Alleenstaande Vader 9789402180145 [PDF]

Zitiervorschau

Alleenstaande vader, wat nu?!

Danny Cabezas Cobos

Auteur: Danny Cabezas Cobos Coverdesign: Danny Cabezas Cobos

ISBN: 9789402180145 © Danny Cabezas Cobos

Geen zorgen, you got this! Wist je dat er zo een 100.000 vaders in Nederland zijn die hun kind alleen opvoeden? Het aantal is de afgelopen jaren hard toegenomen. Het opvoeden van de kinderen is niet meer vanzelfsprekend de taak van de moeder, en er zijn gewoon gevallen dat het beter door de vader kan gebeuren. En er zijn situaties waar dit niet anders kan. Onzekerheden over opvoeden zijn er soms, op verschillende manieren en momenten. Ik had ze soms als ik ging slapen en iedereen op bed lag. Dan dacht ik ineens bij mezelf, stel dat ik in bed overlijd, hoe moet dat dan met de kinderen. Zullen ze mij levenloos vinden in bed? Weten ze dan dat ze iemand moeten bellen of bij de buren moeten aanbellen? Je moet er toch niet aan denken. Het is nu wel tijd om op te staan, in figuurlijke zin. Jij bent de vader, er is maar 1 echte vader voor ze. Kan jij die rots in de branding voor ze zijn, de stabiele factor. Ben jij er klaar voor om altijd boven lastige situaties te staan, en je kind gerust te stellen als er iets is. Kan jij rust en veiligheid in hun situatie brengen, als alles aan het schudden is, en het leven op zijn kop staat. Ik geloof dat als je jouw ouder instinct volgt je dit kan. Wees klaar voor een reis in de wonderlijke wereld van de ouder. Je zult creatief worden om snel oplossingen te vinden. Als je kind ineens in zijn broek plast, tover jij ergens een reservebroek vandaan. Als je kind ineens een flinke snotneus heeft, weet jij een tissue te regelen. Als je kind een werkstuk af moet hebben, weet jij de printer aan de praat te krijgen. Als je kind op schoolreis gaat, weet jij te zorgen dat ze niets in hun rugtas vergeten. Als je kind zijn/haar eerste optreden heeft, dan zit jij in het publiek om aan te moedigen. Zo zal je er zijn voor je kind, zoveel als mogelijk.

Dit boek is een verzameling van tips en ervaringen binnen verschillende aspecten van het thema kinderen opvoeden, en dan ook in de context van het zijn van een alleenstaande ouder. Ik heb het compact gehouden, omdat je als drukke ouder natuurlijk weinig tijd hebt om een heel boekwerk door te lezen. Het gaat om de kern, de praktische tips en principes, die ik zo kernachtig als mogelijk heb genoteerd, zodat je deze eenvoudig kunt onthouden of raadplegen. Bij het opvoeden van de kinderen vraag ik mij constant af, wat is het effect hiermee op hun toekomst, worden zij er beter van op lange termijn. Dat probeer ik vast te houden, de focus op de toekomst, hun toekomst. Kijk je weleens films van Dwayne Johnson? Hij is altijd de stoere sterke vader die zijn gezin ergens vandaan redt. Laatst zat ik Skyscraper te kijken, weer dezelfde soort film van hem. Daar redt hij zijn kinderen weer eens, uit een brandende megatoren. Ook al ben je zelf waarschijnlijk minder getraind dan hem, voor je kinderen ben je net zo een superheld, een soort Nederlandse Dwayne Johnson, omdat jij er elke dag voor ze bent. En in dit boek gaan we niet aan onze spiermassa werken, maar kijken we wel naar wat je kinderen zoal nodig hebben van jou als ouder.

 

Wanneer het begon Het was in het jaar 2011/2012, na een turbulente scheiding (zachtjes uitgedrukt), zat ik daar ineens, als enige volwassene en ouder met een kind van 1 jaar en net 4 jaar oud. Allemaal de auto in, toen nog mijn geleasete Skoda Fabia Station, kinderstoeltjes vast, en op naar "huis". Weg van Amsterdam, dat voor mij een nare bijsmaak gekregen had, terug naar thuis in Rotterdam. Mijn carrière als vader begon vrij jong, vanaf 23 jaar. Zulke dingen gebeuren altijd vrij plotseling. Het ene moment leef je alleen na een scheiding, je hebt een hoop procedures en afspraken met advocaten en jeugdzorg. En dan ineens leef je met de fulltime zorg en verantwoordelijkheid voor 2 hele kleine kinderen. Daarnaast had ik ook nog steeds een drukke internationale baan. Wel even slikken dus. Misschien zit je in een soortgelijke situatie, en je vraagt je af hoe je dit allemaal in goede banen gaat leiden. Vooral voor het allereerste begin raad ik aan heel positief van start te gaan. Zorg dat ze leuke kinderkamers en leuk speelgoed hebben. Ga gelijk leuke uitjes met ze doen. Dan hebben ze snel een prettig en veilig gevoel bij de hele nieuwe situatie. Een goed begin is het halve werk. Ik was er klaar voor. De kinderkamers waren helemaal leuk en tiptop in orde. Dit moest ik in het proces ook laten zien aan jeugdzorg. We hadden ook een gezinsvoogd, waar ik heel veel aan heb gehad om alles in goede banen te leiden. Op zich is hun "bemoeienis" beperkt tot een aantal bezoeken en afspraken maken, maar het is voldoende om alles in orde te houden voor het eerste jaar, ook in het regelen van het contact met de ander ouder. Als er grote veranderingen plaatsvinden voor kinderen, dan is het belangrijk hen duidelijkheid hierover te geven. Maar wel op een manier zonder de andere ouder af te vallen, en zonder een

dramatisch verhaal ervan te maken. Probeer naar je situatie te kijken vanuit een helikopterperspectief en vat voor jezelf samen wat de situatie was en waarom het nu veranderd is. Denk aan hoe een derde partij jouw situatie zou uitleggen. Dat zou ook op een manier zijn die niet 1 van de 2 partijen negatief benadrukt. Een voorbeeld, je kan aangeven dat er vaak conflict was en onenigheid tussen jullie als ouders, en dat het daarom beter was om apart te gaan wonen. En omdat ze het beste hier kunnen opgroeien, dicht bij school en vriendjes uit de buurt (bijvoorbeeld) gaan ze hier vooral wonen. Maar ze zullen beide ouders gewoon altijd zien (als dat het geval is). Misschien heb je een heel heftig conflict gehad waarbij volgens jou de schuld vooral bij één partij lag, maar dit is dan een manier om de kinderen neutraal te informeren. Onthoudt dat kinderen beide ouders als ouders en voorbeeld zien, en niet als een slechterik, zoals mensen die scheiden dat wel vaak zien. Sterker nog, als een kind de andere ouder wel zo ziet, dan is dat mogelijk wel schadelijk voor het kind zijn ontwikkeling, dus dat willen we zo min mogelijk hebben. Maar goed, de kinderen zijn weer thuis. Een nieuwe fase begint. Een fase van vrede en rust, maar ook van drukte en nog meer drukte. 

Luiers enzo Als je kinderen nog heel jong zijn, 1 a 2 jaar, dan ben je vooral met veel spullen aan het zuilen. Doekjes, luiers, zakjes, extra setjes kleding, wat een gesjouw! En dan ook nog in zo een Maxicosi je kind mee, dat ding zelf is al even zwaar als het kind. Maar het is wel allemaal heel nodig, ga altijd voorbereid op pad met de juiste spullen. Zaken die je altijd bij je moet hebben en moet blijven aanvullen: Stuk of 5 luiers; Pak billendoekjes; Gezichtsdoekjes; Katoenen doeken; Plastic zakjes (voor afval); Extra setje kleding; Babycreme; Slabbetjes. Als het kind een grote boodschap heeft gedaan, is het zaak om dit direct te verschonen. Als je het even laat zitten is de kans steeds groter dat de billen geïrriteerd raken door de zure stofjes in de ontlasting. En dan gaat je kind ook weer sneller huilen van de pijn, en moet je met zalfjes aan de slag om de irritatie weer terug te dringen. Als het kind nog heel klein is, moet je ook heel goed kijken wat je jouw kind te eten geeft. Met alles zal er opgebouwd moeten worden, en eten kan niet te gekruid zijn. De darmpjes moeten aan al het nieuwe soorten eten wennen, en dat gaat stap voor stap. Anders kan het kind enorm last krijgen darmkrampjes en dan huilt die de oren van je hoofd af. Als je kind vaak huilt zonder aanleiding, zorg dan bijvoorbeeld voor een muziekdoosje in de kamer, of plaats een kledingstuk van jezelf in het bedje met jouw geur erin. Verder is het goed om af en toe naar

je kind te kijken en een knuffel te geven, maar daarna ook gewoon een beetje met rust te laten. Probeer zelf zo goed mogelijk in te schatten, er is geen perfect antwoord voor, maar feit is dat sommige kindjes even kunnen volhouden met huilen, zonder dat er direct een oplossing voor te vinden is. We have all been there. In de middag zal het kind slaapjes doen, en heeft dan wat tijd nodig om uit te rusten. Dit kan je beetje bij beetje afbouwen tot aan 4 jaar. Dan kunnen ze geen dutjes meer doen omdat ze ook naar school gaan. In de eerste jaren, als je op stap gaat, kan je het beste altijd de buggy of ander vervoermiddel meenemen. Ook al kan je kind goed lopen en heeft hij/zij veel energie, een kind kan ineens vermoeid zijn, want uiteindelijk zijn de beentjes toch maar klein voor langere afstanden. Je kan gaan oefenen met het zindelijk maken van je kind wanneer hij/zij rond de 1 jaar oud is, en kan lopen en zitten. Dit oefen je door op bepaalde momenten, zoals na maaltijden je kind op een potje te zetten. Wees geduldig met je kind en ga ervan uit dat het een jaar kan duren voordat het kind volledig zindelijk is. Je kan dit dan ook het beste spelenderwijs aanpakken, en vooral ervoor te zorgen dat het kind aan het potje went, en later aan het toilet. In deze fase is het met alles belangrijk te begrijpen dat ieder kind zich ontwikkelt op zijn/haar eigen tempo. Ik hoor weleens ouders opscheppen over hoe snel hun kind alles al deed, maar dan vraag ik mij af in hoeverre er druk is uitgeoefend op het kind. Maar als een kind iets heel snel van zichzelf oppakt, dan ben ik natuurlijk ook wel trots en zou ik er ook over opscheppen! Maar in ieder geval, of het nou om taal, lopen, zindelijkheid of tot tien tellen gaat, respecteer de ontwikkeling van je kind. Hij is niet elk ander kind, en die verwachtingen moeten we niet op onze kinderen willen plaatsen. Het belangrijkste is om een voorbeeld te zijn en spelenderwijs zaken te oefenen met je kind.

