrednio przekłada się na umiejętność przekształcania pomysłów związanych z treścią na udane strony internetowe. W tym podrozdziale dokładnie opisano menedżer artykułów i obszar roboczy Utwórz artykuł. Omówiono też różne parametry i opcje związane z tworzeniem artykułów. Ma to pomóc Ci w budowaniu udanych elementów z treścią i maksymalnym wykorzystaniu dużych możliwości, jakie oferują narzędzia do tworzenia treści w systemie Joomla!. Nowy artykuł można dodać do witryny w dowolnym momencie. Artykuły można tworzyć zarówno w systemie administracyjnym, jak i z poziomu frontonu witryny (jeśli użytkownik ma wystarczające uprawnienia). Zazwyczaj artykuły dodaje się za pomocą systemu administracyjnego. Jest to przeważnie łatwiejsze z uwagi na dogodniejszy interfejs z lepszym dostępem do narzędzi (choć zależy to od szablonu używanego we frontonie). W tym podrozdziale opisano tworzenie artykułów w systemie administracyjnym. Aby utworzyć nowy artykuł, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Otworzyć menedżer Artykuły przez kliknięcie opcji Artykuły w menu Artykuły na pasku nawigacji systemu administracyjnego. System wyświetli w przeglądarce menedżer Artykuły. 3. W interfejsie menedżera Artykuły kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi w górnej części ekranu. Pojawi się okno dialogowe Artykuły: Utwórz artykuł (zobacz rysunek 5.2). 4. W polu Tytuł wpisać nazwę artykułu. Pole to jest wymagane. 5. Z pola kombi Kategoria wybrać kategorię dla artykułu lub opcję Uncategorised. Pole to jest wymagane. 6. Wpisać tekst artykułu. Jest to wymagane. 7. W razie potrzeby uzupełnić pozostałe pola (wszystkie one są opcjonalne). 8. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij na pasku narzędzi w prawej górnej części okna, aby zapisać nowy artykuł. System zamknie okno dialogowe i wróci do menedżera Artykuły. Artykuły domyślnie są publikowane natychmiast. Jeśli zamierzasz opublikować artykuł później lub chcesz zachować go jako wersję wstępną, którą przed publikacją trzeba przejrzeć, otwórz zakładkę Opcje publikacji i ustaw późniejszą datę w polu Rozpocznij publikację.

W dalszych punktach dokładnie omówiono ekrany menedżera Artykuły, a także obszary robocze służące do tworzenia i edycji artykułów.

Wprowadzenie do menedżera Artykuły Menedżer Artykuły zapewnia dostęp do wszystkich artykułów w systemie, a także do narzędzi do tworzenia nowych artykułów i zarządzania nimi. Jest to jeden z najbardziej rozbudowanych i najważniejszych ekranów w systemie Joomla!. Zwykle jest to też interfejs

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

95

administracyjny najczęściej używany w trakcie istnienia witryny. Na dalszych stronach znajdziesz przegląd interfejsu menedżera Artykuły i wyjaśnienie różnych dostępnych opcji. Aby wyświetlić menedżer Artykuły, należy albo kliknąć ikonę o tej nazwie w menu Quick icons w prawej kolumnie na Pulpicie, albo wybrać opcję Artykuły z menu Artykuły z głównego paska nawigacji systemu administracyjnego. W obu przypadkach system otworzy w przeglądarce menedżer Artykuły widoczny na rysunku 5.1. Rysunek 5.1. Interfejs menedżera Artykuły w systemie Joomla! 3 wyświetlający zainstalowane przykładowe dane

Pasek narzędzi w górnej części menedżera Artykuły zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Utwórz. Kliknięcie tej ikony powoduje dodanie nowego artykułu. Tworzenie nowych artykułów opisano szczegółowo w następnym punkcie.



Dostosuj. Można zaznaczyć artykuł na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zmodyfikować dotyczące go szczegóły.



Opublikuj. Można zaznaczyć na liście jeden lub kilka artykułów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je opublikować.



Wycofaj. Można zaznaczyć na liście jeden lub kilka artykułów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zakończyć ich publikowanie. Przyciski Opublikuj i Wycofaj pozwalają też pobierać artykuły z archiwum i przywracać elementy z kosza.



Wyróżnione. Można zaznaczyć na liście jeden lub kilka artykułów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby oznaczyć je jako wyróżnione i sprawić, że będą widoczne w menedżerze wyróżnionych artykułów. Zarządzanie wyróżnionymi artykułami omówiono szczegółowo w dalszej części rozdziału.

96

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami 

Archiwizuj. Można zaznaczyć na liście jeden lub kilka aktywnych artykułów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je zarchiwizować.



Odblokuj. Można zaznaczyć artykuł, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zamknąć obszar roboczy do edycji tekstu i tym samym odblokować dany artykuł. Artykuł otwarty do edycji jest zablokowany i inni administratorzy nie mogą go używać. Jeśli chcesz wykonać pewne operacje na otwartym artykule, najpierw musisz go zamknąć. Jest to tak zwane odblokowywanie artykułu. Funkcja odblokowywania jest niezbędna, ale może powodować problemy. Jeśli nad witryną pracuje kilku administratorów, bądź ostrożny przy korzystaniu z tego polecenia. Jeżeli w momencie uruchomienia go nad artykułem pracuje ktoś inny, użytkownik może utracić niezapisane zmiany.



Kosz. Można zaznaczyć artykuł na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby przenieść go do kosza.



Wsadowe. Można zaznaczyć kilka artykułów, a następnie kliknąć ten przycisk, aby wykonać na wybranych artykułach operacje wsadowe. Okno wyskakujące, które się wtedy pojawia, pozwala skopiować lub przenieść grupę artykułów w jednej prostej operacji.



Opcje. Kliknięcie tej ikony powoduje otwarcie menedżera Opcje komponentu Artykuły, gdzie można skonfigurować parametry dotyczące menedżera Artykuły. Kliknięcie przycisku Opcje powoduje przejście do interfejsu Opcje komponentu Artykuły. Dlatego aby zmodyfikować parametry dotyczące menedżera kategorii, trzeba najpierw otworzyć zakładkę Kategorie.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

Pod paskiem narzędzi, a nad listą artykułów znajduje się wyszukiwarka i trzy narzędzia do sortowania. Pomagają one w zarządzaniu długimi listami artykułów: 

Należy wpisać w polu Wyszukaj… słowo lub wyrażenie, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka listę artykułów pod kątem zapytania i wyświetli wyniki. Aby wyczyścić ekran i przywrócić pełną listę, należy kliknąć przycisk z ikoną krzyżyka (X).



Pole kombi widoczne na prawo od pola wyszukiwania pozwala określić kolumnę z listy artykułów, na podstawie której dane mają być sortowane. Listę można też posortować, klikając nagłówek dowolnej kolumny.



Pole kombi ze słowem Rosnąco pozwala określić, czy artykuły mają się pojawiać w porządku rosnącym czy malejącym.



Pole kombi widoczne po prawej stronie wyznacza liczbę widocznych na stronie artykułów. Aby zmodyfikować wartość domyślną, zmień ustawienie parametru Pozycji w wykazach w menedżerze Konfiguracja globalna.

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

97

Główny obszar z treścią tego ekranu obejmuje listę wszystkich artykułów z witryny systemu Joomla!. Dostępne są tu następujące kolumny: 

Kolejność (pionowa strzałka o dwóch grotach). Kliknij strzałki, aby zmienić kolejność sortowania. Możesz też kliknąć ikonę z trzema kropkami widoczną na lewo od tytułu artykułu, a następnie przeciągnąć artykuł, aby zmienić jego pozycję w ramach kategorii.



Pole wyboru artykułu (pole bez etykiety). Kliknij pole wyboru, aby zaznaczyć artykuł. Niektóre opcje z paska narzędzi tego wymagają. Możesz też zaznaczyć kilka pozycji — wystarczy kliknąć pola wyboru obok wybranych artykułów. Pole wyboru w nagłówku kolumny pozwala zaznaczyć wszystkie artykuły na stronie.



Status. Zielona strzałka w tej kolumnie oznacza, że artykuł jest opublikowany. Kliknij pole wyboru, aby zmienić status artykułu (na opublikowany lub nieopublikowany). Przy wyróżnionych artykułach aktywna jest ikona gwiazdki.



Tytuł. To pole wyświetla pełną nazwę artykułu. Jej kliknięcie pozwala zmodyfikować artykuł.



Dostęp. Pokazuje poziom dostępu ustawiony dla danego artykułu.



Autor. Określa autora artykułu.



Język. Pokazuje języki, w których dostępny jest dany artykuł.



Data. Wyświetla datę utworzenia artykułu.



ID. Numer identyfikacyjny wygenerowany przez system. Jest wykorzystywany wewnętrznie przez system, a użytkownik nie może go zmienić.

W górnej części lewej kolumny znajdują się odnośniki, które pozwalają szybko przełączać się między menedżerami artykułów, kategorii i wyróżnionych artykułów. Pod odnośnikami widoczny jest zestaw filtrów pomocnych przy zarządzaniu długimi listami artykułów: 

Wybierz status. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować i wyświetlać artykuły na podstawie tego, czy są opublikowane, nieopublikowane, zarchiwizowane czy umieszczone w koszu. Zapewnia to łatwy sposób na zidentyfikowanie wszystkich artykułów aktywnych w witrynie. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz status).



Wybierz kategorię. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować i wyświetlać artykuły na podstawie kategorii, do której przypisane są dane teksty. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz kategorię).



Maks. poziomów. Opcje w tym polu kombi pozwalają kontrolować liczbę poziomów, z których artykuły są wyświetlane. Jeśli hierarchia witryny jest skomplikowana, opcja ta pozwala znacznie uprościć widok listy artykułów w ich menedżerze. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Maks. poziomów).



Poziom dostępu. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować artykuły na podstawie poziomu dostępu. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Poziom dostępu).

98

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami 

Wybierz autora. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować artykuły na podstawie ich autora. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz autora).



Wybierz język. To pole kombi pozwala filtrować artykuły na podstawie języka. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz język).

Obszar roboczy Utwórz artykuł Jedną z ważnych zmian w wersji Joomla! 3 było zmodyfikowanie interfejsów do tworzenia artykułów. Jeśli znasz stare wersje systemu Joomla!, szybko zauważysz istotne zmiany. W nowym interfejsie wszystkie najważniejsze narzędzia wygodnie umieszczono w jednym miejscu, choć zwiększa to nieco złożoność strony. W tym punkcie szczegółowo opisano nowy interfejs. Omówiono wszystkie zakładki i wyjaśniono ich rolę w tworzeniu artykułów. Tworzenie nowych artykułów odbywa się przez kliknięcie ikony Utwórz na pasku narzędzi w lewej górnej części menedżera Artykuły. Po kliknięciu tej ikony system otworzy okno dialogowe Utwórz artykuł widoczne na rysunku 5.2. Pasek narzędzi widoczny w górnej części obszaru roboczego Utwórz artykuł zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Zapisz. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie efektów pracy bez opuszczania okna dialogowego Utwórz artykuł.



Zapisz i zamknij. Ta ikona pozwala zapisać efekty pracy i wyjść z okna dialogowego Utwórz artykuł.



Zapisz i nowy. Ta ikona pozwala zapisać efekty pracy, wyjść z bieżącego okna dialogowego Utwórz artykuł i otworzyć nowe okno tego typu.



Anuluj. Kliknięcie tej ikony powoduje anulowanie wykonanych operacji i wyjście z okna dialogowego Utwórz artykuł.



Pomoc. Kliknięcie tej opcji zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

Pod paskiem narzędzi widoczny jest zestaw zakładek. Zapewniają one dostęp do pomocniczych funkcji związanych z artykułami. Oto te zakładki: 

Szczegóły artykułu. Jest to najważniejsza zakładka, potrzebna do tworzenia nowych artykułów. Pola z tej zakładki opisano w dalszym punkcie.



Opcje publikacji. Opcje z tej zakładki dotyczą autora artykułu oraz dat rozpoczęcia i zakończenia publikowania. Zakładka ta służy do planowania publikacji treści.



Opcje artykułu. Dostępne tu opcje pozwalają zmieniać układ pomocniczych informacji wyświetlanych przy artykule we frontonie.



Opcje konfiguracji. Opcje z tego ekranu pozwalają ograniczyć możliwość późniejszego modyfikowania artykułu przez inne osoby.

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

99

Rysunek 5.2. Obszar roboczy Utwórz artykuł. Zauważ, że domyślna zakładka to Szczegóły artykułu



Opcje metadanych. Pola z tej strony pozwalają zmienić dla wybranego artykułu globalne ustawienia metadanych.



Prawa dostępu do artykułu (uprawnienia). Te opcje umożliwiają wyświetlanie i modyfikowanie uprawnień dotyczących artykułu. Uprawnienia standardowo oparte są na ustawieniach z menedżera Konfiguracja globalna, jednak można zmienić je w tym miejscu.

W prawej kolumnie obszaru roboczego (w sekcji Szczegóły) znajduje się grupa pól kombi. Dostępne są tu często używane kontrolki dotyczące artykułów, związane ze statusem publikacji, kontrolą dostępu, wyróżnieniem i językiem. Kolumna ta jest widoczna niezależnie od wybranej zakładki, dzięki czemu zawsze masz szybki dostęp do najważniejszych kontrolek. Większość ekranu obszaru roboczego zajmuje zawartość sześciu wymienionych zakładek. Dalej omówiono każdą z tych zakładek, począwszy od najważniejszej — Szczegóły artykułu.

100

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami Liczne opcje w pozostałych zakładkach są powiązane z opcjami menedżera Artykuły dostępnymi także w menedżerze Konfiguracja globalna. Zmiana ustawień globalnych za pomocą menedżera Artykuły jest tematem ostatniego podrozdziału niniejszego rozdziału.

Korzystanie z zakładki Szczegóły artykułu Obszar roboczy zakładki Szczegóły artykułu to podstawowe miejsce tworzenia i edytowania artykułów. Obszar ten podzielony jest na dwie części. Pierwsza znajduje się na górze (bezpośrednio pod nagłówkiem) i obejmuje pola na tytuł artykułu oraz tekst wyświetlany na stronie. Wszystkie te pola są wymagane. 

Tytuł. W tym polu należy wpisać nazwę artykułu. Wartość ta posłuży jako tytuł artykułu.



Kategoria. Tu należy wybrać w polu kombi kategorię dla artykułu. Można też wybrać opcję Uncategorised, aby nie przypisywać artykułu do żadnej kategorii.



Pole tekstowe (bez etykiety). W tym miejscu należy wpisać treść artykułu. Jeśli włączony jest jeden z systemowych edytorów WYSIWYG, nad polem tekstowym znajdują się ikony umożliwiające formatowanie tekstu i dodawanie do artykułu multimediów. Pole obsługuje kod w HTML-u i zaawansowane formatowanie. Umożliwia to tworzenie artykułów o atrakcyjnym układzie. Więcej informacji o używaniu edytorów WYSIWYG w systemie Joomla! znajdziesz w rozdziale 6.

Druga część obszaru znajduje się pod dużym polem tekstowym i obejmuje przyciski, które ułatwiają wykonywanie standardowych zadań związanych z tworzeniem artykułu. 

Artykuł. Kliknij ten przycisk, aby wyświetlić listę wszystkich artykułów dostępnych w witrynie. Zaznacz artykuł, a odnośnik do niego automatycznie znajdzie się w pisanym tekście. Lokalizację odnośnika możesz określić za pomocą kursora. Inna możliwość to wycięcie odnośnika i wklejenie go w wybranym miejscu.



Grafika. Ten przycisk można zastosować zamiast ikony dodawania grafiki (widocznej w górnej części interfejsu edytora WYSIWYG). Oba te narzędzia pozwalają dodawać grafikę, jednak przycisk Grafika jest prawdopodobnie łatwiejszy w użyciu, ponieważ nie tylko umożliwia wczytywanie ilustracji, ale też wyświetla wszystkie obrazki z biblioteki multimediów witryny. Mechanizm dodawania grafiki z edytora WYSIWYG nie jest zintegrowany z biblioteką multimediów.



Podziel stronę. Kliknij ten przycisk, aby podzielić artykuł na odrębne strony. Podział ma miejsce tam, gdzie w polu z tekstem umieszczony jest kursor.



Więcej. Kliknij ten przycisk, aby dodać odnośnik Więcej w miejscu, w którym w polu z tekstem znajduje się kursor. Funkcja ta pozwala kontrolować długość wprowadzającego tekstu artykułu i nie zawsze jest potrzebna. Na rysunku 5.4 widać odnośnik Więcej pod artykułem demonstracyjnym.



Przełącz edytor. Za pomocą tego przycisku można wyświetlić lub ukryć edytor WYSIWYG.

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

101

Pod opisanymi przyciskami znajduje się grupa pól z nagłówkiem Obrazki i łącza. Pola te pozwalają wyświetlać w artykule grafikę i odnośniki z wykorzystaniem gotowych szablonów układu. Przy użyciu tych pól można określić rysunek wprowadzający, grafikę głównego artykułu i zbiór odnośników. W domyślnej konfiguracji systemu Joomla! używany jest układ widoczny na rysunku 5.3. Rysunek 5.3. Układ artykułu uzyskany za pomocą opcji z pola Obrazki i łącza. Zwróć uwagę na grafikę pełnego artykułu i zbiór odnośników w jego górnej części

Dwie grupy dotyczące grafiki (Ilustracja wprowadzenia i Ilustracja pełnego tekstu) obejmują identyczny zestaw pól i przycisków, widoczny w dolnej części rysunku 5.2: 

Wybierz. Kliknij ten przycisk, aby otworzyć menu wyskakujące przeznaczone do wstawiania grafiki. Możesz wybrać pobrany już rysunek lub wczytać ilustrację z lokalnego komputera.



Położenie obrazka. Wybierz opcję z pola kombi, aby określić pozycję grafiki względem tekstu wprowadzenia.



Tekst alternatywny. Za pomocą tego pola można dodać opis. Jest on używany głównie w narzędziach zwiększających dostępność. Tekst ten pojawia się tylko we frontonie witryny po umieszczeniu kursora myszy nad grafiką.



Podpis. Za pomocą tego pola możesz dodać podpis grafiki. Efekt jego dodania jest widoczny na rysunkach 5.3 i 5.4.

Grafika wprowadzenia jest widoczna obok tekstu wprowadzenia na stronach, na których taki tekst się pojawia. Zwykle umieszczany jest on w witrynach, w których w układzie strony znajdują się krótkie fragmenty artykułów, a użytkownik musi kliknąć wybrany z nich, aby zobaczyć cały tekst. W systemie Joomla! taki układ występuje w kilku miejscach — przede wszystkim na stronach wejściowych kategorii i na stronie głównej. Na rysunku 5.4 widoczny jest układ strony głównej z fragmentami artykułów. Na stronie tej znajduje się artykuł demonstracyjny. Widoczny jest krótki fragment (jego długość ustawiono za pomocą przycisku Więcej) i grafika wprowadzenia. Grafika wprowadzenia nie pojawia się na stronie z pełnym tekstem artykułu. Grafika pełnego artykułu pojawia się w górnej części tekstu, co widać na rysunku 5.3. Nie jest jednak widoczna w tekście wprowadzenia.

102

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 5.4. Strona główna witryny z artykułem demonstracyjnym, w którym wykorzystano grafikę wprowadzenia i odnośnik Więcej

W prawej kolumnie, obok kontrolek grafiki, znajdują się pola pozwalające dodać trzy odnośniki (o nazwach Łącze A, Łącze B i Łącze C). Na rysunku 5.3 widać te odnośniki na stronie, nad tekstem artykułu. Są one widoczne tylko na stronie z pełnym tekstem. Ich wygląd zależy od zastosowanego szablonu. Dla każdego odnośnika dostępne są te same pola: 

Łącze. Tu należy wprowadzić pełną ścieżkę dla łącza. Musi się ona rozpoczynać od członu http:.



Tekst łącza. W tym polu należy wpisać tekst wyświetlany użytkownikom. Podany tu tekst będzie widoczny na stronie i prowadzi do adresu wprowadzonego w polu Łącze.



Okno docelowe. To pole pozwala ustawić docelowe okno, w którym pojawi się wybrana strona.

Zakładka Opcje publikacji Zakładka Opcje publikacji obejmuje zbiór kontrolek dotyczących autora artykułu, daty utworzenia i publikacji. W tym obszarze roboczym można też podać alias. Jest on używany przez system do generowania przyjaznego dla wyszukiwarek adresu URL artykułu. Zakładkę Opcje publikacji przedstawiono na rysunku 5.5. Zakładka Opcje publikacji obejmuje następujące pola: 

Alias. Tu należy podać alias używany wewnętrznie w systemie do określania artykułu. Warto zauważyć, że można tu używać tylko małych liter, a odstępy nie są dozwolone. Jeśli administrator pozostawi to pole puste, system zmodyfikuje tytuł artykułu, aby można go było wykorzystać jako alias. Jeśli włączone są adresy URL przyjazne dla przeglądarek, alias czasem pojawia się jako część łańcucha znaków z adresem URL.

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

103

Rysunek 5.5. Obszar roboczy zakładki Opcje publikacji



ID. Jest to wartość wygenerowana przez system; nie można jej zmienić.



Autor. Pole kombi obok tej nazwy zawiera listę użytkowników. Należy wybrać jednego z nich, aby określić autora artykułu i zastąpić wartość domyślną.



Inny autor. To pole zwykle jest puste. Należy je uzupełnić, jeśli system ma wyświetlać nazwę inną niż powiązana z danym użytkownikiem w systemie.



Data utworzenia. Wartość domyślna to data i czas utworzenia artykułu. Można kliknąć ikonę kalendarza po prawej stronie, aby zastąpić datę domyślną innym wybranym dniem.



Rozpocznij publikację. Domyślnie artykuły są publikowane natychmiast. Za pomocą tego pola można określić późniejszą datę publikacji. Jeśli ustawisz przyszłą datę, artykuł do tego czasu nie będzie opublikowany, a następnie pojawi się na stronie automatycznie, bez konieczności interwencji ze strony administratora.



Zakończ publikację. Można kliknąć ikonę kalendarza po prawej stronie, aby wybrać datę zakończenia publikowania artykułu. Jeśli pole jest puste, artykuł nigdy nie zostanie wycofany z publikacji. Jeśli zachodzi niezgodność między globalnymi parametrami artykułów a ustawieniami dla danego artykułu, system stosuje te ostatnie.

Zakładka Opcje artykułu W zakładce Opcje artykułu znajdują się liczne ustawienia wpływające na wygląd artykułu. Ustawienia te dotyczą głównie wyświetlania dodatkowych elementów, np. autora, daty publikacji itd. Opcje wybrane w tej zakładce zastępują ustawienia z menedżera Konfiguracja globalna i dotyczą tylko edytowanego artykułu.

104

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Aby ustawić parametry dla wszystkich artykułów, należy wybrać opcję Artykuły w menedżerze Konfiguracja globalna.

Aby otworzyć opcje artykułu, kliknij zakładkę Opcje artykułu na stronie Utwórz artykuł lub w obszarze roboczym Redagowanie artykułu. Wygląd zakładki przedstawiono na rysunku 5.6. Rysunek 5.6. Obszar roboczy zakładki Opcje artykułu

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

105

Opcje dostępne na tej stronie są prawie takie same jak w zakładce Artykuły w menedżerze artykułów w menedżerze Konfiguracja globalna. Znajdują się tu tylko dwie nowe opcje: 

Tekst „Czytaj więcej”. Za pomocą tego pola można określić tekst wyświetlany w odnośniku Czytaj więcej.



Alternatywny układ. Jeśli dany szablon udostępnia alternatywny układ, można wybrać go w polu kombi. Jeżeli tego nie zrobisz, system zastosuje układ domyślny. Opcje konfiguracyjne artykułów z menedżera artykułów omówiono szczegółowo w ostatnim podrozdziale tego rozdziału. Znajdziesz tam opis dodatkowych ustawień z zakładki Opcje artykułu.

Zakładka Opcje konfiguracji Zakładka Opcje konfiguracji obejmuje cztery kontrolki, które umożliwiają ograniczenie innym użytkownikom możliwości wprowadzania zmian w danym artykule. Za pomocą ustawień z tej zakładki możesz ukryć wybrane opcje z ekranu edycji artykułu. Wprowadzone tu ustawienia dotyczą konkretnego, edytowanego artykułu, dlatego są używane zamiast globalnych opcji konfiguracji. Aby uzyskać dostęp do tych parametrów, kliknij zakładkę Opcje konfiguracji na stronie Utwórz artykuł lub w obszarze roboczym Redagowanie artykułu. Zawartość zakładki Opcje konfiguracji pokazano na rysunku 5.7. Rysunek 5.7. Obszar roboczy zakładki Opcje konfiguracji

Opcje z tej zakładki to podzbiór opcji dostępnych w zakładce Edycja artykułu w menedżerze artykułów w menedżerze Konfiguracja globalna. Opcje konfiguracji dostępne w menedżerze artykułów omówiono szczegółowo w ostatnim podrozdziale tego rozdziału. Znajdziesz tam opis dodatkowych ustawień z zakładki Opcje konfiguracji.

106

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Zakładka Opcje metadanych Oprócz globalnych metadanych witryny w systemie Joomla! można ustawić metadane dla poszczególnych artykułów. Zakładka Opcje metadanych zapewnia dostęp do pól z metadanymi artykułu. Informacje wprowadzone w tym miejscu są używane zamiast wartości podanych w menedżerze Konfiguracja globalna. Z uwagi na pozycjonowanie warto określić opisy i słowa kluczowe dla każdego pojedynczego artykułu. Stosowanie globalnych ustawień w całej witrynie nie zapewnia optymalnych wyników w wyszukiwarkach.

Aby uzyskać dostęp do omawianych ustawień, kliknij zakładkę Opcje metadanych na ekranie tworzenia lub redagowania artykułu. Pola tej zakładki pokazano na rysunku 5.8. Rysunek 5.8. Obszar roboczy zakładki Opcje metadanych



Opis — streszczenie. W tym polu tekstowym należy umieścić informacje, które mają pojawić się w polu opisu w metadanych artykułu.



Słowa kluczowe. W tym polu tekstowym należy zapisać wszystkie słowa kluczowe, które mają pojawić się w polu słów kluczowych w metadanych artykułu. Poszczególne słowa kluczowe należy rozdzielić przecinkami.



Wyszukiwarki. Wybierz jedną z opcji w tym polu kombi, aby poinformować roboty wyszukiwarek, jak mają obsługiwać witrynę: 

Indeksuj strony i indeksuj wskazywane przez odsyłacze. Jeśli chcesz, aby roboty indeksowały wszystkie strony witryny i podążały za odsyłaczami, wybierz tę opcję. Dla większości właścicieli witryn, którzy są zainteresowani generowaniem ruchu przy użyciu wyszukiwarek, jest to najlepsza opcja.



Nie indeksuj stron, ale indeksuj wskazywane przez odsyłacze. Wybierz tę opcję, jeśli chcesz, aby roboty podążały za odsyłaczami, ale nie indeksowały stron.



Indeksuj, nie indeksuj wskazywanych przez odsyłacze. Wybierz tę opcję, jeśli chcesz, aby roboty indeksowały strony, ale nie podążały za odsyłaczami.

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią 

107

Nie indeksuj, nie indeksuj wskazywanych przez odsyłacze. Jeśli chcesz całkowicie zablokować roboty i sprawić, aby strony witryny nie pojawiały się w wynikach wyszukiwania, wybierz tę opcję.



Autor. W tym polu tekstowym należy zapisać informacje, które mają pojawić się w polu autora w metadanych artykułu.



Prawa do treści. Za pomocą tego pola można określić prawa do witryny i treści. Zwykle podaje się tu informacje o prawach autorskich, zamiast zamieszczać je na każdej stronie witryny.



Odniesienie zewnętrzne. Za pomocą tego pola można dodać odniesienie do zewnętrznych zasobów powiązanych z danym artykułem. Warto zauważyć, że nie istnieje globalny odpowiednik tej opcji, ponieważ musi ona dotyczyć konkretnych artykułów.

Zakładka Prawa dostępu do artykułów Zakładka Prawa dostępu do artykułów umożliwia ustawienie określonych warunków dostępu do poszczególnych artykułów. Wybrane tu opcje konfiguracyjne są używane zamiast ustawień artykułu wprowadzonych w innych miejscach. Można ustawić odmienne uprawnienia do opcji menu, co czasem prowadzi do pewnych problemów. Jeśli np. przyznałeś komuś dostęp do artykułu, ale nie udostępniłeś prowadzącej do niego opcji menu, ustawienia uniemożliwią danej osobie wyświetlenie tekstu z uwagi na brak uprawnień do potrzebnej opcji.

Aby uzyskać dostęp do parametrów z zakładki Prawa dostępu do artykułów, kliknij ją na ekranie tworzenia lub redagowania artykułu. Zawartość zakładki przedstawiono na rysunku 5.9. Kontrolki na tej stronie są takie same jak na ekranie globalnych uprawnień użytkowników. Opcje te są stosunkowo skomplikowane. Ich szczegółowe omówienie znajdziesz w rozdziale 10.

Zarządzanie tekstem wprowadzającym Zajawka to krótki fragment tekstu, który pozwala użytkownikom zapoznać się z małym wycinkiem większych materiałów. W wielu witrynach zajawki służą do wyświetlania licznych artykułów na niewielkim obszarze i zachęcania użytkowników do kliknięcia oraz dokładniejszego zapoznania się z treścią witryny. W systemie Joomla! do tworzenia zajawek artykułów służy tekst wprowadzający. Dołączenie tekstu wprowadzającego do artykułu polega po prostu na wstawieniu wiersza Więcej… w tekście. Przycisk Więcej… znajdujący się na dole pola tekstowego do edycji artykułu pozwala automatycznie podzielić artykuł na tekst wprowadzający i główną treść oraz dodać w tekście wprowadzającym odnośnik zachęcający użytkowników do tego, aby przeczytali coś więcej. Gdy użytkownik kliknie odnośnik Więcej, przejdzie do całego artykułu. Działanie funkcji dodawania tekstu wprowadzającego przedstawiono na rysunku 5.10.

108

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 5.9. Obszar roboczy zakładki Prawa dostępu do artykułu

Rysunek 5.10. Strona Redagowanie artykułu z separatorem tekstu wprowadzającego w polu tekstowym

Aby dodać tekst wprowadzający dla artykułu, należy wykonać następujące operacje: 1. Otworzyć okno dialogowe Redagowanie artykułu. 2. Wpisać pełny tekst artykułu.

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

109

3. Umieścić kursor w miejscu, w którym ma kończyć się tekst wprowadzający, a zaczynać główny artykuł. 4. Kliknąć przycisk Więcej… w dolnej części okna edycji treści. Pojawi się czerwona przerywana linia, co ilustruje rysunek 5.10. Jeśli użytkownik edytuje artykuły bez korzystania z przycisku Więcej…, może wskazać tekst wprowadzający przez wstawienie poniższego znacznika HTML w miejscu, w którym chce oddzielić wprowadzenie od głównej części artykułu:

Tworzenie artykułów wielostronicowych Domyślnie wszystkie artykuły utworzone w systemie Joomla! niezależnie od ich długości są wyświetlane jako jedna strona. Jednak potrzebne jest tylko jedno kliknięcie, aby utworzyć artykuł wielostronicowy. Przycisk Podziel stronę (znajduje się on w dolnej części okna Redagowanie artykułu) służy do podziału artykułów jednostronicowych na wiele stron. Podział artykułu powoduje automatyczne utworzenie spisu treści. Spis ten obejmuje odnośniki do wszystkich stron artykułu i pojawia się na każdej nowej stronie. Na rysunku 5.11 pokazano, jak wygląda to w praktyce. Rysunek 5.11. Ten artykuł z przykładowych danych systemu Joomla! podzielono na kilka stron. Zwróć uwagę na widoczny po prawej stronie artykułu spis treści i odnośniki nawigacyjne pod tekstem

Kliknięcie przycisku Podziel stronę powoduje otwarcie okna wyskakującego z dwoma polami tekstowymi — Tytuł strony i Odnośnik w spisie treści. Okno to widoczne jest na rysunku 5.12. Informacje wpisane w polu Tytuł strony zostaną wyświetlone w górnej części przeglądarki użytkownika w czasie, kiedy będzie on przeglądał artykuł. Pole Odnośnik w spisie treści jest przeznaczone na tekst odnośników do poszczególnych stron artykułu w automatycznie generowanym spisie treści.

110

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 5.12. Okno wyskakujące używane do podziału stron

Aby podzielić jednostronicowy artykuł na kilka stron, należy wykonać następujące kroki: 1. Otworzyć okno dialogowe Redagowanie artykułu. 2. Umieścić kursor w miejscu podziału artykułu. 3. Kliknąć przycisk Podział strony. Otworzy się okno podziału strony. 4. Uzupełnić pole Tytuł strony dla nowej strony. 5. Uzupełnić pole Odnośnik w spisie treści dla nowej strony. 6. Kliknąć przycisk Wstaw podział strony. System zamknie okno i wróci do menedżera edycji artykułu, gdzie w miejscu podziału pojawi się szara przerywana linia. Do kontrolowania wyświetlania spisu treści służy dodatek Content — Pagebreak. Udostępnia on kilka parametrów, które umożliwiają zmianę wyglądu lub całkowite ukrycie spisu treści. Dodatek ten opisano szczegółowo w rozdziale 19.

Zarządzanie istniejącymi artykułami Jeśli witryna jest duża lub często modyfikowana, zarządzanie istniejącymi artykułami witryny może być czasochłonne. W tym podrozdziale opisano najczęściej wykonywane zadania z tego obszaru.

Publikowanie i kończenie publikowania artykułów Publikowanie jest niezbędnym krokiem do wyświetlenia artykułu i najczęściej używanym sposobem kontrolowania dostępu do treści. Wprawdzie można ograniczyć prawo dostępu do artykułów, aby nie były one widoczne, ale jeśli nie są opublikowane, nikt oprócz ich

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

111

autora nie będzie mógł ich zobaczyć. Podobnie zakończenie publikacji artykułu powoduje usunięcie go z frontonu witryny dla wszystkich oprócz jego autora. Rozpoczynać i kończyć publikowanie artykułów można na pięć sposobów: 



W menedżerze artykułów uruchom jedną z następujących instrukcji: 

Kliknij ikonę w kolumnie Status. Jej kliknięcie przełącza status artykułu z opublikowany (zielony „ptaszek”) na nieopublikowany (czerwone kółko ze znakiem X) i na odwrót.



Kliknij pole wyboru obok tytułu w menedżerze artykułów, a następnie wybierz opcję Opublikuj lub Wycofaj z paska narzędzi dostępnego w górnej części ekranu.



Umieść kursor myszy nad tytułem artykułu, którego status chcesz zmienić. Gdy pojawi się ikona strzałki, kliknij ją i wybierz polecenie z menu, które się wyświetli.

W obszarze roboczym Redaguj artykuł lub Utwórz artykuł wykonaj jedną z następujących operacji: 

Zmień wartość w polu kombi Status w prawej kolumnie.



Kliknij zakładkę Opcje publikacji i ustaw nową datę rozpoczęcia lub zakończenia publikowania.

Aby rozpocząć lub zakończyć publikowanie więcej niż jednego elementu naraz, należy zaznaczyć pola wyboru obok wybranych artykułów w menedżerze Artykuły, a następnie kliknąć ikonę Opublikuj lub Wycofaj na głównym pasku narzędzi. Publikowanie standardowo rozpoczyna się natychmiast i trwa bezterminowo. Można jednak ustawić określone daty rozpoczęcia i zakończenia publikowania artykułu. Służące do tego kontrolki znajdują się w zakładce Opcje publikacji w obszarach roboczych Utwórz artykuł i Redagowanie artykułu. Użytkownik musi mieć odpowiednie uprawnienia, aby móc opublikować artykuł. Przy domyślnych ustawieniach uprawnień osoby należące do grup poniżej poziomu wydawcy nie mają takiej możliwości. Artykuły opracowane przez użytkowników z niższych poziomów muszą zostać opublikowane przez osoby należące do grup z wyższych poziomów. Omówienie publikowania artykułów za pomocą frontonu witryny znajduje się w rozdziale 7.

Wyróżnianie artykułów Funkcję wyróżniania artykułów w systemie Joomla! opracowano po to, aby ułatwić wybieranie konkretnych artykułów wyświetlanych na stronie głównej witryny. Utworzenie opcji menu z układem Artykuły wyróżnione powoduje dodanie strony z wyróżnionymi artykułami. Każdy artykuł oznaczony jako wyróżniony jest automatycznie wyświetlany na tej stronie (nie ma tu znaczenia data utworzenia ani treść danego artykułu). W tym punkcie opisano, jak tworzyć wyróżnione artykuły i zarządzać nimi za pomocą menedżera Wyróżnione artykuły.

112

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Menedżer ten zapewnia dostęp do wszystkich wyróżnionych artykułów z systemu. Umożliwia też zmianę kolejności takich artykułów, co wpływa na sposób ich wyświetlania we frontonie witryny. Aby wyświetlić menedżer Wyróżnione artykuły, zaloguj się do panelu administracyjnego systemu Joomla!, a następnie kliknij odnośnik Wyróżnione w menu Artykuły z głównego paska nawigacyjnego systemu administracyjnego. W przeglądarce pojawi się wtedy menedżer Wyróżnione artykuły (rysunek 5.13). Rysunek 5.13. Interfejs menedżera Wyróżnione artykuły

Menedżer ten pozwala szybko przejrzeć wszystkie wyróżnione artykuły i zmienić ich kolejność, jednak oprócz tego nie udostępnia wyjątkowych funkcji. Opcje widoczne na tym ekranie pełnią tę samą funkcję co ich odpowiedniki w standardowym menedżerze artykułów. Dlatego pominięto tu powtórny opis funkcji różnych przycisków, pól kombi i filtrów. Wyjaśnienie przeznaczenia tych elementów znajdziesz w punkcie poświęconym menedżerowi artykułów.

Dwie funkcje dostępne w menedżerze Wyróżnione artykuły pozwalają usuwać elementy z listy wyróżnionych artykułów i zmieniać ich kolejność. Aby usunąć element, kliknij pole wyboru obok nazwy wybranego artykułu, a następnie kliknij przycisk Usuń na pasku narzędzi widocznym w górnej części strony. W celu zmiany kolejności artykułów kliknij pole kombi Sortuj tabelę wg i wybierz opcję Kolejność. Następnie wystarczy kliknąć i przeciągnąć artykuły w pożądane miejsca. Wprowadzone tu zmiany są odzwierciedlane także w kolejności artykułów widocznych we frontonie witryny.

Modyfikowanie artykułów Istniejący artykuł można zmodyfikować w dowolnym momencie. W tym celu należy uruchomić menedżer Artykuły i albo kliknąć nazwę artykułu, albo zaznaczyć pole wyboru obok nazwy artykułu i kliknąć ikonę Dostosuj na pasku narzędzi menedżera. Zmiany w artykułach

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

113

są wprowadzane natychmiast po kliknięciu ikony Zapisz w obszarze roboczym Redagowanie artykułu. System Joomla! nie obsługuje zarządzania wersjami artykułów, czyli przechowywania wykazu zmian w artykule. Istnieją jednak rozszerzenia niezależnych producentów udostępniające funkcje z tego obszaru.

Kopiowanie i przenoszenie artykułów Czasem przydatna jest kopia istniejącego artykułu, zwykle w celu utworzenia nowego artykułu z wykorzystaniem tego samego układu lub fragmentów treści. Możliwe też, że chcesz zmienić strukturę artykułów przez pogrupowanie ich w nowy sposób w ramach kategorii. Menedżer Artykuły umożliwia łatwe wykonanie obu tych zadań administracyjnych. Menedżer Artykuły umożliwia tworzenie kopii artykułów i przenoszenie artykułów między kategoriami. W trakcie kopiowania system tworzy dokładną kopię artykułu i zmienia tylko jego nazwę. Można przy tym przypisać nowy artykuł do dowolnej kategorii. Nowy artykuł przyjmuje stan publikacji i poziom dostępu dawnego artykułu. Można skopiować więcej niż jeden artykuł naraz, jednak wtedy wszystkie artykuły wybrane do skopiowania zostaną przypisane do tej samej kategorii. Aby skopiować artykuł, należy wykonać następujące operacje: 1. Otworzyć menedżer Artykuły. 2. Zaznaczyć artykuł przeznaczony do skopiowania przez kliknięcie pola wyboru obok tytułu danego artykułu. 3. Kliknąć przycisk Wsadowe na pasku narzędzi menedżera Artykuły. System otworzy okno dialogowe przedstawione na rysunku 5.14. Rysunek 5.14. Okno dialogowe przetwarzania wsadowego

114

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

4. Przypisać artykuł do wybranej kategorii. 5. Kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi w prawej górnej części strony, aby zapisać nowy artykuł. System zamknie okno dialogowe i wróci do menedżera Artykuły. Przenoszenie artykułów odbywa się tak samo, jednak w oknie dialogowym należy wybrać opcję Przenieś zamiast Skopiuj.

Archiwizowanie artykułów Jeśli administrator chce usunąć artykuł z głównego obszaru z treścią witryny, ale nie chce go kasować, może przenieść tekst do archiwum artykułów. Zarchiwizowane artykuły domyślnie nie pojawiają się we frontonie witryny. Można jednak udostępnić zarchiwizowane artykuły przez opublikowanie modułu Archive. Aby zarchiwizować artykuł, należy wykonać poniższe operacje: 1. Otworzyć menedżer Artykuły. 2. Zaznaczyć pole wyboru obok artykułów przeznaczonych do archiwizacji. 3. Kliknąć ikonę Archiwum na pasku narzędzi w górnej części strony. System natychmiast przeniesie artykuł do archiwum i usunie go z ogólnego obszaru z treścią witryny. Zarchiwizowanych artykułów nie można edytować. Aby zmodyfikować treść zarchiwizowanego artykułu, trzeba wydobyć go z archiwum, wprowadzić w nim zmiany, a następnie ponownie zarchiwizować.

Wydobywanie artykułów z archiwum Artykuły przeniesione do archiwum można przywrócić do ogólnego obszaru z treścią witryny przez wydobycie ich z archiwum. Aby wydobyć artykuł z archiwum, należy wykonać następujące operacje: 1. Otworzyć menedżer Artykuły. 2. Zmienić ustawienie filtra Wybierz status na Zarchiwizowano. System ponownie wczyta artykuły i wyświetli tylko teksty zapisane w archiwum. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok artykułów przeznaczonych do wydobycia z archiwum. 4. Kliknąć ikonę Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi w górnej części strony. System natychmiast wydobędzie artykuł z archiwum. Aby wydobyć artykuł z archiwum, można też umieścić kursor myszy nad tytułem artykułu, kliknąć strzałkę, która się pojawi, i wybrać opcję Przywróć z wyświetlonego menu.

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

115

Wyświetlanie zarchiwizowanych artykułów w witrynie Zarchiwizowane artykuły są niedostępne dla użytkowników frontonu, chyba że administrator opublikuje moduł Archived Articles. Moduł ten obejmuje uporządkowane według dat odnośniki do artykułów. Domyślnie moduł ten nie jest opublikowany. Jeśli ma być dostępny dla użytkowników witryny, trzeba go opublikować oraz przypisać do pozycji i stron. Moduł ten jest najczęściej stosowany w układach z rodziny Przegląd, gdy administrator chce pogrupować artykuły według miesiąca ich opublikowania. Rysunek 5.15 przedstawia dane wyjściowe z modułu Archived Articles. Rysunek 5.15. Działanie modułu Archived Articles

Szczegółowe omówienie modułu Archived Articles obejmuje rozdział 17.

Usuwanie artykułów Usuwanie artykułów w systemie Joomla! to dwuetapowy proces. Pierwszy krok polega na przeniesieniu artykułu do kosza, gdzie tekst znajduje się do czasu wykonania drugiego kroku — trwałego usunięcia artykułu. Teksty przechowywane w koszu można do czasu ich usunięcia przywrócić w dowolnym momencie. Kosz w systemie Joomla! umożliwia usunięcie artykułów z ogólnych obszarów administracyjnych i jednoczesne zachowanie kopii tekstów na wypadek, gdyby w przyszłości okazały się potrzebne. Artykuły umieszczone w koszu są w nim przechowywane bezterminowo. Administrator może przywrócić lub usunąć dany artykuł. Przywrócone elementy są przenoszone z powrotem do pierwotnej lokalizacji, natomiast usunięte teksty są trwale kasowane z systemu, po czym nie można ich przywrócić. Choć artykuły można bezterminowo przechowywać w koszu, narzędzie to w istotny sposób różni się od menedżera archiwizacji. Nie należy mylić tych mechanizmów (archiwizowanie opisano we wcześniejszym punkcie).

116

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Aby przenieść artykuł do kosza, należy wykonać następujące kroki: 1. Kliknąć opcję Artykuły w menu Artykuły. W przeglądarce pojawi się menedżer Artykuły. 2. Zaznaczyć pola wyboru obok artykułów przeznaczonych do usunięcia. 3. Kliknąć ikonę Kosz na pasku narzędzi w prawej górnej części strony. System przeniesie artykuły do kosza. System natychmiast zaprzestaje publikowania wszystkich artykułów przeniesionych do kosza i nie udostępnia ich odwiedzającym.

Przywracanie artykułów z kosza Artykuły przeniesione do kosza są w nim przechowywane bezterminowo do czasu podjęcia dalszych kroków przez administratora. Każdy artykuł można przywrócić w dowolnym czasie. Proces przywracania elementów jest prosty, a jego efekty pojawiają się natychmiast — artykuł zostaje przeniesiony z kosza w miejsce, w którym znajdował się przed usunięciem. Aby przywrócić artykuł z kosza, należy wykonać następujące operacje: 1. Otworzyć menedżer Artykuły przez kliknięcie opcji Artykuły w menu Artykuły. 2. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System odświeży listę artykułów i wyświetli tylko teksty wyrzucone do kosza. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok artykułu przeznaczonego do przywrócenia. 4. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj. System usunie artykuł z kosza i przywróci go w poprzedniej lokalizacji. Aby przywrócić artykuł, można też umieścić kursor nad jego tytułem, kliknąć strzałkę, która się pojawi, i wybrać opcję Wyjmij z Kosza w wyświetlonym menu.

Trwałe usuwanie artykułów Artykuły i pozycje menu przechowywane w koszu można wykasować z systemu przez ich usunięcie. Wykonanie tej operacji w koszu powoduje trwałe wykasowanie danego elementu z systemu — nie można później go przywrócić. Aby trwale usunąć artykuł z kosza, należy wykonać poniższe kroki: 1. Otworzyć menedżer Artykuły przez kliknięcie opcji Artykuły w menu Artykuły. 2. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System odświeży listę artykułów i wyświetli tylko teksty wyrzucone do kosza. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok artykułu lub elementu przeznaczonego do usunięcia. 4. Kliknąć ikonę Opróżnij na pasku narzędzi w górnej części strony. System natychmiast usunie element i wyświetli komunikat z informacją o skasowaniu danych.

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

117

System nie wyświetla okna dialogowego z potwierdzeniem. Usunięcie jest natychmiastowe i trwałe.

Wprowadzenie do hierarchii treści w systemie Joomla! Joomla! — podobnie jak większość systemów zarządzania treścią — umożliwia uporządkowanie treści w ramach hierarchii. System Joomla! potrafi obsługiwać duże i złożone witryny, co ma dobre i złe strony. Jest to zaletą, kiedy administrator potrzebuje elastyczności w zakresie zarządzania rozbudowaną treścią. Z drugiej strony, jeżeli witryna obejmuje mało materiałów, zaawansowane funkcje mogą okazać się problemem, ponieważ nieprawidłowe korzystanie z systemu prowadzi czasem do powstania serwisu trudnego w zarządzaniu i nadmiernie złożonego. Treść w systemie Joomla! może przyjmować wiele postaci, jednak w tym rozdziale skoncentrowano się na najczęściej używanej odmianie — artykułach. Choć do generowania danych wyjściowych na stronach witryny opartej na systemie Joomla! można wykorzystać rozmaite komponenty, niemal wszystkie serwisy obejmują przynajmniej kilka artykułów, a liczne witryny składają się przede wszystkim (a nawet całkowicie) z artykułów. Swoboda, jaką dają artykuły, sprawia, że są bardzo ważnym elementem przy tworzeniu stron. Wprawdzie najczęściej artykuły stosuje się do publikowania tekstu, lecz można w nich umieszczać także treści multimedialne i formularze.

Aby maksymalnie wykorzystać możliwości systemu, trzeba zrozumieć zależności między dwoma elementami: artykułami i kategoriami. 

Na najbardziej podstawowym poziomie hierarchii treści znajdują się artykuły.



Artykuły mogą być niezależne (jako nieprzypisana treść) lub pogrupowane w kategorie.



Kategorie można zagnieżdżać w ramach hierarchii opartej na relacjach kategoria nadrzędna – kategoria podrzędna. Przyporządkowanie artykułów do kategorii nie ma wpływu na adres URL wyświetlany przez witrynę. Kategorie służą tylko do porządkowania artykułów na zapleczu.

System Joomla! obejmuje dedykowane narzędzia do zarządzania artykułami i kategoriami. Menedżery te są dostępne w menu Artykuły w głównym menu nawigacyjnym systemu administracyjnego. W tym podrozdziale opisano wszystkie potrzebne interfejsy, najpierw jednak warto zapoznać się z praktycznymi przykładami tworzenia hierarchii treści.

Tworzenie hierarchii treści z wykorzystaniem kategorii W prawie wszystkich witrynach (z wyjątkiem najprostszych) potrzebne są zbiory i podzbiory treści tworzące hierarchię. W systemie Joomla! do tworzenia tego rodzaju zbiorów i podzbiorów służą kategorie. Pełnią one funkcję kontenerów na artykuły. Bez kategorii można

118

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

utworzyć tylko płaską, jednowarstwową strukturę z nieprzypisanymi treściami. Kategorie pozwalają zbudować strukturę logiczną obejmującą złożone relacje z nadrzędnymi, podrzędnymi i równorzędnymi elementami. Liczba kategorii jest teoretycznie nieograniczona, jednak w praktyce warto zadbać o to, aby można nią było zarządzać w systemie administracyjnym. Należy pamiętać, że narzucenie hierarchii prowadzi do powstania zbiorów i podzbiorów artykułów, co ma istotny wpływ na sposób wyświetlania informacji, wygodę poruszania się po nich i łatwość zarządzania. Niestaranne rozwijanie hierarchii może prowadzić do powstawania witryn sprawiających użytkownikom problemy w nawigowaniu i trudnych w administrowaniu. Najlepiej jest przed utworzeniem hierarchii przygotować odpowiedni plan, ponieważ późniejsze przenoszenie elementów może okazać się czasochłonne (choć zadanie to nie jest niewykonalne). Do tworzenia kategorii i zarządzania nimi służy menedżer Kategorie systemu Joomla!. Opisano go w następnym punkcie.

Wprowadzenie do menedżera kategorii System Joomla! udostępnia specjalne narzędzie do zarządzania kategoriami z witryny. Menedżer Kategorie jest dostępny w menu Artykuły na głównym pasku nawigacyjnym systemu administracyjnego. Kliknięcie opcji Kategorie powoduje wyświetlenie ekranu z listą wszystkich kategorii. Można tu bezpośrednio wykonać wiele zadań związanych z zarządzaniem kategoriami. Interfejs ten przedstawiono na rysunku 5.16. Rysunek 5.16. Interfejs menedżera Kategorie

Jeśli zainstalowałeś system Joomla! z przykładowymi danymi, zobaczysz w systemie liczne kategorie.

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

119

Pasek narzędzi w górnej części menedżera Kategorie zapewnia szybki dostęp do poniższych funkcji: 

Utwórz. Kliknięcie jej powoduje dodanie nowej kategorii. Tworzenie nowych kategorii omówiono szczegółowo w następnym punkcie.



Dostosuj. Można wybrać jedną lub kilka kategorii z listy, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zmodyfikować dotyczące ich szczegóły.



Opublikuj. Można wybrać jedną lub kilka kategorii z listy, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je opublikować.



Wycofaj. Można wybrać jedną lub kilka kategorii z listy, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zakończyć ich publikowanie. Przyciski Opublikuj i Wycofaj pozwalają też przywracać elementy z archiwum i z kosza.



Archiwizuj. Można zaznaczyć na liście kategorię, a następnie przenieść ją do archiwum, klikając tę ikonę.



Odblokuj. Można zaznaczyć kategorię, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zamknąć obszar roboczy do edycji kategorii i tym samym ją odblokować. Kategoria otwarta do edycji jest zablokowana i inni administratorzy nie mogą jej używać. Jeśli chcesz wykonać pewne operacje na otwartej obecnie kategorii, najpierw musisz ją zamknąć. Jest to tak zwane odblokowywanie kategorii. Funkcja odblokowywania jest niezbędna, ale może powodować problemy. Jeśli nad witryną pracuje kilku administratorów, bądź ostrożny przy korzystaniu z tego polecenia. Jeżeli w momencie uruchomienia go nad kategorią pracuje ktoś inny, użytkownik może utracić niezapisane zmiany.



Kosz. Można wybrać jedną lub kilka kategorii z listy, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je usunąć.



Wsadowe. Można zaznaczyć kilka kategorii, a następnie kliknąć ten przycisk, aby wykonać na wybranych kategoriach operacje wsadowe. Okno wyskakujące, które się wtedy pojawia, pozwala skopiować lub przenieść grupę kategorii w jednej prostej operacji.



Przebuduj. Wybierz tę opcję, aby przebudować tabelę kategorii treści. Zwykle nie jest to potrzebne, jeśli jednak witryna jest duża lub wprowadziłeś liczne zmiany w strukturze kategorii, opcja ta pomaga zoptymalizować witrynę i zwiększyć jej wydajność.



Opcje. Kliknięcie tej ikony powoduje otwarcie menedżera Opcje komponentu Artykuły, gdzie można skonfigurować parametry dotyczące menedżera Kategorie. Kliknięcie przycisku Opcje powoduje przejście do interfejsu Opcje komponentu Artykuły. Gdy już do niego przejdziesz, otwórz zakładkę Kategorie, aby zmodyfikować parametry dotyczące menedżera kategorii.

120

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami 

Pomoc. Kliknięcie jej zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

Pod paskiem narzędzi, a nad listą kategorii znajdują się trzy mechanizmy do sortowania i wyszukiwania ułatwiające zarządzanie dużymi zbiorami kategorii: 

Należy wpisać w polu Wyszukaj… słowo lub wyrażenie, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka wtedy listę kategorii pod kątem zapytania i wyświetli wyniki. Aby wyczyścić ekran i przywrócić pełną listę, należy kliknąć przycisk z ikoną krzyżyka (X).



Pole kombi Kolejność pozwala określić kolumnę z listy kategorii, na podstawie której dane mają być sortowane. Listę można też posortować, klikając nagłówek dowolnej kolumny.



Pole kombi ze słowem Rosnąco pozwala określić, czy kategorie mają pojawiać się w porządku rosnącym czy malejącym.



Pole kombi widoczne po prawej stronie wyznacza liczbę kategorii widocznych na stronie. Aby zmodyfikować wartość domyślną, zmień ustawienie parametru Pozycji w wykazach w menedżerze Konfiguracja globalna.

Główny obszar ekranu obejmuje listę wszystkich kategorii w danej witrynie systemu Joomla!. Dostępne są tu następujące kolumny: 

Kolejność (pionowa strzałka o dwóch grotach). Kliknij strzałkę, aby zmienić kolejność sortowania. Możesz też kliknąć ikonę z trzema kropkami widoczną na lewo od nazwy kategorii, a następnie przeciągnąć kategorię, aby zmienić jego pozycję w menedżerze.



Pole wyboru kategorii (bez etykiety). Aby zaznaczyć kategorię, należy kliknąć pole wyboru. Jest to potrzebne przy stosowaniu kilku opcji z paska narzędzi. Możesz też zaznaczyć kilka pozycji — wystarczy kliknąć pola wyboru obok wybranych kategorii. Pole wyboru w nagłówku kolumny pozwala zaznaczyć wszystkie kategorie na stronie.



Status. Zielona strzałka w tej kolumnie oznacza, że kategoria jest opublikowana. Kliknij pole wyboru, aby zmienić status kategorii (na opublikowany lub nieopublikowany).



Tytuł. To pole wyświetla pełną nazwę kategorii. Należy ją kliknąć, aby zmodyfikować szczegóły dotyczące danej kategorii.



Dostęp. Określa poziom dostępu ustawiony dla danej kategorii.



Język. W tej kolumnie określone są języki, w których dostępna jest dana kategoria.



ID. Tu znajduje się wygenerowany przez system numer identyfikacyjny. Jest on używany wewnętrznie przez system, a użytkownik nie może go zmienić.

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

121

W górnej części lewej kolumny znajdują się odnośniki, które pozwalają szybko przełączać się między menedżerami artykułów, kategorii i wyróżnionych artykułów. Pod odnośnikami widoczny jest zestaw filtrów pomocnych przy zarządzaniu długimi listami kategorii: 

Maks. poziomów. Opcje w tym polu kombi pozwalają kontrolować liczbę poziomów wyświetlanych kategorii. Jeśli hierarchia witryny jest skomplikowana, opcja ta pozwala znacznie uprościć widok listy kategorii w menedżerze. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Maks. poziomów).



Wybierz status. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować i wyświetlać artykuły na podstawie tego, czy są opublikowane, nieopublikowane, zarchiwizowane czy umieszczone w koszu. Zapewnia to łatwy sposób na zidentyfikowanie wszystkich kategorii aktywnych w witrynie. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz status).



Poziom dostępu. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować kategorie na podstawie poziomu dostępu. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Poziom dostępu).



Wybierz język. To pole kombi pozwala filtrować artykuły na podstawie języka. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz język).

Dodawanie nowych kategorii do witryny Do witryny w dowolnym momencie można dodać nowe kategorie za pomocą ikony Utwórz z paska narzędzi menedżera Kategorie. Kliknięcie tej ikony powoduje otworzenie okna dialogowego Kategorie: Utwórz widocznego na rysunku 5.17. Pasek narzędzi w górnej części okna Kategorie: Utwórz zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Zapisz. Kliknięcie tej ikony pozwala zapisać efekty pracy bez zamykania okna Kategorie: Utwórz.



Zapisz i zamknij. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie efektów pracy i zamknięcie okna.



Zapisz i nowy. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie efektów pracy, zamknięcie bieżącego okna i otwarcie nowego okna Kategorie: Utwórz.



Anuluj. Ta ikona powoduje anulowanie wykonanych operacji i zamknięcie okna.



Pomoc. Jej kliknięcie daje dostęp do internetowych plików pomocy powiązanych z aktywnym ekranem.

Pod paskiem narzędzi widoczny jest zestaw zakładek. Zapewniają one dostęp do pomocniczych funkcji związanych z kategoriami. Oto te zakładki1: 

1

Szczegóły kategorii. Jest to najważniejsza zakładka, potrzebna do tworzenia nowych kategorii. Pola z tej zakładki opisano w dalszym punkcie.

Taki układ zakładek występuje do wersji 3.0.1. W nowszych wersjach systemu interfejs ten został nieco zmodyfikowany — przyp. tłum.

122

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 5.17. Obszar roboczy Kategorie: Utwórz



Opcje. Dostępne tu opcje pozwalają zmienić układ strony wejściowej kategorii we frontonie witryny, powiązać grafikę z kategorią i dodać uwagi dla administratorów.



Opcje metadanych. Pola z tej strony pozwalają zmienić dla wybranej kategorii globalne ustawienia metadanych.



Prawa dostępu do kategorii (uprawnienia). Ta zakładka umożliwia wyświetlanie i modyfikowanie uprawnień dotyczących kategorii. Uprawnienia standardowo oparte są na ustawieniach z menedżera Konfiguracja globalna, jednak można zmienić je w tym miejscu.

Obszar roboczy zakładki Szczegóły kategorii to główne miejsce dodawania i redagowania informacji dotyczących kategorii. Obszar ten składa się z dwóch części. W górnej, bezpośrednio pod nagłówkiem, znajdują się następujące elementy: 

Tytuł. Tu należy wpisać nazwę kategorii. Jest to jedyne wymagane pole.



Alias. To pole obejmuje odpowiednią dla komputerów nazwę kategorii stosowaną w systemie Joomla!. Jeśli jest puste, system przekształci tytuł kategorii na odpowiedni format. W tym miejscu można wpisywać tylko małe litery i myślniki. Odstępy są niedozwolone. W niektórych warunkach alias może pojawić się jako część łańcucha znaków z adresem URL, gdy strona kategorii jest wyświetlana we frontonie witryny

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią 

123

Opis. Tekst wprowadzony w tym polu pojawia się na wyświetlanej użytkownikom stronie kategorii. Warto zauważyć, że w polu tym można korzystać z domyślnego systemowego edytora WYSIWYG. Dostępne są tu m.in. przyciski Artykuł i Grafika. Jeśli nie udostępniasz użytkownikom strony kategorii we frontonie witryny, nie ma powodu umieszczać informacji w polu Opis.

Druga część omawianego obszaru roboczego znajduje się na dole strony i ma nagłówek Szczegóły. Znajdują się tu następujące pola: 

Nadrzędna. Wybierz wartość Bez nadrzędnej, jeśli chcesz, aby kategoria znajdowała się na szczycie hierarchii. Możesz też wybrać z pola kombi inną kategorię, aby nowa była podrzędna wobec jednej z istniejących.



Status. W tym polu możesz ustawić status publikacji (lub opcję Zarchiwizowano albo Wyrzucono do kosza).



Dostęp. Tu możesz ustawić poziom dostępu dla kategorii.



Język. Jeśli chcesz powiązać kategorię z konkretnym językiem, wybierz go w polu kombi. Opcja Wszystkie powoduje, że kategoria jest dostępna dla użytkowników każdego języka.



ID. To pole jest zapełniane automatycznie przez system i nie można zmieniać jego wartości.



Utworzone przez. Jeśli chcesz powiązać kategorię z konkretnym użytkownikiem, kliknij opcję Wybierz użytkownika, a następnie wybierz użytkownika z okna wyskakującego, które się pojawi.

Aby utworzyć nową kategorię, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Otworzyć menedżer Kategorie przez kliknięcie opcji Kategorie w menu Artykuły w głównym pasku nawigacyjnym systemu administracyjnego. W przeglądarce otworzy się wtedy menedżer Kategorie. 3. W interfejsie menedżera Kategorie kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi w górnej części okna. Kiedy użytkownik kliknie tę ikonę, pojawi się okno dialogowe Kategorie: Utwórz (zobacz rysunek 5.17). 4. W polu Tytuł wpisać nazwę danej kategorii. Jest to jedyne wymagane pole. 5. Uzupełnić inne potrzebne pola (wszystkie pozostałe ustawienia są opcjonalne). 6. Kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi w górnym prawym rogu, aby zapisać nową kategorię. System zamknie okno i wróci do menedżera Kategorie.

Kopiowanie i przenoszenie kategorii Menedżer Kategorie systemu Joomla! umożliwia tworzenie nowych kategorii przez kopiowanie istniejących. Technika ta przyspiesza pracę, ponieważ kopia zachowuje wszystkie ustawienia i artykuły z oryginału. Powielenie kategorii prowadzi do utworzenia dokładnej kopii samej kategorii i wszystkich należących do niej artykułów oraz ustawień.

124

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Aby skopiować kategorię, należy wykonać następujące zadania: 1. Otworzyć menedżer Kategorie. 2. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii przeznaczonej do skopiowania. 3. Kliknąć przycisk Wsadowe na pasku narzędzi. Pojawi się okno dialogowe przetwarzania wsadowego widoczne na rysunku 5.14. 4. Wybrać opcje dla kopii kategorii. 5. Zaznaczyć przycisk opcji Skopiuj. 6. Kliknąć przycisk Wykonaj. System utworzy wtedy kopię wybranej kategorii i wróci do menedżera Kategorie. Przenoszenie kategorii odbywa się w niemal identyczny sposób. Jedyna różnica polega na tym, że w oknie przetwarzania wsadowego należy wybrać inne opcje.

Edytowanie kategorii W menedżerze Kategorie można edytować istniejące kategorie. Aby to zrobić, należy albo kliknąć nazwę kategorii w menedżerze, albo zaznaczyć pole wyboru obok danej kategorii, a następnie kliknąć ikonę Dostosuj na pasku narzędzi menedżera. Niezależnie od zastosowanej metody system otworzy okno dialogowe Kategorie: Dostosuj. Okno dialogowe Kategorie: Dostosuj wygląda tak samo jak okno Kategorie: Utwórz. Znajdują się tu identyczne pola i obowiązują te same wymagania, które opisano w poprzednim punkcie. Aby zmodyfikować kategorię, wystarczy zmienić zawartość odpowiednich pól w oknie dialogowym Kategorie: Dostosuj, a następnie kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi.

Archiwizowanie kategorii i wydobywanie ich z archiwum Jeśli administrator nie chce już używać w witrynie danej kategorii, a jednocześnie nie zamierza jej kasować, może przenieść ją do archiwum. Zarchiwizowane kategorie domyślnie nie pojawiają się we frontonie witryny. Można jednak udostępnić zarchiwizowane artykuły przez opublikowanie modułu Archived Articles. Archiwizowanie kategorii Aby zarchiwizować kategorię, należy wykonać poniższe operacje: 1. Otworzyć menedżer Kategorie. 2. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii przeznaczonych do archiwizacji. 3. Kliknąć ikonę Archiwizuj na pasku narzędzi. System natychmiast przeniesie kategorię do archiwum.

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

125

Wydobywanie kategorii z archiwum Kategorie przeniesione do archiwum można wydobyć z archiwum, zmieniając ich status na opublikowany lub nieopublikowany. Aby wydobyć kategorię z archiwum, należy wykonać następujące operacje: 1. Otworzyć menedżer Kategorie. 2. Zmienić ustawienie filtra Wybierz status na Zarchiwizowano. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii przeznaczonych do wydobycia z archiwum. 4. Kliknąć ikonę Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi w górnej części strony. System natychmiast wydobędzie kategorię z archiwum. Aby wydobyć kategorię z archiwum, można też umieścić kursor myszy nad nazwą kategorii, kliknąć strzałkę, która się pojawi, i wybrać opcję Przywróć z wyświetlonego menu.

Usuwanie kategorii Usuwanie kategorii w systemie Joomla! to proces dwuetapowy. Pierwszy krok polega na przeniesieniu kategorii do kosza, gdzie znajduje się ona do czasu wykonania drugiego kroku — trwałego usunięcia kategorii. Kategorie przechowywane w koszu można do czasu ich usunięcia przywrócić w dowolnym momencie. Zawartość kosza można wyświetlić w dowolnym momencie, zmieniając wartość filtra Status w menedżerze kategorii. Kategorie umieszczone w koszu są w nim przechowywane bezterminowo. Administrator może przywrócić lub usunąć dane elementy. Przywrócone elementy są przenoszone z powrotem do pierwotnej lokalizacji, natomiast usunięte kategorie są trwale kasowane z systemu, po czym nie można ich przywrócić. Choć kategorie można bezterminowo przechowywać w koszu, narzędzie to w istotny sposób różni się od menedżera archiwizacji. Nie należy mylić tych mechanizmów.

Aby usunąć kategorię, należy wykonać poniższe kroki: 1. Wybrać opcję Kategorie w menu Artykuły. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie. 2. Zaznaczyć pole wyboru obok nazwy kategorii przeznaczonej do usunięcia. 3. Kliknąć ikonę Kosz na pasku narzędzi. System przeniesie kategorię do kosza. Gdy kategoria jest przenoszona do kosza, jej status natychmiast jest zmieniany na nieopublikowany i kategoria przestaje być widoczna dla użytkowników witryny.

126

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Przywracanie kategorii z kosza Kategorie przeniesione do kosza są w nim przechowywane bezterminowo do czasu podjęcia dalszych kroków przez administratora. Każdą kategorię można przywrócić w dowolnym czasie. Proces przywracania elementów jest prosty, a jego efekty są widoczne natychmiast — kategoria zostaje przeniesiona z kosza w miejsce, w którym znajdowała się przed usunięciem. Aby przywrócić kategorię z kosza, należy wykonać następujące operacje: 1. Otworzyć menedżer Kategorie przez kliknięcie opcji Kategorie w menu Artykuły. 2. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System odświeży listę kategorii i wyświetli tylko elementy wyrzucone do kosza. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii przeznaczonej do przywrócenia. 4. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System usunie kategorię z kosza i przywróci ją w poprzedniej lokalizacji. Aby przywrócić kategorię, można też umieścić kursor nad jej nazwą, kliknąć strzałkę, która się pojawi, i wybrać opcję Wyjmij z Kosza w wyświetlonym menu.

Trwałe usuwanie kategorii Kategorie przechowywane w koszu można wykasować z systemu przez opróżnienie kosza. Wykonanie tej operacji powoduje trwałe wykasowanie kategorii z systemu — nie można jej później przywrócić. Aby trwale usunąć kategorię z kosza, należy wykonać poniższe kroki: 1. Otworzyć menedżer Kategorie przez kliknięcie opcji Kategorie w menu Artykuły. 2. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii przeznaczonej do usunięcia. 4. Kliknąć ikonę Opróżnij na pasku narzędzi. System natychmiast usunie kategorię. System nie wyświetla okna dialogowego z potwierdzeniem. Usunięcie jest natychmiastowe i trwałe.

Tworzenie typowych struktur treści Sposób wykorzystania kategorii wyznacza strukturę treści witryny (przynajmniej z perspektywy administratorów). System Joomla! zapewnia bardzo dużą swobodę w tym obszarze. Można utworzyć strukturę bardzo prostą lub skomplikowaną. Zależy to od liczby dodanych kategorii i sposobu pogrupowania artykułów i podkategorii. Trzy najczęściej występujące struktury treści to: proste witryny, witryny wielopoziomowe i blogi. W tym punkcie opisano sposoby wydajnego porządkowania treści na podstawie każdej z tych struktur.

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

127

Struktury prostej witryny Struktura prostej witryny to struktura organizacyjna, w której nie występuje wiele poziomów zagnieżdżonych artykułów. Jest to rozwiązanie najodpowiedniejsze dla małych witryn. Jeśli użytkownik planuje zbudować podstawową witrynę z niewielką ilością treści, prosta struktura może okazać się odpowiednia. W trakcie tworzenia nowego artykułu można przypisać go do istniejącej kategorii lub pozostawić bez przypisania. Nieprzypisane artykuły znajdują się poza hierarchią systemu, jednak pod innymi względami przypominają inne artykuły. W ujęciu technicznym grupa „nieprzypisane” to jeden z kontenerów na artykuły.

Struktury prostej witryny można tworzyć zarówno przy użyciu typowej hierarchii kategorii przechowujących artykuły, jak i bez niej. Można nawet zbudować cały serwis z nieprzypisanych artykułów (jest to najprostsze rozwiązanie) albo przygotować tylko jedną kategorię, w której znajdą się wszystkie artykuły. Choć utworzenie większej liczby kategorii i umieszczenie w nich artykułów zawsze jest możliwe, w przypadku małych witryn prawdopodobnie nie przyniesie istotnych korzyści, a może utrudnić administrowanie. Wielopoziomowe struktury treści System Joomla! umożliwia łatwe tworzenie wielopoziomowych struktur treści. Aby w systemie administracyjnym utworzyć hierarchię treści, należy dodać zbiór kategorii, a następnie określić między nimi relację element nadrzędny – element podrzędny. Za pomocą odpowiednich pozycji menu można udostępnić hierarchię organizacyjną użytkownikom frontonu witryny. Należy wykorzystać do tego menu nawigacyjne przez zapewnienie relacji element nadrzędny – element podrzędny między pozycjami menu lub przez utworzenie menu i podmenu. Menu, pozycje menu i typy pozycji menu opisano szczegółowo w rozdziale 8.

Tworzenie struktury bloga Blogi zwykle składają się ze strony głównej z licznymi artykułami, które zajmują całą szerokość strony i są uporządkowane chronologicznie (na początku znajdują się najnowsze teksty). System Joomla! umożliwia łatwe uzyskanie struktury bloga — łącznie z archiwami, które są popularnym elementem wielu blogów. Aby uzyskać w witrynie tradycyjny układ bloga, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Wybrać opcję Main Menu z menu Menu z głównego paska nawigacji. W przeglądarce otworzy się Projektant pozycji menu dla menu Main Menu. 3. Kliknąć nazwę pozycji menu Home. System otworzy okno dialogowe Projektant pozycji menu: Dostosuj. 4. Kliknąć przycisk Wybierz obok pola Typ pozycji menu.

128

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Hierarchia treści w praktyce Prawdopodobnie najlepszy sposób na zrozumienie wielopoziomowej hierarchii treści to przyjrzenie się przykładowi. Użytkownik chce utworzyć schemat w celu uporządkowania artykułów z witryny z przepisami. Serwis wyświetla przepisy według kolejności pojawiania się potraw w posiłku, dlatego zdecydowano się uporządkować przepisy na podstawie trzech typowych dań. Są to: 

przystawki,



dania główne,



desery.

Ponadto w obszarze witryny poświęconym przystawkom użytkownik chce umieścić dwa różne rodzaje przepisów opisujące: 

przekąski,



sałatki.

W obszarze dotyczącym dań głównych przepisy mają być podzielone na cztery różne grupy: 

ryby,



dania mięsne,



drób,



dania wegetariańskie.

Część poświęcona deserom ma obejmować ich trzy różne rodzaje: 

ciasteczka,



placki,



lody.

Poniżej opisano, jak przekształcić te grupy w hierarchię treści w systemie Joomla!. Najpierw należy w systemie administracyjnym wykonać następujące operacje: 1. Otworzyć menedżer Kategorie. 2. Kliknąć ikonę Utwórz. Pojawi się okno dialogowe Kategorie: Utwórz. 3. Utworzyć nową kategorię o nazwie Przystawki. 4. Powtórzyć ten proces dla dwóch pozostałych głównych działów treści — dań głównych i deserów. Następnie należy dodać drugą warstwę struktury treści: 1. Kliknąć ikonę Utwórz. Pojawi się okno dialogowe Kategoria: Utwórz. 2. Utworzyć nową kategorię o nazwie Przekąski. 3. Przypisać tę kategorię do kategorii nadrzędnej Przystawki. 4. Powtórzyć ten proces, aby utworzyć nową kategorię Sałatki i przypisać ją do kategorii Przystawki. 5. Powtórzyć ten proces, aby utworzyć cztery nowe kategorie (Ryby, Dania mięsne, Drób i Dania wegetariańskie) i przypisać każdą z nich do kategorii Dania główne. 6. Powtórzyć proces jeszcze raz, aby utworzyć trzy nowe kategorie (Ciasteczka, Placki, Lody) i przypisać każdą z nich do kategorii Desery.

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

129

Struktura treści powinna teraz wyglądać tak: 1. Przystawki a. Przekąski b. Sałatki 2. Dania główne a. Ryby b. Dania mięsne c. Drób d. Wegetariańskie 3. Desery a. Ciasteczka (kategoria) b. Placki (kategoria) c. Lody (kategoria) Teraz, aby dokończyć proces, warto utworzyć artykuły z konkretnymi przepisami i umieścić je w odpowiednich kategoriach. Utwórz artykuły z przepisami na szponder wołowy i golonkę jagnięcą, a następnie umieść je w kategorii Dania mięsne. Znajdą się one wtedy także w kategorii Dania główne, ponieważ jest to kategoria nadrzędna dla Dania mięsne. Logicznie hierarchia tworzy spójną strukturę: 1. Dania główne (kategoria) a. Dania mięsne (kategoria) I. Szponder wołowy (artykuł) II. Golonka jagnięca (artykuł) Teraz w czasie tworzenia systemu nawigacji po witrynie dostępnych będzie wiele możliwości. Można na przykład: 

Utworzyć dla wszystkich dań głównych odnośnik i pobierać wszystkie dane z kategorii Dania główne.



Utworzyć dla wszystkich dań mięsnych odnośnik do kategorii i pobierać wszystkie dane z kategorii Dania mięsne.



Utworzyć odnośniki dla poszczególnych artykułów, na przykład do stron Szponder wołowy lub Golonka jagnięca.

Ostateczny efekt zastosowania takiego uporządkowanego podejścia to udostępnienie logicznej struktury frontonu umożliwiającej klientom nawigowanie i powstanie na zapleczu systemu porządkującego treść, który jest intuicyjny i łatwy w użyciu dla administratorów.

5. W oknie dialogowym, które się pojawi, kliknąć opcję Artykuły/Jedna kategoria artykułów — przegląd. Wtedy system zamknie okno wyskakujące i powróci do obszaru roboczego Projektant pozycji menu, gdzie pojawi się nowa opcja, Wybierz kategorię. 6. W polu kombi Wybierz kategorię zaznacz kategorię, z której artykuły mają być wyświetlane na blogu (możesz też wybrać ustawienie Uncategorised, jeśli blog ma wyświetlać nieprzypisane artykuły).

130

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

7. Aby skonfigurować układ, otwórz zakładkę Opcje rozszerzone w obszarze roboczym Projektant pozycji menu. 8. Kliknij Opcje przeglądu artykułów, aby zobaczyć dostępne opcje układu. 9. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij. System zapisze zmiany, zamknie okno dialogowe Projektant pozycji menu: Dostosuj i wróci do narzędzia Projektant pozycji menu: Pozycje.

Korzystanie z globalnego menedżera artykułów W sekcji Komponent menedżera Konfiguracja globalna znajduje się cała sekcja dotycząca artykułów. Różne ekrany konfiguracyjne są dostępne pod nagłówkiem Opcje komponentu Artykuły (zobacz rysunek 5.18). Opcje ustawione na zakładkach tego menedżera określają, jakie będą globalne wartości domyślne dla artykułów i kategorii z systemu. Choć opcje te można zmienić dla poszczególnych elementów, warto ustawić sensowne wartości początkowe. Pozwoli to później zaoszczędzić pracy, wysiłku i energii. Nie ma tu złych ani dobrych ustawień. To, które z nich są właściwe dla Ciebie, jest w dużym stopniu subiektywne i zależy od celów stawianych witrynie oraz pożądanego wyglądu i stylu. Wartości domyślne ustawione w systemie Joomla! są dla wielu użytkowników odpowiednie. Mimo to w tym podrozdziale opisano wszystkie zakładki menedżera Opcje komponentu Artykuły, aby pomóc Ci zrozumieć działanie kontrolek i ich wpływ na witrynę. Choć istnieje dziewięć zakładek, opcje z niektórych z nich pogrupowano tu w logiczne zbiory.

Określanie domyślnego formatowania artykułów Widoczna na rysunku 5.18 zakładka Artykuły to domyślna zakładka startowa menedżera Opcje komponentu Artykuły. Zakładka ta obejmuje liczne kontrolki konfiguracyjne (opisane poniżej), ale przede wszystkim zapewnia dostęp do opcji wpływających na formatowanie artykułów — w tym na informacje wyświetlane przy każdym artykule i tekst wprowadzający. Oto przegląd opcji z zakładki Artykuły: 

Układ prezentacji. Tu możesz wybrać układ domyślny używany dla wszystkich nowych artykułów.



Pokaż tytuł. Określa, czy oprócz treści artykułu ma być wyświetlany także jego tytuł. Jeśli chcesz zastosować specjalne formatowanie dla wybranych tytułów artykułów z witryny, możesz umieścić tytuły w treści artykułu i określić formatowanie za pomocą edytora WYSIWYG. To podejście zapewnia większą kontrolę na poziomie poszczególnych artykułów. Parametr Pokaż tytuł pozwala ukryć pole z tytułem artykułu. Dzięki temu użytkownicy zobaczą tylko tytuł utworzony w tekście. Technika ta jest też przydatna wtedy, gdy tytuł w systemie administracyjnym ma być różny od tytułu we frontonie witryny. Jedyny sposób na uzyskanie tego efektu to umieszczenie tytułu dla frontonu w tekście artykułu i ustawienie opcji Pokaż tytuł na Nie.

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

131

Rysunek 5.18. Sekcja Opcje komponentu Artykuły menedżera Konfiguracja globalna. Zauważ, że domyślna zakładka startowa to Artykuły



Tytuły łączem. Jeśli tytuł artykułu ma być łączem do pełnego tekstu, należy ustawić wartość tego parametru na Tak.



Wprowadzenie. Określa, czy tekst wprowadzający — jeśli jest dostępny — ma być wyświetlany zarówno jako „zajawka”, jak i razem z całym artykułem. Ustawienie wartości Ukryj powoduje wyświetlenie pełnego artykułu bez tekstu wprowadzającego (oznacza to, że wprowadzenie nie pojawi się w widoku z pełnym artykułem).

132

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami 

Lokalizacja informacji na temat artykułu. Określa, czy informacje na temat artykułu mają znajdować się nad tekstem, pod tekstem, czy mają być rozdzielone i pojawiać się w obu miejscach. Warto zauważyć, że gdy dane są podzielone, kategoria artykułu, kategoria nadrzędna i data publikacji znajdują się nad tekstem, natomiast data utworzenia, data ostatniej modyfikacji i liczba odsłon są widoczne pod tekstem. Informacje na temat artykułu pojawiają się też pod nagłówkiem Informacje i mogą obejmować kategorię artykułu, kategorię nadrzędną (jeśli istnieje), datę utworzenia, datę publikacji, datę ostatniej modyfikacji i liczbę wyświetleń (nazywanych w systemie Joomla! odsłonami). To, które dane znajdą się na stronie, zależy od parametrów ustawionych w zakładce Artykuły. W domyślnej konfiguracji systemu Joomla! wyświetlane są tylko kategoria artykułu, data publikacji i liczba odsłon.



Pokaż kategorię. Określa, czy system ma wyświetlać nazwę kategorii.



Kategoria łączem. Jeśli tytuł kategorii ma być łączem do listy jej zawartości, należy ustawić wartość tego parametru na Tak. Opcja Kategoria łączem ma znaczenie tylko wtedy, gdy ustawienie Pokaż kategorię ma wartość Pokaż.



Tytuł kategorii. Określa, czy widoczna ma być nazwa kategorii nadrzędnej. Opcja ta działa tylko wtedy, gdy artykuł znajduje się w kategorii podrzędnej względem innej.



Łącz z nadrzędną kategorią. Ustaw opcję Tak, aby udostępnić łącze do kategorii nadrzędnej. Opcja Łącz z nadrzędną kategorią ma znaczenie tylko wtedy, gdy opcja Tytuł kategorii ma wartość Pokaż i istnieje kategoria nadrzędna.



Pokaż autora. Ustawienie wartości tego parametru na Pokaż powoduje wyświetlenie nazwy autora przy artykule.



Autor łączem. Jeśli nazwa autora ma być łączem do strony z jego danymi kontaktowymi, należy ustawić wartość tego parametru na Tak. Opcja Autor łączem ma znaczenie tylko wtedy, gdy ustawienie Pokaż autora ma wartość Pokaż i istnieje strona z danymi kontaktowymi autora.



Pokaż datę utworzenia. Ustawienie wartości tego parametru na Pokaż powoduje wyświetlenie przy artykule daty jego utworzenia.



Pokaż datę modyfikacji. Ustawienie wartości tego parametru na Pokaż powoduje wyświetlenie przy artykule daty jego ostatniej modyfikacji.



Pokaż datę opublikowania. Ustawienie wartości tego parametru na Pokaż powoduje wyświetlenie przy artykule daty jego opublikowania.



Przyciski nawigacji. Tu można określić, czy przy artykule dostępne mają być opcje nawigacji (przyciski do przechodzenia dalej i wstecz).

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią 

Głosowanie, ocenianie. Ustawienie wartości tego parametru na Pokaż powoduje wyświetlenie przy artykule opcji umożliwiających jego ocenę.



Pokaż „Czytaj więcej”. Ustawienie wartości tego parametru na Pokaż powoduje wyświetlenie odnośnika Czytaj więcej, gdy jest potrzebny.



Tytuł z „Czytaj więcej”. Ustawienie wartości tego parametru na Pokaż powoduje wyświetlenie tytułu artykułu wraz z odnośnikiem Czytaj więcej.



Znaków w tytule. Ten parametr ogranicza długość tekstu wprowadzenia.



Pokaż ikony. Określa, czy opcje drukowania i wysyłania e-maili mają być dostępne w formie ikon czy jako tekst.

133

Ustawienie Pokaż ikony można zmodyfikować za pomocą opcji Pokaż ikonę Drukuj i Pokaż ikonę Email. 

Pokaż ikonę Drukuj. Pozwala wyświetlić lub ukryć przy artykułach funkcję drukowania stron.



Pokaż ikonę Email. Pozwala wyświetlić lub ukryć przy artykułach funkcję wysyłania e-maili.



Pokaż odsłony. Pozwala wyświetlić lub ukryć liczbę odsłon artykułów. Wyświetlana liczba odsłon w przybliżeniu odpowiada liczbie wyświetleń artykułów przez użytkowników witryny.



Pokaż łącza wszystkim. Określa, czy system ma wyświetlać użytkownikom odnośniki do zawartości, do której nie mają uprawnień. Przy ustawionej opcji Tak łącza są widoczne, jednak gdy użytkownik bez odpowiednich uprawnień kliknie któreś z nich, będzie musiał się zalogować. W przeciwnym razie nie zobaczy artykułu. Ustawienie domyślne to Nie.



Połączenie łączy. Określa lokalizację pola z łączami dodanymi pod oknem edycji w trakcie tworzenia nowego artykułu.

Zmiana układu stron do edycji artykułów Zakładka Edycja artykułu (widoczna na rysunku 5.19) udostępnia opcje konfiguracyjne dotyczące obszarów roboczych Utwórz artykuł i Redagowanie artykułu. Niektóre opcje powodują ukrycie wybranych elementów przed autorami treści, dlatego uważaj, aby nie wyłączyć potrzebnych im funkcji. Inne opcje związane są z obsługą łączy i grafiki. Aby otworzyć omawiany ekran, kliknij zakładkę Edycja artykułu w menedżerze Opcje komponentu Artykuły. Oto pełna lista opcji z zakładki Edycja artykułu: 

Pokaż opcje publikacji. Wybierz opcję Nie, aby ukryć zakładkę z opcjami publikacji.



Pokaż opcje artykułu. Wybierz opcję Nie, aby ukryć zakładkę z opcjami artykułu.

134

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 5.19. Zakładka Edycja artykułu w menedżerze Opcje komponentu Artykuły



Witryna: Obrazki i łącza. Ustawienie Nie powoduje ukrycie opcji dotyczących grafiki i odnośników w interfejsach frontonu przeznaczonych do tworzenia oraz redagowania artykułów.



Zaplecze: Obrazki i łącza. Ustawienie Nie powoduje ukrycie opcji dotyczących grafiki i odnośników w interfejsach systemu administracyjnego przeznaczonych do tworzenia oraz redagowania artykułów.



Okno docelowe łącza A, B i C. Te trzy opcje dotyczą łączy dodawanych w obszarach roboczych Utwórz artykuł i Redagowanie artykułu. W polach kombi możesz określić, gdzie system ma otwierać łącza po kliknięciu ich przez użytkowników.



Ilustracja wprowadzenia. Ta kontrolka związana jest z funkcją dodawania grafiki w obszarach roboczych Utwórz artykuł i Redagowanie artykułu. Kliknij to pole, aby określić domyślną pozycję małych obrazków względem tekstu wprowadzenia.



Ilustracja pełnego tekstu. Ta kontrolka związana jest z funkcją dodawania grafiki w obszarach roboczych Utwórz artykuł i Redagowanie artykułu. Kliknij to pole, aby określić domyślną pozycję dużych obrazków względem pełnego tekstu artykułu. Ograniczenia wprowadzone w zakładce Edycja artykułu w menedżerze Opcje komponentu Artykuły nie dotyczą użytkowników z grupy Super User. Te osoby zawsze mogą korzystać z wszystkich dostępnych w systemie opcji.

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

135

Ustawianie opcji kategorii Kategorii dotyczą dwie zakładki w menedżerze Opcje komponentu Artykuły — Kategoria i Kategorie. Choć początkowo ich nazwy mogą mylić, mają sens. Opcje konfiguracyjne z zakładki Kategorie dotyczą wszystkich kategorii, natomiast ustawienia z zakładki Kategoria związane są z elementami z konkretnych kategorii. Ustawienia opcji z tych zakładek można zmienić za pomocą zaawansowanych opcji pozycji menu.

Opcje z zakładki Kategoria (zobacz rysunek 5.20) dotyczą tego, co użytkownik witryny widzi po kliknięciu łącza do kategorii. Rysunek 5.20. Zakładka Kategoria w menedżerze Opcje komponentu Artykuły

Poniżej opisano operacje, jakie można wykonać za pomocą opcji z zakładki Kategoria: 

Układ prezentacji. Opcje z tego pola kombi pozwalają określić układ artykułów wyświetlanych na jej stronie.



Tytuł kategorii. Umożliwia ukrycie lub wyświetlenie tytułu kategorii na jej stronie.



Opis kategorii. Umożliwia ukrycie lub wyświetlenie opisu kategorii na jej stronie.



Ilustracja kategorii. Umożliwia ukrycie lub wyświetlenie grafiki kategorii na jej stronie.



Poziomów podkategorii. Tu można ustawić liczbę wyświetlanych poziomów podkategorii.

136

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami 

Kategorie bez pozycji. Umożliwia ukrycie lub wyświetlenie pustych kategorii na stronie kategorii.



Komunikat o braku artykułów. Umożliwia ukrycie lub wyświetlenie standardowego komunikatu (W tej kategorii nie ma jeszcze artykułów), gdy kategoria jest pusta. Kontrolka ta ma znaczenie tylko wtedy, gdy opcja Kategorie bez pozycji ma wartość Pokaż.



Pokaż opisy podkategorii. Umożliwia ukrycie lub wyświetlenie tytułu kategorii na jej stronie.



Artykułów w kategorii. Umożliwia ukrycie lub wyświetlenie liczby artykułów w kategorii na jej stronie.

Aby zmienić opcje wyświetlania informacji na stronie z listą kategorii, należy otworzyć zakładkę Kategorie (zobacz rysunek 5.21). Rysunek 5.21. Zakładka Kategorie w menedżerze Opcje komponentu Artykuły

Działanie opcji z tej zakładki opisano poniżej: 

Pokaż opis nadrzędnej kategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć opis kategorii nadrzędnej.



Poziomów podkategorii. Tu można określić, ile poziomów podkategorii ma być widocznych na stronie.



Kategorie bez pozycji. Pozwala wyświetlić lub ukryć puste kategorie.



Pokaż opisy podkategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć opisy podkategorii.



Artykułów w kategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć liczbę artykułów w każdej kategorii.

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

137

Dopracowywanie układu blogów i list W domyślnej instalacji systemu Joomla! dostępne są układy bloga (przeglądu) i listy. Ponadto istnieją specjalne kontrolki dla układu z wyróżnionymi artykułami. Za pomocą zakładek w menedżerze Opcje komponentu Artykuły można ustawić globalne opcje określające wygląd tych układów. Układów dotyczą trzy zakładki w tym menedżerze (Przegląd/Wyróżnione, Opcje listy pozycji i Opcje wspólne). Na rysunku 5.22 pokazano zakładkę Przegląd/Wyróżnione. Rysunek 5.22. Zakładka Przegląd/Wyróżnione w menedżerze Opcje komponentu Artykuły

Ustawienia te, podobnie jak inne opcje z menedżera Opcje komponentu Artykuły, można zmienić na poziomie poszczególnych pozycji menu lub artykułów.

Opcje z zakładki Przegląd/Wyróżnione wpływają na wszystkie strony o układzie przeglądu lub dla wyróżnionych artykułów. Oto dostępne tu opcje: 

Pozycji głównych. Pozycje główne w tym układzie zajmują całą szerokość obszaru z treścią na stronie. Za pomocą tego pola można określić, ile artykułów ma pojawiać się w tej postaci.



Pozostałych pozycji. „Pozostałe pozycje” to artykuły wprowadzające, który prowadzą do głównych pozycji. Są uporządkowane w kolumnach (ich liczba zależy od wartości opcji Kolumn). Za pomocą tego pola można określić, ile artykułów ma pojawiać się w tej postaci.



Kolumn. Pozwala określić, w ilu kolumnach wyświetlane są artykuły wprowadzające.



Liczba odnośników. Odnośniki są udostępniane pod artykułami wprowadzającymi. W tym polu możesz określić, ile odnośników chcesz wyświetlać.



Uporządkuj w kolumnach. To pole kontroluje kolejność elementów w kolumnach. Dostępne opcje to W dół i W poprzek.

138

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami 

Włącznie z podkategoriami. Jeśli chcesz w układzie bloga chcesz wyświetlać artykuły z podkategorii, w tym miejscu możesz podać liczbę uwzględnianych podkategorii.

Parametry dotyczące układu listy znajdują się w zakładce Opcje listy pozycji widocznej na rysunku 5.23. Rysunek 5.23. Zakładka Opcje listy pozycji w menedżerze Opcje komponentu Artykuły

Ustawienia w zakładce Opcje listy pozycji dotyczą wszystkich stron, dla których wybrano układ listy pozycji. Oto dostępne opcje konfiguracyjne: 

Ogranicznik liczby. Umożliwia wyświetlenie lub ukrycie listy rozwijanej z liczbą wyświetlanych pozycji.



Kryterium filtrowania. Umożliwia wyświetlenie lub ukrycie pola umożliwiającego użytkownikom filtrowanie listy.



Nagłówki tabeli. Umożliwia wyświetlenie lub ukrycie nagłówków tabeli dostępnych w układzie listy.



Pokaż datę. Jeśli chcesz wyświetlać na liście informacje o dacie, wybierz w polu kombi rodzaj pokazywanej daty.



Format daty. Można określić format daty w tym miejscu lub zastosować format domyślny. Opcja ta ma znaczenie tylko wtedy, jeśli w polu Pokaż datę wybrano jeden z rodzajów daty. Formaty danych zapisywane są w ustandaryzowanej formie. Aby się dowiedzieć, jak tworzyć łańcuchy znaków z formatem daty, zajrzyj na stronę www.php.net/manual/en/function.date.php.



Pokaż odsłony. Umożliwia wyświetlenie lub ukrycie liczby odsłon artykułu.



Pokaż autorów. Umożliwia wyświetlenie lub ukrycie nazwy autora każdego widocznego na liście artykułu.

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

139

Zakładka Opcje wspólne zawiera parametry konfiguracyjne wpływające na każdy układ (bloga, listy i z wyróżnionymi artykułami). Zawartość tej zakładki jest widoczna na rysunku 5.24. Rysunek 5.24. Zakładka Opcje wspólne w menedżerze Opcje komponentu Artykuły

Ustawienia w zakładce Opcje wspólne wpływają na wszystkie układy. Oto dostępne opcje konfiguracyjne: 

Uporządkuj kategorie. Określa kolejność wyświetlanych kategorii.



Uporządkuj artykuły. Określa kolejność wyświetlanych artykułów.



Uporządkuj wg daty. Jeśli dane są porządkowane wg daty, można ustawić rodzaj uwzględnianej daty.



Podział na strony. Umożliwia wyświetlenie lub ukrycie kontrolek paginacji w dolnej części artykułów. Wybierz opcję Automatycznie, jeśli chcesz, aby to system określał, kiedy należy wyświetlać lub ukrywać kontrolki paginacji.



Paginacja. Służy do wyświetlania lub ukrywania łącznej liczby stron artykułu w kontrolkach paginacji. Opcja ta nie ma znaczenia, jeśli w Podział na strony ustawiono wartość Ukryj.

Zarządzanie integracją i uprawnieniami Dwie ostatnie zakładki menedżera Opcje komponentu Artykuły to Integracja i Uprawnienia. W zakładce Integracja można określić, jak kategorie mają wyglądać w kanałach informacyjnych. Zakładka Uprawnienia pozwala zmienić globalne ustawienia uprawnień użytkowników związane z artykułami. Zakładkę Integracja menedżera Opcje komponentu Artykuły przedstawiono na rysunku 5.25.

140

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 5.25. Zakładka Integracja menedżera Opcje komponentu Artykuły

Choć nazwa Integracja jest dość ogólna, wszystkie opcje tej zakładki dotyczą formatowania kanałów informacyjnych: 

Łącze modułu Kolporter. Pozwala wyświetlić lub ukryć odnośnik do kanału informacyjnego z treścią strony.



W kanale informacyjnym. Za pomocą tej opcji można określić, jak duża część artykułu znajdzie się w kanale informacyjnym.



Pokaż odnośnik „Więcej”. Umożliwia wyświetlenie lub ukrycie odnośnika Więcej przy elementach z kanału informacyjnego.

Filtry tekstowe W menedżerze Konfiguracja globalna dostępna jest pewna funkcja związana z tworzeniem treści i ściśle związana z uprawnieniami. Są to zabezpieczające filtry tekstowe. Za każdym razem, gdy użytkownik wprowadza w witrynie kod w HTML-u, do systemu może trafić szkodliwy kod. Aby umożliwić zapobieganie temu, w systemie Joomla! udostępniono funkcję filtrowania treści (zobacz zakładkę Filtrowanie tekstu w menedżerze Konfiguracja globalna). Filtrowanie tekstu odbywa się na podstawie analizy wprowadzonego przez użytkownika kodu w HTML-u i sprawdzania go pod kątem czarnej listy. Pozwala to sprawdzić, czy wpisany kod jest dozwolony. System Joomla! w domyślnej konfiguracji stosuje filtrowanie treści do wszystkich użytkowników oprócz osób z grup Super Users i Administrator. Domyślna wersja systemu Joomla! obejmuje gotową czarną listę z następującymi znacznikami: applet, body, bgsound, base, basefont, embed, frame, frameset, head, html, id, iframe, ilayer, layer, link, meta, name, object, script, style, title i xml. Domyślnie niedozwolone są też następujące atrybuty: action, background, codebase, dynsrc i lowsrc. Za pomocą zakładki Filtrowanie tekstu menedżera Konfiguracja globalna można dodać nowe słowa do czarnej listy lub utworzyć białą listę, która dopuszcza stosowanie określonych elementów. System pozwala też tworzyć różne listy dla poszczególnych grup użytkowników. Dostępne parametry pozwalają też określić, którzy użytkownicy mają być objęci kontrolą. Warto zauważyć, że ustawienie poziomu kontroli dla jednej grupy użytkowników powoduje automatyczne określenie go dla wszystkich grup podrzędnych.

Rozdział 5.  Zarządzanie treścią

141

W tym rozdziale nie opisano ostatniej zakładki, Uprawnienia. Dostępne w niej pola odpowiadają opcjom z globalnych ustawień uprawnień. Ponieważ jest to skomplikowane zagadnienie, omówiono je szczegółowo w rozdziale 10. Zauważ, że jeśli udostępnisz własne filtry, domyślne filtry z systemu Joomla! zostaną zastąpione (system wykorzysta zamiast nich nowe filtry). Dlatego filtry powinny modyfikować tylko osoby o odpowiedniej wiedzy. W przeciwnym razie poziom ochrony zapewnianej przez system może zostać zmniejszony, a modyfikacja filtrów spowoduje stratę czasu i narażenie witryny na atak.

Podsumowanie W tym rozdziale opisano wiele materiału. Oprócz podstawowych zagadnień potrzebnych do tworzenia i redagowania artykułów omówiono też następujące tematy: 

Kontrolowanie statusu publikacji artykułów.



Wyróżnianie artykułów.



Archiwizowanie i usuwanie artykułów oraz kategorii.



Tworzenie hierarchii treści za pomocą kategorii i artykułów.



Konfigurowanie globalnych ustawień artykułów i modyfikowanie ustawień globalnych na poziomie poszczególnych artykułów.

W następnym rozdziale znajdziesz dokładniejsze omówienie zarządzania treścią z naciskiem na posługiwanie się edytorami WYSIWYG i pracę z multimediami.

142

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rozdział 6.

Praca z edytorami i multimediami W tym rozdziale: 

Praca z edytorem TinyMCE



Tworzenie treści bez edytorów WYSIWYG



Korzystanie z menedżera Media w systemie Joomla!



Dodawanie plików multimedialnych do witryny

Aby tworzyć atrakcyjne i użyteczne artykuły w systemie Joomla!, trzeba poznać różne opcje związane z edytorem i zarządzaniem multimediami. System Joomla! oferuje wiele możliwości w zakresie edycji artykułów. Wraz z systemem udostępniany jest bardzo dobry edytor WYSIWYG — TinyMCE. Osoby, które wolą pracować bez edytora, mogą przygotowywać materiały bezpośrednio w języku HTML, korzystając jedynie z interfejsu tekstowego. Oprócz narzędzi do edycji system Joomla! udostępnia menedżer Media umożliwiający dodawanie plików multimedialnych i zarządzanie nimi w witrynie bezpośrednio za pomocą przeglądarki. Za pomocą edytorów i menedżera Media można szybko oraz łatwo dodawać rysunki i inne pliki do artykułów. Operacje te opisano w dalszej części rozdziału.

Korzystanie z edytorów dostępnych w systemie Joomla! W systemie Joomla! dostępne są trzy edytory treści: edytor TinyMCE typu WYSIWYG, edytor kodu CodeMirror i zwykły edytor tekstu. Edytory te są zróżnicowane — od środowiska z przyciskami przyspieszającymi wykonywanie typowych zadań (podobnego do środowiska programu Microsoft Word) po proste pole tekstowe, w którym użytkownicy mogą ręcznie wprowadzać polecenia formatujące. Poszczególne narzędzia są odpowiednie dla różnych grup użytkowników. W tym podrozdziale opisano różne edytory i zastosowania, w których każde z narzędzi sprawdza się najlepiej.

144

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

WYSIWYG to akronim nazwy What You See Is What You Get (czyli widzisz to, co otrzymasz). Określenie to opisuje narzędzia do edycji materiałów umożliwiające zobaczenie formatowania tekstu już w czasie pracy nad nim. Formatowanie można tu określać za pomocą kliknięcia przycisku, bez konieczności wprowadzania kodu. Interfejs większości takich narzędzi jest zrozumiały dla większości użytkowników, ponieważ jest bardzo podobny do interfejsu typowych edytorów tekstu. Edytory WYSIWYG są łatwe w użytku i stanowią jedno z najczęściej stosowanych narzędzi systemów zarządzania treścią. Najpierw opisano tu edytor TinyMCE i jego tryby, a dalej znajdziesz omówienie pozostałych edytorów.

Korzystanie z edytora TinyMCE TinyMCE to kompletny edytor WYSIWYG z wieloma opcjami konfiguracyjnymi, które umożliwiają administratorowi dostosowanie interfejsu tego narzędzia do specyficznych potrzeb autorów treści. Jak ilustruje to rysunek 6.1, interfejs ten nad oknem z treścią udostępnia wiele pasków narzędzi podobnych do tych spotykanych w programach Microsoft Word lub Apache OpenOffice. Rysunek 6.1. Interfejs edytora TinyMCE. W systemie domyślnym edytor działa w trybie wzbogaconym

Edytor ten działa w trzech różnych trybach: prostym, wzbogaconym i rozszerzonym. W domyślnej konfiguracji aktywny jest tryb wzbogacony. W trybie prostym dostępnych jest mniej, a w trybie rozszerzonym — znacznie więcej kontrolek. Opcje formatowania dostępne w każdym trybie przedstawiono w dalszych punktach. Kontrolki edytora TinyMCE W konfiguracji domyślnej górny wiersz paska edytora obejmuje zestaw kontrolek związanych z formatowaniem czcionki, stylami i wyrównaniem. W górnym wierszu znajdują się najczęściej używane kontrolki, które pozwalają na proste formatowanie tekstu. Na rysunku 6.1 widoczne są ikony odpowiadające dostępnym narzędziom.

Rozdział 6.  Praca z edytorami i multimediami

145

W górnym wierszu przycisków edytora znajdują się następujące kontrolki: 

Bold. Formatuje tekst za pomocą pogrubienia.



Italic. Formatuje tekst za pomocą kursywy.



Underline. Dodaje podkreślenie.



Strikethrough. Dodaje przekreślenie.



Align left. Wyrównuje akapit do lewej.



Align center. Wyrównuje akapit do środka.



Align right. Wyrównuje akapit do prawej.



Align fully. Wprowadza pełne wyrównanie akapitu.



Styles. Pozwala wyświetlić i zastosować style dostępne w systemie.



Format. Pozwala wyświetlić i wybrać formatowanie z języka HTML.

W trybie wzbogaconym środkowy pasek edytora TinyMCE obejmuje zestaw kontrolek służących do wstawiania i formatowania różnych elementów. Oto te kontrolki: 

Bulleted list. Jej kliknięcie powoduje przekształcenie tekstu na listę wypunktowaną.



Numbered list. Jej kliknięcie powoduje przekształcenie tekstu na listę numerowaną.



Decrease Indent. Jej kliknięcie powoduje zmniejszenie wcięcia akapitu.



Increase Indent. Jej kliknięcie powoduje zwiększenie wcięcia akapitu.



Undo. Jej kliknięcie powoduje anulowanie ostatniej operacji.



Redo. Jej kliknięcie pozwala ponownie uruchomić wcześniejszą operację.



Insert/Edit Link. Zaznacz tekst, który ma pełnić funkcję odnośnika, a następnie kliknij ten przycisk, aby otworzyć okno wyskakujące, gdzie można wpisać adres URL oraz ustawić parametry i atrybuty łącza.



Unlink. Zaznacz tekst, który pełni funkcję odnośnika, a następnie kliknij ten przycisk, aby usunąć odnośnik.



Insert/Edit Anchor. Jej kliknięcie powoduje wstawienie kotwicy w tekście. System wyświetla okno wyskakujące, gdzie można wpisać parametry i atrybuty kotwicy. Kotwice służą do oznaczania w artykule miejsc, do których mogą prowadzić odnośniki. Umożliwia to dodanie do artykułu skrótów pozwalających użytkownikom przeskoczyć za pomocą łącza do konkretnego miejsca w tekście.



Insert/Edit Image. Jej kliknięcie powoduje otwarcie okna dialogowego Insert/Edit Image. Przy jego użyciu można dodać rysunek do artykułu.

146

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Przed rozpoczęciem pracy nad artykułem wczytaj rysunki w menedżerze Media i zapisz ścieżkę do nich. Przyspieszy to pracę w trakcie wstawiania grafiki za pomocą omawianego przycisku w edytorze WYSIWYG. Inne, jeszcze łatwiejsze rozwiązanie to wykorzystanie przycisku Grafika udostępnianego przez system Joomla! pod polem tekstowym. 

Clean Up Messy Code. Kiedy administrator kliknie ten przycisk, system spróbuje uporządkować kod HTML dla tekstu zapisanego w oknie. Funkcję tę można wykorzystać po skopiowaniu do okna kodu z innego źródła, na przykład z edytora Microsoft Word. Kopiowanie sformatowanego tekstu z innych aplikacji często prowadzi do pojawiania się w artykule niepotrzebnego kodu. To narzędzie pomaga uniknąć tego problemu przez usunięcie zbędnego kodu.



Help. Kliknięcie tej ikony powoduje otwarcie okna wyskakującego z informacją o zainstalowanej w witrynie wersji edytora TinyMCE.



Edit HTML Source. Jej kliknięcie powoduje zmianę interfejsu w zwykły edytor tekstowy, co umożliwia edycję treści i formatowania za pomocą samego kodu HTML. Ikona Edit HTML Source jest najbardziej przydatna do przeglądania kodu powiązanego z istniejącym artykułem. Pozwala to podejrzeć formatowanie zastosowane w HTML-u. Za pomocą tej techniki można rozwiązywać problemy z układem i formatowaniem w artykułach. Jeśli chcesz pisać artykuły w HTML-u, lepiej jest kliknąć przycisk Przełącz edytor pod polem tekstowym (ponieważ nie wymaga używania okna wyskakującego) lub zastosować opisany w dalszej części rozdziału edytor CodeMirror.

W dolnym wierszu paska narzędzi edytora znajdują się kontrolki przeznaczone do pracy z tabelami i różne inne narzędzia. Oto dostępne opcje: 

Insert Horizontal Line. Jej kliknięcie powoduje wstawienie poziomej linii tam, gdzie znajduje się kursor. Do utworzenia linii służy znacznik HR języka HTML, a do kontrolowania jej wyglądu — styl dla tego znacznika.



Remove formatting. Aby usunąć formatowanie związane z fragmentem tekstu, należy go zaznaczyć, a następnie kliknąć tę ikonę.



Show/Hide Guidelines/Invisible Elements. Jeśli artykuł obejmuje niewidoczne elementy, na przykład wiele warstw, należy kliknąć tę ikonę, aby pojawiły się granice niewidzialnych obiektów, co ułatwia zarządzanie nimi.



Subscript. Aby umieścić w indeksie dolnym fragment tekstu, należy go zaznaczyć i kliknąć tę ikonę.



Superscript. Aby umieścić w indeksie górnym fragment tekstu, należy go zaznaczyć i kliknąć tę ikonę.



Insert Special Character. Jej kliknięcie powoduje otwarcie okna z listą niestandardowych znaków dostępnych w systemie. Aby wstawić jeden z nich do artykułu, należy kliknąć wybrany znak w oknie wyskakującym.

Rozdział 6.  Praca z edytorami i multimediami

147

Włączanie trybu rozszerzonego w edytorze TinyMCE Edytor TinyMCE jest oparty na dodatku. Jego nazwa to Edytor — TinyMCE. Dodatek ten udostępnia wiele parametrów określających, które kontrolki są widoczne dla użytkowników edytora. Jedna z opcji konfiguracyjnych umożliwia przełączenie edytora w jeden z trzech trybów: prosty, wzbogacony lub rozszerzony. Zmiana trybu oznacza zmianę opcji dostępnych na pasku narzędzi (w trybie rozszerzonym dostępnych jest najwięcej narzędzi). W tym punkcie opisano dodatkowe kontrolki dostępne w interfejsie edytora po ustawieniu trybu wzbogaconego. Na rysunku 6.2 możesz zobaczyć, jak edytor TinyMCE wygląda w trybie rozszerzonym. Rysunek 6.2. Edytor TinyMCE w trybie rozszerzonym

Gdy w dodatku ustawiony jest tryb wzbogacony, w interfejsie edytora pojawiają się nowe przyciski. We wszystkich trzech wierszach znajdują się dodatkowe opcje, a ponadto widoczny jest zupełnie nowy czwarty wiersz. W górnym wierszu znajdują się ikony opisane w poprzednim punkcie, a także dwie dodatkowe kontrolki: 

Font Family. Zaznacz fragment tekstu, a następnie kliknij pole kombi, aby wyświetlić listę dostępnych czcionek. Jeśli chcesz zmienić czcionkę tekstu, kliknij jedną z opcji w polu kombi.



Font Size. Zaznacz fragment tekstu, a następnie kliknij pole kombi, aby wyświetlić listę dostępnych rozmiarów czcionki. Jeśli chcesz zmienić rozmiar zaznaczonego tekstu, kliknij jedną z opcji w polu kombi.

W drugim wierszu widoczne są ikony opisane w poprzednim punkcie, a także dodatkowe kontrolki: 

Find. Jej kliknięcie powoduje otwarcie okna z zakładkami Find i Replace. Domyślnie otwarta jest zakładka Find.

148

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami 

Find/Replace. Jej kliknięcie powoduje otwarcie okna z zakładkami Find i Replace. Domyślnie otwierana jest zakładka Find, można jednak kliknąć zakładkę Replace, aby uzyskać dostęp do funkcji znajdowania i zastępowania.



Insert Date. Jej kliknięcie powoduje wstawienie bieżącej daty w miejscu, w którym w polu tekstowym znajduje się kursor.



Insert Time. Jej kliknięcie powoduje wstawienie bieżącego czasu w miejscu, w którym w polu tekstowym znajduje się kursor.



Text Color. Zaznacz fragment artykułu, a następnie kliknij ten przycisk, aby wyświetlić paletę dostępnych kolorów tekstu. Jeśli chcesz zmienić kolor zaznaczonego tekstu, wybierz jedną z opcji z palety.



Background Color. Zaznacz fragment tekstu, a następnie kliknij ten przycisk, aby wyświetlić paletę dostępnych kolorów tła. Jeśli chcesz zmienić kolor tła dla zaznaczonego tekstu, wybierz jedną z opcji z palety.



Full Screen. Kliknij tę opcję, aby otworzyć edytor w trybie pełnoekranowym. Ponowne kliknięcie powoduje powrót do standardowego okna edycji.

