Co kazdy przedpoborowy wiedziec powinien [PDF]

Zitiervorschau

Th

sh oli

eP

WYDZIALWOISKOWY ZARZADU MIEJSKIEGO W MIESCIE STOLECZNYM WARSZAWIE

te titu Ins

d an

CO ICA2DY PRZEDPOBOROWY WIEDZIEC POWINIEN

ki

ors

Sik um se

Mu WMMMNMIMIMMIMIIM ROK 1938'39

Th sh oli

eP te titu Ins d an Sik

I MARSZALEK POLSKI

ors

T6Z E F PILSUDSKI

Wskrzesiciel Niepodlegloici Panstwa Polskiego Tw6rca Armii Polskiej Zwycieski wad z w wojnie z bolszewikami

ki um se

Mu

,,Armia Narodowa wymaga narodu, wymaga tei ialmierza. Zatnierz nOWoczesny toychodzi z powszechnego boborn czy bogaty, czy bledny — kaidy most splacr6 Rug Ojelyinte. Tale, jai(' konieczng jest narodowi szkola, tak sumo kordeczne jest przejicie ratodziely Przez wojsko. Kazdy must by6 do Lego pociggniciy i iylko wowczas kaida rodzina ma iolnterza, kaZdy zolnierz ma rodzirte w Ojczyinie". JOZEF FILSUDSKI -- 1917 r,

Th sh oli

eP

(A)JczAi Nazwisko i hate

39

Nr rej.

te titu Ins

d an

CO KA2DY PR ZEDP OBOROWY WIEDZIFC POWINIEN?

Sik

WYDANIE II UZUPELNIONE

ki

ors um se

Mu

1938/39

WYDZIAL WOJSKOWY ZARZADU MIEJSKIEGO W MIESCIE STOLECZNYM WARSZAWIE

Th sh oli

eP te titu Ins

d an

DRUKARNIF1 MIETSEA MIODOWA 23 TEL. 11-05,17

ki

ors

Sik um se

Mu

Th sh oli

eP WSTP

te titu Ins

Kandy mtody metczyzna powinien miwiadomie sobie i zapamieta, it po dojgclu do 17-go roku tycia wiqiq go jut, jako przedpoborowego, pewne obowiqzki, tvYnikaltice z Ustawy o powszechnym obowiqzku wojskowym, rowniet obowiqzki meldunkowe, obowiqzek dbania o swe say i zdrowie tak, aby Rzeczypospolita Polska, gdy zajdzie tego potrzeba, w jego osobie miata karnego, silnego duchem i zdrowego obywatela — totnierza. Broszura niniejsza, przeznaczona dla rozdawnictwa przy rejestracji w Wydziale Wojskowym Zarzqdu Miejskiego w m. st. Warszawie, ma na celu udzielenie mtodziety przedpoborowej niezbednych wskazowek i informacyj.

d an

ki

ors

Sik

um se

Mu

Th sh oli

eP OBOWIAZKI, WYNIKAJACE Z USTAWY WOJSKOWEJ

te titu Ins

I-sza reiestracja

d an

KaZdy mqiczyzna, Obywatel Polski, zantin stanie przed Komisjq Poborowq, podlega dwukrotnej rejestracji wojskowej. Po raz pierw-. szy jako 17-letni, po raz drugi — jako 20-letni. W ciqgu miesiqca wrze§nia kaZdego roku odbywa sig I-sza rejestracja mlodzieiy mqskiej, ktOra w tym roku kalendarzowym konczy 17-ty rok zycia. Rejestracjq to przeprowadzajq wszystkie urzgdy gminne na terenie calej Rzplitej, w Warszawie zag Wydzial Wojskowy Zarzqdu Miejskiego, ul. Florianska 10. Do rejestracji w Wydziale Wojskowym rnajq zglosia sig osobikie 17-letni mOczyini zamieszkali stale w Warszawie, z posiadanymi dokumentami, a mianowicie: 1) metrykq urodzenia, 2) poSwiadczeniem zameldowania -(bialy odcinek), 3) dowodem toisamoki z fotografiq (legitymacja, ksiqieczka Ubezp. Spol., matrykula lub tp.), 4) swiadectwem szkolnym, stwierdzajqcym ilosc ukoficzonych klas szkoly powszechnej lub gimnazjalnych.

ki

ors

Sik

um se

Mu

7

Th

sh oli

eP

Rejestracja w Warszawie odbywa sie wg planu podanego do publicznej wiadomoki za pomocq obwieszczen rozplakatowanych na slupach ogloszeniowych, oraz za pomocq prasy codziennej i radia. Po dokonaniu I-szej rejestracji, Wydzial Wojskowy Zarzqdu Miejskiego wydaje zagwiadczenie koloru bialego, ktore nalety zachowae nieuszkodzone at do II-ej rejestracji. Jeteli przedpoborowy nalety do innej Gminy, a w Warszawie przebywa tylko czasowo i nie mote w okresie I-szej rejestracji (wrzesietr) zglosia sie osobikie w swoim urzedzie gminnym, mote spelnia ten obowiqzek w Wydziale Wojskowym w m. st. Warszawie, gdzie przyjmq jego zgloszenie i po pewnym czasie dorecz4 mu zagwiadczenie o dokonanej rejestracji.

te titu Ins

d an

Sik

ki

ors

Meldunek woiskowy Katdy meZczyzna, poczqwszy od 1-go wrzenia tego roku, w ktorym konczy 17 rok tycia, procz meldowania sie administracyjnego, podlega obowiqzkowi meldunku wojskowego. W wypadkach wiec przyjazdu do Warszawy z innej gminy (miasta) na zamieszkanie, lub przyjazdu z za granicy, niezaletnie od wypelniania druku meldunku administracyjnego (u rzqdcy domu), nalety zglosie sie bez wezwania, w ciqgu 8 dni od przybycia, osobig-

um se

Mu

8

cie do Wydzialu Wojskowego — ul. Floriariska nr 10, przynoszqc zaLwiadczenie rejestracyjne odcinek zameldowania administracyjnego. Meldunki administracyjne

Przy zmianie adresu w obrgbie miasta st. Warszawy: wypelnia sie druk „Zgloszenie zmiany adresu w obrebie m. st. Warszawy" i sklada prowadzqcemu meldunki, ktory nazajutrz zwraca zameldowanemu odcinek meldunkowy, powiadczony przez Okregowe Biuro Meldunkowe. Przy wyjeidzie na pobyt -czasowy do innej miejscowaci w kraju: 1. W razie wyjazdu z miejsca zamieszkania na pobyt krotszy nit 2 miesiqce, nie istnieje obowiqzek dokonywania formalnoki meldunkowych. 2. Gdy sie wyjetdta z Warszawy na pobyt dlutszy nit 2 miesiqce, nalety wypelnie druk „Zawiadomienie o czasowej nieobecnoki w miejscu zamieszkania" (karta biala ze skognym pasem zielonym). Niezwlocznie po przybyciu do nowej miejscowoki nalety wypelnie druk meldunku o czasowym pobycie (koloru zielonego) i doreczye prowadzqcemu meldunki. Przy wyjedzie za granite: niezaleinie od tego, na jak dIugo wyjetclta sie za granite, 9

Th

sh oli

eP

naleiy wypelnie druk „Zawiadomienie o czasowej nieobecnoki w miejscu zamieszkania" i przed wyjazdem dorqczya prowadzacemu meldunki.

te titu Ins

Przy wyjadzie z Warszawy na zamieszkanie do innej miejscowaci: Przed wyjazdem z Warszawy na stale wypelnia sib druk „Zgloszenie zmiany miejsca zamieszkania" (karta biala z niebieskim paskiem). Prowadzqcy meldunki, po zalatwieniu formalnogei w Okregowym Biurze Meldunkowym, zwraca odcinek „Potwierdzenie wymeldowania", ktory naleiy zachowaa, gdy2 bedzie potrzebny w nowym miejscu zamieszkania, gdzie tak jak i w Warszawie naleiy zgloosobikie do wlakiwego Zarzqdu gminnego, czy miejskiego w ciagu 8 dni i dokonae meldunku wojskowego. Potrzebne druki meldunkowe dostareza prowadzacy meldunki (rzadca domu), za zwrotem kosztow druku.