Veiligheid Het is nogal een uitdaging om kinderen veilig en wel te houden. Maar als je de kaders goed instelt, is het op zich prima te doen. Ik heb jaren geen grote calamiteiten gehad, behalve dat ze soms hun hoofd stoten of een papiersnede, dat soort dingen. De ergste dingen zijn tot nu toe vooral op school en tijdens gym geweest. Kinderen hebben nog totaal geen idee dat hoogte en vallen een gevaar kan zijn, terwijl ik persoonlijk een serieuze hoogtevrees heb. Ik vind het altijd ongelofelijk hoe kinderen met hoogte omgaan. Maar in ieder geval, pas op met ramen op de eerste verdieping, dat die niet zomaar open kunnen als de kinderen nog klein zijn. Ik heb een tijdje met een touw ervoor gezorgd dat het raam in de slaapkamer van de jongste niet wijd open kan. Maar je kan dit ook netter oplossen met speciale accessoires. Denk hierbij ook aan het beveiligen van alle stopcontacten. Dan heb je ook nog deuren, vooral als er meerdere kinderen zijn. Het ene kind wilt de deur dicht houden, de andere probeert hem open te trekken, garantie voor vingerkneuzingen. Ik ben er altijd streng op dat er niet aan deuren wordt getrokken of mee wordt gespeeld. En dan heb je ook nog de trap. Ze zullen vroeg of laat wel een keer een paar treden vallen, ik heb ze constant duidelijk gemaakt dat ze altijd de leuning moeten vasthouden, en opnieuw, niet spelen op of rond de trap. Dat is geen plek voor geintjes en stoeien. Ik weet nog hoe het ging in de auto. De jongste hield het meer dan een jaar vol om steeds maar weer de veiligheidsriemen van de kinderstoel los te maken. Dus moest ik dat ook steeds controleren, om te zorgen dat het kind niet los in de stoel zat terwijl wij met 120 km per uur over de snelweg reden. Het was om hopeloos van te worden. Ik hoop dat je dit soort dingen niet zal krijgen, dat hangt ook een beetje af van het karakter van het kind.

Verder heb je nog zaken in de keuken om mee uit te kijken, zoals scherpe messen, hete ovens, kokend water, chemicaliën onder in keukenkastje. Hierin zie ik het altijd zo, voorkomen is beter dan genezen. Dus altijd hen uit de buurt laten blijven van al deze zaken. Heet water voor thee schenk ik in, en zij krijgen dat dan aangevuld met koud water. Er wordt niet gespeeld in de keuken. Als de oven klaar en open is, mag je er niet in de buurt komen. Zorg dat pannenstelen niet uitsteken over het gasfornuis maar draai ze het aanrecht op. Een pan met heet water laat ik liever op de achterste kookpitten koken, waar zij niet gauw bij kunnen en waar het ook niet ervan af kan vallen. Met oversteken altijd hand vasthouden, en altijd links en rechts laten kijken. Oversteken en kijken mag iets langer duren, als ze maar goed leren kijken. En zelfs na jaren oefenen heb ik het idee dat ze nog steeds helemaal niet opletten bij het oversteken. Maar ja, hopelijk letten ze toch wel beter op als ik er niet bij ben. Als de kinderen nog heel klein zijn, dan is er nog de uitdaging om alle kleine voorwerpen op te bergen. Werkelijk niets kleins mag rondslingeren, dingen zoals muntjes, batterijen en knikkers. Kinderen doen werkelijk alles in hun mond, alsof ze daarmee willen voelen of proeven of iets eetbaar is. Dit kan tot hun vierde nog makkelijk zo doorgaan. Het is best een klus om alle kleins uit hun buurt te houden, maar het is niet onmogelijk!  

Structuur Je hebt het misschien al vaker gehoord, "kinderen hebben structuur nodig". Bij deze wil ik dat nog eens herhalen, structuur, dat heeft zoveel positieve effecten. Het maakt ook opvoeden gewoon vele malen eenvoudiger. Als er eenmaal een structuur is, hebben ze aan een half woord van instructie ook genoeg. Ze weten wat er moet gebeuren rond welke tijden. Dan is enkel roepen vaak genoeg zodat ze zelf gelijk aan de slag gaan. Je kan dingen indelen in routines, zo heb je de ochtendroutine, woensdagmiddag routine en de avondroutine. De ochtend routine van mijn kids: Aankleden; Tanden poetsen; Haren kammen; Ontbijten; Tas inpakken; En pas dan is er tijd voor tv kijken etc; 5 voor 8 jas en schoenen aan en naar school. Woensdag middag routine: Na school thuis lunchen; Klusjes doen; Daarna spelen; zwemles; 5 uur eten; Tv kijken/spelen; 7 uur naar Hapkido. Ook al is woensdag tussen de middag vrij, je ziet dat het bij elkaar altijd wel een drukke dag is. Daarom heb ik ook altijd de woensdag middag vrij gehouden van werk. Avond routine:

-

Eten; Spelen/tekenfilm kijken; Naar boven; Douchen; Pyjama aan; Tanden poetsen; spelen; Naar bed.

Het bord met plaatjes van taken Als je kind toch vaak taken vergeet, kan je een bord ophangen en daar afbeeldingen op volgorde plaatsen. Zo heeft het kind visuele hulp met het zien wat er precies moet gebeuren. Je kan bijvoorbeeld een prikbord of whiteboard gebruiken Op de basisschool bij ons, wordt dit ook in de klas gebruikt om het dagprogramma gelijk duidelijk te maken. 

Regel hulp Je hoeft echt niet alles alleen te doen. In deze fase, als kinderen zo klein zijn, moet je gewoon hulp vragen om je heen. Mensen doen dat ook heel graag met kleine kinderen en ze snappen meestal heel goed dat je in jouw situatie extra hulp nodig hebt. Dit kan je op verschillende niveaus doen. 1.Familie: je naaste familie maar ook familie die verder van je af staan kunnen je helpen met oppassen indien dat nodig is. Je zult back-ups nodig hebben voor situaties want je kan niet overal tegelijk zijn. Ook al heb je zo goed alles gepland. Bijvoorbeeld stel je moet met je kind met spoed naar de dokter, en ondertussen is de andere ook klaar met school, maar jij bent nog bij de dokter.. Je hebt dus backups nodig, die eventueel ad hoc kunnen bijspringen. 2.Buren en kennissen: Ik had superbehulpzame buren die altijd klaar stonden om te helpen met allerlei dingen. Ook heel handig als je er goed contact mee hebt, en als je dringend weg moet, dat de kinderen een uurtje 1 deur verder terecht kunnen. Daarnaast had mijn moeder meerdere vriendinnen die ze kon vragen om even op de kinderen te passen. Want hoewel mijn moeder de vaste oppas was, ging zij natuurlijk ook weleens op vakantie, en dan zal je toch even op anderen moeten terugvallen. 3.Instanties en opvang: Neem van tevoren contact met bijvoorbeeld kinderopvang en gastouderopvang. Check of er wachtlijsten zijn en hoe snel je er eventueel terecht zou kunnen komen. Als je er echt niet helemaal uit komt, kan je contact opnemen met maatschappelijk werk. Die kan je helpen, eventueel een hulp of coach inzetten. Iemand kan je via hen dan op maat adviezen geven over hoe je dingen dan het beste aan kan pakken.

4.Klasgenootjes: als je kind goede vriendjes of vriendinnetjes op school heeft, waar ook thuis weleens mee wordt afgesproken, dan kan je ook als last resort weleens vragen of jouw kind even daar kan blijven. Maar dat zou ik niet regelmatig doen en ook alleen als alle andere opties niet meer beschikbaar zijn. Dan heb je ook nog het internet, zoek onderwerpen op Google, er zijn fora en discussiegroepen over opvoeding, je kan dan met andere ouders overleggen en tips vinden. Maak er goed gebruik van om zaken te checken. Kortom, als je eenmaal kinderen hebt, is het hebben van een netwerk toch wel heel belangrijk. Was je eerder een persoon die meer op zichzelf is, als je kinderen neemt, raad ik toch aan te werken aan jouw netwerk en relaties te onderhouden met mensen om je heen. It takes a village to raise a child, dat zal je ook gaan merken.

Huishouden Er is een gigantisch verschil tussen een huishouden met of zonder kinderen. De troep is binnen een dag, wat zeg ik, binnen een uur weer volledig teruggekeerd als je niet uitkijkt. Je hebt snel weer een volle vaat, een volle wasmand, overal liggen spullen. Rommel overal, kruimels op en rond de eettafel. Of overal in de keuken is er een spoor van gelekte siroop te vinden. Het is belangrijk dicht op het huishouden te zitten. Nog beter is het misschien om huishoudelijke hulp te regelen, bijvoorbeeld een werkstudent. Met 2 uurtjes in de week kan die al heel wat afhandelen, even de zaken in huis weer op orde. Als je afwas met de hand deed, raad ik sterk aan te investeren in een vaatwasmachine, scheelt je echt enorm veel tijd. Zorg dat je niet alles alleen doet, geef je kinderen ook gewoon taken. Dan hebben ze ook wat te doen en ze leren meer verantwoordelijkheid te nemen binnenshuis. Heel veel dingen kunnen ze al, wel afhankelijk van de leeftijd. Stofzuigen, de droge was afhalen, Dat soort dingen. Ik kan persoonlijk echt heel slecht tegen teveel spullen en chaos, dus al hun eigen speelgoed moet gewoon naar hun eigen kamer. Daardoor is de woonkamer altijd wel rustiger en snel op orde. Ze nemen ook niet zoveel spullen mee naar beneden. Kijk of je misschien hier en daar wat extra kastjes kan plaatsen. Als spullen in een kast gestopt worden, dan zijn ze ook niet meer in het zicht. In de slaapkamers, heb ik de regel, dat spullen niet op de grond mogen liggen. Nu moet ik wel zeggen dat men erge moeite heeft hier aan te houden, maar ik kan in ieder geval makkelijk aangeven dat er opgeruimd moet worden, want er liggen spullen op de grond. Huishouden houdt nooit op, houd er rekening mee. Ben je vandaag klaar ermee en voldaan, morgen begin je weer van voor af aan. En dat elke dag. Kinderen kunnen ook echte verzamelaars zijn. Die van

mij verzamelen bijvoorbeeld handdoeken. En voor je het weet heb je dan geen schone handdoeken meer beschikbaar. Maar soms verzamelen ze ook resten van eten of drinken. Check ook regelmatig hun schooltas, anders laten ze daar met gemak wekenoud fruit of brood in rotten. Bij mij wordt de voorgang meestal het drukst en rommeligst. Hier verzamelen zich alle spullen zoals schoenen, sjaals, de step, speelgoed en schoolpapieren die ze nog even snel uit de tas gooien voordat ze vertrekken. En zo een kleine ruimte is dan snel vol en onoverzichtelijk. Bij een huishouden met kinderen is het onrealistisch om te verwachten dat alles constant op en top in orde is. Hierin heb ik het voor mezelf en de kinderen wel ook wat flexibeler gemaakt. Als ze groot zijn, dan wordt alles vanzelf wel weer wat strakker en netter. Nu moet het in ieder geval in grote lijnen op orde zijn.