W trzecim wierszu znajdują się elementy omówione we wcześniejszym punkcie, a także dodatkowe opcje: 

Insert/Edit Table. Jej kliknięcie pozwala wstawić tabelę do artykułu. System wyświetli wtedy okno wyskakujące umożliwiające określenie podstawowych cech nowej tabeli. W celu zmodyfikowania istniejącej tabeli należy ją zaznaczyć, a następnie kliknąć ten przycisk.



Table Row Properties. Aby otworzyć okno wyskakujące umożliwiające zmianę cech wiersza, należy zaznaczyć jego komórkę (lub komórki), a następnie kliknąć ten przycisk.



Table Cell Properties. Aby otworzyć okno wyskakujące umożliwiające zmianę cech komórki, należy ją zaznaczyć, a następnie kliknąć ten przycisk.



Insert Row Before. Aby wstawić nowy wiersz nad kursorem, należy zaznaczyć komórkę (lub komórki) w wierszu, a następnie kliknąć ten przycisk.



Insert row after. Aby wstawić nowy wiersz pod kursorem, należy zaznaczyć komórkę (lub komórki) w wierszu, a następnie kliknąć ten przycisk.



Delete row. Aby usunąć cały wiersz, należy zaznaczyć jego komórkę (lub komórki), a następnie kliknąć ten przycisk.



Insert Column Before. Aby wstawić nową kolumnę z pustymi komórkami przed kolumną z daną komórką, należy ją zaznaczyć, a następnie kliknąć ten przycisk.



Insert Column After. Aby wstawić nową kolumnę z pustymi komórkami za kolumną z daną komórką, należy ją zaznaczyć, a następnie kliknąć ten przycisk.



Delete Column. Aby usunąć kolumnę z daną komórką, należy ją zaznaczyć, a następnie kliknąć ten przycisk.



Split Merged Table Cells. Aby rozbić scaloną komórkę tabeli na wyjściowe komórki, należy ją zaznaczyć, a następnie kliknąć ten przycisk.

Rozdział 6.  Praca z edytorami i multimediami

149



Merge Table Cells. Aby scalić kilka komórek w jedną, należy je zaznaczyć, a następnie kliknąć ten przycisk.



Insert Emoticon. Jej kliknięcie powoduje otwarcie okna wyskakującego z zestawem emotikonów, które można dodać do artykułu. Emotikonami wyświetlanymi za pomocą kontrolki Insert Emoticon edytora WYSIWYG nie zarządza menedżer Media systemu Joomla!. Znajdują się one w katalogu /plugins/editors/tinymce/jscripts/tiny_mce/plugins/emoticons/images.



Insert/Edit Embedded Media. Za pomocą tego przycisku można dodać do artykułu plik dźwiękowy lub film. Kliknięcie przycisku powoduje otwarcie okna dialogowego z opcjami konfiguracyjnymi. Warto zauważyć, że można też bezpośrednio dodać kod dla osadzonych multimediów, klikając zakładkę Source w oknie dialogowym. Trzeba jednak pamiętać, że wprowadzony kod musi być zgodny z ustawieniami filtra tekstowego systemu Joomla!. Obsługiwane formaty multimediów to HTML5 Video, HTML5 Audio, Flash, QuickTime, Shockwave, Windows Media i RealMedia.



Insert Horizontal Line. Jej kliknięcie powoduje dodanie poziomej linii do artykułu. Warto zauważyć, że narzędzie to jest bardzo podobne do innej kontrolki o tej samej nazwie. Jednak ta kontrolka daje znacznie większą swobodę. Po kliknięciu otwiera okno umożliwiające określenie szerokości i wysokości linii.



Direction left to right. Jej kliknięcie powoduje zmianę orientacji tekstu akapitu na od lewej do prawej.



Direction right to left. Jej kliknięcie powoduje zmianę orientacji tekstu akapitu na od prawej do lewej.

W trybie rozszerzonym dostępny jest też zupełnie nowy czwarty wiersz kontrolek. Oto dostępne w nim opcje: 

Cut. Zaznacz fragment tekstu, a następnie kliknij tę kontrolkę, aby wyciąć daną część artykułu.



Copy. Zaznacz fragment tekstu, a następnie kliknij tę kontrolkę, aby skopiować dany wycinek do schowka.



Paste. Wybierz tę kontrolkę, aby wkleić tekst ze schowka.



Paste as Plain Text. Wybierz tę kontrolkę, aby wkleić ze schowka tekst z usuniętym formatowaniem.



Paste from Word. Wybierz tę kontrolkę, aby wkleić tekst skopiowany z dokumentu Worda. Opcja Paste from Word powoduje usunięcie niepotrzebnego formatowania, które pojawia się przy bezpośrednim kopiowaniu tekstu z Worda. Jednak aby uzyskać najlepsze efekty, wklej fragmenty z Worda jako zwykły tekst (używając przycisku Paste as Plain Text) albo po wklejeniu tekstu zaznacz go i kliknij przycisk Clean Up Messy Code.

150

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami 

Select All. Pozwala zaznaczyć całą treść artykułu.



Insert New Layer. Jej kliknięcie powoduje wstawienie nowej warstwy. Warstwy można wykorzystać jako kontenery na treść artykułu. Aby określić wielkość i kształt warstwy, należy kliknąć graficzne prowadnice, a następnie przeciągnąć je w celu uzyskania pożądanego obszaru. Dla warstw automatycznie stosowane jest pozycjonowanie bezwzględne, dlatego zajmują one stałe miejsce w artykule. Warstwy mogą się pokrywać. Widoczność warstw można kontrolować przez określenie ich pozycji względem siebie za pomocą przycisków Move Forward i Move Backwards.



Move Forward. Aby przenieść warstwę na wyższy poziom, należy kliknąć wybraną warstwę, a następnie ten przycisk.



Move Backwards. Aby przenieść warstwę na niższy poziom, należy kliknąć wybraną warstwę, a następnie ten przycisk.



Toggle absolute positioning. Zaznacz warstwę, a następnie kliknij ten przycisk, aby wyłączyć pozycjonowanie bezwzględne.



Edit CSS Class. Jeśli chcesz zmienić formatowanie względem domyślnej definicji stylu CSS, możesz to zrobić. Zaznacz tekst, który zamierzasz zmodyfikować, a następnie kliknij ten przycisk. Pojawi się okno wyskakujące z różnymi opcjami ustawionymi dla danego selektora. Wszelkie wprowadzone zmiany ustawień selektora dotyczą tylko zaznaczonego fragmentu.



Citation. Zaznacz tekst, a następnie kliknij ten przycisk, aby nadać styl dla cytatu.



Abbreviation. Zaznacz tekst, a następnie kliknij ten przycisk, aby nadać styl dla skrótu.



Acronym. Zaznacz tekst, a następnie kliknij ten przycisk, aby określić styl dla akronimu.



Insertion. Zaznacz tekst, a następnie kliknij ten przycisk, aby oznaczyć zmianę w artykule jako wstawienie i dodać datę oraz inne adekwatne informacje.



Deletion. Zaznacz tekst, a następnie kliknij ten przycisk, aby oznaczyć zmianę w artykule jako usunięcie i dodać datę oraz inne adekwatne informacje.



Insert/Edit Attributes. Zaznacz tekst lub obiekt, a następnie kliknij ten przycisk, aby dodać atrybuty do wybranego elementu.



Show/Hide Visual Control Characters. Pozwala wyświetlić w polu edycji znaki formatujące (normalnie niewidoczne), np. symbole reprezentujące odstępy, akapity itd. Ta kontrolka może nie działać w najnowszych wersjach wielu przeglądarek.



Show/Hide Block Elements. Pozwala wyświetlić w polu edycji znaki formatujące (normalnie niewidoczne). Ta kontrolka wyświetla, w jaki sposób elementy są pogrupowane w bloki (np. w akapity).



Insert Non-breaking Space Character. Kliknij tę kontrolkę, aby wstawić niełamiącą spację w miejscu, w którym znajduje się kursor.

Rozdział 6.  Praca z edytorami i multimediami

151



Block Quote. Kliknij tę kontrolkę, aby sformatować akapit jako blok cytatu.



Insert Predefined Template Content. Wybierz dla artykułu jeden z gotowych szablonów treści z ich listy. Zauważ, że w systemie nie ma domyślnych szablonów, dlatego jeśli chcesz zastosować tę funkcję, musisz zdefiniować odpowiednie szablony. W edytorze TinyMCE znajdują się dwa przykładowe szablony — Simple Snippet i Layout. Spośród nich tylko Layout ma przydatne w praktyce funkcje. Jeśli chcesz dodać więcej szablonów dla autorów treści, musisz je utworzyć. Najłatwiej zrobić to, modyfikując szablon Layout. Jeżeli potrzebujesz więcej niż jednego szablonu, skopiuj szablon Layout, a następnie go zmodyfikuj. Szablony znajdują się w katalogu /plugins/editors/tinymce. Po utworzeniu szablonów musisz zapisać ich nazwy w pliku template_list.js, aby były wyświetlane w edytorze. Aby dowiedzieć się czegoś więcej na temat składni tworzenia szablonów, odwiedź witrynę edytora TinyMCE — www.tinymce.com/wiki.php/Plugin:template.

Istnieje szereg parametrów dodatku TinyMCE. W rozdziale 19. znajdziesz więcej informacji na temat tego, jak dostosować edytor do potrzeb przez modyfikację ustawień dodatku. Korzystanie z edytora w trybie prostym Trzeci tryb edytora TinyMCE to tryb prosty. W tym trybie interfejs edytora obejmuje tylko dziewięć przycisków: Bold, Italic, Underline, Strikethrough, Undo, Redo, Clean Up Messy Code, Bulleted List i Ordered List. Nie ma żadnych kontrolek dostępnych tylko w tym trybie. Wymienione przyciski działają tak samo jak w dwóch pozostałych trybach. Ustawienie trybu prostego dodatku nie tylko znacznie zmniejsza liczbę opcji dostępnych dla autorów treści, ale też powoduje przeniesienie przycisków pod edytor. W pewnych sytuacjach tryb prosty może być odpowiedni (np. gdy umożliwiasz użytkownikom witryny tworzenie treści i chcesz ograniczyć liczbę dostępnych opcji), jednak w większości witryn zapewnia zbyt mało funkcji. Rysunek 6.3 przedstawia interfejs w trybie prostym. Choć system Joomla! ma zainstalowany i domyślnie włączony edytor TinyMCE, istnieją też niezależne edytory, które mogą okazać się przydatne. Dwa warte uwagi narzędzia to JCE (http://joomlacontenteditor.net) i JoomlaCK Editor (www.joomlackeditor.com). Oba są dostępne w serwisie Joomla! Extensions Directory. Opis innych rozszerzeń pomocnych przy zarządzaniu treścią znajdziesz w rozdziale 22.

Tworzenie treści bez posługiwania się edytorem WYSIWYG Do tworzenia treści nie trzeba używać edytora WYSIWYG. Jeśli wolisz, możesz pisać zwykły tekst i dodawać styl za pomocą znaczników HTML-a. Edytor zwykłego tekstu zawsze jest dostępny. Nawet jeśli witryna jest ustawiona tak, aby automatycznie wyświetlała edytor WYSIWYG, zawsze można kliknąć przycisk HTML w interfejsie edytora lub przycisk Przełącz edytor znajdujący się pod polem tekstowym w interfejsie do tworzenia i edycji artykułów. W obu przypadkach dostępne będzie zwykłe okno do edycji tekstu umożliwiające bezpośrednie wprowadzenie znaczników formatujących języka HTML, jak ilustruje to rysunek 6.4.

152

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 6.3. Interfejs edytora TinyMCE w trybie prostym

Rysunek 6.4. Interfejs edycji artykułów z ustawieniem Edytor — prosty w menedżerze Konfiguracja globalna

Administratorzy, którzy nie chcą udostępniać edytora WYSIWYG, mogą wymusić na wszystkich użytkownikach stosowanie edytora ze zwykłym tekstem. W tym celu należy ustawić parametr Domyślny edytor w menedżerze Konfiguracja globalna na wartość Edytor — prosty.

Wybór trybu pracy (z edytorem WYSIWYG lub bez niego) to głównie kwestia osobistych preferencji. Choć można zauważyć niewielki wzrost wydajności systemu, gdy nie widać kontrolek edytora WYSIWYG, dla zdecydowanej większości osób nie ma to znaczenia.

Rozdział 6.  Praca z edytorami i multimediami

153

Dla typowego użytkownika wygoda związana ze stosowaniem łatwych w użyciu opcji formatowania w edytorach WYSIWYG znacznie przeważa nad niewygodą w postaci niewielkiego wydłużenia czasu wczytywania edytora. CodeMirror to kolejny edytor dostępny w domyślnej instalacji systemu Joomla!. Edytor ten opracowano specjalnie z myślą o pisaniu kodu. Ma ułatwiać pracę bez edytora WYSIWYG, dlatego wyświetla kod z wcięciami, numerami wierszy i kolorowaniem składni. Jeśli zamierzasz pisać artykuły bez edytora WYSIWYG, możesz wykorzystać edytor CodeMirror, zamiast posługiwać się uproszczonym edytorem. Edytor CodeMirror można włączyć w menedżerze Konfiguracja globalna. Na rysunku 6.5 pokazano obszar roboczy do tworzenia artykułów z włączonym edytorem CodeMirror. Rysunek 6.5. Interfejs do edycji artykułów z włączonym edytorem CodeMirror

Więcej o edytorze CodeMirror dowiesz się ze strony http://codemirror.net/.

Jeśli artykuły przygotowuje wiele osób, warto udostępnić przynajmniej jeden edytor WYSIWYG i używać go jako domyślnego narzędzia. Użytkownicy, którzy wolą pracować z kodem HTML, zawsze mogą zmienić widok i wyświetlić okno edycji kodu HTML. Ponadto należy pamiętać, że można zezwolić zarejestrowanym użytkownikom na wybór edytora, dlatego korzystne może być udostępnienie kilku takich narzędzi. Dotyczy to tylko osób przypisanych do grupy autorów lub wyższej. Umożliwianie użytkownikom wyboru preferowanego edytora omówiono w rozdziale 10.

154

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Wprowadzenie do menedżera Media systemu Joomla! Menedżer Media umożliwia administratorom witryny systemu Joomla! łatwe dodawanie plików multimedialnych do systemu oraz pomaga w porządkowaniu takich materiałów. Wbudowana funkcja przesyłania plików pozwala masowo dodawać je do witryny. Narzędzia organizacyjne umożliwiają grupowanie plików w katalogi i tworzenie logicznych struktur, ułatwiających wyszukiwanie danych w dużych witrynach. Menedżer Media jest też zintegrowany z przyciskiem Grafika dostępnym w obszarze roboczym do tworzenia artykułów. Znacznie upraszcza to dodawanie materiałów multimedialnych do artykułów. Obszar roboczy menedżera Media przedstawia rysunek 6.6. Rysunek 6.6. Menedżer Media w domyślnym widoku Miniatury. Zwróć uwagę na listę katalogów po lewej stronie i listę plików po prawej

Pasek narzędzi w górnej części menedżera Media zapewnia szybki dostęp do najczęściej używanych funkcji: 

Wczytaj. Kliknij, aby otworzyć interfejs do dodawania nowych plików do witryny.



Utwórz katalog. Kliknij, aby utworzyć nowy katalog na materiały multimedialne.



Usuń. Można zaznaczyć jedną lub kilka pozycji na liście i kliknąć tę ikonę, aby trwale usunąć wybrane elementy.



Opcje. Kliknij, aby otworzyć w menedżerze Konfiguracja globalna opcje konfiguracyjne menedżera Media.



Pomoc. Jej kliknięcie zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

Rozdział 6.  Praca z edytorami i multimediami

155

Pod paskiem narzędzi, a nad listą pozycji znajdują się dwa odnośniki tekstowe służące do zmiany wyglądu menedżera Media. Widok domyślny to Miniatury. Widoczne są wtedy większe ikony, a mniej informacji. Z kolei w trybie Szczegóły ikony są mniejsze, za to dostępnych jest więcej danych o każdym pliku, co przedstawia rysunek 6.7. Rysunek 6.7. Interfejs menedżera Media w trybie Szczegóły

W polu katalogów po lewej stronie obszaru roboczego widoczne jest drzewo katalogów z wszystkimi folderami powiązanymi z menedżerem Media. Wyświetlane tu katalogi znajdują się domyślnie w folderze /images na serwerze. Jeśli chcesz, aby menedżer Media wyświetlał zawartość innego katalogu, możesz uzyskać ten efekt, modyfikując wartości opcji Katalog z mediami i Katalog z grafikami w konfiguracji menedżera. Pamiętaj jednak, że zmiana ścieżki powoduje utratę powiązań z istniejącymi rysunkami i plikami.

Kliknięcie nazwy dowolnego katalogu w polu katalogów powoduje wyświetlenie zawartości danego folderu w polu plików po prawej stronie obszaru roboczego. Jeśli miniatura reprezentuje plik graficzny, jej kliknięcie spowoduje wyświetlenie rysunku. Jeżeli miniatura przedstawia pliki multimedialne innego rodzaju, na przykład dokument w formacie PDF lub PowerPoint, nie można wyświetlić takiego pliku, a widoczna miniatura to uniwersalna grafika reprezentująca dokumenty danego rodzaju. Dozwolone typy plików i maksymalną wielkość dokumentów można zmienić w opcjach konfiguracyjnych menedżera Media w menedżerze Konfiguracja globalna.

Pod każdą miniaturą znajduje się czerwone kółko ze znakiem X i pole wyboru. Kliknięcie kółka ze znakiem X powoduje usunięcie pliku. Kliknięcie pola wyboru pozwala zaznaczyć plik, co umożliwia wybór wielu elementów i jednoczesne usunięcie ich wszystkich za pomocą ikony Usuń z paska narzędzi. Na samym dole widoczna jest nazwa pliku lub katalogu.

156

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Można ją kliknąć, aby wyświetlić plik w obszarze roboczym. Jeśli miniatura reprezentuje katalog, kliknięcie nazwy powoduje otwarcie go i wyświetlenie jego zawartości. Kliknięcie odnośnika tekstowego Szczegóły powoduje zmianę wyglądu menedżera Media, co przedstawia rysunek 6.7. W tym widoku pole z plikami ma inną postać i wyświetla następujące kolumny: 

Podgląd. Umożliwia wyświetlenie rysunku. Warto zauważyć, że jest to możliwe tylko wtedy, jeśli element to plik graficzny.



Nazwa pliku. Tu widoczna jest nazwa pliku. Widoczne są tu nazwy wszystkich plików multimedialnych niezależnie od ich typu.



Rozmiary w px. Tu widoczna jest wysokość i szerokość rysunku w pikselach. Dane te są podawane tylko dla plików graficznych.



Wielkość pliku. Przedstawia wielkość pliku wyrażoną w bajtach (B) lub kilobajtach (KB).



Usuwanie. Można kliknąć czerwone kółko, aby natychmiast usunąć plik, lub zaznaczyć pole wyboru, a następnie wybrać ikonę Usuń na górnym pasku narzędzi.

Praca z plikami multimedialnymi Istnieje wiele rodzajów plików multimedialnych — od standardowych plików graficznych przez pliki z filmami po różnorodne dokumenty i pliki z pokazami slajdów. Właściciele witryn coraz częściej korzystają z multimediów, aby wzbogacić zawartość witryn i zwiększyć zaangażowanie użytkowników. Multimedia można albo przechowywać lokalnie i dodawać bezpośrednio do stron, albo przechowywać zdalnie (wtedy na stronach znajduje się tylko niewielka ilość kodu). Choć pliki multimedialne najczęściej umieszcza się w artykułach, nic nie stoi na przeszkodzie, aby wyświetlać je także w modułach. Głównym narzędziem do pracy z plikami multimedialnymi w systemie Joomla! jest menedżer Media. Umożliwia on przesyłanie i porządkowanie plików. Materiały multimedialne można wstawiać do artykułów za pomocą edytora WYSIWYG, przy użyciu przycisku Grafika systemu Joomla!, ręcznie, a nawet z wykorzystaniem różnych rozszerzeń przeznaczonych do wyświetlania multimediów. W tym podrozdziale omówiono podstawy korzystania z funkcji menedżera Media, a także dodawanie do witryny różnych typów plików multimedialnych.

Wczytywanie plików na serwer Wprawdzie można dodawać pliki multimedialne do witryny ręcznie, jednak gdy opanujesz korzystanie z menedżera Media, prawdopodobnie będziesz wolał korzystać właśnie z niego. Nie tylko dostępne w tym menedżerze narzędzia do wczytywania i porządkowania plików są bardzo wygodne, ale też integracja z przyciskiem Grafika z obszaru roboczego do tworzenia i edytowania treści w systemie Joomla! pozwala znacznie przyspieszyć pracę.

Rozdział 6.  Praca z edytorami i multimediami

157

Oprócz domyślnego narzędzia do wczytywania plików menedżer Media udostępnia też narzędzie Flash Uploader, które można włączyć w menedżerze Konfiguracja globalna. Narzędzie to przyspiesza jednoczesne wczytywanie większej liczby plików. Jeśli chcesz przenieść do systemu dużą liczbę plików lub zamierzasz często wczytywać po kilka plików, pomyśl o zastosowaniu narzędzia Flash Uploader, ponieważ w porównaniu z domyślnym mechanizmem pozwoli Ci szybciej wykonywać zadania. Aby włączyć to narzędzie, otwórz stronę konfiguracji menedżera Media w menedżerze Konfiguracja globalna i zmień wartość opcji Flash Uploader na Tak.

Aby dodać do systemu nowy plik za pomocą menedżera Media, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Uruchomić menedżer Media przez kliknięcie opcji Media w menu Artykuły. System otworzy menedżer Media w przeglądarce. 3. Kliknąć przycisk Wczytaj w górnej części interfejsu menedżera Media. W środkowej części strony, nad listą plików, pojawi się pole wczytywania. 4. Kliknąć przycisk Przeglądaj. Otworzy się okno wyskakujące z zawartością katalogu z lokalnego komputera. 5. Przejść za pomocą okna wyskakującego do pliku przeznaczonego do wczytania, a następnie kliknąć przycisk Otwórz. Nazwa pliku pojawi się w polu tekstowym po lewej stronie przycisku Przeglądaj. 6. Kliknąć przycisk Rozpocznij wczytywanie. System wczyta plik do aktywnego katalogu i wróci do menedżera Media. Powinny w nim pojawić się komunikat z potwierdzeniem i miniatura nowego pliku. Pliki graficzne można też dodać ręcznie, za pomocą protokołu FTP. Jeśli administrator chce dodawać pliki multimedialne za pomocą protokołu FTP, może umieścić je w katalogu /images serwera. Wszystkie pliki zapisane w tym folderze pojawią się w menedżerze Media. Także jeśli administrator użyje protokołu FTP do utworzenia podkatalogów folderu /images, będą one widoczne w omawianym menedżerze. Plikami i katalogami przesłanymi do tych lokalizacji za pomocą protokołu FTP można następnie bez ograniczeń zarządzać za pomocą menedżera Media.

Porządkowanie plików Domyślnie pliki umieszczone w systemie są uporządkowane w katalogach widocznych w polu katalogów w menedżerze Media. Dowolny folder w tym menedżerze można wykorzystać do utworzenia podkatalogów lub wczytania nowych plików. W menedżerze Media można ponadto usuwać pliki i katalogi. Niestety, plików w systemie nie można wygodnie przenosić między katalogami. Jedyny sposób na obejście tego ograniczenia polega na pobraniu pliku, a następnie ponownym wczytaniu go do wybranego katalogu. Choć menedżer Media nie udostępnia opcji pobierania, można łatwo pobrać pliki z systemu przez wykonanie następujących operacji: 1. Uruchomienie menedżera Media i znalezienie pliku graficznego przeznaczonego do pobrania.

158

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

2. Kliknięcie nazwy wybranego pliku. W polu plików menedżera pojawi się tylko ten jeden plik. 3. Kliknięcie pliku prawym przyciskiem myszy. Pojawi się menu. 4. Wybranie opcji Zapisz obrazek jako. Pojawi się okno dialogowe. 5. Przejście do miejsca przeznaczonego na plik na komputerze lokalnym i kliknięcie przycisku Zapisz. System pobierze plik do maszyny lokalnej, a następnie wróci do menedżera Media. Po zapisaniu pliku na maszynie lokalnej można wczytać go do wybranego katalogu za pomocą mechanizmu pobierania z menedżera Media lub przy użyciu protokołu FTP (obie możliwości opisano w poprzednim punkcie). Usuwanie jednego lub kilku plików jest proste. Aby skasować pliki jeden po drugim, wystarczy kliknąć czerwone kółko ze znakiem X widoczne przy każdym elemencie. W celu usunięcia wielu plików należy zaznaczyć pola wyboru obok wybranych elementów, a następnie kliknąć ikonę Usuwanie na pasku narzędzi. Należy zachować ostrożność przy usuwaniu plików. Odbywa się to natychmiast — system nie wyświetla okna dialogowego z potwierdzeniem lub ostrzeżeniem. Ponadto usunięcie jest trwałe. Pliki są kasowane z systemu, a nie przenoszone do kosza.

Nowe katalogi można dodać do systemu za pomocą kontrolki Utwórz katalog menedżera Media. Każdy nowy katalog będzie podkatalogiem folderu /images. Aby utworzyć nowy podkatalog na pliki multimedialne, należy wykonać poniższe kroki: 1. Uruchomić menedżer Media. 2. W polu katalogów menedżera kliknąć nazwę folderu nadrzędnego dla nowego katalogu. W polu plików pojawi się zawartość wybranego folderu. 3. Kliknąć przycisk Utwórz katalog. Nad listą plików pojawi się nowe pole. 4. Wpisać nazwę nowego podkatalogu w polu tekstowym obok przycisku Utwórz katalog. 5. Kliknąć przycisk Utwórz katalog. System utworzy nowy katalog. Pojawi się on w polu katalogów menedżera Media.

Wyświetlanie informacji o pliku Wyświetlać pliki oraz określać ich nazwy i ścieżki do nich można zarówno w widoku miniatur, jak i w podglądzie szczegółowym. Jeśli potrzebne są informacje o wymiarach lub wielkości pliku, najłatwiej jest je znaleźć w podglądzie szczegółowym. Aby ustalić ścieżkę do pliku w systemie, kliknij nazwę pliku prawym przyciskiem myszy w menedżerze Media i skopiuj odnośnik. Najłatwiejszy sposób na ustalenie ścieżki to zwykle kliknięcie pliku prawym przyciskiem myszy i wybranie opcji Kopiuj adres odnośnika w menu, które się pojawi. Następnie można wkleić odnośnik w odpowiednim miejscu w edytorze WYSIWYG lub w zewnętrznym dokumencie w celu późniejszego zastosowania.

Rozdział 6.  Praca z edytorami i multimediami

159

Wyświetlanie plików multimedialnych w witrynie Najczęstszy powód dodawania plików do systemu to umożliwienie wykorzystania ich w artykułach w witrynie. Choć przeniesienie plików do menedżera Media pozwala wykonać jedno ważne zadanie (dodanie plików do systemu Joomla!), trzeba wykonać dodatkowe operacje, aby umieścić pliki w artykułach. W zależności od celu można albo wstawić pliki do artykułu, albo jedynie wyświetlić odnośnik do danego dokumentu. Aby rysunek był widoczny, trzeba wstawić go do artykułu. Najłatwiej jest wykorzystać do tego przycisk Grafika widoczny pod polem tekstowym w obszarach roboczych do tworzenia i edytowania artykułów. Przycisk ten jest zintegrowany z menedżerem Media. Po kliknięciu przycisku Grafika widoczne są wszystkie pliki dodane do menedżera. Wystarczy wybrać plik, który chcesz wyświetlić. Za pomocą okna dialogowego, które pojawia się po kliknięciu przycisku Grafika, można też wczytać pliki, a następnie dodać je do menedżera Media. Okno to widoczne jest na rysunku 6.8. Rysunek 6.8. Przycisk Grafika w systemie Joomla! jest zintegrowany z menedżerem Media

Inny sposób na dodawanie grafiki to wykorzystanie przycisku Add Image w edytorze TinyMCE. Niestety, mechanizm ten nie jest zintegrowany z menedżerem Media, dlatego aby dodać rysunek w ten sposób, trzeba najpierw ustalić ścieżkę do niego, skopiować ją, a następnie wkleić w oknie dialogowym otwieranym przez przycisk Add Image. Jeśli uruchomiłeś edytor TinyMCE w trybie rozszerzonym, dostępny jest też przycisk Insert/Edit Embedded Media. Zapewnia on dodatkowe opcje wstawiania plików multimedialnych do artykułów. Kontrolkę tę opisano we wcześniejszej części rozdziału.

Aby dodać do artykułu odnośnik umożliwiający pobieranie pliku, trzeba najpierw ustalić prowadzącą do niego ścieżkę. Po jej ustaleniu wystarczy wkleić ją w artykule. Można to zrobić bezpośrednio lub przekształcając słowo albo zwrot na odnośnik za pomocą przycisku Add Link w edytorze WYSIWYG.

160

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Choć dodawanie plików multimedialnych do artykułu to najczęściej stosowana technika wyświetlania multimediów w witrynie, nie jest to jedyna metoda. Można też wyświetlać multimedia i udostępniać odnośniki do nich w modułach, a następnie publikować takie moduły w witrynie. Aby udostępnić plik multimedialny w module, należy zastosować moduł typu Grafika losowa lub Własny HTML (oba typy omówiono w rozdziale 7.). Osadzanie mediów przechowywanych poza witryną czasem powoduje naruszenie ograniczeń narzucanych przez filtry tekstowe systemu Joomla!. Filtry te mają blokować stosowanie pewnych znaczników i skryptów w witrynie. Np. w konfiguracji domyślnej nie można osadzać na stronach filmów z serwisu YouTube, ponieważ w osadzanym kodzie z tego serwisu występuje znacznik , zabroniony w domyślnej konfiguracji filtrów. Aby rozwiązać ten problem, można zainstalować rozszerzenie umożliwiające osadzanie plików lub zmodyfikować ustawienia filtrów tekstowych w menedżerze Konfiguracja globalna. Omówienie filtrów tekstowych znajdziesz w rozdziale 5.

Podsumowanie W tym rozdziale szczegółowo omówiono narzędzia do formatowania treści dostępne w systemie Joomla!, a także działanie różnych edytorów. Opisano też, jak zarządzać plikami multimedialnymi. Oto przedstawione zagadnienia: 

Omówienie kontrolek interfejsu edytora TinyMCE.



Korzystanie z edytora TinyMCE w trybach prostym, wzbogaconym i rozszerzonym.



Tworzenie treści przy użyciu edytora zwykłego tekstu.



Omówienie funkcji menedżera Media systemu Joomla!.



Dodawanie plików multimedialnych do witryny.



Wstawianie plików multimedialnych do artykułów.

W następnym rozdziale znajdziesz przegląd innych zaawansowanych technik zarządzania treścią, w tym do prezentowania informacji za pomocą modułów.

Rozdział 7.

Stosowanie zaawansowanych technik zarządzania treścią W tym rozdziale: 

Korzystanie z modułów wyświetlania treści



Wyróżnianie najnowszych treści



Wyróżnianie najpopularniejszych treści



Pomaganie użytkownikom w wyszukiwaniu powiązanych treści



Wyświetlanie losowej grafiki



Używanie modułów w artykułach



Wprowadzanie zewnętrznych treści do witryny



Zarządzanie treścią za pomocą frontonu

W poprzednich rozdziałach opisano podstawy zarządzania treścią w systemie Joomla!. Ten rozdział dotyczy bardziej zaawansowanych technik pomagających we wzbogacaniu materiałów dla odwiedzających. Omówiono tu także narzędzia umożliwiające dodawanie treści i zarządzanie nią z poziomu frontonu witryny systemu Joomla!. Do tego miejsca książka dotyczyła głównie używania narzędzi do zarządzania treścią w systemie Joomla! do tworzenia artykułów i wyświetlania ich w głównym obszarze z treścią witryny. Jednak istnieją też inne sposoby wyświetlania materiałów na stronach witryny. Moduły dostępne w domyślnym systemie udostępniają wiele możliwości w zakresie wyświetlania treści w witrynie. Ponadto takie narzędzia jak komponent Doniesienia i moduł Doniesienia umożliwiają wprowadzanie zewnętrznych materiałów do witryny. W tym rozdziale opisano, jak zintegrować takie treści z serwisem i włączyć je w dostępne materiały.

162

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Za pomocą systemu Joomla! można umożliwić odwiedzającym dodawanie artykułów do witryny i utworzyć proces pracy związany z przesyłaniem treści przy użyciu frontonu. System udostępnia wiele narzędzi w tym obszarze, co zapewnia administratorom dodatkowy sposób na dodawanie interaktywnych funkcji do witryny i budowanie społeczności autorów składającej się z użytkowników. W końcowej części tego rozdziału szczegółowo omówiono zarządzanie treścią za pomocą frontonu.

Korzystanie z modułów do wyświetlania treści Moduły dołączone do witryny systemu Joomla! udostępniają wiele opcji z zakresu wyświetlania treści. Choć wiele modułów (na przykład Nowości i Artykuły z kategorii) jedynie udostępnia odnośniki do artykułów, inne wyświetlają tekst lub grafikę na stronie. Moduły zwykle umieszcza się poza głównym obszarem z treścią strony (np. na paskach bocznych, w nagłówku lub w stopce). Pozycję i widoczność modułów można zmieniać. Ponadto ten sam moduł można wyświetlać na wielu stronach lub w różnych miejscach w zależności od wprowadzonych reguł. Dzięki temu moduły z treścią są bardzo cenne dla redaktorów. Można w przemyślany sposób rozmieścić moduły, aby wyróżnić powiązane treści i wyświetlać grafikę lub tekst uzupełniające informacje z głównego obszaru z treścią strony. Zarządzanie modułami szczegółowo opisano w rozdziale 17.

W tym podrozdziale opisano moduły systemu Joomla! służące do wyświetlania treści i metody używania ich do wzbogacania zawartości witryny. W dalszej części rozdziału wyjaśniono, jak dodawać treści zewnętrzne, aby uzupełnić samodzielnie opracowane materiały.

Dodawanie niestandardowych treści do modułów Jednym z najprzydatniejszych modułów związanych z treścią jest moduł Własny kod HTML. Możesz traktować go jak puste płótno. Można umieścić w nim tekst, grafikę i inne materiały multimedialne oraz sformatować je w pożądany sposób za pomocą HTML-a i stylów CSS. Moduł ten sam nie udostępnia żadnych materiałów, a jedynie zapewnia puste pole tekstowe i edytor WYSIWYG, co umożliwia tworzenie i edytowanie treści w odpowiadający autorom sposób. Można albo skopiować i wkleić materiały do modułu, albo utworzyć je od podstaw w kompletnej postaci z odpowiednim formatowaniem. Jedno z możliwych zastosowań modułu Własny kod HTML pokazano na rysunku 7.1. Pełną listę opcji dostępnych w obszarze roboczym modułu Własny kod HTML znajdziesz w rozdziale 17.

Rozdział 7.  Stosowanie zaawansowanych technik zarządzania treścią

163

Rysunek 7.1. W witrynie demonstracyjnej Fruit Shop z przykładowych danych systemu Joomla! pokazano przykład zastosowania modułu Własny kod HTML. W lewej kolumnie znajduje się moduł About Fruit Shop. Moduł ten utworzono przy użyciu modułu Własny kod HTML

Jednym z najczęstszych zastosowań tego modułu jest tworzenie krótkich wycinków lub streszczeń artykułów, lub innych elementów witryny wraz z odnośnikami do pełnego tekstu lub całego elementu. Moduł stosowany w taki sposób służy do tworzenia „zajawek” zachęcających użytkowników do kliknięcia lub zagłębienia się w witrynę. Choć w tym module nie można automatycznie wyświetlić artykułu lub tekstu wprowadzającego, pozwala on na ręczne tworzenie takich elementów. Wystarczy skopiować i wkleić fragment artykułu do modułu, dodać odnośnik do pełnego tekstu, a następnie opublikować moduł tam, gdzie ma pojawić się „zajawka”. Aby utworzyć własny moduł z „zajawką”, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Kliknąć opcję Artykuły w menu Artykuły. W przeglądarce pojawi się menedżer Artykuły. 3. Kliknąć nazwę artykułu, który ma być podstawą modułu z „zajawką”. System otworzy okno edycji artykułu. 4. Skopiować fragment tekstu, który ma posłużyć jako treść „zajawki” w module. 5. Kliknąć ikonę Zamknij. System zamknie okno dialogowe Artykuł: Redagowanie. 6. Kliknąć opcję Moduły w menu Rozszerzenia. Pojawi się menedżer Moduły. 7. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku zadań w prawej górnej części strony. Otworzy się okno dialogowe Wybierz typ modułu.

164

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

8. Kliknąć opcję Własny HTML. System otworzy obszar roboczy nowego modułu. 9. Nadać nowemu modułowi nazwę. Jest to wymagane pole. 10. Określić pozycję modułu. Określa ona, w którym miejscu strony moduł się pojawi. 11. Kliknąć zakładkę Własny kod. System otworzy zakładkę z polem tekstowym do tworzenia treści i edytorem WYSIWYG. 12. Wkleić w polu tekstowym fragment skopiowany z artykułu. 13. Wstawić twardą spację na końcu tekstu, a następnie dodać słowo Więcej…. 14. Przekształcić słowo Więcej… w odnośnik do kompletnego artykułu. 15. Kliknąć zakładkę Przypisz do pozycji menu. System otworzy zakładkę. 16. W polu kombi Zasada przypisania określić, na których stronach nowy moduł ma być widoczny. 17. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij na pasku narzędzi. System utworzy i zapisze nowy moduł oraz wyjdzie z okna edycji modułu i wróci do menedżera Moduły. Tworzenie modułów Własny HTML z grafiką odbywa się tak samo. Edytor WYSIWYG i przycisk Grafika pod polem tekstowym w zakładce Własny kod zapewniają opcje dostępne także w obszarze roboczym Utwórz artykuł. Moduł Własny HTML doskonale nadaje się także do wyświetlania filmów lub treści z serwisów Twitter, Facebook, Flickr i podobnych. Zauważ, że dodawanie takich treści może wymagać zmodyfikowania filtrów tekstowych, ponieważ domyślna czarna lista systemu Joomla! ze względów bezpieczeństwa blokuje dodawanie pewnych fragmentów kodu.

Wyświetlanie najnowszych treści Choć można łatwo wyświetlić najnowsze artykuły na stronie głównej za pomocą funkcji ich wyróżniania, czasem przydatne jest udostępnianie listy nowych materiałów także na innych stronach witryny. Moduł Nowości w systemie Joomla! umożliwia wyświetlanie najnowszych artykułów w różnych miejscach serwisu. Moduł ten generuje listę najnowszych artykułów z wybranych kategorii. Na rysunku 7.2 pokazano zastosowanie tego modułu do przykładowych danych z systemu Joomla!. System umożliwia utworzenie wielu wersji modułu. Oznacza to, że można przygotować moduły dotyczące różnych kategorii lub wybranych autorów, a następnie wyświetlać je tylko na odpowiednich stronach.

Aby dodać do witryny moduł Nowości, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Wybrać opcję Moduły z menu Rozszerzenia. System otworzy menedżer Moduły. 3. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi. Pojawi się okno dialogowe Wybierz typ modułu.

Rozdział 7.  Stosowanie zaawansowanych technik zarządzania treścią

165

Rysunek 7.2. W witrynie Parks z przykładowych danych systemu Joomla! w prawej kolumnie widoczny jest moduł zatytułowany Latest Park Blogs. Jest to przykład wykorzystania modułu Nowości

4. Kliknąć opcję Nowości. System otworzy obszar roboczy nowego modułu. 5. Nadać nowemu modułowi nazwę. Jest to wymagane pole. 6. Określić pozycję modułu za pomocą pola kombi Pozycja. W ten sposób można określić, w którym miejscu strony moduł się pojawi. 7. Kliknąć zakładkę Opcje podstawowe. System otworzy zakładkę. 8. W polu kombi Kategoria wybrać kategorię, z której mają pochodzić najnowsze treści wyświetlane w module. 9. W polu Liczba artykułów określić, ile artykułów moduł ma wyświetlać. 10. Za pomocą pola Artykuły wyróżnione określić, czy na liście najnowszych treści moduł ma wyświetlać wyróżnione artykuły. 11. W razie potrzeby wykorzystać inne pola z zakładki Opcje podstawowe do filtrowania wyświetlanych treści. 12. Kliknąć zakładkę Opcje rozszerzone i ustawić odpowiednie opcje wyglądu. 13. Kliknąć zakładkę Przypisz do pozycji menu. System otworzy zakładkę. 14. W polu kombi Zasada przypisania określić, na których stronach nowy moduł ma być widoczny. 15. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij na pasku narzędzi. System utworzy i zapisze nowy moduł oraz wyjdzie z okna edycji modułu i wróci do menedżera Moduły. Opcje konfiguracyjne modułu umożliwiają (w określonym zakresie) filtrowanie i kontrolowanie wyświetlanych artykułów. Można wybrać artykuły z poszczególnych kategorii lub danego autora albo wyświetlać tylko wyróżnione teksty. Można też określić liczbę wyświetlanych artykułów. Inne opcje konfiguracyjne pozwalają ustawić styl modułu.

166

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Dokładny przegląd opcji modułu Nowości znajdziesz w rozdziale 17.

Wyświetlanie najpopularniejszych treści Obecnie w wielu witrynach wyświetlane są użytkownikom listy najpopularniejszych artykułów. System Joomla! udostępnia moduł, który pozwala uzyskać ten efekt. Jest to moduł Popularne. Z tego punktu dowiesz się, jak dodać taki moduł do stron witryny. Dane generowane przez ten moduł widoczne są na rysunku 7.3. Rysunek 7.3. Moduł Popularne na tej stronie znajduje się w górnej części prawej kolumny

Aby wyświetlić moduł Popularne, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Wybrać opcję Moduły z menu Rozszerzenia. System otworzy menedżer Moduły. 3. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi. Pojawi się okno dialogowe Wybierz typ modułu. 4. Kliknąć opcję Popularne. System otworzy obszar roboczy nowego modułu. 5. Nadać nowemu modułowi nazwę. Jest to wymagane pole. 6. Określić pozycję modułu za pomocą pola kombi Pozycja. W ten sposób można określić, w którym miejscu strony moduł się pojawi. 7. Kliknąć zakładkę Opcje podstawowe. System otworzy zakładkę. 8. W polu kombi Kategoria wybrać kategorię, z której mają pochodzić popularne treści wyświetlane w module.

Rozdział 7.  Stosowanie zaawansowanych technik zarządzania treścią

167

Aby wyświetlić popularne treści z całej witryny, wybierz opcję Wszystkie kategorie.

9. W polu Liczba artykułów określić, ile artykułów moduł ma wyświetlać. 10. Za pomocą pola Artykuły wyróżnione określić, czy na liście najnowszych treści moduł ma wyświetlać wyróżnione artykuły. 11. W razie potrzeby wykorzystać inne pola z zakładki Opcje podstawowe do filtrowania wyświetlanych treści. 12. Kliknąć zakładkę Opcje rozszerzone i ustawić odpowiednie opcje wyglądu. 13. Kliknąć zakładkę Przypisz do pozycji menu. System otworzy zakładkę. 14. W polu kombi Zasada przypisania określić, na których stronach nowy moduł ma być widoczny. 15. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij na pasku narzędzi. System utworzy i zapisze nowy moduł oraz wyjdzie z okna edycji modułu i wróci do menedżera Moduły. Pełną listę opcji z obszaru roboczego modułu Popularne można znaleźć w rozdziale 17.

Udostępnianie użytkownikom powiązanych treści Jednym z najważniejszych czynników zwiększających liczbę odsłon stron jest pomoc użytkownikom w wyszukiwaniu pokrewnych treści. Jeśli użytkownik kliknął artykuł dotyczący baseballu, można przyjąć, że będzie zainteresowany także innymi tekstami na ten temat. System Joomla! udostępnia kilka narzędzi pomagających wyświetlać pokrewne treści i zwiększać tym samym przydatność witryny dla użytkowników — a także liczbę odsłon stron. Istnieją trzy główne moduły pomagające odwiedzającym w odkrywaniu pokrewnych artykułów. Są to moduły: Tematy pokrewne, Migawki i — w mniejszym stopniu — Artykuły z kategorii. Wszystkie trzy są dostępne w domyślnym pakiecie z systemem Joomla!. Na dalszych stronach znajdziesz omówienie każdego z tych modułów. Korzystanie z modułu Tematy pokrewne Moduł Tematy pokrewne to narzędzie, które daje największe możliwości w zakresie wspomagania użytkowników w wyszukiwaniu powiązanych treści. Moduł ten działa automatycznie. Wyszukuje pokrewne artykuły na podstawie słów kluczowych z metadanych powiązanych z poszczególnymi tekstami. Jeśli moduł ten jest opublikowany, sprawdza słowa kluczowe w metadanych wyświetlanego artykułu, a następnie wyświetla inne artykuły z tymi samymi słowami. Na rysunku 7.4 pokazano działanie modułu w domyślnej witrynie systemu Joomla!.

168

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 7.4. Działanie modułu Tematy pokrewne (górna część prawej kolumny)

Aby moduł działał poprawnie, trzeba przypisać do artykułów słowa kluczowe w zakładce z opcjami metadanych w obszarze roboczym Utwórz artykuł lub Redagowanie artykułu. Nie wystarczy ustawić słów kluczowych w globalnych metadanych. Aby wyświetlić listę pokrewnych artykułów, należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Wybrać opcję Moduły z menu Rozszerzenia. System otworzy menedżer Moduły. 3. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi. Pojawi się okno dialogowe Wybierz typ modułu. 4. Kliknąć opcję Tematy pokrewne. System otworzy obszar roboczy nowego modułu. 5. Nadać nowemu modułowi nazwę. Jest to wymagane pole. 6. Określić pozycję modułu za pomocą pola kombi Pozycja. W ten sposób można określić, w którym miejscu strony moduł się pojawi. 7. W razie potrzeby wykorzystać inne pola z domyślnej zakładki; wszystkie one są opcjonalne. 8. Za pomocą zakładek Opcje podstawowe i Opcje rozszerzone określić wygląd modułu. 9. Kliknąć zakładkę Przypisz do pozycji menu. System otworzy zakładkę. 10. W polu kombi Zasada przypisania określić, na których stronach nowy moduł ma być widoczny. 11. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij na pasku narzędzi. System utworzy i zapisze nowy moduł oraz wyjdzie z okna edycji modułu i wróci do menedżera Moduły.

Rozdział 7.  Stosowanie zaawansowanych technik zarządzania treścią

169

Omówienie zakładki z opcjami metadanych i obszarów roboczych do tworzenia artykułów znajdziesz w rozdziale 5.

Korzystanie z modułu Migawki Moduł Migawki umożliwia wyświetlanie określonej liczby artykułów z jednej lub kilku kategorii wraz z pierwszymi zdaniami z tych tekstów. Moduł udostępnia wiele parametrów konfiguracyjnych. Pozwalają one uatrakcyjnić moduł, np. losowo wybierać wyświetlane artykuły. Moduł można skonfigurować też tak, aby pokazywał fragment jednego artykułu lub część zbioru tekstów z danej kategorii. Działanie jednej z możliwych konfiguracji modułu Migawki przedstawia rysunek 7.5. Rysunek 7.5. Działanie modułu Migawki

Do konfigurowania tego modułu służą zakładki Opcje podstawowe i Opcje rozszerzone w obszarze roboczym. Można je ustawić tak, aby moduł wyświetlał następujące dane: 

Wprowadzających zdań z artykułów wybranych losowo z jednej lub kilku kategorii. Przy każdym odświeżeniu strony wyświetlany jest inny artykuł.



Wprowadzających zdań z określonych artykułów z jednej lub kilku kategorii wraz z odnośnikiem do pełnego tekstu. Ten tryb przypomina w działaniu moduł z „zajawką” opisany jako przykład w poprzednim punkcie.



Wprowadzające zdania z określonych artykułów z jednej lub kilku kategorii, ale bez odnośnika do pełnego tekstu.

Jeśli administrator zdecyduje się zastosować funkcję losowego wyboru artykułów, użytkownicy zobaczą każdorazowo tylko jeden artykuł w stałym układzie. Można jednak wyświetlać większą liczbę artykułów, choć trzeba wtedy zrezygnować z ich losowego wyboru. Za pomocą opcji modułu można określić liczbę i układ artykułów — poziomy lub pionowy.

170

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Istnieje ważne ograniczenie, o którym trzeba pamiętać przy korzystaniu z tego modułu. Nie można określić ilości wyświetlanego tekstu — wyznacza ją system.

Informacje o ustawianiu metadanych artykułów zawiera rozdział 5.

Aby dodać do witryny moduł Migawki, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Wybrać opcję Moduły z menu Rozszerzenia. System otworzy menedżer Moduły. 3. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi. Pojawi się okno dialogowe Wybierz typ modułu. 4. Kliknąć opcję Migawki. System otworzy obszar roboczy nowego modułu. 5. Nadać nowemu modułowi nazwę. Jest to wymagane pole. 6. Określić pozycję modułu za pomocą pola kombi Pozycja. W ten sposób można określić, w którym miejscu strony moduł się pojawi. 7. Kliknąć zakładkę Opcje podstawowe. System otworzy zakładkę. 8. W polu kombi Kategoria wybrać kategorię, z której mają pochodzić artykuły wyświetlane w module. 9. W polu Liczba artykułów określić, ile artykułów moduł ma wyświetlać. Pozostałe opcje w tej zakładce są opcjonalne. 10. Kliknąć zakładkę Opcje rozszerzone i ustawić odpowiednie opcje wyglądu. 11. Kliknąć zakładkę Przypisz do pozycji menu. System otworzy zakładkę. 12. W polu kombi Zasada przypisania określić, na których stronach nowy moduł ma być widoczny. 13. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij na pasku narzędzi. System utworzy i zapisze nowy moduł oraz wyjdzie z okna edycji modułu i wróci do menedżera Moduły. Korzystanie z modułu Artykuły z kategorii System Joomla! udostępnia moduł Artykuły z kategorii, pozwalający wyświetlać listy artykułów z jednej lub kilku kategorii. Choć nazwa i krótki opis tego modułu mogą wskazywać na to, że jego funkcje są bardzo ograniczone, moduł ten ma duże możliwości. Dostępnych jest wiele opcji konfiguracyjnych, dzięki którym można wyświetlać ściśle określone listy artykułów lub duże zbiory tekstów z rozmaitych kategorii. Działanie tego modułu w podstawowej konfiguracji pokazano na rysunku 7.6. Aby dodać moduł Artykuły z kategorii do witryny, wykonaj poniższe czynności: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Wybrać opcję Moduły z menu Rozszerzenia. System otworzy menedżer Moduły.

Rozdział 7.  Stosowanie zaawansowanych technik zarządzania treścią

171

Rysunek 7.6. Działanie modułu Artykuły z kategorii

3. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi. Pojawi się okno dialogowe Wybierz typ modułu. 4. Kliknąć opcję Artykuły z kategorii. System otworzy obszar roboczy nowego modułu. 5. Nadać nowemu modułowi nazwę. Jest to wymagane pole. 6. Określić pozycję modułu za pomocą pola kombi Pozycja. W ten sposób można określić, w którym miejscu strony moduł się pojawi. 7. Kliknąć zakładkę Opcje filtrowania. System otworzy zakładkę. 8. W polu kombi Kategoria wybrać kategorię, z której mają pochodzić artykuły wyświetlane w module. 9. W razie potrzeby przy użyciu opcji z innych zakładek zmodyfikować ustawienia modułu. 10. Kliknąć zakładkę Opcje rozszerzone i ustawić odpowiednie opcje wyglądu. 11. Kliknąć zakładkę Przypisz do pozycji menu. System otworzy zakładkę. 12. W polu kombi Zasada przypisania określić, na których stronach nowy moduł ma być widoczny. 13. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij na pasku narzędzi. System utworzy i zapisze nowy moduł oraz wyjdzie z okna edycji modułu i wróci do menedżera Moduły. Więcej informacji na temat trzech opisanych w tym punkcie modułów zawiera rozdział 17.

172

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Losowe wyświetlanie grafik Jak wskazuje na to nazwa, moduł Grafika losowa systemu Joomla! umożliwia wyświetlanie losowo wybranej ilustracji w miejscu, w którym znajduje się moduł. Zawartość modułu pochodzi z katalogu wskazanego w trakcie tworzenia lub modyfikowania modułu. Odpowiednio zastosowany moduł ten pozwala łatwo zwiększyć wizualną atrakcyjność witryny. Działanie tego modułu w serwisie przedstawia rysunek 7.7. Rysunek 7.7. Działanie modułu Grafika losowa

Aby losowo wyświetlać w witrynie grafiki, należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Wybrać opcję Moduły z menu Rozszerzenia. System otworzy menedżer Moduły. 3. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi. Pojawi się okno dialogowe Wybierz typ modułu. 4. Kliknąć opcję Grafika losowa. System otworzy obszar roboczy nowego modułu. 5. Nadać nowemu modułowi nazwę. Jest to wymagane pole. 6. Określić pozycję modułu za pomocą pola kombi Pozycja. W ten sposób można określić, w którym miejscu strony moduł się pojawi. 7. Kliknąć zakładkę Opcje podstawowe. System otworzy zakładkę. 8. W polu Folder grafik wybrać katalog, w którym znajdują się ilustracje wyświetlane w module. 9. Aby dodać odnośnik powiązany z wszystkimi wyświetlanymi grafikami, należy wprowadzić adres w polu Łącze.

Rozdział 7.  Stosowanie zaawansowanych technik zarządzania treścią

173

10. Ustawić wartości Szerokość i Wysokość, aby mieć pewność, że grafika nie zburzy układu szablonu. 11. Kliknąć zakładkę Opcje rozszerzone i ustawić odpowiednie opcje wyglądu. 12. Kliknąć zakładkę Przypisz do pozycji menu. System otworzy zakładkę. 13. W polu kombi Zasada przypisania określić, na których stronach nowy moduł ma być widoczny. 14. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij na pasku narzędzi. System utworzy i zapisze nowy moduł oraz wyjdzie z okna edycji modułu i wróci do menedżera Moduły. Jeśli w witrynie znajduje się galeria zdjęć, możesz dodać odnośnik do niej w module Grafika losowa i w ten sposób kierować użytkowników do galerii.

Dokładniejszy opis modułu Grafika losowa znajdziesz w rozdziale 17.

Umieszczanie modułów w artykułach Rozmieszczenie modułów jest wyznaczane na podstawie ich przypisania do znaczników pozycji modułów określonych w kodzie szablonu witryny. Jednak czasem administrator chce umieścić moduł w obszarze z treścią strony. Jest to możliwe, jeśli strona zawiera artykuł. System Joomla! umożliwia umieszczenie modułu bezpośrednio w artykule. W tym celu wystarczy dodać nieco kodu do tekstu artykułu. Więcej informacji o korzystaniu ze znaczników pozycji modułów w plikach szablonowych znajduje się w rozdziale 20.

Aby wstawić moduł w obszarze z treścią artykułu, należy otworzyć okno dialogowe Redagowanie artykułu dla tekstu, w którym ma znaleźć się moduł, a następnie wykonać następujące operacje: 1. Umieścić kursor w miejscu, w którym mają się pojawić dane wyjściowe modułu. 2. Wpisać kod {loadposition nazwa_pozycji_modulu}, gdzie nazwa_pozycji_modulu to nazwa dodawanego znacznika pozycji modułu. 3. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij na pasku narzędzi. System zapisze wtedy artykuł z nowym znacznikiem pozycji modułu i wyjdzie z okna dialogowego Redagowanie artykułu, po czym wróci do menedżera Artykuły. 4. Kliknąć opcję Moduły w menu Rozszerzenia. Pojawi się menedżer Moduły. 5. Kliknąć nazwę modułu, który ma pojawić się w artykule. Otworzy się okno dialogowe do edycji modułów. 6. Kliknąć pole kombi Pozycja i w pustym polu, które się pojawi, wpisać nazwę pozycji modułu określonej w artykule. W tym przykładzie będzie to nazwa_pozycji_modulu.

174

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

7. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij. System zapisze zmiany, zamknie okno dialogowe do edycji modułów i wróci do menedżera Moduły. Warto zwrócić szczególną uwagę na składnię kodu — {loadposition xxx}. Człon xxx to nazwa znacznika pozycji modułu. Można użyć tu dowolnego określenia, pod warunkiem jednak, że nie wykorzystano go już w innym miejscu.

Ogólnie lepiej jest nie stosować typowych nazw dla znaczników pozycji modułów umieszczanych w artykułach. Wyjątkowe i specyficzne nazwy pozwalają uniknąć pomylenia ich z tradycyjnymi znacznikami pozycji modułów. Ponadto nie trzeba wtedy martwić się o udostępnienie odpowiedniej opcji menu na danej stronie. Wystarczy ustawić opcję Pozycje menu dla modułu na wartość Wszystkie bez obaw o to, że moduł pojawi się na nieodpowiednich stronach lub w niewłaściwych miejscach. Możliwość umieszczania modułów w artykułach zapewnia dodatek systemu Joomla! o nazwie Artykuły — Wpinacz modułów. Domyślnie jest on włączony, jednak jeśli jest inaczej, trzeba uruchomić go w menedżerze Dodatki, aby móc zastosować opisaną technikę. Szczegółowe omówienie menedżera Dodatki i dodatku Artykuły — Wpinacz modułów znajduje się w rozdziale 19.

Wprowadzanie treści zewnętrznych do witryny Tworzenie treści witryny i zarządzanie nią, tak aby była aktualna i atrakcyjna, to jedno z największych wyzwań związanych z prowadzeniem serwisu. System Joomla! udostępnia różnorodne narzędzia umożliwiające wprowadzenie zewnętrznych materiałów do witryny, co zapewnia dostęp do świeżych i zaktualizowanych treści opracowanych przez inne osoby. W następnych punktach opisano różne narzędzia i techniki dostępu w domyślnym systemie.

Korzystanie z wpinaczy Wpinacz to ramka iFrame umożliwiająca wyświetlanie wskazanej za pomocą adresu URL strony wewnątrz modułu lub obszaru z treścią. Wpinacz tworzy stronę w stronie, przy czym zagnieżdżona strona może pochodzić albo z danej witryny, albo z zewnętrznego źródła. Strona wyświetlana we wpinaczu zachowuje wszystkie funkcje, w tym system nawigacji i inne mechanizmy. Wpinacze są używane najczęściej do wykonywania następujących zadań: 

wyświetlania innej strony (na przykład formularza) z danej witryny opartej na systemie Joomla!;



wyświetlania strony spoza witryny opartej na systemie Joomla!, ale zlokalizowanej na serwerze właściciela serwisu;

Rozdział 7.  Stosowanie zaawansowanych technik zarządzania treścią

175



wyświetlania strony zlokalizowanej na innym serwerze;



wyświetlania danych wyjściowych z aplikacji zlokalizowanej na serwerze właściciela witryny. Choć wpinacze umożliwiają łatwe wyświetlanie treści z zewnętrznych źródeł, należy zachować ostrożność, aby nie naruszyć własności intelektualnej innych osób. Wyświetlanie materiałów z cudzych witryn bez zgody ich właścicieli jest niewłaściwe, zwłaszcza jeśli wywołuje to u odwiedzających wrażenie, że treści te są integralną częścią serwisu.

Aby utworzyć wpinacz dla obszaru z treścią strony, należy zastosować typ pozycji menu Wpinacz. W celu przygotowania wpinacza dla strony i wyświetlenia jej w pozycji modułu trzeba wykorzystać moduł Wpinacz. W obu przypadkach należy użyć opcji konfiguracyjnych, aby uzyskać pewną kontrolę nad wyglądem wpinacza. Warto jednak zauważyć, że zwykle administrator ma bardzo niewielką kontrolę nad tym, co dzieje się we wpinaczu, chyba że kontroluje także umieszczoną w nim stronę. Aby wyświetlać wpinacz w obszarze z treścią witryny, należy utworzyć pozycję menu typu Wpinacz. W celu uzyskania tego efektu trzeba wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Za pomocą opcji Menu z głównego menu systemu administracyjnego wybrać nazwę menu, w którym ma znajdować się odnośnik do wpinacza. System otworzy menedżer Menu. 3. Kliknąć przycisk Utwórz. Pojawi się obszar roboczy Projektant pozycji menu. 4. W polu Typ pozycji menu wybrać opcję Wpinacz. 5. W polu Tytuł menu wpisać nazwę nowej pozycji menu. 6. Kliknąć zakładkę Opcje rozszerzone. System otworzy tę zakładkę. 7. W polu Adres dokumentu wpisać adres URL strony, którą chcesz wyświetlać we wpinaczu. Pole to jest wymagane. 8. W razie potrzeby zmienić ustawienia w innych polach; wszystkie pozostałe pola są opcjonalne. 9. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij. System utworzy nową stronę. Po jej wyświetleniu zawartość wpinacza zostanie pobrana z zewnętrznego serwera i wyświetlona w obszarze z treścią strony. Szczegółowe omówienie typu pozycji menu Wpinacz zawiera rozdział 8., a więcej informacji o module Wpinacz znajduje się w rozdziale 17.

Aby utworzyć wpinacz wyświetlany na pozycji modułu, trzeba utworzyć moduł Wpinacz. W tym celu należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Wybrać opcję Moduły z menu Rozszerzenia. System otworzy menedżer Moduły.

176

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

3. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi. Pojawi się okno dialogowe Wybierz typ modułu. 4. Kliknąć opcję Wpinacz. System otworzy obszar roboczy nowego modułu. 5. Nadać nowemu modułowi nazwę. Jest to wymagane pole. 6. Określić pozycję modułu za pomocą pola kombi Pozycja. W ten sposób można określić, w którym miejscu strony moduł się pojawi. 7. Kliknąć zakładkę Opcje podstawowe. System otworzy zakładkę. 8. W polu Adres internetowy wprowadzić adres URL strony, która ma być widoczna we wpinaczu. Pole to jest wymagane. 9. Ustawić wartości Szerokość i Wysokość, aby mieć pewność, że grafika nie zburzy układu szablonu. 10. Kliknąć zakładkę Opcje rozszerzone i ustawić odpowiednie opcje wyglądu. 11. Kliknąć zakładkę Przypisz do pozycji menu. System otworzy zakładkę. 12. W polu kombi Zasada przypisania określić, na których stronach nowy moduł ma być widoczny. 13. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij na pasku narzędzi. System utworzy i zapisze nowy moduł oraz wyjdzie z okna edycji modułu i wróci do menedżera Moduły.

Wyświetlanie rozpowszechnianych treści Rozpowszechniane treści — wiadomości z kanałów RSS, Atom itp. — to wygodne źródło gotowych do użytku materiałów. System Joomla! udostępnia dwie metody wyświetlania takich treści w witrynie — komponent Doniesienia i moduł Doniesienia. Aby wyświetlić wiadomości z kanału w obszarze z treścią strony, należy zastosować komponent Doniesienia w połączeniu z jednym z typów pozycji menu z grupy Doniesienia. Choć komponent Doniesienia jest najczęściej używany do agregowania wielu kanałów informacyjnych i wyświetlania wiadomości z nich na podstawie kategorii, typ pozycji menu Doniesienia można też zastosować do pokazywania zawartości pojedynczego kanału w obszarze z treścią strony, co przedstawia rysunek 7.8. Aby wyświetlić dane z kanału RSS w obszarze z treścią strony, należy wykonać poniższe kroki: Opis oparty jest na założeniu, że użytkownik dodał już kanał informacyjny w komponencie Doniesienia.

1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Za pomocą opcji Menu z głównego menu systemu administracyjnego wybrać nazwę menu, w którym ma znajdować się odnośnik do kanału RSS. System otworzy menedżer Menu. 3. Kliknąć przycisk Utwórz. Pojawi się obszar roboczy Projektant pozycji menu.

Rozdział 7.  Stosowanie zaawansowanych technik zarządzania treścią

177

Rysunek 7.8. Dane wygenerowane przez komponent Doniesienia

4. W polu Typ pozycji menu wybrać kategorię Doniesienia, a następnie jedną z dostępnych opcji. Tu należy zaznaczyć Pojedyncze źródło. 5. W polu Kanał informacyjny wybrać wyświetlany kanał. Opcje dostępne w tym polu zależą od źródeł dodanych wcześniej w komponencie Doniesienia. 6. W polu Tytuł menu podać nazwę nowej pozycji menu. 7. W razie potrzeby zmienić ustawienia w innych polach; wszystkie pozostałe pola są opcjonalne. 8. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij. System utworzy nową pozycję menu. Szczegółowe omówienie korzystania z komponentu Doniesienia zawiera rozdział 14.

Inna możliwość to wyświetlanie zawartości kanału w pozycji modułu. Służy do tego moduł Doniesienia systemu Joomla!. Moduł ten jest niezależny od komponentu Doniesienia. Zamiast wyświetlać materiały z jednego z kanałów informacyjnych określonych w komponencie Doniesienia, należy wprowadzić adres URL takiego kanału w parametrach modułu. Działanie modułu Doniesienia przedstawia rysunek 7.9. W celu utworzenia modułu wyświetlającego dane z kanału RSS należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Wybrać opcję Moduły z menu Rozszerzenia. System otworzy menedżer Moduły. 3. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi. Pojawi się okno dialogowe Wybierz typ modułu. 4. Kliknąć opcję Doniesienia. System otworzy obszar roboczy nowego modułu.

178

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 7.9. Dane wygenerowane przez moduł Doniesienia

5. Nadać nowemu modułowi nazwę. Jest to wymagane pole. 6. Określić pozycję modułu za pomocą pola kombi Pozycja. W ten sposób można określić, w którym miejscu strony moduł się pojawi. 7. Kliknąć zakładkę Opcje podstawowe. System otworzy zakładkę. 8. W polu Adres źródła wprowadzić adres URL kanału informacyjnego. Pole to jest wymagane. 9. Kliknąć zakładkę Opcje rozszerzone i ustawić odpowiednie opcje wyglądu. 10. Kliknąć zakładkę Przypisz do pozycji menu. System otworzy zakładkę. 11. W polu kombi Zasada przypisania określić, na których stronach nowy moduł ma być widoczny. 12. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij na pasku narzędzi. System utworzy i zapisze nowy moduł oraz wyjdzie z okna edycji modułu i wróci do menedżera Moduły. Aby dowiedzieć się więcej o module Doniesienia, należy zajrzeć do rozdziału 17.

Zarządzanie treścią z poziomu frontonu Choć zdecydowana większość administratorów witryn zarządza ich treścią wyłącznie poprzez interfejs administracyjny, system Joomla! umożliwia wykonywanie tego zadania także za pomocą frontonu. Podejście to ma pewne ograniczenia, ale jest użytecznym rozwiązaniem atrakcyjnym dla niektórych osób. W dalszych punktach opisano wady i zalety tej metody oraz sposoby na jej efektywne wykorzystanie.

Rozdział 7.  Stosowanie zaawansowanych technik zarządzania treścią

179

Wprowadzenie do zalet i ograniczeń Jedną z często niesłusznie pomijanych i słabo udokumentowanych funkcji systemu Joomla! jest możliwość zarządzania treścią za pomocą frontonu. System domyślnie jest skonfigurowany tak, aby umożliwiał użytkownikom z wybranych grup przesyłanie, edytowanie i publikowanie materiałów za pomocą frontonu witryny. Funkcja ta ma pozwolić administratorom na otwarcie witryny na wkład ze strony społeczności bez przyznawania użytkownikom dostępu do systemu administracyjnego serwisu. Ze względów bezpieczeństwa dostęp do systemu administracyjnego powinna mieć jak najmniejsza grupa użytkowników.

Zarządzanie treścią za pomocą frontonu ma kilka istotnych ograniczeń: 

Za pomocą frontonu nie można tworzyć kategorii ani pozycji menu i zarządzać tymi elementami.



Autorzy nie mogę edytować własnych artykułów przed ich opublikowaniem.



Trzeba starannie rozważyć, czy szablon witryny jest odpowiedni. Choć zaplecze jest dostosowane do obsługi okna edycji treści i edytora WYSIWYG, zarządzanie treścią za pomocą frontonu musi odbywać się na podstawie szablonu witryny.



System nie ma odpowiedniego mechanizmu zgłaszania alertów, który automatycznie powiadamia użytkowników z wyższego poziomu o dodaniu treści do systemu albo o oczekiwaniu materiałów na edycję lub publikację. Choć nie istnieje system powiadamiania o nowych treściach, nowe artykuły pojawiają się na pulpicie administracyjnym w sekcji Recently added articles. Dzięki temu użytkownicy z dostępem do systemu administracyjnego mogą szybko dotrzeć do przesłanych nowych artykułów, wymagających oceny i opublikowania.

Choć możliwość przesyłania materiałów za pomocą frontonu jest przydatna do udostępniania użytkownikom witryny sposobu na wniesienie wkładu w jej rozwój, administrator prawdopodobnie nie będzie chciał zarządzać treścią w ten sposób. Wykonywanie tego zadania za pomocą frontonu jest zwykle wolniejsze i trudniejsze niż korzystanie z systemu administracyjnego, ponieważ interfejs tego systemu obejmuje więcej narzędzi. Z tej samej przyczyny osoby odpowiedzialne za edycję artykułów mogą preferować pracę za pomocą systemu administracyjnego. Trzeba zdecydować, czy kwestie związane z bezpieczeństwem witryny przeważają nad praktycznymi zaletami przyznania dostępu do zaplecza. Czasem warto rozważyć zainstalowanie w witrynie przejrzystego i szybkiego w użyciu szablonu z szerokim obszarem z treścią. Następnie można przypisać ten szablon do pozycji menu Wyślij artykuł. Pozwala to udostępnić autorom materiałów odpowiedni obszar roboczy. Trzeba jednak zauważyć, że technika ta zapewnia odpowiedni interfejs do tworzenia artykułów, ale nie pomaga w edycji treści za pomocą frontonu. Opublikowane artykuły będą oparte na szablonie, do którego je przypisano. Omówienie instalowania szablonów i przypisywania do nich elementów znajduje się w rozdziale 20.

180

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Umożliwianie dodawania materiałów przez użytkowników Pierwszy krok przy umożliwianiu zarządzania treścią za pomocą frontonu polega na utworzeniu kont użytkowników o odpowiednich uprawnieniach. Aby móc dodawać lub edytować treść za pomocą frontonu, dana osoba musi mieć uprawnienia wyższe niż użytkownik Registered (czyli trzeba przyznać jej status Author lub wyższy). W systemie Joomla! istnieją trzy grupy użytkowników przeznaczone do tworzenia materiałów z poziomu frontonu: Author, Editor i Publisher (czyli autor, redaktor i wydawca). Dalej szczegółowo opisano każdą z nich. Tworzenie treści przez użytkowników z grupy Author Spośród wszystkich grup przydatnych przy zarządzaniu treścią za pomocą frontonu autorzy mają najmniej uprawnień i najwięcej ograniczeń. Mogą oni wykonywać niewielki zestaw zadań z obszaru zarządzania treścią za pomocą witryny. Te czynności to: 

tworzenie nowych artykułów,



przypisywanie artykułów do kategorii,



planowanie publikacji artykułu (choć nie zostanie on opublikowany do czasu zatwierdzenia go przez osobę przynajmniej z poziomu wydawcy),



przypisywanie artykułów do strony startowej,



tworzenie metadanych artykułów,



zmienianie przypisanej kategorii swoich opublikowanych artykułów,



edytowanie swoich opublikowanych artykułów.

Autorzy nie mogą publikować swoich artykułów ani modyfikować tekstów innych osób. Ponadto — inaczej niż redaktorzy i wydawcy — nie mogą edytować nieopublikowanych artykułów, w tym także swoich. Ponieważ autorzy nie mogą edytować nieopublikowanych artykułów, po kliknięciu przycisku Zapisz przy artykule tracą możliwość zmodyfikowania go! Problem ten może okazać się poważny, ponieważ oznacza, że autorzy muszą utworzyć artykuł i wprowadzić w nim wszystkie poprawki przed kliknięciem przycisku Zapisz. Po zapisaniu tekst trafia do kolejki, gdzie musi zatwierdzić go użytkownik z wyższego poziomu. Kiedy artykuł zostanie zatwierdzony i opublikowany, autor będzie mógł go zmodyfikować.

Tworzenie grupy redaktorów na potrzeby oceny redakcyjnej Drugą grupą ważną w kontekście zarządzania treścią we frontonie są redaktorzy (grupa Editor). Członkowie tej grupy mają więcej uprawnień niż autorzy, jednak też nie mogą zarządzać publikacją artykułów. Redaktorzy mogą wykonywać następujące zadania: 

tworzyć nowe artykuły,



przypisywać artykuły do kategorii,

Rozdział 7.  Stosowanie zaawansowanych technik zarządzania treścią

181



planować publikację artykułów (choć nie zostaną one opublikowane do momentu zatwierdzenia ich przez osobę przynajmniej z poziomu wydawcy),



przypisywać artykuły do strony startowej,



tworzyć metadane dotyczące artykułów,



zmieniać przypisanie artykułów do kategorii,



edytować wszystkie artykuły (opublikowane i nieopublikowane).

Kluczową różnicą między autorami i redaktorami jest to, że redaktorzy mogą wprowadzać zmiany we wszystkich artykułach niezależnie od tego, kto je opracował i jaki jest ich stan publikacji. Zarządzanie publikowaniem za pomocą grupy wydawców Grupa wydawców (Publisher) jest najbardziej przydatna z trzech specjalnych grup użytkowników do zarządzania treścią za pomocą frontonu. Wydawcy mogą wykonywać wszystkie ważne operacje niezbędne do tworzenia i publikowania materiałów w witrynie. Te zadania to: 

tworzenie nowych artykułów,



przypisywanie artykułów do kategorii,



planowanie publikacji artykułów,



przypisywanie artykułów do strony startowej,



tworzenie metadanych artykułów,



zmienianie przypisania artykułów do kategorii,



edytowanie dowolnych artykułów (opublikowanych i nieopublikowanych),



publikowanie artykułów i wycofywanie ich z publikacji.

Choć grupa wydawców ma duże uprawnienia, nie mogą oni korzystać z kilku istotnych funkcji zarządzania treścią. Wydawcy nie mogą wykonywać następujących zadań: 

tworzyć nowych kategorii;



kopiować, przenosić i usuwać kategorii;



tworzyć, modyfikować i usuwać menu;



tworzyć, modyfikować i usuwać pozycji menu.

Wszystkie te zadania wymagają dostępu do systemu administracyjnego na zapleczu. Warto też zastanowić się nad wykorzystaniem grupy operatorów (Manager). Jest to najniższy poziom zapewniający dostęp do systemu administracyjnego na zapleczu. Uprawnienia tej grupy są wyższe od uprawnień wydawców. Osoby z tej grupy mogą nie tylko zarządzać kategoriami i pozycjami menu, ale też mają dostęp do bardziej rozbudowanych i łatwiejszych w użyciu narzędzi do zarządzania treścią zlokalizowanych w systemie administracyjnym. Dlatego warto rozważyć przyznanie jednemu lub kilku użytkownikom poziomu operatora zamiast wydawcy.

182

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Można zmieniać uprawnienia przysługujące członkom każdej z tych grup i poszczególnym użytkownikom. Można też tworzyć własne grupy. Szczegółowy opis zarządzania użytkownikami i grupami zawiera rozdział 10.

Zapewnianie dostępu do narzędzi Nie wystarczy się upewnić, że użytkownicy mają właściwe uprawnienia. Trzeba też zadbać o to, aby wszystkie narzędzia potrzebne autorom miały ustawiony odpowiedni poziom dostępu. Poziom Special pomaga stosować zarządzanie treścią za pomocą frontonu. Tylko użytkownicy z grupy Author i z wyższych grup mają dostęp do elementów z poziomu Special. Dlatego aby ograniczyć dostęp do pozycji menu przeznaczonych dla autorów materiałów, należy ustawić dla tych elementów poziom Special. Rysunek 7.10 przedstawia stronę widzianą przez użytkownika z uprawnieniami do dodawania nowych treści. Rysunek 7.10. Tak witryna wygląda dla uwierzytelnionego użytkownika z uprawnieniami do tworzenia treści. Zwróć uwagę na menu User Menu w prawym górnym rogu i ikony edycji (w kształcie zębatki) obok tytułów artykułów

Formularz do przesyłania artykułów to klucz do tworzenia treści. Domyślnie w menu User Menu systemu znajduje się pozycja menu o nazwie Submit an Article (widoczna na rysunku 7.10). Kliknięcie odnośnika Submit an Article powoduje przejście użytkownika do strony z pustym formularzem na artykuł, co umożliwia utworzenie nowego tekstu i przypisanie go do kategorii. Rysunek 7.11 przedstawia obszar roboczy do tworzenia artykułów widoczny we frontonie witryny. Domyślnie możliwość edycji jest włączona. Kiedy użytkownik o odpowiednim poziomie dostępu się zaloguje, przy każdym artykule pojawi się ikona edycji, co ilustruje rysunek 7.10. Kliknięcie takiej ikony powoduje otwarcie okna dialogowego edycji w bieżącym szablonie, co umożliwia użytkownikowi wprowadzanie i zapisywanie zmian. Na rysunku 7.12 pokazano, jak wygląda obszar roboczy do edycji artykułu we frontonie witryny.

Rozdział 7.  Stosowanie zaawansowanych technik zarządzania treścią

183

Rysunek 7.11. Obszar roboczy do tworzenia artykułów we frontonie serwisu

Rysunek 7.12. Obszar roboczy do edycji artykułu we frontonie witryny

Jeśli administrator nie chce korzystać z domyślnego menu User Menu, musi zapewnić użytkownikom inny sposób na dostęp do formularza do przesyłania materiałów. Służy do tego specjalny typ pozycji menu — Wyślij artykuł. Zarządzanie menu i tworzenie nowych pozycji menu opisano w rozdziale 8.

184

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Podsumowanie W tym rozdziale omówiono różne zaawansowane narzędzia i opcje związane z zarządzaniem treścią, które można wykorzystać do rozbudowania i wzbogacenia serwisu. Oto opisane zagadnienia: 

Tworzenie modułów z własną treścią.



Wyświetlanie list najnowszych artykułów z witryny.



Wyświetlanie list najpopularniejszych artykułów w witrynie.



Wyświetlanie w witrynie losowej grafiki.



Pomaganie użytkownikom w docieraniu do powiązanych treści.



Umieszczanie modułów w artykułach.



Dodawanie do witryny zewnętrznych materiałów za pomocą wpinaczy i kanałów informacyjnych.



Konfigurowanie i stosowanie zarządzania treścią za pomocą frontonu.

Następny rozdział dotyczy systemu menu i używania go do udostępniania zawartości witryny użytkownikom. Opisano w nim także tworzenie użytecznych, łatwych w nawigacji witryn za pomocą systemu Joomla! 3.

Rozdział 8.

Praca z systemem menu W tym rozdziale: 

Wprowadzenie do działania menu w systemie Joomla!



Wprowadzenie do projektanta menu i projektanta pozycji menu



Tworzenie menu i zarządzanie nimi



Tworzenie pozycji menu i zarządzanie nimi



Tworzenie wielopoziomowych struktur menu



Kontrolowanie dostępu do menu i ich pozycji

Menu służą do tworzenia podstawowych odnośników nawigacyjnych na stronach witryny. Struktura menu zapewniających dostęp do treści ma bardzo duży wpływ na użyteczność witryny i jej postrzeganie przez użytkowników. Niewygodna struktura menu prowadzi do powstania trudnej w użyciu witryny. System Joomla! udostępnia liczne narzędzia do tworzenia menu i ich kontrolowania. System menu w Joomla! składa się z trzech rodzajów elementów. Pozycje menu to odnośniki, które użytkownicy widzą na stronach. Pozycje są pogrupowane w kontenerach o nazwie menu. Menu są wyświetlane na stronach za pomocą modułów menu. Opanowanie systemu menu wymaga zrozumienia sposobów tworzenia tych trzech rodzajów elementów i zarządzania nimi. W tym rozdziale omówiono tworzenie menu i ich pozycji oraz zarządzanie tymi elementami. Dowiesz się tu też, jaką rolę pełnią moduły menu.

Wprowadzenie do Projektanta menu Projektant menu to standardowy komponent domyślnego systemu Joomla!. Narzędzie to służy do tworzenia wszystkich menu witryny i zarządzania nimi. Projektant menu wyświetla nie tylko listę menu z systemu, ale też informacje na temat ich zawartości — w tym liczbę pozycji w każdym menu, status publikacji pozycji i moduły powiązane z poszczególnymi menu. Interfejs ten zapewnia też dostęp do narzędzi umożliwiających edycję istniejących menu i konfigurowanie ustawień wspólnych dla wszystkich menu.

186

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

W systemie Joomla! utworzenie menu to dopiero pierwszy krok na drodze do przygotowania systemu nawigacji po witrynie. Ponieważ menu to tylko kontener, po jego utworzeniu trzeba dodać odnośniki używane przez odwiedzających do poruszania się po serwisie. Te odnośniki to pozycje menu. Ponadto trzeba utworzyć moduł menu, służący do kontrolowania położenia menu na stronach witryny. Omówienie pracy z pozycjami menu znajdziesz w następnym podrozdziale.

Warto zacząć od omówienia Projektanta menu, ponieważ jest to główny interfejs przeznaczony do tworzenia menu witryny i zarządzania nimi. Aby uzyskać dostęp do Projektanta menu, należy wybrać opcję Projektant menu z paska nawigacji systemu administracyjnego, a następnie kliknąć opcję Projektant menu. W przeglądarce pojawi się interfejs Projektanta menu. Rysunek 8.1 przedstawia wygląd tego narzędzia w systemie Joomla! 3 z zainstalowanymi przykładowymi danymi. Rysunek 8.1. Projektant menu

Jeśli zainstalowałeś przykładowe dane w trakcie instalowania systemu Joomla!, liczne menu będą już dostępne. Należą do nich: Main Menu, User Menu, Top, About Joomla!, Australian Parks i Fruit Shop. Możesz zmienić zawartość tych menu, aby dostosować je do własnych potrzeb, lub zbudować nowe menu od podstaw, używając opcji Utwórz w Projektancie menu.

Pasek narzędzi w górnej części Projektanta menu zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Utwórz. Kliknięcie tej ikony pozwala dodać nowe menu.



Dostosuj. Można zaznaczyć menu na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zmienić szczegółowe informacje dotyczące menu.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

187



Usuń. Można zaznaczyć menu na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je usunąć.



Przebuduj. Tę ikonę należy kliknąć, gdy występują problemy z menu. Kliknięcie tego przycisku powoduje, że system odbudowuje tabele menu w bazie danych. Zwykle narzędzie to nie jest potrzebne. Należy stosować je z rozwagą.



Opcje. Kliknięcie tej ikony powoduje otwarcie w menedżerze Konfiguracja globalna obszaru roboczego do konfigurowania Projektanta menu. Opcje z tego obszaru roboczego służą do kontrolowania globalnych parametrów związanych z menu witryny. Opcje konfiguracyjne menu są bardzo ubogie. Pozwalają ustawić tytuł i nagłówek strony, a także określić niestandardowy styl CSS. Ponadto dostępne są ustawienia uprawnień, które współdziałają z uprawnieniami użytkowników witryny systemu Joomla!. Wszystkie te opcje można zmienić dla poszczególnych pozycji menu za pomocą ustawień z zakładki Opcje rozszerzone w obszarze roboczym pozycji menu.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy powiązanych z aktywnym ekranem.

Główny obszar z treścią ekranu obejmuje listę wszystkich menu z witryny Joomla!. Dostępne są tu następujące kolumny: 

Pole wyboru (bez etykiety). Należy zaznaczyć to pole, aby wybrać menu. Jest to potrzebne w celu zastosowania niektórych opisanych wcześniej opcji z paska narzędzi.



Tytuł. To pole wyświetla pełną nazwę menu. Należy ją kliknąć, aby otworzyć dane menu w oknie projektanta. Warto zauważyć, że małymi literami zapisany jest typ każdego menu. Kliknięcie nazwy typu pozwala przejść do obszaru roboczego do edycji informacji na temat menu.



Opublikowanych. Wyświetla liczbę pozycji opublikowanych w danym menu.



Nieopublikowanych. Wyświetla liczbę pozycji nieopublikowanych w danym menu.



W koszu. Wyświetla liczbę pozycji menu umieszczonych obecnie w koszu.



Podłączone moduły. Określa, który moduł menu powiązano z danym menu. Kliknięcie przycisku Moduły powoduje otwarcie okna z nazwą modułu, poziomem dostępu i pozycją, do której dany moduł jest przypisany.



ID. Wygenerowany przez system numer identyfikacyjny menu.

Tworzenie menu i zarządzanie nimi W systemie Joomla! menu pełnią funkcję kontenerów na odnośniki używane przez odwiedzających do poruszania się po witrynie. Pierwszy krok do przygotowania struktury nawigacyjnej to utworzenie menu, zapełnianego później odnośnikami. Można utworzyć dowolną liczbę menu, a można też w ogóle z nich zrezygnować. Wybór należy do Ciebie. W każdym menu można umieścić dużą liczbę pozycji, które można łączyć w relacje nadrzędna – podrzędna, aby zbudować hierarchię odzwierciedlającą strukturę treści dostępnych w witrynie.

188

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

W tym podrozdziale wyjaśniono, jak tworzyć nowe menu witryny, a także jak zarządzać istniejącymi menu. Opisano też pomocniczy moduł menu potrzebny do wyświetlania nowych menu.

Tworzenie nowego menu Aby utworzyć nowe menu, należy kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi w górnej części Projektanta menu. W przeglądarce pojawi się wtedy obszar roboczy Projektant menu: Utwórz. Rysunek 8.2 ilustruje to okno. Rysunek 8.2. Okno dialogowe Projektant menu: Utwórz

Pasek narzędzi w górnej części okna Projektant menu: Utwórz zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Zapisz. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy bez wychodzenia z okna dialogowego Projektant menu: Utwórz.



Zapisz i zamknij. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy i wyjście z okna dialogowego Projektant menu: Utwórz.



Zapisz i nowy. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy, wyjście z bieżącego okna dialogowego Projektant menu: Utwórz i otwarcie nowego okna tego typu.



Anuluj. Pozwala anulować zadanie i wyjść z okna dialogowego Projektant menu: Utwórz.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy powiązanych z aktywnym ekranem.

Pola w obszarze roboczym to: 

Tytuł. W tym polu należy wpisać nazwę menu. Pole to jest wymagane. Wartość podana w tym polu posłuży jako nazwa menu w Projektancie menu.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

189



Typ menu. Tu należy podać przyjazną dla komputera nazwę menu (może obejmować tylko cyfry i litery oraz nie może zawierać odstępów). Pole to jest wymagane. System korzysta z tej nazwy do identyfikowania menu i wyświetla ją obok tytułu menu w Projektancie menu. Nazwa ta musi być niepowtarzalna.



Opis. W tym opcjonalnym polu można wpisać krótki opis menu. Jest ono przydatne zwłaszcza wtedy, gdy w witrynie znajduje się duża liczba menu lub gdy użytkownik rzadko korzysta z systemu administracyjnego i zdarza mu się zapomnieć, do czego służą poszczególne menu.

Aby utworzyć nowe menu, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Uruchomić Projektanta menu przez kliknięcie opcji Projektant menu dostępnej poprzez opcję Menu na pasku nawigacji systemu administracyjnego. W przeglądarce pojawi się Projektant menu. 3. W interfejsie Projektanta menu kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi w górnej części okna. Otworzy się okno dialogowe Projektant menu: Utwórz (zobacz rysunek 8.2). 4. W polu Tytuł wpisać nazwę menu. Pole to jest wymagane. 5. W polu Typ menu wpisać czytelną dla maszyny nazwę menu. Można tu używać tylko małych liter i cyfr (odstępy są niedozwolone). Pole to jest wymagane. 6. W razie potrzeby dodać Opis. Pole to jest opcjonalne. 7. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij na pasku narzędzi. System zamknie okno dialogowe i wróci do Projektanta menu. Po utworzeniu menu trzeba powiązać je z modułem menu, aby móc wyświetlić je we frontonie witryny. Gdy przygotujesz menu i wrócisz do Projektanta menu, zobaczysz, że w kolumnie Podłączone moduły znajduje się przypomnienie Dodaj moduł do tego typu menu. Choć nie trzeba tego robić bezpośrednio po utworzeniu nowego menu, w pewnym momencie należy wykonać przedstawione poniżej kroki, aby dodać moduł pozwalający wyświetlać menu: 1. Kliknij tekst Dodaj moduł do tego typu menu w Projektancie menu. System otworzy obszar roboczy Moduły: Moduł Menu widoczny na rysunku 8.3. 2. Wpisz nazwę modułu w polu Tytuł (pole to jest wymagane). 3. W polu kombi Pozycja wybierz miejsce, w którym witryna ma wyświetlać menu. 4. Kliknij zakładkę Przypisz do pozycji menu. System otworzy tę zakładkę. 5. Zaznacz strony, na których menu ma być widoczne. Jeśli chcesz, aby menu było widoczne w całej witrynie, wybierz opcję Na wszystkich stronach.

190

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 8.3. Obszar roboczy przeznaczony do dodawania modułów menu

6. W razie potrzeby uzupełnij inne pola (wszystkie pozostałe są opcjonalne). 7. Kliknij przycisk Zapisz — nowy moduł jest już gotowy. Wszystkie moduły menu są typu mod_mainmenu. Można utworzyć wiele modułów dla jednego menu. Technika ta służy głównie do tworzenia podmenu, co opisano w dalszej części rozdziału. Omówienie tworzenia modułów witryny i zarządzania nimi zawiera rozdział 17.

Edytowanie i usuwanie menu Istniejące menu można edytować za pomocą Projektanta menu. Aby zmodyfikować menu, należy albo kliknąć jego typ w kolumnie Tytuł w Projektancie menu, albo zaznaczyć pole wyboru obok menu, a następnie kliknąć ikonę Dostosuj na pasku narzędzi projektanta. Niezależnie od wybranej metody system otworzy okno dialogowe Projektant menu: Dostosuj. Okno dialogowe Projektant menu: Dostosuj jest identyczne z oknem dialogowym Projektant menu: Utwórz. Dostępne pola i obowiązujące wymogi są tu takie same, jak w oknie omówionym w poprzednim punkcie. Aby wprowadzić zmiany w menu, wystarczy zmodyfikować odpowiednie pola w oknie dialogowym Projektant menu: Dostosuj, a następnie kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Wszystkie modyfikacje zostaną wtedy natychmiast zastosowane. Menu można całkowicie usunąć za pomocą Projektanta menu. Usuwanie przy użyciu tego narzędzia odbywa się z pominięciem kosza i prowadzi do natychmiastowego skasowania wszystkich elementów. Usunięcie menu powoduje skasowanie samego menu, przypisanych do niego pozycji, a także modułu menu.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

191

Choć możliwe jest usunięcie modułu menu bez kasowania powiązanego z nim menu, nie można usunąć menu bez skasowania odpowiadającego mu modułu.

Aby usunąć menu, należy wykonać następujące operacje: 1. Otworzyć Projektanta menu. 2. Zaznaczyć pole wyboru obok menu przeznaczonego do usunięcia. 3. Kliknąć ikonę Usuń na pasku narzędzi. Otworzy się okno dialogowe z prośbą o potwierdzenie. 4. Kliknąć przycisk OK w oknie dialogowym, aby kontynuować usuwanie. System usunie menu, pozycje menu i powiązany moduł menu, a następnie wróci do Projektanta menu. W celu anulowania procesu wystarczy kliknąć przycisk Anuluj. Usunięcie menu powoduje też wykasowanie powiązanych z nim pozycji menu i modułu. Warto zauważyć, że pozycje menu nie są wtedy przenoszone do kosza, ale całkowicie usuwane! Nie należy usuwać menu zawierającego domyślną pozycję menu witryny! W standardowej konfiguracji jest to menu Main Manu prowadzące między innymi do strony głównej. W domyślnej konfiguracji domyślną pozycją menu jest odnośnik do strony głównej. Usunięcie menu z taką pozycją spowoduje, że witryna przestanie działać.

Wprowadzenie do Projektanta pozycji menu Projektant menu systemu Joomla! jest przeznaczony do obsługi menu, natomiast Projektant pozycji menu udostępnia interfejs do zarządzania poszczególnymi elementami każdego menu. Dla każdego menu istnieje odrębny Projektant pozycji menu obejmujący wszystkie pozycje z danego menu. W menu administracyjnych nie ma odnośnika o nazwie Projektant pozycji menu (inaczej niż w przypadku Projektanta menu). Dostęp do Projektanta pozycji menu dla każdego menu można uzyskać przez kliknięcie nazwy menu przeznaczonego do edycji. Lista takich menu dostępna jest w menu o nazwie Menu na głównym pasku nawigacji systemu administracyjnego. Typowy Projektant pozycji menu widoczny jest na rysunku 8.4. Pasek narzędzi w górnej części Projektanta pozycji menu zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Utwórz. Kliknięcie tej ikony pozwala utworzyć nową pozycję menu. Opis tworzenia nowych pozycji menu zawiera następny punkt.



Dostosuj. Można zaznaczyć pozycję menu na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zmodyfikować szczegóły dotyczące danego elementu.



Opublikuj. Można zaznaczyć jedną lub kilka pozycji menu na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je opublikować.

192

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 8.4. Interfejs Projektanta pozycji menu powiązanego z menu Main Menu w systemie Joomla! 3 z zainstalowanymi przykładowymi danymi



Wycofaj. Można zaznaczyć jedną lub kilka pozycji menu na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zakończyć ich publikowanie. Przyciski Opublikuj i Wycofaj pozwalają też przywrócić elementy z archiwum oraz z kosza.



Odblokuj. Można zaznaczyć pozycję menu na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zamknąć obszar roboczy do edycji pozycji menu i tym samym odblokować tę pozycję. Pozycja menu otwarta do edycji jest zablokowana i inni administratorzy nie mogą jej używać. Jeśli chcesz wykonać pewne operacje na otwartej pozycji menu, najpierw musisz ją zamknąć. Jest to tak zwane odblokowywanie pozycji menu. Funkcja odblokowywania jest niezbędna, ale może powodować problemy. Jeśli nad witryną pracuje kilku administratorów, bądź ostrożny przy korzystaniu z tego polecenia. Jeżeli w momencie uruchomienia go nad pozycją menu pracuje ktoś inny, użytkownik może utracić niezapisane zmiany.



Kosz. Można zaznaczyć jedną lub kilka pozycji menu na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je przenieść do kosza.



Domyślne. Można zaznaczyć pozycję na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby dany element prowadził do domyślnej (głównej) strony witryny. Szczegółowe omówienie zarządzania stroną główną witryny znajdziesz w rozdziale 9.



Przebuduj. Tę ikonę należy kliknąć, aby przebudować tabelę menu w bazie danych. Zwykle narzędzie to nie jest potrzebne, jeśli jednak witryna jest duża lub wprowadziłeś liczne zmiany w strukturze pozycji menu, uruchomienie tej opcji pomaga zoptymalizować witrynę i poprawić jej wydajność.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

193



Wsadowe. Można zaznaczyć kilka pozycji menu, a następnie kliknąć ten przycisk, aby wykonać na wybranych pozycjach operacje wsadowe. Okno dialogowe, które się wtedy pojawia, pozwala skopiować lub przenieść grupę artykułów w jednej prostej operacji.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy powiązanych z aktywnym ekranem.

Pod paskiem narzędzi, a nad listą pozycji menu znajdują się narzędzia do wyszukiwania i trzy opcje sortowania ułatwiające zarządzanie długimi listami pozycji menu: 

Należy wpisać w polu Szukaj… słowo lub wyrażenie, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka listę pozycji menu pod kątem zapytania i wyświetli wyniki. Aby wyczyścić ekran i przywrócić pełną listę, należy kliknąć przycisk z ikoną krzyżyka (X).



Pole kombi Kolejność pozwala określić, na podstawie której kolumny z listy pozycji menu dane mają być sortowane. Listę można też posortować, klikając nagłówek dowolnej kolumny.



Pole kombi ze słowem Rosnąco pozwala określić, czy pozycje menu mają się pojawiać w porządku rosnącym czy malejącym.



Pole kombi widoczne po prawej stronie wyznacza liczbę pozycji menu widocznych na stronie. Aby zmodyfikować wartość domyślną, zmień ustawienie parametru Pozycji w wykazach w menedżerze Konfiguracja globalna.

Główny obszar z treścią ekranu obejmuje listę wszystkich pozycji z danego menu. Dostępne tu kolumny to: 

Kolejność (pionowa strzałka o dwóch grotach). Kliknij strzałki, aby zmienić kolejność sortowania. Możesz też kliknąć ikonę z trzema kropkami widoczną na lewo od tytułu pozycji menu, a następnie przeciągnąć pozycję, aby zmienić jej położenie w menu.



Pole wyboru (bez etykiety). Należy kliknąć przycisk opcji, aby zaznaczyć pozycję menu. Jest to potrzebne w celu zastosowania niektórych opcji z paska narzędzi. Można zaznaczyć kilka pozycji, klikając pole wyboru obok wybranych tytułów. Pole wyboru w nagłówku kolumny pozwala zaznaczyć wszystkie pozycje menu widoczne na stronie.



Status. Zielony symbol w tej kolumnie oznacza, że dana pozycja menu jest opublikowana. Kliknięcie pola pozwala zmienić status pozycji menu na opublikowany lub nieopublikowany.



Tytuł. To pole wyświetla pełną nazwę pozycji menu. Należy kliknąć tę nazwę, aby zmodyfikować szczegółowe informacje dotyczące danej pozycji menu.



Start. Opcja widoczna w tej kolumnie umożliwia ustawienie odnośnika do strony głównej. Żółta gwiazdka oznacza aktywną pozycję prowadzącą do strony głównej. Kliknięcie ikony gwiazdki pozwala zmieniać stan na aktywny lub nieaktywny.

194

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami 

Dostęp. Kolumna ta określa poziom dostępu powiązany z daną pozycją menu.



Język. Pokazuje języki, w których dostępna jest dana pozycja menu.



ID. Numer identyfikacyjny pozycji wygenerowany przez system. Jest używany przez system i nie można go zmienić.

W górnej części lewej kolumny znajdują się dwa odnośniki, które pozwalają na szybkie przełączanie się między Projektantem menu a Projektantem pozycji menu. Pod nimi dostępny jest zestaw filtrów pomocnych przy zarządzaniu długimi listami pozycji menu: 

Main Menu. To pole kombi służy do szybkiego przełączania się między menu. Dostępne są tu pozycje z menu Menu z głównego administracyjnego paska nawigacji widocznego w górnej części strony.



Maks. poziomów. Opcje w tym polu kombi pozwalają kontrolować liczbę poziomów, z których pozycje menu są wyświetlane. Jeśli hierarchia witryny jest skomplikowana, opcja ta pozwala znacznie uprościć widok listy pozycji menu w projektancie. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Maks. poziomów).



Wybierz status. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować i wyświetlać pozycje menu na podstawie tego, czy są opublikowane, nieopublikowane, zarchiwizowane czy umieszczone w koszu. Zapewnia to łatwy sposób na zidentyfikowanie wszystkich pozycji menu aktywnych w witrynie. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz status).



Poziom dostępu. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować pozycje menu na podstawie poziomu dostępu. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Poziom dostępu).



Wybierz język. To pole kombi pozwala filtrować pozycje menu na podstawie języka. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz język).

Tworzenie pozycji menu i zarządzanie nimi Z perspektywy użytkowników witryny pozycje menu to po prostu opcje widoczne w menu. Jednak dla administratora pozycje te są znacznie ważniejsze. Decyzje podjęte w czasie ich tworzenia mają wpływ na sposób wyświetlania docelowych stron na ekranie. Do tworzenia nowych elementów służy Projektant pozycji menu. Istniejące pozycje można modyfikować w tym samym miejscu przez kliknięcie nazwy pozycji menu lub wybranie opcji Dostosuj na pasku narzędzi projektanta. Projektant ten udostępnia też kontrolki do kopiowania pozycji i przenoszenia ich do kosza w celu ich późniejszego usunięcia.

Tworzenie nowych pozycji menu Projektant pozycji menu umożliwia tworzenie nowych pozycji menu za pomocą kreatora. Aby go zainicjować, należy kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi w górnej części strony.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

195

W procesie tworzenia nowej pozycji należy określić jej typ, nazwę i stronę docelową oraz skonfigurować różne parametry. W systemie Joomla! dostępnych jest wiele typów pozycji menu. Opisano je w dalszej części rozdziału. Dodanie nowych rozszerzeń do systemu Joomla! może spowodować, że dostępnych będzie jeszcze więcej takich typów. Warto poświęcić czas na zapoznanie się z różnymi typami pozycji menu, ponieważ znacznie różnią się one od siebie ze względu na treść i funkcje. Pamiętaj, że wybór typu ma istotny wpływ na układ docelowej strony.

Przed przejściem do omówienia tworzenia nowych pozycji menu warto przyjrzeć się obszarowi roboczemu Projektant pozycji menu: Utwórz. Znajduje się w nim wiele opcji, które trzeba poznać. Aby otworzyć ten obszar, kliknij przycisk Utwórz na pasku narzędzi Projektanta pozycji menu. Obszar roboczy Projektant pozycji menu: Utwórz pokazano na rysunku 8.5. Rysunek 8.5. Obszar roboczy Projektant pozycji menu: Utwórz

Pasek narzędzi w górnej części obszaru roboczego Projektant pozycji menu: Utwórz zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Zapisz. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy, ale bez opuszczania okna dialogowego Projektant pozycji menu: Utwórz.



Zapisz i zamknij. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy i wyjście z okna dialogowego Projektant pozycji menu: Utwórz.



Zapisz i nowy. Ta ikona pozwala zapisać efekty pracy, wyjść z bieżącego okna dialogowego Projektant pozycji menu: Utwórz i otworzyć nowe okno tego typu.



Anuluj. Kliknięcie tej ikony powoduje anulowanie zadania i opuszczenie okna Projektant pozycji menu: Utwórz.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy powiązanych z aktywnym ekranem.

196

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Pod paskiem narzędzi znajduje się kilka zakładek. Zapewniają one dostęp do dodatkowych funkcji związanych z pozycjami menu. Oto te zakładki: 

Szczegóły. Jest to najważniejsza zakładka w procesie tworzenia nowych pozycji menu. Pola z tej zakładki opisano w dalszej części punktu.



Opcje rozszerzone. Kontrolki z tej zakładki służą do modyfikowania atrybutów łączy, opcji wyświetlania strony i opcji metadanych dla danej pozycji menu.



Przypisane moduły. W tej zakładce dostępna jest lista modułów systemu. Za pomocą tej zakładki można określić, które moduły będą widoczne na docelowej stronie danej pozycji menu. Przypisaniem modułów można też zarządzać w trakcie edycji poszczególnych modułów w ich menedżerze.

Poniżej znajdziesz przegląd wszystkich zakładek z obszaru roboczego Projektant pozycji menu: Utwórz i zawartych w nich opcji. Zakładka Szczegóły to podstawowa zakładka do tworzenia i edytowania pozycji menu. Składa się z dwóch obszarów. W lewej kolumnie znajdują się następujące pola: 

Status. Kliknij odpowiedni przycisk, aby opublikować pozycję menu, zakończyć jej publikowanie lub przenieść ją do kosza.



Typ pozycji menu. Kliknij przycisk Wybierz, aby otworzyć okno dialogowe z kompletną listą dostępnych pozycji menu (opisano je w następnym punkcie). Od wybranego typu pozycji menu zależy, które pola będą widoczne w zakładce i jaka będzie zawartość niektórych z nich.



Tytuł menu. Jest to nazwa pozycji wyświetlana w menu (jako opcja dla użytkowników) oraz w Projektancie pozycji menu.



Alias. Tu wpisz alias używany jako adres URL docelowej strony. Opcja ta wymaga włączenia w witrynie adresów URL przyjaznych dla wyszukiwarek. Omówienie włączania adresów URL przyjaznych dla wyszukiwarek znajdziesz w rozdziale 25.



Łącze. System łączy pozycję menu z odnośnikiem z tego pola. Kiedy odwiedzający kliknie opcję, przejdzie do strony, do której prowadzi ten odnośnik. Wartość tego pola często jest uzupełniana automatycznie (zależy to od wybranego typu pozycji menu).



Pokaż w menu. Dana pozycja pojawi się w wybranym tu menu.



Pozycja macierzysta. Określa poziom pozycji menu, czyli to, czy pozycja będzie elementem najwyższego poziomu, czy znajdzie się w podmenu. Aby utworzyć pozycję najwyższego poziomu, należy zaznaczyć wartość Główna pozycja. Jeśli pozycja ma się znaleźć w podmenu, trzeba wybrać z listy element nadrzędny.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu 

197

Kolejność. Określa miejsce danej pozycji względem innych elementów w tym samym menu. Opcje w tej kontrolce są dostępne dopiero po zapisaniu danej pozycji menu.

W prawej kolumnie obszaru roboczego widoczne są następujące pola: 

Dostęp. Określa poziom dostępu do danej pozycji menu. Widoczne opcje zależą od grup użytkowników istniejących w systemie.



Strona domyślna. Wybierz opcję Tak, aby docelowa strona pozycji menu była stroną główną witryny.



Otwórz w. To pole pozwala określić, gdzie otwierana będzie docelowa strona. Opcja W głównym oknie przeglądarki powoduje otwieranie docelowej strony w tym samym oknie.



Styl szablonu. Za pomocą tej kontrolki można przypisać do docelowej strony określony szablon.



Język. Można przypisać do pozycji menu wybrany język lub ustawić opcję Wszystkie, aby pozycja dostępna była we wszystkich wersjach językowych.



Uwaga. Tu można wpisać przypomnienie lub uwagi dla siebie albo innych administratorów witryny.



ID. Wartość tego pola jest ustawiana automatycznie przez system i nie można jej zmieniać.

W zakładce Opcje rozszerzone znajdują się dodatkowe pola umożliwiające konfigurowanie pozycji menu. Opcje dostępne w tej zakładce znacznie różnią się w zależności od wybranego typu pozycji menu. Opis parametrów poszczególnych typów pozycji menu znajdziesz w następnym punkcie.

Ostatnia zakładka omawianego obszaru roboczego to Przypisane moduły. Jej kliknięcie pozwala wyświetlić wszystkie moduły witryny. Zakładkę tę pokazano na rysunku 8.6. Lista modułów pozwala określić, które z nich będą widoczne na docelowej stronie otwieranej przez daną pozycję menu. Każdy moduł ma opis Tak, Nie lub Wszystkie. Opcja Tak oznacza, że moduł będzie widoczny na docelowej stronie. Nie informuje, że moduł będzie niewidoczny. Ustawienie Wszystkie oznacza, że moduł będzie pojawiał się na wszystkich stronach, w tym otwieranej przez daną pozycję menu. Aby zmienić przypisanie modułu, kliknij jego nazwę. System otworzy wtedy okno dialogowe z kontrolkami do edycji modułu. Można w nim zmienić ustawienia określające widoczność modułu.

198

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 8.6. Zakładka Przypisane moduły w obszarze roboczym Projektant pozycji menu: Utwórz

Aby utworzyć nową pozycję menu, należy wykonać następujące zadania: 1. Wybrać za pomocą opcji Menu z paska nawigacji systemu administracyjnego nazwę menu, w którym ma znaleźć się nowa pozycja. Pojawi się Projektant pozycji menu. 2. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi. W przeglądarce pojawi się obszar roboczy Projektant pozycji menu: Utwórz. Stronę tę przedstawia rysunek 8.5. 3. Wybrać odpowiedni typ pozycji menu. Pole to jest wymagane. W dalszej części rozdziału znajdziesz przegląd wszystkich typów pozycji menu z systemu Joomla!.

4. Wpisać tytuł pozycji menu. To pole jest wymagane i zapewnia etykietę, która pojawi się w menu. 5. Uzupełnić w razie potrzeby pozostałe pola i skonfigurować parametry w pożądany sposób. Dostępne opcje zależą od typu pozycji menu, co opisano w następnym punkcie. 6. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij. System utworzy nową pozycję menu i wróci do Projektanta pozycji menu. W następnym punkcie znajdziesz szczegółowy opis różnych typów pozycji menu i ich zastosowań, a także parametrów powiązanych z każdym typem.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

199

Zależności między parametrami artykułów i pozycji menu Oprócz parametrów typów pozycji menu na artykuły w systemie Joomla! wpływają też dwie inne grupy parametrów — z menedżera Artykuły i z okna dialogowego Redagowanie artykułu. Ważne jest, aby zrozumieć hierarchiczne relacje między tymi trzema zestawami parametrów. Pozwoli to uniknąć niepożądanych efektów spowodowanych przez zastosowanie sprzecznych ustawień. System Joomla! działa w następujący sposób: najpierw sprawdza ustawienia z okna dialogowego Redagowanie artykułu. Jeśli wybrana jest określona wartość Tak/Nie lub Pokaż/Ukryj, system stosuje ją do artykułu i kończy sprawdzanie. Jednak jeżeli wybrana jest wartość Globalnie, system przechodzi do ustawień z sekcji Opcje artykułu typu pozycji menu. Jeśli określona jest specyficzna wartość Tak/Nie lub Pokaż/Ukryj, system stosuje ją do artykułu i kończy sprawdzanie. Jeżeli ta wartość to Globalnie, system ostatecznie sprawdza parametry z menedżera Artykuły.

Przegląd różnych typów pozycji menu W systemie Joomla! każda pozycja menu musi mieć określony typ pozycji menu. Typy menu są powiązane z gotowymi układami stron. Wybór konkretnego typu wpływa na wygląd zawartości strony. Niektóre typy pozycji menu są ściśle dostosowane do wyświetlania materiałów określonego rodzaju, natomiast inne są bardziej uniwersalne. Ponadto każdy typ pozycji menu ma parametry umożliwiające zoptymalizowanie jego działania. Typy menu są przeznaczone do konkretnych zastosowań. Należy dopasować wybrany typ do wyświetlanych treści, np. typu pozycji menu Logowanie nie należy używać do wyświetlania artykułu. Aby udostępnić artykuł, lepiej jest zastosować typ Pojedynczy artykuł. Typy pozycji menu są zaprojektowane w konkretnym celu. Wybór typu najlepiej dopasowanego do treści sprawia, że uzyskany układ uwzględnia większość potrzeb związanych z prezentacją materiałów danego rodzaju. Ponadto większość typów pozycji menu można zmodyfikować za pomocą ustawień z zakładki Opcje rozszerzone w obszarze roboczym pozycji menu. Jeśli potrzebujesz większych zmian, niż można je wprowadzić za pomocą zakładki Opcje rozszerzone, pomyśl o opracowaniu niestandardowego szablonu na treści danego rodzaju.

Typy pozycji menu podzielono na dziewięć grup: 

Kontakty. Układy zaprojektowane do wyświetlania danych z komponentu Kontakty.



Artykuły. Układy odpowiednie dla artykułów i archiwów.



Wyszukiwarka indeksująca. Układ zaprojektowany specjalnie dla formularza wyszukiwania.



Doniesienia. Układy do obsługi danych z komponentu Doniesienia.



Wyszukiwanie. Układ dostosowany do wyników wyszukiwania.



Użytkownicy. Układy do obsługi różnych formularzy związanych z użytkownikami.



Zakładki. Układy dostosowane do użytku z komponentem Zakładki.



Wpinacz. Specjalny układ dla wpinacza z ramką iFrame.

200

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami 

Łącza systemowe. Formaty narzędziowe umożliwiające wykonywanie standardowych zadań związanych z menu (np. dodawanie separatorów) lub udostępnianie odnośników do zewnętrznych adresów URL. W trakcie tworzenia pozycji menu trzeba określić jej typ, jednak można go później zmienić podczas modyfikowania pozycji.

Typy z poszczególnych grup mają wiele wspólnych parametrów, ale często niektóre parametry są specyficzne dla typu. W następnych punktach opisano różne typy pozycji menu w domyślnym systemie Joomla! 3, pokazano ich wygląd oraz wymieniono dostępne parametry. Po zainstalowaniu dodatkowych rozszerzeń w systemie może pojawić się jeszcze więcej typów pozycji menu.

Typy pozycji menu z grupy Kontakty Typy pozycji menu z grupy Kontakty służą do wyświetlania danych z komponentu Kontakty. Dostępne typy umożliwiają wyświetlanie kontaktów pojedynczo lub według kategorii. Można też udostępnić formularze kontaktowe, pozwalające użytkownikom witryny na wysyłanie wiadomości bezpośrednio do danej osoby. W grupie tej znajdują się cztery typy pozycji menu. Każdy z nich jest dostosowany do wyświetlania danych określonego rodzaju. Oto te typy: 

Wszystkie kategorie kontaktów — lista. Wyświetla listę z wszystkimi kategoriami kontaktów z systemu.