d an

ki

ors

Sik

Dowody osobisty

10

um se

Mu

W interesie kaidego obywatela le2y zaopatrzenie sie w dowod osobisty. Kandy przedpoborowy ma na to czas pomiqdzy I-szq a 11-ga rejestracjq. Celem otrzymania dowodu osobistego zglosia siq do Wydzialu Ewidencji Ludno-

Aci Zarzadu Miejskiego w m .st. Warszawie (ul. Senatorska 16) i zfoiye: 1) deklaracj, nabytq w Wydziale Ewidencji Ludnoki (cena 15 gr) i naleiycie wypelniona; 2) Swiadectwo urodzenia (w jqzyku polskim lub lacifiskim); 3) dwie jednakowe fotografie wymiaru 4x5 cm (zdjQcie wprost na bialym tle, bez nakrycia glowy), przy czym jedna fotografia musi bye p(Awiadczona przez prowadzqcego meldunki; 4) okazaa zawiadczenie rejestracji wojskowej; 5) oraz zlo2ye °plate 60 gr w gotOwce. Poiadanym jest, aby w dowodzie osobistym, wydanym przez Wydzial Ewidencji Ltidnoki Zarz. Miejsk. w m. st. Warszawie, bylo stwierdzone obywatelstwo polskie. W tyrn celu naleiy zglosie siq do wlakiwego Starostwa lub delegata Starostw Grodzkich, urzqdujacego w lokalu Wydzialu Ewidencji Ludnoki (ul. Senatorska 16) 1 przedstawie: 1) albo wyciqg z ksiqg ludnoki stalej rodzicow (wyciqg ten moga otrzymae stall mieszkancy Warszawy w Archiwum Dawnych Ksiag Ludnoki — ul. Stawki nr 4-6, a zapisani do ksiqg ludnoki stalej poza Warszawa — w odpowiednich zarzqdach miejskich lub gminnych), 11

Th

sh oli

eP

2) albo odpis dowodu osobistego ojca lub matki, w ktorym jest stwierdzone obywatelstwo polskie, 3) lub odpis aktu uznania obywatelstwa po1skiego, wydany przez wladze administracyjne dla °sob, ktore zmienily obywatelstwo obce na polskie . 0 ile okres od wydania dowodu osobistego do chwili zgloszenia sie do Starostwa o potwiadczenie obywatelstwa polskiego jest dluiszy, ni2 2 rniesiqce, naley przedstawie kartkQ informacyjnq Wydzialu Ewidencli Ludnoki (cena 50 gr), stwierdzajacq , miejsce zamieszkania. Wladze administracyjne poSwiadczajq obywatelstwo polskie w dowodach osobistych bezplatnie.

te titu Ins

d an

Pobor

Sik

II-ga rejestracia

ki

ors

W ciqgu miesiaca paidziernika i listopada kaldego roku odbywa site druga rejestracja w Wydziale Wojskowym Zarz. Miejsk. (Florianska 10). Do drugiej rejestracji powinni zglosie sic wszyscy meZczyni, ktorzy w tym roku kalendarzowym koriczq lub -ukoriczyli 20-ty rok Zycia. Przy II-ej rejestracji naleZy okazae niezaleznie od zaSwiadczenia I-ej rejestracji (koloru bialego), dowod zameldowania w Warszawie i dowOd osobisty z fotografiq.

um se

Mu

12

Plan II-ej rejestracji i sposOb przyjmowania zgloszen jest taki sam, jak przy I-szej rejestracji. Po otrzymaniu za§wiadczenia o II-ej rejestracji (koloru zielonego) przedpoborowy zostaje wniesiony do listy poborowych tego Komisariatu Policji Panstwowej, w ktOrym zamieszkiwal w czasie dokonania zgloszenia. , Po2niejsze zmiany adresu (w obrebie Warszawy) nie wplywajq na zmiany przynaleinoki do Komisariatu wg listy poborowych. W okresie od 1 do 15 stycznia przedpoborowemu przysluguje prawo wgladu do rejestru poborowych swojej gunny, celem zgloszenia uzupelnien wzglednie sprostowan w zwiqzku z dokonanq rejestracja,. Pob6r glowny rozpoczyna siq w pierwszych dniach miesiqca maja i trwa do korica czerwca kadego roku. Do poboru obowiqzani sq zglosie sie osobikie wszyscy poborowi, wpisani do listy poborowych gminy swego stalego miejsca zamieszkania wg planu, podanego do wiadomoki za pomocq obwieszczen, rozplakatowanych na Przed Komisjq Poborowq winni stawie sie rownie2 rneczyZni, ktorzy w danym roku kalendarzowym ukoriczyli szkoly stopnia li13

Th

sh oli

eP

cealnego (maturzyki), a nie osiagngli jeszcze wieku poborowego. Po zbadaniu stanu zdrowia poborowego, Komisja ustala stosunek jego do sluZby wojskowej, wydajac orzeczenie, ze poborowy jest: a) zdolny do zasadniczej sluZby wojskowej (Kat. „A"), lub b) czasowo niezdolny do sIuZby wojskowej (Kat. „B"), lub c) zdolny do sluZby w pospolitym ruszeriu (Kat. „C"), lub d) zdolny do pomocniczej sluiby wojskoskowej (Kat. „D"), lub e) zupelnie niezdolny do sluiby wojskowej (Kat. „E"). Zglaszajacy sig przed Komisja Poborowa winni posiadaa przy sobie: 1) zaAwiadczenie II-ej rejestracji (zielone), 2) dowod osobisty z fotografia, 3) ostatnie gwiadectwo szkolne, 4) S.wiadectwa odbytych praktyk rzemieAlniczych lub innych, 5) za§wiadczenie o ewentualnie odbytym przysposobieniu wojskowym. Uwaga! Swiadectwa szkolne wzglgdnie gwiadectwa z praktyk rzemiegniczych sa potrzebne wladzom wojskowym, celem ustalenia przydzialu poborowego do wIakiwego rodzaju broni. ZaSwiadczenie przysposobienia wojskowego — celem zastosowania przyslugujacych mu ulg. W wypadku powainych przeszkOd, spowodowanych wyjazdem na studia lub w poszu-

te titu Ins

d an

ki

ors

Sik

um se

Mu

14

kiwaniu pracy, kiedy to zmuszony warunkami poborowy nie maze star* do poboru w miejscu swojego stalego zamieszkania, tj. tam, gdzie ujqty jest do listy poborowych, mote on zlo±ye umotywowane podanie do Komisariatu Rzadu na m. st. Warszawg, z pro§ba o przedstawienie go w drodze wyjatku przed Komisjg w miejscu czasowego swego pobytu. Podanie takie skladae jednak naleZy przed poborem, najdalej do dnia 1 kwietnia. Rygory karze Kto z osob podlegajacych powszechnemu obowiazkowi wojskowemu, nie zglasza sig do rejestracji, nie stawia sig przed Komisjg Poborowa, wyjeZdZa za granicg bez zezwolenia, przeciwdziala nale2ytemu uloieniu rejestracji i list poborowych, nie zglasza sig na wezwanie wladz administracyjnych i samorzadowych w sprawach wojskowych ,nie melduje zmian zamieszkania, odmawia przyjgcia dokumentu, stwierdzajacego stosunek jego do sluZby wojskowej, nie posiada z wlasnej winy dokumentu wojskowego, z wlasnej winy nie odbyl sIuZby pracy, nie stawil sig na wezwanie do pracy z tytulu zastgpczego obowiqzku wojskowego, podlega karze. Kara to w zale±noAci od popelnionego przewinienia wynosi: areszt do 3-ch miesigcy i grzywng do 3.000 zI, albo jedna z tych kar. 15

Th

sh oli

eP

Wszelkie dokumenty wojskowe naleiy szanowae, nie wolno ich niszczye. W razie utraty naleky meldowak we wlaSciwym urzedzie, ktary odnoLny dokument wydal.