 

Werk Je moet toch geld verdienen. Ik had het geluk dat mijn baan flexibele uren had en ook was het je altijd vrij om thuis te werken. Toen ik fulltime de kinderen kreeg, ben ik wel minder uren gaan werken, via het systeem van ouderschapsverlof, dat is belastingtechnisch weer voordeliger. Eerst 32 uur, na een jaartje 34 en toen naar 36. Dat was voor mij wel echt de grens, meer zat er niet in anders vond ik dat ik teveel tijd afwezig was voor werk. De kinderen moeten ook gewoon een beetje op tijd thuis kunnen zijn. En er is thuis toch elke dag weer een hoop te doen. Je moet het ook zo zien, als je 36 uur werkt en je moet eens overwerken, dan kom je tegen de 40 uur aan. Maar als je al standaard 40 uur werkt en je moet dan weer overwerken, dan wordt het toch wel erg veel. Maak gebruik van het belastingstelsel. Misschien verdien je momenteel best veel en ben je bang inkomen te verliezen. Maar als je onder een bepaalde grens komt qua jaarinkomen, dan kom je juist weer in aanmerking voor toeslagen, zoals huurtoeslag, zorgtoeslag, kindgebonden budget. Dus misschien kan het voor jou veel schelen als je minder gaat werken, terwijl je er financieel toch weinig op achteruit gaat. Ik denk dat het ook belangrijk is om open te zijn op werk over de situatie thuis, zodat men begrijpt dat je soms misschien je gezin voor moet laten gaan, en een andere afspraak moet verplaatsen. Als men daar op de hoogte is, komt het ook minder als verrassing, als je eens echt snel naar de kinderen moet. Soms worden ze ineens ziek, en moet je ze meteen van school halen. Afhankelijk van je beroep, kan je ook vragen of je soms kan thuiswerken. Wettelijk gezien heb je hier ook recht op. Dit maakt het soms makkelijker om te schakelen, dan kan je thuis de kinderen opvangen, en ondertussen rustig doorwerken. Ik vond thuiswerken niet heel ideaal, het vergt extra concentratie want je kinderen stellen

ook vragen tussendoor. Maar het was wel heel fijn om op die manier toch thuis te kunnen zijn voor de kinderen. Ik deed dit voor een lange tijd op woensdag en vrijdag middag. Hierbij zorgde ik dan dat ik de taken zo verdeelde in de week, dat ik eenvoudigere taken op die middagen deed, en lastigere taken op de andere dagen als ik op kantoor zat. Als je nog een kamer over hebt, kan je die inrichten als kantoor en de deur dichttrekken. Maar zelf werkte ik meestal in de woonkamer aan de eettafel, zodat ik de rest ook nog makkelijk in de gaten kon houden.  

Blijf niet binnen (Niet te lang) Een cocktail voor chaos is meerdere kinderen binnen 4 muren op een paar vierkante meter. Kinderen hebben ruimte nodig, ze houden van spelen, klimmen, gooien, spetteren. Als je ze uren binnen houdt, dan kan het enorm onrustig worden, ook voor jezelf. Dan is het beter om een stukje met ze te gaan wandelen, fietsen of steppen. Onderweg even in een parkje of speeltuin stoppen, of je gaat langs een winkelcentrum. Zo zijn de kinderen maar ook jijzelf lekker even buiten geweest, wat vaak een meer ontspannen manier is om de tijd door te brengen. En je huis is een stuk netter en jij bent veel minder moe. Al die tijd dat jullie buiten waren is tijd dat er binnen met niks gegooid is en buiten zijn er ook veel minder confrontaties tussen de kinderen (denk aan ruzies over speelgoed). Reizen en wandelen kost tijd, je bent zo een paar uur zoet terwijl het voelt alsof de tijd heel snel is gegaan. In tegenstelling tot thuis de kinderen onder controle houden, dan kan een uur al als heel lang aanvoelen. Ook al is er niet echt iets buiten te doen, ga dan een rondje wandelen, skaten of fietsen. Of loop bijvoorbeeld naar een snackbar ergens om een ijsje te halen. Overdag kan je ook bijvoorbeeld in de bibliotheek terecht. Er zijn veel boeken om in te neuzen en ze willen daar ook graag de computer of speelhoek ontdekken. Daarnaast organiseren bibliotheken ook activiteiten, zoals voorleessessies en knutselmiddagen. Dat kan ook heel leuk zijn en kleinschalig. Als je wel binnen bent, is het leuk spelletjes met de kinderen te spelen. Als je even goed rondkijkt, kan je zoveel leuke spelletjes vinden om te doen. Dit zijn de spellen die wij zoal thuis hadden: Toren van Pisa; Schaken en dammen; Vier op een rij; Wie is het;

-

Mens erger je niet; Kaartspelletjes; Memory; Baobab; Make N Break; Duplo en Lego.

 

Plekken waar je naartoe kan gaan Meestal zijn de volgende leuke plekken wel ergens te vinden in de omgeving: -De speeltuinvereniging Dit zijn speeltuinen waar toezicht is en je betaalt een klein bedrag, bijvoorbeeld 50 cent, maar er zijn dan een hoop speeltoestellen, veel ruimte en dingen als een kabelbaan. Een plek waar kinderen zich uren kunnen vermaken. -De indoor speeltuin Je vindt deze nu ook overal en zijn ook ontzettend leuk voor kinderen. Kost je wel wat meer, dus ik doe het niet elke week, maar is ook wel heel leuk met klimtoestellen, opblaastoestellen en trampolines. Ik zou er een paar uitproberen. Er zijn verschillen in geluidsniveaus door de galm van de ruimte en ook in de prijzen van het eten en drinken. Hier mag je meestal geen eigen eten of drinken meenemen. -De kinderboerderij Altijd goed om kinderen in contact te laten komen met allerlei dieren en vaak ook een leuke plek om te spelen en rond te kijken. En het is meestal ook nog eens gratis. -De bibliotheek De bibliotheek is vaak overdag geopend en ook leuk voor kinderen om daar boekjes te ontdekken en allerlei andere activiteiten die ze organiseren. -Clubhuizen Ik heb er zelf minder vaak gebruik van gemaakt, maar clubhuizen in de buurt organiseren ook van alles zoals sportactiviteiten of film- en theatermiddagjes.

Die moeder dingen Er zijn wat dingen, die je als man zijnde waarschijnlijk wat minder in de vingers hebt. Maar deze details zijn wel goed om rekening mee te houden, en er actief iets mee te doen. Ik zal een voorbeeld geven; elastiekjes, voor je haar. Voor mezelf heb ik dat nog nooit nodig gehad. Maar vrouwen, en meisjes hebben deze vaker nodig dan je denkt. En een vrouw zal ook sneller reserve elastiekjes ergens in de tas of jaszak hebben. Ik niet, nooit gehad. Maar als je een dochter hebt, zijn ze heel belangrijk. Zij heeft ze nodig tijdens zwemles, gymles, kookles, best regelmatig dus. Vooral zwemles, anders zit je dochter te oefenen op de vlinderslag, terwijl ze constant haar haren voor haar gezicht opzij moet gooien. Ik moest echt moeite doen om mezelf aan te leren dat er een elastiekje mee moest. Elastiekjes, speldjes, strikjes, probeer het onderdeel te maken van je winkel routine. Want ze raken ook snel weer kwijt, of gaan kapot. Elke maand als je in de Action bent, koop een setje, neem het gewoon mee. Of koop in 1 keer een hele berg, helemaal makkelijk. Doe er eentje in de rugtas, in de jaszak etc. Denk ook aan dingen als nagels knippen. Lange haren raken makkelijk in de klit, daar zal je ook wat spullen voor moeten regelen. Denk in ieder geval aan conditioner, en antiklit spray. Onderschat de klitten niet, het is echt rampzalig als het eenmaal in het haar zit, je kamt het er niet zomaar weer uit. Maar je wilt ook niet met zulke klitten je kind naar school sturen, dus bereid je voor. Er zijn ook grote verschillen tussen soorten kammen en borstels. Daarnaast vinden meisjes vaak (niet allemaal maar die van mij wel) dingen leuk zoals oorbellen, kettingen, make-up, crèmepjes, lippenstift. Heb ook oog voor zaken zoals foto albums. Je zult zoals velen een hoop foto's digitaal hebben staan, maar hoe vaak kijk je er naar terug op die manier? Ik zelf zelden. Als je een aantal gewoon laat afdrukken en in foto albums plaatst, dan kunnen de kinderen deze

altijd erbij pakken en ernaar kijken. Het is voor kinderen altijd interessant om op deze manier herinneringen omhoog te halen, en die blijven door foto's ook beter hangen. Als ik terugdenk aan vroeger, vond ik het zelf ook geweldig om foto albums te zien, die liepen van jaar na jaar. En dan vooral de foto's van alle andere mensen en familieleden die we hadden, vond ik dan heel interessant om te zien. En van alle leuke plekken waar we zijn geweest, zoals Blijdorp, of de hangmat die we hadden in de tuin. Af en toe zal je jouw creativiteit moeten challengen als ze bepaalde knutsel opdrachten van school meekrijgen, of bijvoorbeeld met traktaties maken. Alle ouders zijn daar semiprofessioneel mee bezig, dus je zal je kinderen hier steeds een handje mee moeten helpen. Denk bijvoorbeeld aan de surprises met Sinterklaas viering. Het hoeft geen kunstwerk te zijn, maar je wilt ook niet dat je kind je schaamt wanneer zijn/haar eindproduct naast alle andere knutselwerken op de foto komt. Het is stom maar iets praktisch waar je rekening mee kan houden. Dan zijn er nog de dingen als ze wat ouder zijn, richting 10 jaar gaan. Dan moet je al serieus gaan kijken wanneer je zaken zoals de maandelijkse periode met je dochter gaat bespreken. Hiermee wil je niet wachten tot het al te laat is. Alle uitdagingen komen er aan die bij de puberteit en middelbare school horen. Denk aan ook aan dingen waarmee ze vroeg of laat geconfronteerd worden, zoals alcohol, tabak, drugs, seksualiteit. Wat ga je ze meegeven over deze onderwerpen?  