Jedna kategoria kontaktów — lista. Wyświetla listę z wszystkimi kontaktami z danej kategorii.



Pojedynczy kontakt. Wyświetla dane kontaktowe jednej wskazanej osoby.



Kontakty wyróżnione. Wyświetla listę kontaktów oznaczonych jako wyróżnione w komponencie Kontakty. Do tworzenia i edytowania kontaktów służy komponent Kontakty. Korzystanie z niego opisano w rozdziale 13.

Typy pozycji menu z tej grupy mają zestaw wspólnych parametrów. W zakładce Opcje rozszerzone pozycji menu tego typu znajdują się wymienione poniżej sekcje (są one dostępne dla wszystkich czterech wymienionych typów): 

Opcje kontaktu. Opcje z tej sekcji pozwalają określić, jakie informacje na temat kontaktu będą widoczne na stronie.



Opcje poczty. Pierwszy parametr w tej sekcji określa, czy użytkownicy mają dostęp do formularza kontaktowego. Formularz ten pozwala wysyłać wiadomości do wybranej osoby. Jeśli chcesz udostępniać formularz, za pomocą pozostałych opcji możesz określić związane z nim ustawienia.



Opcje pozycji menu. Opcje z tej sekcji określają wygląd odnośników z listy danych kontaktowych.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

201



Opcje wyglądu strony. Opcje z tej grupy określają tytuł i nagłówek strony, a także przypisany do niej niestandardowy styl.



Opcje metadanych. Kontrolki w tym miejscu umożliwiają podanie metadanych dla docelowej strony pozycji menu. Wprowadzone tu dane są używane zamiast globalnych metadanych, ale tylko dla docelowej strony.

Poniżej omówiono każdy typ pozycji menu z grupy Kontakty i wyjątkowe cechy poszczególnych typów. Wszystkie kategorie kontaktów — lista

Ten typ menu umożliwia wyświetlenie na stronie wszystkich kategorii kontaktów z systemu (zobacz rysunek 8.7). Rysunek 8.7. Przykład ilustrujący działanie typu pozycji menu Wszystkie kategorie kontaktów — lista

Dla typu Wszystkie kategorie kontaktów — lista istnieje zestaw wyjątkowych opcji. 

W zakładce Szczegóły: 



Wybierz nadrzędną kategorię. Wybrana tu wartość określa, które kategorie pojawią się na stronie. Opcja Główna pozwala wyświetlić wszystkie kategorie z systemu. Pole to jest wymagane.

W zakładce Opcje rozszerzone: 

Opcje listy wszystkich kategorii. Opcje z tej sekcji określają układ kategorii wyświetlanych na pierwszej stronie (najwyższego poziomu).



Opcje listy jednej kategorii. Opcje z tej sekcji określają układ strony wyświetlanej po kliknięciu przez użytkownika danej kategorii. Dostępne tu ustawienia dotyczą danych na temat kategorii.

202

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami 

Opcje listy pozycji. Opcje z tej sekcji określają układ strony wyświetlanej po kliknięciu przez użytkownika danej kategorii. Dostępne tu ustawienia dotyczą listy kontaktów.



Opcje integracji. Ta sekcja pozwala wyświetlić lub ukryć odnośnik do kanału RSS dla docelowej strony danej pozycji menu.

Jedna kategoria kontaktów — lista

Ten typ pozycji menu umożliwia wyświetlenie na stronie wszystkich opublikowanych kontaktów z danej kategorii, co pokazano na rysunku 8.8. Rysunek 8.8. Działanie typu pozycji menu Jedna kategoria kontaktów — lista

Typ pozycji menu Jedna kategoria kontaktów — lista ma kilka wyjątkowych opcji. 

W zakładce Szczegóły: 



Wybierz kategorię. Wybrana tu wartość określa, z której kategorii pochodzić będą wyświetlane kontakty. Pole to jest wymagane.

W zakładce Opcje rozszerzone: 

Opcje listy jednej kategorii. Opcje z tej sekcji określają układ strony wyświetlanej po kliknięciu przez użytkownika danej kategorii. Dostępne tu ustawienia dotyczą danych na temat kategorii.



Opcje listy pozycji. Opcje z tej sekcji określają układ strony wyświetlanej po kliknięciu przez użytkownika danej kategorii. Dostępne tu ustawienia dotyczą listy kontaktów.



Opcje integracji. Ta sekcja pozwala wyświetlić lub ukryć odnośnik do kanału RSS dla docelowej strony danej pozycji menu.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

203

Pojedynczy kontakt

Ten typ pozycji menu wyświetla na stronie szczegółowe dane kontaktowe jednej osoby, co pokazano na rysunku 8.9. Typ ten ma tylko jedno wyjątkowe pole (Wybierz kontakt w zakładce Szczegóły). Pozwala ono wybrać nazwę kontaktu. Opcje dostępne w tym polu kombi pochodzą z komponentu Kontakty. Pole to jest wymagane. Rysunek 8.9. Przykład działania typu pozycji menu Pojedynczy kontakt

Wyróżnione kontakty

Za pomocą tego typu pozycji menu można wyświetlić listę wszystkich kontaktów oznaczonych jako wyróżnione w komponencie Kontakty (zobacz rysunek 8.10). Typ pozycji menu Wyróżnione kontakty obejmuje kilka wyjątkowych opcji. 

W zakładce Opcje rozszerzone: 

Opcje listy pozycji. Opcje z tej sekcji określają układ strony wyświetlanej po kliknięciu przez użytkownika danej kategorii. Dostępne tu ustawienia dotyczą listy kontaktów.



Opcje integracji. Ta sekcja pozwala wyświetlić lub ukryć odnośnik do kanału RSS dla docelowej strony danej pozycji menu.

Przegląd typów pozycji menu z grupy Artykuły Grupa Artykuły obejmuje siedem typów pozycji menu: 

Artykuły archiwalne. Wyświetla listę artykułów archiwalnych.



Pojedynczy artykuł. Wyświetla jeden określony artykuł.



Wszystkie kategorie — lista. Wyświetla na stronie wszystkie kategorie artykułów.

204

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 8.10. Przykład działania typu pozycji menu Wyróżnione kontakty



Jedna kategoria artykułów — przegląd. Wyświetla wprowadzenie do artykułów z wybranej kategorii i udostępnia różne opcje układu.



Jedna kategoria artykułów — lista. Wyświetla listę artykułów z określonej kategorii.



Artykuły wyróżnione — przegląd. Wyświetla listę artykułów oznaczonych jako wyróżnione i udostępnia liczne opcje układu.



Wyślij artykuł. Jest to specjalny typ pozycji menu używany do tworzenia artykułów z poziomu frontonu witryny.

Typy pozycji menu z tej grupy mają niewiele wspólnych parametrów. W zakładce Opcje rozszerzone w obszarze roboczym wszystkich pozycji menu z grupy Artykuły znajdują się następujące opcje: 

Opcje pozycji menu. Opcje z tej sekcji określają wygląd odnośników na stronie.



Opcje wyglądu strony. Opcje z tej grupy pozwalają określić tytuł, nagłówek i niestandardowy styl strony.



Opcje metadanych. Opcje z tej sekcji umożliwiają ustawienie metadanych dla docelowej strony danej pozycji menu. Wprowadzone tu dane system stosuje zamiast globalnych danych, ale tylko dla docelowej strony.

Poniżej omówiono wszystkie typy pozycji menu z grupy Artykuły i wyjątkowe cechy każdego z nich. Artykuły archiwalne

Typ Artykuły archiwalne pozwala utworzyć stronę z listą artykułów archiwalnych z witryny, co pokazano na rysunku 8.11. Artykuły są uporządkowane według daty, a układ obejmuje przydatny zestaw filtrów, które pozwalają użytkownikom posortować artykuły według dat.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

205

Rysunek 8.11. Przykład działania typu pozycji menu Artykuły archiwalne

Opis procesu archiwizowania artykułów znajdziesz w rozdziale 5.

Zakładka Opcje rozszerzone pozycji menu typu Artykuły archiwalne zawiera wymienione poniżej wyjątkowe opcje: 

Opcje układu Artykuły archiwalne. Opcje z tej sekcji określają kolejność artykułów wyświetlanych na stronie, a także liczbę pokazywanych artykułów, liczbę słów w tekście wprowadzenia i dostępne filtry.



Opcje artykułu. Ta grupa dotyczy wyświetlania artykułów z archiwum. Za pomocą dostępnych opcji można określić informacje wyświetlane na temat artykułów.

206

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami Pojedynczy artykuł

Typ pozycji menu Pojedynczy artykuł pozwala wyświetlać na stronie pojedynczy artykuł, co przedstawia rysunek 8.12. Jest to prawdopodobnie najczęściej używany typ pozycji menu, ponieważ umożliwia wyświetlanie w witrynach większości typowych treści. Rysunek 8.12. Przykład działania typu pozycji menu Pojedynczy artykuł

Typ pozycji menu Pojedynczy artykuł ma kilka wyjątkowych opcji. 

W zakładce Szczegóły: 



Wybierz artykuł. Należy wybrać istniejący artykuł do wyświetlenia na danej stronie. Pole to jest wymagane.

W zakładce Opcje rozszerzone: 

Opcje artykułu. Opcje z tej grupy dotyczą wyglądu wyświetlanego artykułu. Przy ich użyciu można określić, jakie informacje na temat artykułu mają być widoczne.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

207

Jedna kategoria artykułów — przegląd

Ten typ pozycji menu wyświetla wszystkie artykuły z kategorii w formacie bloga. W systemie Joomla! układ bloga dzieli obszar z treścią strony na trzy części. Na górze znajduje się jeden lub kilka artykułów głównych. Poniżej widoczne są wstępy do artykułów wyświetlane czasem w kilku kolumnach. W dolnej części obszaru z treścią strony znajduje się pole z odnośnikami. Obejmuje ono listę łączy do dodatkowych artykułów. Liczbę artykułów, kolumn i odnośników można kontrolować za pomocą parametrów typu pozycji menu. Rysunek 8.13 przedstawia układ Jedna kategoria artykułów — przegląd w konfiguracji domyślnej. Typ pozycji menu Jedna kategoria artykułów — przegląd ma kilka wyjątkowych opcji. 

W zakładce Szczegóły: 



Wybierz kategorię. Wybrana tu wartość określa, z której kategorii pochodzić będą wyświetlane artykuły. Pole to jest wymagane.

W zakładce Opcje rozszerzone: 

Opcje listy jednej kategorii. Opcje z tej sekcji pozwalają kontrolować układ informacji o kategorii na stronie. Informacje te widoczne są w górnej części obszaru z treścią na rysunku 8.13.



Opcje przeglądu artykułów. Opcje z tej sekcji umożliwiają zmianę układu wynikowej strony. Można określić tu liczbę artykułów głównych i wprowadzających, a także liczbę kolumn i kolejność tekstów.



Opcje artykułu. Opcje z tej grupy dotyczą wyglądu artykułów wyświetlanych na blogu. Przy użyciu tych ustawień można określić, jakie informacje na temat artykułu mają być widoczne.



Opcje integracji. Ta sekcja pozwala wyświetlić lub ukryć odnośnik do kanału RSS dla docelowej strony danej pozycji menu.

Jedna kategoria artykułów — lista

Typ pozycji menu Jedna kategoria artykułów — lista wyświetla listę wszystkich artykułów z danej kategorii, co przedstawia rysunek 8.14. Typ pozycji menu Jedna kategoria artykułów — lista obejmuje kilka wyjątkowych opcji. 

W zakładce Szczegóły: 



Wybierz kategorię. Wybrana tu wartość określa wyświetlaną kategorię. Pole to jest wymagane.

W zakładce Opcje rozszerzone: 

Opcje listy jednej kategorii. Opcje z tej sekcji pozwalają kontrolować układ strony wyświetlanej po kliknięciu kategorii przez użytkownika. Dotyczą wyglądu danych na temat kategorii.

208

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 8.13. Przykład działania typu pozycji menu Jedna kategoria artykułów — przegląd

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

209

Rysunek 8.14. Przykładowy układ strony dla typu pozycji menu Jedna kategoria artykułów — lista



Opcje listy pozycji. Opcje z tej sekcji pozwalają kontrolować układ strony wyświetlanej po kliknięciu kategorii przez użytkownika. Dotyczą wyglądu listy artykułów.



Opcje artykułu. Opcje z tej grupy dotyczą wyglądu artykułów z kategorii. Przy użyciu tych ustawień można określić, jakie informacje na temat artykułu mają być widoczne.



Opcje integracji. Ta sekcja pozwala wyświetlić lub ukryć odnośnik do kanału RSS dla docelowej strony danej pozycji menu.

Artykuły wyróżnione — przegląd

Ten typ pozycji menu wyświetla artykuły oznaczone jako wyróżnione i jest używany w systemie domyślnym jako strona główna witryny. W górnej części ekranu znajduje się jeden lub kilka artykułów głównych, które zajmują całą szerokość strony. Pod spodem znajdują

210

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

się artykuły wprowadzające, wyświetlane zwykle w kilku kolumnach. Liczbę artykułów i kolumn można ustawić za pomocą zakładki Opcje rozszerzone. Na rysunku 8.15 pokazano układ dla pozycji menu typu Artykuły wyróżnione — przegląd w konfiguracji domyślnej (czyli z jednym artykułem głównym i artykułami wprowadzającymi wyświetlanymi w dwóch kolumnach). Rysunek 8.15. Przykładowy układ strony powiązany z typem pozycji menu Artykuły wyróżnione — przegląd

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

211

Typ pozycji menu Artykuły wyróżnione — przegląd udostępnia parametry formatujące w zakładce Opcje rozszerzone: 

Opcje układu. Opcje z tej sekcji pozwalają kontrolować układ. Można określić liczbę artykułów głównych i wprowadzających, a także liczbę kolumn i kolejność artykułów.



Opcje artykułu. Opcje z tej grupy dotyczą wyglądu artykułów. Przy użyciu tych ustawień można określić, jakie informacje na temat artykułu mają być widoczne.



Opcje integracji. Ta sekcja pozwala wyświetlić lub ukryć odnośnik do kanału RSS dla docelowej strony danej pozycji menu.

Wyślij artykuł

Typ pozycji menu Wyślij artykuł pozwala utworzyć stronę umożliwiającą użytkownikom frontonu dodawanie artykułów do witryny, co przedstawia rysunek 8.16. Do tego typu pozycji menu nie przypisuje się treści. Po dodaniu pozycji menu tego typu system automatycznie wyświetla formularz do tworzenia artykułów. Rysunek 8.16. Działanie typu pozycji menu Wyślij artykuł

212

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Ten typ pozycji menu jest przeznaczony do użytku tylko dla osób z grupy autorów lub wyższej.

Jedyne wyjątkowe parametry, które można ustawić dla tego typu, znajdują się w sekcji Opcje podstawowe w zakładce Opcje rozszerzone. Jeśli chcesz dodać kategorię domyślną, do której przypisywane będą wszystkie nowe artykuły, ustaw opcję Kategoria domyślna na Tak, a następnie wybierz kategorię w polu kombi. Jeśli nie stosujesz w witrynie procesu tworzenia treści z poziomu frontonu, nie ma powodu, aby tworzyć pozycje menu tego typu.

Wyświetlanie wyszukiwarki indeksującej W grupie Wyszukiwarka indeksująca znajduje się tylko jeden typ pozycji menu — Wyszukiwarka. Pozwala on wyświetlać formularz wyszukiwarki indeksującej. Można go skonfigurować także w taki sposób, aby pokazywał zbiór wyników wyszukiwania dla zdefiniowanego zapytania. Na rysunku 8.17 przedstawiono dane wyświetlane za pomocą pozycji menu tego typu. Tu pozycję menu skonfigurowano tak, aby zwracała wyniki wyszukiwania dla zapytania „iframe”. Zauważ, że nad wynikami wyszukiwania widoczny jest formularz wyszukiwarki. Widoczne elementy można w pewnym zakresie kontrolować za pomocą parametrów. Rysunek 8.17. Działanie typu pozycji menu Wyszukiwarka. Tu pozycja menu wyświetla wyniki wyszukiwania dla zdefiniowanego zapytania

Typ pozycji menu Wyszukiwarka udostępnia kilka parametrów. 

W zakładce Szczegóły: 

Szukane wyrażenie. Wpisane tu wyrażenie to zapytanie, dla którego na stronie wyświetlane są wyniki wyszukiwania.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu 

213

W zakładce Opcje rozszerzone: 

Opcje podstawowe. Opcje z tej sekcji pozwalają określić, czy widoczne są filtry i przycisk wyszukiwania zaawansowanego. Znajdują się tu też podstawowe parametry związane z opisem widocznym na stronie.



Opcje rozszerzone. Te opcje dotyczą głównie paginacji i sortowania. Znajdują się tu też opcje związane z kanałami RSS.



Opcje integracji. Ta sekcja pozwala wyświetlić lub ukryć odnośnik do kanału RSS dla docelowej strony danej pozycji menu.



Opcje pozycji menu. Te opcje określają wygląd odnośników.



Opcje wyglądu strony. Opcje z tej grupy służą do określania tytułu i nagłówka strony oraz niestandardowych stylów używanych na stronie.



Opcje metadanych. Te opcje pozwalają dodać metadane dla docelowej strony powiązanej z pozycją menu. Dane te są używane zamiast globalnych metadanych, ale tylko dla docelowej strony.

Przegląd typów pozycji menu z grupy Doniesienia Grupa Doniesienia obejmuje trzy typy pozycji menu. Wszystkie związane są z wyświetlaniem danych z komponentu Doniesienia. Oto te typy: 

Wszystkie kategorie doniesień — lista. Udostępnia odnośnik do listy wszystkich wybranych kategorii.



Jedna kategoria doniesień — lista. Wyświetla listę wszystkich doniesień z określonej kategorii.



Pojedyncze źródło. Wyświetla informacje z jednego źródła.

Typy pozycji menu z tej grupy mają cztery wspólne zbiory parametrów. W zakładce Opcje rozszerzone w obszarze roboczym typów z tej grupy znajdują się wymienione poniżej sekcje (są one wspólne dla wszystkich trzech typów): 

Opcje kanału. Ta sekcja obejmuje opcje związane z wyświetlaniem kanału. Dotyczą one m.in. grafiki i opisu kanału oraz uporządkowania i długości wiadomości.



Opcje pozycji menu. Opcje z tej sekcji określają wygląd odnośników.



Opcje wyglądu strony. Opcje z tej grupy określają tytuł i nagłówek strony, a także przypisany do niej niestandardowy styl.



Opcje metadanych. Kontrolki w tym miejscu umożliwiają podanie metadanych dla docelowej strony pozycji menu. Wprowadzone tu dane są używane zamiast globalnych metadanych, ale tylko dla docelowej strony.

Poniżej przedstawiono każdy typ pozycji menu z grupy Doniesienia i opisano wyjątkowe aspekty każdego z nich.

214

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami Wszystkie kategorie doniesień — lista

Ten typ pozycji menu umożliwia wyświetlanie listy kategorii doniesień z komponentu Doniesienia witryny. Na rysunku 8.18 pokazano, jak dane mogą wyglądać na stronie. Nazwy kategorii są odnośnikami do odrębnych stron, na których znajdują się listy kanałów z poszczególnych kategorii. Rysunek 8.18. Przykład wykorzystania typu pozycji menu Wszystkie kategorie doniesień — lista

Typ pozycji menu Wszystkie kategorie doniesień — lista udostępnia kilka wyjątkowych opcji. 

W zakładce Szczegóły: 



Wybierz nadrzędną kategorię. Wpisana tu wartość określa, która kategoria się pojawi. Pole to jest wymagane.

W zakładce Opcje rozszerzone: 

Opcje listy wszystkich kategorii. Opcje z tej sekcji określają układ kategorii wyświetlanych na pierwszej stronie (najwyższego poziomu).



Opcje listy jednej kategorii. Opcje z tej sekcji określają układ strony wyświetlanej po kliknięciu przez użytkownika danej kategorii. Dostępne tu ustawienia dotyczą danych na temat kategorii.



Opcje listy pozycji. Opcje z tej sekcji określają układ strony wyświetlanej po kliknięciu przez użytkownika danej kategorii. Dostępne tu ustawienia dotyczą listy artykułów.

Jedna kategoria doniesień — lista

Ten typ pozycji menu umożliwia wyświetlanie strony z listą doniesień z danej kategorii, co przedstawia rysunek 8.19.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

215

Rysunek 8.19. Działanie typu pozycji menu Jedna kategoria doniesień — lista

Typ pozycji menu Jedna kategoria doniesień — lista ma kilka wyjątkowych opcji. 

W zakładce Szczegóły: 



Kategoria. Wpisana tu wartość określa, która kategoria się pojawi. Pole to jest wymagane.

W zakładce Opcje rozszerzone: 

Opcje listy jednej kategorii. Opcje z tej sekcji określają układ strony wyświetlanej po kliknięciu przez użytkownika danej kategorii. Dostępne tu ustawienia dotyczą danych na temat kategorii.



Opcje listy pozycji. Opcje z tej sekcji określają układ strony wyświetlanej po kliknięciu przez użytkownika danej kategorii. Dostępne tu ustawienia dotyczą listy artykułów.

Pojedyncze źródło

Ten typ pozycji menu wyświetla na stronie zawartość jednego źródła, co pokazano na rysunku 8.20. Typ pozycji menu Pojedyncze źródło ma tylko jedno wyjątkowe pole — Kanał informacyjny. Znajduje się ono w zakładce Szczegóły i jest wymagane. Najpierw należy kliknąć przycisk Wybierz, aby wyświetlić listę kanałów z komponentu Doniesienia, a następnie wybrać kanał, który ma być widoczny na stronie.

216

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 8.20. Działanie typu pozycji menu Pojedyncze źródło

Korzystanie z typu pozycji menu Lista wyników wyszukiwania Grupa Wyszukiwanie zawiera tylko jeden typ pozycji menu — Lista wyników wyszukiwania. Typ ten umożliwia wyświetlanie odnośnika do strony z formularzem wyszukiwania lub udostępnianie zbioru wyników dla zdefiniowanego zapytania. Rysunek 8.21 przedstawia działanie tego typu pozycji menu bez określonego zapytania. Choć typ pozycji menu Lista wyników wyszukiwania jest podobny do typu Wyszukiwanie indeksujące, daje mniejszą swobodę w zakresie konfiguracji i nie zapewnia dostępu do wyszukiwania zaawansowanego.

Typ pozycji menu Lista wyników wyszukiwania ma następujące parametry: 

W zakładce Szczegóły: 



Szukany tekst. Wpisane tu wyrażenie służy do generowania wyników wyszukiwania na stronie. Pole to jest opcjonalne.

W zakładce Opcje rozszerzone: 

Opcje podstawowe. Te opcje określają, czy na stronie widoczne są filtry i przycisk wyszukiwania zaawansowanego. Znajdują się tu też parametry związane z opisem widocznym na stronie.



Opcje wyglądu strony. Opcje z tej grupy określają tytuł i nagłówek strony, a także przypisany do niej niestandardowy styl.



Opcje metadanych. Kontrolki w tym miejscu umożliwiają podanie metadanych dla docelowej strony pozycji menu. Wprowadzone tu dane są używane zamiast globalnych metadanych, ale tylko dla docelowej strony.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

217

Rysunek 8.21. Przykład zastosowania typu pozycji menu Lista wyników wyszukiwania do udostępnienia samego formularza wyszukiwania

Przegląd typów pozycji menu z grupy Użytkownicy Grupa Użytkownicy obejmuje sześć typów pozycji menu. Wszystkie udostępniają formularze dla użytkowników. Oto te typy: 

Logowanie. Wyświetla formularz logowania w obszarze z treścią strony.



Profil użytkownika. Wyświetla profil użytkownika.



Dostosuj swój profil. Wyświetla interfejs do edycji profilu użytkownika.



Rejestracja. Wyświetla formularz rejestracji użytkownika w witrynie systemu Joomla!.



Przypomnienie nazwy. Wyświetla formularz używany do wyrażenia prośby o przypomnienie nazwy.



Ustawienie hasła. Wyświetla formularz umożliwiający użytkownikom zażądanie ponownego ustawienia hasła.

218

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Większość parametrów jest wspólna dla wszystkich typów pozycji menu z tej grupy. W zakładce Opcje rozszerzone obszaru roboczego tych typów znajdują się wymienione poniżej sekcje (występują one we wszystkich typach): 

Opcje pozycji menu. Opcje z tej sekcji określają wygląd odnośników.



Opcje wyglądu strony. Opcje z tej grupy określają tytuł i nagłówek strony, a także przypisany do niej niestandardowy styl.



Opcje metadanych. Kontrolki w tym miejscu umożliwiają podanie metadanych dla docelowej strony pozycji menu. Wprowadzone tu dane są używane zamiast globalnych metadanych, ale tylko dla docelowej strony.

Poniżej omówiono każdy typ pozycji menu z grupy Użytkownicy i przedstawiono wyjątkowe cechy poszczególnych typów. Logowanie

Typ pozycji menu Logowanie umożliwia wyświetlanie we frontonie witryny standardowego formularza logowania systemu Joomla!. Pozycje menu tego typu (w odróżnieniu od modułu Logowanie) wyświetlają formularz w obszarze z treścią strony, co przedstawia rysunek 8.22. Warto zauważyć, że strona ta służy zarówno do logowania się, jak i do wylogowywania. Dlatego parametry tego typu umożliwiają dostosowanie pozycji menu do obu tych celów. Rysunek 8.22. Działanie typu pozycji menu Logowanie

Typ pozycji menu Logowanie ma kilka wyjątkowych opcji. Wszystkie znajdują się w zakładce Opcje rozszerzone. Trzeba kliknąć grupę Opcje podstawowe, aby otworzyć parametry, które umożliwiają wskazanie stron otwieranych po zalogowaniu i wylogowaniu użytkownika. Można też określić tu wygląd formularza.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

219

Profil użytkownika

Typ pozycji menu Profil użytkownika wyświetla uwierzytelnionym osobom dane z profilu, a także odnośnik umożliwiający ich edycję. Warto zauważyć, że ten typ jest przydatny tylko dla uwierzytelnionych użytkowników. Pozycja tego typu znajduje się już w domyślnym menu użytkownika. Działanie tego typu pozycji menu przedstawia rysunek 8.23. Rysunek 8.23. Działanie typu pozycji menu Profil użytkownika

Więcej informacji na temat zarządzania użytkownikami i podobnych funkcji znajdziesz w rozdziale 10.

Ten typ pozycji menu nie ma wyjątkowych parametrów. Dostosuj swój profil

Typ pozycji menu Dostosuj swój profil zapewnia użytkownikom stronę, na której mogą zarządzać danymi konta i ustawiać opcje witryny (w tym język i strefę czasową). Przedstawia to rysunek 8.24. Warto zauważyć, że użytkownik musi się zalogować, aby uzyskać dostęp do tego formularza.

220

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 8.24. Typ pozycji menu Dostosuj swój profil

Ten typ pozycji menu nie ma wyjątkowych parametrów.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

221

Rejestracja

Ten typ pozycji menu pozwala umieścić formularz rejestracji na odrębnej stronie, co przedstawia rysunek 8.25. Rysunek 8.25. Działanie typu pozycji menu Rejestracja

Ten typ pozycji menu nie ma wyjątkowych parametrów. Przypomnienie nazwy

Ten typ pozycji menu pozwala umieścić na stronie formularz do przypominania nazwy, przedstawiony na rysunku 8.26. Ten typ pozycji menu nie ma wyjątkowych parametrów. Ustawienie hasła

Ten typ pozycji menu pozwala umieścić na stronie formularz do przypominania hasła, widoczny na rysunku 8.27. Ten typ pozycji menu nie ma wyjątkowych parametrów.

222

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 8.26. Działanie domyślnego typu pozycji menu Przypomnienie nazwy

Rysunek 8.27. Działanie domyślnego typu pozycji menu Ustawienie hasła

Przegląd typów pozycji menu z grupy Zakładki Grupa Zakładki obejmuje trzy typy pozycji menu. Wszystkie dotyczą wyświetlania danych z komponentu Zakładki. Trzy dostępne tu typy to: 

Wszystkie kategorie zakładek — lista. Wyświetla listę wszystkich kategorii zakładek z systemu.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

223



Jedna kategoria zakładek — lista. Wyświetla listę wszystkich zakładek z określonej kategorii.



Dodaj zakładkę. Jest to specjalny typ pozycji menu. Wyświetla formularz, w którym użytkownik może przesłać zakładkę przeznaczoną do dodania do witryny. Omówienie komponentu Zakładki zawiera rozdział 16.

Typy pozycji menu z tej grupy mają szereg wspólnych parametrów. Zakładka Opcje rozszerzone w obszarze roboczym każdego typu obejmuje następujące opcje (są one wspólne dla wszystkich trzech typów): 

Opcje pozycji menu. Opcje z tej sekcji określają wygląd odnośników.



Opcje wyglądu strony. Opcje z tej grupy określają tytuł i nagłówek strony, a także przypisany do niej niestandardowy styl.



Opcje metadanych. Kontrolki w tym miejscu umożliwiają podanie metadanych dla docelowej strony pozycji menu. Wprowadzone tu dane są używane zamiast globalnych metadanych, ale tylko dla docelowej strony.

Poniżej omówiono każdy typ pozycji menu z grupy Zakładki i przedstawiono wyjątkowe aspekty poszczególnych typów. Wszystkie kategorie zakładek — lista

Ten typ pozycji menu można wykorzystać do wyświetlania na stronie listy kategorii zakładek. Nazwy kategorii można kliknąć, aby wyświetlić listę wszystkich zakładek z kategorii. Działanie tego typu przedstawia rysunek 8.28. Rysunek 8.28. Działanie typu pozycji menu Wszystkie kategorie zakładek — lista

224

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Typ pozycji menu Wszystkie kategorie zakładek — lista zawiera kilka wyjątkowych opcji. 

W zakładce Szczegóły: 



Wybierz nadrzędną kategorię. Wybrana tu wartość określa, które kategorie pojawią się na stronie. Opcja Główna pozwala wyświetlić wszystkie kategorie z systemu. Pole to jest wymagane.

W zakładce Opcje rozszerzone: 

Opcje listy wszystkich kategorii. Opcje z tej sekcji określają układ kategorii wyświetlanych na pierwszej stronie (najwyższego poziomu).



Opcje listy jednej kategorii. Opcje z tej sekcji określają układ strony wyświetlanej po kliknięciu przez użytkownika danej kategorii. Dostępne tu ustawienia dotyczą danych na temat kategorii.



Opcje listy pozycji. Opcje z tej sekcji określają układ strony wyświetlanej po kliknięciu przez użytkownika danej kategorii. Dostępne tu ustawienia dotyczą listy kontaktów.

Jedna kategoria zakładek — lista

Ten typ pozycji menu wyświetla stronę z listą wszystkich zakładek z jednej kategorii, co przedstawia rysunek 8.29. Rysunek 8.29. Działanie typu pozycji menu Jedna kategoria zakładek — lista

Typ pozycji menu Jedna kategoria zakładek — lista zawiera kilka wyjątkowych opcji. 

W zakładce Szczegóły: 

Wybierz kategorię. Wybrana tu wartość określa, która kategoria pojawi się na stronie. Pole to jest wymagane.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu 

225

W zakładce Opcje rozszerzone: 

Opcje listy jednej kategorii. Opcje z tej sekcji określają układ strony wyświetlanej po kliknięciu przez użytkownika danej kategorii. Dostępne tu ustawienia dotyczą danych na temat kategorii.



Opcje listy pozycji. Opcje z tej sekcji określają układ strony wyświetlanej po kliknięciu przez użytkownika danej kategorii. Dostępne tu ustawienia dotyczą listy kontaktów.

Dodaj zakładkę

Ten typ pozycji menu można wykorzystać, aby umożliwić użytkownikom frontonu przesyłanie zakładek do witryny, co pokazano na rysunku 8.30. Możliwość tę mają tylko użytkownicy z poziomem dostępu Special (czyli od grupy autorów w górę). Jeśli użytkownik bez potrzebnych uprawnień będzie miał dostęp do pozycji menu tego typu i ją kliknie, zobaczy komunikat o błędzie. Rysunek 8.30. Działanie typu pozycji menu Dodaj zakładkę

Ten typ pozycji menu nie ma wyjątkowych parametrów. Korzystanie z typu pozycji menu Wpinacz Grupa Wpinacz obejmuje tylko jeden typ pozycji menu — Wpinacz. Typ ten umożliwia utworzenie odnośnika do ramki iFrame, która pozwala wyświetlić w witrynie stronę z zewnętrzną zawartością, co pokazano na rysunku 8.31.

226

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 8.31. Działanie typu pozycji menu Wpinacz — tu w ramce wyświetlana jest strona Joomla! Extensions Directory

Typ pozycji menu Wpinacz udostępnia liczne parametry konfiguracyjne w zakładce Opcje rozszerzone. Oto sekcje z tej zakładki: 

Opcje podstawowe. Jedyne dostępne tu pole jest wymagane. Należy w nim wpisać adres URL strony, która ma pojawić się w ramce iFrame.



Paski przewijania. Tu można podać wymiary ramki iFrame i określić, czy mają być w niej widoczne paski przewijania, gdy strona nie mieści się w ramce.



Opcje rozszerzone. W tej sekcji znajdują się dodatkowe opcje związane z tym, jak ramka ma działać, gdy jej zawartość jest większa od dostępnego obszaru.



Opcje pozycji menu. Opcje z tej sekcji określają wygląd odnośników.



Opcje wyglądu strony. Opcje z tej grupy określają tytuł i nagłówek strony, a także przypisany do niej niestandardowy styl.



Opcje metadanych. Kontrolki w tym miejscu umożliwiają podanie metadanych dla docelowej strony pozycji menu. Wprowadzone tu dane są używane zamiast globalnych metadanych, ale tylko dla docelowej strony.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

227

Przegląd typów pozycji menu z grupy Łącza systemowe W grupie Łącza systemowe znajdują się trzy typy pozycji menu: 

Łącze zewnętrzne. Pozwala dodać do menu odnośnik do zewnętrznego adresu URL.



Alias pozycji menu. Przydaje się do tworzenia pozycji menu, które prowadzą do docelowej strony istniejącej pozycji.



Separator. Dodaje do menu separator. Przydaje się do dodawania tytułów dla grup pozycji w menu.

Poniżej opisano wszystkie typy pozycji menu z grupy Łącza systemowe i omówiono szczegółowo każdy z nich. Łącze zewnętrzne

Typ pozycji menu Łącze zewnętrzne umożliwia dodanie do witryny systemu Joomla! odnośnika do strony zewnętrznej. Opcje tego typu pozycji menu, na które warto zwrócić uwagę, to: 

W zakładce Szczegóły: 



Łącze. Tu należy wprowadzić adres URL strony, do której odnośnik ma prowadzić.

W zakładce Opcje rozszerzone: Tu można zmienić styl pozycji menu.

Alias pozycji menu

Typ Alias pozycji menu zaprojektowano po to, aby móc tworzyć kopie pozycji menu, jeśli dana opcja ma pojawiać się na stronie w więcej niż jednym menu. Jeśli np. chcesz umieścić opcję w nagłówku i stopce strony, możesz utworzyć dwie standardowe pozycje menu i przypisać je do menu w górnej i dolnej części strony. Możesz też przygotować jedną standardową pozycję menu i przypisać ją do jednego menu, a następnie utworzyć alias i przypisać go do drugiego menu. Alias ma te same ustawienia co pierwotna pozycja menu. Zmiana pierwotnej pozycji powoduje jednocześnie modyfikację aliasu, co upraszcza zarządzanie pozycjami menu. Ten typ pozycji menu ma tylko jeden parametr, na który należy zwrócić uwagę — Pozycja menu. Jest on wymagany i znajduje się w sekcji Wymagane ustawienia w zakładce Opcje rozszerzone. W polu kombi Pozycja menu należy wybrać jedną z istniejących pozycji menu z witryny. Separator

Za pomocą tego typu pozycji menu można dodać do menu graficzny separator. Separatory umożliwiają podział długich list pozycji menu i umożliwiają wizualne grupowanie pozycji; oprócz tego nie mają innych funkcji. Ten typ pozycji menu ma tylko jeden parametr wart uwagi — Grafika w menu. Znajduje się on w zakładce Opcje rozszerzone i umożliwia określenie grafiki wyświetlanej dla pozycji menu tego typu.

228

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Tworzenie wielopoziomowych menu Domyślny system Joomla! 3 umożliwia łatwe tworzenie menu składających się z wielu poziomów pozycji menu. Wszystkie potrzebne operacje można wykonać z poziomu Projektanta pozycji menu. Wystarczy dodać pozycje do menu, a następnie utworzyć relację nadrzędna – podrzędna między poszczególnymi pozycjami. Doskonałą ilustracją zastosowania tej techniki do tworzenia złożonych menu jest menu About Joomla! w przykładowych danych.

Aby utworzyć jedno menu z wieloma poziomami pozycji, należy wykonać następujące operacje: 1. Otworzyć modyfikowane menu przez kliknięcie jego nazwy w menu Menu na głównym pasku nawigacji systemu administracyjnego. W przeglądarce pojawi się Projektant pozycji menu. 2. Kliknąć ikonę Utwórz, aby dodać nową pozycję menu, lub kliknąć nazwę istniejącej pozycji. Pojawi się okno dialogowe Projektant pozycji menu: Dostosuj. 3. W polu Pozycja macierzysta zaznaczyć nadrzędną pozycję menu dla edytowanej pozycji. 4. Uzupełnić wybrane z pozostałych pól. Jeśli chcesz, aby styl odnośników drugiego lub trzeciego poziomu był inny niż na pierwszym poziomie, dodaj niestandardowy styl. Umożliwia to pole Klasa CSS łącza w sekcji Opcje pozycji menu w zakładce Opcje rozszerzone obszaru roboczego pozycji menu.

5. Kliknąć ikonę Zapisz. System zapisze zmiany wprowadzone w pozycji i wróci do Projektanta pozycji menu. W systemie Joomla! 3 można też zmienić kolejność pozycji, przenosząc je bezpośrednio w Projektancie pozycji menu.

Proces ten w razie potrzeby można powtórzyć, aby utworzyć wiele poziomów pozycji menu, przy czym każdą pozycję należy połączyć z pozycją nadrzędną. W tym rozwiązaniu wszystkie elementy nadrzędne i ich pozycje podrzędne pojawią się w jednym menu. Opcje kontrolujące, czy domyślnie menu jest rozwinięte i wyświetla wszystkie poziomy, czy jest zamknięte i rozwija się tylko w odpowiedzi na kliknięcie, znajdują się w parametrach poszczególnych modułów menu. Omówienie określania stylu menu znajduje się w rozdziale 20. Rozdział 22. obejmuje analizę rozszerzeń, które można dodać do witryny w celu wzbogacenia funkcji menu.

Edytowanie i usuwanie pozycji menu Istniejące menu można edytować za pomocą Projektanta pozycji menu. Aby zmodyfikować pozycję menu, należy albo kliknąć jej nazwę w Projektancie pozycji menu, albo zaznaczyć daną pozycję, a następnie kliknąć ikonę Dostosuj na pasku narzędzi tego projektanta.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

229

Niezależnie od zastosowanej metody system otworzy okno dialogowe Projektant pozycji menu: Dostosuj. Okno dialogowe Projektant pozycji menu: Dostosuj wygląda identycznie jak okno Projektant pozycji menu: Utwórz — obejmuje te same pola i obowiązują w nim te same wymogi. Aby wprowadzić zmiany w pozycji menu, wystarczy zmodyfikować wybrane pola w oknie dialogowym Projektant pozycji menu: Dostosuj, a następnie kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Wszystkie modyfikacje zostaną natychmiast zastosowane. Usuwanie pozycji menu to proces dwuetapowy. Najpierw pozycja jest przenoszona do kosza, a następnie należy opróżnić kosz. Umieszczenie pozycji menu w koszu powoduje usunięcie jej z Projektanta pozycji menu. Pozycje menu umieszczone w koszu są w nim przechowywane bezterminowo. Administrator może przywrócić te pozycje lub je usunąć. Przywracane pozycje trafiają z powrotem do swych pierwotnych lokalizacji, natomiast pozycje usunięte są trwale kasowane z systemu i nie można ich później odzyskać. Aby przenieść pozycję menu do kosza, należy wykonać następujące kroki: 1. Otworzyć Projektanta pozycji menu z pozycjami przeznaczonymi do usunięcia. W tym celu należy wybrać opcję Menu na pasku nawigacji systemu administracyjnego i kliknąć nazwę menu, w którym znajdują się te pozycje. W przeglądarce otworzy się Projektant pozycji menu. 2. Zaznaczyć pola wyboru obok pozycji przeznaczonych do usunięcia. 3. Kliknąć ikonę Kosz na pasku narzędzi. System przeniesie wybrane pozycje do kosza. System natychmiast kończy publikowanie wszystkich pozycji menu przeniesionych do kosza i ukrywa je przed osobami odwiedzającymi witrynę.

Przywracanie pozycji z kosza Pozycje menu przeniesione do kosza są w nim przechowywane bezterminowo do czasu podjęcia dalszych działań przez administratora. Każdą pozycję menu można w dowolnym momencie przywrócić. Proces przywracania pozycji jest prosty, a efekty jego działania — natychmiastowe. Pozycja zostaje usunięta z kosza i umieszczona w miejscu, w którym znajdowała się przed przeniesieniem do kosza. Aby przywrócić pozycję menu z kosza, należy wykonać następujące operacje: 1. Uruchomić Projektanta pozycji menu przez kliknięcie nazwy menu dostępnej poprzez opcję Menu na pasku nawigacji systemu administracyjnego. W przeglądarce pojawi się Projektant pozycji menu. 2. Zmienić ustawienie filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System ponownie wczyta listę pozycji menu i wyświetli tylko te przeniesione do kosza.

230

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Pokazywane są tu tylko pozycje menu umieszczone pierwotnie w danym menu. Dla każdego menu istnieje odrębny kosz (nie ma globalnego kosza).

3. Kliknąć pole wyboru obok pozycji przeznaczonej do przywrócenia. 4. Kliknąć ikonę Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System usunie pozycję menu z kosza i przywróci ją w pierwotnej pozycji. Trwałe usuwanie pozycji Pozycje menu przechowywane w koszu można wykasować z systemu przez ich usunięcie. Wykonanie tej operacji za pomocą menedżera Kosz powoduje trwałe wykasowanie pozycji z systemu — nie można jej później przywrócić. Aby trwale usunąć pozycję z kosza, należy wykonać następujące operacje: 1. Uruchomić Projektanta pozycji menu przez kliknięcie nazwy menu dostępnej poprzez opcję Menu na pasku nawigacji systemu administracyjnego. W przeglądarce pojawi się Projektant pozycji menu. 2. Zmienić ustawienie filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System ponownie wczyta listę pozycji menu i wyświetli tylko te przeniesione do kosza. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok pozycji przeznaczonej do usunięcia. 4. Kliknąć przycisk Opróżnij na pasku narzędzi w górnej części strony. System natychmiast usunie pozycję i wyświetli komunikat o powodzeniu. Przed opróżnieniem kosza system nie wyświetla okna dialogowego z potwierdzeniem. Usuwanie odbywa się natychmiast, a jego efekty są trwałe.

Kontrolowanie dostępu do menu i pozycji menu Zarówno dla menu, jak i dla pozycji menu można zastosować poziomy dostępu. Oznacza to, że można określić, które grupy użytkowników widzą menu i ich pozycje oraz mogą z nich korzystać. Kontrola dostępu umożliwia ograniczenie widoczności zawartości witryny i możliwości korzystania z niektórych funkcji. W wielu witrynach kontrola dostępu odgrywa rolę nie tylko ze względu na bezpieczeństwo witryny, ale też w kontekście marketingu. Dzięki selektywnemu wyświetlaniu odnośników, których użycie wymaga zarejestrowania się, można zmotywować użytkowników do zarejestrowania się w witrynie. Ogólna reguła jest taka, że jeśli występuje niezgodność między poziomem dostępu menu i pozycji menu, wybierany jest bardziej restrykcyjny z nich.

Rozdział 8.  Praca z systemem menu

231

Widoczność menu i ich pozycji można kontrolować albo razem, albo osobno z uwzględnieniem logicznych ograniczeń. Oto przykład — jeśli dla pozycji z danego menu ustawiono poziom dostępu Public, natomiast poziom dostępu dla samego menu ma wartość Registered, użytkownicy nieuwierzytelnieni (publiczni) nie zobaczą ani menu, ani poszczególnych pozycji. Z kolei jeżeli poziom dostępu do menu jest ustawiony na Public, a dla poszczególnych pozycji — na Registered, widoczne będzie samo menu, ale już nie jego opcje. W obu sytuacjach uwierzytelnieni użytkownicy mają dostęp zarówno do menu, jak i do jego pozycji. Poziom dostępu do menu można ustawić za pomocą odpowiedniego modułu menu. Aby ustawić dostęp dla całego menu, należy wykonać następujące operacje: 1. Kliknąć opcję Moduły w menu Rozszerzenia. Pojawi się menedżer Moduły. 2. Znaleźć moduł powiązany z modyfikowanym menu. 3. Kliknąć nazwę tego modułu. W przeglądarce pojawi się okno dialogowe do edycji modułu. 4. W polu kombi Dostęp ustawić poziom dostępu dla całego menu powiązanego z danym modułem. 5. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij. System zapisze zmiany i wróci do menedżera Moduły. Poziom dostępu do pozycji menu można ustawić gdzie indziej, w oknie dialogowym Projektant pozycji menu: Dostosuj. Aby to zrobić, należy wykonać następujące kroki: 1. Za pomocą opcji Menu z paska nawigacji systemu administracyjnego wybrać nazwę menu zawierającego modyfikowaną pozycję. W przeglądarce otworzy się Projektant pozycji menu. 2. Kliknąć nazwę modyfikowanej pozycji. W przeglądarce pojawi się okno dialogowe Projektant pozycji menu: Dostosuj. 3. W polu kombi Dostęp ustawić poziom dostępu dla danej pozycji. 4. Kliknąć ikonę Zapisz i zamknij. System zapisze zmiany i wróci do Projektanta pozycji menu. Poziomy dostępu do artykułów i wielu innych elementów można ustawić także za pomocą specyficznych dla nich parametrów. Oznacza to, że czasem trzeba uwzględnić także trzeci poziom kontroli dostępu. Niezależnie od tego ogólna zasada pozostaje taka sama — jeśli występuje niezgodność, system stosuje bardziej restrykcyjny poziom.

Podsumowanie W tym rozdziale omówiono mechanizmy zarządzania menu w systemie Joomla! i istotne funkcje związane z tworzeniem menu witryny oraz zarządzaniem nimi. Wyjaśniono tu następujące ważne zagadnienia: 

Zależności między menu, pozycjami menu i modułami menu.



Korzystanie z Projektanta menu.

232

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami 

Korzystanie z Projektanta pozycji menu.



Tworzenie, modyfikowanie i usuwanie menu.



Tworzenie, modyfikowanie i usuwanie pozycji menu.



Tworzenie i modyfikowanie modułów menu.



Tworzenie menu wielopoziomowych.



Kontrolowanie dostępu do menu i pozycji menu.

Następny rozdział dotyczy węższego, ale równie ważnego obszaru — zarządzania stroną główną witryn systemu Joomla!.

Rozdział 9.

Zarządzanie stroną startową witryny W tym rozdziale: 

Wybieranie strony startowej



Określanie odpowiednich typów pozycji menu dla strony startowej



Kontrolowanie układu strony startowej



Publikowanie artykułów na stronie startowej



Publikowanie komponentów na stronie startowej



Publikowanie modułów na stronie startowej

W systemie Joomla! strona główna witryny jest nazywana stroną startową. Strona startowa witryny wywołuje u odwiedzających pierwsze wrażenie. Z uwagi na tę ważną rolę twórcy systemu Joomla! udostępnili właścicielom witryn specjalne narzędzia do zarządzania takimi stronami i ich zawartością. Ten rozdział ma pomóc w opanowaniu tych narzędzi i potrzebnych technik, co pozwoli wywoływać pozytywne pierwsze wrażenia u użytkowników. Narzędzia z systemu administracyjnego zapewniają dużą kontrolę nad stroną główną witryny. Pozwalają przypisać do strony startowej artykuły, a także dane wyjściowe komponentów i modułów. Choć manipulowanie treścią to najłatwiejszy sposób na zbudowanie efektywnej strony startowej, można też zmienić jej układ. Zarządzanie układem umożliwiają kontrolki w polach parametrów pozycji menu i artykułów. Aby zrobić jeszcze więcej, można przypisać do strony startowej niepowtarzalny szablon i zapewnić jej wyjątkowy wygląd oraz styl. Na kolejnych stronach znajdziesz omówienie różnych opcji związanych ze stroną startową. Dowiesz się też, jak stosować komponenty i moduły na stronie startowej oraz jak zmodyfikować układ, aby zwiększyć różnorodność stron i użyteczność witryny.

234

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Tworzenie strony startowej witryny W systemie Joomla! strona startowa może się zmieniać. Nie istnieje ściśle określona strona startowa — jako startową można ustawić dowolną stronę i wyświetlić na niej wybrane treści. Dlatego też nie istnieje jeden ustalony układ strony startowej. Zależy on w dużym stopniu od typu pozycji menu wybranego dla strony i od konfiguracji danej pozycji. W domyślnej witrynie systemu Joomla! status strony startowej ma strona Home z menu Main Menu. Na rysunku 9.1 pokazano, jak ustalić, która strona w systemie pełni funkcję startowej. Rysunek 9.1. Ikony określają, w którym menu znajduje się pozycja ustawiona obecnie jako strona startowa

Strona startowa w domyślnej witrynie systemu Joomla! 3 została utworzona za pomocą typu pozycji menu Artykuły wyróżnione — przegląd. Pozycję tę skonfigurowano tak, aby powstał układ widoczny we frontonie. Strona zawiera jeden artykuł główny rozciągający się na całą szerokość strony i trzy wprowadzenia umieszczone w trzech kolumnach. Na rysunku 9.2 widoczna jest domyślna strona startowa z zainstalowanymi przykładowymi danymi. Typ pozycji menu nie jest oczywiście jedynym czynnikiem wpływającym na wygląd strony startowej. Ważny jest też szablon strony — zwłaszcza ze względu na rozmieszczenie modułów i elementów dekoracyjnych poza obszarem z treścią. Znaczenie ma również układ artykułu, przy czym może być ono niewielkie (zależy to od ograniczeń, jakie na wygląd treści nakłada typ pozycji menu). Koniecznie trzeba zrozumieć rolę poszczególnych elementów, aby uzyskać kontrolę nad układem strony startowej.

Rozdział 9.  Zarządzanie stroną startową witryny

235

Rysunek 9.2. Domyślna strona systemu Joomla! 3 z zainstalowanymi przykładowymi danymi

W tym podrozdziale opisano domyślny typ pozycji menu udostępniany przez system Joomla! w celu ułatwienia tworzenia układu strony startowej. Ponadto wyjaśniono, jak pójść o krok dalej i ustawić specjalny szablon dla takiej strony. Z dalszych punktów dowiesz się, jak zarządzać różnymi rodzajami treści na stronie startowej.

Wprowadzenie do domyślnych opcji układu zawartości W domyślnej instalacji systemu Joomla! dostępnych jest kilka typów pozycji menu, które dobrze nadają się do tworzenia strony startowej. Wprawdzie w konfiguracji domyślnej wykorzystano typ Artykuły wyróżnione — przegląd, jednak równie dobrze można zastosować inne typy. Aby podjąć odpowiednią decyzję, należy zrozumieć dostępne możliwości i ustalić, który typ pozycji menu jest najlepiej dostosowany do potrzeb. Oto czynniki, które warto uwzględnić w trakcie podejmowania decyzji: 

Potrzeba uzyskania określonego układu. Poszczególne typy pozycji menu zapewniają różny poziom swobody w zakresie zmiany układu.



Charakter witryny. W blogu prawdopodobnie warto zastosować inny typ pozycji menu niż w witrynie pełniącej funkcję katalogu produktów.



Ilość treści na stronie startowej. Niektóre typy pozycji menu są zaprojektowane pod kątem wyświetlania dużej liczby artykułów, natomiast inne służą do pokazywania pojedynczych tekstów.

236

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Należy pamiętać, że typ pozycji menu określa tylko to, co dzieje się w obszarze z treścią strony. Informacje wyświetlane na pozycjach modułów nie zależą od wybranego typu pozycji menu.

Istnieją trzy typy pozycji menu, które dobrze nadają się do wykorzystania jako strona startowa witryny: 

Wyróżnione artykuły — przegląd. Jeśli wybierzesz ten typ pozycji menu dla strony startowej, wyświetlane na niej będą artykuły oznaczone jako wyróżnione. Ten typ pozycji menu jest używany jako strona startowa w konfiguracji domyślnej. Bardzo dobrze sprawdza się w witrynach, których zawartość regularnie się zmienia. Można go używać także w blogach. Zakładka Opcje rozszerzone tego typu pozycji menu pozwala kontrolować liczbę artykułów głównych i wprowadzających, a także zastosować układ wielokolumnowy dla tych ostatnich.



Jedna kategoria artykułów — przegląd. Jest to tradycyjny układ bloga, w którym wyświetlane są wprowadzenia do artykułów z danej kategorii. Zakładka Opcje rozszerzone tego typu pozycji menu pozwala kontrolować liczbę artykułów głównych i wprowadzających, a także zastosować układ wielokolumnowy dla tych ostatnich.



Pojedynczy artykuł. Ten typ pozycji menu wyświetla na stronie jeden artykuł. Nadaje się do tworzenia witryn marketingowych lub z katalogami, na których strona startowa wyświetla jeden element, np. powitanie.

Typ pozycji menu Wyróżnione artykuły — przegląd opisano szczegółowo dalej, a omówienie typów Jedna kategoria artykułów — przegląd i Pojedynczy artykuł znajdziesz w rozdziale 8. Aby zobaczyć, jak każdy z wymienionych typów pozycji menu wygląda we frontonie witryny, zajrzyj do rozdziału 8.

Jak wcześniej wspomniano, stronę startową widoczną w domyślnej instalacji systemu Joomla! utworzono za pomocą typu pozycji menu Wyróżnione artykuły — przykład. Stronę tę przedstawia rysunek 9.2. Ten typ pozycji menu udostępnia kilka opcji, które pozwalają zmienić wygląd układu treści. Aby wyświetlić parametry wpływające na układ domyślnej witryny, należy otworzyć pozycję menu kontrolującą stronę startową. Wymaga to wykonania następujących operacji: 1. Kliknięcia opcji Main Menu w menu Menu na głównym pasku nawigacji w systemie administracyjnym. W przeglądarce otworzy się okno Projektant pozycji menu dla menu Main Menu. 2. Kliknięcia pozycji menu o nazwie Home. W przeglądarce pojawi się okno dialogowe Projektant pozycji menu: Dostosuj. 3. Kliknąć zakładkę Opcje rozszerzone. System otworzy tę zakładkę. Najważniejsze opcje wpływające na układ znajdują się w sekcji Opcje przeglądu artykułów. Można tu ustawić liczbę wyświetlanych elementów, liczbę kolumn z artykułami, kolejność elementów i kontrolki paginacji wyświetlane w dolnej części ekranu.

Rozdział 9.  Zarządzanie stroną startową witryny

237

W konfiguracji domyślnej strona startowa wyświetla wyróżnione artykuły z wszystkich kategorii. Układ obejmuje jeden artykuł główny i trzy wprowadzenia w trzech kolumnach. Zakładkę Opcje rozszerzone z obszaru roboczego pozycji menu Home przedstawia rysunek 9.3. Rysunek 9.3. Zakładka Opcje rozszerzone pozycji menu Home z instalacji domyślnej

Pola z zakładki Opcje rozszerzone działają w następujący sposób: 

Wybierz kategorię. Można wybrać kategorie, z których artykuły będą wyświetlane. Warto zauważyć, że w tym typie pozycji menu dotyczy to tylko artykułów oznaczonych w tych kategoriach jako wyróżnione. Jeśli wybierzesz kategorię nadrzędną, system uwzględni także artykuły z kategorii podrzędnych.



Pozycji głównych. Artykuł główny pojawia się w górnej części obszaru z treścią i zajmuje całą jego szerokość. W konfiguracji domyślnej wartość tego parametru to 1. Na artykuł główny nie wpływa wartość parametru Kolumn. Jeśli wartość opcji Pozycji głównych ustawisz na zero, system nie wyświetli artykułu głównego. Pierwszymi artykułami na stronie będą wtedy artykuły wprowadzające.

238

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami 

Pozostałych pozycji. Wartość tej opcji określa liczbę artykułów wyświetlanych pod artykułami głównymi. Warto zauważyć, że na artykuły wprowadzające wpływa wartość parametru Kolumny. Ustawienie opcji Pozostałych pozycji na 0 powoduje, że system nie wyświetli artykułów wprowadzających.



Kolumny. Ta opcja określa liczbę kolumn używanych do wyświetlania artykułów wprowadzających. Dozwolone są tu wartości od 1 do 3.



Liczba odnośników. Ta opcja określa liczbę odnośników wyświetlanych w dolnej części obszaru z treścią strony. Jeśli nie chcesz wyświetlać odnośników, przypisz do tej opcji wartość 0.



Uporządkuj w kolumnach. Ta opcja określa kolejność artykułów w kolumnach. Można je porządkować w poprzek lub z góry na dół.



Uporządkuj kategorie. Jeśli uwzględnianych jest kilka kategorii, za pomocą tej kontrolki można określić ich kolejność.



Uporządkuj artykuły. Ta opcja określa kolejność wyświetlanych artykułów.



Uporządkuj wg daty. Jeśli kolejność artykułów jest wyznaczana za pomocą dat, ta opcja pozwala określić, która data jest uwzględniana (utworzenia, modyfikacji itd.).



Podział na strony. Ta opcja pozwala wyświetlić lub ukryć kontrolki paginacji udostępniane w dolnej części strony.



Paginacja. Jeśli kontrolki paginacji są wyświetlane, za pomocą tej opcji można określić, czy system ma pokazywać łączną liczbę stron, czy tylko przyciski prowadzące do następnej i poprzedniej strony.

Tworzenie układu jednokolumnowego Jeśli autor chce utworzyć witrynę w układzie jednokolumnowym, zamiast używać układu domyślnego, może to łatwo zrobić za pomocą typu pozycji menu Wyróżnione artykuły — przegląd lub Jedna kategoria artykułów — przegląd. Istnieją dwa różne sposoby na utworzenie układu jednokolumnowego przy użyciu tych typów. Oba polegają na zmianie wartości parametrów układu w zakładce Opcje rozszerzone. Jedna możliwość to ustawienie wartości parametru Kolumny na 1. Inne rozwiązanie to przypisanie do parametru Pozostałych pozycji wartości 0, a do parametru Pozycji głównych — wartości odpowiadającej liczbie wyświetlanych artykułów. Niezależnie od zastosowanego podejścia wygląd strony startowej będzie taki sam. Tworzenie różnych odmian układu wielokolumnowego W systemie domyślnym obowiązuje układ hybrydowy, w którym jednokolumnowy artykuł główny poprzedza wstępy wyświetlane w trzech kolumnach. Często spotykane odmiany tego układu obejmują jedną lub kilka z poniższych modyfikacji: 

wyświetlenie więcej niż jednego artykułu głównego,



zmianę liczby wstępów do artykułów,



zmianę wartości parametru Kolumny w celu wyświetlenia mniej niż trzech kolumn.

Rozdział 9.  Zarządzanie stroną startową witryny

239

Autor witryny może też, jeśli chce utworzyć układ wielokolumnowy dla całego obszaru z treścią strony startowej, ustawić wartość parametru Pozycji głównych na 0. Ta konfiguracja prowadzi do wyświetlenia samych wstępów do artykułów. Następnie można ustawić parametr Kolumny, aby wyświetlać artykuły w dwóch lub trzech kolumnach.

Stosowanie odrębnego szablonu dla strony startowej Choć w domyślnym systemie Joomla! do wyświetlania wszystkich stron witryny służy tylko jeden szablon, można łatwo to zmienić i przypisać odrębny szablon do strony startowej. W wielu witrynach używany jest więcej niż jeden szablon. Często technikę tę stosuje się po to, aby zapewnić wyjątkowy wygląd i styl strony startowej. Ponieważ strona startowa witryny określa klimat witryny i wywołuje pierwsze wrażenie u odwiedzających, często warto przygotować szablon przeznaczony specjalnie do optymalnego wyświetlania takiej strony. Dla pozostałych stron witryny można wykorzystać odrębny szablon (lub ich zestaw). Stosowanie odrębnego układu dla strony startowej to skuteczna technika projektowa. Jeśli przyjrzysz się różnym witrynom, zauważysz, że jest to popularne podejście. W witrynach marketingowych często wyświetlany jest ekran powitalny budujący tożsamość marki lub produktu albo wywołujący w użytkownikach określony nastrój. W serwisach informacyjnych na stronie startowej często pojawia się wiele wiadomości, natomiast strony wewnętrzne mają mieć prostszy i bardziej czytelny układ. Witryny sieci społecznościowych często na stronie startowej wyświetlają spersonalizowane informacje. We wszystkich tych sytuacjach zastosowanie odrębnego szablonu dla strony startowej to prosty sposób na osiągnięcie celów projektowych.

Przypisywanie szablonu dla całej witryny odbywa się za pomocą menedżera Szablony. Inny szablon można przypisać do konkretnych stron albo za pomocą tego menedżera, albo edytując pozycję menu powiązaną z daną stroną. Druga z tych technik jest często najłatwiejsza, ponieważ pozwala wybrać szablon w trakcie tworzenia lub modyfikowania pozycji menu. Aby ustawić odrębny szablon dla strony startowej, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny systemu Joomla!. 2. Kliknąć opcję Menu na głównym pasku nawigacji systemu administracyjnego, a następnie wybrać nazwę menu obejmującego stronę startową. W przeglądarce otworzy się menedżer Projektant pozycji menu. 3. Kliknąć nazwę strony startowej. Otworzy się obszar roboczy Projektant pozycji menu — dostosuj. 4. Wybrać pożądany szablon w polu kombi Styl szablonu. 5. Kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi w górnej części strony. System powiąże teraz szablon ze stroną startową, zamknie okno dialogowe Projektant pozycji menu: Dostosuj i wróci do menedżera Projektant pozycji menu. Więcej informacji o pracy z szablonami systemu Joomla! znajdziesz w rozdziale 20.

240

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Publikowanie artykułów na stronie startowej Na stronach startowych w witrynach systemu Joomla! najczęściej wyświetla się artykuły. Niezależnie od tego, czy dla strony startowej zastosowano typ pozycji menu z układem bloga, kategoriami czy wyróżnionymi artykułami, wyświetlane treści pochodzą z artykułów z menedżera Artykuły. Dlatego opcje ustawiane w trakcie tworzenia nowych artykułów mogą mieć bezpośrednio wpływ na wygląd strony startowej. Istotne są tu tytuły artykułów, przypisana kategoria, ustawienie artykułu jako wyróżnionego (lub nie) i inne opcje. W tym podrozdziale opisano, jak kontrolować wygląd artykułów na stronie startowej witryny. Warto zauważyć, że ustawienia wyglądu artykułów na stronie startowej można zmieniać w sekcji Opcje artykułu w zakładce Opcje rozszerzone obszaru roboczego pozycji menu. Jeśli chcesz zachować możliwość zmiany ustawień dla poszczególnych artykułów, w polach kombi w sekcji Opcje artykułu ustaw opcję Użyj ustawień artykułu. Pozwala to zastosować dla wybranych artykułów specjalne ustawienia.

Wyświetlanie wyróżnionych artykułów Jeśli korzystasz z typu pozycji menu Wyróżnione artykuły — przegląd, główny obszar z treścią strony jest zapełniany w całości za pomocą wyróżnionych artykułów. Wcześniej wyjaśniono, że można wybrać uwzględniane kategorie lub wyświetlać wszystkie artykuły oznaczone jako wyróżnione niezależnie od kategorii, z której pochodzą. Wyróżnione artykuły są wyraźnie oznaczone w menedżerze Artykuły za pomocą złotej gwiazdki. Można też wyświetlić je osobno za pomocą menedżera Wyróżnione artykuły, przedstawionego na rysunku 9.4. Rysunek 9.4. Menedżer Wyróżnione artykuły

Rozdział 9.  Zarządzanie stroną startową witryny

241

Typ pozycji menu Wyróżnione artykuły — przegląd pozwala też priorytetowo traktować wyróżnione artykuły. W pozycjach menu tego typu potrzebna opcja domyślnie nie jest zaznaczona, dlatego aby uporządkować artykuły z uwzględnieniem wyróżnienia, należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny systemu Joomla!. 2. Kliknąć opcję Menu na głównym pasku nawigacji systemu administracyjnego, a następnie wybrać nazwę menu obejmującego stronę startową. W przeglądarce otworzy się menedżer Projektant pozycji menu. 3. Kliknąć nazwę strony startowej. Otworzy się obszar roboczy Projektant pozycji menu — dostosuj. 4. Kliknąć zakładkę Opcje rozszerzone. System otworzy tę zakładkę. 5. Otworzyć sekcję Opcje przeglądu artykułów. System rozwinie ją i wyświetli dostępne pola. 6. W polu kombi Uporządkuj artykuły zaznaczyć opcję Kolejność wyróżnionych. 7. Kliknąć przycisk Zapisz. Zmiany wprowadzone w pozycji menu spowodują, że będzie można używać menedżera Wyróżnione artykuły do obsługi artykułów ze strony startowej. Domyślną kolejność sortowania artykułów można zdefiniować globalnie, za pomocą parametrów komponentu Artykuły w menedżerze Konfiguracja globalna. Jednak dostępne tam opcje nie umożliwiają wykorzystania wyróżnionych artykułów do określania kolejności sortowania. Dlatego jeżeli chcesz uwzględniać wyróżnione artykuły do wyznaczania kolejności tekstów na stronie, musisz wybrać dla niej typ pozycji menu, który obsługuje tę możliwość.

Jedyną funkcją menedżera Wyróżnione artykuły jest zapewnianie szybkiego dostępu do wszystkich artykułów oznaczonych w systemie jako wyróżnione. Menedżer ten udostępnia więc przefiltrowany zestaw artykułów z menedżera Artykuły. Choć nie oferuje żadnych wyjątkowych funkcji, pozwala na szybsze wykonywanie różnych zadań. Po pierwsze, pozwala szybko przejrzeć wszystkie wyróżnione artykuły, co ułatwia zarządzanie ich publikacją. Po drugie, umożliwia szybką zmianę kolejności wyróżnionych artykułów przez ich przeciągnięcie na liście. Zarządzanie artykułami i korzystanie z menedżera Artykuły opisano w rozdziale 5. W tym samym miejscu znajdziesz omówienie archiwum artykułów.

Tworzenie strony bez wyróżnionych artykułów Na stronie startowej nie trzeba używać wyróżnionych artykułów. Choć część osób uważa, że z uwagi na menedżer Wyróżnione artykuły korzystanie z nich jest wygodniejsze, wybór należy do Ciebie. W innych wymienionych typach pozycji menu do określania zawartości strony startowej nie wykorzystuje się wyróżnionych artykułów.

242

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Jeśli zdecydowałeś się zrezygnować z wyróżnionych artykułów, lista artykułów wyświetlanych na stronie startowej zależy przede wszystkim od dwóch czynników — liczby artykułów wyświetlanych za pomocą danej pozycji menu i kryterium sortowania. Jeśli chcesz wyświetlać trzy artykuły i ustawiłeś sortowanie według daty utworzenia, system pokaże trzy najnowsze teksty (jako pierwszy pojawi się artykuł dodany jako ostatni). Najprostszym sposobem na kontrolowanie wyglądu strony startowej jest zastosowanie typu pozycji menu Pojedynczy artykuł. Po wybraniu tego typu w obszarze roboczym do edycji pozycji menu należy ustawić wyświetlaną stronę. Wszystkie opcje wyglądu, które warto ustawić, są dostępne w zakładce Opcje rozszerzone w tym samym obszarze roboczym. Z następnego podrozdziału dowiesz się, jak tworzyć strony startowe bez korzystania z artykułów, wyświetlając dane z komponentu.

Publikowanie danych wyjściowych komponentu na stronie startowej Wiele komponentów w systemie Joomla! może wyświetlać dane wyjściowe albo na bocznych pozycjach modułów, albo w głównym obszarze z treścią strony. Niezależne rozszerzenia dodane do witryny mogą udostępniać nowe typy pozycji menu, co pozwala powiązać pozycje menu z komponentami. Czasem przydatne jest wyświetlanie danych wyjściowych komponentu na stronie startowej. Dotyczy to zwłaszcza witryn niektórych typów. Np. w serwisie społecznościowym można wyświetlać na stronie startowej komponent forum, a w witrynie fotografa na stronie startowej może znajdować się galeria. W obu sytuacjach zawartość strony startowej pochodzi z komponentu, a nie z menedżera Artykuły. Z tego podrozdziału dowiesz się, jak skonfigurować stronę startową wyświetlającą dane wyjściowe komponentu. W domyślnym systemie można utworzyć stronę startową witryny na podstawie danych wyjściowych następujących komponentów: Kontakty, Doniesienia i Zakładki. Jeśli zainstalowałeś w witrynie dodatkowe komponenty, dostępne mogą być też inne możliwości. Jednak proces tworzenia strony startowej zawsze odbywa się przez utworzenie pozycji menu odpowiedniego typu i późniejsze ustawienie tej pozycji jako strony startowej (opisano to we wcześniejszej części rozdziału). Artykuły także są udostępniane przez komponent (o nazwie Artykuły), jednak ponieważ jest on ściśle zintegrowany z systemem i ma własny interfejs, w tym podrozdziale opisano tylko dane generowane przez inne komponenty systemu.

Jeśli chcesz połączyć dane wyjściowe komponentu z artykułami, sytuacja zaczyna robić się ciekawa. Z uwagi na budowę systemu każda strona powiązana jest z jednym typem pozycji menu, a typy pozycji menu nie pozwalają na wyświetlanie informacji z dwóch różnych źródeł. Dlatego hybrydową stronę startową (wyświetlającą zarówno artykuły, jak i dane wyjściowe komponentu) w domyślnym systemie trzeba wyświetlać w inny sposób. Należy utworzyć obszar z treścią z danymi jednego rodzaju, używając odpowiedniego typu pozycji menu, a następnie wykorzystać moduł do dołączenia pożądanych informacji innego rodzaju. Możliwości wyświetlania za pomocą modułów danych na stronie startowej opisano w następnym podrozdziale.

Rozdział 9.  Zarządzanie stroną startową witryny

243

Jeśli zarówno artykuł, jak i dane wyjściowe komponentu chcesz wyświetlać w głównym obszarze z treścią strony, umieść w artykule moduł i wyświetlaj informacje przy jego użyciu. Opis dodawania modułów do artykułów znajdziesz w rozdziale 7.

Publikowanie modułów na stronie startowej Moduły można opublikować na dowolnej stronie, w tym na stronie startowej. Warunkiem jest dostępność znacznika pozycji modułu w aktywnym szablonie. W systemie domyślnym duża część danych wyjściowych widoczna na stronie startowej (u góry, u dołu i po prawej stronie) jest dostępna dzięki modułom. Moduły są wyjątkowo przydatne na stronie startowej, ponieważ umożliwiają wyświetlanie głęboko zagnieżdżonych treści bez odciągania uwagi użytkownika od podstawowych informacji, wyświetlanych w głównym obszarze z treścią. Moduły zapewniają też dużą swobodę — nie tylko w zakresie określania położenia, ale też z uwagi na wyświetlane dane. Moduły mogą obejmować tekst, grafikę, formularze, a nawet dane z innych komponentów. Dlatego odpowiednio zastosowane moduły to bardzo skuteczne narzędzie sterowania zaangażowaniem użytkowników. W tym podrozdziale wyjaśniono, jak dodawać moduły do strony startowej. Modułami można zarządzać w ramach całej witryny (przy użyciu obszaru roboczego w menedżerze Moduły), jak i dla pojedynczych stron (w obszarze roboczym dla pozycji menu danej strony). Obie techniki mają swoje przeznaczenie. Jeśli chcesz określić widoczność modułu w witrynie, powinieneś otworzyć jego obszar roboczy w menedżerze Moduły. Jeżeli jednak chcesz zarządzać przypisanymi modułami na jednej stronie, otwórz obszar roboczy pozycji menu danej strony. Znajdziesz tam wszystkie moduły dostępne na stronie. W kontekście zarządzania modułami przypisanymi do strony startowej bardziej sensowne jest otwarcie obszaru roboczego pozycji menu powiązanej z tą stroną i kliknięcie zakładki Przypisane moduły. Przedstawione są tam wszystkie moduły systemu i informacje o tym, czy są przypisane do strony startowej. Czasem lista modułów jest długa. Aby skrócić ją do elementów przypisanych do strony startowej, zaznacz opcję Ukryj nieprzypisane moduły. W systemie domyślnym z zainstalowanymi przykładowymi danymi zobaczysz listę podobną do tej z rysunku 9.5. Aby zmienić ustawienia dowolnego modułu, należy kliknąć jego nazwę. System otworzy wtedy okno dialogowe z parametrami modułu. Jeśli chcesz dodać moduł, usuń zaznaczenie opcji Ukryj nieprzypisane moduły, znajdź na liście potrzebny moduł i kliknij jego nazwę, aby wyświetlić parametry. Możesz je zmienić, aby umieścić moduł na stronie startowej. Dokładne omówienie modułów zawiera rozdział 17.

244

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 9.5. Moduły przypisane do strony startowej w instalacji domyślnej

Podsumowanie W tym rozdziale opisano różne narzędzia i techniki pomocne przy zarządzaniu stroną startową witryny systemu Joomla!. Omówiono tu następujące tematy: 

Ustawianie dowolnej strony witryny jako strony startowej.



Określanie, który typ pozycji menu zastosować dla strony startowej.



Zarządzanie parametrami typu pozycji menu w celu zmiany układu strony startowej.



Tworzenie strony startowej z układem bloga.



Tworzenie strony startowej z układem wielokolumnowym.



Stosowanie specjalnego szablonu strony startowej w celu zapewnienia jej wyjątkowego wyglądu i stylu.



Używanie wyróżnionych artykułów do tworzenia zawartości strony głównej.



Tworzenie strony startowej bez używania wyróżnionych artykułów.



Dodawanie danych wyjściowych komponentu do strony startowej.



Zarządzanie przypisaniem modułów do strony startowej.

W następnym rozdziale znajdziesz omówienie jednego z najbardziej złożonych aspektów systemu Joomla! — zarządzania użytkownikami i uprawnieniami.

Rozdział 10.

Zarządzanie użytkownikami witryny W tym rozdziale: 

Korzystanie z menedżera Użytkownicy w systemie Joomla!



Wprowadzenie do hierarchii użytkowników w systemie Joomla!



Dodawanie użytkowników do systemu



Zarządzanie istniejącymi użytkownikami



Korzystanie z grup użytkowników



Tworzenie systemu rejestracji użytkowników



Kontrolowanie dostępu do treści



Kontrolowanie dostępu do funkcji

Użytkownicy są istotą każdego serwisu, a poprawne zarządzanie nimi jest niezbędne do zachęcenia odwiedzających do wielokrotnych wizyt i do zabezpieczania integralności witryny. Niezależnie od tego, czy witryna jest duża czy mała, dobra znajomość narzędzi systemu Joomla! przeznaczonych do rejestrowania użytkowników, zarządzania nimi i kontroli dostępu jest niezbędna do sprawnego zarządzania serwisem. System Joomla! umożliwia zaoferowanie użytkownikom członkostwa w witrynie i jednoczesne zapewnienie jej bezpieczeństwa. Można utworzyć liczne konta i wiele grup użytkowników oraz kontrolować, co poszczególne osoby mogą oglądać i robić w witrynie. W tym rozdziale opisano szczegółowo menedżer Użytkownicy z systemu Joomla! oraz korzystanie z niego przy tworzeniu zarejestrowanych użytkowników witryny i zarządzaniu nimi. Omówiono też zależności między użytkownikami, grupami użytkowników i uprawnieniami oraz związek tych aspektów z zarządzaniem treścią, komponentami, modułami i dodatkami witryny.

246

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Wprowadzenie do menedżera Użytkownicy Menedżer Użytkownicy służy do tworzenia wszystkich zarejestrowanych użytkowników systemu Joomla! i zarządzania nimi. Jeśli chcesz dodać do systemu nowego użytkownika lub zarządzać danymi istniejących kont, możesz to zrobić za pomocą narzędzi z menedżera Użytkownicy. Jeżeli prowadzisz dużą witrynę z licznymi użytkownikami, menedżer Użytkownicy będzie jednym z najważniejszych interfejsów do zarządzania serwisem, z których będziesz korzystał. Menedżer ten pozwala szybko przejrzeć wszystkich zarejestrowanych użytkowników, ustalić, do której grupy należą, i zobaczyć wszystkie podstawowe informacje na ich temat (np. datę ostatniej wizyty). Menedżer umożliwia też blokowanie użytkowników sprawiających problemy oraz dostosowywanie uprawnień, aby umożliwić lub zablokować dostęp do chronionych obszarów witryny. W tym podrozdziale znajdziesz krótkie omówienie interfejsu menedżera Użytkownicy, widocznych informacji, różnych narzędzi i ich zastosowań. Narzędzie to jest dostępne w systemie administracyjnym Joomla!. Po zalogowaniu się do tego systemu można uruchomić menedżer Użytkownicy na dwa sposoby — przez kliknięcie odnośnika Użytkownicy w prawej kolumnie Pulpitu lub przez wybranie opcji Użytkownicy z głównego menu administracyjnego. Rysunek 10.1 przedstawia ekran domyślny menedżera Użytkownicy. Rysunek 10.1. Interfejs menedżera Użytkownicy przedstawiający domyślne konto administratora i jednego z użytkowników frontonu

Pasek narzędzi w górnej części menedżera Użytkownicy zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Utwórz. Kliknięcie tej ikony pozwala utworzyć nowe konto użytkownika.



Dostosuj. Można wybrać użytkownika z listy, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zmodyfikować szczegóły dotyczące jego konta.



Aktywuj. Można wybrać jedno lub kilka kont z listy, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je aktywować.

Rozdział 10.  Zarządzanie użytkownikami witryny

247



Blokuj. Można wybrać użytkownika z listy, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zablokować mu dostęp do systemu.



Odblokuj. Można wybrać użytkownika z listy, a następnie kliknąć tę ikonę, aby odblokować mu dostęp do systemu.



Usuń. Można wybrać jednego lub kilku użytkowników z listy, a następnie kliknąć tę ikonę, aby usunąć konta tych osób.



Opcje. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do parametrów menedżera Użytkownicy w menedżerze Konfiguracja globalna.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

Pod paskiem narzędzi, a nad listą użytkowników znajduje się formularz wyszukiwania. Należy wpisać w polu Filtr użytkowników słowo lub wyrażenie, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka wtedy listę użytkowników pod kątem zapytania i wyświetli wyniki. Aby wyczyścić ekran i przywrócić pełną listę, należy kliknąć przycisk z ikoną krzyżyka (X). W górnej części lewej kolumny znajduje się zestaw odnośników pozwalających szybko przeskakiwać między menedżerami Użytkownicy, Grupy, Poziomy dostępu, Notatki o użytkownikach i Kategorie notatek. Pod paskiem narzędzi umieszczono filtry pomagające w zarządzaniu długimi listami użytkowników: 

Filtr statusu. Opcje w tym polu kombi umożliwiają filtrowanie i wyświetlanie użytkowników na podstawie tego, czy ich konta są włączone czy wyłączone. Aby wyłączyć filtr, przywróć w nim wartość domyślną (statusu).



Filtr aktywacji. Opcje w tym polu kombi umożliwiają filtrowanie i wyświetlanie użytkowników na podstawie tego, czy ich konta są aktywowane czy nie. Aby wyłączyć filtr, przywróć w nim wartość domyślną (aktywacji).



Filtr grupy. Opcje w tym polu kombi umożliwiają filtrowanie i wyświetlanie użytkowników na podstawie przynależności do grupy. Dostępne opcje zależą od grup istniejących w witrynie. Aby wyłączyć filtr, przywróć w nim wartość domyślną (grupy).



Data rejestracji. Opcje w tym polu kombi umożliwiają filtrowanie i wyświetlanie użytkowników na podstawie daty rejestracji. Aby wyłączyć filtr, przywróć w nim wartość domyślną (Data rejestracji).

Główny obszar z treścią ekranu zawiera listę wszystkich użytkowników zarejestrowanych w witrynie systemu Joomla!. Dostępne są tu następujące kolumny: 

Pole wyboru (bez etykiety). Kliknięcie pola wyboru pozwala zaznaczyć konto użytkownika. Jest to potrzebne w celu skorzystania z kilku opcji z paska narzędzi.



Pełna nazwa. To pole zawiera pełną nazwę użytkownika. Jej kliknięcie pozwala zmodyfikować szczegóły dotyczące konta.



Użytkownik. Tekst wyświetlany w tym polu to nazwa użytkownika stosowana przy logowaniu.

248

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami 

Włączone. Zielony „ptaszek” w tej kolumnie oznacza, że konto jest aktywne. Jeśli konto jest nieaktywne, pojawia się tu czerwony znak X. Konto może zostać wyłączone z dwóch przyczyn — kiedy administrator zablokuje użytkownika lub dana osoba nie potwierdzi i nie aktywuje nowego konta. Administratorzy mogą przełączyć to ustawienie przez kliknięcie wyświetlonej ikony.



Aktywne. Symbole w tej kolumnie informują, czy konto zostało aktywowane po rejestracji. To, czy nowe konta wymagają po rejestracji aktywacji przez administratora, zależy od konfiguracji witryny. Potrzebne ustawienia znajdziesz w parametrach menedżera Użytkownicy.



Grupa. Jest to grupa, do której należy użytkownik.



Email. Jest to adres e-mail powiązany z kontem użytkownika.



Ostatnia wizyta. W tej kolumnie widoczna jest data i czas ostatniego logowania użytkownika do witryny.



Data rejestracji. W tej kolumnie widoczna jest data i czas utworzenia danego konta użytkownika.



ID. Jest to numer identyfikacyjny użytkownika wygenerowany przez system. Dane można posortować według dowolnej kolumny, klikając jej nagłówek.

W dolnej części ekranu, pod obszarem z treścią, znajduje się dodatkowa kontrolka — odnośnik Przetwarzanie wsadowe zaznaczonych użytkowników. Można zaznaczyć jedno lub kilka kont, a następnie kliknąć ten odnośnik. Pojawi się wtedy pole, w którym można zmienić grupę wybranych użytkowników.

Wprowadzenie do domyślnej hierarchii użytkowników W systemie Joomla! każdy użytkownik musi być przypisany do przynajmniej jednej grupy użytkowników. Uprawnienia dostępu w systemie są powiązane z grupami, a każdy członek grupy dziedziczy jej uprawnienia. System Joomla! pozwala swobodnie tworzyć hierarchię opartą na grupach użytkowników, a przy tym udostępnia zestaw gotowych grup. Dla wielu osób domyślne grupy użytkowników są odpowiednie. Inni administratorzy modyfikują grupy domyślne, dodają nowe lub wykonują obie te czynności. Aby ustalić, które podejście będzie odpowiednie w Twojej witrynie, powinieneś najpierw poznać domyślną hierarchię użytkowników. W tym podrozdziale opisano tę strukturę. W dalszych podrozdziałach posłuży ona jako punkt wyjścia do omówienia dodawania użytkowników do systemu i zarządzania nimi.

Rozdział 10.  Zarządzanie użytkownikami witryny

249

Domyślne grupy użytkowników zapewniają dostęp tylko do frontonu lub zarówno do frontonu, jak i do zaplecza witryny. Każda grupa ma inne uprawnienia. Grupy z wyższych poziomów zawsze mają wszystkie przywileje grup z niższych poziomów. Grupy użytkowników można wyświetlić w dowolnym momencie za pomocą menedżera Grupy, przedstawionego na rysunku 10.2. Rysunek 10.2. Menedżer Grupy z domyślnymi grupami użytkowników (w systemie bez zainstalowanych przykładowych danych)

Przykładowe dane powodują dodanie do systemu kilku nowych grup. W tym podrozdziale opisano tylko grupy domyślne, występujące w każdej instalacji.

W następnych punktach znajdziesz opis każdej z grup domyślnych.

Grupy użytkowników frontonu Użytkownicy frontonu należą do siedmiu różnych grup: Public, Guest, Manager, Registered, Author, Editor i Publisher. Użytkownicy przypisani do tych grup mają dostęp tylko do frontonu witryny. Choć mogą zalogować się do frontonu i wykonywać tam zadania, nie mają możliwości zalogowania się do zaplecza. To ograniczenie jest przydatne zarówno ze względu na kontrolowanie treści serwisu, jak i z uwagi na proces pracy umożliwiający użytkownikom dodawanie materiałów do witryny. Public Grupa Public pod względem uprawnień nie różni się od grupy Guest. Jest to grupa pomocnicza dla administratorów witryny. Ponieważ znajduje się na górze hierarchii, jest nadrzędna względem wszystkich pozostałych grup. Ponieważ system Joomla! nie nakłada żadnych ograniczeń na tę grupę, administratorzy witryny uzyskują grupę nadrzędną, która pozwala tworzyć nowe bez żadnych komplikacji.

250

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Ograniczenia nałożone na grupę Public są dziedziczone przez wszystkie pozostałe grupy witryny (każda grupa jest podrzędna względem Public).

Guest Guest to specjalna grupa, używana częściej jako narzędzie do kontroli dostępu niż grupa, do której przypisuje się użytkowników. Dzięki temu administratorzy mogą wyświetlać wybrane treści tylko nieuwierzytelnionym użytkownikom. Oznacza to, że jeśli poziom dostępu artykułu zostanie ustawiony na Guest, dany tekst będzie widoczny tylko dla nieuwierzytelnionych użytkowników (uwierzytelnieni go nie zobaczą). Zwykle nie przypisuje się użytkowników do tej grupy — służy ona do kontrolowania widoczności określonych treści. Menedżer W kontekście uprawnień grupa Manager dotyczy w większym stopniu zarządzania treścią niż systemem. Użytkownicy z grupy Manager mają podobne uprawnienia co osoby z grupy Publisher, jednak dodatkowo mogą usuwać artykuły. Registered Zarejestrowani użytkownicy to najbardziej ograniczona grupa. Należące do niej osoby mogą przeglądać strony i menu, których poziom dostępu jest ustawiony na Public lub Registered. Ta grupa nie może dodawać ani edytować artykułów. Grupa ta pozwala administratorom witryny odróżnić określone osoby od pozostałych odwiedzających oraz umożliwia udostępnienie zarejestrowanym użytkownikom dodatkowych elementów i funkcji. Jest to zwykle domyślna grupa dla nowych użytkowników rejestrujących się z poziomu frontonu witryny. Author Grupa autorów znajduje się o jedną pozycję wyżej w hierarchii od grupy użytkowników zarejestrowanych. Autorzy nie tylko mają dostęp do zastrzeżonych artykułów i menu, ale też mogą korzystać ze stron i menu o poziomie dostępu Special. Najważniejszym uprawnieniem użytkowników z tej grupy jest możliwość dodawania treści do stron za pomocą frontonu. Administratorzy zwykle korzystają z grupy autorów do zbudowania procesu pracy opartego na zarządzaniu treścią za pomocą frontonu. Autorzy mogą dodawać materiały do stron i edytować utworzone przez siebie artykuły. Nie mogą jednak modyfikować stron opracowanych przez inne osoby. Ponadto autorzy nie mogą planować publikacji artykułów i publikować ich, a także tworzyć struktur treści, takich jak kategorie. Dlatego grupa ta zwykle jest wykorzystywana w ramach bardziej rozbudowanego procesu pracy obejmującego także inne grupy użytkowników, które uzupełniają cykl publikacji. W konfiguracji domyślnej członkowie grupy autorów mogą ponadto dodawać zakładki z poziomu frontonu witryny, choć administrator może zablokować im dostęp do tej funkcji. W rozdziale 7. znajdziesz rozbudowane omówienie tworzenia procesu zarządzania treścią z wykorzystaniem frontonu witryny.

Rozdział 10.  Zarządzanie użytkownikami witryny

251

Redaktor Użytkownicy przypisani do grupy redaktorów mają te same uprawnienia, co autorzy, a dodatkowo mogą modyfikować artykuły napisane przez inne osoby. Redaktorzy uczestniczą w procesie zarządzania treścią za pomocą frontonu, jednak z uwagi na to, że nie mogą planować publikacji stron ani ich publikować, zwykle pracują w ramach większego systemu obejmującego także inne grupy. Wydawca Wydawcy mają te same uprawnienia, co redaktorzy, a dodatkowo mogą tworzyć strony, edytować strony przygotowane przez innych użytkowników oraz planować publikację stron i je publikować.

Kategorie użytkowników zaplecza Użytkownicy zaplecza należą do dwóch grup: Administrator i Super Administrator. Osoby przypisane do tych grup mogą zalogować się do systemu administracyjnego na zapleczu. Dlatego należy zachować ostrożność i przyznawać ten poziom dostępu tylko zaufanym użytkownikom. Administrator Grupa administratorów ma znaczne uprawnienia w zakresie administrowania systemem. Użytkownicy z tej grupy mają wszystkie uprawnienia grupy Manager, a dodatkowo mogą zarządzać użytkownikami, modułami i komponentami witryny. Super Administrator Grupa Super Administrator to w systemie Joomla! odpowiednik głównego użytkownika. Jest to grupa o największych możliwościach. Przypisane do niej osoby nie mają ograniczeń w zakresie wykonywania zadań. Kluczowe uprawnienia, na przykład dostęp do menedżera Konfiguracja globalna i możliwość wyłączenia dostępu do witryny, powodują, że grupa ta jest odpowiednia tylko dla najbardziej zaufanych użytkowników. Zgodnie z ogólną regułą należy przypisywać do niej jak najmniejszą liczbę osób. Konta z poziomu Super Administrator nie można usunąć bezpośrednio, ale można zmienić jego poziom na niższy, a następnie skasować.

Dodawanie użytkowników do systemu Są różne powody dodawania użytkowników do witryny. Zapewnienie dostępu do zastrzeżonych obszarów frontonu to jeden ze sposobów na zachęcanie użytkowników do lojalności i wielokrotnych wizyt. Witryny komercyjne często stosują rejestrację do zapewnienia dostępu do usług tylko płacącym użytkownikom lub osobom, które udostępniły określone dane osobowe. Jeśli użytkownicy mogą też tworzyć treści z poziomu frontonu, rejestracja

252

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

odgrywa większą, prawie „hybrydową” rolę — pozwala dodawać użytkowników frontonu z dostępem zarówno do bogatszych materiałów, jak i dodatkowych funkcji. Natomiast dostęp do zaplecza witryny ma przede wszystkim ułatwiać pracę administratorom i zwykle jest przyznawany znacznie mniejszej grupie zaufanych użytkowników. Istnieją dwa sposoby dodawania nowych użytkowników. Może to robić administrator witryny w menedżerze Użytkownicy lub sami użytkownicy w procesie rejestrowania się we frontonie. W tym podrozdziale opisano dodawanie użytkowników za pomocą systemu administracyjnego, ponieważ jest to sposób najczęściej stosowany i oferujący najwięcej możliwości. W dalszej części rozdziału omówiono włączanie procesu rejestrowania się użytkowników w celu umożliwienia im samodzielnego tworzenia swoich kont.

Tworzenie nowego użytkownika W konfiguracji domyślnej tylko członkowie grup Administrator i Super Administrator mogą dodawać nowych użytkowników do systemu Joomla! z poziomu menedżera Użytkownicy. Możliwości członków grupy Super Administrator są nieograniczone, natomiast użytkownicy z grupy Administrator nie mogą tworzyć kont z poziomu Super Administrator.

Aby utworzyć nowe konto, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego na zapleczu. 2. Kliknąć opcję Użytkownicy z menu Użytkownicy. W oknie przeglądarki pojawi się menedżer Użytkownicy. 3. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi menedżera Użytkownicy. Otworzy się okno dialogowe Użytkownik: Utwórz konto użytkownika. 4. Wpisać nazwę w polu Nazwa. 5. Określić nazwę użytkownika w polu Użytkownik. 6. Określić hasło w polu Hasło. 7. Ponownie wprowadzić hasło w polu Powtórz hasło. 8. Podać adres e-mail użytkownika w polu Email. 9. Kliknąć zakładkę Przypisz do grup. System otworzy tę zakładkę. 10. Zaznaczyć pole wyboru obok odpowiednich grup, aby przypisać do nich użytkownika. 11. Podać w zakładce Ustawienia podstawowe dodatkowe parametry, jeśli jest to potrzebne. Wszystkie ustawienia w tej zakładce są opcjonalne. 12. Kliknąć przycisk Zapisz i zamknij. System utworzy nowe konto użytkownika i wróci do menedżera Użytkownicy. Warto zauważyć, że system zezwala na utworzenie konta użytkownika bez hasła, jednak dana osoba nie będzie wtedy mogła uzyskać dostępu do konta. Dlatego choć system nie zażąda określenia hasła, w zasadzie jest ono konieczne i zawsze należy je ustawiać.

Rozdział 10.  Zarządzanie użytkownikami witryny

253

Korzystanie z okna dialogowego Użytkownicy: Utwórz konto użytkownika Użytkowników można tworzyć w systemie administracyjnym w obszarze roboczym Użytkownicy: Utwórz konto użytkownika. Obszar ten jest przeznaczony specjalnie do tworzenia kont i obejmuje wszystkie narzędzia potrzebne do dodawania użytkowników i przypisywania ich do grup. Gdy administrator kliknie ikonę Utwórz na pasku narzędzi menedżera Użytkownicy, w oknie przeglądarki pojawi się okno dialogowe Użytkownicy: Utwórz konto użytkownika pokazane na rysunku 10.3. Rysunek 10.3. Okno dialogowe Użytkownik: Utwórz konto użytkownika

Pasek narzędzi w górnej części okna Użytkownicy: Utwórz konto użytkownika obejmuje następujące ikony: 

Zapisz. Jej kliknięcie powoduje zapisanie pracy bez wychodzenia z okna dialogowego Użytkownicy: Utwórz konto użytkownika.



Zapisz i zamknij. Jej kliknięcie powoduje zapisanie pracy i wyjście z okna dialogowego Użytkownicy: Utwórz konto użytkownika.



Zapisz i nowy. Jej kliknięcie powoduje zapisanie pracy, zamknięcie bieżącego okna dialogowego Użytkownik: Utwórz konto użytkownika i otworzenie nowego okna tego typu.



Anuluj. Pozwala anulować zmiany i opuścić okno dialogowe Użytkownicy: Utwórz konto użytkownika.



Pomoc. Służy do wyświetlania plików pomocy powiązanych z aktywnym ekranem.

254

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Obszar roboczy okna dialogowego Użytkownicy: Utwórz konto użytkownika podzielono na trzy zakładki: Szczegóły konta, Przypisz do grup, Ustawienia podstawowe. W następnych podpunktach szczegółowo omówiono każdą z nich. Szczegóły konta Zakładka Szczegóły konta w oknie dialogowym Użytkownicy: Utwórz konto użytkownika obejmuje wymienione poniżej pola (niektóre z nich są niezbędne do utworzenia nowego konta użytkownika): 

Nazwa. To pole zwykle służy do przechowywania imienia i nazwiska użytkownika. Jest ono wymagane.



Użytkownik. Z tej nazwy użytkownik korzysta przy logowaniu się do systemu. Pole to jest wymagane.



Hasło. Tu można określić hasło dla konta użytkownika.



Powtórz hasło. To pole służy do potwierdzania hasła. Wpisana tu wartość musi być identyczna z tekstem wprowadzonym w polu Hasło.



Email. Tu należy podać prawidłowy adres e-mail do kontaktowania się z użytkownikiem. Pod ten adres przesyłane są wszystkie wiadomości systemowe, w tym przypomnienie nazwy i dane potrzebne do utworzenia nowego hasła. Pole to jest wymagane.



Data rejestracji. Pole to jest zapełniane automatycznie po zapisaniu użytkownika.



Ostatnia wizyta. Pole to jest zapełniane automatycznie przez system.



Ostatnie resetowanie hasła. Pole to jest zapełniane automatycznie przez system.



Licznik resetów hasła. Pole to jest zapełniane automatycznie przez system.



Powiadamianie. Jeśli użytkownik ma otrzymywać powiadomienia administracyjne z systemu Joomla!, należy wybrać wartość Tak. Jest to odpowiednie tylko dla użytkowników pełniących w witrynie funkcje administracyjne.



Zablokuj konto. Wybranie wartości Tak uniemożliwia użytkownikowi dostęp do systemu.



ID. Pole to jest zapełniane automatycznie przez system.

Określanie grup, do których przypisany jest użytkownik Zakładka Przypisz do grup umożliwia powiązanie użytkownika z jedną lub kilkoma grupami. Domyślnie ustawianą grupę można wybrać w menedżerze Konfiguracja globalna. Jeśli chcesz zmienić domyślną grupę, możesz wybrać ją z listy grup użytkowników widocznych w omawianej zakładce. Warto zauważyć, że są tu dostępne wszystkie grupy użytkowników istniejące w witrynie. Nowe grupy można dodawać w opisanym w dalszej części rozdziału menedżerze Grupy.

Rozdział 10.  Zarządzanie użytkownikami witryny

255

Zarządzanie wiadomościami z powiadomieniami Domyślnie system Joomla! automatycznie wysyła wiadomości z powiadomieniami w odpowiedzi na wystąpienie kilku warunków. W czasie tworzenia nowego konta system wysyła do użytkownika wiadomość z powiadomieniem o nowym koncie na adres e-mail wpisany w oknie dialogowym Użytkownik: Utwórz konto użytkownika. Także gdy użytkownik kliknie odnośnik Nie pamiętasz nazwy? lub Nie pamiętasz hasła?, system wysyła do danej osoby wiadomość ze szczegółowymi informacjami o tym, jak odzyskać dostęp do konta. Tekst różnych wiadomości z powiadomieniami znajduje się w plikach językowych systemu. Nazwa pliku powiązanego z takimi wiadomościami kończy się fragmentem _users.ini. Przy korzystaniu z domyślnych ustawień języka potrzebne dane znajdują się w pliku language/en-GB/en-GB.com_user.ini. Można zmodyfikować tekst w wiadomościach z powiadomieniami przez pobranie tego pliku, znalezienie odpowiedniego wiersza i zmodyfikowanie właściwego fragmentu. Po wprowadzeniu zmian należy przesłać plik na serwer i zastąpić nim pierwotną wersję.

Konfigurowanie ustawień podstawowych Zakładka Ustawienia podstawowe obejmuje zestaw opcjonalnych ustawień, które można wykorzystać do dostosowania konta użytkownika do języka i preferencji związanych z miejscem zamieszkania. Znajdują się tu następujące opcje: 

Szablon zaplecza. Jeśli chcesz ustawić dla użytkownika szablon inny niż domyślny, wybierz odpowiedni szablon w tym polu. Warto zauważyć, że ustawienie to ma znaczenie tylko dla użytkowników z dostępem do zaplecza witryny.



Język zaplecza. Tu można wybrać język stosowany dla użytkownika w czasie korzystania z zaplecza systemu. Domyślnie jest to język określony w menedżerze Konfiguracja globalna. Opcje w polu kombi obejmują tylko pakiety językowe zainstalowane w systemie. Warto też zauważyć, że jeśli użytkownik jest przypisany do grupy pozbawionej dostępu do zaplecza, ustawienia z tego pola nie będą miały znaczenia.



Język witryny. Tu można wybrać język stosowany dla użytkownika przy korzystaniu z frontonu systemu. Domyślnie jest to język określony w menedżerze Konfiguracja globalna. Opcje w polu kombi obejmują tylko pakiety językowe zainstalowane w systemie.



Edytor. To pole pozwala wybrać dla danego użytkownika edytor stosowany w czasie tworzenia artykułów. Domyślnie jest to edytor wskazany w menedżerze Konfiguracja globalna. Warto zauważyć, że opcje z tego pola kombinowanego obejmują tylko edytory zainstalowane w systemie.



Serwer pomocy. Tu można określić, gdzie użytkownik przejdzie po kliknięciu ikony Pomoc. Ta kontrolka służy do kierowania użytkownika do konkretnej witryny z pomocą. Ustawieniem domyślnym jest witryna wybrana w menedżerze Konfiguracja globalna.



Strefa czasowa. Umożliwia określenie strefy czasowej użytkownika. Ustawieniem domyślnym jest strefa wybrana w menedżerze Konfiguracja globalna.

256

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Zarządzanie użytkownikami Menedżer Użytkownicy nie tylko umożliwia tworzenie nowych kont, ale też udostępnia interfejs do zarządzania istniejącymi użytkownikami. Można aktualizować szczegóły dotyczące kont, tworzyć nowe hasła i zmieniać przynależność do grup, przyznając w ten sposób użytkownikom większe lub mniejsze uprawnienia. Jeśli witryna jest niewielka lub nie umożliwia rejestracji, administrator korzysta z tego interfejsu rzadko. Jednak w rozbudowanych witrynach z dużą liczbą zarejestrowanych użytkowników narzędzia opisane w tym podrozdziale stosuje się często. W następnych punktach wyjaśniono najczęściej wykonywane zadania związane z zarządzaniem istniejącymi kontami, w tym edytowanie, usuwanie i blokowanie użytkowników.

Modyfikowanie kont użytkowników Konta istniejących użytkowników można edytować za pomocą menedżera Użytkownicy. Aby zmodyfikować konto, należy albo kliknąć nazwę użytkownika w menedżerze Użytkownicy, albo zaznaczyć konto, a następnie kliknąć ikonę Dostosuj na pasku narzędzi tego menedżera. Niezależnie od zastosowanej metody system otworzy okno dialogowe Użytkownicy: Dostosuj konto użytkownika. Wygląda ono identycznie jak okno Użytkownicy: Utwórz konto użytkownika widoczne na rysunku 10.3. Aby wprowadzić zmiany w koncie użytkownika, wystarczy zmodyfikować odpowiednie pola w oknie dialogowym Użytkownicy: Dostosuj konto użytkownika, a następnie kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. System natychmiast wdroży wprowadzone zmiany.

Usuwanie kont użytkowników Aby usunąć jedno lub kilka kont użytkowników, należy wykonać następujące operacje: 1. Otworzyć menedżer Użytkownicy. 2. Zaznaczyć konta jednego lub kilku użytkowników. 3. Kliknąć ikonę Usuń. Usunięcie konta użytkownika jest trwałe, a procesu tego nie można odwrócić. Ponadto nie pojawia się wtedy okno dialogowe z potwierdzeniem. Kliknięcie ikony Usuń powoduje natychmiastowe skasowanie konta użytkownika!

Blokowanie dostępu użytkownikom Główny administrator może zablokować dostęp dowolnemu użytkownikowi. Jeśli ktoś sprawia problemy lub administrator musi tymczasowo zamknąć konto użytkownika, zablokowanie dostępu to jedyny pewny sposób na uniemożliwienie danej osobie korzystania z systemu.

Rozdział 10.  Zarządzanie użytkownikami witryny

257

Zablokowanie użytkownika uniemożliwia mu tylko dostęp do konta. Nie zapobiega to odwiedzaniu i przeglądaniu witryny.

Aby zablokować dostęp, należy wykonać następujące operacje: 1. Otworzyć menedżer Zarządzanie użytkownikami. 2. Zaznaczyć pole wyboru obok nazwy użytkownika. 3. Kliknąć przycisk Blokuj na pasku narzędzi. W polu Włączone zamiast zielonego „ptaszka” pojawi się czerwony znak X. Zablokowanie użytkownika nie powoduje usunięcia jego konta. Po rozwiązaniu problemów z daną osobą główny administrator musi tylko kliknąć przycisk Odblokuj, a konto użytkownika znów będzie w pełni aktywne. Jeśli witryna umożliwia użytkownikom rejestrowanie się, skuteczne zablokowanie użytkownika może okazać się trudne, ponieważ zablokowanie jednego konta nie uniemożliwia danej osobie założenia nowego przez ponowną rejestrację za pomocą nowego nazwiska lub adresu e-mail.

Dodawanie i edytowanie grup użytkowników Do witryny można dodać nowe grupy użytkowników. Można też w dowolnym momencie zmodyfikować istniejące grupy. Do dodawania, edytowania i usuwania grup użytkowników służy menedżer Grupy. Ma on stosunkowo prosty interfejs i udostępnia niewiele funkcji. Pozwala utworzyć grupę użytkowników, określić jej nazwę, umieścić w hierarchii grup użytkowników i to w zasadzie wszystko. Inne zadania, np. określanie uprawnień i przypisywanie użytkowników do grup, wykonuje się w innych miejscach. Dodawanie użytkowników do grup za pomocą menedżera Użytkownicy omówiono we wcześniejszej części rozdziału. Opis zarządzania dostępem użytkowników i uprawnieniami znajdziesz w dalszej części rozdziału.

Menedżer Grupy można otworzyć za pomocą menu Użytkownicy lub odnośników z lewej kolumny menedżera Użytkownicy. Menedżer Grupy z zainstalowanymi przykładowymi danymi Poznaj Joomla pokazano na rysunku 10.4. Jak już wspomniano, menedżer ten udostępnia niewiele funkcji. Opcje paska narzędzi umożliwiają tworzenie, edytowanie i usuwanie grup. Można też kliknąć przycisk Opcje, aby przejść do strony Konfiguracja użytkowników w menedżerze Konfiguracja globalna, lub przycisk Pomoc w celu wyświetlenia plików z systemu pomocy. Aby utworzyć nową grupę użytkowników, należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego na zapleczu. 2. Kliknąć opcję Grupy użytkowników w menu Użytkownicy. W przeglądarce otworzy się menedżer Grupy.

258

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 10.4. Menedżer Grupy z dodatkowymi grupami użytkowników (pochodzącymi z przykładowych danych)

3. Kliknąć przycisk Utwórz na pasku narzędzi menedżera Grupy. Otworzy się obszar roboczy Użytkownicy: Utwórz grupę. 4. Wpisać nazwę nowej grupy w polu Nazwa grupy. Pole to jest wymagane. 5. Wybrać wartość w polu kombi Grupa nadrzędna, aby określić miejsce grupy w hierarchii grup. 6. Kliknąć przycisk Zapisz. System utworzy nową grupę. Grupy dziedziczą uprawnienia po grupie nadrzędnej. Dlatego jeśli chcesz, aby początkowo grupa nie miała żadnych uprawnień, jako nadrzędną wybierz grupę Public.

Menedżer Grupy umożliwia też edytowanie grup. Aby rozpocząć edycję, należy albo kliknąć nazwę grupy w menedżerze Grupy, albo — w tym samym menedżerze — zaznaczyć pole wyboru obok nazwy grupy i kliknąć przycisk Dostosuj na pasku narzędzi. Niezależnie od wybranej techniki system otworzy obszar roboczy Użytkownicy: Dostosuj grupę (wygląda on identycznie jak obszar roboczy Użytkownicy: Utwórz grupę). W obszarze tym można zmienić nazwę grupy i grupę nadrzędną. Po wprowadzeniu poprawek należy kliknąć przycisk Zapisz na pasku narzędzi. W celu usunięcia jednej lub kilku grup należy wykonać następujące czynności: 1. Otworzyć menedżer Grupy. 2. Zaznaczyć pole wyboru obok nazw grup przeznaczonych do usunięcia. 3. Kliknąć przycisk Usuń. System usunie wtedy wybrane grupy. Jeśli grupa użytkowników jest pusta, system usunie ją natychmiast, bez wyświetlania okna dialogowego z potwierdzeniem. Jeżeli jednak grupa zawiera użytkowników, system wyświetla prośbę o potwierdzenie operacji. Usunięcie grupy nie powoduje skasowania użytkowników, a tylko likwidację ich powiązania z grupą. Aby tacy użytkownicy mogli uzyskać dostęp do zastrzeżonych treści lub funkcji, trzeba przypisać ich do innej grupy.

Rozdział 10.  Zarządzanie użytkownikami witryny

259

Tworzenie systemu rejestrowania się użytkowników we frontonie System Joomla! można skonfigurować tak, aby pozwolić nowym użytkownikom na rejestrowanie się we frontonie witryny (z koniecznością lub bez konieczności akceptacji przez administratora). Domyślnie rejestracja użytkowników we frontonie jest w systemie Joomla! możliwa. Odwiedzający może się zarejestrować i utworzyć konto przez kliknięcie odnośnika Załóż swoje Konto! w formularzu logowania. Formularz logowania pojawia się na stronach witryny w wyniku włączenia modułu Logowanie i przypisania go do strony. Domyślne ustawienia nie są jedynymi możliwymi. Administrator może zmienić opcje rejestracji użytkowników w menedżerze Konfiguracja globalna i utworzyć nowe pozycje menu na potrzeby obsługi procesu rejestracji. W tym podrozdziale znajdziesz omówienie różnych sposobów umożliwiania użytkownikom rejestracji we frontonie i poznasz opcje konfiguracyjne, które pozwalają dostosować proces rejestracji do potrzeb. Najpierw opisano opcje konfiguracyjne procesu rejestracji, a następnie metody umożliwiania rejestracji użytkownikom witryny.

Konfigurowanie procesu rejestracji użytkowników Choć w witrynach opartych na systemie Joomla! domyślnie możliwość rejestrowania się przez użytkowników jest włączona, można zastosować także kilka innych ustawień. Rozwiązanie domyślne umożliwia odwiedzającym rejestrację, ale dostęp do witryny nie jest przyznawany automatycznie. Po zarejestrowaniu się przez daną osobę system wysyła wiadomość potwierdzającą pod adres e-mail podany w trakcie rejestracji. Nowy użytkownik musi kliknąć odnośnik w tej wiadomości, aby potwierdzić rejestrację i aktywować konto. Dopiero po udanej walidacji nazwa użytkownika i hasło pozwolą uzyskać dostęp do witryny. Wiadomość e-mail z potwierdzeniem jest wysyłana tylko w trakcie rejestrowania użytkownika z poziomu frontonu. System nie wysyła jej, gdy administrator tworzy konto na zapleczu, za pomocą menedżera Użytkownicy.

Ten domyślny sposób obsługi rejestracji użytkowników jest powszechnie stosowany i w wielu witrynach stanowi wystarczająco dobre rozwiązanie. Jednak jeśli administrator (słusznie) obawia się tworzenia kont przez automatyczne roboty lub spamerów, powinien wdrożyć bardziej rygorystyczny proces rejestracji. Istnieją dwa proste sposoby, aby to zrobić. Pierwszy polega na zastosowaniu systemu Captcha w formularzu rejestracji. Drugi wymaga zatwierdzenia konta przez administratora na dodatkowym etapie rejestracji. System Captcha sprawia, że użytkownik przed wysłaniem formularza musi wprowadzić widoczny na ekranie kod. Jeśli kod jest błędny, formularz nie zostanie wysłany. Rozwiązanie to zaprojektowano w celu utrudnienia robotom i skryptom automatycznego przesyłania formularzy. Jest to stosunkowo skuteczny sposób na upewnienie się, że to człowiek wysyła dane. Aby włączyć system Captcha w formularzach użytkowników, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego na zapleczu.

260

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

2. Kliknąć opcję Konfiguracja globalna w menu System. W przeglądarce pojawi się menedżer Konfiguracja globalna. 3. Kliknąć odnośnik Użytkownicy w sekcji Components w lewej kolumnie. W przeglądarce otworzy się obszar roboczy Konfiguracja użytkowników. 4. Znaleźć pole Captcha i wybrać opcję Captcha – ReCaptcha. 5. Kliknąć przycisk Zapisz i zamknij na pasku narzędzi. 6. Wybrać opcję Dodatki w menu Rozszerzenia. W przeglądarce pojawi się menedżer Dodatki. 7. Kliknąć moduł Captcha – ReCaptcha. System otworzy ten moduł do edycji. 8. Kliknąć zakładkę Opcje podstawowe. System otworzy tę zakładkę. 9. Wpisać klucz publiczny w odpowiednim polu. Pole to jest wymagane. 10. Wpisać klucz prywatny w odpowiednim polu. Pole to jest wymagane. 11. Kliknąć przycisk Zapisz. ReCaptcha to bezpłatna usługa udostępniana przez firmę Google. Uzyskanie klucza publicznego i prywatnego wymaga konta Google’a. Jeśli jeszcze go nie masz, załóż je, a następnie otwórz stronę www.google.com/recaptcha/admin/create. Wykonaj opisane tam czynności, aby otrzymać klucze. Następnie możesz wprowadzić uzyskane klucze w polach w dodatku Captcha – ReCaptcha, co wcześniej opisano.