te titu Ins

Ulgi i odroczenia Poborowi, uznani przez Komisje Poborowil za zdolnych do czynnej shiny wojskowej (kat. „A"),moga ubiegae sie o odroczenie sIuZby wojskowej lub jej skrecenie w nastepujacych przypadkach jako: 1) jedyni Zywicide rodzin — (do 23 lat zycia), 2) wiaLciciele odziedziczonych gospodarstw rolnych — do (23 lat iycia), 3) uczniowie ostatniej klasy szkOI Lrednich ogolnoksztalcacych i seminariow nauczycielskich — (do 22 lat Zycia), studenci wy2szych ZakladOw naukowych — (do 23 lub wyjatkowo 26 lat Zycia), uczniowie, terminujacy w rzemioke i handlu (do 22 lat Zycia) ,osoby, stuchujace w Zakiadach Duchownych — (do 26 lat Zycia). Umotywowane i poparte odpowiednimi dokumentami podania, z tytulu ulgi jako jedynego Zywiciela, poborowi winni skiadak w ciagu 14 dni od dnia otrzymania zaLwiadczenia z Komisji Poborowej do Wydzialu Wojskowego Zarzadu Miejskiego, ul .Florianska 10,

d an

ki

ors

Sik

um se

Mu

16

wzglcdnie w ciagu 4— 6tygodni od chwili powstania przyczyny, powodujacej protbe o jeieli przyczyna to powstata po poborze. Podania z innych tytulOw jak wyiej, z zachowaniem rownie2 2-u wzglednie 6-do tygodniowego terminu, skladak naleZy w Komisariacie Rzadu na m. st. Warszawe, ulica Senatorska 16 (Ratusz). Stuiba ochotnicza Do czynnej sluZby wojskowej w charakterze ochotnika moie bye przyjqty kaZdy, o ile: 1) jest obywatelem poiskim, 2) ma ukoficzone 17 lat, a nie osiagnal jeszcze wieku poborowego, 3) jest fizycznie zdolny do czynnej siuZby wojskowej, 4) przedstawi urzgdowe pogwiadczenie Menagannego prowadzenia siq, 5) przedstawi pozwolenie ojca lub prawnego opiekuna na wstapienie do wojska. Ochotnikom przystuguje prawo wyboru broni. Zaciag ochotniczy opublikowany bywa za pomocq obwieszczen, zwykle w okresie wiosennym. Podania naleiy skladae do wiagdwych Rejonowych Komend Uzupelnien, w terminie podanym w obwieszczeniach. 17

Th

sh oli

eP

Shaba Pracy SluZba Pracy mlodzie2y jest zaszczytnq slu2bq dla dobra Narodu i Panstwa. Polega ona na wykonywaniu pracy fizycznej dla potrzeb gospodarczych i obrony Paristwa. • Shine pracy pelni sic w Junackich Hufeach Pracy, ustalonych dekretem Pana Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 wrzeklia 1936 r. Powolanie mlodzieZy bez cenzusu nastcpuje na zasadzie zarzqdzen Pana Ministra Spraw Wojskowych, podawanych do publicznej wiadomoki za pok.ednictwem obwieszZaciqg do Junackich Hufcow Pracy dla tej kategorii miodzie±y jest ochotniczy. Okres pracy trwa przez dwa lata. Wszyscy przedpoborowi, posiadajqcy prawo do skr6conej sluiby wojskowej (maturzyki), ktorzy przy poborze otrzymali Kat. „A", podlegajq StuZbie Pracy ustawowo. StaZba Pracy maturzystow odbywa sic rowniei w Junackich Hufcach Pracy, przed powolaniem do siuZby zasadniczej i trwa przez przeciqg 4-ch tygodni. Uchylanie sic od spelnienia obowiqzku Sluiby Pracy pociqga za sobq utratc prawa do odroczen i do skroconej sluZby wojskowej, niezaleinie od kar, przewidzianych ustawojskowq. Pomocnicza Mukha Wojskowa Pomocniczq Stuibc Wojskowq pelni sic w razie mobilizacji i wojny, lub na specjalne zarzqdzenie Rady Ministrow w czasie pokoju.

te titu Ins

d an

ki

ors

Sik

um se

Mu

18

Obowiqzkowi PomocniczejZby Wojskowej podlegajq zaliczeni do tej sluZby mciczyini od 18 lat iycia do 60-ciu. Podlegajqce temu obowi4zkowi osoby mo. gq bye powolane do odbycia przeszkolenia wojskowego w celu przysposobienia ich do Pomocniczej Sluiby Wojskowej. Pomocnicza SluZba Wojskowa polega na pelnieniu sluZby obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej, wartowniczej, lqcznoki, technicznej, przeciwpolarowej, wojskowej sluiby zdrowia, transportowej, biurowej oraz innej, potrzebnej dla celow obrony Paristwa. Pomocniczej Sluzbie Wojskowej podlegaj4 rowniei kobiety. Zastepczy Obowictzek Woiskowy

Zastcpczy obowiqzek Wojskowy ustalony jest dla tych mc2czyzn, kt6rzy z roZnych powodow nie sq powolywani do wojska. Polega on na bezplatnym wykonywaniu pracy dla celow obrony Paristwa, oraz potrzeb gminy lub gromady, majqcych zwiqzek z t4 obrony. Zastcpczemu obowiqzkowi wojskowemu podlegajq: a) uznani za zdolnych do sluiby wojskowej w pospolitym ruszeniu (Kat. „C"), lub do pomocniczej stuZby wojskowej (Kat. „D"), zasadniczo od 22-go roku 2ycia; b) przeniesieni do rezerwy z ponadkontyngentu, po ukoriczeniu 24-ch lat Zycia; 19

Th

sh oli

eP

c) jedyni tywiciele rodzin, oraz wIaSciciele odziedziczonych gospodarstw rolnych, po zaliczeniu ich do rezerwy. Nie podlegajq natomiast temu obowiqzkowi osoby, wymienione w punktach a), b) i c), ktOre przeslutyly czynnie w wojsku ponad 5 miesigcy. Zastgpczy obowiqzek wojskowy trwa przez 5 lat, kolejno po sobie nastgpujqcych, po 6 dni w roku, przy czym obowiqzek ten mote bye spelniony tylko osobiAcie.

te titu Ins

Styczen

miqdzy 1 a 15 stycznia, 20-letni mQiczyini, (ktorzy w danym roku stanq przed Komisjq Poborowq) majQ sprawdzie w Wydziale Wojskowym Zarzadu Miejskiego (Floriatiska 10) prawidlowok dokonanych wpis6w do list poborowych.

Luty —

d an

Marzec — (Termin do 31 marca). — Skladanie

ki

ors

Sik um se

Mu

20

KALENDARZYK CZYNNOSCI PRZEDPOBOROWEGO

podaii dla ubiegajqcych sig o zezwolenie stawania przed Komisjq Poborowq w miejscu swego czasowego pobytu, a nie stalego miejsca zamieszkania. Uzasadnione podania nalety skladae bezpo§rednio do swych Starostw Powiatowych wg wpisu do list poborowych — w Warszawie do Komisariatu Rzqdu. Kwiecien — (Termin do 30 kwietnia). — Skladanie podan dla ochotnikow. Podania nalety skladae do wlasnych Komendantow Rejonow UzupeInien. Maj — Pobor Glowny. Na terenie Warszawy Komisje Poborowe odbywajq sig przy 21

Th

sh oli

eP

ul. Szerokiej 5. Plan poboru, z podzialem na poszczegolne dnie i wedlug KornisariatOw zamieszkania podany jest do wiadomoki obwieszczeniami. Do poboru stajq wszyscy me2czyini 20-letni, jak rOwnie2 maturzyki poniiej tego wieku. Czerwiec Pobor Glowny jak w maju. Maturzyki, kt6rzy otrzymali przy poborze Kat. „A", powolywani sq do stu-by Pracy imiennymi kartami. Lipiec—odnoAnie maturzystow jak w czerwcu. Sierpieii —Odno§nie maturzystow jak w lipcu. Wrzesieft — W roku 1938-ym I-sza rejestracja 18-letnich. W nastepnych latach we wrze§niu I-sza rejestracja 17-letnich. Rejestracja odbywa sie w Wydziale Wojskowym Zarzadu Miejskiego, Floriariska 10. Plan stawiennictwa do rejestracji w poszczegolnych dniach i wg KomisariatOw zamieszkania — rozplakatowany na Paidziernik — 11-ga rejestracja 20-letnich. Plan stawiennictwa do rejestracji w obwieszczeniach. II-ga rejestracja 20-letnich, jak Listopad w paZdzierniku. Grudzien — W roku 1938-ym I-sza rejestracja 17-letnich. W nastepnych latach I-sza

te titu Ins

d an

ki

ors

Sik

um se

Mu

22

rejestracja 17-letnich odbywaa sie bedzie we wrzekaiu. Uwaga: Nale2y uwaLaie czytae obwieszczenia