Kids en technologie Je hoort veel over verslaving van kinderen aan games, tv kijken, de ipad, soms hebben ze al heel jong een mobiel. Er is een neiging om constant achter schermpjes te kijken en te spelen. Maar zij zitten nog in de groei, en constant achter beeldschermen is niet goed voor hun ontwikkeling en voor hun brein en ogen. Mezelf heb ik overigens al opgegeven, ik ben eenmaal verslaafd aan het mobieltje en social media. Ik kom nog uit de tijd dat het allemaal nieuw was en er steeds meer mee kon, en er was nog weinig bekend over de effecten. Maar voor kinderen is het nu extra belangrijk, aangezien zij op zo een jonge leeftijd al ermee in aanraking komen, dat ze met mate met dit soort zaken bezig zijn. Ik vind een half uur tot een uur tv kijken op jonge leeftijd en een half uurtje op de ipad op een dag al wel zat. Nu ze steeds ouder worden mag het wel wat langer allemaal, maar niet continue de hele dag door, zonder er iets anders tussendoor te doen. Met mobieltje wacht ik tot ze elf jaar zijn. Het is misschien minder praktisch maar wel gezonder, en ik heb zelf ook tot mijn achttiende geen mobiel gehad, dus het moet te doen zijn. Maar de technologie kan heel nuttig en leerzaam zijn. De App Store biedt hele interessante en leerzame games voor ze. Ik heb eens bewust games voor ze gedownload waarmee ze spelenderwijs de principes van programmeren leren. Maar er zijn ook allerlei games waarmee ze allerlei beroepen leren, zoals tandarts spelen, of het runnen van een fastfood zaak. Allemaal hele leerzame dingen voor ze. Je kan ook zaken zoals internet en Youtube instellen op kinderslot, zodat zij veiliger het internet op gaan. Voor het maken van werkstukken zal je merken dat ze Google en Wikipedia raadplegen. En mijn kinderen volgen alle DIY vlogs over hoe je slijm maakt. Ze zoeken alle Just Dance video's op waar ze dan ook gelijk aan mee

kunnen doen. Ze hebben ook een Nintendo DS, waar ze weleens spelletjes op kunnen spelen. Maar het leuke is de andere opties die er vaak op zitten, zoals camera, logboek, agenda, en grappige apps om geluid of foto's te bewerken. Ze hebben al helemaal geluk met Netflix. Zij kunnen elke tekenfilm kijken die ze willen. Hoe ouder ze worden, hoe sneller ze erdoorheen gaan, en van tekenfilm wisselen. Je zal ze allemaal leren kennen, Winx Club, Ninjago, My Little Pony, have fun! Op een gegeven moment heb ik mijn dochter geïntroduceerd aan de serie Supergirl, want ik kon niet meer tegen de piepstemmetjes van de tekenfilms de hele tijd. En dat was een geslaagde poging. Wat meer rust voor de oren.

Eten en drinken Ik doe 1 keer in de week de grote boodschappen in het weekend, en daarin is vooral belangrijk wat ze allemaal elke dag naar school mee moeten nemen. Dat is een pakje drinken, een stuk fruit en belegde boterhammen. Ik zorg dus dat er elke week gevarieerd beleg is. Ik heb natuurlijk de potten pindakaas, chocopasta, en hagelslag, maar ook elke week verse kaas en vleeswaren. Daarnaast fruit zoals mandarijnen, die zijn ook makkelijk om mee te nemen. En dan heb ik nog een goede stift in het aanrechtkastje om het fruit en de pakjes in de ochtend te markeren. Op school gaat alles namelijk in een gezamenlijke bak, en dan moeten ze wel kunnen herkennen wat van hen is. Zorg ook dat je altijd een voorraadje van boterhamzakjes hebt. Het lijstje voor elke ochtend is dus als volgt: Stift; Boterhamzakjes; Pakjes drinken; Beleg; Broodtrommel.

Op school moeten ze ook niet de hele dag door zoete dingen drinken, maar ook leren gewoon water te drinken. Daarom hebben ze daar standaard een waterfles die ze kunnen vullen met water. In de ochtend hebben ze genoeg aan 1 belegde boterham en een glas drinken voor ontbijt, soms nog met een stukje fruit of groen erbij. Het kan heel verschillend zijn wat ik dan geef, een paar plakjes radijs, witlof of een stukje mandarijn kan ook. Voor de lunch krijgen ze 2 belegde boterhammen mee. Het hangt een beetje van je kind zijn/haar honger af, hoeveel je mee zal moeten geven, maar dit was altijd voldoende voor hen. Ik regel altijd het beleg, zodat dat ook echt gevarieerd blijft,anders kiezen ze alleen wat ze lekker vinden. Voeding is altijd het beste als je varieert. Dit doet ik met het beleg, maar ook met avondeten. Een paar dagen in de week is het vlees of kip, de andere dagen is het vis of vegetarisch. Ook varieer ik met rijst, aardappelen en pasta, en altijd verschillende soorten groente. Een aantal dingen komt wel wekelijks een beetje terug. Zo maak ik elke woensdag pasta, nasi of bami voor 2 dagen. Dat scheelt dan weer een dagje koken en bijbehorende afwas. Kinderen kunnen altijd wel wat extra vitaminen gebruiken met hun groei. Daarom nemen ze thuis elke dag een multivitamine kauwtablet. Dat vult dan toch mooi allerlei vitaminen aan voor ze, en zij zien het als een soort snoepje. Na het avondeten hebben ze altijd wel weer trek in dingen. En een snoepje, chipje of koekje kan dan wel, maar als het richting bedtijd is, dan liever geen dingen met suiker erin meer. Dus geen limonade maar alleen nog water of melk. En als ze toch nog trek hebben, dan kunnen ze bijvoorbeeld nootjes of een stukje worst of kaas nemen.

 

Gym en zwemles Voor de gymles van school moet er altijd een setje gymkleding klaarstaan doordeweeks. Dat houdt in, een gymbroekje, shirt, en gymschoenen. Gymschoenen gaan, net als kleding gaan hard. Deze zijn snel aan vervanging toe, omdat de kinderen zo snel groeien. Het is werkelijk ongelofelijk. Je kan dealtjes pakken als je 2 voor de prijs van 1 ziet, dan neem je de huidige maat en nog een maatje groter gelijk erbij. Voor zwemles heb je in ieder geval een apart rugzakje nodig, en dan natuurlijk zwembroek/badpak, handdoek, en dan nog eventueel een kam, elastiek, zonnebrandcrème als het zomer is. Ik ben blij dat de school van mijn kinderen heel actief is met sport. De oudste doet constant mee aan regionale school sporttoernooien en is al twee keer in de finals in Ahoy beland. Dit is een gigantisch sport evenement met honderden, misschien wel duizenden kinderen en echt alle sporten zijn aanwezig. Denk ook aan dingen als streetdance, steppen, yoga, kickboksen, je kan het zo gek niet bedenken, of het is er ook. Zwemles is ook een aanzienlijk apart hoofdstuk in het leven van een ouder. Vele jaren zul je besteden in een kantine van een zwembad. De keuze voor een goede zwemschool kan een verschil zijn tussen dag en nacht. De eerste zwemschool waar wij zaten was snikheet, je mocht er niet kijken, en moest dus een beetje buiten het gebouw rondhangen. Het ophalen van de kinderen was chaotisch en onhandig, evenals het douchen enzo. Bij de laatste zwemschool waar wij uiteindelijk terecht kwamen, kon je gewoon binnen zitten, en de temperatuur was veel beter te doen. Alles was overzichtelijk qua ophalen en brengen en weer omkleden. En daarnaast was het zo dat tijdens de zwemlessen alle aandacht van de zwemjuffen volledig ging naar de kinderen. Er werden geen praatjes gehouden met ouders, veiliger en effectiever voor de kinderen. Maar alles bij elkaar heb ik ongeveer zes jaar wekelijks op

zwemscholen rondgehangen. Wat een feest is het dan als je er eindelijk van af bent, de tijd die je dan overhoudt!  

Bedtijd Er zijn een paar dingen om op te letten als het om bedtijd gaat. Je wilt wel dat ze slaap hebben dus geef ze geen dingen met veel suiker meer, zoals limonadesiroop, maar melk. En het beste is dat ze niet direct voor het slapen met de ipad oid bezig te zijn. Ook nog allerlei drukke activiteiten doen helpt niet erg. Als volwassene wordt je dan lekker moe maar bij de kleintjes lijkt het alleen nog maar hun energie te activeren. Als je wilt dat ze rond 8 uur slapen, moet je zeker al rond half 8 beginnen met het ritueel. Er moet nog omgekleed worden, tanden gepoetst, eventueel nog douchen en dan nog misschien voorlezen of iets anders met ze doen. In ieder geval nog beetje praatje maken. Als de kinderen nog een beetje neigen tot bedplassen, zorg dan dat ze niet teveel gaan drinken voor het slapen gaan. Vooral als kinderen geen zin hebben om te slapen, verzinnen ze nog van alles om het zoveel mogelijk uit te stellen, zoals nog even wat drinken. Hoe laat gaan ze slapen. Dit is afhankelijk per leeftijd, maar ook per seizoen. In de zomer slapen de kinderen aanzienlijk later dan de andere seizoenen. Het is te lang licht om vroeg te slapen, ze zijn dan veel te wakker. Daar is dan niet veel aan te doen. En op zich worden ze vanzelf ook wel weer vroeg wakker, door diezelfde felle zon in de ochtend. Tot 7 jaar is de richtlijn voor mij rond 19 uur, en na die leeftijd meer richting half 8 a 8 uur, afhankelijk van de leeftijd schuift dat steeds meer op. De oudste gaat rond kwart over 8 naar haar kamer, in principe naar bed, maar slaapt in de zomer pas echt tegen 10 uur. Als je kijkt naar de gemiddelde hoeveelheid slaap die kinderen nodig hebben, dan ligt dat rond 4 jaar nog op 12 uur, en tegen de tijd dat ze 12 jaar zijn, hebben ze nog ruim 9 uur slaap nodig.