System Captcha skutecznie zmniejsza liczbę przesłanych nieprawidłowych formularzy, jednak aby zwiększyć bezpieczeństwo procesu rejestracji, można uniemożliwić tworzenie kont bez udziału administratora. Można to zrobić na dwa sposoby — całkowicie uniemożliwiając rejestrowanie się użytkowników we frontonie lub wymagając, aby administrator akceptował wszystkie nowe konta. Choć całkowite zablokowanie użytkownikom możliwości rejestrowania się w witrynie jest bezpieczniejsze, zmniejsza wygodę administratorów i użytkowników. Aby wyłączyć możliwość rejestrowania się przez użytkowników frontonu, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego na zapleczu. 2. Uruchomić menedżer Konfiguracja globalna przez kliknięcie odnośnika o tej nazwie na Pulpicie lub opcji Konfiguracja globalna w menu System. W przeglądarce otworzy się menedżer Konfiguracja globalna. 3. Kliknąć odnośnik Użytkownicy w sekcji Components w lewej kolumnie. W przeglądarce pojawi się obszar roboczy Konfiguracja użytkowników. 4. Zmienić wartość ustawienia Rejestruj nowych z Tak na Nie. 5. Po wykonaniu wszystkich zadań kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Mniej radykalnym rozwiązaniem jest wymóg aktywowania nowych kont przez administratorów. Jeśli zastosujesz to podejście, nowi użytkownicy będą się mogli rejestrować z poziomu frontonu, ale nie uzyskają dostępu do witryny do czasu aktywowania konta przez

Rozdział 10.  Zarządzanie użytkownikami witryny

261

administratora. To podejście zapewnia bezpieczeństwo konta, jednak dzieje się to kosztem dodatkowej pracy dla administratorów. Aby zastosować to rozwiązanie, trzeba włączyć w systemie wymóg zatwierdzenia rejestracji przez administratora i wysyłanie do administratorów powiadomień o rejestracji. Aby skonfigurować proces aktywowania kont przez administratorów, należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego na zapleczu. 2. Uruchomić menedżer Konfiguracja globalna przez kliknięcie odnośnika o tej nazwie na Pulpicie lub opcji Konfiguracja globalna w menu System. W przeglądarce otworzy się menedżer Konfiguracja globalna. 3. Kliknąć odnośnik Użytkownicy w sekcji Components w lewej kolumnie. W przeglądarce pojawi się obszar roboczy Konfiguracja użytkowników. 4. Znaleźć pole Aktywacja nowych kont i wybrać opcję Administrator. 5. W polu Powiadamiaj mailem administratora ustawić wartość Tak. 6. Po wykonaniu wszystkich zadań kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Jeśli jednak administrator uważa, że witryna nie będzie zagrożona także przy mniej bezpiecznym procesie rejestracji, może zezwolić użytkownikom na rejestrowanie się bez konieczności odbierania wiadomości potwierdzającej i klikania umieszczonego w niej odnośnika. To podejście zapewnia dostęp do witryny natychmiast po zakończeniu rejestracji. Aby umożliwić użytkownikom rejestrowanie się bez potwierdzeń, należy wykonać poniższe kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego na zapleczu. 2. Uruchomić menedżer Konfiguracja globalna przez kliknięcie odnośnika o tej nazwie na Pulpicie lub opcji Konfiguracja globalna w menu System. W przeglądarce otworzy się menedżer Konfiguracja globalna. 3. Kliknąć odnośnik Użytkownicy w sekcji Components w lewej kolumnie. W przeglądarce pojawi się obszar roboczy Konfiguracja użytkowników. 4. W polu Aktywacja nowych kont wybrać wartość Brak. 5. Po wykonaniu wszystkich zadań kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Wprawdzie można zastosować w witrynie mniej bezpieczny proces rejestracji, jednak zwykle nie należy wyłączać domyślnego potwierdzania za pomocą e-maili. Potwierdzenia mogą spowolnić proces rejestracji, jednak chronią witrynę przed automatycznymi procedurami rejestracyjnymi i przed użytkownikami, którzy próbują zarejestrować się bez podawania poprawnego adresu e-mail.

Gdy skonfigurowałeś już proces rejestracji w witrynie i zadbałeś o odpowiedni poziom bezpieczeństwa oraz przebieg procesu, musisz ustalić, w jaki sposób chcesz wyświetlać użytkownikom formularz rejestracyjny. W dalszych punktach omówiono dwie możliwości — wykorzystanie modułu Logowanie i utworzenie strony logowania.

262

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Stosowanie modułu Logowanie Moduł Logowanie to domyślna metoda stosowana w systemie Joomla! do umożliwiania użytkownikom zarejestrowania się. Moduł ten jest częścią standardowego systemu i występuje we wszystkich domyślnych konfiguracjach. Udostępnia różne funkcje, z których tylko niektóre są aktywne w konfiguracji domyślnej. Moduł wyświetla formularz logowania, odnośnik prowadzący do formularza rejestracji, odnośnik umożliwiający przypomnienie nazwy, odnośnik umożliwiający przypomnienie hasła i opcję Zapamiętaj mnie, która pomaga przeglądarce zapamiętać użytkownika przy użyciu pliku cookie. Elementy te przedstawia rysunek 10.5. Rysunek 10.5. W domyślnym formularzu logowania ikony znaku zapytania prowadzą do funkcji przypominania danych

Po zalogowaniu się użytkownika moduł Logowanie pozostaje na ekranie. Wyświetla powitanie i przycisk umożliwiający użytkownikowi wylogowanie się. Na rysunku 10.5 widać, że moduł jest bardzo prosty. Jeśli chcesz umieścić w formularzu instrukcje lub inne informacje, możesz to zrobić w zakładce Opcje podstawowe w obszarze roboczym modułu Logowanie. Zakładka ta obejmuje m.in. dwa pola, Wprowadzenie i Zakończenie, w których można wprowadzić tekst lub kod w HTML-u. Wpisane dane pojawią się bezpośrednio pod lub nad polami formularza logowania. Inne kontrolki z zakładki Opcje podstawowe pozwalają skonfigurować powitanie wyświetlane zalogowanym użytkownikom. W dalszej części rozdziału opisano stosowanie przekierowań umożliwianych przez ten moduł. Dokładne omówienie parametrów i opcji modułu Logowanie znajdziesz w rozdziale 17.

Tworzenie strony logowania Moduł Logowanie to najczęściej stosowane narzędzie do obsługi logowania w witrynach opartych na systemie Joomla!, jednak nie jest to jedyne rozwiązanie. Formularz logowania można też wyświetlać jako stronę — wtedy pola i kontrolki formularza znajdują się w głównym obszarze z treścią, a nie na pozycji modułu. Zastosowanie strony logowania zamiast modułu daje większą swobodę. W obszarze z treścią dostępna jest większa ilość miejsca, a ponadto w formularzu można umieścić dodatkowe informacje, które nie zawsze

Rozdział 10.  Zarządzanie użytkownikami witryny

263

da się zgrabnie wpasować w moduł. Poza tym moduł Logowanie, choć wygodny, zajmuje na ekranie miejsce, które można przeznaczyć na inne elementy. Jeśli formularz logowania będziesz wyświetlał na stronie, wystarczy udostępnić odnośnik do niej w jednym z menu. Oczywiście zawsze można zastosować obie techniki. Na przykład na stronie startowej można umieścić formularz logowania w widocznym miejscu za pomocą modułu, a na dalszych stronach wykorzystać ramki boczne do innych celów i ukryć moduł oraz udostępnić w jednym z menu odnośnik do strony logowania.

Aby utworzyć stronę logowania, można dodać odnośnik do niej za pomocą Projektanta menu. W tym celu należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego na zapleczu. 2. W menu Menu wybrać menu, w którym ma znaleźć się odnośnik do strony logowania. W przeglądarce otworzy się Projektant pozycji menu. 3. W Projektancie pozycji menu kliknąć ikonę Utwórz. W przeglądarce pojawi się okno dialogowe Projektant pozycji menu: Utwórz. 4. Kliknąć przycisk Wybierz obok pola Typ pozycji menu. System wyświetli okno dialogowe. 5. Wybrać zakładkę Użytkownicy. W rozwiniętej zakładce pojawi się kilka opcji. 6. Wybrać opcję Logowanie. System zamknie okno dialogowe. 7. Wpisać nazwę odnośnika w polu Tytuł. Pole to jest wymagane. 8. Po wykonaniu wszystkich zadań kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Szczegółowe omówienie parametrów i innych opcji dostępnych dla pozycji menu znajduje się w rozdziale 8.

Przekierowywanie użytkowników po zalogowaniu lub wylogowaniu W systemie Joomla! użytkownik po zalogowaniu lub wylogowaniu się standardowo zostaje na tej samej stronie. Jednak system może automatycznie kierować użytkowników do określonych stron po zalogowaniu lub wylogowaniu. Jest to przydatna funkcja, która pomaga kierować odwiedzających do wybranych treści. W ten sposób można też przygotować strony wejściowe z materiałami dostosowanymi do potrzeb użytkowników wchodzących do zastrzeżonych obszarów serwisu lub opuszczających je. Jednym z najefektywniejszych zastosowań omawianej funkcji jest udostępnianie zarejestrowanym członkom strony wejściowej wyświetlającej powitanie po zalogowaniu. Taka strona zawiera zwykle wiadomość powitalną dla osób zarejestrowanych w serwisie oraz przedstawia nowości i materiały dostępne w witrynie. Jeśli autor witryny korzysta z modułu Logowanie, opcje Skocz po zalogowaniu do i Skocz po wylogowaniu do dostępne są w zakładce Opcje podstawowe oknie dialogowym do edycji omawianego modułu. Aby za pomocą modułu Logowanie określić stronę wyświetlaną po zalogowaniu lub wylogowaniu, należy wykonać następujące operacje:

264

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

1. Zalogować się do systemu administracyjnego na zapleczu. 2. Wybrać opcję Moduły z menu Rozszerzenia. W przeglądarce otworzy się menedżer Moduły. 3. W menedżerze Moduły kliknąć nazwę Login Form. W przeglądarce pojawi się okno dialogowe do edycji modułu logowania. 4. Kliknąć zakładkę Opcje podstawowe. System otworzy tę zakładkę. 5. Kliknąć pole kombinowane obok etykiety Skocz po zalogowaniu do, aby ustawić stronę wyświetlaną po zalogowaniu. Z listy należy wybrać stronę, którą system ma wyświetlać użytkownikom. 6. Kliknąć pole kombinowane obok etykiety Skocz po wylogowaniu do, aby ustawić stronę wyświetlaną po wylogowaniu. Z listy należy wybrać stronę, którą system ma wyświetlać użytkownikom. 7. Kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Jeżeli jednak autor korzysta ze strony logowania, a nie z modułu Logowanie, musi skonfigurować docelowe strony w inny sposób: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego na zapleczu. 2. W menu Menu kliknąć nazwę menu obejmującego odnośnik do strony logowania. W przeglądarce pojawi się Projektant pozycji menu. 3. Kliknąć pozycję menu prowadzącą do strony logowania. 4. Kliknąć zakładkę Opcje rozszerzone. System otworzy tę zakładkę. 5. Aby ustawić stronę otwieraną po zalogowaniu, wpisz adres URL docelowej strony w polu Skocz po zalogowaniu do. 6. Aby ustawić stronę otwieraną po wylogowaniu, wpisz adres URL docelowej strony w polu Skocz po wylogowaniu do. 7. Kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Wprowadzony adres URL nie może prowadzić poza witrynę.

Tworzenie strony do rejestrowania się użytkowników Wprawdzie moduł Logowanie obejmuje odnośnik pozwalający użytkownikom się zarejestrować, ale można też udostępnić odnośnik prowadzący bezpośrednio do strony rejestracji. Wymaga to utworzenia pozycji menu odpowiedniego typu. Strona wyświetlana za pomocą takiej pozycji to strona udostępniana po kliknięciu odnośnika Załóż swoje konto w module Logowanie, dlatego technikę tę zwykle warto stosować wtedy, gdy nie używa się modułu Logowanie.

Rozdział 10.  Zarządzanie użytkownikami witryny

265

Aby dodać stronę do rejestrowania się użytkowników, za pomocą Projektanta pozycji menu utwórz pozycję właściwego typu. W tym celu należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego na zapleczu. 2. W menu Menu kliknąć nazwę menu, w którym ma się znajdować odnośnik do strony logowania. W przeglądarce pojawi się Projektant pozycji menu. 3. W Projektancie pozycji menu kliknąć ikonę Utwórz. W przeglądarce pojawi się okno dialogowe Projektant pozycji menu: Utwórz. 4. Kliknąć przycisk Wybierz obok pola Typ pozycji menu. System wyświetli okno dialogowe. 5. Wybrać zakładkę Użytkownicy. W rozwiniętej zakładce pojawi się kilka opcji. 6. Wybrać opcję Rejestracja. System zamknie okno dialogowe. 7. Wpisać nazwę odnośnika w polu Tytuł. Pole to jest wymagane. 8. Po wykonaniu wszystkich zadań kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Szczegółowe omówienie parametrów i innych opcji dostępnych dla pozycji menu znajduje się w rozdziale 8.

Włączanie funkcji przypominania nazwy użytkownika Dla wygody użytkowników w systemie Joomla! udostępniono funkcję przypominania nazwy. Jeśli dana osoba chce odwiedzić witrynę, ale nie pamięta nazwy użytkownika, może kliknąć znak zapytania obok pola z nazwą użytkownika w module Logowanie. Pojawi się wtedy nowa strona, gdzie należy wpisać adres e-mail podany w czasie rejestracji. Jeżeli adres ten jest prawidłowy, system wyśle pocztą elektroniczną nazwę użytkownika do danej osoby. Proces ten jest w pełni automatyczny. Formularz Logowanie wyświetlany za pomocą typu pozycji menu Logowanie nie zawiera ikon znaku zapytania. Zamiast nich udostępnia odnośniki widoczne w dolnej części formularza, które jednak pełnią tę samą funkcję.

Inna możliwość to utworzenie bezpośredniego odnośnika do strony Nie pamiętasz nazwy? za pomocą menedżera Projektant menu. Aby dodać taki odnośnik, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego na zapleczu. 2. W menu Menu wybrać menu, w którym ma znaleźć się odnośnik do strony logowania. W przeglądarce otworzy się Projektant pozycji menu. 3. W Projektancie pozycji menu kliknąć ikonę Utwórz. W przeglądarce pojawi się okno dialogowe Projektant pozycji menu: Utwórz. 4. Kliknąć przycisk Wybierz obok pola Typ pozycji menu. System wyświetli okno dialogowe. 5. Wybrać zakładkę Użytkownicy. W rozwiniętej zakładce pojawi się kilka opcji.

266

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

6. Wybrać opcję Przypomnienie nazwy. System zamknie okno dialogowe. 7. Wpisać nazwę odnośnika w polu Tytuł. Pole to jest wymagane. 8. Po wykonaniu wszystkich zadań kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Warto zauważyć, że odnośnik Nie pamiętasz nazwy? jest na stałe zakodowany w module Logowanie. Przy wyświetlaniu tego modułu zawsze pojawia się również ów odnośnik. Jedyny sposób na jego usunięcie to zmodyfikowanie kodu modułu i wykasowanie łącza lub ukrycie go w inny sposób. Modyfikowanie domyślnych modułów omówiono w rozdziale 17.

Włączanie funkcji ponownego ustawiania hasła W systemie Joomla! obok funkcji przypominania nazwy dostępny jest podobny mechanizm ponownego ustawiania hasła. Użytkownik, który zapomniał hasła, może zażądać od systemu pomocy przy odzyskiwaniu dostępu do witryny. Proces ponownego ustawiania hasła — w odróżnieniu od przypominania nazwy, kiedy to dane są po prostu przesyłane do użytkownika — wymaga wykonania dodatkowej operacji. Kiedy użytkownik kliknie odnośnik Nie pamiętasz hasła?, otworzy się nowa strona z prośbą o podanie zarejestrowanego adresu e-mail. Jeśli jest on prawidłowy, system wyśle do użytkownika wiadomość potwierdzającą. Wiadomość ta obejmuje kod i odnośnik do strony w witrynie. Użytkownik musi skopiować kod, a następnie odwiedzić daną stronę. Należy na niej wkleić kod w podanym miejscu i kliknąć przycisk Wyślij. System otworzy wtedy następną stronę, gdzie użytkownik może wpisać nowe hasło, z którego chce korzystać przy dostępie do witryny. Aby zbudować mechanizm zastępujący funkcję ponownego ustawiania hasła dostępną w module logowania, można za pomocą Projektanta menu utworzyć bezpośredni odnośnik do strony Nie pamiętasz hasła?. W celu dodania takiego odnośnika należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego na zapleczu. 2. W menu Menu wybrać menu, w którym ma znaleźć się odnośnik do strony logowania. W przeglądarce otworzy się Projektant pozycji menu. 3. W Projektancie pozycji menu kliknąć ikonę Utwórz. W przeglądarce pojawi się okno dialogowe Projektant pozycji menu: Utwórz. 4. Kliknąć przycisk Wybierz obok pola Typ pozycji menu. System wyświetli okno dialogowe. 5. Wybrać zakładkę Użytkownicy. W rozwiniętej zakładce pojawi się kilka opcji. 6. Wybrać opcję Ustawienie hasła. System zamknie okno dialogowe. 7. Wpisać nazwę odnośnika w polu Tytuł. Pole to jest wymagane. 8. Po wykonaniu wszystkich zadań kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi.

Rozdział 10.  Zarządzanie użytkownikami witryny

267

Odnośnik Nie pamiętasz hasła? jest na stałe zakodowany w module Logowanie. Przy wyświetlaniu tego modułu zawsze pojawia się także wspomniany odnośnik. Jedyny sposób na jego usunięcie to zmodyfikowanie kodu modułu i wykasowanie łącza lub ukrycie go w inny sposób. Więcej informacji o modyfikowaniu domyślnych modułów przedstawiono w rozdziale 17.

Korzystanie ze strony z profilem użytkownika Wszyscy użytkownicy w systemie Joomla! mają stronę z profilem. Zawiera ona podstawowe informacje na temat danego użytkownika — imię i nazwisko, nazwę konta, datę rejestracji i ustawienia. Stronę tę można wyświetlać i edytować we frontonie witryny. W konfiguracji domyślnej uwierzytelnieni użytkownicy mogą wyświetlić profil za pomocą odnośnika Your Profile w menu User Menu. Typową stronę z profilem użytkownika przedstawia rysunek 10.6. Udostępnienie takiej strony to przydatny sposób na zachęcenie użytkowników do aktualizowania informacji. Strona ta umożliwia też użytkownikom wykonywanie prostych zadań, takich jak zmiana hasła. Rysunek 10.6. Typowa strona z profilem użytkownika

Opcje widoczne w sekcji Podstawowe ustawienia zależą od grupy, do której użytkownik jest przypisany. Dla grup o większej liczbie uprawnień wyświetlanych jest więcej opcji.

Typy pozycji menu dostępne w systemie umożliwiają tworzenie odnośników do strony z profilem użytkownika i strony edycji profilu. Dzięki temu można przygotować własne odnośniki, zamiast wyświetlać menu User Menu.

268

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Aby utworzyć odnośnik do strony z profilem użytkownika, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego na zapleczu. 2. W menu Menu wybrać menu, w którym ma znaleźć się odnośnik do strony logowania. W przeglądarce otworzy się Projektant pozycji menu. 3. W Projektancie pozycji menu kliknąć ikonę Utwórz. W przeglądarce pojawi się okno dialogowe Projektant pozycji menu: Utwórz. 4. Kliknąć przycisk Wybierz obok pola Typ pozycji menu. System wyświetli okno dialogowe. 5. Wybrać zakładkę Użytkownicy. W rozwiniętej zakładce pojawi się kilka opcji. 6. Wybrać opcję Profil użytkownika. System zamknie okno dialogowe. 7. Wpisać nazwę odnośnika w polu Tytuł. Pole to jest wymagane. 8. Po wykonaniu wszystkich zadań kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Strona z profilem użytkownika obejmuje odnośnik do strony edycji, aby jednak ręcznie dodać taki odnośnik, należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego na zapleczu. 2. W menu Menu wybrać menu, w którym ma znaleźć się odnośnik do strony logowania. W przeglądarce otworzy się Projektant pozycji menu. 3. W Projektancie pozycji menu kliknąć ikonę Utwórz. W przeglądarce pojawi się okno dialogowe Projektant pozycji menu: Utwórz. 4. Kliknąć przycisk Wybierz obok pola Typ pozycji menu. System wyświetli okno dialogowe. 5. Wybrać zakładkę Użytkownicy. W rozwiniętej zakładce pojawi się kilka opcji. 6. Wybrać opcję Dostosuj swój profil. System zamknie okno dialogowe. 7. Wpisać nazwę odnośnika w polu Tytuł. Pole to jest wymagane. 8. Po wykonaniu wszystkich zadań kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi.

Kontrolowanie dostępu do treści i funkcji Podstawową przyczyną tworzenia grup użytkowników jest kontrolowanie dostępu do treści i funkcji. Jak opisano to w początkowej części rozdziału, grupy użytkowników w systemie Joomla! zaprojektowano tak, aby móc przyznawać uprawnienia na różnym poziomie. Jednak same grupy użytkowników nie wyznaczają dostępu do treści i funkcji. W kontekście dostępu w systemie Joomla! należy uwzględnić dwa aspekty — określanie, co użytkownicy mogą oglądać, i ustalanie, co mogą robić. Ten dwuaspektowy schemat jest przydatny, ponieważ odzwierciedla działanie mechanizmów kontroli dostępu w systemie Joomla!. Do określania treści widocznych dla użytkowników służą poziomy dostępu przypisywane do

Rozdział 10.  Zarządzanie użytkownikami witryny

269

obiektów. Kontrolowanie operacji, które użytkownicy mogą wykonywać, umożliwiają uprawnienia powiązane z różnymi funkcjami. W tym podrozdziale szczegółowo opisano, jak określać, co użytkownicy mogą oglądać i robić w witrynie.

Określanie, co użytkownicy mogą oglądać W systemie Joomla! do kontrolowania treści widocznych dla użytkowników służą poziomy dostępu przypisane do elementów. W trakcie tworzenia pozycji menu lub nowego artykułu należy podać wartość parametru określającego poziom dostępu. Każdy poziom dostępu umożliwia pewnym grupom użytkowników dostęp do danego elementu. Dlatego ustawienie poziomu dostępu wpływa na to, które grupy użytkowników mogą zobaczyć dany element. W systemie znajdują się cztery wbudowane poziomy dostępu: Guest, Public, Registered i Special. Za pomocą menedżera Poziomy dostępu można dodać nowe poziomy lub zmodyfikować ustawienia istniejących. Menedżer ten jest widoczny na rysunku 10.7. Rysunek 10.7. Menedżer Poziomy dostępu

W tabeli 10.1 wyjaśniono, jak domyślne poziomy dostępu powiązane są z domyślnymi uprawnieniami grup użytkowników. Tabela 10.1. Zależności między domyślnymi poziomami dostępu a domyślnymi grupami użytkowników Poziom dostępu

Grupy użytkowników mające dostęp do elementów z danym poziomem

Guest

Guest

Public

Wszystkie

Registered

Manager, Administrator, Registered, Author, Editor, Publisher i Super User

Special

Manager, Administrator, Author, Editor, Publisher i Super User

270

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Poziom dostępu Guest utworzono po to, aby móc ukryć wybrane treści przed uwierzytelnionymi użytkownikami. Jeśli użytkownik jest zalogowany, nie zobaczy elementów z poziomem dostępu ustawionym na Guest. Poziom dostępu Special ma ułatwiać zarządzanie treścią z poziomu frontonu. Szczegółowe omówienie zarządzania treścią za pomocą frontonu znajdziesz w rozdziale 5.

Dla elementów z hierarchii treści można ustawiać różne poziomy dostępu. Istnieją parametry dostępu do kategorii i artykułów, co opisano w tabeli 10.2. Ograniczenie dostępu do kategorii powoduje jednocześnie ograniczenie dostępu do zapisanych w nich artykułów i podkategorii. Choć można ustawić poziom dostępu do poszczególnych artykułów, aby utworzyć wyjątki, pozwala to jedynie zwiększyć ograniczenia, a nie je zmniejszyć. Oznacza to, że jeśli dla kategorii określono poziom dostępu Registered, ustawienie dla podkategorii lub artykułów z tej sekcji poziomu Public nie przyniesie oczekiwanych skutków — system uwzględni tylko bardziej restrykcyjny poziom jednostki nadrzędnej (kategorii). Jeżeli jednak taka jednostka ma poziom Public, można dodatkowo ograniczyć dostęp do wszystkich elementów podrzędnych. Można na przykład przypisać do kategorii poziom Public, a do artykułów z tej sekcji — poziom Registered. Tabela 10.2. Zarządzanie poziomami dostępu do treści Element

Aby zmienić poziom dostępu, należy przejść do:

Kategoria

Sekcji Szczegóły w obszarze roboczym do edycji kategorii.

Artykuł

Sekcji Szczegóły w obszarze roboczym do edycji artykułu.

System Joomla! umożliwia kontrolowanie dostępu zarówno do całych menu, jak i do ich poszczególnych pozycji. Ograniczenie dostępu do menu wywiera ten sam efekt na jego pozycje (zobacz tabelę 10.3). Tabela 10.3. Zarządzanie poziomami dostępu do menu w systemie Joomla! Element

Aby zmienić poziom dostępu, należy przejść do:

Menu

Zakładki Szczegóły w obszarze roboczym do edycji modułu.

Pozycja menu

Zakładki Szczegóły w Projektancie pozycji menu.

Można też dodać do witryny nowe poziomy dostępu. W tym celu należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego na zapleczu. 2. W menu Użytkownicy wybrać opcję Poziomy dostępu. W przeglądarce otworzy się menedżer Poziomy dostępu. 3. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi. W przeglądarce pojawi się obszar roboczy Utwórz poziom dostępu. 4. Wpisać nazwę poziomu dostępu w polu Nazwa poziomu. Pole to jest wymagane.

Rozdział 10.  Zarządzanie użytkownikami witryny

271

5. Zaznaczyć jedną lub kilka grup użytkowników. 6. Po wykonaniu wszystkich zadań kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Nowy poziom dostępu będzie od tego momentu dostępny w witrynie jako opcja w polach kombi Dostęp.

Określanie, jakie czynności użytkownicy mogą wykonywać W systemie Joomla! do kontrolowania dostępnych operacji służą uprawnienia. Parametry dotyczące uprawnień są zwykle dostępne w komponentach, modułach i dodatkach, ale nie w elementach związanych z treścią. Uprawnienia można ustawić globalnie (w zakładce Uprawnienia w menedżerze Konfiguracja globalna), a także dla konkretnych obiektów, używając różnych opcji dostępnych w poszczególnych komponentach. Najprostszym sposobem zarządzania uprawnieniami jest ustawienie ich na poziomie globalnym (w menedżerze Konfiguracja globalna) i późniejsze modyfikowanie ich dla elementów, które tego wymagają.

Aby ustawić uprawnienia dla całej witryny, otwórz zakładkę Uprawnienia w menedżerze Konfiguracja globalna. Zakładkę tę przedstawia rysunek 10.8. Rysunek 10.8. Zakładka Uprawnienia w menedżerze Konfiguracja globalna z wyświetlonymi globalnymi uprawnieniami grupy użytkowników Registered

W lewej części zakładki Uprawnienia znajduje się lista wszystkich grup użytkowników dostępnych w systemie. Po wybraniu jednej z grup wyświetlane są jej uprawnienia. W polu kombi Wybierz nowe ustawienia dostępne są trzy opcje: Dziedziczone, Dozwolone i Zabronione. W kolumnie po prawej stronie (Wyliczone ustawienia) znajdują się uprawnienia odziedziczone po grupie nadrzędnej (jeśli taka istnieje).

272

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Interfejs grupy Public wygląda nieco inaczej. Nie ma w nim kolumny Wyliczone ustawienia, a w polu kombi Wybierz nowe ustawienia znajduje się opcja Nieustawione zamiast Dziedziczone. Wynika to z tego, że grupa Public jest nadrzędna względem wszystkich pozostałych. Znajduje się na najwyższym poziomie hierarchii, dlatego nie dziedziczy uprawnień po żadnej innej grupie.

Opcje z pola kombi Wybierz nowe ustawienia działają w następujący sposób: 

Dziedziczone — używane są uprawnienia z grupy nadrzędnej.



Dozwolone — grupa może wykonywać określoną operację.



Zabronione — grupa nie ma danego uprawnienia (niezależnie od ustawień grupy nadrzędnej). Jeśli występuje niezgodność między ustawieniami, w kolumnie Wyliczone ustawienia wyświetlana jest informacja Niedozwolone (Blokada).

Oprócz używania ustawień globalnych można dostosować uprawnienia dla poszczególnych komponentów, modułów i dodatków. Ustawienia tych elementów są dostępne w menedżerze Konfiguracja globalna. Jeśli chcesz np. ustawić uprawnienia komponentu Reklamy, otwórz menedżer Konfiguracja globalna i kliknij odnośnik Reklamy w sekcji Components w lewej kolumnie. W zakładce Uprawnienia, którą zobaczysz, możesz zmienić ustawienia tego komponentu. Zakładki Uprawnienia poszczególnych komponentów działają tak samo jak zakładka Uprawnienia w menedżerze Konfiguracja globalna; warto przy tym zauważyć, że wartości z zakładki Uprawnienia menedżera są uznawane za nadrzędne. Ustawienia są dziedziczone (wartości elementu nadrzędnego są stosowane do obiektów podrzędnych). Podobnie jak w kontroli dostępu, tak i tu przy dziedziczeniu uwzględniane są tylko bardziej restrykcyjne ustawienia. Dlatego jeśli w grupie nadrzędnej ustawiono opcję Zabronione, w elemencie podrzędnym nie można ustawić opcji Dozwolone. Jeśli jednak uprawnienia w grupie nadrzędnej to Dozwolone, w grupie podrzędnej można ustawić opcję Zabronione.

Podsumowanie W tym rozdziale omówiono zarządzanie użytkownikami w systemie Joomla! i związane z tym zagadnienie kontroli dostępu. Szczegółowo przedstawiono narzędzia umożliwiające zarządzanie użytkownikami i to, jak w systemie Joomla! wykonywać poniższe zadania: 

Dodawać z poziomu zaplecza nowych użytkowników do witryny.



Umożliwiać użytkownikom rejestrację z poziomu frontonu witryny.



Konfigurować proces rejestrowania się użytkowników w celu zwiększenia jego bezpieczeństwa.



Stosować systemowe grupy użytkowników.



Kontrolować to, co użytkownicy mogą przeglądać i robić w witrynie.

Następny rozdział dotyczy używania menedżera Języki w systemie Joomla! i wykorzystania go do przygotowania witryny z wieloma wersjami językowymi.

Rozdział 11.

Tworzenie witryn z wieloma wersjami językowymi W tym rozdziale: 

Tworzenie witryny z interfejsem w wielu językach



Włączanie wyświetlania artykułów w różnych językach



Tworzenie struktury treści dostosowanej do witryny wielojęzycznej



Korzystanie z narzędzi obsługujących treści w wielu językach

Sieć WWW z natury jest wielojęzyczna. Wyjątkowo duże są grupy odbiorców treści w językach angielskim, hiszpańskim, chińskim i brazylijskiej odmianie portugalskiego. Wprawdzie domyślny instalator systemu Joomla! dostępny jest w brytyjskiej odmianie angielskiego, lecz można znaleźć oficjalne pakiety instalacyjne także w wielu innych językach. Jeśli chcesz udostępniać witrynę w wielu językach, pojawiają się pewne problemy. Istnieją pakiety językowe dla systemu Joomla!, które umożliwiają wyświetlanie interfejsu witryny w wielu językach, trzeba jednak poradzić sobie z kwestią prezentowania treści w różnych językach. Mechanizmy zarządzania językami w systemie Joomla! wprawdzie nie przetłumaczą treści za Ciebie, jednak zapewniają logiczną strukturę do zarządzania wersjami językowymi, a także udostępniają użytkownikom narzędzia potrzebne do wyboru preferowanego języka. W tym rozdziale opisano oba aspekty przygotowywania tłumaczeń — udostępnianie interfejsu witryny w innych językach i zarządzanie wieloma wersjami językowymi treści.

Funkcje menedżera Języki Menedżer Języki to najważniejsze narzędzie do zarządzania językami w systemie Joomla!. Menedżer ten ma dwie ważne funkcje. Po pierwsze, umożliwia dodawanie wielu pakietów językowych (tłumaczeń) i ich modyfikowanie. Po drugie, pozwala utrzymywać powiązanie między językiem interfejsu i językiem treści. Różne funkcje menedżera Języki służą do określania języka interfejsu frontonu, języka interfejsu zaplecza i języków treści.

274

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Wszystkie słowa i zwroty używane w interfejsie systemu Joomla! pochodzą z pakietów językowych. Każdy taki pakiet dotyczy jednego języka. Pakiety językowe są rozszerzeniami systemu Joomla!. Administrator witryny musi zainstalować pakiet językowy z każdym językiem, w którym chce wyświetlać witrynę. Do zarządzania pakietami językowymi i ich edytowania służy menedżer Języki systemu Joomla!. Jeśli chcesz udostępniać witrynę w tylko jednym języku, prawdopodobnie wiele funkcji menedżera Języki okaże się zbędnych (przydać się jednak mogą narzędzia do modyfikowania słów i zwrotów używanych w interfejsie). Jeżeli zainstalowałeś system Joomla! przy użyciu instalatora dla preferowanego języka lokalnego, nie musisz dodawać pakietów językowych. Kompletną listę instalatorów dla języków lokalnych znajdziesz w witrynie JoomlaCode w sekcji Languages.

Aby otworzyć menedżer Języki, należy zalogować się do systemu administracyjnego witryny, wybrać menu Rozszerzenia i kliknąć opcję Języki. W oknie przeglądarki pojawi się menedżer Języki widoczny na rysunku 11.1. Rysunek 11.1. Interfejs menedżera Języki z zainstalowanymi dodatkowymi pakietami językowymi i językiem domyślnym ustawionym na polski

Pasek narzędzi w górnej części menedżera Języki obejmuje następujące kontrolki: 

Domyślnie. Można wybrać język z listy, a następnie kliknąć tę ikonę, aby ustawić dany język jako domyślny dla witryny. Jeśli zainstalowane są dodatkowe pakiety językowe, użytkownicy mogą zmienić domyślny język interfejsu i ustawić preferowany język na stronie profilu.



Instaluj język. Kliknięcie tej ikony powoduje wyświetlenie listy dostępnych pakietów językowych. Można wybrać jeden z nich i go zainstalować.



Opcje. Kliknięcie tej ikony powoduje wyświetlenie w menedżerze Konfiguracja globalna opcji menedżera języków.

Rozdział 11.  Tworzenie witryn z wieloma wersjami językowymi

275

Opcje konfiguracyjne menedżera Języki obejmują tylko ustawienia uprawnień.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy powiązanych z aktywnym ekranem.

W lewej kolumnie pod paskiem narzędzi znajdują się cztery odnośniki tekstowe pozwalające przejść do różnych obszarów roboczych menedżera Języki. Oto te odnośniki: 

Zainstalowane języki witryny. Kliknięcie tego odnośnika pozwala wyświetlić listę zainstalowanych pakietów językowych dla interfejsu frontonu.



Zainstalowane języki zaplecza. Kliknięcie tego odnośnika pozwala wyświetlić listę zainstalowanych pakietów językowych dla interfejsu zaplecza.



Języki treści. Kliknięcie tego odnośnika pozwala wyświetlić listę dostępnych języków treści, a także dodać nowe języki treści.



Nadpisywanie tłumaczeń. Ten odnośnik otwiera obszar roboczy do zastępowania tłumaczeń. Można tu dodawać wyjątki dotyczące tłumaczeń z pakietu językowego.

Obszary z treścią okien Zainstalowane języki witryny i Zainstalowane języki zaplecza są takie same. Zawierają listę wszystkich pakietów językowych zainstalowanych w witrynie, a także informacje na ich temat. Dostępne są tu następujące kolumny: 

Lp. Indeks przypisany przez system Joomla!. Nie można go zmienić.



Przycisk opcji (bez etykiety). Kliknięcie przycisku opcji pozwala zaznaczyć język. Jest to potrzebne w celu zastosowania wspomnianej wcześniej opcji Domyślnie z paska narzędzi.



Język. To pole wyświetla pełne nazwy pakietów językowych zainstalowanych w witrynie.



Znacznik języka. Tu widoczny jest skrótowy kod języka.



Klient. To pole określa, czy dany pakiet językowy dotyczy frontonu czy zaplecza witryny.



Domyślnie. Żółta gwiazdka w tej kolumnie oznacza, że język wybrano jako domyślny dla witryny. Wybór języków frontonu i zaplecza odbywa się niezależnie. Zmiana jednego z nich nie wpływa na drugi. Jeśli chcesz zmienić oba języki, musisz zrobić to dwukrotnie (raz dla frontonu i raz dla zaplecza).



Wersja. Tu widoczny jest numer wersji pakietu językowego.



Data. Data utworzenia pakietu językowego.



Autor. Nazwa autora pakietu językowego.



Email autora. Kontaktowy adres e-mail autora pakietu językowego.

276

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Zainstalowanie w witrynie kilku pakietów językowych nie powoduje, że automatycznie wyświetlana będzie treść w różnych językach. Pakiety językowe określają tylko język używany do wyświetlania elementów systemu (np. kontrolek i komunikatów ostrzegawczych). Jeśli chcesz wyświetlać artykuły w wielu językach i umożliwić użytkownikom łatwą zmianę języka, musisz posłużyć się opisanym w dalszej części rozdziału oknem Języki treści.

Instalowanie nowych pakietów językowych Jeśli dana witryna oparta na systemie Joomla! ma język inny od preferowanego lub jeżeli administrator chce dodać nowe tłumaczenia interfejsu witryny, można pobrać i zainstalować jeden lub kilka dodatkowych pakietów językowych. Pakiety językowe można dodawać bezpośrednio w menedżerze Języki. Każdy pakiet obejmuje kompletne tłumaczenie wszystkich łańcuchów znaków pojawiających się we frontonie i na zapleczu serwisu. Nie trzeba pobierać dwóch pakietów językowych dla interfejsu witryny i zaplecza (chyba że chcesz zastosować w tych miejscach różne języki). Niektóre pakiety językowe różnią się między sobą w bardzo niewielkim stopniu, co umożliwia zastosowanie dialektów regionalnych. Dotyczy to na przykład brytyjskiej i amerykańskiej wersji języka angielskiego.

Aby zainstalować nowy pakiet językowy, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Kliknąć opcję Języki w menu Rozszerzenia na głównym pasku nawigacji systemu administracyjnego. W przeglądarce otworzy się menedżer Języki. 3. Kliknąć przycisk Instaluj język. W przeglądarce pojawi się okno dialogowe Instaluj akredytowane tłumaczenia języków. 4. Przewinąć listę w celu znalezienia potrzebnego języka. Należy jednokrotnie kliknąć pakiet językowy, aby go wybrać. 5. Kliknąć przycisk Instaluj. System spróbuje zainstalować pakiet językowy. Jeśli zakończy się to powodzeniem, na ekranie pojawi się potwierdzenie. Pakiet językowy po zainstalowaniu będzie widoczny w menedżerze Języki.

Modyfikowanie pakietów językowych Pakiety językowe systemu określają, jakie łańcuchy znaków będą widoczne w witrynie. Łańcuchy te dotyczą wszystkich elementów — od podstawowych, takich jak odnośnik Więcej…, przez komunikaty o błędach, po instrukcje związane z funkcjami rdzenia. Aby zmodyfikować zwroty występujące w takich łańcuchach, można wykorzystać obszar roboczy Nadpisywanie tłumaczeń w menedżerze Języki. W tym podrozdziale wyjaśniono, jak dostosować tekst interfejsu do potrzeb.

Rozdział 11.  Tworzenie witryn z wieloma wersjami językowymi

277

Oto przykład: załóżmy, że administrator chce zmienić tekst związany z przypominaniem hasła pojawiający się w module Logowanie. W oficjalnym tłumaczeniu tekst ten to Nie pamiętasz hasła?. Można zmienić go na bardziej przyjazną wersję Czy chcesz zmienić hasło?. W tym celu należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do panelu administracyjnego systemu Joomla!. 2. Kliknąć opcję Języki w menu Rozszerzenia na głównym pasku nawigacji systemu administracyjnego. W przeglądarce otworzy się menedżer Języki. 3. Kliknąć odnośnik Nadpisywanie tłumaczeń w lewej kolumnie. Otworzy się obszar roboczy Nadpisywanie tłumaczeń. 4. Za pomocą pola kombi Filtr w dolnej części lewej kolumny wybrać pakiet językowy, który ma zostać zmodyfikowany. 5. Kliknąć przycisk Utwórz na pasku narzędzi. Pojawi się obszar roboczy Dostosuj tłumaczenie widoczny na rysunku 11.2. Rysunek 11.2. Obszar roboczy Dostosuj tłumaczenie pozwala modyfikować napisy z pakietów językowych

6. W polu Stała językowa w lewej górnej części strony wpisać stałą MOD_LOGIN_FORGOT_YOUR_PASSWORD. To ta stała będzie modyfikowana. 7. Zmodyfikować tekst w pożądany sposób. 8. Kliknąć przycisk Zapisz. System zapisze zmodyfikowany tekst jako nowy łańcuch znaków i zastąpi nim w witrynie poprzednią wersję. System wyświetla wszystkie zmodyfikowane napisy, co pozwala łatwo wybrać je w obszarze roboczym Dostosuj tłumaczenie.

278

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Udostępnianie treści w wielu językach Z pierwszej części rozdziału dowiedziałeś się, jak zmieniać język interfejsu witryny systemu Joomla!. Dodanie pakietów językowych i umożliwienie wyświetlania interfejsu w różnych językach to jednak tylko jeden krok na drodze do zbudowania w pełni wielojęzycznej witryny. Trzeba zrobić coś więcej, aby udostępnić treść w wielu językach i zapewnić użytkownikom narzędzia do przełączania się między językami. Zarządzanie wieloma wersjami językowymi treści wymaga od administratorów stałego poświęcania dużej ilości czasu. Jeśli w witrynie systemu Joomla! chcesz udostępnić treść w trzech językach, musisz zarządzać trzema równoległymi strukturami treści. Każde menu i każda pozycja musi istnieć w trzech różnych wersjach. Dotyczy to także każdego artykułu. W tym podrozdziale wyjaśniono, jak skonfigurować witrynę, aby udostępnić użytkownikom jej w pełni wielojęzyczną wersję. Dowiesz się też, jak przygotować potrzebne struktury treści. W końcowej części rozdziału opisano też pomocnicze narzędzia udostępniane przez system.

Konfigurowanie w pełni wielojęzycznej witryny Konfigurowanie witryny w taki sposób, aby obsługiwała treści w wielu językach, to proces dwuetapowy. Najpierw trzeba zainstalować odpowiedni pakiet językowy, a następnie utworzyć język treści. Język treści jest niezbędny do powiązania istniejącego pakietu językowego z językiem kategorii, artykułów i pozycji menu. Bez języka treści nie można przypisać kategorii, artykułu lub menu do danego języka, dlatego system nie wie, który język interfejsu ma wyświetlać użytkownikom korzystającym z danego elementu. Nie trzeba instalować pakietu językowego przed utworzeniem języka treści, jednak warto to zrobić, ponieważ jedna z informacji wymaganych w trakcie tworzenia języka treści (opcja Znacznik języka) musi pasować do pakietu językowego.

We wcześniejszej części rozdziału opisano, jak instalować pakiety językowe. Tu dowiesz się, jak wykonać drugi krok — utworzyć język treści. Załóżmy, że chcesz umożliwić użytkownikom wyświetlanie treści w języku angielskim lub polskim. Ponieważ angielski jest częścią instalacji domyślnej, wystarczy utworzyć język treści dla wersji polskiej. Aby dodać nowy język treści, należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do panelu administracyjnego systemu Joomla!. 2. Kliknąć opcję Języki w menu Rozszerzenia na głównym pasku nawigacji systemu administracyjnego. W przeglądarce otworzy się menedżer Języki. 3. Kliknąć odnośnik Języki treści w lewej kolumnie. Pojawi się obszar roboczy Język treści. 4. Kliknąć przycisk Utwórz na pasku narzędzi. W przeglądarce pojawi się obszar roboczy Nowy język treści widoczny na rysunku 11.3. 5. W polu Tytuł wprowadzić nazwę języka. Będzie ona widoczna na liście, z której użytkownicy mogą wybrać język, dlatego powinna być krótka i prosta. Pole to jest wymagane.

Rozdział 11.  Tworzenie witryn z wieloma wersjami językowymi

279

Rysunek 11.3. Obszar roboczy Nowy język treści

Ponieważ wartość w tym polu pojawia się jako opcja dla użytkowników, warto podać ją w danym języku, np. zamiast Polish należy wpisać nazwę Polski.

6. W polu Nazwa rodzima podać nazwę języka w nim samym. Pole to jest wymagane. 7. W polu Kod języka w URL należy umieścić kod, który ma pojawiać się w adresach URL treści w danym języku. Wartość ta musi być niepowtarzalna. Pole to jest wymagane. Najlepiej stosować krótkie, dwuliterowe kody języków, np. dla polskiego może to być „pl”.

8. W polu Przedrostek obrazka należy podać tekst wyświetlany jako nazwa powiązana z flagą języka w panelu przełączania języków. Pole to jest wymagane. 9. W polu Znacznik języka wprowadzić pięcioznakowy kod używanego języka. Pole to jest wymagane. Znaczniki języka mają określony format, którego trzeba przestrzegać. Znacznik składa się z dwóch małych liter, po których następuje łącznik i dwie duże litery, np. pl-PL to znacznik języka polskiego.

280

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Wartość wprowadzona w polu Znacznik języka w danym języku treści musi pasować do znacznika powiązanego pakietu językowego.

10. Kliknąć zakładkę Nazwa witryny. System otworzy tę zakładkę. 11. W polu Własna nazwa witryny wprowadzić nazwę witryny w danym języku. Pole to jest opcjonalne, jednak nazwa witryny w poszczególnych językach często jest różna (przy czym różnice te mogą być niewielkie). Stosowanie różnych nazw jest powszechne, jeśli występują w nich hasła lub slogany pomocne przy pozycjonowaniu.

12. Kliknąć przycisk Zapisz. Wszystkie pozostałe pola w tej i innych zakładkach są opcjonalne. Gdy zapiszesz efekty pracy, nowy język treści pojawi się na ich liście w menedżerze Języki treści. Upewnij się, że język jest opublikowany. Jeśli nie jest, nie będzie widoczny na listach w interfejsie. Język treści jest niezbędny do wykonania dalszych kroków — tworzenia struktury treści obsługującej różne języki.

Tworzenie struktury treści dostosowanej do wielu języków Obsługa wielojęzycznych treści w systemie Joomla! działa najlepiej, gdy dla różnych języków dostępne są równoległe struktury treści. Dla każdego języka przygotuj jedną strukturę i umieść w niej wszystkie elementy treści z danego języka. Taki model upraszcza zarządzanie witryną i sprawia, że ścieżki powrotu systemu Joomla! i podobne mechanizmy działają bez problemów. Jeśli chcesz udostępnić treść w językach angielskim i polskim, utwórz równoległe kategorie i elementy treści dla obu języków. Trzeba też dodać menu i pozycje menu dla każdego języka. Z tego punktu dowiesz się, jak przygotować potrzebne struktury. Tworzenie struktury kategorii Zacznij od przygotowania równoległych kategorii, które posłużą za kontenery na artykuły w poszczególnych językach. W trakcie tworzenia artykułów w danym języku będziesz mógł przypisać je do odpowiednich kategorii dla tego języka. Możesz oczywiście utworzyć dowolne podkategorie, pamiętaj jednak, aby znajdowały się one w kategorii nadrzędnej przeznaczonej dla danego języka.

Pora wrócić do przykładu z wcześniejszej części rozdziału. Należy utworzyć trzy kategorie nadrzędne — jedną dla treści w języku angielskim, drugą dla treści w języku polskim i ogólną kategorię o nazwie WSZYSTKIE. W tej ostatniej znajdą się elementy wspólne dla wszystkich języków. Jest to przydatne narzędzie do przechowywania ogólnej strony głównej (opisanej w dalszym punkcie). W trakcie tworzenia kategorii należy ustawić dla nich odpowiedni język. Na rysunku 11.4 pokazano, jak może wyglądać struktura kategorii dla witryny z angielską i polską wersją językową.

Rozdział 11.  Tworzenie witryn z wieloma wersjami językowymi

281

Rysunek 11.4. Przykładowa wielojęzyczna struktura kategorii. Zwróć uwagę na wartości w kolumnie Język poszczególnych kategorii

Konfigurowanie menu W wielojęzycznej witrynie dla menu i pozycji menu, podobnie jak dla kategorii, trzeba przygotować równoległe struktury. Ponadto z pozycjami menu (tak jak z kategoriami) trzeba powiązać odpowiedni język. Z menu związana jest też pewna wyjątkowa i ważna kwestia — w każdym języku potrzebne jest menu z ustawioną stroną domyślną, a w menu uniwersalnym musi znajdować się ogólna strona domyślna, przy czym menu to musi być nieopublikowane. Może wydawać się to niezrozumiałe, dlatego warto kontynuować przykład i wyjaśnić, jak skonfigurować potrzebne menu. Szczegółowe instrukcje dotyczące tworzenia menu i pozycji menu znajdziesz w rozdziale 8.

Należy otworzyć Projektanta menu, a następnie wykonać następujące czynności: 1. Zmienić nazwę domyślnego głównego menu witryny. Należy nadać mu ogólną nazwę, np. Main Menu — WSZYSTKIE. 2. Otworzyć moduł tego menu i nadać mu tę samą nazwę (Main Menu — WSZYSTKIE). 3. Utworzyć nowe menu dla elementów treści w języku angielskim. Można nazwać je Main Menu — EN. 4. Utworzyć moduł dla nowego menu. Modułowi należy nadać tę samą nazwę (Main Menu — EN) i ustawić jego język na angielski. 5. Utworzyć nowe menu dla elementów treści w języku polskim. Można nazwać je Main Menu — PL. 6. Utworzyć moduł dla nowego menu. Modułowi należy nadać tę samą nazwę (Main Menu — PL) i ustawić jego język na polski.

282

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Na rysunku 11.5 pokazano przykładową strukturę menu. Rysunek 11.5. Projektant menu z trzema menu potrzebnymi do obsługi wielojęzycznej struktury treści

Utworzenie menu to dopiero pierwszy krok. Trzeba jeszcze się upewnić, że w każdym menu istnieje strona domyślna. Menu Main Menu — WSZYSTKIE powinno już mieć taką stronę, dlatego wystarczy dodać strony domyślne dla dwóch pozostałych menu. Otwórz Projektanta pozycji menu dla tych menu i utwórz dla nich strony domyślne. Wybierz odpowiedni typ pozycji menu (np. Artykuły wyróżnione — przegląd) i upewnij się, że język strony domyślnej dla menu Main Menu — EN to angielski, a dla menu Main Menu — PL — polski. Po skonfigurowaniu menu w języku lokalnym ze stroną domyślną zobaczysz flagę reprezentującą język, która pojawi się obok pozycji menu w kolumnie Start, a także obok nazwy menu na głównym pasku nawigacji systemu administracyjnego.

Ostatni krok w tej części procesu polega na otwarciu menedżera Moduły i zakończeniu publikacji modułu Main Menu — WSZYSTKIE. Nie należy go usuwać; trzeba tylko zakończyć jego publikowanie. Menu są teraz gotowe do użycia. Pora utworzyć artykuły. W trakcie dodawania artykułów do menu pamiętaj o tym, aby zawsze ustawić język na dopasowany do menu. Cały opis procesu tworzenia równoległych struktur oparty jest na założeniu, że chcesz wyświetlać użytkownikom posługującym się poszczególnymi językami te same kategorie, artykuły i pozycje menu. Jeżeli nie chcesz udostępniać im tych samych elementów, nie musisz tworzyć równoległej struktury.

Tworzenie artykułów Po przygotowaniu kategorii i menu można przystąpić do tworzenia artykułów w różnych językach. Nie ma tu drogi na skróty — w każdym języku trzeba utworzyć odrębne artykuły.

Rozdział 11.  Tworzenie witryn z wieloma wersjami językowymi

283

Aby dokończyć przykład, utwórz jeden artykuł powitalny w języku angielskim i jeden w polskim. W trakcie tworzenia artykułów ustaw dla nich odpowiedni język i przypisz je do kategorii powiązanej z właściwym językiem. Na rysunku 11.6 pokazano przykładową strukturę artykułów. Rysunek 11.6. Menedżer Artykuły z równoległą strukturą artykułów. Zwróć uwagę na wartości w polach Kategoria i Język

Więcej informacji na temat tworzenia i edytowania artykułów zawiera rozdział 5.

Ostatni krok w tym procesie polega na opublikowaniu i włączeniu narzędzi, które pomogą użytkownikom w wyborze języka i ułatwią filtrowanie treści według języka w systemie.

Włączanie pomocniczych dodatków Aby dokończyć proces tworzenia w pełni wielojęzycznej witryny, należy włączyć dwa dodatkowe elementy. Jednym z nich jest moduł Przełącznik języka, a drugim dodatek System — Filtr języków. Przełącznik języka to moduł witryny. Wyświetla we frontonie witryny flagi reprezentujące języki opublikowane w witrynie. Użytkownik może wybrać język, klikając flagę. Moduł ten jest potrzebny, aby umożliwić użytkownikom witryny zobaczenie dostępnych języków i wybranie jednego z nich z listy. Opublikowany moduł tego typu jest widoczny w prawej kolumnie na rysunku 11.7. Więcej informacji na temat korzystania z modułów witryny znajdziesz w rozdziale 17.

Jeśli chcesz udostępniać ten moduł (lub dowolny inny) w różnych językach, utwórz kilka wersji modułu Przełącznik języka, ustaw ich język, dodaj tekst w językach lokalnych, a następnie przypisz moduły do pozycji menu w odpowiednich językach.

284

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Rysunek 11.7. Fronton przykładowej wielojęzycznej witryny. Zwróć uwagę na moduł Przełącznik języków w prawej kolumnie dostosowany do odpowiedniego języka. Zauważ też, że różne elementy interfejsu są w języku polskim

W systemie Joomla! do wyświetlania treści w wybranych językach potrzebny jest dodatek System — Filtr języków. Dodatek ten należy włączyć tylko wtedy, gdy opublikowany jest moduł Przełącznik języków. Dodatek ten nie ma reprezentacji graficznej. Jest jedynie narzędziem pomocniczym potrzebnym w systemie. Przed włączeniem dodatku System — Filtr języków opublikuj moduł Przełącznik języków.

Choć moduł Przełącznik języków i dodatek System — Filtr języków to jedyne dodatkowe elementy, które trzeba włączyć, aby zakończyć konfigurowanie wielojęzycznej witryny, warto dodać także dwa inne elementy (jeden moduł i jeden dodatek). Więcej informacji na temat używania dodatków zawiera rozdział 19.

System obejmuje moduł narzędziowy Wielojęzyczność — Status przydatny dla administratorów witryny. Moduł ten analizuje wielojęzyczne elementy treści i powiadamia o wykrytych błędach oraz anomaliach. Jest to moduł zaplecza, dlatego po otwarciu menedżera Moduły trzeba wybrać w lewej kolumnie opcję Zaplecze, aby go zobaczyć. Gdy opublikujesz ten moduł, na dolnym pasku stanu pojawi się nowy element — Wielojęzyczność — Status. Jeśli moduł wykryje błędy, wyświetli komunikat ostrzegawczy. Więcej informacji na temat korzystania z modułów zaplecza znajdziesz w rozdziale 18.

Ostatnim opcjonalnym elementem jest dodatek System — Kod języka. Przy jego użyciu można usunąć kod języka z adresu URL witryny. Choć nie trzeba używać tego dodatku, zwykle poprawia on strukturę adresów URL ze względu na pozycjonowanie.

Rozdział 11.  Tworzenie witryn z wieloma wersjami językowymi

285

Podsumowanie W tym rozdziale opisano różne zadania związane z tworzeniem witryn wielojęzycznych. Omówiono następujące kwestie: 

Rola menedżera Języki.



Instalowanie nowych pakietów językowych.



Modyfikowanie łańcuchów znaków wyświetlanych w interfejsie witryny.



Dodawanie obsługi wielojęzycznych treści.



Tworzenie struktur treści potrzebnych do obsługi wielu języków.



Włączanie pomocniczych modułów i dodatków.

Następny rozdział to początek trzeciej części książki. Szczegółowo opisano w niej komponenty, moduły i dodatki dostępne w domyślnej witrynie. Jako pierwszy przedstawiono komponent Reklamy.

286

Część II  Zarządzanie treścią i użytkownikami

Część III

Praca z komponentami, modułami i dodatkami W tej części:

Rozdział 12. „Korzystanie z menedżera Reklamy” Rozdział 13. „Praca z komponentem Kontakty” Rozdział 14. „Używanie komponentu Doniesienia” Rozdział 15. „Korzystanie z komponentów obsługujących wyszukiwanie” Rozdział 16. „Korzystanie z komponentu Zakładki” Rozdział 17. „Praca z modułami witryny” Rozdział 18. „Praca z modułami administratora” Rozdział 19. „Praca z dodatkami” W części III opisano funkcje dostępne w domyślnym systemie. Domyślnym komponentom poświęcono odrębne rozdziały, co pozwala dokładnie omówić używanie i konfigurowanie poszczególnych elementów. W dwóch rozdziałach szczegółowo przedstawiono moduły witryny i moduły zaplecza. W tych rozdziałach znajdziesz nie tylko dokładne wyjaśnienie przeznaczenia każdego modułu, ale też przykłady ich zastosowań i kompletny opis dostępnych opcji konfiguracyjnych. Ostatni rozdział zawiera przegląd domyślnych dodatków systemu Joomla! i możliwości, jakie zapewniają właścicielom witryn.

288

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rozdział 12.  Korzystanie z menedżera Reklamy

289

Rozdział 12.

Korzystanie z menedżera Reklamy W tym rozdziale: 

Współdziałanie komponentu Reklamy i modułu Reklamy



Tworzenie nowych reklam



Wiązanie reklam z klientami



Łączenie reklam w kategorie



Śledzenie skuteczności reklam



Tworzenie nowych modułów typu Reklamy



Warunkowe wyświetlanie reklam

Komponent Reklamy w systemie Joomla! jest przeznaczony do zarządzania przestrzenią reklamową w witrynie. Choć angielska nazwa (Banner Manager) sugeruje, że narzędzie to dotyczy tylko reklamy banerowej, można korzystać z niego do wyświetlania materiałów graficznych o dowolnym kształcie i rozmiarze. Jedyne ograniczenie związane jest z możliwością zmieszczenia reklamy w układzie strony. Komponent ten daje duże możliwości. Obsługuje reklamy różnego typu, pozwala zarządzać wieloma klientami, warunkowo wyświetlać reklamy i generować raporty na temat ich skuteczności. Menedżer Reklamy współdziała z modułem Reklamy. Komponent Reklamy służy do zarządzania reklamami i klientami, natomiast wspomniany moduł odpowiada za wyświetlanie reklam. Komponent Reklamy pełni funkcję interfejsu umożliwiającego porządkowanie reklam w ramach kategorii i łączenie ich z klientami, a także określanie ograniczeń związanych z wyświetlaniem. Moduł Reklamy pozwala określić, na których stronach i gdzie reklamy mają się pojawiać. W tym rozdziale opisano współdziałanie komponentu Reklamy z modułem Reklamy. Dzięki temu nauczysz się kontrolować banery w witrynie, a także zarządzać reklamami i kampaniami.

290

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Wprowadzenie do menedżera Reklamy Aby rozpocząć wyświetlanie ogłoszeń w witrynie, najpierw trzeba utworzyć reklamy. W systemie Joomla! reklama to dowolny element, który można opublikować za pomocą modułu Reklamy witryny i obsługiwać przy użyciu menedżera Reklamy. Jest to bardzo pojemna definicja. Komponent Reklamy służy do obsługi znacznie bardziej urozmaiconych elementów niż tylko proste reklamy banerowe. Pozwala wyświetlać niemal dowolne ogłoszenia — grafikę reklamową, proste dekoracyjne rysunki, komunikaty tekstowe, a nawet reklamy pochodzące z niezależnych witryn i sieci reklamowych. Niezależnie od zawartości wyświetlane elementy są nazywane reklamami, a do zarządzania nimi służy menedżer Reklamy. Choć większość osób używa menedżera Reklamy wyłącznie do zarządzania przestrzenią reklamową w witrynie, narzędzie to zapewnia znacznie większe możliwości. To od Ciebie zależy, jak wykorzystasz ten komponent.

Aby uruchomić komponent Reklamy, należy wybrać opcję Reklamy z menu Komponenty. W przeglądarce pojawi się interfejs w postaci menedżera Reklamy. Rysunek 12.1 ilustruje to narzędzie z zainstalowanymi przykładowymi danymi w systemie Joomla!. Rysunek 12.1. Interfejs menedżera Reklamy

Pasek narzędzi w górnej części menedżera Reklamy zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Utwórz. Jej kliknięcie pozwala utworzyć nową reklamę.



Dostosuj. Można zaznaczyć reklamę na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zmodyfikować szczegóły dotyczące danej reklamy.



Opublikuj. Można zaznaczyć jedną lub kilka reklam na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je opublikować. Opublikowana reklama jest widoczna we frontonie witryny.

Rozdział 12.  Korzystanie z menedżera Reklamy

291



Wycofaj. Można zaznaczyć jedną lub kilka reklam na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zakończyć ich publikację. Prowadzi to do ukrycia reklamy we frontonie witryny.



Archiwizuj. Można zaznaczyć na liście jedną lub kilka reklam, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je zarchiwizować.



Odblokuj. Można zaznaczyć jedną lub kilka reklam, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zamknąć obszar roboczy do edycji reklamy i tym samym ją odblokować.



Kosz. Można zaznaczyć jedną lub kilka reklam na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je usunąć.



Wsadowe. Można zaznaczyć kilka reklam, a następnie kliknąć ten przycisk, aby wykonać na wybranych elementach operacje wsadowe. Okno dialogowe, które się wtedy pojawia, pozwala zmodyfikować grupę reklam w jednej prostej operacji.



Opcje. Kliknięcie tej ikony powoduje otwarcie menedżera Opcje komponentu Reklamy, gdzie można skonfigurować parametry dotyczące menedżera Reklamy.



Pomoc. Jej kliknięcie zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

Pod paskiem narzędzi w lewej kolumnie widoczne są cztery odnośniki: Ogłoszenia (wyświetla menedżer Reklamy: Ogłoszenia), Kategorie (otwiera menedżer Kategorie: Reklamy), Klienci (uruchamia menedżer Reklamy: Klienci) i Śledzenie (otwiera menedżer Reklamy: Śledzenie). Menedżery te omówiono w następnych punktach. Pod czterema wymienionymi odnośnikami w lewej kolumnie znajdują się cztery narzędzia do sortowania. Pomagają one w zarządzaniu długimi listami reklam. 

Wybierz status. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować i wyświetlać reklamy na podstawie tego, czy są opublikowane, nieopublikowane, zarchiwizowane czy umieszczone w koszu. Zapewnia to łatwy sposób na zidentyfikowanie wszystkich reklam aktywnych w witrynie.



Wybierz klienta. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować i wyświetlać reklamy na podstawie klienta, z którym są powiązane.



Wybierz kategorię. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować i wyświetlać reklamy na podstawie kategorii, do której są przypisane.



Wybierz język. To pole kombi pozwala filtrować reklamy na podstawie języka. Można zastosować kilka filtrów jednocześnie, aby uzyskać bardziej precyzyjne wyniki.

Pod paskiem narzędzi, a nad listą reklam znajdują się cztery narzędzia do wyszukiwania i sortowania. Pomagają one w zarządzaniu długimi listami reklam: 

Należy wpisać w polu Wyszukuj w tytule słowo lub wyrażenie, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka listę reklam pod kątem zapytania i wyświetli wyniki. Aby wyczyścić ekran i przywrócić pełną listę, należy kliknąć przycisk z ikoną krzyżyka (X).

292

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Pole kombi widoczne na prawo od pola wyszukiwania pozwala określić kolumnę z listy reklam, na podstawie której dane mają być sortowane.



Pole kombi ze słowem Rosnąco pozwala określić, czy reklamy mają się pojawiać w porządku rosnącym czy malejącym.



Pole kombi widoczne po prawej stronie wyznacza liczbę reklam widocznych na stronie. Aby zmodyfikować wartość domyślną, zmień ustawienie parametru Pozycji w wykazach w menedżerze Konfiguracja globalna.

Główny obszar z treścią ekranu obejmuje listę wszystkich reklam z witryny opartej na systemie Joomla!. Dostępne są tu następujące kolumny: 

Kolejność (pionowa strzałka o dwóch grotach). Kliknij strzałki, aby zmienić kolejność sortowania. Możesz też kliknąć ikonę z trzema kropkami widoczną na lewo od tytułu reklamy, a następnie przeciągnąć reklamę, aby zmienić jej pozycję w menedżerze.



Pole wyboru (bez etykiety). Kliknięcie pola wyboru pozwala zaznaczyć reklamę. Jest to potrzebne w celu zastosowania niektórych opcji z paska narzędzi.



Status. Zielony „ptaszek” w tej kolumnie oznacza, że reklama jest opublikowana. Jeżeli reklama jest wyłączona, pojawia się tu czerwony znak X.



Reklama. To pole wyświetla pełną nazwę reklamy. Jej kliknięcie pozwala zmodyfikować szczegóły dotyczące danej reklamy.



Wyróżnione. Określa, czy reklamę oznaczono jako wyróżnioną. Zielony „ptaszek” w tej kolumnie oznacza, że reklama jest wyróżniona. Jeżeli reklama nie jest wyróżniona, pojawia się tu czerwony znak X. Aby zmienić stan, należy kliknąć pole w tej kolumnie. Można zastosować odpowiednie ustawienia modułu Reklamy, aby priorytetowo traktować takie reklamy. Uprzywilejowane reklamy są wyświetlane zawsze. System nie stosuje ich wymiennie z innymi reklamami.



Klient. Nazwa w tym polu określa klienta, do którego przypisano daną reklamę.



Wyświetlenia. To pole zawiera dwie informacje. Po pierwsze, pokazuje liczbę odsłon reklamy w witrynie (są to tak zwane wyświetlenia). Po drugie, określa, czy administrator ustalił limit wyświetleń reklamy. Jeśli nie ma takiego limitu, w polu pojawia się informacja Nieograniczone.



Kliknięcia. Określa liczbę kliknięć reklamy przez osoby odwiedzające witrynę.



Język. Określa język przypisany do reklamy.



ID. Numer identyfikacyjny wygenerowany przez system. Listę można też posortować, klikając nagłówek dowolnej kolumny.

Rozdział 12.  Korzystanie z menedżera Reklamy

293

Konfigurowanie komponentu Reklamy Opcje globalne komponentu Reklamy można skonfigurować za pomocą ustawień w obszarze roboczym Opcje komponentu Reklamy w menedżerze Konfiguracja globalna. Aby wyświetlić i zmodyfikować parametry, należy albo kliknąć odnośnik Reklamy w sekcji Components menedżera Konfiguracja globalna, albo kliknąć przycisk Opcje na pasku narzędzi menedżera Reklamy. Obszar roboczy Opcje komponentu Reklamy widoczny jest na rysunku 12.2. Ustawione tu opcje dotyczą wszystkich reklam, przy czym ustawienia można zmienić, modyfikując parametry poszczególnych reklam. Rysunek 12.2. Obszar roboczy Opcje komponentu Reklamy w menedżerze Konfiguracja globalna

Obszar roboczy Opcje komponentu Reklamy udostępnia tylko kilka parametrów: 

Rodzaj abonamentu. W tym polu kombi można ustawić okres rozliczeniowy do określania kosztów wyświetlania reklam. Dostępne opcje to: Dzienny, Tygodniowy, Miesięczny, Roczny i Nieograniczony. Jeśli nie chcesz sprzedawać odsłon reklam na podstawie czasu, wybierz opcję Nieograniczony.



Zliczaj wyświetlenia. Ustawienie tej opcji na Tak spowoduje śledzenie liczby wyświetleń reklamy.



Zliczaj kliknięcia. Ustawienie tej opcji na Tak spowoduje śledzenie liczby kliknięć reklamy.



Przedrostek słów kluczowych. Tu można określić przedrostek stosowany przy kontrolowaniu wyświetlania reklam na podstawie dopasowywania słów kluczowych. Zwiększa to wydajność modułu Reklamy.

Po ustawieniu pożądanych parametrów należy kliknąć przycisk Zapisz w lewym górnym rogu okna, aby zapisać zmiany, lub kliknąć przycisk Anuluj w celu zamknięcia okna parametrów bez zachowywania modyfikacji.

294

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Obszar roboczy Opcje komponentu Reklamy obejmuje też standardową zakładkę Uprawnienia, gdzie można kontrolować dostęp do komponentu.

Zarządzanie klientami Klienci są tworzeni przez administratorów w celu grupowania reklam. Wprawdzie nie trzeba przypisywać reklam do klientów, ale mechanizm ten jest bardzo przydatny, jeśli umożliwiasz wyświetlanie reklam w witrynie. Po utworzeniu klientów można zgrupować wszystkie reklamy danego klienta w jednym miejscu, a także zapisać tam dane kontaktowe i szczegóły kontraktu. Aby wyświetlić klientów zapisanych w systemie, należy kliknąć odnośnik Klienci w górnej części menedżera Reklamy. Jeśli większa liczba klientów nie jest potrzebna, wystarczy utworzyć jednego klienta i przypisać do niego wszystkie reklamy.

Przegląd menedżera Zarządzanie klientami Menedżer Klienci wyświetla listę wszystkich klientów dostępnych w systemie. Interfejs ten można wykorzystać do dodawania nowych klientów oraz przeglądania i edytowania istniejących. Menedżer Klienci przedstawiono na rysunku 12.3. Rysunek 12.3. Menedżer Klienci w witrynie z zainstalowanymi przykładowymi danymi Poznaj Joomla

Pasek narzędzi w górnej części menedżera Zarządzanie klientami zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Utwórz. Kliknięcie ikony pozwala dodać nowego klienta.

Rozdział 12.  Korzystanie z menedżera Reklamy

295



Dostosuj. Można zaznaczyć klienta na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zmodyfikować dotyczące go szczegóły.



Opublikuj. Można zaznaczyć jednego lub kilku klientów na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby ich opublikować. Opublikowanie klienta sprawia, że powiązane z nim reklamy są widoczne we frontonie witryny (pod warunkiem że też zostały opublikowane).



Wycofaj. Można zaznaczyć jednego lub kilku klientów na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zakończyć ich publikowanie. Prowadzi to do ukrycia reklam danego klienta we frontonie witryny.



Archiwizuj. Można zaznaczyć na liście jednego lub kilku klientów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby ich zarchiwizować.



Odblokuj. Można zaznaczyć jednego lub kilku klientów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zamknąć obszar roboczy do edycji klientów i tym samym ich odblokować.



Kosz. Można zaznaczyć jednego lub kilku klientów na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby ich usunąć.



Opcje. Kliknięcie tej ikony powoduje otwarcie menedżera Opcje komponentu Reklamy, gdzie można skonfigurować parametry dotyczące menedżera Reklamy.



Pomoc. Kliknięcie ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

Pod paskiem narzędzi w lewej kolumnie widoczne są cztery odnośniki: Ogłoszenia (wyświetla menedżer Reklamy: Ogłoszenia), Kategorie (otwiera menedżer Kategorie: Reklamy), Klienci (uruchamia menedżer Reklamy: Klienci) i Śledzenie (otwiera menedżer Reklamy: Śledzenie). Menedżery te omówiono w odrębnych punktach. Pod czterema wymienionymi odnośnikami w lewej kolumnie znajduje się pole kombi Wybierz status. Opcje w tym polu pozwalają filtrować i wyświetlać klientów na podstawie tego, czy są opublikowani, nieopublikowani, zarchiwizowani czy przeniesieni do kosza. Zapewnia to łatwy sposób na zidentyfikowanie wszystkich klientów aktywnych w witrynie. Pod paskiem narzędzi, a nad listą reklam znajdują się cztery narzędzia do wyszukiwania i sortowania. Pomagają one w zarządzaniu długimi listami klientów: 

Należy wpisać w polu Wyszukuj w tytule słowo lub wyrażenie, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka listę klientów pod kątem zapytania i wyświetli wyniki. Aby wyczyścić ekran i przywrócić pełną listę, należy kliknąć przycisk z ikoną krzyżyka (X).



Pole kombi widoczne na prawo od pola wyszukiwania pozwala określić kolumnę z listy klientów, na podstawie której dane mają być sortowane. Dane można posortować według dowolnej kolumny, klikając jej nagłówek.



Pole kombi ze słowem Rosnąco pozwala określić, czy klienci mają się pojawiać w porządku rosnącym czy malejącym.

296

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Pole kombi widoczne po prawej stronie wyznacza liczbę klientów widocznych na stronie. Aby zmodyfikować wartość domyślną, zmień ustawienie parametru Pozycji w wykazach w menedżerze Konfiguracja globalna.

Główny obszar z treścią ekranu zawiera listę wszystkich klientów w systemie Joomla!. Dostępne są tu następujące kolumny: 

Pole wyboru (bez etykiety). Można kliknąć pole wyboru, aby zaznaczyć klienta. Jest to potrzebne przy stosowaniu niektórych opcji z paska narzędzi.



Status. Zielony „ptaszek” w tej kolumnie oznacza, że klient jest opublikowany. Jeżeli klient nie jest opublikowany, pojawia się tu czerwony znak X.



Klient. Jest to nazwa nadana klientowi.



Kontakt. Tu znajduje się powiązany z klientem kontakt z systemu Joomla!. Kontakty pochodzą z systemowego komponentu Kontakty.



Reklam. To pole określa liczbę reklam powiązanych z danym klientem.



Abonament. To pole określa typ abonamentu wybrany przez klienta. Wartość Nieograniczony oznacza, że wyświetlanie reklam nie jest ograniczone czasowo.



ID. Jest to numer identyfikacyjny wygenerowany przez system.

Tworzenie klientów Do tworzenia klientów służy okno dialogowe Reklamy: Utwórz klienta widoczne na rysunku 12.4. Aby wyświetlić to okno, należy kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi w górnej części menedżera Klienci. Rysunek 12.4. Okno dialogowe Reklamy: Utwórz klienta

Pasek narzędzi w górnej części okna dialogowego Reklamy: Utwórz klienta zapewnia szybki dostęp do poniższych funkcji:

Rozdział 12.  Korzystanie z menedżera Reklamy

297



Zapisz. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy i utworzenie nowego klienta, ale bez opuszczania okna dialogowego Reklamy: Utwórz klienta.



Zapisz i zamknij. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie ustawień, utworzenie nowego klienta i wyjście z okna dialogowego Reklamy: Utwórz klienta.



Zapisz i nowy. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie ustawień, zamknięcie bieżącego okna dialogowego Reklamy: Utwórz klienta i otwarcie nowego okna tego typu.



Anuluj. Powoduje anulowanie zmian i wyjście z okna dialogowego Reklamy: Utwórz klienta.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

W górnej części omawianego okna znajdują się dwie zakładki: 

Nowy klient. Tu znajdują się ważne pola potrzebne do utworzenia nowego klienta. Pola te opisano dalej na liście punktowanej.



Opcje metadanych. Tu znajdują się pola pozwalające zmienić globalne ustawienia metadanych dla reklam danego klienta. Jeśli stosujesz funkcję dopasowywania słów kluczowych do kontrolowania wyświetlania reklam, powinieneś wykorzystać pole Słowa kluczowe, aby dodać odpowiednie słowa powodujące wyświetlanie reklam danego klienta.

W zakładce Nowy klient w oknie dialogowym Reklamy: Utwórz klienta znajdują się następujące pola: 

Status. Tu można określić status klienta: Opublikowano, Nie opublikowano, Zarchiwizowano, Wyrzucono do Kosza. Pole to jest wymagane.



Nazwa klienta. Tu należy wpisać nazwę klienta używaną w systemie zaplecza. Pole to jest wymagane.



Osoba kontaktowa. Tu należy podać nazwisko osoby kontaktowej z firmy klienta. Pole to jest wymagane.



Adres kontaktowy. Tu należy podać adres e-mail osoby kontaktowej z firmy klienta. Pole to jest wymagane.



Rodzaj abonamentu. Określa okres zliczania odsłon lub kliknięć. Dostępne opcje to: Dzienny, Tygodniowy, Miesięczny, Roczny i Nieograniczony.



Zliczaj wyświetlenia. Wybierz opcję Tak, aby system zliczał odsłony i wyświetlał ich liczbę w menedżerze Śledzenie.



Zliczaj kliknięcia. Wybierz opcję Tak, aby system zliczał kliknięcia i wyświetlał ich liczbę w menedżerze Śledzenie.



ID. Wartość w tym polu jest przypisywana automatycznie przez system Joomla! i używana wewnętrznie.



Informacje dodatkowe. Tu można wpisać uwagi lub inne opisowe informacje. Są one przeznaczone dla administratorów i nie pojawiają się we frontonie witryny.

298

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Zakładka Opcje metadanych związana jest z wyświetlaniem reklam na podstawie dopasowywania słów kluczowych. Znajdują się w niej następujące pola: 

Słowa kluczowe. Tu można wpisać słowa kluczowe powiązane z reklamami klienta. Dotyczą one wszystkich reklam danego klienta, chyba że zostaną zmienione na poziomie poszczególnych reklam.



Własny przedrostek. Wybierz opcję Tak, aby używać przedrostków słów kluczowych. Zwiększa to wydajność systemu, ponieważ przy dopasowywaniu uwzględniane są tylko słowa kluczowe o określonym przedrostku.



Przedrostek słów kluczowych. Jeśli opcja Własny przedrostek ma wartość Tak, tu można wprowadzić przedrostek. Więcej informacji o kontrolowaniu wyświetlania reklam na podstawie dopasowywania słów kluczowych znajdziesz w omówieniu modułu Reklamy w dalszej części rozdziału.

Aby utworzyć nowego klienta, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Klienci z podmenu Reklamy menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Klienci. 3. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi w górnej części menedżera Klienci. Otworzy się okno dialogowe Reklamy: Utwórz klienta (zobacz rysunek 12.4). 4. W polu Nazwa klienta wpisać nazwę klienta. Pole to jest wymagane. 5. W polu Osoba kontaktowa wpisać nazwisko osoby, przez którą należy kontaktować się z danym klientem. Pole to jest wymagane. 6. W polu Adres kontaktowy wpisać adres e-mail osoby kontaktowej. Pole to jest wymagane. 7. Kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi, aby zachować dane nowego klienta. Wszystkie pozostałe pola (w tym pola z zakładki Opcje metadanych) są opcjonalne. Jeśli chcesz, aby reklamy klienta były widoczne we frontonie witryny, ustaw jego status na Opublikowano.

Edytowanie klientów Dane istniejących klientów można modyfikować za pomocą menedżera Klienci. Aby zmienić dane, należy albo kliknąć nazwę klienta w tym menedżerze, albo zaznaczyć klienta, a następnie kliknąć ikonę Dostosuj na pasku narzędzi tego menedżera. Niezależnie od wybranej metody system otworzy okno dialogowe Reklamy: Edytuj klienta. Okno to niczym nie różni się od okna dialogowego Reklamy: Utwórz klienta. Znajdują się tu te same pola i obowiązują identyczne wymagania, co w oknie opisanym w poprzednim punkcie. Aby zmienić dane klienta, wystarczy zmodyfikować zawartość odpowiednich pól w oknie dialogowym Reklamy: Edytuj klienta, a następnie kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. System natychmiast zastosuje wprowadzone zmiany.

Rozdział 12.  Korzystanie z menedżera Reklamy

299

Archiwizowanie klientów Jeśli nie chcesz używać danych klienta w witrynie, nie musisz ich kasować. Można przenieść je do archiwum. Zarchiwizowani klienci domyślnie nie są wyświetlani we frontonie witryny. Aby zarchiwizować klienta, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Klienci z podmenu Reklamy z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Klienci. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok klientów przeznaczonych do zarchiwizowania. 4. Kliknąć przycisk Archiwizuj na pasku narzędzi. System natychmiast przeniesie wybranych klientów do archiwum. Archiwizacja klienta nie powoduje zarchiwizowania jego reklam — trzeba je zarchiwizować osobno.

Klienta przeniesionego do archiwum można przywrócić, zmieniając jego status na Opublikowany lub Nieopublikowany. Aby przywrócić klienta z archiwum, należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Klienci z podmenu Reklamy z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Klienci. 3. Zmienić wartość w filtrze Wybierz status na Zarchiwizowano. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok klientów, których system ma przywrócić z archiwum. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System natychmiast przywróci wybranych klientów.

Usuwanie klientów Usuwanie klientów w systemie Joomla! to proces dwuetapowy. Pierwszy krok polega na przeniesieniu klienta do kosza, gdzie dane znajdują się do czasu wykonania drugiego kroku — trwałego usunięcia klienta. Dane przechowywane w koszu można do czasu ich usunięcia przywrócić w dowolnym momencie. Zawartość kosza można wyświetlić w dowolnym momencie. W tym celu należy wybrać opcję Wyrzucono do Kosza w filtrze Wybierz status w menedżerze Klienci. Klienci umieszczeni w koszu są w nim przechowywani bezterminowo. Administrator może przywrócić lub usunąć danego klienta. Przywrócone dane są przenoszone z powrotem do pierwotnej lokalizacji, natomiast usunięci klienci są trwale kasowani z systemu, po czym nie można ich przywrócić.

300

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Choć klientów można bezterminowo przechowywać w koszu, narzędzie to w istotny sposób różni się od archiwum. Nie należy mylić tych mechanizmów.

Aby przenieść klienta do kosza, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Klienci z podmenu Reklamy z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Klienci. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok klientów, których system ma przenieść do kosza. 4. Kliknąć przycisk Kosz na pasku narzędzi. System przeniesie wybranych klientów do kosza. System natychmiast zaprzestaje publikowania danych klientów przeniesionych do kosza i nie udostępnia ich odwiedzającym. Umieszczenie danych klienta w koszu nie wpływa jednak na reklamy powiązane z daną osobą.

Przywracanie klientów z kosza Dane klientów przeniesione do kosza są w nim przechowywane bezterminowo do czasu podjęcia dalszych kroków przez administratora. Każdego klienta można przywrócić w dowolnym czasie. Proces przywracania danych jest prosty, a jego efekty pojawiają się natychmiast — klient zostaje przeniesiony z kosza w miejsce, w którym znajdował się przed usunięciem. Aby przywrócić dane klienta z kosza, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Klienci z podmenu Reklamy z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Klienci. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System odświeży listę klientów i wyświetli tylko dane wyrzucone do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok klientów przeznaczonych do przywrócenia. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System usunie zaznaczonych klientów z kosza i przywróci ich w poprzedniej lokalizacji. Aby przywrócić klienta, można też umieścić kursor nad jego nazwą, kliknąć strzałkę, która się pojawi, i wybrać opcję Wyjmij z Kosza w wyświetlonym menu.

Trwałe usuwanie klientów Dane klientów przechowywane w koszu można wykasować z systemu przez opróżnienie go. Wykonanie tej operacji powoduje trwałe wykasowanie danego elementu z systemu — nie można później go przywrócić.

Rozdział 12.  Korzystanie z menedżera Reklamy

301

Aby trwale usunąć dane klienta z kosza, należy wykonać poniższe kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Klienci z podmenu Reklamy z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Klienci. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok klientów przeznaczonych do usunięcia. 5. Kliknąć ikonę Opróżnij na pasku narzędzi. System natychmiast usunie dane zaznaczonych klientów. Usunięcie klienta jest trwałe, a skutków tej operacji nie można odwrócić. Ponadto system nie wyświetla okna dialogowego z potwierdzeniem — kliknięcie ikony Opróżnij powoduje natychmiastowe skasowanie klienta! Usunięcie klienta nie powoduje skasowania powiązanych z nim reklam. Pole Klient tych reklam jest puste.

Zarządzanie kategoriami Kategorie — podobnie jak klienci — umożliwiają grupowanie reklam. Każda reklama musi być przypisana do kategorii lub oznaczona jako nieprzypisana. Kategorie są niezależne od klientów, dlatego reklamę można przypisać do dowolnej kombinacji kategorii i klienta. Kategorie można zagnieżdżać, w wyniku czego powstają podkategorie. Kategorie są najbardziej przydatne przy grupowaniu banerów, które pojawiają się w określonym miejscu witryny, i przy zarządzaniu kampaniami reklamowymi. Z dalszej części rozdziału dowiesz się, że można tworzyć moduły Reklamy wyświetlające reklamy z określonej kategorii. Dlatego przemyślane wykorzystanie kategorii pozwala przeprowadzać skuteczniejsze kampanie reklamowe i ułatwia zarządzanie witryną. W tym podrozdziale omówiono tworzenie kategorii reklam w witrynie i zarządzanie nimi. Jeśli w systemie nie ma potrzeby korzystania z wielu kategorii, wystarczy utworzyć jedną kategorię i przypisać do niej wszystkie reklamy. Można też pozostawić reklamy nieprzypisane. W systemie Joomla! grupa nieprzypisanych reklam działa jak dowolna inna kategoria.

Przegląd menedżera Zarządzanie kategoriami Do tworzenia i edytowania kategorii służy menedżer Kategorie. Narzędzie to można otworzyć bezpośrednio za pomocą podmenu Reklamy w menu Komponenty lub przy użyciu odnośnika Kategorie w lewej kolumnie menedżera Reklamy. Rysunek 12.5 przedstawia menedżer Kategorie w systemie z zainstalowanymi przykładowymi danymi.

302

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 12.5. Menedżer Kategorie

Pasek narzędzi w górnej części menedżera Kategorie zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Utwórz. Jej kliknięcie pozwala utworzyć nową kategorię reklam.



Dostosuj. Można zaznaczyć kategorię na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zmodyfikować szczegóły dotyczące danej kategorii.



Opublikuj. Można zaznaczyć jedną lub kilka kategorii na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je opublikować. Opublikowana kategoria jest wyświetlana we frontonie witryny.



Wycofaj. Można zaznaczyć jedną lub kilka kategorii na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je opublikować. Wycofana kategoria jest ukrywana we frontonie witryny.



Archiwizuj. Można zaznaczyć na liście kategorię, a następnie przenieść ją do archiwum, klikając tę ikonę.



Odblokuj. Można zaznaczyć kategorię, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zamknąć obszar roboczy do edycji kategorii i tym samym ją odblokować.



Kosz. Można zaznaczyć jedną lub kilka kategorii na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je usunąć.



Wsadowe. Można zaznaczyć kilka kategorii, a następnie kliknąć ten przycisk, aby wykonać na wybranych kategoriach operacje wsadowe. Okno dialogowe, które się wtedy pojawia, pozwala skopiować lub przenieść grupę kategorii w jednej prostej operacji.



Przebuduj. Wybierz tę opcję, gdy występują problemy z kategoriami reklam. Kliknięcie tego przycisku powoduje przebudowanie przez system tabel kategorii reklam w bazie danych. Zwykle narzędzie to nie jest potrzebne. Nie należy go nadużywać.

Rozdział 12.  Korzystanie z menedżera Reklamy

303



Opcje. Kliknięcie tej ikony powoduje otwarcie menedżera Opcje komponentu Reklamy, gdzie można skonfigurować parametry dotyczące menedżera Reklamy.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

Pod paskiem narzędzi w lewej kolumnie widoczne są cztery odnośniki: Ogłoszenia (wyświetla menedżer Reklamy: Ogłoszenia), Kategorie (otwiera menedżer Kategorie: Reklamy), Klienci (uruchamia menedżer Reklamy: Klienci) i Śledzenie (otwiera menedżer Reklamy: Śledzenie). Menedżery te omówiono w innych punktach. Pod czterema odnośnikami w lewej kolumnie znajdują się cztery narzędzia do sortowania pomocne przy zarządzaniu długimi listami kategorii. 

Maks. poziomów. Opcje w tym polu kombi pozwalają kontrolować liczbę poziomów wyświetlanych kategorii. Jeśli hierarchia witryny jest skomplikowana, opcja ta pozwala znacznie uprościć widok listy kategorii. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Maks. poziomów).



Wybierz status. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować i wyświetlać kategorie na podstawie tego, czy są opublikowane, nieopublikowane, zarchiwizowane czy umieszczone w koszu. Zapewnia to łatwy sposób na zidentyfikowanie wszystkich kategorii aktywnych w witrynie. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz status).



Poziom dostępu. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować kategorie na podstawie poziomu dostępu. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Poziom dostępu).



Wybierz język. To pole kombi pozwala filtrować kategorie na podstawie języka. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz język).

Pod paskiem narzędzi, a nad listą kategorii znajdują się cztery kontrolki do sortowania i wyszukiwania ułatwiające zarządzanie dużymi zbiorami kategorii: 

Należy wpisać w polu Szukaj… słowo lub wyrażenie, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka wtedy listę kategorii pod kątem zapytania i wyświetli wyniki. Aby wyczyścić ekran i przywrócić pełną listę, należy kliknąć przycisk z ikoną krzyżyka (X).



Pole kombi na prawo od pola Szukaj pozwala określić kolumnę, na podstawie której dane mają być sortowane.



Pole kombi ze słowem Rosnąco pozwala określić, czy kategorie mają pojawiać się w porządku rosnącym czy malejącym.



Pole kombi widoczne po prawej stronie wyznacza liczbę kategorii widocznych na stronie. Aby zmodyfikować wartość domyślną, zmień ustawienie parametru Pozycji w wykazach w menedżerze Konfiguracja globalna.

Główny obszar z treścią tego ekranu zawiera listę wszystkich kategorii reklam dostępnych w danej witrynie opartej na systemie Joomla!. Znajdują się tu następujące kolumny:

304

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Kolejność (pionowa strzałka o dwóch grotach). Kliknij strzałkę, aby zmienić sposób sortowania. Możesz też kliknąć ikonę z trzema kropkami widoczną na lewo od nazwy kategorii, a następnie przeciągnąć kategorię, aby zmienić jej pozycję w menedżerze.



Pole wyboru (bez etykiety). Kliknięcie pola wyboru pozwala zaznaczyć kategorię. Jest to potrzebne w celu zastosowania kilku opcji z paska narzędzi.



Status. Zielony „ptaszek” w tej kolumnie oznacza, że kategoria jest opublikowana. Czerwony znak X to informacja, że kategoria nie jest opublikowana.



Tytuł. To pole wyświetla pełną nazwę kategorii. Jej kliknięcie pozwala zmodyfikować szczegóły dotyczące danej kategorii.



Dostęp. To pole określa poziom dostępu ustawiony dla kategorii.



Język. W tej kolumnie określony jest język ustawiony dla danej kategorii.



ID. Numer identyfikacyjny wygenerowany przez system. Listę można też posortować, klikając nagłówek dowolnej kolumny.

Tworzenie kategorii Nowe kategorie można tworzyć za pomocą menedżera Kategorie. Kategorie to kontenery na reklamy i służą wyłącznie do porządkowania danych. Rysunek 12.6 przedstawia okno dialogowe do tworzenia kategorii reklam. Pasek narzędzi w górnej części okna dialogowego do tworzenia kategorii reklam zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Zapisz. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy i utworzenie nowej kategorii, ale bez opuszczania okna dialogowego.



Zapisz i zamknij. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie ustawień, utworzenie nowej kategorii i wyjście z okna dialogowego do tworzenia kategorii.



Zapisz i nowy. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie efektów pracy, zamknięcie bieżącego okna do tworzenia kategorii reklam i otwarcie nowego okna tego typu.



Anuluj. Powoduje anulowanie zmian i wyjście z okna dialogowego do tworzenia kategorii.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

Zwróć uwagę na cztery zakładki widoczne w górnej części omawianego okna. Zapewniają one dostęp do pomocniczych funkcji związanych z kategoriami. Oto te zakładki: 

Szczegóły kategorii. Jest to najważniejsza zakładka, potrzebna do tworzenia nowych kategorii. Pola z tej zakładki opisano na liście punktowanej w dalszej części rozdziału.

Rozdział 12.  Korzystanie z menedżera Reklamy

305

Rysunek 12.6. Okno dialogowe do tworzenia kategorii reklam



Opcje. Dostępne tu opcje pozwalają zmienić układ strony wejściowej kategorii we frontonie witryny, powiązać grafikę z kategorią i dodać uwagi dla administratorów.



Opcje metadanych. Pola z tej strony pozwalają zmienić dla wybranej kategorii globalne ustawienia metadanych. Jeśli stosujesz funkcję dopasowywania słów kluczowych do kontrolowania wyświetlania reklam, powinieneś wykorzystać pole Słowa kluczowe, aby dodać odpowiednie słowa powodujące wyświetlanie reklam danego klienta. Kontrolki z zakładek Opcje i Opcje metadanych zostały skopiowane z innych miejsc systemu Joomla!, jednak nie są przydatne w kontekście kategorii reklam, ponieważ prawdopodobnie nigdy nie będziesz potrzebował we frontonie witryny strony z kategoriami reklam.



Prawa dostępu do kategorii (uprawnienia). Ta zakładka umożliwia wyświetlanie i modyfikowanie uprawnień dotyczących kategorii. Uprawnienia standardowo oparte są na ustawieniach z menedżera Konfiguracja globalna, jednak można zmienić je w tym miejscu.

306

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Zakładka Szczegóły kategorii w oknie dialogowym do tworzenia kategorii obejmuje następujące pola: 

Tytuł. To pole służy do przypisywania nazw do kategorii. Jest to jedyne wymagane ustawienie.



Alias. Jest to wewnętrznie stosowana nazwa elementu. Jeśli pole to pozostanie puste, system automatycznie użyje jako aliasu tytułu z odstępami przekształconymi na myślniki. Warto zauważyć, że w polu tym można wpisywać tylko małe litery (odstępy są niedozwolone).



Opis. Jest to opcjonalne pole, w którym można umieścić opis kategorii reklam. Opis jest przeznaczony dla administratorów i nie pojawia się we frontonie witryny.



Nadrzędna. Jeśli chcesz zagnieździć kategorię reklam, wybierz kategorię nadrzędną w polu kombi.



Status. W tym polu możesz ustawić status kategorii (dostępne opcje to: Opublikowano, Nie opublikowano, Zarchiwizowano i Wyrzucono do Kosza).



Dostęp. Tu możesz ustawić poziom dostępu potrzebny do zobaczenia kategorii reklam.



Język. To pole pozwala wybrać język kategorii reklam. Kontrolka ta jest bardzo ważna, jeśli prowadzisz wielojęzyczną witrynę i chcesz wyświetlać określone reklamy użytkownikom, którzy wybrali dany język. W rozdziale 11. znajdziesz informacje na temat wpływu równoległych struktur w różnych językach na wyświetlanie treści. Tu działają te same mechanizmy.



ID. To pole jest zapełniane automatycznie przez system Joomla! i nie można zmieniać jego wartości.



Utworzone przez. Za pomocą widocznego pod tym polem łącza Wybierz użytkownika można określić twórcę danej kategorii.

Aby utworzyć nową kategorię reklam, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Reklamy menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie. 3. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi w górnej części menedżera Kategorie. Otworzy się okno dialogowe do tworzenia kategorii reklam (zobacz rysunek 12.6). 4. Wpisać nazwę kategorii w polu Tytuł. Jest to jedyne wymagane pole. 5. W razie potrzeby zaznaczyć i uzupełnić inne pola (wszystkie są opcjonalne). 6. Kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. System zamknie okno dialogowe i wróci do menedżera Kategorie.

Rozdział 12.  Korzystanie z menedżera Reklamy

307

Edytowanie kategorii Istniejące kategorie reklam można edytować za pomocą menedżera Kategorie. Aby zmodyfikować kategorię, należy albo kliknąć jej tytuł we wspomnianym menedżerze, albo zaznaczyć ją, a następnie kliknąć ikonę Dostosuj na pasku narzędzi omawianego menedżera. Niezależnie od zastosowanej metody system otworzy okno dialogowe do edycji kategorii reklam (Kategorie: Dostosuj kategorię Reklamy). Okno dialogowe do edycji kategorii nie różni się od okna dialogowego do ich tworzenia — ma te same pola oraz obowiązują w nim te same wymogi, co w oknie opisanym w poprzednim punkcie. Aby wprowadzić zmiany w kategorii, wystarczy zmodyfikować odpowiednie pola w oknie dialogowym do edycji kategorii, a następnie kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. System natychmiast zastosuje wtedy wszystkie zmiany. Przycisk Wsadowe z paska narzędzi udostępnia różne operacje i pozwala przyspieszyć modyfikowanie kilku kategorii. Wystarczy zaznaczyć jedną lub kilka kategorii i kliknąć przycisk Wsadowe. W oknie dialogowym, które się pojawi, można zmienić poziom dostępu lub język wszystkich wybranych kategorii. Funkcja przetwarzania wsadowego umożliwia też przenoszenie i kopiowanie kategorii.

Archiwizowanie kategorii Jeśli nie chcesz używać kategorii w witrynie, nie musisz jej kasować. Można przenieść ją do archiwum. Zarchiwizowane kategorie domyślnie nie są wyświetlane we frontonie witryny. Aby zarchiwizować kategorię, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Reklamy z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii przeznaczonych do zarchiwizowania. 4. Kliknąć przycisk Archiwizuj na pasku narzędzi. System natychmiast przeniesie wybrane kategorie do archiwum. Archiwizacja kategorii nie ma wpływu na przypisane do niej reklamy. Jeśli chcesz je zarchiwizować, musisz zrobić to w odrębnym kroku.

Kategorie przeniesione do archiwum można przywrócić, zmieniając ich status na Opublikowany lub Nieopublikowany. Aby przywrócić kategorię z archiwum, należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Reklamy z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie. 3. Zmienić wartość w filtrze Wybierz status na Zarchiwizowano.

308

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

4. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii, które system ma przywrócić z archiwum. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System natychmiast przywróci wybrane kategorie.

Usuwanie kategorii Usuwanie kategorii w systemie Joomla! to proces dwuetapowy. Pierwszy krok polega na przeniesieniu kategorii do kosza, gdzie dane znajdują się do czasu wykonania drugiego kroku — trwałego usunięcia kategorii. Dane przechowywane w koszu można przywrócić do czasu ich usunięcia. Zawartość kosza można wyświetlić w dowolnym momencie. W tym celu należy wybrać opcję Wyrzucono do Kosza w filtrze Wybierz status w menedżerze Kategorie. Kategorie umieszczone w koszu są w nim przechowywane bezterminowo. Administrator może przywrócić lub usunąć daną kategorię. Przywrócone dane są przenoszone z powrotem do pierwotnej lokalizacji, natomiast usunięte kategorie są trwale kasowane z systemu, po czym nie można ich przywrócić. Choć kategorie można bezterminowo przechowywać w koszu, narzędzie to w istotny sposób różni się od archiwum. Nie należy mylić tych mechanizmów.

Aby przenieść kategorię do kosza, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Reklamy z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii, które system ma przenieść do kosza. 4. Kliknąć przycisk Kosz na pasku narzędzi. System przeniesie wybrane kategorie do kosza. System natychmiast zaprzestaje publikowania kategorii przeniesionych do kosza i nie udostępnia ich odwiedzającym.

Przywracanie kategorii z kosza Kategorie przeniesione do kosza są w nim przechowywane bezterminowo do czasu podjęcia dalszych kroków przez administratora. Każdą kategorię można przywrócić w dowolnym czasie. Proces przywracania danych jest prosty, a jego efekty pojawiają się natychmiast — kategoria zostaje przeniesiona z kosza w miejsce, w którym znajdowała się przed usunięciem. Aby przywrócić kategorię z kosza, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Reklamy z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie.

Rozdział 12.  Korzystanie z menedżera Reklamy

309

3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System odświeży listę kategorii i wyświetli tylko dane wyrzucone do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii przeznaczonych do przywrócenia. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System usunie zaznaczone kategorie z kosza i przywróci je w poprzedniej lokalizacji. Aby przywrócić kategorię, można też umieścić kursor nad jej nazwą, kliknąć strzałkę, która się pojawi, i wybrać opcję Wyjmij z Kosza w wyświetlonym menu.

Trwałe usuwanie kategorii Kategorie przechowywane w koszu można wykasować z systemu przez opróżnienie go. Wykonanie tej operacji powoduje trwałe wykasowanie danego elementu z systemu — nie można później go przywrócić. Aby trwale usunąć kategorię z kosza, należy wykonać poniższe kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Reklamy z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii przeznaczonych do usunięcia. 5. Kliknąć ikonę Opróżnij na pasku narzędzi. System natychmiast usunie zaznaczone kategorie. Usunięcie kategorii reklam jest trwałe, a skutków tej operacji nie można cofnąć. Ponadto system nie wyświetla okna dialogowego z potwierdzeniem — kliknięcie ikony Usuń powoduje natychmiastowe skasowanie kategorii! Warto jednak zauważyć, że nie można usunąć kategorii, jeśli przypisane są do niej reklamy. Aby skasować kategorię, najpierw należy usunąć powiązane z nią reklamy lub przypisać je do innej kategorii.

Zarządzanie reklamami Tworzenie, kopiowanie, edytowanie i usuwanie reklam — wszystkie te zadania można wykonać za pomocą menedżera Reklamy. Jedynym dodatkowym potrzebnym zasobem są materiały graficzne z samą reklamą. System Joomla! obsługuje reklamy dwóch rodzajów — typu Grafika i Tekst/Kod. Jak wskazują nazwy, reklamy typu Grafika wyświetlają grafikę, natomiast reklamy typu Tekst/Kod składają się z wierszy kodu. Reklamy graficzne zwykle stosuje się, gdy firma posiada własne reklamy w formie graficznej. Typ Tekst/Kod jest używany zazwyczaj do wyświetlania reklam z niezależnych lub partnerskich sieci reklamowych. System obsługuje wyświetlanie reklam z uwzględnieniem odsłon, kliknięć i czasu. Niezależnie od typu ogłoszenia lub kryteriów jego wyświetlania do tworzenia reklam i zarządzania nimi służy menedżer Reklamy.

310

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

W tym podrozdziale opisano, jak tworzyć wyświetlane w witrynie reklamy i zarządzać nimi. Jeśli chcesz tworzyć reklamy graficzne, pamiętaj, że pliki z banerami reklamowymi trzeba utworzyć poza systemem Joomla!. Zwykle są to pliki o rozszerzeniu .gif, .jpg lub w innych formatach materiałów graficznych. Samych reklam nie można tworzyć w systemie Joomla! — można do niego jedynie dodać istniejące pliki graficzne.

Tworzenie reklam Proces dodawania reklam do systemu Joomla! jest nazywany tworzeniem reklam, choć tak naprawdę zazwyczaj nie polega na ich rozwijaniu, a jedynie wczytywaniu do systemu. Najpierw należy kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi w górnej części menedżera Reklamy. Rysunek 12.7 przedstawia okno dialogowe Reklamy: Utwórz ogłoszenie. Rysunek 12.7. Okno dialogowe Reklamy: Utwórz ogłoszenie

Pasek narzędzi w górnej części okna dialogowego Reklamy: Utwórz ogłoszenie zapewnia dostęp do następujących funkcji: 

Zapisz. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy i utworzenie nowej reklamy, ale bez opuszczania okna dialogowego.



Zapisz i zamknij. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie zmian, utworzenie nowej reklamy i wyjście z okna dialogowego Reklamy: Utwórz ogłoszenie.

Rozdział 12.  Korzystanie z menedżera Reklamy

311



Zapisz i nowy. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie zmian, wyjście z bieżącego okna dialogowego Reklamy: Utwórz ogłoszenie i otwarcie nowego okna tego typu.



Anuluj. Powoduje anulowanie zmian i wyjście z okna dialogowego Reklamy: Utwórz ogłoszenie.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

W górnej części obszaru roboczego znajdują się cztery zakładki. Zapewniają one dostęp do pomocniczych funkcji związanych z reklamami. Oto te zakładki: 

Szczegóły. Jest to najważniejsza zakładka, potrzebna do tworzenia nowych reklam. Pola z tej zakładki opisano na liście punktowanej w dalszej części rozdziału.



Opcje publikacji. Dostępne tu pola pozwalają śledzić daty utworzenia i modyfikacji reklamy, a także — co ważniejsze — określić daty rozpoczęcia i zakończenia publikacji.



Dane reklamy. W tej zakładce można ustawić limity odsłon i kliknięć reklamy (jeśli są potrzebne). Można też określić klienta i rodzaj abonamentu.



Opcje metadanych. Pola z tej strony pozwalają zmienić dla wybranej reklamy globalne ustawienia metadanych. Jeśli stosujesz funkcję dopasowywania słów kluczowych do kontrolowania wyświetlania reklam, powinieneś wykorzystać pole Słowa kluczowe, aby dodać odpowiednie słowa powodujące wyświetlanie reklam danego klienta.

Zakładka Szczegóły w oknie dialogowym Reklamy: Utwórz ogłoszenie obejmuje wymienione poniżej pola (utworzenie nowej reklamy wymaga określenia wartości niektórych z nich): 

Nazwa. Tu można wpisać nazwę reklamy. Pole to jest wymagane.



Alias. Jest to wewnętrznie stosowana nazwa reklamy. Jeśli pole to pozostanie puste, system automatycznie użyje jako aliasu tytułu z odstępami przekształconymi na myślniki. Warto zauważyć, że w polu tym można wpisywać tylko małe litery (odstępy są niedozwolone).



Kategoria. To pole umożliwia przypisanie reklamy do kategorii lub do grupy nieprzypisanych. Jest to wymagane ustawienie.



Typ. Aby przesłać i zastosować plik graficzny z reklamą, należy wybrać opcję Grafika. Jeśli chcesz wpisać niestandardowy kod w polu Tekst/Kod reklamy, wybierz opcję Tekst/Kod.



Grafika. Jeśli w polu kombi Typ ustawiona jest wartość Grafika, należy wcisnąć przycisk Wybierz i znaleźć, a następnie wczytać plik graficzny z reklamą. Można też wybrać grafikę z biblioteki multimediów.



Szerokość. To pole określa szerokość reklamy.



Wysokość. To pole określa wysokość reklamy.



Tekst zastępczy. Jeśli w polu kombi Typ wybrano wartość Grafika, można wpisać komunikat w polu Tekst zastępczy. Pojawi się on, gdy użytkownik umieści kursor myszy nad reklamą.

312

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Tekst/Kod reklamy. To pole służy do dołączania dodatkowego kodu do reklamy (przydaje się to na przykład przy stosowaniu baneru w systemie partnerskim, kiedy trzeba dodać kod śledzący partnera).



URL łącza. To pole łączy reklamę z adresem URL. Użytkownik po kliknięciu reklamy przechodzi pod wpisany tu adres.



Opis. To pole umożliwia administratorom dodawanie uwag lub komentarzy na własny użytek. Zawartość tego pola nie pojawia się we frontonie witryny.



ID. Jest to automatycznie wygenerowany numer używany wewnętrznie w systemie Joomla!.

W zakładce Opcje publikacji nie ma żadnych wymaganych pól. Znajdują tu się jednak przydatne kontrolki, które warto znać (m.in. pola do określania początkowej i końcowej daty wyświetlania reklamy): 

Data utworzenia. Pole to jest automatycznie zapełniane przez system i wyświetla datę oraz godzinę utworzenia reklamy.



Utworzone przez. Jeśli chcesz określić autora reklamy, kliknij opcję Wybierz użytkownika widoczną pod polem. Pojawi się lista użytkowników z systemu Joomla!.



Inna nazwa autora. Tu można wpisać inną nazwę autora reklamy. Wartość ta pojawia się zamiast nazwy użytkownika.



Data zmiany. Jest to data ostatniej modyfikacji reklamy. System automatycznie zapełnia to pole.



Poprawiane przez. Jest to nazwa ostatniego użytkownika, który modyfikował reklamę. System automatycznie zapełnia to pole.



Numer wersji. Określa liczbę modyfikacji reklamy. System automatycznie zapełnia to pole.



Rozpocznij publikację. Pole to jest opcjonalne. Pozwala określić konkretną datę rozpoczęcia publikowania reklamy. Jeśli pole to jest puste, system natychmiast rozpoczyna publikowanie.



Zakończ publikację. Pole to jest opcjonalne. Pozwala określić konkretną datę zakończenia publikowania reklamy. Jeśli pole to jest puste, system przyjmuje, że reklama ma być publikowana bez ograniczeń czasowych lub do momentu przekroczenia limitu odsłon albo kliknięć.

Zakładka Dane reklamy nie zawiera żadnych wymaganych pól, jeśli jednak zarządzasz reklamami klientów, znajdziesz tu bardzo przydatne opcje: 

Zakupionych wyświetleń. W tym polu można określić limit wyświetleń reklamy. Aby usunąć ograniczenie, należy kliknąć pole wyboru Nieograniczone (jest to ustawienie domyślne).



Liczba wyświetleń. To pole określa, ile razy reklama pojawiła się w witrynie. Dla nowych reklam ta wartość to zero. Za pomocą przycisku Zeruj wyświetlenia można ponownie ustawić wartość tego pola na zero.

Rozdział 12.  Korzystanie z menedżera Reklamy

313



Liczba kliknięć. To pole określa, ile razy użytkownicy kliknęli daną reklamę. Dla nowych reklam ta wartość to zero. Za pomocą przycisku Zeruj kliknięcia można ponownie ustawić wartość tego pola na zero.



Nazwa klienta. To pole pozwala przypisać reklamę do klienta.



Rodzaj abonamentu. W tym polu można ustawić czas, w którym zliczane są odsłony lub kliknięcia. Dostępne opcje to: Dzienny, Tygodniowy, Miesięczny, Roczny i Nieograniczony.



Zliczaj wyświetlenia. Należy ustawić wartość Tak, aby zliczać odsłony i wyświetlać ich liczbę w menedżerze Śledzenie.



Zliczaj kliknięcia. Należy ustawić wartość Tak, aby zliczać kliknięcia i wyświetlać ich liczbę w menedżerze Śledzenie.

Poniżej znajdziesz opis pól z zakładki Opcje metadanych. Związane są one z mechanizmem wyświetlania reklam na podstawie dopasowywania słów kluczowych. 

Słowa kluczowe. Tu można wpisać słowa kluczowe powiązane z reklamami klienta.



Własny przedrostek. Wybierz opcję Tak, aby używać przedrostków słów kluczowych. Zwiększa to wydajność systemu, ponieważ przy dopasowywaniu uwzględniane są tylko słowa kluczowe o określonym przedrostku.



Przedrostek słów kluczowych. Jeśli opcja Własny przedrostek ma wartość Tak, tu można wprowadzić przedrostek. Aby dowiedzieć się więcej o kontrolowaniu wyświetlania reklam na podstawie dopasowywania słów kluczowych, zapoznaj się z omówieniem modułu Reklamy w dalszej części rozdziału.

Aby utworzyć nową reklamę, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Kliknąć opcję Reklamy w menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Reklamy. 3. W menedżerze Reklamy kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi. System otworzy wtedy okno dialogowe Reklamy: Utwórz ogłoszenie (zobacz rysunek 12.7). 4. W polu Nazwa wpisać nazwę reklamy. Pole to jest wymagane. 5. Wybrać kategorię lub pozostawić reklamę nieprzypisaną. Ustawienie to jest wymagane. 6. Określić typ reklamy. 7. Jeśli typ to Grafika, należy dodać rysunek za pomocą pola Grafika. Jeżeli typ to Tekst/Kod, należy wpisać odpowiedni kod w polu Tekst/Kod reklamy. 8. Kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi w lewej górnej części strony, aby zachować nową reklamę. Wszystkie pozostałe pola są opcjonalne.