Wladz, dotyczace rejestracji, poboru, zaciagu ochotniczego, SluZby Pracy i SluZby Pomocniczej. W razie watpliwoki zwracaa sie o wyjaSnienia do Wydzialu Wojskowego Zarzqdu Miejskiego (ul. Floriafiska nr 10). Zalecenie

•

Ministerstwo Spraw Wojskowych zaleca, aby poborowi i rezerwiki, powolani do czynnej sluby wojskowej zaopatrywali sie w kuferki jednolitego wzoru. Kuferele, ten powinien by6 wykonany z drewna sosnowego i sklejki. Posiada on 4 przedzialy: na bielizne, 2ywnok, przybory do golenia, oraz przybory do czyszczenia i pisania. Kuferek zamykany jest na kloclke i zaopatrzony w uchwyt do noszenia. Powierzchnia zewnetrzna kuferka pokryta jest bejcem orzechowym, pokostem i politura. Zawiasy, okucia naro2ne, uchwyt do noszenia, okucia do zamykania itp. powinny bye ze stab. pospolitej. Wymiary zewnetrzne kuferka wynoszq: dlugoe 600 mm, szerokoge 350 mm i glebokoLa (z wiekiem) 200 mm. 23

Th eP

sh oli

Bardziej szczegolowy opis techniczny i rysunki, wydrukowane w Dzienniku Urzcdowym Ministerstwa Spraw Wewnctrznych Nr 21 z 1938 r., mozna obejrzee w Sekcji Przedpoborowej Wydz. Wojskowego Zarz4du Miejskiego przy ul. Floriafiskiej 10.

WYCHOWANIE FIZYCZNE i PRZYSPOSOBIENIE WOJSKOWE

te titu Ins

Zadania mlodego pokolenia

d an

Obecne pokolenie mlodzieZy wzroslo i juz pracowae zaczyna w Niepodleglej Polsce, zdobytej krwawym trudem i znojem zolnierzy J6zefa Pilsudskiego. Uczestniczye bcdzie ono w najbliiszej przyszloki w szczytnym zadaniu dalszego podciagania Polski wzwyi, w my§1 hasla Marszalka Smiglego-Rydza. Obowi4zkiem przyszlych polskich iolnierzy jest wykrzesae i wyksztalcie w sobie takie wartoki fizyczne i duchowe, ktOre przyczYnia sic do zapewnienia Ojczyinie naszej na przyszlok mocy i spoistoki wewnctrznej, oraz bezpieczenstwa granic. Bezpieczenstwo Kraju musi oprzee sic w pierwszej mierze na powszechnej zdolnoki obywateli do sluiby wojskowej.

ki

ors

Sik um se

Mu

24

I

Cele i wartoAci uprawiania sportow Jest szereg warunkow, kt6rym musi odpowiadae obywatel, aby stal sic dobrym iolnierzem.

Th eP

sh oli

Pierwszy — to zdrowie, nastQpnie idq: sprawnok, wytrzymalok, ctirakter czlowieka, ktory przejawia siq w obowiqzkowoki, sile woli, odwadze, inicjatywie, kole2eriskoSci itd., wreszcie obycie z terenem. Te cechy wyrabia sie przez wychowanie fizyczne. Uprawianie ro2norodnych sport6w od najmtodszych lat rozwija cialo, usprawnia, hartuje i zapewnia zdrowie, oraz daje pogok ducha i radok Zycia. Rozpatrzmy po kolei to wartoki, a wiec: Zdrowie — to normalny stan ustroju ludzkiego, to doskonala sprawnok serca, systemu nerwowego, przewodu oddechowego, pokarmowego i wszystkich jego narzqdow. Choroba- to stan zaburzenia sprawnoki narzqd6w ustroju. Utrzymak zdrowie, chronic przed chorobq mo2na przez ewiczenia cielesne. Gimnastyka i sporty wzmacniajq micSnie, koki oraz narzqdy wewnerzne i tym sposobem potegujq zdrowie. Wojsko wymaga zdrowia. Chroficie wiec wasze zdrowie i potqgujcie je przez czystok, odZywianie i sporty. Nie unikajcie Swieiego powietrza, slofica, wody i ruchu, bo w nich tkwi irodlo Zycia i zdrowia. Sprawno§6 -- to umiejctne i celowe positkowanie sie miqgniami, aby przy najmniejszym wysilku osiunqa najlepszy rezultat. szym Sporty i gry sportowe zmuszajq czlowieka do ruchOw zdecydowanych, szybkich i obszer-

nych, wyrabiajq spostrzegawczcAe i szybkq orientacje, przeto usprawniajq czlowieka.

te titu Ins

d an

ki

ors

Sik

um se

Mu

Wytrzymato.§6 — to zdolnaa do wysilkow, trwajqcych czas diuiszy. Jest to cecha niezmiernie wazna dla Zolnierza, ktory szczegolnie w czasie wojny w ciggiej zmianie miejsca, wyczerpany psychicznie i fizycznie, bez ochrony od wiatru, deszczu lub upalu, nieregularnie odiywiany — musi znaleie w sobie jeszcze tyle sil, aby nie tylko przeciwstawie siq wrogowi, lecz zwyciOye. Zwycigia wytrzymalszy, a wytrzymalszym jest ten, kto jest zdrow i sprawny i mo2e siQ zdobye na wysilek. Sport wyrabia wytrwaloge; nie dok bowiem osiqgnqe pewien wynik, trzeba siq jeszcze na zdobytym poziomie utrzymak, a to osiqgnqe mozna tylko wytrwalq pracq. Wysilek w sporcie wystwuje nieustannie. Nie ma sportu bez wysilku i bez walki; a wysilek, uwieficzony pomyLlnym rezultatem, to zwyciestwo. Zaprawiajqc siq do wysilkow sportowych, wyrabiacie w sobie wole zwyciestwa. Na charakter czlowieka sklada sig wiele wiakiwoki wewngtrznych (psychicznych), z ktorych glowniejszymi bedq: odwaga, mqstwo, przytomnoge umyslu, panowanie nad sobq, sila woli, poczucie solidarnoki i karnoorientacja, szybka decyzja i chqe wspolzawodnictwa. W ksztalceniu tych cech charak27

Th

sh oli

eP

teru doniosle znaczenie posiada uprawianie sportu i gier sportowych. W sporcie wystepuje zawsze moment walki, czy to z przeciwnikiem na boisku, czy z przestrzeniq ,czy walki z silami natury, czy wreszcie walki z samym sobq. Dlatego sport wyrabia i ewiczy site woli i mestwo. W pewnych galeziach sportu, objetych szeregiem prawidel i przepisow, np. w grach sportowych, wystepuje zbiorowy wysilek, a ten z kolei wymaga koleiefiskiego wspoldzialania, panowania nad soba, poszanowania ustanowionych praw i posluchu dla kierownictwa. Sport wymaga uczciwoki, sumiennoki, dokladnoki i lojalnoki.

te titu Ins

d an

ki

ors

Sik

Obycie z terenem — Zywiolem, w ktoryrn yje i obraca sie Zolnierz, rowniei ulatwia sport. Wielu ludzi zupelnie zdrowych, lecz wychowanych w murach miasta, nie umie pc) prostu ruszak sie na lonie przyrody. Sportowiec natomiast, uprawiajqcy turystyke, narciarstwo, plywanie, wi.aM.arstwo, kolarstwo, czy lekkoatletyke nabywa umiejetnoki poruszania sie w terenie, a przez sklonnok do poznawania przyrody, gdziekolwiek by sie znalazl, latwo sie orientuje, trafnie acenia odlegloki, zna las i wade, zZywa sie z przyrody, ktOra w nagrode odlirywa przed nim swoje tajemnice.