Ik heb het geluk dat mijn kinderen heel diep slapen. Al zou ik het licht aan doen en met iemand staan kletsen in de kamer, ze zouden gewoon rustig doorslapen. Het is nog goed op te letten dat de kinderen niet te enge dingen zien, op tv, in een game of een boek. Kinderen kunnen snel angstig raken voor het donker. Wat dan wel helpt zijn nachtlampjes. Voor de jongste liet ik dan het licht in de gang aan totdat hij in slaap viel. Voldoende slaap is belangrijk voor het kind, voor de gezondheid en voor de groei. Maar het beïnvloedt ook de humeur van een kind. Het deel van de hersens die de emoties reguleren, wordt beïnvloed door de hoeveelheid slaap die we krijgen. Dat merk je misschien zelf ook als je slecht geslapen hebt. Als je kind humeurig en geprikkeld reageert, en slecht kan concentreren op school, is het goed om te kijken of het kind wel genoeg slaapt. Toen de kinderen klein waren, kwamen de kinderen vaak bij me slapen, dan verschijnen ze midden in de nacht ineens als kleine spookjes. Is wel schattig, maar ik heb ze beetje bij beetje ook weer geleerd in eigen bed te blijven liggen rond 5 jaar oud. Ik sliep anders niet echt ideaal, omdat ik dan steeds alert was en omdat ze ook bewegen.  

Les in muziek en cultuur Ik ben een voorstander van de kinderen actief muziek laten ervaren uit andere tijden, zodat ze niet enkel opgroeien met Justin Bieber en die DJ Dance muziek. Er is ook tegenwoordig een groot aanbod van "kindermuziek", heel gezellig maar ook niet echt een verrijking. Als kind genoot ik zelf erg van de platen van mijn ouders, van Elvis Presley, U2, Tom Jones, en vele anderen, terwijl dit helemaal niet de muziek van "mijn tijd" was. Maar wij hadden geen Youtube of Spotify, dus wij moesten het doen met het aanbod van onze ouders, of de willekeurige radio. Kinderen kunnen nu helemaal zelf kiezen, maar dat maakt de selectie van muziek niet per se beter, omdat ze minder gauw in aanraking komen met klassiekers. Daarom help ik zelf een handje. Ik draai muziek van beatles, Queen, Michael Jackson. Ik speel hun video's of concerten af via YouTube op TV. Op dat moment zijn ze mij niet echt dankbaar daarvoor, en klagen ze een beetje. Maar op een dag, in de toekomst, als zij volwassen zijn, zullen ze mij wel dankbaar zijn. Een leuk moment daarvoor is ook tijdens het avondeten. Een beetje muziek op voor de sfeer, en dan een van de klassiekers. Ze zijn dan toch ook bezig met eten, dus dan is het meer op de achtergrond. Als het om cultuur gaat, probeer ik ze ook af en toe naar een museum mee te nemen, en naar restaurants van verschillende culturen. In een museum met enkel abstracte schilderijen kan het wel tegenvallen om het daar een beetje gezellig te houden met kleintjes. Maar er zijn genoeg musea met een prikkelend aanbod en die ook een meer interactief programma voor kinderen aanbieden. Laatst waren we bij de kunsthal, en was er een expositie van Viktor en Rolf, en daar zijn ze uiteindelijk nog het langst bezig geweest in de speciale knutselhoek, om zelf in de geest van Viktor en Rolf iets

te ontwerpen. Een museumjaarkaart is dan ook een aanrader. Je bent voor jezelf nog minder dan 60 euro voor een jaar kwijt, en je kan dan zowat alle musea, kastelen en paleizen gratis bezoeken. Dat geld heb je er razendsnel uit. Je hebt natuurlijk ook regiopassen die veel geld kunnen schelen met uitjes, zoals bij mij de Rotterdampas.

Straffen en belonen Een uitdaging van het ouderschap is een goede balans te houden in enerzijds straffen en anderzijds belonen. Het is meestal heel makkelijk te straffen, of negatief te reageren als een kind weer iets verkeerd doet. Kinderen moeten nog heel veel leren en dat kost veel tijd. Er moet een ruimte zijn om ook fouten te kunnen maken en te leren waar de grenzen zijn, van wat echt wel en niet mag. Als een kind goed bezig is, of iets positiefs laat zien, dan vind ik het belangrijk dat te benoemen. Om te zeggen, "goed gedaan" of "goed bezig". Voorbeelden van wat kan je zoals zeggen of doen als positieve feedback: Een schouderklop, aai over de bol, of een knuffel geven; Zeggen dat je trots bent op hem/haar; Termen als "goed bedacht" of "slim gedaan"; Zeg dat het kind er netjes uit ziet of mooi met bijvoorbeeld nieuwe kleding aan; Neem het kind mee een ijsje of kleinigheid kopen. Discussies discussies Uit Brits onderzoek dat ouders gemiddeld 6 keer per dag een discussie hebben met de kinderen, dat is 42 keer per week! En heel vaak gaat het over eten, of zal ik zeggen, om het niet eten. Met deze cijfers snap je ook beter waarom opvoeden van kinderen pittig kan zijn. Discussiëren kost meer energie dan het oplevert. Kinderen zijn vanaf jonge leeftijd al meester in onderhandelen. Onderhandelingen over hoeveelheid snoep, koekjes of tv of ipad tijd zullen intensief zijn. Ze willen het onderste uit de kan halen, daarom is het belangrijk dat jij als ouder heel duidelijk de grens bepaalt. Die hebben ze zelf namelijk niet zo gauw met dit soort dingen. Als ik een kind straf, dan vind ik het belangrijk dit niet te doen uit eigen boosheid of frustratie, maar om het kind iets te leren en de

consequenties mee te geven van zijn/haar gedrag. Straffen en belonen moet dan ook consequent toegepast worden. Puntensysteem Omdat mijn jongste nogal vaak regels overtrad, moest ik meer verzinnen. Een manier waarop hij niet constant gestraft werd, maar ik ook niet constant moest blijven waarschuwen voor wat allemaal niet mocht. Dus had ik een tijdje een puntensysteem. Dit systeem ging tot vijf punten. Bij iedere overtreding kwam er een punt bij. Ik hoefde dan niet te waarschuwen, maar ik noemde slechts het aantal punten waar hij stond. Hij wist dan wel gelijk genoeg over wat hij verkeerd had gedaan. Het voordeel is dat ze zeker bij 4 punten, wel echt goed gaan opletten, wat ze beter wel en niet meer kunnen doen. En als toch 5 punten werd behaald, dan volgde er wel een straf. Bij de oudste heb ik dit systeem overigens nooit nodig gehad. Het hangt dus heel erg af ook van je kind of je dit systeem in gaat zetten. Wat je ook niet wilt hebben is dat de relatie met het kind een beetje verstoord wordt, omdat je constant maar moet straffen en boos bent. En die dagen zullen er zijn, trust me. Wees dus creatief, en wees flexibeler met je kind op bepaalde gebieden. Kinderen zijn kinderen, en kunnen niet in één keer op alle vlakken het ideale gedrag tonen. Kies uit op welk gebied je het gedrag van je kind als eerste wilt verbeteren en focus daarop, parkeer de rest voor een tijdje. Zo werk je stapje voor stapje aan gedrag en houd je alles nog positief.

Zakgeld Naast het leren met geld om te gaan, zijn er nog vele andere goede redenen om met zakgeld te werken. Ik begon vanaf zes jaar met zakgeld geven. Dan begon ik met 80 cent, en iedere verjaardag werd dat iets hoger: 6 jaar - 80 cent 7 jaar - 1 euro 8 jaar - 1.20 9 jaar - 1.50 10 jaar - 2.50 Je kan een deel van het zakgeld geven, en een deel apart houden, zodat je ze helpt met sparen, en hen het resultaat van sparen laat zien. Wat zijn dan de voordelen hiervan, naast het leren wat de waarde van geld is. Ten eerste leren de kinderen meer te rekenen in de praktijk, vooral als je oneven bedragen geeft zoals 80 cent of 1.20. Zo leren zij sneller te vermenigvuldigen, om bijvoorbeeld uit te rekenen hoeveel geld zij over 3 weken hebben gespaard. Ten tweede kan je er een huishoudklusje tegenover zetten. Dat zakgeld is dan een stok achter de deur om te zorgen dat ze wel hun taakje doen. Ik gaf zakgeld altijd op woensdag, dus dan moesten ze wel zorgen dat woensdag hun taakje uitgevoerd werd. Als ze weten dat daar zakgeld tegenover staat, hoef je geen moeite te doen hen over te halen dat het tijd is voor hun taak. Ze mogen best leren dat er een relatie bestaat in de wereld tussen werk, gedrag en inkomsten. Ten derde werkt het ook prima als strafmaatregel, of als waarschuwing tegen ongewenst gedrag. Je kan waarschuwen dat bij de volgende misstap het zakgeld voor de week wordt ingehouden, werkt vaak goed. Ten vierde gaat er nog weleens wat kapot door de

kinderen. Kan gebeuren, maar soms lijkt het toch heel erg op het gevolg van luiheid of nonchalant gedrag. Je kan dan geld op het zakgeld inhouden voor de kosten van vervanging. Dit is ook weer een manier waarop de kinderen de waarde van spullen leren kennen, en van wat het allemaal kost. Eén groot bewustwordingsproces dus. Ik vind dit heel belangrijk van opvoeding. Hoeveel mensen zijn er wel niet die in allerlei langdurige problemen komen vanwege schulden en onverantwoord gedrag met financiën. Dit kan verstrekkende gevolgen hebben voor iemand zijn levensloop. Ik zie graag dat de kinderen later hun financiën onder controle hebben, dat al de rekening altijd netjes op tijd betaald kunnen worden, en dat leren begint al op kleine schaal wanneer zij nog jong zijn. Ook het Nibud adviseert het werken met zakgeld met kinderen. Volgens de cijfers krijgt 69% van alle kinderen tussen 5 en 11 jaar zakgeld. Middelbare scholieren krijgen het geld meestal op de bank gestort via online bankieren. En wie weet, is het handig om kinderen ook te leren een beetje Bitcoin op te sparen voor later. 