314

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Obszar roboczy do tworzenia banerów (podobnie jak okno do tworzenia artykułów) obejmuje po prawej stronie kolumnę Szczegóły. Zapewnia ona szybki dostęp do często wykonywanych zadań związanych z reklamami (określania języka i statusu publikacji). Zwróć uwagę na opcję Wyróżnione w prawej kolumnie. Wybierz opcję Tak, aby reklama była traktowana priorytetowo w systemie rotacji ogłoszeń. Reklamy wyróżnione pojawiają się częściej od niewyróżnionych. Wartość domyślna to Nie. Ustawienie to ma znaczenie tylko wtedy, gdy w module Reklamy ustawione jest preferowanie wyróżnionych reklam.

Edytowanie reklam Istniejące reklamy można edytować za pomocą menedżera Reklamy. Aby zmodyfikować reklamę, należy albo kliknąć jej nazwę w menedżerze Reklamy, albo zaznaczyć daną reklamę, a następnie kliknąć ikonę Dostosuj na pasku narzędzi omawianego menedżera. Niezależnie od zastosowanej techniki system otworzy okno dialogowe Reklamy: Edytuj ogłoszenie. Okno dialogowe Reklamy: Edytuj ogłoszenie jest identyczne z oknem dialogowym Reklamy: Utwórz ogłoszenie. Znajdują się tu te same pola i obowiązują te same wymagania, co w oknie opisanym w poprzednim punkcie. Aby zmodyfikować reklamę, wystarczy zmienić wartości wybranych pól w oknie dialogowym Reklamy: Edytuj ogłoszenie, a następnie kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. System natychmiast zastosuje wprowadzone zmiany. Przycisk Wsadowe z paska narzędzi udostępnia różne operacje i pozwala przyspieszyć modyfikowanie kilku reklam. Wystarczy zaznaczyć jedną lub kilka reklam i kliknąć przycisk Wsadowe. W oknie dialogowym, które się pojawi, można zmienić klienta lub język wszystkich wybranych reklam. Funkcja przetwarzania wsadowego umożliwia też kopiowanie reklam i przenoszenie ich między kategoriami.

Archiwizowanie reklam Jeśli nie chcesz używać reklamy w witrynie, nie musisz jej kasować. Możesz przenieść ją do archiwum. Zarchiwizowane reklamy domyślnie nie są wyświetlane we frontonie witryny. Można je jednak udostępnić przez opublikowanie modułu ze zarchiwizowanymi reklamami. Aby zarchiwizować reklamę, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Reklamy z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Reklamy. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok reklam przeznaczonych do zarchiwizowania. 4. Kliknąć przycisk Archiwizuj na pasku narzędzi. System natychmiast przeniesie wybrane reklamy do archiwum.

Rozdział 12.  Korzystanie z menedżera Reklamy

315

Reklamę przeniesioną do archiwum można przywrócić, zmieniając jej status na Opublikowany lub Nieopublikowany. Aby przywrócić reklamę z archiwum, należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Reklamy z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Reklamy. 3. Zmienić wartość w filtrze Wybierz status na Zarchiwizowano. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok reklam, które system ma przywrócić z archiwum. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System natychmiast przywróci wybrane reklamy.

Usuwanie reklam Usuwanie reklam w systemie Joomla! to proces dwuetapowy. Pierwszy krok polega na przeniesieniu reklamy do kosza, gdzie dane znajdują się do czasu wykonania drugiego kroku — trwałego usunięcia reklamy. Dane przechowywane w koszu można do czasu ich usunięcia przywrócić. Zawartość kosza można wyświetlić w dowolnym momencie. W tym celu należy wybrać opcję Wyrzucono do Kosza w filtrze Wybierz status w menedżerze Klienci. Reklamy umieszczone w koszu są w nim przechowywane bezterminowo. Administrator może przywrócić lub usunąć reklamę. Przywrócone dane są przenoszone z powrotem do pierwotnej lokalizacji, natomiast usunięte reklamy są trwale kasowane z systemu, po czym nie można ich przywrócić. Choć reklamy można bezterminowo przechowywać w koszu, narzędzie to w istotny sposób różni się od archiwum. Nie należy mylić tych mechanizmów.

Aby przenieść reklamę do kosza, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Reklamy z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Reklamy. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok reklam, które system ma przenieść do kosza. 4. Kliknąć przycisk Kosz na pasku narzędzi. System przeniesie wybrane reklamy do kosza. System natychmiast zaprzestaje publikowania reklam przeniesionych do kosza i nie udostępnia ich odwiedzającym.

Przywracanie reklam z kosza Reklamy przeniesione do kosza są w nim przechowywane bezterminowo do czasu podjęcia dalszych kroków przez administratora. Każdą reklamę można przywrócić w dowolnym czasie. Proces przywracania danych jest prosty, a jego efekty są widoczne natychmiast — reklama zostaje przeniesiona z kosza w miejsce, w którym znajdowała się przed usunięciem.

316

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Aby przywrócić reklamę z kosza, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Reklamy z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Reklamy. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System odświeży listę reklam i wyświetli tylko dane wyrzucone do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok reklam przeznaczonych do przywrócenia. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System usunie zaznaczone reklamy z kosza i przywróci je w poprzedniej lokalizacji. Aby przywrócić reklamę, można też umieścić kursor nad jej nazwą, kliknąć strzałkę, która się pojawi, i wybrać opcję Wyjmij z Kosza w wyświetlonym menu.

Trwałe usuwanie reklam Reklamy przechowywane w koszu można wykasować z systemu przez opróżnienie zawartości kosza. Wykonanie tej operacji powoduje trwałe wykasowanie z systemu danego elementu — nie można później go przywrócić. Aby trwale usunąć reklamę z kosza, należy wykonać poniższe kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Reklamy z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Reklamy. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok reklam przeznaczonych do usunięcia. 5. Kliknąć ikonę Opróżnij na pasku narzędzi. System natychmiast usunie zaznaczone reklamy. Usunięcie reklamy jest trwałe, a skutków tej operacji nie można odwrócić. Ponadto system nie wyświetla okna dialogowego z potwierdzeniem — kliknięcie ikony Opróżnij powoduje natychmiastowe skasowanie reklamy!

Badanie skuteczności reklam Menedżer Reklamy w systemie Joomla! udostępnia funkcję, która pozwala sprawdzać skuteczność wszystkich reklam dostępnych w komponencie Reklamy. Funkcja ta nosi nazwę Śledzenie. Można ją wykorzystać nie tylko do badania skuteczności reklam, ale też do generowania raportów dla klientów. Aby uzyskać dostęp do tego narzędzia, wybierz opcję Śledzenie z podmenu Reklamy z menu Komponenty lub kliknij odnośnik Śledzenie w lewej kolumnie menedżera Reklamy. Przykładowe dane z mechanizmu śledzenia przedstawia rysunek 12.8.

Rozdział 12.  Korzystanie z menedżera Reklamy

317

Rysunek 12.8. Mechanizm śledzenia w menedżerze Reklamy

Śledzenie to prosty system, który zlicza odsłony i kliknięcia oraz wyświetla uzyskane dane na ekranie. Obejmuje podstawowe filtry, które pomagają w przeglądaniu długich list wyników, jednak możliwości narzędzia ograniczają się do filtrowania danych według klienta, kategorii, typu i dat. Wyjątkową funkcją systemu śledzenia jest możliwość eksportowania raportów. Są one generowane w formacie CSV i zawierają wszystkie dane widoczne w określonym momencie na ekranie. Oznacza to, że w celu wyeksportowania globalnego raportu należy wyświetlić wszystkie reklamy wszystkich klientów i z każdej kategorii. Jeśli chcesz uzyskać raport dla konkretnego klienta, przefiltruj dane, a następnie je wyeksportuj. Aby wyeksportować raport z systemu śledzenia, należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Śledzenie z podmenu Reklamy z menu Komponenty. W przeglądarce pojawi się obszar roboczy Śledzenie. 3. Przefiltrować wyniki, aby wyświetlić dane dla odpowiednich reklam z pożądanego okresu. 4. Kliknąć przycisk Eksportuj na pasku narzędzi. Pojawi się okienko eksportowania. 5. Określić, czy generowany plik ma być skompresowany. Ponieważ raporty są generowane w formacie CSV, przeważnie są dość małe. 6. Podać nazwę eksportowanego pliku. 7. Kliknąć przycisk Eksportuj. Pojawi się okno dialogowe z prośbą o potwierdzenie miejsca zapisania pliku. Gdy wskażesz katalog, system zamknie okno, a plik zostanie pobrany. Pobrany plik CSV można otworzyć w dowolnym arkuszu kalkulacyjnym lub systemie bazodanowym.

318

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Korzystanie z modułu Reklamy Moduł Reklamy współdziała z komponentem Reklamy w procesie kontrolowania wyświetlania reklam w witrynie. Komponent Reklamy służy do konfigurowania klientów i porządkowania reklam, natomiast moduł Reklamy pozwala określić lokalizację reklam na stronach. Komponent i moduł współdziałają w procesie kontrolowania kampanii, a ustawienia w jednym z tych elementów mogą wpływać na drugi. Uwzględnienie interakcji między tymi narzędziami jest kluczem do skutecznego wyświetlania reklam w witrynie. Moduł Reklamy, podobnie jak wszystkie pozostałe moduły w systemie, jest dostępny za pośrednictwem menedżera Moduły. Aby dotrzeć do modułu Reklamy, należy kliknąć opcję Moduły w menu Rozszerzenia. Następnie należy znaleźć odnośnik Reklamy w kolumnie Nazwa modułu i kliknąć go w celu wyświetlenia ustawień omawianego modułu. Rysunek 12.9 przedstawia standardowy moduł Reklamy. Rysunek 12.9. Interfejs modułu Reklamy

Pasek narzędzi w górnej części okna dialogowego modułu Reklamy zapewnia szybki dostęp do poniższych funkcji: 

Zapisz. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy i utworzenie nowego modułu, ale bez opuszczania okna dialogowego.



Zapisz i zamknij. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie ustawień, utworzenie nowego modułu i wyjście z okna dialogowego Moduł Reklamy.



Zapisz i nowy. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy, zamknięcie bieżącego okna dialogowego Moduł Reklamy i otwarcie nowego okna tego typu.



Zapisz jako kopię. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie zmian w kopii bieżącego modułu i zamknięcie okna dialogowego Moduł Reklamy.



Anuluj. Powoduje anulowanie zmian i wyjście z okna dialogowego Moduł Reklamy.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

Rozdział 12.  Korzystanie z menedżera Reklamy

319

W górnej części omawianego okna dialogowego znajdują się cztery zakładki: 

Szczegóły. W tej zakładce znajdują się najważniejsze pola potrzebne do tworzenia nowych modułów Reklamy. Pola te opisano na liście punktowanej w dalszej części rozdziału.



Opcje podstawowe. Tu dostępne są różne pola związane z klientem, kategorią i słowami kluczowymi reklam.



Opcje rozszerzone. Tu znajdują się opcje dotyczące układu i pamięci podręcznej.



Przypisz do pozycji menu. Ta zakładka obejmuje ustawienia określające, gdzie moduł będzie widoczny. Aby ustawić pozycję modułu, należy przypisać go do pozycji menu. Omówienie wszystkich opcji dostępnych w tym module zawiera rozdział 17.

Główną zakładką do tworzenia nowych modułów reklam w oknie dialogowym modułu Reklamy jest zakładka Szczegóły. Zawiera następujące pola: 

Status. Jeżeli moduł ma się pojawiać we frontonie witryny, należy ustawić wartość tej kontrolki na Opublikowany. Jeśli występuje niezgodność z wartością z pola Rozpocznij publikację, uwzględniana jest data z owego pola.



Tytuł. Tu widoczna jest nazwa modułu.



Pokaż tytuł. Jeśli ta kontrolka ma wartość Tak, tytuł modułu pojawi się w miejscu każdego wystąpienia modułu we frontonie witryny. W przypadku modułu Reklamy ustawienie to zwykle powinno mieć wartość Nie.



Pozycja. To pole kombi służy do przypisywania modułu do jednego ze znaczników pozycji modułu w szablonie.



Dostęp. To pole kombi pozwala określić, dla których grup użytkowników moduł ma być widoczny.



Porządek. To ustawienie ma zastosowanie tylko wtedy, jeśli do danej pozycji modułu przypisano więcej niż jeden moduł. Wtedy pole to pozwala kontrolować kolejność modułów.



Rozpocznij publikację (opcjonalne). Pozwala określić konkretną datę rozpoczęcia publikowania modułu. Jeśli pole to jest puste, system natychmiast rozpoczyna publikowanie.



Zakończ publikację (opcjonalne). Pozwala określić konkretną datę zakończenia publikowania modułu. Jeśli pole to jest puste, system przyjmuje, że moduł ma być publikowany bez ograniczeń czasowych.



Język. Określa język modułu Reklamy. Kontrolka ta jest bardzo ważna, jeśli prowadzisz witrynę wielojęzyczną i chcesz wyświetlać określone reklamy użytkownikom, którzy wybrali dany język.

320

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

W rozdziale 11. znajdziesz informacje na temat wpływu równoległych struktur w różnych językach na wyświetlanie treści. Tu działają te same mechanizmy. 

Notatka. Notatka jest określana automatycznie przez system i nie można jej zmienić.

Tworzenie nowego modułu Reklamy Do wyświetlania danych z komponentu Reklamy potrzebny jest przynajmniej jeden moduł Reklamy. Jeśli zainstalowałeś przykładowe dane, możesz albo zmodyfikować istniejący moduł tego typu (o nazwie Banners), albo utworzyć nowy moduł. Do tworzenia modułów Reklamy służy menedżer modułów. Udostępnianie wielu modułów typu Reklamy to standardowe rozwiązanie stosowane wtedy, kiedy na stronie ma się pojawiać więcej niż jedna reklama lub kiedy banery na poszczególnych stronach mają być widoczne w różnych miejscach. Pomysłowe wykorzystanie kilku modułów typu Reklamy w połączeniu z właściwą konfiguracją tych modułów i komponentu Reklamy umożliwia zwiększenie różnorodności w witrynie oraz sprawia, że przestrzeń reklamową można spożytkować w bardziej elastyczny i efektywny sposób.

Aby utworzyć dodatkowy moduł typu Reklamy, należy wykonać następujące operacje: 1. Uruchomić menedżer Moduły przez kliknięcie opcji o tej nazwie w menu Rozszerzenia. W oknie przeglądarki pojawi się menedżer Moduły. 2. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi. Otworzy się strona Wybierz typ modułu. 3. Wybrać opcję Reklamy. System otworzy okno dialogowe Moduł Reklamy. 4. Wpisać nazwę modułu w polu Tytuł. Pole to jest wymagane. 5. Wybrać wartość Nie dla opcji Pokaż tytuł. 6. Określić pozycję, na której reklamy mają się pojawiać. 7. Kliknąć zakładkę Opcje podstawowe. System wyświetli tę zakładkę. 8. Wybrać klienta, kategorię lub oba te elementy, aby określić wyświetlane reklamy. Wartość domyślna powoduje wyświetlanie wszystkich publicznych reklam z systemu bez względu na klienta lub kategorię. 9. W razie potrzeby określić wartość innych pól (wszystkie pozostałe ustawienia są opcjonalne). 10. Kliknąć ikonę Zapisz, aby utworzyć moduł i wrócić do menedżera Moduły.

Wyświetlanie reklam kontekstowych System Joomla! umożliwia warunkowe wyświetlanie reklam. Jeśli zastosujesz tę opcję, możesz powiązać reklamy z artykułami, wykorzystując słowa kluczowe. Mechanizm dopasowywania słów kluczowych sprawia, że reklamy są wyświetlane tylko wtedy, gdy słowa kluczowe artykułu i reklamy pasują do siebie. Jest to bardzo przydatne narzędzie, które pozwala na wyświetlanie reklam użytkownikom w zależności od kontekstu.

Rozdział 12.  Korzystanie z menedżera Reklamy

321

Choć można wyświetlać reklamy na podstawie słów kluczowych związanych z treścią, można też wykorzystać inne kryteria. Jeśli wiesz, że artykuł jest ciekawy dla graczy, możesz obok słów kluczowych związanych z treścią dodać słowa kluczowe dotyczące odbiorców.

Aby wyświetlać reklamy na podstawie słów kluczowych, trzeba wykonać kilka czynności. Najpierw należy włączyć w module Reklamy uwzględnianie słów kluczowych. Następnie trzeba się upewnić, że w reklamach i artykułach ustawione są odpowiednie słowa kluczowe. Aby włączyć warunkowe wyświetlanie reklam w module Reklamy, należy wykonać następujące operacje: 1. Kliknąć opcję Moduły w menu Rozszerzenia. W przeglądarce pojawi się menedżer Moduły. 2. Kliknąć nazwę odpowiedniego modułu typu Reklamy. W przeglądarce pojawi się obszar roboczy do edycji wybranego modułu. 3. Kliknąć zakładkę Opcje podstawowe. System wyświetli tę zakładkę. 4. Zaznaczyć opcję Tak w polu Według słów kluczowych. 5. Kliknąć przycisk Zapisz. Dodawanie słów kluczowych dla artykułów i reklam jest proste. Wystarczy w zakładkach Opcje metadanych obu elementów wprowadzić pasujące słowa kluczowe. Dopasowywanie słów kluczowych zwiększa obciążenie serwera. Jeśli wyświetlasz dużo reklam lub witryna ma licznych użytkowników, warto wykorzystać ustawienie Przedrostek słów kluczowych. Pozwala ono zmniejszyć obciążenie, ponieważ system sprawdza dopasowanie tylko wśród słów kluczowych o określonym przedrostku, a nie w całym zbiorze słów. Opcję tę można ustawić w zakładce Opcje metadanych w obszarze roboczym klientów i reklam, co opisano we wcześniejszej części rozdziału. Po włączeniu opcji należy zastosować przedrostek w słowach kluczowych powiązanych z reklamami i artykułami. W przeciwnym razie mechanizm będzie bezużyteczny. Jeśli przedrostek to „reklamy_”, należy utworzyć słowa kluczowe z tym przedrostkiem (np. reklamy_zegarki, reklamy_casio itd.). Jeśli odpowiednie słowa kluczowe są przypisane zarówno do artykułu, jak i do reklamy, dana reklama pojawi się razem z artykułem.

Podsumowanie W tym rozdziale opisano korzystanie z komponentu Reklamy i modułu Reklamy. Narzędzia te współdziałają ze sobą i pomagają w wyświetlaniu reklam oraz innych ogłoszeń w witrynie. Omówiono tu następujące zagadnienia: 

Tworzenie, edytowanie i usuwanie reklam.



Łączenie reklam z konkretnymi reklamodawcami.



Grupowanie reklam za pomocą kategorii.



Konfigurowanie współdziałania menedżera Reklamy z modułem Reklamy.

322

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Zarządzanie wyświetlaniem reklam za pomocą modułu Reklamy.



Śledzenie skuteczności reklam i eksportowanie raportów.



Umożliwianie warunkowego wyświetlania reklam.

W następnym rozdziale znajdziesz omówienie następnego ważnego komponentu systemu Joomla!. Ten komponent to Kontakty.

Rozdział 13.

Praca z komponentem Kontakty W tym rozdziale: 

Konfigurowanie komponentu Kontakty



Dodawanie kontaktów do witryny



Zarządzanie kontaktami i kategoriami



Tworzenie prostych formularzy kontaktowych

Joomla! w konfiguracji domyślnej obejmuje system katalogowy oparty na komponencie Kontakty. Choć komponent ten powstał jako prosty katalog użytkowników witryny, po zmianach stał się bardziej uniwersalnym narzędziem. Wprawdzie nadal można go używać do utworzenia listy użytkowników obejmującej formularze kontaktowe, ale pozwala też budować proste katalogi danych tekstowych niemal dowolnego rodzaju. Jeśli witryna umożliwia rejestrowanie się, komponent Kontakty to ważne narzędzie do komunikowania się z zarejestrowanymi użytkownikami. Jeżeli chcesz wykorzystać w witrynie katalog z informacjami na temat ludzi, miejsc lub przedmiotów, możesz wykorzystać komponent Kontakty do zrealizowania tego celu. Komponent Kontakty jest też kluczowy przy tworzeniu formularzy kontaktowych w systemie Joomla!. W tym rozdziale opisano tworzenie kontaktów, grupowanie ich, wyświetlanie informacji w formie katalogu i budowanie formularzy kontaktowych za pomocą komponentu Kontakty.

Wprowadzenie do menedżera Kontakty Menedżer Kontakty to najważniejsze narzędzie do pracy nad pozycjami katalogu tworzonymi w komponencie Kontakty. Menedżer ten umożliwia tworzenie, grupowanie, edytowanie i usuwanie danych kontaktowych. Pozycje tworzone za pomocą menedżera Kontakty są podstawą katalogu (użytkowników lub innych danych). Sposób prezentowania informacji z pozycji użytkownikom zależy głównie od konfiguracji, danych wprowadzonych w różnych polach i powiązania elementów z pozycjami menu. W tym podrozdziale przedstawiono obszar roboczy menedżera Kontakty, co pomoże Ci poznać układ i narzędzia potrzebne do zarządzania pozycjami.

324

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Aby otworzyć menedżer Kontakty, należy kliknąć opcję Kontakty w menu Komponenty. W przeglądarce pojawi się wtedy interfejs menedżera Kontakty widoczny na rysunku 13.1. Rysunek 13.1. Menedżer Kontakty w systemie zainstalowanymi przykładowymi danymi Poznaj Joomla!

Pasek narzędzi w górnej części menedżera Kontakty zapewnia szybki dostęp do poniższych funkcji: 

Utwórz. Kliknięcie tej ikony pozwala dodać nowy kontakt.



Dostosuj. Można zaznaczyć kontakt na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zmodyfikować szczegółowe dane kontaktowe.



Opublikuj. Można zaznaczyć jeden lub kilka kontaktów na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je opublikować. Opublikowane kontakty są widoczne we frontonie witryny.



Wycofaj. Można zaznaczyć jeden lub kilka kontaktów na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zakończyć ich publikowanie. Wycofane kontakty są ukrywane we frontonie witryny.



Archiwizuj. Można zaznaczyć na liście jeden lub kilka kontaktów, a następnie przenieść je do archiwum, klikając tę ikonę.



Odblokuj. Można zaznaczyć jeden lub kilka kontaktów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zamknąć obszar roboczy do edycji kontaktów i tym samym je odblokować.



Kosz. Można zaznaczyć jeden lub kilka kontaktów na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je usunąć.



Wsadowe. Można zaznaczyć kilka kontaktów, a następnie kliknąć ten przycisk, aby wykonać na wybranych kontaktach operacje w trybie wsadowym. Okno dialogowe, które się wtedy pojawia, pozwala zmodyfikować grupę kontaktów w jednym prostym kroku.



Opcje. Kliknięcie ikony powoduje otwarcie okna Opcje komponentu Kontakty, gdzie można skonfigurować ustawienia związane z menedżerem Kontakty. Opis konfigurowania tego komponentu znajdziesz w dalszym punkcie.

Rozdział 13.  Praca z komponentem Kontakty 

325

Pomoc. Kliknięcie ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy powiązanych z aktywnym ekranem.

Pod paskiem narzędzi w lewej kolumnie znajdują się dwa odnośniki. Łącze Wizytówki służy do otwierania menedżera Kontakty: Wizytówki, a łącze Kategorie — menedżera Kategorie: Kontakty. Opcje te opisano w dalszych punktach. W lewej kolumnie pod dwoma wspomnianymi odnośnikami znajdują się cztery filtry, które pomagają zarządzać długimi listami kontaktów: 

Wybierz status. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować i wyświetlać kontakty na podstawie tego, czy są opublikowane, nieopublikowane, zarchiwizowane czy umieszczone w koszu. Zapewnia to łatwy sposób na zidentyfikowanie wszystkich kontaktów aktywnych w witrynie. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz status).



Wybierz kategorię. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować i wyświetlać kontakty na podstawie kategorii, do której są przypisane. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz kategorię).



Poziom dostępu. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować kontakty na podstawie poziomu dostępu. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Poziom dostępu).



Wybierz język. To pole kombi pozwala filtrować kontakty na podstawie języka. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz język).

Pod tymi dwoma odnośnikami, a nad listą kontaktów znajdują się opisane poniżej trzy narzędzia do sortowania i wyszukiwania. Pomagają one zarządzać długimi listami kontaktów. 

W polu Wyszukaj kontakty według nazwy można wpisać słowo lub wyrażenie, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka wtedy listę kontaktów pod kątem zapytania i wyświetli wyniki. Aby wyczyścić ekran i przywrócić pełną listę, należy kliknąć przycisk z ikoną krzyżyka (X).



Pole kombi po prawej stronie pola Wyszukaj… pozwala określić kolumnę z listy kontaktów, na podstawie której dane mają być sortowane.



Pole kombi ze słowem Rosnąco pozwala określić, czy kategorie mają pojawiać się w porządku rosnącym czy malejącym.



Pole kombi widoczne po prawej stronie wyznacza liczbę kategorii widocznych na stronie. Aby zmodyfikować wartość domyślną, zmień ustawienie parametru Pozycji w wykazach w menedżerze Konfiguracja globalna.

Główny obszar z treścią ekranu zawiera listę wszystkich kontaktów zapisanych w witrynie opartej na systemie Joomla!. Dostępne są tu następujące kolumny: 

Kolejność (pionowa strzałka o dwóch grotach). Kliknij strzałkę, aby zmienić kolejność sortowania. Możesz też kliknąć ikonę z trzema kropkami widoczną na lewo od nazwy kontaktu, a następnie przeciągnąć kontakt, aby zmienić jego pozycję w menedżerze.

326

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Pole wyboru (bez etykiety). Można kliknąć pole wyboru, aby zaznaczyć kontakt. Należy to zrobić w celu zastosowania kilku opcji z paska narzędzi.



Status. Zielony „ptaszek” w tej kolumnie oznacza, że kontakt jest opublikowany. Jeśli jest inaczej, w kolumnie widoczny jest czerwony znak X.



Tytuł. To pole wyświetla pełną nazwę kontaktu. Należy ją kliknąć, aby móc zmodyfikować szczegółowe dane dotyczące kontaktu.



Połącz z użytkownikiem. Jeśli kontakt jest powiązany z użytkownikiem, w tym miejscu pojawia się nazwa danej osoby.



Wyróżnione. To pole określa, czy kontakt jest wyróżniony. Wyróżnione kontakty są oznaczone czarną gwiazdką. Można kliknąć widoczną w tej kolumnie ikonę, aby zmienić status kontaktu na wyróżniony lub niewyróżniony.



Dostęp. To pole określa poziom dostępu ustawiony dla kontaktu.



Język. Pokazuje język ustawiony dla kontaktu.



ID. Numer identyfikacyjny wygenerowany przez system. Dane można posortować według dowolnej kolumny, klikając jej nagłówek.

Konfigurowanie komponentu Kontakty Globalne opcje komponentu Kontakty można skonfigurować za pomocą ikony Opcje, widocznej na pasku narzędzi menedżera Kontakty. Kliknięcie tej ikony powoduje przejście do obszaru roboczego Opcje komponentu Kontakty w menedżerze Konfiguracja globalna. W oknie tym znajdują się globalne parametry omawianego komponentu. Warto zauważyć, że wartości tych parametrów można zmienić dla poszczególnych kontaktów przez wybranie innych ustawień w ich obszarze roboczym (co opisano w dalszej części rozdziału) lub przez zmianę konfiguracji pozycji menu. Opcje konfiguracyjne służą do kontrolowania formatowania kontaktów i ich kategorii, a także do ustawiania uprawnień do komponentu. W tym podrozdziale poznasz liczne opcje używane do konfigurowania komponentu Kontakty. Na rysunku 13.2 widoczna jest strona wejściowa obszaru roboczego do konfigurowania komponentu Kontakty. Istnieje osiem zakładek prowadzących do ośmiu obszarów roboczych z konfiguracją tego komponentu: 

Kontakt. Zawiera ustawienia dotyczące wyświetlania pojedynczego kontaktu. Opcje z tej zakładki określają, jakie informacje na temat kontaktu będą widoczne.



Ikony. Za pomocą tej zakładki można ustawić ikony wyświetlane jako etykiety pól na stronie z danymi kontaktu.



Kategoria. Pozwala ustawić opcje wyglądu strony z jedną kategorią kontaktów.



Kategorie. Służy do ustawiania opcji wyglądu stron z kilkoma kategoriami kontaktów.

Rozdział 13.  Praca z komponentem Kontakty

327

Rysunek 13.2. Obszar roboczy do konfigurowania komponentu Kontakty



Opcje listy pozycji. Umożliwia kontrolowanie układu kontaktów wyświetlanych w formie listy.



Formularz. Służy do konfigurowania formularzy kontaktowych powiązanych z kontaktami.



Integracja. Umożliwia wyświetlanie i ukrywanie na stronie odnośnika do kanału informacyjnego.

328

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Uprawnienia. Określa, jakie czynności różne grupy użytkowników mogą wykonywać w komponencie Kontakty.

Wejściową zakładką jest zakładka Kontakt, przedstawiona na rysunku 13.2. Ustawienia z tej zakładki dotyczą wyglądu jednego kontaktu. Oto dostępne tu opcje: 

Układ prezentacji. Za pomocą tego pola kombi można wybrać jeden z dostępnych układów prezentacji kontaktów.



Kategoria kontaktów. Pozwala wyświetlić lub ukryć nazwę kategorii kontaktów. Opcja Pokaż jako łącze powoduje, że nazwa kategorii kontaktów jest odnośnikiem do strony z kontaktami z danej kategorii.



Pokaż listę kontaktów. Gdy wybrana jest opcja Pokaż, na stronie pojawia się pole kombi z listą wszystkich kontaktów. Użytkownicy mogą przejść do innego kontaktu, wybierając go z pola kombi.



Format wyświetlania. Pozwala wybrać styl wyświetlania sekcji formularza kontaktowego.

Część pozostałych opcji z tej zakładki służy do określania, które informacje na temat kontaktu są wyświetlane. Można pokazywać i ukrywać rozmaite informacje — od nazwiska kontaktu po pełny adres. Dobrze przemyśl kwestie związane z prywatnością, jeśli korzystasz z komponentu Kontakty do wyświetlania danych osobowych. Np. pole z adresem e-mail domyślnie jest wyłączone, aby chronić prywatność użytkowników i uniknąć wykorzystania adresów przez spamerów.

Zakładka Kontakt obejmuje też kilka dodatkowych pól, na które warto zwrócić uwagę: 

Wizytówka. Zaznaczenie opcji Pokaż powoduje wyświetlenie odnośnika umożliwiającego pobranie danych kontaktowych w formacie vCard.



Artykuły użytkownika. Jeśli w systemie kontakt jest powiązany z użytkownikiem, na stronie kontaktu można wyświetlić odnośniki do artykułów przesłanych przez daną osobę.



Profil użytkownika. Jeśli w systemie kontakt jest powiązany z użytkownikiem, na stronie kontaktu można wyświetlić profil danej osoby.



Dodatkowe łącza. Wartość Pokaż powoduje wyświetlanie dodatkowych odnośników na stronie kontaktu.

W zakładce Kategoria dostępne są następujące opcje: 

Układ prezentacji. To pole kombi pozwala określić układ listy kontaktów na stronie kategorii.



Tytuł kategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć tytuł kategorii na jej stronie.



Opis kategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć opis kategorii na jej stronie.



Ilustracja kategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć grafikę kategorii na jej stronie.

Rozdział 13.  Praca z komponentem Kontakty

329



Poziomów podkategorii. Tu można ustalić liczbę wyświetlanych poziomów podkategorii.



Kategorie bez pozycji. Pozwala wyświetlić lub ukryć puste kategorie na stronie kategorii.



Pokaż opisy podkategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć opisy podkategorii.



Kontaktów w kategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć liczbę kontaktów w kategorii na jej stronie.

Zakładka Kategorie zawiera następujące opcje: 

Pokaż opis nadrzędnej kategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć opis kategorii nadrzędnej.



Poziomów podkategorii. Tu można ustawić liczbę wyświetlanych poziomów podkategorii.



Kategorie bez pozycji. Pozwala wyświetlić lub ukryć puste kategorie.



Pokaż opisy podkategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć opisy podkategorii.



Kontaktów w kategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć liczbę kontaktów w każdej kategorii.

W zakładce Opcje listy pozycji znajdują się następujące ustawienia: 

Ogranicznik listy. Pozwala wyświetlić lub ukryć pole kombi do wyboru liczby wyświetlanych pozycji.



Nagłówki tabeli. Pozwala wyświetlić lub ukryć etykiety w nagłówkach tabeli przy wyświetlaniu kontaktów na liście.



Stanowisko. Służy do wyświetlania i ukrywania stanowiska kontaktu.



Email. Służy do wyświetlania i ukrywania adresu e-mail kontaktu.



Telefon. Służy do wyświetlania i ukrywania numeru telefonu kontaktu.



Telefon komórkowy. Służy do wyświetlania i ukrywania numeru telefonu komórkowego kontaktu.



Faks. Służy do wyświetlania i ukrywania numeru faksu kontaktu.



Siedziba poczty. Służy do wyświetlania i ukrywania siedziby poczty kontaktu.



Województwo. Służy do wyświetlania i ukrywania nazwy województwa kontaktu.



Państwo. Służy do wyświetlania i ukrywania nazwy państwa kontaktu.



Podział na strony. Służy do wyświetlania i ukrywania kontrolek paginacji.



Paginacja. Służy do wyświetlania i ukrywania łącznej listy stron w kontrolkach paginacji. Ma znaczenie tylko wtedy, gdy opcja Podział na strony ma wartość Pokaż.



Sortuj wg. Pozwala określić domyślne kryteria sortowania listy kontaktów.

330

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

W zakładce Formularz umieszczono następujące opcje: 

Ochrona antyspamowa. Opcje pozwalają wybrać, czy w formularzach kontaktowych ma być używany mechanizm Captcha.



Pokaż formularz. Wartość Pokaż powoduje wyświetlanie formularza kontaktowego na stronie do kontaktu z użytkownikiem.



Prześlij kopię nadawcy. Wartość Pokaż powoduje, że osoba wysyłająca formularz kontaktowy może przesłać go pocztą elektroniczną do użytkownika, a kopię skierować do siebie.



Niedozwolone adresy. Aby ograniczyć ilość spamu, można wpisać tu człony niedozwolone w adresach e-mail w formularzach. Jeśli w adresie pojawi się taki człon, system zablokuje wysyłanie formularza. Poszczególne pozycje można rozdzielić średnikami. Opcja ta jest uwzględniana tylko wtedy, gdy pole Pokaż formularz ma wartość Pokaż.



Niedozwolone tematy. Aby ograniczyć ilość spamu, można wpisać tu człony niedozwolone w tematach wiadomości e-mail. Jeśli w temacie pojawi się taki człon, system zablokuje wysyłanie formularza. Poszczególne pozycje można rozdzielić średnikami. Opcja ta jest uwzględniana tylko wtedy, gdy pole Pokaż formularz ma wartość Pokaż.



Niedozwolony tekst. Aby ograniczyć ilość spamu, można wpisać tu człony niedozwolone w tekście wiadomości e-mail w formularzach. Jeśli w tekście pojawi się taki człon, system zablokuje wysyłanie formularza. Poszczególne pozycje można rozdzielić średnikami. Opcja ta jest uwzględniana tylko wtedy, gdy pole Pokaż formularz ma wartość Pokaż.



Sprawdzanie sesji. Wartość Tak powoduje, że system sprawdza, czy użytkownik ma włączoną obsługę plików cookie (umożliwiają one zarządzanie sesją). Jeśli obsługa nie jest włączona, system uniemożliwi użytkownikowi wysłanie wiadomości e-mail. Mechanizm ten jest dodatkowym zabezpieczeniem przed zautomatyzowanymi robotami i innymi agentami, które mogą próbować wysyłać spam lub szukać luk w witrynie.



Własna odpowiedź. Wartość Nie powoduje wyłączenie automatycznych odpowiedzi systemu. Podejście to zwykle służy integracji z zewnętrznymi narzędziami do zarządzania pocztą elektroniczną, ponieważ pozwala uniknąć konfliktów.



Przekierowanie kontaktu. Jeśli chcesz, aby użytkownik po wysłaniu formularza był kierowany do konkretnej strony, wpisz tu jej adres URL.

W zakładce Integracja znajduje się tylko jedna kontrolka. Umożliwia ona określenie, czy system ma wyświetlić, czy ukryć odnośnik do kanału informacyjnego. Zakładka Uprawnienia działa tak jak w menedżerze Konfiguracja globalna. Pozwala określić, w jakim zakresie różne grupy użytkowników mogą korzystać z funkcji komponentu Kontakty. Omówienie związku uprawnień z grupami użytkowników znajdziesz w rozdziale 10.

Rozdział 13.  Praca z komponentem Kontakty

331

Po ustawieniu wybranych parametrów należy kliknąć przycisk Zapisz w lewej górnej części okna, aby zapisać zmiany. Można też kliknąć przycisk Anuluj w celu zamknięcia okna parametrów bez zachowywania modyfikacji.

Zarządzanie kontaktami Kontakty to specjalne elementy treści. Możesz z nich korzystać w dowolny sposób, jednak pierwotnie utworzono je jako katalog użytkowników witryny. Oto inne sposoby wykorzystania komponentu Kontakty: 

Tworzenie zbioru kontaktów wyświetlanych na stronie Kontakt w firmowej witrynie.



Katalog użytkowników witryny społecznościowej.



Lista pojęć ze słowniczka (taka jak w witrynie Fruit z przykładowych danych Poznaj Joomla!).



Lista placówek sklepów lub biur.

Każde z tych zastosowań wymaga utworzenia odrębnych kontaktów z potrzebnymi informacjami na temat jednego elementu (osoby, miejsca itd.). Kontakty są grupowane w kategorie, co ułatwia ich wyświetlanie w witrynie. W tym podrozdziale opisano tworzenie nowych kontaktów i zarządzanie nimi.

Dodawanie nowych kontaktów Administrator witryny może dodać nowe kontakty do komponentu Kontakty w dowolnym momencie, używając zaplecza. Aby dodać do witryny nowy kontakt, należy uruchomić menedżer Kontakty i kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi. W przeglądarce otworzy się okno dialogowe Kontakty: Wizytówka widoczne na rysunku 13.3. Pasek narzędzi w górnej części okna dialogowego Kontakty: Wizytówka zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Zapisz. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy i utworzenie nowego kontaktu bez opuszczania okna dialogowego Kontakty: Wizytówka.



Zapisz i zamknij. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy, utworzenie nowego kontaktu i wyjście z okna dialogowego Kontakty: Wizytówka.



Zapisz i nowy. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy, wyjście z okna dialogowego Kontakty: Wizytówka i otwarcie nowego okna tego typu.



Anuluj. Ta ikona powoduje anulowanie zmian i wyjście z okna dialogowego Kontakty: Wizytówka.



Pomoc. Pozwala wyświetlić pliki pomocy związane z aktywnym ekranem.

Obszar roboczy obejmuje sześć zakładek: 

Nowy kontakt. Jest to podstawowa zakładka z wszystkimi polami wymaganymi do utworzenia nowego kontaktu.

332

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 13.3. Okno dialogowe Kontakty: Wizytówka



Opcje publikacji. Ta zakładka obejmuje pola na inną nazwę autora oraz daty rozpoczęcia i zakończenia publikowania.



Opcje wizytówki. Tu znajdują się pola na szczegółowe informacje o kontakcie.



Opcje wyglądu. Ta zakładka zawiera kontrolki związane z wyglądem danych kontaktu.



Opcje formularza kontaktowego. Tu znajdują się parametry związane z formularzem kontaktowym.



Opcje metadanych. Tu znajdują się pola na metadane dotyczące kontaktu.

Zakładka Nowy kontakt obejmuje następujące pola: 

Nazwa kontaktu. W tym polu należy wpisać pełną nazwę kontaktu. Jest to wymagane ustawienie.



Alias. Jest to wewnętrzny identyfikator kontaktu. Alias jest czasem wykorzystywany przy tworzeniu przyjaznych dla wyszukiwarek adresów URL dla danego elementu. Można określić zawartość tego pola, jednak akceptowane są w nim tylko małe znaki (odstępy są niedozwolone). Jeśli administrator nie wprowadzi tej wartości, system automatycznie utworzy alias na podstawie nazwy kontaktu.



Połącz z użytkownikiem. Jeśli kontakt ma być powiązany z istniejącym użytkownikiem z systemu, należy kliknąć odnośnik Wybierz użytkownika, a następnie wskazać odpowiednią osobę.



Kategoria. Za pomocą pola kombinowanego należy przypisać kontakt do kategorii. Ustawienie to jest wymagane.

Rozdział 13.  Praca z komponentem Kontakty

333



Kolejność. Warto zauważyć, że ustawienie to jest niedostępne dla nowych kontaktów. Nowe elementy są domyślnie umieszczane na ostatniej pozycji listy. Po dodaniu kontaktu można zmienić jego pozycję albo w menedżerze Kontakty, albo w czasie edycji danego kontaktu.



ID. Wartość ta jest automatycznie generowana przez system i służy do użytku wewnętrznego.



Informacje dodatkowe. W tym polu tekstowym można wprowadzić różne elementy — od dodatkowych danych na temat kontaktu po rozbudowane dane sformatowane w zaawansowany sposób. Informacje umieszczone w tym miejscu pojawiają się we frontonie witryny.

Zakładka Opcje publikacji zawiera następujące pola (wszystkie są opcjonalne): 

Utworzone przez. Tu można kliknąć odnośnik Wybierz użytkownika, aby określić twórcę kontaktu.



Inna nazwa autora. Tu można podać inną nazwę twórcy kontaktu. Wpisana w tym miejscu wartość pojawia się zamiast nazwy użytkownika.



Utworzono. Pole to jest automatycznie zapełniane przez system i zawiera datę oraz godzinę utworzenia kontaktu.



Rozpocznij publikację. Pole to jest opcjonalne. Można w nim ustawić konkretną datę rozpoczęcia publikacji kontaktu. Jeśli pole to jest puste, system przyjmie, że użytkownik chce natychmiast rozpocząć publikowanie.



Zakończ publikację. Pole to jest opcjonalne. Można w nim ustawić konkretną datę zakończenia publikacji kontaktu. Jeśli pole to jest puste, system przyjmie, że kontakt ma być publikowany bez ograniczeń czasowych.

W zakładce Opcje wizytówki znajdują się szczegółowe informacje na temat kontaktu, w tym: 

Wybierz obraz. Z pola można wybrać grafikę użytkownika, miejsca lub obiektu reprezentowanego przez kontakt. Należy kliknąć przycisk Wybierz, aby wybrać grafikę z biblioteki multimediów lub przesłać nowy rysunek.



Stanowisko. Tu należy wpisać stanowisko kontaktu.



Email. Tu należy wpisać adres e-mail kontaktu.



Adres. Tu należy wpisać ulicę i numer mieszkania kontaktu.



Miejscowość. Tu należy wpisać miejscowość kontaktu.



Województwo. Tu należy wpisać województwo kontaktu.



Poczta i kod pocztowy. Tu należy wpisać kod pocztowy kontaktu.



Państwo. Tu należy wpisać kraj kontaktu.



Telefon. Tu należy wpisać telefon kontaktu.



Telefon komórkowy. Tu należy wpisać telefon komórkowy kontaktu.



Faks. Tu należy wpisać faks kontaktu.

334

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Witryna. Tu należy wpisać adres witryny kontaktu.



Pierwsze pole sortowania. Tu należy określić jedno z pól z danych kontaktowych, używane jako główne kryterium sortowania.



Drugie pole sortowania. Tu należy określić jedno z pól z danych kontaktowych, używane jako drugie kryterium sortowania.



Trzecie pole sortowania. Tu należy określić jedno z pól z danych kontaktowych, używane jako trzecie kryterium sortowania.

W zakładkach Opcje wyglądu, Opcje formularza kontaktowego i Opcje metadanych znajdują się kontrolki pozwalające wyświetlać oraz ukrywać różne dane na temat kontaktu, modyfikować formularz kontaktowy i podawać metadane powiązane z kontaktem. Jeśli pozostawisz ustawienia domyślne, system zastosuje wartości z obszaru roboczego Konfiguracja komponentu Kontakty z menedżera Konfiguracja globalna. Globalne ustawienia można zastąpić, zmieniając wartości w trzech wymienionych zakładkach. Ten obszar roboczy, podobnie jak obszar roboczy artykułów, obejmuje po prawej stronie kolumnę Szczegóły. Zapewnia ona szybki dostęp do najczęściej wykonywanych zadań związanych z kontaktami. Pozwala publikować kontakty, zmieniać ustawienia dostępu i ustawiać język.

Aby dodać nowy kontakt, należy wykonać następujące operacje: 

Zalogować się do systemu administracyjnego w witrynie.



Wybrać opcję Kontakty z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kontakty.



Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi. Pojawi się okno dialogowe Kontakty: Wizytówka (zobacz rysunek 13.3).



W polu Nazwa kontaktu wpisać nazwę kontaktu. Pole to jest wymagane.



Wybrać kategorię kontaktu w polu kombi Kategoria. Pole to jest wymagane.



W razie potrzeby zmienić wartość innych pól (wszystkie pozostałe ustawienia są opcjonalne).



Kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi, aby zapisać nowy kontakt.

Edytowanie kontaktów Istniejące kontakty można modyfikować za pomocą menedżera Kontakty. Aby zmienić ustawienia kontaktu, należy albo kliknąć jego nazwę we wspomnianym menedżerze, albo zaznaczyć kontakt, a następnie kliknąć ikonę Dostosuj na pasku narzędzi tego menedżera. Niezależnie od zastosowanej techniki system otworzy okno dialogowe do edycji kontaktów (Kontakty: Wizytówka). Okno dialogowe do edycji kontaktów jest identyczne z oknem dialogowym do ich tworzenia. Ma te same pola i obowiązują w nim te same wymogi, co w oknie omówionym w poprzednim punkcie. Aby zmodyfikować kontakt, wystarczy zmienić wartości wybranych pól w oknie

Rozdział 13.  Praca z komponentem Kontakty

335

dialogowym Kontakty: Wizytówka, a następnie kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Wszystkie zmiany zostaną natychmiast zastosowane. Przycisk Wsadowe z paska narzędzi menedżera Kontakty udostępnia różne operacje i pozwala przyspieszyć modyfikowanie kilku kontaktów. Wystarczy zaznaczyć jeden lub kilka kontaktów i kliknąć przycisk Wsadowe. W oknie dialogowym, które się pojawi, można zmienić poziom dostępu, język wszystkich lub powiązanego użytkownika jednocześnie dla wszystkich kontaktów. Funkcja przetwarzania wsadowego umożliwia też kopiowanie kontaktów i przenoszenie ich między kategoriami.

Archiwizowanie kontaktów Jeśli nie chcesz używać kontaktu w witrynie, nie musisz go kasować. Możesz przenieść go do archiwum. Zarchiwizowane kontakty domyślnie nie są wyświetlane we frontonie witryny. Aby zarchiwizować kontakt, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Wybrać opcję Kontakty z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kontakty. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok kontaktów przeznaczonych do zarchiwizowania. 4. Kliknąć przycisk Archiwizuj na pasku narzędzi. System natychmiast przeniesie wybrane kontakty do archiwum. Kontakty przeniesione do archiwum można przywrócić, zmieniając ich status na Opublikowany lub Nieopublikowany. Aby przywrócić kontakt z archiwum, należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kontakty z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kontakty. 3. Zmienić wartość w filtrze Wybierz status na Zarchiwizowano. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok kontaktów, które system ma przywrócić z archiwum. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System natychmiast przywróci wybrane kontakty.

Usuwanie kontaktów Usuwanie kontaktów w systemie Joomla! to proces dwuetapowy. Pierwszy krok polega na przeniesieniu kontaktu do kosza, gdzie dane znajdują się do czasu wykonania drugiego kroku — trwałego usunięcia kontaktu. Dane przechowywane w koszu można do czasu ich usunięcia przywrócić. Zawartość kosza można wyświetlić w dowolnym momencie. W tym celu należy wybrać opcję Wyrzucono do Kosza w filtrze Wybierz status w menedżerze Kontakty.

336

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Kontakty umieszczone w koszu są w nim przechowywane bezterminowo. Administrator może przywrócić lub usunąć kontakt. Przywrócone dane są przenoszone z powrotem do pierwotnej lokalizacji, natomiast usunięte kontakty są trwale kasowane z systemu, po czym nie można ich przywrócić. Choć kontakty można bezterminowo przechowywać w koszu, narzędzie to w istotny sposób różni się od archiwum. Nie należy mylić tych mechanizmów.

Aby przenieść kontakt do kosza, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kontakty z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kontakty. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok kontaktów, które system ma przenieść do kosza. 4. Kliknąć przycisk Kosz na pasku narzędzi. System przeniesie wybrane kontakty do kosza. System natychmiast zaprzestaje publikowania kontaktów przeniesionych do kosza i nie udostępnia ich odwiedzającym.

Przywracanie kontaktów z kosza Kontakty przeniesione do kosza są w nim przechowywane bezterminowo do czasu podjęcia dalszych kroków przez administratora. Każdy kontakt można przywrócić w dowolnym czasie. Proces przywracania danych jest prosty, a jego efekty są widoczne natychmiast — kontakt zostaje przeniesiony z kosza w miejsce, w którym znajdował się przed usunięciem. Aby przywrócić kontakt z kosza, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kontakty z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kontakty. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System odświeży listę kontaktów i wyświetli tylko dane wyrzucone do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok kontaktów przeznaczonych do przywrócenia. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System usunie zaznaczone kontakty z kosza i przywróci je w poprzedniej lokalizacji. Aby przywrócić kontakt, można też umieścić kursor nad jego nazwą, kliknąć strzałkę, która się pojawi, i wybrać opcję Wyjmij z Kosza w wyświetlonym menu.

Rozdział 13.  Praca z komponentem Kontakty

337

Trwałe usuwanie kontaktów Kontakty przechowywane w koszu można wykasować z systemu przez opróżnienie zawartości kosza. Wykonanie tej operacji powoduje trwałe wykasowanie z systemu danego elementu — nie można go później przywrócić. Aby trwale usunąć kontakt z kosza, należy wykonać poniższe kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kontakty z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kontakty. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok kontaktów przeznaczonych do usunięcia. 5. Kliknąć ikonę Opróżnij na pasku narzędzi. System natychmiast usunie zaznaczone kontakty. Efekty usunięcia kontaktu są trwałe i nieodwracalne. Ponadto w czasie usuwania nie pojawia się okno dialogowe z potwierdzeniem — kliknięcie ikony Opróżnij powoduje natychmiastowe skasowanie kontaktu.

Zarządzanie kategoriami Kategorie są tworzone przez administratorów w celu grupowania kontaktów. Kategorie można też zagnieżdżać w podkategoriach, tworząc w ten sposób grupy i podgrupy. Za pomocą pozycji menu administrator witryny może dodać odnośniki prowadzące bezpośrednio do różnych poziomów hierarchii. W ten sposób można przy użyciu komponentu Kontakty zbudować katalog. W witrynie Fruit Shop z przykładowych danych Poznaj Joomla! pokazano, jak w pomysłowy sposób wykorzystać kategorie do przekształcenia kontaktów w katalog pojęć lub elementów. Do utworzenia sekcji Fruit Encyclopedia tej witryny wykorzystano komponent Kontakty. W sekcji tej każdy owoc to odrębny kontakt, a zbiory owoców są pogrupowane w kategorie. Każda kategoria obejmuje owoce rozpoczynające się od innej litery alfabetu. Zastosowaną strukturę danych przedstawia rysunek 13.4. Układ ten uzyskano za pomocą typu pozycji menu Wszystkie kategorie kontaktów — lista. Ponadto dodano niestandardową klasę (categories-list alphabet) w opcjach wyglądu strony w zakładce Opcje rozszerzone w obszarze roboczym pozycji menu.

W tym podrozdziale opisano, jak tworzyć kategorie kontaktów w witrynie i jak nimi zarządzać. Aby wyświetlić kategorie kontaktów dostępne w systemie, należy kliknąć opcję Kategorie kontaktów w podmenu Kontakty w menu Komponenty głównego menu administracyjnego lub odnośnik Kategorie w lewej kolumnie menedżera Kontakty. W przeglądarce pojawi się wtedy menedżer Kategorie: Kontakty widoczny na rysunku 13.4.

338

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 13.4. Menedżer Kategorie: Kontakty z zainstalowanymi przykładowymi danymi Poznaj Joomla!

Pasek narzędzi w górnej części menedżera Kategorie: Kontakty zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Utwórz. Kliknięcie tej ikony pozwala utworzyć nową kategorię kontaktów.



Dostosuj. Można zaznaczyć kategorię na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zmodyfikować szczegóły dotyczące danej kategorii kontaktów.



Opublikuj. Można zaznaczyć jedną lub kilka kategorii kontaktów na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je opublikować. Opublikowana kategoria jest wyświetlana we frontonie witryny.



Wycofaj. Można zaznaczyć jedną lub kilka kategorii na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zakończyć ich publikowanie. Wycofana kategoria jest ukrywana we frontonie witryny.



Archiwizuj. Można zaznaczyć na liście jedną lub kilka kategorii kontaktów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je zarchiwizować.



Odblokuj. Można zaznaczyć jedną lub kilka kategorii kontaktów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zamknąć obszar roboczy do edycji kategorii i tym samym je odblokować.



Kosz. Można zaznaczyć jedną lub kilka kategorii na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je usunąć.

Rozdział 13.  Praca z komponentem Kontakty

339



Wsadowe. Można zaznaczyć kilka kategorii, a następnie kliknąć ten przycisk, aby wykonać na wybranych kategoriach operacje wsadowe. Okno dialogowe, które się wtedy pojawia, pozwala skopiować lub przenieść grupę kategorii w jednej prostej operacji.



Przebuduj. Wybierz tę opcję, gdy występują problemy z kategoriami kontaktów. Kliknięcie tego przycisku powoduje przebudowanie przez system tabel kategorii kontaktów w bazie danych. Zwykle narzędzie to nie jest potrzebne. Nie należy go nadużywać.



Opcje. Kliknięcie tej ikony powoduje otwarcie menedżera Opcje komponentu Kontakty, gdzie można skonfigurować parametry dotyczące menedżera Kontakty.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy powiązanych z aktywnym ekranem.

Pod paskiem narzędzi w lewej kolumnie znajdują się dwa odnośniki. Łącze Wizytówki służy do otwierania menedżera Kontakty: Wizytówki, a łącze Kategorie — menedżera Kategorie: Kontakty. Omówienie menedżera Kontakty: Wizytówki znajdziesz we wcześniejszej części rozdziału. Poniżej opisano opcje dostępne w menedżerze Kategorie: Kontakty. Pod dwoma odnośnikami w lewej kolumnie znajdują się cztery narzędzia do sortowania, pomagające w zarządzaniu długimi listami kategorii: 

Maks. poziomów. Opcje w tym polu kombi pozwalają kontrolować liczbę poziomów wyświetlanych kategorii. Jeśli hierarchia witryny jest skomplikowana, opcja ta pozwala znacznie uprościć widok listy kategorii w menedżerze Kontakty. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Maks. poziomów).



Wybierz status. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować i wyświetlać kategorie na podstawie tego, czy są opublikowane, nieopublikowane, zarchiwizowane czy umieszczone w koszu. Zapewnia to łatwy sposób na zidentyfikowanie wszystkich kategorii aktywnych w witrynie. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz status).



Poziom dostępu. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować kategorie na podstawie poziomu dostępu. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Poziom dostępu).



Wybierz język. To pole kombi pozwala filtrować kategorie na podstawie języka. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz język).

Pod paskiem narzędzi, a nad listą kategorii znajdują się cztery kontrolki do sortowania i wyszukiwania ułatwiające zarządzanie dużymi zbiorami kategorii: 

Należy wpisać w polu Szukaj słowo lub wyrażenie, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka wtedy listę kategorii pod kątem zapytania i wyświetli wyniki. Aby wyczyścić ekran i przywrócić pełną listę, należy kliknąć przycisk z ikoną krzyżyka (X).



Pole kombi na prawo od pola Szukaj pozwala określić kolumnę, na podstawie której dane mają być sortowane.

340

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Pole kombi ze słowem Rosnąco pozwala określić, czy kategorie mają pojawiać się w porządku rosnącym czy malejącym.



Pole kombi widoczne po prawej stronie wyznacza liczbę kategorii widocznych na stronie. Aby zmodyfikować wartość domyślną, zmień ustawienie parametru Pozycji w wykazach w menedżerze Konfiguracja globalna.

Główny obszar z treścią ekranu zawiera listę wszystkich kategorii kontaktów z danej witryny systemu Joomla!. Widoczne są tu następujące kolumny: 

Kolejność (pionowa strzałka o dwóch grotach). Kliknij strzałkę, aby zmienić sposób sortowania. Możesz też kliknąć ikonę z trzema kropkami widoczną na lewo od nazwy kategorii, a następnie przeciągnąć kategorię, aby zmienić jej pozycję w menedżerze Kategorie: Kontakty.



Pole wyboru (bez etykiety). Można kliknąć pole wyboru, aby zaznaczyć kategorię. Należy to zrobić w celu zastosowania niektórych opcji z paska narzędzi.



Status. Zielony „ptaszek” w tej kolumnie oznacza, że kategoria jest opublikowana. Jeżeli jest inaczej, w polu pojawia się czerwony znak X.



Tytuł. To pole wyświetla pełną nazwę kategorii. Można ją kliknąć, aby zmodyfikować szczegóły dotyczące danej kategorii.



Dostęp. Określa poziom dostępu przypisany do kategorii.



Język. W tej kolumnie określony jest język ustawiony dla danej kategorii.



ID. Tu widoczny jest numer identyfikacyjny wygenerowany przez system. Listę można też posortować, klikając nagłówek dowolnej kolumny.

Tworzenie nowej kategorii Kategorie można tworzyć w menedżerze Kategorie: Kontakty przez kliknięcie ikony Utwórz na pasku narzędzi. Dane kategorii należy wpisać w oknie dialogowym do tworzenia kategorii (Kategorie: Utwórz Kontakty kategorię) widocznym na rysunku 13.5. Pasek narzędzi w górnej części okna dialogowego do tworzenia kategorii zapewnia szybki dostęp do poniższych funkcji: 

Zapisz. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy i utworzenie nowej kategorii, ale bez opuszczania okna dialogowego.



Zapisz i zamknij. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie ustawień, utworzenie nowej kategorii i wyjście z okna dialogowego do tworzenia kategorii kontaktów.



Zapisz i nowy. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie efektów pracy, zamknięcie bieżącego okna do tworzenia kategorii kontaktów i otwarcie nowego okna tego typu.



Anuluj. Powoduje anulowanie zmian i wyjście z okna dialogowego do tworzenia kategorii kontaktów.

Rozdział 13.  Praca z komponentem Kontakty

341

Rysunek 13.5. Okno dialogowe do tworzenia kategorii kontaktów



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

Warto zwrócić uwagę na cztery zakładki widoczne w górnej części omawianego okna. Zapewniają one dostęp do pomocniczych funkcji związanych z kategoriami. Oto te zakładki: 

Szczegóły kategorii. Jest to najważniejsza zakładka, potrzebna do tworzenia nowych kategorii. Pola z tej zakładki opisano na liście punktowanej w dalszej części rozdziału.



Opcje. Dostępne tu opcje pozwalają zmienić układ strony wejściowej kategorii we frontonie witryny, powiązać grafikę z kategorią i dodać uwagi dla administratorów.



Opcje metadanych. Pola z tej strony pozwalają zmienić dla wybranej kategorii globalne ustawienia metadanych.



Prawa dostępu do kategorii (uprawnienia). Ta zakładka umożliwia wyświetlanie i modyfikowanie uprawnień dotyczących kategorii. Uprawnienia standardowo oparte są na ustawieniach z menedżera Konfiguracja globalna, jednak można zmienić je w tym miejscu.

342

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Zakładka Szczegóły kategorii w obszarze roboczym do tworzenia nowej kategorii kontaktów obejmuje następujące pola: 

Tytuł. W tym polu należy wpisać tytuł kategorii. Jest to jedyne wymagane ustawienie.



Alias. Jest to wewnętrznie stosowana nazwa elementu. Jeśli pole to pozostanie puste, system automatycznie użyje jako aliasu tytułu z odstępami przekształconymi na myślniki. Warto zauważyć, że w polu tym można wpisywać tylko małe litery (odstępy są niedozwolone).



Opis. Jest to opcjonalne pole, w którym można umieścić opis kategorii kontaktów.



Nadrzędna. Jeśli chcesz zagnieździć kategorię kontaktów, wybierz kategorię nadrzędną w polu kombi.



Status. W tym polu można ustawić status kategorii (dostępne opcje to: Opublikowano, Nie opublikowano, Zarchiwizowano i Wyrzucono do Kosza).



Dostęp. Tu możesz ustawić poziom dostępu potrzebny do zobaczenia kategorii kontaktów.



Język. To pole pozwala wybrać język kategorii kontaktu. Kontrolka ta jest bardzo ważna, jeśli prowadzisz wielojęzyczną witrynę i chcesz wyświetlać określone kontakty użytkownikom, którzy wybrali dany język. W rozdziale 11. znajdziesz informacje na temat wpływu równoległych struktur w różnych językach na wyświetlanie treści. Tu działają te same mechanizmy.



ID. To pole jest automatycznie zapełniane przez system Joomla! i służy do użytku wewnętrznego.



Utworzone przez. Za pomocą widocznego pod tym polem łącza Wybierz użytkownika można określić twórcę danej kategorii.

W zakładce Opcje w obszarze roboczym do tworzenia kategorii kontaktów znajdują się następujące pola: 

Alternatywny układ. Jeśli szablon udostępnia różne układy, można wybrać jeden z nich w tym polu kombi. Jeżeli nie wybierzesz żadnego z nich, system zastosuje układ domyślny.



Ilustracja opisu. Jeśli chcesz przypisać do kategorii grafikę, kliknij przycisk Wybierz i wskaż grafikę z biblioteki multimediów lub prześlij ilustrację z komputera. Gdy kategoria będzie wyświetlana we frontonie witryny, wybrana grafika pojawi się na stronie.



Uwaga. Jest to opcjonalne pole do użytku dla administratorów.

Zakładka Opcje metadanych w obszarze roboczym do tworzenia kategorii kontaktów zawiera następujące pola: 

Opis – streszczenie. W tym polu tekstowym należy umieścić informacje, które mają pojawić się w polu opisu w metadanych kategorii.



Słowa kluczowe. W tym polu tekstowym należy zapisać wszystkie słowa kluczowe, które mają pojawić się w polu słów kluczowych w metadanych kategorii. Poszczególne słowa kluczowe należy rozdzielić przecinkami.

Rozdział 13.  Praca z komponentem Kontakty

343



Autor. W tym polu tekstowym należy zapisać informacje, które mają pojawić się w polu autora w metadanych kategorii.



Wyszukiwarki. Wybierz jedną z opcji w tym polu kombi, aby poinformować roboty wyszukiwarek, jak mają obsługiwać witrynę: 

Indeksuj strony i indeksuj wskazywane przez odsyłacze. Jeśli chcesz, aby roboty indeksowały wszystkie strony witryny i podążały za odnośnikami, wybierz tę opcję. Dla większości właścicieli witryn, którzy są zainteresowani generowaniem ruchu przy użyciu wyszukiwarek, jest to najlepsza opcja.



Nie indeksuj stron, ale indeksuj wskazywane przez odsyłacze. Wybierz tę opcję, jeśli chcesz, aby roboty podążały za odnośnikami, ale nie indeksowały stron.



Indeksuj, nie indeksuj wskazywanych przez odsyłacze. Wybierz tę opcję, jeśli chcesz, aby roboty indeksowały strony, ale nie podążały za odnośnikami.



Nie indeksuj, nie indeksuj wskazywanych przez odsyłacze. Jeśli chcesz całkowicie zablokować roboty i sprawić, aby strony witryny nie pojawiały się w wynikach wyszukiwania, wybierz tę opcję.

Zakładka Prawa dostępu do kategorii (uprawnienia) pozwala ustawić uprawnienia dla danej kategorii. Wybrane tu ustawienia są stosowane zamiast uprawnień globalnych. Aby utworzyć nową kategorię, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Kontakty w menu Komponenty. W przeglądarce pojawi się menedżer Kategorie: Kontakty. 3. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi w górnej części menedżera Kategorie: Kontakty. Pojawi się okno dialogowe do tworzenia kategorii kontaktów (zobacz rysunek 13.5). 4. W polu Tytuł wpisać nazwę kategorii. Jest to jedyne wymagane pole. 5. W razie potrzeby określić dodatkowe informacje lub opcjonalne ustawienia. 6. Kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi.

Edytowanie kategorii Istniejące kategorie kontaktów można edytować za pomocą menedżera Kategorie: Kontakty. Aby zmodyfikować kategorię, należy albo kliknąć jej nazwę w omawianym menedżerze, albo zaznaczyć daną kategorię na liście, a następnie kliknąć ikonę Dostosuj na pasku narzędzi tego menedżera. Niezależnie od wybranej metody system otworzy okno dialogowe do edycji kategorii. Okno dialogowe do edycji kategorii jest identyczne z oknem dialogowym do ich tworzenia. Ma te same pola i obowiązują w nim te same wymogi, co w oknie omówionym w poprzednim punkcie.

344

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Aby wprowadzić zmiany w kategorii, wystarczy zmodyfikować wybrane pola w oknie dialogowym do edycji kategorii, a następnie kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Wszystkie modyfikacje zostaną natychmiast zastosowane. Przycisk Wsadowe z paska narzędzi udostępnia różne operacje i pozwala przyspieszyć modyfikowanie kilku reklam. Wystarczy zaznaczyć jedną lub kilka reklam i kliknąć przycisk Wsadowe. W oknie dialogowym, które się pojawi, można zmienić klienta lub język wszystkich wybranych reklam. Funkcja przetwarzania wsadowego umożliwia też kopiowanie reklam i przenoszenie ich między kategoriami.

Archiwizowanie kategorii Jeśli chcesz usunąć z witryny kategorię, ale nie zamierzasz jej kasować, możesz przenieść ją do archiwum. Zarchiwizowane kategorie domyślnie nie są wyświetlane we frontonie witryny. Aby zarchiwizować kategorię, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Kontakty z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie: Kontakty. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii przeznaczonych do zarchiwizowania. 4. Kliknąć przycisk Archiwizuj na pasku narzędzi. System natychmiast przeniesie wybrane kategorie do archiwum. Archiwizacja kategorii nie ma wpływu na przypisane do niej kontakty. Jeśli chcesz je zarchiwizować, musisz zrobić to w odrębnym kroku.

Kategorie przeniesione do archiwum można przywrócić, zmieniając ich status na Opublikowany lub Nieopublikowany. Aby przywrócić kategorię z archiwum, należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Kontakty z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie: Kontakty. 3. Zmienić wartość w filtrze Wybierz status na Zarchiwizowano. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii, które system ma przywrócić z archiwum. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System natychmiast przywróci wybrane kategorie.

Usuwanie kategorii Usuwanie kategorii kontaktów w systemie Joomla! to proces dwuetapowy. Pierwszy krok polega na przeniesieniu kategorii do kosza, gdzie dane znajdują się do czasu wykonania drugiego kroku — trwałego usunięcia kategorii. Dane przechowywane w koszu można do

Rozdział 13.  Praca z komponentem Kontakty

345

czasu ich usunięcia przywrócić. Zawartość kosza można wyświetlić w dowolnym momencie. W tym celu należy wybrać opcję Wyrzucono do Kosza w filtrze Wybierz status w menedżerze Kategorie: Kontakty. Kategorie umieszczone w koszu są w nim przechowywane bezterminowo. Administrator może przywrócić lub usunąć kategorię. Przywrócone dane są przenoszone z powrotem do pierwotnej lokalizacji, natomiast usunięte kategorie są trwale kasowane z systemu, po czym nie można ich przywrócić. Choć kategorie można bezterminowo przechowywać w koszu, narzędzie to w istotny sposób różni się od archiwum. Nie należy mylić tych mechanizmów.

Aby przenieść kategorię do kosza, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Kontakty z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie: Kontakty. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii, które system ma przenieść do kosza. 4. Kliknąć przycisk Kosz na pasku narzędzi. System przeniesie wybrane kategorie do kosza. Przywracanie kategorii z kosza Kategorie przeniesione do kosza są w nim przechowywane bezterminowo do czasu podjęcia dalszych kroków przez administratora. Każdą kategorię można przywrócić w dowolnym czasie. Proces przywracania danych jest prosty, a jego efekty są widoczne natychmiast — kategoria zostaje przeniesiona z kosza w miejsce, w którym znajdowała się przed usunięciem. Aby przywrócić kategorię z kosza, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Kontakty z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie: Komponenty. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System odświeży listę kategorii i wyświetli tylko dane wyrzucone do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii przeznaczonych do przywrócenia. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System usunie zaznaczone kategorie z kosza i przywróci je w poprzedniej lokalizacji. Aby przywrócić kategorię, można też umieścić kursor nad jej nazwą, kliknąć strzałkę, która się pojawi, i wybrać opcję Wyjmij z Kosza w wyświetlonym menu.

Trwałe usuwanie kategorii Kategorie przechowywane w koszu można wykasować z systemu przez opróżnienie zawartości kosza. Wykonanie tej operacji powoduje trwałe wykasowanie z systemu danego elementu — nie można później go przywrócić.

346

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Aby trwale usunąć kategorię z kosza, należy wykonać poniższe kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Kontakty z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie: Kontakty. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii przeznaczonych do usunięcia. 5. Kliknąć ikonę Opróżnij na pasku narzędzi. System natychmiast usunie zaznaczone kategorie. Efekty usunięcia kategorii są trwałe i nieodwracalne. Ponadto w czasie usuwania nie pojawia się okno dialogowe z potwierdzeniem — kliknięcie ikony Opróżnij powoduje natychmiastowe skasowanie kategorii! Warto jednak zauważyć, że kategorii nie można usunąć, jeśli przypisane są do niej kontakty. Aby skasować daną kategorię, powiązane z nią kontakty trzeba najpierw usunąć lub przenieść do innej kategorii.

Tworzenie formularzy kontaktowych Menedżer Kontakty to podstawowe narzędzie do konfigurowania formularzy kontaktowych w witrynie. Służą one do pobierania opinii od użytkowników witryny i zbierania danych kontaktowych. Tworzenie formularza kontaktowego obejmuje dwa etapy, w których dostępne są różne rozwiązania. Można utworzyć jeden lub kilka formularzy kontaktowych i opublikować je (w jednym miejscu lub osobno). Połączenie formularza z konkretnym kontaktem pozwala wyświetlić dodatkowe informacje na temat konkretnej osoby i skierować do niej dane. W niniejszym ostatnim podrozdziale pokazano, jak przygotować główny formularz kontaktowy witryny. Istnieje kilka rozszerzeń, które zapewniają większą swobodę w zakresie tworzenia formularzy i zarządzania nimi. Opis niektórych z tych rozszerzeń znajdziesz w rozdziale 22.

Pierwszy krok polega na dodaniu konkretnego kontaktu, w którym system zapisze dane z formularza (tworzenie kontaktów opisano we wcześniejszej części rozdziału). Jeśli chcesz, możesz wykorzystać istniejący kontakt. Warto jednak pamiętać, że na stronie kontaktu można umieścić informacje spoza profilu kontaktu, np. adres siedziby firmy lub jej witryny. Aby skonfigurować kontakt, należy w zakładce Opcje formularza kontaktowego ustawić następujące wartości: 1. opcję Pokaż formularz na Pokaż; 2. opcję Prześlij kopię nadawcy na Pokaż, jeśli użytkownicy mają mieć możliwość wysłania do siebie kopii danych z formularza przesyłanych do kontaktu. Można też umieścić w polu tekstowym Informacje dodatkowe w zakładce Zmień szczegóły kontaktu dodatkowe dane, np. odnośnik do mapy Google z lokalizacją sklepu lub siedziby firmy.

Rozdział 13.  Praca z komponentem Kontakty

347

Drugi etap wymaga dodania nowej pozycji menu typu Pojedynczy kontakt. W polu Wybierz kontakt należy wybrać kontakt przygotowany w pierwszym kroku. Opcja Pokaż formularz powinna mieć wartość Pokaż. Po zapisaniu zmian w witrynie pojawi się nowa pozycja menu prowadząca do kontaktu i wyświetlająca użytkownikom formularz. Przykładową stronę przedstawia rysunek 13.6. Rysunek 13.6. Prosta strona Kontakt utworzona za pomocą kontaktu z komponentu Kontakty i standardowego formularza

Tworzenie nowych pozycji menu i omówienie typu pozycji menu Pojedynczy kontakt przedstawiono w rozdziale 8. Jeśli zainstalowałeś przykładowe dane Poznaj Joomla!, w witrynie Fruit Shop znajdziesz inny formularz. Odnośnik Contact Us w menu tej witryny wyświetla inny odnośnik, prowadzący do kategorii kontaktów. Opisaną tu technikę wykorzystano do przedstawienia na jednej stronie zbioru kontaktów z powiązanymi formularzami. Jest to dobre rozwiązanie dla firmy, która chce kierować dane z formularzy kontaktowych do różnych działów lub placówek.

Podsumowanie W tym rozdziale pokazano, jak używać komponentu Kontakty z systemu Joomla!. Omówiono tu następujące zagadnienia: 3. Konfigurowanie komponentu Kontakty. 4. Dodawanie kontaktów do komponentu. 5. Tworzenie kategorii na kontakty. 6. Zarządzanie kontaktami i kategoriami. 7. Używanie komponentu Kontakty do budowania katalogu. 8. Tworzenie prostej strony Kontakt przy użyciu formularzy kontaktowych z komponentu. W następnym rozdziale zapoznasz się z innym komponentem domyślnym — Doniesienia.

348

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rozdział 14.

Używanie komponentu Doniesienia W tym rozdziale: 

Wprowadzenie do menedżera Doniesienia



Konfigurowanie komponentu Doniesienia pod kątem potrzeb



Dodawanie kanałów RSS do witryny



Zarządzanie kanałami i kategoriami

Komponent Doniesienia to narzędzie do agregowania kanałów RSS. Komponent ten umożliwia dodawanie rozpowszechnianych kanałów w formatach RSS i Atom (w systemie Joomla! nazywanych ogólnie „kanałami informacyjnymi”) do witryny oraz łączenie ich w kategorie. Następnie można wyświetlić zawartość kanału na stronach przez utworzenie pozycji menu prowadzących do danych wyjściowych omawianego komponentu. Komponent Doniesienia udostępnia wszystkie parametry potrzebne do zarządzania grupami kanałów i — w mniejszym stopniu — poszczególnymi kanałami. Narzędzie to umożliwia kontrolowanie częstotliwości aktualizacji i liczby pobieranych kanałów. Kanały pobierane przez komponent Doniesienia można następnie przesłać do witryny i wyświetlić je na różne sposoby. Komponent Doniesienia umożliwia łatwe dodawanie zewnętrznych treści do witryny i zarządzanie nimi w jednym interfejsie. Ponieważ kanały są aktualizowane automatycznie, są bardzo prostym narzędziem udostępniania aktualnych informacji w witrynie, co pozwala zwiększyć jej przydatność i wartość dla użytkowników.

Wprowadzenie do menedżera Doniesienia Głównym narzędziem do korzystania z możliwości komponentu Doniesienia jest menedżer o tej samej nazwie. Menedżer ten to panel kontrolny, który zapewnia dostęp do wszystkich narzędzi potrzebnych do agregowania kanałów RSS w witrynie. Za pomocą funkcji menedżera Doniesienia można dodawać nowe kanały, grupować je w ramach kategorii,

350

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

a nawet zmieniać sposób ich wyświetlania. Narzędzia dostępne w opisywanym komponencie są stosunkowo łatwe w użyciu. Po zapoznaniu się z ich działaniem szybko zaczniesz sprawnie posługiwać się komponentem Doniesienia. Warto zacząć od krótkiego przeglądu interfejsu menedżera Doniesienia. Dowiesz się, co można w nim znaleźć i jak wykonywać różne zadania. Aby uruchomić menedżer Doniesienia, należy wybrać opcję o tej nazwie w menu Komponenty. W przeglądarce pojawi się wtedy interfejs menedżera Doniesienia. Rysunek 14.1 przedstawia menedżer Doniesienia z zainstalowanymi przykładowymi danymi systemu Joomla!. Opcja Doniesienia w menu Komponenty prowadzi do tego samego ekranu co opcja Źródła z podmenu Doniesienia. Mimo różnych nazw obie te opcje kierują użytkowników do tej samej strony — menedżera Doniesienia. Rysunek 14.1. Menedżer Doniesienia z zainstalowanymi przykładowymi danymi Poznaj Joomla

Pasek narzędzi w górnej części menedżera Doniesienia zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Utwórz. Kliknięcie tej ikony pozwala dodać nowy kanał informacyjny.



Dostosuj. Można zaznaczyć kanał na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zmodyfikować szczegóły dotyczące danego kanału.



Opublikuj. Można zaznaczyć jeden lub kilka kanałów na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je opublikować. Kanały publikuje się po to, aby były widoczne we frontonie witryny.



Wycofaj. Można zaznaczyć jeden lub kilka kanałów na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zakończyć ich publikowanie. Kanały wycofuje się, aby ukryć je we frontonie witryny.



Archiwizuj. Można zaznaczyć na liście jeden lub kilka kanałów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je zarchiwizować.

Rozdział 14.  Używanie komponentu Doniesienia

351



Odblokuj. Można zaznaczyć na liście jeden lub kilka kanałów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zamknąć obszary robocze do ich edycji i tym samym je odblokować.



Kosz. Można zaznaczyć jeden lub kilka kanałów na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je usunąć.



Wsadowe. Można zaznaczyć kilka kanałów, a następnie kliknąć ten przycisk, aby wykonać na wybranych kanałach operacje wsadowe. Okno dialogowe, które się wtedy pojawia, pozwala zmodyfikować grupę kanałów w jednej prostej operacji.



Opcje. Kliknięcie tej ikony powoduje otwarcie okna Opcje komponentu Doniesienia, gdzie można skonfigurować parametry dotyczące menedżera Doniesienia. Opis konfigurowania komponentu Doniesienia znajdziesz w następnym punkcie.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy powiązanych z aktywnym ekranem.

Pod paskiem narzędzi w lewej kolumnie znajdują się dwa odnośniki tekstowe. Łącze Źródła pozwala wyświetlić menedżer Doniesienia: Źródła, natomiast łącze Kategorie prowadzi do menedżera Kategorie: Doniesienia. Narzędzia te opisano w dalszej części rozdziału. Pod dwoma omówionymi odnośnikami znajdują się cztery narzędzia do sortowania. Pomagają one w zarządzaniu długimi listami kanałów informacyjnych. Oto te narzędzia: 

Wybierz status. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować i wyświetlać kanały na podstawie tego, czy są opublikowane, nieopublikowane, zarchiwizowane czy umieszczone w koszu. Zapewnia to łatwy sposób na zidentyfikowanie wszystkich kanałów aktywnych w witrynie. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz status).



Wybierz kategorię. Umożliwia filtrowanie i wyświetlenie kanałów informacyjnych przypisanych do danej kategorii. Aby usunąć efekty działania filtra, należy przywrócić wartość domyślną w polu kombinowanym (Wybierz kategorię).



Poziom dostępu. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować kanały na podstawie poziomu dostępu. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Poziom dostępu).



Wybierz język. To pole kombi pozwala filtrować kanały na podstawie języka. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz język).

Pod paskiem narzędzi, a nad listą artykułów znajduje się wyszukiwarka i trzy narzędzia do sortowania. Pomagają one w zarządzaniu długimi listami kanałów: 

Należy wpisać w polu Szukaj słowo lub wyrażenie, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka listę kanałów pod kątem zapytania i wyświetli wyniki. Aby wyczyścić ekran i przywrócić pełną listę, należy kliknąć przycisk z ikoną krzyżyka (X).



Pole kombi widoczne na prawo od pola wyszukiwania pozwala określić kolumnę z listy kanałów, na podstawie której dane mają być sortowane.



Pole kombi ze słowem Rosnąco pozwala określić, czy kanały mają się pojawiać w porządku rosnącym czy malejącym.

352

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Pole kombi widoczne po prawej stronie wyznacza liczbę kanałów widocznych na stronie. Aby zmodyfikować wartość domyślną, zmień ustawienie parametru Pozycji w wykazach w menedżerze Konfiguracja globalna.

Główny obszar z treścią ekranu zawiera listę wszystkich kanałów informacyjnych z komponentu Doniesienia. Dostępne są tu następujące kolumny: 

Kolejność (pionowa strzałka o dwóch grotach). Kliknij strzałki, aby zmienić kolejność sortowania. Możesz też kliknąć ikonę z trzema kropkami widoczną na lewo od tytułu kanału, a następnie przeciągnąć kanał, aby zmienić jego pozycję w menedżerze Doniesienia.



Pole wyboru (bez etykiety). Można kliknąć pole wyboru, aby zaznaczyć kanał informacyjny. Jest to potrzebne w celu zastosowania niektórych spośród wymienionych wcześniej opcji z paska narzędzi.



Status. Zielony „ptaszek” w tej kolumnie oznacza, że dany kanał informacyjny jest opublikowany. Jeśli kanał nie jest opublikowany, w polu tym pojawia się czerwony znak X.



Tytuł. To pole wyświetla pełną nazwę kanału informacyjnego. Należy ją kliknąć, aby przystąpić do edycji szczegółów dotyczących danego kanału.



Dostęp. Pokazuje poziom dostępu ustawiony dla danego kanału.



Liczba doniesień. Informuje, ile artykułów z danego kanału system pobrał i udostępnia do wyświetlania.



Czas przechowywania. Określa, jak długo zawartość kanału jest przechowywana lokalnie przed odświeżeniem listy.



Język. Pokazuje języki, w których dostępny jest dany artykuł.



ID. Tu znajduje się numer identyfikacyjny wygenerowany przez system. Listę można też posortować, klikając nagłówek dowolnej kolumny.

Konfigurowanie komponentu Doniesienia Globalne ustawienia komponentu Doniesienia można skonfigurować po kliknięciu przycisku Opcje na pasku narzędzi menedżera Doniesienia. Kliknięcie tego przycisku powoduje przejście do obszaru roboczego komponentu Doniesienia w menedżerze Konfiguracja globalna. W tym obszarze roboczym można ustawić globalne parametry dotyczące omawianego komponentu. Ustawienia można zmienić dla poszczególnych kanałów na dwa sposoby: ustawiając inne wartości w obszarze roboczym określonego kanału (co opisano w dalszej części rozdziału) albo w ustawieniach pozycji menu. Opcje konfiguracyjne pozwalają kontrolować wygląd kanałów i kategorii, a także ustawiać uprawnienia do komponentu. W tym podrozdziale znajdziesz opis różnych opcji konfiguracyjnych komponentu Doniesienia. 

Na rysunku 14.2 pokazano stronę wejściową obszaru roboczego do konfigurowania komponentu Doniesienia.

Rozdział 14.  Używanie komponentu Doniesienia

353

Rysunek 14.2. Obszar roboczy do konfigurowania komponentu Doniesienia

Znajduje się tu pięć zakładek prowadzących do pięciu obszarów roboczych do konfigurowania omawianego komponentu. Oto te zakładki: 

Źródło. Zawiera ustawienia dotyczące wyświetlania jednego kanału. Opcje z tej zakładki określają, jakie informacje będą wyświetlane wraz z kanałem.



Kategoria. Obejmuje opcje dotyczące wyświetlania strony jednej kategorii kanałów.



Kategorie. Obejmuje opcje dotyczące wyświetlania stron z wieloma kategoriami kanałów.



Opcje listy pozycji. Służy do określania wyglądu kanału na liście.



Uprawnienia. Służy do określania, jakie operacje różne grupy użytkowników mogą wykonywać w komponencie Doniesienia.

Zakładką wejściową jest zakładka Źródło, widoczna na rysunku 14.2. Obejmuje ona ustawienia dotyczące wyświetlania jednego kanału. Oto dostępne tu opcje: 

Układ prezentacji. W tym polu kombi można wybrać jeden z dostępnych układów kanałów.



Grafika kanału. Jeżeli system ma wyświetlać grafikę udostępnioną przez źródło kanału, należy wybrać wartość Pokaż.



Opis kanału. Jeśli system ma wyświetlać opis kanału określony w źródle, należy zaznaczyć opcję Pokaż.



Treść doniesień. Jeśli system ma wyświetlać na stronie treść kanału, należy zaznaczyć opcję Pokaż.



Liczba znaków. Tu należy wpisać liczbę wyświetlanych znaków z każdego artykułu z kanału.



Porządek doniesień. Tu można określić kolejność wyświetlania artykułów z kanału.

354

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Pływanie obrazka. Określa pozycję pierwszego obrazka powiązanego z kanałem.



Pływanie obrazka. Określa pozycję dodatkowych obrazków powiązanych z kanałem.

W zakładce Kategoria znajdują się następujące opcje: 

Układ prezentacji. W tym polu kombi można wybrać jeden z dostępnych układów kanałów.



Tytuł kategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć tytuł kategorii na jej stronie.



Opis kategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć opis kategorii na jej stronie.



Ilustracja kategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć obrazek kategorii na jej stronie.



Poziomów podkategorii. Tu można określić liczbę wyświetlanych poziomów podkategorii.



Kategorie bez pozycji. Pozwala wyświetlić lub ukryć puste kategorie na stronie kategorii.



Pokaż opisy podkategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć opisy podkategorii.



Kanałów w kategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć liczbę kanałów z kategorii na jej stronie.

Zakładka Kategorie zawiera następujące ustawienia: 

Pokaż opis nadrzędnej kategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć opis kategorii nadrzędnej.



Poziomów podkategorii. Tu można określić liczbę wyświetlanych poziomów podkategorii.



Kategorie bez pozycji. Pozwala wyświetlić lub ukryć puste kategorie.



Pokaż opisy podkategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć opisy podkategorii.



Kanałów w kategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć liczbę kanałów w każdej z kategorii.

Zakładka Opcje listy pozycji obejmuje następujące opcje: 

Ogranicznik liczby. Pozwala wyświetlić lub ukryć pole kombi do określania liczby pozycji.



Nagłówki tabeli. Pozwala wyświetlić lub ukryć nagłówki tabeli wyświetlanej w układzie listy.



Doniesień. Pozwala wyświetlić lub ukryć liczbę artykułów.



Adresy źródeł. Pozwala wyświetlić lub ukryć adresy URL kanałów.



Podział na strony. Pozwala wyświetlić lub ukryć kontrolki paginacji.



Paginacja. Pozwala wyświetlić lub ukryć łączną liczbę stron w kontrolkach paginacji. Ma znaczenie tylko wtedy, gdy wartość opcji Podział na strony to Pokaż.

Rozdział 14.  Używanie komponentu Doniesienia

355

Zakładka Uprawnienia działa tak samo jak inne zakładki uprawnień w menedżerze Konfiguracja globalna. Pozwala określić, jakie funkcje komponentu Doniesienia są dostępne dla poszczególnych grup użytkowników. Omówienie związku uprawnień z grupami użytkowników znajdziesz w rozdziale 10.

Po ustawieniu odpowiednich parametrów należy kliknąć przycisk Zapisz w lewej górnej części okna, aby zachować zmiany. Można też kliknąć przycisk Anuluj, aby zamknąć okno parametrów bez zapisywania modyfikacji.

Zarządzanie kanałami Kanały można dodawać do witryny za pomocą menedżera Doniesienia. Narzędzie to stanowi pojedynczy interfejs, w którym można przejrzeć wszystkie kanały z witryny i nimi zarządzać. Za pomocą tego menedżera można grupować kanały w kategoriach i podkategoriach, ustawiać opcje publikacji, a także zmieniać parametry związane ze sposobem wyświetlania kanałów. Jeśli chcesz opublikować w witrynie dużą liczbę kanałów, menedżer Doniesienia znacznie ułatwi Ci ich śledzenie i kontrolowanie stanu publikacji. W tym podrozdziale opisano dodawanie kanałów i zarządzanie nimi, gdy są już dostępne w systemie. Dalej znajdziesz omówienie opcji publikacji. Następnie przedstawiono zarządzanie kategoriami kanałów (kategorie są opcjonalne).

Dodawanie nowych kanałów Administrator może w dowolnym momencie dodać w systemie zaplecza kanały do komponentu Doniesienia. Kanały dodaje się przy użyciu menedżera Doniesienia. Należy uruchomić ten menedżer i kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi. W przeglądarce otworzy się okno dialogowe Doniesienia: Źródło przedstawione na rysunku 14.3. Zanim zaczniesz, upewnij się, że znasz poprawny adres URL kanału. Obsługiwane formaty to RSS 0.91, RSS 1.0, RSS 2.0, Atom 0.3 i Atom 1.0.

Pasek narzędzi w górnej części okna dialogowego Doniesienia: Źródło zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Zapisz. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy.



Zapisz i zamknij. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy i zamknięcie okna dialogowego Doniesienia: Źródło.



Zapisz i nowy. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy, zamknięcie bieżącego okna dialogowego Doniesienia: Źródło i otwarcie nowego okna tego typu.



Anuluj. Ta ikona pozwala anulować zmiany i wyjść z okna dialogowego Doniesienia: Źródło.



Pomoc. Pozwala wyświetlić pliki pomocy związane z aktywnym ekranem.

356

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 14.3. Okno dialogowe Doniesienia: Źródło

Obszar roboczy obejmuje cztery zakładki: 

Utwórz. Jest to podstawowa zakładka. Obejmuje większość wymaganych pól związanych z tworzeniem kanału.



Opcje publikacji. Ta zakładka zawiera pola na alias autora oraz daty rozpoczęcia i zakończenia publikacji. Znajdują się tu też opcje dotyczące wyglądu artykułów i ich przechowywania. Niektóre pola z tej zakładki są wymagane.



Opcje wyglądu. Ta zakładka umożliwia kontrolowanie wyglądu kanału.



Opcje metadanych. Ta zakładka zawiera pola z metadanymi kanału.

Zakładka Utwórz w obszarze roboczym obejmuje następujące pola: 

Tytuł. W tym polu można określić nazwę kanału informacyjnego. Jest to wymagane ustawienie.



Łącze. Tu należy wpisać adres URL źródła kanału informacyjnego. Pole to jest wymagane. Warto zauważyć, że adres standardowo powinien rozpoczynać się od członu http://.

Rozdział 14.  Używanie komponentu Doniesienia

357



Kategoria. Przy użyciu pola kombinowanego można przypisać kanał informacyjny do kategorii. Ustawienie to jest wymagane.



Opis. Tu można wpisać tekst wyświetlany na początku strony, gdy dane z kanału pojawiają się we frontonie witryny.



Obrazki. Wykorzystaj pola z tej sekcji, jeśli chcesz, aby na stronach z danymi z kanału pojawiały się ilustracje.

W zakładce Opcje publikacji znajduje się kilka wymaganych pól, a także kontrolek związanych z wyświetlaniem i publikowaniem kanału: 

Alias. Tu można podać adres URL strony. Alias jest zwykle wykorzystywany do tworzenia adresów URL przyjaznych dla wyszukiwarek. Jeśli administrator nie poda aliasu, system utworzy go automatycznie.



ID. Wartość ta jest tworzona automatycznie przez system do użytku wewnętrznego.



Utworzone przez. Tu można określić autora kanału. W tym celu należy kliknąć widoczny pod polem odnośnik Wybierz użytkownika.



Inna nazwa autora. Tu można wpisać alias nazwy autora kanału. Podana tu wartość jest wyświetlana zamiast nazwy użytkownika.



Data utworzenia. Pole to jest automatycznie zapełniane przez system i wyświetla datę oraz czas utworzenia kanału.



Rozpocznij publikowanie. Pole to jest opcjonalne. Pozwala określić konkretną datę rozpoczęcia publikowania kanału. Jeśli pole to jest puste, system przyjmuje, że publikowanie ma się rozpocząć natychmiast.



Zakończ publikowanie. Pole to jest opcjonalne. Pozwala określić konkretną datę zakończenia publikowania kanału. Jeśli pole to jest puste, system przyjmuje, że kanał ma być publikowany bez ograniczeń czasowych.



Porządek. Warto zauważyć, że dla nowych kanałów informacyjnych kontrolka ta jest nieaktywna. Nowe elementy domyślnie są umieszczane na ostatniej pozycji listy. Po dodaniu kanału informacyjnego można zmienić jego pozycję za pomocą menedżera Doniesienia lub w ramach edycji kanału.



Liczba doniesień. W tym polu można określić, ile artykułów ma być widocznych. Opcja ta jest wymagana. Jeśli administrator jej nie ustawi, system zastosuje wartość domyślną (5).



Czas przechowywania. Wartość w tym polu określa, jak często system sprawdza dostępność nowych artykułów w kanale. Należy podać liczbę całkowitą określającą liczbę minut. Opcja ta jest wymagana. Jeśli administrator jej nie ustawi, system zastosuje wartość domyślną (3600).



Kierunek pisma. Jeśli tekst z kanału ma inny kierunek niż tekst używany w systemie, za pomocą tego pola kombi można nakazać systemowi stosowanie wybranego kierunku.



Klucz odnośnika. Za pomocą tego pola można dodać odnośnik do zewnętrznego źródła danych.

358

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Zakładka Opcje wyglądu obejmuje następujące pola: 

Grafika kanału. Pozwala wyświetlić lub ukryć grafikę kanału (jeśli jest dostępna).



Opis kanału. Pozwala wyświetlić lub ukryć opis kanału (jeśli jest dostępny).



Treść doniesień. Pozwala wyświetlić lub ukryć treść kanału.



Liczba znaków. Można określić długość artykułów, podając liczbę wyświetlanych znaków.



Alternatywny układ. Jeśli szablon udostępnia różne układy, można wybrać jeden z nich w tym polu. Jeśli tego nie zrobisz, system wykorzysta układ domyślny.



Porządek doniesień. Tu można określić kolejność wyświetlania artykułów z kanału.

W zakładce Opcje metadanych w obszarze roboczym Doniesienia: Źródło znajdują się następujące pola: 

Opis – streszczenie. W tym polu tekstowym należy umieścić informacje, które mają pojawić się w polu opisu w metadanych kanału.



Słowa kluczowe. W tym polu tekstowym należy zapisać wszystkie słowa kluczowe, które mają pojawić się w polu słów kluczowych w metadanych kanału. Poszczególne słowa kluczowe należy rozdzielić przecinkami.



Klucz odnośnika. Za pomocą tego pola można dodać odnośnik do powiązanych zasobów zewnętrznych.



Wyszukiwarki. Wybierz jedną z opcji w tym polu kombi, aby poinformować roboty wyszukiwarek, jak mają obsługiwać witrynę:





Indeksuj strony i indeksuj wskazywane przez odsyłacze. Jeśli chcesz, aby roboty indeksowały wszystkie strony witryny i podążały za odsyłaczami, wybierz tę opcję. Dla większości właścicieli witryn, którzy są zainteresowani generowaniem ruchu przy użyciu wyszukiwarek, jest to najlepsza opcja.



Nie indeksuj stron, ale indeksuj wskazywane przez odsyłacze. Wybierz tę opcję, jeśli chcesz, aby roboty podążały za odsyłaczami, ale nie indeksowały stron.



Indeksuj, nie indeksuj wskazywanych przez odsyłacze. Wybierz tę opcję, jeśli chcesz, aby roboty indeksowały strony, ale nie podążały za odsyłaczami.



Nie indeksuj, nie indeksuj wskazywanych przez odsyłacze. Jeśli chcesz całkowicie zablokować roboty i sprawić, aby strony witryny nie pojawiały się w wynikach wyszukiwania, wybierz tę opcję.

Prawa do treści. Za pomocą tego pola można określić ograniczenia w korzystaniu z treści. Obszar roboczy kanałów (podobnie jak obszar roboczy artykułów) obejmuje po prawej stronie kolumnę z nagłówkiem Szczegóły. Zapewnia ona szybki dostęp do często wykonywanych zadań związanych z kanałami. Umożliwia publikowanie, ustawianie poziomu dostępu i określanie języka.

Rozdział 14.  Używanie komponentu Doniesienia

359

Wyświetlanie kanałów informacyjnych w witrynie Po dodaniu kanałów informacyjnych do systemu za pomocą menedżera Doniesienia trzeba jeszcze ustalić, jak wyświetlić te kanały w witrynie. Dodanie kanałów do omawianego menedżera nie powoduje automatycznego udostępnienia ich zawartości w serwisie. Są dwa popularne sposoby wyświetlania zawartości kanałów informacyjnych w witrynie — za pomocą strony lub przy użyciu modułu. Przez połączenie pozycji menu z komponentem Doniesienia można wyświetlać w witrynie kanały informacyjne lub ich kategorie jako elementy treści. Omówienie dodawania kanałów informacyjnych do stron witryny przez tworzenie pozycji menu znajduje się w rozdziale 8. Inna możliwość to całkowite pominięcie komponentu Doniesienia i utworzenie nowego modułu przechowującego jeden kanał informacyjny. Moduły można wykorzystać do agregowania i wyświetlania poszczególnych kanałów. Ponadto moduły nie są w żadnym stopniu zależne od komponentu Doniesienia. Dodawanie zawartości kanału informacyjnego do modułu w witrynie omówiono w rozdziale 17.

Aby dodać kanał informacyjny, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Wybrać opcję Doniesienia z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Doniesienia. 3. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi. Pojawi się okno dialogowe Doniesienia: Źródło (zobacz rysunek 14.3). 4. W polu Tytuł wpisać nazwę kanału. Pole to jest wymagane. 5. Wpisać adres źródła kanału w polu Łącze. Zwykle taki adres rozpoczyna się od członu http://. Ustawienie to jest wymagane. 6. Wybrać kategorię kanału z pola kombinowanego Kategoria lub pozostawić kanał nieprzypisany. Ustawienie to jest wymagane. 7. W razie potrzeby określić dodatkowe wartości (wszystkie pozostałe pola są opcjonalne). 8. Kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi w lewej górnej części okna, aby zachować nowy kanał informacyjny.

Edytowanie kanałów informacyjnych Istniejące kanały informacyjne można edytować za pomocą menedżera Doniesienia. Aby zmodyfikować kanał, należy albo kliknąć jego nazwę w opisywanym menedżerze, albo zaznaczyć kanał, a następnie kliknąć ikonę Dostosuj na pasku narzędzi tego menedżera. Niezależnie od wybranej metody system otworzy okno dialogowe Doniesienia: Źródło. Ponieważ kanały pochodzą z zewnętrznych źródeł, ich edycja polega na zmianie ustawień związanych z wyświetlaniem kanałów. Nie można modyfikować treści kanału pobieranej z zewnętrznego źródła.

360

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Okno dialogowe Doniesienia: Źródło służące do edycji kanału jest identyczne z oknem dialogowym o tej samej nazwie przeznaczonym do tworzenia kanałów. Ma te same pola i obowiązują w nim te same wymogi, co w oknie omówionym w poprzednim punkcie. Aby wprowadzić zmiany w kanale informacyjnym, wystarczy zmodyfikować wybrane pola w oknie dialogowym Doniesienia: Źródło, a następnie kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Wszystkie modyfikacje zostaną natychmiast zastosowane. Przycisk Wsadowe z paska narzędzi udostępnia różne operacje i pozwala przyspieszyć modyfikowanie kilku kanałów. Wystarczy zaznaczyć jeden lub kilka kanałów i kliknąć przycisk Wsadowe. W oknie dialogowym, które się pojawi, można zmienić poziom dostępu lub język wszystkich wybranych kanałów. Funkcja przetwarzania wsadowego umożliwia też kopiowanie kanałów i przenoszenie ich między kategoriami.

Archiwizowanie kanałów Jeśli nie chcesz używać kanału w witrynie, nie musisz go kasować. Możesz przenieść go do archiwum. Zarchiwizowane kanały domyślnie nie są wyświetlane we frontonie witryny. Aby zarchiwizować kanał, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Doniesienia z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Doniesienia. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok kanału przeznaczonego do zarchiwizowania. 4. Kliknąć przycisk Archiwizuj na pasku narzędzi. System natychmiast przeniesie wybrany kanał do archiwum. Kanały przeniesione do archiwum można przywrócić, zmieniając ich status na Opublikowany lub Nieopublikowany. Aby przywrócić kanał z archiwum, należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Doniesienia z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Doniesienia. 3. Zmienić wartość w filtrze Wybierz status na Zarchiwizowano. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok kanałów, które system ma przywrócić z archiwum. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System natychmiast przywróci wybrane kanały.

Usuwanie kanału Usuwanie kanałów w systemie Joomla! to proces dwuetapowy. Pierwszy krok polega na przeniesieniu kanału do kosza, gdzie dane znajdują się do czasu wykonania drugiego kroku — trwałego usunięcia kanału. Dane przechowywane w koszu można przywrócić do czasu ich usunięcia. Zawartość kosza można wyświetlić w dowolnym momencie. W tym celu należy wybrać opcję Wyrzucono do Kosza w filtrze Wybierz status w menedżerze Doniesienia.

Rozdział 14.  Używanie komponentu Doniesienia

361

Kanały umieszczone w koszu są w nim przechowywane bezterminowo. Administrator może przywrócić lub usunąć dany kanał. Przywrócone dane są przenoszone z powrotem do pierwotnej lokalizacji, natomiast usunięte kanały są trwale kasowane z systemu, po czym nie można ich przywrócić. Choć kanały można bezterminowo przechowywać w koszu, narzędzie to w istotny sposób różni się od archiwum. Nie należy mylić tych mechanizmów.

Aby przenieść kanał do kosza, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Doniesienia z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Doniesienia. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii, które system ma przenieść do kosza. 4. Kliknąć przycisk Kosz na pasku narzędzi. System przeniesie wybrane kanały do kosza. System natychmiast zaprzestaje publikowania kanałów przeniesionych do kosza i nie udostępnia ich odwiedzającym.

Przywracanie kanałów z kosza Kanały przeniesione do kosza są w nim przechowywane bezterminowo do czasu podjęcia dalszych kroków przez administratora. Każdy kanał można przywrócić w dowolnym czasie. Proces przywracania danych jest prosty, a jego efekty pojawiają się natychmiast — kanał zostaje przeniesiony z kosza w miejsce, w którym znajdował się przed usunięciem. Aby przywrócić kanał z kosza, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Doniesienia z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Doniesienia. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System odświeży listę kanałów i wyświetli tylko dane wyrzucone do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok kanałów przeznaczonych do przywrócenia. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System usunie zaznaczone kanały z kosza i przywróci je w poprzedniej lokalizacji. Aby przywrócić kanał, można też umieścić kursor nad jego nazwą, kliknąć strzałkę, która się pojawi, i wybrać opcję Wyjmij z Kosza w wyświetlonym menu.

362

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Trwałe usuwanie kanałów Kanały przechowywane w koszu można wykasować z systemu przez opróżnienie kosza. Wykonanie tej operacji powoduje trwałe wykasowanie danego elementu z systemu — nie można później go przywrócić. Aby trwale usunąć kanał z kosza, należy wykonać poniższe kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Doniesienia z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Doniesienia. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System odświeży listę kanałów i wyświetli tylko pozycje wyrzucone do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok kanałów przeznaczonych do usunięcia. 5. Kliknąć ikonę Opróżnij na pasku narzędzi. System natychmiast usunie zaznaczone kanały. Usunięcie kanału informacyjnego jest trwałe i nieodwracalne. Ponadto nie pojawia się przy tym okno dialogowe z potwierdzeniem — kliknięcie ikony Usuń powoduje natychmiastowe skasowanie kanału.

Zarządzanie kategoriami Administratorzy mogą tworzyć kategorie w celu grupowania kanałów informacyjnych. Można utworzyć wiele kategorii i uporządkować je w hierarchię z elementami nadrzędnymi oraz podrzędnymi. Wprawdzie kategorie nie są niezbędne (kanały mogą pozostać nieprzypisane do żadnej z nich), ale są pomocne, gdy liczba kanałów jest duża lub administrator chce zachować różne możliwości wyświetlania kanałów. System Joomla! udostępnia typy pozycji menu pozwalające tworzyć odnośniki, które prowadzą bezpośrednio do kategorii kanałów. Jeśli zainstalowałeś przykładowe dane, możesz zobaczyć, jak technika ta działa w praktyce. Z tego podrozdziału dowiesz się, jak tworzyć kategorie kanałów i nimi zarządzać. Jeśli wiesz już, jak zarządzać kategoriami w innych obszarach systemu Joomla!, ucieszy Cię wiadomość, że system ten jest bardzo spójny, a funkcje związane z kategoriami działają w bardzo podobny sposób w całej witrynie.

Aby wyświetlić kategorie dostępne w systemie, należy kliknąć odnośnik Kategorie w górnej części menedżera Doniesienia. W przeglądarce pojawi się menedżer Kategorie: Doniesienia widoczny na rysunku 14.4. Pasek narzędzi w górnej części menedżera Kategorie: Doniesienia zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Utwórz. Kliknięcie tej ikony pozwala utworzyć nową kategorię kanałów.

Rozdział 14.  Używanie komponentu Doniesienia

363

Rysunek 14.4. Menedżer Kategorie: Doniesienia w systemie z zainstalowanymi przykładowymi danymi Poznaj Joomla



Dostosuj. Można zaznaczyć kategorię na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zmodyfikować szczegóły dotyczące danej kategorii kanałów.



Opublikuj. Można zaznaczyć jedną lub kilka kategorii na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je opublikować. Opublikowane kategorie są widoczne we frontonie witryny.



Wycofaj. Można zaznaczyć jedną lub kilka kategorii na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zakończyć ich publikowanie. Wycofane kategorie są ukrywane we frontonie witryny.



Archiwizuj. Można zaznaczyć na liście jedną lub kilka kategorii kanałów, a następnie przenieść je do archiwum, klikając tę ikonę.



Odblokuj. Można zaznaczyć na liście jedną lub kilka kategorii kanałów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zamknąć obszar roboczy do edycji kategorii i tym samym je odblokować.



Kosz. Można zaznaczyć jedną lub kilka kategorii na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je usunąć.



Wsadowe. Można zaznaczyć kilka kategorii, a następnie kliknąć ten przycisk, aby wykonać na wybranych kategoriach operacje wsadowe. Okno dialogowe, które się wtedy pojawia, pozwala skopiować lub przenieść grupę kategorii w jednej prostej operacji.



Przebuduj. Wybierz tę opcję, gdy występują problemy z kategoriami kanałów. Kliknięcie tego przycisku powoduje przebudowanie przez system tabel kategorii kanałów w bazie danych. Zwykle narzędzie to nie jest potrzebne. Nie należy go nadużywać.



Opcje. Kliknięcie tej ikony powoduje otwarcie menedżera Opcje komponentu Doniesienia, gdzie można skonfigurować parametry dotyczące menedżera Doniesienia.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy powiązanych z aktywnym ekranem.

364

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Pod paskiem narzędzi znajdują się dwa odnośniki tekstowe. Łącze Źródła pozwala uruchomić menedżer Doniesienia: Źródła, natomiast łącze Kategorie prowadzi do menedżera Kategorie: Doniesienia. Omówienie menedżera Doniesienia: Źródła znajdziesz we wcześniejszej części rozdziału, a poniżej opisano menedżer Kategorie: Doniesienia. Pod dwoma odnośnikami w lewej kolumnie znajdują się cztery narzędzia do sortowania pomocne przy zarządzaniu długimi listami kategorii. 

Maks. poziomów. Opcje w tym polu kombi pozwalają kontrolować liczbę poziomów wyświetlanych kategorii. Jeśli hierarchia witryny jest skomplikowana, opcja ta pozwala znacznie uprościć widok listy kategorii w menedżerze Kategorie: Doniesienia. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Maks. poziomów).



Wybierz status. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować i wyświetlać kategorie na podstawie tego, czy są opublikowane, nieopublikowane, zarchiwizowane czy umieszczone w koszu. Zapewnia to łatwy sposób na zidentyfikowanie wszystkich kategorii aktywnych w witrynie. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz status).



Poziom dostępu. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować kategorie na podstawie poziomu dostępu. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Poziom dostępu).



Wybierz język. To pole kombi pozwala filtrować kategorie na podstawie języka. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz język).

Pod paskiem narzędzi, a nad listą kategorii znajdują się cztery narzędzia do sortowania i wyszukiwania. Pomagają one w zarządzaniu długimi listami kategorii. 

Należy wpisać w polu Szukaj słowo lub wyrażenie, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka wtedy listę kategorii pod kątem zapytania i wyświetli wyniki. Aby wyczyścić ekran i przywrócić pełną listę, należy kliknąć przycisk z ikoną krzyżyka (X).



Pole kombi na prawo od pola Szukaj pozwala określić kolumnę, na podstawie której dane mają być sortowane.



Pole kombi ze słowem Rosnąco pozwala określić, czy kategorie mają pojawiać się w porządku rosnącym czy malejącym.



Pole kombi widoczne w prawej części ekranu wyznacza liczbę kategorii widocznych na stronie. Aby zmodyfikować wartość domyślną, zmień ustawienie parametru Pozycji w wykazach w menedżerze Konfiguracja globalna.

Główny obszar z treścią ekranu obejmuje listę wszystkich kategorii kanałów informacyjnych. Znajdują się tu następujące kolumny: 

Kolejność (pionowa strzałka o dwóch grotach). Kliknij strzałkę, aby zmienić sposób sortowania. Możesz też kliknąć ikonę z trzema kropkami widoczną na lewo od nazwy kategorii, a następnie przeciągnąć kategorię, aby zmienić jej pozycję w menedżerze.

Rozdział 14.  Używanie komponentu Doniesienia

365



Pole wyboru (bez etykiety). Można kliknąć pole wyboru, aby zaznaczyć kategorię. Jest to potrzebne w celu zastosowania niektórych spośród wymienionych wcześniej opcji z paska narzędzi.



Status. Zielony „ptaszek” w tej kolumnie oznacza, że dana kategoria jest opublikowana. Jeżeli nie jest ona opublikowana, w polu tym pojawia się czerwony znak X.



Tytuł. To pole wyświetla pełną nazwę kategorii. Należy ją kliknąć, aby przystąpić do edycji szczegółów dotyczących danej kategorii.



Dostęp. Określa poziom dostępu przypisany do kategorii.



Język. W tej kolumnie określony jest język ustawiony dla danej kategorii.



ID. Numer identyfikacyjny wygenerowany przez system. Listę można też posortować, klikając nagłówek dowolnej kolumny.

Tworzenie nowych kategorii Do tworzenia kategorii służy menedżer Kategorie: Doniesienia, w którym należy kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi. Dane kategorii można wpisać w oknie dialogowym do tworzenia kategorii (Kategorie: Utwórz Doniesienia kategorię) widocznym na rysunku 14.5. Rysunek 14.5. Okno dialogowe do tworzenia kategorii

Pasek narzędzi w górnej części okna dialogowego do tworzenia kategorii zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Zapisz. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy i utworzenie nowej kategorii, ale bez opuszczania okna dialogowego.



Zapisz i zamknij. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie ustawień, utworzenie nowej kategorii i wyjście z okna dialogowego do tworzenia kategorii.

366

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Zapisz i nowy. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie efektów pracy, zamknięcie bieżącego okna do tworzenia kategorii reklam i otwarcie nowego okna tego typu.



Anuluj. Powoduje anulowanie zmian i wyjście z okna dialogowego do tworzenia kategorii.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

Zwróć uwagę na cztery zakładki w górnej części opisywanego okna dialogowego. Zapewniają one dostęp do dodatkowych funkcji związanych z kategoriami. Oto te zakładki: 

Szczegóły kategorii. Jest to główna zakładka przeznaczona do tworzenia nowych kategorii. Pola z tej zakładki opisano na liście punktowanej w dalszej części rozdziału.



Opcje. Ta zakładka umożliwia ustawienie innego układu dla strony kategorii i powiązanie z nią ilustracji.



Opcje metadanych. Pola z tej strony pozwalają zmienić dla strony wybranej kategorii globalne ustawienia metadanych.



Prawa dostępu do kategorii (uprawnienia). Ta zakładka umożliwia wyświetlanie i modyfikowanie uprawnień dotyczących kategorii. Uprawnienia standardowo oparte są na ustawieniach z menedżera Konfiguracja globalna, jednak można zmienić je w tym miejscu.

Zakładka Szczegóły kategorii w oknie do tworzenia kategorii obejmuje następujące pola: 

Tytuł. Tu należy wpisać tytuł kategorii. Jest to jedyne wymagane pole.



Alias. Jest to wewnętrznie stosowana etykieta kategorii. Jeśli pole to pozostanie puste, system automatycznie użyje jako aliasu tytułu z odstępami przekształconymi na myślniki. Warto zauważyć, że w polu tym można wpisywać tylko małe litery (odstępy są niedozwolone).