um se

Mu

28

Czlowiek taki zdobywa urniejetnok tzw. „cZucia terenu". Znajornok sluZby wojskowej i sztuki Zolnierskiej jest jui latwa do opanowania dla 'ego, kto posiada wszystkie wyZej wymienione cechy. Mlodzie2, nie posiadajqca zaprawy sportowej ulega szybkiemu zmeczeniu przy przejkiu ad wzglednej bezczynnoki do dIugotrwalych wysilkow fizycznych w wojsku. Gimnastyka, szermierka, marsze spowodujq u niej zmeczenie, bole miegniowe, czego nastepstwern bedzie zniechecenie, niezdolnok do celowego wykorzystania wolnego , czasu. Natomiast adpowiednia sprawnoge fizyczna i wytrzymaloge pozwoli na duie wysilki kosztem normalnego zmeczenia, da radoge wewnetrznq, plynacq z dobrze spelnionego obowiqzku. Wowczas slu±ba wojskowa bedzie lekka i mila. jakie sporty naleiy uprcrwia4 ? Stowarzyszenia sportowe Nie wqtpimy, ze pragniecie bye dobrymi 2olnierzami, to tez i Wy przystqpcie do wielkiej sportowej gry o waszq iolnierskq przyszioga. Zainteresujcie sie czynnie w pierwszym rzedzie lekkoatletykq, plywaniem i turystykq pieszq, nizinnq i gorskq, jako sportami najbardziej uZytecznymi, dalej pilkq recznq (szczypiorniak ,koszykOwka), boksenn, wiagar29

Th

sh oli

eP

stwem i kajakarstwem, narciarstwem i lyiwiarstwem, pilkq noZnq I strzelectwem, ktory nie darmo zwq sportem obronnogci panstwowej. Najlepiej to dziedziny sportu uprawiaa zapisujqc sie do jednego z licznych stowarzyszen sportowych na terenie Stalky. Nie bedziem.y wymieniali wszystkich. Podamy niektOre z nich: Y. M. C. A. — ul .Konopnickiej 6, Warszawianka ul. Wawelska 5, A. Z. S. — Park Paderewskiego, Polonia — Chmielna 2, Sokol WybrzeZe Saskiej Kepy 26, — Skierniewicka 18-20, Skra — Okopowa 43-47, C. W. S. — Terespolska 34, Orze/ — Brzeska 2, Zorza - Objazdowa 1, P. W. A. T. T. - Grochowska 3.

te titu Ins

d an

ors

Sik

ki

Ogrodki Wychowania Fizycznego P. 0. S. — 0. S. Poradnie Sportowo-Lekarskie Jegli nie pragniesz zapisae sie do stowarzyszenia sportowego, moiesz uprawiae sport w oArodkach wychowania fizycznego. Zglog sie wiec do: I Miejskiego Ogrodka Wychowania Fizycznego — Ciepla 32, na komplety boksu, Bier sportowych, gimnastyki, lekkiej-atle,

um se

Mu

30

tyki itd., lub do II Miejskiego Ogrodka Wychowania Fizycznego Wybrzeie Saskiej Kqpy 34 (kolo Portu Handlowego), gdzie nauczysz sie plywania, wiosIowania, iyiwiarstwa, narciarstwa, lub do Okregowego Ogrodka Wychowania Fizycznego — Mygliwiecka nr 3-5. Czytaj uwalnie afisze i dzial sportowy w dziennikach, a dowieSz sie, ze w sezonie letnim mozesz sie zglosie na jedno z boisk w Warszawie i po odpowiednim treningu zdobye Paristwowq OdznakQ Sportowq (P. O. S.). Udaj sie na jednq ze strzelnic (przy ulicy Zygmuntowskiej — Dom otnierza, lub przy ulicy Zielenieckiej), jegli sie chcesz nauczye strzelae. Osiqgnqwszy to umiektnoge, molesz tam Zdobye Odznake Strzeleckq (0. S.). Pamietaj przy tym, ze I Miejska Poradnia Sportowo-Lekarska (ul. Nowy-Swiat 39, wtorki, czwartki i soboty godz. 16-18), lub Poradnia Sportowo-Lekarska Okregowego Ogrodka Wychowania Fizycznego — Lazienkowska (Stadion W. P.) i inne poradzq Ci, jaki sport jest dla Ciebie najbardziej odpowiedni i co naleZy robia, aby zdrowie i sprawnoge utrzymaa i spotegowae. Jegli zag uprawiasz awiczenia cielesne, kt6re sq podwalinq przysposobienia wojskowego, zainteresuj sie czynnie przysposobieniem wojskowym. 31

Th eP

sh oli

Przysposobienie Woiskowe PoniewaZ mote sic zdarzye, ±e Panstwo bedzie zmuszone do naglego wcielenia Cie do szeregow wojskowych, nawet przed upiywern dwu lat od chwili rejestracji ,musisz wiec bye przygotowany do pelnienia sluzby wojskowej w kaZdej chwili. Do dobrego jej pelnienia nie wystarczq najlepsze checi i sprawne, zdrowe dial°, lecz niezbcdne sa pewne wiadomoki i umiejetnoSci. Otrzymasz je w organizacjach przysposobienia wojskowego, ktore zajmuja sic przygotowaniem rniodzieZy przedpoborowej do rzemiosia wojennego. Zwroe wiec uwage na dwie organizacje ,prowadzace takq wlasnie prace w§rod mlodzieiy pozaszkolnej: Harcerstwo, dajqce wlasnymi programami i metodami caloksztalt umiejetnoki i wiadomoki, potrzebnych kandydatom na Zolnierzy; Zwiqzek Strzelecki, ktory pracuje wedlug instrukcyj Panstwowego Urzcdu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego — przeprowadza szkolenie w zakresie 2-u stopni Przysposobienia Wojskowego. Pierwszy stopien, czyli tzw. „Szkola Miodszych" trwa jeden rok. Na program jej skIadaja sic dwie godziny ewiczeti co tydzien, oraz kilka strzelan wojskowych. Po ukoficzeniu I-go stopnia otrzymuje sie Swiadectwo Przysposobienia Wojskowego pierwszego stopnia,

te titu Ins

d an

ki

ors

Sik

um se

Mu

32

dajqce prawo wyboru broni (w ramach Komisji Wojskowej). Drugi stopien. — Szkola Starszych obejmuje podobne wyklady, awiczenia i strzelania, jak Szkola Mlodszych, jednak na wyiszym poziomie wojskowym. Zajgcia odbywajq sic rownie2 co tydzien pa dwie godziny. Ten okres szkolenia jest zakoficzony letnirn, 14-o dniowym obozem przysposobienia wojskowego, odbywajqcym sic w poczatku lipca w Lidzbarku, lub w Kozienicach. Absolwenci Szkoly Starszych otrzymuja S-vviadectwa Przysposobienia Wojskowego drugiego stopnia, dajace ich posiadaczom szereg ulg po wcieleniu do wojska, jak: wczeAniejsze urlopy, szybszy awans, Uejszq sluibe itd. Trzeba zaznaczya, 2e istotna wartoge przysposobienia wojskowego dia poszczegolnych jednostek nie leiy jednak w wyiej wymienionych ulgach, lecz w dobrym i wszechstronnym przygotowaniu do slu2by wojskowej, w stopniowym przystosowaniu sic do twardych warunkow Zycia 2olnierskiego ,co czyni poZniejszq sluZbe wojskowq latwq i przyjemnq. A wiec miody obywatelu — nie zwlekaj. KaZda godzina jest droga. Uprawiaj ewiczenia sportowe, przygotuj sic godnie do zaszczytnej sluZby wojskowej. Pamietaj, ie to wszystko przyniesie korzyk w pierwszym rzedzie Tobie. 33

Th

sh oli

eP

Wszelkich informacyj w zakresie wychowania fizycznego i sportu udzieli Ci Miejski Urzad Wychowania Fizycznego, ulica Nowy Swiat 39, telefon 6-46-93. W ZDROWYM CIELE — ZDROWY DUCH! Dlaczego nalety dbaa o zdrowie?

te titu Ins d an

Dla rozwoju naszego kraju potrzebni sq, zdrowi obywatele. Tylko zdrowy Zoinierz mote skutecznie bronia Ojczyzny. Wiadomo takte, to katcly czlowiek chcialby tye jak najdIutej i bya szczegliwym, — to tet warto walczyc o zdrowie, bo ci, co czesto chorujq, krocej tyja, a katcla choroba zatruwa szczekie nie tylko choremu, ale i jego bliskim. Walczymy o zdrowie przez rozumnq dbaIok o potrzeby swego ciala i umiejetna obrone wobec grotqcych mu wrogaw. Zeby mac skutecznie walczya o zdrowie, trzeba choO trochq znaa budowe ciala ludzkiego i wiedziea, co mu grozi.