Vakantie Ik vind de vakantie een heel belangrijk en waardevol onderdeel. Als je een keer met de kinderen op vakantie bent geweest, merk je hoe sterk de indruk daarvan op de kinderen is. Ze kunnen zich jaren later nog zoveel van herinneren. Kinderen kijken dan ook altijd enorm uit naar de vakantie. En als ik naar mijn eigen jeugd kijk, dan zijn vakanties mij ook altijd als iets magisch bijgebleven, terwijl mijn geheugen verder niet de beste is. Wat ik met een langere autovakantie merkte, is dat de heenreis wat onrustig kan verlopen. De kinderen raken ongeduldig omdat de reis natuurlijk vrij lang duurt. Maar op de terugweg zijn ze het al gewend en is er eigenlijk amper geklaag. Zorg wel voor genoeg muziek, spelletjes, boekjes en ipad/nintendo's. Voor vakantie had ik speciale naamkettingen laten maken, met naam, adres en telefoonnummer erop. Dit kan je tegenwoordig makkelijk en goedkoop via internet bestellen. Deze dragen ze dan op vakantie, mochten we elkaar kwijt raken. Wij hebben verschillende soorten dingen gedaan, waaronder een paar plekken lekker in de buurt. Wunderland Kalkar: Net over de grens, lekker dichtbij, een pretpark vol met speeltoestellen vooral voor kleinere kinderen. Daarnaast overal all you can eat, in het park mag je zelf zoveel ijsjes, frisdrank en patat pakken als je wil. Er is ook een soort kernenergie museum, ook voor ouders wel interessante dingen. Bij slecht weer zetten ze in hun indoor congreshallen grote luchtkussens neer waar ze zich dan vermaken terwijl je zelf een drankje kan nemen. Alles is mooi binnen hekken dus het is ook veilig, alleen kan het wel druk zijn met de dagjesmensen erbij.

Het Dierenbos: Een erg leuk park met bungalows en allerlei mogelijkheden zoals een strandje, meerdere zwembaden en minigolf. Je krijgt er dan een pasje bij om allerlei attracties in de buurt gratis te bezoeken, zoals een dierentuin of speelpark. In het park zelf verspreid vind je al 15 speeltuinen en nog een grote natuurspeeltuin. En er waren overal dieren te vinden, vandaar ook de naam. We hebben ook een keer een weekje Efteling gedaan, erg leuk appartementje in een bos, en ze verzamelen een hoop extraatjes van de Efteling, zoals de slaapmutsjes. En eindelijk tijd om nou eens alle attracties te doen (voor zover de kinderen lang oud genoeg zijn). Je mag ook een half uurtje eerder het park in als je wil. We hebben ook een keer Spanje met de auto bezocht. Dat is met kinderen ook nog altijd een geweldige bestemming met toegankelijke stranden, elke dag kermis en veel bezienswaardigheden, winkeltjes en horeca. Spanje is een erg populaire bestemming gebleven, waar wij dit jaar weer naar terugkeren. Verder zijn we een keer in het gebied van de Belgische Ardennen gebleven, wat een heel mooi gebied is, maar eerlijk gezegd is er voor kinderen niet zoveel te doen. Ik zou dit niet meer gauw doen met kleine kinderen, maar bijvoorbeeld een keer alleen met partner samen.

 

Broers en zussen Als ik 1 van de 2 kinderen alleen thuis heb, dan is hij/zij superrustig. Wat een verschil met als ze samen zijn, dan versterken ze elkaars drukte. 1 kind is 1 kind, maar 2 kinderen is als 4 kinderen. Ze wisselen elkaar naadloos af met praatjes en drukte. En dan ook nog eens ruzie maken, discussiëren, door elkaar heen praten. Wat een verschil! Het is dan ook goed om af en toe tijd apart met 1 van de kinderen te besteden. Je ziet dan een andere kant van je kind, die minder tot uiting komt als broertjes en zusjes er zijn. Er is dan ook meer gelegenheid om met je kind te praten, op een persoonlijkere manier. Afgezien van de eindeloze ruzies en discussies die ze voeren, vind ik het verder wel fijn dat ze elkaar hebben. Ze kunnen elkaar corrigeren, in de gaten houden en gewoon samen gezellig spelen en kletsen, wat ze ook elke dag met plezier doen. Ze leren ook goed delen en onderhandelen, of het nu gaat om het verdelen van de chips of het uitkiezen van de tekenfilm, of speeltijd met de ipad. Bij de tv mogen ze om de beurt een tekenfilm uitkiezen, wat hier altijd via Netflix gaat. Maar als ze langere tekenfilms uitkiezen, zoals volledige Disney animatiefilms, dan pas ik de afspraak wel aan. Mijn tip hier is wel een beetje de jongste in de gaten te houden. De jongste kan alles altijd net iets minder goed, minder snel lezen, spelletjes spelen etcetera. Voor zijn eigen leeftijd zit hij eigenlijk gewoon op een prima niveau, maar dat kan voor hem anders voelen vergeleken met oudere broers en zusjes. Maar ook bijvoorbeeld met dingen als stoeien, moet je ervoor waken dat de oudste voorzichtig blijft. Een paar jaar in leeftijd kan een enorm verschil in kracht en motoriek betekenen, wat de oudste dan niet echt beseft. Ze noemen het ook wel dat iemand zijn eigen kracht niet kent.

Bij mijn kinderen ligt de leeftijd redelijk dicht bij elkaar, maar twee jaar. En dat merk je, ze spelen en doen toch best veel dingen samen. Ze kijken ongeveer dezelfde tekenfilms en series. Momenteel gaan ze allebei ook nog naar dezelfde sport en muziekles. Ik denk dat broertjes en zusjes bij een scheiding wel een extra sterke band ontwikkelen omdat ze in feite altijd samen zijn. Ze gaan samen steeds van de ene ouder naar de andere. Een van de ouders zien ze dan steeds even niet, maar ze hebben elkaar wel elke dag opnieuw.  

Naar de andere ouder Ik vind een aantal dingen belangrijk als het om de kinderen gaat. Ten eerste vind ik dat de kinderen zich vrij moeten voelen om alles te bespreken met betrekking tot hun bezoek aan de andere ouder. Maar ik vind dat ze ook zelf moeten kunnen bepalen hoeveel zij daarover kwijt willen. Daarnaast zal ik nooit, op geen enkel moment negatief spreken over de andere ouder. Ik zal wel uitleggen dat er verschillen zijn in regels en opvattingen. En dat mensen ook fouten kunnen maken, ook al zijn het je ouders. Laat jezelf niet in de verleiding komen om toch negatieve dingen te zeggen, als de andere ouder dat zelf wel blijkt te doen. Mensen die zo doen, snijden zichzelf meestal in de vingers, dus maak je geen zorgen. Wel is het goed om te weten soms wat er zoal werd verteld. In het begin werd er door de andere ouder een heel negatief beeld van mij neergezet, met regelrechte leugens waar de jongste van schrok. Ik heb dit wel recht moeten zetten met het kind, duidelijk gemaakt dat bepaalde dingen niet waar zijn. Je wilt ook niet dat kinderen opgroeien met gedachten en ideeën die niet met de werkelijkheid stroken over hun ouders. Je kan overleg met de andere ouder niet volledig uitsluiten, hoe graag je dat misschien ook wil. Er zal constant weer iets zijn waarover afgestemd moet worden. Stel een kind is ziek geweest, of iemand is later met het brengen van de kinderen, of het kind moet bepaalde spullen meenemen. De redenen zijn talrijk. En sommige van die zaken kunnen de kinderen zelf regelen, maar met veel zaken blijft het toch de verantwoordelijkheid van de ouders. Ik probeer altijd nauwkeurig met de afgesproken ophaaltijden om te gaan, zodat het voor de kinderen altijd duidelijk is hoe laat en wanneer ik ze weer ophaal. Verder kunnen er grote verschillen ontstaan in de wijze van opvoeding. Ik zou hier zo flexibel mogelijk mee omgaan, zolang het niet om dingen gaan die het kind echt

schaden. Misschien mogen ze veel minder bij de andere ouder, of juist veel meer, dat kan je dan toch niet veranderen. Je kan er hoogstens eens rustig feedback op geven richting de andere ouder, of het eventueel een beetje anders kan. Kijk ook naar de tijden die je afspreekt. Haal de kinderen op zondag niet te laat op, als ze terug thuis komen, moeten ze ook nog even kunnen ontspannen voordat ze naar bed gaan. Ze wisselen immers weer van verblijfplaats. Voor mij is de metro redelijk in de buurt om de kinderen op te halen. Als de andere ouder echt op een behoorlijke afstand woont, zou je kunnen overwegen ergens halverwege de overdracht af te spreken. Maar dan moeten beiden wel in staat zijn goed aan afspraken te houden, omdat het anders ook een gedoe wordt met wachten op elkaar.  