Opis. Jest to opcjonalne pole, w którym można umieścić opis kategorii kanałów. Jeśli kategoria jest wyświetlana we frontonie witryny, opis pojawia się na stronie.



Nadrzędna. Jeśli chcesz zagnieździć kategorię kanałów, możesz wybrać kategorię nadrzędną w tym polu kombi.



Status. W tym polu możesz ustawić status kategorii (dostępne opcje to: Opublikowano, Nie opublikowano, Zarchiwizowano i Wyrzucono do Kosza).



Dostęp. Tu możesz ustawić poziom dostępu potrzebny do zobaczenia kategorii kanałów.



Język. To pole pozwala wybrać język kategorii kanałów. Kontrolka ta jest bardzo ważna, jeśli prowadzisz wielojęzyczną witrynę i chcesz wyświetlać określone kategorie użytkownikom, którzy wybrali dany język. W rozdziale 11. znajdziesz informacje na temat wpływu równoległych kategorii w różnych językach na wyświetlanie treści. Tu działają te same mechanizmy.

Rozdział 14.  Używanie komponentu Doniesienia

367



ID. To pole jest zapełniane automatycznie przez system Joomla! i nie można zmieniać jego wartości.



Utworzone przez. Za pomocą widocznego pod tym polem łącza Wybierz użytkownika można określić twórcę danej kategorii.

W zakładce Opcje w obszarze roboczym do tworzenia kategorii znajdują się następujące pola: 

Alternatywny układ. Jeśli szablon udostępnia różne układy, można wybrać jeden z nich w tym polu kombi. W przeciwnym razie system zastosuje układ domyślny.



Ilustracja opisu. Jeśli chcesz powiązać grafikę z kategorią, kliknij przycisk Wybierz i wybierz rysunek z biblioteki multimediów lub prześlij własną ilustrację. Gdy kategoria jest wyświetlana we frontonie witryny, grafika pojawia się na stronie.



Uwaga. Jest to opcjonalne pole przeznaczone dla administratorów.

W zakładce Opcje metadanych w obszarze roboczym do tworzenia kategorii znajdują się następujące pola: 

Opis – streszczenie. W tym polu tekstowym należy umieścić informacje, które mają pojawić się w polu opisu w metadanych kategorii.



Słowa kluczowe. W tym polu tekstowym należy zapisać wszystkie słowa kluczowe, które mają pojawić się w polu słów kluczowych w metadanych kategorii. Poszczególne słowa kluczowe należy rozdzielić przecinkami.



Autor. Tu należy wpisać informacje, które mają pojawiać się w polu autora w metadanych kategorii.



Wyszukiwarki. Wybierz jedną z opcji w tym polu kombi, aby poinformować roboty wyszukiwarek, jak mają obsługiwać witrynę: 

Indeksuj strony i indeksuj wskazywane przez odsyłacze. Jeśli chcesz, aby roboty indeksowały wszystkie strony witryny i podążały za odsyłaczami, wybierz tę opcję. Dla większości właścicieli witryn, którzy są zainteresowani generowaniem ruchu przy użyciu wyszukiwarek, jest to najlepsza opcja.



Nie indeksuj stron, ale indeksuj wskazywane przez odsyłacze. Wybierz tę opcję, jeśli chcesz, aby roboty podążały za odsyłaczami, ale nie indeksowały stron.



Indeksuj, nie indeksuj wskazywanych przez odsyłacze. Wybierz tę opcję, jeśli chcesz, aby roboty indeksowały strony, ale nie podążały za odsyłaczami.



Nie indeksuj, nie indeksuj wskazywanych przez odsyłacze. Jeśli chcesz całkowicie zablokować roboty i sprawić, aby strony witryny nie pojawiały się w wynikach wyszukiwania, wybierz tę opcję.

W zakładce Prawa dostępu do kategorii (uprawnienia) można ustawić uprawnienia do danej kategorii. Ustawienia z tej zakładki są ważniejsze od uprawnień globalnych. Aby utworzyć nową kategorię, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny.

368

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Doniesienia w menu Komponenty. W przeglądarce pojawi się menedżer Kategorie: Doniesienia. 3. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi w górnej części menedżera Kategorie: Doniesienia. Pojawi się okno dialogowe do tworzenia kategorii (zobacz rysunek 14.5). 4. W polu Tytuł wpisać nazwę kategorii. Jest to jedyne wymagane pole. 5. W razie potrzeby określić dodatkowe informacje lub opcjonalne ustawienia. 6. Kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi.

Edytowanie kategorii Istniejące kategorie kontaktów można edytować za pomocą menedżera Kategorie: Doniesienia. Aby zmodyfikować kategorię, należy kliknąć nazwę kategorii w tym menedżerze lub zaznaczyć daną kategorię na liście, a następnie kliknąć ikonę Dostosuj na pasku narzędzi menedżera. Niezależnie od wybranej metody system otworzy okno dialogowe do modyfikowania kategorii (Kategorie: Dostosuj kategorię Doniesienia). Okno dialogowe do modyfikowania kategorii jest identyczne z oknem dialogowym do ich tworzenia. Ma te same pola i obowiązują w nim te same wymogi, co w oknie omówionym w poprzednim punkcie. Aby wprowadzić zmiany w kategorii, wystarczy zmodyfikować wybrane pola w oknie dialogowym do edytowania kategorii, a następnie kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Wszystkie modyfikacje zostaną natychmiast zastosowane. Przycisk Wsadowe z paska narzędzi udostępnia różne operacje i pozwala przyspieszyć modyfikowanie kilku kategorii. Wystarczy zaznaczyć jedną lub kilka kategorii i kliknąć przycisk Wsadowe. W oknie dialogowym, które się pojawi, można zmienić poziom dostępu lub język wszystkich wybranych kategorii. Funkcja przetwarzania wsadowego umożliwia też przenoszenie i kopiowanie kategorii.

Archiwizowanie kategorii Jeśli nie chcesz używać kategorii w witrynie, nie musisz ich kasować. Możesz przenieść je do archiwum. Zarchiwizowane kategorie domyślnie nie są wyświetlane we frontonie witryny. Aby zarchiwizować kategorię, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Doniesienia z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie: Doniesienia. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii przeznaczonych do zarchiwizowania. 4. Kliknąć przycisk Archiwizuj na pasku narzędzi. System natychmiast przeniesie wybrane kategorie do archiwum.

Rozdział 14.  Używanie komponentu Doniesienia

369

Archiwizacja kategorii nie ma wpływu na przypisane do niej kanały. Jeśli chcesz je zarchiwizować, musisz zrobić to w odrębnym kroku.

Kategorie przeniesione do archiwum można przywrócić, zmieniając ich status na Opublikowany lub Nieopublikowany. Aby przywrócić kategorię z archiwum, należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Doniesienia z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie: Doniesienia. 3. Zmienić wartość w filtrze Wybierz status na Zarchiwizowano. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii, które system ma przywrócić z archiwum. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System natychmiast przywróci wybrane kategorie.

Usuwanie kategorii Usuwanie kategorii w systemie Joomla! to proces dwuetapowy. Pierwszy krok polega na przeniesieniu kategorii do kosza, gdzie dane znajdują się do czasu wykonania drugiego kroku — trwałego usunięcia kategorii. Dane przechowywane w koszu można przywrócić do czasu ich usunięcia. Zawartość kosza można wyświetlić w dowolnym momencie. W tym celu należy wybrać opcję Wyrzucono do Kosza w filtrze Wybierz status w menedżerze Kategorie. Kategorie umieszczone w koszu są w nim przechowywane bezterminowo. Administrator może przywrócić lub usunąć daną kategorię. Przywrócone dane są przenoszone z powrotem do pierwotnej lokalizacji, natomiast usunięte kategorie są trwale kasowane z systemu, po czym nie można ich przywrócić. Choć kategorie można bezterminowo przechowywać w koszu, narzędzie to w istotny sposób różni się od archiwum. Nie należy mylić tych mechanizmów.

Aby przenieść kategorię do kosza, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Doniesienia z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie: Doniesienia. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii, które system ma przenieść do kosza. 4. Kliknąć przycisk Kosz na pasku narzędzi. System przeniesie wybrane kategorie do kosza. Przywracanie kategorii z kosza Kategorie przeniesione do kosza są w nim przechowywane bezterminowo do czasu podjęcia dalszych kroków przez administratora. Każdą kategorię można przywrócić w dowolnym czasie. Proces przywracania danych jest prosty, a jego efekty pojawiają się natychmiast

370

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

— kategoria zostaje przeniesiona z kosza w miejsce, w którym znajdowała się przed usunięciem. Aby przywrócić kategorię z kosza, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Doniesienia z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie: Doniesienia. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System odświeży listę kategorii i wyświetli tylko dane wyrzucone do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii przeznaczonych do przywrócenia. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System usunie zaznaczone kategorie z kosza i przywróci je w poprzedniej lokalizacji. Aby przywrócić kategorię, można też umieścić kursor nad jej nazwą, kliknąć strzałkę, która się pojawi, i wybrać opcję Wyjmij z Kosza w wyświetlonym menu.

Trwałe usuwanie kategorii Kategorie przechowywane w koszu można wykasować z systemu przez opróżnienie kosza. Wykonanie tej operacji powoduje trwałe wykasowanie danego elementu z systemu — nie można później go przywrócić. Aby trwale usunąć kategorię z kosza, należy wykonać poniższe kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Doniesienia z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie: Doniesienia. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii przeznaczonych do usunięcia. 5. Kliknąć ikonę Opróżnij na pasku narzędzi. System natychmiast usunie zaznaczone kategorie. Efekty usunięcia kategorii kanałów informacyjnych są trwałe i nieodwracalne. Ponadto nie pojawia się przy tym okno dialogowe z potwierdzeniem — kliknięcie ikony Kosz powoduje natychmiastowe skasowanie kategorii! Kategorii nie można jednak usunąć, jeśli przypisane są do niej kanały. Aby skasować daną kategorię, powiązane z nią kanały trzeba najpierw usunąć lub przenieść do innej kategorii.

Podsumowanie W tym rozdziale omówiono korzystanie z komponentu Doniesienia — mechanizmu agregowania kanałów informacyjnych w systemie Joomla!. Przedstawiono tu następujące zagadnienia:

Rozdział 14.  Używanie komponentu Doniesienia 

Konfigurowanie komponentu Doniesienia pod kątem potrzeb.



Dodawanie kanałów informacyjnych do witryny.



Zarządzanie istniejącymi kanałami za pomocą menedżera Doniesienia.



Tworzenie kategorii kanałów.



Zarządzanie kategoriami kanałów.

371

Z następnego rozdziału dowiesz się, jak korzystać z komponentu Wyszukiwanie systemu Joomla!.

372

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rozdział 15.

Korzystanie z komponentów obsługujących wyszukiwanie W tym rozdziale: 

Korzystanie z komponentów Wyszukiwanie i Wyszukiwarka indeksująca



Konfigurowanie wyszukiwarki indeksującej



Udostępnianie interfejsów wyszukiwania użytkownikom witryny



Zarządzanie zindeksowanymi treściami



Tworzenie raportów na temat wyszukiwania w witrynie

W systemie Joomla! znajdują się dwa komponenty do obsługi wyszukiwania. Jeden wykorzystuje proste wyszukiwanie słów kluczowych, natomiast drugi — zaawansowany system wyszukiwania z indeksowaniem. Systemy te są niezgodne ze sobą (trzeba wybrać jeden lub drugi) i mają inne zastosowania. Podstawowy mechanizm daje mniej możliwości, jednak jest łatwiejszy do skonfigurowania. W większych witrynach i w serwisach, w których użytkownicy mają mieć dostęp do większej liczby opcji, lepszym rozwiązaniem jest wyszukiwarka indeksująca systemu Joomla!. Zapewnia ona kompletne indeksowanie witryny i udostępnia narzędzia do zarządzania zindeksowaną treścią. Dla obu wyszukiwarek istnieją specjalne moduły i pozycje menu. Aby zapewnić użytkownikom optymalne mechanizmy wyszukiwania, powinieneś zrozumieć, jak działają obie wyszukiwarki, jak je skonfigurować i jak udostępnić odwiedzającym. W tym rozdziale opisano mechanizmy wyszukiwania i dwa udostępniające je komponenty. Wyjaśniono też różnice między obiema wyszukiwarkami i pokazano, jak zastosować te narzędzia w witrynie, aby uzyskać maksymalne efekty.

374

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Tworzenie skutecznej wyszukiwarki Jeśli prowadzisz dużą lub skomplikowaną witrynę, udostępnienie użytkownikom wyszukiwarki jest koniecznością. Nawet w mniejszych serwisach zwykle znajduje się wyszukiwarka, ponieważ nie tylko oszczędza ona czas użytkownikom, ale też jest przydatna dla właścicieli (z uwagi na to, że umożliwia łatwiejsze udostępnianie głęboko zagnieżdżonych treści). W wyszukiwaniu najważniejsza jest kompletność i użyteczność. Wyszukiwarka powinna być łatwa w użyciu i zwracać trafne wyniki. W przeszłości system Joomla! udostępniał tylko wyszukiwanie na podstawie słów kluczowych. W tym modelu, gdy użytkownik wpisze zapytanie w wyszukiwarce, system próbuje w czasie rzeczywistym dopasować słowa z zapytania do treści witryny. Podstawowe wyszukiwanie na podstawie słów kluczowych jest w systemie Joomla! zapewniane przez komponent Wyszukiwanie. Przez lata użytkownicy systemu Joomla! domagali się lepszej wyszukiwarki. Wyszukiwanie na podstawie słów kluczowych jest zwykle wolniejsze i mniej kompletne niż posługiwanie się indeksem treści witryny. W wersji 2.5 systemu Joomla! pojawiła się zaawansowana wyszukiwarka. Nową funkcję wyszukiwania nazwano „wyszukiwarką indeksującą”. Mechanizm ten znacznie różni się od podstawowej wyszukiwarki. Wyszukiwarka indeksująca to narzędzie wykorzystujące indeks. System okresowo indeksuje całą witrynę i po otrzymaniu zapytania przeszukuje indeks. Wyszukiwanie oparte na indeksie pozwala szybciej udostępnić użytkownikom wyniki. Ponadto mechanizm ten można dostosować, aby zwracał tylko wybrane treści. W tym podrozdziale pokazano, jak skonfigurować obie wyszukiwarki.

Podstawowa wyszukiwarka systemu Joomla! Podstawowa wyszukiwarka systemu Joomla! jest oparta na komponencie Wyszukiwanie i wspomagana przez różne dodatki. Ta wyszukiwarka jest dostępna w systemie Joomla! od początku i oferuje ograniczone możliwości. Komponent Wyszukiwanie przeszukuje artykuły i wybrane komponenty zgodnie z konfiguracją pomocniczych dodatków. Zwraca więc niepełne wyniki (ponieważ nie uwzględnia całej witryny). W małych witrynach i w serwisach, w których właściciel chce uwzględniać tylko artykuły i jeden lub dwa podstawowe komponenty, podstawowe wyszukiwanie jest wystarczające. Komponent Wyszukiwanie jest domyślnie włączony. Komponent ten jest obsługiwany przez moduł typu Szukaj. Istnieje też typ pozycji menu powiązany z tym komponentem. Wyszukiwarka w domyślnym szablonie to właśnie moduł Szukaj powiązany z podstawowym wyszukiwaniem. Aby zastosować komponent Wyszukiwanie, należy opublikować moduł Szukaj lub pozycję menu typu Lista wyników wyszukiwania. Oprócz podstawowego modułu i komponentu istnieje też pięć dodatków powiązanych z komponentem Wyszukiwanie. Należy wiedzieć, jak te dodatki działają, ponieważ zmiana ich konfiguracji pozwala dostosować wyszukiwarkę do potrzeb. Oto te dodatki: 

Przeszukuj — Kategorie. Umożliwia wyszukiwanie kategorii w witrynie.



Przeszukuj — Kontakty. Umożliwia przeszukiwanie zawartości komponentu Kontakty.

Rozdział 15.  Korzystanie z komponentów obsługujących wyszukiwanie

375



Przeszukuj — Artykuły. Umożliwia wyszukiwanie artykułów w witrynie.



Przeszukuj — Doniesienia. Umożliwia przeszukiwanie zawartości komponentu Doniesienia.



Przeszukuj — Zakładki. Umożliwia przeszukiwanie zawartości komponentu Zakładki.

Każdy z tych dodatków odpowiada za indeksowanie określonego komponentu. Jeśli nie chcesz indeksować danych z wybranego komponentu, wyłącz odpowiedni dodatek. Jeśli nie korzystasz z danego komponentu, powinieneś wyłączyć także powiązany dodatek, aby zmniejszyć zużycie zasobów systemowych.

Omówienie wszystkich dodatków i powiązanych z nimi parametrów znajdziesz w rozdziale 19.

Wzbogacanie wyszukiwania w witrynie za pomocą wyszukiwarki indeksującej System Joomla! obejmuje dodatkowy komponent do obsługi wyszukiwania — wyszukiwarkę indeksującą. Indeksuje ona całą witrynę i przeszukuje przygotowany indeks. Jeśli chcesz zapewnić użytkownikom bardziej zaawansowane wyszukiwanie, a także wyniki z wszystkich obszarów witryny, powinieneś zastosować właśnie ten mechanizm. Wyszukiwarka indeksująca ma też dwie inne zalety — podpowiedzi i wyszukiwanie rdzeni. Obie funkcje zwiększają użyteczność i trafność wyszukiwania. Wyszukiwanie rdzeni związane jest ze znajdowaniem odmian słowa na podstawie samego rdzenia. Np. dla szukanego słowa kot system zwróci wyniki dla samego rdzenia kot, a także jego różnych wersji, takich jak kotek, koty lub kotowate. Podpowiedzi są wyświetlane w wyniku próby odgadnięcia tego, co użytkownik chciał znaleźć. System wyświetla wtedy użytkownikom pytanie w formie „Czy chciałeś wpisać…?”.

W konfiguracji domyślnej komponent Wyszukiwarka indeksująca jest wyłączony. Komponent ten (podobnie jak podstawowa wyszukiwarka) także jest powiązany ze specjalnymi modułami i dodatkami. Sześć dodatków odpowiada za indeksowanie i pozwala wybrać, jakie treści zostaną uwzględnione w indeksie. Oto te dodatki: 

Artykuły — Wyszukiwarka. Włącza indeksowanie za pomocą komponentu Wyszukiwarka indeksująca. Jest to podstawowy dodatek. Domyślnie jest wyłączony. Trzeba go włączyć, aby móc używać wyszukiwarki indeksującej.



Wyszukiwarka — Kategorie. Włącza indeksowanie kategorii w witrynie.



Wyszukiwarka — Kontakty. Włącza indeksowanie zawartości komponentu Kontakty.



Wyszukiwarka — Artykuły. Włącza indeksowanie artykułów w witrynie.



Wyszukiwarka — Doniesienia. Włącza indeksowanie zawartości komponentu Doniesienia.



Wyszukiwarka — Zakładki. Włącza indeksowanie zawartości komponentu Zakładki.

376

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Aby uruchomić w witrynie wyszukiwarkę indeksującą, trzeba wykonać kilka czynności. Trzeba zacząć od włączenia dodatku Artykuły — Wyszukiwarka, następnie zindeksować witrynę i opublikować moduł Wyszukiwarka indeksująca lub utworzyć pozycję menu prowadzącą do strony wyszukiwania. Choć konfigurowanie wyszukiwarki indeksującej jest trudniejsze niż podstawowego mechanizmu wyszukiwania, w efekcie można uzyskać dużo pełniejsze wyniki. Wyszukiwarka indeksująca może zużywać dużą ilość zasobów serwera. Jeśli witryna obejmuje dużo elementów lub gdy jej zawartość często się zmienia, procedury indeksowania mogą zajmować znaczące ilości zasobów w celu zapewnienia aktualnego indeksu. Omówienie zarządzania wydajnością zawiera rozdział 24.

Jeśli chcesz stosować wyszukiwarkę indeksującą, powinieneś przed jej opublikowaniem wyłączyć podstawowy komponent Wyszukiwanie. Komponenty Wyszukiwarka indeksująca i Wyszukiwanie pełnią podobne funkcje i nie są dostosowane do jednoczesnego działania. Choć można udostępniać je jednocześnie, nie istnieją dobre powody do stosowania tego podejścia, a różne wyszukiwarki mogą utrudniać pracę użytkownikom. Dlatego z dalszej części podrozdziału dowiesz się, jak włączyć wyszukiwarkę indeksującą i wyłączyć podstawowy mechanizm wyszukiwania. Włączanie dodatku Artykuły — Wyszukiwarka Przed zastosowaniem wyszukiwarki indeksującej trzeba włączyć dodatek Artykuły — Wyszukiwarka. To on odpowiada za indeksowanie całej witryny. Bez niego próby indeksowania spowodują wyświetlenie komunikatu o błędzie. Aby włączyć ten dodatek, należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do panelu administracyjnego witryny systemu Joomla!. 2. Wybrać opcję Dodatki z menu Rozszerzenia z głównego paska nawigacji systemu administracyjnego. W przeglądarce pojawi się menedżer Dodatki. 3. Na liście dodatków znaleźć pozycję Artykuły — Wyszukiwarka. Aby włączyć dodatek, należy kliknąć pole z czerwonym znakiem X w kolumnie Status. System włączy wtedy dodatek, a czerwony znak X zmieni się w zielony znak „ptaszka”. I to wystarczy. Nie ma żadnych opcji konfiguracyjnych. Dodatek jest włączony, a wyszukiwarka indeksująca może rozpocząć indeksowanie witryny. Z następnego podpunktu dowiesz się, jak uruchomić indekser. Pozostałe dodatki związane z wyszukiwarką indeksującą są domyślnie włączone.

Uruchamianie indeksera Po włączeniu wyszukiwarki indeksującej pora przygotować pierwszy indeks witryny. Do czasu jego wygenerowania użytkownicy przeszukujący witrynę za pomocą formularza wyszukiwarki indeksującej nie zobaczą żadnych wyników. Aby utworzyć indeks, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do panelu administracyjnego witryny systemu Joomla!.

Rozdział 15.  Korzystanie z komponentów obsługujących wyszukiwanie

377

2. Wybrać opcję Wyszukiwarka indeksująca z menu Komponenty z głównego paska nawigacji systemu administracyjnego. W przeglądarce pojawi się obszar roboczy Wyszukiwarka: Indeksowanie treści. 3. Kliknąć przycisk Indeksuj na pasku narzędzi. System rozpocznie indeksowanie witryny. Na ekranie pojawi się wtedy okno dialogowe. Po zakończeniu procesu zobaczysz komunikat z informacją o wykonaniu zadania. Można wtedy zamknąć okno (nie rób tego przed zakończeniem indeksowania). 4. Kliknąć szary znak X w prawym górnym rogu okna dialogowego, aby je zamknąć. System ukryje okno i wyświetli zindeksowane treści. Indeks powinien wyglądać podobnie jak na rysunku 15.1. Rysunek 15.1. Typowy indeks wygenerowany przez wyszukiwarkę indeksującą

Jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś, powinieneś wyłączyć wszystkie elementy podstawowego komponentu Wyszukiwanie systemu Joomla!. Jeśli tego nie zrobisz, system będzie działał, ale usunięcie podstawowej wyszukiwarki ułatwia pracę użytkownikom i sprawia, że system jest wydajny i nie ma w nim zbędnych elementów. Należy wykonać następujące czynności: 

Sprawdzić wszystkie menu i zakończyć publikację pozycji prowadzących do komponentu Wyszukiwanie.



Otworzyć menedżer Moduły i zakończyć publikację wszystkich modułów typu Wyszukiwanie.



Otworzyć menedżer Dodatki i wyłączyć wszystkie dodatki, których typ zaczyna się od członu Przeszukuj —. Możliwe, że nie chcesz, aby wszystkie elementy strony były indeksowane. Choć można zablokować indeksowanie całych kategorii treści, wyłączając odpowiednie dodatki, można też selektywnie pomijać przy indeksowaniu konkretne elementy. Wyszukiwarka indeksująca udostępnia interfejs do zarządzania zindeksowanymi treściami. Zagadnienie to opisano w dalszej części rozdziału.

378

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Udostępnianie użytkownikom odpowiedniej wyszukiwarki Każdy z komponentów do obsługi wyszukiwania ma specjalne elementy interfejsu: moduły i typy pozycji menu. Trzeba opublikować odpowiednie interfejsy, aby użytkownicy mogli korzystać z danego komponentu. System Joomla! udostępnia dwa moduły wyszukiwania — po jednym dla każdego komponentu wyszukiwarki. Nazwy typów modułów odpowiadają nazwom komponentów. Moduł typu Wyszukiwanie jest powiązany z komponentem Wyszukiwanie, a moduł typu Wyszukiwarka indeksująca jest przeznaczony do użytku z komponentem Wyszukiwarka indeksująca. Są to wyspecjalizowane moduły powiązane z konkretnymi komponentami. Trzeba wybrać właściwy moduł dla używanego komponentu. Oba moduły wyglądają bardzo podobnie. Różnica polega na tym, że moduł wyszukiwarki indeksującej umożliwia wyświetlenie odnośnika do wyszukiwania zaawansowanego. Rozdział 17. zawiera omówienie modułów Wyszukiwanie i Wyszukiwarka indeksująca oraz przegląd opcji konfiguracyjnych dostępnych dla każdego z nich.

System Joomla! udostępnia też dwa specjalne typy pozycji menu, które umożliwiają tworzenie w menu odnośników do stron z wyszukiwarkami. Nazwy są tu nieco mylące. Dla komponentu Wyszukiwanie przeznaczony jest typ pozycji menu Lista wyników wyszukiwania, a do komponentu Wyszukiwarka indeksująca prowadzą pozycje menu typu Wyszukiwarka. Oba typy pozycji menu pełnią tę samą funkcję — udostępniają użytkownikom wyszukiwarki, które jednak różnią się od siebie. Na rysunku 15.2 przedstawiono obok siebie dwie strony wygenerowane przez omawiane typy pozycji menu. Rysunek 15.2. Po lewej znajduje się strona docelowa pozycji menu typu Lista wyników wyszukiwania, a po prawej — pozycji menu typu Wyszukiwarka

Opis obu typów pozycji menu znajdziesz w rozdziale 8. Obejmuje on rysunki ze zrzutami docelowych stron i omówienie dostępnych parametrów konfiguracyjnych. Nie należy łączyć modułów ani typów pozycji menu dla różnych komponentów wyszukiwania, ponieważ myli to użytkowników.

Rozdział 15.  Korzystanie z komponentów obsługujących wyszukiwanie

379

Jeśli korzystasz z wyszukiwarki indeksującej, możesz udostępnić użytkownikom dodatkową funkcję — niestandardowe filtry wyszukiwania. Filtry te pozwalają administratorom tworzyć formularze do przeszukiwania konkretnych obszarów witryny. Użytkownicy mogą korzystać z gotowych filtrów za pomocą modułu Wyszukiwarka indeksująca lub pozycji menu typu Wyszukiwarka. Aby uzyskać dostęp do filtrów, otwórz komponent Wyszukiwarka indeksująca i kliknij odnośnik Filtry wyszukiwania w lewej kolumnie. Obszar roboczy Wyszukiwarka: Filtry wyszukiwania przedstawiono na rysunku 15.3. Rysunek 15.3. Obszar roboczy Wyszukiwarka: Filtry wyszukiwania z utworzonym jednym filtrem

Aby zrozumieć możliwości filtrów wyszukiwania, najlepiej jest utworzyć taki filtr. W tym celu należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do panelu administracyjnego witryny. 2. Wybrać opcję Wyszukiwarka indeksująca z menu Komponenty z głównego paska nawigacji systemu administracyjnego. W przeglądarce pojawi się obszar roboczy Wyszukiwarka: Indeksowanie treści. 3. Kliknąć odnośnik Filtry wyszukiwania w lewej kolumnie. W przeglądarce pojawi się obszar roboczy Wyszukiwarka: Filtry wyszukiwania. 4. Kliknąć przycisk Utwórz na pasku narzędzi. Pojawi się obszar roboczy Wyszukiwarka: Dostosuj filtr wyszukiwania (zobacz rysunek 15.4). 5. Wprowadzić nazwę filtru w polu Tytuł. Pole to jest wymagane. 6. Ustawić parametry ograniczające zakres wyszukiwania. W tym celu można wybrać zakres dat lub jedną z opcji w dolnej części strony (Przeszukaj Autor, Przeszukaj Kategoria itd.). Można zastosować dowolną liczbę parametrów. 7. Ustawić inne potrzebne parametry. Wszystkie pozostałe pola są opcjonalne. 8. Kliknąć przycisk Zapisz. System utworzy filtr wyszukiwania.

380

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 15.4. Obszar roboczy Wyszukiwarka: Dostosuj filtr wyszukiwania z tworzonym filtrem

Po przygotowaniu filtru wyszukiwania można udostępnić go użytkownikom witryny za pomocą modułu Wyszukiwarka indeksująca lub pozycji menu typu Wyszukiwarka. Gdy użytkownik uruchomi wyszukiwanie za pomocą formularza z filtrem, otrzyma wyniki spełniające warunki ustawione w filtrze. Wszystkie pozostałe elementy zostaną usunięte z wyników wyszukiwania. Filtry wyszukiwania doskonale nadają się do tworzenia specjalnych wyszukiwarek dotyczących tylko wybranych obszarów witryny.

Konfigurowanie komponentów wyszukiwania Istnieją specjalne menedżery do konfigurowania komponentów Wyszukiwanie i Wyszukiwarka indeksująca. Za pomocą parametrów z tych menedżerów można ustawić różne opcje wyświetlania i działania wyszukiwarek oraz określić, które grupy użytkowników mogą korzystać z poszczególnych komponentów. W tym podrozdziale opisano oba menedżery konfiguracyjne i wyjaśniono, jak przy ich użyciu dostosować wyszukiwarkę do potrzeb.

Rozdział 15.  Korzystanie z komponentów obsługujących wyszukiwanie

381

Prostszym narzędziem jest menedżer konfiguracyjny komponentu Wyszukiwanie. Aby otworzyć stronę z konfiguracją, należy kliknąć przycisk Opcje na pasku narzędzi menedżera komponentu Wyszukiwanie (można też kliknąć odnośnik Wyszukiwanie w kolumnie Komponent menedżera Konfiguracja globalna). Obszar roboczy do konfigurowania komponentu Wyszukiwanie przedstawiono na rysunku 15.5. Rysunek 15.5. Obszar roboczy do konfigurowania komponentu Wyszukiwanie

Dwie widoczne zakładki prowadzą do dwóch obszarów roboczych z konfiguracją komponentu Wyszukiwanie: 

Komponent. Tu można ustawić opcje konfiguracyjne dotyczące danych generowanych przez komponent.



Uprawnienia. Tu można określić, jakie czynności poszczególne grupy użytkowników mogą wykonywać w komponencie Wyszukiwanie.

Wejściową zakładką jest zakładka Komponent, widoczna na rysunku 15.5. Ustawienia z tej zakładki dotyczą formularza wyszukiwania wyświetlanego przez komponent Wyszukiwanie. Dostępne są tu następujące opcje: 

Zbieraj statystyki. Wartość Tak powoduje, że system śledzi zapytania. Uzyskane dane można przejrzeć w obszarze roboczym komponentu Wyszukiwanie.



Zakres wyszukiwania. Wartość Tak umożliwia użytkownikom filtrowanie wyników wyszukiwania według obszarów witryny (kategorii, kontaktów itd.).



Data utworzenia. Pozwala wyświetlić lub ukryć daty utworzenia elementów z listy wyników wyszukiwania. Wartość Tak sprawia, że w końcowej części każdej pozycji na liście wyników pojawia się data utworzenia.



Nazwa wyszukiwarki OpenSearch. Tu można podać tekst wyświetlany w polu wyszukiwania. Opcja ta jest uwzględniana tylko wtedy, gdy przeglądarka obsługuje format OpenSearch.

382

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Opis wyszukiwarki OpenSearch. Tu można podać opis wyszukiwarki wyświetlany dla odnośnika z pola wyszukiwania w przeglądarce. Opcja ta jest uwzględniana tylko wtedy, gdy przeglądarka obsługuje format OpenSearch.

Zakładka Uprawnienia działa tak jak inne podobne zakładki z menedżera Konfiguracja globalna. Można tu określić, jakie funkcje komponentu Wyszukiwanie są dostępne dla poszczególnych grup użytkowników. Menedżer konfiguracji komponentu Wyszukiwarka indeksująca udostępnia więcej opcji. Aby otworzyć ten menedżer, należy kliknąć przycisk Opcje na pasku narzędzi komponentu (można też kliknąć odnośnik Wyszukiwarka indeksująca w kolumnie Komponent menedżera Konfiguracja globalna). Obszar roboczy do konfigurowania komponentu Wyszukiwarka indeksująca przedstawiono na rysunku 15.6. Rysunek 15.6. Obszar roboczy do konfigurowania komponentu Wyszukiwarka indeksująca

Trzy widoczne zakładki prowadzą do trzech obszarów roboczych z konfiguracją komponentu Wyszukiwarka indeksująca: 

Wyszukiwarka. Tu można ustawić opcje konfiguracyjne strony generowanej przez komponent Wyszukiwarka indeksująca.

Rozdział 15.  Korzystanie z komponentów obsługujących wyszukiwanie

383



Indeks. Tu można ustawić opcje konfiguracyjne związane z indeksowaniem witryny.



Uprawnienia. Tu można określić, jakie operacje różne grupy użytkowników mogą wykonywać za pomocą komponentu Wyszukiwarka indeksująca.

Zakładką docelową jest zakładka Wyszukiwarka, widoczna na rysunku 15.6. Ustawienia z tej zakładki dotyczą wyświetlanego przez komponent formularza i wyników wyszukiwania. Oto dostępne opcje: 

Zbieraj statystyki wyszukiwania. Opcja Tak pozwala włączyć śledzenie zapytań w systemie. Zarejestrowane dane są dostępne w obszarze roboczym komponentu Wyszukiwarka indeksująca.



Opis wyników. Służy do wyświetlania i ukrywania opisów elementów w wynikach wyszukiwania.



Długość opisu. W tym polu można określić maksymalną długość wyświetlanego opisu. Ma to znaczenie wtedy, gdy opcja Opis wyników ma wartość Pokaż.



Zgoda na wyszukiwanie „pustych” wyrażeń. Wartość Tak umożliwia użytkownikom przesyłanie pustych zapytań. Jeśli witryna jest duża, obsługa pustych zapytań może poważnie obciążać serwer.



Adres pozycji wynikowych. Służy do wyświetlania i ukrywania adresu URL elementów w wynikach wyszukiwania.



Autouzupełnianie. Wartość Pokaż powoduje, że system proponuje użytkownikom zapytania. Podpowiedzi są oparte na znakach wprowadzonych już w polu wyszukiwania. Jest to najbardziej przydatne, gdy użytkownik błędnie wpisał słowo lub zwrot. Podpowiedzi są generowane na podstawie informacji znalezionych w trakcie indeksowania witryny. Choć prywatne treści nie pojawiają się w wynikach wyszukiwania, są indeksowane i uwzględniane w podpowiedziach. Jeśli istnieją treści, które nigdy nie powinny być widoczne w witrynie, warto wyłączyć autouzupełnianie.



Wyszukiwanie zaawansowane. Pozwala wyświetlić lub ukryć opcję wyszukiwania zaawansowanego.



Porady. System automatycznie wyświetla wskazówki dotyczące wyszukiwania zaawansowanego. Jeśli nie chcesz ich udostępniać, ustaw wartość Ukryj.



Rozwiń wyszukiwanie zaawansowane. Wyszukiwanie zaawansowane standardowo jest dostępne za pomocą przycisku. Gdy użytkownik go kliknie, pojawia się panel wyszukiwania zaawansowanego. Jeśli chcesz, aby ten panel był domyślnie otwarty, ustaw wartość Tak.



Filtry dat. Pozwala wyświetlić lub ukryć filtry dat, które użytkownicy mogą zastosować do wyników wyszukiwania.



Pole sortowania. W tym polu kombi można wybrać kryteria sortowania wyników wyszukiwania.

384

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Porządek wyników. To pole kombi pozwala określić porządek wyników — rosnący lub malejący.



Wyróżniaj wyszukiwane słowa. Opcja Tak pozwala wyróżniać zapytanie w wynikach wyszukiwania.



Nazwa wyszukiwarki OpenSearch. Tu można podać nazwę wyświetlaną w polu wyszukiwania. Ma to znaczenie tylko wtedy, gdy przeglądarka obsługuje format OpenSearch.



Opis wyszukiwarki OpenSearch. Tu można podać opis wyszukiwarki wyświetlany dla odnośnika z pola wyszukiwania w przeglądarce. Ma to znaczenie tylko wtedy, gdy przeglądarka obsługuje format OpenSearch.

W zakładce Indeks można skonfigurować indeksowanie zawartości witryny. Za pomocą opcji z tej zakładki można kontrolować wykorzystanie zasobów, ustawić mnożniki elementów i włączyć wyszukiwanie z uwzględnieniem rdzeni. Mnożniki pomagają ulepszyć wyniki wyszukiwania i zwiększyć znaczenie wybranych treści w tych wynikach. Oto dostępne opcje: 

Rozmiar partii wsadowych. System w trakcie indeksowania wsadowo pobiera przetwarzane elementy. Za pomocą tej opcji można określić wielkość partii wsadowych. Większe partie powodują szybsze indeksowanie, jednak kosztem zużycia większej ilości pamięci i zasobów systemowych. Aby określić odpowiednią wartość, należy obserwować działanie witryny w trakcie indeksowania.



Limit pamięci tabel. Wartość domyślna (30 000) jest w większości systemów odpowiednia. Nie należy jej zmieniać, chyba że w trakcie indeksowania pojawi się komunikat o błędzie tabel zagregowanych.



Mnożnik wpływu słów w tytułach. Można tu ustawić mnożnik dla pola tytułu. Mnożniki pozwalają poinformować system, które elementy powinny mieć większe znaczenie w wynikach wyszukiwania. Jeśli nie chcesz, aby system traktował wybrany element w specjalny sposób, ustaw mnożnik na 1. Jeżeli chcesz wyróżnić element, podaj wartość większą od 1. Aby zmniejszyć znaczenie elementu, ustaw mnożnik na wartość mniejszą od 1.



Mnożnik wpływu słów w treści. Tu można ustawić mnożnik dla słów w treści elementu.



Mnożnik wpływu słów w metadanych. Tu można ustawić mnożnik dla metadanych elementu.



Mnożnik wpływu słów w ścieżce. Tu można ustawić mnożnik dla ścieżki do elementu.



Mnożnik wpływu słów w pozostałych informacjach. Tu można ustawić mnożnik dla pozostałych informacji powiązanych z elementem.



Włącz stemmer. Opcja Tak powoduje wyszukiwanie z uwzględnianiem rdzeni.



Stemmer. Jeśli w witrynie używany jest tylko język angielski, można wybrać opcję English. W witrynach w innym języku i wielojęzycznych należy wybrać opcję Snowball.

Rozdział 15.  Korzystanie z komponentów obsługujących wyszukiwanie

385

Mechanizm Snowball wymaga rozszerzenia Stem PHP i zapewnia obsługę 14 języków — duńskiego, niemieckiego, angielskiego, hiszpańskiego, fińskiego, francuskiego, węgierskiego, włoskiego, norweskiego, holenderskiego, portugalskiego, rumuńskiego, rosyjskiego i tureckiego. Więcej informacji znajdziesz na stronie http://pecl.php.net/package/stem, skąd można też pobrać wspomniane rozszerzenie. 

Włącz dziennik. Opcja Tak powoduje tworzenie pliku dziennika w trakcie indeksowania. Funkcję tę warto zastosować, gdy występują kłopoty z indeksowaniem i trzeba zebrać informacje w celu rozwiązania problemu.

Zarządzanie zindeksowaną treścią Wyszukiwarka indeksująca indeksuje wszystkie artykuły i najważniejsze komponenty. To, które komponenty zostaną zindeksowane, zależy od włączonych dodatków wyszukiwarki indeksującej. W konfiguracji domyślnej indeksowanie obejmuje artykuły, komponent Kontakty, komponent Zakładki i komponent Doniesienia. Jeśli chcesz całkowicie wykluczyć któryś z tych komponentów, możesz wyłączyć odpowiedni dodatek. Jeżeli jednak chcesz zablokować tylko konkretne elementy z komponentu, musisz zastosować inne podejście i użyć obszaru roboczego Wyszukiwarka: Indeksowanie treści komponentu Wyszukiwarka indeksująca. Aby otworzyć ten obszar roboczy, wystarczy kliknąć opcję Wyszukiwarka indeksująca w menu Komponenty. Pasek narzędzi w górnej części obszaru roboczego Wyszukiwarka: Indeksowanie treści zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Indeksuj. Pozwala zindeksować witrynę.



Opublikuj. Można zaznaczyć jeden lub kilka elementów na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je opublikować. Opublikowanie elementu sprawia, że jest on uwzględniany przy wyszukiwaniu i pojawia się w wynikach.



Wycofaj. Można zaznaczyć jeden lub kilka elementów na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je wycofać. Wycofanie elementu sprawia, że jest on pomijany przy wyszukiwaniu i nie pojawia się w wynikach.



Usuń. Można zaznaczyć element na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby usunąć go z indeksu.



Wyczyść. Kliknięcie tej ikony powoduje usunięcie obecnego indeksu przez system.



Opcje. Kliknięcie tej ikony powoduje otwarcie menedżera Wyszukiwarka: Ustawienia, gdzie można skonfigurować parametry dotyczące menedżera Wyszukiwarka indeksująca.



Statystyka. Kliknięcie tej ikony powoduje wyświetlenie krótkich informacji na temat zindeksowanych treści.



Pomoc. Kliknięcie ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

386

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

W lewej kolumnie pod paskiem narzędzi znajdują się trzy odnośniki. Indeks zawartości prowadzi do obszaru roboczego Wyszukiwarka: Indeksowanie treści, Mapy treści otwiera obszar roboczy Wyszukiwarka: Mapy treści, a Filtry wyszukiwania otwiera menedżer Wyszukiwarka: Filtry wyszukiwania. Wszystkie te narzędzia opisano w dalszych punktach. Po tymi trzema odnośnikami widoczne są dwa filtry, które można zastosować do listy zindeksowanych elementów. Pierwszy filtr dotyczy stanu publikacji, a drugi pozwala filtrować dane na podstawie typu treści. Filtry te można stosować jednocześnie, aby precyzyjnie określić zawartość listy zindeksowanych elementów. Pod paskiem narzędzi, a nad listą elementów znajduje się pole wyszukiwania. Można wpisać słowo lub zwrot w polu Filtruj listę wg tytułów, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka wtedy listę elementów pod kątem zapytania i wyświetli wyniki wyszukiwania. Aby wyczyścić ekran i wrócić do pełnej listy, kliknij przycisk z symbolem X. W głównym obszarze z treścią ekranu wyświetlana jest lista wszystkich elementów z indeksu. Dostępne są tu następujące kolumny: 

Pole wyboru (bez etykiety). Można kliknąć pole wyboru, aby zaznaczyć element. Jest to potrzebne przy stosowaniu niektórych opcji z paska narzędzi.



Status. Zielony „ptaszek” w tej kolumnie oznacza, że klient jest opublikowany. Jeżeli klient nie jest opublikowany, pojawia się tu czerwony znak X. Aby zmienić stan, należy kliknąć ikonę.



Tytuł. Tu widoczna jest pełna nazwa elementu. Człon widoczny po tytule to ścieżka.



Ikona kalendarza (bez etykiety). Umieszczenie kursora myszy nad ikoną pozwala zobaczyć informacje na temat publikacji elementu.



Typ. Ta kolumna informuje, z którego komponentu pochodzi dany element.



Ostatnio dodane. Jest to data ostatniej aktualizacji indeksu.

Odnośnik Mapy treści z lewej kolumny strony udostępnia inny widok zawartości indeksu witryny. Kliknięcie tego odnośnika pozwala otworzyć obszar roboczy Wyszukiwarka: Mapy treści, widoczny na rysunku 15.7. W tym obszarze widoczne są elementy z indeksu pogrupowane według różnych kryteriów — autora, kategorii, języka itd. Można zakończyć publikację całej grupy, zmieniając jej status. Można też kliknąć grupę, aby zapoznać się z kategoriami podrzędnymi (jeśli istnieją).

Śledzenie aktywności w wyszukiwarce System Joomla! udostępnia narzędzie, które pomaga śledzić aktywność w wyszukiwarce witryny. Odnośnik Wyszukiwanie z menu Komponenty prowadzi do strony Wyszukiwanie: Statystyki. Znajdują się na niej wszystkie zapytania wprowadzone w wyszukiwarce witryny, a także informacje o liczbie zwróconych wyników. Dane te są przydatne dla właściciela witryny, ponieważ pozwalają zrozumieć, czym użytkownicy są zainteresowani i czego szukają. Rysunek 15.8 przedstawia raport na temat szukanych pojęć.

Rozdział 15.  Korzystanie z komponentów obsługujących wyszukiwanie

387

Rysunek 15.7. Obszar roboczy Wyszukiwarka: Mapy treści

Rysunek 15.8. Raport na temat szukanych pojęć

Funkcja analizowania szukanych pojęć działa zarówno dla podstawowego komponentu Wyszukiwanie, jak i dla bardziej zaawansowanego komponentu Wyszukiwarka indeksująca. Dla obu trzeba ustawić opcje konfiguracyjne, aby włączyć zbieranie statystyk. Opis konfigurowania obu komponentów znajdziesz we wcześniejszej części rozdziału. Ustawienie opcji zbierania statystyk można zmienić za pomocą parametrów w modułach i pozycjach menu.

388

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Podsumowanie W tym rozdziale opisano dwa komponenty do obsługi wyszukiwania w systemie Joomla! — Wyszukiwanie i Wyszukiwarka indeksująca. Oto omówione zagadnienia: 

Różnice między oboma komponentami i udostępniane możliwości.



Konfigurowanie komponentów.



Konfigurowanie odpowiednich interfejsów wyszukiwarek dla użytkowników.



Włączanie wyszukiwarki indeksującej.



Tworzenie filtrów wyszukiwania.



Zarządzanie zindeksowanymi treściami.



Zbieranie statystyk dotyczących szukanych zwrotów.

W następnym rozdziale omówiono komponent Zakładki i wyjaśniono, jak przy jego użyciu dodawać do witryny odnośniki.

Rozdział 16.

Korzystanie z komponentu Zakładki W tym rozdziale: 

Konfigurowanie komponentu Zakładki



Korzystanie z menedżera Zakładki



Dodawanie odnośników w witrynie



Grupowanie odnośników w kategorie



Zarządzanie odnośnikami i kategoriami

Komponent Zakładki umożliwia łatwe publikowanie w witrynie odnośników z adresami URL do innych witryn i zasobów internetowych. Komponent ten pozwala też na łatwe porządkowanie takich odnośników i śledzenie, ile razy użytkownicy je kliknęli. Strony z odnośnikami pojawiają się w wielu witrynach, jednak komponent Zakładki pozwala na więcej niż na rozwijanie prostych stron tego rodzaju. Umożliwia tworzenie kategorii i podkategorii odnośników, dlatego można wykorzystać pozycje menu systemu Joomla! do dodawania odsyłaczy do różnych poziomów hierarchii. W ten sposób można wyświetlać odnośniki w różnych miejscach witryny, a nie tylko na jednej stronie. Komponent Zakładki udostępnia też wszystkie parametry potrzebne do kontrolowania wyglądu i działania odnośników. W tym rozdziale przedstawiono komponent Zakładki i dostępne opcje konfiguracyjne, a także pokazano, jak dodawać do witryny odnośniki i kategorie.

Wprowadzenie do menedżera Zakładki Komponent Zakładki ma ściśle określone funkcje. Służy do wzbogacania zawartości witryny o odnośniki do zewnętrznych serwisów i porządkowania takich odnośników w ramach kategorii. Głównym interfejsem do interakcji z tym komponentem jest menedżer Zakładki. Zapewnia on szybki dostęp do narzędzi potrzebnych do tworzenia odnośników i zarządzania nimi. Menedżer Zakładki pozwala korzystać z komponentu Zakładki i jest głównym obszarem roboczym do dodawania odnośników do witryny oraz zarządzania nimi. Choć interfejs menedżera Zakładki pełni przede wszystkim funkcję informacyjną (pozwala zobaczyć

390

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

wszystkie odnośniki z systemu i ustalić liczbę ich kliknięć), zapewnia też dostęp do narzędzi potrzebnych do dodawania, edytowania, archiwizowania i usuwania odnośników w witrynie. W tym podrozdziale znajdziesz wprowadzenie do menedżera Zakładki i dostępnych w nim narzędzi. W celu uzyskania dostępu do tego narzędzia należy zalogować się do systemu administracyjnego, a następnie wybrać opcję Zakładki z menu Komponenty. W oknie przeglądarki pojawi się menedżer Zakładki. Rysunek 16.1 przedstawia menedżer Zakładki z zainstalowanymi przykładowymi danymi systemu Joomla!. Rysunek 16.1. Menedżer Zakładki

Pasek narzędzi w górnej części menedżera Zakładki zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Utwórz. Kliknięcie tej ikony pozwala dodać nowy odnośnik.



Dostosuj. Można zaznaczyć odnośnik na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zmodyfikować szczegóły dotyczące danego odnośnika.



Opublikuj. Można zaznaczyć jeden lub kilka odnośników na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je opublikować. Opublikowane odnośniki są widoczne we frontonie witryny.



Wycofaj. Można zaznaczyć jeden lub kilka odnośników na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zakończyć ich publikowanie. Wycofane odnośniki są ukrywane we frontonie witryny.



Archiwizuj. Można zaznaczyć na liście jeden lub kilka odnośników, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je zarchiwizować.



Odblokuj. Można zaznaczyć jeden lub kilka odnośników, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zamknąć obszar roboczy do edycji odnośników i tym samym je odblokować.

Rozdział 16.  Korzystanie z komponentu Zakładki

391



Kosz. Można zaznaczyć jeden lub kilka odnośników na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je usunąć.



Wsadowe. Można zaznaczyć kilka odnośników, a następnie kliknąć ten przycisk, aby wykonać na wybranych elementach operacje wsadowe. Okno dialogowe, które się wtedy pojawia, pozwala zmodyfikować grupę odnośników w jednej prostej operacji.



Opcje. Kliknięcie tej ikony powoduje otwarcie menedżera Opcje komponentu Zakładki, gdzie można skonfigurować parametry dotyczące komponentu Zakładki. Konfigurowanie tego komponentu opisano w dalszym punkcie.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy powiązanych z aktywnym ekranem.

Pod paskiem narzędzi w lewej kolumnie znajdują się dwa odnośniki tekstowe. Łącze Zakładki służy do wyświetlania menedżera Zakładki: Adresy, natomiast łącze Kategorie prowadzi do menedżera Kategorie: Zakładki. Narzędzia te opisano dalej w tym rozdziale. Pod dwoma wymienionymi odnośnikami w lewej kolumnie znajdują się cztery narzędzia do sortowania. Pomagają one w zarządzaniu długimi listami odnośników. 

Wybierz status. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować i wyświetlać odnośniki na podstawie tego, czy są opublikowane, nieopublikowane, zarchiwizowane czy umieszczone w koszu. Zapewnia to łatwy sposób na zidentyfikowanie wszystkich reklam aktywnych w witrynie. Aby wyłączyć filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz status).



Wybierz kategorię. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować i wyświetlać odnośniki na podstawie kategorii, do której są przypisane. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz kategorię).



Poziom dostępu. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować odnośniki na podstawie poziomu dostępu. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Poziom dostępu).



Wybierz język. To pole kombi pozwala filtrować artykuły na podstawie języka. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz język).

Pod paskiem narzędzi, a nad listą odnośników znajdują się cztery narzędzia do sortowania i wyszukiwania. Pomagają one w zarządzaniu długimi listami odnośników. Oto te narzędzia: 

Należy wpisać w polu Szukaj w tytule słowo lub wyrażenie, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka wtedy listę odnośników pod kątem zapytania i wyświetli wyniki. Aby wyczyścić ekran i przywrócić pełną listę, należy kliknąć przycisk z ikoną krzyżyka (X).



Pole kombi na prawo od pola Szukaj w tytule pozwala określić, na podstawie której kolumny z listy odnośników dane mają być sortowane. Listę można też posortować, klikając nagłówek dowolnej kolumny.

392

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Pole kombi ze słowem Rosnąco pozwala określić, czy odnośniki mają pojawiać się w porządku rosnącym czy malejącym.



Pole kombi widoczne po prawej stronie wyznacza liczbę kategorii widocznych na stronie. Aby zmodyfikować wartość domyślną, zmień ustawienie parametru Pozycji w wykazach w menedżerze Konfiguracja globalna.

Główny obszar z treścią ekranu obejmuje listę wszystkich odnośników dostępnych w witrynie systemu Joomla!. Widoczne są tu następujące kolumny: 

Kolejność (pionowa strzałka o dwóch grotach). Kliknij strzałkę, aby zmienić kolejność sortowania. Możesz też kliknąć ikonę z trzema kropkami widoczną na lewo od nazwy odnośnika, a następnie przeciągnąć odnośnik, aby zmienić jego pozycję w menedżerze.



Pole wyboru (bez etykiety). Można kliknąć pole wyboru, aby zaznaczyć odnośnik. Jest to potrzebne w celu zastosowania niektórych spośród wymienionych wcześniej opcji z paska narzędzi.



Status. Zielony „ptaszek” w tej kolumnie oznacza, że odnośnik jest opublikowany. Jeżeli nie jest aktywny, w polu tym pojawia się czerwony znak X.



Tytuł. To pole wyświetla pełną nazwę odnośnika. Należy ją kliknąć, aby przystąpić do edycji szczegółów dotyczących danego odnośnika. Tekst w nawiasach to alias używany dla odnośnika przez system Joomla!. Pod tytułem widoczna jest kategoria, do której dany odnośnik jest przypisany.



Dostęp. Określa poziom dostępu ustawiony dla danego odnośnika.



Odsłony. Określa, ile razy użytkownicy witryny kliknęli dany odnośnik.



Język. W tej kolumnie określony jest język ustawiony dla danego odnośnika.



ID. Numer identyfikacyjny wygenerowany przez system.

Menedżer Zakładki wyświetla wszystkie zakładki z systemu, a także udostępnia narzędzia potrzebne do zarządzania nimi. Opanowanie interfejsu tego menedżera pomaga zrozumieć, do czego służy komponent Zakładki. Przed zapoznaniem się z tworzeniem odnośników i grupowaniem ich w ramach kategorii warto przyjrzeć się opcjom z interfejsu do konfigurowania komponentu Zakładki.

Ustawianie komponentu Zakładki Komponent Zakładki (podobnie jak inne komponenty systemu) ma odrębny interfejs konfiguracyjny. Za pomocą dostępnych parametrów można dostosować działanie komponentu do potrzeb. Opcje umożliwiają ustawienie ważnych wartości domyślnych, dotyczących np. docelowego okna dla odnośników, zliczania przez system kliknięć odsyłaczy, a także ogólnego formatowania i wyglądu odnośników oraz kategorii. Można też kontrolować, które grupy użytkowników mogą korzystać z poszczególnych funkcji komponentu.

Rozdział 16.  Korzystanie z komponentu Zakładki

393

Aby je wyświetlić i zmodyfikować parametry konfiguracyjne komponentu Zakładki, należy kliknąć ikonę Opcje na pasku narzędzi menedżera Zakładki. Można też otworzyć menedżer Konfiguracja globalna i kliknąć opcję Zakładki w kolumnie Komponent. Obszar roboczy do konfigurowania komponentu Zakładki przedstawiono na rysunku 16.2. Rysunek 16.2. Obszar roboczy do konfigurowania komponentu Zakładki

W oknie znajduje się sześć zakładek prowadzących do sześciu obszarów roboczych, w których można skonfigurować komponent Zakładki: 

Zakładka. Zawiera ustawienia związane z wyglądem jednego odnośnika. Dostępne tu opcje pozwalają określić, jakie informacje pojawią się obok odnośnika.



Kategoria. Obejmuje opcje dotyczące wyglądu strony z jedną kategorią odnośników.



Kategorie. Obejmuje opcje dotyczące wyglądu strony z wieloma kategoriami odnośników.



Opcje listy pozycji. Umożliwia kontrolowanie układu odnośników na liście.



Integracja. Pozwala wyświetlić lub ukryć odnośnik do kanału informacyjnego na stronach generowanych przez komponent.



Uprawnienia. Określa, jakie operacje różne grupy użytkowników mogą wykonywać w komponencie Zakładki.

Obszar Zakładka (zobacz rysunek 16.2) jest obszarem wejściowym. Ustawienia z tego obszaru dotyczą wyglądu jednego odnośnika. Oto dostępne tu opcje: 

Otwórz. Należy wybrać wartość z pola kombinowanego, aby określić docelową lokalizację dla zasobu o adresie URL powiązanym z odnośnikiem. Zapewnia to kontrolę nad działaniem przeglądarki w odpowiedzi na kliknięcie odnośnika. Dostępne opcje to: Otwórz w tym oknie, Otwórz w nowym oknie, Otwórz w oknie wyskakującym i Otwórz w oknie modalnym.

394

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Okno z opcji Otwórz w tym oknie jest tym, w którym widoczna jest wyjściowa witryna. Jeśli administrator wybierze tę opcję, użytkownik po kliknięciu odnośnika opuści pierwotną witrynę. Opcja Otwórz w nowym oknie powoduje wyświetlenie dodatkowego okna. Choć odwiedzający zobaczy docelową stronę, do której prowadzi odnośnik, pierwotna witryna pozostanie otwarta w oknie przeglądarki w tle. Opcje Otwórz w oknie wyskakującym i Otwórz w oknie modalnym także powodują wyświetlenie dodatkowego okna, przy czym interfejs przeglądarki jest w nim uproszczony. 

Licznik kliknięć. Jeśli chcesz śledzić liczbę kliknięć odnośników, ustaw wartość tego parametru na Tak. Zebrane dane pojawiają się w menedżerze Zakładki.



Tekst/Ikona/Tylko odnośnik. Tu można określić, jakie elementy mają być widoczne — sam odnośnik, sam tekst czy ikona.



Wybierz ikonę. Jeśli w polu Tekst/Ikona/Tylko odnośnik wybrano opcję Ikona, tu można kliknąć przycisk Wybierz i wskazać ikonę. Można wybrać grafikę z menedżera multimediów lub przesłać ikonę z komputera.



Pływanie obrazka. To pole kombi służy do określania pozycji pierwszej wyświetlanej grafiki.



Pływanie obrazka. To pole kombi służy do określania pozycji dodatkowych obrazków. Jeśli chcesz używać komponentu Zakładki do obsługi wymiany odnośników, możesz poczuć się sfrustrowany. Domyślnie wszystkie odnośniki wprowadzone za pomocą komponentu Zakładki są wyświetlane z wykorzystaniem wartości zapisanej na stałe w atrybucie. Jedynym sposobem na zmianę tej sytuacji jest zmodyfikowanie plików rdzenia. Dlatego odnośniki dodane do komponentu Zakładki nie są indeksowane przez wyszukiwarki. Oznacza to, że potencjalni partnerzy prawdopodobnie nie zgodzą się na wymianę odnośników, ponieważ odsyłacze umieszczone w Twojej witrynie nie poprawią pozycji partnerów w wyszukiwarkach. Aby rozwiązać problem, trzeba albo całkowicie zrezygnować z komponentu Zakładki i tworzyć strony z odnośnikami przy użyciu artykułów, albo wykorzystać niezależne rozszerzenie do zarządzania odnośnikami.

Zakładka Kategoria kontroluje układ strony z jedną kategorią odnośników. Znajdują się tu następujące opcje: 

Układ prezentacji. Opcje z tego pola kombi pozwalają określić układ odnośników wyświetlanych na jej stronie.



Tytuł kategorii. Umożliwia ukrycie lub wyświetlenie tytułu kategorii na jej stronie.



Opis kategorii. Umożliwia ukrycie lub wyświetlenie opisu kategorii na jej stronie.



Ilustracja kategorii. Umożliwia ukrycie lub wyświetlenie grafiki kategorii na jej stronie.



Poziomów podkategorii. Tu można ustawić liczbę wyświetlanych poziomów podkategorii.



Kategorie bez pozycji. Umożliwia ukrycie lub wyświetlenie pustych kategorii na stronie kategorii.



Pokaż opisy podkategorii. Umożliwia ukrycie lub wyświetlenie opisów podkategorii.

Rozdział 16.  Korzystanie z komponentu Zakładki 

395

Zakładek w kategorii. Umożliwia ukrycie lub wyświetlenie liczby odnośników w kategorii na jej stronie.

Zakładka Kategorie określa układ stron z wieloma kategoriami. Znajdują się tu następujące opcje: 

Pokaż opis nadrzędnej kategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć opis kategorii nadrzędnej.



Poziomów podkategorii. Tu można określić, ile poziomów podkategorii ma być widocznych na stronie.



Kategorie bez pozycji. Pozwala wyświetlić lub ukryć puste kategorie.



Pokaż opisy podkategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć opisy podkategorii.



Zakładek w kategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć liczbę odnośników w każdej kategorii.

Ustawienia z zakładki Opcje listy pozycji dotyczą wyglądu strony z listą elementów. Znajdują się tu następujące opcje: 

Ogranicznik liczby. Pozwala wyświetlić lub ukryć pole kombi do określania liczby pozycji.



Nagłówki tabeli. Pozwala wyświetlić lub ukryć nagłówki tabeli wyświetlanej w układzie listy.



Opisy zakładek. Pozwala wyświetlić lub ukryć opisy odnośników (jeśli są dostępne).



Odsłony. Pozwala wyświetlić lub ukryć liczbę kliknięć odnośników.



Podział na strony. Pozwala wyświetlić lub ukryć kontrolki paginacji.



Paginacja. Pozwala wyświetlić lub ukryć łączną liczbę stron w kontrolkach paginacji. Ma znaczenie tylko wtedy, gdy wartość opcji Podział na strony to Pokaż.

W zakładce Integracja znajduje się tylko jedna opcja, Łącze modułu Kolporter. Pozwala ona określić, czy na stronach generowanych przez komponent Zakładki dostępny ma być odnośnik do kanału RSS. Zakładka Uprawnienia działa tak samo jak inne zakładki uprawnień w menedżerze Konfiguracja globalna. Pozwala określić, jakie funkcje komponentu Zakładki są dostępne dla poszczególnych grup użytkowników. Omówienie związku uprawnień z grupami użytkowników znajdziesz w rozdziale 10.

Po ustawieniu odpowiednich parametrów należy kliknąć przycisk Zapisz w lewej górnej części okna, aby zachować zmiany, lub kliknąć przycisk Anuluj w celu zamknięcia okna z parametrami bez zapisywania modyfikacji.

396

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Zarządzanie odnośnikami Odnośniki można dodawać do witryny za pomocą menedżera Zakładki. Narzędzie to zapewnia pojedyncze miejsce, w którym można wyświetlić wszystkie odnośniki z witryny i zarządzać nimi. Za pomocą tego menedżera można grupować odnośniki w kategoriach i podkategoriach, ustawiać opcje publikacji, zmieniać opcje konfiguracyjne związane z wyglądem odnośników, a także określać, jak system ma reagować na kliknięcie odnośnika. Jeśli chcesz udostępniać w witrynie dużą liczbę odnośników, menedżer Zakładki znacznie ułatwi Ci ich śledzenie oraz zarządzanie ich publikacją. Z tego podrozdziału dowiesz się, jak dodawać odnośniki i jak zarządzać nimi, gdy znajdują się już w systemie. W dalszej części podrozdziału pokrótce przedstawiono opcje publikacji. Następnie omówiono zarządzanie kategoriami (ich stosowanie jest opcjonalne).

Dodawanie nowych odnośników Administratorzy mogą w dowolnym momencie dodać z poziomu zaplecza nowe odnośniki do komponentu Zakładki. Najpierw trzeba się upewnić, że znany jest prawidłowy adres URL. Odnośniki dodaje się do systemu za pomocą menedżera Zakładki, dlatego należy go uruchomić i kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi. W przeglądarce otworzy się okno dialogowe Zakładki: Adres, przedstawione na rysunku 16.3. Pasek narzędzi w górnej części okna dialogowego Zakładki: Adres zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Zapisz. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy.



Zapisz i zamknij. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy i zamknięcie okna dialogowego Zakładki: Adres.



Zapisz i nowy. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy, zamknięcie bieżącego okna dialogowego Zakładki: Adres i otwarcie nowego okna tego typu.



Anuluj. Ta ikona pozwala anulować zmiany i wyjść z okna dialogowego Zakładki: Adres.



Pomoc. Pozwala wyświetlić pliki pomocy związane z aktywnym ekranem.

Obszar roboczy Zakładki: Adres obejmuje cztery zakładki: 

Nowa zakładka. Jest to podstawowa zakładka. Obejmuje większość wymaganych pól związanych z tworzeniem odnośników.



Opcje publikacji. Ta zakładka zawiera pola na alias autora oraz daty rozpoczęcia i zakończenia publikacji. Znajdują się tu też opcje dotyczące wyświetlania odnośników i ich przechowywania w pamięci podręcznej.



Opcje wyglądu. Ta zakładka pozwala określić, jak system ma reagować na kliknięcie odnośnika przez użytkowników.



Opcje metadanych. Ta zakładka nie ma zastosowania dla odnośników.

Rozdział 16.  Korzystanie z komponentu Zakładki

397

Rysunek 16.3. Okno dialogowe Zakładki: Adres

W obszarze Nowa zakładka znajdują się następujące pola: 

Tytuł. To pole służy do określania nazw odnośników. Jest ono wymagane.



URL. Tu należy wpisać źródłowy adres URL powiązany z odnośnikiem. Pole to jest wymagane. Warto zauważyć, że zwykle adres powinien rozpoczynać się od członu http://.



Kategoria. Za pomocą tego pola kombi można przypisać odnośnik do kategorii. Pole to jest wymagane.



Porządek. Pozwala określić położenie odnośnika. Nie można zmienić wartości tej kontrolki dla nowych odnośników. Nowe elementy są domyślnie umieszczane na końcu listy. Po dodaniu odnośnika można zmienić jej pozycję albo za pomocą menedżera Zakładki, albo w czasie edycji danego odnośnika.



Opis. W tym polu można wpisać krótki opis tekstowy wyświetlany użytkownikom pod odnośnikiem.

398

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Obrazki. Wykorzystaj pola z tej sekcji, jeśli chcesz, aby na stronach z odnośnikami pojawiały się ilustracje.

W zakładce Opcje publikacji znajdują się opcjonalne kontrolki dotyczące informacji powiązanych z odnośnikami na stronie i dat publikacji: 

Alias. Tu można podać wewnętrzny identyfikator odnośnika. Alias jest czasem wykorzystywany do tworzenia adresów URL przyjaznych dla przeglądarek. Można określić wartość tego pola, jednak należy pamiętać, że przyjmuje ono tylko małe litery (odstępy są niedozwolone). Jeśli administrator nie poda aliasu, system automatycznie utworzy go na podstawie nazwy elementu.



ID. Wartość ta jest tworzona automatycznie przez system do użytku wewnętrznego.



Utworzone przez. Tu można określić autora odnośnika. W tym celu należy kliknąć widoczny pod polem odnośnik Wybierz użytkownika.



Inna nazwa autora. Tu można wpisać alias nazwy autora odnośnika. Podana tu wartość jest wyświetlana zamiast nazwy użytkownika.



Data utworzenia. Pole to jest automatycznie zapełniane przez system i wyświetla datę oraz czas utworzenia odnośnika.



Rozpocznij publikowanie. Pole to jest opcjonalne. Pozwala określić konkretną datę rozpoczęcia publikowania odnośnika. Jeśli pole to jest puste, system przyjmuje, że publikowanie ma się rozpocząć natychmiast.



Zakończ publikowanie. Pole to jest opcjonalne. Pozwala określić konkretną datę zakończenia publikowania odnośnika. Jeśli pole to jest puste, system przyjmuje, że kanał ma być publikowany bez ograniczeń czasowych.



Rewizja. To pole wyświetla informację o tym, ile razy poprawiano odnośnik. System automatycznie generuje tę wartość.



Poprawiane przez. To pole wyświetla nazwę użytkownika, który jako ostatni modyfikował odnośnik. System automatycznie generuje informacje widoczne w tym polu.



Data zmiany. To pole wyświetla datę ostatniej modyfikacji odnośnika. System automatycznie generuje informacje widoczne w tym polu.

Ustawienia z zakładki Opcje wyglądu określają, jak system ma reagować na kliknięcie odnośnika. Znajdują się tu następujące pola: 

Otwórz. Należy wybrać wartość z pola kombinowanego, aby określić docelową lokalizację dla zasobu o adresie URL powiązanym z odnośnikiem. Zapewnia to kontrolę nad działaniem przeglądarki w odpowiedzi na kliknięcie odnośnika. Dostępne opcje to: Otwórz w tym oknie, Otwórz w nowym oknie, Otwórz w oknie wyskakującym i Otwórz w oknie modalnym.



Szerokość. Jeśli w polu Otwórz zaznaczona jest wartość Otwórz w oknie wyskakującym lub Otwórz w oknie modalnym, tu można określić szerokość wyświetlanego okna. Należy podać liczbę całkowitą. Określa ona szerokość okna w pikselach.

Rozdział 16.  Korzystanie z komponentu Zakładki

399



Wysokość. Jeśli w polu Otwórz zaznaczona jest wartość Otwórz w oknie wyskakującym lub Otwórz w oknie modalnym, tu można określić wysokość wyświetlanego okna. Należy podać liczbę całkowitą. Określa ona wysokość okna w pikselach.



Liczba kliknięć. Tu można określić, czy system ma zliczać kliknięcia odnośnika przez użytkowników.

Jak wcześniej wspomniano, zakładka Opcje metadanych nie ma zastosowania dla pojedynczego odnośnika. Ponieważ nie ma typu pozycji menu prowadzącego bezpośrednio do strony z jednym odnośnikiem z komponentu Zakładki, nie istnieje strona z metadanymi. Dlatego w trakcie tworzenia lub edytowania odnośnika można pominąć tę zakładkę. Obszar roboczy odnośników (podobnie jak obszar roboczy artykułów) obejmuje po prawej stronie kolumnę z nagłówkiem Szczegóły. Zapewnia ona szybki dostęp do często wykonywanych zadań związanych z odnośnikami. Umożliwia publikowanie, ustawianie poziomu dostępu i określanie języka.

Aby dodać nowy odnośnik w komponencie Zakładki, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Wybrać opcję Zakładki z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Zakładki. 3. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi w górnej części menedżera Zakładki. Otworzy się okno dialogowe Zakładki: Adres widoczne na rysunku 16.3. 4. W polu Tytuł wpisać nazwę odnośnika. Jest to wymagane pole. 5. W polu URL wpisać adres źródłowy odnośnika. Zwykle rozpoczyna się on od członu http://. Pole to jest wymagane. 6. W razie potrzeby określić wartość dodatkowych ustawień (wszystkie pozostałe pola są opcjonalne). 7. Kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi, aby zachować nowy odnośnik. Po dodaniu odnośników do systemu za pomocą menedżera Zakładki trzeba jeszcze ustalić, jak wyświetlić je w witrynie. Zapisanie odnośników w omawianym menedżerze nie powoduje automatycznego udostępnienia ich w serwisie. Rozwiązanie polega na utworzeniu nowej pozycji menu prowadzącej do jednej z kategorii odnośników. Pozwala to wyświetlać kategorie odnośników w taki sposób jak elementy treści witryny. Warto zauważyć, że nie trzeba umieszczać odnośników w konkretnej kategorii, aby utworzyć pozycję menu. W kontekście tworzenia pozycji menu system traktuje grupę Uncategorised (nieprzypisane) jak kategorię. Różne układy stron umożliwiające wyświetlanie odnośników w witrynie omówiono w rozdziale 8.

Edytowanie odnośników Istniejące odnośniki można edytować za pomocą menedżera Zakładki. Aby zmodyfikować odnośnik, należy albo kliknąć jego nazwę w omawianym menedżerze, albo zaznaczyć odnośnik, a następnie kliknąć ikonę Dostosuj na pasku narzędzi tego menedżera. Niezależnie

400

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

od zastosowanej techniki system otworzy okno dialogowe Zakładki: Adres. Okno to jest identyczne z oknem dialogowym służącym do tworzenia odnośników. Ma te same pola i obowiązują w nim te same wymogi, co w oknie omówionym w poprzednim punkcie. Aby wprowadzić zmiany w odnośniku, wystarczy zmodyfikować wybrane pola w oknie dialogowym Zakładki: Adres, a następnie kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Wszystkie modyfikacje zostaną natychmiast zastosowane. Przycisk Wsadowe z paska narzędzi udostępnia różne operacje i pozwala przyspieszyć modyfikowanie kilku odnośników. Wystarczy zaznaczyć jeden lub kilka odnośników i kliknąć przycisk Wsadowe. W oknie dialogowym, które się pojawi, można w jednym kroku zmienić poziom dostępu lub język wszystkich wybranych odnośników. Funkcja przetwarzania wsadowego umożliwia też kopiowanie odnośników i przenoszenie ich między kategoriami.

Archiwizowanie odnośników Jeśli nie chcesz używać odnośnika w witrynie, nie musisz go kasować. Możesz przenieść go do archiwum. Zarchiwizowane odnośniki nie są wyświetlane we frontonie witryny. Archiwum jest przydatne, ponieważ pozwala zakończyć publikowanie elementów bez konieczności ich kasowania i bez zaśmiecania menedżera Zakładki nieaktywnymi pozycjami. Archiwizacja powoduje ukrycie odnośnika zarówno we frontonie, jak i na zapleczu. Odnośnik pozostaje jednak dostępny dla administratorów, którzy mogą przefiltrować listę pozycji w menedżerze Zakładki, aby wyświetlić tylko elementy przeniesione do archiwum. Aby zarchiwizować odnośnik, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Zakładki z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Zakładki. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok odnośników przeznaczonych do zarchiwizowania. 4. Kliknąć przycisk Archiwizuj na pasku narzędzi. System natychmiast przeniesie wybrane odnośniki do archiwum. Odnośniki przeniesione do archiwum można przywrócić, zmieniając ich status na Opublikowany lub Nieopublikowany. Aby przywrócić odnośnik z archiwum, należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Zakładki z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Zakładki. 3. Zmienić wartość w filtrze Wybierz status na Zarchiwizowano. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok odnośników, które system ma przywrócić z archiwum. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System natychmiast przywróci wybrane odnośniki.

Rozdział 16.  Korzystanie z komponentu Zakładki

401

Usuwanie odnośnika Usuwanie odnośników w systemie Joomla! to proces dwuetapowy. Pierwszy krok polega na przeniesieniu odnośnika do kosza, gdzie dane znajdują się do czasu wykonania drugiego kroku — trwałego usunięcia odnośnika. Dane przechowywane w koszu do czasu ich usunięcia można przywrócić w dowolnej chwili. Zawartość kosza można wyświetlić w każdym momencie. W tym celu należy wybrać opcję Wyrzucono do Kosza w filtrze Wybierz status w menedżerze Zakładki. Odnośniki umieszczone w koszu są w nim przechowywane bezterminowo. Administrator może przywrócić lub usunąć dany odnośnik. Przywrócone dane są przenoszone z powrotem do pierwotnej lokalizacji, natomiast usunięte odnośniki są trwale kasowane z systemu, po czym nie można ich przywrócić. Choć odnośniki można bezterminowo przechowywać w koszu, narzędzie to w istotny sposób różni się od archiwum. Nie należy mylić tych mechanizmów.

Aby przenieść odnośnik do kosza, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Wybrać opcję Zakładki z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Zakładki. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok odnośników, które system ma przenieść do kosza. 4. Kliknąć przycisk Kosz na pasku narzędzi. System przeniesie wybrane odnośniki do kosza. System natychmiast zaprzestaje publikowania odnośników przeniesionych do kosza i nie udostępnia ich odwiedzającym.

Przywracanie odnośników z kosza Odnośniki przeniesione do kosza są w nim przechowywane bezterminowo do czasu podjęcia dalszych kroków przez administratora. Każdy odnośnik można przywrócić w dowolnym czasie. Proces przywracania danych jest prosty, a jego efekty pojawiają się natychmiast — odnośnik zostaje przeniesiony z kosza w miejsce, w którym znajdował się przed usunięciem. Aby przywrócić odnośnik z kosza, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Zakładki z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Zakładki. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System odświeży listę odnośników i wyświetli tylko dane wyrzucone do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok odnośników przeznaczonych do przywrócenia. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System usunie zaznaczone odnośniki z kosza i przywróci je w poprzedniej lokalizacji.

402

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Aby przywrócić odnośnik, można też umieścić kursor nad jego nazwą, kliknąć strzałkę, która się pojawi, i wybrać opcję Wyjmij z Kosza w wyświetlonym menu.

Trwałe usuwanie odnośników Odnośniki przechowywane w koszu można wykasować z systemu przez opróżnienie kosza. Wykonanie tej operacji powoduje trwałe wykasowanie danego elementu z systemu — nie można później go przywrócić. Aby trwale usunąć odnośnik z kosza, należy wykonać poniższe kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Zakładki z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Zakładki. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System odświeży listę kanałów i wyświetli tylko pozycje wyrzucone do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok odnośników przeznaczonych do usunięcia. 5. Kliknąć ikonę Opróżnij na pasku narzędzi. System natychmiast usunie zaznaczone odnośniki. Usunięcie odnośnika jest trwałe i nieodwracalne. Ponadto nie pojawia się przy tym okno dialogowe z potwierdzeniem — kliknięcie ikony Opróżnij powoduje natychmiastowe skasowanie odnośnika.

Zarządzanie kategoriami odnośników Kategorie są tworzone przez administratorów w celu grupowania odnośników. Można utworzyć wiele kategorii i uporządkować je w hierarchię z elementami nadrzędnymi oraz podrzędnymi. Wprawdzie kategorie nie są niezbędne (odnośniki mogą pozostać nieprzypisane do żadnej z nich), lecz są pomocne, gdy liczba odnośników jest duża lub administrator chce zachować różne możliwości ich wyświetlania. System Joomla! udostępnia typy pozycji menu pozwalające tworzyć odsyłacze, które prowadzą bezpośrednio do kategorii odnośników. Jeśli zainstalowałeś przykładowe dane, możesz zobaczyć, jak technika ta działa w praktyce. Z tego podrozdziału dowiesz się, jak tworzyć kategorie odnośników i nimi zarządzać. Jeśli wiesz już, jak zarządzać kategoriami w innych obszarach systemu Joomla!, ucieszy Cię wiadomość, że system ten jest bardzo spójny, a funkcje związane z kategoriami działają w bardzo podobny sposób w całej witrynie.

Do zarządzania kategoriami odnośników służy menedżer Kategorie: Zakładki. Aby go otworzyć, należy wybrać opcję Kategorie w podmenu Zakładki z menu Komponenty z głównego paska nawigacji systemu administracyjnego lub kliknąć odnośnik Kategorie w lewej kolumnie menedżera Zakładki. Menedżer Kategorie: Zakładki z wczytanymi przykładowymi danymi przedstawiono na rysunku 16.4.

Rozdział 16.  Korzystanie z komponentu Zakładki

403

Rysunek 16.4. Menedżer Kategorie: Zakładki

Pasek narzędzi w górnej części menedżera Kategorie: Zakładki zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Utwórz. Kliknięcie tej ikony pozwala dodać nową kategorię odnośników.



Zmień. Można zaznaczyć kategorię na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zmodyfikować szczegóły dotyczące danej kategorii.



Opublikuj. Można zaznaczyć jedną lub kilka kategorii na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je opublikować. Opublikowane kategorie są wyświetlane we frontonie witryny.



Wycofaj. Można zaznaczyć jedną lub kilka kategorii na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zakończyć ich publikowanie. Wycofane kategorie są ukrywane we frontonie witryny.



Archiwizuj. Można zaznaczyć na liście jedną lub kilka kategorii odnośników, a następnie przenieść je do archiwum, klikając tę ikonę.



Odblokuj. Można zaznaczyć na liście jedną lub kilka kategorii odnośników, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zamknąć obszar roboczy do edycji kategorii i tym samym je odblokować.



Kosz. Można zaznaczyć jedną lub kilka kategorii na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je usunąć.



Wsadowe. Można zaznaczyć kilka kategorii, a następnie kliknąć ten przycisk, aby wykonać na wybranych kategoriach operacje wsadowe. Okno dialogowe, które się wtedy pojawia, pozwala zmodyfikować grupę kategorii w jednej prostej operacji.



Przebuduj. Wybierz tę opcję, gdy występują problemy z kategoriami odnośników. Kliknięcie tego przycisku powoduje przebudowanie przez system tabel kategorii odnośników w bazie danych. Zwykle narzędzie to nie jest potrzebne. Nie należy go nadużywać.

404

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Opcje. Kliknięcie tej ikony powoduje otwarcie menedżera Opcje komponentu Zakładki, gdzie można skonfigurować parametry dotyczące menedżera Zakładki.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy powiązanych z aktywnym ekranem.

Pod paskiem narzędzi w lewej kolumnie znajdują się dwa odnośniki tekstowe. Łącze Zakładki służy do wyświetlania menedżera Zakładki: Adresy, natomiast łącze Kategorie prowadzi do menedżera Kategorie: Zakładki. Pod dwoma wspomnianymi odnośnikami, a nad listą odnośników znajdują się cztery narzędzia do sortowania pomocne przy zarządzaniu długimi listami kategorii: 

Maks. poziomów. Opcje w tym polu kombi pozwalają kontrolować liczbę poziomów wyświetlanych kategorii. Jeśli hierarchia witryny jest skomplikowana, opcja ta pozwala znacznie uprościć widok listy kategorii w menedżerze Kategorie: Doniesienia. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Maks. poziomów).



Wybierz status. Umożliwia filtrowanie i wyświetlanie kategorii na podstawie tego, czy są obecnie opublikowane, wycofane, zarchiwizowane lub przeniesione do kosza. Umożliwia to łatwe zidentyfikowanie wszystkich kategorii aktywnych obecnie w witrynie. Aby usunąć efekty działania filtra, należy przywrócić wartość domyślną w polu kombi (Wybierz status).



Poziom dostępu. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować kategorie na podstawie poziomu dostępu. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Poziom dostępu).



Wybierz język. To pole kombi pozwala filtrować kategorie na podstawie języka. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz język).

Pod paskiem narzędzi, a nad listą kategorii znajdują się cztery narzędzia do sortowania i wyszukiwania. Pomagają one w zarządzaniu długimi listami kategorii. 

Należy wpisać w polu Szukaj słowo lub wyrażenie, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka wtedy listę kategorii pod kątem zapytania i wyświetli wyniki. Aby wyczyścić ekran i przywrócić pełną listę, należy kliknąć przycisk z ikoną krzyżyka (X).



Pole kombi na prawo od pola Szukaj pozwala określić kolumnę, na podstawie której dane mają być sortowane. Dane można też posortować według dowolnej kolumny, klikając jej nagłówek.



Pole kombi ze słowem Rosnąco pozwala określić, czy kategorie mają pojawiać się w porządku rosnącym czy malejącym.



Pole kombi widoczne w prawej części ekranu wyznacza liczbę kategorii widocznych na stronie. Aby zmodyfikować wartość domyślną, zmień ustawienie parametru Pozycji w wykazach w menedżerze Konfiguracja globalna.

Rozdział 16.  Korzystanie z komponentu Zakładki

405

Główny obszar z treścią ekranu obejmuje listę wszystkich kategorii odnośników z danej witryny systemu Joomla!. Widoczne są tu następujące kolumny: 

Kolejność (pionowa strzałka o dwóch grotach). Kliknij strzałkę, aby zmienić sposób sortowania. Możesz też kliknąć ikonę z trzema kropkami widoczną na lewo od nazwy kategorii, a następnie przeciągnąć kategorię, aby zmienić jej pozycję w menedżerze.



Pole wyboru (bez etykiety). Można kliknąć pole wyboru, aby zaznaczyć kategorię. Jest to potrzebne w celu zastosowania niektórych spośród wymienionych wcześniej opcji z paska narzędzi.



Status. Zielony „ptaszek” w tej kolumnie oznacza, że dana kategoria jest opublikowana. Jeżeli nie jest ona opublikowana, w polu tym pojawia się czerwony znak X.



Tytuł. To pole wyświetla pełną nazwę kategorii. Należy ją kliknąć, aby przystąpić do edycji szczegółów dotyczących danej kategorii.



Dostęp. Określa poziom dostępu przypisany do kategorii.



Język. W tej kolumnie określony jest język ustawiony dla danej kategorii.



ID. Numer identyfikacyjny wygenerowany przez system.

Tworzenie nowych kategorii Kategorie można tworzyć w menedżerze Kategorie: Zakładki przez kliknięcie ikony Utwórz na pasku narzędzi. Dane kategorii można wpisać w oknie dialogowym do tworzenia kategorii (Kategorie: Utwórz Zakładki kategorię), widocznym na rysunku 16.5. Rysunek 16.5. Okno dialogowe do tworzenia kategorii odnośników

406

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Pasek narzędzi w górnej części okna dialogowego do tworzenia kategorii odnośników zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Zapisz. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy.



Zapisz i zamknij. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy i wyjście z okna dialogowego do tworzenia kategorii odnośników.



Zapisz i nowy. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie efektów pracy, zamknięcie bieżącego okna do tworzenia kategorii odnośników i otwarcie nowego okna tego typu.



Anuluj. Powoduje anulowanie zmian i wyjście z okna dialogowego do tworzenia kategorii odnośników.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

W górnej części omawianego obszaru roboczego znajdują się cztery zakładki. Zapewniają one dostęp do dodatkowych funkcji związanych z kategoriami. Oto te zakładki: 

Szczegóły kategorii. Jest to główna zakładka przeznaczona do tworzenia nowych kategorii. Pola z tej zakładki opisano na liście punktowanej w dalszej części rozdziału.



Opcje. Ta zakładka umożliwia ustawienie innego układu dla strony wejściowej kategorii we frontonie witryny, powiązanie kategorii z ilustracją i dodawanie uwag dla administratorów.



Opcje metadanych. Pola z tej strony pozwalają zmienić dla strony wybranej kategorii globalne ustawienia metadanych.



Prawa dostępu do kategorii (uprawnienia). Ta zakładka umożliwia wyświetlanie i modyfikowanie uprawnień dotyczących kategorii. Uprawnienia standardowo oparte są na ustawieniach z menedżera Konfiguracja globalna, jednak można zmienić je w tym miejscu.

Zakładka Szczegóły kategorii w oknie do tworzenia kategorii odnośników obejmuje następujące pola: 

Tytuł. Tu należy wpisać tytuł kategorii. Jest to jedyne wymagane pole.



Alias. Jest to wewnętrznie stosowana etykieta kategorii. Jeśli pole to pozostanie puste, system automatycznie użyje jako aliasu tytułu z odstępami przekształconymi na myślniki. Warto zauważyć, że w polu tym można wpisywać tylko małe litery (odstępy są niedozwolone).



Opis. Jest to opcjonalne pole, w którym można umieścić opis kategorii odnośników. Jeśli kategoria jest wyświetlana we frontonie witryny, opis pojawia się na stronie.

W zakładce Opcje w obszarze roboczym do tworzenia kategorii odnośników znajdują się następujące pola: 

Alternatywny układ. Jeśli szablon udostępnia różne układy, można wybrać jeden z nich w tym polu kombi. W przeciwnym razie system zastosuje układ domyślny.

Rozdział 16.  Korzystanie z komponentu Zakładki

407



Ilustracja opisu. Jeśli chcesz powiązać grafikę z kategorią, kliknij przycisk Wybierz i wybierz rysunek z biblioteki multimediów lub prześlij własną ilustrację. Gdy kategoria jest wyświetlana we frontonie witryny, grafika pojawia się na stronie.



Uwaga. Jest to opcjonalne pole przeznaczone dla administratorów.

W zakładce Opcje metadanych można zmienić globalne metadane ustawione dla strony kategorii. Znajdują się tu następujące pola: 

Opis – streszczenie. W tym polu tekstowym należy umieścić informacje, które mają pojawić się w polu opisu w metadanych kategorii.



Słowa kluczowe. W tym polu tekstowym należy zapisać wszystkie słowa kluczowe, które mają pojawić się w polu słów kluczowych w metadanych kategorii. Poszczególne słowa kluczowe należy rozdzielić przecinkami.



Autor. Tu należy wpisać informacje, które mają pojawiać się w polu autora w metadanych kategorii.



Wyszukiwarki. Wybierz jedną z opcji w tym polu kombi, aby poinformować roboty wyszukiwarek, jak mają obsługiwać witrynę: 

Indeksuj strony i indeksuj wskazywane przez odsyłacze. Jeśli chcesz, aby roboty indeksowały wszystkie strony witryny i podążały za odsyłaczami, wybierz tę opcję. Dla większości właścicieli witryn, którzy są zainteresowani generowaniem ruchu przy użyciu wyszukiwarek, jest to najlepsza opcja.



Nie indeksuj stron, ale indeksuj wskazywane przez odsyłacze. Wybierz tę opcję, jeśli chcesz, aby roboty podążały za odsyłaczami, ale nie indeksowały stron.



Indeksuj, nie indeksuj wskazywanych przez odsyłacze. Wybierz tę opcję, jeśli chcesz, aby roboty indeksowały strony, ale nie podążały za odsyłaczami.



Nie indeksuj, nie indeksuj wskazywanych przez odsyłacze. Jeśli chcesz całkowicie zablokować roboty i sprawić, aby strony witryny nie pojawiały się w wynikach wyszukiwania, wybierz tę opcję.

W zakładce Prawa dostępu do kategorii (uprawnienia) można ustawić uprawnienia do danej kategorii. Ustawienia z tej zakładki są ważniejsze od uprawnień globalnych. Aby utworzyć nową kategorię, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Zakładki w menu Komponenty. W przeglądarce pojawi się menedżer Kategorie: Zakładki. 3. Kliknąć ikonę Utwórz na pasku narzędzi w górnej części menedżera Kategorie: Zakładki. Pojawi się obszar roboczy do tworzenia kategorii (zobacz rysunek 16.5). 4. W polu Tytuł wpisać nazwę kategorii. Jest to jedyne wymagane pole. 5. W razie potrzeby określić dodatkowe informacje lub opcjonalne ustawienia. 6. Kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Gdy wiesz już, jak tworzyć nowe kategorie, pora zapoznać się ze sposobami ich edytowania, archiwizowania i usuwania.

408

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Edytowanie kategorii Istniejące kategorie odnośników można edytować za pomocą menedżera Kategorie: Zakładki. Aby zmodyfikować kategorię, należy zastosować jedną z następujących metod: kliknąć nazwę kategorii w menedżerze Kategorie: Zakładki lub zaznaczyć daną kategorię na liście, a następnie kliknąć ikonę Dostosuj na pasku narzędzi tego menedżera. Niezależnie od użytej techniki system otworzy okno dialogowe do edycji kategorii (Kategoria: Dostosuj kategorię Zakładki). Okno dialogowe do edycji kategorii jest identyczne z oknem dialogowym do ich tworzenia. Ma te same pola i obowiązują w nim te same wymogi, co w oknie omówionym w poprzednim punkcie. Aby wprowadzić zmiany w kategorii, wystarczy zmodyfikować wybrane ustawienia w oknie dialogowym do edycji kategorii, a następnie kliknąć ikonę Zapisz. Wszystkie modyfikacje zostaną natychmiast zastosowane. Przycisk Wsadowe z paska narzędzi udostępnia różne operacje i pozwala przyspieszyć modyfikowanie kilku kategorii. Wystarczy zaznaczyć jedną lub kilka kategorii i kliknąć przycisk Wsadowe. W oknie dialogowym, które się pojawi, można zmienić poziom dostępu lub język wszystkich wybranych kategorii. Funkcja przetwarzania wsadowego umożliwia też przenoszenie i kopiowanie kategorii.

Archiwizowanie kategorii Jeśli nie chcesz używać kategorii w witrynie, nie musisz ich kasować. Możesz przenieść je do archiwum. Zarchiwizowane kategorie domyślnie nie są wyświetlane we frontonie witryny. Aby zarchiwizować kategorię, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Zakładki z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie: Zakładki. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii przeznaczonych do zarchiwizowania. 4. Kliknąć przycisk Archiwizuj na pasku narzędzi. System natychmiast przeniesie wybrane kategorie do archiwum. Archiwizacja kategorii nie ma wpływu na powiązane z nią odnośniki. Jeśli chcesz zarchiwizować odnośniki, musisz zrobić to w odrębnym kroku.

Kategorie przeniesione do archiwum można przywrócić, zmieniając ich status na Opublikowany lub Nieopublikowany. Aby przywrócić kategorię z archiwum, należy wykonać następujące czynności: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Zakładki z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie: Zakładki.

Rozdział 16.  Korzystanie z komponentu Zakładki

409

3. Zmienić wartość w filtrze Wybierz status na Zarchiwizowano. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii, które system ma przywrócić z archiwum. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System natychmiast przywróci wybrane kategorie.

Usuwanie kategorii Usuwanie kategorii w systemie Joomla! to proces dwuetapowy. Pierwszy krok polega na przeniesieniu kategorii do kosza, gdzie dane znajdują się do czasu wykonania drugiego kroku — trwałego usunięcia kategorii. Dane przechowywane w koszu do czasu ich usunięcia można w każdej chwili przywrócić. Zawartość kosza można wyświetlić w dowolnym momencie. W tym celu należy wybrać opcję Wyrzucono do Kosza w filtrze Wybierz status w menedżerze Kategorie: Zakładki. Kategorie umieszczone w koszu są w nim przechowywane bezterminowo. Administrator może przywrócić lub usunąć daną kategorię. Przywrócone dane są przenoszone z powrotem do pierwotnej lokalizacji, natomiast usunięte kategorie są trwale kasowane z systemu, po czym nie można ich przywrócić. Choć kategorie można bezterminowo przechowywać w koszu, narzędzie to w istotny sposób różni się od archiwum. Nie należy mylić tych mechanizmów.

Aby przenieść kategorię do kosza, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Zakładki z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie: Zakładki. 3. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii, które system ma przenieść do kosza. 4. Kliknąć przycisk Kosz na pasku narzędzi. System przeniesie wybrane kategorie do kosza. Przywracanie kategorii z kosza Kategorie przeniesione do kosza są w nim przechowywane bezterminowo do czasu podjęcia dalszych kroków przez administratora. Każdą kategorię można przywrócić w dowolnym czasie. Proces przywracania danych jest prosty, a jego efekty pojawiają się natychmiast — kategoria zostaje przeniesiona z kosza w miejsce, w którym znajdowała się przed usunięciem. Aby przywrócić kategorię z kosza, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Zakładki z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie: Zakładki. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System odświeży listę kategorii i wyświetli tylko dane wyrzucone do kosza.

410

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

4. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii przeznaczonych do przywrócenia. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System usunie zaznaczone kategorie z kosza i przywróci je w poprzedniej lokalizacji. Aby przywrócić kategorię, można też umieścić kursor nad jej nazwą, kliknąć strzałkę, która się pojawi, i wybrać opcję Wyjmij z Kosza w wyświetlonym menu.

Trwałe usuwanie kategorii Kategorie przechowywane w koszu można wykasować z systemu przez opróżnienie kosza. Wykonanie tej operacji powoduje trwałe wykasowanie danego elementu z systemu — nie można go później przywrócić. Aby trwale usunąć kategorię z kosza, należy wykonać poniższe kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Kategorie z podmenu Zakładki z menu Komponenty. W przeglądarce otworzy się menedżer Kategorie: Zakładki. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok kategorii przeznaczonych do usunięcia. 5. Kliknąć ikonę Opróżnij na pasku narzędzi. System natychmiast usunie zaznaczone kategorie. Usunięcie kategorii odnośników jest trwałe i nieodwracalne. Ponadto nie pojawia się przy tym okno dialogowe z potwierdzeniem — kliknięcie ikony Opróżnij powoduje natychmiastowe skasowanie kategorii! Kategorii nie można jednak usunąć, jeśli przypisane są do niej odnośniki. Aby skasować daną kategorię, powiązane z nią odnośniki trzeba najpierw usunąć lub przenieść do innej kategorii.

Podsumowanie W tym rozdziale omówiono korzystanie z komponentu Zakładki systemu Joomla!. Komponent ten służy do dodawania do witryny odnośników prowadzących do zewnętrznych zasobów. Oto przedstawione zagadnienia: 

Konfigurowanie komponentu Zakładki.



Dodawanie nowych odnośników do witryny.



Zarządzanie odnośnikami.



Tworzenie kategorii w celu grupowania odnośników.



Edytowanie, archiwizowanie i usuwanie odnośników oraz kategorii.

W najbliższym rozdziale opisano moduły witryny dostępne w instalacji systemu Joomla!. W jeszcze następnym przedstawiono moduły zaplecza.

Rozdział 17.

Praca z modułami witryny W tym rozdziale: 

Przegląd menedżera Moduły z systemu Joomla!



Tworzenie, kopiowanie, edytowanie i usuwanie modułów witryny



Omówienie 24 modułów witryny z systemu

W systemie Joomla! moduły służą do wyświetlania materiałów i udostępniania funkcji na stronach poza głównym obszarem z treścią. Moduły wprawdzie można umieszczać w obszarze z treścią, ale zwykle pojawiają się na paskach bocznych, w górnej lub dolnej części układu strony i przy krawędziach głównego obszaru z treścią. Moduły są kluczowym elementem przy projektowaniu atrakcyjnych i poprawnie działających witryn. Służą do wyświetlania treści, ułatwiania nawigowania, wyróżniania informacji i pokazywania reklam. System udostępnia moduły frontonu i zaplecza. Moduły frontonu są nazywane modułami witryny, a moduły zaplecza — modułami administratora. W tym rozdziale przedstawiono menedżer Moduły i wszystkie domyślne moduły witryny z systemu Joomla! 3. Następny rozdział jest poświęcony modułom zaplecza.

Przegląd menedżera Moduły Menedżer Moduły to interfejs służący do kontrolowania licznych dostępnych modułów witryny. System Joomla! obejmuje 24 typów modułów tego rodzaju. Niektóre z nich są ściśle powiązane z komponentami rdzenia i zależne od nich. Inne to samodzielne jednostki. Tworzenie, kopiowanie i usuwanie wszystkich modułów przebiega podobnie. Różnica między nimi leży głównie w dostępnych parametrach. Opanowanie korzystania z parametrów pozwala dostosowywać moduły do swoich potrzeb. Zarządzanie wszystkimi modułami systemu Joomla! odbywa się za pomocą menedżera Moduły. Menedżer ten obejmuje wszystkie moduły systemu, a także zainstalowane moduły niezależnych producentów. Menedżer Moduły udostępnia interfejs, który pozwala szybko przejrzeć wszystkie moduły z systemu, a także wykonać różnorodne związane z nimi zadania.

412

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Można otworzyć poszczególne moduły do edycji, a także dodawać nowe moduły. Można też za pomocą jednego kliknięcia zmienić status publikacji dowolnego modułu, a przetwarzanie wsadowe pozwala przyspieszyć modyfikowanie wielu modułów. W tym podrozdziale znajdziesz wprowadzenie do menedżera Moduły. Aby uruchomić menedżer modułów witryny, należy zalogować się do systemu administracyjnego, a następnie wybrać opcję Moduły z menu Rozszerzenia. W przeglądarce pojawi się menedżer Moduły, widoczny na rysunku 17.1. Rysunek 17.1. Menedżer Moduły. Tu widoczna jest strona z modułami witryny w systemie z zainstalowanymi przykładowymi danymi

Pasek narzędzi w górnej części menedżera Moduły zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Utwórz. Kliknięcie tej ikony pozwala dodać nowy moduł.



Dostosuj. Można zaznaczyć moduł na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zmodyfikować dotyczące go szczegóły.



Skopiuj. Można zaznaczyć moduł, a następnie kliknąć tę ikonę, aby utworzyć jego dokładną kopię.



Opublikuj. Można wybrać z listy jeden lub kilka modułów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je opublikować. Opublikowane moduły są widoczne we frontonie witryny.



Wycofaj. Można wybrać z listy jeden lub kilka modułów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zakończyć ich publikowanie. Wycofane moduły są ukrywane we frontonie witryny.



Odblokuj. Można zaznaczyć na liście jeden lub kilka modułów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zamknąć obszary robocze do ich edycji i tym samym je odblokować.



Kosz. Można wybrać z listy jeden lub kilka modułów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je usunąć.

Rozdział 17.  Praca z modułami witryny

413



Wsadowe. Można zaznaczyć kilka modułów, a następnie kliknąć ten przycisk, aby wykonać na wybranych modułach operacje wsadowe. Okno dialogowe, które się wtedy pojawia, pozwala zmodyfikować grupę modułów w jednej prostej operacji.



Opcje. Kliknięcie tej ikony powoduje otwarcie okna Opcje menedżera modułów, gdzie można skonfigurować uprawnienia dotyczące menedżera Moduły. Uprawnienia do menedżera Moduły ustawia się tak jak w zakładkach uprawnień w menedżerze Konfiguracja globalna. Więcej o ustawianiu uprawnień dowiesz się z rozdziału 10.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

Pod paskiem narzędzi znajdują się dwa odnośniki tekstowe. Łącze Witryna pozwala wyświetlić menedżer modułów witryny, natomiast łącze Zaplecze prowadzi do opisanego w dalszej części książki menedżera modułów administratora. Pod dwoma wspomnianymi odnośnikami, a obok listy modułów znajduje się sześć narzędzi do sortowania i wyszukiwania, pomagających w zarządzaniu długimi listami modułów: 

Witryna. To pole kombi pozwala przełączać się między modułami witryny a modułami zaplecza.



Wybierz status. Umożliwia filtrowanie i wyświetlanie modułów na podstawie tego, czy są obecnie opublikowane, nieopublikowane czy przeniesione do kosza. Umożliwia to łatwe zidentyfikowanie wszystkich modułów aktywnych w danym momencie w witrynie. Aby usunąć efekty działania filtra, należy przywrócić w polu kombi wartość domyślną (Wybierz status).



Wybierz pozycję. Filtruje listę na podstawie pozycji, do której przypisano moduły. Aby wyzerować filtr, należy przywrócić w polu kombi wartość domyślną (Wybierz pozycję).



Wybierz typ. Filtruje listę modułów na podstawie ich typu. Aby wyzerować filtr, należy przywrócić w polu kombi wartość domyślną (Wybierz typ).



Poziom dostępu. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować moduły na podstawie poziomu dostępu. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Poziom dostępu).



Wybierz język. To pole kombi pozwala filtrować moduły na podstawie języka. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz język). Filtry można stosować jednocześnie, aby jeszcze precyzyjniej określić zawartość listy modułów.

Pod paskiem narzędzi, a nad listą modułów znajdują się cztery narzędzia do wyszukiwania i sortowania: 

Należy wpisać w polu Szukaj w tytule modułu słowo lub wyrażenie, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka listę modułów pod kątem zapytania i wyświetli wyniki. Aby wyczyścić ekran i przywrócić pełną listę, należy kliknąć przycisk z ikoną krzyżyka (X).

414

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Pole kombi widoczne na prawo od pola wyszukiwania pozwala określić kolumnę z listy modułów, na podstawie której dane mają być sortowane. Dane można też posortować według dowolnej kolumny, klikając jej nagłówek.



Pole kombi ze słowem Rosnąco pozwala określić, czy moduły mają się pojawiać w porządku rosnącym czy malejącym.



Pole kombi widoczne po prawej stronie wyznacza liczbę modułów widocznych na stronie. Aby zmodyfikować wartość domyślną, zmień ustawienie parametru Pozycji w wykazach w menedżerze Konfiguracja globalna.

Główny obszar z treścią ekranu zawiera listę wszystkich modułów dostępnych w witrynie systemu Joomla!. Znajdują się tu następujące kolumny: 

Kolejność (pionowa strzałka o dwóch grotach). Kliknij strzałki, aby zmienić kolejność sortowania. Możesz też kliknąć ikonę z trzema kropkami widoczną na lewo od nazwy modułu, a następnie przeciągnąć moduł, aby zmienić jego pozycję w menedżerze Moduły.



Pole wyboru (bez etykiety). Kliknięcie pola wyboru pozwala zaznaczyć moduł. Jest to potrzebne, aby zastosować niektóre opcje z paska narzędzi.



Status. Jeżeli moduł jest opublikowany, w kolumnie tej widoczny jest zielony „ptaszek”. W przeciwnym razie pojawia się tu czerwony znak X.



Tytuł. To pole wyświetla pełną nazwę modułu. Należy ją kliknąć, aby przystąpić do edycji szczegółów związanych z danym modułem.



Pozycja. Tu widoczna jest pozycja, do której przypisano moduł. Pojedynczy moduł można przypisać tylko do jednej pozycji.



Typ. Typ danego modułu. Każdy moduł może mieć tylko jeden typ.



Strony. Wskazuje, do których stron przypisano moduł. Jedyne opcje wyświetlane w tym miejscu to Wszystkie (moduł przypisano do wszystkich stron witryny), Brak (modułu nie przypisano do żadnej strony) i Tylko zaznaczone (moduł przypisano tylko do niektórych stron). Ustawienie to można zmienić w czasie edycji modułu.



Dostęp. Tu system wyświetla poziom dostępu ustalony dla modułu.



Język. Pokazuje języki, w których dostępny jest dany moduł.



ID. Numer identyfikacyjny wygenerowany przez system.

Gdy wiesz już, jakie informacje są dostępne w menedżerze Moduły i jakie przyciski pozwalają uzyskać dostęp do najważniejszych funkcji, pora przejść do tworzenia nowych modułów.

Tworzenie nowych modułów Do tworzenia nowych modułów służy menedżer Moduły. Tworzenie nowych modułów to alternatywa do edytowania lub kopiowania ich istniejących egzemplarzy. Jeśli zainstalowałeś przykładowe dane, możesz wykorzystać gotowe moduły, zamiast zaczynać pracę od początku. Niezależnie od wybranej metody uzyskasz dostęp do tych samych opcji.

Rozdział 17.  Praca z modułami witryny

415

Tworzenie nowego modułu to proces dwuetapowy. Najpierw trzeba wybrać typ modułu, a następnie skonfigurować go przy użyciu wymaganych informacji. Wystarczy kliknąć ikonę Utwórz na górnym pasku narzędzi, a system wczyta w przeglądarce nowe okno widoczne na rysunku 17.2. W oknie tym trzeba określić typ tworzonego modułu. Rysunek 17.2. Pierwszy krok w trakcie tworzenia nowego modułu polega na określeniu jego typu

Należy wybrać jeden z 24 typów modułów i kliknąć ikonę Dalej. System odświeży stronę i wyświetli następny etap procesu tworzenia modułu, przedstawiony na rysunku 17.3. Rysunek 17.3. Drugi etap procesu tworzenia nowego modułu. Tu widoczna jest strona nowego modułu typu Migawki

Pasek narzędzi w górnej części okna dialogowego modułów zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Zapisz. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy.

416

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Zapisz i zamknij. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy i zamknięcie okna dialogowego do tworzenia modułów.



Zapisz i nowy. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy, zamknięcie bieżącego okna dialogowego do tworzenia modułów i otwarcie nowego okna tego typu.



Anuluj. Ta ikona pozwala anulować zmiany i wyjść z okna dialogowego do tworzenia modułów.



Pomoc. Pozwala wyświetlić pliki pomocy związane z aktywnym ekranem.

Obszar roboczy Moduły zawiera cztery zakładki: 

Szczegóły. Jest to główna zakładka zawierająca większość wymaganych pól związanych z tworzeniem modułów. Można tu także określić status publikacji i pozycję modułu na stronie. Zakładka ta wygląda tak samo we wszystkich modułach. Dostępne tu pola opisano na liście punktowanej w dalszej części rozdziału.



Opcje podstawowe. Tu znajdują się niestandardowe parametry dotyczące poszczególnych modułów. Opcje z tej zakładki są w różnych modułach odmienne. Omówiono je w dalszej części rozdziału.



Opcje rozszerzone. Ta zakładka zawiera opcje dotyczące układu, stylu i przechowywania w pamięci podręcznej. Wiele pól z tej zakładki jest wspólnych dla wszystkich modułów witryny, jednak część opcji jest dostępna tylko w niektórych modułach. Pola z tej zakładki opisano w dalszej części rozdziału.



Przypisz do pozycji menu. Ta zakładka jest identyczna dla wszystkich modułów i pozwala określić strony, na których dany moduł jest widoczny. Omówienie dostępnych tu pól znajdziesz w dalszej części rozdziału. Tylko trzy moduły są niezgodne z opisanym tu wzorcem. Moduły Artykuły z kategorii i Własny HTML mają dodatkowe zakładki, a w module Stopka brakuje jednej zakładki. Wszelkie charakterystyczne ustawienia opisano w dalszej części rozdziału, w punktach dotyczących poszczególnych modułów.

Trzy spośród czterech zakładek z obszaru roboczego Moduły (Szczegóły, Opcje rozszerzone i Przypisz do pozycji menu) są przynajmniej częściowo identyczne dla wszystkich typów modułów. Poniżej opisano pola z tych zakładek. Zakładka Szczegóły Szczegóły to domyślna zakładka wejściowa wyświetlana w trakcie tworzenia nowego modułu lub po otwarciu modułu do edycji. Znajdują się tu podstawowe parametry modułu — w tym jego nazwa i pozycja na stronie. Zakładka obejmuje dziesięć pól, jednak tylko dwa z nich są niezbędne. Oto dostępne pola: 

Status. Tu można wybrać opcję Opublikowano, Nieopublikowano lub Wyrzucono do Kosza.



Tytuł. W tym polu należy podać pełną nazwę modułu. Kliknięcie tej nazwy pozwala rozpocząć edycję modułu.

Rozdział 17.  Praca z modułami witryny 

Pokaż tytuł. To pole służy do kontrolowania wyświetlania tytułu modułu użytkownikom frontonu.



Pozycja. To pole kombi pozwala przypisać moduł do pozycji w szablonie.

417

W polu kombi Pozycja wymienione są wszystkie szablony z systemu. Koniecznie wybierz poprawną pozycję z aktywnego szablonu; jeśli tego nie zrobisz, moduł będzie niewidoczny. 

Dostęp. To pole kombi pozwala określić poziom dostępu do modułu.



Porządek. Określa kolejność modułu względem innych modułów przypisanych do tej samej pozycji.



Rozpocznij publikację. Pole to jest opcjonalne. Pozwala określić konkretną datę rozpoczęcia publikowania kanału. Jeśli pole to jest puste, system przyjmuje, że publikowanie ma się rozpocząć natychmiast.



Zakończ publikację. Pole to jest opcjonalne. Pozwala określić konkretną datę zakończenia publikowania kanału. Jeśli pole to jest puste, system przyjmuje, że kanał ma być publikowany bez ograniczeń czasowych.



Język. Za pomocą tego pola kombi można przypisać do modułu język.



Notatka. To pole pozwala dodać notatki dla administratorów witryny.

Konfigurowanie opcji rozszerzonych Zakładka Opcje rozszerzone jest tylko częściowo identyczna dla modułów witryny. Część pól pojawia się we wszystkich modułach, jednak niektóre moduły mają więcej lub mniej opcji. Oto pola powtarzające się w większości modułów: 

Alternatywny układ. W tym polu kombi można wybrać alternatywny układ (jeśli szablon go udostępnia). Jeśli tego nie zrobisz, system zastosuje układ domyślny.



Przyrostek klasy CSS modułu. To pole pozwala określić przyrostek automatycznie dodawany do wszystkich stylów CSS wpływających na ten moduł. Zastosowanie określonego przyrostka umożliwia utworzenie specjalnego stylu dla danego modułu.



Pamięć podręczna. Kontrolka ta umożliwia rezygnację dla danego modułu z obsługi pamięci podręcznej ustawionej w menedżerze Konfiguracja globalna. Aby uniknąć zapisywania zawartości modułu w pamięci podręcznej, należy wybrać opcję Nie przechowuj w pamięci podręcznej. Wartość domyślna to Globalnie.



Przechowuj przez. Tu widoczny jest czas (w minutach) przechowywania treści w pamięci podręcznej. Należy wpisać tu liczbę całkowitą. Wartość domyślna to 900 minut, co oznacza, że po upływie tego czasu system odtworzy lub odświeży moduł. Warto zauważyć, że kontrolka ta ma znaczenie tylko wtedy, jeśli dla modułu włączono obsługę pamięci podręcznej.