ki

ors

Sik um se

Mu

34

Poznajmy budowe swego ciala

Cialo czlowieka utworzone jest z olbrzymiej liczby drobnych czastek, niewidzialnych golym okiem, tak zwanych „komorek". Komorki to sq roinego rodzaju. Z jednych zbudowane sq koki, z innych miOnie itd. 35

Th

sh oli

eP

Kokiec (szkielet), utworzony z kaki i chrza-. stek, jest rusztowaniem naszego ciala. MieSnie — to jakby spreiyny naszego ciala. Dzicki nim czlowiek mote poruszak sit i pracowae. Prawidlowy rozw6j kokca i miOni zaleiy od warunk6w, w jakich uplywa dzieciristwo i mtodok czlowieka, oraz od k".wiczeri fizycznych i sportow, uprawianych stosownie do wieku i stanu zdrowia kaklego. Skora — to pancerz ochronny naszego ciala i waZny narzqd, wydalajacy razem z potem wiele szkodliwych, trujacych skladnikow. Staranne mycie ciala i czeste kqpiele usuwajq, z powierzchni skory pot, tluszcz, kurz, stwardnialy naskorek — utatwiajq pracy skory. Utrzymywanie bielizny w czystoki (zmieniae raz na tydzien), czeste trzepanie i wietrzenie odzieiy — zapewnia skorze czystok. Mozg, zamkniety w pudelku kostnym w czaszce, to aparat, kierujacy wszystkimi czynnokiami ciala. Nerwy — to przewody, po kt6rych przechodzq meldunki i rozporzqdzenia. W ciele ludzkim kraiy, dzieki nieustannej pracy serca, kilka litrow krwi (u doroslych okolo 5 litr6w), rozwo2qc Zywnok: 1) tlen — gaz, bez ktorego Zycie ga6nie, i 2) soki pokar-

te titu Ins

d an

ki

ors

Sik

um se

Mu

36

mowe (bez stalego doplywu dostatecznej sokow pokarmowych 2ycie stopniowo zamiera). Tlen wdychamy z powietrzem do pluc, skqd przechodzi do krwi. Sold pokarmowe dostajq sie do krwi w jelitach i pochodzq z przetrawienia, tj. rozpuszczenia spo2ywanych pokarmow. Krew, rozwoiac tlen i soki pokarmowe, zabiera po drodze i unosi skladniki szkodliwe lub zbyteczne, ktore stale wytwarzajq sie w ciele czlowieka. Skladniki to krew dostarcza: do nerek usuwane z moczem, do skOry — usuwane z potem, do pluc — usuwane sq z wydychanym powietrzem. Cialo ludzkie, podobnie jak kaZda maszyna, wymaga stalej opieki i nadzoru. Im wiecej czlowiek wie o potrzebach swego ciala, o wrogach, zagraiajacych pracy, lub caloki jego narzadow, i im rozumniej stosuje to, co wie, tym rzadziej choruje. Z czasem maszyna ciala ludzkiego zuZywa sie — przychodzi starok. Kaidy czlowiek w koricu umiera. Smiere ze staroki trzeba uwaiae za rzecz normalnq, lecz czlowiek nie powinien umierae przedwczeAnie. Smiere dziecka, mlodzierica lub czlowieka w pelni sit, nastepuje zwykle przez nie37

Th

sh oli

eP

dopatrzenie maszyny ciala, przez nieumiejqtne Zycie. Wrogowie naszego zdrowia

te titu Ins

Zawsze niebezpieczniejszy jest ten wrog, ktorego nie widzimy i nie znamy. Niewidzialnym wrogiem ciala ludzkiego sq drobnoustroje, zwane takie zarazkami lub bakteriami. Widae je tylko przez bardzo silnie powiekszajqce szklo (mikroskop), ale wiemy dobrze, Ze tam wszqdzie, gdzie jest brad, kurz, piwocina, odchody ludzkie lub zwierzqce itd. sq take miliony drobnoustrojow. Niektore z nich sq bardzo gro2ne, bo rozwijajq siq przede wszystkim w ciele czlowieka, powodujqc w nim choroby zakaine, unoszace wiele ofiar. Zarazki chorob zakainych dostajq sie do ciala czlowieka ro2nymi drogami, przy róZnych okazjach. Bardzo czesto wchodzq przez usta i, zalenie od potrzeb swego gatunku, zagnieidZajq sie tam, gdzie im najdogodniej, np. zarazki blonicy, anginy, grypy — w gardle, zaw plucach, razki gruLicy, zapalenia pluc zarazki duru brzusznego — czerwonki — w przewodzie pokarmowym. Do gardla i pluc zarazki dostajq sig razem z kurzem lub tak zwanq drogq „kropelkowa". to jest razem z kropelkami Aliny, rozpylanej podczas kaszlu, kichania, gloSnej rozmowy, lub przez Swieio poSlinione przedmioty, jeSli jeden czlowiek bierze je do ust zaraz po drugim.

d an

ki

ors

Sik

um se

Mu

38

Dia ochrony zdrowia: oddychaj przez nos, nie przez usta, zaslaniaj usta podczas kaszlu i kichania, nie caluj ludzi chorych lub chorowitych, nie jedz ze wsprilnej misy, nie pij ze wspOlnej szklanki, nie pal wspolnie z kolegami jednego papierosa (chyba przez wiasny ustnik). Do przewodu pokarmowego zarazki dostajq sie z napojami i pokarmami, zanieczyszczonymi przez odchody chorych na dur brzuszny albo czerwonkq. Odchody dostajq siq do iywnoSci czlowieka albo z napojami (woda, mleko), albo z pokarmami, ktbre jemy na surowo jak warzywa, owoce, pieczywo, albo z kurzem. Pokarmy zanieczyszczajq sig czesto przez brudne rece, przez muchy, przez kurz. Woda w studniach bywa nieraz zakaZana przez 'tieczystogci, przeciekajqce z ustgpow lub z powierzchni ziemi, przez brudne kubly itd. Dia ochrony zdrowia: chrori 2ywnoSe przed kurzem i muchami, nie jedz 2ywnoSci zabrudzonej, z brudnych naczyn, tqp muchy, nie pij zlej moody ze zlej studni, wprost z rzeki, ze stawu itp., myj owoce przed jedzeniem, myj rece zawsze przed jedzeniem i po kaZdym wyjSciu z ustcpu. 39

Th

sh oli

eP

Pewne zarazki rozwijajq sib na narzadach plciowych i powodujq choroby weneryczne, bardzo groine dla samego czlowieka i dla j ego potomstwa. Zeby tym chorobom zapobiec — unikaj przygodnych znajomoki, bo stoscnki pozamaltenskie zwykle grot4 zakateniem. Jeteli jednak zarazisz sig choroby wenerycz- idz natychmiast do lekarza, nie staraj siq leczye sam, nie sluchaj pok4tnych doradcow, ani niby to „dogwiadczonych kolegOw". Zarazki czqsto dostajq siq do krwi czlowieka przez zanieczyszczone zadragnicia lub rany w skorze; tak powstaje np. ropienie, rota. — przez uk4szenie wkiekiego zwierzccia — wkieklizna, przez uk4szenie pasotytow — wesz zakata durem plamistym, komar — zirnnic4 (febrq).

te titu Ins

d an

Sik

Dla ochrony zdrowia:

ki

ors

ranke lub rang nalety zaraz zajodynowae i trzymao w czystoki (pod opatrunkiem). tolnierz ma przy sobie opatrunek osobisty, mote otrzymae pomoc w ambulansie sanitarnym oddzialu, pamigtaj, ze przed wkieklizn4, a wiqc i gmierci4 od wkieklizny chronk tylko zastrzyki szczepionki, straszna gmiere od wkieklizny grozi katdemu, kto sie nie szczepi nawet wtedy, gdy ranka od pogryzienia jest bardzo mala,

um se

Mu

90

wystrzegaj siq pasotytow, poniewat wesz jest najgroiniejsza spo§rod pasotytow — przynosi ci.q2k4 choroby — dur plamisty, staraj siq nie dopukia do zawszenia ani glowy ani odziety—utrzymuj cialo w czystoki, odziet sw4 trzep i czyk codziennie, bieliznq zmieniaj i pierz, glowe myj i wyczesuj. Jak widae z rad „Dla ochrony zdrowia" nie s4 one bardzo trudne do zastosowania. Katdy, dbaj4cy o czystok swego ciala, odziety, otoczenia, tywnoki, katcly okazuj4cy zrozumienie dla potrzeb swego ciala, mote wiele zrobia dla swego zdrowia. Szczepienia ochronne Przed niekt6rymi chorobami chroniq nas skutecznie szczepienia ochronne. Wiadomo od dawna, ze kto raz przeniesie jak4L choroby zakatn4, na przyszlok jest zwykle od niej zabezpieczony. Mona siq podobnie zabezpieczye przez szczepienia, ktOre czyniq czlowieka niewratliwym na danq choroby. KaZdy w Polsce' w pierwszym i si6dmym roku zycia musi bye szczepiony przeciw ospie. Od kilku lat, dzitki tym szczepieniom, w naszym kraju wcale nie ma ospy. Wszystkim, pogryzionym przez wkiekle zwierzQta, zastrzykuje siq szczepionke przeciw ratuj4c w ten sposob ich tycie. 41