Vriendjes en vriendinnetjes Kinderen kunnen heel makkelijk vrienden maken. Op een speeltuin beginnen ze vaak zelf spontaan met elkaar te praten en te spelen. Het is ook leuk als kinderen van de klas met elkaar af kunnen spreken bij een van de huizen. Ik realiseerde me toen wel dat er behoorlijke verschillen zijn tussen gezinnen, je hebt gezinnen waar men dit wel gewend is, maar ook gezinnen waar dit eigenlijk nooit gebeurt en een beetje moeten wennen eraan. In dat geval vragen we of het kind dan bij ons kan spelen. Tegenwoordig mag de oudste zelfs al af en toe logeren bij vriendinnen waarvan we de ouders ook al langer kennen. En als ik zo terughoor hoe dat gaat, dan is dat een geweldige leuke tijd, met lekker eten, cakejes bakken en films kijken. En ja ze slapen dan pas heel laat maar dat is ook niet erg voor die keer. Kinderen kunnen sneller en makkelijker vrienden maken als ze ook op een sportschool of andere hobby zitten waar ze met meerdere kinderen tegelijk spelen. Buiten spelen Vanaf ongeveer 5 jaar gingen ze in de straat buiten spelen, de eerste onder mijn begeleiding, en later konden broer en zus samen buiten spelen. Ze ontdekten andere kinderen in de wijk. Dat ging zo even door, tot 2017. Toen wilden ze beiden ineens niet meer buiten spelen, hadden geen zin of behoefte meer eraan. En dan is het lastig ze weer naar buiten te krijgen, in een wereld van ipads en Netflix. Maar ik vond het wel belangrijk, omdat het gewoon leuker is dan alleen maar binnen zitten. Om de jongste weer buiten te krijgen, had ik met een andere ouder afspraken gemaakt dat de kinderen buiten zouden gaan spelen, elkaar ophalen. Dat was maar een paar keer nodig, sindsdien spelen ze constant buiten en kennen ze ook alle andere kinderen uit de buurt inmiddels. Nu is het andersom, en moet ik zorgen dat hij niet

alleen maar buiten is, maar ook andere dingen thuis doet. De afspraak is dat ze altijd binnen de wijk blijven en niet oversteken naar andere wijken. Gelukkig kan dat hier goed en is het een duidelijk afgescheiden wijk met veel pleintjes, bosjes en autovrije straatjes om in te spelen. Hier is het wel jammer dat er niet direct een voetbalveldje in de wijk ligt, dan zouden ze lekker zoet zijn met voetballen. Maar nu vermaken ze zich in ieder geval met steppen, skaten, skelteren, stenen verzamelen, hutten bouwen en dingen maken van hout. Maar er is dan ook weer vaak ruzie met andere kinderen, die vaak nergens over gaan. Maar hier moet je dan ook vaak weer ingrijpen, dat kan wel irritant zijn. Kinderen die aan de deur komen met allerlei verwijten. Kinderen zijn ook zo mondig tegenwoordig, ze praten tegen je alsof ze het tegen een leeftijdsgenootje hebben.

Verjaardagen en feestjes Verjaardagen zijn leuk maar ook heel intensief als je een verjaardagsfeestje organiseert. Vanaf ongeveer 5 a 6 jaar oud begon ik met het organiseren van kinderfeestjes. Ik weet dat er ouders zijn die zo even 20 kinderen laten komen en dan in een zaal of speeltuin vieren. Ik heb het zelf altijd met max 6 kinderen erbij gedaan. Het is sowieso echt druk zat met een klein aantal kinderen erbij. Een verjaardagsfeestje vergt veel voorbereiding, het meeste in de week van het feestje, en daarvoor ook nog een beetje qua planning. Als je een locatie uitkiest voor een verjaardag, is de planning ervoor belangrijk, omdat je misschien wel plaatsen moet boeken. Ik weet nog dat ik met een verjaardag de boot had gemist, omdat ik deze in de McDonald's wilde doen, maar die was al geboekt voor die dag, waardoor dat niet door kon gaan. En dat had ik weken van tevoren gecheckt, maar was blijkbaar al te laat. Indoor speeltuinen vind ik dan wel een handige locatie. Er zijn tafels om zelf rustig te zitten en waar je nog limonade kan drinken met zijn allen, en verder zitten de kinderen veilig binnen, druk aan het spelen. Alleen hoe ga je er naartoe, wellicht iemand met een auto erbij regelen. Dan de dingen die je in de week en de dagen voor de verjaardag moet regelen: Trakteren op school, is de dag van trakteren afgesproken met de juf; en hoeveel kinderen en hoeveel juffen en meesters zijn er; Wat precies ga je trakteren op school voor de kids, en voor alle juffen/meesters; Uitnodigingskaartjes en snoepzakjes voor afscheid bij het kinderfeestje; Een taart, en kaarsjes; Plastic bekers, bordjes en bestek, en servetten;

Limonade, snoepjes, chips; Als je naar een locatie gaat, denk na over het vervoer; Zorg voor voldoende ruimte en batterij op je mobiel om foto's te maken; Zet muziek klaar via Youtube, Spotify; Heb je genoeg spelletjes, bezigheden op voorraad. Vraag op de uitnodiging nog even bevestiging van de ouders of hun kind wel/niet komt door te geven. In mijn ervaring waren de kinderen, vooral meisjes in de middenbouw het drukst, dan zijn ze echt op en top kletskousen. In de bovenbouw en onderbouw is dat iets rustiger. Maar uiteindelijk, had ik meestal na het verjaardagfeestje wel een knallende koppijn, dus ik raad aan wat paracetamol bij de hand te houden.

Communicatie Het is belangrijk om regelmatig met je kind te praten. Veel dagen zijn druk en gaan snel, maar praatjes met kinderen hoeven echt niet heel lang te duren. Als het kind richting bed moet en nog op de kamer speelt, kan je even langskomen, een beetje meespelen en bespreken hoe het gaat. Wat kan je zoal vragen. Hoe gaat het met vrienden/vriendinnen op school; Hoe gaat het met de werkjes op school; En met de juf/meester; Of ze nog leuke dingen gedaan hebben verder; Als ze neerslachtig zijn, vraag je simpelweg of er iets aan de hand is, of iets dwars zit. Wat nog beter werkt is stukje lopen met je kind. Even naar een parkje lopen of nog samen een boodschap doen. Onderweg is een meer natuurlijke manier om nog dingen te bespreken. Probeer de vinger aan de pols te houden met je kind, want ze zijn heel goed in het niet tonen van problemen of zorgen. Ook omdat ze vaak heel speels zijn, en het kan dan lijken alsof er niets aan de hand is, terwijl dat misschien wel zo is. Succesvolle communicatie met een kind werkt heel anders dan met volwassenen onderling. Kinderen vinden het soms lastig iets met de eigen ouders te bespreken. Daarom is het goed als er een opa, oma, tante, of andere persoon betrokken kan zijn bij de kinderen. Daar kunnen ze dan ook op hun eigen manier mee praten. Als je jouw kind de ruimte geeft om over van alles te praten, dan is de kans ook groter dat ze belangrijke dingen met je bespreken. Alleen gaat dat dan soms via een omweg van allerlei andere luchtigere onderwerpen. Laat je kind ook weten wat je van hem/haar vindt, dat je van het kind houdt, dat je trots bent. Laat het kind weten wanneer ze iets goeds hebben gedaan of goed bezig zijn. Ze horen meestal al vaak genoeg

van je wanneer ze iets niet goed doen, dus het tegenovergestelde is erg belangrijk om niet te vergeten. Houd er rekening mee dat kinderen nog weinig ervaring hebben met onder woorden brengen van gevoelens, en dat ze ook soms bang kunnen zijn om bepaalde dingen te delen. Soms hebben ze ook nog niet de volledige woordenschat om te kunnen zeggen wat ze eigenlijk willen zeggen. Over het algemeen kan een kind pas na tien jaar alles goed onder woorden brengen. Dan is er bij kleine kinderen ook nog het fantasie aspect. Kleine kinderen hebben een hele levendige fantasie, en van zaken die zij meemaken of horen, daar vullen zij de details nogal eens aan met die fantasie. Zo heb ik vaak verhalen gehoord die toch wel voor een deel vrij onwaarschijnlijk zijn. Als kinderen bepaalde details in hun verhaal missen, dan kunnen zij dit soms met hun fantasie invulling geven. Een kind kan dan een verhaal beginnen wat feitelijk klopt, maar plotseling verder overgaan in dingen die eigenlijk verder niet gebeurd zijn. Een paar simpele dingen kunnen helpen om een open gesprek met je kind te houden. Ga niet hoger dan je kind staan, maar zorg dat je op dezelfde ooghoogte zit. Begin eerst te praten over luchtige dingen, dat het kind zich op zijn gemak voelt, daarna gaat het vanzelf makkelijker. En stel vragen, en knik of zeg iets bevestigends als je kind iets vertelt. Ook al wil je een oordeel vellen over iets wat je hoort, het is nu het moment om eerst rustig te luisteren. 

Forever parent Elke leeftijd heeft weer andere eisen aan opvoeding. Als ze jong zijn, hebben ze vooral heel veel hulp nodig en uitleg over de wereld om hen heen. En ergens onderweg realiseerde ik mij dat ik voor altijd de ouder zal zijn, ook al zijn de kinderen straks volwassen. Denk er maar over na. Als ze gaan studeren, hebben ze ook nog je hulp nodig. Praktische hulp, financiële hulp, hulp met situaties zoals relaties of andere moeilijkheden waar je kinderen tegenaan lopen in hun jongvolwassen leven. En als ze weer wat ouder zijn, vroeg of laat komen er misschien weer kinderen. En dan mag je ook oppassen, op je kleinkinderen. Het houdt eigenlijk nooit meer echt op, als je relatie met je kinderen tenminste goed is. Opvoeden van kinderen betekent soms ook je eigen gedrag bijsturen. Er was een moment dat ik merkte dat ik wel heel veel "nee" zei op een dag, dus ik vond dat ik even weer wat flexibeler moest worden. Of momenten dat je veel klaagt over van alles, dan denk ik, tijd om weer een beetje te reflecteren en mijn eigen gedrag aan te passen. Als ouder ben je zelf ook nooit te oud om te leren. Ik merkte het ook in omgang met andere kinderen, dat je dan zoveel ervaring met je eigen kinderen hebt, dat je ook heel makkelijk met andere kinderen kan omgaan. Je begrijpt het wereldje en hun gedrag in de verschillende fases. Het is al iets vertrouwd voor je om die rol te hebben, en dat zal ook zo blijven voelen in de publieke ruimte. Kijk maar naar je eigen ouders, ze vertonen waarschijnlijk nog steeds hetzelfde verzorgende gedrag richting jou, alsof er maar weinig veranderd is. Ze zien jou ook nog steeds als hun kind. Zo zal het met jou en jouw kinderen ook gaan. Wel mooi toch, beroepen komen en gaan, maar een ouder, dat ben je en dat blijf je.