Znacznik modułu. Ta opcja pozwala określić znacznik HTML-a dla danego modułu. Pozwala to kontrolować formatowanie modułów przez utworzenie dla nich specjalnych stylów w arkuszu.



Rozmiar Bootstrap. W tym polu kombi można ustawić wartość określającą, ile kolumn moduł ma zajmować.

418

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Znacznik nagłówka. W tym polu kombi można wybrać znacznik HTML-a odpowiadający tytułowi modułu.



Klasa CSS nagłówka. Tu można podać specjalną klasę określającą formatowanie tytułu modułu.



Styl modułu. W tym polu kombi dostępne są wszystkie style modułów stosowane w systemie. Można wybrać jeden z nich, aby zmienić domyślne formatowanie ustawione w szablonie.

Przypisywanie modułów do pozycji menu Za pomocą zakładki Przypisz do pozycji menu można sprawić, aby moduł pojawiał się tylko na określonych stronach witryny. Można w ogóle nie przypisywać modułu, powiązać go z wszystkimi stronami lub tylko z wybranymi z nich. Jeśli chcesz wyświetlać moduł tylko na niektórych stronach, wybierz opcję Tylko na zaznaczonych stronach, a następnie zaznacz odpowiednie pozycje na liście. Wszystkie typy modułów mają pewne wspólne cechy, jednak każdy z nich ma też wyjątkowe parametry, o których należy pamiętać. W dalszych punktach znajdziesz opisy wszystkich modułów, sposoby korzystania z nich, przykłady, a także objaśnienie specjalnych parametrów konfiguracyjnych z zakładek z obszaru roboczego modułów. Jeśli w witrynie zainstalowano dodatkowe rozszerzenia, mogą pojawić się także inne typy modułów. Pozwala to tworzyć nowe moduły, inne od tych domyślnie dostępnych w systemie.

Kopiowanie modułów Za pomocą polecenia Skopiuj z menedżera Moduły można tworzyć dokładne kopie modułów. Jeśli administrator chce korzystać z wielu egzemplarzy modułu tego samego typu, funkcja ta jest bardzo przydatna, ponieważ nie trzeba wtedy konfigurować nowych modułów. Pozwala to przyspieszyć pracę. Po zakończeniu kopiowania w menedżerze Moduły pojawia się dokładna kopia modułu. Nowy moduł ma tę samą konfigurację i nazwę co oryginał, przy czym do nazwy dodany jest numer [np. Archived Articles (2)]. Aby skopiować moduł, należy wykonać następujące operacje: 

Otworzyć menedżer Moduły.



Zaznaczyć moduł przeznaczony do skopiowania przez kliknięcie pola wyboru obok nazwy danego modułu.



Kliknąć ikonę Skopiuj. System natychmiast utworzy kopię modułu i umieści ją w menedżerze Moduły. Skopiowane moduły domyślnie nie są opublikowane.

Rozdział 17.  Praca z modułami witryny

419

Edytowanie modułów Istniejące moduły można edytować za pomocą menedżera Moduły. Edycja ogranicza się do zmiany nazwy i konfiguracji modułu. Nie można zmienić jego typu. W celu uzyskania modułu innego typu trzeba utworzyć nowy moduł. Aby zmodyfikować moduł, należy albo kliknąć jego nazwę w menedżerze Moduły, albo zaznaczyć moduł na liście, a następnie kliknąć ikonę Dostosuj na pasku narzędzi tego menedżera. Niezależnie od wybranej metody system otworzy okno dialogowe do edycji modułów. Okno to jest identyczne z oknem dialogowym służącym do tworzenia nowych modułów. Ma te same pola i obowiązują w nim te same wymogi. Aby wprowadzić zmiany w module, wystarczy zmodyfikować wybrane pola w oknie dialogowym do edycji modułów, a następnie kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Wszystkie modyfikacje zostaną natychmiast zastosowane. Na pasku narzędzi w obszarze roboczym do edycji modułów znajduje się dodatkowy przycisk — Zapisz jako kopię. Pozwala on szybko skopiować moduł i utworzyć w ten sposób moduł identyczny z edytowanym.

Usuwanie modułów Usuwanie modułów w systemie Joomla! to proces dwuetapowy. Pierwszy krok polega na przeniesieniu modułu do kosza, gdzie dane znajdują się do czasu wykonania drugiego kroku — trwałego usunięcia modułu. Dane przechowywane w koszu można do czasu ich usunięcia w każdej chwili przywrócić. Zawartość kosza można wyświetlić w dowolnym momencie. W tym celu należy wybrać opcję Wyrzucono do Kosza w filtrze Wybierz status w menedżerze Moduły. Moduły umieszczone w koszu są w nim przechowywane bezterminowo. Administrator może przywrócić lub usunąć dany moduł. Przywrócone dane są przenoszone z powrotem do pierwotnej lokalizacji, natomiast usunięte moduły są trwale kasowane z systemu, po czym nie można ich przywrócić. Aby przenieść moduł do kosza, należy wykonać następujące kroki: 

Zalogować się do systemu administracyjnego.



Wybrać opcję Moduły z menu Rozszerzenia. W przeglądarce otworzy się menedżer Moduły.



Zaznaczyć pole wyboru obok modułów, które system ma przenieść do kosza.



Kliknąć przycisk Kosz na pasku narzędzi. System przeniesie wybrane moduły do kosza.

Przywracanie modułów z kosza Moduły przeniesione do kosza są w nim przechowywane bezterminowo do czasu podjęcia dalszych kroków przez administratora. Każdy moduł można przywrócić w dowolnym czasie.

420

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Proces przywracania danych jest prosty, a jego efekty pojawiają się natychmiast — moduł zostaje przeniesiony z kosza w miejsce, w którym znajdował się przed usunięciem. Aby przywrócić moduł z kosza, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Moduły z menu Rozszerzenia. W przeglądarce otworzy się menedżer Moduły. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System odświeży listę modułów i wyświetli tylko dane wyrzucone do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok modułów przeznaczonych do przywrócenia. 5. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System usunie zaznaczone moduły z kosza i przywróci je w poprzedniej lokalizacji. Trwałe usuwanie modułów Moduły przechowywane w koszu można wykasować z systemu przez opróżnienie kosza. Wykonanie tej operacji powoduje trwałe wykasowanie danego elementu z systemu — nie można później go przywrócić. Aby trwale usunąć moduł z kosza, należy wykonać poniższe kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Moduły z menu Rozszerzenia. W przeglądarce otworzy się menedżer Moduły. 3. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System odświeży listę modułów i wyświetli tylko pozycje wyrzucone do kosza. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok modułów przeznaczonych do usunięcia. 5. Kliknąć ikonę Opróżnij na pasku narzędzi. System natychmiast usunie zaznaczone moduły. Usunięcie modułu jest trwałe i nieodwracalne. Ponadto nie pojawia się przy tym okno dialogowe z potwierdzeniem — kliknięcie ikony Opróżnij powoduje natychmiastowe skasowanie modułu!

Przegląd modułów witryny W domyślnej instalacji systemu Joomla! znajdują się 24 typy modułów. Poszczególne typy mają różne funkcje — od wyświetlania treści przez udostępnianie nawigacji po kontrolowanie układu i reklam. Administratorzy witryny mają dostęp do wszystkich typów modułów. Wystarczy kliknąć przycisk Utwórz i wybrać potrzebny typ. Można uruchomić dowolną liczbę modułów każdego typu.

Rozdział 17.  Praca z modułami witryny

421

W dalszych punktach przedstawiono wszystkie domyślne typy modułów witryny. Dowiesz się, jak działa każdy moduł i jak można go wykorzystać. Zobaczysz, jak wygląda po opublikowaniu, a także poznasz wyjątkowe parametry konfiguracyjne modułów.

Publikowanie archiwów za pomocą modułu Archiwum artykułów Moduł typu Archiwum artykułów wyświetla listę miesięcy, z których pochodzą zarchiwizowane artykuły. Udostępnia on przede wszystkim menu nawigacyjne dla zarchiwizowanych elementów treści, co ilustruje rysunek 17.4. Kliknięcie nazwy danego miesiąca powoduje przeniesienie użytkownika do strony z listą wszystkich zarchiwizowanych elementów z danego okresu. Moduł Archiwum artykułów jest niezbędny, jeśli w systemie Joomla! stosuje się mechanizm archiwizowania artykułów. Moduł ten generuje odnośniki, które zapewniają użytkownikom łatwy dostęp do zarchiwizowanych materiałów. Odnośniki są uporządkowane chronologicznie, a system automatycznie aktualizuje je po dodaniu do archiwum nowych artykułów. Rysunek 17.4. Moduł typu Archiwum artykułów widoczny we frontonie witryny

Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_archive.

W zakładce Opcje podstawowe znajduje się tylko jedna opcja — Liczba miesięcy. Wprowadzona tu wartość określa, ile miesięcy jest uwzględnianych w module. Wartość domyślna to 10. W zakładce Opcje rozszerzone nie ma żadnych specjalnych pól. Pracę ze zarchiwizowanymi materiałami opisano w rozdziale 5.

Przyciąganie uwagi za pomocą modułu Migawki Moduły typu Migawki umożliwiają wyświetlanie na pozycji modułu stałych lub zmieniających się treści. Mogą one pochodzić z jednej lub kilku kategorii artykułów. Mechanizm ten jest przydatny, ponieważ umożliwia wyświetlanie bloku z tekstem (zwykle niewielkiego) z określoną liczbą wiadomości, ogłoszeń lub innych elementów, które mają przyciągnąć uwagę odwiedzających. Przykładowy blok pokazano na rysunku 17.5. Moduł ten przydaje się do wyświetlania krótkich wiadomości i ogłoszeń, a także wprowadzeń do artykułów. W przykładowych danych moduł ten wykorzystano w najbardziej typowy sposób. Jest tu umieszczony na dobrze widocznej pozycji i wyświetla krótkie fragmenty tekstu ze specjalnej kategorii.

422

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 17.5. Dane wygenerowane we frontonie przez domyślny moduł Migawki z przykładowymi danymi

Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_newsflash.

W zakładce Opcje podstawowe modułu Migawki znajduje się szereg specjalnych pól, które służą do formatowania elementów wyświetlanych w module. Oto dostępne opcje: 

Kategoria. Za pomocą tej kontrolki można wybrać kategorię, z której ma pochodzić treść wyświetlana przez moduł. Jeśli administrator nie wybierze żadnej konkretnej grupy, moduł wyświetli artykuły z wszystkich kategorii.



Pokaż grafiki. Pozwala określić, czy moduł ma wyświetlać grafiki powiązane z elementami treści. Wartość domyślna to Nie.



Pokaż tytuły artykułów. Pozwala wyświetlić lub ukryć tytuł artykułów.



Tytuły łączami. Umożliwia określenie, czy tytuły artykułów mają działać jak łącza prowadzące do pełnego tekstu.



Poziom nagłówka. Pozwala określić HTML-owy poziom nagłówka wpływający na formatowanie tytułu artykułów.



Pokaż ostatni separator. Jeśli system ma wyświetlać separator w module bezpośrednio po ostatnim artykule, należy wybrać wartość Tak.



Łącze „Więcej…”. Pozwala wyświetlić lub ukryć odnośnik Więcej… na końcu każdego artykułu.



Liczba artykułów. Służy do określania liczby wyświetlanych artykułów. Jeśli pole to pozostanie puste, system będzie wyświetlał w systemie rotacyjnym pięć artykułów.



Uporządkuj według. Pozwala określić kolejność wyświetlanych rotacyjnie artykułów. Jeśli chcesz, aby elementy w module Migawki były wyświetlane zgodnie z kolejnością występowania artykułów w menedżerze kategorii w menedżerze Artykuły, wybierz opcję Kolejność.

Zakładka Opcje rozszerzone modułu Migawki nie obejmuje żadnych specjalnych pól.

Rozdział 17.  Praca z modułami witryny

423

Wyświetlanie powiązanych treści za pomocą modułu Tematy pokrewne Moduł typu Tematy pokrewne wyświetla listę odnośników do artykułów uznanych za powiązane z obecnie przeglądanym. Powiązane artykuły system wybiera przez dopasowywanie słów kluczowych. Jeśli dwa artykuły (lub większa ich liczba) mają przynajmniej jedno to samo słowo kluczowe, są uznawane za powiązane. Aby móc stosować tę funkcję, do artykułów trzeba dodać słowa kluczowe. Rysunek 17.6 przedstawia dane wyjściowe modułu typu Tematy pokrewne we frontonie. Aby optymalnie wykorzystać możliwości modułu Tematy pokrewne, należy nie tylko dodawać słowa kluczowe do artykułów, ale też robić to w spójny i precyzyjny sposób. Skuteczność tego modułu zależy wyłącznie od spójności używanego systemu słów kluczowych. Rysunek 17.6. Dane wyjściowe modułu typu Tematy pokrewne we frontonie

Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_related_items.

W zakładce Opcje podstawowe znajduje się tylko jedna kontrolka — Pokaż datę. Przypisanie do niej wartości Pokaż powoduje wyświetlanie na liście artykułów daty publikacji. Wartość domyślna to Ukryj. W zakładce Opcje rozszerzone modułu Migawki nie ma żadnych specjalnych pól. Dodawanie słów kluczowych do artykułów omówiono w rozdziale 5.

Wyświetlanie kategorii przy użyciu modułu Kategorie artykułów Za pomocą modułu Kategorie artykułów można wyświetlić listę kategorii z odnośnikami do stron poszczególnych kategorii. Moduł ten można zastosować zamiast wyświetlania opcji w systemie nawigacji. Typowe dane wyjściowe z tego modułu przedstawia rysunek 17.7. W zakładce Opcje podstawowe modułu Kategorie artykułów znajdują się liczne specjalne pola. Pozwalają one kontrolować wygląd kategorii i podkategorii w module. Oto dostępne opcje: 

Kategoria nadrzędna. Pozwala wybrać kategorię artykułów wyświetlaną w module.



Opisy kategorii. Pozwala wyświetlić lub ukryć opisy kategorii.

424

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 17.7. Dane wyjściowe modułu Kategorie artykułów we frontonie witryny



Pokaż podkategorie. Pozwala wyświetlić lub ukryć podkategorie z kategorii nadrzędnej wybranej w polu Kategoria nadrzędna.



Podkategorii pierwszego poziomu. Pozwala określić, ile podkategorii pierwszego poziomu ma być widocznych. Wartość domyślna to Wszystkie.



Maksymalny poziom zagnieżdżenia. Pozwala określić, ile poziomów podkategorii ma być widocznych. Wartość domyślna to Wszystkie.

W zakładce Opcje rozszerzone modułu Kategorie artykułów znajduje się jedno specjalne pole — Klasa CSS nagłówka. Przy użyciu tego pola kombi można określić HTML-owe formatowanie nagłówka modułu.

Publikowanie modułu Artykuły z kategorii Za pomocą modułu Artykuły z kategorii można wyświetlić listę artykułów z wybranej kategorii. Dostępne parametry pozwalają przefiltrować listę i wyświetlić tylko artykuły z podkategorii. Dzięki temu moduł ten jest przydatną alternatywą do menu nawigacyjnego dla użytkowników witryny. Działanie modułu przedstawiono na rysunku 17.8. Rysunek 17.8. Dane wyjściowe modułu Artykuły z kategorii

Zakładki w module Artykuły z kategorii różnią się od standardowego zestawu zakładek z obszarów roboczych pozostałych modułów. Tu dostępnych jest aż dziewięć zakładek zamiast domyślnych czterech. Zakładki Szczegóły, Opcje rozszerzone i Przypisz do pozycji menu są takie same jak w innych miejscach systemu, pozostałe sześć zakładek obejmuje wyjątkowe pola. Oto dodatkowe zakładki: 

Opcje podstawowe. Za pomocą pola kombi Tryb można wybrać tryb Zwykły lub Dynamiczny (określa to sposób wyświetlania modułu).

Rozdział 17.  Praca z modułami witryny

425

Zastosuj tryb Zwykły, jeśli chcesz wyświetlać statyczny zestaw odnośników do artykułów z konkretnej kategorii. Za pomocą trybu Dynamicznego można wyświetlać listy artykułów zależne od kontekstu. W trybie dynamicznym system automatycznie wykrywa strony kategorii i wyświetla na nich w module listę artykułów z danej kategorii. Na pozostałych stronach moduł jest automatycznie ukrywany. 

Opcje trybu dynamicznego. Pozwala wyświetlić lub ukryć moduł na stronach artykułów. Zakładka ta ma znaczenie tylko wtedy, jeśli w zakładce Opcje podstawowe ustawiono tryb Dynamiczny.



Opcje filtrowania. Za pomocą opcji z tej zakładki można określić, co pojawi się w module. Opcje filtrowania opisano szczegółowo na liście punktowanej w dalszej części rozdziału.



Opcje sortowania. Tu można określić kryteria sortowania artykułów wyświetlanych w module.



Opcje grupowania. Za pomocą parametrów z tej zakładki można pogrupować odnośniki do artykułów na podstawie dat, autorów lub kategorii.



Opcje wyświetlania. Opcje z tej zakładki pozwalają określić formatowanie i rodzaj informacji wyświetlanych w module. Znajduje się tu wiele pól (ich opis znajdziesz w dalszej części rozdziału).

Zakładki Opcje filtrowania i Opcje wyświetlania to jedyne skomplikowane obszary z tego zbioru. Dostępne w nich pola opisano na listach punktowanych poniżej. W zakładce Opcje filtrowania znajduje się kilka pól, które pozwalają przefiltrować artykuły z kategorii i wyświetlić je w module. Oto dostępne pola: 

Pozycje wyróżnione. Określa, w jaki sposób system ma obsługiwać wyróżnione artykuły. Można je wyświetlić lub ukryć, a także pokazywać tylko artykuły wyróżnione.



Liczba artykułów. Pozwala podać liczbę wyświetlanych artykułów.



Rodzaj filtru kategorii. Pozwala określić, czy filtr ma włączać czy wyłączać wyświetlanie wybranej kategorii. Działa razem z polem Kategoria.



Kategoria. Pozwala określić kategorię, z której system ma pobierać artykuły.



Podkategorie artykułów. Pozwala określić, czy system ma wyświetlać czy blokować artykuły z podkategorii.



Głębokość kategorii. Tu można podać liczbę wyświetlanych podkategorii.



Rodzaj filtra autorów. Pozwala określić, czy filtr ma wyświetlać czy blokować teksty wybranego autora. Działa razem z polem Autorzy.



Autorzy. Tu można wybrać autorów i wykorzystać ich do filtrowania artykułów.



Rodzaj filtra aliasów autorów. Pozwala określić, czy filtr ma wyświetlać czy blokować teksty autora o wybranym aliasie. Działa razem z polem Aliasy autorów.



Aliasy autorów. Tu można wybrać aliasy autorów i wykorzystać je do filtrowania artykułów.



ID artykułów wyłączonych. Tu należy wpisać identyfikatory artykułów, których moduł ma nie wyświetlać.

426

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Identyfikatory artykułów można znaleźć na liście w menedżerze Artykuły.



Filtrowanie wg dat. Ten filtr umożliwia wybranie artykułów z podanego okresu lub z ostatnich X dni (np. z ostatnich 30 dni).



Jeśli zakres dat. Pozwala określić, jaka data jest uwzględniana przy filtrowaniu.



Data rozpoczęcia. Tu należy ustawić datę początkową (jeśli filtrowanie odbywa się według zakresu dat).



Do daty. Tu należy ustawić datę końcową (jeśli filtrowanie odbywa się według zakresu dat).



Data względna. Tu można wpisać wartość całkowitą określającą liczbę dni. Np. liczba 30 powoduje zwrócenie artykułów z ostatnich 30 dni.

W zakładce Opcje wyświetlania można zdefiniować wyświetlane informacje, a także niektóre aspekty formatowania. Oto dostępne tu pola: 

Poziom nagłówka. To pole kombi pozwala określić HTML-owy poziom nagłówka modułu.



Tytuły łączami. Jeśli tytuły artykułów mają działać jak łącza prowadzące do pełnego tekstu, należy wybrać opcję Tak.



Data. Wartość Pokaż powoduje, że na liście pojawia się data związana z artykułem. Opcja Pole daty pozwala określić rodzaj daty.



Pole daty. Jeśli na liście wyświetlane są daty, w tym polu kombi można określić ich rodzaj.



Format daty. Tu można ustawić format daty (lub pozostawić format domyślny). Pole to ma znaczenie tylko wtedy, gdy opcja Data ma wartość Pokaż.



Kategoria. Pozwala wyświetlić lub ukryć nazwę kategorii.



Odsłony. Pozwala wyświetlić lub ukryć liczbę odsłon każdego artykułu.



Autor. Pozwala wyświetlić lub ukryć autora każdego artykułu w widoku listy.



Wprowadzenie. Pozwala wyświetlić lub ukryć fragment tekstu, pokazywany wraz z tytułem artykułu. W polu Znaków wprowadzenia można podać liczbę wyświetlanych znaków.



Znaków wprowadzenia. Jeśli pole Wprowadzenie ma wartość Pokaż, tu można ustawić długość tekstu.



Łącze „Czytaj więcej”. Pozwala wyświetlić lub ukryć odnośnik Czytaj więcej na końcu każdego artykułu.



Tytuł z „Czytaj więcej”. Wartość Pokaż powoduje wyświetlanie tytułu artykułu razem z odnośnikiem Czytaj więcej.



Znaków w tytule. Jeśli opcja Tytuł z „Czytaj więcej” ma wartość Pokaż, za pomocą tego parametru można określić długość tytułu.

Rozdział 17.  Praca z modułami witryny

427

Zarządzanie reklamami za pomocą modułu Reklamy Moduł Reklamy służy do kontrolowania lokalizacji reklam w witrynie. Reklamy wyświetlane w tym module pochodzą z listy aktywnych ogłoszeń z menedżera Reklamy. Na rysunku 17.9 przedstawiono moduł Reklamy wyświetlający małą reklamę. W witrynach często działa więcej niż jeden egzemplarz tego modułu, ponieważ umożliwia to wyświetlanie reklam na różnych pozycjach i na wielu stronach. Z uwagi na dostępne parametry i możliwość udostępnienia wielu egzemplarzy tego modułu można korzystać z niego w zróżnicowany sposób. Najszybszy sposób na utworzenie kilku modułów tego typu to skopiowanie istniejącego modułu typu Reklamy. Rysunek 17.9. Dane wyjściowe modułu typu Reklamy — jedna z reklam z przykładowych danych Opis korzystania z komponentu Reklamy i dokładniejsze omówienie modułów typu Reklamy znajduje się w rozdziale 12.

W zakładce Opcje podstawowe dostępne są następujące pola: 

Otwórz. To pole kombi pozwala określić docelowe okno na stronę o adresie URL powiązanym z reklamą. Umożliwia określenie, jak przeglądarka ma działać w odpowiedzi na kliknięcie reklamy przez użytkownika. Dostępne opcje to: Otwórz w tym oknie, Otwórz w nowym oknie i Otwórz w oknie wyskakującym.



Liczba reklam. Tu można wpisać liczbę określającą, ile reklam dany moduł ma wyświetlać. Jeśli liczba ta jest większa od jeden, reklamy są wyświetlane w losowej kolejności z uwzględnieniem filtrów i parametrów losowości ustawionych w dalszych polach.



Klient. Za pomocą tego opcjonalnego parametru można sprawić, aby dany moduł wyświetlał tylko reklamy należące do określonego klienta.



Kategoria. Za pomocą tego opcjonalnego parametru można sprawić, aby dany moduł wyświetlał tylko reklamy z określonej kategorii.



Według słów kluczowych. Aby system kontrolował wyświetlanie reklam przez dopasowywanie ich słów kluczowych do słów kluczowych z treści, należy wybrać opcję Tak. Aby ten mechanizm działał, trzeba ustawić słowa kluczowe dla elementów treści i reklam.



Losować. Ta kontrolka określa kolejność wyświetlania reklam w module (po kolei lub losowo).



Treść nagłówka. W tym polu należy wpisać tekst, który ma pojawić się na stronie nad reklamą.



Treść stopki. W tym polu należy wpisać tekst, który ma pojawić się na stronie pod reklamą.

428

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_banner.

Tworzenie klientów i kategorii reklam, zarządzanie nimi oraz wczytywanie grafiki reklam opisano szczegółowo w rozdziale 12.

Zakładka Opcje rozszerzone modułu Reklamy nie zawiera specjalnych pól.

Wzbogacanie systemu nawigacji za pomocą modułu Ścieżka powrotu Moduły typu Ścieżka powrotu odpowiadają w systemie Joomla! za wyświetlanie na stronach witryny ścieżki powrotu widocznej na rysunku 17.10. Ścieżka powrotu to wskaźnik pozycji, ponieważ pokazuje użytkownikom, w którym miejscu witryny się znajdują, i umożliwia przechodzenie na niższe lub wyższe poziomy serwisu. Rysunek 17.10. Dane wyjściowe modułu typu Ścieżka powrotu widoczne we frontonie witryny Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_breadcrumbs.

W zakładce Opcje podstawowe znajdują się następujące pola: 

Pokaż jesteś tutaj. Ustawienie Tak powoduje wyświetlenie zwrotu „Jesteś tutaj” na początku ścieżki powrotu.



Okruszek startowy. Można określić, czy ścieżka powrotu ma zawsze obejmować odnośnik do strony głównej. Ustawienie domyślne to Tak.



Tekst okruszka startowego. W tym polu należy wpisać nazwę odnośnika do strony głównej wyświetlanego w ścieżce powrotu. Wartość domyślna to Home. Warto zauważyć, że kontrolka ta jest zależna od poprzedniej (Okruszek startowy). Jeśli wartość opcji Okruszek startowy to Nie, omawiane ustawienie nie ma znaczenia.



Ostatni okruszek. Można określić, czy ścieżka powrotu ma zawsze obejmować odnośnik do bieżącej strony. Ustawienie domyślne to Tak.



Znak rozdzielający. Można wybrać znak z klawiatury, który posłuży do rozdzielania pozycji na ścieżce powrotu. Jeśli pole to pozostanie puste, system zastosuje domyślny znak rozdzielający — „>>”.

W zakładce Opcje rozszerzone modułu Ścieżka powrotu nie znajdują się żadne specjalne pola.

Rozdział 17.  Praca z modułami witryny

429

Choć moduł typu Ścieżka powrotu umożliwia łatwe usprawnienie nawigacji i zwiększenie użyteczności witryny, przy korzystaniu z komponentów niezależnych producentów należy sprawdzić dane wyjściowe wygenerowane przez omawiany moduł, ponieważ dla niektórych komponentów mogą być one niezgodne z oczekiwaniami. Dane wyjściowe modułu typu Ścieżka powrotu mogą być mylące także przy stosowaniu pozycji menu do przechodzenia do stron z niskich poziomów hierarchii. Wtedy użytkownik może za pomocą jednego kliknięcia przejść kilka warstw witryny. Doprowadzi to do powstania długiej i skomplikowanej ścieżki powrotu, która dla niektórych osób może okazać się niezrozumiała.

Tworzenie treści za pomocą modułu Własny HTML Moduły typu Własny HTML umożliwiają tworzenie modułów z kodem w HTML-u i umieszczanie ich na stronach. To przydatne rozwiązanie pozwala nie tylko wyświetlać tekst i grafikę, ale też zintegrować z witryną zewnętrzne elementy, na przykład odnośniki z programów partnerskich, przycisk systemu PayPal lub osadzone multimedia, a także wyświetlać treści w ramce lub na innych pozycjach modułów. Na rysunku 17.11 pokazano ten moduł zastosowany jako prosty kontener na tekst. Moduł ten należy traktować jak moduł z niestandardową zawartością. Mimo nazwy dodawanie własnego kodu w HTML-u to tylko jedno z zastosowań omawianego modułu. Jest to uniwersalne narzędzie przydatne dla administratorów witryny, którzy potrzebują miejsca na różne materiały niedopasowane do modułów innych typów. Jeśli administrator aktywnie zarządza serwisem, prawdopodobnie nieraz zastosuje moduł tego typu. Rysunek 17.11. Dane wyjściowe modułu Własny HTML

Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_custom.

W zakładce Opcje podstawowe znajdują się tylko dwa pola: Obsługa dodatków i Obraz tła. W kontrolce Obsługa dodatków można ustawić wartość Tak, aby móc korzystać w treści z dodatków typu „content” systemu Joomla!, co zapewnia większą kontrolę nad formatowaniem i generowaniem treści w module. Za pomocą pola Obraz tła można dodać grafikę tła do obszaru z treścią modułu. Okno dialogowe modułu typu Własny HTML jest inne niż okna dialogowe modułów pozostałych typów. Ważną różnicą jest obecność dodatkowej zakładki w obszarze roboczym. Jest to zakładka Własny kod zawierająca pole tekstowe na dane, które moduł ma wyświetlać. Warto zauważyć, że do modułów tego typu można dodać tekst, grafikę, osadzone treści multimedialne i kod w HTML-u. Jeśli dla witryny włączono obsługę edytora WYSIWYG, w zakładce Własny kod dostępne będą paski narzędzi takiego edytora.

430

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Korzystanie z modułów do wyświetlania treści w witrynie opisano w rozdziale 7.

Zakładka Opcje rozszerzone modułu Własny HTML nie zawiera żadnych specjalnych pól.

Dodawanie zewnętrznych treści za pomocą modułu Doniesienia Typ Doniesienia służy do tworzenia modułów z treścią pobraną z kanału RSS. Moduły tego typu umożliwiają podanie adresu URL kanału i określenie danych wyjściowych wyświetlanych we frontonie witryny. Dla tych danych można wybrać jedną z dostępnych pozycji modułów. System automatycznie pobiera i odświeża informacje z kanału. Warto zauważyć, że moduł ten działa niezależnie od komponentu Doniesienia i nie jest z nim powiązany. Działanie modułu Doniesienia przedstawiono na rysunku 17.12. Umieszczanie danych z kanałów RSS w tym module to często stosowana i skuteczna technika wyświetlania treści kanału w witrynie. Można skonfigurować wiele modułów tego typu, aby pobierać wiadomości z licznych źródeł, a następnie umieścić te moduły na stronach zawierających powiązane artykuły lub dane z komponentów. Rysunek 17.12. Dane wyjściowe modułu typu Doniesienia

Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_feed.

W zakładce Opcje podstawowe znajdują się następujące kontrolki: 

Adres źródła. Tu należy wpisać adres URL kanału. Zwykle rozpoczyna się on od członu http://. Pole to jest wymagane, choć nie jest to zaznaczone w interfejsie.



Kanał RTL. Jeśli zawartość kanału jest czytana od prawej do lewej, należy wybrać wartość Tak.



Tytuł. Pozwala określić, czy system ma wyświetlać tytuł kanału podany przez jego źródło.

Rozdział 17.  Praca z modułami witryny

431



Opis kanału. Pozwala określić, czy system ma wyświetlać opis kanału podany przez jego źródło.



Grafika. Pozwala określić, czy system ma wyświetlać grafikę kanału udostępnioną przez jego źródło. Należy zachować ostrożność przy pokazywaniu grafiki kanału na pozycji modułu, ponieważ wyświetlanie obrazków, które są duże lub mają nietypowe wymiary, może sprawiać problemy.



Doniesień. Tu można wpisać liczbę całkowitą, aby określić, ile wiadomości z kanału ma pojawić się w module. Wartość domyślna to 3.



Skróty. Pozwala określić, czy system ma wyświetlać opisy wiadomości podane przez źródło kanału.



Liczba słów. Tu można wpisać liczbę całkowitą określającą długość wyświetlanej wiadomości. Aby pojawił się cały tekst, należy ustawić tę opcję na 0. Korzystanie z modułów do dodawania zewnętrznych materiałów do witryny omówiono szczegółowo w rozdziale 7. Opis komponentu Doniesienia znajduje się w rozdziale 14.

Zakładka Opcje rozszerzone modułu Doniesienia nie zawiera żadnych specjalnych pól.

Dodawanie modułu Stopka Typ modułów Stopka służy wyłącznie do generowania i wyświetlania podstawowych informacji o systemie Joomla! (np. o prawach autorskich), co ilustruje rysunek 17.13. Moduły tego rodzaju można kontrolować tylko przez ograniczanie ich wyświetlania do określonych pozycji lub stron. Aby wyświetlić w stopce własne informacje, należy zakończyć publikację omawianego modułu, a następnie utworzyć nowy moduł typu Własny HTML z odpowiednią zawartością. Nowy moduł typu Własny HTML należy przypisać do pozycji footer. Rysunek 17.13. Moduł typu Stopka widoczny we frontonie witryny Systemowa nazwa tego typu modułów to mod_footer.

Ten typ modułów nie udostępnia żadnych dodatkowych parametrów.

Moduł Przełącznik języka Moduł Przełącznik języka udostępnia użytkownikom odnośniki pozwalające wybrać preferowany język. Gdy zostanie opublikowany i poprawnie skonfigurowany, wyświetla listę wszystkich języków, w których witryna jest dostępna. Moduł ten może wyświetlać flagi,

432

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

tekst lub oba te elementy i jest niezbędnym narzędziem do budowania w pełni wielojęzycznych witryn systemu Joomla!. Dane wyjściowe modułu Przełącznik języka przedstawia rysunek 17.14. Rysunek 17.14. Moduł Przełącznik języka w języku polskim

Moduł ten jest tylko jednym z elementów potrzebnych do utworzenia w pełni wielojęzycznej witryny. Aby się dowiedzieć, jak skonfigurować witrynę pod kątem obsługi więcej niż jednego języka, zajrzyj do rozdziału 11.

W zakładce Opcje podstawowe znajdują się następujące kontrolki: 

Wprowadzenie. Tu należy wpisać tekst wyświetlany nad flagami.



Zakończenie. Tu należy wpisać tekst wyświetlany pod flagami.



Użyj listy rozwijanej. Opcja Tak powoduje, że nazwy języków pojawiają się w menu rozwijanym zamiast na liście. Gdy zaznaczona jest ta opcja, wartości pozostałych pól nie mają znaczenia.



Użyj obrazków flag. Wartość Tak sprawia, że system wyświetla flagi powiązane z poszczególnymi językami. Jeśli pole Użyj listy rozwijanej ma wartość Tak, opcja ta nie ma znaczenia.



Wyświetlaj poziomo. Pozwala określić, czy języki na liście mają być wyświetlane poziomo czy pionowo. Jeśli pole Użyj listy rozwijanej ma wartość Tak, opcja ta nie ma znaczenia.



Aktywny język. Wartość Tak sprawia, że na liście wyświetlanej przez moduł widoczny jest także aktywny język. Jeśli pole Użyj listy rozwijanej ma wartość Tak, opcja ta nie ma znaczenia. W domyślnym systemie istnieje specjalna klasa CSS określająca formatowanie aktywnego języka. Jej nazwa to lang-active.



Pełne nazwy języków. Jeśli system ma wyświetlać pełne nazwy języków, należy wybrać wartość Tak. Gdy wybrana wartość to Nie, system pokazuje dwuliterowe skróty nazw języków.

W zakładce Opcje rozszerzone modułu Przełącznik języka nie ma żadnych specjalnych pól.

Wyświetlanie najnowszych treści za pomocą modułu Nowości Moduły typu Nowości wyświetlają listę najnowszych artykułów w witrynie, co przedstawia rysunek 17.15. Za pomocą parametrów można kontrolować wyświetlane materiały i udostępnić na przykład artykuły należące do wybranej kategorii albo napisane przez określonego autora.

Rozdział 17.  Praca z modułami witryny

433

Rysunek 17.15. Dane wyjściowe modułu typu Nowości we frontonie. Tu moduł wyświetla listę artykułów z przykładowych danych systemu Joomla!

Systemowa nazwa tego typu modułów to mod_latestnews.

W zakładce Opcje podstawowe znajdują się następujące opcje: 

Kategoria. Pozwala określić kategorię, z której system ma pobierać artykuły.



Liczba artykułów. Można podać liczbę całkowitą, aby określić, ile elementów dany moduł ma wyświetlać. Wartość domyślna to 5.



Artykuły wyróżnione. Za pomocą tego filtra można określić, czy moduł ma wyświetlać wyróżnione artykuły.



Kolejność. Za pomocą tej kontrolki można określić kryteria wyboru artykułów. Moduł zawsze wyświetla najnowsze elementy, a to pole kombi pozwala zdefiniować, jaką datę system ma uwzględniać — np. publikacji, modyfikacji, dodania lub edycji.



Autorzy. To pole umożliwia filtrowanie artykułów według ich autorów. Dostępne opcje to: Dowolny, Dodane/zmieniane przez użytkownika i Dodane/zmieniane przez innych autorów.

W zakładce Opcje rozszerzone modułu Nowości nie ma żadnych specjalnych pól.

Publikowanie modułu Nowi użytkownicy Można opublikować moduł Nowi użytkownicy, aby wyświetlić listę najnowszych użytkowników z systemu. Moduł ten ma ściśle określone funkcje i niewielką liczbę opcji konfiguracyjnych. Pozwala określić liczbę wyświetlanych użytkowników, a także pokazywać tylko osoby należące do tej samej grupy co osoba oglądająca witrynę. Moduł nie udostępnia odnośników do profili użytkowników i nie jest zintegrowany z komponentem Kontakty. Dane wyjściowe modułu Nowi użytkownicy przedstawia rysunek 17.16. Rysunek 17.16. Moduł Nowi użytkownicy wyświetla listę ostatnio dodanych użytkowników

Moduł Nowi użytkownicy najbardziej przydatny jest w witrynach społecznościowych, gdzie właściciele starają się pokazać, jak aktywna jest witryna, i przedstawić nowych członków społeczności.

434

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

W zakładce Opcje podstawowe modułu Nowi użytkownicy znajdują się tylko dwa pola. Pierwsze pozwala określić liczbę wyświetlanych użytkowników. Drugie nosi nazwę Filtr grup; gdy ustawi się w nim wartość Tak, system wyświetla tylko użytkowników z grupy, do której należy osoba oglądająca stronę. Zakładka Opcje rozszerzone modułu Nowi użytkownicy nie zawiera żadnych specjalnych pól.

Wyświetlanie modułu Logowanie Moduły typu Logowanie udostępniają formularz logowania umożliwiający użytkownikom zalogowanie się do systemu oraz uzyskanie dostępu do dodatkowych artykułów i funkcji. Oprócz formularza logowania moduł ten wyświetla odnośniki umożliwiające ponowne ustawienie hasła i przypomnienie nazwy użytkownika. Jeśli witrynę skonfigurowano tak, aby użytkownicy mogli się rejestrować, moduł wyświetla także łącze służące do tworzenia nowych kont. Na rysunku 17.17 przedstawiono moduł Logowanie z wyświetlonymi wszystkimi elementami. Gdy użytkownik jest zalogowany, w module pojawia się odnośnik Wyloguj.

Rysunek 17.17. Dane wyjściowe modułu typu Logowanie we frontonie. Tu system skonfigurowano tak, aby umożliwiał użytkownikom rejestrowanie się

Systemowa nazwa tego typu modułów to mod_login.

Zakładka Opcje podstawowe zawiera następujące kontrolki: 

Wprowadzenie. Tekst wpisany w tym polu pojawi się nad formularzem logowania.



Zakończenie. Tekst wpisany w tym polu pojawi się pod formularzem logowania.



Skocz po zalogowaniu do. Jeśli system ma kierować użytkownika po zalogowaniu do nowej strony, można wybrać ją z pola kombi widocznego obok tej nazwy.



Skocz po wylogowaniu do. Jeśli system ma kierować użytkownika po wylogowaniu do nowej strony, można wybrać ją z pola kombi widocznego obok tej nazwy.

Rozdział 17.  Praca z modułami witryny 

435

Pozdrowienie. Pozwala określić, czy system ma wyświetlać powitanie po zalogowaniu się użytkownika. Wartość domyślna to Tak. Powoduje ona, że na pozycji modułu po zalogowaniu się użytkownika pojawi się powitanie. Domyślnie wygląda ono tak: Witaj, nazwa użytkownika. Z rozdziału 11. dowiesz się, jak zmieniać domyślne łańcuchy znaków używane w systemie Joomla!.



Pokazuj Pełna nazwa/Użytkownik. Za pomocą tej kontrolki można określić, czy w powitaniu ma znaleźć się nazwa użytkownika, czy jego imię i nazwisko. To ustawienie ma znaczenie tylko wtedy, jeśli parametr Pozdrowienie ma wartość Tak.



Szyfruj formularz. Jeśli administrator wybierze wartość Tak, system będzie szyfrował zawartość formularza za pomocą protokołu SSL. Wartość domyślna to Nie. Nie należy wybierać opcji Szyfruj formularz, jeśli witryna nie zapewnia obsługi protokołu SSL i nie są dostępne adresy URL z przedrostkiem https://.

Szczegółowe informacje o tworzeniu mechanizmu rejestrowania się użytkowników znajdują się w rozdziale 10.

Zakładka Opcje rozszerzone modułu Logowanie nie zawiera żadnych wyjątkowych pól.

Tworzenie nawigacji za pomocą modułu Menu Moduły typu Menu odgrywają kluczową rolę w systemie i są ściśle powiązane z Projektantem menu. Każdemu menu w systemie odpowiada odrębny moduł. System automatycznie tworzy moduł typu Menu po dodaniu menu w Projektancie menu. Po uzupełnieniu menu pozycjami menu należy opublikować powiązany moduł Menu, aby wyświetlić odnośniki użytkownikom. Dane wyjściowe typowego modułu Menu są widoczne na rysunku 17.18. Moduły menu należą do najważniejszych w systemie. Sprawne określanie stylu menu wymaga znajomości nie tylko parametrów omawianych modułów, ale też stylów CSS wpływających na menu. Niektóre narzędzia, na przykład Firebug lub Web Developer Toolbar dla przeglądarki Firefox, znacznie upraszczają tworzenie stylów menu, ponieważ udostępniają kod stylu i umożliwiają łatwe ustalenie, które style dotyczą poszczególnych elementów. Rozszerzenia Firebug i Web Developer Toolbar można pobrać ze strony http://addons.mozilla.org. Narzędzie Projektant menu szczegółowo opisano w rozdziale 8.

Systemowa nazwa tego typu modułów to mod_mainmenu.

436

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 17.18. Dane wyjściowe modułu typu Menu we frontonie

Zakładka Opcje podstawowe zawiera następujące opcje: 

Wybierz menu. Za pomocą pola kombi można wybrać kontrolowane menu.



Pozycja bazowa. Tu można wybrać pozycję menu, która posłuży do kontrolowania wyświetlania modułu. Parametr ten informuje system, że moduł należy wyświetlać tylko wtedy, gdy użytkownik widzi daną pozycję menu lub jedną z pozycji podrzędnych. W polach Rozpocznij od poziomu i Najniższy poziom można określić grupę stron, na których moduł jest widoczny.



Rozpocznij od poziomu. Pozwala określić poziom, od którego system ma wyświetlać moduł. Wskazana tu pozycja musi być na poziomie równym lub wyższym w stosunku do pozycji menu podanej w opcji Najniższy poziom.



Najniższy poziom. Pozwala określić poziom, na którym system ma zaprzestać wyświetlania modułu. Używając także pól Pozycja bazowa i Rozpocznij od poziomu, można określić grupę stron, na których moduł jest widoczny. Aby wyświetlić wszystkie poziomy podrzędne, należy wybrać opcję Wszystkie.



Pokaż pozycje podmenu. Ta kontrolka określa widoczność pozycji podmenu. Należy ustawić jej wartość na Tak, jeśli system ma wyświetlać wszystkie opcje podmenu nawet wtedy, jeśli użytkownik nie kliknął pozycji nadrzędnej. Wartość domyślna to Nie. Ustawienie to nie ma znaczenia, jeśli nie występują pozycje podmenu. Jeśli w polach Rozpocznij od poziomu i Najniższy poziom znajduje się ta sama wartość, a opcja Pokaż pozycje podmenu jest ustawiona na Tak, moduł wyświetla pozycje z tylko jednego poziomu.

Rozdział 17.  Praca z modułami witryny

437

Formatowanie menu i tworzenie podmenu omówiono w rozdziale 8.

Choć moduły menu służą głównie do kontrolowania lokalizacji i widoczności menu oraz dostępu do nich, mają wpływ także na niektóre aspekty wyglądu menu. W zakładce Opcje rozszerzone znajduje się wiele opcji pomagających w określaniu stylu menu. Zakładka ta w omawianym module obejmuje specjalne pola oraz pola wspólne z innymi modułami witryny. Oto wyjątkowe pola: 

Znacznik ID menu. Aby przypisać wyjątkowy styl do menu, należy podać w tym polu identyfikator. Zostanie on powiązany ze znacznikiem UL danego menu. Trzeba podać wybrany identyfikator w tym miejscu, a następnie utworzyć odpowiednie selektory w pliku CSS.



Przyrostek klas CSS menu. Innym sposobem na zmianę stylu jest zastosowanie przyrostka klas. Należy wprowadzić go w tym polu, a następnie utworzyć odpowiednie selektory w pliku CSS.



Dodatkowe okno. To pole ma znaczenie tylko wtedy, gdy system ma wyświetlać wyniki w oknie wyskakującym w odpowiedzi na kliknięcie przez użytkownika odnośnika z menu. Jeśli system otwiera takie okno, tu można określić jego pozycję na ekranie.

Wyświetlanie popularnych treści za pomocą modułu Popularne Moduł typu Popularne umożliwia umieszczenie na stronie listy najpopularniejszych artykułów z witryny, przy czym popularność jest oceniana na podstawie liczby odsłon. Moduły omawianego typu wyświetlają listę tytułów z odnośnikami do stron, co przedstawia rysunek 17.19. Można przygotować kilka egzemplarzy modułów tego typu, a następnie użyć filtrów, aby utworzyć moduły do wyświetlania najpopularniejszych materiałów z różnych sekcji witryny. Rysunek 17.19. Dane wyjściowe modułu typu Popularne we frontonie

Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_mostread.

W zakładce Opcje podstawowe znajdują się następujące kontrolki: 

Kategoria. Tu można wybrać kategorie, z których system ma pobierać artykuły.



Liczba artykułów. Tu można podać liczbę całkowitą wyznaczającą, ile pozycji moduł ma wyświetlać. Wartość domyślna to 5.

438

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Artykuły wyróżnione. Pozwala wyświetlić i ukryć wyróżnione artykuły.

Zakładka Opcje rozszerzone modułu Popularne nie obejmuje żadnych specjalnych pól.

Wyświetlanie obrazków za pomocą modułu Grafika losowa Moduł typu Grafika losowa wyświetla na pozycji modułu wybrane rysunki zgodnie z ustawionymi parametrami. Rysunki pochodzą z jednego katalogu określonego w parametrach konfiguracyjnych. Grafiki są wyświetlane losowo. Do kontrolowania modułów tego typu służą nieliczne opcje. Działanie takiego modułu przedstawia rysunek 17.20. Moduł Grafika losowa jest przydatny, ale oferuje stosunkowo ograniczone funkcje. Z uwagi na brak możliwości kontrolowania czasu i kolejności wyświetlania oraz zmiany rozmiaru rysunków wielu administratorów potrzebujących takich mechanizmów stosuje rozszerzenia niezależnych producentów. Krótka wizyta w witrynie Joomla! Extensions pozwala się przekonać, że istnieją liczne zastępniki modułu typu Grafika losowa z rdzenia systemu. Rysunek 17.20. Dane wyjściowe modułu typu Grafika losowa we frontonie

Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_random_image.

Zakładka Opcje podstawowe zawiera następujące kontrolki: 

Format grafiki. W tym polu należy wpisać rozszerzenie pliku, aby system filtrował rysunki wyświetlane przez moduł. Można podać tu kilka typów plików rozdzielonych przecinkami. Warto zauważyć, że początkowa kropka (.), taka jak w .jpg, jest zbędna. Wartość domyślna tego parametru to jpg.



Folder grafik. Tu można określić adres katalogu z wyświetlanymi rysunkami. Ścieżkę należy podać względem adresu URL witryny.



Łącze. Jeśli rysunki mają być odnośnikiem do wybranego adresu URL, należy wprowadzić go w tym miejscu w pełnej postaci.



Szerokość. Tu można wpisać liczbę całkowitą, aby wymusić określoną szerokość rysunku (jest ona podawana w pikselach). Jeśli administrator nie poda żadnej wartości, system zastosuje wyjściowe wymiary grafiki.



Wysokość. Tu można wpisać liczbę całkowitą, aby wymusić określoną wysokość rysunku (jest ona podawana w pikselach). Jeśli administrator nie poda żadnej wartości, system zastosuje wyjściowe wymiary grafiki.

Rozdział 17.  Praca z modułami witryny

439

W zakładce Opcje rozszerzone modułu Grafika losowa nie ma żadnych specjalnych pól, warto jednak zauważyć, że moduł ten nie obsługuje przechowywania w pamięci podręcznej.

Udostępnianie wyszukiwarki za pomocą modułu Szukaj Moduł typu Szukaj umożliwia umieszczenie pola przeszukiwania witryny na pozycji modułu na dowolnej stronie. Moduł ten jest powiązany z podstawowym komponentem Wyszukiwanie systemu Joomla!, dlatego wystarczy włączyć i opublikować ten moduł, aby umożliwić użytkownikom przeszukiwanie witryny. Dla tego typu dostępnych jest niewiele opcji konfiguracyjnych. Wszystkie parametry związane z tym typem modułów dotyczą wyglądu formularza wyszukiwania. Działanie modułu przedstawiono na rysunku 17.21. Przeszukiwanie witryny w systemie Joomla! jest możliwe dzięki dodatkom związanym z tą funkcją. Niektóre ustawienia tych narzędzi pozwalają skonfigurować wyszukiwanie. Można na przykład określić, które elementy powinny znaleźć się w wynikach wyszukiwania, a które system ma pominąć. Aby dowiedzieć się więcej o konfigurowaniu tych dodatków, należy zapoznać się z rozdziałem 19. Innym narzędziem do przeszukiwania witryny jest moduł Wyszukiwarka indeksująca. Rysunek 17.21. Dane wyjściowe modułu typu Szukaj we frontonie domyślnego systemu Joomla! Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_search.

W zakładce Opcje podstawowe znajdują się następujące kontrolki: 

Etykieta wyszukiwarki. Pozwala określić tekst, który pojawi się jako etykieta na formularzu wyszukiwania. Jeśli pole to pozostanie puste, system zastosuje domyślny łańcuch znaków.



Szerokość pola. Tu można wpisać liczbę całkowitą, aby określić szerokość pola tekstowego w formularzu wyszukiwania. Wpisana wartość określa liczbę znaków.



Przykład wyrażenia. Tu można podać tekst komunikatu z pola wyszukiwania. Jeśli pole to pozostanie puste, system zastosuje domyślny łańcuch znaków.



Przycisk „Szukaj”. Pozwala ukryć lub wyświetlić przycisk wyszukiwania na formularzu. W obu przypadkach użytkownik może zainicjować wyszukiwanie przez wciśnięcie klawisza Enter na klawiaturze, a jeśli dostępny jest przycisk, można uruchomić przeszukiwanie także przez jego kliknięcie.



Pozycja przycisku. Tu można określić pozycję przycisku względem pola wyszukiwania. Dostępne opcje to: Prawa, Do lewej, Góra i Dolne (domyślnie przycisk pojawia się w prawej części formularza wyszukiwania).



Obraz przycisku Szukaj. To pole pozwala wybrać, czy przycisk ma być wyświetlany za pomocą stylów CSS, czy przy użyciu grafiki.

440

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Jeśli chcesz umieścić własny obrazek na przycisku Szukaj, musisz utworzyć plik graficzny o nazwie searchButton.gif i zapisać go w katalogu templates/nazwaszablonu/images na serwerze. 

Etykieta. Pozwala określić tekst, który pojawi się na przycisku wyszukiwania. Jeśli pole to pozostanie puste, system zastosuje domyślny łańcuch znaków związany z wyszukiwaniem podany w pliku języka.



Autowykrywanie OpenSearch. System Joomla! obsługuje protokół OpenSearch. Jeśli wartość tego pola to Tak, w przeglądarkach obsługujących ten protokół można zintegrować wyszukiwarkę z witryny z polem wyszukiwania przeglądarki. Zapewnia to użytkownikom dodatkowy sposób na przeszukiwanie serwisu.



Tytuł OpenSearch. Za pomocą tej opcji można podać tekst wyświetlany w polu wyszukiwania przeglądarki, gdy traktuje ona daną witrynę jako dostawcę wyszukiwania opartego na protokole OpenSearch. Parametr ten ma znaczenie tylko wtedy, gdy opcja Autowykrywanie OpenSearch ma wartość Tak.



Ustal ID pozycji menu. Jeśli chcesz wyświetlać wyniki wyszukiwania na konkretnej stronie, wpisz tu identyfikator pozycji menu tej strony.

W zakładce Opcje rozszerzone modułu Szukaj nie ma żadnych specjalnych pól.

Zaawansowane wyszukiwanie z wykorzystaniem modułu Wyszukiwarka indeksująca Wyszukiwarka indeksująca to alternatywa do podstawowego modułu przeszukiwania witryn systemu Joomla!. Jest zwykle skuteczniejsza w wyszukiwaniu treści zapisanych poza artykułami, odnośnikami i kanałami RSS w tym systemie. Moduł Wyszukiwarka indeksująca udostępnia formularz do przeszukiwania witryny. Bardzo przypomina opisany w poprzednim punkcie moduł Szukaj. Główna różnica między nimi polega na sposobie indeksowania zawartości witryny. Dane wyjściowego tego modułu przedstawia rysunek 17.22. Rysunek 17.22. Dane wyjściowe komponentu Wyszukiwarka indeksująca skonfigurowanego tak, aby wyświetlał odnośnik do strony wyszukiwania zaawansowanego Omówienie obu komponentów wyszukiwania z systemu Joomla! znajdziesz w rozdziale 15.

W zakładce Opcje podstawowe znajdują się trzy kontrolki: 

Filtr wyszukiwania. W tym polu kombi można ustawić filtr, aby ograniczyć listę wyników wyświetlanych przez moduł.



Autouzupełnianie. Pozwala wyświetlić lub ukryć automatyczne podpowiedzi.



Szukanie zaawansowane. Pozwala wyświetlić lub ukryć opcję Szukanie zaawansowane.

Rozdział 17.  Praca z modułami witryny

441

Wyszukiwarka indeksująca to jeden z nielicznych modułów systemowych, które mają specjalne ustawienia w zakładce Opcje rozszerzone. Co ciekawe, niektóre z nich są takie same jak ustawienia w zakładce Opcje podstawowe modułu Szukaj. Oto dostępne pola: 

Szerokość pola. Tu można wpisać liczbę całkowitą, aby określić szerokość pola tekstowego w formularzu wyszukiwania. Wpisana wartość określa liczbę znaków.



Etykieta. Pozwala określić tekst pola wyszukiwania używany zamiast domyślnej etykiety.



Etykieta wyszukiwarki. Pozwala wyświetlić lub ukryć etykietę wyszukiwarki.



Pozycja etykiety. Pozwala określić pozycję etykiety względem pola wyszukiwania. Dostępne opcje to: Prawa, Lewa, Góra i Dół. Domyślnie etykieta znajduje się po prawej stronie formularza wyszukiwania.



Przycisk „Szukaj”. Pozwala ukryć lub wyświetlić przycisk wyszukiwania na formularzu. Niezależnie od przycisku użytkownik może zainicjować wyszukiwanie przez wciśnięcie klawisza Enter na klawiaturze, jeśli jednak dostępny jest przycisk, można uruchomić przeszukiwanie także przez jego kliknięcie.



Pozycja przycisku. Tu można określić pozycję przycisku względem pola wyszukiwania. Dostępne opcje to: Prawa, Lewa, Góra i Dół (domyślnie przycisk pojawia się w prawej części formularza wyszukiwania).



Autowykrywanie OpenSearch. System Joomla! obsługuje protokół OpenSearch. Jeśli wartość tego pola to Tak, w przeglądarkach obsługujących ten protokół można zintegrować wyszukiwarkę z witryny z polem wyszukiwania przeglądarki. Zapewnia to użytkownikom dodatkowy sposób przeszukiwania serwisu.



Tytuł OpenSearch. Za pomocą tej opcji można podać tekst wyświetlany w polu wyszukiwania przeglądarki, gdy traktuje ona daną witrynę jako dostawcę wyszukiwania opartego na protokole OpenSearch. Parametr ten ma znaczenie tylko wtedy, gdy opcja Autowykrywanie OpenSearch ma wartość Tak.

Wyświetlanie informacji o witrynie za pomocą modułu Statystyka Moduły typu Statystyka wyświetlają na pozycji modułu informacje o witrynie i środowisku serwera. Moduł ten można skonfigurować w taki sposób, aby wyświetlał podstawowe informacje o serwerze, dane o ruchu w serwisie i informacje o zawartości witryny (w tym o liczbie artykułów i odnośników). Moduł Statystyka przedstawiono na rysunku 17.23. Choć moduły typu Statystyka umożliwiają wygodne umieszczenie w witrynie dodatkowych danych, których ponadto nie trzeba aktualizować, warto dobrze przemyśleć publiczne udostępnianie informacji o konfiguracji serwera. Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_stats.

442

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 17.23. Dane wyjściowe modułu typu Statystyka we frontonie

Zakładka Opcje podstawowe zawiera cztery kontrolki. Aby wyświetlić dane w witrynie, przynajmniej jedną z trzech pierwszych opcji trzeba ustawić na wartość Tak. 

Informacje o serwerze. Należy wybrać wartość Tak, aby wyświetlić podstawowe informacje o serwerze (w tym nazwę systemu operacyjnego, dane o tym, czy obsługiwana jest pamięć podręczna i format Gzip, a także numer wersji instalacji języka PHP i bazy MySQL). Wartość domyślna tej kontrolki to Nie.



Informacje o witrynie. Należy wybrać wartość Tak, aby wyświetlić podstawowe informacje o witrynie i jej zawartości (w tym liczbę zarejestrowanych użytkowników, artykułów i odnośników). Wartość domyślna tej kontrolki to Nie.



Licznik odsłon. Należy wybrać wartość Tak, aby wyświetlić liczbę odsłon artykułów. Wartość domyślna tej kontrolki to Nie.



Licz odsłony od. Tu można wpisać wartość całkowitą, aby zwiększyć liczbę odsłon wyświetlaną przez licznik.

W zakładce Opcje rozszerzone modułu Statystyka nie ma żadnych specjalnych pól.

Dodawanie kanałów RSS za pomocą modułu Kolporter Moduł typu Kolporter wyświetla ikonę kanału informacyjnego automatycznie wiązaną z kanałem opartym na stronie, na której taki moduł się pojawia. Moduł ten informuje użytkowników, że mogą zasubskrybować treść danej strony. System nie udostępnia filtrów umożliwiających doprecyzowanie sposobu działania tego mechanizmu — ikona zawsze prowadzi do kanału z zawartością strony. Moduł przedstawiono na rysunku 17.24.

Rozdział 17.  Praca z modułami witryny

443

Choć opisywany moduł można przypisać do wszystkich stron witryny, w większości sytuacji nie jest to optymalne rozwiązanie, ponieważ nie każda strona zawiera treści nadające się do subskrypcji. Lepsze podejście to wyświetlanie omawianego modułu tylko na odpowiednich stronach. W tym celu należy przypisać moduł do odpowiednich stron w zakładce Przypisz do pozycji menu. Rysunek 17.24. Dane wyjściowe modułu typu Kolporter we frontonie

Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_syndicate.

Zakładka Opcje podstawowe obejmuje trzy kontrolki: 

Tekst odnośnika. Opcja Nie powoduje, że system wyświetla tylko ikonę kanału. Opcja Tak powoduje pokazywanie także tekstu; można go wprowadzić w polu Tekst.



Tekst. Jeśli pole Tekst odnośnika ma wartość Tak, tu można wpisać wyświetlany tekst.



Format kanału. Za pomocą tej kontrolki można wybrać format kanału. System Joomla! obsługuje formaty RSS 2.0 i Atom 1.0.

W zakładce Opcje rozszerzone modułu Kolporter nie ma żadnych specjalnych pól, warto jednak zauważyć, że moduł ten nie obsługuje pamięci podręcznej.

Publikowanie odnośników za pomocą modułu Zakładki Moduł Zakładki umożliwia wyświetlanie zbioru odnośników z wybranej kategorii z komponentu Zakładki. Opcje konfiguracyjne pozwalają kontrolować wygląd odnośników i reakcję systemu na ich kliknięcie przez użytkowników. Jak opisano wcześniej w książce, moduł ten współdziała z komponentem Zakładki. Dane wyjściowe modułu Zakładki przedstawia rysunek 17.25. Rysunek 17.25. Dane wyjściowe modułu Zakładki

Dokładne omówienie komponentu Zakładki zawiera rozdział 16.

W zakładce Opcje podstawowe znajdują się następujące opcje: 

Kategoria. Tu można wybrać kategorię, z której system ma pobierać odnośniki.



Liczba zakładek. Pozwala określić, ile zakładek system ma wyświetlić.



Uporządkuj według. Pozwala określić kolejność wyświetlania odnośników.

444

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Kierunek. Odnośniki można wyświetlać w kolejności rosnącej lub malejącej na podstawie kryterium wybranego w polu Uporządkuj według.



Okno docelowe. Pozwala określić, gdzie system ma otworzyć stronę w reakcji na kliknięcie odnośnika. Dostępne opcje to: Otwórz w nowym oknie, Otwórz w oknie wyskakującym i Otwórz w tym oknie.



Indeksowanie. Informuje roboty wyszukiwarek, czy mają podążać za odnośnikami.



Pokaż opisy. Pozwala wyświetlić lub ukryć opis odnośnika.



Odsłony. Pozwala wyświetlić lub ukryć liczbę odsłon odnośnika.



Licznik kliknięć. Opcja Tak powoduje, że system zlicza kliknięcia odnośnika. Liczba kliknięć pojawia się w menedżerze Zakładki.

W zakładce Opcje rozszerzone modułu Zakładki nie ma żadnych wyjątkowych pól.

Wyświetlanie informacji o aktywności za pomocą modułu Gościmy Moduł typu Gościmy umożliwia wyświetlanie poziomu aktywności użytkowników w witrynie. Moduł ten pokazuje liczbę osób odwiedzających serwis w danym momencie. Można skonfigurować go tak, aby wyświetlał także nazwy tych użytkowników. Moduł przedstawiono na rysunku 17.26. Rysunek 17.26. Dane wyjściowe modułu Gościmy we frontonie. Tu moduł ustawiono tak, aby wyświetlał tylko liczbę gości i użytkowników

Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_whosonline.

W zakładce Opcje podstawowe znajduje się tylko jeden parametr, Wyświetlaj. Za pomocą tego pola kombi można wybrać dane wyświetlane w module. Dostępne opcje to: Liczba gości i użytkowników, Nazwy zalogowanych użytkowników i Obie informacje. Okno dialogowe modułu typu Gościmy informuje o „gościach”, co oznacza „niezalogowanych użytkowników”. Nazwa „użytkownicy” w tym oknie dotyczy „uwierzytelnionych osób”.

Zakładka Opcje rozszerzone modułu Gościmy nie zawiera żadnych wyjątkowych pól.

Rozdział 17.  Praca z modułami witryny

445

Wyświetlanie zewnętrznych treści za pomocą modułu Wpinacz Moduł typu Wpinacz umożliwia udostępnianie w witrynie zewnętrznych stron WWW. Wpinacz to inna nazwa ramki iFrame, którą można skonfigurować tak, aby wyświetlała materiały spod zewnętrznego adresu URL, co ilustruje rysunek 17.27. Parametry tego modułu dotyczą adresu URL, wyglądu i rozmiaru ramki iFrame. Moduły typu Wpinacz zwykle są umieszczane na pozycjach znajdujących się w głównym obszarze z treścią, nad nim lub pod nim, ponieważ boczne kolumny są zazwyczaj za małe, aby wpinacz mógł prawidłowo działać. Przy stosowaniu takich modułów w bocznych kolumnach trzeba pamiętać, że paski przewijania mogą zajmować dużo miejsca. Jeśli administrator ma kontrolę nad wyświetlaną stroną, może to uwzględnić. Jeżeli jednak taka kontrola jest niemożliwa, manipulowanie wyglądem wpinacza jest trudniejsze. Z drugiej strony umieszczenie wpinacza nad lub pod obszarem z treścią zapewnia dużo szerszą przestrzeń roboczą, a dodatkowo umożliwia zwiększenie wysokości elementu bez całkowitego zniszczenia układu strony. Rysunek 17.27. Fronton z danymi wyjściowymi modułu typu Wpinacz. Moduł obejmuje tu zewnętrzną stronę WWW

Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_wrapper.

Zakładka Opcje podstawowe zawiera następujące kontrolki: 

Adres internetowy. Tu należy podać adres strony, którą system ma wyświetlić we wpinaczu.



Dodaj automatycznie. Ustawienie wartości Tak powoduje automatyczne dodanie przedrostka http:// do adresu URL. Aby wyłączyć tę funkcję, należy wybrać wartość Nie.

446

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Paski przewijania. Wartość Nie pozwala ukryć paski przewijania, a wartość Tak — wyświetlić je. Wybór opcji Automatycznie spowoduje, że system pokaże paski przewijania tylko wtedy, kiedy będą potrzebne do wyświetlenia całej strony.



Szerokość. Pozwala określić szerokość ramki iFrame w pikselach lub procentach.



Wysokość. Pozwala określić wysokość ramki iFrame w pikselach lub procentach.



Dopasuj wysokość. Wybór wartości Tak spowoduje, że system automatycznie dopasuje wielkość ramki iFrame do wyświetlanej strony.



Obramowanie ramki. Pozwala wyświetlić lub ukryć obramowanie ramki iFrame.



Cel. Tu można określić nazwę ramki iFrame. Jest to opcjonalne ustawienie potrzebne tylko przy stosowaniu takiej ramki jako docelowej lokalizacji dla otwieranego adresu URL.

Zakładka Opcje rozszerzone modułu Wpinacz nie obejmuje żadnych specjalnych pól.

Podsumowanie W tym rozdziale opisano moduły witryny systemu Joomla!. Są to moduły używane we frontonie witryny. Przedstawiono tu głównie dostępne opcje i sposoby wykorzystania modułów w witrynie. Oto omówione zagadnienia: 

Wprowadzenie do interfejsu menedżera Moduły.



Tworzenie nowych modułów.



Kopiowanie modułów w celu przyspieszenia i ułatwienia pracy.



Edytowanie i usuwanie istniejących modułów.



Przegląd wszystkich 24 modułów witryny z systemu.

W następnym rozdziale opisano inne moduły systemu Joomla! — używane na zapleczu moduły administratora.

Rozdział 18.

Praca z modułami administratora W tym rozdziale: 

Omówienie menedżera modułów administratora z systemu Joomla!



Tworzenie, kopiowanie, edytowanie i usuwanie modułów administratora



Przegląd 15 modułów administratora z systemu

System Joomla! obejmuje moduły witryny i moduły administratora. Te pierwsze zapewniają dane wyjściowe dla osób odwiedzających serwis, natomiast te drugie tworzą interfejs administracyjny i udostępniają przydatne funkcje oraz informacje dla administratorów witryny. Ponieważ moduły administratora zapewniają niezbędne funkcje, programiści i administratorzy systemu rzadko je modyfikują. Zdecydowana większość osób korzysta z konfiguracji domyślnej. Jednak bliższe przyjrzenie się tym modułom pokazuje, że opanowanie zarządzania nimi może przynieść pewne korzyści. Poznanie opcji konfiguracyjnych takich modułów pozwala wzbogacić interfejs administracyjny i dostosować go, aby lepiej służył firmie oraz użytkownikom. W tym rozdziale opisano narzędzia potrzebne do zarządzania modułami administratora oraz opcje i zastosowania wszystkich modułów tego rodzaju.

Przegląd menedżera Moduły Menedżer Moduły udostępnia interfejs do zarządzania modułami administratora systemu Joomla!. System udostępnia 15 różnych typów modułów administratora. Niektóre z tych typów są ściśle związane z komponentami rdzenia i zależne od nich. Inne są niezależne. Proces tworzenia, kopiowania i usuwania wygląda podobnie dla wszystkich typów modułów. Różnice między modułami dotyczą głównie dostępnych w nich parametrów. Dzięki opanowaniu parametrów można dostosować moduły do potrzeb.

448

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Do kontrolowania modułów administratora w systemie Joomla! służy menedżer Moduły. Obejmuje on wszystkie moduły systemu Joomla!, a także zainstalowane moduły niezależnych producentów. Menedżer Moduły zapewnia interfejs pozwalający szybko przejrzeć wszystkie moduły w systemie i wykonać podstawowe zadania z nimi związane. Można też uzyskać dostęp do poszczególnych modułów w celu ich edycji i tworzyć nowe moduły. Menedżer pozwala też za pomocą jednego kliknięcia zmienić stan publikacji każdego modułu. Przetwarzanie wsadowe przyspiesza wykonywanie operacji na wielu modułach. W tym podrozdziale znajdziesz wprowadzenie do sekcji menedżera Moduły związanej z modułami administratora. Aby otworzyć menedżer Moduły, należy zalogować się do systemu administracyjnego i wybrać opcję Moduły z menu Rozszerzenia. Gdy w oknie przeglądarki pojawi się menedżer Moduły, należy kliknąć odnośnik Zaplecze w lewej kolumnie. W oknie przeglądarki wyświetli się wtedy sekcja menedżera związana z modułami administratora, widoczna na rysunku 18.1. Rysunek 18.1. Menedżer Moduły z widocznymi modułami administratora

Pasek narzędzi w górnej części menedżera Moduły zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Utwórz. Kliknięcie tej ikony pozwala dodać nowy moduł.



Dostosuj. Można zaznaczyć moduł na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby go zmodyfikować.



Skopiuj. Można zaznaczyć moduł, a następnie kliknąć tę ikonę, aby utworzyć jego dokładną kopię.



Opublikuj. Można wybrać z listy jeden lub kilka modułów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je opublikować. Opublikowane moduły są widoczne we frontonie witryny.



Wycofaj. Można wybrać z listy jeden lub kilka modułów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zakończyć ich publikowanie. Wycofane moduły są ukrywane we frontonie witryny.

Rozdział 18.  Praca z modułami administratora

449



Odblokuj. Można zaznaczyć na liście jeden lub kilka modułów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zamknąć obszary robocze do ich edycji i tym samym je odblokować.



Kosz. Można wybrać z listy jeden lub kilka modułów, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je usunąć.



Wsadowe. Można zaznaczyć kilka modułów, a następnie kliknąć ten przycisk, aby wykonać na wybranych modułach operacje wsadowe. Okno dialogowe, które się wtedy pojawia, pozwala zmodyfikować grupę modułów w jednej prostej operacji.



Opcje. Kliknięcie tej ikony powoduje otwarcie okna Opcje menedżera modułów, gdzie można skonfigurować uprawnienia dotyczące menedżera Moduły. Uprawnienia do menedżera Moduły ustawia się tak jak w innych zakładkach uprawnień w menedżerze Konfiguracja globalna. Więcej o ustawianiu uprawnień dowiesz się z rozdziału 10.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

Pod paskiem narzędzi znajdują się dwa odnośniki tekstowe. Łącze Witryna pozwala wyświetlić omówiony wcześniej menedżer modułów witryny, natomiast łącze Zaplecze prowadzi do menedżera modułów administratora. Pod dwoma wspomnianymi odnośnikami, a nad listą modułów znajduje się sześć narzędzi do sortowania i wyszukiwania pomagających w zarządzaniu długimi listami modułów: 

Zaplecze. To pole kombi pozwala przełączać się między modułami witryny a modułami zaplecza. Pełni tę samą funkcję co odnośniki Witryna i Zaplecze.



Wybierz status. Umożliwia filtrowanie i wyświetlanie modułów na podstawie tego, czy są obecnie opublikowane, nieopublikowane czy przeniesione do kosza. Umożliwia to łatwe zidentyfikowanie wszystkich modułów aktywnych w danym momencie w witrynie. Aby usunąć efekty działania filtra, należy przywrócić w polu kombi wartość domyślną (Wybierz status).



Wybierz pozycję. Filtruje listę na podstawie pozycji, do której przypisano moduły. Aby wyzerować filtr, należy przywrócić w polu kombi wartość domyślną (Wybierz pozycję).



Wybierz typ. Filtruje listę modułów na podstawie ich typu. Aby wyzerować filtr, należy przywrócić w polu kombi wartość domyślną (Wybierz typ).



Poziom dostępu. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować moduły na podstawie poziomu dostępu. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Poziom dostępu).



Wybierz język. To pole kombi pozwala filtrować moduły na podstawie języka. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Wybierz język). Filtry można stosować jednocześnie, aby jeszcze precyzyjniej określić zawartość listy modułów.

450

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Pod paskiem narzędzi, a nad listą modułów znajdują się cztery narzędzia do wyszukiwania i sortowania: 

Należy wpisać w polu Szukaj w tytule modułu słowo lub wyrażenie, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka listę modułów pod kątem zapytania i wyświetli wyniki. Aby wyczyścić ekran i przywrócić pełną listę, należy kliknąć przycisk z ikoną krzyżyka (X).



Pole kombi widoczne na prawo od pola wyszukiwania pozwala określić kolumnę z listy modułów, na podstawie której dane mają być sortowane. Dane można też posortować według dowolnej kolumny, klikając jej nagłówek.



Pole kombi ze słowem Rosnąco pozwala określić, czy moduły mają się pojawiać w porządku rosnącym czy malejącym.



Pole kombi widoczne po prawej stronie wyznacza liczbę modułów widocznych na stronie. Aby zmodyfikować wartość domyślną, zmień ustawienie parametru Pozycji w wykazach w menedżerze Konfiguracja globalna.

Główny obszar z treścią ekranu zawiera listę wszystkich modułów dostępnych w menedżerze modułów administratora. Znajdują się tu następujące kolumny: 

Kolejność (pionowa strzałka o dwóch grotach). Kliknij strzałki, aby zmienić kolejność sortowania. Możesz też kliknąć ikonę z trzema kropkami widoczną na lewo od nazwy modułu, a następnie przeciągnąć moduł, aby zmienić jego pozycję w menedżerze Moduły.



Pole wyboru (bez etykiety). Kliknięcie pola wyboru pozwala zaznaczyć moduł. Jest to potrzebne, aby zastosować kilka opcji z paska narzędzi.



Status. Jeżeli moduł jest opublikowany, w kolumnie widoczny jest zielony „ptaszek”. W przeciwnym razie pojawia się tu czerwony znak X.



Tytuł. To pole wyświetla pełną nazwę modułu. Należy ją kliknąć, aby przystąpić do edycji szczegółów związanych z danym modułem.



Pozycja. Tu widoczna jest pozycja, do której przypisano moduł. Pojedynczy moduł można przypisać tylko do jednej pozycji.



Typ. Typ danego modułu. Każdy moduł może mieć tylko jeden typ.



Strony. Wskazuje, do których stron przypisano moduł. Jedyne opcje wyświetlane w tym miejscu to: Wszystkie (moduł przypisano do wszystkich stron witryny), Brak (modułu nie przypisano do żadnej strony) i Tylko zaznaczone (moduł przypisano tylko do niektórych stron). Ustawienie to można zmienić w czasie edycji modułu.



Dostęp. Tu system wyświetla poziom dostępu ustalony dla modułu.



Język. Pokazuje języki, w których dostępny jest dany moduł.



ID. Numer identyfikacyjny wygenerowany przez system.

Gdy wiesz już, jakie informacje są dostępne w menedżerze Moduły i jakie przyciski pozwalają uzyskać dostęp do najważniejszych funkcji, pora przejść do tworzenia nowych modułów.

Rozdział 18.  Praca z modułami administratora

451

Tworzenie nowych modułów Do tworzenia nowych modułów służy menedżer Moduły. Tworzenie nowych modułów to alternatywa do edytowania lub kopiowania ich istniejących egzemplarzy. Jeśli zainstalowałeś przykładowe dane, możesz wykorzystać gotowe moduły, zamiast zaczynać pracę od początku. Niezależnie od wybranej metody uzyskasz dostęp do tych samych opcji. Tworzenie nowego modułu to proces dwuetapowy. Najpierw trzeba wybrać typ modułu, a następnie skonfigurować go, podając wymagane informacje. Wystarczy kliknąć ikonę Utwórz na górnym pasku narzędzi, a system wczyta w przeglądarce nowe okno widoczne na rysunku 18.2. W oknie tym trzeba określić typ tworzonego modułu. Rysunek 18.2. Pierwszy krok w trakcie tworzenia nowego modułu polega na określeniu jego typu

Należy wybrać jeden z 15 typów modułów i kliknąć ikonę Dalej. System odświeży stronę i wyświetli następny etap procesu tworzenia modułu, przedstawiony na rysunku 18.3. Pasek narzędzi w górnej części okna dialogowego modułów zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Zapisz. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy.



Zapisz i zamknij. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy i zamknięcie okna dialogowego do tworzenia modułów.



Zapisz i nowy. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy, zamknięcie bieżącego okna dialogowego do tworzenia modułów i otwarcie nowego okna tego typu.



Anuluj. Ta ikona pozwala anulować zmiany i wyjść z okna dialogowego do tworzenia modułów.



Pomoc. Pozwala wyświetlić pliki pomocy związane z aktywnym ekranem.

452

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 18.3. Drugi etap procesu tworzenia nowego modułu. Tu widoczna jest strona nowego modułu typu Menu zaplecza

Obszar roboczy do tworzenia modułów jest podzielony na zakładki. Najczęściej używane opcje konfiguracyjne znajdują się w trzech zakładkach: 

Szczegóły. Jest to główna zakładka, zawierająca większość wymaganych pól związanych z tworzeniem modułów. Można tu także określić status publikacji i pozycję modułu na stronie. Zakładka ta wygląda tak samo we wszystkich modułach. Dostępne tu pola opisano na liście punktowanej w dalszej części rozdziału.



Opcje podstawowe. Tu znajdują się niestandardowe parametry dotyczące poszczególnych modułów. Opcje z tej zakładki są w różnych modułach odmienne. Omówiono je w dalszej części rozdziału.



Opcje rozszerzone. Ta zakładka zawiera opcje dotyczące układu, stylu i przechowywania w pamięci podręcznej. Wiele pól z tej zakładki jest wspólnych dla wszystkich modułów witryny, jednak część opcji jest dostępna tylko w niektórych modułach. Pola z tej zakładki opisano w dalszej części rozdziału. Moduły niezgodne z opisanym tu wzorcem opisano w dalszej części rozdziału, w punktach dotyczących poszczególnych modułów.

Dwie spośród zakładek z obszaru roboczego Moduły (Szczegóły i Opcje rozszerzone) są przynajmniej częściowo identyczne dla wszystkich typów modułów. Poniżej opisano pola z tych zakładek. Zakładka Szczegóły Szczegóły to domyślna zakładka wejściowa wyświetlana w trakcie tworzenia nowego modułu lub po otwarciu modułu do edycji. Znajdują się tu podstawowe parametry modułu — w tym jego nazwa i pozycja na stronie. Zakładka obejmuje dziesięć pól, jednak tylko dwa z nich są niezbędne. Oto dostępne pola:

Rozdział 18.  Praca z modułami administratora

453



Status. Tu można wybrać opcję Opublikowano, Nieopublikowano lub Wyrzucono do Kosza.



Tytuł. W tym polu należy podać pełną nazwę modułu. Kliknięcie tej nazwy pozwala rozpocząć edycję modułu.



Pokaż tytuł. To pole służy do kontrolowania wyświetlania tytułu modułu użytkownikom frontonu.



Pozycja. To pole kombi pozwala przypisać moduł do pozycji w szablonie. Pole to jest niezwykle istotne. W polu kombi Pozycja wymienione są wszystkie szablony z systemu. Koniecznie wybierz poprawną pozycję z aktywnego szablonu; jeśli tego nie zrobisz, moduł będzie niewidoczny.

Możliwe jest opublikowanie elementu na nieprawidłowej pozycji i zablokowanie w ten sposób dostępu do ważnych funkcji. Jeśli Cię się to przytrafi i nie będziesz mógł korzystać z paska narzędzi, zakończ publikowanie problematycznego modułu. Po wycofaniu go z publikacji system przywróci interfejs i będzie można zmodyfikować moduł, aby przed jego ponownym opublikowaniem rozwiązać problem. 

Dostęp. To pole kombi pozwala określić poziom dostępu do modułu.



Porządek. Określa kolejność modułu względem innych modułów przypisanych do tej samej pozycji.



Rozpocznij publikację. Pole to jest opcjonalne. Pozwala określić konkretną datę rozpoczęcia publikowania kanału. Jeśli pole to jest puste, system przyjmuje, że publikowanie ma się rozpocząć natychmiast.



Zakończ publikację. Pole to jest opcjonalne. Pozwala określić konkretną datę zakończenia publikowania kanału. Jeśli pole to jest puste, system przyjmuje, że kanał ma być publikowany bez ograniczeń czasowych.



Język. Za pomocą tego pola kombi można przypisać do modułu język.



Notatka. To pole pozwala dodać notatki dla administratorów witryny.

Konfigurowanie opcji rozszerzonych Zakładka Opcje rozszerzone jest tylko częściowo identyczna dla modułów zaplecza. Część pól pojawia się we wszystkich modułach, jednak niektóre moduły mają więcej lub mniej opcji. Oto pola powtarzające się w większości modułów: 

Alternatywny układ. W tym polu kombi można wybrać alternatywny układ (jeśli szablon go udostępnia). Jeśli tego nie zrobisz, system zastosuje układ domyślny.



Przyrostek klasy CSS modułu. To pole pozwala określić przyrostek automatycznie dodawany do wszystkich stylów CSS wpływających na ten moduł. Zastosowanie określonego przyrostka umożliwia utworzenie specjalnego stylu dla danego modułu.



Pamięć podręczna. Kontrolka ta umożliwia rezygnację dla danego modułu z obsługi pamięci podręcznej ustawionej w menedżerze Konfiguracja globalna. Aby uniknąć zapisywania zawartości modułu w pamięci podręcznej, należy wybrać opcję Nie przechowuj w pamięci podręcznej. Wartość domyślna to Globalnie.

454

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Przechowuj przez. Tu widoczny jest czas (w minutach) przechowywania treści w pamięci podręcznej. Należy wpisać tu liczbę całkowitą. Wartość domyślna to 900 minut, co oznacza, że po upływie tego czasu system odtworzy lub odświeży moduł. Warto zauważyć, że kontrolka ta ma znaczenie tylko wtedy, jeśli dla modułu włączono obsługę pamięci podręcznej.



Tytuł automatycznie. Należy wybrać opcję Tak, aby umożliwić systemowi automatyczne przekształcanie tytułu modułu, jeśli szablon obsługuje tę możliwość.



Znacznik modułu. Ta opcja pozwala określić znacznik HTML-a dla danego modułu. Pozwala to kontrolować formatowanie modułów przez utworzenie dla nich specjalnych stylów w arkuszu.



Rozmiar Bootstrap. W tym polu kombi można ustawić wartość określającą, ile kolumn moduł ma zajmować.



Znacznik nagłówka. W tym polu kombi można wybrać znacznik HTML-a odpowiadający tytułowi modułu.



Klasa CSS nagłówka. Tu można podać specjalną klasę określającą formatowanie tytułu modułu.



Styl modułu. W tym polu kombi dostępne są wszystkie style modułów stosowane w systemie. Można wybrać jeden z nich, aby zmienić domyślne formatowanie ustawione w szablonie.

Wszystkie typy modułów mają pewne wspólne cechy, jednak każdy z nich ma też wyjątkowe parametry, o których należy pamiętać. W dalszych punktach znajdziesz opisy wszystkich modułów, sposoby korzystania z nich, przykłady, a także objaśnienie specjalnych parametrów konfiguracyjnych z zakładek z obszaru roboczego modułów. Jeśli w witrynie zainstalowano dodatkowe rozszerzenia, mogą pojawić się także inne typy modułów. Pozwala to tworzyć nowe moduły, inne od tych domyślnie dostępnych w systemie.

Kopiowanie modułów Za pomocą polecenia Skopiuj z menedżera Moduły można tworzyć dokładne kopie modułów. Jeśli administrator chce korzystać z wielu egzemplarzy modułu tego samego typu, funkcja ta jest bardzo przydatna, ponieważ nie trzeba wtedy konfigurować nowych modułów. Pozwala to przyspieszyć pracę. Po zakończeniu kopiowania w menedżerze Moduły pojawia się dokładna kopia modułu. Nowy moduł ma tę samą konfigurację i nazwę co oryginał, przy czym do nazwy dodany jest numer. Aby skopiować moduł, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Wybrać opcję Moduły z menu Rozszerzenia. W przeglądarce pojawi się menedżer Moduły. 3. Kliknąć odnośnik Zaplecze w lewej kolumnie. W przeglądarce otworzy się sekcja menedżera z modułami administratora.

Rozdział 18.  Praca z modułami administratora

455

4. Zaznaczyć moduł przeznaczony do skopiowania przez kliknięcie pola wyboru obok nazwy danego modułu. 5. Kliknąć ikonę Skopiuj. System natychmiast utworzy kopię modułu i umieści ją w menedżerze Moduły. Skopiowane moduły domyślnie nie są opublikowane.

Edytowanie modułów Istniejące moduły można edytować za pomocą menedżera Moduły. Edycja ogranicza się do zmiany nazwy i konfiguracji modułu. Nie można zmienić jego typu. W celu uzyskania modułu innego typu trzeba utworzyć nowy moduł. Aby zmodyfikować moduł, należy albo kliknąć jego nazwę w menedżerze Moduły, albo zaznaczyć moduł na liście, a następnie kliknąć ikonę Dostosuj na pasku narzędzi tego menedżera. Niezależnie od wybranej metody system otworzy okno dialogowe do edycji modułów. Okno to jest identyczne z oknem dialogowym służącym do tworzenia nowych modułów. Ma te same pola i obowiązują w nim te same wymogi. Aby wprowadzić zmiany w module, wystarczy zmodyfikować wybrane pola w oknie dialogowym do edycji modułów, a następnie kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Wszystkie modyfikacje zostaną natychmiast zastosowane. Na pasku narzędzi w obszarze roboczym do edycji modułów znajduje się dodatkowy przycisk — Zapisz jako kopię. Pozwala on szybko skopiować moduł i utworzyć w ten sposób moduł identyczny z edytowanym.

Usuwanie modułów Usuwanie modułów w systemie Joomla! to proces dwuetapowy. Pierwszy krok polega na przeniesieniu modułu do kosza, gdzie dane znajdują się do czasu wykonania drugiego kroku — trwałego usunięcia modułu. Dane przechowywane w koszu można do czasu ich usunięcia w każdej chwili przywrócić. Zawartość kosza można wyświetlić w dowolnym momencie. W tym celu należy wybrać opcję Wyrzucono do Kosza w filtrze Wybierz status w menedżerze Moduły. Moduły umieszczone w koszu są w nim przechowywane bezterminowo. Administrator może przywrócić lub usunąć dany moduł. Przywrócone dane są przenoszone z powrotem do pierwotnej lokalizacji, natomiast usunięte moduły są trwale kasowane z systemu, po czym nie można ich przywrócić. Aby przenieść moduł do kosza, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Moduły z menu Rozszerzenia. W przeglądarce otworzy się menedżer Moduły.

456

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

3. Kliknąć odnośnik Zaplecze w lewej kolumnie. W przeglądarce pojawi się sekcja menedżera z modułami administratora. 4. Zaznaczyć pole wyboru obok modułów, które system ma przenieść do kosza. 5. Kliknąć przycisk Kosz na pasku narzędzi. System przeniesie wybrane moduły do kosza. Przywracanie modułów z kosza Moduły przeniesione do kosza są w nim przechowywane bezterminowo do czasu podjęcia dalszych kroków przez administratora. Każdy moduł można przywrócić w dowolnym czasie. Proces przywracania danych jest prosty, a jego efekty pojawiają się natychmiast — moduł zostaje przeniesiony z kosza w miejsce, w którym znajdował się przed usunięciem. Aby przywrócić moduł z kosza, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Moduły z menu Rozszerzenia. W przeglądarce otworzy się menedżer Moduły. 3. Kliknąć odnośnik Zaplecze w lewej kolumnie. W przeglądarce pojawi się sekcja menedżera z modułami administratora. 4. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System odświeży listę modułów i wyświetli tylko dane wyrzucone do kosza. 5. Zaznaczyć pole wyboru obok modułów przeznaczonych do przywrócenia. 6. Kliknąć przycisk Opublikuj lub Wycofaj na pasku narzędzi. System usunie zaznaczone moduły z kosza i przywróci je w poprzedniej lokalizacji. Trwałe usuwanie modułów Moduły przechowywane w koszu można wykasować z systemu przez opróżnienie kosza. Wykonanie tej operacji powoduje trwałe wykasowanie danego elementu z systemu — nie można go później przywrócić. Aby trwale usunąć moduł z kosza, należy wykonać poniższe kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego. 2. Wybrać opcję Moduły z menu Rozszerzenia. W przeglądarce otworzy się menedżer Moduły. 3. Kliknąć odnośnik Zaplecze w lewej kolumnie. W przeglądarce pojawi się sekcja menedżera z modułami administratora. 4. Zmienić wartość filtra Wybierz status na Wyrzucono do kosza. System odświeży listę modułów i wyświetli tylko pozycje wyrzucone do kosza. 5. Zaznaczyć pole wyboru obok modułów przeznaczonych do usunięcia. 6. Kliknąć ikonę Opróżnij na pasku narzędzi. System natychmiast usunie zaznaczone moduły.

Rozdział 18.  Praca z modułami administratora

457

Usunięcie modułu jest trwałe i nieodwracalne. Ponadto nie pojawia się przy tym okno dialogowe z potwierdzeniem — kliknięcie ikony Opróżnij powoduje natychmiastowe skasowanie modułu!

Przegląd modułów administratora W domyślnej instalacji systemu Joomla! znajduje się 15 typów modułów administratora. Poszczególne typy mają różne funkcje — od wyświetlania treści przez udostępnianie nawigacji po zapewnianie narzędzi. Administratorzy witryny mają dostęp do wszystkich typów modułów. Wystarczy kliknąć przycisk Utwórz i wybrać potrzebny typ. Można uruchomić dowolną liczbę modułów każdego typu. W dalszych punktach przedstawiono wszystkie domyślne typy modułów administratora. Dowiesz się, jak działa każdy moduł i jak można go wykorzystać. Zobaczysz, jak wygląda po opublikowaniu, a także poznasz wyjątkowe parametry konfiguracyjne modułów.

Publikowanie modułu Lokalne menu zaplecza Lokalne menu zaplecza pojawia się na niektórych stronach systemu administracyjnego bezpośrednio pod tytułem, ale nad filtrami. Działanie tego menu można zobaczyć na przykład na stronie menedżera Moduły, gdzie udostępnia ono w lewej kolumnie odnośniki tekstowe Witryna i Zaplecza widoczne na rysunku 18.4. Rysunek 18.4. Działanie typu Lokalne menu zaplecza w interfejsie menedżera Moduły

Menu lokalne — podobnie jak zwykłe menu zaplecza — nie jest dostępne w standardowym systemie Projektanta menu systemu Joomla!. Moduły tego typu nie są powiązane z Projektantem menu i nie można ich kontrolować za pomocą tego narzędzia. Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_submenu.

Moduł ten nie udostępnia zakładki Opcje podstawowe i nie zawiera żadnych specjalnych pól w zakładce Opcje rozszerzone. Pamięć podręczna nie jest dostępna dla tego modułu, dlatego wartość pola Pamięć podręczna nie ma tu znaczenia.

458

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Konfigurowanie modułu Menu zaplecza Moduł typu Menu zaplecza jest przeznaczony na menu nawigacyjne widoczne w górnej części każdej strony administracyjnej. Takie menu przedstawia rysunek 18.5. Moduły administratora — inaczej niż moduły menu witryny — nie są powiązane z Projektantem menu. Modyfikowanie opcji menu administracyjnego nie jest możliwe (jedyny sposób to wprowadzenie zmian w plikach rdzenia).

Rysunek 18.5. Dane wyjściowe modułu typu Menu zaplecza widocznego w górnej części strony Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_menu.

Ten typ modułów nie udostępnia zakładki Opcje podstawowe. W zakładce Opcje rozszerzone obok standardowych pól z innych modułów znajduje się też kilka specjalnych opcji: 

Dodaj skróty. Wartość Pokaż powoduje, że na ważnych ekranach pojawia się opcja dodawania nowych skrótów. W czasie, gdy powstawała ta książka, parametr Dodaj skróty nie działał poprawnie.



Menu Pomoc. Pozwala wyświetlić lub ukryć menu Pomoc, prowadzące do oficjalnych stron z pomocą dla systemu Joomla!. Jeżeli administrator korzysta z opcji Własne forum wsparcia, zwykle powinien ustawić dla parametru Menu Pomoc wartość Ukryj.



Własne forum wsparcia. Podając adres URL w tym polu, można wskazać witrynę z pomocą techniczną dla administratorów. Warto wtedy ustawić opcję Menu Pomoc na Ukryj. Dla modułów tego typu pamięć podręczna nie jest obsługiwana.

Tworzenie niestandardowych treści za pomocą modułu Własny HTML Typ Własny HTML zaprojektowano tak, aby umożliwić wyświetlanie niestandardowych informacji w interfejsie administracyjnym. Służy do tego duże pole tekstowe i edytor WYSIWYG. Ten typ umożliwia wpisywanie tekstu i kodu HTML oraz dodawanie rysunków i późniejsze wyświetlanie tych elementów na pozycji modułu w systemie administracyjnym. Działanie takiego modułu ilustruje rysunek 18.6.

Rozdział 18.  Praca z modułami administratora

459

Rysunek 18.6. Działanie modułu typu Własny HTML na Pulpicie Ten typ modułów dobrze nadaje się do udostępniania instrukcji dla administratorów, wyświetlania tekstu i grafiki związanej z marką, list odnośników i specjalnych ogłoszeń, z którymi administratorzy powinni się zapoznać. Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_custom.

Własny HTML to jedyny spośród modułów administratora udostępniający w obszarze roboczym cztery zakładki: Szczegóły, Opcje podstawowe, Opcje rozszerzone i Własny kod. Zakładki Szczegóły i Opcje rozszerzone mają typowy format, znany z obszarów roboczych pozostałych modułów administratora. W zakładce Opcje podstawowe znajduje się tylko jedna kontrolka — Obsługa dodatków. Jej wartość domyślna to Tak. Warto pozostawić tę wartość, ponieważ umożliwia dostęp do wszystkich narzędzi i dodatków używanych do tworzenia treści w systemie Joomla!. Czwarta zakładka w omawianym obszarze roboczym nosi nazwę Własny kod. Znajduje się tu pole tekstowe do tworzenia treści, którą moduł ma wyświetlać. Jeśli witryna umożliwia korzystanie z edytora WYSIWYG, widoczne są tu jego kontrolki.

Wyświetlanie zewnętrznych treści za pomocą modułu Doniesienia Moduł typu Doniesienia umożliwia pobieranie danych z kanału RSS i wyświetlanie ich na pozycji modułu w systemie administracyjnym. Moduł ten jest niezależny od menedżera Doniesienia, dlatego w zakładce Opcje podstawowe trzeba wprowadzić pełny adres URL kanału. Dane wyjściowe modułu Doniesienia przedstawia rysunek 18.7. Choć moduł ten można wykorzystać w dowolnym celu, wyjątkowo dobrze nadaje się do wyświetlania najnowszych komunikatów z witryny Joomla! Security Center. Adres URL kanału RSS z tej strony to http://feeds.joomla.org/JoomlaSecurityNews. Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_feed.

W zakładce Opcje podstawowe znajdują się następujące parametry: 

Adres źródła. Tu należy wpisać adres kanału. Zwykle rozpoczyna się on od członu http://. Pole to jest wymagane, choć nie jest to odpowiednio oznaczone.

460

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 18.7. Moduł typu Doniesienia



Kanał RTL. Jeśli zawartość kanału jest czytana od prawej do lewej, należy wybrać wartość Tak.



Tytuł. Pozwala określić, czy system ma wyświetlać tytuł kanału udostępniony przez jego źródło.



Opis kanału. Pozwala określić, czy system ma wyświetlać opis kanału udostępniony przez jego źródło.



Grafika. Pozwala określić, czy system ma wyświetlać grafikę kanału udostępnioną przez jego źródło. Należy zachować ostrożność przy pokazywaniu grafiki kanału na pozycji modułu, ponieważ wyświetlanie obrazków, które są duże lub mają nietypowe wymiary, może sprawiać problemy.



Doniesień. Tu można wpisać liczbę całkowitą, aby określić, ile wiadomości z kanału ma pojawić się w module. Wartość domyślna to 3.



Skróty. Pozwala określić, czy system ma wyświetlać opis wiadomości udostępniony przez źródło kanału.



Liczba słów. Tu można wpisać liczbę całkowitą określającą długość wyświetlanej wiadomości. Aby pojawił się cały tekst, należy ustawić tę opcję na 0. Choć dodawanie kanałów do systemu administracyjnego może być przydatnym sposobem na przekazywanie administratorom kluczowych informacji (na przykład z kanału Joomla! Security Newsfeed), należy pamiętać, że moduły typu Doniesienia pobierają dane spoza serwera, dlatego czasem oczekiwanie na uzyskanie takich informacji może wydłużyć czas wczytywania interfejsu administracyjnego.

Publikowanie modułu z informacjami o wersji systemu Joomla! Moduł Wersja Joomla! ma bardzo ograniczone zastosowania. Wyświetla informacje o używanej wersji systemu Joomla!. Jedyne dostępne parametry pozwalają kontrolować, czy moduł ma pokazywać informacje w pełnej czy skróconej postaci. Dane wyjściowe modułu przedstawia rysunek 18.8.

Rozdział 18.  Praca z modułami administratora

461

Rysunek 18.8. Dane wyjściowe modułu Wersja Joomla! działającego w trybie pełnym Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_version.

W zakładce Opcje podstawowe modułu znajdują się tylko dwa pola — Format wersji (pozwala określić ilość szczegółów w informacjach o wersji) i Pokaż Joomla! (pozwala wyświetlić nazwę Joomla!, jeśli wartość w polu Format wersji to Skrócony). W zakładce Opcje rozszerzone nie ma żadnych specjalnych opcji. Warto zauważyć, że ten moduł nie obsługuje pamięci podręcznej, dlatego wartość w polu Pamięć podręczna nie ma tu znaczenia.

Wyświetlanie najnowszych artykułów za pomocą modułu Nowe artykuły Angielska nazwa typu Nowe artykuły (Latest News, czyli najnowsze informacje) jest nieco myląca, ponieważ moduły tego rodzaju nie wyświetlają najnowszych wiadomości, ale ostatnio dodane artykuły. Dane wyjściowe modułów tego typu to lista najnowszych elementów wraz z datą i czasem ich utworzenia oraz nazwą autora, co ilustruje rysunek 18.9. Nazwę artykułu można kliknąć, aby otworzyć go w trybie edycji. Ten moduł jest szczególnie przydatny w witrynach o dużej liczbie administratorów lub autorów artykułów, ponieważ umożliwia szybkie zapoznanie się ze zmianami.

Rysunek 18.9. Moduł typu Nowe artykuły

Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_latest.

Zakładka Opcje podstawowe zawiera cztery kontrolki: 

Liczba. Określa liczbę wyświetlanych elementów.



Kolejność. Określa kolejność wyświetlania elementów.

462

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Kategoria. Pozwala wybrać kategorię, z której pochodzić mają artykuły wyświetlane w module. W tym polu kombi dostępna jest lista kategorii z witryny.



Autorzy. Pole kombi Autorzy pozwala filtrować listę artykułów na podstawie ich autorów. Dostępne opcje to: Każdy, Dodane lub poprawiane przez mnie i Dodane lub modyfikowane przeze innych autorów.

W zakładce Opcje rozszerzone nie ma żadnych wyjątkowych pól. Moduły tego typu nie obsługują pamięci podręcznej.

Moduł Zalogowani Moduły typu Zalogowani wyświetlają listę wszystkich zalogowanych obecnie użytkowników systemu. Lista ta obejmuje nazwy użytkowników wraz z odnośnikami do ich danych w menedżerze Użytkownicy, informację o przynależności danej osoby do grupy i czasie ostatniej aktywności w witrynie. W systemie domyślnym dane wyjściowe tego modułu pojawiają się tylko na Pulpicie. Pokazano je na rysunku 18.10. Rysunek 18.10. Działanie modułu typu Zalogowani. Tu jest on przypisany do pozycji cpanel na Pulpicie Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_logged.

W zakładce Opcje podstawowe znajdują się dwa pola: 

Liczba. Określa liczbę użytkowników wyświetlanych w module.



Nazwa. Określa, czy moduł ma wyświetlać imiona i nazwiska użytkowników czy nazwy kont.

W zakładce Opcje rozszerzone znajduje się jedna specjalna opcja — Tytuł automatycznie. Jeśli jej wartość to Tak, system automatycznie udostępnia przetłumaczony tytuł (jeśli istnieje przetłumaczona wersja). Moduły tego typu nie obsługują pamięci podręcznej.

W rozdziale 10. przedstawiono rozbudowaną analizę zarządzania użytkownikami.

Rozdział 18.  Praca z modułami administratora

463

Stosowanie modułu Logowanie Moduły typu Logowanie udostępniają formularz logowania stosowany w celu uzyskania dostępu do systemu administracyjnego. Moduł ten jest niezbędny w systemie i nie można go wyłączyć. Moduł pojawia się tylko na stronie wejściowej systemu administracyjnego, widocznej na rysunku 18.11. Jest to jeden z modułów systemu, których lepiej nie modyfikować. Nie udostępnia on żadnych przydatnych opcji oprócz parametru do włączania protokołu SSL. Jeśli zakończysz publikowanie tego modułu, utracisz dostęp do systemu administracyjnego! Rysunek 18.11. Dane wyjściowe modułu typu Logowanie widoczne na stronie wejściowej systemu administracyjnego

Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_login.

Obszar z parametrami zawiera tylko jedno pole — Szyfruj formularz. Ten parametr umożliwia włączenie protokołu SSL w procesie logowania. Choć jest to bezpieczniejsze rozwiązanie, nie zadziała, jeśli serwer nie obsługuje tego protokołu. W zakładce Opcje rozszerzone nie ma żadnych specjalnych pól. Moduły tego typu nie obsługują pamięci podręcznej.

Moduł narzędziowy Wielojęzyczność — status Wielojęzyczność — status to moduł narzędziowy udostępniony po to, aby pomóc administratorom w sprawdzaniu integralności wielojęzycznych treści. Gdy jest aktywny, pojawia się w stopce interfejsu administracyjnego, gdzie wyświetla alerty po wykryciu problemów z elementami wielojęzycznych treści. Po kliknięciu widocznego w stopce odnośnika Wielojęzyczność — Status pojawia się okno dialogowe z informacjami o problemach wykrytych przez system. Rysunek 18.12 przedstawia komunikat ostrzegawczy wyświetlony przez system.

464

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 18.12. Typowe okno dialogowe z ostrzeżeniem wygenerowane przez moduł Wielojęzyczność — status

Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_multilangstatus.

Moduł ten nie udostępnia zakładki Opcje podstawowe i nie zawiera żadnych specjalnych pól w zakładce Opcje rozszerzone. Moduły tego typu nie obsługują pamięci podręcznej.

Wyświetlanie popularnych materiałów za pomocą modułu Popularne Moduły typu Popularne wyświetlają listę najczęściej przeglądanych artykułów z witryny. Takie moduły pokazują tytuł artykułu, czas i datę jego utworzenia oraz liczbę jego odsłon w czasie publikowania. Można kliknąć tytuł, aby otworzyć artykuł w trybie edycji. System domyślny obejmuje jeden moduł typu Popularne, widoczny na Pulpicie. Działanie tego modułu przedstawia rysunek 18.13. Rysunek 18.13. Dane wyjściowe modułu Popularne widoczne w domyślnej konfiguracji na Pulpicie

Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_popular.

Rozdział 18.  Praca z modułami administratora

465

Zakładka Opcje podstawowe zawiera trzy pola: 

Liczba. Określa liczbę artykułów wyświetlanych w module.



Kategoria. Pozwala wybrać kategorię, z której pochodzić mają artykuły wyświetlane w module. W tym polu kombi dostępna jest lista kategorii z witryny.



Autorzy. Pozwala filtrować listę artykułów na podstawie ich autorów. Dostępne opcje to: Każdy, Dodane lub poprawiane przeze mnie i Dodane lub modyfikowane przez innych autorów.

W zakładce Opcje rozszerzone nie ma żadnych wyjątkowych pól. Moduły tego typu nie obsługują pamięci podręcznej.

Stosowanie modułu administratora Ikony skrótów Moduły typu Ikony skrótów generują ikony skrótów widoczne po lewej stronie Pulpitu (zobacz rysunek 18.14). Pozycja ta jest dostępna tylko na stronie Pulpitu i nie pojawia się na wewnętrznych stronach systemu administracyjnego. Rysunek 18.14. Moduł typu Ikony skrótów widoczny na pozycji domyślnej na Pulpicie

Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_quickicon.

466

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Zakładka Opcje podstawowe zawiera tylko jedną kontrolkę — Grupa. Wprowadzona tu wartość powinna pasować do wartości opcji Grupa dodatku Ikony skrótów.

Wyświetlanie informacji o witrynie za pomocą modułu Statystyka Moduł typu Statystyka wyświetla informacje na temat witryny i środowiska serwera. Moduł ten można skonfigurować w taki sposób, aby wyświetlał podstawowe informacje o serwerze, dane o ruchu w serwisie i informacje o zawartości witryny (w tym o liczbie artykułów i odnośników). Moduł Statystyka przedstawiono na rysunku 18.15. Rysunek 18.15. Dane wyjściowe modułu Statystyka

Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_stats.

Zakładka Opcje podstawowe zawiera cztery kontrolki. Aby wyświetlić dane w witrynie, przynajmniej jedną z trzech pierwszych opcji trzeba ustawić na wartość Tak. 

Informacje o serwerze. Należy wybrać wartość Tak, aby wyświetlić podstawowe informacje o serwerze (w tym nazwę systemu operacyjnego, dane o tym, czy obsługiwana jest pamięć podręczna i format Gzip, a także numer wersji instalacji języka PHP i bazy MySQL). Wartość domyślna tej kontrolki to Nie.



Informacje o witrynie. Należy wybrać wartość Tak, aby wyświetlić podstawowe informacje o witrynie i jej zawartości (w tym liczbę zarejestrowanych użytkowników, artykułów i odnośników). Wartość domyślna tej kontrolki to Nie.



Licznik odsłon. Należy wybrać wartość Tak, aby wyświetlić liczbę odsłon artykułów. Wartość domyślna tej kontrolki to Nie.



Licz odsłony od. Tu można wpisać wartość całkowitą, aby zwiększyć liczbę odsłon wyświetlaną przez licznik.

W zakładce Opcje rozszerzone modułu Statystyka nie ma żadnych specjalnych pól.

Rozdział 18.  Praca z modułami administratora

467

Stosowanie modułu Tytuł strony Moduły typu Tytuł strony wyświetlają tytuł strony widoczny na wielu wewnętrznych stronach systemu administracyjnego. System domyślny obejmuje jeden moduł tego typu. Jego działanie przedstawia rysunek 18.16. Rysunek 18.16. Dane wyjściowe modułu typu Tytuł Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_title.

Moduł ten nie udostępnia zakładki Opcje podstawowe, a w zakładce Opcje rozszerzone nie ma specjalnych pól. Moduły tego typu nie obsługują pamięci podręcznej.

Włączanie modułu Przybornik Moduł typu Przybornik udostępnia ikony widoczne w górnej części stron systemu administracyjnego. Ikony te zapewniają w systemie szybki dostęp do najważniejszych funkcji. Dane wyjściowe tego modułu są niezbędne dla administratora witryny. Moduł ten przedstawiono na rysunku 18.17.

Rysunek 18.17. Typowy przybornik w menedżerze Moduły Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_toolbar.

Moduł ten nie udostępnia zakładki Opcje podstawowe i nie obejmuje specjalnych pól w zakładce Opcje rozszerzone. Moduły tego typu nie obsługują pamięci podręcznej.

Jest to jeden z tych modułów administratora, których lepiej nie modyfikować. Zmiana pozycji modułu może spowodować, że ikony staną się niedostępne, co uniemożliwi administratorowi wprowadzenie dalszych modyfikacji w systemie!

468

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Konfigurowanie modułu Pasek stanu Moduły typu Pasek stanu udostępniają ikony widoczne w dolnej części każdej strony systemu administracyjnego. Moduł można ustawić, aby wyświetlał następujące informacje: odnośnik do podglądu strony, liczbę użytkowników frontonu, liczbę zalogowanych użytkowników, liczbę wiadomości do użytkownika i odnośnik umożliwiający wylogowanie się z systemu. Działanie tego modułu przedstawia rysunek 18.18. Rysunek 18.18. Dane wyjściowe modułu Pasek stanu widoczne w pozycji domyślnej Nazwa systemowa tego typu modułów to mod_status.

W zakładce Opcje podstawowe znajdują się trzy kontrolki: 

Pokaż zalogowanych. Wartość Tak powoduje, że system wyświetla liczbę użytkowników zalogowanych we frontonie witryny.



Pokaż zalogowanych na zapleczu. Wartość Tak powoduje, że system wyświetla liczbę zalogowanych użytkowników zaplecza.



Pokaż wiadomości. Wartość Tak powoduje, że system wyświetla liczbę nieprzeczytanych wiadomości do użytkownika.

Zakładka Opcje rozszerzone nie zawiera specjalnych pól. Moduły tego typu nie obsługują pamięci podręcznej.

Podsumowanie W tym rozdziale opisano moduły administratora dostępne w systemie Joomla! (są to moduły używane na zapleczu witryny). Przedstawiono tu głównie wszystkie opcje modułów i sposoby stosowania ich w witrynie. Oto omówione zagadnienia: 

Wprowadzenie do interfejsu menedżera modułów administratora.



Tworzenie nowych modułów.



Kopiowanie modułów w celu przyspieszenia i ułatwienia pracy.



Edytowanie i usuwanie istniejących modułów.



Przegląd wszystkich 15 modułów administratora dostępnych w systemie.

W następnym rozdziale znajdziesz omówienie dodatków z instalacji systemu Joomla!.

Rozdział 19.

Praca z dodatkami W tym rozdziale: 

Wprowadzenie do menedżera Dodatki



Przegląd dodatków domyślnych i ich opcji konfiguracyjnych

Dodatki to małe, wyspecjalizowane fragmenty kodu uruchamiane zwykle tylko w wyniku zajścia pewnego zdarzenia. Dodatki są stosowane jako aplikacje pomocnicze udostępniające nowe możliwości lub wzbogacające istniejące funkcje systemu Joomla!. Domyślny system Joomla! obejmuje 46 dodatków. Udostępniają one liczne ważne i przydatne funkcje, w tym uwierzytelnianie w czasie logowania, przeszukiwanie witryny, tworzenie adresów URL przyjaznych dla wyszukiwarek i edytor WYSIWYG. Choć w konfiguracji domyślnej nie wszystkie dodatki są włączone, większość z nich jest wykorzystywana przez system. Niektóre są niezbędne do prawidłowego działania witryn opartych na systemie Joomla!, dlatego można je wyłączyć tylko po dokładnym zrozumieniu skutków takiej decyzji i zaplanowaniu odpowiednich działań. W tym rozdziale znajdziesz wprowadzenie do interfejsu menedżera dodatków, a także przegląd wszystkich 46 dostępnych dodatków. Pomoże Ci to zrozumieć, jak działają, a także jak dostosować je do potrzeb. Dodatki po raz pierwszy pojawiły się w systemie Joomla! w wersji 1.5. We wcześniejszych wydaniach w systemie korzystano z rozszerzeń pomocniczych — tak zwanych mambotów. Choć mamboty i dodatki mają podobne funkcje, nie są identyczne i nie można ich stosować zamiennie.

Wprowadzenie do menedżera Dodatki Dodatki to jeden z rodzajów rozszerzeń. Podobnie jak moduły, szablony i pakiety językowe mają specjalny interfejs, w którym można nimi zarządzać. Do kontrolowania dodatków w systemie Joomla! służy menedżer Dodatki. Obejmuje on wszystkie dodatki systemowe, a także dodatki niezależnych producentów zainstalowane przez administratora. Aby wyświetlić dodatki dostępne w witrynie, należy zalogować się do systemu administracyjnego i wybrać opcję Dodatki z menu Rozszerzenia. W przeglądarce otworzy się menedżer Dodatki widoczny na rysunku 19.1.