Th

sh oli

eP

Dzieciom do lat 10-ciu szczepi sic blonice, ktora tak±e w ten snosob mote bye wykorzeniona. W wojsku szczepi sic przeciw durowi brzusznemu, a w razie potrzeby i innym chorobom.

te titu Ins

Choroby spoleczne Niektore choroby zakaine nazywamy spolecznymi, bo sa one bardzo rozpowszechnione i niszczg zdrowie nie tylko samych chorych, lecz i calego spoleczenstwa, ktorego ci chorzy sa czionkami. Pokonae to choroby mole tylko wspOlny wysilek calego spoleczenstwa. Choroby spoleczne: gruilica, choroby weneryczne, jaglica — nale2g do chorOb latwo udzielajgcych sic i dla spoleczenstwa bardzo gronych. Trwajg calymi latami, wyniszczajg chorych, przenoszg sic na innych czlonkow rodzin chorych; ze zdrowych ludzi czynig inwalidOw, niezdolnych do pracy, nieraz sg przyczyng pozbawienia pracy. W ten sposob rujnujg byt wielu rodzin i sg ogromnym cieiarem dla spoleczenstwa ,ktore musi utrzymywae tych chorych w specjalnych zakladach, a nieraz opiekowae sic i ich rodzinami. Z chor6b spolecznych najbardziej rozpowszechniona jest gruilica. Zarazek jej znajdowae sic mote wszcdzie, bo ludzie chorzy, czasem nie wiedzac nawet o swej chorobie, plujg wokolo, a poniewa2 w plwocinie ich

d an

ki

ors

Sik

um se

Mu

42

znajdujq sic olbrzymie ilo§ci zarazkow — siejg choroby. Gruilica grozi kaidemu. Pomimo to mozna sic od niej uchronie. Jak chronic sic przed zakaZeniem gruitice Zachowywae czystoge w iyciu codziennym. Zachowywae ostro2nok przy chorych, szczeg6lnie tych, ktorzy duio kaszlg i plujg — nie calowae sic z nimi, nie u2ywae wspolnych naczyn. Kaszlae, kichae, rozmawiae trzeba w ten spos6b, 2eby Slina na innych nie pryskala. Ukywae stale chustki do nosa. Utrzymywae zdrowie w dobrym stanie. Wyczerpanie, oslabienie starae sic usunge wypoczynkiem i dobrym odZywianiem. Dzieci (niemowlcta) mo2na w pierwszych dniach 2ycia szczepie ochronnie przeciw gruilicy. Poza tym trzeba wiedziee, ze gruilica jest uleczalna, o ile chory wczeSnie uda sic do lekarza po porade i bcdzie sic wytrwale leczyl az do wyzdrowienia. Choroby weneryczne. Chorobami .wenerycznymi nazywamy: kite (syfilis), wrz6d mickki (szankier) i rzeigczkc (tryper). Ka2dg z tych choral) wywoluje inny zarazek i kaida musi bye inaczej leczona. Choroby weneryczne, o ile nie sg leczone, lub Ee leczone — groZg stopniowo postcpujgcg ruing zdrowia. 43

Th

sh oli

eP

Kila przechodzi z chorych rodzicow na potomstwo. Rzeiqczka nie leczona jest czqsto przyczyna, bezplodnoki albo mq2a albo 2ony. Jaglica. Jaglica — to bardzo niebezpieczna i latwo udzielajqca siq choroba oczu, kt6ra w razie zaniedbania mole doprowadzic:: nawet do glepoty. Na pocztku choroby wydaje siq, Ze cog bardzo drobnego przeszkadza pod powieka. wtedy naleiy ik do lekarza, Zeby siq upewnie czy to czasem nie jaglica, od razu rozpoc;'46 kuracjq i prowadzia jq wytrwale d konca.

te titu Ins

d an

Zeby nie zaraziC sig jaglicq: Nie uZywaj nigdy przedmiot6w, z ktorych korzystal chory na jaglicq, a w szczeg6Inogci: nie myj siq w tej samej miednicy (w tej samej wodzie), co ktog inny, nie wycieraj twarzy tym samym rgcznikiem, co ktog inny, nie uiywaj niczyjej chustki do nosa, nie sypiaj z nikim na tej samej poScieli, o ile nie jester pewien, Ze ten ktog the jest chory na jaglice. .11/Icohotizm. Alkoholizmem nazywamy stale lub czeste zatruwanie sie alkoholem — truciznq, ktora jest we wszystkich napojaeh trunkowych. Alkohol stopniowo doprowadza do ruiny roladek i inne narzqdy trawienia, niszczy scree,

zatruwa narzady nasienne (dlatego jest bardzo szkodliwy dla potomstwa). Dziata na nerwy i mozg, przez co doprowadza do szaienczych czynOw, zbrodni, samobojstw, nieszczggliwych wypadkow; odbiera rozsadek, oslabia silq woli, niszczac byt rodzin ludzi pijqcych. Dzieci alkoholikOw (ludzi pijgcych ezqsto albo nalogowo), przychodz4 na gwiat przewaZnie zwyrodniale, choruj4 nerwowo albo urnyslowo, sa niezdolne do nauki, niezdatne do pracy, nie nadajg sie do sIuby wojskowej, — staj4 sib cilarem dla swych rodzin i dia spoleczenstwa. W6dka zgubila wielu dzielnych kiedyg iudzi. StrzeZ sig wodki i innych trunkow!

ki

ors

Sik

um se

Mu

44

45

Th sh oli

eP ORGANIZACJE SPOLECZNE, PRACUJACE NA RZECZ OBRONY SRAM

te titu Ins

Zapoznajmy sig rownie2 z dzialalnokiq organizacyj, ktOre pracujq dla obrony kraju i niosq pomoc naszej armii. KaZdy powinien do nich naleiee, wspieraa je swojq pracq i pomagae choeby najdrobniejszymi datkami, gdy2 kaidy grosz, wniesiony przez nas, przyczynia sie do zebrania now, tak potrzebnych dla obrony naszej 0jczyzny. Liga Morska i Kolonialna Liga Morska i Kolonialna jest organizacjq, ktora wydZwignqIa sprawy morskie na powierzchnig Zycia polskiego i podniosla je do miary zagadnien paristwowych, ktOrych rozwiqzanie decyduje ju2 nie tylko o pomyHnym rozwoju kraju, ale o jego istnieniu i potedze. Naczelnym haslem i drogowskazem LMiK jest zawolanie: „Bez morza nie ma dobrobytu i potegi Polski!" Miarq oddiwieku tego hasla w spoleczenstwie jest kolosalny rozwoj Ligi, ktora w roku 1929 liczyla zaledwie 44 tys. czIonkow, dziS natomiast obejrnuje ich ponad 600 tys.

d an

ki

ors

Sik

um se

Mu

46

W ramach LMiK powstala sekcja Funduszu Obrony Morskiej (FOM). Sekcja ta zakoficzyla obecnie zbiorke na 16dZ podwodnq im. MarszaIka Pilsudskiego i nadal czyni wysilki w kierunku powiekszenia iloki naszych obronnych jednostek morskich. Fakt, iz w dziedzinie zbrojenia morskiego jestegmy znacznie opoinieni w porownaniu z innymi mocarstwami, powinien nas sklaniae do tym intensywniejszego wysilku w celu zwickszenia Funduszu Obrony Morskiej. Stan naszego posiadania na morzu pod wzgledem iloki okrQtow wojennych i statkOw handlowych jest ci4gle jeszcze bardzo szczuply. KaZdy dziL wie, iz poteg Panstwa mierzy sib ilosci~ wojska i floty wojennej, tymczesem flota polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc na Baltyku. Krotki ten rzut na rozwoj Ligi i jej cele stwierdza nam, jak wielce poZytecznq jest ta organizacja i 2e nas wszystkich, ktorym leiy na sercu dobrobyt i potega paristwa — nie powinno zabraknqa w szeregach czlonkow LMiK, aby we wspolnym wysilku clq2ye do odbudowy potegi Polski na morzu i podniesienia jej znaczenia na kontynencie. Liga Obrony Powietrznej i PrzeciwgazoweS Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (L. 0. P. P.), bedqca pod wysokim protektoratem. Pana Prezydenta Rzeczypospolitej, po47