Denk aan het maken van mooie en leuke herinneringen als ze jong zijn. Ga leuke dingen met ze doen, laat ze de wereld zien. Maak foto's en filmpjes als ze klein zijn voor later. Bezoek andere steden, musea, parken en evenementen. Ga lekker met zijn allen ergens eten in een restaurantje. Heb plezier samen en besteed tijd met elkaar. Want al ben je voor de rest van je leven ouder, al die eerste jaren zijn toch het leukste om op terug te kijken en herinneringen op te bouwen.  

Ze worden ouder Veel veranderingen en zelfstandigheid van de kinderen groeit heel geleidelijk, dat maakt het een vrij natuurlijk proces. Misschien is nu je kind nog zo klein dat je niet voor kan stellen dat die alleen naar school toe gaat en soms zelf een eitje bakt. Maar stap voor stap kom je in een fase waarin dit heel normaal is. Heel veel onderdelen van de opvoeding die je gewend ben, zal je weer net zo snel afscheid van nemen. Zoals het voeden van je kind met de lepel, het geven van een fles, of het omdoen van luiers. Op een gegeven moment doen ze alle verzorging zelf, en bestaat opvoeding vooral uit allerlei andere zaken. Ook als ze nog jong zijn, zijn er zoveel ontwikkelingen en veranderingen. Ik weet nog dat er eentje heel jong ineens thuis begon te schelden, onvoorstelbaar. Hier thuis schelden we letterlijk nooit, en het is ook niet toegestaan. Maar ineens kwam er van alles uit. Het bleek een fase, en waarschijnlijk waren het woordjes die overgenomen waren van klasgenootjes. Gelukkig was dat ook snel weer verdwenen. Wat wel mooi is, hoe ouder ze worden, hoe bijdehanter ze worden. Hun humor ontwikkelt zich ook. Ze maken zelf bijdehante grapjes en kunnen om dezelfde soort grappen lachen als volwassenen. Ze begrijpen ineens een sarcastische uiting heel goed. En ze kunnen ook andere soorten kattenkwaad gaan uithalen. Op een gegeven moment als ik even van mijn laptop weg was, en ik kwam terug, dan stond er ineens een grote drol in mijn scherm. Dan hadden ze snel Google geopend en het woord "drol" opgezocht en geklikt op "afbeeldingen". En dan zo laten staan voor mij. Het gaat allemaal ongelofelijk snel, voor je het weet zit je naar kinderfoto's te kijken en dat lijken wel bijna andere personen. Ineens hebben ze lange armen en benen, gezicht is helemaal veranderd

van vorm. Ze hebben nieuwe blikken en gezichtsuitdrukkingen geleerd. En na verloop van tijd, kijken ze je misschien recht in de ogen omdat ze alweer even lang als jezelf zijn. Ook als je terugdenkt aan alle eerste momenten, de mijlpalen, dan zie je hoe ver alles is gekomen. Weet je nog de eerste keer dat ze liepen, dat ze zelf naar de wc gingen. De eerste keer dat ze gingen buiten spelen, dat ze zonder zijwieltjes konden fietsen. De eerste keer dat je ze bij de peuterspeelzaal liet, de eerste keer dat ze de hele dag naar school gingen. En dan de eerste keer dat ze met school een schoolreisje deden, zwaaien bij de bus. En dan de eerste keer dat ze met school meerdere dagen naar kamp gingen, dat was ook weer wat. Ze kunnen steeds meer zelf, ze gaan steeds verder weg, steeds zelfstandiger. 

En jij dan Als je er midden in zit, zo druk bezig bent met de opvoeding en verzorging, zal jij je misschien afvragen wat er nog over is van je tijd. Ik denk dat het vooral belangrijk is bewust met je tijd om te gaan, als het bijvoorbeeld om gesprekken gaat. Je hebt kinderen die de hele dag door kunnen praten. Maar als ouder, als je de hele dag gewerkt hebt, kan je tegen de avond al aardig moe zijn. Dan kan je bijvoorbeeld ervoor kiezen om eerst een tijd, stel een half uur aandachtig naar je kind te luisteren, en te praten. Maar op een gegeven moment geef je aan dat je moe bent, en even geen vragen meer neemt voor een half uurtje. In ieder geval moeten ook kinderen beseffen dat er grenzen zijn, en zolang jij voorziet in voldoende aandacht, dan behoort er ook ruimte te zijn voor een momentje voor jezelf. Vergeet jezelf niet. Doe af en toe spontaan wat leuks, zorg even voor een oppas of dat de kinderen ergens even kunnen blijven. En plan iets ontspannend in op de dag als ze elders zijn. Maar ook af en toe als je ze wel hebt. Dit heb je nodig, om te functioneren als mens, maar ook als ouder. En als je een partner hebt, zorg dan al helemaal dat je wel regelmatig iets samen ook doet, heel belangrijk. Tegelijkertijd, op het moment dat je met de kinderen bezig bent, met spelletjes of buiten, dan geven ze ook veel energie. Je voelt je dan jonger en energieker. Blijf sporten, blijf je rondjes rennen of wandelen. Als ze nog te jong zijn om even alleen thuis te blijven dan toch maar even bij oma, of met jou mee op hun fiets. Je bent niet alleen een ouder maar ook gewoon een mens, met eigen interesses en hobby's. Die kant van jou is misschien nog interessanter en leerzamer voor de kinderen om te zien dan alleen die "ouder". Je kan een inspiratie voor ze zijn door te laten zien hoe jij je met jouw passies bezig houdt. Blijf goed voor jezelf zorgen, en behoudt je eigenwaarde. Kinderen spiegelen hun eigenwaarde aan het voorbeeld dat jij geeft voor jezelf.

Op sommige dagen ben ik zo moe van alle drukte, dan doe ik gewoon een dutje na het eten tot ongeveer wanneer zij naar bed moeten, als zij tekenfilm kijken. Helaas heb ik ook niet meer de algehele conditie zoals ik 10 jaar geleden had, dat is allang voorbij. Maar je moet het er toch maar mee doen. Ik heb ook meer lichamelijke klachten, vooral in mijn benen waardoor ik ook gewoon minder kan. Voetballen met de jongste heeft dan zo zijn beperkingen. Ik ben in de loop van de jaren wel wat aangekomen, mijn doel is om daar weer 5 kilo van af te krijgen, misschien dat alles fysiek dan ook weer beter gaat. Het is mij eerder al gelukt 5 kilo af te vallen, nu nog 5 te gaan. Het belangrijkste verschil is dat het nu gewoon meer planning vooraf vereist om zelf activiteiten te blijven doen, maar dan moet het uiteindelijk wel lukken. Denk eraan, dat hoe meer je investeert in je lichaam op gebied van sporten en gezond eten, hoe fitter je ook bent op een dag, en dus meer kan doen. Dus doe die gympen aan en begin rondjes te rennen, of stap op die fiets en geniet van de frisse lucht. Nog een leuk muziekje erbij aan en dan heb je weer een hele ontspannende tijd. Toch zijn er ook nog dingen die ik nog steeds op moet pakken. Vroeger was ik bijvoorbeeld zoveel met muziek bezig, ik bespeelde instrumenten en schreef hele songs. Maar je kan nu eenmaal niet alles tegelijk doen. In de toekomst, binnen tien jaar, is dit wel iets wat ik zeker weer op wil gaan pakken. Maar dingen als sporten, op stap gaan of filmpje pakken, weekendje weg, dat soort dingen probeer ik altijd al te blijven doen.  

Tot slot Ik hoop dat dit boek jou wat handige tips heeft kunnen aanreiken die vooral heel praktisch zijn. Verder is bij ouderschap het belangrijkste jouw liefde en aandacht voor de kinderen, en dat is niet te leren, alleen te beseffen. Dat is er gewoon en als je daarvan uit werkt, doe je al gauw een hoop goed. Daarom, ook al gaan er genoeg dingen nooit perfect, laat je er niet onzeker door worden. Niemand heeft een opleiding gevolgd voor het zijn van een ouder, dus iedereen zit in hetzelfde schuitje. Het is al doende leren. En jij hebt in ieder geval een bagage aan tips uit dit boek mee. Ik hoop dat dit boek jou heeft geholpen, vooral om geen zorgen te maken maar het gewoon te doen. Volg je intuïtie en hanteer praktische tips. Maak er vooral zoveel mogelijk iets leuks van met je kinderen, met de tijd die je samen besteed. Ook al denk je misschien dat je tekort komt op allerlei verzorgingszaken, uiteindelijk is liefde, zorg, aandacht en vriendschap hetgeen wat opvoeding succesvol maakt. Het belangrijkste wat je jouw kind kan meegeven om volwassen te worden. Als ze groot zijn, leren ze zelf wel weer wat nou wel en niet gezond is en hoe zij hun leven precies willen inrichten. Kijk maar naar die hele generatie veganisten die we nu zien. Maar liefde en gelukkig zijn, daarin is jouw voorbeeld als ouder het belangrijkst. Zorgen dat zij zelfvertrouwen en een positieve energie hebben. Het is zorgen dat zij sterk in de schoenen gaan staan, en de wereld aan kunnen. Zorgen dat zij mondig zijn, kritisch en voor zichzelf kunnen nadenken. Kinderen opvoeden is elke dag weer een uitdaging, en je komt constant voor verrassende situaties te staan. Je bent ook constant je eigen opvoedingsgedrag aan het bijstellen, vanwege de ontwikkeling van je kinderen en ook hun veranderende gedrag. Er komen regels bij en andere regels raken weer overbodig. Ik denk, de beste

definitie van een man, is iemand die zijn kinderen opvoedt, de verantwoordelijkheid ervoor neemt. Meer puur mans dan dat is er niet, en dat is iets om trots op te zijn. Het feit dat jij die taak elke dag op je neemt, zorgt dat ze elke dag alles hebben, hen helpt waar nodig, en dat zij aan het einde van iedere dag, weer veilig en gerust kunnen gaan slapen.

Deze ebook licentie is jouw eigendom en kan gelezen worden op een Mac, pc of laptop, e-reader, tablet en/of mobiele telefoon. (Door)verkopen, verspreiden (sub)licenseren, verhuren, leasen of op een andere manier overdragen van enig recht in of op deze licentie of dit eBook, danwel reproduceren, uitgeven, uitzenden of op enige andere manier beschikbaar stellen van dit digitale bestand aan een 3de partij is ten strengste verboden. Dit bestand is voorzien van een watermerk met informatie die jou aanmerkt als de eigenaar van de licentie om misbruik voorkomen. Veel leesplezier!