470

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 19.1. Menedżer Dodatki z dodatkami systemu Joomla! 3

Pasek narzędzi w górnej części menedżera Dodatki zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Dostosuj. Można zaznaczyć dodatek na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zmodyfikować dotyczące go szczegóły.



Włącz. Można zaznaczyć na liście jeden lub kilka dodatków, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je włączyć. Włączone dodatki są aktywne w witrynie.



Wyłącz. Można zaznaczyć na liście jeden lub kilka dodatków, a następnie kliknąć tę ikonę, aby je wyłączyć.



Odblokuj. Można zaznaczyć na liście jeden lub kilka dodatków, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zamknąć obszary robocze do ich edycji i tym samym je odblokować.



Opcje. Kliknięcie tej ikony powoduje otwarcie okna Opcje komponentu Dodatki, gdzie można skonfigurować uprawnienia dotyczące menedżera Dodatki. Uprawnienia menedżera Dodatki ustawia się tak jak w innych zakładkach uprawnień w menedżerze Konfiguracja globalna. Więcej informacji znajdziesz w rozdziale 10. w omówieniu ustawiania uprawnień.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony daje dostęp do internetowych plików pomocy związanych z aktywnym ekranem.

W lewej kolumnie pod paskiem narzędzi znajdują się trzy narzędzia do sortowania pomagające zarządzać długimi listami dodatków: 

Wybierz status. Umożliwia filtrowanie i wyświetlanie modułów na podstawie tego, czy są opublikowane, nieopublikowane czy przeniesione do kosza. Umożliwia to łatwe zidentyfikowanie wszystkich modułów aktywnych obecnie w witrynie. Aby usunąć efekty działania filtra, należy przywrócić w polu kombi wartość domyślną (Wybierz status).

Rozdział 19.  Praca z dodatkami

471



Wybierz typ. Umożliwia wyświetlenie dodatków na podstawie ich typu. Aby usunąć efekty działania filtra, należy przywrócić w polu kombi wartość domyślną (Wybierz typ).



Poziom dostępu. Opcje w tym polu kombi pozwalają filtrować moduły na podstawie poziomu dostępu. Aby wyzerować filtr, przywróć w polu kombi ustawienie domyślne (Poziom dostępu). Filtry można stosować jednocześnie, aby jeszcze precyzyjniej określić zawartość listy dodatków.

Pod paskiem narzędzi, a nad listą dodatków znajdują się cztery narzędzia do wyszukiwania i sortowania: 

Należy wpisać w polu Szukaj w nazwie dodatku słowo lub wyrażenie, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka listę dodatków pod kątem zapytania i wyświetli wyniki. Aby wyczyścić ekran i przywrócić pełną listę, należy kliknąć przycisk z ikoną krzyżyka (X).



Pole kombi widoczne na prawo od pola wyszukiwania pozwala określić kolumnę z listy dodatków, na podstawie której dane mają być sortowane. Dane można też posortować według dowolnej kolumny, klikając jej nagłówek.



Pole kombi ze słowem Rosnąco pozwala określić, czy dodatki mają się pojawiać w porządku rosnącym czy malejącym.



Pole kombi widoczne po prawej stronie wyznacza liczbę dodatków widocznych na stronie. Aby zmodyfikować wartość domyślną, zmień ustawienie parametru Pozycji w wykazach w menedżerze Konfiguracja globalna.

Główny obszar z treścią ekranu zawiera listę wszystkich dodatków dostępnych w systemie Joomla!. Znajdują się tu następujące kolumny: 

Kolejność (pionowa strzałka o dwóch grotach). Umożliwia zmianę kolejności dodatków. Kliknij strzałki, aby zmienić kolejność sortowania. Możesz też kliknąć ikonę z trzema kropkami widoczną na lewo od nazwy dodatku, a następnie przeciągnąć go, aby zmienić jego pozycję w menedżerze Dodatki.



Pole wyboru (bez etykiety). Umożliwia zaznaczenie poszczególnych dodatków. Kliknięcie pola wyboru powoduje zaznaczenie dodatku. Jest to potrzebne, aby zastosować kilka spośród opcji z paska narzędzi.



Status. Jeżeli dodatek jest opublikowany, w kolumnie widoczny jest zielony „ptaszek”. W przeciwnym razie pojawia się tu czerwony znak X.



Nazwa dodatku. To pole wyświetla pełną nazwę dodatku. Należy ją kliknąć, aby przystąpić do edycji szczegółów związanych z danym dodatkiem.



Typ. Typ danego dodatku. Każdy dodatek może mieć tylko jeden typ.

472

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Element. Tu widoczna jest nazwa katalogu z plikami dodatków, np. dla dodatku Uwierzytelnianie — Joomla wartość w polu Element to joomla. Oznacza to, że pliki dodatku na serwerze znajdują się w katalogu plugins/authentication/joomla.



Dostęp. Tu system wyświetla poziom dostępu określony dla dodatku.



ID. Numer identyfikacyjny wygenerowany przez system. Omówienie dołączania nowych dodatków znajduje się w rozdziale 22., a rozdział 21. zawiera opis tworzenia dodatków.

Edytowanie dodatków Istniejące dodatki można edytować za pomocą menedżera Dodatki. Aby zmodyfikować dodatek, należy albo kliknąć jego nazwę w opisywanym menedżerze, albo zaznaczyć dodatek na liście, a następnie kliknąć ikonę Dostosuj na pasku narzędzi tego menedżera. Niezależnie od zastosowanej metody system otworzy okno dialogowe do edycji dodatków. Aby wprowadzić zmiany w dodatku, wystarczy zmodyfikować wybrane pola w oknie dialogowym, a następnie kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Wszystkie modyfikacje zostaną natychmiast zastosowane. Można usunąć dodatki z obszaru roboczego menedżera Dodatki. Omówienie usuwania dodatków znajdziesz w rozdziale 22.

Przegląd dodatków domyślnych Obszar roboczy okna dialogowego każdego z 46 dodatku wygląda podobnie. Obejmuje taki sam pasek narzędzi i dwie zakładki — Szczegóły i Opcje podstawowe. Zawartość zakładki Szczegóły jest identyczna dla wszystkich typów dodatków. Dla dodatków dostępne są nieliczne specjalne opcje. Znajdują się one w ramce Opcje podstawowe obszaru roboczego każdego dodatku. Tylko niektóre dodatki odbiegają od tego wzorca (nie mają zakładki Opcje podstawowe lub udostępniają dodatkowe zakładki). Typowy obszar roboczy dodatków przedstawia rysunek 19.2. Pasek narzędzi w górnej części okna dialogowego dodatków zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Zapisz. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy bez opuszczania okna dialogowego dodatku. Opcja ta pozwala zachować zmiany bez przechodzenia do nowego ekranu. Jest to przydatne, kiedy coś przeszkodzi administratorowi w pracy lub chce on z innego powodu zapisać modyfikacje i nadal korzystać z omawianego okna.



Zapisz i zamknij. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy i wyjście z okna dialogowego dodatku.

Rozdział 19.  Praca z dodatkami

473

Rysunek 19.2. Typowe okno dialogowe dodatku (tu jest to dodatek Uwierzytelnianie — LDAP). Pasek narzędzi i zakładka Szczegóły są takie same dla wszystkich typów dodatków, natomiast zawartość zakładki Opcje podstawowe jest różna dla poszczególnych typów



Zamknij. Ta ikona pozwala anulować zmiany i wyjść z okna dialogowego dodatku.



Pomoc. Pozwala wyświetlić internetowe pliki pomocy związane z aktywnym ekranem.

W zakładce Szczegóły w obszarze roboczym znajdują się następujące pola: 

Status. To pole pozwala określić status dodatku. Aby aktywować dodatek, należy wybrać wartość Włączony. Wartość Wyłączony powoduje dezaktywację dodatku.



Dostęp. Pozwala ustawić poziom dostępu dla dodatku. Należy wybrać opcję Public, Registered lub Special, aby określić poziom dostępu. Poziom wyższy niż Public może spowodować, że niektóre funkcje będą działały nieprawidłowo dla części użytkowników.



Porządek. Określa kolejność dodatku względem innych włączonych dodatków tego samego typu. Od tego zależy porządek aktywowania dodatków, co może wpływać na działanie niektórych funkcji (choć zdarza się to rzadko). Bez wyraźnej przyczyny nie należy zmieniać ustawienia domyślnego.



Typ. Ten identyfikator jest ustawiany przez system i określa typ dodatku. Nie można go zmienić.



Plik dodatku. Nazwa pliku dodatku. Z każdym dodatkiem powiązane są dwa pliki — .php i .xml. Nie można zmienić wartości określonej w tym polu.



ID. Identyfikator dodatku wygenerowany przez system. Nie można zmienić wartości określonej w tym polu.



Opis. System Joomla! udostępnia opis, aby pomóc użytkownikom zrozumieć przeznaczenie dodatku.

Zawartość zakładki Opcje podstawowe jest inna dla poszczególnych dodatków. Szczegóły dotyczące parametrów każdego dodatku opisano w dalszych punktach.

474

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Dodatki z rodziny Uwierzytelnianie Dodatki z rodziny Uwierzytelnianie służą do obsługi procesów uwierzytelniania użytkowników w systemie Joomla!. System ten udostępnia kilka różnych metod obsługi uwierzytelniania. Domyślne podejście to specyficzny dla systemu dodatek Uwierzytelnianie — Joomla. Inne możliwości to dodatki Uwierzytelnianie — GMail i Uwierzytelnianie — LDAP. W konfiguracji domyślnej aktywny jest tylko dodatek Uwierzytelnianie — Joomla. Jeśli administrator chce zastosować jedną z pozostałych metod, musi włączyć i skonfigurować odpowiedni dodatek w menedżerze Dodatki. Pliki dodatków z rodziny Uwierzytelnianie znajdują się w katalogu plugins/authentication.

Uwierzytelnianie — GMail Dodatek Uwierzytelnianie — GMail umożliwia użytkownikom zalogowanie się do witryny za pomocą identyfikatora GMail. System Joomla! udostępnia dodatek Uwierzytelnianie — GMail, ale domyślnie nie jest on włączony. Jeśli witryna ma umożliwiać logowanie się za pomocą danych z systemu GMail, trzeba włączyć ten dodatek i wykonać opisane dalej kroki. Rysunek 19.3 ilustruje okno dialogowe omawianego dodatku. Rysunek 19.3. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym dodatku Uwierzytelnianie — GMail

W zakładce Opcje podstawowe znajdują się następujące parametry: 

Przyrostek z nazwą użytkownika. Przy stosowaniu uwierzytelniania GMail przyrostek oznacza człon po znaku @ w adresie e-mail użytkownika. Zwykle tym członem jest gmail.com. Jeśli chcesz dodać obsługę kont GMail z inną końcówką, ustaw odpowiednią opcję w tym parametrze i wpisz dozwolony przyrostek w polu Przyrostki nazw użytkownika.

Rozdział 19.  Praca z dodatkami

475



Przyrostki nazw Użytkownik. Jeśli system ma obsługiwać adresy e-mail z końcówką inną niż standardowa @gmail.com, należy w tym miejscu wpisać dozwolony przyrostek i ustawić odpowiednią opcję w polu Przyrostek z nazwą użytkownika.



Sprawdzaj równorzędne. Jeśli system ma sprawdzać, czy certyfikat dla danego połączenia SSL jest poprawny, należy ustawić wartość Tak. Uwierzytelnianie GMail oparte jest na protokole SSL.



Czarna lista użytkowników. Jeśli system ma blokować niektóre osoby, w tym polu należy wpisać nazwy ich kont. Większą liczbę nazw można rozdzielić przecinkami.

Aby móc stosować dodatek Uwierzytelnianie — GMail do obsługi uwierzytelniania w witrynie, użytkownicy muszą mieć w witrynie konto o tej samej nazwie co w systemie GMail. Uwierzytelnianie — Joomla Dodatek Uwierzytelnianie — Joomla udostępnia domyślny mechanizm uwierzytelniania w systemie Joomla!. Dodatek ten jest włączony w domyślnym systemie i nie należy go wyłączać bez udostępnienia zastępczego sposobu uwierzytelniania. Dodatek ten nie udostępnia żadnych specjalnych parametrów. Nie należy wyłączać tego dodatku bez udostępnienia zastępczego dodatku do obsługi uwierzytelniania. Pozostawienie systemu bez aktywnych dodatków tego rodzaju prowadzi do problemów.

Uwierzytelnianie — LDAP Dodatek Uwierzytelnianie — LDAP umożliwia skonfigurowanie witryny w taki sposób, aby łączyła się z serwerem LDAP. Protokół LDAP (ang. Lightweight Directory Access Protocol) służy w niektórych systemach do dostępu do usług katalogowych przez protokół TCP/IP. Dodatek Uwierzytelnianie — LDAP wchodzi w skład systemu Joomla!, ale w konfiguracji domyślnej nie jest włączony. Aby zastosować ten dodatek, trzeba go włączyć i ustawić parametry konfiguracyjne. Rysunek 19.4 przedstawia okno dialogowe tego dodatku. Zakładka Opcje podstawowe tego dodatku obejmuje następujące opcje: 

Serwer. W tym polu należy wpisać adres URL serwera LDAP.



Port. Tu należy określić port stosowany dla połączenia z serwerem LDAP. Ustawienie domyślne to 389.



LDAP V3. Jeśli system korzysta z protokołu LDAP w wersji 3., należy wybrać wartość Tak.



Negocjacja TSL. Aby zastosować szyfrowanie TLS dla danych przesyłanych na serwer i pobieranych z niego, należy wybrać wartość Tak.



Podążaj za odwołaniami. Aby włączyć opcję LDAP_OPT_REFERRALS, należy wybrać wartość Tak.



Metoda autoryzacji. Pozwala określić metodę uwierzytelniania stosowaną dla połączenia LDAP. Wartość domyślna to Połącz bezpośrednio jako użytkownika. Druga możliwość to Połącz i Szukaj.

476

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 19.4. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym dodatku Uwierzytelnianie — LDAP



Podstawowa DN. Tu należy wpisać podstawową nazwę DN serwera LDAP.



Szukaj wyrażenia. Tu można określić łańcuch znaków z zapytaniem stosowanym przy wyszukiwaniu użytkownika. W polu tym można umieścić kilka łańcuchów przez rozdzielenie ich średnikami.



DN użytkownika. Można wpisać tu łańcuch znaków umożliwiający dynamiczne dopasowanie nazwy wpisanej przez użytkownika do wzorca nazwy DN z danych użytkownika z serwera LDAP. To pole jest używane tylko wtedy, jeśli parametr Metoda autoryzacji ma wartość Połącz bezpośrednio jako użytkownika.



Użytkownik połączenia. Pozwala określić nazwę użytkownika potrzebną na etapie uzgadniania nazwy DN. Przy stosowaniu połączeń anonimowych nie należy uzupełniać tego pola. Po wpisaniu tu wartości należy określić ją także dla następnego pola (Hasło połączenia).



Hasło połączenia. Pozwala określić hasło użytkownika potrzebne na etapie uzgadniania nazwy DN. Przy stosowaniu połączeń anonimowych nie należy uzupełniać tego pola. Hasło związane jest z użytkownikiem połączenia.

Rozdział 19.  Praca z dodatkami

477



Mapuj: Pełna nazwa. Tu należy wpisać nazwę atrybutu LDAP zawierającego pełną nazwę użytkownika.



Mapuj: Adres poczty. Tu należy wpisać nazwę atrybutu LDAP zawierającego adres e-mail użytkownika.



Mapuj: ID Użytkownika. Tu należy wpisać nazwę atrybutu LDAP zawierającego identyfikator użytkownika.

Konfigurowanie połączeń LDAP może być skomplikowane. Wynika to głównie z dużej liczby opcji po obu stronach połączenia — na serwerze LDAP i w systemie Joomla!. Istnieją też rozszerzenia niezależnych producentów, które można dodać do systemu, aby zwiększyć przydatność protokołu LDAP. Narzędzia te udostępniają takie funkcje, jak logowanie Single Sign On i uwierzytelnianie za pomocą protokołu Kerberos. Dobrym punktem wyjścia do zapoznania się z tymi narzędziami jest artykuł w serwisie Joomla! Community Magazine — http://community.joomla.org/magazine/article/component/zine/artic.

Dodatki Captcha Captcha to technika sprawdzania odpowiedzi służąca do ustalania, czy formularz został przesłany przez człowieka. Pozwala to blokować roboty i skrypty używane przez spamerów i hakerów, którzy próbują zdobyć nieuprawniony dostęp do systemu. Captcha to tylko jedna z licznych metod zabezpieczania formularzy, jest jednak bardzo skuteczna. Jest też znana użytkownikom, dlatego warto ją stosować, aby zmniejszyć liczbę nadesłanych niepoprawnych formularzy. W systemie Joomla! stosuje się wersję ReCaptcha omawianej techniki. W tej kategorii znajduje się tylko jeden dodatek. Pliki dodatku Captcha — ReCaptcha są zapisane w katalogu plugins/captcha.

Captcha — ReCaptcha ReCaptcha to udostępniany przez firmę Google bezpłatny protokół do obsługi metody Captcha. Zwroty, które użytkownicy muszą wprowadzić, pochodzą z książek przekształconych na postać cyfrową za pomocą czytników OCR. Dane od użytkowników trafiają z powrotem do systemu w celu potwierdzenia poprawności tekstu cyfrowego wydania książki. W ten sposób użytkownicy pomagają w przekształcaniu niewydawanych już książek i starych tekstów na format cyfrowy. Domyślnie dodatek ten jest wyłączony. Jego zakładkę Opcje podstawowe przedstawia rysunek 19.5. W zakładce Opcje podstawowe znajdują się następujące parametry (wszystkie są wymagane): 

Klucz publiczny. Tu należy wpisać klucz publiczny otrzymany od firmy Google.



Klucz prywatny. Tu należy wpisać klucz prywatny otrzymany od firmy Google.



Wygląd. Tu można wybrać motyw dla danych wyjściowych dodatku widocznych we frontonie witryny. Dostępne są cztery motywy.

478

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 19.5. Zakładka Opcje podstawowe w obszarze roboczym dodatku Captcha — ReCaptcha

Klucz publiczny i prywatny dla danej domeny można uzyskać na stronie www.google.com/recaptcha.

Dodatki z rodziny Artykuły Dodatki z rodziny Artykuły umożliwiają wzbogacanie na różne sposoby artykułów w systemie Joomla!. Prawie wszystkie dodatki z tej grupy są włączone i stosowane w systemie domyślnym (wyjątkiem jest dodatek Artykuły — Prezentuj kod (GeSHi)). Z tą rodziną dodatków powiązane są nieliczne parametry. Pliki dodatków z rodziny Artykuły znajdują się w katalogu plugins/content.

Artykuły — Prezentuj kod (GeSHi) Dodatek Artykuły — Prezentuj kod (GeSHi) pozwala dodać formatowanie w stylu GeSHi do dowolnego kodu wyświetlanego użytkownikom witryny. Ten dodatek jest przydatny, jeśli artykuły w serwisie obejmują przykładowy kod. Formatowanie GeSHi poprawia czytelność kodu przez zastosowanie standardowego kolorowania jego składni w tekście. Domyślnie dodatek ten jest wyłączony. Aby go użyć, trzeba go włączyć. Z dodatkiem tym nie są powiązane żadne parametry. Artykuły — Maskuj adresy email Dodatek Artykuły — Maskuj adresy email umożliwia ochronę witryny przed pająkami i robotami spamerów próbującymi pobrać z serwisu niezabezpieczone adresy e-mail. Działanie tego dodatku polega na ukrywaniu adresów e-mail w elementach treści. Domyślnie dodatek ten jest włączony. Jego okno dialogowe przedstawiono na rysunku 19.6.

Rozdział 19.  Praca z dodatkami

479

Rysunek 19.6. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym dodatku Artykuły — Maskuj adresy email

Zakładka Opcje podstawowe w oknie tego dodatku obejmuje tylko jedną kontrolkę — Tryb. Ten parametr określa technikę stosowaną do ukrywania adresów e-mail. Przy wartości domyślnej (Łącze do programu pocztowego) do ukrywania adresu przed pająkami i robotami służy język JavaScript, natomiast adres nadal jest funkcjonalny i można go kliknąć. Inna możliwość, Zwykły nieaktywny tekst, powoduje przekształcenie adresu e-mail na tekst i wyłączenie funkcji odnośnika do programu pocztowego. Aby selektywnie wyłączyć ukrywanie adresów, można wstawić w dowolnym miejscu artykułu następujący znacznik: {emailcloak=off}.

Artykuły — Joomla Dodatek Artykuły — Joomla obsługuje pewne zadania administracyjne związane z artykułami, np. przetwarza elementy na podstawie kategorii i wysyła wiadomości e-mail z powiadomieniami dotyczącymi artykułów. Domyślnie dodatek ten jest włączony. Jego obszar roboczy przedstawiono na rysunku 19.7. W zakładce Opcje podstawowe znajdują się dwa ustawienia: 

Sprawdź przed usunięciem. Opcja Tak powoduje, że system przed usunięciem kategorii sprawdza, czy jest pusta. Jeśli nie ma to znaczenia, można ustawić wartość Nie. Jeśli witryną zarządza grupa administratorów, ustawienie opcji Nie może prowadzić do problemów.



E-mail o nowym artykule. Opcja Tak powoduje, że system wysyła do administratorów e-mail, gdy ktoś doda nowy artykuł z poziomu frontonu witryny. Warto zauważyć, że niezależnie od wartości tego parametru administrator może akceptować lub blokować takie powiadomienia.

480

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 19.7. Zakładka Opcje podstawowe w obszarze roboczym dodatku Artykuły — Joomla

Artykuły — Wpinacz modułów Dodatek Artykuły — Wpinacz modułów umożliwia dodawanie modułów w obszarze z treścią artykułu. Dodatek ten znajduje się w domyślnym systemie i jest w nim włączony. Okno dialogowe tego dodatku przedstawiono na rysunku 19.8. Rysunek 19.8. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym dodatku Artykuły — Wpinacz modułów

Więcej informacji o pracy z modułami umieszczonymi w artykułach zawiera rozdział 7.

Zakładka Opcje podstawowe w oknie tego dodatku obejmuje tylko jedną opcję, Styl. To pole kombi pozwala określić sposób obsługi stylu pozycji modułu przez system. Dostępne opcje to: Wiersze tabeli jednokolumnowej, Komórki tabeli jednowierszowej, Jeden element DIV, Cztery elementy DIV i Czysty kod.

Rozdział 19.  Praca z dodatkami

481

Zarządzanie stylami modułów umieszczonych w artykule może być trudne. Jeśli administrator nie wie, które podejście okaże się najlepsze, powinien wypróbować różne możliwości i zapoznać się z kodem źródłowym wynikowego artykułu z modułem. W ten sposób można znaleźć rozwiązanie, które sprawdza się najlepiej i zapewnia selektory potrzebne do odpowiedniego określenia stylu modułu.

Artykuły — Nawigacja Dodatek Artykuły — Nawigacja udostępnia mechanizmy przechodzenia wstecz, dalej i do strony o określonym numerze widoczne w niektórych obszarach z treścią witryny. Dodatek ten jest domyślnie włączony. Zakładkę Opcje podstawowe dodatku przedstawiono na rysunku 19.9. Rysunek 19.9. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym dodatku Artykuły — Nawigacja

Zakładka Opcje podstawowe obejmuje następujące opcje: 

Pozycja. Wartości Poniżej i Powyżej pozwalają umieścić kontrolki paginacji pod lub nad artykułem. Kontrolka Relatywnie do określa, jak system wyznacza obszar artykułu.



Relatywnie do. Ta opcja określa, czy kontrolki paginacji znajdują się nad lub pod tekstem czy nad lub pod całym artykułem (włącznie z tytułem i innymi informacjami). Aby ukryć opisane mechanizmy przy artykułach, nie trzeba wyłączać dodatku (choć jest to jeden ze sposobów). Najłatwiej jest kontrolować tę funkcję za pomocą menedżera Konfiguracja globalna i parametrów powiązanych z pozycjami menu.

Artykuły — Podziel stronę Dodatek Artykuły — Podziel stronę umożliwia łatwe tworzenie wielostronicowych artykułów i spisów treści dla nich. Udostępnia przycisk podziału strony widoczny pod polem tekstowym w obszarze roboczym do edycji artykułów w systemie Joomla!. Domyślnie dodatek ten jest włączony. Jego zakładkę Opcje podstawowe przedstawiono na rysunku 19.10.

482

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 19.10. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym dodatku Artykuły — Podziel stronę

Zakładka Opcje podstawowe obejmuje następujące opcje: 

Pokaż tytuł witryny. Pozwala dodać lub pominąć tytuł oraz atrybuty nagłówka w znaczniku tytułu strony. Opcja ta jest dostępna, gdy korzysta się z funkcji podziału strony.



Tytuł indeksu artykułów. Pozwala wyświetlić lub ukryć niestandardowy nagłówek indeksu artykułów na początku spisu treści generowanego przez funkcję podziału strony.



Własny tytuł indeksu artykułów. Jeśli chcesz wyświetlać tytuł indeksu artykułów, tu możesz go wpisać.



Spis treści. Aby wyświetlić spis treści dla wielostronicowego artykułu, należy wybrać wartość Pokaż.



Pokaż wszystkie. Pozwala wyświetlić lub ukryć pełny tekst artykułu.



Styl prezentacji. Strony artykułu można wyświetlać jako odrębne strony, na kartach lub za pomocą „harmonijki”. Dokładniejsze omówienie tworzenia artykułów wielostronicowych i spisów treści znajduje się w rozdziale 5.

Artykuły — Wyszukiwarka Dodatek Artykuły — Wyszukiwarka obsługuje indeksowanie artykułów na potrzeby komponentu Wyszukiwarka indeksująca. Jeśli chcesz korzystać z wyszukiwarki indeksującej, włącz ten dodatek. Jeżeli taka wyszukiwarka jest niepotrzebna, nie należy uruchamiać dodatku. Nie udostępnia on żadnych specjalnych parametrów.

Rozdział 19.  Praca z dodatkami

483

Artykuły — Ocenianie Dodatek Artykuły — Ocenianie udostępnia w systemie Joomla! funkcję oceniania artykułów. Domyślnie dodatek ten jest włączony. Z dodatkiem tym nie są powiązane żadne parametry. Aby ukryć mechanizmy oceniania przy artykułach, nie trzeba wyłączać dodatku (choć jest to jedna z możliwości). Najbardziej elastyczny sposób na kontrolowanie tej funkcji polega na wykorzystaniu menedżera Konfiguracja globalna i parametrów pozycji menu.

Dodatki z rodziny Edytor Dodatki z rodziny Edytor wzbogacają system o różne opcje edycji elementów treści. Ta grupa dodatków udostępnia edytory WYSIWYG i zwykłe edytory tekstu. Domyślnie włączone są wszystkie trzy dodatki tego rodzaju. Aby możliwy był dostęp do elementów treści w systemie administracyjnym, zainstalowany musi być przynajmniej jeden dodatek z rodziny Edytor.

To, który edytor (jeśli w ogóle) będzie dostępny w witrynie, zależy od ustawień w menedżerze Konfiguracja globalna. Widoczne w nim opcje odpowiadają włączonym dodatkom. Użytkownik może też wybrać edytor na stronie z profilem. Korzystanie z różnych edytorów do tworzenia i edytowania materiałów omówiono szczegółowo w rozdziale 6. Pliki dodatków z rodziny Edytor znajdują się w katalogu plugins/editors.

Edytor — CodeMirror Dodatek Edytor — CodeMirror ma ułatwiać pracę nad artykułami w widoku kodu. Udostępnia liczne funkcje, które ułatwiają edycję kodu. W tym obszarze jest wygodniejszy w porównaniu ze zwykłym edytorem tekstu i oknem HTML-a z edytora TinyMCE. Zakładkę Opcje podstawowe dodatku przedstawia rysunek 19.11. W oknie Opcje podstawowe tego dodatku znajdują się tylko dwa parametry konfiguracyjne: 

Numery wierszy. Pozwala wyświetlić lub ukryć numery wierszy w oknie edytora.



Tryb tabulacji. Pozwala określić działanie klawisza tabulacji. Dostępne opcje to Wcięcie i Przesunięcie.

Edytor — Prosty Dodatek Edytor — Prosty udostępnia podstawowy edytor tekstu do modyfikowania elementów treści. Z tą opcją nie jest powiązany żaden edytor WYSIWYG. Jeśli w systemie ustawiono opcję Edytor — Prosty, do tworzenia materiałów służy zwykły interfejs tekstowy, w którym autor musi dodać znaczniki HTML w celu określenia formatowania. Jest to najprostsza opcja edycji dostępna w systemie Joomla!.

484

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 19.11. Zakładka Opcje podstawowe w oknie roboczym dodatku Edytor — CodeMirror

Z tym dodatkiem nie są powiązane żadne parametry. Edytor — TinyMCE Dodatek Edytor — TinyMCE udostępnia rozbudowany edytor WYSIWYG TinyMCE. Jest on domyślnie włączony zarówno w menedżerze Dodatki, jak i w menedżerze Konfiguracja globalna. Dodatek ten jest jednym z nielicznych w systemie, które obejmują dodatkowe zakładki. Znajduje się tu standardowa zakładka Szczegóły, a także zakładki Opcje podstawowe i Parametry: rozszerzone (obie opisano w tym podpunkcie). Zakładkę Opcje podstawowe tego dodatku przedstawiono na rysunku 19.12. Także jeśli włączony jest edytor TinyMCE, użytkownicy mogą edytować kod HTML artykułu. Wystarczy w tym celu kliknąć przycisk HTML na pasku narzędzi edytora TinyMCE.

Dodatek Edytor — TinyMCE udostępnia wiele opcji związanych z konfiguracją i dostosowywaniem tego narzędzia. Parametry podzielono na dwie kategorie — Opcje podstawowe i Parametry: rozszerzone. Parametry z zakładki Opcje podstawowe dotyczą wszystkich trybów edytora (prostego, wzbogaconego i rozszerzonego). Znajdują się tu następujące opcje: 

Tryb pracy. Dostępne tu opcje umożliwiają wybór albo bardzo prostego edytora, albo jego bardziej złożonej wersji z wszystkimi funkcjami. Ustawienie domyślne to Wzbogacony. Zapewnia ono użytkownikom dostęp do pełnego paska narzędzi i wszystkich opcji.



Skórka. Pozwala wybrać motyw używany dla edytora.



Kodowanie encji. Pozwala określić sposób kodowania znaków. Dostępne opcje to: 

Nazwany. Przekształca znaki na ich nazwy.

Rozdział 19.  Praca z dodatkami

485

Rysunek 19.12. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym dodatku Edytor — TinyMCE



Numeryczne. Przekształca znaki na format liczbowy.



Surowe / utf-8. Zapisuje znaki w pierwotnej postaci.



Automatyczny wybór języka. Ta kontrolka jest przydatna tylko wtedy, jeśli w witrynie zainstalowano kilka pakietów językowych. Jeżeli administrator nie zainstalował takich pakietów, należy pozostawić wartość domyślną — Nie.



Kod języka. Jeśli parametr Automatyczny wybór języka ma wartość Nie, w tym polu można wpisać kod domyślnego języka, który system ma zastosować w interfejsie.



Kierunek tekstu. Pozwala określić, czy tekst jest czytany od prawej do lewej, czy od lewej do prawej.

486

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Klasy CSS szablonu. Można wybrać wartość Tak, aby edytor zastosował selektory stylów z pliku CSS szablonu. Warto zauważyć, że działanie tej opcji można zmienić za pomocą parametru Własny arkusz stylów.



Własny arkusz stylów. To pole można wykorzystać do określenia specyficznego arkusza CSS, który edytor ma zastosować. Wartość wpisana w tym miejscu zastępuje ustawienia poprzedniego parametru (Klasy CSS szablonu).



Adresy wewnętrzne. Tu można wybrać wartość Absolutne albo Względne, aby ustalić, czy adresy URL stron witryny powinny obejmować człon http:// i przedrostek domeny głównej.



Nowe linie. Ta kontrolka pozwala określić, czy edytor ma interpretować nowe wiersze w artykule jako elementy P (akapity), czy jako elementy BR (przełamania wiersza).



Zabronione elementy. W tym polu należy wymienić wszystkie elementy HTML-a, które system ma automatycznie usuwać z artykułów. Wartość domyślna to applet, co zapobiega wstawianiu apletów do artykułów.



Elementy rozszerzające. Jeśli administrator chce umożliwić korzystanie z dodatkowych znaczników HTML-a oprócz tych zdefiniowanych w domyślnym edytorze, powinien wpisać je w tym miejscu.

Zakładka Parametry: rozszerzone zawiera kilka elementów dotyczących wszystkich trybów edytora, jednak większość dostępnych tu kontrolek ma znaczenie tylko wtedy, gdy parametr Tryb pracy w zakładce Opcje podstawowe ma wartość Rozszerzony. Liczne opcje z tej zakładki dotyczą zaawansowanych funkcji. Jeśli jesteś przekonany, że użytkownik edytora potrafi bezpiecznie z nich korzystać, warto je włączyć. Jeżeli jednak masz wątpliwości co do umiejętności autorów, zachowaj ostrożność przy udostępnianiu funkcji. Niektóre z nich pozwalają użytkownikom na odstępstwa od standardów, a także na wprowadzanie niepożądanych elementów i zmian.

Zakładka Parametry: rozszerzone zawiera następujące opcje: 

Pasek narzędzi. Ta kontrolka pozwala określić, czy pasek narzędzi edytora pojawi się nad oknem edycji, czy pod nim.



Wyrównanie przybornika. Pozwala określić wyrównanie paska narzędzi względem okna do edycji tekstu.



Wysokość edytora HTML. Można wpisać tu liczbę całkowitą, aby określić wysokość okna edycji kodu HTML. Wpisana wartość oznacza liczbę pikseli.



Szerokość edytora HTML. Można wpisać tu liczbę całkowitą, aby określić szerokość okna edycji kodu HTML. Wpisana wartość oznacza liczbę pikseli.



Zmiana rozmiarów. Opcja Włączony umożliwia użytkownikom zmianę wysokości okna edytora przez przeciągnięcie jego ramki.



Rozszerzanie. Opcja Włączony umożliwia użytkownikom zmianę szerokości okna edytora przez przeciągnięcie jego ramki.

Rozdział 19.  Praca z dodatkami

487



Ścieżka. Można wybrać wartość Włączone, aby bezpośrednio pod oknem edycji wyświetlić ścieżkę do elementu. Ścieżka ta ułatwia dostęp do elementów i upraszcza nawigowanie po stylach w oknie edycji (można to robić po jednym elemencie naraz).



Czcionki. Pozwala wyświetlić lub ukryć pole kombi z czcionkami na pasku narzędzi edytora.



Wklej. Pozwala wyświetlić lub ukryć przycisk wklejania na pasku narzędzi edytora.



Znajdź-Zamień. Pozwala wyświetlić lub ukryć przycisk wyszukiwania i zamieniania na pasku narzędzi edytora.



Wstaw datę. Pozwala wyświetlić lub ukryć na pasku narzędzi przycisk wstawiania daty. Warto zauważyć, że powiązany z tym jest następny parametr.



Format daty. Tu można określić format daty stosowany przez polecenie wstawiania daty. Ustawienie domyślne to %Y-%m-%d, co oznacza układ rokmiesiąc-dzień.



Wstaw czas. Pozwala wyświetlić lub ukryć na pasku narzędzi przycisk wstawiania czasu. Warto zauważyć, że powiązany z tym jest następny parametr.



Format czasu. Tu można określić format stosowany przez polecenie wstawiania czasu. Ustawienie domyślne to %H:%M:%S, co oznacza układ godzina-minuta-sekunda.



Kolory. Pozwala wyświetlić lub ukryć na pasku narzędzi przycisk otwierający okno wyboru kolorów.



Tabela. Pozwala wyświetlić lub ukryć na pasku narzędzi przycisk do obsługi tabel.



Buźki. Pozwala wyświetlić lub ukryć na pasku narzędzi przycisk do dodawania emotikonów.



Media. Pozwala wyświetlić lub ukryć na pasku narzędzi przycisk multimediów. Umożliwia on użytkownikom wstawianie rozmaitych osadzonych materiałów multimedialnych.



Linia pozioma. Pozwala wyświetlić lub ukryć na pasku narzędzi przycisk do tworzenia poziomej linii.



Kierunek tekstu. Pozwala wyświetlić lub ukryć na pasku narzędzi przycisk do określania kierunku tekstu.



Pełny ekran. Pozwala wyświetlić lub ukryć na pasku narzędzi przycisk pełnego ekranu.



Styl. Pozwala wyświetlić lub ukryć na pasku narzędzi przycisk do określania stylów.



Warstwa. Pozwala wyświetlić lub ukryć na pasku narzędzi przycisk do zarządzania warstwami.



Rozszerzenia XHTML. Pozwala wyświetlić lub ukryć na pasku narzędzi dodatkowe funkcje związane z językiem XHTML.

488

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami 

Znaki niewidoczne. Pozwala wyświetlić lub ukryć na pasku narzędzi przycisk wyświetlania znaków niewidocznych. Powoduje on wyświetlenie w oknie edytora znaków niewidocznych (np. spacji nierozdzielającej).



Obrysuj elementy blokowe. Pozwala wyświetlić lub ukryć na pasku narzędzi przycisk wyświetlania bloków. Powoduje on wyświetlenie w oknie edytora obrysu elementów blokowych HTML-a.



Spacja nierozdzielająca. Pozwala wyświetlić lub ukryć na pasku narzędzi przycisk wstawiania spacji nierozdzielającej.



Szablon. Pozwala wyświetlić lub ukryć na pasku narzędzi przycisk szablonu.



Blok cytatu. Pozwala wyświetlić lub ukryć na pasku narzędzi przycisk bloku cytatu.



Licznik słów. Pozwala wyświetlić lub ukryć na pasku narzędzi przycisk licznika słów.



Rozszerzone grafiki. Pozwala zapewnić lub zablokować dostęp do zaawansowanych funkcji w oknie dialogowym do wstawiania grafiki.



Rozszerzone odnośniki. Pozwala zapewnić lub zablokować dostęp do zaawansowanych funkcji w oknie dialogowym do wstawiania odnośników.



Lista wzbogacona. Pozwala zapewnić lub zablokować dostęp do zaawansowanych funkcji w oknie dialogowym do wstawiania list.



Ostrzegaj, gdy „Anuluj”. Opcja Włączony powoduje ostrzeganie użytkownika, gdy próbuje zamknąć artykuł bez zapisania go.



Menu podręczne. Pozwala włączyć lub wyłączyć menu podręczne.



Zamiast okien wyskakujących. Opcja Włączony powoduje, że system wyświetla okna pływające zamiast wyskakujących. Jest to przydatne dla redaktorów, którzy korzystają z przeglądarek z funkcją blokowania okien wyskakujących.



Własny dodatek. Tu można podać niestandardowe dodatki dla edytora TinyMCE.



Własny przycisk. Tu można podać niestandardowe przyciski dla edytora TinyMCE. Edytor TinyMCE obsługuje niestandardowe dodatki, co pozwala wzbogacić go o nowe funkcje. Dobre omówienie tworzenia dodatków dla edytora TinyMCE znajdziesz na stronie www.tinymce.com/wiki.php/Creating_a_plug-in.

Dodatki z rodziny Przycisk edytora Dodatki z rodziny Przycisk edytora to zestaw narzędzi wzbogacających funkcje edytorów treści i elementów treści. Cztery dodatki z tej grupy służą do tworzenia przycisków pojawiających się pod oknem edycji treści w czasie tworzenia lub modyfikowania artykułów przez użytkowników. Wszystkie te dodatki domyślnie są włączone. Żaden z nich nie udostępnia specjalnych parametrów konfiguracyjnych. Pliki dodatków z rodziny Przycisk edytora znajdują się w katalogu plugins/editors-xtd.

Rozdział 19.  Praca z dodatkami

489

Przycisk edytora — Artykuł Dodatek Przycisk edytora — Artykuł umożliwia łatwe wstawianie w treści artykułu odnośników do innych tekstów. Dodatek ten domyślnie jest włączony i nie udostępnia specjalnych parametrów. Przycisk edytora — Grafika Dodatek Przycisk edytora — Grafika służy do wyświetlania przycisku Grafika widocznego pod oknem edycji. Kliknięcie tego przycisku powoduje wyświetlenie okna umożliwiającego wstawienie grafiki do elementów treści i skonfigurowanie jej. Z dodatkiem tym nie są powiązane żadne parametry. Przycisk Grafika jest nadmiarowy z uwagi na kontrolki dostępne w edytorach WYSIWYG TinyMCE i XStandard. Jeśli jeden z tych edytorów jest włączony, można wyłączyć omawiany dodatek.

Przycisk edytora — Podziel stronę Dodatek Przycisk edytora — Podziel stronę udostępnia przycisk Podział strony widoczny pod oknem edycji treści. Kliknięcie tego przycisku powoduje wstawienie podziału strony do artykułu i przekształcenie tym samym artykułu jednostronicowego w wielostronicowy. Z dodatkiem tym nie są powiązane żadne parametry. Edytor TinyMCE także udostępnia funkcję podziału stron. Jeśli ten edytor jest włączony, można rozważyć wyłączenie omawianej kontrolki, ponieważ jest wtedy nadmiarowa.

Przycisk edytora — Więcej Dodatek Przycisk edytora — Więcej wyświetla przycisk Więcej pod polem edycji treści. Kliknięcie tego przycisku pozwala oddzielić pierwszy fragment artykułu od jego dalszych części i dodać odnośnik Więcej prowadzący do pełnego tekstu. Z dodatkiem tym nie są powiązane żadne parametry.

Dodatki typu Rozszerzenia W grupie Rozszerzenia znajduje się tylko jeden dodatek. Nosi on nazwę Rozszerzenia — Joomla i służy do śledzenia różnych witryn pod kątem aktualizacji rozszerzeń. Dodatek ten nie udostępnia parametrów konfiguracyjnych. Jeśli korzystasz z funkcji powiadomień o aktualizacji w menedżerze Rozszerzenia, nie wyłączaj tego dodatku.

Dodatki z rodziny Wyszukiwarka Grupa dodatków Wyszukiwarka pozwala włączyć funkcję indeksowania komponentu Wyszukiwarka indeksująca dla różnych obszarów witryny. Różne dodatki z tej rodziny odpowiadają za indeksowanie i wyszukiwanie różnych rodzajów treści — artykułów, zakładek, kontaktów, kategorii, sekcji i kanałów informacyjnych. W instalacji domyślnej

490

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

włączone są wszystkie dodatki z tej grupy. Wyłączenie jednego z tych dodatków prowadzi do usunięcia powiązanych z nim treści z indeksu wyszukiwarki indeksującej i wyników wyszukiwania. Pliki dodatków z rodziny Wyszukiwarka znajdują się w katalogu plugins/search.

Jeśli używasz podstawowego komponentu Wyszukiwanie systemu Joomla! zamiast wyszukiwarki indeksującej, powinieneś wyłączyć wszystkie dodatki z tej grupy.

Wyszukiwarka — Kategorie Dodatek Wyszukiwarka — Kategorie obsługuje indeksowanie kategorii w witrynie. Choć domyślnie jest włączony, efekty jego działania widać dopiero po uruchomieniu wyszukiwarki indeksującej. Aby pominąć kategorie w trakcie indeksowania, należy wyłączyć ten dodatek. Nie udostępnia on żadnych specjalnych parametrów. Wyszukiwarka — Kontakty Dodatek Wyszukiwarka — Kontakty obsługuje indeksowanie zawartości komponentu Kontakty. Choć domyślnie jest włączony, efekty jego działania widać dopiero po uruchomieniu wyszukiwarki indeksującej. Jeśli nie chcesz uwzględniać komponentu Kontakty w trakcie indeksowania lub nie korzystasz z niego, powinieneś wyłączyć ten dodatek. Nie udostępnia on żadnych specjalnych parametrów. Wyszukiwarka — Artykuły Dodatek Wyszukiwarka — Artykuły umożliwia indeksowanie artykułów w witrynie. Choć domyślnie jest włączony, efekty jego działania widać dopiero po uruchomieniu wyszukiwarki indeksującej. Aby pominąć artykuły w trakcie indeksowania, należy wyłączyć ten dodatek. Nie udostępnia on żadnych specjalnych parametrów. Wyszukiwarka — Doniesienia Dodatek Wyszukiwarka — Doniesienia obsługuje indeksowanie kanałów informacyjnych. Choć domyślnie jest włączony, efekty jego działania widać dopiero po uruchomieniu wyszukiwarki indeksującej. Jeśli nie chcesz uwzględniać kanałów informacyjnych w trakcie indeksowania lub nie korzystasz z komponentu Doniesienia, powinieneś wyłączyć ten dodatek. Nie udostępnia on żadnych specjalnych parametrów. Wyszukiwarka — Zakładki Dodatek Wyszukiwarka — Zakładki umożliwia indeksowanie zawartości komponentu Zakładki. Choć domyślnie jest włączony, efekty jego działania widać dopiero po uruchomieniu wyszukiwarki indeksującej. Jeśli nie chcesz uwzględniać zakładek w trakcie indeksowania lub nie korzystasz z komponentu Zakładki, powinieneś wyłączyć ten dodatek. Nie udostępnia on żadnych specjalnych parametrów.

Rozdział 19.  Praca z dodatkami

491

Dodatki z rodziny Ikona powiadomień Dodatki z grupy Ikona powiadomień obsługują aktualizowanie rdzenia systemu Joomla! i rozszerzeń. Nie należy wyłączać tych dodatków, chyba że witryna działa za zaporą i nie ma dostępu do internetu lub lokalnego repozytorium z aktualizacjami. Dodatki z rodziny Ikona powiadomień znajdują się w katalogu plugins/quickicon.

Ikona powiadomienia o aktualizacjach rozszerzeń Joomla! Ten dodatek sprawdza dostępne aktualizacje rozszerzeń i powiadamia o nich za pomocą alertu na Pulpicie. W zakładce Opcje podstawowe dodatku znajduje się tylko jedna kontrolka — Grupa. Wartość w tym polu informuje system, gdzie ma szukać ikon wyświetlanych w powiadomieniach o aktualizacji w interfejsie administracyjnym. Ikona powiadomienia o aktualizacjach Joomla! Ten dodatek sprawdza dostępne aktualizacje rdzenia systemu Joomla! i powiadamia o nich za pomocą alertu na Pulpicie. W zakładce Opcje podstawowe dodatku znajduje się tylko jedna kontrolka — Grupa. Wartość w tym polu informuje system, gdzie ma szukać ikon wyświetlanych w powiadomieniach o aktualizacji w interfejsie administracyjnym. Wartość mod_quickicon powoduje wyświetlanie domyślnych ikon systemu Joomla!.

Dodatki z rodziny Przeszukuj Grupa dodatków Przeszukuj udostępnia podstawowy mechanizm wyszukiwania materiałów w witrynie i jest powiązana z komponentem Wyszukiwanie. Różne dodatki z tej rodziny odpowiadają za wyszukiwanie różnych rodzajów treści — artykułów, zakładek, kontaktów, kategorii, sekcji i kanałów informacyjnych. W instalacji domyślnej włączone są wszystkie dodatki z tej grupy. Wyłączenie jednego z tych dodatków prowadzi do usunięcia powiązanych z nim treści z wyników wyszukiwania. Pliki dodatków z rodziny Przeszukuj znajdują się w katalogu plugins/search.

Jeśli używasz wyszukiwarki indeksującej zamiast podstawowego komponentu Wyszukiwanie systemu Joomla!, powinieneś wyłączyć wszystkie dodatki z tej grupy.

492

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Przeszukuj — Kategorie Dodatek Przeszukuj — Kategorie obsługuje indeksowanie i wyszukiwanie kategorii artykułów. Można wyłączyć ten dodatek, aby wykluczyć kategorie artykułów z wyników wyszukiwania. Zakładka Opcje podstawowe tego dodatku przedstawione jest na rysunku 19.13. Rysunek 19.13. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym dodatku Przeszukuj — Kategorie

Zakładka Opcje podstawowe zawiera następujące pola: 

Limit wyników. Można wpisać tu liczbę całkowitą, aby określić maksymalną liczbę zwracanych wyników wyszukiwania.



Szukaj w opublikowanych. Pozwala włączyć i wyłączyć przeszukiwanie opublikowanych kategorii.



Szukaj w archiwalnych. Pozwala włączyć i wyłączyć przeszukiwanie zarchiwizowanych kategorii.

Przeszukuj — Kontakty Dodatek Przeszukuj — Kontakty obsługuje indeksowanie i wyszukiwanie kontaktów w witrynie. Można wyłączyć ten dodatek, aby wykluczyć kontakty z wyników wyszukiwania. Zakładkę Opcje podstawowe tego dodatku jest przedstawione na rysunku 19.14. Zakładka Opcje podstawowe zawiera następujące opcje: 

Limit wyników. Można wpisać tu liczbę całkowitą, aby określić maksymalną liczbę zwracanych wyników wyszukiwania.



Szukaj w opublikowanych. Pozwala włączyć i wyłączyć przeszukiwanie opublikowanych kontaktów.



Szukaj w archiwalnych. Pozwala włączyć i wyłączyć przeszukiwanie zarchiwizowanych kontaktów.

Rozdział 19.  Praca z dodatkami

493

Rysunek 19.14. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym dodatku Przeszukuj — Kontakty

Przeszukuj — Artykuły Dodatek Przeszukuj — Artykuły umożliwia indeksowanie i wyszukiwanie artykułów w witrynie. Można wyłączyć ten dodatek, aby wykluczyć artykuły z wyników wyszukiwania. Zakładkę Opcje podstawowe tego dodatku przedstawiono na rysunku 19.15. Rysunek 19.15. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym dodatku Przeszukuj — Artykuły

Zakładka Opcje podstawowe obejmuje następujące opcje: 

Limit wyników. W tym polu można wpisać liczbę całkowitą, aby określić maksymalną liczbę zwracanych wyników.



Artykuły. Aby wykluczyć artykuły z wyników wyszukiwania, należy wybrać wartość Nie. Ustawienie domyślne to Tak.



Artykuły w Archiwum. Aby wykluczyć zarchiwizowane artykuły z wyników wyszukiwania, należy wybrać wartość Nie. Ustawienie domyślne to Tak.

494

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Przeszukuj — Doniesienia Dodatek Przeszukuj — Doniesienia obsługuje indeksowanie i wyszukiwanie kanałów informacyjnych. Można wyłączyć ten dodatek, aby wykluczyć kanały informacyjne z wyników wyszukiwania. Zakładkę Opcje podstawowe przedstawiono na rysunku 19.16. Rysunek 19.16. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym dodatku Przeszukuj — Doniesienia

Zakładka Opcje podstawowe obejmuje następujące opcje: 

Limit wyników. W tym polu można wpisać liczbę całkowitą, aby określić maksymalną liczbę zwracanych wyników.



Szukaj w opublikowanych. Pozwala włączyć lub wyłączyć przeszukiwanie opublikowanych doniesień.



Szukaj w archiwalnych. Pozwala włączyć lub wyłączyć przeszukiwanie zarchiwizowanych doniesień.

Przeszukuj — Zakładki Dodatek Przeszukuj — Zakładki umożliwia indeksowanie i wyszukiwanie zakładek. Można wyłączyć ten dodatek, aby wykluczyć zakładki z wyników wyszukiwania. Zakładkę Opcje podstawowe tego dodatku przedstawiono na rysunku 19.17. Zakładka Opcje podstawowe obejmuje następujące opcje: 

Limit wyników. W tym polu można wpisać liczbę całkowitą, aby określić maksymalną liczbę zwracanych wyników.



Szukaj w opublikowanych. Pozwala włączyć lub wyłączyć przeszukiwanie opublikowanych zakładek.



Szukaj w archiwalnych. Pozwala włączyć lub wyłączyć przeszukiwanie zarchiwizowanych zakładek.

Rozdział 19.  Praca z dodatkami

495

Rysunek 19.17. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym dodatku Przeszukuj — Zakładki

Dodatki z rodziny System Dodatki z rodziny System udostępniają wiele globalnych funkcji systemowych — od obsługi pamięci podręcznej po diagnozowanie. Spośród 11 dodatków z tej grupy tylko osiem jest opublikowanych. Trzy pozostałe (System — Filtr języków, System — Kod języka i System — Pamięć podręczna) udostępniają funkcje, których nie wszyscy użytkownicy oczekują lub potrzebują. Pliki dodatków z rodziny System znajdują się w katalogu plugins/system.

System — Pamięć podręczna Dodatek System — Pamięć podręczna pozwala włączyć w witrynie opartej na systemie Joomla! zapisywanie stron w pamięci podręcznej. Jest on niezależny od kontrolek pamięci podręcznej ustawionych w menedżerze Konfiguracja globalna. Domyślnie dodatek ten jest wyłączony. Aby zastosować go w witrynie, trzeba go włączyć i skonfigurować. Okno dialogowe tego dodatku przedstawiono na rysunku 19.18. Zakładka Opcje podstawowe obejmuje tylko jeden parametr — Pamięć przeglądarki. Ta kontrolka umożliwia wykorzystanie lokalnej pamięci podręcznej przeglądarki użytkownika (przy założeniu, że przeglądarka na to zezwala). System — Diagnostyka Dodatek System — Diagnostyka służy do wyświetlania informacji o systemie stosowanych przy diagnozowaniu problemów w witrynie. Jeśli dodatek ten jest aktywny, udostępnia dane w dolnej części ekranu w przeglądarce. W konfiguracji domyślnej dodatek

496

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 19.18. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym dodatku System — Pamięć podręczna

System — Diagnozowanie jest włączony. Dodatek ten jest jednym z niewielu, które mają więcej niż dwie zakładki. Udostępnia w sumie cztery zakładki: standardową Szczegóły, Opcje podstawowe, Opcje językowe i Opcje rejestracji. Wszystkie zostały opisane w tym miejscu. Zakładkę Opcje podstawowe tego dodatku przedstawiono na rysunku 19.19. Rysunek 19.19. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym dodatku System — Diagnostyka

Zakładka Opcje podstawowe obejmuje następujące opcje: 

Pokaż grupom. Gdy dodatek jest włączony (ustawienie domyślne), dane diagnostyczne są dostępne dla wszystkich grup użytkowników. Jeśli chcesz wyświetlać informacje tylko wybranym grupom, kliknij to pole i wybierz grupy użytkowników z listy, która się pojawi.



Informacja o wydajności. Ustawienie wartości Tak powoduje, że w danych diagnostycznych znajdą się informacje o wydajności.

Rozdział 19.  Praca z dodatkami

497



Pokaż zapytania SQL. Ustawienie wartości Tak powoduje, że w danych diagnostycznych pojawi się lista zapytań SQL-a.



Pokaż typy zapytań. Ustawienie wartości Tak powoduje, że w danych pojawia się lista typów zapytań wraz częstotliwością ich występowania.



Zużycie pamięci. Ustawienie wartości Tak powoduje, że w danych diagnostycznych znajdą się dane na temat wykorzystania pamięci.

Zakładka Opcje językowe zawiera opcje dotyczące głównie witryn wielojęzycznych. Oto parametry konfiguracyjne z tej zakładki: 

Lista błędnych plików językowych. Ustawienie wartości Tak powoduje, że w danych diagnostycznych znajdzie się lista błędów w plikach językowych (ustalana w systemie Joomla! na podstawie specyfikacji języka).



Pokaż pliki językowe. Ustawienie wartości Tak powoduje, że w danych diagnostycznych znajdą się informacje o wczytanych plikach językowych.



Frazy nieprzetłumaczone. Ustawienie wartości Tak powoduje, że system wyświetla w danych diagnostycznych niezdefiniowane łańcuchy znaków z pakietu językowego.



Usuń pierwsze słowo. Ustawienie wartości Tak powoduje, że system zawsze usuwa pierwsze słowo z łańcuchów obejmujących wiele wyrazów.



Usuń z początków. Tu należy wprowadzić słowa, które system ma usuwać z początków łańcuchów.



Usuń z zakończeń. Tu należy wprowadzić słowa, które system ma usuwać z zakończeń łańcuchów.

W zakładce Opcje rejestracji znajduje się tylko jedna opcja konfiguracyjna — Rejestruj przestarzałe elementy API. Ustawienie wartości Tak powoduje, że system dodaje do informacji diagnostycznych powiadomienie, jeśli dany interfejs API jest przestarzały. System — Wyróżnianie System — Wyróżnianie to dodatek narzędziowy, który odpowiada za wyróżnianie pewnych pojęć. Nie udostępnia żadnych opcji konfiguracyjnych. System — Kod języka Dodatek System — Kod języka to narzędzie przydatne w witrynach wielojęzycznych. Gdy jest włączone, umożliwia zmianę kodu języka w wygenerowanym kodzie strony w HTML-u. Po włączeniu i zapisaniu dodatku pojawia się nowa zakładka, Kody języków. Rysunek 19.20 przedstawia obszar roboczy tego dodatku z widoczną zakładką Kody języków. Aby zastosować to narzędzie, kliknij zakładkę Kody języków, a następnie wpisz w polu kod, który chcesz powiązać z danym językiem.

498

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Rysunek 19.20. Obszar roboczy dodatku System — Kod języka z widoczną zakładką Kody języków

System — Filtr języków Dodatek System — Filtr języków służy do filtrowania wyświetlanych treści na podstawie języka. Domyślnie jest wyłączony. Aby go użyć, trzeba go włączyć i odpowiednio skonfigurować. Potrzebne opcje konfiguracyjne znajdują się w zakładce Opcje podstawowe. System — Dzienniki Dodatek System — Dzienniki umożliwia opcjonalne rejestrowanie zdarzeń systemowych. Jeśli jest włączony, przechowuje plik dziennika dotyczący aktywności w witrynie. Domyślnie dodatek ten jest włączony. Okno dialogowe tego dodatku przedstawiono na rysunku 19.21. Rysunek 19.21. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym dodatku System — Dzienniki

Rozdział 19.  Praca z dodatkami

499

W zakładce Opcje podstawowe tego dodatku znajduje się tylko jedna opcja konfiguracyjna — Dziennik użytkowników. Ustawienie jej wartości na Tak powoduje, że do plików dziennika dodawane są sesje aktywnych użytkowników. Dodatek System — Dziennik to doskonałe narzędzie wspomagające diagnozowanie witryny. Jednak jeśli nie jest potrzebny, należy go wyłączyć, ponieważ zwiększa obciążenie serwera.

System — Wylogowanie Dodatek System — Wylogowanie ma ściśle określoną funkcję — przekierowuje użytkowników do strony głównej witryny po wylogowaniu ich z zastrzeżonego obszaru serwisu. Jeśli z witryny korzystają zarejestrowani użytkownicy frontonu, nie należy wyłączać tego dodatku. Jeżeli nie ma takich użytkowników, dodatek można wyłączyć. Nie udostępnia on żadnych opcji konfiguracyjnych. System — Polityka P3P Dodatek System — Polityka P3P to narzędzie umożliwiające poprawną obsługę sesji w przeglądarce Internet Explorer. Domyślnie jest włączony i nie należy go wyłączać. Zakładkę Opcje podstawowe dodatku przedstawia rysunek 19.22. Rysunek 19.22. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym System — Polityka P3P

Dodatek ten ma w zakładce Opcje podstawowe tylko jeden parametr konfiguracyjny — Znaczniki P3P. Za pomocą tego pola można w razie potrzeby dodać nowe znaczniki polityk P3P. Więcej o specyfikacji P3P1.0 (ang. The Platform for Privacy Preferences 1.0) dowiesz się na stronie www.w3.org/TR/P3P.

500

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

System — Przekierowania Dodatek System — Przekierowania to narzędzie systemowe, które pomaga systemowi Joomla! wykrywać żądania brakujących stron i odpowiednio przekierowywać użytkowników. Domyślnie dodatek ten jest włączony i nie należy go wyłączać. Nie udostępnia żadnych parametrów. System — Zapamiętaj mnie Dodatek System — Zapamiętaj mnie udostępnia funkcje umożliwiające witrynie zapamiętywanie użytkowników, co pozwala uniknąć żądania od nich ponownego zalogowania się. Domyślnie dodatek ten jest włączony. Z dodatkiem tym nie są powiązane żadne parametry. Jeśli bezpieczeństwo witryny lub ochrona danych osobowych i tożsamości ma wyjątkowo duże znaczenie, omawiany dodatek należy wyłączyć i uniemożliwić tym samym wykorzystanie konta uwierzytelnionego użytkownika przez nieuwierzytelnioną osobę.

System — Proste adresy Dodatek System — Proste adresy umożliwia tworzenie dla artykułów adresów URL przyjaznych dla wyszukiwarek. Ten dodatek działa niezależnie od opcji Proste adresy dostępnej w menedżerze Konfiguracja globalna i jest włączony w instalacji domyślnej. Zakładkę Opcje podstawowe tego dodatku przedstawiono na rysunku 19.23. Rysunek 19.23. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym System — Proste adresy

W zakładce Opcje podstawowe dodatku znajduje się tylko jeden parametr konfiguracyjny, Domena witryny. Pozwala on określić kanoniczny adres URL. W polu Domena witryny można dokładnie określić główną domenę witryny i jej pożądany zapis (np. www.domena.pl lub tylko domena.pl).

Rozdział 19.  Praca z dodatkami

501

Dodatki z rodziny Użytkownik Dodatki z rodziny Użytkownik udostępniają funkcje związane z użytkownikami witryny. Grupa ta obejmuje tylko trzy dodatki, a wyłącznie jeden z nich jest domyślnie włączony. Z poniższych opisów dowiesz się, czy chcesz włączyć w witrynie dwa pozostałe. Użytkownik — Kreator kontaktu Gdy dodatek Użytkownik — Kreator kontaktu jest włączony, automatycznie tworzy dane kontaktowe dla wszystkich nowych użytkowników. Domyślnie jest wyłączony. Aby użyć go w witrynie, trzeba go włączyć i skonfigurować. Zakładkę Opcje podstawowe tego dodatku przedstawia rysunek 19.24. Rysunek 19.24. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym dodatku Użytkownik — Kreator kontaktu

W zakładce Opcje podstawowe znajdują się trzy opcje: 

Treść strony kontaktu. Tu można określić adres URL strony z profilem kontaktu, jeśli system ma automatycznie generować odnośniki do takich stron. Nie powoduje to utworzenia strony, a jedynie odnośnika do niej. Przy tworzeniu adresu URL (np. http://domena.pl/[username]) można wykorzystać następujące zmienne: 

[name]. Za ten człon system podstawia imię i nazwisko użytkownika.



[username]. Za ten człon system podstawia nazwę użytkownika.



[userid]. Za ten człon system podstawia identyfikator użytkownika.



[email]. Za ten człon system podstawia adres e-mail użytkownika.



Kategoria. Tu można wybrać kategorię domyślną, do której przypisywane będą wszystkie nowe kontakty.



Automatyczna publikacja. Ustawienie opcji Tak powoduje automatyczne opublikowanie danych kontaktowych użytkownika. Jeśli wybrana opcja to Nie, administrator musi ręcznie opublikować dane.

502

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Dodatek Użytkownik — Joomla! Dodatek Użytkownik — Joomla! jest stosowany przez system do synchronizowania danych użytkowników i stanowi jeden z kluczowych dodatków. Jest włączony w konfiguracji domyślnej. Dotyczące go okno dialogowe przedstawiono na rysunku 19.25. Rysunek 19.25. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym dodatku Użytkownik — Joomla!

Zakładka Opcje podstawowe obejmuje dwie opcje — Synchronizuj konta i Powiadomienie do użytkownika. Aby system automatycznie tworzył użytkowników bez podejmowania działań ze strony administratora, należy ustawić opcję Synchronizuj konta na Tak. Włączenie opcji Powiadomienia do użytkownika sprawia, że system przesyła do użytkowników wiadomość e-mail z powiadomieniem po udanym zakończeniu rejestracji. Wyłączenie tego dodatku uniemożliwi użytkownikom logowanie się do witryny!

Użytkownik — Profil Dodatek Użytkownik — Profil obsługuje profile użytkowników w witrynach systemu Joomla!. Parametry konfiguracyjne pozwalają określić, jakie pola pojawiają się w formularzu rejestracji nowych użytkowników i na edytowalnej stronie profilu. Domyślnie dodatek ten jest wyłączony. Aby go wykorzystać w witrynie, trzeba go włączyć i skonfigurować. Obszar roboczy dodatku przedstawia rysunek 19.26. Zakładka Opcje podstawowe dodatku zawiera wiele pól. Łatwo zrozumieć ich działanie. Przy każdej opcji można wybrać wartość Wymagane, Opcjonalne i Wyłączony. Pozwala to określić, jakie elementy pojawiają się w formularzu rejestracyjnych i na stronie do edycji profilu. Jedynym wyjątkiem jest pole Wybierz artykuł z regulaminem. Administrator może przygotować stronę z regulaminem i za pomocą tej opcji powiązać ją z formularzem rejestracyjnym.

Rozdział 19.  Praca z dodatkami Rysunek 19.26. Zakładka Opcje podstawowe w oknie dialogowym Użytkownik — Profil

503

504

Część III  Praca z komponentami, modułami i dodatkami

Podsumowanie W tym rozdziale omówiono korzystanie z dodatków systemu Joomla!. Oto opisane zagadnienia: 

Używanie menedżera Dodatki.



Edytowanie dodatków.



Dodatki rdzenia i ich opcjonalne parametry.

W następnym rozdziale przeczytasz o tym, jak dostosować system. Na początku omówiono szablony systemu Joomla!.

Część IV

Dostosowywanie i wzbogacanie systemu W tej części:

Rozdział 20. „Dostosowywanie szablonów systemu Joomla!” Rozdział 21. „Dostosowywanie funkcji systemu Joomla!” Rozdział 22. „Wzbogacanie witryny” Z części IV dowiesz się, jak dostosować wygląd i funkcje systemu. Pierwszy rozdział z tej części to szczegółowe omówienie szablonów systemu Joomla!. Wyjaśniono w nim, jak szablony działają, jak dostosować ich wygląd, a nawet jak od podstaw tworzyć własne szablony. Znajdziesz tu także opis platform do tworzenia szablonów i przykłady wykorzystania platformy Twitter Bootstrap w systemie Joomla! 3. W następnym rozdziale przedstawiono komponenty, moduły i dodatki rdzenia z naciskiem na wyjaśnienie pracy architektury MVC i współdziałania poszczególnych elementów. Dalej opisano dostosowywanie komponentów i modułów. Ostatni rozdział z tej części dotyczy wzbogacania witryn systemu Joomla!. Przedstawiono w nim także zbiór rozszerzeń, które można dodać do systemu Joomla! 3, aby rozwiązać typowe problemy z witrynami.

506

Część IV  Dostosowywanie i wzbogacanie systemu

Rozdział 20.  Dostosowywanie szablonów systemu Joomla!

507

Rozdział 20.

Dostosowywanie szablonów systemu Joomla! W tym rozdziale: 

Przegląd szablonów domyślnych



Wprowadzenie do funkcjonowania szablonów



Dostosowywanie stylu szablonów



Kopiowanie stylów



Przypisywanie stylów



Modyfikowanie szablonów



Tworzenie nowego szablonu



Modyfikowanie danych wyjściowych modułów i komponentów

Jednym z przyjemnych aspektów pracy z systemem Joomla! jest łatwość tworzenia atrakcyjnych witryn. W odróżnieniu od wielu innych systemów zarządzania treścią, które ograniczają użytkowników do standardowego, schematycznego projektu witryny, Joomla! oferuje bardzo dużą elastyczność. Warstwa prezentacji jest tu oparta na szablonach. Szablon to zestaw plików, które współdziałają ze sobą w zakresie wyznaczania układu i wyglądu witryny. W domyślnej witrynie systemu Joomla! dostępne są dwa szablony witryny i dwa szablony zaplecza. Można korzystać z tych szablonów, dodawać nowe i tworzyć własne. Ponadto w systemie używane są style szablonów. Przy ich użyciu można przygotować wiele wersji jednego szablonu. Możliwe jest też przypisywanie stylów do poszczególnych stron witryny. Szablony i style systemu Joomla! pozwalają uzyskać pożądany wygląd witryny. W tym rozdziale przedstawiono podstawy działania szablonów w systemie Joomla!, a następnie szczegółowo wyjaśniono, jak dostosować istniejące szablony do swoich potrzeb, a także jak pójść o krok dalej i samodzielnie opracować własny szablon.

508

Część IV  Dostosowywanie i wzbogacanie systemu

Przegląd szablonów domyślnych Domyślna dystrybucja systemu Joomla! obejmuje zestaw szablonów pomagających rozpocząć pracę. Szablony te mogą wystarczyć do zaspokojenia potrzeb użytkownika lub posłużyć jako punkt wyjścia przy dostosowywaniu rozwiązania do swoich potrzeb. Niezależnie od warunków szablony te są doskonałym przykładem możliwości systemu, a także zapewniają okazję do nauki. W systemie Joomla! 3.x istnieją dwa szablony frontonu i dwa szablony zaplecza: 



Szablony frontonu: 

Beez3



Protostar

Szablony zaplecza: 

Hathor



Isis

Szablony frontonu Beez to jeden z szablonów dostępnych w domyślnej dystrybucji systemu Joomla! 1.5.x. Szablon ten w większym stopniu niż pozostałe charakteryzuje się bogatym formatowaniem za pomocą stylów CSS i licznymi elementami zastępczymi (ang. override). Elementy te zaprojektowano po to, aby zmienić oparty na tabelach wygląd modułów i komponentów rdzenia.

Beez3 Szablon Beez występuje w dystrybucjach systemu Joomla! od wielu lat. W systemie Joomla! 3 znajduje się najnowsza wersja tego szablonu. Jest on częścią instalacji domyślnej, jednak nie jest szablonem domyślnym. Jeśli chcesz zobaczyć, jak działa, musisz go włączyć. Jeśli zainstalowałeś przykładowe dane Poznaj Joomla!, zauważysz, że dla szablonu Beez3 dostępne są dwa style — styl domyślny i dodatkowy styl Fruit Shop. Ten ostatni dodano, aby pokazać, jak stosować style szablonu. Styl ten jest przypisany do stron przykładowej witryny Fruit Shop. Szablon z zastosowanym stylem domyślnym przedstawiono na rysunku 20.1. Szablon Beez3 ma następujące cechy i funkcje: 

Pliki szablonu znajdują się w katalogu /templates/beez.



Pliki CSS są umieszczone w katalogu /templates/beez/css.



Elementy zastępcze zapisano w katalogu /templates/beez/html.



Szablon udostępnia elementy zastępcze dla następujących komponent rdzenia: Artykuły, Kontakty, Doniesienia, Zakładki.

Rozdział 20.  Dostosowywanie szablonów systemu Joomla! Rysunek 20.1. Szablon Beez3 ze stylem domyślnym i zainstalowanymi przykładowymi danymi

509

510

Część IV  Dostosowywanie i wzbogacanie systemu 

Szablon udostępnia elementy zastępcze dla tylko jednego modułu (Ścieżka powrotu).



Szablon zastępuje domyślne dekoracje modułu (ang. module chrome) za pomocą pliku /templates/beez/html/modules.php.



Szablon obejmuje 15 znaczników pozycji modułu i jeden dodatkowy znacznik przeznaczony na dane diagnostyczne.



Szablon umożliwia zmianę wielkości czcionki. Funkcja ta jest widoczna w prawej górnej części rysunku 20.1.

Szablon Beez3 obejmuje też liczne opcje stylu, które można zmieniać bezpośrednio w interfejsie administracyjnym. Oto dostępne możliwości: 

Konfigurowanie wielkości ramek.



Zmienianie pozycji menu nawigacyjnego.



Zmienianie schematu kolorów (dostępnych jest pięć schematów).



Zmienianie grafiki nagłówka. Dodatkowe informacje o szablonie Beez3, w tym poradnik na temat stylów CSS, można znaleźć na specjalnej stronie w witrynie z dokumentacją systemu Joomla!: http://docs.joomla.org/Beez.

Protostar Protostar to nowy szablon witryny dodany w systemie Joomla! 3. Jest to szablon domyślny. To jego widzisz we frontonie witryny systemu Joomla! 3. W szablonie tym w wielu miejscach wykorzystano platformę Twitter Bootstrap, a także elementy biblioteki interfejsu użytkownika systemu Joomla!. Szczegółowe omówienie platformy Twitter Bootstrap znajdziesz w dalszej części rozdziału.

W domyślnej instalacji systemu Joomla! dostępny jest tylko jeden styl szablonu Protostar. Wygląd tego szablonu przedstawiono na rysunku 20.2. Szablon Protostar ma następujące cechy i funkcje: 

Pliki szablonu znajdują się w katalogu /templates/protostar.



Pliki CSS są umieszczone w katalogu /templates/protostar/css.



Elementy zastępcze zapisano w katalogu /templates/protostar/html.



Szablon zastępuje domyślne dekoracje modułu za pomocą pliku /templates/protostar/html/modules.php.



Szablon zastępuje domyślny styl kontrolek paginacji za pomocą pliku /templates/protostar/html/pagination.php.



Szablon obejmuje 8 znaczników pozycji modułu i jeden dodatkowy znacznik przeznaczony na dane diagnostyczne.

Rozdział 20.  Dostosowywanie szablonów systemu Joomla!

511

Rysunek 20.2. Szablon Protostar z zainstalowanymi przykładowymi danymi

Szablon Protostar udostępnia też dwie opcje związane ze stylem, które można modyfikować bezpośrednio w interfejsie administracyjnym. Oto dostępne możliwości: 

Dodanie obsługi czcionek Google’a w nagłówkach witryny.



Ustawienie stałej lub dynamicznie określanej szerokości. Ocenę poziomu dostępności szablonów Beez3 i Protostar znajdziesz w rozdziale 24.

Przegląd szablonów zaplecza W systemie Joomla! 3 znajdują się dwa szablony zaplecza, które pozwalają administratorom wybrać używany interfejs. Szablon domyślny to Isis, a dodatkowy — Hathor. Każdy z nich udostępnia opcje konfiguracyjne w obszarze roboczym Style menedżera Szablony.

512

Część IV  Dostosowywanie i wzbogacanie systemu

Hathor Ten szablon wizualnie przypomina interfejs administracyjny ze starszych wersji systemu Joomla!. Udostępnia mniej opcji niż Isis, ale jest dobrym wyborem dla osób znających dawny interfejs. Domyślnie szablon Hathor jest wyłączony. Wygląd szablonu przedstawiono na rysunku 20.3. Rysunek 20.3. Szablon zaplecza Hathor

Szablon Hathor ma następujące cechy i funkcje: 

Pliki szablonu znajdują się w katalogu /administrator/templates/hathor.



Pliki CSS są umieszczone w katalogu /administrator/templates/hathor/css.



Szablon udostępnia elementy zastępcze dla wszystkich komponentów rdzenia. Elementy te zapisano w katalogu /administrator/templates/hathor/html.



Specjalny element zastępczy dla modułu menu znajduje się w katalogu /administrator/templates/hathor/html/mod_menu.



Szablon zastępuje domyślne dekoracje modułu za pomocą pliku /administrator/templates/hathor/html/modules.php.



Szablon zastępuje domyślny styl kontrolek paginacji za pomocą pliku /administrator/templates/hathor/html/pagination.php.

Domyślny styl szablonu obejmuje wymienione poniżej opcje konfiguracyjne. Można je zmodyfikować bezpośrednio w obszarze roboczym Style menedżera Szablony. 

Można wybrać jedną z czterech wersji kolorystycznych (w tym wersję o wysokim kontraście, ułatwiającą pracę osobom słabowidzącym).



Można zastosować pogrubioną czcionkę w interfejsie administracyjnym i zwiększyć w ten sposób jego czytelność, jeśli jest niedostateczna.

Rozdział 20.  Dostosowywanie szablonów systemu Joomla!

513

Isis Domyślnym szablonem zaplecza w systemie Joomla! 3 jest Isis. W porównaniu z interfejsem administracyjnym z wcześniejszych wersji systemu Joomla! tu zastosowano zupełnie inne podejście i nowy dynamiczny układ. Szablon ten udostępnia też szereg opcji, którymi można zarządzać za pomocą domyślnego stylu. Wygląd szablonu przedstawiono na rysunku 20.4. Rysunek 20.4. Szablon zaplecza Isis

Szablon Isis ma następujące cechy i funkcje: 

Pliki szablonu znajdują się w katalogu /administrator/templates/isis.



Pliki CSS są umieszczone w katalogu /administrator/templates/isis/css.



Elementy zastępcze zapisano w katalogu /administrator/templates/isis/html.



Szablon zastępuje domyślne dekoracje modułu za pomocą pliku /administrator/templates/isis/html/modules.php.



Szablon zastępuje styl komunikatów za pomocą pliku /administrator/templates/isis/html/modules.php.



Szablon zastępuje domyślny styl kontrolek paginacji za pomocą pliku /administrator/templates/isis/html/pagination.php.

Domyślny styl szablonu obejmuje wymienione poniżej opcje konfiguracyjne. Można je zmodyfikować bezpośrednio w obszarze roboczym Style menedżera Szablony. 

Można zmienić kolor paska nawigacji i nagłówka.



Można sprawić, aby menu zaplecza było automatycznie zwijane lub stale widoczne.



Można ukryć nagłówek.

514

Część IV  Dostosowywanie i wzbogacanie systemu 

Moduł statusu można umieścić w różnych miejscach.



Można określić pozycję paska narzędzi lub przyczepić go, aby był zawsze widoczny. Szukasz pomocy związanej z szablonami domyślnymi? W witrynie Joomla! Forum znajduje się wątek poświęcony szablonom z systemu Joomla! 3. Znajdziesz go pod adresem http://forum.joomla.org/viewforum.php?f=713.

Znajdowanie pozycji modułów na stronie Czasem przydatna jest możliwość szybkiego ustalenia aktywnych pozycji modułów na stronie widocznej w przeglądarce. Choć zawsze można podejrzeć nazwy pozycji w pliku XML szablonu, wyświetlić podgląd w menedżerze Szablony lub otworzyć kod szablonu i sprawdzić, gdzie wstawione są znaczniki pozycji modułów, czasem użytkownik chce zobaczyć lokalizację pozycji na wygenerowanej stronie z opublikowanymi elementami. Aby to zrobić, należy wykonać następujące operacje: 1. Otworzyć stronę w przeglądarce i przyjrzeć się adresowi URL widocznemu na pasku adresu. 2. Jeśli na końcu adresu URL nie ma parametrów, trzeba dołączyć do niego człon „?tp=1” i kliknąć przycisk Odśwież. Pozycje modułów zostaną wyróżnione ramką i delikatnym cieniem. Ponadto pojawią się nazwy tych pozycji zapisane czerwoną czcionką. 3. Jeżeli na końcu adresu URL znajdują się parametry, trzeba dołączyć do niego człon „&tp=1” i kliknąć przycisk Odśwież. Pozycje modułów zostaną wyróżnione ramką i delikatnym cieniem. Ponadto pojawią się nazwy tych pozycji zapisane czerwoną czcionką. Warto zauważyć, że ta technika pozwala wyświetlić wszystkie aktywne pozycje modułów niezależnie od tego, czy opublikowano w nich jakiekolwiek dane. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, kiedy szablon wyświetla pozycje modułów warunkowo, a warunek dla danej pozycji nie jest spełniony.

Wprowadzenie do funkcjonowania szablonów Pliki szablonów systemu Joomla! odpowiadają za to, co użytkownicy zobaczą na ekranie. Kiedy użytkownik witryny kliknie odnośnik, uruchomi proces prowadzący do wyświetlenia strony w przeglądarce. Ostatni etap tego procesu polega na wygenerowaniu strony opartej na szablonie. Choć niektóre elementy, na przykład moduły i komponenty, są powiązane z własnymi szablonami określającymi wygląd i styl konkretnych danych, wszystkie części strony są łączone w ramach głównego szablonu. W następnym podrozdziale wyjaśniono, że szablon to zbiór plików, a nie pojedynczy element. Różne części szablonu współdziałają ze sobą w procesie formatowania gotowych danych wyjściowych — strony. Zwykle szablon działa jak ramka i udostępnia układ oraz projekt strony, natomiast zawartość tej ramki jest generowana przez różne mechanizmy witryny. Szablon określa też — poprzez pliki CSS szablonu — wygląd tekstu i kolory na stronie. Choć niektóre moduły i komponenty mogą wpływać na wygląd oraz styl witryny, dane wyjściowe generowane przez serwis zależą ostatecznie od szablonu. Jest to okazja dla autora witryny. Przez opanowanie technik kontrolowania szablonu można nauczyć się dopracowywać dane wyjściowe serwisu do swoich potrzeb.

Rozdział 20.  Dostosowywanie szablonów systemu Joomla!

515

Jednym z kluczowych zagadnień, które muszą zrozumieć osoby poznające dopiero szablony systemu Joomla!, jest to, że projektowanie szablonów znacznie różni się od projektowania tradycyjnych stron. W przypadku stron wszystkie ich elementy trzeba na stałe zapisać w odrębnym pliku, natomiast szablony w systemie Joomla! wymagają utworzenia jedynie zewnętrznej powłoki — struktury, w której wyświetlane będą inne dane wyjściowe. Jeden taki szablon służy do generowania wielu stron.

Jak wcześniej wspomniano, szablon składa się z zestawu współdziałających plików. W tym podrozdziale omówiono podstawowe potrzebne pliki i ich funkcje w systemie. Warto zauważyć, że niektóre szablony są bardziej złożone od innych i mogą wymagać większej liczby dodatkowych plików. Opis szablonów domyślnych w poprzednim podrozdziale ilustruje różnorodność, jaką można uzyskać dzięki różnym podejściom do projektowania szablonu.

Określanie lokalizacji katalogów szablonu Wszystkie szablony frontonu znajdują się w katalogu /templates umieszczonym w folderze głównym instalacji systemu Joomla!. Wszystkie szablony zaplecza umieszczone są w katalogu /administrator/templates. W poszczególnych folderach katalogu /templates każdy szablon ma odrębny katalog o odpowiedniej nazwie. Na przykład pliki domyślnego szablonu Protostar znajdują się w folderze /templates/protostar. W katalogach poszczególnych szablonów znajdują się zwykle: 

Folder /css zawierający pliki CSS potrzebne w szablonie.



Folder /html z elementami zastępczymi (jeśli są one dostępne).



Folder /images obejmujący pliki graficzne potrzebne w konkretnym szablonie.



Folder /javascript ze skryptami potrzebnymi w szablonie.

Szablon może też mieć inne katalogi zdefiniowane przez jego autora.

Przegląd najważniejszych plików Szablon w systemie Joomla! obejmuje przynajmniej następujące pliki: 

index.php,



template.css,



templateDetails.xml,



template_thumbnail.png.

W następnych podpunktach szczegółowo opisano każdy z tych kluczowych plików. Plik index.php Index.php to kluczowy plik szablonu. Zawiera kod HTML określający układ strony oraz instrukcje dołączające dane wyjściowe komponentów i modułów. Plik ten obejmuje standardowy nagłówek dokumentu, po którym następuje struktura elementów div strony i kod

516

Część IV  Dostosowywanie i wzbogacanie systemu

wyznaczający lokalizację wszystkich znaczników pozycji elementów. Elementy są rozmieszczane na stronie za pomocą instrukcji jdoc:include. Instrukcje include mają składnię jdoc:include type="nazwatypu". Oto lista dostępnych typów: 

Typ component — . Jest on stosowany w szablonie tylko raz — do określenia lokalizacji głównego obszaru z treścią strony.



Typ head — . Występuje on w szablonie tylko raz i służy do umieszczenia elementów style, script i meta w obszarze szablonu.



Typ installation — . Jest on stosowany tylko w szablonie instalatora systemu Joomla! i nie powinien występować w pliku index.php szablonów witryny lub systemu administracyjnego.



Typ message — . Jest on stosowany w szablonie tylko raz. Znajduje się w obszarze w miejscu, w którym na stronie mają pojawiać się komunikaty systemowe.



Typ module — . Ten typ pozwala umieścić na stronie pojedynczy moduł. Dostępne mogą być też dodatkowe atrybuty do kontrolowania układu i wyglądu modułu.



Typ modules — . Ten typ służy do umieszczania w szablonie znaczników pozycji modułów. Dostępne mogą być też dodatkowe atrybuty do kontrolowania układu i wyglądu modułu. Znaczniki pozycji modułów trzeba nie tylko umieścić w pliku index.php, ale też zadeklarować w opisanym dalej pliku templateDetails.xml.

W pliku index.php można zastosować wszystkie dostępne typy, choć nie jest to konieczne. Jednak zawsze trzeba użyć przynajmniej typów head, component, message i modules. Jest to minimum niezbędne do zbudowania użytecznego szablonu. Plik template.css Do określania stylu szablonów służą kaskadowe arkusze stylów. Choć szablony zwykle są powiązane z kilkoma plikami CSS, najważniejszym z nich jest template.css. Znajduje się on w katalogu /css szablonu. Plik ten określa szerokość i marginesy strony, rozmieszczenie elementów, wygląd czcionki, tła, obramowań itd. Jeśli szukasz listy różnych standardowych stylów CSS systemu Joomla!, możesz skorzystać poprawianej i aktualizowanej listy ze strony http://docs.joomla.org/Template_reference_material.

Plik templateDetails.xml Jest to plik pomocniczy. Nie odpowiada bezpośrednio za wyświetlanie zawartości strony. Ten plik zawiera informacje potrzebne instalatorowi systemu Joomla! i menedżerowi Szablony. Ponadto obejmuje definicje parametrów szablonu z menedżera Szablony i deklaracje znaczników pozycji modułów z menedżera Moduły.

Rozdział 20.  Dostosowywanie szablonów systemu Joomla!

517

Kod ten udostępnia następujące kluczowe informacje: 

Opisowe informacje na potrzeby instalatora i menedżera Szablony.



Deklaracje wszystkich plików pakietu w znacznikach na potrzeby instalatora.



Deklaracje wszystkich znaczników pozycji modułów w znacznikach na potrzeby menedżera Moduły.



Deklaracje w znacznikach reprezentujące parametry szablonu dostępne w menedżerze Szablony.

Plik template_thumbnail.png Ten plik to miniatura szablonu wyświetlana w menedżerze Szablony. Jest używana wyłącznie w systemie administracyjnym. Zwykle ma wymiary 206×150 pikseli. Choć system obsługuje pliki .jpg, .gif i .png, preferowanym formatem jest .png.

Wprowadzenie do menedżera Szablony systemu Joomla! Wszystkimi szablonami systemu — zarówno frontonu, jak i zaplecza — można zarządzać za pomocą menedżera Szablony systemu Joomla!. Narzędzie to zapewnia dostęp do szablonów i powiązanych z nimi stylów. Interfejs tego menedżera zawiera wszystkie kontrolki potrzebne do zarządzania wyglądem witryny i pozwala otworzyć obszary robocze do edycji szablonów i stylów. Aby uzyskać dostęp do menedżera Szablony, należy kliknąć opcję o tej nazwie w menu Rozszerzenia. W tym podrozdziale opisano interfejsy Szablony i Style. Dowiesz się tu, jakie informacje i narzędzia znajdują się w tych interfejsach.

Przeglądanie szablonów i stylów Menedżer Szablony obejmuje dwa okna — Szablony i Style. Domyślną stroną wejściową jest obszar roboczy Style. Gdy klikniesz opcję Szablony w menu Rozszerzenia, zobaczysz okno przedstawione na rysunku 20.5. Pasek narzędzi w górnej części obszaru roboczego Szablony: Style zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Domyślnie. Można wybrać styl, a następnie kliknąć tę ikonę, aby ustawić go jako domyślny dla witryny.



Dostosuj. Można zaznaczyć styl na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby zmodyfikować szczegóły dotyczące danego stylu.



Skopiuj. Można zaznaczyć styl na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby go skopiować.

518

Część IV  Dostosowywanie i wzbogacanie systemu

Rysunek 20.5. Strona wejściowa Style w interfejsie menedżera Szablony



Usuń. Można zaznaczyć styl na liście, a następnie kliknąć tę ikonę, aby go usunąć. Dla każdego szablonu musi istnieć przynajmniej jeden styl.



Opcje. Zapewnia dostęp do opcji konfiguracyjnych menedżera Szablony.



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy powiązanych z aktywnym ekranem.

W lewej kolumnie pod paskiem narzędzi znajdują się dodatkowe narzędzia nawigacyjne. W górnej części kolumny widoczne są dwa odnośniki. Łącze Style prowadzi do menedżera Szablony: Style, a łącze Szablony — do opisanego dalej menedżera Szablony: Szablony. Pod tymi odnośnikami znajdują się dwa narzędzia do sortowania, pomocne przy zarządzaniu długimi listami stylów: 

Wybierz szablon. To pole kombi zawiera wszystkie szablony zainstalowane w witrynie. Należy wybrać szablon, aby przefiltrować listę stylów i wyświetlić tylko te powiązane ze wskazanym szablonem. Aby wyzerować filtr, należy przywrócić w polu kombi wartość domyślną (Wybierz szablon).



Wybierz klienta. W tej kontrolce można wybrać style witryny i style zaplecza. Filtry można łączyć, aby precyzyjniej określić zawartość listy stylów.

Pod paskiem narzędzi, a nad listą stylów znajduje się narzędzie do wyszukiwania. Należy wpisać w polu Filtr: słowo lub wyrażenie, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka listę stylów pod kątem zapytania i wyświetli wyniki. Aby wyczyścić ekran i przywrócić pełną listę, należy kliknąć przycisk z ikoną krzyżyka (X). Dane można też posortować według dowolnej kolumny, klikając jej nagłówek.

Rozdział 20.  Dostosowywanie szablonów systemu Joomla!

519

Główny obszar z treścią ekranu Szablony: Style obejmuje listę wszystkich styli dla witryny opartej na systemie Joomla!. Widoczne są tu następujące kolumny: 

Pole wyboru (bez etykiety). Można kliknąć pole wyboru, aby zaznaczyć styl. Jest to potrzebne w celu zastosowania opcji z paska narzędzi wymienionych na poprzedniej liście.



Styl. To pole wyświetla nazwę stylu. Można ją kliknąć, aby zmodyfikować szczegóły dotyczące danego stylu.



Domyślny. Ta kolumna informuje, który styl jest ustawiony jako domyślny. Żółta gwiazdka w tym polu oznacza, że dany styl jest domyślny. Zawsze ustawiony jest jeden styl domyślny dla szablonów witryny i jeden dla szablonów zaplecza.



Przypisany. Ta kolumna określa przypisanie stylów. Zielony „ptaszek” w tej kolumnie oznacza, że styl jest przypisany do przynajmniej jednej konkretnej pozycji menu. Jeśli kolumna jest pusta, styl dotyczy całej witryny.



Klient. Ta kolumna informuje, czy styl dotyczy szablony witryny czy szablonu zaplecza.



Szablon. W tej kolumnie widoczna jest nazwa szablonu, z którym styl jest powiązany.



ID. W tej kolumnie pojawia się wygenerowany przez system numer identyfikacyjny stylu.

Drugi interfejs menedżera Szablony to obszar roboczy Szablony: Szablony. Także z nim należy się zapoznać. Aby otworzyć ten obszar roboczy (zobacz rysunek 20.6), należy kliknąć opcję Szablony w lewej kolumnie. Rysunek 20.6. Interfejs Szablony: Szablony

520

Część IV  Dostosowywanie i wzbogacanie systemu

Pasek narzędzi w górnej części obszaru roboczego Szablony: Szablony zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Opcje. Zapewnia dostęp do opcji konfiguracyjnych menedżera Szablony. Menedżer Szablony ma tylko jedną opcję konfiguracyjną — Podgląd pozycji modułów. Gdy ustawisz jej wartość na Włączony, pod nazwą każdego szablonu w obszarze roboczym Szablony: Szablony pojawi się odnośnik Podgląd (jest on widoczny na rysunku 20.6).



Pomoc. Kliknięcie tej ikony zapewnia dostęp do internetowych plików pomocy powiązanych z aktywnym ekranem.

W lewej kolumnie pod paskiem narzędzi znajdują się dodatkowe narzędzia nawigacyjne. W górnej części kolumny widoczne są dwa odnośniki. Łącze Style prowadzi do opisanego wcześniej menedżera Szablony: Style, a łącze Szablony — do menedżera Szablony: Szablony. Pod tymi odnośnikami znajduje się pole kombi Wybierz klienta. W tej kontrolce można wybrać style witryny i style zaplecza. Pod paskiem narzędzi, a nad listą szablonów znajduje się narzędzie do wyszukiwania. Należy wpisać w polu Filtr: słowo lub wyrażenie, a następnie kliknąć ikonę lupy. System przeszuka listę szablonów pod kątem zapytania i wyświetli wyniki. Aby wyczyścić ekran i przywrócić pełną listę, należy kliknąć przycisk z ikoną krzyżyka (X). Dane można też posortować według dowolnej kolumny, klikając jej nagłówek.

Główny obszar z treścią ekranu Szablony: Szablony obejmuje listę wszystkich szablonów witryny opartej na systemie Joomla!. Widoczne są tu następujące kolumny: 

Zrzut (bez etykiety). Tu znajduje się grafika udostępniona przez autora szablonu, dlatego zawartość tej kolumny zależy od używanych szablonów. Zrzuty pozwalają na wygodne rozróżnianie szablonów.



Szablon. To pole wyświetla nazwę szablonu. Można ją kliknąć, aby zmodyfikować szczegóły dotyczące danego szablonu. Pod nazwą znajdują się dwa odnośniki: 

Szczegóły. Kliknięcie tej opcji powoduje otwarcie odrębnej strony z dodatkowymi informacjami o szablonie i odnośnikami do najważniejszych plików.



Podgląd. Pozwala wyświetlić podgląd szablonu w nowym oknie. Podgląd obejmuje znaczniki pozycji modułu na stronie.

Domyślnie przycisk Podgląd nie jest widoczny. Aby go wyświetlić (i móc dzięki temu w łatwy sposób zobaczyć, jak wygląda szablon i gdzie znajdują się pozycje modułów), należy otworzyć opcje konfiguracyjne menedżera Szablony i ustawić wartość Włączony w polu Podgląd pozycji modułów. 

Klient. Ta kolumna informuje, czy szablon dotyczy witryny czy zaplecza.



Wersja. Numer wersji szablonu.



Data. Data utworzenia szablonu.



Autor. Autor szablonu (zwykle wraz z danymi kontaktowymi).

Rozdział 20.  Dostosowywanie szablonów systemu Joomla!

521

W rozdziale 22. znajdziesz omówienie dodawania nowych rozszerzeń (w tym szablonów) do witryn systemu Joomla!.

Ustawianie stylu domyślnego Styl domyślny jest stosowany do wszystkich stron, do których nie przypisano innego stylu. Jeżeli administrator w ogóle nie przypisał stylów do stron, styl domyślny będzie używany dla całej witryny. Dla serwisu można określić tylko jeden styl domyślny witryny i jeden styl domyślny zaplecza. Style domyślne są wyróżnione w obszarze roboczym menedżera Szablony: Style — są oznaczone żółtą gwiazdką w kolumnie Domyślny (zobacz rysunek 20.5). Aby zmienić styl domyślny, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Otworzyć menedżer Szablony przez kliknięcie opcji Szablony w menu Rozszerzenia. W przeglądarce pojawi się obszar roboczy Szablony: Style. 3. Kliknąć przycisk opcji przy stylu, który system ma ustawić jako domyślny. 4. Kliknąć ikonę Domyślny na pasku narzędzi. Przy wybranym szablonie w kolumnie Domyślny pojawi się żółta gwiazdka. Nowy styl natychmiast zostanie ustawiony jako domyślny w witrynie.

Przypisywanie stylów Aby zastosować w witrynie więcej niż jeden styl, należy przypisać jeden lub kilka stylów do wybranych pozycji menu serwisu. Pozwala to dostosować style do określonych rodzajów treści. Można np. zastosować specjalne nagłówki lub schematy kolorów dla poszczególnych sekcji witryny. Wystarczy skopiować odpowiedni styl, zmodyfikować go, a następnie przypisać do pozycji menu. Kopiowanie i modyfikowanie stylów opisano w następnym punkcie. Jeśli potrzebujesz więcej swobody, niż zapewniają opcje stylu szablonu, musisz albo zainstalować inny szablon, albo skopiować i zmodyfikować istniejący (zmiany trzeba wtedy wprowadzić w plikach szablonu). Omówienie tworzenia i modyfikowania szablonów znajdziesz w dalszej części rozdziału.

Narzędzia potrzebne do wykonania tego zadania znajdują się w oknie dialogowym Szablony: Edytuj styl. Nie ma ograniczenia co do liczby używanych stylów. Jeśli użytkownik chce, może zastosować inny styl dla każdej sekcji, a nawet strony w witrynie. Można nawet stosować style z różnych szablonów. Jeśli zainstalowałeś przykładowe dane Poznaj Joomla!, możesz zobaczyć, jak działa ta technika — w przykładowych danych wykorzystano jednocześnie szablony Beez i Protostar. Aby przypisać styl do konkretnej strony, należy wykonać następujące operacje: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Kliknąć opcję Szablony w menu Rozszerzenia. W przeglądarce pojawi się menedżer Szablony: Style.

522

Część IV  Dostosowywanie i wzbogacanie systemu

3. Kliknąć nazwę stylu, który system ma przypisać. Otworzy się okno dialogowe Szablony: Edytuj styl. 4. Otworzyć zakładkę Przypisz do pozycji menu. System wyświetli tę zakładkę (zobacz rysunek 20.7). Rysunek 20.7. Obszar roboczy Szablony: Edytuj styl z otwartą zakładką Przypisz do pozycji menu

5. Kliknąć nazwy pozycji menu, z którymi styl ma być powiązany. 6. Kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. System natychmiast zastosuje styl dla wybranych pozycji menu. Aby można przypisywać style do strony, musi być ona powiązana z pozycją menu. Jeżeli jest inaczej, system przypisze do danej strony styl domyślny.

Dostosowywanie stylu szablonów Najłatwiejszym sposobem na zmodyfikowanie szablonu jest zmiana jego stylu. Style to wersje szablonów. Każdy styl ma zbiór parametrów, które pozwalają dostosować szablon do potrzeb. System umożliwia też skopiowanie stylu za pomocą jednego kliknięcia przycisku, co pozwala na tworzenie specjalnych stylów, które potem można przypisać do konkretnych pozycji menu w witrynie. Możliwość modyfikowania parametrów stylów w połączeniu z możliwością tworzenia, kopiowania i przypisywania stylów sprawia, że style szablonów są cennym narzędziem do tworzenia warstwy prezentacji witryny.

Rozdział 20.  Dostosowywanie szablonów systemu Joomla!

523

Liczba opcji dostępnych w stylu zależy od decyzji podjętych przez twórców szablonu. Opcje są różne w poszczególnych szablonach i mogą nie zaspokajać potrzeb użytkownika. Choć można liczyć na to, że dostępne są podstawowe opcje (związane np. ze zmianą logo lub kolorów), obsługa bardziej zaawansowanych mechanizmów jest zróżnicowana. Nawet jeśli styl szablonu nie obejmuje wszystkich potrzebnych opcji, może okazać się dobrym punktem wyjścia. Jeśli istnieje potrzebny parametr stylu, można go szybko zmodyfikować w interfejsie administracyjnym bez konieczności wprowadzania zmian w kodzie.

Gdy klikniesz nazwę stylu w menedżerze Szablony: Style, system otworzy obszar roboczy Szablony: Edytuj styl, widoczny na rysunku 20.8. W tym obszarze można wykonać następujące operacje: 

Określić nazwę stylu.



Ustawić styl jako domyślny.



Dostosować styl do potrzeb.



Przypisać styl do pozycji menu.

Rysunek 20.8. Obszar roboczy Szablony: Edytuj styl z otwartą zakładką Szczegóły

Pasek narzędzi w górnej części obszaru roboczego Szablony: Edytuj styl zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Zapisz. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy bez wychodzenia z obszaru roboczego Szablony: Edytuj styl. Opcja ta pozwala zapisać zmiany bez zamykania okna. Jest to przydatne, gdy ktoś przeszkodzi Ci w pracy lub gdy chcesz zapisać modyfikacje, ale pozostawić otwarty obszar roboczy.



Zapisz i zamknij. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy i zamknięcie okna dialogowego Szablony: Edytuj styl.

524

Część IV  Dostosowywanie i wzbogacanie systemu 

Zapisz jako kopię. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie stylu jako kopii. W ten sposób można utworzyć kopię stylu.



Anuluj. Ta ikona pozwala anulować zmiany i wyjść z okna dialogowego Szablony: Edytuj styl.



Pomoc. Pozwala wyświetlić pliki pomocy związane z aktywnym ekranem.

Omawiany obszar roboczy jest podzielony na trzy części: Szczegóły, Opcje i Przypisz do pozycji menu. Zakładka Szczegóły jest taka sama dla wszystkich stylów i jest stroną wejściową obszaru roboczego Szablony: Edytuj styl. Znajdują się tu następujące pola: 

Nazwa stylu. W tym polu znajduje się nazwa stylu. Jest to jedyna wymagana opcja.



Szablon. W tym polu widoczna jest nazwa szablonu, z którym styl jest powiązany. Wartości w tym polu nie można zmienić.



Pole bez etykiety. Tu określone jest, czy styl dotyczy szablonu witryny czy szablonu zaplecza. Wartości w tym polu nie można zmienić.



Domyślny. To pole kombi udostępnia dwie opcje — Tak i Nie. Przy ustawieniu Tak styl jest używany jako domyślny w witrynie.



ID. W tym polu znajduje się wygenerowany przez system identyfikator stylu. Wartości w tym polu nie można zmienić.



Opis szablonu. Tu znajduje się krótki opis szablonu. Wartości w tym polu nie można zmienić.

Pola z zakładki Opcje pozwalają ustawić parametry konfiguracyjne stylu. Zawartość tej zakładki jest różna dla poszczególnych szablonów. Dostępne tu opcje są określane przez autora szablonu. Choć zakładki Opcje zawierają różne pola, prawie zawsze można ustawić tu nazwę i logo witryny.

W zakładce Przypisz do pozycji menu można przypisać styl do wybranych pozycji menu. Jeśli styl jest używany jako domyślny, w zakładce tej nie trzeba wprowadzać żadnych zmian. Przykładowy wygląd tej zakładki przedstawiono na rysunku 20.7. Aby zmodyfikować styl, należy wykonać następujące kroki: 1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Otworzyć menedżer Szablony przez kliknięcie opcji Szablony w menu Rozszerzenia. W przeglądarce pojawi się menedżer Szablony: Style. 3. Kliknąć nazwę modyfikowanego stylu. Otworzy się okno dialogowe Szablony: Edytuj styl. 4. Wprowadzić pożądane zmiany. 5. Kliknąć ikonę Zapisz na pasku narzędzi. Zmiany zostaną natychmiast zapisane przez system.

Rozdział 20.  Dostosowywanie szablonów systemu Joomla!

525

Na początku punktu wspomniano, że wprowadzanie zmian w stylach to najprostszy sposób dostosowywania szablonu do potrzeb. Technika ta ma jednak pewne ograniczenia, ponieważ dostępne opcje są określane przez autora szablonu. Jeśli chcesz wyjść poza opcje udostępnione przez programistę w oknie edycji stylu, musisz zmodyfikować sam szablon. W następnym podrozdziale dokładnie opisano, jak dostosować warstwę prezentacji systemu Joomla! przez zmianę plików szablonu.

Praca z szablonami Pliki określające układ i wygląd witryny znajdują się w szablonach. Szablon nie jest pojedynczym plikiem, ale ich zestawem. Wspólnie pliki te określają dane wyjściowe widoczne w witrynie. Opisane wcześniej style są oparte na atrybutach szablonów. Opcje widoczne w obszarze roboczym Szablony: Edytuj styl pochodzą bezpośrednio z plików szablonu. Jeśli chcesz zmienić wygląd witryny i nie możesz tego zrobić przez zmodyfikowanie stylu, masz do wyboru trzy możliwości: znaleźć inny, spełniający Twoje potrzeby szablon, zmodyfikować istniejący szablon lub utworzyć nowy szablon zgodnie z własnym projektem. W tym podrozdziale znajdziesz omówienie dwóch ostatnich technik — modyfikowania istniejących szablonów i tworzenia nowych. Dodawanie nowych szablonów do witryny opisano w rozdziale 22.

Modyfikowanie istniejących szablonów Modyfikowanie szablonu polega na zmianie kodu w jego plikach. Zazwyczaj oznacza to wprowadzenie zmian w jednym z plików CSS w celu zmodyfikowania stylu, jednak czasem konieczne jest też poprawienie plików generujących strony szablonu. Choć zawsze można pobrać pliki i zmodyfikować je w lokalnym komputerze, system Joomla! 3 umożliwia bezpośrednią edycję szablonu z poziomu systemu administracyjnego. Z tego punktu dowiesz się, jak korzystać ze zintegrowanych narzędzi do wprowadzania zmian w istniejących szablonach. Przed przystąpieniem do modyfikowania szablonu warto utworzyć jego kopię, a następnie wprowadzać poprawki w kopii, a nie w oryginale. Praca na kopii pozwala zachować pierwotną wersję szablonu. Ma to kilka zalet: 

Dostępny jest punkt odniesienia, z którym można porównać efekty pracy.



Zawsze można zacząć od początku z nową kopią, jeśli pojawią się poważne błędy.



W momencie aktualizacji pierwotnej wersji nie utracisz wprowadzonych zmian.

Dlatego pierwszy krok przed wprowadzeniem jakichkolwiek zmian w szablonie jest zawsze taki sam — należy utworzyć kopię szablonu. Następnie można ją modyfikować bez obaw o wymienione wcześniej problemy. Aby skopiować szablon, należy wykonać następujące operacje:

526

Część IV  Dostosowywanie i wzbogacanie systemu

1. Zalogować się do systemu administracyjnego witryny. 2. Otworzyć menedżer Szablony przez kliknięcie opcji Szablony w menu Rozszerzenia. W przeglądarce pojawi się menedżer Szablony: Style. 3. Kliknąć odnośnik Szablony w lewej kolumnie. W przeglądarce otworzy się obszar roboczy Szablony: Szablony. 4. Kliknąć nazwę kopiowanego szablonu. Otworzy się okno dialogowe Szablony: Dostosuj szablon. 5. Kliknąć ikonę Skopiuj na pasku narzędzi, widoczną na rysunku 20.9. Pojawi się okno dialogowe Skopiuj szablon. 6. Wpisać niepowtarzalną nazwę nowego szablonu w polu Nazwa nowego szablonu. 7. Kliknąć przycisk Skopiuj szablon. System skopiuje szablon, zainstaluje go, zamknie okno dialogowe i wyświetli komunikat z potwierdzeniem. Nowy szablon jest identyczny jak oryginalny (różnią się wyłącznie nazwą). Teraz można zacząć wprowadzać zmiany w nowym szablonie. Kliknięcie nazwy szablonu w obszarze roboczym Szablony: Szablony powoduje otwarcie obszaru Szablony: Dostosuj szablon, widocznego na rysunku 20.9. Można tu wykonać następujące zadania: 

Skopiować szablon.



Zmodyfikować różne szablony stron.



Zmodyfikować arkusze stylów.

Rysunek 20.9. Obszar roboczy Szablony: Dostosuj szablon

Rozdział 20.  Dostosowywanie szablonów systemu Joomla!

527

Pasek narzędzi w górnej części obszaru roboczego Szablony: Dostosuj szablon zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Zamknij. Ta ikona pozwala anulować zmiany i wyjść z okna dialogowego Szablony: Dostosuj szablon.



Skopiuj. Kliknięcie tej ikony powoduje skopiowanie szablonu.



Pomoc. Pozwala wyświetlić pliki pomocy związane z aktywnym ekranem.

Omawiany obszar roboczy ma dwie części — Główne pliki szablonu i Arkusze stylów. Pierwsza obejmuje odnośniki do najważniejszych plików szablonu, natomiast w sekcji Arkusze stylów znajdują się odnośniki do arkuszy używanych w szablonie. Poniżej opisano obie te sekcje. Edytowanie głównych plików szablonu Kliknięcie dowolnego odnośnika w sekcji Główne pliki szablonu w obszarze roboczym Szablony: Dostosuj szablon pozwala wyświetlić i zmodyfikować kod szablonów stron. Na rysunku 20.10 przedstawiono typowy obszar roboczy Szablony: Edytuj plik. W tym oknie można zmodyfikować kod pliku i zachować zmiany. Rysunek 20.10. Typowy obszar roboczy Szablony: Edytuj plik

Pasek narzędzi w górnej części obszaru roboczego Szablony: Edytuj plik zapewnia szybki dostęp do następujących funkcji: 

Zapisz. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy bez wychodzenia z obszaru roboczego Szablony: Edytuj plik. Opcja ta pozwala zapisać zmiany bez zamykania okna. Jest to przydatne, gdy ktoś przeszkodzi Ci w pracy lub gdy chcesz zapisać modyfikacje, ale pozostawić otwarty obszar roboczy.



Zapisz i zamknij. Kliknięcie tej ikony powoduje zapisanie pracy i zamknięcie okna dialogowego Szablony: Edytuj plik.



Anuluj. Ta ikona pozwala anulować zmiany i wyjść z okna dialogowego Szablony: Edytuj plik.

528

Część IV  Dostosowywanie i wzbogacanie systemu 

Pomoc. Pozwala wyświetlić pliki pomocy związane z aktywnym ekranem.

W tym oknie roboczym można zmodyfikować kod w panelu Kod źródłowy, a następnie zapisać zmiany i zaktualizować tym samym plik szablonu. Jeśli popełnisz błąd w trakcie edytowania szablonu działającej witryny, jej fronton może stać się niestabilny. Dlatego nie zaleca się stosowania opisywanej metody w działającej witrynie. Lepiej jest pobrać pliki i zmodyfikować je lokalnie, a następnie przetestować je, ponownie przenieść do witryny i zastąpić pierwotne pliki. Jeśli koniecznie musisz pracować w działającej witrynie, wyłącz ją, aby móc w bezpieczny sposób przeprowadzić testy.

Edytowanie arkuszy stylów Menedżer Szablony umożliwia też edycję różnych plików CSS powiązanych z szablonami. W oknie dialogowym Szablony: Dostosuj szablon można kliknąć nazwę dowolnej pozycji w sekcji Arkusze stylów, aby otworzyć dany arkusz do edycji. Na rysunku 20.11 przedstawiono typowe przykładowe okno edycji. Rysunek 20.11. Obszar roboczy Szablony: Edytuj plik dla jednego z arkuszy stylów szablonu

Pasek narzędzi w górnej części tego obszaru roboczego jest identyczny jak w obszarze do edycji plików szablonów stron. Opcje z paska opisano w poprzednim podpunkcie.

Tworzenie nowego szablonu Wprawdzie edycja istniejących szablonów zapewnia wielu użytkownikom wystarczającą swobodę, lecz inni mogą zdecydować się na utworzenie własnego szablonu. W trakcie budowania własnego szablonu można rozpocząć od „czystej kartki” i utworzyć dokładnie to, co jest potrzebne, oraz zachować całkowitą kontrolę nad efektami pracy. Tworzenie podstawowych szablonów jest stosunkowo łatwe. Pracę upraszcza obsługa platformy Twitter Bootstrap dodana w systemie Joomla! 3. Szablony mogą być proste lub bardzo skomplikowane. Zależy to od liczby funkcji i operacji wbudowanych w szablon.

Rozdział 20.  Dostosowywanie szablonów systemu Joomla!

529

Wstawianie wyświetlanych elementów jest proste i wymaga tylko podstawowych umiejętności programistycznych. Warunkowe wyświetlanie elementów wymaga bardziej zaawansowanej znajomości języka PHP, jednak po nabraniu doświadczenia nie jest to zbyt trudne. W tym podrozdziale opisano podstawowe elementy potrzebne do utworzenia prostego szablonu. Przygotowanie tych podstaw zapewnia solidny punkt wyjścia, od którego można rozpocząć wzbogacanie szablonu i wprowadzanie w razie potrzeby bardziej zaawansowanych funkcji. Budowanie struktury W ramach przykładu w tym punkcie pokazano, jak utworzyć nowy szablon dla systemu Joomla! 3 — Balinese. Najpierw należy utworzyć niezbędne pliki, a następnie zainstalować je w witrynie systemu Joomla!, aby zobaczyć zmiany i zakończyć tworzenie szablonu. Szybkie rozpoczęcie pracy dzięki platformom do tworzenia szablonów Platformy do tworzenia szablonów pomagają w szybkim rozpoczęciu tworze