Th

sh oli

eP

wstala w 1923 roku, jako Liga Obrony Powietrznej Panstwa. Wowczas obejmowala swq dzialalnoLciq jedynie zagadnienia lotnicze i bezpoLrednio z lotnictwem zwiqzane. Od 1928 roku, po polqczeniu sie z Towarzystwem Obrony Przeciwgazowej (T.O.P.), zakres dzialalnoLci L. 0. P. P-u znacznie sie rozszerzyl. Doszedl nowy powaZny cel — przygotowanie ludnoLci cywilnej do obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej. L. 0. P. P. ma na celu, zgodnie z wytycznymi wladz panstwowych: a) popieranie rozwoju lotnictwa poiskiego we wszystkich jego dziedzinach, b) przygotowanie ludnoLci cywilnej do obrony przeciwloniczej i przeciwgazowej. Fundusze L. 0. P. P. tworzq sie w pierwszym rzedzie ze skiadek czionkowskich, stanowiqcych w sumie bardzo powa2ny doched (np. w 1935 roku 4.000.000 zlotych). Ogalem rocznie wplywa do L. 0. P. P-u okolo 7.000.000 zlotych. Na koszty administracyjne wydatkuje Liga okolo 4 proc. wplywow ,reszta funduszOw przeznaczona jest na zakup sprzetu lotniczego i przeciwgazowego, na budowe urzqdzen oraz na wyszkolenie. Skladka na L. 0. P. P. jest tak mala, ze ka2dy obywatel mote i powinien zapisae sie do Ligi.

te titu Ins

d an

ki

ors

Sik

um se

Mu

48

Polski Bialy Krzyi

Polski Bialy Krzyi, bedqcy pod protektoratem Naczelnego Wodza Marszalka Edwarda Smiglego-Rydza, jest Stowarzyszeniem Wy2szej U2ytecznoLci Publicznej. „Dusza Zoinierzy jest ziarnem, z ktorego drzewo sily narodowej wyrasta. W giebokim rozumieniu tej prawdy Jozef Pilsudski zlecil szczegolnq troske o pigkno wewnetrzne 201nierza i std kaida praca wychowawcza, podejmowana dziA w Polsce musi iolnierza miee na uwadze. Wgrod organizacyj pracujqcych dla Zoinierza przodujqce miejsce zajmuje Polski Bialy Krzy2. Od lat przeszlo 20-tu prowadzi i rozszerza swq pelnq oddania dzialainoLe oLwiatowq we wszystkich mo2liwych formach. Wszedzie, gdzie tylko rozbrzmiewa pobudka i piesn Zolnierska, pod dachem swietlic, czy pod niebem obozow ewiczebnych Polski Bialy KrzyZ czuwa, jak najtroskliwszy opiekun, nad Zolnierzem, budzqc w nim poczucie honoru i rozumienie koniecznoLci jak najgorliwszego siu2enia OjczyZnie". (Wyjqtek z przemowienia p. Min. W. R. i 0. P.). Aby wykonae to zadania, Polski Bialy Krzyi prowadzi przeszlo poi tysiqca Lwietlic i tylei bibliotek Zolnierskich, okolo tysiqca poczqtkowych szkol Zolnierskich i setki Lwietlic dla poborowych, gdzie Zoinierz i poborou y majq 49

Th

sh oli

eP

nie tylko moinoSe uzupelnienia swych wiadomoSci, lecz — otoczeni serdecznq opieka — znajdujq w chwilach wolnych od zajee godziwq rozrywke. Polski Bialy Krzyi pracuje rownoczeS.nie nad zbliZeniem spoleczetistwa cywilnego do Armii i Zolnierza, scisla lqcznok i zjednoczenie ktorych stanowi niezwalczonq silg Narodu i Potege Panstwa.

te titu Ins

Polski Czerwony Krzyi

d an

Pod haslem: „Wszyscy, ktorzy rnilujq — powstala instydla wszystkich co cierpia" tucja Polskiego Czerwonego Krzya.. Gdziekolwiek ukazuje sie groza §mierci, gdziekolwiek zaglqda widmo glodu lub nqdzy, tam Apieszy z pomocy Czerwony Krzy2, niosqc ratunek i ukojenie. Cel istnienia Pols.kiego Czerwonego KrzyZa. to lagodzenie klesk, spowodowanych przez wojne. Std wyplywajq jego obowiqzki: niesienie pomocy wojw czasie wojny sku i cierpiacej wskutek wojny ludno-

ki

ors

Sik

50

um se

Mu

czasie pokoju—przygotowanie sie do wypelniania swych obowiazkOw na wypadek mogqcej wybuchnqe wojny, a take niesienia pomocy ludnoLci, dotknietej epidemiami, powodzia lub polarami.

Marszalek Jozef Pilsudski, tak dbaly o los iolnierza polskiego, gdy zdrowie i Zycie swe narala broniqc Ojczyzny, wyrazil w kilku pamiqtnych slowach mysl swoj4 o znaczeniu Czerwonego KrzyZa: „Ranny i chory Zolnierz — to sierota wojenny. Trzeba go otoczye opiekq i pomocy tak gorqcq, jak serce matczyne, co wlaSnie kocha wi.cej to dziecko, ktore jest nieszczOliwe i zbolale — i w tym leiy szczytne i wielkie zadanie Czerwonego Krzyia podczas wojny". Zwicizek Study Poiarnych Rok rocznie setki osiedli tysiace domostw gore i Swieci lunami polarow. W plomieniach ginie dobytek i mienie tysiecy rodzin, a bardzo czesto i iycie ludzkie. Straty siggajq mi.lionow i ponoszq je nie tylko ci, ktorych mienie padlo pastw4 plomieni, ale i cale spoleezeristwo. W razie wojny straty to mogq bye niewspOlmiernie wieksze, albowiem przy obecnym stemie wojowania rozsiewanie poZogi przez bombardowanie pociskand zapalajqcyrni nie ulega wqtpliwoki. Organizacjq, zajmujqcq siq przygotowaniern ludnoki do obrony przeciwpoiarowej, jest Zwiqzek Straty Polarnych Rzeczypospolitej Polskiej, stowarzyszenie wy±szej uiytecznoki, ktore za poS.rednictwem swoich OkregOw Wo51

Th

sh oli

eP

jewOdzkich i Oddzialow Powiatowych organizuje i szkoli ochotnicze straie po2arne we wsiach, miastach i osiedlach. StraZe te, jako oswojone z groinym Zywioiem oraz specjalnie w tym kierunku szkolone i wyposaione w sprzot przeciwgazowy, sq w stanie zorganizowae i przeprowadzie obrony we wszystkich wypadkach kleski po2aru. Obowiqzkiem kaZdego u.wiadornionego obywatela jest popieranie dzialalnoki Zwiqzku StraZy Polarnych, branie udzialu w jego pracy nad zorganizowaniem obrony przeciwpoiarowej oraz okazywanie inicjatywy w tworzeniu nowych jednostek straZy.

te titu Ins

d an ki

ors

Sik um se

Mu

52

SPIS RZECZY Str.

1.

Wstep

•

2. Rejestracja, pob6r, obowicizki meldunkowe. odroczenia. ulgi, kary, shriba ochotnicza, sitriba pracy, pomocnicza shfiba wojskowa, zastepczy obowicrzek wojsk.

5

7

3. Kalendarz przedpoborowego

21

4. Wychowanie fizyczne i przysposobienie wojskowe . . . . . • .

25

5. Wskazowki zdrowotne

35

6. Organizacje spoleczne, pracujace na rzecz Obrony Kraju .

46

A

Th

to4

sh oli eP

te titu Ins

d an

ki ors Sik

4It

••

um se Mu